LExtracted from 'Tug JovnNAr or Boraxv.—Vol. 58. December, 1920.]
BIBLIOGRAPHICAL NOTES. LXXXII. Tug Dares or Ruxkepe's * Hogrus MALABARICUS.
Ennons in dates, like misspelled names, once committed to print, are difficult to get rid of. As a number of modern library catalogues have stumbled over the dates of Rheede's Hortus Indicus Mala- baricus,it is apparent that some earlier records whieh explain the discrepancies afe in danger of being overlooked.
Among a dozen catalogues examined, at least three uncritically accept the misprinted date 1673 for Pars iv.—nor can we assume that in all eases where inclusive dates are stated correctly, the intervening volumes have all been carefully serutinized. While many cataloguers place their chief reliance on Pritzels Thesaurus, one would suppose that their curiosity would be roused, at least, by finding the date for this volume given as 1683 in the second edition of Pritzel (1872-77), though the first (1851) gives it as *'(errore) 1673 (1683)," an explanation unhappily omitted in the revision of the bibliography. Seguier (Bibl. Bot., 1740) and Miltitz (Bibl. Bot., 1829) merely give the correct date without comment. Dryander however (Cat. Bibl. Banks. iii. 179, 1797) gives it as '* 1673 (1683)," while Haller ( Bibl. Bot. i. 589 (1771), says: **Tomus iv. De arboribus fructiferis mala- barieis ... 1683 (male 1673)." As definite proof that Pars iv. was actually published in 1683, one may cite the review of this volume in cta. Eruditorum anno MDCLXxxIV. (2. e. for 1683), p. 159, which quotes the title quite fully, though it gives the date 1683 without comment. Every copy of the Hortus Malabaricus ought to have this correction noted on the title of Pars iv. to avoid future confusion.
Beside the date of Pars iv., the work offers another stumbling block to the cataloguer in the title-page for the first volume. Although published in 1678, many copies do not have the original title, but the one dated 1686, which was reprinted verbatim from that of pars vi., but with the sole change of the volume number; hence we frequently: find 1686-1703 carelessly given as inclusive dates for the entire work. Dryander (7. c.) explains the dates of pars i. as follows :— * Duae adsunt editiones Tomi 1mi, quarum utraque in titulo impresso habet annum-1678, sed. in titulo seulpto, altera.1678, altera 1680." l have not been able to confirm this distinetion between the printed and engraved titles; in copies I have seen both are alike, and judging from information in various catalogues, copies with both dates in the first volume cannot be common. Such a possibility, however, is suggested by the copy in the John Crerar Library of Chieago, with an engraved title dated 1682 in the first volume, though its main title-page has the original date 1678, while Pars iii. (1682) also has an engraved title of the same date, but not identical with that in pars i — Again, the Gray Herbarium of Harvard University has two sets of the first six volumes, with imprints vary- ing considerably, though the dates are the same for the respective volumes, and in one of them Pars i. (1678) even has a totally different printer's device, a basket of flowers in place of the usual landscape enclosed by the motto: ** Non aestas est laeta Diu, componite nidos." "These examples indicate that almost any combination of dates might have been possible in early volumes.
t
292 THE JOURNAL OF BOTANY
Furthermore, the substitution of the 1686 title for that of 1678 (beside the absurdity of repeating the contents: * De varii generis Arboribus et Frutieibus Siliquosis " in. place of ** De Arboribus ") is a slight upon the first editor, whose name appears only on the original title-page of Pars i.: **Notis adauxit, & commentariis illustravit Arnoldus Syen "—though he is eulogized by his successor Jan. Com- melin, in the preface to the second volume. Arnoldus Syen (1640— 1678) was professor of medicine and botany at Leyden, but appears to have left little else in the way of botanical work save one short paper * De Herba Fumana" in Acta MHafuiensia, ii. 108—105 (1675). His premature death occurred in the very year of the issue of the first volume of the Hortus Malabaricus, which might well be his chief memorial. Just how much eredit is due to each of the editors and collaborators cannot be ascertained, but besides information given in the various prefaces-of the work itself, there are considerable aecounts of it in Phil. "Trans. Roy. Soc. London, xiii. 100—109 (Mar. 10, 1682/3) ; Aeta Eruditorum, 1648, 159—164 (Apr. 1684); and by Bertueh in Fortsetz. Allg. Teut. Gart. Mag. iii. 23-26 (1818), written as an introduetion to Dennstedt's ScA/lüssel zum Hortus AMalabaricus.
Bertueh indeed raises the question of earlier dates for certain volumes, eiting the preface, dated December 1696, of Caspar Com- melin's Fora Malabarica: ** Prodierunt ante aliquot annos duodecim vasti istius operis Horti Malabarici titulo insigniti tomi." | Commelin, moreover, definitely refers to every plate in all twelve volumes of the Hortus Malabaricus, although according to its imprint Pars xii, was not published until 1703. While it has been impossible to find any notice of issue, or locate any eopy of earlier date, one may infer that inasmuch as Pars xi. was issued in 1692, the material for the remaining volume was all ready and even in print for some time previous to the issue of the title-page. Again, Haller ( Bibl. Bot. i. 588, 1771) gives 1676 as date of the first volume, which is not followed by other bibliographers except Sprengel (Hist. Rei Herb. ii. 83, 1808) ; nevertheless the prefaces to this volume, which are all dated April 20, 1675, offer a reasonable presumption that printing must have begun long before 1678. With such evidences of diversity as have been presented, it seems not unlikely that copies or notices of publieation may be in existenee which would support these intima- tions of earlier dates, and it would be most helpful if anyone having such information would make it public.
. Manzonurg F. WARNER, Washington, D.C., U.S.A.
j |
r9 (
yi H
M di ;
War esi "N iN
: Vrat p
WT 1
"
d "a
Ni
NW MH
Ü
^ ii
NH
A j W Mif "m / h
fi Pdl hf 29 "pr an "i 4 AU UALAEN Lf
A
t Jeter HAT
il irata i
|
Kee
f JOoANNIs VAN SOMEREN et JoaNNis vaN Dyck. — ( Hrwmrcr et Vidue THropomr Boow.Aclobcnxxxu. ——
AM STELODAMI, Sumptibus
A decidi 2.
,
EN
ua?
rh po-
í "d AES E SIT NN BOR
ao rat
xi
MR V
NS d S e
H-OR II MALABARICI
PARS PRIM A;
DE VARII GENERIS
ARBORIBUS
FRUTICIBUS SILIQUOSIS
Latinis , Malabaricis , Arabicis , Bracbmanum chbaratleribus nominibu[que expre[[i: ,
Adje&a Florum, Fru&uum, Seminumque native magnitudinis vera delineatione, colorum viriumque accurata defcriptione ;
pe D D R N44 PPer Nobiliffmum ac Generofiffrmun. *D.D.
HENRICUMv4sRHEDETor DR AAKEST EIN,
"T'oparcham in Mydrecht, quondam Malabarici Regni Gubernatorem fupremi Confeffus apud Indos Belgas Senatorem Extraordinarium , nunc vero Equeftris Ordinis omine Illuftribus ac Przpotentibus Provinciae Ultraje&inse Proceribus adfcriptum ,
x T THEODORUM JANSON. 4» ALMELOVEEN, M.D.
Notis adauxit , & Commentariis auflravit IP O.ANN £5 C OMMWMTTETNUS
Mo. Bot. Garden,
AMSTEL ZA D2AMI. : ANNIS van SOMEREN, Hxzredum JOANNIS van HEN RICI&Viduz THEODORI BOOM,
Sumptibus Vidue JO DYCK Anno cIo loc Lxxx vr.
2l
J———— "19 — m
ILLUSTRIS$SIMO ET NOBILISSIMO
DO MIN O,
D. JOANNI MAATSUIKER,
GUBERNATORI INDIZE DELIENTAXLLIS
Quz fub ditione eft Belgii Foederati,, Domi- norumque Nobiliffimorum Ordinis Socic-
tatis Indice Generaliffimo.
S q3 drcum f picientibus nobis quibus potiffr- E 2 mum bos labores noflros in concinnan- QE » do Horto Malabarico zwpenfos in- oss PEOR ac offerremus , "emo pra- pits, nemo opportuntis , quam Tuoccurris. Ia.
ftriffüne e$ Nobiliffime Dome , cui Jud praftan- non ut Te patronum bujus operze delz-
dum erat »
gamus , verüm ob eas caufas, tum quod Tu bo- rum locorum Malabaricorum , 2n quibus Flortus nofter efl productus ,. ac concinnatus , Tegimen ac
| adminiftrationem fumma cum dexteritatis laude feneas, tum quod rerummovarum C9 rararum n
bifce terris amantiffmus fis, tum denique quod nos in bifce locis £anquam in proprio borto cafulam
aliquam poffidemus , nabifque oculos noftros ani- XR num.
*
D':'EDICATIO. mumque in amenif[mis plantis, quas ubertim pro- ferunt , depa[cere detur. Tibi igitur; Vir Ilufirif- me &2 Nobiliffme , € omni laude digniffime , boc quidquid efl operis , quod à Nobis profectum eft , offerimus nulli dubitantes quin patieris hofce la- bares noftros ampliffimo Nomini Tuo in[cribt , eof- que ferena frante fufcipies , quodque eos nan Intus aftimabis ob boc quod ab us profeciifint ,, quorum negotia € fludia ante d plantarum indatatume longe diver[a acvemota fuére.
uilbena MEM c RE
Ampliffimo Nomini Tuo
H.v. RHEEDE, van Draskenfteyn.
JOANNES CASEARIUS, Ecclef. in Cochin.
ERE
FUNTRSENCORS ROS PNRENSRO NT EN TS ERROR TE REIR
POR, tYEARYA«T:1CO
AD
b RESI B3 QUERSR. oM,
& Abeshic, amice Le&tor, defcriptionem Plantarum quas hzc ] terra Malabarica profert , quz ferme omnes fuas vires medicas 4 oflentant; operis fi qux eft laus, eam non fine jure meretur No- bilis Dominus HE N Rn1cUsvan RB EE DE, horum locorum * Malabaricorum quos prapotentes Ordines Societatis Indica in fua poffeffione habent, prafe&tus , vir in re militari ftrenuus SESESSUS & gubernationis politicz fummé gnarus, utpote qui hoc opus primum promovit & direxit, omnemque opem quo efficeretur, attulit; etenim hic Nobilis Dominus , ut de eo reipfa fatis cognovi, ubi fecum perpenderat quan- tum in eo emolumenti fitum effec, fi plana & exacta defcriptio harum plantarum hujus terrx haberetur , quodque non tantüm illud curiofis & plantarum novarum amantitfimis miré placeret, fed quod in Medicina tum maximé quz in hoc coclo ac folo ufui eft, fammé prodeffet atque adeo rebus Ordinum pra potentium Societatis Indicz conduceret, flagrantiffimo defiderio femper inceníus fuit, ut eam defcri- prionem plantarum nanciíceretur, idque adeo ut ipfe manum operi libentiffimà. admoviffet , ac defcriptionem ipfam in fe fufcepiffet, fi non rebus militaribus ac oliticis nimium fuiffet implicitus ac diftractus; verüm cüm ipfi ad hoc opus nul- pus reftaret tempus , in expeditione íui propofiti diu fuit retentus , donec inter- veniente aliquo tempore reíciverat, Patrem effe M A T T H 4 U M Ordinis S. ofepbi Carmelitam difcalceatum Neapolitanum, in hifce terris, qui infigni in plantis ícien- tia & earum rerum longa experientia excelleret , qui eum in fuo propofito poffet adjuvare; cüm igitur occaíio fe obtuliffet eum invitandi ejufque opera infpiciendi, voti fui fa&us eft compos. Is enim vir Ecclefiafticus vitz integrz & probz, laudabili ac re&o intento hujus Nobilis Domini & pracipue ob refpe&tum ejus vir- tutum zítimationem , quam de eo füfceperat , adeo commotus fuit ut animo pro- penío omnia fua ip(i offerret, id quod in caufa fuit ut Nobilis Dominus fuum de- fiderium & zelum jam diu conceptum in totum applicuerit promotioni fui lau- dabilis propofiti , quemadmodum & ad id dignum duxit mihi id notum facere, ac facultatem date deícriptionem hujus Patris Reverendi, quam fufceperat, perluftran- di, (ciens fatisquanto etiam ego defiderio flagrarem , ut propofitum ejusin bonum ac commodum publicum perfectum viderem; Et certé hic labor, quem Pater no- minatus in cognítione ac experientia plantarum hujus loci impenderat , non pote- rat non nobis materiam laudis dare eumque pro merito zftimandi , tum & illud quod & manu propria plantas pingebat celeritate adeo prompta, qua vim ejus ima- ginationis ac vivide memoriz fatis oftendebat ; verum enim vero ipfa defcriptio plantarum videbatur Nobili Domino ut & mihi majorem ac pleniorem perfectio- nem requirere , nam id omne quod in cá erat magis concernebat vires plantarum medicas, forma autem earum ejufque partium leviter ac füperficiarié expofita : ipfa uoque figurz minus erant perfe&tz, quam ut formam omnem partium, precipue Florum, Fru&uum & Seminum exa&té exprimerent. Equidem non eft quod hzc dicta volumus in detractionem ejus honoris, quem vir pius & integer meretur, nam ut ipfe fatis confitebatur, defcripferat plantas hujus terr magis velut in tranfi- tu ac in fuum oblectamentum & exercitium , quam quidem cum illo propofito
illasedendi: Zelus itaque quem hic Nobilis Dominus in eo viro pio confpexerat , : * P tanto
|
)
N |
tus COSA r9
PREFATIO AD LECTOREM.
tanto magis in co fuum accendebat zelum, addebatque animum circumfpiciendi num non pluribusac melioribus mediis quàm hic pater nominatus, fi uccinctus per- fe&tiorem de plantis hujus loci defcriptionem. poffit proferre , ut'adeó ad majus commodum quod intendebat, ferviret , quod ipfas figuras concernebat, cas vide- bat perfici pofle, quoniam ad manum eflent peritiffimi pictores, qui exactiffime & ad vivum plantas poffent exprimere ; quod ad vires medicas ctiam videbat eas au- geri polle, fiquidem expertifimi Malabarici Do&ores moti pracipué ex fummo refpcétu, quem hic Nobilis Dominus hanc inter gentem Malabaricam ejufque Re- ges ac Principes obtinet, fuam operam libentiffime offerrent ad omnia quz de iis fcirentcommunicanda; unica igitur adhuc reftabat difficultas ut plantz exa&té de- fcriberentury ut ineo etiam major perfectio, quam non tantüm nos, fed etiam ipfe Pater Reverendus neceffariam effe judicabat, haberetur. Etenim quod ad me, videns rectum & laudabile Nobilis hujus Domini propofitum & quanto ardore ac animo in co erat , ut hoc opus perfetum videret , tum in bonum publicum tum & praertim ut rebus Ordinum prz potentum Indi ex ufü veniret ,& fimul in- telligens , quantis negotiis hic Nobilis Dominus in Regimine militari & politico erat prapeditus & diftentus, quo minus manum ad operam adhiberet, ut & quod Reverendus Pater M A T T H £ U s occupationibus Ecclefiafticis , ut & ipfe fateba- tür, fumméerat detentus, neque adcó in co propofito Nobilis Domini poffit ul- teriüs fatisfacere , uti & quidem optáflet , reperiebam me fuícitatum.ut-quantum in me erat opis, quo propofitum Nobilis-Domini effectum daretur , adferrem , uemadmodum & illi animum meum ad id obtuli, quanquam non fine przce- pec. proteítatione mearum debilium facultatum , quodque in cognitione plan- tarum anté non fuerim exercitatus; hacigitur ratione placuit Nobili Domino ut quantum in me erat ego efficerem , adhibuitque eos qui plantas omnes mihi de novoafferrent , quemadmodum & Reverendus Pater MA T T HEU s. ut rectum Nobilis Domini propofitum effe&um videret , etiam communi bono gaudens li- bentiffimé ac propenfo animo omnia fuain manus meas tradidit, ut ex ejus fcri- ptis ea quz de viribus medicis plantarum haberet , noftro operi infererem. -— Quod igitur hanc defcriptionem concernit, in ca expreffa eft forma & facies cujufque plantz , earumque przcipuarum partium; ut Radicis, Stipitisfeu Caulis, Foliorum, Florum, Fru&us, Seminum, uti & proprietates coloris , praterea pofita funt nomina in lingua Malab. & Bramanum cum fingulari eorum notatione; cu- rx quoque nobis fuit omnes plantarum notas fpecies, quas comparare potuimus , cum earum differentiis fimul defcribere , ut ita omnem confufionem , quz in plantis dignofcendis inter fpecies facillime oboriri poteft, przveniremus; quod ad figuras , in illis plante cum pracipuis fuis partibus, ut Floribus, Fructibus, Se- minibus in naturali magnitudine (ipea & ad vivum expreffz funt , idque adeó exa&té ut non dubitem quin defcriptio noftra ut ut omnibus fuis numeris non fit abfoluta, cum iis collata fufficiens erit ad claram & diftin&am cognitionem de hifce plantis acquirendam ;. quod ad ufas medicos, illos tum ex inventis Reveren- di Patris JoaNN1is MazxrH i Carmclitz delegimus , tum ex ore Do&to- rum peritiffimorum nempe RANGA Borro, ViNAIiQUE PANDITO,& A»PU Borro Bramanum, & Irr1 ÁACHU Dz M hominis ex genere Chegum Tnm ex teflimoniis ipforum patet; quibus additi funt vires quorun- am oleorum à nobis extractorum ; atque hac ratione primam partem Horti hujus Malabarici adornavimus. M JOANNES CASEARIUS, à ; ; Ecclef. in Cochin. € ALIA
puer
Y ) adornando Nobilis ac Genero[as Dominus HENRICUS V6 à RHEEDE onem operam po[uit , ut €9 D. JOAN- x) 2) NES CASEARIUS, plantarum, quas hic bortus con-
ex (X990. VS riget, deJcriptioni accurate efficienda unice intentus; quod ad me, qui €9. meas in eorum operas , ut ex priore prafatione conflat , par- zes habeo , gratulor sihi illos Dominos tum ex proprio zelo , tum ex mea, quam in defcribendi plantis operam pofueram ,. [ufcitatos effe ad. defcriptio- mem exatiam €9 accuratam , cui ego perficienda ob Ecclefiaffica mea mune- ra non potui vacare, uti quidem illi Domini optabant concinnandam , tum
€9 maximb quod mea in plantis hifce feripta im manus borum Dominorum
«venerint , qui ut opus eorum e[Jet magis abolutum , illud quod ero de voiri-
bus plantarum longa experientia collegeram , ad promotionem tum boni pu- bli , tum etiam commodi Ordinis Societatis Indice, dignati funt fuis [cri- ptis in[erere , atque adeó mea opera, qua forfan alias objcurata , frufira- nca C8 imperfétka fuiffent ,. palam facere , in quo fideliffimé mecum. eos
egi[fe teflor; Equidem quo magis ante [epius doluerim, sme meorum ami-
eorum pracipub inter Hollandos Dodifum: D. Profis J A C O BI
GOLII, cui eo zaagis eram devinciut quod Reverendus. Pater , Frater COELESTINUS à S. LUDOVINA, Carmelita difralceatus Ordi- nit S. Elis Propheta, uti €9 ego, meus olim Vicarius in Monte Libano,
getitionibus obnixis , quibus à me exquirebant plantarum harum cum [urs X «iribut
Alia PRIEEFATIO ad LECTOREM.
viribus delineationezm , mon potwi[fe prodeffe , tanto magis jam animm f recreat quod meam , quam in explorandis eiribur medicis plantarum opc- ram pofueram , non perdiderim. Nibil igitur mibi magit in votis eft quam ut illi Domini in reliqua parte HoRTI MALABARICI concinan- da con[lanter pergant , feque non. detrectent ob laborem operis ulteriori de- feriptioni.. Datum in Civitate Cochinenfi , vigefimo die Menfis Aprili anni niliefani [excente[imi eptuage[fimi quinti.
D Dnm, Vrum,
Humillimus fervus in Chriflo
fraer MATTH.EUS à S. JOSEPH, — Carmelita Diícalceatus Cong»s, Italice.
HOt€
CJ e"Uudoj.z » O8)o4 & 994)s3: 072: € 2)0)245869 6 1o» «3)ew os $2536)8c Q4^6)0532— 25)d)a «assi 6028 doà6)c52 qp £5) €) ds. (26534: edXts. PRX 09903 $4 039/1)05 & & £200.39 (4 2o 4555) 36099 9298328210 94)819s $0) e163oJ
&iqg9c) 1. 996600,5 9 09 920388 6 $5 mro ed vau Sa De d Sed, o0 6553 fà & 0489) 413 0)Ap d coq g 9 26) 9 € 33 Oe
$63, 622J 4$) 3, Gi 653 S. 2925-969 c oj 9 89€ P LR io 1294-152 eli aia. 6536089 9. £39 569. 6d0)639.6cmo96 9. P «y 3-2» e) ur gem A 60559: ex :O 8)6 22)3 6 c9 QD e]. & 6»(2) TUER J^ cf 35 c94545J. i355. 7 49 6127363 o6 &j» 9632/3, 6I o3 653» 63 B c- 943. 4) 69) 9 D 9 cà 111 6 o1 63 oO 9r 5215 (32580 $23. 209.099 3 o) «Sl 9DR 3c: CO e c&*
wd ' duo 639 3 oQ) &? (05. i $e p LL qe imm
HD u$
Go EMANUEL CARNEIRO, Chri. ftianus Romanus, incola Civitatis Cochti. nenfis, interpres juratus IN. Societatis Indic per mandatum D. Commendatoris H xz x- nici à Ruegpr ex lingua Malabarica in lingua Lufitanica explicavi & interpretatus fum nomina, virtutes medicas, & proprie. tatesarborum, plantarum, herbarum & con- volvulorum nafcentium in hifce terris Mala- baricis, auditas à CoL ApDA Doctore Ma- labarico gentili, & Natione Cbegze naturali in Garruparam , ac in Doctorum Malabarico- *** 5; runi
rum libro fcriptarum; in cujus rei fidem haf- ce fcripfi & fubfícripfi. Datum in Civitate Cochinenfi, vigefimo die Aprilis anni mille- fimi, fexcentefimi, feptuagefimi quinti.
MANOEL CARNEIR O.
Traductum ex lingua Luft. per me
CHRISTIANUM HERMAN de DONEP, Secretarium Civilem Civitatis Cocbinenfis.
HOt
71e QA 4v 441 e 9 Oleg (A 144 m any", 1 Ou «0 617 0 Uc» «X qj «o (9 o ex deb fas Eo ADGortal "0. ^ 9 44 1/5... c9) q9 G9" efc] 49 (& er — "a3 (4$ Guo / e 4k ee vd? €» eoo t—1e 6964 y» AT V 04 (6^9 29 U)— £2 «o 4€ 6 40) oj—" s). ex / 4 449 TuS e Low e «w 6 e eG 44 Y Adeo «— 10045 v exci: 0 ces CE 9, ec211* , ("t" eeas cu €]€ e €)6 29 & * (9 e) €" P. eje qs 4 d ^ —— C 49 m—.oo 4A ey a9 (09 C9 «sy 105 P ue? €9€23 o *c» e 6: co Yy 681. 7 6) «4 25 6UC— q)2r6— (0 (0 4442 $— 1e. ny « (B e^ 060 2/616] 44— 4&2 6€ $2 e» as e is; Q» 4 (45 1€ 9 * 43 4 47 a4) (sy a) 4c v» 98-3 erui 8» qué Ge 48 7 0463 C oos, n) woo e-- 4s € C33. s [021-7 8) Qa f ! € «9 5) Coe vv 1 € C) rus — vo 99 qd i o ed ei. QE Q5 'y sy es (LX 95 o 66 6389 —4 CX q) e$ 1,75 3 25 ^O. 4 Y a, (o?
9C— CE 1445s dcs (yes SERRE NOS. o es 4 6 CE $ as (jy & ere C CONS MUS Qs 2679 a—
Q6 Go ex » 0) 98) qs d 7 TO eua
Aus - !
Go IT TI ACHUDEM Doctor Malabaricus Natione C/e- £o, gentilis & naturalis in Carrapuram , feu terra dicta Codda Carapalli, habitator aedium dictarum Cola4da, qui proavis, avis & parentibus Medicis feu Doctoribus natus fum, teftor me per man- datum D. Commendatoris HENRICI à RHEEDE, venifíle in Civitatem Cochizen[em && per EMANUELEM CARNEIRO Nobilis Societatis Indice interpretem dixiffe & dictáffe nomina,
virtutes medicas & proprietates arborum, plantarum, herbarum & * x con-
convolvulorum tum fcriptas & explicatas in libro noftro , tum quas diuturna experientia & exercitio obfervaveram ; quod veró hzc explicatio & dictatio abfque ullo dubio praterierit, nec ullus Do- ctorum Malabaricorum fit qui de veritate eorum qux dixi dubitet,
feci pracfentes quas propria manu mea fcripfi & fubfcripfi. Datum in Civit. Cochiz. 2o. Aprilis 1675.
ITTI-ACHUDEM, Dod&or Malabaricus.
Tradutlum ex lingua. Malabarica in Lufitanicam per
Mo ANUSLEM-CARNEIRO,
Et ex Lufitanica i? Latinam per te
T e E
HO«c
zy fusitanta Rh "uq URP dd U3 e f od dc à ; BIEUP: RIS La NE d FUR icio E mide
vr Piar Perge eg wr Hilde me ei 3 G1 T3 ginemaewafpia nig IT Ad Ter zur eng EEPIEIE esci fifiimmeomi arai q xr Wasser CEMLTHN OTHER. Vagntremregrae]a gqrarfa derent erietrorarasy ur TG 31 4s rtg mpirssroriravnsrmanrfrzna Vo
|
evtiatretverfitenanfitanfiurg geriryerme rfe PISTES] Ir
SO QI sa ariirerggonfirormadfierenforaqh fcafl d CTEPPRE 1 JaT£4aT UJ A18 vurae 3 3f. PESE »ft
Cfrmravtin) EE
HOC EST.
B anno millef imo VMBOTTE. nonagefimo feptimo dicto
à Bramanis Paljvanapaco. (qui apud nos: eft annus 1674:) uf-
que ad decimum Aprilisa anni dicti Reguegao (qui apud nos eft Annus 1675.) Ego RANGA BOTTO,VINAIQUE PANDITO & APU BOTTO, omnes tres de Natione & Religione Bramanas & Gymnofophiftz antiqui in diftritu Cocizezf/ per mandatum No- bilis D. HENRICIà RHEEDE, Commendatoris terrarum Ma- labaricarum & Civitatis Cocbzezfis, curavimus per fervos noftros qui notitiam arborum , plantarum, herbarum & convolvulorum habe- bant, eas ex terra Malabarica cum fuis floribus , fructibus & femi- nibus ad Civitatem praedictam, ut delinearentur & defcriberentur, adferri, quarum nomina fcripta funt in libro noftro vocato ZMazba- ningattnàm , in quo etiam continentur virtutes & vires earum Medi- Cinales, & prater hafce eis addidimus quod diuturna noftra expe-
rientia & magno labore ac fudore de iis didicimus & obfervavimus, **** i & ut
& ut hic liber perficeretur , laboravimus per fpatium duorum ferme annorum, ita ut omnis & quilibet, qui eumecturus & vifurus eft, E poffit adhibere fidem quam ipfe fuiffet daturus, fi res in ea fcriptas ipfemer fuiffet expertus; juramus itaque fecundüm confuetudinem. noftram , quod omne in eo contentum verum fit: in cujus rei fidem fecimus prafentes chartas quas propriis manibus noftris fubfcripft mus. : Datum in Civitate Cocbzzez[i vigefimo die Aprilis anni mil-
lefimi fexcentefimi feptuagefimi quinti.
RANGA-BOTTO, VINAIQUE PANDITO, ADOSOTIO
Traductum ex lingua Bramanum per fubferiptum
VINAIQUE PANDITO
dn linguam Lufitanicam, 47 ex lingua Lufitanica ". ds Latinam per me
ada DE
CHRISTIANUM HERMAN de DONEP, Secretarium Civilem Civitatis Cochinenfis,
A R-
" mpnemapcapipeyn ve omapapngmetiPge qun ense werten ^ v^ Pe yepm arcup tse ety ^ v Y
ARNOLDUSSYEN
(4 4NADID.O E dc RN
bBOTANOPHILO
7 45 uU 7T E M.
| ES duce n zpfo limine monitum te vo. | y E» los zimice Letfor , quid zn boc 0pe-
| [eetem re à me- fitt praffitum. Cua anuo iA elapfo » obiter illud perluffrare cog. Lngeret , mox arVifit laudabile Autorum "ui. £utum , "om difpari fucceffa ad metam perdu- Gum. Prater enim figuras folendidifimas , 69 tam affabre deltieatas , ut vix ovum ovo HIAGIS Jonie effe, €x ficcatis quas plerafque. penes me a[fervo plautis ,. afferere aufm z- aceuratifmmam "Plantarum dnatomen » diffifa. exbibet defcri- ptio, que mon fimgulas duntaxat ipfarum partes , Jed €? partium minutias exbibet. Hurc enim operi exornando, plerique fratiueg Malabarici Reges, Jua. contulere auxilia, € intimos remotiffmof[- que Regni receffus, Optimatum €». Medicorum fuorum | aufpiciis. perluftrare Jufferunt. | Fide- batur famen deeffe bujus operis ,— cum reliquis
Joe atto-
AD LECTOREM. autoribus qui confamiles tratlárunt materias , nexus €9 confenfus : vel ut diflinclams. loquar , notule quedam , quibus zdicaretur ,. quanam plante jam ab aliis fuiffent exbibite , €9 re- cepto nomine donate, C9 quaenam de novo in fce- nam prodirent Botanicam. . Floc opus amicorum fuafu, lubens arripui, fimmlque plantas antea non de[criptas , quantum ex autorum deferiptio- ne, €9 leonibus licuit, BAUHINIANIS de- nominationibus infignivi. Quo fato y. gudicent «qui rerum afimatores. Interim vale , €2 spfum Hortum ingredere.
PARS
4
(b 65 t Da do ssa. 0 JA. s C uy
P
OE T fegus U:-Dramatica "7 (ig aL. :
gh
n
! [ HI
T T
i i
? : Mate t p oae oit. €p Ó f uu. ONT ande ed TREE — x " d E aee : i 1 : : m : ; 7
B //À
p—HÓ
rz d'a BXÀRC" iE
gi . PAPE
6) (d 66) 'J Nalsania:
v * uius ' 2 MA:— dies duse: P——À [^
jm n qo Wes gi ms, * ! e rs 2 rrr : L— arr E. : * " ! 4 " * : — »
Nx.
— ITUHIBIHIBHERNNRUER ee " v
/
7)
(li /) / /, ///
fll
tr ; LP, Preiet. et
itii
WM
Il iil IAM //
- - : gll | is E
EE
CEPEE
4n
QU
SS XS
Ji
SS
" e o, 1
SS Na
ASONSN
ORAS NN
*
5 n
? UP,
P uae | rp UL er TTT.
estere areas
533349454.
M.
[i 'l il !
Jtt
/ / /
TM
l j| |j /
/ ii / / /
| / / / /
j
I J,
jj j lli j
!
il il
ui /
j /
Mii MM Ilii
il, / li
il il
mrt
Ku!
"T
lll jh | / / / |
iil / TM ililll zs "ll
SISSE d SS
mU 4 / Hill
477 Ig" 4 1
7
jj 177717 10477177]
7
2
2 A,
Wl I i M
ifii nii
l /
lili J liii
MM iji
| lh
[/
772
| Fol. x
E PARS PRIMA | BO RR-.I » MALABARICI
D E
Ad Bo0OdxlIbB UU Es Es NO OG ud
PIG 5544
— XS Enga, lingua Bramanum Mad, eft arbor cum für- rig.:.
$w recto caudice alte affürgens ,' nafciturque in are- 7^ nofis. (eccud boss) Radix craffa cortice ruffefcente ac nigricante , in- |j c9. Ku trenus ligno mollior, fibras late transverfum dif- | S Ores tundens. ' | Caudex lurrectus unum pedem craffüs , iri una parte craffitie ma- xima duos ferme pedes equans , ramis foliaceis qui ex folo ejus ver- ) tice altius ac altius increfcente erumpunt coronatim ordine decuf- | fato in fummitate circumdatus, ac in cortice feu crufta nigricante , qua deglubi nequit , femiannularibus circulis ac notis quibus pedes | | — ramorum infederunt ftriatus; conftatque ligno minus duro ac filamen- tis groffis pertexto ac ruffo-rubefcente, intus molliori, ad corticem du- riori , cüm vetuftior eft multó duriori & magis nigricante, quod füb dio expofitum intra duos , tresvé annoscorruptioni obnoxium, füb aquis magis durabili, ejus cacumen , quod à teneris ramis circum- datur, cüm altior ac vetuftioreft, in conum faftigiatur ac molli & albicante pulpafeu corculo dicto in lingua Lufitanica Pal;zza, quod exterius ex variis tunicis fibi mutuo fuperinjectis conflatur, acintus *€ denfum eft , conftat; hoc cum tenerior eft Ténga & altitudine unius cubiti , eft dulcis ac grati faporis ; cüm majoris «tatis, faporis - minus grati ac aftringentis ac dulcedine nulla ; cüm altior ac vetu- ftior eft, faporis dulcioris & gratiffimi , aemulans juglandes noftra- tes , eftque in eduliis ac ab elephantibus maxime expetitum , qui ob i ejus appetitum arbores haíce eradicant. | i A Rami
de LEE ea adt Pew MEEFDRUPNUR" *
A
2 H D RM.1 Ww. »
Rami foliacei fimplices funr, in nullos alios divifi, in pede quo caudicem primum arcte compleótuntur interius plani, ac nonnihil concavi ac fuperne interius in ventrem acutum extenuati, Cxterius in totum convexi , in imá parte pedis latiores & inde fenfim an an- euftum contracti ac in oris extenuati , & rericulato, raro , ruffo- fufco cortice, cujus filamenta ex oris pedis utrinque prodeunt cau-
dicem primum circumyeftientes ac fe mutuo obtegentces ; funtque veftiti cortice llavo viridi ac intus filamentis lienofis minus duris mollem inter carnem albicantem pertextis conftantes : qui vetuftio- res funt à caudice magis deflectunt ac pandi funt , dein decidunt al- ter poft alterum temporibus ordinatis , dum alii ex fummitate cau- dicis.de novo erumpunt.
Folia, qua fuperiorem partem ramoram circumveftiunt ad par- ter eorum planam ubi in ventrem extenuati funt, utrinque in oris prodeunt oblique ex adverfo fita , funtque oblongo-angufta longi- tudine plus minus fesquicubiti , latitudine trium transverforum diei- torum ab origine fenfim in anguftum contracta , fuperficie valde plana, venis parallelis ac fubtilibus in longum ftriata inferius cum futura albicante fübflava qua in angulum inflexa eft, inferta funt , ac verfus exteriorem partem ex angulo futurz nonnihil claufa , & ininteriori, quae cum interiori fuperficie rami convenit , cofta alt? eminente , qua exteriorem partem fulco ftriat , in medio obfita , vi- roris fufci & nitentis , càm marcefcunt , flavefcente, faporis & odo- ris nullius nifi fylveftris.
