Repertorium specierum novarum . regni vegetabilis. Centralblatt für Sammlung und Veröffentlichung X von Einzeldiagnosen neuer Pflanzen. Herausgegeben von Professor Dr. pbil. Friedrich Fedde. Berausgeber von Just's Botanischem Jahresberichte. Fasciculus XVIII (1922) Hierzu sind erschienen: Beihefte zum Repertorium, Band X— XV. Ks £N | 9 2 2 SELBSTVERLAG DES HERAUSGEBERS, FABECKSTRASSE 49. Zum Abschlusse des Bandes XVIII. : er Wie es den. Anschein hat, werden nach Eingang der nieht unbetrücht- ` liehen Außenstände auch diesmal wieder die allerdings allmählich ins Un seheuerliche wachsenden Aufwendungen für Druck und Papier gedeckt = werden. Dazu ist allerdings eine ganz bedeutende Erh öhung deı . Teuerungszuschlàáge für das Inland drin gend erforderlich, ` die voraussichtlich im Laufe desa rseheinens des Bandes weiter erhöht werden müssen. Esliegt daher im Interesse der Bezieher, den Betrag möglichst umgehend einzusenden: Den Bezugspreis für das valut starke Ausland zu erhöhen, liegt kein Grund vor, da sich die in Auslands. wührung nach der Valuta vom 1. VIII. 1914 gezahlten Beträge mit den Druck preisen immer noch die Wagehalten. Im übrigen verweise ich auf meine Vorrede zum Bande XVII. Auch fühle ich mich veranlaßt, diesen ausländis chen Beziehern meinen verbindlich sten Dank für ihre tat- kräftige Hilfe auszusprechen, besonders denen, die freiwillig mehr gesandt haben. Ohne ihre tatkräftige Hilfe wäre ich längst nicht mehr in der Lage, die zahlreichen Arbeiten, die zurzeit noch ungedruckt daliegen, zu veröffentlichen. i Dos Inhalt. Apt, F.W. Beiträge zur Kenntnis der en 35 Smilaceen und Sarsaparilldrogen. IL. . . . . . - Beck-Mannagetta, G. Orobancheae novae . . . s o s pp. 38—40 | — Plantae europaeae liactenus non indicatae. ib ans pp. 129—13 Becker, Wilh. Violae Mexicanae Pringleanae novae . . . p.125 "Zur Veilchenflora Bulgariens . . - . x. - pp. 141—142. Violae novae Americae meridionalis . .. . - . . DP 180—186 - Viola huanucoönsis W. Bckr. u. Viola truncata Meyen. pp. 186— 187 Viola persicifolia Roth x rupestris Schm. hybr. nov. ; = x V. vilnaensis . EE RE M / pp 415A — Zwei neue Euphrasia-Formen | aus TEL. lows PE STICK Bitter, Georg. Zur Gattung Physalis. l . . . . m e BB. dece = = Solana nova vel minus cognita. o -pP al: 301—309 — — Zur Gliederung der Gattung Saracha und zur : Kenntnis einiger ihrer bemerkenswerten Arten. II. . Ein neues Capsicum aus der Sektion Decameris Ergänzungen zur Gattung — * Zur Gattung Sessea . . .- i ; — Sesseopsis vestioides (Sehleehtdl) Bitt, ı nov. emt. Ergänzungen zu Lycianthes. I. Ms Fugo ler 2 Zur COMMA deny Neue Art und Formen fie IV > Inhalt. Fritsch, K. Neue Besleria-Arten . EE E Harms, H. Leguminosae americanae novae. II. III. pp. 93 — Neue Arten der Gattung Passiflora L. p — Einige neue Meliaceen aus Peru. I, oae Pony Henrard, J. Th. Paspalum yaguaronense spec. nov, aus Para- guay a ELE — Eragrostis timorensis spec. nov. aus Indien . — Panicum pseudovirgatum spec. nov. aus Laos — Trichopteryx Stolziana Spec. nov. aus Nyassaland . Knuth, R. Geraniaceae novae. Dekas I. Kükenthal, G. Cyperaceae novae. VI. ts Lewin, K. Zu meiner Arbeit über die Arctotidinae Limpricht, W. Neue Pedicularis aus Ost-Tibet I. Loesener, Th. Mexikanische und zentralamerikanische Novitüten. VIL . riis AMA Rr RM REA Mattfeld, Joh. Revision der Gattung Pycnophyllum Remy . Mattfeld Joh. et Bitter, Georg. Genus Tunaria O, K. e Sola- ‚maceis excludendum (= Cantua pirifolia Juss.) . "Mes, Carl. Gramineae novae vel minus cognitae. V, , 7 — Drei neue Gramineen aus Papuasien . Mildbraed, L Plantae novae Kamerunenses, I. Br: — Zur Kenntnis der Senecio-Bäume der afrikanischen EE e A Pfeiffer, H. Additamenta ad cognitionem generis Lageno- carpus. III. Species numerosae ad exemplaria imprimis in herbariis diversis servata definitae ^ De novis et criticis speciebus generum saepe igno- torum Scleriearum . CURL EA S p Uu tee Pilger, R. Eine neue Olyra-Art (0. Hoehnei) aus Brasilien — Über die Formen von Plantago major L, . ; — Beiträge zur Kenntnis der Gattung Plantago . , Radlkofer L. Sapindaceae asiaticae novae vel emendatae . Schlechter R. Orchidaceae novae et criticae. Decas LXXIV. Additamenta ad Orchideologeam madagascaren- sem, II. B eE EE EE EE Schulz, 0. E. Bemerkungen zur Gattung Pantorrhynchus Murbeck . . Ugrinski, C. A. Diagnoses specierum trium generis Orchis nondum vel imperfecte descriptarum , Ard up Urban, ign. Sertum antillanum. XIV. XV. XVI. XVIL. 5 : Vermischte neue Diagnosen KS Sa, Warburg, 0. Plantae novae borneenses r .. Winkler, Hubert. Species novae austro-africanae . d — Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis — Urticaceae papuanae novae. Il, ... . . . pp. —95, pp. pp. pp. pp. pp. . 949—943 . 989—294 . 945—346 .300 ` . 243—244 p. p. pP. pp. pp. pp. p. pp. pp. 17—26, 113—122, 187—199, pP. pp. pp. p. 7—13 232—237 294—299 441—448 238—240 240—241 241—242 . 947—363 . 167—180 . 299—300 . 1—4 . 26—27 . 96—98 . 227—932 . 12—93 315 122 257—288 449—415 332—345 321—326 331 148—144 ^05 363—375 , — pp. 43—45, 288 327—330 123—134 145—166 238 | Wolff, H. Thunbergiella gen. nov. Umbelliferarum africanum . A vis — Düpispüstiadium gen. nov. Bithynicum . S ~- — Athamanta macrosperma spec. nov. ex Attica . . - — Zimmermann, Walther. Parapactis nov. gen., eine übersehene - Orchidaceengattung . . . - «s rt ot ` Biologie. : 0. Feucht, Oberdeutsche Steppenheide. 146. bis 149, Reihe (Nr. 726—745) . . . . - e * - pp. 45—48 M. Brandt (T), Aus den Wäldern der Abas pinsapo E in Süd-Spanien, Text von E. Pritz el. 150. on .151. Reihe (Nr. 746—155) . . . . > : crocarpus (89), "us (91). Index specierum. Die Zahlen i in Klammern bedeuten Synonyme, * neue Gattung. H rostis i | Cestrum Chiococca 361. -Clusia 192. | Combretum 123. | Coursetia 23 à ia Casni 93, 94, 350, 351. Celosia (255). Centaurea 43. Cephalocarpus (92). Cercidium 351. (203), | (223), (225), 356, 357, 370. Citharexylum 355. Cinnamodendron 19. Clerodendron 124. Coccoloba 113. Colubrina 116. Conostegia 353, 354. Cordia 98. re Corydalis 28 —3 Elaeocarpus 327, 328. Elatostema 238. Embelia 447. Epilobium 193. Epipactis (283). Eragrostis 240, 241. Erigeron 198. Eriospora 385. Erythrina 352. Erythroxylon 113. Eugenia 368. Euphorbia 364 iE Euphrasia 44. 475, 476. Fintelmannia 385. Filago 40, 41. | Forchhammeria 349. Fuirena Get RD: à EH 187. he 15. va Gy ınogongrus 15.. f Drëpse 15. 4 Gynandropsis 15. Gynura 15. Gyrocarpus 15. Habenaria 15, 16. Haemanthus 16, 118. Haematoxylon 16. Hamelia 360. Hamiltonia (159), Hantzschia 16. ` Harpagophytum 16. Haworthia 16. Hebecladus (101). Hebenstreitia 16. Heeria 16, 248. — Helirhrysum 248, 249. Helinus 249. Heliotropium 250. Heliophila 250. Hemigyrosa (335). Hemizygia 250, 251. Henoonia 120. ` Heterocentrum 353. Heteromórpha 256. (165). gi s Hermannia. I o oo Hermbstaedtia 255, 3256. — Heurnia 256. Heurniopsis 256. Hibiscus 256. 423. Hiernia 424. Hoffmannia 360, 361. Hoffmannseggia 3 351, E Index specierum, ie Jacaranda 370, 371. Jacquemontia 427. Jacquinia 354. Jasminum 427. Jatropha 427. Jodes 97. Jubilaria 447. Jumellea 324. Juncus, 432. Juncellus 432. Jussieua 432. Justicia 432. Kalacharia 433. 'Kalanchoe. 433. Kedrostis 434. -Kigelia 434. Kinepetalum 434. Kirkia 434. . Kissenia 434. Kochia 435. . Koehneola 374. 'Kyllingia 435. Lachenalia 435. Lactuca 435. «Lagarosiphon. 435. Lagenocarpus TAE. Laggera 435. Laminaria 435. Lannea 435. Lantana E WA Lapeyrousia 436. Lappula 310ff. | Lasiocorys 437... Lasiopogon 437. Lilium 445. Limeum 438. Limnanthemum 440. Limosella 440. Lindernia 440. Lindsaya 245. Lippia 194, 195. Lissochilus 441. Listia 441. ; Lithospermum 441. Lobelia 441. ; Lonchocarpus 352. Lophiocarpus 441. Loranthus 441. Lunaria 19, 191. Ludwigia 444. Lycianthes 314 ff., Lycium 355, 444. Lycopersicum 356. Lyonia 21, 22, 193. Maesa 446. Maga (117). 3 Malpighia 115, d 3 Marsdenia 194. . Melananthus 23. | Metopium 115. Microcoecia 374. ` : Miconia 354. MORTEM. AMET. Nama 309. | Microlepis (89). ` 3. = Microrhamnus 446. | Mischocarpus (341) | Monochaetum 353. Paullinia 353. "Pedicularis 122, 243, 244. Pelargonium 293. Pentace 330. Phoradendron 348, 349. Phyllanthus 364. ; Physalis 5, 355. ‘= Picrasma 363. Piptadenia 234. Pirus 444. Piriqueta 20. ` Plantago 257ft. Poa 446. Podocarpus 17. . Pourthiaea 444. -~ Primula 288. Psidium 367. - Psittacanthus 348. Psychotria (197), 361. —. Pycnophyllum 167ff. ` Quercus 444. Randia 359, 360. . Rapanea 447. . Reynosia 18, 116, 365. Rhamnus 446. * Rheedia 18. Rhododendron 446. Rhus (115). Index. specierum. Rhysotoechia 343. Ribes 130, 131. Richardsonia 362. Rinorea 96. Rubus 445. Salacia 115. Salvia 195, 368, 369. |Sapindus 1332. *Sapphoa 24, 25. Saracha (5), 991f. Saxifraga 129, 130. ‚Schima 329. Scleria (85ff.). Sclerolobium 235. Sedum 129. Sempervivum 129. Senecio 227—231, 374, 445. | Sesbania 352. Seseli (132). Sessea 199ff. Sesseopsis 225. Sloanea 365. Smilax 397 ff. Solandra 356. Solanum 49ff., 314ff., 356. *Solonia 22, 23. Sorbus 445. 301ff., Sterculia 123. Stichophyllum (170). Struthantus 347, 348. Swartzia 235, 236. ` Tabebuia 121, 196, 370. Tephrosia (237). Tetragastris 114. *Thunbergiella 112. Tibouchina 353. Trichopteryx 242. Tunaria 299. | Urvillea 353. Vaccinium 446. Valentinia (117). Verbascum 133. Viburnum 121. Viola 125, 141,180 ff.,477. Vitex 369. "i Wikstroemia 329. Willardia 352. Xerospermum 340, 341. Zornia (237). Repertorium sperierum novarum regni vegetabilis. Nr. 504/507 XVIII. 1—3 31. Mai 1922 Der Inlandspreis des Repertorium mußte leider mit rück- ' wirkender. Kraft für Band XVI und. XVII wiederum um 100%, erhöht werden, da seit Beginn des Bandes XVII die Druckereitarife nicht weniger als dreimal erhóht wurden und auch die Preise für Papier ganz bedeutend gestiegen sind. Es liegt daher im Interesse der Bezieher. wie auch des Fortganges des Repertoriums, den Be- zugspreis umgehend einzusenden, damit sie nicht von KB: einer weiteren, wahrscheinlich wohl notwendigen Bezugspreis- : erhóhung betroffen werden. Postscheckkonto Berlin 407 32 (Fedde). F. Fedde. j * =; A. Carl Mez, Gramineae novae vel minus cognitae. V. Í 152. Agrostis boliviana Mez, spec: nov. — Perennis, ut videtur haud | E stolonifera, semimetralis. Folia culmina vaginis internodia superantibus : laevibus; ligulis exsertis, rotundatis; laminis planis, utrinque minute scabridis. Culmi apicem usque laeves. Inflorescentia laxiuscule sub- effuseque 4-pinnatim panniculata, subpyramidata, ramis suberectis inferioribus usque ad 6-nis semiveiticillatim divisis, ultra medium sterilibus tune ramulos tenuiter filiformes apice laxe spiculigeros proferentibus. Spieulae ultimae laterales quam pedicelli graciles, laeves longiores, glabrae. Gluma inferior ad 3,5 mm longa, sensim acutissima, dorso secus carinam minutissime scabridula, superiorem laevem, ad 3 mm longam optime superans. Palea inferior ad 2 mm metiens, ad callum barbellata cet. glabra, medio dorso setam inter glumas paullo prominentem, tortilem gerens, apice emarginella minuteque subaequaliter 4-dentata, 5-nervia; palea superior deest. — Bolivia, Pinos bei Tarija und Calderillo (Fiebrig). — 153. Agrostis Weberbaueri Mez, spec. nov. — Perennis, haud stoloni- fera, usque ad 0,4 m alta. Folia vaginis culmi internodia subaequantibus vel paullo superantibus, laevibus; ligulis exsertis, subtriengularibus, laceris; laminis planis, supra minute scabridis. Culmi apicem usque laeves. Inflorescentia submultiflora, laxe effuseque 4-pinnatim panniculata, subaequalibus, filiformibus, satis ultra medium sterilibus tunc in ramulos ` prope apicem laxe paucispiculatos divisis. Spiculae ultimae laterales quam pedicelli laeves bene longiores, glabrae. Gluma I. ad 2,3 mm longa, sensim acuta, dorso secus carinam scabrida; II. ad 2 mm metiens, laevis. — Repertorium specierum novarum, XVIII. (15. V. 1992) ` mS. pyramidata; ramis usque ad 7-nis semiverticillatim divisis, omnibus ` ` 2 ; SC | Carl Mez. i = Palea inferior ad 1,5 mm longa, ad callum breviter Darbellata cet. gla- berrima, dorso prope apicem in setam tenuem brevissimamque, inter glumas haud prominentem nec tortilem próducta, apice rotundata et in dentes 4 aequales minutos desinens; palea superior deest. — Peru, bei Huacapistana und bei Monzon (Weberbauer). 154. Agrostis viridis Gouan, Hort. Monspel. (1768) 546 — A. ca- . stellana Boiss. et Reut. (1842) — A. alba var. castellana Aschers. et Graebn., ` .— Syn. II (1899) 174 — Agrostis lusitanica teud. (1855) — A. olivetorum ` Gren. et Godr. (1856) — A. hispanica Boiss. et Reut. (1852) — A. tri- cuspidata Hack. (1877) — A. byzantina Boiss. (1853) etc. ; 155. Agrostis Pourretii Willd. (1808) — A. pallida DC. (1815). 156. Agrostis papposa Mez, spec. nov. — Perennis, semimetralis usque ad metralis. Folia culmi internodia nunc superantibus nunc illis bre- vioribus, laevibus; ligulis exsertis, lacero-dentatis; laminis planis, utrinque bene scabridis. Culmi infra inflorescentiam scabridi. Inflorescentia sub- multi- usque ad multiflora, laxiuscule 3-pinnata subfusiformis; ramis 5-8 semiverticillatis, usque ad 65 mm longis, omnibus ultra medium . simplicibus sterilibusque tunc ramulos brevissimos spiculasque densiuscule | dispositas gerentibus. Spiculae laterales quam pedicelli valde scabri A . satis longiores, ad 2,2 mm longae. Glumae exacte aequales, acutae, dorso =- secus carinas scabrae. Palea inferior glumas subaequans vel non nisi . minute brevior, ipsa glaberrima ad callum pilis longis (glumam ad 3⁄4 vel pàullo ultra aequantibus) papposa, apice truncata et dentibus lateralibus . majoribus tridentata, 3-nervia, seta destituta; palea superior fere prae- . eedentis longitudine, 2-nervia. Axis processus certe deest. — Kapgebiet, i Morint Frère (Schlechter); Transvaal, Riet Vlei (Buchanan). Li. Agrostis Kilimandsehariea Mez, spec. nov. — Perennis, gra- cillima, fere metralis. Folia culmi ad 5 vaginis quam internodia brevioribus, laevibus; ligulis longe exsertis, subtriangularibus; laminis planis, anguste linearibus, utrinque scabridulis. Culmi apice retro scaberrimi. Inflorescentia ` submultiflora, laxe 3-pinnatim pannieulata, effusa, subthyrsoidea; ramis | : filiformibus, flaecide curvatis, usque ad 70 mm longis, e basi usque ad . B-nis divisis, omnibus satis ultra medium simplicibus sterilibusque tune . ramulos laxe spiculigeros gerentibus. Spieulae omnes quam pedicelli Scabri breviores, glabrae, fere 3 mm longae. Glumae exacte aequales, acutae, dorso secus carinarn scabrae. Palea inferior ad 2,1 mm metiens, ad callum insuperque medium usque pilis longiuseulis conspersa, paullo super basin setam dorsalem tortilem, inter glumas prominentem 'exserens, apice dentibus lateralibus caudatim protractis truncatula, 5-nervia; palea. superior fere praecedentis longitudine, Mu profunde Zommen — O (Volk ens). a 58. Agrostis radula Mez, spec.. nov, — - Perennis, r 04 m Ks. ; ola. vaginis culmi quam internodia brevioribus, laevibus; Denia e exserti ; rotundatis; laminis rigidulis, planis, : ch Gramineae novae vel minus cognitae. 3 3-pinnata, lobato-subspiciformis; ramis omnibus stricte erectis usque ad 70 mm longis mihi visis, e basi inaequaliter usque ad 5-nis divisis, princi- palibus usque ad Y longit. sterilibus reliquis a basi densissime subglomera- timque spiculigeris. Spiculae omnes quam pedicelli scabri multo longiores valde scabrae. Gluma I. ad 3,3, II. ad 3,1 mm longa, acuminatae. Palea inferior ad 2,3 mm metiens, callo glabra cet. dissite pilis paucis erectis conspersa, dorso super basin setam medio insigniter fusiformi-incrassatam ultra glumas haud prominentem gerens, apice dentibus lateralibus satis majoribus longe 4-dentata, 5-nervia; palea superier deest. — Ostafrika, Nyassaland (Buchanan). : 159. Agrostis albimontana Mez, spec. nov. — Perennis, haud stolonifera, ad 0,25 m alta. Folia rosulae setacea, rigidula; folium culminum unicum vagina appressa, laevi; ligula conspicua, exserta, anguste triangulari, acutissima; lamina reducta. Culmus apicem usque laevis. Inflorescentia pauciflora, laxe 3-pinnata, pyramidata; ramis suberectis, e basi aequaliter binatis, usque ad 35 mm longis, medium usque simplicibus tunc tricho- tomice ramulos spiculas sueto geminatas apice gerentes graciles procreanti- bus. Spieulae pedicellis lateralibus satis brevioribus, laevibus stipitatae, 3 mmlongae. Glumae exacte aequales, breviter acutae, inferior ad carinulam . minute scabrida. Palea inferior ad 2,5 mm longa, cum callo glaberrima, dorso medio setam tenuem rectamque, haud tortilem nee inter glumas prominentem exserens, apice emarginato-truncatella dentibusque 4 punctu- liformibus praedita; palea superior exacte praecedentis longitudine, valide. 9-nervia. — Kapgebiet, Barkly East, Wittebergen (Galpin). 160. Agrostis Speeiana Mez, spec.nov. — Perennis, haud stolonifera, metralis. Folia culmi 6—8 vaginis internodia superantibus, scabridis; ligulis brevissimis nec exsertis; laminis planis, utrinque scabris. Culmi ` infra inflorescentiam scabriduli. Inflorescentia permultiflora, subeffuse 4-pinnatim panniculata, flaccida; ramis usque ad 0,1 m longis, e basi ` fascieulatim multidivisis, lateralibus saltem tota longitudine spiculigeris. - Spiculae omnes quam pedicelli valde scabri longiores, dense scabrae, ad 3,3 mm longae. Glumae aequales, acutae. Palea inferior ad 1,5 mm metiens, cum callo glabra, infra apicem setam rectam, tenuem, inter glumas haud prominentem exserens, apice truncata et denticulis minutis- simis 4 aequalibus praedita, 5-nervia; palea superior deest. — Chile; Coral bei Valdivia (Ochsenius, Krause). ide 161. Agrostis Hoffmanni Mez, spec. nov. — Perennis, haud stolonifera, usque ad 0,17 m alta. Folia culmi ad 2 vaginis internodia superantibus; ligulis magnis, longe exsertis, sublingulatis; laminis foliorum rosulae | setaceo-convolutis, culminorum planis, margine haud incrassatis, utrinque laevibus. Culmi foliis subbreviores, apicem usque laevissimi. Inflorescentia | uciflora, dense sub-2-pinnatim panniculata spiciformis; ramis stricte ctis, vix ultra 10 mm longis, e basi fasciculatim multidivisis, tota longi- - Karate geet, omnes quam CN fere laeves longiores, ‚4 mm longa. be -~ mimata, 3-nervia; palea superior fere praecedentis longitudine, acuta, .. alta. Folia. culmi compluria vaginis quam internodia brevioribus, laevibus: ... ligulis conspicuis, exsertis, late rotundatis; laminis flaccidis, planis, margine |. exacte aequales ad 2,2 mm metientes, late acutiusculae, inferior dorso 4 S Carl Mez. dula. Palea inferior ad callum minutissime barbellata cet. glaberrima, medio dorso setam rectam, inter glumas prominentem exserens, apice anguste truncatula et aequaliter 4-dentata, 5-nervia; palea superior deest. Antherae ad 1 mm longae. — Costarica, Irazu (Hoffmann). 162. Agrostis venezuelana Mez, spec. nov. — Perennis, haud stoloni- fera, paullo ultra 0,3 m alta. Folia culmi 4—5 vaginis internodia su- perantibus, laevibus; ligulis maximis, longe exsertis, laceris; laminis planis, margine haud incrassatis, utrinque minutissime scabridis. Culmi infra inflorescentiam scabriduli. Inflorescentia submultiflora, laxiuscule 3-pinnatim panniculata; ramis e basi 3—4-nis aequaliter divisis, tenuibus capillaceis, omnibus ultra medium sterilibus tunc in ramulos prope apicem paucispiculatos divisis. Spieulae omnes quam pedicelli laeves, apice insensim clavati longiores, glabrae, 3,3 mm longae. Glumae superiore ad 3 mm metiente inaequales, sensim acutae, utraque dorso secus carinam prope apicem bene scabridula. Palea inferior ad 1,75 mm longa, cum callo glaberrima, seta destituta, apice truncatula et minute 4-denticulata, 5-nervia; palea superior deest. Antherae ad 0,75 mm longae. — Venezuela, Pico de Naiguata (Pittier). 163. Agrostis turrialbae Mez, spec. nov. — Perennis, breviter arcua- timque stolonifera, ad 0,4 m alta. Folia culmi ad 2 vaginis quam inter- nodia brevioribus, laevibus; ligulis magnis, exsertis, rotundatis; laminis planis, margine haud incrassatis, utrinque laevibus. Culmi apicem usque laeves. Inflorescentia laxiuscule 3-pinnatim panniculata; ramis ad 5-nis fasciculatim e basi divisis et hic optime pulvinatis, inaequalibus, lae- vissimis. Spiculae omnes quam pedicelli laeves breviores, acutae, laeves, 1,75 mm longae. Glumae exacte aequales, acutae. Palea inferior ad 1,5 mm longa, cum callo glaberrima, seta destituta, ex elliptico vix dubie acu- 2-nervia. — Costarica, Vulcan Turrialba (Pittier). 164. Agrostis divaricatissima Mez, spec. nov. — Perennis, ad 0,75 m haud incrassatis, utrinque scabridis. Culmi apicem usque laeves. ` In- florescentia multiflora, laxiuscule squarrosissimeque 4-pinnatim panni- . culata; ramis e basi subaequaliter usque ad 8-nis divisis, infime pulvinatis | patentibus, medium usque simplicibus tune laxe itemque patenter ra- mulosis. Spiculae. pleraequa quam pedicelli bene scabri, apice paullo clavellati breviores ultimae laterales eos aequantes, glabrae. Glumae | secus carinam remote scabridula. Palea inferior ad 1,6 mm metiens, cum ` callo glabra, seta destituta, apice insigniter emarginata nec denticulata, . 9-nervia; palea superior parva. sed manifesta, 2-nervia. er Kuren, am 3 ehe Beet BEEN Georg Bitter: Zur Gattung Physalis. 5 dE Georg Bitter, Zur Gattung Physalis. L 1. Physalis stapelioides (Rgl.) Bitt., nov. comb. — Saracha stapelioides Regel, Supplementum ad indicem seminum hort. bot. imper. Petropol. 1864, p. 18; Saracha stapeliaeflora Dcne. Catal. Muséum d'Hist. nat. Paris 1863, p. 7 (nomen nudum); Physalis acuminata J. M. Greenman in Proceed. Amer. Acad. XXXV (Martio 1900) 311. Basi suffruticosa, ceterum herbacea; caulis rectus, dichotome et divaricatim ramosus; rami fere recti vel + ve flexuosi, 2—7 mm diam., subteretes vel obtuse angulati, lineis decurrentibus parum vel partim manifestius prominentibus instructi, sicut caulis ceteraeque partes virides pilis simplicibus pluricellularibus patentibus valde inaequilongis (pleris- que satis longis) apice glandulosis densis sordide sublutescenter viscosi- villosi, tandem nonnumquam + ve glabrescentes cortice pallide grisei- subfuscescente obtecti; internodia 2,5—6 cm longa; folia inferiora alterna, superiora false geminata et tunc inaequalia; foliorum majorum inferio- rum petioli 5—6 cm, fol. superiorum petioli 2—4 cm longi, superne ca- -nalieulati, in tota superficie eodem indumento sordido viscoso quo caulis ramique vestiti; laminae ovatae vel late ovatae, inferiores basi sub- cordatae, superiores rotundatae vel late rotundati-cuneatim in petiolum: abeuntes, plerumque infra tertiam partem inferiorem latissimae, ad apicem versus sensim angustatae, acutae vel paulum acuminatae, ple- rumque integrae vel rarius irregulariter subrepandae vel vix sinuati- - dentatae, dente uno alterove parum prominente obtusissimo, laminae inferiores 10: 8, 10—11,5: 9 usque ad 18,5: 13 em, laminae superiores 6:3,5, 7:5, 9:6 usque ad 10 : 7,5 em, omnes membranaceae, utrinque sordide virides et utrinque pilis simplicibus pluricellularibus valde in- aequilongis apice glandulosis viscidae (praecipue subtus in vena media et in venis lateralibus majoribus); vena media, venae later. prim. in ` utroque latere 7—9 curvatim ascendentes et venae later. secund. subtus manifeste prominentes; flores fere semper solitarii (raro bini) in foliorum ` .geminatorum axillis: pedicelli floriferi 1—1,5 em longi, primo erecti, serius curvatim deflexi; calyx campanulatus, in statu florifero cr. - 1,3—1,7 cm longus, apice (corollä explanatà) fere 2 cm diam., basi er. 5 mm longitudinis connatus, profunde in lobos late lanceolatos acumi- natos er. 9—11 mm longos basi 5 mm latos partitus, extus sicut pedi- cellus ceteraeque partes virides pilis simplicibus inaequilongis pubes- centibus plerisque apice glandulosis satis densis obtectus, intus in parte inferiore connata glaber, in lobis pilis pluricellularibus longiuseulis vel dide lutei-flavescens, in parte interiore supra filamentorum insertiones - án lobis maculis 5 satis magnis 9—10 mm longis 7 mm latis sordide pur- - ` purei-violaceis venis pallidis Yutescentibus reticulatim pereursis notata ` ` (qua re maculae in maeuleolas parvas valde numerosas partitae), corolla ` ita, margine rotundate 5-lobo, lobis latis obtusis, magna, 3—4 em ` modicis apice glandulosis sparsioribus quam extus obsitus; corolla sor- - m Wis | = Georg Bitter. diam., extus in petalorum parte mediana a calycis lobıs non tecta usque ad apices praecipue in vena media pilis simplicibus pluricellulari- bus inaequilongis apice plerumque glandulosis erebris obsita, in loborum marginibus pilis brevioribus simplicibus pluricellularibus acutis crebris instructa, membranae interpetalariae glabrae: corolla intus in parte inferiore supra tubum basilarem glabrum juxta filamentorum insertiones pulvinulis mollibus densis valde manifestis e pilis magnis decoloribus pluricellularibus pluries dendritice ramosis (apicibus omnibus acutis eglan- dulosis) formatis praedita, ceterum praeter loborum margines dense pi- losos supra glabra; filamenta 6—7 mm longa, glabra; antherae viola- ceae, magnae, ellipsoideae, basi profunde cordatae, apice emarginatae, 4—4,5 :2,5 mm; ovarium ovoidei-ellipsoideum, cr. 3,5 mm longum, 3 mm . diam., glabrum; stylus rectus, 11 mm longus, glaber, ad apicem versus . sensim incrassatus; stigma styli apice paulum crassius, breviter capi- ; € . tatum, obtusum; pedicelli fructiferi nutantes vel curvatim deflexi, cr. .—. 18 mm longi; calyx fructifer valde auctus, inflatus, ovoideus, 10-angu- ` latus, basi cordatus, clausus, apice in lobos anguste acuminatos conver- gentes abiens, cr. 3,5 cm longus, 2,5 cm diam., venis venulisque reti- eulatim prominentibus; bacca globosa, diam. 1,5 cm; granula sclerotica desunt; semina numerosa, lutescentia, reniformia, valde lenticulariter applanata, 2: 1,6 :0,4 mm, manifeste reticulata. A Mexico, Staat Mexico: Sierra de las Cruces, unter Klippen, . 3300 m ü. M., Septbr. blüh. u. frucht. Pringle n. 8242! 13128! (hb. . Berol); Iztaecihnatl, in einer schattigen Schlucht, 2300—2760 m ü. M., . März bis Juli blühend, C. A. Purpus n. 219! (hb. Brem.); daselbst, . 8000 m ü. M., Oktober blüh. u. frucht., C. A. Purpus n. 1738! (hb. .. Berol., Brem), alle diese Belege als Physalis acuminata Greenm. be- zeichnet. — In botanischen Gärten gezogene Belege, sämtlich im herb. Berol.: 1. hort. Berol. ., je ein Spannbogen aus den Jahren 1865, 1866 und 1868, sub nom. „Saracha stapeliaeflora‘‘, Alex. Braun! 2. hort. Berol. 1865, (sub nom. „Saracha siapelioides‘‘), jleg. Paul!; 3. hort. E Lips. e hort. Paris. sub nom. ,,S. stapeliaeflora Dene.‘‘, ohne Jahres- ` zahl, hb. Bernhardi! 4. hort. Berol. 1879, sub nom. ,,S. stapelioides . :Dene.", hb. O. Hoff mann! — Diese ansehnlich bibendo. mit eigen- . artig träber Kronenfarbe ausgestattete Art scheint seit langem aus dem ` . Bestande der botanischen Gärten verloren gegangen zu sein. — Regel erwähnt in seiner Erstbeschreibung dieser Art (Ind. Sem. hort. bot. . imper. Petropol. Suppl. 1864, p. 18) als Namen: ,,Saracha stapelioides . Dene. in ind. sem. hort. Paris 1863“; in Wahrheit heißt die Pflanze jedoch im Catal. Mus. d’Hist. nat. Pur 1863, p. 7: „Saracha stapeliae- flora Dene.“; da Decaisne aber 1863 keine Béschréibung zu seiner P. stapeliaeflora geliefert hat, so kann nur der Regel’sche veränderte, mit einer Beschreibung versehene Artname von 1864 Geltung bean- spruchen und die auch in den Index Kewensis übergegangene von Re gel selbst hervorgerufene irrtümliche Bezeichnung 8. stapelioides. Dene. Tuer d hat | zurückzutreten. L Durch die im ee Si n dargele K, Fritsch: Neue Besleria-Arten. T völlige Übereinstimmung der Saracha stapelioides Rgl. (1864) mit Phy- salis acuminata Greenm. (1900) ist nun auch endlich die bisher für jene nicht bekannte Heimat: Staat Mexiko festgestellt worden. Vice PR PG d III. K. Fritsch, Neue Besleria-Arten. Schon seit Jahren befindet sich bei mir ein reichliches Material un- bestimmter amerikanischer Gesneriaceen aus dem Berliner Herbarium. Aus diesem hatte ich bisher nur die aus Brasilien stammenden Exemplare!) und aus den übrigen Gebieten nur die @esnerioideae ?) bearbeitet. Nunmehr will ich nach und nach auch die noch unbestimmten Cyrtandroideae vor- nehmen. Zunüchst beschreibe ich hier 10 neue Arten der Gattung Besleria. Die Originalexemplare liegen im Berliner Herbarium, nur jene der Besleria calceolus im Herbarium des Wiener naturbistorischen Staatsmuseums. l. Besleria ($ Eubesleria Hanst.) peruviana Fritsch, spec. nov. — Caulis suffruticosus, inferne lignosus, ramosus, siccus sulcatus, imprimis apice villoso-hirsutus. Folia petiolata, lanceolato-elliptica, acuminata, in petiolum hirsutum attenuata, obsolete denticulata, subtus pallidiora, supra pilis artieulatis sparsis obsita, subtus imprimis in nervis hirsuta. Inflorescentiae axillares 1—4flori, pedunculis communibus elongatis pedicellisque multo | brevioribus parce hirsutis vel subglabris. Calyx (interdum parce) hirsutus, tubo inflato lobis triangulari-lanceolatis acuminatis longiore. Corolla lateritia calycem paulo superans, lobis obtusis. Genitalia inclusa. Stami- . nodium posticum breve. Discus crassus vix lobatus. Ovarium glabrum ` — extus costatum. Stylus puberulus. Stigma bilobum. Fructus calyce . inclusum. — Foliorum petiolus 1—3 em longus, lamina 10—13 cm longa, ; = 4—5 em lata. Pedunculi 5—6 em, pedicelli ca. 15 mm longi. Calyx fere ` . 15 mm longus. Filamentorum tubus 4 mm longus. — Peru (Dep. Junin, ` Prov. Tarma): La. Merced im Chanchamayotal, Ee 2 (Weber- : bauer no. 1958. — Dez. 1902.) 5 Die Art steht der von mir aus Bolivien heichricbehen B. aurantiaca 2] = nahe, ist aber schon durch die beträchtlich stärkere Behaarung verschieden. Die Kelchteilung reicht etwas tiefer als bei B. aurantiaca, so daß sich die Art etwas der Sektion Pseudobesleria nühertz Aus dieser kommen zum Vergleich hauptsächlich B. umbrosa Mart., B. grandifolia Sckott4) und BE laxiflora Benth. 48 in Betracht. Bei allen dieden Arten iub gbor die GA E Zëtteg zur. Kinn. der Gesneriacenflora Brasiliens Engl. Bot. Jahrb., XXIX, Beibl. Nr. 65 (1910). — Zweiter Beitrag zur Kenntnis der Gesneriaceenflora Brasiliens, .Ebenda, XXXVII (1906). ` a Frits ch, Beitrag zur Kenntnis der Gesnerioideae. fads ‚Bot. Jahrb. B K. Fritsch. Kelchröhre stets erheblich kürzer als die Kelchzipfel, während das Ver- hältnis bei B. peruviana das umgekehrte ist. Gleichwohl ist die Reihe B. lutea—aurantiaca—peruviana—laziflora—wmbrosa eine fast lückenlose! 2. Besleria ($ Parabesleria Oerst.) mierophylla Fritsch, spec. nov. — Frutex. Rami appresse strigillosi, apice paene villosi. Folia parva, bre- vissime petiolata lanceolata acuminata subintegerrima, superne pilis arti- ' eulatis -appressis obsita, subtus imprimis in nervis strigilloso-hirsuta. Flores in axillis foliorum singuli vel fasciculati, pedicellis brevibus stri- gillosis suffulti. Calyx parvus, fere usque ad basin in lacinias triangulari- lanceolatas acuminatas strigilloso-hirsutas partitus. Corolla carnea (,,salm- rot‘ ex collectore), tubo angusto elongato basi saccato extus parce puberulo, limbi lobis brevibus obtusis. Stamina inclusa, filamentis glabris. Discus erassus, paululum crenatus. Ovarium pubescens; stylus puberulus in- clusus; stigma dilatatum. — Frutex 2 m altus (ex collectore). Foliorum petiolus 1—3 mm longus, lamina 3—4 cm longa, fere 1 em lata. Pedicelli 4 mm longi. Calyx vix 5 mm longus. Corolla 12 mm longa. Filamenta .2,5 mm supra basin corollae inserta. — Colombia: In dichten, feuchten Gebüschen auf dem Bergland um DONUM Antioquia 1600—2000 m. (Lehmann no. 4639. — April.) Die kleinen, schmalen, sehr kurz gestielten Blätter und die schmal- róhrigen Blüten verleihen der Pflanze einen der Gattung Besleria fremden . Habitus. Es wäre möglich, daß sie besser bei Amelanthus einzureihen ` wäre. Entscheidend hierfür wäre die Frucht, welche mir nicht vorliegt: 3. Besleria ($ Parabesleria Oerst.) Kalbreyeri Fritsch, spec. nov. — Frutex stricte erectus. Rami obscuri glabri. Folia coriacea, lanceolato- elliptica, breviter petiolata, breviter acuminata, subintegerrima (sicca . margine revoluta) juniora parce strigillosa, adulta glaberrima, supra S obscure viridia nitida, subtus multo pallidiora. Inflorescentiae in axillis . foliorum sitae, pedunculatae, pauciflorae. Pedunculi petiolos fere aequantes, subglabri; pedicelli fascieulati peduneulis similes. Calyx alte in lacinias ovato-oblongas obtusas margine minutissime ciliatulas partitus.. Corolla pallide flava, glabra, ealycem multo superans, obliqua (in specimine | unico nondum aperta). Staminodium posticum brevissimum bene evo- . lutum. Discus reductus in glandulam dorsalem emarginatam. Ovarium . eum stylo glabrum. — Frutex ca. 2 m altus (ex collectore ,,5—7 pedes"). . Foliorum petiolus 5—7 mm longus, lamina 7—8 em longa ca. 3 cm lata. Pedunculi 5—7 mm, pedicelli vix 1 em longi. Calyx 4 mm longus. — ` Colombia (Dep. Santander): Sisabita, an Waldrändern 6500. (Kalbreyer ` no. 1125. — 6. April 1879.) 2. Die: Art gehört in die Verwandtschaft‘ von B. aeutijolia Hanst. und. B. triflora Hanst.!), ist aber von beiden schon durch die im erwachsenen Zustande ganz kahlen Blátter zu unterscheiden. . Die Analyse der Blütenknospe ergab, daß die Filamente zu einer vorne 35 mm hohen Röhre verwachsen sind, welche an den Grund der | ...3) Linnaea, XXXIV, p. 328—329. Neue Besleria- Arten. : 9 Korollenróhre angewachsen ist. An der Hinterseite, wo sich das kleine, f aber gut entwickelte Staminodium befindet, ist die .Filamentröhre nur 1,5 mm hoch. Die Korollenróhre ist am Grunde auf der Dorsalseite etwas ausgesackt, entsprechend der Lage der Diskusdrüse. Gegen den Saum 3 zu ist sie auf der Ventralseite ausgebaucht. E 4. Besleria (S Parabesleria Oerst.) minutiflora Fritsch, spec. nov. — kb Caulis herbaceus, (siccus) sulcatus, vix pubescens. Folia magna, late ` eliiptiea, in petiolum angustata, breviter acuminata, subintegerrima, utrinque glabra vel subglabra, subtus pallidiora. Inflorescentiae in axillis E Toliorum sitae, pedunculatae, multiflorae. Pedunculi petiolos aequantes, subglabri, ramosi, ramis 2—3; flores in ramis racemoso-corymbosi, pedi- cellati. Calyx brevis, alte in lacinias rotundatas margine minute ciliatas ` partitus. Corollae albidae glabrae tubus calycem duplo superans, ex basi inflata (ovarium amplectente) breviter cylindricus, lobi patentes rotundati. Stamina inclusa: Staminodium posticum cochleare. Discus annularis vix lobatus. Ovarium glabrum, styli basi incrassata persistente post anthesin apiculatum. Fructus globosus, violaceus, calycem multo |. . superans. — Planta perennis 5—20 dm alta (ex Ule). Foliorum petiolus 3—5 em longus, lamina 28 cm longa, 10—12 cm lata. Pedicelli 5 mm longi. Calyx ?—3 mm longus. Corolla 5—6 mm longa. Filamentorum basis dilatata vix 2 mm supra basin tubi corollae inserta. — Peru (De- partamento Loreto): Leticia (Ule no. 6211. — Juni 1902). Zum Vergleich mit dieser neuen Art kommen in Betracht: B. tetrangu- laris Ruiz, welche ebenfalls aus Peru beschrieben wurde ?), die in Brasilien wachsende B. flavovirens Nees et Mart. ?) und die kolumbische B. rhytido- phyllum Hanst.?). Die zuerst genannte Art hat bedeutend kleinere, unter- seits an den Nerven behaarte Blätter, viel lockerere Blütenstände und größere Blüten. B. flavovirens dürfte der neuen Art am nächsten stehen, hat aber ebenfalls kleinere und namentlich schmälere Blätter, die gegen die Spitze zu gesägt sind, weniger tief. geteilte Kelche mit schmäleren Zipfeln und gelblichgrüne Blüten. B. rhytidophyllum hat viel schmälere Blätter, viel länger gestielte Blütenstände und orangerote Blüten. 5. Besleria ($ Parabesleria Oerst.) penduliflora Fritsch, spec. nov. — . Frutex. Ramuli strigilloso-tomentosi. Folia unius nodi inaequalia, petio- lata, lanceolato-elliptica acuminata basi excepta remote denticulata, supra setulis minimis crebris adspersa, subtus ut petiolus molliter strigilloso- tomentosa canescentia. Pedunculi in axillis foliorum orti elongati filiformes . strigilloso-tomentosi, plerumque biflori. Pedicelli pedunculis similes, sed- . breviores. Calyx brevis, alte in lacinias ovato-lanceolatas apice recurvas /. extus strigillosas partitus. Corolla flava (,,hellgelb'*) obliqua basi saccato- ` -calcarata tubo elongato apicem versus paulo ampliato extus sparse puberulo, - J limbi lobis brevibus EE Stamina corollae faucem attingentes, e Hanstein in Linnaea, XXXIV, p. 331. . 3) Vgl. Hanstein in Flora Brasiliensis, VIII, p. 200 = A Hanstein in inier, XXXIV, p. 332. , 10 |... K. Fritsch. supra basin tubi inserta; staminodium bene evolutum, in corollae sacco situm, filiforme, antheram reductam ferens. Discus annularis. Ovarium dense strigillosum; stylus elongatus imprimis basi strigilloso-pubescens basin versus post anthesin incrassatus; styma stylo vix latius. Fructus globosus apice hirtellus, styli basi persistente hirtella apiculatus, calyce fere duplo longior. — Frutex 3—6 m altus. Foliorum majorum petiolus 2 em longus (vel paulo longior) lamina 10—13 em longa, 4—5 cm lata; minorum petiolus fere 1 cm longus, lamina 6—9 cm longa, 2—3 cm lata. |. Pedunculi 5—7 em longi; pedicelli 2—4 em longi. Calycis laciniae 6—7 mm .. longi. Corolla ca. 3 em longa. Filamenta 8 mm supra corollae basin inserta. Stylus fere 2 cm longus. Fructus fere 1 cm diam. — Venezuela: Roraima, im unteren Walde, 1600 m (Ule no. 8751 — Febr. 1910). Unter jenen Besleria-Arten, welche schon Hanstein bekannt waren, = ist B. pendula Hanst.!) diejenige, welche der neuen Art am nächsten ~ . Steht. Besleria pendula wird von Hanstein als letzte Art in die Unter- ST? gattung Parabesleria gestellt, also unmittelbar vor die Untergattung : Gasteranthus. Bentham und Hooker?) hingegen grenzen diese letztere . . Sektion anders ab, indem sie Besleria pendula Hanst. einbeziehen. Sie steht zwar tatsüchlieh in der Mitte zwischen beiden Sektionen, scheint = mir aber doch ihren natürlichen Platz unter Parabesleria zu haben. Die .. echten Gasteranthus- Arten im Sinne Hansteins, haben eine Korolle mit viel bedeutenderer, bauchiger Aussackung und engem Schlunde. : |. Von Besleria pendula Hanst. ist B. penduliflora durch die viel stärkere, ~ geradezu filzige Behaarung der Zweige, Blattstiele und Blattunterseite leicht zu unterscheiden; auch sind Blätter und Blüten erheblich größer. . Das einzige mir vorliegende Herbarexemplar besteht aus einem langen —. Zweigstück, nach welchem obige Diagnose verfaßt wurde, und einem kleinen i Zweigende (beide mit Blüten). Das letztere Stück hat kleinere (wohl noch nicht ausgewachsene), fast ganzrandige Blätter und nähert sich dadurch der nachstehend beschriebenen Besleria floribunda, welche sehr 2 ZER mit B. penduliflora verwandt, aber doch deutlich verschieden ist. . . 6. Besleria ($ Parabesleria Oerst.) floribunda Fritsch n. sp. — abes herbaceo-lignosus. Ramuli strigilloso-tomentosi. Folia subearnosa, Dm petiolo strigilloso-tomentoso suffulta late lanceolata utrinque acuminata SÉ subintegerrima, supra obscure viridia setulis brevibus curvatis densis | ~ velutina, subtus molliter strigilloso-tome ntosa canescentia. Pedunculi in axillis foliorum penduli foliis multo breviores strigilloso-tomentosi, plerum- que triflori. Pedicelli tenues, plerumque pedunculo longiores, laxe stri- - | gilloso-tomentosi. Calyx brevis, alte in lacinias triangulari-ovatas longi- udinaliter nervosas in mediano strigillosas ceterum glabras obtusas | divisus. Corolla flava („ichtgelb“) basi saccato-calearata tubo elongato — apicem versus paulo ampliato extus sparse puberulo, limbi lobis brevibus EE Sr, corollae. tubum pu grupos supra corollae basin :) Linnaea, XXXIV, Pe 333. DUE = 7 Genera eg we Neue Besleria-Arten. | 11 | inserta; staminodium filiforme supra saccum corollae insertum, antheram reductam ferens. Discus annularis. Ovarium pubescens in stylum elongatum pubescentem attenuatum, post anthesin styli basi incrassata persistente rostratum. — Frutex 1—2 m altus. Foliorum petiolus 5 mm bis 2 cm longus, lamina 6—10 cm longa, 1,5—3 cm lata. Pedunculi 1—3 cm longi: pedicelli ca. 2 em longi. Calycis laciniae vix 4 mm longi. Corolla ca. 2 em longa. Filamenta antica 6 mm supra basin corollae inserta. Stylus vix 2 em longus. — Colombia: Dep. Santander (Ocafa-Pamplona), im Wald- schatten 5000—6000^ (Kalbreyer no. 1062 — Mart. 1879). Auch diese Art gehört in den Verwandtschaftskreis der Besleria pendula Hanst. und steht zwischen dieser und Besleria penduliflora. Bei weiter Auffassung des Artbegriffes könnte man alle drei als Varietäten einer Art betrachten. Ich glaube aber besser zu tun, wenn ich sie trenne. In der Behaarung der Zweige und Blätter steht B. floribunda der B. pen- duliflora viel näher; die Oberseite der Blätter ist sogar noch dichter und mehr samtig behaart als bei letzterer, während sie bei B. pendula nahezu kahl ist. Hingegen stimmen die Beschaffenheit des Blattrandes sowie die Blütengröße mehr mit B. pendula überein. Von beiden Arten unter- scheidet sich B. floribunda durch die eigenartige Behaarung der Kelch- zipfel, welche sich nur auf deren Mittellinie erstreckt, während der größere Teil der Zipfel kahl ist. Das Merkmal hängt zwar ohne Zweifel mit der dachigen Knospenlage des Kelches zusammen; aber schon an noch ziemlich ` kleinen Blütenknospen sind die fünf Haarstreifen deutlich zu sehen. Bei ` - B. penduliflora sind die ganzen Kelchzipfel annähernd gleichmäßig kurz- —— haarig, bei B. pendula mit Ausnahme ihres Grundes überhaupt kahl. Auffallend ist bei B. floribunda und B. penduliflora die relativ starke Entwicklung des Staminodiums, welches ein gut entwickeltes Filament UT geg, Ef, 9 becht opd eine zwar funktionslose, aber doch deutlich als solche erkennbare HE E . Anthere zeigt. 4 po 7. Besleria (8 Parabesleria Oerst.) corallinoides Fritsch, spec. nov. — -Caulis breviter villosus. Folia magna, in petiolum brevem villosum longe — ` attenuata elliptico-oblonga obtusa, basi excepta dentato-serrata, suprà ` glabra, subtus multo pallidiora in nervis minute puberula. Pedunculi ` axillares villosuli corymboso-pluriflori. Pedicelli breves subglabri. Calycis ` ` laciniae latae obtusae obsolete dentatae vix pubescentes. Corolla basi ` ` postice saccata superne fere regularis glabra, limbo parvo. Filamenta. Su — glabra corollae tubo inserta. Staminodium parvum in corollae sacco — . situm. Disci glandula postica magna lateraliter protraeta. Ovarium ` ge puberulum; stylus elongatus; stigma stomatomorphum. — Folia cum x .. petiolo 3 dm longa fere 1 dm lata. Pedicelli vix 1 cm longi. Calyx vix łem ` longus. Corolla vix 2 em longa. — Ecuador: In regione tropica secus. E fluvium Pilaton, 800 m (Sodiro no. 119/55 — Okt. 1882). e ue z Die Art ist habituell der unten beschriebenen Besleria corallina sehr S ähnlich, aber durch den ganz anderen Bau der Blumenkrone und die _ nicht zweispaltige Narbe von ihr weit verschieden. Leider sind die Blüten des. are dd ee tient cher det ez zertressen, EU docu nur 19: © K. Fritsch. eine unvollkommene Analyse möglich war. Die bisher aus der Sektion Parabesleria bekannten Arten sind alle sehr auffallend verschieden. 8. Besleria ($ Gasteranthus Benth.) Sodiroana Fritsch, spec. nov. — Caulis suffruticosus, ramosus, crassus, teres, glaber, ramulis pilis articulatis villoso-hispidis. Folia longa petiolata, petiolo hispido, lamina elliptica acuta, basi excepta minute crenato-serrata, supra hispido-scabra, subtus pallidiora in nervis prominulis hispida. Pedunculi axillares folia superantes ` glabri multiflori. Pedicelli breves subglabri cineinni modo disposita. Calycis hispidi laciniae acuminatae margine denticulatae, postica reflexa. Corolla in ealyce obliqua basin versus sparse hispida, postice breviter calearata, antice sub limbo ventricoso-inflata, limbo parvo. Filamenta . 2 mm supra basin corollae inserta; antherae cohaerentes. Discs annularis, postice incrassatus undulatus. Ovarium glabrum; stylus glaber; stigma bilobum. — Foliorum petiolus 2 cm longus vel brevior; lamina 4—6 cm longa, 2—3 em lata. Pedunculi 5—8 em longi. Pedicelli 4 mm longi. Calycis laciniae 5—6 mm longae. — Ecuador: In regione subtropica prope S. Florencie, 1600 m (Sodiro no. 119/53). Die Art gehórt in die Verwandtschaft der mir unbekannten B. cal- . carata H. B. K. Sie hat mit ihr die rauhe Behaarung der Zweige und den Bau der Blüten gemein. Da aber bei B. calcarata 1) die Stiele der Blüten- stände nur 2—4 Blüten tragen und die Blätter nicht überragen, die Blätter offenbar schmäler, kürzer gestielt und nur gegen die Spitze zu gekerbt- ` gesägt sind, glaube ich B. Sodiroana besser als neue Art beschreiben zu sollen. ; 9. Besleria (8 Gasteranthus Benth.) ealeeolus Fritsch, spec. nov. — Caulis tenuis, apicem versus sparse strigillosus. Folia inaequalia, longiuscule petiolata, petiolo minute strigilloso vel subglabro, lamina lanceolato- E m elliptica basi cuneata breviter acuminata, basi excepta minute dentata, = supra glabra vel pilis raris adspersa, subtus multo pallidiora in nervis minute puberula. Pedunculi axillares elongati glabri pluriflori. Pedicelli SC glabri corymbosi vel subumbellati, peduneulo multo breviores, calyce: longiores. Calycis alte partiti glanduloso-puberuli laciniae oblongo- triangulares .subaeutae nervis longitudinaliter percursae, postica patente. Corolla in calyce obliqua parce pilosula postice breviter. calcarata antice valde inflata (fere calceiformis), limbo parvo inconspieuo. Filamenta glabra supra basin corollae inserta?). Discus ad glandulam magnam posticam vix bilobam reductus. Gynoeceum glabrum; stylus tenuis: stigma bilobo-stomatomorphum. — Foliorum petiolus 2—4 em longus, diat. e 5—18 cm longa, 3—6 em lata. Pedunculi 6—7 cm longi. Pedicelli Corolla a calcaris ends usque vt ventrem 2 cm B iioa, — Koundur: In silva Canelos (Andes Quitenses). (Spruce. no. 5069 in herb. Vindob.) = Nach der Diagnose von Hanstein in Linnaea, XXXIV, p. 334. n. .?) Untereinander sind die Filamente frei. Die zwei vorderen sind dort inseriert, wo die zuerst zylindrische Kronróhre in die kcu Sieg SE die | zwei hinteren etwas tiefer. me Lo K. Dinter: Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. 13 Die Art ist mit B. oncogastra Hanst., deren Originalexemplare mir vorliegen (Herb. Berlin), sehr nahe verwandt. Blütenstand und Bau der Korolle, auch deren Dimensionen, stimmen überein. Aber die Blätter sind länger gestielt, schmäler, schwächer gezähnt, die Behaarung etwas abweichend; namentlich aber haben die Kelchzipfel eine andere Gestalt und Nervatur. Bei B. oncogsatra sind sie nämlich abgerundet stumpf und ihre Nerven bilden gegen den Rand zu ein Netz, was bei B. calceolus nicht der Fall ist. 10. Besleria ($ Gasteranthus Benth.) eorallina Fritsch, spec. nov. — Caulis breviter villosus. Folia magna, breviter petiolata, petiolo breviter villoso, lamina cuneato-obovata acuta, basi excepta grosse crenato-serrata, supra glabra, subtus pallidiora, imprimis in nervis breviter villosula. Peduneuli axillares elongati strigilloso-villosi multiflori. Pedicelli breves fere umbellati parce hirti. Calycis laciniae latae acutae inciso-serratae villosulae. Corolla in calyce obliaua rubra (,,corallenrot// ex collectore), tubo extus pubescente ventre modice gibbosa, limbo parvo lobis rotundatis imbricatis glabris. Filamenta glabra basi coalita et corollae tubo adnata. Staminodium parvum. Discus annularis, antice humilimus postice H . * . . . protractus. Ovarium minute puberulum; stylus glaber brevis; stigma bifidum. — Foliorum petiolus 1—2 cm longus, lamina ca. 2 dm longa, 7—9 em lata. Peduneuli 8—9 cm longi; pedicelli vix 1 em longi. Calyx 6—7 mm longus. Corolla vix 15 mm longa. Filamentorum basis coalita 2,5 mm alta (postice fissa). — Peru: Departamento Loreto, Cerro de Ponasa, 1200 m (Ule no. 6671 — Febr. 1903). Die Art ist ebenfalls mit Besleria oncogastra Hanst.!) verwandt. Jedoch ist sie viel stärker behaart und außerdem durch die eingeschnitten- gesägten Kelchzipfel und die weit weniger ausgebauchte Korolle ab- NR: KO V. Index, der aus Deutsch-Südwestafrika bis zum Jahre 1917 bekannt gewordenen Pflanzenarten. X. Von Regierungsbotaniker K. Dinter. (Originalarbeit.) 1076. G. parvulum Ktzg. var. mieropus (Kur) Cleve. ~“ N.: In einem Tränktrog in Gründorn, Pearson. 1077. 6. Puiggarianum Grun. in Van Berk Synops. (1885) t. 25. — S.-W.-Afr. Küste. . 1078. G. subelavatum Grun. Pint. Fr.-Jos.-Land (1884) 46. — S.-W.-Afr. Küste. 1079. Gomphonitzsehia Ungeri Grun. in Cleve et EE Arct. Piston: SE — $. Ws -Afr. Küste. AT 1) E XXXIV, p. 335—336. 14 K. Dinter. 1080. Gomphostigma scoparioides Turez. Bull. Soc. Nat. Mosc. XVI 53. — Afr. austr. — H.: Okahandja, Dtr. 21; Waldau, Dtr. — N.: See- heim, Dtr. 1081. Gorteria diffusa Thnbg. Prodr. Pl. Cap. 162. — Afr. austr. — N.: Range 684; Kanus, Dtr. 3082; Kl.-Karas, Jutta Dtr. 3182. 1082. Gossypium herbaceum L. Sp. Pl. 693. — A.: Olukonda, Schz. 220; Rautanen 127; Omandongo, Schz. 219;.Ombandja, Schz. 217. — . var. Dinteri Ulbr. Bot. Jahrb. XLVIII. 379. — H.: Onguma—Ondera im Spirostachyswalde, besonders an Termitenhaufen, Dtr. 2271. 1083. Gracilaria eonfervoides (L.) Grev. Alg. brit. (1836) 123. — N.: Walfischbay, Dtr. 32. 1084. Grewia avellana Hiern. in Welw. Afr. Pl. I. 94. — Afr. austro- oce. — H. Otjitjika, Dtr. 2319; Neitsas, Dtr. 791; Gobabis-Oas, Dtr. 2709. 1085. G. bieolor Juss. Ann. Mus. Par. IV. 90. — (Syn. G. discolor Fresen.) — Wahrscheinlich auch G. salvifolia Heyne. — var. Dinteri (Schz.) Burret. — (Syn. @. Dinteri Schz. in Bull. Herb. Boiss. VIII. ser. II. | 702.) — omundjembere (otjih.). — H.: Spitzkoppjes, Dtr. I. 77; Otjim- = .bingwe, Marl. 1406; JUsakos, Marl. 1285; Otjihua, Dtr. 108 pro parte. 1086. G. desertieola Ulbrich in Engl. Beitr. Fl. Afr. XLIII. 344. — — H.: Otjivero, Dtr. 2742; Kl.-Nauas-Hoachanas, Dtr. 1932; Otavipforte Dtr. 935; Neitsas, Dtr. 679. 2 1087. G. distieha Dtr. et Burret in Engl. Beitr. Fl. Afr. XXXVII. = 178. — H.: Karibib, Dtr. 2508; Waldau, Dtr. 438. 1088. G. flava DC. Cat. Hort. Monsp. 113; Prodr. I. 509. — (Syn. = Gr. cana Sond.) — = omuwapu (otjih.). — H.: Teufelsbach, Dtr. 108; Windhoek, Förmer 40; Karibib und Otjitambi, Gürich 32; Brakwater, . Dtr. 1545. — N.: Byzondermaid, Schz. 265; Sendlingsgrab, Hartmann a 117, 17a; Naawte, Range 606. — . 1089. Q. flavescens Juss. in Ann. Mus. Par. IV (1804) 91. — (Syn. p megalocarpa P. Beauv. — Syn. G. aspera Schz. — Syn. G. Rautanenii ' ` Rehz.) — H.: Outjo: Rautanen 614; Waterberg, Dtr. I. 408. =~ -. 1090. G. Olukondae Schz. Bull Herb. Boiss. Ser. II. 701. — Afr. | austro-occ. — A.: Olukonda, Schz. 1114. — H.: Windhoek-Brak water . am Rivier, Trotha 125a; Otavifontein, Omeg. Qu. 1091. G. populifolia Vahl. Symb. Bot. I. 33. — (Syn. @. betulifolia Sechs, — Syn. G. rupestris Dtr. et Schz.) — = omundjendjere (otjih.). — H.: Omaruru, Dir. I. 1428; Okahandja, Dtr. 169. — A.: zw. Ondonga ~ und Unkuambi, Rautanen 25; Unkuambi, Schz. 1116; Omulonga, Schz. s 391. — N.: Granitberge bei Kl.-Karas, Dr. Schäfer 405. 1091. G. retinervis Burret Engl. Bot. Jahrb. 44. 4. Heft. — Afr. CH austro-occ. — = omuhé (otjih.). — H.: Otjihua b. Okahandja, Dtr. 2568; .. Omusema, Dtr. 3350; Okahandja, Dtr. 68. — N.: Range, 763. = Die bis 3 m hohen, schlanken, Akantigen, 3—4jàhrigen Stengel bilden ` | das gesuchteste Material für das Gerippe der Hütten der Hereros. .. 1093. G. Sehinzii K. Sch. mius ide Jahrb. XV Are 124. — d EEN Schz. 393. p | , Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. 15 1094. G. villosa Willd. Ges. Nat. Fr. 1803. 205. — Arabien bis S.-W.- Afrika. — = ewapu (otjih.). — H. :Okahandja, Dtr. 91; Ababis, Dtr. 164; ° Usakos, Marl. 1469; Otjimbingwe, Hartmann 172. 1095. Grielum Marlothii Engl. Bot. Jahrb. X. 16. — Afr. austro-oce.— N.: Kl-Karas, J. Dtr. 3224. — H.: Pforte (km 80 d. alt. Bahn), Dtr. 153; Großbarmen, Dtr. 511; Salem, Marl. 1391. 1096. G. sinuatum Licht. ex Burch. Trav. I. 286. — (Syn. G. obtusi- folium E. Mey.). — N.: Sandverhaar, Dtr. 1189; ohne Standort, Range 708; Granitberg zw. Prinzenbucht und Bogenfels, Dr. Schäfer 600. 1097. Gutenbergia Rangei Muschler. — N.: Lüderitzland, Range. 1098. Gymnema sylvestre R. Br. in Mem. Wern. Soc. I. 33. — H.: Otavi, Dtr. 911; Waterberg, Dtr. Nach R. Br. in Fl. Trop. Afr. soll der Stamm nur 1—1,5 lin. dick sein; solehe von 4 em Dicke sind im Hererolande häufig. 1099. Gymnogongrus dilatatus (Turn.) J. Ag. — N.: Lüderitzbucht, Scholtz. 1100. G. glomeratus- J. Ag. in Act. Holm. Oefvers. (1849) 88. — N.: Lüderitzbucht, Seholtz; Walfischbay, Dtr. 1101. Gymnosporia aeanthophora Loes. in Engl. Bot. Jahrb., Bd. 4l. 299. — H.: Okahambaka, v. Trotha 23a. 1102. G. buxifolia Szyszyl. Pl. Rehmann II. 34. — var. erenata. |. 1103. G. capitata (E. Mey.) Loes. var. tenuifolia Loes. — H.: Groot- fontein, Dtr. 695. .1104. G. erenulata Engl. Bot. Jahrb. X. 38. — Afr. austro-occ. — H.: Usakos, Marl. 1431. : GH 1105. G. Dinteri Loes. Bull. Herb. Boiss. Sér. IIT. III. 823. — Afr. |o trop. — H.: Waterberg, Dtr. 371. ZS 1106. 6. eremoeeusa Loes. in Engl. Bot. Jahrb. Bd. 41, 299. — H.: Dorstrivier, Dtr. 218. 1107. G. lanceolata Loes. — N.: Am Koankip, L. Schultze 695; Zachanabis, Dtr. — H.: Auasberge, Dtr. 2229; Farm Hoffnung, Dtr. 965. 1108. G. senegalensis (Lam.) Loes. var. spinosa Loes. Bull. Herb. Boiss. IV. 430. — Für D.-S.-W.-Afrika angeführt in Engl. Pfl.-Welt Afrikas. | ; 1109. Gynandropsis pentaphylla DC. Prodr. I. 238. — (Syn. Pedi- ... eellaria pentaphylla Schrank.) — = omboa jakozongómbe (eh y — H.: ` Okahandja, Dtr. 140; Karibib, Marl. 1277. M 1110. Gynura coerulea O. Hoffm. Bull Herb. Boiss. I. 86. — H.: ` . Gaub, auf dem Geysirkegel, Dtr. 2466; Grootfontein, Schz.; Otavi, Dtr. E. 1111. Gyroearpus amerieanus Jacq. Select. Am. 282. Cosmop. trop. — H: Strejdfontein, Dtr. 765; Tsumeb, Dtr. 1718; Outjo Kalkberge, Dtr. .. 2620. p EEN HB: Habenaria E Rchb. in o. UE (1867) 100. — var ` . Sehinzii (Rolfe) Kränzl. — A.: EN b. Vtt me 2080; ne E i konda, Bchz. e Rautanen. pua : 16 m C K. Dinter. 1113. H. perfoliata Kränzl. Bull Herb. Boiss. Ser. IT. HI. 942. — Afr. austro-occ. — A.: Olukonda, Rautanen 601. 1114. H. polyphylla Kránzl. in Engl. Bot. Jahrb. XVI. 214. — Afr. austr. — H.: Otjenga, Dtr. I. 638; Otavi, Dtr. I. 658. 1115. H. Rautaneniana Kränzl. Bull. Herb. Boiss. 2. ser. IV (1904). = A.: Olukonda, Rautanen 481. . 116. H. sp. fl. ochroleucis — H.: in lehmig-sandiger Grassteppe dicht rechts ain Wege von Otjikuara nach Walthers Farm Okjongo, Dtr. 3264. 1117. *H. Lugardi Rolfe in Fl. Trop. Afr. VII. 228. — H.: Tsumeb, = Dtr. 2492 im lockeren Walde des Hüttenberges. Eine ausgezeichnete Art, deren zwei über 10 em große kreisrunde, nur mit kurzer Spitze versehene, 3 mm dicke fleischige Blätter dem Boden fest angedrückt sind. Leider waren die Blütenschäfte, deren Dicke im aus- gewachsenen Zustande eine Höhe von 40 em vermuten ließ, im Moment des Sammelns nur erst 5—10 em hoch und mit dichtstehenden spitzen Brakteen bedeckt. 1118. Haemanthus coccineus L. Sp. Pl. 325. — Afr. austr. — H.: Otaviberge, Dtr.; am Fuße des großen Affenbrotbaumes bei Auns, Dtr. — N.: Schz. 1119. *H. sp. n. fl. albis foliis loratis. — H.: Südl. Hänge der Auas- berge b. Tigerfontein, Dtr.; Schlucht östl. der Farm Doebra, Dtr. ‚1121. Haematoxylon Dinteri H. Harms in Fedde Repert. XII. p. 555 bis 557. — (Syn. Caesalpinia obovata Schz. in Vierteljahrschr. d. Naturf. Ges. Zürich 1907. p. 430. — Caesalpinia Dinteri H. Harms Beitr. Fl. v. Afr. XXXI — Haematox; ylon africanum L. Stephens in Transact. of Roy. S Soc. S. Afr. vol. IIT. 255.) — N.: Inachabberg, Dtr. 1169; Hoolog, Schäfer -~ 404, Pearson; Bethanien, Range 1514. Sr 1122. Hantzschia Amphyoxys (Ehrenb.) Grun. — N.: Lówenrivier . bei Gawachab, Pearson. 1193. Harpagophytum procumbens DC. Prodr. IX. 257. — = otji- : ie hangatene (otjih.). — A.: Olukonda, Rautanen 95. — H.: Okahandja, Dtr. 396. — H.: Kalkfontein (Kamelgestüt). — fa. fl. albo Dtr. — H.: : "e eran? Dtr. 3360. 1194. Haworthia Engleri Dtr. in Neto und wenig bekannte Pfl. p S.-W.-Afrikas. — N.: Kanus: im Geiabtal, Engler 3156, Dtr.; Ban E Karas, Jutta Dtr. 1125. Hebenstreitia dentata 1. i Sp. Pl. 629. — Afr. bor. et austr. — var. integrifolia L. — H.: Okasewa, Dtr. 2726. — N.: Gabiser Pforte, . Dtr. 2203; Klinghardtgeb., Dr. Schäfer. 2 1126. Heeria arenophila Schz. Bull Herb. Boiss. VI. 748. — Afr. austro-occ. eA: M unns bei OM M Rautanen 238. ae H Ign. Urban: Sertum antillanum, XIV. 17 V. Sertum antillanum, XIV. Auctore Ign. Urban. 290. Podocarpus Ekmanii Urb. (spec. nov.). — Frutex. Ramuli dense foliati, internodiis 1—3 mm longis. Gemmae semiovales, perulis numerosis ` parvis late orbicularibus, exterioribus antice rctundatis in mucronem iis er. dimidio breviorem contractis. Folia rigide coriacea ıecta v. leviter eurvata lanceolato-linearia, brevissime apiculato-acutata, inferne plerumque paullo magis angustata, subsessilia, 1,5—2,5 cm longa, 3—4 mm lata, nervo medio supra non conspicuo v. inferne obsolete impiesso, subtus crassiuscule prominente, subtus tenuissime longitrorsum lineolata. Flores feminei tantum visi, in axillis solitarii; pedunculus nullus; receptaculum 3,5—4 mm longum e squamis 2 connatis, apice liberis triangularibus formatum. Semen ovatum 5—6 mm longum, 3,5—4 mm crassum, bic- vissime apiculatum; testa extrinsecus in sicco bruneo-nigrescens. Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra de Cristal secus rivulum ad Rio Levisa affluentem in charrascales 800—900 m alt., m. Mart. fruct.: Ekman no. 6790. i Obs. P. Urbani? Pilger affinis (e Jamaica) gemmae perulis exterioribus brevissime acutatis, foliis 2,5—3 em longis, 4—5 mm latis, nervo medio supra plus minus obtuse prominente, subtus in.suleo levi parum pro- minulo, pedunculis flor. fem. evolutis 1,5—2 mm longis optime differt. 291. Annona suleata Urb. (spec. nov.). — Frutex. Ramiteretes, hornotini pilis minutis sub microscopio varie curvulis pulverulenti, annotini gla- brescentes. Folia distiche alterna, petiolis teretibus supra sulcatis 3 mm longis suffulta, oblongo-linearia v. late linearia, basi rotundata, apice obtusissima v. rotundata, 1—5 em longa, 3—10 mm lata, nervo medio profunde sulcato-impresso, lateralibus valde numerosis horizontalibus supra prominulis et plus minus manifeste reticulato-conjunctis, subtus non conspicuis, supra glabra nitida, subtus opaca pilis tenuissimis sub microscopio serpentino-curvatis adpressis tomentosula pallide ferruginea, valde coriacea rigidissima, margine integro valde recurva v. revoluta. Flores in apice ramorum solitarii; pedunculi cr. 1 em longi, ad medium " bracteola semilunari minuta obsiti, pulverulento-pilosi. Calycis lobi in. aestivatione aperti, late triangulares, cr. 1 mm longi. Petala alabastrum 'initio superne sensim attenuatum, demum subcylindraceum formantia, ; . oblongo-linearia, apice obtusissima, 2 cm longa, 4 mm lata, rigide coriacea, dorso pilis tenuissimis serpentinis brevissimis rufis tomentosula. Antherae numerosae rectangulares, conneetivo supra loculos semilunari- producto. |. — . Üarpidia brevissime pilosa, — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra de . Nipe ad Loma Mensura in charrascales er. 900 m. alt., m. Majo for. .. | Ekman no. 5724 (typus), ibidem in fruticetis pineti vulgaris er. 700 mi ab: Ekman no. 2162. Nia UN |. Obs. Affinis A. cascarilloides Ch. Wright (e Cuba) foliis 1 mm SZ x s Eiter subtus eid nervum medium eeng glabris et 38 EN SE, | Ign. Urban. reticulato-venosis, margine angustissime recurvis, alabastris petalorum e basi subglobosa rostrato-productis, pilis eorum subrectis discrepat. 292. Reynosia truneata Urb. (spec. nov.). — Frutex. Rami angulato- striati, glabri, hine illinc minutissime pilosi. Stipulae intrapetiolares _ triangulari-lanceolatae membranaceae crassiuscule binerves, apice bre- vissime bi- v. trifidae, margine minutissime ciliolatae, usque 2 mm longae. Folia opposita v. subopposita, raro alterna, petiolis supra basin arti- eulatis, infra articulos semibulboso-incrassatis 2—4 mm longis, rectangu- laria usque oblongo-lanceolata, basi rotundata v. obtusa, antice fere semper truncata et interdum emarginata, 2—4 cm longa, 0,7—1,5 em lata, secus nervum medium supra impressa, nervis lateralibus utrinque pro- minentibus et reticulato-anastomosantibus, coriacea, supra nitida obscure viridia, subtus opaca sordide flavicantia. Flores in axillis solitarii; pedicelli basi bracteolati, fructiferi 4—6 mm longi. Calyx sub fructu longe persistens; tubus subsemiglobosus; lobi triangulari-lanceolati longe acuminati, intus carinati, carina paullo supra basin interrupta, carnosi, 3 mm longi. Petala sub sinubus sepalorum inserta, obovata v. orbiculari-obovata, inferne. cuneata, 1,2 mm longa. Stamina sub petalis inserta; filamenta subulata 1,3 mm longa; antherae ovatae longitrorsum dehiscentes, in 14 alt. affixae, .9,8 mm longae. Discus calyci adnatus. Stylus in fructu er. 1 mm longus. Fructus (non plane maturus) ovatus v. anguste ovatus acutus, er. 8 mm longus, 4—5 mm crassus. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Preston, m. Nov.: Ekman no. 3454. Obs. Affinis R. reticulatae (Griseb.) Urb., quae floribus in isimse breviter pedunculatos collectis, sepalis triangularibus non acuminatis, fructibus globosis recedit. R. oblongifolia Urb. (Rhamnidium? oblongi- folium Britt. et Wils.) ex descriptione differt foliis 0,9—2 5 em longis, . 3—6 mm latis, apice rotundatis, inflorescentiis longe pedunculatis, fructibus ovoideis. : ` 293. Rheedia polyneura Urb. (spec. nov.). — Arbor humilis. Rami trigoni cortice fisso, internodiis 2—5 em longis; ramuli compressi 3—5 em longi superne dense foliosi. Folia 2—4 mm longe petiolata, in ramis ternatim verticillata, anguste ovata acuminata 1,5—2,5 cm longa, 0,8—1,3 cm lata, in ramulis opposita, elliptico-oblonga, raro obovato-oblonga, basi obtusiuscula v. obtusa, apice acuto v. obtusiusculo spinuloso-pungentia, . spinulis 1—2 mm longis, 2,5—4 cm longa, 0,7—1,3 em lata, nervo medio utrinque praesertim subtus per totam longitudinem crasse prominente, lateralibus utroque latere 14—17 subhorizontalibus i. e. sub angulo fere recto e mediano abeuntibus parallelis, supra erassiuscule, subtus paullo minus prominentibus, non anastomosantibus, ad marginem interdum bifurcatis, margine late recurvo convexiuscula v: convexa crasse coriacea ` rigidissima, supra nitida subglaucescentia, subtus flavo-brunescentia, ad ramulos infima saepius multo minora, ovata v. orbiculari-ovata 1—1,5 cm longa. Flores fructusque ignoti. — Manajü (cimarron) ine. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Baracoa non procul ab El Yunque ad septentr. versus in mes collinis: Ekman no. 3557 (typus), 4212. Sertum antillanum. XIV. - : 19 Obs. Ab affinibus R. elliptica Ch. Wr., R. aristata Griseb., R. Bakeriana Urb. foliis ratione angustis et praesertim eorum nervatura statim dignoscenda. 294. Cinnamodendron cubense Urb. (spec. nov.). — A bor glabra. Ham in sicco plieato-striati. olia petiolis supra concavis 3—6 mm longis suffulta, forma varia, obovata v. subrhomboidea, basi acuta, apice obtusa, saepius valde inaequilatera, latere altero quam alterum usque duplo latiore et margine supero arcuato, 4—7 cm longa, 2—3 cm lata, nervo medio supra inferne plus minus impresso, lateralibus supra tenuiter reticulato-anastomosantibus, «subtus tenuissimis v. obsoletis, supra nitida, subtus pallidiora opaca, subcoriacea integra, juniora in vernatione in- voluta, minutissime pellucido-punctata. Flores axillares solitarii; brac- teolae subnullae; pedicelli cr. 3 mm longi. Sepala 2 leviter imbricata, basi coalita, semiorbicularia, 1,5 mm longa, crasse et rigide coriacea. Petala verisimiliter 8, exteriora alabastrum globoso-ovatum formantia, coriacea, 4,5 mm longa, interiora oblonga obtusa minute pellucido-punctata, tenuiora, 3,5 mm longa, 1,5 mm lata. Staminum tubus 4 mm longus; antherae 8 lineares. Ovarium oblongum; stylus crassus, ovario aequilongus eoque paullo tenuior; stigmata 4. — Cürbana ine. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra Maestra ad Papayo in Loma Mandinga in cacumine montis cr. 850 m alt., m. Aug. flor.: Ekman no. 9457 (typus), ibidem ` 760 m alt., m. Jun. flor.: Ek man no. 9299, prope Bayate in Monte Oscuro, m. Sept.: Ekman no. 7679 (ex ipso). Obs. Altera species antillana, C. corticosum Miers (e Jamaica), foliis oblongis v. elliptico-oblongis 9—14 cm longis, inflorescentiis paucifloris, sepalis 3, petalis et antheris 8 vel 10 diversa est. | 295. Lunania paehyphylla Urb. (spec. nov.). — Frutex v. arbor parva. Rami glabri, internodiis 2—3,5 em longis. Folia 10—15 mm longe petiolata, ovata v. ovato-elliptica, basi rotundata v. obtusissima, antice mediocriter acuminata, 10—14 cm longa, 4,5—7 cm lata, nervo medio supra inferne plus minus impresso, superne applanato v. paullo prominente, lateralibus 2 e basi v. supra basin ipsam prodeuntibus, usque supra medium productis, a margine 2—5 mm distantibus et cum lateralibus 2—3 principalibus areuato-conjunctis, caeteris pluribus subhorizontalibus supra prominulis subtus prominentibus, utrinque crebro anastomosantibus, coriacea, margine integra, praesertim subtus nitentia. Inflorescentiae ad apicem ramorum solitariae v. axillares; pedunculus usque 12 cm longus, 1,3 mm crassus, squamulis nonnullis lanceolatis 0,7—1,3 mm longis sterilibus obsitus: rhachis er. 10 cm longa, 1,5 mm crassa, simplex; bracteae lanceolato- J subulatae acutae er. 0,5 mm longae: pedicelli (ante anthesin) er. 15 mm longi, post delapsum in rhachi bases suas brevissimas gibberiformes — relinquentes. Alabastra (tantum visa) sphaeroidea, antice truncata, fere 3 mm diametro. Stamina 5—7; filamenta margini disci undulati inserta; antherae anguste ovatae, superne attenuatae, brevissime api- — eulatae. Ovarium ovatum. — Palo negro Cub. — Hab. in Cuba prov. ` o ; . Oriente prope Baracoa in collibus, m. Jan. in alab.: Ekman no. 4215. ` 20 Ma Ign. Urban. Obs. Habitu similis L. racemosae Hook. (e Jamaica), quae foliis duplo tenuius petiolatis, e basi sub 5-nervibus, nervis intermediis a margine 5—10 mm distantibus, horinzontalibus utrinque tenuissimis, limbo tenuiter coriaceo, pedunculis pluries brevioribus, antheris apice obtusis diversa est. 296. Piriqueta eubensis Britton et Wilson in Bull. Torr. Bot. Club 42 (1915), p. 389 (ex descr.). — Adde ad descriptionem: Pedunculi fructiferi liberi, cr. 2,5 em, pedicelli er. 5 mm longi. Valvae fructus ovato-ellipticae 2,5 em longae, inferne 13—14 mm latae. Semina oblongo-piriformia, 4,5 mm longa, superne 1,3 mm crassa, dense longitrorsum striata, striis transversis obsoletis v. vix ullis: — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Rio Piloto in charrascales, m. Jul. fruct.: Ekman no. 2323. . Obs. Fructibus ratione permagnis insignis, nulli alii hujus generis affinis. 297. Ginoria parviflora Urb. (spec; nov.). — Rami vetustiores brunei, cortice longitrorsum fisso et desiliente obtecti, hornotini plus minus mani- . feste quadranguli, folia 4 v. 6 gerentes et folium compositum 2—3-jugum mentientes, gemmis terminalibus et axillaribus non conspieius. Spinae ad nodos 4 recurvae, 1,5—2 mm longae. Folia in ramulis infima ovalia, oblonga v. oblongo-linearia 3—10 mm longa, suprema linearia usque 3 em longa, 2—3,5 mm lata, basi rotundata v. obsolete cordata, minora apice rotundata et brevissime apiculata, majora acuta v. subacuminata, nervo medio supra tenuiter prominente, lateralibus supra obsoletis v. . . nullis, subtus prominulis sed non anastomosantibus, coriacea glabra, subtus €ineraseentia, margine plus minus recurva. Flores in ramulis hornotinis ex axilla foliorum 2—4 inferiorum wert pedicelli 10—17 mm longi .— . filiformes, paullo sub calyce bracteolis 2 filiformibus 1—2 mm longis . . deciduis obsiti. Calyx 4,5 mm longus, in Y, inferiore coalitus; lobi 5 v. 6 an- .. guste triangulares acuti. Petala ovata obtusiuscula 5,5 mm longa, 2,5 mm . lata, 0,4 mm longe unguiculata membranacea. Stamina 14—15; filamenta . usque 8 mm longa; antherae defloratae fere circulariter curvatae, Stylus . 8 mm longus aequicrassus; stigma peltatum stylo fere duplo crassius, .. Ovarium 3-loeulare. — Hab. in Cuba prov. Camaguey prope Camaguey .. án savannis solo humido, m. April. flor.: N. L. Britton, E. G. Britton, J.R Cowell no. 13148. = . Obs. Ex affinitate @. curvispinae Koehne, quae foliis lanceolatis S oblongis usque subrotundis, floribus duplo majoribus, petalis 10 mm longis rotundatis, staminibus numerosioribus bene differt. ~ 998. Ginoria Koehneana Urb. (spec. nov.). — Arbor. Rami vetustiores dide albidi, superne plerumque dichotomi, hornotini plus minus mani- feste quadranguli, folia fere semper 6 gerentes et folium compositum 3-jugum simulantes, gemmis terminalibus non, axillaribus vix conspicuis. . Spinae ad nodos 4 recurvae, 1—1,5 mm longae. Folia sessilia v. subsessilia, breviter obovata v. subrotunda, basi acuta, antice rotundata v. obtusa ` et obsolete apieulata, 1—2,5 em longa, nervo medio sieut lateralibus ` n numerosis. ramosis subtus. ERS ess desean [scribed | Sertum antillanum. XIV. 21 subbasilaris v. folii infimi alterius v. utriusque solitarii; pedicelli 7—10 mm longi filiformes, paullo sub calyce bibracteolati, bracteolis lanceolatis cr. 0,3 mm longis. Sepala 4, basi ima coalita, caeterum libera, ovata acuta subtrinervia coriacea, in fructu 3,5 mm longa, supra basin 1,8 mm lata, persistentia fructum obtegentia. Petala (unicum jam solutum tantum ` visum) ovato-triangularia, apice in capillum producta, 3,5 mm longa, inferne 2 mm lata, 0,5 mm longe unguiculata, membranacea. Stamina er. 16 uniseriata, basi in annulum calyci adnatum connata; filamenta usque 6 mm longa; antherae defloratae fere circulariter revolutae, arte explanatae oblongae. Stylus 3 mm longus aequicrassus; stigma parvum. Capsula sessilis globulosa fere 2 mm diametro, fere ad basin versus in valvas 3 crustaceas rigidas fissa, valvis iterum bifidis. Ovula valde numerosa, ad placentam crasse carnosam sectione transversa triangularem ascendentia eamque omnino obtegentia, funieulis nullis, oblonga, pauca tantum in semina excrescentia. Semina (unieum tantum visum) oblonga convexa, perpaullum curvata; testa coriacea. Embryo rectus; cotyledones ` subrectangulares planae, quam radicula applanata obtusissima duplo longiores. — Yema de huevo Cub. — Hab. in Cuba prov. Oriente ` . im parte centrali-septentr. prope San Germán in sylvis rarissima, m. Aug. fruct.: Ekman no. 6356. Obs. In memoriam b. E. Koehne, monographi Lythracearum acu- ratissimi mihique amicissimi, nominata. Juxta G. Rohrii (Vahl) Koehne ponenda, a qua tamen omnino diversa. 299. Lyonia braehytrieha Urb. (spec. nov.). Frutex. Rami teretes, cortice accumbente, hornotini petiolis decurrentibus obtusanguli, brevissime et dense patenti-pilosi et squamulis bruneis adspersi. Folia 7—12 mm ` longe petiolata, obovata usque ovali-elliptica et obovato-oblonga, basi. acuta v. in petiolum sensim angustata, apice rotundata v. obtusissima, 4—9 em longa, 2,5—5 em lata, nervo medio supra bene prominente, laterali- — : bus utrinque 6—8 supra prominulis et plus minus manifeste reticulatis, reticulo subtus paullo manifestiore, margine plano v. anguste recurvo ` integra, subtus lepidibus minutis bruneo-nigrescentibus adspersa, supra ad nervum medium brevissime pilosa, caeterum sparse lepidota v. gla- brescentia, erassiuscule coriacea. Inflorescentiae axillares 3—10-florae, — — sessiles; rhachis 1—10 mm longa; bracteae deciduae; pedicelli 6—7 mm, — ` sub fructu usque 12 mm longi, minute pilosuli. Flores 5-meri. Sepala ` ` in aestivatione aperta, in */, alt. connata, quoad libera triangularia v. anguste triangularia acuta 1,3 mm longa. Corolla (unica in statu manco du tantum visa) anguste ovata, superne sensim angustata, 6 mm longa, lobis obtusis tubo er. 9-plo brevioribus. Filamenta 3,5 mm longa, inferne dilatata et margine minute papillosa; antherae 1 mm longae. . Ovarium sphaeroideum breviter albido-pilosum. Stylus 3 mm longus aequicrassus. . . Capsula ovato-oblonga, 9 mni longa, inferne 5 mm crassa, breviter pilosa. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Baracoa ad viam ad v bbc versus S i in eharrascales, m. Nov. = et fr-: Ekman no. 3502 pue. 29 Ign. Urban. Obs. I. Ex affinitate L. ellipticae Ch. Wright, quae ramulis glabris, capsulis 3—5 mm longe pedicellatis, 4-meris, parce et adpresse pilosulis recedit, et L. latifoliae. (A. Rich.) Griseb., quae ramulis subglabris, foliis inferne latioribus, pedicellis 3—4 mm longis, sepalis lanceolatis 3,5 mm longis differt. Obs. II. Hue spectat specimen unicum a cl. Wright prope Baracoa sub no. 2197 lectum et a cl. Grisebach Cat. cub. p. 51 sub L. latifolia enumeratum. 300. Lyonia longipes Urb. (spec. nov.). — Frutex. Rami vetustiores teretes cortice desiliente obtecti, hornotini petiolis decurrentibus obtu- - sanguli, supra petiolos minutissime pilosuli, caeterum glabri. Folia 3—5 mm longe petiolata, breviter ovata usque elliptica, basi rotundata v. obtusa, apice acuta, obtusa v. rotundata, 2; —2 cm lata, nervo medio supra basin paullo impresso, caeterum applanato v. vix prominulo, laterali- bus utrinque 5—7 (minoribus intermixtis) supra parum, subtus bene prominentibus, obsolete inter sese anastomosantibus, margine angustissime reeurvo integra, subtus plus minus nigro-lepidota, supra secus nervum medium nigro-pulverulenta, caeterum’ glabrescentia, crasse et rigide coriacea. Inflorescentiae axillares, 2—5-florae, sessiles; rhachis usque 3 mm longa; bracteae triangulares er. 0,5 mm longae; pedicelli 12—22 mm longi, 0,4—0,5 mm crassi. Flores 5-, raro 4-meri. Sepala in aestivatione aperta, basi breviter connata, ovato-triangularia acuta rigide coriacea 2 mm longa. Corolla ovata superne valde attenuata, 7 mm longa, inferne in statu compresso vix 5 mm, ore 1,5 mm lata, extrinsecus lepidibus bruneis ` adspersa ; lobi ovato-triangulares obtusiusculi er. 1 mm longi. Stylus 3,5 mm longus. Capsula sphaeroidea, antice truncata, 5 mm longa, 5,5 mm .. crassa, paullo crassior quam longa. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra de Cristal prope cacumen in chartascales-tibinales 1200—1300 m. ` alt, m. Mart. fl. et fr.: Ekman no. 6824. S Obs. Inter omnes species antillanas pedicellis elongatis et capsulis us sphaeroideis insignis. : Solonia Urb. (gen. nov. M yrsinacearum). Flores hermaphroditi 5-meri. Sepala libera leviter cochleari- e imbricata. Corolla alabastrum obovatum antice subtruncatum formans, THE 44 alt. in tubum late cylindraceum coalita; lobi in aestivatione contorti,- . latere dextero externo, sub anthesi reflexi. Stamina corollae subacqui- - = . longa; filamenta tubo corollino toti usque ad os adnata, deinde elongata, sed in parte er. 2/, inferiore membrana tubuloso-connata, superne libera | Ex filiformia; antherae liberae. versatiles dorso affixae, triangulares apice obtusae, biloculares, loculis non septatis longitrorsum dehiscentibus. - Ovarium superum sessile breviter ovatum glabrum; stylus ovario longior, ~ subaequierassus, apice non dilatato truncatus; ovula 12—15 placentae | ovatae apiculatae superficiei toti sine ordine immersa. Fructus ignotus. +» = Frutex ei Folia alterna breviter emer RER en Sertum antillanum. XIV. 23 dentata. Inflorescentiae terminales panniculatae, bracteis ovatis valde deciduis. . Obs. Ardisia staminibus inter sese liberis, Oncostemon et Conomorpha ovulis uniseriatis paucis et inflorescentiis axillaribus abhorrent: caetera omnia genera nullas habent affinitates aretiores. — Nomen mihi praebuit Solon, legum Atheniensium auctor illustrissimus, ex septem sapientibus Graecorum notissimus. 301. Solonia reflexa Urb. (spec. nov.) — Rami hor notini glabri. Folia 4—6 mm longe petiolata, elliptica v. elliptico-lanceolata, utrinque subaequaliter angustata, raro obovata, basi et apice acuta v. obtusiuscula, raro apiee rotundata, 7—11 cm longa, 2—4,5 cm lata, nervo medio supra paullo prominente et inferne subsulcato, lateralibus utroque latere 14—18 sub angulo er. 50° abeuntibus utrinque subaequaliter prominulis et reti- culato-conjunctis, glandulis utrinque prominulis aequaliter dispersis v. ad marginem versus rarioribus non pellueidis notata, margine, parte Ys inferiore excepta, undulato-dentata, chartacea, praesertim subtus nitentia. Inflorescentiae terminales, cr. 5 em longae, 1—2 cm longe pedunculatae, subcorymbosae, ramis infimis bis ramulosis; bracteae quas vidi 3 mm longae; pedicelli 5—7 mm longi. Sepala ovata v. ovali-orbicularia, apice rotundata v. obtusissima, dorso glandulosa, margine densissime et bre- vissime papilloso-ciliata, 1,5—1,8 mm longa. Corolla 7—8 mm longa: lobi ovati v. late ovati, apice rotundati, subobliqui, 4—5 mm longi, inferne 3—3,5 mm lati, plus minus et inaequaliter nigro-glandulosi, chartacei. Stamina 5; filamenta ultra tubum corollinum usque 4 mm longa ; antherae dorso sub medio affixae, eglandulosae. Stylus 1,7 mm longus, e tubo stamineo vix prominens. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra Maestra prope La Bayamesa in montibus inter Rio Oro et Rio Yao 1000—1400 m alt. non vulgaris, m. Majo flor.: Ekman no. 7062. Melananthus Walp. subgen. nov. Tapeinodon Urb. — Corolla ad tubi ostium subobliqua ideoque leviter zygomorpha; lobi primarii valde abbreviati triangulares commissuralibus vix longiores. Stamina. fertilia 2; staminodia 2 inaequilonga et inaequalia, altero 1udimentum antherae minus v. nullum gerente. Capsula non dehiscens. . 302. Melananthus cubensis Urb. (spec. nov.). — Annua pedalis ramosa ; rami pilis brevissimis curvatis pauciarticulatis apice incrassatis et pauci- .. eellularibus obsiti. Folia alterna, subsessilia, lineari-lanceolata v. linearia, acuta v. apiculata, 0,3—1 em longa, 0,4—2 mm lata, uninervia integra glabra, sensim in bracteas abeuntia. Inflorescentiae terminales spici- formes; bracteae triangulares acutae? flores 1 — paucos suffuleientes; pedi- ` celli subnulli. Flores 5-meri. Calyx membranaceus 1,2 mm longus pube . | -indicata sed manifestiore vestitus; tubus turbinatus, basi obtusiusculus: — lobi in aestivatione vix imbricati, tubo paullo longiores, aequales lanceolati . aeutati. Corolla in sicco cyanea, apice aurantiaca, utrinque glabra 2,8 mm ` E: longa: tubus tubuloso-filiformis rectus fauce nudus 0,5 mm diametro: - lobi 15 minimi, posteriores sensim paullo altius. abeuntes, sed inter sese quales, imarii erecti ber er. ee og oa e KE; in- 24 Ign. Urban. trusi. Stamina inclusa, tubo corollino sub ejus !/4 longitudine inserta, recta, basi inter sese remota et esquamata, fertilia 2 postica; filamenta filiformia glabra 1,3 mm longa; antherae versatiles ovatae basi et apice emarginatae, connectivo angustissimo, loculis parallelis contiguis lateraliter longitrorsum dehiscentibus; pollinis granula aquae immersa globosa laevia ; staminodia 2 antica, in eadem altitudine ac fertilia abeuntia, postico inter fertilia plane deficiente. Discus annularis crassiusculus. Ovarium superum subsessile ovatum 1-loculare; ovula solitaria supra basin affixa, funiculo. nullo, ovato-oblonga, parum curvata, subhemianatropa, mieropyle supera. Stylus terminalis filiformis glaber 1,5 mm longus; stigma simplex peltatum subobliquum, stylo paullo latius. Fructus induratuse basi obliqua anguste ovatus acutus, sectione transversa subteres, dorso convexus, ventre sub- rectus, ad latera longitrorsum binervis, 2 mm longus, inferne 1 mm crassus, dense ruguloso-tubereulatus. Semen solitarium supra basin affixum, . pericarpio conforme, ovato-oblongum, apice acutum, inferne parum cur- vatum; testa pallide brunea membranacea laevis; endospermium parcum testae adhaerens. Embryo fere longitudine seminis, lineari-cylindraceus, sed ad eotyledones perpaullo curvatus; cotyledones anguste ovales con- vexae; radieula supera iis vix longior, teres acutiuscula. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Holguin in pratis macris, m. Oct. flor. et fruct. Ekman no. 3297. Obs. Duae aliae species: M. fasciculatus (Benth.) Soler. (e Brasilia) = et M. guatemalensis (Benth.) Soler. (e Guatemala), de quibus b. Solereder . . in Ber. Deutsch. Bot. Ges. IX (1891), p. (65)—(85), tab. XIII genus ad . . Solanaceas Salpiglossideas transducens egregie disseruit, corollae ostio transversim aequali, lobis primariis supra dentes commissurales elongatis claviformibus, staminibus fertilibus 4, fructu dehiscente praeter alias - notas minoris momenti diversae sunt et subgenus Eumelananthus Urb. sistunt. 5 = | (TÉ Sapphoa Urb. ! (gen. nov. Acanthacearum.) SE Oha 5-partitus; segmenta. basi ima coalita, lineari-lanceolata a ES SC valde sensim. acuminata, aequalia et subaequilonga. Corollae tubus inferne cylindraceus, superne sensim usque duplo ampliatus, sub medio _ leviter incurvus; lobi 5 in aestivatione cochleatim imbricati, antico extimo, subaequales et subaequilongi, ovati. Stamina 2; filamenta tubo corollae supra medium inserta, basi non dilatata; antherae ex ore corollae exsertae, ` anguste ovatae, loculo altero quam*alterum paullo magis descendente, - - utroque obtuso parallelo, connectivo angusto; pollinis granula quod dicunt r .. Spangenpollen sistentia (ex Lindau); staminodia 2 a filamentis fertilibus | remotiuscule affixa perbrevia triangularia v. lanceolata. ` Ovarium disco De perbreviter cylindraceo lata basi insidens, sessile; ovula in quovis loculo | . gemina, alterum supra basin, alterum - supra medium | affixum; stylus | apice minute bilobus, lobis antice. truncatis obsolete erenulatis — Frutex enibensis scandens. Caules erecti minute eins Folia breviter petiolata Sertum antillanum. XIV. 25 parva avenia rigide coriacea integerrima. Inflorescentiae terminales, pedunculo nullo, axi valde abbreviato densiflorae vagae; bracteae confertae parvae triangulares basin pedicellorum obtegentes. Flores caerulei. Obs. Nulli alii generi arctius affinis, nisi Mackayae austro-africanae, quae staminodiis elongatis filiformibus, ovulis ad et supra medium loculi affixis, foliis magnis chartaceis grosse v. lobulato-crenatis,, inflorescentiis elongatis laxi- et secundifloris recedit. —Nominatum in memoriam Sappho, quae poesi apud Graecos celeberrima in insula Lesbos viguit. 303. Sapphoa rigidifolia Urb. (spec. nov.) — Seandens. Rhizoma quod adest 9 em longum, 5 mm crassum, undique radices pareas et radiculas numerosas emittens. Caules semimetrales er. 2 mm crassi subsimplices subteretes, sub commissuris foliorum profundiuscule sulcati, pilis minutis sursum curvatis obsiti, in sicco bruneo-nigrescentes. Folia 1—1,5 mm longe petiolata, ovata v. breviter ovata, raro ovato-elliptica, basi obtusa v. aeutiuscula, apice obtusa v. obtusissima, 1—2,3 cm longa, 0,7—1 3 em lata, nervo medio supra inferne impresso, ad apicem versus evanido, A subtus crassiuscule prominente, lateralibus nullis, cystolithis numerosissimis quaquaversus directis supra bene prominentibus quasi irregulariter reti- eulatim dispositis, subtus multo tenuioribus v. subobsoletis obsessa. Inflorescentiae rhachi 3—10 mm longa: bracteae triangulares acutae ` cr. 1,5 mm longae; pedicelli 3—4 mm longi. Sepala margine incurva, cr. 4 mm longa. Corolla 2,3 cm longa: tubus inferne in statu compresso 2.5 mm, superne usque 5 mm latus; lobi apice rotundati, 7 | ; mm longi, tubo 2-plo breviores. Filamenta tubo corollino in ®/, alt. inserta 8 mm longa; antherae 1,5 mm longae; staminodia cr. 0,5 mm longa. Stylus 8 mm longus glaber, lobis 0,4 mm longis. Ovarium ovatum glabrum; ovula anguste ovata. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra de Cristal ` ad rivulum in Lebisa affluentem 650—1000 m. alt., m. Mart. flor.: Ekman no. 6794. Ariadne Urb. (gen. nov. Rubiacearum.) Flores hermaphroditi 4-meri. Calycis tubus obovato-oblongus vei | postremo oblongus, valde compressus, pruinosus; limbus supra ovarium . - P cupuliformi-produetus persistens coriaceus, lobis in aestivatione apertis ` per paria inaequalibus. Corollae tubus brevissimus calycis limbum non ` superans; lobi in aestivatione exteriores parum, interiores valde cochleari- | imbricati, uno extimo, uno intimo, alabastrum valde depressum sub- - semiglobosum formantes, orbieulares concaviuseuli coriacei. Stamina ` basi corollae inserta eique ope partis connectivi inferioris adnata ; filamenta plane nulla; antherae apice vix e tubo corollae exsertae, obtriangulari- obovatae, antice subtruncatae, loculis usque ad basin connatis, longi- - trorsum birimosis. Stylus apice obsolete bidentatus: stigma He dee ~ situm orbiculare applanatum integrum. Ovarium vertice densissime et . brevissime pilosum, parietibus crustaceis, 2-loculare; ovula in loculis. e solitaria, e e basi erecta. Janecoloto, RRE 2 lanceolatis membranaceis, 26 ; Carl Mez. altera ad apicem, altera lateraliter instructa. — Arbor v. frutex cubensis glabra. Folia opposita, ad apices ramorum conferta, ovata, obovata v. obovato-elliptica, breviter petiolata. Stipulae interpetiolares triangulares intra petiolos non conjunctae, intus ad marginem pilosae, persistentes. Inflorescentiae axillares panniculatae v. subcorymbosae, foliis pluries breviores, bracteis bene evolutis persistentibus. Obs. Sine dubio ex affinitate Phyllomeliae Griseb., quae calycis tubo oblongo-lineari, limbo vario subintegro v. 2-lobo v. inaequaliter 3—4-lobo, corollae tubo bene evoluto lobos subsuperante infundibulari, lobis 4—6, plerumque 5 anguste ovatis, filamentis evolutis sed brevibus, tubo corollae supra medium insertis, antheris oblongo-linearibus, stylo apice bifido, ramis crassiusculis, apice truncato paullum extrinsecus pro- ducto stigmatosis, stipulis intra petiolos conjunctis optime recedit. — Nomen mihi praeþuit Ariadne Cretensis, ee filo dato iter Theser per labyrinthum sublevavit. 304. Ariadne Ekmanii Urb. (spec. nov.) Frutex, interdum ai bor. Rami quadranguli, vetustiores epidermide desiliente et lenticellis elongatis linearibus rugosi; ramuli saepius paullo supra foliorum axillas abeuntes. Stipulae 1—2 mm longae acutiusculae v. acutae. Folia 2 petiolata, ovata, obovata v. obovato-elliptica, basi in petiolum angustata v. contracta, apice rotundata, obtusa v. acutata et saepius. minute api- culata, 3—5 em longa, 1,5—2,5 em lata, vetustiora nervis utrinque pro- minentibus, lateralibus utroque latere 4—5 reticulato-anastomosantibus, chartacea v. pergamacea nitida, subtus multo pallidiora, hornotina tenuiora et obsoletius venosa. ` Inflorescentiae 1—1,5 em longae, ramis cymulas 3-floras gerentibus; bracteae inferiores interdum euphylloideze obovatae 5—8 mm longae, caeterae lanceolato-lineares sensim acuminatae 1—0,5 mm longae; pedicelli 0,3—0,8 mm longi. Calyeis limbus postremo usque 0,7 mm longus, lobis 2. majoribus semiorbicularibus v. semiovalibus antice ro- tundatis, 2 alternis minoribus triangularibus et acutis v. suborbicularibus. Corolla 2 mm longa; lobi tubo 3-plo longiores 1,5 mm diametro, nervis non conspicuis. Antherae 0,8 mm longae. Stylus vix | mm longus, sub H apice ipso incrassatus. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra de Nipe in charrascales ad Brazo Dolores er. 800 m, m. Febr. flor.: Ek man no. 9120 (typus), ibidem ad viam Bio dietam, m. April. flor.: Ek man n. 9573, .. in montibus inter Segua et Baracoa, m. April. flor.: Ek man no. 9517. E C. Mez, Drei neue Gramineen aus Papuasien. E Digitaria longissima Mez, nov. spec. — Perennis, metralis vel ultra. Folia vaginis laxis, haud carinatis, glabris; ligulis maximis, subtruncatis, denticulatis; laminis anguste lanceolatis, glaberrimis, margine pallide zonulatis. Nodi glabri. Inflorescentia subpauciflora, digitatim e spicis 2 aequalibus, elongatissimis usque ad 0,25 m longis mihi visis, glaberrimis, _ Drei neue Gramineen aus Papuasien, Za subteretibus, secus rhachin crassam, laevissimam, unilateraliter quasi excavatam spiculas geminatas gerentibus composita. Spiculae ad 6 mm longae, anguste lanceolatae; gluma I. minutissima; gluma II. spiculam ad %, aequans, 3-nervia; gluma IJI. 11—13-nervia. Paleae pergamaceae, alutaceae. — Bismarck-Archi el, Neu-Mecklenburg bei Namatanai (Peekel no. 301). 2. Garnotia Mezii Janowski, nov. spec. — Perennis, erecta, usque ad 0,6 m alta. Folia vaginis internodia superantibus, cum margine glabris, ligulis brevissimis vix conspicuis, margine breviter pilosis; laminis glabris laevibusque, margine vix scabridis. Nodi glabri. Inflorescentia multi- flora, 2- vel 3-pinnatim panniculata, laxa, basi medioque interrupta ; axi lineato cum ramulorum insertionibus glabro; ramulis ad 90 mm longis. Spieulae anguste lanceolatae, acuminatae; gluma I. 3-nervia, apice brevissime emarginata; gluma II. praecedentis forma nervationeque sed: brevissime aristata, 2,25—3,5 mm longa, praecedentem paullo superante. Palea inferior tenuiter 3-nervia, medio in aristam 6 mm longam tenuissimam apiee saepius paullo flexuosam producta. — Neu-Guinea, Kaiser- Wilhelms-Land (Schlechter no. 17429, 19542). 3. Aristida Loheri Mez, nov. spec. — Perennis, e radicibus fibrosis dense fasciculata, vix 0,4 m alta, gracillima. Folia vaginis culmi quam internodia paullo brevioribus, appressis, nullo modo carinatis, cum margine glabris, laevibus; ligulis brevissimis, truncatis, integerrimis, brevissime puberulis; laminis irregulariter curvatis, tota longitudine. convolutis setaceis, rigidulis, glaberrimis, fere laevibus, glaucescentibus, usque ad 0,11 m longis mihi visis. Culmi erecti, simplices, teretes, infra nodos ipsos glabros dense erecteque albo-lanati, apicem versus minutissime puberuli. Inflorescentia ultra vaginam summam breviter graciliterque stipitata, pauciflora, ramis nunc suberectis laxe nune erectis densiuscule panniculata angustaque fere spiciformis, curvata, usque ad 0,2 m longa; axi fere tereti, gracili, dense brevissimeque quasi scabridule pilosulo; ramis tenuissimis, 'e basi parce divisis, 'scabridulis, paucifloris, usque ad 35 mm longis mihi visis. — Spiculae erectae, laterales quam pedicelli brevissimi, angulati, dense scabriduli, apicem versus haud incrassati multo longiores, virentes vel pallidissime violascentes, minutissime scabridulae. Glumae lanceo- latae, subaequaliter ad 9 mm longae, inferior 3-nervia sensim acutissima, superior l-nervia juxta setulam minutissimam terminalem auriculata. Palea cylindrica, pallida, concolor, laevis, ad 7 mm longa, basi in unguem - acutissimum, bene pilosum, ad 0,75 mm longum producta, apice articula- tione nulla in rostrum percrassum, obliquum, valde tortum, glabrum laeveque, ad 7 mm longum desinens demum in setas quam maxime in- aequales mediam validam ad 14 mm longam laterales tenuiter filiformes od 5 mm metientes divisa. — Neu-Guinea, Port Moresby (Loher) — A. redactae Stapf ex India valde affinis. 28 F. Fedde. VII. Friedrich Fedde, Neue Arten von Corydalis aus dem Himalaya und den angrenzenden Teilen von Tibet. 1. 1. Corydalis urosepala Fedde spec. nov. — Herba, ut videtur, perennis atque elata radice..., caule erecto, ramoso, multangulo. — Folia basalia ..., caulina petiolata, subvaginata, bipinnatisecta, segmentis petiolulatis, rarius modo trilobatis, plerumque trisectis, lobis rursus bi- vel trilobulatis, ad basim eleganter cuneatis, lobulis oblongo-obovatis, saepius mueronulatis. — Flores videntur lutei, in racemos terminales et laterales, in partibus junioribus densifloros, nisi capituliformiter aggregatos, postea _ laxiores, multifloros, laterales foliis breviores, terminalem folia super- antem, dispositi; apex capituliformis racemi videtur villosus caudiculis sepalorum longis alabastra multo superantibus; bracteae lineari-lanceo- latae, angustae, longe acuminatae, subintegrae, denticulis sparsis atque inter se remotis armatae, 0,5—0,75 cm longae, pedicellos primo perbreves, deinde longiores superantes. — Sepala in genere eximia, 1,0—1,2 cm . longa, infra ovato-subeordata, trinervia, fimbriolata, satis subito in apicem caudiciformem apiculata, ceterum autem pellucida, decidua; petalum superius 1,275—2 cm longum, angustum, in toto vix subsigmoideum, ad apicem subito satis longe apiculatum, marginibus non ita evolutis, sed fimbriatulo-crenulatis ambitu anguste oblongum, ad dorsum modo in parte anteriore carinae crista perhumili et brevi, denticulata ornatum, calcari minus quam dimiduum (GL) totius petali occupante, subcylindrico, ad apicem paulo subbullatum leviter decurvato; petalum inferius lamina deeurvata simile, ungue subbullato et ad basim gibberulo minimo ornato; petala interiora pro genere satis angüsta, anguste oblonga, ad basim ` oblique subtruncato-angustata, ad dorsum crista intermedia paullo infra . apicem incipiente, humili, paulatim usque ad unguis lineari-lanceolati . basim decrescente ornata; staminum adelphiae filamenta lineari-lanceo- -~ lata, supra in summum tertium filiformiter angustata, appendix neetari- . ferus longus, ad apicem leviter declinatum leviter incrassatus, fere totum . calcar percurrens; ovarium anguste lanceolato-oblongoideum, paulatim in stylum aequilongum angustatum, stigmate capitato-bilobo, sexstipi- tato. — Siliqua M declinata, anguste lineari-oblonga, ut videtur 2 FE e ; E Dentrulasiapikchen Gebiet: Provinz des Extratropischen JA Himalaya: westlicher FOREN, ` Chitral (S. M. Toppin .. no. 3591). iue Nota: Inter omnes , praeclara eple] pro genere permagnis, tam longe caudatis, ut summo in racemo caudiculae sepalorum alabastrorum capituli- formiter congestorum fasciculum penieillatum forment; ceterum elucet- petalis exterioribus distincte apieulatis marginibus fimbriatulo-crenulatis, crista intermedia petalorum interiorum demum paullo infra apicem in- ` cipiente et usque ad unguis basim perveniente. - Afi dubia mihi videtur; fortasse maxime sa C. moe eonvemi.: Peres n Neue Arten von Corydalis aus dem Himalaya. 29 2. Corydalis straeheyioides Fedde spec. nov. — Herba perennis, minus elata, 10—20 cm alta, glaucescens, rhizomate infra diviso, robusto, elongato, caulibus foliosis, flexuosis, infra decumbentibus, ramosis. — Folia basalia, ut videtur, mox marcescentia, cetera longipetiolata, petiolis leviter vaginantibus, bipinnatisecta, segmentis petiolulatis pinnatipartit's, lobis 3—5-fidis, lobulis oblongis vel: obovato-oblongis, breviter acutis vel subrotundatis, plerumque submueronulatis, subtus papilloso-villosulis. — Flores lutei (?) in racemos terminales et axillares multifloros breves dense congesti; bracteae infimae pinnatipartitae vel trifidae, superiores integrae anguste lineares; pedicelli breviores, post anthesim elongati et deflexi. — Sepala diminuta, squamoidea, rotundato-cordato, denticulata, decidua; petalum superius 1,2—1,3 em longum, subrectum, ad apicem ` rotundatum, marginibus mediocriter evolutis ambitu oblongo-orbieulare, ad dorsum crista ab apice paulatim adscendente usque ad calcaris finem paulatim decrescente ornatum, calcari dimiduum totius petali oceupante, subeylindrico, subrecto, ad apicem rotundato-obtusum paullo declinatum: petalum inferius lamina ambitu rotundato-oblonga carinatum, ad apicem subemarginatum, crista tum humillima vel subnulla, tum satis alta, repanda vel repando-dentieulata, ungue iterum subcarinato, ad biis: gibberulo parvo ornato; petala interiora lamina oblongo-subpandurae- formi, ad basim truncata, ad dorsum crista supra sacculatim dilatata, satis alta, in unguis initio evanescente, saccula laterali triangulari, ungue anguste obcuneato; staminum adelphiae filamenta in parte inferiore lanceolato-carinata, appendix rectus, ad apicem vix incrassatus, dimiduum calcaris percurrens; ovarium anguste oblongoideum, satis subito in stylum fere duplo longiorem, satis robustum angustatum, stigmate bilobo, octo- stipitato. — Siliqua oblongoidea, stylo abrupte terminata. Innerasiatisches Gebiet; Provinz des extratropischen Himalaya; Östlicher Himalaya. — Bhutan (westlichster Teil): Chugya, 15000' (Rohmoo Lepcha 1912 no. 279!). Nota: Valde affinis C. Stracheyi, a qua differt foliorum lobulis latiori- bus, racemis densioribus ac brevioribus, apice petalorum exteriorum rotundato vel subemarginato, ovario minus lato, stylo longiore et. stigmate ` octo stipitato. Etiam in hae specie variant cristae i inprimis petali inferioris, : quae sunt interdum subnullae. Gë 3. Corydalis adiantifolia Hk. f. et Th. var. dentipetala Fedde ya. v nov. — Folia, ut videtur, etiam magis quasi puberula. — Conglomeratio bractearum ad racemorum apices crinitarum imprimis densa atque distincta. — Petalorum exteriorum margines et eristae serrato-denti- culatae. — Kaschmir: Baltistan, Teumgäks to Póen N fl. fr. VII. 1856 no. 6057)). E Ee, VTT DEER ERSEN no. 5574 ex Skárdo format denticulatione & : petalorum minus evoluta transitum formae typicae ad varietatem. s 4. Corydalis nana Prain var. Jaquemontii Fedde var. nov. — C. aurea da Jacquemont in herb., non Willd. — Differt racemis laxifloris, magis elatis, — . bracteis minus divisis, summis integris; cristis We iur Sieg .. triangulari, inferiore plano; staminum adelphiae filamenta in summo z | minus deditae, quam flores a amoenos ac splendidos amantis. an ` F. Fedde. altioribus. — Westlicher Himalaya: Hangarang. (?) (Jacquemont no. 729!) ad rivulos, alt. 3800 m. — Garh wal: (Falconer no. 127 pro parte!) Damdär Valley, 11—12000 m (Duthie, fl. VII..1883 no. 949!), Dudu Gádh (Duthie no. 949a!). / Nota: Altitudo et longitudo cristae valde varians. Fortasse species propria! 5. Corydalis Gerdae Fedde 1) spec. nov. — Herba perennis, sub- caespitosa, florum numero et magnitudine amoena, 10—20 cm alta, breviter papilloso-villosula, rhizomate longo, atrobrunneo, subrepente, reliquiis petiolorum marcidorum obteeto, caulibus flaceidis teneris, infra nudis, modo in tertio summo duobus folüs oppositis instructis, racemis sub- umbellatis terminatis. — Folia basalia et caulina duo conformia longissime petiolata, petiolis ad basim vaginanter dilatatis, biternati-usque ad bi-. pinnatisecta, segmentis petiolulatis, lobis in 3—5 lobulos obovato-oblongos ‘acutos vel subrotundatis profunde fissis, imprimis subtus papilloso-villo- sula. — Flores speciosi suberecti, colore ignoto, ad apicem autem obscurius colorati, 4—7 in racemos terminales subumbellatim densissime congestos, folia satis superantes; bracteae e basi cuneata flabellatim quinquefidae, lobo terminali saepe iterum trifido, pedicellos breves superantes. — Sepala minima, vix 0,5 mm longa, 1 mm lata, semicirculari-amplexi- caulia, denticulata, squamaeformia, pellucida; petalum superius sub-: rectum 1,75 cm longum, ad apicem acutum submucronulatum marginibus ` auriculatim expansis, infra constrictis, ad dorsum crista ardue adscendente supra carinam alta, postea angustissima usque ad calcaris finem per- veniente ornatum, calcari U/,4—1/- totius petali occupante, subeylindrico, leviter decurvo, obtuso; petalum inferius lamina marginibus satis expansis et declinatis ambitu suborbiculari, crista alta semilunari carinae affixa, ungue carinato-bullato triplo longiore et etiam duplo latiore; petala interiora subpanduraefor mi-oblonga, ad basim truncata, ad dorsum crista intermedia apice saccato-subinflato paullo super petali apicem prominente supra mediam laminam altissima, in medio ungue lineari lamina duplo longiore paulatim evanescente, duobus saceulis lateralibus, superiore quarto anguste linearia infra late carinato-naviculaeformia; ovarium oblongoideum, jam immaturum, ut videtur subtorulosum, paulatim in stylum multo breviorem angustatum, stigmate bilobo infra bicornuto. — Siliquam non vidi. Zentralasiatisches. Gebiet; Provinz des extratropischen Himalaya; östlicher Himalaya. — Bhutan (an der Grenze von ` Tibet und Phari): Chumolari, 16000" (Rohmoo Lepcha, Fl. Fast Himal, fl. IX. 1912 no. 525). Nota: Species valde amoena floribus speciosis dense congestis, vero- - similiter adspectu Ericae specierum grandiflorarum et decus Eege, 1) In honorem filiae meae Goran Fedde, scientiae uge stude Neue Arten von Corydalis aus dem Himalaya. 31 alpinarum. Notabilis floribus in toto quasi ventricosis umbellatim dis- positis, crista petali superioris usque ad calcaris finem perveriente, crista intermedia petalorum interiorum medio in ungue demum desinente, filamentis navieulaeformibus, bracteis flabellatis, quibus congruit cum C. longipede affini. ; 6. Corydalis Onobrychis Fedde in Fedde, Rep. X (1912) p. 565. — Adde: Bracteae infimae foliorum segmentis similes, superiores trifidae . usque ad lineari-lanceolatae. — Weitere Fundorte: NW.-Kaschmir, Burji la. 130007’ (A. Meebold, Fl. NW.-Himal. fl. VIII. 1905 no. 2999 -pro parte!). Chitral, Madaglast 11000’ (S. M. Toppin no. 805!). 7. Corydalis onobryehoides Fedde spec. nov. — Herba perennis, ut videtur, minus robusta, glauca, e radice perpendiculari elongata enascens, ad collum reliquiis vaginarum obtecta, caulibus compluribus adscendenti- bus subnudis, striato-angulatis, circiter 20 cm altis. — Folia petiolata, omnia fere basalia, longe petiolata, petiolis basim versus vaginatis, sub- bipinnatisecta, segmentis distantibus, alternis vel oppositis, longius vel brevius petiolulatis, flabellatim vel palmatim pinnatipartitis, lobulis obovato-oblongis, subacutis, marginibus. non inter se tegentibus, vix emergentiis parcissimis villosula, petiolis inclusis 7,5—15 em longis, caulina pauca magis reducta, brevius petiolata. — Flores primo adscen- dentes, deinde descendentes, in racemum terminalem primum densissimum, subcapituliformem, deinde paullo laxiorem folia superantes compressi; bracteae omnes integerrimae, anguste obovato- vel rhomboideo-lanceo- latae usque ad oblongo-lanceolatae, pedicellos valde superantes et alabastra obtegentes, 1—2 cm longae. — Sepala membranacea, squamojdea, valde diminuta, ambitu irregularia, late sessilia; petalum superius circiter 2 cm longum, subrectum, ad apicem subadscendentem acutum, crista semilunari a summo apice oriente supra carinam ornata, calcari fere dimiduum petali occupante, paulatim decurvato, subeylindrico, rotundato-acuto; petalum inferius ad apicem profunde carinatum et paullo altius quam petalum superius cristatum, marginibus vix expansis, ungue distincte contractione: separato, rursus carinato et ad basim minime gibberulo; petala interiora ungue obovato-lanceolato, quam lamina breviore, lamina subpandurae- formi-obovata, ad apicem late rotundata, ad basim emarginata, ad dorsum crista saceulaeformi in unguis initio finiente ornata; staminum adelphiae filamenta infra late lanceolata, in medio nervo bullatim emergente, appendix rectus, ad apicem incrassatus, dimiduum calcaris percurrens: ovarium oblongoideum, stylo aequilongum, stigmate bilobum, ad apicem bistipitatum, ad basim subbicornutum. — Siliquam non vidi. ` Zentralasiatisches Gebiet; Provinz des extratropischen Himalaya. — Chitral; (Toppin no. 759!. — NW.- Kaschmir: Baltistan, Burji la 13000’ (A. Meebold, FI. NW.-Himal. fl. VIII. 1905 no. 2999 pro parte !). Nota: A me primum eum C. Onobrychide valde affini confusa (in exemplaribus Meeboldianis commixtis), sed differt primo adspectu lobulis - foliorum multo latioribus et maioribus, non marginibus inter se tegentibus, ORE nor f 32 F. Fedde. et bracteis magnis integerrimis, alabastra tegentibus; in toto etiam videtur minus robusta, calcari graciliore, stigmate bistipitato, gibberulo ad basim petali inferioris. 8. Corydalis Schlagintweitii Fedde in Fedde, Rep. XIII (1914) 303. .— Adde de affinitate: Et habitu et effiguratione floris, imprimis calcari brevissimo et crista intermedia petalorum interiorum, denique bracteis lanceolatis C. strictae valde affinis, a qua differt floribus densissime con- fertis, cristis petalorum exteriorum humilioribus brevioribusque integris, . modo ad summnm apicem petalorum effiguratis. VIII. Friedrich Fedde, Neue Arten aus der Verwandtschaft der Corydalis aurea Willd. von Nordamerika. X'). 35. Corydalis euehlamydea (Wooton et Standley) Fedde nom. nov. — Syn.: Capnoides euchlamydeum Wooton et Standley in Contrib. U. 8. Nat. Herb. XVI. 4 (1913). —. Die Autoren scheinen merkwürdigerweise ‚meine neuen Veróffentliehungen über die nordamerikanischen Arten nicht gekannt zu haben, denn sie hätten sonst wohl die oben erwähnte. . Art mit den von mir beschriebenen verglichen, bzw. die Verwandtschaft . . festgestellt. H Nach Angabe der Autoren ist sie, wie dies ja auch ziemlich selbst- verständlich ist, mit C. aurea verwandt, unterscheidet sich von ihr aber durch sehr große Tragblätter und durch nahe an den Grund der Blatt- stiele gerückte Fiederpaare. Auch handelt es sich um eine ziemlich zarte ense mit mehr geschlitzten Blättern. Neu-Mexiko: An mehreren Stellen (Sacramento Mts. 1890, Tomas CH Cañon 1899, Ruidoso Creek 1895) von Wooton gesammelt. Dgl. Clonderoft ae (Stearns no. 348). Am nächsten verwandt erscheint mir meine C. curvisiliquaeformis a: (Rep. X1[1912]289). Diese hat aber keine zarten, sondern kräftige Stengel, auch habe ich Tragblätter gesehen, die höchstens 10 mm, nicht aber bis . 25 mm lang waren. Sehr gut stimmen aber die Beschreibungen des Blatt- FAS grundes, der Blüte und der Frucht sowie der Samen überein, so daß man : mur die Ungenauigkeit bei der Beschreibung der einzelnen Blütenteile E bedauern kann, ohne deren genaue Schilderung sich nun mal die einzelnen Ké Arten der Gattung nicht auseinander halten lassen. ` . 36. Corydalis aurea Willd. — Die Standortsangaben von Wooton ‚und Standley l. c. XIX (1915) 263 erscheinen mir insofern zweifelhaft, ‚als es sich wohl nicht um C. aurea selbst, sondern um Verwandte (C. OHNE C. Jonesii, C. tortisiliqua) Modem dürfte. e E E Rep. x an, 364, 379, 47, 479; XL 196, 289, 7; XII, 37. ee MEE ie 3 E! iepertorium Europarum et Jürüiterraneum. dione von he Dr. j. dig E No. an I. Band. 31. Mai | 1922. IX. (CXVII). G. Beck-Mannagetta, Orobancheae novae. l. Orobanche nana Noé subsp. O. melitensis (= O. melitensis G. Beck in sched.). — Tota alba vel citrina. Caulis gracilis, usque ad 16 cm altus, simplex vel parce ramosus. Spica plus minus densiflora, in apice rotun- data, simplex vel in parte inferiore paulo ramosa. Calycis dentes acumi- nati, vix subulati, tubo suo longiores. Corolla alba, cerina vel citrina, rarius dilute violacea, 13—16 mm longa, pronus curvata, laciniis latis rotundatis crenulatis pilosis praedita. Stigma album. — Ins. Melita: In declivibus castelli La Valetta et Flariana prope Niedr Kir, Zebbug ad radices Ozalidis cernuae Thunb., prope Nied-Encitu mens. Aprili, Majo (Sommier in herb. Levier). — Ins. Gaulos (Gozo), ins. Comino mens. Aprili (Sommier in Herb. Levier). i Habitu typo Orobanchis nanae similis, calycis dentibus longioribus, corollae colore eiusque laciniis rotundatis, ab Orobanchis Muteli f. panormi- tana (Lojacono) habitu floribusque multo minoribus, ab Orobanche ramosa L. spica densiflora, dentibus calycinis longioribus, corollis supra staminum insertione magis constrictis, ab Orobanche Schweinfurthü G. Beck calycis dentibus non subulatis, corollae laciniis latioribus (non ellipticis) distin- guenda. 2. Orobanche nana Ncé f. aragonensis G. Beck. — Scapus gracilis, tenuis, simplex. Spica brevicylindracea, ramulis basalibus nullis vel abbreviatis, multi- et densiflora, rotundata. Flores parvuli, 12—17 mm longi. Calycis dentes elongati, angusti, in apice subfiliformes, tubo suo longiores. Corolla intense coeruleo-violacea, laciniis rotundatis ciliatis. — Aragonia australis prope Rouyela (Reverchon 1894). Willkomm sub nom. O. lavandulacea editit. Statura gracili, floribus parvulis, dentibus E calyeinis elongatis subfiliformibus ad Orobanchum nanum Ncë appro- pinquatur, sed laciniis corollis rotundatis differt. Ab Orobanche rosmarina . G. Beck seapo tenui gracili, corollis suberectis distinguitur. 3. Orobanche rosmarina G. Beck, nov. spec. — [Trionychion rosma- rinum Welw., Fl. lus. exs. sect. II, no. 779.— O. Muteli a. stenosiphon. G. Beck, Mon. Orob., 96, t. 1, fig. 13 (1890); Guimaraes, Mon. Orob. in ` Broteria ITI (1903) 76. — O. stenosiphon Jacks., Ind. Kew. suppl. I, 305 (1901—1906). — Phelipaea Rosmarini Nym., Consp. Fl. Europ. 557 . |. (4881). — Ph. rosmarina G. Beck in Sched.] — Sce po plerumque simplice, ` Sr rare ramoso. Spicis brevibus, densifloris. Floribus parvis, 15—18 mm rete specierum novarum, XVII. (31. V. enge SCH S 3(30) : 34 ; G. Beck-Mannagetta, 4nd : longis. Calycis intense colorati dentibus late lanceolato-acuminatis tubo suo longioribus. Corolla obscure colorata, supra insertionem staminum angustissima constricta, valde pronus curvata, subhorizontaliter patente ad faucem paulo ampliata; laciniis parvulis rotundatis vel apiculato- denticulatis. Antheris glabris vel parce ciliatis. Stylo filamentisque parce glanduloso-pilosis. — Dalmatia in fruticetis ins. Brazza (Porten- schlag), Lesina: circa Comisa (Ginzberger, Teyber, Lindberg aliique), Scoglio San Andrea et Busi (Ginzberger) Italia: Liguria, . Cone del Mostaecine prope Bordighera m. Majo (Bicknell), Oni prope Genuam (De Notaris). Lusitania (Welwitsch) prov. Centro littoral: Serra de Montejunto (Welwitsch, Moller), Alcutejo littoral: Serra da Arrabida (Welwitsch), Casal da Pimenta (Guimaraes) f. RE | maraes. S 4. Orobanche Muteli Schultz, var. nigrescens Beck, nov. var. — "Tota purpurascente, in siccitate nigrescente. Calycis dentibus lanceolatis, . tubum calycinum aequantibus. Corolla erecto-patente, supra staminum . insertionem paulo angustata et ad faucem paulo ampliata, laciniis par- - - vulis. — Caulis humilis vel nanus, usque ad 15 em altus, crassus, simplex vel parce ramosus, sieut tota purpurascens, in siccitate nigrescens, dense - breviterque glandulosus. Squamae, bracteae, calycesque crassiuscula. .. Bracteae inferiores late ovales, mediae cuspidatae, superiores acuminatae. —. Bracteolae oblongae. Calycis dentes lati, acuminati (non subulati), tubum ue . erecto-patens, 15 calycinum aequantes,. corollae tubo dimidio breviores. Corolla. violacea, 18 mm longa, supra staminum insertione paulo `- angustata, faucem versus paulo ampliata, laciniis parvulis, rotundatis. Antherae calvae. Corollis Orobancham ramosam L. admonet. — Italia. ns. Ilva in promontorio dell Eufala, m. Majo (Sommier in Herb. Levier). ns. Pianosa: Caccia reale, Punta Libuccio, la norum in fruticetis m. Majo et Junio (Sommier in Herb. Levier) . 5. Orobanche lavandulacea Reich. f. luxuriosa Beck, nov. CP SE —43 em altus, infra ad 2 cm crassus, ramosissimus, ramis spicisque late- ralibus 10 suberectis, c. 20—22 em longis. Spica principalis 20 cm longa, eylindracea, in apice rotundata, densi- et multiflora, floribus numero- sissimis, certe 300; spicae laterales in apice-rotundatae, c. 10 cm longae, ramulo suo aequilongae, 1 terminali similes, in parte infera mode laxiflorae, 80—90-florae. — Etruria. Promont. Argentaria ad Torre di Capo d’Uomo m. Majo (Forsyth. major in Herb. Berolinensi) v unicum Geen cum . typica. ` t ës 6 Orobanche vegan Bock, t nn Beck, nov. f. — en Orobancheae novae. 35 spica ovata vel breviter cylindracea, densiflora rarius subremotiflora ; floribus erecto-patentibus. Calycis lanuginoso-villosi dentibus angustis, tubo suo longioribus. Corollae intense purpureae arachnoideo-glandulosae laciniis ellipticis subacutis crenulato-dentatis, copiose pilosis. Antheris villosis. — Scapus gracilis, 10—20 cm longus, basi non incrassatus, simplex, striatus, pallidus vel purpureus, copiose subappresse arachnoideo-glandu- - loso villosus, infra copiosius supra parce squamatus. Squamae ovali- oblongae, acutae, vix 1l cm rarius —1,5 em longae. Spica ovata vel breviter cylindracea, in apice rotundata, 5- ad multiflora, nune laxa nune et saepius densiflora, 3—10 em longa, floribus erecto-patentibus, 20—30 mm longis. Bracteae oblongae acuminatae, calycem longitudine aequantes, cum ealyce copiose glanduloso-arachnoideo-pilosae, subtomentosae et subalbidae. Bracteolae angustae, calyce paulo breviores. Calyx campanulatus, quadri- dentatus, corollae tubo duplo brevior, dentibus angustis acuminatis, tubo calyeino conspicue longioribus, crassinerviis. Corolla post quartam infimam constrieta, subinfundibuliformis, erecto-patens, intense violacea, extus copiose vel copiosissime subappresse glanduloso-arachnoideo-villosa, saepe indumento subalbida, cum labiis porrectis. Labii superi profunde bilobi laciniae acuminatae, saepe erectae, inaequaliter dentatae, eae labii inferi elliptieae, crenulato-dentatae vel abrupte apiculatae, subvillosae. Stamina in parte corollae constricta inserta; filamenta in basi parce pilosa, supra ` ` glabra. Antherae e basi late rotundata breviter apieulatae, villosae, siccae — ochroleucae. | Germen ellipsoideum Stylus longe glanduloso-pilosus. Capsula calycis tubum vix vel paulo superans. Affinis Orobanchi boreali 'Tarez. sed floribus saepe majoribus erecto patentibus, intensius coloratis, | copiose glanduloso- arachnoideo-villosis, laciniis corollae latioribus, antheris | villosis diversa. — Georgia: distr. Tiflis prope Borjom 3000—5000° s. m., m. Junio 1888 (Akinfiew); Karabagh prope Schuscha et Gerjusy m. fuod 1893 (Lipsky) in forma floribus inferioribus saepe paulo pedicellatis, calyeis dentibus paulo latioribus; prov. Kars distr. Olty prope Käsi-Köpri m. Majo 1904 (E. Koenig). — Persia bor. occid.: Diliman in lapidosis ad pedem montis Karnaru ad radices Artemisiae inter Sorgul et Gawilan ` ` in arvis, m. Junio 1884 (J. A. Knapp), Tebris prope Isperechan in grami- SC nosis m. Julio 1884 (J. A. Knapp in Herb. Univ. Vindob.). WEE ..&. Orobanche arenaria Borkh. f. personata Beck, nov. f. — Corolla $2 30—35 mm longa, pronus curvata, fauce hiante, laciniis labii inferi ob- z longis acutis apiculatis vel denticulatis. — Rossia australis: Guv. Jeka- - terinoslaw distr. Nowomoskowsk prope em stanka ad Artemisiae radices, m. Julio 1895 (Alexeenko). | y 9. Orobanche amoena C. A. Meyer f. Dzejveri Bees. nov. E — Calie de humilis, 11 em altus, in basi non incrassatus, squamis lanceolatis obsitus. _ . Spica brevis, 4 em longa, cylindracea, densiflora. Bracteae lanceolatae, . . corollae tubo breviores, sicut eaulis et calyx breviter glandulosae. Calycis | S Ze Ee lanceolata vel in apice modo breviter bidentata. Flores22—23 mm ` lon, Corolla in media. parte vix ae e OR | gana i in valle fluminis RECTE m. seng 1901. E 36 G. Beck-Mannagetta, 468 | Alexeenko) cum typo. — f. afghana Beck, nov. f. — Scapus firmus, ad 37 cm altus, infra clavato-inerassatus. Spica ad 23 cm longa, densiflora infra laxiuscula. A forma bella G. Beck differt imprimis calycis segmentis longioribus, partem corollae constrictam longitudine superantibus et cum — bracteis subcopiose crispo-glanduloso-pilosis. — Afghanistan: Hari rud valley {Aitchison Exs. no. 333 in Herb. folet fide collectore „flowers brown‘, quod in dubio pono. 10. Gries Teucrii Holandre, f. Viiiiopala Beck, nov. f. — Caly 'cis segmenta ante coalita, eorumque dentes posteriores breviores acuti, anteriores lobiformes obtusi brevissimi. — Principatus Liechtenstein: in monte Ochsenkopf, m. Angusto 1906 (G. Beck). 11. Orobanche lutea Baumg., f. evanida Beck, nov. f. — Calycis partes integrae, ovales, acuminatae. Corolla minima, 15 mm longa. — Bosnia: prope Petrovae m. Junio 1892 (G. Beck). — f. liburniea nov. f. — Caulis humilis, 9—18 cm altus. Spica cylindracea subdensiflora. Flores 16—18 mm longi. Bracteae floribus sublongiores. Calycis partes bidentatae, - antjce coalitae vel liberae, dentibus latis. Corolla subcampanulata; linea dorsalis in dorso medio curvata, in basi et ad labium superum acriter arcuata. Filamenta infra pilosa supra parce glanduloso-pilosa. Stylus | demum exsertus et cireinatim involutus. — Scapo humili, spica eylindracea subdensiflora, floribus. parvulis subcampanulatis, linea dorsali curvata egregria. var. Buekiana Beck praestat corolla magis tubulosa, linea dorsali valde curvata, laciniis corollae majoribus. — Croatia litoralis: Rijavica ad Senj 1911 (leg. F. Dobiasch in herb. Degen). Plantae ad typum inclinantes exstant. ; 12. Orobanche major L., f. moraviea Beck, nov. f. — Scapus firmus 19—26 cm altus. Spica plus minus eylindracea, densiflora. Flores parvuli, 15—17 mm longi. Calycis segmenta bidentata. Scapo firmo floribusque minoribus egregia. — Moravia: in monte Hadyberg juxta „Schembera Felsen“ prope Obran in ditione oppidi Brünn, m. Junio 1886 (Formanek). ; f. hypochoeridis (Druce) G. Beck — (O. ritro Gren. Godr. var. hypo- choeridis G. C. Druce in Journ. of Bot. XLIX [1911], 300, sine descrip- tione. — O. ritro Druce in Journ. of Bot. [1907], 425). Dilute lutea. Flores minores, 12—14 mm longi. Corollae laciniae denticulato-crenatae. Fila- menta supra sicut stylus parce glanduloso-pilosa, subglabra. Formae ritro (Gren. Godr.) G. Beck proxima. — Britannia: Jersey, St. Quens- . Bay (L. V. Lester- Garland, in Herb. G. C. ER ad radices Hypo- choeridis radicatae L. et aliarum Compositarum. 13. Orobanche flava Mart., f. Adenostylidis Beck, nov. f. — Omnino gracilior. Flores minores, 15 summo 17 mm longi. — Vorarlbergia: in monte Drei Schwestern ad radices Adenostylidis alliariae Kerner, m. Julio 1900 (Beck). 44. Orobanche Salviae EG Schultz, P bosnisen nov. f. — Scapus 13—25 cm altus, imprimis in basi copiose squamatus. Spica 5—7 cm longa, cylindracea, densiflora vel in parte basali laxiflora. ^ Calycis segmenta late ovalia, integra, subabrupte acuminata, corollae tubo breviora. Corolla ` Orobaneheae novae. j i 37 469 Filamenta infra copiose pilosa, supra glabra vel sub- id Stylus wide vel subglaber. — Bosnia: in sylvis montium Babina et Debela e. 940 m s. m. et in monte Smolin, m. Augusto 1896 (Beck). Formae similes minores etiam in Alpibus occurunt, sed earum sepala acrius acuminata, saepius bidentata, styli staminaque supra glandulo- pilosa observantur. 15. Orobanche rigens Loiseleur, f. eorsiea Beck, nov. 3t — Tota copiosius pilosa. Bracteae copiose Send Corola ad labium superum copiose. breviter glanduloso-pilosa. — Corsica prope Vico et Col de Sevi, m. Junio (Burnat, Cavillier, Abrezol). — var. nigrieans Beck, nov. var. — Minor. Scapus humilis, 12—18 em altus, basi conspicue inerassatus, dense subimbricatim squamis atrofuscis appressis tectus. Spica breviter cylin- dracea, floribus densissimis, 11—17 mm longis. Bracteae fuscoatrae, paree glanduloso-pilosae, glabrescentes. Corolla violacea, sicca fusca, subeoriacea. ^ Antherae albae. — Corsica in macchiis Capo Ferolato prope Evisa, m. Majo 1904 (Burnat, Cavillier, Abrezol). | 16. Orobanche gracilis Smith, f. humilis Beck, nov. f. — Spica sub- ovoidea, coarctata, in apice rotundata, floribus densissimis. Corolla saepe atropurpurea. — Croatia: Visočica in monte Velebit, 1600 m s. m., m. Julio (B. Watzl in herb. univ. Vindob.). f. filiformis Beck, nov. f. — Bracteae floribus breviores. Sepalorum dentes angustissimi, subfiliformes, corollae tubo sublongiores. Cetera ut in f. gracilis. — Carniolia prope Cernuée, m. Augusto 1906 (Beck). f. latiloba Beck, nov. f. — Flores 2 em longi: corolla obseure colorata, laciniis magnis latisque, media conspicue majore. Formae orgeiae Beck affinis. — Hungaria: Com. Temes prope Versecz m. Junio (J. Magnes in Herb. Degen). i f. brevissima Beck, nov. f. — Corolla 12 mm modo longa, breviter campanulata, vix longior quam lata. Stylus exsertus. Videtur lusus nanus formae amplae Beck. — Croatia: in monte Trsat prope Fiume ad radices Cytisi argentei L. et Hippocrepidis comosae L., m. Majo 1894 - (Beck). — Italia in monte Avellino m. Junio (A. Trotter). f. ingens Beck, nov.f. — Flores maximi, 30—32 em longi. — Liguria: S. Remo, Via Taggia e Cercina, Costa dei frati, m. Junio 1894 (Bicknell). f. albo-violaeea G. Beck et Erdner nov. f. — Corolla albida in parte superiore intense violacea. Stigma album, rubro marginatum. Filamenta in basi parce pilosa. — Bavaria prope 1 denti a. d. Donau juxta Ried, 1907 (Erdner). var. Wagneri Beck, nov. var. — Corolla ampla, 18—20 mm longa, ` atropurpurea. Filamenta glaberrima. Stylus copiose glanduloso-pilosus. — Hungaria: Com. Temes prope Versecz, m. Junio 1904 (J. Wagner in Herb. Degen). H. Orobanche sanguinea Presl f. loriformis Beck, nov. f. — scapus spica cylindrica densiflora 10 cm longa duplo longior, firmus. Bracteae flores superantes. | Delo PM antice connatae, angunte } lanceolatae, 38 S OG. Beck-Mannagetta. 470 plus minus profunde fissae, dentibus duobus parallelis, corollae tubum superantibus. — Africa borealis: Oran (Munby). a 18. Orobanche: alba Steph., f. ampla Beck, nov. f. — Corolla minor, 15 mm longa et lata. — Montenegro: prope Orlov Krsch m. Junio (Bierbach). —Rossia ciscaucasica prov. Daghestan prope Derbent 183 m s. m., m. Majo (Alexeenko). f. ingens Beck, nov. f. — Planta robusta. Scapus crassus, 60 cm altus. Spica elongata, infra laxi-, supra densiflora. Flores saepe subverti- 'eillati, 27—28 mm longi. Bracteae longe acuminatae, flores superantes, in apice spicae comosae. Segmenta calycis bidentata, dentibus elongatis ` angustis, corollas subsuperantibus. Est quasi forma luxuriosa f. bidentatae Beck calycis dentibus et bracteis elongatis angustioribus et notas formarum bidentatae Beck ac stenophyllontis Beck conjungit. — Ciscaucasia: Prov. Daghestan (Alexeenko). f. areschensis Beck, nov. f. — Scapus firmus, —42 cm altus. Flores 2,5—3 cm longi. Calycis segmenta bidentata. Notas formae bidentatae Beck et formae mazimae Beck conjungit. — Transcaucasia: Prov. Jelisawetpol prope Teokmona, m. Majo 1903 (Schelkowniko w). f. viseidula Beck, nov. f. — In omnibus partibus copiose denseque viscido-pilosa. Scapus 20 cm altus, remote squamosus. Spica cylindracea, subdensiflora, 5—6 em longa. Bracteae ovales acuminatae, vix corollae : tubum aequantes. Calycis segmenta ovali-lanceolata, dimidiam corollae . longitudine aequantia. Corollae subminimae, 12—14 mm longae, purpu- rascentes, extus et in fauce dense glanduloso-pilosae, laciniis minute ` denticulatis. Filamenta densissime pilosa, supra glanduloso-pilosa. Stylus . . glanduloso-pilosus. Stigma violaceum. — do ecd dure prov. Terek =- prope Kislowodsk (Fedtschenko). 19. Orobanche Haenseleri Reuter, var.. deludens Beck, Tov. var. — - . Validissima. Scapus 11—16 cm longus, erassus, copiose squamatus, * bracteis ovalibus-triangularibus copiose glandulosis. Spica —36 em longa, densi- in parte inferiore laxiflora. Calycis segmenta libera. Laciniae labii i inferioris rotundatae, eae labii superi truncatae, dentatae et dente majore apiculatae, omnes copiose glanduloso-pilosae. Filamenta 1—2 mm supra basim. corollae inserta, infra pilosa supra. parce glanduloso-pilosa. Stylus . copiose glanduloso-pilosus. - — Hispania ad aquas cadentes prope MR er i qu; Martio 1912. (Wolley-Dod). a |... 90. Orobanche reticulata, Wallr., f. Cephalariae Beck, nov. f. — Caly cis ; segmenta plurimum | integra rarissime bidentata, longe acuminata, in T apice filiformia, - copiose ` glanduloso-pilosa. ` Corolla anguste tubulosa, . copiose ` glanduloso-pilosa. ` Filamenta infra- subcopiose pilosa, supra | . glanduloso-pilosa. Stylus. glaber. — Dalmatia prope Cattaro ad radices ` Cephalariae leucanthae Schrad. (Saxoniae rex Fred. Augustus IT.). . .. 21. Orobanche crenata Forskäl, f. gracillima Beck, nov. f. — Scapus k: tenuissimus sicut tota ne pilis longis. glanduliferis tectus. Spica | ` remotiflora, saepe pauciflora. Corolla minima, c. 15 mm longa, faucem ` . Versus pns minus “De Calyeis ee, Reng eum vel I altus. — Insula Melita props Bao: Paolo,. m. Maio. Py. (Bommier i in Orobancheae novae. ; 39% 471 bidentata, filiformia, dimidiam corollae vix superantia. — Ciscaucasia: prov. Terek prope Wladikawkas cum typo et O. Owerini G. Beck (Akim- fie w). 22. Orobanche (Osproleon) Owerini Beck, nov. spec. (O. crenata B. Owe- rini Beck, Mon. Orob., 227). Species propria esse videtur inter Orobanchem albam Steph. et Orobanchem crenatam Forsk. media. Bene differt ab Oro- banche crenata corollis violaceo-purpureis dense glandulosis, margine laciniarum glanduloso-pilosis; ab Orobanche alba Steph. dentibus calycinis angustissimis, in apice subulato-filiformibus distinguitur. Segmenta hine inde integra observantur. Corolla nune maxima 3 cm longa, nunc minor ` 15—20 mm longa sed semper formam typicam arripit. Stigma luteum vel flavum esse videtur. Territorii Caucasi incola est. — Ciscaucasia: Prov. Kuban prope Stawropol ad radices Salviae silvestris L. (Normann); Prov.Terek prope Kislowodsk ( Akimfiew), Wladikawkas (Fedtschenko), Pjatigorsk, Mineralny wody (Lipsky). — Prov. Daghestan prope Gunib 1500—2100 m s. m., m. Julio (Alexeenko). Transcaucasia: Abchasia prope Smjewoskoje m. Majo (G. Woronow), Tzebelda, m. Majo (G. Wo- ronin); Circassia prope Arete Khag, Kytzy&kta ( Alboff), prope Borshom et Abostuman, m. Junio, Julio (Smirnow); Imeretia prope Altschara ad flumen Rion (Brotherus); Georgia, Tiflis in horto botanico, m. Majo ` . 1907 (E. Koenig); Guv. Baku, distr. Kuba, prope Nugaedy in silvis, — — 690 m s. m., m. Julio (Alexeenko), Kusar, m. Junio ( Bugorsew). i var. Woronowii Beck, nov. var. (O. Woronowii G. Beck in sched.). — Scapus 24—28 cm altus, in basi paulo inerassatus, in siccitate fuscusi striatus, copiose glanduloso-pilosus, remote squamatus. Squamae ob- longae, superiores acuminatae, —1,5 em longae, sicut bracteae dense glanduloso-pilosae. Spica cylindracea, in parte inferiore remotiflora, in apice rotundata, 8—11 cm longa. Flores erecto-patentes, 2 cm longi. - Calycis segmenta integra, lanceolata, longe acuminata, longe copioseque ` d glanduloso-pilosa, tubo corollino breviora. Corolla tubulosa, in siccitate dilute fusca, limbum versus subpulla, copiose glanduloso-pilosa; linea ` dorsalis e basi curvata in dorso subrecta, in labio superiore paulo declivis. ` Labium superum bilobum, lobis magnis, latis porrectis; lobi labii inferius rotundi; omnes inaequaliter denticulati et in margine copiose glanduloso-pilosi. Stamina 1,5—2 mm supra basim corollae inserta; filamenta ultra mediam copiose pilosa, supra glanduloso-pilosa antherae brunneae, in margine pilosulae. Stylus copiose glanduloso- pilosus. Stigma in siccitate obscurum. — Transcaucasia: Circassia in ` pratis alpinis montis Pòchischgwara, 2100 m s. m., mens. E 1905 (Woronow Exs. no. 832). pe 23. Orobanche Clausonis Pomel, f. RETURN Book nov. f. — Gun x typo optime congruens sed dentes quidem calycini paulo acuminati, | corollae minores, 10—12 mm longae. Scapus copiose squamatus, 14—18 em A Herb. Ek EE J. Bornmüller. 472 : 24. Orobanche versicolor Schultz, f. eoreyrensis Beck, nov. f. — Scapus elongatus, ad 40 cm altus. Spica elongata, longe cylindracea, —27 cm longa, caule longior. Flores parvuli, 10 serius —12 mm longi. Segmenta calycina bidentata, dentibus subfiliformibus. Corolla pronus curvata, limbum versus purpureo-fusca, copiose longe lanuginoso-glandulosa. — Coreyra ad castellum, m. Aprili ( Bornmüller). 25. Orobanche minor Kutt., f. albens nov. f. — Corolla albida. Stigma . album. — Carinthia. St. ee prope Villach inter typum, m. Junio 1919 (Beck). 26. Orobanche Hederae Duby, f. immanis nov. f. — Flores maximi, —23 mm longi, acriter pronus curvati, labio superiore 10—11 mm lato. Calycis partes longe angustato-acuminatae, corollae tubum aequantes. Spica —23 em longa, sublaxiflora. — Germania: ad arcem Liebenstein -prope Kamp ad fl. Rhenum (Spiessen) in exemplaribus pluribus. X, (CXV1IT). J. Bornmüller, Zur Gattung Filago. Neue Art und Formen aus Persien, Palästina und Ägypten. Im Jahre 1892 begegnete mir in den Sandwüsten des südöstlichen Persiens eine eigentümliche, mir neu erscheinende Frlago- Art, die ich nach meiner Rückkehr Haußknecht zur Begutachtung übergab. Dieser Ansicht beipflichtend, bezeichnete sie Haußknecht als Filago Born- mülleri, als welche sie auch ausgegeben wurde. Leider kam es aber wie in so vielen anderen ähnlichen Fällen nicht mehr zu der geplanten Ver- .. óffentlichung und — wohl oder übel — muß ich nun selbst die Bearbeitung . dieser übernehmen. Daß die Art inzwischen anderwärts — etwa aus den . angrenzenden Teilen Turkestans — beschrieben sein sollte, ist nach Ein- sieht der betreffenden Literatur ausgeschlossen; auch in Fedtschenkos „Consp. Fl. Turkestanicae“ (editio rossica, Heft IV [1911], p. 210—211: .. Filago) ist nichts verzeichnet. Es liegt zweifelsohne eine ausgezeichnete neue Art vor. — Zwei andere neue Formen (Varietäten oder Unterarten) aus dem weiteren Formenkreis der im Süden außerordentlich vielgestaltigen E spathulata Presi, stammend aus Ägy pten und Palästina, mögen bei dieser Gelegenheit ebenfalls erledigt werden; denn auch diese liegen schon seit langen Jahren in meinem Herbar, beschäftigen mich aber immer wieder, sobald ich mit südlichen Zwergformen dieser Art zu tun hatte. — = Die Direktion des Botanischen Museums in Berlin-Dahlem war so ent- | gegenkommend, mir das ganze dort befindliche einschlägige Material — etwa 240 Spannbogen — zur Verfügung zu stellen, wofür ich derselben, im besonderen Herrn Prof. Dr. Diels, hiermit. : meinen aufrichtigen Dank ausspreche. ; 5 l. Filago Bornmülleri Haußkn. in UNS exsiec. a. 1894. Sectio: .. Gifolia. — Annua, parce araneoso-virescens, pumila, caule centrali sub- . mullo ideoque glomerulo foliis floralibus longe radiantibus eincto quse: VE Zur Gattung Filago. 41 | 473 sessili, infra glomerulo vero ramos 3——5 longos teneros humistratos interdum iterumque ramulis binis floriferis auctos gerente; ramis ramulisque rigidulis, purpureis, araneosis, demum glabrescentibus, sub- aphyllis vel paucifoliatis, ramulis filiformibus semper aphyllis et apice tantum foliis floralibus involuerantibus obsitis; foliis omnibus conformi- bus, floralibus longiuseulis obovato-spathulatis apice obtuso-rotundatis rarius acutiusculis, supra parce adpresse araneosis viridulis subtus densius adpresse arachnoideo-lanato-canis; foliis floralibus (maximis saltem) 2 em usque longis (ideo corona foliorum involuerantium interdum 4 em diametiente) glomerulo depresso-globoso e. 1 em lato subduplo longioribus, glomerulorum ramulorum foliis floralibus c. 1 em longis; capitulis 8—15 pentagoni-obeonicis in glomerulum subhemisphaericum densiusculum (non arcte congestum) parcissime tantum araneosum subdivergenti- aggregatis (supra medium inter se liberis); involueri phyllis tri-seriatis, seriei externae (infimae) oblongo-lanceolatis late hyalino-marginatis cari- natis et in subulam tenuem innocuam abruptiuscule attenuatis; phyllis seriei mediae et internae subeonformiter late hyalino-marginatis, externa eximie superantibus, apice vero obtusis et carina extus parce lanatula. in mucronem tantum brevissimum excurrente; pappi setis numerosis, floseulos subsuperantibus, breviter plumosis: achaeniis papillis Iucidis sparsim obsitis. Persia austro- drientalis: Provineia Kerman, in desertis arenoses ad radices montis Kuh-i-tag- Ali, 2100 m (2. V. 1892: Bornm. no. 5049) et in monte Kuh-i-Dschupar, 3200 m (7. V. 1892; Bornm. no. 5049; capitulis nondum evolutis). Größter Durchmesser der am Boden ausgebreiteten Pflanze 13 cm, seitliche Stengel 4,5 cm (häufig kleinere Dimensionen), größter Durch- messer der erdständigen Rosette 4 em (häufig nur 2—3 em), Durch- messer der Blütenknäule 1 em oder kleiner. Die neue Art hat etwa die Tracht der nordwestafrikanischen F. proli- jera Pomel (Chevallier, pl. Saharae alger. no. 436), doch sind bei letzterer die seitlichen Stengel noch zarter und die Knäule setzen sich nur aus 3—6 (nieht 8—15) Köpfchen zusammen. Eigentümlich wirken an unserer Pflanze die fast kahlen, d. h. an der Basis nicht in Wollfilz eingehüllten Köpfchen, ferner daß die Schuppen der mittleren und oberen Hüll- kelehreihe an der Spitze stumpf und nur mit einem sehr kurzen Mukre versehen sind; Pfriemenspitzen finden sich mur an den Schuppen des untersten Kreises vor; sie sind ziemlich versteckt und machen sich wenigstens an völlig entwickelten Exemplaren nur wenig bemerkbar. Daß daher mit F. spathulata Presl nähere Verwandtschaft nicht vorliegt, ist € den ersten Blick zu sehen. 2. Filago spathulata Presl var. (nov.) Alexandrina Bornm. — Pusilla a ooltá ramoso-pluricaulis, ramis brevibus tenuibus prostratis, inferne ` paucifoliatis subnudis apiċe crebre rosulatim foliatis glomerulosque densos capitulis 6—8 constantes involuerantibus; foliis utrinque sub- ` ` ; niveo-lanatis, omnibus late rotundato- obovatis (nec aeutis nec sum, nm e AC |... J. Bornmüller. 474 | ] natis), summis saepe imbricatim congestis capitula non superantibus plerumque vero eis eximie brevioribus; involucro ad medium in lana immerso, ovato; phyllis carinatis lanatulis, externis et sequentibus in 'subulam longiusculam stramineam glabram nitidam paulo extrorsum ` eurvatam sensim attenuatis, internis glabriusculis submutieis breviter euspidatis vel acutis; flosculorum limbo saepius purpureo-tineto pappi setis paulo superatis. — Variat caule brevissimo subnullo, capitulorum glomerulo subsessili (f. evaeitormis). Aegyptia inferior: In arenosis maritimis ad Alexandrie, copiose . prope Sidi-Gaber et El Meks (7. TV. 1908; Bornm. no 10768, 10769). ,Prope Alexandriam* (16. ITI. 1856: Samaritani; herb. Beral.), pr. San Stephano (23. IV. 1902; Kügler; herb. Berol.); Ramleh, Bulkeley (13. HT. 1887; Ascherson no. 32). — f. evaciformis prope El-Meks (22. TIT. 1906 leg. H. Petry): prope EENS (24. III. 1902; leg. A. EE no. 281). Ich habe diese ,,Varietàt^ mit einer etwas ausführlicheren Beschrei- bung ausgerüstet, da sie sich im Sinne Pomels gewiß als eine eigene Unterart auffassen läßt, entsprechend zahlreichen anderen gleichwertigen nordafrikanischen Formen dieses Autors. Bisher habe ich unsere var. Alexandrina nur aus der Umgebung von Alexandria feststellen können, <- wo sie zwar häufig ist, aber auch eine andere Form auftritt, die nur dureh etwas gestrecktere spitzlichere Blätter abweicht und somit zum "Typus neigt. Inder Umgebung von Cairo ist diese Form die vorherrschende und wird auch sonst verbreitet sein; sie hat mit jener also die gleiehe Tracht (niedergestreckt, zartstengelig 'mit kleinen Blütenknäulen und . relativ kurzen ‚„Hochblättern‘‘) gemein und auch das dichte Indument ist beiden eigen. Ja, bei Durchsicht eines sehr reichen Materials ergibt sich, daß diese in Ägypten so häufige Form (einschließlich von var. Alexandrina). eine gewisse Sonderstellung einnimmt allen jenen Formen gegen: ; über, SC? wir in Südeuropa, Vorderasien und Nordwestafrika allgemein als var. prostrata, d. h. ais Form der F. spathulata Pres} mit nieder- — gestrecktem und dabei oft gedrungenem zwergigem Wuchs zu bezeichnen pflegen. Ob diese Form bzw. Rasse nun besser in den Formenkreis einer «der Pomelschen kleinen Arten einzugliedern ist, wobei natürlich auch . var. Alexandrina als extreme Form zu berücksichtigen sein wird, bleibe du dem künftigen Monograpben, dem die Pomel- und Cosson’ schen Originale vorliegen, anheimgestellt.. Vm e. Während somit die Formen Her kitchen Wüste vorherrschend : auffallend kurze, breitliche, - an der Spitze abgerundete Blätter auf- . weisen und var. Alexandrina zufolge der dichtstehenden, oft dachziegel- -artig sich deckenden sehr kurzen Blattspreiten etwas an Évax rotundata S Moris. erinnern, sammelte ich bei Jericho eine in anderer Hinsicht. extreme = zwergige Form mit schmal linear- lanzettlichen, dabei in eine scharfe — Spitze auslaufenden Blättern, die wie bei typischer F. spathulata die Ze Blütenknäule weit. überragen, im en aber keum eine Ähnlichkeit : mi. dem für er o t charak spatel örmigen Rat. aufweisen. Vermischte neue Diagnosen, : 43 475 Ich bezeichnete sie als subvar. laneifolia Bornm. Sie besitzt die Tracht der Evax Anatolica Boiss. et Heldr., nur sind die Blätter an vorliegender Filago noch schmäler als an genannter Evax. Obschon Übergangsformen auch hier auftreten, so scheint diese Form doch auf Ägypten, Süd- Palästina und Süd-Persien (Persischer Golf) beschränkt zu sein. Die Pflanze liegt mir vor von Jericho (30. IIT. 1897; Bornm. no. 844) und von Bir Saba in Palästina (a. 1880; Barbey; Herb. Berol.) — Ähnliche Formen: Wadi Scheik in Arabia Petraea (III. 1866; Boissier; Herb. Berol) und Daleki östlich von Buschir (Abuschir) am Persischen Golf (III. 1842; Kotschy no. 121; Herb. Berol.). Weimar, 8. April 1922. XI. (CXIX). Vermischte neue Diagnosen. 200. Alectorolophus rumelicus (Vel.) Borb. subsp. A. rumelicus (Vel.) var. mostarensis Maly in Glasn. Muz. Bosn. Herceg. XXXI (1919) p. 62. — Dense glandulosus. Bracteae late triangulares (ut in Österr. Bot. Zeitschr. LII [1902], Tab. VI, sl. 11 A. major [bosnensis]), dentibus inferioribus profundis, subaristatis. — Hercegovina: In vinetis ad pedem montis Stolae prope Mostar, singulariter (leg. M. 6. VI. 1912). 201. Angelica brachyradia Freyn var. planinensis Maly 1. e. p. 65. — Humilis, glaberrima. Foliola mucronato-crenato-dentata. Involucelli phylla late lanceolata, glabra. Petala obscure rosea. — Bosnia: In pratis uliginosis alpinis mont. „Treskavica planina“ prope Sarajevo, ca. 1540—1680 m. 202. Angeliea illyriea Maly L ce. p. 65: Hierzu 3 Figuren, die die Frucht darstellen: (Syn. A. Paneieii Vand. var. illyrica Maly in Sched.) — Angelica subgen. Angelicastrum Drude et A. Engler, Die natürlichen Pflanzenfamilien IIT, 8 (1898) str. 220. Eu- Angelica DC. [sive incor ptera m. Fructus jugis omnes aequaliter undulato-alati]. — Affinis 4. - Pančičii Vand. a qua differt fructus jugis omnes late aequaliter undulato- | alati et umbellulae radii hispidi. — Foliola. mucronato erenato-dentata. e? S Mericarpia 5—5,5 mm longa et 4—4,5 mm lata. Vittae commisurales oObtectae. Fructus juniores glabri. Flores ignoti (vidi sliku L—3.) — - Bosnia: In glareosis calcareis faucium „Gudura Prače“ in consortio . Peucedami aegopodioide (Boiss.) Vand, etc., 570 m s. m. (12. IX. 1909). 203. Centaurca deusta Ten. var. buts (Grov. ) Maly I. c.p. 69. —Syn. ` (C. deusta var. Rigoi Hal. sec. G ugler in Annal. hist. not. Mus. nat. Hung. ` ` VI [1908] 32, 33; C. ustulata Hal. sec. Gugler 1. e). — Perennis, macro- - x . eephala. Flores dilute. colorati. Folia + glabra, laciniae. foliorum latiores. = "Plante spina, ees? Bosnia: Na Vukuš dee. u kotaru. Foča, dE 44 Vermischte neue Diagnosen. 476 204. Crataegus monog mus Jacq. var. rosiformis (Janke) f. liocarpa Maly l. e. p. 70. — Drupis glabris, monopyrenis. — Bosnia: U mješovitoj Sum na sjevernoj strani Trebeviéa i na Igmanu, 1060— 1220 m. 205. Euphrasia liburnica Wettst. subsp. bosnensis Maly l.c. p. 71. — Gracile, caule simplice, tenue, internodiis + elongatis, foliis + obtusis, corollis usque 8 mm longis. Floret Maio-Julio. — Bosnia: Oko Pala (leg. F., M.), na Gradini i na Trebevi@u kod Sarajeva, na Romaniji, oko Vißsgrada, na Vučijoj planini. — Æ. bosnensis m. ab E. coerulea Tausch differt caulibus gracilibus, corollis pallide coeruleis, ab E. suecica Murb. et Wettst. caulibus gracilibus, corollis minoribus, foliis obtusis. 206. Gentiana austriaca A. et J. Kerner subsp. lutescens (Vel.) Wettst.. a. typica Maly 1. c. p. 73. — Syn. G. lutescens var. ionantha Borb. in Termesz. ‚Füzet. XVI (1893) 50. — Bosnia. à p. albiflora Mäly l. e. p. 73. — (Syn. G. lutescens Vel.; G. lutescens f. albiflora Adam. 30pa jyromerowme Cpönje str. [235] 143 [1911]). Bosnia: Na Gradini i sa predjaönjom biljkom i G. crispata, mnogobrojno (leg. Kammler, M.). 207. Heracleum Orsini Guss. a. typicum Maly l. c. p. 74. — Folia utrinque subconcoloria, supra glabra vel rarius sparse tubereulato-pilosa, subtus nervis et venis hispidula. — Bosnia: Treskavica 1680 m (M.) Herce- govina: Prenj- i Čvrsnica planina (F.). Nalazi se takoder u Crnoj gori na brdu Het (Zjovo) u području Durmitora. : 208. Heracleum Orsini Guss. 5. hypoglaueum Maly 1. c. p. 74. — Folia subtus pallidius virentia, plus minusve dense hirta. Cetera ut in a. — Bosnia: Na Bjelašnici, 1700 m (M. 13. VIII. 1913, gaji se u vrtima), na Vlaš'ču (leg. Br. kao H. Pollinianum; listovi su nešto jače dlakavi). Hercegovina: Na Övrsniei (R.) i Prenju planini (F.). : 209. Heracleum spondylium L. var. chloranthum (Borb. )Maly forma in- volueratum Maly 1. c. p. 75. — Umbellae involucratae. Involueri phyllis ca. 5, lanceolatis, reflexis, hirsutis. — Bosnia: U dolini Miljacke kod Sarajeva. 210. Heraeleum Spód ylium L. var. chloranthum ( Borb. ) Maly forma involucratum lusus varbossanium Maly l. e, p. 75. — Folia ut in H. sphon- dylium var. stenophyllum (Jord. Grain. Jard. Gren. [1849] 16 kao vrst; Dörfler, Herbar. norm. no. 5066 "1. flores ut in var. chloranthum Borbás. .211. Iris varbossania Maly nov. spec. l.c. p. 75. — Pogoniris sectio „Blatae“. Rhizomate brevi repente, pro rata parte tenue, 1--2 ramis sterilibus et inter eos uno fertili agerente; caule ca. 80 em alto, terete, supra ramoso, 3—5-floro foliis paulo superante, floribus superioribus saepe binis; spathis inflatis, inferioribus carinatis, acutis, superioribus dilute viridis, obtusiusculis, demum fissis, sub anthesi superioribus late membranaceo-marginatis, demum ultra trientem superiorem emarcidis; foliis glaucis, acuminatis, usque 4 (4, 5) em latis et usque 70 em longis, 10—17 - nervis, hyalino-marginatis; perigoni tubo ovario longiore SC 21:15 mm), limbo. unguibus albicantibus fusco-venosis, laciniae 7,5 cm longae et Sc em datae: Ce pn exterioribus | F. Fedde: Lichtbilder zur Pflanzengeographie und Biologie. - 45 477 obovatis, deflexis, obscure violaceis, venis atroviolaceis margines versus sensim sensimque tenuioribus pereursis, intus basi luteo-, superne albido- barbatis, internis ovalibus, dilute violaceis, apiee subemarginatis abrupte. in ungue contractis, stigmatis lobis ovatis, erectis, non divaricatis, marginibus deflexis, filamentis anthera fere duplo longioribus (ca 20 : 10,5 mm). Flores odore gravi. Habitat quasi spontanea in locis saxosis silvaticis. et graminosis et culta in hortis multis in ditione Sarajevense. Floret Maio, Junio. Inter proxime affines differunt: Iris germanica L. filamentis anthera subaequilongis, stigmatis lobis divaricatis, perigonii tubo ovario fere duplo longiore?). Floret prius quam Iris varbossania. Iris florentina L. filamentis et stigmatibus antecedentibus, colore florum etc. XiI (CXX.) ) pref. Dr. S fedde. Sichtbilder : zur Pflanzengeographie und Biologie. | 146.—149. Reihe (Yir. 726—745). D. Feucht, Oberbeutide Steppenheide. s Die Degetation der oberbeutfd)en Heide ift etwas ganz anderes als die Heide Miederdeutfchlands. Abr Pflanzenbeftand trägt ausgefprochenen Crodendjarafter, fie meidet ozeanifches Klima und hält fid) aw fonnige, zeitweilig ganz trodene Standorte. Die in der echten Heide herrfchen- ben Hwergfträucer, vor allen das Heidefraut (Calluna) fehlen ganz, an ihre Stelle treten eine Fülle buntblühender Stauden und Grüfer oder Knollenpflanzen. Wie heute viele der bezeichnendften Arten ihre Bauptverbreitung in Südeuropa ober in den öjtlichen Steppen ` haben, jo erfcheint die ganze formation als letter Xejt einftiger Steppen- vegetation und? Robert Bradmann hat fie deshalb „Steppen: heide” genannt?). Die formation umgeht die alten gefchloffenen Wald- gebiete unb ijt heute meijt auf recht Pleine Flächen bejdyrünft, da ihre Standorte vom Uder- und Weinbau aufgezehrt ober doch durch Bemeibung Harf beeinflußt worden find. Dielfad) erinnert nur der alte Name nod) an die cbitiae Heidevegetation. 9 Confer Bernátsky in Mathematikai és Természettndományi Közlemények x (1911), p. 136. 2) Näheres f. R. Gradmann, Das Pflanzenleben der Schwäbifchen Alb mit Berüdfihtigung der angrenzenden Geile Süddentjchlands. 2. Aufl. Lieu 1900. ter o Sendt, reen? Pflanzenwelt. Stuttgart. 1912. E Deeg 46 F. Fedde. 478 Qberoeutide Steppenheide: 126. Salomonsfiegel und Küdenjdelle (Polygonatum officinale Al., Pulsatilla vulgaris Hr). Die erfte in Blüte, an der zweiten Laub und Srudtftände auf einer gelshalde der Alb. Am Dordergrund Blattwerf und Blütenföpfe der Sederblume (Sanguisorba minor Scop.). Im Bintergrunde eine Sorde, vor ihr das eben auf bellfilberne $aub der Mehlbeere (Sorbus Aria Erh.) Qberbeutfd)ie Steppenheide: Gr. Laferfraut (Laserpitium latifolium SL Die müdjtiofte Staude der Steppenheide, erreicht 1!/, Meter Bóhe. Am Dorder- d iA blüht der aufrechte Siejt (Stachys recta £.). 127. Oberdentj Ss Steppenheide: 128. Ungarifche platterbje, (Lathyrus pannonicus Garde, macrorrhizus Xieilr.). Dieje blaßgelb blühende Pflanze der ofteuropäifchen Steppen hat ihren einzigen deutfchen Standort auf dem Hirfhauer Berg bei Tübingen, inmitten einer reichen Steppenheidevegetation. Außer ihr ijt auf dem grafigen Boden nur linfs ein junger Wacholder zu fehen. 729 Oberdeutiche Steppenheide: a Blaugras (Sesleria coerulea Ard.). Auf riffartig zerflüfteten Muf helfalffelfenam Neğar(, felfengärten” bei Befigheim) fteht ein Rafen des bezeichnenden Steppenheidegrafes in voller Blüte. In den Selten rechts Flettert Efeu, der Hintergrund plis aus Weinbergen. RA QOberbeutíd)e Steppenheide: Stinfende " Kieswurz (Helleborus foetidus $.). J Bellarüne Blüten im erften Stübjabr, die dunfelgrünen ledrigen Blätter find | Orid een ber Steppenheide: 2s 731] r Dberdeutfhe Steppenheide: Up Blaßgelbe Orchis (Orchis pallens £.). ES 2 DIER Steppenbeibe: 332. Kugelordbis (Orchis globosa &.).- , Seitlid) hinter den rofafarbenen Blüten diefer alpinen Art ftebt die dunfel- blütige Afelei (Aquilegia atrata Kod), die auf die Nahbarjchaft lichten Waldes hinmweift. - Im E Ze von Primula ed Jacq. AE Oberen KE KEN Tome und ^ 1238, Seite (Platanthera bifolia Rhb. und l : ct 4 mcn: EE ipt puc EE CECR M | Së (Ophrye EE Ag m Lichtbilder zur Pflanzengeographie und Biologie. 47 479 £infs ein abblühender Stengel der $liegenragmurz (Ophrys muscifera Däs 1. Beide Arten werden viel verfolgt und durch 2lusrottuna bedroht. , Totenföpfle* und ,Yiuden" find die heimifchen Namen auf der Alb, von deren Mähdern (einmähdige Trodenwiefen) die Kr. 2—4 ftammen. ÜDberdeutfhe Steppenbeide: 135. Srauenfhuh (Cypripedilum Calceolus £.). Eine unferer fhönften, am meiften bedrohten Orchideen. Selsvegetation der Steppenheide: $elfen, Steinhalden und Geröllfluren, fofern fie fonnig liegen, find vielfach im hocdhkultiviertem Lande die einzigen Standorte, auf denen fid) die Steppenheidevegetation mod) zu halten vermag. Eine ganze Reihe von Arten ijt diefen Orten befonders eigentümlich, darunter mehrere von alpiner und präalpiner Verbreitung. Legtere find befonders auf der Alb zu treffen und nehmen mit der Entfernung von den Alpen an Derbreitung ab. Oberdeutfhe Steppenheide: Selsvegetation (36. m. Steppenheidecharafter auf der Alb (Weifjurafalf). Die Grasbüfchel gehören dem Shafjhmwingel an (Festuca ovina £. var. gl'uca Sam), die Blattrofetten und weißen Blüten dem alpinen Traubenftein- bred) (Sazifraga Aizoon Jacq.). Am oberen Geil des Selsprofils hebt fih eine eg Selfennelfen (Dianthus caesius $m.) vom rüdliegenden Wald ab, Dberdeutfche Steppenheide: qe. Steinröshen (Daphne Cneorum %.). Ein polfter diefer purpurblütigen, füßduftenden echten Steppenheidepflanze figt am Selshang, von dem einige Ausläufer des Thymians (Thymus serpyllum £.) berabhünaei. e 38 Oberdeutfhe Steppenbeioe: 138. Berglaferfraut (Laserpitium Siler $.). Am $uf einer Ruine auf einem Albfelfen. Oberbeutfde Steppenbeibe: Traubenfteinbrech (Saxifraga Aizoon Jacq.). Die Blütentrauben fangen an aufzublüben. Die Blattrofetten "s vom Schafe - jchwingel (Festuca ovina £.) bedroht. Der ae TI vi seit enmijpel (Cotoneaster integerrima Wied,). 139. 5 Ghésteur ac S iege e Selfenbirne | qM in Blüte (Amelanchier vulgaris Nind,.). Ein prächtig weißblühender Strand) : ialpiner. Verbreitung. us c ` ` P. Fedde. Steppenbeioemalo. Beim Zufammentreffen von Steppenbeibe und Wald entjtebt vielfach ein Lichtes, oft bis zu einzelnen Baumgruppen aufgelöftes Geból;, an deffen bunter Blütenfülle fih die Bäume felbft beteiligen (Wald- obftarten, £inben, Ahorne). Eine reihe Strauchvegetation, vor allem Rofen, füllt die €ücdfew der Stauden. S "T ODberdeutiche Steppenheide: e Graslilie (Anthericum Liliago &.). Neben den milhweißen Blüten und den jchmalen Blättern der Graslilie zeigen fih die feinzerteilten Blattbüfchel des Haarjtrangs (Peucedanum officinale £.) am dentlichften am Suße der beiden Ctdenjtàmmden. 742 Dberdeutice Steppenbeide: $ Waldanemone (Anemone silvestris £.). Knofpende und halbgeöffnete Blüte unter einem Gebüfch von Nainweide und Schlinge (Ligustrum vulgare $. und Viburnum Lantana $ A Die junge Sidte ijt fünftlich eingebracht, aber wieder entfernt worden. 243 QOberbeut[dje Steppenbeibe: | Maiblumenblüte (Convallaria majalis &.). jn lidtem Eichenwald; aus dem dürren Laub fproffen einzelne Halme des Rucdgrafes (Authozanthum: odoratum. %.). i 744 Oberdeutfche Steppenheide: Steppenheide- | gebüfh am ng einer Selswand auf der Alb. Blühende gelfenmifpeln und bibernellblättrige Rofen (Cotoneaster integerrima Med. und Rosa pimpinellifolia DE.). Dazwifhen Heidelabfrant (Galium silvestre Pollich). Oberdeutjche Steppenheide: 145. Kóniasfergeu und gelber Enzian, (Verbascum Lychnitis $., Gentiana lutea £.). Zmwifden lichten Eihen und forhen fteben die prächtigen Stauden, ganz vorn eine Shlinge (Viburnum Lantana $.). Die in der Beilage angeführten Briefmarken - Sammelbücher der Firma C. F. Lücke können durch den Verlag des Repertorium bezogen Werden. Druck von A.W.Hayn's Erben, Potsdam nn an gib era ka nen a rn a ee u TU E RER iepertorium sperierum novaruni regni vegetabilis. 1922 XVII. 4—9 Nr. 507/512 15. August Der Inlandspreis des Repertorium mußte leider mit rück- wirkender Kraft für Band XVI und XVII im Mai 1922 um 100%, erhóht werden, da seit Beginn des Bandes XVII die Druckereitarife nicht weniger als dreimal erhóht wurden und auch die Preise für Papier ganz bedeutend gestiegen sind. Es liegt daher im Interesse der Bezieher wie auch des Fortganges des Repertoriums, den Be- zugspreis umgehend einzusenden, damit sie nicht von der am 3r. August leider notwendigen Bezugspreiserhóhung für das Inland um weitere 2005, betroffen werden. Postscheck- konto Berlin 40732 (Fedde). F. Fedde. | XIII. Georg Bitter, Solana nova vel minus cognita. XX. Lili. Leiodendra nova. 332. Solanum (Leiodendron) deflexiflorum Bitt., spec. nov. — Fruti- cosum, cr. 3 m altum; rami superiores diam. 2,5—3,5 mm, lineis decur- rentibus satis prominentibus subangulati, in statu novello non jam satis evoluto pilis minutissimis sordide ferruginei-ochraceis accumbentibus praecipue in nodis instructi, in statu adulto glabri, tandem cortice levi fuscescente obtecti; internodia er. 2,5—3 cm longa; folia solitaria, alterna; petioli cr. 7—12 mm longi, primo sicut ceterae partes virides pilis minutis ferruginei-ochraceis obsiti, tandem glabrescentes; la minae late lanceolatae, cr. 9,5: 4 usque ad 10,7 : 4,5 cm, basi sensim cuneatim in petiolum abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae, acutae vel acutiusculae, subcoriaceae vel coriaceae, integrae, supra olivacei-virides, subnitidae, glabrae, subtus pallidiores. opacioresque, solum in axillis venarum later. primari- arum pilis pallide flavescentibus longioribus densis barbu- latae, ceterum glabrae; vena media Supra canaliculata, venae later. prim. in utroque latere cr. 11 curvatim ascendentes et venae later. secund. illas reticulatim conjungentes supra impressae subtus manifeste pro- minentes; inflorescentia foliis opposita, simplex, valde ab- brevi.ta, pedunculo subnullo, rhachide cr. 5 mm longa, brevissime ferruginee pilosa, floribus cr. 12— 15 dense alternatim secutis; pedicelli 12—13 mm longi, deflexi, infra fere glabri, ad calycem versus paulum áncrassati et pilis brevibus simplicibus acutis nonnullis obsiti; calyx breviter campanulatus, cr. 2,5 mm longus, 4—5 mm diam., in lobos 5 ovatos ob- Repertorium specierum novarum, XVIII. (15. VOL 1922.) 4 50 ^A Georg Bitter. tusiuseulos vel acutos cr. 2: 1—1,5 mm partitus, extus pilis parvis sim- plicibus pluricellularibus acutis crebris obsitus, intus glandulis minutis breviter stipitatis crebris instructus; corolla alba, stellata, diam. er. 14—17 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos vel obtusiusculos cr. 6—7: 2—2,5 mm, extus praecipue in plicis et ad apicem versus pilis sim- plieibus plurieellularibus acutis incurvatis compluribus, in apicibus cu- cullatis dense breviter papillosos partita, intus glabra; corollae tubus brevis, 0,8—1 mm longus, intus glaber; filamenta breviuscula, cr. 1,3—1,5 mm, in parte inferiore majore in tubulum inter se connata, in parte apicali parva libera, glabra; antherae anguste ellip- soideae, apice paulum latiores, manifeste emarginatae, basim versus magis angustatae, poris introrsis apicalibus obliquis tandem + ve longi- tudinaliter rimosis; ovarium ovati-conicum, cr. 1 mm longum, 0,8 mm diam., glabrum; stylus antheras fere aequans, er. 4,5. mm longus, rectus, glaber; stigma styli apice vix crassius, capitatum; fructus non vidi. — Columbia (Dept. Cauca ?): Gipfel der West-Cordillere, ohne besondere Fundortsangabe, auf Tonboden, 2000 m ü. M., E. Langlassé, Herbori- sations en Colombie 1899, no. 40! (hb. Berol.) — 7. November blühend. 333. Solanum (Leiodendron) leptorhaehis Bitt., spec. nov. — Fruti- cosum, cr. 2 m altum; rami superiores graciles, cr. 1,5—2,5 mm diam., subteretes, lineis alternatim in uno latere decurrentibus prominentibus, manifeste flexuosi, in statu novello pilis minutis 1—2-cellularibus acutis ` patentibus et glandulis minutis breviter stipitatis densiusculis obsiti, tandem glabrescentes, cortice fusco levi lenticellis erebris breviter ellip- soideis valde prominentibus interrupto obtecti; internodia er. 1,5—4 em longa; folia plerumque solitaria, rarius false geminata, tunc valde in- aequalia; fol. majorum petioli cr. 6—12 mm longi eodem indumento ` densiusenlo minuto e pilis acutis et glandulis composito quo rami novelli vestiti; fol. majorum laminae ovati-ellipticae vel ovati-lanceolatae, cr. 9:3,5, 9,5:4, 10,5:4,5, 12—13,5: 5,5 usque ad 15,5:6,5 em basi tve rotundate in petiolum superne manifeste alatum abeuntes, fere medio vel infra medium latissimae, ad apicem versus magis sensim angustatae, subabrupte acuminatae, acutae vel apice ipso angusto obtusiusculae, laminae minores. parvae, ellipticae obtusae (vidi unam tantum subsessilem er. 0,7:0,4 cm), plerumque desunt; laminae membranaceae, utrinque virides, glabrae, subtus pallidiores nitidiusculae, in vena media et in venis later. prim. et secund. pilis minutis acutis 1—2 cellularibus densis. in mesophyllo etiam minutioribus crebris obsitae; mesophyllum subtus in statu sicco punctis minutis crebris (arena crystallina!) praeditum; vena media crassiuseula, venae later. prim. in utroque latere 10—12 curvatim ascendentes et venae later. secund. (omnes flavidae) subtus manifeste ` prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, graciles; pedunculus ` tenuis, cr. 12—18 mm longus, rhachis illum continuans tenuis, cr. 15—22 mm - longa, simplex vel in parte superiore semel furcata, sicut pedunculus | i N minutis acutis densis et glandulis minutis parcioribus obsita, cT. - 6— 0-flora, floribus valde laxe Alterna tum TAMEN juro tandem 2 Solana nova vel minus cognita. XX. 51 cr. 4 mm inter se distantibus); pedicelli tenues, cr. 7—8 mm longi, fere glabri, solum glandulis minutis paucis obsiti; flores parvi; calyx parvus, breviter campanulatus, cr. 15 mm longus, 2,5 mm diam., in lobos breves triangulares parum prominentes partitus, extus pilis minutie 1—2-cellu- laribus paucis solum in apicibus crebrioribus et glandulis minutis nonnullis Obsitus, intus fere in tota superficie praeter basim glabram glandulis minutissimis subsessilibus densiusculis instructus; corolla alba (sec. cl. Eggers), stellata, diam. er. 11 mm, profunde in lobos late lanceolatos acutiusculos cr. 4 : 1,5 mm in marginibus et in apice cucullato dense breviter papillosos ceterum glabros partita, corollae tubus brevis, cr. 0,4—0,5 mm longus, intus quoque glaber; filamenta brevia, er. 0,5—0,6 mm longa, fere usque ad medium inter se connata, superne libera, glabra; antherae ellipsoideae, cr. 2:0,6—0,8 mm, utrinque emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis tandem ad basim versus paulum longitu- dinaliter dehiscentibus; vidi solum florem brachystylum: ovarium sub- globosum, cr. 0,5 mm diam., glabrum; stylus rectus, brevis, cr. 1,5 mm longus, glaber; stigma styli apice vix crassius, breve, capitatum, obtusum; pedicelli fructiferi elongati, graciles, recti, cr. 16 mm longi, ad calycem versus incrassati; calyx vix auctus, cr. 3,5 mm diam.; baccam solum im- maturam globosam 5 mm diametientem vidi. — Ecuador: In schattigen Wäldern bei E] Recreo, Eggers, Flora Amer. trop. no. 15743! (hb. Monac.) April blühend und mit unreifen Früchten. 334. Solanum (Leiodendron) pareebarbatum Bitt., spec. nov. — Fruti- cosum vel arborescens; rami superiores subteretes, diam. 2,5—4 mm, lineis decurrentibus + ve prominentibus instructi, in statu novello pilis minutissimis 1-cellularibus vix prominulis microscopice solum perspiciendis instructi, serius glaberrimi; internodia 3—5,5 em, in ramis robustioribus usque ad 10—11 cm longa: folia superiora false geminata inaequalia; petioli foliorum majorum cr. 10—15 mm, fol. minorum 5—7 mm longi, in statu novello sieut ceterae partes virides eodem indumento minutissimo lente forti vix visibili instructi quo rami; laminae late lanceolatae vel oblongi-lanceolatae, utrinque sensim angustatae, basi + ve longe cuneatim in petiolum superne alatum abeuntes, ad apicem versus longe cuneatae, subacuminatae, acutae vel obtusiusculae, fere medio vel paulo infra medium latissimae, majores er. 9: 4, 10,5 : 5, 13: 4,9, 14,5: 5,8, 12,5: 6,5, 13:6. em 2 usque ad 14,5:6 cm, laminae minores plerumque paulum obtusiores cr. 4:2, 5:3, 6:3,5 usque ad 7:3,5 cm, omnes membranaceae, integrae, utrinque virides, supra nitidiusculae, glabrae, subtus pallidiores opaciores- que, in axillis venarum later. prim. pilis compluribus (neque tamen e crebris) tenuiter setulosis parce barbatae; vena media crassius- cula, venae later. prim. in utroque latere 9—10 curvatim ascendentes et x venae later. secund. complures subtus manifeste prominentes; inflores- centiae laterales, foliis plerumque oppositae vel partim in eodem ramo . oppositae partim a foliis remotae, simplices, er. 10—14-florae, vel duabus ` ` . inflorescentiis jam a basi separatis geminatim congestis; pedunculus = = brevis, er. 3—5 mm Po rhachis valde abbreviata, floribus dense fere E Georg Bitter. subumbellatim congestis; pedicelli graciles, cr. 7—10 mm longi, sicut ceterae partes virides pilis papillosis breviter unicellularibus mieroscopice solum perspieiendis et glandulis minutis sparsis obsiti; flores parvi; calyx breviter campanulatus, cr. 1,5 mm longus, 2,3 mm diam., apice in lobos brevissimos obtusos minute apieulatos abiens, extus praecipue in apicibus minute papillosus et in superficie glandulis valde sparsis obsitus, intus glandulis minutis crebris praeditus; corolla alba, parva, stellata, diam. 9 mm, ejus lobi ovati-lanceolati cr. 3,5—4 : 1,8—2 mm in marginibus et apice minutissime papillosi, ceterum glabri; corollae tubus brevis, 0,2—0,3 mm longus, glaber; filamenta brevia, 0,4—0,5 mm longa, fere usque ad apicem connata, glabra; antherae brevissimae, late ellip- soideae, cr. 1,5: 1 mm, utrinque emarginatae, poris introrsis subapicalibus obliquis; ovarium subglobosum, 1 mm diam., glabrum; stylus in floribus ` doliehostylis stamina superans, cr. 4 mm longus, glaber; stigma styli apice vix crassius, obtusum; pedicelli fructiferi erecti, paulum curvati, er. 11 mm longi; calyx fructifer vix auctus, diam. 5—6 mm, pentagonus, patelliformis; bacca globosa, diam. 11—12 mm; granula sclerotica desunt; semina numerosa, reniformia, valde applanata, cr. 3: 2,5: 0,5 mm, minute reticulata. — Costarica: Im Walde bei Terrabá, 260 m ü. M., H. Pittier in Pittier et Durand, plantae costar. exsice. no. 3991! (hb. Prj — Februar blühend; Turrialba, bewaldete Abhänge oberhalb Aragon, 600 m ü. M., Tonduz in Herb. Instit. phys.-geogr. nat. costar. no. 9018! (hb. Brux) — Oktober blühend und fruchtend; Gebüsche am Ufer des Rio Tuis, 650 m ü. M., Tonduz in Herb. Instit. phys.geogr. nat. cost. no. 11491! (hb. og 1 — November blühend und mit unreifen Früchten. Panama, Prov. Panama: Auf trockenen, waldigen Hügeln um Alha- juela, 30—100 m ü. M. und Wälder auf trockenem Kalkstein um Alhajuela, Chagres-Tal, 30—100 m ü. M., Pittier, Plants of Panama no. 2325! (U.S. Nat. Herb. no. 676572). — Januar blühend und fruchtend; Mai blühend; Hügel um das Agua Clara Reservoir, bei Gatun, Kanalzone; 20—30 m ü. M. (Strauch 1—1,5 m hoch, übelriechend, Blüten weiß), Pittier, Plants of Panama no. 2653! (U.S. Nat. Herb. no. 677250). — Februar blühend. Spreiten etwas größer als bei den oben beschriebenen Belegen: die größeren bis 15: 7 cm, die kleineren bis 9:5,4 cm. var. minorifrons Bitt., nov. var. — Planta gracilior foliis angustioribus minoribusque, laminae majores 8,5:3,4, 9:3,6 usque ad 10:4 cm, laminae minores cr. 25: 1,4, 4: 1,3 em; inflorescentiae er. 10-florae. — Guatemala, Dept. Alta Vera Paz: Nahe der Finca Sepacuite, O. F. Cook und R. F. Griggs, Plants of Guatemala no. 146! (U. S. Nat. Herb. n. 407 934). — März blühend und fruchtend. 335. Solanum (Leiodendron) ealyeopogon Bitt., spec. nov. — Fruti- cosum, usque ad 4m altum; ra mi superiores subteretes (lineis prominenti- bus paulum tantum a petiolis decurrentibus), diam. cr. 2—3 mm, in statu novello pilis valde sparsis paucicellularibus acutis brevibus obsiti, mox glabrescentes, cortice olivacei-nigrescente levi obtecti, punctis minutis densis (arena crystallina!) praediti; internodia 2,5—5 em Solana nova vel minus cognita. XX. 53 longa; folia superiora partim solitaria, partim false geminata tune in- aequalia; fol. maj. petioli cr. 1—1,5 cm, fol. min. petioli 0,5—0,6 cm longi, omnes supra canaliculati, prope basim sieut rami juxta axillas pilis non- nullis brevibus acutis praediti, ceterum glabri; fol. maj. laminae oblongae vel ovati-oblongae, er. 8,5: 5, 10: 5,5—6, 11: 6—96,5 usque ad 13,5: 8 em, basi obliqua rotundate late cuneatim in petiolum abeuntes, fere medio latissimae, ad apicem versus magis sensim angustatae, subacuminatae, apice ipso obtusae, fol. min. lam. ellipticae, apice rotundatae, obtusae, er. 2,5 .—9: 2 mm; laminae omnes firme membranaceae, supra sordide obscure virides, in statu adulto glabrae, nitidae, subtus in statu novello in vena media et in venis later. prim. pilis accumbentibus subferrugineis obsitae, in statu adulto pallidiores opacioresque quam supra, solum in venarum later. prim. axillis pilis longiusculis barbulat?m congestis praeditae ceterum glabrae;. vena media sicut petiolus et ramus punctis minutis crebris (arena crystallina !) praedita, venae later. prim. in utroque latere 8—9 curvatim ascendentes et venae later. secund. illas reticulatim con- jungentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis . oppositae, sessiles, er. 5-florae; pedicelli graciles, er. 10—11 mm longi, basi pilis compluribus breviusculis apice glandulosis, in maxima parte pilis valde sparsis pluricellularibus apice subglandulosis obsiti vel partim glabri, apice pilis paulum crebrioribus instructi; calyx breviter cam- ` panulatus, cr. 2 mm longus, 4—4,5 mm diam. , profunde in lobos 5 lanceo- latos acutos cr. l5: 1 mm partitus, extus in tota superficie pilis longiusculis pluricellularibus apice obtusiusculis (sub- glandulosis) flavidis satis densis barbulatus, intus glandulis minutis breviter stipitatis crebris obsitus; corolla alba, stellata, diam. er. 14 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos cr. 5:2 mm, extus in margine et in apice cucullato pilis brevibus pluricellularibus acutis vel rarius subglandulosis sensim minoribus densis instructos ceterum glabros partita; corollae tubus brevis, er. 0,5 mm longus, intus quoque glaber: filamenta brevia, cr. 0,6—0,8 mm longa, fere ?, longitudinis in. annulum inter se connata, prope apicem libera, glabra; antherae anguste ellipsoideae, er. 3: 0,7 mm, utrinque emarginatae; poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosum, diam. cr. 0,8 mm glabrum: stylus antheras lónge superans, fere rectus vel apicem versus parum in- curvatus, cr. 8 mm longus, glaber; stigma styli apice vix crassius, sub- globosum, rotundati-obtusum; fructus non vidi. — Columbia, Dept. Cauea: In parkartigen Savannengebüschen am oberen Rio Dagua (ein von der West-Kordillere zum stillen Ozean abfallender kleiner Fluß), -1500—2000 m ü. M., F. C. Lehmann, no. 4715! (hb. Berol.) — Juli, August blühend. — Jis 4 m hohe Gesträuche; Blätter dunkelgrün; Blüten weiß; Frucht rund, von der Größe einer kleinen Kirsche.“ 2 Diese Pflanze ist durch die ziemlich auffällige, dichte Behaarung der Außenseite des Kelehes leicht von ähnlichen Arten aus der muon Leiodendron zu unterscheiden. x 336. prium (Leiodendron) anacamptorhachis Bitt., e nov.