Supra ex Ramorun Foliaceorum exortu ex Caudice oriuntur. Capfe oblonga in quibus Flores & Frafus teneri fimul inclufi funt furculis infidentes ; funt autem capfz rotunda & nonnihil plane, tres qua- tuorve fpithamas longa, ad originem anguftiores & flaviores, & in vertice in conum flricti medii digiti latitudine ferme in cortice craffze venis filamentifque lignofis in longum ftriatz , exterius viri- des ac fulcis lirifque quz ad cacumen profundiores , exaratz , 1n- teriusalbicanres & glabrae. —
Surculi Fruiferi dum in capfa inclufi funt glabri & nitentes ad originem glandulofi, angulati & undulantibus lacunis inflexi, alii re&tiüs , alii ductu parim ferpentino cxcurrentes medio ramo craf- fiori coronatim circumpofiti, & verfus cufpidem capfz in anguftum contracti, denfo ordine ad fe mutuo arcte confiti ac rupta capfa ex medio ramo fc transverfim in orbem cxpandunt, funtque veftiti cortice craffiolo , primum cum molles ac teneri & in capfa inclufi fubflavi & flavo-albefcentes ac dein magis flavefcentes ac rubefcen- tes, poft viridefcentes; in hifce Szreuls in Capfa Flores &. Fructus
ex ordine proveniunt , ut Frac/zz in inferioribus partib ibus prodeant quam Gera Florum. * E
Gen-
"moves ew
NoDÀ LEA B AR LCiH s
Gemina Florum Ípicae funt albefcentes parum flavae ac dein tnagis & magis flavefcentes , glabrae & nitentes , aliae planiores , alia ro- tundiores parvis & flavo-albicantibus calycibus trifoliatis arcte ex- cepr cum in capfis funt dense ad fe invicem confit ; üubiautem extra capfam cum furculis erupere iis accrefcentibus rariores ac tranf- verfum fita vel parum anteriora verfos cum cufpide reflexa , ape- riuntque fe in tria folia , quae ad unam oram rotundiora funt , & in vertice cufpidata , duriola , rigida & craffiola , habentque in medio fex ftamina flava , quae oblongis , craffiolis primum furrectis , dein decumbentibus apicibus dotata fant , ac ex unguiculis foliorum prodeunt, accum iis ftylum brevem , crafliolum & albicantem , fuperne trifidum, funtque odore grato , velut lilia , licet debili :: K- res poftquam & Capfis eruperunt , confeftim ? Surculis decidunt.
Frucius qui cum Floribus in capfis oblongis fimul proveniunt, & Fe« infra Flores Szrculis arcte infident, cum ad maturitatem pervenerunt, praegrandes funt , funtque velut nuces conftantes operimento ligno- lo , qui interius ad fuperficiem interiorem operimenti feu teftae me- dulla alba obducti fant , ac intus larga cavitate quz aqua feu liquo- rc repleta eft: hi dum teneri funt & ex capfa cum fpicis erumpunt, forma rotundi funt colore llavo-albicantes & calyce flavo-albicante , quiex rotundis foliis mutuo circumvolutis conftat, arcte & in totum obducti, intus fub corticibus quibus circumteguntur carne denfa albicante , nulla cavitate dotati , poftmodum vero cum etateincre- - Ícentes forma oblongo-angufta funt in longitudine maxime aucti, minus vero in latum, in cortice exteriüis cum nitore viridefcentes j calycis foliis ex quibus cum füperna parte emicant ex rufo rübefcen- tibus, proditque fe in iis primum nota parva , oblongo-anguíta , cavitatis cum majori incremento introducenda in ima parte feu ad exortum fructus , antequam autem cavitas fe offert, fructus hi te- neri. Malabaribus Bellaa , Lufitanis Coquinbos ,. cavitate autem jam introducta Frag primum fola aqua repleti funt ac tum di- cti Malabaribus Cari, Lufitanis Caric; ; abíoluto vero cavita- us Incremento poftquam omni fua repleti aqua funt medulla ad interiorem operimenti fuperficiem obducuntur.
Quod ad cavitatem notandum , €am in teneris fructibus valde Fi. oblongo-anguftam effe ac cum fructibus primüm in longitudinem magis A sos minus vero in latum, effeque circumfcriptam for- ma ovali, cujus angulus acutior verfus fümmitatem fructus fitus cít, in fructibus autem vetuftioribus ad formam ellipticam feu rotundam accedere: eftautem medulla Frzzz , quae ad certum temporis in- tervallum augefcit expetita in eduliis , primüm tenera & albicans ac fubcoerulea , fapore dulci ac grato, minime vero oleofo , dein albi- cans ac magis magifque indurefcens , cüm dura fapore nucis, ac
ÁÀ 2 * — quo
3
à R^ T^US 5
uo vetuftior feu durior faporis magis oleoft, contrita ac tufa la- éteum liquorem , qui & fapore lactis eft, fed nonnihil oleofi fun- dens; cüm vetuftiflima eft maxime oleofa ac ex oleo coerulefcens, odorem fortem oleofum , qui ingratus eft, fpirans; pro diverfa me- dullae confiftentia Fracfus variis nominibus funt donat! cüm ea te- nera eft & laci fimilis ac mollis , dicitur Malabaribus Coruinba , cüm completa eft & non magis augetur , Elar) , Lufianis Lama ; cim nonnihil dura eft Malab. ut & Lufitanis : 7Maling4; cüm dura eft, Tínga , Lufianis Cóquo , cum adhuc durior , Barértu-1 enga ; aC cüm maxime dura, Corta-Tenga » Lufitanis Cóco Sicco.. Quod ad aquam , uz eft intra cavitarem , hac in fructu tenero Caric. dicto eft pri- mum fubaftringens , (fubfalfa & fübacida , minüs vero dulcis , dein quo fructus vetuftior Bt, magis & magis dulcefcens ; in fructu ve- tufto, ut Baréttu-Tenga ; fimul valde dulcis & falfa , ante medulle proventum clara & valde limpida eft inftar aqua ; medulla autem roveniente turbida feu minus limpida & pallide albicans; ex fru- ctu Czrici , qui omni fua aqua jam repletus eft , facto anguíto fora- minulo per o erculum magna vi radiatim exfilit, minus vero ex fru- &u, qui iedutha repletus eft, av Cormmba feu Lania; aquain Ma- ninja id proprium habet , quod ut liquor, dictus 5v , fermentatio- ne ad oculum notabili cietur cim medulla dura eft in fructu exfic- cari incipit, in ollam infufa & aéri expofita faporem dulcem illico amittit & fübacida redditur, idque ocyus fi vento moveatur , fine ulla tamen fermentatione , quin & aqua fructus Maninga hoc mo- do omnem füam fermentationem amittit. Quod ad operimentum aquam ac medullam continens , illud primum tenerum , eftque in &udctu Corumba adhuc molle & efculentum ac fapore nucis juelan- dis, illud calce illítum priniüm flavefcit, dein viridi-fufco colore tingitur , quo vetuftior &t fructus ac medulla durior etiam magis in- durefcit, ac cim maxima duritie eft, fectioni minus pervium , eft- que exterius tribus faturis eminentibus in longum ftriatum , ac in parte inferiori inter futuras tribus oculis claufis donatum, quorum unus latior & minüs durus eft, inter futuras , quee latius diftant , f- tus , aurificibus ob ferventem flammam, quam exhibet, in ufu. Cor- tex exterior operimentum obducens in exteriori fuperficie primüm eft albicans , ut in fructibus de Coquimbos cüm tenerrimi funt , dein viridefcens, ac cum majori atate ex viridi lavefcens, cüm autem fru&us vetuftior eft ac exficcari incipit, eftque tandem ficcus cine- 1eo-fufcus , & primüm quidem mollis ac tenuis eft, dein conftans intus carne denía, albicante & molli, quae in Zazia tenera adhuc mol- lis & fe&tioni facile pervia eft, ac calce illita flavo colore tingitut ; poft magis & magis indurefcens intus in carne plurimis lignofis ac . itupeis n amentis ad funiculos conficiendos idoneis qua operimento
ligno-
M2eA LAB ASR 2C g S
lignofo exterius arct& adhaerent, eft intertextus. Quod ad fotrnam externam , hi fru&tus cüm tenerrimi , rotundi funt , cum majori aetate oblongo-rotundi ac tribus angulis obtufis ad partes futurarum emi- cantes, cum vetuftiores funt minus oblongi, ac cüm vetuftiffimi funt, figura magis contracta quàm Zzzi2; in cocos vetuftis ad par- tem eorum inferiorem intra medullam duram oculus oblongo-ro- rundus albicans , qui poftea flavefcit , fe prodit, eftque tenerum ger- men fructus qui co terre. mandato ex fuperiori parte per oculum operimenti minus durum feu latius furculum novellum extrudit , at- que ex inferna parte piram dictam Mal. ............ Lufitanis Pongo , quae magis & magis increfcens dum aqua interea exficcatur , totam cavitatem adimplet; furculus autem novellus ex oculo pro- diens extra operimentum emicans paulo reflexus corticem exterio- rem perterebrat,, ac ex inferiori parte emittit radiculas , quae per cor- ticem exteriorem primum oblique decurrendo , tandem eo perrupto fe terrae hinc inde affigunt: pirum quod in cavitate nafcitur albicans cít, & in ftrictiori parte, quá ex oculo prodit fubflavum , exterius rugis in longum ftriatum & granulatum ac oleo inunctum , intus fün- gofum, humidum, molle & albicans, efculentum, fapore multo
dulciori quàm medulla , veràm nonnihil faftidiofo. Ex hac arbore liquor 527 quoque provenit , qui potus eft ut vi- num vim inebriandi obtinens, faporis grati , fubdulcis , fubfalfi & fubacidi, cüm primüm exceptus eft majori dulcedine, cüm vetu- ftior acidior, coloris ex albicante fübcoerulei & pallidi, in fuperfi- cie bullis feu fpuma obfitus ac brevi tempore fermentans ac inter fer- mentandum fibilum edens ac guttulas tenues veluti vinum forte & vegetum in aérem excutiens , vi quoque maífam farinaceam feu ce- revifiam fermentandi pollens maxime cüm dulcior eft , eftque li- quor maximo commodo ferviens , ex quo vinum ardens , quod ut vinum vim inebriandi habet, acetum ac faccharum quod /zzra vo- cant, formatur; educitur autem hic liquor ab iis quos Chegzes. vo- cant hoc modo : capízx floriferz feu fructiferz , quam Mapzam arboris vocant, cufpidem incidunt , eique ollam appendent , ac in- fra cufpidem intervallo quatuor digitorum corticeni capfa oblique fecant, fectumque verfus cufpidem elevant barbam ut ajunt cfficien- tes , ut Jiquor ex cufpide incifo per corticem capfz dimanans ex bar- ba in ollam appenfam refundatur, cufpidem autem incifum vel limo certo obducunt, vel foliis Vézzi-T4l; , vel corticis exterioris viridi ra- fura idque ad obturandum cavernulas in cufpide fitas , ne per eas li- quor 5; ex furculis , qui intra capfam funt, exftillans, intra ipfam capfam fe effundat: capfam quoque vinciunt in incifura cum cortice qui à ramis foliaceis detractus eft ad impediendum ne rumpatur ; AMamina autem feu capfa cufpide primum incifo poft quinque € at
j
ó E o0! 84. T^U 3
dat sri, eftque is liquor qui primüm exftillat colore rubefcente ; bis de die mane & vefperi ex communi ufu ollas cum zr; detrahunt ; cüm tribus vicibus , etiam meridie ; olla: priufquam appenduntur, primum bene terfz funt ac ab omni liquore expurgate , quoties au- tem appenduntur, cufpis inciditur & predicto modo oblinitur , aC infuper 7Mama in quatuor partibus proxime ad oras, non vero in ipfis oris , neque in medio inter duas Oras pulfatur cum ofle butyro repleto , fit autem illa pulfatio ne liquor intercipiatur ac haereat , fed faciliüs ac liberilis , atque adeo copiofiüs manet ; liquor hic zz; di- ctus, qui medio die detrahitur in ollis mane appenfis , dulcis eft , qui vefperá fubacidus, altero die acefcens, tertio autem die liquor dulcis acidus redditur, fuam dulcedinem prorfus amittens ; liquor qui ex arbore tenera educitur minus fortis ac vegetus eft quàm qui ex arbore erandiori & vetuíliori , minüfque fpirituofus , adeo ut minus vini ar- dentis per diftillationem exhibeat , odoremque terra in qua nafcitur etiam fpirans; liquor quem arbores valde vetufta dant, minori copia emanat & dulcior eftac magis inebrians; vinum ardens ex hocliquore poftquam uno die in ollis detractisfervatus eft, deftillando extrahitur additis nonnullis guttulis olei de Cacos;ut acetum ex eo conficiant, ol- las in quibus exceptus eft, in calce per quindecim diesimponunt, quo RED vehementemexcitatus multam fpumam ebullien- do ac in fundum ollz: materiam albicantem, qua coloris cinerei eft, demittendo, mutaturin acetum ; Saccharum autem lagra dictum ex eo liquore hoc modo conficitur ; ollis quas AMammis arboris appen- dunt, indunt momentum calcis quantum fufficit ad liquorem inftilla- tum rubedine tingendum ,. nam fi calx füperflua fit liquor eft magis albicans & lacteus colore calcis , fi minus calcis additum, liquor ex fuo colore albicat , dein hunc liquorem .$zr ita cum calce füfficien- ter imbutum & permixtum, coquunt , continuó eum cum cochleari movendo donec infpiffetur , habeturque tum faccharum rubrum ; notandum vero ex liquore .$z7; inftillato, cui minus calcis datum eft, non poffe faccharum confici , fi vero plus calcis ei datum fit, adeo ut in fundo impermixta refideat ad faccharum conficiendum refiduum calcis primum effe demendum; in confectione facchari feu lagra albi- cantis hoc infuper obfervatur quod liquorem .$v; cum calce permix- tum in ollas diverfas ad feparationem calcis transfandant, mutando ter ollas, ut fi mane detractus fit, medio die calce quz in fundo fub- feditrelictá, in novam ollam infunditur, atque ita altera vice hora fecunda, ac vefpera rurfus in novam ollam refufa coquitur.
Hzc arbor valde ferax eft , praecipue qua in locis falfis ac proxi- me ad mare nafcitur, quae in montofis provenit minüs ferax eft A uz fructus feu Cocos minores dat , quorum aqua faporis eft minus dulcis ac minus grati , liquorem 527 minori quoque copia fundit , qui ta-
men
ÍaÓ€——
MPRRRRREPREPIDRONIP tmm M
—-—— pee—w
MALABARTFCUS j
men fortior eft ; à vigefimo quinto ad trigefimum aetatis annutn vi- core eft fummo, fructus feu Cocos abundantiores & grandiores uti & capfas feu Mammas in quibus inclufi funt majores producens , ac liquorem $7; uberius fundens , ab eo tempore quo fructus dat, ma- turis deciduis novos femper dat fructus, licet ciim longaevee aetatis fit, minori copia & forma minores ; liquor $7, quem vetuftior dat , mi- nori quoque copia exftillat; verim dulcior & fortior ef ; centum annos ordinarie durat in vita; ciim languet ac morti proxima eft, ra- mi omnes foliofi flavefcentes ac velut adufti confpiciuntur, Obfervatum eft de hac:arbore eam tertio poft fationem anno ra- mis , qui in juftam magnitudinem excrevére , veftitam effe , atque ab eo tempore ramos incipere decidere, funtque tum rami ad fefqui- hominis vel etiam duorum altitudinem fürrecti, & caudex qui ramis in totum circumveftitus ac obtectus eft non major quàm altitudine unius cubiti, craffitie autem unum pedem &quans: fingulis menfi- bus ordinarie unus ramus novus prodit , veteribus interea deciduis j cftque tempore aftivo lapfus ramorum frequentior quàm pluviofo , fpatio trium menfium rami in juftam magnitudinem dicen pu- ta qui poft tertium annum à fatione in arbore proveniunt; ante ex- ortum capfarum feu Zamnarum fructiferarum rami majore longitu- dine funt quàm poft, in arbore grandi ordinarie viginti octo rami. plus minus confpiciuntur ; capfías cum fuis fructibus quandoque ter- tio à fatione anno, vel quinto, vel octavo, vel decimo producunt, prout terra magis vel minus bona eft: capíz infra fingulos feptem ramos qui & fummitate arboris prodeunt , proveniunt fpatio trium menfium in fuam juftam magnitudinem excrefcentes , fefeque deci- mo quinto die poft aperientes; flores quinto vel fexto dic poft ca- pfarum aperturam decidunt; in arbore ordinari? funt duodecim fa- Ícice Cocorum , una fafcia fert Cocos Siccos dictos : Baráttu-Ténga , feu Cotta-lenga; altera fruCtus maturos dictos Palupin-T nga , qui cat- ne magis dura funt quam azizza, minus vero quam 7 ézga; tertia fructus immaturos , dictos Belac-Carici:; quarta fructus dictos 44- "inta; quinta fructus dictos Elazi; fexta fructus dictos Curinba ; praeterea duae Zara apertze & quatuor claufe ; Ex fructibus te. neris & ex ana primüm erumpentibus ordinarie quindecim aut
fedecim & ramis decidunt, reliquis in Cocos excrefcentibus ; tertio . poft aperturam Mamma menfe fructus aquae pauxillum acquirunt,
fexto autem menfe omni aqua funt repleti; dein fpatio trium men- fium omni fua medulla implentur , qua poft tres menfes indurefcit ac tum cocus ex arbore decidit, uno autem menfe ante delapfum aqua diminuitur ac tum etiam oculus in medulla fe ogzrt : fructu deciduo poft unum menfem fe prodit pyrum quod fpatio fex men- fium totam cavitatem replet, intra quod tempus fi terrae Bed
: B az it
8 H 30 /R^T SD. fit Cor, ex oculo furculus cum ramis novellis ad altitudinem unius cubiti afTurgit. FIRES EJUS. R Adix decocta in aqua & cum ficco gingibere epota confert pto febre calida , eadem trita & decocta cum oleo fructus feu Coqui
adhibetur in ablutione oris pro puftulis in gingiva obortis ; fuccus ex ramis tenellis expreffus & mixtus cum momento mellis oculis ad (edandum dolorem adhibetur facta lotione , fuccus foliorum cum oleo fructus feu Cogui in decocto datus proficuus eft pro heemor- rhoidibus; flores cum faccharo comefti juvant urinantes materiam
urulentam ; fuccus ex floribus expreffus ac in lacte vacca datus proficuus eft pro gonorrhoea ; capfula florum trita & cum oleo de- cocta prodeft in ulceribus ex aduftione ortis facta perunctione , fuc- cus ex fructu renello expreffüs fervit pro puftulis oris in infantibus facta lotione , ut & pro oculorum doloribus eodem modo adhibi- ta ; aqua Czn;je epota cum floribus ardori jecoris reftinguendo con- fert, cadem in iterata lotione capitis pro rubedine oculorum con- ducit; medulla fructus feu Coqui valet pro fulcis oris mafticata ; oleum ex medulla extractum itis pellit facta perunctio- ne, idem proficuum quoque eft pro hzemorrhoidibus eodem modo ufurpatum ; pyrum quod ex aqua in cavitate Cogzi excrefcit cum oryza toftum datur pro tuffi ex melancholia nata , ex cortice arboris exprimitur oleum quocum ungitur pars affecta morbo cutaneo nato ex vermibus.
FI TTE
Palmarum varias inveniri fpecies ; vel mediocriter in Bo- tanicis exercitato fatis eft notum. C. Baubizuw in Prmace quadraginta feptem proponit, & hanc quidem primam recenfet , inter Palmas Nucem ferentes, nomine Pa/ze Indice Coctifere angulofe , lanfat Indi , ideft, Nucis In- dice Avicenna. &e
Cum autem in plerifque tam Orientalis quam Occiden- talis Indiz regionibus ; priefertim locis maritimis ; copio- fegerminet, hinc patfim ejus hiftoriam pluribus tradunt autores: & imprimis prz aliis Garzias ab Horto, & in eum Clufiu. Vires quoque & ufusfufiüs enarrant Herzazdes & Recbius , Plantarum Mexicanarum bifforie libro tertio , ubi ab incolisarborem hanc Coyolli vocari affirmant ; diveríaf- que ejusin nova Hifpania obfervari fpecies.
Accuratiffimam autem hujus arboris, cjuíque attribu- torum defcriptionem ; fi quis infüper defideret , adeat ce«
leberrimi G. Pi/oms Hiftoriam maturalem Indie , qui tefta- tur ab incolis Brafilianis vocari Izajagwa (uiba , & fingula folia, pedes circiter fedecim effe longa: à quotamen non diffentiunt Autores noftri , dum ea duntaxat fefquicubi- tum aequare afferunt; cum illud quod Autores noftri ra- mum vocent; à Pifozefolium ; & illud quod ab Autoribus folium ; ab ipfo foliorum ala nuncupetur.
Prater autem varios ufus ; ab aliis memoratos ; quos hu-
manum in commodum füppeditat hec Pa/;a ; refinam
quoque fundit peculiarem ; qualis mihi hoc anno ex Zeilan laudatiíffima totius orbis infula allata : conftat ea ex farmentis medium digitum latis , & funiculi in modum in longum porrectis, coloris fubfuíci & pellu- cidi , faporis autem lenti & przpinguis: quafnam Vero obtineat vires & facultates, addifcere aut experiri non dum licuit.
C AU N-
Ut es
—M — m €
PIER ind
7 Z 2 Te 7 7 : : TE m 1T IA paru, ; A UT IH ALIA
Cau i. Z4.
C 6b $9 66) lila f. Oed, v7 f
Poe
"c
Man.
SESS SSNMIT SS
RMSEMIINUI MSEEIIDINT DISOSSCRO SERES MENSES ISNAITT
e eS
IINAM
NS
TONERS S
EATUR
XS VOS DOS eT.
aee sea te:
dS S COSS
WS SNR SSSNSNNS NR
SN SONSSS SSOSUS x D OE
à SN - VHOHUT D MSSSSSSNSSS
SNNS RH SN NSNSSSSNSSSESENENN RRREEREHTERREREDS VNNNSSSNSSS NSNNSSRNNSRS: SEEDS NN
NN NN
SRSERSEH SOSTA RN OS
NS
SM
Cau "ga. 25 : Cb 5 a9 m4
P 4. urs eum Ca. ut. e
"»- E DL A / P
NU unt p r7 TA
7 a LIB hy, i
E 73 € a * M. - —
um : - edd ^" : NN ; N VIAM. Àj E j 3 5 9 os o iine s a / m ,/, I i es " 3 BINA
Md oé id dtihkctena aa Casan MEM 4 : EE. mi qa / a P gai n om | 3 imt - £^
j (o EC Mn il arm] c 7 -. 7: 1 ce 2
Pp o gu d D»
Ja
Ju MP SN ANNUOS Mis — e 7 "I PE? —^ e$ - , tun) au e " re Ma «
(us n
— ——————— 'ÉESÉHÓBRERP
MALABARICUS Co Ufo d M. I. s,
FL. 56535
wea 4uga, Ling. Bram. Mad), eft arbor procera altitudiüe arbo: SS $4 rem Terga zequans,. nafcens in arenofis.
be —Radix nigricans, oblonga, craffitie unius fpithamz, radicu- xe las albicantes & rufas, qua intus lignofo filamento funt, ex fé
diffundens.
Ze/ Caudex cratlitic unius fpithamz , maxima craffitie ad radi- i $€78 cem, in fammitate pauló minori obdu&us cortice viridi-claro. Rami qui ex caudice ordinate prodeunt, ac ordine decuffato bini & bini ex fe iutuoemergunt cum pede fümmitatem caudicis inftar vagina feu capfz rotunda ac claufx circumple&tentes, exterioribus interiores circumdantibus , ac fimul ca- put oblongum in fammitate Caung4, quod craffius eft ipfo corpore caudicis infe- riore, conítituentibus, rami exteriores pede fiffo ac rupto poft fucceffive (io tem- pore decidunt; eft autem pes ramorum exterius viridi-fuícus , in interiori fuperfi- cie albicans, contextura ferme cotiaceus » acinteriori füperficie flriatus , intus li- gnofis filamentis minus duris in longum perdu&us membrana candida & nitente, quz firmz & denfz textura eft ; Obdu&us: pars ramorum fuperior qua ex pede exit inferius ad pedem latior eft, dein fenfim ftriaio; , €xterius rotunda, interius nonnihil cava ac Íuperiora verfus interius in medio in coftam acutam extuberans ac utrinque ad coftam planis oris circumícripta, in quibus foliis ex adverfo oppo- fitis eft veftita exteriüs ut & interiüs colore viridi » ad pedem autem interiüs non- nihil flavefcens, ac intus lignofis mollibus filamentis ac fungofis carneis fibtis per-
texta: funtautem folia oblongo-angufta longitudine trium quatuorvé pedum &
latitudine quatuor pollicum plus minus , ac inftar flabellorum in duas treívé, etiam quatuor quinqueve plicas complicata & cum plicis ex oris ramorum roducta in parte interiori in plicarum angulis eminentibus coftis viridi-claris ob 1tà, & intus venis in longum flriata, contextura rigida, faperficie plana , viridi-fufca & niten- tia 1n utraque parte. |
In Capitulo Caunga quod in fammitate eft intra pedes ramorum foliaceorum vagi- niformes Capf« in quibus fafciz ramorum ac furculorum cum floribus & fructibus includuntur, proveniunt infra fingulos una, funt autem capíz oblonga quatuor plus minus fpithamas zquantes in una parte, qua pedi exteriori accumbunt ro- tundz , in altera qua pedem interiorem comple&untur , cavi ambitus, füperficie glabra & zquabili , ad fummitatem in medio partis cavz ftria lacunofa in cujus tractu rumpunt fülcatz , colore exteriüs primüm viridi-diluto albicante & fubfla- veícente, poft cam tate flavefcentes,, interius coloris candidi, capfa exteriore ac- creícente ramus exterior qui eum ar&té includit, vi detruditur; fafciz ramorum & fürculorum quz in capfis inclüfz conftant uno pede plano quo caudicis fummi- tati circumpofitz , funtque in ramulis craffioribus fructibus teneris dotatz , & in furculis tenuibus, qui infra exortum fructuum erumpunt , fpicis folis feu gemmis
florum in duabus oppofitis partibus obdu&z; fafciz autem hz in ramis acíurculis
primüm funt albicantes feu flavo-albicantes , dein viridefcentes ; cüm vetufliores funt , colore viridi-fufco & durz.
Fig.$.
Fig.6.
Spice Florum (ummitati furculorum obverfz funt , funtque parvz & angulatz & rig.;.
C albi-
Fig. 8.
10 HORT U:-3
albicantes,, in tria folia rigida & cufpidata ac craffiola fc aperientes : continentque in medio ftamina novem albicantia tenuia fine ullis apicibus, tria longiora ex flavo albicantia, qua à fex minoribus magis flavis cinguntur — ——
Fructus qui fafciis ramorum adharent cüm fua magnitudine juftà funt , oblon- go-rotundi funt, inima & fuperiori parte ftrictiores, involuti COItiCe exteriori craf- ío, acconítantes pulpa rufo-rubefcente, & intusin medio pulpz medulla albi- cánte, cüm auteim teneri funt, hi fructus candidi funt ac nitentes, albicantibus furculis appendentes , forma non rotunda fed angulata, maxima parte foliis caly- cis oblongo-rotundiolis & mutuo circumvolutis circumprehenfa , interius con-
ftantes pulpa denía albicante, qua faporis nullius & altringentis; poftea cuni
&tate pulpa molli funt & pauca continentes in medio pulpz humorem clarum ac multum qui cum pulpa aítringentis faporis eft, funtque tum didi Tanni- Pain : dein pulpa interiori magis aucta funt , ac nullum humorem in medio continentes, fantque tum fructus diti , Schalémba- Painà, cum ztate majori pulpa magis & ma- gis indurefcit nafciturque in medio in longitudine medulla albicans, diciturque j cüm pulpa & medulla minus dura eft , Aria- Déca , cüm durior Adeca , cüm maxi- mé dura e(t & cortex aureo-flavus , Pala ; eft auteni pulpa , forma ptimum ovali habens cufpidem acutiorem ad fummitatem fructus , elt veró pulpa, cüm tenera & humida eft, colore albicante-fubflavo, formaoblonga & angufta & ad fummita- tem cufpidata, dura, colore ex rufo-rubefcente, forma eft minus oblonga accraf- fior ac magis ad conum accedens , cujus bafis eft in ima parte fru&us : pulpa, fcu dura, feu mollis, cum Bétel addito momento calcis manditur, maximé autem mollis ; Cortex pulpam circumdans corticula exteriori denfiori & duriori, qua: fuperficie plana & elabra eft , ac primüm albicans, dein viridis, poft cüm pulpa ac medulla dura eft, aureo-flavi coloris , obductus , intus conftans carne primüm tenera albicante , quz majori quantitate eft ad imam partem fru&us , ac corticula exteriori decifa cum pulpa fructus in corneltione Bére/ fimul manditur , cüm fru- &us vetuftior eft, filamentislignofis, qux primüm coloris albicantis funt, dein cüm corticula exterior aurco-flava eft , coloris quoque at'reo-flavi feu crocei fünt , eft pertextus ; eftque tum adeo ar&té pulpz fuperficiei aahrens , ut non facile de- glubi poffit : intra medullam albicantem in bafi fru&us in medio oculus rotun- diolus albicans confpicitur, qui germen fru&us eft furculum edens : quatuor Capf« plus minus fimul in eadem arbore in Capitulo reperiuntur ; quinto anno à fatione dat Fructus fi terra ferax fit, ordinarié feptimo ,. vivit quinquaginta an- nos, triginta vegeta eft fru&us proferens, poft languefcit, fru&tus poft unum menfem , quo ex capfa erupére, aquam recipiunt , poft tres menfes fructus omni aqua repleti funt ; poft fex menfes pulpa dura.
FIRES ESUS Adix decocta in aqua fervit pro ore fulcato fi cum ea diluatur , uti & pro ejus
puftulis. Succus foliorum tenerorum expreffus ac cum oleo Schirgelim da- tus confert pro lumbricis.
FIG
Arbor Irec à C, Banbino in. Pinace vocatur Palma, cujus fructus fifflis Faufz] dicitur, Faufv Serapioni ; Filfel & Fufel .vitenze. Fructus tum alibi , tum in Regno Ma/a- &ar à nobilioribus vocatur 2z4rcc4 ; tefte Garzia ab Horto , ad phe de hac materia defiderantem lectorem rc- mitto. Ut & Chriffopborum à Cofla , qui Avellane Indice nomine fru&us defcribit , eofque adhuc virentes ; fub arena condi teftatur , ut guftu evadant gratiores , quin & in lo- tionibus adftringentibus magni effe ufus. Maximum au-
pat
tem huic fru&ui famam conciliavit quotidisnus ejus cam foliis Betre five Betle, apud. Indos Magnates & ditiores ufus ; utapud jam citatos autores Liz/cbotez & Bontium ( qui Pymazgb de Sirii Gc Sirii Boa vocat) videre eft. Plures autem ejus dari fpecies ; teftantur prxter Autores noftros, fructus magnitudine & forma varii , quos interra- rioraaffervo. Verum quem formá oblongà 44rccz fubjungit Clufius , toto ccelo ab eá differt ; cum nihil aliud fit, quàm Nudleus interior Pa/mapini Lobelis. j | C ds
4/LtL
X^
"UL
E/
Cz;
| | M A LJA S AR IC u.s
CO RD TqQoawi
E 1G. o.
SOR Arm-Pana due fpecies funt , Carza-Panà & ris.
Poma «dmpana.
£e —Carm-Pana Bramanis Talat4mad? Lufitan. Pal.
Sce "mera Brava fem. eft arbor procera nafcens in
77)) arenofis.
: Radix. füperne capillata , ac inferne ramum me- affiorem rectà demittens , ac cum to ramos transverfos tc-
nuiores , eftque cortice ac ligno nigricante.
Caudex ligno rufo-nigricante,, in medio corculo molli , exteritis cortice feu crufta nipgricante, qua deglubi nequit, utZezgz, ob- | ductus , ad cruftam ligno duriore.
: Rami coronatim ac ordine decuffato caudicem circumfident , funtque in pede, qui quatuor ferme cubitos oblongus , interius pla- ni & nonnihil cavi, exterius rotundi ac in oris ob cufpides eminen- tes afperi & incidentes, inferne latiores ac Ípithamam ferme in la- titudine aequantes, fuperne ftrictiores ac latitudinem ferme unius pal- mi, in fummitate folium pregrande , quod latiffimum eft, ac velut
flabellum plicatum explicant ; funt autem folia hzc in plicarum oris eminentibus coftis afperis obducta , in anteriore parte incifa , ac in plures cufpides ftricta, contextura denfa & craífà, in longum ve- nis denfis ftriata ; rami cüm tenerrimi funt cum fuis foliis flabelli-for- mibus candida funt & nitentia ac folia in fe plicis convoluta, ante-
. rius haud incifa.
Fructus fant externa forma. fimiles fructibus Tzzra , fed minores
& rotundiores & in vertice nonnihil plani calyci arcto & majori &
foliis mutuo circumvolutis excepti, prodeuntes ex capfis quz tri-
bus foliis arcte circumvolutis conftant, ac fupra ex exortu ramorum erumpunt , funt autem hi fructus calyce arcto & majori ex foliis mu-
tuo ei circumvolutis compofito excepti, corticis crafli exteriiis ob-
ducti corticula denfa , qua fructibus immaturis viridi-fufca, nitens
ac glabra, ac iis maturis inferiüs fupra calycem nigricans & nitens ,
ac falcis feu fiffüris in longum ftriata eft, füperiüs in vertice ex vi- ridi-flavefcens feu prorfus flava , intus autem cortex pulpam habet denfam, qua primüm mollis ac alba eft , dein cum fractus probé maturifunt, filamentis lignofis , tenuioribus ac mollibus & minus duris dens? pertexta ac fucculenta , faporis fubdulcis & non inera- ti, odoris fortis ac ejufdem ut caro fructus dicti Schácca ; in me- dio pulpa corticis duze trefve nuces oblongo-rotunde: & planae
D pulpa
II
1 Bo «Kur ^u! 5
pulpa intermedia à fe mutuo fcjuncte confitz funt j conftantque exterius operimento craíTo ac lignofo , cüm vetuftiores funt, non- nihil petrofo ac fumme duro , quod in exteriori fuperficie filamentis lignofis albicantibus arctiffime obductum eft, adeo ut minus 9la- brum fit quàm operimentum lignofum in fructu cocos ; in hifce cim teneriores funt, intus medulla eft coerulea & tranfparens , craffa, mollis & gelatina ac efculenta , faporis dulcis haud ingrati, quae cum tempore valde indurelcit, adeo ut mandi nequeat.
Apud bofce Medicos non eft in uu.
FIG...
Hujus Palme Cocafere complicato folio fru&u mino- [ infuper , ubi foliorum laciniz vel divifurz incipiunt , re, folium pregrande munere Domini Pauli Hermans , | filamenta habet plurima , teretia ; ejufdem cum laciniis Medici & Botanici praftantiffimi , Civitatifque Columbo | longitudinis ' quz deorfim propendent. Addebat Do- in Infula Zeilam Confiliarii Juftitiae digniffimi ; ffideo. | minus Hermans íexaginta milliaribus fupra Columbam Longitudine illud tredecim ; & latitudine vel modice | fuiffe allatum , & ab incolis vocari Talagaba , id cft, expanfum novem pedes fuperat ; eamque obtinet figu- | arborem umbrofam ; foliis enim utuntur umbraculi ram , quam hic Autores noftri deícribunt : Verum & | loco.
AM PA-
72) e IU?
——Á
MÁALABARICUS -
et Ar wt N X
FIG. ro
eed) Mpana , qu& fecunda fpecies, Ling. Bram. qla- Fase
y tamado, Lufitanis Palpzera Bravo Mach , cum Ca- po rim-Pana cadem eft , tantüm in eo differens , quod v5) loco fructuum feu. Cocorum Capitula teretia & Hori- (2) fera proferat; hzc autem Capitula ex Capfis quae es folis mutuo circumvolutis conftant , ac fupra ex exortu ramorum emicant , diverfis caulibus, qui duri, plani & primiim albicantes , dein virides funt , prorumpunt , in fummitate unius caulis , duo triave fita; funtautem capitula duas Ípithamas plus minus longa, & nonnihil incurva, primüm cum cau- libus albicantia , dein viridefcentia & fractu facilia , in fuperficie plu* rimis fquammulis quz ex intortione apertae fummitatem eorum re- fpiciunt , obducta.