-—- DA BE Georg Bitter. Fruticosum; rami superiores teretes vel subteretes, diam. 2—5 mm, lineis decurrentibus deficientibus vel in parte superiore parum prominentibus, nitidiusculi, glabri, obscure olivacei-virides, punctis minutis crebris albidis parum prominentibus obsiti; internodia er. 2—4 cm longa; folia solitaria . vel in partibus superioribus false geminata inaequalia; petioli fol. majorum er. 1,5—2,5 cm, fol. minorum er. 0,4—0,5 cm longi, fere glabri, solum prope basim margine pilo uno alterove acuto obsiti, superne canaliculati; laminae majores lanceolatae vel late lanceolatae, er. 12: 3,5, 16: 5 usque ad 18:6 cm, utrinque sensim angustatae, basi in petiolum superne alatum abeuntes, apice acutae vel paulum acuminatae, laminae minores obtusiores (praecipue apice) er. 2,5: 1,5, 5,5: 2—6,5: 3 cm, laminae omnes obscure olivacei-virides, firme membranaceae, integrae vel vix undulati-subre- pandae, margine vix revoluto, utrinque nitidiusculae (subtus manifestius) supra glabrae, subtus solum in venarum later. prim. axillis pilis com- pluribus simplicibus acutis albidis parum barbulatae, ceterum in vena media pilo uno alterove acuto valde sparso obsitae, praeterea glandulis minutis breviter stipitatis praecipue in venis majoribus instructae; vena media crassa et venae later. prim. in utroque latere cr. 11 eurvatim ascen- dentes subtus manifeste prominentes; venae later. secund. illas retieulatim conjungentes subtus quoque manifestae; mesophyllum sicut venae et petioli subtus minute punctulatum (arena crystallina!); inflorescentiae foliis oppositae, simplices; pedunculus cr. 5—6 mm longus, rhachis illum continuans brevis, cr. 6—8 mm longa, infra florem infimum vel arcte sapra illum manifeste reclinata, er. 16-flora, floribus satis dense alternatim secutis; pedicelli 9—10 mm longi, fere glabri, solum ad apicem versus glandulis nonnullis minutis breviter stipitatis obsiti; calyx cam- panulati-stellatus, er. 4,5 mm longus, explanatus diam. cr. 8 mm, Io: funde in lobos ellipticos obtusos vix apieulatos extus praeter apices ipsos breviter. papillosi-pilosos fere glabros glandulis minutis breviter stipitatis ` valde. sparsis obsitos intus glabros partitus, intus solum in parte inferiore eonnata glandulis minutis breviter stipitatis obsitus; corolla alba, stellata, diam. er. 15 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos er. 6: 15—2 mm . extus praeter marginem apicalem et apicem cucullatum breviter papillosum . glabros. partitus; corollae tubus brevis, cr. 0,4—0,5 mm longus, intus quoque glaber; filamenta brevia, cr. 1 mm longa, fere 2, — */4 longi- tudinis in annulum inter se. connata, solum apice libera, glabra; antherae | ellipsoideae, ` er. 3—3,5:1 mm, "utrinque emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis tandem - ve longitudinaliter dehiscentibus; ovarium. ovoidei-conieum, « er. 15 mm longum, 1 mm diam., glabrum; yl culu G g is, paulum sigmoideus, glaber; stigma i ia inita. E. Ule Herb. fos. JL: Ee blühend. bus v vix Prominente S Solana nova vel minus cognita. XX. = Së vel partim indistinetis, diam. cr. 2—3 mm, in statu novello pilis minutis simplicibus patentibus densis obtecti, serius pilis + ve evanidis cortice pallide viridescente levi obtecti, lenticellis parvis prominulis sparsim obsiti; internodia 3—4 cm longa; folia superiora false geminata vel subgeminata, valde inaequalia; petioli fol. majorum cr. 5—10 mm, fol. min. 2—6 mm longi, supra canaliculati, eodem indumento brevi minuto denso quo rami novelli vestiti; laminae majores lanceolatae, utrinque sensim angustatae, fere medio latissimae, basi sensim in petiolum superne alatum abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae, acutae, cr. 12: 3,8, 15: 4 usque ad 16,5 : 5 cm, laminae minores magis elliptici-lanceolatae, utrinque obtusiores, er. 3:2, 3,4: 1,3, 4,5: 2,2 usque ad 5,7:2,3 em, laminae omnes membranaceae, integrae, supra laete vel dilute virides, nitidiusculae, in vena media et in venis lateralibus majoribus pilis minutis acutis crebris obsitae, in mesophyllo glabrae, subtus pallidiores opacioresque, in venis venulisque pilis acutis minutis densiusculis obsitae; vena media crassiuscula, venae later. prim. in utroque latere in foliis majoribus 13—14 (in foliis minoribus 8) utrinque ascendentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, simplices, er. 10—14-florae; pedunculus . brevis, I—5 mm longus; rhachis brevissima, 1—2 mm longa, floribus dense (fere subumbellatim) congestis; pedicelli graciles, cr. 7—11 mm longi, sicut pedunculus pilis simplicibus minutis 1—3 cellularibus acutius- culis patentibus densiusculis obsiti; calyx breviter campanulatus, cr. 2—2,5 mm longus, apice 2—3 mm diam., in lobos breves triangulares obtusiusculos partitus, extus pilis brevibus simplicibus acutis 3—4-cellu- laribus sparsis, in apicibus loborum densiusculis obsitus, intus glaber; corolla stellata, diam. er. 9—10 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos er. 4; 1,8 mm in marginibus brevissime papillosos in apice cucullato pilis longiusculis papillosis densis fasciculatis obtectos ceterum glabros partita ; corollae tubus brevis, cr. 0,6 mm longus, intus quoque glaber; filamenta n brevia, er. 0,6 mm longa, usque ad medium inter se connata, superne libera, glabra; antherae ellipsoideae vel apice paulo latiores, cr. 2,5 : 0,6 mm, utrinque emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium sub- globosum, diam. er. I mm, glabrum; stylus stamina longe superans, gracilis, fere rectus vel apice vix incurvatus, cr. 5,5 mm longus, glaber; stigma styli apice vix crassius, capitatum, obtusum; fructum non vidi. ` — Costariea: Wälder des Copey, 1800 m ü. M., Tonduz, Herb. Instit. ` ` phys.-geogr. nat. costar. no. 11689! (hb. Erur. M daselbst, Tonduz, i no. 11723! (hb. ‚Berol.) — beide Februar blühend und mit unreifen Früchten. | i siis 338. Solanum (Zeiodendron). narcoticosmum. Put. spec. nov. —. Fruticosum; rami superiores subteretes vel obtuse angulati, lineis de- currentibus parum vel manifeste prominentibus instructi, 3—6 mm diam., glabri, in statu sicco in parte superiore novella sicut ceterae partes novellae i nigrescentes, in statu adultiore cortice levi nitidiuseulo cinerei-fuscescente obtecti ; Gage 3,5—7—10 em longs folia. Ser SS ee 56 GE Georg Bitter. geminata valde inaequalia; petioli fol. maj. 2,5 —4 cm, fol. min. 1 —2,5 cm longi, omnes superne canaliculati, omnino glabri; laminae late elliptici- lanceolatae vel late elliptieci-rhomboideae, fere medio vel paulo supra medium latissimae, basi + ve obliqua sensim cuneatim . vel rarius brevius cuneatim in petiolum angustatae, ad apicem versus gensim cuneatae, acuminatae, plerumque acutae, laminae majores 12—13:5,4, 15,5:6,5, 19,5: 9 usque ad 22,5:9,4 cm, lam. min. 7: 3,5, 9:4,5, 12,5: 6,5 usque ad 13: 7 cm, omnes integrae, firme membranaceae, in statu sicco fuscescenter virides, supra in statu vivo certe intense virides, paulum nitidae, subtus pallidiores opacioresque, utrinque fere omnino glabrae, solum subtus secundum partem inferiorem venae mediae et venarum later. prim. pilis parvis simplicibus sparsis (non barbulatim con- gestis) parum conspicuis obsitae; vena media crassa, venae later. prim. in utroque latere in foliis majoribus 12—14, in fol. min. 8—10 subparallelae curvatim ascendentes et venae later. secund. complures illas conjungentes subtus prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, multi- (er. 50—100) florae; pedunculus brevis, 5—8 mm longus, in ramos. 2—3 graciliores er. 2—3,5 cm longos apice saepe iterum fur- cantes partitus, flores in rhachidibus abbreviatis racemiformiter dense alternatim secuti congesti; pedicelli 12—13 mm longi, ad apicem versus sensim incrassati, sicut pedunculus ejüsque rami glabri; calyx breviter campanulatus, er. 2 mm longus, in statu explanato er. 5—6 mm diam., in lobos 5 ovati-triangulares apieulatos er. 1: 0,8 mm in apicibus breviter papillosos extus ceterum glabros intus glandulis minutis obsitos partitus; corolla alba, narcotice olens (sec. cll. Seler), stellata, dia m. 15 mm, profunde in lobos 5 lanceolatag ulos er. 6—7 : 2—2,5 mm in margine implicato et apice cucullato dense breviter papillosi-pilosos ceterum glabros partita; corollae tubus brevis, cr. 1 mm longus, glaber; filamenta brevia, cr. 1 mm longa, fere tota longitudine inter se connata, apice libera, glabra; antherae anguste ellipsoideae, 3:0,8 mm, utrinque emarginatae, poris apicalibus obliquis; ovarium ovoidei-ellipsoideum, 1 mm longum, 0,8 mm diam., glabrum; stylus rectus, 6—6,5 mm longus, ad apicem versus paulum. inerassatus, glaber; stigma styli apice paulum crassius, capitatum, obtusum, subbilobum; fructum non vidi. — Guatemala, Dept. Huehuetenango: Berehang oberhalb Jacaltenango, Caec. und Ed. Seler, Pl. mexic. et centr.-amer. no. 2627! (hb. Berol.), April blühend; Blüten weiß, von betäubendem Geruche. : a 339. Solanum (Leiodendron) hypomieropogon Bitt., spec. nov. — . Arbor, cr. 10 m alta; rami superiores subteretes, lisi. er. 3—4 mm, . nitidiusculi, glabri, fere recti vel parum flexuosi, in statu sicco sicut petioli, venae et inflorescentiae axes nigricantes; internodia er. 4—6,5 cm longa; folia superiora false geminata, manifeste inaequalia; foliorum majorum petioli er. 1,5—2 cm, fol. minorum petioli er. 0,5—0,6 cm longi, glabri; laminae oblongae vel ellipticae, majusculae, majores cr. 14,5:6,5, 16—17: 7,5—8 cm, minores er. 7: 3,8—10: 5 em, omnes basi + ve rotundatae solum i in basi i ipe abrupte breviter euneatirn in npr anm » P ROW i N Solana nova vel minus cognita. XX. 57 angustatae, infra medium latissimae, ad apicem versus magis sensim angustatae, in foliis majoribus apice manifeste subcaudatim acuminatae (acumine er. 0,8—1 cm longo), in foliis minoribus brevius acuminatae vel obtusiusculae, laminae omnes firme membranaceae vel fere subcoriaceae, in statu sieco sordide fuscescentes, supra glaberrimae, nitidae, subtus pallidiores opacioresque, praecipue in axillis venarum lateral. prim. pilis simplicibus tenuibus pallide flavidis densis breviter barbellatae, praeterea secus venam mediam et partes basilares venarum later. pilis similibus sparsis obsitae, ceterum glabrae; vena media satis crassa, venae later. prim. in utroque latere 9—10 curvatim ascendentes et venae later. secund., partim quoque tertiariae subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, simplices, graciles, cr. 20-florae: pedunculi er. L5—2 cm longi, rhachides er. 1,5 cm longae'(in statu adulto certe longiores); flores inferiores laxiuseule alternatim dispositi; pedicelli graciles, elongati, er. 22 mm longi, glabri; calyx breviter cam- panulatus, cr. 4 mm longus, 6 mm diam., in lobos 5 ovatos obtusiusculos breviter apieulatos er. 2:2 mm margine cartilagineos extus glabros solum apice dense breviter pilosos partitus, intus praecipue in loborum parte mediana glandulis minutis densiusculis, in mesophyllo punctis minutis (arena erystallina!) instructus; corolla alba, stellata, diam. er. 15 mm, profunde in lobos 6:2—2,2 mm acutos margine manifeste involutos apice cucullatos et hic dense breviter subcomose pilosos ceterum glabros partita; corollae tubus brevissimus, er. 0,5 mm longus, glaber; fila menta brevia, cr. 0,5 mm longa, fere usque ad medium in terse connata, glabra; antherae breves, subellipsoideae, basi angustiores quam apice, hie paulum incurvatae, cr. 3:1 mm, poris introrsis apicalibus obliquis majusculis; ovarium ovati-conicum, cr. 15 mm longum, I mm diam., glabrum; stylus stamina paulum superans, er. 5 mm longus, infra apicem manifeste incurvatus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, subglobosi-capitatum, obtusum; fructum non vidi. — Peru, Dept. Junin, Prov. Tarma: La Merced im Chanchamayo-Tal, Weberbauer, no. 1876! (hb. Berol.. — Dezember blühend. — In mit Bäumen vermischtem Gesträuch, auf ehemals bebautem Gelände, 800 bis 1000 m ü. M. Dieser baumförmigen Art steht das strauchige S. oblongum Ruiz et Pav. nahe, das aber durch breitere, derbere, stumpfe Blätter, gedrungenere Blütenstánde und erheblich größere Blüten leicht von ihr zu unterscheiden ist. - 340. Solanum (Leiodendron) tenuilamellosum Bitt., spec. nov. — Fruticosum, er. 1 m altum; rami superiores subteretes, lineis decurrentibus ` tenuibus instructi, diam. er. 1—3,5 mm, paulum flexuosi, primo leves, nitidi, glabri, in statu sicco novelli fuscescentes, mox cortice tenuiter lamellose soluto pallide lutei-fuscescente longitudinaliter ` desquamescente obtecti; internodia 2,5—5 cm longa; folia superiora solitaria vel saepe false geminata, tune valde inaequalia; petioli breves, | 6—12 mm longi, superne (praecipue ad: laminam versus) profunde canali- eulati, glab:i: laminae lanceolatae vel late elliptici-lanceolatae, er DER . Georg Bitter. plerumque fere medio vel paulo infra medium, raro supra medium latissimae, majores 85:3, 10: 5,8, 12,5:4,2 usque ad 15 : 5,8 em, basi paulum obliqua vel fere aequali latius cuneatae, ad apicem versus magis sensim longe angustatae, acuminatae, subacutae vel apice ipso obtusiusculae, minores praecipue apice breviores paulumque obtusiores, 5: 2,3—7 : 3,8, cm, omnes firme coriaceae, margine subrevoluto fere integro vel vix paululum irregulariter undulato, utrinque glaberrimae, supra nitidae, in statu vivo certe intense virides, in statu sicco fuscescenter virides, subtus pallidiores opacioresque, vena media crassa, venae later. prim. in utroque latere 7—9 subparallelae patenter ascendentes prope marginem pluries arcuatim inter se. conjunctae et venae later. secund. tertiariaeque illas reticulatim conjungentes subtus in statu sicco pro- minentes; inflorescentiae laterales vel primo fere subterminales, foliis oppositae, sparsiusculae, simplices, racemiformes, cr. 30—35- florae; pedunculus 5—6 mm longus, rhachis illum continuans er. 15—22 mm longa, floribus densiuseule alternatim secutis; pedicelli graciles, 12—15 mm longi, ad apicem versus sensim incrassati, glabri; calyx breviter campanulatus, cr. 2—2,5 mm longus, apice cr. 4 mm diam., in lobos 4—5 late ellipticos obtusos er. 1—1,5: 0,8 mm partitus, extus glaber, in loborum apicibus breviter cucullatis minute (microscopice) dense papillosus, intus glandulis minutis subsessilibus densiusculis obsitus; corolla alba (sec. cl. Brenes), parva, stellata, 5 mm longa, diam. in statu subaperto cr. 8 mm, in lobos 5 cr. 3: 1,5 mm late lanceolatos . obtusiusculos in margine superiore paulum incurvato et in apice cucullato dense breviter papillosos ceterum glabros partita; corollae tubus brevis, 0,5 mm longus, glaber; filamenta . brevia, 0,7 mm longa, glabra; . antherae breviter ellipsoideae, 2,2: 0,8 mm, utrinque emarginatae, poris ! . apicalibus obliquis; ovarium subhemisphaericum, diam. 0,6 mm, glabrum; . stylus gracilis, rectus, 4 mm longus, glaber; stigma styli apice manifeste | erassius,. subglobosum: fructum non vidi. — Costarica: Lichtes Geb ölz j auf den Hügeln von Piedades, bei San Ramón, 1100 m ü. M., Brenes jm "Herb. Instit. rege nat. costaricensis no. 14384! (hb. Berol.), — Juni blühend. . ^ s 94h Solanum (Leiodendron) verai tini Bitt., spec. nov. — Fruti- | eosum; rami superiores teretes, diam. 2—3,5 mm, in statu novello sicut ceterae partes virides. pilis pluricellularibus : ramosis accumbentibus tenui- membranaceis collabentibus pallide flavide subochraceis araneose tomentosi, ` mox glabrescentes, cortice levi rubri-fusco obtecti; internodia 2—4,5 cm longa; folia plerumque alterna; petioli er. 5—11 mm longi, eodem in- Mee rami stie; ripe dad o dps dn p uie SC we de apice gestit See EE Eeer coriaceae, in statu Solana nova vel minus cognita. XX, 59 indutae, tandem vtrinque obscure virides, nitidae; vena media crassa, venae later. prim. in utroque latere 10—11 curvatim ascendentes sub- parallelae subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, simplices, cr. 9-florae; pedunculus brevis, er. 8—9 mm longus, rhachis valde abbreviata, er. 4 mm longa; pedicelli graciles, cr. 11 mm longi; calyx breviter campanulatus, cr. 2 mm longus, 4 mm diam., in lobos breves triangulares obtusos vel acutiusculos ` partitus, extus sicut pedunculus, rhachis et pedicellus primo tomento araneoso mox fere omnino evanido obtectus, intus quoque pilis nonnullis breviter ramosis araneosis in loborum parte mediana prae- ditus; corolla stellata, diam. er. 14 mm, profunde in lobos lanceo- latos obtusiusculos cr. 6,5 : 2,5 mm subcoriaceos apice manifeste cucullatos extus in parte apicali pilis brevibus irregulariter curvatis densiusculis praeditos partita; corollae tubus brevis, cr. 0,5 mm longus, glaber; fila- menta brevia, cr. 0,4 mm longa, in parte basilari arcuatim conjuncta, glabra; antherae ellipsoideae, cr. 4: 1 mm, utrinque emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosi-conicum, cr. 1 mm diam., glabrum; stylus rectus, stamina superans, er. 5 mm longus, glaber; stigma styli apice paulum crassius, obtusum, breviter bilobum; fructum non vidi. — Guatemala, Dept. Alta Verapaz: Coban, er. 1300 mo M. H. von Tuerckheim in Donn. Smith, Pl. Guatemal, no. 745! (hb. Berol) sub nom. erron. S. nudum H.B.K. — Mai blühend. 342. Solanum (Leiodendron) gratum Bitt., spec. nov. — Fruticosum; rami superiores recti vel + ve flexuosi, diam. er. 1—3 mm, robustiores cr. 5 mm, subteretes, lineis decurrentibus parum vel vix prominentibus, glabri, mox cortice sordide olivacei-fuscescente levi obtecti; internodia 1,5—4,5 cm longa; folia superiora solitaria vel nonnumquam false geminata, tunc valde inaequalia; fol. maj. petioli 1,5—2,5 cm longi, fol. min. petioli er. 0,4—0,5 cm longi, omnes supra canaliculati, glabri; laminae late lanceolatae vel elliptici-lanceolatae, utrinque angustatae, basi sensim in petiolum abeuntes, apice obtusiusculae vel obtusae, fere medio. vel paulum supra medium latissimae, majores cr. 7,9: 3—4, 9—9.5:3,7 usque ad 11: 4,5—5,5 cm, in Eggers no. 13433 paulum majores: er. 12,5 : 5 14—15:6, 14:7 cm petiolis usque ad 2,5 cm longis suffultae, minores saepe obtusiores cr. 1,8: 1,2 usque ad 4,3:2 cm, omnes subcoriaceae, integrae, utrinque virides et nitidae, glaberrimae; vena media crassius- cula, venae later. prim. in "utroque latere 7—8 (—9) curvatim ascendentes, partim quoque venae later. secund. tertiariaeque in statu sicco subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, simplices, breves, subsessiles, er. 5—7-florae, rhachide subnulla floribus dense ` subumbellatim secutis; petioli er. 15—18 mm longi, versus paulum incrassati; calyx breviter campanulatus, er. 2,5—3 mm ` longus, diam. cr. 4,5 mm, in lobos 5 triangulares obtusos cr. 15:15 mm ` . partitus, extus praeter apices pilis brevissimis no s obsitos glaber, - intus fere glaber, solum glandulis nonnullis. minutis breviter stipitatis — Obsitus; ;gorolla SA odoratissima“ Wess d. Mor stellata, diam. > bri, ad apicem 60 : Georg Bitter. er. 16 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos er. 6—6,5 : 2—2,5 mm - in plicis, in marginibus et in apice paulum cucullato pilis brevibus papillosis densis instructos ceterum glabros partita; corollae tubus brevis, cr. 0,8 mm longus, glaber; filamenta brevia, cr. 1 mm longa, libera, glabra; antherae ellipsoideae, cr. 4: 1 mm, utrinque emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosum, diam. cr. 1 mm, paulum longitudinaliter . sulcatum, glabrum; stylus stamina manifeste superans, cr. 5,5—6,5 mm longus, prope apicem paulum incurvatus, glaber; stigma styli apice vix vel non crassius, obtusum, nonnumquam paulum emarginatum; fructum non vidi. — Venezuela, Staat Los Andes: Kolonie Tovar, an Wald- ründern und an bebauten Orten, Moritz, no. 1701! (hb. Berol, Mus. Brit.) sub nom. inedito ,,Solanum fragrans m.“ (Typus!) daselbst, Karsten ohne Nummer (hb. Berol., Vratisl.); Caracas, Linden n. 42! (hb. Deless.); Venezuela, ohne besondere Fundortsangabe, Eggers, no. 13433! (hb. Haun.) — Juli blühend. Ich habe den unveróffent- lichten Herbarnamen ‚Ss. fragrans Moritz". nicht übernommen, weil bereits ein Homonym ‚Ss. fragrans H ook." — Cyphomandra fragrans Sendtn. besteht. Die Pflanze von Eggers (Nr. 13433) hat durchgängig größere Laub- . blätter als der Typus: Moritz, Nr. 1701, stimmt aber im Blütenbau und in den übrigen Merkmalen durchaus mit dem Typus überein. 343. Solanum (Leiodendror) ineomptum Bitt., spec. nov. — Fruti- cosum; rami superiores satis stricti, ramosi, diam. cr. 3—4 mm, in nodis inferioribus incrassati, lineis decurrentibus + ve prominentibus sub- angulati, ceterum subteretes, in statu novello pilis parvis sim- plicibus 3—4-cellularibus acutis irregulariter patentibus densiusculis obsiti, tandem fere glabrescentes, cortice pallide cinerei-fuscescente minute longitudinaliter fisso et lenticellis parvis pro- minentibus sparsis instructi; internodia 3—5,5 cm longa; folia superiora plerumque false geminata valde inaequalia; petioli fol. maj. cr. 10—20 mm, fol. min. 5—7 mm longi, primo eodem indumento densiusculo quo rami obtecti; laminae majores oblongi-lanceolatae vel obovati- lanceolatae,cr.6,5: 3,8: 3, 5, 10: 4, 11: 4,7 —5,3 usque ad 12,5 : 4,7 em, fere semper supra medium (saepe cr. *, supra basim) latis- simae, ad basim versus sensim longe cuneatim in petiolum superne alatum abeuntes, ad apicem versus brevius cuneatae, saepe prope apicem ve abruptius angustatae, apice ipso obtusiusculae vel obtusae, laminae minores manifeste obtusiores, fere medio vel supra medium latissimae apice ob- < tusae, s 2:13.98 15 35—37: 2 usque ad 4,5:2,8 cm, laminae omnes firme membranaceae, integrae, supra sordide virides, in vena media et in venis later. prim. (praecipue inferioribus) pilis simplicibus acutis crebris, in mesophyllo valde sparsis obsitae, subtus pallidiores, in tota superficie praecipue juxta venam mediam et venas . later. prim. pilis simplicibus acutis manifeste crebrioribus obsitae; vena media crassiuscula, venae later. prim. in utroque latere 10—12 curvatim siende pert uA venae later. xs emu subtus Solana nova vel minus cognita. XX. 61 manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, simplices, valde abbreviatae; pedunculus brevissimus, cr. 2—3 mm longus, dense pilosus; rhachis brevis, cr. 2—4 mm longa; flores 10—20 den- sissime secuti fere fasciculatim (subumbellatim) aggregati; pedicelli cr. 7 mm longi, praecipue ad calycem versus pilis simplicibus acutis subpatentibus obsiti; calyx breviter campanulatus, cr. 2 mm longus, 3—3,5 mm diam., in lobos 5 ovatos obtusiusculos breviter api- eulatos cr. 1: 1 mm partitus, extus praecipue in parte inferiore connata pilis simplicibus irregulariter patentibus 3—4-cellularibus subbarbatus, in loborum apicibus breviter pilosus, intus fere in tota superficie glandulis minutis breviter stipitatis densiusculis obsitus; corolla stellata, diam. er. 11 mm, profunde in lobos late lanceolatos acutos cr. 4,5:2,2 mm extus in parte apicali pilosos in margine et in parte apicali cucullata dense breviter papillosos intus glabros partita; corollae tubus brevis, cr. 0,4—0,5 mm longus, intus quoque glaber; filamenta brevia, cr. 0,7 mm longa, fere ?/, longitudinis inter se connata, superne libera, glabra; in media parte marginis connati filamentorum saepe dens manifestus acutiusculus reperitur; antherae anguste ellipsoideae, utrinque emarginatae, er. 2,6—3 : 0,5—0,7 mm, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosum, cr. 0,8—1 mm diam., glabrum; stylus gracilis, stamina manifeste superans, cr. 4—5 mm longus, rectus vel prope apicem incurvatus, glaber; stigma styli apice crassius, capitatum, obtusum; fructum non vidi. — Costarica: In den Gestráuchen der Llanos von Alajuelita, Tonduz, no. 1468! (hb. Brux.). — Dezember blühend. Var. longiuspilosum Bitt., nov. var. — Partes virides pilis paulo longioribus crebrioribusque (praecipue laminae subtus et calyces extus pilis 4—6-cellularibus acutis raro apice glandulosis densius barbellati) obsitae; laminae paulo angustiores, majores: cr. 7,5:3, 10: 3,8—4,2, 11:4,5 cm, fere medio vel paulo supra medium latissimae; flores paulo majores, corollae diam. cr. 12—13 mm, ejus lobi 5: 3—3,5 mm, antherae er 3—3,5:0,8 mm; stylus 5,5 mm longus; cetera sieut in typo; fructus desunt. — Costarica: Hecke in La Verbena bei Alajuelita, Tonduz in Herb. Inst. phys.-geogr. nat. costar. no. 9096! (hb. Brux.). — Dezember blühend. d : Var. lugens Bitt., nov. var. — Fruticosum; sordide viride; rami superiores subteretes, 2,5—4 mm diam., lineis decurrentibus satis mani- festis paulum angulati, in statu novello pilis parvis simplicibus 3—5-cellu- laribus acutis patentibus densiusculis obsiti, mox fere glabrescentes; internodia 2—5 cm longa; folia ut videtur minora quam in typo; laminae majores cr. 6,5: 3, 8—9,5 : 4 cm, minores cr. 1,5 : 1,2 usque ad 2,9: 2,5 cm, supra fere glabrae, subtus quoque manifeste parcius pilosae quam in typo; inflorescentiae cr. 20—30-florae, fere sessiles vel pedunculo vix 2—3 mm longo, rhachis brevis, tandem 5—8 mm longa, floribus densissime alternatim secutis; pedicelli cr. 5 mm longi, parce pilis simplicibus patentibus obsiti; calyx cr. 2—2,5 mm longus, 4 mm diam., lobis ovatis obtusis breviter apieulatis extus praecipue in parte inferiore connata pilis sim- 62 | Georg Bitter. plieibus patentibus 3—4-cellularibus crebris praeditus; corolla stellata, diam. cr. 9 mm, ejus lobi cr. 4: 1,8 mm; antherae cr. 2,6 : 0,5 mm; ovarium 0,6 mm diam., stylus cr. 4 mm longus, ad apicem versus manifeste in- curvatus; pedicelli fructiferi erecti, valde incrassati, cr. 12 —14 mm longi, apice 3 mm diam., calyx in statu fructifero subpatellaris, diam. cr. 8—9 mm; bacca globosa, submatura diam. 10 mm; granula sclerotica desunt; semina non jam satis evoluta. — Costarica: Tal des RioPoás, 2100. m ü. M., Ma$sif des Iscasá, Pittier in Pittier et Durand, Pl. costar. exsicc. no. 2396! (hb. Brux.). — April blühend und fruchtend. 344. Solanum (Leiodendron) roblense Bitt., spec. nov. — Fruticosum, cr. 2 m altum; rami superiores herbacei, er. 2,5—4 mm diam., lineis de- currentibus + ve prominentibus subangulati, glabri, serius cortice tenui minute squamuloso obtecti; internodia cr. 2—5,5 cm longa; folia superiora plerumque false geminata inaequalia; foliorum majorum petioli cr. 1—2,2 cm, fol. min. petioli cr. 0,5—1 em longi, glabri; laminae majores late lanceolatae vel oblongi-lanceolatae, utrinque sensim longe cuneatim angustatae, fere medio latissimae, ad apicem versus +ve longe acuminatae, acutae, er. 7,5:3, 8,5:3,4, 9:3,7, 11—12:5 usque ad 14:6 cm, laminae minores utrinque manifeste ob- tusiores, elliptieae vel elliptiei-oblongae, cr. 2,5: L,?7 usque ad 4:2 em, apice obtusiusculae, omnes herbaceae, utrinque virides, supra sa- turatius, utrinque glabrae; vena media crassiuscula, venae later. prim. in utroque latere 12—13 subparallelae curvatim ascendentes et venae later. secund. tertiarineque subtus + ve prominentes; inflorescen- tiae laterales, foliis oppositae, simplices vel duae seriatim dispositae, 5—7-florae, plerumque sessiles vel rarius pedunculo brevi usque ad 8 mm longo impositae, rhachis brevis, 2—3 mm longa, floribus ` VOY dense alternatim secutis; flores deflexi; pedicelli cr. 6—7 mm longi, ad apicem versus sensim, sed manifeste incrassati, glabri; calyx breviter campanulatus, cr. L5 mm longus, diam. cr. 3 mm, fere truncatus, ejus lobi obtusissimi vix parum manifesti apice brevissime pilosi, calyx extus glandulis minutis valde sparsis, intus glandulis minutis densis ob- . Situs; corolla campanulati-stellata, diam. er. 15—17 mm, ejus lobi . Janceolati er. 7:2,5 mm, in margine papillosi, ceterum glabri; corollae . tubus er. 1 mm longus, intus quoque glaber; filamenta cr. 1 mm longa, usque ad medium connata, glabra; antherae ellipsoideae, cr. 3: 1 mm, | poris introrsis apicalibus obliquis majusculis;.ovarium globosum, cr. 1 mm Ys diam, glabrum; stylus gracilis, stamina manifeste superans, cr. 7,5 mm . longus, glaber; stigma styli apice. parum crassius, breviter capitatum, obtusum; fructum non vidi. — Costariea: Wälder (montes sombrios) des Alto del Roble, Berg Barba, 2000 m ü ü. M., Pittier in Pittier et eeu ES costar. exsice. no. 210! Mh. Lo — Mai blühend; daselbst, Solana nova vel minus cognita. XX. 63 instructi, er. 2—5 mm diam., giabri, punctis minutis albidis (arena cry- stallina!) densiusculis obsiti, sordide virides, serius cortice viridescente levi lenticellis brevibus prominentibus sparsis interrupto obtecti; inter- nodia 1—3,5 cm longa; folia plerumque solitaria, rarius subgeminata, paulum inaequalia; petioli graciles, cr. 1—2 cm longi, glabri; laminae oblongi-lanceolatae, satis angustae, cr. 10,5:2,4, 12:3,6 usque ad 13,5:4 em, cr. ?/4,—?/, longitudinis supra basim latissimae, ad basim versus longe sensim cuneatim in petiolum alatum angustatae, ad apicem versus brevius angustatae, acuminatae, acutae, firme mem- branaceae, utrinque sordide virides, subtus vix pallidiores, punctis minutis albidis (arena crystallina!) obsitae, utrinque glabrae, etiam subtus in venarum axillis; vena media crassiuscula, venae later. prim. 8—10 cur- vatim ascendentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, simplices vel supra flores infimos semel furcatae, cr. 10—18-florae; pedunculus brevis, 4—(tandem) 9 mm longus; rhachides breves, 2—4 mm longae, floribus dense alternatim secutis; pedicelli graciles, 7—8 mm longi; flores parvi; calyx breviter campanulatus, er. 2 mm longus, 4 mm diam., in lobos lanceolatos acutos er. 1,5—2: 1 mm solum apice breviter papillosos partitus, intus in lobis quoque glaber, in parte inferiore connata glandulis minutis breviter stipi- tatis crebris obsitus; corolla alba (sec. cl. Pittier), stellata, explanata diam. cr. 8—10 mm (in floribus dolichostylis diam. er. 12 mm), profunde in lobos lanceolatos acutos cr. 4: 1,5 (in fl. dolichost. er. 5: 2,5) mm in margine paulum involuto et in apice cucullato breviter papillosos ceterum glabros partita; corollae tubus brevis, cr. 0,3—0,4 mm longus, intus quoque ` glaber; filamenta brevia, cr. 0,4—0,5 mm longa, er. ?/, longitudinis inter se connata, glabra; antherae anguste ellipscideae, cr. 2,5 (in floribus dolichostylis — 3 mm):0,8 mm, utrinqué emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosum, in floribus brachystylis er. 0,4, in flor. dolichostylis er. 1 mm diam., glabrum; stylus in flor. brachystylis brevis, cr. 1 mm longus, in floribus dolichostylis gracilis, stamina superans, er. 5 mm longus, rectus vel parum incurvatus, glaber; stigma in flor. dolichost. distinctum, styli apice parum crassius, capitatum, obtusum; peduneulus in statu fructifero cr. 1,5 em longus, robustus; pedicelli fructi- feri stricti, robusti, cr. 1,4—1,6 cm longi, ad apicem versus inerassati; flores complures (er. 8—12 in una jnflorescentia) fructus maturescunt (solum in planta dolichostyla!); calyx fructifer paulum auctus, cr. 4—6 mm longus, diam. cr. 8 mm, saepe irregulariter fissus; baccas solum immaturas ` globosas vidi, quarum semina parva non jam satis evoluta sunt; granula ` ` sclerotica desunt. — Panama, Prov. Colon: um Dos Bocas, Rio Fató Tal, 40—80 m ü. M. gesellig auf kiesigem Strand, H. Pittier, Plants of Panama no. 4204! (U.S. Nat. Herb. no. 679305). — August blühend: ` - die kurzgrifflige Pflanze (als Typus zu betrachten). — Prov. Panamá, ` ` Ufer des Mamoni-Flusses, oberhalb Chepo, 20—25 m ü. M., H. Pittier, ` ‚Pl. of Panama no. 4735! (U.S. Nat. Herb. Foe — - Oktober serge : und mit unreifen Früchten. EE E = 64 Georg Bitter. Die beiden Belege von Panama unterscheiden sich sonderbarerweise _ dadurch voneinander, daß die eine (Nr. 4204) durchgängig kleinere Blüten mit sehr kurzem Griffel, ohne jeglichen Fruchtansatz, die andere (Nr. 4735) ebenso durchgängig größere Blüten mit deutlich die Staubblätter überragendem. Griffel und reichlichem Fruchtansatz besitzt. Eine ähnliche Androdioezie glaube ich bei dem nicht náher mit dieser Art verwandten abyssinischen Solanum Benderianum festgestellt zu haben (siehe Solana africana II in Englers Botan. Jahrb. LIV [1917 1487). Die Zusammengehörigkeit der beiden Blüten- formen zu einer Art bedarf hier allerdings noch weiterer Bestátigung, trotzdem dass sich nennenswerte Unterschiede an ihren vegetativen Organen nicht fest- stellen lassen. Sollten beide später doch als verschiedene Arten erkannt werden, so mag die Nr. 4204 (die kurzgrifflige, kleiner blütige Form) als Typus des S. imberbe angesehen werden. 346. Solanum (Leiodendron) enchylozum Bitt., spec. nov. — Suf- fruticosum ? rami superiores herbacei, cr. 3—5 mm diam., lineis decur- rentibus paulum prominentibus subangulati, ceterum fere teretes, glabri, epidermide levi in statu sicco obscurascente obtecti; nodi novelli (infra et supra foliorum inflorescentiarumque insertiones) fere longitudine 9— 11 mm valde succosi (in statu sicco valde vieti et manifeste angustiores fiunt quam internodiorum partes maximae firmiores) nodi vetustiores firmiores in statu sicco non collabentes; internodia cr. 3—5 em longa; folia superiora saepe false geminata valde inaequalia; fol. maj. petioli er. 8—12 mm longi, fol. min. petioli cr. 3 mm longi, glabri; laminae majores late oblongi-lanceolatae, cr. 21: 7,5 usque ad 22,5 : 9,4 cm, utrinque cuneatim angustatae, fere medio vel paulum infra medium latissimae, ad apicem versus magis sensim longe cuneatim angustatae, acutae, laminae minores late ellipticae, obtudae, basi et apice fere rotun- datae, er. 1:0,7, L8—2,1: L5—1,9 em, laminae omnes firme mem- branaceae, utrinque viridea (subtus pollidiores) glaberrimae; vena media crassiuscula, venae later. prim. in utroque latere in fol. majoribus 13—14 (in fol. minor. 6—7) curvatim ascendentes et partim quoque venae later. secund. illas reticulatim conjungentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, simplices, sessiles, er. 6-florae; pedicelli er. 5—6 mm longi, fere glabri, glandulis minutis breviter stipitatis valde sparsis obsiti; flores parvi; calyx breviter campanulatus, cr. 15—2 mm longus, 2,5—3,5 mm diam., in lobos 5 breves triangulares acutos vel acuminatos infra membranis intersepalariis diaphanis con- junetos partitus, extus glandulis minutis breviter stipitatis valde sparsis obsitus, in apicibus loborum parce minute papillósus, intus. glandulis minutis densiusculis praeditus; corolla stellata, parva, diam. er. 8 mm, in lobos 5 late lanceolatos er. 3: 1,5 mm in marginibus et in apice cucullato dense breviter papillosos ceterum glabros partita ; corollae tubus brevissimus, er. 0,3—0,4 mm longus, intus quoque glaber; stamina 5; filamenta .bre- vissima, cr. 0,4 mm longa, fere usque ad medium arcuatim inter se con- juncta, superne libera, glabra; antherae breviter ellipsoideae, cr. 2: 0,6 mm, utrinque emarginatae, apice paulo latiores, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosi-hemisphaericum, diam. cr. 0,7 mm, glabrum: Solana nova vel minus cognita, XX. ET. stylus rectus, brevis, 1,5 mm longus (an e flore brevistylo.?), glaber; stigma styli apiee vix crassius, subcapitatum, obtusum. — Costarica: Wälder von Shirores, Talamanca, er. 100 m ü. M., Pittier und Tonduz, Herb. Inst. physico-geogr. nat. costaric. no. 9193! (hb. Brux.) — Februar blühend. 347. Solanum (Leiodendron) tovarense Bitt., spec. nov. — Fruti- cosum; rami superiores subteretes, lineis a. foliis decurrentibus manifeste prominentibus sensim evanidis, cr. 2,5 obscure virides, serius cortice levi nitido lenticellis parvis parum prominentibus interrupto obtecti; internodia 2,5—5 cm longa; folia superiora false ge- minata inaequalia, in statu novello non jam evoluto utrinque glandulis minutis breviter stipitatis -crebris obsita, serius glabrescentia; petioli foliorum majorum 10—12 mm, fol. minorum 8—10 mm longi; laminae majores oblique oblongae vel oblongi-lanceolatae, utrinque sensim angustatae, basi oblique cuneatim in petiolum abeuntes, medio fere latissimae, ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae, acutae, er. 85:4 usque ad 9—10,5 : 4,5 em, laminae minores obtusiores, magis ellipticae, er. 3,5: 2 usque ad 5: 3,2 cm, apice obtusae vel vix api- culatae, laminae omnes subeoriaceae, utrinque obscure virides, supra ‚nitidiores glabrae, subtus paulum pallidiores, in axillis venarum prim. lateral. pilis simplicibus barbulatim congestis, ceterum fere glabrae, in statu novello tantum subtus glandulis minutis breyiter stipitatis crebris serius zu ve evanidis obsitae; vena media crassiuscula, venae later. prim. in utroque latere 6—7 curvatim ascendentes et venae later. secund. illas reticulatim conjungentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae, simplices; pedunculus 6—8 mm longus, rhachis er. 4—7 mm ionga, recurvata, floribus cr. 11—16 alter- natim dense secutis; pedicelli cr. 11—14 mm longi, fere glaberrimi, glandulis minutis breviter stipitatis perpaucis obsiti; calyx cupulari-campanulatus, 7. 3,5 mm longus, 5 mm diam , in lobos latos 5 obtusos er. 1 mm longos 15 mm latos apice brevissime crassiuscule apiculatos extus glandulis minutis valde sparsis et in apicibus brevissime papillosos ceterum glabros intus g'andulis minutis crebris obsitos partitus; corolla alba, stellata, diam. er. 14—15 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos cr. 6—7 : 2,5 mm crassiuseulos ‘+ ve reflexos in marginibus implicatis et in apice cucullato minute papillosos ceterum glabros partita; corollae tubus brevis, er. 0,6 mm longus, glaber; filamenta brevia, 0,7—0,8 mm longa, usque ad supra medium annulatim inter se connata, glabra, in media parte marginis connati dente brevi instructa; antherae breviter ellipsoideae, crassiusculae, er. 3: L2 mm, utrinque emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosi-conicum, cr. 18 mm longum, diam. cr. 15 mm, glabrum; stylus rectus, in floribus dolichostylis stamina manifeste superans, cr. 5,5 mm longus, rectus, glaber; stigma styli apice parum crassius, ob- ir "bacca globosa, diam. er. 10 mm; semina reniformia, valde applanata, 2,5—3:2:0,5 mm, msrgine prominente, manifeste reticulata. — . West- Venezuela, Staat íi Andes: Bei der Kolonie Tovar, 2000. m SR rie? speelorum novarum. XVIII. um viu. 1992) xu PII Qu 66 jc us Georg Bitter. ü. M., A. Fendler, Pl. Venezuelanae no. 980! (hb. Barb.-Boiss., Brux., Deless., Griseb.-Goett.), 22. September 1855 blühend, 24. Juli 1856 fruchtend; daselbst, Fendler, no. 2567! (hb. Griseb.-Goett.). Grisebach hat die Pflanzen des Göttinger Herbars Fendler Nr. 980 ` und 2567 irrtümlich zu S. triste Jaeq. gezogen. 348. Solanum (Leiodendron) vernieiflorum Bitt., spec. nov. — Fruti- cosum; rami superiores teretes, diam. er. 1,5—2 mm, in statu novello sicut ceterae partes virides pilis brevibus ramosis pallide lutei-ochraceis pulverulenter floceulosis densiusculis obsiti, mox desquamescentes serius cortice fuscescente nitido glabro obtecti; inter- ‘nodia er. 1,5—3 em longa; folia solitaria; petioli inferiores satis longi, = er. 15—20 mm longi, superiores breviores, cor. 10 mm longi, primo pilis parvis pulverulentis pallide flavidis crebris obsiti, serius glabrescentes; laminae lanceolatae vel late lanceolatae, cr. 6,5:2, 7:22, 8:2,4, 9,4: 3,2 usque ad 10 :4,2 cm, basi fere aequali vel parum obliqua rotundate cuneatim in petiolum superne alatum abeuntes fere medio vel parum infra medium latissimae, ad apicem versus magis sensim angu- statae, plerumque longe acuminatae, acutae, integrae, margine paulum revoluto, firmae, subcoriaceae, in statu novello non jam satis evoluto utrinque pilis pallide flavidis pulverulentis obsitae, mox utrinque fere. omnino calvescentes solum subtus in venis majoribus pilis parvis pulveru- ` . lentis. parum conspicuis persistentibus; laminae utrinque sordide virides, subtus paulo nitidiores quam supra; vena media, venae later. prim. in utroque latere er. 11—12 subparallelae curvatim ascendentes et venae. later. secund. complures subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, oppositifoliae, pauci- (er. 2—6-)florae, subsessiles, pedunculo brevi vel subnullo, rhachide valde abbreviata (2—3 mm longa), floribus arcte subumbellatim secutis; pedicelli graciles, ` . longiusculi er. 17—27 mm longi, in statu fructifero etiam magis elongati, - . er. 27—40 mm attingentes, erecti, primo pilis parvis pulverulentis sicut- ceterae partes virides obsiti, mox fere calvescentes; calyx breviter cam- « panulatus, cr. 3—3,5 mm longus, diam. er. 5—6 mm, apice in lobos 5 rotun- |. datos obtusos vel vix apieulatos er. 1—1,5: 2 mm partitus, extus pilis , breviusculis ramosis sparsim obsitus, in apice obtuse pilis minutis densius- culis, intus glaber, margine diaphano cartilagineo; corolla albide rosei- lilacina, stellata, diam. er. 16—17 mm, profunde in lobos lanceolatos | er. 6,5:2,5—3 mm acutiusculos crassiusculos utrinque vernicatos . (vernice supra squamulose glebulosa) extus in plieis et in apice pilis brevibus densis obteetos ceterum glabros partita: corollae tubus brevis, er. 0,5 mm longus, intus quoque glaber: filamenta brevia, 0,5 mm E longa, glabra ; antherae late ellipsoideae, er. 4—5:2 mm, basi vix, a pice manifeste emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis satis magnis; ovarium subglobosum, obtusum, diam. cr. 1 mm, glabrum; stylus stamina manifeste superans, er. 5,5—6 mm longus, erassiusculus, glaber; stigm Solana nova vel minus cognita. XX. 67 calyx parum auctus, diam. cr. 8—9 mm, lobis er. 2: 3 mm; bacca globosa, diam. er. 8—10 mm; semina pauca, cr. 5 (an nonnumquam plura ?), satis magna, reniformia, valde lentieulariter applanata, er. 3,5—4:3:0,6 mm, nigricantia, vix reticulata; granula sclerotica 6 in bacca unica a me investigata reperi, quorum quattuor lateralia in media fere altitudine .baecae, er. 1—1,5 : 0,4—0,6 ::0,3 mm, duo apicalia majora in processus complures subirregulares uno ad baccae basim versus directo exeuntia, er. 2: 5: 1 mm. — Bolivia: Rio Tocorani, Bergwald, 2500 m ü. M., Th. Herzog, iter secund. no. 2291! — Juli blühend; , Blüte hell rötlich- Dia", 349. Solanum SEET 7) daphnophyllum Bitt., spec. nov. — Fruticosum, cr. 2,5 m altum, valde ramosum; rami superiores flexuosi, subteretes, cortice atripurpureo nitido glabro obtecti, tandem cortice gleboso fisso magis nigricante et lichenibus crustaceis imprimis Graphidaceis hie illie viridi-einerascente vel albicante; internodia 1—4 em longa; folia solitaria; petioli breves, cr. 2—4 mm longi, glabri; laminae lanceolatae, utrinque sensim angustatae, cr. 4: 1,5, 6,5:2,5, 8—8,5 : 2,7, 8: 3,1 cm, firme coriaceae, margine integro paulum revoluto, utrinque fere omnino glaberrimae (solum supra in vena media pilis brevibus simplicibus acutis perpaucis obsitae vel illis quoque deficientibus); meso- phyllum textura firma, utrinque viride, subnitidum, in statu sicco praecipue supra pallescens, subtus minute punctulatum vena media crassiuscula et venae later. prim. in utroque latere 7—9. curvatim ascendentes supra impressae subtus vena media valde prominens, venae later. prim. parum prominentes superiores vix visibiles, venae minores subtus non mani- festae; inflorescentiae in ramulorum apicibus paucae dense secutae (ut videtur, foliis oppositae), abbreviatae, simplices, er. 6—9-florae; rhachis brevissima, 2—3 mm longa; pedicelli 1 cm longi, glabri; calyx eupulati-campanulatus, er. 3 mm longus, diam. er. 5 mm, in lobos 5 obtuse triangulares subapiculatos margine subcartilagineos extus praeter apices brevissime pilosos glabros partitus, intus glandulis minutis breviter stipitatis obsitus; corolla campanulati-stellata, cr. 7 mm longa, diam. cr. 12 mm, profunde in lobos late lanceolatos er. 5: 3 mm in marginibus | et in apice eucullato breviter papillosos ceterum glabros partita; corollae . ; tubus cr. 0,8 mm longus, intus quoque glaber; filamenta er. 1,2 mm longa, ` in parte inferiore paulum inter se connata, ceterum libera, glabra; antherae —— ellipsoideae, er. 45: 1—1,5 mm, utrinque emarginatae, poris introrsis - apicalibus obliquis; ovarium subglobosi-conieum, diam. cr. l mm, glabrum; stylus stamina paulum superans, cr. 6,5 mm longus, infra- apicem in- | curvatus, glaber; stigma- styli apice vix crassius, capitatum, obtusum; _ 5 . pedicelli fructiferi erecti, cr. 9—10 mm longi, ad apicem versus incrassati; ` ids calyx fructifer non manifeste auctus; vidi solum baccam immaturam ` ` m : März blühend. subglobosam. breviter apiculatam cr. mm diametientem. — Bolivia: | San Juan, er. 1000 m ü. M., R. S. WR no. a gy Mus. Brit.). — : Solanum ne E Bitt, spec. nov. C Frati- 68 Georg Bitter. ` cosum, usque ad 2 m altum; ra mi superiores longi, graciles, virgafi, sim- plices vel raro hic illie ramosi, diam. cr. 2—4 mm, subteretes, lineis pro- minulis a foliorum insertionibus cr. 15 mm tantum decurrentibus, primo pilis parvis simplicibus paucicellularibus acutis obsiti, mox. cortice pallide fuscescente levi obtecti; internodia er. 3,5—5 em longa; folia solitaria; petioli cr. 5—7 mm longi, ad apicem versus alati, pilis simplicibus acutis nonnullis obsiti; laminae ovati-lanceolatae, infra medium latissimae, basi late euneatim in petiolum abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae, + ve acuminatae, acutae vel apice ipso obtusiusculae, integrae, firme membranaceae vel subcoriaceae, margine subrevolutae, cr. 7 : 2,5, plerumque 8: 4 usque ad 11,5 : 4,5 cm, in statu adulto utrinque S EE opace flavide virides; vena media crassiuscula utrinque prominens; venae later. prim. in utroque latere 7—8 curvatim ascendentes et venae later. secund. subtus manifeste pro- minentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae vel suboppositae, simplices; pedunculus cr. 10—14 mm longus, sicut rhachis illum continuans cr. 15—20 mm longa pilis simplicibus bre- vibus acutis 2—4-cellularibus crebris vel fere densis instructis; flores in rhachide satis dense alternatim secuti, er. 15—30 in una in- florescentia; pedicelli breves, cr. 2 mm longi, pilis paucis 2—5-cellu- laribus acutis obsiti; calyx breviter campanulatus, cr. 3 mm longus, 4 mm diam., in lobos 5 triangulariter lanceolatos acutos er. 1,5—2: 1 mm extus parce pilis paucicellularibus acutis obsitos in parte mediana erassiuseulos in marginibus diaphanos partitus, intus glandulis minutis breviter stipitatis obsitus; corolla alba, stellata, parva, diam. er. 9—10 mm, pro- funde in lobos lanceolatos er. 4,5: L8 mm apice recurvatos cucullatos ` . extus in parte inferiore glabros in plicis et in margine apicali pilis bre- .. vissimis papillosis densis instructos intus glabros partita; corollae tubus brevissimus, er. 0,5 mm longus, glaber; filamenta brevia, 0,8 mm longa, ; glabra; antherae breviter ellipsoideae, er. 2: 1 mm, utrinque emarginatae, .. poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosum, diam. cr. 0,7 mm, . glabrum; stylus fere rectus, Stamina superans, cr. 3,3 mm longus, glaber; stigma styli apice non manifeste crassius, obtusum; fructus non vidi. — < A Columbia, Dept. Cauca: An den Westgehüngen der West-Anden von - Popayan, 2000—2500 m ü. M., in dichten ‚Wäldern, E. Leh mann, . mo. 8511! (hb. Berol. ) — - Juni blühend. „Bis 2 m hohes Gesträuch mit ribns tait TR selten verzweigten Ästen; Blätter matt-gelbgrün; Blüte weiß“ (F. C. Lehmann in sched.). Die Oberseite der Blätter erscheint bei starker Lupenvergrófierung dieht | und. zierlich facettiert fein papillös, stellenweise sind die deutlich feinkórnig | (chagrinartig) hervortretenden Epidermiszellen, von der. Seite gesehen, etwas goldglänzend, wodurch offenbar die eigenartige, schon von Lehmann be- merkte ‚matt gelbgrüne'* Färbung der Blätter zustande kommt. Zwischen . dem auf beiden Seiten stark. hervortretenden Mittelnerven und den beiderseits. _ ähnlich, wenn auch schwächer erhabenen Seitenadern erster Ordnung buchtet | sich das Sl fast ee Seet? mit ee E ege E Solana nova vel minus cognita, XX. ` 69 („bullat“) oberseits hervor, besonders in den Aderwinkeln nahe dem Grunde sind unterseits entsprechend ziemlich tiefe Höhlungen zu bemerken. 351. Solanum (Leiodendron) supranitidum Bitt., spec. nov. Fruti- cosum, cr. 1—2 m altum; rami superiores sàtis robusti, cr. 3—6 mm diam., subteretes, lineis decurrentibus satis manifeste prominentibus in- Powers in statu novello prope nodos praecipue infra folia et inflorescentias pilis patentibus pluricellularibus simplicibus acutis densis villosuli, ceterum in tota superficie pilis bre- vissimis acutis densis obtecti; internodia er. 4—5 cm longa; folia superiora solitaria vel false geminata, tunc valde inaequalia; foliorum majorum petioli cr. 10—12 mm, fol. min. petioli 2—4 mm lóngi, omnes subtus in parte basilari sicut pars vicina rami pilis pluricellularibus sir- plieibus acutis villosuli, ceterum pilis brevissimis acutis densis praediti, supra canaliculati; laminae majores late elliptici-oblongae vel ovati-ellipticae cr. 11,5:6 usque ad 14—155:8,5 em, basi ro- tundate in petiolum abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae, apice ipso obtusiusculae, laminae minores utrinque obtusiores late ovatae, apice obtuse cr. 22:1,, 4:3—5, 5:4 cm, omnes coriaceae, supra olivacei-virides, nitidae, glabrae, subtus pallidiores, tamen quoque olivacei-virides, opacae, in vena media et venis later. prim. pilis minutis acutis vix visibilibus crebris obsitae, in venarum primariarum axillis pilis nonnullis simplicibus pluricellularibus acutis sub- barbulatim congestis instructae, mesophyllum glabrum stomatibus albidis densis minutissime punctulatum; vena media crassa utrinque prominens, venae later. prim. in utroque latere 9— 10 curvatim ascen- dentes et venae later. secund. illas reticulatim conjungentes subtus pro- minentes; inflorescentiae oppositifoliae, simplices, in parte superiore arcuatim recurvatae; pedunculus 5—7 mm longus, basi praecipue 7 subtus pilis pluricellularibus longioribus, ceterum sicut rhachis illum continuans er. 15—18 mm longa pilis brevissimis acutis densis "instructus; flores er. 38—45 in rhachide satis dense alternatim secuti; pedicelli er. 9—10 mm longi, praeter pilos minutissimos acutos nonnullos sparsos glabri; calyx breviter campanulatus, cr. 4 mm longus, 5 mm diam., in lobos 5 triangulares cr. 1,5: 1,5 mm vix apiculatos partitus, extus pilis minutis acutis, praecipue in margine apicali, obsitus, intus ` glandulis minutis breviter stipitatis densis obtectus; corolla albida. (sec. cl. Ule), stellata, parva, diam. 8 mm, in lobos ovatos cr. .3: L5 mm apice cueullatos solum in plicis et in margine apicali dense papillosos ceterum glabros partita; corollae tubus brevissimus, cr. 0,3—0,4 mm longus, intus quoque glaber; antberae fere sessiles, annulo arcuato glabro basilari (inlocofilamentorum) inter se conjunctae, ipsae liberae, breviter ellipsoideae, er. 25:1 mm, apice parum emar- ginatae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosi-conicum, | diam. cr. 1,2 mm, glabrum; stylus rectus vel paulum incurvatus, 4 mm ^. longus, glaber; stigma. styli apice non crassius, obliquum, obtusum; pedi- : 70 Georg Bitter. celli fructiferi erecti, 10—12 mm longi, ad apicem versus incrassati; calyx fructifer non ampliatus; bacca globosa, vidi solum immaturam cr. 7 mm diametientem. — Brasilien, Staat Amazonas: Juruá Miry, Rio Juruá superior, Ule, Herb. Brasil., Amazonas-Exped., no. 5690! (hb. Berol, Hamburg). — August 1901 blühend und mit unreifen Früchten. . 852. Solanum (Leiodendron) loretoanum Bitt., spec. nov. — Suf- fruticosum, er. 1—2 m altum; rami superiores graciles, diam. 2,5—3 mm, lineis decurrentibus parum prominentibus subangulati, glabri, in statu sicco nigricantes; internodia cr. 5,5—6 cm longa; folia inferiora solitaria, superiora false geminata, valde inaequalia; laminae majores late elliptici-lanceolatae, cr. 15 : 7, 17,5—20 : 8—9,2 em, basi late cuneatim in petiolum brevem cr. 5—8 mm longum abeuntes, medio fere latis- simae, ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae, acutae vel apice ipso obtusiusculae, laminae minores oblique late ovatae vel suborbieulares, er 1,5—3,2: 1,6—3 em, basi. rotundatae vel subcordatae, fere sessiles, apice rotundatae obtusae; laminae omnes herbaceae, integrae, supra intense virides (in statu sicco obscuras- : centes) nitidáe, glabrae, subtus parum pallidiores, hic quoque in tota E superficie glabrae; vena media satis crassa et venae later. prim. in utroque ~ . latere 12—13 curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes, venae later. secund. illas retieulatim conjungentes subtus quoque satis mani- . festae; inflorescentia oppositifolia, simplex, er. 6—12-flora; pe- dunculus gracilis, er. 5—11, mm longus, rhachis illum continuans recurvata, cr. 4—17 mm longa, flores inferiores laxe, superiores densiuscule alternatim secuti; pedicelli tenues, graciles, er. 8 longi, sicut peluneulus et rhachis fere glabri, vix glandula una alterave . minuta breviter stipitata obsiti; calyx brevis, er. 1 mm longus, 2 mm |. diam., in lobulos parvos acutos in margine et apice brevissime pilosos . AS partitus, intus glandulis minutis breviter stipitatis crebris obsitus; corolla alba (sec. cl. Ule), stellata, parva, diam. er. 8 mm, profunde in . lobos lanceolatos er. 2,5—3: 1 mm acutos recurvatos extus in margine ziet apice. breviter papillosos intus glabros partita: corollae tubus bre- (. vissimus, er. 0,3. mm longus, glaber; filamenta brevissima, cr. 0,5 mm . longa, erassiuscula, glabra; antherae breves, late: ellipsoideae, cr. 1,6: 1 mm, . utrinque. emarginatae, poris introrsis apiealibus obliquis; ovarium sub- . globosum, diam. 0,6 mm, glabrum; stylus gracilis, stamina paulum superans, cr. 3 mm longus, glaber; stigma styli apiee non crassius, capitatum, ob- tusum; fructum non vidi. — Peru, Dept..Loreto: Rytiusguks, E. Ule, d 6277! (hb. Berol., Hamburg.) — August blühend.. . . 853. Solanum (Anthopleuris) | hypomalaeothrix | Bitt., spec. mov. 2X (gehört wohl noch zu Leiodendron). — Arbuseula parva; rami superiores satis robust, ‚er. 2—4 mm crassi, teretes, sicut ceterae partes virides in statu novello pilis. breviter ramosis pallide luteis densius- Pixel submolles; serius. y cortice füscescı nte nitidiusculo et lenticellis D eodem indumento. Solana nova vel minus cognita. XX. | 71 epilis brevibus ramosis formato quo rami vestiti; laminae satis magnae, lanceolatae, utrinque sensim cuneatim angustatae, fere medio la- tissimae, apice acutae vel acutiusculae, cr. 12,5:3,5, plerumque 16—19,5:5 cm, integrae, firme membranaceae, in statu novello utrinque pilis brevibus ramosis pallide flavidis densiusculis obtectae, serius supra oleose-nitentes laete virides, pilis ra- mosis floccosis satis distantibus pulverulentae, subtus pallide lutei-viridés, pilis ramosis pulverulenter floccosis densiusculis molles; vena media dilute flavida, venae later. prim. in utroque latere 13—15 curvatim ascendentes et venae later. secund. nonnullae subtus manifeste prominentes; inflorescentiae laterales, foliis oppositae vel paulum ab illis remotae, simplices, er. 12—14-florae; pedunculus brevis, cr. 5—8 mm longus; rhachis brevis, cr. 5—8 mm longa, floribus dense alternatim secutis; pedicelli graciles, longi, in statu fructifero erecti, elongati, cr. 2—2,5 cm longi, ad apicem versus sensim manifeste incrassati; calyx parvus, vix cupulatus, fere patelliformis, diam. er. 2,5 mm, subpentagonus, lobis apiculatim pro- minentibus membranis intersepalariis inter se conjunctis, extus sicut pedunculus, rhachis et pedicelli pilis ramosis brevibus pulverulentis densis obtectus, intus praeter loborum apices breviter pilosos fere glaber; corolla stellata, diam. er. 10—12 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos er. 5—6:2 mm extus in vena media pilis paucis ramosis, in plicis et in margine apicali paulum cucullato pilis brevibus paucicellularibus plerumque simplieibus dense papillosos intus glabros partita; corollae tubus brevis, 0,5 mm longus, intus quoque glaber; filamenta brevia, 0 5—0,6 mm longa, glabra; antherae ellipsoideae, er. 4,5—5: 1 mm, manifeste incurvatäe, utrinque paulum emarginatae, poris introrsis apicalibus; ovarium ovoideum, cr. 1,3 mm longus, 1 mm diam. glabrum; stylus antheras paulum superans, er. 6 mm longus, glaber; stigma subglobosum, obtusum, styli apice vix crassius; calyx in statu fructifero non manifeste auctus, lobis brevibus Miei: patentibus vel parum recurvatis; bacca subglobosa, diam. . 9—10 mm, apice paulum umbilicati-umbonata, glabra; semina nu- merosa, reniformia, valde lenticulariter applanata, cr. 3:2,5—3:0,5 mm minute reticulata: granula sclerotica non reperi. — Bolivia: In der Quebrada de Pocona, 3000 m ü. M., Th. Herzog, iter sec. no. 2195! — m blühend und mit fast Hoo Früchten. H G. Stiedt, Die systematische Geier der Weg (Bot. 2 S Archiv, I (1922), p. 257—260.) E G. Schellenberg, Pseudellipanthus, genus novum Conmaracearum. 0 CH à | P. Mapa 72 H. Pfeiffer. I| x1V. Additamenta ad cognitionem generis Lagenocarpus. Ill. i Species numerosae ad exemplaria imprimis in herbariis diversis servata definitae. Auctoribus H. Pfeiffer. In prima communicatione (Ber. d. Deutsch. Bot. Ges. XXXIX, 1921, p. 125—134) exposui cur coacti simus genera Cryptangium Schrad. ex Nees (addito genere Acrocarpus Nees) et Lagenocarpum Nees contrahere. Ceterae omnes species initio tractatus mei anatomici scripti de genere — collectivo, qui editur in Beih. z. Bot. Centralbl., II. Abt., tom. XXXIX, 1922, repeviri possunt. Hoc additamento, ut puto, primus conor hoc auctum genus, quod post cl. Boeckeler etiam ab cl. O. Kuntze dissidente cl. Pax (in Engler et Prantl, Natürl. Pflanzenfam. IT. 2 et Nachträge) constitutum est, distribuere. In insequentibus conor plurimas species — - diligenter comparare et nonnullas novas species primo publicare. De aliis, in annotationibus vel modo nomine. commemoratis speciebus postea agam, si mihi per amicos ex plantarum patria pluriores plantae ad inqui- rendum allatum est. Reservo mihi diligentem descriptionem morphologiae. Herbaria examinare mihi licuit: 1. herb. Mus. Bot. Monac., 2. herb. Mus. Bot. Haun., 3. herb. Mus. Bot. Berolin., 4. herb. gener. Mus. civit. Bremens., 5. herb. Regnell. in Mus. urb. Stockholm, 6. herb. Mus. Bot. Lugd. Bat., 7. herb. Universit. Kiliensis. In plagulis horum herbariorum in Monacensi, Berolinensi etc. autem parum otiose inspectis nomina a . me accepta inscripsi. Multis Clar. viris, qui me liberaliter sive ipsorum materia sive Museorum vel Herbariorum publicorum adinverunt, magnas gratias habeo, non minus omnibus iis, qui mihi litteras adhibuerunt vel aliter usni fuerunt. Ad exemplum Dr. Stapf Kewensis mihi frusta plantarum misit, quae alio loco continentis non reperiuntur. Quinque specierum supra commemoratorum hoc loco subgenus : reddi; tamen disco eas facie et morphologia et inprimis anatomia tantopere ` inter se differre, ut iis, qui parva genera anteponunt, genus solutum Cephalo- carpus discernendae sint. Pro his Botanieis nomina sunt: €. humilis Pfeiff., polyphyllus Pfeiff., Clarkei Pfeiff, Dracaenula Nees et comatus Pfeiff. ZC S Genus Sclerii affine quocum junxit Steudelius et ab auctoribus . pluribus intermixtum est, nobis tamen bene distinetum apparet inflores- centiarum structura et nuce. Genus habitu sat polymorphum, facile ` tamen dignoscendum, a Neesio in genera plura divisum imprimis ad „perigynii‘ formam et suleatis nuce, quae de specie in speciem variat et es potius epecificos quam genericos praebet = ci. Boeck SS D Ga igitur sequen id a variis auetoribus proposita in Lagenogarpus ineludimus: Becquerela Brongn. ex Endl. Gen. pl. (1836) p. 112. pro parte; . Anogyna Nees in Hook. Journ. of Bot. II (1840) p. 395; Acrocarpus Nees - in Mart., Fl. Brasil. II, I (1842) p. 157, non Wight et Arnott, non Kützing; ee Sehrad. ex Nees l. e. 165; [COMM Schrad. ex x Nees l. e. GE PED NIE Ao Additamenta ad cognitionem generis Lagenocarpus. III. 73 species melius distribuit ad inflorescentiam et genera 2 proposuit, hae tamen inter se arcte connexae sunt nec pro sectionibus distinctis habendae. Species editae plusquam 55—60, plures tamen potius pro varietatibus species diversae habendae, et vix plusquam 45, omnes Americanae, reti- nendae. Subgenera 2 adsunt vix non pro generibus propriis habendae: l. Eu-Lagenocarpus, 2. Cephalocarpus. A. subgen. Eu-Lagenocarpus Pfeiff., nov. subgen. E Spiculae i majores, masculae in panicula glomerulatae, laxe pani- culatae, paniculis secus caulem ad axillas bractearum folia- cearum in paniculam generalem saepe amplam longe dispo- sitis, inferioribus masculis praecocioribus superioribus foc- mineis. Bracteae foliis caulinis similibus gradatim minori- bus. — Herbae perennes, foliis fere ad basin conferta, elongata vel brevia, secus caulem plerumque pauca. ` Hoe subgenus in sectiones sequentes a nonnullis pro generibus propriis habendas dividitur: 1. Oladloides, 2. Imberbitae, 3. Paucistachyae, 4. Co- rymbosae. d l. sect. Cladioides Pfeiff., nov. sect. — Spiculae masculae pluriflorae, in paniculis inferioribus laxioribus, compositae bracteis 2—3 latiusculis (inferioribus vacuis) imbricatis plurifloris rigidis aristatis, floribus 1—2- andris; propriae subdistichae, squamis 4—6 monandris membranaceis; foemineae in paniculis rigidioribus, simplices (seu potius bracteis solis residuis composita), uniflorae (squamis 3—5 Jlatiusculis imbricatis), tristichae. Nux trisulcata, stylo persistente rostrata, superne clauso v. non C. Mueller; Microlepis Schrad. ex Nees 1. c. 159, non DC., non Eichw.; Orobium Schrad. ex Nees l. e. 166, non Reichb., non Bartl., non Spach; Phaeno- pyrum Schrad. ex Nees I. e. 166, non Roem.; Lerisca Schlechtdl. in Bot. Ztg. III (1845) 476; Cryptanguina Kindl., Veg. kingd. (1847) p. 119; Cladotheca Steud., Syn. pl. Glum. II (1855) 178; fide Pfeiff. in Ber. l. c. 130. — Adinugo generi Cephalocarpum Nees in Mart. Le 162. An genus Exochogyne C. B. Clarke ex finibus Amazonas adhue monotypieum partatum, quod, ut ait auctor, inter genera vetera Lagerocarpus et Cryptangium stat, hunc a locum ponendum sit, inopia speciminum statuere nondum poteram. Deseriptione eius certe sectio propria affinis Cladioidil us esse videtur, nisi species -sub- generis proprii est.- Tamdium, quam nullae mihi sunt rationes hane plantam, foliis longis et angustis, inflorescentia teı minali-spicata spieisque d ad hexandris, contineri genere nostro, eam novo nomine una comprehendere cum hoe genere. Ob collationem praecedentem videri posset genus Anogyna privilegium habere prioritatis. Attamen nomen Lagenocar pus iam a Neesio 1834 in Linn. IX, 304 cum notatione typorum statutum est. Utile esset nomen Lagenocarpus recipere in indice nova nominum eonservandorum, de quibus congressus “botanicus postea decevueret. — Lagenocarpu:: nomen a forma nuce lagenaria; . non Lagenocarpus Klotzsch im Linn. XII, 1838, p. 234 nov. g. Ericear. (Sym- .. | physandr.), Benth. in DC., Prodr. VII pars 2, 1839, p. 710 g. Salaxidear. et ` . End. Enchirid. bot., 1841, p. 369 g. Coilostigmear.:- "74^ i H. Pfeiffer. dissepimento transversali lomentaceo-biloculari. — Herbae validae elatissimae 1—2-metrali, folia in rhizomate v. ad basin caulis conferta, elongata, habitu uti Cladiis variabiles. LL. Sprucei Pfeiff., nov. spec. — Culmus submetralis validus 5 mm latus sursum valde gracilior compresso-triqueter subglaucescens ad apicem usque dense minute appresso-puberulus foliis remotis obsitus. Folia culmo. breviora decrescentia late linearia, caulina inferiora usque 85 cm longa 37 mm lata, floralia foeminea ad 51, cm longa 4 mm lata, plana longe angustata nervis plurimis prominentibus percursa glabrescentia et ` inter nervis cancellato-denticulata (dentibus elevatis), margine nervoque ` intermedio acutato retroverso-spinuloso. Vaginae culmeae 7—37 mm longae arctae coriaceae oblongae fuscae v. purpureae striato-nervosae sıperne membranaceae, sub apice acutiusculo, valide late mucronatae mucrone atropurpureo dense villoso transverse nervoso. Inflorescentia depauperata interrupta 65— 70 em longa e paniculis secundariis pluribus bracteis foliaceis decrescentibus breve longeve vaginantibus suffultis composita. Paniculae axillares fasciculatae, masculae subeffusae erectae, vaginis ad omnes divisiones brevibus rigidis in folium subulatum breve excurrentibus pubescentibus exauriculatis praeditae. Rami compressi plani alati scabri, altero inter tres semper magis protenso. Paniculae masculae inferae in 6 fasciculis inaeqüales pyramidales decompositae, folio florali ex parte superantibus, ramis in fascieulis quinis sexis recurvis aut divergentibus, ramulis pedunculisque saepe reflexis. Spieulae in spicas — breves oligostachyas sessilas brevi-pedunculatasve strietas pungenti- bracteatas dense congestae late linearae 2 mm et longiores; singulae pluri- florae spatha aperta vaginiformi aristati longitudine subaequali vel ipsa ` breviore suffultae. Bracteae arcte imbricatae obtusae suborbiculatae | membranaceae longe subulato-mucronatae, apice mucroneque purpuraceae, basi pallidae v. hyalino-albidae, quam flores longiores. Flores masculi oblongi compressi; stamina 3—2; antherae lineares apiculatae pallide sulphureae v. bruneae; filamenta linearia capillaria brevissima albida. ` Paniculae foemineae terminali ad 40 em longae anguste cylindrici, basi 5 cm. latae. Spiculae foemineae (in apice culmi omnes pedicellatae) cy moso- ternae in extremis ramulis formantes, rhachi complanatae subflexuosae distiche dispositae oblongae lineari-lanceolatae 2—6 mm longae et ultra, fructiferae paulo longiores, singulae vagina spathiformi aperta parum longiore suffultae, medio 1—3-florae. Bracteae undique arcte imbricatae ovoideae v. oblongae. acutae cymbiformes coriaceae ferrugineae, sub apice : pallidiore magis tenui, subulato-mucronatae flores longe superantes. — - . Fruetum maturum non vidi, sed generis speciesque character satis clarus est. L. guianense similis, nisi varietas, differt imprimis panieulis d inferioribus multo decompositis erectis, folio florali breviores; foemineis teg py- ramidalis strietioribus magisque divergentibus. (ut in var. a). In vieinibus Santarem, prov. Parä [Spruce 13t]. TA EL guianensis. Lindl. et Nees in Mart. i Fl. Bras. TI pars E p. 196; Beklr. XVITI, 423; di s oe in | Urb, » Symb. Antill. Ab 154; Piet, Additamenta ad cognitionem generis Lagenocarpus. III. 75 \ A in Ber. d. D. Bot. Ges. XXXIX, 132 e. syn. — Scleria guianensis Steud., Syn. pl. Glum. II, 177: — Icon: C. B. Clarke, Illustr. of Cyper. t. CXXXVII f. 2—3. — Quod ad habitum similis L. Sprucei, a quo differt: eulmis altioribus. crassioribus robustioribusque, foliis culmeis latioribus (ad 25 mm), his fasci- culorum 2 paulo longioribus, pániculis masculis longius peduneulatis laxioribus minoribus simplieioribus subeffusis, folio florali (multo latioribus) partem superantibus, e faseiculis 3—4 composita. Forma fruetorum quaeadmodum L. adamantino, late ovate-coniea. mucronata mucrone umbilicato, ferru- gineo-rufa, velutino-nitidula ob putamen sicco-cellulosum, basi umbilicata cum papilla, sed minoribus 4 mm longa 1%, mm lata, basin sulcis 3 alterne profundis insculpta, nuce squamis 5—6 supremis basi inclusa; paniculis fasci- culato-dichotomis, rhachium ac spieularum culmi quoque etiamsi fere in- conspicua apraeque, tum squamis spiculae foemineae interioribus veluti prae- morsis ciliatis mucronuloque brevissimo praeditis eodemve penitus, destitutis ab omnibus reliquis statim dignoscitur. _ Var. a typicus Pfeiff., nov. var. — Paniculis foemineis divergentibus, masculis subeonformibus; vix distinguitur a spec. praeced.: Guyana (fiae Nees l. c.), ins. Bahama (Eggers 4136, 4309: fide Clarke), Trinidad in Aripo Savanna (Broadway 5331!) ` Var. 5 Paraensis Pfeiff., nov. var. — Paniculis foemineis angustioribus erectis, masculis maxime variis. — In campis subudis graminosis et ad aggeres pone Almeirim (Martius 163!). 2. L. tremulus Nees in Linn. IX. et in Mart. Le 168; Griseb., Fl. Br. W. Ind. Isl. p. 580; Beklr. 1. e. 429; Pfeiff. l. c. 133 pro parte. — Anogyna ` tremula Nees in Hook., Journ. Bot. 1I, 395. Icon.: C. B. Clarke, illustr. of Cyper. t. CXXVIL f. 4. — Dioicum, etiam differt a praecedentibus pani- culis 9 strictis spieiformibus, $ tremulis. Spieulae propriae utriusque speciei valde simile sunt, sed in nostra saepe sub singula bractea 3—2—- 1, bracteam subaequantes, quadri-sexflorae; rami spieularum manifeste abrupte arti- eulato-aversi solubilissimi; nux brevioribus, 2 mm longa 1 mm lata, anguste ellipsoidea v. oblonga stipitata grosse lucida aut subrugosa, rostro (late conico) laevissimó. — Guiana anglica interior (Schomburgk); in Portorico pr. Dorado in paludosis (Sintenis 6845!). f. longinux Pfeiff. — L. ADRA Nees ex Huber in Bol. Mus. Goeldi V. 399; haec f. valde similis plantae typicae, differt nuce obovoidea typi subdimidio longior, rostro incluso 31, mm longa c. 1%, mm lata. — Campos do Ariramba, .... (Ducke 8072 !). e EE brevitolius Pfeiff., nov. comb. — Cryptangium brevifolium . Bekir., Allg. Bot. Ztschr. II. 143. — L. tremulus Nees ex C. B. Clarke l. c. et ex Urb., Symb. Antill. IV. 126. — Monoicum. Differt culmo vix supra 2 mm diametro, sursum pauci-, ad basin multifoliato, foliis perangustis .]15—10 cm longis canalieulatis brevissime acutatis, margine vix denti- culato: fascieulis superioribus 2—1 foemineis brevibus, approximatis, : sequentibus 5—4 masculis remotis sed contiguis; nuce parva laevi nigri- . cante. — Brasilia (Glaziou 20058!); Trinidad (Crueger ?). cond multigyna Pfeiff. — Cryptangium Kuntzeanum Bcklr., Cyp. nov. I. 32 (ef. Bot. Centralbl. XXXVI. 362). — L. Kuntzeanus O. Ktze., Rev. Ho T diee -A forma. weis fasciculis ehe 4 foeminei, ae, 2—3 Tas: det? 76 | ` H.Pfeiffer. culi, squami foeminei ciliati ex apice exciso mucronati, folias sublatiori- | busque distinguitur. — In insula Trinidad, in silva pr. Arima ( O. Kuntze!); 1 Piarco Savanna (Hat 4669). 2 Nota: L. Riedelianus €. B: Clarke in- Kew Bull. Add. ser. VIII, 63 (in — pratis inundatis pr. Ilheos, prov. Bahiensis, leg. Riedel sub no. 147!) accedit ` ad L. tremulus, a quo imprimis ramificationis scorpioideis (ut in inflorescentiae — Borraginacearum) differt et paniculis multo simplieioribus; vaginis truncatis, | folis longioribus (usque 90 cm) 10—16 mm latis, superioribus bracteisque | gradatim brevioribus, ap?ee vix 1 em longo; spieulis longioribus (415 mm lg.) . braeteam (5- 7) superantibus. : L. stellatus J. D. Hook., ind. Kew. I, 1895, p. 660; C. B. Clarke, 1.0.65 (1908); Pfeiff., l. e.; Kükenthal in Beibl. CX XV zu Engl. Jahrb. LVI, p. 24. = Acrocarpus stellatus Nees ex Beklr. in Linn. XXXVIII, 421. — Crypt. stel- latum Beklr., 1. c.; Ridl: in Trans. Linn. soc.; ser. 2, IT. 287, tab. LI, f. 1—6. - Haee specie in TONS anglica (planta foeminea: Schomburgk 1227!) et cam- porum Roraimorum (pl. 2: im Thurn 357; — Ule 8537, 8544 fide Kükenth.) incola probabiliter affinis L. tremulo sed secundum deseriptiones differt eulmis. - suberassioribus, superne foliosis, foliis subvertieillatim dispositis brevioribus ` latioribusque, nuce subtilissime impresso-punctata rufo-rubiginosa opaca. 4. L. Warmingii Pfeiff., nov. spec. — Plusquam metralis, robusta vali- . dissimaque. Rhizoma elongato-globosum lignosum durum 4—5 cm longum usque ad 2,7 cm crassum, squamis purpureo-lanigeris dense vestitum; stolones tenues vaginis fuscis multi-laceratis corrugatisque obtecto emittens, 3 fibrillis copiosissimis crassis duris. Culmus robustus durus triqueter, angulis distinctus sed non scaberrimus, laevis v. apicem versus parce scaber, circa 12-nodosus. Vaginae rameales foliaeque majores ad 9 cm longae fusco-ferrugineae multinervatae purpureo-striatae carinatae arcte | convolutae ad margines tenuiores sed non pallidiores vel membranacese, - sub apice obtuso, longiuscule foliaceo-mucronatae, mucrone longiusculo . erecto-patente, lobulo oppositifolio ovato. Vaginae basilarae conformes magnitudine autem minores, et arcte tubulatae durae coriaceae striatae | oblongae valde laceratae v. truncatae. Folia radicalia 2 usque ad 21, cm lata, carinata et versus basin complicatam, angustata, apice acuminata ` (in exempl. m. lacerata), margine scabra rigida coriacea glaucaque. Folia caulina 4 breviora sed usque ad 65 cm longa, distantia, carinata basi canaliculata rigida late linearia longissime attenuata longe vaginantia , medio 5—11 mm lata plana, marginibus spinulosa utrinque in nervis _ scabra et parce setosa. Inflorescentiis ex axillis foliorum intermediorum. superiorumque abeuntur, inter sese remotis 8—14 cm longis et tenuiter pedunculatis compositis. Panieulae masculae 4, ramis © usque ad 14 em longis, superioribus 2 effusae fascieulato-dichotomae, vaginis ad omnes. divisiones brevibus rigidis i in folium: subulatum breve excurrentibus exauri- ; eulatis praeditae; inferae 2 in paucis fasciculis, ` inaequales laxaeque.. Rami compressi c. 34 mm lati, glabri sed scabri flexuosi, altero inter tres- . Semper magis protenso. Spiculae masculae in pecunculis gracilibus medic- . cribus solitariae obovatae, 3—5 mm longae compositae 2—8-, raro mulii BER en mamis mc | Ah ud o Brecteolae setoso" Additamenta ad cognitionem generis Lagenocarpus, IIL 44i: scabrae alatae carinato-planae pluri-nervosae striatae punctulato-asperae, brevi-ovatae v. lineatae, margine patenti-spinulosae, ex apice obtusó subulato-cuspidatae, duarum inferiorum cuspide spiculam aequante, superiores brevi-mucronatae. Squamae 5—6 v. plures distichae lineari- oblongae, acutae, subcarinatae membranaceae uninerves scabrae pallide fuseae. Stamen unum filiforme subelavatum; filamenta sulphurea longi- tudine squamae, filiformia; antherae mucronatae. Paniculae foemineae apicem versus circiter 3, minus ramosae rigidulae strictiusculae contractae, inferioribus 2 c. 10 cm altae remotae decrescentes, apicem versus vix- humilioribus sed approximatae. Spiculae foemineae 5—6 mm longae vix !5 mm latae adpressae lanceolatae rigidae virides subdistichae, squamis seu bracteis senis e basi ovati striati emarginati longe viridibus subulato- euspidatis (apicem longe elliptiei). Stylus basi cylindrico-incrassatus hine constrictus angustus trifidus purpureus pubeseenti-hirtus. Nux 134—234, mm longa, ad 1 mm lata globosa, basi brevi spatio contracta, luteola pallida (non juvenil. lutescens, et aetate proveetiori in fuscum vergens ?), laevis, striis 3 alterne minus profundis insculpta, longitudinaliter grossa rugosa, lobis in dorso inscrobiculis plurimis impressis; rostrum conicum obtusum, suberassum v. cuspiforme concoloratum, Jl — 1, fructu aequans. — Brasilia, sine loco speciali (Glaziou 15602! 15603 !). In herbario Warmingiano cum L. rigido erat confusus. Inter omnes propinquos habitu robustiore, eulmis — maxime basi — crassioribus foliisque insignibus — longis (se. giganteus) facile cognoscenda. A L. topazino nu- merosis, densis, multiramosis g inflorescentiae fasciculis, fructibus minoribus foliisque longioribus latioribusque differt. A L. rigido foliis duplicis longi- tudinis, inflorescentiis longioribus 9, numerosioribus brevioribusque 3, et fructibus minoribus differt. Item a L. Pauloensi differt pauperioribus breviori- — busque 9 et longius pedunculatis et ramosioribus d inflorescentiis, a L. gigantco longioribus sed etiam basi magis tenuibus eulmis, angustioribus et partem ` longioribus foliis et numerosioribus longioribusque 9' et longioribus j inflores- centiis, a L. scalartformi ramosioribus 9 ee magis tenuibus eulmis et paulo brevioribus foli's differt. SE sealariformis Pfeiff., noy. spec. — (Pars superiori tantum suppetit.) Culmus validus longitudine 100 cm excedens, gracilis sed firmus obtuse triqueter parce pilosus, sursum laevis, inferne plurifoliatus, basi - 5—6 mm erassus vaginisque magnis brunneo-purpureis parce reticulatim fissis longe obtectus. Folia radicalia 3 culmo breviora ad 50 cm longa 10—11 mm lata superne plana rigida longe acuminata carinata et apicem versus complicata, inferne margine carinaque scabra, cinereo-viridia coriacea, supra exasperata, subtus spinuloso- scaber nervoque mediano emersa; vaginae culmeae subsemiteretes patentibus nigrescens ad aeru- ginosae ad rufescentes multinerviae, juxta nervos hirtae v. dense brevi- setosae arctae striatae, lobulo brevi lanceolato-rotundato, ligula nulla. Folia eulmorum 4 (in exemplo meo laesa sunt) c. 3—7 mm lata plana . Subviridia, ` praecipue supra margineque subhirta; vaginae 5%—6 em altae u eos Lager F olia floralia See brevioraqne, inflorescentia ` 78 S |» S He Pfeiffer. non superantia. Rami floriferi fasciculato-gemini, erecti v. subnutantes, compressis, angulis scabris, valde inaequales, et pro longitudine simplices compositive; qui compositi sunt, vaginis gident, fuscis, ore truncatis -folioloque brevi lineari subulato-acutis; in specimine meo ex terminali . folii floralis vagina ramuli oriuntur gemini, quorum brevior latiorque est masculus, longior strictiorque eorum foemineus, reliqui omnes sunt mascu- linis. Fascieuli 4 4-5 e corymbosis secundariis 1—12 subpaniculatis densissimis strictis vel debile nutantibus, 7—10 cm alti, bracteis sub- foliaceis vel setaceis decrescentibus longe vaginantibus suffultis com- posita; rami 2—10 cm longi compressi alati (alae subhirtae), etiam eorum. validiorum parce divisae. Spiculae $ in capitulis 2—4 (subglobosis com- pressis longe brevioreve pedunculatis 4—5 mm longis 2—3 mm erassisque) approximatis constructa, sessiles, floriferae lineari-lanceolatae, fructiterae subovatae, c. 1 mm latae 3%, mm longae, demum fuscae; squamae late ellipticae, interiores minores, membranaceae acutiusculae spiculas non superantes, longe cuspidatae, mucrone c. 1 mm longo viridi, demum fusco- ferrugineae v. pallidae carinatae, carina viridi. Stemen unum sub singula squama, inferioribus abortivum, filiforme, subclavatum, superiorum per- fectum, filamento 3 mm longo, anthera lineari-erecta 21, mm longa, mucrone brevi terminata. Fascieula terminali masculina foeminaque . eum 2 corymbulis 9, parce divisa. Spicularum 9 capituli paueispieulati . (4—2) subapproximati globosi 4—5 mm in diametro, sessili v. subpedun- . eulati. Spieulae 9 anguste obovatae obovatove-lineatae compressae, 41,5 mm altae 1—11/4 mm latae, rigidae, squamis scu bracteis senis € basi ovata striata emarginata (marginibus parce hirtulae) subulato-cuspi- datis (cum mucrone setaceo) fastigiatis decrescentibus, exterioribus longe . ellipticis, interioribus submembranaceis, extrema florifera. Stylus pro- . funde bifidus, pubescenti-hirtus, purpureus. Nux subgrandiuscula 3 mm ultra longa ad %; mm lata anguste oblonga v. elliptica trigona com- pressa. apiee obtuso nudo cicatricula notata, ruguloso-foveolata, ex toto g ferrugineo-variegata vel apice pallide straminea. — Brasilia, prov .. Paraná, pr. Villa Velha in campo ERDPEIRGBNR leg. G. Joensson sub . no. 1314a! (herb. P. Dusén). | Ab omnibus propinquis paucis 9 et tonjo; eg brevioribus, nola- biliter densifascieulatis d infloreseentiis et erassissinns,. ovato-globosis com- pressis $ spicis distinguitur. Foliis longioribus et latioribus hace species-statima L. rígido distingui potest, praeterea eulmis basi multo magis tenuibus a L. Warmingii. A L. topazino, Martii et Pauloensi novam speciem iam figura extema latioribus et Arepo DaB: foliis et notabiliter altioribus culmis. : L. lopdiinus UE Mari. M peri T, p. 168; Beklr. in Linn. 21; Pfeiff. in Ber. XXXIX, 133 c. syn. — Scleria topazina Steud. um. IL Prts distinguitur imprimis planta. graeilioribus, eulmus Additamenta ad cognitionem generis Lagenocarpus. lI, 79 quandoque folium vaginique culmi altera minor magis distant. — In altis lapidosis montibus Serra de Piauhi (planta $: Martius 36!) et ad margines fossarum pr. Fenado (pl. 9: Martius 37!), in graminosis. districtus adamantum in Serra Frio, inter prov, Piauhi et Bahia (pl. d: Martius 40!). 6. L. Martii Nees 1. c. 169, t. XXI; Beklr. l. e. 428; Pfeiff. 1. c. 132 e &yn.; Kükenth. in Beibl. CX XV zu Engl. Jahrb. LVI, p. 24. — Scleriaviridifolia Steud. l. e. 177 (non Scl. Martii Steud. 171). — ? L. crassipes Beklr. in Flora LXIII (1880), p. 453 teste ind. Kew. — Quod ad inflorescentiam L. topazinum refert paniculis § longiter pedunculatis et ramis faseieulorum 4 sceundariis tertiariisque elongatis setaceo-capillaribus valde flexuosis, sed foliis fasci- culorum rectis paulo longioribus, panieulis masculis foemineisque longius peduneulatis (ad 28 et 25 em altis) sublaxioribus, spieulis masculis angu- stioribus 41; mm longis oblongis aut cuneatis rufis haud punctato-asperis braeteolis apice integris nee emarginatis, eum mucrone, spieulis foemineis subspieatam dispositis nce fascieulato-capitatis. — Brasilia, sine loco speciali: Pohl! (herb. Zueearini in herb. reg. Monac.) Glaziou 11649! 15604! 15691! — In montosis ad flumen Rio das Contas ct alibi in interioribus prov. Bahiensis (Martius! 4 fol.) — Paraná, pr. Jaguariahyva, in lceis subpaludosis (Dusén 105511). v 4 f. longirostris Pfeiff., nov. f. — Habitu similis f. longimuc?, diffeit forma notabili fructus praecipue, quae a L. Martii modo rostro circa 1 mm ongo, abrupto, albido mucrone fusco differt. — Brasilia, prov. Mines - Geraes pr. Alegros (Riedel 2999 !). . f. longinux Pfeiff., nov. f. — Hic fortasse NE exemplarium ab cl. Boeckeler L. crassipes nominatorum tenentur, descriptione sua in Flora LXIII in singulis non congruente. Forma est facile notanda insigni pingui basi cauli celeriter sursum in artius coacto et foliis gracillimis. Fructus procerus est longitudine 31, mm longus, 11, mm latus, fuscus cum cauli candidiore, modice vel non abrupto. Ob fructus maturam plantae forma tenuifolia D. topazini putavi ponent, nisi inflorescentia plus esset diffusa quam apud illam. — Brasilia (Glaziou 16533!). f. intermixta Pfeiff., nov. f. — In laeso exemplari modo imus fasciculus ` inflorescentiae adest, qui circa decem singulis corymbis compositus est, quorum longissime pediculatus in mucrone imminutas 9 spicas fert. Hzc re puto demonstrari genus Cryptangium in finitione primo a cl. Boeckelerii pungendum esse Lagenocarpo. Notae vegetativae huius formae conveniunt . cum plantarum normalium. — Brasilia (Glaziou 20552). . f. dioica Pfeiff., nov. comb. — L. dioicus Pfeiff.-1. c. 131. — Crypt. dioicum Beklr. in Allg. bot. Ztschr. II, 142. — A L. rigido Nees forsan vix specifice diversa. — Brasilia (Glaziou 17873 !). — Status sterilis: Glaziou 15692! d k A oT. E Nees 1. e. 168; Pekir. in ee Meddelels. (1869) p: 156 ` et Linn. XXXVIII, 425; Pfeiff. 1. c. 132 pro parte; Kükenth.in Beibl. CXXV .. gu Engl. Jahrb. LVI, p. 24. — Scleria rigida Kunth, Enum. pl. II, 355; Steud., . Nem. bot; ed. 2, II. 543 et Syn. pl. Glum. II, 177. — Lerisca rigida Sehleehtdl. in Bot. Ztg. DI (1845), p.416. — ? Fuirena verticillata Spreng., Nov. prov.46..— x S reru. Visor L.: topaziro, a quo differt nuce denique vertice truncata, — ; A ita, in nei loborum lacunis eet og discre : 80 e H: Pfeiffer. busque et magis crebris cancellata, rostro breviore angustiore cylindrico et eo quidem truncata praedita, panieulis d haud secundis flexuoso-diffusis, braeteolis mucrone longiore praeditis adeoque faseiculis veluti setoso-barbatis. — [n aliis spicae rami inferiores (laterales proximae) fasciculatim naseuntur. — In campis ad Villam de Vittoria et in M. Itacolummi prov. Minas Geraes (Sellow!); — in rupibus ad 8. Joao del Rey et in Serra dos Cristaes (Pohl!); — ad Mugy (Lund, 673!). — Inflorescentiam non vidi: Glaziou 17875! f. gracilior Pfeiff., nov. f. — Folia 1—4 mm lata, circa 40 cm longa, convoluta, longe Gase: caulis circa 50 cm altus, basi 13/4 em crass. sursum gradatim gracilior. — Glaziou 6981 pro parte! f. robustior Pfeiff., nov. f. — Insignis notabilibus rudibus, diffusis 9 et minus diffusis, crassis 4 fasciculis, habitu L.Warmingii et L.scalariformi similis, ab utraque antem iam largiore 9 inflorescentia differt. — Glaziou ` 16524! . f. elatior Pfeiff., nov. f. — Caulis plusquam 1,20 m altus, basi denso-, in sursum plantae parum foliatus. — Glaziou 6981 pro maxima parte! (duar. fol.) — Status sterilis: Glaziou 22360! Var. p. arundiraceus Pfeiff., nov. comb. — Crypt. arundinaceum Beklr. Flora LXV. 351. — Culmus plusquam 2-metralis, basi 1 em in - » diametro paulatim constanteo deminuta; ramis masculis pluribus com- ` positis decompositisve laxe fasciculatis flexuosis inaequalibus, foemineis ` illis multo brerioribus apice? ramulosis; nux grandiussula ovali-oblonga trigona submutica profunde rugoso-lacunosa fusco-ferruginea. — Habitu proprio haud difficile cognoscenda. — Glaziou 13308! f. Neesii Pfeiff., n. e. — L. Neesii Bcklr. in Linn. XXXVIII. 426, differt nuce obovata evidenti stipitata c. 2 mm longa. — Brasilia (Martius!). Nota: C. B. Clarke (in Kew Bull. Add. ser. VIII) concernit var. Burchelli, _ quam ego non novi; fide effigiem fructus in Illustrat. of Cyper. t. CXXXVII, TA: . .L. Pauloensis Palla (in Denkschr. Akad. d. Wiss. Wien, math.-nat. Kl. LXXIX, 1906, 198) a L. rígido inflorescentiis $ ramosioribus, sed brevioribus -, differt, a L topazino et Martii culmis longioribus, foliis longioribus latioribusque et inflorescentiis largioribus, sed brevioribus. In segmentatione illarum haec ` species L. gíganteo similis est, attamen multo est humilior, eiusque culmis | | magis tenues sunt, horum folia partim longiora, partim breviora sunt (cirea ` |. 50 em longa, 7—10 mm lata) et singula infloreseentiae segmenta multo sunt breviora. — Inter Pilar et Alto das Serra pr. Santos, prov. Paranensis ve S. Pauloensis (Waeket). 8. L. Dusenii Pfeiff., nov. spec. — Culmus c. 90 em altus validus |. 4—7 mm crassus acutangulus laevis faciebus remote foliatus. Folia 9—6 mm ata gradatim 60—30 cm (et minor) longa, superioribus culmo breviora, plana | rigidula coriacea cinereo-viridula glabra marginibus nervosque ` remote spinulosa, in acumen longum attenuata. Vaginae culmeae 2—6 cm - longae arcte tubulatae coriaceae fuscae nervoso-striatae superne acutae ` brevi-mucronatae. Vaginae ` rameales inflorescentiarum fuscae striatae | v. laevis ore late mucronatae tandem ad apicem cylindrico-destructae vel, S Së apicali delapsá, truncatae. Inflorescentia laxe interrupteque pani- . eulatim Emi mascula e dium: Geert unge Wiss en Additamenta ad cognitionem generis Lagenocarpus. IH. 81 eulatam dispositis constans. Pedunculi complanati inaequales 3—20 em longi. Paniculae masculae c. 3, usque ad 35 em altae, singulae mulți- (4—18-) radiatae. Spiculae masculinae 2—5 mm longae imprimis oblongae v. obovatae complanatae obtusae, demum subglobosae ad basin cuneatae, pedicellatae (pedicelli gracili erecto spiculam aequante) basi spatha bractei- formi munitae. Flores masculi oblongi compressi brevi-stipitati, bractea suffultientes longiores. Stamina tria; antherae lineares ferrugineae, mu- cronulo albido v. pallide rufo terminatae: filamenta albida tenuissima. — Inflorescentia foeminea terminalis masculina conformis subdense pani- eulatim-fascieulata pluristachya, spathis apertis vaginiformis (inferiori- busque foliiformis) interstincta. Fasciculi foeminei paucioribus ramificata longe inaequaliter pedicellata. Spiculae foemineae 1—4-nim fasciculatae brevi-pedunculatae confertae late oblongae v. lineatae 5—7 mm longae in rhachi rubente flexuosa alternatim remotae bracteis setaceis carinato- complicatis in carina scabris cuspidatis (cuspidibus longe acuminatis 2—315 mm longis) spicam vix aequantibus munitae. Squamae anguste lanceolatae pallide virentes demum ferrugineae marginibus fuscae dorso pallidae navieulares valde carinatae in carina hispido-pilosae in acumen subulatum pungens productae. Flores 9 (adhuc juvenilis) stipitulati oblongi v. cuneati remotiusculi, singuli bractea lanceolata acuminata chartacea viridis ipsis vix longiore suffulti. ^ Ovarium breve pyriforme trisuleum, stylo basi valde inerassato, stigmatibus 3 exuto terminatum, intus lineis tribus elevatis (carpellorum demum suturis?) instructum. — Paraná, pr. Jaguariahyva in campo arenoso ad rivulum (Dusen 13251!). Statim dignoscenda structura specifiea inflorescentiarum 9 et plurimis propinquis differt infloreseentiis longius pedunculatis, quo L. giganteo magis similis e&t, sed ab hoc differt altitudine multo minore, pauperioribus breviori- busque 9 et paulo largioribus, sed tamen brevioribus 3 inflorescentiis et erassiori- bus magis multifloris $ spicis. A L topazino et scalcriformi differt paulo largioribus 9 infloreseentiis, erassioribus eulmis, foliis supra angustioribus, _ infra latioribus, a L. Martii etiam inflorescentiis 9 pauperioribus brevioribusque. Differt ab L. rigido eulmis humilioribus erassioribusque, foliis longioribus et latioribus, infloreseentiis pauperioribus 9 et largioribus partim brevioribus j inflorescentiis. Distinguitur a L. Paulsınsi foliis paulo angustioribus et culmis erassioribus, ENTM ERN Q pauperioribus longioribusque et 5 largioribus longioribusque. : : ` 9. L. giganteus Pfeiff., nov. spec. — In herb. Dusenio usque ad 2 metr. ` scandens. Culmus inferne validus elongatus subteretes laevis firmus striatus; basi 4, sursum 2 mm crassus, apicem versus gracilescens, basi pluri-, sursum remote pauci-foliatus. Vaginae basilares inferioribus elon- gatae c. 7 mm longae paulo arctae coriaceae nervoso-striatae apice parte membranacea profundiuscula acuta distincte truncata ore inflexo munitae. Vaginae culmeae illis aemulantes, sed gradatim breviores 11/; —6 emlongae margine unilobatae, lobulo lanceolato porrecto. Vaginae rameales in- ; florescentiarum minores Lite ?/ cm longae superne hyalino-unilobatae S A aristatae, arista saepius ` in folium linearem erectum intet: de- Repertorium specierum novaram, XVH. os VIIE 1922) Fann j e We dem $2 virides, in statu sicco paulum sordide subfusces- lis brevibus acutis ETES Ainplicibps; Zur Gliederung der Gattung Saracha. 105 in vena media subtus et in margine saepe semel breviter ramosis crebris obsitae; vena media et venae later. prim. in utroque latere 5—6 curvatim ascendentes et venae later. secund. complures illas reticulatim conjungentes subtus prominentes; inflorescentiae inter folia false geminata axillares, sessiles, 3—4 florae; pedicelli graciles, 8—10 mm longi, pilis erecti-patentibus inaequilongis 2—5-cellularibus acutis plerisque simplicibus paucis semel ramosis densiusculis obtecti; calyx stellati-rotatus, 7 mm diam., in lobos breves late ovati-trian- gulares 2:2 mm abiens, extus pilis inaequilongis pluricellularibus acutis satis crebris partim simplicibus partim praecipue in venis majoribus . et in margine (crebrius quam in plantae ceteris partibus) semel vel rarius 2—3-(cervicorniter)ramosis obtectus: corolla sordide violacea (sec. cl. Weberbauer), pentagonaliter rotata, diam. 16—19 mm, lobis 5 majoribus late triangularibus acutis, lobulis parvis parum prominen- tibus subtriangularibus in medio inter lobos majores interpositis, corolla- extus in parte exteriore et in margine pilis longiusculis pluri-(6—7- )cellu- laribus acutis plerisque simplicibus nonnullis semel ramosis crebris obsita, intus in annulo insertionis filamentorum dense breviter pilosa (pilis simplicibus pluricellularibus acutis), ceterum in venis majoribus sparsim pilis pluricellularibus longiusculis obsita; filamenta tenuia, breviuseula, 2—2,3 mm tantum longa, glabra vel basi pilis paucis obsita; antherae late ellipsoideae, cr. 1:0,8 mm, utrinque emarginatae; ovarium subglobosi-hemisphaericum, 1,5 mm diam., glabrum; stylus gracilis, 5,5—6 mm longus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum, obtusum; fructus non vidi. Peru: an der Lima—Oroya-Bahn: über Matucana, an steinigen Abhängen, die mit einer lockeren, regengrünen, aus Sträuchern. und verschiedenen Kräutern gemischten Vegetation besetzt sind, 2600 m &. M., 26. IIT. 1910 blühend, Weberbauer n. 5258! (hb. Berol.) — 4 9. Saracha mierosperma Bitt., nov. spec. — Herbacea; rami inferi- ores 6—7 mm diam., elongati, obtuse angulati, in statu sicco longi- tudinaliter sulcati, lineis decurrentibus satis manifeste prominentibus instructi, primo (sicut ceterae partes virides) pilis simplicibus elongatis pluri-(4—7-)cellularibus tenuime mbra naceis . Àn statu sicco collabentibus plerisque apice minute glandulosis . {microscopice tantum perspiciendum!) sparsis obsiti, serius fere gla- brati; internodia 7—12—15 em longa, partim satis elongata; folia Superiora plerumque false geminata, tune inaequalia; petioli in foliis . majoribus elongati, 2,5—5 cm longi, ad apicem versus sensim latius . lati, pilis simplicibus pluricellularibus apice plerumque in cellulam . Hünutam glandulosam ellipsoideam vel subglobosam exeuntibus "aee . obsiti; laminae late oblongi-lanceolatae, fere medio vel . Plerumque supra medium latissimae, ad basim versus sensim - longe euneatim angustatae et in petiolum alatum abeuntes, ad apicem Versus quoque sensim angustatae (tamen brevius quam ad basim versus), ‚Eve acuminatae, acutae, in margine repandi-dentatae, dentibus trian- 106 Georg Bitter. 1 gularibus in utroque latere 2—3 obtusis manifestis vel vix prominen- tibus, laminae majores 10: 4,3, 12,5 : 4,5 usque ad 13: 5,3 em, minores 6,5:3—3,5 cm, omnes membranaceae, utrinque sordide virides, subtus parum pallidiores, supra et in margine pilis simplicibus pluri-(6—8-) cellularibus tenuimembranaceis in statu sicco collabentibus plerisque apice in cellulam minutam glandulosam ellipsoideam vel subglobosam exeun- tibus rarius acutis in tota superficie sparsis vel crebriusculis obsitae, ‘subtus fere solum in venis venulisque pilis pluricellularibus apice minute glandulosis vel rarius acutis valde sparsis et glandulis minutis breviter ^ stipitatis obsitae, in mesophyllo fere glabrae; vena media crassa, venae . later. prim. in utroque latere 6—7 eurvatim ascendentes et venae later. eund: nonnullae ipd: gus prominentes; inflorescentiae axil- . . . mm longus; Seet PRAE ifs umbella), er. 8—15, tan- dem —19 mm longi, longiores graciles, omnes sicut pedunculus pilis sim- _plicibus 4—6-cellularibus tenuimembranaceis in statu sicco collabentibus apice plerumque in cellulam minutam glandulosam abeuntibus valde sparsis obsiti; flores parvi; calyx pentagone rotatus, cr. 6 mm diam., in lobos 5 triangulares 2—2,5 : 2 mm partitus, extus in venis medianis et in marginibus pilis simplicibus pluricellularibus apice minute glandu- losis sparsis obsitus, ceterum in mesophyllo glandulis minutis breviter stipitatis sparsis praeditus, et praeterea in loborum marginibus, praeci- pue ad apices versus pilis brevibus 2—3-cellularibus acutis paulum in- curvatis densis instructus, intus praecique in parte connata glandulis minutis breviter stipitatis obsitus, in mesophyllo cellulis arena erystallina impletis crebris instructus; eorolla (colore?) rotata, parva, er. 8 mm tantum diam., in lobos triangulares acutos cr, 2—3 : 3 mm partita, , extus in venis majoribus pilis paucieellularibus acutis brevibus praecipue ad apices versus obsita, praeterea glandulis minutis subsessilibus sparsis praedita, in loborum marginibus pilis simplicibus pluri-(3— 6- eellularibus acutis densiusculis instructa, intus in filamentorum pulvinulis basilaribus pilis pluri-(4—6-)cellularibus tenuioribus acutis crebris, in limbi parte exteriore (in venis et in mesophyllo) pilis brevibus 2—3-cellularibus acutis sparsis obsita; filamenta breviuscula (an semper?, florem unicum tantum investigare. potui) 2—2,5 mm longa, praeter pulvinulum basilarem dense pilosum fere ?/,—?/, longitudinis pilis pluri- < cellularibus acutis erecti- -patentibus ; sensim minoribus crebris obsita; antherae "late ellipsoidei-ovoideae, utrinque emarginatae, basi SEA p. s 1 mm longae, 0,8 mm latae; ovarium subglobosum, diam. 3 mm, glabrum; stylus 1,8—2 i mm longus, rectus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, breviter capitatum, obtusum; calyx fruc- Hier vdd rotatus, MASON: diem 11 hm, lobis ee cr. Zur Gliederung der Gattung Saracha. 107 Ecuador: in der tropischen Region bei Savaneta, Septbr. blühend und fruchtend, Sodiro n. 114/74! (hb. Berol.). : Diese Art ist durch die auffállig kleinen Blüten und die sehr kleinen be- sonders zahlreichen Samen von allen übrigen ähnlichen Sarachen leicht zu unterscheiden; bezeichnend für sie ist noch die Behaarung: die langen, ein- fachen, mehrzelligen, im trockenen Zustande wegen ihrer zarten Membranen zusammenschrumpfenden und geknitterten Haare endigen meist in eine winzige ellipsoidische oder fast kugelige Drüsenzelle, die sich erst bei mikroskopischer Betrachtung deutlich erkennen läßt; die mit wenigen stumpfen Lappenzähnen versehenen Spreiten sind besonders nach dem Grunde zu all- mählich zugespitzt, ihre größte Breite liegt in der Mitte oder etwas ober- halb derselben, 10. Saracha caracasana Bitt., nov. spec. — Herbacea, gracilis; vidi x solum ramos superiores florentes et fructiferos; rami virides, recti vel + ve flexuosi, obtuse angulati, in statu sicco sulcati, diam. 2—4 mm, fere glabri, pilis simplicibus parvis 2—3-ecellularibus ` acutis valde sparsis patentibus obsiti; internodia gracilia, 5,5—7,5 cm longi; folia superiora false geminata, inaequalia; petioli 8—25 mm .longi, supra canaliculati, jam paulo supra basim alati, +ve sensim in laminas abeuntes; laminae late lanceolatae vel ovati-lanceolatae, paulo infra medium vel raro in tertia fere parte inferiore latissimae, utrinque sensim angustatae, basi +ve sensim cuneatim in petiolum late alatum abeuntes, ad apicem versus etiam magis sensim angustatae, acumi- natae, acutae, majores 6:3, 7:34, 10:4 usque ad 12:4,8 cm, minores (praecipue in partibus apicalibus) 2,5:1,3, 4:2,3, 5:2,6 em; laminae omnes integrae, membranaceae, utrinque laete virides, supra in meso- phyllo sparsim, in margine densiuscule pilis parvis 2—3-cellularibus acutis ineurvatis praeditae, subtus in venis pilis parvis 2—3-cellularibus acutis valde sparsis obsitae, in mesophyllo fere glabrae; vena media crassius- cula, venae later. prim. in utroque latere 5—7 curvatim ascendentes et venae later. secund. nonnullae subtus manifeste prominentes; inflo- ‚ Fescentiae axillares, graciles, umbelliformes, 4—5-, raro-6- — florae; pedunculus in statu florifero 2,3—2,7 cm longus; pedi- celli floriferi graciles, 1,5—2 em longi, sicut pedunculus fere glabri, pilis simplicibus 3—4-cellularibus acutis ineur- vatis valde sparsis obsiti; calyx subrotatus, pentagonus, diam. 11—13 mm, in lobos ovati-triangulares 4:3,5 mm obtusiusculos partitus, extus praecipue in loborum venis mediis et in marginibus pilis simpli- cibus 3—4-cellularibus ineurvatis acutis crebris obsitus, ceterum fere . glaber, hie illic glandulis minutis breviter stipitatis valde sparsis obsitus, intus in parte inferiore connata glandulis. minutis breviter stipitatis rebris praeditus; corolla viriduli-lutescens, in limbi parte basilari inter filamenta maculis viridibus notata, rotati-stellata, 8-(tan- dem) 11 mm longa, in statu explanato tandem 17—20 mm diam., = Profunde in lobos late lanceolatos acutos tandem 7 mm a Jegen Mns 5 mm latos partita, in angulis inter lobos paulum 108 Georg Bitter. plicata neque tamen lobulis interpetalariis manifestis instructa, extus praecipue in venis majoribus pilis simplicibus 2—4-cellularibus acutis crebris praedita, in marginibus pilis inaequilongis plerisque parvis sim- plicibus rarius subramosis 2—4-cellularibus acutis densis instructa, intus in filamentorum insertionibus pulvinatim incrassatis pilis parvis simpli- cibus acutis densis obtecta; filamenta primo brevia, unum post alterum elongatum, tandem omnia 4—5 mm longa, praeter partem basilarem dense breviter pilosam glabra; antherae luteae, late ellipsoidei-cordatae, 2 mm longae, 1,5 mm latae, basi profunde cordatae, apice quoque manifeste anguste emarginatae; ovarium ovoidei- subglobosum, cr. 1,2—1,5 mm longum, 1,2 mm diam., glabrum; stylus rectus, fere 5,2 mm longus, glaber; stigma styli apice manifeste (fere duplo) crassius, breviter subpeltati-capitatum, obtusum; pedunculus communis fructifer tandem 3,5 cm longus; pedicelli fructiferi recti, 1,8—2,4 cm longi, graciles; calyx fructifer manifeste auctus, diam. 2 cm, lobis latis rotundati-triangularibus 6 —7: (basi) 6,5 mm, patens: baeca globosa, diam. 9 mm, nitida, colore in statu maturo?; granula sclerotica desunt; semina majuscula, reniformia, lenticulariter applanata, 2:1,8:0,5 mm, fuscescentia, manifeste reticulatim favosa. Venezuela: Caracas, in Hecken bei Charaó, 6. Jan. 1854 blühend ` nnd fruchtend, Gollmer! (hb. Berol.). „Großes Kraut, Blume grüngelblich-weiß, ausgebreitet, flach. Staubbeutel gelb, nicht zusammengeneigt. Beeren noch nicht reif.“ (Gollmer in sched.). — Diese neue Art unterscheidet sich von den verwandten Arten durch schlankeren, zierlicheren Wuchs, längere Blütenstandstiele und Blütenstiele; von der ihr nahestehenden S. edulis weicht sie außerdem noch durch die viel geringere und kürzere Behaarung, die schmäleren, länger zugespitzten . und spitz endigenden Spreiten, reicherblütige Infloreszenzen und tiefer ge- teilte, mehr sternfórmige Kronen ohne Zwischenzipfel ab. — Leider ist die Farbe der reifen Beeren von 5. caracasana noch unbekannt; auch sind wir nicht über das Verhalten der unterirdischen Teile dieser Pflanze unterrichtet: es wäre von Bedeutung zu ermitteln, ob sie ebenso wie S. edulis rübenförmig Ted ck Wurzeln besitzt. -^ M. Saracha chihuahuensis Bitt., nov. spec. — Herbacea, erecta, cT. A0 em alta; partes subterraneas . non vidi; caulis pluries furcatim ramosus, caulis et rami erassiusculi, 4—6 mm diam., obtuse angulati, lineis decurrentibus paulum ` prominentibus, in parte maxima fere glabri, supra. foliorum axillas et juxta lineas a foliis decur- rentes fere unilateraliter (non in tota longitudine internodiorum) |. pilis simplicibus pluri (4—8)-cellularibus acutis tenuimembranaceis . in statu sicco collabentibus albidis obsiti; internodia 3,5—9 cm longa: . folia. inferiora solitaria, superiora plerumque false geminata. inaequalia ; petioli inferiores 2—2,5 cm longi, superiores 0,7—2 cm longi, ad laminam |. versus. paulum. alati, supra canaliculati, pilis simplicibus (similibus quibus rami instructi) sparsis obsiti; laminae oblique ovati-oblongae vel sbicher m o 1 iboideae, fere medio vel infra velsupra medium latissimae, ae, "te 4—: 3 ad 6: MA em, minores | —— Zur Gliederung der Gattung Saracha. 109 3,5:2—2,5 cm, omnes ad petiolum alatum versus latius vel angustius cuneatim angustatae, ad apicem versus brevius vel fere eodem modo quo basi sensim angustatae, acutae vel obtusiusculae, margine fere omnes repandi-dentatae, dentibus in utroque latere 2—3(—4) parum prominentibus obtusis rarius uno alterove manifestius trian- gulari, instructae; laminae omnes membranaceae, utrinque virides, subtus pallidiores quam supra, utrinque in venis et in mesophyllo pilis simpli- cibus 4—6-cellularibus acutis in statu sicco collabentibus valde sparsis, in margine parum crebrioribus 2—5-cellularibus obsitae; vena media crassa, venae later. prim. in utroque latere 5—6 curvatim ascendentes et venae later. secund. subtus manifeste prominentes; inflorescentiae axillares, sessiles, biflorae; pedicelli floriferi 12—17 mm longi; calyx pentagone rotatus, parum campanulatus, diam. cr. lÓ mm, in lobos 5 late ovati-triangulares cr. 3:(basi) 4 mm acutiusculos partitus, | extussicut pedicelli pilis simplicibus erecti-patentibus 2—6-cellularibus acutis albis praecipue in venis et in marginibus densiusculis subvillosus, praeterea glandulis minutis breviter stipitatis nonnullis inter pilos majores acutos sparsis praeditus, intus praecipue in parte interiore connata glandulis minutis Vix stipitatis densis ad marginem versus sparsioribus obtectus, in lobo- rum partibus apicalibus sicut in marginibus (tamen multo sparsius) pilis brevibus paucicellularibus acutis instructus; corolla verisimiliter pallide lutei-viridula, maculis viridibus orbiculariter-stellatim in limbi parte interiore dispositis praedita, rotata, diam. er. 16—18 mm, in lobos triangulares er. 5:5 mm acutos abiens, inter quos plicae membranarum. interpetalariarum parum prominentes corollam sub-10-angulatam (alter- natim inaequaliter) esse faciunt; corolla extus in parte basilari glabra, in parte media et superiore praecipue in venis mediis et in marginibus Pilis simplicibus 3 —6-cellularibus acutis crebris obsita, praeterea in tota i fere superficie glandulis minutis ellipsoideis breviter stipitatis praecipue in mesophyllo sparsis praedita, intus praeter loborum margines et apices dense pilósos fere glabra; corollae tubus basilaris brevis, fere 1 mm altus, glaber; filamenta arcte supra tubum fere in annulo inserta, ` 3—4 mm longa, in basi late triangulariter incrassata pilis pluricellularibus . 9eutis densiusculis instructa, ceterum paulum supra basim ampliatam Be, Pilis nonnullis brevioribus instructa, in parte maxima gracili glabra; Day ‚antherae late ovoidei-ellipsoideae, er. 2,5: 1,8 mm, basi profunde cordatae, . apice manifeste emarginatae; ovarium disco (an aurantiaco?) calloso AE eylindrieo fere 1 mm alto insidens, hemisphaerici-subglobosum, diam. — L5 mm, glabrum; stylus gracilis, rectus, 5,5 cm longus, stamina manifeste 2 “superans, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum, obtu- T aa subbilobum; fructum non vidi. . P Mexico, Staat Chihuahua: bei Colonia Garcia in der Sierra Madre, 2400 ù m ü. M., Juli blühend und fruchtend, C. H. T. Townsend und SM. Warbeor n. 91! (hb. Berol) unter dem Nainen: Saracha. Jalto- gas Schlehtd. Tex "t e 110 : Georg Bitter. Von der ebenfalls durch sitzende, zweiblütige Infloreszenzen ausgezeichneten Saracha sessilis Greene unterscheidet sich diese neue Art durch erheblich kleinere derbere Blätter mit jederseits meist 2—3 stumpfen Randlappen, während die äußerst schlaffe, schattenliebende S. sessilis ganzrandige Spreiten besitzt, ferner ist die letztere besonders an den Blütenstielen und am Kelche kaum behaart, während die Chihuahua-Pflanze gerade dort mit zahlreichen, ab- - stehenden, einfachen, in mehrere Zellen gegliederten spitzen Haaren versehen ist, die besonders an den Blütenknospen auffällig hervortreten. — Beachtens- wert bleibt jedoch, daß diese beiden bislang einzigen Eusaracha-Arten mit sitzenden Blütenstünden geographisch einander benachbart sind: S. chihuahu- ensis, die in ihrer Tracht und wahrscheinlich auch in ihrem Standorte mehr ` den im mittleren und südlichen Mexiko vorkommenden Angehörigen der S. edulis-Gruppe nahesteht, bildet gewissermaßen geographisch und morpho- logisch das Bindeglied von diesen zu der mit ihr in dem sitzenden Blüten- stand übereinstimmenden nördlichsten Art der Gattung: S. sessilis Greene. 12. Saracha sessilis Greene Leaflets Botan. Obs, II (Febr. 1909) 23. — Herbacea, radice palari rapiformi 6 mm vel magis crassa peren- nans vel subperennans; caulis rectus, flaccidus, infra simplex vel jam a basi ramosus, in parte superiore furcatim ramosus; caulis et rami laete virides, subteretes vel obtuse angulati, diam. 3—5 mm, lineis decurrentibus manifeste prominentibus instructi, primo aspectu fere glabri, praecipue supra foliorum.axillas pilis minutis pauci- (2—3-) cellularibus incurvatis acutis parum manifestis crebris ceterum valde sparsis obsiti; internodia gracilia, inferiora 1,5—2 cm tantum longa, media et superiora (praecipue in ramis floriferis elongatis) -4—9,5 em longa; folia inferiora alterna solitaria, superiora plerumque false geminata et tunc manifeste inaequalia ; petioli graciles, 3—4 cm, rarius —b em longi, ad apicem versus sensim magis alati, in pagina supera canaliculati, intus praecipue supra basim, parcius in margine superiore, pilis minutis pauci-(2—3-)cellularibus acutis obsiti; laminae late rhomboideae, 7:4,3, 9—10,5: 6, 11:7 usque ad 12:9 cm, utrinque. sensim angustatae, basi rotundate vel late cuneatim in petiolum alatum . abeuntes, fere medio vel infra medium latissimae, ad apicem versus sensim angustatae, acutae vel paulum subacuminatae, apice ipso non- numquam obtusiusculae, margine integro vel paulum indistincte repando, utrinque virides, tenuiter membranaceae, flaccidae (planta locis um- brosis "gaudens !), supra fere glabrae, subtus in vena media et in. venis later. majoribus crebre, in mesophyllo parce, densius in margine pilis parvis simplicibus 2—3-cellularibus acutis incurvatis obsitae; vena media, venae later, prim. in utroque latere 5—6 curvatim ascendentes et venae later. secund. nonnullae subtus prominentes; inflorescen- tiae axillares, subsessiles vel fere sessiles, pedunculo raro: usque ad 1 mm longo, 2-florae (sec. cl. Greene 3-florae); pedicelli tenues, graciles, in statu florifero 10—18 mm longi; calyx pentagone rotatus, diam. 8 mm, 5-lobus, lobis medio plicatis triangularibus acutius- culis, extus in venis mediis et in margine sicut pedicelli pilis brevissi- mis 1—2-cellularibus aeutis crebris obsitus, intus in parte interiore mm M Zur Gliederung der Gattung Saracha. | SCHE connata glandulis minutissimis breviter stipitatis satis densis obtectus, in lobis pilis minutissimis I-cellularibus acutis crebris praeditus; corolla pallide lutei-viridula (an maculis intensius viridibus in parte interiore notata ?), campanulati-rotata, diam. in statu explanato cr. 16 mm, medio inter lobos 5 acutos plicis 5 prominentibus fere 10-angulata, extus in. venis majoribus et in loborum margine apicali pilis 2—5-cellularibus simplieibus vel in margine partim semel ramosis crebris praedita, intus in parte basilari (supra tubum brevem glabrum) juxta filamentorum insertiones pulvinulis e pilis 2—5-cellularibus simplicibus acutis formatis instructa; filamenta gracilia, tenuia, 4,5 mm longa, basi pilis nonnullis simplicibus 2—3-cellularibus acutis obsita, ceterum glabra; antherae ellip- soidei-cordatae, 1,5 mm longae, paulo supra basim cordatam latissimae, l mm diam., pallide lutea^; ovarium subglobosum, 1,7 mm diam., gla- brum; stylus rectus, gracilis, 4 mm longus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, peltati-capitatum, obtusissimum; pedicelli fructiferi ` graciles, elongati, 22—30 mm longi, ad calycem versus incrassati; calyx fructifer viridis, valde auctus, diam. 2,5 em, subpentagone-rotatus, basi vix campanulatus, ceterum patens, lobis late triangularibus acutis vel obtusiusculis; bacca globosa, diam. in statu sicco 9 mm, colore? (in Statu sicco submaturo lutei-fuscescens), nitida; granula sclerotica desunt; semina cr. 54, reniformia, lenticulariter applanata, cr. 1;8 : E,5 : 0,5 mm, manifeste reticulata, flavescentia vel sordide fuscescenter flavescentia, Südöstlicher Teil'von Arizona: Chiricahua: Mts., rhyolithischer Vorsprung genau nördlich von Wilgus Ranch, im Schutze von Felsen, Schattig, selten, 2000 m ü. M., 2.Septbr. 1907 blüh. und frucht., J. C. Blumer, Fl. of the Chiricahua Mountains n. 1637! (hb. Berol); da- selbst, Paradise, auf schattigem Schwemmlande, 1680 m ü. M., selten, Septbr. 23, 1907 fruchtend, J. C. Blumer n. 1718! (hb. Berol.). Greene' kurze Erstbeschreibung bedarf verschiedener Verbesserungen: er nennt diese Art einjährig; die von ihm nicht erwähnte ziemlich dicke rübenförmige Pfahlwurzel (in dem Berliner Beleg: Blumer n. 1718 liegt neben einem Fruchtzweig ein noch nicht blühendes jugendliches Exemplar mit voll- ständig erhaltener Wurzelrübe!) läßt auf eine mindestens zweijährige, vielleicht auch längere Dauer entsprechend dem ähnlichen Verhalten der ebenfalls mit einer rübenartig verdickten fleischigen Wurzel ausgestatteten 5. edulis (Schlchtdl.) Thellung schließen. ' | . Greene's Angabe ,herbage wholly glabrous* trifft ebenfalls nicht völlig - Zu: Sowohl am Stengel und an den Zweigen, besonders oberhalb der Blatt- achseln, als auch am unteren Teile und am Rande der Blattstiele, ferner auf der Unterseite der größeren Blattadern sowie an den Spreitenrändern sind. bei genauer Betrachtung winzige spitz endigende Haare in ansehnlicher Zahl . Zu erkennen. — Die Spreiten sind nicht immer „perfectly entire“, sondern bisweilen mit leisen stumpfen Ausbuchtungen versehen. — Greene nennt die „umbels 3-flowered*, ich habe nur 2-zählige Blütenstände gesehen. _ Nach Greene sind die „corollas very small and white“, ich würde sie eher . alB von mittlerer Größe bezeichnen, ihre Farbe scheint nach den wenigen . . Mir vorliegenden getrockneten Blüten ähnlich der mir lebend bekannten 1 12 H. Wolff. S. edulis blaß gelb-grünlich zu sein; ob sich die Krone der 5. sessilis ähnlich wie die von 3. edulis auch der lebhaft grünen Malflecken am Grunde erfreut, ließ sich an den getrockneten Stücken nicht ermitteln. Für die genauere Feststellung der systematischen Anordnung der Arten von Saracha ist sowohl die Kenntnis der unterirdischen Organe als aueh die der reifen Früchte erforderlich; leider habe ich in den vor- . stehenden Beschreibungen mangels vollständiger Untersuchungsstücke - hier und da Lücken lassen müssen. Da auch über die schon seit langen - beschriebenen älteren Arten viele Unklarheiten bestehen, so bitte ich die Fachgenossen im westlichen Südamerika, in Mittelamerika und in Mexiko, mir durch gütige Übersendung reifer keimfähiger Samen die Unter: suchung der Entwicklungsgeschichte von Arten dieser Gattung zu er- 1O gae hor y, e "xvi. H. Wolff, Thunbergiella gen. nov. Umbelliferarum Austro-africanum. Thunbergiella Wolff, nov. gen. — Oenanthe Lam. E méth. Bot. IV.(1797). 520 — Harv. in Harv. and Sond. Fl. cap. II. (1861—62)547. — Sium Thbg. Fl. cap. (1823) 260. — Flores hermaphroditi:. Sepala con- spieua, lanceolato-linearia, acuta, rigidula, persistentia, stylo podio aequi- longa. Petala subquadrato-rotundata cervice profunde vel vix emargi- nata, lobulo inflexo aequilongo acutissimo aut brevi et obtuso instructa. Stylopodium eximie conoideum, subsubito in stylos dimidio longiores vix divergentes attenuatum. Fructus oblongo-prismaticus, a latere com- pressus, glaber laevisque; mericarpia in situ naturali ad faciem carpophoro superne valde incrassato divergentia, jugis (primariis) aequalibus filiformibus, lateralibus marginantibus, valleculis latis sub- planis, transverse secta pentagona, ad faciem planam latiora quam (a facie .. usque ad dorsum) longiora, vittis vallecularibus magnis.solitariis, com- missuralibus. 2. Parenchyma aériferum (generi Oenanthe et affin. pro- prium) in pericarpio tenui aequicrasso nullum obvium. Semen forma mericarpii. Carpophorum crassum breviter bifurcatum. — Annua, gracilis, pauciramosa, glaberrima, , foliis usque ad rhachin filiformem vel junci- . formem involutam longitrorsum - paueinerviam laminam nullam v. per- parvam integerrimam 3—5-nerviam ferentem reductis, umbellis com- positis involucratis, umbellulis involucellatis, floribus albis. . Species adhuc unica nota Africae australis extratropicae ein Th. filiformis (Lam.) Wolff. are | Stirps jam dudum. nota ab autoribus m E omnibus pro Ocnanthidis vel Sii specie descripta est; generibus ambobus nullo modo E ; est, sed Ren pu Toe sistit, , , Caro et Thorellae - LJ Ign. Urban: Sertum autillanum. XV. SR 113 p.i 2 : K (| XIX. Ign. Urban: Sertum antillanum. XV. 305. Coccoloba acutissima Urb. (spec. nov.). — Frutex. Rami hornotini hine illinc minutissime patenti-pilosuli. Ochreae membranaceae partim ` deciduae. Folia ad basin ochreae inserta, petiolis supra minutissime . pilosulis 3—4 mm longis, lanceolata v. oblongo-lanceolata, basi obtusiuscula usque rotundata, antice breviter et sensim acuminata, apice ipso acu- tissimo pungente, 3—5 cm longa, 1—1,8 cm lata, nervo medio supra impresso, lateralibus utroque latere 5—6 supra non conspieuis v. obsolete impressis, subtus tenuiter prominulis, subtus sub lente minute reticulata, margine plana, supra nitida, crasse et rigide coriacea. Inflorescentiae 0,5—1 em longe pedunculatae, ipsae postremo 2—5 em longae, multi- florae; bracteae 1-florae; pedicelli fructiferi er. 0,5 mm longi. Fructus juniores ovato-globosi. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Rio Piloto in pinetis in charrascales, m. Jul. deflor.: Ekman no. 2237. Obs. Affinis C. woodfredensis Britton ex deser. differt foliis vix - 2 mm longe petiolatis, ovatis v. ovato-lanceolatis, basi rotundatis, obtusis v. subcordatis, pedicellis fructiferis cr. 1 mm longis, fructibus ovoideis, ` C. pilonis Urb. foliis 3—5 mm longe petiolatis, ovatis v. late ovatis v. . .9vato-ellipticis, brevissime et subabrupte acuminatis. 306. Erythroxylon Lindelieanum Urb. (spec. nov.). — Frutex. Rami y teretes, qui adsunt 4 mm crassi, ebrtiee in sicco nigrescente obtecti, lenticellis 3 ellipticis notati. Folia 5—8 mm longe petiolata, in eodem ramo obovata, -ovalia v. ovata, basi obtusa v. rotundata, antice rotundata v. subtruncata, - Saepius leviter et late emarginata, 5—8 em longa, 4—5 cm lata, nervo medio . Supra per totam longitudinem sulcato-impresso, lateralibus utroque latere e) supra satis tenuiter prominentibus, sed in medio longitrorsum sulcatis, non anastomosantibus, subtus tenuissime prominulis et grosse reticulato- ` conjunctis, crassiuscule coriacea, margine anguste recurva, supra in sicco ; brunescentia, subtus multo pallidiora, utrinque nitida. Stipula breviter et late triangularis, 2,5—3 mm longa, apice minute 3-denticulata, obsolete (X Vix striata. Flores ad glomerulos ramentorum axillares valde abbreviatos Gr. 8 mm diametientes solitarii subsessiles, juniores tantum visi. Pedicelli Semiovali-incrassati, vix 1 mm longi, squamulis nonnullis triangularibus suffulti. Sepala triangularia, basi paullo inter sese connata. Petala rect- ngularia, apice subtruncata. Antherae juniores quadratae. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra de Nipe in EE ad Rio dame Febr. flor.: Ekman no. 4766. s; Obs. Quoad foliorum formam ad E. valet Cav. acipbatis quod nervatura eorum retjculata, floribus ad glomerulos numerosis, longe et nuiter pedicellatis etc. omnino abhorret. — Go. Lindelie, Sueco in be habitanti, ‘qui de clo. Ekman bene meritus est, dicatum. S. Amyris polyneura Urb. (spec. nov.) — Frutex: Rami teretes E: | (à medio sensim angustata, antice subtruncata et fere semper a en aa ER nee E losi et glanduloso-tuberculati, glabri. Folia opposita, cum petiolo ` E. mm edd non articulata, simplicia, obovato- v. obpentagono-cuneata, . - 3M | Ign. Urban. plus minus profunde emarginata v. excisa, 2,5—— ga, lata, nervo medio paullo impresso, superne prominulo, lateralibus numero- sissimis sub angulo 50" abeuntibus parallelis ad marginem versus hinc ` illinc anastomosanti-conjunetis utrinque prominentibus, creberrime et bene inter nervos pellucido-punctata, punctis prominulis, margine. an- guste recurvo superne obsolete undulata, coriacea, supra nitida obscure viridia, subtus multo pallidiora opaca. Inflorescentiae terminales sessiles, cr. 1 cm longae. Flores hermaphroditi 4-meri albi. Sepala in aestivatione aperta, basi connata per paria subinaequalia, altera triangularia, altera lanceolata, extrinsecus glanduloso-granulata, cr. 1 mm longa. Petala in aestivatione valde imbricata, obovata, antice rotundata, membranacea glanduloso-punctata, 3,5 mm longa, superne 2. mm lata. Stamina 8; filamenta majora 2,5 mm, minora 1,5 mm longa; antherae orbiculares brevissime apiculatae. Ovarium crasse et brevissime stipitatum, oblongum, minute et parce pilosum, 1-loculare, ovulis 2 ex apice collateraliter pen- dulis; stigma sessile crasse peltatum, ovario aequilatum. — Hab. in Cuba prov. Oriente in saxis calcareis ad Taco bay, m. Dec. flor.: Ek man no. 3759. Obs. Nulli alii arctius affinis. Altera species cubensis foliis simpli- cibus gaudens, A. stromatophylla P. Wilson, foliis alternis oblongis usque oblongo-obovatis 3—8 cm longis, basi rotundatis v. subcuneatis, nervis lateralibus ad apicem folii directis ex descriptione omnino diversa est. 308. Tetragastris cubensis Urb. (spec. nóv.). — ?Zcica hedwigia A. Rich. Ess. Flor. Cub. (1845), p. 388 (synon. exel.). — Rami glabri. Folia 4—8 cm longe petiolata, 1—2-juga cum impari; petioluli laterales 6—20 mm, ter- minales usque 35 mm longi; foliola anguste ovata v. ovato-elliptica v. elliptica, basi obtusa v. rotundata, antice acuminata, apice ipso obtuso, : 8—10 cm longa, 2,5 —4 em lata, nervo medio et lateralibus supra minus, subtus magis prominentibus, utrinque retieulata, reticulo supra postremo plus minus evanido, pergamacea v. postremo coriacea. Inflorescentiae quae adsunt breves usque 4 cm longae, in axillis foliorum subsessiles pannieu- la$ae sub lente: minutissime pilosulae; bracteae triangulares obtusae cr. 0,5 mm longae; pedicelli 1,5—2 mm longi. Calyx vix 1 mm longus usque supra medium in cupulam subplanam coalitus; lobi late v. latissime trian- gulares. Petala in aestivatione valvata, alabastrum postremo semiovale formantia, sub anthesi ovata, superne sensim angustata, 3 mm longa, inferne 2 mm lata, subglabra. Filamenta sub disco inserta, 1,3—1,5 mm longa; antherae rectangulari-quadratae. Discus annularis crenulatus . crassus. Stigma subsessile convexum. Drupae, si pyrenae 4 evolutae sunt, depresse globosae, breviter sed ample apiculatae, 15 mm longae, 17 mm erassae. — Copal inc. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Baracoa in collibus, m. Jan. flor. et fruct.: Ekman no. 4213. /— Obs. Alia species antillana, T. balsamifera (Sw.), folis 2—4-jugis, foliolis. lateralibus 4—7 mm longe petiolulatis, inflorescentiis longe pe- alat calyce optime cupuliformi, dentibus tubo pluries brevioribus, petalis & 1 minute Tem pilosulis, aire antice minute o vix x Mie recedit. TEN Sertum antillanum. XV. | 115 309. Malpighia apieulata Urb. (spec. nov.). — Frutex. Rami hornotini pilis bieruribus parcissimis, ad nodos paullo erebrioribus obsiti, vetustiores cortice longitrorsum rimoso obtecti. Folia vix 1 mm longe petiolata, obovato-oblonga, basi obtusiuseula, apice brevissime pungenti-apiculata, 5—8 mm longa, 2—3 mm lata, supra omnino enervia laevigata, nervo medio subtus prominente, lateralibus subtus 3—4 vix v. parum et crassius- cule indicatis, margine integra, crasse et rigidissime coriacea glabra nitida, longitrorsum concaviuscula v. concava, plus minus arcuatim recurva. Pedicelli solitarii er. 1 cm longi. Alabastra tantum visa. Sepala lanceolata v. latiuscule lanceolata, obtusa. Antherae ovatae. Styli aequales et aequilongi. — Hab. in Cub a prov. Oriente in Sierra de Nipe in charrascales ad Rio Piloto, m. Jun. flor.: Ekman no. 6011. Obs. Juxta M. nummularifoliam Niedenzu inserenda, quae foliis ovatis v. ovalibus, supra quoque parce nervosis et brevissime pilosis, subtus sericeis, margine hine inde pilo malpighiaceo quasi spinulosis recedit. 310. Metopium venosum (Griseb.) Engl. in DC. Mon. IV (1883), p. 368. — Rhus venosum Griseb. Cat. cub. (1866), p. 67. — Flores masculi (nondum noti): Calycis lobi in aestivatione aperti, semilunares antice truncati brevissimi glabri. Petala 5 (raro 6) in aestivatione cochleari- imbricata, basi ima coalita, ovali-oblonga, apice rotundata, 2,3 mm longa coriacea crassiuseule pinnatinervia, nervis nigrescentibus. Stamina 5 (raro 6) sub disco inserta; filamenta 1 mm longa; antherae ovato-oblongae, Diseus annularis 5-erenatus. Ovarii rudimentum minutum. — Guao d costa Cub. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Baracoa in pinetis m. Nov. flor.: Ek man no. 3513. 311. Salaeia nipensis Britton in Mem. Torr. Bot. Club XVI (1920), D 78 (ex descr.). — Volubilis. Rami teretes glabri lenticellis nigrescentibus verrueulosi; ramuli axillares valde abbreviati 2—7 mm longi squamis triangularibus densissime obtecti. Folia 2—5 mm longe petiolata, oblongo- lanceolata usque late linearia, basi saepius subobliqua rotundata v. sub- truncata, apice obtusissima v. rotundata, 5—18 cm longa, 0,7—3,5 em lata, nervo medio supra solemniter prominente, lateralibus supra pro- minulis v. vix conspicuis, subtus tenuiter prominentibus et obsolete v. Vix anastomosantibus, margine integra, coriacea v. crasse coriacea. Flores ‚ad apicem ramulorum abbreviatorum 1—2; pedicelli er. 1,5 mm longi. Alabastra vix semiovalia apice obtusissima. ` Sepala libera imbricata "Semilunaria, antice truncata, 1,2 mm longa, usque 2,5 mm lata. Petala 5 in aestivatione quineuneialiter valde imbricata, rotundata, lata basi Sessilia coriacea, bruneo-flava (ex Ekm.), dorso in sicco pallide bruneo- striatula et punctulata, 3 mm diametro. Discus ratione amplissimus pen- tągonus applanatus supra parum convexus genitalia cireumdans, fere . 3 mm diametro. Stamina 3; filamenta horizontaliter divaricata disco &ceumbentia linearia, 1,3 mm longa; antherarum loculi divaricato-patentes /. Ovales longitrorsum rimosi, basi contigui. Stylus discum parum superans, . Büperne trigonus indivisus. Ovarium disco immersum, trialatum, loculis . biseriatim 6-ovulatis. Fructus (ex Britt.) oblongi obtusi ad basin versus EE g% 116 p Ign. Urban. leviter attenuati, cr. 4 cm longi, 1,5 cm crassi leprosi. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra de Nipe inter Piedra Gorda et Woodfred in collibus siccis saxosis: Shafer no. 3183 (ex Britt.), prope Baracoa in collibus: Ekman no. 4216 (sterilis), prope Holguin ad El Paraiso in charrascales. solo eruptivo, m. Aug. flor.: Ekman no. 7610. Obs. Arcte affinis S. Wrightii Urb. (S. verrucosa Ch. Wright, non Wight) praecipue foliorum forma diversa est. — Descriptionem uberio- rem dedi, quia flores nondum noti erant. 312. Colubrina obtusata Urb. (spec. nov.) — Rami hornotini pilis simplieibüs erispulis brevissimis ferrugineo-tomentosi, pube mox palles- cente. Folia hornotina, quae ex apicibus ramorum adsunt, 2—3 mm longe (v. adulta longius ?) petiolata, ovata v. subanguste ovalia, basi obtusa ` v. rotundata, apice rotundata, obtusa v. vix acutata, 2—3,5 em longa, 0,8—1,8 cm lata (v. majora?), nervis lateralibus utrinque 5—7 supra - subimpressis non anastomosantibus, margine integra, supra minus, subtus bene tomentosa, tomento initio ferrugineo, mox pallescente. Inflorescen- tiae juniores capituliformes ferrugineae, fructiferae 3—7 mm longe pedun- culatae, semel, raro bis, cymose divisae, dein cincinnosae, ramis paueifloris; pedicelli fructiferi 4-6 mm longi. Semina suborbicularia, perpaullo longiora quam lata, ventre minus, dorso valde convexa nitida nigra, 2,2—2,6 mm longa. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Guantánamo, m. Sept. fruct.: Ekman no. 2907. Obs. Affinis C. cubensi Brongn., quae pube pluries ege et juniore multo pallidiore, folis pluries majoribus, pedunculis inflor. fructiferae 8—15 mm longis, pedicellis superne 3-plo crassioribus, seminibus 4—4,5 mm longis sine dubio specifice diversa est. . . 313. Reynosia excisa Urb. (spec. nov.). Rami j juniores in sicco plicato- striati glabri. Stipulae intrapetiolares triangulari- lanceolatae v. triangu- . lares coriaceae bicarinatae, apice in e v. brevissime bifidae, usque — .29 mm longae. Folia opposita, petiolis supra basin articulatis, infra arti- culationem modice v` parum incrassatis 3—4 mm longis, obovata usque elliptico-oblonga, inferne. sensim angustata, basi ipsa obtusiuscula v. ob- fusa, antice rotundata v. subtruncata, sed usque 5 mm profunde excisa, 3—5 cm longa, 1,5—2,5 cm lata, nervo medio supra impresso, lateralibus creberrimis. supra magis quam subtus prominentibus et dense anastomo- santibus, coriacea, supra nitidissima glaucescentia et grosse laxeque -~ elevatim punctata, subtus opaca obscure viridia et lineolis oblongis v. Eo .punctiformibus- prominulis | nigris notata. Flores fructusque ignoti. — cuyo de costa Cub. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Santiago bus calcareis inter ag Columbia et mare: «Ekman ı no. BS Sertum antillanum. XV. | 117 interdum leviter et late emarginatis, subtus parcissime nigro- punctatis discrepat, et verisim. R. orbieulatae Urb. (Rhamnidium ? orbieulatum Britton et Wilson), quae ex descriptione foliis ovalibus usque orbiculari- ovalibus 1,5—2,5 em longis, basi rotundatis, petiolis 5—6 mm longis recedit. 314. Montezuma cubensis (Britt. et Wils.) Urb. (comb. nova) — Maga cubensis Britton et Wilson in Mem. Torr. Bot. Club XVI (1920), p. 81 (ex descr.). — Majagua de Cuba v. Majagua peluda v. Negra Cuba Cub. — Arbor grandis (flores a cl. Ekman frustra quaesiti). — Hab. in Cuba prov. Oriente in sylvis depauperatis ad Rio Rioja non procul a Mir: Ekman no. 4875, 4898, ibidem in sylvis siccis ad austrum versus: Ekman no. 7535 (ex ipso), in parte centrali sept. prope San Germán in sylvis: Ekman no. 6355, prope Papayo in collibus Mandinga montium Sevilla: Ekman no. 9243, 9444 (ex ipso), prope Antilla ad ig Bay in solo calcareo: Ek man no. 7333 (ex ipso). Obs. Genus Malvacearum Maga a me (Symb. ant. VII. 1912, p. 281) in specie portoricensi conditum cum Montezuma Moc. et ‘Sessé (1824) congruere, in Notizbl. Bot. Gart. u. Mus. Berlin VII (1921), p. 543—544 ‘conjecturam cli. P. Standley sequens demonstravi. 315. Casearia aquifolia Ch. Wright in Anal. Acad. Cienc. Habana V (1868), p. 201 no. 93. — Valentinia coriacea Griseb.! Cat. cub. (1866), P. 9. — Casearia coriacea Eichi. in Mart. Flor. Bras. XIII (1871), p- 462 (non Thw. nec Vent.). — Casearia Grisebachii Briquet in Ann. Cons. bot. Genève IT (1898), p. 62. — Frutex glaber. Rami teretes in sicco grisei . V nigrescentes. Stipulae triangulares cr. 1 mm longae. Folia spiraliter .. disposita, 1,5—3,5 mm longe petiolata, ovalia v. obovata, basi obtusa V. rotundata in petiolum contracta, apice acutato v. obtuso brevissime . Mmueronato-pungentia v. mutica, 2—4 cm longa, 1—2 em lata, nervo medio supra prominente v. inferne impresso, lateralibus utroque latere s 4—6 utrinque v. subtus vix prominulis, utrinque minute reticulata, . Tetieulo supra magis quam subtus prominente, margine utroque «dentibus E 1—3 grossis spinescentibus ornata vel in eodem rimo integra, rigide et Crasse coriacea, non pellueido-punctata, supra nitida. Inflorescentiae | _ axillares sessiles, rhachi subnulla v. usque 3 mm longa, subfasciculatim 2: 1— 5-florae: pedicelli postremo 10—20 mm longi. Sepala libera oblonga, - . àpice rotundata v. obtusissima, 6 mm longa, margine minute ciliolata ` Sübcoriacea. Petala nulla. Stamina 8; filamenta 3 mm longa, cum sta- minodiis totidem in 2/,—9/, alt. coalita; antherae dorso in !/, alt. affixae, 9vatae, antice brevissime et obtuse apiculatae, glabrae, intus dehiscentes.. Stylus usque 0,8 mm longus; stigma capitatum ` integrum. Ovarium ovatum; placentae 3 multiovulatae. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Daracoa: Wright no. 12, ibidem in parte septentrionali montis El Yunque in Diels: collinis, m. Nov. flor.: Ekman no. 3548, ibidem ad Rio Yos in charrascales: Ekman no. 3669. Obs. Genus Valeniinia a nullius valoris esse háec s DC bene demonstrat. 118 | Ign. Urban. , 316. Casearia erassinervis Urb. (spec. nov.) — Frutex 2—6 m altus, glaber. — Rami teretes, ad apicem subangulato-striati. Stipulae triangulares er. 1 mm longae. Folia 1—2 mm longe petiolata, ovato-ob- longa v. oblonga, basi truncata in petiolum contracta, apice triangulari pungentia, 2—5,5 cm longa, cum dentibus 1— 2,5 cm lata, nervo medio. supra solemniter prominente, lateralibus utroque latere 5— 8 utrinque: crassiuscule prominentibus et elevatim (praesertim supra) reticulato- conjunctis, margine dentibus 5—10 grossis spinescentibus alternatim sursum et deorsum versis ornata rigide et crasse coriacea, non pellucido- punctata, supra nitida. Inflorescentiae axillares usque 1 cm longe pedun- culatae, cymose multiflorae; pedicelli 7—10 mm longi. Sepala 5 libera obovata v. oblonga, apice rotundata 5 mm longa, margine glabra v. minute ciliolata chartacea. Petala nulla. Stamina 8 v. 10; filamenta 2,5 mm longa, cum staminodiis totidem, sed 3-plo minoribus vix supra medium coalita; Fructus globulosus 8 mm diametro. — Hab. in Cuba: Wright no. 12a (typus) in prov. Oriente ad Rio Naränja circa aquas cadentes ad mar: Sierra de Nipe prope Woodfred in pinetis 500—650 m alt. locis apertis graminosis, m. Dec. flor.: Shafer no. 2971. Obs. A praecedente forma foliorum, eorum nervatura, numero et directione spinarum, inflorescentia bene pedunculata elongata thyrsoideo- multiflora, filamentis in 1, alt. coalitis, staminodiis minimis abunde diversa. ; oou ree joy ) 317. Haenianthus variifolius Urb. (spec. nov.) — Arbor humilis. Rami hornotini lepidoti. Folia 5—8 mm longe petiolata, forma in eodem Tramo varia, obovata, oblonga. v. lanceolata, inferne sensim in petiolum angustata, antice rotundata v. angustiora obtusa v. breviter et obtusiuscule acuminata, 5—10 cm longa, 1,5—4 cm lata, nervo medio supra solemniter impresso, lateralibus utroque latere 4— 5 plus minus impressis, subtus prominulis non anastomosantibus-ante marginem bifureatis et conjunctis, subtus multo pallidiora, lepidibus minutis bruneis v. nigrescentibus plus minus adspersa, crasse et rigide coriacea, margine anguste recurva v. revoluta. Inflorescentiae terminales et ex axillis foliorum summorum laterales, panniculatae, ramis ultimis cymose trifloris, 4—7 cm longae, us 1, Sa cm longe pedunculatae; bracteae infimae lanceolato-lineares 2—6 mm . lon e, caeterae triangulares 0,7—1 mm longae: pedicelli 2,5—3 mm longi. . . Flores juniores et deflorati tantum obvii. Calyx vix 1 mm longus, late E. et breviter 4-lobus: Petala valde juvenilia basi coalita, lobis in hoc statu antherae dorso in ?/, alt. affixae, ovatae, antice vix apiculatae, glabrae, intus dehiscentes. Stylus 0,6 mm longus; stigma capitatum integrum. ginem pinetorum 450—550 m alt, m. Febr. flor.: Shafer no. 3859, in. bins cv Stamina. 2. en crassus: ES mm Manus. apice E. a Sertum antillanum, XV. à TUM i 119 : Obs. Altera species cubensis, H. salicifolius Griseb., foliis lanceolatis v. oblongo-lanceolatis, drupis 15—18 mm longis et verisimiliter petalis recedit. | S 318. Callicarpa oblanceolata Urb. (spec. nov.) — Frutex. Rami juniores obtuse quadranguli, lepidibus brevissime multiradiatis valde adpressis cinerascentibus densissime obdueti. Folia 10—15 mm longe petiolata, oblanceolata, inferne sensim in petiolum angustata, in 2/4 longi- tudinis latissima, apice ipso obtusiuscula v. obtusa, 7—11 em longa, 1,5—3 em lata, nervo medio sicut lateralibus utroque latere 5— supra impressis et grosse reticulato-conjunctis, subtus prominentibus, tenuiter V. obsoletius anastomosantibus, margine integro recurva, supra in sicco bruneo-nigrescentia nitida glabra, subtus tomento denso flavido e lepi- ` dibus multiradiatis conflato obtecta, coriacea. Inflorescentiae laterales supra axillas foliorum paullo evectae, 4—4,5 em longe peduneulatae, cymosae, quater quinquies dichotomae, fructiferae tantum visae; bracteae lineares, inferiores cr. 5 mm longae: pedicelli 0,7—1,3 mm longi. Calyx ‚fructifer integer er. 2,3 mm diametro. ` Fructus plerumque dipyrenus, breviter orbicularis, antice truncatus valde convexus, usque 5 mm longus, ; usque 7 mm latus, exocarpio carnoso. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Baracoa non pe a Taco Bay i in pinetis, m. Dec. fruct.: Ekman no. 3708. Obs. Ex antillanis maxime accedit ad C. amplam Schauer (e Purtoricg) quae foliis ovatis v. ellipticis, margine supero erenatis v, erenulatis, subtus | prominenti-reticulatis, multo tenuioribus, fructibus minoribus facile dis- cernenda est. 319. Callicarpa maestrensis Urb. (spec. hoy.) — Frutex. Rami . juniores teretes v. ad apicem paullo angulati, lepidibus brevissime multi, ` radiatis punctiformibus laxe accumbentibus et facile detergibilibus ferru- neie posterius pallidioribus furfuracei. Folia 12—15 mm longe petiolata, oblongo-lanceolata, inferne cuneata et sensim in petiolum angustata, &ntice acuminata, apice ipso acutissimo, 9—13,5 em longa, 3—4 cm lata, nervo medio supra impresso, lateralibus utroque latere 6—7 supra parum V. vix impressis et obsolete v. vix, subtus manifestius sed tenuiter anastomo- Ssanti-conjunetis, margine basi excepta crenata, supra ad nervum medium, -subtus ad nervos nervulosque pallide furfuracea, caeterum glabra, supra in sicco nigrescentia, membranacea. Inflorescentiae laterales, supra axillas foliorum paullo evectae, 2, 5—3,5 cm longe pedunculatae, cymosae, 3—4 cm diametro, quater quinquies dichotomae; bracteae lineares, in- fimae 4 mm longae, superiores minores, axibus paullo sursum adnatae; ` pedicelli 0,5—1 mm longi. Calycis tubus eupulatus, obsolete dentatus, . dentibus valde depressis, 1,5 mm longus. Corolla 3 mm longa: tubus M turbinatus: lobi semiovales, tubo dimidio breviores. Stamina (in floribus E maseulis) basi tubi eorollini affixa, longe exserta; filamenta 6 mm vae ` antherae ovatae. Stylus nullus. Ovarium rudimentarium. — Hab. | Cu ba prov. Oriente i in Sierra Maestra prope La Bayamesa in a SE Rio Oro et Rio Yao 3100-1400 m, m. Majo flor.: Ekman no. 7038. 30. u^ cns rune Ign. Urban. i Obs. Affinis C. ferruginea Sw. (e Jamaica) foliis 7—10 mm longe petiolatis serratis, pedunculis 0,7—1,5 cm longis, inflorescentiis usque 2,5 cm diametro differt. ; / 320. Callicarpa cuneifolia Britton et Wilson in Mem. Torr. Bot. Club n^ XVI (1920), p. 97 (ex deser.) — Flores masculi (adhue ignoti) Inflores- centiae 6—8 mm longe pedunculatae, bis ter dichotomae, apice glomeratae, 0, ,8 em diametro; bracteae lineares, infimae cr. 2 mm longae; pedicelli subnulli usque 0,5 mm longi. Calycis tubus breviter turbinatus, obsolete denticulatus, vix 2 mm longus, superne 1,8 mm latus. Corolla 3 mm longa; tubus turbinatus; lobi ovati, tubo paullo breviores. Stamina basi tubi corollini affixa, exserta; filamenta 3,5 mm longa; antherae ovali- rectangulares. Ovarii rüdimentum subnullum. — Hab. in Cuba prov. Oriente prope Baracoa ad viam ad Florida versus in eharrascales, m. Nov. flor.: Ekman no. 3497. 321. Henoonia angustifolia Urb. (spec. nov.). — Arbor. Rami teretes, vetustiores cortice pallide griseo obtecti glabrescentes, hornotini pilis brevissimis suberectis flavidis eurvulis ad basin articulatis paucicellu- ' laribus dense obtecti. Folia alterna, hinc illinc ad nodos v. potius ad basin ramulorum altero v. utroque latere bina pseudoopposita, cr. 1 mm longe . petiolata, oblongo-linearia, nune inferne nune superne paullo latiora, basi non v. vix angustata rotundata, nunc. obsolete cordata, apice acutata et mucronato-pungentia, 1,5—3 em longa, 0,4—0,6 em lata, nervo medio . supra inferne prominente, superne anguste impresso, subtus crasse pro- minente, lateralibus supra bene prominentibus, subtus paucioribus et parum prominulis ante marginem conjunctis supra nitida glabra, subtus brevissime et adpresse pilosula, rigide coriacea, in sicco decidua, plus minus convexa. Flores.ad nodos ramorum solitarii subsessiles. Flores 5-meri. Calyx cupuliformis, 1,3 mm longus, brevissime et dense pilosus; . lobi in aestivatione aperti, tubo subaequilongi, late triangulares. Corolla 7 mm. longa, extrinsecus breviter et adpresse pilosa, in. l5 alt. in tubum cylindraceum connata; lobi oblongo-lanceolati, superne sensim angustata. Stamina tubo corollae medio affixa; filamenta quoad libera 4, 5 mm longa filiformia; antherae exsertae versatiles supra basin affixae, ovatae api- culatae, lateraliter introrsae. Stylus 6 mm longus, ad basin versus parce brevissimeque pilosus, caeterum glaber; stigma minutum. Ovarium bre- viter ovatum, pilis brevibus albidis erectis dense obsitum, 1-loculare; .ovulum solitarium, ad basin lateraliter affixum ascendens anatropum, . micropyle infera. — Yareyeillo Cub. — Hab. in Cuba prov. Oriente ad Playa Siboney ad occidentem. versus in collibus calcareis, m. Nov. flor. : Ekman no. 8729. Obs. Altera species ben bg E Griseb. (ef. etiam Radik. o in Men ci) bayer. Akad. Wiss. XVIII (1888), p p. . 420), arcte affinis, — foliis. ovalibus $a re un ge rotundatis y. . obtusis, nunc Sertum antillanum, XV, ae : 121 322. Tabebuia leptopoda Urb. (spec. nov.). — Arbor humilis, Rami hornotini pilis brevissimis articulatis arcte adpressis ideoque primo visu. vix conspicuis induti, lepidibus carentes, vetustiores teretes griseo- albescentes, internodiis 1—3 cm longis. Folia petiolis 1—4 cm longis tenuibus er. 0,5; mm crassis suffulta, ad ramulos infima 1-foliolata, foliolo ovato v. obovato apice obtuso v. rotundato 2,5—4 em longo, 1,5—2 cm . lato, caetera 3-foliolata; foliola omnia 2—5 mm longe petiolulata, terminale ellipticum usque oblongo-lanceolatum, ad basin sensim angustatum, apice obtusum v. brevissime et obtuse acuminatum, 4—6 cm longum, 1,5—2,5 em latum, lateralia minora solitariis conformia, omnia nervo ` medio per totam longitudinem solemniter et anguste impresso, lateralibus utroque latere 5—7 supra impressis et obsolete anastomosantibus, subtus valde tenuibus non conjunctis, glabra, non lepidota, margine plana v. vix recurva, pergamacea v. subeoriacea, supra nitidula pallidius maculata (an semper?), subtus opaca. Flores et fructus non obvii. — Roble de olor inc. — Hab. in Cuba prov. Pinar del Rio in fruticetis Pinar ` de Cajälbana: Ek man no. 10461. ; 323. Viburnum cubense Urb. (spec. nov.). — Frutex. Rami teretes, juniores squamulis sordide albidis multiradiatis dense adspersi, vetustiores glabrescentes. Stipulae nullae. Folia 6—8 mm longe petiolata, ovata . V. ovato-oblonga, basi subtruncata, apice acuminata, 4—6 em longa, 2—3 em lata, nervo medio et lateralibus utroque latere 4—5 supra im- pressis, utrinque tenuiter reticulata, reticulo supra impresso, margine integra v. subundulata, supra basin utroque latere glandulis 1—2 e mar- gine prominentibus ornata, supra ad nervum medium parce, subtus densius squamulosa, membranacea v. crassiuscule membranäcea, nitida, subtus multo pallidiora. Inflorescentiae terminales, 1—2 em longe peduneulatae squamuloso-indutae, bis umbelliformi-eompositae, ipsae er. 1,5 em longae: bracteae nullae v. deciduae; radii primarii 4—5, secundarii 3—5, simplices V. eineinnose paueiflori; pedicelli 1—4 mm longi. Calycis tubus glaber turbinatus:; lobi in aestivatione aperti triangulares 0,6 mm longi. Corolla . (non plane evoluta) glabra 2,5 mm longa, in 1⁄4 alt. coalita; lobi in aesti- vatione imbricati, suborbiculares. Stamina tubo corollae supra basin i affixa; antherae latiuscule ovatae, apice obtusae. Stylus crassus, in hoc — Statu obsolete 3-lobus, stylopodio convexo insidens. Ovarium 1- loculare. | — Hab. in Cuba prov. Oriente ad cacumen montis Pico Turquino in. fruticetis frequens, er. 2040 m. alt., m. April. flor.: Ekman no. 5515. = Obs. Ex affinitate V. villosi Sw. polymorphi (e Jamaica). i 8324. Viburnum corymbosum Urb. (spec. nov.) — Frutex. Rami . teretes, juniores pilis stellaribus pluriradiatis sordide albidis dense adspersi, . Vetustiores glabrescentes. Stipulae nullae. Folia 6—9 mm longe petiolata, . Vata v. ovato-oblonga, basi rotundata v. obtusissima, apice acu- minata, 4-65 em longa, 2—3,2 cm lata, nervo medio et; latera- libus | utroque TR 3—4 supra impressis, utrinque tenuiter reti- culata, reticulo supra impresso, margine integra, supra basin eglan-. dulosa v. glandulis 1—2 parvis e margine vix prominentibus obsita, | | : | 192 R.Pilger: Eine neue Olyra-Art (O Hoehnei) aus Brasilien. chartacea, parum nitentia, subtus domatiis amplis villosis hine illinc ornata. Inflorescentiae terminales 1,5—2,5 cm longe pedunculatae pube ramorum, corymbosae, ipsae usque 2 cm longae, 4 cm diametro; bracteae nullae v. deciduae; pedicelli 1—3 mm longi. Calycis tubus glaber subturbinatus; lobi triangulares 0,6 mm longi, basi inter sese connati. Corolla alba 3 mm longa, glabra, in !4 alt. coalita; lobi suborbiculares. Stamina. tubo corollae medio affixa; filamenta quoad libera 2,5 mm longa crassiuscula; antherae dorso ad medium affixae, breviter ovatae, apice obtusae. Stylus 0,5 mm longus 3-partitus, lobis oblongis, stylopodio valde evoluto semiovato insidens. Ovarium 1-loculare. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra Maestra ad Pinar de Papayo 800 m alt, m. Jun. fior.: Ekman no. 9270. Obs. Praecedenti simile, sed foliis, inflorescentia, staminum insertione, stylopodio discrepans. ; H N CR Pilger, Eine neue Olyra-Art (O. Hoehnei) aus Brasilien. Olyra (Raddia) Hoehnei Pilger, nov. spec. — Humilis, eulmi tenues -fascieulati adscendentes, parte inferiore squamuligeri ibique ramosi, superne foliati (vaginis pro parte sese tegentibus), ad 10—11 em tantum longi, ad nodos annulo pilorum brevium cireumdati, folia e basi truncato- cordata lanceolato-ovata, breviter abrupte apiculata, puberula, margine ` ` longius pilosa quasi ciliata, brevissima subpetiolata, ad 15 mm longa, versus basin ad 6 mm lata, vagina brevis striata pubescens; inflorescentiae femineae laterales et masculae terminales separatae, femineae nonnullae ` — brevissimae paucispiculatae ex axillis foliorum, spieulae breviter pedi- ; cellatae; glumae vacuae basi indurata connexae, ovatae, angustatae, apice ipso obtusae, puberulae, 2,5—3 mm longae, 3-nerviae, nervi superne x venis nonnullis rectangule conjuncti; gluma florifera indurata nitidula, ovata, parum superne angustata, 1,75 mm longa; inflorescentiae masculae paueispieulatae. (spieulae in specim. fere ubique delapsae), spieula an- gustissime involuta, ‘gluma lanceolato-ovata, angustata, 3,5 mm longa, palea consimilis, inter carinas tenues approximatas parum concava stamina 3, antherae parum supra 2 mm longae. — Brasilien: Cot Serra do Caraga (F. C. Hoehne no. 5031 — Januar 1921). Die neue Art st verwandt mit Olyra nana Döll, unterscheidet sich aber durch Behaarung und größere weibliche Ährchen. Wa a Á—— | gms ^ E Dr Fedde, Pedicularis EISE, nom. nov. Syn: Pedicularis Dielsiana. Limpricht in Fedde, Rep. Beih. XII : 41023), P. 483, non Bonati. = Ost Tibet; Dawo, Ls von ban | V S E EE E EE kaf UR EE TERRE EN E ee EN E T T RR ai yc 2 24 KÉ 1 ? F EO AER A GE NER f Hubert Winkler: Species novae austro-africanae. S 123 5 | XXII. Hubert Winkler: Species novae austro-africanae. 1. Sterculia stenocarpa H. Winkl. — Arbor 5—6 m alta truncis com- pluribus e radice globoso; rami subvalidi teretes, novelli dense tomentosi mox glabri. Folia ignota. Flores in apice ramulorum brevium crassorum eicatricibus dense obtectorum glomerati-pannieulati, ut pedicelli et brac- teae bracteolaeque lanceolatae caducae dense tomentosi; calyx medio cris campanulatus, ad medium cr. in lobos triangulari-lanceolatos extus dense tomentosos intus glandulosi-punctulatos sursum tomentosulos divisus; androeceum floris $ depressi-subglobosum ope androphori validi curvati subglabri (brevissime sursum longius lanuginosi) elevatum ; ovarium floris 9 ovoideum, dense tomentosum; androgynophorum ovario subaequi- longum, glandulosi-punetulatum, breviter lanuginosum subrectum; stilus declinatus tomentosus quam ovarium brevior; staminodiorum mani- festorum verticillus inferior completus, superior interruptus. Follieuli maturi angusti subeylindracei-fusiformes, + curvati, exsiccati inter semina constricti, extus intusque dense tomentosi, seminibus 8—10; semina ellip- ‚soidea tenuiter impressi-punctulata, arillo minimo. Blüten etwa 2 cm im Durchmesser., Androphor der d etwa 11 mm lang, Androgynophor der 9 kürzer. Reife Früchte 9—10 em lang, etwa lem dick; Samen etwa 8: mm lang, 5 mm dick; Arillus 1—2 mm lang. Brit. Ostafrika: Zwischen dem Tavetafluß und Voi, Savanne (Winkler no. 4047 — Sept. 1910, blattlos, blühend und mit vorjährigen , Früchten — Original!); Deutsch-Ostafrika: Zwischen Kahe und dem Muhefluß, vereinzelt in der Apfelgartensavanne; Blüten bräunlich-violett (Winkler no. 3817 — 5. Sept. 1910, blattlos, blühend und mit jungen : Früchten). — Herb. Breslau. . Die Art, deren Blattform nicht bekannt ist, weicht von allen afri- kanischen Arten durch die lange, schmale Fruchtform ab; durch die an Kurztrieben büschelig-geháuften Blüten steht sie St. triphaca R. Br. und St. tomentosa Guill. et Perrot. nahe. ` 9. Combretum Melehiorianum H. Winkl. — Frutex subscandens ( ?): ramis cortice griseo rimoso instructi, ramuli elongati breviter grisei- vel flavi-tomentosi, parte superiore ut gemmae et pedunculi magis fusci- E tomentosi. Folia opposita petiolo parum decurrente breviter petiolata, lineari-oblonga, apice rotundati-obtusa interdum minutissime: retusa, basi inaequilateralia, integra, tenue papyracea, superne praesertim ad ; - nervos subtus densius tomentosula, lepidota, nervis lateralibus 10—13 cur- .. Vatis. Spicae simplices axillares folii cr. tertiam partem aequantes, pedun- ` €ülatae; bracteae lineares. Flores parvi 4-meri; receptaculum extus . lepidotum, inferius quam superius aliquanto brevius, superius angustati- campanulatum, intus villosulum; discus squamiformis etiam villosulus. 5 Petala obovata, plerumque emarginata, sursum longe denseque ciliata. —... Stamina exserta. |... Internodien der jungen 2—3 mm dicken Triebe 2—8 em lang. Aus- S gewachsene Blätter 10—12 em lang, 3,5—4,5 em breit; Blattstiel 4—5 mm : 124 Hubert Winkler. lang. Blütentrauben ohne Stiel 2—3 cm lang, 5 mm im Durchmesser, 12—15 mm lang gestielt. Oberes Rezeptakulum etwa 2 mm im Durchmesser. Deutsch-Ostafrika: Sukkulentensavanne zwischen Makanja und Same (Winkler no. 3755 — 1. Sept. 1910). — Herb. Breslau. Die Art ist ausgezeichnet durch die langen, weichen Blätter mit fast parallelen Rändern, die kleinen, in den Blattachseln einzeln stehenden Blütentrauben und den schuppenförmigen Diskus. Sie steht wohl C. meruense Engl. am nächsten; wenigstens scheint sie ihr im Habitus sehr zu gleichen. Die Blätter der Englerschen Art zeigen aber nicht die fast parallelen Ränder, sind starrer, außer der Mittelrippe fast unbehaart; die mehr netzige, unregelmäßigere Nervatur, auch die Nervillen, treten — bei C. meruense unterseits viel kräftiger hervor, als bei der neuen Art, und sind am Herbarmaterial oberseits eingesenkt. . 3. Clerodendron (Cyclonema) makanjanum H. Winkl. — Frutex flaecidus cortice griseo; ramuli, juniores albidi-tomentosi mox glabri. ` Folia opposita in brachyblastis conferta, ovati-oblonga, in petiolum + subito attenuata, irregulariter grosseserrata, acuta vel obtusiuscula, subtus disperse pilosa mox glabra, carnosula, nervis lateralibus utrinque 3—4. Inflorescentiae terminales spiciformes; bracteae lanceolatae. Flores mediocres pedunculati; calyx campanulatus disperse glandulosus 5-lobus, lobis plerumque latioribus quam latis obtusis vel rotundati-obtusis rarius acutis, glandulosi-eiliatis; corolla extus densius glandulosa tubo brevi, lobis glandulosi-ciliatis, lobo inferiore marginibus + involuto sed non eymbiformi; stamina basi papillosi-pilosa. Fructus Clemes glandulosus | mox glaber, exsiccatus nervosus. Schlaffer. wohl spreizklimmender Strauch. Internodien der Haupt- triebe 3—6 cm lang. Blätter (ob voll entwickelt ?) bis 1,5 em lang, bis 12 mm breit. Blütenstände 5—10 em lang. Blüten „blau und weiß“, etwa 1 em lang, etwa 2,5 mm lang gestielt; Kelch 2 mm lang. Frucht etwa 6 1 mm lang und 6 mm im Durchmesser. Deutsch- Ostafrika: Sukkulentensavanne EN Makanja und m Same, südlich des Paregebirges: (Winkler no. 3797 — 1. Sept. 1910. — . Herb. Breslau. | Original !) — Dornbuschsavanne zwischen dem Nord- abhang des Usambaragebirges und Kihuiro (Engler no. 1517 — 9. Okt. 1902. — Herb. Berlin) | — . Die Art, die C. kissakense Gürke dit RES steht, ist Solon i an den wagerecht abspreizenden Seitenzweigen zu erkennen. Die Blätter scheinen j peer und von weniger gestreckter Form als bei der Gürkeschen Art = n Die Seegen, decken M nicht. Der flache, ienie Ir Wilh. Becker: Violae Mexicanae Pringleanae novae. KS ar RX III. Wilh. Becker: Violae Mexicanae Pringleanae novae. 1. Viola nuevo-leonensis W. Bckr., spec. nov. — V. palmatae L., papilionacae Pursh et septentrionali Greene similis; nihilominus his specie- bus paullum affinis. — Acaulis, estolonosa, pubescens, usque ad 10 em alta, foliis late cordatis, floribus conspicuis. — Rhizoma crassum, subhorizon- tale, dense crasso-fibrillosum, apice folia floresque emittens. — Stipulae lineari-lanceolatae, 1—1,5 em longae, membranaceae, fuscae usque pallide virides, ad margines + ciliatae, + dense glanduloso-longifimbriatae. — Folia subnumerosa, longe petiolata praecipue in statu frct., + albido- hirsuta praecipue ad petiolos, posterius glabrescentia, e basi sinibus apertis rotundatis profunde cordata rotundiuscula vel late ovata vel triangulari- reniformia, obtusiuscula usque subacuminata, eireiter 3—4 em longa et lata, subrepando-crenata, novella interdum subrepanda. — Flores folia superantes, 2 cm longi; sepala oblonga, aeuta, ciliata, breviter appendi- _ culata; petala dilute violacea, calycem subtriplo superantia, lateralia oblonga versus basin longe angustata subebarbata; infimum oblongo- - obovatum brevissime calearatum; stylus apice deplanatus, antice erecto- rostellatus: capsula conspicua, circiter 1 cm longa, oblonga. Fl. III. Hab.: Mexico. — Exs.: Pringle Pl. Mexic. (1906) no. 10235 (Typus): Prov. Nuevo Leon, Sierra Madre supra Monterey, 2800 ped., 10. II. (sub nom. V. ciliata Schlechtd.). — Pringle Pl. Mexic. (1904) no. 8864: Prov. Hidalgo, Barranca infra Trinidad Iron Works, 5500 ped., 2. VI. ` (stat. fret.) (sub nom. V. ciliata Schlechtd.). — Herb. Hamburg. 2 Viola jalapaénsis W. Bekr., spec. nov. — Ex affin. V. palustris L., glaberrima, usque ad 10 cm alta, stolonosa. — Rhizoma subtenue, lig- nosum, fuscum, fibrillosum, ad apicem interdum erecto-ramosum et longius articulatum, folia floresque emittens. — Stolones elongati, longe ` articulati, foliosi, radicantes. — Stipulae fuscae usque fusco-virides, ~ Wato-lanceolatae usque lanceolatae, longe acuminatae, 8—18 mm longae, . . Sübdensé et sublonge fimbriatae. — Folia longe petiolata, praecipue S dn statu fruct., circiter 3—3,5 cm longa et lata, e basi profunde cordata sinibus rotundatis rotundato-reniformia usque rotundata, apice obtusa | ` Usque àcutiuseula, plane crenata. Flores minuti, vix 1 cm longi, dilute colorati, albidi; sepala oblonga, acuta, appendicibus abbreviatis; petala calycem duplo superantia, lateralia ebarbata, infimum brevissime cal- ` SS Aum; capsulae in peduneulis erectis supra medium eer virides. Hab. Mexico, provineia Vera Cruz. — Exs.: Pr iugis Pl. Mexic. : 1889) no. 8062: Swamps near Jalapa, 4000 ft. (sub nom. y. Hookeriana H. B. Ki — Herb. Hamburg. SS y. DRIN Ve scheint zu Kg orange zu 126 + Georg Bitter, XXIV. Georg Bitter: Ein neues Capsicum aus der Sektion Decameris. Capsicum (sect. Decameris) Eggersii Bitt., nov. spec. — Fruticosum, 1—2 m altum; rami superiores partim irregulariter flexuosi, partim rectiores, + ve furcatim ramosi, diam. 2—2,5 mm, subteretes, primo virides, leves, fere glabri, mox lignescentes et cortice brunnei-fuscescente levi lenticellis albidis manifeste prominentibus sparsis interrupto obtecti; internodia 1—5 em longa, in ramulis parvis etiam breviora (foliis in ramulis illis saepe valde abbreviatis partim fere fasciculatim congestis); folia superiora in ramis saepe false geminata, inaequalia; gemmae non jam evolutae pilis minutis partim simplicibus acutis 3—4-cellularibus partim pilis abbreviatis ramulos paucos breves acutos edentibus pluricellularibus obtectae; petioli breves, 3—5 mm tantum longi, paulum supra basim sensim magis alati, fere glabri, pilis paucis simplicibus vel parum ramosis acutis supra descriptis obsiti; laminae late oblongi-lanceolatae vel oblique oblongae, fere medio vel paulum infra medium latissimae, utrinque ‘sensim angustatae, basi sensim longe cuneatim in petiolum alatum abeuntes, apice fere semper acuminatae, acutae, 4,5: 1,5, 5: 2,1, 6,7: 2,8, 7,5—8:3,6 cm, integrae, tenuiter membranaceae, utrinque virides, subtus parum pallidiores, utrinque fere glabrae, in margine tantum et subtus in venis pilis simplicibus 3—4-cellularibus acutis valde sparsis ceterum subtus (praecipue juxta venam mediam) pilis valde ab- breviatis pluricellularibus ramulos nonnullos edentibus sparsis obsitae; vena media, venae later. prim. in utroque latere 6—7 curvatim ascen- dentes et venae later. secund. complures subtus prominentes, ceterum venularum minorum retieulum textura laminae tenuiter membranacea satis manifestum; mesophyllum cellulis arena crystallina (cale. oxal.!) impletis erebris instructum; praeterea in foliis siccis praecipue juxta venas venulasque et in illis coneretiones majores albidae subdiaphanae (crystalli Sphaerici!) e calcio malophosphatico compositae suberebrae inveniuntur; inflorescentiae axillares, sessiles, ut videtur 2—3-florae; pedicelli floriferi 10—15 mm longi, graciles, ad apicem versus incrassati, fere glabri, glandulis minutis (microscopice tantum perspiciendis) ellipsoideis breviter stipitatis sparsis obsiti; flores parvi; calyx cam- panulatus, er. 7 mm longus, in statu florifero apice paulum explanatus tunc diam. inter dentium apices er. 9 mm, in parte basilari cr. 1,5—2 mm longa cupulatim connatus, truncatus, in dentes 10 tenues subulati-. lineares alternatim inaequales partim 5, partim 4 mm longos abiens, extus fere glaberrimus, intus in parte connata inferiore et media glandulis minutis subsessilibus erebris obsitus, in mesophyllo et in dentibus. subulatis cellulis arena crystallina (cale. oxal.) impletis crebris instructus; corolla (colore?) parva, campanulati-subrotata, cr. 5 mm . longa, in lobos 5 ovati-triangulares acutos 3 mm longos basi 2 mm latos . extus in parte apicali, in margine et praecipue in apice cucullato pilis pluri- HMM Soppa dense Gegen cem Aa tubus er. 1 mm Ergänzungen zur Gattung Acaena. } 127 longus, glaber; stamina 5, aequalia; filamenta er. 1,5 mm longa, glabra; à filamentorum basi ad corollae loborum venas medias processus glabri in eueullam parvam conjuncti verisimiliter nectarum obtegentes exeunt; antherae ellipsoideae, 1—1,3 : 0,8 mm, utrinque emarginatae, in lateribus longitudinaliter dehiscentes; ovarium subglobosum, 1 mm diam., glabrum; stylus stamina manifeste superans, paulum curvatus, 4 mm longus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum, obtusum, manifeste bilobum; fructum non vidi. Ecuador: Agua Amarga bei El Recreo, in trockenen Gebüschen, 15. I. 1897 blüh., Eggers, Fl. Amer. trop. no. 15555! (hb. Berol.) — „Floribus luteis, bacca rubra“ (Eggers in sched.). Ob die Krone selbst gelb gefürbt ist oder ob der Sammler mit ,floribus luteis* die Farbe der Staubbeutel bezeichnet hat, muß noch unentschieden bleiben. — Diese Art schließt sich an das in Fedde Rep. XVII, 333 von mir mit einer neuen Diagnose versehene, ebenfalls in Ecuador beheimatete ‚Capsıcum brachypodum (Dun.) O. K. an, das aber durch reichliche Behaarung der jungen Äste sowie der Blätter, Blütenstiele und Kelche abweicht, außer- dem viel kürzere Blütenstiele, kleinere Kelche mit 10 kürzeren Zipfeln, größere Kronen und kürzere Staubbeutel besitzt. XXV. Georg Bitter: Ergänzungen zur Gattung Acaena. I. Aus der südchilenischen Provinz Chiloe. Herr Prof. Dr. K. Skottsberg sandte mir folgende beiden von Dr. 0. Nordenskjóld gesammelten EE von der SES der Prov. Chiloé: l. Acaena antarctica Hook. fil. in Fl. Antarct., II, 269. Bitt. in Bibl. botan. Heft 74 (1911), 53. Süd-Chile, südlichster Teil der Prov. Chiloé: San Tadeo-Gletscher, 350—400 m, am Rande, Januar 1921 fruchtend, O. Nordenskjöld! 2. Acaena glandulifera Bitt. in Biblioth. botan., 74 (1911), 223; subsp. Nordenskjoeldii Bitt., subsp. nov. — Rami vegetativi longe repentes, cortice nigro larnelloso, cr. 3 mm crassi; internodia er. 3 em longa; rami Tloriferi eurvatim ascendentes, satis alti (cr. 25—27 em longi), in parte inferiore (er. 15—20 cm) foliati, glabrescentes, in parte superiore scapi- formes, folio uno alterove reducto bracteiformi instructi, pilis tenuibus ‚ unieellularibus densiusculis M Asil obtecti; folia 5—6 cm longa ; vaginae er. S—10 : 5 mm, fuscescentes, fere glabrae, in margine . tantum pilis tenuibus unicellularibus acutis valde sparsis obsitae; Stipulae frondosae, lanceolatae, acutae, 5—6 : 2 mm, fere semper denti- bus duobus lateralibus (ergo trilobae!) et illis quoque acutis prae- ditae, in margine et apice pilis simplicibus unicellularibus crebris obsitae; petiolus 12—16 mm longus, sicut costa mediana pilis elongatis unicellu- . laribus acutis crebris obsitus; lamina 3—4:2-2,4 cm, 11- (raro .12-) foliolata; foliola PONI (NOVA obtusa, sordide viridia, supra paulum i | 128 . Georg Bitter. glaucescentia, glabra, subtus pallidiora, in tota superficie (praecipue in venis majoribus) pilis tenuibus unicellularibus elongatis acutis crebris obsita; foliola omnia crenati-dentata, dentes acutiusculi; paris supremi foliola 10—13: 6 mm, basi valde obliqua et fere 1 mm decurrentia, E 17—19- (rarius 21-) dentata; foliolum terminale petiolulo "2-3 mm longo ipsum 10—11 : 8—9 mm et 17—18-dentatum; capi- tulum globosum, in statu deflorato immaturo 10—11 mm diam.; sepala 4, anguste elliptiei-lanceolata, apice obtusissimo rubescentia, er. 1,2 : 0,5 mm, - extus praecipue ad apicem versus pilis tenuibus unicellularibus acutis crebris instructa, ceterum glabra: stamina 2, filamenta er. 1—1,6 mm longa; antherae (purpureae ?) reniformes, latiores quam longae, 0,5: 0,6—0,63 mm; stylus 0,9—1 mm longus, stigma in pagina superiore dilacerati- plumosum, er. 1,6 mm longum, 0,8 mm latum; cupula 2 mm longa, in pedicellum parvum cr. 0,5 mm tantum longum attenuata, in parte inferiore sicut pedicellis glandulis parvis angustis stipitatis nonnullis obsita, ceterum fere glabra (infra aculeos pilis tenuibus longis unicellularibus acutis destituta), in parte suprema tantum (inter aculeos et sepala) pilis tenuibus unicellularibus acutis crebris praedita; aculei 4, non jam satis elongati, in statu a me viso 3—4 mm tantum longi. purpurascentes, apice tantum glochidiati; glochides paucae (4-9), acutae, plerumque 0,5—0,6 mm, raro 0,35 mm tantum longae. Süd-Chile, südlichster Teil der Prov. Chiloé: Golfo de Peñas, Kelly Inlet (Bucht), 1921, leg. ©. Nordenskjöld! Von der typisehen A. glandulifera aus dem Tale des Rio Aysén unterscheidet sieh die vorliegende Pflanze dureh 1. die wenn auch sehwache Randbehaarung der Blattscheiden, 2. die dreilappigen Nebenblátter, 3. kleinere meist nur ll-zühlige Spreiten, 4. merklich schmälere Bláttchen mit zahlreicheren Rand- zähnen (bei der typischen A. glandulifera besitzen die oberen Blättchen nur 13—15 Zähne, bei unserer Pflanze 17—21), 5. merklich kürzer gestielte Cupula, 6. das Fehlen. der bei A. glandulifera typica vorhandenen langen, dünnen, ein- i zelligen Spitzhaare : an der Cupula zwischen den Kanten unterhalb der Stacheln (bei der subsp. Nordenskjoeldii sind solche Spitzhaare nur im obersten Teile der Cupula zwischen den Stacheln und Kelchblättern vorhanden), 7. spär- lichere Glochiden. Ich habe es vorgezogen, die ee jöld’sche Pflanze derjenigen unter den bisher bekannten Arten anzugliedern, der sie in ihren Merk- malen am nächsten zu stehen scheint; über ihr Verhältnis zu den teilweise recht ähnlichen übrigen Arten der Abteilung $2 Ovalifoliae Bitt. wird ein ^ klareres Urteil erst nach dem ` Bekanntwerden reiier Früchte abgegeben werden können. Das einzige von mir untersuchte Stück ist beim Trocknen etwas unansehnlich und dunkel geworden, so daß sich über die in dieser = Gruppe bedeutsame Farbe der Blättchen noch über die: der ang re und Narbe SAE ER läßt. firpertorium Furoparum et editerraneum. Herausgegeben von Prof. Br. f. Fedde. No. 31. I. Band. 15. Aug. 1922. XXVI. (CXXI). G. Beck-Mannagetta, Plantae europaeae hactenus non indicatae. ll. 17. Sedum acre L., var. genuinum Godr., f. grandiflorum Beck, nov. f. — Petala 8—9 mm longa, 1,5 mm lata, 3—3,5 x calyce longiora. f. fastigiatum Beck, nov. f. — Caules floriferi ramosi, ramis stricto- erectis aequaliter altis. Folia remota, minima, globoso-ovata. — Austria inferior. var. imbrieatum Beck, nov. var. — Folia caulium floriferorum a basi caulis ad inflorescentiam densissime imbricata, caulem occultantia, late ovata, tam longa quam lata vel paulo longiora. Flores majores, petala | 8—9 mm longa. — Hercegovina cirea Mostar. Dalmatia prope à Spalato, Ragusam (Beck). 18. Sedum annuum L., f. brachysepalum Beck, nov. f. — Sepala ; minora, magis ovata, bis vel ter petalis longe acuminatis 3—4 mm longis . breviora. Copiose ramosum, multiflorum. — In Bosnia, Hercegovina | pervulgatum. var. alpinum Beck, nov. var. — Caulis simplex vel parce rarius copi- osius ramosus. Sepala oblongo-eylindrica tertia vel quarta parte petalis breviora. Petala saepe majora, 3—5 mm longa. — In alpinis Salisburiae, i . Btyriae et Tiroliae. 19. Sedum glaucum W. K., f. glabrum Beck, nov. f. — Planta glabra. Follieuli glabri vel pilis glandulosis perraris tecti. — Hercegovina in monte Gubar (Ha welka) Dalmatia in insula Pelagosa (P. Beck). 20. Sempervivum Schlehani Schott, var. dinarieum Beck nov. var. — Folia omnia longius acuminata, angustiora. Petala minora, 1 cm modo . longa, angustissima, rosea, in media parte intense rubra. Filamenta rubra. Antherae aurantiacae. — Bosnia in montibus Dinara, Cincer. c. 1400 m (Beck). Croatia in monte Pljesevica (Beck). Hercegovina in monte Vele& (Beck). S h .— 21. Saxifraga rotundifolia L., subspec. eurotundifolia Engl. Irmsch., . L glabrescens Beck, nov. f. — Foliis parce pilosis glabrescentibus. Cetera ut inf. repanda Engl. — Hercegovina in monte Baba PL, Gubar ` (Ha welka). = £ erenifolia Beck, nov. f. — Folia omnia etiam caulina suprema e erenata vel apieulato-erenata. Cetera ut in f. repanda Engl. — Croatia ‚in monte Velebit (Beck). | : "Repertorium specierum novarum. XVIIL (15. VII. 1922) 9 (31) e oe G. Beck-Mannagetta. SEN | f. mierantha Beck, nov. f. — Flores minimi, petalis anguste-oblongis, 4—5 mm longis. Capsulae cum stylis, 5—6 mm longae. Cetera ut in f. re- panda Engl. — Bosnia in saxis umbrosis humidis montis Vranica Pl. in ascensu ad culmen Matorac, mense Julio (Beck). 