Flores quos ferunt inter fquammas cx fuis oculis emicant in tra- Cibus fpiralibus , at non fignatis , ac fibi mutuo parallelis confiti : funtque ftellulae conftantes tribus parvis interiüs cochleato-cavis ac rigidiufculis foliolis , quz primüm cum capitulo albicantes , dein viridefcentes funt, conftantes , continentque in medio quinque vel fex tenuia ftamina, quz apicibus albicantibus, fubfavis & gran- diufculis ac ftriatis dotata funt. -
In hifce Capitul; floriferis intra carnem proxime ex adverfo ocu- lorum florum Ge» oblongo-rotunde ad fuperficiem erectz ,
qua glabro loculamento occlufz funt , continentur , quorum ocu- lis flores inferti funt.
"pud loce Medicos mon eff in ufu.
FIG, to.
Palma hxc ab aliis non defcripta non incornmode meo | limis » toto codlo difcrepantes flores & fructus appo- judicio vocabitur Paima Malabarica, Rofculis ftellatis , fru- | fuit. &ulongo fquammato. An autem eam ob rationem, ex Legibusnaturz , à Cla- Mirus veró naturz lufus in hac & praecedente E riffimo Mor;ffono exhibitis disjungi debeant , unicuique ju- confiderandus venit, quas Plantis quoad cxtera fimil- | dicandum relinquo.
E SCHUN.
HORTUS MALABARICUS.
CHUNDA.PANA
PT x
e er esee Chunda-Panà , Ling. Bram. Biralà- Mad? , eft atbot Fig.ti; «4i X&259)7 procera nafcens in arenofis. Neo Radix eft rufo-obícuro cortice obducta , intus in 58) medio ligno molliori , fibris hinc inde veftita. 4394 — Caudex ambituamplexum duorum hominum iiri: ET «^ plens in fuperficie obductus cortice feu potius cru- fta cinerea qua deglubi nequit. Ad cruftam eft ligno duro interiüs medio ferme ambitus diametro ligno molli.
Rami qui ex caudice ordinat? prodeunt ac ordine decuffato bini & bini ex fe mutuo exfurgunt cum pede caudicem circumfident, quem- admodum rami 7 czg4, eumque reticulato raro cortice, cujus filamen- ta €x oris pedis originem fumunt, circumveftiunt , funtque in pede tenues & cavi , ac tomentofa rufa lanugine exterilis obfiti, ac tactu velut coriacei, interiori fuperficie albicantes feu ruffi , inferiüis latio- res , parte fuperiori, quo à caudice reflectuntur, funt rotundiores & duabus lacunis latis interiüs utrinque in longum ftriati , ex quibus verfus oppofitas partes furculos foliaceos qui angulati , virides , in- teriüs ftriati funt , ac ad exortum extuberantes emittunt , exteritis virides ac pilofalanugine , quac facile deteri poteft, obfiti, intus filamentis lignofis laxe pertexti, funtque ob lignum paucum leves.
Folia in furculis ramorum ad interiorem partem exoriuntur cau- lem inveftientes , ac verfus duas oppofitas partes obverfa , funtque oblonga ac velut triangulari ambitu circumfcripta in una parte an- teriora verfus longiori ora, in altera qua furculum proxime contin- git, breviori excurrentia, ác cum duabus oris ad exortum angulum rectum acutum efficientia, atque adeoanteriüs latiora, ac in anteriori ora, qua inter duas laterales intermedia eft, ac cum ora interiori ac breviori angulum obtufümi, cum exteriori ac longiori angulum acu- tum efficit, cufpidibus acutis eminentia , funtque contextura rigida; venis exangulo exortus prodeuntibus, qua certis intervallis velüt nerviemineptes in adverfa parte extuberant, ftriata in longuni, fu- perficie utraque glabra ac viridi-fufca, & valde nitentia; folia quz: in fummitate ramorum oriuntur ex ramo tanquam cofta intermedia protenduntur. í
Flores & Frucfus in capfis oblongis, qua ex caudice füpra originem furculorum foliaceorum tranfverfum prodeunt, ac oblonga funt unum brachium , ac quatuor quinqueve viridibus fcutellatis cortici- bus conftant, fimul proveniunt farculis numerofis, qui capfis apertis EF ex
1j
n ib sondu4mT CUT SC
ex iis erumpunt, ac ramo medio craffiori coronatim circumpofiti octo plus minus cubitos longi evadunt & graves fafcias conftituunt denfo ordine arcte infidentes.
Sunt autem flores Ípicei , oblongo-rotundi, ac longitudine ferme unciali rectà furculis impofiti ac nonnihil pofteriora verfus reflex ) & bini ac bini paffim ex adverfo ad fe invicem fiti , cüm fe aperiunt in duo, fed maxime ac ad fummum in tria folia, qua furrecta & cufpidata , rigida, dura, craffa , nullis venulis Ítriata, ac interiàs non- nihil cochleata-cava funt , fe dividunt, uti & manuum preffione re- folvuntur, colore primüm funt viridi , poft rubefcente , fcu purpu- reo-rubefcente, dein flavefcente , alii aperti, alii claufi atque adeo etiam diverfi coloris, alii rubri , alii coeruleo-rubri dilutiüs , vel in- tenfiüs , alii flavi.
E medio horum fpiceorum foliorum emicat penicillus angufto- rum, flavorum, furrectorum ac ftriatorum foliorum, quz inftar fta- minum funt.
Gemma fractuum juxta fpiceos flores fiti funt, funtque minores quàm flores, rotundz ac in vertice cnífpidatae, & cum cufpide ante- riora verfus reflexa: , qua: floribus deciduis remanent ac in fructus excrefcunt. |
Sunt autem fructus, cüm in juftam magnitudinem excrevére / confertiffimo fuo numero fafciam ramorum valde onerantes , plano- rotundi furculis, qui ftriati funt, fine petiolis infidentes, primüm cüm immaturi , duri ac virides , dein flavi , ac vetuftiores ribicundi, cüm probé maturi , rubicundo-obfcuri & nitentes , conftantes cortice te- nul & carne intus molli & rubra, qua ex guftu linguam acerrim? pungit & lancinat. |
Intus .fzzzza feu Nuclei duo duri funt, totam ferme capacitatem fructus replentes, forma oblongi, una parte rotunda alteraqua fibi mutuo accumbunt, plana, ftriis lacunofa ; Colore exteriiüis rubro , ac carné intus albicante coerulea & rubra, |
"pud bofce Medicos non eff. in ula.
FTG- T:
*
Arborem hane. Pale Datbylifera cffe fpeciem, non | Quin & putem , figuram illam qum Exoticorum eft quod quis dubitet : & nifi fru&üs carnem lin- | Lib. 1v. Cap. x x 1. Chameriphes Peregrif&. nomi- guam acerrimé pungere & lancinare traderent Au- ne, exhibet Clwju , nihil aliud effe, quàm race-
tores, non incommode ad Palma; Americanam fru- | mum aut fafciam » Cui adhzferunt hujus arboris fru- &u racemofo C. Baubii referri poffe , opinarer. | &us.
*
BAL A,
Jl di d y
l
aw n
EE !
E INUNNS
dag i5.
b A wm
Mh n
MC co cR
TEE PIT;
o D 1
NN NS EU
DT
e nra T— 2 z
cL
LI a
Z M.AIS2A'À AR PCIE S 17
pr m
FIG. r.15. 14
"ex 4la lingua Bramanum Kely, eft arbor ad duüm hominum Fig.s. 3)Jaltitudinem affurgens, naíciturque in arenofís. | Radix crafla eft duas fpithamas ac tres oblonga , ambitu ro- x tundo, plurimis fibris capillatis, quz intus lignofz funt, vefti- ? j 2 ta, exterius fuíca ac nigricans , intus carne albicante, quz fa- x» 4275 poris aquei, fubdulcis & fubaftringentis eft, quz incifa hu- 1777/59 morem albicantem nonnihil unctuofum, qui faporis fubdul- | cis & valde aftringentis eft, exudat, ac illico fubrubro, feu períico colore fuffun- ditur; intervallo ferme pollicári ab ambituannulo feu circulo tenui parum lignofo ac etiam molli in orbem pertexta confpicitur, ex quo fibrz radicis filamenta re- cipiunt , ac plurima filamenta lignofa tenuiffima verfus corticem binc inde dedu- cuntur , rariflima autem ac brevia verfus interiores annuli partes. Ex radice Rami füliofi fimplices , quorum interiores ex exterioribus , à quibus ar- &é comprehenduntur, ordine ferme decuffato emicant pede re&o & oblongo , qui unius feu duüm etiam hominum altitudinem metitur , affurgunt, cum fuperiori 1 parte , in qua foliis veftiti funt magis minufve à pede reflexi ac pandi, füntautem in pede exteriüs rotundi , interiüs cavi in ima patte pedis quà fuperficiei radicis an- nulari tractu infident ac fuperiori eque lati ac latitudine unius fpithamz, in me- p. dia pedis latitudine craffi ferme unum pollicem, ac inde verfus oras fenfim exte- nuati exterius cortice glabro & fubviridi feu etiam viridi-flavefcente , qui in fila- menta candida, dura & valida in longum protrahi poteft, interiüs corticula feu membrana glabra & candida obducti; intus in longum perdu&i numerofis parie- i tibus, albicantibus , fimplicibus , parallelis , qui finguli venulis intus in longum flriati funt , ac plurimis tranfverfis membranaceis interfepimentis in camerulas feu loculos , qui cortice exteriori & interiori occlufi funt , diftin&i , fapore aquofo haud adftringente ; fuperiori parte , qua à pede magis minufve reflexi fant ac pan- di, majori funt craffitie, & uina , cum maxima latitudine inferne, inde fenfim uíque ad apicem ftri&tiores , exterius rotundiores, ac interius rotundiore cavitate , acin oras extenuatas ftricti, intus quoque cjuídem texture ut in pede , funtque rami intervallo à pede ferme fpithamz, fcu etiam cubitali, nullo folio veftiti, inde ufque ad apicem veftiti uno folio, conftituuntque velut mediam coftam foliorum cujus latera ex ejus oris tenuibus utrinque excurrunt: cüm te- neriores, colore funt in totum albicante; cüm vetuftiores, viridi-diluto ac cocruleo rore confperíi, dein cum majori atate flaveícentes, Folia, quz ramorum fuperiorem partem inveftiunt, oblongo-rotunda & lata funt cum fuo ramo medio feu cofta longitudine ferme Íeíquihominis, in medio maxima latitudine, qua ferme eft unius cubiti, & inde verfus apicem & imam partem ftriiori , funtque fuperficie glabra , leniffima ac equabiliffima, fub:ilit- fimz texture , adeout aqua in iis fparfim diffufa illico in rotundiffimas guttulas fe colligat, viroris in reca vividi & nitentis, in advería minori nitore , faporis fübadftringentis & fubdulcis, venulis defifis fübtiliffimis & parallelis , quz ex oris coftz feu rami medii tranfverfim excurrunt ac initio fui tra&us ex inferiori coftz parte confpicue deducuntur, ftriata & in margine rubro limbulo cin&a , in quem G vena
—
18 H O R TU S
venz tractu fuperiora verfus inflexo incurrunt, intervallis autem ordinatis ac ferme
Íemidigitalibus venulis magis nitentibus funt, acin earum tractu in ré&ta parum
extüberantia, & in adverfa rugulis tenuiter ftriata, acinipfiscoftz oris in tractu
fao obliqué ex inferiore coftz parte confpicué deducuntur, ac in margine ubi te- neriora cum fuo ramo in totum füncalbicantia , & in parte recta album fericum ex vividiffimo candore & nitore zmulantia; folium intimum quod ex radice pro- dit ac ab aliis comprehenditur, in fe convolutum eft.
Poft foliorum omnium, quzexradiceoriginem fumunt, exortum , unus Cas- lis rotundus, qui parte inferiore nonnihil craffior, ex medio pedum ramorum fo- liaceorum é eram exfurgit in fummitate cono nodulatus, ac ex eo hinc inde dif- fitis intervallis rami tres quatuorve, quorum fuperiores conum obtegunt ac in- volvunt, emergunt , quibus apertis & relaxatis conus fe foras prodit arborifque partus confpicitur ; horum autem ramorum folia trium quatuorve digitorum trahfverforum feu palmi vel fpithamze intervallo à fuperiori parte pedis eos inve- ftiunt , fantque minus oblonga quàm quz in prioribus ramis ac minori intervallo puta palmi vel fpithamz plus minus à pede exorta.
Cawlisin patteca, qua à pede ramorum inveftitaeft, albicans & mollis ac te- ner eft parte fuperiori, qua cum cono foras fe prodit , virideícit ac durior evadit, & filamentis nonnihil lignofis eft pertextus, ac cum tempore magis magiíque pandus , eftque intus in totum fiftulofüs ac faporis aquei, fubdulcis & fubadftrin- gentis , ubi confringitur , plura filamenta candida ex fuperficie partium confra&a- rum deducuntur ac longe protrahuntur; hic tener co&us ac à filamentis feparatus eft ineduliis: fuccus in parte fuperiori contentus magis adítringens eft & fubla- éteus ac unctuofus. ;
fg: — Foresac Fruélus (imul in conoproveniunt ; eft autem conus fpithamam longus, conftansex foliis plurimis oblongo-rotundis anterius contractioribus , grandiufcu- lis, craffis, & fibi mutuo fuperimpofitis , ac claufis , & in diverfas feries difpofitis : quz coriacea, exterius corrugata ac fulcis & interius venis in cufpidem definenti- bus firiata funt ; qua exteriora folia , colore funt exterius rubro-fufco & (übcoe- ruleo rore confpería , ac in interiori fuperficie fanguinea ; quz interiora , colore flavo & magis ac magis albicante, cüm tener eft, conus cum fuo caule colore in to- tum eítalbicante; intra fingula hujus coni folia quz unum poft alterum fe ape- riunt ac dein decidunt, flores cum fructibus quibus infident feu flores foli inclu- duntur, & quidem intra folia exteriora & inferiora flores cum fructibus fimul, es infident, intra folia autem interiora & propius ad cufpidem coni fita, flores oli (ine fru&tibus. -
Sunt autem Flores, qui Fractibus infident, conftantes quatuor foliis, tria funt ob- longa , furre&ta & rigida , inferné latiora ac fenfim in anguftum contracta, craffa, nonnihil pellucida, albicantia , & nitentia, ac venis in longum flriata , fuperius in cufpide flava , atquc eorum unum , quod exteriüs fitum, latius eft & fuperne in trcs cufpides flavas incifum , duo cztera anguftiora & in unam cufpidem contra- &a, atque cx hifce duobus unum quod folio latiori magis proximé adjacet cochlea- tz cavitatis tenue & magis tranfparens , quartum folium quod inter duo folia ob- longa, craífiora confitum eft , & ex adverfo folii oblongi tenuioris , eft inftar vefi- culz (cu folliculi rotundi interiora verfus convolutum, candidiffimum , nitens, ac maxime tranfparens , tenuiffimis venulis in longum ftriatum, minüs oblongum, ac inora rotunda verticis cufpide crifpatà eminens, in fe, càm nondum apertum
eft, humorem limpidum , un&tuofum, ut ovi albumen, fed tenuiorem, ac fubdul- cem, inftar mellis, continens.
E me-
MoA EACOBSOAS.R VC 6 S.
E medio Eorum ex umbilico fructus quinque Szmina cum Stj gunt: Stamina erecta plana , & lata, ac parum craffiola, nis, & candida.
Stylus Rotundus , craffus, oblongus, fupra ftamina ferme dimidia longitudine eminens, ac folia oblonga longitudine ferme gquans , inferius craffior , coloris al- bicantis & rubefcentis, in vertice uno nodo craffo, plano, rotundo, ac velut cereo & nonnihil ex albo fufco dotatus.
Flores qui nullum fru&um dant prioribus ferme fimiles , fed nonnihil ab iis dif ferentes , conftantes tantàm duobus albicantibus foliis, uno oblongo, fürrecto & interiora verfus contracto, ac füperné in quinque cufpides flavas, quarum dux interiores anguftiores funt , incifo, quodin foliis prioribus eft tricufpidatum, & altero folliculiformi tenui minori, quod à folio majori circumvoluto includitur , quod idem eft ut folliculiforme folium in prioribus floribus, fed minüs amplum acetiam liquorem fubdulcem continens.
Stamina, quz in hifce quoque quinque candida, fed oblonga funt , ferme ad no- dum ftyli i omms inferius nitentia & rotundiola, & fuperné planaac interiüs utrinquead oras futura eminente fufca obfita; ftylus oblongus , craffus , albicans, uno nodo crafífo ftriato eft dotatus: funt autem hi flores pede rotundiolo, unciali; denfo & carnofo, qui exterius & intus eft albicans, actenerrimum fructüs germen referens, conítantes , acfuo pede ad ungues foliorum coniformis capituli, quod eos includit, femiannularibus extuberantiis caulis feriebus ferme binis furte&ti ac denséad fe invicem juni , infidentes , acoculos albicantes decidui relinquentes.
Fructus in fuo Cauke faíciatim fcu plures congregatim proveniunt inferioribus Figi4- fcmiannularibus extuberantiis caulis, qua: eo excrefcente latius deducuntur, &
uó magni inferiores funt, có latiore intervallo diftant , ofitis feriebus ferme binis plures at duodecim, quatuordecimvé plus minus ad íe invicem furrc&i in- fidentes, ac in novem, decemve diftin&is ordinibus plus minüs caulem circum- ftantes, funtque oblongi longitudine plus minus unius Ífpithamz, cüm maturi funt minüs angulati feu rotundi , conftantes cortice a quabili , craffiolo, exteriüs flavo , cüm immaturi funt, intus pulpa flava, denfa, & molli, ac un&tuofa, qux fa-
oris dulcis & erati ac ad corticis interiorem fuperficiem carne minus denía ks nd & albicante obducdti , transverfim fecti in carne nota magis fufca feu rufa velut figno crucisinterftin&ti, ac punc&ulis hinc inde nigricantibus con- fperfi, cüm immaturi funt, magis angulati, Cortice viridi, qui, cüm tenerrimi funt, primum eft albicans, intus pulpa minus molli, & albicante, ac faporis adítringentis, ac expreffi, liquorem exftillantes Ípiffiorem, un&tuofum, acvi- fcidum, qui in pannum decidens eum inficit macula, qua nallo negotio celui poteft. : vod : ved
Fais horum Fructuum in uno caule ordinario tres pedes plus minus oblon- ga funt.
Semina in iis communiter nulla.
VIRES EJUS. Adix conttita & epota in la&e vertiginem capitis fedat; cjus aqua cüm fac- R charo permixta proficue ebibitur pro ardore renum , quin & cadem aqds fimpliciter epota pro doloribus ex uriria obortis confert, daturque proficué iis, prse corpus argento vivo diftillato infectum eft, ut & iis qui inter eden- um capillos hauferunt : corculum arboris putà caulem albicantem , qui fru- &um fert , tritum & cum melle intus fumptum malis oculorum convenit , ad | G z quod
19 lo oblongo exfar- funtejuídem longitudi-
20 Ho O0 -R- To Gg 5S quod etiam fervit butyrum. in quo fru&us feu fici in frufta fe&i tofti funt, cpotum.
Bála ex diverfitate fructuum plures ac diverfa funt fpecies, ut Néndera-Bála qua fructum fert oblongiorem catceris, qui in cortice eft, colore rubro, & intus carne rübefcente, funtque ejus fpecies Néra-Nendere, qua fru&tibus cft grandioribus, & Curvo-Codd?, qux fructibus eft minus oblongis , Cadali-Bála fru&us fert gratis & jucundi odoris, qui cortice funt tenui; cjus Ípecies Schéru-Cadal , qua mi- norcs fructus fert, & Erada-Caduli, qua: fapore praferuntur: Pudm-Bála fructus fert exacté rotundos, & oblongiores, ac craffiores quàm Cadali-Bála, qui fa- poris funt optimi, eftque ejus fpecies Turenále- Bála utpote grandior. Mémnem- Bála fert fructus angulatos quatuor fupcrficierum, qui carne nonnihil olcofa ac pingui, funt faporis magis dulcis, corticecraffo , habetque hac folia crafliora cateris & magis lata ac oblongiora ; Cinga-Bálafert fru&us oblongos ut Nendera- Dála , fed minis craffos , & qui maturi viridi-clati fant; Canm-Bála fructus fert multo minores ceteris , qui maturi , coloris funt fübflavi ; ejus fpecies eft Schza- dila-Canim-Bála , qua fructus fert valde parvos ac minores cateris , ac nullos alios fores nifi qui in fru&ibus infident , atque adeo ramum totum ufque ad verti- cem fructibus oneratum : Calem-Bála fert fru&tus cortice craffiolo , in quibus femina nigra continentur. Bangála- Bála flores fert , qui funt colorc caerulco- fufco.
Bála fpecies communiter intra fex menfes flores ferunt; Puam-Bála autem in- tra duodecim menfes, fru&us poft quatuor meníes matureícunt; una arbor unum caulem ex radice edit ac buca dato & ad maturitatem perducto emori- tur, ftolonibus qui ex ejus radice circumquaque expullulant in arbores cx- creícentibus.
Fem i4 t
Nefcio quid C. Baubinum moverit , quod hancarbo- rem in Pínace vocaverit, Palmam humilem longis latif- que Foliis, càm non duntaxat Autores noftri , fed & alii teftes oculati , proceram effe , & duorum hominum altitudinem zquare, teftentur. Forfan Gefnerus , qui Pamilam vocat , vel Oviedu, qui pro loci ratione, Pzumi- lam proceramve e(l afferit , huic opinioni anfam prz- buit. Mufa vel Muza vulgo vocatur Serapionis , Mauz. 4Egyptiis , Alpino, Muz.& Gemez, Mauritanis , Guillandi- wo teíte: Pala quoque vocatur Plinio, & Quelli Benga- lenfihu , nominibus procul dubio , à Malabarenfium Ba- la, & Bramanum Kely mutuatis: A Brafilienfbus , ubi ,
t Pifone tefte, abunde luxuriat, Banana & Pacobucu vo-
| catur. Parum autem fibi conftat C. Eaubirus, dum à
| fe invicem disjungit Mufam, & Ficum Indicam Racemo- fam five Banana , cüm revera una & eadem fit arbor, li- cet ratione fru&tus , aliquot cjus dentur differenti», ut pluribus etiam noftri Autores inculcant.
Arbufculam quoque tenellam, fatis tamen vegetam, hoc anno ex Zeilan ad nos attulerunt, reduces inde naves , quz an hyemem feret , dies docebit.
Num porró fit Dudaimin Bibliis , Uva quam ex terra benedicta Moyfi attulerunt ; Ficus Pharaoni , vel Pomum Paradifi , judicent alii,
A M4B 4-
| i. Mosda- paja. at^. 2. Papaya at-
^€nb i3 a) 2p maf.
e MU (UB) naf.
$ UR uL f Arat icr JI ame e. P :
s ZA. y QIQTA uns. d^
Tau. c
MALABARIGU:S e
udMBATASA
FIG. ;;.
AE) 4páa dus funt fpecies ; una ZImla-Paja , altera Pa- si;;. me pajamaram.
£s ZAmla-pája ling. Bram. Dadul-Papája, eft atbor
jt ad altitudinem quatuor hominum aífurgens , fru- $058 ticofa , nafcens in arenofis.
Pixrecoms2/4 Radix rectà fe demittens, eftque albicans, con- ftans cortice ac carne albicante, humida & pingui fine ligno, eft-
que odoris fortis , oleofi & grave-olentis, faporis quoque pinguis
& ingrati. | |
Stirps fimplex eft pedem craffa , eftque ad radicem intus folida , albicante , humida & pingui carne repleta, fuperiori parte cava ac diftinétis interfepimentis carneis pingui humidis , & albicantibus claufa, conftantque cortice denlo , viridi & pingui-humido , qui filamentis minus lignofis eft perrextus , ac intus , ubi cava eft ftirps , membrana tenui & albicante veftitus.
Folia cauliculis cavis , viridi-dilutis & albicantibus , ac intus quo- que pingui-humidis, qui duos ferme pedes longi funt , ac ad fürpis interiora interfepimenta erumpunt , & ad originem paulo craffiores funt , infident , funtque laciniata , incifa in feptem lacinias feu folia, quz fingula anterius cufpidata funt, ac cufpidibus lateralibus emi- nent contextura tenuia, mollia & lenia, viroris in adverfa fufci, in recta communis. m
Ex petiolo feptem Cof,s majores & viridi-dilutze ad extremos cufpides cujufque folii excurrunt, qua hinc inde coftulas tranfverfas Biiodunr
Cauliculi novi € fummitate caudicis femper erumpunt, vetuftiori- bus , qui in inferiori parte ftirpis funt , deciduis , ac notas albicantes in ejus cortice viridi relinquentibus. |
Flores in petiolis tenuioribus, rotundis , tres fpithamas longis, vi- ridi-dilutis, qui intus corcula,fünt albo , ac in medio tubulo per- tufi, pingui-humidi,, ac fupra ex origine caulium quibus folia infi- dent oriuntur; plures congregatim ac umbellatim proveniunt , funt- que albicantes , odoris grati & jucundi , quinque oblongo-rotundo- rum foliorum in ftella: formam expanforum cum pedunculo viridi- diluto , albicante, calyci parvo , arcto & viridi-fufco infidentes: fo- lia craffiola funt & denfz texturz fine venis, in exteriori fuperficie in uno latere coloris viridi-diluti albicantis ut pedunculus , ac reli- H . quo
(d ) 4 TEN e AEN 2 E F3 , ct
1r KE: O: R; TAUzZzS
quo latere in quo etiam exteriüs coloris albicantis funt, craífiora, Ex medio emicat corculum flavum conftans decem oblongis apici- bus qui breviffimis ftamunculis ad unguiculos foliorum füperiori pe- dis parti in duabus feriebus interiüs affixi & inferti funt.
Gemma Florum oblongo-rotunda , primüm virides, dein fubfla. vo-albicantes.
Frutiu: tert nullos.
Flores fert toto anno.
Tota hac planta feu frutex aut arbor eft pingui-humida , ejufque humor qui ex radice vel ftirpe vel caulibus foliorum ac florum inci- fis exfudat, eft primüm aquei fübcoerulei & fübalbicantis coloris ac tranfparens, qui ex attactu aéris confeftim in unctuofam, magis albicantem & fubcoeruleam materiam infpiffatur. |
Aqua qua ex fl. diftillatur , odoris eft pinguis ac moleolentis.
PA PA-
Ue
MALABARICU S. i
PATPATAMARAM
FTG
ENSE zipajamaram , quae fecunda fpecies eft, PabájA Figas,
SG ling. Bram. PapZi , arbor miniis excelfa , Caudice
219: minis craffo , cum priori in floribus differens , ut
Se GN &c quod fructus haber. NS2/3 Fre: ex quorum medio feu orificio fructus erumpunt cum fuis fructibus parvis petiolis in ftir- pe hinc inde proveniunt, albi funt & odoris jucundiffimi , conftan. tes quinque foliis oblongis, qua anteriora verfus retis Oris in cu. fpidem fe contrahunt, ac rigida , craffà, & denfa funt fine venis con- Ípicuis , exteriora verfus cum cufpide reflexa ac intorta.
Calyx quo continentur, quinque brevium cufpidum eft, qui fo- liis lorum decifis fructum inferis complectitur.
Frucíus qui finguli ex medio uniuscujufque floris erumpunt, nul- lo vel tenuiffimo funt cortice, carne denfa & folida ac pingui-humi-- da; cüm immaturi, carne fünt albicante & faporis pinguis ac aftrin. gentis , exftillantes humorem aqueum fübalbicantem & fübcoeru- leum, qui infpiffatur , ex maturitate carne interiiis flavefcente, ac fa- poris haud ingrati pingui-dulcis, intus grandi cavitate ac in interiori fuperficie , qua in longum quinque rotundis lateribus exturrit , fun- gofa carne obducti.
Semina in interiori fuperficie inter fungofam carnem numerofa in quinque feriebus confita funt , quae in medio rotundorum laterum à Ííe mutuo interftinctz funt, funtque officüla rotunda , angulata, afpera & nigra , fingula involuta in propria membrana albicante , ac tranfparente , & nitente, ac parvis & tenuibus umbilicis adharentia nucleo intus albo.
Fructus , cüm teneri funt, & in medio lorum confiti , fuperiora verfus in cufpidem contracti feu conici fant, ac in cufpide quinque anguftis, craffis , fubflavis foliis ; qua in anteriori parte latiora, & in
€ I cufpi-
24 H; X SUR
cufpides divifa funt coronati, ac incifi gemmulis rotundis albicanti- -
FI. XA WS
bus in interiori fuperficie obfiti funt.
EFruckus fert toto anno.
"Apud bofce Medicos non eff in ufu.
EI G.
H2 arbores quoque duobusin locis, feorfim diver- fifque nominibus à C. Baubino proponuntur in Pinace.
Primum Libro x z. Se&. v. Capite de Platano , hifce verbis: Arbor Platani folio frucku Peponis magnitudine edu-
li , Mamacra ip(a arbor : at fructus Mamaon, ab uberum forte |.
fimilitudine :. Lufitanis in. America eft mas flerilis , femina fiucifera , Cluf- cur. poft.
Deinde Libro x11. Se&. 1. Capite de Ficu, fequen- tibus verbis: Ficuum fpecie frudus Peruamu , Papaje fru- &oium genu ficuum fpecie. .
In utraque India fatis frequens confpicitur: à Bos- tio arbor vocatur Melonifera. f. Papayo , à Pifone Pinogtua- f!; qui marem zque ac foeminam fru&um ferre refert
I5.
(fecus ac Clufius ,| noftrique autores ftatuunt) licet minorem & oblongiorem, falfumque effe foeminam non ferre fru&um, nifi mas adftet: quod & confirmat Rochefortius.
Faits Columna fuisin Reccbium Commentariis , hujus quoque arboris nomine Papayo Orientalis & Peponis ar- borefcentis mentionem facit, teftaturque fe ejus femen | unà cum accuratiílimá Plantz defcriptione accepiffe , à | famigeratiffimo Petro de Valle , & duodecimo peregri- nationis fuz anno reduce: Nobis etiam ex Occiden- tali India quandoque fuit transmiffum , & feliciter | germinavit, verüm hyemalis culture impatiens, & | frigoris exofa, nunquam perennavit.
MALABARICU S 2j
gio aghobstougn FIG. ie
às Ly lingua Bramanum V/,, noftra communi Baz- ww Pm, eft Arbor nafcens in arenofis, in excelfam 7 altitudinem , que eam Ténga exfüperat , eva- ? dens.
] Radix ab ipfo ftipite non multum differens , nifi Secoecxodh quod albicans & plurimis radiculis feu bris fit ve- ftita, ex geniculis , quibus diftinctus eft, novos oculos feu caulicu- los geniculatos emittit, atque hi etiam alios ex quibus tanquam no- vis radicibus caules plures fimul juncti affüreunt, atque ita caules novelli cum fuis radiculis avulfi profeminantur ; Caules autem ro- tundi, cortice viridi, duri & geniculati funt ex geniculis novos ra- mos furculofque emittentes , atque in ipfis geniculis fpinis oblon- gis, rigidis, acutis , uno vel etiam duobus pluribufve muniti , intus hftulofi fiftulis fubtilibus.
Stipites , qui ex radice ipfa exfurgunt, ad duorum triumve homi- num altitudinem fe erigunt, priufquam laterales ramulos feu furculos diffundunt, ac craffitic ferme unius fpithama evadunt , cüm teneri ac novelli funt ftipites , uti & rami ferme folidi , in medio uno tantüm parvo tubulo pervii , càm maxime novelli funt, in medio , ubi tu- bulus aperitur , nota albicante funt; cim vetuftiores , intus cavi, & ad geniculos interfepimento lignofo claufi, & interitis membrana tenui, albicante obducti , conftantque lignofis , duris , albicantibus filamentis, cüm teneriores funt , exteris viridi-füfci; cüm vetuftio- res , ex albo flavi & nitentis coloris , nullo cortice » qui lignofis fila- mentis interítinctus eft, veftiti: Stipites hujus arboris cüm vetu- ftiores funt, aliquo genere calcis in cavitate obducuntur , quae ufui
- médico fervatur.
Folia, que geniculis caulium breviffimis petiolis infident, longa & angufta funt longitudine unius fpithamz , latitudine qua ad petio- lum maxima eft, dieitali, verfus fummitatem fenfim Ítricta, venis in longum ftriata, & in exteriori parte in medio uno nervo obfi- ta, oris afpera fi verfus inferiora ftringantur, viroris utrinque com- munis.
Flores in fpicis fquamofis , qui nodulis caulium coneregatim infi- dent, proveniunt, atque ex fpicis apertis tenuiffimis lamentis de- pendent, intra quas fe deinde recipiunt velut ores Ípicati oryza, funtque deinde in fpicis tritico fimiles, nifi quod minores funt ; fexagefimo anno à fatione, ut ferunt , hzc arbor llores fert per unum
K ferme
Fig16.
26 850 A.t'uis5
ferme menfem proxime ante florum exortum , primiim omnibus fo- liis fpoliatur, & poftquam defloruit , emoritur.
FIRES EJ3U s.
C Orticis & Foliorum decoctum epotum fervit ad fanguinem in cor- pore ex vulnere retentum expurgandum , confertque etiam puerperis ad materie fanguinolentz, qua poft partum retenta eft, ex-
cretionem. Calx quz in ftipitibus vetuftis crefcit , prodeft in ftran- euriá, iifque qui urinam purulentam mingunt.
FT i4
Artndiasem hanc Autores noftri inter arbores defcri- | plo majorem longitudinem obtinuiffe, cüm craffities bunt, eodem quo C. Paubin jure; cui in Pinace di- | unius extremitatis , ab alterius vix differat. Admira- citur, Arundo arbor: in qua humor lacteus gignitur, | tione quoque dignum eft, tam vaftam arundinum qui Tabaxir Arabibus & Avicenne Mambu. Indorum , in | molem, tam exiguis veftiri foliis, cüm maxima ex fic- cujus arundinibus Tabaxir five faccharum » Mambu Gar- | catis , quz affervo ,. vix fpithamam longitudine aut zig. Rectius Dominus Hermans, qui Anno 1676. por- | tranfverfum digitum latitudine tranfcendat. Arundi-
tionem Planta ficcatam , unà cum foliis & flores ex in- | nes hz infuper amputatz , & igne crematz , fertibífi- '
fulà Zeilan tranfmifit, Baubinianam denominationem | mum przbent cinerem, in quo omnis generis confitze nonnihil immutavit, dum vocat Arundimem Indicam | plantze feliciter proveniunt : dum autem cremantur , arboream maximam , cortice fpinofo. Addit porró quod ; ingentem edunt fonitum , & fragore centum aliquot Cingalen(ibus vocetur. Nuaybas , id elt , arbor febrilis, | fclopetorum explofiones zmulantur. Aér enim intra quia febre corripiuntur ii qui fe lavant ex aquis, in quas | cancellos , internodiorum ope reclufus, dum rarefit, arboris hujus folia decidére. Corrupté vulgó à Lfi- | ampliufque fpatium defiderat , parietes quaquaverfum tanis aliifque vocatur Bambt vel Bamboes : in Infulaau- | difrumpit , & vi fibi exitum quarit.
tem Madagafcar prxfertimque ejus Provincia Galem- | ^ Quàm varia autem, non minüs ac Palma Coccifera , boulou, tefte Domino Flacourt , tanta nafcitur copia, ut | hzc planta humanum in commodum fuppeditet auxi- regio inde nomen obtinuerit. Voulu enim ibidem nun- |lia, pluribus tradunt Autores, & imprimis G. Pifo in cupatur. Ad quam immenfam autem locis humidis, | Mastifa. Aromatica , ubi prater accuratiffimam Sacar arenofis & paludofis , quibus gaudet , quandoque af- | Mambin, five Tabaxir defcriptionem, videre quoque li- furgat proceritatem , ex fragmentis, Clariffimi Pifonis | cet , tenellos hujus Arundinis ramos, praefertim radici munere , in porticu Horti Academici fufpenfis , colli- | vicinos , abIndis condiri, & celebrisillius confe&ionis gere datur: quorum majus viginti o&to, minus viginti | quz 4cbar vulgó nuncupatur, & ad appetitum excitan- fex pedum longitudinem fuperat. Quin & credibile | dum, ventriculique concoctionem promovendam per eft, hafcearundines, antequam effent diffra&z , du- | Europam difpergitur, non infimam partem conftituere,
"m
MAL 4-
nM -
CY (9) 3 £s deca) DA
6 2:-- Jo AM
s. LI
ararsua Pun. :
MAjIL ABARIEICUS. 25 CMALACCA $CHAMBU.