22. Saxifraga tridactylites L., var. erueitolia Beck, nov. var. — Caulis flaccidus, flexuosus, varie ramosus, ramis pedicelhsque subpatentibus, ` 2. — multiflorus, foliis basalibus spathulatis, caulinis e basi cuneata cruci- trilobis (rarius integris) vel lobulo recurvo quarto auctis, lobis lateralibus oblongis patentibus saepe rectangulis, medio obovali majore 3—5 mm lato, omnibus subobtusis vel rotundatis. In typo foliorum lobi subaeuti vel acuti, laterales porrecti, versus apicem foliorum spectantes. — Herce- govina: Cabulja Planina in saxosis montis Medved, c. 1500 m (Beck). 23. Sarifraga Blavii G. Beck, f. minor Beck, nov. f. — Gracilis vel firmior, foliis plus minus tridentatis, inflorescefitiae rami nunquam basales, pluriflori, inferiores apicem inflorescentiae non attingentes. — Bosnia et Hercegovina in cacuminibus montium elatiorum. f. tenerrima Beck, nov. f. — Caulis gracilis, flaceidus, foliis tenuibus integris vel tridentatis; inflorescentia laxa, pedicellis elongatis tenuissime filiformibus. Probabiliter est f. umbrosa. — Bosnia in monte Treskavica (Fiala). Hercegovina in monte Visočica (Beck). > 24. Saxifraga aizoon Jacq. subspec. euaizoon Engl. Irmsch., subvar. vranicensis Beck. — Caulis cum inflorescentia glaberrima vel supra modo parce glanduloso-pilosus, 20—21 em altus. Folia latiora, lingulato-cuneata, sicut in var. petrophila formata, sub apice 5—6 mm lata, serraturis vix vel paulo inerustatis praedita. — Bosnia: Vranica Planina in monte Vitruša solo schistoso, m. Julio (Beck). f. globularis Beck, nov. f. — Humilis, 5,5—9 cm altus. Rosula folio- rum basalium globosa, densissime imbricato-foliata, —1,5 cm lata. Folia obovalia-subrotunda, 5—8 mm longa, 4—5 mm lata, serratura ut in var. Malyi Engl. Irmsch. Verosimiliter est forma saxicola culminum summorum montium altid. 1800—2100 m s. m. — Bosnia in montibus . Vlašić (Seonik, Beck), Bjelašnica (Beck), Orlovac in ditione Zagorje (Reiser) — Hercegovina. Prenj Planina in culmine Orti$ (Beck). 25. Ribes alpinum L., var. alpicola Beck, nov. var. — Petioli pilis glandulosis et brevibus et elongatis obsiti, V4—2/, longitudinis laminae. . Folia ramorum florentium subprofunde 3- vel subquinqueloba, ea ramorum foliatorum subquinqueloba, omnia basi truncata vel dile —b,5 cm . longa, tam longa quam lata, supra parce vel copiosius appresse glanduloso- -setosa (rarius glabrescentia vel glabra), infra glabrescentia, margine sub- tiliter pilosa et glanduloso-pilosa, demum glabrescentia. Segmentum -medium subrhombeum, acuminato-productum, longius quam latum, utrimque serraturis 4 (3—5) subacutis infimis paucidentatis instructum, „~ in tertia infima integrum. Bracteae margine glandulosae, apice acutae vel cacumine longiore praeditae. In Alpium editioribus perv ulgata. | f. glabrescens Beck, nov. f. — Lamina foliorum cum petiolis glabra vel ae — | Austria inferior in det Eege Wechsel. Plantae europaeae hactenus non indieatae. II, .131 : 483 f. mierophyllum Beck, nov. f. — Foliorum lamina 1—1,5 cm modo longa. Segmentum medium minus productum qua de causa folia forma el varietatis opulifolia hort. (— R. pilosum Reich. apud Fleischm., Übers. Fl. Krain, 96 [1844] nom. solum et Reich., Exs. fl. Germ., no. 2244) similis. — Bohemia in ditione Pragensi. Austria inferior in monte Calvarien- berg prope Berchtoldsdorf. Certe hinc inde. var. montanum Beck, nov. var. — Petioli plurimum 15 longitudinis ` laminae, breviter glanduloso-pilosi, pilis glanduliferis longioribus immixtis vel nullis. Foliorum lamina triloba vix quinqueloba, basi plus minus rotundata et integra, tam longa quam lata vel longiora, margine subtiliter pilosa et glabrescentia, supra parce appresse glanduloso-setosa vel glabra; segmentum medium subovale, acutum vel subrotundatum, tam longum quam latum, utrimque serraturis 2—3 infimis denticulatis instructum, basi saepe ad mediam integrum. Bracteae acutae vel rotundatae, margine glandulosae, apice saepe sétulosae. — In regione montana et collina per Europam mediam pervulgata. Forsan cum R. lucido Kit. [in Linnaea (1863) 481.— R. Hladnikii Reich., Exs. fl. Germ., no. 2245 et apud . Fleischm., Übers. Fl. Krain, 95 (1844) nomen solum] non segregandum sed folia prioris utrinque glabra, secundi autem ex exsiccatis longiora quam lata, forma inter alpicolam et montanam media. $ paueidentatum Beck, nov. f. — Segmenta laminae breviores,- sub- rotundatae, utrinque serraturis 1—2 instructa, basi indestincte integra. Hinc inde, Affine est Ribes leucocladon Reich. [apud Fleischmann, Übers. . Fl. Krain, 95 (1844) sine descriptione et Reich., Exs. Fl. Germ., no. 2243, sed specimina manca]. 26. Ribes ehimaeron (aureum — grossularia var. uva crispi) Beck, nov. chim. — Ramuli rectiusculi laeves sub foliorum insertione spina . Unica crassa subulata 12—15 mm longa armati. Folia longiuscule petio- . lata, petiolis —22 mm longis, erispule pilosis villis longis glanduliferis ` = Plumosis paucis immixtis, lamina saepe longioribus; lamina basi integra truncata subrotundata vel subeuneata, —25 mm longa, —30 mm lata, Supra glabra, infra ad angulos nervorum modo parce crispule-pilosa, . Margine ciliato-pilosa. Segmentum medium e basi lata subcuneata late rhombeum, tam longum quam latum, utrimque serraturis 2—3 sub- ellipticis infimis partim denticulo unico instruetis praeditum; segmentis lateralibus 3-—5-dentatis, basalibus 1-—2-dentatis minimis, sinubus acutis. Inflorescentia 1-—2-flora: flore primo c. 1 em longo, longiuscule i Pedunculato, pedunculo 1,3 cm longo crispule piloso-subtomentoso, . Seeundo sub basi primi floris orto, minore, breviter pedunculato, patulo. . “los dimidio uno R. grossularia, altero R. aureo compositus, bractea late- i Obovali subvillosa fultus. Receptaculum antice. brevissimum, postice Semicampanulatum perianthio 6 mm longo, bilabiato aequilongum. $e- .. Palum anticum suborbiculare, aliis multo latius, apice hine inde triden- tatum, plürinervium subviride, deflexum. Sepala posteriora 4 (3), elliptico- oblonga, rotundata plurinervia 4,5—5 mm longa erecta, pilosa, petaloidea flavida et rubrotineta. Petala subrotunda sepalis triplo breviora parce CA Cons 9(3D* [5 £, H. Wolff, Olymposciadium gen. nov. Bithynicum. i 484 pilosa, diluta. Stamina 5, postica sepala aequantia, antico minore, episepala; filamentis ciliatis, antheris oblongis. Semel stamen anticum in sepalum parvum commutatum vidi. Germen assymetricum, antice magis convexum, uniloeulare, placentis 2 pluriovulatis. Styli 2 coaliti infra patentim villosi, supra ad tertiam superam fissi (rarius antico tertio separato aucti) 5 mm longi. Faux pilosus. Fructus dimidius hemi- sphaericus niger acerbus ut in R. aureo, dimidius semiellipsoideus longior, gueeulentus luteo-viridis edulis ut in R. grossularia. Surculo Ribis grossulariae (var. uva-crispi) baculo Ribis aure? inserto anno sequente ex insertione in horto meo Vindobonae (Waehring) ortum est. LOCUTI (CXXII). H. Wolff, EE gen. nov. Bithynicum. ` Olymposciadium Wolff nov. gen. — Seseli Sibth. et Sm. Fl. graec. prodr. I. (1806) 200. — Carum Boiss. Fl. orient. Suppl. (1888) 256. — Flores hermaphroditi. Sepala parva sed manifesta late triangularia. Petala cordata, cervice leviter angusteque 'emarginata, nervo lato flavido percursa, lobulo inflexo acuto dimidio breviore. Fructus oblongus, ad basin et ad apicem versus leviter attenuatus, glaber laevisque, a latere compressus, ad commissuram vix constrictus. Stylopodium mammillari-conoideum' ` | styli postremo reflexi eo dimidio longiores. Mericarpia a dorso compressa jugis (primariis) filiformibus parum conspicuis, quam valleculae planius- culae pluries angustioribus, lateralibus marginantibus, ad faciem latiuscu- lam plana vel leviter excavata, transverse secta pentagono-rectangularia, ad faciem dimidio latiora quam (a facie usque ad dorsum) longiora ; vittae: valleculares singulae angustae, commissurales 2; inter stratum paren- " chymaticum mesocarpii exteriorem et interiorem stratum non inter- _ ruptum latum e cellulis stereomatieis constructum obvium; ad marginem anteriorem strati stereomatiei vittae numerosissimae angustissimae sitae, ` -~ ad vasorum jugalium latus interius vittae singulae obviae. Semen forma ` . mericarpii Carpophorum usque ad medium partitum. Perenne, late caespitosum, glabrum, pedale foliis subrosulatis pauci- jugo-pinnatisectis, pinnis in lacinias partitis v. incisis, umbellis (compositis) pauciradiatis involucratis, umbellulis paucifloris involucellatis, floribus albidis. ^... Species uniea adhue nota reg. alpinae mts. iym: bithy nici incola: 9. caespitosum: (Sibth. et Sm.) Wolff. e Quam stirpem cl. Sibthorp: et. Smith generi Seseli adnumeraverunt : el. Boissier l. c. ut Cari species descripsit; ab ambolus generibus toto coelo diversa e et habitu (Falcariae pastinacifoliae haud dissimili) et fructus AUT fabrica. SEA accuratius EE sine xl. dubio Se sui generis. J. Bornmüller: Neues und Bemerkenswertes über Verbascum-Arten. 133 485 XXVIII. (CX XIII). H. Wolff, Athamanta macrosperma spec. nov. ex Attica. Caulis validus durus teres stricte erectus, inferne minute, superne longiuscule hirtellus, a basi breviter panniculato-ramosus et umbelliferus, basi2 cm crassus, semimetralis. Folia tenuiter coriacea, inferiora pro rata parva, glabra vel sparse brevissimeque hirtella, cum petiolo quam lamina 2—3 plo breviore subtereti basi longe lateque vaginato usque 15 em longa, ambitu rhomboidea, ternatim vel subbiternatim 4—5-jugo-2—3-pinnati- secta, divisionibus I usque 5 em, divis. IT 1—2 cm longe petiolulatis, foliolis imis petiolulatis, ceteris sessilibus, late cordato-vel cuneato- ovatis, obtusissimis, + manifeste paucilobis v. lobato-crenatis vel incisis, lobulis vel dentibus obtusis vel acutiusculis, terminali trisecto, omnibus E 5—8 mm longis latisque; f. caulina valde reducta. ^ Umbellae parvae; involucri phylla oblonga obtusa reflexa radiis multo breviora; radii 4—6, 1—115 em longi tenues. Involucellorum phylla eis involucri simillima minora; umbellulae pauciflorae, : pedicelli inaequales fr. aequilongi v. breviores. Petala... Fructus anguste sublageniformis, a dorso leviter |. . compressus, ad basin manifeste attenuatus, sparse breviterque hispidulus, . .trobrunneus, stylopodio subrostratus, 8 mm longus; styli reflexi; vittae | valleculares singulae, commissurales 2. Graeeia: Attica, in rupestribus mts. Parnethe pr. Dekeleiam (hodie Tatoi) (Heldreich). Fr. VII. du; Maxime affinis A. chiliosciadiae, quae differt habitu, foliolis majori- . bus, umbellis multiradiatis, fructibus minoribus griseis, dense hispidulis. P XXIX. (CX XIV). J. Bornmüller: Neues und Bemerkens- .Jwertes über Verbascum-Arten Mazedoniens. 1. Verbaseum paehyurum Bornm., spec. nov. — Sectio: Thapsus. — ta biennis, elata, tota densissime subniveo-pannosa, caule crasso, Simplice, ad apicem usque densissime foliato; foliis rosularibus late Ge atis, basin et apicem versus subaequaliter attenuatis, 30—40 em ` longis et ad 12 em usque latis, margine integerrimis supra subtusque ` €oncolori-dénsi-pannosis, caulinis sessilibus (non decurrentibus) sensim diminutis, Sese tegentibus, basirotundatis, superioribus abrupte in caudam A m euspidatis, summis (ad spicastri basin) longissime in cacumen Sübulatum attenuatis; floribus fascieulatis, longiuscule pedicellatis, pum niveo-pannosum densissimum 30—50 em quidem tantum ia fongum sed (absque corollis amplis) 5 cm latum apice bracteato-comosum lormantibus; bracteis subulatis vel angustissime linearibus (1—1,5 mm datis, longissimis (40 mm usque longis), calyces pe dicello (inaequilongo) i saepe eo subduplo longiore suffultos longe superantibus, tenuiter mem- is Peznosisquie, extus flocoosis, intus glabris, brunneis, apice 134 J. Bornmüller. 486 ; spicastri in comam densam congestis; calycis 7—8 mm longi campanulati ad basin fere partiti laciniis linearibus dense pannosis; corollis amplis (primariis) 4 em diametientibus, luteis, extus parce tomentosis, intus glabris; antheris filamentorum binorum longiorum oblongis adnatis filamento aurantiaco-rubro-brunneo duplo brevioribus; filamentis ternis brevioribus flavido-lanatis antheras reniformes gerentibus; capsula adhuc ignota. Macedonien: Oberhalb der Waldregion der Gole&nica-planina, sowohl bei Dolnja Mandra Begova, 1700 m (28. VI. 1918; Bornmüller "no. 4776) als am Gipfel des Pepelak, 1900— 2300 m. — Nach einem Frag- ment, gesammelt von Herrn Prof. Dr. Schultze-Jena (Marburg) auch im Gebiet der Dudica-planina am Gipfel Dve-Uzi, 1400 m (24. VII, 1917; no. 321). Der langen Blütenstielé halber ist die neue Art neben V. longiflorum Ten. das im ganzen Sar-dagh weit verbreitet ist und daselbst meist in großen Beständen auftritt, einzuordnen. Sie unterscheidet sich von letz- terem sehr vorteilhaft durch den stämmigen Wuchs, durch relativ kurze, doppelt breitere, dabei äußerst dichtblütige Blütenstände, durch den weißen (nicht gelben) Filz aller Teile und vor allem durch die an der Spitze einen Schopf bildenden fädlich-schmalen Brakteen. Schon im. Anfang der Neunziger Jahre letzten Jahrhunderts wurde die Art von Dr. Dieck (Zóschen) im gleichen Gebiet (Karadzica-planina) in Samen gesammelt. Die im Jahre 1896 in den Zöschener Kulturen zur Blüte ge- langten Exemplare, von denen sich auch im Herbar Haußknecht Belege vorfinden, gingen leider zufolge anhaltender Regengüsse wieder ein. Die imposante Spezies, eine prächtige Zierde jener Gebirgshänge und wohl wert, auch als Zierpflanze unserer Gärten wieder eingeführt zu werden, erkannten wir Monk seinerzeit als neue Art, doch blieb sie bisher ` j unbeschrieben. | 2. Verbaseum Dieekiantım Borb. et Degen (Ungar. bot. Blätter, 1905, p. 82). — Diese in der Umgebung Uskübs — und zwar sowohl in der Ebene ‚als an den Abhängen des Vodno — ungemein häufige merkwürdige Art der Sektion Thapsus, reich verzweigt und außerordentlich charakteristisch. l durch die breiten, kurzen, oft nierenförmig-rundlichen, kurz zugespitzten, sehr bald verkahlenden, dünnhäutigen, gelblich oder bräunlichgrünen . brakteenartigen Hochblätter — daher an Salvia Aethiopis oder gewisse Sideritis-Arten erinnernd — ist über ganz Mecedonien verbreitet. Die — sehr dicht stehenden, einänder sich deckenden Stengelblätter sind klein- aber deutlich kerbzähnig, doch tritt eine Form mit ganzrandigen Blättern d bei Gradsko am Vardar auf: f. integrifolium Bornm.; foliis saltem caulinis. 1 (basalibus desideratis) integris, ramis et bracteis jam anthesi ineunte — glabris vel glabratis. Südwärts geht die Art bis Saloniki, denn was Di- 3 monie von dort als V. Dimoniei Velen. in herbosis pag. Capudzilar ad — Thessalonicam VI. 1909 — nebenbei bemerkt in erbärmlich präparierten — ; Fruchtexemplaren - xus ausgab, ist nichts anderes als V. Dieckianum Borb. 4 et. E und: Wat mit. Ve es onda y. Dimonigi E jeu Eer d Neues und Bemerkenswertes über Verbascum-Arten Mazedoniens. 135 . 487 in Sitz.-Ber. Böhm. Ges. d. Wiss. Prag 1920, p. 10) aus der Verwandtschatt des V. leucophyllum Griseb. nichts gemein. Übrigens dürfte diese falsche Bestimmung Adamovié verschuldet haben, denn sein in Karsten und Schenks ,.Vegetationsbilder ^ (12. Reihe, Heft 7, Tafel 42) als V. Dimo- niei Velen. bezeichnetes Wollkraut ist ebenfalls nichts anderes als die Dimoniesche Pflanze ebendaher, d. h. V. Dieckianum Borb. et: Degen. DaB dem Verfasser dieses Heftes der Vegetationsbilder noch andere Irr- tümer unterlaufen sind, besagt ein Blick auf Tafel 41, wo wir unverkennbar V. undulatum Lam. (= V. plicatum S. Sm.) abgebildet finden, mit der Angabe (im Text) ,.V. Iyrophyllum‘‘ (ohne Autor) — ein Name, der meines Wissens überhaupt nicht existiert. V. undulatum Lam., bzw. seine var. rigidum. Boiss., ist aus der Umgebung von Saloniki schon von Heldreich 3 und Orphanides nachgewiesen. — Da ich V. Dieckianum in Original- E: . eXemplaren aus den Zóschener Kulturen (schon seit 25 Jahren, wo ich he sie als spec. nov. erkannte) besitze, ist meinerseits ein Irrtum bezüglich obiger Angaben ausgeschlossen. ^ —— Bei Üsküb tritt V. Dieckianum Borb. et Degen häufig, mit dem don sehr verbreiteten V. leucophyllum Griseb. auf und bildet hier Bastarde (V. Vodnense Bornm. hybr. nov.). 3. Verbaseum malaeotriehum | Boiss. et Heldr. (Boiss. Fl. Or. IV, 305; Vandas, Reliq. Formanekianae, p. 416). Ein Synonym dieser Art ist V. heteromallum Pančić. Die von Pančić im Botanischen Garten in Belgrad kultivierte Pflanze des Jahres 1887 (mit der Fundangabe Slivnica am Vitoš) stimmt genau mit Exemplaren des V. malacotrichum Boiss. et Heldr. vom klassischen Standort ‚Thessalischer Olymp" (Sint. et Bornm. no. 1390: Am Kloster Hagios Dionysios: 29. VIT. 1891) überein. Zwar stellte Halácsy anfänglich (Verh. Z. B. Ges. Wien 1898, p. 126) die Zugehórigkeit obiger Nummer (1390) noch in Frage, zitiert aber die- ‚selbe später (im Consp. Fl. Graec. IT, 378) riehtig unter V. malacotrichum Boiss. et Heldr. : ; Nach Formanek und Vandas soll nun diese Art auch bei Demirkapu *in Macedonien vorkommen, doch ist mir dort diese doch sehr ansehnliche Bru Pflanze trotz mehrfachen Besuches nirgends begegnet, wohl aber — in .. groBen Beständen unmittelbar am Fuße der Felsen und am Wege — eine . andere, in der Tracht jenem mitunter nicht unähnliche Art, nämlich Verb. Baldaccii Degen (Ost. Bot. Zeitschr., 1896, p. 416), die häufig 115, mitunter aber — und dann verzweigt — auch 3—4 m hoch werdend, nun . &ber von Formanek überhaupt nicht erwähnt wird! Da diese Art dem — V. Prusianum Boiss. nächstverwandt ist und Formanek in seinen fehler- = reichen Veröffentlichungen von dort auch bald ,,V. Prusianum“ anführt, — bald von gleicher Stelle „V. malacotrichum‘ angibt, so ist angesichts der . meist völlig ungenügenden, in den vielen Fällen unbestimmbaren Beleg- *Xemplare Formanekscher Sammelweise, mit Sicherheit anzunehmen, > daß falsche Bestimmungen vorliegen und beide Angaben auf das dort - in Neue. auftretende X... Baldaceii Pedes bezug. nehmen — dies um so ` S o» 136 o J. Bornmüller. 488 mehr, da V RV überhaupt keine Belegexemplare von ,,V. Prusianum“ im Herbar Formaneks vorfand. \ 4. Verbascum seardieolum -Bornm., spec. nov. — Sectio Thapsis. — Syn.: V. heterophyllum Griseb. Iter Rumelic. IL, 2, 303 (nomen nudum); non Velenovsky, 1888, flor. Bulg., p. 417 (1891) V. Garganicum Ten. var. heterophyllum Griseb., descriptio in Spicil. II, 48 (1843); Boiss. fl. Or. IV 303 (als „V. Prusianum Boiss. f. alpina caule simplice foliis minoribus von der Kobelica !). 'Sar-dagh: Südhang der Kobelica, obere Waldregion (loc. class.) oberhalb Vejice, 1700 m (VIII. 1917; Bornm. no. 1627 b). Leider fand ich von der kritischen Art nur ein kleines Fruchtexemplar, dieses aber an den von Grisebach besuchten Hängen oberhalb Vejice (= Waitze), so daß an der Identität mit der Grisebachschen Pflanze, deren Diagnose sie auch entspricht, kaum zu zweifeln ist. Nach der ge- nauen Beschreibung Grisebachs hat seine Pflanze weißen Filz der Fila- mente und herablaufende Antheren an den beiden größeren Staubfäden, gehört somit sicher der Sektion Thapsus an; denn man könnte leicht geneigt sein, mein Fruchtexemplar für eine Art ganz anderer Verwandt- schaft, nämlich für V. heterophyllum Velen. (Original in meinem Herbar!), zu halten, dem es in der Tracht, Form und Behaarung der unteren Blätter ungemein ähnelt. Velenovsk fs Pflanze, die ganz zufällig den gleichen Namen (heterophyllum) erhalten hat, ist dagegen eine Art der Sektion — Lychnitis und besitzt violetten Filz der Filamente. — Die Pflanze der Kobelica zu V. Prusianum Boiss. zu stellen, war seitens Boissier offenbar nur ein Notbehelf. Nach den selbstgesammelten zahlreichen und instruk- tiven Exemplaren von V. Prusianum Boiss. von Brussa (Prusa) am Fuße des bithynischen Olymps hat die Pflanze der Kobelica in der Tat recht . wenig gemein: Ihr fehlt das drüsig-schmierige Indument der Kelche . und oberen Stengelteile (Blütenstand), und die Form der grundständigen Blätter, die bei der Pflanze des Sar-dagh schmal lanzettlich, bei echtem Y: Prusianum Boiss. aber breit-eifórmig (bis 10 em breit!), vóllig anders behaart sind, auch eine ganz andere Nervatur aufweisen, läßt ebenso- li eine Vereinigung mit dieser — auch nicht als Varietàt oder f. alpina —. : — Das dem V. Prusianum Boiss. verwandte V. Baldaceii Degen. i sit dena eine sehr distinkte Art, ungemein reichdrüsig am ganzen Stengel, Blattoberfläche, Blattrand und Kelchen; sie hat violette Staub- .. füdenwolle und steht somit unserer Pflanze ziemlich fern. — Zur Nomen- ` klatur ist zu sagen, daß Velenovsky, nachdem Grisebach selbst den . Namen V. heterophyllum Griseb. (nomen nudum) eingezogen und "s seine. Pflanze als Varietät (f. heterophyl'um) einer anderen Art — obschon mit Unrecht — untergeordnet hatte, bei Aufstellung seiner bulgarischen neuen Art völlig im Recht war, den frei gewordenen Namen nheterophyllu n“ für seine Pflanze in Anspruch. zu nehmen. Es ist also’ tere aber rite publizierte Velenovskysche Name abzu- : Grisebachsche. Pflanze ein neuer zu wählen ge- selbst ist in Gr isebachs rede (l. ae unter i Neues und Bemerkenswertes über Verbascum-Arten Mazedoniens. 137 : 489 V. Garganicum B. heterophyllum nachzulesen. Weiteres Material ist abzu- warten. 5. Verbascum gloeotrichum Haußkn. et Helde. — Symb. ad fl. Graec. in Mitt. Thür. Bot. Ver., N. F. X (1897), p. 49 G,V. glacotrichum ^ cfr. Haläcsy Consp. fl. Graec. II, 385; Fußnote). — Subsp. V. Doiranense Bornm. planta quamvis elata (60—80 em alta) omnino multo gracilior ac typus Thessaliae, floribus longius pedicellatis, pedicello calyce sae- pissime duplo longiore, calyce ac in typo eximie (duplo fere) minoribus, ` bracteis parvis et angustioribus, capsulis parvis calycem evidenter (plus tertia parte) superantibus; insuper glomerulis paueifloris laxioribusque, corolla maxima, 3,5 em diametrica. Veles: In der Topolkaschlucht in heißen Lagen, 200 m (28. Mai 1917; Bornm. no. 1618, flor.), — Doirangebiet: Hügel mit immergrünen Eichen (Quercus coceifera) oberhalb Hudova, 2—300 m (6. VI. 1917; Bornm. no. 1616; Fleisch no. 34; flor.); bei Kaluékova 150—900 m (30: VI. 1917; Bornm. no. 1617). Gegenüber den von Haußknecht gesammelten üppigen Exem- plaren aus dem Pindus, wovon im Herbar Haußknechts gegen 10 Bogen aufliegen — und damit übereinstimmend die Sintenisschen Exsikkaten 'ebendaher — besitzt unsere Pflanze von Veles und dem Doirangebiet einen viel zierlicheren Wuchs, weicht aber doch in der Gesamtheit ‚aller Individuen so erheblich ab, daß mehr als eine bloße Varietät vor- zuliegen scheint. Die viel kleineren Kelche sind nur halb so groß, als die ebenfalls kleinere Kapsel, während die Blüten bzw. Fruchtstiele teilweise wieder verhältnismäßig lang, d. h. länger als beim Typus sind. Auch die viel schmäleren und kurzen Hochblätter beeinträch- tigen nicht wenig das Gesamtbild der Pflanze. — Beim Typus sind da- . Regen die Kelche so lang als die mehr eifórmige (nicht längliche, mehr SCH elliptische) 5 mm (nicht 4 mm) lange Kapsel, die von einem ebenso langen, . relativ kürzeren Stiel getragen werden. Haußknecht reiht daher i ‚seine Art der Gruppe Glomerulosa ein, während man die Unterart zur Lyehnitidea-Gruppe zu stellen sich genötigt sehen, bzw. ohne Kenntnis des Typus dort unterbringen müßte. — Eine noch extremere, aber ~ durchaus normal entwickelte Form der gleichen Art begegnete mir bei . Kalu&kova : hier sind die Kelehe kaum 2 mm lang, die Hochblätter zeichnete die Form als var. mieroealyeinum Bornm. Die Blattgestalt der : Rosette und. des Stengels, sowie das Indument entspricht dabei (wie bei der Unterart) völlig dem Typus. Hybrider Einfluß ist als ausgeschlossen zu betrachten. EE EN . 6, Verbaseum adenanthum Bornm., spec. nov. — Sectio Lychnitis Bth.s Lyehnitidea Bth. vel grex nova inter Lychnitidea Bth. et Leiantha Bth. intermedia, a priore discedens corolla dense glandulis pellucidis Punctata et insuper extus saltem centrum versus parcissime stellato- nentella, a posteriore disjuncta calycis (ad basin usque fissi) laciniis waneosis corollaque extus non glaberrima. — Species nova (ad interim) kürzer als die Fruchtstiele und die Kapseln sind nur 3 mm lang. Ich be- 138 J. Bornmüller. 490 ) prope Verbascum humile Ika. eollocanda, cujus in affinitatem naturalem planta nostra quamvis specifice distinctissima pertinere videtur. Planta biennis, undique (sub lente) indumento longirameo-stellato adpressiusculo parce araneoso opaco- vel plumbeo-virens, rosularum novellarum tantum foliis intimis dense albido-stellato-tomentosis, externis | uti folia caulina et basalia plantae fructiferae non evanida et caules ipsi mex glabratis et opaco-viridibus: foliis rosularum 15—20 cm diame- tientibus numerosis (12—20) maximis (externis) anguste oblongo- vel obovato-lanceolatis subacutis, in petiolum e. 2—3 em longum sensim ` ` attenuatis, 12 em usque longis et 1,5 em latis, margine subintegris vel ob- EC tuse erenulatis supra sparsim subtus densius stellatis subcanisque; foliis caulinis infimis et (sub anthesi) basalibus crassiusculis breyiter petiolatis vel subsessilibus ceteris sessilibus; caule in parte inferiore tantum folioso ` I 60—80 em alto, tenui (2—4 mm tantum crasso), mox (infra medium) in paniculam laxiusculam soluto, foliis superioribus valde diminutis; pani- culae pareissime stellato-araneosae viridis rarius brunneae ramis graci- libus simplicibus vix semipedalibus (5—12 em longis); bracteis lineari- lanceolatis vel lanceolato-subulatis perparvis; fasciculis remotis 2—5- floris; pedicellis tenuibus partim calyce duplo longioribus partim ei aequi- longis, densiuscule stellato-tomentellis, pilis stellatis non adpressis; calycis ad basin usque partiti laciniis linearibus obtusis, 2 mm (demum 3 mm) longis, paree araneosis demum glabratis; corolla lutea, 2,5—3 cm dia- metrica (!), glanduloso-punctata, extus centrum versus pareissime et spar- sim pilis stellatis (radiis teneris longis paucis) obsita; filamentis ternis fuscis ad apicem usque dense barbatis, binis longioribus sanguineis ad tertiam partem superam usque lanatis superne glabris; barba filamen- torum omnium albida vel interdum perpallide violascente; antheris omnibus reniformibus; capsula ellipsoideo-cylindrica, tomentella demum ` glabrata et viride (pilis stellatis laxiuseulis, nec adpressissimis), 5—6 (— 7) mm longa, calycem duplo superante. ` Macedonia: In rupestribus (granitieis) montis Treskavee ditionis oppidi Prilep, 1000 m, raro (13. VI. 1918; Bornm. Plantae Macedoniae no. 4765, 4766 e fl. et fr.). Im Gesamtbild erinnert die neue, im Gebiet nur an einer kleinen Stelle, aber hier in zahlreichen Exemplaren angetroffene — Art (keinesfalls hybriden Ursprungs!) zunächst an das bulgarische V. hu- ` [ . mile Janka; auch ist sie allein nur mit dieser zu vergleichen, da andere > . Arten gar nicht in Betracht kommen. V. humile Janka, das mir in mehreren ` Exemplaren von Harmanli (VI. 1901; leg. Stříbrný) und vom klassischen . Standort Slivno (bei Catalkaje: 21. VII. 1893, leg. Wagner) vorliegt. . unterscheidet sich auf dem ersten Blick durch grazilerem Wuchs, schmálere und vor allem länger gestielte Grundblätter (Stiel oft länger als ein ` Drittel der Blattspreite selbst) deren Rand deutlich und oft sehr kräftig ` d fast eingeschnitten kerb- bezw. sägezähnig ist; auch die am Stengel selbst ` ` befindlichen Blätter sind gestielt (bei V. adenanthum. sitzend) und ebenso ` ` gezähnt (nich fast ganzrandig und nur ganz schwach kerbzähnig). Ebensoist ` ` das se der ganze n e verschieden: Bei y. humile Jka. ist der E ER Aë Neues und Bemerkenswertes über Verbascum-Arten Mazedoniens. 139 491 weißliche Sternfilz fest angedrückt, so daß die Blattunterseite und die eben- ‘so behaarten Kapseln wie angeschimmelt erscheinen, bei der neuen Art sind die kurzen Sternhaare etwas abstehend, so daß die glanzlosen, etwas bleifarbenen Blätter im Kolorit und Bekleidung an gewiße Leontodon- Arten erinnern. Die Kapseln selbst sind bei V. adenanthum bedeutend größer (6—7 mm lang) — sie sind im ausgewachsenen Zustand von licht- grüner Färbung und kurz etwas abstehend behaart — und ebenso sind hier die Korollen bedeutend größer. von 2,5—3 em Dürchmesser (nicht 1,5—2 cm) und diese sind auf der Außenseite nur von ganz wenigen Stern- haaren bekleidet, dazu aber fast auf der ganzen Fläche von durchsichtigen Drüsen.punktartig bedeckt, die den Blüten von V.Awmile Jka. (mit reiche- rem Sternfilz auf der Außenseite) fehlen. Die Kelche schließlich sind bei der neuen Art fast bis zum Grunde geteilt und bald verkahlend, bei V. humile Jka. weniger tief gespalten und erheblich kleiner. Durch die fast kahlen, aber dicht drüsig-punktierten Korollen nähert _ sich die neue Art der Gruppe Leiantha Bth. Will man solche Arten, die diesbezüglich — durch das Vorhandensein dieser Drüsen — eine Mittel- stellung zwischen der Lychnitidea-Gruppe und jener der Leiantha Bth. einnehmen, ausscheiden und als eine eigene Gruppe betrachten, so wird dieser auch V. gloeotrichum Haußkn. et Heldr. zuzustellen sein, das Hauß- knecht anfänglich als eine der Leiantha zugehörige Art auffaßte, später aber zur Gruppe Glomerulosae stellte. Daß die in Macedonien auftretende durch längere Blütenstiele und die Kleinheit der Kelche gut charak- terisierte Unterart dieses Typs (subsp. V. Doiranense Bornm.) wiederum zur Gruppe Lychnitidea Bth. zu stellen wäre, wurde oben erwähnt. 7. Verbaseum Heldreiehii Boiss. — V. Banaticum Schrad.! — V. Held- reichii Boiss. wurde im Jahre 1856 nach südmacedonischen, von Held- Teich bei Saloniki gesammelten Exemplaren beschrieben, ohne daß hierbei ` freilich der sehr nahen Beziehungen zu V. Banaticum Schrad. gedacht wird. Ebenso vermissen wir in Boissiers Flora Orientalis IV (1879), - P. 326 eine diesbezügliche Notiz, wie wir es doch sonst in solchen Fällen bei — Boissier gewohnt sind. Eine Erklärung dafür findet sich auf S. 330, . Wo die Unterschiede des V. Orientale M. B. gegenüber V. Austriacum Schrad. und auch V. Banaticum Schrad. vermerkt werden, woraus hervor- . geht, daB Boissier noch die irrige Annahme der älteren, Autoren Heuffel, Fuß und Schraders selbst teilt, daB V. Banaticum Schrad. zur Gruppe — der Arten mit violetter Staubfädenwolle (V. nigrum L., V. Austria- ` cum Schrad., V. Chaizii Vill. usw.) zählt, also bei Behandlung von V. Held- - Télehii Bois: (filamentorum lana albida) gar nicht in Frage kommt. Richtig . gestellt. finden wir die neuerdings jetzt allgemein anerkannte Ansicht, — daB V. Banaticum Schrad. weiße Staubfädenwolle besitzt, bereits in Se Reichenbach, [cones (Bd. 20, S. 20: nicht 16!) vom Jahre 1862 (Tafel .— MDCVIM: Text und Tafel stimmen diesbezüglich überein und ebenso — hat natürlich die, am klassischen Standort, Orsova im Banat, sehr häufige SS Pflanze, wie auch Dr. von Degen betont (Verh. d. Zool.-bot. Ges. Wien ‚4002, p. 357), stets weiße Staubfädenw olle. Ich selbst sammelte sie dort | 140 J. Bornmüller, 492 ebenfalls nur in dieser Form und auch die in Kerners Flora exsicc. Austro- Hung. ausgegebenen Exemplare stimmen damit überein. — Verbreitet: ist V. Banaticum Schrad nicht nur über Südungarn, Serbien, Bulgarien und Rumänien, sondern auch über ganz Macedonien; ich traf es hier häufig . am Sar-dagh und bei Üsküb und südwärts bis zum Doiran- und Ochridasee. Aber auch Exemplare, die ich in früheren Jahren (1891) zusammen mit Rintenis am Athos (usw.no. 807, 826) gesammelt und die Halác y seinerzeit ganz richtig als V. Heldreichii Boiss. bestimmt hatte, lassen keine spezifi- schen, noch sonst stichhaltigen Unterschiede erkennen und sind ebenfalls als V. Banaticum Schrad. zu bezeichnen. Das gleiche betrifft die Pflanze Thessaliens, gesammelt von Haußknecht (als V. Heldreichii . Boiss.) und von Maire, welch letzterer seine Pflanze übrigens als V. Banaticum subsp. Heldreichii (Boiss. Maire et Petitmengin bezeichnete. Jedenfalls ist die Pflanze der Umgebung von Saloniki von V. Banatieum Schrad. nicht verschieden und Boissiers Diagnose seines V. HeldreichWi selbst . paßt in allen Einzelheiten genau auf V. Banaticum Schrad.! | Die von Velenovsky (in Flor. Bulg. Suppl. 208) hervorgehobenen Unterschiede erweisen sich ebensowenig als stichhaltig, wie die Angaben Haläcsys (Consp. fl. Graec. IT, 338), welcher sich wiederum wortgetreu auf Vele- novsky beruft. Der Name V. Heldreichii Boiss. záhlt fürderhin zu den .. Synonymen des V. Banaticum Schrad.; denn nur zufolge eines Irrtums . ist die Boissiersche Art aufgestellt worden und Unterschiede liegen nicht vor. Zu den Synonymen des V. Banaticum Schrad. zählt aber auch noch V. Belgradense L. Keller (Verh. d. Zool.-bot. Ges. Wien 1902). Diese Pflanze wurde nach kultivierten Exemplaren des Botanischen Gartens in Wien beschrieben, deren Same aus Südserbien (Vranjska Banja bei Vranja; als nicht aus der Umgebung Belgrads, wie man doch annehmen müßte!) stammte. 'Die Aufstellung dieser „Art‘“ fußt auf der gleichen irrtümlichen Annahme bezüglich Farbe der Staubfädenwolle des in Ver- gleich gezogenen V. Banaticum Schrad., fand aber seitens des Autors bereits. noch im selbigen Jahre 1902 (Verh. Zool.-bot. Ges. Wien 1902, p. 357) eine Richtigstellung auf Grund der von Dr. von Degen erhalten Aufklärungen — freilich ohne die "Art. selbst einzuziehen. Jedenfalls = kann sich nach Hinfälligwerden dieses wichtigsten Unterscheidungsmerk- males (Farbe der Staubfädenwolle), die „neue Art“ nieht halten, eine . Ansicht, der auch Freund Dr. von Degen — ebenso wie bezüglich V. Held- . reicht Boiss. — beipflichtet. Übrigens habe ich gerade von Vranja, d ‚ebenso wie von Belgrad, recht instruktive selbstgesammelte Exemplare .. in meinem Herbar, die beide untereinander und auch mit Exemplaren vom: klassischen Standort (Orsova) genau übereinstimmen*). Daß die Grofe der Blüten je nach dem Grad der Entwicklung wechselt, ist lan bekannt; Reichenbachs Ge Bee 1. GE mit relativ 3 rer dei MR : M das SN por der in Wien. (19023 kultivierten | Wilh. Becker: Zur Veilchenflora Bulgariens, 141 ; 493 großen Korollen ist offenbar nach kultivierten Individuen angefertigt worden. ; Zu dem von Solacolu in Ann. scient. de l'Univ. de Jassy X, 1920, p. 460—475 (ex Degen in litt.) angeführten „V. Banaticum Schrad. f. Heldreichii Solacolu aus der südlichen Dobrudscha, der eine ,in- florescence en panieule* und oblong-elliptische Kapseln, die doppelt so langals der Kelch sind, zugeschrieben werden, bemerkt Dr. von Degen daß in der Dobrudscha tatsächlich eine dem V. Banaticum Schrad. ähn- liche Pflanze vorkomme, die sich von diesem durch bedeutend längere Kapseln unterscheidet und die er seit 15 Jahren als var. longiearpum Deg. et Prod. in seinem Herbar liegen habe. Diese ganz eigenartige Pflanze ähnelt in der Kapselform ungemein dem V. eylindrocarpum Freyn et Sintenis aus dem nórdlichen Kleinasien, ist aber von diesem durch Blatt- Gestalt und Art der Behaarung spezifisch verschieden. Keinesfalls hat aber die Pflanze der Dobrudscha Ansprüche auf den Namen V. Heldreichii Boiss. — sei es auch nur als Varietät von V. Banaticum Schrad. — zu machen. Däs Areal dieser var. longicarpum Deg. et Prod. scheint ein eng- begrenztes zu sein; südlich der Dobrudscha in der Umgebung von Varna, wo ich im Jahre 1886 Exemplare des V. Banaticum Schrad. mit vóllig ausgereiften Kapseln. einlegte, tritt wiederum die ganz typische Form dieser Art auf. XXX. (CX XV). Wilh. Becker: Zur Veilchenflora Bulgariens. Herr N. Stojanow, Assistent am Bot. Inst. d. Univ. Sofia, hatte . die Freundlichkeit, mir eine Kollektion Violen zu übersenden. Die Durch- Sicht ergab folgendes Bemerkenswerte aus der Flora Bulgariers. | 1. Viola pseudomirabilis Coste in Bull. Soc. bot. Free. 40 (1893). p. CXV; ` ex affin. V. mirabilis L.; bisher nur von einem Standort in Südfrankreich bekannt (Ste.-Eulalie- Fus Cernon, Aveyron), kommt auch bei Zaribrod A . Vor, gesammelt IV. 1912 (Herb. Univ. Sofia et W. Bekr.). Die bulgari- -schen Exemplare gleichen in Habitus und Form den französischen; ste sind um ein geringes kleiner und außerdem sehr kahl (vereinzelte Härchen treten an den obersten Blättern auf), während die mir vorliegenden fran- S Zósischen Pflanzen an Blättern und Nebenblättern + deutlich behaart CS Sind. Es unterliegt keinem Zweifel, daß V. pseudomirabilis Coste eine ` gute Art ist, die ihre Entstehung nicht einer Bastardierung — etwa der _ V. mirabilis L. und Riviniana Rehb. — verdankt, wie bisher angenommen .. Wurde. Wenn sie auch Ähnlichkeit mit V. mirabilis X Riviniana f. axilli- _ flora hat; so entsprechen doch ihre Merkmale nicht denen der genannten Hybride. 2. Viola Jordani X Riviniana nom. nov. — Sd V. bulgarica W- Becke. in Öst. bot. Z. (1905) no. 11; — V. silvestris X Vandasii W. Bekr. dei y. provincialis X silvestris W. Bekr. in Beih. Bot. Ctrbl. XXVI. 142 | C. A. Ugrinski. 494 2. Abt. (1910). — Deser.: W. Bckr. in Öst. bot. Z. l. c. — Backowo, Rho- dopeu; Stanimaka, inter parentes V. Jordani Hanry (= V. provincialis -. Burm., Vandasii Vel., danubialis Borb.) et V. Riviniana Rehb. Die V. Ri- - viniana Rchb. des Gebietes neigt zur Unterart V. Sieheana W. Bekr. 3. Viola Grisebachiana Vis., auf Kalkfelsen an dem Gipfel Jel-Tepe auf dem Peringebirge, gesammelt VIII. 1921. 4. Viola rhodopeia W. Bekr., Kostenez-Balkan VIII. 1919. 5. Viola delphinantha Boiss., Ali-Botusch-Gebirge auf Kalkfelsen - oberhalb Paril, 11. VIII. 1920. XXXI. (CXXIV). C. A. Ugrinski: Diagnoses specierum trium generis Orchis nondum vel imperfecte descriptarum. Diese Arbeit. wurde im Jahre 1917 als Manuskript in einer Anzahl von 60 Stück in der Stadt Woltschansk (Süd-Rußland) gedruckt. Die dazu gehörigen Abbildungen aller 3 Arten findet man außer in der erwähnten Arbeit auch in der Abh. Naturf. Ges. Charkow 1918 unter dem Titel: „Orchis elegans Heuff, und deren Hybride mit O. coriophora L. in der Flora von Süd- Rußland.“ Fedde. Anno 1906 haud procul a Charcovia species generis Orchis inveni quam hybridam inter Orchidem elegantem Heuff. et Orchidem coriophoram L. esse existimavi. ' Specimina huius plantae Parisios ad Cl. E. G. Camus remisi (non solum in statu sicco, sed etiam in vivo). Qui alia specimina pro Orchide parviflora Chaub. habuit, alia vero speciem novam esse existimavit, et mihi, ut huie plantae nomen darem, proposuit. Hane plantam ultimam — phyllis perigonii exterioribus patulis non coalitis — Orchidem Reinhard? nominavi (eam Cl. Rectori Universitatis Chareoviensis Ludwigo a Rein- hard dedicavi) Sub hoc nomine planta a Cl. Camus descripta est in opere eius, cui titulus: „Camus et Bergon. Monographie des Orchidées d'Europe ete. 1908“ (p. 230). Postero tempore variis provinciae Chareoviensis locis multa specimina plantarum inveni, quae inter Orchidem elegantem Heuff. et Orchidem coriophoram L. hybridae esse videntur. Utrum hybridae originis sint,’ an non — est quaestio, quae per experimenta explicanda est. Pro notis vero externis omnes plantae nostrae in tres species dividendae sunt: 1. Flores parvi, quales Orchis coriophora L. habet. . . . . . . . . .2 — Flores multo maiores, pu bc n floribus Orchidis elegantis Heuff. PHONE Quo Se. o s ln o T. o. 0. Kelleriana Ugr. 2. Phylla perigonii omnia in pores conniventia, vel externa apice GEN Cus ou ox ue e 0. pseudoparvitlora Ugr- — Phylla perigonii externa patula, non coalita; flores paulo palli- dores e a a. ar c vod c Fs ©. Reinhardii Uer, | distincta tractandam esse. Diagnoses specierum trium generis Orchis, 143 495 De his speciebus quae sequuntur dicenda sunt: I. Primo tempore, cum unum ex parentibus plantarum nostrarum hybridarum, secundum auctores florae Rossicae, pro O. laxiflora Lam. haberem, plantam nostram (speciem secundam) O. parvifloram Chaub. esse eXistimavi. Postea vero, studio diligenti Orchidis florae nostrae, . quae O. laxiflora Lam. nominabatur, exacto, conclusionem feci, hane plantam O. elegantem Heuff. esse. (Haec planta in tabula nostra Fig. 1 illustrata est.). Orchidis vero parviflorae Chaub. parentes O. ensifolia Vill. et O. coriophora L. sunt. Itaque planta nostra (O. eleg. x O. corioph.) et 0. parviflora Chaub (O ens. x O. corioph.) iam origine inter se differunt. Qua de causa anno 1913 in disquisitione mea, quae inscribitur: „Orchis cekgans Heuff. und deren Hybride mit Orchis coriophora L. in der Flora Rußlands“ (in Actis Societatis rerum naturalium Universitatis Chareoviensis. 1913. Volumen XLVI), hane speciem Orchidem pseudo- parvitloram m. nominavi. - : Hue plantae florae Rossicae-Meridionalis pertinent, quae inter O. ele- gentem Heuff. et O. coriophoram L. mediae sunt, habitu ae omnibus notis Orchidi parviflorae Chaub. simillimae et fortasse parentibus ac areae geo- graphica solum ab illa differentes. Ante annum 1912 plantam hanc 0. parvi- lloram Chaub. (et O. parvifoliam — lapsu calami) nominabam in operibus meis: 1. „C. Ougrinsky. Quelques plantes rares de la flore de Kharcoff.“ 1910 (Nr. 20a) et 2. ,C. Ugrinsky. Schedae ad floram distrieti Achtyriensis provinciae Charcoviensis. Pars I.“ 1912 (Nr. 114). . II. Ad Orchidem Reinhardii primum omnia specimina hybrida (O. eleg. X O. corioph.) referebam, quibus phylla perigonii externa non connivent. ltaque huc plantas floribus multo (subduplo) maioribus, anno 1911 in pratis fluminis Worsklae collectas, rettuli. Hae plantae in opere meo, quod supra memoravi (Schedae etc.) sub nomine O. Reinhardii citatae sunt (p. 354 Nr. 114). Postea vero, cum studium diligentissimum omnium notarum plantarum mearum absolvissem, atque cum viro doctissimo D-re Gotfriedo Kellero in Aarau (Helvetia) per litteras collocutus essem, mihi persuasum habui, plantam, anno 1911 collectam, pro specie Tum plantam hane sub nomine Orehidis Kellerianae anno 1913 descripsi (rossice) eamque Cl. D-ri G. Kellero | - dedicavi (op. cit.: O. eleg. Heuff. ù. d. Hybride etc. p. 150/4 Nr. 3). magnitudine inter O. eleg. et O. corioph., media. tiuseula, numero 7—8. Ad6 mm lata, 9—11emlonga. Bracteae 2-3 mm latae. 1013 mm longae. obtusiusculae, purpurascentes; flores superant. ` Omnium specierum harum descriptio brevis non nisi rossice publicata est. Quae species ne pro nominibus nudis tractarentur, hae diagnoses latine publieantur. Animadversio I.: Omnes dimensiones ad plantas siecas pertinent. Animadversio IL: Longitudo labelli ab margine ad ostium calcaris ` indicatur. - Orchis pseudoparviflora Ugrinski 1913, spec. nov. — Tubera ovalia, Folia lanceolata, acu- * ab oppido Achtyrka, prope pagum Czernetezina (prov. Chareov.) inveni. H4 C. A. Ugrinski. Ze Spica laxior quam spica Orchidis coriophorae L. (florum ` distantia 7—12 mm) est; cireiter 20 flores habet. Flores opaco-purpurei, fus- cescentes, magnitudine paulo majores, quam flores O. coriophorae L. Odorem iniucundum habent. Phylla perigonii acuta vel acutiuscula, omnia in galeam conniventia (externa interdum a pic e paulo declinata). Externa circiter 2,5 x 6,5 mm; interna — 2,5 x 5mm. Labellum tri- lobum, subrotundum, eadem fere forma ac O. coriophorae L., fuscescens, in medio pallidius, maculis paucis opacis punctatum. Ad 7 mm longum, ad 6 mm latum. Calcar ad 9 mm longum, circiter 1 mm latum. Orchis Reinhardii Ugrinsky 1908 spec. nov. — Antecedenti similis, sed: Folia numero 6, basin spicae attingentia, ad 12 cm longa, ad 6 mm lata. Bracteae acutae, flores superantes; circiter 20 x 4 mm. Spica laxior, quam spica superioris speciei (distantia florum $—12 mm); 16—18 flores habet. Flores paulo majores et pallidiores. Phylla peri- gonii obtusa, interna solum conniventia (c. 2 x 6 mm), externa vero patula (c. 2,5 x 7 mm). Labellum trilobum, rotundum, emarginatum, circiter 6,5 mm longum, 8 mm latum. Calear ad 7 mm longum, c. 1 mm lati. te? Orchis Kelleriana Ubi. 1913, spec. nov. — Habitus habitui Orchidis elegantis Heuff. propior. Tubera ovalia, eadem fere magnitudine ` ac O. elegantis Heuff. Folia numero 5—6, ad 12 mm lata, 15— 20 cm longa. Bracteae acutae, purpurascentes, germen superantes, c. 3,5 x 22 mm. Spica plane laxa (disi. fl. 13—18 mm), 18—19 flores habet. Flores magnitudine floribus O. elegantis Heuff. propiores, eiusdem fere coloris. Phylla perigonii interna. conniventia, ad 6 mm longa 2 mm lata. Phylla perigonii externa divaricata, c. 8 x 3,5 mm. Labellum, trilobum, subrotundum vel transverse-obovatum, emargina- tum, omne fere maculis pictum, e. 8 mm. longum, 10—12 mm latum. ` Calcar ad 10 mm longum, c. 2,5 mm latum. | Orchidem pseudoparvifloram in pratis provincae Charcoviensis, in districtis Charcoviensi, Zmievensi' et Achtyriensi inveni. Plantas simil- limas etiam I. Ww. Wankow (Jalta) in Tauria (haud procul a Kokkoz, prope Jalta) invenit. = Orchidem Reinhardii in pratis distrieti Charcoviensis inveni. 4 Orchidem Kellerianam in pratis fluvii Worsklae, haud procul D Omnes tres species florent fine Maii et initio Junii (stylo Juliano). Repertorium specierum novarum | regni vegetabilis. Nr. 513/523 XVIII. 10—18 :15. Okt. 1922 M /XXXII Hubert Winkler: Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. Bei der Bestimmung der von Dr. Limpricht?!) in China gesammelten Leptodermis- Arten war ich, da ich authentisches Vergleichsmaterial nicht genügend zur Hand hatte, auf die Vergleichung mit den Beschreibungen angewiesen. Dabei merkte ich, daß hier eine Gattung vorliege, deren Arten z. T. sehr schwierig zu unterscheiden seien. Die Beschreibungen sind natür- lich nicht unter einem einheitlichen Gesichtspunkt abgefaßt und erweisen sich deshalb in diesem Falle als unzulànglich, weil die Arten z. T. sehr ähnlich sind, im Aufbau wie in der Gestalt und Nervatur der Blätter und in den Blüten; die in dieser Beziehung gegebenen Merkmale der Beschrei- bungen sind daher oft kaum vergleichbar. Anderseits. tritt in manchen . Eigenschaften, wie Behaarung und Zahl der Narben, bei gewissen Arten wenigstens wie es scheint, eine starke Veränderlichkeit hervor, so daß auch _ die Angaben hierüber erst bei einem systematischen Vergleich des Materials "UR brauchbar werden. Hat man das gesamte Material vor sich, so sind manche Arten und Artgruppen wohl gut charakterisiert, doch lassen sich die Unter- schiede so schlecht durch eine kurze Formel*ausdrücken, daß mir ein ` der natürlichen Gliederung der Gattung entsprechender: Bestimmungs- sehlüssel nicht gelingen wollte. Der Schlüssel ist deshalb künstlich. Ich — gebe daher die Arten in der Aufzählung so, wie sie mir zusammenzugehören scheinen. Mehr als eine lineare Aneinanderreihung zu liefern, ist mir augenblicklich nicht möglich. Einige Arten stehen wohl auch ziemlich isoliert da. Vielleicht liefert die wohl der inneren Fruchtschale entstam- .. mende netzige Samenhülle noch Gruppen- oder gar Artunterscheidungs- merkmale; sie ist aber bei vielen Arten unbekannt. | Die Gattung Leptodermis läßt sich, wenn auch die einzelnen Merkmale E nicht durchgehend verschieden sind, zwanglos in zwei Formenreihen gliedern, die ich als Sektionen unterscheide. Die eine Reihe ist dadurch . Bekennzeichnet, daß die Blüten mehr oder weniger dicht gedrängt stehen "und daher z. T. köpfenförmige Infloreszenzen bilden. Dies wird dadurch erreicht, daß an Langtrieben oder an langen seitlichen Kurztrieben in dem Winkel des obersten, nicht selten reduzierten Blattpaares 5 bis 7 oder Wohl auch noch mehr Blüten in einer Reihe stehen (wobei statt der BERN: .' lichen Blüten Kurztriebe auftreten können, die ihrerseits erst wieder |. ..3) Vgl. W. Limpricht, Botan. Reisen in den Hochgebirgen Chinas und Ost-Tibets, Beiheft zum Repertorium. Berlin-Dahlem 1922. ~ Repertorium specierum novarum. (XVIIL) 15. X. 1922. : Us 10 E Hubert Winkler. Blüten tragen), und außerdem — unter sich immer gekreuzt — weitere Reihen von 3 bis 5 Blüten in den Achseln der dicht an das oberste Blatt- paar herangerückten 2 oder 3 Blattpaare. Die nächst tieferen Blattpaare gewinnen immer ‘größeren Abstand voneinander. Sie tragen oft wieder meist. -+ gestauchte blütenlose Blatttriebe oder auch kurze Blütentriebe, oder zuweilen (z. B. bei L. lanceolata Wall.) serial mehrere längere Triebe, an deren Spitze sich die kopfige Anordnung der Blüten wie am Haupt- trieb wiederholt. Im letzten Falle ergibt sich ein trugdoldenartiger Ge- samtblütenstand an den Haupttrieben. Bleiben die blühenden Seiten- triebe kurz, so hat der Gesamtblütenstand mehr traubige Form. Bei wenigen Arten (z.B. L. Purdomii Hutchins.) treten die Blüten am Ende der Lang- und Kurztriebe zwar nur einzeln oder zu zweien oder dreien auf, so daB nicht gerade kopfige Bildungen zustande kommen. Trotzdem ist als Bezeichnung für diese ganze Gruppe wohl der Sektionsname @lom>ratae angebracht. i Die andere Gruppe móchte ich dagegen als Sekt. Pauciflorae bezeich- nen. Bei ihr treten die Blüten (soweit bis jetzt bekannt) ausnahmsweise zwar auch endständig an Langtrieben auf, gewöhnlich aber nur an ganz oder wenigstens ziemlich stark gestauchten Kurztrieben, und zwar meist nur endständig in vollen oder verarmten Dichasien. Selten finden sich auch noch in den Achseln des nächsthöchsten Blattpaares in derselben : . Anordnung Blüten. Hier kommt es also weder zur Bildung von kopfigen Einzelblütenstánden, noch von trugdoldenfórmigen oder traubenfórmigen Gesamtinfloreszenzen. Sehr gestauchte sterile Kurztriebe — also rosetten- artige Blattbüschel — sind beiden Gruppen gemeinsam; bei den Pauei- florae sind sie aber oft (z.B. L. Potanini Batal., L. Dielsiana H. Winkl.) schon an den Langtrieben I. Ordnung allein vorhanden, so daß die Sträucher dann — soweit sie normal gewachsen sind — ein starres, nur mit schein- baren Blattbüscheln besetztes Rutensystem bilden werden. Bei Beschädi- gung, wie Tierfraß, können die Kurztriebe sich aber auch mehr oder weniger verlängern, so daß die Blattpaare dann auseinander gerückt er- scheinen. ` Dieses Verhalten ist bei anderen Arten (z. B. L. nigricans H. Winkl.) normal. Hier werden die Kurztriebe I. Ordnung sogar zu Langtrieben, die ihrerseits erst die sterilen und blühenden Kurz- triebe erzeugen. Es kann die Verzweigung auch noch um eine höhere Ordnung (oder vielleicht noch weiter) fortgeführt werden. Dann ergeben sich buschige Strauchformen. In allen Fällen aber stehen bei der Sekt. | Pauci florae die Blüten in geringer Anzahl am Ende einzelner Kurztriebe. — ens er'olgt in der ganzen Gattung die Verben UNE gern durch Beisprosse in. serialer Anordnung. Auch durch die Blüten unterscheiden sich beide Sektionen im großen und ganzen. Bei den Paueiflora» ist die Kronenröhre zur Vollblütezeit ziemlich breit trichterfórmig; die Zipfel sind im Verhältnis zur Tubus- länge lang, meist breit eiförmig oder rundlich. Von dem dickeren Mittelteil der Zipfel sind relativ breite Seitenteile durch ihre zarte, oft E Textur unterschieden und unterhalb der Ge $ deutlich lappen- Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. 147 artig abgesetzt; am Rande sind sie + gewellt. Die Glomeratae weisen da- gegen gewöhnlich eine schmal trichterfórmige Krone auf, mit ver- hältnismäßig kurzen Lappen, an denen die Sonderung in Mittel- und Rand- teilen oft fast gänzlich verschwindet. Jedenfalls sind die Randpartien nicht so deutlich lappenförmig abgesetzt, überhaupt schmäler, in der Textur vom Mittelteil weniger verschieden, am Rande wenig oder gar nicht gewellt. Ausnahmen und Übergänge kommen aber vor. Die Brakteolenmanschette ist für beide Sektionen ebenfalls bezeich- nend, wenn es hier wieder auf beiden Seiten auch Ausnahmen gibt. Bei den Pauciflorae ist sie sehr kurz, becherförmig, zart hyalin, in jedem Ab- Schnitt mit einem einfachen Nerven oder nervenlos, außer den beiden Haupt- abschnitten oft noch mit Nebenzühnen. L. Dielsiana H. Winkl. steht dadurch ganz isoliert da, daß die beiden Brakteolen völlig frei sind, dabei lànger als der Keleh und mit wenig verästelten Nerven. L. Limprichtii HR Winkl. bildet hinsichtlich der Brakteolenmanschette einen Übergang zur Sekt. Glom»ratae; sie überragt den Kelch, die allerdings sehr tief voneinander getrennten Abschnitte sind eifórmig, neben dem durch- gehenden Mittelnerven treten am Grunde noch die kurzen Ansätze zweier seitlicher Parallelnerven auf. Die typische Form der Brakteolenmanschette bei den G@lom>ratae ist dagegen vasenförmig, oben gewöhnlich etwas zusammengezogen; die Textur ist öfter dünn pergamentartig; der kräftige Mittelnerv splittert gewöhnlich in einige Seitenäste auf, die frei enden oder bogig in den Mittel- nerven zurücklaufen. Nebenzähne kommen selten vor. Innerhalb der Glomzratae bilden 3 Arten, L. virgata Edgew., L. Purdomii, Hutchins. und L. Schneideri H. Winkl. eine gut gekennzeichnete Gruppe. Die geographische Verbreitung der Gattung beschränkt sich auf Ostasien, läßt sich aber erst in großen Zügen festlegen, da von zahl- reichen Arten nur ein einziges Exemplar gesammelt worden ist. Das Ver- breitungszentrum bildet Zentralchina: in den Provinzen Szetschwan und Yunnan kommen nicht weniger als 12 Arten vor, von der Sekt. Pauei- florae: L. Dielsiuna, Forrestii, Potanini, nigricans, Li nprichtii, parvifolia; von der Sekt. Qlom-ratae: L. Schneideri, fusca, tomentella, m’crophylla, Pilosa, glom-rata. In Nordehina tritt nur die Sekt. Glom>ratae auf mit L. Purdomii, umbellata, di ffusa, oblonga. Zwei meiner Ansicht nach nahe ` Verwandte Arten sind nur aus der südostchinesischen Provinz Kwangtung bekannt: L. ovata und vestita. In Japan ist bisher nur eine endemische Art, L. pulchella, gefunden worden. — In den nördlichen ostindischen Grenz- gebirgen hat L. lanc-olata die weiteste Verbreitung, nämlich in der ganzen = gemäßigten Stufe des Himalaja- und in Assam. Auf die Gebirge dieses letzten Gebietes beschränkt sind L. scabrida, Griffithii und Stapfiana. . In Oberburma kommt L. crassifolia vor, in Siam L. trifida. Auf den : Westhimalaja beschränkt sind. L. Parkeri, die mit der auch weiter nach 9sten gehenden L. lanceolata wohl nächst verwandt ist, und L. virgata; die beiden anderen Arten, mit denen die letztere meiner Auffassung nach eine engere Gruppe bildet, treten weit davon getrennt in Kansu und Bu | 10% 148 Hubert Winkler. Yunnanàuf. — L. Rehderiana, die ich. nur aus einem im Arnold- Arboretun: kultivierten Exemplar kenne, wird „aus China“ angegeben. Bestimmungssehlüssel der Gattung Leptodermis: A. Blüten in vollständigen oder reduzierten Dichasien am Ende von Kurztrieben, sehr selten noch in den Achseln des nächstunteren Blatt- paares; Kronenróhre + breit trichterförmig, die in der Vollblüte -- aus- gebreiteten Lappen mit deutlich unterschiedenem, als abgesetzte ipe hervorragendem Mittelteil und zarteren Randteilen. I. Die beiden Brakteolen der Einzelblüte frei 1. L. Dielsiana H. Winkl. II. Die beiden Brakteolen der Einzelblüte + zu einer zweilippigen Manschette verwachsen (bei L. Forrestii Diels zuweilen fehlend). a) Brakteolenmanschette so lang oder länger als der Kelch 5. L. Limpriehtii H. Winkl. b) Brakteolenmanschette kürzer als der Kelch. a) Kelchbuchten mit einem einen Nerven beendigenden Spitzchen 6. L. parvifolia Hutchins. B) Kelehbuchten ohne Spitzchen. * Nebenblätter des obersten, blütentragenden Blattpaares 1- bis -S-spitzig, oder 1-spitzig mit 2 drüsigen Anhängseln neben der Spitze; Narben 5, selten 4 e, 3. L. Potanini Batal. . ** Nebenblátter des obersten Blattpaares SEN oder zerschlitzt ; Narben 2 bis 3, selten 4. t Kelchzipfel länglich-lanzettlich, kahl . . . . 2. L. Forrestii Diele tt Kelchzipfel lanzettlich, gewimpert . . . 4. L. nigrieans H. Winkl. | B. Blüten in Dichasien oder meist bereicherten Dichasien (bis zu T oder 9 nebeneinander, selten [L. Purdomi J, auch einzeln) am Ende von — . Langtrieben, außerdem noch in den obersten Blattachseln, die oft so ge- : nähert sind, daB die Gesamtblütenstände knäuelig erscheinen, zuweilen aber von einander entfernt, so daß ein traubiger Gesamtblütenstand resultiert ; Kronenróhre schmal oder weniger breit trichterfórmig, die in der Vollblüte wenig ausgebreiteten Lappen gewóhnlich nicht mit so deut- lich abgesetztem und dickem Mittelteil. I. Langtriebe dünn ruten- bis peitschenfórmig, mit kleinen, schmalen (bis 12, hóchstens 15 mm langen, 1—2 mm breiten) scheinquirlig . gestellten Blättern; die Scheinquirle kommen dadurch zustande, daß die Blätter der Langtriebe in ihren Achseln ganz gestauchte, blüten- lose, nur an der Spitze der Langtriebe zuweilen etwas verlängerte und mit Blüten abschließende Kurztriebe tragen, deren Blätter nicht viel kleiner sind als ihre Deekblätter, d. h. die Blätter der Langtriebe. Bes Ke chzipfel kurz, Pond oder kurz zugespitzt ; 9. L. Sehneideri H. Winkl. b) Kelchziptel d: länglich oder lanzettlich, spitz. | E ng mehrblütig, kopfig zusammengedrängt; eolenmarischette dem Kelch gleichlang oder ihn etwas über- S cundi Neben ätter ME äer zvges tz wu L umb en Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. ; 149 B) Einzelblütenstände 1- bis 2-blütig; Brakteolenmanschette deutlich , kürzer als der Kelch; Nebenblätter ziemlich kurz und kurz dornig zugespitzt. . . . . . . 8. L. Purdomii Hutchins. II. Langtriebe kräftiger, Wehe schlank: Blätter gegenständig an den Langtrieben oder außerdem gegenständig an etwas verlängerten, blühenden Kurztrieben, nur zuweilen auch an ganz gestauchten, blütenlosen Kurztrieben, dann aber von den Deckbláttern der Kurz- triebe in der Größe so verschieden, daß sie nicht so deutlich schein- quirlig auftreten. al Brakteolenmanschette viel kürzer als der Kelch oder mit den Spitzen die Spitzen der Kelchzipfel kaum erreichend, nie über- ragend. a) Brakteolenmanschette sehr kie mit den Spitzen die Kelch- i buchten nicht erreichend, ihre beiden Blätter höchstens bis zur oe: -Mitte verwachsen. A * Blühende Kurztriebe mehrere Zentimeter lang; Blätter läng- E . lich. oder länglich-eiförmig,' wenig derb, mit kurzer, aber deut- licher Stachelspitze; Blüten 12—13 mm lang, mit Zipfeln wie bei Sekt. T. . . . . . . . 14. L. tomentella (Frànch.) H. Winkl. ** Blühende Kurztriebe ganz gestaucht; Blätter rundlich-eifórmig, getrocknet + beulig, derb; Blüten 6—7 mm lang, mit schmal berandeten Zipfeln. . . . . . . 15. L. erassifolia Coll. et Hemsl. P) Brakteolenmanschette mit den Spitzen die Kelchbuchten wenigstens erreichend (bei L. umbellata an der Mittelblüte der ,Dolden' kürzer), ihre beiden Blätter bis zu ?/4 oder Zi der Lànge verwachsen. * Kelchzipfel länglich, spitz; Brakteolenmanschette am Rande | unregelmäßig gezähnelt, mit lang zugespitzten, 1-nervigen E Zipfeln; Blätter derb, länglich, spitz und kaum zugespitzt, E 3—5 cm lang, 10—22 mm breit. . . 27. L. glomerata Hutchins. : ».. ** Kelchzipfel breiter als lang, gestutzt oder gerundet; Brakteolen- manschette nicht gezähnelt, höchstens mit 2 kurzen drüsigen ‚Nebenzipfeln in den Buchten, "Heuptsipiel:. mit zerteiltem Mittelnerven. t Kelchzipfel gestutzt; Brakteolenmanschette ohne Nebenzipfel; untere Nebenblätter grobdornig zugespitzt; Blätter dünn- häutig, länglich, zugespitzt, 2—7 cm lang, 6—28 mm breit 26. L. Parkeri Dunn ` tt Kelchzipfel gerundet; Brakteolenmanschette zuweilen mit Nebenzipfeln in den Buchten; untere Nebenblätter kurz, nicht oder kaum gespitzt; Blätter dünnhäutig, länglich, spitz, ( 1,5—2,5 em lang, 8—12 mm breit . . . 10. L. umbellata Batal. | by Brakteolenmansehette so lang oder lànger als der Kelch. oi Strauch mit zahlreichen, dichtstehenden. Kurztrieben, die am Grunde mit den stehenbleibenden Nebenblättern dicht schuppig besetzt sind, sich später aber oft mit + auseinandergerückten - 400 à ` Hubert Winkler. Knoten verlängern; Blätter klein, lanzettlich, derb, oberseits rauh; Brakteolenmanschette den Kelch überragend; Kelchzipfel' und Nebenblätter + deutlich gezähnelt : . 21. L. scabrida Hook. f. . B) Kurztriebe, wenn vorhanden, nicht mit den stehenbleibenden Nebenblättern dicht schuppig besetzt. * Blätter eifórmig, groß (2,5—4 cm lang, 1—2 cm breit), an der Spitze der Triebe oft kleiner. "Pape kabl o o cL n. . . 98. L. ovata H. Winkl. ft Pflanze dicht behaart . . . .. . . . . . 22. L. vestita Hemsl ** Blätter groß oder klein, eifórmig RS klein, hóchstens 15 mm lang), lànglich oder lanzettlich. T Blätter bis 6 em lang, bis 2,7 cm breit, lànglich oder lanzett- ` lich; Blüten endständig, in dichten Knäueln, die oft zahlreich zu einem scheindoldigen Gesamtblütenstand zusammentreten 98. L. lanceolata Wall. TT Blätter kleiner; scheindoldiger ee oft VOT- handen, aber nicht. so deutlich. 4 Pflanze rostbraun-kleiig behaart . . . . 13. L. fusea H. Winkl. 44 Pflanze nicht rostbraun-kleiig behaart. œ Kelchlappen kurz, + deutlich gestutzt. tj Untere Nebenblätter + lang dornig zugespitzt 17. L. pilosa (Franch.) Diels CO Untere Nebenblätter spitz oder kurz bespitzt, nie lang Véi Zei e EE EE 11. L. diffusa Batal. Kelchlappen lànglieh oder rundlich, spitz oder kurz zu- gespitzt, nie gestutzt. ; O Narbenlappen 2—4, meist 3. o Blätter länglich-lanzettlich, spitz und meist eiachelipitaie, kahl; Prene wenigblütig, meist Dichasien . 94. L. trifida Craib oo Blätter länglich, stumpflich, behaart; Blütenstände reich- blütig, knäuelförmig . . . ... 25. L. Stapfiana H. Winkl. OD Narbenlappen 5 (bei L. piece: id L. oblonga zuweilen auch 3 oder 4). © Blätter klein, bis 1 em lang und 0,4 em breit, länglich- eiförmig oder verkehrt länglich-eiförmig |... 16. L. microphylla H. Winkl. oo Blätter größer; länglich bis lanzettlich. — + Triebe, Blätter und Blüten kurz weiß zottig behaart | 12. L. Rehderiana H. Winkl, oo Pflanze kahl od behaart, aber nicht weißzottig. | * Brakteolenmanschette höher als bis zur Hälfte ver- . wachsen, mit breiten, plötzlich kurz zugespitzten Ab- schnitten; Blätter kahl oder fast kahl; Nebenblätter MENU cdi m dr ME L. pulchella Yatabe S Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. x 151 44 Brakteolenmanschette höchstens bis zur Mitte ver- wachsen, mit länglichen, allmählich + lang zugespitzten Abschnitten; Blätter kahl oder behaart; org kürzer dornig zugespitzt. 1$ Kelchzipfel länglich, spitz; Blumenkrone etwa 10 em lang, ziemlich breit trichterfórmig 20. L. Griffithii Hook. f. . 3833 Kelchzipfel nicht viel länger als breit, kurz zugespitzt; Blumenkrone 14—15 mm lang, schmal trichterfórmig h 18. L. oblonga Bunge ` Sect. 1 Paueiflorae. ` l. L. Dielsiana H. Winkl, spec. nov. — Frutex ut videtur humilis, flagellas radicantes emittens; ah novelli nondum lignosi rubescentes, puberuli, vetustiores glabrescentes cortice cinereo obtecti. Folia ad ramulos elongatos remota, ad ramulos laterales perbreves conferta, longius- cule petiolata, in utroque ramulo inferiora parva interdum suborbieularia, superiora ovata vel oblonga, omnia ihn petiolum attenuata, apice acuta vel obtusiuseula et apieulata, supra ad petiolum atque nervum medium puberula ceterum pilis eonoideis disperse induta, subtus glabra vel ad nervos dispersissime pilosa; nervi laterales utrinque 3—5 arcuatim con- juncti. Stipulae membranacei-herbaceae, nervis 2 in acumen conjunctis à margine + remotis inconspicuis, superiores praesertim eae sub in- florescentiis depressi-triangulares, breviter acuminatae, dentibus 2 glan- dulosis acumini approximatis praeterea 2 remotioribus, his in stipulis inferioribus vetustioribus saepe deficientibus DE basi ciliatae, brevissime puberulae. Flores ad ramulos perbreves 1—3 terminales, interdum praeterea ad nodum supremum in folii utriusque axilla 1 vel 2 laterales, pedicellis papillosi-scabridis breviter pedicellati; bracteolae 2 liberae sessiles, hyalinae, nervo medio brunneo nervulisque paucis lateralibus percursae, ovati-oblongae vel oblongae, apiculatae, superne ciliatae, brevissime puberulae, calycem superantes; calycis lobi 5 rarius 6 submembranacei, nervosi, oblongi, apiculati vel obtusiuseuli, ciliati; corolla magna, tubus late infundibiliformis vix curvatus, extus basin Versus brevissime papillosi-puberulus, intus villosus, basin versus glaber, lobi. tubo 3—4-plo breviores, ovati-orbiculares, postremo divergentes,- Parte mediana trans laterales paullo tenuiores margine undulatas pro- ducta haud vel vix inflexa, extus subglabri, intus villosi; filamenta in floribus brevistylis antherarum medio er. affixa, parte libera antheras . basi paullum superantia; stylus 5-fidus glaber, lobis longioribus, longe papillosis. Fructus ignotus. | Kurztriebe 3—10 nim lang, zuweilen länger, mit 2, bei den längeren | . auch 3 Blattpaaren. Die unteren rundlichen Blätter der Triebe 6—15 :4—]12 mm, die oberen 10—30 : 5—15 mm; Blattstiel 2—6 mm * lang; Nebenblätter bis 1 ‚> mm lang. Brakteen 2,5—3,5 mm lang. Krone — .D—17 mm lang, die Zipfel 4—5 mm lang. — Yunnan: (C. K. T T moider n3 — 9 Juli 1914). — Herb. Berlin und Breslau. 152 | Huberi Winkler. Die Art sieht auf den ersten Blick L. Forrestii Diels außerordent- lich ähnlich, bei der die Blattform im allgemeinen allerdings etwas spitzer zu sein scheint. Die Nebenblütter sind aber nicht so vielfach zerschlitzt, sondern besitzen nur dicht neben der Spitze zwei drüsige Zähnchen, öfter noch 2 weitere nach den Seiten zu. ` Die Kelchzähne sind kürzer, stumpfer und gewimpert. Der Hauptunterschied aber liegt in den Brakteen und im Griffel. Jene sind frei: das auffälligste Merkmal der Art. Der Griffel trägt 5 Narben, während auch ich bei L. Forrestii Diels in der Tat in drei - Fällen je 3, in einem Falle 2, zuweilen aber auch 4 Narben gefunden habe. Die Blüte der neuen Art ist etwas kleiner als die der Diels’schen. 2. L. Forrestii Diels in Notes from Roy. Bot. Gard. Edinburgh, Nr. XXV (1912), p. 274. — Yunnan: Lichiang Range, 2—4 Fuß hoher Strauch, Blüten rosa-lila, offene, schattige Stellen am Rande von Mischwàldern, - 9500—10000 Fuß ü. M. (G. Forrest no. 2382 — Juni 1906); ebenda, 11000 Fuß ü. M. (G. Forrest no. 2403 — Juni 1906); ohne näheren — . Standort und sonstige Angaben (G. Forrest no. 10233). — Herb. Kew, Berlin, Arnold- Arboretum, Breslau. . Die Art steht L. Poianini Batal. außerordentlich nahe und unter- scheidet sich wohl hauptsächlich durch die sehr großen Blüten. Doch kann das auch eine. Folge davon sein, daß die Dichasien häufig durch Wegfall der Seitenblüten einblütig werden und die Mittelblüte dann kräftiger ernährt wird. Daß die Blüten aber immer einzeln stehen, wie Diels angibt, ist nicht der Fall. Ihm hat offenbar nur sehr dürftiges ` Material vorgelegen. Von seinem Originalexemplar, Forrest no. 2382, sind im Kew-Herbarium einig» Zweige vorhanden, an denen die Abschluß- : infloreszenz stets dreiblütig ist und die Blüten etwas kleiner sind. Auch die Diels’schen Angaben über die Brakteolenmanschette der Blüten beruht auf ungenügender Untersuchung. Einzelne Blüten, die einer T solchen entbehren und nur von den Nebenblättern des obersten Laub- y blattpaares umschlossen sind, kommen auch an Forrests no. 10233, die . nur sehr große Einzelblüten trägt, vor; an anderen aber ist eine Manschette, ganz von der Form wie bei L. Potanini Batal. vorhanden. Auch die Narbe ist nicht stets 2- bis 3teilig, ich habe sie an dem Kew-Material des Original- exemplars an mehreren Blüten auch 4teilig gefunden; aber so tritt sie zuweilen auch bei L. Potanini auf; an den wenigen untersuchten Blüten . von Forrest no. 10233 fand ich sie allerdings auch nur 2- und 3schenklig. . Die Nebenblätter der obersten Laubblattpaare sind etwas stärker drüsig zerschlitzt und die Blattstiele etwas länger und feiner als bei L. Potanini. ‚Ich lasse die Art deshalb, bis weiteres. Material. vielleicht Aufklärung bringt, vorläufig bestehen. 83.2. Potanini. Batal. in Act. Hort. eiio XIV (1899), p. 319: H.Winkl. in W. Limpricht, Botan? Reisen i. d. Hochgeb. Chinas und Osttibets (1922), p. 490. - Luk -L Wilsoni Hort. Kew. ex Diels in Notes from Roy. . Edinburgh Nr. XXV (1912), p. 275; Hutchins. in Plant. Wil- © ` 2 (1916), p. 405. — L. Esquirolii Lév. in Fedde; | Zentral. und. deeg ect bina: Bros Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. 153 tschwan, bei Ta tsien lu (Potanin — 24. Juni 1893; Batalin zitiert als Originalexemplar ein am 15. Juli gesammeltes); ebenda (Soulié no. 444 — ges. 1893); Ning yuan fu, am Luschan (Schneider no. 871 — Apr. 1914); zwischen dem Dorfe Lo ma pu und dem Flusse Yalung, + 1800 m ü. M., 0,5 m hoher Strauch an offenen Stellen (Schneider no. 1205 — 9. Mai 1914); zwischen den Dórfern Pe chi ho und Ka la pa, 2800—3000 m ü. M., auf trockenen Abhängen, 0,6—1 m hoher Strauch, Blüten außen rosa, innen weiß, rosa gestreift (Schneider no. 1930 — 16. Mai 1914); Batang Litang, Pungtscha mu, Anstieg zum Dscha ga la-Paß, 4500 m ü. M. (Limpricht no. 2331 — 22. Aug. 1914); Tali-Kette, 9000—10000 Fuß ü. M., schattige Stellen am Rande von Mischwäldern, 4—6 Fuß hoher Strauch, Blüten bläulich (Forrest no. 4789 — Juli—Aug. 1906). — Yunnan: Distrikt Yunnan Fu, 2000—2200 m ü. M., Strauch auf Kalkabhängen, Blüten weiß-lila (Schoch no. 55 p.p. — 29. Apr. 1916); an Wegen bei Tengehuan, 2400 m ü. M. (Schneider no. 2942 — Aug. 1914); Tie so bei Pe yen tsin, Hügelland, 1 m hoher aufrechter Strauch, Blüten rot (Ten no. 25 — 12. Nov. 1915); ohne näheren Standort (Ten no. 135); Ouan tse (Esquirol no. 1503 — 22. Mai 1909. — Hupeh: ohne näheren Standort (Wilson no. 1957 — Juni 1901); Tschong, 1—2000 Fuß . ü. M., felsige Ebenen, 2—3 Fuß hoher Busch, Blüten rosa (Wilson no. 3511 — Juni 1907). — Original im Herb. Petersburg, Berlin, Breslau. var. glauea (Diels) H. Winkl. — L. glauca Diels in Notes from Roy. Bot. Gard. Edinburgh Nr. XXV (1912), p. 275. — Szetschwan: Kua pie, bei Tatiao ko, 2500 m ü. M., in Hecken, bis 1,5 m hoher Strauch, Blüten rosa (Schneider no. 1431 — 29. Mai 1914). — Yunnan: ohne näheren . Standort (Forrest no. 2016 und no. 9885); Tali, 7000—9000 Fuß ü. M., trockne, steinige Stellen, 1—2 Fuß hoher Strauch, Blüten bläulich (Forrest no. 4796 p. p. — Juni- ns 1906); Tali fu, Berghänge zwischen Ta schao und Hungai, 2200 m . M., Blüten weif-lila (Limpricht no. 898 und ^. 988:— Aug. 1913); dde Berghänge um Tien schen tang zwischen Pu tschiang ho und Scha tschi au, 2300 m ü. M., Blüten lila-weiß (Lim- Prieht no. 930 — Aug. 1913); Pe yen tsin, Hügel bei Tie so, 0,5 m hoher Strauch, Blüten rot (Ten no. 135 — 28. Mai 1916); ebenda, Son pin chao, lm hoher Strauch, Blüten rot (Ten no. 350 p. p. — 19. Apr. 1210: — Herb. Kew, Berlin, Breslau, Arnold-Arhoretum. x var. tomentosa H. Winkl., var. nov. — Ramuli, folia, stipulae, brac- . teolae, corollae + tomentosae. — Szetschwan: bei Huali, nach Molien zu, 2500 m ü. M., in Hecken (Schneider no. 1386 — 28. Mai 1914); Berge . Daliang schan (Lologebiet), östlich von Ningyüen, beim Dorfe Lemoka, . 1980—2270 m ü. M., Kalk, kleiner Strauch mit rosa Blüten (Handel- — Mazzetti no. 1566 — 23. Apr. 1914). — Yunnan: Pe yen tsin, Son pin d chao, im hoher Strauch, Blüten rot (Ten no. 350 p. p. [die im Berliner . Herbar von mir mit I und IIII bezeichneten Exemplare] — 19. Apr. 1917); | ebenda, Ti so, Nyan. tse tschan Berg, 1 m hoher Strauch, Blüten rot-weiß ees no. 191 — 17. Juni 1916); Tali Range 9000 Fuß ü. M., trockene, Steinige Luc 1—6 Fuß ‚hoher Strauch, Blüten Moses redis 7 154. Eer Hubert Winkler. no. 4796 p. p. — Juni-Aug. 1906); Yunnan fu (Ducloux no. 34); ebenda, 2000—2200 m ü. M., auf Abhängen von Kalkbergen, Blüten weiß-lila (Schoch no. 55 p. p. (III), 55a und 55b — 29. Apr. 1916); Tong Tschouan, 2500 m ü.M, Kalkfelsen, weißblühender Strauch (Maire no. 3111 Ser. B — Mai 1910). — Herb. Berlin, Breslau, Kew, Arnold-Arboretum, Wien. var. rufa H. Winkl., var. nov. — Rami stipulaeque dense rufe tomentosae. — Szetschwan: bei der Stadt Ningyün, in der subtropi- schen Stufe, ca. 1650 m ü. M., an sandigen Abhängen, kleiner Strauch mit rötlich weißen Blüten (Handel-Mazzetti no. 1254 — 11. Apr. 1914). . — Herb. Wien, Breslau. — Vielleicht gehört auch Schoch’s no. 55b besser hierher als zur var. tomentosa H. Winkl. Obwohl diese von Potanin bei Tatsienlu gesammelte Art in Südwestchina wahrscheinlich sehr weite Verbreitung hat, ist nie wieder eine der gesammelten und veröffentlichten Pflanzen mit ihr identi- fiziert worden. L. glauca Diels ist aber nichts anderes. Die bläulich- grüne Fárbung der Blattunterseite tritt in allen Schattierungen bis zum völligen Verschwinden auf. In den neueren Sammlungen liegt eine große Zahl von Exemplaren, die in dem sehr charakteristischen Habitus — lange Rutenzweige mit ganz gestauchten, oft zu mehreren aus einer Blattachsel entspringenden, die Blätter und Blüten tragenden Kurztrieben — sich außerordentlich ähnlich sind, aber in der Behaarung stark voneinander abweichen. Während Batalin in seiner Beschreibung auf diesen letzten Umstand Rücksicht genommen hat, schreibt Diels: ,,Folia ad petiolum perbrevem ciliata, ceterum glabra", so daß die Beschreibung auf den einen von mir mit IIT bezeichneten Zweig seines Or'ginalbogens gar nicht paßt, der teils lockerer, teils dicht filzig behaarte Blätter trägt. Selbst- verständlich wechselt auch die Behaarung der Zweige. Auch an den Exemplaren mit kahlen Blättern zeigen die noch unverholzten roten ` Jungtriebe meist zwei sich gegenüberliegende Haarzeilen. Oft aber ist die Behaarung nicht auf zwei Zeilen beschrünkt, und bei der Form mit -tomentosen Bláttern sind meist auch noch die älteren Zweige dicht filzig. Die Tatsache der Mischung von Zweigen verschiedener Individuen findet sich noch auf anderen Bogen. Ich erkläre sie mir aus dem Vorkommen der Sträucher, die — Dr. Limpricht bestätigte mir das — an Wegen 3 und auf trockenen Abhängen massenhaft, wie bei uns die Schlehen, zu- sammenwachsen, und zwar ‚die gewöhnliche, die bläulichgrüne und die behaarte Form untereinander, so daß es verständlich ist, wenn die Sammler diese verschiedenen Formen unter derselben Nummer einlegen. Auch .. andere Merkmale, wie die Behaarung des Griffels, die Verwachsung der Griffel, die Länge der Brakteolenmanschette, die Länge, Zuspitzung und ` .. Wimperung der Kelchzipfel scheint variabel zu sein. So glaubte ich zu- nächst einen der von Schoch in Yunnan-Fu unter no. 55a gesammelten; im Berliner Herbar von mir mit & bezeichneten Zweige, trotz seiner habituellen Ähnlichkeit mit den anderen, als etwas ganz Besonderes auf- ` fassen zu müssen, da die Griffel sehr tief gespalten, einzelne bis zum . Grunde frei und lang seidig Ee waren. Die ENS cum sich dann, - ` Sr Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. : 155 wenn auch meist spärlicher und kürzer, noch bei anderen, sonst normal- griffligen Exemplaren, und zwar bei solchen der stark behaarten wie der unbehaarten Form. Daß die tiefe Spaltung des Griffels nur eine Abnormität ist, zeigt Maires no. 3111 Sér. B, bei der sie zwar weiter geht als gewóhn- lich, aber doch nur bis !/; oder U, der Gesamtlänge des Griffels, der im ` übrigen ebenfalls in geringerem Maße unterhalb der Narben die Behaarung aufweist. Auch die Zahl der Narben schwankt: zuweilen sind nur 4 vor- handen. Bei Schoch no. 55b fand ich Kelch, Krone und Andrözeum 6gliedrig im Verein mit 5 Narben. — Auf die Größe der Blätter ist auch ‚nicht viel zu geben, da-die Pflanze mit dem Laubausbruch blüht und die - Blätter wahrscheinlich doch später noch weiter wachsen. Eine von H. E. Hobson 1897 in Yatung Tibet, 27° 51’ N.,'88° 35° E. - gesammelte Pflanze (Herb. Kew) möchte ich nicht sicher hierher stellen, da sie einen sehr breiten Kelch mit sehr kurzen Zipfeln zeigt. .4. L. nigricans H. Winkl. in W. Limpricht, Botan. Reisen in den Hochgebirgen Chinas und Osttibets (1922) p. 489. — Szetschwan, Ya tschou fu, Quellgebiet des Ya ho, Südwesthànge des Ma an schan, 2700 m ü. M., Blüten gelbweiß (Limpricht no. 1618 — 10. Juni 1914). — Herb. Breslau. Obwohl die Art mit L. Potanini Batal. nahe verwandt ist, weist sie zahlreiche Charakteristika auf, schon äußerlich die diffuse Verzweigung mit der (bei dem vorliegenden Exemplar wenigstens) matten, sich nicht loslósenden Rinde. Das Dichasium neigt sehr zum Abort einer oder beider Seitenblüten. Die 2zeilige Behaarung der jungen (roten?) Triebe ist ziemlich lang. Die Brakteolenmanschette ist oft außerordentlich kurz, die Kelchzähne sind sehr lang und spitz. Bei zwei untersuchten Blüten S betrug die Zahl der Narben 3, bei einer 2. à 9. L. Limpriehtii H. Winkl. in W. Limachi, Le p qu —— Szetschwan, Ya tschou fu, Tal des Ya ho zwischen Tien tschüan tschou und Tschu schi ping, 1200 m ü. M., Strauch, Blüten gelblich weiß (Lim - Pricht no. 1542 — 7. Juni 1914). — Herb. Breslau. Auch diese Art steht L. Potanini Batal. nahe, unterscheidet sich aber sofort durch die dichte, buschige Verzweigung und die langen, schmalen ` Blätter, ferner durch die großen, die Kelchlänge wenigstens erreichenden, tief zweilappig geschlitzten Brakteolen, die sich denen der Sekt. Glomeratae A nähern. j 6. L. parvifolia Hutchins. in Plant. Wilsonian. ed. by dau II, 2 (1916), p. 404. — Westszetschwan, Tal des Tung, Wa shan, 2000— 3500 Fuß ü.M., über Felsgestein niederliegend, Blüten weiß und rosa (Wilson no. 3518 — Juni 1908); ohne näheren Standort, an Klippen, . 2—3 Fuß hoch, 1—2000 Fuß ü. M. (Wilson no. 3760 p. p. — Juni 1903). — Herb. Arnold-Arboretum. Kew, Breslau. . . . Eime sehr eigentümliche Art, durch die kleinen Blätter ausgezeichnet. . Die beiden schon von Hutchinson zitierten Exemplare weichen habituell insofern voneinander ab, als no. 3518 in den Blattachseln der mitunter e i ziemlich langen Kurztriebe ganz gestauchte Kurztriebe ign so daß EN wu. 156 - Hubert. Winkler. die Blattstellung Rosettenform vortäuscht (die Pflanze ähnelt auf den ersten Blick L. Schneideri H. Winkl., aber endständige Einzelblüten!), während no. 3760 nur 2—3 cm lange Kurztriebe entwickelt, die ihrer- seits keine oder nur schwach entwickelte Kurztriebe zweiter Ordnung besitzen. Doch stimmen beide Exemplare in den Nebenblättern, der Brakteolenmanschette und der Blütenform durchaus überein; ganz Kelchzipfelbuchten gemeinsam, das sonst keine andere Art aufweist. ` Sect II Glomeratae. 7. L. virgata Edgew. in Aitchins., Cat. Punjab. pl. (1869) p. 70; Hook. f. Fl. Brit. Ind. III (1882) p. 198. — Westhimalaja: Ohne näheren — | Standort (Falconer, vom Herb. Kew ünter no. 521 verteilt); bei Gashi . `: Habibulla (Hazara), an felsigen Stellen, 3000 m ü. M. (Drummond no. 15069 — 14. Nov. 1903); Domel Kaschmir, 2000 m ü. M., kleines `` Felsenstráuchlein, Blüten violett (Meebold no. 4653 — Sept. 1905). — Sikkim, Tal des Tistaflusses, 6000 Fuß ü. M. (Brandis no. 1495 — Okt. 1876). — Herb. Kew, Breslau, Berlin, Hamburg, Wien. Wie es scheint, sehr wenig variable Art, sofort zu erkennen an den langen, dünnen Rutenzweigen mit rosettenartig gestauchten Kurztrieben in den Blattachseln und knäuelförmigen Blütenständen an den oberen Knoten. ; 8. L. Purdomii Hutchins. in Plant. Wilsonian. ed. by Sargent, III, 2 - (1916) p. 405. — Nordehina: Óstl Kansu, Tal des Weiflusses (Pota- | nin — 20. Juli 1885). — Herb. Petersburg, Berlin, Breslau, Kew. Steht der vorigen nahe, ist ihr habituell außerordentlich ähnlich, = unterscheidet sich aber durch die locker traubigen Gesamtblütenstände —— : . und durch die kurze Brakteolenmanschette. E TI 9. L. Sehneideri H. Winkl., spec. nov. — Frutex ut videtur graci- ` liter ramosus; ramuli | novelli brevissime kon etel. mox glabrescentes, Se vetustiores cortice griseo longitudinaliter rumpente obtecti. Folia parv& ^vissimos in horum foliorum axillis confertissima, itaque folia ad ramulos elongatos simulate verticillata, subsessilia vel brevissime petiolata, ob- .. longa vel ovalia, basin vel apicem versus latissima, acuta vel obtusiuscula + vel brevissime apiculata, in petiolum attenuata, glabra; nervus medianus supra impressus, subtus prominulus, laterales inconspicui. Stipulae membranacei-herbaceae parvae, superiores alte triangulares inferiores ` e |spinescenti-acuminatae, prope marginem vel margine ipso nervis 2 callosis 2 Gi | pm Sege HIM. BR Flores ad ramulos laterales. S Sr qe. tubus. ven? Intundibiiforms, besonders ist beiden das einen Nerven beendigende Spitzchen in den ` crassiuscula, ad ramulos + elongatos remota nec non ad ramulos bre- - Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. 157 + curvatus, extus pilis anguste conicis tomentosus, intus sub fauce dense longe villosus, basin versus glaber, lobi tubo 3 plo er. breviores, oblongi apice ineurvi, partibus marginalibus tenuioribus angustis, extus brevissime papillosi, intus basi villosi, apicem versus glabrescentes; stamina in flo- ribus longistylis inserta, filamenta antherarum medio cr. affixa, parte: libera brevissima; stylus 5-fidus longe exsertus, glaber. Die blütentragenden Seitenzweige 3—15 em lang, die internis: an ihnen 8—12 mm lang. Blätter 4—9 : 1,25—2 mm; Nebenblätter etwa 1 mm lang. Brakteen und Kelch etwa 2 mm lang; Kronenróhre etwa 5 mm, Zipfel etwa 2 mm lang. Südwestchina: Yuanan, trockene Abhänge am Yangtsefluß zwischen Taku und Tschungtien, 2800 m ü. M. (Schneider. no. 2210 — Aug. 1914). — Herb. Berlin, Breslau. \ Die Art steht sehr nahe L. virgata Edgew. und der durch Hutchinson davon abgetrennten L. Purdomii, die sich im Wuchs alle außerordentlich ‚ähneln. Von beiden unterscheidet sie sich durch die breiteren Blätter, die kürzeren Blüten, die kurzen, gerundeten Kelchzipfel, die im Verhältnis zum Kelch längeren Brakteolen (die bei L. Purdomi! Hut- ` chins. besonders kurz sind); letztere zeichnet sich noch aus durch nicht knäuelige, sondern mehr traubige Blütenstände, erstere durch lango, : spineszente Nebenblätter. var. Hutehinsoni H. Winkl., var. nov. — A typo differt foliis latio- ribus, bracteolis quam calyx brevioribus, calycis lobis apiculatis. — West- china: Ohne näheren Standort, Klippen, 1—2000 Fuß ü. M. (Wilson .no. 3760 p.p. — Juni 1903). — Herb. Arnold-Arboretum, Breslau. À 10. L. umbellata Batal. in Act. Hort. Petrop. XIII (1894) p. 374. — Nordchina - Östl. Kansu, zwischen den Dörfern Pikua und Yü ling guan (Potanin — ges. 1885). — Herb. Petersburg, Breslau. ` Batalin vergleicht die Art mit der ihm unbekannten L. vestita Hemsl.. von der sie aber ganz verschieden ist. Sie gehórt zu der Gruppe, die sich offenbar an L. pilosa Diels nahe anschlieBt, von der sie aber durch die kurze Brakteolenmanschette abweicht. 11. L. diffusa Batal. in Act. Hort. 'Petrop XIII (1893), p. 373. — Nordwestchina: Östl. Kansu, im Dorfe Kwang ting. im Fluftal des . Peischui (Potanin — 22. Juni 1885). — Herb. Peer Bree Steht der vorigen Art nahe. | 12. L. Rehderiana H. Winkl., spec. nov. — Frater valde ramosus, | omnibus partibus albide subvillosus; ramuli plerumque ut litera S arcuati. . Folia ad ramulos elongatos remota nec non ad ramulos in eorum axillis perbreves coarctata, longe petiolata, oblonga vel majora ovati- oblonga, acuta, in petiolum attenuata; nervi laterales utrinque 4—5 tenues, ascen- ` dentes. Stipulae rigidae, superiores breves breviter inferiores longe | Spinescenti-acuminatae. Flores ad ramos foliiferos terminales 5— 7-seriati, ` medius | sessilis, laterales conspicue pedicellati, praetera ad nodos Wu supremos 4—5 in folii utriusque axilla 2 vel 3, harum inflorescentiarum : donee. Ze 1 + acd pote: bracteolae Zare Be ATIS : Hubert Winkler. subulati-acuminatae, .nervosae, longe connatae, sursum brevissime pube- ` rulae ceterum glabrae, calycem paullo superantes; calycis lobi 5 breves acuti, longitudinaliter nervosi, ciliati; corolla longa 5-mera, tubus an- gustissime infundibuliformis -- curvatus, extus dense tomentosus, lobi - tubo er. 6-plo breviores, ovati, parte mediana a partibus lateralibus an- gustis vix diversa, apice breviter ineurvati; stamina in floribus longi- stylis paullum exserta, filamenta in 1, usque !/, longitudinis antherarum affixa, parte libera brevissima; stylus 5-fidus. Fructus ignotus. Die letzten beblätterten Triebe, von denen die unteren gewöhnlich S-fórmig gebogen sind, 10—30 cm lang; an ihnen die oberen Internodien 5 0,8—1 cm lang, die unteren bis 1,8 cm lang, an den Haupttrieben 1,5 bis 4cm lang. Blätter an den Langtrieben ohne Stiel bis 3 cm lang, bis 1, 5 em breit, an den axillären Kurztrieben kleiner; Blattstiel bis 8 mm lang. Nebenblàtter bis 2 mm lang. Brakteolen 2,5—3 mm lang, etwa bis 94 ihrer Länge verwachsen. Kelch etwa 2,5—2,8 mm lang; Krone etwa 12—13 mm lang, Zipfel etwa 2 mm lang. China: Ohne nähere Angabe. — Herb. Arnold-Arboretum, Breslau. Die Art, von der ich nur ein im Arnold-Arboretum kultiviertes Exem- plar kenne, steht wohl L. pilosa Diels sehr nahe, ist aber ausgezeichnet durch die langen, S-fórmig gebogenen Seitentriebe, die größeren Blätter, die kurzzottige weife Ser die langen Blattstiele und die sehr engróhrigen Blüten. 13. L. fusea H. Winkl., spec. nov. — Frutex modice ascendenter ramosus omnibus partibus (corolla excepta) + fusce furfuraceus; ramuli novelli hirtelli-tomentosi, vetustiores glabrescentes cortice fusco in lamellas se solvente obtecti. Folia ad ramulos elongatos valde remota + longe petiolata, oblonga, obtusiuseula vel subacuta, in petiolum hirsutum attenuata, plerumque ciliata, supra nervo medio tomentosulo excepto subglabra, subtus ad nervos longe hirsuta ; nervi laterales utrinque 4—5 erecti. Stipulae rigidiuseulae breves, rotundatae, superiores brevissime, inferiores longius spinescenti-aeuminatae, tomentosae. Flores ad ramos foliiferos terminales 5—9.seriati, sessiles, externae interdum in ramulos breves floriferos mutati, praeterea ad nodos supremos 3—4 in folii utriusque axilla 1 usque 3.sessiles vel etiam in ramulos floriferos paullum elongatos mutati; bracteolae rigide hyalinae, oblongae, subulati-acuminatae, rervosae, longe connatae, hirsutae, calyeem paullo superantes. Calycis obi 5 breves, trun-ati, dentieulati, longitudinaliter nervosi, ciliati; corolla parva violacea, 5-mera, tubus anguste infundibuliformis + curvatus. extus pilis conicis brevibus crassis tomentosus, intus villosus basin versus glabrescens, lobi tubo cr. 5-plo breviores, ovati, parte mediana marginalibus Aangustissimis vix crassiore, apice breviter ineurvati; stamina in floribus longistylis supra medium tubi inserta, filamenta in 1, usque l4 longi: tudinis antherarum affixa, parte libera er Gees: stylus 5-fidus, " glaber. Fructus ignotus. - — Die letzten "beblátterten Tisbe bis 30 cm lang: obere Internodien 10—15 mm, untere $05 e Da em Lew Mater 6—0 : 3-9 mm; Neben- Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. 159 blätter etwa 0,5—1,5 mm lang. Brakteolen etwa 2,5—3 mm lang, bis zu */, ihrer Länge verwachsen. Kelch etwa 2 mm lang; Kronenróhre etwa 7—8 mm lang, Zipfel etwa 1,5 mm lang. . Südwestchina: Yunnan, Yunnan fu, Standortsname unleserlich, Kalk, Strauch am Wegrand, Blüten violett (O. Schoch no. 6 — 28. Sept. 1916; ohne näheren Standort no. 253). — Herb. Berlin, Arnold- Arboretum, Breslau. ` Die Art steht L. oblonga Bunge und L. pilosa Diels nahe, ist aber schon äußerlich an der fuchsroten Rinde und dem fuchsroten kleiigen Belag sofort zu erkennen. Im Wuchs nähert sie sich L. lanceolata Wall., bei der aber die aus den tieferen Internodien kommenden blühenden Kurztriebe länger sind, so daß bei dieser ein mehr trugdoldenartiger Gesamtblütenstand auftritt. 14. D. tomentella H. Winkl., comb. nov. — Hamiltonia tomentella Franch. in sched. (?). — Südwestchina: Yunnan, Mengtse, 5000 FuB ü. M. (Henry no. 10974 — ges. 1898). — Herb. Kew, Breslau. Die Art steht L. pilosa Diels außerordentlich nahe, von der sie sich dureh die kurze samtartig-zottige Behaarung, hauptsüchlich aber wohl durch die kurze Brakteolenmanschette unterscheidet. : 15. L. erassifolia Coll. et Hemsl. in Journ. of Linn. Soc. of Lond., XXVIII (1890), p. 67. — Ober-Burma: Shan Hills, Koni ( ?), 5000 Fuß ü. M. (Collett no. 585 — Apr. 1888). — Herb. Kew, Zeichnung im Herb. Breslau. Die Art ist hóchstwahrscheinlich mit L. tomentella Franch. verwandt, mit der die (oberen) drüsenzähnigen Nebenblätter, die Brakteolenman- schette und der Kelch sehr übereinstimmen; auch die Blattform, die bei | der Franchet’schen Art mehr lähglich ist. L. crassifolia hat aber sehr stark verkürzte seitliche Kurztriebe, dichtere Blütenstände, eine auffallend kleine Krone, die an den Zipfelspitzen einen deutlichen Schopf längerer Haare trägt, der auch bei L, tomentella vorhanden zu sein scheint, hier aber nicht so auffällt, weil die Behaarung der Kronenaufenseite über- haupt lànger ist. — . 16. L. microphylla H. Winkl., spec. nov. — L. pilosa var. micro- phylla H. Winkl. in W. Limpricht, Botan. Reisen i. d. Hochgeb. Chinas und Osttibets (1922), p. 489. — Frutex valde patenter ramosus; ramuli novelli breviter tomentosi, vetustiores glabrescentes, cortice in lamellas longitudinales se solvente obtecti. Folia parva, pro magnitudine longius petiolata, ovalia vel oblonga obtusiuscula in petiolum attenuata, supra Scabridule pilosa, margine ciliata, subtus subglabra; nervi laterales utrinque 3—4 erecti. Stipulae rigidiusculae, superiores breves subito acuminatae, inferiores longiores sensim acuminatae, nervo bicruri instructae, tomento- 8ulae. Flores ad ramos ramulosque terminales 5—7-seriati, brevissime peduneulati, praeterea ad nodos supremos 1—2 in folii utriusque axilla f j 1— 3 sessiles vel in ramulos floriferos + elongatos mutati; bracteolae | rigide hyalinae, oblongae, subulati- acuminatae, nervosae, longe connatae, Ne calycem paullo, m calycis lobi 5 oblongi, obtusi, lon- © 160 Hubert Winkler. gitudinaliter indistinetius nervosi, longe ciliati; corolla dilute lilacina, 5-mera, tubus anguste infundibiliformis paullum curvatus, extus pilis conicis brevibus crassis tomentosus, intus villosus basin versus gla- brescens, lobi tubo cr. 5—7-plo breviores, triangulari-ovati, parte mediana marginalibus angustis vix crassiore, apice breviter incurvati; stamina in floribus brevistylis exserta, filamenta in 1⁄4 cr. longitudinis antherarum affixa, parte libera antherarum basin attingentia; stylus 5-fidus, glaber. Fructus ignotus. Die blühenden Triebe 1—4 cm lang; obere Internodien 3—5, untere . 8—10 mm lang. Blätter 5—8 (— 10) : 2—4 (— 5) mm; Nebenblätter etwa 0,3—1,2 mm lang. Brakteolen 3—4 mm lang, bis zu ?/s oder 34 ihrer Länge verwachsen. Kelchzipfel etwa 1—1,3 mm lang; Kronenróhre 9—10 mm lang, Zipfel etwa 1,3 mm lang. Westchina: Szetschwan, Dawo (Ressenyi), oberhalb des Lama- tempels Belo retscho, westlich Tschi sse tsung, 4100 m ü. M., Blüten hell lila. (Limpricht no. 1969 — 7. Juli 1914). — Herb. Breslau. ` Die Art steht L. pilosa Diels sehr nahe, unterscheidet sich aber durch die längeren, nicht gestutzten Kelchzipfel. Mit L. parvifolia Hutchins., die zu den Paueiflorae gehört, hat sie nichts zu tun. 17. L. pilosa Diels in Notes from Roy. Bot. Gard. Edinburgh Nr. XXV (1912), p. 276; Hutchinson in Plant. Wilsonian. ed. hy Sargent III, 2 (1916), p. 405; H. Winkler in W. Limpricht, Botan. Reisen i. d. Hochgeb. Chinas und Osttibets (1922), p. 489. — Hamiltonia pilosa Franch. in sched. — China: Prov. Yunnan, im Hoching- und Lichiangtal, 7000 bis 10000 Fuß ü. M., 5—10 Fuß hoher Strauch, Blüten lila, zuweilen weiß (G. Forrest no. 581 — Sept. 1904); Tong Tschouang, 2500—2700 m ü. M. ein wenig dorniges Bäumchen mit violeften Blüten (Maire no. 2956 ‚Ser. B — Sept. 1910); Tali fu, trockene Berghänge bei Tien schen tang- zwischen Pu tschiang ho und Scha tschiau, 2300 m ü. M., Blüten bläulich- Pao ki, Miao wang schan (Hugh, no. 49 und 50 — Aug. 1897). — Herb: Berlin, Arnold-Arboretum, Breslau. var. glabreseens H. Winkl, var. nov. — Omnibus partibus minus | pilosa. — Südwestchina: Yunnan, ohne näheren Standort (Forrest ` no. 10963); offene, trockene und feuchte Stellen der Lichiangebene, 8500 — bis 9000 Fuß ü. M., stark verzweigter, 5 bis 8 Fuß hoher Strauch, Blüten ` blüulich (G. Forrest no. 2713 [nicht 2731!] — Aug. 1906); Lichiang ` ` .. nach dem Yangtsefluß zu, 2800m ü. M., an trockenen Abhängen (Schnei- ` . der no. 3412 — 2. Aug. 1914); Lichiang, trockene, steinige Fluren am Fuße der ?-berge, 2900 m ü. M. (Schneider no. 3368 — 27. Jul — [3 1914); Ebene von Long tan, Strauch, auf Tuff, 2300 m ü. M., Blüten violett ` ) Maire no. 21); um Pe yen tsin (nordwestlich Yunnan), 2m hoher — Con ‚u Ten no. 518 — 22. Juni 1918). — Szetschwan, Gebiet von SH icc cuiu deer EE ü. M., Blüten rosa Herb. Berlin, T : weiß (Limprieht no. 943 — 22. Aug. 1913); Nord-Zentralchina, —— Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. 161 Diels vergleicht die Art mit L. Griffithii Hook. f.; in Wahrheit steht sie L. oblonga Bunge so nahe, daß man sie kaum davon trennen kann. Die Nebenblätter sind wohl meist länger als bei jener und haben öfter drüsige Anhänge neben der Spitze und am Rande; der einzige durch- gehende Unterschied liegt vielleicht in den kurzen, gestutzten Kelchzipfeln von L. pilosa. Sie ist wahrscheinlich die Form von L. oblonga, von der Hemsley (in Journ. of Linn. Soc. XXIII, p. 390) sagt: ‚Die südlichen . Exemplare stellen möglicherweise eine neue Art dar.“ i Abgesehen von der Behaarung scheint die Blattgröße recht zu wech- seln. - Schneiders no. 3368 hat nur kleine, 3—7 mm lange, no. 1591 noch winzigere Blätter am Grunde der sehr gestauchten jungen Blüten- knäuel; beide gehören nach Anordnung und Bau der Blüten wohl sicher hierher. : 18. L. oblonga Bunge in Mém. Sav. Etr. Pétersb. II (1835), p. 108; Hemsl. in Journ. of Linn. Soc. XXII (1888), p. 390; Pritzel in Engl. Bot. Jahrb. XXIX (1901), p. 582; Hutchins. in Plant. Wilsonian. ed. by Sargent TI, 2 (1916), p. 403; H. Winkler in Limpricht, Botan. Reisen i. d. Hochgeb. Chinas und Osttibets (1922), p. 489. — Hamiltonia oblonga Franch. in Nouv. Arch. Mus. Paris, Sér. 2, VI (1883), p. 34. — L. mongolica Buhse nom. in Nat. Pflanzenfam. IV, 4 (1891), p. 126 — Nordehina: Ohne näheren Standort (wahrscheinlich Bunge); ohne näheren Standort (J. G. Jack no. 5760 — 8. Juli 1916). — Prov. Tschili bei Peking (Bret- sehneider, Satarinow, David — ges. 1865); Ta chia osse bei Peking (v. Móllendorff — Juli 1874); Ku pei ku bei Peking (Wawra no. 924): ; . Fang schan hsien, Kalkfelsen bei Hei lung guan, 170 m ü. M. (Limpricht 1 no. 2441 — 5. Juli 1915); Kalgan, Trachytfelsen an der KarawanenstraBe | nach Urga bei Nan tien mónn (Limpricht no. 468 — 21. Juli 1912); Hentoukou, Blüten hell purpurn (N. H. Cowdry no. 481 — 8. Juni 1920). — Prov. Schensi: Tei pei schan ( Giraldi no. 1377 — März 1897); Tsing ling sehan, Südwestketten, am Fuß der Felsen bei Muo fang ko, 1700 m ü. M. (Limpricht no. 2831 — 8. Aug. 1916); Nordwest-Han cheng hsien, 2,5—3 Fuß hoher Strauch, Blüten bläulich-purpurn (Purdom no. 319). — Herb. Petersburg, Paris, Berlin, Breslau, Wien, Arnold- Arboretum. — In botan. Gärten kultiviert. : E . var. leptophylla H. Winkl., var. nov. — Rami elongati. Folia quam in typo majora, teniora, acutiora. Flores longiores. — Nordehina: Prov. Tschili, Nankoupaß bei Peking (Wawra no. 1042); ohne näheren Standort (Chanet — ges. 1919) — Herb. Wien, Arnold-Arboretum, Breslau. y . Auch abgesehen von der Varietät, die vielleicht nur eine Schatten- form darstellt, ist die Art einigermaßen veränderlich, besonders in der Größe und Zuspitzung der Blätter. Die Kelchzipfel sind im allgemeinen ziemlich breit und kurz gespitzt, aber auch länger und lang zugespitzt, falls das im Berliner Botanischen Garten kultivierte und im dortigen . Herbart liegende Exemplar, das als Caryopteris mongolica bezeichnet ist (daher wohl der Name L. mongolica in den Natürl. Pflanzer- =. ` Repertorium specierum novarum, XVIII. (15. IX. 1922.) 11 Ef Meg RRENUUT VD - 162 Se Hubert Winkler. familien), nicht doch eine eigene Art darstellt; an ihm gehen auch die Kronenzipfel oben weiter auseinander als gewöhnlich. Auffällig sind aber stets die sehr lang und fast dornig zugespitzten Nebenblätter mit nach unten zu auseinandergehendem zweischenkligen Mittelnerven, die bei Diekenwachstum des Stengels zwischen diesen Nervenschenkeln . oft der Länge nach aufreißen. 19. L. pulchella Yatabe in Bot. Mag. Tokyo IV (1890), p. 2, pl. XII. — Japan: Miyagawa, Prov. Ise (Matsumura). à; Diese wie es scheint gute Art, die einzige bisher aus Japan beschrie- bene, kenne ich nur aus einem Exemplar des Arnold-Arboretum- Herbars das 1905 im Botanischen Garten in Tokyo kultiviert worden ist. Sie steht wohl D. Griffithii Hook. f. nahe. , 20. L. Griffithii Hook f. Fl. of Brit. Ind. III (1882) p. 198. — Ost- bengalen: Ohne näheren Standort (Griffith, vom Herb. Kew unter no. 2964 verteilt); Khasiaberge 3—5000 Fuß ü. M. Blüten weiß (Hooker f.u, Thomson no. 4 — 2. Aug. 1850); ebenda Boya Pani 3000 Fuß ü. M. (Clarke no. 40365 E — 10. Sept. 1885) — Manipur, Khangnital, 4500 Fuß o M. (Watt no. 6763 — Apr. 1882). — eti Kew, Berlin, Breslau, Hamburg, Wien, Paris. Dureh die zahlreichen finger- bis handlangen, aufstrebenden, oft serial in einer Achsel stehenden Seitentriebe von buschigem Aussehen. Nach den wenigen vorliegenden Exemplaren recht konstant. 21. L. scabrida Hook. f. Fl. of Brit. Ind. IIT (1882) p. 199. — Ober- Assam: Mishmiberge, nahe dem Gipfel des Thumathya (Griffith, im Herb. Kew unter no. 2965). — Herb. Kew, Berlin, Breslau, Wien. Die Pflanze hat mir nur in dem Originalexemplar vorgelegen und scheint nie wieder gesammelt worden zu sein. Falls der Wuchs nicht un- normal ist, erkennt man die Pflanze leicht schon an der buschigen Tracht, .. die durch zahlreiche, mit den stehenbleibenden Nebenblättern + dicht besetzten Kurztriebe hervorgerufen wird. Hooker stellt sie wohl mit Recht in die Nàhe von L. Griffithii Hook. f. 39 L wedta Hemal. in Jour. o£ Lion. Sos. df Lond. X XIII (1888), p. 390. — Südostchina: Kwangtung, ohne näheren ‘Standort (Ford no. 267 — Aug. 1887). — Herb. Kew, Zeichnung im Herb. Breslau. ` Die Art steht der ebenfalls aus der Provinz Kwangtung stammenden L. ovata H. Winkl. nahe, unterscheidet sich aber auf den ersten Blick durch den vermutlich niedrigeren Wuchs, die etwas längeren und stumpferen, . dicht wollig-behaarten, weniger derben Blätter und die wenigblütigen, lockeren Infloreszenzen. Dagegen sind die Nebenblátter, Brakteolenman- Jt schette, Kelch und Krone sehr übereinstimmend. . 93. L. ovata H Winkl, spec. nov. — Frutex modice ascendenter ramosus; ramuli novelli hirtelli mox glabrescentes cortice cinereo obtecti. Folia ad ramulos elongatos remota + longe petiolata subcoriacea, ovata 1 vel ovati-oblonga, acuta vel plerumque breviter acuminata, + subito in petiolum. crassum. attenuata, supra praeter nervum medium + hir- tellum t glabri subtus ad nervos hirtella ; nervi laterales utringue 4—7 con- Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. D m rut i spicui ascendentes. Stipulae rigidiusculae brevissimae, superiores + distincte dissectae, inferiores breviter apiculatae nec non apice etiam ' breviter 2—3-dissectae vel denticulatae, subglabrae vel lateraliter hir- tellae. Flores ad ramos foliiferos terminales 3—-7-seriati, subsessiles, praeterea ad nodos supremos 3—6 in folii utriusque axilla 3—7 vel etiam in ramulos floriferos + elongatos mutati; bracteolae rigide hyalinae oblongae, subulati-acuminatae, nervosae, longe connatae, hirtae, calycem in anthesi paullo superantes vel subaequantes; calycis lobi 5 breves fere latiores quam longi, saepius marginibus sese tegentes, subrotundati apice paullum producti, longitudinaliter nervosi, ciliati; corolla longa 5-mera, tubus anguste. infundibuliformis vix curvatus subtomentosus, lobi tubo 4—5-plo breviores, oblongi, parte mediana marginalibus angustis vix crassiore, apice incurvati; stamina in floribus brevistylis supra medium tubi inserta; filamenta in l5 longitudinis antherarum affixa, parte libera quam antherarum pars inferior longiore; stylus 5-fidus glaber. Fructus ignotus. Die letzten beblätterten Triebe bis 30 em lang; obere Internodien 5—10 mm, untere bis 4 cm lang. Blätter 15—40 : 10—22 mm; Neben- blätter etwa 1 mm lang; Brakteolen 2,5—3 mm lang, bis zu Ss ihrer Lànge verwachsen. Kelch etwa 2,5 mm lang; Kronenróhre etwa 9—10 mm lang, Zipfel etwa 1,5—1,8 mm lang. China: Prov. Kwangtung, Lin-Distrikt (Canton Christian College Herb. no. 3335 — 18. Okt. 1918). — Herb. Arnold- Arboretum, Zeichnung im Herb. Breslau. Die Art steht L. lanceolata Wall. nahe, unterscheidet sich aber von ihr ebenso wie von L. glomerata Hutchins. und L. Parkeri Dunn schon auf den ersten Blick durch die diekeren (bis auf die Spitze) regelmäßig eifórmigen Blätter; ferner durch die zerschlitzten oberen Nebenblätter, die sehr breiten, sich z. T. deckenden Kelchzipfel und von | L. lanceolata Wall. durch die fein behaarte Blumenkrone. 24. L. trifida Craib in Kew Bull. (1914), p. 129. — Elide: Doi Chieng Dao, Gipfel des Berges, 5900 Fuß ü. M., etwa 5 Fuß hoher, spreizender, kletternder Strauch (also wohl Spreizklimmer), Blüten lila (Kerr no. 2873 — 28. Jan. 1913). — Herb. Kew, Zeichnung im Herb. Breslau. Die Art ist wohl L. ovata H. Winkl. nächst verwandt; die obersten . Nebenblütter sind zwar nicht so zerscblitzt wie bei dieser, aber doch ` drüsig gezähnt, im übrigen stimmen die dicken, breiten, flachen, kurz und kräftig gespitzten Nebenblätter überein, ebenso die Brakteolenman- . schette und der Kelch mit seinen kurzen, breiten, rundlichen Lappen, die bei E. trifida allerdings gezähnelt sind. Auch die Blumenkrone ist in ' Größe und Form sehr ähnlich. Die Blätter sind bei beiden sehr derb, bei der Craib'schen Art aber kleiner und länglicher; nach den wenigen - vorliegenden Stücken tragen sie in den Achseln stets ganz gestauchte, oft blühende Kurztriebe. Die Zahl der Narben ist — in Übereinstimmung 7 mit dem Befunde bei den anderen Arten — nieht so konstant wie Craib 11* EB und i in dem ? Namen der Art andeutet; bei 4 Blüten fand ich aller- — 164 : Hubert Winkler. dings nur 3 Narben, bei einer aber 4, und weitere Untersuchung dürfte auf 5-grifflige Blüten ergeben. — Im Habitus sehen die Kerr'schen Weeer Zweige auch den aus dem Herbarium of the late East India Comp." unter no. 2963 (L. lanceolata Wall) verteilten sehr àhnlich, abgesehen von den Blütenständen. 25. L. Stapfiana H. WinkL, spec. nov. — Frutex frequenter ra- mosus; ramuli erecti vel patentes, novelli hirtelli mox glabri, cortice cinereo in caulibus longitudinaliter rumpente obtecti. Folia ad ramos ramulosque remota et ad ramulos in eorum axillas brevissimos congesta, breviter petiolata , rigide membranacea, oblonga, supra vel infra medium . "latissima, acuta vel subobtusa, supra subtusque hirtelli-tomentosa; nervi laterales utrinque 2—3 inconspieui. Stipulae rigidae, superiores breves, glandulose dentatae, inferiores triangulares + longe rigide acuminatae, hirtellae. Flores ad ramulos terminales 5—7-seriati, sessiles, praeterea ad nodos supremos 3—4 valde congregatos in folii utriusque axilla 3—5; bracteolae rigide hyalinae, oblongae, subulati-acuminatae, nervosae, longe connatae, hirtelli-tomentosae, calycem in anthesi superantes; calycis lobi 5 oblongi acuti, serrulati, longitudinaliter nervosi, ciliati; corolla (duae immaturae tantum visae) extus hirtella; stylus 2- vel 3-fidus. Die die Kurztriebe tragenden und blühenden Seitenzweige 4—7 cm lang: die obersten blütentragenden Knoten sehr zusammengedrängt, so daß dickkopfige Blütenstände entstehen; die unteren Internodien 2—3 cm lang, an den aufrechten Haupttrieben 2—4 cm lang. Blätter 8—18 : 3— 9 mm; die oberen Nebenblätter 1,5 mm, die unteren 3—5 mm lang. Brak-. teolen 3—5 mm lang, bis zu */ ihrer Länge verwachsen. Kelch 2—3 mm lang. Assam: ohne nähere Angaben (Griffith no. 2121). — Osthimalaja: Ohne näheren Standort (Griffith no. 2967). — Herb. Brit. Museum, . Paris, Zeichnung im Herb. Breslau; obwohl unter dem Pariser Exemplar steht , Distributed at the Royal Gardens, Kew. 1861—2°, habe ich die Pflanze aus dem Herb. Kew nicht erhalten. Die Art gehört zum Typus der L. lanceolata Wall., mit der Brakteolen- manschette und Kelch ganz übereinstimmen. Die Verzweigung mit den verhältnismäßig kurzen Seitentrieben — ob normal? — kommt bei jener ebenfalls vor. Die Behaarung der jungen Triebe, Blätter, Nebenblätter und Brakteolen ist aber viel dichter ; auch die Krone, die ich bei L. lanceolata - stets kahl fand, ist dicht behaart. Außerdem scheint die Art zu einer geringeren Zahl der Narbenlappen zu neigen. — Habituell — in Verzwei- gung, Blattform und Behaarung — stimmen Griffiths Exemplare so auf- ` fällig mit Schneiders no. 1386 — L. Potanini Batal. var. tomentosa H. Winkl. — überein, daß man sie ohne Blüten nieht unterscheiden könnte: nur ee BE 3 die unteren Nebenblätter sind bei L. Stapfiana länger und fast stechend - 3 zugespitzt. Die dicht kopffórmige Anhäufung der Blüten an den Zweig- enden und die lange, den Kelch ee. buds S be- = 4 stimmen sie aber sofort. SH Monographische Übersicht der Gattung Leptodermis. 165 26. L. Parkeri Dunn in Kew Bull. (1920), p. 206. — Punjab Hima- laja: Chamba State, Bharmaor, 8000 Fuß (R. N. Parker — 14. Aug. 1920); Perganna Chuari, Kainthli Reserve, 6800 Fuß (R. N. Parker — 17. Sept. 1920). Die Art steht L. lanceolata Wall. sehr nahe, doch sind die Einzelblüten- stände nicht so dick kopfig, und der Gesamtblütenstand eines Langtriebes ist nicht so deutlich trugdoldenartig, da die aus den oberen Blattachseln entspringenden Teilblütenstände sitzend oder nur kurz gestielt sind. Weiter unterscheidet sie sich von der Wallich’schen Art durch kürzere Brakteolenmanschette mit nur kurz vorgezogenen Spitzen und durch gestutzte Kelchzipfel. Der von Dunn angegebene Unterschied in der Blattnervenzahl ist wohl nicht so wichtig, ebenso der in der Größe der Blüten; wohl aber trifft der in der Behaarung der Blumenkrone zu, da die Kahlheit nach dem reichlich mir vorliegenden — wilden und kulti- vierten — Material bei L. lanceolata wirklich konstant zu sein scheint. 27. L. glomerata Hutchins. in Plant. Wilsonian. ed. by Sargent, III, 2 (1916), p. 406. — China: Yunnan, Mi-lü-Distrikt, Bergwald, Blüten tief rot (Henry no. 9949). — Herb. Kew, Arnold-Arboretum, Zeichnung im Herb. Breslau. , Wohl, wie auch der Autor angibt, mit D. lanceolata Wall. nahe ver- wandte Art, die besonders im Aufbau, in der Form und Größe der Blätter sehr mit ihr übereinstimmt. Der Hauptunterschied liegt in der Brakteolen- manschette, die.bei L. glomerata Hutchins. viel kürzer als der Kelch und `am Rande gezähnelt ist, und deren beide Nerven einfach sind, nicht auf- . Splittern; ferner in den langen spitzen Kelchzipfeln und den sehr lang zu- gespitzten Nebenblüttern. Das einzige bisher vorliegende Exemplar ist halbstrauchig, aber auch L. lanceolata neigt nicht selten zu halbstrauchigem _ Wuchs. Die.Angabe Hutchinsons, daß die Narbe 3-teilig sei, beruht auf der Untersuchung zu weniger Blüten; ich fand sie bei 2 Blüten 3-teilig, bei einer 4-teilig, bei einer 5-teilig. ; 28. L. lanceolata Wall. in Roxb. Fl. ind. II (1824), p. 191; DC. Prodr. IV (1830), p. 462; Dene. in Jaeq. Voy. Bot. (1844), t. 90; Brandis, Forest Fl. (1876), p. 279. — Hamiltonia suaveolens Don Prodr. (1825), p. 137. Se Gemäßigte Stufe des Himalaja: Ohne näheren Standort (Patrick Gerard, ges. 1823—25); Standort unleserlich oder nicht auffindbar (Brandis no. 2407 — Juni 1863; no. 3460 u. 3461 — Aug. u. Sept. 1864); aora, 6—8000 Fuß (Hooker f. u. Thomson — ges. Aug. 1847); Rajauri, zwischen Kasuta und Puch (Schlagintweit — Nov. 1856); Pir Pan- johl (Hügel no. 850); Mayuri (Hügel no. 163); Serahan und Tranda ` ‘(Stoliczka — ges. Aug. 1866); Simla (Lady Dalhousie, Aug. 1831); ‚ebenda, Weg von Kángra und Jämu nach Kaschmir, 3000—9000 Fuß ü. M. (Schlagintweit — Juni bis Sept. 1856); ebenda, zwischen Steinen, 4—10000 Fuß (Stoliczka — Sept. 1864); ebenda, unterhalb Chsota Simla, 1,5 m hoher Busch mit steif aufrechten Zweigen (Meebold no. 5001 = — Okt. 1907); Prov. Garhval, zwischen Göbeser und Okimath (vom SS UM S | Hobert Winkler. Alaknánda zum Mandágnital), 5000—6800 Fuß (Schlagintweit — Sept. 1855) zwischen Barkot und Mandrassi, nórdlich der Bergstation Massuri Schlagintweit — Okt. 1855), Mussoorie (Brandis no. 2398); ebenda Gaurikund, Weg von Trijugi Naráin und Máser nach Bilung (Schlag- dntweit — Sept., Okt. 1855); Kumaon (Wallich no. 6241 — ges. 1821): Nainital, 7000 Fuß, kleiner, etwa 1,5 m hoher dünner Stauch mit langen steifen Ästen von unten.auf, in steinigen, sandigen Halden (Meebold no. . 4654 — Okt. 1905); ebenda (Miß M. K. Wall — Juli 1901 [?]); Ost- himälaja (Griffith, im Kew-Herb. unter no. 2963); Assam (Griffith no. 2122). — Wird vielfach in botanischen Gärten kultiviert. — Herb. Kew, Brit. Museum, Berlin, Breslau, Wien, Hamburg, Paris. Die Art ist wenig variabel. Bei normalem Wuchs scheint sie den von Meebold angegebenen Habitus zu besitzen, häufig wird sie durch Bildung langer Seitentriebe buschiger: zuweilen treten solche — dann kürzere — Seitentriebe zu zweien und dreien in serialer Anordnung auf. Das kaum handhohe Exemplar von Miß Wall ist wohl durch Abfressen oder dergleichen bedingt; ebenso Brandis no. 2407. Die Größe der Blätter und Blüten scheint etwas zu wechseln. Bei den meisten Exem- plaren wachsen die oberen Seitentriebe zu ziemlich langen, blühenden Asten aus: daher die trugdoldige Form des Gesamtblütenstandes. Zu- weilen bleiben sie aber auch recht kurz, so daß eine Trugdolde nicht zustande kommt; dann gehen wohl auch die tiefer stehenden Seiten- äste, die gewöhnlich sehr gestauchte blattbüschelfórmige Kurztriebe bleiben, zum Blühen über. Nur selten scheinen die seitlichen Triebe in den mittleren Regionen der Pflanze ganz zu fehlen. Die Behaarung der Triebe und Blätter und das Fehlen der Behaarung auf der Außenseite ` . der Blumenkrone (aufer einigen kurzen BENDER Haaren an der Spitze S det T p sind offenbar sehr. konstant. ... Eine im Herbar des Brit. Museums liegende von Griffith in Assam = mar no. 2120. gesammelte Pflanze gehört zu keiner der hier angeführten Arten; da ‚sie -Aber ars steril ist, wage ich sie nicht zu beschreiben. Species excludendae. E nervosa. Hutchins. in Pl. Wilsonianae, ed. by m HI, 2 (1916), p. 404 = Serissa serissoides (DC.) Druce. L. venosa Craib in Kew. Bull. (0916), p. 964 A Aea foetida | vel affin. iS e = ee = - Beiheft XII, LUE Joh. Mattfeld: Revision der Gattung Pyenophyllum Remy. Io y L ^ — XXXIIl Joh. Mattfeld: Revision der Gattung Pycnophyllum Remy. Die Alsinoideengattung Pyenophyllum wurde 1870 von Rohrbach -monographisch dargestellt (vgl. hier auch das Geschichtliche) und 1893 von Pax in Sektionen geteilt. Gleichwohl machte das Hineinbringen ganz fremder Elemente (Frankenia, Arenaria) eine neue Durcharbeitung notwendig. Ermöglicht wurde diese besonders dureh die ausgezeichneten Sammlungen Weberbauers aus Peru, durch die das Berliner Herbar wohl das an: Pyenophyllen reichste ist. Die Originale der beiden von Remy beschriebenen Arten stellte mir Herr Prof. Lecomte freundlichst zur Verfügung. Über die Öffnungsweise der Frucht, ein für die Systematik der Alsinoideen wichtiges Merkmal, herrscht bisher noch Unklarheit; die An- gaben widersprechen sich (vgl. die Zusammenstellung bei Rohrbach). Von einigen Autoren wird der Gattung -eine dreiklappige Kapsel zu- geschrieben. Die Frucht ist stark dreikantig, mit sehr verdickten Kanten und làBt sich in der Jugend entlang dieser Kanten leicht in drei regel- mäßige Klappen zerspalten. Zur Zeit der Reife ist sie bespitzt, und diese Spitze setzt dann einem künstlichen Öffnen erhebliche Schwierigkeiten | entgegen, so daß die Frucht meist unregelmäßig zerplatzt. Von selbst bei der Reife in drei Klappen gespaltene Früchte habe ich trotz eifrigen Suchens an reichem Material — viele Polster bis zu 15 m Durchmesser — nicht finden können. Es fällt überhaupt auf, daß man im Herbar wohl oft Stücke findet, die reich mit Blüten besetzt sind, aber nie solche mit Früchten. Beim Kochen von Zweigstücken bemerkt man dagegen hàufig, daß sich die Blüten vom Stengel ohne weiteres lösen. Daraus war schon zu schließen, daß die reife Frucht mitsamt der Blüte abfällt. Mit Sicherheit konnte das an einem in einer Pappschachtel von Weberbauer gesandten — « Polster festgestellt werden, das: selbst nur noch wenige Blüten enthielt. Dagegen lagen am Boden der Schachtel zahlreiche Blüten, die reife Früchte . enthielten, ohne daß irgendeine sich in Klappen geteilt hätte. Vielmehr waren mehrere kurz über dem Grunde wie mazeriert und einige schon unregelmäßig zerrissen. Also: Die Frucht von Pyenophyllum ist ` keine Kapsel, sondern sie fällt, in den Kelch na, "ab und zerreißt unregelmäßig am Grunde. Wegen der vermeintlichen dreiklappigen Kapsel wird Se SEN bei — den Polycarpeae untergebracht (Pax in Engler-Prantl, Natürl. Pflanzenfam. | HI, 1b, 1889, p. 87). Außer der Schließfrucht spricht gegen eine An- . gliederung an diese Tribus auch das völlige Fehlen der Nebenblätter. x Nur die auf den. Kerguelen endemische Gattung Lyallia stimmt hierin ` Wie auch im Habitus mit Pycnophyllum überein. Und es ist ferner sehr e wahrscheinlich, daß auch sie eine Schließfrucht hat. Demzufolge muß ` . man diese beiden Gattungen von den Polycarpeae entfernen und sie als ` 2 selbständige Tribus Pyenophylleae neben die Alsineae stellen. Sie sind ` E E now. charakterisiert durch: -echten Griffel, pemo 168 | . Joh. Mattfeld. Schließfrucht, episepale Staubblätter und das Fehlen der Nebenblàtter. Pax (Engler, Bot. Jahrb. XVIII, 1893, p. 34) hat die Gattung in vier Sektionen gegliedert. Von diesen hat zunächst Sect. II Haloxeria Griseb. fortzufallen, da sie mit dem zuerst von Philippi als Primulacee beschriebenen, spáter von Reiche mit Recht zu den Frankeniaceen ge- stellten Anthobryum identisch ist. Die Sect. IV Drudea (Griseb. pro gen.) Pax hat schon Skottsberg (vgl. unten) aufgeklàrt. In Übereinstimmung . mit ihm lasse ich sie vorläufig bestehen. Sect. I Zupycnophyllum und Sect. III Gymnopyenophyllum umfassen die Hauptmasse der Gattung. Ihre Umgrenzung ist aber sehr unglücklich gewählt. Da Haloxeria aus- geschaltet ist, enthält Pyenophyllum nur noch Arten mit freien Kelch- blättern, der Name Gymnopyenophyllum (als Gegensatz zu Haloxeria ur- —. sprünglich berechtigt) ist nun mißdeutig. Als einziger Unterschied zwischen den beiden Sektionen bleibt nur das Vorhandensein oder Fehlen der Petalen. Dieses Merkmal schafft aber ganz unnatürliche Gruppen, da sie P. bryoides mit dem ganz entfernten P. molle zusammenbringt und von seinen wirklichen Verwandten trennt. Außerdem ist das Merkmal nicht durchgreifend, denn man findet z. B. bei dem im allgemeinen durch das Fehlen der Petalen ausgezeichneten P. convexum zuweilen einige Blumenblätter. Es lassen sich dagegen nach den schon von Rohrbach (l. c.) erkannten Unterschieden in der auch morphologisch sehr stark zum Ausdruck kommenden Anatomie der Laub- und Kelchblätter zwei in sich sehr gut geschlossene Gruppen unterscheiden. Bei der einen sind die Laubblätter strohig häutig und nur mit einer verhältnismäßig kleinen Schwiele versehen, die Kelche groß, fast kugelig .oder breitglockig auf- geblasen, die Sepalen weich- strohig (Kirrhanthemum, To *1900V . Stroh- farbe), bei der anderen besteht das ganze Laubblatt fast aus der Schwiele und die Sepalen sind klein, lederig-hart, die Blüten zylindrisch oder etwas trichterfórmig von der Form einer Alsineenblüte (Diphtheranthemum, ` ý 01g 9éga, Leder). Auch habituell sind diese Gruppen sehr verschieden und auf den ersten Blick leicht auseinander zu kennen. Da es nicht möglich war, diese Gruppen mit denen von Pax aufgestellten übereinzubringen. mußten auch andere Namen gewählt werden. Es sei noch bemerkt, daß es eine fossile Pflanzengattung Pyeno- phyllum Brogniart (1849) gibt. Da aber der en Name (1846) die Priorität hat, ist jener umzuändern. Über die Gattungsdiagnose vgl. Rohrbach (l. c.). Dispositio seetionum- CS Wpetierum. A. Calyx oblongus vel oblongo-cylindricus, haud ampliatus; sepala coriacea. | Laminae callosae, haud yel anguste tantum scarioso- aut coriaceo- marginatae. = a) Stigmata. tria EEG -Potala desunt, interdum singula, rarius P d s ss re), adsunt, r € Revision der Gattung Pycnophyllum Remy. SCH 169 Sect. 1. Diphtheranthemum. a) Petala 5. . 1. P. bryoides. p) Petala desunt (vel interdum 1 adest). I. Folia apice rotundata, obtusa vel mucronulata, dorso sub apice subito e parte recta fornicata, deinde inter partem mediam callosam et marginem + scariosam valleculata. : 1. Flores 4 (—5) mm longi; sepala callo longe sub apice evanes- centi instructa. Caules crassiores. * Folia obtusissima. Sepala aeque ac bracteae late elliptica. : 2. P. convexum. ** Folia + mucronulata. Bracteae ovatae. Sepala lineari- oboy rata, sub media latissima. : 3,5 mm longa, vagina usque 1,5 mm longa in- elusa, dorso dense breviter papillosa. Rami elongati (ca. 12 em). 3. P. Stübelii. tr Folia 2 mm longa, vagina 1,2 mm longa inclusa, dorso glaberrima. Rami breviores (ca. 5 cm), glomerulos parvos formantes. 4. P. glomeratum. 2. Flores usque 2,5 mm longi; sepalorum callus breviter sub apice evanescens. Caules tenues filiformes. Folia 2 mm longa. Sepala elliptica. : 5. P. filiforme. lI. Folia apicem versus angustata, dorso ex apice sensim convexo- curvata, callo e ume anguste searioso haud segregato. 1. Folia late ovata, 2 mm tantum longa, dorso sub apice + cari- nata, acuta. Sepala ovato-oblonga. Rami erecti caespitem densissimum formantes. 6. P. tetrastichum. 2. Folia ovato-lanceolata, 3—4 mm longa, dorso etiam sub apice convexa. Rami adscendentes, caespitem laxiorem formantes. * Folia distincte mucronulata, nitentia, ca. 4 mm longa, vagina 2 mm n longa inclusa. . P. mucronulatum. ** Folia ee usque acutiuscula non E opaca. 8. P. argentinum. , b) Stigmata tria fere usque ad basin bipartita. Petala desunt. Sect. 2. Drudea. spec. unica: 9. P. Lechlerianum. B. Calyx late obovoideus, valde ampliatus; sepala membranacea usque scariosa. Laminae membranaceae, media callo minore instructae. ciim sempers: zadsunt. : 170 ei Joh. Mattteld. Sect. 3. Kirrhanthemum. a) Folia apice rotundata, obtusa vel minute mucronulata. a) Bracteae obovatae. Folia semiorbicularia. Rami tenuiores. I. Sepala late ovata, basi latiore affixa. Bracteae ecallosae 4. . Foliorum callus viridis vel pallide stramineus. ; 10. P. molle. : i JY. Sepala obovata vel obovato-elliptica, basi angustiore affixa. DOSE ecallosae tantum 2. Foliorum callus pallide fuscus. 11. P. Markgrafianum. (cf. 16. P. Aschersontanum.) B) Bracteae spathulatae. Foliorum laminae infra mediam conspicue constrictae. ` Rami crassiores. I. Petala obovata, obtusa vel denticulata, usque É 5mm tantum longa.. Bracteae ecallosae 2, conspicue cailosae nonnullae. 12. P. spathulatum. — — b II. Petala spathulata, apice profunde bifida, 5 mm longa. Bracteae ` — plane ecallosae nullae, inconspicue callosae 8—10. i 13. P. macropetalum. b) Folia in aristam + longam excurrentia. bd a) Aristae ca. 0,5—1 mm longae, laminae obovatae. Bracteae ` — evaginantes, ecallosae, enerviae. Petala ca. 1,8 mm longa. , 14. P. Holleanum. : p) Aristae 3—5 mm longae, laminae ovatae. Bracteae vaginantes, ad mediam uninerviae, levissime eallosae. Petala 3 mm longa. | Toc. aristatum. ` Sect. 1. Diphtheranthemum Matt. : | T P: E (Phil.) Rohrb., Linnaea XXXVI, 1870, p.663. — Sticho-: phyllum bryoides Phil. Florula Atacamensis 1860, p. 19, tab. I, fig. D. = sob ldentifikation dieser Pflanze mit Pycnophyllum molle Remy und . à ` Selaginella rupestris Lechler pl. no. 1742 von R. Philippi in Verzeichn. — Antofagasta 1891, p. 7 und von F. Philippi, ‚Catalog. Pl. Chilens. 1881, p. 88 ist irrtümlich. — Chile: Atacama, am Alto de Puquios, 3820 m. s. m. (Philippi). - — Peru: Bei Arequipa. an der Ostseite des Misti, auf sehr — dürftig bewachsenem Sandboden nahe der Vegetationsgrenze, : 4500 m . ` (Weberbauer no. 1420, 8. IX. 1902); Dep. Puno, bei Picutani, offene ` É e dürftig bewachsene Matte, 4400 m (Weberbauer no. 501b, einige Exem- - ^d m zwischen P. glomeratum — W. no. 501a). GE S E Exemplare. aus Peru sind durch größere Blüten BT) mm lang): S von. à den. mapu (3,5 urs [sioe id Sonst laßt sich aber keni, Revision der Gattung Pyenophyllum Remy. ` — 171 3. P. Stübelii Mattf., spec. nov. — Caules valde ramosi, elongati, prostrati, caespitem ut videtur laxum formantes; rami primum densissime. deinde laxius regulariter decussatim foliati, apicem versus parce incrassati, pallide straminei, nervo mediano foliorum prominenti atque decur- renti bicostati, glabri, nitidi. ^ Folia longe vaginantia; vaginae usque 1,5 mm longae, cylindricae, membranaceae, nitidae, nervo unico prominenti percursae, sinubus latissimis; laminae 1,5—2 mm longae, 1—1,5 mm basi latae, late ovatae, apice rotundatae, minutiuscule mucro- nulatae, cymbiformi-concavae, callo primum olivaceo demum stramineo, dorso densissime papillis minutissimis scabriusculo e margine albido vel pallide stramineo, membranaceo subito prominenti, nervo mediano ex apice retrorsum trifurcato percursae. Bracteae supremae florem terminalem arcte cingentes, late ovatae, basi subito contractatae, vix vaginantes, obtusae, scariosae, callo vix conspicuo, 3,5 mm longae, 2 mm latae, sensim in folia transeuntes. Flores dioeci; feminei ca. 5 mm longi, 2—2,5 mm diam.; sepala ovata, obtusiuscula, concava, e basi nervis tribus percursa, exteriora ca. 4 mm longa, 2 mm lata, interiora 3,5 mm longa, 1,5 mm lata. Petala desunt. Stamina antheris sterilibus inclusis 1 mm tantum longa. Ovarium trigonum, basi valde contractatum, immaturum ca. ‚1,5 mm longum, 1,8 mm diam.; stylus 1 mm longus ramis 3 integris 0,5. mm longis grins Semina ... Flores masculi . . . — Bolivien: Puna de Sicasica, . 5000 m (Stübel no. 68, 2. XI. 1876). — Diese Pflanze wurde als P. Lechlerianum ausgegeben. Sie hat aber ungeteilte Griffelschenkel und ist zudem durch die Blattform erheblich verschieden. 4. P. glomeratum Mattf., spec. nov. — Caules multicipes, tenues, humifusi; rami ramulique erecti, breves, iterum atque iterum ramulosi, pulvinum parvum, glomeruliformem, saepe annuliformem formantes. Folia densissime imbricata, inferiora superiora ad mediam laminae fere vel ultra tegentia, opposita, decussata vel saepius spiraliter disposita ; vaginae infundibuliformes, ca. 0,8—1,2 mm longae: laminae late ovatae, ca. 1,2 mm longae, 1 mm basi latae, anguste membranaceo marginatae, obtusae, mueronulatae, eymbiformi-concavae, callo sub apice subito protuberanti, . glabro, apice membranacea et mucronulo minutiuseule papillosae, nervo unico ex apice retrorsum trifurcato pereursae. Bracteae flores ad mediam "fere arcte cingentes ovatae, obtusiusculae, basi paullum constrictae, 3 mm 2 longae, 1.8 mm latae, evaginantes, callo in parte superiore parvo at. con- . . Spicuo. Flores dioeci: masculi eylindriei, media paullum constricti, basi . Totundato-angustati, haud gibbosi, 4 mm longi, 1,5 mm basi diam.; sepala v 9vato-oblonga, obtusa, concava, aequilonga, 4 mm longa, exteriora 1.8 interiora 1,5 mm lata, in callo tenui e basi 3-nervia, nervi laterales tenues, reves. Petala desunt. Stamina filamentis 2 mm longis, antheris 0,8 mm : longis. Ovarium sterile, basi valde constrictum, 1 mm longum, aequilatum, trigonum; st stylus 0,8 mm longus ramis brevissimis erectis, appressis in- clusis; flores feminei masculis similes, stamina sterilia, annulus staminalis inter staminodia dentes 5 crassiusculos (ut videtur nectarigeros) praebens, ovarii basim arcte cingentes; ovarium che scleereigite 1,8 mm 172 Joh. Mattfeld. longum, 1,2 mm diam., stylus 1 mm longus, ramis 0,2 mm longis exclusis; ovula pauca; semina 1—2, pyriformia brevissime rostrata, 1,5 mm longa, - 1 mm lata, fusca, minutissime reticulata. — Peru: Dept. Puno, bei Picu- p tani, offene dürftig bewachsene Matte, 4400 m sehr häufig (Weberbauer . no. 501a, die Hauptmasse der Nummer, 3. III. 1902), 5; Prov. Sandia, zwischen Poto und Ananca, offene dürftig bewachsene Polsterpflanzen- matte, 4600—4700 m (Weberbauer no. 952, 7. V. 1902). Sehr eigentümlich ist, daß sich die weiblichen Blüten von den mánn- - lichen durch den Besitz der Diskuszähnchen auszeichnen. Da ich zwischen — den beiden Exemplaren aber weiter keinen Unterschied aufzufinden vermag, identifiziere ich sie zunächst. Man wird abwarten müssen, ob die weib- lichen Pflanzen von Picutani dasselbe Merkmal aufzuweisen haben. Die Zähnchen sind wahrscheinlich Diskusexkreszenzen. Man könnte aber auch an reduzierte Petalen denken. Doch möchte ich diese Deutung deshalb für unwahrscheinlich halten, weil die Zähnchen zuweilen deutlich unter | sich verbunden sind, so daß dann die Staubblätter auf dem Rücken des Diskusringes zu stehen kommen. : 5. P. filiforme Mattf., spec. nov. — Caules multicipes, lignescentes, tenues; rami ramosissimi, elongati (partes etiam nune foliatae usque .ca.6 em longae), filiformes, 1—1,5 mm (foliis inclusis) tantum crassi, flabelli- . formes, pulvinos magnos formantes. Folia decussata, tetrastiche rarius spiraliter imbricata; inferiora superiora ad mediam laminae fere tegentia; vaginae 0,5—0,8 mm longae, albido-membranaceae, nervo unico minute prominenti percursae; laminae ovatae, ca. 1 mm longae, 0,8 mm basi latae — apice anguste basin versus latius scarioso-marginatae, margine minute E papilloso-rugulosae, apice subito sensiusve in mucronulum productae, — cymbiformi-coneavae, callo: sub apice subito protuberanti, glabro vel - minutissime papilloso, nervo unico ex apice retrorsum trifurcato percursae. | Bracteae flores ad mediam vel ultra eingentes, ovatae, ca. 2,8 mm longae . 1.5 mm latae, obtusiusculae vel minute mucronulatae, late scariosae, callo — parvo in parte superiore praeditae, uninerviae, evaginantes. Flores dioeci; feminei . . .; masculi ovato-cylindrici, ca. 2,5—3 mm longi, basi paullum gibbosi; sepala ovato-elliptica, obtusiuscula, ca. 2,5 mm longa, 1,5 mm ` . lata, margine scariosa, in callo oblongo subtus mediam constrieto, coriaceó — e basi trinervia, apice minutiuscule papillosa. Petala desunt. Stamina Ka filamenta 2 mm longa. Ovarium sterile, trigonum, 1 mm longum, basi ` paullum constrictum; stylus ramis appressis haud explicatis inclusis : 0,8 mm longus. — Peru: Dept. Arequipa, Prov. Caylloma, am See s Villafro über Caylloma, geogr. Br. 159 20'—159 30' S, 4700—4800 m; große Polster bildend (Weberbauer no. 6885, 29. TIT. 1914). m 6. P. tetrastichum Remy, Ann. des Sci. Nat. Ser. 3. VI, 1846, p. 356. — tab. 20, fig. 1. — Arenaria bryoides Walpers, Nov. Acta Acad. Caes- Leop.-Carol. Nat. Cur. XIX Suppl. 1, 1843, p. 302 (F. J. F. Meyen, Obs- S Bot.) non Willd. — Xeria Meyeniana Presl msc. et apud Walpers l. ©. — Peru: Auf der Ebene um Tissoloma, 4550 m (F. J. F. Meyen, April. = - - Bolivien: Potosi, an Felsen nahe der Schneegrenze, 4100 m (d'OrbignY ` Revision der Gattung Pyenophyllum Remy, 173 . no. 442 p. p. mixta cum P. molli; Herb. Paris., fragm. Herb, Berlin); zwischen Tomarape und Sajama, 4500 m (Stübel no. 4, X. 1876). Die von Stübel gesammelten Exemplare wurden von Pax (in Engler, Bot. Jahrb. XVIII, 1893, p. 33) zu P. argentinum gezogen, das aber durch die Blattgröße und -form erheblich verschieden ist. 7. P. mucronulatum Mattf., spec. nov. — Caules multicipes, tenues, lignescentes; rami prostrati adscendentes, caespitem laxum vel etiam densiorem formantes, centrales erecti breviores, ca. 6 em longi, dense imbricatim foliati, marginales humifusi, elongati, 12 cm vel etiam ultra longi, laxius foliati. Folia opposita, decussata vel saepius spiraliter dis- ` posita, longe vaginata; vaginae cylindricae, ca.1,8—2 mm longae, nervo paullum prominenti percursae; laminae oblongo-lanceolatae vel oblongo- ovatae, 1,5—2 mm longae, 1 mm latae, apicem versus paullum angustatae, margine anguste scarioso apice in mucronulum minute papilloso-scabrum sensim angustatae, callo glabro, nitenti, sensim sub apice convexo-assur- genti praeditae, nervo unico ex apice retrorsum trifurcato percursae, sensim in bracteas transeuntes. Bracteae 8—10, ovatae, acutiusculae, evaginantes, supremae 3 mm longae, 1,8 mm latae, uninerviae, nervo in callo minuto retrorsum triforeato. Flores dioeci; feminei ca. 4 mm longi, eylindrici, basi valde gibbosi; sepala ovata vel ovato-elliptica, 4 mm longa, exteriora 2 mm interiorà 1,8 mm lata, concava, acuta vel minute mucronu- lata, apice papilloso-scabriuscula, e basi trinervia. Petala desunt. Stamina sterilia, ca. 1 mm longa, annulo antherisque inclusis. Ovarium trigonum, immaturum 2 mm longum, 1,2 mm diam.; stylus 1 mm longus, ramis ‘0,2 mm longis exclusis; ovula 3; semina... Flores masculi... — Argentinien: Prov. Salta, Umgebung des Nevado del Castillo (Hiero- nymus et Lorentz no. 31, 19.—23. III. 1873). Diese Pflanze wurde als P. convexum ausgegeben, diese hat daher breit abgerundete, stumpfe, P. mucronulatum verschmälerte, spitze, glänzende Blätter. . 8. P. argentinum Pax, Englers Bot. Jahrb. XVIII, 1893, p. 33 p. p. — Argentinien: Prov. Rioja, Sierra Famatina, Cueva de Perez (Hieronymus et Niederlein no. 365, 26.—28. I. 1879). Die von Pax zu diesem Namen zitierten beiden Pflanzen (Hieronymus und Niederlein no. 365 und Stübel no. 4) sind zwei verschiedene Arten. Stübel no. 4 ist sicher P. tetrastichum. Da die erstgenannte Nummer Von Pax zuerst zitiert wird, muß sie als der Typus des Paxschen Namens Zelten, wiewohl die Beschreibung nicht ganz mit dieser Pflanze über- einstimmt. P. argentinum hat länglich eifórmige Blätter, die 3—3,5 (nicht 1—1,5 mm, wie Pax angibt) lang sind, davon die Scheide 1,3—1,5 mm, die Spreite 1,5—1,7 mm. Die Kelchblätter sind 3,5—4 mm lang und 1,5—2 mm breit. Die Exemplare sind männlich. Seet. 2. Drudea (Griseb.) Pax Es Englers Bot. Jahrb. XVIII, 1893, p. 34; emend. Skottsberg, Kungl. Sv. Vet. Akad. Handl. LVI, no. 5, 1916, p. 215: Drudea Griseb. pro gen.. Symb. ad Fl. argent. 1879, p. 26. 174 Joh. Mattfeid. 9. P. Lechlerianum Rohrb., Linnaea XXXVI, 1870, p. 664. — Drudea lycopodioides Griseb: 1. c. p. p. — Selaginella rupestris Mettenius in Lechler, . Pl. peruv. no. 1742. — Peru: Berghänge bei Azangaro nahe dem Titicaca- See, 3820 m (Lechler Pl. peruv. no. 1742, Juni). Die Exemplare des Berliner Herbars besitzen leider keine Blüten mehr. Habituell, besonders in der Form und Farbe der Blätter, stimmt P. Lechlerianum aber sehr gut mit dem oben beschriebenen P. mucronu- — latum überein, das aber ungeteilte Griffelschenkel hat. Es kónnte sich aber herausstellen, daB die Griffelschenkel, deren Spaltung hier unter den Caryophyllaceen einzig dastehen würde, bei P. Lechlerianum abnorm ausgebildet waren; dann würden die beiden Arten wohl zu vereinigen sein. Über das ursprüngliche Wesen der ,,Gattung^ Drudea vgl. Skottsberg — l. e. Ich folge seinem Vorschlage, den Namen für die zweifelhafte Sektion von Pyenophyllum beizubehalten. Sect. 3. Kirrhanthemum Mattf. 10. P. molle Remy, Ann. des Sci. Nat. 3. sér. VI, 1846, p. 355, tab. 20, fig. 2—8; Weddel, Chloris andina, tab. 88 A, — P. aculeatum Muschler “in Engler, Bot. Jahrb. XLV, 1911, p. 456, fig. 1. — Peru: Prov. Sandia, zwischen Poto und Ananea, dürftig deiten steiniger Boden, 4400 bis - 4500 m (Weberbauer no. 946, 950; 7. V. 1902); Dept. Arequipa, bei Vincocaya zwischen Arequipa— Puno, 4100 m (Weberbauer no. 1374, 24. VIII. 1902, steril, — Typus zu P. aculeatum Muschler); Tacora, 4500 m — - (Stübel no. 109, 6. X. 1876, steril). — Bolivien: La Paz: Pampa de Quisolaca, Weg nach Corvieo, 5000 m (Mandon no. 990, April; Herb. Ca Mus. Paris, fragm. Herb. Berlin); zwischen Palca und La Paz, 4400 m, — ~ Felsengeróll (Pflanz no. 201, IV. 1908); über Chuquiagnillo bei La Paz, d ` 4000—4800 m (R. Hauthal no. 157, XII. 1905 bis I. 1906); La Paz, . am Chacaltaya, Polster von 1 m Durchmesser, 4800 m (O. Buchtien in Baenitz, Herb. Americanum sine no., II. 1908); Potosi, an der Schnee- grenze: Lagunas de Potosi, 4100 m (d'Orbigny no. 442 p.p. März; Typus!, Herb. Mus. Paris, fragm. Herb. Berlin). ; Die hier zu P. molle zusammengefaßten Exemplare stimmen nicht vollkommen miteinander überein. , Die Blütengrófe variiert von 4,5 bis 5,5 mm. Die peruanischen Exemplare weichen zum Teil durch lockerer beblätterte Zweige von den bolivianischen ab. Aber diese Unterschiede e scheinen mir nur Wuchsformen zu sein. Jedenfalls muß man zu einer etwaigen Aufteilung des P. molle in mehrere Arten noch mehr Material abwarten. t Zu P. aculeatum Muschler ist RER zu bemerken. Er zitiert als ` ` einzigen. Beleg seiner Art Weberbauer no. 1374; dieses ist völlig steril, — trotzdem beschreibt er die Blüten, zu denen er weiter bemerkt: corolla ` ` mon visa; in der Abbildung sind aber Blumenblätter gezeichnet; diese ist Ilerdings naeh der von M. nicht zitierten W. no. 946 gemacht worden. d dm Lie Nummer weicht. habituell durch locker beblätterte Zweige vom ` gen — wW no. Bu pus mit dem Typus überein. Die — Revision der Gattung Pycnophyllum Remy. 15 selben habituellen Abweichungen finden sich .übrigens auch in Bolivien an den von Buchtien gesammelten Exemplaren neben ganz typischen. P. aculeatum ist also nicht aufrechtzuerhalten. 11. P. Markgratianum *) Mattf., spec. nov. — Caules multicipes, proeumbentes, tenues; rami adscendentes, elongati, ad 10 cm longi, fili- formes, flabelliformes, 1—1,5 mm foliis inclusis crassi, caespites ut videtur laxos formantes. Folia opposita, dense spiraliter imbricata, vaginantia; vaginae ca. 1 mm longae, albido-membranaceae, nervo crassiusculo per- cursae; laminae late óvatae usque semiorbiculares, ca. 1,5 mm longae, 1,2—1,5 mm basi latae, obtusae vel rarius minutissime mucronulatae, concavae, late albo- vel pallide stramineo-membranaceo-marginatae, glabrae, nitidulae; callus obovato-elliptieus, 1 mm longus, 0,5 mm latus, pallide fuscus, uninervius, nervo ex apice retrorsum trifurcato; sensim longitudine aceréscentes in bracteas transeuntes. Bracteae ecallosae, enerviae, evaginantes, tantum 2, late obovatae, 3 mm longae, 1,5 mm latae, basi retusa ca. 1 mm latae, membranaceae, minutiuscule mucronulatae. Flores dioeci; feminei obovidei, ca. 4 mm longi; sepala late obovata vel obovato-elliptiea, 4 mm longa, 2,5 mm lata, media vel sub apice latissima, concava, apice cucullata, obtusa vel minute mucronulata, epapillosa, glabra, callo coriaceo angusto, linerari, uni- basi subtrinervio instructa, stramineo-membranacea; petala cuneata usque obovata, 1,5—1,8 mm longa, 0,5—0,8 mm lata, apice truncata, saepius paullum retusa, rarius rotundata; stamina sterilia, 0,5 mm antheris inclusis longa: ovarium trigonum, mucronatum, basi constrictum; stylus 0,5 mm longus, rami lanceolati 0,1—0,2 mm longi; fructus et semenina desunt; flores masculi . — Peru: Dept. Ancachs, Prov. Cajatambo, Weg von Ocros nach i Passe Chonta auf der Schwarzen Cordillere, Polster- und Rosettenpflanzen- matte, 4400 m (Weberbauer no. 2783, 6. IV. 1903); Hochanden über Lima, an der Silbergrube Alpamina, 4500 m (Weberbauer no. 5121, 2. III. 1904); ebenda 4600 m (Weberbauer VIII. 1905, ohne no.). Das verwandte P. molle weicht nicht nur durch den dichteren Wuchs und die hellere Farbe auf den ersten Blick, sondern auch besonders durch die Gestalt der Kelchblätter ab. — P. Markgrafianum ist eine der nörd- liehsten Arten der Gattung. Sie variiert in ähnlicher Weise wie P. molle. . Als Typus hat Weberbauer no. 2783 zu gelten. Die beiden anderen ` . Exemplare stimmen im großen und ganzen mit ihr überein, weichen aber . durch kürzere Zweige, dichtere Blattstellung, zylindrischen Keleh und ‚größere, mehr eifórmige Petalen von ihr ab. Vielleicht stellen sie noch n eine besondere Art dar. E 12. P. spathulatum Mattf., spec. nov. — Uiniles valde ramosi, pro- p €Umbentes; rami adscendentes, erecti, caespitem densum formantes, ~ 2—2,5 mm crassi, breves, ca. 5 cm tantum longi, densissime foliati. Folia »Opposita, dense spiraliter imbricata, vaginantia; vaginae albido- -mem- d branaceae, nervo tenui percursae, ca. 1—1,2 mm longae; laminae pandurae- - ... *) Amico Dr. F. Markgraf. assistenti Musei Botanici Berolinensis. Se: 176 Joh. Mattfeld. formes: circumscriptione fere rectangulo, ca. 2 mm longae, 1,8 mm basi latae, media ad 1,5 mm latitudinem constrictae, e media ad 1,8 mm lati- tudinem acerescentes semiorbiculares, apice in mucronulum parvum contractatae, coneavae, stramineo-membranaceae, callo parvo obovato, ca. 0,8 mm longo, 0,5 mm lato instructae, glabrae, sensim in bracteas transeuntes. Bracteae superiores 6 calyci approximatae, eum arcte cin- gentes cum eo decidentes, spathulatae, evaginantes, enerviae, ecallosae, 4 mm longae, e parte inferiore lineari, ca. 1,8 mm longa, 0,8 mm lata, albido-membranacea in partem superiorem orbiculari-ellipticam, 2,2 mm longam, 2 mm latam, stramineo-membranaceam ampliatae, mucronulatae, inferiores iis similes, attamen haud deciduae, callosae. Flores dioeci; feminei obovoidei, basi gibbosi, supra basim constrieti, 4,5—5 mm longi; sepala late elliptica, 4,2—4,5 mm longa, 2,5 mm lata, stramineo-mem- branacea, margine minute papillosa, ceterum glabra, apice in mucronulum contractata, callo angusto instructa; petala late obovata, 1,2—1,5 mm longa, 0,7—0,8 mm lata, basi retusa, apice rotundata vel minute denti- culata; stamina sterilia, 0,5—0,8 mm antheris inclusis longa; ovarium late trigonum, basi constrictum, apice paullum rostratum, ca. 1,2 mm altum, 1,5 mm diam.; stylus 0,8 mm longus, ramis 0,5 mm longis exclusis; fructus et semina desunt; flores masculi... — Bolivien: Zwischen Tomarape und Sajama, 4500 m (Stübel no. 3, X. 1876). Durch die Form der Blätter ist diese Ärt eng mit P. macropetalum verbunden. Letztere ist aber durch die Brakteen und Petalen sehr ver- schieden. ; . 13. P. macropetalum Mattf., spec. nov. — Caules ramosi, elongati, usque 15 em longi, tenues, 1 mm vix crassi, procumbentes ; rami crassiores, ca. 2 mm crassi, apice incrassati usque 3,5 mm, erecti, caespitem ut videtur laxum formantes, densissime foliati. Folia opposita, dense spiraliter ` imbricata, breviter vaginantia; vaginae 0,5—0,8 mm longae, infundibuli- formes, pallide stramineo-membranaceae,nervo incrassato pereursae ; laminae obovatae, ca. 2—2,5 mm longae, sub apice latissimae (1,5—1,7 mm), deinde basin versus sensim ad 1,2 mm latitudinem rotundato-angustatae, apice rotundatae, in mucronulum minutissimum paullum | dorsalem contractatae, interdum paullum retusae, glabrae, | pallide-stramineo- membranaceae, concavae, callo parvo, longe (ca. 1 mm) sub apice evanescenti, ca. 1 mm longo, 0,5 mm lato, uninervio instructae, nervus utrinque venas duas retrorsum emittens. Bracteae plane enerviae desunt, superiores 8—10 florem arcte cingentes, cum flore decidentes, subspathu- latae, ca. 4,2 mm longae, sub apice rotundata, minute mucronulata la- fissimae (ca. 2 mm), deinde subito sinuato-angustatae ad 1,2 mm 'lati- tudinem, albido-membranaceae, evaginantes, nervo paullum ramoso percursae, callo vix conspicuo instructae; inferiores persistentes magni- tudine sensim decrescentes, in folia transeuntes. Flores dioeci; feminei obovoidei, 6 mm longi, 2 mm basi diam., basi gibbosi; sepala elliptica usque fere orbiculari-elliptica, 5,5mm longa, 3,5—4 mm lata, minutissime rte RE beneit sub apioa anile, ceterum glabra, Revision der Gattung Pyenophyllum Remy. : 177 callo viridi, ca. 4 mm longo, 1 mm lato instructa, in callo subtrinervia, nervi laterales mox evanescentes, medianus ad calli apicem percurrens, ramosus; petala in genere maxima, obovata, basin versus cuneatim an- gustata, unguiculata, apice profunde bifida, nervo mox supra basin iam bifurcato percursa, 5 mm longa, ca. 2,2 mm lata, lobi ca. 1,5 mm longi; stamina sterilia, 1,5 mm longa, antheris ca. 0,5 mm longis inclusis; ovarium trigonum, ca. 2 mm longum, 1,5 mm diam.; stylus ca. 1,5 mm longus, rami 0,5 mm longi; fructus et semina desunt; flores masculi . . . — Peru: am Cerro Tacora, 4500 m (Stübel no. 110, 7. X. 1876). Ebenso wie die vorige wurde diese Nummer als P. molle ausgegeben. Sie ist aber durch die großen Blumenblätter, die Form i Laubblütter und der Brakteen sehr gut gekennzeichnet. ; 14. P. Holleanum*) Mattf., spec. nov. — Caules lignosi, multicipes, ad 5 mm crassi; rami recti, ramosi, flabelliformes, ad 20 cm longi, ca. 2 mm erassi, pulvinos densos alte convexos formantes, densissime foliati. Folia opposita, dense spiraliter rarius fere decussatim-imbricata, vaginantia ; vaginae infundibuliformes, ca. 1,5 mm altae, 1 mm in fauce diam., albido- membranaceae, nervo tenui percursae; laminae obovatae, ca. 2,5 mm longae, ex apice rotundata 1,2—1,5 mm longa sensim usque faucem ad 0,8—1 mm latitudinem cuneatim angustatae, apice subito in mucronem ca. 0,5 mm vel paullum ultra longum, squarrosum contractatae, pallide stramineo-membranaceae, mucrone et margine apicali minute et sparse papillosae, ceterum glabrae, callo fuscescenti, obovato, 1 mm longo, 0,5 mm lato instructae. Bracteae flores arcte eingentes, superiores (2—) 4ecallosae, enerviae, evaginantes, albido-membranaceae, obovatae, 4 mm longae, ` 1,8 mm latae, obtusae vel acutiusculae, inferiores 4 similes attamen minute eallosae, innervatae. Flores dioeci; feminei obovati, basin versus turbinato- . angustati; sepala late obovata, 5 mm longa, 3 mm lata, apice rotundata, acuta vel mucronulata, albido vel pallide stramineo-membranacea, callo anguste obeuneato instructa; petala late cuneata, 1,8 mm longa, 0,8 mm lata, apice retusa, subuninervia; stamina sterilia, ca. 0,6 mm antheris 0,4 mm longis inclusis longa, ovarium trigonum, stylus ca. 0,8 mm longus, rami 0,2 mm longi; fructus submaturus trigonus, 1,5 mm longus, 1,5 mm diam., monospermus; semen reniforme, 1,2 mm longum, 1 mm altum, jn lateribus dorsoque convexis; cotyledones incumbentes. Flores masculi . . — Peru: Dept. Junin, Prov. Huancayo, am Gletscher Chuspicocha, über der Hacienda Acopalca, nordóstlich von Huancayo, geogr. Br. ca. 1205 S, aus sehr dürftig bewachsenem Steinschutt dichte, hochgewölbte Polster S bildend, 4900— 5000 m, untere Grenze bei 4600 m E d no. 6522, cdm. AIL 1913). [US *) Professori Dr. H. G. Holle hanc plantam amoenam dedicare liceat, -~ qui discipulus Grisebachii de scientia amabili et operibus seientifieis et . elementis ad usum discipulorum collatis maxime attamen de biologia generali ` p Operibus opuseulisque permultis optime meritus est, euique rem naturae in 'ymnasio Bremerhavensi docenti ipse multum debeo. i ` Repertorium specierum novarum, XVIII. (15. X. 1922.) ; 12 178 Joh. Mattfeld. 15. P. aristatum Mattf. spec. nov. — Caulis multiceps, crassus, valde lignescens, tortilis, cortice cinereo tectus; rami valde ramosi, tenues, . flabelliformes, elongati, pulvinos maximos, alte convexos, usque 1,5 m diam., 0,5 m altos formantes, densissime foliati. Folia opposita, dense spiraliter rarius decussatim imbricata, alte vaginantia; vaginae infundibuli- formes, ca, 2 mm alti, albido-membranaceae, nervo tenui, vix conspicuo pereursae; laminae ovatae, supra basim paullum constrietae, ca. 2 mm longae, 1,5 mm basi latae, callo elliptico, 1mm longo, 0,5 mm lato, glabro instructae, e media basin versus late, apicem versus anguste pallide- stramineo-membranaceae, convexae, dorso glabrae, apice ventrali pa- pillosae, in aristam flexuosam, 3—5 mm longam, squarrosam, nitidàm excurrentes. Bracteae flores arcte cingentes, vaginantes, vaginae ca. 1,2 mm longae, laminae oblongo-ovatae, ca. 2,5 mm longae, 1,2—1,5 mm latae, apice rotundatae, breviter (ca. 0,5 mm) mucronatae, stramineo-membrana- ceae, nervo simplici ad mediam fere pereurrenti et callo vix conspicuo instructae. Flores dioeci; feminei obovoidei, basi gibbosi; sepala late ovata, stramineo-membranacea, ca. 4,5 mm longa, 2,8—3 mm lata, callo e basi 1 mm lata cuneatim-angustato, subtrinervio instructa, apice rotun- data vel minutissime mucronulatim-contractata; petala obovato-oblonga, 3 mm longa, 0,8—1,2 mm lata, basin versus subunguiculatim-angustata, ` apice minute denticulata vel 1 mm profunde bifida, lobi interdum iterum denticulati, ad mediam fere uninervia; stamina sterilia, ca. 0,5 mm longa annulo antherisque inclusis; ovarium trigonum usque ellipsoideum, . stylus ca. 1,3 mm longus, rami ca. 0,2 mm longi; fructus ellipsoideus, rostratus, 2 mm longus, 1 mm diam.; semina 1—2, reniformia, dorso et lateribus convexa, 1,5 mm longa, 0,5—0,8 mm alta, fusca, minutissime (microscopice) reticulatim-rugulosa. Flores masculi femineis similes attamen omnibus partibus maiores: sepala 5,5—5 mm longa, 3 mm lata. petala 3 5 mm longa, 1 mm lata; filamenta annulo inserta 2,5 mm longa, antherae 1 mm longae; pollen trigonum, poris 3 instructum. — Peru: Dept. Ancash, Prov. Pallasca, in der Nähe des Bergwerkes Huaura am Ururupay-Berge in der Nähe der Cordillere Pelagatos, sehr dürftig bewachsene Steinfelder '(Quarzitschiefer) 4600 (untere Grenze!) bis 4800 m (Weberbauer no. 7250, VIII. 1918; 4); Cordillera de Conchucos bei Cabracocha, auf steinigem, ganz überwiegend vegetationslosem Boden, 4600 m (Weberbauer s. n, ` 21. IX. 1918). P. Holleanım und P. aristatum stellen einen interessanten neuen Typ in der Gattung dar, der sich allerdings leicht aus den bekannten her- leiten läßt. Während nämlich bei den übrigen Arten die Blätter an der Spitze abgerundet stumpf oder öfters mit einem schwachen Weichspitzchen ` versehen sind. sind sie bei den letzten Arten in eine mehr oder weniger lange Granne ausgezogen, wodurch die einzelnen Zweige ein sehr sparriges Aussehen erhalten. Von P. aristatum sind mehrere kleinere und ein mäch- ` tiges Polster von dem Aussehen und der Größe eines kleinen Schafes im — — Botanischen! Museum. Bertin Dakem vorhanden. Es Revision der Gattung Pycnophyllum Remy. 179 Species incertae affinitatis. 16. P. Aschersonianum Muschler in Engler, Bot. Jahrb. XLV, 1911, p. 455. Das vorliegende ziemlich spärliche Material ist leider steril. wir beschreibt Muschler die Blüten, daB er aber keine gesehen, sondern die Beschreibung aus der Phantasie gewonnen hat, geht daraus hervor, daß er fruchtbare Staubblütter und Fruchtknoten beschreibt, während doch alle bisher bekannten Pyenophyllen zweihäusig sind. Nach der Blattgestalt möchte ich P. Aschersonianum gleichwohl für eine gute Art halten. Die Blätter gleichen denen von P. molle sehr, haben also eine kurze, halbkreisrunde Spreite, aber die Brakteen, die noch überall als leere Manschetten an den Zweigen stehen, nähern sich in der Gestalt sehr denen des P. spathulatum. P. Aschersonianum wird also wahrscheinlich zwischen P. molle und P. spathulatum zu stehen haben. Peru: Auf der Cordillere Janashallash (zwischen Huaraz und Chaoin de Huantar), Polster und Rosettenpflanzenmatte, 4500—4600 m (Weber- bauer no. 3293, 3. VII. 1903). í ‘Species dubiae. RER ? lanatum Phil. An. Univ. Santiago LXXXI, 1893, p. 774. Eine nach shen Rasen beschriebene Art, die ich nicht sah, deren Gattungszugehörigkeit wegen der en Blätter aber sehr zweifel- haft ist. Speeies exeludendae. s SC Muschler in Engler, Bot. Jahrb. XLV, 1911, p. 454 = Arenaria(gect. Dicranilla. P. Weberbaueri Muschler l. c. p. 455 = Arenaria sect. Dieranilla. P. carinatum Muschler l. c. p. 457 = Arenaria sect. Dicranilla. P. peruvianum Muschler l. c. p. 457 = Arenaria sect. Dicranilla. P. macrophyllum Muschler 1. c. p. 458 = Arenaria sect. Dicranilla. P. Pilgerianum Muschler 1. e. p. 454 = Frankenia (Anthobryum) aretioides Phil. 0 P. sulcatum Griseb. Pl. Lorentz. 1874, p. 28 = Frankenia triandra ` Remy — Anthobryum tetragonum. Phil. s Eine Klärung der von Muschler beschriebenen Pflanzen muß ich mir für später vorbehalten. Vielleicht gehören einige von ihnen zu der von : Skottsberg beschriebenen Alsineengattung Pycnophyllopsis. Musc hlers Namen sind sämtlich nomina nuda, da die Beschreibungen Phan- tasiegebilde sind, 12* Vaxy A! | plane crenata, acutiuscula, crassiuscula; petioli usque a 180 Wilhelm Becker. \ XXXV. Wilhelm Becker, Violae novae Americae meridionalis. 1. Viola Kalbreyeri W. Bekr., spec. nov. — Planta acaulis, humilis, stipulis distincte adnatis, foliis rotundato-ovatis, V. prunellaefoliae H. B. K. remote affinis. — Rhizoma crassiusculum, brevissime articulatum, verticale et subobliquum, longe radicellatum. — Stipulae usque ultra medium adnatae, latae, virides, subintegerrimae. — Folia 3—4, potius breviter petiolata, e basi cordata rotundato-ovata, obtusiuseula, sub- crenata vel subintegra, glabra; petioli supra in parte superiore subciliata. — Flores plerumque 1, verosimiliter flavi, in pedicellis crassiuseulis infra medium bracteolatis folia distincte superantibus; sepala late ovata, margine anguste membranacea, appendicibus brevibus rotundatis; petala calycem multum superantia, emarginata, ebarbata, infimum brevissime calcaratum; stylus subclavatus, apice pone marginatus et in fronte in rostellum oblique . erectum crassum orificio subamplo transiens. — Colombia: Prov. Santander, inter Ocana et Pamplona, leg. W. Kalbreyer IV. 1879 sub no. 1906a (Herb. Mus. bot. Berol.). Planta 7 cm alta; folia cum petiolo 3 cm longa; 1,6 em lata; stipulae _ : circiter 1 cm longae, 2—3 mm latae; petala 1 cm longa. 2. Viola ecuadorensis W. Bckr., spec. nov. — Planjgacaulis, ex affini- tate probabili V. primulifoliae L., glaberrima, caespitWsa, foliis oblongo- ovatis acutis basi cuneatis longissime petiolatis. — Rhizoma + validum, ` interdum percrassum, breviter vel elongate articulatum, dense fibrillosum, — + obliquum vel horizontale. — Stipulae liberae, fuscae, anguste lineares, vel superantia, longissime petiolata, oblongo-ovata, basi cun: , glaberrima ` ` remote brevifimbriatae, 1—1,5 em longae. — Folia M subaequantia 2 5 em longi; — lamina circiter 2 em lata et 4 cm longa. — Flores 1—1,2 cm longi; sepala = ovato-lanceolata et angustiora, subacuminata, trinervia, margine anguste membranacea ; petala calycem distincte superantia, albida, violaceo- striata, lateralia ebarbata, infimum brevissime ealcaratum; calcar appen- dices ed song calycis non superans, obtusum; ovarium glabrum; | stylus basi non incte geniculatus, versus apicem non clavato-incrassatus, rostello amplo subito oblique sursum directo. — Exs. A. Sodiro Speeim. | flor. Ecuadorensis no. 74: in declivibus orientalibus montis Atacazo - prope Chillogallo, fl. VIT. 1871. — Plantae F. C. Lehmannianae in Colombia et Ecuador collectae no. 4792: Ecuador, häufig am Panecillo : und um he bei Quito 2800—2900 m, fl. VIIIT—X (Herb. Mus. di bot. Berol.) Diese Art wurde früher von mir und auch von G. Hieronymus * : als V. prumellacfoliae H. B. K. bestimmt. Sie hat aber eine deutliche ` Ähnlichkeit mit V. primulifolia L., und der Stylus entspricht in der Form | gar nicht. dem der V. prunellaefolia, sondern ähnelt dem der V. palusiris L., P E primulifolia L., V. lanceolata L., also solcher Arten. 5 E die zu der Grappe Stolonosae xin Seegen Leem Eine E Violae novae Americae meridionalis. 181 V. lanceolata ähnliche Form kommt übrigens in Venezuela vor: leg. Moritz no. 1667: Tovar, Cordill. de Mérida (Herb. Hamburg). 3. Viola pallaseaensis W. Bckr., spec. nov. — Ex affinitate V. exiguae W. Bokr. Boliviae meridionalis; planta perennis, humilis, foliis anguste oblongis et corollis flavis. — Rhizoma verticale, crassiusculum, in parte inferiore subpartitum, in parte superiore uni- vel pluriceps, rosulas formans, reliquiis foliorum demortuorum instructum. — Stipulae hyalinae, circiter 1 em longae, angustatae, fere ad apicem usque petiolo adnatae. — Folia oblonga, obtusiuscula, supra pilis crassiusculis acutiusculis obsita, subtus glabra, in petiolum subaequilongum sensim attenuata. — Flores subnumerosi, folia vix superantia, in pedicellis supra medium longius bibracteolatis; sepala lanceolata, acutiuscula, fusco-trinervia, appendicibus brevissimis; petala flava, omnia in parte inferiore fusco-lineata, infimum e basi dilatata subangustatum, lateralia superioraque obovata ebarbata; calcar brevissimum; stylus clavatus, basi geniculatus, apice declivi-depla- natus et margine disparse papilloso, brevissime rostratus; ovarium glabrum. — A. Weberbauer Exs. Fl. Peru 7200: unter dem Bergwerk Huaura, Departamento Ancash, Provincia Pallasca, auf Grassteppe mit ein- gestreuten Sträuchern, 3850 m, fl. 27. III. 1916 (Mus. bot. Berol.). Rosulae 2—3 cm latae, 1—2 cm altae; folia cum petiolo 1,5 cm longa; lamina 7—9 mm longa, 2—3 mm lata; petala 3—4 mm longa. i V. exigua W. Bokr.: Folia glaberrima, circiter 2,5 cm longa, lamina 1—8 mm lata et 10—12 mm longa. — Ich möchte hier nicht versäumen, darauf hinzuweisen, daß V. exigua W. Bekr. (1906) möglicherweise mit V. flavicans Wedd. (1864) identisch ist. 4. Viola Araucaniae W. Bokr., spec. nov. — Ex affinitate V. Asterias Hook. et Arn. et V. pusillae Hook. et Arn.; planta annua, humilis, foliis angustis glabris et floribus dilute violaceis. — Radix verticalis, tenuis, in caulem + abbreviatum transiens; caulis in parte inferiore subremote foliatus, in parte superiore rosulam formans; rosula 1,5—3 cm lata et usque ad 2 cm alta. — Stipulae brevissimae, membranaceae, adnatae, laciniis patentibus. — Folia lineari-spathulata, obtusa, glabra, eglandulosa, uninervia, in petiolum sensim attenuata, 1—2,5 cm longa, circiter 2 mm ‚lata. — Flores 5—6 mm longi, folia non superantes; sepala lanceolata, viridia, eglandulosa, margine hyalina, + albido-ciliata (ad margines et praecipue ad nervum) et + glabrescentia; appendices calycinae 3 superiores elongatae acutae, 2 inferiores non elongatae truncatae ut in V. pusilla; petala sepala superantia, dilute violacea, infimum elongatum anguste . Obeordatum profunde emarginatum versus basin attenuatum brevissime calearatum; stylus clavatus, apice rostello brevi suberecto et utrimque &ppendicula una angusta retro directa ad finem verrucosa. — Exs. = Neger Pl. chilenses: Araucania, fl. I. 1896, sub nom. V. parviflora . Phil, ohne genauere Standortsangabe (Herb. Mus. bot. Berol.) : — P. Asterias Hook. et Arn. corollis flavis, foliis ciliatis glandulosis et stylo tri-appendiculata praecipue differt. — V. pusilla Hook. et Arm. speciei novae proxima, foliis latioribus marginibus dense ciliatis differt. 182 z Wilhelm Becker, 5. Viola Evae Hieron., spec. nov. (teste Herb. Mus. bot. Berol.) — Ad sect. Andinium W. Bckr. pertinens, ex affinitate V. canobarbatae. Leyb. — Rhizoma valde elongatum, laeve, in parte superiore saepe multipartitum in caules tenues + elongatos remote foliatos ad finem rosulam usque ad 4 em latam formantes. — Stipulae minutae, mem- branaceae anguste lineares. — Folia longe petiolata, cum petiolo circiter : | 1,5 em longa, superiora breviora; lamina rotundato- usque reniformi- spathulata, circiter 7 mm lata et 6 mm longa, basi in petiolum + sub- abrupte angustata, utrimque sublaevis et glabra, supra paulum vel non rugosa, margine praecipue versus basin longius albido-ciliata et versus apicem brevius subciliata, integra vel interdum rotundato-crenulata; petioli circiter 8—9 mm longi, superiores breviores, circiter 1,5 mm lati, 5—7 nervii, membranacei; folia caulina disparsa, parva, infima squami- formia. — Flores cum calcari 8—9 mm longi, folia non superantes; pedunculi erassiusculi, profunde et longe bracteolati, bracteolis 4—5 mm longis, in parte suprema ciliati vel glabri; sepala ovato-lanceolata, 4—5 mm longa, margine membranacea, praecipue ad basin albido-ciliata vel glabres- centia, trinervia, nervis ramosis; petala violacea, infimum protractum sensim dilatatum profunde emarginatum calcari 2 mm longo dilute colorato, lateralia et superiora oblongo-obovata, lateralia pilis nonnullis papillaceis; stylus clavatus, erecto-rostratus, crista retrorsum spectante dilatata tripartita. — Exs.: G. Hieronymus et G. Niederlein, Flora Argentina ` no. 370: Cueva de Perez, Sierra Famatina, Prov. de la Rioja, fl. 26 — 28. I. 1879 (Herb. Mus. bot. Berol... Die neue Art ist nach der Gattin des verstorbenen Hieronymus » | benannt. Ä 6. Viola rugosa A. Philippi, spec. nov. (teste Herb. Mus. bot. Berol.). . — Ad sect. Andinium W. Bekr. pertinens. — Rhizoma verticale, laeve, — in parte superiore partitum dense cicatricosum et rubescens, 1— pluriceps, E. rosulas dense foliatas multifloras 1,5—2,5 cm latas formans. — Stipulae —— abbreviatae, membranaceae. — Folia rhomboideo-spathulata, longi- petiolata, ad margines versus basin longe albido-ciliata et versus apicem — breviter ciliata; lamina 3—4 mm longa et lata, acutiuseula vel obtusiuscula, ` supra profunde foveolata papillosà et ad basin ciliata, subtus laevis versus — basin breviter lineato-glandulosa; petiolus 5—6 mm longus, membranaceus ` et in parte superiore longe albido-ciliata. — Flores 3—4 mm longi, folis ` ` = vix superantes; pedunculi crassiusculi, bracteolis membranaceis profunde insertis, in parte superiore valde ciliati; sepala ovato-lanceolata, acutiuscula, praecipue ad basin longe villosa et in parte aversa ciliata; petala vero- — Similiter flava et pro parte violacea, sepala superantia, pet. infimum ` elongato-obcordatum profunde emarginatum, pet. lateralia oblonga noD ` ` barbata sed amplificatione verrucosa; calcar crassiusculum, breve, emargi ` ` natum; stylus clavatus, breviter suberecto-rostellatus, crista retro spectante — dilatata paulum subtripartito-emarginata. — Exs. A. Philippi (1860) no. 43: Chile, Cordilera Eeer Bun Mus. bot. may Violae novae Americae meridionalis. 183 7. Viola lanifera W. Bekr., spec. nov. — Ad sect. Andinium W. Bekr. pertinens. ` Planta perennis, rosulam hemisphaericam albido-pilosam circiter 5 cm latam formans. — Rhizoma verticale, elongatum, albidum, tenue, in parte superiore incrassatum et reliquiis foliorum demortuorum albidis instructum. — Stipulae angustae, albido-membranaceae, ciliatae. — Folia oblongo-obovata, spathulata, subacuminata, longe petiolata, ad margines dense longeque albido-pilosa, etiam paginis albido-pilosis, supra rugosa, subtus sparse glandulosa. — Flores parvi, folia vix superantes, in peduneulis albido-pilosis; sepala dense albido-pilosa et glandulosa, trinervia, lanceolata, acuta, late hyalino-membranacea, glandulis elongatis; petala sepala distincte superantia; pet. infimum elongato-obcordatum, plane emarginatum, circiter 8 mm longum, breviter calcaratum; pet. lateralia subbarbata; stylus clavatus, erecto-rostellatus, crista retrorsum ` speetante dilatata subinciso-tripartita; capsula matura straminea. — Chile, Prov. de Coquimbo, leg. Philippi 1888 sub nom. V. Montagne: Gay. (Herb. Mus. bot. Berol.). 8. Viola euricoensis W. Bekr., nov. spec. — Ex affinitate V. auran- tiacae' Leyb.: planta perennis, rosulas parvas formans. — Rhizoma verticale, subtenue, usque ad 4 mm crassum, uni- vel pluriceps, rosulas densifoliatas usque ad 2,5 cm latas formans. — Stipulae brevissimae, 2—3 mm longae, ovato-lanceolatae, laciniis distantibus, membranaceae, breviter fimbriatae, in parte superiore ciliatae. — Folia longe petiolata, rhomboideo-ovata, in petiolum circiter aequilongum attenuata, margine praecipue versus basin ciliata, distincte crenulata, supra rugosa et versus basin ad nervum ciliata, circiter 1,5 em longa, superiora breviora, lamina usque ad 5 mm longa et 2,5 mm lata: petiolus membranaceus, trinervius. — Flores parvi, folia non superantes; peduneulus crassiuseulus, in parte Superiore ciliatus, ad basin bibracteolatus; sepala ovato-lanceolata, viridia, margine hyalino-membranacea, acutiuscula, praecipue versus basin dense albido-ciliata, ceterum in pagina tota extrorsa pubescentia et in pagina introrsa pilis nonnullis instructa, appendicibus brevissimis et longe et dense ciliatis (praecipue versus basin); petala flava, calycem duplo superantia, infimum elongato-obcordatum plane emarginatum calcari brevi acutiusculo, lateralia oblonga subtruncata versus apicem latissima ad marginem superiorem non barbata sed amplificatione verrucosa elongata ; stylus clavatus, breviter rostellatus, crista retro directa abbreviata dilatata tripartita pauci-incisa: cristae lacinia media longior quam laterales, omnes erenulatae. — Chile, Cordillera de Curicó 2200 m, leg. K. Reiche I. 1897 sub nom. V. Philippi Leyb. (Herb. Mus. bot. Berol). A V. aurantiaca lamina oblonga (non rotundata) et crenulata (non inciso-erenulata) diversa est. 9. Viola acanthophylla Lech, ex Reiche var. tontalensis W. Bekr., var. nov. — Foliorum lamina pagina inferiore glandulis linearibus fuscis circiter 5—6 instructa, margine longe abido-ciliata: sepala item glanduli- .. fera. — Syn.: V. Vlos Idae var. pseudo-volcanica Hieron. in Bol. Acad. Nae. Córdoba IV. (1881) p. 7. — Flora Argentina: Prov. de San Juan, x 184 : ` Wilhelm Beoker. . Cerro de! Tontal, leg. Saile Echegaray, fl. I. 1876 (Herb. Mus. bot. Berol.). Der Typus der Art ist in der Cordillera de Aeuleo (Prov. de Santiago), also nicht sehr entfernt vom Standort der Varietüt gesammelt worden. 10. Viola argentina W. Bekr., spec. nov. — Ad sect. Andinium W. Bekr. pertinens. — Planta annua, rosulam usque ad 3 cm latam ; formans. — Stipulae divaricatae, subconspicuae, albido-membranaceae, d ovato-lanceolatae, praecipue extrorsum lacerato-subfimbriatae, 3—4 mm : longae. — Folia densa, numerosa, erassiuscula, + rugosa, eglandulosa, oblongo-ovata, obtusiuseula, in petiolum ad basin membranaceum sub- subito angustata, ex eo lamina subrhomboidea, distincte 4—5 inciso- crenata; folia exteriora usque ad 1,5 cm longa, petiolo 4 mm longo; inferiora sensim breviora usque brevissima; lamina in parte inferiore ad margines pilis taeniatis subelavatis obsita. — Flores numerosae, folia vix superantia, parvi, 7—8 mm longi; pedunculi glabri, ecrassiusculi, in parte inferiore bibracteolati, bracteolis KENT PEE TN lanceolatis ad margines remote sublaceratis; sepala ovata, circiter 2—3 mm longa, viridia, in-- distinete trinervia, ad margines late albido-membranacea, ad apicem subeiliata, appendicibus abbreviatis latis; petala verosimiliter dilute violacea, obscurius notata; pet. infimum subelongatum, obcordatum, profunde emarginatum ; pet. lateralia et superiora anguste oblonga, lateralia pilis clavatis barbata et ad marginem partim subciliata; calcar distincte evolutum, 1 mm longum; ovarium globosum; stylus suberecto-rostratus, in summo crista retrorsum spectante sensim flabelliformi-dilatata obsita; capsula matura dilute fusca, seminibus fuscis carinatis in summo extremo deplanatis. — Argentinia: Anden, leg. F. Kurtz, ohne genauere Stand- -ortsangabe (Herb. Mus. bot. Berol.); wahrscheinlich. aus dem Gebiete westlich von Córdoba. | JA V. rhombifolia, Leyb. doliis brevioribus: breviter ege, inciso- - erenatis, minus ciliatis, — a V. Chamaedrys Leyb. foliis latioribus, breviori- — . bus, breviter petiolatis, — a V. glechomoides Leyb. rosula latiore, petiolis | brevioribus, petalis calycem distincte superantibus diversa est. | 11. Viola Niederleinii W. Bekr., spec. nov. — Ad sect. Andimium | W. Bekr. pertinens; planta perennis, rosulas distinotas non formans. Rhizoma verticale, non crassum, in parte superiore reliquiis foliorum demortuorum instructum et foliatum et in summo brevissime et dense - erecto-ramosum, ex eo rosulam normalem imitans. — Rosula 2—2,5 em ` D a —— Stipulae brevissimae, membranaceae, remote subfimbriatae vel S E integrae. — Folia oblongo-spathulata, in petiolum longum attenuatum. brevissime pedicellati, parvi, folia non superantes; sepala ovato-lanceolata, margine membranacea, brevissime appendiculata; petala verosimiliter —— flava, aw e mm longa, calycem superantia, infimum triangulari- atum profunde emarginatum breviter calearatum: lateralia sub- avatus, brevissime erecto- rostellatus, in summo crista margine ciliata usque glaberrima, suberecta, 1,5—2 cm longa. — Flores d Violae novae Americae meridionalis. 185 G. Hieronymus et G. Niederlein Flora Argentina no. 370b: Prov. . de la Rioja, Sierra Famatina, Cueva de Perez, fl. 26—28. I. 1879 (Herb. | Mus. bot. Berol.). Eine sehr ähnliche, völlig kahle Form mit größerer Stylushaube, nicht gebarteten Petalen, kurzem, kaum angedeutetem Narbenschnabel in der Flora Argentina: Pendientes del Nevado de la famatina, lado del N.O. arriba de los Potrerillos, leg. Hieronymus et Niederlein 14.—15. II. 1879; Blüten anscheinend + violett. 12. Viola Hieronymi W. Bckr., spec. nov. — E sect. Andinium W.Bcokr.; planta perennis, dense foliata, glaberrima, papillosa. — Rhizoma crassum, lignosum, verticale, elongatum, paene sine fibrillis, in summo interdum partitum, in rosellas 3—5 cm latas et 2—3 cm altas transiens. — Stipulae albido-membranaceae, lanceolatae, lacerato-fimbriatae 5—6 mm longae. — Folia numerosa, glaberrima, subrugosa, oblonga vel potius rhomboideo-oblonga vel -ovata, acutiuscula, versus apicem subcrenata, versus basin subintegra, in petiolum subabbreviatum attenuata, 2—3 em longa et 0,7—1 em lata; petiolus partem laminae tertiam aequans, in parte inferiore membranaceus, trinervius. — Flores numerosi, sub- conspicui, 1 cm lati, folia non superantes; pedunculi glabri, in parte in- fima bibracteolati, bracteolis linearibus subintegerrimis circiter 6 mm longis; sepala ovato-lanceolata, acuminata, 5 mm longa, uninervia, margine hyalina, appendicibus abbreviatis; petala sepala distincte superantia, Velutina, circiter 1 cm longa, lateralia et superiora oblongo-obovata, . infimum late obcordatum profunde emarginätum, lateralia pilis elongatis clavatis barbata, infimum lateraliaque verosimiliter colore diluto, superiora obscurius violacea; calcar appendices calycis abbreviatas distincte superans, 2 mm longum: stylus clavatus, horizontaliter rostratus, utrimque appendi- cula oblonga pendula interdum bipartita instructus. — Exs. Hierony ` mus et Niederlein Flora Argentina no. 804: Prov. de la Rioja, | ierra Famatina 1. en las cercaniıs de la mina Jareta, fl. 25. I. 1879; .2. entre la mina Jareta y la altura del Espiritu Santo, fl. 25. I. 1879 - (Herb. Mus. bot. Berol.). | 13. Viola tenuis W. Bckr. in Beih. Bot. Centralbl. XXII (1907), Abt. II, PB. 95; — non Benth. — var. gzeralensis W. Bekr. var. nov. — Planta usque ` ad 15 cm alta, dilute viridis. — Caulis subfuscus. — Stipulae inferiores | . Subfuscae, superiores virides. sublatiores quam in typo. — Folia majora . quam in typo, cum petiolo circiter 2,5—3 cm longa, lamina 1,5—2 em longa et 1,2—1,5 em lata, potius plane crenata. — Flores majores quam in typo, dilutissime violacei; petalum infimum usque ad 12 mm aj .. oblongo-obovatum, subaeuminatum. — Exs.: E. Ule no. 1708: Brasi el . meridionalis, Estado di Santa Catharina, in paludibus ad marginem . montium continuorum „Serra Geral", fl. IT. 1891 (Herb. Hamburg). ; =. . Der Typus der V. tenuis hat braungrüne Blätter, isst ien . und braune Nebenblätter; er ist in. allen Teilen kleiner; "le Lamina 2 ` Blätter ist ungefähr 1,2 em lang und 1 em breit; er ist etwa 150 km nórdlic ischen Joinville und Sao Bento gefunden. 186 Wilhelm Becker. 14. Viola Uleana W. Bekr., spec. nov. — Ad sect. Leptidium Ging. em. W. Bckr. pertinens, V. tenui W. Bekr. affinis. — Planta gracilis, glaberrima, subfusca, erecta, circiter usque ad 12 cm alta, foliis oblongo- ovatis acutis longe petiolatis. — Rhizoma tenue, horizontaliter repens, radicellis instructum, in caulem tenuem erectum gracilem circiter usque . ad 10 cm altum aequabiliter dense foliatum transiens. — Stipulae fuscae, anguste lanceolatae, 6—7 mm longae, longe fimbriatae; fimbriae diametrum stipularum superantes. — Folia cum petiolo circiter 3 cm longa, longe petiolata; petioli laminam aequantes; lamina oblongo-ovata, directe protracta, acutiuscula vel subacuminata, basi in petiolum angustata, plane crenulata circiter 1,5 em longa et versus basin circiter 1 cm lata. Flores mediocres, 8 mm longi, folia superantes, in pedunculis fuscis erectis circiter 4 cm longis in parte superiore bracteolis 4 mm longis munitis; sepala lineari-lanceolata, brevissime appendiculata, appendicibus rotun- datis; petala calycem duplo superantia, albida, infimum oblongo-obovatum acuminatum brevissime calearatum, lateralia oblonga ebarbata, superiora oblongo-obovata breviora; calear appendices brevissimas non superans; antherae anticae nectariis abbreviatis obtusis et connectivi processibus distincte subulato-acuminatis; ovarium oblongo-conicum, fusco maculatum, in stylum eylindricum transiens. — Exs.: E. Ule no. 3282: Brasilia meridionalis, Serra do Itatiaia 2100 m, in paludibus, fl. IT. 1894 (Herb. Bot. Inst. Hamburg). sé XXXVI. Wilh. Becker: Viola huanucoénsis W. Bckr. und Viola truncata Meyen. Viola huanncognsis W. Bekr., nom. nov. — Syn.: V.truncata W. Bekr- in Beih. Bot. Centrbl. XXII (1901), 2, p. 94. — Hab. Peruvia centralis. Die Art mufte einen anderen Namen erhalten, weil V. truncata Meyen, Reise um die Erde I (1834), p. 314, die Priorität besitzt und der gültige Name für eine chilenische Art ist. Reiche (Viol. Chilens. in Engl. Bot. Jahrb. XVI, p. 440) hat V. truncata Meyen als Varietät zur V. vulcanica Gillies gestellt. Beide sind zwar verwandt — sie besitzen dieselbe Stylus- form und auch den gleichen Hócker an der Basis der seitlichen Petalen —; wegen der Blattform und des schwächeren Wuchses der V. trunccta sind sie aber spezifisch verschieden. Anscheinend hat Reiche die Originale Meyens im Mus. bot. Berol. nicht eingesehen, sonst hätte er V. truncata Meyen wohl als Art behandelt; die vor V. vulcanica von Reiche 1. c. aufgeführte V. an- gustifolia Phil. (1856) ist nämlich mit V. truncata identisch. Synonym der V. truncata ist auch V. glacialis Poepp. et Endl. (1838), die Reiche an ganz unberechtigter Stelle in die Artenreihe eingeordnet hat. Der Typus der V. truncata Meyen ist an den Blatträndern gewimpert: Drüsen fehlen; loc. lz Cordillera de St. Fernando. Es kommen auch ‚drüsige, sowie FE Kane une vor: P) var. Eege ined. Folia Ign. Urban: Sertum antillanum. XVI. ` 1897 subtus glandulis fuscis instructa. Exs. Cordillera de Linares, Laguna del Maule 2200 m, in stat. flor. leg. Reiche I, 1897 sub nom. V. vulcanica Gill.; — Bridges no. 1173 sub nom. V. vulcanica Gill. — y) var. glaberrima Hed. Folia glaberrima eglandulosa. Exs.: A. Philippi no. 46 (1864) Cordillera de Santiago sub nom. V -angustifolia Phil.; — Cordillera de Aculco (Santiago) leg. Philippi. (Herb. Mus. bot. Berol.). XXXVII. Sertum antillanum. XVI. Auetore Ign. Urban. 325. Galactia rudolphioides (Griseb.) Benth. et Hook. var. haitiensis Urb. (var. nov.) pedunculis, rhachi et calyce breviter et dense patenti- pilosis. — Flores obscure rubri. — Hab. in Haiti prope Mission in Fonds . Verettes in declivibus montanis graminosis sparsim, ad gramina et frutices volubilis, er. 1000 m alt., m. Apr.-Majo flor.: Leonard no. 3697. . Obs. Species typica in ins. Baham. et in Cuba crescit. 326. Malpighia mieropetala Urb. (spec. nov.). Frutex infirmus 1,7—2,7 m altus. Rami teretes, hornotini adpresse pilosi. Folia er. 1 mm longe petiolata, ovalia v. obovata, basi rotundata v. obtusissima, antice rotundata et saepius emarginata, raro apiculata, 0,7—1,5 em longa. 0,4— 0,9 cm lata, nervo medio et lateralibus reticulatim conjunctis utrinque prominentibus, margine plana integra v. erenulis 1— perpaucis glandulosis parum v. vix prominentibus obsita, utrinque pilis parcis v. parcissimis bieruribus tenuibus adspersa v. supra glabra, margine interdum setis l—perpaucis additis, subcoriacea nitida. Umbellae sessiles v. usque 1 mm lorge stipitatae, 1—2-florae; pedunculi 5—7 mm, pedicelli 3—4 mm longi, ulteriores sub calyce dense pilosi; bracteae lanceolatae er. 0,5 mm longae. Flores 7 mm diametro. Calyx 10-glandulosus, sepalis triargularibus obtusis 1,7 mm longis glandulas breviter obovatas 215-plo superantibus. Petala 2,8—4 mm longa, 0,8—1,2 mm longe stipitata, limbo triargulari, suborbieulari v. suprasemiorbiculari, basi truncato, 2—2,3 mm longo, 2—3 mm lato. Stamina inaequilonga 1,6—2 mm longa, in */g—1/s alt. coalita; antherae subquadratae. Styli recti patentes aequales et sub- . aequilongi, 1,5—1,7 mm lorgi. — Hab. in Haiti prope lacum Saum âtre ad Fond Parisien in planitie arida, m. Majo flor.: Leonard no. 4044. Obs. Affinis M. setosae Spreng., quae foliis margine inaequaliter ` dentatis et undulatis, dentibus sursum et deorsum versis, pedunculis ` 10—14 mm, pedicellis 10—12 mm longis, floribus 16—17 mm diametro, . P alyee 6—8.glanduloso, petalis 7—9 mm longis, Sr? inaequilongis |. Optime diversa est. 321. Croton origanifolius Lam. var. abbreviatus Urb. (var. nov.). Ut videtur dioeeus, inflorescentiis femineis tantum visis, 1—paucifloris, cum pedunculo usque 1,5 em longis, caeterum non eegent — Frutex Ge id parvus Zieser viridulis odorem Menihae exhalantibus. — - Hab. ; in Haiti a s imos 188 | Ign. Urban. prope laeum Saumätre in Fond Parisien in planitie sicca sparsim, m. Majo flor. et fruct.: Leonard no. 4059. Obs. Species ipsa inflorescentiis elongatis multifloris, floribus in- ferioribus femineis, caeteris masculis gaudet. Attamen inter Eggers no. 1776b (prope Santiago in Sto. Domingo) ramum unicum inflorescentiis femineis tantum, sed elongatis et multifloris inveni. 328. Croton ehaetodus Urb. var. gonavensis Urb. (var. nov.) ramis foliisque pilis stellaribus obsitis; inflorescentiis tomentosulis. Caeterum cum typo speciei omnino conveniens. — Hab. in Haiti in insula Gonave ` prope Pikmi locis denudatis, m. Jul. flor.: Leonard no. 5209. 329. Alehornea haitiensis Urb. (spec. nov.) Arbor 10—15 m alta. Rami horaotini obtusanguli glabri. Stipulae triangulares v. triangulari- lanceolatae 1,5—2 mm longae. Folia 7—2 em longe petiolata, ovata v. breviter ovata, basi obtusa v. obtusiuseula, apice plerumque brevissime acuminata, 8—15 em longa, 5—9 cm lata, nervo medio in sulco prominente, lateralibus utroque latere 5, infimo'e basi v. fere e basi prodeunte, utrinque retieulato-anastomosantibus, reticulo utrinque, subtus paullo magis, prominulo, subtus in angulis domatiata, margine crenata, crenis antice glanduloso-inerassatis, subtus pilis minutis stellaribus paueiradiatis laxe adspersa, coriacea v. subeoriacea. Inflorescentiae masculae tantum visae, ex axillis foliorum cadran peduneulo usque 8 mm longo, basi bracteis paucis cireumdato, usque 7 em longae, pilis stellaribus obsitae, simplices v. inferne ramulosae, ramulis usque 1,5 em longis, glomerulis usque 5-floris. Sepala 4 chartacea alba. Stamina 8; filamenta basi connata. — Bois crapeau Hait. — Hab. in Haiti prope Furey in sylvis apricis 1500 m alt., m. Mart. flor.: Buch no. 2028 (typus), ibidem m. April. flor.: Picarda no. 1027. -` Obs. Valde affinis A. latifoliae Sw., quae stipulis minutis vix 1 mm longis (ex cl. Pax in Pflanzenr. Heft 63. IV. 147. VII p. 223 erronee esti- . pulatis), inflorescentiis eximie panniculatis, ramis valde elongatis divari- catis, sepalis tenuioribus (an etiam floribus femineis ?) recedit. ` HERE Aealypha arcuata Urb. (spec. nov.). Scandens, monoica. Rami | hornotini angalato-striati, pilis minutis recurvatis obsiti. Stipulae lanceo- lato-acuminatae, 1—1,5 mm longae. Folia 0,8—1,5 mm longe petiolata, linearia, basi anguste subcordata, superne magis angustata, apice ipso ` . obtusa v. acuta, a latere plerumque longitrorsum .plicata et arcuato- . eurvata, 3—4,5 em longa, 2,5—4 mm lata, nervo medio supra solemniter . prominente, lateralibus utroque latere 12—15 supra tenuissimis v. parum . eonspieuis, subtus tenuiter prominentibus et tenuissime anastomosantibus, sursum curvatis, ante marginem conjunctis, margine supero erenulata, supra glabra, subtus parce et breviter pilosa, chartacea. Inflorescentiae wnisexuales- (mascula tantum valde juvenilis visa) femineae ad apices . obvia. iae, sessiles, usque 5 em longae, laxiflorae. Bracteae postremo 3 mm | longae palmatim 7—9-partitae, lobis lanceolatis v. lineari-lanceo- longi. RE vix 1, Era ngae, pilis brevissimis et aliis longiusculis — latis, anterioribus quam integra 2— 3-plo longioribus. ` Styli 4 mm -. | Sertum antillanum. XVI. a 189 : | e tubereulis prodeuntibus obsessae. Semina ovato-globulosa acutiuscula brunea, 1,3 mm longa, 1 mm lata. — Hab. in Haiti prope Planchet ad partem superiorem Riviére froide in fruticetis 500 m alt., m. Jun. flor. et früct.: Buch no. 1937. Obs. Ex affinitate A. angustifoliae Sw., quae statura suffruticosa, ` stipulis longioribus filiformi-productis, foliis longius petiolatis, multo latioribus planis reetisque, seminibus majoribus recedit. Leonardia Urb. (Gen. nov. Euphorbiacearum.) Flores monoeci petaliferi, masculi: Sepala 4 in aestivatione eruciatim valde imbricata, alabastrum subglobosum formantia. Petala 4- in aestivatione valvata, calyei subaequilonga, breviter unguieulata glabra, supra unguiculum intus ligulis binis inter sese liberis breviter orbieularibus longiuscule pilosis aucta. Disci glandulae 4 sub androeceo obviae, petalis oppositae liberae suprasemiorbiculares. Stamina 8 subuniseriata; fila- menta libera filiformia; antherae in alabastro erectae versatiles dorso affixae rectangulares apice subtruncatae, connectivo valde angusto, bilo- culares, loculis longitrorsum et lateraliter subintus rimosis; pollinis intina globosa, extina 2—5-, plerumque 4-porosa et tum ambitu quadrata. Ovarii rudimentum minutum punctiforme. Flores feminei: Sepala ut in mare. Petala majora, longius stipitata. Disci glandulae 4 cum sepalis alternae, inter sese liberae, semilunares. Stamina obvia; filamenta et antherae quam in mare paullo minora, sed caeterum iis conformia; pollinis granula eadem forma, sed intus eassa. Ovarium sessile 3-car- pidiatum, carpidiis in parte superiore inter sese liberis remotis 3-lobatum; ovula in quoque loculo solitaria, supra basin ipsam angulo interno affixa, Sessilia erecta quadrato-orbicularia anatropa, mieropyle extrorsum infera. : Sty lus e medio ovarii prodiens, in ca. Ya superiore 3-fidus, ramis linearibus . integris apice acutatis. Fructus et semina ignota. — Frutex haitiensis; |» pube simplice. Stipulae nullae. Folia alterna breviter petiolata penni- nervia serrulata eglandulosa. Inflorescentiae axillares valde abbreviatae Tàcemosae pauciflorae androgynae, floribus infimis femineis, caeteris masculis, omnibus pedicellatis, viridulis. J Obs. I. Flores verisimiliter proterogyni, feminei deflorati tantum: : visi, quam ob rem alabastrum fem. investigare non potui. Petalum unicum b examinatum j jam delapsum erat; stamina in floribus fem. pro peer —: | adhuc aderant. Ge Obs. TL Genus, in honorem cli. collectoris grato animo nominatum, en ob flores femineos staminibus bene evolutis (sed polline casso) gaudentes ` St propter ovula e basi loculi erecta valde peculiare, in systemate Paxiano . Nusquam nisi Galeariinis attribuendum esset et prope Pogonophoram Miers -inseri posset. Sed haec floribus dioecis 5-meris, petalis non ligulatis, — Staminibus in flor. masc. 5 sub disco crasso affixis, antheris non versatilibus, | .9varii rudimentis linearibus 3-fidis, disco in flor. fem. breviter eupulato, | Stee nullis, ovario Mrs integro, ovulo sub apice loculi at pendulo. 190 Ign. Urban. stylis basi tantum coalitis apice dilatato 2- lobis, foliis integerrimis toto coelo abhorret. 331. Leonardia haitiensis Urb. (spec. nov.). Rami teretes, hornotini brevissime pilosi v. ad apicem tomentosuli, annotini deglabrati. Folia 4—7 mm longe petiolata, ovata v. anguste ovata, basi rotundata v. sub- truncata, apice obtusissima, interdum emarginata, 2—3,5 em longa, 1,2—2 em lata, nervo medio plus minus impresso, lateralibus utroque latere 6—8 supra tenuiter impressis subtus postremo reticulato-anastomo- santibus, supra ad nervum medium et secus marginem minute pilosula, subtus breviter et dense pilosa, postremo rigidiuscula coriacea, subtus. multo pallidiora. Inflorescentia cum peduneulo subnullo v. usque 4 mm . longo 5—10 mm longa brevissime pilosa; bracteae triangulares er. 0,7 mm longae, 1—2-florae; pedicelli 2—3 mm longi. Flores masculi: Sepala exteriora extrinsecus brevissime pubescentia ovata 2,2 mm longa, interiora valde concava, dorso minute sericea orbicularia 2 mm longa, omnia margine densissime et brevissime ciliata. Petala suborbieularia breviter ungui- culata, antice truncata et undulata, dense punctulata 2 mm longa, ligulis 0,3 mm longis. Filamenta usque supra medium patenti-pilosa 2,5 mm longa; antherae dorso in Y alt. affixae, intus brevissime pilosulae, 0,6 mm longae. Flores feminei: Sepala ut in mare, postremo reflexa. Petala 3 mm longa, breviter ovata, stipite %, limbi longitudine aequante piloso. Ovarium antice profunde usque infra medium emarginatum ideoque 3-lobatum, breviter et dense pilosum, loculis semiovalibus. Stylus 2,5 mm longus breviter patenti-pilosus. — Hab. in Haiti prope Fond Parisien ad lacum Saumätre in planitie sicca, m. Majo flor.: Leonard no. 4057. Obs. Habitu formae mierophyllae Bzrnardiaedichotomae (W.) Müll. Arg. Anmerkung. Ich móchte hier noch einmal auf die eigentümlichen Geschlechtsverhältnisse dieser Art hinweisen. Während in den männ- lichen Blüten das Ovarium auf ein winziges Rudiment reduziert ist, sind die weiblichen nahezu hermaphroditisch ausgebildet: Filamente und Antheren nur ein klein wenig kürzer als in den.männlichen, Pollenkörner von derselben Struktur und Größe, aber ohne den gekörnelten Inhalt der letzteren, also taub. — Viel merkwürdiger ist die Stellung des Ovulums, das der Mittelsäule an der Basis des Faches angeheftet ist, aufrecht steht und die Micropyle, nach dem in der Entwicklung schon etwas vor- geschrittenen Zustande zu urteilen, nach außen und abwärts gerichtet hat. Dadurch stellt sich diese Gattung in Gegensatz zu allen bisher be- kannten Euphorbiaceen, bei denen die ein oder zwei Ovula aus dem obersten ` — Winkel des Faches herabhüngen und eine nach oben gerichtete Micropyle besitzen. Ich nehme deshalb keinen Anstand, der Leonardia die Dignität einer besonderen Tribus Zeonardieae der Euphorbiaceen zuzuerkennen, um so weniger, als sie auch sonst nicht die geringsten verwandtschaftlichen Beziehungen zu irgendeiner anderen Gattung dieser Familie aufweist. 332. Abutilon Leonardi Urb. (spec. nov.). Rami teretes pilis brevibus multiradiatis albidis tomentosi et aliis elongatis crassitiem ramorum superantibus patentibus Ze ee obs. ` Stipulae lineari-filiformes Sertum antillanum. XVI. 101 13—16 mm longae. Folia petiolis 5—7,0 em longis medio er. 1 mm crassis tomentosis et piliferis suffulta, ovato-orbicularia, sinu basali ob margines contiguos v. paullum imbricatos valde angusto v. clauso, antice acuminata, apiee ipso acuto v. obtuso, 5,5—9 cm longa, 3,5—7 em lata, margine non lobato brevissime et inaequaliter denticulata, utrinque pilis stellaribus molliter tomentosula, subtus albido-grisea. Pedunculi uniflori, fructiferi cr. 4 em longi 0,8 mm crassi, 5 mm sub apice articulati. Sepala sublibera, sub fructu late ovato-triangularia, basi subcordata, antice acute acuminata er. 18 mm longa, 12 mm lata tomentosula et pilifera. Carpidia er. 13a latere elliptico-oblonga, superne sensim angustata et in rostrum rectum 2,5 mm longum producta, cum rostro 15 mm longa, inferne 5 mm lata, dorso dense et longiuseule patenti-pilifera. Semina reniformia, minute tuber- culata et dorso toto brevissime pilosa nigrescentia, er. 2 mm lata, — Hab. in Haiti prope St. Mare in montibus saxosis siecis, m. Febr. fruct.: Leonard no. 2994. Obs. I. Fortasse huc pertinet specimen a cl. Leonard in insula Gonave prope Pikmi sub no. 5218 lectum, flore unico (non examinato tantum gaudens; hocce foliis margine undulato-lobulatis, supra medium utroque latere lobum semiorbicularem usque 7 mm longum praebentibus paullo recedere videtur. Obs. II. A. inclusum Urb. pilis pant ad ramos deficientibus, stipulis lanceolato-linearibus v. sublinearibus 6—10 mm longis, sepalis basi eximie cordatis, rostris fructus divergentibus extrinsecus versis. A. Picardae Urb. stipulis 5—6 mm longis, sepalis basi non cordatis, earpidiis 6, A. haitiense Urb. stipulis 4—5 mm longis, sepalis triangulari- lanceolatis. obtusiusculis, carpidiis 9, A. Buch Urb. stipulis 6—7 mm longis, sepalis inferne coalitis, triangulari-lanceolatis, carpidiis er. 10, er. l mm longe et obtusiuscule rostratis vix 10 mm longis recedunt. 883. Lunania Buchii Urb. (spec. nov.). Frutex 3—4 m altus. Rami teretes v. ad apicem obtusanguli non v. vix striati glabri, internodiis 1,5—2,5 em longis. Folia 8—15 mm longe petiolata, ovata v. anguste ovata, basi rotundata, antice mediocriter acuminata, apice ipso obtusa, ` 6—10 em longa, 3—4,5 em lata, nervo medio supra leviter v. vix impresso, ad apicem versus prominente, lateralibus 2 e basi prodeuntibus et fere ; ad acumen productis, non undulatis margini parallelis supra prominentibus, caeteris plus minus horizontalibus, utrinque tenuiter prominentibus, Crassioribus 1—2 et paullo magis arduis superne adjectis, omnibus inter . Sese reticulato-anastomosantibus, chartacea, margine integra v. parce et minute v. obsolete dentieulata. Inflore:centiae axillares v. terminales solitariae, peduneulis 5—7 em longis bracteolis sterilibus obsessis, rhachi ipsa simplice 12—15 em longa, er. 1,3 mm crassa recta, spieiformes; bracteae Ce subulato-setaceae, 0,3—0,7 mm longae; pedicelli 2—3 mm longi, post delapsum in rhachi bases suas gibberiformes er. 0,5 mm longas relinquentes. SE Alabastra subglobosa 2,5 mm diametro. Flores albi. Sepala suborbi- €ularia antice rotundata valde concava 3.5 mm longa, sub anthesi reflexa. S Stamina ER: filamenta Ee disci carnosi undulati inrerta, 2—2,5 mm 192 | Ign. Urban. longa; antherae apice inter sese conglutinatae et cupulam semiglobosam formantes, posterius liberae ovato-lanceolatae obtuse apiculatae 1,5 mm longae. Stylus vix 1 mm longus ; stigma semiglobosum integrum. Ovarium ovato-oblongum. — Hab. in Haiti prope Furcy in fruticeto denso 1500 mm alt., m. Jun. flor.: Buch no. 1944. Obs. Ex affinitate L. Ekmanii Urb., quae foliis latioribus, floribus viridi-flavis, staminibus 6 recedit. 334. Clusia Pieardae Urb. Symb. ant. v (1908), p. 434. Adde ad. descriptionem: Inflorescentiae femineae 1,5—2 em longe pedunculatae, subceorymbosae, cr. 10-florae. Petala 7 flava, orbiculari-obovata, 12—13mm longa, 9 mm lata. Staminodia er. 7 sublibera v. plus minus alte inter sese connata, latiuscule linearia, apice rotundata, 1,5—2 mm longa. Stigmata 7 reflexa et ovario aecumbentia late linearia, antice truncata, 3 mm longa. — Hab. in Haiti in parte superiore Rivière froide in alveo saxoso 400 m alt., m. Jun. flor.: Buch no. 1954. 335. Begonia Abbottii Urb. (spec. nov.). Caules erecti ramosi sicut inflorescentia glaberrimi. Stipulae (in ramulis abbreviatis tantum visae) ovatae acuminatae, acumine saepius brevissime bifido, caeterum integrae, glabrae, 7—8 mm longae, ramorum deciduae. . Folia 5—10 mm longe petiolata, ovato-elliptiea v. ovato-lanceolata, 6—8 mm supra insertionem producta, latere altero anguste cordata, antice satis longe et sensim acu- minata, 3—4 em longa, 1,2—1,6 em lata, margine inaequaliter crenulato- serrata, nervo medio supra inferne prominulo, superne evanido, lateralibus e basi latere altero 3—4, altero 1—2 prodeuntibus, superioribus pinnatis, supra glabra, subtus praesertim ad nervos pilis brevibus artieulatis pallide - ferrugineis obsita, in sicco chartacea. Inflorescentiae usque 8 em longe pedunculatae. Flores maseuli er. 10 mm longe pedicellati. Sepala bina obovato-orbicularia, antice rotundata 12 mm longa, 10 mm lata, ex sicco ` rosea, Petala bina obovata, inferne sensim angustata, antice subemarginata, 10 mm longa, 6 mm lata, alba rubro-purpureo-tineta. Stamina er. 30; A filamenta libera, inter sese aequilonga, 1 mm longa; antherae oblongo- lineares, antice connectivo subsemiorbiculari-produeto rotundatae, 2mm longae. Styli 3mm longi. Capsulae pedicellis 22—25 mm longis sut fultae, 8 mm longae; alae rectangulari-patentes, maxima late et breviter ovata et obtusissime acuminata, 12—14 mm longa, 10—11 mm supra | basin lata, reliquis angustissimis cr. 1 mm latis. Semina anguste ovalia, 0,3 mm longa. — Hab. in Haiti prope Furcy in declivibus sparsim, m- Majo-Jun. fl. et fr.: Leonard no. 4481. Obs. Habitu affinis B. domingensis A. DC. ramis plus minus pubescen- tibus et praesertim staminibus. 4—15 atque filamentis valde inaequi- longis facile discernenda est. — Dieavi hane speciem in honorem cli. ^. Dr. W. L. Abbott, cujus in exploratione biologica cl. E. €. Leonard ,a. 1920 plantis colligendis et praeparandis se tradidit. 336. Begonia domingensis A. DC. var. oligostemon Urb. (var. nov) -— -~ sepalis 3,5 - mm, petalis. 2 mm longis; staminibus semper 4, filamentis ` subnullis m; 0,3 mm ea 5 mm Ionen alis 61: mm Joga, E UT SE FIERET S ù Sertum antillanum. XVI. oo 198 supra basin 4—5 mm latis. — Hab. in Sto. Domingo prov. Barahona: Fuertes no. 432b. : - S 337. Begonia barahonensis (O. E. Schulz) Urb. (pro specie). — B. Plumieri A. DC. var. barahonensis O. E. Schulz in Urb. Symb. ant. VII (1911), p. 23. — Hab. in Sto. Domingo prov. Barahona prope Maniel in margine sylvae rarissima 600 m alt., m. Jan. fl. et fr.: von Türck- heim no. 2775 (typus), ibidem in montibus 1000 m alt., m. Jul. fl. et fr.: Fuertes no. 432. : | Obs. Ex mea sententia characteribus iterum comparatis varietas Schulziana melius pro specie propria militat. 338. Epilobium eoloratum Muehlenb.! ex Willd. Enum. Hort. Berol. (1809), p. 411; Hausskn. Mon. Epilob. (1884), p. 258. — E. domingense Urb. Symb. ant. VII (1913), p. 532 et VIII, p. 507. — Flores albi (ex Fuert.) v. violacei (ex Buch). — Hab. in Haiti ad Cascade de Furey ad marginem rivuli 1250—1300 m alt.: Buch no. 1619, Leonard no. 4817; in Sto. Domingo in prov. la Vega prope ripam fontis Rio Yaque 1200 m alt.: Fuertes no. 1736. — Amer. sept. a Canada usque ad Mexico. Obs. Plantas domingenses ab iis Americae septentrionalis specifice divérsas non esse nune mihi persuasum est. Illae quoad petala, antheras, stylum valde conformes sunt (cf. descriptionem meam 1. e.); continentales . petalis int/,— fere in 14 superiore bilobis, lobis obtusis v. acutatis, antheris plus minus manifeste apiculatis, stigmate quam stylus dimidio usque plus quam duplo breviore gaudent; originarium Muehlenbergianum sepala . 3,7 mm, petala 4mm longa in He superiore biloba, lobulis triangularibus . 8eutatis, stigma subeylindraceum stylo dimidio brevius mihi praebuit. 339. Lyonia fureyensis Urb. (spec. nov.) Arbor 3,3 m alta. Folia 3—5 mm longe petiolata, arguste obovata v. obovato-oblonga, basi ob- tusiuseula v. acuta, antice subtruncata, 2,5—3,5 em longa, 1—1,7 em . lata, crassiuscule coriacea, nervo medio per totam longitudinem supra ` prominente, ad apicem sensim tenuiore, lateralibus utroque latere 6—8 utrinque tenuiter prominulis et plus minus manifeste reticulato-anastómo- Santibus, margine plano irregulariter undulato-erenulata, supra nitida, subtus squamulis minutis nigrescentibus adspersa. Inflorescentiae sessiles umbelliformes 5—10-florae; pedicelli 3—5 mm longi, 0,25 mm crassi furfuracei ; bracteae subnullae calliformes. Flores plerumque 4-meri. Sepala triangularia acuta v. breviter acuminata 1,4 mm longa. : Corolla Subeylindracea, inferne paullo ampliata, 6 mm longa, inferne in mda compresso vix 3 mm lata, superne bruneo-lepidota; lobi late et breviter - triangulares, tubo er. 6-plo breviores. Filamenta 3,5 mm longa, brevissime patenti-pilosula; antherae exappendieulatae, superne dehiseentes. Stylus 3,5 mm longus, ad basin versus attenuatus. Ovarium globosum pubescens. — Hab. in Haiti in montibus Furey er. 1300 m alt. rara, m. Majo-Jun. -~ flor.: Leonard no. 4742. Obs. Affines L. truncata Urb. foliis sub medio latissimis, pedicellis longioribus, floribus 5-meris, corolla fere duplo crassiore, L. haitiensis Urb. foliis 2—3 mm lorge petiolatis, antice rotundatis v. aeutis, nervo Repertorium specierum novarum, XVIIL (15. X. 1922) 13 194 du Ign. Urban. medio supra tenuiore, superne evanescente, pedicellis 6—7 mm longis, floribus 5-meris, L. Tippenhaueri Urb. foliorum forma et reticulatione dense atque bene prominente, L. tinensis Urb. foliis 2—3 mm longe petio- latis, sub medio latissimis, margine irregulariter dentatis, nervo medio supra inferne parum prominulo, superne leviter v. vix impresso, areolis reticuli inferioris minutis v. subevanidis, floribus 5-, raro 4-meris recedunt. (340. Marsdenia dietyophylla Urb. (spec. nov.) Caules volubiles lignescentes; rami multistriati, sub interstitiis petiolorum brevissime et dense patenti-pilosi, internodiis 3—15 mm longis. Folia 1,5—4 mm longe petiolata, obovato-elliptica usque oblonga v. ovata, basi acuta v obtusiuscula, apice rotundata v. obtusa v. apiculata, 1,5—4 cm longa, 0,6—2 em lata, nervo medio supra impresso, lateralibus utroque latere 5—6 supra cum venis reticulatis impressis, subtus manifestis sed vix prominulis, facie inferiore viridi v. viridi-flavescente venis obscuris in areolas inaequimagnas convexiusculas divisa, supra in sieco nigrescentia parce et brevissime pilosa, coriacea. Inflorescentiae inter petiolos abeuntes, pedunculo 5—10 mm longo, usque 10- florae; bracteae ovatae 1—1,3 mm longae; pedicelli 1,5—5 mm longi. Sepala breviter ovata, margine minute ciliata; 2—2,5 mm longa. Corolla alba, campanulata v. suburceolata, D mm longa extrinsecus glabra, intus pilis albidis retrorsis longiusculis hirsuta, ad basin versus glabra; tubus 3,5 mm crassus; lobi violacei (ex Buch), ovato-rotundati obtusi tubo dupo breviores. Coronae foliola oblonga. Pollinia anguste obovata, brachiis paullo longiora; retinaculum oblongum. Ovaria rotundata. Fructus junior ovatus obtuse apiculatus. — Hab. in Haiti prope Furey in declivibus locis nudis er. 1300 m alt., m Majo-Jun. flor.: Leonard no. 4378 (typus), in Morne Tranchant in fruti- cetis apertis 1800 m alt., m. Aug. flor.: Buch no. 1993. Obs. Ex affinitate M. clausae R. Br., quae ramis glabris, foliis satis . longe petiolatis, pluries. majoribus, eorum forma et nervatura, lobis co- folle longioribus recedit. : mo 9% Lippia armata Urb. (spec. nov.) Frutex. Rami rigidi recti tetragoni, pilis brevissimis sursum curvatis, postremo nigrescentibus dense obsiti; ramuli in spinas exeurrentes. Folia subsessilia v. 0,5 mm longe petiolata, oblonga v. anguste obovata, utrinque obtusa v. apice rotundata, 3—8 mm longa, 1,5—4 mm lata, nervo medio profunde im- ` presso, lateralibus utroque latere 1—2 supra impressis, subtus prominulis = v. plane nullis, supra pilis brevissimis basi incrassatis scabra nitida in VE sicco nigreseentia, subtus minute pilosula grisea, margine arcte revoluta integra rigidissime erassiuseula. Inflorescentiae axillares capitatae, sessiles RET paueiflorae parvae; bracteae suborbieulares, brevissime v. breviter acu- SC minatae, dorso brevissime et adpresse pilosae. Flores juniores tantum visi | Calyx ad. annulum brevissimum reductus, lobis nullis. Corollae tabs extrinsecus. glaber; lobi 4 dorso minute pilosuli. Stigma ovatum | obliquum. — Hab, in Cuba prov. Oriente prope Santiago de Cuba ad d = ostium Aguadores in collibus ët m. mc in alab,: Ekmapi no. 9220. Sertum antillanum. XVI. 195 Obs. L. eayensis Urb. (Nashia cayensis Britton in Bull. Torr. bot. Club 42, 1915, p. 517), ramis gracilibus pendentibus inermibus, foliis ovatis usque elliptieis apice obtusis v. acutis usque 15 mm longis, 5—9 mm latis, capitulis multifloris, sepalis 2 anguste spathulatis e descriptione abunde differt. Multo magis affinis est L. inaguensis (Millsp.) Urb. ex ins. Baham., quae ramis raro vix spinescentibus breviter et molliter villosulis, nervis foliorum lateralibus utroque latere 3—5, bracteis obovato- spathulatis, calycis lobis 2 evolutis (an etiam corollae characteribus?) recedit. \ Anmerkung. Es ist mir unverständlich, warum Britton, nachdem ich in Symb. ant. VII (1912) p. 353 nachgewiesen habe, daß die von Millspaugh aufgestellte Nashia sich auf irrtümliche Beobachtung gründet, "wieder eine Art unter diesem Gattungsnamen beschreibt. 342. Lippia spinifera Urb. (spec. nov.). Frutex 2—3 m altus. Rami recti obtuse tetragoni, juniores pilis minutis sursum versis obsiti; ramuli saepius in spinas 5—10 mm longas basi folia bina, superne plerumque paria 1—2 squamularum gerentes mutati. Folia subsessilia v. usque 0,5 mm longe petiolata, obovata, ovata v. elliptica, basi obtusa, apice obtusa v. rotundata, 3—7 mm longa, 2—3 mm lata, nervo medio supra fere usque ad apicem impresso, subtus prominente, lateralibus omnino nullis, supra laevia v. minute scabriuscula nitida in sicco nigrescentia, . Subtus olivacea, ad nervum medium brevissime adpresseque pilosa v. glabra, margine recurvata v. revoluta integra rigida crassiuscula. In- florescentiae axillares capitatae sessiles pauciflorae, 2—2,5 mm diametro; bracteae late orbieulares, antice rotundatae v. subtruncatae, nune bre- > vissime apiculatae, 1,3—1,8 mm diametro. Calyx subcampanulatus, 1 mm longus glaber; lobi 2 vix semilunares antice depresse rotundati, . margine parce brevissimeque pilosi. Corolla alba glabra vix 3 mm longa: "tubus cylindraceus superne vix ampliatus; lobi 4orbieulares tubo duplo — breviores. Stamina tubo corollino ad medium inserta ; filamenta brevissima ; ` Antherae ovatae. Stylus 1 mm longus; stigma depresse capitatum sub- „unilaterale. Fructus globulosi nitidi, 2—2,5 mm diametro. — Hab in Haiti in Morne Tranchant in fruticetis apricis 1800 m alt., m. Sept. flor. et fruct.: Buch no. 1994. : ; . Obs. A praecedente habitu simili spinis brevibus, foliis evenosis laevibus zi V. raro minute scabriusculis, calyce bene evoluto, corolla glabra optime — diversa. ` dean ; : 343. Salvia Abbottii Urb. (spec. nov.). Caules herbacei ad basin v. ` ` inferne radicantes, deinde ascendentes, usque 25 cm longi, usque 0,6 € |. €ràssi, pilis minutis simplicibus deorsum curvatis albidis satis dense obsiti, internodiis 1,5—5 cm longis. Folia petiolis 15—3 mm longis pilis den- Sissimis sursum curvatis brevissimis indutis suffulta, triangularia, basi — truneata v. plerumque plus minus cordata et saepius paullo in petiolum Protracta, apice obtusa v. obtusissima, 5—8 mm longa, 5—10 mm latà, margine crenata, crenis utroque latere 4—5, nervis 3—4 supra vix pon- Spieuis, supra pilis mediocribus pauciarticulatis non ES crebris - 4 k b 196 ; Ign. Urban. subappressis obsita, subtus brevissime adpresseque pilosula. Inflorescentiae | terminales, pedunculo 3—6 cm longo sieut rhachi pilis tenuibus patentibus glanduliferis obsito, ipsae 2—4 em longae, vertieillastris inferioribus valde listantibus, superioribus 5—1 mm longe disjunetis; bracteae triangulares v. lanceolatae 0,5—0,7 mm longae, 1-, raro 2-florae; pedicelli postremo 1mm longi. Calyx florifer 1,5 mm, fructifer 2 mm longus, pilis brevissimis . et longiusculis articulatis apice glandula ovali ornatis obsitus, 12-costatus; tubus subrectus anguste obovatus basi obtusus; lobus posticus parum ` evolutus semilunaris antice subtruncatus, antici 2 triangulares acuti tubo 3-plo breviores. Corolla 3 mm longa glabra; tubus in statu compresso 0,7 mm latus; labium superius tubo plus quam duplo brevius transversim ` ovale sed fere ad medium bilobum, inferius 3-lobum, lobis aequilongis, . lateralibus ovato-orbieularibus tubo 215-plo brevioribus, intermedio latiore sübemarginato. Stamina ad faucem inserta; filamenta 0,5 mm longa; eonnectivum 1,3 mm longum, cruribus aequilongis, sed inferiore sensim et paullo dilatato; antherae paullo exsertae 0,3 mm longae. Stylus 3mm longus glaber, ramo altero filiformi recto, altero duplo longiore arcuato. Nueulae solitariae ovales latere altero convexae, altero concaviusculae 1,5 mm longae, 1 mm latae. — Hab. in Haiti in Fonds Verettes prope Mission ad La Source inter rupes in faucibus 1000 m et supra alt. rara, m. April.-Majo fl. et fr.: Leonard no. 3749. Obs. Affinis S. bidens Urb. (ex Hispaniola) statura multo robustiore, caulibus pilis patentibus longiusculis glanduliferis vestitis, foliis brevius petiolatis, apice acutioribus, utrinque longiuscule glanduloso-pilosis, erenis fere duplo numerosioribus, verticillastris superioribus multo niagis distantibus, bracteis 1—3-floris et forma loborum corollae optime differt. S. tenella Sw. (e Jamaica) e deser. caulibus pubescentibus, calycis lobo superiore retuso minutissime 3-dentato, duobus anterioribus paullo longiori- bus obtusis, corollae labio superiore minuto, inferiore magno «ine ulla -dubitatione recedit. . 344. Tabebuia gonavensis Urb. (spec. nov.) Arbor 5 m alta coma rotundá. Rami vetustiores subquadranguli albido-flavescentes lenti- cellosi, internodiis 1—2 cm longis, hornotini lepidibus minutis dense aspersi. Folia 1—3 em longe petiolata; foliola 3 v. 5, vix v. usque 9 mnt longe petiolulata, obovato-cuneata v. oblonga, inferne sensim v. subsensint angustata, in vh long. latissima, antice rotundata v. subtruncata, plerumque leviter emarginata, intermedia (majora) 4—8 em longa, 2—3 cm lata, nervo medio supra leviter impresso, lateralibus utroque latere 6—7 supra vix v.tenuissime, subtus tenuiter prominentibus et 1—2 mm ante marginem arcuato-conjunctis, utrinque reticulata, areolis subtus minutis, et minute lepidota, coriacea, subtus non albescentia. Inflorescentia terminalis er. 1 cm longe pedunculata corymbosa multiflora er. 7 cm longa; bracteae deciduae; pedicelli 5—10 mm longi; propbylla paullo sub calyce inserta linearia 1,5—2 mm longa. Calyx initio plane clausus, breviter obovatus, sub anthesi subeylindraceus, superne paullo ampliatus et in statu compresso 7 mm latus, 9—10 mm longus, minute et dense ` Sertum antillanum. XVI. 197 lepidotus, antice bilobus, lobis semiorbicularibus 2—3 mm longis. Corolla 4,5 cm longa ; tubus purpurascens, subrectus, in calyce anguste cylindraceus, deinde sensim ampliatus et late cylindraceus 8 mm latus, lobis palli- dioribus minute puberulis, postico quam tubus fere 21,-plo breviore 12 mm lato. Discus crassus carnosus. Ovarium oblongum longitrorsum elevatim striatum. Stylus 15 mm longus glaber; stigmata anguste obovata. — Hab. in Haitiin insula Gonave prope Etroite in collibus apertis sparsim, m. Mart. flor.: Leonard no. 3331. ! Obs. Affines T'. domingensis (Urb.) Britton inflorescentiis paucifloris, calyce 15—17 mm, corolla 5,5—6 em longis, T. revoluta (Urb.) Britton foliis 3-foliolatis margine revolutis, inflorescentiis bifloris, pedicellis elon- gatis, calyce angusto 5—6 mm lato, forma corollae statim discernendae cmn — | 345. Dicliptera obtusifolia Urb. var. eiliifera Urb. (var. nov.) bracteis bracteolisque ad marginem apice excepto ciliatis. — Hab. in Haiti in Fonds Verettes prope Mission in regione arida aperta communis er. 1000 m alt., m. April.-Majo fl. et fr.: Leonard no. 3611. Obs. Haec quoque planta, sicut typus speciei, floribus cleistogamis tantum gaudet. : 346. Guettärda spinifera Urb. (spec. nov.) Rami teretes, hornotini minutissime pilosuli et tuberculis parvis acutis obsiti, vetustiores gla- .brescentes cinereo-nigrescentes et lenticellis parvis pallidis instructi. Stipulae lanceolatae acuminatae cito deciduae. Folia 2—4 mm longe petiolata, obovata, inferne sensim in petiolum angustata, antice rotundata V. apice acuta, semper in spinam 2—3 mm longam producta, 1,5—2,5 cm longa, 0,7—1,3 cm lata, nervo medio supra prominente, lateralibus utroque latere 6—7 utrinque bene prominentibus et dense reticulato-anastomo- . santibus, margine valde irregulariter crenulata, rigide coriacea, nitida. Pedunculiaxillares 2—7 mm longi ; prophylla lanceolata. Flores1—3 sessiles, braehystyli tantum visi. Calycis limbus breviter cylindraceus, margine denticulatus 1,3 mm longus. Corolla 11—12 mm longa ; tubus cylindraceus, superne paullo ampliatus et hoe loco usque 1,7 mm crassus, extrinsesus minute et dense adpresseque retrorsum pilosus, intus glaber; lobi 4—5ovati A. v. ovales, tubo 215.plo breviores. Stamina tubo corollino fere in % alt. . affixa: filamenta 0,7 mm longa ; antherae lineares 2,5 mm longae. Stylus . glaber 3,5 mm longus, apice brevissime lobatus. Ovarium 3—4-loeulare. — . Hab. in Haiti in insula Petite Gonave, m. Jul. flor.: Leonard no. 5235. = Obs. Aliae binae species Indiae occidentalis, quae foliis apice spinoso- pungentibus gaudent, G. pungens Urb. et G. rotundifolia Urb., foliorum .. forma et nervatura sieut eorum margine integro statim discernendae sunt. = 847. Palieourea patens (Sw.) Urb. (comb. nov.). — Psychotria patens —.. Bw. Prodr. (1788) p. 45 et Flor. I p. 419; Urb. Symb. ant. VIT, p. 472. — .. Palicourea brachystigma Urb. in Ark. för Bot. Stockh., Bd. TANT (1921), ` p. 68. — Hab. in Cuba, Jamaica, Hispaniola, Portorico, Trinidad, Amer. centr., Venezuela, Bolivia. 198 Ign. Urban. Obs. I. Ob inflorescentiam cum bracteis sursum adnatis et propter flores zygomorphos tubo corollae manifeste curvato fructusque melius ad Palicouream prope P. domingensem (Jacq.) DC. translocanda. Obs. II. Stylus est in plantis haitiensibus (Ekman no. 165, 515) 9 mm longus, minute papillosus, lobis semiorbicularibus; etiam Swartziana jamaicensis ex descriptione stigmate emarginato gaudet. Sed in specimine cubensi (Shafer no. 3883) caeterum bene congruente sine dubio doli- chostylo stylum 6,5 mm longum laevem in !/g superiore bifidum ramis 1 mm longis stigmatosis superne dilatatis inveni; in alio cubensi brach ystylo (Eggers no. 5009) stylus 3 mm longus laevis basin antherarum attingens in ?/. superiore bifidus, ramis lineari-filiformibus superne vix incrassatis erat. Specimina caetera mea antillana flores apertos non praebuerunt, Quanquam forma stigmatis in familia Rubiacearum magni momenti est, plantas indicatas characteribus caeteris satis conformes specifice separare nunc nolo. 348. Diodia seandens Sw.! Prodr. (1788) p. 30 et Flor. L p. 230; Urb. Symb. ant. VIIT, p. 687. — D. perforata Urb. in Ark. fór Bot. Band 17, Nr. 7 (1921), p. 61. — Haiti in aridissimis fruticetis: Swartz (mus. Holm.), in Morne Travers in fruticetis siccis 600 m, m. Aug. fl. et fr.: Buch no: 1417 (1,3—1,7 m scandens, flor. albis), in Départ. du Sud inter Camp Perrin et Aux Cayes, m. Jun. fl. et fr.: Ekman no. 248. — Sto. Domingo in prov. Barahona prope Rincon 25 m, m. Oct. fl. et fr.: Fuertes no. 1355 (scandens, flor. albis). Obs. Specimen herbarii Willdenowiani no. 2673 originarium foliorum forma a mea D. perforata satis longe distat ; sed Holmiensia herb. Swartziant nuper mihi visa omnes transitus praebuerunt sicut coccos aequo modo ventre medio perforatos, ut non dubitem; quin omnia Mam antea enumerata ad eandem speciem pertineant. | | . 849. Erigeron pinetorum Urb. Symb. ant. VII (1912), p. 425 et vum. p. 320. — E. Buchii Urb. Symb. ant. VII (1913), p. 558 et VIIT, p. 720. — Hab. in Haiti in Fonds Verettes prope Mission in 1000 m alt. et supra. m. April. -Majo flor.: Leonard, in Morne Travers in declivibus siccis 1400 m alt., m. Aug. fl. et fr.: Buch no. 1289, prope Terlonge in pineto aprico 1500 m alt., m. Aug. fl. et fr.: Buch no. 1416; in 2 Domingo prope Constanza in pineto 1190 m, m. Febr. fl. et fr.: v. Türckheim ` no. 2934, in prov. Azua secus viam in Valle del Yaque 2000 m alt., m. Aug. flor.: Fuertes no. 1954b. oui Obs. 1. Materie ampliore ccmperata species duas antecedentes diversas j non esse mihi persuasum habeo. S /. Obs. IL Arcte affinis et habitu. tinet est Ban chilensis ` rk) Schultz-Bip. in Bull. Scc. bct. France XII (1865), p. 81 (Conyza chilensis Spreng. Nov. Prov. 1818, p. 14) e Brasilia, Uruguay, Paraguay ` ` et Argentina. Notae differentiales nonnisi in floribus inveniuntur. Plantae Hispaniolae flores in capitulo pluries pauciores praebent quam continen- tales, a a fructibus MT in peut du Zeg Seege igo Georg Bitter: Zur Gattung Sessea. 199 Feminei in pl. ewe. tubo adpresse piloso, limbo (explanato) satis lato ovali apice 2 affixis gaudent ; find in pl. contin. tubum glabrum. Vubo bcd ue, limbum in lacinias 3—4 angustas dissectum, hermaphroditi stamina corollae plerumque ad v. sub medio inserta offerunt. 2T s | XXXVI II, Georg Bitter, Zur Gattung Sessea. Bei der Durcbsickt ardirer Ceslium-Aiten, besonders in Hinblick auf ihre Früchte, stieß ich im Berliner Heibar auf verschiedene noch un- beschriebene Pflanzen, die dort irrtümlich als ,Cestrum sp." bezeichnet waren, in Wirklichkeit aber auf Grund ihres Frucht- und Samenbaues ' und ihrer bezeichnenden ‚„Kandelaberhaaret)‘‘ zu Sessea gehören: mit diesen neuen Sessea-Arten habe ich dann auch die früher beschriebenen, soweit als sie mir zugänglich waren, vergleichend untersucht. Daß die meisten Sesseae in der Tracht sehr an manche Cesira erinnern, ist längst bekannt und kommt auch in der Synonymie zum Ausdruck; daß sich . . aber noch deutlichere Beziekurgen einer wirklichen näheren Verwandt- ` schaft zwischen Cestrum urd Sessca feststellen lassen, hcffe ich demnächst klarlegen zu können. Eine Trennung der Gattungen Cestrum und Sessea In die zwei besonderen Unterabteilungen der Cestreae: Cestrinae und Nieotianinae, wie sie Wettstein in Engl.-Prantl, Nat. Pfl.-Fam. durchgeführt hat, läßt sich cffenbar nicht aufrecht erhalten. ` Nahe verwandt mit Sessea ist besonders die zur Zeit der Be- arbeitung der Solanaceen für die Pflanzenfemilien noch nicht bekannte . Gattung Sesscopsis Hal. — Leider ist bis jetzt über die Lebens- — Verhältnisse mehrerer Sessca-Arten nichts Genaueres bekannt; einige sind o Paramo-Bewohner, so S. Lehmanni (Buschwaldungen, 3000—3500 m); unter ähnlichen äußeren Bedingungen gedeihen wohl einige ecuadorische Arten: S. crassivenosa (subandine Wäldehen am Pichincha), deren subspec. . macrocalyx (oberste kleine Buschbestände am Chimborazo, 3200—3600 m), Š. vestita (subandine Wälder am Pichincha). Wahrscheinlich finden sich d demnach. verschiedene Sesseae in der Begleitung der für die andinen ; ` Wüldcben und Gebüsche bezeichrenden Polylepis-Arten; ich verweise in n dieser Hinsicht noch besonders auf die weiter unten bei S. crassivenosa über die Vegetation der Calderas des Pasochca und Runm'fiáhui: dort scheint Polylepis reticulata Hiercn. mit der eben genannten Sessea ver- gesellschaftet aufzutreten. Auch die Wotnstätten gewisser peruanischer Arten liegen in einer kaum geringeren Höhe: 5. graciliflor a (Grassteppe, A Über die , Kandelaberhaare'* von Sessea, vestita siehe Solereder, st. Anat. d. Dieotyl. I, 652, 653, Fig. 133A ; mit Ausnahme der Reihe Calvi- — x Bitt. kommen sie bei allen rn der Gattung mehr o oder tai | f subspee. m ullivenosa. angezcgere kurze Pen erkurg Alfons Stübel's e 200 Georg Bitter. 3200—3300 m), S. Weberbaueri Seier) 2900—3000 m); etwas tiefer abwärts scheinen vorzukommen: die kolumbianische S. corymbosa (2700 m) . und die peruanische S. multiflora (2400 m). Von besonderem pflanzen- geographischen Wert wäre es, wenn nicht nur die obere, sondern gerade auch die untere Grenze des Vorkommens der einzelnen Arten dieser Gattung in den Anden genauer festgestellt würde; außer der eingehenderen Ermittlung der senkrechten Verbreitung ist natürlich auch die horizontale Ausdehnung des Wohnbereichs der Arten sowie die Feststellung ihrer Begleitpflanzen bedeutsam. Auch von S. Hsgnellii, der einzigen südost- brasilianischen, von den übrigen ausschließlich andinen Arten durch weite . Strecken getrennten Vertreterin der Gattung, ist nichts Genaueres über die Art ihres Vorkommens bekannt. Im folgenden habe ich móglichst eingehende Beschreibungen der mir zugänglichen Sessea-Arten geliefert; dadurch treten die mancherlei Lücken _ unserer Kenntnis deutlicher zutage; von einigen Arten fehlen die Blüten, von anderen reife Früchte. Möge diese vorläufige Darstellung den Anlaß dazu bieten, daß mir bald vollständigere Belege und reife keimfähige ` 2 Samen mit genauen Standortsangaben aus den Andenländern übersandt werden, um diese lückenhafte Arbeit über die bemerkenswerte Gattung ergänzen zu können. Die Unterabteilungén von Sessea lassen sich wegen der nahen Ver- wandtschaft sämtlicher Arten untereinander nur als Reihen (Series) bezeichnen. Series I. Pilosivertex Bitt., nov. ser. Ovarium apice pilis densis pseudostellatis obteetum; pili candelabri- formes in partibus vegetativis fere omnibus densi tomentum plerumque breviter floccosum formantes. — Plerumque frutices, rarius rone Andes septentrionales incolentes. : 1. Sessea stipulata Kis et Pav., Syst. Serie Fl. Peruv. et Chil. I (1798), 44; Ruiz et Pav., Fl. Peruv. et Chil. II (1799), 9, tab. 115b; G. Don, . Gen. Syst. Gard. and Bot. IV (1838), 487; Walp., Rep. Bot. Syst. IT (1844—45), 123; Miers in Hook. Lond. Journ. of Bot. V (1846), 153; Miers, Illustr. South Am. Bot. tab. 15: Dun. in DC. Prodr. XIII, I p (1852), 595. Fruticosa, cr. 2 m aiia (orgyalis!), foetida, rami superiores subteretes, 2—5 mm diam., in statu novello pilis candelabriformibus abbreviatis (ex |. axi columnari ramos simplices unicellulares acutos complures edentibus) . pallide cinerei-subochraceis densis breviter floccosi-tomentosi, mox ` .. glabrescentes, cortice leviusculo subnitido pallide luteo lenticellis parvis ` breviter ellipsoideis parum prominentibus satis crebris instructo in statu sicco paulum longitudinaliter rugoso obtecti; internodia 1, 5—3 em longa; folia solitaria (in foliorum majorum axillis gemmae saepe + ve. evolutae folia plerumque 2 inaequalia oblique elliptica partim subsessilia partim . manifeste petiolata ` (pleraque. decidua) procreantes pseudostipulatae); ` Gë peus lon East 2—2, $e em opo en etiam Beete subteretes, prp Er Zur Gattung Sessea. 9201: paulum canaliculati, eodem indumento denso pallide cinerei-subochraceo quo rami novelli tomentosi; laminae lanceolatae vel elliptici-lanceolatae, majores 10—12 : 3,2—4 cm, superiores sensim minores, 7:2,7, 5,5:2,3, 4,5:1,5—1,7 cm, fere medio vel usque ad 1⁄4 longitudinis supra basim latissimae, basi oblique rotundati-obtusatae, plerumque - ve manifeste cordatae (rarius magis sensim subcuneatim in petiolum angustatae), ad apicem versus magis sensim angustatae, acutae vel obtusiusculae, superiores angustiores paulumque acuminatae, margine integro plano, firme mem- 'branaceae, supra sordide virides (in statu sicco subfuscescentes), in tota superfieie sparsim (densius in venis majoribus impressis) pilis pseudo- -stellatis valde abbreviatis ramulos nonnullos unicellulares acutos edentibus obsitae, subtus in tota superficie tomento densissimo e pilis candelabri- ; "ormibus (ex axi breviusculo [tamen longiore quam in ramis et in lami- narum superficie superiore] ramos complures unicellulares acutos patentes edentibus) pallide cinerei-subochraceo molliuseulo obtectae; vena 'media, venae later. prim. in utroque latere 15—16 (in foliis minoribus 11—12) curvatim ascendentes supra impressae subtus prominentes, venae later. secund. subtus paulum prominulae; inflorescentia terminalis, pluries panieulatim ramosa, subeorymbosa, multiflora, cr. 15—25 em longa, 11—19 cm diam., ejus rami inferiores foliati, foliis sensim minoribus angustioribusque supremis linearibus (fere 2—2,5:0,4 cm) manifeste petiolatis bracteis etiam minoribus anguste linearibus partim deciduis; inflorescentiae axes omnes eodem indumento denso floccosi-tomentoso tamen magis persistente quo rami vestiti; flores sessiles, in rhachidibus flexuosis alternatim secuti; calyx anguste campanulati-tubulosus, 7,5—8 mm longus, apice 3—3,5 mm diam., ejus tubus er. 6 mm longus, limbus in dentes 5 lanceolatos acutos vel acuminatos 2 mm longos basi 1—1,5 mm latos partitus; calyx extus in tota fere Superficie pilis subcandelabriformibus valde abbreviatis (plerisque pseudo- ftellatis) in ramos. complures unicellulares acutos modicos, abeuntibus densiusculis tomentosus, intus in parte connata tubulosa glaber (hie Pr epidermidis cellularum membranis lateralibus undulatis et valde in- erassatis cellularum lumen ad minimum reduetum), in lobis intus pilis ` brevibus valde sparsis plerisque simplicibus paucioribus substellatim : pauciramosis omnibus acutis praeditus, in loborum marginibus apicalibus _ pilis densioribus partim fere basi ramosis instructus, in lobis (extus et . intus) epidermidis cellulae membranis lateralibus manifeste undulatis tamen miuus incrassatis lumen majus relinquentibus instructae; corolla .. feolore?, verisimiliter sulphureo) tubulosa, er. 17 mm longa, in parte apicali 5ć,5—6 mm diam., ejus tubus 14 mm longus, extus in parte infima fere 3 mm longa glaber, mox jam in parte etiam a calyce tecta e pilis primo valde abbreviatis pseudostellatis tum in parte maxima superiore * e calyce prominente et in lobis (extus) pilis typicis candelabriformibus (axi eolumnari manifestiore) densis pallide lutei-subochraceis tomentosus, S Tubi pars basilaris fere 1 mm alta circumscissa in fructu persistens ovarii | | arcte are arae Ms rhomboidei-triangulares, er. ti 202 Georg Bitter. 2.5—3 mm longi, 2 mm lati, porrecti, in lateribus valde implicati apice acuto cueullati extus in tota superficie pilis ramosis candelabriformibus densis obtecti, in loborum apicibus pilorum rami longiores quam in ceteris partibus; stamina inclusa, paulo infra tubi dimidium (er. 6 mm supra ejus basim) inserta; filamenta cr. 6 mm longa, in parte maxima superiore gracilia, subtenuia, glabra, apice paulum incurvata, in parte basilari manifeste incrassata pilis tenuibus plerisque simplicibus (paucis semel ramosis) acutis elongatis 3—4-cellularibus eompluribus instructa, lineae a filamentis in tubum decurrentes glabrae vel vix pilo uno alterove breviore instructae; antherae reniformes, parvae, 0,9—1 mm longae, 0,7—0,8 mm latae, basi profunde cordatim emarginatae, in tota epidermidis superficie minute papillosae; ovarium substipitatum, basi a corollae parte basilari persistente circum- datum, obovoideum, er. 1,5 mm longum, 1,2 mm diam., apice manifeste bilobum et in parte maxima superiore pilis pseudostellatis densis obtectum ; stylus er. 13 mm longus, subgracilis, rectus, apice tantum paulum ` ` incurvatus, jam fere a basi papillis minutis vix prominentibus ` (microscopice tantum perspiciendis) sparsis, in parte apicali pau- lulum incrassata densioribus et manifestius prominentibus obsitus; stigma styli apice manifeste crassivs, oblique capitatum, paulum bilobum, dense papillosum; calyx in státu fructifero non auctus, capsulae arcte accumbens; capsula cylindrici.ellipsoidea, calycem manifeste sur — perans, cr. 10 mm longa, apice (in statu clauso) 3 mm diam., bilocularis, — | tandem in valvas quattuor plus quam semifida, valvae angustae, cavae, apiee anguste cochleariformiter cucullatae, extus in parte apicali pilis pseudostellatis densis obtectae, in parte infraapicali pilis brevioribus et . parcius ramosis sparsis instructae, in parte maxima inferiore glabrae; e semina 2 tantum (in utroque loculo unicum) bene evoluta inveni; semina | ` ipsa ellipsoidea, valde applanata, fuscescentia, er. 4: 1 mm utrinque aa — ` (seminis epidermidel) elongata in lateribus angusta superata, cum ala . pallida cr. 8 mm longa. — Peru, Prov. Tarma: Bei Huassahuassi. Ruiz! (hb. Berol). . ui Meine Bebe ERG in verschiedenen Punkten von der bislang ` 4 vollständigsten von Miers in Hook. Lond. Journ. of Bot. V, 153, 154, die von Lë Dunal ziemlieh wórtlich übernommen worden ist. ah. Die von Miers als. glatt bezeichnete Kapsel dürfte auch Bei der von ihm untersuchten Pflanze ; . an der Spitze behaart gewesen sein, da er den Fruchtknoten als „very serieeous" "bezeichnet. Miers beschreibt die von dem Grunde der Staubfäden in der . Kronröhre herablaufenden vorspringenden Linien ( .lengitudinel ridges“) als »retrorsely pilose“‘, während ich selbst kaum einzelne Haare und diese nicht überall an ihrem oberen Teile vorgefunden habe. Miers berichtete von 2 biS- men in jedem Kapselfache. Diese Abweichungen unserer beiden Be 'eibungen voneinänder mögen sich bei Prüfung reichlicheren Stoffes viel- glei ae rr asit gibt leider nichts über die Dëse und genauere ; H "i in Heck, Lerden dcurn. of Bot. v ; — non Rusby m Zur Gattung Sessea. (x. 203- Mem. Torr. Bot. Club VI (1896), 93; — Cestrum vestitum Hook. Icon. plant. IV tab. 381; Walp. Rep. Bot. Syst. III. (1844—45), 118. Frutex vel arbuscula 3—4 m alta; rami superiores subtefetes vel | parum obtuse angulati, satis robusti, 4—6 mm diam., primo tomento t e pilis candelabriformibus valde abbreviatis subfulvo denso obtecti, serius tomento hic illic persistente + ve pallidiore instructi vel partim + ve €alvescentes; internodia 1,5—6 cm longa; folia solitaria (folia pseudo- stipulacea e gemmis axillaribus non procreantur); petioli subteretes, . supra anguste canaliculati, longiusculi, 2—3 cm longi, tomento eodem denso primo subfulvido quo rami cbtecti; laminae oblongae vel elliptici-oblongae, fere medio vel paulo infra vel supra medium latissi- mae, 147: 7, 14:62, 12,0:5,7—62, 12:5,8, 11:5,5, 10:6 cm, : utrinque angustatae, basi plerumque rotundati-obtusatae, rarius paulum subcordatae, ad apicem versus plerumque magis sensim angustatae, apice ipso acuto vel acutiusculo, nonnumquam tamen obtuso, in foliis superioribus angustioribus saepe + ve acuminato, margine integro plano vel in foliis vetustioribus nonnumquam parum subrevoluto, firmae, sub- eoriaceae vel vetustiores coriaceae, supra sordide olivacei-virides, in meso- phyllo mox fere omnino glabrescentes, primo opacae, tandem subnitidae, in venis majoribus impressis tantum pilis candelabriformibus abbreviatis crebris diu persistentibus praeditae, subtus. in tota superficie to- mento denso floceoso primo fulvescente mox pallidiore flavidi- einerascente vel fere cinerascente e pilis candelabriformibus (ex axi longiusculo ramos tenues elongatos unicellulares acutos com- plures divaricatim dispositos edentibus) obtectae; vena media crassa, venae later. prim. in utroque latere plerumque 8 curvatim ascendentes et venae later. secund. tertiariaeque illas reticulatim con- .. jungentes supra impressae (qua re superficies supera in statu sicco valde rugulosa), subtus manifeste prominentes; ivflorescentia terminalis, dense corymbosa, panieulatim ramosa, 9,5—12 cm longa, 6,5—9 em diam., densi- et multiflora: ejus rami inferiores in axillis foliorum frondosorum bene evolutorum et ab illis superati, foliorum gere laminae sensim minores, angustiores et apice magis acuminatae, 7,5:2,5, 7:22 cm vel — minores, in irflorescentiae ramificationibus superioribus et juxta flores - bracteae angustae lineares in statu novello rvmercsae reperiuntur, serius — ciis ut videtur caducae; inflorescentiae axes omnes ecdem tomento ` 5 (pedicellis — 0,5 mm longis); calyx campanulati-tubulosus, brevis, er. 45mm longus, apice 3 mm diam., apice in dentes breves EE E EE er. 0,9—1 mm lorgos, 1—1,5 mm latos abiens, extus pilis candelabriformibus valde abbreviatis psevdostellatis densius- culis in venis longitudinalibus preminrentibus densis cbtectus, intus in venarum parte superiore pilis accumbentibus brevibus sim- plieibus vel parum ramosis crebris praeditus, ceterum glaber (epidermidis interioris cellulae membranis lateralibus valde undulatis in- ssatisque instructae, illarum lumen angustissimum); calycis venze .. denso subfulvido quo rami petioliqve vestiti; flores sessiles vel subsessiles — — 904 Georg Bitter. 5 longitudinales extus prominentes non in dentium apices procurrentes sed paulo infra terminatae, mesophyllum loborum illas apice superans vel apice usque ad venae finem incisum et fere bilobum ; corolla (colore ?), tubulosa, er.22mmlonga; tubus ipse gracilis, cr. 19mm longus, prope basim er. 0,5 mm diam., er. 1 mm supra basim circumscissus, sensim ad apicem versus ampliatus, apice (infra limbum) cr. 4 mm diam., fere 3 mm in parte basilari glaber, abhinc sensim pilis valde abbreviatis pseudo- ` stellatis ad apicem versus sensim magis candelabriformibus tamen quoque ilis abbreviatis densiusculis obsitus; corollae limbum extus dense pilis. candelabriformibus breviusculis obtectus; limbi lobi triangulares, cr. 2 mm longi, basi (in statu implicato), fere 1 mm lati, porrecti et in lateribus valde implicati; stamina er. 11 mm supra corollae basim inserta; filamenta er. 7 mm longa, gracilia, fere recta, apice tantum paulum - incurvata, in parte basilari tantum paulum incrassata pilis non- nullis simplicibus 2—4-cellularibus gracilibus autis praedita ceterum glabra; corollae tubus intus glaber; antherae reniformes, parvae, cr. 0,7 mm longae et latae, utrinque emarginatae, in tota superficie manifeste et densiuscule papillosae; ovarium substipitatum, basi glabrum, circuitu obtusate subglobosum, apice bilobum, in parte maxima pilis pseudostellatis densis obtectum; stylus rectus, 17 mm longus, gracilis, in parte maxima inferiore glaber, supra medium papillis minutissimis primo sparsis ad apicem versus sensim densioribus in parte apicali satis crebris manifestiusque prominentibus obsitus; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum obtusum, paulum bilobum ; calyx fructifer vix auctus, 5 mm longus, capsulae basim arcte cireumdans, capsula anguste ellipsoidea, ` cr. 11—12 mm longa, 3 mm diam., fusca, in parte maxima inferiore glabra, nitida, in parte apicali pilis pseudostellatis densis sordidis obtecta, tandem in valvas quattuor angustas apice subcucullatas partita; valvae binae ` diutius inter se conjunctae; semina oblongi-ellipsoidea, 2,5 mm longa, 1.mm lata, valde. compressa, fuscescentia, ala pallide lutea in lateribus angusta in parte basilari lanceiformi acuta cr. 2 mm longa et longitudinaliter i in mediana carinata, in parte apicali paulo latiore et obtusa cr. 2mm quoque longa circumdata. — Ecuador: In subandinen Wäldern des ` Berges Pichincha, A. Sodiro no. 114/113! (hb. Berol.). 3. Sessea erassivenosa Bitt., nov. spec. — Arbor dense frondosa- 6—8 m alta (sec. cl. Sodiro); rami superiores recti, ramosi, subteretes, robusti, diam. 2—4 mm, in statu novello pilis lutei-ochraceis cande- ` labriformibus abbreviatis (fere pseudostellatis: ramos complures simplices unicellulares acutos densos ex axi columnari valde abbreviato edentibus) densis breviter tomentosi, tandem sensim + ve calvescentes - cortice pallide sordide lutei-cinerascente leviusculo reliquiis tomenti hie ` ilie obsito lenticellis parvis pirum prominentibus sparsis interrupto . obtecti; internodia 0,8—2,5 em longa ; folia solitaria (gemmae in foliorum ` ` axillis plerumque non folia pseudostipulacea. procreant, rarius folia pseudo- — stipulacea parva c adsunt); petioli bre- viuseuli, plerumqu ue ioci ms Lino em gis subteretes, ms Zur Gattung Sessea. 205 paulum anguste canaliculati, in tota superficie tomento eodem denso lutei-subochraceo quo rami vestiti; laminae elliptici-lanceolatae, 82:3,2, 7:2,6, 5,3:2,3 cm, fere medio vel paulum infia ve] supra medium latissimae, utrinque angustatae, basi plerumque rotundate ‚obtusatae (nonnumquam paulum obliquae), rarius etiam subcordatae, ad apicem versus paulo magis sensim angustatae, cuneatae, apice ipso nunc (plerumque) obtusatae nune acutiusculae vel brevissime acuminatae (fere cucullatim contractae), margine integro plano vel parum subrevoluto, firme coriaceae, supra olivacei- virides, in mesophyllo fere omnino calvescentes, nitidae vel nitidius- eulae, in venis majoribus impressis tantum pilis abbreviatis ramosis . diutius persistentibus praeditae, subtus in tota superficie tomento densissimo brevi accumbente intense lutei-ochraceo e pilis eandelabriformibus abbreviatis obtectae, vena media et venae later. prim. in utroque latere 14—15 (rarius 17) subparallelae curvatim ascendentes supra impressae subtus crassae valdeque prominentes, venae later. secund. partim parallelae partim illas reticulatim conjungentes suprà minus impressae subtusque parum prominentes; inflorescentia terminalis, paulum paniculatim ramosa, subeorymbosa, cr. 6—7 cm tantum longa, 4—5 em diam., rami infimi in axillis foliorum frondosorum bene evolutorum et ab illis superati; folia intra inflorescentiam sensim minora, superiorum laminae 3:1, 2,5: 0,8, 2:0,6, 15:0,5, 1:0,4 em vel etiam minores, omnes petiolis manifestis suffultae; inflorescentiae rami cr. 2 cm longi, in ramulos complures cr. 1—1,5 em longos flexuosos furcatim partiti: flores laxiuscule dispositi, sessiles; calyx tubulosus, 4,5—5 mm longus, apice 3 mm diam., dentibus 5 (raro 6) parvis late triangularibus obtusis latioribus (basi cr. 1—1.2 mm) quam longis (0,5 mm longis): calyx extus sicut inflorescentiae axes omnes indumento denso e pilis eandelabriformibus valde abbreviatis psevdostellatis Iutei-ochraceis tomen- tosus; calyx intus in parte maxima inferiore tubulosa glaberrimus ‚(epi- dermidis cellulae hie membranis lateralibus valde undulatis incrassatisque instructae, illarum lumen angustissimum), in lobis tantum juxta margines . intus pili breves paulum pseudostellatim ramosi adsunt; corolla (colore ?) tubulosa, er. 15 mm longa, ejus tubus ipse 13 mm longus, prope basim _ 1—1,5 mm, apice 4 mm diam., in parte infima cr. 2,5—3 mm longa gla ber, in parte maxima superiore (sicut limbi lobi extus) pilis candelabriformibus valde abbreviatis densis tomentosus (tubi pars basilaris cr. 1 mm longa Cireumscissa ovarii basim arcte amplectens); corollae limbus tandem = 6—6,5 mm diam., ejus lobi rkomboidei-triangulares, 3 mm longi, 2—2,5 mm ... lati primo porrecti et valde implicati, tandem paulum explanati (partes ` marginales implicatae parte mediana pallidicres): stamina cr. 6 mm supra corollae basim inserta: filamenta 5—6 mm longa, recta, in parte maxima Superiore glabra, in parte infima basilari manifeste incrassata et in linearum longitudinaliter a filamentis in tubum. de- |. €urrentium parte superiore pilis parvis plerisque simplicibus eg obsita, praeterea in tubi interstitiis inter lineas pili nonnulli breviter 206 Georg Bitter. ramosi pseudostellati inveniuntur; tubi pars inferior cr. 2 mm longa glabra; antherae late ellipsoidei-reniformes, cr. 0,8—1 mm longae et latae, utrinque manifeste emarginatae, in tota superficie minute papillosae; ovarium substipitatum, basi glabra a corollae parte basilari persistente circum- datum, subzlobosum, diam. er. 1—1,3 mm, apice paulum bilobum, in parte maxima pilis pseudostellatis densis obtectum; st ylus rectus, 11 mm longus, in parte basilari maxima glaber, in parte apicali papillis minutis vix prominentibus (microscopice tantum perspiciendis) satis crebris praeditus; stigma styli apice manifeste crassius, capi- tatum, obtusum, dense papillosum; calyx fructifer florifero paulo longior, cr. 5—9 mm longus, capsulae arcte accumbens et paulum ab illa superatus: capsula obconiea, er. 6—6,3 mm longa, paulo infra apicem cr. 2,5 mm diam., in parte maxima inferiore glabra, in parte apicali biloba pilis pseudo- : stellatis densis obtecta, tandem in valvas quattuor cr. 1 mm latas apice incrassatas cochleariterque cucullatas partita; semina 8, quattuor in utroque loculo, submatura oblongi-lanceiformia, valde compressa, cr. 3 mm longa, 0,8 mm lata, margine (praecipue apicali) anguste alata. Ecuador: In subandinen Wäldchen des Berges Pichincha, Tio- pallo usw., Oktober 1881!blühend und fruchtend, 3s Sodiro no. 114/114! (hb. Berol.). Subsp. maeroealyx Bitt., nov. subspee. — RUE usque ad 3 m alta, dense ramosa; rami subteretes, lineis decurrentibus manifestioribus (quam in typo) subangulati; internodia 1—2 em longa; petioli brevius- euli, 0,8—1 em longi; laminae elliptiei-lanceolatae, minores quam in typo, 5,7:1,8, 4,5—5: 1,7, 42:1,5, 3,5: L2 cm, fere medio latissimae basi plerumque abrupte obtusatae vel subsordatae, ad apicem versus . magis sensim angustatae, apice ipso saepe brevissime acuminatae, firme . €oriaceae, supra olivacei-virides, fere eodem modo quo in typo in meso- phylo fere omnino calvescentes, nitidiusculae, in venis majoribus im- -pressis tantum pilis abbreviatis ramosis diutius persistentibus instructae, subtus tomento brevi sordide lutei-subochraceo e pilis cande- ` labriformibus abbreviatis obtestae: venae later. prim. in utroque latere ` 14—15 subparallelae sicut vena media supra impressae subtus manifeste prominentes; inflorescentia terminalis vel etiam in axillis foliorum di- stracta, 6—10 cm longa, 5 em diam., tamen similis typo; flores sessiles; |» ealyx manifeste major quam in typo, er. 8 mm longus, apice 3—4 mm diam., dentibus brevibas late triangularibus latioribus (1 mm) « quam longis (0,5 mm), von» media in apicem paulum breviter apiculatum -~ abiens; calyx intus in venarum 5 longitudinalium parte maxima superiore i-sulphurea, tubulosa, er. 15 mm longa, tubus ipse 13 mm longus, ` cumsciesa, tubus. fere 1 mm supra eircumseissionem paulum contractus, fima € ; NAH glaber, ceterum fere. odem: modo quo typus dense cadem forma _ Ee qns in mp, S x Ge que tenuibus simplicibus aceumbentibus satis densis obsitus; corolla . P prope basim 1 mm diam., tubi pars basilaris fere 0,6—1 mm longa cir- E tune sensim ampliatus, apice 4,5 mm diam., corollae tubus in parte in- Zur Gattung Sessea. | r 207. cr. 3:2 mm; stamina cr. 6 mm supra corollae basim oriunda; filamenta 5 mm longa, praeter basim fere dentiformiter incrassatam pilis crebris subramosis obsitam glabra (corollae tubus intus fere glaber, pilis pseudo- stellatis nonnullis inter filamenta sparsis): antherae ellipsoideae, longiores quam latae, cr. 1 mm longae, 0,8 mm latae, utrinque emarginatae; ovarium simile illo typi; stylus rectus, 11 mm longus, in parte basilari glaber, paulo supra medium sensim densius minutissime papillosus (microscopice |. tantum perspiciendus), in parte apicali parum incrassata densissime . minute papillosus; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum, obtusum. Ecuador: In den obersten kleinen Buschbeständen an den West- gehüngen des Chimborazo, 3200—3600 m, 19. VI. 1887 blühend, F. C. Lehmann no. 6618! (hb. Berol). — Bis 3 m hohe, dicht verzweigte Gesträuche; Blätter oben dunkelg»lbgrün, unten rostgrau. Blüten grün- gelb.“ (Lehmann auf dem Herbarzettel.) Trotzdem daß diese Pflanze sich von der typischen S. crassivenosa schon durch den merklich größeren Kelch, der die nicht länger als bei S. crassivenosa ‚ausgebildetete Kronröhre daher viel weiter hinauf umschließt, dann aber auch durch andere in der Beschreibung hervorgehobene Merkmale unter- 3 scheidet, zögere ich wegen der ähnlichen gelblich-schwach rostfarbenen Be- -~ haarung der jüngeren Zweige, Blattstiele usw. sowie der Blattunterseiten, sie von der jedenfalls nächst verwandten S. crassivenosa artlich zu trennen; . vielleicht läßt sich aus dem Verhalten der mir unbekannt gebliebenen Früchte "nd Samen weiterer Stoff zur Beurteilung dieser Frage gewinnen. ] Subspec. multivenosa Bitt., nov. subspec. — Tomentum dense ` . pallide lutei-ochraceum in ramis novellis, petiolis, laminarum superficie infera, inflorescentiae axibus, in calyce et corolla (extus) sicut in typo; petioli 12—17 mm longi; laminae anguste elliptici-lanceo- latae, manifeste angustiores quam in typo, 7,8:2,3, 75:2, (0 6,3—6,5; 1,8 em, utrinque sensim angustatae, basi rotundati-obtusatae S S "rel paulum subcordatae, ad apicem versus sensim angustatae, acutae vel . 9btusiuseulae; venae later. prim. manifeste numerosiores quam in ceteris speciei formis, in utroque latere 20—22 subparallelae sicut vena media supra impressae subtus manifeste prominentes, venae later. . cund, illas retieulatim conjungentes subtus minus prominentes; flores . evolutos non vidi; alabastra tantum in spesimine unico a me investigato . Teperi; illorum ealyx tubulosus 5 mm longus, 3 mm diam., dentibus brevibus latioribus quam longis instructus. ` LU : ` Ecuador: Calderas des Posachoa (Pasochoa) und des Rumináhui fRuminaqui) Juli 1870, im Knospenzustande, A. Stübel no. 20! (hb. Diese beiden Bäume bilden die Hauptspezies. welche die Calderas des Posachoa und Ruminaqui bewalden*' (Stübel auf dem Herbarzettel). = Der zweite hier erwähnte Baum ist offenbar Polylepis reticulata Hieronymus: Stübel no. 20a (siehe: Bitter, Polylepis in Englers Bot. Jahrb., Bd. 45, 8. 614). — Wenn auch von dieser Form keine Blüten vorliegen, sò scheint mir schon auf Grund der sehr ähnlichen Behaarung (Form und Farbe 208 | Georg Bitter, der Haare!) ebenfalls in den Artbereich der S. crassivenosa zu gehören; sie hat jedoch merklich schmälere Spreiten und auffällig zahlreichere Seiten- adern I. Ordnung. Abschließendes wird sich über diese Pflanze erst beim Bekanntwerden von Blüten und Früchten feststellen lassen. 4. Sessea Sodiroi Bitt., nov. spec. — Fruticosa; rami superiores recti ` vel parum flexuosi, subteretes, lineis decurrentibus parum manifestis, in statu sieco suleati, 2—3 mm diam., in statu novello pilis sordide lutescenti- bus pseudostellatis (ramos complures simplices unicellulares acutos ex axi columnari valde abbreviata edentibus) densis breviter tomentosi, tandem + ve calvescentes cortice pallide flavidi-luteo tenui longitudinaliter ruguloso obtecti; internodia 1,5—2,5 em longa ; folia solitaria (gemmae in foliorum axillis non manifeste folia pseudostipulacea procreant); petioli 1—1,5 em longi, supra manifeste canaliculati, in tota superficie tomento eodem denso brevi quo rami vestiti; laminae lanceolatae, 8,8 : 2,5—3, 5,4 :1,6 em, fere medio vel paulum infra vel supra medium latissimae utrinque sensim angustatae, basi cuneata paulum oblique obtusatae, ad apicem versus magis sensim angustatae, acutae vel paulum _acuminatae, margine integro plano, firme membranaceae, fere subcoriaceae, supra olivacei-virides, fere omnino calvescentes, in venis majoribus impressis tantum pilis abbreviatis ramosis persistentibus, subtus in tota superficie tomento denso brevi accumbente sordide argenteo vel cinerascente e pilis pseudo- stellatis (ramos complures simplices unicellulares acutos tenues ex axi columnari valde abbreviata edentibus) obtectae; vena media satis crassa, venae later. prim. in utroque latere 14—15 curvatim ascendentes subparallelae et venae later. secund. tertiariaeque illas reticulatim con- jungentes in statu sicco subtus prominentes; inflorescentia terminalis, paulum panieulatim ramosa, er. 5—10 em tantum longa, 2—4 cm diam., in speciminibus a me visis non tam densi- et multiflora quam in plerisque generis speciebus; rami infimi in axillis foliorum frondosorum bene evolu- torum et ab illis superati; folia intra inflorescentiam sensim minora: superiorum laminae 3,3: 0,8—1,2 : 0,4—0,5, 1,2 : 0,2 em vel etiam mino omnes petiolis manifestis suffultae; inflorescentiae rami inferiores 1—2 em longi, superiores breviusculi, plerumque 5—6 mm tantum longi, floribus ‚paucis sessilibus parum inter se distantibus terminati; calyx tubulosus, 'pro floris magnitudine mediceri majusculus, 6 mm longus, apice er. 3 mm diam., dentibus parvis (fere 0,5 mm longis et lafis) tamen mani- fortin obtuse ovati-triangularibus; calyx extus sicut inflorescentiae — . axes omnes indumento denso e pilis candelabriformibus valde abbreviatis ` ` pseudostellatis flavidi-lutescentibus tomentosus; calyx intus in parte v maxima inferiore tubulosa glaber (epidermidis cellulae hic membranis . lateralibus valde undulatis inerassatirque instructae), ad lobos versus ad in illis intus praecipue in venis pilis partim simplicibus acutis partim ramosis brevibus pseudostellatis sparsis vel suberebris obsitus; corolla Mies ?) tubulosa, er. 15—16 mm longa; tubus ipse 12—13 mm longus, er basim m hus een er 5-6 mm lon Zur Gattung Sessea. T omg a calyce tecta glaber, in parte maxima superiore e calyce prominente pilis caridelabriformibüis valde abbreviatis (partim fere pseudostellatis) densis tomentosus (corollae tubi pars basilaris er. 0,5—0,8 mm eireumseissa ovarium basim arcte amplectens); corollae lobi rhomboidei-triangulares, 2,5 mm longi, 1,5—2 mm lati, primo porrecti et valde implicati, tandem paulum explanati; stamina er. 6—7 mm supra corollae basim inserta ; . filamenta 4,5—5 mm longa, recta, in parte maxima superiore glabra, in parte infima basilari paulum incrassata et in lineis longi- tudinaliter a filamentis in tubum decurrentibus pilis parvis plerisque simplicibus obsita, in tubi interstitiis inter lineas de- currentes pili nonnulli ramosi pseudostellati inveniuntur; tubi pars in- ferior er. 2—3 mm longa intus fere glaberrima ` antherae ellipsoidei-reni- formes, cr. 0,8 mm longae, 0,6—0,7 mm latae, basi valde profunde emargi; natae, apice manifeste emarginatae, in tota superficie minute papillosae- ovarium substipitatum, basi a corollae parte basilari persistente circum- datum subglobosum, 0,5 mm diam., pilis peeudostellatis densis obtectum ; stylus rectus, 11 mm longus, in parte basilari maxima glaber, in parte apicali papillis minutis vix prominentibus (micro- scopice tantum perspiciendis) satis erebris praeditus; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum, obtusum, dense papillosum ; fructum non vidisse lugeo. Ecuador: Im Tale Pallatanga, Septbr. 1891 blühend, A. Sodiro no. 114/115! (hb. Berol.). 5. Sessea hypotephrodes Bitt., nov. spec. — det, rami superiores fere recti, subteretes, 2—3 mm diam., diu pilis candelabriformibus (ex ‘axi columnari ramos simplices ETC elongatos acutos satis multos edentibus) primo paulum flavescentibus serius cinerasc entibus densis . tomentosi, tandem cortice pallide flavide subfuscescente tomenti reliquiis . pulverulenter obsito lenticellis albidis parvis ellipsoideis prominentibus sparsim interrupto obtecti; internodia 2—3 em longa; folia solitaria (in foliorum majorum axillis gemmae -+ ve evolutae folia plerumque 2—3 in- aequalia procreantes pseudostipulatae); petioli longiusculi, 2,5—3,5 cm longi, supra paulum canaliculati, eodem indumento denso tandem sordide eineraseente quo rami tomentosi; laminae oblongi-lanceolatae, majores 12,5 : 4,7, 12: 3,6, 11,5: 3 em, superiores 9:2,8, 7: 3,3 vel etiam. . minores, omnes in 1/,— !/, longitudinis supra basim latissimae, basi oblique rotundati-obtusatae, plerumque +ve subcordatae, ad apicem versus sensim longe angustatae, acutae vel obtusius- eulae, margine integro plano vel paulum revoluto, firme membranaceae, fere subeoriaceae, supra olivacei-virides, praecipue in venis impressis, tamen quoque in mesophyllo pilis abbreviatis ramulos nonnullos elongatos unieellulares acutos edentibus crebris obsitae, tandem pilorum basibus 2 An mesophyllo fere solis persistentibus subasperulae, subtus in tota ` Superficie tomento densissimo e pilis candelabriformibus (in - quibus ex axi rectiusculo patenti- elongato rami satis multi | Uünicellulares acuti patentes procreentvr) primo pallide flavescentibus CH EE specierum novarum. XVHT (0X. 1982) ` 14 . - 210 Georg Bitter. mox sordide cinerascentibus molliusculis obtectae; vena media, venae later. prim. in utroque latere 12—14 curvatim ascendentes supra impressae subtus prominentes paulumque flavidiores quam meso- phyllum; inflorescentia terminalis, dense corymbosa, paniculatim ramosa, er. 11—12 cm longa, 9 cm diam., multiflora; inflorescentiae rami infimi in axillis foliorum et ab illis superati, inflorescentiae axes omnes et calyx (extus) eodem indumento denso e pilis candelabriformibus abbreviatis quo ` rami tomentosi; flores in rhachidibus sessiles vel subsessiles, pedicellis usque ad 0,5—0,7 mm longis; calyx breviter campanulati-tubu- losus, pro corollae tubi longitudine brevis, 4 mm tantum longus, apice truncato 2,5—3 mm diam., extus dense tomentosus (sicut modo commemoravi), intus in parte inferiore glaber et hic cellularum epidermidis membranis lateralibus undulatis et valde incrassatis cellularum lumen ad minimum reductum, intus in parte superiore pilis sparsis parvis vel minutis partim simplicibus subglanduiosis partim simplicibus acutis vel semel ramosis brevissimis obsitus, hic epidermidis membranis lateralibus quoque valde undulatis inerassatisque tamen cellularum lumen non tantum re- ductum (sie quoque in calycis pagina exteriore); dentes in calyce deficientes, tamen venarum 5 longitudinalium apices densius pilosi quam margo reliquus pilis simplicibus parvis obsitus; corolla colore? (verisimiliter sulphureo), tubulosa, er. 20—23 mm longa, in parte apicali tandem 6—7 mm:diam.: ejus tubus er. 18—19 mm longus, extus in parte infima glaber, mox jam in parte etiam a calyce tecta pilis primo valde. abbreviatis fere pseudostellatis tum in parte maxima superiore e calyce prominente et in lobis (extus) pilis ,,candelabriformibus/ densis flavidis tomentosus, tubi pars basilaris fere 1,2—1,5 mm alta circumseissa in fructu persistens ovarii basim arcte amplectens; corollae lobi rhom- . boidei-triangulares er. 3—4 mm longi, 2—3 mm lati primo porrecti et in lateribus valde implicati, tandem paulum explanati et planiores; stamina ` fere in 2/, tubi longitudinis p 12—13 mm supra corollae basim) inserta, x filamenta 5 mm longa, gracilia, tenuia, glabra, longitudinaliter in |. tubo decurrentia et hie in parte superiore pilis tenuibus sim- plieibus acutis elongatis 2—6-cellularibus deflexis com- pluribus instructa, corollae tubus ceterum intus glaber: antherae reniformes, parvae, los 0,8 mm longae et latae, utrinque manifeste emar- .. ginatae, in tota epidermidis superficie minute papillosae; ovarium sub- . ftipitatum, basi a corollae parte basilari porsistente circumdatum, sub- - globosum, 1,5 mm longum et diam., in parte maxima. superiore pilis pseudo- : stellatis densis obteetum; stylus gracilis, rectus, 18 mm longus, in parte maxima glaberrimus, in quarta parte superiore primo sparsius, sensim ` = dad apicem versus) densius cellulis epidermidis in papillas breves parum nentes (microscopiee tantum manifestas) abeuntibus; stigma styli ifeste Soe Ge d dense denkt fructum ` Zur Gattung Sessea. i 211 Rusby in Mem. Torr. Bot. Club VI (1896), 93 zieht dnx no. 1164 zu S. vestita (Hook.) Miers, von der sich die mir vorliegende Pflanze dieser Nummer jedoch bei Vergleichung der hier wiedergegebenen Diagnosen der beiden Arten leicht unterscheiden läßt. | 6. Sessea Weberbaueri Bitt.,'nov. spec. — Fruticosa, 3 m alta; rami superiores graciles, fere virgati, parum flexuosi, subteretes, 2—3 mm diam., in statu novello pilis valde abbreviatis subcandelabriformibus parvis ramulos complures unicellulares acutos dense aggregatos sub- radiatim edentibus (non vere stellatis!) tenuimembranaceis sordide albidis primo densiusculis serius laxioribus vestiti, tandem cortice viridi- brunnescente leviusculo obtecti; internodia 2—5,5 em longa; folia solitaria; petioli graciles, 1,3—2 cm longi, supra canaliculati, pilis parvis abbreviatis ramulos complures unicellulares acutos dense aggregatos formantibus sordide albidis densis breviter tomentosi; laminae ovati- lanceolatae, oblongi-lanceolatae vel elliptiei-ovatae, inferiores 10:4, 8,7:52, 8: 4—42, 7:3 cm, EE (infra et intra inflorescen- tiam) 5:2,3, 4,5:1,5, 3,5:1,2 usque ad 2,2: 0,6 em tantum vel etiam minores, foliis supremis parvis etiam meis longiusculis suffultis; laminae omnes infra medium, plerumque etiam in quarta parte inferiore latissimae, basi plerumque rotundati-obtusatae vel (majores) paulum oblique subcordatae, rarius basi paulum oblique cuneatae, ad apicem versus sensim angustatae, apice ipso obtusae vel obtusiusculae, margine integro non vel vix revoluto, firme membranaceae, fere subcoriaceae, supra olivacei-virides et primo pilis parvis brevibus ramosis sparsim obsita^, serius fere glabrae, partim subnitidae, Subtus in tota superficie pilis pluricellularibus ramulos elongatos uni- -cellulares acutos complures edentibus densis sordide albidis molliter tomen- tosae; vena media supra impressa subtus valde prominens, venae later. Prim. in utroque latere 11—13 curvatim ascendentes et venae non- nullae later. secund. supra impressae subtus paulum e tomento denso prominentes ; infloreseentia terminalis, laxe corymbosa, paniculatim ` | ramosa, rami er. 5—9 iterum in ramulos secundarios, partim etiam tertiarios abeuntes, rami infimi in axillis foliorum frondosorum et ab illis superati, rami inferiores infra ramificationem primam 2,5—3 em "i longi: bracteae lineares, ad basim versus sensim petiolatim angustatae, Ke . partim subscariosae, persistentes vel partim caducae; flores in rhachidibus sessiles; calyx tubulosus, 8—9 mm longus, apice truncato 3—3,5 mm diam., dentibus non manifestis, venis 5 longitudinalibus | manifeste prominentibus in apieulos minutos acutos exeuntibus, calyx subscariosus, pallide flavescens, in tota superficie pilis abbreviatis —. án ramos unicellulares elongatos tenues acutos complures abeuntibus ` densiuseulis tomentosulus, in margine pilis brevissimis unicellularibus 2 obtusiuseulis fere papilliformibus satis crebris instructus, intus glaber; .. cellulae epidermidis exterioris calycis membranis lateralibus valde un- ` dulatis inerassatisque instructae: corolla sulphurea, tubulosa, er. 21 mm ` Monge, in ^ parte apicali er. $n mm diam., ejus tubus « er. 18 mm longus. S d "TEEN AT T. H9. ~ Georg Bitter. extus in parte infima glaber, in parte superiore jam a calyce tecta pilis ' primo valde abbreviatis in radios nonnullos tenues pseudostellatos abeun- tibus, mox praecipue in parte maxima superiore e calyce prominente pilis typicis ,,candelabriformibus" densis (ex axi brevi columnari rami elongati unicellulares acuti complures exeuntes) tomentosus; tubi pars basilaris fere 1 mm alta circumscissa in fructu persistens; corollae dentes 5 anguste triangulares, acuti, 3 mm longi, basi 2 mm lati, in marginibus valde implicati, extus eodem indumento denso quo tubus tomentosi, tubus intus fere glaber, pilis pseudostellatis pauciradiatis paucis valde sparsis instructus; stamina fere in 2/3 tubi longitudinis (13 mm supra. corollae basim) inserta; filamentu brevia, fere 3mm tantum longa, gracilia, tenuia, glabra, manifeste longitudinaliter in tubo de- eurrentia; antherae reniformes, fere 1 mm longae, 0,8 mm latae, basi profunde cordatae, in tota superficie cellulis epidermidis manifeste pa- pillosis; ovarium substipitatum, in parte basilari a corollae parte basilari persistente circumdatum, ipsum 1,5 mm longum, 1,2 mm diam., in parte superiore pilis pseudostellatis densis obtectum; stylus gracilis, rectus. 15 mm longus, in parte maxima inferiore glaberrimus, in parte apicali tantum cellulis epidermidis partim papillis parum pro- minentibus (microscopice tantum visibilibus) instructus; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum, obtusum; fructum non vidi. Peru, Deptm. Apurimac, Prov. Andahuaylas: Im Tale des Flusses Pincos zwischen Andahuaylas und. Huancarama, ca. 13° 40 südlicher Breite, in lockerem, von Grassteppe unterbrochenem, vor- wiegend immergrünem Gesträuche, 2900—3000 m ü. M., 23. Juni 1911: blühend, A. Weberbauer no. 5913! (hb. Berol.). 7. Sessea multiflora Bitt., nov. spec. — Fruticosa, usque ad 4 m alta; rami superiores recti vel parum flexuosi, subteretes, lineis decur- rentibus parum manifestis, robusti, 3—5 mm diam., diu pilis cande- labriformibus. primo pallide flavescentibus serius paulo sordidescentibus densis subfloccose tomentosi, tandem cortice. pallide einerei-fuscescente tomenti reliquiis pulverulenter floccose obsito* obtecti; internodia 1,5—5 em longa; folia solitaria (in foliorum majorum axillis gemmae saepe folia parva 1—2 vel nonnulla sessilia oblique elliptici- subcordata obtusa 0,8:0,7, 1:0,8 em vel majora pseudostipulata pro- creant); foliorum majorum petioli 2,5—3 cm longi, subteretes, supra ` anguste canaliculati, in tota superficie eodem indumento denso flavidi- ` einerascente quo rami vestiti; laminae oblongi-lanceolatae, in- feriores 14—15: 5— 5,8, 12,5:4,5 cm, superiores juxta et intra in- florescentiam 11:3,5, 6:2,2 et sensim minores angustioresque, 5,5: 1.5 D 3:1, 2:0,4—0,5em, laminae inferiores manifeste infra medium, plerumque — Lie vel %/, longitudinis supra basim latissimae, basi paulum oblique ro- ` t tundati-obtusatae vel paulum subcordatae, ad apicem versus sensim S angustatae, apice ipso obtusiusculo, margine integro vel parum irregulariter undulato plano, laminae firme membranaceae, supra virides (in statu. sicco sordide Rico caen eun. pue quor. albidis ^ in tota superficie sparsis obsitae, serius praecipue in mesophyllo etiam sparsioribus vel partim fere evanidis, in venis impressis et juxta illos pilis persistentibus instructae, subtus in tota superficie tomento denso e pilis candelabriformibus primo paululum flavescentibus (praecipue in venis) mox pallide cinerascentibus persistente molliusculo obtectae; vena media, venae later. prim. 14—16 subparallelae curvatim ascendentes et venae complures later. secund. illas reticulatim conjungentes supra impressae subtus prominentes paululumque flavidiores quam meso- phyllum; inflorescentia terminalis, dense corymbosa, paniculatim ramosa, er. 12—20, tandem — 25 cm longa, 9—15 em diam., multiflora ; inflores- centiae rami infimi in axillis foliorum frondosorum bene evolutorum et ab illis superati; inflorescentiae rami divaricati in ramulos di- variantes iterum atque iterum fureatim ramosi; inflorescentiae axes omnes et calyces (extus) eodem indumento denso e pilis candelabriformibus floccosi-tomentosi quo rami petiolique; bracteae lineares pleraeque ca- ducae; flores in rhachidibus brevibus + ve aggregati, sessiles; cal yx breviusculus, tubulosi-campanulatus, er. 5—5,5 mm longus, apice . truncato 3—3,5 mm diam., dentibus deficientibus; costae (venae) 5 longitudinaliter prominentes in margine pilis densioribus tantum dis- tinetiores a membranis intersepalariis parum obtuse prominulis paulum superatae; calyx intus in parte maxima glaber, prope marginem tantum ` et in margine ipso pilis parvis plerisque simplicibus (nonnullis parce ra- mosis) satis crebris obsitus; corolla sordide flavescens (an sulphurea 2), tubulosa, er. 19—21 mm longa, tubus ipse 17—18 mm longus, prope basim 1,5 mm, apice 5 mm diam., limbus in statu evoluto patente 8—9 mm diam.: tubus extus in parte infima tantum glaber, mox etiam in parte à calyce tecta pilis primo valde abbreviatis pseudostellatis tum in parte . maxima superiore e calyce prominente pilis typieis candelabriformibus densis pallide flavescentibus (sicut quoque corollae lobi extus) tomentosus; tubi pars basilaris fere 1 mm alta cireumseissa ovarii basim arcte am- plectens; corollae lobi ovati-triangulares, 3,5 mm longi, basi 2 mm lati, in lateribus. valde implieati, primo porrecti, tandem + ve patentes: stamina cr. 7 mm supra corollae basim inserta; filamenta 7 mm lon ga, subgracilia, recta, in parte maxima superiore glabra, in parte basilarj paulum incrassata et in lineis ab illis in tubum decurrentibus pilis partim pauciramosis partim simplicibus acutis sensim minoribus sparsioribusque obsita, corollae tubus in parte infima cr. 5 mm longa glaber; antherae ellipsoidei- E reniformes, er. 1 mm longae, 0,8 mm latae, basi cordatim emarginatae, in tota superficie minutissime papillosae: ovarium basi a corollae parte .. -basilari persistente circumdatum subglobosum, apice paulum bilobum. . diam. 1 mm, fere in tota superficie praeter basim infimam pilis pseudo- - stellatis densis obteetum; stylus gracilis, 16—17 mm longus, fere rectus, . Apice tamen manifeste incurvatus, fere glaber, tamen jam paulum supra basim glaberrimam papillis minutissimis (mieroscopice tantum manifestis) .. infra sparsis ad apicem incurvatum et incrassatum versus sensim densioribus E 214 Georg Bitter. instructus; stigma styli apice crassius, oblique capitatum, obtusum; calyx fructifer non auctus, persistens, capsulam usque ad supra medium 'eupulatim cireumdans; capsula obovoidei-ellipsoidea, 7 mm longa, 3 mm 'diam., tandem in valvas quattuor coriaceas in parte maxima inferiore 5 mm longa glabras pallide fuscescentes nitidas, in parte apicali dense pilis pseudostellatis obtectas partita; semina bene evoluta non vidi. Peru: Sandia, in der Nähe einer Hütte, 2400 m ü. M., vielleicht an- gepflanzt oder doch geschont, 26. März 1902 blühend und fruchtend, A. Weberbauer no. 599! (hb. Berol.). . 8. Sessea graciliflora Bitt., nov. spec. — Fruticosa, 3 m alta; rami s superiores fere recti, subteretes, er. 3—4 mm diam., diu pilis cande- m labriformibus (ex axi columnari ramos simplices unicellulares elongatos acutos satis multos edentibus) primo intense subochracei- flavidis serius sordidioribus densis tomentosi, tandem cortice pallide flavescente tomenti reliquiis pulverulenter floccose obsito obteeti; internodia 1,5—3 cm longa; folia solitaria (in foliorum majorum axillis gemmae plerumque parvae inevolutae, hie illic tamen folia nonnulla inaequalia procreant vel in ramulum melius evolutum transeunt): petioli 2,5—3,7 em longi, supra paulum canaliculati, in tota superficie eodem indumento denso flavidi- subocliraceo quo rami vestiti; laminae ellipticae vel ovati-ellip- ticae, majores 14: 6, 13,5:6,5, 12 : 5,5, 10,5: 4 cm, superiores juxta vel intra inflorescentiam cr. 8:3 cm et sensim minores (e. gr. 1,8: 0,5 em. laminae omnes fere medio vel paulo infra medium latissimae, basi rotundati-obtusatae, rarius paulum oblique subcordatae, ad apicem versus vix magis angustatae, obtusae, margine integro plano, fimre membranaceae, supra sordide virides, primo pilis candela briformibus abbreviatis subochraceis floceose-tomentosae, serius supra pilis sensim .evanidis in mesoph yllo fere glabrescentes, i in venis impressis tantum pilosae, ` subtus in tota superficie tomento denso e pilis candelabri- formibus primo intense flavidi-ochraceo serius pallidiore fla vidi- cinerascente persistente molliusculo obtectae; vena media, venae later. prim. in utroque latere 13—14 curvatim ascendentes supra impressae subtus prominentes paulumque flavidiores quam mesophyllum; inflorescentia terminalis, dense corymbosa, paniculatim ramosa, er. 14 em longa, 12 cm diam., multiflora ; rami infimi in axillis foliorum frondosorum ` ` bene evolutorum et ab illis superati; inflorescentiae axes omnes et calyx . (extus). eod:m indumento denso e pilis candelabriformibus floccosi- d tomentosi quo rami et petioli; inflorescentiae rami in ramulos divari- ` cantes iterum atque iterum ramosi; bracteae lineares, pleraeque ut videtur, —— . mox caducae; flores in rhachidibus brevibus dense aggregati, sessiles; ` E. calyx brevis, angustus, tubulosus, er. 3—3,5 mm longus, apice ` os 2 mm diam, dentibus deficientibus, membranae inter- ~ sepalariae in margine truncato inter costas 5 longitudinales paulum pro- . mnentes et illas porum. superantes; (calyx intus in an inferiore glaber- , rmus et larum "midis. undu lo éi dnerassot , ias dur. LASS. i ae e Zur Gattung Sessea. | 215 medium cellulis in lateribus valde undulatis et membranis satis incrassatis tamen sensim lumen majus non tam reductum exhibentibus; in calycis parte marginali cellulae intus (et extus) membranis lateralibus parum vel non undulatis et modice incrassatis magis parallele secundum marginem extensae, intus in hae tantum parte exteriore sicut in margine ipso pilis parvis simplicibus acutis et obtusiusculis (subpapilliformibus) crebris obsitus; corolla sulphurea, anguste tubulosa, er. 22 mm longa, tubus ipse 18 mm longus, prope basim 1,5 mm, apice 3 mm diam.; limbus : in statu evoluto patente 8 mm diam.; tubus extus in parte infima brevi ` glaber, mox etiam in parte a calyce tecta pilis primo valde abbreviatis pseudostellatis tum in parte maxima superiore e calyce prominente pilis . typicis candelabriformibus densis flavidi-ochraceis tomentosus (sie quoque limbi lobi extus); tubi pars basilaris fere 1 mm alta cireumscissa ovarii ' basim arcte amplectens; corollae lobi rhomboidei-triangulares, 3 mm longi, 2 mm lati primo porrecti et implicati, tandem explanati et planiores; stamina er. 11—12 mm supra corollae basim inserta; filamenta 5—6 mm : longa, gracilia, in parte maxima superiore glabra, filamentorum parte = dnfima et lineis longitudinaliter a filamentis in tubum de- currentibus pilis satis erebris in ramos simplices complures unicellulares acutos apice congestos abeuntibus obsitis, pili „hiad tubi basim versus sensim minores pareiusque ramosi tandem evanidi; autherae ellipsoidei-reniformes, cr. 0,8 mm longae et latae, utrinque emarginatae, in tota superficie minute papillosae, basi papillis nonnullis paulum longioribus; ovarium substipitatum, basi a corollae parte basilari persistente circumdatum, subglobosum, 0,8 mm longum et diam., in tota. superficie pilis pseudostellatis densis obteetum ; stylus gracilis, cr. 17—18 mm | longus, fere rectus, apice tamen paulum incurvatus, fere glaber, tamen jam paulum supra basim papillis minutissimis (microscopice tantum mani- festis) infra sparsis ad apicem paulum incrassatum et incurvatum versus sensim densioribus instructus; stigma styli apice paulum crassius, oblique ; capitatum, dense papillosum; fructum non vidi. Peru, Dept. Ayacucho, Prov. Huanta: Weg von Tambo über Osno zum Fiusse Apurimae, an Bächen, auf der Grassteppe, mit ver- ) einzelten Sträuchern vermengt und von Strauchbeständen unterbrochen, ^... 3200—3300 m ü. M. Ee Mai 1910 blühend, Weberbauer no. 5582! (^ hb. Berol). ` DN EA 7 EE | l Series II. Psilandra Bitt., nov. series. Ovarium glabrum; filamenta glabra ; antherae epapillosae; pili cande- . labriformes valde abbreviati in partibus vegetativis. adsunt. — Frutex ` eolumbianus. | | bur —. 9, Sessea Lehmanni Bitt.. din. A a usque ad 4 m .. alta; rami superiores recti vel parum flexuosi, subteretes, in statu sicco ` . paulum sulcati, 2—4 mm diam., in statu novello pilis cinerascentibus eandelabriformibus valde abbreviatis (ramos complures simplices ` Unicellulares acutos ex axi columnari valde abbreviato edentibus) densis | 216 — Georg Bitter. breviter tomentosi, sensim + ve calvescentes tandem cortice olivacei- fuscescente leviusculo lenticellis parvis crebris parum prominentibus interrupto obtecti; internodia 1—2,5 cm longa; folia solitaria (pseudo- stipulae ut videtur deficientes); petioli 1,5—2,5 em longi, subteretes, supra anguste tamen manifeste canaliculati, in tota superficie tomento eodem denso brevi cinerascente quo rami vestiti; laminae ellipticae vel late owe seis lanceolatae vel ovati-rhomboideae, majores 10,7:5,8, 10: 5,5, 9—9,5:4,5, 8:3,7, 6,5:3cm, fere medio -vel infra medium TETEA A A utrinque sensim angustatae, basi rotundate obtusatae vel paulum subcordatae, ad apicem versus sensim angustatae, acutae vel breviter acuminatae vel obtusiusculae, margine integro plano, firmae, subcoriaceae, supra obseure lutei-virides (in statu sieco obseure fuscescentes), mesophyllo in statu novello tantum pilis floccosis crebris obsito mox fere glabro opaco vel subnitido, venis venulisque valde reticulatim impressis pilis valde abbreviatis ramosis pseudostellatis in venis majoribus tantum erebrioribus persistentibus obsitis; laminae subtus in tota superficie tomento denso floccoso sordide cinereo (vel prime paulum lutescente) e pilis candelabriformibus (axi colum- ` nari ramos simplices unicellulares acutos complures emittente mani- festiore) obtectae; vena media crassa et venae later. prim. in utroque latere 9—10 areuatim ascendentes prope marginem conjunctae supra manifeste impressae, subtus satis prominentes; venae later. secund., partim quoque tertiariae supra paulum rugulose impressae subtus € tomento flocculoso denso hic illic prominulae: inflorescentia terminalis, panieulatim ramosa, densiuscula, in speciminibus a me visis non bene evoluta vel conservata (floribus plerisque delapsis), er. 6 em longa. 4 em diam., ejus rami inferiores in foliorum frondosorum axillis et ab illis superati . (folia superiora sensim minora, corum laminae er. 45:2, 3,5 : 1,7, 2,5 : 0, 8, 18:0,6 cm vel etiam minores, onmes petiolis manifestis suffultae); in- . florescentiae axes eodem tomento cinerascente floccoso denso e pilis cande- labriformibus quo rami vestiti: flores sessiles; calyx tubulosus, 6—6,5 mm longus, apice 3 mm diam., subtruncatus, in dentes breves trian- gulares obtusos bie. extus pilis eandelabriformibus densiusculis obtectus, intus in tota superficie fere glaberrimus (epidermidis interioris cellulae membranis lateralibus valde undulatis incrassatisque . lumen angustissimum exhibentes); corolla viriduli- flavescens, ‚tubu; losa, er. 15—17 mm longa, tubas ipse 12 mm longus, prope basim 1—1,5 mm diam., basi circa ovarium subglobose inflatus fere 1,5 mm . Supra basim egene constrictus, tune sensim conice ampliatus, apice . infra limbum 3,5—4 mm diam., tubus in parte basilari 2,5—3 mm longa glaber, in parte maxima superiore pilis primo valde abbreviatis pseudo- stellatis, tune magis supra manifestius candelabriformibus densis tomen- /—.. tosus; limbus. extus eodem tomento e pilis candelabriformibus quo tubus ` 4 obtectus, ejus lobi porrecti, anguste laneeolati, valde implicati, acuti vel cucullatim acuminati, er. 4 mm longi, basi fere 1,5 mm Ja: stamina er. r. 5 mm supra sr hie inserta : filamenta 5—5,5 mm Zur Gattung Sessea. 217 longa, basi paulum incrassata, glabra (corollae tubus intus inter filamenta pilis. pseudostellatis perpaucis sparsis obsitus (an semper?), ceterum glaber); antherae ellipsoideae, fere duplo longiores (er. 1,2 mm) | quam latae (cr. 0,6 mm latae), utrinque emarginatae, praecipue basi, . superficie levi; ovarium brevissime stipitatum, cr. 1,5 mm diam., circuitu subgloboso, apice tamen profunde bilobum, lobis rotundati- | obtusis, omnino glabrum; stylus rectus, 12,5 mm longus, in parte inferiore maxima glaberrimus, supra medium papillis minutissimis primo sparsis, ad apicem versus densis omnibus parum prominentibus instructus; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum, obtusum (an paulum bilobum ?);- fructum non vidi. Columbia: Central-Andes von Popayan, in dichten Buschwaldungen auf dem Paramo de Guanacas, 3000—3500'm ü. M., F. C. Lehmann no. 55591 (hb. Berol.). — „Bis 4 m hohes Gesträuch: Blätter oben dunkel- Zelbgrün, unten grau; Blüten gelbgrün (Lehmann in sched.) . Leider waren die wenigen zur Verfügung stehenden Blüten teilweise durch Insektenfraß zerstört, doch glaube ich die in der Beschreibung hervor- gehobene (im Vergleich mit den anderen Arten auffallende) Kahlheit des ‚etwas verdiekten Staubfadengrundes mit genügender Sicherheit behaupten - mu können; beachtenswert ist bei S. Lehmanni auch das Fehlen von Haaren auf den beiden Kuppen des Fruchtknotens sowie das Fehlen der Papillen auf der Staubbeuteloberfläche. Series III. Pendulisessea Bitt., nov. ser. Ovarium glabrum: pili candelabriformes abbreviati (partim pseudo- stellati) in partibus vegetativis adsunt: ramis superioribus floriferis pendulis; inflorescentia elongata, angusta, parum paniculatim ramosa, Pendula. — Arbor andiua. .. 10. Sessea dependens Ruiz et Pav., Syst. Veget. Fl. Peruv. et Chil. I (1798), 44; Ruiz et Pav., Fl. Peruv. et Chil. II (1799), 9, tab. 116; G. Don, . Gen. Syst. IV (1838), 487: Walp., Rep. Bot. Syst. III (1844—45), 123; - Miers in Hooker's Lond. Jo1rn. of Bot. V (1846), 154; Dun. in DC. Prodr. XII, L (1852), 596. — Arborea, cr. 10 m alta („quinqueorgyalis“); rami superiores penduli, subteretes vel parum angulati, ultimi . er. 2—3 mm tantum diam., manifeste flexuosi, pilis candelabriformi- - : bus abbreviatis cinerascentibus densis pulverulenter floc- . | . "ulosi-tomentosi, tandem cortice pallide flavidi-fuscescente leviusculo - Fs óbtecti: internodia breviuscula, 0,5—2 em longa; folia alterna (folia Pseudostipulacea desunt); petioli subteretes, superne canaliculati, e a cm longi, recti vel + ve recurvati, eodem indumento denso flocculose tomentosi quo rami novelli; laminae lanceolatae vel oblongi- i laneeolatae, 12: $5—11 9,8 : 2,6 em, superiores juxta inflorescentiam *énsim minores, 8: 1,8, 5: 1,3 cm, infra medium latissimae, basi rotundat i- Obtusatae, paulum cordatae, ad apicem versus longe sensim angustatae, ` acutae vel paulum acuminatae, firme membranaceae (fere. subcoriaceae), a margine integro plano, utrinque sordide virides, supra pilis minutis valde - D Lr gesehen; vor Dunal hatte Miers in Hook. Lond. Journ. of Bot. V (1816), 218 Georg Bitter. abbreviatis breviter pauciramosis primo crebrioribus serius sparsioribus obsitae, in venis majoribus tantum pilis crebrius ramosis candelabri- formibus valde abbrevistis densioribus instructae, subtus pilis similibus candelabriformibus valde abbreviatis dense brevissime ramosis satis erebris vel densiusculis pulverulenter tomentosae; vena media crassa. venae later. prim. in utroque latere 17—20 eurvatim ascendentes supra et subtus paulum prominentes; inflorescentia pendula, an- gusta, elongata, + ve flexuosa, fere 18—20 cm longa, in ramulos complures breves (inferiores iterum breviter furcatim ramosos) cr. 3—6- floros, superiores breves simplices paucifloros subpaniculatim alternatim laxiuscule ramosà; inflorescentiae axes eodem indumento denso brevi floccoso quo rami novelli petiolique tomentosi; flores sessiles; flores de- floratos tantum vidi corollis cum staminibus delapsis; calyx subeam- ` panulati-tubulosus, 11 mm longus, apice 4—4,5 mm diam., coriaceus, ` V inaequaliter in lobos 5 partitus, quorum bini magis inter se connati apice tantum paulum liberi acutiusculi sunt, quintus subtriangularis fere .1,5—2 mm longus basi 2—2,5 mm latus; calyx extus venis 5 longitudinali- bus costatim prominentibus instructus et in tota superficie pilis sub- candelabriformibus valde abbreviatis ramos brevissimos acutos edentibus i erebris obsitus, in dentium marginibus pilis tenuioribus parce ramosis | acutis sparsis instructus, intus in parte inferiore glaber epidermide € — — cellulis longitudinaliter elongatis, quarum membranae laterales valde undulatae et incrassatae sunt, formata obtectus, infra partem mediam jam pilis primo brevibus simplicibus, magis superne plerisque longioribus parceque ramosis plerisque acutis partim tamen apice in cellulas 1—2-glan- dulosas subglobosas exeuntibus densis obtectus; ovarium in statu de = florato (stylo delapso) jam paulo magis evolutum tamen omnino imma- | turum. calyceque absconditum observavi, est substipitatum, basi corollae ` basi persistente cr. 1,5 mm longa manicatim circumdatum subglobosum, un Ba: 2,5 mm, apice obtusum, paulum bilobum, glaberrimum. | Peru, Prov. Tarma: Am Ufer beim Flecken Huassa-huassi, Domo. best (hb. Berol.. ex hb. Kunth, ex Mus. Paris 1829). Dunal trennte seine S. Dombe yi Dun. (begründet auf Dombey no. 387 ex hb. Mus. Paris in hb. DC.) von der ursprünglichen Art S. dependens R. et P. da er verschiedene Merkmale der ihm vorliegenden Dombeyschen Pflanze 1 nieht mit der Beschreibung und Abbildung bei Ruiz und Pavon in Einklang .zu bringen vermochte; Urbelege von Ruiz und Pavon hatte er jedoch nieht ` 155 hervorgehoben, daß die im Britischen Museum aufbewahrten Belege vol . Dombey sowie die von Ruiz und Pavon „greatly resemble the figure give? Im fhe ] Flora Peruviana“. Dunal betont, daß S. Dombeyi Dun. von der scht ahni chen S. dependens durch folgende Merkmale verschieden sei 1. durch m. zahlreichere | Seitenadern ` I. Grades (ohne dazwischen befindliche kürzere feinere parallele Adern), 2. die Blütenstände seien rispig, aus 3—7 -blütigen c nengesetzt (nicht einfach traubig), 3. die Blüten einzeln . die Kapseln bräunlich. (nicht eier? zu itt 4. Die von ] Zur Gattung Sessea. 219 jedoch nicht ausreichend zu sein, um die von ihm vorgeschlagene neue Art ‚aufrecht zu erhalten. Die Beschreibungen und Abbildungen der Flora Peruviana bieten vielfach keine so genaue Grundlage, um aus ihnen so feine Unter- scheidungen herzuleiten wie es Dunal zwischen S. dependens und S. Dombeyi getan hat; es bleibt dabei besonders zu beachten, daß Dunal keine Grund- belege von Ruiz und Pavon mit seiner neuen S. Dombeyi hat vergleichen können. Bis auf weiteres schließe ich mich der Ansicht von Miers an, der Dombey’s Stücke für übereinstimmend mit denen von Ruiz und Faro erklärt. Auch Dombey’s Pflanzen stammen laut Herbarzettel im hb. Berol. von demselben Orte Huassa-huassi in der Prov. Tarma wie die Urbelege von S. dependens Ruiz et Pavon. Beris IV. Proseoa Bitt., nov. ser. (200094 os gegen Morgen (Osten), wegen der von allen übrigen bis jetzt bekannten, SEET? andinen Sessea-Arten abweichenden Heimat im südöstlichen Brasilien.) liores parvi (manifeste minores quam in ceteris generis speciebus): ovarium glabrum (sie quoque capsula matura); pili candelabriformes in partibus viridibus adsunt, corollae tubus tamen extus glaber. Species fruticosa unica adhue ex Americae australis oriente (Brasiliae civitate Minas Geraes) cognita. 11. Sessea Regnellii Taubert in Engl. Bot. Jahrb. XV, Beibl. no. 38 (1893) 18. — Fruticosa ; rami superiores recti vel paulum flexuosi, teretes, 1,5—4 mm diam., primo tomento densiusculo pallide fuscescente vel fuscescenter subeinereo subfloccoso e pilis candelabriformibus ` (ramos numerosos simplices unicellulares acutos densiusculos in latera . Omnia divaricatim patentes ex axi columnari manifesto edentibus) vestiti, serius sensim calvescentes, cortice pallide cinerei-fuscescente vel 6inerascente leviuseulo in ‘statu sicco tenuiter longitudinaliter ruguloso lenticellis parvis parum prominentibus ellipsoideis interrupto obtecti: internodia 1—3,5 em longa ; folia solitaria (pseudostipulae desunt); petioli . 1—2,5 em longi, subteretes, supra anguste canaliculati, primo eodem . indumento floccoso quo rami vestiti, tandem partim subglabrescentes; — laminae late lanceolatae vel oblongi-lanceolatae, rarius ovati- ; lanceolatae, majores 17—18 : 6, 15,5: 4,5, 12 : 4,2—4,7 em, sensim minores, Süperiores intra inflorescentiam 10:4, 9,5: 3,5, 8:2,3, 6: 1,5, 5: 2 cm >| etiam minores, omnes in quarta fere parte inferiore latissimae, basi breviter cuneatim angustatae vel + ve oblique rotundate obtusatae, ad apicem versus. plerumque sensim longe cuneatim angustatae, acutae vel acuminatae, rarius (in ramorum foliis inferioribus non bene evolutis) usiores, laminae omnes firme membranaceae (non coriaceae!), margine egro vél vix paululum undulato in statu sicco hic illie paulum revoluto, supra in statu novello pilis candelabriformibus valde ab- breviatis et parcius 'ramosis (quam in ramis petiolisque) satis obsitae,. inter. quos pili breves simplices paucicellulares vel obtusi erebri sparsi sunt; laminae supra mox se ntes, j "n veces inet basilaribus Ie" sca brius- c uti 220 |. Georg Bitter. eulae, tandem subnitidae, in statu sicco sordide fuscescenter viridulae, subtus in tota superficie tomento floccoso denso pallide. flavescenter cinereo vel serius cinereo e pilis candelabri- formibus (ex axi columnari longiusculo tenui ramos complures. tenues elongatos unicellulares acutos procreantibus) molliter vestitae; vena media crassiuscula, supra impressa subtus manifeste prominens, venae laterales prim. in utroque latere 8—12 curvatim ascen- dentes supra vix impressae vel parum prominulae subtus e tomento + Ve : visibiles, venae later. secund. et minores illas reticulatim conjungentes supra mani’estiores quam subtus, ubi tomento omnino absconditae sunt; infloreseentia laxiuscule panieulatim disposita, cr. 8—13 em longa, 4—8 cm diam., ejus rami inferiores in foliorum bene evolutorum frondosorum axillis et ab illis pluries superati, omnes ramulos complures subpanieulatim: edentes floribus in illis densiuscule dispositis; inflores- centiae axes eodem indumento denso floecoso quo rami petiolique tomen- tosi; bracteae lineares vel fere subulatae, er. 6 mm longae, pleraeque ` caducae; flores sessiles vel subsessiles; calyx campanulati-tubulosus, er. 5,5—6 mm longus, 2,5 mm diam., apice in dentes triangulares acutos fere 0,8—1 mm longós et latos abiens, extus venis 5 longitu- dinalibus manifeste costatus et pilis candelabriformibus satis crebris flavide cinerascentibus floccosis obtectus, intus juxta et secundum venas pilis plerisque simplieibus rarius subramosis paucicellularibus acutis | densiusculis aceumbentibus praeditus, calycis mesophyllum intus in parte inferiore fere glabrum et e cellulis longitudinaliter dispositis formatum, quae membranis lateralibus valde undulatis et satis incrassatis instructae sunt, tamen lumen manifestius quam in ceteris generis speciebus exhibent; tubi pars suprema et lobi intus cellulis non tam undulatis instructae et pilis pluricellularibus plerisque 1—4 ramos edentibus fere omnibus acutis (paucis apice in glandulam uni- vel bicellularem globosam exeuntibus) obteoti ; corolla (colore ?). parva (minima in punoan tubulosa, basi breviter stipitata, 9—10 mm tantum longa, apice 2,5 mm diam. tubus fere 7,5—8 mm longus, gracilis, in parte basilari ovarium am- pleetente er. 0,6 mm diam., tunc eonstrietus, fere 0,3 mm diam., abhine sensim anguste ampliatus, apice (infra limbum) 1,8—2 mm diam., extus glaber; limbus in lobos 5 porrectos 1,5 mm longos basi 0,8 mm latos acutos in lateribus manifeste implicatos extus pilis tenuibus acutis plerisque ramos nonnullos divaricatos acutos edentibus densis obtectos partitus: stamina 4 mm supra corollae basim inserta; filamenta 4 mm donga, gracilia, in parte maxima superiore glabra, in parte basilari manifeste inerassata et ventricose. producta tantum intus pilis tenuibus gracilibus pluricellularibus acutis crebris praedita; praeterea lineae prominentes a filamentis decurrentes arcte infra filamentorum basim pilis paucis simplicibus praedita? —— (ceterum corollae tubus infra stamina glaber); antherae parvae, reniformes — i zinatae, er. 0,4 mm longae et latae, in superficie minutissim? ` d microscopice) pepino; o ovarium corolla. basi sipitefe et paulum supr ` Zur Gattung Sessea. 221 basim circumseissa circumdatum, ambitu hemisphaerici-conicum, apicc manifeste bilobum, 0,4 mm longum, 0,5 mm diam., glabrum; stylus antheras manifeste superans, cr. 9 mm longus, E in parte inferiore fere rectus, apice parum incurvatus, in parte basilari usque ad medium glaber, fere a medio ad apicem versus papillis sensim densiori- bus et magis prominentibus in parte apicali valde mani- festis obtectus; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum, paulum incurvatum, obtusum, dense papillosum; calyx fructifer parum auctus, cr. 7,5 mm longus, apice 3 mm diam., capsulae arcte ac- cumbens; capsula recta, ellipsoidei-cylindrica, calycem 2—3 mm superans, 8—8,5 mm longa, 2—2,5 mm diam., pallide flavide-fuscescens, subnitida.. glabra, tandem in valvas 4 fere 1 mm diam. apice primo cochleariformiter incurvatas tandem paulum excurvatas partita; semina 8, in utroque ` loculo 4, ellipsoidea, valde applanata, fuscescentia, ipsa 1,8 mm longa. | mm lata, ala in lateribus angustissima, in apicibus ambobus elongata semen utrinque fere 0,8—2 mm superante utrinque acuta vel in apice obtusa, longitudinaliter carinata pallide fuscescente praedita (se mina cum ala utrinque elongata 4—5 mm longa). Brasilien, Staat Minas Geraes: Caldas, 4. GEN 1864 blühend und fruchtend, A. F. Regnell Nr. III, 100%! (hb. Berol.); ohne besondere Fundortsangabe, A. Glaziou no. 19729! (hb. Berol.). Series V. Calvivertex Bitt., nov. ser. H Y ED veriti glabrum (sie quoque capsula matura); pili candelabri- formes omnino desunt. — Frutices vel arbores Andes Columbianas in- colentes. 12. Sessea eorymbosa Goudot in Phil. Mag. III (1828), 132; Miers . in Hooker's London Journ. of Bot. V (1846), 156; Dun. in DC. Prodr. XIIT, - T (1852), 597. — Fruticosa ; rami superiores obtuse angulati, er. 4—5 mm. , diam., primo in statu novello. non jam satis evoluto pilis minutis albidis vel subflavidis pluricellularibus apice + ve = elaviformibus subglandulosis crebris instructi, mox fere glabri, nitidiusculi, in statu sieco longitudinaliter sulcati; internodia 0,5—2,5 em longa; folia alterna (folia pseudostipulacea desunt); petioli 1,5—3 cm longi, subteretes, superne manifeste canaliculati, primo sicut rami pilis minutis subglandulosis obsiti, mox gla brescentes; laminae oblongi-laneeolatae vel late lanceolatae, fere medio vel infra vel supra medium latissimae, 16:4,7, 15,5: 4,5, 15 : 6, 14,5: 5,2, 13—14,5: 4 em, utrinque sensim angustatae, ad basim versus sensim (saepe oblique) . euneatim in petiolum abeuntes, ad apicem versus quoque sensim cuneatae, acutae vel paulum acuminatae vel apice ipso magis rotundatae obtusae, Coriaceae, in statu novello non jam satis evoluto pilis minutis subglandu- losis obsitae, mox praecipue supra glabrescentes et hic nitidae, in statu . Sicco sordide olivacei-virides, subtus glandulis hic illie sparsim persisten- tibus (praecipue juxta venas majores), ceterum serius subtus quoque glabrae S opaciores ` Genee e margine subintegro fere plano vel paulum re- 939 Georg Bitter. voluto, vena media crassa et venae later. prim. in utroque latere 16—20 basi fere angulo recto patentes tune arcuatim ascendentes sub- parallelae supra impressae subtus manifeste prominentes, venae later. secund. illas reticulatim conjungentes subtus quoque prominulae; in- florescentia terminalis, corymbosa, paniculatim ramosa, 9—11 cm longa, 8—12 em diam., in ejus ramis inferioribus folia minora (laminae er. 5:12 vel 45:2 cm) evecta, rami inferiores infra rami- $ ficationem infimam 3,5—4,2 cm longi, tune pluries furcatim ramosi; flores sessiles, plerumque in rhachidum apicibus densiuscule secuti; in- florescentiae axes omnes sicut rami petiolique mox glabrescentes; calyx tubulosi-campanulatus, cr. 5—6 mm longus, apice subtruncato fere . 8 mm diam,, in dentes parvos breviter triangulares parum prominentes (sinubus latis obtusis inter se separatis) abiens, extus.venae 5 longitudinales valde prominentes in dentes exeuntes, praeterea venae interjectae partim e ealyeis basi oriundae partim e venis majoribus lateraliter oriundae minus prominentes adsunt; calyx coriaceus, extus nitidus, glaber, intus in parte basilari glaber, fere a medio usque ad- marginem pilis parvis pluri- cellularibus apice fere semper claviformibus in glandulam 2—3-, raro 4-cellularem fla vescentem exeuntibus densis obtectus, praeterea in dentium - apicibus densiuscule, parcius quoque in margine cetero pilis acutis pauci- cellularibus fere semper simplicibus (raro uno alterove semel ramoso) paulo longioribus (quam pili apice glandulosi) instructus, quo modo margo praecipue in dentibus ciliatus est; corolla tubulosa, er. 15 mm longa; ejus tubus er. 12—12,5 mm longus, prope basim 1mm diam., fere 1 mm supra basim cireumscissus, ad apicem versus sensim ampliatus, apice (infra limbum) er. 4 mm diam., extus glaber: corollae limbus in lobos D porreetos ovatos acutos 3 mm longos basi 2 mm latos extus in parte ` , mediana glabros ` in marginibus valde implieatis pilis pluricellularibus ^N simplicibus. acutis densis tomentosos, ad basim versus extus pilis pluri- ` eellularibus ` apice -elaviformibus ` glandulosis densiuseulis marginatos portitus; stamina fere 4,5—5 mm supra corollae basim inserta : fila menta gracilia, inaequilonga, 5—6 mm longa, fere recta, apice tantum incurvata, in parte maxima superiore. glabra, in parte basilari- paulum in- crassata fere 1 mm longa pilis pluricellularibus simplicibus. plerisque acutis rarius paucis apice subglandulosis omnibus | currentes pilis sensim brevioribus ‚paueicellularibus acutis S- deflexis praeditae: antherae reniformes, parvae, 0,6—0,7 mm longae, ` e 0,5 mm latae, basi profunde emarginatae, apiee obtusiuseulae, in super- A 1 p pillosae: ovarium Ser basi corollae kt t a primo sparsis et dag pes m. inerassatum versus | Lr s SS: Hs deflexis crebris praedita, lineae a filamentis in tubum de: ` Zur Gattung Sessea. | 223 styli apice paulum crassius, subglobosum, obtusum, paulum bilobum, breviter papillosum; calyx in statu fructifero non manifeste auctus, 6 mm longus, apice 3—4 mm diam.; capsula calycem manifeste superans, 9 mm longa, tandem in valvas quattuor 1—1,8 mm latas + ve hiantes firme coriaceas glabras fuscescentes nitidas apice 'subcucullatas et paulum obseuriores rugosioresque partita; semina non vidi. Colombia: Prov. Bogotá, 2700 m ü. M., J. Triana no. 2316! (hb. Berol.). 13. Sessea atrivirens (atrovirens) (Dun.) Ind. Kew., Vol. IV (1895), 892. — Cestrum atrovirens Dun. in DC. Prodr. XII, I (1852), 648 (in Benth. Pl. Hartweg (Apr. 1846), p. 239 als Sessea nov. spec., daselbst (Apr. 1857) p. 358 als Sessea corymbosa Goudot bezeichnet). — Arbor cr. 10 m alta (30-pedalis); rami superiores robusti, 5—6 mm diam., sub- teretes, in statu sicco valde longitudinaliter rugulosi (fere subangulati) et sordide atrifuscescentes (in statu vivo verisimiliter atrivirides), partim ere glabri, partim pilis minutis simplicibus breviter pluri- .cellularibus (submoniliformibus) apice obtusis et subglandulosis densiusculis subpulverulentis obtecti, mox lenticellis crassius- culis et manifeste prominentibus satis crebris instructi, serius cortice manifeste suberoso valde rugoso lenticellis primo vulviformibus serius partim longitudinaliter confluentibus obtecti; internodia breviuscula, 0,5—2 em longa ; folia solitaria; petioli breviuseuli, 5—10 mm longi, superne eodem indumento brevi quo rami pulverulenter pilosuli, subtus fere glabri; laminae ellipticae vel lanceolati-ellipticae, fere medio vel supra medium latissimae, majores 10:5, 9:4, 9,5:3,5, 8,5:3,3 em, superiores sensim minores, 4,5:2, 4:1,5 vel etiam minores, omnes firme coriaceae, integrae vel margine vix undulato plano vel parum Tevoluto, basi magis sensim in petiolum superne alatum angustatae, ad picem versus rotundatim angustatae, apice ipso plerumque obtuso, primo supra praecipue juxta venam mediam densius, utrinque in meso- Phyllo pareius' pilis minutis pluricellularibus submoniliformibus apice obtusis vel etiam paulo erassioribus obsitae, tandem fere glabrescentes, supra nitidiores quam subtus, in statu vivo certe utrinque saturate virides, n statu sicco sordide fuscescentes; vena media crassa utrinque, praecipue "Subtus, prominens, venae later. prim. fere angulo recto a vena media . Patentes tune sensim areuatim ineurvatae subparallelae in utroque — latere 14—16 supra paulum, subtus manifestius prominentes; inflores- . tentia terminalis, corymbiformis, panieulatim ramosa, cr. 8 cm longa, 5-6 em diam.; ejus rami inferiores in axillis foliorum frondosorum laxe E - dispositi, erecti, er. 2—4 em longi, pluries subdichotome ramosi; flores Ad in rhachidum apicibus pauci subaggregati, sessiles, tamen in statu florente . 9n corymbum densiusculum compositi; calyx tubulosus, pro corollae "longitudine breviusculus, 5 mm longus, apice 2 mm diam., Subtruncatus, in dentes parvos parum prominentes triangulares ix 60,3 mm longos et latos sinubus obtusissimis inter se sep: ratis abiens, extus. venis. Dapur icon b. valde prominentibus costatus, em ` 924 Georg Bitter. intus in parte basilari glaber, supra medium praecipue juxta venas | pilis parvis simplicibus obtusis elaviformibus (cellulis api- 1 ealibus nonnullis 2—3 glandulosis flavescentibus densiusculis in- | structus (glandulae longius stipitatae quam in Solaneis numerosis a me investigatis, nonnullae etiam calycis marginem superantes) ; calycis dentes intus et apice praeterea pilis parvis simplicibus tenuibus paucicellularibus densiuseulis minute ciliati; corolla (colore?) tubulosa, cr. 17—18 mm longa, tubus ipse 14 mm longus, basi ovarium arcte amplectens sub- globosus fere 1 mm supra basim eircumseissus et fere 1 mm diam., tunc constrictus, abhine primo tubulosus, extra calycem sensim paulum conice ampliatus sub apice er. 3 mm diam. et hie iterum infra limbum paulum subconstrictus, extus glaber; limbi lobi lanceolati, acuti, 3 mm longi, basi 1 mm lati, in lateribus valde implicati et hie pilis breviusculis pepilü- — formibus densis ad loborum basim versus longioribus et pluricellularibus tomentosuli ; stamina fere 6—7 mm supra corollae basim inserta ; fila menta gracilia, 6 mm longa, recta, apice tentum incurvata, in maxima parte superiore glabra, in parte basilari fere 1 mm longa parum in- erassata intus pilis deflexis | simplicibus pluricellularibus apice acutis vel partim in cellulam flavidam subglobosam glandulosam exeuntibus satis crebris obsita; pilis similibus sensim brevioribus simplicibus 2—3.cellularibus acutis deflexis densius- culis lineae a filamentis in corollae tubum decurrentes fere usque ad cireumsceissionem subbasilarem obtectae sunt; antherae ellip- soidei-reniformes, fere 0,8 mm longae, 0,6 mm latae, utrinque emarginatae, in superficie minutissime papillosae; ovarium ellipsoideum, obtusum. basi corollae parte basilari arcte circumdatum, cr. 1,5 mm longum, 1—1,2 mm diam., apice obtuse bilobum, glabrum; stylus gracilis. stamina paulum superans, 14—15 mm longus, in tota longitudine | etiam in apice paulum inerassato glaber; stigma styli apice — manifeste crassius, ellipsoidei-subglobosum, obtusum, breviter papillosum: calyx in statu fructifero non vel vix auctus, 5 mm longus, 3 mm diam., dentibus parvis, coriaceus, in statu sicco sordide nigri-fuscescens; capsula non jam matura calycem fere aequans fuscescens, nitida, glabra, in valvas quattuor anguste ellipticas dehiscens; semina bene evoluta non vidi. Colombia, Prov. Popayan (jetzt.zum Dept. Cauca gehörig): I? Wäldern, Pitayo, Hart weg no. 1300! (hb. Berol., Brem.). UM ; er die Heimat von Hartweg no. 1309 fand ich zweierlei Angaben: — bei Benth., Pl. Hartweg (1846), 239: „in sylvis Pitayo, Prov. Popayan“, bei Si Dun. in DC. XIII, I, 649 unter Cestrum atrovirens Dun.: „in Peruviae proV-- d l Quito“, also: Ecuador; ich schließe mich Benthams Angabe an. (Pitayo A5 em kleiner Ort nordóstlich von Popayan in der Hauptkordillere). ; Über das Verhältnis der Sessea corymbosa Goudot zu Cestrum atrovirens — Dun. besteht Unstimmigkeit: Ben tha m in Pl. Hartweg. (Apr. 1857), 358 ho merkt ünter Hartweg no. 1309 (also der auch meiner vorstehenden Be schreibung zugrunde liegenden Nummer): „Sessea corymbosa Goudot — DW- l.e. p. 597 (planta Goudotiana tamen a Dunalio non visa). — Cestrum atrovirens Dun. l. e. p. 648.“ — Demgegenüber ist hervorzuheben, daß Dunal seine RR Zur Gattung Sessea. 225 eigenen Angabe zufolge (ain Schluß der Beschreibung von S. corymbosa Goudot, S. 598) doch eine Goudot’sche Pflanze im hb. DC. gesehen hat. : Benth. et Hook., Gen. pl. II, 904 bemerken kurz unter Cestrum mit Recht: „Cestrum atrovirens Dun ., e genere exeludendum, est Sesseae cor ymbosae species valde affinis sed forte Gett ; eine Umtaufung des C. atrovirens Dun. in Sessea atrovirens haben sie jedoch noch nicht vollzogen. — Sessea atrovirens (Dun.) Ind. Kew. steht der S. corymbosa Goudot (von der ich nicht den Goudotschen Urbeleg, sondern nur eine damit augenscheinlich überein- stimmende Trianasche Pflanze gesehen habe) offenbar sehr nahe, nach meinen in den beiden Beschreibungen niedergelegten Feststellungen dürften ET beide aber doch als Arten voneinander zu trennen sein; weitere vergleichende 3 Untersuchungen reichlieheren Stoffes von verschiedenen Teilen der betreffenden Sträucher oder Bäume (oben und unten) sowie von verschiedenen Fundorten erseheinen jedoch besonders wünschenswert. Das von Dunal (a.a. O., 649) in der Erstbeschreibung bei den Blättern erwähnte Vorkommen: „folia ... subtus bullis magnis 115—215 lin. diam. sphaericis aut hemisphaerieis glabris demum depressis seeus nervum aut venas paree instructa** ist auf eine zufällige Beigabe zurückzuführen: es sind Gallen (wahrscheinlich Tiergallen), die auf der Blattunterseite stark blasigaufgetrieben ‚ und lebhaft glänzend sowie völlig kahl von dem übrigen Gewebe abstechen, Oberseits meist mit deutlich erkennbarer Einstichstelle. Von S. rugosa Rusby in Bull. N. York Bot. Gard. VIII (1912), Nr. 28, P. 119 aus Bolivia habe ich noch keinen Beleg gesehen. XXXIX. Georg Bitter, Sesseopsis vestioides (Schlchtdl. Bitt. nov. comb. por Cestrum vestioides Schlehtdl. in Linnaea VII (1832), 65; G. Don, . — Gen. Syst. Gard. and Bot. IV (1838) 485; Walp. Rep. Bot. Syst. Hr -. (1844—45), 120; Sendtn. in Mart. Fl. Brasil. X (1846), 209; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 652. Fruticosa; rami virgati, recti, simplices vel saepe dense ramosi, . Superiores subteretes, 2—3,5 mm diam., lineis decurrentibus parum pro- . minentibus, sordide virides, diu pilis parvis plerumque 2-cellularibus . eurvatim accumbentibus acutis satis crebris obsiti; internodia brevia, : GA plerumque 5 mm longa vel etiam breviora ; folia subsessilia, lineari-lanceo- ^. lata, anguste ‚oblongi-lanceolata vel fere linearia, inferiora 3,8: 0,6, 32: 0,4—0,5 em, superiora 1,5: 0,2—0,3, 1: 0,15 em vel etiam minora, |» Supra medium latissima, ad basim versus magis sensim angustata, ad apicem versus brevius angustata, apice ipso plerumque obtusiuseulo vel 'Sübrotundato, rarius subacuto, sordide viridia, in statu sicco sordide sub- fuscescentia, paulum obscurascentia, textura subcoriacea vel coriacea, margine integro paulum revoluta, supra in venae mediae parte inferiore ntum breviter ` pilosa, ceterum levia, subnitida, epidermidis cellulis mnibus in papilles minutas obtusas paulum prominentes productis, a PM eg xvin. due 1922.) Se 15 996 Georg Bitter. . subtus pallidiora, glabra, vena media tantum manifeste prominente; in axillis foliorum saepe ramuli abbreviati parvi foliis parvis nonnullis dense secutis fere fasciculatis adsunt, quo modo folia partim dense aggregata esse videntur; inflorescentiae terminales, paniculas foliatas racemiformes parvas e cymis pauci- vel partim unifloris compositas formantes, partim parvae quoque e ramulis parvis superioribus oriundae; pedicelli 4—7 mm longi, calyce breviores, pilis brevibus simplicibus curvatim accumbentibus sparsim obsiti; calyx obeonice campanulatus, er. 7—8 mm longus, apice 5—6 mm diam., in parte superiore laxe porrectus, tubo corollae non ac- cumbens, dentibus 5 triangularibus acutis vel acuminatis 1,5 mm longis et latis, extus in tubo parce breviterque pilosus, in dentium marginibus superioribus et apicibus pilis fere semper simplicibus (raro semel sub- ramosis) parvis acutis densiusculis praeditus, intus in tubi parte maxima inferiore glaber, superne in lobis praecipue juxta venas medias pilis parvis simplicibus acutis sparsis obsitus; corolla (colore?) tubulosa, tota fere 2—2,4 cm longa (calyce fere ter quaterve longior), ejus tubus fere 1,5—2 mm supra basim paulum constrictus, in parte basilari ovario arcte aceumbens, . tune tota longitudine ad apicem versus sensim ampliatus, apice fere 4—5 mm diam.; limbi lobi 5 porrecti, ovati vel ovati-lanceolati, subacuti | vel obtusiusculi, 4—5:2—2,5 mm, manifeste implicati, in marginibus, praecipue in parte implicata pilis densis tenuibus acutiusculis 3—4-cellu- ` laribus simplicibus vel partim semel furcatim ramosis subtomentosi; corollae tubus extus glaber, intus a staminum insertione usque ad paulo supra basim pilis tenuibus simplicibus sensim sparsioribus brevioribusque obsitus; stamina 5 inclusa ` filamenta’ fere in tubi corollini triente superiore adnata, er. 4 mm longa, in parte basilari incrassata corollae adnata in dentieulum densissime pilis tenuibus simplicibus barbatum prominentia, in parte libera filiformi glabra; antherae breves, reniformes, utrinque profunde emarginatae, latiores quam longae, cr. 1 mm longae, 1,2—1,3 mm latae, longitudinaliter dehiscentes; ovarium substipitatum, disco in parte basilari a corollae basi arcte appressa cireumdato 1,5 mm alto impositum, ovoideum, er. 1—1,2 mm longum, 1 mm diam., glabrum; stylus rectus, 15—19 mm longus, in parte inferiore maxima Weg? ad stigma versus sensim obconice incrassatus et papillis minutis sensim densioribus in- structus; stigma styli apice sensim crassius, subelavatum, obtusum, 1 mm longum, dense papillosum; calyx fructifer paulum auctus, 9 mm longus, ` 5—6 mm diam., dentibus porrectis, in parte basilari capsulae arcte ap- . pressus, subcoriaceus, in parte apicali et in dentibus venosus; capsula | ovoidea, a calyce manifeste superata, er. 5 mm longa, 3,5 mm . diam., viridula, ab apice sensim magis dehiscens, bivalvis, valvis + ve ` bifidis; ‘semina cr. 10—12 tantum inveni, oblique: rhomboidei-ovoidea, ` parva, 1, 5 mm longa, 1 mm diam., paulum margine subscarioso subalata; See S embryo rectus; albumen bene evolutum. .Südostbrasilien: Ohne besondere Sandartexhaabe: Belleg ` no. 302 1 3897! (K 21—TV), reliquiae Sellowianae no. 2965! (hb. Berol.).— Nordöstl. Se nien Prov. D Dd $ DRE Pento. ‚Tome: d J. Mildbraed: Zur Kenntnis der Senecio-Báume. 237 Arroyo Ubay, Octbr. blühend und fruchtend, Niederlein no. 1726! (hb. Berol.). Ich habe nicht ermitteln können, ob die Sellowschen Pflanzen wirklich aus 8.0.-Brasilien oder aus Uruguay stammen. — Durch den Frucht- und E: en E. 2 E $ Samenbau weicht die hier mit einer neuen, vollständigeren Beschreibung versehene, bisher zu Cestrum gestellte Art von dieser Gattung durchaus ab; ‚sie schließt sich vielmehr eng an die ursprünglich als Sessea Vischeri Chod. (in Bull. Soc. Bot. Genève, Ser. II, T. VIII (1916) 147—149, icon. 44) be- . schriebene, von Ha Bler als Angehörige einer neuen Gattung erkannte Sesseopsis Vischeri (Chod.) Haßl. (in Annuaire Conservat. et Jard. botan. Genève XX [1917], 184, pl. II, fig. 1—6) aus Paraguay an. Meine Bemühung, leihweise Teile der Urbelegstücke von S. Vischeri zum Vergleiche zu bekommen, blieb bislang leider erfolglos; nach den Beschreibungen Chodats und Haßlers scheint S. Vischeri sich von der hier als zweite Art zur Gattung überführten S. vestioides hauptsächlich durch folgende Merkmale zu unterscheiden: größere Blätter (Spreite bis 45:7 mm), etwas längere Krone (22—25 mm), ferner sollen die Staubfäden bei S. Vischeri nur wenig länger als die Staubbeutel sein, was aber mit den Abbildungen nicht in Einklang gebracht werden kann; der wichtigste Unterschied dürfte im Längenverhältnis des Kelehes zur Kapsel 3 : liegen, diese überragt bei S. Vischeri den Kelch manchmal um das Doppelte | (sie wird bis 25 mm lang), bei S. ve:tioides dagegen bleibt die nur 5 mm lange Kapsel im Kelche verborgen. — Ein endgültiges Urteil über die Selbständig- keit der beiden Arten läßt sich erst nach vergleichender Untersuchung gewinnen. n ^ KL. J. Mildbraed, Zur Kenntnis der Senecio-Báume der s ab ? afrikanischen Hochgebirge. | Eine Durchsicht des Materials der afrikanischen Baum-Senecios im Berliner Herbar ergab, daß als S. Johnstoni mehrere Arten bezeichnet waren, die allein nach den Blättern mit Sicherheit zu unterscheiden sind. Schon die Exemplare vom klassischen Standort, vom Kilimandscharo, erwiesen sich als zwei Arten angehórig, und diese sind bereits auf der Oli- vers Erstbeschreibung in Trans. Linn. Soc. Ser. 2, II (1887), 340 bei- gegebenen Tafel LX vermengt worden. Man vergleiche nur das auf der . Tafel in natürlicher Größe dargestellte Blatt mit dem nach einer Skizze Johnstons gefertigten Habitusbild (auch in dessen Kilimandscharo- . Expedition S. 268 zu finden) oder mit der Abbildung in Volkens Kili- mandscharo S. 98, oder mit Uhligs schóner Photographie auf Tafel XVIIT in Englers Pflanzenwelt Afrikas, und man wird sehen, daß es mit keinem .. dieser Habitusbilder in Einklang zu bringen ist. Wohl aber stimmt dieses Blatt zu einer rohen Skizze, die Volkens seiner Nr. 958 beigegeben hat Und natürlich auch zu dem Material dieser Nummer. Die Verwirrung - erklärt sich daraus, daß es am Kilimandscharo zwei Arten gibt. Die eine i: : hat eifórmig-elliptische, stumpfe bis abgerundete Blätter mit herzfórmigem . Blattgrund, von dem der schlanke, fast kahle, an Länge die Spreite fast erreichende bis etwas übertreffende Stiel natürlich sehr scharf abgesetzt ist. om x 15* 228 J. Mildbraed. Bei der anderen ist die Spreite oben spitz, zuweilen kurz zugespitzt, und verläuft am Grunde mehr oder minder breit geflügelt in den breiten, dicken, kurzen, namentlich oberseits lang und dicht weißwollig-zottigen Stiel. Für die erste muß wegen der Übereinstimmung mit der Zeichnung und Beschreibung Olivers (foliis late ovato-elliptieis obtusissimis basi cordatis) der Name S. Johnsioni beibehalten werden, für die zweite schlage — ich die Bezeichnung S. K’limanjari vor. Von weiteren Unterschieden | seien noch die folgenden hervorgehoben: Bei S. Johnstoni Blattrippe { oberseits kahl, kein deutlicher Randfilz zwischen den Spitzen der feinen, oft etwas zitzenfürmig vorgezogenen Zähne; bei S. Kilimanjari Rippe oberseits, meist auch bei älteren Blättern (bei jüngeren sehr stark) weib . wollig-filzig, am Rande zwischen den Zahnspitzen unterseits ein Filzsaum, der sich scharf von der viel -lockereren Behaarung der übrigen Blattspreite abhebt. Die erste Art wächst unterhalb der Waldgrenze oder überschreitet sie doch nicht wesentlich, während die zweite zwar auch schon im Höhen- walde vorkommt, aber bis 4500 m hinaufgeht. Volkens hat beide nur d als Standortsformen angesehen, Uhlig hat aber laut Sammlernotiz den | Unterschied klar erkannt. Mit S. Kilimanjari stimmt die. Art vom Vulkan Niragongo am Kiwu- = See, die dort zuerst vom Grafen Goetzen gesammelt wurde, in der : Blattform im wesentlichen überein, es fehlt ihr aber vor allem der charak- E teristische Randfilz und die wollig-filzige Behaarung der Blattrippe anf der Oberseite; auf der Unterseite bekleiden lange, zottige Seidenhaare nur die Rippe in der unteren Blatthülfte, zuweilen bis etwas über die Mitte, aber nicht den an der Rippe (am Stiel) breit flügelfórmig herab- - laufenden Teil der Spreite. Sonst sind die Blätter fast kahl bis sehr locker ` d spinnwebig behaart. Diese Art ist bisher unter dem Namen S. John stoni . aufgeführt worden, z. B. in Graf v. Goetzen: Durch Afrika von Ost SS nach West und in Mildbraed: Wiss, Ergebn. Deutsch. Zentr.-Afr.-Exped., Ki 1910/11, 8.391 usw. Sie wird unter dem Namen S. Eri i-Rosenii von den ` — GC n Rob. E. Fries und. Thore G. E. Fries veröffentlicht werden. jr Diese oder eine sehr nahe stehende Art ist auch auf den übrigen Vulkanen am Kiwu-See und auf dem Ruwenzori häufig, aber wegen der langen | . Randblüten der Köpfe mit S. adnivalis Stapf von diesem Gebirge nicht ` E: identisch. Auf dem Ruwenzori beobachtete ich noch eine -andere Art, - . die durch die Form, vor allem aber durch die Behaarung | der Blätter d stark abweicht. Hier ist nämlich die Blattunterseite von einem ganz : | dicht verwebten, eng angepreßten glatten Filz bedeckt, der die Seiten- nerven und. stärkeren Adern sehr deutlich hervortreten läßt, obschon - r auch sie gleichmäßig überzieht. Gegen die Mittelrippe ist er aber scharf. bgesetzt; ; sie ist kahl bis auf Gier zottige ; eidenhaare, die sie namentlich. el ' völlig kahl, ‚lederig, etwas Zur Kenntnis der Senecio-Bäume der afrikanischen Hochgebirge. 299 1. Senecio Johnstoni Oliv. Trans. Linn. Soc. Ser. 2, IT, 340, Tab. LX. .— Kilimandjaro: Am Mawensi, 2700 m ü. M., Schlucht des Himo- . Flusses. Baum bis 15 m hoch. Blätter zu 10—20 schopfartig, am Ende weniger im Bogen aufsteigender eine rundliche Krone bildender Zweige. - Blütenstand in der Knospe etwas nach unten umgebogen, später gerade . indie Höhe stehend, bis 1 m lang. Zerstreut in den baumreichen Schluchten. - (Blühend Mitte September 1893 — Volkens no. 958). In der Himo- Schlucht bei 2800 m ü. M. Hierzu die Notiz: Die von Oliver beschriebene . und von H. Meyer abgebildete Pflanze (gemeint ist S. Ki Üinandjari! — . Mildbraed) ist nur Standortsvarietät eines in der oberen Zone des Gürtel. waldes weiter verbreiteten und habituell ziemlich abweichenden Baumes. Dieser letztere, von dem das vorliegende Exemplar (wie auch Nr: 958) —- stammt, ist sehr reich dichotom verzweigt, die Blattstiele sind lang, die . Blätter krautiger und weniger (namentlich am Rande) behaart.“ (Blühend . 9. Oktober. 1893 — Volkens no. 1131). — Urwald, 2700 m, 5 m hoch, Blüten gelb. (Blühend Ende August 1908 — Jaeger no. 158.). — Über . Moschi, ca. 2900 m ü. M. „S. Johnstoni? Aber sehr anders als no. 72. Blatt am Grunde herzförmig, wenig behaart. Kommt nahe der Wald- grenze vor." (Blätter, Anfang Oktober 1901 —- Uhlig no. 91.) i 2. Senecio Kilimanjari Mildbr. nov. spec. — S. Johnstoni auct. ex pte. = `— Arborescens trunco crasso ut videtur plerumque parce tantum ramoso. Folia apice trunci vel ramoram rosulato-conferta, emareida truncum nope x d ad basin obtegentia, ovalia usque ovali-oblonga sine petiolo oa e JJ, laminae aequante plerumque ea. 30 em longa et 13—17 em lata, . . Apiee acuta vel cuspidata, basi obtusa in petiolum latum crassum : + decurrentia, margine basin versus manifeste usque satis profunde Serrato-dentata, apicem versus paulo tantum dentata sinubus inter dentes mamillato-prosilieutes vix manifeste concavis; supra juventute + dense araneoso-villosa adulta fere glabra sed ad costam praeter partem api- ealem et ad petiolum dense longeque albido-lanato-tomentosa, subtus erispato-pilosa usque. aranoideo- villosa, ad eostam dense longeque albido- sericeo-lanata et margine inter dentium apices ipsos glabros parum recur- vato dense albido-tomentosa pilis tomenti microscopice visis quam illa faciei. dimidio tenuioribus. Inflorescentias et flores non vidi sed notae el. Oliveri: „We have two specimens, one in early flower, in which the ` inflorescence is glabrate and the capitula 'eampanulate, with about : dB. : volueral seales; the other lanate, with sarger hemisphaerical capitula, their pedicels at length recurved and with about 20 involueral bracts“, — tieulam secundam ad hanc speciem ` Zoe Lage Prims autem , Johnstoni verum significare videtur: à Kilimandscharo: Urwald zwischen Magie und "Madjame, 800 m ü. M. (Blätter, November 1889 — H. Meyer no. 319.)— Johannes- ` Schlucht ES m. Form der Schluchten oberhalb des Waldes, noch bei —— (Blatt, Oktober 1893 — Volkens no. 1173). — Kleines, steiles ` ; Moschi, 3300m ü. M. Dies die behaartere Form stürkeren Stammes li tellter Blätter, ‚wie s sie", ht des Waldes meist vor- — 230 d J. Mildbraed. kommt. Blattspreite in den Stiel verlaufend (Blatt und Teil eines ganz ` alten Blütenstandes, Anfang Oktober 1901 — Uhlig no. 72). — Oberster Hóhenwald, 2900—3000 m ü. M.; bis 3 m hoch, verzweigt (Blätter, Ok- tober 1902 — Engler no. 1808). — Meru: Südseite, auf grasigen Stellen in der Ericaregion, ca. 3400 m ü. M. Waldform, wenig behaart. (Altes Blatt, November 1901 — Uhlig no. 685.) Die Art ist gut gekennzeichnet durch den sehr eigentümlichen Rand- filz, der die Spitzen der Zähne selbst, die als große Hydatheden, zu denen dicke Tracheidenbündel führen, ausgebildet sind, freiläßt und den zwischen diesen Spitzen ganz schmal zurückgebogenen Rand mit einem grauen Wulst bekleidet, der sich von der stets viel weniger dicht behaarten Blatt- unterseite scharf abhebt. Die stark -gekräuselten Haare dieses Filzes sind unter dem Mikroskop nur etwa halb so dick, wie die auf der Fläche. - — Die Beschreibung ist nach H. Meyer no. 319, Volkens no. 1173 und Uhlig no. 72 angefertigt. Das Blatt Uhlig no. 685 ist alt, z. T. schon zerstört, besonders an der Spitze, es ist fast 50 cm lang und 20 cm breit, der Stiel ist nur noch z. T. erhalten. Im Gegensatz dazu sind die Blätter von Engler no. 1808 nur 20—23 em lang und 9 cm breit, sitzen aber auf verhältnismäßig schlankem Stiel von noch 12—15 em Länge; vielleicht sind es obere Schopfblätter, die dem Blütenstand vorhergehen. 3. Seneeio Eriei Rosenii R. E. Fr. et Th. Fr. jr. — Die Beschreibung werden die Autoren in Svensk Bot. Tidskr. veröffentlichen. Vulkangebiet am Kiwu-See: Niragongo-Gipfel — Kegel bis 3300 m. (Blühend 12. Juni 1894 — Graf von Goetzen no. 115) — Ebenda, 32—3300 m ü. M., 1—2 m hoch, mit dickem Stamm und mäch- tigen Blättern. Dieselbe Art!) kommt auch viel tiefer im Südkrater bei 2850 m mit Hypericum lanceolatum vor, wird dort aber entsprechend üppiger. (Blühend 6. Oktober 1907 — Mildbraed no. 1421.) An dem- selben Standort sammelte Rob. E. Fries das Original zu seiner Beschrei- bung auf der Expedition von Eric Graf von Rosen, Ende Dezember 1911. — Zu dieser Art stelle ich vorläufig auch folgende Exemplare: Vulkangebiet am Kiwu-See: Vulkan Karissimbi; bildet eine For- mation von riesiger Ausdehnung, 3100—4200 m ü. M. (Keimpflanzen auf Ästen alter Exemplare Mitte November 1907 — Mildbraed no. 1602.) Ruwenzori: Ostseite, Mabuka- Valley. (Blühend im Oktober 1908 — z Käßner no. 3142) — Westseite, Ulimbi-Berg über dem Butagu-Tal. .- .. 36—4000 m ü: M. und höher. Bildet die Seneeio-Region. Von dem be- kannten kandelaberartigen Wuchs, zurzeit nicht blühend. (Blätter, Februar 1908 — Mildbraed no. 2598.) ; E var.? alticola Mildbr. nov. var. — S. adnivalis COUTE ex pte. in / Mildbraed Wiss. Ergebn. Deutsche Zentral-Afr.-Exped. 1910/11, II, 39, non ie - Differt foliis subtus. dense longeque albido-sericeo- lanatis. a3 Ob . es Lcd: dieselbe Art ist, schein: mir jetzt zweifelhaft, leider GE habe ich kein ‚Material davon m ru : | Zur Kenntnis der Senecio-Bäume der afrikanischen Hochgebirge. 231 Vulkangebiet am Kiwu-See: Karissimbi-Gipfel-Kegel, obere Grenze der Senecio-Region, ca. 4900 m. (Blatt, November 1907 — Mild- braed no. 1609.) ‚Ich habe seinerzeit diese Pflanze nur für eine Hóhenform der Art gehalten, die weiter unten riesige Bestände bildet und mir mit der vom Niragongo identisch zu sein schien, und habe deswegen nur wenig Material mitgencmmen. : A. Senecio Friesiorum Mildbr. nov. spee.1). — 8. adnivalis Mahler l. c., non Stapf; S. hypoleucus Mildbr. nomen, l. e. 665. — Arborescens Etgen crasso simpliei vel parce ramoso. Folia magna apice trunci vel ramorum rosulato-conferta e basi lingulata oblonga vel paulo obovato- oblonga, 50 cm et ultia lorga, tertio superiore ca. 14 cm lata, apice ob- tusa, basi ad costam latam usque ad insertionem late decurrentia, ca. 8 cm supra insertionem usque ad 5—6 cm latitud. contracta ideoque haud petiolata; margire irregulariter et satis distanter dentata (dentibus bre- vibus sinubus latis paulo concavis) apicem versus subintegra, supra glabra coriacea paulo nitentia sed basi supra insertionem usque ad 5 em longitud. pilis longissimis albis nitentibus densissime sericeo-lanata, subtus praeter basin densissime breviter albido-tomentosa et in parte basali costae usque ` | ad 15 — 1, longitud. lerge araneoso-lanata, tomento venas laterales utrinque 4 . 20—24 crassiores et etiam nervos primarios acqualiter obtegente sed | nullo mcdo cccultante. Inflorescentia et flores desunt. : Ruwenzori: Westseite, Butagu-Tal; vm 4000 m ü. M. Zerstreut 1 in der von S. cf. Erici- Rosenii gebildeten Senecio-Formation, meist kleiner . als dieser und häufig fast unverzweigt. Die Blätter sind auch in lebendem j Zustand an der Spitze flacher ausgebreitet, als bei der häufigen Art, bei der sie etwa vcn der Mitte ab gegen den Rand hin breit nach unten ge- schlagen sind, so daß sie spitzer erscheinen als sie eigentlich sind. Nur -steril gesehen. (Mitte Febrvar 1911 — Mildbraed no. 2599.) — Wahr- — Scheinlich kommt diese Art auch auf dem Elgon vor; die Abbildung bei - Lindblom S. 125 spricht dafür. (Vgl. Notizbl. Bot. Gart. Mus. Berlin- Dahlem VIII [1922] 240.) — ' a Zum Schluß möchte ich noch anregen, für. de tropisch-afrikanische Hochgebirgsregion über dem Höhenwalde die Bezeichnung Paramo- Region anzuwenden anstatt des oft gebrauchten Ausdrucks: alpine ` Region. Man vergleiche nur die Paramo-Abbildung in Engler-Prantl, Nat Pflfam. bei den Kompositen zu S. 217 und die schóne Photographie '. Ip Goebels Pflanzenbiologischen Schilderungen II, Taf. X einerseits, mit dem Bilde in Engl. Pflw. Afrikas I, Taf. XVIII und mit den vielen d—— o —TPSLY Dës GA " 1) Ich dias die Art den Brüdern Fries, die vor kurzem von einer . erfolgreichen Forschungsreise nach dem Kenia und dem Aberdare-Gebirge . Dach Schweden zurückgekehrt sind und unter anderem auch von den Senécio- . Bäumen und Schaftlobelien der Paramo-Region reiches Material mitgebracht haben, über das sie noch in diesem Jahre in Svensk Bot. Tidskr. manes ^n Studien veröffentlichen werden. PS erassiuseulis subatro-ineanis glabris, parce breviter aeuleolatis vel serius . inermibus, junioribus + adpresse setulosis aculeolis parvis sparsis inter- . foliola 10—17-juga, lanceolato-oblonga vel lanceolata, apice obtusiuseula | 232 H, Harms. prüchtigen Tafeln in dem Buche des Herzogs der Abruzzen über den Ruwenzori anderseits, und man wird von der Übereinstimmung über- rascht sein. Schon Hans Meyer hat in seinem Buche über den Kili- mandscharo die Senecionen treffend als die afrikanischen „frailejones‘ (Espeletia) bezeichnet. ) y: / i XLI. H. Harms, Leguminosae americanae novae. ill’). 13. Mimosa Ernesti Harms, nov. spec. ; frutex vel fruticulus, ramulis mixtis; petiolus parcissime setulosus vel subglabrescens (juvenilis setu- losus), vel acuta, basi postice obtuse auriculata, crassiuscula, glabra vel sub- glabra (margine parce adpresse setulosa), 5—11 mm longa, nervo medio subcentrali margini antico propiore vix prominulo; stipulae lanceolatae, acutae vel sensim acuminatae, uninerviae, parce setuloso-fimbriatae, 4—5 mm longae; pedunculi breves axillares saepe gemini vel inter folia juvenilia apice ramulorum subracemosi, + setulosi, cum capitulo ovoideo vel subgloboso 1—1,5 em longi vel breviores vel rarius longiores; bracteae ` parvae, calyce longiores, lanceolatae, carinulatae, acuminatae vel aristu- latae, post flores delapsos persistentes; calyx minimus, parce ciliolatus; . eorolla 4-petala, parce puberula, 2 mm longa; stamina 4. — Brasilien: Rio de Janeiro, um 2000 m, im Hochwalde der Serra dos Orgãos, Strauch (Ernst Ule no. 4204. — Dez. 1896). Eigentümliche Art, auffallend durch die ziemlich lang gestielten 3 Blätter mit einjochigen Fiedern und die kurzen Köpfehenstiele. Viel. = leicht den Meticulosde anzuschließen. 14. Mimosa Schwackeana Taub. ex Glaziou in Bull. Soc. bot. Sat : mu Mém. 3b (1906), 184; fruticulus, ramulis tenuibus elongatis strigis- 3 adpressis, haud denáis deorsum versis obsitis, aculeis recurvis parvis dissitis LUN vel nullis (interdum ad basin foliorum geminis); petiolus brevis vel bre- ` | E vissimus (2—5 mm) vel subnullus, adpresse strigulosus, pinnae unijugae . parce hirtae 5—20 mm longae, foliola 10—23-juga, lanceolata vel oblonga, . obtusiuscula, margine parce ciliata vel subglabra; stipulae lanceolatae aeutae, parce ciliatae, 3—4 mm longae; pedunculi axillares obstrigulosi, ` tenues, 1—3 em longi; capitula subglobosa, parva; calyx minimus, corolla — glabra vel eeng EU 5 mm Pe a eet Minas Geraes, x Leguminosae amerieanae novae. nEÉ :2\ x 233 15.: Mimosa Widgrenii. Harms, nov. spec.; suffruticosa, caule erecto densissime longe patentim setoso (setis tenuibus + rufis), aculeis dissitis . brevibus recurvis obsito: rhachis cum petiolo setosa et parce aculeolata, 2—6 cm longa, pinnae 6—8.jugae, setulosae, 1—3,5 em longae, foliola 20—30-juga, lanceolata, margine setulosa, fere 3 mm longa; pedunculi saepe gemini axillares et in racemum terminalem digesti, setulosi, 1—2 cm longi, capitula ad 1 cm diam. vel ultra; bracteae lineari-lanceolatae anguste ` -spathulatae, acuminatae, fimbriatae; calyx minimus ciliatus; corolla 4-loba, subparce adpresse pubescens, apice subglabra; stamina 4. — — Brasilien: Minas Geraes (Widgren 1845). j Gehört wohl zur Sektion JM yriophyllae; auffällig dureh die dichte . Bekleidung mit abstehenden ziemlich langen dünnen Borsten. 16. Mimosa pectinata Kunth, Mim. (1819) 5,.t. 2; Benth. Rev. 396, .. . mo. 33. — Peru: Depart. Cajamarca, Prov. Jaen, Tal des Shumba, eines de rechten Nebenflusses des Chinchipe, 59 30' S., regengrünes Gebüsch, : 700 m (Weberbauer no. 6171 — April 1912; 1 m hoher Strauch, Filamente . blaßrosa). Tal des Huancabamba-Flusses bei Pucará und bei Las Huertas, 800—880 m (Weberbauer no. 7114 u. 7117 — Mai 1915). — Das mir unbekannte Originalexemplar stammt von Quito (Ecuador): obige Exemplare stimmen gut zu der Abbildung. ; i 17. Mimosa boliviana Benth. in Trans. Linn. Soc. XXX (1875), .. 396, no. 36. — Mimosa Kuntzei Harms in O. Ktze. Rev. gen. III. 2. (1898), 67. — Bolivia: La Paz (M. Bang no. 392; 1890); Rio Yuntas, 1600 m (O0. Kuntze; 1892); Süd-Yungas, Sirupaya bei Yanacachi, 16? s. Br. = 5. (0. Buehtien no. 214: XII. 1906; erreicht 3 m. Höhe, violette Blüten); p urs Comarapa, subalpines Gebüsch, etwa 2400 m (Th. Herzog no. 1920; — . April 1911; fälschlich von mir früher als M. conferta Benth. bezeichnet, ` Meded. Herb. Leiden £ 27, p. 34); Yungas, Plazula cerca de Yurupana, 1600 m (Stübel no. 37; 1876). — Peru: D>p. Amazonas, Prov. Chacha- = poyas, östliche Talwand des Marañon über Balsas (A. Maniek . m0. 4275. — Juni 1904, meterhoher Strauch, Blüten hellpurpurn). d Obwohl ich kein Originalexemplar der Art gesehen habe, glaube ich nicht — fehl zu gehen, wenn ich die oben genannten Exemplare zu der Art stelle, die von Bentham kenntlich beschrieben worden ist und sich durch | ziemlich dichte Behaarung und vieljochige längliche Blättchen "- eichnet. US) EE montana Kunth, Milos ( 1819) 31, t. 10: Benth. tov. 421, no. 202. — Peru: Depart. Piura, Prov. Huancabamba, Huancabamba, ? 10/—59 20 S., regengrüne offene Formation, aus Kräutern, Sträuchern, Kakteen, Foureroya und verwilderter Agave, 1900—2000 m (Weber- auer no. "6067 — April 1912; 1 m sai Strauch mit überhängenden |weigen, Filamente gelblichweiß). — Das mir unbekannte Original- xemplar stammt von Caxamarca ; Bentham gibt die Art noch für Ecuador an. ‚Ich habes das obige Exemplar nach der EC 19.3 Mimosa quitensis Bonth, l e. — Ecuador: In Kees rupes- 5 934 e H. Harms. — tribus interandinis (A. Sodiro; frutex v. arbuscula 3—5 m); Riobamba, 2800 m (A. Rimbach no. 149; 4 m hoher Baum, Blüten weiß). 20. Piptadenia Weberbaueri Harms, nov. spec.; arbor, ramulis glabris, | adultis cortice cinereo obtectis; foliorum rhachis cum petiolo fere medio glandula parva patelliformi obsito glabra 4—7 cm longa, inter pinnas summas glandula decidua instructa, pinnae 4—6- -jugae glabrae, 4—6 em . longae, foliola 25—40-juga, lanceolata, + falcata, acuta, nitidula, glabra, nervo medio margini antico multo propiore, 3—5 mm longa ; spicae axillares, solitariae, breves, densae, cylindraceae, cum pedunculo brevi 2,5—3,5 em' lóngae, bracteae minimae pilosae, oblanceolatae, apice dilatatae; calyx 5-dentatus, pubescens, 1—1,2 mm longus; petala 5, glabra, calyce fere duplo longiora, cum eo fere 2—2,3 mm longa ; stamina 10, alterna majore filamentis glabris, antheris apice glandula minima decidua instructis; ovarium stipitatum, hirsutum, stipite et stylo glabris. — Peru: Dep. Libertad, Prov. Pataz, rechte Talwand des Marañon über La Vina, 1900—2000 m (Weberbauer no. 7212 — Nov. 1916). Ausgezeichnet durch kurze dichte Ähren, behaarten Fruchtknoten, wenigjochige Fiedern mit schief lanzettlichen Blüttchen. 21. Bauhinia Augusti Harms, nov. spec. (Sect. Pauletia); frutex ramulis pubescentibus vel glabrescentibus; petiolus 0,5—1,5 cm longus puberulus vel glabrescens, lamina ambitu semiorbicularis vel suborbi- cularis usque latissime ovata basi + cordata, fere ad medium vel vix ad medium biloba (lobis + ovatis, obtusis vel rotundatis vel acutis), chartacea, supra glabra, subtus pubescens, nervis in utrcque lobo 3—4 curvato- adscendentibus subtus prominulis, reti bene conspicuo, 3—5 x 2,5—5 em; ` inflorescentia terminalis breviter paniculata, velutino-pubescens, pedicelli 5—10 mm longi, paullo infra basin receptaculi geniculati; calyx spathaceus cum receptaculo brevi infundibuliformi-cupulato 5—6 mm longo + D: bescens et 3 em vel ultra longus: petala 5, subaequalia, unum ceteris latius, ` oblanceolata vel anguste oblanceolata, basin versus angustata et breviter r unguiculata, glabra, 2—2,7 em longa; filamenta 10, parce hirsuto-pilosula, * MS antheris 8 (vel 10?); ovarium stipitatum, lineare, pubescens, stylo piloso, stipite parcius pilosulo. — Peru: Dep. Cajamarca, Prov. Jaen, 59 30^ bis 59 40^ S., 700—800 m, auf Hügeln bei der Mündung des Chinchipe in den Makas, regengrünes Gebüsch (A.Weberbauer no. 6224 — Mai 1912; 2 m hoher Strauch mit weißen Blüten). Wohl verwandt mit B. Weberbaueri Harms (in Englers Bot. Jahrb. . XLII (1908] 91), die jedoch schwächere Bebaarung, kleinere Blätter und breitere Blumenblätter hat. . . 292. Bauhinia Ruiziana Harms, nov. spec.; frutex, ramulis tenuibus E parce, puberulis vel glabris; petiolus 5—10 mm longus, puberulus vel. subglaber, lamina ambitu suborbicularis vel latissime obovata vel ovata. basi + cordata, fere ad medium vel ultra biloba (lobis + oblique ovatis, plerumque. obtusis), sı supra. glabra, subtus parce puberula usque subglabra, nervis in utroque ] lobo 3 (vel addito ı quarto extimo brevissimo), 1,5—3 em ` t tere aeq ta ; flores poliai Sg sopr N, pesti qms. Dem ET Zeg EA EE éen E Leguminosae americanae novae. II. ; . 235 longi, puberuli vel subglabri; calyx spathaceus, in alabastro obtusiusculus vel subacutus cum receptaculo brevi cupulato-infundibuliformi parce puberulus vel subglaber, fere 2—2,5 cm longus; petala oblongo-oblanceo- lata, basin versus angustata, breviter unguiculata, 3,5 cm vel ultra longa ; triede 10, parcissime pilosula; ovarium glabrum (vel subglabrum). — Peru: Ambo (Ruiz, 1795). . Von B. Augusti durch viel schwächere stellenweise fast fehlende Behaarung und breitere (wohl auch größere) Blumenblätter verschieden. Näher steht sie der B. Weberhaueri, die indessen durch die knorrigen Stengel und kleineren Blätter abweicht; immerhin wäre es möglich, daß sie später zu der Art gerechnet werden müßte, falls sich Übergänge finden sollten; bei B. Weberbaueri ist der Kelch in der Knospe deutlich zugespitzt. bei unserer neuen Art dagegen fast stumpflich. 23. Sclerolobium Weberbaueri Harms, nov. spec.; bar ramulis subangulatis puberulis; foliorum rhachis cum petiolo brevi (1—3 cm longo) 9—15 em vel ultra longa, puberula vel brevissime pubescens et pilis longioribus tenuissimis sparsis obsita, foliola 5—8-juga, brevissime petiolulata (petiolulo pubescente et sparse hirsuto), lanceolata vel lanceo- lato-ovata vel oblongo-lanceolata (rarius ovata), + obliqua, basi obliqua rotundata vel obtusa vel levissime emarginulata, apice longiuscule acu- . Winata, puberula vel subglabrescentia (pilis plerisque brevibus, longioribus - ‚parsis intermixtis), nervis lateralibus 4—9 adscendentibus, 3—9 x 1—3 em: paniculae multiflorae, rhachi et ramulis tenuibus puberulis vel pubescenti- . bus, spicis 2—4 cm vel ultra longis; flores subsessiles parvi 3—3,5 mm longi; bracteae in spicis juvenilibus emersi anguste lineari-lanceolatae . .pilosulae. 2—3,5 mm longae, serius deciduae; sepala cum receptaculo . brevissimo late cupulato pubescentia suborbieulari-ovata; petala fili- formi-linearia basi parce pilosula; filamenta 10 basi hirsuta; ovarium breviter stipitatum, dense hirsutum, stylo basi piloso, ceterum glabro. ER Peru: Dep. Loreto, Moyobamba, Savannengehólz, 800—900 m (A. Weber: bauer no. 4529, Aug. 1904; 15 m hoher Baum, Blüten weißlich, duftend). Nahe verwandt mit S. Uleanum Harms in Verk. Bot. Ver. Prov. Brandenburg XLVII, 1906 (1907) 168, davon verschieden durch die |. lang herausragenden Brakteen an der Spitze der Ähren und die zerstreut ue auftretenden, auch am Blattrand zu beobachtenden làngeren Haare, die . bei jener Art fehlen; bei S. Uleanum kommen nur kurze etwa gleichlange Haare vor, und man bemerkt an der SES der Ähren keine herausragenden En Brakteen. 24. Swartzia Weberbaueri Harms, nov. spec. (Sect. Cyathostegia): i frutex 2 m altus, ramulis adultis cortice cinereo obtectis puberulis vel glabrescentibus, juvenilibus villosulis; folia pinnata, breviter petiolata, . . rhachi pubescente 4—8 cm longa, foliola saepius alterna 7—12, brevissime . petiolulata, lanceolata vel oblongo-lanceolata, basi obliqua obtusa vel de obtusiuscula vel rotundata, apicem versus saepius angustata, apice anguste : Obtusiuscula vel.acuta, brevissime pubescentia vel puberula (juvenilia sericea), 9—5 x 0,5—1,5 em; racemi paueiflori vel pluriflori, rhachi 236 " H. Harms. subsericeo-villosula, 2—4 cm vel ultra longa ; calyx oblique late cupulatus, late obtuse 5-dentatus, in pedicellum pubescentem 3—4 mm longum (in fructu 5—6 mm) attenuatus, subsericeo-villosulus, 8—9 mm longus, demum basi eireulariter ruptus; petalum unicum, longiuscule (5 mm) unguiculatum, glabrum, late lanceolatum vel ovato-lanceolatum, obtusius- culum vel obtusum, + crispatum, 2—2,2 cm longum; stamina numerosa, ` filamentis glabris, basi partim coalitis, antheris lineari-lanceolatis; ovarium a ovulo unico; legumen junius longe stipitatum, semiobovatum vel semi- | — hunatum, ‘planum, latere dorsali rotundato, ventrali fere recto et anguste — earinato, basi in stipitem attenuatum, longe apiculatum, puberulum, cum * stipite et stylo 4,5 x 1,3 em. — Peru: Dep. Cajamarca, Prov. Cajabamba, zwischen San Marcos und dem Tale des Fiusseo s Crisnejas, 2300-—2500 m, regengrünes Gesträuch (A. Weberbauer no. 7216 — Nov. 1916); Blätter als Abführmittel, 2 m hoher Strauch mit CN Blüten. Nahe verwandt mit Sw. Matthewsii Benth., die aber größere Blüttchen und kleinere Blüten hat. ; 25. Swarizia Matthewsii Benth. in Hook. Icon. pl. XI (1867—71), t. 1064. — Peru: Dep. Cajamarca, Prov. Jaen, 5° 40' S., Berge westlich _ . von Jaen, 1000—1100 m, regengrünes Gebüsch (Weber bauer no. 6204 — < April 1912; 4 m hoch, bald Strauch, bald Bäumchen, Blüten weiß). 26. Swartzia jorori Harms in Meded. Rijks Herb. Leiden Nr. 27 (1915), 39. — Bolivia: Santa Cruz, Kampwäldchen bei Buena Vista, 500 m ü. M. (J. Steinbach in Herb. C. Osten, n.,16200. — Bis 5 m hoher Baum, Blüten gelb, Same rot in kurzen braungrünen Schoten); einh. Name: orori. — Die Art war zuerst von Th. Herzog aufgefunden worden (Umgegend von Sta. Cruz und Buenavista ).. : ‚27. Coursetia tephrodes Harms, nov. spec.; frutex ad 1 m altus, lanceolata, saepius oblongo-lanceolata, parva, basi rotundata, apice mucronulata, dense villosa, 4—7 mm. longa; stipulae lineari-setaceae, . 5—7 mm longae; racemi elongati, multiflori, pedunculo villosulo, 10—20 em ` longo, basi (4—7 cm) nudo, bracteae lineari-setaceae, 4—5 mm longae, pedicelli fere aequilongi vel paullo longiores; calyx cum pedicello sub- serieeo-villosulus, dentibus lineari-lanceolatis acuminatis, cum dente in- ` fimo 3—3, 5mm longo, 5—6 mm longus; corolla glabra, longe exserta, - pes ‚3cm longa, carina breviter rostrata, acuta. — Peru: Dep. Cajamarca, | Prov Cajabamba, zwischen Cajabamba und dem Flusse Crisnejas, regen- ` Gebüsch, 2700 m ‚(Weberbausr, no. 7214 - — Nov. 1916; 1x auch, Blüten rosa). ^ rmsii Ulbrich (in Fedde, Se m [1906], 12) durch etwas dichte weißlichgraue_ RIE I, kleinere Blättchen ER Se re E 1 m DI longe stipitatum, stipite pilosulo, adpresse pubescens, stylo recto glabro, - E orumulis adultis cortice sordide luteo-cinereo obtectis, juvenilibus incano- — 3 | "villosulis; folia elongata, dense incano-villosa, brevissime petiolata, rachi ` ` 1 Aë em longa, foliola plurijuga (10—20-juga), anguste oblonga vel ` Leguminosae americanae novae. III. | 2337 ramulis junioribus dense incano-villosis, demum glabrascenbibns: folia brevissime petiolata, + dense incano-villosa, rhachi 2—3 em longa, foliola 6—11-juga, obionga vel obovata, rarius late lanceolata, apice obtusa vel rotundata, mucronulata, 4—7 mm longa; stipulae lineares, 5—7 mm longae; racemi axillares pauciflori vel piuriflori, folium saepius superantes, .. rhachi 3—4 em.longa, villosa, bracteae lineares, deciduae, 4—6 mm longae, `. pedicelli 2—4 mm longi; calyx dense villosus, dentibus 5 linearibus tubo 3—3,5 mm longo longiores, cum dente infimo ad 8. mm longus; corolla glabra exserta; ovarium lineare, dense villosum, stylo superne brevissime barbellato, stigmate capitellato; legumen sessile vel subsessile, lineari- - _ lanceolatum, compressum, inter semina ad 10 lineis transversis depressis . notatum, villosulum, 5,5 x 0,6 em. — Peru: Dep. Apurimae, Prov. E ninos. zwischen Amoray und Safiaica, lockeres regengrünes Ge- sträuch (A. Weberbauer no. 7173 — Okt. 1915; bis 1 m hoher Strauch, Blüten erst grünlichgelb, dann rotbraun). Ausgezeichnet durch graue Behaarung und ziemlich große Blüten. 29. Cracea heterantha (Griseb.) Harms. — Tephrosia heterantha Griseb. Symb. Fl. Argent. (1879), 101; Hieronymus im 65. Jahresber. . Sehles. Gesellsch. vaterl. Cultur 1887 (1888), 255. — Cracca Kunizei Harms in O. Ktze. Rev. gen. III. 2 (1898), 69; in Engl.-Prantl, Pflanzenfam. Nacehtr. IIT. (1908), 166. — Neocracca Kuntzei (Harms) O. Ktze. l.c. 68: R. Fries in Arkiv för Bot. III. (1904), Nr.9. — Argentina: Prov. de Ca- tamarea, Rio de los Nacimientos (F. Schickendantz no. 101, IT. 1873; Original zu T'ephrosia heterantha Griseb.). — Bolivia: Camataqui, 2500 m, .. trockenes Flußbett und salpeterhaltige sonst beinahe vegetationslose . Talebene (K. Fiebrig no. 3059 — TI. 1904). Die Prüfung des Originalexemplars der Tephrosia heterantha ergab ` die Notwendigkeit, für Oracea Kuntzei den älteren Artnamen einzusetzen. . Die Kleistogamie wurde von Hieron ymus behandelt, der auch treffliche ` Zeichnungen der Blüten hinterlassen hat. Später hat dann Fries nach . .. eigenen Beobachtungen in der Heimat der Pflanze die Blütenverhültnisse — .. derselben eingehend geschildert. Mit Tephrosia hat die Pflanze meines | .. Erachtens nichts zu tun: schon die Nervatur der Blättchen spricht gegen die Zugehörigkeit. Dahingestellt sei es dagegen, ob es nicht ratsam jet, O. Kuntze und R. Fries zu folgen. und eine eigene Gattung anzu- ` ` erkennen, die allerdings in die nächste Nähe von Cracca zu stellen ist. .. Üracca heterantha (Griseb.) O. Ktze. Rev. gen. I. (1891) 175 bezieht ; sich auf dieselbe Pflanze, es ist aber damit eine Art der Gattung SC Tephrosia gemeint. . . 80. Amicia andicola (Griseb.) pU. Kis rwn E Griseb. x Symbol. Fl. Argent. (1879) 106. — Argentina: Prov. Salta, Umgebung des Nevado del Castillo (Lorentz u. Hieronymus no. 18 u. 132 — IIT. * 1873). — Die Art dürfte der Amicia fimbriata Harms nahestehen, hat ` on. schwüchere Wobaaxont und einzeln stehende Blüten. 238 J. Th. Henrard. . ^ XLII. Hubert Winkler, Urticaceae papuanae novae. lll). (Originaldiagnose.) 8. Elatostema ($ Pellionia) truneieola H. Winkl. nov. spec. — Herba epiphytica radicans parce ramosa. Caulis sublignescens glaber. Folia papyracea ovalia vel oblonga vel obovati-oblonga, breviter acuminta, basi acuta, vix inaequalia, integra, costis utrinque 6—7 ascendentibus penninervia, cystolithis linearibus notata, glabra, -- longe petiolata; stipulae lanceolatae caducae. Inflorescentiae 9 subsessiles fasciculatae. Flores 9 distinete pedicellati, 5-meri; perigonii segmenta usque ad basin libera, oblonga, acuta, denticulata, dentieulis glandulis deinde caducis terminatis, hyalina, squamulis singulis brunneis aspersa, apice dorso appendicibus segmentis cr. aequilongis caudati-cornuta; staminodia inflexa acuta, evoluta cr. quartam partem perigonii aequantia; nucula ovoidea, vix obliqua, rugulosa. Stengel 2—3 mm dick. Internodien 3—5 em lang. Blätter 6—15 cm lang, 3—7 cm breit, mit plumper, 8—12 mm langer Spitze; Blattstiel 1,5—4 em lang. Nebenblätter 5—7 mm lang, 1—1,5 mm breit. 9 Blüten- stand (nur einer vorhanden) etwa 10 mm im Durchmesser. 