(uet I"
FI G. 17; des.
esp Chambu due fpecies , una Malacca-Schambu , altera $i; 29). ANati-Schambnu. Ps Et.
2 —Malacca-Schambu ling. Bram. ejufdem nominis ; | eft arbor procera ramis denfis & opacis tranfveifum fparfis.
Sxenm — Radix craffa eft, ramos quaquaverfum diffun- tice eft cinericeo, intus rufo, ligno albicante.
Stipes ambitu amplexum unius brachii paululum excedens, cortice cinereo , rami cinereo magis fufco , furculi teneriores virides.
Folia , qua in ramis bina & bina ac ordine fe mutuo decuffantia petiolis viridibus, curtis, craffis, interiüs planis feu lat? ftriatis prove- niunt , oblongo-angaufta, rotunda , anteriüs cufpidata , ad petiolum quoque ftricta, longitudine maxima unius fpithamze, latitudine duorum triumve pollicum , quz minüs longa evadunt , cateris latio- ra, funtque textura craffiola & folida ac denfa, füperficie glabra, vi- rore in rectá valde fufco & nitente, in adversá virore communi , fa- poris adftringentis ac nonnihil fubacidi feu vinofi diutius mafticata; odoris nullius , cim emarcefcunt , funt flavefcentia ac crocea.
Ex cofta media, qua in adverfa folum eminet, Aero; fübtiles & parum in adverfa eminentes, recta obliquo ac ferme parallelo ductu anteriora verfus exeunt, ac quali intervallo à marginé reflexi iri fe invicem arcuatim incurrunt velut limbulum ad marginem relinquen- tes, funtque in recta parte tractibus fuis confpicui ac venulis minu- tulis , fubtilibus , intra folium meantibus comitati.
Flores in petiolis feu furculis viridibus fpithamam plus mibus lon- gis, qui fupra ex origine foliorum oriuntur plures congregatim, tres, quatuor, quinqueve parvis ac femidigitalibus, rotundis , craffiolis & viridibus pedunculis proveniunt, conftantes quatuor foliis ex viridi albicantibus , oblongo-rotundis , interiüs cochleatis, rigidis à fe mu- tuo latiufcule diftantibus , qua exteritis magis viridia funt, & in oris fuperioribus interiüis & exteriüs magis albicant, & venulis annulari- bus verfus oppofitas oras in longum ftriata funt , funtque ad ungui- culos foliorum ornati denfo penicillo confertorum, longiufculorum, candidorum ftaminum , qua ex ora quadrata orificii medii cancelli- formis lati & cavi fe exferunt, & in vertice apicibus feu nodulis ex albicanti flavefcentibus dotata funt , & in medio penicilli ftaminum ftylo albicante cratfiolo,, furrecto & in apicem definente, qui ex me- dio orificii feu umbilici exfurgit.
L Calyx
€ 7 *
:8 HJ DE XR CE. WFoH8
Calyx eft quatuor brevium lato-rotundorum ac interiora verfus quoque cochleatorum & magis viridium foliorum , quae fingula in- ter duo florum folia exteris confident, ejufque pes craffüs verfus infetiora fe in conum ftringens , & nonnihil ex viridialbicans, aci reliquo petiolo florum, qui viridi-fufcus eft, nodulo diftinctus, eft- que ipfum primordium fructus , ac magis & ird extuberans & turgefcens. Suntautem flores odore nullo cüm in fuo vigore funt , ac vivido colore , ubi autem flavefcunt ac emartefcunt , quo tempore ex albicante flavefcunt, acido feu vinofo funt odore.
Fricíns funt. minores illis fecundae fpeciei , forma rotundi, pri- müm virides, cim ad maturitatem accedunt, ex albicante fübflavi ; prob? autem maturiores magis flavefcentes , in vertice ; umbilico feu orificio quadrato florum claufi, & quatuor foliis calycis viridibus ad fe mutuo contractis & nonnihil furrectis coronati , conftantque ex- terius corticula feu membrana tenuiffimá, carne humida , Intus ma- gis albicante, lata cavitate in medio, ac ad interiorem carnis fuper- hiciem filamentis nonnullis fungofis & albicantibus obducti, funtque faporis dulcis & grati, ac odoris rofacei valde amoeni, quem etiam in fapore exfpirant atque exhibent; in medio cavitatis nucleus eft rotundus , cavitate minor, laxus, & liber, ac nutans, qui cortice exterius eft rufo ac fpadiceo-diluto , interis denfa ac viridi-diluta pulpa, que faporis eft fubamari & adftringentis , ac vel fimplex eft, vel in duos tresve minores nucleos angulatos refolvitur.
VIRES.ETUS Ejus Decocfum in aqua fervit pro fiffuris oris fi cum eo abluatur.
PI G,
Qui à C. Baubiro dicitur Perfici officulo fructus Malac-
17.
cerfis , idem eft cum fructu arboris híc defcripte ; qua à Canarinis Jamboli , à Lufitanis lambeiro , ab Arabibus Tu- pha Indi , à Perfis Tupbat , à Turcis Alma , Chriflophoro à Cofía tefte nuncupatur. Ex Malacca piperifera , ut re- fert Clariffimus Pifo, in diífitas quafque regiones, ob forum fragrantiam, & fructus fuavitatem , tranílata fuit hzc arbor , imprimifque ob perpetuam florum & fru&uum viciffitudinem : quod alterá arboris medic- tate, frondibus & fru&ibus órbá, altera pars fru&ibus
maturis & immaturis tamdiu oneretur ác ornetur donec frondes recuperaverit,
Flores & fructus ex ejufdem relatu, frigide funt & humide qualitatis , infigniter fragrantes , ac proinde inter primas delicias omnibus pariter incolis habiti.
Plurimi quoque ufus paffim in Mediciná exiftunt: fru&us enim crudi , & flores faccharo conditi , abegris etuantibus cum fucceffu ufürpantur, quod fuccofa fri- giditate, fitim in febribus extinguant , fpiritufque vi» tales confortent. :
NATI-
i.
NI SN NOR H
i NS SN SW
SONS S
MALABARICUS. :9
NZTI-$CHAMABU
FIG. 38$.
FA Ht Sebámbn , quae altera fpecies Lubz eft, ling. rige: SIE Bram. Scbambu , arbor quoque excelfa. : — Radix craffa , ramos quaquaverfum diffundens,
E ERAS SEE A
flxingentis z ligno intus albicante.
Caudex ambitu unius hominis amplexum implens, cortice exte- riüis Ícabro ruffo-viridefcente ac molli ,-intus albicante ; qui adftrin- gentis, acidi vinofique faporis eft. — Á—
Folia , quz in petiolis craffioribus curtis bina & bina proveniunt» grandiora funt illis primae fpeciei, forma ad latitudinem minus ob- longa , contextura quoque denfa, folida ac craffiola, fuperficie quo- que plana & glabra, viroris in recta fufci & nitentis, in adver- fa clari, faporis ad ftringentis & magis acidi feu. vinofi , odoris quoque parum acidi, cüm marcefcunt , flavo quoque colore tin- guntur. |
Flores forma iidem & penicillo ftaminum breviori , funtque fo. lia cum ftylo , ut & penicillo ftaminum , quz apicibus fuis flavis feu fubrufis dotata funt, pupurco-rubro nitentis pulcherrimi ac vi- vidi coloris , primüm odoris nullius, dein cum marcefcunt , pa- rüm acidi.
Calyx quoque quatuor viridium interiiis cochleato-cavorum fo. liorum.
Frucius, qui quoque ex calyce exoriuntur, majores funt illis primae fpeciei, forma oblongo-rotundi & ad petiolum ftrickiores , in ver- tice quoque umbilico florum claufi & foliis calycis viridibus ad fe in. vicem contractis coronati , funtque primüm virides, dein ex viridi albicantes , poft virore evanido albicantes, cüm maturi, ad unam par- rem candidi, ad aliam rubefcentes , ac inter candidum colorem ftriis
M rubris
3o E QDIRAT SU 5S
rübris perfufi, cortice quoque tenuiffimo & carne alba ac fucculen. tà, in medio etiarn lata cavitate , & in fuperficie interiori carnis fün- cofis, albis & exfuccis filamentis obducti, faporis funt vinofi & per- grati , ut & odoris; intus nucleus eft grandis cavitatem fructus im- plens , qui quoque cortice exteriori rufo & fpadiceo , interiüs denfa ac viridi-diluta pulpa, quz faporis quoque eft fubamari & adftrin. gentis , conítat.
. Bis in anno fert fructus.
Pk; Cortex ejus tritus & in lacte acido epotus dyfenteriam fiftit.
EIG 15
Hac praecedentis atboris altera eft fpecies: preter Vocata hzc fuit ab ipfo Lumbos Sylyatica , fru&u cerafi enim Autores noftros, plures dari, teftantur Pifo, Aco- magnitudine, Walgembu Cingalenfium : obtinetque fo- fla, & Paludanu. Peculiaris autem , & ànullo, quod lium, Iambos majoris folio non multum diffimile, fru- fciam, defcriptz, ramum ficcatum fru&ibus immaturis , &us autem cerafi magnitudine, uvz in modum , race- onuftam, unà cum feminibus, ex infula Zeilan, hocan- | matim cohzrentes , quorum vertex cingitur tribus fo- no transmifit , jam fzpiuslaudatus Dominus Herman. | liis bifidis, coronam quafi conftituentibus.
CHAM-
wg.
Ju , c
ALL:
s 2 er 2 (b ; nad. ET E ui
: Chis.
P D, 7 ,
N AAT
LZ LZ
LONE
SS
: MALABARICUS
CHAM?PA4GAM. v5 PIU ó
TR Hampacam lingua Bram. Champ , eft arbor procera Figay. ZW 2" denfis frondibus lat? fparfis, nafcens in arenofis.
SM — Radix ruffo cortice qui faporis eft amari & per- Ozone CIS.
AUNSEESXELO) Caudex unius hominis amplexum ambitu im-
5S eee plens, cortice craffo , exterilis cinerco intus mol- li, fub exteriori corticula viridefcente & ex albo flavefcente , qui faporis eft amari , & fubacris , ligno albicante.
Surculi rotundi, cinericei, ac fub exteriori cuticulá virides, in apice ubi novello germine expullulant , fpadicei coloris : funtque bodor rami ac furculi cortice quoque adftringente.
Folia qua hinc inde ip fürculis petiolis uncialibus, interitis ftriatis, in inferiori parte nonnihil extuberantibus proveniunt & paífim no- vello germine furculorum qui fupra eorum exortum prorumpunt,; - contitata , oblongo-rotunda , anterius in cufpidem oblongam angu- ftam contracta , fpithamam & amplius longa , latitudine quatuor quinqueve rain contextura duriola, fuperficie plana & lenia, vi- roris in recta fufci & nitentis, inadverfa clari : faporis amari & acris.
Ex cofta media, qua craffa eft, & in adverfa alt& eminens , ac te- nuiter in recta Cof/« obliquo & parallelo ductu anteriora verfus ex- eunt, ac à margine reflexa arcuatim in fe invicem incurrunt, venulas nonnullas tranfverfas ex fe diftribuentes , ac in adverfa folüm parte eminentes , & inrecta veftigia tractuum exprimentes ; ad exortum foliorum cortex furculorum tenui fiffura , qua obliquo ambitu eft, hiat , ac per eam cortex inferior qui magis extuberans eft , à fuperiori Cortice interítinguitur , funtque folia cum fuis petiolis ex fuperiori parte fiffürae prodeuntia.
Flores , qui in fummitate farculorum fupra ex origine foliorum
craffis, [abaco gindds ; lenibus , furrectis ac fefquiuncialibus pe- . tiolis proveniunt, funt acuti ac fraprantis odoris , conftantque foliis oblongo-anguftis , que in triplici ordine pofita (unt , quorum quz in exteriori ordine funt, octo plus minus Istitudine ferme tripla iis, qua in fecundo interiori ordine etiam octo plus minus fünt , ac ver- fus fummitatem rotundiola & nonnihil cufpidata, quz in fecundo ordine-magis cufpidata, quz in tertio ordine parvula, brevia, verfus fummitatem maxime cufpidata , flavo-diluta , ac velut ftamina crat fiola , inferius circumambientia ftylum craffüm , qui in medio pe- N dun-
*
i) 5
2: N/ 5E UJRI Ws
dunculo rotundo exfurgit, ac fuperiora verfus nonnihil conicus eft, & fpicis, parvis, viridibus, crafliolis, cufpidatis Ícutellatim circumda- tus; funtque fpice in cufpide , quo inferiora verfus inflexz , rube- Ícentes ac rudimentum fructüs continentes : floribus quoque fapor adfHtringens & acris eft. Oe * Fructus , qui fpicatim feu racematim craffo petiolo medio viridi , ac tortuofo pedunculis craffis, & curtis circumfident , funt oblon- go-rotundi , magis minufve gibbofi , cortice craffiolo, primüm viri- i; cüm maturi, flavo-diluto albicante fapore peracri , odore mi- nüs grato. he Semina, que intus continentur fe invicem proxime fine ullo in- terfepimento contingunt, funtque uno latere rotundo ad fruct(s for- mam accommodata, reliquis planis tribus quatuorve pro ratione mu- tui contactus : conftantque, cüm matura, pulpá tenui, humidá, fub- lacteà, qua: membraná incarnato-rubra eft inveftita , intus offe gran- diufculo niero. Flores bis fert in anno, fructus non dat nifi cüm vetuftior eft. Ex fl. aqua odorif. qua eorum odorem fpirat , diftillatur.
i | FIRES E3US. s R "Ádix & cortex ficcus tritus & mixtus cum lacte fj piffo dicto 725r apoftematibus aperiendis & maturandis ferviunt in forma em- plaftri appofiti; Cortex Radicis in pulvere cum aqua calida datus menftruis in mulieribus excitandis fervit , foetumque in gravidis ex- pellit, fi largiüs ac copiofiüs fumatur : Flores triti & cum oleo de- cocti , pro doloribus capitis, oculorum affectionibus , ut & in po- dagra ferviunt facta capitis unctione. "qua ex Floribus diffillata , prae- cordiis exhilarandis commoda eft ; O/zzzz,, in quo Flores per quadra- ginta dies infolati funt, in capitis perunctione ejus doloribus ac ani- mi deliquio prodeft; Olew Fracfuug atus pellit , fi cum eo cor- pus unegatur. !
FFG -15
Nominis afüinitas, florum gratiffimus odor, aliz- ! liquebit , fi quis eandem cum figura diligentius confe-
que quz huic Plantz ab Autoribus adfcribunturcir- | rar. An autem eadem fit cum Champe C. Baubiri, de.
cumftantiz , non difficulter mihi perfuadent, ean- | qua. in Pinace inquit: Champe dicuntur ali fores, dem effe cum ea, quz à Boutio Cap. 45. dcfcribitur, | quorum etiam magnus apud Indos ufus eff , odore. gra- licet fatear ejufdem defcriptionem obfcuram effe, mu- viori , quam lilitm. Garz.. Fragos. pronuntiare vix au- tilam, quin & forfan vitiofam : quod primá fronte | fus fum.
Li
ELE N-
"Ci. 40. c
Su.
Efrgi. Z OG) e 2) maf.
! Ihr
t m -
"ee e d on j
MALABARICUS m
H dk G f
FIG. so
AS Léngi lingua Bramanum Vzv4lj, eft arbor proce- s. (z&t» ra frondibus denfis & opacis late fparfis , nafcitur- ? que in arenofis. Radix craífà & alte fe in terram figens , ramof:
Caudex duüim hominum amplexum ambitu ut plurimum implens : cortice craffo exteriüs fufco & fcabro , interius lacteo ubere fpiffo ; & glutinofo, fiffili, ac ubi finditur, colore lavo & rübefcente vivi- dé variegato, interiori fuperficie ex albo-rubefcente ; ligno eft quo- que lacteo , fiffili , gravi, in aquis fumme durabili » €Xtra aquas pu- tredini facile obnoxio.
Folia , quac hinc inde in parvis viridibus , rotundis ac interiüs ftria: tis petiolis proveniunt , funt oblongo-rotunda , ad petiolum rotun- dis oris , anteriüs brevi cufpide , qui verfus exteriora reflectitur, craf- fiola ac folida: texture , fuperficie plana , ac in re&a parte virore fufco & nitente glabritie, in adverfa claro & miniis nitente , lateri- bus interiora verfus nonnihil claufis, odore uti folia pyrorum no- ftrarum. - |
Ex Cofla in recta etiam parte eminente zz; transverfz , fubti- les , ac denfa excurrunt , qua folium fübeunt , funtque utrinque confpicuae. ds
Flores proveniunt paffim ex origine foliorum etiam quinque, fexve congregatim petiolis pollicaribus ex viridi-flavefcentibus , funtque albicantes , & dein ex albicante flavefcentes feu ex flavo fufcefcen- tes, forma ftellae fedecim foliorum oblongo-anguftorum & cufpi- datorum , quorum duo & duo arctiüis juncta (unt ; odore jucundo & fragranti. In medio corculum craffüm & conicum eft ; quod octo albis furrectis foliis eft circumdatum; conftans octo ftaminibus fi ur- tectis, curtis, craffis, albicantibus & pilofis, quae verfus fummitatem in cufpidem ftricta & flava funt, ac circumpofita capitulo albicanti- fubflavo , quod germen fructus eft, ex quo ftylus viridi-dilutus & albicans emicat. -
Calyx eft octo oblongo-anguftorum , cufpidatorum, ftelli-formi- ter expanforum foliorum , quorum quatuor exterius flavefcentia ac mufcofa funt , quatuor quae inter ca fe intergerunt , exterius albi-
cantia:
í4 H O R TU 8 cantia: fingula folia calycis folia duo florum , quz arctiüis juncta funt, fubcingunt. .
Gemna Florum conic& funt & mufcofi coloris.
Ex Floribus Serta feu Coralla efformant.
Fructus , qui füo calyce inferius comprehenfi, funt oblongo-ro- tundi ac inftar olivarum , primüm virides, dein flavi ac rubefcentes, carne füb cortice flava & farinacea: — in eduliis.
Intus paffim urium ac etiam duo grandiufcula Off;eula , qu& ob- longo-rotunda , nonnihil plana, & [padiceo-fufci ac nitentis colo- ris funt, continentur.
Bísin anno h&c arbor dat Flores. Ex Floribus aquam [lhllatitiam in- digenz eliciunt, qua odorifera eft.
FIR RU.
R ZAdix trita cum aceto tumorem in facie tollit, parte affectáà cum eolinita, eadem cum 74444 eod. modo fumpta fervit pro oris puftulis. Corzicis Decotfum fervit pro angina , uti & dolore dentium, gutture feu ore cum eo abluto. zfqua difiillata ex Floribus & epota proficua eft pro melancholicis & febricitantibus; gravidis in diff- cili parti Frac£zs ttiti in aqua calida commod? dantur.
FIG. so
Cum hujus plant ne veftigium quidem apud alios invenerim , vocándam ceüfeo , Olea-affinem Pyrifolio Malabaricam , flore odorifero flellato. Neutiquam au-
— ———
dart Mur Gor Frada
—
"f.24.
e Manyspameran.. hr Cp 99, ed Q nq. mw
asela D t
M AsL ABA ROICU S. Ly)
MANTZTAPUMERAAM
FIG,. ir
3 Anjapumeram ling. Bram, Pariatacis eft atbor gran- Fiat: 2 dis trium quatuorve hominum altitudine , denfis &
k opacis frondibus lat? fparfis, nafcens in arenofis.
Radix ramos fabtus & fuper terram transverfos
d fpargens.
amplexum unius brachii aequat , cortice cinereo.
Surculi quadrangulares ac nodulati , fpadiceo cortice , qui interiüis eft viridis, obducti.
Folia in nodulis brevibus , craffiolis , viridi-albicantibus petiolis bina ac fe mutuo in ordine decuffantia proveniunt , funtque ad pe- tiolumlata curvitate, & anteriora verfüs in cufpidem anguftum con- tracta, contextura craffa, fuperficie afpera, virore in recta fafco & nitente, in adverfa autem claro, fapore adítringente & füb- amaro. :
Ex Cofla media in adverfa parte Cofl« hinc inde excurrunt , que reótam tractibus ftriant in fe invicem arcuatis ductibus prope ad marginem incurrentes.
Flores proveniunt in petiolis rigidis ac fuperiora verfus oblique furrectis , qui bini & bini in adverfis partibus füpra ex origine folio- rum érumpunt ac finguli paffim in tres minores ramulos curtos , bre- veíque mutuo dividuntur, funtque in fingulis petioli ramis quini congregatim infidentes , odore dulci & delectabili optimum mel eemulante, interilis & exteriüs albicante & aqueo colore, fex, feptem, octo foliis conftantes , funtque folia ad petiolum ftri&tiora , verfus fummitatem lateribus rectis dilatata, atque duabus laciniis brevibus excurrentia , ac anteriüs inter lacinias finuata , & exteriorem verfus partem oris rigide inflexa , contextura tenuia ac rigida, in fole val. de corufcantia, venulis vix confpicuis , nifiin parte ubi colore al. bicante attrito membranaceze funt pelluciditatis.
Sunt autem Pediculi Floruz, quibus ex calyce oblongo, profundo,
p viridi
36 H Q R T U S viridi ac qui rotunda fuperné ora eft, emicant vaginule breves, femiunciales , crocei , aureique coloris , in hifce duo ftamina flava, qua apicibus furrectis , craffis & flavo-albicantibus dotata , funt in- ferta ; pediculi lorum ficcati. croceum odorem recipiunt , iifque indigena: cum ligno fandali mixtis atque tritis corpus inungunt. Fructzr funt rotundo-plani ac compreffi , colore viridi , in medio una futura extuberante ad verticem utrinque perducti. à
In iis duo rotunda compreffa .5zziza , qua: utrinque fub cortice
extuberant interfepimento medio à fe mutuo diftincta. "Apud bofce Medicos non eft in ufa.
FIG.
Diu anceps hzfi, aneadem foret hecarbor, cum |
Arbore tri[li folio Myrti C. Baubini.. Arrifit Bramanum Pa- Tiatartà, quod cum Canarenfium Pariz4taco non malé convenire videbatur : tum etiam Cl/afii defcriptio , ex Fabricii relatu deprompta: prafertim cüm ea quz de florum pediculis , colore, odore , & ufu reliqui addunt Autores, non inconcinné cum noftrorum defcriptio-
uec d MÀ L—————MÀ
2I.
ne conveniant. Obflat tamen defluxus florum. 4r- boris trifia de die ,' cujus nulla hic fit mentio : Ve- rum cum Fabricio & Paludazo teftibus , illud eos duntaxat concernat flores , ad quos folares radii perüngere poffunt ; minoris facienda videtur hzc difficultas. Interim mihi vix fatisfacio , aliorumque judicio fuübfcribo,
CO N-
M peiora os
t
M MW
i | L |
E
MALABARICUS CODUN NA
Ue N ocOPS
37
; unius hominis altitudine , ramis denfis & opacis la- 4:68 te fparfis.
P —Radixcortice fufco ramos transverfos Ípargens. Q) — Caudex ambitu amplexum unius hominis exce- Xue eem dens, cortice cinereo , ut & furculi vetuftiores , li, virides ; cortex adftringens & fübamarus.
Folia in fürculis teneris , viridibus, petiolis brevibus, rotundis, ferme bina & bina cum uno in vertice proveniunt , funtque oblon- ga ad petiolum lata curvitate , inde anterilis ad cufpidem ftricta , mediocri craffitie , mollia , denfa , fuperficie lenia, glabra & plana.
Ex Cofla media, qua in adverfa parte eminet nervulis fübtiliffimis, inter quos venularum contextus cancelliformes minutiffimi inter- currunt, ftriata, viroris viridis & nitentis in recta , in adverfa clario- ris & furdi , fapore fubdulci & fubamaro.
Flores in furculis viridibus ; IOtundis , duas Ípithamas longis, qui fupra ex origine furculorum foliaceorum erumpunt, proveniunt pe- tiolis longiufculis , triuncialibus , tenuibus, rotundis, viridibus hinc inde appendentes ; funt autem flores flavi quinque foliorum oblon- go-rotundorum & nonnihil crifpatorum , quze inferiüs anguftis un- guiculis funt , ac ex vena Ámedia latiore venis obliquis funt ftriata, tria ad unam partem funt minora , quz ex adverfo, paulo majora.
Staminain medio decem , tria majora flava, incurvata & lata, cum. grandibus apicibus feu lingulis flavo-fufcis , inexa verfus tria folia minora , feptem minora flava cum grandibus apicibus feu femibifi- dis flavo-fufcis linguis verfus duo folia majora inflexa; ex medio longum filiquarum viride eermen prodit, verum non ex omnibus floribus. |
Calyx quinque viridi-dilutorum cufpidatorum foliorum.
Siliq4s , quae floribus deciduis fuccedunt , funt oblongz , rotun- da , recta fiftulz feu cannze dicte, Caffize fiftulze , duas Ípithamas & amplius longz , «cortice exteriori viridi, interiori albicante, & lignofo, feu potius cartilaginofo , duro conftantes, interius diftincbze in fua loculamenta per orbiculos cartilaginofos , rotundos , tranfver- fos ac parallelos, qui cortici interiori affixi & in medio recta fiffura ad eandem corticis partem ftriati ; intus in hifce cannis orbiculi carti- laginofi pulpa fubdulci, quz primüm albicans , dein flavefcens, poft
rubro-
Ozza , lingua Bramanum Bajo eft arbor procera , ri:
38 H»0 IRAT HS
rubro-nigricans , obductifunt ; in pulpá Fa/« involute funt , qua forma oblongo-rotundz funt adjacentes orbiculis cartilaginofts ex inferiori parte & cam fua longitudine refpondentes longitudini fi- furae.
Faba tenera, cortice albicante & candido funt , intus pulpa viridi- fübacida, quze carne pellucida & nervofa circumdata eft, faporis nul- lius nifi fylveftris ; cum matura ac ficca funt , duro rubro-fufco cor- tice obducta.
FIRES E20.
(7 & Folia contrita ac mixta cum oleo conducunt in perun- &ione partis affecbze puftulis. Fab« in Decocfo datze ventrem laxant ac purgant per inferiora. Ears farina ufurpatur pro cataplafmatc.
FIG,
Exhibetur hic ab Autoribus noftris Caffia Fiftula Ale- xandrina C. Baubini : qu cum nafcatur variis in regioni- bus, varia inde fortitur nomina. In Egypto, unde copio- fà quaquaverfum differuntur Fiffula , Alpino & Paludano teftibus, vocatur Chaiarxamber, in Brafilia Tapyracoaynás va, in Mexico Guaubayobuatli , Canarinis Ha(anguia & Ba- va[enga, Guz.uratenfibus Gramala, Arabibus Gazatfalus, Ma- labarenfibus juxta Autores noftros Conza , & ex Acofía te- ftimonio Cendaca, Bramanis Bajo, vcl ut alii volunt, Baboo & Bara, in Zeilan ubi copiose crefcit, à Cingalenfibus vo- catur ZEbala.Circa floris defzriptionem nonnihil variant Autores, dum alii incarnatos, alii aureos , alii flavos de- fcribunt, ut & illi funt, quos hoc anno ex Zeilan accepi, perreptantibus pluribus venuli purpureis.
Hifcein regionibus, femen terre mandatum, ad pedalem quandoque excrefcit altitudinem , verüm ingruente hyeme, omnem refpuit culturam , & emo- ritur , ut non femel fum expertus.
22.
Preter autem hanc Caffiam vulgarem ,— & Brafilia- nam à Lobelio in Pbarmacopeia Rondeleiii reltituta exhi- bitam , alia quoque datur , à nullo Botanicorum ha- Genus defcripta, quam Caftam Americanam Fabaceam nominare lubuit: Siliquarum enim loco fabas longiuí- culas & vulgaribus non diffimiles profert , quibus con- tinetur Pulpa ejufdem ferme cum vulgari faporis & efficacie : ipfa arbor Radice nititur craffa , rotunda,
uz in plurima filamenta cortice nigricante obdu&a finit: Caudex cinerei eft coloris, fcaber , fubftantiz- que medullofz , quem Ramzuli inordinaté ambiunt , fo- liis veftiti fubrotundis, ex glauco viridibus , bre- viffimifque pediculis donatis: Fleres videre non con- agi: Semen quód. pulpz involvitur , fubrotundum eft, compreffum, & nigricans, pifi minoris magni- tudine, ex America Infulis , quas Gall les Antilles vo- cant, allatum.
RR
27 UM
7 T pili £ i "DAL. e 3 / 7,94
P e i A a Z
M X L'IABARTDUCIU S
D xod d4MIPIUUY^:-j
f» MADERAM-PULLI
39
PTG 3x
2 ALun-Pulh feu. Maderam-Pull ling. Bramanum ri; ] Sinza.... eft arbor grandis ramis denfis in latum
iffufis.
Radix craflà brachia late diffundens cortice ru- 7? beícente. | (8 — Supe craffüs ambitu duorum hominum am- plexum acquans cortice craffo fub crufta niericante & cinerea-rubefcente uti & rami vetuftiores. Folia in petiolis feu fur- culis tenuibus, viridibus, interiüs fulco ftriatis , nondum fpithamam longis, qui ad exortum viridi-diluto tuberculo parum turgefcunt , bi- na & bina in duabus feriebus proveniunt , iifque infident cum ante- teriori parte nonnihil verfus fummitatem petiolorum converfa , & petiolos cum fuis fuperficiebus oblique fecantia ; funtque folia par- Va, oblongo-angufta pollicari ferme longitudine, latitudine ferme femidigitali & ubivis uniformia, nifi quod ad pofticam partem paulo latiora quàm anteriora verfus, anteriori ora rotunda, contextura non- nihil tenuia & folida , fuperficie plana, viroris fufci , in adverfa dilu- toris, faporis acidi, in adverfa parte in medio nervus parum eminens, atque ex eo venulz fubtiliffima: in fe invicem incurrentes exeunt in adverfa tantüm confpicuz. - : Flores qui congregatim octo, decem, plus minus in petiolis viridi- bus, qui ex origine petiolorum feu furculorum foliaceorum oriuntur, proveniunt, conftant feptem foliis colore differentibus cum quibus calyci craffiolo & rotundo infident, ac odoris nullius ; €x foliis qua- tuor qua exterius fita funt colore in totum candido, poftmodum parum fubflavefcentia, fantque oblonga, anteriüs cufpidata , tenuia, nullis venulis ftriata, tria quac fupra ex horum foliorum unguiculis ad unam partem prodeunt ac interiüs fita funt, anteriora verfus magis rotundiola , in oris tenuiter crifpata, & inter colorem album qui etiam in adultioribus fubflavefcit, venis rubris variegata, funtque eo- rum duo reliquis majora puta longiora & latiora, atque tertium in- terilla duo intermedium furrectum eft & minufculum ac anterius cufpide parvo fübflavo eminens , orifque interiora verfus contractis feu cochleato-cavum. ., Emedio ftamina viridia exfurgunt tria incurva quz prius iu unum juncta funt, poft divaricantur rcfpicientia folium furre&tum , duo
-horum
( md í «i :
es HoQO m:.T Jg
horum exteriora excepto intermedio apicibus dotata funt , qui pri- müm flavi, poftea cüm folia fubflavefcunt , rubro-fufci coloris.
Cum hifce fimul emicat unus ftylus viridis incurvis ftaminibus craffior inter ftamina & folium furrectum prodiens, qui filiquofum cermen eft. j :
Gemma Florum rotundiola funt, in una parte planze, in altera ma- gis convex , primüm rubro-faturz, dein cüm rotundo-oblongiores tiunt, colore viridr-albefcente.
Frucíur , qui in lignofis ac craffiufculis petiolis ramis appendent,
funt filiquac oblongz, craffz, in elandulas tres quatuorve extuberan- tes, conítantes cortice craffiolo qui exteriüs eft rufi feu mufcofi colo- ris , intus viridis & carne intus acerba, qua primüm humida, duriola & albicans ac fubviridis eft, cüm maturi funt , mollis & flavo-feu ru- bro-fufca , funtque ad corticem ex petiolo lignofis filamentis fed ra- ris per carnem in longum pertexti & fub carne in membranacea lo- culamenta in quibus faba confita fant, diftincti.
Faba quadratae & planae, primüm cüm immature funt, cortice vi- ridi-diluto & nitente, intus fub cortice pulpa funt alba, candida, den- fa fcu folida, fapore, cüm tenera funt, adftringente & corticis amari, maturis filiquis in offeam duritiem cortice rubro-fufco evadunt.
Flores hacc arbor femel in anno dat in Novembri.
PFIRES:ÉSUS
I? Febribus ardentibus , malignis & peftilentialibus confert , ad
quod fzpe cum faccharo condita datur , ab indigenis creberrime? ufurpatur in medicamentis purgativis precipue tempore zeftivo , ut & maxime ubi bilis lava redundans ac fe per corpus undique diffun- dens, fanguinis ebullitio, fitis infefta, morbi cutanei & pracfertim morbus regius graffantur , in quibus malis fimplex medicamentum ex caffia fiftula cum tamarindo unà cum faccharo vulgo dicto Jagra de Cana datur, quod leniter alvum laxat ac purgat. Corzex tritus & cum aqua oryzz in unctionem corporis permixtus humoribus fuperfluis diffipandis confert.
*
EIG 2;
! *3* LI . . Arbor hic defcripta eft Siliqua Arabica , quz Ta- | folent, eoque oriente aperire , ut & in plantis apud marindws C. Baubimi: Tamar Íive Da&lylus Indorum , | nos matis, fed quz nunquam perennárunt, non fe- Palmula Indica & Derefilde Arabum. Brafilienfibus, | mel experti fumus : quod autem & ipfe fru&us fi-
Pifone tefte , Iutay, Guzurattenfibus 4mluli , Canerinis & Malabarenübus juxta A4coflam, Chincha & Puli: Ma- dagarafcenfibus Monte dicitur. Folia Sole occidente codem modo ut in Ata » aliifque fefe contrahere
- *
ve filiqua , frigoris vitandi cauf3, foliis fefe invol- vat, fabulam redolet, Qui plura autem de hifce ve- lit, jam citatos adeat autores, & imprimis Alpimum de plantis ZEgypti,
€ 0 D-
MIT
Nu jn "QUTD
AUR
ei Dl
SNNN
"
2 - pul. p
0395 9 6. SE A
cox Ns irat TAE
M;AÁA bAd AiR $ CIU S. 4L
CODDAM.PULLI
FIG. z.
2 Oddam-Pulh feu Ota-Pul, ling. Bram. Darambo , eft ri, ^54 arbor procera , nafcens in arenofis , denfis & opacis r & frondibus late fparfis. 5 Radix. craffa brachia feu ramos fübtus ac fuper c 474 terram late diffundens, cortice albicante-fubflavo , qui crufta nigricante obductus eft, & fub eá rubefcit, ligno albi- cante & iav incifa pervifcofum humorem qui faporis eft nul- lius, exudans. Caudex ambitu duorum hominum amplexum implens , cortice quoque eodem ut Aix , ligno albicante. | Folia in furculis bina & bina petiolis brevibus, viridibus , inte- | rius planis proveniunt. Suntque oblongo-rotunda , anteriora verfus | in cufpidem anguftam, quz verfus unam partem nonnihil inflexa eft, contracta, ad petiolum quoque ftricta , cum oris verfus exteriora nonnihil inflexa , funtque contextura craffa , fpiffa & folida, viroris in recta fuíci & nitentis , in adverfa clari.
Ex Cof/a media qux in adverfa alt? extuberat & tenuiter in recta, venula procedunt oblique anteriora verfus qua folium fubeunt , & in adverfa parte fub exteriore folii cuticula tenuiter prominent ; pra- ter eas nullae aliae venae funt confpicuz ; foliis fapor eft acidus.