2 Blüten- . stiele 0,5—2 mm lang. Perigonzipfel ohne Schwanz etwa 2—2,5 mm lang. Frucht etwa 1,5 mm lang. Nordóstl Neuguinea: Sepik-Gebiet, Station Zuckerhut, 560 m ü. M., lichter Urwald, an einem Stamme mit Wurzeln kletterndes Kraut, Blüten grünlichweiß (Ledermann no. 7115 — 21. April 1912). Die Pflanze, die ieh erst nach der Drucklegung meiner "Übersicht über die Neuguinea-Urticaceen in Englers Bot. Jahrb. erhielt, weicht ` von allen übrigen Arten des Gebietes sehr ab; am nächsten steht sie viel- leicht E. Hoff mannianum H. Winkl., von dem sie sich aber schon durch die schlaffere Tracht, durch viele kurze Kletterwurzeln an allen Teilen des Stengels und dureh die kürzere, breitere, kürzer und plumper zuge- spitze Blattform unterscheidet. Während die 9 Blütenstände beider Arten wahrscheinlich sehr ähnlich sind, unterscheiden sich die 9 Blüten in allen . Einzelheiten. i XLII. L Th. Henrard, E yaguaronense spec. nov. aus Paraguay. Paspalum yaguaronense Henr., spec. nov. — Perenne, dense caespi- tosum. Culmi erecti, metrales et ultra, robusti, inferne diametro 6—7 mm, . teretiusculi, glaberrimi, laeves, striati, straminei, simplices, multinodes, nodis glabris fuscis. Vaginae inferiores hiantes, subcompressae, in- ferne laeves, superne, pilis e tuberculis ortis, dense hirsutae, striatae, sordide stramineae, intus pulchre moe superiores arctae, glabrae, ZS Vgl. e xv dE ba vm u. XVI (1919), S. 175. Paspalum yaguaronense spec. nov. aus Paraguay. 239 scaberulae. Ligula brevis, 2mm longa, truncata, margine fissa vel scariosa, ® plus minusve indurata, fusca, glabra, sed pilis longis albidis inter ligulam et laminam insertis ciliata. Laminae basilares stricte erectae, in parte inferiore quasi junciformes; pars junciformis cylindrica, cirea 40 cm longa, basi applanata, diametro circa 1 mm, intus medullosa, costis prominulis percursa, sensim in laminam 30 em longam abiens, pars superior 8—12 mm ‘lata utrinque sensim angustata, glabriuscula, marginibus scaberulis, supra obscure viridis, subtus glauca, nervo medio crasso persursa. La- minae caulinares ut in basilares sed pars junciformis brevior, superiores hon stipitatae sensim in vaginam confluentes. Panicula lineari-lanceo- lata, 20 cm vel plus longa. Racemi 11—13, secus axin communem soli- tarii, 1—21, cm inter se distantes, erecto-subpatuli, 7—12 em longi; |. Thachi leviter undulata, vel reetiuscula, scaberula, spiculis plus duplo ! angustiore, basi in axillis longe barbata, anguste viridi-marginata, mar- ginibus scabriusculis, pedicellos binos brevissimos gignente. Spiculae inordinate 3—4-seriales, seriebus 2 intermediis in unam subconfluentibus, | subimbricatae, obovato-elliptieae, glabrae, brunneae, 21, mm longae. R Glumae steriles subaequales, membranaceae: I valde convexa spicula paullo brevior, 5-nervis, II leviter concava, spieulam aequans, 5-nervis, straminea, dorso brunnea, marginibus inflexis paullo incrassatis. Gluma - fertilis (III) ovalis, obtusa, coriacea, valde convexa, gibba, 5-nervis, fusca, glaberrima , leviter longitudinaliter striata, nitens. — Hab. Paraguay; Yaguaron, in campis humidis, 27. Januar 1877, leg. B. Balansa, sine no., in Herb. Lugd. Batav. sub no. 908, 93—424. Diese Art ist nahe verwandt mit Paspalum plicatulum Michx., aber davon auf den ersten Blick durch außerordentlich lang gestielte Blätter verschieden, auch ist die zweite Hüllspelze zwar gegen die Ränder etwas Wulstig erhöht, doch daselbst ganz ohne Runzeln. Zwei andere Arten stehen ihr. nahe, Paspalum reticulatum Hack. und Paspalum guenoarum Arechav., beide mit sitzenden Blättern. Die erste Art ist sehr typisch ausgeprägt durch das Relief der Hüllspelzen (sie erinnern an den Panzer _ einer Miniatur-Schildkröte, wie Hackel bemerkt), die zweite Art ist durch sehr lange Scheinähren und sehr große Ährchen sofort zu erkennen. Paspalum quenoarum ist eine vernachlässigte Art. Hackel’s Paspalum Plicatulum var. robustum vermag ich nicht davon zu trennen, doch ist diese var. robustum nicht mit Paspalum plicatulum in Verbindung zu bringen und stellt eine davon ganz verschiedene Art dar, welche leicht kenntlich ist und Paspalum guenoarum heißen muß. Ekman bemerkt, daß dieses Paspalum guenoarum das Artenrecht nicht verdient; weshalb, ‚ist mir nicht verständlich, da die Pflanze sehr charakteristisch ist, viel kráftiger als Paspalum plicatulum und nur wenige (3—5) sehr entwickelte, groß- und reichblütige Scheinähren hat. Paspalum guenoarum Arechav. .. ist sehr schön in Balansa^s Sammlung vertreten durch folgende Exemplare: en Paraguay: Cerro Peron, prope Paraguari, locis graminosis, Balansa no. 79, 19. Februar:1874; Forêt de Pirayu, Balansa no. 79b, 27. Januar, ` . 1877; Yaguaron, Balansa no. 79c (forma latifolium), 27. Januar 1877; 240 J. Th. Henrard, s Guarapi, in pratis, Balansa no. 2951, Februar 1881; in regione lacus Ypacaray, Haßler no. 12496, Februar 1913. Paspalum guenoarum Arechav. var. vestitum Henr., nov. var. — Differt : a typo vaginis, laminis et culmorum (praesertim infra paniculam) pilis e tuberculis ortis longe molliterque hirsutis. Ligula propria glabra, pilis ` longis stipata. — Paragua y: Guarapi, in campis, leg. B. Balansa no. 2950, Februar 1881 in Herb. Lugd. Batav. sub no. 908, 93— 423. / XLIV. Th. Henrard, Eragrostis timorensis spec. nov. aus Indien. ` Eragrostis timorensis Henr., spec. nov. — Annua, dense caespitosa. Culmi erecti vel ascendentes, 5 dm vel plus alti, graciles, teretes, glaberrimi, toti foliati, 5—6-nodes, nodo superiore plus minusve prope medium culmi sito. Vaginae arctae, vel inferiores laxiusculae, internodiis breviores, teretiusenlae, glaberrimae, striatae, margine ciliatae. Ligula brevissima, glabra, truncata; laminae e basi aequilata anguste lineares, longe setaceo- acuminatae, planae, vel in sicco subconvolutae, 8—11 em longae, 1—3 mm latae, erecto-patulae, rigidulae, tenuinerves, praeter pilos raros supra basin marginis ortos, glabrae. Panicula lineari-lanceolata, contracta sed laxiuscula, circa 25 em longa, 1 cm lata, basi vagina summa inclusa, rhachi communi laevi, ramis elongatis solitariis capillaribus glabris, etiam in axillis. Spiculae 5—7-florae, longe pedicellatae, compressae, 3—4 mm longae: ^ rachilla articulata, internodiis ebarbatis. Glumae steriles inaequilongae e subaeutae, apice paululum barbulatae, glumae fertiles compressae, sub- A patentes, subtruncatae, breviter mucronulatae, 3-nerves, nervis lateralibus . marginem approximantibus, tota superficie strigulosae; paleae bicarinatae: . longe ciliatae. ; geg 7, Migula. Timor, Coepang, Apr. anno 1803 legit Rob. Brown, eX Herbario Musei Britannici, in Herb. Lugd. Bat. sub no. 908, 98-578 et no. 908, 88—50. —— x Diese in bezug auf die Form der Rispe sehr charakteristische Art 8°- hört zur Sektion ,,Cataclastos'* und zeigt im Bau der Áhrchen nahe Ver- S ee E. plumosa Link), E. viscosa Trin., E. riparia Steud., E. Warmingi* 1 1 M 3 4 A 1 É 1 | ~ wWandtschaft mit Eragrostis ciliaris (L.) Link. Andere Arten, welche ` ` CH hierher gehóren, sind E. aspera (J acq.) Nees, E.amabilis (L.) W. et Am ock and Agnes Chase, Grasses of the West Indies ` Hack. und E. lonina Hitche. et Chase. Die letzte Art ist nach Hitech- ' — cock und Chase!) mehrjährig. Alle übrigen Arten sind annuel, auch ` Art scheint einjährig zu sein, obwohl die mir vorliegenden Exemplare ` ` Innovationen haben, doch ist das Wurzelsystem sehr gering und die — Panicum pseudovirgatum spee. nov. aus Laos. 241 Eragrostis amabilis (und verwandte Arten E. viscosa und riparia) unterscheiden sich hauptsüchlich durch die Seitennerven der Deckspelzen welehe vom Rande entfernt, wührend sie bei E. ciliaris dicht dem Rande genähert sind. Bei E. aspera ist die Rispe groß und ausgebreitet und sind die Astwinkel behaart. E. Warmingü hat abgestutzte ganz stumpfe Deckspelzen und weicht, wie auch Æ. leonina, durch die ganz anders ge- baute Rispe ab. E. ciliaris hat kurze Äste und Ährchenstiele. Unsere Pflanze, ob- gleich in den Áhrchen mit E. ciliaris nahe übereinstimmend, weicht im Bau des Blütenstandes sehr beträchtlich ab und ist eine gute, auf den ersten ER leicht kenntliche Art. 7 Lv. J.Th. Henrard, Panicum pseudovirgatum spec. nov. aus Laos. Panicum pseudovirgatum Henr., spec. nov. — Planta aquatica, perennis, rigida. Culmus (unicus tantum suppetit) strictissime erectus, cum panicula circa 2 metralis, simplex, fere arundinaceus, 4-nodis, nodis glabris pallide stramineis vel nigris, summo nodo infra medium culmi sito, teres laevis, glaberrimus. Vaginae foliorum basalium a culmo solutae, glabrae, explanatae, sordide griseo-stramineae, chartaceae, ex- Siccatae persistentes; vaginae foliorum culmorum culmum laxe am- Pleetantes, striatae, internodiis longiores, superne praesertim prope collum et in margine pilis e tuberculis enatis gaudentes, cetera glabrae. Ligula 3—4 mm longa, in parte inferiore fusca, plus minusve indurata, in parte superiore albo-hyalina, in pilos longos dissoluta. Laminae ad 60 em longae, anguste lineares; convolutae, rigidae, in parte inferiore junciformes, fere sine parenchymate, diametro 11, mm, intus medullosae, costis pro- minulis percursae, extus glaberrimae, laeviusculae, superne ad margines scaberulae, pars superior convoluta, vi explanata ad 4 mm lata, extus laevissima, intus scabriuscula, marginibus spinulis tenuissimis instructa, nervis validis 15—19 confertis percursa. Panicula pro planta maxima, ampla, diffusa, lucida, in specimine a me examinato basi (anthesi) longe . Vaginata, 1,3 m longa, internodio infimo va lde elongato, 40 cm longo, E superioribus sensim deerescentibus, zhachi stricta, inferne subrotundata, . unilateraliter sulcata, superne angulata, scaberula, ramis omnibus elongatis, . infimis velut sequentes semiverticillatis, superioribus binis vel singulis, . Subpatulis, inferne nudis, superne angulatis, scaberulis, modo rhacheos -communis ramulosis, ramulis omnibus singulis, inferioribus iterum ramu- ` losis. Spiculae ad extremum ramulorum singulae vel laxe aggregatae, ` longiuscule pedicellatae, pedicellis angulosis, glabris, scabris, ad apicem Sübeupuliformibus, lanceolatae, acutae, hiantes, 3,8—4 mm longae, circa imm latae, viridi-violaceae. Gluma I, basi amplectens, spiculam aequans, nervis. vel sub-7-nervis, nervo medio superne scabro, lineari-lanceolata, ——— aristata, cum arista 1 mm longa, 4 mm longa: gluma u ovato-lanceolata, Ch ! Repertorium specierum novarum, XVIIL. (18. X. 1922) — LE | m 16 E 242 J. Th. Henrard. convexa, obtuse acuminata, sub-7-nervis, nervis laevibus, quam I paullo brevior, 315 mm longa; gluma III quam II paullo brevior, 3 mm longa, ovato-lanceolata, acuminata, sub-9-nervis, nervis laevibus, in axilla paleam hyalinam ipsa breviorem late lanceolatam, binervem, 2 mm longam, marginibus inflexis fovens; gluma IV fertilis lanceolato-elliptica, obtusa, 2 mm longa, albido-flava vel flavo-grisea, nitida, leviter striolata fere laevis. Palea eam aequans, flavida, uitida. — Hab. Indo-China gallica; Laos, Bassin d'Attopeu, expedition du docteur Harmand, janv. 1877, in Herb. B. Balansa sub nomine Panicum virgatum L. var. in Herb. Lugd. Batav. sub no. 908, 92—1687. Diese bisher nicht, beschriebene Art ist von Balansa (Catalogue des graminées de l'Indo-Chine frar eise in Journal de Botanique IV [1890], “p. 141) als Varietät von Panicum virgatum L. schon angegeben aber nicht spezifisch unterschieden worden. Nach dem Originalexemplar Balansas in seinem Privat-Herbarium, jetzt im Besitz des Leidener Rijks-Herbariums, ist die Pflanze deutlich eine von Panicum virgatum L, ganz verschiedene Art und obwohl dem Nord-Amerikanischen Panicum virgatum habituell etwas ähnlich durch die von Balansa selbst angegebenen Unterscheidungs- merkmale sofort zu erkennen. Balansa, ein äußerst scharfsinniger Beobachter. der sich um die Agrostologie sehr verdienstlich gemacht hat, bemerkt bei seiner Pflanze: „Voisin du Panicum virgatum. Yl en diffé-e surtout par sa glume inférieure dépassant la supérieure. La panicule est en outre plus ample, plus diffuse, les épilets plus petits. Aber es gibt noch mehr Merkmale, um beide Arten voneinander unterscheiden zu kónnen, man vergleiche dafür die Be- schreibung des Panicum virgatum von Hitchcock und Chase, The North American Species of Panicum (1910) Seite 89. ` ` ` XLVI. J. Th. Henrard, Trichopteryx Stolziana spec. nov. en i aus Nyassaland. Triehopteryx Stolziana Henr., spec. nov. — Annua, pumila, 10 cm alta, simplex vel basi ramosa. Culmi graciles usque ad apicem vaginati, saltem in speciminibus a me visis. Foliorum vaginae dense pilosae. ` La- minae ovato-laneeolatae 145—114 cm longae, plus minusve 4 mm latae; acutae, utrinque pilosae; superiores erecto-patentes, inferiores falcatim recurvatae, marginibus crassis undulato-crispatis. Ligula ad lineam longe ciliatam reducta. Panieula ovata, cireiter 2 em longa, ramulis capillaribus, subflexuosis, adpresse hirsutis, pedicellis 1—1 1 mm longis. Spiculae vix 4 mm longae. lanceolatae, aureo-flavae. Gluma, I lanceolata. acuta, trinervia, juxta marginem paueisetulosa, pilis tuberculis insidentibus ` dorso substrigulosa, gluma IT et IIT aequilongae, quam I subduplo longiores, ` angustae, acutae, trinerves, scabriusculae, ambae glabrae, gluma II in axilla paleam A&bortivam fovens, gluma IV tenuiter hyalina, involuta, barbulata, apice bifida, inter dentes in setas longas producta, arista genieu- - W. Limprieht, Neue Pedicularis aus Ost-Tibet. 243 lata, infra genu torta, adpresse scaberula, 1 cm longa. Palea sublanceolata. Caryopsis ignota. — Hab. Africa oriental, Nyassa Hochland, Kyim- bila, 1600 m s.m. 15. V. 1912, leg. A. Stolz no. 1269 in Herb. Lugd. Batav. sub. no. 918, 143—492. Diese zierliche annuelle Art stimmt habituell sehr mit Trichopteryx elegantula Stapf aus Westafrika übereint), unterscheidet sich aber da- durch, daß die erste Hüllspelze nur am Rande sehr wenig mit steifen . Haaren besetzt ist, während bei T'. elegantula alle drei Hüllspelzen mehr oder weniger dicht solche Haare tragen. Die zweite und dritte Hüllspelze sind bei unserer Art gleich lang und die dritte ist nicht zugespitzt, ohne Grannenspitze. T. elegantula hat ungleich lange zweite und dritte Hüll- spelzen, die dritte ist länger, lang zugespitzt mit aufgesetzter Grannen- spitze. Außerdem sind bei 7'. elegantula E EE glatt und kahl, bei unserer Art anliegend behaart. XLVII. W. Limpricht, Neue Pedicularis aus Ost-Tibet. 12). 1. Pedieularis lamarum Limpr. f. nov. spec. — (Verticillatae Superbae.) Erecta, 3—4 pedalis, caule stricto, crasso, simplici vel superne parce ramoso tereti fistuloso, foliis quadratim verticillatis, petiolis basi dilatata confluentibus, superiorum in vaginam brevem connatis, lamina oblongo- lanceolata, pinnatisecta, segmentis lanceolatis pinnatifidis et mucronato- dentatis, florum verticillis paucis remotis, calyce subsesseli, membranaceo, ventre fisso, dorso semibifido, laciniis latissime ovatis apice brevissime 2—3 dentatis, dentibus deltoideis integris; corollae purpureae tubo recto calycem triplo superante, galea brevissime adunca, suberostri, ante apicem bidentata, labio inferiore galea duplo breviore, rotundato, valide biplicato, antice trilobo, lobo medio minore, haud prominente, lateralibus minutis, Semirotundis; filamentis glabris. Capsula vix e calyce exserta, rotundato- ovoidea, oblique mucronata. — Ost-Tibet: Dawo (Ressenyi) um das Lamakloster Bélo retschó westlich Tschi sse tsung, 4050 m (no. 1949 in Limpricht: Bot. Reis.]. c. p. 485 als P. cyathophylla Franch. bezeichnet). In Habitus und Größe der P. rex Clarke außerordentlich ähnlich, von ihr aber durch die nicht knorpelig geränderten Blättchen, die purpurne Blütenfarbe, die etwas eingebuchtete Mittellippe und die kahlen Filamente verschieden. — Es ist nicht unwahrscheinlich, daß P. lamarum mit P. Lipskyana Bonati in Bull. Soc. Bot. France LVII. Mem. (1910), p. LVITI (= P. rex Clarke var. purpurea Bonati in Bull. Soc. Bot. France LV (1908), p. 311. — Soulie no. 2063) identisch ist. ` . ..9. Pedicularis eyathophylloides Limpr. f. nov. spec. — (Anodontae Verteillatoe 3 Robusta, ultrapedalis, caule parce hirsuto, saepius e Fasi 1) Stapf in Hooker’s Icones Plant, ser. 4, IV, pl. 2394. .?) Nachtrag zu: W. Limpricht, Botanische Reisen in den Hoch- EE Chinas und Ost-Tibets. (Fedde, Rep. Beib. XII, 1922. Preis | e Wegen SE , o id 244 W. Limpricht. ramoso, foliis radicalibus longiter petiolatis, caulinibus 3—4 verticillatis in vaginam laxam connatis, limbo lanceolato-lineari, pinnatipartito, lobis laneeolatis, serrato-dentatis, mucronatis, basi lata in rhachi insi- dentibus; floribus magnis, paucis, in foliorum superiorum vaginam sessi- libus, calyce 5 dentato, dentibus herbaceis, ovato-lanceolatis, pinnatilobis. acutis; corollae tubo 3—4 em longo, labio galeam- superante, rubro, tri- lobo, medio longiore, longiter prominente, lobis lateralibus rotundatis: galea atrorubra, concava, cucullata, brevi, haud bidentata, erostri: filamentis glabris. — Ost-Tibet: Dege-Göntschin, Talhänge bei Kolo ndo. 3850 m (no. 2148 sub P. cyalhophylla Franch. in Limprieht: Bot. Reis. l. c. p. 214 u. 485). Von der habituell sehr ähnlichen P. eyathophylla Franch. durch die Form der Blütenkrone und das Fehlen des leicht sigmoiden Schnabels gut zu unterscheiden. 3. Pedieularis Lingelsheimiana Limpr. f. nov. spec. — (Bidentatae verticillatae.) Vix pedalis, herba viscosa. Caule superne ramoso, parce piloso, foliis imis ternatis, reliquis oppositis vel ternatis lanceolatis vel elliptieis longe petiolatis pinnatisectis, segmentis ovatis pinnatipartitis. lacinulis inciso-dentatis, mucronatis. Floribus in omnibus ramis verti- cillatis, bracteis pinnatisectis, calyce campanulato, 5 dentato, dentibus inaequalibus duobis majoribus rotundatis inciso serratis, revolutis, corollae rosene tubo intra calycem infracto et eum triplo superante, galea sub- areuata, apice rotundata, dentibus ante angulum inferiorem acutum ab- euntibus, distinetissimis subulatis, labio galeam parum superante, lobis depresse rotundatis medio prominente paulo longiore, filamentis superne pilosis. — Ost-Tibet: Dege-Göntschin, Talhänge bei Kolo ndo, 3850 m (no. 2148a als P. Dee Franch. in Limpricht: Bot. Reis. l.. €- p. 485 (1922). Aus der Verwandtschaft von P. szetschuanica Max., von dem es aber durch das Fehlen der endständigen Ähren, die achselständigen Blüten und den stark verästelten Stengel abweicht. 4. Pedienlaris angustiflora Limpr. ". nom. nov. — p. 485 l. c. lies: P. stenantha Franch. in Bull. Soc. Bot. France, XLVII (1900). 35. nicht P. stenantha Franch. in Bull. Soc. philom. Paris, 8. sér. III (1891). 149. Die Angabe Franchets ‚Corolla rubescens“ ist "Allerdings für die getrockneten Exemplare zutreffend, in frischem Zustande aber sind die Blüten gelb. Der Name „stenantha“ muß übrigens für diese Species. weil schon vergeben, umgeändert werden. Ich schlage für diese, der chi- KN nesischen P. versicolor Wahlenberg nahestehende Art Pedieularis angusti- SS Nora Limpr. f. nom. nov. vor. <> 5. p. 486 1. c.: Pedicularis spec. — da Tibet: Dawo, Tal von : Lum po, am Gletscher des SIlhà tschem Ja, 5000 m (n. 2031a) ist ein Eine kümmerliches M von P. rcr T Limpr. f. (— P ranch. Tepic SE G. Brause: Filiees novae domingenses. 245 XLVIII. G. Brause: Filices novae domingenses. 1..Lindsaya Abbottii Brause, spec. nov. — Eulyndsaya. Rhizoma? Petiolus stramineus- nitidus quadrangularis, 1—1,5 mm crassus 32 cm et ultra longus, glaber. Lamina ambitu subovata, e basi truncata pinna terminali lateralibus simili, in specimine 13 cm longa abrupte terminata, ca. 35 em longa 32 cm lata, membranacea semipellucida supra flavovirens opaca infra paullo pallidior utrinque glabra, bipinnata; pinnis! 4—6-jugis arcuato-patentibus, superioribus sessilibus infimis 1-jugis petiolatis (petiolo 1,7 cm longo), ambitu lineari-lanceolatis e basi paullo angustata sensim acuminatis, maximis (infimis) 19 em longis 3,3 em latis, 4 cm (superioribus) — 8 cm (infimis) inter se distantibüs, pinnatis; pinnis dimidiatis e basi recte truncata (rachi parallela) subtrapeziformibus apice subrotundäto, margine toto integro, anterioribus (ad pinnae! apicem versus) inter- mediisque approximatis, posticis subremotis subsessilibus, maximis (intermediis) 1,7 cm longis basi 1 em latis; rachi costisque petiolo similibus quadrangularibus stramineis, nitidis, glabris; nervis furcatis vel dicho- tomis. Sori lineam continuam secundum marginem superiorem apicemque . subrotundum formantes. Provincia de la Vega; sea level to 300 m alt. — Coll. W. L. Abbott, Jan. 28—Febr. 7, 1821, no. 824. Steht L. Lancea (L.) Bedd. wid L. montana Fee nahe. Bei ersterer ist die Form und Stellung der Fiedern! eine andere; bei letzterer ist die dunkelgelbe, oft rötliche Farbe des Blattstieles und der Costas sofort in das Auge fallend und die Form und Stellung der Fiedern T weichen auch ab. 2. Diplazium Leonardi Brause, spec. nov. — Rhizoma? Petiolus brunneus subnitens 40 em longus, usque ad basin anguste alatus, ca. 4 mm ` Crassus, squamis brunneis oblonge triangularibüs longissime acuminatis, |. usque ad 1,4 cm longis basi 2 mm latis margine integro instructus. Lamina .. linearis basi truncata vix angustata ad apicem versus pinna terminali | œa. 6cm longa basi 6,5 cm lata pinnatifida subabrupte acuminata, papyracea > | utrinque glabra, supra olivacia subnitens infra pallidior 75 em longa = . usque ad 25 cm lata, pinnato-pinnatifida; pinnis in specimine 19-jugis, summis 1,5 cm infimis 7 cm interse distantibus, omnibus — infimis 1-jugis . . . deelinatis exceptis — subhorizontalibus, alternis, superioribus subsessilibus : 5 ceteris (petiolo usque ad 0,5 cm longo) petiolatis, ambitu oblonge triangu- . laribus subcaudato-acuminatis, maximis (intermediis) 15 cm longis basi .. 2,8 cm latis, usque ad alam costalem ca. 0,5 em latam pinnatifidis; seg- mentis linearibus arcuato-acutis, faleatis margine leviter crenato incurvato, sinu acuto subangusto disjunctis, basilaribus maximis usque ad 1,5 cm . . longis 0,3 em latis; rachibus costisque petiolo similibus brunneis anguste alatis squamulisque brunneis + praeditis; venis lateralibus plerisque simplicibus, ceteris furcatis, semipellucidis usque ad 9-jugis. Sori usque m "eg costulae continui lineares, utroque apap eren submediam ` 246 : G. Brause. laminae partem oceupantes. — Haiti: vicinity of Furcy, about 1300 m alt. — Coll. E. C. Leonard, Mai 26—Juni 15, 1920, no. 4598. Gehört in die Gruppe D. D Herminieri Fée, ist aber durchaus eigen- artig und eine selbständige Art. 3. Diplazium Urbani Brause, spec. nov. — (F. D. conchati [Fée] J. Sm. affinitate.) Rhizoma? Petiolus brunneus subnitens 35 em longus, usque ad basin anguste alatus, ca. 3,5 mm crassus basi usque ad 6 mm incrassatus squamisque brunneis nitentibus usque ad 1,8 cm longis basi 2 mm latis, linearibus longissime acuminatis cincinnatis -margine integro dense in- Structus, sursum squamas similes sed decrescentes gerens. Lamina ob- longe ovata basi truncata paullo angustata ad laminae apicem versus pinna parva 1,8 em longa 0,5 em lata abrupte terminata, membranacea semipellueida utrinque glabra, supra glauca subnitens infra flavovirens, pinnato-pinnatifida; pinnis in specimine 13-jugis, summis 2 em, infimis 9 em inter se distantibus, superioribus patentibus, intermediis horizontali- bus, infimis 2-jugis recurvatis, superioribus alternis reliquis, suboppositis, breviter petiolatis, ambitu ‚lineari-lanceolatis basi truncata paullo an- gustatis, in apicem erenatum vel repandum acuminatis, maximis 17 em longis, 3,5 em latis, usque ad alam costalem 2—3 mm latam pinnatifidis; segmentis linearibus arcuato-acutis, faleatis margine leviter serrato ineurvatoque, sinu rotundato 1,5—5 mm lato disjunctis, basilaribus minimis intermediis maximis usque ad 1,8 em longis, 0,7 cm latis; rachibus costisque petiolo similibus brunneis, anguste alatis squamulisque brunneis + prae- ditis; venis lateralibus simplicibus vel furcatis apice incrassato segmenti marginem non attingentibus semipellucidis, usque ad 9-jugis, 1,7—2 mm inter se distantibus. Sori ca. 7-jugi, costulae subeontinui, infimi longissimi. lineares usque ad 2 mm longi, summi brevissimi maturitate rotundi. — Haiti, vieinity of Mission Fonds Varettes, about 1000 m alt. — Coll E. C. Leonardi, April t7—Mai 4, 1920, no. 3919. — Mai 26—7une 15, 1920, no. 4595. . | Auffallend bei dieser Art sind die kurzen, dicht an der Costula stehenden Sori, welche sich von den unteren nach den oberen zu verkürzend, die obersten bei voller Reife nur noch in rundlicher Dryopteris-Form erscheinen lassen, so daß der Zweifel entstehen kann, ob hier ein Diplazium oder das Dryopteris-subgenus L^ptogramma. vorliegt. Der Habitus von D. eonchatum ist ähnlich, aber dieses ist in der Blattfläche und Fiedern größer, die Fiederabschnitte länger und schmäler, die Sori ganz andere. Mts . 4, Asplenium Abbottii Brause, spec. nov. — Rhizoma? Petiolus 20 em longus, fuscus, ca. 1,3 mm crassus, basi usque ad 5 mm inerassatus paleisque ferrugineis linearibus vel triangularibus capillariter acuminatis usque ad 5 mm longis, basi usque ad 0,7 mm latis, margine integro dense obteetus, cetera in parte glaber, usque ad basin anguste alatus. Lamina ambitu e basi truncata subovata, abrupte in pinnam terminalem latera- libus similem transiens, textura papyracea supra olivacia infra pallidior utrinque glabra semipellueida, pinnata ; pinnis in specimine 6-jugis, summis Filices novae domingenses. 247 paullo brevioribus exceptis fere aequilongis, 7—9 cm longis, e basi cuneata, superiore in parte subauriculata, lanceolatis longissime acuminatis, bre- viter petiolatis, alternis, 2—3,5 cm inter se distantibus, margine undulato vel levissime serrato; rachi angustissime alata, glabra, infra fusca; costis viridibus: venis lateralibus approximatis, bifurcatis, supra prominentibus. Sori ramo antico fureaturae impositi, angusti, nec costam nec pinnae marginem attingentes in specimine usque ad 6-jugi, basin apicemque pinnae negligentes. — St. Domingo: vicinity of Sanchez, Samana Penin- sula; sea level to 300 m alt. — Coll. W. L. Abbott, Nov. 29— Dec. 12, 1920, . no. 114a. Steht zwischen A. juglandifolium Lam. und A. riparium Liebm. 9. Asplenium Samanae Brause, spec. nov. — Rhizoma? Petiolus 12 cm longus, tenuis, semiteres supra canaliculatus, usque ad basin anguste alatus, viridis, glaber. Lamina membranaceo-subcarnosa, flavo- virens utrinque glabra, e basi truncata vix angustata ambitu subquadran- gularis in pinnam terminalem lateralibus sub similem sed pinnatifidam (in specimine monstrosam, bifidam) abrupte transiens, 23 cm longa, 10 cm lata, pinnata; pinnis in specimine 9-jugis, omnibus — summis 1-jugis paullo brevioribus exceptis — subaequilongis, breviter petiolatis, alternis, € basi infra costam cuneata supra truncato-aurieulata ambitu oblongo- - lanceolata, apice longe acuminato acute terminatis, margine leviter. serrato (auricula crenata), maximis 5,5 cm longis 1 em latis, superioribus horizontalibus, inferioribus 4—5-jugis declinatis, 1,3—2,8 cm inter se distantibus; rachi petiolo simili tenui, viridi, alata, glabra; venis lateralibus Obliquis apicem serraturae vix attingentibus supra prominentibus, fur- . eatis, approximatis. Sori ramo antico furcaturae impositi, longi, costam . Vix attingentes sed usque ad pinnae marginem fere porrecti, usque ad 9-jugi . (auriculam plerumque negligentes). — St. Domingo: vicinity of Sanchez, Samana Peninsula; sea level to 300 m alt. — Coll. W. L. Abbott, Nov. 29— Dec. 12, 1920, no. 114. Gehört zu der Verwandtschaft von A. riparium Liebm., beide ähneln sich besonders in der Gestalt der Fiedern. Die vorliegende Art unter- scheidet sich aber auf den ersten Blick durch den Gesamthabitus des Blattes, durch die verhältnismäßig weite Auseinanderstellung sämtlicher Fiedern und die zurückgebogene Stellung der unteren 4—5 Fiederpaare. Gg Merkwürdig ist eine Monstrosität an der Scheitelfieder des einzigen vorliegenden Exemplars. Etwa 1 cm über der Fiederbasis teilt sich die . Fieder in zwei ziemlich gleiche, 5 em lange, fein zugespitzte Fiederteile, die aber nicht nebeneinander, sondern zum größten Teil aufeinander liegen, so daß das Ganze wie eine normale Scheitelfieder aussieht und man nur durch die etwas auseinandergehenden Fiederspitzen auf die zweiköpfige_ 2 Mißgeburt aufmerksam wird. In beiden Köpfen gehen die Sori bis in die "äußerste Spitze (wie in den normalen Fiedern) hinauf. KE 248 K. Dinter. * XLIX. Index der aus Deutsch-Südwestafrika bis zum Jahre 1917 bekannt gewordenen Pflanzenarten. XI. her Regierungsbotaniker K. Dinter. (Originalarbeit.) 1127. H. erassinervia Engl Bot. Jahrb. XXIV. 500. — (Syn. Ana- phrenium crassinerve Engl. — Syn. Heeria Dinteri Schz. Bull. Herb. Boiss. Ser. II. III. 822.) — N.: Zw. Dabaigabis und Gründorn, Pearson 3150; Tschaukeib, Pearson 4458; bei Gründorn, Pearson 4564 u. 3209; K1.-Karas, Jutta Dtr. 3184; Rote Kuppe, Dir. 1127. — H.: Okahandja Wilhelmsberg, Dtr. 74, Marl. 1353: Franzfonteiner Kalkberge, Dtr. 2635; Gaub, auf dem alten Geysir, Dtr. 2462: Gammams, Dtr. 824. Die Zugehörigkeit der H. Dinteri zu H. crassinervia steht für mich außer allem Zweifel. Ein Baum, der im heiütrocknen Klima der Lüderitzbuehter Wüste bei ca. 25 mm jährlichem Regenfall sowohl wie bei gelegentlich 1000 mm Regen des Klimas von Gaub gleichmäßig häufig vorkommt, muß notwendiger- weise, je nach seinem Standort, eine sehr wechselnde Art der Behaarung haben. Auch die Länge der Laubblätter ist sehr variabel, sie schwankt zwischen 4 und 10 em bei den Exemplaren der beiden genannten Standorte. 1128. H. dispar (Presl) Engl. in DC: Monogr. Phan. IV. p. 359. — N.: 20 km nórdl. Ramansdrift, Pearson 4531, 4057 1129. H. hereroensis Schz. in Bull. Herb. Boiss. Ser. Il. VIII. 637. 1130. H. insignis O. K. Rev. Gen. 152. — (Syn. H. paniculosa O. K. — Syn. Rhus mueronifolia Sond.) — = omudarega (otjih.) — H.: Otavi, Dtr. 2338; Otjozonjati-Ongandjira, Dtr. 2782a; Okanakasewa, Dtr. 641; Neitsas, Tsumeb, Dtr. — N.: Im Bastardlande, Dtr.; Gameros, Grooterley- Achenib, Dtr. — var. retieulata Schz. — H.: Osire, Dtr. 482. Im ganzen Gebiet bildet die Art durch Rhizome sich vergrößernde Kolonien von ca. 1 m Höhe, im Norden außerdem aber bis 6 m hohe, 25 cm dicke Bäume (so bei Otavi und Venterspost). Die Blätter findet man ebenso häufig in Quirlen zu Dritt, als auseinandergezogen bis zur Wechselständigkeit- Auf sehr tiefsandigem Boden der Omaheke sind die Blätter oft weichsammtig behaart. 1131. H. namaönsis Schz. et Dtr. Bull. Herb. Boiss. Ser. II. IM. 823. — Afr. austr. — N.: Keetmanshoop, Dir. 1218; Gubub, Dtr. I. 924: KL-Karas, Jutta Dtr. in herb. Dtr. 3200. 1132. H. Rangeana Engl. Beitr. z. F. v. Afr. ee 343. — N.: Obib, Range 584. 1133. H. Rautaneniana Schz. Bull. Herb. bue Ser. II. VIIE. 637- 1134. Helichrysum amboense Schz. Bull. Herb. Boiss. VI. 561. — Afr. Drop, — A: Olukonda, Rautanen 162. | 1135. H. argyrosphaerum DC. Prodr. VI. 174. — Afr. austr. — H.: Okahandja, Dtr. 260; Salem, Dtr. I, 106. — N.: Rehobotth, Gürich 82. = T36. *H. aromatieum Dtr. sp. nov. — N.: Aus, Dtr. 1070. Halbstrauchige, aufrechte, sparrig verzweigte Art mit wenigblütigen, schmutzigweißen Kópfehen von angenehmem aromatischem Perish, aus der Verwandtschaft von H. See Hiern. o, Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. 249 1137. H. benguellense Hiern Cat. Welw. Pl. Afr. 1. 564. — var. lati- folium Sp. Moore. — H.: Tsumeb, Dtr. 3016; Okahandja, Dtr. 565: Salem, Dtr. ' d 1138. H. De Less. Syn. Comp. 275. — Afr. austr. — N.: E Dünen b. Inachab, I. 1180. 4 1139. H. cerastioides DC. Prodr. VI. 171. — Afr. austr. — H.: Wind- hoek, Dtr. 266. 854; Farm Hoffnung, Dtr. 853. Die Art hat einen sehr starken, nieht unangenehmen Gerueh nach Lakritzen. 1140. H. Dinteri Sp. Moore Bull. Herb. Boiss. Sér. IT. IV. 1016. — Adr. trop. — H.: Waterberg, Dtr. 387. 5 1141. H. gariepinum DC. Prodr. VI. 174. — Afr. austr. — N.: Aus, Dtr. 1062: Jakalskuppe, Dtr. 1238; Range ohne Standort 161. Felsgeröll am Pietab im Klinghardtgebirge, Dr. Schäfer 516. Alle von mir gesammelten oder von anderen Sammlern gesehenen Exemplare waren stets ohne Zweifel einjährig, nie perennierend, wie Harvey angibt. 1142. H. gracile Moeser. — H.: Grootfontein, Dtr. I. 666, 3000. 1143. H. herniarioides DC. Prodr. VI. 170. — Afr. austr. — H.: Okahandja, Dtr. 256. — N.: ?, Dr. Schäfer 224. — ` 1144. H. leptolepis DC. Prodr. VI. 170. — (Syn. H. damarense O. Hoffm. Engl Bot. Jahrb. X. 275.) — H.: Okandu, Dtr. 22; Tsumeb, Dtr. 3002; Karibib, Marl 1287; Kamkoichas, Gürich 137. — N.: Range 353. 1145. H. Marlothianum O. Hoffm. Bot, Jahrb. X. 275. — Afr. austro-occ. — H.: Usakos, Marl. 1211. 1146. *H. Engelianum Dir. sp. nov. — H.: Moltkeblick 2300 m Höhe, Dr. Engel in herb. Dtr. 1566. Kurze. dichte. dem Gneißfels dicht angedrückte Polster bildende dicht weißfilzige Art. mit schönen roten Köpfchen, sehr ähnlich denen von H. cerastioides, aus dem sie wohl hervorgegangen ist. E 1147. H. obtusum (Sp. Moore) Moeser. — N.: Lüderitzland, Range = 24i; Rote Kuppe, Dtr. 1035: Aus, Dtr. 1080. | "E 114$. H. Rangei Moeser. — N.: Range 779. E 1149. H. roseo-niveum Marl. et O. Hoffm. Bot. Jahrb. X. 275. — Afr. austro-oecc, — = südwestafrik. Edelweiß. — H.: Haigamchab und Hussab, Marl. 1212: Goanikontes, Gürich 142; in Seitentälern des Kan ` bei der Station Kan im Halbschatten unter überhängenden Felsen, Dtr. E 1150. H. seleranthoides Sp. Moore Bull. Herb. Boiss. Ser. II. IV. |. 1016. — Afr. trop. — N.: Kl.-Karas, Dr. Schäfer in herb. Dtr. 1302: Pe Range 734. 41151. H. Zeyheri Less. Syn. Comp. 309. — Afr. austr. — N.: ode bei Aus, Dr. Schäfer 355. = 1153. Helinus ovatus E. Meyer in "De 2 Pfl.-Docum. 190. — H.: : : Okahandja, Wilhelmsberg, Dtr. 60: Otjisondu, Püschel in herb. Dtr.; . Otavifontein, Omeg.: Waterberg, Dtr. I. 389. — ade 1153. H. spartioides Engl. — (Syn. Marlothia esas. Engl. Bot. _ Jahrb. X. 39. — Syn. Otjihina oheva.) — = Seifenmutter (otjih.). — B: : Otavi, ‚Dir. 830: EE Püschel i in herb. Dtr.: € Beete Bin; T 250 K. Dinter. Aris-Aukas, Dtr. 830. — N.: Schaaprivier, Dtr. 1904; Kl.-Nauas— Hoachanas, Dtr.; Rehoboth-Aub, Dtr. Die tiefgehenden holzigen, sehr starken Wurzeln enthalten reichlieh ein Saponin, 1154. Heliophila desertieola Schltr. in Engl. Beitr. Fl. Afr. XLE. 413. — N.: Aus, Dtr. 1086; Unterer Oranje, Steingröver 1, 2; Letterkop in den Tsumibbergen, Bdh olro 400; Inachab, Dtr. 923. 1155. Heliotropium albiflorum Engl. Bot. Jahrb. X. 267. — Afr. austro-oce. — H.: Großbarmen, Marl. 1416. l 1156. H. curassavicum L. Sp. Pl. 130. — H.: Swakopmund, Dtr. — N.: Sandfischhafen, Marl. 1171; Seeheim, Dtr. 1216; Achenib, Dtr. 2685. "Eine echte Halophyte, deren Blätter je nach dem Salzgehalt des Bodens dünner oder dicker sind. Sie wird beim Trocknen stets tiefblausehwarz. 1157. H. inconspicuum Dtr. in Beitr. Fl. v. Atr. XL. p. 530. — H.: Otjitus, Dtr. 653 u. 876; Osona, Dtr. ; 1158. H. Kuntzei Gürke in Kuntze Rev. Gen. III. II. 205. — Afr. austr. — H.: Otjituo, Dtr. 884. 1159. H. lineare C. H. Wright in Dyer Fl. Cap. IV. 2. 9. — N.: Kowas, Dtr. 2656; Achenib, Dtr. 1160. H. Oliverianum Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 268. — Afr. austro-occ. — H.: Zwartbankberge, Stapff; Namib, Belck 55; Herero- land, Schz. 1161. H. ovalifolium Forsk. Fl. JURE Arab. 38. — Geront. trop. — . N.: Range 450. — H.: Swakopmündung, Dtr. 162; Otjisondu, Püschel in herb. Dtr. 592; Otavi, Dtr. 938; Osire, Dtr.; Okahakana, Dtr. I. 143. im A.: Olukonda, Bh 827, 829. 1162. *H. pseudostrigosum Dtr. sp. nov. — H.: Dorstrivier, Dtr. 159. — N.: Leberrivier b. Seskamelboom, Dtr. 2062; Marientbal, Dtr. . Ein bis 1, m hoher holziger Halbstrauch mit in langen Streifen sich lósender, glatter emen gamers. Blütenstánde und Blätter wie bei H. strigosum. ` . M63. H. Steudneri Vatke in Österr. Bot. Zeitschr. XXV. 167. — Afr. trop. — H.: Okahandja, Dtr. 128. 1164. H. strigosum Willd. Sp. Pl. I. 743. — Afr. eb Belutschistan, Australia. — H.: Waldau, Dtr. 383: Omusema, Dtr. 334 1165. H. supinum L. Sp. Pl. 130. — Eur. austr. „Afr. da. Oriens. — N.: Sandverhaar, Dtr. 1196. 1166. H. tuberculosum Boiss. Fl. Orient. IV. 147. — N.: Range Tku H.: Wilhelmstal, Dtr. 236. 1167. H. tubulosum E. Mey., DC. Prodr. IX. 537. — N.: Range 707; Garub, Dtr. 1058. — H.: Jakalswater, Dtr. pe Usakos, Marl. 1214; Hereroland, Lindner; Rautanen 248. 1168. Hemizygia Dinteri Briq. Bull. Herb. Boiss. II. IIT. 992. — Afr. austr. — H.: Otjivero (10 km östl. Orumbo), Dtr. I. 1320 1169. H. Höpfneri Briq. Bull. Herb. Boiss. Ser. IT. ur 994. — Afr. trop. — Heo en 85. : Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. : 251 1170. H. serrata Brig. Bull. Herb. Boiss. IT. III. 996. — Afr. trop. — À.: Omupanda, Rautanen, Wulfhorst 1. 1171. Heringia mirabilis (Ag.) J. Ag. Alg. med. (1842) 68, Viertelj. 1911. 56. — N.: Walfischbay, Dtr. 1172. Hermannia abrotanoides Schrad. Hort. Goetting. 17. t. 11. — Afr. austr. — N.: Quartel b. Rehoboth, Dtr. 2176; Witvley b. Kalk- fontein, Dtr. — H.: Farm Hoffnung, Dtr. 972; Nordausläufer der Auas- berge, Dtr. 1868. . 1173. H. affinis K. Sch. Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 180. — Afr. austro-occ. — N.: Zwischen Lüderitzbucht und Aus, Schz. 1174. H. amabilis Marl. Bot. Jahrb. X. 42. — Afr. austro-occ. H. Kan, Dtr. 2802; Heikamgab, Marl. 1213: Soris-Soris, Gürich 51; Salem, Dtr. 1175. H. arenicola Engl. in Bot. Jahrb. XXXIX. 590. — H.: Pforte (km 82 d. alt. Bahn), Dtr. 160. 1176. H. asperieaulis Dtr. et Engl. Bo . Jahrb. Bd. 55. p. 366. — N.: Quartel bei Rehoboth, sandig-lehmige Grassteppe, Dtr. 2163. —. 1171. *H. atrosanguinea Dtr. sp. nov. — H.: Waldau, Dtr. 551; Otjihua, Dtr. 551. — N.: Kuibis, Dtr. 1182: Büllsporter Fläche, Dtr. Gehört in die Verwandtschaft der H. modesta, doch unterscheidet sie sich von dieser durch die dunkelblutrote Farbe ihrer Blüten, durch deren Größe, sowie den wundervollen Weingeruch. Im Gegensatz zu der einjährigen H. modesta ist H. atrosanguinea ausgesprochen perennierend. Im trockenen Zustande wird die Art, wenigstens von jemand, der sie nicht schon : im lebenden Zustande gesehen hat, sehr leicht mit H. modesta verwechselt. 1177a. H. bicolor Dtr. et Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 373. — H.: -Okahandja im Rivier, Dtr. 85; Waldau, Dtr. 450. Steht der H. pulchella sehr nahe. 1178. H. braehypetala Harv. Fl. Cap. I. 202. — H.: Okahandja, < Dtr. 277; Quaaipüts, Dtr. I. 209; Brakwater, Dtr. I. 1534. — N.: Ried- mond-Rehoboth, Graf Pfeil 175, Koes-Riedmond, Pfeil 139; östl. Betha- nien, Range 1026; Stauchs Farm Harebis, Engl. 6581. 1179. *H. Brandtii Engl. sp. nov. — H.: Otavi, Dtr. 725. Steht. wenn nieht identisch mit ihr. der H. hereroensis außerordent- lich nahe. 1180. Hh. ehrysanihemitclia E. Ae. Fl. Cap. I. 264. — (Syn. H. pauci- folia Turcz. ) — N.: Zwischen Aus und Oranje, Schz.; Namaland, Schenck 342; Tsirub- -Grasport, Schenck 124; Aus-Garub, Dtr. 1116; zw. Lüderitz- ` bucht und Oranjefluß, Pohle. .. MH$0a. H. eineraseens Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 356. — N.: Doorns, auf Dolomit, Range 286: ‚41181. H. comosa Burch. ex DC. Prodr. I: 493. — N.: Ohne Standort, Lu Pohle; Quartel, Dtr. 2175. — H: Otjivero, Dtr. 2732. Nordausläufer ; . der EN ee Dtr. 1854. = __ _ H82. H. complieata Engl. in Bot. Jahrb. XXXIX. 590. — H.: Dorst- L e Dermo o. 2 | 252 K. Dinter. 1183. H. damarana Bak.' f. Journ. Bot. 1901, 127. — Afr. trop. Es ist so gut wie zweifellos, daß diese Art, von der ich leider die Be- schreibung nieht besitze, sich unter neuerem Namen unfer den hier aufgezáhlten Arten versteekt, oder besser, daß sie dureh einen neueren Namen unrecht- mäßigerweise verdeckt wird.- 1183a. H. deserticola Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 366. — N.: Tsirub, Range 1105; auf Kalkflächen bei Kuibis, Schäfer 359. — 1184. H. Dinteri Schz. Bull. Herb. Boiss. VI. 748. — Afr. austr. — N.: Zwischen Aar und Zachanabis, Dtr. 6. 1185. H. Elliottiana Harv. (sub Mahernia) in Fl. Cap. IH. 589. — H.: Hereroland, Miß Elliott; Waldau, Dtr. 323; Okahandja, Dtr.; Spitz- koppjes, Dtr. I. 27. — N.: Kl.-Aub im Bastardlande, Dtr. 2205. 1186. H. Engleri Schz. — (Syn. H. Dinteri Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. 590.) Nach Schz.’s Beschreibung sehr nahe mit H. hereroensis Schz. bzw. H. Brandtii und H. brachypetala verwandt. 1187. H. filipes Harv. Fl. Cap. I. 206. — H.: Otjimbingwe, Marl. 1309; zw. Ubib und Potmine, Gürich 127. — var. elatior K. Sch. in Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 235. — A.: Olukonda, Schz. 1185. H. fruticulosa K. Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 233. — Air. austro-oce. — N.: Seeheim, Schäfer in herb. Dtr. 1261; Jakalrivier, Schz.: Guldbrandstal und Karakois, Schz.; Berseba, Schz.; Inachab, Dtr.; Leberrivier b. Seskamelboom, Dtr. 2060: Aus, Dtr.: Gubub, Dtr. I. 1078. 1189. H. gariepina E. et Z. Enum. 49 var. dentata Engl. Bot. Jahrb. Bd. 55. p. 364. — N.: Narib, Dtr. 2997; Kanus, Dtr. 2997; Sandberg- drift, Range 1558; Aus, Schz.: Sandbett bei Dassiefontein, Pearson 7906; Dabaigabis, Pearson 4294. — var. integrifolia Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 364, — N.: Rote Kuppe, Dtr. 1124; Koviesberge, Range 177; Sandverhaar. Engl. 6696; Grasport, Dtr. 1076; Jakalskuppe, Range 882. 1190. *H. glabripetala Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 355. — N.: Kuibis, Dtr. 1246; Range 958: Aus, Dtr. 1061; Gr. Karasberge, Range 553; an däin 35, 36: Narudas, Pearson 8222. am Aukam, Pearson 47: 1191. H. Kier K. Sch. Verh. Bot. Ver. Brang. XXX. 232. — Afr. austro-oce. — A.: Olukonda, Schz. 1192. *H. glandulosissima Engl. in Bot. Jahrb. 55. p. 370. — H.: Station Pforte km 81 der alten Bahn auf angewehter Düne, Dtr. 181. : 1194. H. Gürkeana K. Sch. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 231. — ar . Afr. austro-oce. — A.: Omandongo, Schz. |... 1195. H. Helianthemum K. Sch. in Engl. Bot Jahrb. X. 44. — He : ; Usakos, Marl. 1237, 1238. 1196. H. hereroensis Schz. in E Naturf. Ges. Zürich "n 1910. p. 242. — (Syn. ? H. Brandtii Engl.) — H.: Sende Flächen am i Waterberg, Dtr. 355; Otavi, Dr po a es — Sehr nahe mit / H. brachypetala verwandt. SE See e M962a. H. intri au 1 Bot. Jahrb. 56. EN EE Be : F Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. 253 . 11%. *H. Juttae Dtr. et Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 356. — N.: Bull- sporter Flüche, Dtr. 2098 auf steifem Lehmboden der Meere AR. Steppe. + 30 em hohe unverästelte perennierende Art mit langovalen, grob- gezähnten Blättern und goldgelben, im Verblühen rotbraun werdenden Blüten in terminalen lockeren Blütennständen. Während alle bisher aus D.-S.-W.-Afr. bekannt gewordenen gelbblühenden Arten kleine Sträucher oder Halbsträucher sind oder wie H. chrysanthemifolia eine Annuelle, ist diese Art eine echte Staude mit grundständiger Blattrosette. 1 198. H. leucophylla Presl. Bot. Bemerk. 20. — Afr. austr. | ; Diese an irgendeiner Stelle für D.-S.-W.-Afrika angegebene Art ist wohl g in der Englersehen H. cinerascens oder H. glabripetala aufgegangen. 1199. H. Lindequistii Engl. in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. 589. H.: Waldau, Dtr. 321; Oberer Swakop b. Okaharui, Dtr. db Tu XD - Dtr. 3389; Steinhausen, Dtr. 2784; Okamita, Dtr. I. 5 1199a. H. longieornuta Engl. Bot. Jahrb. 55. p. Md — N.: Kuibis, Range 959. 1199b. H. longiramosa Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 362. — H.: Groot- fontein, Engler 6240. , 1200. H. Lugardi N. E. Br. Kew Bull. 1909. Nr. 3. — H.: Otavi, Dtr. 902; Tsumeb, Dtr. 2480; Grootfontein, Dtr.; Okatjimane 3408. : Die Art steht schon durch ihren Habitus der H. modesta sehr nahe. doch ist sie sofort an der Purpurrosafarbe ihrer Blüten zu unterscheiden. Es ist die einzige Art dieser Gruppe mit dieser Blütenfarbe. N. E. Brown glaubt sie am besten mit der Marlothschen H. amabilis vergleichen zu können, die auch in diese Verwandtschaft gehört, doch diese hat sehr große weiße, im Grunde rote Blüten. Der Vergleich mit H. modesta liegt viel näher. Man muß sie lebend gesehen haben, um sie im troekenen Zustande sofort wieder zu erkennen. 1201. H. limiaeopsis Dtr. et Engl. Pot. Jahrb. 55. p. 376. — H: . Aehab b. Gameros, Dtr. 2693; Enguruwau, Dtr. 3388. Durch fadenförmig dünne bis 40 em weit kriechende kahle Stengel mit ovalen bis 8 mm langen kahlen Blättern und sehr kleine, glockige Blüten von rótliehgelber Farbe ausgezeichnete Art, die ausschließlich in Kalkpfannen in der unmittelbaren Nachbarschaft von Scirpus-Arten vorkommt. : 1202. H. Mildbraedii Dtr. et Engl. in Engl Bot. Jabrb. XXXIX. . 590. — H.: Otjihua b. Okahandja, Dtr. 457; Spitzkoppjes, Dtr. 11. Engler gibt noch 522 als H. Mildbraedii sowohl als auch als H. pseudo- - Mildbr aedii an. Es ist leicht möglich, daß meiner Nr. 522 = H. pseudo- . Mildbraedii ein Exemplar von H. Mildbraedii beigemengt war, vielleicht auch absichtlich beigelegt zur Bequemlichkeit des a für den .Be- = e: * 1203. H. minutiflora Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 361. — H.: Gneiß- T hügel bei km 12 der Pad Okahandja-Otjisazu, Dtr. 948; Farm Hoffnung, Dtr. 948. — N.: Schäfer 1307; Kanus, Dtr. 3067; Gubub, Dtr. 1084; SE Hermann 29; Keetmanshoop, v. Trotha 153; Tschaukaib, Marl. 4653; KI. -Karas, Schüfer 20, 1307; zw. Stolzenfels und Rietfontein, m Pfeil 92. 254 K. Dinter 1204. H. modesta Planch. Ann. Se. Nat. Ser. IV. III. 292. — Afr. trop. — N.: Voigtsgrund, Mehnert; Gubub, Dtr. 1082; Azab, Dtr. 3062. — H.: Otjihua, Dtr. 413; Waldau, Dtr. 431. — var. elatior K. Sch. subvar. virgatissima Engl. — N.: Satansplatz, Dtr. 2038. — var. tsumebensis Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 368. — H.: Tsumeb, Dtr. 3008. 1204a. H. patellicalyx Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 358. — N.: Bunt- feldschuh, Dr. Schäfer 501; Granitberg zw. Prinzenbucht und Bogenfels Dr. Schäfer 601. 1205. *H. Pseudomildbraedii Dtr. et Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 369. — H.: Waldau, Dtr. 522; Wilhelmsberg b. Okahandja, Dtr. 2566; km 12 der Pad Okahandja-Otjosazu, Dtr. Im Halbschatten unter überhängenden Felsen. Steht der H. Mildbraedii sehr nahe, unterscheidet sich indessen von ihr auf den ersten Blick durch den schlaffen, dünnen Stengel, größere grünere, viel schwächer mit Sternhaaren besetzte Blätter, dünnere und längere Blüten- stiele und gelbe, nur halb so große Blüten. H. Mildbraedii hat schmutzig- rosafarbige Blüten. 1206. H. pulchella Lin. f. Suppl. 302. — N.: Aus, Dtr. 1081, 1129; Kl.-Aub im Bastardland, Dtr. 2205; Gubub, Dtr. I. 1075 1207. H. Schinzii K. Sch. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 235. — (Syn. H. geminiflora Dtr. et Engl. in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. 587.) — Nordkalachari: ! goa, Schz. — H.: Okahandja, Dtr. 250; ohne Standort, Dtr. I. 1526; Brakwater, Dtr. I. 1526. 1908. *H. Seineri Engl Bot. Jahrb. 55. p. 371. — H.: Otjitjika, Dtr. 2871; Epata v. Trotha, Seiner 284. — var. latifolia Engl. l. c. — H.: Otjozondjou, Seiner 459; Aris-Aukas, Dtr. 725. 1208a. H. Seitziana Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 370. — N.: Sandv erhaar, feste Dünen, Dtr. 1178, Dr. Schäfer 285. 1209. H. solaniflora K. Sch. Bot. Jahrb. X. 43. — Afr. austro-occ. — H.: Am Swakop, Marl. 1200; Pforte, Dtr. 185; Jakalswater, Dtr. 204; km $81 d. ‚alt. Bahn (Station Piorte; Dtr. 180; Schluchten des Kan, Dtr. I. 1495. 1210. H. spinosa E. Mey. in Drege 2 Pfl.-Docum. 192. — Afr. austr. — N.: Garub, Dtr. 1052; Gubub, Dir. 1077. 1211. H. spinulosa Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 365. — N.: Inachab auf Sandsteinplateaus, Dtr. 1212. H. stellulata K. Sch. Bot. Jahrb. X. 42. — Afr. austro-occ. — N.: Rehoboth, Gürich 79. -` 1213. H. strieta Harv. Fl..Cap. I. 206. — Afr. austr. —N.: Kl.-Kara, J. Dtr. 3202; Garub, Dtr. 1053; Aus, Marl. 1535; Gubub, Dtr. I. 1074. 1214. H. tenella Dtr. et Schz. in Vierteljahrschr. d. Naturf. Ges. Zürich Jahrg. 1910. p. 241. — H.: Waterbergplateau, Dtr. I. 354. Die Kee Art ist nahe verwandt mit H. Mildbraedti, hat aber ziegel- rote Petalen. 1215. H. tenuipes Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 363. — H.: An der Quelle von Haobes, De Er in herb. Dtr. 1439. Ptlanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. 255 1216. H. truneata Schz. in Vierteljahrschr. d. Naturf. Ges. Zürich 1910, 241. — N.: Grasport, Dtr. 1087. 1217. *H. Vetteri Engl. Bot. Jahrb. 55. p. 376. — H.: Otavital, Dtr. 616, I. 657: Gaub, Dtr. 2397. Die sehr interessante Art mit an die Erde fast angedrückten ovalen, gekerbten, meist dunkelkupferroten Blättern und kleinen orangegelben Blüten wurde mir in Kapstadt als H. depressa N. E. Br. Kew Bull. 1897, 245 bestimmt. 1218. *H. violifolia Engl. sp. n. — H.: Groß-Barmen, Dtr. 542. Ausgezeiehnet durch ziemlieh groBe gelblichgrüne Blüten. 1219. H. windheekiana Engl. in Bot. Jahrb. XXXIX. 588. — H.: ‘Farm Hoffnung, Dtr. 984; Nordauslüufer der Auasberge, Dtr. 1869; Otjamangombe, Dtr. 3338; — N.: Quartel b. Rehoboth, Dtr. 2162. 1220. Hermbstaedtia argenteiformis Schz. in Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 209. — (Syn. Celosia Tönjesii Schz. in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. III. 8 [44]. — Syn. C. argenteiformis Schz. in Ergl. et Prantl Nat. Pfl.- Familien III. la. 100.) — H.: Okahandja, Dtr. 31; Hereroland, Nels; Belck 33. 45, Gürich 126, Fleck 732; Kaoko, Belek 45a. — A.: Wulfhorst 25, Tönjes 19. — N.: Rehoboth, Fleck 35, 174a, 653, 939; Quartel, Dtr. 2154. — var. oblongifolia Schz. — H.: Ameib, Belck 33. à 1221. H. damarensis C. B. Clarke in Th.. Dyer Fl. Trop. Afr. VI. I. 26. — H.: Ohne Standort, Een; Otavifontein, Omeg. — N.: Nord- Anias, Brüuer. 1222. H. Fieckii C. B. Choke in Th. Dyer Fl. Trop. Afr. VI. I. 28. — (Syn. Celosia Fleckii Schz. Bull. Herb. Boiss. Sér. 2. IIT. 8.) — N.: Reho- both, Fleck 35, 939. 1223. H. glauca Reichb. ex Steud. Nom. ed. IT. I. 152. — Afr. austr. — . N.: Seeheim—Kalkfontein km 93, Dr. Schäfer 1271; Kl.-Karas, Jutta Dtr. 3214; Granitberg> südl. Klein-Karas bei km 112, Dr. Schäfer 346. 1224. H. linearis Schz. in Verh. Bot. Ver. Brand. XXXT. 210. — H.: Grootfonteiner Bezirk, Schz. 1. 1225. H. longistyla C. B. Clarke in Th. Dyer Fl. Trop. Afr. VIL L 28. — H.: Ohne Standort, Een. 1226. *H. ovata. Dtr. "b fiov. — H.: RD: Dtr. 643; Otjimavare, Dtr. Unterscheidet sieh von allen übrigen bisher bekannten deutsch süd west - afrikanischen Arten, die alle linealische, lanzettliche oder schmalspatelfórmige Blätter haben, durch für die Gattung außerordentlich breite (3 em.zu 8 cm) Blätter, sowie durch den Mangel jeder Verästelung. 1227. H. recurva C. B. Clarke in Th. Dyer Fl. Trop. Afr. VI. I. 25. — H.: Otjimbirgwe, Fischer 27. ; 1228. H. seabra Schz. in Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 209. — (Syn. Celosia scabra Schz. in Engl. et Prantl. Nat. Pfl.-Familien TII. 1a. 100.) — A.: Olukonda, Schz. 3; Rautanen 74, 52. 1229. *H. Schäferi Schz. et Dtr. sp. nov. — N.: Gawachab an der Seeheim-—Kalkfonteiner Bahn, Dr. Schäfer. : 256 K. Dinter. 1230. H. Sehinzii C. B. Clarke in Th. Dyer Fl. Trop. Afr. VII. 27. — (Syn. Celosia linearis Schz. Bull. Herb. Boiss. V. App. III. 64 [zum Teil].) — A.: Ondonga, Rautanen 73. 1231. H. spathulifolia J. G. Bak. in Th. Dyer Fl. Trop. Afr. VI. I. 29. — (Syn. Celosia intermedia Schz. in Engl. Bot. Jahrb. XXI. 179, 180.) — H.: Haigamchab, Marl. 1205; Nels 62; Salem, Dtr. I. 117: Otjim- bingwe, Lindner. — N.: Rehoboth, Fleck 177a. : 1232. H. transvaalensis Lopr. in Engl. Bot. Jahrb. XXX. 105. — Nama- und Hereroland (Engl. Pfl.-Welt Afr. III. Heft 1. p. 128). 1933. Heteromorpha arborescens Cham. et Schlecht. ? — H. Winhoek Dtr. 997; auf Glimmerschieferkoppen auf Farm Voigtland, Dtr. I. 876. Die Bestimmung ist durchaus unsicher, da Sonder nur von ganzrandigen und dreizähligen Blättern sprieht, während unsere Pflanze zwei Fiederpaare und ein Endbláttehen hat. 1234. Heurnia oculata Hook. f. Bot. Mag. 6658. — Afr. austr. — H.: Ohne Standort, Een; Omburo, Dtr. I. 1415: Omaruru, Okahandja und Outjo, Dtr. : 1935. H. zebrina N. E. Br. in Fl. Cap. IV. I. 921, Dtr. in Neue u. wenig bek. Pfl. — N.: Kanus: im Geiabtal, Dtr. Die Heimat der prachtvollen Pflanze war bisher nicht bekannt. N. E. Brown hat sie beschrieben nach einem aus Zululand erhaltenen Exemplar, von dem bisher nieht bekannt wurde, von wo aus es dorthin gelangt war. Bei der außerordentlichen Verschiedenheit des Klimas des südlichen Nama- 'andes und des Zululandes ist das wilde Vorkommen der Pflanze im letzteren Lande so gut wie ausgeschlossen. 1236. Heurniopsis deeipiens N. E. Br. Journ. Linn. Soe. xvi. 111 Afr. austr. — H.: Windhoek, Dtr.; Okahandja, Dtr. 3170. : Keet- | manshoop, Le es 1237. Hibiseus —— L. Mant. II. 258. — Afr. austr. — H: ^ Otjikuara-Okabarvi, Dtr. 3309; Farm Hoffnung, Dtr. PE 1238. H. atromarginatus E t Z. Enum. 38. — H.: Otjimbingwe. . Marl. 1414. ` = 1239. H. caesius diteke in Bot. Zeit. VII. 850. — (Syn. H. Gibsoni Stocks Fl. Cap. I. 587.) — H.: Grootfontein, Dtr. 2346; Onguati, Dtr- 2833; Otavi, Dtr. 624: Karibib, Marl. 1428: Otjenga, Dtr. I. 601. — var mieropetalus Gürke in Abh. Bot. Ver. Brand. XXX. 179. — H.: Groot- fontein, Schz. 207. =. 1240. H. calyeinus Willd. Sp. Pl. III. 817. — (Syn. H. calyphyllus - Cav. Diss. V. 283. t. 140.) — N.: Rehoboth, Fleck 202. — H.: Ohne Stand- ds ort, MiB Kolbe. — A.: Ondonga, Rautanen 402. Cus det. A eannabinus L. Syst. ed. X. 1149. — H.: Okahandja, Dtr. 15 und 1. 511; Waterberg, Dtr. 1814, I. 522, 51la. — N.: Kuddis, Fleck a 207a. - — A.: Ondonga, Rautanen. — m. ne in LY Iter, nub. 86. — A.: Oohama, Kepertorium Europacum et Mediterraneum. Herausgegeben von Prof. Dr. er n P. No. 32/33. =: Band. dé. Okt. 1922. L. (CX XV). R.Pilger, Über die Formen von Plantago major L. Plantago major L. Spec. Pl. (1753), 112. Plantago foliis ovatis glabris, nudo seapo tereti, spica flosculis, im- bricatis. Habitat in Europa ad vias. P. officinarum Crantz Inst. Rei Herb. II (1766) 329; P. lati folia Salisb. Prodr. Stirp. (1796) 46. Wichtigste allgemeine Literatur. Hayne, Getr. Darst. Arzneykunde gébr. Gew. V (1817) (13) T. 13; Roemer et Schult., Syst. Veg. III (1818) 111; Wallroth, Sched. Crit. ad Fl. Halens. (1822) 62; Roth, Enum. Pl. —. German. I. 1. (1827) 440; Koch, Syn. Fl. German. (1837) 596, 2. Aufl. (1844) 685; Barnéoud, Monogr. Plantag. (1845) 10—11; Ledebour, Fl. Rossic. ITI (1846—51) 476; Decaisne, in DC. Prodr. XIII. 1 (1852) 694—695; Reichenbach, Deutschlands Flora XVII (1855) 61 T. 1128 Fig. I. IIL.:- Ph. Wirtgen, Beiträge zur rheinischen Flora 3. Über eine neue Plantago, in Verh. nat. Ver. Rheinl.-Westf. XXVI (3. Folge VI.) (1869) 20—34; Beguinot, in N. Giorn. Bot. Ital. N. S. XV (1908) 216—228, XVIII (1911) 323—325, T. 12; Rouy, Flore de France X (1908) 133—135; K. Schumann, Prakt. morph. syst. Bot: (1904) 275—280; Pilger in Engl. Bot: Jahrb. L (1913) 202—204. P. major ist der typische Vertreter der Sektion Polyneuron Decne., deren Arten ausgezeichnet sind durch vielsamige Kapsel, durch das ab- gestutzte, allermeist kurze Rhizom bei Fehlen einer Pfahlwurzel, sowie dureh breite, vom Stiel mehr oder weniger abgesetzte Blattspreiten. Die Sektion ist am artenreichsten in Ostasien entwickelt; die dort vor- kommenden Arten sind alle mit P. major nahe verwandt, kónnen aber doch mit ihr nicht vereinigt werden. P. major selbst hat auch einige ost- asiatische Formen (vgl. R. Pilger, Die Arten der Plantago major-Gruppe in Ostasien, in Notizbl. Botan. Gart. und Mus. Berlin-Dahlem Nr. 72, Bd. VIII [1922], 104—116). Verwandt, aber spezifisch gut getrennt ist die nordamerikanische P. Rugelii Decne., die durch lang konisch ver- schmälerte Kapsel, deutlich gestielten Kelch, verschmälerte Kelchblätter, größere Samen (6—7 Samen, 1,5—2,25 mm lang) ausgezeichnet ist; in Vorderindien verbreitet ist die charakteristische P. erosa Wallich, die östlich bis Osttibet und China reicht. Etwas weiter ab stehen zwei ein- ander nahe verwandte javanische Arten, P. rubens Hassk. (P. Hasskarlii Repertorium specierum novarum. XVII. (15. X. 1922) 17 (32) 258 R. Pilger. 498 Decne.) und P. incisa Hassk.; beide haben an der Basis zottige Brakteen, für P. rubzns ist die starke Entwicklung des Rhizoms bemerkenswert. P. major ist von außerordentlich großem Formenreichtum und heutigen Tages von universeller Verbreitung. Das ursprüngliche Areal wird sich über Europa und Nordasien erstrecken, vielleicht auch über Nord- amerika. Es wird für Nordamerika angegeben, daß P. major erst ein- geschleppt worden ist und sich als Unkraut immer weiter verbreitet hat, und diese Angabe mag auch-für manche Formen der var. vulgaris zutreffen, die an entsprechenden. Standorten auftreten; für so charakteristische Typen jedoch, wie var. flavovirens und var. pachyphylla, möchte ich an- nehmen, daß sie einheimisch sind. eitere Bsobachtungen über die Standorte werden am Platze sein. Ob in den tropischen Ländern irgendwo die var. vulgaris f. sinuata heimisch ist, erscheint zweifelhaft; jedenfalls sind mit der europäischen Kultur Formen von P. major über die ganze Erde verbreitet worden. Außer den eben genannten Varietäten sind im folgenden noch eine Anzahl weitere beschrieben worden, denen eine ge- wisse systematische Bedeutung beizumessen ist. Die größere Zahl der Formen, in denen P. major besonders in Europa auftritt, sind unter einer Varietät, der var. vulgaris vereinigt worden. Die meisten von ihnen kommen anscheinend nur in gemäßigten Gegenden vor; über die Grenzen ihrer Verbreitung ist nach dem mir vorliegenden Material (hauptsächlich des Berliner Herbars) vielfach nichts mit Sicherheit anzugeben; einmal ist, wie so häufig, P. major als „gemeine Pflanze“ in den Sammlungen aus - verschiedenen Gegenden nicht so reichlich vertreten, andererseits er- scheinen die Angaben in den Floren (in denen anch oft nicht anf einzelne Formen weiter eingegangen wird) zu unsicher, um darauf hin das Vor- kommen der Formen zu behaupten. Die Vielgestaltigkeit der var. vulgaris ist erstaunlich; die einzelnen Formen sind in typischer Ausbildung an . geeigneten Standorten recht charakteristisch, doch. kommen allerhand : _ Übergänge zwischen ihnen vor, so daß die Abgrenzung der Formen und . die Bestimmung einzelner Exemplare sehr schwierig ist. Eine Reihe von Formen sind als Nanismen zu deuten (vgl. Béguinot l. e., 1908). Béguinot führt als Bedingungeh für das Auftreten nanistischer Formen an einmal die starke Konkurrenz bei sehr dichtem Wachstum der In- dividuen, dann ungünstige äußere Bedingungen wie starke Beschattung unter Gebüsch usw. oder große Trockenheit des Standortes oder Salz- - ~ gehalt des Bodens bei großer Feuchtigkeit. Der Nanismus drückt sich GE . mun in den Formen (wie auch bei anderen Arten von Plantago) nicht so E aus, daß diese etwa nur ein verkleinertes Abbild der normalen Form dar- ue stellen, sondern es findet zugleich eine Vereinfachung statt. Bei P. major zeigt. Sich "nel bci daß die SEH man oder weniger elliptisch bis Über die Formen von Plantago major L. 259 stachya (brachystachya Wallr.) oft auf sehr gedrängtes Wachstum e Exemplare zurückzuführen ist, ist nicht zu bestreiten; man kann etwa an einem Ackerrand mehr oder weniger zerstreut wachsende Exemplare der f. vulgaris beobachten und daneben dicht gedràngt kleine Formen vom microstachya-Typus im gleichen Stadium der Blüten- oder Frucht- entwicklung. Oder man kann im Schatten von Gebüsch wachsend Exemplare von f. leptostachya finden mit Übergängen zu f. vulgaris. Auf sehr fruchtbarem Boden kommt die f. vulgaris in mächtigen Exemplaren vor, die denen der f. sinuata nicht nachstehen. Aber eindeutig ist. der Einfluß der äußeren Bedingungen vielfach nicht, wie auch Béguinot selbst für die Nanismen hervorhebt. Die var. paludosa, die in ihren Merk- malen der f. leptostachya sehr nahe kommt, tritt in kräftigen Exemplaren auf, die denen der f. vulgaris an Größe nicht nachstehen. Die f. scopulorum und f. intermedia sind typisch entwickelt recht charakteristische Formen, die auf verschiedenen Standorten vorkommen. Die var. salina (P. Wintcri),- die Béguinot mit der var. minor vereinigen will, ist durchaus nicht . immer klein, sondern erreicht die Größe von f. vulgaris; sie behält, wenigstens im ersten Jahre ihren Typus auf salzfreiem Boden. Zur Ent- scheidung der Frage, ob die Formen von P. major sich nach den Lebens- bedingungen wenigstens zum Teil ineinander überführen lassen, sind Kulturversuche in größerem Umfange als bisher nötig. P. major, die ganz verschiedene Standorte besiedeln kann, hat eine große Variations- möglichkeit und es ist sehr wohl möglich, daß hier der Beginn von Auf- spaltung in Arten vorliegt. Die Formen verdienen wenigstens in ihrer typischen Ausbildung unterschieden zu werden. Bemerkenswert sind auch die Verschiedenheiten in Zahl und Größe der Samen, auf die Be- £uinot nicht eingeht. Die f. vulgaris hat 6 bis höchstens 15 Samen, meist 8—12 von 1,2—1,5 mm Länge; bei der f. mierostachya ist die Zahl gering, 6—8 und die Samen sind 1,5 mm groß; bei der f. pauciflora wiederum ist die Zahl gewöhnlich sehr groß, 12—34 (durchschnittlich 16—24), "und die Samen sind klein, nur 1 mm lang, ebenso sind die Samen zahl- reich und klein bei der f. scopulorum. Dabei sind bei den kleinen Formen : die Kapseln meist gut ausgebildet, konisch: bei f. vulgaris kommen auch etwas niedergedrückte, mehr abgerundete Kapseln vor und bei f. sinuata ist die letztere Form mehr oder weniger konstant. Die Standorte, die die var. vulgaris in ihren einzelnen Formen be- - Siedelt, sind außerordentlich verschieden. Hayek in Hegi, Illustr. Flora ` von Mitteleuropa- VI, 181 gibt z. B. an: „Sehr háufig an überschwemmten Stellen, in Tümpeln, Gräben, an Wegen, Straßen, auf Dorfplätzen, Zwischen Pflastersteinen, um Kohlenmeiler, auf schlechten Wiesen, Vieh- Weiden, um Häuser, Sennhütten, an Rainen; verbreitet von der Ebene bis in die Voralpen und durch das Weidevieh selbst bis in die Hochalpen (im Wallis bis 2800 m. in Graubünden [Bernina] bis 2300 m, in Bayern bis 1860 m, in Tyrol [Ötztal] bis 2140 m) verschleppt.“ Es tritt in diesen . : Angaben wieder der EinfluB der menschlichen Kultur auf die Verbreitung. : hog A socie Die f ns kommt überhaupt in Deutschland, soweit E 47(32)* .. Formen bis zur Fruchtreife erhalten bleiben; sie bleibt aber auch dann ei dorch ` eine Kombination mehr oder weniger deutlicher Merkmale aus- ` ` | 260 | R, Pilger. 500 ich gesehen habe, nicht als Bestandteil natürlicher Formation vor; sie findet sich an sandigen Wegrändern, an Acke-ründern, Grabenrändern,, in großen Exemplaren auf fruchtbarem Gartenland usw. Sie wächst meist gesellig und möglichst frei, in Konkurrenz z. B. mit rasenbildenden Gräsern kann sie nicht treten; so geht sie von Wegrändern nicht auf die Wiesen oder dichter bewachsenen Weiden oder Rasenplätze über, wie es P. lanceolata und P. media tun, die beide eine starke, ausdauernde Wurzel haben. An freien Plätzen, wo keine Konkurrenz vorhanden ist, können Formen von P. major eine Massenvegetation bilden. Dabei sind sie äußerst anspruchslos. Sie wachsen zwischen Straßenpflaster, an trocknen Sand- - wegen, auf dem Kies eines Gartenweges oder auf festgetretenen Garten- wegen, auf denen nur noch der Wegerich aushält. Ebenso wenig liebt P. major Beschattung; man findet z. B. die f. leptostachya unter Gebüsch, doch mehr am Rande, tiefer in Gebüsch- oder Waldschatten tritt P. major nicht ein. Neben trocknen Standorten besiedeln Formen von P. major auch sehr feuchte Stellen, so f. ovata, f. nana und f. pauciflora. Es kommt auch hier wieder wesentlich in Betracht, daf nicht zuviel Konkurrenz anderer Arten vorhanden ist;so finden sich zahlreiche Exemplare etwa auf allmählich austrocknendem sandigem Boden am Rande von Seen usw.. auch auf moorigem, oberflächlich austrocknendem Boden. Ausgesprochen in Konkurrenz mit anderen Pflanzen in natürlicher Formation wächst die salzliebende var. salina (vgl. die Angaben bei der Beschreibung der Varietät). Ebenfalls ein ursprünglicher Bestandteil der Vegetation ist oft an den Küsten die f. scopulorum, die aber auch im Inland an ähnlichen Stand- orten wie die f. vulgaris, dannauch auf etwas salzhaltigem Boden vorkommt. ` Über die Entwicklung von P. major vgl. Pilger, in Engl. Bot. Jahrb. l.c. Die Hauptwurzel kann bald absterben oder besonders bei den kleinen dünn und wird von den aus dem Rhizom hervorbrechenden Fadenwurzeln , an Länge übertroffen. Im zweiten Jahre ist sie stets abgestorben. P. major ist ein- bis zweijährig, länger hält sie, soweit ich an kultivierten Exemplaren gesehen habe, nicht aus. Stets kommt sie schon im ersten ` Jahre zur Blüte und Fruchtreife. Wie schon erwähnt, ist die Unterscheidung der SEH Varietäten und Formen sehr schwierig; es gilt hier das gleiche, wie für die P. major- 4 Gruppe in Ostasien (vgl. Pilger ]. c. 105): Eine Bestimmungstabelle, nach — — . der jedes Exemplar durch scharf hervortretende Merkmale eindeutig zu i bestimmen wäre, ist kaum herzustellen, die Formen können öfters nur ` einandergehalten werden. So z. B. ist ein recht gutes Merkmal der var. — -paludosa (die sich öfters im Habitus sehr der var. vulgaris f. leptostachya S nähert) gegenüber der var. vulgaris im allgemeinen in den schmalen, zü- x gespitzten. Zipfeln der Blumenkrone gegeben, doch kommen bei der zur = a var. vulgaris gestellten f. sinuata stumpfe oder auch mehr oder weniger ` kurz gespitzte, dabei meist breite Zipfel var; ee 2 Se nähern T sehr der. ees Über die Formen von Plantago major L. - .261 P 501 Varietäten von P. major L. A. Kelchblätter elliptisch bis rundlich. I. Braktee ®/, so lang bis ebensolang wie der Kelch. 1. Blätter ziemlich dünn, trocken mehr oder weniger zer- brechlich. a) Blätter trocken grün. 1. Zipfel der Blumerikrone mehr oder weniger stumpf 1. var. vulgaris 2. Zipfel der Blumenkrone mehr oder weniger spitz 2. var. paludosa b) Blätter trocken auffallend gelbgrün . . . 3. var. flavovirens . Blätter dicklich, frisch hellgrün, trocken dünn und biegsam ; Nerven gewöhnlich 3; Ährenstiele, Kelch und Kapsel mehr oder weniger rotviolett gefärbt `... 4. var. salina 3. Blätter dick, fleischig. a) Blütenstände niederliegend, Blätter kaum gezähnt, Lo ur en Kapseln niedergedrückt . . . . . ... .. 5. var. earnosa, b) Blütenstände aufrecht, Blätter zackig gezähnt, Kapseln konisch . . . eos. 6. var. pachyphylla Il. Braktee nur 1, so nig wie | der Kelch . . . 7. var. brachyphylla B. Breitere (hintere) Kelchblätter breiter als lang. I. Kelehblàtter 11 mm lang . . . . 2... .. 8. var. mierantha IL Kelchblätter 2 mm lane |... 5.5 „u 9. var. latissima 1. P. major L. var. vulgaris Pilger in Notizbl. Bot. Gart. u. Museums Berlin-Dahlem VII, Nr. 72 (1922) 114. — Unter var. vulgaris werden . eine große Anzahl besonders in Europa vorkommender Formen zusammen- gefaßt, die von Hayne, Wallroth usw. beschrieben worden sind. Der Name kommt zuerst bei Hayne, Getr. Darst. der in der Arzneykunde gebr. Gew. V (1817) (13) t. 13 vor: P. major a. vulgaris, foliis integerrimis . septemnerviis, spica simplici elongata. multiflora. Es ist dies die ver- breitete Form, die ich als P. major var. vulgaris f. vulgaris (Hayne) be- Zeichne; sie entspricht der Form P. major L. a. megastachya Wallr. Sched. (1822) 62. Formen von var. vulgaris. .. A. Kleinere bis mittlere Formen (zu beachten die Übergänge von f. vulgaris in großen Exemplaren zu f. sinuata). I. Blätter oval oder eifórmig bis breit eifórmig. a) Blätter mehr oder weniger aufrecht, Ährenstiele gerade oder gebogen ansteigend, nicht niederliegend oder stark ge- krümmt. : 1. Áhrenstiele (ohne Ähre) durchschnittlich kürzer als die Blätter. a) Ähre mehr oder weniger dicht, verlängert, nach oben u: verschmälest — 5 . . . a) f. vulgaris B) Ähre locker oder kurz und wenigblütig. EE vio a a MEE Wee 262 R. Pilger. 502 +) Sehr zierlich, Blätter dünn, Hauptwurzel erhalten, Ähre wenigblütig, Samen 14—15 . . . b) f. agrestis Tf) Kleine Pflanzen mit kurzem Rhizom und kräftigen Fadenwurzeln, Ähre kurz, oval-zylindrisch, mehr oder weniger locker, Samen 6—8 e)f. microstachya ttf) Kleinere oder kleine Pflanzen, Blätter dünn, oval bis elliptisch, Ährenstiele kürzer als Blätter, Ähre kurz und breit, wenigstens nach oben zu OTS nar EE lS df. paueiflora ttit) Mittlere bis kleine Pilas: Blätter dünnhäutig, mit schmalem Stiel, Ähre schmal und locker, Y: Pamen $—12 o E . . €) f. leptostachya 2. Ahrenstiele durchschnittlich länger als die Blätter. a) Sonstige Merkmale wie bei f. vulgaris . . . f) f. erecta p) Blätter verhältnismäßig klein, regelmäßig eiförmig, langgestielt, kahl . . . . . E g) T. OVE b) Blätter in mehr oder weniger ee Rosette, Ährenstiele stark gekrümmt ansteigend. 1. Kleinere bis größere Pflanzen, Blätter meist dünn, gewöhnlich ziemlich lang gestielt, meist stark gezähnt, Samen zahlreich, 15—30, . . ..... h) f. seopulorum 2. Kleine bis mittlere Pflanzen, Blätter meist ziemlich derb, kurzgestielt, meist schwach gezähnt, Samen . wenige (selten bis 15) i) f. intermedia incl. subf. minor IL. Blätter rundlich.eifórmig `, . k) f. rotundata B. GroBe Formen. . I. Zackige Zähnelung gewöhnlich sehr stark . . . . . 1) f. sinuata H. Zähnelung mehr oder weniger schwach . . . . . . m) f. Rocae |. a) P. major var. vulgaris f. vulgaris (Hayne). — P. major a. vulgaris Hayne, Getr. Darst. Arzneykunde gebr. Gew. V (1817) (13) t. 13 (incl. ` sinuata pp. ); P. major L. a. megastachya Wallr. Sched. (1822) 62; P. major : . vul iris Schlechtend. Fl. Berol. (1823) 108; P. major L. der meisten Autoren. P. major var. maerostachya Goiran, nach Béguinot in Fiori € : Paoletti, Fl. Anal. d'Italia III (1903) 93. — Rhizom dicklich, kurz, ab: — . Bestutzt, selten bis 1,5 em lang; die Hauptwurzel stirbt bald ab oder ist — wenigstens, wenn sie länger erhalten bleibt, nicht kräftiger als die langen Fadenwurzeln, die aus dem Rhizom hervorkommen und ein mehr oder ` weniger diehtes Büschel bilden; Blätter in der Rosette gedrängt, ge- wöhnlich aufrecht, selten mehr. oder weniger niederliegend, Spreite . vom Stiel abgesetzt, selten vom breiten Grunde aus etwas in dünn espe Musee biz droit Kier qi s am 1 Grunde den Stiel verlaufend, trocken. ziemlich brüchig oder auch mehr biegsam, ` GE Über die Formen von Plantago major L. 263 503 steifliche weiße Zotteln ober- und unterseits zerstreut oder sehr zerstreut, oder Blätter selten oberseits oder auch beiderseits ganz kahl, Haupt- nerven 7—9, vom Grunde ab getrennt nach der Spitze zu bogig verlaufend, durch deutliche, weitmaschige Netznerven verbunden, die Randnerven gewöhnlich schwächer als die inneren, alle oberseits flach oder schmäl etwas eingedrückt, unterseits besonders nach dem Grunde zu schmal kräftig hervortretend, Blattstiel gegen die Spreite abgesetzt, 3—12 em lang, nach der Spreite zu keilförmig verbreitert, flach, nach unten zu mehr oder weniger mit den Rändern nach oben gebogen, rinnig, nach dem Grunde lang schmal dreieckig scheidig verbreitert, stark genervt (Nerven auf der Unterseite hervortretend), am Grunde von brüünlicher Wergwolle umgeben, wie die Spreite behaart; Blütenstände meist wenige, Stiele fast aufrecht oder bogig gekrümmt, kürzer als die Blätter, mit weißlichen kurzen Zotteln zerstreut behaart oder auch nach unten zu kahl und nur unter der Ähre schwach mit kurzen weißlichen Haaren bestreut, im Fruchtstadium ungefähr drehrund, im unteren Teile ganz schwach, im oberen Teile, besonders unterhalb der Ähre deutlicher ge- streift mit schwachen Furchen, oder aber im unteren Teil etwas zusammen- gedrückt, auch gelegentlich auf einer Seite mit tiefer, schmaler Furche, nach oben zu stärker gestreift, selten im unteren Teil stark zusammen- gedrückt, fast abgeflacht und nach oben zu mit einer bis mehreren starken Furchen, selten apch nach oben zu etwas kantig (Stiele bei jüngeren blühenden Ähren im trocknen Zustande gewöhnlich mehr oder weniger . &bgeflacht), Ähre kräftig, lang und dichtblütig, auch im Fruchtstadium nur am Grunde locker mit einzeln oder in kleinen Gruppen getrennt stehenden Blüten, nach oben zu verschmälert, ca. 8—20 em lang; Blüten ` = .protogynisch, der Griffel sieht schon ein wenig aus der geschlossenen . Blüte hervor; Braktee fast den Kelch an Länge erreichend oder nur 94, ‚selten nur ?/, erreichend, etwas über 2 mm bis 2,5 mm lang, breit an- ` sitzend und etwas an der Spindel herablaufend, gebogen, am Nerv dicklich gekielt ünd hier mit ganz schmalem dicklich-häutigem Flügel, kahn- .. fórmig konkav, ausgebreitet dreieckig-eifórmig, ein wenig über dem Nerven- . ende häutig-spitzlich, mit kräftigem, ziemlich schmalem Mittelnerven und neben diesem mit zwei schmalen grünen Streifen, Rand weißlich häutig, P | jederseits so breit oder etwas schmaler als der Mittelteil, Braktee kahl ` oder am oberen Rande mit einigen winzigen Haaren; Kelchblätter . 2 mm lang, der Nerv läuft nicht völlig durch, sondern läßt oben einen 5 schmalen Hautrand übrig; vordere (schmalere) Kelchblätter oval- . elliptisch, etwas konkav, ein wenig ungleichseitig, häutiger Rand jederseits ‚etwas breiter als der Nerv und grüne Streifen, diese wie bei der Braktee: S "hintere (breitere) Kelehblàtter elliptisch bis breit elliptiseh, Nerv . und Streifen etwas schmaler; Blumenkronenróhre breitlich, nur so E lang als Kelch, Zipfel klein, 1 mm lang, oval-eiförmig bis eiförmig, öfters ‚von etwas. unregelmäßigem Umriß, stumpf, mit schmalen, zarten Nerven; ‚Griffel bis zur Länge der Blumenkrone aus dieser herausragend (ebenso d nur am 2 Grunde glatt, sonst korz narbig- po pilica; Filamente 264 R. Pilger. 504 der Staubblätter im unteren Drittel der Röhre freiwerdend, nach unten zu etwas häutig verbreitert, junge Anthere oval, intrors, am Grunde ziemlich kurz eingeschnitten, Filament an der Trennungsstelle angeheftet, Spitze über den Fächern klein, abgesetzt, dreieckig, stumpflich, entleerte Anthere breit elliptisch, 1 mm lang; Kapsel bräunlich oder etwas violett, bei guter Entwicklung den Kelch um seine Länge überragend, konisch ` verschmälert, am Ende schmal abgestutzt, mit kurzem Griffelrest, der Ringschnitt etwas unterhalb des oberen Kelchrandes, so daß der untere stehenbleibende häutige Teil der Kapsel kürzer als der abfallende ist, seltener die Kapsel kürzer und im oberen Teil mehr halb ellipsoidisch gerundet, unterer stehenbleibender Teil oft beträchtlich kürzer als oberer; die sich streckende Kapsel zerreißt die Röhre der Blumenkrone, deren oberer Teil sitzt gewöhnlich der reifenden Kapsel noch vertrocknet auf, fällt aber schließlich auch an ganz reifen Ähren ab; Kapsel 2fächerig, ‚an der Scheidewand beiderseits rechts und links der Mittellinie die An- heftestellen der abgefallenen Samen; Samen 6—15 (8—12), klein, 1,2 bis 1,5 mm lang, rotbraun oder mehr bràunlich-olivfarben, dicklich, beider- seits etwas konvex oder auf der Nabelseite flach, fein punktiert oder fein punktiert-streifig, unregelmäßig kantig, 3—5eckig oder mit abgerundeten Ecken mehr der ovalen Form sich nähernd, Hilum klein, eingedrückt, ungefähr in der Mitte oder auch mehr oder weniger exzentrisch, die von ihm ausgehende breitliche, weißliche Raphe noch mehr oder weniger kenntlich. Verbreitung. Wohl durch das ganze Areal der Varietät vulgaris verbreitet, außerhalb Europa vielfach eingeschleppt, mir bekannt z. B. von Abyssinien, auf Feldern bei Addi Dschoa (Schimper no. 485), Argentinien, Chile, Bolivien (häufiges Ackerunkraut, Pflanz. no. 443 B), Ecuador, Colombien (an feuchten, schattigen, fruchtbaren Orten um Popayan, Lehmann no. 5376). * Als Formen von geringer Bedeutung sind noch zu erwähnen: c.) P. major var. vulgaris f. vulgaris subf. maxima (Schlechtend.) — P. major L. a. maxima Schlechtend. FI. Berol. I (1823) 108; P. major L., B. sinuata Hayne l. c. p. p. (non P. sinuata Lam 1: P. major a. typica a. megastachya for. longispica L. et M. Gortani, Flora Friulana II (1906) . 990. — Blattspreite bis 20 em lang, bis 15 em breit, am Rande wellig; ` , Ährenstiel dick, bis gegen 30 em hoch, Ähre bis gegen 30 em lang, dicht, : nach Oben zu verschmälert. - So auf sehr fruchtbarem Boden, gelegentlich: in Steed. SC dB P. major var. vulgaris f. vulgaris subf. eruenta (Holuby). — P. CS major B. cruenta Holuby, Phan. Fl. von Nemes-Podhragy, in Verh. Ver. Naturk. Presburg IX (1866) 59: P. major var. cruenta Hol. in Neilreich, d S Aufz. Ung. -Slavon. Gefäßpfl. Nachtr. (1870) 30: P. major var. purpurascens | (o „mach A. de S Wever, pk van wildgr. en | eenige comi PL in. Zuid, topar = Über die Formen von Plantago major L. ` ! 265 5 gefärbt. Eine solche Färbung kommt auch een bei on Formen vor. a b) P. major var. vulgaris f. agrestis (Fries). — P. major y. agrestis Fries Novit. Fl. Suecic. ed. alt. (1828) 24, Fiora Scanica (1835) 47. Nach der Beschreibung gehören hierher: P. major è. minima Wimm. et Grabowski, Fi. Siles. I (1827) 128 (non P. minima Decne.) und P. major L. b. tenerrima Schur Enum. Pl. Transsilv. (1866) 559. — Kleine einjährige Pflanzen: die Hauptwurzel bleibt meist fein spindelfórmig erhalten; Blattspreite ziemlich dünn bis dünn, oval-eiförmig bis breit eiförmig, 1,5—3 cm lang (selten bis 4 cm), 0,8—1,5 cm breit (selten bis 3 em breit), am Rande etwas wellig, ungezühnt, fast kahl oder mehr oder weniger reichlich mit . kurzen Haaren bestreut, Blattstiel schmal, kürzer bis länger als die Spreite: E Ahrenstiel dünn, stielrund, schwach gerieft, mehr oder weniger ansteigend oder gekrümmt, kürzer bis so lang als Blätter, Ähre kurz, wenigblütiig. 2 cm lang, Samen 14—21, 1 mm lang. Verbreitung und Vorkommen: Eine Form, die besonders auf Brachäckern oder auf Stoppelfeldern nach der Ernte gefunden wird. Es hat den Anschein, als ob in dieser Form Zwergexemplare vorliegen, | die erst spát ausgekeimt sind und noch im Herbst blühen und fruchten: f sie stammen vielleicht von Samen, die im gleichen Jahr schon gereift | sind. Oder die Exemplare sind infolge der Beschattung, die Plantago nicht liebt, in Wachstum zurückgeblieben und kommen erst spät zur Fruchtreife. Fries gibt sie für Schweden an „in agris scanicis^ und „inter segetes“, mir ist die Form ferner bekannt von Süd- und Westdeutsch- land (Mannheim, Ellwangen, Bodenwerder), dann auch von Mecklenburg . und Schlesien. x s c) P. major var. vulgaris f. mierostaehya (Hayne). — P. major L. ` A. microstachya Hayne, Getr. Darst. Arzneykunde gebr. Gew. V (1817) = (13) Wimm. et Grabowski Fi. Siles. I (1827) 128: P. major e. brachy- - stachya Wallr. Sched. (1822) 62 (excl. syn. P. minima DC.); P. major . Race I. P. intermedia Gilib. (pro sp.) y. minima Martrin-Donos nach „Rouy, FI. de France X (1908) 134: P. intermedia Gilib. var. minima Martr.- ‘Don. Florule du Tarn (1864) 581; hierher wohl auch P. major a. minor Roth Tent. Fl. German. II (1789) 170 (non P. minor Gilib.). — Kleine Pflanzen mit kurzem Rhizom und kräftigen Fadenwurzeln: Blätter meist . mur wenige in der Rosette, mehr oder weniger aufrecht, Spreite klein, trocken meist ziemlich starr und brüchig, eiförmig-oval, selten eiförmig 1 bis breit eiförmig, vom Stiel gut KURERE oder schmaler oval und dann in den Stiel verschmälert, am Rande etwas wellig oder mit einigen ganz ` kleinen, stumpfen Zähnen, kahl oder mit schwach zerstreuten Härchen, CN 5—4 em: Jang, 0,7—1,9 em breit^ Nerven 3 oder 5, Blattstiel schmal . meist kürzer bis so lang als Spreite, Ährenstiel iulio, oder etwas ge- s bogen ansteigend, seltener stärker gekrümmt, kürzer bis etwas länger als Blätter, Ähre kurz, oval bis SSES: 1—3 em lang: Samen wenige: oe d 5 mm lang. | 266 R. Pilger. Vorkommen und Verbreitung. Nanistische Form an ungünstigen Standorten oder auch infolge sehr gedrängten Wachstums bei dicht ge- selligem Vorkommen, auf sandigem Boden, an Ackerrändern, zwischen Pflastersteinen der Straßen usw. Übergänge zur f. vulgaris und zur f. erecta vielfach vorhanden. Außer von verschiedenen Gegenden Deutschlands mir bekannt von Belgien, Schweden (in taeniis Granso leg. C. F. Elmquist 1881), Island (auf Triften, Geysir, leg. Dr. Kuegler 1894), West- Sibirien (Ehrenberg 1828). Subf. dura. — Blattspreite dicklich, starr, mehr oder weniger rötlich gefärbt, 1—3 em lang, Stiel kurz, bis 1 em lang, Ährenstiele mehr oder weniger aufrecht, derb, 1,5—6 cm lang, Ähre 0,5—3 em lang; Samen 7—8. Vorkommen: Kiesiger Straßenrand bei Berlin-Dahlem, Rosetten dem Kies anliegend, zahlreich, aber nicht gedrängt wachsend. d) P. major var. vulgaris f. pauciflora (Gilib.). — Plantago pauciflora Gilibert Fl. Lithuanica inchoata (1781) 16; P. uliginosa F. W. Schmidt, Bot. Beob., in Meyer, Samml. physik.-ökon. Aufs. I (1795) 199+); P. major y. fastigiata. Wimm. et Grabowski, Fl. Siles. T (1827) 128; P. limosa Kit. - ex Schult., Öster. Flora 2. Aufl. I (1814) 295; P. asiatica L. nach Kerner, in Öster. Bot. Ztschr. XXV (1875) 61 (non P. asiatica L.); P. major y. asiatica Beck Fl. von Nieder-Österreich (1893) 1094 (non P. asiatica L.); P. major var. pauciflora (Gilibert) Béguinot in N. Giorn. Bot. Ital. N. S. XV (1908) 224 p. p.; P. major var. brachystachya Wallr. subvar. pauciflora (Gilib.) Hayek in Hegi Illustr. Fl. Mitteleuropa VI. 182. — Mittlere bis kleine Pflanzen mit’kurzem Rhizom; Blätter ansteigend bis aufrecht. Spreite dünn, lanzettlich-oval, oval bis elliptisch, seltener oval-eifórmig bis eifórmig, gut vom Dlattstiel abgesetzt oder etwas in ihn verschmälert, 4—8 em lang, 1,8—4,2 em breit, Rand unregelmäßig etwas wellig oder oder etwas längeren weißlichen Zotteln bestehend, ältere Blätter auch verkahlend, Nerven 3—5, Blattstiel meist etwas kürzer als Spreite, auch beträchtlich kürzer oder manchmal etwas länger, stets schmal; Ähre mit | Stiel off kürzer oder auch etwas länger als Blätter, Stiel mehr oder weniger steigend, bei den typischen Exemplaren dünn, drehrund, sehr schwach locker; Samen GE SE 12—34 (16—24), klein, meist nur 1 mm lang. selten bis 125 mm. . e J Vorkommen und Vecbecituad: Eine Form fenchter Standorte, ie in Europa weit verbreitet ist; sie kommt besonders auf feuchtem igen oder sandig-schlammigem Boden in der Nähe von Teichen, er langsam fließender Gewässer vor. Angaben der Autoren: in e in pes : Schmidt , in eege humidis et auch im unteren Teil schwach gezähnt, Behaarung zerstreut, aus kurzen aufrecht oder am Grunde gebogen und dann gerade oder gebogen an- . gestreift. Ähre kurz und breitlich. 1,5—3,5 em lang, dicht. nur am Grunde Über die Formen von Plantago dëse LO TUM 267 | 507 Diluv. u. alluv. Sandboden 95—150 m. Auf sandig schlammigen Boden sehr häufig und stellenweis vielleicht häufiger als P. major.“ e) P. major var. vulgari f. leptostachya (Wallr.). — P. major B. lepto- stachya Wallr. Sched. (1822) 62, Rouy Flore de France X (1908) 134 (Rouy gibt zwei Synonyme: P. Biebersteinii Opiz in Oek. Boehm. I. p. 39 [vgl. unter den Arten inc. sed. am Schluß] und P. major var. granitica Maıtr.- : Don., Fl. du Tarn. [1864] 580). — Mittlere bis kleinere Pflanzen, Rhizom 1 kurz, dünn, mit schmalem Büschel von Fadenwurzeln ; Blattspreite dünn- . hüutig, eifórmig bis breiteiförmig oder elliptiseh-eifórmig, am Grunde gerundet und gut gegen den Stiel abgesetzt oder in den Stiel etwas lànger keilfórmig versch màlert, 5,5—-7 cm lang, 3,5—5 em breit, fast ganzrandig, am Rande etwas gewellt, oder mit kleinen Zühnen im unteren Teil, ganz kahl oder auch mit zerstreuten kleinen Haaren, Blattstiel schmal, so lang oder länger als Spreite (bis 11 em); Ährenstiel gerade aufrecht oder schwach gekrümmt, dünn, meist kürzer bis so lang als Blätter, schwach bis stärker gerieft, stielrund oder oft mehr oder weniger zusammengedrückt und . mit einzelnen Furchen, Ähre schmal und mehr oder weniger locker, be- = sonders nach unten zu und in späteren Stadien, 3—8 em lang; Blumen- kronenzipfel oft nach oben zu verschmülert, stumpflich, Kapsel breit konisch bis konisch halbellipsoidisch, Samen 6— 12 (7—8), groß, durch- schnittlich 1,5 mm lang, manchmal noch etwas darüber. Vorkommen und Verbreitung. Besonders an grasigen und be- schatteten Stellen, aber auch auf nacktem feuchterem oder trocknerem | Boden, in typischer Entwicklung z. B. am Rande des austrocknenden Moor- bodens bei Paulsborn im Grunewald bei Berlin unter Erlen zwischen Gras gesellig; weiter in das Moor hinein finden sich keine Exemplare mehr, bei . . Erhebung des Bodens zu sandigem Hange treten Formen mit kurzgestielten : "Blättern und dem Boden angedrückten Rosetten (vom Typus der f. inter- media) auf, hierzu finden sich alle Übergänge. An grasigen Wegrändern = Zwischen Gebüsch finden sich öfters größere Exemplare mit derberen AS . Blattspreiten, die einen Übergang zu f. vulgaris darstellen. Die typische pror leptostachya ist der var. paludosa Béguinot sehr ähnlich, die sich durch -> | SPitze o Ea ae] auszeichnet. Wallroth gibt an: In inundatis e fossis. Db s T) P. major var. vulgaris f. erecta nov. forma. — Mittlere bis kleinere .. Pflanzen; Blätter mehr oder weniger aufrecht, Spreite trocken etwas brüchig, eifórmig, 3,5—7 cm lang und 2,3—4,5 em breit, ganzrandig, etwas wellig, oder mit unregelmäßigen kleinen Zähnen, am unteren Teil is Bande auch! gelegentlich mit einigen kleinen, stumpfen Zacken, kahl oder mit ganz zerstreuten Härchen, 5—7-nervig, Stiel mehr oder SC weniger kürzer bis fast so lang als Spreite, breitlich, langsam nach der Basis. scheidig verbreitert, Áhrenstiele aufrecht, die Blätter überragend, meist stielrund, etwas gerieft, selten deutlich zusammengedrückt, 7—15 em hoch ‚Ähre dicht, schmal, nur am Grunde etwas locker, nach oben zu ver- ` ood 5—16 em pd Samen 7—17, bis 1,5 mm ferent 268 | ; R. Pilger. 508 Vorkommen und Verbreitung: Meist auf trocknem "Boden, an .sandigen Wegründern, zwischen Straßenpflaster usw. Außerhalb Deutsch- land mir bekannt von Frankreich, Nordamerika (New York leg. Dr. Heuser), Argentinien (Spegazzini no. 5381, 5397). Vielleicht fällt diese Form zusammen mit P. major y rupicola Opiz in Bercht. Oek. techn. Flora Böhmens II, 1 (1838) 37, von der der Autor folgende Besehreibung gibt: Wurzelstock stark, absteigend, starke einfache Fasern herabsenkend. Blattstiele kürzer als die Blätter, aufrecht, gegen die Basis scheidig, am Rande häutig. Blätter 3—5-nervig, eifórmig, vollkommen ganz, kürzer als der Schaft, länger als die Blattstiele, aufrecht. Schaft aufrecht, länger, als die Blätter, stielrund, haarig. Haare fest angedrückt. Ähre ver- kürzt walzig, am Grunde locker. Kapseln eiförmig. Deckel kegelförmig. Auf dem Gipfel des Rollberges zwischen Basalt (Lorinser!). g) P. major var. vulgaris f. ovata nov. forma. — Mittelstarke Pilanzen, mit dichtem Büschel von Fadenwurzeln; Blätter aufrecht, Spreite im Verhältnis zur Größe der Pflanze klein, trocken derbhäutig, etwas biegsam, eiförmig, gegen den Stiel gut abgesetzt 2,5—5,5 cm lang, 2 bis gegen 4 em breit, ganzrandig, etwas wellig am Rande oder mit einigen kleinen un- regelmäßigen zackigen Zähnen, kahl, Stiel gewöhnlich länger als Spreite oder so lang, ziemlich schmal, aber kräftig, nach dem Grunde zu lang scheidig verbreitert, 3—8 cm lang; Ährenstiele kräftig, aufrecht, öfters etwas gekrümmt, typisch die Blätter an Länge übertreffend, verkahlend, 8—13 em hoch, drehrund, nach oben zu gestreift, nach unten zu fast glatt, Ähre schmal und dicht, nur am Grunde etwas locker, 3—10 em lang; Samen 6—8. Vorkommen: Auf sandig-schlickigem, feuchtem Boden am Ufer des ` Schlachtensees bei Berlin, Massenvegetation von P. major zusammen mit Juncus compressus (Pilger 1921). Die Form ist in typischen Exemplaren sehr charakteristisch ; es gibt aber: Übergänge zu f. vulgaris. n h) P. major var. vulgaris E scopulorum (Fries). — P. major D. scopu- .. lorum Fries et Broberg, Flora Hallandiea (1817) 34; Fries, Novit. Fl. .. Suecicae ed. alt. (1828) 25, Flora Scanica (1835) 47; Wahlberg, Flora Gothoburgensis (1820—24) 20: Wahlenberg, Flora Suecica (1824) 94: P. major y. pubescens Lange, Haandb. Dansk. Fi. 2. Udg. 107; P. major var. intermedia nach Lange Haandb. (non P. intermedia Gilib.!); P. major var. y. prosirata Lamotte, Prodr. Fl. du Plateau Centr. de la France (1881) 617 (nach der Beschreibung): P. major var. Borstii Knuth Fi. Prov. Schlesw.-Holst. (1887) 553; P. major var. polysperma Haase nach Hayek. . in Hegi Illustr. Fi. Mitteleuropa VI. 182"), — Kleinere bis kräftige Pflanzen; ; Puer mehr oder ees niederliegend, Spreite eifórmig bis eifórmig- - 3 yi A Ha yek gibt bos so weit ich sehe, zum dere eine Beschreibung dieser im Tauschverein als var. polys perma Hasse ausgegebenen Form: Diese ` ` Exemplare stellen einen Übergang von f. scopulorum zu f. vulgaris dar. Er ` JA wühnt wird die var. polysperma auch von A. de Wever in List van wildgr. en eenige gekw. P in Rois Doug = ls EE Wiese eit 1919, Sep. r de: ` Se Kë EE | Über die Formen von Plantago major L. 969 ; 509 elliptisch, trocken dünn, zerbrechlich, vom Stiel ziemlich deutlich ab- gesetzt oder häufiger ziemlich langsam in ihn verschmälert, 6—11,5 em lang, 3,5—6 cm breit, Rand im unteren und mittleren Teil mit wenigen großen unregelmäßigen stumpfen oder spitzlichen Zähnen, seltener mit kleineren Zähnen, nach oben zu wellig-zähnig, Spreite kahl oder auch mehr oder weniger reichlich mit kurzen Haaren bestreut, Stiel schmal, flach, fast so lang oder auch beträchtlich kürzer als Spreite; Blütenstände niederliegend-ansteigend, gekrümmt, auch die Ähre noch öfters gebogen, Stiel mehr oder weniger zottelig behaart, meist viel kürzer als Blätter, 4—11 em lang, Ähre nach oben zu dicht, nach unten zu oft locker, mehr oder weniger nach oben zu verschmälert, 3—10 em lang; Samen zahlreich, "15—27 (18—20), 1—1,2 mm lang. Vorkommen und Verbreitung: Die Form wird besonders von den Ostseeküsten von felsigen Standorten angegeben, von Borkum lag sie mir in einem von O. v. Seemen auf der Binnenwiese gesammelten Exemplar vor; im Inland kommt sie in Deutschland an Grabenrändern . und auf Äckern, gelegentlich auf etwas salzhaltigem Boden vor. Weiterhin ` ‚sah ich Exemplare von Holland (A. de Wever), vom Küstenland, Insel Arbe (F. Morton no. 1028, als var. intermedia publiziert), aus der Songarei (Schrenk), von Sansibar, eingeschleppt (Hildebrandt . no. 1199). Angaben der Autoren: Fries et Broberg ‚In scop. marit“ : Wahlberg ‚In scopolis marinis ^;Wahlenberg ‚In litoribus maris Bahusiae, Hallandiae et Gothlandiae*; Lange ,,Sandboden, Triften‘; Lamotte „Champs argilocaleaires^; Knuth „Schattenform‘. Subf. subintegra. Blätter am Rande wellig, höchstens mit ver: einzelten Zähnen, Samen bis 30, 1 mm lang. — An Wegràndern. Subf. dura. — Kleinere Pflanzen; Blattrosette niederliegend, Blätter derb, kurzgestielt oder Stiele bis fast so lang als Spreite, Zühnelung unregelmäßig, vielfach schwach, stumpflich, Spreite 3—6 cm lang, 2—3,5 em x breit; Ährenstiele kurz, Abre dicht und kurz; Samen 16—23. — An Weg- rándern und auf Sandboden. ` i) P. major var. vulgaris £. intermedia (Gilib.). — P. intermedia Gilib. Hist. des pl. d'Europe ou élém. bot. pratique, ed. II. E (1806) 125 1); De Candolle Fl. Frare. V (1815) 376; Reichenbach, Deutschlands Flora XVII (1855) €1, T. 1137, Fig. I (gutes Habitusbild der Form!); P. major var. intermedia. (Qilib. ) DeWild. et Durand, Prodr. Fl. Belge IH (1900—1907) CY 635; Beguinot in N. Gicrn. Bot. Ital. N. S. XV (1908) 225; P. major L. EE intermedia (Gilib.) Decaisne in- DC. Prodr. XIII. 1 (1852) 695 p.p.: SP. major L. B. intermedia (Gilib.) Beck Fl. von Nieder-Österreich (1893) 1094. — Mittelkräftige P'lenzen mit dicklichem Rhizom; dichtem Büschel .. von Fadenwurzeln und vielblätteriger Rosette; Blätter mehr oder weniger . niederliegend, kurz gestielt, Spreite starr, dicklich, oval bis breit eifórmig, vom. Stiel gut y issus 3—5 cm lang, Band schwach gezähnt oder mit — SE a Citat nud dJigtinst L e. 220, der auch die Beschreibung von : Gilibert EE SE NOW NECKAR 270 R. Pilger. größeren, unregelmäßigen, stumpfen, zackigen Zähnen im unteren Teil, Spreite fein-kurz-steifhaarig oder älter fast verkahlend, Stiel kürzer als Spreite, breit; Blütenstände mehr oder weniger zahlreich, Ährenstiele ziemlich kräftig, niederliegend und dann gebogen ansteigend, gewöhnlich kürzer als die Blätter oder höchstens so lang, stielrund oder etwas kantig, auch schwach oder stärker zusammengedrückt, schwach oder nach oben zu stärker gestreift, Ähre ziemlich schmal, dichtblütig, nur am Grunde etwas locker, gerade auch noch etwas wie der Stiel gebogen, 3—7 em lang;. Samen meist 6—9, selten bis 11—15, 1.5 mm lang. Vorkommen und Verbreitung. Die Form, die ursprünglich von Gilibert vom Sandboden der Insel Perrache, Südfrankreich, be- schrieben wurde, kommt besonders auf feuchtem' sandigem Boden vor; am Ufer des Grunewaldsees bei Berlin fand ich sie auf moorigem, sehr feuchtem, nur oberflächlich ausgetrocknetem Boden hinter dem Schilfgürtel unter dichtem Pilanzenwuchs (Lolium perenne, Trifolium repens usw.) Außerhalb Deutschlands kenne ich die Form aus Süd- frankreich (Marcailhoud d'Aymeric), Neapel, an nassen Stellen des Meeresufers (Bolle — 1864), Holland, Dünen der Nordsee, Schoorl (A. W. Kloos, comm. A. de Wever — 1915) Abyssinien, Chire (Petit), Samoa , Savaii, Matantu-Küste (Reineckeno. 389 — 1894), Nord-Amerika, Rhode-Island, Newport (Frank Tweedy — 1880). Kleinere Pflanzen bilden ófters einen Übergang zur subf. minor; eine solehe Übergangsform stellt wohl dar: P. major L. var. B. condensa Lamotte Prodr. Fl. Plateau Centr. de la France (1880) 617. Auch zwischen f. intermedia und f. vulgaris gibt es Übergänge. Subf. minor Gilib. — P. minor Gilib., Fl. Lithuan. inchoata (1781) 15: P. pumila Krocker, Fl. Siles. I (1787) 248; P. minima De Candolle, Fl. Frarg. TII (1805) 408 (P. major f. Poir. Dict. Ene. 5, p. 368); P. nana Trattinnick, Arch. d. Gewächsk. I (1812) 7, T. 42; P. major €. microstachya ` . Wallr. Sched. Crit. Fl. Hal. (1822) 62: P. major B. uliginosa Wimm. et . Grabowski, Fl. Siles. T (1827) 128: P. major ß. minor Roth Enum. Pl. .. Germ. I. 1 (1827) 441 p.p.: P. major var. reclinata Wallr. ex Decaisne Së in DC. Prodr. XIII. 1 (1852) 605: P. major L.* asiatica (L.) f. minor ( Gilib.) Witte in Ark. fór Botanik V (1906) 73; P. major var. minor (Gilib.) Bé- |... guinot 1. c. (1908) 225 p.p.; P. major Race I. P. intermedia Gilib. (pro sp-) ö. nana Rouy Flore de France X (1908) 135: P. major var. minima (DC.) Dalla Torre et Sarnth. Flora von Tirol VI, 3. Teil (1912) 352 (hier wird .. als Synonym angegeben: P. major vàr. pumila Custer in Neue Alpina H S (827) 407). — Kleine Pflanzen; Blätter mehr oder weniger niederliegend, Über die Formen von Plantago major L. oat 511 "Vor kommen und Verbreitung: Meist auf feuchtem sandigem oder ; torfigem Boden, auf austrocknendem Teichboden usw. Außerhalb | Deutschlands sind mir Exemplare bekannt von Tirol, Italien (Etrurien), Wallis, Island, Nordrußland. Angaben der Autoren: Gilibert „Constans varietas majoris Grodnensis in stagno desiccato^; De Candolle „Elle eroi; dans les terrains fangeux, à Fontainebleau et b. dans les Alpes“; Krocker „locis sabulosis, humectis, ad insulas Oderae antiquae"; Wallroth „in ericetis macris humectis“; Rouy „bruyères humides ou tourbeuses“. k) P. major var. vulgaris f. rotundata nov. forma. — Kräftige oder mittlere Pflanzen; Blattspreite trocken papierartig, brüchig, rundlich eiförmig, nach dem Ende zu breit rundlich-keilförmig oder wenig ver- schmälert, am Grunde breit gerundet bis etwas herzfórmig, von dem ziemlich schmalen Stiel gut abgesetzt, 6—13 cm lang, 5—9,5 em breit, | Rand etwas wellig ohne deutliche Zähnelung oder im unteren Teil mit | spitzlichen kleinen oder auch unregelmäßigen stumpfen zackigen Zähnen, Spreite kahl oder ganz zerstreut kurzhaarig, Stiel viel kürzer bis fast so lang als Spreite; Blütenstand meist nur so lang oder kürzer als Blätter, seltener länger, Ährenstiel gebogen ansteigend bis fasi gerade, bis 13 em lang (zur Blütezeit [wie mir nur bekannt] trocken mehr oder weniger kantig und zusammengedrückt), Ähre bis auf die lockere Basis dicht, 5—16 em lang. ES Vorkommen und Verbreitung. Über den Standort geben die E mir vorliegenden Exemplare keine nähere Auskunft. Insel Rügen, Binz, beim Warmbad (W. Retzdorff — 1904); Österreich, Steyr (Brittmeyer — 1842); Nórdl. Ural und Westsibirien (Ehrenberg ee 1829). KC Ee vat. vulgaris 1. dinna Uam) = P Sen Lam. Illustr. Genr. (1791) 338; Poir. Encycl. Méth. V (1804) 370; P. major L. sec. Kunth in H. et B. Nov. Gen. II (1817) 187: P. major a. sinuata (Lam.) Decaisne in DC. Prodr. XIII, 1 (1852) 694; P. Dregeana Decne 1. c. 695; P. major var. palustris Tenore nach Böguinot in Fiori e Paoletti, Fl. Anal. ^ v. d'Italia III (1903) 93; P. gigas Löveille in Fedde, Repert. Spec. Nov. II . . (1906) 114; P. Dregeana Presl sec. Cooke in Fl. Cap. V, T (1910) 389 (non . P. Dregeana Presl Bot. Bem. (1844) 105 = P. cafra Deene.); P. major -= Var. vulgaris f. sinuata (Lam.) Pilger in Notizbl. Bot Gart. Mus. Dahlem = VIIL no. 72 (1922) 114. — Kräftige, große Pflanzen; Blätter aufrecht, groß, Spreite derbhäutig, trocken etwas brüchig, fast oval bis eiförmig bis breit eiförmig, am Grunde gerundet und vom Stiel gut abgesetzt, - Selten bei schmaleren Blättern etwas in ihn verschmälert, 10—28 cm lang, 6—17 cm breit, am Rande im unteren Teil mit einigen großen un- regelmäßigen stumpfen Zähnen, die öfters die Größe von kleinen vor- 'Springenden, wiederum gezackten Lappen erreichen, auch zwischen diesen . grofen Zacken mit kleineren Zähnen, nach oben zu wellig oder unregel- mäßig wellig-kerbig, selten bis zur Spitze zackig gezähnt, kahl oder mit E Sek? zerstreuter kurzer, steiflicher Behaarung, Blattstiel so lang oder 273 R. Pilger. 512 auch länger als Spreite, am Grunde langsam scheidig dreieckig verbreitert; Blütenstand hoch und kräftig, an einzelnen Exemplaren bis 80—110 cm hoch, Ährenstiele aufrecht, gerade oder etwas gebogen, stielrund oder etwas zusammengedrückt oder auch häufig mehr oder weniger abgeflacht, besonders im. oberen Teil deutlich gerillt, Ähre lang, kräftig, meist dicht und nur am Grunde locker, selten auch weiter hinauf mehr oder weniger locker, 20—70 cm lang; Brakteen der unteren Blüten öfters verlängert, etwas länger als Kelch; Korollenzipfel stumpf oder auch besonders bei tropischen Exemplaren deutlich verschmälert und spitzlich; Kapsel am Ende gerundet bis breit gerundet, oberer Teil zirka halb-ellipsoidisch oder breit halb-ellipsoidisch, Samen klein, 1 mm groß, 12—24 (14—20). Verbreitung: Das Exemplar der Lamarekschen Beschreibung stammte von Mauritius; die Form ist besonders in wärmeren Ländern verbreitet. Europa: Aus Deutschland mir nur bekannt von Oldenburg, Accum (Dr. Kuegler — 1890); Portugal (Herb. Link); Italien, = Venetien, längs der alten Diga di Malomocco (Dr. Venturi — 1860), Etrurien, auf Sandboden am Salzsee bei Orbetello (Levier — 1873); Griechenland, Phaleron bei Athen, an feuchten Gräben (v. Heldreich), oberes Kephissus-Tal (v. Heldreich), Attica (Spruner) Asien: Transkaspien, Kisil Arwat, Karakala, am Bach bei Nurgeli-Chan (P. Sintenis no. 1980); Korea, Quelpaert (Taquet no. 3109 — 1909); China, Peking, Yang chia ping (Schindler no. 32 — 1905), Honan. . im Kreise Teng fong (Schindler no. 139 — 1907), Szechuan (Faber — 1887). Afrika: SW.-Marokko, Tifermit (Herb. Cosson); Abyssinien: bei Adoa (Schimper Sect. IL, no. 970 — 1842); Angola (Welwitsch no. 514, schwaches Exemplar) Amerika: New Mexiko, Mesilla (Wooton no. 17 — 1897); Guatemala, Santa Rosa (Heyde et Lux no. 4057 — 1902); Costarica, Garten in San José, an Wegen (Pola- kowsky — 1875); Nicaragua, Dep. Matagalpa, Regenwald-Lichtung. 1000 m ü. M. (E. Rothschuh no. 305 — 1894); Rio de Janeiro : (Glaziou no. 7799 u. 12111); Montevideo (Arechavaleta); Buenos Aires (Bettfreund no. 115 — 1888). Australien: Sidney (Boot). Subf. brevipedicellata. — Blattspreite kleiner, 8—10 em lang, 5,5 bis 7,5 em breit, Blattstiel kurz, kürzer als Spreite, sehr breit, flach; Behaarung kurz, steif, ziemlich reichlich; Blütenstände kräftig, Stiele mehr oder . weniger gebogen ansteigend, Ähren lang, dicht. Griechenland: Kephissus- - Tal, Podoniphti (v. Heldreich), auf feuchten Plätzen bei Athen ae : F ‚torius). Eine zweifellos von f. sinuata ausgehende Tatort die sieh m | . Habitus Exemplaren von f. scopulorum durchaus annähert. 2. . m) P. major var. vulgaris f. Rocae (Lorentz). — Plantago Rocae a . Lorentz in Inf. Ofie. Exped. al Rio Negro bajo las órdenes del General ` . D. Julio A. Roca. Botan. (1881) 250. — Große Pflanzen (nach Lorentz SE mit zahlreichen Blättern und Blütenständen); Blätter aufrecht, trocken SE papierartig-bäutig, eiförmig, am Grunde breit gerundet oder auch lang- samer in det ps Aa 29 em Ke gros em. end be . Über die Formen von Plantago major L. 273 513 am Rande unregelmäßig wellig (nach Lorentz: margine irregulariter. erenata vel subdentata, vel dentibus brevibus-acutis, remotiusculis obsita), Blattstiel lang, 15—35 cm lang, ziemlich breit, gefaltet, unter der Spreite kurz verbreitert; Ährenstiel kräftig, aufrecht, stielrund, nach oben zu schwach gerillt oder auch stärker gerieft und mehr oder weniger zusammen- gedrückt, Ähre meist bis auf die Basis dicht, 20—45 cm lang; Kapsel etwas niedergedrückt, breit halbellipsoidisch; Samen 18—20 (nach Lorentz bis24). — Argentinien: Rio Negro-Tal, Chinchinal (Lorentz — 1879); Hügel der Sierra del Tandil (Spegazzini — 1901). Lorentz gibt die Verwandtschaft mit P. major an, meint aber, daß die große Samenzahl (16—24 nach Lorentz) eine Zugehörigkeit zu P. major . ausschließt. Eine derartige Zahl ist aber, wie aus den Angaben für f. scopu- lorum usw. hervorgeht, nichts Ungewóhnliches. Lorentz hält die Art für einheimisch: „la distribucion del PI. Rocae, en el valle del Rio Negro, haee la impresion de que es una planta indigena.“ 2. P. major L. var. paludosa Béguinot in Fiori e Paoletti Fl. Anal. d'Italia IIT (1903) 94%); P. paludosa Ledeb. nach Pospichal, Fl. Öst. Küstenl. . I (1898) 670 (P. asiatica Decne. [an L.], non P. paludosa Turez. nach ` Ledebour Fl. Ross.; P. paludosa Barth nach Simonkai Fl. Transsilv. (1886) 463 (bezieht sich auf eine Bemerkung von Barth in Óst. Bot. Ztschr. XXII [1872] 270, daß er P. paludosa Turez.[— P. asiatica Ledeb. non L.] in Siebenbürgen gefunden hätte); P. intermedia nach Godron in Grenier et Godron Flore de France II (1850) 720 (non P. intermedia Gili- bert; die Beschreibung von Godron bezieht sich offenbar wesentlich auf die var. paludosa, auch führt der Autor Schimper no. 253 an). — Mittlere bis kleine Pflanzen; die Hauptwurzel entweder länger erhalten (3—4 em) oder kurzes, dickliches Rhizom; Blätter mehr oder weniger aufrecht, Spreite von oval bis eifórmig.elliptisch, dünn, trocken etwas _ biegsam, gerundet gegen den Stiel abgesetzt oder mehr in ihn verlaufend, 4—12 cm lang, fast ganzrandig, etwas wellig am Rande, oder mit einigen deutlichen unregelmäßigen stumpfen oder spitzlichen allermeist kleinen Zähnen im unteren Teil, kahl oder schwach mit etwas längeren weißlichen . Zotteln bestreut, Blattstiel verlängert, schmal, so lang oder länger als — Bpreite, 4—15 em lang: Ährenstiel aufrecht oder fast aufrecht, meist kürzer oder auch etwas länger als Blätter, dünn oder kräftiger je nach . Größe der Exemplare, meist drehrund, oder auch im mittleren und unteren Teil zusammengedrückt, nach oben zu mehr oder weniger gerillt, 10—20 cm ‚hoch, Ähre schmal, mindestens im unteren Teil lockerblütig. 7—14 cm E Bégüinot bezeichnet die Varietät 1. c. als ear. paludosa (Ledeb.). Die Beziehung auf P. paludosa nach Ledebour Fl. Ross. IIT (1846—51) 478 ist aber fraglich. Ledebour hat hier die Art P. paludosa Turez. und gibt . auch nur die Nummer 937 von Turezaninow von der Umgebung des Sees UE | Gusinoe Osero an; diese Pflanze ist = P. Cornuti Gouan; die Ledeboursche Beschreibung paßt dagegen auf eine Form von P. major (capsula polysperma N). Da Beguinotl. e.unsere Varietät als var. paludosa von P. major beschreibt, so kann der Name bestehen bleiben. Repertorium specierum novarum. XVIII (15. X. 1922) 18 (33) 274 R. Pilger. 514 lang; Braktee ca. Ss —/, der Kelchlänge erreichend, mit breiter Basis ansitzend; deutlich gekielt; Kelchblätter breit, hintere rundlich eifórmig bis fast kreisrund, Streifen neben den Nerven schmal, wenig hervortretend, vordere meist etwas ungleichseitig, elliptisch bis breit elliptisch; Blumen- kronenzipfel aus eiförmigem Grunde deutlich mehr oder weniger lang verschmälert, spitzlich bis spitz, oder auch lanzettlich-eiförmig, 1 mm oder etwas darüber lang, Nerv kaum sichtbar; Kapsel den Kelch um seine Länge überragend, konisch oder etwas niedergedrückt, oben gerundet; Samen 11—19 (14—17), klein, nicht über 1 mm lang. Verbreitung: West-Rußland, Distr. Nowogrodek, Nianków (Dr. E. Woloszezak, Fl. Polon. exsiec. no. 986 leg. W. Dybowski); Süd- Polen, Distr. Lipowiec, Zygotowka (desgl. no. 986a leg. A. Markie- wiezówna); Österreich, bei Kalksburg (A. Dicht! — 1887, in F. Schultz herb. norm. no. 2476 als P. Schwarzenbergiana Schur aus- gegeben); Italien, Ligurien, Albissola (Dr. Venturi— 1870); Marokko, zwischen Mogador und der Stadt Marokko (J. Ball — 1871); Griechen- land, Thessalien, auf dem Pelion (Dr. Th. Aphentulis in Herb. Held- reich — 1886—87); Kleinasien, Bunarbachi am Scamander (Sintenis, Iter Trojanum no. 1183 — 1883); Sinai, im Garten des Klosters St. Catharina (W. Schimper no. 253 — 1835); Arizona, Chiricahua- Mountains, Wilgus Ranch (J. C. Blumer no. 1781 — 1907). f. longissima nov. forma. — Blattspreite oval, langsam in den Blatt- stiel verlaufend, ca. 10—13 em lang, Stiel außerordentlich verlängert, schmal, bis über 20 em lang, Blütenstände aufrecht, Ährenstiele bis 30cm hoch, Ähre bis 20 em lang. Marokko, Oasis d’Akka (Beaumier in hb. Cosson — 1872); Cap Verden, Ilha de Sto. Antao, S. Paul-Berge V: Cardoso in hb. Bolle — 1892); B. ws (Hillebrand). . Subvar. brachyphylla nov. subvar. — Kleinere Pflanzen: Blätter trocken dünnhàutig, biegsam oder etwas derber häutig, Spreite elliptisch - eifórmig bis breit-eifórmig, vom Stiel gut. abgesetzt, 5—9,5 em lang, 3,7 bis 4,3 em breit, ganzrandig, am Rande etwas wellig oder mit einzelnen kleinen | stumpfen Zähnen, kahl oder mit kurzen Zotteln bestreut, Blattstiel schmal, kürzer oder länger als Spreite, 3—13 em lang; Blütenstände wenige, Ährenstiele aufrecht. oder am Grunde gekrümmt und dann gerade, 10 bis selten 20—25 em hoch, Ähre meist locker, schmal, selten diehter und nur am Grunde locker, 4—10 cm lang: Blumenkronenzipfel schmal eifórmig bis eiförmig, verschmälert, spitzlich, Samen 6—15, 1,25 mm lang. Slavonien, Cerevit (Stritzner no. 1453, herb. Kanitz); Bosnien, Brachfeld an der Bosna und sonst in der Ebene von Serajevo (Dr. Blau 545 — 1868); Insel Arbe, ausgetrockneter Wassergraben bei den: Mee m von Loparo (F. Morton no. 1027 — 1912): Vensgien, mi Mogliano (Fr. Mayer); Madeira (W. Hillebrand). Subvar. incisa nov. subvar. — Mittlere bis größere Pflanzen; Blätter dünn, trocken zerbrechlich, Spreite eiförmig, am Grunde gerundet, gut gegen den oben genee Ap Ee ‚Stiel am. Da em KK D Über die Formen von Piantago major L. OE Y 515 ‘—11 em breit, Rand unregelmäßig wellig oder mehr oder weniger stark gezähnt, mit kleineren oder größeren zackigen spitzen Zähnen, Blattstiel so lang bis beträchtlich länger als Spreite, bis 20 em lang, Ährenstiele meist kürzer als Blätter, dünn, mehr oder weniger gerade oder etwas an- steigend, 7—25 em lang, Ähre 4—13 em lang, meist nur am Grunde locker. Yucatan (Field Columb. Mus. Pl. Yucat. Porfirio Valdez no. 90 — 1896); Nicaragua, Matagalpa, Straßenrand (Rothschuh no. 145 — 1893); Costarica, S. José, auf bebautem Land (C. Hoff mann no. 554 — 1857); Venezuela, gemein in Wäldern an Gräben, besonders aber in Gemüsegärten (Gollmer — 1852): Chile. Copiapó (Meyen — 1831). Ausgezeichnet durch breiten Blattgrund und stärkere Zähnelung, es gibt aber Übergänge zur typischen var. paludosa; die Subvar. nähert sich auch der var. vulgaris f. sinuata. Subvar. brevibraeteata Pilger in Notizbl. Bot. Garten u. Mus. Berlin- Dahlem VIII, no. 72 (1922) 115. — China und Luzon; die Beschreibung vgl. l. e.; die Subvar. ist ausgezeichnet durch zarten Wuchs, Kahlheit, durch sehr kurze Brakteen und die niedrige, in der Mitte gespaltene Kapsel. 3. P. major L. var. flavovirens Pilger nov. var. — Mittelstarke Pflanzen: Blätter aufrecht, trocken von gelbgrüner Farbe, Spreite papierartig, schmal bis breit eiförmig, gegen den Stiel gut abgesetzt, 7—14 em lang, -5—7 em breit, am Rande etwas wellig und nach unten zu mit einigen eatfernt stehenden spitzen oder stumpflichen Zähnen, oder unregelmäßig buchtig-zähnelig, oder auch mit kleinen mehrspitzigen Zacken, kahl oder Nerven und Stiel unterseits mehr oder weniger reichlich zottelig, Nerven schmal, die Netznerven besonders unterseits ein wenig vorspringend, Stiel lànger oder kürzer als Spreite, 4—19 cm lang, schmal, gefaltet: Áhrenstiel aufrecht, wenig gekrümmt, fast stielrund oder etwas zusammen- gedrückt, schwach gerillt, 11—30 em hoch, mehr oder weniger mit weiß- lichen Zotteln bestreut, Ähre nach oben zu dicht, am Grunde etwas locker. 13—20 em lang; Braktee breit eifórmig, konkav, beinahe die Länge des Kslehes erreichend, hintere Kelehblátter breit rundlich, vordere elliptisch- rundlich, 2 mm lang; Blumenkronenzipfel schmal eifórmig, stumpf: ded 16—18. Nordamerika: Plants of Colorado, Univers. Wyoming, Bedrock, vas Co., feuchtes FluBbett (E. P. Walker no. 383 — 1912); Plants | of Southern Colorado, Arboles (C. F. Baker no. 612 — 1899); Sequoia- Region, Amador County, Azric. Station (G. Hansen no. 943 — 1895): Plants of Oregon, Hurricane Creek, Wallowa Co. (E. P. Sheldon no. 8619 . — 1897). f. minor. — Kleine Pflanzen; Blattspreite eifórmig oder schmal ei- förmig, 4—5 em lang, 1,8—3 cm breit, ganzrandig, Stiel schmal, gewöhn- lich länger als Spreite; Ährenstiel kürzer oder länger als Blätter, dünn, aufrecht, bis 18 cm hoch, Ähre kurz; Braktee breit eiförmig, */4—3/, des . Kelehes erreichend. Canada, Fenelon Falls, Ont. (W. Scott — 1903). . f. latissima. — Große Pflanze, Rhizom kurz, abgestutzt (am Exemplar | nur 2 2 reg und ein. Blütenstand); Blattspreite breit eifórmig. 15—19 em 18 (33) * 216 R. Pilger. 516 lang, 9—14 cm breit, am Rande wellig und am Grunde mit einigen groben, stumpfen, lappenförmigen Zähnen; Ährenstiel derb, etwas gebogen, 20 em lang, Ähre 30 cm lang; die Braktee erreicht die Kelchlänge; hintere Kelchblätter elliptisch-rundlich, vordere obovat-elliptisch ; Blumenkronen- zipfel etwas spitzlich, 1 mm lang. d Canada, Manitoba, Mouth of Qu. Appelle River (J. Macoun and W. Herriot, Herb. of Geol. Survey of Canada no. 78420 — 1906). 4. P. major var. salina Wirtgen in Verh. naturh. Ver. Rheinl. Westt. XXIII (3. Folge, 3. Jahrg.) (1866) Corr. Bl. 44; XXVI (3. Folge, 6. Jahrg.) (1869) 32; Pilger in Verh. Bot. Ver. Prov. Brandenburg LXIII, 1920—1921 (1922) 102—103; P. Winteri Wirtgen 1. c., (an beiden Stellen)!) incl. var. dentata in Exsiee.; Geisenheyner, Flora von Kreuznach, 2. Aufl., p. 108; P. major L. forma intermedia Lange und P. major var. salina F. Winter in F. Schultz, herbar. norm. no. 1129; P. Wirtgeni Wint. nach Beguinot l. c. . (1908) 225. — Kleinere bis mittlere Pflanzen; Blattspreite von hellgrüner: Farbe, im frischen Zustande dicklich und etwas brüchig, getrocknet dünn | bis sehr dünn papierartig, biegsam, eiförmig bis eiförmig-oval oder länglich " elliptisch, mehr oder weniger in den Stiel verschmälert, 4—7 cm lang, | 2—4,5 cm breit, ganzrandig, am Rande etwas wellig, oder nach unten zu mit einigen stumpflichen oder auch spitzlichen Zähnen unregelmäßig buchtig-gezühnt, mit kurzen, steiflichen, weißlichen, glashellen Haaren gewöhnlich reichlich bestreut, aber auch manchmal fast kahl, Nerven schwach, meist nur 3 oder auch 2 sehr schwache weitere Randnerven, Blattstiel meist kürzer als Spreite, aber auch verlängert, schmal, so lang oder länger als Spreite, 2—10 cm lang; Ährenstiele mehr oder weniger aufrecht oder auch gebogen ansteigend, gewöhnlich länger als die Blätter; 5—11 em lang (auch gelegentlich bis 15 em; bei einem Exemplar nach Wirtgen bis 28 em), drehrund, nach oben zu gerillt, Ähre später oft auffallend rotviolett überlaufen, der ganzen Länge nach ungefähr gleich breit und oben abgestutzt, nicht wesentlich verschmälert, ganz oder nach unten zu locker, 2—11 em lang (an einem Exemplar nach Wirtgen bis 14 em lang); hintere Kelchblätter rundlich, vordere breit elliptisch ; Blumenkronenzipfel stumpflich, 1 mm lang; Kapsel konisch, den Kelch um seine Länge überragend oder auch oben gerundet, halb ellipsoidisch, Samen 7—19 (13—17), 1,1—1,2, selten bis 1,5 mm lang. ; Westdeutschland, auf Salzwiesen von Emmersweiler bei Saar- brücken (Wirtg. Herb. plant. select. etc. florae rhenanae Fesc. V, no. 248; leg. F. Winter — VITI, 1866); Salzwiesen bei Kreuznach (nach Geisen- heyner); Mark Brandenburg; auf salzhaltiger Moorwiese am Mellen-See bei Zossen. (Die Varietät wächst hier auf einem 50—100 Schritt breitem ` Moorwiésenstreifen, der auf einen Streifen bochwücbsigen Schilfes am Seerand folgt, zusammen mit Salzpflanzen wie Triglochin, Gloux, Festuca Tm ER Per v var. salina kommt Ne unter — dichten, niedrigen Ce J wiitgen tegt beide: Namen, er an es s roig niert: : s" ob eime Art oder Mes pes pup / Über die Formen von Plantago major L. 277 517 Pilanzenwuchs mehr vereinzelt oder in dichten Gruppen vor) (Pilger — August 1920, blühend und fruchtend). Die Varietät hat sicher weitere Verbreitung auf Salzstellen, wahrscheinlich ist nach der Beschreibung mit ihr identisch oder ihr sehr nahestehend: P. major L. c. angustata Schur Enum. Pl. Transsilv. (1866) 559 (P. angustata Schur herb. Transs., nomen l. e.), die auf schlammigem Salzboden bei Salzburg nahe Hermannstadt vorkommt; in der Beschreibung fallen als Unterschiede nur die Angaben auf: spica tenuissima, capsula 6—8-sperma. Wirtgen führt (l. c. 1869, p. 33) von seiner P. Winteri noch besonders die var. spathulata (oder f. spathulata von var. salina) vom gleichen Standort bei Saarbrücken auf (F. Winter no. 250): Blätter elliptisch, langgestielt, an Alisma plantago erinnernd, Spreite 3—9 cm lang, Stiel 4—15 em lang. In Herb. plant. erit. select. hybrid. flor. rhenan. Ed. 2. 11 no. 511 (ebenda; leg. F. Winter ` und F. Wirtgen — August 1868) wird die Form trinervis und subquin- ` quenervis herausgegeben, in Wirtg. Herb. plant. etc. Fasc. V no.249 (ebenda: leg. F. Winter — August 1866) die Varietät: Pl. Winteri var. dentata . Wirtg. (Blätter deutlich gezähnt). Beisehr gedrärgtem Wachstum kommen kleine blühende Exemplare vor mit lanzettlich-eiförmiger 2—4,5 em langer Spreite, die langsam in den schmalen Stiel übergeht, die Ähre ist stark reduziert, oft nur wenigblütig (so am Mellen-See). 5. P. major L. var. carnosa Moricand Fl. Veneta I (1820) 90; Morton in Engl. Bot. Jahrb. LIII, Beibl. 116 (1915) 225. — Mittelstarke Pflanzen mit langem, dichtem Büschel von Fadenwurzeln; Blätter niederliegend bis aufrecht, trocken lederig-häutig, brüchig, schmal bis breit eiförmig, 8—12 em lang, 4—8 em breit, am Rande unregelmäßig wellig oder mit ‚einigen unregelmäßigen Zähnen, mit kurzen Zotteln. ziemlich reichlich bestreut, Nerven -5, besonders unterseits hervortretend, auch die Netz- nervatur unterseits deutlich, Stiel kürzer als Spreite, breitlich, kräftig genervt, gekehlt, nach dem Grunde zu langsam scheidig verbreitert, 3—5 em lang; Blütenstände niederliegend oder gebogen ansteigend, auch Ähre aufwärts gekrümmt, oder nur Stiel gekrümmt, nur so lang oder auch viel länger als Blätter, Stiel 9—11cem lang, kräftig, Ähre kräftig, dicht, 5—18 em lang; Braktee den Kelch an Länge erreichend; Blumenkronen- zipfel etwas verschmälert, stumpf: Kapsel kurz, niedergedrückt, oben gerundet, Samen 12—20, sehr klein, fast 1 mm lang. Gebiet der Adria, Insel Arbe, ae beim Kloster S. Eufemia (Fr. N ‚(Warburg et Endlich no. 1108 1901); bei Alexa geleiert (asch erson -in Rohlfs Exp. libysche Wüste no. 2036 — 1874): bei Kapstadt, nach Leuwenrump (Bergius — 1817). et major L. var. pachyphylla Pilger nov. var. — Von mittlerer :Größe, Hauptwurzel kann erhalten bleiben; Blätter wenige in der Rosette, aufrecht, Spreite dicklich, trocken lederig-papierartig, eifórmig bis breit elliptisch-eifórmig, am Grunde gerundet. 10—13 em lang, 6,5—8 em breit. am Rande unregelmäßig wellig und mit einigen groben unregel- mäßigen 7 SR ám unteren Teil, kahl oder mit sehr kurzen, steiflichen 278 R. Pilger. 518 Haaren besonders nach dem Stiel zu bestreut, Nerven unterseits kräftig hervortretend; Ährenstiele kürzer als Blätter, aufrecht, dick, 10—15 em hoch, gerillt, mit kurzen, steiflichen Haaren’ bestreut, Ähre dicht bis auf die etwas lockere Basis, dick, 13—14 cm lang; Braktee fast den Kelch erreichend, fleischig, dick gekielt, hintere Kelchblätter rundlich, vordere obovat oder elliptisch, stark gekielt; Blumenkronenzipfel 1 mm lang, eiförmig bis breit eiförmig, stumpf oder etwas verschmälert und fast spitzlich; Kapsel konisch, Samen 12—17. ` Nordamerika: Utah, Salt Lake City (Marcus E. Jones no. 1030 — 1879); Wyoming, Laramie, Albany Co. (Rocky Mount. Herb. Univ. . ... Wyoming no. 7673, Aven Nelson — 1900). E 7. P. major L. var. brachyphylla (Edgew.) Pilger. — P. brach yph ulla . Edgew. ex Decaisne in DC. Prodr. XIII, 1 (1852), 696, no. 5; J. D. Hooker in Fl. Brit. Ind. IV (1885) 706 p. p. (inel. P. tatarica Decne.). — Kleinere Pflanzen mit sehr kurzem Rhizom; Blätter wenige in der Rosette, oder bis 7, Spreite dünn, hàutig, trocken zerbrechlich, lanzettlich-eifórmig bis seltener eifórmig, meist nach der Spitze zu ziemlich langsam verschmälert, nach dem Grunde zu breit keilfórmig bis rundlich-keilförmig verschmälert, 4—5,5 cm lang, bis 2,5—3 cm breit, ganrandig, etwas wellig, oder schwach gezähnelt, kahl oder mehr oder weniger mit kurzen Zotteln bestreut, Blattstiel breit, kurz, flach, 1—3 cm lang, nach dem Grunde zu wenig verbreitert; Ährenstiel mehr oder weniger gebogen ansteigend bis fast gerade, schwach oder reichlicher mit gelblich weißen anliegenden oder . mebr oder weniger abstehenden Zotteln bekleidet, 2,5—8 cm lang, Ähre schmal und mehr oder weniger locker, 5—11 cm lang; Braktee durch- eifórmig; hintere Kelchblätter elliptisch-rundlich bis .rundlich, vordere elliptisch bis breit elliptisch, 2 mm oder ein wenig darüber; Blumen- kronenzipfel breit eifórmig, kurz verschmälert, spitzlich oder etwas stumpf - 4 lich, 125 mm lang; Samenanlagen rA ? Zoe? Temp. Region des N.W.-Himalaya, 8—9000 Fuß i (Thomson); W.-Himalaya, Prov. Ts’mba, Káli Paß nach Tsámba : (Schlagintweit no. 3282 — 1856). (Decaisne gibt an: In Himalaya, |. Kanawer infer. [Royle in herb. Jacqmt.)). i 8. P. major L. var. mierantha Pilger in Notizbl. Bot. Gart. Mus. Berlin-Dahlem VII, no. 72 (1922) 114. — Kamtschatka; vgl. die Be- schreibung 1. c. 9. P. major L. var. latissima Pilger nov. var. Mittelgroß; Blattspreite Papierartig, trocken zerbrechlich, eiförmig, stumpf, am Grunde ab- gerundet, 5—6 em lang, 3—4 em breit, kahl, am Rande im unteren Teil Big schwach gezähnelt, Stiel kurz, ziemlich schmal, flaeh, bis dem Ge EEN eee so Se als ‚Blätter, mehr oder weniger t. "Men pom und schwach, schnittlich nur 15 der Kelchlänge erreichend, breit dreieckig- bis rundlich-- ia poc Geck Über die Formen von Plantago major L. 279 519 ebenso die gefärbten Streifen schwach, vordere ungefähr rundlich, Nerv etwas kräftiger gekielt; Zipfel der Blumenkrone klein, breit eiförmig, etwas verschmälert, stumpflich. Tibet, Prov. Balti, Kunés, via Kiris nach Neru (Schlagintweit no. 5852 — 1856). Zweifelhafte Arten oder Formen, die zu P. major L. im weiteren Sinne gehóren: 1. P. aquatica Benkö, Transsilvania, Vindobonae (1778) 116, 124 nach Simonkai, Enum. Fl. Transsilv. (1886) 463 — P. major. 2. P. arctica Schur Ost. Bot. Ztschr. X (1860) 249 (nomen!), Enum. Pl. Transsilv. (1866) 560. — „Proxima P. majori. Auf schattigen be- wachsenen Alpentriften, auf dem Butian der Kerzesorer Alpen mit P. uliginosa. (Vielleicht gehört P. asiatica L. vs 163 und einige Synon. hierher.) Naeh Simonkai l. e. 463 — P. major; aus det Beschreibung kann ich nicht feststellen, welche Form von P. major in Betracht kommt. | 3. P. arctica Trev. incl. sem. 1829 nach Decaisne in DC. Prodr. XII, 1 (1852) 695 Synonym von P. major. 4. P. Biebersteinii Opiz in Berchtold, Ökon.-techn. Flora Bóhmens IL 1 (1838) 39. — Aus der Beschreibung ist mir nicht ersichtlich, wie Sich die Form von P. major var. vulgaris f. vulgaris unterscheidet; be- sonders wird die stärkere Behaarung hervorgehoben und darauf bezieht Sich auch das von Opiz angegebene Synonym: P. major M. Bieberst. fl. taurico-cauc. p. 108. Aus der Beschreibung von Marsch. Bieberst. Fl. Taur.-Cauc. I (1808) 108 geht nicht hervor, daß eine andere Art als- P. major gemeint ist. Der Autor bezieht sich auf ältere Beschreibungen von P. major, die die Angaben bringen: „foliis glabris“ und ,,scapo tereti“ ` und sagt: , Folia remote obiterque dentata, non perfecte glabra: nervis . imprimis subtus hirsutis. Scapusquoque leniter pubescit, distincte sulcato-. . angulatus. Ceterum omnino convenit cum P. majore auctorum. Nun sind bei f. vulgaris die Blätter nicht kahl und der Ährenstiel ist nicht immer drehrund, so daß die in der Fl. Taur.-Cauc. gemeinte Pflanze nichts anderes als die f. vulgaris zu sein braucht. Opiz führt von seiner Art ` . noch zwei Formen an: a. leptostachya. Schaft aufrecht, viel länger als ` die Blätter. Ähre linien-walzen'órmig. f. brachystachya. Schaft auf- steigend. Ähre eiwalzenförmig. «a. im Czaslauer Kreise, j. um Prag. 5. P. bulbosa Benkö l. c. nach Simonkai.l c. = P. major. 6. P. major a. typica, b. caulescens Béguinot in Fiori e Paoletti. Fl. Anal. d'Italia. III (1903) 93. Fe, JOH. nella parte infer. dello scapo. - i: : mur P. compressiscapa Opiz l. c. 39. Auf festem, feuchtem Boden. Im Teiche Blatto, Podebrad; um Prag bei Bra*. Die Art ist nach Opiz ausgezeichnet durch die kurz gestielten Blätter, nicht häutigen, sehr . kurzen Blattstiele, zusammengedrückten, bogenförmig aufstrebenden Schaft. und Ähre.“ Das Merkmal des zusammengedrückten Schaftes 280 ; R. Pilger. spielt, wie aus den Beschreibungen der Formen oben hervorgeht, keine Rolle. Vielleicht liegt eine der f. rotundata nahestehende Form vor. 8. P. crenata Blanco Flora de Filipinas (1837) 56 ist nach der Be- schreibung eine Form von P. major. In der 2. Auflage (1845) 38 wird die Pflanze mit derselben Beschreibung als P. media aufgeführt (P. media ` Blanco von L.), ebenso in der Gran Edicion der Flora de Filipinas I (1877) . 69, die Tafel 20 stellt eine breitblätterige Form von P. major da, die nicht sicher zu definieren ist. Entsprechende Exemplare von den Philippinen lagen mir nicht vor. 9. P. dentata Fl. Corc. in Tokio: Anthol. IV, 946 nach Kew Index — P. major. 10. P. dilatata Opiz l. c. 39. — „Blätter eirund, buchtig stumpf großzähnig, 5—7nervig, rückseitig, besonders an den Nerven, haarig. Blattstiele sehr breit, am Grunde sehr erweitert, scheidig um’assend, nervig. Schaft am Grunde zusammengedrückt, eckig, stark haarig. Haare beinahe angedrückt. Ähren dick, walzig, dicht. Deckblátter eirund lanzett- förmig, krautig, länger als der Kelch. P. major e. phyllostachya Wallroth ? ^ In der Gegend um Prag (Opiz!) Blüht im Juli bis Herbst 2|. 11. P. hwmifusa Bernh. ind. sem. nach Decaisne in DC. Prodr. XHI, 1 (1852) 695 Synonym von P. major. 12. P. lutulenta Lamotte, Prodr. Flore Plat. Centr. France (1880) .. 618; P. major Race II lutulenta Lamt. in Rouy Flore de France X (1908) 135. Eine mir zweifelhafte Form, in der Beschreibung die eigentümliche Bemerkung: épi .. . terminé par un acumen de 3—5 mill. formé par l'axe de l'inflorescence, garni de fleurs stériles trés serrées ... Puy-de-Dôme: . eux.ecaleaires inondes ou humides prés la gare de Gerzat. 13. P. media procera Sond. ex Koch, Syn. Fl. German ed. II (1844) . 686. Es heißt dort bei P. major: „in pratis,salsis obvenit scapis multo medion pedalibus, plerumque rotis: P. media procera Sonder in (Diese bei Oldesloe, Sonder; bei Kissingen, Zeyher.)' — Eine Er mr Form von. ‚var. salina Wirtgen ? oder var. vulgaris f. vulgaris subf. maxima? — A4. P. major y. at Ces, in Cesati, Passerini, Gibelli, Compend. - Fl. Ital. (1880?) 285. „Foglie membranose crespe e bollose, fiori stipati. .. Luoghi diversi del Piemonte. P. crassa et P. crispa Auct. pl. an Jacq. an W. Roe Pr pola MS d Fl. Core. l. e. nach Kew Index = P. major. : 16. P. major var. 6. psilostachya Wallr. Sched. 62. ‚Foliis trinerviis ovato oblongis brevibus, pus capsulisque exiguis in &pieam gracilem ongestis. In glareosis macris.^ da xBorküine | e. 695 beschreibt eine à. deplostachye ohne Autor, führt is Se attenuatis, Steg saepius foliis breviori- Ir ceis. P. SEH trinervia Vaill. bot. gall. Über die Formen von Plantago major L. e 281 521 (circa Parisios étang de Trappes 1807, Vaill.) P. major psilostachya Wallr.“ Mir lag im Berliner Herbar eine Pflanze vor mit der Bezeichnung: ,,Plantago palustris angustifolia, varietas monstrosa Plantaginis latifoliae glabrae minoris (Vaillant)“, die vielleicht der Decaisne' schen leptostachya ent- spricht, eine monstrós entwickelte kleine Form mit etwas verlángertem Stengel und auseinandergezogenen Blättern mit schmaler lanzettlicher, langsam in einen langen Stiel verlaufender Spreite. l, 17. P. major L. var. pumila Besser führt Decaisne l. c. 695 unter | seiner y. intermedia als Synonym ohne weitere Angabe auf. Wie oben f erwähnt, ist die Decaisnesche var. intermedia zweifelhaft, ebenso also auch die var. pumila Besser. 18. P. quinquenervis Noronha in Relat. Pl. Javan. 25 : Verh. Batav. Genotsch. V (1790). Nomen! Nom. Javan. ,,Urat-urat.' 19. P. major ò. rigidifolia Ces. l. c. — „Kogle carnose, brattee ab- breviate. Acqui.“ 20. P. subsinuata Hornem. Hort. bot. hafn.. I (1815) 139: P. major 1.8. subsinuata Roem. et Schult. Syst. Veg. III (1818) 111. — Horne- mann: ,Foliis ovatis glabris basi subsinuatis, scapo compresso brevi. spica longissima tenui. . Hab. in America boreali 4.“ 21. P. uliginosa Jacqumt mss. (non Baumg.) bei Decaisne l. c. 694 als Synonym von P. major aufgeführt. Monstrositiiten von P. major L. 1. Monstrositas bracteata. — P. bracteata Moench Meth. Pl. Mar- burg. (1794) 459 (wohl incl. monstr. rhodostachya? Moench gibt als Synonym: Plantago latıfolia rosea flore espanso C. Bauh. Morison. III. Sect. 8, tab. 15, fig. 3, doch bemerkt er: spica tereti); P. major var. Ó. foliosa Moricand Fl. Veneta I (1820) 90; P. major y. phyllostachya Wallr. Sched. Crit. Fl. Hal. (1822) 62; P. major var. bracteata Schlechtend. in Bot. Zeit. XV (1857) 879; Nolte in Hansen Herb. Schlesw.-Holst. no. 1257, Prahl, Krit. Fl. Schlesw.-Holst. IT (1889) 178; P. major E rosea Decne. in DC. Prodr. — XIM, 1 (1852) 695 p.p. (inel. rhodostachya). — Charakteristisch für die — :^Monstrositát ist die laubartige VergróBerung der Brakteen, wobei aber ... die Ähre langgestreckt bleibt. Entweder sind nur die untersten Brakteen stark vergrößert und laubartig, gestielt, bis 7 em lang und bis 3,5 em breit. dann erfolgt allmählich der Übergang zu normalen Brakteen. Die ver- — gróBerten Brakteen sind steril oder haben Blüten in den Achseln; die Abee bleibt lang wie bei f. vulgaris. Oder die Brakteen sind durch die — ganze Ähre hin vergrößert, von unten nach oben zu abnehmend; sie sind ` dann nicht so stark vergrößert, spatelig, ohne deutliche Sonderung in CORE und Spreite, fertil, 13 em lang. obere kleiner; Ähre 6—14 cm lang. 2. Monstrositas rhodostachya. — P. mier L. Ẹ. rhotostachya Mert. und Koch, in der Bearbeitung von J. €. Róhlings Deutschlands Flora I (1823) 801: P. major y. rosea Both Enum. Pl. Phaenog. German. I fond i; 442; P. rosea Hort. ex Reichenb. Fl. German. Excurs. (1831) 394 (bracteis. . et infimis maximis: rosulato-bracteata : P. rosea Hort.); P. major v. rosea .. entwickelten Pollen führen (vgl. F. Lud wig, in Bot. Centralbl. T (1880) + Prochnow zu Marienthal in Hinterpommern auf das Vorkommen von —. (1818) 115; Decaisne in DC. Prodr. XIII, 1 (1852) 695, no. 2; P. bullata 282 E P. Pilger. 522 Schlechtend. in Bot. Zeit. XV (1857) 879; P. major Ẹ. rosea Decne. l. c. 695 p.p.; P. major f. rosea [De Caisne] in Prahl, Krit. Fl. Schlesw.-Holst. II (1889) 178. In Krocker, Fl. Siles. I (1787) 244 wird die Form aufgeführt: P. major y. Plantago rosea latifolia, floribus quasi in spica dispositis B- pin. 189. — Charakterisiert durch die starke Verkürzung der Ähre; in der typischen Form sind die verlaubten Brakteen zahlreich am Ende des Stieles rosettenartig gedrängt und steril, lang gestielt, Stiel bis 5 cm lang, rundlich-eiórmige Spreite bis 3 cm lang. Dann gibt es auch Übergänge zur monstr. bracteata mit kleineren, spateligen und mehr oder weniger fertilen Brakteen und mehr oder weniger verlängerter Ähre. ` 3. Monstrositas polystachya. — P. major y. polystachya Hayne geit. Darst. Arzneykunde gebr. Gewächse V (1817) (13) [es ist zweifelhaft. ob hierunter nicht die monstr. ramosa verstanden ist]; P. major m. poly- stachya Mert. et Koch 1. e. 802; P. major v. polystachya Schlechtend. 1. c. 879. Vgl. auch Pluskal, in Óst. Bot. Wochenbl. IT (1852) 372. — Es sind ` bei dieser Monstrositát, von der mir keine Exemplare vorlagen, mehrere mehr oder weniger gleichwertige Ähren, also eine Hauptähre mit mehreren Nebenähren vorhanden, im Gegensatz zur monstr. ramosa, bei der die Ähre rispig aufgelöst ist. 4. Monstrositas ramosa. — P. major var. .£. ramosa Mcricand Fl. Veneta I (1820) 90; P. major y.ramosa Roth Enum. Pl. Phaenog. German. T (1827) 441; P. major v. paniculata Schlechtend. Le 879; P. major f. paniculata Decne. 1. c. 695. Vgl. auch Buchenau in Bot. Zeit. XX (1862), t. 10, fig. 18—20. — An Stelle der Ähre tritt eine mehr oder weniger dichte, nach oben verschmälerte Rispe mit vielen Hochblättern, in deren Achseln . Statt der Blüten weiterverzweigte Aste stehen; in der typischen Form sind alle Hochblätter klein und steril. t 5. Bemerkenswert ist noch, daß gelegentlich Pflanzen auftreten, bei . denen die sonst normal rotbraun bis rotviolett gefärbten Antheren gelb "4 oder grünlichgelb, etwas größer und breiter sind und nur unvollkommen 246—247). — - Übrigens macht schcn 1834 (Flora XVII. I. 204) Pastor einzelnen Exemplaren -mit gelben Antheren bei P. major aufmerksam. P. major mutatio erasss. — P. crassa. Willd. Phytogr. I (1794) » E no. 11, Spec. Plant. I. IT. (1798) 641; P. crassifolia Roth in Usteri Ann. ` ` .» der Bot. 14. Stück (1795) 24; P. crispa- Jacq. Collect. Suppl. (1796) 34 ` SH T. 16; Poiret, Ene. Méth. V (1804) 371; Roem. et Schult. Syst. Veg. I j -Domn Hort. Cantabr. (1796) 15 (Poiret 1. c. gibt als Synonym an: Plantago — d Ce Bose. Act. Soc. Paris. Mss. — ‘Donn Catal. Hort. Cantabr. p. 15:) — uus sn mit. st br Büschel s von Fadenwurzeln; Blätter mehr | Walther Zimmermann: Parapactis nov. gen. 283 523 als Spreite oder höchstens so lang; Blütenstände kürzer bis wenig länger als Blätter, Ährenstiele mehr oder weniger aufrecht, dicklich, Ähre dicht, nur am Grunde locker, 2—4 cm lang; Braktee kurz, nur die Mitte des Kelches an Länge erreichend; Zipfel der Blumenkrone stumpf; Kapsel niedergedrückt, klein, gerundet, Samen 10— 16. Ich halte die Form für eine in Gärten entstandene Mutation. Sie ist mir nur in alten Exemplaren bekannt: Hort. Berol. 1806—1812: in hort. bot. Berol. slim culta; Hort. Paris 1820. Li. (CXXVI). Walther Zimmermann, Parapactis nov. gen., eine übersehene Orchidaceengattung. (Descr. germ. in Mitt. Bad. Landesv. Natkd. Freiburg, N. F. I [1922], p. 232.) Novum genus Parapaciis primo aspectu differri potcst a genere Epipactis Adans.non solum absentibus et rostellis et receptaculis pollinia- rum sed etiam antheris cucullatis—siccatis ad apicem lente curvirostratis, loculis non e basi ad apicem, sed modo in mediis antheris apertis. Usque ad hoc tempus modo una species e genere novo cognita est: Parapaetis epipaetoides W. Zimm. nov. spec. . . Habitu laxo, magis Epipaciidis rubicinosae Gaud. quam Ep. lati- foliae All. Foliis rigidioribus, lente carinatis, saepe curvatis, ovato-lanceo- latis acuminatis vel etiam attenuato-lanceolatis. Spica laxa; floribus Epipactidis latifoliae magnitudine. Perigonii laciniis luteo-viridibus, generis Epipactidis valde similibus, sed attenuitate ab Ep. lati folia differen- tibus. Labellorum basibus minus globosis, interne roseo-fuscis, oribus amplioribus quam in Æp. latifolia; epichiliis triangularibus ad basin latio- ribus sineque callis cordiformi-confluentibus, sed plecta callosa medianea € basi ad apicem. Antheris supra stigma stantibus nec (ut in genere Epi- pactis) receptaculo polliniarum in tergo columnae cochleiforme separatis. Polliniis pulverulentibus irregulariter pyramidalibus, non in massis regulari- . bus compaetis nee ad apicem rostellis stigmatum adhaerentibus, e loculis . Spontane ac immediate stigmati ipsius floris incidentibus (aliter in genere a Epipactis: e loculis receptaculo incidentibus, ibidem remanentibus nisi insecto ad flores alios latis). 2 Synon. (indubia): Epipactis viridiflora Rchb. (modo pro parte OB . (1830) — Epipactis latifolia II. viridiflora Asch. et Gräbn. Synops. IT (1907). — Epipactis Muelleri Godfery (1921) Journ. of Bot. 59, S. 101. a Literae novae ac criticae: H. Müller, Beobachtungen an west- 2 fälischen Orchideen (Verh. d. naturhist. Ver. d. preuß. Rheinlande und ` — Westfalens, 25. Jahrg. (3. Folge: 5. Jahrg.), 1868, S. 7), 2. Über Epi- . pactis viridiflora, Rchb. und E. microphylla (Ehrh.) Sw. — M. Schulze, ... Die Orchidaceen 522, Fußnote 2. — Ascherson u. Graebner, Synopsis TII (1905—1907), S. 862. — M. J. God fery, A new european Epipactis ` " (The Journal of Botany, vol. 59 [1921]. S. 101). — W. Zimmermann, 284 Walther Zimmermann. 524 | Parapactis W. Zimm. nov. genus Orchidacearum. | Parapactis epipactoides W. Zimm. nov. spee. (Mitt. d. Bad. Landesver. f. Naturk. u. Naturschutz, N. F. Bd. 4 [1922], S. 232.) Descriptio tabulae!). Sinistra manu: ParapactisW .Zimm.; dextra: Epipactis Adans. (latifolia All.) 1. Columnae aspectus ad verticem, 2. ad dorsum cum anthera, 3. idem. sine anthera, 4. ad tergum sine anthera, polliniis protractis, 5. ad latus sine anthera, polliniis ` protractis, 6. columna intercisa secundum lineam mediam, 7. columnae aspectus ad latus cum anthera, H an- therae aspectus ad dorsum tergumque. A, Parapactidis labellum, B. Epi- pactidis latifoliae la- bellum. Receptaculum pol- ` liniarum: lente punc- tulatum ; stigma : forte punetulatum; tostellum : nigrum signatum est. —— ud wz | Jj Die L © D 233 zuerst veröffentlichte Tafel wurde mir in dankenswerter Weise vom Badis wes Landesverein. sicci ote viet . F. Fedde. Parapaetis nov. gen., eine übersehene Orchidaceengattung. 285 525 Habitat in silvis collucentibus, maxime ut videtur in pinetis, in situ calida modoque ut videtur in solis caleineis. Reperta sunt exemplaria indubia (rostellis ac receptaculis absentibus!) Nieder-Österreich (Beck, Flora v. Nieder-Österreich, S. 914); Württemberg (nahe der badischen Grenze, somit wohl auch in Baden zu finden): Tuttlingen’ Wurmlingen (E. Rebholz 1917); Rheinland: Driburg (H. Müller,‘ 1868); Hannover: Hildesheim (an mehreren Stellen, A. Schmidt 1879/81, E F. Behrens 1922); Südfrankreich: Thorence ea M. J. Godfery 1920). . Die Aufstellung einer neuen Gattung im Kreise der pi Orchidaceen bedarf vielleicht einer Rechtfertigung. Es handelt sich bei Parapactis nicht um Aufspaltung der Gattung Epipactis, sondern um Richtigstellung einer falschen Unter- bringung von Formen, die in keinem Abhängigkeitsverhält- nis zu Epipactis stehen, besonders nicht zu Epipactis latifolia Al. ` Zu dieser wurden die Formen als Varietät oder Rasse gestellt, obwohl — was echte Parapactis betrifft — zwischen ihr und Ep. latifolia trachtliche Unterschiede bestehen. Ob Reichenbach, der das Fehlen des Rostellum nicht erwähnt, ro&tellumlose Formen als Æp. viridiflora unterschied, vermag ich nicht zu sagen. Meines Wissens betonte Beck, Flora von Nieder-Österreich (vgl. Schulze 522, Fußnote 2), erstmals das Fehlen des Rostellum. -Sicher ist, daß später eine große Verwirrung angerichtet wurde durch Ansprechen von hellblühenden Formen der Epipactis latifolia als var. viridiflora. Es müßte das gesamte Herbar- material, das den Literaturangaben zugrundeliegt, nachgesehen werden. Eine Untersuchung der Säule schafft sofort Klarheit. Aus keiner Stelle bei M. Schulze und seinen Nachträgen kann ich Sicherheit gewinnen, ob ihm einmal eine Form ohne Rostellum vorlag. Ich glaube nicht. Denn seine Worte: ‚Die beiden Crantzschen Varie. täten können kaum voneinander getrennt werden, wenngleich ihre extrem- sten Formen ein so verschiedenes Aussehen zeigen, daß man sich versucht .. fühlen könnte, eine Scheidung in zwei selbständige Arten gerechtfertigt Zu finden. Zahlreiche Mittelformen aber zwischen beiden, bei denen S fast alle charakteristischen Merkmale sehr großen Schwankungen unter- . liegen; so daß man oft nicht weiß, ob man sie besser zu varians (die er Dach Reichenbach irrtümlich mit Ep. viridiflora Rchb. gleichsetzt. Z.) ` Oder viridans stellen soll, sind fast häufiger als jene und verwischen die Grenzen zwischen beiden vollständig“, — diese Worte besagen deutlich, daß er nach Trachtunterschieden urteilt, wie man es allgemein tat. God- fery teilt mit, daß Camus, der in seiner Monographie des Orchidees die Ep. viridiflora Rehb. als subsp. viridiflora zu latifolia ohne Erwähnung des Fehlens eines Rostellums führt, typische Jatifola als viridiflora an- erkannte, daß ihm Dr. Keller-Aarau aus der Schweiz als viridiflora | ausgeprägte latifolia sandte. =- ` Ehe ich die neue Gattung aufstellte, vergewisserte ich mich 4 Jahre lang über ihre Beständigkeit. Sie zeigte nie auch nur den enee Übergang 286 Walther Zimmermann. 526 zu Epipactis im Bau der Säule. Die Tracht ist völlig unmaßgeblich. Ich sah zwei Formen bis jetzt: eine hohe mit weitgetrennten Blüttern und Blüten (forma laxa W. Zimm.) und eine gedrungenere mit zusammen- gedrängtem Laub und dichter stehenden Blüten (f. densa W. Zimm.). Auch Ascherson und Gräbner (Synopsis III, 860) bestätigten die Be- “ständigkeit durch Kultur, wobei sich zeigte, daß Ep. viridiflora = Para- gactis epipacloides schwer zu kultivieren war. Dies dürfte an den besonderen Ansprüchen an den Boden (Kalk) liegen und spricht nicht gerade für eine so unerhebliche Abweichung, wie sie Schulze hinstellt. Die Synopsis IMI, 863, stellt die Formen var. foliosa Leimb. und var. purpurata Rehb. zur Epip. viridiflora Rehb. Zur Parapactis epipactoides W. Zimm. dürfte var. foliosa kaum, purpurata sicher nicht gehören; bis jetzt wurden stets 4 bis 5 Blätter beobachtet. Es scheint von Æp. latifolia eine heller grün blühende, schmächtigere Form zu geben, die bisher mit Ep. viridiflora zusammen- geworfen wurde. Die hätte mit der neuen Gattung Parapactis natürlich nichts zu tun. Es stand in Frage, ob hier eine übersehene Art oder eine Gattung vorläge. Da es üblich und allgemein anerkannt ist, auf grundsätzlichen Verschiedenheiten im Bau des Geschlechtsapparates Gattungen zu be- gründen, da alle Epipaetisarten (Euepipactis Irmisch und Arthrochilium Irmisch) ein Rostellum and eine Pollenschüssel haben, so war für die Pflanzen ohne diese beiden Teile der Säule kein Raum im Rahmen des Genus Epipactis. Die Ähnlichkeit der Perigone darf nicht als Kap genommen werden. In Parapactis liegt keine Abänderung von Epipactis vor! Die einzelne Pflanze von Driburg, wo die Pollenschüssel sehr verkürzt war, die H. Müller a.a.O. beschreibt und abbildet, bezeugt durch das . Rostellum ihre Zugehörigkeit zu Epipactis. Möglicherweise ist sie eine Kreuzung, wahrscheinlich eine Verkümmerung von Ep. lati folia, sicher kein Übergang. S Auch Godfery, der unabhängig von mir den gleiche Fall untersuchte, ~ erkannte sofort, daß hier Gattungsverschiedenheit vorliegt. Er stand von einer Aufstellung seinerseits zurück, weil ihm Dr. Keller-Aarau mit- geteilt hatte, daß ich brieflich (1919) die neue Gattung schon begründet hätte und nur noch durch Beobachtung der Beständigkeit über mehrere Jahre Gewißheit haben wolle. Diese ganz unabhängige Beurteilung B kritischer Pflanzen spricht für die Größe und Auffälligkeit der Unter- 15 schiede und das ‚Recht der Aufstellung als Gattung (mit Gymnadenia © cucullata Rich. war es ebenso: unwissend voneinander hatten Dr. Schlech- ter und ich erkannt, daß hier keine Gymnadenia vorläge; ich hatte brief- lich eine Gattung Kellerea begründet, als mir Dr. Sehlechter die bevor- D stehende Veröffentlichung seiner Gattung Neottianthe mitteilte, die er in Be? Verwandtschaft der Gymnadenien beließ, während meine Ansicht aa dahingeht, daB. pm ehemals d cucullata benannte gme aus der Parapactis nov.'gen., eine übersehene Orehidaceengattung. 287 527 Parapactis steht in nahen Beziehungen zu Epipactis und Cephal- anthera, welch letztere als eigene Gattung zu betrachten ist. In meinem Bestimmungsschlüssel ‚Die Formen der Orchidaceen Deutschlands, Deutsch-Österreichs und der Schweiz“ (Berlin 1912, Verlag d. Deutschen Apothekervereins) vereinigte ich noch Schulzes Beispiel Cephalanthera mit Epipactis. Ich habe heute eine andere Ansicht. Die Bauarten der Säulen sind zu verschieden, der ganze Befruchtungsapparat grundsätzlich anders, wie Godfery unlängst dartat in „The Fertilization of Cephal- anthera Rich.“ (Linnen Society's Journal — Botany 1922, vol. XLV, S. 511) Parapaciis vermittelt — gewissermaßen — zwischen beiden. Ihre Säule steht der von Cephalanthera näher als der von Epipactis. Cephalanthera hat kein Rostellum und keine Pollenschüssel Der Narbenrand schiebt sich etwas vor den Grund der Anthere, so daß die herausfallenden Pol- linien schief angelehnt stehen bleiben und mit ihrem oberen Ende darüber hinausragen. Darch Abbróckelung dieses freien Teils der zerreiblichen, nieht zu festen Päckchen verklebten Pollinien tritt Selbstbestäubung ein. Fremdbestäubung ist nur dann möglich, wenn ein Insekt zuerst den Kopf mit Narbensekret befeuchtete und dann das freie Pollinienende berührte. Dann kónnen die Pollinien als ganze Kórper entfernt werden. Parapactis schlägt den oberen Narbenrand ganz unter den Fuß der Anthere, die — wie der Säulendurchschnitt zeigt — auf einem durch eine kleine Falte getrennten Wulst sitzt. Diese Falte entspricht der Nische bei Cephalanthera zwischen Antherenfuß und Narbenrand. Aus ihr hat sich die Pollenschüssel (Receptaculum) bei Epipactis entwickelt. Bei Epipactis sammelte sich die zur Entfernung der Pollinien nötige Narbenausscheidung ‚ im oberen Lappen an, der allmählich als Rostellum ausgebildet wurde’). Parapactis und Cephalanthera stehen auf älterer Stufe als Epipactis, mit der sie eine gemeinsame Gruppe bilden, der gemeinsamen Wurzel näher. Die inselfórmige Verbreitung der Parapactis verstärkt den Ein- . druck, den Godfery und ich getrennt gewannen. daß hier eine aus- sterbende Reliktform vorliegt. "reg? 1) Die primitivste und eigenartigste Epipactis scheint Ep. leptochila Godfery sp. nov. (handschr, Änderung aus Ep. viridiflora var. leptochila Godfery [Journ. of Bot. 1919, S. 37—42] auf einem Sonderabzug aus Journ. of Bot 1920, S. 83—37: Epipactis viridiflora Rchb.) zu sein. die in der Knospe ein Rostellum hat, das nach dem Aufblühen vertrocknet. Ep. leptochila hat ein Receptacusum und gestielte Antheren. Ich kann noch nicht weiter darüber urteilen. : — a Fuchs, A. und Ziegenspeck, H., Aus der Monographie der Orchis Traunsteineri Santer. (Bot. Archiv, II [1922], p. 249—259, .. 261—217) 288 e . Vermischte neue Diagnosen. LII. (CXXVII). Vermischte neue Diagnosen. 212. Primula eieutariifolia Pax in Jahrb. Schles. Ges. SCH) (1915). 1916, IIb, p. 1. Aunua, debilis, pilis arachnoideis et glanduliferis vestita, mox gla- brescens et glabrata, non farinosa. Folia infima + rotundata, 5—6 mm diametientia, dentata, longe petiolata, sequentia petiolo 4—15 mm longo suffulta, profunde pinnatisecta, quasi pinnata, 2,5—3 cm longa, ad 2 em lata; lobi erenato-dentati, oblique ovati, margine anteriore subintegri vel pareius dentati; folia omnia eximie membranacea, flaccida, viridia. Seapus 2—3 em longus, debilis, folia haud vel paulo superans, umbellam 2—3-floram gerens; bracteae parvae, lineares, 2 mm longae; pedicelli 10—12 mm longi, filiformes, flaccidi. Calyx sub anthesi 3—4 mm longus, campanulatus, ad medium vel ultra partitus, post an- thesin vix aecrescens, glaber, margine minutissime ciliatus. Corollae pallide roseae (vel lilacinae), tubus cylindricus, gracilis, calycem paulo superans, 4 mm longus, limbus paulo concavus, 8 mm fere diametiens, faux ochracea, lobi oblongo-obovati, truncato-rotundati. Ovula circ. 20. China: Tschekiang, Hangtschou, beim Tempel Ling ying am Hsi hu, auf Kalkfelsen (Limpricht no. 822! — 7. April 1913, blühend). Die Art gehört in die Sektion Monocarpicae und in die Nähe von Pr. malacoides Franch., weicht aber durch den schlaffen Aufbau, die . Blattform und Blüte von den bekannten Arten der Gruppe wesentlich ab. 213. Cousinia ($ Heteracanthae) erivanensis Bornmüller in Mon. Jard. Bot. Tiflis XXX, 1913, p. 75, tab. 1. — Transcaucasia, Prov. ‚Crivan distr. Nachitevan, prope p. Karababa (Semina legit A. Fomin, : Typus eut. in Hort. bot. Tifl. sub. nom. C. eriobasis, 1904). — C. erivaü- ` nensis Bornm. besitzt ganz die Tracht (einschließlich Blattgestalt und ` E Indument) von C. bachtiarica Boiss. et Haußkn., hat aber die Gestalt der Köpfchen von C. erinacea Jaub. et Spach. Freilich besitzt letztgenannte Art, neben welcher C. erivanensis einzuordnen ist, einen total verschiedenen Wuchs und völlig andere Blätter; auch die Köpfchen sind etwas größer und kahl und die Hüllblätter etwas derber. C. Tachnosphaera Bge. ist wiederum großköpfiger und der Hüllkelch ist mit Ausschluß der „spinae glabrescentes reflexae t in eine lana densa alba“ eingehüllt. — Abdruck der Tafel anbei. Ps sind bisher erst 78 Bestellungen auf das x -Supplementum zu Boissiers Flora orientalis | eingegangen. ah eet des Druckes kann daher noch nicht ef- Ween ` — Prof. F. Fedde. i J. Bornmüller. Moniteur du Jardin Botan. de Tiflis, livr. XXX (1913). Tab. 1. Cousinia erivanensis Bornm. (spee. nov.) Nat. Größe. Repertorium sperierum novarum regni vegetabilis. Nr. 524/530 XVIII. 19—30 31. Dez. 1922 LIII. R. Knuth, Geraniaceae novae. Dekas I. 1. Geranium nyassense R. Knuth, spec. nov. — Perenne, usque 70 cm altum. Caules multi, 2 mm crassi, firmi, superne tantum ramosi, inferne et partibus mediis glabri, superne pilis minutis adpressis obsiti, vix dense foliati, internodiis 4—16 cm longis. Stipulae lineari-subulatae, acutissimae, 3—41, mm longae, adpresse pilosae. Foliorum lamina 5 cm diam., usque ad basin 5-partita; lobi circ. 21, cm longi, argute et profunde serrato- lobulati, lobulis inferioribus 6 mm longis 115—2 mm latis, utraque facie Pilis adpressis obsiti, inferne indumento densiore nivei; petioli lobis foliorum 1—23 -plo longiores, exs. ?4 mm crassi, tenues, pilis retro-ad- pressis obsiti. Flores numerosi, corymboso-paniculati. Pedunculi pedi- cellis toto modo aequales, pilis stipitato-glandulosis longis patulis obsiti, exs. 15—3, mm crassi. Bracteae lineares, acutae, glanduloso-pilosae, 3—4 mm longae. Sepala 5 mm longa, dense patule stipitato-glandulosa, ovata vel oblongo-ovata, parte superiore saepe purpurea, mucronata, mucrone vix 1 mm longo. Corolla violacea (?). Stamina 3 mm longa, glabra, superne purpurea. Pistillum staminibus paullo brevius, purpureum. Fructus 15 mm longus; carpella sparsim setoso-pilosa. — Simile G. caffro, Sed faciliter distinguendum pedicellis manifeste stipitato:glandulosis. — Nyassa-Hochland: Station Kyimbila, 1800 m (Stolz a. 1912, no. 1389 — Typus in herb. Berol.!). . 2. Geranium Santacruzense R. Knuth, spec. nov. — Perenne, 10 cm altum. Caudex? Caulis 1 1, cm altus, internodiis abbreviatis, erectus, pilis setaceis retrorsis obsitus. Folia basalia et caulina; lamina 3 em diam., praecipue ad marginem et infra ad nervos pilis hyalinis setosis adpressis obsita, ambitu rotundata, usque ad basin fere 7-partita, partibus . usque ad medium fere trilobulatis, lobulis lanceolatis vel lanceolato-ovatis, ; minute mucronulatis satis firmis; petioli varia longitudine, infimi ad 9 em longi et 1 mm crassi, retro-patule pubescentes vel sub lamina villosi; stipulae lanceolatae, acutae, fere 1 cm longae. Pedunculi ex nodis inferiori- ` bus, 2—4 em longi, crassiuseuli, indumento petiolis aequales, 2-flori. Bracteae toto modo stipulis aequales, + rubellae. Pedicelli 112—2 cm longi, exs. 1 mm crassi, sub calyce dense retro-patule villosi. Sepala ovato-lanceolata, 6—7 em longa, pilis albidis longis patulis praecipue basin versus hirsuta, mucronata mucrone gracili 1 mm longo. Petala sepalis | 2—21/,.plo longiora, albida (?). — Argentinien: Prov. Santa Cru Repertorium specierum novarum, XVIIL (31 XII. 1922.) 19 ! 290 d R. Knuth. (Caceres a. 1902 in Herb. Argent. no. 12395 — Typus in herb. Berol. !). Nota. Species ad interim ad sectionem Chilensia adnumeranda est. De affinitate cum speciebus aliis adhue nil dicere possum. 3. Geranium piurense R. Knuth, spec. nov. — Perenne. Radix verticalis, multiceps, 10 em et ultra longa, 8 mm lata, ad collum caespitem densum foliorum et caulium efformans. Caules multi, caespitoso-diffusi, ad nodos + geniculati, ramosi, ascendentes vel saepe procumbentes, usque 20 em longi; internodia raro 8 cm, plerumque 2—3 cm longa. Foliorum lamina 2—3 cm diam., pube tenuissima adpressa obsita, ambitu + orbi- cularis, usque ad basin palmato-5—7-partita, lobis irregulariter ad medium vel ultra 3- vel 2-lacinulatis, lacinulis linearibus vel oblongo-linearibus, apice satis abrupte contractis, minutissime mucronulatis; lamina autem saepissime simpliciter 5-foliolata, foliolis lanceolato-linearibus acutiusculis; petioli usque 5 cm longi, fere filiformes, ei foliorum inferiorum quam lamina 3—4-plo longiores, ei superiorum breves et laminis aequilongi, omnes pube tenuissima obtecti. Stipulae e basi lanceolata longe acuminatae, demum filiformes, acutissimae, puberulae. Pedunculi’ axillares, uniflori, ebracteati, elongati, 21,—3 rarius 6 cm longi, graciles, fere filiformes, pilis retro-adpressis obsiti. Sepala 51,—7 mm longa, ovato-oblonga, acuminata, minute mucronata, plane puberula, margine anguste mem- branaceo puberulo-ciliata. Petala spathulata, quam calyx 2-plo longiora, primo rubello-albida, demum alba, semper purpureo-venosa. Stamina calyce breviora. Fructus rostratus 15 mm longus; rostrum minute cinereo-pube- rulum; valvulae subglabrae, ad tergum pilis setaceis obsitae. — Peru. Dept. Piura, Prov. Ayavaca: Oberhalb Ayavaca, in der Grassteppe zwischen der herrschenden Gesträuchformation (Weberbauer, Fl. Peru a. ^. 1912, no. 6374 — Typus in Herb. Berol.!). — Blüh. Mai. “Nota, Species paraffinis est G. ayavaeensi Willd. a qua autem tamen diversa esse videtur. . ; 4. Geranium Arsenianum R. Knuth, spec. nov. — Perenne, robustum. . Caules plures, ascendentes, satis ramosi, usque 50 em longi, inferne sub- glabri, superne sieut petioli pedunculique indumento setoso patulo hirti, satis dense foliati; internodia inferiora saepe 7——10 cm longa et 3—4 mm crassa. Folia opposita et alterna; lamina usque 6 cm diam, supra hirsuta, subtus praecipue ad nervos indumento adpresso setoso hirsutissimo-cinerea, ambitu + orbicularis, usque ad */, vel profundius 5—7-partita, lobis . - flabellato-pinnatifido-ineisis et dentatis, dentibus oblongis obtusis vix : perspicue mucronulatis, mucronibus saepe purpureo-callosis; petioli . longitudine varii, superiores quam lamina breviores, inferiores quam ea ca. : ... 9—4-plo longiores, 2mm crassi. Stipulae late obcordatae, usque 4 mm longae, mox emarcidae, brunneae. Pedunculi 2-, vel abortu 1-flori, 8—10 cm longi, Ee 114mm crassi. Bracteae anguste lineares, acutae, 6—8mm longae, patulo- — . hirsutae. Pedicelli 1—2 cm longi, patulo-hirsutissimi. Sepala lanceolata, ` m me 3 mm longa, valide 3-nervata, densissime — — T ; um. EE eg EE : e | Geraniaceae novae. ; ; 291 emarginata, sepalis 2-plo longiora, 18—20 mm longa. — Mexico: Puebla, 2450 m (Arsine no. 2196 — Typus in Herb. Berol.!). Nota. Species ad sectionem Incanoideam pertinens, in ea bene distincta est habitu robusto et aliis characteribus. 9. Geranium ayaeuchense R. Knuth, spec. nov. — Perenne. Caules plures, ascendentes, + squarroso-ramosi, usque 50 cm longi, indumento brevi retrorso obsiti, satis dense foliati; internodia infima usque 8 cm longa et 2 15mm crassa. Foliorum lamina saepe 2 1 cm diam., supra pilis minutis hyalinis obsita, subtus ad nervos praecipue pilosa, ambitu + semi- orbicularis, basi retusa, usque ad 34—*/, palmatim 5-partita, lobis longe euneatis ad marginem communem grosse 3-dentata, dentibus semioblongis .Obtusis minute mucronulatis; petioli quam lamina breviores, plerumque 144—2 cm longi, molliter retro-pubescentes. Stipulae e basi anguste lanceolata longe subulato- vel capillari-acuminatae, pilosae. Pedunculi axillares, uniflori, ebracteati, elongati, 1 15—9 cm longi, graciles, vix 34 mm crassi, retro-adpresse pilosi praecipue infra flores, saepe ex furca ramorum duorum exorti. Sepala 7—8 mm longa, oblonga, mucronata mucrone 1 14 mm longo, subhirsuto-pilosa. Petala + cuneata, quam calyx + 2-plo longiora, 12mm longa, albido-rosea vel albida. Stamina calyce 2-plo breviora, pilosa. Fructus rostratus 18 mm longus; rostrum fere 2 mm crassum, Pilosulum; valvulae ad tergum pilis setaceis obsitae. — Peru, Dept. Ayacucho, Prov. Huanta: Weg von Tambo über Osno zum Flusse Apuri- mac; in der Grassteppe, die von kleineren Strauchbeständen unterbrochen wird (Weberbauer, Fl. Peru a. 1910, no. 5563. — Typus in Herb. Berol.!). — Blüh. Mai, Nota, Species ad sectionem Rupicola pertinens, affinitatem maiorem tum alia specie vix praebet. 6. Geranium Santanderiense R. Knuth, spec. nov. — Herba 15—30 em alta, stolonifera; stolones 2 mm crassi, atro-fusci, in muscis repentes. Foliorum basalium-lamina usque 3 cm diam., subcoriacea, utraque facie glabra, margine dense ciliatula, ambitu depresso-orbicularis, usque ad 1,—34 palmatim 5—7-lobata; lobus medius grosse 3-dentatus, dentibus Totundatis non raro minutissime mucronulatis; lobi laterales saepe 2-den- . tati; lobi infimi non raro integri; petioli glabri, usque 10 em longi, laxi, | epe + tortuosi, 1 mm crassi. Folia caulina multo brevius petiolata; lamina + reducta; ea foliorum summorum saepe trilobata, lobis lanceo- D latis acutis. Caules paucifoliati, repetite bifurcati, sicut pedunculi ad- -presse pilosiusculi. Stipulae + subulatae, subcoriaceae, 3 mm longae. : S Pedunculi longitudine inaequales, 1—5 cm longi, vix 1 mm crassi, 2-flori. A e lineares, 2 mm longae, acutae. Pedicelli longitudine varii, 1—3 em longi, graciles, 1, mm crassi, pilis retrorso-adpressis puberuli. Sepala | . Oblonga, obtusa, mucronata mucrone %, mm longo, 7 mm longa. Petala . Ovata, sepalis parum longiora, purpurea. Sepala stylique hirsuti, calyce A breviores. - -— Columbien, Geng Santander: Serra Pelada, an Berg- EE 19 292 ; | R. Knuth. "abhängen zwischen Moosen, 3600 m (Kalbreyer a. 1878, no. 715. — . Typus in Herb. Berol.!). — Blüh. August. Lu. Je Nota. Species ad sectionem Gracilia pertinet. 7. Geranium ukingense R. Knuth, spec. nov. — Radix robusta, usque 20 cm longa, ad collum 1 1 cm crassa; multiceps. Caules plures, 30—40 cm alti, 3 mm crassi, partibus media et superiore subsimplices et paucifoliati et pilis minutis lanatis erispulis obsiti, parte tertia superiore patule glan- dulosi et foliati et corymbum satis numerosum + squarrosum florum gerentes. Folia fere omnia basalia, pernumerosa in specimine, longe petiolata; lamina 7 em diam., usque ad basin ipsam 5—-7-partita; lobi usque ad rachim angustam pinnatifido-ineisi; lobuli usque 13 mm longi et 2 mm lati, acuti, mucronulati, superne opaci, inferne incano-pallidi, superne adpresse pilosi, inferne ad venas et marginem pilis longis hispidi; petioli 20 em longi, 1 mm crassi, graciles, + sparse pilosi; stipulae basales 1 em ` longae, anguste lineares, acutae, demum rubellae; folia caulina basalibus - similia, sed multo brevius petiolata, summa deformata sessilia. Pedunculi longitudine varii, 1—3 cm longi, pedicellis 2 cm longis persimiles et sicut ei dense glandulosi. Bracteae lineari-subulatae, acuminatae, acutissimae, pilosae, mox rubellae, 5mm longae. Sepala ovato-oblonga, valide 3-nervata, 7 mm longa, mucronata mucrone 117 mm longo, ad nervos pilis glandulosis demum simplicibus hirsutiuscula. Petala pulchre rosea, anguste obcordata, margine anteriore leviter obtuse excisa, sepalis usque 11,-plo longiora, saepe 10 mm longa. Filamenta ad basin latiorem pilosa, 5 mm longa. Styli dense pilis glandulosis mox eglandulosis hirsutuli. Fructus rostratus 14 mm longus; rostrum hirtellum, pilis perpaucis glandulosis mixtis. — Südlichstes Deutsch-Ostafrika: Ukingaberge, 2400 m, Mwakalila- land, auf Bergwiesen (Stolz a. 1913, no. 2060. — Typus in Herb. Berol.!)- Blüh. Juli. Nota. Species ab incolis „nsalukasa“ nominata, similis est G. Whytei, a quo autem facile distinguitur foliis subtus manifeste argenteo-pallidis. 8. Geranium knysnaense R. Knuth. — Rhizomate perenne, 5—1m longum. Caules plures, ascendentes, satis flacci, superne + angulos& _ pilis retroadpressis canescentibus dense obsiti. Foliorum lamina utraque. facie indumento adpresso subcano dense obsita, supra opaca, infra subcana, ad 4 cm longa lataque, saepe minor, ambitu 5-angularis, usque ad lä palmatim 5-lobata, lobis rhomboideo-lanceolatis, infra medium cuneato- integris, ad partem superiorem grosse et acutiuseule dentato-ineisis; petioli tenues, inferiores quam lamina 115—2-plo longiores, superiores ` e1 VIX aequilongi, pilis retro-adpressis incani. Bracteae satis strictae, anguste lineares, acutissimae, saepe 7—8 mm longae. Pedunculi axillares, solitarii, sed ob foliorum superiorum minimorum magnitudinem saepe 1" corymbum paniculiformem dispositi, sicut pedicelli calyxque dense stipi- - tato-glandulosi, quam pedicelli 1—2-plo longiores. Bracteae lineari-subu- latae, acutae, adpresse pilosae. Pedicelli sub flore 2 em, fructiferi 3 0m ` longi, tum recurvati. Sepala ovata, 3—5-nervata, mucronata mucrone ` ` Geraniaceae novae. 293 175—174 mm longo filiformi, praecipue ad nervos stipitato-glandulosa. Petala sepalis 2-plo longiora, anguste cuneato-obcordata, profunde rubra, purpureo-venosa, Filamenta sepalis fere aequilonga, subglabra. Pistillum dense sericeum. Fructus Zem longus; valvulae hirsutae; rostrum stipitato- glandulosum. — Natal: Friedenau, Alexandra City (Rudatis a: 1908, no. 375 [159]!). — Südóstliches Kapland: Knysna (Newelsgat!). Blanco (Schlechter a. 1894, no. 5769!). Ohne Standortsangabe (Drege no. 5239!) Nota. Species a me olim cum G. ornithopodo coniuncta, re vera est species propria, inter G. caffrum et G. ornithopodum collocanda et sectioni Incana adnumeranda. ^ 9. Pelargonium seabroide R. Knuth, spec. nov. — Suffrutex; rami sublignosi, fusci vel rubelli, cortice glabro vel + verrucoso obtecti, dense . foliati, partibus superioribus indumento patulo pilorum simplicium seti- ` formium instructi, partibus inferioribus glabri. Foliorum lamina usque 4 em lata et 31, cm longa, glabra vel subtus ad nervos setis paucis longis obsita, exs. fere subcoriacea, glaucoideo-viridis, ambitu semiorbicularis, ad basin retusa vel latissime cuneata, profunde pinnatifido-lobata, lobis iterum Pinnatifido-ineisis, lobulis acute dentatis, dentibus saepe rubellis; petio- lus quam lamina 1—2-plo longior, usque 41, em longus, strictus, 14 mm crassus, glaber vel patulo-setosiuseulo-pilosus. Stipulae inferiores cordato- triquetrae, saepe 3 mm longae lataeque, apice contractae; superiores an- gustiores laneeolatae. -Pedunculi 2—6 cm longi, firmi, + ascendentes, glabrescentes vel setoso-patulo-pilosi, 1—4-flori. ^ Bracteae oblongae vel lanceolatae, acutae vel obtusae, saepe rubellae, 4—5 mm longae. Pedi- celli veri 4—8 mm longi, 34 mm crassi, areuatim ascendentes. Calycis calcar quam pedicelli manifeste crassius, 7—10 mm longum, sicut pedi- cellus sparsim setosiusculo-pilosum; laciniae lanceolato-ovales, exteriores Trginé anguste membranaceae, glaucoideo-virides, acutiusculae, usque 8 mm longae et 23, mm latae. Petala duo superiora 15 mm longa, e basi unguiculata spathulata, pallide rosea, maculis duobus atropurpureis con- fluentibus versus basin in lineas purpureas axcurrentibus notata; tria inferiora manifeste minora et concolora. Stamina glabra, rubella. Fructus Tostratus 21, cm longus, minute puberulus. — Südwestliche Kap- Provinz: Constantiaberg, 300 m (Schlechter a. 1892, no. 877!). Gydow bei Ceres, auf den Abhängen der Skurfdeberge (Bolus, Herb. norm. austro-afric. a. 1888, no. 1115! Schlechter a. 1897, no. 9988!). Nota. Species in! monographia mea olim ad P. scabrum var. balsameum Harv. reducta, mihi nune speciem propiam esse videtur. .10. Pelargonium Klinghardtense R. Knuth, spec. nov. — Caulis 40 em altus, napiformis, 6 cm diam., carnoso-sublignosus, persistens, ad apices folia perpauca simulque ramulos hornotinos efoliatos pedunculi- feros gerens. Folia glauca, glabra ; lamina spatulato-obovata, crassiuscula, . Pinnatifido-lobulato-dentata, in petiolum sensim decurrens, cum petiolo Saepe 5 em longa et 2 em lata. Stipulae nullae vel mox delapsae. Ramuli 294 H, Harms. hornotini efoliati 10 em longi et longiores, ad basin 2—3 mm crassi, non raro diu persistentes et lignescentes, pedunculos 2—3 vel plures gerentes. Pedunculi 4—6-flori, glabri, carnosuli, exs. 1—2 mm crassi, usque 234 em longi. Bracteae glabrae, cordato-triquetrae, forma saepe irregulares, exs. lutescentes, 3 mm longae. Pedicelli veri 1—1 1⁄4 cm longi, glabri, vix 34 mm crassi. Calycis calcar 234—3 mm longum, quam pedicellus 2-plo crassius; laciniae satis magnae, 7—9 mm longae, 215—3 mm latae, + glaucoideo-virides, anguste oblongae, obtusae vel vix perspicue mucro- nulatae. Petala spathulato-obovata, calycis laciniis fere breviora, alba. Stamina glabra, sepalis 2-plo breviora vel vix longiora. Pistilum basi dense hirsutum; styli et stigmata sordide rubro-purpurei; stigmata satis longa. — Deutsch-Süd westafrika: Klinghardtgebirge, im Tal zwischen Pietab und Sargdeckel (Schäfer a 1013. no. 561. — Typus in Herb. Berol.!). . Blüh. August. Nota. Species ad sectionem Otidia pertinens, in ea foliis parum divisis bene distincta est. Caule elato + ad sectionem Cortusinam approximat. | y ! LIV. H. Harms, Neue Arten der Gattung Passiflora L. 1. Passiflora eremastantha Harms, nov. spec. (Sect. Tacsonia); cirrosa, caule hirsuto-villoso; fol. petiolus hirsutus, 1,5—4 cm longus, lamina ovata vel oblongo-ovata, basi cordata vel rotundata, apice acuta, serrato-dentata, supra parce pilosula, subtus hirsuto-villosula vel tomen- tella, 10—16 x 5—11 em; stipulae lineares ad 9 mm longae; pedunculi axillares, saepe gemini, tenuissimi, penduli, 10—30 em longi, + villosuli; involucri bracteae integrae, ovatae, acutae, basi cordulatae, dense villosae, 2,5—3 cm longae; floris extus villosuli vel pilosuli receptaculum cylin- draceum 5—6,5 cm. longum; sepala apice anguste aristulata, fere 4 cm vel ultra longa. — Colombia: In dichten Buschwäldern auf dem Alto o Pasares zwischen Popayan und Coronuco, 2500 m. (F. C. Lehmann . n. 5421. — Reben bis 15 m lang, verästelt, die jüngeren filzig, Blätter oben glatt und gelbgrün, unten filzig und graugrün, Blüten rosenrot.) Unter den einfachblätterigen Arten ausgezeichnet durch lange dünne Blütenstiele. P. fimbriatistipula Harms in Engl. Bot. Jahrb. XVII, . Beibl. Nr. 46 (1894), 3 ist in der Blattform ähnlich, hat aber zerschlitzte breitere Nebenblütter. — Einige Passiflora-Arten besonders aus der Sekt. . Tacsonia haben ziemlich lange das Blatt mehr oder weniger überragende ` sehr dünne hängende Blüfenstiele: solche Arten kann man als Pendel- blütler. bezeichnen (K. Krause in Notizbl Bot. Gart. Berlin-Dahlem x 7 VII [1920]. 38). Folgende Arten zeichnen sich durch sehr schlanke, CH ) em. vox mee d Mess aus: P. van Volzemii A owe Triana id [s | | J | | | | | Neue Arten der Gattung Passiflora L, 295 2. Passiflora leptomiseha Harms, nov. spec. (Sect. Tacsonia); cirrosa, caule angulato vel subangulato, glabro, juniore villosulo; fol. petiolus brevis pilosulus, 1—1,5 cm longus, glandulis parvis paucis (4—9), lamina saepius indivisa, lanceolata vel ovato-lanceolata, e basi latiuscula rotundata vel subtruncata sensim acuminata (acumine longiusculo saepe acutissimo), denticulato-serrata, supra subglabra (costa nervisque puberulis), subtus villosula, 7—10 x 2—3 cm, vel profunde (fere ad basin) triloba, lobis lanceolatis, lobo medio lateralibus majore; stipulae lineares, apice in- crassatae; pedunculi axillares solitarii, tenues, puberuli vel glabri, 15—25cm longi; involucri bracteae liberae, oblongae, acuminatae, inciso-dentatae vel basi dentato-lacinulatae, dentibus paucis angustis, 2—2,5 em longae, a flore parum distantes; receptaculum cylindraceum, basi ventricosum, extus puberulum, 7—8,5 cm longum; sepala oblonga, sub apice brevissime aristulata, 4—5 cm longa. — Colombia: In dichten Wäldern an den oberen Westhängen der Westanden von Popayan, 2900—3100 m. (F. C. Lehmann no. 5917. — Reben bis 6 m lang, schwach verástelt; Blätter an großen ausgewachsenen Pflanzen lanzettlich -lànglich, an jungen Pflanzen zuweilen 3-lappig, mit kleineren oder verkümmerten Seitenlappen, matt- . meergrün, oberseits glatt und schwach glänzend, unterseits weichflaum- . haarig, Blüten zart rosa.) Verwandt mit P. flexipes Triana et Planchon in Ann. sc. nat. 5. ser. XVII (1873) 142, von der aber nur tief dreilappige Blätter angegeben werden; auch hat jene Art längere (30—40 cm) Blütenstiele als unsere und ist außerdem nach der Beschreibung stärker behaart. * 8. Passiflora erioeaula Harms, nov. spec. (Sect. Tacsonia); cirrosa, caule tereti dense hirsuto-villoso; fol. petiolus 0,5—1,5 cm longus, hirsutus, lamina ovata vel lanceolato-ovata, basi obtusa vel rotundata, apice acuta, supra impresso-rugulosa, subtus dense villosa, denticulato-serrata, 5—10 x 2,5—4 em; stipulae lineares apice incrassatae, 7—10 mm longae; pedunculi axillares solitarii, 8—10 em longi, hirsuti; involucri bracteae in tubum (interdum uno latere fissum ?) connatae, 4—5,5 em longae, villosulae, partibus liberis ovatis acutis, parce denticulato-serratis; re- ceptaeulum intra involuerum breviter pedicellatum, cylindraceum, gla- brum, 7—9 cm longum: sepala apice breviter aristulata, ad 4 cm vel ultra longa; corona faucialis ex annulo duplici brevissimo formata; ovarium angustum, villosulum. — Colombia: Dep. Santander, Sisabita, 3000 m. (W. Kalbreyer no. 1112. — IV. 1879; Kletterstrauch, an Waldrändern, Blüten dunkelrosa, mit violettem Anflug, später violett, auf der Innen- seite des Tubus violett.) Wohl mit P. rugosa (Mast.) Triana et Planch. verwandt, von der aber nicht angegeben wird, daB die Involueral-Brakteen gezähnelt seien; 4. Passiflora eallimorpha Harms, nov. spec.; cirrosa, caule dense villoso; fol. petiolus dense villosus 5—10 mm longus, glandulis pube ab- sconditis, lamina oblongo-ovata vel lanceolato-ovata, e basi rotundata S 3 e leviter oordulata | sensim acuminata (acumine EE E sub- 996 - H. Harms, coriacea, supra rugosa, glabra vel subglabra, subtus dense villoso-tomentosa, irregulariter denticulato serrata, 9—13 x 4—5 cm; stipulae profundissime in lacinias angustissimas lineares setaceas dissectae, glabrae, 1 cm vel ultra longae; pedunculi axillares gemini, villosi, 4 em vel ultra longi; involucri bracteae liberae oblongo-ovatae, villosulae, margine irregulariter laciniatae, laciniis lineari-setaceis, majoribus pinnatisectis, partim glandu- losis, 2,5 cm vel ultra longae; floris extus villosi vel villosuli receptaculum late eylindraceo-campanulatum, fere 2 cm longum; sepala extus carinulata ` et apice intus cucullata, dorso sub apice longiuscule setaceo-corniculata, intus et margine ut petala violaceo-rosea, cum corniculo fere 1 cm longo ad 5,5—6 em longa; ovarium densissime hirsuto-villosum. — Bolivia: Mapiri (M. Bang no. 1556, VIT.—VIII. 1892). ; Als Tacsonia insignis Mast. bestimmt, aber von ihr durch kürzere Biütenstiele, feiner zerteilte Nebenblütter und Brakteen sowie breiteres kürzeres Receptaculum verschieden. Da nur eine Blüte vorlag, wagte ich es nicht, sie zu analysieren; vorläufig bleibt es danach zweifelhaft, ob man die Art zu Tacsonia stellen kann, wohin sie jedenfalls der Habitus zunächst verweist; immerhin würde sie dureh das kurze Receptaculum in der Sektion eine Ausnahmestellung einnehmen. 5. Passiflora hypoglauea Harms, nov. spec. (Sect. Granadilla); caules tenues, villosuli; foliorum petiolus 1—1,5 em longus, lamina lanceolata vel oblongo-laneeolata, e basi obtusa vel obtusiuscula sensim angustata et acuta et apice mucronulata, supra adpresse parce pilosa, subtus glauca vel subglauca, parce villosula, reti venarum bene conspicuo, 9—11 em longa, ca. 2—2,5 em supra basin 2,5—3 cm lata; stipulae semilunatae, margine dentieulatae, in aristam productae, fere 1 cm longae; pedicelli axillares solitarii, villosuli, 2—2,5 cm longi; involucri bracteae lanceolatae, e basi latiuscula sensim acuminatae, margine pinnatifido-laciniatae, pilosulae, 1,5—2 cm longae; receptaculum late campanulato-patelliforme; ~ sepala lanceolata, apice in mucronulum longiusculum pilosum producta, . dorso linea media parce apice paullo densius pilosula, cum receptaculo 2em vel ultra longa; petala hyalina; coronae faucialis 3—4-serialis fila exteriora 2-serialia elongata, sepalis breviora, interiora multo minora; opereulum membranaceum breve apice in fila fissum; corona basilaris ad basin gynophori membranacea eupuliformis; ovarium hirsuto-villo- ` sulum. — Brasilien: Serra do Ouro Preto (E. Ule n. 2569; 1892). Ausgezeichnet durch die unterseits blaugrünen einfachen Blätter und die am Rande zerschlitzten Brakteen. ` . 6. Passiflora odontophylla Harms ex Glaziou in Bull. Soc. bot. France LVI, Mém. 3d (1909) 315 (Sect. Granadilla). — Caules subteretes striati glabri; fol. petiolus 3—4 em longus, apice glandulis 2 minutis prae- ditus, lamina ovata, + leviter cordata vel late emarginata, apice acu- minulata, margine latiuseule crenulato-serrata, submembranacea vel chartacea, glabra, 12—14 x 8—9 em; pedicelli solitarii axillares, 7—8 em longi; involucrum majusculum, bracteae ovato-oblongae vel late oblongae. D Neue Arten der Gattung Passiflora L. : 297 3—3,5 em vel ultra longae; flores glabri, majusculi; receptaculum cam- panulatum, basi intrusum, ad 7—8 mm vel ultra altum; sepala late lanceo- lata; apice dorso in mueronulum longiusculum exeuntia, fere 3 cm vel ultra longa; petala sepalis subaequilonga, lanceolata; coronae faucialis pluriserialis fila exteriora numerosissima sepalorum. dimidium aequantia vel longiora, ad 15 mm vel ultra longa, interiora sensim minora, intima brevissima; operculum membranaceum, apice fimbriatum, intus margine denticulatum, 2—3 mm altum; annulus nectarifluus in fundo receptaculi minimus; gynophorum basi membranula elevata cupuliformi circum- datum et paullo supra basin annulo incrassato instructum; ovarium . glabrum. — Brasilien: Rio de Janeiro, Alto Macahé de Nova Friburgo (Glaziou no. 20333; Liane mit rosa Blüten); Serra do Macahé, 900 m (E. Ule no. 4906; I, 1900). i Ausgezeichnet durch eiförmig-herzförmige, am Rande kerbig-gesägte Blätter und langgestielte ziemlich große Blüten. 7. Passiflora Mendoneaei Harms, nov. spec. (Sect. Granadilla). — Caules tenues graciles glabri; foliorum petiolus glaber 1—2 cm longus, glandulis 2 minimis stipitatis fere in medio obsitus (vel additis 2 paullo altius insertis), lamina lata, ambitu semiorbicularis, brevissime sub- peltata, basi subtruncata vel latissime rotundata, e basi 3—5-nervia, fere ad 17 vel minus 3-loba, lobis latissime ovatis vel subsemiorbicularibus obtusis vel rotundatis, glabra, supra nitidula, subtus glauca vel subviolacea, 3—4,5 x 3,5—5,5 cm; stipulae oblique oblongo-lanceolatae vel oblongae, mueronulatae, 1—1,5 x 0,5—0,8 em; pedicelli axillares solitarii 5—7,5 em longi; bracteae involucri oblongae coloratae fere 3 cm longae: recepta - eulum cylindraceum glabrum, basi intrusum, 1,5—1,7 cm longum, basi 12—1,3cm latum; sepala lanceolata, dorso cucullato sub apice corni- culata, corniculo latiusculo 3—4 mm longo, 4—4,5 cm longa; petala sepalis Subaequilonga; coronae faucialis fila 2-serialia, fila exteriora 4—5 mm longa, interiora breviora; operculum basi receptaculi insertum breve membranaceum, fimbriatum; corona ad basin gynophori tenuis cupuli- formis tubulosa; ovarium angustum glabrum. — Brasilien: S. Paulo (Mendonça no. 458). Eine der zur Sektion Ta sonia überleitenden Arten, mit ziemlich langem breit. zylindrischem Receptaculum, aber mit aufrechtem, nicht ` nach unten gekrümmtem Operculum. 8. Passiflora tribolophylla Harms, nov. spec. (Sect. Decaloba); cirrhifera caulibus subteretibus vel pluriangulatis suleatis + pilosulis; folia breviter Vel brevissime (5—12 mm) petiolata, lanceolata vel oblongo-lanceolata vel fere lineari-lanceolata, basi bene rotundata, e basi trinervia (nervis .2 lateralibus medio sat propinquis), apicem versus saepe sensim sed leviter tantum angustata, vel marginibus lateralibus subparallelis, summo apice breviter trilobulata, lobulo medio brevissimo, lobulis lateralibus usque 12 mm longis subrectis acutis, supra nitidula glabra vel subglabra, subtus puberula et bene reticulata, 3—12 em longa, infra medium 1—4 cm lata: 298 H. Harms. stipulae lineares, parvae; pedicelli axillares gemini, pilosuli, 1,5—2,5 em longi, infra basin receptaculi articulati ibique bracteis 3 linearibus parvis obsiti; receptaculum patelliforme, sepala 5 lanceolata obtusiuscula, margine hyalina, extus cum receptaculo puberula et 12 mm vel ultra longa; petala 5, hyalina, sepalis fere duplo minora angustiora, oblanceolata; coronae faucialis fila in unam seriem disposita, fere 1⁄4 sepalorum attin- gentia; corona media inflexa crispata plicata; corona intima basin gyno- phori cingens patelliformis; ovarium pilosulum. — Colombia: In dichten sehr feuchten Wäldern an den mittleren Westhängen der West-Anden von Popayán, 1300--1700 m. (F. C. Lehmann no. 5420. — Juni; Reben bis 15 m lang und ment verästelt, Blätter matt ne Blüten grünlichweiß.). Die offenbar verwandte P. chelidonea Mast. (in Gard. Chron. N. S. XII [1879] 40; Ecuador, Corazon) hat breitere Blätter mit längeren Seiten- lappen und zahlreiche kleine Drüsenflecke. 9. Passiflora Sodiroi Harms, nov. spec.; cirrhifera, caulibus sub- teretibus vel + angulato-compressis, molliter breviter pubescentibus; petiolus pubescens, versus basin vel medium glandulis 2 oppositis bre- vissime late stipitatis instructus, 2—2,5 em longus, lamina integra vel subintegra, ovata, basi rotundata, e basi trinervia, apice nervis in mucro- nulum excurrentibus levissime subtrilobulata (lobulis lateralibus medio brevioribus vel nullis), apice acuta vel obtusa, supra glabra vel subglabra, subtus breviter molliter pubescens ve! tomentella, 8—10 x 6 cm; stipulae lanceolatae, acuminatae, + faleatae; cymae axillares pluriflorae pubes- centes; receptaculum patelliforme pubescens vel puberulum, basi infra petalorum insertionem ‚in tubereula 5 parva tumens; sepala angusta lanceolata, extus pubescentia vel puberula, cum receptaculo 12—13 mm longa; petala minora, lineari-lanceolata 6—7 mm longa; coronae faucialis ` fila in series 2—3 disposita, apice + leviter clavato-capitellata, interiora minora; corona media plicata crispata; annulus in fundo receptaculi à ` basi gynophori remotus; ovarium pubescens. — Ecuador: In Berg- wäldern am Pichincha bei Alaspongo (A. Sodiro no. 562b; 1899). Gehórt zur Gruppe Polyanthea der Sektion Decaloba. 10. Passiflora platyceras Harms, nov. spec. (Sect. Granadilla); caules subglauci glabri; foliorum petiolus 3—5 em longus, fere medio vel saepe altius glandulis 2 parvis stipitatis obsitus, lamina fere suborbicularis, basi xd late emarginata vel subeordata et in petiolum decurrens, fere ad medium triloba, lobis oblongis vel ovato-oblongis, obtusis, lobo medio lateralibus longiore. 2,5—4 em longo, glabra, subtus + glauco-viridula, basi et inter T lobos saepe glanduloso-serrulata, 4—7 cm longa, fere aeque lata vel latior: ` magnae oblique oblongo-lanceolatae (vel dimidiato-oblongo- ovatae) subfaleatae, basi uno latere late rotundatae, apice mucronulatae, : 2 3—3,5 cm longae; pedicelli axillares solitarii vel gemini petiolos superantes, > e | ngi, volucri bracteae majusculae, ovatae vel oblongo-ovatae, — S x E em: donis: late breviter ean P 7—10 em longi basi cordatae, : Joh. Mattfeld et Georg Bitter: Genus Tunaria O. K. usw., 299 latum, 1,5—1,7 cm diam. ; sepala lanceolata, sub apice cucullato et carinu- lato longiuscule late corniculata, 4cm longa (corniculo foliaceo 1—1,2 cm longo); petala sepalis breviora et angustiora, lanceolata, fere 3 cm longa; coronae faucialis fila exteriora numerosa, tenuissima, petalis breviora fere 1,8 cm longa, interiora multo breviora apice minute capitellata; opereulum erectum membranaceum, margine intus crispulum, in fila longiuscula a latere complanata fissum, ad 5 mm longum; annulus nectari- fluus carnosus; corona carnosula ad basin gynophori eique adnata cupuli- formis. — Peru: Dep. Junin, Prov. Tarma, Berge westlich von Hua- capistana, 2000—2300 m, Gesträuch (A. Weberbauer no. 2171. — Jan. 1903; Blüten weiß, Corona blau mit weißen Querstreifen.) — Dep. Junin, Prov. Huancayo, 129 S., Talsystem von Pariahuanca, zwischen Panti und Rocchac, 2500 m, Hartlaubgebüsch, rank. Strauch, Blätter mit roten Adern, Blüten weiß, Corona violett mit weißen Querbändern (Weberbauer no. 6542. — März 1913). | Sehr nahe verwandt mit P. alba Link et Otto und von mir erst als solehe bestimmt, jedoch von den typischen Exemplaren dieser formen- reichen Art durch sehr kräftigen Stengel, große Blüten und breites blatt- artiges Hörnchen der Kelchblätter verschieden. Nach der Abbildung in Fyson, Fl. Nilgiri (1915), 164, t. 120, dürfte P. calcarata Mast., die in Madagaskar heimisch sein soll, mit P. alba identisch sein und ist daher vielleicht amerikanischen Ursprungs. SÉ "Lv. loh. Mattfeld et Georg Bitter, Genus Tunaria 0. K. | ... e Solanaceis excludendum (= Cantua pirifolia Juss.). Gelegentlich der Bearbeitung der Solanaceen für die neue Auflage der Natürlichen Pflanzenfamilien stellte Herr Prof. Bitter fest, daß die von ©. Kuntze (Rev. gen. pl. III, 2, 1898, 228) beschriebene und zu den Solanaceae-Cestreae in die Nähe von Lessea gestellte Gattung T'unaria nicht in diese Familie gehört; denn sie besitzt — wie Bitter in einer aus- führlichen Diagnose mitteilte —- ein trimeres Gynaeceum und collaterale Gefäßbündel. Auch stimmen andere Einzelheiten im Blütenbau durchaus nicht mit Lessea überein. Da die angegebenen Charaktere die Zahl der unter den Metachlamydeen in Frage kommenden Familien sehr beschränken, "konnte ich bald feststellen, daß T'unaria mit der Polemoniaceen-Gattung SS Cantua Juss. identisch ist. Gegen diese Identifizierung würde allerdings Kuntzes Beschreibung der Kapsel sprechen: „Capsula... bivalvis valvis apice bifidis (vel quadrivalvis?)." Jetzt sind an dem Berliner Beleg Kuntzes keine Früchte mehr vorhanden. Es wäre daher möglich, daß Kuntze, wie Bitter vermutet, “irrtümlich Lessea-Früchte vorgelegen = haben, oder daß er zufällig abnorme Früchte beobachtete, denn auch bei Cobaea sind abweichende Zahlen (2, 4, 5) im Gynaeceum nach ed / eege? 2. Aufl. III, 1922; 59) nieht selten. : 300 K.Lewin; Zu meiner Arbeit über die Arctotidinae. Ich vermutete zuerst, daß Tunaria albida O. Ktze. eine mit Cantua pirifolia eng verwandte neue Art sei, da sie in der filzigen Be- haarung der Blütenstandsachsen etwas abweicht. Auch stimmen bei ihr die von Brand (Polemoniaceae, in Engl. Pflanzenreich IV, 250, Heft 27, 1907, 20) angegebenen Größenverhältnisse der Blüten von Cantua pirifolia micht gut. Aber ein genauerer Vergleich zeigte, daf kleinblütige Formen nicht selten sind, und daß sich in der Behaarung, wie auch in der Kelch- form alle Übergänge auffinden lassen. Tunaria albida O. Ktze. ist also synonym mit Cantua pirifolia Juss. SC, LVI. K. Lewin, Zu meiner Arbeit über die Arctotidinae.') Im September 1922 machte Schlechtermich auf Beauverds Arbeiten über, die Arctotidinae vom Jahre 1915 (Bullet. de la Soc. Bot. de Genève VII, p. 7 u. p. 31ff.) aufmerksam, die mir und auch den anderen hiesigen Botanikern während der ganzen Zeit meiner Arbeit weder im Original noch als Referat bekannt und durch die Kriegsverhältnisse auch nicht zugänglich war. Bezüglich der Gattungen war Beauverd schon damals ungefähr zu denselben Ergebnissen gekommen: er vereinigte Venid?um und Cymbonotus mit Arc'otis, Landtia mit Haplocarpha. Der Einziehung von Cymbonotus kann ich mich jetzt anschließen, da deren Isolierung durch die beiden anderen australischen Arten Beauverds aufgehoben ist. Bezüglich der Gattungen Arctotheca, Cryptostemma, Microstephium decken sich die Ergebnisse auch fast. Ich halte die Vereinigung unter Arctotheca aufrecht, da auch Beauverd als Arc'otidinae-Arc!othecinae enger zusammenfaßt. — Durch die Duplizität müssen folgende Neu-' kombinationen statt meines den Autornamen Beauverd tragen: Arctotis discolor, A. erosa, A. hirsuta, A. hispidula, A. aurea, A. macro- sperma, A. microcephala, A. perfoliata, A. semipapposa. Haplocarpha parvifolia, H. hirsuta, H. Rueppeltii, H. Schimperi. Außerdem muß es heißen A. arctotoides (L. fil) O. Hoffm. statt Lewin. Bezüglich der Auffassung mancher Artumgrenzungen weichen unsere Arten oft er- heblich voneinander ab. Wie es scheint, hat Beauverd manche Ori- ginale De Candollés gesehen, die mir nicht vorlagen und umgekehrt diejenigen von Thunberg, Jacquin, Willdenow nicht gesehen, die mir zugänglich waren. Nach der Klärung dieser Frage wird es nötig sein, einmal die vollständige Synonymik der Arctotidinae zu geben. + Zu meiner Arbeit möchte ich noch berichtigen: Arctotis bicolor Willd. ist nicht mit A. incisa Th. identisch. Letztere ist eine selbständige Art, während erstere wirklich nur eine Gartenform von A. aspera L. ist. 1) Vgl. Rep. Beih. XI. RT AS"? Georg Bitter: Solana nova vel minus cognita. XXI. 301 LVII. Georg Bitter, Solana nova vel minus cognita. XXI. LIV. Addenda ad Seet. Afrosolanum Bitt. . Reit meiner Veröffentlichung der Solana africana II in Englers Bot. Jahrb. 54 (1917), habe ich über die dort S. 440—486 behandelte Sektion 4 frosolanum weitere Untersuchungen hauptsächlich an neueren Belegen anstellen können, die unsere Kenntnis dieser besonders im tropischen Afrika verbreiteten Abteilung etwas erweitern. 354. Solanum terminale Forsk. Fl. Aegypt. Arab. (1775), 45; Vahl Symb. II (1791), 40; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 105; — S. bifurcum Hochst., in Flora XXIV (1841), I. Intell. 24 (sine diagnosi); Schimp. it. Abyss., no. 201; unio itin. 1840; Dun. in DC. Prodr. XIII, I, 77 (diagnosis prima); weitere Schriften und eingehende neue Diagnose: Bitter, Sol. afric. IT, in Englers Jahrb., Bd. 54 (1917), 454. — S. bifurcatum A. Rich. Tent., Fl. Abyss. IT, 98; Schweinfurth, Beitr. z. Fl. Aethiopiens, 1867, 89. — S. phytolaccoides C. H. Wright in Kew Bull., 1894, 126 p. pte. — Ara- bien, Jemen: Kahil bei Menacha, 17. Febr. 1889 blüh. u. frucht., G. Sehweinfurth, no. 1420! Ich hatte bereits in Solana afrie. II, S. 456, eine auch von Dunal als S. bifurcum Hochst. bezeichnete Pflanze aus Jemen als übereinstimmend mit den abyssinischen Pflanzen anerkannt. Auf die Zugehörigkeit des abyrsini- sehen S. bifurcum Hochst. als Synonym zu dem südarabischen S. terminale Forsk. vermag ich erst jetzt hinzuweisen, nachdem ich Sch weinfurths Be- lege aus Jemen aus seinem eigenen Herbar habe untersuchen können, die mit den abyssinischen Stücken gut übereinstimmen. — Sogar in der Be- laarung lassen sieh keine deutlichen Unterschiede zwischen den arabischen "nd den abyssinischen Pflanzen ermitteln. Schweinfurths Stücke von Kahil weisen auf der Blattunterseite ziemlich dicht gestellte, meist verzweigte Haare auf; von den abyssinischen Belegen ist Schimper, no. 942, unterseits ebenfalls stärker behaart, also dem typischen arabischen S. terminale Forsk. entsprechend; bei anderen Nummern beobachtete ich wechselndes Verhalten; so besitzen manche Zweige von Schimper, no. 201, 310 und 480 nur Blätter mit unterseits geringer Behaarung, andere Stücke derselben Nummern sind dagegen stärker behaart; in einem Falle traf ich sogar bei Schimper, no. 480, am selben Zweige unterseits stärker und schwächer behaarte Blätter, ähnlich auch an einer bei Gaffat von Steudner gesammelten Pflanze. Es werden sich natürlich nur an lebenden Pflanzen die Bedingungen zu dieser verschiedenen Haardichte ermitteln lassen. 355. Solanum plousianthemum Damm., in Engl. Bot. Jahrb. XXXVII (1906), 180; Bitter, daselbst LIV (1917), 456. — Man vergleiche meine eingehenden Beschreibungen dieser vielgestaltigen Art, ihrer Unterarten und Varietäten a. a. O., S. 456—469. Als Ergänzung dazu gebe ich hier zunüchst die Merkmale einer Pflanze aus Neu-Kamerun, Station Nola, ohne diese Form mit einem besonderen Namen zu belegen: Seandens; rami novelli pilis brevibus ramosis flaceidis densis obteeti; laminae late lanceolatae, utrinque angustatae, fere medio latissimae, 8:3, 9:32- 3, 6 em, superiores 6 :2 em, omnes tandem utrinque fere glabrae; inflores- 3 302 Georg Bitter. centiae paniculatae, 6—8 cm longae, 4,5 cm diam., ramis inferioribus erectis 3—4 cm longis, inflorescentiae er. 100—120-florae; corolla er. 14 mm diam., ejus lobi 6 : 1—1,5 mm; stamina 1 mm supra corollae basim inserta; corollae tubus intus glaber; filamenta 1 mm longa, glabra; antherae 4 : 0,7 mm, in margine vix breviter, in pagina interiore non manifeste papillosae; ovarium ovati-conicum, 1 mm longum, 0,6 mm diam., glabrum; stylus gracilis, 7 mm longus, prope apicem incurvatus, glaber; stigma styli apice parum crassius, capitatum, obtusum. — Westafrikanische oder guineensische Waldprovinz: Kamerun, Station Nola, Weg nach Massiba, in der Nähe des Kadei, G. Teßmann, no. 2024! 12. IX. 1913 blüh., Blüte hellila. Durch das Fehlen der innenseitigen Papillen an den Staubbeuteln nähert sich diese Form dem S. terminale Forsk. (S. bifurcum Hochst.), in der Gestalt des Blütenstandes entspricht sie jedoch dem S. plousianthemum. var. angustatum Bitt., nov. var. — Fruticosum, 3 m altum; petioli 1,5—2,8 cm longi; laminae lanceolatae, 6,5 : 2,2, 7,5 : 2,5, 10,5 : 3 usque ad 11,5 : 3,9cm, utrinque sensim angustatae, fere medio vel plerumque supra medium latissimae, quam ob rem ad basim versus manifeste longius et magis sensim angustatae quam in ceteris speciei formis acute cuneatim ` in petiolum abeuntes, ad apicem versus subacuminatae, apice ipso obtu- . siuseulo, in statu adulto supra glabrae, subtus secundum venam mediam pilis teneris collabentibus pluricellularibus paulum ramosis crebris, ceterum valde sparsis vel in mesophyllo de'icientibus praeditae; venae later. prim. in utroque latere 8—9; in'lorescentiae er. 2,5—6,5 em longae, ramis 2—4 erectis 1—1,7 em longis, floribus subumbellatim glomeratis er. 40—80, pedicelli 12 mm longi; calyx 2—2,5 mm longus, apice 2,5—4 mm diam., in lobos breves subtriangulares acuminatos (acumine 0,5—0,7 mm longo) partitus, extus sicut pedicelli pilis breviusculis plerumque simplicibus | . partim ramosis sparsis (in acuminibus tantum densis) obsitus; corolla i3 coerulei-violacea, 13—14 mm diam., in lobos 6—7 : 1,6—2 mm partita; a stamina 0,7 mm supra corollae basim inserta; filamenta 0,5—0,7 mm longa, A glabra; antherae anguste ellipsoideae, 3,5—4 : 0,8 mm, utrinque dense . breviter papillosae; ovarium subglobosi-conieum, 0,8 mm diam., glabrum; ` stylus gracilis, 8 mm longus, glaber; stigma styli apice paulum crassius, capitatum, obtusum. — Uluguruberge: Rogeni, auf lichtem trockenen Lehmboden, 1100 m ü. M., W. von Brehmer, no. 891! — 19. X. 1919 blühend. du cM n EL i dE a ri tgp et i MM, Zu c = = Die Blattspreiten sind bei dieser Varietät deck) schmal, aber nicht so d = schmal wie bei var. angustifrons Bitt.; bei var. angustatum sind die Spreiten ` — CH unterseits 1 besonders entlang der Mittelader ziemlich reichlich behaart. I NAR, kyimbilense Bitt., nov. var. — Rami superiores pallide virides, ` subnitidi, pilis fere omnino destituti; internodia 2,5—3 cm longa; petioli En 1,5—2 cm longi; lamina late lanceolata, 7 : 3, 8: 42—9,8 : 45 cm, fere medio vel paulo infra medium latissima, utrinque sensim angustata, ad ` apicem versus ulum acuminata, apice ipso obtuso, firme membranacea E vel KSE supra in. eps pue iare posce Solana nova vel minus cognita. EXE | 303 acutis sparsis obsita, subtus tandem fere glabra; inflorescentia terminalis, er. 70-flora; in specimine unico a me viso pedunculus 3 cm longus in ramos duos tantum 5,5—7 cm longos erectos furcatus, flores in glomerulis com- pluribus multifloris ad apicem ramorum inflorescentiae versus subumbel- latim congesti; pedicelli 12—16 mm longi, sicut pedunculus et ejus rami fere glabri, pilis simplicibus breviuseulis pluricellularibus acutis valde sparsis obsiti; calyx cupulati-campanulatus, 3 mm longus, apice 4—5 mm diam., in lobos breves manifeste (cr. 1 mm) anguste acuminatos abiens, extus sparsim, in acuminibus densius pilis simplicibus vel rarius sub- ramosis pluricellularibus obsitus; corolla albida (see. cl. Stolz), diam. 15—16 mm, profunde in lobos 7—8 : 2—3 mm lanceolatos aeutos apice €ueullatos extus dense pilis pluricellularibus subtorulosis simplicibus vel Subramosis densis obsitos partita; stamina er. 1,5 mm supra corollae basim inserta; filamenta gracilia, fere 1,5 mm longa, solum in insertione pilis minutis nonnullis obsita,ceterum glabra; antherae anguste ellipsoideae, 4: 0,9—1 mm intus non manifeste papillosae; ovarium subglobosi-conicum, diam. 1 mm, glabrum; stylus 7,5 mm longus, apice paulum incurvatus,’ glaber; stigma breviter capitatum, obtusum. — Nördliches Nyassa- land: D.-O.-Afr., Bezirk Neu-Langenburg, Station Kyimbila, bei Made- hani, im Walde am Boden liegend, 2000 m ü.M., A. Stolz, no.2315! — 3. XII. 1913 blühend. — Einheim. Name: „ngolomola“ (nach Stolz). 356. Solanum bansoense Damm., in Engl. Bot. Jahrb. XLVIII (1912), 237; Bitt., daselbst LIV (1917), 472. — var. episporadotriehum Bitt., nov. var. — Rami superiores diam. 2—4 mm, novelli pilis flaccidis ramosis in statu sicco collabentibus pluricellularibus sensim sparsioribus obsiti, mox fere omnino glabrescentes; laminae late lanceolatae vel elliptici- . laneeolatae, 5:2, 6 : 3,5, 8:3 cm, utrinque sensim angustatae, apice. » acutae vel plerumque obtusiusculae, plerumque fere medio vel paulo infra medium, raro supra medium, latissimae, supra in statu adulto quoque in vena media et in mesophyllo pilis brevibus simplicibus vel semel ramosis pluricellularibus suberebris vel sparsis obsitae, subtus fere glabrae; vena media et venae later. prim. in utroque latere 6—7 curvatim ascendentes subtus prominentes; inflorescentiae er. 8 em longae, pedunculus 3—3,5 cm longus, rhachis mediana cr. 4,5 cm longa, ramis later. divaricatim paten- tibus, inferioribus 1,5—2 em longis, er. 100-florae, pedicelli cr. 8—9 mm — longi; calyx breviter campanulatus, 2 mm longus, 3 mm diam., in lobos ` late triangulares acutos vel breviter apiculatos 1: 1 mm partitus, extus sicut peduneulus ejusque rami et pedicelli pilis semel vel pluries ramosis - pluricellularibus flaceidis pallide subochraceis densiusculis obsitus; corollae .. diam. 13—14 mm: stamina cr. 1 mm supra corollae basim inserta. corollae . tubus pilis minutis nonnullis paucicellularibus (microscopice tantum ge perspiciendis) praeditus; filamenta brevia, 0,5 mm longa, basi paululum ` lateraliter inter se connata, ceterum libera, intus et in margine pilis bre- vibus minutis paucicellularibus valde sparsis obsita; antherae angusti ellipsoideae, 4 : 0,7 mm, praecipue in marginibus et in carinulis interio- | ribus dense breviter papillosae (sicut in typo); ovarium ovoidei-conicum, H 304 Georg Bitter. - 1 mm longum, 0,5mm diam.; glabrum; stylus stamina manifeste superans, 7 mm longus, rectus vel apice paulum incurvatus, glaber; stigma styli apice paulum crassius, subglobosi-capitatum. — Kamerun: Weit nach Norden bis in den Bogen des Lom (Sanaga) vor der Vereinigung mit dem Djerem, vorgeschobener Ausläufer der geschlossenen Hylaea um Deng- deng, etwa 250 km nordóstlich von Jaunde, zwischen Mbo's und Sardi, südwestlich von Dengdeng, Mildbraed, III. Reise, no. 8555! hb. Berol. — 8. ITI. 1914 blüh. : Die vorliegende Varietät ist oberseits erheblich reicher (wenn auch immer- hin noch zerstreut) behaart als die typische Form des S. bansoense, die auf der Oberseite erwachsener Blátter nur ganz vereinzelte Haare besitzt oder ganz kahl ist; außerdem ist bei der neuen Varietät der Blütenstand reicher blütig und seine untersten Zweige mehr gestreckt; zu beachten sind außerdem die spärlichen winzigen Haare auf der Innenseite der Staubfäden. Durch die mir seit der Veröffentlichung meiner Sol. afr. II zugänglich gewordenen neuen Belege aus der Plousianthemum-Formenreihe besonders durch den Nachweis des ausgeprägten S. plousianthemumim östlichen Kamerun, sowie Übergangsformen wird es wahrscheinlich, daß S. bansoense nur als ein äußerster Typus dieses Formenkreises aufzufassen ist. Subsp. sanaganum Bitt., nov. subsp. — Fruticosum, scandens; rami superiores subteretes, diam.2— 5mm, novelli pilis teneris flaccidis paulum ramosis in statu sicco collabentibus pluricellularibus sicut ceterae partes virides novellae subfloccose obsiti, mox omnino glabrescentes, leves, lenticellis in speciminibus a me visis deficientibus; internodia in ramis majoribus magis virgatis 3,5—5 cm, in ramis magis abbreviatis 0,8—1,5 cm longa; folia alterna: petioli 2—2,5 em longi, superne canalieulati, in statu novello pilis subramosis teneris collabentibus crebris obsiti, praeter basim et gemmam axillarem dense pallide subochracei-floecosam mox glabri, nonnumquam volubiles; laminae lanceolatae vel elliptici-lanceolatae, 7:3, 8: 3,2 usque ad 9 : 4,5 em, utrinque sensim angustatae, fere medio — vel paulo infra medium latissimae, apice + ve acuminatae, acutae vel obtusiusculae, membranaceae, supra intense virides (in statu sicco paulum olivacei-subfuscescentes), primo pilis in mesophyllo valde sparsis obsitae; subtus pallidiores, utrinque in statu adulto omnino glabrescen- tes; vena media et venae later. prim. in utroque latere 8 curvatim ascen- dentes subtus prominentes; inflorescentia terminalis, magna, cr. 10—14 cm longa, divaricatim paniculata, in parte inferiore nonnumquam foliis parv " nonnullis interspersa, multi- (70—200-) flora; rami laterales inflorescentiae 4—12 laxe in rhachide dispositi, divarieati, inferiores basi -- ve reflexi, omnes in parte inferiore 1,5—4 em longa floribus omnino destituti, flores in illorum parte apicali 0,8—1 cm longi dense secuti plerisque apiceesub — umbellatim congestis; pedicelli 8—10 mm longi, sicut pedunculus et ejus ` rami rhachidesque pilis + ramosis flaceidis obsiti; calyx breviter campanu- latus, cr. 3 mm longus, apice diam. 4 mm, in lobos 1,5—2 mm longos lanceolatos. anguste acuminatos partitus, extus usque ad loborum ies pilis simplicibus vel subramosis collabentibus pluricellularibus densis obsitus; corolla stellata, diam. 15 mm, profunde in lobos lanceolatos « Solana nova vel minus cognita. XXL 305 acutos 7 : 1,5—1,8 mm extus, in marginibus involutis et in apice unci- natim cucullato pilis brevibus pluricellularibus densis obsitos partita; stamina cr. 1 mm supra corollae basim inserta, corollae tubus intus infra insertionem pilis brevissimis paucicellularibus mieroscopice tantum per- spiciendis obsitus; filamenta 0,7 mm longa, libera, glabra vel rarius pilo solitario paucicellulari obsita; antherae anguste ellipsoideae, 4,5—5 mm longae, 0,75 mm latae, in marginibus et in carinulis interioribus papillis brevibus densis instructae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium ellipsoideum, 1 mm longum, 0,7 mm diam., glabrum: stylus stamina manifeste superans, gracilis, apice tantum paulum incurvatus, 7,5—8 mm longus, glaber; stigma styli apice non vel parum crassius, ellipsoidei- eapitatum, obtusum. — Kamerun: weit nach Norden bis in den Bogen des Lom (Sanaga) vor der Vereinigung mit dem Djerem, vorgeschobener Ausläufer der geschlossenen Hylaea um Dengdeng, etwa 250 km nord- östlich Jaunde, Mitte März 1914, Mildbraed, III. Reise nach Afrika, 1913—14. no. 8619! (hb. Berol.). . Diese Unterart ist besonders an den sehr reichblütigen, sparrigen, mit zahlreichen gestreekten, abstehenden, teilweise etwas zurückgebogenen Seiten- ästen versehenen Infloreszenzen zu erkennen; die Kelchzipfel sind größer, und besonders erheblich länger zugespitzt als bei den bisher bekannten Formen dieser Art; auch die übrigen Blütenteile, besonders die Staubfäden, Staubbeutel und der Griffel sind länger als bei der typischen Form. . 357. Solanum Welwitschü C. H. Wright, in Kew Bull. (1894), 126; C. H. Wright, in Dyer, Fl. Trop. Afr. IV, II (1906), 213; Bitt., in Engl. Bot. Jahrb. LIV (1917), 478. — S. Preussit Damm., in S irm Bot. Jahrb. XXXVIII (1906), 183. ! Da die Gliederung dieser schönen Art in Varietäten noch nicht genügend geklärt ist, so gebe ich im folgenden zu jedem der neuen Belege einen Hinweis auf seine besonderen Merkmale in Petitdruck. 1. Fernando Poo: Südwestküste, Bokoko, 14 km nördlich der Dante de Sagra, unterer Tropenwald, z. T. sekundär (Kakaoregion), Mildbraed, in Adolf Friedr. Herz. zu Meckl. II. Exped., no. 6877! — Ende Oktober 1911 blühend. — Kletternder Strauch; Blätter unterseits mit dunkel. violett purpurnen Nerven; Blüten stumpf blauviolett; Antheren Buerg (nach Mildbraed). : Blütenstände ährig, oline OTE Seitenáste, 12,5 em lang, Blüten in sitzenden Knäueln, klein! Griffel nicht so weit hervorragend wie bei anderen Formen dieser Art. 'Spreiten 12 : 5,5—18 : 7,5 em, ungefähr ` n der Mitte am breitesten, nach dem Grunde zu verschmälert oder dort etwas P : abgerundet, aber nie dort verbreitert. | 2. Südkameruner Waldgebiet: Bezirk und Station Molundu ne (Ngoko), 15° 12° östl. L., 2° n. Br., Mildbraed, in Adolf Friedr., Herz. zu Meckl., IL. Exped., no. 3938! — 26. XI. 1910 blühend. — Blüten dunkelblauviolett; Beeren. rot; ‚kletternd-windender Strauch im sekun- dären Buseh. we Se Blütenstände. dichtgedrángt ährig, pur i5 55 em lang. Blüten | in sitzenden Samek. pnus mit weit hervorragenden Griffen. Spreiten s us s SC 3 » o0 : 306 : Georg Bitter. 9:4,5—11,5 : 6 em, die obersten nur 3,5 : 1,5, 2 : 1 em; die größte Breite etwa in der Mitte oder meist etwas unterhalb derselben. Blattgrund breiter abgerundet als bei der gewöhnlichen Form, sogar bei den kleinen oberen Blättern, in dieser Hinsicht eine Übergangsform zu der erheblich breiter blätterigen var..laxepaniculatum Bitt. (Mildbraed, no. 5265), von der sich diese Nummer aber durch den diehtährigen gedrängten Blütenstand unter- scheidet. 3. Südkameruner Waldgebiet: Bezirk Kribi, westliche Abdachung des Randgebirges, Hügelland, ca. 200 m hoch bei Fenda óstlich Kribi, Mildbraed, in Adolf Friedr. Herz. zu Meckl. II. Exped., no. 5923! — Mitte Juli 1911 blühend. Blütenstände ährig, ohne hervortretende Seitenäste, 4,5 — 13,5 em lang. Blüten in sitzenden Knäueln fast doldig zusammengedrängt. Untere Blätter 12,5 :4,5—14,5:6,5 em, in der Mitte oder über der Mitte am breitesten, gegen den Grund hin mehr oder minder schief allmählich verschmälert; die oberen Blätter unter dem Blütenstand nur 4 : 1,5, 2,5 : 0,7 em. 4. Straße Kribi—Jaunde nördlich des Njong ca. 32 km südsüdwest- lich Jaunde vor Obokwe (Bokc&), Mildbraed, III. Exped., no. 7776! — 14. I. 1914 blühend. Blütenstände diehtährig, ohne hervortretende Seitenäste, 6—12 em lang. Blüten gedrängt in sitzenden Knäueln. Blätter lanzettlich, 8,5 : 3. 11,5 : 5, 13 : 6 em, die oberen 5,5 : 2, 4,5: 1,2, 2: 0,8 em, alle ungefähr in der Mitte am breitesten, nach beiden Seiten gleichmäßig verschmälert, am Grunde keilig oder abgerundet. D Kamerun: Übergangs- und Kampfgebiet gegen die Savanne an der Nordgrenze der Hylaea südlich des Sanaga zwischen Jaunde und Deng- deng, unweit der Vereinigung von Lom (Sanaga) und Djerem; etwa 90 km nordöstlich Jaunde, zwischen Olinga Ejimbe und Mugu Si (Lembe), Mildbraed, III. Reise, no. 8182! — 19. II. 1914 blüh. u. frucht. Blütenstände ährig, kurz, gedrängt, ohne hervortretende Seitenäste, teilweise nur 2 cm lang, ein dieht gedrängter grenpe 8 cm lang. Blätter . in der Mitte oder über der Mitte am breitesten, 7 : 3, 11,5 : 5,5 — 5,8 em, die obersten 3,8: 1,7, 2: 1,2 em. 6. Weit nach Norden bis in den Bogen des Lom (Sanaga) vor der Vereinigung mit dem Djerem vorgeschobener Ausläufer der geschlossenen Hylaea um Dengdeng, etwa 250 km nordöstlich J aunde, Weg nach Ngete's (Mambeia) südlich Dengdeng, Mildbraed, HE Reise, no. 8706! — Ende März blühend. Blütenstände ährig, kurz, fast kopfig, nur 1,5—2 em lang, mit nur etwa 13—15 Blüten. Blätter lanzettlich, in der Mitte oder meist über der Mitte am breitesten, 9,5.: 3,5, 14 :5— SE 13,5 : 5,8 em, nach dem Grunde lang verschmälert, seltener etwas abgestutzt. | Var.laxepanieulatum Bitt. nov. var. — Petioli 1,5—2, in foliis maximis ` 4—5 em longi; lamina late ovati-lanceolata basi late rotundata abrupte breviter euneatim in petiolum angustata, infra medium latissima, ad ij apicem versus sensim angustata, paulum acuminata, acuta vel acutiuscula, in fol. maximis 12—15 : 7—8,8 cm, in fol minoribus er. 7,5 : 4,5 em; - E inflorescentia mejor run in Fän er. 20—25 c cm Jonga, laxius ij Solana nova vel minus cognita, XXI. ` 307 paniculata, cr. 150-flora, ejus rami inferiores longiuscule inter se remoti, ipsi elongati 3—5,5 em longi, floribus er. 3—15 in glomerulis 1—3 sessilibus subumbellatim prope inflorescentiae ramorum apices dis- positis, inflorescentiae rami superiores sensim breviores tamen etiam illi laxiores quam in typo. — Südkameruner Waldgebiet: Bezirk Lomie, im großen Dschabogen, 139 30/—12? 25’ östl. Länge, Tugumedjo's Dorf, J. Mildbraed, in Adolf Friedr. Herz. zu Meckl. II. Exped. nach Zentral- afrika, 1910—11, Nr. 5265! hb. Berol. — 18. V. 1911 blühend. Diese Varietät unterscheidet sich von der Hauptform durch die erheb- lich breiteren Spreiten, bei denen die gróDte Breite meist erheblich unter der Mitte liegt, während die Spreiten der Hauptform durchgängig schmäler ‚sind, ihre größte Breite in der Mitte oder oberhalb derselben haben und nach dem Grunde zu meist allmählich keilfórmig verschmälert und dort nur wenig abgestutzt sind. Ferner weicht diese Varietät von der Hauptform durch den locker verzweigten, mehr rispigen Blütenstand ab. 358. Solanum suberosum Damm., in Engl. Bot. Jahrb, XXXVIII (1906), 182; Bitt. daselbst LIV, 484. — Kamerun: Kamerunberg, 3500 ft., im tiefen Schatten, 5. III. 1877, W. Kalbreyer, no. 172! (hb. Berol.); — Südkamerüner Waldgebiet: Bezirk Ebolowa, Ekuk, 22 km östlich Ebolowa, Hügelland, er. 700 m, GneiB, Mildbraed, no. 5576! Kriechend und wurzelnd; Blüte hellviolettblau; Staubbeutel hellgelb; Früchte leuchtend mennigrot, stark glänzend, wie kleine ,,Pfefferschoten*. LV. Ein verkanntes Gonafotrichum. 359. Solanum (sect. Gonatotrichum) setosum (Brandegee) Bitt., n. comb. — Bassovia setosa Brandegee Pl. Mexie. Purpusianae VIII, in Univ. of Calif. Public. in Botany, vol. VI, no. 13 (März 23, 1917), 373. — Suffruticosum ; caules 30—40 cm alti, radicibus perpendieularibus in solum descendentes, satis tenues, 2—3 mm diam., subteretes, ramis satis crebris + ve stricte ascendentibus instructi; caules et rami pilis longioribus sim- plicibus 2-(pleramque) 3-cellularibus setosi-rigidulis acutis pallide lutes- centibus patentibus crebris obsiti, praeterea pilis minoribus 3-cellularibus acutis membranis tenuioribus instructis partim sparsis partim crebrioribus et glandulis minutis breviter stipitatis valde sparsis praediti; internodia 2—4 5 em, rarius — 5,5 em longa; folia inferiora solitaria, superiora saepe . Subgeminata vel false geminata, tunc inaequalia; petioli 2—6 mm longi, . ad laminam versus sensim alati, eodem indumento quo rami vestiti; laminae late lanceolatae, fere medio vel plerumque paulum infra medium — latissimae, basi sensim in petiolum alatum angustatae, ad apicem versus . magis sensim angustatae, acutae vel obtusiuseulae, 3,5 : 1, 4 : 1,2, 45:16 usque ad (rarius) 5,7 : 2,3 em, utrinque virides, subtus paulum pallidiores, . utrinque pilis simplicibus setosis satis erebris in tota superficie obsitae; inflorescentiae extraaxillares, a foliis remotae, sessiles, 1—5- (plerumque .3—4)-florae: pedicelli graciles, in statu florifero 10—12 mm longi; calyx e eampanulati-stellatus,. diam. er. 4-5 mm, profunde in lobos angustos —. lineari-lanceolatos e d :0,5 mm acutos partitus, extus sicut pedicelli 308 ^ Georg Bitter. pilis setosis rigidulis crebris et pilis minoribus acutis valde sparsis obsitus, intus in parte basilari connata et in lobis glandulis minutis breviter stipi- tatis erebris instructus; corolla alba (vel lutescens ?), stellati-rotata, diam. cr. 12 mm, in lobos late triangulares apice cucullatos acutos er. 3—4 mm longos basi 4—5 mm latos partita, extus praecipue in loborum vena media et in parte apicali pilis setosis crebris obsita, in margine apicali pilis mino- ribus vel subpapillosis acutis densis praedita, intus glabra; corollae tubus 0,8—1 mm longus, glaber; filamenta brevia, 0,8—1 mm longa, erassiuscula, glabra; antherae ellipsoideae, 3—3,5 : 1—1,2 mm, utrinque emarginatae. poris apicalibus introrsis obliquis; ovarium subglobosum, 0,8—1 mm diam.. glabrum; stylus gracilis, paulum incurvatus, stamina manifeste superans, 5—6 mm longus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, capitatum. 1 obtusum; pedicelli fructiferi deflexi, 12—22 mm longi; calyx fructifer paulum auctus, ejus lobi lanceolati, 5 : 1,5 mm, baceae submaturae accum- bentes; bacca subglobosa, diam. 8—9 mm, glabra, sordide lutescens: semina non jam satis matura oblique reniformia, valde applanata, majuscula, cr. 3,5 : 2,2 : 0,4 mm, manifeste reticulata. — Mexiko, Staat Vera- cruz: Eichenwälder bei Zacuapan, August blüh. u. frucht., C: A. Purpus, no. 75091; daselbst September 1917 blüh., C. A. Purpus, no. 78601, no. 8016! Daß diese Pflanze nieht zu Bassovia im hergebraeht Dunalschen Sinne gehórt, ergibt sieh aus der Óffnun gsweise der Antheren: zwar bemerkt Bran - d degee a.2.0.: ,antherarum loculis in longitudinem dehiseentibus", ich selbst habe mich jedoch davon überzeugen können, daß die Staubbeutel dieser Art sich mit spitzenständigen, nach innen gekehrten, schiefen Poren öffnen. Daß die Art auch nicht zu der im ursprünglichen Aubletschen Sinne von mir wiederhergestellten Bassovia Aublet — Solanum subgenus Bassovia (Aubl.) Bitt. gehört, erweist sich ohne weiteres aus der Stellung der Blüten- . Stände, die bei der echten Untergattung Bassovia von Solanum in den Achseln der Blätter selbst stehen, bei der vorliegenden Pflanze aber extraaxillär und . von den Blättern mehr oder minder entfernt. — Auf Grund des gesamten . Aufbaues, besonders auch der bezeiehnenden Behaarung, gehört diese Pflanze zu der Solanum-Sektion : Gonatotrichum Bitt. Das ebenfalls zur Sektion Gonato- frichum zu rechnende und auch in Mexiko beheimatete S.deflexum Greenm- - e UE idet sich von S. setosum durch ausgeprägte Einjährigkeit, viel ziet- S eren Wuchs, lánger gestielte und merklieh breitere Spreiten. PER iaie EE EE a RR ee, LVI. Synonyma nonnulla. uid 2 . 360. Solanum guamense Merrill in Philipp. Journ. Sc. Bot. X | (1914), 139. — S. saipanense Bitt., in Engl. Bot. Jahrb. LVI (1921), 559 be Marianen: Dem von mir ermittelten Standort: Saipan (Höfer, san; | ^e) als hierher g * D A. Brand: Decas specierum novarum altera. 309 Meine kleine Abhandlung: Eine neue Solanum-Art von den Marianen (S. saipanense Bitt.) habe ich Anfang 1915 an Prof. Dr. G. Volkens gesandt; die Veróffentlichung erfolgte wegen der ungünstigen Zeitverhältnisse erst 1921; die frühere Darstellung des S. guamense Merr. lernte ich erst Juli 1922 gelegent- lich eines Aufenthaltes i in Dahlem in der Bibliothek des Botanischen Museums kennen, wo der Band erst wenige Monate vorher eingegangen war. Die Beschreibung Merrills stimmt mit der meinigen in befriedigender Weise überein ; auf Grund des erst jüngst von mir gesehenen kräftigen Beleges: ; . Gaudichaud, no. 61! kann ich einige Angaben meiner Diagnose ergänzen | bzw. erweitern: foliorum petioli 1—4 em longi; lamina basi aequali vel paulum obliqua rotundata obtusata vel paulum cordata; foliorum inferiorum maxi- morum lamina usque ad 17 : 12,8 em; inflorescentiae peduneulus er. 10—17 mm longus, rhachides er. 8—20 mm longae. Für die Saipan-Pflanze verzeichnete ich als einheimischen Namen: „berenghenas halmutuno*, von der äert Viele erwähnt Merrill den Namen: „berenghenas halomtana“ 361. Solanum myrtifolium Lodiigés, Botan. Cab. XV (1829), tab. 1431: Dun. in DC. Prodr. XTII, I (1852), 154 — Solanum hava- nense Jacq. Enum. Car. (1760), 15; Sel. Amer. (1763), 49, tab. 35; Sel. Amer. pict. (1780), 29, tab. 48. 362. Solanum tampicense Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 284 — Solanum Houstoni Dun. Hist. Sol. (1813), 243; Dun. Syn. (1816), 50; nomen emendatum: Solanum Houstouni apud O. E. Schulz in Urban, Symb. Antill. VI (1909), 241 propterea quod planta nomine viri ill. 2 1733) appellata est. . 363. Solanum Wettsteinianum Witasek, in Denkschriften d. math.-naturw. Klasse d. Kal Akad. d. Wiss. Wien LXXIX (1910), 54 — Solanum (sect. Simplicipilum Bitt.) sublentum Hiern in Videnskab. Meddelelser (1877—78), 53. 364. Solanum tetricum Dun. in DC. Prodr. XM, I (1852), 205 zur Flora, 1838, IL 79; Walp. Rep. bot. ee I (1844—45), 75; Sadi in Mart. Fl. Brasil X (1846), Sp. 97; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 349. . 865. Solanum Herbertianum Paxton, Magaz. V, 269; Walp. Rep. Bot. Syst. ITI (1844—45), 98; Dun. in DC. Prodr. XIT, I (1852), 376 — Solanum amazonium Ker Bot. Reg., 71; Dun. Syn. (1816), 36. H H : AL LVII. oot dns RM. cna een. | Y = aL Nama Ehreubergii Brand, nov. spec. — — Annuum, ramosum, parce 2 hirsutuni. Caules ascendentes, ca. 15 cm alti. Folia breviter petiolata. | Obovata, ca. 15 em cum petiolo longa, ca. 5 mm lata, obtusa, basi angustata. Flores axillares, breviter pedicellati, solitarii; sepala linearia in anthesi 6 mm, post anthesin usque ad 9 mm longa: corolla late tubiformis, 8 mm : Mns. lobis. brevissimis: stamina basi valde dilatata, haud en ae WE » Ct. Fedde, Rep. xiv (1916). p . 323. 310 | A. Brand. subinaequalia, parte libera multo longiore quam parte cum corolla coalita ; stylus usque ad medium connatus ovario calyceque brevior; ovula ca. 25 ad quamque placentam. Capsula oblonga calyce frutifero sesquibrevior. — Mexico: San Sebastian (Ehrenberg, no. 960, gesammelt im April . 1837). Die neue Art gehört, wie die verwachsenen Griffel zeigen, zum Subgenus Conanthus. Sie steht in der Mitte zwischen N. densum Lemmon und N. stenophyllum A. Gray. Der Unterschied liegt in der Gestalt der Staubblätter. Diese sind bei N. densum am Grunde weder verbreitert ` noch gezähnt, bei N. stemophyllum sowohl verbreitert als auch gezähnt, bei N. Ehrenbergii zwar verbreitert, aber nicht gezähnt. — Wird no. 2a im „Pflanzenreich‘‘. x: 12. Lappula helioearpa Brand, nov. spec. — Biennis. Folia rosulae annotinae longiuscule petiolata, oblonga, ea. 8 cm eum petiolo longa. 12—15 mm lata, apice obtusa, basi in petiolum attenuata, dense hirsuta. "Caulis hornotinus floecoso-hirtus, erectus, fistulosus, superne ramosus, ca. 60 cm altus. Folia basalia hornotina et caulina inferiora mihi non visa, - superiora oblonga, sessilia, hirtella. Inflorescentia laxe et ample paniculata; cincinni elongati, laxi, parce bracteati; pedicelli iam in flore calyce lon- giores, fructiferi reflexi; sepala lanceolato-acuta, ciliata, 2—3 mm longa, post anthesin steliatim patentia; corolla rotato-campanulata, 7—8 mm longa, 9—10 mm lata, lobis late ovatis tubo aequilongis; fornices magni. ovati, barbati, plica subbasali inter se coniuncti, gibbosi; gibbus oblongus, fornice minor, e medio faciei interioris fornicis consurgens; stylus calyce subaequilongus. Nuculae ovoideae, apice acutae, sine margine 3 mm, eum margine 6 mm longae, aculei marginales planae basi usque ad medium fere connatae ideoque marginem latum formantes; embryo totam nuculam explens. — Mexico: Chihuahua: auf schattigen Abhüngen im Cafion . unterhalb von Cusiuiriachie. (Pringle, no. 2004; gesammelt am 21. Sep- tember und unter dem Namen Echinospermum pinetorum verteilt.) To Diese Art ist. von allen bisher beschriebenen Lappula-Species durch die Faltung der Kronenröhre unterhalb der Hohlschuppen verschieden. 13. L. eostarieensis Brand, nov. spec. — Caulis angulatus, erectus > . fistulosus, villosus, superne ramosus, ultra 30 cm altus. Folia (basalia ignota) breviter petiolata, elliptica, 6—7 em cum petiolo longa, 15—22 mm lata, apice breviter cuspidata, basi attenuata, utrinque hirta ; nervi faciei inferioris distincti et multo densius pilosi quam cetera pars laminae. In- ` florescentia terminalis, virgata, bracteata: cincinni laxi, sed multiflori: flores subsessiles; pedicelli fructiferi calyci subaequilongi, recurvi; calyx usque ad medium connatus, dense eiliatus, 2—3 mm longus, lobis ovatis. obtusis; corolla campanulato-cylindrica, ca. 3 mm longa, lobis ovatis tubo subaequilongis; fornices papillosi, subquadrati, haud gibbosi, multo ampliores quam antherae; stylus calyce sesquibrevior. Nuculae conformes, ca. 4 mm longae, ovoideae, tota facie exteriore aculeis nuculae aequilongis Rica: S. José (Hoffmann, no. 152). ressae; cicatrix parva, ovata, centralis. — Costa Deeas specierum novarum altera. 311 Die Art ist am nächsten verwandt mit L. mexicana Greene. Sie unter- scheidet sich von dieser zunächst durch die Nervatur und Behaarung der Blätter, sodann durch die Früchte. Bei L. mexicana nämlich sind die 4 in einem Fruchtkelch sitzenden Nüßchen heteromorph, d. h. neben Nüßchen mit langen Stacheln sitzen in demselben Fruchtkelch stets eine oder mehrere kurzstachelige, bisweilen sogar ganz stachellose. Bei L. costari - censis dagegen sind die 4 in einem Kelche sitzenden Nüßchen unterein- ander nicht verschieden. 14. L. guatemalensis Brand, nov. spec. — L. mexicana Loesener in Verh. Bot. Ver. Prov. Brandenburg LV (1913), 193, non Greene. — Rhi- zoma breviter repens. Caules complures ascendentes, sordide villosi, superne ramosi, 25—35 em alti. Folia (basalia mihi non visa) breviter 3 petiolata, oblongo-lanceolata, supra parce, infra densius hirta, 3—5 em | ` longa, 10—15 mm lata, apice acuta, basi in petiolum contracta. Cincinni terminales et subterminales, laxi, bracteati; bracteae foliis caulinis similes, - sed minores et basi rotundatae; flores breviter pedicellati; pedicelli fructi- feri reflexi, calyce paulo longiores; calyx usque ad medium fere connatus, villosus, 2—3 mm longus, lobis ovatis acutiusculis: corolla coerulea, breviter infundibuliformis, 5 mm longa, lobis late ovatis venosis, tubo sublongioribus; fornices trapeziformes, laéves, multo ampliores quam ` antherae; stylus calyce duplo brevior. Nuculae oblongae, haud com- pressae, sine aculeis 3 mm, cum aculeis 6 mm longae, conformes, tota facie exteriore glochidiatae; cicatrix magna, oblonga. — Guatemala: Departement Hulhuetenango, in 2380 m Höhe, oberhalb Jacaltenango. auf feuchten Wiesen und an Gebüschrändern, im Juni blühend (C. u. E. Seler, no. 3144). — San Miguel Uspantan, Departement Quiche, 2300 m ü. M., blühend im April (Hey de u. Lux, no. 3043). Diese Art ist von der vorigen aufer anderem hauptsüchlich durch die größere Blumenkrone; von L. mexicana durch die Frucht in derselben Weise zu unterscheiden, wie L. costaricana. 15. L. Rattanii Brand, nov. spec. — Echinospermum cymosum Rattan mss., non Stscheg. — Caulis erectus crassus simplex fistulosus, adpresse puberulus, ca. 60 cm altus. Folia oblonga vel lanceolato-oblonga, minu- tissime hirta, basalia longissime petiolata, ca. 25 cm cum petiolo longa. 10—17 mm lata, apice rotundata, basi longe et sensim in petiolum atte- nuata; folia caulina basalibus similia, sed brevius petiolata, superiora à semiamplexicaulia, apice acutiuseula. Inflorescentia thyrsum elongatum laxissimum formans; cincinniex axi bractearum emergentes, ipsi ebracteati, apice tantum floriferi; pedicelli iam in floribus defloratis calyce multo longiores; sepala oblonga obtusa sericea, 4 mm longa: corolla campanulato- . rOotata, 9 mm longa, 17 mm lata, lobis oblongis obtusis tubo sesqui- lonasoritius: fornices minute papillosi, semilunares, latiores quam longi, infra basin plica semilunari ornati, haud gibbosi; stylus calyce sesqui- = brevior. Nuculae ignotae. — Californien: Mendocino County: auf der .. Coast Range, nördlich der San Francisco-Bai, 1000—1300 m ü. M. (Volney dese no. 45, Juni 1884). NN 312 | A. Brand. Die Art steht der L. nerrosa Greene sehr nahe, unterscheidet sich ` jedoch von ihr dureh die größere Blumenkrone und vor allen Dingen durch die erheblich längeren Grundblätter. Alle 4 Arten gehören zu der Sectio Homalocaryum A. DC., die sich dureh die zurückgekrümmten Fruchtstiele auszeichnet. 16. L. Eekloniana (Lehmann) Brand, nov. spec. — Echinospermum Ecklonianum Lehm. mss. — Annus, hirsuta. Caulis erectus, ramosus, cà. 20 cm altus. Folia basalia linearia, ca. 2 cm longa, 2——5 mm lata, cau- lina subnulla. Cineinni terminales, elongati, densiflori, bracteati: flores fructusque subsessiles; pedicelli fructiferi eum gynobasi elongata styloque post nuculas abiectas persistentes; sepala linearia, hirsuta, 1 mm longa; corolla urceolaris, calyce vix sesquilongior, lobis brevissimis, obtusis; forniees minimi, latiores quam longi, plicula subbasali ornati: stylus minimus. Nuculae oblongae aculeis paucis uniserialibus ad marginem praeditae, vix 3 mm longae; embryo 1 mm longus, radicula brevissima. — Capland: Georg, Karru, in der Gegend von Gutitzrivier (Ec klon und Zeyher, no. 46). — Diese Art, die zur Sektion Eulappula gehört, unter- scheidet sich von ihrer nächsten Verwandten, der L. eapensis Gürke, dureh die viel kleinere und abweichend gestaltete Blumenkrone. Bei ; L. capensis ist die Corolla ca. 3 mm lang und hat eine trichterfórmig- .. gloekenfórmige Gestalt. 17. Alloearya eommixta Brand, nov.spec. — Annua. Caules fili- . formes, erecti, ca. 15 em alti, simplices vel parce ramosi, parce strigillosi. Folia anguste linearia, fere glabra, margine tantum ciliata, 20—35 mm longa, 1—2 mm lata. Cineinni terminales bracteati, pauci- et laxiflori; flores subsessiles: pedicelli fructiferi infimi calyce 5-plo longiores: sepala : oblonga, obtusa, strigosa, 3 mm longa, post anthesin 4 mm longa, parce ar ciliata; corolla late cylindrica, calyci aequilonga, lobis obtusis brevissimis; fornices indistineti; stylus calyce multo brevior. Nuculae (immaturae) E cicatrice infrabasali brevissime stipitata. — Californien: Santa Clara County: Park's Ranch auf der Mount Hamilton Range, 900 m ü. M. blühend im April. (Heller, no. 8911, vermischt mit zahlreichen, zu an- ` deren Familien gehörigen Pfiánzlein, unter diesen. 2. B. Nemophila nemo- rensis Eastwood.) Gë a Die neue Art gehört zu der Reihe, die o Piperi in seiner im Jahre 1920 — — erschienenen Monographie der nordamerikanischen Allocarya-Arten mit ` dem Namen ,,Stipitatae" bezeichnet. Sie unterscheidet sich von allen ` . bisher beschriebenen Arten dieser Reihe durch die bone der Brne Ly S krone und die langen unteren Frochieitielg: E 18. A. fragilis Brand, nov. spec. — pe tenuis, Steeg SCH E -vel diehotomo-ramosa, erecta, 4—20 em alta. Folia linearia `` -4 cm ee vie mm Lk Cincinni terminales, densi, brac- ; Decas specierum novarum altera. —— 313 late ovatis obtusis; fornices satis distincti, multo latiores quam longi: stylus calyce 3—-4-plo brevior. Nuculae dilute brunneae, 1% mm longae, oblongo-ovoideae, facie exteriore haud carinatae, minute granulatae nec rugosae, margine muricatae, facie interiore carinatae, minute granu- latae nec rugosae. Pericarpinum fragile; cicatrix infrabasalis, brevissime stipitata. — Washington: am Rande oder in flachen Teichen bei Bingen (Suksdorf, no. 2207, gesammelt am 18. Mai 1893.) Auch diese Art gehört zu der Gruppe der Sfipitatue. Am nächsten scheint sie der A. tuberculata Piper zu stehen, deren Original ich allerdings nicht gesehen habe. Nach der Beschreibung unterscheidet sie sich von ' dieser durch kleinere Nüßchen, die auf der Außenseite nicht mit Warzen. . sondern nur mit sehr feinen Kórnchen besetzt sind. Von allen Arten der Gruppe aber ist sie durch das sehr zerbrechliche Pericarp verschieden. Bemerkenswert ist auch der Standort ‚‚near or in shallow ponds" . Die Pflanze ist also eine ausgesprochene Hygrophyte. 19. A. dichotoma Brand, nov. spec. — Annua, hispida. Caulis erectus, ramosus, 30—45 em altus. Folia linearia, 2—3 em longa, 2—3 mm lata. ` “ineinni terminales, ebractenti, dichotomi, satis densi; praeterea flores solitarii in axilla dichotomiae; flores sessiles, pedicelli fructiferi brevissimi; sepala ianceolato-acuta, hispida, 215 mm longa, post anthesin valde aucta, hispidissima, 4 mm longa: corolla breviter hvpocrateriformis, 5—6 mm longa, 7 mm lata, limbus amplus, usque ad 14 partitus, lobis late ovatis obtusis; fornices distincti, semilunares: gynobasis in calyce fructifero magna, pyramidalis, stylo aequilonga vel etiam paulo longior. Nueulae ovoideae, 11, mm longae, utraque facie dense et minutissime granulatae, praeterea parce tuberulatae, facie exteriore haud carinatae; .. cicatrix basalis, parva, triangularis. -— Oregon (2): „Hillsides“ (Howell, Juni 1881). Diese Art gehört zu dar Gruppe, die Piper mit dem Namen ,,Scou- = e lerianaé ` bezeichnet. Sie ist am nächsten verwandt mit 4. hirta Greene . und A. calycosa Piper. Da mir die Originale dieser beiden Arten nicht vor- ` gelegen haben. kann ich die Unterschiede nur nach der Beschreibung : . angeben. Von A. hirta sagt Greene, daß der Fruchtkelch nieht vergrößert dst: bei A. dichotoma dagegen wächst er erheblich. Bei A. calycosa sind die Nüßchen auf der Außenseite gekielt, bei 4. dichotoma nicht. Von allen A Scoulerianae scheint die neue Art dadurch verschieden zu sein, daß die Nüfchen unmittelbar am Grunde angeheftet sird. Bei A. Scouleri ist zwischen der Anheftungsstelle und der Basis des Nüßchens. ein deutlicher ‚Zwischenraum, die Narbe (cicatrix, scar) ist also suprabasal und dieselbe Figentümlichkeit zeigen nach Piper auch die übrigen Arten der Gruppe. . 20. A. Jonesii Brand, nov. spec. — Annua, erecta, usque ad 25 cm alta, ramosa, parce strigosa. Folia late linearia, 10—25 mm longa, 2—3 mm data. Cincinni fere mee SM AH ebracteati, ic sed multiflori: 314 Georg Bitter. cula; corolla subrotata, 4 mm longa, 5 mm lata, limbus usque ad medium partitus, lobis ovatis obtusis; fornices oculiformes, ex partibus duabus constantes, quarum inferior oculum proprium, superior supercilium sistit; stylus calyce plus duplo brevior. Nuculae ovoideae, apice angustatae, nigrae, vix 2 mm longae; facies exterior carinata, valde convexa, haud rugosa, parce tubereulata; facies interior rugosa, longitudinaliter sulcata, eanalieulus supra medium apertus, carinam ostendens, infra medium clausus, carinam abscondens; cicatrix basalis, punctiformis, vix conspicua; . ideoque nuculae facillime deciduae. — Californien: ee Cruz, blühend im Juli (M. E. Jones, no. 2326). Diese Art gehört zu der Gruppe, die Piper als, Suleatae" bezeichnet. Das Kennzeichen dieser Gruppe ist eine Lüngsfurche auf der Unterseite der Nüßchen. Diese Furche ist entweder geschlossen oder offen oder nur am Grunde offen. Die neue Art zeigt die Eigentümlichkeit, daß die Furche nur in ihrer oberen Hälfte offen ist. Durch die großen Blüten steht sie der A. Chorisiana sehr nahe, unterscheidet sich aber von ihr außer durch das eben genannte Merkmal auch durch die eigentümlichen Hohlschuppen und die viel spátere Blütezeit. Sämtliche Originale der hier beschriebenen Arten bolindan sich im- Berliner Herbar. LIX. Georg Bitter, Ergänzungen zu Lycianthes. 1. I. Über Zyeianthes-Arten aus Süd-Mexiko. Durch Herrn Garteninspektor A. Purpus-Darmstadt wurde mir eine ansehnliche Sammlung von Solanaceen überwiesen, die von seinem Bruder, dem unermüdlichen Dr. C. A. Purpus im südlichen Mexiko eingelegt worden sind. Zum Teil sind sie bereits von T. S. Brandegee bearbeitet worden, mit dessen Beurteilung ich jedoch nicht in allen Punkten übereinstimme. Im folgenden behandle ich zunächst nur die Gattung Lycianthes. Die Nummern vor den in der vorliegenden Mitteilung angeführten Arten beziehen sich auf die gleichlautenden Ziffern, wie sie sich in der Reihenfolge in meiner zusammenfassenden Darstellung: „Die Gattung Lycianthes. Vorarbeiten zu einer Gesamtschrift.“ (Abhandl. Natw. Ver. Brem. XXIV, Heft 2 (1919), 292—520) finden. 44. Lyeianthes Purpusi (Brandegee) Bitt., in Abh. Natw. Ver- Brem. XXIV, 382; Solanum Purpusi Brandegee, Pl. Méxic. Purpusianae VÀ. in Univ. Calif. Public. of Botany, vol. VI, no. 4 (Aug. 1914), 62. — Pedi- celli fructiferi recti, er. 15—20 mm longi, ad calycem versus sensim manl- feste incrassati, apice 3—4 mm diam., calyx in statu fructifero manifeste auctus, imprimis ejus dentes EE er. 17—20 mm baccam : laxe ampleetentes; bacca subglobosa, diam. 15—20 mm, in statu sicco ` sordide EE subnitida; semina EE reniformia, valde n poe Ergänzungen zu Lycianthes. I. : 315. er. 4 : 3 : 0,6 mm, manifeste reticulata, in statu sicco sordide fuscescentia. — Süd-Mexiko, Staat Chiapas: Distrikt von Soconusco, Finca Mexi- quito, C. A. Purpus, no. 408! daselbst, Finca Irlanda, Juni blüh. u. frucht., C. A. Purpus, Pl. Mexic., no. 73141 46. Lycianthes arrazolensis (Coult. et Donn. Sm.) Bitt., in Abh. Natw. Ver. Brem. XXIV, 388 — Süd-Mexiko, Staat Chiapas: Cerro del Boqueron, Juni 1913 blüh. u. frucht., C. A. Purpus, Pl. Mexic., no. 7316! Die mir vorliegenden Stücke zeigen teilweise die schmäleren, für L. arrazo- lensis bezeichnenden Spreiten, teilweise aber (sogar an den oberen, blüten- tragenden Trieben!) auch größere und breitere Spreiten, die in der Form mehr an die nahe verwandte L. tricolor (Moe. et Sessé ex Dun.) Bitt. gemahnen: laminae majores 10 : 5 usque ad 12 : 5,8 cm. Auf Grund der kurzen Kelch- . Zipfel, der kleinen Kronen (deren Farbe leider bei Purpus,no. 7316 nicht an- ` gegeben ist) und der kleinen kahlen Staubbeutel trage ich jedoch kein Be- denken, diese Nummer zu L. arrazolensis zu stellen. 55. Lycianthes sideroxyloides (Schlechtdl.) Bitt., in Abh. Natw. Ver. Brem. XXIV, 403. — Mexiko: Pce de Miradores, J Linden, no. 233! (hb. Delessert); Staat Veracruz: Cordillera, Galeotti, no. 1157! (hb. Deless.); Vera Cruz: Zacuapan, Aug. 1915 blüh., C. A. Purpus. . no. 2445!, daselbst, C. A. Purpus, no. 7473!; Zacuapan, Corral de Pie- dras, auf feuchtem Boden, Juni 1917 blüh., C. A. Purpus, no. 7654!: im Gebüsch bei Zacuapan, 1000 m ü. M., April 1922 Woh, J. A. Purpus, no. 323! 72a. Lycianthes stephanoealyx (Brandegee) Bitt. nov. comb. — Solanum stephanocalyx Brandegee, in Pl. Mexic. Purpusianae VIII. Univ. of Calif. Public. in Botany, vol. VI, no. 13 (März 1917), 374. — Herbacea. ‘erecta, certe er. 50 cm alta, furcatim ramosa; ra mi superiores subteretes, diam, 2—3,5 mm, lineis decurrentibus manifeste prominentibus instructi. pilis simplicibus pluricellularibus acutis incurvatis parvis primo densiuseulis serius crebris obtecti, + ve flexuosi; internodia | gracilia, 4,5—9 cm longa; folia superiora false geminata, inaequalia; petioli breves, in foliis majoribus 2—4 mm, in foliis minoribus 1—2 mm tantum longi, eodem indumento brevi densiusculo quo rami vestiti; laminae .. herbaceae, oblongae vel ovati- oblongae, margine integro, majores . fere medio vel infra medium latissimae, basi oblique late euneatim sensim dn petiolum brevem angustatae, ad apicem versus magis sensim angustatae, . paulum acuminatae, acutae vel acutiusculae, H : 3,6 vel 6,5 : 3 em, minores breviores obtusioresque, oblique rhomboidei-oyatae, 3,2 : 2,2 vel2 : 1,4 em. laminae omnes utrinque virides, subtus paulum pallidiores, supra fere glabrae, in margine tantum pilis simplicibus acutis pauci- cellularibus ineurvatis brevibus crebris obsitae, subtus prae- cipue in venis venulisque pilis parvis paucicellularibus acutis crebris (parcius in mesophyllo) praeditae; vena media et venae later. prim. in . Utroque latere 4—5 curvatim ascendentes et venae later. secund. nonnullae Subtus prominentes; inflorescentiae axillares inter folia false geminata. ‚ uniflorae: pedicelli. graciles, elongati, er. 3,5—4,2 em longi, 316 Georg Bitter. tenues, ad calycem versus sensim manifeste conice incrassati; calyx cam. panulati-stellatus, er. 6—7 mm longus, 9 mm diam., in parte inferiore 1,5—2 mm longa connatus, in dentes 10 lineari-subulatos parum inaequi- longos 4—5 mm longos abiens, extus sicut pedicellus pilis parvis simpli- cibus paucicellularibus acutis ineurvatis crebris et glandulis minutis bre- viter stipitatis valde sparsis praeditus, intus in parte connata glandulis minutis pluricellularibus ellipsoideis brevissime stipitatis densis obsitus; corolla stellata vel rotati-stellata (colore?), 16—17 mm diam., profunde in lobos lanceolatos acutos 8: (basi 3 mm margine parum implieatos apice eucullatos extus in margine et praecipue in apice cucullato pilis paucicellularibus acutis brevibus obsitos intus glabros partita; corollae tubus 1,5—2 mm longus, glaber; filamenta brevissima, 0,5—0,8 mm longa. . libera, glabra; antherae.anguste ellipsoideae, 5,5 : 1,5 mm, in lateribus longitudinaliter usque ad apicem conglutinatae, glabrae. poris parvis apicalibus; ovarium ovoidei-conicum, apice paulum attenuatum, er. 1,5 mm longum, 1 mm diam., glabrum; stylus antheras parum superans, . rectus, 8 mm longus, crassiusculus, glaber; stigma styli apice non crassius, capitatum, rotundati-obtusum; fructum non vidi. — Mexiko, Staat . Vera Cruz: Zacuapan, C. A. Purpus, no. 7519! Diese Art schließt sich wohl der Seet. 5 Simplieipila Bitt. (Abh. “Katu. Ver. Brem. XXIV, 426) an, von den drei darin unterschiedenen Reihen hat sie wohl zu SeriesI Piliferae Bitt. am meisten Beziehungen; besonders die beiden dahin gehörigen Arten: L. symphyandra Bitt. und L. coffeifolia Bitt. kommen ihr durch ihre ebenfalls seitlich miteinander verwachsenen Staub- beutel nahe. aber beide sind strauchig, haben viel kürzere Internodien und kürzere Kelchzipfel. Während L. coffeifolia außerdem noch durch erheblich größere Blätter und 5-blütige Infloreszenzen von ihr abweicht, besitzt L. sym- phyandra merklich schinälere (manchmal fast weidenblätterige) Spreiten und größere Krone als L. stephanocalyx. — Genauere Kenntnis der Traeht . unserer ` TOM Dona. auch der UMS: sowie der Frucht ist wünschenswert, JM E ren EE E E NF ca QA E EEGENEN RC DU al cnn SES ES bes didt s FL Es (Coult. et Donn. Sm.) Bitt., in Abh. Natw. Ver. Brem. XXIV, 441: — Solanum amatitlanense Coult. et Donn. Sm., in Botan. Gaz. XXXVII (1904), 420 (diagn.); in Enum. P Guatem. IV (1895), 110 (nomen solum); — Solanum (Polymeris) sylwi- T cola Brandegee in Pl. Mex. Purpusianae, VIII. Univ. of Calif. Public. mm — . Botany, vol. VI, no. 13 (23. März 1917), 373. — Süd-Mexiko, chispa En Finca Irlanda, Juni 1914 blühend, C. A. Purpus, Pl. Mexic., no. ER |. Die Chiapaspflanze stimmt mit den von mir a.a. '0.. 8. 442 genannten ` ` * Belege aus Guatemala eio Amatia und Alta. stiecht pure © überein. | d TUR | zn 1 TONO SNR EN Bitt, i in | Abh. Nat- Vers Y MR hong SS Die Hauptform. mit freien. Antheren: foliorum. es Ergánzungen zu Lycianthes. I. AR 317 nl. Südamerikanische Arten. 5a. Lycianthes (Pliochondrae) medians Bitt., nov. spec. — Fruticosa; rami superiores fere recti, parum flexuosi, manifeste angulati, lineis de- currentibus satis prominentibus praediti, diam. er. 2—3 mm, primo pilis albidis ramulos complures edentibus in apicibus acutis patentibus crebris obsiti, serius eortice sordide cinereo vel nigricante obtecti pilis sensim + ve evanidis; internodia 1,5—2 cm longa; petioli 1,5—2 em longi, la- minae ovati-ellipticae vel late ‘ovati-lanceolatae, er. 5:3, 8 : 4 usque ad 10 : 5 em, in parte inferiore latiores, ad basim versus late euneatim angustatae, acuminatae, membranaceae, supra sordide virides, pilis albidis ramulos nonnullos edentibus vel partim simplicibus satis crebris obsitae, subtus pallidiores, sordide einerascentes, pilis ramos com- plures tenues acutos edentibus pallide subcinereis vel subluteis subtomen- tosae; vena media, venae later prim. in utroque latere 6—8 curvatim ascendentes flavescentes et venae later. secund. tertiariaeque illas reticu- latim conjungentes subtus manifestae; inflorescentiae + ve paulum ex axillis in ramis evectae, cr. 2—6.florae; rhachides nullae; pedicelli er. 2,5 em longi; calyx in parte connata truncata diam. er. 4 mm, dentes longiores 5—6 mm, breviores 4 mm longi, extus cum dentibus sicut pedi- celli pilis plerisque ramulos complures edentibus (parcius simplicibus) crebris (in dentibus erebrioribus) instructus, intus in parte connata praecipue . . im partibus intersepalariis diaphanis glandulis minutis breviter stipitatis E erebris obsitus; corolla rotata, cr. 16—18 mm diam., ejus lobi er. 2,5 mm E lati extus in parte apicali pilis sparsis, praecipue in apice cucullato pilis . densiusculis paulo longioribus praediti fere usque ad apicem membranis interpetalariis glabris conjuncti; corollae tubus er. 0,7—1 mm longus: . filamenta brevia, paulum inaequalia, breviora cr. 0,5 mm, longiora -0,8—1 mm longa; antherae parvae, breviter ellipsoideae, er. 1,8—2 : 1 mm, utrinque emarginatae, poris apicalibus parvis; ovarium subglobosum. apice parum conicum, 1 mm diam., glabrum; stylus rectus, parvus, . er. 2,7 mm longus, glaber; stigma breve, obtusum; fructus non vidi. — er Bolivia: ohne besondere Fundortsangabe, Miguel Bang, pl. Boliv. . (sine no.)! (ex herb. Collegii Columb. a N. L. Britton et H. H. Rusby distributae, hb. Berol.). Diese Pflanze, von der ich bis jetzt nur einen Bir UR Früchte gesehen habe, ist mit L. fasciculata und saltensis nahe verwandt; die erstere unter- scheidet sich von ihr durch größere, breitere Spreiten. deren untere Seiten - adern unter einem größeren Winkel von der Mittelader abgehen, ferner durch reicher blütige Infloreszenz, kürzere Kelehzühne, etwas größere Antheren und etwas kürzere und weniger oder nicht verzweigte Haare an den grünen . Teilen; L. saltensis besitzt dagegen schmälere und stärker zugespitzte Blätter, sowie durchgängig reicher verzweigte Haare, ferner etwas kürzere Kelchzähne Is die vorliegende Art; im ierg hàlt sie die Mitte zwischen den beiden früher beschriebenen. 88. yeianthes (Simplieipila, series Deiere chr ysothrix Bitt., Ti atw. Ver. Brem. XXIV (1919), 448, subsp. dolichopoda 318 : Georg Bitter. Bitt., nov. subspec. — Fruticosa; rami superiores teretes, diam. 2—4 mm, sicut ceterae partes virides pilis longis in statu vivo pulchre violaceis (sec. cl. Weberbauer) in statu sicco aurei-fulvis simplicibus 3—4-cellu- laribus er. 2 mm longis acutis patentibus primo densis serius paulo laxio- ribus villosi; internodia plerumque 2,5—4,5 em, in ramis magis elongatis subvirgatis — 11,5 em longa; folia inferiora solitaria, superiora f alse geminata valde inaequalia; laminae- majores oblique lanceolatae vel lanceolati-oblongae, basi obliqua cuneatim in petiolum brevem 2—4 mm longe dense villosum abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae, aeutae, er. 5 : 1,7, 6,5 : 2,6 usque ad 7,2 - 3,2 om, laminae minores pluries breviores obtusioresque, oblique ellipticae vel rhomboidei-ellipticae, basi late cuneatae sessiles, fere médio vel infra medium latissimae, apice rotundatae obtusae vel paulo magis euneatae quam basi, tamen semper obtusae, ca. 1,3 : 1, 1,9 : 1,5, 2,9 : 1,9 usque ad 3,3 : 2,5 em, laminae omnes firme membrana- ceae, supra sordide virides (in statu sieco subfuscescentes), in tota super- ficie pilis simplicibus 3—4-cellularibus acutis longis in statu sicco aurei- fulvis densiuseulis substrigosae, subtus pallidiores, in tota superficie pilis etiam densioribus (in sicco) aureis tomentosi-strigosae; pili in vena media et in venis later. prim. in utroque latere (in fol. major.) 6—7 cur- vatim ascendentibus subtus prominentibus longiores densioresque quam in mesophyllo; inflorescentiae sessiles inter foliorum geminatorum axillas, 1— (plerumque)2-florae; pedicelli graciles, manifeste longiores quam in typo, er. 3—3,2 em longi, in statu fructifero erecti vel divaricati, 3,6—4 cm longi; calyx cupulati-campanulatus, er. 7 mm longus, 10—13 mm diam., in parte inferiore truncata cr. 3 mm longus, lO-eostatus, dentibus 10 subaequilongis subulati-linearibus cr. 4—5 mm longis instructus, extus in tota super'icie sicut pedicelli pilis longis (2 mm) simplicibus 3—4-cellularibus acutis in statu sicco aurei-fulvis patentibus densiusculis vel quidem satis crebris villosus, intus in tota parte connata glandulis minutis satis crebris obsitus; corolla violacea (sec. cl. Weber- bauer) stellata, diam. in statu aperto 16—17 mm, profunde in lobos . late lanceolatos er. 6—8 : 2,5—4 mm acutos vel obtusiusculos extus fere solum in vena media, parcius ad loborum apices versus pilis simpli- < cibus 3—4-cellularibus aureis suberebris (neque tamen fere in tota super- . ficie praeter basim densis sicut in typo!) aureis obsitos partita; corollae tubus brevis, cr. 1—1,5 mm longus, utrinque glaber; filamenta brevia; .. immlonga, glabra; antherae late ellipsoideae, er. 2,5 : 1—1,5 mm, utrinque | emarginatae, poris apicalibus introrsis; ovarium ovoideum 1 :0,8 mm, . glabrum; stylus gracilis, stamina superans, 5 mm longus, glaber; stigma : styli apice vix vel non crassius, subeapitatum, obtusum; calyx in statu ` ` fructifero paulum auctus, er. 8 mm longus, dentibus 5—6 mm longis — baccam amplectens; baccae non jam maturae late ellipsoideae vel sub- globosae, — Peru, Dept. Libertad, Prov. Patáz: Talsystem des Mixiollo, eines linken Nebenflusses des Huallaga; Standort: Gebüsch ` d mit vielen hartlaubigen Formen 2400-—2500 m; kleiner Schattenstrauch | 5 : Ergünzungen zu Lycianthes. I. 319 mit schön violetter Behaarung der Blattknospen und des jungen Laubes, 3. August 1914 blüh. und mit halbreifen Früchten, Weberbauer, no. 7041! Diese Unterart ist vom Typus durch kleinere und auffällig schmälere Spreiten verschieden; die kleineren .geminaten'' Spreiten sind viel kleiner, mehr elliptisch-rundlich und am oberen Ende stumpfer als beim Typus; die Blütenstiele sind viel länger, die Blumenblätter breiter und außen viel weniger behaart als beim Typus. Bemerkt sei noch, daß die auch sonst etwas spär- licheren Haare der vorliegenden Pflanze nur 3—4 Zellen besitzen, während der Urbeleg Poeppig, no. 1075, der Art häufig 5zellige Haare neben 3- und 4-zelligen entwickelt.. Die große Ähnlichkeit in der Tracht bestimmte mich jedoch, diese Weberbauersche Pflanze zunächst als Unterart der L. chryso- thrix Bitt. anzugliedern. Bei dieser Gelegenheit sei bemerkt, daß die L. alopeco- clada Bitt., die in Poeppig, no. 1075 (von Cuchero im subandinen Peru) mit L. chrysothrix zusammen vorliegt, offenbar näher, als es in meiner Ge- samtschrift geschehen ist, an L. chrysothrix herangerückt werden muf (ich hatte sie auf Grund der stets l-blütigen Infloreszenzen wohl zu weit von ihr getrennt: es bleibt an hoffentlich bald zugänglichen anderen Stücken auf das Vorkommen auch 2-blütiger Blütenstände bei L. alopecoclada zu achten) — Von besonderem Belang ist endlich Weberbauers Angabe auf dem Herbar- Zettel, daß die Behaarung der jungen Teile dieses kleinen Schattenstrauches im Leben schön violett ist: im getrockneten Zustande sind die Haare bei dieser und bei verschiedenen verwandten Arten (L. alopecoclada, L. hypo- chrysea, L. tarmensis, L. lasiophylla u.a.) mehr oder minder goldgelb (bis hinauf zu den jüngsten Teilen); auch mikroskopisch ist von einer ursprüng- lich violetten Färbung der jüngeren Haare nichts mehr zu erkennen; die in Peru, Ecuador und Columbia ansässigen Botaniker seien daher um weitere Beobachtungen über die Lebendfärbung des Haarkleides der jugendlichen ‚Teile dieser Pflanzen $ebeten. III. Asiatische Arten. 98. Lycianthes biflora (Lour.) Bitt. in Abh. Natw. Ver. Brem. XXIV (1919), 461—468, subsp. yunnanensis Bitt., nov. subsp. — Fruticosa, = €r. 1,9 m alta; rami superiores cr. 3—4 mm diam., in statu novello sicut ceterae partes virides pilis simplicibus pluricellularibus acutis densiusculis |. Suberectis pallide flavescentibus obtecti; internodia 3,5—7 cm longa; folior. maj. petioli 12—22 mm, fol. min. pet. 2—5 mm longi; laminae oblique late lanceolatae, majores utrinque sensim angustatae, basi in petio- lum superne alatum abeuntes, ad apicem versus satis longe faleatim àcuminatae, acutae, satis magnae, cr. 11 : 3,8—15,5 : 5 em, minores utrinque brevius angustatae, er. 3,5 : 1,5—7 : 4 cm, lam. omnes supra pilis simplic. acutis satis crebris sordidis subflavescentibus in tota super- ficie obsitae, subtus pilis simplic. acutis in venis venulisque crebris sensim minoribus in mesophyllo sparsis minutis instructae; inflorescentiae 4— 6-florae; flores non vidi; pedicelli fructiferi er. 17—20 mm longi: calyx fructifer in parte inferiore connata er. 4 mm longus, 7—8 mm diam. in dentes 10 subaequales cr. 4—5 mm longos baccae accum- bentes abiens, extus in venis et in dentibus sicut pedicelli pilis erecti- Patentibus simplic. acutis subflavescentibus densiusculis instructus; bacca 320 Georg Bitter. globosa, diam. er. 8 mm; semina numerosa, oblique triangulariter reni- formia, valde applanata, pallide lutei-ochracea, cr. 2 : 1,5 : 0,3 mm, mani- feste reticulata. — Südóstliches Yünnan: Mengtze, südliche Berge, 1570 m, A. Henry, no. 9160! (hb. Berol.). : Diese Unterart bildet im Aussehen, sowie in der Lànge der Kelchzipfel den Übergang von der L. biflora subsp. hupehensis Bitt., in Abhandl. Natw. Ver. Brem. XXIV (1919), 466 zu gewissen Formen der L. macrodon (Wall.), z. B. zu var. longifrons Bitt.; jedoch liegen bei ihr die Fruchtkelchzipfel der . Beere an, wührend sie bei den verschiedenen Formen der L. macrodon mehr oder minder abstehen. . 99. Lycianthes macrodon (Wall.) Bitt., in Abh. Natw. Ver. Brem. XXIV. 468—470, var. longifrons Bitt., nov. var. — Partes novellae pilis simpli- cibus pluricellularibus acutis crebris praeditae, rami mox glabrescen- tes; petioli fol. major. er. 2,5—3 em, fol. minor. er. 0,8—1 cm longi; la- minae majores oblique late lanceolatae, utrinque sensim angusta- tae, acuminatae, acutae, cr. 15,5 : 5—16,5 : 5,8 em, lam. min. praecipue basi obtusiores, ad apicem versus brevius acuminatae, er. er. 7,5 : 3,8—8,5 : 4 em, omnes supra in mesophyllo pilis brevioribus. simplie. suberebris obsitae, subtus praeter venas majores sparsim pilosas fere glabrae; inflorescentia 2—3-flora; flores non vidi; pedi- celli fructiferi er. 1,8—2 em longi, ad apicem versus pilis crebrioribus; calycis fruetiferi dentes irregulariter subpatentes, cr. 5—6 mm longi, - pilis simplic. acutis crebris obsiti; semina oblique triangulariter reniformia, - er. 39:2 :0,5 mm, manifeste reticulata. — Sikkim-Himalaya: ver- einzelt im Waldesschatten auf dem Birch-hill bei Darjeeling, über 2200 m ü. M., H. Hallier! tab, Monae.), Nov. fr. — Halbstrauch mit scharlachroten Beeren. : E Neben dem oben beschriebenen Zweige ist ein zweiter, offenbar von Aa Hallier daselbst gesammelter Fruchtzweig aufgelegt, der viel reichere und kräftigere Behaarung an den Internodien, den Fruchtstielen und Kelchen, sowie auf beiden Blattflächen besitzt; (Blätter erheblich breiter: lam. maj- 2:6,2 cm, lam. min. 8:5 em); dieser zweite Beleg gehört zur var. molli- tersetosa Bitt. i in Abh. Natw. Ver. Brem. XXIV, 470. 110. Lycianthes lysimachioides (Wall.) Bitt., in Abh. Naturw. Ver. ` Brem. XXIV, 491—494, var. formosana Bitt., ‘nov. var. — . Internodia ` ` in ramis elongatis 6—12 cm longa; petioli 1,5—2,5 em longi; laminae lan- ceolatae (manifeste angustiores quam in var. sinensis), majores 6,3: 3, 7: 23. v aM da a im "un u in Nue du qus erebrioribus ciliatae; PR 7 5 : 3,2, 9,5: 3,7, 10 : 3,3 em, utrinque sensim angustatae, infra. medium ` , e simae, ad apicem versus magis sensim angustatae, plerumque longe — tae, acutae, supra pilis valde sparsis, subtus fere solum in vena — ` R. Schlechter: Orchidaceae novae et criticae. 321 Diese Varietät steht der ebenfalls wenig behaarten var. sinensis Bitt. sehr nahe, unterscheidet sich aber von ihr dureh die erheblich sch máüleren und länger zugespitzten Blätter. 129. Lycranthes parasitica (Blume) Bitt., subsp. epiphytica (Merr.) Bitt., var. pluriflora Bitt., nov. var. — Folia: in ramis superioribus false Bee Ate valde inaequalia (sicut in subsp. epiphytica typica), petioli in foliis majoribus 16—20 mm, in foliis minoribus 2—7 mm longi; laminae - majores oblique late lanceolatae vel ovati-lanceolatae, 10,5 : 4, 11,5 : 5,5, 13,5 :6 cm, integrae vel paulum repandae, laminae minores late rotundati-ovatae, utrinque obtusiores, 3,5 : 3, 5—5,2 : 4,2—4,3 usque ad 6 : 5 em; inflorescentiae pluri-(8—12-)florae; pedicelli fructi- feri 2,5—2,8 em longi; baccae subglobosae, obtusae, diam. er. 5—6 mm. — Philippinen, Insel Leyte: C. A. .Wenzel, Pl of Leyte, no. 500! (hb. Delessert). ] ^" LX, R. Schlechter, Orchidaceae novae et criticae. s (Originaldiagnose.) Deeas LXXIV. Additamenta ad Orchideologiam madagascarensem. Il. 731. Cynosorehis moramangana Schltr., nov. spec. Terrestris, erecta, c. 20 em alta; tuberibus oblongoideo-cylindraceis, pilosulis; foliis basilaribus 2, erecto-patentibus, obovato-ellipticis, breviter acuminatis, glabris, 4—5 cm longis, supra medium "1,5—2,2 em latis; - Scàpo satis gracili erecto, vaginis 4—5 arcte amplectentibus laxe obsesso, ` € basi glabrata apicem versus glanduloso-pilosulo, supra basin c. 1,5 mm . diametiente; racemo erecto, subdense 8—12-floro, usque ad 6 em longo: bracteis lanceolatis, acuminatis, ovario fere triplo brevioribus; floribus in sectione inter minores, inversis, ovario excepto glabris; sepalis ovalibus, Obtuse et breviter acuminatis, intermedio 3 mm, lateralibus obliquis 4 mm longis; petalis oblique oblongis obtusiusculis, 2-nerviis, sepalo intermedio fere aequilongis; labello dimidio inferiore e basi rotundata late cuneato e medio 3-lobato, c. 4 mm longo; inter apices loborum . lateralium 2,75 mm lato, infra apicem in lobo antico 4 mm. lato, lobis ` lateralibus triangulis, obtusis, antice truncatis, intermedio antico, perlate Obreniformi, margine anteriore subcrenato, retuso, c. 2 mm longo, calcare . tenuiter cylindraceo apicem versus leviter dilatato, obtuso, c. 3 mm longo. dependente; gynostegio humili, erecto; antherae canalibus brevibus, : leviter adscendentibus; processibus stigmatiferis clavatis, canales paululo : excedentibus; ovario cylindraceo, glanduloso-pilosulo, c. 6 mm longo. Madagascar: Prov. Andovoranto, Distr. Moramanga, forét d'Ana- lamazoatra, 900—1000 m s. m. — R. Viguier et H. Humbert no. 879, flor. 21. Okt. 1912. Fleurs roses violacdes päles avec quelques petites taches plus vives sur la partie moyenne du labelle. Repertorium. speeierum novarum, XVII. (31. XII. 1922) 21 322 R. Schlechter. In der Sektion Amphorchis ist diese Art vor allen anderen durch die kleinen Blüten ausgezeichnet. Der Sporn ist im Verhältnis zur Blüten- größe ziemlich lang. 732. Bulbophyllum Alleizettei Schltr., nov. spec. Epiphyticum, parvulum, c. 6—7 em altum; rhizomate repente, primum vaginis ommino obtecto, c. 3 mm diametiente; radicibus fili- formibus flexuosis, glabris, subeylindraceis, basin versus sensim paululo dilatatis, unifoliatis, 1—2 cm longis, supra basin 3—5 mm diametro, 0,5—1,5 em inter se distantibus; folio suberecto, ligulato, acutiusculo, eoriaceo, glabro, 2,5—5 cm longo, medio fere 2,5—5 mm lato; inflores- centiis juxta basin pseudobulborum natis, arcuato-decurvis, pedunculo paucivaginulato, pseudobulbum vulgo fere aequante, racemo ipso sublaxe 15—20-floro, usque ad 4,5 cm lóngo; bracteis ovatis, apiculatis, ovario sessili plus duplo longioribus, diaphanis; floribus inversis, in genere inter minores; sepalis ovatis, subacutis, uninerviis, c. 1,75 mm longis, lateralibus obliquis, cum pede columnae mentum obtusissimum formanti- bus; petalis minutis, oblique lanceolatis, subacutis, uninerviis, quam sepala c. 4-plo brevioribus; labello curvato, carnosulo, ovato, obtuso, laevi, c. 0,5 mm longo; columna perbrevi, auriculis obtuse triangulis, quam petala paulo breviore; ovario sessili, obconico, c. 0,5 mm longo, . glabro. Madagascar: Foréts de Mandraka. — Ch. d'Alleizette no. 506, flor. Okt. 1905. ` Die Art dürfte am besten in die Nähe des B. Baronii Ridl. verwiesen werden. Sie ist aber schlanker im Wuchs und hat kleinere Blüten in zierlicheren Trauben. Leider ist über die Blütenfärbung nichts bekannt. 733. Bulbophyllum Humbertii Schltr., nov. spec. repente, distanter pseudobulbis obsesso, usque ad 5 mm diametiente; : " 2,5- -4em altis, infra medium usque ad 1,2 cm diametro ; foliis mihi nondum E^ 'bulborum nata, erecta, pedunculo vaginis c. 6 amplectentibus laxe obsesso, lateralibus usque ad apicem in laminam late quadrato-rotundatam, api- Epiphyticum, erectum, sub anthesi usque ad 25 cm Men: rhizomate ; pseudobulbis ovoideo-conicis, bifoliatis, c. 3 cm inter se distantibus, otis, (verosimiliter oblongis, coriaceis); inflorescentia juxta basin pseudo- ` racemo ipso dense multifloro, cylindraceo, c. Tem longo, 7 ram diametiente; | bracteis lanceolatis, acuminatis, inferioribus flores paulo superantibus, — superioribus sensim brevioribus; floribus parvulis, carnosis; sepalo inter- —— medio latioblongo, subacuto, marginibus incurvulo, c. 4 mm longo ` ; culatam extus acute bicarinatam connatis, c. 3 mm longis; petalis oblique ` x de — ligulatis, subacutis, uninerviis, dimidio superiore minute papillosis, ViX — ` A r^ eda en labello curvato, e E Ir cte bicarinata late Er SE Orchidaceae novae et criticae. 323 | R. Viguier et H. Humbert no. 1925, flor. 2. Dezember 1912, fleurs verdâtres. — : | Die Art gehört zu einer typisch lemurischen Gruppe der Gattung und ist wohl am besten dem B. masoalanum Schltr. zur Seite zu stellen. 734. Bulbophyllum leptostachyum Schltr., nov. spec. Epiphyticum, 6—9 cm altum; rhizomate repente, primum vaginis E: arcte amplectentibus obtecto; radicibus filiformibus, flexuosis, glabris, . * tenuibus; pseudobulbis 1,5—2,5 cm inter se distantibus, cylindraceis, . basin versus paululo dilatatis, unifoliatis, 1—2 cm altis, supra basin usque ad 5 mm diametientibus; folio erecto, ligulato, obtuso, basin versus an- gustato, 3,5—6,5 em longo, 7—8 mm lato, coriaceo; inflorescentiis juxta basin pseudobulborum natis, e basi erecta arcuato-decurvis, pedunculo paucivaginulato, gracili, 4—5,5 cm longo, racemo ipso tenui, laxe 15—25 cm longo, usque ad 7,5 em longo; bracteis ovato-lanceolatis, acuminatis, quam flores inversi subaequilongis; floribus in genere inter minores, glabris; sepalis oblongo-lanceolatis, acutis, extus nervo medio carinatis, c. 2,5 mm longis, lateralibus obliquis, cum pede columnae mentum breve valde obtusum formantibus; petalis quam sepala fere 3-plo brevioribus, oblique oblongis, obtusiusculis, uninerviis; labello curvato, e basi late rhombea dimidio anteriore oblongo-linguiformi, obtuso, vix 1,25 mm . longo, carnosulo ; columna perbrevi, petalis duplo breviore vix auriculata, pede curvato, satis longo; ovario eylindraceo-obconico, c. 1 mm longo. -~ A Madagascar: Forêts d'Analamazoatra — Ch. d'Alleizette no. 713, flor. Dez. 1905. ; : Auch diese Art gehórt in den Verwandtschaftskreis des B. Baronii Ridl., ist aber lockerer in der Tracht und vor allen Dingen ausgezeichnet . durch sehr dünne und lockere Blütentraube. Allem Anschein nach sind . die Blüten hellgelblich. 735. Bulbophyllum maromanganum Schltr., nov. spec. Epiphyticum, erectum, usque ad 40 em altum; rhizomate repente, Crassiusculo, c. 4 mm diametiente; radicibus filiformibus, flexuosis, glabris; Pseudobulbis c. 4 cm inter se distantibus, cylindraceo-conicis, demum ` *-eostatis, bifoliatis, usque ad 5,5 cm altis, infra medium usque ad 1 cm latis; foliis suberectis, oblongo-ligulatis, obtusis, basin versus paulo angus- tatis, coriaceis, 13—17 cm longis, 1,7—2 cm latis; inflorescentia erecta, stricta, pedunculo tereti, c. 4—5-vaginato, glabro, racemo ipso cylin- draceo, perdense multifloro, usque ad 7 cm longo, c. 1 cm diametro; bracteis ovatis, obtusis, inferioribus florem subaequantibus, superioribus sensim paulo brevioribus; floribus carnosis, rubidis, sessilibus; sepalo mter- medio oblongo, concavo, c. 6 mm longo, extus verruculoso, lateralibus àn laminam quadrato-rotundatam apiculatam, extus acute bicostatam 4 mm longam et latam connatis; petalis oblique ligulatis, obtusiusculis, dimidio superiore papilloso-puberulis, c. 3,5 mm longis, 'uninerviis; labello carnoso, genuflexo-eurvato, e basi quadrata incrassatione excavata latere utrinque donato, dimidio anteriore late ovato-linguiformi valde obtuso, ula, brachiis ET i lis £ re aequilongo, carnoso; columna perbrevi, crassiuse 324 R. Schlechter. oblique quadratis, obtuse apiculatis, pede curvato, bene longo; ovario conico, glabro, vix 1,5 ‚mm longo. Madagascar: Prov. Andovoranto, Distr. Moramanga, forét d'Ana- lamazoatra — R. Vigüier et H. Humbert no. 1137, flor. 8. Nov. 1912, fleurs d'un rouge bien sombre. Mit B. Humbertii Schltr. verwandt, aber durch die Tracht und die auDen warzigen Sepalen leicht kenntlich. 736. Bulbophyllum Viguieri Schltr., nov. spec. Epiphytieum, erectum, floriferum usque ad 18 cm altum; rhizomate. repente, radicante, ad 3 mm diametiente; radicibus filiformibus, flexuosis. glabris, simplicibus; pseudobulbis c. 2,5—3 cm inter se distantibus, anguste _ ovoideis, unifoliatis, mox rugulosis et longitudinaliter sulcatis, 2—4,5 cm altis, infra medium 1—1,5 em diametientibus; folio erecto, ligulato, ob- tuso, basin versus paulo angustato, usque ad 12 em longo, 8—10 mm lato; inflorescentia juxta basin pseudobulborum nata, erecta, folium paulo süperante, pedunculo vaginis 6—7 amplectentibus obsesso, c. 2 mm diametro, racemo ipso dense multifloro cylindraceo, c. 5 em longo, usque ad 1,5 cm diametiente; bracteis lanceolatis, acuminatis, ovarium plus minusve excedentibus; floribus in sectione mediocribus, erecto-patentibus; sepalis ovato-lanceolatis, acutis, 3-nerviis, 6 mm longis, lateralibus ob- liquis; petalis minutis, quam columna plus duplo brevioribus, oblique oblongis, obtusis, uninerviis; labello e basi contracta, incrassata bicostata ` in laminam oblongam obtusam dilatato, utrinque margine dense et longius ciliato-barbellato, 5 mm longo, costis basilaribus usque supra medium decurrentibus ibique confluentibus; columna erecta, stelidiis 2 erectis antrorsum faleatis, c. 2 mm alta, infra stigma margine latere utrinque . unidentata, pede producto, angusto; ovario pedicellato glabro, c. 4 mm longo. Madagascar: Prov. N Se Distr. Manjakandriana, foret & M. km environs à l'Est d'Ambatolaona. — R. Viguier et H. Humbert _no.-1217, flor. 11. Nov. 1912. (Fleurs vertes pales, labelle rose pale.) © Unter den Arten der Calamaria-Gruppe ist diese durch den ge- die: Blütenstand und den verhältnismäßig kurzen Pedunculus unter den übrigen lemurischen gut gekennzeichnet. 737. Jumellea graeilipes Schltr., nov. spec. Epiphytiea, erecta, subacaulis Ex brevicaulis, 15—20 cm a: rdi cibus filiformibus, flexuosis, glabris, simplicibus; foliis erecto- patentibus . Velsuberectis, anguste linearibus, obtuse et inaequaliter bilobulatis, coriaceis, glabris, 14—17 cm longis, medio fere 5—6 mm latis; inflorescentiis basi- .. laribus, adscendentibus, more generis 1-floris; pedunculo vaginis 3—4 amer . plectentibus obsesso, ad 5 em longo, gracili pro genere; bractea tubulosa, "3 apiculata,- Ovario gracillimo 6-—7-plo breviore; flore in genere mediocri, i is lineari-lanceolatis, 1,5 cm longis, intermedio basin versus AST glabro: | ee ea d Wes, dilatato, Jateralibus obliquis; petalis anguste lanceolato-linearibus; s acuminatis, porrectis, margine inferiore columnae adnatis, quam sepala ; "eaa Mess labello e basi NE euneetb, t circuitu eer Orchidaceae novae et criticae. : 325 lanceolato, acuminato, apice ipso infracto, subulato, basi leviter carinato, toto 1,8 cm longo, infra medium 6 mm lato, calcare filiformi, in sexta parte basali subgenuflexo, antrorsum curvato, c. 4,5 cm longo; gynostegio brevi, crassiusculo, generis; ovario cum pedicello gracilfimo, glabro, c. . 4,5 em longo. Madagascar: Prov. Tananarivo, Distr. Manjakandriana, dans la forét 3 km à l'Est d'Ambatolaona, vers 1500 m s. m. — R. Viguier et H Humbert no, 1216, flor. 11. Nov. 1912. Diese recht charakteristische Art ist unter den kurzstämmigen oder stammlosen in der Gattung durch die schmalen Blätter, den sehr schlanken Blütenstiel und das an der Spitze scharf eingeschlagene Labellum ge- kennzeichnet. 738. Angraeeum Alleizettei Schltr., nov. spec. Epiphyticum, adscendens vel subpatulum ‘usque ad 17 cm longum; radicibus filiformibus, flexuosis, tenuibus, glabris; caulibus plus minusve flexuosis, perdense foliatis, simplicibus vel parum ramosis, vaginis foliorum persistentibus, arcte amplectentibus, striato-nervosis omnino obtectis, vix 3 mm diametro; foliis patentibus, oblique oblongo-ovatis, obtusis, 8—12 mm longis, infra medium 4—6 mm latis, ut videtur carnosulis, glabris; inflorescentiis parvulis, laxe. 2—3-floris, breviter pedunculatis folia vulgo fére aequantibus, glabris; bracteis ovatis, acutiusculis, ovarii dimidium vulgo haud áequantibus; floribus in sectione inter minores, glabris; sepalis lanceolatis, acutis, extus nervo mediano carinato-in- crassatis, vix 2,5 mm longis, lateralibus obliquis; petalis oblique et anguste lanceolatis, acuminatis, quam sepala paulo minoribus, uninerviis;.labello ovali, acuminato, valde concavo, vix 2 mm longo, calcare recto cylindrico, obtuso, c. 1,25 mm longo; ovario curvato, REN leviter torto, €. 2,5 mm longo. Magagascar: Ambatovary, RR E les partie boisées. — . Ch. d'Alleizette no. 885, flor. Juli 1905. Vor allen übrigen Arten der Sektion Lepervanchea ist die vorliegende durch die ganz besonders dichte und kurze Beblätterung ausgezeichnet. Ihre Blüten gehóren zu den kleinsten in dieser Verwandtschaft. - . 139. Angraecum appendieuloides Schltr., nov. spec. . Epiphyticum, verosimiliter subpatulum, in exemplario unico tantum 7 em longum; radicibus filiformibus elongatis, flexuosis, glabris, tenuibus; caule simplici, dense foliato, vaginis-foliorum arcte amplectentibus, per- sistentibus omnino obtecto, c. 2,5 mm diametiente; foliis patentibus, Oblique lanceolato-oblongis, obtusiusculis, textura pro genere tenuioribus, 1,3—1,6 em longis, infra medium usque ad 7 mm latis; inflorescentiis ebun leviter decurvulis, laxe 4—7-floris, folia dimidio vel duplo excedentibus, pedunculo basi paucivaginulato, usque ad l cm longo: : bracteis latiovato-cucullatis acuminatis, ovarium plus minusve superanti- bus; floribus in sectione inter minimis, glaberrimis, virescenti-flavidis; sepalis lanceolatis, acutis, c. 2, 5 em longis, lateralibus obliquis; petalis anguste et oblique. lanceolatis, acuminatis, quam sepala fere aequilongis; 396 B. Schlechter. labello concavo, latiovali, breviter acuminato, c. 2 mm longo, calcare leviter cylindraceo, obtuso, vix 1, 75 mm longitudine excedente, patente, subrecto; columna perbrevi, crassiuscula, sectionis; ovario curvato, valde torto, c. 2 mm longo. Madagascar: Prov. Vakinankavatra, Distr. Ambatolampy, au bord de la rivière Onive. — R. Viguier et H. Humbert no. 1892, flor. . 30. Nov. 1912. Unter allen übrigen Arten der Sektion Lepervanchea ist die vorliegende durch die kurze dichte, an gewisse Appendicula-Arten erinnernde Be- blätterung kenntlich. Die Blüten gehören zu den kleinsten in der Sektion. 740. Angraecum Viguieri Schltr., nov. spec. : Epiphyticum, satis robustum, c. 25—30 cm altum; radicibus fili- formibus, flexuosis, ramosis, dense verruculosis; caule elongato, bene foliato, vaginis foliorum persistentibus, arcte amplectentibus omnino obtecto, c. 5 mm diametiente; foliis patentibus vel subpatentibus, lineari- ligulatis, apice inaequaliter et obtuse bilobulatis, 6,5—14 cm longis. 8—9 mm latis; inflorescentiis unifloris, pedunculo erecto-patente, basi vaginulato, c. 3,5 em longo; bractea ovata, apiculata, ovario multo breviore; flore in genere inter majores, glaberrimo, albo; sepalis lineari- ligulatis, acuminatis, c. 6,5 cm longis, lateralibus obliquis; petatis quam sepala subaequilongis et bene similibus, obliquis; labello infundibulari, lamina e basi quadrata cólumnam amplectente e medio dilatata, late rhombeo-ovata acuminatissima, c. 5 cm longa, infra medium 2 cm lata, in tertia parte apicali c. 3 cm lata, in ostio calcaris carina mediana ornata, calcare ex ostio lato infundibulari-angustato, lateraliter paulo compresso, deinde filiformi, flexuoso et antrorsum curvato, c. 11 em longo; columna brevi crassiuscula sectionis; ovario trieostato, cum pedicello brevi vix. 4 em longo. ; 2; Madagascar: Prov. Andovoranto, Distr. Moramanga, forét d * Ana- hg Iamazoatra. — R. Viguier et H. Humbert no. 1100, flor. 1. Nov. 1912. Mou iode Struktur der Blüte möchte ich diese Art mit dem westafri- kanischen A. infundibulare Ldl. vergleichen. Da leider nur eine Blüte CR vorhanden: war, konnte ich i EN nieht untersuchen. | Gleisberg, W., Systematisch- kritische. Vorarbeit für eine ` : Arch. I PT P- AM. Monographie der Spezies Vaccinium ae (Bot, SEN A O. Warburg: Plantae novae- borneenses. 327 LXI. 0. Warburg, Plantae novae borneenses. 1. Elaeocarpus oxyadenius Warb., spec. nov. — Ramis crassis cinereis, petioli 215—315 cm longis, 1—115 mm crassis glabris in sicco nigrescenti- bus apice vix incrassatis sed glandulis subulatis vix 1 mm longis sub- pilosis instructis; foliis coriaceis rotundo-ellipticis vel late ovatis, basi rotundatis vel obtusis, apice vix apiculatis, margine repando vix distineter ` serrulatis, 10—15 cm longis, 7—11 cm latis, utrinque glabris subtus in sicco fuscis, nervis utrinque 6—7 curvatis haud confluentibus, nervis tertiariis reticulatis utrinque prominulis. Inflorescentiis ex axillis de- foliatis racemosis 6 cm longis, rachi subglabra, pedicellis 6—8 mm longis breviter pubescentibus, bracteis lanceolatis pubescentibus 3 mm longis deciduis, sepalis 5 lanceolatis acutis 5 mm longis extus breviter appresse pubescentibus intus glabris margine involuto incano-tomentellis, petalis 6—7 mm longis basi cuneatis apice dilatatis ad ?/; anguste fimbriatis utrinque fere glabris, antheris vix 2 mm longis puberulis apice bivalvis breviter barbatis, disco 10-nodoso et ovario 3-loculari globoso dense tomentosis, stylo subulato 5 mm longo ad medium usque tomentoso, supra glabro. — Borneo leg. Beccari no. 540. Diese Art steht dem E. macrophyllus Bl. aus Java recht nahe, die Breite der Blátter, die geringe Zahl der Nerven, die spitzen Blattgelenk- drüsen und die in allen Teilen schwächere Behaarung sowie die gebärteten Antheren bilden die Hauptunterschiede; auch soll E. macrophyllus nach Valeton fünffücherige Fruchtknoten besitzen, während letztere bei E. oxyadenius nur 3 Fächer zeigen. 2, Elaeocarpus longibarbatus Warb., spec. nov. — Ramis crassis cum petiolis dense ferrugineo-velutinis, petiolis 9 mm longis, foliis coriaceis late ovatis basi cordatis margine repande crenatis, supra glabris lucidis, subtus pubescentibus in nervis tomentellis, venis utrinque 12 vix arcuatis, nervis tertiariis subparallelis supra impressis subtus prominentibus, . reticulatione subtus tantum distincta. Inflorescentiis ex axillis defoliatis = 10—15 em longis, rachi tomentosa, pedicellis nutantibus 4 mm longis tomentellis, floribus in alabastris conicis 6 mm longis basi rotundatis; sepalis 5 lanceolatis 6 mm longis acutis extus et margine tomentellis intus EU. glabris, sepalis apice et basi acutis intus dense longe-pilosis extus puberulis, — . Staminibus ca. 40, filamentis pubescentibus, antheris 3 mm longis angustis . longe acuminatis et apice pilis albis longe barbatis, disco et ovario 5-loculari .. dense incano-pilosis, stylo filiformi 2mm longo glabro. — Borneo, Sarawak . bei Kuching leg. Haviland and Hose no. 3402. . Eine sehr auffallende und alleinstehende Art, durch die großen herz- fórmigen Blätter, die Behaarung und die langbärtigen Antheren gut : ee ` 3. Elaeoearpus paehyophrys Warb., spec. nov. — Ramulis crassis g sl bris. brunneis cicatrisatis innovationibus rubro-aureo sericeo-pilosis, ; petiolis 4—6m longis apice valde incrassatis appresse griseo- -pubescentibus; foliis subeoriaceis late CHE usque 15 cm longis, 5 "n em latis basi 398 : `O. Warburg acutis apice acuminatis ‚vel apiculatis margine incrassatis subundulatis, utrinque glabris costa venisque subtus puberulis, supra vix lueidis, subtus sericeo-subnitidis, venis utrinque 6—7 ascendentibus vix arcuatis, nervis tertiariis crebris reticulatione vix crassioribus subparallelis utrinque prominulis. Inflorescentiis ex axillis defoliatis 4—5 cm longis pilis brevibus -appressis griseis pubescentibus, bracteis caducis, pedicellis 3—5 mm longis nutantibus, floribus dielinis, 2 sepalis 4 lanceolatis 5 mm longis utrinque griseo-tomentellis margine dense tomentosis, petalis 5—6 mm longis angustis basi euneatis apice dentibus angustis vix l5 mm longis fimbriatis, extus pubescentibus intus glabris, filamentis brevibus pilosis, antheris linearibus 2 mm longis puberulis subacutis haud barbatis, disco piloso, ovarii vix rudimento distincto. — Borneo leg. Beccari no. 3278. Diese zur Sektion Acronodia gehörende Pflanze scheint E. poly- stachyus Wall. am nächsten zu stehen, doch ist sie durch die viel schmäleren dickrandigen Blätter, die viel schwächer behaarten und kürzeren Blüten- stände, die viel schmäleren und zarteren Blüten auf den ersten Blick . zu unterscheiden. 4. Elaeocarpus Beeearii Warb., spee.\nov. — Ramis suberassis, innovationibus aureo-sericeo-pilosis; petiolis 3—31⁄ cm longis tomentellis demum glabrescentibus apice incrassatis, foliis coriaceis late ellipticis. . 8—11 cm longis, 4—5V, cm latis, basi rotundatis vel obtusis apice breviter apieulato-acuminatis subacutis, margine fere integris vix serrulatis, in nervis tomentellis demum glabrescentibus venis utrinque 6 subcurvatis. venis tertiariis reticulatis supra vix distinctis subtus valde prominulis ; Inflorescentiis axillaribus vel ex axillis defoliatis parvis 115—215 cm longis pilosis, bracteis filiformibus2mm longis rufo-villosis, pedicellis 4 mm longis puberulis, floribus nutantibus diclinis, 3 sepalis 4 lanceolatis 21, mm longis pubescentibus margine villosis, SZ sepalis aequilongis extus vix puberulis apice vix dilatatis eroso-dentatis basi vix angustatis, staminibus . paucis ca. 8 puberulis, antheris muticis haud barbatis. — Borneo leg. d Beccari Ao JA s . Diese zur Sektion Asoiodia eher Art ist durch die breiten lederigen Blätter und die kleinen Infloreszenzen und Blüten charakterisiert. 5. Elaeoearpus mierophyllus Warb., spec. nov. — Ramis teretibus tenuibus brunneis, innovationibus pubescentibus eito glabris; petiolis tenuibus vix 1 em longis apice subincrassatis, foliis pergamaceis ovato- | . lanceolatis 4—5 em longis 11 4—2 cm latis, basi subacutis apice acuminatis aeutis margine suberenatis "utrinque glabris, venis. utrinque 3—6 vix prominentibus quam nervi tertiarii retieulati vix crassioribus. Inflorescentiis ` . axillaribus brevibus 2—3 em longis subpubescentibus, petiolis 3-—4 mm longis, floribus nutantibus diclinis, 4 sepalis 4 lanceolatis 3 mm longis hu pubescentibus margine villosis, petalis 4 mm longis basi subangustatis. E xe breviter (% mm) fimbriatis, extus subpubescentibus, staminibus MR Se ‚subpuberulis, GENEE mutieis haud barbatis. '— Borneo inch Beccari no, 3224. [s rd | Ët eege ee, ak EIS CPU SERE MR o Tni Plantae novae borneenses. GE ANC] Diese zur Sektion Acronodia gehörende Art besitzt auffallend kleine und relativ schwachnervige Blätter. 6. Schima (?) Beecarii Warb., spec. nov. — Ramis flavido-cinereis teretibus, innovationibus appresse sericeis ; foliis coriaceis glabris lanceolatis vel ellipticis 8—14 cm longis, 3—5 cm latis apice acuminatis acutis basi sensim in petiolum 115—215 cm longum, 2 mm latum angustatis acutis, margine integris, venis utrinque 8—10 vix conspicuis longe ante marginem arcuate connexis. Floribus (ut videtur fere sessilibus) basi bracteis brevissimis dense sericeo-pilosis suffultis, sepalis aequalibus basi connatis rotundatis (6 mm in diametro) intus glabris extus dense sericeo-velutinis, petalis majoribus 10 em longis basi connatis extus dense sericeo-pilosis, staminibus œ glabris corollae annulo adnatis, antheris brevibus ovatis utrinque rotundatis versatilibus, ovario pubescente, stylo columnari, stigmate subdilatato. — Borneo leg. Beccari no. 1650. Da keine Früchte vorliegen, ist die Zugehórigkeit zu der Gattung Schima nicht ganz sicher, doch spricht dafür die Form und Nervatur der Blütter sowie die Verwachsung der kaum ungleichen Sepalen und Petalen an der Basis, was in dieser Form weder bei Gordonia noch bei Haemocharis vorkommt. Auffallend wäre, daß die Blüten fast sitzen, doch mögen bei den allein abgefallen vorliegenden Blüten die Stiele abhanden gekommen sein. 7. Wikstroemia ovata C. A. Maj. var. Korthalsii Warb., var. nov. — Foliis quam typus angustioribus, acuminatis, acutis, fere ovato-lanceolatis, basi valde obtusis nunquam subcordatis. — Borneo, Poeloe (Insel) Sangei leg. Korthals. Sowohl der auf den Philippinen EE E Typus als auch diese Varietät ist erst einmal gesammelt; es erscheint deshalb verfrüht, nur nach den geringen vielleicht nicht einmal konstanten Blattunterschieden die Borneopflanze als Art abzutrennen; die sehr enge Verwandtschaft ist zweifellos. 8. Begonia Beeearii Warb., spec. nov. — Caule repente, stipulis per- sistentibus ochraceis late lanceolatis apice breviter filiformi-appendiculatis ; petiolis 2 cm longis pilis longis subappressis hirsutis, foliis obliquisrotundato- ovatis apice obtusis basi sinulato cordatis 12cm longis 7 cm latis in margine integro ciliatis ceterum glabris palmati-(5—6-)nerviis. Inflorescentiis longe peduneulatis apice paucifloris 12 em longis, pedunculo tenui glabro, bracteis squamiformibus 115 mm longis haud diu persistentibus, floribus d breviter pedicellatis, sepalis 2 orbieularibus 4 mm in diametro, staminibus | Vix basi connatis, antheris ovatis apice profunde emarginatis quam filamenta brevioribus vel pro parte iis aequilongis; floribus 9 ignotis. — Borneo leg. Beccari no. 1013, Trotz des Fehlens der Petalen wird diese Art wohl dem Habitus nach zu urteilen, zur Sektion Reichenheimia gehóren; bevor 9 Blüten und Früchte vorliegen, làft sich sicheres nicht ermitteln. "t Die zweifellos recht zahlreichen GEN Arten Borneos sind bisher e E eee schlecht bekannt. | x Ld 330 O. Warburg. 9. Pentace oligoneura Warb., spec. nov. — Arbor ramis florentibus teretibus glabris brunneis, foliis modice (11,—3 cm longe) petiolatis ovatis vel late ellipticis (8—16 cm longis, 5—10 cm latis) breviter et obtuse apiculatis, basi obtusis vel late acutis vel rotundatis manifeste trinerviis margine integerrimis crasse coriaceis praeter nervos basales venis duobus vel ad summum tribus utroque latere percursis, nervis tertiariis vix vel ne vix quidem conspicuis, supra glaberrimis subtus lepidibus minutissimis parce inspersis. Panicula divaricata floribunda, ramis cinereo-tomentellis, floribus parvis 2—5 longe pedicellatis, calyce . cinereo-lepidoto 3 mm longo, lobis obtusis petalis glabris spatulatis, calycem dimidio superantibus, staminibus glabris, antheris ellipsoideis vel sub- sphaericis, staminodiis 5 brevibus, ovario pentagono tomentoso, stylo subulato acuto; samara pentaptera alis rotundatis transverse venosis. — Borneo leg. Beccari no. 1261. . 10. Buettneria Beeearii Warb., nov. spec. — Frutex scandens ramulis teretibus glabris nigrescentibus substriatis, petiolis suberassis hirtellis 6 mm longis, nigrescentibus, foliis lanceolatis 9—12 cm longis 2—31, em latis pergamaceis apice sensim acutis, basi cuneatis sed haud acutis, venis majoribus utrinque ca. 6 nervo marginali: vix arcuato ante marginem conjunctis subtus praecipue prominentibus et colore flavido distinctis, nervis tertiariis reticulatis utrinque prominulis. Inflorescentiis axillaribus parvis 2 interdum vix 1 em longis, saepe a basi ramosis puberulis, bracteis lanceolatis minimis, floribus glabris, sepalis lineari-lanceolatis 5 mm longis. petalis eucullatis in ligulam filiformem 4 mm longam productis. Capsula lignosa 4 em longa spinis suberassis 4—5 mm longis sparse obtectis. — Borneo leg. Beccari no. 3003. 11. Burmannia graminifolia Warb., nov. spec. — Herba annua erecta 20—40 cm alta foliis radicalibus subrosulatis herbaceis anguste lanceolatis . |. 3—5 em longis 3—5 mm latis acutissimis, caule 1 mm lato usque ad apicem . folioso, foliis caulinis 3—5 quam radicalia multo brevioribus 1—3cm longis inflorescentia ad caulis apicem semel cymosa basi bracteis 2 anguste lanceolatis. 6—7 mm longis suffulta; floribus 8—10 subsessilibus azureis g bracteis 2—4 mm longis linearibus suffultis, flore terminali vix 1 cm longo. 3 mm lato floribus lateralibus nondum adultis minoribus, in circuitu . oblongis anguste (nondum 1 mm) alatis gradatim in lobos perigonii evanidis . eosque haud superantibus, perigonii lobis exterioribus triangularibus vix .2 mm longis, interioribus lanceolatis brevioribus. — Borneo, Distrikt = Duson Timor, Mada, bei Telang, leg. Grabowsk y. Wachs sowie viel kleinere und schmälere Blätter und Blüten verschieden, É longifolia Becc. durch die EE Blätter und die nicht er ‚Blüten verschieden. Eine mit der B. disticha verwandte Art, aber durch viel kleineren ne A i iiS. u eg Dunn ie Du ` cce l A MN O. E. Schulz: Bemerkungen zur Gattung Pantorrhynchus Murbeck. 331 LXII. Q. E. Schulz, Bemerkungen zur Gattung Pantorrhynchus Murbeck. In Lunds Univ. Arsskrift N. F. Avd. 2, Bd. 18, no. 3 (1922): Contri- butions Fl. Maroc. I, p. 43 beschreibt Murbeck eine neue monotypische . Cruciferen-Gattung, welche er Pantorrhynchus nennt. Die Pflanze findet sich in Marokko in der unteren Region des Großen Atlas 1000—1100 m ü.M. Der Autor gibt ihr den Artnamen P. maroccanus. Die angeblich neue Gattung ist aber mit der von mir im Jahre 1916 in Engler's Bot. Jahrb. LIV, Beibl. no. 119, p. 52 veröffentlichten Gattung Trachystoma völlig identisch. Später habe ich die Pflanze in Engler, Das Pflanzenreich IV, 105, Cruciferac- Brassiceae I (1919) 116 noch einmal behandelt und sogar abgebildet (Fig. 19). Offenbar hat Murbeck meine Arbeit über die Brassiceen nieht gesehen. Der Name Pantorrhynchus maroccanus Murbeck ist demnach zu streichen und in die Synonymie von Trachystoma Ballii | O. E. Schulz zu verweisen. — Trotzdem ist es für die botanische Wissen- schaft gut; daß Murbeck die Pflanze ausführlich beschrieben und mit genauen Abbildungen versehen hat. Mir hatte bei der Bearbeitung der Brassiceen nur ein winziges, 15 cm hohes Exemplar vorgelegen, das von Ball im Jahre 1871 in einer Hóhe von 1400 m ü. M. vermutlich in einer trockenen Gegend gesammelt worden war. Es blühte und zeigte junge Früchte. Murbeck hingegen hat die interessante Pflanze reichlich und in bedeutend größeren Exemplaren in einer jungen Pflanzung von Öl- bäumen im Süden des Dorfes Amismiz, das bei Ball Amsmiz heißt, in vereinzelten Stücken auch im Alluvium des Wadis gefunden. Murbecks Pflanzen sind 40—80 em hoch. Ihre Blätter sind tiefer geteilt und ihre Blüten größer. Diese Größenverhältnisse sind aber nur auf den frucht- baren Boden zurückzuführen ; denn besonders einjährige Cruciferen hängen in ihrer Entwicklung außerordentlich von der Feuchtigkeit und der Menge der Nährstoffe im Substrat ab. Sehr wertvoll aber ist es, daß Murbeck völlig reife Früchte mit Samen angetroffen hat. An den kräftigen Stöcken sind die Fruchtstiele 10—12 mm lang und 1,2—1,5 mm dick; sie verdicken sich sogar noch etwas nach oben hin. Die Früchte selbst sind 7,5—12 cm lang, und ihre Dicke beträgt 3 mm. Beachtenswert ist es noch, daß Murbeck zwei Formen unterscheidet. Die erste, welehe im Kulturland . gesammelt worden ist, besitzt kahle Früchte und heißt a. leiocarpus. . Die zweite ist durch einen Schnabel ausgezeichnet, der mit zahlreichen rückwärts gerichteten Börstchen versehen ist. Murbeck hat ihr den = Namen f. dasycarpus gegeben. Die Ballsche Pflanze gehört zu der zu- E. letzt genannten Form, und ich habe die Gattung seinerzeit Trachystoma — — getauft, weil der rauhe Schnabel so auffällig erschien. Der Name das ycarpus .. et mithin auch einzuziehen. Dagegen bleibt die kahlfrüchtige Form als ` besondere Varietät unter dem Namen Trachystoma Ballii O. E. Schulz . var. leioearpum (Murbeck) O. E. Schulz bestehen. ` : 332 e L. Radlkofer. LXIII, L. Radlkofer, Sapindaceae asiaticae novae vel emendatae. Aphania. 1. Aphania nicobarica Radlk. in Engl. et Pr. Pfl.-Fam., Nachtr. IH (1907), p. 203 (nomen, c. syn. Kurz. seq.). — Sapindus montanus, non BL, Kurz, Veget. Nicobar Isl. in Journ. As. Soc. Beng. XLV, 2 (1876), p.125! — A. montana, non BL, Radlk. Sap. Holl.-Ind. (1877—1878), p.69 (220) quoad specim. nicobarica!; King Mater. ete. (1896), p. 426, quoad specim. nicobarica, , King's collector“ no. 527 !, „Jelinek“ !; Brandis Indian Trees (1906), p. 192, verisimiliter huc recensenda ob indic. „An- damans and Nicobars". — Vulgo: „Nuje“ Nicobaricis, t. Kurz l. c. Frutex; rami teretes, striati, glabri, cortice griseo, lenticellis pallidis punetati; folia 2—3-juga, breviter petiolata, foliola opposita, superiora late elliptico-lanceolata, obtuse acuminata, basi subacuta petiolulis brevi- bus insidentia. inferiora minora, angustiora, subovata, chartacea, nervis lateralibus oblique patentibus remotiusculis praesertim subtus prominenti- bus, reticulato-venosa, supra sublaevia, nitida, subtus opaca, glabra, pallide viridia, cellulis secretoriis nunc obviis nune nullis, erystallorum concretionibus prope paginam superiorem sat crebris, glandulis basi immersis ornata; paniculae axillares, singulae vel paucae- fasciculatae. sufferrugineo- puberulae, rhachi glabrescente ramisque laxe cymulas sub- sessiles gerentibus; alabastra subglobosa, brevissime pedicellata; sepala 5, glanduloso-ciliata; petala 5, margine pectinato-ciliata, intus basi squamulis binis villosis aucta; stamina 7(—8), filamentis villosiusculis, antheris glandulis singulis adspersis; germinis rudimentum dimerum, obeordatum, glabrum; fructus 2-coccus, coccis divaricatis globosis Een codocarpio suberustaceo. Rami ca. 4 mm crassi. Folia petiolo 2—3 cm longo adjecto 15—30 cm longa; foliola superiora 12—18 cm longa, 5—8 em lata, inferiora ca. 8 cm ` longa, ca. 3 em lata, petiolulis ca. 5 mm longis. Panieula 10—20 cm longa. Alabastra diametro ca. 3 mm. Fructus cocci diametro ca. 13 mm. E In insulis Nieobaricis: Jelinek no. 141! (Exped. Novara . a. 1857—1859, Hb. Vindob. no. 182; Nankowry ex Kurz Lei Kurz no. 25948! (Frequent in the tropical forests of Kamorta, entering the beach-forests" m. Febr. 1875, fruct.; Hb. Kew. ); King's Collector. no. 527! (no. 1884, flor.; ex Hb. Cale. comm. c. Hb. DC. specimen cellulis ps Secretoriis nullis a reliquis recedens). -. Obs. Affinis Aphanine cuspidatae (BL) Radik., ae inter alia dien. foliolis elliptico-oblongis cuspidatis. * 2. Aphania macrophylla Radlk. — Sopisi ac. indet. Katin Se erg in Meded. Plantent. XIX (1898), p. 407. — Aphania Danura Radlk. in Koord. — Schumacher, Syst. Verz. Hb. Koorders III Celebes G : t d (1914), p. Tilt aud I un ne ee in He Tikon id $ Booth d om Mun: í Sapindaceae asiaticae novae ve emendatae. 333. Frutex; rami teretes, obscure striati, glabri, cortice fusco lenticellis crebris parvis asperulo; folia simplicia, permagna, oblongo-lanceolata vel oblonga,- basi cuneata vel obtusata, integerrima, petiolis brevibus crassis, chartacea vel subeoriacea, nervis lateralibus remotiusculis patulis ante marginem curvato-adscendentibus atque anastomosantibus subtus pro- ‚minentibus, laxe reticulato-venosa, glabra, supra nitida, fuscescenti- livida, subtus opaca pallidiora, cellulis secretoriis parvis, rarisque sub epidermide paginae superioris instructa, glandulis microscopicis parum immersis subtus perparce ornata, epidermide non mucigera; thyrsi axil- lares, laxiuscule cymulas sat stipitatas paucifloras gerentes, subglabri: sepala 5, vix ciliolata ; petala — (non visa); discus tenuiter patellaris, margine elevatus crenatus, glaber; stamina 5, antheris glabris; germen divaricato- didymum, glabrum; stylus brevis, pilosulus, tumide 2- lobus, lobis dorsa- libus; fructus — (non suppetebat). Rami 4 mm crassi. Folia petiolo 0,6—2 em longo adjecto 35—60 cm longa, 8—18 cm lata. 'Thyrsi ca. 12 cm longi; P'ügnvcnesn stipites 3 mm longi; pedicelli 1—1,5 mm longi. ‚In insulae Celebes provincia Minahassa: Koorders.no. 18015 B.! - . (in silva primaeva ad ,bivak Pingsan', m. Januar. 1895, fl.). Obs. Foliis simplicibus similis Aphania Danurae Radik., a qua differt disco tenuiter patellari, staminibus 5, stylo perbrevi, insuper foliorum ` magnitudine, cellulis secretoriis (etsi rariuseulis) et epidermide non mucigera. 3. Aphania dasypetala Radlk., spec. nov. — Vulgo: „Ilat“ (t. col- lectore). Frutex ?; rami teretes; ta cortice pallido, lenticelloso-punctato ; folia 2-juga, petiolo rhachin aequante, basi incrassato, glabro; foliola . Opposita, ovato-lanceolata, subacuminata, acumine brevi obtuso, basi in Petiolulos abruptius attenuata, margine subrevoluta, chartacea, nervis = lateralibus patulis remotiusculis longius ante marginem anastomosantibus — — Subtus prominentibus, praesertim supra laevia, utrinque glabra, nitida. . pallide flavescenti-viridia, cellulis secretariis in staurenchymate sat crebris | prope paginam inferiorem raris (folii exsiccati inanibus fungi cujusdam hyphis percursis) instructa, glandulis basi profunde immersis praesertim supra crebris ornata, inde sub lente elevato-punctulata ; paniculae axillares, elongatae, folia aequantes, basi pauciramosae, flavescenti-pilosulae, laxe he _ eineinnos breviter stipitatos 4—95-floros gerentes; flores mediocres, breviter ^ pedicellati, purpurascentes; sepala 5, suborbicularia, concava, glanduloso- ciliolata, 2 exteriora dimidio breviora; petala 4 (5. sede inter sepalum E 3 et 5. vacua), sepala subaequantia, ovalia, purpurea, dorso pilis aureis . adpressis sericea, intus glabra et supra unguem brevissimum squama ` perbrevi pilosula aucta; stamina 67. filamentis brevibus villosiusculis, antheris pilis minutissimis laxe adspersis; germinis rudimentum parvum, i obeordato-dicoecum, glabrum; fructus — (non suppetebat). : Rami 3 mm crassi. Folia petiolo 5 cm Jongo adjecto ca. 25 cm longa: foliola eum / petiolulis 1 em longis ad 18 cm (inferiora 14 cm) longa. ENS E RE EE T perge RE IE T T cR . 884 L. Radlkofer. ad 6,5 cm lata. Paniculae ad 30 cm longae. Alabastra diametro 2,5 mm. In Borneo prope Sarawak: Collector indigenus no. 709! (m. Juli 1911, fl:; comm. ex Hb. Manil.). Obs. Habitu accedens ad A. philippinensem et A. Boerlagei, à quibus, ut ab omnibus reliquis speciebus, differt petalis dorso pube (sericea aurea) indutis. Foliola excellunt glandulis crebris profunde immersis, qua re A. pauci jugam appropinquant. Ob fructum ignotum sedis in e I. dubiae restat. 4. Aphania faseieularis Radlk., spec. nov. Frutex ? ; rami teretes, e flavo-viridi fuscescentes, lenticellosi, glabri; folia 2 (— 3?)-juga, longe petiolata, petiolo rhachique aequilongis supra suleatis, pallide stramineis laevibus; foliola opposita, elliptica, larga, crassiuscule petiolulata, chartacea, nervis lateralibus obliquis supra vix subtus sat prominentibus, glabra, laeviuscula, nitidula, livide viridia, impunetata, attamen cellulis secretoriis prope paginam inferiorem in- structa, crystallorum concretionibus persita, glandulis mieroscopieis raris ornata; thyrsi breves, ad foliorum axillas glomerato-fasciculati, dichasia pluriflora vel apice ad flores singulos reducta gerentes, laxe puberuli; flores breviter pedicellati; sepala 5, glanduloso-ciliolata ; petala 5, oblonga, ciliolata, intus supra unguem brevissimum squama biloba vel squamulis 2 apice retuso-inflexo ipsis subbilobis margine cano-hirsutulis aucta; discus J.. margine elevatus, 5-suleatus, glaber; stamina 7, brevia, praeter apicem dense villosa, antheris pilis glandulosis tenerrimis adspersis; germen obcordato-didymum, 2-loculare, apice ut et stylus brevis pilis singulis ` adspersum; frutus — (non suppetebat ). Rami 6 mm crassi. Folia petiolo 10 cm longo adjecto ca. 50 cm longa; foliola eum petiolulis 1,5 em longis 32 em longa, 14,5 cm lata. Thyrsi Gë 3—4 em longi ; pedicelli ca. 2 mm longi, infra medium articulati. Alabastra Nr 2,5 mm. |. | In Moluccarum insula Sata: Warburg no. 18168! (ca. 1887; b. Berol. A à S Obs. pe ob fructum ignotum inter reliquas sectionis II. sedis ubiae. : ann 1. Lopisanthes petiolaris Radlk., spec. nov. Frutex ?; rami teretes; folia abrupte pinnata, 4—5-juga, longissime zr petiolata, petiolo rhachique subhirsutis; foliola per paria subapproximata, : ena in acumen brevem obtusiusculum abruptius terminata, basi E seula petiolulis hirsuto-tomentosis insidentia, membranaceo- | EC hri) nervis lateralibus utrinque ca. 15 subtus prominentibus, singulis - . basi lorata apice subrecurvis ied fere sigmoideo-curvatis) ` An Ké Sap'ndaceae asiaticae novae vel emendatae. 335 utrinque sat crebris ornata, epidermide paginae inferioris sparsim cry- tallorum coneretiones parvas gerente; thyrsi ad nodos ramorum vetustiorum singuli (vel pauci?), breviusculi, flavescenti-hirsuti, cymulis subtrifloris sessilibus bractea subulata hirsuta suffultis obtecti; alabastra ellipsoidea, mediocria, subsessilia (flores aperti non visi); sepala 5, pilis flavescentibus basi tomentella, apice subsericea; petala (alabastri) 5, extus praeter apicem adpresse tomentosa, intus glabra et supra unguem squama deflexa brevi lata dorso glabra aucta; diseus regularis, margine elevato pentagono; stamina 8, stupposo-villosa, antherae praeter connectivi lati basin glabrae; germen (floris 4 rudimentarium tantum visum) 3-an- gulare, tomentosum. Rami thyrsigeri 2 mm crassi. Folia petiolo 26 em longo adjecto 58 em (et ultra ?) longa; foliola cum petiolulis 1 em longis ca. 30 cm longa, 8 em lata. Thyrsi 5—10 em longi. Alabastra 4 mm longa, 2,5 mm lata. In Borneo: C. Hose no. 551! (,,Baram district, Sarawak, mount Trekan“, alt. 1000 ped., m. Jul. 1895; ex Hb. Kew. comm. c. Hb. Berol.). Obs. Affinis Lepisanth? montanae Bl. 2. Lepisanthes aeuminata Radlk., spec. nov. Frutescens?; folia 4—5-juga, petiolo elongato striato puberulo, denique glabrato; foliola subopposita, e late lanceolato vel obovato- Oblongo cuneata, apice insigniter cuspidato-acuminata, petiolulis sub- eylindrieis striatis insidentia, chartacea, nervis lateralibus approximatis oblique adscendentibus ante marginem anastomosantibus subtus pro- minentibus, fuscescentia, subglabra, glandulis parum immersis rarioribus utrinque ornata; thyrsi ad cicatrices vel axillas foliorum singuli geminive eramosi vel ima basi ramo aucti, sat dense cincinnigeri alabastraque canescenti-sericeo-tomentella; flores majusculi, pedicellati; sepala ex- teriora tomentella, interiora sericea; petala 5, ovata, abruptius breviter unguiculata, medio dorso ut et ungues fusco-pilosa, intus supra unguem squama emarginata vel subbiloba brevi deflexa ecristata subtus villosula aucta; discus regularis, glaber; stamina 8, superne hirsuta; antherae late ellipticae, intus glabrae, dorso hirsutae; germen 3-loculare, dense sub- — flavide tomentosum, intus basi albo-sericeum, stylo brevi, stigmate capi- tato-clavato 3-suleo toto extus papilloso. ; Frutex (ut videtur) ramis defoliatis thyrsigeris ad 1,5 cm crassis, €ortice fusco, longitudinaliter rimoso. Folia petiolo ca. 10 cm longo ad- | jeeto ca. 40 cm longa, 20 em et ultra lata; foliola superiora (majora) . 18—26 cm longa, 5—10 cm lata. Thyrsi 3—10 em longi; cincinni breviter Stipitati, patuli; bracteae bracteolaeque subulatae, tomentellae. Alabastra uo . globosa, diametro 4 mm. Pedicelli 2—3 mm longi. | In Sumatra occidentali: Beccari it. tert. no. 114! 304! (in . monte Singalan ‚„‚Padangsche bovenlanden“, alt. 1700 x m, m. Jun.-Jul. 1878, flor.; Hb. Florent., Kew.). Obs. Mitis Lepisanthi viridi Radlk. 3. Lepisanthes trichocarpa Radlk. — Hemigyrosa t. Thwaites Enum. P Zeylan. Ge p. 56, DE no. 607! e. var. p. „foliis minoribus angustiori- 336 L. Radlkoter. bus“, sub eodem no. 607!; Beddome Fl. silv. (1869—1873) Anal. Gen. . LXXI (ex Hiern); Walp. Ann. VII, 4 (1869), p. 621. — Moulinsia spec. Thwaites Hb. no. 607. — Hemigyrosa canescens Hiern in Hook. Fl. Brit. Ind. I (1875), p. 671 part.; Trimen Catal., Journ. Ceyl. Branch R. As. Soc. IX (1885), P. 20 et Hand. Bock Fl. Ceylon I (1893), p. 301, var. f. trichocarpa. — ,,? Hemigyrosa deficiens Trimen ibid., p. 302, i. e. H. trichoc. var. B. Thw. ; Frutex vel arbor; rami teretes, cinerei petiolique striati puberuli, dein glabrati; folia 3—4-juga, longius petiolata; foliola oblongo-lanceolata, plerumque acuta, membranacea vel subcoriacea, laevia, nitidula, flaves- centi-livida, glabra, ceterum ut in L. tetraphylla; thyrsi elongati, ex ochraceo sufferrugineo-hirsutuli in panieulas plerumque terminales con- gesti, sat dense cincinnos 5—6-floros subsessiles gerentes; alabastra sub- globosa; flores inter maiores; sepala 5, extus sufferrugineo-tomentoso- sericea; petala 4, late spathulata, extus subglabra, ima tantum basi villosa, intus squamis binis apice deflexis eristatis villosiusculis aucta; discus semilunaris, glaber; stamina 8, filamenta villosa, antherae late ellipticae, eonnectivo lato, glabrae; germen ovatum, trigonum, triloculare, villosum; fructus ovatus, trigonus, trisuleatus, trilocularis, apiculatus, processibus parvis verrucoso-appendiculatus, cellulis secretoriis nullis, pilis ochraceis tomentoto-hirsutus, intus sordide setoso-hirsutus; semen glabrum, co- tyledones oblique superpositae, radicula dorsalis, punctiformis. Rami 0,5—1 em crassi. Folia petiolo 8—12 cm longo adjecto 23—36 cm longa; foliola superiora 12—20 cm longa, 4—6 cm lata, inferiora 9—12 em longa, 3—4 cm lata. Inflorescentia 10—30 cm longa. Alabastra diametro 3,5 mm. Fructus 2 cm altus, 1,4 cm latus. In Zeylania: Macrae! (Hantam; Hb.Webb, ex Hb. Gardner 2); Colonel Walker no. 27! 88! (ca. 1833; Hb. Deless. ex Hb. Graham): Thwaites no. 607! (,Central Province up to an elevation of 3000 feet” Le: „var. f. hot drier parts of the Island‘; fl. et fr.; Hb. Ber., Deless. Webb ete.). ae Obs. Affinis EE EE (Vahl) Radlk. 4. Lepisanthes latifolia Radlk., spec. nov. . Frutex ?; folia 2—4-juga, EEN elongato striolato basi inerassato; foliola subopposita, superiora largissima elliptica basi subcuneata, in- feriora minora late ovata, omnia breviter obtuse acuminata, petiolulis subcylindricis supra suleatis insidentia, chartacea, nervis lateralibus parum - approximatis patule procurvis subtus prominentibus, livescenti-viridia, glabra vel subtus pilis raris adspersa, glandulis basi immersis supra raris . subtus sat crebris ornata; petiolus, ut et rhachis, teretiusculus, supr . sulco lato notatus, glaber, rubieundus; thyrsi e truneo digitum crasso super et inter folia singuli vel bini ternive fasciculati. erumpentes, eramosl ` sat dense cinnigeri, ut et alabastra .germinaque rufo-tomentelli; flores ` minores, breviter pedicellati; sepala praeter margines adpresse. rufescenti- — — sericeo-tomentella ; petala 4, oblonga, in Dien attenuata, ;dorso t. : medium NE. intus mt | ungue tio SG TERME RIO SEH" IS pum Pa o il t sa n Sapindaceae asiaticae novae vel emendatae. : 337 discus inaequalis vel interruptus, ad angulos rufo-pilosus; stamina 8—9, filiformia, germen aequantia, rufo-pilosa, antheris ovatis glabris; germen ovoideum, 3-loculare, dense rufo-villosum, stylo brevi crasso in stigma hamato-clavatum desinente; fructus juvenilis suborbicularis, triqueter, angulis obtusis, extus et intus rufo-tomentosus, pericarpio cellulis sa- poninigeris instructo; semen (immaturum) praeter striam basilarem dense rufo-villosum. Trunci thyrsigeri diametro 17 mm, cortice fusco longitudinaliter rimoso. Folia petiolo 15—18 cm longo adjecto 60 em et ultra longa, 40 cm lata; foliola superiora 45 em longa, 16 cm lata, inferiora 20 cm longa, 10 cm lata. Thyrsi 5—15 cm longi; eineinni breviter stipitati, patentes; bracteae bracteolaeque parvae, subulatae, tomentellae. Alabastra ovoidea, ut et pedicelli 3—4 mm longa. Petala 4,5 mm longa. In Sumatra occidentali: Beccari it. tert. no. 644! (ad Ajer mantjoer, prov. Padang, alt. 360 m, m. Aug. 1878, flor. et fr. jun.; Hb. Florent., Kew.). Obs. Inter species affines (L. longi folia Radtk., L. Scortechinii King etc.) insignis semine rufo-villoso (nec glabro). 5. Lepisanthes celebica Radlk., spec. nov. Frutex ?; folium (quod solum suppetebat) magnum, 5-jugum, longius- eule petiolatum ; foliola inferiora opposita, ovata, subacuta, basi inaequalia (latere exteriore breviore), tenuius petiolulata, superiora alterna, ex ovali late oblonga, apice — (mutilata), basi subacuta, crassiuscule petiolulata, omnia membranaceo-chartacea, nervis lateralibus utrinque ca. 12 sat. approximatis, a nervo mediano (foliolorum inferiorum supra concavo, superiorum convexo) oblique (sub angulo 45?) adscendentibus margine evanescentibus, livescenti-viridia, laeviuscula, nitidula, praeter nervos pilis minutis glandulisque adspersos glabra, glandulis sphaeroideo-capitatis brevissime stipitatis omnino immersis fuscis supra sat crebris subtus . erebrioribus modo insigni ornata (et hac re foliola L. schizolepidis aemu- lantia), diachymate crystallorum concretionibus crebris persito, in cellulis vero venas cingentibus et fere in omnibus quidem non nisi crystalla singula gerente, epidermide e cellulis + regulatim sexangularibus impunetatis . conflata; petiolus lateraliter quodammodo compressus, supra quoque convexus, glabratus, ut et rhachis rubro-fuseus; rhachis teretiuscula, . Striata, pilis minutis flavidis patulis diuum: Sw subsessilibus .. fuscis induta. Folium petiolo adjecto 60 cm longum; petiolus 10 cm longus, 4 mm S crassus, rhachis 25 cm longa, interjugis ca. 6 cm longis; foliola inferiora cum petiolulis 1-centimetralibus 16 em longa, 7,5 cm lata, superiora 25 cm T longa, 11 em lata. In insulae Celebes parte septentrionali: Warburg no. 15537! : (ad „Bojong“, ca. a. 1887; Hb. Berol.).: Obs. An ex affinitate Lepisanthis schizolépidis Radlk. ? ee (31. XII. 1922.) 23 338 L, Radlkofer. Otophora. 1. Otophora divaricata Radlk., spec. nov. Frutex ?; folia (unum tantum. basi mutilatum foliolo terminali minore instructum visum) 5— ?.juga, rhachi tereti, subtiliter striata, subglabra; foliola sat magna, subopposita vel inferiora alterna, oblonga, apice sub- acuta? (mutilata tantum visa), basi oblique obtusa sessilia, chartacea, nervo mediano utrinque semic ylindrico prominente supra pilis 1-cellularibus pachydermicis curvatis cinnamomeo-tomentello subtus .striato pilis brevibus patulis adsperso, nervis lateralibus patulis longius ante marginem anastomosantibus subtus ut et venis laxe reticulatis prominentibus, supra laevia livescentia, subtus rubro-fusca, praeter nervum medianum glabra, glandulis profunde immersis praesertim subtus ornata, epidermidis paginae inferioris cellulis leptodermieis impunctatis; paniculae (axillares *). sat magnae, divaricatim ramosae, ramis ramulisque rhacheosque apice laxe cymulas (dichasia in cincinnos abeuntia) breviter stipitatas compactas rufescenti-puberulas gerentibus glabriusculis atro-purpureis; alabastra globosa, breviter pedicellata; sepala 5, rotundato-ovata; petala 5 (nimis juvenilia tantum visa); discus glaber; stamina 5, filamentis brevibus antherisque rufo-hirsutis; germen (floris 4) rudimentarium, ovatum, 2-loculare, apice pilosiusculum. Folii interjuga 3 cm longa; foliola ca. 13 cm longa, 4,5 em lata (in- fima stipuliformia non visa) Paniculae 22 cm longae, ramis 8—12 cm longis. Alabastra diametro 1,5 mm. In Borneo: Collector non indicatus no. 103! (Kalaka, Sarawak, m. Apr. 1893, flor.; comm. e Mus. Sarawakensi c. Hb. Manil. et ex hoe c. Hb. Monac.). d e Obs. Staminum numero affinis Otophorae rumiflorae Radlk. 2. Otophora pyramidalis Radlk., spec. nov. Frutex ?; rami — (non visi); folia sessilia, ca. 6-juga, foliolo terminali parvo (in specimine obvio) anomale instructa; rhachi (parte petiolari . inclusa) subtereti, supra planiuscula, subtus convexa striata, pube brevi molli induta; foliola minora, subopposita, lineari-oblonga, acute acuminata, basi obliqua sessilia, subchartacea, nervis lateralibus utrinque 9—11 obliquis longius ante marginem anastomosantibus, praeter nervum medianum supra subtusque puberulum utrinque glabra, supra fuscescentia vel A livescentia, subtus rubro-fusca, glandulis profunde immersis subtus crebris | supra paucioribus ornata, cellulis secretoriis nullis, epidermidis paginae inferioris cellulis leptodermieis impunctatis margine eleganter minutim . plieato-sinuatis, infima (stipuliformia) perparva, e breviter ovato orbi- eularia; paniculae (decerptae tantum visae) ut videtur axillares, a bast - decrescentim ramosae, pyramidales, rhachi apice ramisque thyrsoidels | oblique patulis teretiusculis striolatis laxiuscule dichasia stipitata in cincinnos contractos abeuntia gerentibus pube brevi molli indutis; abe o a bastra globosa, glabriuscula; sepala 5, orbicularia, margine sparsim glandu- x loso-ciliata, ceterum glabra; petala (alabastri) parva, semiorbicularia. | Sapindaceae asiaticae novae vel emendatae, 339 margine villosis; discus glaber; stamina 6, filamentis dense patule villosis, antheris pubescentibus; germen (floris 2) rudimentarium, ovatum, 2.lo- eulare, apice albido-comosum; fructus juvenilis obovoidens, 2-locularis (septo completo), stylo brevi in stigma bilobum lobis suturalibus declivibus medio sulcatis terminato apiculatus. Folia 25—40 cm longa, rhacheos parte petiolari 7—17 em longa, interjugis 2—3 em longis; foliola ad 8 cm longa, 2, 2 em lata, infima (stipuli- formia) diametro 5—6 mm. Paniculae ad 25 cm longae, ramis ad 7 cm longis. Alabastra diametro 1,5 mm. In Borneo prope Sarawak: Collector indigenus no. 375! (comm. ex Hb. Manil.). Obs. Affinis Otophorae divaricatae Radtk., quae differt foliolis ma- joribus, paniculae ramis longioribus divaricatis. 3. Otophora Lunduensis Radlk., spec. nov. Arbor mediocris; rami teretes, glabrati, lenticelloso-rimosi, rubro- fusci; folia 5—6-juga, rhachi subtereti striata laxe puberula; foliola op- ` posita, lanceolata, acuminata, basi oblique acutata (latere exteriore an- gustiore) sessilia, subcoriacea, nervis lateralibus obliquis ante marginem anastomosantibus, subtus venisque laxe reticulatis prominentibus, praeter nervum medianum utrinque puberulum glabra, supra laevia, livescentia, subtus e subfusco in rubrum vergentia, utrinque nitidula, glandulis im- mersis praesertim subtus ornata, cellulis secretoriis numerosis instructa, infima (stipuliformia) minuta, oblique ovata vel suborbicularia; paniculae axillares vel subterminales ramis ramulisqueoblique erectis striatis cymulas paucifloras sessiles glomeruliformes vel superne flores singulos gerentibus minutim puberulis; alabastra globosa, breviter pedicellata; flores pro genere parvi; sepala 5, obovato-elliptica, basi minutim puberula, glanduloso- ciliolata; petala 5, sepalis dimidio breviora, deltoidea, margine squa- mulaeque basilares albo-villosa; discus glaber; stamina 7—8,, filamentis brevibus albo-villosis, antheris pilosiusculis; germen (floris 4) rudimen- tarium, dense villosum ; fructus (semimaturus) corticoso-carnosus, breviter : ellipsoideus, trisuleato-trilobus, 3-locularis, obtuse apiculatus, apiculo stigmatis lobis 3 suturalibus sulcatis declivibus adnatis obtecto, glabratus, Subfuseus. : Arbor 7 m alta. Rami 3 mm crassi. Folia ad 24 cm longa, inter- jugis ca. 3 em longis, parte petiolari paullo breviore; foliola ad 10 em longa, 3 cm lata, infima (stipuliformia) ad 7 mm longa, 6 mm lata. Pani- eulae ca. 20 em longae, ramis inferioribus 8—12 cm longis, superioribus brevioribus. Alabastra diametro 2 mm; pedicelli 1,5 mm, fructigeri 5 mm longi. In insulae. Borneo ditione Sarawak: F. W. Foxworthy no. 17 (Lundu ad marginem silvae paludosae, m. Maj. 1908, flor. et "s Semimet.; comm. Merrill). . ` Obs. Affinis Otophorae erythrocalyci Hiern, quae differt foliolis majori- a ee ah zuge petiolulatis, cellulis secretoriis nullis. .99* 340 3 L. Radlkofer. Xerospermum. 1. Xerospermum testudineum Radlk. — Nephelium spec. Teysm. et Binn. Cat. Hort. Bogor. (1866) p. 216, Sumatra prov. Lampongs, vulgo Tekoejong aloe!, et prov. Priaman, vulgo Rogas! Arbor ? ; rami, thyroi petiolique pulverulento-puberuli; folia 2—1-juga; foliola lanceolata, nunc latiora, transeuntia in elliptica, nunc angustata, utrinque acuta vel apice brevius longiusve acuminata, petiolulata, e chartaceo subcoriacea, juniora utrinque arcte reticulata, adultiora supra laevigata, nitentia, cellulis secretoriis destituta, pilis obverse clavelli- formibus (bulbosis) subtus vel supra quoque ornata; thyrsi racemiformes, saepe fasciculati; flores insignius pedicellati, 4-sepali; fructus cocci ellip- soidei, magni, depresse pyramidato-tubereulati, pericarpio cotyledonibusque cellulis secretoriis destitutis. Rami subfusei, thyrsigeri 2,5—4 mm crassi. Folia petiolo 2—5 cm longo adjecto usque 26 cm longa; foliola eum petiolulis 5 mm longis 10—20 em longa, 3,5—9 cm lata. Thyrsi 3—14 cm longi, eincinnis sessilibus basi!l ,9—2 em distantibus, apice approximatis, bracteis bracteolisque minutissimis vix 1 mm longis subulatis, pedicellis 3 mm longis. Sepala orbicularia, exteriora minora, omnia extus et basi intus puberula, margine sericeo-ciliolata. Petala sepala paullo superantia, 1,5 mm longa, ex obovato in unguem brevem attenuata, extus puberula, intus et margine sericeo- villosa. Stamina petala paullo superantia, sericeo-pilosula; antherae glabrae. Germinis rudimentum sericeo-tomentosum. Fructus pedicellis incrassatis 4 mm longis et latis insidentes plerumque abortu monococci, coccis (siccis) 3,2 em longis, 2,5 cm crassis. Semen ovoideo-ellipsoideum, a lateribus subeompressum, 2,5 cm longum, basi 1,8 cm crassum, tectae parte interiore ab exteriore soluta, embryoni adhaerente. Embryo curvatus, eotyledonibus cellulis amyligeris minutim albo-maculatis. In Java et Sumatra: Jelinek! (,,Java^; vix dubie culta in Hort- Bogor. et forsan e. Sumatra allata, ut specimina sub Teysmann infra FA indieata, quibus simillima ; Exped.Novara 1857—1859, fruct. ; Hb.Vindob.); Forbes no. 1216, a! (Java meridionali-orientalis, a. 1880—1882, steril: . Hb. Berol); Teysmann! (e Sumatrae prov. Priaman allat. in Hort. Bogor., cf. supra lit., et culta sub no. III, i, 28 et nom. „Rogas“, ut et specimina foliolis angustatis sub no. III, h, 17, e prov. Lampongs, nom. » T'ekoejong aloe‘‘ no. 6676, flor., comm. e. Hb. Monac. et Florent.) Obs. Species insignis fructu majore tuberculis depresse pyramidatis mu li : . ornato, pericarpio cotyledonibus foliolisque cellulis secretoriis destitutis. | ut .2. Xerospermum fallax Radlk. — - X. Noronhianum Bl. part., Ge n A D florig. et nonnulla fructig. s ww cipi hie thyrsi ra SEN puberuli ; folia +a juga; S : sve acute acuminata, petio- =: ` Sapindaceae asiaticae novae vel emendatae. 341 fructus cocci ellipsoidei, sat magni, basi obtuse, apice acute tuber- eulati, pericarpio cellulis secretariis destituto (cotyledones non visae). Rami subfusci, thyrsigeri 2 mm crassi. Folia petiolo 2—5 em longo adjecto cire. 20 cm longa; foliola cum petiolulis 5 mm longis 10—16 em longa, 4—8 cm lata. Thyrsi 1—8 em longi, cincinnos sessiles laxius densiusve gerentes; pedicelli 4 mm longi, supra basin artieulati, articulo inferiore densius quam superiore puberulo. Sepala orbicularia, sparsim adpresse puberula, margine ciliolata. Petala spathulata, extus subglabra, intus et margine rufescenti-villosa. Stamina germen subaequantia. Germen obcordatum, puberulum. Fructus (submaturus) 2,3 cm longus, 1,5 em crassus. In Java: Blume! (Herb. varia, specimina sub nom. X. Noronhiani militantia, florigera foliis pallidius subfuseis, fructigera foliolis acutius acuminatis). Obs. Species a X. Noronhiano Bl. distincta fructuum tuberculis apicalibus acutis, pericarpio foliolisque cellulis secretoriis destitutis. 3. Xerospermum Bon Radlk. — Mischocarpus fuscescens Bl, var. Bonii Lec. Fl. Ind.-Chin. I (1912), p. 1029! Arbor ? glabra; folia 2-juga ; foliola inferiora ovato-, superiora elliptico- lanceolata, acute acuminata, petiolulata, chartacea, utrinque prominenter reticulata, nitidula, cellulis secretoriis praesertim in strato staurenchymati proprio subjecto crebris instructa, glaberrima, pilis obverse clavelli- formibus destituta, epidermide erystalla crebra fovente; panicula ter- minalis, elongate pyramidalis, laxe ramosa, rhachi apice ramisque thyr- soideis laxiuseule dichasia breviter stipitata 7—3-flora apice ad cincinnos 2-floros et flores singulos reducta gerentibus, glabra; flores longiuscule pedicellati, 4-sepali, glabri; fructus — (non suppetebant). Rami thyrsigeri 2 mm crassi, cortice fusco striato. Folia petiolo 2.5 em longo adjecto 15 cm longa; foliola cum petiolulis 4 mm longis 7—10 em longa, 2,5—3,5 cm lata. Paniculae 25—30 cm longae, ramis ad 12 em longis; pedicelli ad 5 mm longi. Sepala 4, glabra, ciliolata. Petala 4, . Spathulata, intus et margine dense fusco-villosa. Discus glaber. Stamina | praeter apicem dense subfusco-villosa, antherae glabrae. Germen euis d) .. Tudimentarium, tomentosum. In Tonkin occidentali: Bon no. 5222! (Phu.dien; Hb. Paris.). iov Obg. Species inter reliquas sect. I. anomala pilis obverse clavelli- m Grp e in EN sect. IT) deficientibus. ` a r ER celebieus Radlk. in Engl. et Pr. Pfl.-Fam., Nachtr. IIT | KE 205 (nomen. c. syn. seq.). — A. ferrugineus, nón Bedik-, Koorders Fl. Minahassae in Meded. Plantent. XIX (1898), p . 401!; Koord.-Schu- macher Syst. Verz. ITI Celebes (1914), p. 75, coll. no. 18817 f.! — Vulgo: Woesel-aloes“ i in lingua Tontemboan, t. Koord. 1. c. ni teretes, apice petiolique hirsuto-tomentosi, mox glabres- éénben. corio i nigro- fusco; us rene Zen: foliola opposita, ovalia vel sub- 342 L. Radlkofer. oblonga, apice acutiuscula vel brevissime acuminata, basi obtusa in- aequilatera (latere exteriore breviore angustiore) petiolulis brevibus erassiusceulis insidentia, apice obscure denticulata, chartacea, nervis lateralibus sat approximatis obliquis subtus prominentibus, supra ad nervostantum puberula, subtus — densissime ad'nervos — hirsuto-tomentosa, opaca, epidermide mucigera ; paniculae axillares, ramis thyrsoideis eymulas breviter stipitatas vel apice flores singulos gerentibus, sordide tomentellae; flores — (non suppetebant); fructus subsessilis, obcordato-2-coccus, cocco altero interdum abortivo a lateribus compresso, coccis evolutis globosis margine superiore in cristam medianam summo dorso in apiculum oblique patentem terminatam productis, cano-tomentellis, subtransversim de- hiscentibus, intus glabris; semina globosa; cotyledon interior circinata, ab exteriore amplexa. Rami 3 mm crassi. Folia petiolo 2—3,5 em longo adjecto 12—16 cm longa; foliola cum petiolulis 2—4 mm longis 5—12 cm longa, 2—5 cm lata. Fructus cocci diametro 10 mm, in directione diagonali cristam excipiente 12 mm longi, pericarpio 1 mm crasso. Semina diametro 7 mm. In Celebes: Koorders 18817 ß.! (prov. Minahassa, in silva virginea montis Lolamboelan, a. 1895, fruct.) "` Obs. Affinis Aleetryoni inaequilatero Radlk. (in Philipp. Journ. Se. VIII, 1913, p. 459), qui inter alia differt foliolis majoribus, basi latere interiore brevioribus, utrinque glabris, fructibus minoribus. Guioa. l. Guioa hullata Radtk., spec. nov. Frutex ?; rami teretiusculi, striati petiolique thyrsique laxiuscule fulvo-puberuli, cortice fusco; folia abrupte pinnata; foliola + opposita 2—4, breviter late elliptica, + inaequilatera, abrupte breviter acuminata; basi obliqua obtusa vel subacuta petiolulis brevibus insidentia, margine- integerrima subrevoluta, coriacea, nervis lateralibus validis arcuatos adscendentibus supra impressis subtus valde prominentibus, inter nervos et venas + bullata, supra glabra nitidula nigro-fusca, subtus pilis patulis perlaxe adspersa opaca rubro-fusca, utrinque laevia (attamen hic illic papillarum vestigiis radimentariis subtus notata), cellulis secretoriis per totum diachyma (et quidem per staurenchyma quodammodo pachy- dermicis) persita, inde (subtus derasa) eleganter erebre pellucide punctata, ` obsolete foveolata; petiolus rachisque teretiuscula; paniculae axillares, > foliis paullo breviores, pauciramosae, ramis thyrsoideis cincinnos breviter Stipitatos paucifloros gerentibus; sepala pilis glandulisque ciliata; petala late obovata, intus squamulis 2 cristatis villosis aucta; discus completus. ` annularis, glaber; germen obovato-triquetrum, angulis superne fulvide | setoso-pilosis; capsula late obcordata, 3-alato-lobata, in stipitem brevem ` 3-angularem attenuata, glabra, aqua agitata spumam efficiens; semen ` ellipsoideum, compressiusculum, fuseum, arillo tenui (fere totum?) ob: ` : volutum; arillus basi in processum ascendentem sulcatum et in alterum ` S in fructus stipitem descendentem productus: EE Sapindaceae asiaticae novae vel emendatae. 343 Rami 3 mm crassi. Folia petiolo 3—4 cm longo adjecto ad 20 cm longa; foliola superiora cum petiolulis 0,5 cm longis ad 17 em longa, 7—10 cm lata, inferiora paullo minora. Paniculae ad 16 cm longae; pedi- celli 2 mm, fructigeri 5 mm longi. Capsula 1 cm alta, 1,4 em lata. Semen 6 mm longum, 4 mm latum, 3 mm crassum. In Borneo: Dr. G. D. Haviland no. 1063! (Kuching, Sarawak a. 1892, flor.; Hb. Kew.); id. no. 2137! (ibid., m. Febr. 1893, flor.; Hb. Ber. ex Hb. dos. ); id. ?! (ibid., m. Maj. 1893, fruet.; comm. e Mus. Sara- wakensi c. Hb. Manil et ex hoc c. Hb. Monao.). Obs. Inter affines sectionis I. foliolorum numero et latitudine valde accedit ad G. molliusculam Radlk. (in Engl. bot. Jahrb. L, 1913, p. 76), quae differt foliolis subtus molliter pubescentibus planis (nec bullatis). Rhysotoechia. . 1. Rhysotoechia Koordersii Radlk. in Engl. et Pr. Pfl.-Fam., Nachtr. III (1907), p. 206 (character brevis); Koord. — Schumacher Syst. Verz. III Celebes (1914), p. 75, coll. 18844 5.! — R. Mortoniana, von Radik., Koorders FI. Minahassae in Meded. Plantent. XIX (1898), p. 407. — Vulgo: , Toros- in-tjoetoeng“ in lingua Tontemboan, t. Koord. l. e. > Arbor; rami teretes, glabrati, cortice fusco rugoso-striato, juveniles flavidi innovationibus puberulis; folia abrupte pinnata, 2—3-juga, jugis longius inter se distantibus, longe petiolata; foliola opposita, mediocria, ex ovali oblonga, subacuta, margine subrevoluta, in petiolulos sat longos tenues attenuata, chartacea, nervis lateralibus obliquis, glabra, alutaceo- flavescentia, supra nitida, subtus (cuticula granulata) opaca, cellulis secretoriis instructa, glandulis basi immersis utrinque ornata; inflores- centiae axillares et ad cicatrices foliorum solitariae, racemiformes (cymu- larum loco flores singulos gerentes), glabriusculae, bracteis bracteolisque minutis puberulis; flores longiuscule pedicellati. i Rami 3 mm crassi. Folia petiolo ad 9 em longo adjecto ad 40 cm longa, interjugis ad 7 cm longis; foliola cum petiolulis 1 cm longis, 9—16 cm longa, 3—5 em lata. Inflorescentiae ca. 10 cm longae, pedicellis 5—7 mm longis. Flores expansi diametro 6 mm; sepala 5, orbicularia, concava, . margine ciliolata, cellulis secretoriis paucis instructa; petala late obovata, breviter unguiculata, utrinque puberula, basi ad margines furfuraceo- villosa; stamina praeter apicem furfuraceo-villosa ; discus patellaris, glaber; germen stipitatum, fusiforme, adpresse pilosulum, in stylum apice in- erassatum 3-suleum attenuatum, sulcis brevibus suturalibus stigmatosis. In insulae Celebes prov. Minahassa: Koorders no. 18844 ß.! (in silva primaeva Lolomboelan, m. Apr. 1895, flor.). Obs. Species ab affinibus inter alia diversa floribus racemosis, nec in cymulas ad inflorescentiae rhachin congestis. AM EN Dietyoneura. ue d 1. Oger integerrima Radlk. in lit. ad S. H. Koorders (1911); is Bonis -Schumacher Syst. Verz. II Sumatra, $ 5 Nachtr. 2 (1911), 344 L. Radlkofer. p. 61 (nomen). — ..Sapindacea spec. C“ Koord. in Koord.-Schum. Syst. Verz. II Sumatra, e 1 Nordsumatra (1910) p.5, coll. no. 10558 f.! — Vulgo: „Woet“ in lingua Atjeh, t. Koord. in scheda. Arbor speciosa habitu Pithecolobii Junghuniani Benth. (t. Koord.); rami teretiusculi, lenticelloso-punctati, materie ceracea albida obducti; folia abrupte pinnata, multifoliolata, glabra, petiolo tereti supra inter lineas 2 elevatas leviter sulcato, rhachi basi sulco simpliei exarata, superne 2.suleata, submarginata, in rostellum subulatum desinente; foliola 16—48 alterna, superiora per paria quodammado approximata, inferiora ovato-, superiora subrhomboideo-lanceolata, in acumen obtusum mediocre sensim attenuata, integerrima, basi inaequilatera (latere interiore latiore), breviter petiolulata, tenuiter membranacea, diaphana, laxius reticulato-venosa venis ultimis per areolas venis obscuris cinctas expansis £ pellucidis), landulis lepidoideis ut et rhachis petiolusque sat crebris albidis utrinque dspersa (inde sub lente in luce transmissa fusco-punctata), ceterum glabra, (trinque laevia, nitidula, sicca flavo-viridia; flores — (non suppetebant, gec fructus). Arbor ca. 20 m alta, trunco 30 cm crasso, ad aedes struendas usitata (Koord.). Rami 4 mm crassi. Folia petiolo.ca. Gem longo adjecto 30—45 em longa; foliola cum petiolulis 1—2 mm longis 8 em longa, 2 cm lata, infima dimidio minora. In Sumatra occidentali: Koorders no. 10558 ß.! (in provinciae Atjeh insula Wai (Pulu Weh) prope Ibo, m. Febr. 1890, steril.; Hb. Bogor.). Obs. Species insignis foliolis -numerosis rhomboideo-lanceolatis in- tegerrimis utrinque nitidulis. | Paranephelium, y ROTER aeanthoearpum Radlk. in lit; ad S. H. Koorders po (VIII, 1911); Koord.-Schumacher Syst. Verz. II Sumatra, $ 5 Nachtr. 2 (1911), p.61 (nomen). — „Sapindacen spec. A“ Koord. in Koord.-Schum. Syst. Verz. II Sumatra, $ 1 Nordsumatra (1910), p. 5, coll. no. 10515 f.! — Vulgo: »» Koeroem" i in lingua Atjeh, t. Koord. in scheda. 4 Arbor magna, a parte inferiore ramificata; folia (quae sola suppetebant ` adjectis fructus valvis) impari-pinnata, 3-juga, raro foliolo terminali = abortivo pari-pinnata ; foliola oblongo-lanceolata vel, praesertim terminalia, - | ex oblongo cuneata, subacuta, basi angustata petiolulis deorsum in- €rassatis insidentia, integerrima, margine quodammodo undulata, nie . '€oriacea, nervis lateralibus utrinque ca. 13 procurvis, supra obsoletis, aM ; . subtus prominulis, utrinque glabra, subopaca, supra sublivescentia, subtus | pallide. subfusca, diachymate valde lacunoso cellulis secretoriis persito: —— : i de petiolus. rhachisque teretia, striata, pulverulento-puberula ; fructus cap- ` : sularis, Ge magnus eech, Gigs Ce dcs valyae- = a G. Kükenthal: Cyperaceae novae. VI. 345 Arbor 30 m alta, trunco diametro 0,5 m (raro ad aedes exstruendas usitata, t. Koord.). Folia petiolo 7—15 cm longo adjecto 30—50 cm longa; interjugis 4—6 cm longis; foliola superiora cum petiolulis 8 mm longis 25 em longa, 6 cm lata, inferiora minora. Capsulae valvae spinis inclusis 4,5—5 em longae et latae, pericarpio fibroso 5 mm crasso, spinis basi diametro 5—8 mm, 7—10 mm altis. In insula Pulu Bras ad Sumatrae provinciam septentrionali- occidentalem Atjeh sitam: Koorders no. 10515 f.! (prope Laping, in silva, alt. 150 m, m. Febr. 1890; Hb. Bogor.). Obs. Affinis Paranephelio xestophyllo Miq., quod differt foliolis minori- . bus, capsula minore, valvarum crassiorum spinis minus crebris brevioribus depresse pyramidatis vel late conieis. LXIV. 6. Kükenthal, Cyperaceae novae. VI. 57. Cyperus Meeboldii Kükenthal, spec. nov. — Rhizoma nullum. Radix fibrosa. Culmi plures caespitosi 6—10 cm alti setacei leviter curvati triangulares laeves basi bulboso-inerassata vaginis brunneis in fibras dissolutis cincti inferne paucifoliati. Folia setacea canaliculata culmos aequantia. Spiculae 12-numerosae oblongae 6 mm longae vix 2 mm latae compressae in capitulum unicum globosum 8—12 mm latum stellulatim confertae. Bracteae 2— 3 patentissimae ima culmum quasi continuans inflorescentiam longe superans. Rhachilla recta firma exalata. Squamae dense imbricatae membranaceae fuscescentes e dorso carinato trinervi late viridi in mucronem brevem validum excurvum excurrentes. Nux parvula vix 15 squamae aequans late obovata basin versus subito cuneatim contracta trigona atro-brunnea dense elevato-punctata apiculata. Stylus brevis. Stigmata 3 tenuia. Stamen 1. — Britisch Indien: Bombay Präsidentschaft: Badami 2—3000' (A. Meebold no. 11257). Von der Tracht des Cyperus pumilus L., welchem die Ährchen und . Deckschuppen’ sehr gleichen. Aber die Nüsse sind dreikantig, die Griffel dreinarbig. Wir haben also einen echten Cyperus vor uns, keinen Pycreus. . Die Verwandtschaft ist bei der Gruppe Rupestres C. B. Clarke zu suchen, -~ Obwohl die Deckschuppen die für diese Gruppe bezeiehnende Nervatur ` ` der Seitenflächen vermissen lassen. ©. Meeboldii würde sich am besten . Zwischen C. jucundus und C. Schlechteri einfügen, von welchen beiden die eigentümliche nach der Basis hin keilfórmig zugespitzte Fori der Nuß ein sicheres Unterscheidungsmerkmal bietet. = 88. Cyperus remotiflorus Kükenthal, spec. nov. — Radix fibrosa. Culmi plures dense caespitosi 4—8 cm alti setacei leviter curvati com- presso- triangulares laeves basi vaginis vetustis atro-brunneis in fibras dissolutis bulboso-incrassati inferne paucifoliati. Folia culnum aequantia | Vel breviora setacea convoluta, vaginae membranaceo-dilatatae. Spiculae 5—15 angu € en s pe mm ape 115—2 mm latae vix compressae 346 G. Kükenthal.- dissitiflorae in capitulum unieum globosum 10—15 mm latum stellulatim confertae. Rhachilla recta rigida exalata. Bracteae 2, ima culmum quasi continuans anthela multo longior. Squamae remotiusculae demum patentes membranaceae laneeolato-ovatae acutae- muticae sanguineae conspicue 7-nerviae marginibus albo-hyalinae. Nux ?/.—l5 squamae aequans parvula late obovata trigona cinerea dense punctulata apiculata. Stylus brevis. Stigmata 3 longa. Stamina 2. — Ehemaliges Deutsch-Süd- westafrika: Bankwasser südlich Kubab 1300 m (Range no. 2701). Wie vorige Art zu den Rupestres gehórig, von allen Arten der Gruppe, namentlich dem sehr nahestehenden C. bellus Kunth durch die sehr lockerblütigen Ährchen sofort auffällig. Von C. semitrifidus Schrad., welcher unsere Art gleichfalls nahe kommt, auferdem durch den tief- dreispaltigen Griffel geschieden. 59. Cyperus kuebensis Kükenthal. — C. spissiflorus K. Schumann in Warb. Kunene-Sambesi-Exped. 178, non C. B. Clarke. — A Cyperus tenax ^ Boeck., cui proximus, differt: anthela satis densa, radiis brevibus; rachilla alata; squamis dense imbricatis membranaceis sordide flavescentibus. — Trop. Afrika: In der Nähe des Kuebe (Baum no. 308!). Ob sich die Wertung als eigene Art aufrecht erhalten läßt, kann erst entschieden werden, wenn reife Früchte vorliegen, Die gelblichen dicht- gelagerten Deckschuppen geben der Pflanze ein von Cyperus tenax recht abweichendes Aussehen. Auf keinen Fall gehört die Kuebe-Pflanze in den Formenkreis von Cyperus spissiflorus C. B. Clarke, welcher zwei- narbige Griffel und plan-konvexe Früchte aufweist und bei der Unter- gattung Pycreus einzureihen ist. 60.. Cyperus Fiebrigii Kükenthal, spec. nov. — Rhizoma abbreviatum lignosum. Calmus ad 1 m altus validus obtuse trigonus laevis inferne foliatus. Folia eulmum subaequantia 8—14 mm lata plana valde septato- nodosa spongioso-coriacea, vaginae atro-purpureae. Anthela composita ' pluriradiata densa.9 cm lata 4 cm alta bracteis 7 foliaceis longis suffulta. | . Radii breves ad 2 em longi validi patentes. Spiculae numerosae undique patentes lineari-lanceolatae 10—12 mm longae 2 mm latae compressae acutiuseulae in capitula magna subglobosa 3 cm et latiora perdense con- gestae. Rhachilla exalata. Squamae dense imbricatae demum apice VIX patulae membranaceae obscure celluloso-reticulatae lanceolatae acuminatae lateribus ferrugineae vel decolorantes carina acuta apice parce scabra viridi trinerves, Nux parvula 14 squamae aequans late ovalis triquetra pallide viridis late pedicellata apice apiculata. Stylus longus trifidus. pu Stigmata tenuia exserta. Stamina non vidi. — Südbolivia: Pinos bei Tarija 2600 m, an einem feuchten Hange (K. Fiebrig no. 2969!). Aus der Verwandtschaft von Cyperus ochraceus Vahl, C. celluloso- reticulatus Boeck, C. virens Michx. usw., aber mit dichter gestellten Deck- : schuppen, als sämtliche Arten der Gruppe. Luzuloidei mit Ausnahme von ` | C. incomtus Kunth, deren Tracht eine sehr verschiedene ist. e a a o EE Th. Loesener: Mexikanische und zentralamerikanische Novitäten. 347 .LXV. Mexikanische und zentralamerikanische Novitäten. VII.:) Unter Mitwirkung von Fachgenossen bearbeitet von Th. Loesener. LXXIV. Zu Eduard Selers Heimgang. ` Von Th. Loesener. Am 23. November verschied im tast vollendeten 73. Lebensjahre der als Mexikoforscher diesseits und jenseits des Ozeans wohlbekannte frühere Direktor am, Museum für Völkerkunde in Berlin, Universitätsprofessor Dr. Eduard Seler, ordentliches Mitglied der Preußischen Akademie der Wissenschaften. — Seine Forschertätigkeit lag in erster Linie auf dem Gebiete der Völker-, Altertums- und Sprachenkunde Mittelamerikas. Besonders die prähistorischen Denkmäler, Inschriften, Sprache und Kultur der zu den sog. Mayavölkern gehörenden Indianerstämme Südost- mexikos, Yukatans und Guatemalas hatte er in den Bereich seiner wissen- schaftlichen Untersuchungen gezogen. Groß ist die Zahl der ethno- graphischen Schätze, die er von mehreren in Gemeinschaft mit seiner Gattin, Frau Cäcilie geb. Sachs, unternommenen, ausgedehnten Reisen mit heimgebracht hat, zahlreich seine größeren und kleineren Werke und Abhandlungen über die durchreisten Gebiete und ihre Bewohner. — Aber auch um die botanische Wissenschaft hat er sich unvergängliche Verdienste erworben. Wo er auch hingelangte, widmete er gleicherweise der Pflanzenwelt seine Aufmerksamkeit, wovon eine umfangreiche Samm- lung ' sorgfältigst eingelegter Pflanzen mit zahlreichen Dubletten und eine große Anzahl von ihm aufgefundener neuer Arten ein schönes Zeugnis liefern. — Nähere Angaben über ihn und sein Lebenswerk möge man aus der Seler zu seinem 70. Geburtstage gewidmeten, infolge der ungünstigen . Zeitverhültnisse aber erst vor einigen Wochen erschienenen, von seinem Schüler Walter Lehmann herausgegebenen „Festschrift Eduard Seler“ und aus dem demnächst in den Verhandlungen des Botanischen Vereins der Provinz Brandenburg, Jahrgang 65, zu veröffentlichenden Nachrufe entnehmen. — Auch in unserer Wissenschaft wird sein Name unvergessen bleiben. LXXV. Loranthaceae. : Von K. Krause und W. Trelease. 431. Struthanthus erassipes (Oliv.) Eichl., det. K. Krause. — Mexico, Staat Vera Cruz, im Canton Huatuseo, in älteren Kaffeeplantagen usw. auf Kaffeebäumen, Crataegus, Erythrina, Baccharis usw. schmarotzend, in 1097 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1136. — Vulgärname: „Correguela“. 432. Struthanthus spirostylus (DC.) Engl., det. X Krause — Mexico, Staat Sinaloa, auf der Hacienda Correrepe, in der Umgebung des Hafens Topolobampo, auf Mezquitebäumen (= Prosopis) häufig: Endlich no. 666. — Vulgärname: „Toje de Mezquite'*. — „Liefert sehr schmackhaften Tee“ (Endl.). 3) Cfr. Fedde, Rep. VIII (1910), p. 291—299, 306—311; IX (1911) e - p. 355—367; XH gna p- 217—244; XIV (1915), p. 97—113; XVI (1919), Da 200—212. : i 348 Th. Loesener. 33. Struthanthus spec. (Sect. Spirostylis) det. Th. L. — Mexico, Staat Mbit, auf der Hae. Araparicuaro, im Distrikt Ario de Rosales auf dem Rancho „Los Negros‘ in 1300 m Höhe ü. M., an Bachufer auf Psidium wachsend: Endlich no. 1339. — Vulgärname: „Inyerto“, 434. Struthanthus (?) spec., det Th. L. — Mexico, Staat Morelos, auf der Hacienda Coahuixtla bei Cuauhtla, in 1250 m Hóhe ü. M. auf Citrusarten und Bignoniaceen schmarotzend: Endlich no. 1083. — Mit Früchten im Dezember. — Vulgärname: „Injerto“‘. — ‚Die Früchte enthalten Kautschuk, wie verschiedene venezolanische Loranthaceen'* (Endl.). 435. Psittacanthus ealyeulatus (DC.) Eiehl, det. K. Krause. — Mexico, Vera Cruz, in 1097 m Hóhe ü. M. auf Guayaben, Orangen, Persea, Anona usw.: Endlieh no. 1137, und im Staate Puebla im Steppenwald der Umgebung von El Riego bei Tehuacän in 1800 m Höhe: Endlich no. 1931. — Volgat: namen: „Injerto‘“, „Liga“, ,,Lirio*, „Lirio parásito**, „Mal de ojo , ,Malojo'*, .. Mata palo‘‘, „Muerdago‘, ,, Visco“ u.a. — „Die Früchte enthalten Kautschuk. Eine Abkochung der Blätter und Blüten wird als lösendes und als Heilmittel für Wunden gebraucht. Das Destillat gilt als kosmetisches Mittel“ (Endl.). 436. Psittacanthus spec. aff. Ps. calyculato (DC.) Eichl. det. Th. L. — Mexico, Staat Morelos in der Umgebung von Cuernavaca auf Rancho Mirador und auf Hacienda Coahuixtla in der Umgebung von Cuauhtla in 1250 — 1450 m Höhe ü. M. auf vulkanischem Boden mit Waldresten, auf Guayaben und Citrusarten schmarotzenud: Endlich no. 1082. — Mit Blüten und Früchten im Dezember. — Vulgärname: ,./njerto'*. — „Frucht kautschukhaltig‘ (Endl.). : : ` 437. Phoradendron Bolleanum Eichl., det. W. Trelease. — Mexico, Staat Chihuahua, in Kiefern- und Eichenwaldungen der Sierra Madre occidental in 2700 m Höhe ü. M., zwischen den Lagunen von Satevo und Tierra eolorada (Cordón de Uasachic), auf Arbutus texana Buckley schmarotzend: Endlich no. 1222. — Vulgärname: ,, Pasto de Madroño“. 438. Phoradendron Californieum Nutt. var. distans Trel, det. W. Tre- lease. — Mexico, Staat Sinaloa, auf der Hacienda Correrepe, in lichten : Wäldern im Küstengebiete bei Topolobampo, vorwiegend auf einem „Brea“ | genannten Baume wachsend: Endlich no. 689. — Mit Früchten im De- zember. — Vulgärname: , Toje de Brea“. . 439. Phoradendron colligatum Trel, det. W. Trelease. — Mexico, Staat Chihuahua, Municip. Huejotitáo, auf den Vorbergen der Sierra Madre occidental mit vorherrschenden Eichenbeständen, auf Juniperus-Arten wachsend, in 1770 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1164. — ‚Vulgärname: ,. Pasto de Täxcate‘“. 440. Phoradendron Forestierae Robins. et Greenm., det. W. Trelease. — Mexico, Staat Puebla, im Steppenwalde der Umgebung von Tehuacán (El Riego) in 1728 m Hóhe ü. M., auf Bäumen: Endlich no. 1899 A. ` 44l. Phoradendron latifolium Griseb. var. Kellermanii Trel, det. W- p ; Trelease. — Mexico, Staat Vera Cruz, im Canton Huatuseo bei El Mirador Zacuapam, auf Bäumen im Walde: Seler no. 5088. -- Blühend im Mai. in 442. Phoradendron nervosum Oliv. n det. W: REES — Mexico, . Staat Vera Cruz, in Wäldern der Umgebung von Huatusco (Finca El Mirador). auf Tiliaceenbáumen (Heliocarpus) waehsend, in 1200 m Hóhe ü. M.: Endlich | no. 1138. — Mit Früchten im ge - Vulgärname: „Lirio“ oder „Lirio — parásito". " 3 EEE A » Mexikanische und zentralamerikanische Novitäten. 349 443. Phoradendron puberulum Trel. ?, det. W. Trelease. — Mexico, Staat Chihuahua, in der Sierra Madre occidental, in Eichenwäldern der Um- gebung‘des Cerro Nanaruchie in 2300 m Höhe ü. M., auf Eichen schmarotzend: Endlich no. 1220. — Vulgärname: „Pasto de Encino“. 444. Phoradendron Robinsonii Urb., det. W. Trelease. — Mexico, Staat Puebla, im Steppenwald in der Umgebung von Tehuacán (El Riego), in 1750 m Höhe, auf Bäumen: Endlich no. 1895. — Blühend im April. 445. Phoradendron Sehumannii Trel. ?, det. W. Trelease. — Mexico, Staat Chihuahua, in Eichenwäldern der Umgebung des Cerro Nanaruchie (Sierra Madre occidental) in 2300 m Höhe, auf Eichen wachsend: Endlich no. 1219. — Mit Blüten und Früchten im LPS — Vulgárname: ,, Pasto de Encino‘“. 446. Phoradendron Tamaulipense Trel., det. W. Trelease. — Mexico, Staat Vera Cruz, auf den Sträuchern der Sanddünen bei Puerto de Alvarado: ` Seler no. 4484. — Mit Früchten im Januar. 447. Phoradendron tomentosum Oliv., det. W. Trelease. — Mexico, . Staat Chihuahua, im Eichenwald der Hochebene zwischen Balleza und Ba- quiriachie, im 2300 m Höhe, auf Eichen wachsend: Endlich no. 1267. — Blühend im April. — Vulgärname: „Pasto de Encino“. 448. Phoradendron tomentosum Oliv. ?, det. W. Trelease. — Mexico, Staat Chihuahua, auf den Vorbergen der Sierra Madre occidental, mit vor- herrschenden Eichenbeständen in 1770 m Höhe ü. M., beim Municip. Huejo- titán, auf Eichen wachsend: Endlich no. 1170. — Blühend im April — Vulgärname: , Pasto de Encino“. 449. Phoradendron velutinum Nutt., det. W. Trelease. — Mexico, Federaldistrikt, in Wäldern in der Umgebung von Contreras in 2500 m Höhe, häufig auf Eichen: Endlich no. 634, und im Staate Mexico, zwischen Salazar | und dem Desierto, in 2600 m Höhe, auf Eichen und Crataegus: Endlich no. 1048. — Blühend im Oktober und November, mit Früchten im November. ` — Vulgärnamen: „Liga“, „Muerdago“. — „Eine Abkochung der Blätter und Blüten dient als lösendes und wundheilendes Mittel“ (Endl.). 450. Arceuthobium eampylopodium Engelm., det. K. Krause — Mexico, Staat Chihuahua, auf Bergrücken zwischen Táscate und Ojitos in der Sierra Madre occidental in 2200 m Höhe ü. M. aüf Eichen und ‚‚Madronos‘ (= Arbutus oder Arctostaphylos) wachsend: Endlich no. 781. — Vugärname: i d oje. UE Arceuthobium vaginatum Eichl., det. K. Krause. — Mexico, Staat Chihuahua, in Kiefern- und Eichenwaldungen der Sierra Madre ocei- dental, auf der Wasserscheide der pazifischen Küste und im Tale „La Joya“ in 2700 m und 2300 m Höhe ü.M. auf Pinus Chihuahuensis Engelm. wachsend: Endlich no. 1211. — Vulgärname: „Pasto de pino“. LXXVI. Capparidaceae. II. Von Th. Loesener. 