Flores in vertice furculorum foliaceorum breviffimis pedunculis infident , funtque incarnati feu rofaceo-faturi & flavefcentes , con- ftantes quatuor foliis rotundis , parüm oblongis & verfus interiora cochleato-cavis , funtque folia craffa & denfa fine venis intus magis flavefcentia & exterius ad oras; in medio florum emicat globulus vi- ridis rudimentum fructus in octo latera oblonga per ftrias diftinctus, in vertice, capitulo feu umbilico , quod ex gemmis albicantibus con- ftat, quz velut ad eandem orbitam extenduntur, obfitus, eftque cir- cumdatus ftaminibus furrectis albicantibus, qua in vertice flavo-ru- bris nodulis dotata funt ; flores odoris nullius & faporis fubacidi.
S Calyx
4 Ho 05g&R. Ag 5S Calyx eft quatuor viridi-dilutorum flavefcentium , cochleato-ca. vorum foliorum.
Frucius , qui uncialibus petiolis appendent, grandes funt, rotundi octo, novem, decemve coftulis extuberantes, ac in vertice capitulo parvo, quod etiam coftulis ftriatum eft , eminentes, primüm virides, dein flavefcentes , ciim maturi , albefcentes, fapore acido-dulci.
In medio pulpz $224 cum fua longitudine in longitudine fru- ctus confita , oblonga magnitudine unius articuli compreffa , colore coeruleo-nigro.
H»c arbor Flores & Fructus femel in anno dat, in 7Marzio.
"Apud bofce Medicos non eft n ufa.
FIG 3a.
Eadem eft hec arbor cum Fruéiu malo aureo amulo floves alterius fpeciei , Arboris nempe ludice qua Gumi Got- C. Baubini , (ive Carcapuls Acofle, Perperam tamen con- | ta fundit , fructu dulci voturido , cerafi magnitudine , Carca- fundit Baubinus, Carcapuli Acofte , & Carcapuli Linfcot. | puli Linfct. (NB. quod Baubinus ihi Pinace , utramque per- Quod manifeftó liquebit, fi quis utriufque defcriptio- | peram comprehenderit , fub una
r 1 l | npt fpecie , Carcapali Atofla , e nemexaminct. Acofla enim qui Carcapuli quoque Car«- | Carcapuli Linfchot. Differunt enim inter fe flore ac fructu , li rimis vocari afferit , fructum hujus arboris ; malo aureo | cet inréliquis conveniant,) Cingalenfibus vocatur Kanna Gbo-
fimilem tradit. Linícot. autem, fru&um Cerafi magni- | zaka , ideft, Ghoraka dulcis: bina be arbores ex trunco tudine defcribit. inciío Gummi Gotte fundunt , preflat autem illud quod ex Quod ut diftin&ius pateat, lubet hic adfcribere ver- | Kanna Gboraha. ; ba Domini Hermans, qui literis, anno praterito, Co- | Confundi tamen neutiquam debet Ggjz; Gott lube datis , unà cum harum Plantarum foliis & flori- | hic defcriptum , cum vulgari , quad ex Efule Yn- bus ad metranfcripfit: Arboris (inquit) Indice funt folia | dice affini Planta » colligi teftatur Bontius Cap. r v rr. € flores , que Gummi Gotta fundit, fru&u acido , Julca- | & ab Indis vocari Lezam Cagibod;a » quod in Cas- to, aureo mali magnitudine , Carcapuli Acofla , Gboraka bodja, vicina Chine regno Provincia , frequenter Cingalenfibus dicla. Mox fubjungit: Hifce adde folia c» proveniat.
ATTT-
NS :
Tu. z 5
M A'EAB AR tC Us. vi Ecc! P ioca DUM AX 11 ^3
FNG yu i
i
y &w"
2) Lu quatuor funt f; pecies , Zty- Ali Itty- Alu, Artá- vigas: 9» lp, Perály., Noon Mesh dan, Lucas 6n d. tty-Alu lingua Bramanum, Roembado , eft at- 59 bor procera, denfis & opacis frondibus lat? fparfis, :2- nafciturque in arenofis,
AmvAmcrums — Radix craffa radiculas laterales plurimas fibrofas tam fubtus , quàm fuper terram long? latéque diffundens, cortice la- ctco , qui fub crufta nigricante ex albo rubefcit , ac incifus feu detra- tus pleniori rubedine celeriter perfunditur, brachio incifo aquam limpidam & infipidam ac fübrubram faporifque frigidi ubertim ex- hibet, qua vafe fuppofito excepta fuo ufui affervarur.
Caudex craífus , amplexum unius hominis ambitu excedens, corti- ce craflo , coriaceo ac lacteo , qui à ligno detra&us feu incifus intus ex colore albo quoque nonnihil rubefcit. 527744; teneri virides , ge- niculati.
Folia qua in ramis ac fürculis petiolis mediocriter longis, craffis , rotundis, & interiüs tenuiter ftriatis proveniunt , oblongo-rotunda longitudine ad latitudinem , qua in medio maxima ef ferme dupla, ad petiolum oris rotundis anteriüs in cufpidem leniter contractis , funtque tenuia , mollia, glabra & lenia, virore in recta parte fufco & nitente, in adverfa autem claro: nervi in ies viror dilutior eft, ex cofta craffiola,, quacum in parte advería eminent ; obliquo du- ctu anteriora verfus exeunt , ac proxime ad marginem reflexi mino- ribus arcubus in fe invicem deferuntur, ac inter hofce venis tranf- verfis folia cancellatim dens? & fübtiliter pertexta funt ; fapor foliis adítringens , odor nullus nifi [ylveftris : in vertice farculorum co- nus oblongus & viridis inter foliofa involucra viridia folia tenella recondens.
Flores fert nullos uti nec caetera fpecies.
Pructas in ramis ac furculis petiolis curtis , craffiolis, nonnihil in- curvis , tum etiam in ipfo corpore plures congregati proveniunt, funtque plano-rotundi , ac ad petiolum contractiores , nonnihil pi- lofi cum umbilico in vertice haud diffimiles noftris ficis, cüm imma- turi funt, virides ac lacteo liquore , ut & in petiolis ; maturi, colore rübicundo & minus lactei ; funtque in edulis.
In hifce fructibus ut in ficis Graza parva, tenuia, oblonea, nume- rosá ferie continentur, conftantia ex capitulo rotundo & recta cau-
dula,
44 H: Qi :R- 31. U: 8$
dula, quacum ordine cortici interius infident, funtque inftar folli- culorum in fuis capitulis unum femen minutum nigricans reconden- tia , primüm albicantia , ex maturitate fubflavefcentia. :
Fructibus ciim maturefcunt Forzzice innafcuntur, hofque naturales habent in eduliis ; non veró eos quialiarum funt fpecierum.
Bis terve in anno hac arbor dat fructus, uti & caetera fpecies, qua omnes, ur indigena ferunt, non alio modo propagantur, nifi e fe- minibus fructuum à corvis depaftorum , qux cum fuo ftercore de- ponunt.
VIRES EJU $5.
dicis decoctum epotum fervit ad purificandum fanguinem & R hepar, reprimizque colerz acrimoniam; ejufdem decurtatae fuc- cus exítillans qui in vafe fuppofito excipitur, etiam hepati male affe- &o convenit, confertque iis qui manus habent fulcatas & fiffas. .Cor- ;ex ardoribus hepatis reftinguendis in decocto datur , atque hoc mo- do ufurpatus etiam iis fervit qui in ore alifque partibus fulcos ha- bent. /dezs tritus ulceri cuique proficue Wd Share uti & parti la- boranti morbo facro Lufitamce dicto , Cobrella. | Foliorum fuccus cum oleo decoctus in febre calida conducit, fi vicibus iteratis corpus & caput cum eo lavetur. Fraéfus alvum adftringit , eftque comeftus proficuus pro pituita humorumque mala temperie corrigenda.
FIG. $;.
Proponuntur hic ab Autoribus quatuor ficuum Malabarenfium fpecies, quas utpote à nullo defcriptas (& forían huic regioni duntaxat familires,) fc-
ATTTI-
NN
4 Aw
Ww
26
p
MALABARICUS ^ Iba dousQe ou. dq o
Ed G.:56$.
j manum, Zfréca-GuL; , arbor quoque procera eft, at £055 minor cateris fpeciebus , denfis & opacis frondi- R59 bus late fparfis.
GE PASSO — Radix quoque craffa radiculas tam fübtus quàm fuper terram long? latéque diffundens , cortice quoque lacteo , qui incifus etiam cam tempore rubefc:t.
Caudex craffus , amplexum unius hominis zequans, cortice lacteo, ac cüm detrahitur feu inciditur , intus rubefcente, ex ramis hujus ar- boris filamenta feu radicula verfus terram pendule demittuntur. Surculi teneri virides & eeniculati.
Folia quz petiolis brevibus digitalibus adherent, minora cate- ris, facie oblongo-rotunda, rotundifque ad petiolum & anterius oris, ac parvá, anguftá & obtusá cufpide eminentia , latitudine ad cufpi- dem pauló majori , quàm ad petiolum, fantque craffà , folida , denfa ac valde nitentia in utraque parte, verüm magis in rectá, in quá vi- rore funt valde fufco ac faturo.
E cofta quae in parte adverfa maxim? eminet, minis vero in re- Ga , ena intra folium confpicuz tranfverfim recto ac fatis parallelo ductu ordine denfo exeunt, atque ad marginem arcuatim concur- rentes limbo cinguntur. !
Sapor Foliis adítringens & fübamarus.
In vertice furculorum conus oblongus & viridis inter foliofa in- volucra viridia folia tenella viridi-diluta recondens.
Fruciur qui duo trefve congregati vel folitarii cum fupra ad origi- nem foliorum, tum hinc inde pediculis brevibus proveniunt , par- vuli funt & rotundi in vertice umbilico eminente coronati , funtque
etiam , ciim immaturi , lactei ac virides; maturi vero , miniis lactei , colore flavo ac minüs rubefcente,
V Grana
ES d1y-4lu qua fecunda fpecies Zf/u eft, lingua Bra- Fig:6.
46 CRM OUR T U-s
Grana in fructibus quoque magna congerie, funtque forma & colore illis prioris fpeciei fimilia, at minora , recondentia in fe mi- nutum nigricans femen.
FLRESFESgU Ss Ortex atboris tritus ac in lacte per pannum exprimendo datus
.vertigini capitis fedandze confert. Ulceribus curandis prodeft Foliorum decoctum cum oleo, fi cum eo corpus perungatur; habet quoque hzc eafdem vires cum prima, dictis modis, quibus illa ufurpata.
PIG 3x.
Secunda hac Ficus fpecies non inconcinn? | denfinfculo nitente ». fruc parvo , votundos Ge meo judicio vocabitur Ficus Malabaren[i , folio | ronato.
AREA-
Tus 27. "27 -
Up HT A TIAE M «&]1] 6 di $59 naf. ^ad Pd edi
quoa din:
MALABARICUS cB
ex. ou Z8 74 I .[ FAS. m.
3») Reálu, qua tertia eft fpecies ln , lingua Brama- riga. Z9 num .Bripaloe , arbor quoque eft procera , denfis & $$ opacis frondibus late fparfis , nafcenfque in areno- (S9 fis & petrofis , ac etiam in arboribus , uti 7zz- A Alu. ! uIxAmUmueS — Radix craffa radices fibrofas tam fubtus quàm fuper terram long? latéque diffundens , cortice lacteo qui incifus
Caudex craffus , duorum paffim hominum amplexum ambitu «- quans , cortice lacteo , qui detractus feu incifus etiam rubefcit.
Surculi novelli virides eeniculati.
Folia quz longis , tenuibus , rotundis , ac viridi-albicantibus pe- tiolis appendent forma cordis humani, anteriiis angufta ac longa lanceola cufpidata, qua vetuftiora poftica parte ad petiolum rectio- ribus oris, qua teneriora rotundioribus circumfcripta , margine tum aquabili tum in arcus finuato ; funtque folida ac denfa , minufque craffa, quàm illa fecunda fpeciei , lenia & mollia; at quz vetuftio- ra funt, rigida, in interiori latere virore nitente & fufco , exteriüs claro.
Ex cofta in utraque parte eminente Cofiule tranfverfze recto & fer- me parallelo ductu anteriora verfüs oblique exeunt ad marginem | proxime progredientes , ubi arcubus rotundis & fimplicibus in fe in- vicem concurrunt in recta parte maxime eminentes, ac in adverfa in quibufdam folum confpicuz, in quibufdam vero tenuiter eminentes, inter hafce coftas in interiori parte plurimi extantes nervuli cancella- tim intertexti folia in ea parte fcabra reddentes , ac in adverfa inftar venarum intra folium folum confpicui cum plurimis aliis numerofis venulis: funtque folia in margine nervulo tenui & albicante cir- cumdata.
In vertice furculorum Corr oblongus , viridis , inter foliofa invo- lucra viridia folia tenella viridi-diluta recondens.
Fruciur ramis furculifque fupra ad exortum foliorum in nodulis bini & bini juncti & uniti arcte infident , funtque uti illi /5y- Alu parvi & rotundi, colore quoque minüs rubro, quàm illi Ztty- Alu, funtque illis /7y- A4/; plane fimiles cum umbilico parvo, in vertice formicis intus carentes.
In hifce fructibus Graz4 quoque numerofa, eadem cum illis
4t
*
48 H O R [a Us:
tty - Alu magnitudine , femen minutum nigricans in fe recon. dentia.
Eft hzc arbor Deo V;f/zz facrata, quem fub ea natum effe & flo. res fuftuliffe hi gentilesfantur: eftque ex religione ipforum hanc ad- orare , muro lapidum cingere, eamque feu lapides juxta pofitos ru- bro colore fignare, quamobrem ab incolis Chriftianis 4frlor Dialol; nominatur.
VIRES EJUS
dicis Cortex in decocto datus colerz acrimoniam obtundit &
fanguinem purificat , eftque in febribus fixis & radicatis pracfi- dio. Corzex Zir^oris ad ulcerum fanationem conducit tritus & appo- fitus, ac cum aqua eodem modo adhibitus prodeft pro morbo facro, Succus Foliorum expreffus , ac cum oleo decoctus , conducit in febre podagrica corpore cum eo peruncto.
FIG. 27.
Tertiam hanc fpeciem non incongrué ap- pellandam cenfeo, Ficwm Malebarenfem , fo-
LITT Tini,
ULT
PER 4-
n.
7
63e» 12 64
"di
CP»,
7H T d
P Á
MALABARICUS 49 D PED 4 TIT
EIG. 8.
Net Eralu , qua quarta fpecies Zl» eft, ling. Bramanum rig:s. &€ adbo:, arbor ceteris procerior, denfis & opacis $2 frondibus lat? fparfis, nafciturque in arenofis. ? Radix craffa radices fibrofas , tam fubtus quàm i551 fuper terram long? latéque diffundens , cortice pre | SXS2/A cxteris lacteo , qui incifus quoque rubefcit.
Caudex eximia craffirie duüm triumve etiam hominum amplexum ambitu zequans, cortice prz caeteris lacteo, qui detractus feu incifus quoque intus rubefcit: ex ramis ut in Z/7- |» filamenta feu radicula . multó numerofiores verfus terram pendula demittuntur.
Surculi teneri , virides, geniculati, pilofi feu lanuginofi.
Folia, qua petiolis mediocriter West craffis, planis, valde la- Ceis, ac viridi-albicantibus & fubtilibus pilis obfitis proveniunt , majora & craffiora funt caeterarum fpecierum foliis, & quidem crat- fitie eximia , forma oblongo-rotunda, anteriora verfus rotundiola ac rotundis oris contracta, majori latitudine verfus petiolum textura denfze & folida, fuperficie plana, polita ac lenia, in utraque parte tomentofa lanugine obducta , in adverfa lanugine denfiori & leniffi- ma, ac Veluti feu corii lanuginofi lenitie , virore in recta parte fufco & nitente , in adverfa claro.
E petiolo cum cofta intermedia qua valde craffa eft, ac hinc in- de coftulas fuas laterales oblique anteriora verfus emittit, utrinque dua Cofi« exeunt , qua verfus pofticam partem folii fuas quoque Cofiulas emittunt, omnefque ad marginem arcuatim concurrunt in adverfa parte eminentes , in re&ta tum confpicuz , tum etiam non- nihil eminentes : inter hafce coftas nervuli tranfverfi rariores, qui ve- nulis denfis ac fübtilibus pertexti funt, fparfi.. Sapor Foliis adftrin- gens, odor nullus.
In vertice furculorum Cozz eft oblongus & viridis inter foliofa involucra folia novella viridia recondens.
Fructus ramis furculifque fupra od exortum foliorum paffim bini & bini juncti & uniti , utilli Z4realz , arcte infident, rariüs folitarii , funtque magnitudine cum illis Zt; Alu eádem , at rotundiores , nec non colore maxime intense rubefcente feu incarnato faturo; cüm maturefcunt , tomentofa lanugine obdu&ti, cum umbilico parvo in vertice.
In. hifce fructibus grana quoque numerofa congerie, magnitu-
Mo. Bot. Garden, dine * 1893
Zi ]
«c d
ceri ]) "7 I Ny b (1
; rd L- TM
jo m uxreR ST XE ^5 dine eadem cum illis 4/zi-Alw in fe femen minutum nigricans inftar folliculorum recondentia.
Vadboe Bramanes grande , atque adeo hoc nomine velut per ex- cellentiam notant grandem arborem , uti hzc , utpote ceteris fpe- ciebus prezgrandior. :
VIRES Ej3US. Iquor Radicum fcu flamentorum, quae ex ramis deorfum pendent, cum aqua fimpliciter epotus, vel in decocto datus mitigat dolo- rem febrilem purificatque hepar & fanguinem. Cortex arboris tritus proficuus eft pro morbo facro parti affecte appofitus. Ablutio cor- poris cum Corficis decocto in febre confert.
FIG. 28.
Quartum hoc ficuum genus, non immerito dicetur | Siautem alicui placuerit , aliquas ex hifce fpeciebus, Ficus Malabarenfis folio erafiufculo , majeri » fiu&u gemino , | ad. Sycomorum referre, non malé quoque illud feri intensé vübente. | poffe , libenter fentiam.
BU P 4-
Cu par iti TT.
Ju 20.
MALABARICUS jx
DU PET E FT I
FIG. eo. * riti quatuor funt fpecies , Parir?, Bu-Pariri, Sche- xc Pariti, Cada-Pariti.
38 cifque frondibus, cotonam vald& gratam effor- $ mans, idque maxime quod ob puritatem nullis for- cis infeftetur. | :
Radix pinniformis plurimis capillatis fibris terra fe affigens.
Caudex amplexum unius hominis füperans ligno albicante eft mi-
nüs duro & folido , quemadmodum illud abietum , verüm nullis venis undulatis , quod adaptatur ad conficienda inftrumentorum 'muficorum opercula, intus in ligno corculo molli; ejus cortex eft ut cortex tili , cum quá in mulus ut forma , amoenitate & viridita- te convenit, eftque lignum & cortex nullius odoris, neque faporis, nifi fylveftris & adítringentis. |
Folia , qua teneris furculis , five ii ex vetuftioribus ramis ? latere , five ex eorum fuperiori parte erumpunt , petiolis longis, rotundis, viridibus , tenuibus appendent, funt forma cordis humani , magni- tudine unius palmi & amplíus , anteriüs lanceola oblonga & angu- íta , cufpidata, contextura mollia & folida , fuperficie plana & gla- bra, viroris communis & parum nitentis, in parte adverfa dilutio- ris , odoris & faporis nullius nifi fylveftris.
Ex petiolo cum cofta media utrinque Cofl« tres exeunt, qua ante- rius progrefTz ad oras folii excurrunt , ubi inter fübtiliffimos venu- larum cancellulos ac tractus difparent , fuos ramulos laterales verfus marginem dimittentes , funtque cofte etiam in recta parte eminen- tes , licet magis in adverfa.
Flores qui longis quoque petiolis fupra ex origine foliorum prove- niunt, funt campana quinque oblongo-rotundorum foliorum ca-
lyci arcto, rotundo, profundiolo & craffo ac viridi-fufco , qui quin- que minutis apicibus in ora eminet, infidentes, coloris ex albo flave- Ícentis, qui nonnihil ad virorem vergit , odoris nullius; folia fupra fe invicem convoluta funt exteriis venis feu nervis eminentibus in lon- gum ftriata, & ad idem latus in parte inferiori valde afpera , funt- que ad calycem craffiola , anteriora verfus tenuia , rugis valde crifpa & contracta , & cum unguiculis verfus unam partem inflexa; infe- riàs in collo flores rofa infiniti funt purpureo-rubicundo-fufca quin-
que
Fig325.
;: BEI JU X4RS UB AE 6 que foliorum , qua fingula in fingulis unguiculis foliorum diftincte notata funt. ;
Ex medio exfurgit 57/z« Columnaris ftriatus, albicans , circum- datus infra apicem: penicillo numeroforum ftamunculorum, te- nuium, albicantium, quz flavis lunularibus apicibus dotata funt , ac apice quo extra penicillum ferme digito tranfverfo emicant tor- tuose inflexo.
Gemma Florum conica funt poft aperturam flores ex albicante ma- gis & magis flavefcunt, & fpatio trium dierum fufco-rubefcunt , ac tum foliis contractis & claufis funt, atque cum eo colore emortui ex calyce decidunt , untque fronde per totum annum floribus nume- rofis adornata.
Floribus deciduis Capitula flavo-rotunda ac quinquangulata con- fpiciuntur, qua in calyce florum profunde? confita funt, habentque latera nonnihil introrfum inflexa; capitula hzc incifa flavum , gum- mofum liquorem qui Gufza-Gabz fimilis , faporis autem & odoris debilis ac fylveflris eft , exfudant , funtque per interfepimenta inter- media in longum diftincta in quinque capfulas qua fingulz per inter- mediam eminentem corticis futuram in duo loculamenta divifa funt.
Semina, quac in iis confita oblonga funt, trilarera, uno latere rotun- do in quoargenteo lanuginofo cortice circumdata funt , funtque co- lore fpadiceo-fufci cum nucleo albicante in medio.
Flores haec arbor fert toto anno ubere proventu.
FIRES$ Ej3US Folia ulcerum fanationi ferviunt iis applicata.
F4 GG. 329.
Sequentes hafce plantas Alree effe fpecies, nemo vel | Indico Camerarii , cui florem magnitudine rofz fyl- mediocriter in Botanicis exercitatus, inficias ibit. veítris albicantem , interius luteum adfcribit , ftatuen-
Sed miror Autores quatuor proponere, cim tres | dum? Ut verum fatear , magnam videtur habere cum tantum defcribant , & totidem Icones exhibeant. Pri- | hac & fequenti Planta affinitatem , & nifi florum ob- ma ergo nobis erit Alea Malabarenfis , Abutili folio , flore | ftaret figura,quam in Iconibus exhibet Camerarius, ma- majore , €x aMo flave[cente. Sed quid interim de Alutilo | jori cam audacia certi aliquid pronuntiare poffem.
PARIT-
3 N | 1 WNN ^ NS " N NY iudi xd J
)!
^ N
N N
MALABARICUS. PARITI, ku TALI-PARITI
FIG 35
$3
NSIg. riti, quz fecunda fpecies eft ling; Bramanum rij
53 Cari-Capufí, eft arbor altitudine trium ferme homi- o num: | - Radix. fibris fuis capillaceis in latum fe diffun-
(Er NS7/À dens. |
Caudex craffus amplexu unius hominis ambitu minor.
Rami fufci cortice interiore viridi. . :
Folia, quac in nodis folitaria, vel cum novellis fi upra fuum exortuni ramis in petiolis mediocribus , rotundis , craffioribus, viridibus & in recta parte etiam rubefcentibus proveniunt, fant forma cordis hii mani latioris & rotundioris , in fummitate oblonga-angufta cufpide eminentia, in poftica parte ad petiolum oris per incifuram diductis, in margine teruiffimis crenulis, contextura folidiora & craffiora , in recta parte viridi-fufciora, in adverfa viridi-clanffima & albicantia j lanuginofa feu tomentofa ac lenia inftar Velur;..
Cum cofta media , ex qua coftula ferme binae & binz exeunt ex petiolo ttes utrinque Cof/zl« egrediuntur , que ramos fuos feu coftas tranfverfas verfus marginem emittunt, ex hifce tribus ea qua coftae tedia proxima eft arcuatim alte afcendit , funtque coftz in fe invi- cem arcuatim inCutrentes cum coftis minoribus verfus mareinem fu- perimpofitis, & ex fe ramos feu nervulos traníverfos ; dui mutuo inoculantur, diffundentes, ac cum iis folüm in adver(a parte emi- nentes.
Flores qui in fuperiori parte furculorum fupra ex origine foliorum petiolis uncialibus craffis & viridibus proveniunt, funt etiam campa- nulz quinque foliis parum rotundis conftantes forma & colote quo- que fimiles iis Bu-Pariti , verüm hi minores funt , & ih exteriori par- te fubafperi , nec tantopere fe crifpant ac corrugant , funtque in infe- riori parte colli non rofa quinque foliorum, fed macula grandi ro- tunda, purpureo-rubro-valde fufca notati.
Aa | É me-
E medio maculzx purpurez exfurgit 5l Cylimdracens , qui albi- cantibus & fübflavis gefaniulis fcu elomis eft circumdatus, in fum- mitate, qua fupra glomos emicat, nodo oblongo-craffo & purpureo- rubro & valde fufco extuberans.
Calyx eft quinque foliorum viridium oblongo-cufpidatorum quee in medio cofta eminente in longum ftriata funt, ac à decem mino- ribus cufpidatis foliis ar&te comprehenduntur, conftatque pede craf- fo, digitali, qui inferiüs duobus parvis cufpidatis & viridibus foliis ad inflexuram petioli , cui annexus eft , fuccingitur. |
Flores hi quoque rubefcunt. !
Floribus deciduis ex calyce erumpunt Capitula oblonga-rotunda 3 foliis calycis, qua tum cólore Perfico funt , ferme in totum com- prehenfa , funtque hac capitula pilis minutis albicantibus obfita , in longum quinque lineis feu fulcis ftriata, ac in quinque capfulas fc- minales per membranas intermedias diftincta.
FIRES Ej3US. EF Lores triti cum lacte mulieris auribus induntur pro doloribus capitis, EG... Secunda hzc fpecies muncupanda videtur A4/ce4| ^ Debuiffetautem , ut anté monui , fübfequi Sdem-
Malabarenfis , Abutili folio » flore minore ex albo flavefcente ; | Parit. Verüm cüm nec defcriptionis nec figure ullum exterius fubafpero, | invenerim veftigium, nihil eft quod deco referam.
C£UDU-
Cu — paritr. 7. 6b dB ad) 4e) "d.
R72 "T
en ra ioni :
AU
Su
LIA - eru Od —- ——À— E
eco Él, CON om e
MALABARICUS
CUDU-TARITI
FIG. s:
Uds-Pariti, quz fpecies Pariri lingua Bram. Capa 5...» eft arbufcula altitudine duorum hominum
6xSrueecw rp duos in ambitu palmos craffüs evadit ;Cor-. tice eft communi cum corculo in medio ligni. | Folia funt inftar manus in quinque digitos feu foliola oblongo- anguíta & cufpidata , incifa, quorum medium magis oblongum , dein illud quod medio proximum, funtque craffitie mediocri, ad tactum nonnihil lenia , utrinque viroris nonnihil HEP : E petiolo quinque Cofz« viridi-albicantes exeunt , qua fingulze in
. cufpidem foliorum incurrunt in àdverfa parte folüm eminentes, &
in recta tantüm nonnihil proxi: ad petiolum ac venulas tantüm fubtiles intra folium tranfverfim inictentes, ac inter eas utrinque fub- tiles venz lacunofz denfo cancelliformi contextu funt.
Flores qui in fummitate fürculczum brevibus petiolis proveniunt, funt quoque campanulz quinque foliorum oblongo-rotundorum ejufdem forma cum illis priorum fpecierum , funtque etiam colore ex albo flavefcente , fed qui magis ad virorem vergit, minores ca- teris, in adverfa parte venis minus eminentibus ftriati, minimó vero aperi, miniis quoque fe crifpant, in inferiori parte colli in umbilico rofa purpurco-rübro-obícura notatifunt. — — -
In medio emicat j57y/; albicans penicillo ftamunculorum tenuium & rubrorum , quz gémmis flavis & lunularibus dotata funt , circum- datus cum fuperiori parte albicante extra ftamunculorum penicil- lum eminens. —a cn
Calyx , cui infident , rotundus, arcbus, viridi-albicans, & pun- culis viridi-fufcis notatus, ac ad inferiorem partem tribus foliis viridi-
bus, grandiufculis, oblongis, cufpidatis, qua fingula quatuor , quin- -queve cufpidibus anteriüs eminent, ac nervulis in exteriori parte in
longum ftriata funt, circumamictus. Gamma Florum cufpidatz & conica funt , funtque etiam flores hi ,
poftquam per aliquod tempus aperti fü&re, rubefcentes ac coloris rubro-perfici , pellucidi ac nitentis.
Capjula Seminales , quac oribus deciduis t calyce prodeunt , fant trilaterz & in fummitate ftrictz ac cufpidatae, lateribus nonnihil ro-
Bb | tun-
35
Fig.r.
$ó H 30.5 R. 2T JU. NS
cundiolis, viridi-dilutis, quae punctulis lacunofis, viridi-fufcis effoffa ac in angulis fulco ftriata funt, in inferiori parte à calyce arcte appre- henfz, conftantque cortice craffo ac duriolo , qui odoris eft inftat fructus Manga Indica , in iis tria loculamenta funt per interfepimenta membranacea, quz fingula € medio cujufque lateris oriuntur & in medio ftylis lignofis concurrunt à fe invicem diftincta , continentia fingula in fe tria quatuotve femina ac denfa filamenta candida , lanu- ginofa, qua femina arctiffime & denf? involvunt.
Semina oblongo-rotundiola funt colore in cortice primüm albi- cante , deinde fufco , nucleo intus albicante qui eft faporis nonnihil ardentis & fubacris.
Ex filamenti- candidis Goffypium conficitur.
Totoanno Flores fert.
FIRES E3US. [2 Olia trita & cum lacte vacca in unctione capitis adhibita fomnum conciliant , atque eodem etiam modo fedant dolores capitis ac ejus vertiginem. | Frzé£u« triti & in aqua epoti fluxui dyfenterico fiftendo conferunt ferviuntque pro fulcis oris.
FAIUC i.
Pofterior hec fpecies nobis vocabitur Alcea Mala- . karen(is Pentaphylla , flores sminore ex albo flavefcente , femi- ne tementofos Quod autem non exiguam cum $4lda-
C H 0-
"F. 32.
(heramna - "dnd ecu. ee. —2 n0» Q9 C039 a. maf. VEIT, a FPITLI a dra. [0] c/L"tb. dCS fm, fram.
MALABARICU S. "
CHOVANN 4- MAN DARU., i FIG 3x
ZAndáru quatuor funt fpecies , Chovanna- Mandaru , Fig.32; À cujus dua funtfpecies ejufd. nominis , Velutta- Man- ? dara, & Canfchena-Pua.
Chovanna- Mandaru prima, lingua Bram. 777- bido- Mandáru , eft arbor altitudine quatuor homi- e debis o$ num, frondibus denfis & opacis late fparfis, na- Ícenfque in arenofis & petrofis.
Radix craffa eft, in latum fua brachia diffundens, cortice fub exteriori crufta nigricante-rubro.
Caudex unum ferme pedem craffus.
Folia ; qus petiolis brevibus exteriüs rotundis, interiüs planis ac fülco ftriatis proveniunt, in fuperiori parte bifida ut caprarum pedes, ob quod à Lufitanis, Pe de Capra, nominata , ac interiora verfus nonnihil claufa lateribus oblongis ac rotundis, verfus anteriora le- niter rotunda ora contractis , ac à poftica parte rotundae incurva- tura , interiori fuperficie plana , ac colore viridi-furdo , in adverfa colore viridi-fübcoeruleo, ac in margine nervulo fubtili viridi-dilu- to circumdata. | |
Ex petiolo Cof/uls undecim viridi-diluta ac flavefcentes excurrunt cum coftula intermedia , qua in fiffurze terminum intrat utrinque quinque ejufdem cum intermedia craffitiei, qua à cofta media lon- gius diftant, ductu magis inflexo incedunt, omnefque En ingrediuntur , commitruntque hinc inde mutuo coftulas tranfverfas parüm eminentes. — '
Flores, qui petiolis longiufculis & viridi-dilutis fupra ex origine fo- liorum proveniunt , funt odore fragranti ac rofaceo , quinque folio- rum rotundiolorum ac parum oblongorum, qua ad unam partem magis fita funt, quorum unum quod majus eft ac latius, & rotun- dioris forma ac fürrectum, colore intus purpureo-rubro , ac ad um- bilicum floris coloris flavi , purpureis notis hinc inde tincti , venu- lifque purpureo-rubris variegati , ad oras autem colore magis pur- pureo-diluto, in fuperficie exteriori magis albicante ; caetera quatuor magis oblonga, colore rofaceo-faturo , exterius diluto , horum duo qua majori proxime adjacent , interiüs in ima parte funt colore albicante , reliqua duo interiüs in totum colore ferme rofaceo : funt- que folia venula intermedia latiori, ex qua venulz oblique anteriora verfus excurrunt, ftriata. :
Stamina in medio quinque vel fex, quz apicibus furrectis ac vi-
Cc ridi-
mW
RS Ze
EE——J
58 HU QI! Rom ys ridi-diluto-flavefcentibus dotata funt, ac verfus folium furrectum & variegatum inflexa, quorum duo vel tria, qua minora fünt , ac magis incurvata, colore candido , tria reliqua colore rofaceo , ac cum iis filiquae germen in fuo petiolo fe prodit.
Ad petiolum florum Uzifolwm viride eft venulis ftriatum à par-
te folii furrecti lorem fuccingens, ac gemmam florum primüm in- cludens. !
Gema Florum oblongo-rotunda, ad fummitatem contractiores,
Poft flores 5iliqu« oblongz valde compreffz , rectz, glabra, lon- gx feptem, octové circiter pollices prodeunt.
Faba quz intus continentur, plana funt ac oblongo-rotundz, colore albo dum immature, dum vero ficcz , colore ruffo feu fla- vo-rubefcente-obfcuro ad fpadiceum vergente, jacentque in pro- priis loculis cum fua longitudine in latitudine filiquarum corneo ac duro interfepimento à fe invicem fejuncta cum parvo umbilico in vertice jun curis laterum filiquarum harentes.
Toto anno hacc arbor fert flores tempore pluviofo uberiori pro- ventu.
Schovanna- Mandaru Malab. fic dicta à floribus quos rubros habet.
VIRES EJUS. R dix in decocto data flatus difcutit & lumbricos in pueris ene- cat, hoc modo fumpta cum faccharo & melle pellit tuffim & pituitam folvit. Corzex contritus ac cum aqua, in qua Oyzz lota eft, in lotione adhibitus, humoribus evocandis confert. Fes cum faccharo decocti proficu& ufurpantur loco facchari rofati pro leni purgativo. |
Bu G5 pk
Arbores hafce quatuor , foliorum divifurd imprimis infignes, ab aliis defcriptas non invenio. Priorfs ramu- lum ficcatum ante biennium ex Zeilan Infula traní- mifit Dominus Hermans, addita fequenti infcriptione.
Arbor Sancii Thome, 1n flovibus apparent fanguinea [fries ab ejfufo (anguine D. Thoma, enata. Doctiffe ereditur D.Tbo- suas in Malabar C Zeilan.
Minimé veró hafce arbores eafdem cenfeo , cum ar- bore de Sancto Thoma Acofla, five Macere, cujus Hiftoriam videre licet , lib. Aromatum Cap. x 11.
Commodé autem primam appellari poffe reor 4f. borem filiquofam Malabaricam , foliis bifidis, fore purpu- vAfcente fhniato.
C H O-
e ""4LIfc- Ebo d —3 c20) 477837: Yudf.
MALABARICUS
CHOFANN A4- MAN'DARU
FIG. 53;
39
- L4 Hovánna- Mandáru fecunda , quz eft fecunda fpe-
(593-9 cies Mandara ; eft quoque arbor procera ut prima
6 fpecies denfis frondibus late fparfis , nafcenfque in 2) arenofis. |
e o — Radix craffà brachia in latum diffundens.