452. Forchhammeria Purpusii Loes. in Fedde Rep. XV1, 31. Dez. 1919, p. 204 (F. macrocarpa Standl. in Contrib. U. Stat. Nat. Herb., vol. 20, 1919, p.183) Standleys Art gründet sich auf dieselbe Pflanze Purpus no. 3417, die auch meiner zugrunde gelegen hat, ist aber hóchstwahrscheinlich einige Wochen vor der meinigen veröffentlicht und hätte somit die Priorität für sich. Dennoch glaube ich nach Art. 36 der Régl. internat. d. la nomenclature- 350 Th. Loesener. botanique (1912) 21, herausgegeben von J. Briquet, an meinem Artnamen festhalten zu dürfen, da Standleys Name nur eine englische Diagnose hat, nach dem angeführten Paragraphen des Nomenklaturgesetzes aber alle seit 1. Januar 1908 beschriebenen Pflanzengruppen nur dann als gültig an- gesehen werden, wenn sie mit lateinischer Diagnose versehen sind. LXXVII. Leguminosae. Von H. Harms. 453. Mimosa biuneifera Benth. — Mexico, Staat Durango, bei Sandias in 1900 m Höhe ü. M. und in den „‚Chaparrales‘‘ bei Yerbanis in 1896 m Höhe: Endlich no. 16 und 314c. — Vulgärname: „Gatuho‘“. 454. Mimosa spec. efr. M. Emoryana Benth. — Mexico, Staat Durango, bei Alamo und Pasaje. in 1600--1650 m Hóhe ü. M.: Endlich no. 19. — Vulgärname: ,.Chapanrito* (in Alamo), ,,Gato** (in Pasaje). 455. Mimosa Endliehii Harms, nov. spec. in Fedde Rep. XVII, 1922, p. 98. — Mexico, im Staate Chihuahua, westlich von Rio San Juan, Mesa mit Eichenbeständen, in 1700 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1256. — Blühend im April. 456. Mimosa floribunda Willd. — Mexico, Staat Vera Cruz, auf Savannen in der Umgebung von Xieo in 1350 m Hóhe ü. M.: Endlich no. 1452. — Vulgärname: ,,Tapa verguenza‘“. 457. Mimosa strigillosa Torr. et Gray. — Mexico, Staat Tamaulipas, auf Weiden des Ranchos ,,El Chapeiio*, an der Laguna Madre, häufig: Endlich no. 510. — Vulgärname: , Ten vergienza‘. 458. Mimosa spec. aff. M. zygophyllae Benth. — Mexico, Staat Durango, in der Strauchsteppe im Süden der Sierra de la Punta: Endlich no. 1029. — Vulgärname: „Gatunita‘. 459. Desmanthus depressus H.B.K. — Mexico, Staat Tamaulipas, an der Laguna Madre, auf dem Rancho ,,El Chapefio* , häufig im ,, Rincón del toro“, ferner in den Chaparrales bei Camargo: Endlich no. 521 und 599. — Vulgär- name: „Huajillo (de la eosta)'*. - 460. Bauhinia divaricata L. — Mexico, Staat Tamaulipas, am Flußufer bei Ciudad Victoria, in 450 m Höhe ü. M.: Endlich no. 988; Staat Oaxaca, im Distrikt Etla, bei Atlätlauhea: Seler no. 4835; Staat Tabasco, oberhalb Jonuta, bei Usumacinta am hohen Bahnufer: Seler n. 5456. — Vulgärname: „pie de cabirà'* (nach Seler). 461. Bauhinia , lunarioides A. Gray. — Mexico, Staat Nuevo Leon, . Zierbaum in Monterey und anderwärts: Endlich no. 868. — Vulgärnam®!: Pata de rez'* 462. Cassia spec. efr. C. Acapulcensem H. B.K. — Mexico, Staat Guerrero, im Distrikt Hidalgo bei Taxmalac, an Berghang: Seler no. 4245. — Vulgärname: , caraca‘. 463. Cassia spec. cfr. C. corymbosam Lam. — Mexico, Staat Vera Cruz. an Waldrändern und Becken der Umgebung von Jalapa in 1410 m Höhe ü.M.: _ Endlich no. 1504. — Vulgürname: „‚Trijolillo“. „Aus der Frucht wird schwarze Farbe gewonnen.“ 463a. Cassia erofalarioides Kunth. — Mexico, Staat Durango, in der Strauchsteppe bei Pasaje, in 1600 m Höhe ü. M.: Endlich no. 149, Staat Puebla, auf Tritten zwischen Tehuacán und El Riego, i in 1680 m Höhe: Endlich no. m. — Ge » Pata tet ES Mexikanische und zentralamerikanische Novitäten. 351 464. Cassia emarginata L. — Mexico, Staat Sinaloa, in Wäldern zwischen Hornillo und Choix, in 100 m Höhe ü. M.: Endlich no. 732. — Vulgärname: „Palo hediondo“. — Hat ein gutes festes Holz. Die Blütter werden äußerlich gegen Kopfschmerz verwandt. 465. Cassia Wislizenii A. Gray. — Mexico, Staat Durango, in Strauch- steppen bei Pasaje und in den Cañones der Sierra de la Punta in 1580 — 1600 m Höhe ü. M.: Endlich no. 159 und 1032. — Vulgärnamen: „Palo prieto“, „Pinacatillo“. 466. Parkinsonia aculeata L. — Mexico, Staat Sinaloa, auf der Hacienda Correrepe gepflanzt: Endlich no. 671, Staat Tamaulipas, in der Umgebung von Matamoros, am Ufer des unteren Rio Grande: Endlich no. 509. — Vulgärnamen: ,, Jurico**, ,, Retama“. — ,,Die Holzasche wird zur Seifenbereitung verwendet.‘ 467. Cereidium spee. — Mexico, Staat. Tamaulipas, in der Umgebung von Reynosa am unteren Rio Grande: Endlieh no. 566, Staat Puebla, am Kurort El Riego in den Steppenwäldern der Umgebung von Tehuacán in 1675 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1770 und 17702 (mit Fruchtgalle). — Vulgär- name: , Retama china“. — Die Asche findet bei der Seifenbereitung Ver- wendung. 468. Hoffmannseggia stricta Benth. — Motion. Staat Coahuila, in der Sierra de la Paila am Agostadero de la Luz in 930 m Höhe ü. M.: Endlich n. 820; Staat Durango. auf Triften bei Mapimi in 1220 m Hóhe und in der Umgebung von San Juan de Guadalupa in 1550 m Hóhe: Endlich n. 239a und 1023; Staat Puebla in der Umgebung von San Lorenzo bei Tehuacän in 1700 m Höhe; Endlich n. 1919. — Vulgärname: „Coquito (Durango). „Die Pflanze wird gern von Ziegen gefressen. Sie hat eine lange Wurzel mit Knolle.‘ . 469. Caesalpinia eacalaco H. et B. — Mexico, Staat Sinaloa, auf der Haeienda Correrepe, wild am unteren Rio del Fuerte: Endlich no. 674; Staat Puebla, bei Tehuacan: Seler no. 4875, und in der Umgebung davon im Steppenwalde der Kalksteinberge: Endlich no. 1804. — Vulgärname: »guachalala* (nach Seler), „huisache“ (nach Endlich). — „Häufig als Zier- und Schattenbaum angepflanzt, liefert die beste Holzkohle. Die Rinde wird gegen Zahnweh benutzt; die mazerierte Hülse wird gekocht und zu Tinte verarbeitet (Endl.) Die Samen sind eßbar“ (Sel.). 470. Caesalpinia Gilliesii Wall. — Mexico, Staat Coahuila, in der Um- gebung von Parras in 1534 m ein oft gepflanzter Baum: Endlich no. 317. — Vulgärname: ,, Tabachin“. — „Die Blätter wirken abführend und blutstillend". 471. Caesalpinia Mexieana Gray. — Mexico, Staat Tamaulipas, am Ufer des Rio Grande bei Matamoros: Endlich no. 516. — Vulgärname: „ Tabachín'*. 472. Caesalpinia Palmeri Wats. — Mexico, Staat Sinaloa, auf der Hacienda Correrepe, in lichten Wäldern des Kustingohectoe bei Topolobampo: Endlich no. 699. — Vulgärname: „Palo piojo*. 473. Dalea diffusa Moric. — Mexico, Staat Morelos, bei San Anton bei Cuernavaca an offenen Plätzen: Seler no. 4201. — Im Okt. blühend. — Vulgärname: „escoba“. — „Wird zum Anfertigen von Besen (escobas) benutzt (Sel) 474. Dalea Greggii Gray. — Mexico, Staat Coahuila, im Cañon de San Antonio, in der Sierra de la Paila, auf der Hac. Nuevo Yucatan in 1150 m 352 ! 'Th. Loesener. Hóhe ü. M.: Endlich no. 936. — Blühend im August. — Vulgärname: „Oregano eimarrón^. : 475. Dalea pulchella Morie. — Mexico. an der Grenze zwischen Durango und Coahuila, in Strauchsteppen auf der Hacienda de la Punta, in 1560 bis 1600 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1027. — Vulgärname: ,,Ergorda cabra“. — „Vorzügliche Futterpflanze für Ziegen“ (Endl.). 476. Dalea Seemannii Wats. — Mexico, Staat Zacatecas auf sonnigem Felsberge des Cerro de la Bufa in 2830 m Höhe ü. M. und auf den Ruinen La Quemada (im Distrikt Villa Nueva) an sonnigem Berghange: Seler no. 4777 und 4795. — Blühend im Oktober/November. — Vulgärname: „engorda calvas“. 471. Dalea Wislizeni Gray. — Mexico, Staat Chihuahua, auf der mit Eichen bestandenen Ebene, westlich vom Rio San Juan bei Mesa, in 1900 m Höhe ü.M.: Endlich no. 1252, und im Staat Coahuila, auf Triften bei Parras, in 1550 m Höhe ü. M.: Endlich no. 112. — Vulgärname: „Mariola“. — „Dient als Heilmittel bei verschiedenen Magenkrankheiten‘“ (Endl.). 478. Willardia Mexieana Rose. — Mexico, Staat Sinaloa, in den Wäldern östlich von El Fuerte, in 50—200 m Höhe ü. M.: Endlich no. 784. — Vulgär- name: „Nesco“. — „Das Holz ist besonders für Wasserbauten geeignet. Eine Abkochung der Rinde gilt als vorzügliches Mittel gegen Ungeziefer, die pulverisierte Rinde mit Talg vermischt soll besonders bei Beingeschwüren von guter Wirkung sein.‘ 479. Sesbania Cavanillesii Wats. — Mexico, Staat Tamaulipas, am Ufer des Rio Grande bei Matamoros: Endlich no. 515. — Vulgärname: „Yesca‘‘ oder ,,Huajillo*. — ‚Die Rinde, besonders der unteren Teile, wird als Zunder gebraucht‘ (Endl.). 480. Desmodium Helleri Peyr. — Det. A. K. Sehindler. — Mexico, Staat Vera Cruz, im Distrikt San Andres Tuxtla, im Grase am Buschrande an der Laguna de Catemaco: Seler no. 5010. — Blühend im März. — Vulgär- name: „pie de paloma“. 481. Desmodium strobilacenm Schleehtd. — Det. A. K. Sehindler. — Mexieo, Staat Morelos, im Grase und an Gebüschründern bei Alarcón ober- . halb Cuernavaca: Seler no. 4164. — Blühend m Oktober. — Vulgärname: ; SEHEN (Tlaxmalaec). an RZ: geg argyrotriehus CAM INA nov.spec. in Fedde, Rep. d xvi HE mo p.320. — Mexico, Staat Guerrero, im Distrikt Hidalgo. am Berghang bei Taxmalac: Seler no. 4276. — Blauviolett blühend im ` Oktober. — Vulgärname: „pie de cabrá^, — . . 483. Lonchocarpus erioearinalis Micheli. — 'M&tito, Staat Colima, in der Umgebung des Hafens Manzanillo auf bewaldeten Bergen: Endlieh . Fiebermittel* (Endl.). SE 484. Lonchocarpus Seleri Harms, nov. spec. in Fedde, Rep. XVII P (1921), p. 324. — Mexico, Staat Vera Cruz, im Distrikt "Tuxtla, bei eibendes Mittel verwandt. Aus der nnen** "eg E | no. 658. — Vulgärname: ‚Margarita‘. — „Die Blätter liefern ein beliebtes - us as n Seu de los Tenates, im Walde: Seler no. .8052. — Violett blühend ` ; KZ Erythrina spec. — Mexico, Staat weer, an Zäunen und in Gärten SE auhtla: Endlich no. 1098. — Vulgärnamen: „‚Colorin“, „Patol“, „Zom ` = a weiche Bee? wird zu Schnitzereien und als Korkersatz, eg MMC EHER ve Mexikanische und zentralamerikanische Novitäten, 353 LXXVIII. Sapindaceae. Von L. Radlkofer. 486. Paullinia tomentosa Jaeq. — Mexico, Staat Vera Cruz. in Regen- wäldern des Monte Pacho bei Jalapa in 1450 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1422. — Mit Früchten im Januar. — Vulgärname: ..Ojillo*. — ‚Die Samen werden als Puppenaugen verwendet.** 487. Urvillea ulmaeea Kunth, form. 1. genuina Radlk. — Mexico, Staat Vera Cruz, in Regenwäldern und Hecken des Monte de Castillo in der Nähe von Jalapa in 1420 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1637. — Mit Früchten im Februar. — Vulgärname: ‚‚Yedra‘“. 488. Dodonaea viseosa L. var. a. vulgaris Benth. form. 3. Burmanniana Radlk., specimen accedens ad form. 2. Schiedeanam Radlk. — Mexico, Staat Mechoacan, auf der Hacienda Araparíeuaro im Distrikt Ario de Rosales in etwa 1600 m Höhe ü. M. auf vulkanischem Boden mit Waldresten: Endlich no. 1549. — Blühend im August. — Vulgärname: ,, Pirimu*. — Die mit Alkohol behandelten Blätter dienen als Heilmittel bei Schwellungen. LXXIX. Passifloraceae. . -> Von H. Harms. 489. Passiflora spec. affin. P. laurifoliae L. — Mexico, Staat Chiapas, im Distrikt Palenque, im tropischen Regenwald im Norden, auf der Hacienda San Franeiseo, am Rio Michol in 75 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1321. — Vulgärname: ., Jujo“ oder ., Jujito*. — Die Frucht soll wohlsehmeckend sein. LXXX. Melastomataceae. Von A. Cogniaux (f). 490. Tibouchina Bourgaeana Cogn. — Mexico, Staat Vera Cruz, im Monte Pacho zwischen Jalapa und Coatepec im Regenwalde in 1450 m Hóhe: Endlich no. 1430a, im Distrikt San Andres Tuxtla bei Matacapam: Seler - no. 4980. — Vulgärname: „Entrodelia‘ (nach Endl.). : 491. Tibouchina longifolia Bail. — Ebenda im Monte Pacho susti Jalapa und Coatepee mit voriger zusammen: Endlich no. 1430. — Vulgär- name: ,,Entrodelia'*. 492. Heterocentrum subtriplinervium A. Br. — Mexico, ebenda, im Monte Pacho bei Jalapa in Regenwäldern: Endlich no. 1415. — Vulgär- name: „Cana de venado“. — . Wird als Heilmittel gegen Gonorrhoe ver- wendet“ (Endl.). 493. Monochaetum rivulare Naud. — Mexico, Staat Vera Cruz, Regen- wälder am Salto de Texolo beiXico in 1350 mHöhe ü. M.: Endlich no. 1451. — Vulgirname: ,.Entrodelia'*. 494. Leandra melanodesma Cogn. var. sagittata Cogn. — Mexi eo, Staat px Vera Cruz, Canton Córdoba, bei Jocaman im Gebüsch: Seler no. 5075, am . Wege zwischen Huatusco und Tezonapa in 1100 m Höhe: Endlich no. 1151. — —. Vulgárname: „Teshuate‘‘ (nach Endl.). 7 495. Conostegia subhirsuta DC. — Mexico. Staat Vera Cruz, Canton E Huatusco, im Walde bei El Mirador Zacuapam: Seler no. 5096, Staat Chiapas, . Waldründer und Waldwege in der Umgebung der Ortschaft Palenque, in 160 m m ı Höhe ü. M.: Endlich no. 1329. — Vulgärname: „Teshuate“ (nach X 354 . Th. Loesener. 496. Conostegia Xalapensis D. Don. — Mexico, Staat Colima, am Wege - zwischen Tonila und Colima in 500 m Hóhe: Endlich no. 663, Staat Vera Cruz, Distrikt Córdoba, in Baumsavannen zwischen Atoyac und der Finca „Germania“: Endlich no. 1135, Distrikt San Andres Tuxtla bei Matacapam auf offenen Flächen: Seler no. 4964. — Vulgärname: ,.capulin del cotorro“ (nach Sel.), ,, Tecapulin‘‘ oder ,, Teshuate‘‘ (nach Endl.). — Die blauen Früchte eßbar (Endl.) besonders von Papageien gefressen (Sel.). 497. Mieonia laevigata DC. — Mexico, Vera Cruz, Savannen in der Umgebung von Jalapa in 1450 m Hóhe: Endlich no. 1507, Canton Córdoba. Gebüsch am Wegrande bei Jocaman: Seler no. 5068. — Vulgürnamen: ,.Ojo de gato‘‘ oder ,, Teshuate (nach Endl.). ` 498. Miconia Mexicana Naud. — Mexico, Staat Vera Cruz, im Monte Pacho bei Jalapa, Regenwälder, in 1450 m Höhe: Endlich no. 1510. — Vulgärname: ,, Teshuate'*. LXXXI. Theophrastaceae. Von C. Mez und Th. Loesener. 499. Jaequinia aurantiaea Ait. — Mexico, Staat Sinaloa, in lichten Wäldern im Küstengebiet bei Topolobampo auf der Hacienda Correrepe: Endlich no. 684. — Mit Früchten im Dezember. — Vulgärname: „san Juan“. „Die Frucht wird in pulverisiertem Zustande zum Töten oder Be- tiber ix von Fischen verwendet; gilt auch als Schnupfenmittel“ (Endl.). LXXXII. Myrsinaceae. Von C. Mez. 500. Ardisia compressa H. B. K. — Mexico, Staat Vera Cruz, im Distrikt San Andres Tuxtla, im Regenwalde Mata Canela bei Catemaco: Seler no. 5017, in Hecken und an Wegrändern am Monte de Castillo þei Jalapa in 1420 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1641, in tropischen Wäldern in der Nähe der Finea „El Mirador" bei Zacuapam: Endlich no. 1146, Schenck no. 839; im Staat Morelos in der Barranca Tlatzalan bei Tepoztlan: Seler no. 4308; San Sal- vador, auf dem Vulkane von San Salvador in2334 m Höhe ü. M.: Niederlein. — Vulgürnamen: „‚Capulin de tejon“ (nach Sel. ) „Capulin de Mayo“ oder i „Capulincillo“ (nach Endl.). — ,,Die eßbare Frucht wird vielfach zum Ein-- machen verwendet“ (Endl. ) 501. Ardisia escallonioides Cham. et Schlechtd. — Mexico, Yucatan bei Chich'en itzá: Seler no. 4912. — Mit Früchten im Januar. — Vulgärname in der Maya-Sprache: ,, Xook num“. ` LXXXIIL Sapotaceae. Von Th. Loesener. 502. Bumelia angustifolia Nutt. — Mexico, Staat Tamaulipas, in der Tisei von Matamoros: Endlich no. 504. — Mit Früchten im April. 5s Vulgärname: „Coma“. — „Die eßbare Frucht gilt als Aphrodisiacum“ (Endl.). 503. Bumelia Mexicana Engl. (ob mit B. laetevirens Hemsl. identisch ?). — Mexico, Staat Puebla, in Niederungen am Fufe der Kalksteingebirge bei Tehuacán in der Umgebung von El Riego in 1675 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1817. — meine: RE Lesen für Ficus qiue ob dés ue verwechselt H Mexikanische und zentralamerikanische Novitäten. 355 LXXXIV. Verbenaceae addendae!), 503a. Citharexylum Berlandieri Robins. vel affin. — Mexico, Staat Sinaloa, in den Niederungen der Umgebung von Zaragoza: Endlich no. 714. — Mit Blüten und Früchten im Dezember. — Vulgürname: ,Panochillo*. — Die Früchte werden von Vögeln gefressen. LXXXV. Solanaceae. II, Von G. Bitter, U. Dammer (t) und Th. Loesener?). 504. Lycium Berlandieri Dun. — Det. Th. L. — Mexico, Staat Coahuila. in den Bergen bei Tortuga in 1050 m Höhe ü. M. und in den Strauchsteppen am Puerto de San Antonio auf der Hacienda Nuevo Yucatán in 1150 m Höhe ü. M.: Endlich no. 885 und 885a. — Mit Blüten im August und Früchten im Mai. — Vulgärname: „Cilindrillo“. 505. Lyeium spec. aff. L. Berlandieri Dun. — Det. Th. L. — Mexico, Staat Sinaloa, in liehten Wäldern zwischen Fuerte und Choix in 50 m Höhe ü. M.: Endlich no. 725. — Blühend im Dezember. — Vulgärname: ,,Pa- pasotle‘‘ ( ?). 506. Lycium spec. aff. L. parvifloro Gray. — Det. Th. L. — Mexico. Staat Coahuila, in den Chaparrales bei Parras in 1600 m Hóhe ü. M.: Endlieh no. 336. — Blühend im September. — Vulgärname: „Agrito‘“. 507. Physalis Coztomatl Moc. et Sess. — Det. Th. L. — Mexico, im Staate Vera Cruz, an Mauern und Hecken in der Umgebung von Jalapa, in 1410 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1405, und im Staate Puebia an Wasser- gräben und Bächen in der Umgebung von Tehuacán (El Riego), in 1675 m Hóhe ü. M.: Endlich no. 1856. — Mit Blüten und Früchten im Januar bis März. — Vulgärnamen: , Tomate cimarrón'* und ,, Tomatillo'*. 508. Physalis spec. aff. Ph. ixocarpae Brot., pedicellis longissimis fructiferis recedens. — Det. Th. L. — Mexico, Staat Sinaloa, auf altem Kulturland im Küstengebiete bei Topolobampo auf der Häcienda Correrepe: Endlich no. 682. — Mit Blüten und Früchten im Dezember. — Vulgärname: ,, Tomate de culebra“. 509. Physalis pubescens L. ? — Det. Th. L. — Mexico, Staat Durango, in den Chaparrales bei Yerbanis in 1896 m Höhe ü. M.: Endlich no. 221. — Mit Blüten und Früchten im September. — Vulgärname: ,, Tomate de perro. — „Dient als antiperiodisches Heilmittel“ (Endl.). 510. Capsicum chloroeladum Dun. ? vel affinis. — Det. Th. L. — Mexico, Staat Tamaulipas, bei Petaquefio bei Vietoria, häufig in Wäldern und Cha- parrales von Tamaulipas: Endlich no. 455, Staat Yueatan, bei Chich’en itzä: Seler no. 4921. — Mit Früchten im Dezember und Januar. — Vulgär- namen: , Piquin“ oder „Kipin“ oder ‚Chile silvestre'' nach Endl.; „chilillo“, in der Mayasprache: „max“, nach Seler. — Die grünen oder getrockneten Früchte bilden in Essig eingemaeht nach Endlich einen wichtigen Handels- 3 artikel (4 Liter: 8—10 reales); aueh werden sie besonders von den wilden Truthühnern alotes) gesucht. 511. eg Caeciiiae Bitter, nov. spec. in Abhandl. Nat. Ver. Bremen, 1919-20, vol. 24, p. 429. — Det. G. Bitter. — Mexico, im 1) Verbenac. I. cfr. in Fedde Rep. IX, (1911), p. 362. ~ .?) Solanae. I, efr. in Fedde Rep. XII, 1913, p. 243. 356 Th. Loesener. Staate Vera Cruz, im Distrikt Córdoba, im Walde auf dem Cerro de Cho- caman: Seler no. 5168. — Mit Blüten und Früchten im Mai. 512. Solanum bombense Jacq. subspee. pubigerum (Dun.) Bitt. — Det. G. Bitter. — Mexico, im Valle de Mexico bei Atlatongo an Hecken und Wegen: Seler no. 5361, in Waldungen am Desierto: Endlich no. 431, im Foederaldistrikt in Wäldern in der Umgebung von Contreras in 2500 m Höhe ü.M.:Endlieh no. 639. — Mit Blüten und Früchten im Oktober und November. — Vulgürname: , Yerba del zopilote‘‘ nach Endl. — 513. Lycopersicum cerasiforme Dun. — Det. U. Dammer (f). — Mexico, Staat Sinaloa, im Flußtal des unteren Rio del Fuerte bei Higuera de Zaragoza, häufig an Hecken, bisweilen an hohen Bäumen emporkletternd: Endlich no. 704. —»Blühend im Dezember. — Vulgärname: ‚Tomatito“‘. — Frucht eßbar. 514. Solandra grandiflora Sw. — Det. U. Dammer(f) — Mexico, Staat Vera Cruz, in Gärten und an Hecken in der Umgegend von Jalapa, in 1410 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1550. — Blühend im Februar. — Vulgär- name: ‚Copa de oro“ oder ‚„Tetona‘“‘. — ‚Blätter bei Ohnmachtsanfällen verwendet‘ (Endl.). 515. Datura Metel L. — Det. U. Dammer (t). — Mexico, Staat Coa- huila, auf Triften bei Parras, in 1540 m Höhe ü. M.: Endlich no. 308 und 332, und im Staate Puebla auf Feldern und Triften bei El Riego in der Umgebung von Tehuacan in 1680 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1902. — Blühend im Sep- tember, mit Früchten im September und April. — Vulgärname: ,, Toloache" oder ,, Toloatzín'*. - > 516. Datura quercifolia H. B. K. — Det. Th. L. — Mexico, Staat Durango- auf Triften bei Sta. Catalina in 2200 m Hóhe ü. M.: Endlieh no. 209. — Blühend im September. — Vulgärname: .,Toloache* oder ,Toloatzin". — „Spielt bei Bereitung von Liebestränken eine große Rolle bei den Ein- heimischen‘ (Endl.). 517. Datura Stramonium L. f. Tatula (L.) Dun. — Det. U. Dammer (t). — Mexico, Staat Coahuila auf Triften in der Gegend von Parras: Endlich . no. 169, und im Staate Zacatecas, bei den Ruinen von La Quemada, im Distrikt . Villa Nueva, auf wüsten Plätzen: Seler no. 4797. — Blühend im November. — Vulgürname: „‚Toroache‘“‘ nach Sel. pes . . SIS. Cestrum Bourgeauianum Fernald. — Det. Th. L. — Mexico, im F oederaldistrikt in Wäldern der Umgebung von Contreras in 2500 m Höhe ü. M.: Endlich no. 640, und im Staat Mexico zwischen Salazar und dem Desierto, ebenso, in 2800 m Höhe: Endlich no. 1049. — Vulgärnamen: . . sPaloma" oder „Agua bendita(?)“. — „Liefert ein Heilmittel bei Frauen- - krankheiten“ (Endl.). . Tamaulipas, an Hecken in der Umgebung von Ciudad Victoria, in 450 m res Tuxtla: Seler no. 4957, und am Camino nacional bei Jalapa in 1410 m . 519. Cestrum dumetorum Schlechtd. — Det. Th. L. — Mexico, Staat * : & us M.: Endlich no. 997 und im Staate Vera Cruz, an Züunen bei San ` a in 1210 m Höhe ü, M.: Endlich no. 1090. — Vulgärnamen: hediondilla“ oder ,, Tepozán* nach Endlich; „huele de noche ` Schlechtd. — Det. Th. L. — Mexico, Vera Cru? — on Jalapa in 1410 m Höhe ü. M.: Endlich Mexikanische und zentralamerikanisehe Novitáten. 357 10. 1539 und im Ct. Córdoba bei Tepexilotla am Wegrande im Gebüsch: Seler no. 5084. — Blühend im Februar und Mai. — Vulgärname nach Endl.: „Flor de colmena‘“. 521. Cestram lanatum Mart. et Gal. — Det. Th. L. — Mexico, Vera Cruz, in der Umgebung von Jalapa am Camino nacional in Regenwäldern und Hecken in 1410 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1424 und bei Córdoba: Seler no. 4880. — Blühend im Dezember, mit Früchten im Januar. — Vulgär- name: ,,Chacuaco* (nach Endl.). — — Aus der Frucht wird schwarze Farbe gewonnen“ (Endl.). 522. Nicotiana glauca Grah. — Det. U. Dammer (f). — Mexico, Staat "Tamaulipas, in Matamoros und im Staate Coahuila (?) in Torreon an den Bewässerungsanlagen, und im Staate Puebla in der Umgebung von Cholula: Endlich no. 70, und im Staate Zacatecas, im Distrikt Villa Nueva, an den Ruinen La Quemada an sonnigem Berghang: Seler no. 4796, und im Staate Sinaloa bei Los Mochis im Hinterlande des Hafens Topolobampo: Endlich no. 665. — Mit Blüten und Früchten im November und Dezember und im Juli und August. — Vulgärnamen: „Marihuana“, „Maraquiana‘‘ oder ,, Vir- ginio“ oder ,, Palo Virgin“ nach EndLl., oder „Gigante“ oder ,, yerva del gigante“ nach Endl. und Sel. — Ein häufig kultivierter Baum, dessen Blätter nach ‚Endlich eine narkotische Wirkung haben. 523. Nicotiana repanda Willd. — Det. U. Dammer (T). — Mexico, Staat "Tamaulipas, in den Uferwaldungen des unteren Rio Grande auf den Ländereien der Mission zwischen San Miguel de Camargo und Reynosa Diaz in 38 m Hóhe ü. M.: Endlich no. 2012. — Mit Blüten und Früchten im Mai. — Vulgär- name: ,, Tabaco loco“. 524. Nicotiana trigorophylla Dun. — Det. U. Dammer (f). — Mexico. Staat Durango. in der Umgebung der Talsperre von Sta. Catalina in 2000 m Höhe ü. M.: Endlich no. 207, im Staate Puebla auf Triften der Umgebung von Tehuacan bei El Riego in 1675 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1805 und im Staat und Distrikt Oaxaca auf wüsten Plätzen bei Teotitlan del camino: Seler no. 4866. — Mit Blüten und Früchten von September bis März. — Vulgärname: ,, Tabaco cimarrön‘“‘ (nach Endl.) — „Liefert ein tonisches und stimulierendes Heilmittel“ (Endl.). 525. Browallia demissa L. — Det. U. Dammer(f). — Mexico, im Staate Vera Cruz, an Wegrändern in der Umgebung von Jalapa in 1410 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1453. — Blühend im Januar. -- Vulgärnamen: „Chonita‘ oder „Simpatica“. LXXXVI, Rubiaceae. Von Th. Loesener. 526. dearénlis Endliehii Loes., nov. spec. — Frut ex inflorescentiis exceptis glaber. Ramuli vetustiores subteretes, hornotini longitudinaliter striato-suleati et +angulati, circ. 1 mm crassi. Folia terna, internodiis — brevibus, usque circ. 1,5 em longis, stipulis interpetiolaribus subulato- subfiliformibus circ. 3,5 mm longis, brevissime petiolata vel subsessilia. linearià vel lineari-sublanceolata, parvula, subcoriacea et rigidula, basi } apiceque anguste acuta, 2—2,5 em longa, 2—3 mm lata, glabra, costa Sg subtus. prominente, nervis lateralibus cire. 2—3 subtus conspicuis vel plane ‚obeoletie. Inflorése entiae terminales, corymbum formantes, sub 358 ` Th. Loesener. lente pulverulento-puberulae, singulae breviter pedunculatae, pedicellis cire. 2 mm longis. Flores 15—20 mm longi, 4-meri; calycis dentibus subulatis, tubo multo longioribus, circ. 3,5 mm longis; corollae tubo usque 15 mm longo, angusto, subcylindrico, vix 2 mm lato, praecipue statu juvenili extrinsecus sub lente minute pulvereo-puberulo, iuxta faucem ipsam, leviter ampliato, 4-lobo, lobis vix 3 mm longis rotundatis; antheris subsessilibus, corollae fauci insertis; stylo filiformi, incluso, bilobo. — Mexico, Staat Durango, auf den ,,Chaparrales bei Yerbanis in 1896 m Höhe ü. M.: Endlich no. 176a. — Blühend im September. — Vulgärname: „Trompetilla“. — ‚.Eine Abkochurg der Blätter soll gegen Wasser- scheu verwendet werden‘ (Endl.). Die Art steht der B. linearis H. B. K., die sich durch deutliche Be- haarung von ihr unterscheidet, besonders nahe. 527. Bouvardia flos Joannis K. Schum. var. latifolia Loes., nov. var., foliis paullo latioribus lineari-lanceolatis usque paene oblongis crassioribus- que atque etiam lobis calycinis paullo crassioribus. — Mexico, Staat Puebla, in den Strauchsteppen und Steppenwäldern im Norden von Tehuacán, in 1725 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1996. — Blühend im April. : Diese Art scheint mit Catesbaea erecta Moe. et Sessé zusammen- zufalen. Eine etwa nunmehr notwendig werdende Umtaufung mag der Monograph der Gattung dann selber immer noch früh genug vollziehen. 528. Bouvardia Jaequinii H. B. K. — Mexico, Staat Puebla, an der Pyramide von Cholula: Endlich no. 176b und 176d. — Blühend im Juli. — Vulgärname: ,.Trompetilla^. Besonders das Exemplar no. 176d stimmt genau mit dem Original aus dem Herb. Kunth überein, das bisher immer mit B. ternifolia (Cav.) Sehleehtd. (B. triphylla Salisb.) vereinigt worden ist als zur selben Art gehörig. B. Jacquinii H. B. K. scheint aber durch größere, besonders breitere, mehr lanzettliche Kelehblätter von dem, was man all- gemein unter B. ternifolia zu verstehen pflegt, abzuweichen. Auch das ge- nannte Exemplar von Endlich verhält sich ebenso. Das andere Exemplar, S no. 176b, besitzt zwar ebenso lange, aber schmälere, mehr pfriemliche Kelch- E zipfel. Wie weit es sich hier nun um Varietäten oder Formen einer auch, in der Behaarung veränderlichen Art, B. ternifolia (Cav.) Schlechtd., handelt, . und wie etwa anderseits diese Formen als Arten gegeneinander abzugrenzen seien, müssen eingehendere Untersuchungen an der Hand der in Betracht kommenden Originale ergeben. (Vgl. D. F. L.vonSchlechtendahlin Linnaea, vol. 26, 1853, p. 98— 104.) . 529. Bouvardia tenuiflora Hort. Berol. — Mexico, Staat Durango, in Eichenwäldern der Sierra de la Candela in 2800 m Höhe ü. M.: Endlich Es no. 37. — Blühend im August. — Vulgärname: , Trompetilla“. — Abkochung .. der Blätter nach Endlich als Mittel gegen Wasserscheu geltend. . | 530. Bouvardia Tolucana Hook. et Arn. vel affinis?. — Mexico, Staat Durango, in den „‚Chaparrales‘‘ bei Yerbanis, in 1896 m Höhe ü. M., zusammen mit B. Endlichii: Endlich no. 176e. — Blühend im September. — Vulgär- name: ,, Trompetilla“. — „Eine Abkochung der Blätter wird gegen Wasser- scheu verwendet‘ (Endl.). 531. Coutarea latiflora Moc. et Sess.? — Mexico, Staat Sinaloa, in = Wäldern zwischen Fuerte und Choix in etwa 100 sech M.: Endlich L3 Mexikanisehe und zentralamerikanische Novitäten. 359 no. 720. — Mit Früchten im Dezember. — Vulgärname: , Palo amargo“. — „Baum von 4—5 m Höhe, dessen Blätter ein Fiebermittel liefern. Die Rinde hat abführende Wirkung; auch wird sie als Wundheilmittel verwendet.“ Das nur in fruchttragenden Zweigen vorliegende Exemplar stimmt ver- hältnismäßig gut mit der von Mocifio und Sessé gelieferten Abbildung in den Calques des dessins de la Flore du Mexique tab. 458 überein, wo eine blühende Pflanze mit offenbar noch nicht ganz reifer Frucht dargestellt ist. Außerdem fand ich von Schiede ebenfalls nur mit reifen Früchten gesammelte Stücke aus der Gegend von Real de Huantla stammend, teils unter dem un- ' bestimmten Material von Portlandia, teils unter Coutarea als C. latiflora be- stimmt. Diese Exemplare tragen außerdem noch die Bezeichnung ,,Copalche** uud da nach DC. Prodr. IV, p. 350 C. latiflora Moe. et Sess. in Mexico den Vulgärnamen ,,Copalchi* führen soll, ist wohl der Schluß berechtigt, daß wir es hier mit der in den Calques abgebildeten Art zu tun haben. Ob diese aber wirklich zur Gattung Coutarea gehórt, scheint mir sehr fraglich. Sollte dies aber zutreffen, dann müßte die Diagnose der Frucht bei dieser Gattung sowohl, wiesiein Bentham und Hookers Genera plantarum als auch in Schumanns Bearbeitung in den Nat. Pflanzenfamilien gefaßt ist, wesentlich geändert werden. 532. Coutarea spec.; an spec. nova? A praecedente capsulis minoribus eeostatis, tubereulis multo obsoletioribus recedens atque foliis brevius petio- latis. Specimen mancum. — Mexico, Staat Puebla, im Kalksteingebirge der Umgebung von El Riego bei Tehuacan, in 1725 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1978. — Mit Früchten im April. — Ob etwa Fruchtexemplar zu der von Seler unter Nr. 849 ebenfalls bei Tehuacan (im Jahre 1888) gesammelten blühenden Pflanze, die K. Sehumann als Coutarea hexandra K. Schum. bestimmt hat? Diese Art kann aber hier nicht vorliegen, da sie andere, stark komprimierte Früchte bat. Sollten beide Exemplare zu ein und derselben Art gehören, müßte Schumanns Bestimmung geändert werden. 533. Randia aeuleata L. — Mexico, Staat Vera Cruz, auf Savannen und in Regenwäldern, in 1420 m Hóhe ü. M.: Endlich no. 1595. — Mit Früchten im Februar. — Vulgärnamen: „Espino cruz‘‘ oder „Cruzete‘“. 534. Randia eapitata DC. vel affinis. — Mexico, Staat Sinaloa in Wäldern zwischen Fuerte und Choix in etwa 100 m Höhe ï. M.: Endlich no. 718. — Mit Frucht im Dezember. — Vulgärname: , Papachi^. — Die Frucht soll eßbar und von bittersüßem Geschmack sein. Mit dieser Art könnte R. Thurberi Watson (in Proc. Am. Acad. of Arts and Sei., vol. 24, 1889, p. 53) zusammen- fallen. 535. Randia obeordata Wats. — Mexico, Staat Sinaloa, in lichten Wäldern im Küstengebiete bei Topolobampo auf der Hacienda Correrepe: Endlich no. 683. — Mit Früchten im Dezember. — Vulgärname: „Papachillo“. — Das Exemplar stimmt gut mit Watsons Diagnose (in Proceed. Am. Acad. Arts and Sci. XXIV, p. 53) überein; der Originalstandort liegt in demselben Gebiete, nur etwa 320 km weiter nord wárts, ebenfalls im Küstengebiete, nämlich in der Nähe von Guaynas. Y 536. Randia Pringlei A. Gray var. vel spec. aff. — Mexico, Staat Coa- huila, an Felsenhángen am Rincón del Venado im Norden der Zentralbahn- station Marte, in 1250 m Hóhe ü. M.: Endlich no. 858. — Mit Blüten und Früchten im April. — „Wird im Süden der Sierra de la Paila ‚Chapote‘ genannt‘ (Endl.) t 360 Th. Loesener, 537. Randia Tomatillo Loes., nov. spec. — Arbor vel frutex spinosus et squarrosus. Ramuli patentes vel divaricati, recti, crassi, vetustiores cortice lacerato-rimoso et suberoso, i. s. pallide griseo-subfusco obtecti, quadriennes circ. 1 cm crassi, hornotini dense et appresse puberuli, 2—3 mm crassi, laterales plerumque apice spinis oppositis binis paullulum supra- axillaribus erectis vel patentibus, rectis, subulatis, 7—15 mm longis onusti, interdum abbreviati. Folia opposita, stipulis interpetiolaribus e basi lata subulato-acuminatis, dorso sub lente puberulis, circ. 4 mm longis. breviter petiolata vel subsessilia, petiolo usque 2 mm longo, obovato- elliptica vel obovata, vel ovalia, vel interdum subobcordata, vel sub- reniformia, coriacea, glabra, integerrima, basi cuneata vel obtusa, apice obtusa vel rotundata, 1,4—4,3 cm raro usque 6,5 cm longa, 0,9—2 cm, raro usque 3,7 cm lata, costa media utrinque prominula, nervis lateralibus 3—6 obsoletis vel prominulis. Flores in foliorum axillis solitarii, sessiles vel subsessiles. Ovarium inferum stipitiforme circ. 2,5 mm longum, 2-loculare, ovulis pluribus placentis 2 carnosis seriatim immersis. Calycis glabri limbus cupuliformis, abrupte 5-dentatus, dentibus crassis subulatis limbo subaequilongis. circ. 1,25 mm longis. Corolla infundibuliformis, ^ glabra, tubo paene 1 cm longo, 5-loba, lobis praefloratione contortis, | ovatis, acuminatis, cire. 9 mm longis. Antherae angustissimae fauci | corollae insertae. Stylus filiformis, stigmate 2-lobo non vel vix exserto. | Bacca magna subsieca, globosa vel pruniformis, calyce persistente coro- nata, usque 3 em longa, seminibus maiusculis, disciformibus, i. s. nigris. apteris, corneis, 5—6 mm diam. — Mexico, Staat Vera Cruz, bei Puerto de Alvarado und auf der Isla de Sacrificios auf Sanddünen: Seler no. 4498 und 5433. — Mit Blüten und Frichieni im Januar und Februar. — Vulgär- name: „tomatillo““. Die Art scheint zwischen den Sektionen I. Eurandia Hook. fil. und II. Ceriscus Hook. f. den Übergang zu vermitteln, wegen der großen Früchte mehr mit dieser, wegen der trichterfórmigen und außen kahlen = Blüten mehr mit jener übereinstimmend, im Wuchs am meisten sich noch Mm an R. aculeata L., die aber kleinere Blüten und Früchte hat, anschließend. 538. Randia Xalapensis Mart et Gal — Mexico, Staat Vera Cruz, . zusammen mit R. aculeata gesammelt unter denselben Vulgürnamen (siehe dort): Endlich no. 1595a. 539. Randia spec. nova in Pl. Sel. dee bene. — Mexico, Yucatan, im Walde bei Uxmal: Seler no. 55594. — Blühend im Mai. 540. Hamelia Xorulleusis H. B.K. — Mexico, Staat Michoacan, im | Distrikt Ario de Rosales, auf der Hacienda Araparieuaro i in etwa 1500 m Höhe .. & M., auf vulkanischem Boden an Wegrändern häufig: Endlich no. 1336. — Mit Blüten und.Früchten im Juli. — Vulgärname: „Aguacatillo“. d .541. Hoffmannia excelsa (H. B. K. ) K. Sehum. in Flor. Bras. VI, Pars. VL En Rub. Il, p. 327. — (Psychotria excelsa H. B. K. Nov. Gen. et Spec. III, p. 27 — + tab. 282; ; Cofjea lanceolata Schlechtd. et Cham. in Linuaea VL p. 412; | exicana Link, Klotzsch, Otto, Icon. Plant. Rar. Hort. Reg. Bot. duin 2 >. 23; Hoffmannia Mexicana Hemsl. Biol. Centr. Am. H. E u: Puaka et mue ‚Ballen Mexikanische und zentralamerikanische N ovitáten. 361 no. 1269, in Regenwäldern des Monte Pacho bei Jalapa: Endlieh no. 1512 et 1513, im Canton Huatuseo, in schattiger Schlucht bei El Mirador Zacuapam: Seler no. 5146, im Canton Cordoba im feuchten Bergwalde des Cerro de Chocaman: Seler no. 5176. — Blühend im Februar und Mai. 542. Hoffmannia phoenieopoda K. Schum. — Die von K. Schumann unter diesem Namen im Notizblatt des Kgl. Botan. Gartens und Museums, Bd. II, 1899, p. 276 beschriebene und vor dem Kriege wenigstens, wie ein von H. Strauß eingelegtes Exemplar zeigt, noch bis zum Oktober 1912 auch im Neuen Botanischen Garten in Dahlem in Kultur befindliche Pflanze ist offenbar dasselbe wie Campylobotrys argyroneura Linden in La Belg. Hortie. vol. VIII, 1858, p. 166. Das beweist ein altes aus dem Leipziger Botanischen Garten herrührendes Exemplar des Herb. Th. Bernhardi, das die Be- zeichnung ,, Higginsia argyroneura Pl. et Linden, Campylobotr ys Linden Cat. 58 H. Lips. Mexico‘ trägt und mit Schumanns Art übereinstimmt. Ob sie nun aber wirklich zur Gattung Hoffmannia gehört, halte ich für zweifelhaft. wegen der langgestielten einseitswendigen, wickelartigen Infloreszenz, einer 'Eigentümlichkeit, wie sie zwar auch bei andern als Campylobotrys oder Hig- ginsia beschriebenen Arten (z. B. Campyl. discolor, Higginsia refulgens) sich findet, aber der Hauptmasse der Hoffmannia-Arten fremd ist. Die Gattungs- 'zugehórigkeit ist mir daher noch zweifelhaft, zumal die Früchte dieser Art noch unbekannt sind, und es muß daher auch noch unentschieden bleiben, ob die eigentümlicherweise auch schon von Schumann im Manuskript (im Herbar) vorgenommene Überführung von Campylobotrys argyroneura Lind. zu Hoffmannia nomenklatorisch zu Recht bestehen bleiben darf. 543. Guettarda scabra Lam. var. Seleriana Loes. var. nova; foliis maioribus, praecipue latioribus, atque etiam paullo tenuioribus quam in typo, supra mox glabrescentibus, novellis tamen sparsis pilis brevibus asperulis, adultis vix vel ne vix quidem scabris, usque 17 cm longis et 13 em latis. — Yucatan, bei Chichen Itzá im Walde: Seler no. 5574. — Weiß blühend im Juni. . Die für die Art charakteristischen kleinen E der Blatt- oberseite sind an den jugendlichen Blättern in spärlichem Maße aus- gebildet und fallen bald ab. Es scheint hier eine Anpassung an einen verhältnismäßig schattigen und feuchten Standort, im Walde, vorzuliegen, wofür auch die umfangreiche breit ovale oder breit eiförmige Gestalt und etwas dünnere Konsistenz der Blätter zu sprechen scheint. Besonders das Franquevillesche Exemplar von Cuba ähnelt sehr den.Selerschen Pflanzen. 544. Chiococca racemosa Jacq. var. See Loes. var. nova; ramulis biennibus et vetustioribus cortice pallescente subalbicante obtectis. — ^ Yucatan, im Distrikt Tieul, auf der Hacienda Yaxché im Walde: Seler no. 5591. — Mit grünlichen Blüten im Juli. 545. Psychotria Limonensis Krause var. laxinervia Loes., var. nova; nervis lateralibus paullo paucioribus mjnusque densis a typo recedens ` quocum ceterum bene congruens. — Mexico, Staat Chiapas, im Walde . bei den Ruinen von Palenque: Seler no. 5463; Guatemala, Dept. . Alta Verapaz, im Walde bei Cubilquitz, in 350 m Hóhe ü. M.: von Tuerck- 362 - (Th. Loesener. heim no. II, 388 — Donn. Smith no. 7910 (als Ps. trichotoma Mart. et Gal.? verteilt). ` 546. Geophila herbacea (Jaeq.) K. Schum. — Mexico, Staat Chiapas, bei Palenque auf Waldboden nahe dem Mimol-Bach: Seler no. 5505. — Mit Früchten im März. — Vulgärname: ,.Aoja del sapo“. — ‚Die Abkochung der Blätter gilt als ein Heilmittel gegen Schlangenbiß“. 547. Richardsonia trieocea (Torr. et Gray) K. Schum. mss. (Diodia tricocca Torr. et Gray Flor. II, p. 30; Crusea allococca Gray in Proc. Am. Acad. Arts and Sci., vol. 19, 1883, p. 78 pro parte; Crusea tricocca Heller Bot. Expl. S. Texas I, 1895, p. 97). — Texas: Drummond, Lindheimer no. 247 et suppl. no. 849, Reverchon no. 1528. 548. Riehardsonia tetracocea (Hemsl.) K. Schum. mss. (Diodia tetra- cocca Hemsl., Diagn. Pl. Nov. pars altera p. 32 et in Biol. Centr. Am. Bot., vol. II, p. 56 + tab. 40, fig. 10—15, Crusea allococca Gray l. c. p. p. — Mexico, Staat Chihuahua: Pringle no. 1611, im Tal von Mexico: Bourgeau no. 282, bei Tacubaya: Schiede no. 550, im Foederaldistrikt am Fuße . der Sierra von Ajusco: Pringle no. 6431, im Staat Puebla bei Esperanza: Schenck no. 136, ohne genauere Angabe: Ehrenberg no. 229. 549.. R. tetracocca (Hemsl.) K. Schum. var. calvescens Loes., var. nova, foliis margine glabris vel subglabris, non ciliatis a typo recedens. — Mexico: Schaffner no. 281 et 282. 550. Crusea rosea Loes., nov. spec. vel var. nova. — Herba adscendens vel erecta. Ramuli subteretes dense vel densissime albido- et + reverso- hispidi, primarii sublignescentes usque 6 mm erassi, junissimi circ. 0,5 mm erassi, internodiis 2—11 em longis. Folia opposita, brevissime vel breviter petiolata, petiolo 3—15 mm longo, sparse hispido, oblonga usque anguste lanceolata, membranacea, integra, basi longe et sensim cuneatim in petiolum . angustata, apice anguste acuta vel subacuminata, 2—11 cm longa, 0,4—3,1 cm lata, sparse hispida, costa et nervis, his ad folii basin approxi- matis, supra obsoletis, subtus prominulis. Stipulae vaginantes, limbo 1—3 em alto, ciliato, ciliis circ. 6, filiformibus, usque 5 mm longis, ipsis parce sed manifeste albido-hispidis. Flores in capitula terminalia bracteis involucrantibus foliaceis lanceolatis vel angustioribus 1—4 cm longis basi dense parcius ad apieem versus setaceo-hispidis suffulta coaliti, in vivo rosei, ipsi circ. 0,5 mm longe pedicellati, pedicellis basi bracteolas ciliiformes setoso-hispidas 3—5 mm longas gerentibus. Ovarium paullu- lum pellucidum, 2-loculare, loculis 1-ovulatis, inferum, glabrum. Calycis limbus vix 1 mm longus, supra ovarium paullum constrictus, lobis 4 lineari- . subulatis, cire. 3 mm longis, hispidis, 4 accessoriis minimis glandulosis | eis intermixtis. Corolla hypoeraterimorpha glabra, tubo apice paullulum ampliato, 8—9 mm longo, 4-loba, lobis lanceolato-elliptieis, vix 4 mm longis. Stamina 4 fauci corollae inserta, filamentis filiformibus, mani- feste exserta. Stylus-exsertus apice bifidus. — Mexico: Ehrenberg no. 544, Uhde; im Staate Morelos, in der Barranca von San Anton bei Cuernavaca, ` an Wegen und Mauern: Seler no. 4181. — Blühend im Oktober u u S suus E E INC e Ign. Urban: Sertum antillanum. XVII. 363 Am nächsten verwandt mit Cr. rubra Cham. et Schlechtd., die durch meist breitere mehr eifórmige und kürzer gestielte Blütter und besonders durch dünnere und weniger steife Behaarung von Cr. rosea abweicht. Cr. elata Brandeg. unterscheidet sich nach der Beschreibung durch längere, linear-lanzettliche Kelchzipfel, stark behaarten Kelehtubus und violette Blumenkrone; auch die Angabe ‚‚nervis subtus validis“ paßt nicht auf unsere Pflanzen. 551. Diodia polymorpha Cham. et Schlechtd. var. Ẹ. angulata (Benth.) K. Schum. — Mexico, Staat Vera Cruz, im Regenwald des Monte Pacho zwischen Jalapa und Coatepee in 1450 m Höhe ü. M.: Endlich no. 1484. — Blühend im Januar. — Vulgärname: ,, Romerillo'*. 552. Galium Jalapense Schlechtd. vel aff. — Mexico, Staat Vera Cruz in Regenwüldern des Monte Coacalachapa bei Jalapa in 1450 m Höhe ü. M: Endlieh no. 1533. — Mit jungen Früchten im Februar. — Vulgürname: „Ocoxochitl“. — Die Art ist dureh Kumaringerueh ausgezeichnet und er- innert auch sonst im Habitus an unseren Waldmeister. 553. Galium Mexicanum H. B. K. — Mexico, Staat Vera Cruz, in der Umgebung von Jalapa im Regenwalde und an Bachufern in 1420 m Hóhe ü. M.: Endlich no. 1674. — Vulgärname: ,, Pegarropa**. LXVI. Sertum antillanum. XVII. -Auctore Ign. Urban. 350. Pierasma eubensis Radlk. et Urb. (spec. nov.). Rami hornotini pilis brevissimis sursum curvatis dense obsiti, vetustiores glabrescentes Purpurascentes teretes. Folia 2—5 cm longe petiolata, rhachi anguste alata; foliola plerumque 7 opposita v. inferiora plus minus alterna, sub- | ‚aequilatera, terminale cr. 1 em longe petiolulatum, elliptico-rhomboideum, basi in petiolulum sensim angustatum, apice obtusum v. brevissime et obtuse acuminatum, 4—5 cm longum, 2,2—2,8 cm latum, lateralia 1—2 mm longe petiolulata, ovalia, breviter ovalia v. infima suborbieularia, apice obtusissima v. rotundata usque ad 1,5 em longit. decrescentia, omnia nervo medio supra tenuiter prominente, lateralibus utroque latere 9—10 sub angulo cr. 75? abeuntibus rectis, supra parum, subtus bene prominentibus et tenuissime anastomosantibus, margine toto fere usque ad basin crenu- lata, adulta chartacea, subtus pallidiora. Inflorescentiae axillares, mas- eulae corymbosae pauciflorae 1—1,5 cm diametro; pedunculus 1,2—3 cm longus; pedicelli 1,5—3 mm longi. Flores 4-meri flavi. Sepala linearia v: lanceolata 2,2—2,7 mm longa, 0,4—0,9 mm lata. Petala ovato- v. elliptico-oblonga, apice obtusa, 3,3 mm longa, 1,5 mm lata, pinnativenia. Stamina sub dorso disci medio inserta; filamenta 4 mm longa, superne sensim attenuata, patenti-pilosa; antherae rectangulari-ovatae 1,5 mm . longae. Discus crassus carnosus. Ovarii rudimenta 4 minutissima dissita. Inflorescentiae femineae 3-florae; pedunculus er. 1 cm longus; pedicelli 3—4 mm longi. Sepala linearia 1,5 mm longa. Petala ovato-oblonga 364 Ign. Urban. 2.5 mm longa. Filamenta 1 mm longa, superne parce pilosa; antherae suborbieulares 0,7 mm longae cassae. Ovarium 4-partitum, carpidiis suprasemiorbieularibus; ovulum in quoque loculo solitarium parieti interiori medio affixum. Styli 4 in U, long. breve per spatium cohaerentes, ` caeterum liberi, recurvati, margine et intus stigmatosi, 3 mm longi. — Hab. in Cuba prov. Pinar del Rio in Sierra de los Organos ad San Diego de Tapias in sylvis, m. Apr. flor.: Ekman n. 10655. Obs. Binae aliae species antillanae, P. excelsa Planch. (ex Jamaica et Hispaniola) et P. antillana (Eggers) Urb. (ex Antillis minoribus) foliolis duplo et ultra longioribus omnibus subaequalibus integris, inflorescentiis et maseulis et femineis amplis, stylis (in P. excelsa saltem) 2 v. 3 inferne connatis statim dignoscendae sunt. P. crenata (Vell. Engl. (e Brasilia) foliolis 9—15 bene acuminatis inferne ad latus inferius integris, rhachi terete, antheris quadratis (an etiam fl. fem.?) diversum est. — Spe- cimen hujus generis sterile ab ill. Radlkofer methodo anatomica determinatum (Mexico prope Veracruz: Purpus no. 6285 sub nomine Sapindi distributum) ob rhachin foliorum teretem et foliola antice tantum crenata hue spectare non potest. 351. Phyllanthus anisophyllus Urb. (spec. nov.) — P. Berteroanus Urb. Symb. ant. V. (1908), p. 383 (non Müll. Arg. nec specim. Berter.) et VIII, p. 348 (excl. spec. Berter.). — Planta semimetralis. Folia caulina inferiora sterilia 1,5—3 mm longe petiolata, elliptica v. oblonga basi ` obtusa in petiolum producta, antice rotundata v. truncata, 5—6,5 cm longa, 1,5—2,5 cm lata; ramealia disticha florifera sicut notae caeterae ut l c. descripsi. — Hab. in Haiti prope Plaisance in declivibus um- brosis 400 m alt., m. April. fl. et fr.: Buch no. 1062 (typus). — Santo Domingo in peninsula Samaná prope Sanchez ad basin scopuli calcarei usque 300 m alt., m. Nov.-Dec. fl. et fr.: Abbott no. 165. Obs. P. cyclanthera Baill. foliis caulinis et ramealibus similibus : capsulis duplo, seminibus triplo minoribus, P. Berteroanus Müll. Arg. . eui plantam Buchianam olim adnumeravi, foliorum forma et magnitudine 5 emo floralibus obovatis: (an etiam capsulis seminibusque ?) differunt. ~ 952. Euphorbia eassythoides Boiss. Cent. Euphorb. (1860), p. 20 et in DC. Prodr. XV, IL, p. 76. — E. alata Boiss. in DC. Prodr. 1. c. (quoad syn. Plum., non Hook.); Fawe. et Rendle Flor. Jam. IV, p. 344 (item). — — Arthrothammus cassythoides Millsp. in Field Col. Mus. Bot. II (1909), p. 306. — Pyretrum aphyllon Plum. Msc. V, E 91 ex Burm. Plant. Amer. : D n Deep Creek: Northrop no. E — Quba: Wright, in prov. Habana ` — (n . prope Cojimar in litoralibus, flor. Majo: Ekman no. 1103, prope Morio ` in rupibus litoralibus, flor. Majo: idem no. 1147. — Haiti verisim.: ee E Plumier. — Santo Domingo in prov. Santiago prope Mao in WCS Si J sieeis. ER m alt., flor. Febr., Mart.: Abbott no. 1046. e D 1 An ES v as meiner Arbeit: Plumiers en und Schriften, in Fedde 23 Sertum antillanum. XVII. 365 bewog mich der Umstand, daß Plumier, der ein guter Kenner der süd- europäischen Flora war, seine Pflanze ausdrücklich als Pyrethrum be- zeichnet hatte; dieser Name war aber bei den Patres der Botanik nur für verschiedene Kompositen verwendet worden. Auch konnte man die Randkerben der scheinbaren Köpfchen in der Abbildung wohl für eine Andeutung zahlreicher kleiner Blüten halten. Nachdem nun aber Dr. Abbott die Euphorbia cassythoides, mit der der Wuchs vollkommen übereinstimmt, in Hispaniola aufgefunden hat, stehe ich nicht an, die Plumiersche Abbildung zu dieser Pflanze zu ziehen.. Die Zühnchen der Involukren wären dann deren Läppchen und Drüsen samt ihren An- hängseln, die kleinen Kreise in der Mitte die Ovarien. Die Anzahl der Köpfchen an der Spitze der Zweige würde nach Plumierscher Weise sehr stark vermehrt worden sein. E. alata Hook., die bisher nur von Jamaica bekannt ist, kommt wegen ihrer geflügelten Stengel nicht in Betracht. 353. Reynosia domingensis Urb. (spec. nov.) Arbor grandis. Rami teretes v. ad apicem vix compressi glabri, cortice in lamellas parvas longi- trorsum fisso, internodiis 1,5—3 em longis. Stipulae minutae intrapetiolares lanceolato-subulatae, basi vix connatae er. 0,5 mm longae. Folia opposita, 2—3,5 mm longe petiolata, breviter ovata, ovali-orbicularia usque orbi- eularia, basi rotundata v. subtruncata, antice subtruncata v. truncata, interdum late et levissime emarginata, minute mucronulata, 2,5—4 cm longa, 2—3,5 em lata, nervo medio supra per totam longitudinem impresso, lateralibus supra vix v. non, subtus parum conspicuis utroque latere er. 10 sub angulo 75—80° abeuntibus tenuibus, utrinque minute reticulato- venosa, reticulo supra magis evanescente, subtus manifesto et optime areolato prominulo, ad marginem versus paullo recurva, crasse coriacea, E supra nitida. Inflorescentiae ad apicem ramorum et interdum in axillis E foliorum sessiles plus minus glomeratae; pedicelli usque 3 mm longi. | Alabastra ante anthesin 2 mm longa, superne conica acuminata. Calyeis tubus semiglobosus; lobi triangulari-lanceolati acute acuminati, 2—2,3 mm longi, intus superne carinati, inferne plani. Petala rotundata stipitata antice incisa vix 1 mm longa. Filamenta 0,6 mm longa; antherae breviter ovatae 0,5 mm longae. Stylus 0,6 mm longus. Ovarium depresse glo- bosum. — Hab. in Santo Domingo in peninsula Samaná prope Lajana 100 m alt., m. April. flor.: Abbott n. 1298. Obs. Eege inter R. guama Urb. (ex insulis St. Thomas et St. Jan) et R. septentrionalis Urb. (ex insulis Baham. et Florida); prior differt foliis 3—6 mm longe petiolatis, ovatis v. ovalibus 5—8 cm longis, 3—6 em . latis, inflorescentiis umbelliformibus, pedicellis 3—8 mm longis, floribus ` majoribus, sepalis intus inferne carinatis, petalis et antheris duplo majori- . bus, ulterior foliis duplo tenuius petiolatis, obovatis v. anguste obovatis vw. oblongis, basi obtusis, antice manifeste excisis, nervo medio supra | minus v. vix impresso, pedicellis 3—6 mm longis, floribus minoribus, . ealycis lobis non v. vix acuminatis. E Pid. (1788), p. 63 et Flor. IL, p. 689 (quoad syn. Plum.); Poir. in Lam. 354. Sloanea ilicifolia Urb. (spec. nov.) — Valentinia ilicifolia Se. dÉ 366 Ign. Urban. Enc. VIII, p. 293 (it.). — Malpighia aquifolii, amplioribus foliis Plum. Cat. (1703) in Add. ad p. 46 et ed. Burm. fasc. VII (1758), p. 160, tab. 167 fig. 2 (sub M. foliis lanceolatis, dentato-spinosis, alternis Burm., excl. syn. Pluk.); Urb. in Fedde Repert. XV, p. 403 et Beih. V, p. 75. — Chicharron Doming, Chapeau cané Hait. — Arbor 3—4 mm alta (ex Buch) v. grandis ligno durissimo (ex Tuerckh.) Rami teretes v. juniores obtusanguli, pilis simplicibus minutis v. brevibus obsiti, internodiis 1—3 cm longis. Stipulae lineares v. lineari-filiformes integrae v. dentibus linearibus parcis adpressis serrulatae 5—7 mm longae. Folia petiolis 6—14 mm longis subteretibus apice incrassato subarticulatis suffulta, ambitu ovata usque oblonga, basi truncata v. obsolete cordata, apice acuto v. breviter acuminato spinescentia, 5—12 cm longa, 3—5 cm lata, nervo medio et lateralibus utroque latere 5—8 supra impressis v. in sulco prominulis, utrinque prominenti-reticulata, reticulo postremo supra ob- soletiore, margine grosse v. lobulato-dentata, dentibus triangularibus in spinam pungentem 2—5 mm lengam excurrentibus, adulta coriacea, glabra v. subtus ad nervum medium breviter v. in facie minute pilosa. Inflorescentiae pauciflorae; pedicelli usque 7 mm longi, manifestius pilosi. Calycis tubus subplanus; lobi 4 in aestivatione valvati, alibastrum de- pressum formantes, triangulares 2 mm longi et ad basin lati utrinque brevissime pilosi, subcoriacei, demum reflexi et decidui. Petala nulla. Discus pulviniformis subplanus calycis tubum investiens et basin ovarii 8357. Calyptranthes compressa Urb. (spec. nov.) Frutex. Rami ` dichotomi, juniores latiuseule bialati usque 3 mm lati ideoque quasi com- .368 ign. Urban, ressi, pilis brevissimis dibrachiatis adpressis ferrugineis laxe v. laxissim adspersi, vetustiores cortice longitrorsum fisso et delapso teretes, axibus 2. v. 4-foliatis, internodiis 3—6 cm longis. Folia sessilia v. usque 1 mm longe petiolata, breviter ovata, basi truncata v. obsolete cordata, antice breviter v. mediocriter acuminata, acumine lato atque obtuso v. ob- tusissimo, 2,5—4 cm longa, 1,8—2,5 cm lata, nervo medio supra inferne anguste impresso, superne prominulo, lateralibus numerosis utrinque tenuiter prominulis et tenuissime reticulato-anastomosantibus, reticulo pn vetustioribus obsoleto v.evanido, cr. 0,5 mm ante marginem conjunctis, supra glabra non, subtus minute et sparsim prominulo-punctata, glandulis non pellucidis, posterius non conspicuis, et pilis minutis adpressis bruneis adspersa, pergamacea, margine plana v. anguste recurva. Flores fructusque ignoti. — Hab. in Cu ba prov. Oriente prope Baracoa ad Rio Macaguanigua: Ekman no. 4318. Obs. C. cardiophylla Urb., habitu similis, ramis hornotinis subteretibus pube dibrachiata quasi incrustatis, foliis 1—2 mm longe petiolatis, basi solemniter cordatis, antice non acuminatis, subtus tomentosulis discrepat. 358. Eugenia Brownei Urb. (spec. nov.). Frutex altus. Rami hornotini ‚plus minus compressi, pilis minutis patulis puberuli, vetustiores teretes cinerascentes glabri. Folia 2—3 mm longe petiolata, subrhombea, ovata v. elliptica, basi acuta in petiolum angustata, antice sensim angustata v. acuminata, apice ipso obtusissimo, 2,5—4 cm longa, medio v. plerumque sub medio latissima, 1,2—2,5 cm lata, nervo medio supra usque ultra medium impresso, ad apicem versus paullo prominulo, lateralibus utroque latere 7—8 sub angulo 65—759 abeuntibus, utrinque prominulis et anasto- mosantibus 1—1,5 mm ante marginem conjunctis, punctis pellucidis | ereberrimis minutis utrinque vix prominulis postremo nigrescentibus obsita, supra nitida non maculata, subtus pallidiora, margine paullo -~ recurva, utrinque glabra. Flores in axillis foliorum 2—4 umbelliformi- . dispositi, e rhachi subnulla prodeuntes; bracteae triangulares v. triangulari- lanceolatae 0,6—0,8 mm longae; pedicelli 12—16 mm longi er. 0,25 mm crassi. Sepala majora suprasemiorbicularia 1 mm longa, 1,8 mm lata, minora late et depresse triangularia 1,3 mm lata, omnia margine brevissime e pilosa. Petala alba, suborbieularia 3,5 mm diametro, nervis e basi 5—1; membranacea. Filamenta longiora 4,5 mm longa; antherae ovali-orbi- culares. Stylus 4 mm longus, superne geniculatus; stigma minutum. Ovarium semiovale glaberrimum 2-loculare, ovulis in quoque loculo 3—4. — Hab. in Jamaica inter Lacovia et Elham Wharf ad ripam Black rd = River, m. Sept. flor.: Harris no. 9848. Obs. Arcte affinis E. procerae (Sw.) Poir., insulae Jamaica deficienti, d quae 1 ramis manifestius pilosis, foliis supra'maculatis, nervo medio suprà? ` plus minus prominente et brevissime aa, pedicellis brevioribus (an etiam baccis?) diversa est. E : E anD. Salvia pareiflora Urb. (spec. Ge, SC annua v. perennans. a Caules | a basi ramosi non radicantes ascendentes ı usque 20 cm longi glabri — nodii t MM. Folia Poe Sertum antillanum. XVII. SE 369 longe petiolata, triangularia v. minora interdum breviter ovata, basi truncata et plus minus in petiolum protracta, apice obtusa, usque l cm longa et supra basin lata, margine crenata, erenis utroque latere 2—4 de- pressis, nervis utroque latere 3—4 subtus melius conspieuis tenuibus, glabra, glandulis minutis ereberrimis subtus impressis obsita. Inflores- centiae terminales, pedunculo 3,5—5 em longo glabro, ipsae 1,5—3,5 cm longae, verticillastris valde distantibus, 10—3 mm disjunctis; bracteae ovatae v. lanceolatae, 0,8—1,7 mm longae, 1-florae; pedicelli postremo usque 2 mm longi, brevissime patenti-pilosuli, pilis aliislongioribus glanduli- feris interdum intermixtis. Calyx cr. 2,5 mm longus, pilis longiusculis articulatis apice glandulam ovali-globosam gerentibus obsitus et glandulis sessilibus sordide albidis inter costas creberrimis vestitus, 11—12.costatus > tubus perpaullum curvatus cyiindraceus ad basin attenuatus, basi ima obtusiusculus; lobus posticus semilunaris obsolete apiculatus, antici 2 triangulares acuti tubo fere 4-plo breviores. Corolla 5 mm longa glabra ; tubus cylindraceus, superne paullo sensim ampliatus et in statu compresso usque 1,5 mm latus; labium superius tubo duplo brevius ambitu breviter orbiculare vix in 14 superiore bilobum, inferius 3-lobum, lobis inaequilongis, lateralibus ovatis tubo 215-plo brevioribus, intermedio breviore sub- quadrato antice minute denticellato emarginato. Stamina tubo corollino . in 2/, alt. inserta; filamenta fere 1 mm longa; connectivum 2 mm longum, cruribus aequilongis, sed inferiore sensim et paullo dilatato, extrinsecus Supra basin denticulo aucto; antherae paullo exsertae, 0,5 mm longae. Stylus 4,2 mm longus glaber, ramo altero subulato-setaceo, altero 4-plo longiore et pluries crassiore. — Hab. in Santo Domingo in prov. Santiago Prope Mao in fruticetis densis 100—300 m alt., m. Febr., Mart. flor.: Abbott no. 1052. Obs. S. Abbottiı Urb. foliis basi plerumque cordatis pubescentibus, Crenis utrinque 4-5, corolla 3 mm longa, tubo duplo angustiore, forma labiorum recedit; longius distat 5. bidens Urb. pube, foliis breviter petio- latis, apice acutioribus et praesertim forma labii corollae inferioris. 360. Vitex integrifolia Urb. (spec. nov.) Rami hornotini obtuse quadranguli, ad apicem pulverulento-pilosi. Folia 3—6mm longe petiolata, simplicia, ovata, ovalia usque elliptico-oblenga, bati rotundata non in petiolum producta, antice rotundata v. subtruncata et saepius emarginata, 3-6 cm longa, 1,3—3 cm làta, nervo medio supra impresso v. inferne in sulco prominulo, subtus crassiuscule prominente, lateralibus utroque latere 7—8 sub angulo 70—759 abeuntibus, supra prominulis v. in sulco levi prominulis, subtus prominentibus, utrinque angustissime reticulata, reticulo supra bene, subtus minus v. obsoletius prominente, margine integra plana, supra nitida, coriacea, utrinque glabra. Inflorescentiae terminales 1,5—3 em longae pauciflorae plus minus pulverulentae; bracteae triangulari-lanceolatae vix 0,5 mm longae; pedicelli supra prophylla 1—2 mm longi. Calyx subglaber 2 mm longus; tubus campanulatus; lobi semilunares brevissime apiculati. Corolla in alabastris tantum visa Repertorium specierum novarum. XVIII. (31. XII. 1922.) 24 370 Ign, Urban. pulverulento-pilosa. — Hab. in Santo Domingo in peninsula Samaná prope Lajana 100 mm ait., m. April. flor.: Abbott no. 1307. Obs. Affinis V. ilicifoliae A. Rich., sed praeter alias notas foliis in- tegerrimis statim dignoscenda. 361. Cestrum doliehanthum Urb. (spec. nov.) . Glabrum. Rami teretes. Folia petiolis 6—8 mm longis in sicco purpurascentibus supra canaliculatis suffulta, ovata v. ovalia, basi rotundata v. truncata, apice brevissime et obtuse acuminata, 7—9 cm longa, 2,5—4,5 cm lata, nervo medio supra impresso sed in sulco angustissime prominulo, subtus crasse prominente, lateralibus utrinque 7—9 süb angulo 60— 75? abeuntibus utrinque prominulis, supra reticulato-venosa, reticulo manifeste pro- minente, nitida, subtus subevenia, coriacea. Inflorescentiae axillares 1-florae; pedunculi 7—12 mm longi; prophylla nulla (v. decidua ?); pedicelli 5—12 mm longi. Calyx tubulosus 7 mm longus, in statu compresso 3 mm latus, breviter et inaequaliter 2—3-lobus, lobis brevissime apiculatis. Corolla alba (ex Ekman), 7,5—8 cm longa; tubus compressus ad medium vix 2,5 mm latus, subaequicrassus, intus glaber; lobi tubo 41,-plo breviores, 14 mm longi, erecti, marginibus extrinsecus pulverulento-pilosis, explanati lanceolati longe acuminati. Stamina et stylus non visi (vermibus des- structi) Fructus (immaturi) ovati, 15 mm longi, 8 mm diametro. — Hab. in Cuba prov. Oriente in Sierra Maestra ad La Gran Piedra in sylva humili circa lapidem cr. 1100 m alt., m. Nov. flor.: Ekman no. 8813. Obs. Verisimiliter affine C. Taylori Britton et Wilson, quod e de- scriptione foliis 1,3—1,6 em longe petiolatis, ellipticis usque elliptico- lanceolatis, basi acutis v. subrotundatis, 13—15 cm longis, 5—5,5 em latis, calyce er. 1 em longo, corolla viridi-flava recedit. 362. Tabebuia Maxonii Urb. (spec. nov.) Rami teretes glabri tricho- tome ramulosi, ramulo intermedio abbreviato 0,5—1,5 em longo, cica- tricibus foliorum delapsorum densis notato. Folia petiolis 1—3 cm longis, supra inferne latius, superne anguste canaliculatis suffulta, 5-foliolata; i foliola 0—2 mm longe petiolulata, oblonga v. lineari-oblonga, ad basin versus sensim v. subsensim angustata, antice rotundata et plerumque emarginata, terminalia 3,5—5,5 em, infima 1,5—3 cm longa, 8—13 mm lata, nervo medio supra impresso, subtus crasse prominente, lateralibus | supra nullis, subtus utroque latere 8—10 sub angulo cr. 809 abeuntibus, supra nitida minutissime punctata, subtus opaca minute reticulata, rigide coriacea, margine recurva. Flores in apice ramulorum ex axilla bractearum |. prodeuntes; peduneuli 6—10 mm longi, sub apice prophylla bina 1,5—2 mm, ` longa linearia. gerentes. Alabastra obovata. Corolla non visa. — Hab. in Santo Domingo in insula parva San Gabriel in latere sinus samanensis ege an alt. maris, m. es flor.: Abbott no. 1280. Sertum antillanum. XVII. RAS gg cularibus pallide flavidis notati. Folia superiora inflorescentias sufful- cientia 3—5 cm longe petiolata, bipinnata, pinnis oppositis v. interdum alternis, rhachi primaria 7—8 cm longa anguste alata, 5-juga, rhachi secundaria 2—5 cm longa praesertim superne alata; foliola 13—23 arcte sessilia, terminale obovato-cuneatum, caetera ovali-rectangularia, basi obliqua rotundata, antice subtruncata, 6—9 mm longa, 3—4 mm lata, 1 nervo medio supra plus minus impresso, lateralibus supra nullis, subtus E: utroque latere 4—5 tenuibus anastomosantibus et ante marginem con- junctis, supra minute patenti-pilosula, subtus pallidiora, integerrima, «chartacea, Inflorescentiae terminales et ex axillis foliorum superiorum laterales, panniculatae usque 15 cm longae; bracteae non visae; pedicelli 2—4 mm longi. Calyx 1,5 mm longus, inferne cupuliformis, superne den- tatus, dentibus late triangularibus acutis. Corolla 3,5 cm longa, extrinsecus praesertim in alabastris pulverulento-pilosa; tubus supra basin ovato- inflatus, er. 3,5 mm crassus, deinde per spatium breve usque ad 1,5 mm crassitudinis constrictus, caeterum late cylindraceus, in statu compresso usque 12 mm latus, subrectus; lobi inaequales, major semiorbicularis intus villosus tubo er. 5-plo brevior, caeteri multo breviores, semilunati. Filamenta tubo corollino supra ejus !4longit. adnata, quoad libera arcuata glabra 9 mm longa; antherae loculus alter lanceolato-linearis superne angustatus 1,5 mm longus, alter nanus glanduliformis cassus; staminodium 15 mm longum, sub medio villosum, superne glabrum, apice e tubo corollae paullo exsertum clavatum et pilis articulatis apice globoso-incrassatis penicillato-barbatum. Discus ovario paullo crassior. Ovarium ovato- lanceolatum glabrum. Stylus glaber 14 mm longus; stigmata oblongo- - lanceolata. — Hab. in Santo Domingo in peninsula Samaná prope - Laguna in Pil;n de A ü ar 100—500 m alt., m. Dec. flor.: Abbott no. 460. Obs. Altera species hujus insulae, J. Poitaei Urb., imperfecte cognita, foliolis subsessilibus breviter obovatis valde inaequilateris er. 10 mm longis, 6—7 mm latis, inflorescentiis e ligno vetusto prodeuntibus discrepat. 364. Jaearanda variifolia Urb. (spec.nov.). Frutex. Rami hornot. glabri J v. minutissime pilosuli, superne purpurascentes, lenticellis linearibus v. . filiformibus pallide flavidis notati. Folia 0,5—2,5 em longe petiolata, . nume simpliciter pinnata rhachi supra angustissime marginata minutissime . pilosa, 4—8 cm longa; foliola 15—30-juga, omnia aequalia opposita v. ` alterna, ovata v. breviter ovata, basi rotundata v. obsolete cordata, apice - ^ obtusa v, rotundata, 2—5 mm longa, 1,5—3 mm lata; folia nune (apice . excepto) bipinnata, rhachi primaria usque 17 cm longa, pinnis 15—25, ` oppositis v. raro alternis; foliola rhachi secundaria 0,5—1,5 em longa, . 2—6.juga v. ad apicem versus solitaria, terminalia sicut solitaria obovata, Es basi obtusa v. in petiolulum angustata, apice obtusa brevissime api- | culata, 8—12 mm longa, 4—7 mm lata, lateralia suborbieularia 2—3,5 mm . diametro, omnia subaequilatera, nervo medio et 2—4 lateralibus supra impressis, subtus illo crassiuscule, his tenuiter prominentibus subhori- zontalibus, margine revoluta, rigida subcoriacea, supra nitida obscure | ia, subtus. opaca Sege: Se fructusque ignoti. —n£ 95 ` ` is ` 372 | Ign. Urban. in Cuba prov. Oriente prope Holguin in Cerro de fraile: Ekman no. 3249. Obs. Inter omnes species antillanas foliis et foliolis biformibus insignis. 365. Gesneria heteroelada Urb. (spec. nov.) Rami teretes glabri heterocladi, alii internodiis elongatis 2,5—5 cm longis, 2—3 mm crassis gibberoso-tubereulatis, alii internodiis nullis basibus petiolorum per- sistentibus quasi incrustati 4—4,5 mm crassi apice foliosi et hine illine resinam exsudantes. Folia 1—3 mm longe petiolata, .obovato-cuneata, in ?/, alt. latissima, abhinc sensim in petiolum angustata, antice rotundata v. subtruncata, 2,5—3,5 cm longa, 1,5—2 cm lata, nervo medio supra inferne impresso, superne prominulo v. evanescente, lateralibus utroque latere er. 5 initio prominulis, posterius supra non conspicuis, subtus ap- planatis, margine plano antico crenis cr. 5 latis et depressis notata, per- gamacea v. subcoriacea, supra flavo-viridia, subtus pallide brunescentia . et nitida. Inflorescentiae axillares 1—2 cm longe pedunculatae 1-florae; bracteae nullae. Calycis tubus turbinatus; lobi 5 e basi anguste lanceolata lineares apice obtusi 3—4,5 mm longi. Corolla 27 mm longa; tubus cylindraceus, e basi paullum obliqua rectus, in statu compresso ad medium 4 mm latus, superne parum ampliatus, extrinsecus obsolete papílloso- granulatus, intus glaber, ore obliquo; lobi triangulares v. breviter orbi- eulati obtusi 2—2,5 mm longi, tubo cr. 12-plo breviores. Stamina (perfecta non visa) basi imae corollae adhaerentia; filamenta applanata glabra 3,5 cm longa, corollam 9 mm superantia ; antherae non visae; st amincdium 3 mm longum, superne valde angustatum, apice ipso incrassatum. Stylus non observatus. Ovarium vertice breviter et dense pilosum. — Hab. in Santo Domingo in peninsula Samará ad caput Samaná 100 m alt., m. Mart. flor.: Abbott no. 1173. Obs. Affinis- G. verrucosae (Dene.) O. Eise (e Cuba) quae ramis abbreviatis minus dense foliigeris, non incrustatis, foliis brevissime acu- minatis, margine supero denticulatis (v. subintegris), nervis lateralibus numerosioribus manifestis, utrinque praesertim subtus reticulatis, calycis lobis setaceo-acuminatis, corollis brevioribus supra basin magis curvatis et staminibus ut videtur parum exsertis diversa est. 366. Guettarda Abbotii Urb. (spec. nov.) Rami teretes, novelli ad ` apicem pilis plus minus patulis initio ferrugineis, posterius pallescentibus hirsuti, internodiis ad ramulos 2—5 mm longis. Stipulae initio gemmam plane includentes corpus 4-angulum formantes, interpetiolares triangulares 4 mm longae valde deciduae. Folia 6—12 mm longe petiolata, ovali- elliptica, raro ovata v. anguste obovata, basi obtusa v. rotundata, non in petiolum producta, apice acuta v. obtusa, 4—7 cm longa, 2—3 cm lata, nervis omnibus supra impressis, subtus stramineis et bene prominentibus, : lateralibus utroque latere 6—8 sub angulo 40—50? abeuntibus, supra im- presso-, subtus prominenti-reticulata, areolis reticuli transversim sub- rectangularibus, supra parce pubescentia v. glabrescentia, subtus ad nervos mediocriter, ad nervulos breviter et dense pilosa, coriacea, margine angustissime recurva. Inflorescentiae axillares breviter ferrugineo-villosae. Sertum antillanum, XVIL ^ 33 3—6 mm longe pedunculatae 3—5-florae; bracteae supra basin calycis insertae lineari-filiformes 3—3,5 mm longae; pedicelli nulli. Calycis tubus semiglobulosus; limbus breviter tubulosus 2,5 mm longus, obsolete bilobus, lobis 2 valde depresse semilunaribus. Corolla 12 mm longa ; tubus cylindra- ceus, superne parum ampliatus, medio vix 1 mm crassus, breviter antrorsum . hirsutus, intus brevissime pilosulus; lobi 5 obovati, intus glabri, 2,8 mm longi, tubo 4l5-plo breviores. Antherae dorso medio fauci insertae sessiles, e tubo corollini vix prominentes, lineares obtusae 1,5 mm longae. Stylus 8 mm longus breviter et adpresse albido-pilosus, apice breviter bilobus, lobis ovatis. Ovarium 3-loculare. — Hab. in Santo Domingo in terra ` australi sinus Samanensis insulae S. Gabriel opposita prope San Lorenzo ad occidentem versus, m. April. flor.: Abbott n. 1289. Obs. Affinis G. molli P. DC. et praesertim G. Prenlelougii Urb.; prior optime differt foliis ovatis, nervis supra non impressis, pedunculis 3,5—6 cm longis plurifloris, bracteis latis, corollis er. 18 mm longis, posterior stipulis 7—11 mm longis, foliis basi cordatis, corollis cr. 40 mm longis. Koehneola Urb. Symb. ant. II (1901), p. 463. — Descriptio generis materie meliore aucta et emendata: Capitula heterogama radiata 4-flora, floribus decussatis, 2 femineis eum 2 hermaphroditis alternantibus. In- volucri squamae 4 liberae l.seriatae subaequales lanceolatae v. lineari- lanceolatae integrae v. denticulo unico obsitae virides tenuiter herbaceae -margine ciliatae planae luce permeante tenuissime nervosae. Recepta- culum minutum nudum. Flores feminei: Radii corollae ligulatae, in Y, infima tubuloso-filiformes, deinde in limbum inferne semiorbicularem, superne bilobum expansae, lobis triangularibus limbum integrum longi- tudine aequantibus. Stamina nulla. Stylus in !4 superiore bifidus, ramis dorso membranaceo-marginatis intus convexis arcuato-recurvis ad apicem subulatis non appendiculatis. Ovarium obovato-globosum dense et brevissime pilosum, pappo nullo. Flores hermaphroditi: Corollae regulares in 14 inferiore tubuloso-filiformes, deinde in limbum turbinatum abeuntes, lobis 4 ovatis limbo integro aequilongis. Stamina basi limbi inserta; antherae connatae, basi truncatae, loculis juxta insertionem parum et obtusissime productis, apice in ligulam triangularem 5-pio breviorem exeuntes. Styli et ovaria ut in flor. fem. Achaenia 1—2 evo- luta obovata inferné sensim attenuata convexa, superne breviter hispidula, lateribus anguste carinatis, caeterum non costata, apice annuío perbrevi denrieulato coronata. Cotyledones orbieulares, radicula planiuscuia duplo longiores. — Herba cubensis repens ad nodos radicans, pilis paueiartieulatis longiusculis patulis albidis satis dense vestita. Folia opposita triangularia basi truncata e basi 3-nervia margine parce denti- culata. Inflorescentiae terminales monocephalae, sub anthesi breviter, postremo longe peduncuiatae et sub capitulis radicantes. Obs. Piniliosia Ossa (cf. Urb. Symb. ant. V, 1907, p. 250) floribus femineis apetalis, styli ramis apice obtusis, ovario aristis 4 crassis coronato, —. floribus corollinis antheris liberis, stylo apice perbreviter bifido lobis — breviter ovatis v. triangularibus, ovario abortivo, achaeniis 4-cornutis, 374 Ign. Urban. Tetranihus Sw. (cf. Urb. 1. c. p. 253) floribus omnibus aequalibus herma- phroditis fertilibus, involueri squamis biseriatis, corollae lobis 5 inaequali- bus, styli ramis apice capitellato-incrassatis, achaeniis lineari-oblongis ö-striatis omnino diversa sunt. 367. Koehneola repens (Griseb.) Urb. l. c. p. 464 ini synon.). - Microcoecia repens Griseb. Pl. Wright. in Mem. Amer. Acad. n. ser. VIII, 2 (1862), p. 513 (non Hook. f.). — Hab. in Cuba prov. Oriente prope villam Monteverde dictam: Wright no. 312, in Sierra de Nipe prope Piloto arriba in sylva, m. Nov. fl. et fr.: Ekman no. 10 094. Anmerk. I. Leider fand ich in dem Ekmanschen Material keine Früchte mit aufsitzenden Corollen, so daß ich meine Angabe 1. c., daß die ` Früchte den weiblichen Blüten angehören, nicht noch einmal nachprüfen konnte. Anmerk. II. Schon bei der Beschreibung der Gattung machte ich darauf aufmerksam, daB die verlängerten Blütenstandsstiele an der Spitze Würzelchen hervortreiben. Dies ist auch bei allen Fruchtständen der Ekmanschen Pflanzen der Fall. Zur Blütezeit sind die Pedunculi 3—7 mm lang und zeigen keine Spur von Bewurzelung; bei der Fruchtreife ver- längern sie sich bis auf 3,5 cm. Daß die Köpfchen mit der Erde in Berührung kommen, ist zweifellos, da den Früchten erdige Spuren anhafteten; ob sie sich in die Erde einsenken, kann nur an Ort und Stelle ausgemacht werden. 368. Senecio samanensis Urb. (spec. nov.). Frutex. Rami subangulato- striati glabrescentes qui adsunt usque 2,7 mm crassi, internodiis 1—2,5 cm longis. Folia petiolis 4—7 mm longis, 0,5—0,7 mm crassis praedita, ob- longo-lanceolata v. lanceolata, basi saepius subinaequilatera obtusiuscula vix v. perpaullum in petiolum producta, in ?/. longit. latissima, superne sensim v. subsensim angustata, apice acuta, 4—8 cm longa, 1—2,5 cm lata, nervo medio supra anguste impresso, lateralibus utroque latere 6—8 supra parum prominulis et reticulato-conjunctis, subtus subobsoletis | C ACER reticulatis, papyracea v. chartacea, margine subintegra v.. remote ig . denticulata, dentieulis linearibus, supra in sicco brunescentia nitida minute ét densissime punctulata glabra, subtus pube tortuosa tenuissima ad- pressa detergibili araneoso-tomentosula viridi-einerascentia. ^ Inflores- centiae terminales corymbosae 3,5—6 cm diametro plus minus tomento- sulae v. glabrescentes; bracteae primariae euphylloideae sed diminutae usque 8 mm longit. decrescentes, caeterae lineares v. filiformes 5—1 mm longae; pedicelli 2—5 mm longi. Capitula radio deficiente homogama 6 mm longa; involucri squamae praeter bracteolas 3—5 ad basin receptaculi | prodeuntes lineari-filiformes 0,5—1,5 mm longas genuinae 8 biseriatae, . exteriores lineares sensim acuminatae non marginatae, interiores oblongo- | lineares obtusiusculae margine latiuscule membranaceae, omnes 4,5 mm longae. Flores hermaphroditi 9; pappi setae er. 100 integrae 4,5 mm longae; corolla 5 mm longa, inferne. lineari-cylindracea, ab 3/. long. paullo ampliata, lobis lanceolatis acutis tubo er. 4-plo brevioribus. Antherae 1,5 mm un p d ligulam 4-plo breviorem productae. Stylus 6 mm longus, in */, alt. e bifidus, ramis eri. truncatis. Achaenia 3 mm longa glabra. — Hab. De novis et criticis speciebus generum saepe ignotorum Seleriearum. 375 in Santo Domingo in peninsula Samaná prope Lajana cr. 100 mm alt., m. April. flor.: Abbott no. 1301 (typus), in insula parva San Gabriel in latere sinus samanensis australi, m. April. fruct.: Abbott no. 1235. Obs. Habitu affinis S. stenodonti Urb. (ex Haiti) qui foliis sensim et longe acuminatis, supra elevatim reticulato-venosis, capitulis longius pedicellatis heterogamis 10-floris, bracteis involucralibus 3 mm longis abunde diversus est. LXVII. H. Pfeiffer, De novis et criticis speciebus generum saepe ignotorum Scleriearum. Pars I. Nomen Sclerieae hic ampla significatione — ut etiam C. B. Clarke — i e. Cryptangieis Benth. v. Bisboeckelerinis Pax inclusis utatur. Ex dispu- tationibus morphologieis et anatomicis postremis annis factis intellegitur illas magis Sclerieis Pax quam Chrysitrichinis propinquas esse. Intra Sclerieas Cryptangieis auctas evolutionem monogamiae spicarum vidae cognoscere possumus, qua de causa sequitur eas se Cariceis, de quibus Kuekenthal egit, applicare. Non minus reductio aeque distans cognosci potest, fortasse similis aliorum ordinum Monocotyledonearum (sc. Naja- daceae — Zannichellia, Eriocaulaceae — Restionaceae — Centrolepidaceae). Hae significatione modo tribu etiam Chrysithrichinae adiungendae essent, nam errorem Benthami, quid ad has inflorescentia, quae spica nominanda esset, post disputationes principales Goebeli (Ann. jard. bot. Buitenzorg VII, 125) nemo probare audere videtur. Intra Selerieas genera suscepta prorsus impares sunt potestate. Magno generi Scleriae Berg., quo typi maxime impares continentur, multa genera vix et habitu tantum disiuncta ex adverso posita sunt, quae diagrammo, natura fructus partium inflorescentiarum anatomiaeque saepe omnino congruunt, ut ex tractatione generis Lagenocarpi Nees emend. Pfeiff. in Feddes Repert. XVIII, 72 seq. cognoscitur, cui nune parva argumenta adiungo. Quamdiu quaestiones meae de structura morphologica imprimis inflorescentiae, et de anatomia specierum singulorum ordinum nondum finitae sunt, scientiam meam de virtute ordinum partam tacere coactus sum. His communicationibus res iam nune certae modo componentur. Ex tabella ista de Sclerieis positio generum iam deseriptorum et hie nomi- natorum cognosci potest. Systema Seleriearum. : Sclerieae : Flores stricte unisexuales (ut in Caricoideae); spica una tantum 9 inflorescentia. A. Flores unisexuales. Spieulae androgynae vel abortu unisexuales, foemineae ad basin spiculae androgynae solitarii vel in spiculis dis- tinetis 1-floris in parte inferiore inflorescentiae: Eriospora Hochst. 376 H. Pfeiffer. ex Rich., Scleria Bergg.!) emend., et Hypoporum Nees et Acriulus Ridl., hoc generi disiungendae, ut videtur. B. Spiculae unisexuales, foemineae l-florae inter masculas 1-—œ -floras terminales vel in parte superiore (interdum, fide Macrolomia, inferiore) inflorescentiae. I. Quod spicae utriusque generis sese dense tangent, $ et 9 inflores- centiae eadem in spica mixtae esse videntur. - 1. Inflorescentia capitato-glomerata vel subspicata?). a) Spieulae unisexuales, in fasciculo capituliformi varie inter- . mixtae: Diplacrum R. Br. emend. C. B. Clarke (Ptero- scleria Nees incl.). . b) Spieulae in spica androgyna vel unisexuali spiculiformi: Trilepis Nees emend. Pfeiff. (fide pars III) vel Pime mannia Kth. 2. Spieulae minimae in fasciculis parvis corymbosis vel capitatis sessiles, foeminea in quoque fasciculo 1, masculis paucis cincta: Becquerelia Brongn. emend. Pfeiff. (fide pars II), Bisboeckelera O. Ktze. (Hoppia Nees), ? Exochogyne C. B. Clarke. IL Spicae evidenter monogamae aut 4 et 9 spicae in diversis totius inflorescentiae partibus sitae. Inflorescentia paniculata, omnes dissitae vel 2 glomerulatae. l. Setae hypogynae nullae. a) Spieae inferiores foemineae, superiores et terminalis masculae: Maerolomia Schrad. ex Nees (in Mart., Fl. Brasil.). . 6) Spieae superiores foemineae, masculis in paniculis in- ferioribus laxioribus: Lagenocarpus Nees emend. Pfeiff. in Feddes Repert. XVIIL, 72 seq. .. 2. Betae hypogynae copiosae tortae: Everardia Ridl. | Pars "n . Genus Becquerdiix a A. T. Brongniart i in EE (Phanérogamie) du Voyage de ia ‘Coquille par Duperrey, Paris 1829, p. 161, t. XXVII constitutum paulo post iterum in Ann. Sci. nat., Bot., XXVII (1833), p. 420 exquisitum est. In his B. glomerulatam ER quae congruit Calyptrocaryae fragi ferae Kth. Ut ab auctore ita ab Kunth (Enum. II, 361), Nees in Martius (Flor. Brasil. II, I, p. 190), Meisner (Gen. p. 413), Spach (Vég. phan. XIII, 146) et Steudel (Syn. II, 180) de Beequerelia genere Scleriearum actum est. Postquam iam Endlicher (Gen. p. 112) eam generi Scleriae adunxit (sed errore una cum Lagenocarpo), eam postea ibidem etiam apud Boeckeler (Linn. XXXVIII, 538) et C. B. Clarke (in Urban, Symb. Antill. IL, 152, et Kew Bull. Add. ser. VIII, 134) re- pori Sed diversam eam esse a typis Scleriearum bene cognovit Ben- ` d His, Se Sen fortasse Schsensdeneirän Engl. eontinendum est. a Durandia Beklr. forsan deum. Scleriae emer > De novis et criticis speciebus generum saepe ignotorum Scleriearum. 311 tham & Hooker (Gen. TI, 2, p. 1069) et Pax (Natl. Pflanzenfam. II, 2, p. 120), qui eam ordine una cum Lagenocarpo et Diplacro continent, sed eam cum Calyptrocarya congruere non intellexerunt. Baillon (Hist. d. plant. XII, 368) qui omnino aliter distribuit, eas una cum multis aliis 5 Cariceis suis adiungit. Apud Schrader (schedae flor. Brasil.) nomen Lepidoloma inveniri potest, quod synonymum putandum est, sed ab auctori- . * bus posterioribus nunquam commemoratur. E^ Monstrare volo ei propinquissimam esse Calyptrocaryam Nees (in Linnaea IX, 304 et in Mart., Fl. Brasil. IL, I, p. 192, Calyptrocaryum O. Ktze.). Hoe proprium genus Scleriearum ctiam apud Kunth (Enum. II, 363), Meißner (l. c.) Spach (ei Lindley Deg kd 119), Steudel ` (l.c. 181), Boeckeler (l. c. 429) et C. B. Clarke (in Urban, Symb. Antill. TI, 155 et Kew Bull. Add. ser. VIII, 135), genus Cryptangiearum vel Bis- boeekelerinarum apud Bentham-Hooker (l. c.) et Pax (l. c.), in Cariceis apud Baillon (l. c.) invenitur. Synonyma Schraderi nomina Hethe- ranthe et Dophoranthe commemorandae sunt. Etiamsi Calyptrocarya differens a Scleria semper cognitum est, tamen in herbariis crebre species illius reperimus, quae pro Sclerieis ignotis habitae sunt, fortasse propter . colorem fructus. Attamen facile signis in diagnosi mea datis a Scleria . distinguenda est. Speciebus Seleriae sect. Schizolepis species tantum similis est. A Exochogyne C. B. Clarke genere monotypico nondum cognito Becquerelia genus a me auctum differt sex-andrieis inflorescentiis, a Bis- boeckelera signo hoe: stylus ex ore utrieuli breviter exsertusl). Inter Beequereliam et Calyptrocaryam genera meis quaestionibus descrimina generalia monstrari non possunt, habitu membrorum maxime ` extremorum neglecto. Inflorescentia axillaris finitur spicula 2 uniflora, quae praeter florem 9 terminalem duabus vel compluribus bracteolis trimu- eronatis eam circumstantibus componitur; mucro bracteae medius pro lamina minimus est, dum vagina principalem partem bracteolae com- ponens a dextra sinistraque parte laminae eminet. Omnes stant in axi prineipali, igitur bracteae steriles sunt et eis squamis sterilibus similes, . quae 9 florem Seirpodendri Ghaeri Gaertn., specierum Mapaniae ceterasque Chrysithrichinas involvunt. Diserimen eo situm est, quod stipulae Beequereliae (emend. Pfeiff.) tales diminutae 5 spiculae (non florulae) . sunt. In axillis foliorum infra spieulam 9 et sequentium bracteolam stan- ` . tium spiculae 3 coronatim dispositae numero differentes (in typo Eu- — Beequereliae 4—5). Nunquam inflorescentias partiales robustius evolutas vidi, apud quas etiam ima foliorum supra commemoratorum inflores- centiae partiales ordinis superioris ortae erant, quae tum Ẹ spiculis finieban- tur. 3 spieulis bracteola est et hanc sequens quidam numerus squamorum, . quae (certe inferiores) Neesio negante bilineares positae sunt. Squama quaeque g florem modo uno stamine constantem in axilla. sua tenet. : Quibus EE factis in utriusque generis partialibus exemplaribus Pan) Utriculus e gene 3 coneretis compositum nee gluma unica sistens ane Carex. ) eso de; L "348 H. Pfeiffer. et in aliis ordinibus affinibus plana discrimina generica significatarunt simulque intellegatur. Becquereliam nullo modo Scleriae adiungendam esse. Condiciones illius, non in omnibus subordinibus pares, demonstrare, alii tractationi a me scribendae reservare cogor. Rationes, praeter structuram anatomicam contractionem | Calyptrocaryae cum ‘Becquerelia poscentes, praeterea ex nova diagnosi cognosci possunt. ` Beequerelia ) Brongn. ), emend. Pfeiff. Character generis: Spiculae unisexuales, parvae fere minimae, in fasciculis androgynis sessiles, bracteis glumiformibus imbricatis. ` Spi- cula 1 terminali foeminea l-flora, basi a masculis 2—4 (vel paucis) 1—4- floris cincta, glumis 4—5 vel 1—2 bracteis fasciculi similibus mox auctis florem fere involventibus. Setae hypogynae nullae. Flores masculi 1-andri. Stylus basi haud incrassatus, ramis stigmatosis 3 vel 2 filiformibus. Nux ovoideo-conica fere globosa, laevis vel rugosa ). Clavis subgeneris. — A. Eu-Becquereiia: Spiculae in fasciculis co sessiles; 2 oo-florae, giumis 2—3 exterioribus vacuis*) Styli rami semper 3. Nux gobosa erostris, disco brevissimo lato crassiusculo imposita, glumis auctis appressis acuminibus patentibus fere obtecta. — Spicu- larum fasciculi dense cymosi, cymis laxe vel breviter corymboso-. paniculatis, paniculis terminalibus saepiusque etiam secus caulem ad axillas bractearum foliacearum sessilibus. | B. Calyptrocarya: Spiculae in fasciculis paucae; $ pauciflorae, glumis 1—2 exterioribus vacuis styli rami 3 raro 2. Nux compressa fere lensi- formia breve rostrata, intra bracteas fasciculi semi-inclusa stipata, disco hypogyno parum prominulo. — Spicularum fasciculi plures, in capitula parva conferti, capitulis laxe corymboso-paniculatis, paniculis Pleurostachyae similibus?). | Subgen. Pu-Beequereun: Nux hemisphaerica, Vg mm lata. T i . Sectio Mueronatoearpae Pfeiff., nov. boot. UR B. muricata Nees in Mart., Fl. Br. II, I, 192 excl. synon. ; Steud. l.c- — Scleria muricata Beklr. L €. 541; C. B. Clarke Sen Bull. Le 134. — 1) Dicat. Becquerel, Acad. scient. sociv. ay Eius gratia Humboldt, Bonpland et Kunth Brongniartiam, genus Papilionacearum nominabant (in DC., Prodr. TI, 475 genus Geoffrearum), x Lindley (Veg.kd. p. 554) subtribus Lotearearum. Genus Monimiacearum ie Bi Blow (Blur. no. 9, p. 435) synonyma Kibarae Endl. putanda est. S .*) Genus nostro sensu Diplacris et Fintelmanniae potius quam Seleriae S | affine, a qua hae tres essentialiter differunt spicula. 9 terminali nec . infera, aliisque notis. nies ` 11 Id invenimus etiam ad Scleria corymbosa Séch (C: B. Clarke in Hook. f. ; Fl. Brit. Ind. VI, 686 — Sc. androgyna Nees) et Ridleyi €. B. Clarke (Loi | quas. bcc contrahit ‚se corymbiferam (Linn. XXXVIII, 537). Pares | € suspicandae ap: S a icto mM | De novis et criticis speciebus generum saepe ignotorum Scleriearum, 379 Nuce acute et confertim echinata (pallide cinereo-fusca, 2 mm lata) a reliquis optime distinguitur. Accedunt spieulae propter squamas magis acuminatas patulasque squarrosae, pallide rufescentes, spicule masculis squamas suas nonnihil superantibus quinquefloris plerumque quaternis cum spicula foeminea glomerulam referentibus. / Brasilia: E insula S. Catharinae (d’Urville! Chamisso); ad Rio de Janeiro (Gandra ? ?); prov. Paraná: prope Jacarehy in silva primaeva (Dusén 8647 !). Nota: Planta a Dusén collecta differt paullulum modo foliis latiori- bus aliisque signis membrorum vegetativorum. $ 2. Sectio Laeviearpae Pfeiff., nov. sect. 2. B. divaricata Palla in Denkschr. Wien. Akad. Wiss., math.-nat. Kl. LXXIX, 198. — Scleria divaricata Nees in Linn. IX, 303; Kth. 1. c. 359; Bcklr. 1. e. 539; C. B. Clarke 1. c. et Illustr. of Cyp. tab. 133, f. 5. — B. Merkeliana Nees in Mart., l. c. 191, tab. XXVII, syn. Kunthiano exclus., Steud. l. e. (pro parte). — Nux vix 2 mm lata paulo evidentibus granulata, basi perigynio proprio plicato-substriato cincta; spieulae conglomeratae parvae globoso-ovatae circa 3 mm longae.’ Venezuela: Maracaibo praedium prov. Sebastionopolitanae (Merkel!); — in silvis ad Japurá, flumen circa pagum Miranharum prov. fluminis Nigri (Martius 21); — in silvis prope Iguape (ex Palla). — In Guiana: Schomburgk! herb. Lindl. 450! — Cayenne (Jelski). 3. B. cymosa Brongn., Voy. Coq.161, tab. XXVIIet Ann. sci. nat. XXVII, 421; Kth. Le 361; Nees in Mart. 1. c. 191; Steud., Nomencl. ed. 2, I, 193 et Syn. II, 180, nec Griseb. — B. verrulosa Nees 1. c., Steud. l. c. — ` Bcleria cymosa Beklr. in Vidensk. Meddelels. 1869, p. 155 et Linn. XXXVIII, 538; C. B. Clarke in Urb., 1. e. 152 et Kew Bull. Le 134, Illustr. of Cyp. tab. 133, f. 1—4; Lindm. in Bih. K. Sv. Vet.-Ak. Handl. XXVI, Atd. III. no. 9, p. 34. — Differt a B. divaricata: culmo robustiore, foliis 115—215 mm latis, spiculis maioribus (maturis fere 5—6 mm) solitariis ternisve, nuce magna exiguius tuberculata apiculataque, perigynio exteriore magno crasso repando-trilobo externe flavido. — Brasilia: Ad Rio de Janeiro (Gaudichaud!— et viris plurimis); — in silvis ad Almadam (Martius 10!) et ad viam Felisbertiam prov. Bahiensis et in silvis prope Seteropolis (Martius 11!); in montis Corcovado ad Sebastionopolin, silvis umbrosis — (Beyrich!); in silvis umbrosis Caccavadinis (herb. Lindl. 451!); in . silva umbrosa prope Sororocaba (Mosén 2999, fide Lindm.); — Brasilia . sine loco speciali: Pohl! Sellow! — Insulae Antillanae (fide C. B. Ge Clarke): Tobago: (Eggers 5837), Trinidad (Fendler, Hart. 2218, 3200, 5363 ^ d ws D fuberculata Prift, nov. comb. — B. cymosa Griseb., Fl. W. Ind. i (1874) 579, non auct. — Scleria tuberculata Beklr. 1. c. 540; C. B. Clarke ` RK cc. 153 et 134. — Differt a praecedentibus glumis nucigeris brevioribus Ec mm en). obsolete Tocem nuce 115 mm lata albescente obtuse - 380 j ; H. Pfeiffer. tuberculata. — Guiana anglica (Sehomburgk 227!) Trinidad (Broadway 5332! Crueger! et leg. plur., vix ex Domingo.) Subgen. Calyptrocarya: Nux subglobosa, 14—14 mm lata. Hoe subgenus din non in brevi conspectu positum est. Ita fit, ut , distinetio specierum inter sese valde neglectum sit. Imprimis ex signis propriis fructus evidens diserimen fieri potest, quod etiam aliis quaestioni- -= bus morphologieis, anatomieis, phytogeographicis invatur, quamquam magna variabilitas habitus inflorescentiae apparet. Ad novam tantum speciem signis inflorescentiae ad distinctionem uti debemus, quod parva formatione materiae inspectae fructus signa non satis evidenter cognosci possunt. 5. B. glomerulata Brongn. in Duperrey, Voy. Coquille pars II, 1829, 163: charact. emend. — Nux ovata vel globosa lenticulari-compressa, apice truncata interdumque subacuta ; cuticula lüteola interdum subalbida puberula saepe tecta eaque a basi ad medium candida. a) var. euglomerulata Pfeiff. — B. glomerulata Brongn. l. e. — Ca- Iyptrocar ya. fragifera Kth. l. c. 364, syn. Rudge exclus.; Steud., Nomenel. ed. 2, I, 263 et Syn. II, 181, syn. eaedem. excl.; Boklr. 1. c. 430 pro parte; C. B. Clarke in Urb., l. e. 155 et Kew Bull Le 135. Illustr. cf Cyp. tab. 132 f. 1—3; Lindm. in Bih. K. Sv. Vet.-Akad. Handl. XXVI, Afd. III, no. 9, 1900,34; Kükenth. in Beibl. CXXV zu Eagl. Jahrb. LVI, 24 non Neest). — C. glomerulata Urb., Symb. Ant. IT, 169; Standl. in Contrib. on St. Nat. Herb. XVIII, pars 3, 1916, 88. — Scleria lasiocarpa Steud., Syn. IL, 319 vix Hochst. — Folia 4—6 mm lata, 3-nervia. — Rio de Janeiro: Cor- covado in humidis (Castilbo! in herb. Univ. Christianiens.). Matto Grosso: Palmeiras, loco silvae primaevae uliginoso (Regnell A 2613, fide Lindm.). Peru: Rio Acre (Ule 9149). Insula antillana Tobago (Broadway 4153! in herb. Krug et Urban). — Alias plagulas non vidi. Certum autem est, formam typicam longius diffusam (fortasse ad Do- | A mingonem) esse. f. minuta Pfeiff. —? Calyptrocarya intermedia C. B. Clarke, Kew - Bull. Add. ser. VIII, 66 et 135. — Verisimile est hanc speciem non inter B. glomerulatam et bicolorem esse, ut Clarke (l. c. 66) putat, sed hic vir peritissimus ceterum Cyperacearum veram Calyptrocaryam Poeppigianam (Beequereliam bicolorem Pfeiff.) in exemplaribus originalibus Martii non vidit. Sic etiam plantam Spruce 909! per errorem cum C. Poeppigiana parem posuit pro B. Martii (Nees) Pfeiff. Ego modo exempl. Glaziou 10143! vidi, quod Boeckeler recte cum C. fragifera Nees (fide var. f) in aequo posuit. In var. euglomerulata haec planta singularem varietatem habet, nam apice corymbosioribus dense glomi numerosarum minimarum inflorescentiarum sedent. Facies glomorum et fructuum approbant eam . illius Seet esse. Nondum RAN potini, num alia mirum in 1 modum Ki d E. fragifera Nia synonyma modo est Schoeni bag! Rude - = mr SÉ chosporae NT Ge: SS De novis et criticis speciebus generum saepe ignotorum Seleriearum. 381 numerosa documenta Clarkei (Traill 1205, 1209, Ridley, im Thurn, Leprieu), hic annumeravi possint et quam longe haec ex Brasilia diffusa sit. f. rubra Pfeiff. — C. Palmetto Nees in Mart. 1. c. 195 (syn. max. excl.). — C. longifolia Bcklr. l. e. 431 non Kth. — Hypolytrum multinerve Steud. - l. e. 133. — Differt vaginis pedunculisque rubris; nux a basi ad medium glabra, hinc a vertice membrana exteriore squabraque veluta calyptrata. — S. Paulo: Beira Copao, Aquatica, Franca (Loefgren et Edwall 2074!). Guiana gallica (Poiteau). Trinidad (Broadway). B) var. angustifolia Bcklr. (pro C. fragifera, Le 431). — C. angusti- folia Kth. Le 364, syn. Brongn. exclus.; Steud., Nom. 1. c. 263 et Syn. II, 181; Griseb., Fl. 580; C. B. Clarke in Urb., 1. c. 155 et Kew Bull. 1. c. 135. — bes: Guiana, Ind. occid., Brasil. f. typica Pfeiff. — C. angustifolia var. B Nees in Mast. Le 192: — Culmus folia aequante laxus; cymae lateralibus plurimis. — In silvis aeternis ad flumen Amazonum prov. Paraensis (Martius 24!) Guiana gallica (Schomburgk!). Trinidad: Aripo (Othmer!)t). f. minor Pfeiff. — C. angustifolia Lindl. et Nees in Linn. IX, 304 et var. e in Mart. l. c. — Differt culmo foliis multo breviore, eymis laterali- bus una alterave vel sola terminali residuis, foliis angustioribus evidentius carinatis. — Guiana gallica (Richard !). f. seabrinux Pfeiff. — ? C. brevicaulis Nees in Mart. l. c. 196 in nota; Steud., Nom. l. c. 263 et Syn. IL 181. — A reliquis varietates differt nuce tota epidermiter scabra vestita et foliis vix 2 mm latis. — Guiana gallica (Poiteau!). f 6. B. Martii Pfeiff., nov. comb. — C. Martii Nees in Mart. l. c. 195; Steud., Syn. II, 181; Beklr. 1. c. 432; C. B. Clarke in Kew Bull. 1. c. 135. — Nux ovata acutiuscula, turgide lenticularis basi calva candida subplicata; perigynio annulo angusto infero centro baseos elevato. Cymae axillares tot quod folia floralia, terminali inter sese approximatae, incluse pedun- culatae, structurae solitae et densiores, compositae, pedunculis lateralibus brevibus saepe brevissimis. f. typica Pfeiff. — Inflorescentia densissima; folia ad 80 cm longa longe attenuata. — Brasilia: In silvis ad flumen Japurá, e. g. ad cataractas de Auracoara (prov. flum. Nigri): Martius 18! f. laxa Pfeiff. — Inflorescentia e glumis 3 laxioribus constans, folia breviora breviter acuminata. — Brasilia: In vicinibus Barra (prov. | Rio Negro): Spruce 909! E» 7. B. bieolor Pfeiff., noc. comb. — Q. bicolor Nees in Linn. IX, 304. — . C. Poeppigiana Kth. 1. c. 364; Nees in Mart. l. c. 194 tab. XXVIII; Steud., -. Nom. 1. e. 263 et Syn. II, 181; Beklr. l. c. 432; C. B. Clarke 1. c.; Huber - in Bol. Mus. Goeldi V, no. 2, 1909, 319. — Nux subrotundo-ovata, EECH lenticulari, pallide ferrugineum pubescens, apice acutiuscula subrotunda- que, ad basin subtumidula albida glabra annuloque trigono albido. Cymae "ej axillares et terminales. decompositae vel Seege | Se E Alias. plagulas. a Clarkeo ze Eeer geete assequi cunr MM dolore meo non AM | 389. H. Pfeiffer. Variat valde latitudim, longitudine et omnino forma foliorum. Nota- bilissimae hae varietates, cum aliis discriminibus aequo distantes, sunt: f. ramosissima Pfeiff. — Cymae decompositae multiramosae, folia floralia gladiiformia c. 20 mm lata 30—35 cm longa, longe attenuata. — Brasilia: In silvis flum. Japurá (prov. flum. Nigri): Martius 157! f. verticillata Pfeiff. — Cymae compositae pauciramosae, ramis inter- . dum compositis, folia floralia lanceolata vel partim subgladiiformia . 22—29 mm lata 25—38 cm longa plerumque breve acuminata. — Brasilia: Ad Serra de Auraracoara in confinibus Popuan (Martius 198!); prope Flores, Manáos, Estado de Amazonas (Ule 5292). f. humilis Pfeiff. a praecedentibus differt foliis floralibus linealibus brevissime acutatis 34—14 em latis, 10—25 em longis. — Brasilia: In lapidosis irriguis silvarum ad cataraetas Cubatenses (Martius 152!) Nota: Calyp'rocarya Schottmuelleriana Boklr.(Engl. Jahrb. V, 1884, 509) nil nisi planta cultus humani est, quam Schottmuellerus auctori misit, et differt foliis 15—18 cm longis medio 3 mm latis eymisque paucis (3) remotis simplicibus pausi-ramosis (m ad ramum unicum 1—2-ce- phalum reductis). 8. B. bullata C. B. Clarke et Pfeiff., nov. spec. — C. bullata Clarke in sched. Mus. bòtan. Hauniense ex herb. Horti botan. Imperialis Petro- politani. — Culmi e rhizomate subbrevi approximate seriati, cum in- florescentia circa 25 em alti, gracillimi, basi multifoliati, usque ad apicem vaginis obtecti. Folia radicalia multa 25—50 cm alta in medio 1 34—2 cm lata, inferne angustato-subpetiolata basi vaginata, utrinque attenuata ibidemque rigidiora carinata trinervia marginibusque saepe reflexa, sursum plana rigidula stricta scabriuscula sicco ruguloso-bullata. Folia caulina radicalibus similia, sed multo breviora, culmum superantia. Folia . Tami, ubi adest, extrorsum versa; inferius in nostro sterile, superius ca- © pitulum unum sessle alterumque pedicellatum” offerans. Vaginae com- |,;pressae inferiores marginibus dense setuloso-pilosis, superiores marginibus . retrorsus spinuloso-hirtae ore antice lanceolato-pyramidali-productae. SE Inflorescentia deeymata perlaxa 4 em longa, e cymis secundariis 12 densis bracteis foliaceis decrescentibus longe veginantibus suffultis composita. Cymae secund. axillares et terminales etiam in perfectionibus simplices, = ex spicula centrali una sessilis et 2—5 subsessiles i in ambitu constantes. f . Radii recte fere patentes 7—12 mm longi. Bracteae foliiformes 3/—2 em ` longae, bases radiorum amplectuntur. Squamae circiter 12 undique im- x bricatae oblongo-ovatae acutae,' terminales acutatae, uninerviae sub- E earinato- -convexae subeoriaceae alterne puberulae ciliolatae, pallide ` 3 fei rrugineae, superne ad medium linea atrosanguinea notatae; duae (tertia us 2 Ka quarta) ex inferioribus spicam minorem masculam includente: , reliquae xe > vacuae; en florem einst) sihire nudum GE cingentes. qs M De novis et criticis speciebus generum saepe ignotorum Scleriearum. 383 corpusculum subulatum planum utroque margine tumidulo flavescente, ut antheram putes, nisi accuratius examinatum, structuram potius monstret ovarii utriculi modo in longitudinem producti stigmatibus styloque deficientibus. Nux squamis multo brevior ovata lenticulari- compressa, basi truncatula ibidemque pallida, obsolete striata. Discus profunde cupulatus margine vix sinuato. — Structura fere B. bicolori Pfeiff., sed bene distincta. — Brasilia: In silvis montosis prope Una (Riedel!). Species omnino dubia: B. gigantea Hochst. ex Steud., Syn. II, 180 (,,Hohenacker 1350: . Culmo elato acute triquetro foliato glabro; foliis, culmeis superioribus, planis linearibus nervosis longissimis ... äcutis basi vaginatis“). 4 Species à genere removendae: B. discolor Kunth — Scleria discolor Bcklr.1); C. fragifera Nees in Linn. IX, 304 (non Kth.) = Schoenus fragiferus Rudge — Rhynchospora cypzroides Mart.; C. longifolia Kth. = Bisboeck:lera longifolia Standl.; C. monocephala Steud. — Diplaerum monocephalum Pfeiff., nov. comb. Observatio. Similitudo longe distans est structurae inflorescentiae ad tres species Scleriae, quam C. B. Ciarkeus subgeneri Hypoporo sect. D. Corymbosae adiungit. Discrimen constat, an membra ovario finitima flores masculi existimanda siut, spicula ergo androgyna iuxta inferiorem omnino masculam stet. Ralationem propiorem, quae etiam propin- Quitatis gradum quemquam significare posset, ad nonnullas species sub- generis Tessellatae C. B. Clarke, non apud omnes invenio. Tractandum est meis quaestionibus imprimis de S. biflora Roxb. (Clarke in Hook. 1., Flor. Brit. Ind. VI, 687 = S. Sieudeliana Miq.) et flaccida Clarke (l. c. 688), et de S. rugosa. R.. Br. (finita a cl. Domin, Bibl. botan. fase. LX XXV, 488). Notabiles sunt spieulae Becquerelioideae vel D placroideae, quarum utraque superior 9, duae ad tres inferiores $ sunt. Structura autem pe- dunculorum spicularum tam plana est, ut errores desint, aliaeque simi- = litudines non observantur. Quod iterum demonstrat discrimen tribuale ` a non esse inter Cryptangieas et Scelerieas (finitione Benthami), quin etiam 2 intra Scleriam Simples monstrari fo ut ad genera Cryptangiearum. of is D Neesio site est ad species P inter se parum affine n Indicam alteram Prasiliensem charactere folio imprimis » e Indica ` deducto, quae rite ad Cobresiam Royleanam refertur | (fide Kuekenthal i in ‚Engler, Das Pflanzenreich IV, 20, 1909, p. 45). Kunth speciem : asiliensem, quen. a charactere Neesiano sub T'rilepide speciebus attinis. ^S * 384 H. Pfeiffer. agnoscere non potuit, pro genere nomine Finte lmanniae optime de- scripsit, quare genus spurium Neesii, etsi tardius charactere eméndato ad speciem Brasiliensem limitatum, nobis delendum videtur. Perigynium utrieuliforme cum stylo cohaerens a Neesio in charactere emendato descriptum est nucis pericarpium. Trilepis Endl., Gen. (1837) 111 et Ench. (1841) 63, sect. Dilepis exclus.; Reichb., Nom. (1841) 40, sect. eae; — Nees!) in Linn. IX (1834), 305, Edinb. N. Philos. Journ. XVII (1834) 267 et in Mart., Fl. Brasil. IT, I (1842), 197, — non Kth., Steud?) — Fintelmannia®) Kth., Enum. U (1837), 362; Meisn., Gen. (1843) 413 (et 316); Spach, Vég. phan. XIII (1846), 146. — Spiculae in spica androgyna vel unisexuali spiculiformi sessiles). Squamäe undique imbricatae, singulae spicam includentes minorem, reductam ad florem unicum, squamulis duabus involutum. Stamina 2 (rarius 3?). Stylus cum ovario continuus, basi haud incrassatus, ramis stigmatosis 3 filiformibus. Nux minus cognita. — Ramuli inferne dense foliosi, superne remotifolii et fructificantes. Vaginae purpurascentes glabraeque, ore ad latus folio oppositum in ligulam obtusam productae, tardius interne fissae vel rectius in reticulum fibrosum dissolubiles. / Hine Becquereliae, inde Selerieae affinis, ab utraque sat distincta. Enumeratio specierum. l. Tr. Lhoizkiana Nees in Edinb. N. Philos. Journ. XVII, 267 et in Wight, Contrib. Bot. of Ind. p. 119, Endl., Atakt. t. XLIX, non Kth., vix Steud. — Fintelmannia restioides Kth., Enum. II, 363; Lindm. in Bih. K. Sv. Vet.-Akad. Handl. XXVI, Afd. III, no. 9, 1900, p. 35. — F. Lhoizkiana Pfeiff. in schedae herb. mus. plur. — Spiculae masculae squamam !4 superantes, foemineae eam subaequantes. In planta mea caryopsis lenticulari-compressa vel subcylindrica apice conica sed erostris, . alateribus angustioribus margine tereti circumdata, colore pallide ochraceo, margine rufescente, basi semilünata saturate fusca, minus evoluta, stig- . mata interdum exserta, saepius hebetata, inclusa, rarissime in toto minu- tissime tabescens. - — Rio de Janeiro (Widgren); Bahia, in campis apricis graminosis vicinitatis urbis (Re gnell — fide Lindm.). In rupibus prov. Rio de Janeiro (Riedel 933!), in rupibus humidis montis Cor- covado prope Sebastionopolin prov. Rio de Janeiro (Lhotzky! Sellow! Beyrich! Gardner! Pohl! Martius!); in saturis humidis S. da Lapa (Riedel 1138!) ` : f. robusta Pfeiff., nov. comb. — Fintelmannia robusta C. B. Clarke SC in Kew Bull. Add. ser. VIII, 67. — Variat statura, colore culmi, magni- | tudine spieularum panicularumque in spéciminibus Uleanis (no. 887! p Bëbee his posterioribus locis expresso reformando. . 2) Fide O. Ktze., Rev. Gen. II (1891), p. 758. COSE Genus in honorem Ferdinandi Fintelmann, viri ds re besen iti a ‚di i : wi Inferiores coniunxibet ramula RER superiores Keine. F. W. Apt: Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 385 prope Corcovado, verisimiliter etiam in Glaziou 6764!) habitus robustior spiculaeque maiores evadunt (,,Spiculis omnino ut in F. restioidi typica, C. B. Aoc a Let . Tr. eximia Pfeiff., nov. comb. BR RN eximia C. B. Clarke, l. c. bi — Tr. Mee similis et peraffinis sed multo evolutior. Folia usque ad 31, dm longa, basi 5—8 mm lata. Vaginae plus minus rubes- centes, pruinosae. . Paniculae usque ad 4 dm longae, 15—1 dm latae. Spiculae omnino ut in Tr. Lhotzkianae sed paulo longiores (5—10 mm longae), sub anthesi oblongae aut anguste ellipsoideae. — Rio de Janeiro (Glaziou 12256! et typo: 13313!). ! 3. Tr. mierostachya Pfeiff., nov. comb. — F. microstachya C. B. Clarke. l. e. 66. — Spiculae castaneae, ut in Tr. Lhotzkianae, minus locupletes circa 5—10-stachyae; iis Tr. Lhotzkianae similes, sed minores, masculae /'squamam subaequantes vel minores. — Rio de Janeiro (Glaziou 4291! 17347!); Minas Geraes (Schwacke 8732!). Species incognita vel incertae sedis: Fintelmannia setifera Ridl. vel Tr. setifera O. Ktze. e Madagascar — ? Cobresia spec. Species à genere removendae: Tr. abyssinica Beklr. = Eric- spora abyssinica A. Rich.; Tr. Oliveri Beklr. = Eriospora Oliveri C. B. Clarke; Tr. pilosa Beklr. = Eriospora pilosa Benth. in Hook. Ic. plant. XIV. Bremen, 12. 12. 1922 finietur. N A w' ) | LXVIII. F.W. NOE Beitráge zur Kenntnis der mittel- amerikanischen Smilaceen und Sarsaparilldrogen. ll. In den Berichten der Deutschen Pharmazeutischen Gesellschaft XXXI (April 1921), p. 155 wurde in gekürzter Form der erste Abschnitt der Dissertation des Herrn Dr. Apt veröffentlicht, der den wesentlichen Inhalt des pharmakognostischen Teils wiedergab. Im Folgenden gelangt der zweite "Abschnitt, der botanisch-systematische Teil, unverkürzt zum Abdruck. Ernst Gilg. Allgemeiner Teil. A. DeCandolle, der Monograph der Smilaceen, hat in seiner Mono- graphie der Phanerogamen (vol. I, Paris 1878), auf Grund eines überaus . reichlichen Herbarmaterials aus aller Welt mit großem Fleiß etwa 220 Arten beschrieben. In der Vorrede zum systematischen Teil geht er auf die Organe der Smilaceen im allgemeinen ein. Die Smilaceen sind in ihrer Größe außerordentlich schwankend. Neben kleinen Formen niedriger Halbsträucher finden sich sehr große — hoehkletternde lianenartige Arten. Gerade diese sind es hauptsächlich, ` welche vom pharmakognostisehen Standpunkt hóchstes Interesse bean- _spruchen, da. sie, wie gezeigt wurde, als Drogen liefernde Arten in Betracht | Repertorium specierum novarum, XVIII. BL X Th e v. 25. 386 F. W. Apt. kommen. Die Wurzeln und Rhizome sind im botanisch-pharma- kognostischen Teile eingehend geschildert. Die Blàtter der Smilaceen zeigen einen in der Klasse der Mono- cotyledoneen beispiellosen Entwicklungsgrad. Am Stengel sind die Cotyledonen und die ersten Blätter, wie am Grunde jedes Zweiges die ersten Blütter überhaupt, von der Be- schaffenheit kleiner Schüppchen, welche mehr oder weniger lange ver- harren und deren viele Nerven an der Spitze zusammenlaufen. Höher hinauf ist die Basis der Blattstiele zu einer Scheide verbreitert. Die Scheide ıst immer ausdauernd ebenso wie ein Teil des Blattstiels oberhalb von ihr oder der gesamte Blattstiel. Die Ausbildung der Scheide variiert stark. Überhaupt muß gesagt werden, daß man es nicht mit einer Scheide im üblichen Sinne zu tun hat, denn diese müßte als selbständiges Organ den Stamm mehr oder weniger umfassen und könnte offen oder geschlossen - sein. Beides ist bei den Smilaceen nicht der Fall. Es handelt sich bei ihnen lediglich um mehr oder weniger harte Lappen mit allermeist häutigem Rand, die vom Blattstielgrunde aus rechts und links oberseits des Blatt- stiels eine gewisse Strecke mit diesem einseitig verwachsen verlaufen und stets mit je einem freien Zipfel, der nach der Mitte des Blattstiels zu- gekehrt ist, endigen. „Smilax rigida zeigt an Stelle der üblichen Scheide zwei lanzettliche Zünglein, welche von der Blattstielbasis entspringen und mehr nach Nebenblättern aussehen. usw.“ (A. DC.). An der Stelle, wo die dem Blattstiel angewachsenen nebenblatt- .artigen Gebilde in die freien Zipfel übergehen, sind wenig nach der Seite zu rechts und links die Ranken inseriert. Sie sind also niemals etwa als Fortsätze der freien Scheidenzipfel zu denken. Ihre Insertion an den eben beschriebenen Stellen ist absolut konstant. Die Ranken selbst sind, was ihre Dicke und Länge anbelangt, außerordentlich ver: schieden. An den Enden des Hauptzweiges und an denjenigen Blättern, aus deren Achsel die Seitenzweige entspringen, sind die Banken meist . sehr stark und lang, während. sie oft an Ssitenzweigen in allen Stadien der Rückbildung begriffen sind und an blühenden Zweigen sehr häufig. ganz fehlen. Über die Art der Organe, zu denen man die Ranken zu rechnen ` hat, ist sehr viel gestritten worden. Ihr Auftreten an einem in der Ent- wicklung stehenden Blatt, an dem man schon Spreite und Scheide unter- ‚scheiden kann, ist von A. DC..(Organograph. pl. 2, fig. 9, 1847) bei Smilaz rotundifolia bildlich dargestellt. Eine Abbildung, die 1870 von M. Vander- colme (pl. 4, fig. 10) veröffentlicht wurde, zeigt dasselbe an einer Art, . die er als Smilaz excelsa L. bezeichnet. Griffith bringt (Notulae, T. 59 . P 7, 1847, Calcutta) ein jüngeres Stadium einer Art, die er unbenannt läßt, und wo man Scheide und Blattspreite ohne Banken sieht. M. Trécul. sah (1853, Ann. sc. nat. ser. 3, Vol. XX, p. 295, t. XXIV, p. 155, 156) Ranken bei Smilax aspera. var. Mauritanica, welche ein wenig später nach den zwei anderen Organen erschienen. A. DC. sah dasselbe bei einer im Genfer. Garten kultivierten Smilax excelsa. Er kommt zu der Übor- zeugung, daß die Ranken zwei seitliche Abschnitte des Blattes darstellen f s : x 4 A r A * Y à Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 387 Domin bringt in einer Abhandlung über die Ranken der Smilaceen (Leiden 1901), welche in den „Annales du jardin de Buitenzorg II. Serie, Bd. IX, p. 280—294 abgedruckt ist, alle bisher über Smilaxranken ge- äußerte Ansichten. Diese sind etwa folgende: d 2. Metamorphosierte Stipeln (nach Mirbel, Séringe, Treviranus, DeCandolle, Trécul, Cauvet u. a. i Metamorphosierte Blattscheidenlappen (nach H. Schenk, R. von Wettstein). * Metamorphisierte Blättchen eines ursprünglich dreiteiligen Blattes (nach de Mohl, Lindley, Link, Aug. de Saint-Hilaire, de Maout, Duchartre, Celakowsky, A. DC. u. a.). . Zwei freie Blattnerven, Wahe sich vor den andern entwickelten (nach Liais). . Metamorphosierter Teil einer ursprünglich zweiteiligen Ligula (nach G. Colomb). . Metamorphosierter Teil des Blattstiels selbst (nach D. ve in H. Glück). . Neubildungen (Organe sui generis) (nach Goebel). Domin sagt, daß diese Bezeichnung nichts besagt, als das Be- kenntnis, daB Goebel die Natur der Organe unbekannt geblieben ist. . Metamorphosierte Stacheln (nach Velenowsky) € was dasselbe ist, Emergenzen (nach Domin). Er verteidigt seine Ansicht, indem er nachzuweisen sucht, daf die Banken der Smilaceen einem Scheidenteile nicht gleichen können und führt dafür eine Reihe von Gründen an: E 2. 3. 4. . Fehlen des Organs, aus welchem die Ranken EE worden Stellung der Ranken hinter den Scheidenlappen. Vorhandensein von großen freien Scheidenlappen, die mitunter in der Blattachse aneinander stofen. Fehlen jeglicher Analogie von Blattscheiden mit vier Tan im Pflanzenreich. Fehlen von Abnormitäten, die auf Scheidenteile schließen Inder: sind, beim Fehlen der Ranken. Fehlen von Scheidenlappen und Ranken bei ersten Laubblättern (atavistische Form). . Unterdrückung einer der beiden Ranken und das bedeutende Voran- .eilen der Rankenausbildung vor der Entfaltung der Blattspreite bei Schößlingen, welche aus dem unterirdischen Rhizom hervorbrachen und auf weite Strecken bei voller Ausbildung der Ranken die Spreiten nur als winzige Knospen zeigten. (Schenks Bericht aus den süd- amerikanischen Regenwäldern.) Dasselbe kann man übrigens auch am Ende des Hauptsprosses von Smilax utilis Hemsley im hiesigen botanischen Garten sehen. . Vorhandensein zweier gerader Stacheln an Stelle von Ranken bei manchen blühenden Zweigen gewisser Arten (Glück u. Veleno wsky), Stacheln, die weich oder hart sein kónnen. 25* 388 F. W. Apt. Als Gegenargument ist anzuführen, daß die Ranken mit absoluter Konstanz an derselben Stelle inseriert sind, und daß sie Gefäß- bündel enthalten ebenso wie diejenigen Stacheln, welche sich angeblich an Stelle der Banken bilden können, während die sonst am Stengel be- . findlichen Stacheln keine GefüDbündel besitzen. Da nun die Stengel- stacheln (auch die Stachel an der Unterseite der Blätter oder des Blatt- stiels) sicher typische Emergenzen sind, so müßten sich nach Ansicht Domins zwei Arten von Emergenzen an ein und derselben Pflanze finden, nämlich gefäßbündelfreie und solche mit Gefäßen. Es kommt wohl hauptsächlich auf dieDefinition von Emergenzen an. Faßt man sie so, daß man sagt: Emergenzen sind trichomatische Gebilde, die sich also epidermal entwickeln, so muß man wohl Organe mit Gefäßbündeln von den Emergenzen ausschließen. Andererseits muß man ja zugeben, daß an sich jedes meristematische oder überhaupt lebende Gewebe die Fähigkeit hat, jede Art von Zellsystemen auszubilden. Bei sehr weit gefaßtem Begriff des Wortes Emergenz läßt sich Domins An- sicht wohl zur Not verteidigen, wenn auch die Konstanz der Ranken- insertion sehr stark gegen seine Ansicht spricht. Ich möchte mich nicht zu ihr bekennen, vielmehr der zwar auch unbewiesenen älteren Annahme von DeCandolle anschließen. Wenn auch geteilte Blätter bei den Monocotylen nicht gerade allzu häufig sind, so kommen doch z. B. gedreihte Blätter bei Syngonieae (Syngonium) und bei den Araceae (Arisarum und Pinellia tuberifera) sowie bei Dioscoridaceae vor. Auch sind dort die Scheiden denen der Smilaceen nicht unähnlich, obgleich die Teilung des Endes in zwei Zipfel fehlt. Gerade in der Reihe der Spathiflorae finden sich oft Gruppen mit ganz isoliert dastehenden = — Merkmalen, welche dennoch sehr eng verwandt sind. Das kann auch in der Reihe der Lilüflorae bei der Smilaceae der Fall sein. De Candolles . Beweisführung, daß nämlich die Spitzen der Spreiten normal ausgebildeter Laubblätter die Tendenz zeigen, pfriemen- oder schwänzchenförmig und . mehr oder minder gekrümmt zu werden, scheint mir äußerst dürftig; i auch sah ich nie Spreitenendzipfel, welche auch nur die Vermutung einer bt Rankenbildungsneigung | aufkommen lassen. Viel beweiskrüftiger ist das stete Vorhandensein von Gefáfbündeln, selbst in Stacheln, di ie als Ranken- reduktionen an den typischen Stellen auftreten. Ich habe allerdings in dem gesamten EE nicht eine Blatt schließen ließe. ;; Die Frage der E Zugehörigkeit dei Smilax-Ranken ye mit meiner Meinung nach überhaupt erst restlos zu lösen, wenn Um- ph eren derselben aufgefunden worden. sind, ‚Welche den Re ar .. Typ dieser dieser Organe erkennen lassen. EE XE . . Monstrosität oder atavistische Bildung Diss die auf ein geteiltes >n: Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 389 Oft erscheint der DEE Blattstielquerschnitt rund ode seitlich zu- sammengedrückt. Zwischen den Scheidenzipfelenden und der Spreitenbasis findet man besonders deutlich am Trockenmaterial, daß der Blattstiel an einer für die einzelnen Arten vielleicht charakteristischen Stelle etwas ein- gezogen ist. An dieser Stelle trennt sich die Spreite mit einem mehr oder minder großen Teil des Blattstiels von dem unteren, meist ranken- tragenden Teil ab, so daß nach dem Abwerfen der Blätter, Stengel- stumpen mit Ranken stehen bleiben, die ihre Funktion als Halte- organe dann weiter ausüben können. Auch ist der Blattstiel an jener Bruchstelle mehr oder weniger gekrümmt, ohne daß etwa ein Gelenk- gliedansatz vorhanden wäre. Bei einigen Arten befindet sich an der Spitze des Blattstiels ein wirkliches Gelenk (A. De Candolle), und die Spreite _ trennt sich genau an dieser Stelle ab. Diese Tatsache hat A. De Candolle einer Einteilung der Smilaceen zugrunde legen wollen, doch sagt er selbst, ‚daß diese ehe sie mit mehr oder weniger spezifischen Charakteren zusammenfalle. Die geschlossenen Gefäßbündel liegen nicht wie bei fast allen Monocotyledoneen regellos zerstreut; wenigstens sind sie im Blattstiel bei den Smilaceen etwa.parallel zur Oberfläche angeordnet und nur wenige liegen regellos. In den Ranken erscheinen sie bis auf seltene Ausnahmen zu einem Kreis angeordnet und verleihen dadurch den Ranken eine groBe Biegefestigkeit, die der physiologischen Funktion jener Organe entspricht. In den hàufig an der Blattstielunterseite auf- tretenden Stacheln und in den Scheidezipfeln fehlen Gefäßbündel stets. Die Blattspreite zeigt sowohl in den verschiedenen Entwicklungs- stadien an ein und derselben Pflanze wie natürlich erst recht bei den verschiedenen Arten außerordentlich wechselreiche Gestalt. Der Grundtyp, _ der fast stets an jugendlichen Blättern zu sehen ist, ist spitz-elliptisch. ` Bei weiterer Differenzierung bildet sich der Blattgrund dann sehr häufig mehr oder weniger herzfórmig aus oder die Basalteile sind zu grofen Lappen ausgewachsen. Die Mitte der Blattspreite ist nicht selten etwas ` verschmälert. Der obere Spreitenabschnitt zeigt entweder eine allgemeine J Rundung mit aufgesetzter Spitze oder ist zu beiden Seiten der eigent- lichen Spitze etwas eingezogen, so daß die Spitze selbst nur wenig über die allgemeine Rundung hervorragt. In anderen Fällen wieder ist die Spreite langsam zu einer mehr oder minder scharfen Spitze ausgezogen, . welche (nach A. De Candolle) zu gewissen Zeiten eine Flüssigkeit aus- scheiden soll (Träufelspitze). Bei anderen Arten ist der Gesamtumriß ` der udine uus E mit mehr oder EE nach innen gebogenen SCH tie wie Kei Form ist SE die Konsistenz der Blàtter recht Se verschieden. Es finden sich papierdünne und lederdicke Spreiten, welche wiederum behaart oder kahl sein können. ` Ferner sind die Spreiten entweder ganz unbewehrt oder sie sind I ı Rande ‚oder an der Unterseite der Nerven oder am Rande und an 390 i F. W. Apt. Im Parenchym der Blätter sieht man nach A. De Candolle an den Verzweigungsstellen der Venen dritter und vierter Ordnung manchmal schon mit unbewaffnetem Auge, sicher aber mit der Lupe bei einigen Arten abgerundete Hóhlungen, die meist Luft enthalten sollen; oft bemerkt man in diesen Hóhlungen blasse, làngliche Flecken, die . ,bineolae* Kunth’s. Nach meinen Beobachtungen sind tatsächlich im Blattparenchym bei durchfallendem Licht mit der Lupe längliche helle Flecken in mehr oder minder großer Zahl zu beobachten. Bei ledrig dicken Blättern be- merkt man — wie auch A. De Candolle schon erwähnt — die obengenannten hellen Hohlräume erst, nachdem man das Blatt parallel zur Spreiten- fläche aufgespalten hat, im durchfallenden Licht. Ich untersuchte die Blätter verschiedener Smilax-Arten. Am besten konnte ich die ,,Lineolae" ` an jungen Blättern von Smilax rotundifolia L. sehen. Nach dem Kochen. des Blattes mit Chloralhydratlösung bis zur möglichst großen Aufhellung sieht man mit Hilfe des Mikroskops, daß es sich bei den von A. De Candolle erwähnten Höhlungen um sehr große Raphidenschläuche handelt, die auch im Gesichtsfeld des Mikroskops hell erscheinen. Sie enthalten sehr große Raphiden, die als dunkle Bündel zu sehen sind. Die „Lineolae‘‘ Kunth’s sind also nichts weiter als Raphidenbündel in Raphidenschläuchen. Ich konnte zunächst gar nicht annehmen, daß A. De Candolle die so sehr naheliegende Tatsache nicht aufgefunden hat, und glaubte zunächst, daB er andere Flecken im Blattparenchym meinte. Es kommen nämlich auf vielen Blättern feine braune Punkte vor, die aber auch stellen- weise eine ziemlich beträchtliche Größe haben können. Querschnitte . dureh das Blatt zeigen unter dem Mikroskop einige wenige oder eine ` größere Anzahl von Zellen, welche eine gelbe bis dunkelbraune Farbe haben und deren Wände verdickt sind. Manchmal umschließt ein? Gruppe solcher braunen Zeilen einen schwarzbraunen Klumpen. SE Die Spreite wird entweder von drei etwa gleich starken Nerven durchlaufen, bei besonders großen Blättern dieser Arten ist manchmal noch ein Nervenpaar ausgebildet, welches dicht am Blattrand ver- läuft und den drei Hauptnerven an Stärke ganz bedeutend nachsteht, ja oft kaum wahrnehmbar ist oder, wie bei der Mehrzahl der Arten herrscht, Mehrnervigkeit. Die Zahl der Nerven hängt dabei vollständig von der Größe des Blattes ab. Während die Hauptnerven einigermaßen parallel verlaufen, abgesehen von denjenigen, welche in etwa vorhandene Basal- -lappen ausbiegen und diese durchziehen, sind die Nerven zweiter und . folgender Ordnung lose netzartig-bogig miteinander verbunden. Die . Hauptnerven trennen sich gewöhnlich an der Basis voneinander; manchmal ; verlassen sie aber den Mittelnerven etwas oberhalb der Basis. Die Blattepidermis. besteht aus ungefähr iscdiametrischen ge- dd Zellen, deren Tenpin lückenlos uice iere also ten sind ^ Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen, 391 Der Blattquerschnitt zeigt, daß eine typische Pallisadenschicht vollkommen fehlt, und sich Raphidenschläuche finden, welche etwa 7—8mal so lang sind wie die Zellen des übrigen parenchymatischen Ge-. webes. Wenn man will, kann man das Blatt als isolateral bezeichnen. Immerhin ist auch auf dem Querschnitt die Oberseite durch das stárker gehàufte Chlorophyll leicht von der Unterseite zu unterscheiden. Zuletzt, sei noch: bemerkt, daß die Blattgröße bei den verschiedenen Arten ungeheuer variiert. Auch die Stärke der Stengel variiert natürlich je nach der Größe der Arten außerordentlich stark. Wenn Flückiger jedoch sagt, daß die Smila- ceen mit armdicken knotigen, hin- und hergebogenen Stämmen vermittels blattwinkelständiger Ranken klimmen, so -muß man betreffs der . Dickenangabe sagen, daß sie enorm übertrieben ist, und daß der Autor kaum auf Grund eigener Anschauung berichtet haben kann, ferner, daß die Angabe ‚‚blattwinkelständige Banken?" falsch ist. Die Stämme, welche meist zu vielem aus einem kurzen gestauchten Rhizom hervorbrechen, erreichen bei den sehr hochkletternden Arten etwa Daumendicke, sind auDerordentlich zug- und biegefest und in frischem Zustande wohl stets grün. ihr Querschnitt ist entweder rund, fast rund, undeutlich vier- oder vielkantig oder ganz scharf vierkantig. Bei manchen Arten mit scharf vierkantigem Stengel sind die Kanten mit harthäutigen Flügeln ver- sehen. Die Stämme der weitaus meisten Smilaceen sind mit Stacheln besetzt, welche an den Blattinsertionen oft gehäuft auftreten. Bei kantigen Stengeln befinden sich die Stacheln stets an den Kanten und sind, wo die Kanten Flügel tragen, ven der Dicke der Flügel. An den blühenden Zweigen fehlen die Stacheln sehr häufig. Diese selbst sind meist scharf und spitz, zeigen nicht selten eine Braun- oder Schwarzfärbung besonders der Spitze und stehen entweder horizontal vom Stamme ab oder sind stärker oder schwächer mit der Spitze nach unten gekrümmt. Der Stamm- querschnitt zeigt die geschlossenen Gefäßbündel regellos zerstreut. Das Aussehen und der Bau der Wurzeln ist im pharma- kognostischen Teil ausführlich behandelt. Die blühenden Sprosse entspringen stets aus da Achsel normaler Laubblätter mit meist starken Ranken. Überhaupt fällt es auf, daß die- jenigen Blätter, aus deren Achsel Seitenzweige hervorbrechen, mit be- sonders kräftig ausgebildeten Ranken versehen sind. Das erscheint nicht wunderbar, da ja gerade diesen Banken durch das Gewicht des Seiten- zweiges eine besonders große Haltefestigkeit zugemutet wird. Die Blütenstände selbst sitzen wiederum in den Achseln normaler Laubblätter oder in denen von Brakteen oder solehen Blattorganen, welche Zwischenstufen von Normalblättern und Brakteen darstellen. Die - Reduktion der Laubblätter zu Brakteen läßt sich an den blühenden Zweigen ausgezeichnet beobachten. Die Blattspreite wird immer kleiner und kleiner, bis sie vollkommen verschwindet, während der bescheidete . Blattstiel nur wenig reduziert wird, ja manchmal noch kleine häkchen- förmige Ranken zeigt und zur Braktee wird. Die eigentliche Spreite ist 399 "KW Apt. meist nur als kleines, vertrocknetes Spitzchen zwischen den Scheiden. läppchen wahrnehmbar. Bei den weitaus meisten blühenden Exemplaren konnte ich feststellen, daß die Blütenstände nicht entweder nur in den Achseln von Normalblàttern oder nur in denen von Brakteen sitzen, sondern daß Blätter mit mehr oder weniger vollkommen ausgebildeter Spreite regllos mit Brakteen abwechseln. Allerdings herrschen oft im unteren Teile des blühenden Sprosses Brakteen vor, während im oberen Laubblätter häufiger sind; aber es ist meiner Überzeugung nach ganz unmöglich, auf das mehr oder weniger häufige Vorkommen dieser oder jener Organe hin eine Einteilung der Smilaceen vorzunehmen. A. De Can- dolle hat nun die Sektion III Ewsmilax in einige Gruppen eingeteilt, welche sich hauptsächlich auf die Beblätterung und die Länge der blühenden Zweige stützen. Da ich auch unzählige Male beobachten konnte, daß die Länge der blühenden Zweige in sehr weiten Grenzen schwankt, so kann es nicht Wunder nehmen, daß es mir ganz unmöglich war, auf Grund der von A. De Candolle gegebenen Einteilung unbestimmte Exemplare zu be- stimmen. A. De Candolles Tabelle macht häufig den Eindruck einer Ver- zweiflungstat. Es blieb mir nichts anderes übrig, als in jedem zweifel- haften Falle das gesamte Herbarmaterial mit der zu bestimmenden Pflanze zu vergleichen. Bevor ich aber zu dem speziellen Teile übergehe, will ich noch einiges über den allgemeinen Bau der Blüten bei der Sektion Eusmilax — denn nur diese kommt für die vorliegende Arbeit in Frage — berichten. Die Blüten sind in doldigen Trugdolden angeordnet, die fast ` stets von einem längeren oder kürzeren Stiel getragen werden; in seltenen Fällen sind die Infloreszenzen sitzend. Es muß betont werden, daß die Länge des Blütenstandstieles zum eigentlichen Blütenstiel bei den ver- d schiedenen Arten konstante Verhältniszahlen ergibt. Jeder Zweifel ist . ausgeschlossen, wenn man Gruppen bildet: . 1. Blütenstandstiele länger als Blütenstiele. i E Blütenstandstiele kürzer als Blütenstiele. Die Blütenstiele entspringen meist. in groüer Zahl am Ende des : Blütenstandstieles und sitzen in je einer etwa dreieckigen kleinen fleischigen Schuppe. Die Smilaceen sind diózisch. Die Petalen der | männlichen sowohl wie die der weiblichen Blüten sind allermeist ziemlich klein (1 mm bis 1 cm). Die Farbe der Blüten ist ausnahmslos weißlich T grün, und ihre Zahl in einem Blütenstand schwankt am häufigsten um | die Zahl 20 herum. Im botanischen Garten habe ich nur eine einzige Art in voller Blüte gesehen, Dieses Exemplar duftete ganz wundervoll, > L. dst sehr. wohlriechend. an Vanille erinnernd. Man geht wohl nicht fehl, wenn man annimmt, s s , dab auch noch andere Arten wohlduftend sind. Die rg "is | männlichen. Blüte besteht aus z zwei Aen Kreisen. 2 e x : | | de | tersehieden, manchmal ` ` Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 393 Blüte die Tepalen etwa von der Mitte an nach außen umgebogen oder wenig gerollt. Bei denjenigen Arten mit besonders kleinen Blüten stehen die Tepalen ziemlich flach horizontal ab. Es folgen nach innen zu die 6 Staub- gefäße, die wiederum in 2 Kreisen angeordnet sind. Die Staubblätter bestehen aus Filament und Antheren. Das Filament, welches stets platt, manchmal gekrümmt ist, ähnelt einem Blattstiel aber ohne Aus- dehnung in die Breite. Bei Smilax utilis Hemsley ist allerdings auch das Filament verbreitert, Die Antheren entsprechen den Blattspreiten; sie öffnen sich bei der Reife mit Längsrissen und entlassen kugelrunden Pollen. Bei mikroskopischer Betrachtung der Antheren erscheinen die Zellwände ziekzackförmig verdickt. Nach dem zentralen Gefäßbündel zu fallen ganz besonders viel Raphidenschläuche auf. Das Längenverhältnis von Anthere und Filament zueinander fand ich als Charakteristikum für die verschiedenen Arten konstant. Man kann einteilen in: l. Arten, bei denen das Filament länger ist als die Anthere, wie es meist ` der Fall ist und 2. Arten, bei denen sich das Längenverhältnis umgekehrt Sne Das Relikt eines Fruchtknotens ist bei den männlichen Blüten nicht vorhanden. Die weiblichen Blüten haben zwei dreigliedrige Kreise von Tepalen, denen in ein bis zwei Kreisen angeordnete sterile Stamina folgen. Die Zahl der Stamina scheint mir bei den verschiedenen Arten konstant zu sein, jedoch kann ich es nicht mit absoluter Bastimmtheit behaupten. Drei Stamina sind zum mindestens jedoch immer vorhanden, und diese Zahl ist auch für die weitaus meisten Arten konstant. Die Stamina selbst sind kleine grünliche, schmal gleichschenklig-dreieckige Zipfelchen oder sehr dünne Fädchen. Da den sterilen Staminibus keine APER physiologische Bedeutung mehr zukommt, so kann man den Rückgang ihrer Anzahl als eine Progression der Blüte bezeichnen. Man wird also wohl vom phylogenetischen Standpunkt die Arten mit drei sterilen Staminis denjenigen mit bis zu 6 anschließen müssen. Der Frucht- knoten wird aus drei Karpellen gebildet und enthält je 1 bis 2 hängende geradlàufige oder halbumgewendete Samenanlagen, von denen jedoch . mur eine in jedem Fach zur Entwicklung gelangt. Die drei Narben sind : i einseitig und an der Spitze ringsum mit Papillen besetzt, mehr oder weniger . lang und im oberen Teile nach außen umgebogen. Die Frucht ist eine rote, schwarzbraune oder blauschwarze Beere mit 1 bis 3 Samen. Die Samen sind sehr hart, im Querschnitt etwa von der Form eines rechtwinkligen Dreiecks mit konvex gebogener Hypothenuse. Die Samenschale ist feingrubig vertieft und mattglànzend. In dem sehr großen harten Endosperm liegt ein sehr kleiner Embryo. ; Sehr merkwürdig ist das Auftreten verschiedener Kristallformen : von. Caleiumoxalat in den verschiedenen Teilen eines Individuums : Yon Nee kisdenen Smilax -Arten. 394 F. W. Apt. In der Wurzel, deren äußerer und anatomischer Bau im botanisch- pharmakognostischen Teil genau erläutert ist, fand ich stets nur Oxalatraphiden. Der Stamm und der Blattstiel dagegen enthalten hauptsächlich Oxalatoctaeder und Oxalatkristalle von der Form vierseitiger Säulen mit beiderseits aufgesetzten vierseitigen ‚Pyramiden; Cape finden sich in weit geringerer Zahl Raphiden. In der Blattspreite herrschen wieder die Raphiden bedeutend vor und in den Staminibus sind sie die ausschließliche Kristallform. Womit die verschiedene Ausbildung der Kristalle in den verschiedenen Pflanzenteilen zusammenhängt, darüber läßt sich vorläufig noch nichts Bestimmtes aussagen. Rein auf spekulativer Grundlage beruhende Ver- mutungen sollen hier keinen Platz finden. Meiner "Überzeugung nach kann die Einteilung der Sektion Eusmilax so vorgenommen werden, daß man sich stützt: . auf das Längenverhältnis vom Blütenstandstiel zum Blütenstiel, . auf das Längenverhältnis von Anthere zum Filament, auf das Vorhandensein von 3 resp. 6 sterilen Staminis, . auf die Größe der Gesamtblüte, auf die Form und Konsistenz der ausgewachsenen Blätter, . auf die vorhandene oder fehlende Behaarung, . auf die Bestachelung, . auf die Farbe der reifen Beeren, . auf die Anatomie der Wurzeln. Die Anatomie der Wurzel scheint besonders geeignet zu einer systematischen Gruppierung innerhalb der Sektion zu sein, da sich grund- . verschiedene Typen nachweisen lassen. Allein vier verschiedene sind in dieser Arbeit beschrieben. Trotz des Vorhandenseins massenhafter Unterschiede bietet doch die Einteilung der Sektion und die Einreihung der Arten in eine Be- stimmungstabelle außerordentliche Schwierigkeiten in der Praxis. Selbst eine wissenschaftliche Gruppierung nur der mittel- amerikanischen Arten ist durch die Unvollkommenheit des Herbarmaterials vollständig unmöglich. Auch A. De Candolle, dem — ich möchte sagen — das Weltmaterial von Smilax zur Verfügung stand, konnte keine be- friedigende Einteilung schaffen. Die schwierig zugänglichen Standorte der hie liefernden Smilaceen, ja der mittelamerikanischen Smilaceen überhaupt, ferner ihr Lianencharakter und hauptsächlich die Tatsache, daß diese Pflanzen iózisch sind, brachten es mit sich, daß sich in den Herbarien entweder blütenlose Stücke finden, oder n nur männliche oder nur weibliche Exemplare vorhanden sind. Infolge der Unmöglichkeit, die Arten bestimmen zu können, sammelte sich im Laufe der Jahre eine große Zahl von Synonymen an, welche ote. eine PORTENE EKonfusion verursacht haben. EES RE | A Beitráge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen, 395 So dringend notwendig auch eine Neubearbeitung der gesamten Smilaceen aus diesem Grunde erscheint, ist eine derartige Arbeit meiner Meinung nach bei dem heutigen Stande der Sammlungen und noch dazu der augenblicklichen politischen Verhältnisse, die einen Verkehr mit aus- ländischen Instituten fast unmöglich machen, keinesfalls ratsam. Syste- matische Teilarbeiten, wie z. B. die von O. E. Schulz, welcher nur die Smilaceen der Antillen behandelt, oder die vorliegende Arbeit, welche lediglich die Arten von Mittelamerika zu berücksichtigen hat, können, was ihre Bestimmungstabellen anlangt, schon aus der Beschränkung der betrachteten Arten heraus niemals wissenschaftlich systematischen Wert haben, dagegen muß man wenigstens von ihnen verlangen können, daß die besprochenen Arten nach der gegebenen Be- stimmungstabelle auch wirklich bestimmbar sind. O. E. Schulz hat zu diesem Zwecke seinen Artbeschreibungen zwei Bestimmungstabellen voran- gestellt. Die eine basiert auf den Fortpflanzungsorganen und die andere auf den Blättern. Da bei den mir zur Verfügung stehenden Arten nicht überall blühende Exemplare vorliegen, so mußte ich auf eine Grund- einteilung nach den Blütenverhältnissen von vornherein verzichten, ob- wohl die Fortpflanzungsorgane ganz zweifellos konstanter zu sein pflegen als alle anderen und sich daher am meisten für die Grundlagen einer Be- stimmungstabelle eignen. In meinem Schlüssel habe ich alle Merkmale, welche zur. Unter- scheidung von Arten überhaupt in Betracht kommen, nicht in bestimmter Reihenfolge der mehr oder minder grofen Wichtigkeit und allgemeinen Konstanz derselben in Anwendung bringen kónnen, sondern habe sie so ausnützen müssen, wie es mir bei dem lückenhaften Zustande des Materials geboten war und dabei am geeignetsten erschien. Von den 330 Arten (inkl. Synonymen), welche im Index Kewensis bis zum Jahre 1913 aufgeführt sind, gibt W. B. Hemsley in seiner Biologia Central-Americana 31 Arten als solche an, welche in Mittel- amerika beheimatet sind, die Variationen derselben ausgenommen. Bei der Durchsicht des gesamten Herbarmaterials und der mir vom Herbar in München und Wien zur Verfügung gestellten Bogen, konnte ich die meisten bei Hemsley angegebenen Arten zusammenstellen. Die, welche fehlen, sind unwichtig für die Ermittlung der Sarsaparillwurzelstamm- pflanzen. Smilax rotundifolia L. und die mit dieser Art offenbar äußerst eng verwandte Smilax hispida habe ich nicht mit in die Betrachtung hinein- bezogen, da die Heimat dieser beiden Arten in den Vereinigten Staaten liegt und ihr Vorkommen in Mexiko schon von W. B. Hem sley stark angezweifelt wird. Wie im pharmakognostischen Teil bewiesen ist, kann auch die Wurzel von Smilax rotundifolia L., die ich dem hiesigen Botanischen Garten entnehmen konnte, schon aus rein anatomischen Gründen als Sarsaparillstammpflanze gar nicht in Frage kommen; sie ist sonst anatomisch recht interessant. Smilax papyracea Duham. dagegen, welche im Norden von Südamerika (Gujana) reichlich vertreten ist, Sangat jedoch auch in | Guat emala vor (Volcan de Fuego) und reicht 396 F. W. Apt. ` anderseits bis nach Brasilien. Ich habe sie mit in die Betrachtung ge- zogen, erstens wegen ihrer Verbreitung, und zweitens, weil sie in der Literatur stets als eine Stammpflanze südamerikanischer Droge auf- geführt wird, drittens endlich, weil sie auf Jamaica kultiviert wird. Außer den bei Hemsley angeführten Arten fand ich im Herbar einige neue vor, welche aus ? Mittelamerika stammen und die ich be- schrieben habe. Bei näherer Betrachtung der in Erwägung zu ziehenden Pflanzen ließen sich dureh den Habitus Gruppen zusammenstellen. Auf die für meine Arbeit wichtigste derselben führte mich das Aussehen der Smilax medica Schlechtendal, von der dieser Autor (in Linnaea VI, p. 48 sagt: a... est vera. Sarsaparilla Papantlensium et Misantlensium etc. Es ist ES Pflanze ein Typus von sehr großen Smilaceen mit oft mehr als hand- großen Blättern, die entweder am Blattstiel oder an den Hauptnerven ` blattunterseits Stacheln tragen, deren Blattrand stets glatt ist und deren Stämme in den weitaus meisten Fällen mehr oder weniger kantig sind. Alle Arten dieses Typs sind unbehaart. Es lag nun nahe, daß mehrere Pflanzen dieser Gruppe Droge liefern und der anatomische Bau der Wurzel — soweit ich ihn aus Originalen ermitteln konnte — rechtfertigt diese Annahme. Damit soll aber nicht gesagt sein, daß die Wurzeln anderer Smilaceen nicht auch arzneilich verwendet worden sind, sondern nur, daß die als Sarsaparillen im Handel befindlichen Drogen aus einer morphologisch ziemlich eng umschriebenen Gruppe stammen. Von den 4 Sektionen, welche A. De Candolle gebildet hat, kommt für die vorliegende Arbeit ausschließlich die Sektion Eusmilax in Betracht und ist die Gruppe der Smilaceen, die weitaus die meisten Arten in sich vereinigt. Je länger man sich mit den verschiedenen Smilaxarten be- .— scháftigt, desto mehr fällt es einem auf, wie sehr die Pflanzen einer einzigen ` Art habituel] variieren können. Um unbestimmte Pflanzen zu bestimmen, ist es daher nótig, móglichst reichliches Material zu haben, damit sich der vorliegende Grundtyp überhaupt genau ermitteln läßt. |... "Wenn, wie in der vorliegenden Tabelle, von der Blattform oder Kon- disk étts usw. die Rede ist, so beziehen sich die Angaben — wo nicht be- sonders vermerkt — stets auf voll ausgewachsene Blätter usw. Durch abweichendes Verhalten eines Individuums innerhalb einer E Art wird an den charakteristischen Merkmalen derselben nichts geändert, : und es liegt auch bei der starken Tendenz zur Variation kein Grund vor. ` : ungezählte neue Arten zu machen. Die Smiläcesni befinden m. GERD zurzeit in der wen von et Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaeeen. 391 tomentosi, raro (in una ORI pedicelli glabri. Flores fem. staminibus sterilibus 3. a) Pedunculi atque pedicelli tomentosi. I. Flores minimi, usque ad 3 mm longi. l. Folia apice brevissime acuminata, in sicco opaca, supra. plus minus obsolete reticulata, petiolo 0,5—1,5 cm longo. -Fedunculi petiolis semper longiores. 1. Smilax mollis Willd. 2. Folia in sicco laete viridia, supra venis alte prominenti- bus notata, petiolo 2—3 cm longo pedunculis longiore. 2, Smilax Pavoniana Apt comb. nov. IL. Flores majores, plus quam 3 mm longi. 1. Umbellae multiflorae, alabastra 2 mm crassa. Pedun- culi masc. petiolis breviores, ji 1 em longi. 3. Smilax tomentosa Kth. 2. Umbellae valde multiflorae. Alabastra longa atque angusta vel angustissima, 1—1,2 mm crassa. Pedunculi masc. petiolis subaequilongi vel longiores. 4. Smilax angustiflora A. DC. 3. Folia in nervis tribus primariis tantum subtus tomentosa, petiolis tomentosis, Pedunculi petiolis multo longiores. 5. Smilax Pringlei Greenman. P) Pedunculi tomentosi, sed pedicelli flor. masc. glabri. 6. Smilax gymnopoda Apt, spec. nov. b) Pedunculi pedicellis atque petiolis breviores. Pedunculi atque - pedicelli tomentosi. Pili in stipellis baecarum evanescentes. Folia coriacea supra fusca, subtus viridia atque maxime tomen- tosa. Nervi supra immersi . . 7. Smilax Candelariae A. DC. B. Glabrae. ; a) Aculei nulli vel inter se aeqnaloo: a) Pedunculi pedicellis atque petiolis longiores. I. Antherae filamentis breviores aut subaequales. 1. Folia colore supra et subtus aequalia vel subaequalia. $) Baccae nigrae. *) Folia MV es ege et . Jatitudine sub- aequalia. m EN d » Tone quam, 3 mm minores. i RM Smilax Botteri A pc. m Flores quam 3 mm majores. 8 Antherae filamentis subaequales. ` Folia ‘apice ipsa brevi atque caeruleo-viridia. C . 9. Smilax Jalapensis Schlechtd. ` : V 8) Antherae filamentis breviores. Folia apice nosci pen longiore, non caeruleo-viridia sed (in ` sicco) fusco-viridia. i 10. Smilax cordifolia Willd. - 398 : F. W. Apt. **) Folia multo longiora quam lata, vix subcordata. t)Stirps atque caules inermi, Stamina sterilia 6. ; 11. Smilax invenusta Kth. tf) Stirps ` atque caulis aculeis armati; Stamina sterilia 3 . 12. Smilax moranensis Mart. et Gal. 4€) Baccae rubrae. Pedunculi petiolis triplex longiores. 13. Smilax erythroearpa Kth. 2. Holis ‘supra viridia, subtus (cera) albo-violacea. 14. Smilax diseolor Schlechtd. TH. Athen? filamentis longiores. : 15. Smilax Ramonensis Apt, spec. nov. f) Pedunculi pedicellis breviores. Antherae filamentis breviores. I. Flores minimi, minus quam 3 mm longi. . 1. Folia eucalytiformia (sed foliis Eucalyti breviora). +) Venae subtus vix eminentes, nun plus conspicuae ` quam suprà . . . 16. Smilax Wagneriana A. DC. ++) Venae subtus plus eminentes quam supra. 17. Smilax Costarieae Vatke. 2. Folia ovata, apice ipsa brevi. Nervi et venae primi ordinis utrinque manifeste eminentes. i 18. Smilax Panamensis Morong. n Flores ja quam 3 mm longi. . L Folia supra nitida. Nervi p'imarii supra eminentes. i 19. Smilax Sehlechtendalii Kth. 2. Folia supra opaca. Nervi primarii supra profunde immersi. 4) Folia subtus non maculata. Venae subtus manifeste laxe-reticulatae atque inter se arcuato-connexae 20 Smilax eanatieulata Apt, spec. DON ++) Folia subtus fusco-maculata. Venae subtus obsolete . . eonspieuae . . 21. Smilax Engleriana Apt, spec. noY. .. b) Aculei in caule inter se dil aéntos. x On 22. Smilax Sehaffneriana (A. DC.) Apt, comb. nov. $ 2. Folia subtus plerumque aculeis armata, aeuleis rarius in individuis ejusdem speciei ant crebris aut raris aut rarissimis. A. Fructices maximi alte scandentes, caulibus adultis plus minus . erassis. Folia palmaria vel majora in stirpe plerumque iis ramorum secundariorum multo majora, margine inermia. Petioli aut nervi primarii vel utrique subtus plus minus aculeis armati. Rami plus minus angulosi. .. &) Flores 3 mm et ultra longi. ixi Folia 5 — multinervia, chartacea. I. Antherae filamentis longitudine Bequales. Pedunculi pedi- cellis atque petiolis wp Baccae Gen A DC. / rania. Caulis r non M Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 399 2. Rami verrucosi . 24. Smilax Kerberi Apt, spec. nov. II. Antherae filamentis duplex longiores Pedunculi pedicellis longiores, petiolo breviores. Caulis debiliter alatus: Baccae nigrae. 1 Caulis acute quadrangulatus, sparsis paucis aculeis armatus . .-.. . . . . 25. Smilax utilis Hemsley. 2. Caulis obsolete multangulosus in ramis junioribus, quadrangulatus in ramis vetustioribus, aculeis nullis. 26. Smilax Tonduzii Apt, spec. nov. . III. Antherae filamentis breviores. Pedunculi pedicellis atque petiolis longiores . . . 27. Smilax papyracea Duham. p) Folia manifeste trinervia, aut, si mavis, quinquenervia, sed jugis exterioribus ceteris multo tenuioribus. L Caulis teretes vel obsolete quadrangularis, non alatus. Pedunculi pedicellis atque petiolis longiores. l. Folia maculis albo-viridibus maculata, petiolis multis aculeis armatis . . . . 28. Smilax ornata Lemaire. 2. Folia non maculata, vix aculeis armata. 29. Smilax vanilliodora Apt, spec. nov. IL. Caulis acute quadrangulosus, manifeste alatus. Umbellae ignotae . . . 20. Smilax Gilgiana Apt, spec. nov. b) Flores parvi, 2 mm tantum longi. a) Folia longitudine usque ad 10 em firmo-chartacea. Nervi supra et subtus manifeste od Pedunculi ca. 5—10 mm mn . . . . 21. Smilax mexicana Kth. B) Folia plus quam: -10 em longi, Serien chartacea. | Nervi subtus tantum manifeste eminentes. Pedunculi fere nulli. 32. Smilax Bernhardi Apt, spec. nov. . Fructices vel suffrutices minores, caulibus flexuosis, tenuibus, plus minus angulosis, plerumque aculeis armatis. Folia plerumque multo minora, in stirpe et in ramis floriferis subaequalia, plerumque cordata, saepe longitudine et latitudine subaequali, plerumque supra medium vel infra contracta. Margo limbi aculeis armatus Nervi medium vel infra contracta. Margo limbi aculeis armatus. Nervi petiolique saepius aculeis armati. a) Flores 3 mm majores. Folia cireumscriptione triangulosa, medio angustata, apice ipsa brevi, margine limbi plus minus aculeis armato. Rami juniores acute quadrangulosi aculeis applanatis armati, vetustiores minus acute quadrangulosi. Nervi foliorum subtus plerumque aculeis armati. Pedunculi 2 em longi. 33. Smilax Bona nox L. b) Flores usque ad 2 mm longi. | a) Nervi subtus aculeis armati. Folia latitudine 5-plo longiora; firma sed non coriacea; caulis quadrangulosus, armatus. 34. Smilax lappacea Willd. B) Nervi subtus. Bee I. Folia coriacea. Nervi supra atque subtus manifeste eminentes, Pedunculi 3 mm longi. 35. Smilax Havanensis Jaqu. 36. Smilax Havanensis var. ovata Duham. forma inermis O. E. Schulz. II. Folia firma, sed non coriacea. Nervi subtus plus eminentes quam supra. Pedunculi 2—3 cm longi. 1. Folia ovata, 4-5 cm longa, apice ipsa brevi. Nervus marginalis nervo centrali subaequalis vel validior. 37. Smilax cognata Kth. 2. Folia late — cordata (latiora quam longa), apice ipsa in sinum limbi immersa, vix supra marginem eminente. Nervus marginalis nervo centrali debilior. 38. Smilax pee (Ehrènberg 77). Enumeratio specierum. 1. Smilax mollis Willd. Spec., plant. IV (1806), p. 785. — A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 67—68. — O. E. Schulz in Urban Symbol. Antillan., Vol. V, fasc. I, p. 21. — Gut gekennzeichnete Art. Der Be- schreibung ist hinzuzufügen: Tepala glabra, sed apice summa pilis raris 0,4 mm longis munita. Antherae 1 mm longae, 0,5 mm latae. Filamenta 134 mm longa atque in superiore parte paulum ventriculoso inflata. Baccae 8 mm crassae, rubrae, sed in sicco nigricantes, spermis 1—3 durissimis, 5 mm crassis, testis pellucidis, fuscorubris. — Mexico: In Wäldern bei Papantla und Jalapa! (Schaffner no. 180, Satorius). Staat Vera Cruz, bei Zacuapa! (Schiede und Deppe no. 988), in offenen Wäldern (Purpus no.2011 — mit jungen Früchten im November) — nach Literatur- . angaben auch in Cuba und Britisch- Guayana. 2. Smilax pavoniana Apt, comb. nov. — Smilax mollis B pavoniana A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 68 (1878). — Diese neue Art ist offenbar mit Smilax mollis Willd. sehr eng verwandt, unterscheidet sich aber von SZ dieser nach A. DC. durch folgende Merkmale : „petiolis limbisque majoribus; (0 pedunculis. petiolo subaequalibus. — Petioli 15—18 mm longi. Limbi 15—17 cm longi, 6—7 em lati. Pedunculi 14—15 mm longi. Flores masc. in specimine juniores, adhuc sessiles. — Zuzufügen ist noch: Folia utrimque, _ praecipue subtus albo-viridia. — Mexico: Monterry: Cerro Guadeloupe! (Abbon.) (1850). Phanerog. I, p. 70 (1878). — Vorliegende Art ist sehr gut charakterisiert ; hinzuzufügen ist noch: Folia coriacea. Tepala 5—7 mm longa 2 mm lata, tria, 135 mm longa. — Neu-Mexico: Nahe Santa Féde Bogota! (Bousin- | gault). — Costa Riea: In Gebüschen auf Hügeln von Santiago nahe San Ramon! in einer Höhe - von 1000—1100 m (Brenes 14455), Hügel 3. Smilax tomentosa Kunth in Enum. 5, p. 231, SS DC. in Monogr. i béie glabra. Antherae. 3,5, et filamenta 3,5 mm longa. Stamina sterilia iai o iii von San Keen (Tremedal!) in einer Höhe von 1500—1600 m (Tonduz ZE 17298. Pflan | Alpin! (nac nze mit reifen Früchten im Mai). — Venezuela: Merida ` 3 s "i SS on ned blühend im Denia Marie Si kd Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. — 401 — 1219). — Bolivien: Coripati, Yungas! blühend im April (M. gg 2134). : 4. Smilax angustiflora. A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 67 (1878). — Das Originalexemplar liegt vor. Smilax angustiflora wurde von Smilax . tomentosa, mit der sie im Herbar gemischt lag, abgetrennt. Die unter- schiedlichen Merkmale sind bei A. DC. angegeben. Seiner Analyse ist hinzuzufügen: Tepala 9 mm longa, 1 mm lata; antherae 2 mm longae, w% mm latae. Filamenta 5 mm longa. — Costa Rica alto de la Cruz pn Azari! (Hoffmann no. 575, blühend im Juni). 5. Smilax Pringlei Greenmann, Proc. Americ. acad. XXXIV, p. 567 (1899). — Pedunculi 515 em longi; petiolo 3 cm longi. — Mexico Staat Morelos auf dem Berge.Canyon! oberhalb Cuernauaca in einer Hóhe von 1970 m (Pringle no. 6843, blühend im Mai). 6. Smilax gymnopoda Apt, spec. nov. — Frutex scandens, inermis, tomentosus, ramis flavo-fuscis, opacis, subtiliter striatis, teretibus. Folia petiolata; petiolo 1—1!5 longo, dense-tomentoso, in parte V5 inferiore vaginato, cirrhis obsoletis vel raro bene evolutis instructo, lamina ovata basi late-cordata, apice rotundata, apice ipsa breviter-accuminata, 11—16 em longa, 6—9 cm lata vel in ramis floriferis 4—8 cm longa, 2—4 em lata, papyracea, in sicco supra fusco-viridia, subtus albo-vel-flavo-viridia, dense (subtus densius) tomentosa, in junioribus (ramorum floriferorum) utrimque tomentosa, 5—7 nervia, nervis subtus evidenter eminentibus a basi vel paulum supra basim discedentibus, nervo centrali tantum supra immerso, jugis emersis, inter se subaequalibus, venis utrimque eminentibus et inter se reticulatis. Rami floriferi 30 em vel plus'longi in axillis foliorum saepe jam delapsorum sed petiolos cirrhiferos praebentium evoluti, foliis euphyllodeis manifeste foliis ramorum sterilium minoribus angustioribusque P atque utrinque tomentosis vestiti. Flores masc. in umbella composita, multiflora in axillis foliorum evoluta, pedunculis 215 —3 cm longis, tomen- tosis, pedicellis semper pedunculis brevioribus, circa 40 in axillis bractearum parvarum dense tomentosarum erumpentibus, 0,9—1,3 cm longis, glaber- : rimis. Alabastra (flor. masc.) oblonga, circa 4—5 mm longa, 1—115 mm crassa. Tepala 4 mm longa, glabra, 1 mm lata, a medio excurvata, in sicco fusca raro apicé ipsa vit uno instructa. Staminum filamenta: 2,5—3 mm longa, antherae exeurvatae, 1 mm longae. Flor. femin.... — Mexico, Staat Vera Cruz: In Dickichten nahe Jalapa in einer Höhe von 1200 m (Pringle no. 8130, 8176 — blühend im April). CR Smilax Candelariae A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p- Wt “ (1878). — Die von A. DC. beschriebene und gut charakterisierte Art ist von Smilax tomentosa H. et B. abgesondert worden. Der Analyse von A. DC. ist noch hinzuzufügen: Nervi atque venae omnes subtus eminentes et supra omnes profunde i immersi. Venae inter se reticulate — connexae. Pedicelli fructus 1, 2 em longi, tomentosi. Baccae 2 cm longae, 1 cm erassae; semina "115 mm longa, 415 mm lata. — Costa Rica: Candelaria! (Hoffmann — - Exemplar mit reifen Früchten im Juni). Repertorium specierum novarum, XVIII, (1 XIT. 1922) 96 402 FW. Apt. 8. Smilax Botterii A. DC. in Monogr. Phanerog. I (1878), p. 89? — Originalexemplare stehen mir nicht zur Verfügung. A. DC. gibt folgende Merkmale an: ,... Ramis acute 4 — angulosis — pedicellis florum aequantibus ; baoise longitudine pedicelli. Rami passim aculeis brevibus, nigricantibus armati. Petioli in ramo florifero — non cirrhifero, fere ad medium marginibus denticulatis — Limbi . . . 7 nervii — in sicco fuscentes, pellucide punctati. Antherae ovatae, obtusae, tune filamento longiores. E specimine Schaffner pedunculi interdum gemini (monstrosi ?). Stamina sterilia 1⁄4 ovarii, numera (ex situ) forsan sex —; Species sine ramis in- ferioribus quadratis difficile ab affinibus S. invenusta, cordifolia, Mora- nensis distinguitur.“ — Nach all diesen Merkmalen können die vorliegenden Herbarblätter kaum Smilax Botterii sein. Auf dem Blatt Schaffner no. 179 schreibt A. DC. selbst: „Smilax Botterii A. DC.? Ubi rami in- feriores desunt species dubia. An quadrati ut in Smilax Botterii? An teretes ut in Smilax cordifolia Willd. ? Meiner Überzeugung nach kommt eine Identifizierung mit Smilax cordifolia Willd. gar nicht in Betracht, da diese Art ganz runde alte Stengel hat; auch spricht der ganze Habitus dagegen. Das oben erwühnte Herbar- blatt (Schaffner no. 179) trägt außerdem die Angabe Smilax sylvatica Kth., von der ich kein Originalexemplar gesehen habe. Im Monogr. Phanerog. I, p. 85 steht: Schiede und Deppe in herb. Vind. S. sylvatica (pro p.) Kth. Enum. 5, p. 236 als y Varität ,,Papantlae von Smilax cordi- folia Willd. Leider fehlt bei den mir sehr reichlich vorliegenden Exem- plaren, die mit Smilax sylvatica Kth. bezeichnet sind und die aus Mexico stammen, die nähere Ortsangabe. Immerhin sind aber alle diese Exemplare durch eine ganze Reihe deutlicher Merkmale von denen der Herbarbogen Schaffner no. 179 verschieden, so daß ich mich auch für diese Be- stimmung nicht entscheiden kann. Außerdem taucht der Name Smilax ~ sylvatica Kth. bei der Beschreibung von Smilax Moranensis Mart. et Gal. . wieder auf. Smilax sylvatica ist als eigene Art von A. DC. nicht beschrieben; anch er hielt sie offenbar für ein mehrfaches Synonym. Ich habe den : CRM als Artnamen deshalb auch fallen gelassen. CT De Pflanzen: Schaffner no. 179 und Heyde et Lux no. 3526 eg ich aus dem von Mexiko vorliegenden Material nicht genauer be- stimmen, sondern nur sagen, daß es sich um Smilax Botterii A. DC. hóchst- . wahrscheinlich nieht handelt. Möglicherweise liegt eine neue Art vor. =~ leh gebe deshalb folgende Analyse: -~ 5 Rami in sicco lutescentes, floriferi subteretes vel plus minus angulosi, à non armati; rami steriles raro minimis aculeis armati. Folia petiolata, petiolis in ramo florifero usque ad 1 cm longis, 14— 4 vaginatis, cirrhis stit itis de valde reductis vestitis, limbis etui ovató:oblongia, H Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 403 tribus, 115 mm longis, ovario 214 mm longo, stigmatibus tribus. Baccae ... Obige Beschreibung nach dem Exemplar Schaffner no. 179. Für das Exemplar Heyde et Lux 3526 ist zu bemerken: Foliis non nitidis, nervis subtus validioribus, pedunculis atque pedicellis longioribus. — Es ist daher zweifelhaft, ob mit Schaffner no. 179 identisch ; doch ist mir eine Art, die ähnlicher wäre, nicht bekannt. — Mexiko! (Schaffner no. 179). — Guatemala: San Miquel Uspatan!, Depart. Quiche in einer Hóhe von 1800 m (Heyde et Lux no. 3526 — blühend im April). 9. Smilax Jalapensis Schlecht. in Linn. 18, p. 450 (1844) — Kth. Enum. 5, p. 258 (1850) (qui plant. non vidit) — A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 86 (Omnia e descript. Schlecht.). — Die mir vorliegenden Exemplare sind zwar keine Originale, stimmen aber mit der Schlechten- dalschen Beschreibung überein. Da diese sehr wenig genau ist, gebe ich folgende Analyse: Frutex scandens, glaberrimus, armatus vel inermis (var. inermis Apt) ramis fuscis vel viridi-fuscis, opacis, subteretibus, subtiliter striatis, aculeis 2—215 mm longis, nigricantibus passim armatis. Folia petiolata, petiolo 115—215 mm longo, in inferiore parte vel usque ad medium vaginato atque cirrhis plus minus evolutis sed in foliis ramorum floriferorum semper valde reductis vestito, lamina late ovata basi plus minus cordata sed manifeste in petiolum angustata, apice rotundata apice ipsa acuminata vel breviter acuminata, firma, subcoriacea, in sicco fusco- viridi vel fusco-glauco-viridi, 6—8 cm longa, 4—6 cm lata, 5-nervia, vel si mavis 7-nervia, sed jago marginali multo debiliori nervo centrali, jugis subaequivalidis, omnibus nervis a -basi discedentibus, utrimque manifeste eminentibus, venis utrimque conspicuis eminentibus atque reticulatis. Rami floriferi longitudine valde variabili (4—12 cm) longi in axillis foliorum saepius jam delapsorum sed saepe petiolos eirrhiferos praebentium evoluti, in parte inferiore semper bracteis tantum, in superiore saepius etjam foliis euphylloidis, itaque bracteis vel bracteis foliisque, iis ramorum sterilium semper minoribus, circa 5 cm longis atque 2 cm latis mixtis vestiti, umbella terminati. Flores umbellati, umbellis multi- floris ex axillis foliorum vel bractearum evolutis, pedunculis 115—215 cm longis, pedicellis pedunculis semper brevioribus generaliter 0,6—1 cm longis ex axillis bractearum minimarum (numero 20—30) erumpentibus. Alabastra flor. masc. 6 mm longa, 2 mm lata, a medio evidenter recurvata, in sicco nigro-fusca. Antherae 2 mm, filamenta 2 mm longa. Flor. femin. , atque baccae... — Mexiko, Staat Vera Cruz: In Dickichten nahe Jalapa! in 1200 m Höhe (Pringle no. 8166, 8168 — blühend im April). 10. Smilax cordifolia Willd., spec. plant. 4, p. 778 (1805) — Kth. Enum. 5, p. 236 (1850) — Smilax cordifolia Schiedeana et y Papantlae A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 83—85 (1878). —Mexiko: Bei Jalapa! (Schiede no. 989). — Bei Misantla und Papantla! (Schiede no. 984 — mit Blüten). — Guatemala: In Hecken bei Coban! In 1300 m Höhe (von Türckheim no. 890 — blühend im März). = 11. Smilax invenusta Kth., Enum. 5, p. 234 (1850) — A. DC. in ; Monogr. ene k P 80—81 (1878). — Auf Grund der vorliegenden eg See - YW i Exemplare ergeben sich folgende Merkmale: Frutex scandens inermis (caules ramique vetustiores ignoti), glaber, ramis fuscis vel fulvo — olivaceis, subtiliter striatis, teretibus. Folia petiolata, petiolo 1—1 14 cm longo, basi usque ad 1/4 —1/ anguste vaginato atque cirrhis instructo vel destituto, lamina ovato-lanceolata (in medio in spec. Pringle no. 8898 paulum con- stracta) acuminata, basi rotundata, sed ima basi sensim in petiolum angustata, coriacea vel subeoriacea, in sicco fusca vel olivaceo-viridi atque subtus olivacea opaca vel vix nitida, 6—9 cm longa, 4—5 em lata, ` 5 nervia vel si mavis 7 nervia sed jugo marginali vix conspicuo atque saepius margine ipsa valde approximato, jugis omņjbus a basi abcontibus, utrimque, subtus plus quam supra eminentibus, venis utrimque eminentibus atque laxissime reticulatis. Rami floriferi longitudine valde variabili, ` folis euphylloideis plerumque ornati, ex axillis foliorum saepe jam de- lapsorum sed petiolos partim praebentium evoluti; flores umbellati, _ umbellis ex axillis foliorum aut rarius bractearum evolutis, peduncvlis in plant. masc. 1,0—1,5 cm, in plant femin. 2—2,5 em longis, pedicellis plant. masc. 0,5—1 cm, plant femin. 0,5—0,7 em longis, pedunculis semper brevioribus. Alabastra anguste-oblonga, circa 0,5 em longa. Tepala flor. masc. 0,7 cm longa, a medio excurvata ; flor. femin. 4 mm longa. Stamina in flor. masc. bene evoluta, filamentis 4 mm longis, antheris 2 mm longis, in floribus femin. semper 6 sterilia evoluta, sed brevissima, apice acuta, 1 mm longa. Ovarium obovatum, 3 mm longum, stigmatibus 3 a medio excurvatis, brevibus. Baccae globosae, immaturae 5—6 mm crassae, colore nigricanti — caesio. — Mexiko! (Ehrenberg no. 940 — mit Früchten), Federal District: Sierra de Ajusco! in 2700 m Hóhe (Pringle no. 9474 — blühend im Juli), Staat Vera Cruz: In Wäldern nahe Jalapa! in 1200 m Höhe (Pringle no. 7780. — blühend im Mai). . 12-S8milax Moranensis Mart. et Gal. in Bull. Acad. Brux IX, 2, IO 18(?) — Vorliegende Art ist sicher mit Smilax invenusta Kth. eng j verwandt. Bei den meisten Exemplaren sind die Blätter in der Mitte etwas stärker eingezogen als bei Smilax invenusta Kth. — - Hauptsächlich unterscheidet sich die Art von der oben beschriebenen durch das Vor- handensein von nur drei sterilen Staminibus und durch die regelmäßige Bestachelung der Stenget mit kurzen, schwarzen, horizontal abstehenden, spitzen Stacheln. Ein von A. DC. als Smilaz densiflora var. Chrismarensis bezeichnetes Exemplar bestimme ich als Smilax Moranensis Mart. et Gal., weil ich das Exemplar (von Chrismar no. 8, 4, 49) wegen der 1 nur des vorhandenen sterilen Stamina nicht als Varietät von Smilax ` . densiflora, welche sechs sterile Stamina besitzt, gelten lassen kann, und ` weil ich es nirgends inniger anschließen könnte als an Smilax Moranensis Mast. et Gal.... — - Mexiko! (Kerber no. 935), (Ehrenberg no. 522 —. > mito Blüten a jungen Früchten), (Uhde no: 159); Staat Hidalgo: Aa no. 8898 ühend im Mai), Federal- Distrikt: In Dickichten, Eslaua! | | Moist woodlands near Trinidad Iron Works in 1750 m Höhe. (Pringle D. ` nr EI, Tee NER H Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 405 Potosi! (Schaffner no. 233), auf Hügeln von San Miquel! (von Chrismar — blühend im April). 13. Smilax erythrocarpa Kth. in Enum. 5 (1850), p. 234 — A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 85 (1878). — Der MINIM RUE kann ich aus Materialmangel keine Einzelheiten zufügen. — Mexiko! (Ehrenberg). 14. Smilax diseolor Schlechtd. in Linn. 18, p. 454 (1844) A. DC. in Monogr. Phanerog. L, p. 86, no. 45 (1878). — Bei der Blütenangabe fehlen die Größenmaßzahlen. Mir liegt die weibliche Pflanze vor. A. DC. schreibt: ,,. . . Perigonii phyllis anguste ellipticis acuminato-acutis, 415 mm longis." Ich fand die Tepalen 3 mm lang, 115 mm breit, im oberen Teile nach außen umgebogen. Offenbar hat also die männliche Pflanze längere Tepalen. Antherae lineares (A. DC.) Alabastra crinibus sparsis vestita. — Vera Cruz: In Dickichten nahe Jalapa! in einer Hóhe von 1200 m (Pringle no. 8115 — blühend im April). 15. Smilax Ramonensis Apt, spec. nov. — Frutex scandens, aculeis rectis 1—4 mm longis passim armatus, glaber, ramis in sicco fuscis, opacis, subtiliter striatis, teretibus, ramis floriferis inermibus.. Folia petiolata, ` petiolo usque ad 4 em longo, valido, in parte L4 inferiore late- -vaginato atque cirrhis validissimis aut in ramis floriferis plerumque nullis vel rarius maxima reductis instructo, lamina late-ovoidea, 10—13 cm longa, 7—9 cm lata, apice ipsa brevi, ima basi sensim in petiolum angustata, coriacea, supra plus minus nitida, subtus opaca, in sicco hepatica vel fusca, margine paulum recurvata, 5-nervia, rarius in foliis maximis 7-nervia, nervis a basi discedentibus, nervo centrali atque primo jugo subaequivalidis, . jugis sequentibus multo debilioribus, nervo centrali supra immerso, jugo sequenti in parte La inferiore immerso, in parte superiore (ut jugum marginale) eminente, venis primi ordinis supra et subtus, ceterorum ordinum subtus tantum eminentibus, laxe reticulatis. Rami floriferi longitudine valde variabili, 6—50 em vel plus longi, ex axillis foliorum plerumque jam delapsorum sed petiolos partim cirrhiferos praebentium evoluti, aut foliis euphylloideis aut bracteis aut foliis bracteisque mixtis ornati, foliis iis ramorum sterilium manifeste minoribus angustioribusque, ellipticis et in sicco nigrofuseis. Flores umbellati, umbellis ex axillis plerumque brac- tearum vel rarius ex axillis foliorum euphylloideorum evolutis, pedun- . eulis:1—2 cm longis; 1 mm crassis, pedicellis 4 mm usque ad 1 cm longis, numero 10—20 ex axillis minimarum bractearum circiter triangularum evolutis. Alabastra flor. mase. anguste oblonga, 3—4 mm longa, in sicco nigro-fusca. Tepala flor. masc. 4 mm longa, 11, mm lata; stamina in -floribus mase. bene evoluta; filamentis 1 longis, erectis; Getters 215 mm. . longis, 1 mm latis, apice acuminatis, raphidiis (Calc. oxalie.) oculo armato - 10 X linear.) evidenter conspicuis, abundantibus. Flor. fem.... Fructus . maturae in sicco nigrae, globosae, longitudine pedicelli (1 UEM . Semina 2 tria in quaque baeca, 6—7 mm longa atque 5—6 mm lata, rubiginosa, |. opaca. — Costa Rica: In Wäldern von San Pedro! nahe San Ramon ` in einer Höhe von 1400—1600 m (Tonduz no. 17723—17726 — blühend i im April, fruchtend im tad. 406 F. W. Apt. 16. Smilax Wagneriana A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 143—144 (1878). — Panama: Provinz Chiriqui! (Wagner no. 630 — blühend im April.) 17. Smilax Costarieae Vatke in Linn. 40, p. 223 (1876). — S. Mezicana Kth. B Costaricae A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 117—118 (1878). — Ich habe Smilax Costaricae Vatke von Smilax mexicana — entgegen A. DC. — abgezweigt, da Smilax mexicana auf der Blattunterseite Stacheln trügt, diese aber bei Smilax Costaricae Vatke konstant fehlen. Was die Blüten und Blütenstände anlangt, so ist allerdings eine enge Verwandt- schaft mit Smilax mexicana Kth. nicht zu leugnen. — Costa Rica: Bei San José (Hoff mann no. 503 u. 504 — blühend im Mai), in Dickichten der Umgebung von Nicoya (Tonduz no. 13984 — blühend im Mai). 18. Smilax Panamensis Morong, in Bull. Torrey Bot. Club. XXI (1894), p. 441. — Staat Santa Marta! (Colombien) in 150 m Höhe. — Kultiviert und verteilt vom Botanischen Garten New York, in Herb. berol. no. 2293. — Cozumel! (Insel östlich Jucatan). (Gaumer.) 19. Smilax Sehlechtendalii Kth. in Enum. 5, p. 224 (1850) — A. DC. ‚in Monogr. Phanerog. I, p. 101—102 (1878). Reichliches Material liegt vor. Smilax Domingensis Willd. und Smilax Domingensis P Sagraecea A. DC. kann ich in keiner Weise von Smilax Schlecht. Kth. unterscheiden, ebenfalls Smilax lanceolata L. nicht, wie es A. DC. p. 100—101 tut. Ich habe daher die Arten zusammengefaft und muB S. Domingensis Willd. und S. lanceolata L. als Synonyma bezeichnen. Die Beschreibung von A. DC. über S. Schlecht. und S. Doming. sind inhaltlich einfach zusammen- = zufassen; sachlich stimmen sie. Bemerkenswert ist ein Exemplar von Kerber no. 361 (1883): ,,Frutex scandens, rhizomate albido, 20 cm longo, 10 em crasso, radicibus longis, cylindricis, 2—3 mm crassis, trunco basi 2,3 em crasso, cylindrico, aculeato, aculeis ad 1 cm longis; cortice pur- purascenti vel prasino: stipulis in cirrhos simplices mutatis, baccis atro- - purpureis. „Cocol Mecate‘‘ vulgo appellatur. Rhizoma ad morbos urinae, .. eurandos occupatur" (Kerber, in schedis). Auffallend ist bei dieser An- Schrift der Hinweis auf die Umwandlung der Stipeln in Ranken; die Aus- wertung dieser Angabe ist allerdings, ohne das bezügliche Material gesehen zu haben, nicht gut möglich. Ferner ist der Hinweis recht interessant, daB die Rhizome zu dem gleichen Zwecke wie bei anderen mittelameri- kanischen Smilaceen die Wurzeln medizinisch Verwendung finden sollen. — =~ . Louisiana (Hooker). — Mexiko: In Wäldern von Misantla, San ` m ‚Pablo etc.! (Schiede no. 987 — mit reifen Früchten), Sartorius — ` „mit Blüten, (Schaffner no. 178), (Kerber no. 361 — mit reifen Früchten), . . (Beyrich), (Hoffmann no. 361 — mit reifen Früchten). — e . In Tälern zwischen Meabar und Prenta de los altos de Santa Cruz! ` 450—650 m Höhe (Niederlein). € - Cuba! Ramon de la Sagra! (no. p ES Smilax canaliculata Apt, spec. nov. — Frutex scandens, inermis, ——— d e" ramis redi EE Me prin subteritibus. Folia deeg o H d Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 407 elliptico-oblonga, vel ovato-oblonga, apice manifeste acuminata, acumine subacuto, basi rotundata, sed ima basi sensim in petiolum angustata, coriacea, in sicco flavescenti-brunea, margine paulum recurvata, 15—16 cm longa, 6 cm lata, utrimque opaca, manifeste trinervia, vel si mavis 5-nervia, sed jugi infimo marginali tenuissimo saepiusque vix conspicuo, jugo superiore a basi ipsa abeunte, costa subaequivalida, circa 1 cm a margine fere usque ad apicem stricte percurente, supra profunde immerso, subtus alte prominente, venis supra vix, subtus manifeste conspicuis et laxe vel laxissime reticulatis. Rami floriferi longitudine valde variabili ex axillis foliorum saepius jam delapsorum sed petiolos partim praebentium evoluti, foliis, rarius bracteis, plerumque foliis bracteisque mixtis vestiti, foliis, iis ramorum sterilium manifeste minoribus angustioribusque. Flores umbellati, umbellis ex axillis foliorum aut bractearum evolutis. Pedunculi statu fructificationis (flor. desunt) 0,5—1 cm longi, pedicelli 5—8 mm longi, circa 20 in axillis bractearum parvarum. Baccae in sicco caeruleo- nigrae, longitudine pedicellorum, globosae, apice ipsa breviter articulatae. Semina tria, 5 mm longa, crassaque, luteolo-fusca. — Costa Rica: In Wäldern de has Vueltas. Tuccurique! In 700—800 m Höhe (A. Tonduz no. 13303 — mit reifen Früchten im Mai). 