Caudex quoque craffus unum ferme pedem.
Folia quoque bifida ac interiora verfus nonnihil claufa proxime fi- milia prioris fpeciei foliis , fed iis ut & cateris majora, funtque pro- fundiori fiffura incifa quàm illa prime fpeciei, & anteriora verfus lateribus paulo magis contractioribus , tactulenia in advería parte, ubi venulz inter coftas intermedix minüs exftant, colore magis hyalo, in recta viridi-fufciori.
Flores , qui unifolio viridi-flavefcente & rubefcente , craffiolo, plicato & fegmeritis in inferiori parte feneftrato fuccinguntur, quin- que etiam vel fex conftant foliis oblongo-anguftioribus, qua: ungui- culis longiufculis & anguftis funt, colore purpureo-valde rubicun- do, quatuor autem vel quinque, tota füperficie tam exteriori quàm interiori purpureo-rubicunda, unum ad petiolum intus & extra ftriis albis venulas inter purpureas depictum ac variegatum eft,
Stamina qua folium variepatum cum fuis apicibus viridi-dilutis ac flavefcentibus inflexa refpiciunt, tria, quatuo
r, vel quinque funt ac craffiora, ac ad exortum fex fc epremve plurimis parvis filamentis co-
mitata, colore purpureo-valde diluto feu albicante. Inter ftamina Silique germen petiolo fuo fe prodit.
Gemina Florum quinquangulatze,
Siu hujus omnium fpecierum maxim longa fefqui-fpithamam aut etiam duas eequantes , latitudine pollicari , plan quoque com- prefie , rectz' & glabra,
Fas, quz cum fua longitudine in latitudine filiquarum confitz, exdem cum fabis prioris f; peciei forma & colore,
D d Flores
Fig.33.
éo HT OIRAT 071! [ Flores haec arbor fert toto anno, tempore pluviofo uberiore pro-
ventu. FIRES EZJIUS N
Adix mafticata confert in dentium & capitis doloribus trita &
appofita pro dolore arthritico , cum cingibere ficco trita & in unctione adhibita pro raucedine ex pituita oborta, in decocto da- ta. Foliorum decoctorum vapor dolores corporis fedat in parte affe- &a exceptus. ores fimpliciter comefti purgativi funt. Correx, Flores & Frutíus fimul triti & mixti cum aquain qua macerata fuit oryza , ferviunt apoftematis aperiendis & maturandis.
- -
24, -7. "an : A 6) o3 93 (d$ 23-531] E o
el acta t4 s Ex
C | M oum
du.
M À L.ÀA B AER P CU S. ó1
VELUTTA4-MANDARU.
I LIS a4
54 Elutta- Mandáru , qua tertia fpecies eft. Mandaru , gigs. S lingua Bramanum, Davi- Mandára , cft arbufcula altitudine unius hominis , nafcens in arenofis.
) Radix minüs craffa nec profunde? in terram de-
Folia bifida quoque fimilia cum iis prioris fpeciei, fed lateribus oblongioribus ac profundiüs incifis funt, & verfus fummiratem in cufpidem contractis , colore viridi-fufco in interiori , ac ad ftrias coftularum nitentia, in parte autem exteriori colore viridi-flave- Ícente , ac in ea parte groflioribus extantibus nervis inter coftas ftriata. |
Flores, quifolio feneftrato viridi & tenui fuccinguntur, funt albif- fimi nullis tincti maculis , odoris nullius , conftantes quoque quin-- que foliis rotundiolis, parum oblongis , qua venulis ftriata fubti- lioribus.
Stamina in iis decem candida & medio exeunt verfus unam par- tem quoque inflexa , coloris albi cum apicibus flavis ac nonnihil furrectis in faftigiis , & cum iis tenerum germen filiquarum , ? cu- jus vertice filamentum craffiufculum exit, fe prodit.
Gemma Florum ob longo-rotunda.
*Siliqua minores cateris , longitudine quatuor aut quinque polli- cum , latitudine quoque pollicari, planze quoque ac compreffz & glabra , nonnihil incurva verfus unam partem, ac dorfo rotundo atoque circumfcriptae.
Fal«, qua cum fua longitudine quoque in latitudine filiquarum confitz ac interfepimentis diftinctz, oblongo-rotundz , craffiolze feu minüs comprefTze iis Chovazna- Mandáru, ac multo minores co- loris flavi minüs rubefcentis.
ke *7 Flores
6i H^ O-SJgR. T A.8 Flores haec arbor bis terve in anno fert tempore pluviofo, ube-
riore proventu. PIaES POR
N aqua decocta facta lotione pellit humores corporis ; proficua
quoque eft pro ulceribus fanandis trita & iis appofita. Radix in oleo decocta facta perunctione puftulas parvas in auricula natas fa- nat. EÉadea dentium dolorem fedat manfa & iis appofita. | Corzex decoctus cutaneos corporis pruritus lotione fedat. Flores cum pipere triti & fronti appofiti conferunt pro dolore capitis.
FIG. 34
fhriato.
€ A N-
T4. 35.
MALABARICU SS. 6 CANSCHENA-POU.
FIG. 53;.
SEES "Anfchena-Por eft quarta fpecies Mandára vocata,
Mee 2-3 lingua Bram. Cazz[anz , cft quoque arbor altitudi- * ne-duorum ferme hominum, ramos quoque den-
39» fos tranfverfim diffundens.
Eo ze Radixintus eft corculo flavo.
Caudex eft craffitie ferme femipedis.
Folia hcc bifida & illis priorum fpecierum fimilia, fed multo mi- nora, lateribus verfus anteriora , ut illa primae Ípeciei rotundiolis , ac ad petiolum rectioribus oris , nullo ferme angulo in curvatis , in utraque fuperficie valde lenia & pilofa lanugine , odore funt forti , maximé cüm teruntur, vefpertino ac nocturno temporc interiora verfus claufa funt.
Flores, qui unifolio viridi-fuccinguntur, albo-Havefcentes quinque foliorum , quz oblongo-rotundiora & latiora ac unguiculis mutuo convoluta funt ; unum ? foliis quod magis furrectum eft & angu- ftius ac oris verfus interiora contractis ad unguiculum infignitum eft pictura purpureo-rubicundo-obfcuri coloris , qua folium par- vum in fummitate acuminatum reprafentat. Odor eis nullus.
Stamina, qua quoque decem habent, albo-flavefcentia incurva- tum verfus folium , quod magis furrectum eft ac pictura infignitum, ornata apicibus oblongis & flavis. In medio quoque germen filiquz ex fummitate filamentum craffiufculum ejiciens fe prodit.
Siliqua fant longitudine ut illae prime fpeciei, ac exteriori fuper- ficie valde lenes & lanuginofa , cüm teneriores fünt. .
Fala valde parvae loculis fatis latis , quae interfepimentis intcr- ftinguuntur, contente, cum fua longitudine quoque jacentes
in latitudine filiquarum , fimiles fabis Velutta - Mandára. forma & colore.
Flores bis terve haec arbor in anno fert tempore pluviofo ube- riore proventu.
Ff Vr
Fig.55.
64 HJ o0 CR CTUU-.:S$
VIRES EjgU $
Adis fervit pro parotidibus aut ftrumis trita & iis appofita. Ra- dicis Cortex decoctus & epotus proficuus eft pro phlegmate , ventris vermibus , hepatis inflammatione, uti & pro haemorrhoidi- bus. Jdem Cortex tritus & parotidibus appofitus tumorem tollit , ac eod. modo ufürpatus confert in vulnerum fanatione & carnem ad-
.
ducit.
E. IQ... 35-
bifidis minoribus ,. flore albo faavefente firiato.
Tu. 36.
"Blarett eu. | | : | | 280039) 777A
^ 7 N l] S : ; SN M PN J PE 97 A d bz — Plac 4 chdd P
MALABARICUS 65
JA agp: rg ig app stepeo cquing E. 1. G.. 36.
Zrótti lingua Bram. Caitz , eft arbor procera , ra- p.c ^ mis denfis & opacis late tranfverfum diffufis, na- —— f? fcens in arenofís.
à Radix craffa, ramos late fpargens, exterius val-
4 de nigricans , intus cortice rubefcente, qui faporis
-5 eft adftringentis, ligno albicante.
Rami cinerei, teneriores, villofi ac fpadicei feu mufcofi coloris.
Folia hinc inde in ramis , furculifque petiolis brevibus, viridibus , rotundis proveniunt ; funtque fpithamamlonga, quatuor quinqueve pollices lata , forma oblongo-rotunda, anteriüs cufpide oblongo- angufta eminentia , in margine crenata ac denticulis acutis emican- tia, contextura folida, craíffa, fuperficie plana, in recta parte vi- roris fufci , in adverfa viroris communis vel clari, in utraque ni- tentis, maxime in adverfa, funtque odoris fylveftris , nonnihil gravis. :
Ex cofta media quae in recta parte nonnihil eminet, Cofl tranf- verfa in adverfa maxime eminentes , tenuiter vero in recta, obliquo annulari ductu exeunt juxta marginem tractu longiufculo excurren- tes ac in arcus finuati, venulifque fubtilibus tranfverfis , quac & in füperficie utrinque confpicuae funt, iptertextae.
Flores in fuperiori parte ramorum hinc inde tum fupra ex origine foliorum , tum ex ipfo corpore feptem octove plus minus ad unum exortum congregatim petiolis curtis proveniunt, funtque eemmz parva, quz apertze tres feries foliorum offerunt ; in prima interiori ferie eft ftella quinque minorum crafforum cufpidatorum foliorum, quz villofa funt & fpadiceo-fufca , lenia ac nitentia inftar Veluri; in fecunda ferie quinque folia funt majora, rotunda, parva, interius cochleato-cava , fubrufa ac pilis candidis maxime in oris obducta, qua fingula unum cufpidatum folium ftellae intra fe recipiunt: qua in tertia feu exteriori ferie funt folia quinque cufpidata, viridia, ex- teriüs viridi-mufcofa , quz cüm in gemmis funt flores exteriora folia funt reliqua includentia; ex umbilico * Stamina quinque inferius craffiola, viridia & pilofa, fupern? tenuia & albicantia cum apicibus rotundiolis albicantibus fubflavis emicant in fe globulum viridem, qui eft rudimentum fructus complectentia.
Gg Gemma
$6. "^ BoUoOcIBaASLU.S
Gemina Florum rotundae & nonnihil viridi-mufcofz.
Frutfu: , qui ramis petiolis curtis , craffis ,. ipfis ramis. ferme du. plo craffioribus appendent, ac pandi funt; rotundi feu etiam oblongo rotundi, in fummitate fxpe curto feu oblongo nodo eminentes , cortice exterius rufo ac mufcofo & fcabro, intus vi- ridi, qui in fe includit os pergrande, durum, craffüm & fübfla- vum , quod intus alba, craffiola & duriola carne obductum eft , & in medio capacitate fatis grandi nucleis decem , undecim, plus , mi- nus fine interfepimentis intermediis repletum ; funtque nuclei pri- mum cortice craffiolo , molli, albicantes & faviufculis pilis obfiti, forma irregulares & angulofi , intus repleti medulla alba, qua pri- mum liquida eft & mucilaginofa, dein cüm plane maturi, obtecti funt nucamento ofleo fcabro, funtque tum forma oblongo-angufto- rotundi & cufpidati , intus oleofi,
Fruitus ac pradfertim INGuclei gravis & fylveftzis odoris fant , qui in
in foliis eft debilior.
Flores haec arbor toto anno uberi proventu fert , ut & Frac copiofos.
FIRES ES3U S O Leuin quod ex Seminibus Fruétumn educitur, proficuum eft pro doloribus fedandis , fanatque corpus fcabiofum ac partis affecta
pruritum tollit faa perunctione. /4e Ole quoque oculis falfis humoribus infeftatis , uti fiepe fit in profafis lacrymis , conferunt ; infuper dez Oleum cum cinere mixtum commode apponitur vacca- rum cacterorumque jumentorum apoftematis ; cum fructu dicto à Malabaribus Paleza, mixtum , vermes in ulceribus pedum hominum feu brutorum ortos enecat facta perunctione.
FIG. 36.
Hzc quoque cüm fit ex illis arboribus, quarum | — An autem in aliis quoque Indiz regionibus na- nulla fit , quod fciam , apud reliquos autores men. | fcatur , afferere nequeo, prefertim cum inter plan- tio , nominari poterit Laarifolia Malabarica , fru&iu of- | tas meas ficcatas lavanen(es » Ceylonen(es , aliaque , non fto ,. nucleos contineute. | reperiatur.
CANT-
: : M T aC : * 4 rore » Mat varritnunD.
| Ty. 37.
cimus
MALABARICU S ó7
Qu uds Mod ur. Ju FIG. ;;
SNZS da Cára-Caniram , duo Valli-Caniram. Caniram , Ting. Bramanum Caró, eft arbor proce- » ra, ramis denfis late fparfis , nafcens in arenofís. (E | — Radix craíla, fupra modum amara & cortice fla- bu um cet velcente.
Caudex ambitu amplexum duorum hominum implens, cortice cinereo-nigricante.
Rami cinerei hinc inde rubefcentes ac detrita exteriori crufta fla- vefcentes , furculi teneriores viridi-fufci , nodofi cortice amaro.
Folia in furculis bina & bina ex nodis proveniunt fe mutuo in or- dine oblique decuffantia, funtque oblongo-rotunda latitudine maxi- ma in medio, anteriüis rotundo-cufpidata , fuperficie plana, virore communi in recta nonnihil nitente, in adverfa furdo, faporis valde amari , odoris plane agreftis.
Cum cofta media ex qua hinc inde nervi tenues , tranfverfi ac minus oblique excurrunt ex petiolo Cof/z/« utrinque dua exeunt , in recta etiam parte nonnihil eminentes , ac obliquo arcuato ductu an- teriora verfusexcurrunt marginem folii relinquentes, & quidem qua: coftz mediz proxima , funt alt? affurgunt, füntque folia in recta parte neryulis eminentibus cancellatim contextis ftriata; in adverfa autem vénulis feu tenuiffimis nervulis in denfiores cancellos con- textis dotata.
Foliis jam tum per intervalla deciduis in illis notis, ac veftigiis qua relinquunt , nulla nova folia redeunt, fo/zque zova & tenella tantüm ex fummitate furculorum fuccrefcentium prorumpunt.
Flores in furculis ex nodis umbellatim proveniunt , funtque parvi, quatuor , quinque vel etiamfex foliorum viridi-dilutorum , cufpida- torum & craffiolorum cum pedunculo craffo, parvo, viridi, calyci ar- &o quinque foliorum cufpidatorum infidentes , forma externa haud diffimiles caryophyllis, odoris debilis haud injucundi.
Stamina in iis quatuor vel quinque cum apicibus oblongis viridi- dilutis ex pede emicant, funtque pedi interiüis inferti; inter ea fty- ]us monos fupra apices emicans, qui ? globulo viridi in ca- lyce fito prodit.
Flores cüm in gemmis promicant omnibus foliis vetuftis arbor cft fpoliata, ac cum Gezzzis Florum fimul Tezella. Foliola velut nova ger- mina prorumpere confpiciuntur.
| Hh Fra-
ee TE Ziniram quatuor fpecies , una ejus nominis , fecun- rig;
68 H 20 ^R. IT s 8
Fructus , qui folitarii, vel etiam duo, tres, quatuor plurefve con- eregatim furculis petiolis curtis appendent, rotunda mala funt glabra abfque rugis colore primüm viridi, dein aureo-flavo , carne, cüm immaturi funt, albicante & parum aquofa ; cüm maturi, candida & mucilaginofa, cortice craffiufculo & fragili, funtque Jfzporzr val- de amari. :
Semina, quze intra carnem fructus confita funt , forma rotundiola, plana ac compreffa , cum plauis fuis fuperficiebus jacentia in longi- tudine fructus, cortice, cüm immatura funt, argenteo parüm ad fpadiceum vergente, maturi cortice exteriori inftar Ve/zri viridis ;
"funtque pulpa valde amara. Tota arbor ob Zmaritudinem celebris. Flores fert tempore aítivo, pluviofo Frutas.
VIRES E3U .;S.
R ZAdix decocta & epota purgativa eft , humores per inferiora cva- cuans, quomodo etiam prodeft pro febribus pituitofis, dolori-
bus colicis , inteftinorum torminibus, ventris fluxibus eafdem quo- que vires habet, fi in infufione detur , vel fi ejus decoctum cum mo- mento piperis fumatur; conducit in podagra, ficum ejus decocto pars affecta ungatur, coufertque fedandz vertigini capitis , atque etiam in atra bili, fi ejus decoctum cum lacte vacca: mixtum ad delibutionem capitis adhibeatur. Corzex contritus & mixtus cum aqua, in qua fuit oryza, flava bilis fluxum reprimit. Folia decocta rheuma feu catarrhos fiftunt, facta lotione COrporis. $zccus ex Fo- lis expreffus ac in decocto datus capitis dolores fedat , largiüs epo- lus veneni vires habet mortem inducens , in ftercore hominis co- meífto falus eft. Flres fedant dolores uncuium, fitriti ac in oleo Coqui Indici coc iis apponantur.
Ufus Seminum in Frucfibur per duos annos continuatus , fumpto- fingulis diebus uno aut duobus numero , efficit ut morfus venenatus colubri , vulgo Cobra Capella dicti , nullas noxas adferat.
POEUGI UP
Malum. Malabarica folio &* fruc. amaricante ,. femine | dem Naja & Naghaja : obtinetque illud particula-
plam comprefo, commod& hzc ab aliis non defcripta arbor , vocari poffet.
Coluber autem ille venenatus , five Cobra Capello Lufitanorum , cujus morfus femina hujus mali fa- nare, referunt Autores ; frequentiífimus eft in In- fula Zeilany & pre aliis venenatus, vocaturque ibi-
re , quod in pofteriori colli parte ,. confpicilli figu- ram gerat, diftin&is coloribus expreffam : uti quo- que in ipfius exuviis , in Porticu Horti Academi- ci fufpenfis ,' videre licet, Quas anno preterito , munere Domini Herman; , cum aliis rarioribus ac- cepimus. |
NE
" ————
98, —
c
"fu.
fue-
7] 7; cumaram..
MALABARICUS "
NILICAMAR AA.
KFFU. 4
A em Ilicamaram, lingua Bram. 4zval , eft arbor altitu- ris. Qu P: dine quatuor hominum, ramis denfis tranfverfum & diffufis , nafcens in arenofis & petrofis.
IS — Radix craffa eft, plurimis capillatis fibris fe ter- (à. BÀ ree affirmans cortice nigricante, quz füb crufta ni- fa dessen pricante intus nonnihil rubefcit.
Caudex amplexum unius brachii ambitu implens, cortice nigri- cante ut & rami, |
Folia , qua in furculis tenuibus , rotundis ac fpithamam & paulo amplius longis, qui hinc inde é ramis vel folitarii, vel bini, terni , vel. quaterni ex codem nodulo exoriuntur, breviffimis petiolis prove- niunt , in duabus feriebus tranfverfim & paulo oblique anteriora ver- fus reclinata , & cum planitie fuarum fuperficierum furculos medios fecantia , funtque parva , oblonga & angufta, latitudinis ubivis uni- formis , plana , tenuia , folida feu denfzc textura , una tantum venula in medio ftriata, in recta parte virore fufco , in adverfa claro-diluto, funtque tempore vefpertino feu nocturno, qua in eadem ferie funt claufa ac ad fe mutuo decumbentia , ad pedunculos autem fingulo- rum foliorum cauliculi punctis cufpidibufque utrinque e latere emi- cant, quo ipfo maxime cum foliis nudati funt, fcabri & afperi ap- parent.
Flores qui cauliculis foliaceis, maxim? in eorum inferiori parte, ut & ramis, ex quibus cauliculi foliacei prodeunt, plures congre- gatim infident, parvi fex foliorum anguftorum albicantium , haben- tes in medio ftamen albicans cum nodulo feu apice flavo , qui poft- modum obfcure rufefcit, odoris nullius.
Gemma Florum rotundae & albicantes.
Fruciur , qui oribus deciduis, ramis & furculis arcte infident, funt plano-rotundi , duri viridi-diluti, etiam cüm maturi funt ac non- nihil tranfparentes , fex fubtilibus venulis quae in verticem concur- runt , in longum ftriati , carne fucci plena, tranfparente ac viridi-di- luta , qua faporis eft acidi , delectabilis & fubadítringentis , funtque in eduliis ; iiecue furculifoliacei, quibus fructus infident, parte inferiori foliis nudati.
In medio fructuum Officulum eft durum, lignofis filamentis ob- fitum, fex lateribus rotundiolis , quorum tria oppofita magis pro- minent, conftans, ac per fex intermedia interítitia, qua Pp
H. ^ adftri-
2i HUOIRAaTAWAS
adftricta funt, in fex capfulas , in quibus fingulis unum femen con- tinetur, diftinctum, funt autem
Semina parva , triatngularia, duobus lateribus rectis & uno ro. tundo circumfcripta, primüm albicantia, dein coloris rubri-ob- Ícuri ac nitentis. !
: VILRARSESUE
D Ecocta in aqua fervit pro morbis endemiis. Fo//z ejus tenera &
in lacte acido epota conferunt fluxui dyfenterico. Frzczs ex- ficcati & in pulvere cum lacte acido fpif[o dicto 725» dati quoque in dyfenteria profunt. idem in decocto dati proficui funt pro febre calida, uti & pro ardore pectoris , cum faccharo decocti & epoti vertiginem capitis fedant. 44444, qua ex Fruciibus diftillatur , epo-
ta ardori jecoris reftinguendo convenit.
F I G.
Arborem haric dehomináre placuit , Acacie foliis Ma- lalaricam , fructu votundo ,. femine triangulo. Ymó plané non vererer ad. Acacia referre , ni fru&us obftaret, qui nullam cum ipfa affinitatem obtinet. Proveniunt au- tem cüm in aliis Indi regionibus , tum prafertim in Infula Zeilan , vari: Acacia fpecies , Europzis hadenus incognite. Preter enim legitimam five ZEgyptiacam , quz foliis Scorpioidis Leguminofo C. Baubino dicitur: Al- teram flore pulcherrimo Cat. Paris. que Americana dici confuevit , & Farnefianam Aldini ; frequens ibidem na- fctur Adis genus, flofculos ferens luteos racematim
38.
cohzretites, filiquis majoribus latis, plariis, VVasetileibya Cingalenfibus di&um, à VVawule » id eft, vefpertilione , quod ejus fpinulz fimiles fint. unguiculis vefpertilio- num, quibus tanquam hamulis , arborum ramis, in Indià obfervantur affxe. Huic quoque floribus non diffimilis , filiquis oblongis minoribus , quibus fe- mina majora exterius infigniter protuberantia confpi- ciunturjin fylvis paffim crefcit, vocaturque Cingalerfibus Cathukaraba , à graté acido foliorum fapore. Praterea- que Acacia foliis nonnullz alie obfervantur , inter quas hzcab Autoribus defcripta, etiam numeranda venit.
ODAL-
N
Creora. "Aorsostar. , "Fi g 3 9 Á
DLP. d: 63 3 6j 2 Wa.
o 6 1 p a vea. E jg brum.
MALABARICUS. 71
ourqyer apogr mp inpol
EITU.359 ÓA
W cudine duüm triumve hominum , nafcenfque in *arenofis. .
K/-— Radix fibras capillatas in latum fubtus terram 7] emittens, cortice albicante fubdulci & fubamaro.
Folia, quz hinc inde in ramis & furculis petiolis craffis , 1n inte- riori parte planis ac viridi-dilutis & lacteis proveniunt, angufto-ob- longa funt , ac linguiformia ad petiolum ftricta, anteriora verfus latiora, ac in cufpidem brevem & anguftam, quz verfus adverfam partem nonnihil reflectitur, contracta: füntque textura craffa , fo- lida, lactea, mollia, fuperficie lenia, glabra & nitentia maxime in parte recta , ubi viroris funt fufci, fapore amaro & pungente.
E cofta media, quz craffa eft & viridi-diluta & albicans , & in adverfa tantum eminet, Nervuli valde fübtiles intra folium & parum in adverfa extuberantes tranfverfo ac parallelo ductu exeunt ezz- li fubtliffimis intertexti.
Flores, qui umbellatim proveniunt in petiolis longis , craffis , lan-
uidis , lacteis , viridibus, qui fupra ex fummitate caulis erumpunt , em quinque foliorum albiffimorum, cufpidatorum, quae inferiora verfus contractiora funt, cum uno latere latis excurrentia, atque in parte , ubi miniis excurrunt & recLiori ora funt, craffiora, & in un- guiculis colore flavo feu croceo, infidentque cum pede craffiolo vi- ridi diluto calyci, qui quinque foliis oblongo-anguftis, cufpidatis, craffiolis, interiüs albicantibus, exteriüs viridi-dilutis conítat; ex medio florum emicant $z4742cula tenuia, quinque, quz crafhiolis, fla- vis, ftriatis ac furrectis apicibus juxta unguiculos foliorum dotata funt , ac pedi interiüs inferta, & cum iis ftylus tenuis, liber, albi- cans cum nodulo craffo ac pyriformi in vertice ex primordio fru- &us qui infra calycem eft, prodiens; floribus cum Lis pedunculis * calyce decifis füccedunr.
Erudiu , qui petiolis craffiolis , longiufculis , languidis ac pandis appendent, funtque mala grandia oblongo-rotunda & nonnihil
ue plana,
Dali , lingua Bramanum Ur?, eft arbor alti- rss
72 H.;O.R
TI^ ^.
plana, ac in parte ubi magis compreffa , tenui fulco in longum ftria- ta, pondere valde levia , cüm parvula, ac tenerz aetatis , oblongo- anguíta ; coníftantia cortice exteriori tenui , glabro, lacteo & viri- di-favefcente ;. ad corticem intus pulpa tenui, albicante & lactea,
quae faporis eft aquei.
In medio os eft grande, referens nonnihil exemplar cordis huma-
ni , conftans nucamento duro ac offco ,
quod exteriüs fub pulpa
mali lato interftitio filamentis lignofis & albis reticulatim pertextum ac inter cancellos fungofa albicante pulpa ftipatum eft ac pulpa cor-
ticis circumdatum, includitque nucleos interfepimento craffo, duro & cartilag
duos albos, candidos , qui inofo extuberante ac nuca-
mento offco affixo , à fe mutuo fejuncti funt , funtque nuclei forma oblongo-rotundioli cum fua longitudine fiti in longitudine corculi ; una parte , qua interfepimento adjacent , plano , altera rotundo & parüm convexo latere , ac majori craffitie ad bafim offei nucamenti, faporis amari, in teneris autem nucleis pulpa füb cortice candido eft inftar albuminis ovi , feu mucilaginis clara: ac pellucida, quae etiam
fubamara eft.
"Apud bofce Medicos non efft in ufa.
FOR
Hancarborem ,. Mangas vulgo. dictz arboris , effe fpeciem, fiquis pronuntiaveritjà vero non aberraturum crediderim, Verüm cum Botanologi plures recenfeant, eafque vix nifi nominibus defcribant , vix videturaffi- gnari poffe, ad quam demum hzc referri debeat vel poffit. Interim nobis erit Perficz (qnilis anguffi folia , offe cordis btnmari figura, binos nucleos cominente.
Tranfmiferat quoque jam fzpius laudatus Domi-
39.
' nus Hermans hoc anno, ex Zeilan, ad Excellentiffimum
& Illuftriftmum Dominum de Beyernirgb quarumvis fcientiarum , & imprimis Botanices Patronum & Mos- cenatem fummum , illud Mangas genus , quod ab 4co- fa Mangas Bravos ,. & fru&u venenato à C. Baubino dicitur, verüm molefliarum itineris, & cosli frigi- dioris impatiens, fermé exaruerat antequam ad has oras appuliffet,
MAIL-
g 4o
Wla.
7 Za. $5)
Pla anfe /d 3: e UO P
9 4205
o
2 d
MALABARICUS 73
M4lL.ANSGHÁA
FIG. 40.
z Ail-Anfchi eft arbor altitudine trium homi. ie num , ramis denfis & opacis laté fparis , naf: € cens in arenofis, dicta lingua Bram. «5Mery. € Radix craffa& profunde fe demittens, fi- 4 ($ bras hincinde dimittens cortice cinereo feu
Suse albicante;qui fub exteriori cuticula rubefcit, intus albicans eft.
Stipes ambitu paulo minus amplexum unius hominis im- plens, eftque cum ramis cortice cinereo , ligno duro & al- bicante, intus cortex ramorum minüs vetuítiorum fub ci- nerea corticula viridefcit. |
... Foliaíurculis tenuibus , brevibus , qui etiam bini , terni, quaterni congregatim ramis craffioribus erumpunt, bina & bina vel folitaria proveniunt , iique breviífimis pedunculis infident ; funtque parva ; oblongo-rotunda & angufia, an- terius cufpidata , feu etiam rotundiola, ad petiolum flriata, contextura tenuia, fuperficie plana & glabra, viroris com- munis & nonnihil nitentis ; faporis fubamari,
Ex cofta media Cof/ulz etiam in recta nonnihil eminen- tes,quz arcuatim in fe invicem incurrunt;exeunt venis nul- lis confpicuis intertextz»fapore fubamaro & odore nullo.
Flores proveniuntin fummitate furculorum foliaceorum in parvistenuibus, rubris petiolis plures congregatim ac ra- cematim; funt autem parvi, odoris haud injucundi;horten- fis, quatuor foliorum ex albicante fuübflavorum, crifpato- rum , latiufculo intervallo à fe invicem di(lantium , qux poítea magis flavefcunt. :
Stamina 1n iis oCtoalbicantia apicibusgrandiufculis & fub. tlavis dotata, qua bina & bina ex foliorum intervallis emi- cant ; in medio fe prodit globulus viridi-dilutus & rotundis, qui primordium eft fructus cum flylo albicante in vertice.
Calyx quatuor foliorum cufpidatorum & vitidium.
Floribus deciduis fuccedunt in racemis Z4cce rotunda
Jii cum
74. H0 RET M83
cum fpiculo in vertice ac calyce fuo inferius arcte conten- tz, feminibus numerofisrepletz , & carne intra femina, faporis adítringentis, primum virides, dein rubeícentes, poft nigricantes-
Semina funt oblonga; cufpidata, angulata cum bafi ro- tunda ad corticem fita, ac alia in fuperiori, alia inferiori baccarum cum ftrictiori parte feu cufpide interiora bacca- rum refpicientia, primum fubflava; natura fuíca ac nigri- cantia.
Flores fert femel tempore pluviofo.
VFIiIRES EZ3'05
R4 in decocto data conducit in doloribus pedum ex
podagra natis. Fo/ia in decocto cum faccharo data; feu fimpliciter & in lacte epota conferunt proictero. Succurex Foliis expreffus & in lacte vacce cum faccharo epotus ; uri- nantibus materiam albam & purulentam prodeft.
FIG. 40.
Lubuit hanc plantam appellare Oxycanthe aff- | offea ; vel molliufcula & membranacea & Autores nem Malabaritam racemofam fubflavo flore. Si | nonaddunt) & ad Rh«mpi fpeciem referre malit cuitamenobftent femina, (queandurafint&]neccumcoliigabo. —
ARR
Fu. 44.
*.
MALABSARCOCCUS ^ $5
out ub US D. Lodi EDUC 4I.
nS Umbulu ling. Bramanum 222-//arà , eft arbor *«« 2/293 procera ramis ex medio caudicc in altum, mi- 55$ nus veró in latum diffufis;nafcensin arenofis. NPKQWOS, —adix albicante & craffo ac molli cortice , i Ne 725 qui fubamarus eft, ligno albicante, fibras ""longasemittens. |
Caudex ambitu amplexum unius hominis excedens , ve- ftitus cortice craffiolo & molli, qui exterius cruftá albican- te obductus eíl & fub ea nonnihil viridis, intus albicans o- dorem calcis mulum fundens.
Tani & furculi cinerei ac nodulis hinc inde interftincti teneriorcs virides.
Folia , qug longis, rotundis, craffiolis, languidis, viridibus petiolis bina & bina iu nodulis proveniunt ac fe mutuo or- dine decuflant ; oblonga funt; in longitudine unam Ípitha- mam & duos trefve pollices ; in latitudine duos palmos z- quantia , ad petiolum maximá latitudine; cm minora funt form rotundioris & minüs oblongz; anteriora verfus fen- fim contracta & in cufpidem oblongam definentia, füunt- que tomentofá lanugine obfita; maximé in adverfa & lenia, viroris in recta valde fuíci & parum nitentis, in adverfa clari ac diluti , odoris nifi fylveftris, faporisamari.
Ex cofta media, quz Cofe excurrunt in adverfa parte & Íolum eminent, acà margine reflexa arcuatis ductibus mul- tiplicibus ; quibus minores arcus verfus marginem fuper- indul funt , in fe invicem deferuntur; prope ad petiolum quoque utrinque ex cofta media cofla exit ramos quatuor, quinqueve majores verfus marginem dimittens, acarcua- tim in fe invicem conducens , funtque inter coflas tractibus fuisrectam folii partem ftriantes ac nervis numerofis traní- verfis intercurrentibus, & folum in adverfa partc eminenti- bus, qui tractibus fuis rectam quoque partem flriant, co- mitatz. :
Flores in fummitate furculorum plures congregatim bre- viffimis pedunculis pandi proveniunt, funtque flavi forma
M m inftar
3
76 HoO0 RN F:/Uu:s
inflar cucullorum, laciniis feu foliis quinque rotundiolis , craffiolisquorum unum majufculum eft & latius ac czteris longius propendens, quatuor reliqua verfus exteriora re- flexa funt incifi, fuperné ad folia feu lacinias latiores quàm parte inferiori, ad calycem atque ad partem folii latioris & longioris magis protenfi & convexioris , coloris interius fla- vo-clari exterius ubi tenuiter pilofi funt flavo-fufci , odo- re nonnihil debili & non injucundo.
StAmina in iis quatuor flavo-albicantia ac nonnihil inflexa verfus folium majus,quz dotata funt apicibus grandiufculis, tlaviuículisac inferiori cuculli parte interius inferta funt, duo prz ceteris emicant ; inter ca ftylus flavo-albicans fu- perius bifurcatus confpicitur quiex viridi capitulo, quod in calyce refidet ac fundamentum fructus eft , excurrit.
Calyx brevibus in oris eft cufpidibusarcté flores includens. Gemne Florum viridi-ubflave ; oblongz , foliis fuperne in quinque angulos complicatze. |
Frutius , qui calyce florum primum in totum & arcte ex- cepti funt ac brevibus pedunculis appendent , oblongo-ro- tundiparte fuperiori craffiores, hinc inde tuberculis extur- gentes, carne intus fucculenta, flava, fubdulci & amara,cu- jus humor expreffus unctuofus redditur flavointenfo acru- befcente colore manum tingens, cortice craífo, primum vi- rides.dein flavo-diluti;odoris quoque debilis;non injucundi.
In medio continetur unum officulum albicans ; oblon- gum , durum , glabrum, pyriforme, ac acutis tuberculis hinc inde eminens , parum nuclei in fe continens.
Bis in anno fert flores.
i FIRES ESS : 4dix in decocto data addito pauxillo oryze prodeft in fe-
breíymptomatica comitante podagram feu dolorem ar- thriticum.Zaden datainlacte acido velin Oleo Sircbelim pro- ficua eft pro flatibus & dolore thoracis. Radicis Cortex contri- tus & in aqua decoctus juvat in febre frigida,idem contricus & per toftionem in pulverem redactus fervit in podagra facta perunctione partisaffectz. In lacte acido datus inteftinorum
fedattormina:ad quod etiam confert fuccus foliorum epotus. P E O.4.-
Arbori hic defcriptz nihil eft quod addam nifi quod appellandam cenfeam Nucem Malabaricm unauofam , flore cucullato. :
—
em EZ:
MALABARICU S 77 PALEGA-PAJT ANELI.
EIG. 44. noreie c /[jdneli duae fpecies funt , TPálega-P ajdneli , Fig 44. €» Yr & 'P ajdneli.