21. Smilax Engleriana Apt, spec. nov. — Frutex scandens, inermis, glaber, ramis fuscis, opacis, subtiliter striatis, subteretibus. Folia petiolata, petiolo 1,5—2 cm longo, in parte ?/, superiores articulato, inferne vaginato = atque cirrhis obsoletis instructo; lamina elliptica vel elliptico-oblonga, vel ovato-oblonga, apice manifeste acuminata, acumine acuto, basi rotundata, [sed ima basi sensim in petiolum angustata, coriacea, in sicco flavenscenti — viridia, subtus plus minus fusco maculata margine paulum recurvata, 12—14 em longa, 3—5; 5 em lata, manifeste trinervia, vel simavis 5-nervia], sed jugo infimo marginali tenuissimo saepiusque vix conspicuo, jugo superiore a basi ipsa abeunte, costa subaequivalida circa 1 cm à margine fere usque ad apicem stricte percurrente, supra profunde immerso, subtus alte prominente, venis utrimque vix conspicuis, laxe vel laxissime-reti- eulatis.. Rami floriferi longitudine valde variabili, 5—18 em longi, ex axillis foliorum saepius jam delapsorum sed petiolos praebentium evoluti, aut foliis aut bracteis aut foliis bracteisque mixtis vestiti, foliis, iis ramorum sterilium manifeste minoribus angustioribusque. Flores umbellati, um- bellis ex axillis foliorum aut bractearum evolutis, pedunculis fere nullis aut rarius usque ad 4 mm longis, pedicellis circa 20 ex axillis bractearum parvarum erumpentibus, 6—8 mm longis, pedunculis semper longioribus. Alabastra (flor. masc.) anguste-oblonga, 5 mm longa, 1 mm crassa. Tepala floris mase. 7 mm longa, 2 mm lata, ut videtur a basi recurvata, floris fem. 4 mm longa, 1,2 mm lata, a medio recurvata. Stamina in flor. masc. bene evoluta, filamentis 4 mm longis, antheris 2 mm longis, erectis, in . flor. fem. sterilia, semper 6 evoluta, sed brevissima, apice acuta, 0,7 mm! tantum longa. Ovarium oblongum, 2 mm longum, 1,2 mm crassum, b: stigmatibus. tribus erectis, brevissimis. Fructus... — Costa Rica: An Waldründern bei Santa Rosa du ciam in 1800 m Höhe (Tondi no. 11 = SC | 408 F. W. Ayt "d — blühend im März 1898). Im Tale des Rio Navarito! (Pittier no. 239 — blühend im Mai 1890). — Diese neue Art ist durch ihre sehr charakte- ristischen Blätter besonders ausgezeichnet. Die beiden mir vorliegenden Exemplare gleichen einander sehr, zeigen aber trotzdem auch manche ` Verschiedenheiten, so daß ich nicht absolut sicher bin, ob sie wirklich zu ein und derselben Art gehören. Vor allem fällt mir auf, daß bei der von Tonduz gesammelten männlichen Pflanze die Blüten so sehr viel größer sind als bei der von Pittier aufgenommenen weiblichen. P 22. Smilax Sehafineriana (A. DC.) Apt, comb. nov. — Syn. S. mora- mensis B. Schaffneriana A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 88 (1878). — . A. DC. führt die Pflanze als Variation von Smilax moranensis Mart. et. I Gal. an. In der Tat stimmen die Blätter mit dieser außerordentlich überein. — Ob diese Übereinstimmung auch für die Blütenverhältnisse zutrifft, läßt — — | | sich vorlàufig nicht entscheiden, da vorliegende Exemplare keine Blüten haben. Andere haben auch A. DC. zur Untersuchung nicht zur Ver- fügung gestanden. Der ganze Habitus von f Schaffneriana unterscheidet sich aber von Smilax moranensis, denn diese sieht buschiger, jene lianen- hafter aus. Ganz besonders auffallend aber ist bei ß Schaffneriana die Bestachelung. Während Smilax moranensis nur unter sich gleichartige , Stacheln zeigt, finden sich am Stengel von B Schaffneriana ganz scharf unterschiedene: sehr viele 2—3 mm lange, sehr dünne und spitze und 6 mm lange, viel stärkere Stacheln. Beide Sorten von Stacheln sind dunkel- braun und stehen horizontal vom Stengel ab oder sind ganz wenig nach unten gerichtet, aber in ihrem Verlauf völlig gerade. Stengel- und 'Blatt- beschreibung von Smilax moranensis Mart. et Gal. in A. DC. trifft zu. — Mexiko! (Schaffner no. 185), (Uhde no. 159). 2.23: Smilax medien Schlecht. et Cham. in Linn. 6, p. 47 (1831). A. DC. .. in Monogr. Phanerog. I, p. 86—87 (1878). — Aus dem mir vorliegenden = Material kann ich den schon sehr genauen Angaben A. DC.s nichts zu- * fügen. Dagegen halte ich ein dort angegebenes Exemplar (Ehrenberg no: 777) nicht für S. medica und habe es ganz am Ende der Tabelle ein- gefügt. Vom pharmakognostischen Standpunkt aus ist S. medica ganz besonders interessant, weil sie die einzige Art ist, welche bisher als Stamm- pflanze der Mexiko-Sarsaparille einwandfrei feststand. Genaueres darüber Lo NEL Pharmakognostischen Teil. — "Mes iko: dn Wäldern bei Papantla! Bu (Schiede no. 985). S 24. Smilax Kerberi Apt, spec. nov. — Radix in sicco circa 3 mm . rassa, longitudinaliter rugosa, amylacea diluteflavo-fusca. Frutex scandens, — — glaber, armatus, ramis .validis indistincte-quadrangulosis, verrucosis, —. maniteste subtiliter multi-striatis, aculeis applanatis, 1 cm longis, paulisper. = 8 curvatis acutis apice fuscescentibus, ex angulis et in nodis copiose evolutis, mor armatis, internodiis longissimis. Folia longe petiolata, petiolo circa dem longo, : parte eirca ?/, inferiore vaginato atque cirrhis validis instructo, — manifeste striato atque aculeis acutis’ vix recurvatis armato, lamina. undatis a summo petiolo discedentibus, en ege | oborum Bi a) —— Beiträge zur Kenntmis der mittelamerikanischen Smilacpen, 409 basi 7,5 cm lata, plerumque 7-nervia, nervo centrali atque jugo superiore subaequivalidis, jugis sequentibus debilioribus, nervo centrali supra vix immerso, subtus emerso, nervis ceteris longitudinalibus atque venis utrim- que prominentibus, venis laxe reticulatis, nervo centrali et jugo superiore in inferiore parte aculeis rectis. acutis subtus armatis. Flores ... Fructus... — Mexiko! (Schaffner no. 177), (Kerber no. 236). Obgleich das vorliegende Material infolge des Fehlens von Blüten und Früchten recht unvollkommen ist, muß doch diese Art durch die Form ihrer Blätter und den hóckerigen Stengel als äußerst charakteristisch bezeichnet werden. Ferner ist sie durch die Wurzel interessant; und im pharmakognostischen Teil gewürdigt. 25. Smilax utilis Hemsley in Hook. de Pl. 2589 (1899). — Radiops flavo-albae, a sed partibus crassioribus tenuiores E HDI S in GER albo-flavae vel fuscentes, vix flexuosae, plus minus striatae ex rhizomate numerose evolutae. Frutex altissime scandens, caule durissime lignoso, manifeste striato, 1,2—1,5 em crasso, acute quadranguloso, angulis tenuiter circa 2 mm alatis, aculeis ex alis ` erumpentibus, 6 mm longis horizontalibus, applanatis praesertim in nodis numerosis, in infimo ad nodos plerumque foliis jam delapsis radicibus adventitiis brevibus albo-viridibus obsesso, normaliter in altitudine 3 m supra basim foliis euphylloideis ornato, internodiis plerumque circa 15 em vel plus longis. Folia longe petiolata, petiolo 3—7 em longo, in parte 3/4 superiore articulato atque paene usque ad dimidium petioli vaginato, vagina margine membranacea, cirrhis bene evolutis longissimis aut ad rudimentum obsoletum reductis, in foliis junioribus ramorum apicis multoties lamina longioribus, idem in foliis infimi trunci usque ad initium foliorum -euphylloideorum, lamina magnitudine 'atque forma maxime variabili 7—35 cm longa, 315—23 cm lata, chartaceo-coriacea, ima basi — sensim in petiolum angustata, margine infimo in petiolo plus minus aculeis . armato, obsolete usque profunde cordata vel ovato oblonga vel anguste oblonga, apice rotundata, apice ipsa acumine acuto longo aut longiusculo instructo margine laevi parce recurvato, lobis basalibus late rotundatis magnis ab apice petiolo discedentibus aut parvis vix cordatis, supra plus minus albo-viridibus maculis, quae saepe desunt, adspersa, 5—9 nervia, jugis duobus in infimo lobos percurrentibus a basi discedentibus, postea proxime a margine ascendentibus, jugo sequente paulisper supra basim discedente primum horizontali, postea 0,5—1 cm a margine ad apicem stricte percurrente, jugo sequente paululum supra ultimam segregationem . discedente et ad apicem stricte percurrente, nervo centrali validiore quam ceteri, subtus alte prominente, supra profunde immerso, proximis jugis i subtus alte. prominentibus atque — ut nervus centralis — brevibus aculeis A armatis, supra quoque minus immersis, venis utrimque prominentibus, a nervis longitudinalibus acute -angulose (809) abeuntibus, primi ordinis SCH inter se parallelibus atque ceteris laxe reticulatis connexis. Color foliorum ` ` que viridis, subtus opacus, supra vix nitidus. Rami floriferi circa ` ` ongi, ind infimo Suerte ges quadrangulosi, nimfeto nm r 410 F. W. Apt. ex axillis foliorum obsolete cirrhiferorum, in inferiore parte bracteis 7 mm longis, in superiore foliis euphylloideis 7—9 cm longis, 315—5 cm latis, itaque manifeste minoribus angustioribusque quam folia ramorum sterilium vestiti evoluti, umbella multiflora (numero 40) terminati. Flores umbellati, umbellis ex axillis foliorum aut bractearum, pedunculis 1,5—2 cm longis 1 mm crassis, pedicellis 8 mm longis ex axillis bractearum. parvarum triangularum evolutis. Alabastra (flor. masc.) acute oviformis. Tepala flor. masc. exteriora 4,5 mm longa, 1,2 mm lata, interiora 4 mm longa, 1 mm lata, apice ipsa paulum incurvata, in sicco fusca. Stamina in flor. masc. bene evoluta, filamenti 1 mm longi, antherae 2 mm longae. Smilax utilis Hemsley macht ein genaueres Eingehen auf die ein- schlägige Literatur nötig. Im Botanischen Garten zu Berlin wird als Smilax ornata Hooker eine schóne, auffallende Pflanze kultiviert, deren . Wurzel genau den typischen Bau der offizinellen Honduras-Sarsaparille erkennen läßt. Ich werde im folgenden zu zeigen haben, daß diese Pflanze unter einem falschen Namen geht. In den ,L'ilustration horticole“ XI, 1864, pl. 439 findet sich eine von Lemaire reproduzierte Abbildung einer im belgischen Garten kultivierte Pflanze, welche die Unterschrift Smilax macrophylla maculata ‚trägt. Sie soll aus Mexiko stammen. In der Abbildung ist der Stengel scharf vierkantig gezeichnet (be- sonders deutlich erkennbar am unteren Schnitt). In der der Abbildung. beigegebenen Beschreibung, welche mit Smilax ornata überschrieben ist, findet sich nach einleitenden Worten und nach einer allgemeinen Charak- teristik der Smilaceen, ferner nach Literaturangaben folgende Beschreibung der abgebildeten Pflanze: „Smilax glaberrimus; radicibus fibrosis; ramis longissime scandentibus, flexuosis, primo cylindricis, mox (saepius de basi) triangularibus, scilicet; dorso subrundatis antice alte canaliculatis .. ad nodos subinflatis stipulatis aculeatis; stipulis magnis deltoideis, semi- . amplexicaulibus mox attenuato acuminatis; aculeis sparsis parvulis . triangularibus subrecurvis maxime pungentibus; petiolis robustis polli- | earibus dorso acutis, antice canaliculatis basi subinflatis, prope basim insertis cirrhis duobus longissimis filiformibus prehendentibus serius caducis, basibus persistentibus: foliis amplies basi cordatis (rarius et tune juventute cuneiformibus), cordato lanceolatis serius exacte ovalibus apice brevissime acuto mucronatis, trinerviis (nervo marginali imper- spicuo!), supra bullato-convexis (intra nervos!) subtus concavis late Ut i reticulato-nervosis (nervis faciei inferae prominentibus subaeutis praecipue Ce mediano), nitide virescentibus albo belle lateque variegatis, marginibus E x tenuissime ? membranaceis ESCH angustissime nervulo jam dicto i . Floribus.. SE , T folgen dann noch ed botanische und gitineriiche Ausführungen. x a oL 1g ng schließt mit einer Aufzählung von Smilaceen, die angeb- pn Irogen liefern sollen, z Bo m. medica, syphilitica, offici- Cs nalis, papyrace : glyciphylla etc. aus dem östlichen Amerika und E. nh n dim aen: der alten Welt, die. auch als SE P nnn rdi Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen, 411 Arzneipflanzen zu demselben Zwecke wie die amerikanischen Smilax- drogen verwendet worden sein sollen. Aus den Aufzählungen der ameri- kanischen Smilaxdrogenlieferanten geht hervor, daß Ch. Lemaire die von ihm selbst Smilax ornata benannte Pflanze nicht für eine Drogen- lieferantin hielt. Es ist bedauerlich, daß die Wurzel weder abgebildet ist noch eine anatomische Beschreibung darüber vorliegt. _Die oben beschriebene Pflanze weicht in außerordentlich vielen Merk- malen von der von mir beschriebenen Smilax utilis Hemsley ab, obwohl sie bei flüchtiger Betrachtung Ähnlichkeit zu haben scheint. Schon das mehr oder weniger häufige und mehr oder minder deutliche Auftreten aveiBgrüner Flecken auf der Blattspreite ist bei beiden Pflanzen auf- fallend. Hauptunterschiede sind: l. Stengel bei Smilax ornata Lemaire unten fast rund oder dreikantig mit einer gerundeten Fläche, bei Smilax utilis Hemsley dagegen scharfe Vierkantigkeit im Verlauf des ganzen Stammes. 2. Blätter bei Smilax ornata Lemaire E bei Smilax utilis Hemsley ` stets mehrnervig. Andere Unterschiede sind weniger in die Augen springend. An eine Identitát beider Arten kann nicht im Entferntesten gedacht werden. Etwas schwieriger liegen die Verhältnisse, wenn man die im Berliner Botanischen Garten kultivierte Pflanze mit einer in Hookers Icones Plantarum, vol. VI, t. 2589 abgebildeten und als Smilax utilis Hemsley (spec. nov.?) beschriebenen Art vergleicht. Hemsley selbst gibt folgende Beschreibung: „Frutex alte scandens, omnino glaber, aculeis paucis, parvis armatus, caulibus vel ramis sterilibus quadrangularibus, ramulis floriferis teretibus. Folia distincte petiolata, tenuiter coriacea, cireumscriptione valde varia- bilia, inferiora late cordato ovata, apice rotundata, interdum pedalia vel ultra 7-nervia; folia ramulorum floriferorum multo minora, ovato lanceo- lata, acuminata, 5-nervia, cirrhis gracilibus quam foliis dimidio brevioribus et in ramulis floriferis minus evolutis. Umbellae florum femineorum soli- tariae, axillares graciliter pedunculatae, multiflorae, pedicellis brevibvs gracilibus. Perianthi segmenta subaequalia, oblongo, obtusa. Ovarium glabrum, stigmatibus subsessilibus. Bacca ignota.“ . Es ist bedauerlich, daf sich in der ganzen Beschreibung keine mit ` Mafizahlen bezeichneten Größenangaben finden. Auch stimmt die Angabe, die Stengel der blühenden Zweige seien stielrund, absolut nicht mit der Abbildung überein. Es ist wohl anzunehmen, daß die Zeichnung in dieser Beziehung richtig ist. Es sei darauf hingewiesen, daß bei dem von mir beschriebenen Exemplar blühende Zweige wenigstens in ihrem untersten Teile annähernd rund seien. Ferner kann man wohl der Angabe, daß die . Ranken nur halb so lang seien wie die Spreite, keinen diagnostischen Wert beimessen; denn soviel ich mich bei fast allen Smilaceen überzeugen konnte, werden die Ranken ganz verschieden, also wohl nach Bedarf | ausgebildet. Weiterhin finden sich am untersten Teil des Blattstiels in — ` der Doe rad zwei lemon die sich an einem als, Nebenzeichnung ge ; e EE KE F. W. Apt. brachten nodus mit Blattstiel nicht finden. Es steht leider nichts in der Beschreibung darüber, ob die Bestachlung an dieser Stelle konstant, fehlend oder schwankend ist. Ich nehme letztes an. ‚Bei der Beschreibung der weiblichen Blüten fehlt jede Angabe über das Vorhandensein oder Fehlen von sterilen Staubblättern. Auch in der Zeichnung ist keine An- . deutung gemacht. Gerade die Zahl der sterilen Stamina wäre von Wichtig- keit zu wissen. Ich habe während meiner Untersuchung niemals eine weibliche Blüte gefunden, welche gar keine Stamina mehr zeigt, muß ` daher für die in Frage stehenden weiblichen Blüten sehr unscheinbare Stamina annehmen. In den weiteren TPE VEAR Hemsleys wird gesagt, er glaube, ' diese Smilaxart stamme aus Venezuela und werde in Jamaica tiare: Einerseits könne aber in dem Herb. Kew. unter den Arten aus Venezuela kein Exemplar gefunden werden, das man mit der besagten Art identi- fizieren könne, anderseits wird darauf hingewiesen, daß die. in Jamaika kultivierten Exemplare nicht die als Jamaika-Sarsaparille im Handel befindliche Droge lieferten. Leider finden sich über den anatomischen Bau der Wurzel, ja nicht einmal über die Wurzel ihrem Äußeren nach irgendwelche Angaben. Ich halte die von mir oben beschriebene Pflanze mit der von Hemsley als Smilax utilis beschriebenen trotz der erwähnten Unstimmigkeiten und trotz des Fehlens von Vergleichsmaterial auf Grund der Abbildung für identisch. Über das Heimatland, welches bisher noch unsicher war, werde ich noch Aufklärung zu bringen haben, Ein Originalexemplar von Smilax officinalis H.-B. Kth., welches ohne Blüten ist, hat große Verwirrung angerichtet. Hooker hat im . Botanical Magazin CXV (2889), t. 7054, gezeigt, daß die bei Flückiger und Hanbury (Pharmakographia, ad. 1, p. 639) und bei Benthley . und Trimen (Medicinal Plants IV, t. 289) als Smilax officinalis auf- XAR genommene Pflanze vom Original verschieden ist und führt sie unter ` dem Namen Smilax ornata Lemaire auf. Eben dort beschreibt Hooker ` wiederum eine Smilax ornata, die mit der von mir als Smilaz utilis Hemsley ` beschriebenen. identisch ist, und die auch Hooker nach längeren Aus- : führungen für verschieden von Smilax ornata Lemaire hält. Die Verhältnisse liegen nun folgendermaßen: Lemaire bringt in der Illustration horticole (Gand 1864, Vol. XL pl. 439) eine Abbildung, die mit dem Namen Smilax macrophylla maculata . Hort. /erschaffelt bezeichnet ist. Dieser Name ist lediglich ein Garten- name. Lemaire beschreibt auch die gleiche Pflanze als Smilax ornata. Daher ist Smilax ornata Lemaire der wissenschaftliche Name für die zuvor = weifelhafte Art Smilax macrophylla ex hort. Verschaffelt. = einer anderen Pflanze mit der Bezeichnung Smilax officinalis und dazu gear ige rweise eine Beschreibung resp. Abhandlung mit der Über- schrift . milax ornata. Er kommt zu der Einsicht, daß Smilax macro- SCH variatio A "ar dee Hooker bringt dann im Bot. Mag. (CXV, 1889, 7054) die Abbildung phylla var. data hort, Verschaffelt | und eine Smilax macrophylla : h Vill ferner. die Ss Smilax po von — Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaeeen. ` 413 ` Hanbury und Flückiger (l e. ed. 2, p. 704) und von Bentléy und Trimen (l. e. t. 289) bezeichneten Pflanzen alle identisch, und die Namen daher Synonyma von Smilax ornata Lemaire sind. Hooker hat die ihm vorliegende Pflanze fülschlich zu Smilax ornata Lemaire gezogen. Smilax utilis Hemsley ist der von Hooker beschriebenen Smilax . ornata sehr ähnlich; doch sind auch Unterschiede vorhanden. Die Ab- ‚bildung in den Icones Plantarum zeigt zum Beispiel, daß die. blühenden Zweige mit normalen Blättern geschmückt sind, während sie bei der im Botanical Magazin abgebildeten Pflanze nur Brakteen zeigen; ferner, daß ebenda die Blütenstandstiele weit kürzer sind als bei-Smilax utilis Hemsley. Die Blätter gleichen sich vollkommen in der Form in beiden Fällen, wenn auch bei der einen (Botanical Magazin) unterseits und am . Blattstiel keine Stacheln gezeichnet sind. Bei. dem lebenden Material, welches ich sehr reichlich gesehen habe, sind die Stacheln auch nur an den ältesten Blättern und auch dort nicht ausnahmslos deutlich. Der Unterschied in der Beblätterung der blühenden Zweige ist nichts Typisches. Die Belaubung der Blütenzweige schwankt stets. Auch in meinem, blühenden Herbarmaterial sind Brakteen mit Normalblättern gemischt vorhanden. Außerdem ist zu bedenken, daß in einem Falle eine männliche, im anderen eine weibliche Pflanze vorliegt. Doch diese genannten Unter- schiede genügen nicht, um die Pflanzen als verschiedene Arten zu trennen. Einen sehr interessanten Artikel bringt H. H. Rusby in der November- nummer der Zeitung ‚The Druggist's Circular and Chemical Gazette‘ 1903. Die Abhandlung ist überschrieben: „Jamaica Sarsaparilla from honduras“. — Zunächst wird gesagt, daß die ge Pharmakopoe eine sogenannte Jamaikasarsaparille vorschreibt, die jedoch aus Costa-Rica ein- geführt wird. Sie heiBt deshalb im Handel auch .,Central- American Jamaica: - oder ,, Central-american'' oder „Costa Rica“ oder ‚„Lima‘- Sarsaparille. Über die Stammpflanze herrschte völlige Unklarheit. ‚Eine Kommission des Botanischen Gartens von New York, welche in Honduras tätig war, schaffte einige Klarheit über die Frage. Von P. Wilson, dem Führer der Expedition, wird die Pflanze, von welcher die Hondurasdroge gesammelt wird, folgendermaßen beschrieben: Eine große Smilax mit dunkelgrünem Stamm, vierkantig, Stacheln ‘dunkelgrün, mit brauner Spitze, meist nahe an den Blattbasen, Blätter 12—14 inches lang und 4—8 breit, dunkelgrün. ober- und blasser . unterseits, etwa ö-nervig, der Zentralnerv am "meisten hervortretend. : 9 Blattstiele mit Stacheln. Frucht purpurschwarz. y. inches im Durch- messer. Same rotbraun, Wurzeln zahlreich. — . i Wilson ist selbst bei der Sammlung von erc e durch die Eingeborenen anwesend gewesen, SO, daß sein eingebrachtes Material | völlig einwandfrei ist. ‘Rusby sagt nun selbst, daß CH in Bode: stehende Pflanze derjenigen _ außerordentlich ähnlich ist, die Hooker im Bot. Mag. als Smilax ornata ` beschrieben hat. Da ich diese nun wiederum für identisch mit Smilax utilis. Hemsley Y halte. so ist Smilax ornata Hooker nur ein Synonym für ? 414 d | F. W. Apt. Smilax utilis Hemsley. Trotz der zugegebenen großen Ähnlichkeit mit Smilax utilis Hemsley gibt Rusby als Verschiedenheitsmerkmale seiner im Druggist's Circular abgebildeten Art von jener eine etwas andere Blattform und Art der Bestachelung an. Auch seien die Blattstiele lánger. Als ganz besonderes Merkmal weist er dann noch auf ein kleines Záhnchen an der Blattinsertion hin, das allerdings auch bei seinen Abbildungen nur an einem Blatt sichtbar ist, und sagt, daß schon dieses Merkmal zur Charakterisierung einer neuen Art genügen würde, vorausgesetzt, daß es bei Smilax utilis Hemsley (er sagt S. ornata) nie vorkommt, meint aber selbst, daß es sehr wahrscheinlich sei, daß besagtes Zähnchen sonst nur übersehen wurde. Von Smilax utilis Hemsley sagt Rusby, daß sie mit dem ihm vorliegenden Exemplar sehr eng verwandt sei, aber daß die Warzel sicher anzeige, es handle sich um eine andere Art. Gerade seine — letzte Behauptung läßt er aber unbewiesen, da sich in der Abhandlung keine mikroskopischen Wurzelbilder finden oder beschrieben sind. im Berliner Herbar fand ich eine aus Honduras stammende Pflanze (ohne Blüten und Früchte), die ganz bestimmt einerseits mit der von Rusby behandelten übereinstimmt, und anderseits von mir, ohne daß ich vorher die Literatur Rusbys kannte, als Smilax utilis Hemsley be- zeichnet wurde. x | Die von Hooker im Bot. Mag. als Smilax ornata abgebildete und von Rusby dauernd fälschlich als Smilax ornata Hooker, einem unmög- lichen Namen, bezeichnete Pflanze ist meiner Überzeugung nach eine Form von Smilax utilis Hemsley. Das mir vorliegende blühende Exemplar stammt aus einer Kultur der ehemals deutschen Versuchsstation in Viktoria, Kamerun. . Der Querschnitt der Wurzel zeigt den besonders Gi Zentral- zylinder der Honduras-Sarsaparille ebenso wie ein Lupenbild von der |. von Rusby behandelten Pflanze. Daher ist die Überschrift von Rusbys Adis Artikel: „Jamaica Sarsaparille from Honduras‘ auch vom anatomischen ES VV RES: gerechtfertigt. Demnach ist jetzt von Smilan utilis Hemsley sowohl das männliche ` als auch das weibliche Exemplar bekannt. ` Honduras: La Piemento in 170 Fuß Höhe (Niederlein no. 62), kultiviert in. Versuchsanstalt Viktoria, Kamerun, blühend im März (Ver- suchsanstalt Kamerun no.357) sowie im Botanischen Garten zu Berlin-Dahlem : 5 26. Smilax Tonduzii Apt, spec. nov. — Radix flavo-fusca, longi- . tudinaliter rugosa, vix flexuosa, radicibus secundariis plerumque jam =~ delapsis vestita. Frutex alte scandens, caule vetustiore recto, fusco, .. "lurissime-lignose, laevigato, 7 mm crasso, manifeste multo-striato, evi- .. denter sed non acutissime quadranguloso, angulis obtuse debiliter alatis, aculeis numerosis, 1,2 cm longis applanatis horizontalibus, acutis, ex alis 3 erumpentibus, in nodis aggregatis, ibidem duobus basi inter se connatis, | Saepe. apice nigricantibus armato, internodiis 10—11 cm longis, nodis Ca foliis jam. Ert anle. dom egene dps foheolete: alato, ën Eeer Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. 415 aculeis applanatis ex alis erumpentibus leviter recurvatis, non nigricanti- bus. Folia longe petiolata, chartacea, petiolo circa 3 cm longo in medio articulato atque ad tertiam partem vaginato, vagina margine mem- branaceo, integerrimo, cirrhis bene evolutis longissimis aut reductis, subtus aculeis recurvatis, lamina magnitudine variabili, profunde cordata acuminata, apice ipsa 1 cm longa, angustata, acuta, ima basi sensim in petiolum angustata, margine integerrimo, in sicco undulato, viridi-fusca, lobis basaliter late rotundis atque ab apice petioli discedentibus, 7-nerviis aut si maris 9-nerviis aut praesertim nervo centrali basim versus aculeatis, a basi ipsa descedentibus. Jugis duobus in infimo lobos percurrentibus, postea appropinquentibus atque ad apicem stricte percurrentibus, debi- loribus quam ceteri nervi longitudinales, nervo centrali validissimo, supra paululum, subtus alte immerso, aliis nervis longitudinalibus supra minus subtus plus prominentibus, in inferiore parte aculeis 2 mm longis, plus minus recurvatis armatis, venis a nervis longitudinalibus paene hori- zontaliter abeuntibus, primi ordinis parallelibus, sequentium ordinum reticulatis atque utrinque emersis. Flores.... fructus.... — Costa Rica: Am Ufer des Flusses Ciruleas! (Tonduz no. 2233). Ich halte die Art für einigermaßen eng verwandt mit Smilax utilis Hemsley; doch unterscheidet sie sich von dieser sehr deutlich durch den weit weniger scharf vierkantigen Stamm, durch seine vielfache deutliche Längsstreifung, durch die weniger starke Konsistenz der Blätter, weniger durch deren Form. 27. Smilax papyracea Duham. in Arb. 1, p. 242 ete. — Schulz in Urban Symbol. Antill. V, p. 29 (1904—1908) A. DC. sowie O. E. Schulz geben recht genaue Analysen. Zu bemerken ist jedoch, daß A. DC. schreibt: . . Petioli inermes. . . O. E. Schulz äußert sich nicht über die Blattstiel- EE ER Bio de Janeiro! (Glazion no. 15505, 18580.) — New Granada: Kultiviert im Botanischen Garten zu La Mortola (Italien). (Berger — blühend im September.) | Entgegen.der Angabe von A. DC. muß ich sagen, daß die Blattstiele sehr häufig, wenn auch recht unscheinbar bestachelt sind. Die Be- stachelung ist allerdings den anderen Vertretern der Gruppe gegenüber verschwindend; eigentlich kann man ja auch Smilax papyracea Duham. gar nicht als mittelamerikanische Art bezeichnen, da sie nur avf Jamaika kultiviert wird, wührend ihr Heimatland ohne Zweifel weiter südlich in. Cayenne, Colombien oder Brasilien liegt. Die Art ist auch nur . in die Arbeit aufgenommen worden, weil sie als Lieferantin südamerika- -nischer Droge in der Literatur stets genannt wird; doch auch über ihren Wert als Stammpflanze ist nichts Sicheres bekannt. 28. Smilax ornata Lemaire, in Illustr. hortic. XI (1864), pl. 439. — Herbarmaterial liegt nicht vor, Abbildung und Beschreibung in der Literatur stimmen insofern nicht überein, als auf dem Bilde der Stengel — wenigstens an der unteren Schnittfläche — scharf vierkantig gezeichnet E ist, während er im weiteren Verlauf scheinbar in einen gerundeten über- er e AE F, W. Apt. SEN soll. Die Zweige werden folgendermaßen beschrieben: ,,... ramis . longissime scandentibus flexuosis, primo cylindricis mox (v. pe de basi!) triangularibus, scilicet: dorso subrotundatis antice alte canali- culatis...' Leider fehlen dem abgebildeten und beschriebenen Exemplar die Blüten. Dadurch kann ich nicht mit voller Sicherheit sagen, ob S. ornata Lemaire in der Bestimmungstabelle an der richtigen Stelle steht; doch ist es dem Habitus, der Blattform dem Nervenverlauf und der Be- stachelung nach höchst wahrscheinlich. — Mexiko (nach Lemaire). fM 29. Smilax vanilliodora Apt, spec. nov. — Radix eylindrica, repens 7.4 5 mm, in sicco 3—4 mm crassa, amylacea, irregulariter flexuosa, Striata, longitudinaliter rugosa, generaliter fusca aut flavo-fusca, radicibus Secundariis paucis instructa, partibus crassioribus tenuiores consecutis. Frutex alte scandens, glaber, aculeis sparsis aut in ramis floriferis nullis armatus, caule subtereti aut in inf. parte obsolete quadranguloso, viridi, .striato. — Folia petiolata, petiolo circa 2 cm longo, in parte ?/, sup. arti- culato, inferne vaginato atque cirrhis bene evolutis aut obsoletis aut nullis instructo, lamina elliptica aut elliptico-oblonga vel oblongo- ovata, apice manifeste acuminata, apice ipsa angustata, basi rotundata, aut raro vix subcordata, ima basi sensim in petiolum angustata, chartacea, in sicco glaucoviridia, subtus pallidiora quam supra, margine paululum recurvata, ad 20 cm longa, 3,5—8 cm lata, inferiora angustissima, plerum- = que manifeste trinervia vel, si mavis, 5—7-nervia sed jugis marginalibus tenuis, jugo superiore 0,2 —1 em supra basim abeunte, costa subaequi- . valida 1—2 cm a margine usque ad apicem stricte pereurrente, nervo centrali subtus alte prominente, supra immerso et in foliis infimis subtus in inferiore parte et in petiolo aculeis parvis armatis, nervis ceteris longi- e tudinalibus subtus alte supra paulum eminentibus, venis bene conspicius eulatis. — Rami floriferi longitudine valde variabili (10—14 em et forsan. longiores) ex axillis foliorum partim jam delapsorum sed petiolos eirrhis agis instructos | práebentium | evoluti; foliis euphylloideis aut laminis , maxime reductis plus minus eirrhiferis mixtis vestiti, subteretes, sriati, | . apice summo. umbella ornati. Flor. mase.... Flor. fem. umbellati ex [es axillis foliorum plus minus reductorum (ut descriptum) evoluti, pedunteulis Be plerumque 4-5 em longis et 1 mm crassis. Umbella. ipsa 10—15- flora, . pedicellis in axillis bractearum parvarum carnosarum inter se basi conna- tarum, plus minus triangnlarım erumpentibus, 1,7 em longis tenuibus, pedunculis semper brevioribus. Tepala flavo-viridia, 1 em longa, 2 mm lata, suaveolentia, odore Vanillae similia, exteriora a basi ipsa, inferiora revolutis. CFruet.. ..— Costa- Rica: Hacienda El Guayabe a! (Atlantic), in 600700 m Höhe (Juan. Gomez). — bene e seit eet Zeit im Botanischen DO Y | 1 ^ atque eminentibus, primi ordinis inter se parallelibus, ceteris laxe "reti- ` io recurvata. Stamina sterilia tria filiformia, 3—5 mm longa, apice Ovarium. oblongum, - 5 mm longam; 2,5 mm crassum, stigmatibus - im Februar vnd November 1920. Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen, 417 sehr reich geblüht. Im pharmakognostischen Teil ist auf die Wurzel- anatomie genauer eingegangen worden. 30. Smilax Gilgiana Apt, spec. nov. — Radices longissimae, tenues, in sicco 2—3 mm crassae, fuscae vel plus minus flavo- aut rubro-fuscae, irregulariter flexuose, plus minus striatae, radicibus secundariis multis eodem colore, usque ad 1mm crassis vestitae, ex rhizomate brevi erectius- culo evolutae. ^ Frutex altissime scandens, glaber, caulibus veteribus capiti rhizomatis approximatis subangulosis, pallide viridofuseis, obsolete striatis, dure-lignosis, foliis destitutis, angulis brevibus, horizontalibus aut recurvatis aculeis armatis, internodiis brevibus (1 ad paucos cm), nodis rare radicibus: instructis, ramis vetustioribus atque junioribus acute 4-angulosis, duris, pallide subviridibıs, striatis, in vetustiore parte mani- feste late alatis, alis membranaceis, 2 mm generaliter latis aculeis ex alis evolutis applanatis subrigidis, 5 mm longis, acutis, plus minus recurvatisi apice plus minus fuscescentibus, internodiis in ramis vetustioribi s 17—20, in junioribus circa 10 cm, in ramis lateralibus circa 3—10 em longis, nodis aculeis parvis multis armatis. Folia integerrima, petiolata. Petioli rami primarii et rami lateralis longitudine variabiles, in ramo primario 1—1,5 cm, in ramo laterali — 2 cm longi, subtıs basim versus m! ltis parvis acıleis armati, usque ad medium late vhginati, vagina margine membranaceo atque integerrimo, cirrhis bene evolutis aut ma» ime reductis in petiolo rami lateralis. Lamina longissime — ovata-subcordata, apice rotundata- apice ipsa breviter (5 mm) acuminata vel longissime — ovato — sub- cordata, apice acuminata, vel in ramis lateralibus acute-longe-ovata vel elliptica, basi rotundata, ima basi — in omnibvs foliis — sensim in petiolum angustata, pergameno-chartacea, in sicco fusco-viridia, usqve ad 23 cm longa, manifeste trinervia aut, si mavis, quinque-nervia, sed jugo infimo marginali tenuissimo, saepius vix conspicuo, jugo superiore paululum supra basim abeunte, costa subaegrivalida, 1—2 cm a margine usque ad apicem stricte percurrente, nervo centrali supra profende immerso subtus alte prominente, in inferiore parte ples minrs acrleis armato, venis utrimque bene conspievis atque prominentibvs, primi ordinis inter se parallelis, ceteris laxe retievlatis. Flores.... frvetus.... — Costa Rica: Desmontes de Guacimo! in 120 m Hóhe (Tonduz no. 14639, Aug. 1901). Die Art ist mir durch das Vorhandensein reichen Workelmatorials besonders wertvoll. 31. Smilax Mexicana Kth. in Envm. 5, p. 167 (1850) — A. DO. in -Monogr. Phanerog. I, p. 117—118 — vgl. S. cumanensis Schlechtd. in Linn. 6, p. 48 et 18, p. 448. — A. DC. standen keine blühenden Exemplare zur Verfügung; jedenfalls fehlen in der Beschreibung die Angaben über die Blüten. Mir liegt ein Exemplar aus dem Münchener Herbar vor, welches als S. Schomburgkiana Kth. bezeichnet ist, und das arch — nach einem aufgeklebten Zettel — De Candolle bei seiner Bearbeitung der Smilaceen (1876) übersandt worden ist. A. DC. beschreibt S. Schomburg- kiana in Monogr. Phanerog. T, p. 155—156, führt aber merkwürdigerweise Repertorium specierum novarum, XVIII. (31. XII. 1922.) 27 418 F. W. Apt. oben erwähntes Herbarblatt nicht an. Nach der S. Schomburgkiana- Beschreibung sollen die Blütenstandstiele länger sein als die Blütenstiele; das trifft für das vorliegende Exemplar nicht zu. Ich halte das Münchener Exemplar für eine männliche Pflanze von S. mexicana Kth. und beschreibe danach die Blütenverhältnisse: Rami floriferi ex axillis foliorum jam delapsorum sed petiolos cirrhiferos praebentium, foliis vel rarius bracteis mixtis vestiti evoluti. Flores um- bellati umbellis ex axillis foliorum (in spec. Haye no. 630 herb. monac.) plerumque jam delapsorum sed petiolos partim praebentium vel brac- tearum evolutis pedunculis 7—10 cm longis, pedicellis circa 1,5 cm longis, pedunculis semper longioribus, numerosis ex axillis bractearum parvarum, tepalis 2 mm longis, 1 mm latis a basi excurvatis, staminibus bene evolutis, filamentis antherisque longitudine subaequalibus, in superiore parte ex- curvatis. — Mexiko: Nahe von Misantla! (Schiede no. 986). — Panama: Auf offenen Plätzen (Hayes no. 630 — blühend im Juli). . Das ausgewachsene Blatt des Münchener Exemplars trägt unterseits am Hauptnerv und am Blattstiel je einen Stachel. Das Vorkommen von Blattbestachelung ist auch in der Beschreibung von S. Schomburgkiana Kth. nicht erwähnt, und ist eine weitere Rechtfertigung für meine Annahme, daB es sich um S. Mexicana Kth. handelt. 32. Smilax Bernhardi Apt, spec. nov. — Radices ex ae brevi evolutae, flavo-albae aut fuscae usque rubro-fuscae vel ferrugineae, 2—4 mm crassae, amylaceae, teretes vel subteretes, plus minus longitudinaliter rugosae, radicibus secundariis tenuibus vestitae. — Frutex alte scandens. glaber, armatus, ramis viridibus, in sicco albo-glaucis opacis, subtiliter striatis, subteretibus, in inferiore parte prope rhizomatem quadrangulosis, ‚in superiore parte multis aculeis, 2—4 mm longis, recurvatis, acutis, plus minus applanatis armatis, internodiis longitudine varia. Folia petiolata, $ -petiolo 1,5—3 cm longo, in ramis floriferis multo breviori, in parte 15—" /a ^ superiore paulum articulato atque 1, inferiore vaginato, vagina .. margine membranaceo atque paulum supra insertiones cirrhorum 2 laciniis ` terminata, subtus aculeis brevibus recurvatis plus minus armato, eirrhis plus minus evolutis instructo, lamina late-ovata vel oblongo-ovata vel in ramis floriferis aut in apice rami sterilis longo-ovata usque ad elliptica, viridi vel in sicco flavo-viridi aut glauco viridi, opaca, in petiolum usque ad insertiones eirrhorum angustata, apice rotundata sed apice ipsa brevi- acuminata, basi truncata, manifeste trinervia vel, si mavis, quinquenervia, . . sed jugo infimo marginali multo magis tenui, saepius vix conspicuo, jugo | . Superiore fere a basi ipsa abeunte in inferiore parte 1—1,5 em, in superiore parte 0,5—1 em a margine stricte usque ad apicem percurrente, jugo ... inferiore tenui basi 2—5 mm a margine remoto percurrente atque in su- : pane parte plus minus evanescente. Nervus centralis atque juga plus inus aculei is brevibus plus minus recurvatisque armata.. Rami floriferi ngi, ex axillis foliorum, quorum lamina partim delapsa, evoluti, orum sterilium manifeste minoribus vestiti. Flores masc. um- ` eti. xa me t bag Sue 10-floris, ër S Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen 'Smilaceen. 419 1—1,2 cm longis, tenuissimis, tepalis minimis, 2 mm longis, 1 mm latis a basi excurvatis, staminibus 6 bene evolutis, 1 mm longis, antheris eadem longitudine. Flores fem. et fructus... — Costa-Riea, da die im Botanischen Garten Berlin-Dahlem buts Exemplare zum Teil aus Samen aus Costa-Rica gezogen sind. Seit längerer Zeit wird im Berliner Botanischen Garten eine Art kultiviert, welche mit Smilax Sarsaparilla Humb. bezeichnet ist. Dazu ist zu bemerken, daf eine Smilax Sarsaparilla Humb. gar nicht existiert, sondern nur eine Smilax Sarsaparilla L. Aber auch diese Art ist äußerst zweifelhaft. A. DC. erwühnt sie als solche bei S. glauca Walt. im Monogr. Phanerog. I, p. 81. Schon daraus geht hervor, daß die von mir be- schriebene Pflanze nicht das geringste mit S. Sarsaparilla L. zu tun haben kann. Die Angabe des Heimatlandes Mexiko bei dem Gartenexemplar scheint mir annähernd zuzutreffen, da im Garten eine Smilax-Art kultiviert worden ist, deren Samen nachweislich aus Costa Rica stammen, und die mit der beschriebenen Art völlig identisch ist. Ferner findet sich im Herbar ein Exemplar aus dem Herbar Bernhardt, das ebenfalls mit dem be- schriebenen identisch ist. Auch für dieses Exemplar, das eine blühende männliche Pflanze darstellt, aber ohne Heimatangabe ist, muß ich daher Mexiko resp. Costa Rica als Heimatland annehmen. Meiner Über- zeugung nach ist die vorliegende Art ziemlich eng verwandt mit Smilax mexicana Kth. Es ist interessant, daß eine in Mexiko beheimatete Pflanze eine Wurzelanatomie zeigt, die dem südamerikanischen Drogentyp entspricht. Daraus geht hervor, daß die sogenannten südamerikanischen Sarsadrogen nicht unbedingt auch wirklich aus Südamerika stammen müssen. Aller- dings besteht ja die Möglichkeit, daß die Pflanze aus Südamerika nach Mexiko eingeführt und dort gebaut worden ist. Im pharmakognostischen Teil ist die Wurzel als Droge nàher beschrieben. 33. Smilax Bona nox L. in Spec., `p. 1460 — A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 77—79 — O. E. Schulz in Urban Symb. Antillan. V, p. 23 (1904—1908). — Die genaueste Beschreibung ist die von O. E. Schulz. Ich habe nur hinzuzufügen, daß ich in der weiblichen Pflanze 3—6 sterile Stamina fand. Die Samen fand ich zu je 1—3 in den circa 6 mm langen und breiten Beeren, welche an einem 54, mm langen Fruchtstiel saßen. Die Samenschale ist stumpfglänzend. A. DC. hat S. senticosa Kth. als Varietät von S. bona noz. L. aufgestellt, gibt aber keine typischen Unter- scheidungsmerkmale an. Ich glaube, daß man 8. senticosa Kth. in S. Bona nox. L. unbedenklich aufgehen lassen kann. Die Blätter variieren in der Form ziemlich stark, doch besteht die Heterophyllie schon an einem einzigen Exemplare, so daß sie keinen Anlaß zur Abtrennung verschiedener Formen geben kann. Einleitend sagt A. DC.: . Subspecies, et inter- dum varietas, distinguendae videntur, sed ERES EE commie recognoscendi, ut sequitur..." Vielleicht wird es richtig sein, alle Unter- . arten oder Varietäten als Byackyiee von S. bona noz. L. aufzufassen. — : Mexik Maltrata! er no. 220). mann no. 220). 420 F. W. Apt. (Schaffner no. 181 u. 184). — Um El Puenta de Dios!. (Ehrenberg no. 777 bis —) mit Früchten im Oktober. — In Dickichten um Jalapa! In einer Höhe von 1200 m (Pringle no. 6072). 34. Smilax lappacea Willd. in Spec. 4, p. 777 (1805) — A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 116 — O. E. Schulz in Urban Symb. Antillan V, p. 37—39 + IV, p. 149. — Mir liegt nur das Exemplar aus dem Herbar Willdenow vor; es ist ohne Blüten. Die Größenangaben der Blüten in der Bestimmungstabelle sind der Literatur entnommen. Eine phar- makognostiseh interessante Angabe macht A. DC.: , Radices (e specim. Birschel e la Guayara ubi, cum aliis mixta, Babeoparitia de la Guayaze praebet) descendentes, subcylindricae, 2—4 mm crassae ..... Möglicherweise ‘handelt es sich um eine Stammpflanze südamerikanischer Droge. Leider ist die Frage, ohne Wurzelmaterial gesehen zu haben, nicht - beantwortbar. In die Reihe der mittelamerikanischen Smilaceen ist die Pflanze überhaupt kaum noch zu rechnen. — Venezuela: Caracas! (Humboldt no. 635). 35. Smilax Havanensis Jacqu. Enum. Pl. Carib. 33, Select. Am. t. 179, f. 102, folia tantum. A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 122—124. — O. E. Sehulz in Urban Symb. Antillan. V, p. 40—41. — Die Beschreibung von O. E. Schulz ist genau zutreffend. — Cuba: Provinz Santa Clara. Distrikt Cienfuegos! (? — — — no. 172). — Ramon de la Sagra! (no. 72a). — Florida! Auf Korallenfelsen in Nadelwäldern (Hoffmann . no. 2863). 36. Smilax Havanens var. ovata Duham. forma inermis. O. E. Schulz- Duham. in Trait. Arb. II od. I (1801), p. 202. — O. E. Schulz in Urban Symb. Antillan. V, p. 40 (1904—1908). — Diese Varietät von S. Hava- nenses zeichnet sich aufer den bei O. E. Schulz angegebenen Merkmalen durch die auf beiden Blattseiten sehr stark vorspringenden Nerven und Venen aus, welche an Stürke unter sich ziemlich gleich sind. — Cuba: , Ramon de la Sagra, nach Literaturangabe auch in Florida. St Smilax cognata Kth. in Enum. 5, p. 175 (1850), A. DC. in Monogr. Phanerog., p. 110—111 (1878). — Die von A. DC. beschriebenen Originale (1841) liegen vor; die Blüten sind dort — wie schon A. DC. angibt — ab- gefallen. Ein Exemplar aus dem Jahre 1849 zeigt sie (A. DC.). Ich kann der Beschreibung kaum etwas hinzufügen. Die Blütenstandstiele sind 2—3 em lang. Der Randnerv ist usce im oberen Teile der*Spreite stärker als der Mittelnerv. Alle mir vorliegenden Exemplare sind im Berliner Botanischen Garten kultiviert. Als Heimatland wird dort Porto Alegre genannt. Nach Kth. ist die Heimat ebenfalls Mexiko, Puerto-Alegre. Hemsley in Biologia Central-Americana, vol. II, p. 363 sagt dazu: „We know of no such name as Puerto Alegro in Mexiko, and the plant may, as De Candolle suggests, have come from South Brazil.‘ “ __ Nach all dem erscheint es höchst zweifel nehmen m ; Se? Ke t, ob diese. Art egen in dieser Arbeit aufzu- ——À ge Beiträge zur Kenntnis der mittelamerikanischen Smilaceen. | 491 Heimatland zweifelhaft, wahrscheinlich Südbrasilien, nach den Herbarblättern (VIII 1840, IX 1849) aber Porto Alegre. 38. Smilax spec. ? — Vorliegendes Exemplar ist von A. DC. in Monogr. Phanerog. I, p. 87, S. medica aufgeführt. Aus dem mir sonst vorliegenden Originalmaterial von A. medica Schlechtd. et Cham. muß ich schließen, daß das in Frage stehende Exemplar nicht S. medica ist. Ich weiß es jedoch anderswo nicht recht unterzubringen, da ein ähnliches im Herbar nicht aufzufinden ist. Die feine Blattrandbestachelung und der verhältnis- mäßig starke Randnerv bestimmten mich, die Pflanze in die Nähe von S. cognata Kth. zu stellen, wohin sie vom technischen Standpunkt der Bestimmungstabelle auch gehört. Ich halte es jedoch nicht für angängig, auf Grund des äußerst dürftigen Herbarblattes ohne Blüten und Früchte und sehr wenig Blättern eine neue Art zu beschreiben. Die auf dem Herbarblatt angegebene Heimat Mexiko spricht gegen eine enge Beziehung, der wohl sicher (aber eben leider auch noch fraglich) in Brasilien beheimateten S. cogndta Kth. — Mexiko: Nahe EI punto de dios! (Ehrenberg no. 777). Anhang. Die Cyperacee Carex arenaria liefert die Droge Rhizoma Caricis. Die ist zurzeit nicht offizinell, aber in der Volksmedizin gebräuchlich. In den Pharmakognosien ist sie verhältnismäßig. wenig beachtet, da offenbar genaue klinische Erfahrungen über die Wirkung der Droge nicht vorliegen; wenigstens konnte ich in der Literatur en diesbezüglichen Angaben finden. Beim Volke führt die Droge den Namen „Deutsche Sarsaparille“ und wurde zum gleichen Zwecke wie die echte Sarsaparille arzneilich verwendet. Da es sich bei vielen Die herausgestellt hat, daß die ee . verschiedener Länder zum gleichen Zwecke ganz unabhängig voneinander vegetabilische Genuß- und Arzneimittel aufgefunden haben, die zwar ganz verschiedenen Pflanzenfamilien angehören können, aber gleiche oder wenigstens eng verwandte chemisch wirksame Inhaltsstoffe haben, so lag die Vermutung nahe, daß sich eine Beziehung zwischen den echten Sarsa- parillen und den sog. deutschen Sarsaparillen, d. h. Rhiz. Caric. in bezug auf die Inhaltsstoffe würde aufdecken lassen. — Diese Vermutung hat sich als riehtig erwiesen, wie ich im folgenden zeigen werde. Zunächst sei der Name Carex erklärt. Nach Zórnig wurde die Droge um die Mitte des 18. Jahrhunderts in den Arzneischatz eingeführt. Der Name Carex ist vom lateinischen Verbum Cartre — Kratzen abgeleitet, da die Pflanze den Alten angeblich zum Schaben und Glätten diente. Wenn man die Stengel und Blätter der Gramineen betrachtet und ihren oft großen Gehalt an Silikaten sowie die sehr häufig an den Blatträndern auftretenden scharfen Zähnchen in Betracht zieht, so kann man sich die Entstehung des Namens nach dm ` ` Gebrauch als Kratz- und Schabemittel ganz gut erklären. Handelt es CASES UTE 4223. | F. W. Apt. sich jedoch darum, den Namen auf Grund der Beschaffenheit des Rhizoms zu erklären, so muß dieser Versuch mißlingen, weil das Rhizom zum Schaben und Kratzen, da es ganz glatt ist, völlig ungeeignet erscheint. Dagegen wird der Name verständlich und einleuchtend, wenn man die anhaltend kratzende Wirkung der Droge oder einer Abkochung derselben kennt, die sie nach dem Genusse im Halse verursacht. In seiner Arbeit über die Sarsaparillen weist Schleiden in dem Abschnitte, wo er über di e Stärke spricht, daraufhin, daß sich in Rhizoma Carieis Stärke in demselben verquollenen Zustande findet wie in den Sarsaparillen. Wenn ich auch bei den von mir untersuchten echten Sarsa- parillen verquollene Stärke in keinem Falle nachweisen konnte, so fand ich doch seine Angaben in bezug auf die Stärke von Rhiz. Carie. voll bestätigt. Die Droge besitzt einen süßlichen resp. süßlich herben Geschmack, der später bitterlich und kratzend wird (Tschirch, Zörnig, Schlickum). . Als Inhaltsstoffe werden in der frischen Droge Spuren eines ütherischen Óles, in der Trockendroge Stürke, Weichharz, wenig Caleiumoxalat und Asparagin angegeben (Tschirch, Zórnig); Gerbstoff fehlt. Zórnig bemerkt, daB die Droge in ihrer diuretischen Wirkung. wie man anfangs glaubte, der Sarsaparille nieht gleich kommt. Immerhin konnte ich feststellen, daß Rhiz. Carie. — offenbar als wirksamen Bestandteil — Saponin enthält. Zum Nachweis stellte ich mir Abkochungen in der gleichen Stärke, wie die für die Sarsaparillversuche gebrauchten, her und fand, daß diese stark geschüttelt einen feinblasigen, sehr lange (6—9 Stunden) stehenden Sehüttel- Schaum liefern, nachdem ich mieh dureh Versetzen der filtrierten Flüssigkeit mif Aeid. Bisulfosalieylie. überzeugt hatte, daß sich kein Eiweiß in den Ab- kochungen befand. Mit diesen wurden außerdem dieselben Fischvergiftungs- versuche gemacht, wie mit den Sarsaparilldekokten. Ferner führte ich wieder . auf die gleiche Weise wie mit den übrigen Drogen (vgl. chem. Teil) die hämo- lytische Probe aus. Besonders der positive Ausfall der letzten ist ein sicherer . Beweis für das Vorhandensein von Saponin. $ Die Schüttelschaumprobe zeigt durch ihre Zahl 5,5, daß sich verhältnis- iad mäßig sehr wenig Saponin in der Carexdroge findet. Dagegen beweist sowohl der Fischversuch, der ergab, daß nach zwei Stunden der Tod eintrat, und die hümolytisohe Probe, welche 40 Tropfen des Dekokts bis zur völligen Hämo- lyse ergibt, daß das vorhandene Saponin stark toxische Eigenschaften auf Fische ausübt und stark hämolytisch wirkt. Die Droge steht nach den erhaltenen Resultaten allerbester Sarsaparill- droge trotz ihres absolut geringeren Gehaltes an Saponin in der Wirkung nieht nach. Meiner Überzeugung nach kann Rhiz. Carie. als Paralleldroge für E Rad. Sarsap. angesehen werden, und es wäre sicherlich eine lohnende und ` is interessante Aufgabe, die so wenig beachtete Droge klinisch zu erproben. Das Vorhandensein. des Saponins in der Carexdroge ist wiederum ein ausgezeichneter Beweis für die Treffsicherheit, mit der das Volk seine Arznei- drogen suffiadet, ohne eine Dee von deren Inhaltsstoffen zu haben. m un e K. Dinter: Pflanzenarten aus Deutsch- Südwestafrika. à 423 wi’ LXIX. Index der aus Deutsch-Südwestafrika bis zum Jahre 1917 bekannt gewordenen Pflanzenarten. XII. Von Regierungsbotaniker K. Dinter. (Originalarbeit.) 1243. H. Dinteri Hochr. Mém. Herb. Boiss. no. 20, 20. — H.: Oka- handja, Dtr. 61; Otjihua b. Okahandja, Dtr. 332; km 12 des Weges Oka- handja—Otjosazu, Dtr.; Spitzkoppjes, Dtr. I. 83; Hasis b. Karibib, Dtr. I. 1457. 1944. H. diseophorus Hochr. in Vierteljahrsehr. Naturf. Ges. Zürich 1910. p. 239. — (Syn. H. pseudosida Ulbrich in Engl. Bot. Jahrb. XLVIII. 376.) — H.: Zw. Otjisewa und Otjihawera, Dtr. I. 453; óstl. von Wind- hoek, Dtr. 819; Waldau, Dtr. 371. 1245. H. Elliottiae Harv. Fl. Cap. II. 587. — (Syn. H. ebracteatus Mast.) -— var. Peehuelii O. K. — H.: Okahandja, Dtr. 80; Fuß des Bock- bergs, Gürich 39; Soris-Soris, Gürich 39; Karibib, Marl. 1473; ohne Stand- ort; Pechuel-Lósche. — N.: Orab-Leberrivier, Dtr. 2075; Inachab, Dtr. — var. subeiliatus Hochr. — A.: Omupanda (Uukuanjama), Wulfhorst. 1946. H. Engleri K. Sch. Engl. Bot. Jahrb. X. p. 47. — H.: Okahandja, Dtr. 38, 57; Erosch, Dtr. I. 1246; Otjimbingwe, Marl. 1412, 1327; Gam- koichas, Gürich 148; Neidaus, Fleck 204a. — N.: Kl.-Nauas—Hoachanas auf Dünen, Dtr. 1942; Oranjefluß, Fleck 205a; Rehoboth, Fleck 706. 1247. H. Fleck Gürke Bull. Herb. Boiss. III. 404. — Afr. austro- occ. — H.: Okahandja, Dtr. 113; Kuisib, Fleck 497. — N.: Rehoboth, Fleck 201a, 203a; Tiras, Schz. 208. 1248. H. hereroensis Hochr. Mém. Herb. Boiss. no. 20, 20. — Afr. austro-occ. — H.: Salem, Dtr. 104. 1249. H. huillensis Hiern. Cat. Welw. Afr. Pl. I. 76. — Afr. trop. —. H.: Windhoek, Dtr. 843; Okamita, Dtr. I. 497; Otjivero, Dtr. 1308. 1250. H. intermedius A. Rich. Tent. Fl. Abyss. I. 58. — var. arietae- valvis Hochr. — H.: Osona, Dtr. 404; Windhoek, Dtr. 324; Quaaipüts, Dtr. I. 197. — N.: Rehoboth, am Oanop, Fleck 8, 213a. 1251. H. lepidospermus Miq. Fl. Ind. Bat. I. II. 159. — Java. — N.: Sehz. 208, 209. 1252. H. lunarifolius Willd. Sp. Pl. III. 811. — H.: Franzfontein, Dtr. 2631; Franzfontein Outjo, Dtr. 2641; Tsumeb, Dtr. 1692; Waterberg, Dtr. I. 407; Onamutoni, Dtr. — A.: Ondonga, Raut. 403. 1253. H. malaeospermus E. M. ex Harv. et Sond. Fl. Cap. I. 174, var. palmatipartitus Hochr. — (Syn. H. rhabdotospermus Garcke in Bot. Ztg. VII. 839 var. palmatipartitus Gürke.) — N.: Tiras, Schz.; Rehoboth, Schz. 1254. H. mieranthus L. f. Suppl. 308, 310. — Ind. or., Afr. trop. — H.: Okahandja, Dtr. I. 83; KL-Windhoeker Berg, Dtr. I. 330; Water- berg, Dtr. 367 (?); Otjivero, Dtr. I. 1309; Outjo, Rautanen 428. — A.: Olukonda, Schz. 197. — var. ovalifolius Hochr. — H.: Outjo, Rautanen 406. — A.: Olukonda, Rautanen 401. var. sanguineus Hochr. — H.: Okahandja, Hópfner 49. 494 à d K. Dinter. H. micranthus hat beim Aufblühen rein weiße Blüten, die am zweiten Tage regelmäßig sich purpurrot färben. In und um Okahandja kommt keine Varietät vor, die die von Hochreutiner gewählte Bezeichnung ..sanguineus'* rechtfertigen könnte. 1255. H. physaloides Guill. et Perr. Fl. Seneg. Pent I. 52, fa. Schinzii . (Gürke) Hochr. — A.: Olukonda, Schz. 200, zw. Olukonda und Oman- . dongo, Schz.; Uukuambi, Rautanen 67. — var. loandensis (Hiern.) Hochr. — A.: Olukonda, Rautanen 72. 1956. H. platyealyx Mast. Oliv. Fl. Trop. Afr. I. 202. — Afr. trop. — H.: Okakango, Dtr. 482; Gammams, Dtr. 345. — N.: Rehoboth, Fleck 202. 1957. H. pusillus Thunbg. Prodr. Pl. Cap. 118. — (Syn. H. Marlothia- aus K. Sch. Bot. Jahrb. X. 46.) — H.: Omusema, Dtr. 3349; Waldau, Dtr. 445; Otavi, Dtr. I. 622; Orumbo, Dtr. 1292. 1958. H. Schinzii (Gürke) Hochr. in Ann. Cons. et Jard. Bot. Genéve . IV. 127. — (Syn. Lagunaea Schinzii Gürke.) — H.: Otjihua, Dtr. 461. — | A.: Okasima ka namutenja, Schz. 215; zw. Ondonga und Uukuambi, Raut. 1959. *H. strictus Dtr. sp. nov. (sect. Bambyeella. — H.: Pad Okahandja—Otjosazu km 12, Dtr. 2534: Waldau, Dtr. 367. : . Der perennierenden Wurzelkrone entspringen 1—5 bis 1 m hohe steife unverästelte Stengel. Blätter 4—6 em lang, 1—1,3 em breit, fast sitzend, stumpf, entfernt gezähnt, kurz weiehbehaart. Blüten 8—10 mm Durch- messer, hellgrünliehgelb. Frucht kugelig, 8 mm groß, Samen mit langer weißer Wolle bedeckt. 1260. H. surattensis L. Sp. Pl. ed. 1. 696. — var. Mastersianus (Hiern) Hochr. — H.: Otavi, Dtr. 668. 1261. H. ternatus Mast. in Oliv. Fl. Trop. Afr. " 206. — Afr. trop. — H.: Waterberg, Dtr. 398; Grootfontein, Dtr. 690. — A.: Oombale, Schz. 214; zw. Ondonga und Uüb uia. Raut. 405. 1262. H. Trionum L. Sp. Pl. 697 Geront. trop. var. hispidus DC. ds Okahandja, Dtr. 142: Orumbo, Dtr. 1300. — A.: Omandongo, E Scliz. 199; Olukonda, Schz. 198. — var. magnus Hochr. — H.: Water: berg, Dr Re vu 163. H. Upingtoniae Gürke Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 178. — Afr. austro-occ. — A.: Oschando, Schz. 202. - 1264. H. urens L. f. Suppl. 209. — Afr. austr. — N.: Kuibis, Dtr. 1227; Mariental-Orab, Dtr. 2025: Unterer Oranje, Steingróver 104; Daberas, Fleck 214a; Inachab, Dtr. 981; Karas, Fenchel 15; Keetmanshoop- Warm- bakjes, Dtr. .. J?65. H. vitifolius L. Sp. Pl. 696. — A.: EE Schz. 203, On- E kumbi, Sehz. 204. — var. adhaerens Ulbr. Beitr. Fl. Afr. XL. 377. — = H.: Waterberg, Dtr. 1794. — var. heterotriehus (DC.) Hochr. — H.: 4. Waterberg, Dtr. I. 372. . 1266. Hiernia angolensis S. Moore Journ. Bot. XVIII. 196. — Afr. f austro-occ. — H.: Großbarmen, Dir. 544; Tsumeb, Dtr.. 1708; Groot- fontein, Dtr.; s ohne Standort, Een. — A.: Ondonga, Schz. 18. * 1267. Hoffmannseggia Burehé éllii (DC.) Benth. et Hook. Gen. I. 567. — H.: Koobis, d Coen ‚De 2370: Otjituo, Dtr. 883. La Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. ^. 495 . 1268. H. lactea Schz. Bull. Herb. Boiss. 2. Sér. no. 8. p. 54. — (Syn. H. Sandersonii [Harv.] Engl. var. lactea Schz.) — H.: Okahandja, Dtr. 442. — N.: Keetmanshoop, Fenchel 172; Rehoboth, Fleck 859; Daberas, Fleck 385a; am Inachabberg, Dtr. 1269. H. rubra Engl. Bot. Jahrb. X. 25. — Afr. austro-occ. — H.: Onguati, Dtr. 904; Usakos, Marl. 1432; Otjovazandu, Schz. 851; Onanis- Rivier, Belek 39; Omuramba u. Ovambo, Dtr. — N.: Rehoboth, Fleck 392. — A.: Aussab, Schz. 850; Omupanda in Uukuanjama, Wulfhorst 24. 1270. Homaeothrix africana G. S. West in Ann. S. Afr. Mus. vol. IV. 68. — N.: Im Löwenrivier bei Gawachab, Pearson. 1271. *Homochaete Dinteriana Muschler sp. nov. — H.: Omaruru, Dtr. I. 1425; Nossib, Dtr. 3006; Tutara-Franzfontein, Dtr. 2606; Otjihua, Dtr. 334. 1272. Hoodia Currori Decne. DC. Prodr. VIII. 665. — Afr. trop. — ` H.: Rössing, Dtr. 2825; cult. Okahandja, Dtr. 3140. 1273. *H. Dinteri Schltr. sp. nov. — N.: Witvley-Mariental, Dtr. 1969. Mir selbst ist die Art noch sehr zweifelhaft. Volle Klarheit in die Art- abgrenzung dieser prächtigsten aller Stapeliengattungen zu bringen ist nur möglich dureh Beobachtung aller unter Kultur auf kleinem Raume zu ver- einigenden Arten durch einen Beobachter. Nach getroeknetem Material sich eine ganz klare Vorstellung von dem Bau einer Hoodia-Corona machen zu wollen, ist ein ganz aussichtsloses Unternehmen. Ich bestimmte die obige Art selbst als H. Bainii oder H. Barkleyi. 1274. H. Gordoni Sweet Hort. Brit. ed. II. 359. — Afr. austr. — H.: Ukuib b. Otjimbingwe, Dtr. in Okahandja eult. 1649; Usakos, Marl. 1453; Soris-Soris, Gürich 58. 1275. H. Juttae Dtr. in Neue u. wenig bekannte Pflanzen D.-S.-W.- Afr. — N.: Kl.-Karas, Jutta Dtr. in herb. Dtr. 3203. 1276. H. en N. E. Br. Fl. Trop. Afr. Iy A; ADE. =- Adr austro- occidentalis. Von Engler in seiner Pflanzenwelt Afrikas aufgeführt. 1277. H. maerantha Dtr. in Neue u. wenig bekannte Pfl. D.-S.-W.- Afr. — H.: Usakos, Dtr. cult. in Okahandja 1648; Otjimbingwe, Palgrave (naeh N. E. Br. H. Currori). Lange Zeit hielt ich diese größtblütige aller Hioodiva für H. Currori, bis ich sie beide in meinem botanischen Gärtehen nebeneinander Geier konnte. 1278. Hybanthus sp. forsan enneaspermus F. v. M. Fragm. X. 81. — H.: Aukas-Krejfontein, Dtr. 811; Grootfontein, Dtr. Perennierende, aufrechte, unverästelte Pflanze von + 25 em Höhe, die mit Vorliebe den dunklen moorartigen Boden des Nordostens bevorzugt. 1279. *Hybanthus densifolius Engl. Bot. Jahrb. LV. p. 398. — H.: Waldau, Dtr. 430; Okahandja, Dtr. auf verwitterndem Glimmerschiefer- boden der Akazienbuschsteppe. Die Pflanze ist ausgesprochen einjáhrig. Sie entwickelt zuerst einen auf- rechten, nur etwa 6 em hohen Stengel, bringt Blüten aus den Achseln der 496 K. Dinter. obersten Blätter zur Entwicklung und treibt dann dicht über der Erde meist vier horizontale, sehr stark beblätterte Seitentriebe, deren Blätter streng nach oben, während die Blüten resp. Früchte sehr zahlreich nach unten ge- richtet sind und dem Boden meist aufliegen. Aus geringer Entfernung gleicht die Pflanze einem dichten niedrigen Grasbüschel, zumal die Blätter schmal- lanzettlich und bis 10 em lang sind. Die Samen sind glatt, während H. ennea- spermus làngsgerippte Samen hat. 1280. Hydnora africana Thbg. in Vet. Acad. Handl. Stockholm 69. — H.: Jakalswater, Modderfontein, Dtr. — N.: Range 746. Auf den Wurzeln der Besenwolfsmileh — E. gregaria in der Wüste des Herero- und Namalandes. 1981. H. longieollis Welw. in Transact. Linn. Soc. XXVII. t. 21. — = N.: Kl.-Karas, Baesecke, auf Wurzeln der Zuphorbia gregaria Marl. 1982. H. Solmsiana Dtr. in Flora, forst- u. landw. Fragmente. — H.: Kl.-Windhoek und Windhoek, Dtr. 356; Hatsamas, Dtr. 1951. — N.: Am Aub b. Keetmanshoop, Dtr. Diese stets tetramere Art unterscheidet sich von den übripen Arten ` dieser Gruppe, und zwar von H. Hanningtoni und H. abyssinica durch die sehr starken (handgelenkdieken) Rhizome und von H. bogosensis, die nach Beccari „rosy-yellow inside‘ ist, durch ihre erömeweiße Farbe. Sie wächst ` (abgesehen von einem Falle, wo ich auf Acacia uncinata eine Hydnora an der Etosapfanne fand, die aber aus Blütenmangel nicht sicher zu bestimmen war) ausschließlich auf Ac. horrida und in Windhoek außerdem auf der austr. Ac. cyanophylla. Mit der trimeren H. longicollis hat sie gar nichts gemein. 1283. Hydrocotyle sp. — H.: Waterberg, am Quellaufe, Dtr: 1824. Behaarte, kriechende Pflanze, erheblich größer als H. vulgaris. 1284. H. sp. — H.: Waterberg, am Quellaufe, Dtr. 1827. Kleine kahle glänzendgrüne Art vom Aussehen der H. vulgaris. 1285. Hygrophila graeillima Burkill in Th. Dyer Fl. Trop. Afr. V. 36. — (Syn. Nomaphila gracillima Schz.) — A.: Olukonda, Schz. 7, 8, 18. — H.: Link's Farm nahe der Etosapfanne, Dtr. 2274. ies 1286. H. spinosa T. Anders. in Thwaites, Enum. Pl. Zeyl. 225. — is A.: Olukonda, Schz. 9. 1287. Hypertelis. Spergulaeea E. M. ex Fenzl. Ann. Wien. Mus. II. 263. . — Afr. austr. — H.: Okahandja—Gr.-Barmen, Dtr. 514. 1288. H. verrueosa Fenzl in Ann. Wien. Mus. II. 262. — H.: Gr.- Barmen, Dtr. 515; Pforte (km 82), Dtr. 155. — N.: Warmbad, Marg. . Friedrich; Rivier bei Kl.-Karas, Dr. Schäfer 152. cow 1289. Hyphaene ventrieosa Kirk Journ. Lin. Soc. IX. 235. — evare sing. omavare plur. (otjih.) = omurunga (allerdings auch Phoenix dacty- lifera). — H.: Hyphaenehain 15 km südl. Grootfontein, Okanakasewa, . Dtr. 941; zw. Otjitjika und Wiesental; an verschiedenen Stellen der Süd- . seite der Etosapfanne, Dtr., Neitsas, Dtr. — A.: An zahlreichen Orten i des Ambolandes, Schz. | 2200. cc m Eekloni Suhr in Fio (1896) 342. — ON Walfischbay, este depauperata Lindau Bot. Jahrb. XX. 52. — H.: De map 0 | Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. > 497 1292. Hypoxis Dinteri Nel in Beitr. Fl. Afr. XLIII. 302. — H.: Tief- gründiger roter Lehm am Rande eines Tümpels im Otavitale, Dtr. 634. 1293. H. obtusa Burch in Bot. Reg. t. 159; Nel Beitr. Fl. Afr. XLIIT. 334. — H.: Otavital, Dtr. 617; Otjihangwe-Ekuja, Dtr.; Otjihangwe, Seiner 35; auf der Fläche vor der PaBhóhe am Wege von Gemsbocklaagte nach Gaub, Dtr. 1294. Jaequemontia capitata G. Don Gen. Syst. IV. 283. — H.: Tsumeb, Dtr. 3003; Otjitjika, Dtr. 2880. 1295. J. ovalifolia Hall. f. Bot. Jahrb. XVI. 542. — H.: Aukas- Krejfontein, Dtr. 824; ohne Standort, Hópfner 21. 1296. Jasminum angulare Vahl Symb. III. 1. — A.: Otjimpoloveldt (Engl. Pflanzenwelt Afr. I. 593). Ohne Standort, Alex. Kuhn. 1297. J. mauritianum Boj. Hort. Maur. 204. — (Syn. J. Schroeterianum Sehz. Abh. Bot. Ver. Brand. XXX. 256. — H.: Grootfontein, Dtr.802, I. 672, — A.: Uukuambi, Schz.; Ombandja, Onkumbi, Schz. 1298. Jatropha deeumbens Pax u. Hoffm. in Engl. Pflanzenreich, Heft 63 (1914). — H.: Hyphaenehain, Dtr. 2368. 1299. J. erythropoda Pax u. Hoffm. in Engl. Pflanzenreich, Euph.- Jatroph. 66. — H.: Neitsas, Dtr. 671; Okandjose, Dtr. 3340; Strejdfontein, Dtr. — N.: Gameros, Dtr. 2670; Kalkfontein (Kamelgestüt). — Witvley, Dtr. 1300. J. Seineri Pax in Engl. Bot. Jahrb. XLII. 84. — (syn. J. humilis N. E. Br. in Kew Bull. 1919, 139). — A.: Caprivizipfel, Seiner 109; Omandongo, Schz. 12. — H.: Auns (n.-ö. Grootfont.), Dtr. 837. 1301. Ifloga aristulata Thell. in Vierteljahrschr. d. Naturf. Ges. Zürich, Jahrg. 1916, p. 443. — H.: Otjihua auf Granitgrus der Busch- steppe, Dtr. 560, Okahandja, Dtr. 1302. I. paronychioides Fenzl. Flora X XIT. 748. — N.: Bei Zachanabis, Dtr. I. 1208. 1303. Ilex mitis Radlk. — A.: Otjimpoloveldt. Ohne Autor in Engl. Pfl.-Welt Afrikas I. 593 für D.S.W.-Afrika angegeben. I. mitis Radlkofer — Sideroxylon mite Lin. = Myrsine mitis Spreng. 1304. Ilysanthes capensis (Thbg.) Benth. in DC. Prodr. X. 419. — Afr. austr. — H.: Spitzkoppjes, Dtr. I. 43; Okahandja, Dtr.; am Wege von Okahandja nach Otjosazu km 12, Dtr. 962. -~ 1305. Imperata Dinteri Pilger Beitr. Fl. Afr. XL, p. 342. — H.: Okozongomuinja gegenüberliegender Bergquellsumpf, Dtr. 1767. 1306. *Indigofera acanthoclada Dtr. sp. nov. — N.: Kanus, auf den Karrooschieferplateaus der Tafelberge. Dtr. 3048. Ein bis 1 m hoher, holziger. sparriger Strauch, der sich durch 3—4 em lange, harte, gelbe und sehr spitze intraaxilläre Dornen auszeichnet. 1307. *I. acanthorhachis Dtr. sp. nov. — N.: Rote Kuppe, Dtr. 1034. Eine aufrechte, aus dem Wurzelhals schwach verzweigte, bis 40 cm "hohe, harte, mit weißem, dünnem Tomentum ganz überzogene, wahrscheinlich | mehrjährige Pflanze, deren Blattspindeln in eine dornige Spitze auslaufen. . 1308. I. acutifolia Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 163. — Afr. T austro-oce. — N.: zw. Aus und Tiras, Schz. 498 | K. Dinter. 1309. I. alternans DC. Prodr. II. 229. — Afr. austr. — H.: Enguruwau, Dtr. 3305; Friedrichsfelde, Dtr. 194, 195; Otjimbingwe, Marl. 1232; ohne Standort, Pechuel-Loesche. — N.: Am Fuße der Berge zw. Garub und Aus, Dtr.; ohne Standort, Range 58. 1310. I. anabaptista Steud. Nomencl. ed. II. 1. 805. — (Syn. J. Hoch- stetteri Bak. in Oliv. Fl. Trop. Afr. II. 101.) — H.: Okahandja, Dtr. 1634. 1311. I. arenophila Schz. Bull. Herb. Boiss. VI. 524. — Afr. austr. — A.: Olukonda, Rautanen 215. 1312. I. argyraea E. & L. Enum. 239. — Afr. austr. — N.: Voigts- grund (— Tsubgaris), Mehnert. .. 1313. I. auricoma E. Mey. Comm. Pl. Afr. austr. — 107 Afr. austr. — N.: Seskameelbaum, Dtr. 2058. — var. cuneata Bak. f. in Vierteljahrschr. d. Naturf. Ges. Zürich 1904, Jahrg. 49, 184. — H.: Ohne Standort, Nels 263. 1314. *I. eandidissima Dtr., sp. nov. — (Enindigofera-Gruppe Simpli- cifolia.) — N.: Büllsporter Kegelberg, Dtr. 2107 (Kalk). Eine durch ihre schneeweiße, strigose Behaarung sehr auffallende, dichte Haufen bildende perennierende Pflanze von 20 em Höhe und bis 40 cm Durch- messer. Blätter aus einem einzigen (End-) Blättehen bestehend, oval, 3 em lang, 134 em breit, fast lederartig hart, beiderseits weiß strigos behaart, lang- gestielt. Blattstiel + 2 em lang, starr, nach dem Abfallen des Blättchens als stumpfer Dorn stehen bleibend. 1315. I. Charlieriana Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 165. — A: Olukonda, Schz. 1316. I. eryptantha Benth. var. oceidentalis Bak. f. in Vierteljahr d. Naturf. Ges., Zürich 1904, Jahrg. 49, 184. — (= orugohatjinjo [otjih.].) — H.: Okahandja, Dtr. 326; Spitzkoppjes, Dtr. I. 40; Okozongomninja, Dtr. 1788. — N.: Rehoboth, Fleck 449; Kuisib, Fleck 827a. 1317. I. daleoides Benth. ex Harv. & Sond. Fl. Cap. II. 200. — Afr. austr. — H.: Guchab (im Otavital), Dtr. 711; Kuere Dtr. 2360; Otjitjika, Dtr. 2894. , . 1318. I. dimorphophylla Schz. Veuh. Bot. Ver. Brand. XXX. 164. — Afr. austro-oce. — H.: Tsumeb, Dtr. 2503, 1679; Aukas-Krejfontein, Dtr. 825. — A.: Olukonda und Uukuambi, Schz. 1319. I. filipes Benth. ex Harv. & Sond. FI. Cap. II. 198. H: Ain Wege von Okahandja nach Otjosazu km 12, Dtr. 2548. 1320. I. flavieans Bak. in Oliv. Fl. Trop. Afr. IT. 73. — Afr. trop. — H.: Otjituo, Dtr. 856. 1321. I. Fleckii Bak. f. Vierteljahrsschr. Naturf. Ges. Zür. XIX. . 185. — Afr. austr. — N.: Oranjefluß, Fleck 611, 612. ud 1322. I. heterotricha DC. Prodr. IT. 227. — Afr. austr. — H.: ,, Tschar- .. ridip", Marl. 1244; Okakeua, Dtr. 3333; Witvley-Kalkfontein, Dtr. 2751. ' 1323. L hirsuta Harv. Fl. Cap. I. 194. — Afr. austr. — H.: Tsumeb, Dtr. 2475, 1704. 1324. I. Hoffmanniana Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXE 165 A.: Omukangua, Schz. | | 1325. T. hololeuea Benth. ex Harv. & Sond. Fl. Cap. m 200. — N-: Gubub, DE L E e | Sé E K É B E ! | | Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. 429 1326. I. parviflora Heyne in Wight & Arn. Prodr. Fl. ind. or. 201. — H.: Otavi, Dtr. 623. 1327. I. patens E. u. Z. Enum. 236. — N.: Große Karasberge. . 1328. I. Pechuelii O. K. Jahrb. Bot. Gart. Berl. IV. 263. — Afr. austro-occ. — N.: Leberrivier b. Seskamelboom, Dtr. 2056; Inachab, Dtr.; Kl.-Karas, Dr. Schäfer in herb. Dtr. 1324. — H.: Otjisondu, Püschel in herb. Dtr. 578; Dorstrivier, Dtr. 215; Zwartwater, Dtr. 714. 1329. I. Rautaneni Bak. f. in Vierteljahrsschr. Naturf. Ges. Zürich ` XIX. 189. — H.: Otjikango, Rautanen; Quaaipüts, Dtr. I. 187; Okahandja, Dtr. 1655; Omburo, Dtr. 1330. I. rhytidocarpa Benth. in Fl. Cap. II. 202. — H.: Otavifontein, Omeg. 1331. I. saxieola Engl. Bot. Jahrb. X. 28. — N.: Kuibis, Dtr. 1228. — H.: Heigamchab, Marl. 1209. 1332. I. seaberrima Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 163. — Afr. austro-occ. — H.: Okahandja, Dtr. 480. — A.: Oombale, Schz. 1333. I. viscosa Lam. Encycl. III. 247. — H.: Waldau, Dtr. 384. 1334. I. vieioides Jaub. & Spach Illustr. t. 481. — Abyssinia. — H.: Okahandja, Dtr. 29. 1335. Iphigenia flexuosa Baker Bull. Herb. Boiss., 2. Ser., IV. 996. — Afr. trop. — H.: Etiro-Karibib, Rautanen 436. 1336. I. ramosissima Engl. u. Krse. in Engl. Beitr. Fl. Afr. XXXVII. p. 124. — — Oyanellaramosissim a Ergl. u. Krse. in Beitr. Fl. Afr. XLVIII. 239. — N.: Bei Gubub, Range in herb. Dtr. 1256, ebendort Range 83, 139, 1169. 1337. I. stenopetala Krse. Beitr. Fl. Afr. XLIIT. 440. — H.: Tsumeb, Dtr. 2486. e 1338. L strumosa Bak. in Thys. Dyer Fl. Trop. Afr. VI. 3., 562. — (Syn. Iph. Dinteri U. Dammer in Ergl. Bot. Jahrb. XLVIII. 361. — H.: Brakwater, Dtr. I. 1556; Okahandja, Dtr. 395; Neitses, Dtr. 1339. Iphiona acuminata Benth. & Hook. f. Gen. II. 333. — (Syn. Pegolettia acuminata DC.) — N.: Kl.-Karas, Jutta Dtr.; Jakalskuppe Dtr. 1156. 1340. I. baccharidifolia Benth. & Hook. f. Gen. II. 383. — N.: Berge bei Aus, Dr. Schäfer 364. 1341. I. polygalifolia Benth. & Hook. f. Gen. TI. 333. — NoE i Schäfer 327. 1342. Ipomoea adenioides Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 270. (Syn. Ip. Marlothii Engl. Bot. Jahrb. X. 244.) — H.: Zw. Anichab und Korichas, Gürich 10; Korichas, Belck 21; Otjitambi, Gürich 10; Usakos, Marl. 1250; Grottfontein, Dtr. 759. — A.: Ombalambuengwe, Rautanen 160. — N.: Kuibis, Dtr. 1241; im Krater des Geitsigubib, Dtr. bei Malta- hóhe, Dtr. 1343. I. aquatiea Forsk. Fl. Aegypt.-Arab. 44. — (Syn. Ip. reptans Poir. Encycl. Suppl. III. 460.) — A.: Zwischen Ondonga und Uukuambi, Rautanen 184, 196. 490 - SR K. Dinter 1344. I. argyreioides Choisy in DC. Prodr. IX. 357. — (Syn. Rivea oenotheroides Hall. f.) — H.: Berge östl. Brakwater, Dtr.; Nordausläufer ` der Auasberge, Dtr. 1863. Hier fand ich reichlich vermischt mit /. argyreioides und I. Holubii eine "durchaus intermediäre Form (Dtr. 1873), die ich für einen Bastard dieser beiden halte. ‚ 1345. I. Atherstonii Bak. in Fl. Cap. IV. II. 53. — „German S.W.- NEPE lat. 23, Chapman & Baines. 1346. I. bipinnatipartita Engl. Bot. Jahrb. X. 246. — N.: Orab, Dtr. 2009. — H.: Usakos, Marl. 1289; Otjimbingwe, Fischer 101. Von : Spitzkoppjes zum Kan, Dtr. L 59, Ababis, Wilhelmstal, Dtr. 1347. I. Bolusiana Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 271. — (Syn. ? Ip. angustisecta Engl. Bot. Jahrb. X. 245.) — = etoni rombwa (otjiher). — A.: Olukonda, Schz. 101; Rautanen 176, 181. — H.: Ohne Standort, Een; Höpfner 94, Fleck 185a, 187a, Rehoboth, Fleck 45, 189a; Aitsas, Dtr. 685; Otjivarongo, Dtr. 1734; Teufelsbacher Fläche, Dtr. — N.: Rehoboth-Aub, Dtr.; Kl.-Nauas—Hoachanas und Garib—Kl.-Nauas, Dtr. Die glatten dunkelrindigen. Knollen von der Form und Größe einer Pferdemóhre werden von den Owambo. gegessen. Schz. 1348. I. ealearata N. E. Br. in Fi. Trop. Afr. IV. HI. 180. H: Tsumeb, Dtr. 3019, 2501. 1349. I. eardiosepala Hochst. ex Choisy in DC. Prodr. IX. 429. — (Syn. Ip. calycina Benth, ex. C. B. Cl. in Hook. f. Fl. Brit. India IV. 201. — Aniseia calycina Choisy in DC. Prodr. IX. 429.) — H.: Okahandja, Dtr. 86; Otjimbingwe, Fischer 107, 108. — A.: Olukonda, Schz. 747. 1350. I. chloroneura Hall. f. in Engl. Bot. Jahrb. XVIIL 132. — - H.: Gaub, am Heisib Oms, Dtr. 2436; am oberen Swakop bei Okaharui, Dtr. 3276; Osire am Omuramba ua matako, Dtr. 1. 481. 1351. I. convolvuloides Sch: Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 273. — (Syn. Merremia angustifolia Hall. f. Bot. Jahrb, XVI. 117.) — H.: Oka- handja, Dtr. 305; Farm Voigtland, Dtr. — A.: Olukonda, Schz. S cA 1352. I. eynanehifolia C. B. Cl. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. IV. 208. — . H.: Grootfontein, Schz. — A.: Oschando, Schz. 1353. I. damarana Rendle in Journ. Bot. 1896, 36. — H.: Een, ohne Standort. Die Bemerkung Rendles: „A handsome plant. Climbs over trees of .. 20 ft. or so in height." läßt mich vermuten, daß es sich um die Pflanze handelt, . ie Pilger im 41. Band von Engl. Bot. Jahrb. p. 297 als Ipomoea Seineri be- ' schrieben hat. Wenigstens gibt es in D.-SW.-Afrika nur eine einzige Art dieser Gruppe, die klettert, zumal so weit klettert. Ich habe auch die feste . Überzeugung, daß I. verbascoidea zu I. damarana zu ziehen sei, denn es gibt 20 à in SW. -Afrika nur eine einzige Art dieses Typus. 1854. L disseeta Wiild. Phytogr. 5 t. 2. x cin. Ip. coptica Roth Nor, Pl. Sp. 110.) — H.: Eahero, Dtr. 3318; Groß-Barmen, Dtr. 516; Okahandja—Otjosazu km 12, Dtr. En : Olukonda, Rantanen UR Ondonge, Rautanen "UE ER : 1355. I. Eenii Rande in Aren Bot. 1901, 21. — H: Ohne Stand- P ort, Een. a f Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. 431 - 1356. I. fragilis Choisy DC. Prodr. IX. 372. — H.: Okahandja, Dtr. 328; Otjimbingwe, Schz. 2060 z. T.; von Walfischbay nach Okahandja und Otjitambi, Lüderitz; Okombahe, Gürich 54. — A.: Oschando, Schz. — var. pubescens Hall. f. in Bull. Herb. Boiss. VIT, 51. — N.: Rehoboth, Fleck 524; zw. Kuisib und Fahlgras, Fleck 409. — H.: Kurumanas, Fleck 554; Otjimbingwe, Schz. 2060 z. T. : 1357. I. Haekeliana Hall. f. in Bot. Jahrb. XVIIT. 12. — (Syn. Aniseia Hackeliana Schz.) — A.: Olukonda, Schz. 749. 1358. I. Holubii Bak. in Kew Bull. 1894, 72. — H.: Okahandja, Dtr. 533. — N.: Rehoboth——Aris, Dtr. 2246. In großen Teilen des Hererolandes und des nördlichen Namalandes sehr häufig. Kolonien von 20 qm Ausdehnung, aus Tausenden der 1 m hohen aufrechten, an der Spitze etwas in der Luft windenden Stengel bestehend, habe ich oft gesehen. 1359. I. inamoena Pilg. in Engl. Beitr. Fl. Afr. XXXVII. 221. — H.: Gobabis—Oas, Dtr. 2716; Aitsas, Dtr. 836; Ozondjache, Dtr. 1844; zwischen Osire und Otjipiro, Dtr. — var. £risecta Dtr. in Neue und wenig bekannte Pfl. D.-SWAfr. — H.: Nahe dem Heisib Oms bei Gaub, Dtr. 2429; von Oukongo nach Ovikokorero, Dtr.; Okatjimane, Dtr. 3302. Die Art steht der /pomoea Welwitschii Vatke sehr nahe; da es aber, wie ich mit ziemlicher Sicherheit behaupten kann, in D.-SW..Afrika nicht ‚zwei Arten dieser Verwandtschaft gibt, so wird sich über kurz oder lang die Notwendigkeit ergeben, entweder Hópfners Nr. 39 — /. Welwitschii zu I. inamoena zu ziehen oder /. inamoena wieder mit I. Welwitschii zu vereinigen. 1360. I. kwebensis N. E. Br. in Bull. R. Gard. Kew 1909, Nr. 3, p. 123. — (Syn. Ip. quinquefolia Hochst. var. purpurea Hall. f. in Bull. Herb. Boiss. VI. 546.) — H.: Otjimbingwe, Fischer 103, 106; Okahandja- Okandu, Dtr. 131. — A.: Zw. Ondonga und Uukuambi, Rautanen 177, 179, 193, 192. 1361. L Magnusiana Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 272. — A.: Otjiheke, Schz. 752; Omatope, Schz. 1362. I. otjikangensis Dtr. u. Pilg. Engl. Bot. Jahrb. Bd. 41, p. 296. — H.: Großbarmen, Dtr. 517. 1363. I. paehypus Pilg. in Engl. Bot. Jahrb. Bd. 41, p. 2%. — (— otjikorawa [otjiher].) — H.: | Otavital, Dtr. 619; Otjozonjati, Dtr.; Aukas b. Grottfontein, Dtr. Diese zuerst aus dem Somalilande bekannt SC Art wird in Englers Pflanzenwelt Afrikas I, 589 als im Otavital vorkommend angegeben. Ihre möhrenähnliche Wurzel ist geróstet eßbar. 1364. I. palmata Forsk. Fl. Aegypt.-Arab. 43. — H.: Ohne Standort, Een; Grootfontein, Schz. 21. ` 1365. I. pilosa Sweet Hort. Brit. ed. I 289. — H.: Okandu, Dtr. 132; Tsumeb, Dtr. 2507. 1366. I. Seineri Pilg. in Engl. Bot. Jahrb. Bd. 41, 297. — (= eava (otjiher) = eona (otjimbandjeru) — H: Ozondjache, Dtr. 1836; Riet- fontein-Nord, Seiner II. 382; Okahandja— Otjosazu km 12: Grootfontein, Der, erberi, Dtr. I. 591. 432 K. Dinter. Fällt naeh meiner Auffassung zusammen mit /. damarana. Die von mir gemachten Angaben über die riesigen Knollen der Pilanze beruhen auf Informationen von Eingeborenen und sind unwahr (Dinter, Veget. Veldkost), sie hat solche von der Art der Purgierwinde und sind selten größer als 40 cm lang, 15 em dick.. 1367. I. verbaseoidea Choisy in DC. Prodr. IX. 356. — H.: Otjim- bingwe, Fischer 102; Otavifontein, Omeg (determ. Heering). Ich halte diese Art für vollkommen identisch mit /. damarana Rendle. 1368. I. Welwitschii Vatke ex Hallier f. in Engl. Bot. Jahrb. XVII. 146. — Siehe Notiz bei Ip. inamoena. — H.: Höpfner 39. 1369. I. sp. annua volubilis fl. parvis albis, Forsan I. cynanchifolia — H.: Tsumeb, Dtr. 2926. 1370. Juncus acutus Lin. Sp. Fl. 325. — Reg. temp. — N.: Range 604; Oranjeflu&mündung, Ecklon 73. 1371. J. maritimus Lam. Encycl. meth. III. 264, var. arabieus ALONE et Buch in Boiss. Fl. or. V. 354. — H.: Nonidas, Dtr. 2794a. — N.: Range 359; Voigtsgrund, Mehnert. 1372. J. punetorius L. f. Suppl. 208. — Afr. austral., Asia Occ. — N.: Range 467. 1373. Juncellus alopeeuroides C. B. Cl. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. 595. — H.: Schz. 1374. J. laevigatus (L.) C. B. Cl. in Dur. u. Schz. Consp. Fl. Afr. V. 544. — (Syn. Cyperus laevigatus L. Mant. II. 179. — C. subaphyllus Beklr. — C. Juncellus Dtr.) — H.: Fleck 161 z. T.; Lüderitz; Schz.; Walfischbay zw. Dünen, Gürich 154; Swakopmund, Dir. I. 36; Windhoek, Großbarmen, Dtr. . 1375. Jussieua repens L. Sp. Pl. 388. — Amphig. trop. — H.: Water: berg, Dtr. 1785; Gobabis, Dtr. 2730. .. 1976. Justicia andongensis C. B. Cl. in Fl. Trop. Afr. IV. II. 185. — ` A: Schz. 36. . 1377. J. Anselliana T. Anders. Journ. Lin. Soc. VII. 44. — H-: Okahandja ; Okakango, Dtr. 476, Waterberg, Dtr. I. 419. 1378. J. arenieola Engl. Bot. Jahrb. X. 264. — (Syn. J. Steingröveri Sehz.). — H.: Jakalswater, Dtr. 212; Usakos und Ubib, Marl. 1247, 1445; Potmine, Gürich 105, Salem, Dtr. I. 119. — N.: Kuibis, Dtr. 1172; Büuls- port, Dtr. 2116. 1979. J. eapensis Thbg. Prodr. Pl. Cap. 104. — Afr. var. arenosa .. Nees.) — H.: Ohne Standort, Pechuel-Lösche. . . 1380. J. cuneata Vahl Symb. Bot. IT. 10. — Afr. austr. — N.: Malta- -hóhe, D'r. 2081; Gamis-Büllsport, Dtr. 2096; Gubub, Dtr. I. 1061. | 1381. J. desertorum Engl. Bot. Jahrb. X. 263. — Afr. austro-oce. — H: Jakalswater, Dtr. 184; Huscab, Marl. 1462. — N.: Kl.-Karas, Schäfer . in herb. Dtr. 1294. 1382. J. diosmophylla Lind. Engl. u. Prantl. Nat. Pfl.-Fam. IV. 36. 349. 1383. J. ‚distichotricha Lindau Engl. Bot. Jahrb. Bd. 43, p. 357. — Afr. austro-oco.. — GË Kuibisrivier, Range 380. Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika. ^. 433 1384. J. echioides L. f. Sp. Pl. 16. — N.: Hoachanas, Dtr. 1963. 1385. J. filifolia Lindau in Engl. Bot. Jahrb. XX. 70. — H.: Dr. Nägele in herb. Dtr. 1446. 1386. J. genistifolia Engl. Bot. Jahrb. X. 264. — Afr. austro-occ. — H.: Kalkfeld, Dtr. 2920; ohne Standort, Lüderitz 96; Otjitambi, Belck 9; Karibib, Marl. 1424. 1387. J. Gürkeana Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 201. — N.: Sandverhaar, Dtr. 1201; Büllsporter Fläche, Dtr. 2134; Schaaprivier (óstl. Windhoek), Dtr. 1911 zw. Tiras und Rehoboth, Schz. 1388. J. hantamensis Lindau Bot. Jahrb. XX. 66. — Afr. austro- occ. — N.: Sandverhaar, Dtr. 1215; Kl.-Karas Schäfer in herb. Dtr. 1297. 1389. J. hereroensis Engl. Bot. Jahrb. X. 264. — Afr. austro-oce. — H.: Usakos, Marl. 1246. — N.: Rehoboth, Pfeil 130, 173. 1390. J. heteroearpa T. Anders. Journ. Lin. Soc. VII. 41. — H.: Otjihua b. Okahandja, Dtr. 87. 1391. J. ineana T. Andr. Journ. Lin. Soc. VII. 42. — Afr. austr. — N.: Jakalskuppe, Dtr. 1169, Dr. Schäfer 35. 1392. J. leueoeraspedota Lindau Engl. Bot. RS Bd. A 3, p. 357. — N.: Ausis, Range 422. 1393. J. leueodermis Schz. Verh. Bot. Ver. Bränd, XXXI. 202. — N.: Tsirubgebirge und zw. Tiras und Rehoboth, Schz., ?, Dr. Schäfer 25. 1394. J. matanunensis Oliv. in Trans. Lin. Soc. XXIX. I3). A Schz. 13, 35. . 1395. J. mollis E. Wi in Drege 2 Pfl.-Docum. 196. — Afr. austr. — H.: Omburo, Dtr. 1411. . , 1396. J. namaensis Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 202.— Afr. austro-oce. — N.: Gamochab, Schz. 25. - 1397. J. odora Vahl Enum. I. 164. — (Syn. J. polymorpha Schz. in Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 203.) — A.: Oschando, Schz. 32. 1398. J. spartioides T. Anders. in Journ. Lin. Soc. VII. 43. — N.: Kannas, Schz. 22; ohne Standort, Schz. 28. 1399. J. spergulaefolia T. Anders. in Journ. Lin. Soe VII. 43. — H.: Ohne Standort und Sammler angegeben in Fl. Cap. V. I. 60. 1400. Kalacharia spinescens Gürke in Engl. Pflanzenwelt Ostafrikas C 340. — (Syn. Clerodendron uncinatum Schz. in Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 206.) — H.: Kajas am Omuramba u. Ovambo, Dtr. 2277; Fleck 230; Nels 30; Schinz 456; Heidelberg b. Tsumeb; Dtr., Gorochas, Schz. — — N.: Klaipforte-Kowas, Dtr. 2654; Gameros, Dtr. Die prüchtig kardinalrot blühende Pflanze, eine der E EE Omahekepflanzen, hat an dem etwa 20 em langen Wurzelhals eine runde, . kopfgroße stärkereiche Knolle. — Die Bezeichnung als „a shrub‘“ in Fl. of Trop. Afr. ist durchaus unzutreffend, auch wenn die jährlich neu aus der Knolle produzierten Stengel stark verholzen, so sterben sie doch nach der Reife der kirschengroßen Beeren bis zum Wurzelhals ab. .1401. *Kalanehoe gregaria Dtr. sp. nov. — H.: Windhuk, Osone, Dtr. Stets in grofen Gesellschaften, oft zu mehreren Hundert ise | beieinander im Schatten flachkroniger Akazienarten. Sul Repertorium speeierum novarum. XVIIL (31. XII. 1922.) 28 434 K. Dinter. Einjährig, bis 50 em hoch, durchaus drüsig-weichbehaart, gelbgrün. Blütenfarbe orangerot. 1402. K. Lübbertiana Engl. Bot. Jahrh.. Bd. 39, p. 463. — H.: Osona, Dtr. 558; SW.-Afrika, Lübbert II. 67, Gammams b. Windhuk, Dtr.; Otjenga Dtr. I. 600. 1403. K. multiflora Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 173. — Afr. austr.-oce. — Kalachari: Südwestlich vom Ngamisee, Schz. | 1404. K. pruinosa Dtr. sp. nov. — H.: Okahandja, Windhuk, in der Omaheke des Hererolandes häufig, Dtr. Nie in Gesellschaften wie K. Lübbertiana und K. gregaria (beide wachsen stets zu Hunderten im Schatten von Acacia detinens, hebeclada und ähnlichen Arten von schirmförmigem Wuchse beisammen), sondern einzeln in der Nieder- buschsteppe (Eriocephalus, Pentzia usw.). Kahle, blaugrüne Art, nahe ver- wandt mit K. multiflora Schz., von der sie sich durch entfernt seichtgekerbte Blätter, die sich in den kurzen Blattstiel verschmälern (die von K. multiflora haben breitpfeilfórmig stengelumfassende Basis) unterscheidet. Die Blüte ist grünlichgelb und für die stattliche Pflanze sehr unscheinbar; bei K. multi- flora vötlichgelb. 1405. Kedrostis africana Cogn. DC. Monogr. Phan. II. 643. — Afr. austr. — N.: Schaaprivier, Dtr. 2686. 1406. K. cinerea Cogn. Bull. Herb. Boiss. Ser. IL. I. 883. — Afr. trop. — H.: Waldau, Dtr. 377; Giftkoppje, Dtr. 1440. ; 1407. *K. eminens Gilg. sp. nov. — H.: Eahero, Dtr. 3280; Oka- handja, Dtr. 62; Otjituo, Dtr. 644; Waldau, Dtr. Toxanthera Lugardae N. E. Br. in Kew Bull. 1909, no. 3, p. 112 scheint der vorliegenden Pflanze auferordentlieh zu ähneln; möglicherweise sind sie identisch. 1408. K. foetidissima Goen. in DC. Monogr. Phan. III. 634. — H: . Okonjatu, Dtr. 3328; Wilhelmsberg, Dtr. 2567; Hügelkette nórdlich Outjo, Dtr. S 1409. K. minutiflora Cogn. Bull. Herb. Boiss. Sér. II. I. 884. — H: Tee Okahandja, Dtr. 428; Etiro, Dtr. I. 1444. "oper JA10. K. punetulata Cogn. in DC. Monogr. Phan. III. 642. — Afr. austr. — N.: Jakalskuppe, Dtr. 1158. 1411. K. Rautanenii Cogn. Vierteljahrsschr. d. Naturf. Ges. Zürich 1910, p. 247. — A.: Omakunde in Uukuanjama, Rautanen 103. 1412. Kigelia pinnata DC. Prodr. IX. 247. — CM Am Okavango nach Mitteilung des Oberleutnants Zawada. poe 1413. Kinepetalum Sehultzei Schltr. Beitr. Fl. Afr. XLII, p. 150. — . N: Plattsand b. Rehoboth cult. Okahandja, Dtr. 2528; Gobabis-Oas, à p ; Steinhausen, Dtr.; Epata, Seiner 222. — K.: Bei Koa, Dr. L. Schultze DO GT f MM. Kirkia acuminata Oliv. FI. "Trop: Afr. E 311. — Afr. trop. ei (= omuongo [Otjih.].) — H.: Otavi, Dtr. 747 and I. 631; Tsumeb, Groot- fontein, Dtr. | ; . MI5. Kissenia spathulata R. Br. ex T. lie Journ. Lin. Soc. V. . . Buppl. I. 43. — Arab., Afr. trop. — H.: Kamkoichas, Dtr. 172; Salem, Dir. I. 95; Usal os, Marl. 1226. - — N.: Büllsport, Dir. 2:0. —— Pflanzenarten aus Deutsch- Südwéstelika. 435 1416. Kochia salsoloides Fenzl Nov. Stirp. Dec. Vind. 74. — Afr. austr. — H.: Ohne Standort, Pechuel-Lósche, Fleck 406. — N.: Voigts- grund, Mehnert. 1417. Kyllingia alba Nees in Linnaea X. 140. — H.: Otjisewa, Dtr. T. 487. — A.: Olukonda, Rautanen; Ondonga, Liljeblad 189, Kestila 49 b. — N.: Nach Schz. — var. alata Nees in Linnaea IX. 286. — H.: Otjovazandu, Rautanen 627. — A.: Nach Schz. 1418. K. trieeps Rottb. Descr. et Icon. pl. 14. — Geront. trop. — A.: Olukonda, Rautanen, Kestila 42c. 1419. Lachenalia Klinghardtiana Dtr. in Fedde Rep. XVI. p. 341. — N.: 3-Kugelberg zw. Felsgeröll im Klinghardtgebirge, Dr. Schäfer 554. 1420. L. orehioides Ait. Hort. Kew. ed. I. 1. 460. — Afr. austr. — N.: Kommt nach Schz. Vierteljahrsschr. d. Naturf. Ges. Zürich 1911, 56. Jahrg., p. 100 im Namalande vor. 1421. *Laetuea pallidieoerulea Dtr. sp. nov. — H.: Aukas-Krej- fontein, Dtr. 809; Grootfontein, Dtr. 809; Steinhausen (b. Gobabis), Dtr. 2786; oberer Schaaprivier östl. Windhoek 1906; ?, Dtr. T. 810. Perennierende, 50 em hohe Rosettenpflanze mit milchbläulichen Blüten- köpfen. 1422. L. sp. fl. EE — H.: Onguati, Dtr. 2348 auf Kalkboden làngs der Bahn. 1423. Lagarosiphon museoides Harv. in Hook. Journ. Bot. IV. 230. — Afr. austr. — H.: Ombuotjipiro, Dtr. 513. 1424. L. DEE Casp. Bot. Zeit. XXVIII. 88. — Afr. trop. — Amboland, Schz. 1425. Laggera stenoptera O. Hoffm. Bull. Herb. Boiss. I. 76. — Afr. austr.oec. — H.: Osona, Dtr. 1005. — N.: Najams, Schz. 1496. Laminaria digitata (L.) Lamour Ess. (1813) 22 f. ensifolia (Ktzg.) Foslie in Bull. Herb. Boiss. I. (1893) 91. — N.: Walfischbay, Schz. 1427. L. Sehinzii Fosl. in Bull. Herb. Boiss. I. (1893) 91. — H.: Swakopmund, Dtr. — N.: Lüderitzbucht, Scholz. 1428. Lannea otaviensis Engl. n. Krse. Beitr. Fl. v. Afr. XXXIX. 325. — H.: Otavipforte, Dtr. 900; Guchaber Pforte; Tsumeb, Dtr. 1429. L. Zastrowiana Engl. u. v. Brehm. in Engl. Bot. Jahrb, LIV. 326. — (Syn. L. caespitosa Dtr. in Reisen in D.-SW.-Afr.). — H.: Groot- fontein, Dtr. 787; sehr häufig im Otavital bei Gaub, Tsumeb, im Hyphaene- wald usw., Dtr., Grootfontein, Engler 6229. Diese höchst merkwürdige Art produziert an der Basis ihrer höchstens 30 em hohen, bleistiftdieken Stämmcehen dicht über der Erde ihre kurzen Blütentrauben, und die Stämmcehen bilden, oft zu mehreren Hundert, mehrere Quadratmeter große förmliche Rasen. Trotz dieser Angaben wurde die Pflanze lange Zeit in Berlin für L. edulis gehalten. Die Art ist, wie noch ein oder zwei ihrer Gattungsgenossen und die Burchelleche Acacia stolonifera, ein Produkt mer fast jährlich auftretenden Grassteppenbrände. 1430. Lantana ae A. Rich. Tent. Fl. Abyss. II. 169. — - Abys- | sinia. ec NC: mnes 676. EA 436 K. Dinter. 1431. L. salvifolia Jacq. Hort. Schoenbr. III. 18. — A.: Olukonda, Schz. 460. 1432. Lapeyrousia Bainesii Bak. Journ. of Bot. (1875) 338. — (= On- duvi [otjiher. alle Arten].) — H.: Outjo, Rautanen 389, 139. — A.: Nama- kunde, Rautanen 702. Die gloekenförmigen Cormen aller Arten enthalten sehr viel Stärke und schmecken geróstet ausgezeichnet. 1433. L. Barklyi Bak. Handb. Irid. 171. — N.: Klinghardtgebirge: Tal zw. 3-Kugelberg und Sargdeckel auf Sandboden, Dr. Schäfer 551. 1434. L. eaudata Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 213. — A.: Olukonda, Schz. 23; Rautanen 2. — H.: Otjituo, Dtr. 886. — N.: Platt- sand bei Rehoboth, Dtr. 2245. ` 1435. L. coerulea Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXXI. 212. (Syn. Ixia Dinteri Schz. Mém. Herb. Boiss. No. 20. 14.) — A.: Oombale, Schz. 13. — H.: Ohne Standort, Lüderitz; Okakuja, Großart in herb. Dtr. 2648; Spitzkoppjes, Dtr. I. 32; Okanakaseva, Dtr. 640; Otjitambi, Belck 50. — * N.: Quartel, Dtr. 2152. 1436. L. Dinteri Vaupel Beitr. z. Fl. w Afr. XL. 545. — H.: Aukas- Krejfontein, Dtr. 810; an mehreren Stellen der Bahnlinie von Otjivarongo nach Tsumeb, Dtr. ; 1437. L. edulis Schz. Bull. Herb. Boiss. IV. App. II. 49. — A.: Westl. Olukonda, Rautanen 106. 1438. des faseieulata Ker. jin Koen. u. Sims Ann. of Bot. T. 237. — N.: Schz.: 1439. L. graeilis Vaupel Beitr: z. Fl. v. Afr. XL. 546. — N.: Doorns auf Dolomit, Range 292; Azab (b. Gibeon), Dtr. 3061; Seeheim, Dr. Schäfer 383. Die prächtigen zahlreichen Exemplare Schäfers zeigen alle Merkmale der Art bis auf drei: das größte Blatt überragt die äußersten Blüten um 15—20 cm (bei Vaupel: die Blüten nicht oder nur wenig überragend); der Stengel : : ist fast seharfkantig (bei Vaupel drehrund); die Brakteen 5—7 mm lang (bei Vaupel 3 mm lang). Außerdem finde ich an den meisten Exemplaren am Stengelunterteil 2 trockenháutige bräunliche Scheiden, von denen der obere 5—7 em mißt (bei Vaupel eine kurze Scheide). — Ich würde die reizende Pflanze gerne nach ihrem Sammler benannt haben, wenn nicht alle übrigen von V. für L. gracilis angegebenen Merkmale mit denen der vorliegenden Nummer so gut übereinstimmten. : 1440. L. stenoloba Vaupel Beitr. Fl. Afr. XL. 548. — H.: Nórdl. . . Omaheke, Dtr. 642; Seiner 329; Okakuja, Großart in herb. Dtr. 2574, . 2649, 2788a; Oukongo, Dtr. 3322; Okakeua, Dtr.; Günthersau- Okon- . jatu, Dtr. 1441. *L. Vaupeliana Dtr. sp. nov. — H.: Gameros, Dtr. 2787a, cult. Okahandja, Dtr. 3087, Okakeua u. Okonjatu, Dtr, 3374. Steht zweifellos der L. Bainesii nahe, während diese aber weiße Blüten mit schokoladefarbigen Flecken auf den unteren Segmenten hat, ist die Blüten- farbe der neuen Art hellrosaviolett und dunkler geadert. Cormus breitglockig, Blütenstand. außerordentlich reich and sparrig locker verzweigt. Pflanzenarten aus Deutach-Südwestafrika, 437 1442. Lasiocorys Eenii Bak. in This.-Dyer Fl. Trop. Afr. V. 469. — H.: Ohne Standort, Een. 1443. L. Fleekii Gürke in Engl. Bot. Jahrb. XXII. 140. — (Syn. Leucas Fleck Gürke.) — H.: Ohne Standort, Fleck 733. 1444. L. Pechuelii O. K. Jahrb. Bot. Gart. Berl. IV. 271. — Afr. austro-occ. (= oruwanda romunja [otjih.].) — H.: Ohne Standort, Pechuel- Lósehe: Qvesinüte, Dtr. T. om. Ich habe die Pflanze stark im Verdachte, mit Englers Leucas aitissima identisch zu sein. 1445. Lasiopogon lanatum Cass. Bull. Soc. Philom. 75. — (Syn. L. muscoides DC.). — N.: Aus, Dtr. 1198; Standort unsicher, Dtr. I. 1207. 1446. *Laurentia sp. n. ? — H.: Okahandja, Dtr. 605 auf sehr lehmigem Boden an feuchten Stellen im Rivier. Bildet 1,5—2 em dicke, handgroße, sehr dichte Rasen von saftgrüner Farbe, mit pfriemlichen Blättern, Blüten rosaviolett. 1447. Lauridia? multiflora Engl. Bot. Jahrb. X. 38. — Afr. austro- occ. — H.: Heigamchab, Marl. 1196. Ich bezweifle sehr stark das Vorkommen einer L. in D.-SW.-Afrika. 1448. Lebeekia einerea E. Mey. Comm. Pl. Afr. austr. 35, var. Sehüferiana Dtr. — N.: Granitberg zw. Prinzenbucht und Bogenfels, Dr. Scháfer 598. . 1449. L. linearifolia E. M. Comm. PL Afr. austr. 33. — Afr. austr. — N.: Ohne Standort, Range 813; Seeheim, Dtr. 1205; Aris, Fleck 460. 1450. Lebeckia parvifolia (Schz.) Harms. — (Syn.: L. multiflora E. Mey. Comm. Pl. Afr. Austr. 34 var. parvifolia Schz.) — N.: Oranje- mündung, Schenck 238; Steingröver 56; Oranje, Pohle; Warmbad-Neidas, Fleck; Schenck 9, 28; Hermann 30; Lüderitzbucht-Aus, Schäfer in herb. Dtr. 1257; Pomona, Dr. Schäfer 636; Granitberg zw. Prinzenbucht und Bogenfels, Dr. Schäfer 588. ` 1451. L. obovata Schz. Mém. Bull. Herb. Boiss. No. 1, 126. — Afr. austr. — N.: Aus, Dtr. 1094; Gansberg, Fleck 75. : 1452. Leeidea decipiens (Ehrh.) Ach. Method. Lich. (1803) 80. — Viertelj. 1911, p. 62. — H.: Brakwater, Dtr. 1453. Lefeburia Upingtoniae Schz. Bull. Herb. Boiss. IT. 206. — Afr. austro-occ. — H.: Karuchas (nordöstlich Grootfontein), Bebe 1033; Aukas—Krejfontein, Dtr. 835. 1454. Lemna minor L. Sp. Pl. 970. — H.: Okahandja, Dtr. 1455. Leonotis Dinteri Briq. Bull. Herb. Boiss. Sér. IT. IIT. 1090. — Afr. austro-occ. — H.: Tabakstuin, Dtr. I. 249. 1456. L. hereroensis Briq. Bull. Herb. Boiss. Ser. IL IH. 1092. — Afr. trop. — H.: Ohne Standort, Nels. 1457. L. Leonurus R. Br. in Ait. Hort. Kew. ed. II. IIT. 410. — Afr., austr. — N.: Voigtsgrund, Mehnert. ue. 1458. L. Schinzii Gürke Bot. Jahrb. XXII. 142. — H.: Okahandja, ptr. 90; Kurumanas, Fleck 568. — N.: Homeib, Schz. 40. 438 ` K. Dinter. "1459. Leontonyx eoıoratus Cass. in Diet. Sc. Nat. XXV. 467. (Syn. L. glomeratus DC. Prodr. Mas 168.) — H.: Heigamchab, Marl. 1248; Oka- handja, Dtr. 610. 1460. Lepidium divarieatum Soland. in Ait. Hort. Kew. I. IT. 441. — (Subsp. eudivaricatum Thell. in Vierteljahrschr. d. Naturf. Ges., Zürich 1906, p. 167.) — N.: Keetmanshoop, Fenchel 103. — H.: L. Nels 3. — (Subsp.: linoides (Thunbg.) Thell. 1. c. var. subdentatum (Burch.) Sond. Fl. Cap. I. 28.) — N.: Aus und Gubub, Schinz 340/41; Keetmanshoop, Fenchel No. 1. 1461. Lessertia annularis Burch. Trav. I. 304. — Afr. austr. — N.: Aus, Dtr. 1108. 1462. L. benguellensis Bak. ex Oliv. Fl. Trop. Afr. IT. 197. — Afr. trop. — H.: Karibib, Marl. 1471; Kl.-Windhoek, Dtr. 340; Okakango, Dtr. 340; Okandu b. Okahandja, Dtr. 1463. L. emarginata Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 166. — Afr. austro-oec. — A.: Olukonda, Schz. 1464. L. ineana Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 167. — Afr. austro-occ. — N.: Aus, Schz. 1465. L. macrostachya DC. in Ann. Sc. Nat. Ser. I. IV. 100. — Afr. | austr. — N.: Sandverhaar, Dtr. 1177; Seeheim, Dtr. 2959. 2 1466. L. paueiflora Harv. in Fl. Cap. II. 222. — H.: Steinhausen, c Dtr. 2783; Oukongo, Dtr. 3357. A . , 1467. Leucas altissima Engl. Bot. Jahrb. X. 268. — Afr. austro-occ. — | H.: Otjimbingwe, Marl. 1410. d . 1468. L. Dinteri Briq. Bull. Herb. Boiss. Ser. II. III. 1088. — Ho E Quaaipüts, Dtr. I. 200. ` 1469. Leucosphaera Bainesii Gilg in Engl. u. Prantl DÉI Fam. Nachtr.I. x 152. — (Syn. L. Pfeilii Gilg Notizbl. Bot. Gart. Berl. (1897) 328.) — E (0 (= otjibempati (otjih.). — Afr. austr. — H.: Tsumeb, a. d. Etosapfanne, 3 ... Okakeua, Okahandja, Dtr. — N.: Satansplatz, Dtr. 2037; Range ohne Standort 653. |... M70. Leyssera tenella DC. Prodr. VI. 279. — N.: Aus, Dtr. 1085; .. Ki.-Karas, J. Dtr. in herb. Dtr. 3211. ! 1471. *Lightfootia Dinteri Engl. sp. nov. erwähnt in Engl. pn. -Welt = Afr.). — H.: Regenstein in den Auasbergen, Dtr. 2945: Farm Hoffnung . auf trocknen Glimmerschieferbergen, Dtr. 851. — N.: Aus, Dtr. 1146. » Ein halbkugeliger, vielästiger, starrer, intrieater, ericoider Halbstrauch, o mit sehr kleinen EE Blättern und kleinen weißhyalinen schmal- Ge CS ge Blüten. = 1472. Limeum ariii. Burm. f. Fl. Cap. Prodr. 11. Afr. austr. — N.: Ohne Standort, Range 254; Inachab, Dtr. 1009. . M73. L. africanum Lin. Syst. ed! X. 995. — Afr. austr. 1474. L. arenieolum Schellenbg. Beitr. Fl. Am. XL. 496. — H.: ien, Dtr. 545. — N.: Rehoboth, Dtr. 2985. : 2 1475. Y. eapense re Prodr, FI. Pap, 68. — e L. aphyllum ` ` EL t. Suppl. S SR GroBE Pflanzenarten aus Deutsch-Süd westatrik S 2 a N 439 1476. L. desertieolum Dtr. n. Schellenbg. Beitr. Fl. Afr. XL, p. 492. — N.: Rote Kuppe, Range in herb. Dtr. 1254. 1477. L. Dinteri Schellenbg. Beitr. Fl. Afr. XL. 493. — H.: Zw. Walfischbay—Otjitambi, Lüderitz 161. — N.: Inachab, Dtr. I. 998. 1478. L. echinatum H. Walt. in Fedde Repert. Nov. Sp. VII. 55. — H.: Okahandja, Dtr. 494; Waterberg, Nägele 1403; zw. Walfischbay und Otjitambi, Aug. Lüderitz 204. — N.: Ramans Drift, Max Schlechter. 1479. L. fenestratum (Fenzl) Heimerl. — (Syn. Semonvillea fenestrata Fenzl in Nov. Stirp. Dec. 42.) — H.: Otjimbingwe, Marl.; Grofibarmen, Dtr. 500; Teufelsbacher Flüche Dtr.; làngs der Otavibahn, Dtr.; sandige Fläche zw. Ababis und Kubas, Dtr. — N.: Inachab, Dtr.; Klinghardt- gebirge, Dr. Schäfer 533. \ 1480. *L. frutescens Dtr. comb. nov. — (Syn. Semonvillea fenestrata var. perennis Schz.) — H.: Rivier bei Spitzkoppjes, Dtr. I. 70; längs der Bahn von Ababis nach Kubas, Dtr. Mehrjähriger, bàumchenfórmiger bis 1 m hoher Halbstrauch mit daumen- dickem Stämmchen, das mit gelblichweißer, stark zerklüfteter Korkrinde bedeckt ist. Die Früchte sind von fast doppelt so groBem Durchmesser wie die von L. fenestratum. 1481. L. glaberrimum Pax Bot. Jahrb. XX. 132. — Afr. austro-oce. — H.: Walfischbay ‚unter der Plüm*' óstl. Walfischbay, Gürich 121. 1482. L. glomeratum E. et Z. Enum. 288. — Afr. austr. — N.: Nord- anias, Bräuer (determ. Heering). 1483. L. linifolium Fenzl in Ann. Wien. Mus. I. 342. — (Syn. L. argute-carinatum Wawra u. Peyr. in Sitz.-Ber. Acad. Wien Math. Nat. XXXVII. 563.) — N.: Inachab Dtr. I. 1012; Range ohne Standort 248. 1484. L. Myosotis H. Walt. in Fedde Repert. Nov. Sp. VIII. 56. — H.: Oukongo, Dtr. 3375; Okahandja, Dtr. 535. — A.: Olukonda, Schz. 888. . 1485. *L. omahekense Dtr. sp. nov. — H.: Okandjose, Dtr. 3341; Oukongo, Dtr. 3341. Unterscheidet sich von allen übrigen Limeum-Arten (abgesehen von denen der Sekt. Semonvillea) durch ihre sehr großen (3—4 mm) Früchte. Am nächsten steht sie dem L. Myosotis, ist ebenfalls einjáhrig, aber mastiger, weniger auf- recht und im Gegensatz zu L. Myosotis, die trotz bedeutend auffälligerer Blüten sehr wenig Früchte produziert, außerordentlich fruchtbar, weshalb man sie auch stets in großen Gesellschaften seen Die Ze ie stehen im Verdachte der Giftigkeit: 1486. L. pseudomyosotis Schellenbg. Beitr. Fl. Afr. XL. 494. — H.: Walfisch ba y—Otjitambi, Lüderitz 161. — N.: Kuibis, Dtr. 1180; Jnachab, Dtr. I. 896; Ausis, Range 340; Sandverhaar, Schäfer 308; Range 825; Caams, Max Schlechter 66. — 1487. L. pterocarpum (A. Gray) Heimerl in Engl. u. Prantl Nat. Pfl.-Fam. III. 1b. 9. — (Syn. Semonvillea pterocarpa A. Gray — Limeum neglectum Dtr. in Flora, forst- u. landw. Fragmente 61.) — H.: Cal Dtr. 3424: Oukoago, Dtr.; Brakwater, Dtr. I. 1555. 40 K. Dinter, 1488. L. rhombitolium Schellenbg. Beitr. Fl. Afr. XL. 496. — N.: Keetmanshoop, Dtr. 1219; Gawachab b. Seeheim, Dtr. 2981; Satansplatz, Dtr. 2067. 1489. L. sol (H. Walt.) Dtr. nova comb. — (Syn. Semonvillea sol `H. Walter in Fedde, Rep. sp. nov. VIII, p. 57. — H.: Usakos, Marl. 1292 e. p.; Otjimbingwe, Marl. 1292 e. p. — A.: Olukonda, Schz. 781; zw. Ondonga und Uukuambi, Rautanen 290. 1490. L. suffruticosum Schellenbg. Beitr. Fl. Afr. XL. 492. — N.: Büllsporter Fläche, Dtr. 2143. 1491. L. viscosum Fenzl. Ann. Wien. Mus. I. 342. var. longepedun- eulatum Schz. — A.: Auf Siedelplätzen im Amboland sehr häufig, Schz. ` 1492. Limnanthemum Rautanenii N. E. Br. in Fl. Trop. Afr. IV. I. 585. — A.: Olukonda, Rautanen 6. 1493. Limosella capensis Thunbg. Prodr. Pl. Cap. 104. — Afr. austr. — H.: Okahandja, Dtr. 606 und 615 (Form mit schwimmenden Blättern); Gobabis, Schz.; ohne Angabe des Fundortes, HOMES & Baines. — N.: Fischrivier, Schr. 24. 1494. L. sp. forsan major Doels in Engl. Bot. Jahrb. XXVI. 122. — H.: Otjenga, Dtr. 1610. Saftige bis 15 cem hohe Sumpfpflanze mit blauen Blüten. 1495. *L. montieola Dtr. sp. n. — H.: In Becken der Gneißberge bei km 12 des Weges Okahandja-Otjosazu, Dtr. 3259; wahrscheinlich gehört hierher auch meine Nr. I. 29 von Spitzkoppies, Dtr. Wurzelt im seichten Schlamm kleiner Felsbecken. Die langovalen Blätter und Blüten an langen fadendünnen Stielen schwimmend. Blüten weiß, von 8 mm Durchmesser. Das Vorkommen ausgesprochener Wasserpflanzen in kleinen Felsbecken sehr vegetationsarmer Gebirge ist in 8.-W.-Afrika sehr häufig, so wächst in zweien solcher Becken, die oft nicht mehr als 50 1 Wasser fassen, auf den Gneißbergen bei km 12 die Limosella, in vier anderen Becken große dünne Fladen bildende Rasen einer reizenden anderen Scroph. mit ... Blüten ähnlich denen von Linaria minor und ovalen kleinen Schwimmblättern an langen, fädigen Stielen schwimmend, während die Unterwasserblätter Ss pfriemlich sind (neues Genus). Auf nackten Bergen in der Wüste fand ich Marsilia unter ähnlichen Verhältnissen und unter gleichen in Spitzkoppjes ein weißes Aponogeton. Da alle diese kleinen Wasseransammlungen schon im Mai völlig verdunstet sind und die winzigen Überwinterungsorgane (denn sie sind alle perennierend) nur in einer oft kaum 2 em dicken Sandschieht ` und den vergünglichen vegetativen Resten der Pflänzchen eingebettet sind, so läßt sich daran ermessen, wie beispiellos ont sie gegen Verdorren während .. Wer folgenden 7—8 Monate Dürre an derartig exponierten Punkten I rain. EH sein müssen. 1496. ? Lindernia Dinteri Schz. Mém. Herb. Boiss. No. 20. vt Afr. trop. — H.: Waterbergplateau, Dtr. I. 563; an Tümpeln in der Lid ‚fläche am Fuße des Omatako, Dtr. Hemsley u. Skan (fl. Trop. Afr.) halten die Pflanze für Torenia spicata, Engl. in Bot. Jahrb. XXIII. 502. : 1491. Lippia nodiflora (L) Rich, Schauer in DC. Prodr. XI. 585. — . H.: Otavi, Dir. 929. Pflanzenarten aus Death. EE 441 1498. Lissochilus ealopterus Rchb. f. in Bonplandia III. 218. Afr. trop. — H.: Grootfontein, Dtr. 673. 1499. L. Erythraeae Rolfe, Fl. Trop. Afr. VIT. 91. — Afr. trop. — H.: Windhoek, Dtr. Blühte in La Mortala im Hanburyschen Garten, wohin ich Knollen ge- schickt hatte. Die Bestimmung am lebenden Material erfolgte in Kew. 1500. L. hereroensis Kränzl. Bull. Herb. Boiss. 2. Ser. VIII. 626. — H.: Sperlingslust Windhoek, Dtr. 816. Diese oder die vorangehende Art muß fallen, da es in Windhoek nur eine einzige Art gibt. . 1501. L. leueanthus Kränzlin Bull. Herb. Boiss. 2. ser. IV. 1009. — A.: Zw. Ondonga und Uukuambi, Rautanen 482. 1502. L. Wakefieldii Rchb. et S. Moore in Journ. of Bot. (1878) ` 136. — A.: Zw. Ondonga und Unkuambi, Rautanen 226. 1503. Listia heterophylla E. M. Comm. Pl. Afr. Austr. 80. — H.: Waterberg, Dtr. I. 780; Okahandja, Dtr. 293. 1504. Lithospermum Dinteri Schz. Viertelj. d. Naturf. Ges. Zürich 1913. p. 558. — H.: Südabhànge der östl. Auasberge, Dtr. I. 812; Nord- ausläufer der Auasberge, Dtr. 1899. 1505. Lobelia depressa Thbg. — (Syn. Metzleria depressa Sond. Fl. Cap. III. 533.) — H.: Im Swakoptal, Pechuel-Lösche. Vielleicht identisch mit meiner Laurentia Nr. 605? 1506. L. leptocarpa Griessel. Linnaea V. 419. — (Syn. Lobelia ther- malis 'Thbg. — syn. Parastranthus thermalis A. DC.) — H.: Okahandja, Dtr. 42; Osona, Dtr. 365; Salem, Dtr. 1. 161. 1507. L. pubescens Dryand. in Ait. Hort. Kew. ed. I. III. 498. — H.: Pechuel-Lósche; Okahandja, Dtr. 599. 1508. Lonehoearpus Nelsii (Schz.) Harms = Dalbergia Nelsii Schz. Bull. Herb. Boiss. VI. 729. — (Syn. = Appelblad [burisch] = omupanda [otjiher.]) — H.: Nels 93; Fleck 351s; Otavifontein, Omeg.; Okakuja, Dtr. 2551; Gobabis-Oas, Dtr. 2713; Tsumeb, Dtr. 1661; Ovikokorero, Dtr. Liefert ein hervorragend gutes Holz für Pickenstiele und Speichen. 1509. Lophioearpus Burchellii Hook. f. in Benth. et Hook. Gen. TIL. 50. — (Syn. Mieroteg Burchellii N. E. Br.). — Herero- und Nama- land (Engl. in Pflanzenwelt Afr. III. 1. 139). 1510. *L. Dinteri Engl. — H.: Okahandjarivier, Dtr. 4. 1511. L. polystachyus Turez. in Bull. Soc. Nat. Mose. XVI. 56: — (Syn. Mierotea polystachya N. E. Br.) — Herero- und Namaland (Engl. in Pflanzenwelt Afrikas IH. 1. 139). 1512. L. tenuissimus Hook. f. Ic. Pl. XV. 50. — (Syn... Microtea tenuissima N. E. Br.) — A.: Nach Engler in Pfl.-Welt Afr. ITI. I. 138. — H.: Otjituo, Dtr. 868. 1513. *Loranthus Aeaeiaedetinentis Dtr. sp. nov. — H.: Harib südl. der Etosapfanne, Dtr. 2265; Grootfontein und west]. Outjo, Dtr. ` Wurde bisher ausschließlich auf Ac. detinens gefunden. Durch Art der Anheftung und Blütenform ähnelt die schöne Art dem L. kalachariensis, woo. E. Dinter: von dem sie sich dureh rosenrote Blütenfarbe, sowie durch glattes Recepta- culum (bei L. kalachariensis ist es mit weiblichen Wärzchen bedeckt) auf den ersten Blick unterscheidet. 1514. L. Boseiae Engl. et Krse. Bot. Jahrb. Bd. 43. p. 401. — (Syn. L. Juttae Dtr. in Flora, forst- u. landw. Fragm.) — H.: Okahandja, Dtr. 284. — N.: Rehoboth, Fleck 452, 881. Auf Boscia albitrunca. 1515. L. eistoides Welw. var. longiflora Schz. in Bull. Herb. Boiss. IV. App. HI. 52. — Amboland, Schz. 1516. L. Dombeyae Dtr. et Krse. in Engl. Bot. Jahrb. XIV. 283. — H.: Otavi, Dtr. 933, auf Dombeya damarana. Index kewensis zieht L. Dombeyae als Synonym ungerechtfertigterweise ` zu L. fulvus Engl. 1517. L. elegantissimus Schz. Bull. Herb. Boiss. IV. App. IM. 52. — (Syn. L. karibibensis Engl. Beitr. Fl. Afr. XXXII. 524.) — H.: Karibib, Dtr. 1445; Spitzkoppjes, Dtr. 17; Potmine, Fleck 415; Onamutoni, Dtr. 730. — A.: Oombale, Schz. 291. Lebt auf Ac. dulcis, spinosa, glanduligera: 1518. L. Englerianus Dtr. et Krse. Beitr. FI. ud. XLIII. 456. — H.: Tsumeb, Dtr. 1667. Nach Herbarmaterial ist zwischen den Blüten dieser Art und denen von L. elegantissimus kein Unterschied festzustellen, nur die dreinervigen, ` bedeutend breiteren Blätter unterscheiden sie von jener. Außerdem fand ich sie bisher nur auf Combretum apiculatum, nicht aber auf Akazien. 1519. L. Güriehii Engl. Bot. Jahrb. XIX. 130. — Afr. austro-occid. — H.: Karibib, Gürich 35; Stanleymine, Fleck 425. Auf Acacia albida. 1520. L. kalaehariensis Schz. in Bull. Herb. Boiss. IV. App. MI. 53. — (Syn. L. Dinteri Schz., L. Fleckii Schz., L. splendens N. E. Br., L. curviflorus Dtr. in Flora, forst- u. landw. Fragm.) — H.: Zw. Ubib und Modderfontein, Fleck 416; Potmine, Fleck 404; Koiras, Fleck 107; i Windhoek, Dtr. 306; Okahandja, Dtr. 285. Doe: Gemein im größten Teil des Landes, und zwar besonders auf Acacia : horrida, dann auf Albizzia anthelminthica, Ac. Lüderitzii, weniger häufig auf Ac. Giraffae Meine Nr. I. 698, die von Schz. als L. Dinteri beschrieben wurde, ist eine sternhaarige Pflanze mit (reif) spangrünen Beeren. Es muß hier eine Etikettenverwechselung vorliegen, da er sie als kahl bezeichnet, und ich. vermute, daf es L. otaviensis ist. .. . I5?1. L. longitubulosus Engl. et Krse. in Engl. Beitr. Fl. Afr. XLIII. 455. — N.: Ussicrivier bei Kanus, Dtr. 3071; Engler 6662. Auf -Ziziphus und Phaeoptilon. 1522. L. namaquensis Harv. in Fl. Cap. D 577. — iu L. Meyeri . ‚Break. Bot. Bemerk. 76 = otjiraura [otjih.].) — N.: Seeheim, Dtr. — ~ H-: Gamkoichas, Dtr. 173; Usakos, Marl. ; Potmine, Fleck 71, 434; Kuisib, Fleck 682; Heigamchab, Galpin und Pearson. 7461, 7604; Windhoek, Dir. T. 881; Otavifontein, Omeg. — A. : Schz. 286; Omulonga, Schz. 285. — be di inachal me gross FL xj AH Geer? =N.: Inachab, Dtr. Pflanzenarten aus Deutsch-Südwestafrika.. = 443 Findet sich am häufigsten auf Acacia Giraffae, A. detinens, Tamarix (hier mit sehr fleischigen Blättern), Kulturfeige, Nicotiana glauca, in Spitz- koppjes auf Euphorbia Dinteri, in der Ussisschlucht auf einer ähnlichen Euphorbie. Nie auf Ac. horrida. 1523. L. otaviensis Engl. et Krse. in Engl. Jahrb. XIV. 285. — H.: Otavi, Dtr. 901, auf Croton. Wird vom Index kewensis als Synonym zu L. glaucocarpus gezogen. 1524. L. undulatus E. M. in Drége 2 Pfl.-geograph. Doc. 200. — H.: Grootfontein, Schz. 283; ohne Standort, Nels. 1525. Lotononis Bainesii Bak. in Fl. Trop. Afr. IT. 6. — Afr. trop. — H. Kalachari, Chapman et Baines; Okahandja-Waterberg, Dtr. I. 473. 1526. *L. Curtii Harms sp. nov. (sect. Leptis). — H.: Okahandja, Kl.-Windhoek, 1680 m Kulturland,' Dtr. 345. 1527. *L. braehyantha Harms sp. nov. (sect. Leptis). — H.: Tsumeb, auf grauem Lehm, Dtr. 1683. 1528. L. desertorum Dümmer in Transact. of the R. Soc. of S. Afr. III (1913) 316. — H.: Gr.-Barmen, Dtr. 518. 1529. L. Dinteri Schz. in Vierteljahrschr. d. Naturf. Ges. Zürich 1907. p. 423. — H.: Otavi, Dtr. 664; ohne Standort, Een. — var. amboen- sis Schz. in Vierteljahrschr. Naturf. Ges. Zürich 1907. p. 423. — A: Namakunde in Uukuanjama, Rautanen 549. 1530. L. faleata (E. M.) Benth. in Hook. Lond. Journ. Bot. II. 611. — N.: Tsirub, Schz. 809; Guichab, Schz. 807; Rehoboth, Schz. 808; am Oranje, Steingröver 6; Aus, Dtr. 1119. ; 1531. L. lenticula (E. M.) Benth. in Hook. Lond. Journ. Bot. ll. 611. — (Syn. L. clandestina Benth.) — Kalachari, Chapman et Baines. — var. Steingröveriana Schz. Verh. Bot. Ver. Brand. XXX. 157. — - N.: Am unteren Oranje, Steingröver 109. 1532. L. Leobordea Benth. in Hook. Lond. Journ. Bot. TI. 607. — H.: Usakos, Marl. 1298; Wilhelmstal, Dtr. 346. — N.: Gubub, Dtr. I. 1147; Inachab, Dtr. 1160; Rehoboth, Fleck 462? 1533. *L. lisztioides Dtr. et Harms sp. nov. (sect. Polylobium). — N.: Rehoboth, Dtr. 2159. 1534. *L. pallidirosea Dtr. et Harms sp. nov. — H.: Farm Hoffnung, 1900 m, Dtr. 974. *1535. *L. Rabenaviana Dtr. et Harms sp. nov. — N.: Sandboden bei Kl.-Karas, 1300 m, Schäfer 101. 1536. Ludwigia palustris Ell. Car. I. p. 211? — H. Okozongomuinja Dtr. 1752. 1537. Lycium aciculare U. D. Beitr. Fl Afr XL. 931. — — Okahua (otjih. alle Z.-Arten). — N.: OranjefluB bei Hohenfels, Range 611. 1538. L. boseiifolium Schz. Vierteljahrschr. Naturf. Ges. Zürich 1911 Jahrg. 56, 263. — N.: Kaigamtes, Schz. 891. 1539. L. caespitosum Dtr. et U. D. in Engl. Bot. Jahrb. LITI. 353. — N.: Hoachanas, Dtr. 1964. = . 1540. L. eolletioides U. D. Beitr. Fl. Afr. XL. 234. SONS Garub, | E 1055. 444 F. Fedde. 1541. L. Dinteri U. D. Beitr. Fl. Afr. XL. 235. — N.: Aus, Dtr. 1137. 1542. L. dunalioides U. D. in Engl. Bot. Jahrb. LITI. 356. — H.: Kalkfeld, Engler 6453. 1543. L. echinatum Dun., Udo Dammer in Beitr, Fl. Afr. XL. 230. — N.. Sandkraal am unteren Oranjeufer, Range 609. 1544. L. emarginatum U. D. Beitr. Fl. Afr. XL. 226. — H.: Brak- water, Dtr. 1550. 1545. L. Engleri U. D. in Engl. Bot. Jahrb. LIII. 353. — N.: Bei Salzbrunn, Engler 6567. 1546. L. glandulosissimum Schz. Verh. Bót. Ver. Brand. XXXI. 183. — Afr. austro-occ. — N.: Aus, Schenck 94, Schz, Nachtigal; Has- water, visi 956. 1547. L. glandulosum Schz., U. D. Beitr. Fl. Afr. XL. 225. — NM Aus, Schz. 474. 1548. L. laneifolium U. D. in Engl. Bot. Jahrb. LIII. 355. — H.: Epata, Seiner III. 370. 1549. L. Marlothii U. D. sie: Fl. Afr. XL. 233. — N.: Lüderitz- bucht, Marl. 4648; Possessionbay, L. Schultze 19. 1550. L. minutiflorum U. D. in Engl. Bot. Jahrb. LIII. 356. — N.: Elephantenrivier, Range eM: LXX. F. Fedde, Deckblätter. VI. XXXVII. Nakai et Koidzumi in Tokyo Bot. Mag. XXX (1916). 301. Crataegus coreanus Lévl. in Fedde Rep. VII (1909) 197 nach Nakai l. e. 19 — Cr. pinnatifida var. psilosa Schneider. 302. Pirus brunnea Lévl. l. c. X (1912) 377 nach Nakai l. c. 25 = Pourthiaea villosa Dene. var. brunnea (Lévl.) Nakai. 303. P. mokpoensis Lévl. 1. c. VII (1909) 200 nach Nakai l. c. 25 = Pourthiaea villosa Dene. var. coreana Dene. . 304. Elaeagnus coreana Levl. l. e. XII (1913) 101 nach Nakai l c. = E. umbellata Thunbg. 305. Quercus Wilsonii v. Seemen 1. c. IIT (1906) 53 nach Koidzumi l..c. 187 — Synaedrys Wilsonii (Seem.) Koidz. 306. Qu. Hallierii v. Seemen 1. c. III, 175 nach Koidzumi 1. c. 187 © 2.8 Halkerii (Seem.) Koidz. 307. Qu. Wilhelmianae v. Seemen 1. c. III, 175 nach Koidzumi l. c. —....187 = S. Wilhelmianae (Seem.) Koidz. 308. Qu. brachyclada v. Seemen 1. c. II, 174 nach uer E c. . 187 = $8. brachyelada (Seem.) Koidz. 309. Qu. Nieuwenhuisii v. Seemen 1. c. IH, 174 nach Koidzumi l. c. 187 = S8. Nieuwenhuisii (Seem.) Koidz. 310. Qu. rufa v. Seemen I. c. III, 173 nach Koidzumi 1. c. 187 = $. rufa (Seem.) Koidz. ; SH i i Doekbläkler EE Aa 311. Rubus Vanioti Levl. l. e. V (1908) 280 nach Nakai l. c. 220 = SS? corchorifolius L. a. typicus Focke. 312. R. ampelophyllus Lévl. |. c. V, 279 nach Nakai l. e. 221 — R. crataegifolius Bge. 313. R.quensanensis Levl. 1. c. II (1906) 175 nach Nakai]. c.221 = R. crataegifolius Bge. 314. R. hoatiensis Levl. l. c. X (1912) 32 nach Nakai 1. c. 226 = R. coreanus Miq. 315. R. ES SPA sales Lévl. 1. c. V (1908) 280 nach Nakai l. c. 226 — R. coreanus Miq. 316. R. quelpaertensis Lévl. 1. e. V (1908) 280 nach Nakail. c. 226 = R. coreanus Miq. 317. R. schizostylus Lévl. 1. c. V (1908) 280 nach Nakai l. c. 226 gültig. 318. R. Taquetii Lévl. l. e. VII (1909) 340 nach Nakai 1. c. 227 = R. triphyllus Thbg. var. Taquetii (Lévl.) Nakai. .. 319. R.diamantiacus Lévl. l. c. V (1908) 279 nach Nakai l. e. 229 = R Idaeus L. var. microphyllus 'Turcz. 320. Rosa Fauriei Levl.1.c. VII (1909) 199 pp. (quoad expl. Quensan.) nach Nakai Le 237 = Rosa Maximowicziana Regel form. 1. leiocalyx Nakai. 4321. R- Nakaiana Levl. l. c. X (1912) 430 nach Nakai l. c. 237 = R. multiflora Thbg. a. genuina Franch. et Sav. var. adenophora Fr. et Sav. 322. R. quelpaertensis Levl. 1. c. X (1912) 378 et R. mokanensis Levl. Le 340 nach Nakai l. c. 234 — R. multiflora a. genuina var. microphylla Fr. et Sav. 323. R. Fauriei Lévl. l. c. VII (1909) 199 pp. nach Nakai 1. c. 241 = R. acicularis Lindl var. Gmelin:. (Bge) C. A. M. . 9824. R. Taqueti? Lévl. Le VII (1912) 340 nach Nakai l. c. 241 = R. acicularis var. Taquetii (Lévl.) Nakai. XXXVIII. Nakai et Koidzumi in Tokyo Bot. Mag. XXXI (1917). 325. Lilium Fauriei Lévl. et Vt. in Fedde Rep. V (1908) 282 nach Nakai in Tokyo Bot. Mag. XXXI (1917) 4 — L. amabile Palib. 326. L. graminifolium Lévl. et Vt. l. c. 283 nach Nakai l. c. 5 = L. cernuum Kom. 327. L. Taquetii Lévl. et Vt. 1. e. 283 nach Nakai I. c. 5 = L. callosum S. et Z. 328. Senecio Taqueti Lévl. et Vt. Le VIII (1910) 139 nach Nakai l. c. 124 = Ligularia Taquetii (Lévl. et Van.) Nakai. 329. S. splendens Lévl. et Vt. Le VIII (1910) 139 nach Nakai l. c. 127 — L. sibirica var. araneosa DC. 330. Sorbus pruinosa Höhne in Fedde Rep. X (1912) 506 nach Koidzumi 1. c. 137 = S. commixta Hedl. — Hierher auch die l. c. 506 erwähnte S. serotina Höhne. : 331. Aconitum neo-sachalinense Levi. in Fedde Rep. VII (1909) 101 von Nakai l. c. 228 anerkannt. ; B "b F. Fedde. 332. Rhododendron Taquetii Lévl. Le XII (1913) 101 nach Nakai l. c. 240 — Rh. mucronulatum Turez. 333. Rh. hallaisanense Lévl. Le XII (1913) 101 nach Nakai 1. c. 244 — Rh. poukhanense Lévl. in Fedde Rep. V (1908) 100. 334. Vaccinium Taquetii Lévl. Le XII (1913) 183 nach Nakai l. c. 248 — V. bracteatum Thbg. 335. V. Fauriei Lévl. l. c. XII (1913) 182 nach Nakai l. c. 251 = V. uliginosum L. 336. Poa scabriflora Hackel in Fedde Rep. III (1907) 244. nach Koidzumi l. e. 255 — P. macrocalyx Trautv. et Meyer. ` 337. Microrhamnus Taquetii Lévl. in Fedde Rep. VIII (1910) 284 nach Nakai 1. c. 272 = Rhamnella frangulioides (Max.) Weberb. 338. Rhamnus Schneideri Lévl. et Vt. in Fedde Rep. VI (1908) 265 und Rh. Taquetii Lévl. 1. c. (1912) 284 von Nakai 1. c. 274 u. 275 an- erkannt. |] XXXIX. Merrill in Philipp. Journ. Sci. XX (1922). 421. 339. Maesa grossedentata Mez 1) in Fedde Rep. XVI (1920) 309 nach Merrill Le 421 = M. laxa Mez. 340. Maesa piscatorum Mez 1. c. nach Merrill 1. c. 421 = M. Gaudi- chaudii A. DC. 341. Maesa lobuligera Mez 1. c. 310 nach Merrill Le 421 = M. mega- phylla Merr. in Philipp. Journ. Sci. XIE (1917) Bot. 158. 342. Ardisia cincta Mez l. c. 410 nach Merrill 1. c. 421 = A. diffusa Merr. in Philipp. Journ. Sci. V (1910) Bot. 216. 343. Ardisia lanaensis Mez l. c. 411 nach Merrill 1. c. 421 — A.Clementis Elm., Leafl. Philipp. Bot. II (1910) 665. LE SE Ardisia negroensis Mez l. c. nach Merrill l.c. 421 — A. squamulosa dE l Eu 345. Ardisia glauga Mejl. c. 412 nach Merrill l. c. = A. geissanthoides Ce Let: | ME. 4. magnifica. Mez l.c. 413 nach Merrill l. c. 421 = A. E Elm. Leafl. Philipp. Bot. II (1913) 1820. . 947. Ardisia palawanensis Mez l. c. nach Merrill Le 421 = A. ~ Palawanensis Merr. in Philipp. Journ. Sci. V (1910) Bot. 220. = 348. Ardisia dataensis Mez l. c. 414 nach Merrill 1. c. 421 — 4. curtipes . Merr. 1.6..372. .— 849. Ardisia membranifolia Mez 1. c. 415 nach Merrill Le 421 = 4. i Warburgiana Me. . 850. Ardisia reptans Mez 1. c. nach Merrill l. c. 421 — A. reptans l Merr. in Philipp. Journ. Sci. V (1910) Bot. 416. ; 351. Discocalyx dolichopus Mez L c. 417 nach Merrill 1. c. 421 = D. i. montana. Elm. Leafl. Philipp. Bot. TI (1908) 443. [es PM : » M Z, C., iiiaae Monographien 1919. 1 L Myrsinaoeze, , Fedde, S ae XVI Ls 309—! n 410—425. : B : H. Harms: Einige Meliaceen aus Peru. ` EM d 441 352. D. crenulatus Mez l. c. 418 nach Merrill l. c. 421 — D. montana Elm. ; ? 253. Jubilaria magnifolia Mez l. c. 42] nach Merrill l. c. 421 — Loheria bracteata Merr. in Philipp. Journ. Sci. V (1910) Bot. 374. 354. Embelia latifolia Mez l. c. 422 nach Merrill l. c. 421 — Embelia nigropunctata Merr. in Philipp. Journ. Sci. VIL (1912) Bot. 326. 355. Rapanea peregrina Mez l. c. 424 nach Merrill 1. c. 421 — Rapanea venosa Elm. Leafl. Bot. II (1910) 672. ( Maxx: H. Harms, Einige neue Meliaceen aus Peru. I. C. De Candolle hat in Ann. Conserv. Jard. Geneve X (1906) 141 und 149 beschrieben: Guarea oblongiflora C. DC. und G. Weberbaueri C. DC. Weberbauers Sammlungen haben außerdem 3 weitere neue Arten geliefert, für die C. De Candolle Diagnosen eingesandt hatte, die jetzt erst nach seinem Ableben zum Abdruck kommen. Erst neuerdings er- hielten wir die von mir unten beschriebene Cabralea und die von mir bestimmte Trichilia tomentosa. Nach C. DC. a. a. O. 170 u. 172 wurden Cedrela mexicana Roem. und fissilis Vell D von Weberbauer in Peru: nachgewiesen. Über die von Weberbauer gesammelten Belege der weitverbreiteten Guarea trichilioides L. vgl. C. DC. a. a. O. 138 und in Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem VI (1917) 499. 1. Cabralea Weberbaueri Harms, nov.spec. — Arbor, ad 6 m alta, ramulis glabris; folia majuseula, elongata, glabra, rhachi cum petiolo 15—25 em longa, foliola 10—13, lanceolata vel oblongo-lanceolata, saepe + obliqua, basi saepe in petiolulum longiusculum vel brevem vel sub- nullum angustata, apice obtuse acuminulata, glabra, subtus minute ereberrime punctulata, cum petiolulo 8—11 cm longa, 2—3 cm lata; paniculae ampliusculae, pyramidatae, multiflorae, rhachi cum pedunculo 20—30 em longa, glabra, ramulis primariis 3—10 em longis (summis brevissimis); calyx parvus, puberulus, sepalis 5, suborbiculatis rotundatis; petala 5, oblonga vel oblanceolata, rotundata vel obtusa, glabra, ad 6 mm longa, 2—2,5 mm lata; tubus stamineus late cylindricus extus glaber, intus inferne parce pilosulus vel subglaber, superne parce hirsutus, 4—5 mm è ` : longus, margine dentibus brevissimis latis obtusis bifidis instructus, antherae 10, oblongae vel lanceolatae, infra marginem tubi sessiles; pis- tillum lageniforme, glabrum, ovarium 3-loculare, in disco latiusculo subpatelliformi sessile, in stylum sensim attenuatum, stigma discoideum peltatum. — Peru: Dep. Libertad, Prov. Pataz, Talsystem des Mixiollo (linker Nebenfluß des Huallaga), immergrünes Gebüsch, reich an Hart- laubgehölzen, 1900—2000 m. (A. Weberbauer no. 7069 — Aug. 1914; : SR m hoher Baum mit So Blüten). 448 | H. Harms. Die erste peruanische Art dieser formenreichen sonst fast nur brasi- lianischen Gattung; ausgezeichnet durch kahle Blätter und große Rispen, ferner durch das Fehlen des becherfórmigen Discus am Grunde des Frucht- knotens. 3 2. Guarea subviridiflora C. DC., nov. spec. (Sect. Ruagea). — Ramis glabris; foliis modice petiolatis glabris imparipinnatis 5—6-jugis; foliolis brevissime petiolulatis elliptico-lanceolatis basi acutis apice breviter et obtusiuscule acuminatis lateribus basi inaequilatis supero latiore; pani- eulis axillaribus glabris quam folii dimidium brevioribus, pedunculatis, brevissime et dissite ramulosis, floribus brevissime pedicellatis, calice 5-sepalo sepalis rotundatis subtus puberulis margineque ciliatis supra - glabris, petalis 5 glabris obovato-oblongis basi truncatis apice rotundatis, tubo stamineo glabro oblongo-campanulato 10-dentato dentibus apice acutis, antheris 10 inter tubi dentes infra medium affixis lineari-oblongis, gynophoro glabro brevissimo, ovario eum multo superante conoideo- trigono, 3-loculari loculis 2-ovulatis, ovulis superpositis, stigmate brevissime eylindraceo. — Arbor 10 m alta, ramuli in sicco fuscescentes. Folia alterna circiter 30 em longa, foliola opposita vel subalterna, supera usque ad 11,5 em longa et 4,9 cm lata, infera gradatim minora, nervi secundarii patula subadscendentes subrecti utrinque usque ad 18. Petioluli 2 mm longi. Rhachis petiolusque 5 em longus subteretes. Paniculae 7 em longae pedunculus 2,3 cm longus, ramuli usque ad 8 mm longi. Flores in vivo virescentes, sepala 2 mm longa, petala 7 mm longa et 3 mm lata, tubus stamineus 6 mm longus, antherae 1,5 mm longae. — Peru: Oberhalb Lueumayo, Weg von Cuzco nach Sta. Anna, Buschwald reich an hart- laubigen Formen, 2700—2800 m ü. M. (A. Weberbauer no. 2594 des Juni 1905). NN Notizblatt des Botanischen Gartens uno Mufeums zu Berlin-Dahlem. Beim Derlage des Repertoriums find die bisher erfchienenen YTummern des Hotizblattes sum Preife von 1 Boldmar? für den Bogen zu beziehen. Bei Abgabe der ganzen Reihe bedeutender Rabatt. fedde. SC NEE Salices Brandenburgenses Exsiccatae. Bisher find 4 Safsifel erfchienen. Preis für das Ausland 20 Gold- mart. Su beziehen durch den Verlag des Mepertoriums. fedde. ie en an ici Milia. in i Repertorium Europarum et Mediterraneum. Herausgegeben von Prof. Br. ff. fedde. No. 34/35. I. Band. 31. per 1922. LXXI I. (CXXXVIIIJ. R. Pilger, Beiträge zur Kenntnis der Gattung Plantago. I. Die altweltlichen Arten der Sektion Leucopsyllium Deene, Die Sektion Leucopsyllium ist die formenreichste der Gattung; sie ist besonders in Süd- und Zentralamerika entwickelt, dann in der alten Welt im Mittelmeergebiet; eine Art kommt in Südafrika vor. Die Corollenzipfel sind bei den Arten meist breit und stark zurückgeklappt (bei einigen Arten, bei denen Übergang zu Kleistogamie vorhanden ist, schmal und unvollkommen entwickelt), die große Kapsel ist zweisamig, die Samen sind auf dem Rücken konvex, auf der Bauchseite konkav oder breit gefurcht. Schlüssel der Arten: A. Corolle unbehaart. I. Kiel der Kelchblätter + durchlaufend. a) Vordere Kelchblätter durch einseitige lange steife Behaarung ungleich. 1. Zipfel der Corolle breit, kurz verschmälert und gespitzt. a) Ausdauernd, verholzt; Zipfel 3 mm lang . 1. P. albicans f) Einjährig; Zipfel 2 mm lang .. ... 2. P. Boissieri 2. Zipfel der Corolle lanzettlich-eiförmig, länger verschmälert. 3. P. eylindrica b) Vordere Kelchblätter nicht einseitig behaart. 1. Zipfel der Corolle breit gerundet herzfórmig . 4. P. ovata 2. Zipfel der Corolle schmal eifórmig. a) Braktee und Kelch behaart; Corollenzipfel unregel- mäßig eingeschnitten . . 5. P. Lessingii (P. mongolica) p) Braktee und Kelch kid: Corollenzipfel ganzrandig. 6. P. minuta IL Kiel der Kelchblätter nicht durchlaufend, öfters nur am Grunde deutlich, sonst Kelchblätter nervenlos, häutg. — ' a) Zipfel der Corolle breit rundlich-eifórmig . . . . 7. P. notata b) Zipfel der Corolle schmaler. 1. Braktee breiter als lang, ausgebreitet quer-elliptisch, oben heu qd .— ..2 ore 8. P. Loetlingii 2. Braktee rundlich-eifórmig, kurz verschmälert . 9. P. cafra 3. Braktee rundlich-umgekehrteifórmig, am oberen Ende ziemlich breit abgeschnitten . . . . 10. P. Haussknechtü ` Repertorium specierum novarum. XVIH. (31. XII. 1922) 29 (34) 450 R, Pilger, 530 p. Röhre oder Zipfel der Corolle behaart. 1. Bahro BORN E E 11. P. evaeina II. Röhre kahl, Zipfel behaart. a) Braktee kürzer als Kelch. S 1. Kelehblütter 3 mm lang, Samen 2,5 mm; stark behaart. : 12. P. ciliata 2. Kelchblätter 5 mm lang, Samen ER mm; schwach behaart. i 13. P. tunetana ` b) Braktee den Kelch überragend; Samen 3,5 mm lang; Blätter SNE E DEE xem er ime 14. P. akkensis Inc. Sedis: 15. P. ounifensis 1. Plantago albicans L. Spec. plant. (1753) 114 (habitat in Hispaniae et Narbonae aridis); Cavanilles, Icon. et Descr. II (1793) 21, T. 124; De Candolle, Fl. Française Ile edit. III (1805) 411; Sibth. et Smith, Fl. Graec. II (1813) 35, T. 145; Roem. et Schult. Syst. Veg. ITI (1818) 124; Bertoloni, Fl. Ital. II (1835) 166; Gussone, Fl. Siculae Synopsis I (1842) 197; Barnéoud, Monogr. Gén. Plantag. (1845) 36 no. 66; Decaisne in DC. Prodr. XII. 1 (1852) 705 no. 55; Reichenbach, Ic. Pl. German. XVII (1855) 57 T. 78 fig. IV; Willkomm et Lange, Prodr. Fl. Hispan. II (1870) 354; Boissier, Fl. Orient. IV (1879) 882; Battandier et Trabut, Flore . deFAlgerie II (1888) 742; Baker in Fl. Trop. Afr. V (1900) 503; Halacsy, . Consp. Fl. Graecae III (1904) 32; Béguinot in Fiori e Paoletti, Fl. Analit. d'Italia III (1903/04) 97; Durand et Baratte, Fl. Libyc. Prodr. (1910) 197. — P. pallida Salisb. Prodr. Stirp. (1796) 47. — P. victorialis Kotschy exsicc. pl. Aeg. 219 (secus Decaisne 1. e.). — P. velutina Tenore, Prodr. o. FL Nap. 13?. — P. velutina Poir. Encycl. V (1804) 379?. — P. argentea ~ "Ten. Fl. Nap. suppl..1. 59 (Decaisne gibt noch das falsche Synonym A P. inierrupta. Poir.). 2 Holzige Wurzel lang. Stáramchen holzig, oberwärte verzweigt, Zweige = kurz: und gedrängt, daher Wuchs oft fast rasenartig, oder Verzweigung E loc IS : id Z6 — R. Pilger. 546 pràun, nicht glänzend, fein punktiert, 2,5 mm lang, Vorderseite breit gerandet, in der Mitte konkav. Persien: Bei Schahrud (Bunge, 1858). (Boissier gibt noch an: Persien, bei Kerman und Ssertschah (Bunge) und Afghanistan (Griffith). 12. Plantago eiliata Desf. Fi. Atlant. I (1798), 137, T. 39, fig. 3 (Habitat in arenis deserti prope Cassam et Elhammah); Poir. Enc. Méth. V (1804), 379; Barnéoud, Monogr: (1845), 39, no. 76; Decaisne, in DC. Prodr. XII, 1 (1852), 708, no. 69; Boissier, Fl. Orient. IV (1879), 887; Battandier et Trabut, Fl. Alg. (1888), 741. — P. bellidifolia Viv., Pl. Aegypt. Decad. IV (1831), 23 (?). Kleine bis mittlere Pflanzen, einjährig blühend oder auch EE und dann stärker und mehr verzweigt, mit langer und kräftiger Wurzel. Nur eine Rosette, oder auch kurze, gedrängte Verzweigung, Blätter an den Zweigenden rosettig gedrängt, selten auch Zweige mehr verlängert, 2 bis selten 7 cm lang und dann Blätter mehr oder weniger auseinander- gezogen und Zweige im unteren Teil von den verlängert dreieckigen Scheidenteilen der Blätter bedeckt. Blätter mehr oder weniger zahlreich, ziemlich biegsam, auch trocken nicht leicht brüchig, lanzettlich-spatelig bis elliptisch- oder obovat-spatelig, nach oben zu kurz rundlich ver- . schmälert und mit kurzer, abgesetzter, verhärteter “Spitze, nach unten zu aus der breiteren Fläche: rundlich-keilförmig oder keilfórmig in einen längeren stielförmigen Teil verschmälert, der sich am Grunde wieder dreieckig-scheidig verbreitert, 3—6 em lang, 4—18 mm breit, ganzrandig oder manchmal mit ganz kleinen, stumpflichen Zähnen; Behaarung dicht weißlich bis graugelblich-glänzend, mehr oder weniger anliegend bis mehr wollig. Blütenstände mehr oder weniger zahlreich; Ährenstiele nieder- liegend bis ansteigend, meist gekrümmt, kürzer bis etwas länger als Blätter, 1—7 em lang, dicklich, dicht grauweißlich zottig-weichhaarig; Ähre eiförmig-elliptisch, dicht, oder bis kurz zylindrisch und dann an der Basis etwas locker, 1—2 cm lang. Braktee erreicht den oberen Kelchrand, konkav, eiförmig, stumpflich, 3,5 mm lang, am Rande steif lang gewimpert ' (Haare bis halb so lang als Braktee), auf dem Rücken zerstreut mehr ` "oder weniger lang steifhaarig; Kiel breit, nach oben zu dicker, Ränder . nach außen zu zarthäutig, unten etwas breiter als Kiel. Vordere Kelch- . blátter obovat-spatelig, 3 mm lang, etwas ungleichseitig, am oberen Rande steif wimperhaarig, Haare bis halb so lang als Kelchblätter, diese . Behaarung am schmaleren Rande weiter heruntergehend als afn breiteren, . Kiel sehr breit und kräftig, schmalerer Rand schmaler als Kiel. Hintere . Kelehblátter elliptisch-obovat, fast gleichseitig, ähnlich behaart, Nerv . schmaler als Ränder. Corollenzipfel abspreizend, aber nicht stark zurück- . geklappt, schmal eiförmig, gespitzt, 1,5 mm lang, an der Außenseite lang steifhaarig; Röhre über dem Fruchtknoten breitlich, 1,5 mm. Staub- .' blätter etwas herausragend, Antheren 1 mm lang, schmal, mit breitem `` Spitzchen. Kapsel zirka in der Mitte oder etwas unterhalb geschnitten, .. oberer Teil breit gerundet, fast halbkugelig, 1,5 mm lang; Samen hell. E bis dunkler rotbraun, ie? ëng mud fein Bases n 2, 5—2, 75 mm. Beitráge zur Kenntnis der Gattung Plantago. E" CY * à 547 lang, an der Vorderseite PUN sehr dicken Rändern und Schranken Furche, die sich nur im Zentrum erweitert. Makaronesien: Jandia auf Fuerteventura, Strand-Dünen (C. Bolle, Herb. Atlant.). — Algier: Biskra (Christ, 1888; Engler, 1889; Kuegler, 1901). — Algerische Sahara: Ghardaia, El Golea, auf Sandboden (L. Chevallier no. 360, 1899. — Zentral-Sahara: Oued Saret ` (Hartert, 1912, Herb. Schweinfurth) ; Tuareg-Berge, Oberlauf des Oued Raris; an sandigen Stellen des Oued nach Regen (Freiherr H. Geyr von Sehweppenburg, 1914). — Tripolis: Wüste, überall zwischen Sokna und Bondjem (G. Nachtigal, 1869). — Ägypten: El Arisch, Quarantaine (Ascherson It. Aeg. IV, no. 483, 1887); Cairo, Gebel achmar (Ascher- son in Rohlfs Exped.: no. 2052, 1874); Bei Suez (Ehrenberg); Ober- Agypten, Wüste zwischen Keneh und Kosser (Schweinfurth no. 1358, 1864); Kosser (Klunzinger). — Sinai-Halbinsel: Mündung des Wadi Schelläl (A. Kneucker, 1904; Hauara, Ras Haman (W. Schimper no. 425, 1835). var. angustifolia Pilger, nov. var. | Kleine Pflanze mit etwas verlängerten Zweigen; Blätter schmal lanzettlich-spatelig, nach unten zu langsam in einen schmalen Stiel ver- schmälert, gelblich-grau anliegend weichbehaart; Rand der Braktee kürzer als beim Typus steifhaarig. Algier: Oued Rir, südlich Biskra (Herb. tee 1872). var. lanata Boiss. Fl. Orient. IV (1879), 887. — P. penicillata Endl. in Endl. et Fenzl, Sertum Cabul. Fasc. I (1836), 1, T. I (leg. Honigberger in planitiebus Daman, inter Mungloteh et Derabend). — P. eriantha Decne 1. c. 707, no. 67. — P. ciliata Desf. nach Hook. Fl. Brit. Ind. IV (1885), 707. — P. setosa Bertol.? (vgl. bei P. cylindrica). Behaarung wollig bis flockig-wollig; Braktee auf dem Rücken mehr oder weniger reichlich lang steifhaarig; vordere Kelchblätter schmaler als beim Typus, schmal obovat-oval. Arabia petraea: Wadi Useit (Boissier, 1846). — Afghanistan (Herb. Griffith no. 4147); am Hilmend und in Seistan (Mc Mahon, Seistan Arbrit. Commiss., 1903). — Belutschistan: Tropische Region (Stocks). 13. Plantago tunetana Murbeck, Contrib. à la Connaiss. de la Flore du Nord-Ouest de l' Afrique et plus spec. de la Tunisie III (1899), 2, T. 10, Fig. 5—8 (Act. Univ. Lund. XXXV); IL. Série (1905), 67. o Kräftige Pflanzen mit dicker, holziger Wurzel; gestauchter Stamm ` ` in mehrere ganz kurze Zweige geteilt, die viele rosettig gedrängte Blätter tragen, so daß sich fast rasiger Wuchs ergibt. Blätter spatelig-lanzettlich bis spatelig-oval, derb und etwas biegsam, nach der Spitze zu kurz ver- schmälert, Spitze selbst etwas stumpflich, hart, nach unten zu langsamer ‘verschmälert, 4—7 cm lang, bis 15 mm breit (nach Murbeck bis 2 cm breit), mit anliegenden weichen Haaren, jüngere dichter behaart, etwas glänzend, ältere, schwächer behaart; scheidige Basis schmal dreieckig, m AM ere Blättern etwas behaart, bei älteren verkahlend. Blüten- 30(35)* . K. Pilger. stände zahlreich, kräftig; Ährenstiele mehr oder weniger gebogen ansteigend, selten gerade, bis 10—11 cm lang, besonders nach oben zu (ebenso wie die Ährenspindel) ziemlich kurz steif-zottig; Ähre 7—9 cm lang, locker, ältere bis hoch hinauf unterbrochen mit kleinen, voneinander getrennten Blütengruppen. Blüten groß; Braktee eiförmig-lanzettlich, 5,5 mm lang oder an oberen Blüten lanzettlich, 5 mm lang, wenig konkav, stumpf, . am Rand von längeren, steifen Haaren locker gewimpert, am Rücken — kurz steifhaarig; Kiel breit und stark, breiter als Ränder, mehrere Einzel- merven erkennbar. Vordere Kelchblätter obovat-lanzettlich, etwas un- . gleichseitig, 5 mm lang, am oberen Rande steiflich zottig-gewimpert; ` dicker Kiel so breit oder breiter als Ränder, mit langen, steifen Haaren bekleidet, die sich an der schmaleren Randseite nach außen richten. Hintere Kelchblätter oval, am oberen Rand wie die vorderen behaart; Kiel schmaler, etwas schmaler als Ränder, kurz stumpf über das obere Ende des Kelchblattes fortgesetzt, steifhaarig. Corollenzipfel eiförmig, verschmälert, ‘spitz, mit deutlichem, durchlaufendem Nerven, unterseits ziemlich reichlich steif-zottig behaart, Rand schwach kürzer gewimpert. Kapsel oval, etwas unter der Mitte geschnitten; Samen braun bis schwarz ` oder bleigrau, dick, nicht glänzend, schwach punktiert, 3,5 mm lang, mut schwacher Querfurche auf der Rückseite etwas unterhalb der Mitte, Vorderseite mit dieken Rändern, zwischen diesen vertieft. Zentral-Tunis: Maktar, nach Souk-el-Djema zu,-ca. 1000 m ü. M. (Murbeck, Pl. select. Afr. bor. no. 47, 1903, fruchtend im Juni). (In = der Beschreibung gibt Murbeck an: „Collines calcaires, champs argileux, ete. entre Maktar et Souk-el- eomm c. 1000 m.“ ; nach Material — der Reise von 1896). » -. 14. Plantago akkensis Cosson in Bull. Soc. Bot. France XXII (1875), ... 66 (nomen!); Murbeck l. c., 2. Ser. (1905), 67, T. XX, Fig. 1—6 (Lunds /— Univ. Arsskr., N. F., Afd. 2g 4). —. . Von der Art lag mir kein Exemplar vor. Die Beschreibung nach Murbeck l. c.: Jährige, ‚stengellose Pflanze. Blätter schmal linealisch, 5—8 cm lang, 1,5—2,5 em breit, spitzlich, ganzrandig, von weichen, ab- stehenden Haaren zottig-wollig. Blütenstände zahlreich ; Ährenstiele etwas kürzer als Blätter, 4—7 cm lang, aufrecht oder aufrecht-abstehend, gerade, dick, steif, dicht von weichen abstehenden Haaren zottig-wollig. Brakteen ‚aus lanzettlicher Basis in eine steife aufrechte oder etwas zurückgebogene Spitze übergehend, nach unten zu mit häutigen Rändern und dort dicht wollig, sonst weichzottig, mit Ausnahme der obersten doppelt so lang ‚als Kelch. Kelchblätter gleich, eiförmig oder eiförmig-lanzettlich, 5—6,5 mm d , spitzlich, am Rücken und an der Spitze zottig, mit breit häutigen Rändern, die hinteren nicht gekielt. ` Corollenróhre kahl, 3 mm lang; . Zipfe fast aufrecht, niemals rm en ziem- ihe p Oasis @’ Ai a (Herb eng 1872—1873. Hat . Beiträge zur Kenntnis der Ga meon incertae sedis: 15. Plantago ounifensis Battandier, in Bull. Soc. Bot. France LVIII (1911), 437. : Ich habe von der Art kein Exemplar gesehen. Nach dem Autor / liegt möglicherweise ein Bastard zwischen P. amplexicaulis und P: ciliata vor; von der ersteren Art hat P. ounifensis die Blätter und die Samen- form, sonst sind die meisten Merkmale (bis auf die Kapselgröße) die von P. ciliata. Die Beschreibung ist folgende: Jährig; Blätter schmal lanzettlich, zugespitzt, anliegend zottig, grün, in einen am Grunde verbreiterten Stiel verschmälert; Ährenstiele kräftig, zottig, kürzer als Blätter; Braktee eiförmig, an der Spitze gewimpert, grau-braun, den Kelch an Länge er- reichend; Kelchblätter elliptisch, lang gewimpert; Corollenzipfel lanzett- lich zugespitzt, unterseits langzottig; Kapsel groß, kahl, am Ende violett; Samen kahnförmig, braun, groß. Süd-Oran: Beni-Ounif (Battandier). H. Die Sektion Hymenopsyllium Pilger. Die. Sektion Hymenopsyllium wurde von mir 1921 in Engl. Bot. Jahrb. LVII (1921), 320 auf die drei Arten P. Bellardi All., P. cretica L. und P. cyrenaica Dur. et Barr. begründet. (Die ebenfalls hierher gehörige — Art P. subverticillata Candargy halte ich nach der Beschreibung für P. Bellardi f. major; ein Exemplar lag mir nicht vor.) Die drei erwähnten Arten zeichnen sich durch eine besondere Form der Antheren aus: der Teil über den Theken, der sonst ein kurzes Spitzchen darstellt, ist hier zu einer flachen, breiten, zarten Membran vergrößert, ` die die Länge der Theken erreicht. Ferner tragen die Ährenstiele bei ` ` P. cyrenaica und die Brakteen und Kelchblätter bei P. Bellardi und P. — — cyrenaica Drüsenhaare mit kurzem Stiel; bei P. cretica fehlen diese; die sonstige Behaarung ist steif. Dann ist bei den drei Arten der grüne Kiel — der schmalrandigen Braktee mit deutlich getrennten Nerven versehen; das gleiche ist bei den Kelchblättern der Fall. Die starren Brakteen und Kelchblätter schließen die Frucht ein. Die beiden Samen sind stark ge- wólbt, auf der Vorderseite schmal tief gefurcht, auf dem Rücken fein ne areoliert. 3 Arten im Mittelmeergebiet. A. Corollenzipfel rundlich-eifórmig ; Ährenstiele lang Solis: zuletzt. Ee: deekrümmt, kur Ee EE CR TE eretiea ene B. Corollenzipfel lanzettlich-eiförmig. i I. Braktee rundlich-eifórmig oder rundlich-elliptiseh; RER, ug | drüsenhaarig . woo. A e EEN II. Braktee aus eiförmiger Basis n lang verschmälert; Ährenstile ` ohne Drüsenhaare . . . . . . CERT Cd. P. Bellardi ` | i. Plantago cretica L. Spec. pl. (1753), 114 (Habitat in Creta); Poir. | Ene.Méth. V (1804), 379 (excl. var. = P. decumbens Forsk.); Barnéoud, ` Monogr. (1845), 39, no. 75 (excl. var. A. — P. decumbens Forsk.) ; Decaisne dn tu Br XI, E pps 706 no. 59; Boiss. Fl. Orient. IV Lari 470 R. Pilger. Sr ) . 884; E. de Haläcsy, Consp. Fl. Graec. HI (1904), 33. — Kleine Pflanzen mit meist dichter Rosette von zahlreichen Blättern; dünne Wurzel ab- steigend, mit fädigen Seitenwurzeln. Blätter niederliegend oder zum ` Teil mehr oder weniger aufrecht, ziemlich starr, trocken zerbrechlich, linealisch-lanzettlich, oder lanzettlich bis spatelig-lanzettlich, nach oben zu langsam oder kürzer verschmälert, an der Spitze selbst etwas stumpflich und verhärtet, nach unten zu langsam verschmälert, scheidenförmige Basis wenig verbreitert, (2—)4—9 em lang, 2,5—7 mm breit, ganzrandig oder mit zerstreuten, KE stumpflichen Zähnchen, Nerven 3 schmal, deutlich, Behaarung graugelblich oder bräunlich, ziemlich schwach, Steiflich-zottig; am Grunde der Blätter lange Wolle. Blütenstände an kräftigeren Exemplaren stets zahlreich; Ährenstiele viel kürzer als Blätter, kräftig, 1—1,5, manchmal bis 2,5 em lang, sehr dicht graugelblich oder rotbraun lang wollig behaart; nach dem Verblühen krümmen sich die . starken Ährenstiele einwärts, so daß, nachdem die Blätter mehr oder weniger abgebrochen sind, eine Art Kugel entsteht, in der die Frucht- . ühren in langer Wolle eingehüllt sind; in Wasser geworfen, strecken sich die Stiele wieder; Ähre klein, dicht, breit eifórmig bis kugelig, bis 8 mm lang. Untere Brakteen den Kelch etwas überragend; Brakteen lanzett- lich-eiförmig, etwas konkav, ziemlich lang. verschmälert, an der Spitze selbst etwas stumpflich, 6 (an oberen Blüten 4,5) mm lang, an den Rändern . reichlich lang steifhaarig, besonders nach oben zu, Haare dort bis 3/4 der . Brakteenlünge erreichend, Rücken kürzer bis kurz steifhaarig; grüner Kiel sehr breit, dicklich, derb, farblose Ränder nur ganz schmal, im Kiel mehrere schmale Nerven unterscheidbar. Kelchblätter einander stark . deckend, 3,5 mm lang; vordere oval-elliptisch, stumpflich, etwas un- .. gleichseitig, indem der breite grüne Mittelteil (Kiel), an dem einzelne z . Nerven zu unterscheiden sind, auf der einen Seite einen schmalen Rand . làBt, während die andere Seite fast randlos ist; auch die lange steife dichte SE braune Behaarung (Haare nach oben zu fast so lang als Kelchblätter) S ist einseitig, nach außen gerichtet. Hintere Kelchblätter rundlich-elliptisch, . aus dem Kiel kurz oder sehr kurz stumpflich gespitzt, derb papierartig, am Rande nach oben zu steifhaarig, an der Spitze lang ; steifhaarig, auch ` . Kiel zerstreut steifhaarig; Kiel schwach hervortretend, schmaler als die farblosen Ränder. Corollenzipfel sehr breit rundlich-eifórmig, kurz ver- schmälert und gespitzt, stark zurückgeklappt, 2 mm lang, nervenlos; Röhre breit, 3 mm lang. Staubblütter herausragend, Antheren breit, .2 mm lang, Theken oval, am Grunde mit ganz kurzen, abgesetzten $ Spitzchen, Konnektiv über die Antheren in eine dünnhäutige Membran : verbreitert, die fast so lang als die Theken ist, breit, obèn breit gerundet. .. Kapsel von den zur, Frochtzeit noch mehr verhärteten Kelchblättern und . der Braktee umgeben, nicht aus diesen hervorragend, ungefähr in der Mitte geschnitten, oberer Teil breit gerundet. Samen 1,75 mm lang, ell- graubraun, ganz wie die von P. Bellardi gestaltet (vgl. dort). ` d = Griechische Inseln: Kreta, trockne Standorte, Kissamo (Be erchon no. 149, im Mai blühend), Akroteri (Reverchon no. 149, im EE GE Juni fruchtend), Cap Maleca (Sieber, Herb. usd no. 74; Syros, auf sterilen Hügeln (v. Heldreich Herb. Graec. norm. no. 1071); Karpathos (Th. Pichler no. 572, 1883, im April blühend). — Kleinasien: Im Bergland an den Dardanellen (P. Sintenis no. 901, 1883); Smyrna ` - (Bornmüller no. 9920, 1906); Adalia, in Grasland bei Chaire (E. Bourgeau, Pl. Lyc. no. 256, 1860). — Cypern: Kythraea (Sintenis- et Rigo no. 62, 1880). — Syrien: Beirut (Ehrenberg, 1822; Blanche, 1849, Kuegler, 1903, im April blühend). — Palästina: Saida, sandige Grasflàchen (J. Blanche, Herb. Syr. no. 34, 1853, im März blühend); Jaffa, trockne sandige Plätze (Born müller no. 1364, 1897; Dingler, 1897). . 2. Plantago eyrenaiea Durand et Barratte, Fl. Libycae Prodr. (1910), 198; Pampanini, in N. G. Bot. Ital. N. S. XXIV (1917), 154. — Kleine- Pflanzen mit absteigender, dünner Wurzel, stengellos. Blätter wenige: in der Rosette, obere allmählich größer, steiflich, mehr oder weniger nieder- ` liegend bis aufrecht, lanzettlich bis schmal lanzettlich, 2—4 em lang, 2—5 mm breit, nach oben zu kurz oder länger verschmälert, an der Spitze ‘selbst stumpflich und verhärtet, nach unten zu langsam verschmälert,. scheidige Basis mehr oder weniger breit dreieckig, Blätter ganzrandig, Nerven 3, schmal, Behaarung nicht sehr reichlich, lang, etwas gelblich, abstehend, steiflich. Blütenstände wenige; Ährenstiele sehr kurz und dick, älter bogig zurückgekrümmt, bis 1 em lang, gelblich lang steifhaarig, dazwischen reichlich Drüsenhaare mit kleinen Köpfchen; Ähren dick, dicht, eiförmig oder eiförmig-elliptisch, 1—1,5 cm lang (nach Pampanini werden die Fruchtähren bei Exemplaren auf günstigem Boden bis 5 cm lang). Braktee die Kelchlänge nicht erreichend, dick, starr, breit rundlich eiförmig (oder obere mehr rundlich-elliptisch), kurz verschmälert, spitzlich, 6 mm (obere 5 mm) lang, mit ganz schmalem häutigem Rand, sonst grün, mit mehreren schmialen Nerven, Rand kurz steiflich gewimpert, Rücken steifhaarig bis schwach kurz steifhaarig, dazwischen kleine Drüsenhaare mit kleinen Köpfchen. Vordere Kelchblätter starr, dick, fast flach, oval, — kurz verschmälert, stumpflich, 6 mm lang, ganz schmal häutig gerandet, . sonst grün, mit schmalen Nerven, Behaarung wie bei Braktee. Hintere Kelehblütter stark von den vorderen verschieden, kahnfórmig konkav, - ~ gekielt, rundlich elliptisch, 5 mm lang, mit kurzer, abgesetzter Spitze aus dem Kiel, farbloser Rand breit, grüner Mittelstreifen mit dünnen Nerven, ` die sich nach der Spitze zu in einen dicklichen Kiel vereinigen, an dem Einzelnerven nicht unterscheidbar sind, Rand nach oben zu steif ge- is; wimpert, Rücken kurz steifhaarig mit untermischten Drüsenhaaren. Corollenzipfel klein, lanzettlich-eiförmig, verschmälert, etwas spitzlich, | nervenlos, 1,75—2 mm lang. Antheren 1,5 mm lang, mit häutigem, ver- = . breitertem, gerundeten Konnektiv-Ende, das bis ?/; der Theken-Länge E zur Gët der pr. erreicht. Älterer Fruchtknoten EE zirka zur Hälfte geschnitten. | ' Samen 7 Benghasi: fus feuchte Stellen der Ebene (P. Taubert, Tt. * eyrenaic. no. 293 — April 1887, Typus). Nach Pampanini auch von | J Vaccari bei Tobruk gesammelt. E OU E CEET A > R. Pilger. 552 3. Plantago Bellardi Allioni, Fl. Pedemont. I (1785), 82, T. 85, Fig. 3; Roem. et Schult. Syst. Veg. ITI (1818), 127; Moricand, Fl. Veneta I (1820), 91: Bertol. Fl. Ital. II (1835), 167; Barnéoud, Monogr. (1845) 39, no. 78; Reichenbach, Fl. German. et Helvet. XVII (1855), 57, T. 82, Fig. I—III, 1—12; Willk. et Lange, Prodr. Fl. Hispan. II (1870), 355; Boiss. Fl. Orient. IV (1879, 884; Battandier et Trabut, Fl. de l'Algérie (1888), 741; Béguinot, in Fiori e Paoletti, Fl. Anal. d'Italia III (1903), 97; Haläcsy, . Consp. Fl. Graec. IIT (1904), 32. — P. pilosa Pourret, in Mem. Acad. ` Toul. III (1788), 324; Decaisne, in DC. Prodr. XIII, 1 (1852), 705 no. 57. — — P. pilosa Cavan. Icon. III (1794), 25, T. 24, Fig. 1. — P. lanata Poir. ` Voyage en Barb. II (1789), 115. — P. holostea Lam. Ill. Genr. I (1791), -= 840 no. 1667; Poir. Enc. Méth. V (1804), 378. — P. villosa Lam. 1. c. 341 — no. 1669. — P. cretica Chaub. ex Decne. 1. c. 706. — Kleine Pflanzen mit langer, absteigender, dünner Wurzel mit fädigen Seitenwurzeln, =- Rosette je nach Stärke der Exemplare arm- bis reichblättrig. Blätter . aufrecht, in der Rosette nach oben zu an Länge zunehmend, ziemlich starr, trocken zerbrechlich, linealisch-spatelig bis umgekehrt lanzettlich, . mach der Spitze zu ziemlich kurz verschmälert, an der Spitze selbst stumpf- lieh, etwas verhärtet, nach unten zu langsam, fast stielfórmig verschmälert, | — 5—7,5, selten bis 10—11 em lang, 3—4, selten bis 5—6 mm breit, ganz- randig oder Rand nach oben zu mit einzelnen kleinen, knópfchenfórmigen Drüsen, Nerven 3 oberseits kaum bemerklich, unterseits schmal, etwas . hervortretend, Behaarung gelblich oder graugelblich, locker bis schwach, . steif, Haare abstehend, auf kleinen Wärzchen sitzend, scheidiger Blatt- grund ziemlich breit dreieckig. Blütenstände wenige oder zahlreicher; . Ährenstiele etwas kürzer bis länger als Blätter, niederliegend und gebogen ansteigend bis aufrecht, 4—9 cm lang, mit kurzen und dazwischen ge- mischten langen bis sehr langen steifen Haaren bekleidet; Ähre eifórmig is kurz zylindrisch, dicht, 1—2 em, selten 3—4 em lang und dann nach nten zu etwas locker. Untere Brakteen den oberen Kelchrand erreichend er den Kelch überragend, obere kürzer; untere 6—8 mm lang, aus eifórmiger Basis lang verschmälert, nach oben zu randlos, Spitze selbst Si was stumpflich, grüner Mittelteil dick, mehrnervig, farblose Ränder viel — . schmaler, Ränder lang steif abstehend behaart (Haare bis 3 mm lang), ` mehrzelligem Stiel und einzelligem Köpfchen ; obere Brakteen ca. 5 mm ang, kürzer aus schmal eiförmiger Basis verschmälert, etwas kürzer nd ` schwächer behaart. Vordere Kelchblätter lanzettlich-eifórmig, ,5—5 mm lang, aus dem grünen Mittelteil verschmälert, dieser mehr- ;, Ränder schmal, Behaarung wie bei Braktee, Haare bis 2 mm lang. | e Kelchblätter stärker konkav, oval-elliptisch, 3,5—4 mm lang, us dem Kiel kurz re TIDES B aa oder am Kiel auch ; ; S auf dem grünen Mittelteil neben den steifen Haaren Drüsenhaare mit . | Beiträge zur Tinata der Gattung UNOMNIS D Griffel kurz herausragend; keine Protogynie; Anthere klein, ca. 1, 5, mm lang, Theken oval, zugespitzt,. mit nach außen gewandten Spitzen, Konnektiv über die Theken hinaus in eine zarthäutige eiförmige Membran verbreitert, die bis so lang als die Theken ist. Kapsel ungefähr kugelig, 2 mm lang, in der Mitte oder ein wenig darunter geschnitten; Samen im Umriß elliptisch, hellbraun, 1,75 mm lang, dick, am Rücken stark gewölbt, bis halbkugelig, mit schwacher Querfurche etwas unterhalb der Mitte (dem Kapselschnitt entsprechend), durch kleine Polygone fein areoliert-netzig, Vorderseite im ganzen etwas konkav, mit sehr dicken Rändern und schmaler tiefer Mittelfurche, im Zentrum das Hilum. Portugal (Link); Coimbra (Henriques, 1876); Coimbra, Lomba d'Arregaza (A. Moller no. 92, 1884). — Spanien: Umgegend von Malaga, auf Kalk und Tonschiefer (M. Brandt no. 880 et 1194, 1913); Sierra de Cordoba, Cistus-Heide, 220 m (M. Brandt no. 1292, 1913): .. trockne Hügel um Malaga (L. Kny, 1864); Morena, Despenaperros - (Gandoger, 1901). (Nach Willkomm et Lange l. c. in arenosis, gra- minosis, pascuis siccis, ad agrorum margines reg. infer. et mont. Hispan. centralis, orientalis et austro-occident. passim.) — Süd-Frankreich: Toulon (Jordan); Marseille (Riedel); Hyéres, Ile du Levant (J. Müller no. 406, 1851); Cannes (Girody); Corsica, Bastia (Retzdorff, 1908). — Italien: Bordighera (J. B. Barla, 1851; K. Dinter, 1895); Sardinien (Bornemann, 1872); Ischia (Bolle, Juni 1864 fruchtend, April 1865 blühend); Monte nuovo bei Pozzuoli (v. Heldreich, 1841); Sizilien, verbreitet: Taormina (Meebold); (Todaro no. 664); Aetna, oberhalb Nicolosi (Engler, 1898); Catania, an steinigen, trocknen Plätzen bei der Stadt (v. Heldreich, 1840); Palermo, sterile Hügel der unteren Region (H. Roß no. 584, 1906). (Nach Béguinot l. c. in Italien an sterilen und sandigen Standorten des Litorale und des Südens, besonders Sizilien.) — Algier: Philippeville, Monticule du canon (J. Choulette fils no. 90, 1853); Rerhaya (Bové, 1837); Bone, auf Sand (Duckerley, 1863). — Tunis: Korbous (C. J. Pitard no. 630, 1909). — Küstenland, Dal- matien: Pola, auf Hügeln und Grasplätzen (K. Untchy, Herb. Norm. Dörfler no. 3646, 1895); Pola (Freyn, 1877; A. Schultz no. 112); * reich, Herb. Graec. norm. no. 670, 1857); Aetolien, bei Mesolongion ` (24 Holzmann, 1881); Insel Skopelos (Ch. Leonis, 1896); Insel Melos ` | (v. Heldreich und Haläcsy, 1889); Insel Leros (v. Heldreich, 1893); - Kreta | (Sieber). — Kleinasien: Iter trojanum, im Tal ie P. Sintenis no. 70, 1883). Be Von der Art sind mehrere Formen ala Arten oder Varietäten ben. um hi | worden, die systematisch von geringer Bedeutung sind. Ich le zunächst die E d ecu ‚unter. der d EC ' Fiume (Noé no. 143); Cattaro (Pichler); Zara (Un. itin., 1829); Ragusa, ^d d auf Sandboden (Adamovic, 1909). — Griechenland, Inseln: Attica, — . auf dem Parnes (v. Heldreich, 1878); sterile Plätze um Athen (v. Held- ` (Nieder, 1872); Achaia, bei Patras (Haläesy, 1893); Peloponnes (Bory ` — de St. Vincent; Herbar Kunth, 1837); Insel Aegina (v. Heldreich et ` ` 474 A Tk R. Pilger. sind, mit wenigen schmalen Blättern und wenigblütigen Ahren. Man findet solche Exemplare nebst Übergangsformen zum Typus von allen Standorten, oft auf dem gleichen Herbarbogen. Béguinot (N. G. Bot. tal. N. S. XXV [1908], 268) geht bei der Betrachtung des Nanismus in der Gattung Plantago auch auf P. Bellardi ein und hebt hervor, dafi ` es sich um individuelle Standortsformen handelt, die in keiner Weise | samenbestündig sind. f. pygmaea. — P. pygmaea Lam. Ill. Genr. (1791), 340; Roem. et ` | . Schult., Syst. Veg. II (1818), 130; P. Bellardi var. pygmaea (Lam.) _ Barnéoud Mongr. (1845), 40; Béguinot 1. c. 269; P. Bellardi B. pygmaea Do (Lam.) Rouy, Fl. de France X (1908), 132; var. minima Pasquale Fl. vesuv. — . (1869), 82 (nach Beguinot l. e.); var. pauciflora Béguinot, in Ann. Mus. . Civ. Stor. Nat. Genova XVIII, 2. Ser. (1897), 296 (nach Béguinot Ke var. exigua Lojacono Fl. Sic. II, Pars II (1904), 38. Mehrfach ist auch als ~ Synonym von P. Bellardi f. pygmaea gedeutet worden: P. tenuis Hoff- mannsegg et Link, Fl. Portug. I (1809), 426 (P. minuta Link, in Schrad., Journ. Bot. I (1801), 59; P. parvula Roem. et Schult., Syst. Veg. III (1818), 125; nach dem mir vorliegenden Exemplar des Herb. Link ist diese Art eine kleine Form der Gesamtart P. EIER (= C. Weldeni Reichenb.). Dann ist zu erwähnen: f. strieta Haußkn., in Mitt. Thür. Bot. Ver. N. F. XI. Heft (1897), 55. — Ahrenstiele dünn, E straff aufrecht. Thessalien: Kalampaka, über Kloster Meteora (P. Sintenis .. no. 335, 1896). — Corsica: Ajaccio (A. Engler, 1879). Hierher gehört . wohl auch P. Bellardi y. tenuis (Hoffgg. et Link) Rouy, Fl. de France X . (1908), 132 (non P. tenuis Hoffmannsegg et Link! vgl. oben). Ferner: . . f. major Haußkn. l. e. 55. — Kräftige Exemplare; Blütenstände aufrecht, bis 15 cm lang, Ähren bis 3—4 cm lang, Brakteen verlängert is (bis 1 em lang). Die Ähre kann am Grunde locker sein, indem die untersten i — Blüten wirtelartig gedrüngt sind und dann ein Zwischenraum kommt; . dasselbe kann sich schwächer noch einmal wiederholen (P. Bellardi d. -~ interrupta Pasq. nach Béguinot, in Fiori e Paoletti, Fl. Anal. Ital. II [1903] 97). = Thessalien: Auf Hügeln um Kloster Meteora über Kalampaka - (v. Heldreich, 1885) — Küstenland: Lussin piccolo (Noë no. 60, 1832). Hierher gehört wohl auch P. Bellardi var. graminea ‚Lojacono Fl. Sic. II, Pars II (1904), 38 (foliis longissimis angustissime ee Messina) und P. Bellardi b. maxima Pasq. (nach Béguinot 1. c.; Spiga in manchen Punkten unvollkommenen Beschreibung P. subverticillata SC Candargy, i in Bull. Soc. Bot. France XLIV (1897), 152 von der Insel Lesbos xx (floribus in verticillis dispositis vel subinaequaliter verticillatis, verti- ` eillastris. internodio saltem inferiore calycibus longiore e EE Varietät scheint mir abzutrennen zu sein: E „var. deflexa es: nov. var. — Se Pflanzen; Blütenstände lunga 2—3 cm in pianta in ogni parte assai sviluppata), ferner nach der ` 475 ` 555 kurz, meist viel kürzer als Blätter; Ährenstiele dick und kräftig, später mehr oder weniger, häufig stark, abwärts gekrümmt. Griechische Inseln: Insel Tenos (v. Heldreich ex herb. Sarto: riano, 1851); Insel Syros (v. Heldreich und Haläcsy, 1889); Insel Kythnos, auf sterilen Hügeln (Tuntas, v. Heldreiah, Herb. Graec. . norm. no. 1577, 1900). — Ost-Assyrien: Kerkuck (J. Bornmüller no. 1574, 1843). — Persien: Zwischen Abuschir und Schiras (Kotschy, Pl. Pers. austr. no. 62, 1842). i Wilh. Becker: Zwei neue Euphrasia-Formen aus Tirol. LXXIII. (CXXXIX). Wilh. Becker, Zwei neue Euphrasia- Formen aus Tirol. Im Jahre 1921*sammelten die Herren Dr. J. Mattfeld und Dr. F. Markgraf, Dahlem, auf der Kerschbaumer Alpe bei Lienz drei benachbart wachsende, kleine Euphrasia-Formen aus der Verwandtschaft der Euphr. minima Jacq.; von diesen ist die eine nicht drüsig und zweifel- los E. minima Jacq., während die beiden anderen kurze Drüsen besitzen. Da E drosocalyx Freyn aus morphologischen Gründen nicht in Betracht kommen kann, ebensowenig E. hirtella x minima oder eine Kreuzung der E. minima mit einer anderen drüsigen Art, so liegen in diesem Falle zwei neue Euphrasia -Formen vor, von denen die eine die Kreuzung der anderen mit der Euphr. minima zu sein scheint. Euphrasia minima ` Jacq. ejusdem loci Euphrasia Markgrafii W. Bckr. ined. probabiliter E. Mattfeldu X minima Euphrasia Mattfeldii W. Bckr. ined. Caulis: simplex, fusco-viridis, | simplex, fusco-viridis, simplex fusco-viridis, pubescens, 4—5 cm | pubescens, 1,5—3 em | pubescens, 1—3 em longus longus longus Folia: Cotyledon. in stat. flor. | Cotyledon. in stat. flor. | Cotyled. in stat. fl. adsunt. Folia oblongo- obovata, basi cuneata, obtusa, superiora ob- tusiuscula, 4—4,5 mm longa, cire. 2,5 mm lata; in pagina inferi- ore glabra vel sub- pubescentia; in pag. super. distincte pubes- centia, praecipue ver- sus margines apicem- que; fol. infima utrim- [que dente obtuso uno, | M. utrimque adsunt. Folia obovata, basi cuneata, obtusa superiora obtusius- cula, cire. 25 mm longa, 1,5 mm lata; in pagina inferiore subglabra, in nervis pilis nonnullis brevi- bus glanduliferis rec- tis; in pag. sup. versus basinsubglabra,versus apicem marginesque distincte pubescentia, disparse breviter adsunt. Fol.obovata, basi cuneata, obtusa, 4 mm longa, 2 mm lata; in pag. infer. glabra, sparse bre- viter glandulosa etpapillisnume- glandu- . rosis losis instructa; in pag. sup. pubes- centia et breviter glandulosa; folia. omnia utrimque den- teobtuso uno; denken Wilh. Becker. Euphrasia minima Jacq. ejusdem loci Euphrasia Markgrafii W. Bckr. ined. probabiliter E. Mattfeldii x minima Euphrasia Mattfeldii W. Bekr. ined. Bracteae: Flores: dentibus obtusis 2 ver- sus apicem directis; dentes subelongati; ineisurae + acutiuscu- lae utrimque ` dentibus acutiusculis vel acutis 2— 3 protinus directis Calyx subsessilis, bre- viter pedicellatus, non inflatus, in parte in- feriore glaber, in nervis et laciniis angustis aeutis pubescens, 4mm longus; incisurae inter lacinulas acutiusculae. | — Corolla dorso 6 mm longa, labio superiore obscure b violaceo, labio infer. luteo initio adeps: ab- breviata i glandulosa; folia inferiora utrinque dente obtuso uno, superiora dentibus obtusis 1—2; dentes + a latere directi; incisurae làtae, basi rotundatae br. infimae folia aequantes; superiores eis E. minimae simi- liores, utrimque denti- bus acutiuseulis 2, pilis brevibus glanduli- geris + sparse instruc- tae Calyx breviter pedi- cellatus, vix subinfla- tus, glaber, in laciniis latiuseulis subpubes- cens et in nervis et laciniis breviter glan - dulosus, 3—4 mm longus; incisurae inter lacin. obtusiusculae. — Corolla dorso 5—6 mm longa, labio sup. obscure violaceo, labio infer. dilute colorato ^ (teo?) | distinete emarginata, margine ciliata E 2—3 flora, non condensata d E. minima an. «dee genannten Örtlichkeit unterhalb der 2 34 eer mit gage sen. Bitte. und danni i ua e potius a latere di- recti; ineisurae latae, basi rotundatae 'br. folia aequantes, utrimque dentibus obtusis 1—2, pilis brevibus glanduli- . geris instructae t Calyx breviter pedi- cellatus, subinflatus, glaber, in parte suprema disparse pubescens, in nervis et praecipue in la- einiis sublatis obtu- siusculis breviter ` glandulosus,4mm longus; ineisurae inter lacin. obtusius- culae. Corolla ` dorso 6 mm longa, labio sup. obscure ` violaceo; lab. infer. dilute violaceo, laci- - niis emarginatis vio- laceo-striatis _ emarginata, margine ciliata ! paucitlora,2—3 flora, non condensata Viola persicifolin Roth x rupestris Schm. "run m i er 557 SC mit SE Bakan und die aatis. Blüte steht hinter fast S gegenständigen Blättern, die sich von den unteren Blättern kaum unter- scheiden; bei Æ. Mattfeld?i sind nur 2 Blattpaare mit gegenstándizen Blät- tern vorhanden, die unterste Blüte steht auch hinter fast gegenständigen - Blättern, die sich von den unteren Blättern nicht unterscheiden. Bei . E. minima sind das 3. und 4. Internodium des Stengels am längsten, hei E. Markgrafii das 2. und 3., bei E. Mattfeldii das 2. Tirol, Lienzer Dolomiten, Kerschbaumer Alp, etwa 200 m südlich der Hütte im Kesselboden, 1850 ra auf Kalk, leg. J. Mattfeldet F. Mark- graf, 1. VIII. 1921. Die Pflanzen wuchsen auf einer beweideten, kurzgrasigen Alpentrift, in der kleine Inseln von Knieholz vorkamen, in dem Raum zwischen diesen Inseln in Gesellschaft von Euphrasia salisburgensis Funck var. minuta Grl., E. picia Wimm., Carex firma, Silene acaulis, Sesleria cóerulea, Poa. alpina und f. vivipara, Tofieldia calyculata, Anh; yllis alpestris, Homo- ` gyne discolor, H. alpina, Polygonum viviparum, Selaginella selaginoides. 0. Exs.: Mattfeld et Markgraf (1921), no. 436: E. minima Jaca., no. 439: E. Mattfeldii W. Bekr.: no. 440: E. enn W. Bckr. LXXIV. (XC). Wilh. Becker, Viola persicifolia Roth . Xrupestris Schm. hybr. nov. = X V. vilnaensis. Planta multicaulis, sine rosula basilari. Caules erecti, cum floribus usque 8—9 cm alti, in dimidio inferiore microphylli, in statu flor. inter- ` nodiis 3—4, glabri, infra stipulas subpubescentes. Stipulae infimae lineari-lanceolatae, brunescentes, longe fimbriatae, usque ad 5—7 mm longae; mediae lanceolatae, in medio subdilatatae, brevius fiinbriatae, usque ad 7 mm longae; supremae lanceolatae, versus basin vix dilatatae, F remote fimbriato-dentatae, usque ad 9 mm longae. Folia infima parva, e basi plane cordata rotundato-ovata, acutiuscula; media e basi plane cordata rotundato-ovata, acutiuscula, circiter 1 cm longa et lata; suprema ` ci e basi plane cordata elongato-ovata, partim protracta, usque ad 1,5 em | longa, petiolo subalato; omnia longe petiolata, crenulata, lamina tenui; - D eriora glabrescentia; superiora supra + dense brevissime pubescentia, | subtus ad nervos sparse pubescentia. Flores folia distincte superantes, ` cum caleari 1,5 cm longi; sepala brevissima, sine appendicibus 3—4 mm ` ` longa, angusta, appendicibus subdistinetis subquadratis; petala oblongo- | obovata, verosimiliter dilute violacea; pet. infimum breviter calcaratum; calcar appendices calycis vix superans, 1,5 mm longum. — Flora Poloniae: — in collibus arenosis et siccis prope urbem Wilna, ubi Wougang anno . 1826 legit (Herb. Mus. bot. Berol.). ja Deed = Die Hybride liegt in einem Exemplar unter Viola riens Gba Le var. a) arenaria (DC.) Beck f. major W. Bckr. Richtung und Kürze des rnes, die stan Sd die ms Blsitform pe: die sane Kon- em Ke | Wilh. Becker. 5 "n 558 75 sistenz dus. Blätter verraten deutlich die Beletligsung der V. persicifolia . Roth (— V. stagnina Kit.), die im Tale der Wilija ohne Zweifel vorkommen dürfte. ‚Auffällig ist die Kahlheit der Stengel und Blütenstiele, die bei Hybriden der V. rupestris var. arenaria sonst kurz behaart erscheinen. ` Die Blüten sind von zientlicher Größe; dies erklärt sich aus der Beteiligung . der V. rupestris f. major. Die Länge der Brakteen des Blütenstiels er- innert an V. rupestris. : Die neue Hybride zeigt den Habitus der V. canina X rupestris, die ` aber längeren Sporn und dickere und breitere Blätter hat. Sie hat Ähnlich- keit mit V. Dersicifolia x Riviniana aus der Flora von Speyer (Rhein- pfalz) Diese ist aber höher; ihre Blätter sind auch zarter Konsistenz. ‚jedoch größer und auch die untersten mehr eiförmig; die kurze Behaarung ‚der obersten, persicifolia-ähnlichen Blätter erstreckt sich auch über die ganze Blattoberseite, ist jedoch — besonders in der Mitte — schwächer. ` V. persicifolia x Riviniana ist zuerst von C. Wein bei Nixei am Südharz aufgefunden und in Fedde, Repert. XIII (1913), p. 17 als V. . Hiviniana x stagnina (V. Najadum) beschrieben. Ich habe die Original- — planze gesehen. Sie ist richtig bestimmt. In der Beschreibung hat der Autor übersehen, auf die Zartheit der Blätter und ihre Behaarung hinzu- weisen. Die unteren Blätter der Originalpflanze sind oberseits gegen ` den Rand, besonders an der Basis, zerstreut kurzhaarig; die oberen Blätter sind auf beiden Seiten — unterseits besonders an den Neryen — deutlich kurzhaarig; und die obersten Blätter weisen in Form, Entfaltung und Be- -haarung deutlich auf V. persicifolia hin. V. persicifolia x Riviniana ist in der Flora von Speyer von Prof. L. Groß bei Schifferstadt im Jahre 1914 aufgefunden, und zwar in ` zwei Formen, von denen die eine, die seltenere, der V. Riviniana näher ~ steht und steril ist, während die andere, mehr intermediäre Form fruchtet. - ~ Im Mai 1922 ist die fruchtende Form von A. W. Kloos bei Heumen in der Flora von Nymegen (Holland) gesammelt. Bei dieser Form ist . der Grund der Blätter auffallend flach herzförmig, sogar etwas keil- fórmig, weil an der Kreuzung die V. persicifolia var. lacteaeoides Becker et Ke die V. lactea der holländischen Geer beteiligt ist. 2 fe F. Fedde: Lichtbilder zur. Pflanzengeographie und Biologie. 7. 479 | | E Profefjor Dr. 5. fedde, Kichtbilder zur gengen und Biologie. 150—151. Reihe (Ar. 146—755 A. Brandt (1), Wus den Wäldern der Abies pinsapo in Süd-Spanien, Tert von €. Prigel. Die Pinfapo-Tanne (Abies pinsapo Boiff.) ift, wenn man die nahe verwandte A. numidica Kordafrifas als fpezififch verjchieden betrachtet, heute in ihrem Dorfommen auf die Kalfgebirge um Ronda im füb- lihen Spanien befchränft. Das Hauptgebiet liegt in der Sierra be Tolor, óftlid) von Ronda in einer Höhe von 1500—1500 m, Ein Fleineres Gebiet befindet fiq in der Sierra de Grazalema, welitlid) der Eifenbahnlinie Algeciras—Bobadilla. An günftigen Stellen erreichen die Stämme eine Höhe von 50—40 m bei einer Stammóide von etwa 1,50 m. Das Ausfehen der Bäume ift febr mannigfaltig, nur bis etwa 15 m ift der Wuchs regelmäßig, die Kronen nehmen darüber dann in Folge von Wind- und Schneebrucdh allerhand feltfame formen an, mande haben Kandelaberwucs, andere erinnern in ihrem llmri an Buchen oder fnorrige Eichen. Y 746 Süd-Spanien: Abies-pinsapo-Wald der Sierra de Tolor öftlih Ronda. liberfidt der Wälder an der Sierra de Tolor. Die Wälder find mehr auf die Schluchten bejchränft. 247 Süd-Spanien: Abies-pinsapo-Wald der ga Sierra de Color öftlih Ronda. Einzelzweig, zeigt die dichten, allfeitswendigen, abftehenden, harten, er graugrünen isa furzen (15 mm) Nadeln. a 48 Süb:Spanien: Abies-pinsapo-Wald der En Sierra de (olor öitlich Ronda. Alter ziemlich dichter Beftand in der „Cañada de las 2Inimabas". 1249 Süb-Spanien: Abies-pinsapo-Wald der ir Sierra de Tolor öftlih Xonba. mei freiftehende hohe 1 m dide Bäume. 750. Süd- Spanien: Abies-pinsapo-YDaló ber ; "Sierra de Color öftlih Ronda. Sehr alter mehrgipfliger, unten jehr dider (1,50 m) Baum. F. Fedde. x Süd-Spanien: Abies-pinsapo-Wald der sl. Sierra de Tolor öftlih Ronda. - Mittlere Bäume, vorn geftürzter Stamm, viel Asphodelus. ER Süd-Spanien: Abies-pinsapo-Wald der Side Sierra de Tolor öftlih Ronda. Mittlere Bäume’ mit unregelmáfiger Krone, vorn viel Asphodelus. 153 Süb-Spanien: Abies-pinsapo-Wald der TOME Sierra de (Color óftlid) Ronda. = $infs anfrehter freier Stamm, rechts hängender, in einer Selsrise wurzelnder . Stamm. x 754 Süd-Spanien: Abies-pinsapo-Wald ber n Sierra de Tolor öftlih Ronda. Unterwuhs: Mächtiger dichter Bufch von Ules baetica Boii., außerdem viel Asphodelus, =n» \Süd-Spanien: Abies-pinsapo-YDalb in der '99-| Sierra de Color oberhalb Dunquera. / Hinten Fleinere Bäumdhen, vorn verbifjene Eremplare, DAI Botanisches Archiv Zeitschrift für die gesamte Botanik . . Herausgegeben von Dr. Carl Mez, Ser der Botanik. an der Universität Königsberg. De RN beträgt für den Band zu 20 Bogen Quart — 320 Seiten T1 . = ea. 40 Bogen gewöhnlichen Zeitschriftdrucks vom 15. Februar 1923 ab ` E . 500 Mark (freibleibend). Die Ersparnisse, welche bei der Herstellung des — — . Abonnenten zugute. . Alle auf den Inhalt der Zeitschrift bezüglichen Zuschriften werden an ` ` meine Adresse erbeten; Bestellungen sind an den Kommissionsverleger, Prof. - E Fedde in Berlin-Dahlem, Fabeckstr, 49, zu richten, der auch über Au tig ri gibt. Carl Mez. " Archivs überall gemacht werden, kommen allein den Ge und den ` `