SYN
WAS. T dlega-Pajdneli ling. Bram. Devandicu, eft
| ext arbor procera nafcens in arenofis , ramis mi-
€ ^ — "Radix fibrofa ramos quaquaverfüm emit- tens cortice craffo, molli, qui exterius eft ruffus, intus ex viridi flavefcentis coloris , faporis fubamari , ligno al- bicante & mólli, quifaciléin filamentaprotrahitur. — .
Cauidex ambitu unius hominisamplexum implens,cortice cinereo, &rami qui fub cinerea crufta viridesfunt, tene- riores virides , Ícabri feu ob punctula afperi , grandibus no- dis, ex quibus ramos transveríos binos & binos €jiciunt, ex- tuberantes , funtque intus corculo fungoío & albicante , ligno pauco ad corticem , atque adeo valde leves: cüm ve- tuftiores funt , decidunt, notas relinquentes, in quibus etiám novi erumpunt. d: |
Folia in fürculislongis interius lira ftriatis, qui ex caudi- ce ipfo vel etiam ejus ramis craffisin quos diffufus eft, prod- eunt, fimplicesacin nullos ramulos diviíi ac quinque fcxve cubitis plus minüs longi funt, petiolis curtis ac interius flriatis bina & bina & numero terna; quina, feptena cum uno folioin extremitate proveniunt, funtque forma cor- dis humani, ad petiolüm rotunda ora anterius cufpidean- gufta eminentià; contextura tenuia & mollia, fuperficie le- nia, virorisin recta parte fufci , in adverfa clari , fapore fub-- amaro &íylveft. &odore. —
Ex cofta media Co/fe in adverfa folüm parte eminentes obliquo annulari ductuexeunt , acàrnargine reflexa in fe invicem incurrunt, funtque comitatz J ervu/i traníverfis in adverfa folüm parte eminentibus , ac /'enulis cancellifor- miter in feinvicem ductis, quz in adverfatantüm confpi- cuzxintertextz , odoris gravis. oi.
Floresin apice ramorum proveniunt plures congregatim petiolis crafliusculis & viridibus, funtque grandes campa-
(e ni-
78 Ho O02zR JI HAS
niformes cum collo oblongo, & ad unam partem nonni- hil inflexo , calyceoblongo-rotundo & profundo infiden- | tes, conítantquefex foliis craffiolis, quorum quatuor quz ad concavam colli partem funt exteriora verfus maximé re- Hexa, duoquaz ex adverfo furrecta & minüsinflexa: funt- que folia fungofa nullis perducta venis confpicuis, in oris crifpa& corrugata duabus pluribufve liris profundis exte- rius in longitudine ftriata; floresautem funt coloris maxi- mé interius albicantis feu ex albicante fubflavi , exterius in colli convexa parte foliisque furrectis quz verfus eam par- tem fita funt, ftriisrubefcentibustincti ; Odore foctido.
Stamina 1n floribus quinque craffiola & nonnihil inflexa ex albicante fubflava feu viridi-diluta, ac verfus folia furre- Cajacentia, acin inferiori parte, quz craffiora funt, col. lo interius inferta feu annexa, geruntque apices incumben- tesflavos, latos, acadunam partem in. duàs anguílas laci- nias contractos; cum ftaminibus emicat ftylus tenuior & albicans, in fummitate in planum extenuatus, qui ex pla- noalbicante acfubflavo capitulo, quod rudimentum fru- &useft, & infundocalycisfitum erumpit. —
Cabx craffiolus laxe collum floris excipiensin ora parum cufpidatus ac ad concavam colli floris partem viridi-albi- cans, adconvexamrubro-obícurus. es
Genne florum oblongo-rotundx primum virides, dein: cum feex calyce magis produnt , apicerubro-obícuro.
Frutfus, qui floribus deciduis fuccedunt, prezgrandes funt, formá velut machzrz , tres fpithamas longi, lati unum palmum, craffi unum ferme digitum cum oris ad unam partem nonnihil reflexis conftantes cortice craffiolo viridi, qui exterius viridi-fufcus eft , ac dein magis infufcatur , in- terius primüm viridi-dilutus feu albicans, tenera ac humi- da carne, quz dein in lignofam duritiem evadit, ac fla- vum colorem affümitobductus , funtque in cortice exte- riusin medio inlongum in utraque parteuno fulco ftriati.
Interius in medio fructus latum ffamentum ett , juxta ejus latitudinem in planum extenfüm, quod primüm tenerum &albicans, dein cüm ficcum, quoque duriolum ac velut coriaceum eft , eftque tum velut lingua diftinguens fru- &umiin duo loculamenta, in quibus fingulis femina inpu- mera continentur. | Semina
MALABARICU S. 78
Semina autem lato-rotunda & valde plana feu compreffa cum umbilico longiufculo membranaceo albicante invo- lucro amicta , & lata membrana pellucida albicante circum- cincta, Jacentque feriatim in planum in fuis involucris , alia proximé ad unam , alia ad alteram oram ; nudata fuis involucris viridia funt & denfz carnis , faporis nullius,
FIRES ESU S.
e Ortex arboris fervit pro confolidandis fracturis & fcif-
furis tritus & cum vino appofitus. &adix in decocto da- tain hydrope prodeft. Eade» cum oleo decocta ád capitis corporisque malé affecti unctionem adhibetur. F/is tenel- latrita & unà cum Croco e&Malabarico ulceribusadmota ad fa- nationem conferunt.
F1 0 4. á
Mirandum hanc arborem , Ceylonenfibus quoque effe | aütem przter nomina à noftris Autoribus exhibita, alia indigenam, cjus filiquz inde ad metransmiffz teftatur: ! expifcari nondum lictierit, vocandam cenfeo » "rborem adhzrent ille quatuor uni pediculo , & tres ferme pedes Jeliquofam Malabaricam ,. cordatofolio, frutlu maxim jongitudine; latitudine autem, dimidium &quant. Cum ] eblonzo plano , femine membranaceo.
T. 45.
Au,
QG2968 7/Llf.
e HÀ E o4 fron.
, y,
/ y // m JI 7l T mnm í TS jjj ^
titt HT i
TITEL EN N A S V LAO T PAM
MALABARICUS 79 pooiolcispo: qc NI gei eg.
Ed Gr £4:
£3?) minüs veró in latum diffundens , nafcens 1/5: In arenofis. ( |
3353 — Radix laté fparía, corticecraffo, aqueo, x5597/5 cinereo-nigricante , intus albicante, fapo- ris fübamari, in ramos fparfi, ex quibus hinc inde novi ftirpescirca medium caudicem expüllulant, ligno albican- te & minüs densé contextó , quodin filamenta facile pro- trahitur.
Caudex ambitu amplexum unius hominis adimplens, li- gnoquoque fragili &in filamenta fe findente, cortice quo- que cinéreo-fuíco, T
Surculi qui foliis veftiti funté caudice egrediuntur , funt- que fimplices in nullos furculos divifi , quinque , fexve am- bitus plus minüslongi, viridi-diluti & nonnihil fcabri feu punctulis afperi , rotundioli ac in una parte, quz cum inte- riori foliorum convenit;angulo acuto eminentes, nullisex- tuberantes nodulis, utilli prime fpeciei, intus etiam fun- cofi &albicantes, ligno paucoad corticem , atque adeo val- deleves: furculi novi é fummitate caudicis tantüm. erum- punt, inferioribus vetuftis deciduis , ac notasrelinquenti- bus. | 5
Filia , quae in iisramis paffim bina & bina , feu nonnihil àíe invicem diffita petiolis curtis, languidis, interius ftriatis, proxime ad angulum , quo eminent ; tranívería
roveniunt, multo majora funt illis primz fpeciei, lon- gitudine fpithamz & amplius, forma oblonga, laterum difformium , quorum illud , quod caulium faftigium refpi- cit, duplo ferme aniplius & rotundioris or reliquo , accx inferióri parte petioli egrediens, anterius in cufpidem an- guftam contracta, in recta parte viridi-fuíca ; in advería cla- ra, novella autem rubra feu hepatici coloris, odoris male- olentis, texturz groffioris. pce
Coflule, quze ex medii coftà iri adverfa obliquo arcuato du-
Pp &u
—
NS
80 H 4O AR^CT 5UX* 58 &uexcurruntà margine relexe multiplicibus:arcubus in feinvicem incurrunt , ramulostraníverfos, qui in adverfa folüm extant, ac venulisintertexti funt, ex íe diftribuen- tes; funtque folia in coftarum nervorumque tra&u in recà parte ftriata,
Fl»re: quoque campaniformes ac fimiles illis primze fpe-
cieli, verüm hi quinque foliis incifi funt, quorum tria ad concavam colli partem exteriora verfus maximé reflexa, duoquaz minus incifa, furrecta & nonnihil reflexa funt , ac folia multó craffiora, magis fungofa, ac 1n oris pilofa feu lanuginofa funt. — étamina in hifce floribus tantum quatuor, quz bina & bina apicibus albicantibus, gu finguli inftar duorum lin- teorum ex fummitate dependent, arcuatimà fe mutuo in- flexafunt. |
Calyx Ípiffoac mucofolacte, quo etiam florum exterior fuperficies inuncta, intus obdu&tus ; funtque flores uti folia odoris rnaleolentis feu foctidi.
Fru&us plane iidem. :
FIRES ETUS.
F O liii ejus pinfis & tritis & unà cum Caréccajid efteVfrrabu- lano Citrino maceratis in pirulis utuntur ad tingenda lin- tceamenta colore nigro ; quz in fuis exequiis gerunt.
Radix trita& decocta in oleo pro capitis dolorc fervit facta perun&tione, quo modo ufurpata catarrhos & quoícunque humores pituitofos caput obfidentes educit. Corzex radicis in deco&o datus tumoribus refolvendis commodus eft. De- coctum ex Cortice & Foliis fimul tritis in unctione corporis pro puftulisac ulceribus fervit.
FTU
Cum hzcarborà przcedente non nifi foliorum figu- Malabarica; folio majore mucronato , fintiu maxim, ii, & fitu, & quadantenus flore differat, fru&u au- | oblongo, plane 5 femine membranacee, tem & femine conveniat, hinc nobis erit ;drlor filiquofa V.
Vadernemeiana adtrn dotea.
fp. 46.
(ir tu paf : Z2
à ap 3026» aff.
Ur i pt gia ^
«a tn
oral.
MALABARICU S 91 I owilibádibgu iit.
FIG 4c.
NO 4/1 quatuorfpeciesfünt, quarum una cjus rz a«. ) j«$ nominis , fecunda Crrstu-Pála tertia Coda. £2 va-T dla , quarta Caicottén-TP la. "UL oia «exs 4l ling.Bram. Santenz, eft arbor valde j en SE procera, ramistranfverfum laté fparfis , na-
938775552275 [crturque in arenofis. | |
Nadix. profundé terram intrans , radiculafque fuas laté diffundens, cortice flavo-obícuro feu rufo, qui lacteus & valde amarus eft. |
Caudex. craffus duüm triumve hominum amplexus im- plens, eftrquecortice cum ramis cinericeo ac lacteo & ligno levi; rami veteresénodis plerunque tres quatuorve furca- los diffundunt, | | . Folia terna, quaterna, quinave fimul furculorüm fum- mitati in nodoinfident tranfverfum in orbem expanfa, funtque forma oblongo-rotunda, anterius rotunda ora feu ctiam cufpidata, & ad petiolum ftri&té contracta ac velut linguiformia, contextura folida, denía & lactiplena, fu- perficie plana glabra ac lenia, in recta parte virore fufco & nitente, in adverfa valde diluto feu albicante ac furdo. Ám
Ex cofta craffa, viridi-albicante, qua etiam in recta ten ui- ter & alté in adverfa eminet ac Paliafqle & lata eft, ene fubtiles numerofz rectà tranfverfim ac parallelo tractu pro- ximéad marginemexeunt, indereflexz in fe invicem in- currunt, limbum relinquentes in füperficie utrinque con- Ípicuz rectamque folii partem tenuiter ftriantes ; lunt au- tem folia fapore amaro. T
Flores faíciculatim proveniunt in furculis nodofis & viri- dibus, qui fupra foliaé nodulisramorum quos complectun- tur, xd prorumpunt, ac pluresut quatuor; quinqueve ramulos ex fingulis nodulis proferunt fingulis ramulis qua- tuor, quinque vel plures fimul in fümmitate infidentes; funtautem albicantes, fubvirides, coriftantes quinquefo- liisrotundiolis , qux verfus unguiculosangufliora, iti oris rugulis crifpataac rigide inflexa verfus exteriorem partem,
Q. q |. mullis-
82 H 50 iR. TAU. 7/5
nullisque venulis ftriata funt , infidentque pediculo albi- cante , qui inferné& fuperné crafbor eft, calyciarcto qua- tuor foliorum, ac in umbilico fcu orificio, folia inferta funt capillulis orbiculatim cinctus; funtque odoris jucun- di & fortis, fedgravis, quicatarrhos & gravedinem exci- tatàc caput offendit, ob quas noxas invifi funt.
Stamina in floribus quinquetenuia pediculo interiüs in- ferta & pilisalbicantibus obfita , qux prope orificium fi upe- rius apicibus flavis & liberis eminent: inter ca ftylus albi- canstenuis ac liber eft nodulo flavo dotatus, ortum ducens ex capitulo parvo , viridi, quod rudimentum fructus eft, ac in calyce fitum. :
Gemme Plorun oblongo-rotunda & conice, ac inter pe- diculum angufto circulo conftrictz.
Frutu;, qui plures congregatim furculisappendent, funt filiqux oblongs cubitum ferme longz , quz anguftz, com: preflze, ac virides, intus lacte plenz, in fe recondentes parva numerofa femina plana , oblonga, cum fualongitudine ja- centia in longitudine filiquarum , ac ex anteriori & pofte- riori oculo penicillum argenteorum filamentorum ejiciunt in unam feriém per filàmentaimplicità, & colore viridi- flavo feu rufo funt.
Hscarbor tota lactea eft, quod & cxtetis fpeciebus cft commune.
Flores fert femelinanno in Zanuario.
FIRES ESgU S.
8
Ortex ejus tufus & in decocto datus commodus eft ventri leniendo, ftomacho
roborando flatibusque difcutiendis ac ardoribus jecoris reftinguendis; idem in deco&o datus addito momento fális & piperis ftomachi concoctionem adj uvat. ldem tritus & fimpliciter in aqua calida epotus prodeft in febre frigida, & hoc modo etiam lumbricos enecat. Idem tritus unà cum. soe & ulceri appofitus ad ejus fanationem & purgationem confert , quo modo ufurpatus etiam prodeft pro dolore arthritico. Corricis decocti vapor exceptus in parte affecta dolorem mitigat. Idem Cortex cum femine Cuda-Pariti coctus in oleo auribus malé feu graviter au- dientium proficué inditur.
Fr 45-
Cur hz plantz , que Pale nomine veniunt, fub una | cüm omneseodem modo lac prebere viderent incole, eademque Cláffe militent , vix comprehendere poffüm, | hinc ad unum genus retulerint: vocabitur ergó nobis cum toto coelo inter fe differant , ut ex foliis, ? andi & | prior, Zrber AMMalabarica Pentaphylles , laétecens , /ff- femine liquet: anfam potuit huic rei prebuiffe, quod | i245 augn[iss , lonpiffimis,
oer. avt 35. veriderttuo. ,
1.47.
(oae t ph , P M,
654525 & g336. m4.
IP.
/ 2.
/h / L
LA A
MALABARICU S, $5 Au Pagi SAM Ein ot one n M AR
FIG. 47
4& Orutw-Pála, quz. fecunda Ípecies Pla eft, rs. ,;. :5 ling. Bram. Cudo, eftarbor humilisaltitudi-
2-4 neunius hominis duorumve naícens in are- Jio w nofis. | ML GNE ig Win-750) — Taadix minus demifíe fubfidet , radices la-
95 teraleslaté quoque diffundens, cortice füb-
flavoaclacteo, qui faporis eft fubamari & pungentis. coi .. Siper pedem craffus evadit, eftque cortice lacteo fufco &in ramiscinereo, | "mn
Folia , quz petiolis brevibus ac craffis in ramis & furculis proveniunt, oblongo-rotunda funt, ad petiolum contra- Ca, & anterius in cufpidem oblongam definentia, con- texturaquoque folida, laCtea, virore in recta fufco & ni- tente, in advería minusclaro feu albicante.
Ex cofla, quz in recta etiam parte nonnihil eminet ac al- bicans efb;pluresACervili albicantes ac in advería folüm parte cminentesobliquo annulari & fatis parállelo tractu exeunt, proximeéad oras excurrentes, qui in recta parte tractüs fui veítigia relinquunt , funtque venulis fübtilibus tranfverfis, qui folium fübeunt, comitati;
Flores proveniunt in fu periori furculorum de in petio- lislacteis, rotundis, tenuibus & languidis lloribus primz Ípeciei majores in totum albi feu candidi , conftintque quinque foliis oblongis, qua ad pedem unguiculis ftrictis ac ad unam paftem inflexaoris ex inflexura exterioribus ma- gis rotundis, extenuatisaccrifpisfunt ; ac in medio craf. fiola nullifque venulis ftríata , luntque fuccin&i quinque foliis viridi-dilutis & cufpidatis, |
Stamina 1n floribus quinque interius pédi lorum inferta j ac apicibus flavo-albicantibus dotata, ac interea ftylus viri- di-dilutus& albicans ac bifidus, ac in utraque cufpide com- muni dotatus nodulo é globulo oblongo-rotundiolo ac vi- ridi, qui fructus germen eft, erumpens ; füntque flores odorisgrati & debilis.
Fruta; in petiolis plures congregatim ; ac bini & bini
r ex
$4 Hoo TIU 6
ex tranífverfo prodeunt, funtque oblongo-rotundi, ex. terius cufpidati ac verfus inferiora maxime cum cufpide in- flexi duobus lateribus rotundis , qux acuto margine coeunt , conílantes, ac fuperiori latere protuberantes , funtquecortice craffo & lacteo,primüm viridi-obícuro,dein cum faturifunt, exterius colore flavo-aureo, interius flavo-diluto, aperiuntque fe in fuperiorilatere, ubi futura in longitudine per medium ftriata funt.
Semina intus quinque , fex, feptemve continentur cum filamentis velut ungulis juncturz appendentia, funtque oblonga, figura valde irregulari accommodata ad aliorum Íeminum circumpofituram ; cüm immatura funt, intus aquofa & viridi-diluta, matura membranula exteriore co- rallinaobducta, ac intus conftantia ofliculo fufco minüs duro in quo nucleus albus continetur.
Ple: hec arbor fert toto 4mm, maxime tempore plu-
viofo, FIRES ETUS
eA dicis Cortex tritus & epotus in aqua calida luxum ven: tris fiftitac prodeft in dyfenteriain late datus. /dem tri- tus cum aqua & apoftematis appofitus ea refolvit.
F f GSWA
liseft, qui nomine Kiridivel ex Ceyloz fuit tranfmif-
Secundam hanc Pa/« fpeciem vocare lubuit 4rfo- fa, fructu mentulam fimiz referente, unde & ei nó-
rem Malabaricam latlefcentem , fimbriato flore, frutlu ctrca cnlbidem reflexo. Huic autem non multurnabfimi-
inda -Ra4rtu. fau
à esr 2) a») S 7 4
Cptete o
TUNE, o ! E
Eat fn
MALABARICUS 8; CO D 4 G d- P. LA.
FIG. 48.
mee Odaga-Pdla, qus tertia fpecies eft P 4/;, ling, "s 4* 22$ Bram. Zrego-Cudo , eft quoque arbor humilis,
91:59. altit. ut Curutu-P4la, naícensin arenofis. is Radix minus fubmiffé fe demittit, fibras zz. late diffundens, cortice rubro-fufco & lacteo, * qui faporis amari & minüs pungentis.
$zipts quoque pedem craffus evadit cortice rufo & lactco, rami autem cincerco. | |
Folia , qux: bina & bina petiolis curtis & viridibus prove- niunt, maximé conveniunt cum foliis fecundz fpeciei, utpoteoblongo-rotunda , anteriüs cufpidata, lactea; ner- viquoqueex coíla , quz in utraque parte eminent, obli- quo, annulari ac párallelo tractu excurrunt in advería folüm parte eminentes, verum hzc majora funt & latiora ac con- textura minus folida , ac venulis numerofioribus inter nervos traníveríos intus pertexta. |
Flores ,qui fupraex origine foliorum uncialibus petiolis proveniunt , etiam candidi funt quinque foliorum oblon- go-rotundorum &anguftorum , acad unam partem inflc- xorum,quztextura denfa & craíliola & in oris haud crifpata funt cum pedunculo longiufculo candido calyci arcto infi- dentes, funtque odoris jucundi & fragrantis. Le
In medio unus //5/u: ex orificio fuperiori pedis emicars cum ftamunculisquinque parvisut in fl. 74/;. |
Silique quoque oblongo-anguflz funtac finiilesillis 7a- lafed craflioresac minüs compreflz,virides;fpithamam plus minüslongeintusquoquelactiplenz. —— —
Semina, quz quoque numerofain ferecondunt, funt etiam plana & oblonga, ac paulo majora illis 24/; cum fua longitudine jacenti in longitudine filiquarum , ac ex folo anteriori oculo penicillum argenteorum filamentorum eminentia, ac per filamentain unam feriem implicita, colo- re, cum vetuíliorà funt,viridi flavo feu rufo:
ST VIRES
96 HO;:jR: T:U* 5$
FIRES :ETU S.
(Orte contritus & epotus in lacte acido fiftit fluxum ventris. Cortex radicir proficuus eft pro fluxu ventris quo- cunque, five dyfenterico five lienterico, uti& pro fluxu
hamorrhoidali, eodem modo fumptus. /des in aqua de-
coctus&epotusfervit protumoribus corporis. "Aadix trita &cumaqua, in quaoryzalotafuit, decocta, confert pro angina gutturis & colli facta lotione , fervit quoque pro tu- moribus corporis eod, modo ufurpata , uti & pro dolore arthritico partibus affectisappofita, dentium quoque dolo- resfedat, vermesin iis enecando, ejus decocto in ore de- tento. $emiza in decocto data profunt in febre calida, uti & ardore jecorisacin podagra; lumbricosquoque enecat.
F IG. 48.
Huic denique Pale fpeciei nomenindidimus , quod | tium Cap. Pale Caicortew Pala appellárunt, ftudio au- 5 vx AMalabarica latte[cens , ja[imini flore odoro , | tem an cafu illud evenerit, incertum eft , ciim nec de. sliquis oblongis. Ícriptio , necfigura , inter tranfmiffas fchedas fuerit in- Mirum autem videtur Autores noftros, nullam ul- | venta. 1 EE terius mentionem facerequartz fpeciei, quamfub ini-
^F. 49.
MALABARICUS 87 TINDJGPARU,A.
FIG. 49.
aerem. drua dus fpeciesfunt, V iuda-Parua, Gc dna- "6 ^»
4) WEG TPrua. !
£393 — T'inda-Párua ling. Bram. ....... eft arbor
téxe procera,nafcensinarenofis. - |
3 Radix, quz fibristerrz fe affigit, cortice
Ss craffo , albicante ac fubflavefcente, molli,
Cleo , faporis aftringentis & ligno albicante.
S'tipes ambitu unius hominisamplexum implens, corti- cecinereo fublacbeo , ut & rami & furculi, qui fub corti- cula exteriori viridi-fufci funt, :
Folia, quz brevibus petiolis hinc indeinfident, oblongo- rotunda, anteriüs nonnihil cufpicata, ad petiolum con- tracta, in margine denticulis tenuiter incifa, intus fub- lactea contextura rigida feu dura. !
Ex coftamedia , quz etiam in re&ta nonnihil eminet, at magis in advería Co/lz laterales egrediuntur , qux à margine arcuatim reflexa in fe Kricusdcmeir , funtque nervis intercurrentibus intertextabac in adverfa folüm parte, quam Ícabram reddunt, folüm eminentes ; folia col. 1n recta viri. di-fufci, inadverfaviroris communis. — C.
.. Plores in capitülis plano-rotundis, quz petiolis fimpli- cibus curtis furculis hinc inde infident, ut gemma plu- resunitz prodeunt, funtque quatuor foliorum cufpidato- rum, viridi-dilutorum. - : |
Stamija in iis quatuor ex foliislongé emicantia, quz fin- gulain cüfpide uno nodulo albicante grandiuículo funt do- tata. Stylus in medio breviffimus cum capitülo albicante. | , Pru&£ur funt baccze rotundiole quz fuo calyce quatuor foliorum primum arcté obtectz funt, & e vertice ftylum bifurcatum cjicientes, corticis tenuis, primum virides , dein albefcentes ; cüm matur ,'colore rubicundo & parum nitente; ununi capitulim gemmeum nonnifi unum fru- Cum profert, : Pt dd . Infructibus füb cortice exteriori tenui unus JNCuc/eus ro- tundus, viridis, qui proprio nonnihil cartilaginofo rufe- Ícente corticetegitur, continetur. zt VIRES
: zy SE (
QT LZ 6
88 pH 00 sR. TAU 5
VIRES E3US$
J'ur decoctum in lotione corporis fervit pro febre calida,
Aadix confert pro morbo facro trita & cum aqua oryzze inlotioneadhibita. Zadem trita apoftetnatisapponitur: folia decocta proficua funt pro doloribus quibuícunque parte af- fectacum iislinita; eodem quoque modo juvant in puer- peris.
(€ o 4-449 4 A ACa-Párua , qus fecunda fpecies eft P4ru; , ling. Bram. Zendarh.
F3 49.
nominetenus, fub finem hujus capitis attingant Autoz res noftri, ejufquenec defcriptionem , nec guram ex- hibeant, hinc& plurá de ea addere non licuit.
Prior hec Parve fpecies appellanda videtur 4rbor 4Malabarica Baccifera , cortice albicante, .glemerato flo- re. Alteram autem fpéciem, qua e/fra Parva, cum
*
CA F 4.
MALABARICU S 89 on ads Pedido buo x adita
FIG. so.
e 9$ Avalam, ling. Bramanum, 2Zencar2, eft ar- 9s 5 2-4 bor procera ramis denfis tranfverfim fparfis ,
*3 naícensin petrofis & arenofis. - |
w — Tadix craffa rectàin terram fe demittens ac
^ hincindeà latereac fubtus fibrisveftita, cor-
"722 ticealbicante feu cinericeo & craffo, ac mi- nus duro, quifaporis eftaquei&fubamari. —
Caudex craflus unum circiter hominis amplexum, àc — . craffo indutus cortice, qui exteriüs cinericeus ac fubcine- riceo-viridis, intus ex viridi albicans ac humidus, ligno albo, quod confractum in filamenta protrahitur.
Folia, qux hinc inde petiolis mediocriter longis, rotun- dis, viridi-claris & ad exortum atquead foliüm extuberan- tibus proveniunt , oblongo-rotunda funt, longitudine unam Ípithamam cum duobus tribufve pollicibus zquante, qus ad latitudinem ferme efttripla, rotundis ad petiolum oris & tenuiter contractis, ac anterius in mucronem par- vum , qui verfusunam partem paflim reflexus eft, conftri- &a, craffitie mediocri, plana, lenia, glabritiein parte re- Canitente, colore viridi-obícuro in utraque parte, at iri rectavirore fufciori, odore agrefti. . ! "y
Ex cofta intermedia Co/lule viridi-clarz in adverfa parte eminentes obliquo ductu anteriora verfusexeunt cum eain recta etiam conípicuz acà margine in plures arcus minores incurvantur , qui nervulos tranfverfos hinc inde diftri- buunt: funtque folia inter hofce nervos fubtilis textura ; utpote venis fubtilibus intertexta. ;
. Flores fafciculati proveniunt in petiolis ramofis , viridi- bus & pilofis, qui velfolitarii, vcl etiam bini & bini ex fu- periori parte furcülorum erümpunt: funtque parvi, con- ftantes quinque foliis anguftis & cufpidatis curh fuis cufpi- dibus interiora verfus inflexis; ac mutuo ad unum nodu- lum unitis & claufis quo rofam feneftratam reprzfentant ; funt aütem folia oris exteriora verfus inflexa, ac utrinque ad oras pilis tranfverfis longiufculis obfita, exterius viridi:
V v fufca
9o H o0 RA X AUi 76
fuícaac fubruffa, interius ex viridi-flavefcentia oris valde lenibusrubro-fufcis, quz inflar rubri //eluti funt; é medio ftamunculum viride exit cum apice feu nodulo craffiolo & flavo. | |
G'emme Florum oblongz & nonnihil conicz funt , pilofz, viridesac rübeícentes; ubi flores in gemmis prorumpunt, foliis omnibus nudatur arbor, qus» cüm fructibus rurfus refumit,
Frutlur , qui craffo communi petiolo pedunculis craffis;, bini, terni, quaterni, quini paffim congregatim infident, rariusfolitarii, funtque hi cüm teneri fünt & congregatim plures fimul proveniunt , in unum arcté juncti & capitu- lum , quod totidem laterum , quot numero funt , ac mufco- fum feu fpadiceum & villofum eft , ac ex calyce florum pro- dit, ac dein relaxato capitulo in tranfverfum cüm jufta ma- gnitudine funt rotundi ac parüm oblóngi , cortice craffo ac duro , aurantio qui carneinteriori albicante eft ac intus membrana lacunofa, cartilaginofa feu cornea ac fübflava obduc&tus conftantes, abuna parte dorío emicantes, ab al- terain ventre futuraex pediculo per medium in longitudi- nefulcati, quá pre maturitate laxata defluit materia vifcofa feu gelatina , qux inftar mucilaginis exteriorem fructuum
fuperficiem lubricat eamque hinc inde obducit.
In hifce fructibus , qui lata capacitate funt, Fzbez novem , decem vel minus orisfüturz umbilicis afRixz funt utrinque quatuor , quinqueve verfus dorfum pen- dentes, funtquecraffe , rotundz & oblongz, longitudine unius ferme pollicis acglabrz, corticibusduplicatis ; dum tenella, mollibus & albis; qui exterior cortex inftar cuticulz eft tenuis, ac faba niatura coloris nigerrimi, in fuperficie exte- rioti nitentis, confiftentia adco fragili,utin minuta fruftula velut cortices igne affati ex attritióne hifcat; qui interior craffior, duriolus ac puniceus, exterius óbdu- &us pulpa jones & albicante, intus veftitus tenui & fübruffa pellicula, quz nucleum feu pulpam fabz albam ambit ; funtque faba toftz in cduli
Flores hzc arbor inanno femelféert in. Februario.
Apud hofce medicos non eftin ufu.
lis.
FK o d$ 4x ijo:
Hujus arboris nucem integram, copiofiffi mis femi- nibus refertam , Telabe nomine, ex Zeilan preceden- tibus annis accepi ; qu: tamen licet probe matura, ger- men nunquam prodidere : flores ftercus humanum quodammodo redolere ,. fcribebat Dus. Herman: & quia hujusattributi nullam faciunt mentionem Áutoreé
nofiri, hinc etiamnum dubius hereto, an 7elabo Cis- galenfium , on potius fit huicaffinis cenfenda, quam eadem ipfa arbor. Interim cum ad Nucis fpecies perti- neat, hinc nomen dedi. uci 24alabarka fulcate, ma- cilaginofe , fabaces.
eÁ sM-
amie i ee L1 LL PAPER SUPE es. qaos ie vM
ej A. Ó
061] e) s Jnsff.
MALABARICU S, 91
vL. M.B. Au .M. F IG. 51.
763 e"Mibalàm duz fpecies funt , quarum unas ;. $9»? ejus nominis, altera CZi-e//nbalam , eu Pez- S6 eImnbalam. : | ibo. S) mbalam Br. G'odoe- 4nbado , eftarbor proce- je ra, ramos inaltum minus late in tranfver-
5*5 fum diffundens, nafceníque in arenofis. onga eft, fibris permultis capillatisterrz firmiter
adhzrens.
Caudex craffus, unius hominisamplexum implens, cor- tice veflitus craffo, lignó molli. — ;
fami vetufliores lignofi & cinericei, corticequeaftrin- gente; teneriores autem virides ac ceeruleo rore confperfi.
Pola, quz in furculis tenerisac viridibus ac ad exortum extuberantibus, interius ftriatis paffim quina, ac ordina- tim bina & bina cum uno folio in vertice pedunculis brevif- fimis ac interius planis proveniunt, funt oblongo-rotun- da, longitudine ad fuam latitudinem ferme dupla , ante- rius parva ac contracta cufpide, füuntque denfzx contextu- rc, mollia, lenia, glabra ac utrinque nitentia, virore fato; inadverfaautem claro; qux exortui furculorum fo- lia proximafunt, minora reliquis, maximum autem quod in verticeappendet. ud. . Excofta media ON(ervi in advería parte eminentes traní- verío rectoac parallelo du&tu exeunt, inrecta, in qua co- Íta nonnihil eminet , folum conípicui , excurruntque proxime ad marginem , ubi reflexi in fe invicem incurrunt limbulum ad marginem relinquentes , funtque ramulis eminentibus & cancelliformiter unitis intertexti ; folia au- tem odore funtforti, & faporeacido-delectabili , ut cortex fructus eAMange fudice. 1d :
Flores proveniuat in. furculis teneris, viridibus;qui ex ramorum vetüítiorum fummitate prodeunt in minoribus ramulis plures congregatim proveniunt, fantqueteneri hi furculi faporisacidi & parüm amari , fimilis ei quiin fructi- bus «Mange ; odore quoque 3 & acido: floresauteri E
: Xx vuii
92 H 290 "R^ T5^U /S
vuli acalbi & velut ftellulz quinque vel fex foliorum cu- fpidatorum , qux orisrotundiolis in cufpidem contracta , necnon rigidiuícula & nitentia. :
In medioflorum Corculum eft flavum , ex cjus orbita ad folia Stamina parva, tenuia, albicantia, ac in vertice flavis apicibus dotata emicant decem vel duodecim, prout flores vel quinque-folii vel fex foliorum funt, & ex meditullio corculi quinque vel fex minute cufpides vel ftyluli emi- nent, eítque corculum primordium fructus. ES
Calyx Florum eft pro numero ejüsfoliorum quinque vel fex conftans foliis flavo-albicantibus ac brevicufpidatis , ac cum fuis cufpidibus inter folia florum fitus.
emme Florum votundz funt , primüm virides, dein al: bicantes, fubilludtempus, quo flores prorumpere inci- piunt, ingemmis, arbor hecomnibus fuis foliis nudatur, acquamdiu floret, 1 deítituta eft, cum fructibus rurfus nova foliarefumens. ! E
Frutus in fatculis , quibus floresinfederunt petiolis longiufculis , craffis, lan- guidis, pandis & cinereo-fuícis , | lures congregatim feu faíciatim pendent , fünt- que oblongo-rotundi ac duri , fim les fructibus Mang Indice geniale noftris, ut in fuo viridi cortice funt ;. cüm immaturi funt colore viridi-fufco , ac pulpa fuc- culenta, quz eftfaporis acidi, maturi Vero coloris viridi-lari, dein fub-flavi , ac aciditate jucunda guftui & odoratui, funtque indipenis in edulis.
In medio officulati duro ac grandi offe quod totam ferme fructüs capacitateni teplet, ac exteriüs nervis lignofis albicantibus retiformiter firiatis contextum eft ; & hinc inde füb contextura lacunofum ac punctioni pervium ,. intus durum.
Duabus vicibus in anno hzc arbor fert Flores. & Fruffus ; Flores in ganuario & "fulio.
Fes Godoi-Ambad) , eft z4mbadà dulcis , fic di&a, quod fru&us fint aci- do-dulcees ac guftu delectabili.
| VIRES ETUS , ps menítrui fuppreffi promovet , fi Radix pudendis mulieris indatur: Cortex ejus tritus & in lacte acido epotus dyfenteriz fiftendz: commodus , ad quod etiam juvat, fi ejus fuccus mifceatur cum oryza , ex qua genus panis commu- ni nomine, pem dictus conficitur. Ligmi decoctum proficué datur in gonor- rhoca. Foliorum fuccós cum fructu arboris trito auribus UR eorum dolorem fedat.
P.I WW 5B
Cum arborem hanc cum Z4zzgas vulgo di&o non | variet , ejufqué fpecies obiter duntaxat ab omnibus exiguarn habere fimilitudinem teffentur Autores noftri; | autoribus proponantur; & Z4angas illud aliud genus, idcirco non inepté ad hoc quoque genus referri poffe ar- | quod à Liz/cor, & ex eoà C. Banbino in. Pinace exhi bitror: prafertim cüm vox 4mbalam AMalabarenfium , | betur, non nifi nomine innotuerit, hinc certi aliquid & e/fmbado Bramanum , non inalé cum. Canarezfrurs | determinare non poffum. Appellandam interim putem -imbo & Perfarum Amlia (quz Mangas vocatur) cone | 24ange affinem y flore parvo flellato ,. nucleo majori. offeo. veniat, Verum cüm utalibi dixi , fru&us hic plurimüm
CAT-
e forrnda rola fy. 5a
at-.
Fa.
Z £3exo
F, - s 1
:
774
€5s
LE ES ——
/
MALABARICU S. E GCAXLDUL-PTTE GP.
FIG. 52.
se Zd4da-T ildva ling. Bram. «9Ma Cáda-Pali,eft AI Fig. 5:. S Ks24$ bornafcensinarenofis& petrofis. a 1 Aadix. cortice fub crufta nigricante-cro- d NL XA Sure: füperiori parte quadrangulati & —- fulcisftriati, nodulifque extuberantes. '
Folia , quain furculisé nodulis bina & bina & ex utraque parte 1n eodem ordine petiolis craffis rotundis, interius nonnihil planis proveniunt, grandia, oblongo-rotunda, ad petiolum contractiora & anteriora veríüs rotundis oris in cuípidem definentia, contexturacraffà , mollia, fuperfi- cie plana, lenia, virore füfco & nitente in parte recta , in advería claro, fapore fylveftri & fubamaro.
Ex coftaintermedia, quz craffaeft, viridi-diluta feu al: bicans, in adver(ialté eminens, Co/le quoque viridi-dilu- tzobliquo, annulari& parallelo du&tu exeunt, proximé ad marginem ac inde reflexé venis in fe invicem deferun- tur, funtque in recta quoque parte nonnihil eminentes venulis tranfverfis,qua haud eminent, intercurrentibus co- mitatz , foliaque furculorum fuperiorum partibus adhz- rent, fenfim minora ac minora, petiolifque magis brevi- busappendentia.
Plwes fupra ex fructibus proveniunt conftantes foliis quatuor, quinqueveoblongo.anguftis, cuípidatis; ftelli- formiter expanfis; craífis ac. venulisad vifum minüs con- Ípicuis, funtque interius candidi ; exterius ex viridi-dilu- to albicantes, habentque pedem rotundum longum viri- di-dilutum & albicantem. E
Stamina in floribus quatuor , quinque, fex, pronume- rofoliorum florum, brevia, fubflava prodeunt, füntque velutlingule , qux;ad unguiculos foliorum orificio pedis inferte funt; cum iisemicat flylus viridis qui ad fummita- tem craffior , bifidusac obfcure ruffefcens, eftque pes flo- rum , per quemis tranfmittitur interius villo feu denfis pr- lis obíitus.
y
Á aa Cenni
98 H 20 2RA £ AU! jS emine Florum oblongo-rotundz & flavo-albicantes.
Frutlur in caulibusé nodulisex adverfo foliorum prove- niunt in petiolis longioribus , fefquiuncialibus , rigidis, viridibus &criffis, funtque forma oblongi, ad petiolum craffiores, in fummitate ftrictiores, exterius diftincti can- cellis extuberantibus, oculatis, verfus fümmitatem mi- noribus , ex quorum oculisgemmze, quz in medio oculatz fünt, emicantacextuberant, funtque colore primüm vi- ridi, ingemmis oculatisalbicante , dein cum matur1, quo- quealbicantes, intus carne albicante, odore cüm matur: funttetro & ftercoreo, faporeamaro , flores qui fupra in hií- cefru&tibus proveniunt, cum fuo pede gemmis ipfis infi- dent, acex oculo , qui in medio gemmarum eft, ftylum fuum accipiunt, funtquc floresfemper maximé conípicui pluresarcte ad feinvicem in fummitate fructüs czteris ex gemmis inferioribus deciduis.
Semina , quzcin fructibus fortna oblonga & plana, jacent- que ordinaté propiusad corticem cum fuà longitudine ad gémrnas , ex quo llores erumpunt erecta , ac carné interme- diaàfemutuo fejuncta, funtque colore, cüm ficca funt; nigricante.
Bisinanno fert flores,
VIRES EJjUS.
Qccur ex eaintegraexpreffusac cum oleo ex foliis fici in-
ferni decoctus parti affectee podagrá convenit, fi cum eo perungatur; adquod etiam fervit perunclio radicis contri- tz & mixt« cum aqua.
PUE: GS $54
Defcribitur hzc arbor nomine Cowfere, 7Macan- don - avanenfium , à Bontio Hift. Natural. & Med. lib. vi. cap. vrr. Ubi flores Periclymeni floribus affimi- lat, & Confolidam Indicam arboream , nominari vult , à viribus, quasin Hamopryfi infignes, fefe in Nofoco- mio publico, frequentiflimé obferváffe teftatur. Ad- . ditque , fru&us füb cineribusaffatos à 74a/a/zs comedi;
ad dyfenterias , choleram , & peris vitia. : folia quoque farcotica effe, & in vulneribus , & ulcetibus; carnem egregié generare, & cutem cicatrice obducere: inquam rem fal ex foliis , arte Chymica quoque elici poteft , quod praeter confolidantem | qualitatem , € quzVisinveterata ; & cacóethica ulcera, munda ri t.
ef P PEL-
PUT
X
opi]. fue o8] e» gb "naf.
ez PN.
idrdetipà fran.
du. 53. - —
O7 o0 mRTMaTe——peTP
M XLABAA«RUCTU. S. 99 un veia Sigo p El "da
c» —Aadix craffiola plurimas fibras pilofas &0:3 V8 transverfim emittens , eftque colore croceo 93e d m ut & odore. Caudex quinque autfex palmos convolutos craffus eva- dit, ramos furrectos in altum diffundens , ligno albicante & corculo intus ruffo-fufco.
Surculi teneri , virides , quadrangulati , & in unoquoque
. latere fulco ftriati.
Folia , quz in ramis furculifque petiolis brevibus , rotun- dis, viridi-dilutis bina & bina proveniunt, ac in ordine fc invicem oblique decuffant, forma oblongo-rotunda funt, anteriüs brevi & anguftà cufpide , ad petiolum rotunda ora, in oris fuperioribus minutis ac raris apicibus, alia magis, alia minüs eminentia, contextura craffiufcula , folida & mollia , fuperficie plana & glabra ac lenia , in interiori parte viridi-fufca & nitentia , in exteriori viridi-diluta , odore hortenfi acuto haud ingrato , fapore amaro & fubacri.
Ex cofta media utrinque quatuor aut quinque Coftule ob- liquo annulari tractu exeunt , que ad oras arcuatim reflexa in íc invicem fubtilibus arcubus deferuntur, funtque cofte viridi-clariffima , in advería parte eminentes , ac ctiam tenuiter in re&a , comitanturque venulis fubtilibus ac can- cellatini dense contextis.
Flres umbellatim proveniunt, funtque parvi, coloris albi, feu ex viridi-diluto albicantis , conftantes quatuor foliis minutis & rotundis, quorum unum quod majufcu- lum eft & latiüs feaperit, magis albicans , reliqua qua ma- ps claufa, viroris nonnihil diluti , ac minus albicantia ,
abentque in medio quatuor tenuia, albicantia ftamina , quz albicantibus & rotundis apicibus dotata funt, ac fty- lum tenuem albicantem feu viridi-dilutum , bifurcatum ex
. PBbb ro-
do HOO JRA'H /Ji35
rotundo, viridiglobulo, quiex calyce rotundo emergit, ac primordium fgictüs eft, emergentem , funtque etiam odoris fortis non injucundi.
Floribus deciduis £4cce rotundz prodeunt , quz cüm immature, funtcoloris viridi-diluti, maturz autem colo- ris fufcifeu niori,intus officulum rotundum continentes.
Tota arbor cft odoris acuti & hortenfis.
Semelin annofert ores & Frutlus.
Oleun ex radicibus per diftillationem extractum tenue e(t & clarum coloris aureo-flavi & rutilantis , odoris vegeti & pererati , faporis fubacris & fubamari, in diftillando cum aqua fimul afcendit eique innatat.
EIRESZSIS—SEIJjCU;?!;
T Otius plante virtus infervit pro capitis totiusque corporis doloribus,fi cum ejus decocto caput & corpus abluatur, atque codem modo fervit pro doloribus arthriticis , fuccus cx planta deco&o extractus & faccharo conditus optime in medicamentis ufurpatur , quz pro affectione mala ex cau- fis frigidis oborta dantur. "Radix contrita & epota cum aqua lienteriz commoda , cum falfa & marinacocta fedat dolo- res podagra parti affe&tz applicata. Cortex contritus & mi- nutus cum melle etiam valet ad lienteriam fiftendam catapla- Ímate facto. Fo/ia dolores ventris pectorifque ex flatibus Obortis mitigant ac folvunt in decocto data. In febre frigi- da proficuum eft decoctum ex Foliis cum pipere trito & ebi- bitum, vel fi cum decocto Fo/rerum lotio inftituatur. Oleum ex Radice , feu potiüs ejus Corticibus extra&tum prodeft etiam profebre frigida, uti & doloribus ventris flatufque difcu. tit unctum in partibus affectis.
£X. 6
"Arbor Malabarica baccifena , flore parvo , umbellato , odoro, y &us , officulum continens, obflaret, Siquisinterim non incommode vocari poffet meo judicio hzc arbor. | ad. Sorbum Jylvefirem referre malit, non multum eum Ad fambuci fpeciem non difliculter retuliffem , ni fru- quoque à vero aberraturum crediderim.
CA UCM E-
2s D»
v IUone ru : pA :
Wu. 54
M AJUAPBU RICU S. IOI hc DIO ES oRROdo
RETO 44 eZMeri ling. Bram. AN £) , eft arbufcula alti-ri. «.
5») tudine unius hominis, ramos maxime trans- £7 verlosemittens, nafcensque in arenofis & à Ve» petrofis.
Radix albicans, lignofa , denfis fibris ve- ei. ore ftita.
Stirps Brachium craffus evadit , eftque ligno duro.
Folia infurculistenuibus , qui & ramis fuis paralleli exe- untacadexortum extuberant, & interiüs ftriata funt , bina & bina in duabus feriebus proveniunt, iiíque breviffimis pedunculisinfident, acquina, feptena, pariacum unoin vertice, funtque parvula, forma oblongo-rotunda, ante- rius & ad petiolum rotunda ora, contexturatenuia & den- fa , fuperficie plana acleniffima; cum cofta media in adver- fa parte ex qua nullas co(tas confpicuas emittit, coloris vi- ridi-fub-coerulei , in re&a fufcioris, in adverfa clari, in utraque furdi; faporis fubamari & languidi ardoris diutius maflicata. !
Flores in brevibus furculis , qui ex origine furculorum foliaceorum erumpunt , plures congregatim feu fpicatim proveriunt, funtque parvi , fabacei , conftantes quatuor folis , unum ibliurd eft unguli-forme , & .clau- fum, acviridecumítylo quem continet ungulam efficiens : duo foliaangufta, tenuia funt, ac una interiori ora recta ac faturo-rofaceo rubore comple&tentia ungulam; quartum folium verfus quod ungula inflexaeft, oblongum & lati- uículum , tenue ac viridi-dilutum , exteriora verfus refle- xum verfus fummitatem petioli , quem florcs circumfident, fitum ; funtque flores odoris nullius.
In medio emicat $7y/us viridis, cavus inftar thecae filamen- tumtenue, quod e filiquofo germine prodit , recondens , ac füperiüs in parva ac tenuia ftamuncula fiffus, quz mi- nutis albicantibus apicibus dotata funt, ac ad concavam par- tem uno filamento obductus.
Calyx Flrrum. quinque cufpidatorum. & vitidium folio- rum eft. | Ccc | Cen.
102 HO*RKT«5.$5
Gemma Florum oblongo-rotunda funt,ac ad unam partem, in qua folium latiufculum fe aperit , nonnihil plana.
Floribus deciduis fuccedunt parvz ferme unciales, re&tz, rotundiole & anguíte 57/42 , tuis furculis brevibus, tenui- bus pedunculis appendentes , coloris primüm viridis , dein
fpadiceo-fufci , acad petiolum calyce quinque foliorum
comprehenfi.
Semina oblongo-rotunda funt cum fuà longitudine jacen- tiainlongitudine filiquarum, que cüm matura, coloris fufci
& nitentis funt. Hzc arbufcula bis in anno
dat flores.
p.155 25 1
*
tempore pluviofo & zfítivo
BRES.
D dolores calculi nephriticos mitigandos fervit Radix
in decocto data.
Eadem & viribus veneni obfiftit de-
co&a cum aqua Zane fcilicet teneri Coqui Indici , & epota.
Folia in difficultate mingendi juvant fi trita cum . . X N * L
triapplicentur. mé, vulgo dicta /ndigo ,
ratur, pro exficcandis tumoribus proficua.
FIG
Anil , ex qua Indigo , hic exhiberi , non eft quod quis dubitet: quonam autem referenda fit bec planta, minus inter fefe confentiunr autores, C. Bawbinus in Pinace latidi five. Glaflo fubjungit , vocatque Glaffo affinem. — Alibi autem lib. 9. Sec. 111. capite de Pha- feolis Indicis , filiquam ejus defcribit , à Do Terenrio ex India miflam, cum fequenti infcriptione. Siliquula ut femen, buic chavtule involuta , efl berba Anil , nec efl fpecies Glafli, fed legumen, Garzáas ab Horto Anil Arabibus &&/ Tureis vocari afferit: Guvwattenfibus autem , apud quos fre- men & nunc pleriíque Ni/,herbamque effe Ocymo imilem. Clariffimus P;fo in Brafilia paffim luxuriare tra- dit plantz Caachira ab incolis dictz, binas fpecies , unde Anil: priorique flores purpureos ex albo dilutos , tribu-
aqua ven-
qua ex Foliis pa-
$4-
it, odorisfragantiffimi, Rechefortius , in America in- fulis, trium pedum altitudinem vixazquareait, & flo- rem obtinere albicantem, odoris ingrati, fecus ac il. lam fpeciem , quam in Infula Madagafcar provenire fcri- bit, quz exiguos flores purpureosex albo variegatos prabet , jucundi odoris ; eademque procul dubio eft cum Pifonis , vocatutque in Hiftoria. Madagafcarenfi Barghers, Ipfam autem plantam ab Autoribus noftris defcripam , ex Zeilan hoc anno transmifit D. Hermans, agdità fequenti infcriptione : Polygala Indica frutefcens, ex cujus foliis Ami five Indigo confistur, vernm Anil Cey- lonenfe vilius eft & ignobilius , eo quod ex Malabar, Coro- mandel, aut. Negapatan adfertur. — Cingalenfibus vocatut Auri,
CoOLI-
M A-L.AÀ BIA. KR KC U S 103 quu PU XMUP OD PG uu
£8 Olinil ling. Bram. Scbéra -Puncea. e(t arbu- ri:
32» fcula humilis, altitudine duum triumve
edum. i
Au, Radix fibrofa cortice albicante feu ruffo, à) qui faporis eft amari & fübacris, intus li-
enofa & albicans , odoris nullius.
mordax.
Flores parvifunt & fabacei, conftantes quatuor foliis , unum unguli-forme , claufum ac multum inflexum cum ftylo , quem continet , ungulam conítituens , eftque viridi- albicans; duo anguftiora una interiori ora re&ta valde fa- turo ac rofaceo rubore ungulam ad latus comple&tentia ; juartum , verfus quod ungula inflexa & aperta eft , latum, primüm folia duo cum ungula circumplectens , dein florc aperto verfus exteriora reflexum , fitum verfus fummitatem petioli loriferi.
Stylur. viridis, cavus inftar theca , filamentum viride , quod e germine filiquofo prodit , comple&ens, ac fuperiori parte in parva ac tenuia ftamuncula , que apicibus flavis no-
dulata funt, fiffus & ad concavam partem uno filamento Ddd libero,
104. B. RIDE.
libero , qui lavo quoque apice nodulatus eft , obdu&tus,
*
Floribus deciduis fuccedunt. 3774 oblonga, anguftz, tenues , planz & ad unam partem nonnihilinflexe , duos
trefve pollices longz , glabra , primüm virides, dein rubro-
fufcefcentes. : Semina íca Fabe, quzintus funt , à fe mutuo per ipfam
carnem filiquz fejunctz , oblongo-rotundz , planz , cum fua longitudine jacentes in longitudine filiquarum , cum
umbilico ventri filiquarum affixz , primüm virides, dein
nigricantes.
Praterfiliquas. Fru&us motbi virides , tenuiter pilofi ac du- rioli furculis fzpe infidere confpiciuntur , quiin vertice funt
foramine pertufíi & intus cavi. Bisin anno fert. Z/ores & Frutlur tempore pluviofo &c
zitivo.
gFrIARES
Bou
Q ces €X ea extractus addito momento mellis fervit pro oris puftulis, ore cum eo peruncto. "Aadix trita & decocta in lacte Coqui Indici conducit in morbo fàcro factà
perunctionc.
FIG.
Magnam hanc plantam cum przcedente obtinere affiaitatem , ex plerique ejus. pattibus liquet ; quare & non incommode Polygalam Indiam minorem ,. fili- quis rectirris , vocari poffe , exiltimem. An autem etiam Indigo prabeat , quamvis verofimile videzur , afferere non aufim : multo minus eandem effe cum Madaga- fcarenfium Batgets,cum ejus florem odoratiffimum teften- tur, hujus au:em | inodo:us obfervetur, Hernandes &
$5.
Recchius, Hiftorie Mexiocariz lib. 4to, binas quoque plantas defcribunt , quz coeruleo tingunt colore » qua- Tum utramque vocant Xiubquilits Pitzabac , feu Aui tenuifoliam , ipfum autem pigmentum ceruleum five Indigo Mobuitli & Tlevobuilli.. Neutra autem cum hic defcripta planta, quadrat. Prior verà eadem videtur cum Caacbiva fecunda Pifonis.
$5 C H 4-
Ee dae e MM
T. 56
" : v OxSPR AM A ume
c
s us
--—- —
IN
S VN SM l ^" ?
NN V
LE pe
MM // uL
m /
MAT ABO RILG UU. S. mu * SQOGgI*udG ER IGOOT T gps vo
I^
E
096 S pd
xe] Chageri-Cottàm , quz. fecunda fpecies , lin-ra s.
/» gua Bramanum, Jjafa// , eft arbufcula hu-
fA milis , altitudine unius hominis , nafcens in IN N52 arenofis. Jh5à9 Radix ramos fibrofos fpargens, cortice ru-
» /*'* bro-fanguineo ac exteriüs nigricante cruftu- nfufcato , ligno albicante , qui faporis e(t adítringentis. Caudex. craffitie unius brachii.
S'urculi. vetuftiores cinerei , teneriores fpadicco-clari.
Folia , que in furculis petiolis curtis , rotundis , viridibus proveniunt , funt multo majora illis prima fpeciei, oblonga, anteriüs cufpide eminentia , ad petiolum lata cavitate , cri- fpa, in recta parte viridi-fufca & parum nitentia , in adverfa clara.
- Ex petiolo cum cofta media , ex qua hinc inde Coflule ob- liquo arcuato du&u anteriora verfus exeunt,utrinque Coffula lateralis erumpit , funtque coftule omnes durz, lignofz , ro- tundz , & inadverfa parte maxime eminentes, coloris viri- dis fcu fpadiceo-clari , ex fe diffundentes numerofos ANCer- vulor tranfverfos, quiin eadem parte adverfa eminent ac re- &am tractibus fuis ftriant ; funtque folia contextura groffa,
& in adverfa parte ob nervorum eminentiam valde fcabra.
Flores proveniunt in fummitate furculorum in petiolis , plures congregatim ac tres fimul conjuncti , ipetantque quatuor & quinque foliis oblongo-rotundis , anguftis , fur- rectis , ex viridi albicantibus & fubflavefcentibus,qua cum oris interiora verfus cochleatim contracta funt , habentque in medio congeriem numeroforum ftaminumtenuium, qua flavis , rotundis ac parvis apicibus dotata funt , ac ftylum vi- ridi-dilutum ex globulo viridi-fufco , quiprimordium fru- Gs eft,emereentem , funtque flores inferiori parte foliis an- guttis ac flaviufculis fuccincti. |
Frutlus funt bacc oblongo-rotundz ac nonnihil pyri- formes , ad petiolum ftriéi , coloris primüm viridi- fufci ac furdi, dein nigri & nitentis, funtque fapore
| —Reec pri-
106 H 4'EXK TCU J5
primüm acido , qui ex maturitate dulcefcit , atque indigenis eftineduliis: in medio durum , ex albicante fübllavum ,G grandiufculum ac pyriforme officulum eft , quod in totum filamentis denfis quz in arcus varios ordinate ad fe invicem conducta funt , eft obductum.
KW REG OGREJU S:
A, Rdori membrorumreftinguendo fervit. Succus ejus. ex-
preffus , accum faccharo eyes ,cum ejus decocto os abluitur*pro columelle tumefactz: relaxatione. Foltorum fuccus cum faccharo epotus maxime conducit pro hepate
& fluxu ventris , ejus lotio pro oris puftulisuti & in angina
cum eodem fucco mixto cum accto guttur commode ablui- tur. Eorum decoctum cum faccharo epotum proficuum eft
pro febre frigida. Efe.
. Arboris hujusnon unam dari fpeciem , ex Autorum dubitáífem , imprimis ob fructum non multüm diffi- verbis liquidó apparet : prafertim cum folia hujus milem , ejufque faporem Brato-acidum. jam autem & multo majora effe tradant foliis primz fpeciei: cujus | aliaob attributa ; utrique plantz communia, vocare figuram cum defcriptione cur non addiderint , divina-|lubnit, Cornu; Malalarcam ,— folio euidato effienla re nequeo. Cette fifpinis effet armata. planta hic exhi- | tezengo obfito, — ] pe M bita, eam ad Bebeum five Oxycantham referre. non :
denm «4d R U E
dae T Q QJ J maf
em [S tn
38 Zu
77
emm
M,ATL ENBAMOIC.U S io7 C VER. Au
id iao.:7.
etria, alio nomine 2abéza , ling. Bramanum Zig, eftri. ;;. arbor ad altitudinem quatuor quinqueve hominum affür- gens. |
Radix. craffa, re&a fe in terram demittens ac hinc inde fibris transverfis fe affigens , cortice in exteriori crufta ru- fo-cinereo , fub eà rubefcente, qui fortem camphoraceum odorem fpirat maximé tritus, ligno eft duro, folido & al- bicante , odoris nullius. 1
caulis ambitu amplexum unius brachii implens , diffündenfque numerofos ra- mos & furculos , eftque cum ramis cortice veltitus viridi , qui dein cum ztate ru- befcit, ac cum pellicula tenui lignum ambit & crufta cinerea obductus cft jac ligno duro, eftque is cortex fuo tempore deglubitus & in fole exficcatus ipfum Cinamonum , verüm quod hic habetur , minüs acre eft quàm illud. cezozezfe , ac vc- lut fylvefire ; cortice omni ex parte deglubito atbor emoritur. ;
Fdis cümbina, tum folitaria proveniunt petiolis curtis ferme femipollica- ribus, craffiolis , & interius laté ftriatis, funtque forma oblongo -rotunda longitudine ad latitudinem ferme dupla, in fummitate cupidata, latitu- dine proximum ad medium cim minora & teneriora funt, proxime verfus holuihi iod auti longitudine uniusferme fpithame & amplius, füper- ficie plana , inoris albicante zonula feu nervulo quz ex petiolo excurrit prz- cinQa, virorisin recta parte vegeti & vividi, inadverfa viridi-diluti ; cümte- nerafunt, coloris hepatici, prout vetufiora, ficciora, & magis rigida, ac fra&u facilia funt , & in minorem ambitum contracta & verfus interiora crifpa.
E petiolo tres cofe viridi-dilutz ac flavefcentes excurrunt cum cofta inter- media qux nonnihil craffior. eft utrinque una, inredia et advería parte extan- tes; funtque hz dux laterales primüni brevi intervallo re&is tractibus mean- tes, acadmediam jun&z , atque inde obliquo ac àannulatim inflexo du&u anteriora verfus alte aícendunt, ac proxime ad cufpidem progrediuntur. Ubi in venulas fubtiles, quz verfus cufpidem. deferuntur , difparent; ex coftüs extantibus plurimz fibrz feu venz intimo tractu per ipfum folium tranfverfim cgrediuntur , fübtili cancelliformium venularum contextu comitatz , (antque in majoribusfoliis nonnihil eminentes, maximeinrc&aparte: folia funt forti ac aromatico odore, przcipué trita, ipfum cinamomi odorem fj pirantiaj& fapore quoque cinamomi , licetminus vegeto ; folia tenerrima rubeícentia.
- Flores petiolis viridi. dilutis, qui fupra ex origine foliorum prodeunt plures con- gregatim feu umbellatim proveniunt , funtque ftelliformes , ac parvi; conftantes Íex foliis viridi. diluto-albicantibus , parüm oblongis ac rotundis oris , anteriora verfus contra&is , acbrevi collo feu pediculo odoris amoeni , in medio corculuma eft con(tans ex duabus ftaminum feriebus, inexteriori ferie ftamina fex viridi-
Fff clara,
108" H O R $ à uU S
clara, fupra alia emicantia ac viridi-diluta ; in fuperiori parte plana aclatiora ; inanteriori ferie fcx ftamina tenuia ac parva funt cum nodulis feu apicibus fla. . vis & craffiufculis in vertice , atque in caferie exiis infuper tria flamina cum illis, qux inexteriori ordine fimilia paribus intervallis emicant, compleden- tia [tylum tenuem ac viridem, in vertice nigricantem » quiex capitulo viridi- oblongo, quod primordium fru&us eítac in pediculis fuperiori parte contine- eur , egreditur ; floribus ad pediculum adeft calyx ar&us & exiguus.
Gemma Flórum. rotundiolz.
Frutíus funt baccz oblongo-rotundz terite forma inftar glandis quetcinz arde ihclufiin calyce profundiolo,, crafíiolo , viridi , qui fcx cufpidum eft, funt- que füperficie glabri primum viridi-fufci & nitentes ac pun&ulis albicantibus confperíi , & rum füb cortice pulpa viridi-clara , qua flavinfculum , unQuofum humorem exfudat , & faporis fubacris adfiringentis & unctuofi, continentque fub pulpa corticis unum grandem nucleum oblongo-rotundum & glabrum, qui cortice tenui cartilaginoío obte&us eft & pulpa denfa ex albo rubefcente ac in- carnati coloris & humore un&tuofo , qui in ilamenta protrahitur, fuffnfa, ac faporis magis acris & minüs aftringentis eft, conftat , dein cüm maturi funt ,co- ruleo-fufci & nitentes, qui color eft in tenui exteriori membrana, intus ctiam pulpa viridi faporis atomatici ac (ubamari & acrisac pulpa nuclei ex rubro coeru- leícente conítantes. | :
Fhre hxcarborfemelfertin annoin jazwio. : :
Ex cortice radicis ole» cum fale volatili , Camphora di&o, per difüil- lationem extrahitur efique aqua cum qua fimul afcendit levius » confiftentia clarum & tranfparens , ac coloris fübflavefcentis , odoris fortis ac vegeti ,faporis peraeris & profundé penetrantis con(tans ex particulis tenuibus & facile (e dif- fipantibus in libero & aperto a&re; Camphora candidiffima eft ; &inodore Camphora comniuni excellentior : ejus particulz in oleo primüm difüillato na- tant , ac ejus partibus infenfiliter permixtz funt , olei tranfparentiam ac clarita- tem minime obfufcantes , dum autemoleum refrigeratur, particulz Camphorz natantes ac fcejunz, unzaliis formá fatis regulari feaffigunt, conftituentes primüm haftas oblongas , quibus partes alix de novoaccedentes velut tranfverfi acus ad rectos angulos fe ad jungunt , atque ita gravioresfa&x decidunt atque ad fundum olei fübíidunt: verüm hic notatu digniffimumeft, quod dum fe affi- gunt in duos vorticofosmotus , qui per horizontalia plana feruntur , cieri ac primum quidem tardiüs , dein fenfim velociüs , atque oleum ad fuam füperficiem ubi priüs refrigeratur, & ad fundum plurimis particulis Camphorz , quz ejus tranfparentiam adimunt, imbutum, cüm in medio adhuc fit clarum feu magis traníparens , quin et particule Camphorz , quz fefibi mutuó affigunt, partcs oleofas primüm intra feincludunt, cas vifui fubducentes, quz dein particulis falis ad anguftius fpatium verfus inferiora detrufis fe abiis refolvuntac feparant;- fuperiora prz levitate petentes ; eft autem Camphora hxc maxime diíYipabilis & flammam celerrimé concipiens ac nullam fxcem poft flagrationem rclin- quens ; de Olco quod cum hoc Sale attollitur hzc notanda occurrunt , primüm quodin odore ac fapore Camphoram maximé zmuletur ; atque adeó facilé dif- fipabilisfit, ut licetin pannos incidat colore aliquo tin&os , nulla. reli&a macula evancfcat ac diffletur ; promptiffimum quoque eft ut ipfa Camphora in
flam-
M AdJXSNBARILCUS. 109
flamma concipienda in cofpiritum viniab aqueis particulis depuratum referens , cotumque brevi tempore igne depafcitur, datque flammam albicantem & coeru- leam, fuper igne pofitum & calefa&umctiam cito confumitur , abitque. in fumum albicantem, qui igne admoto flammare promptiffime concipit; de eo quoque expertum eft , fi linteum cum eo madefa&tum incendatur , co remanente illzfo igne plurimas ejus partes depafci , uti patet (i ignis jam conceptus ex fuf- flatione illico fuffocetur, quin & illud linteum , quod ex igne illzfumredit, ac primüm acrem camphoraceum odorem exhalat , co debilitato & evanefcente gratum aliquem Cinnamomi odorem fpirare: prxterea hoc oleumin fulphur vel fal nitrum, vcl etiam in. illos fales (imul permixtos confperfum , iis prorfus illibatis ac illafis, à flamma in totum coníumi ac depafci; quod fi pulvis tor- mentarius co imbutus fit , flammam concipit co accenfo, (ed non nifi tar- dius, & poftquam multa particulx olei depaftz funt ; (ingulare quoque ex- perimentum eft , quod fimus olei, qui ex eo calefa&o fuper ignem exhalat, per
annum triplicatum feu quadruplicatum exceptos àd cjus fuperficiemin falem album & candidum, quod ip(amet Camphora efi, fc affigit, quin & hoc oleum,ut purum & clarum fit, cum tempore particulas quasdam camphoraceas demittit. Relatum quoque nobis eft in locis frigidis , quó erat advectum , de fuo fluore re- mittere. Oleum, quodex hoc Malab. Cinnamomo extrahitur, tranífparens, clarum, flavum , rutilans ac fragrantis quoque odoris , & aquzinnatans, cümex cinnamomo Celonenfi , preter oleum innatans, etiam extrahatur quod aqux fundum petit. Oleum exfoliis primum turbidum e(t , cum tempore flavefcens ac tranfparens coloris viridefcentis, eftque fapore quoque dulci & acri odorem cinnamom! tenuem fpirans, jn aqua fubfidit ad fundum.
YR. 3U
R "ditis cortex Yn deco&to datus vel in pulvere cum mellefeu faccharo fervit pro tuffi & phlegmate expurgando.Idem contritus & permixtus cum aquá con- fert in podagra fa&a perunctione. Corex Sripirum in decocto datus flatus quoque diícutit. 74e» in pulvere datuscum aqua calida dolores ventris fedat luxum- que ex frigore obortum fitt. Folierwz. fuccus cum pipere & faccharo datus pro doloribus ventris & renum flatulenta materia ferviunt ; folia in pulvere data cum faccharo conferunt in vertigine capitis, uti & floresin pulvere cum faccha- ro & aqua frigida dati. Oleum quod ex coize Radicis cum fale volatili, Cam- phora di&o , per diftillationem fimul extrahitur : in(ignium & multarum eít virium ; optimé confert inomnibus affe&ibus paralyticis exteriüs in tem- pore applicatum: in podagra fummum ac przíentaneum remedium ; vehe- mentes partium affe&arum dolores illico fedans iis inun&um, ad quod etiam confert intus fumptum ; in afthmate aliifque affe&ibus pulmonaribus fanan- dis intus íumptum etiam maxime confert, uti &ad malignitatam fcbrium cor- rigendam, eftque fudorem pellens in gangrzna & fphacclo aliisque ulceribus malignis optime quoque prodeft , juvatque ctiam pro impetiginibus, dolo- ribuíque artuum, ventris, oculorum ; ncc non tumoribus membrorum ex frigidis & pituitofis humoribus obortis ; preterea in pedum contufione ut & vulneribus fenfum partium Zr DA reparans; prodefítque in rheumate
Fff 2 feu
T10 H :OSB I1I3;53/S
feufluxucapitis; cjusodorqui illico ex titillatione ac fiernutationem , quam vheuma , ciet , fiftit ; in flatibus difcutiendis quoque cfficax cítintusfumptum : appetitum quoque excitat ac calculofis prodeít, funtque hz. virtutesintra brevetempus, quo illud oleum à nobis diftillatum ; ad ufum medicum adhibi- tum, propria experientià compertz , & fine dubio plures indies fc prodent , eftque hocoleum in Nofocomio noftro medicamentum maximé catholicum. Campbora. fexvitinaffe&ibusuterinisad provocanda menftrua, fudores quoque ciet , ufurpaturque etiam loco Camphore communis. Oleum Cinnamoni puta Corticis Arboris. confertin affectibus ventriculi , in torminibus ventris à frigore ortis. cAquaCinzamomi cardiaca. Oleumex Foliis prodeft in Colica exteriüis appli- catum , fummum remedium paralyticis , eorum aqua conducit in affe&ionibus cardiacis frigidis , daturque in potionibus fudoriferis, 24944 Florum Ci»zamemi. di- füllatacardiaca. Oleum ex Fructibus. decoctum ufurpatur in doloribus artuum.
Ft 1
Arbor hic defcripta Canela eft Malabarica : Lufitanis, bufculis vegetis, feminibus, radicibus, &c. ad me Canella del Matto: quz Cejlonenfi omnibus fuis parti- | tranfmifit. Camella (inquit) ex qua Cimnamomum , Kü- bus long? eft ignobilior& idcirco longe minoriin pre- | rud fcribitur Cingalenfibus , pronuntiatur autem. Kurunda : tio habita: Singula enim quz de Malabarica pradican- | mibi eff Laurus Zeylanica , baccis calyculatis, ex qua Cinnamo- tur ab Autoribus , fublimiori gradu in. Ceylenenfi. repe- | mum. Mira nature diver fitas in bac arbore confpicitur : deflil- riuntur, quam quidem pluribus hic ut deícriberem , & | /atur exvadicis cortice Campbera , eju[demque oleum; ex geftiret animus , & materiz exigeret affinitas, quin & | trunci cortice , oleum Cinnamomi : ex foliis , oleum Caryophyt- nobilitas. Verhm cüm aliorum labores meos facere no- | lorum :. ex fiuclibus oleum juniperine fimile , cum pauxillo lim , banclampadaDo- Hermans lubens trado , qui fuo | Ciumamomi 4c Caryephyllorum , mixtum: ex bis € excoquiie tempore exactillimam Cinmamomi , omniumque plan- | tur oleum pingue, craffum, inftar cere , ad emplaftra, unguenta, tarum Cejlonenfium hiftoriam, pofteritati non invide- | ac candelas conficiendes , conmodiffuum ; medicamentum bit. Adjungere tamen lubet , coronidis loco , ipfius ver- | iridem inteme 6 extern nfwpattm, umma anodynum. ba, quibus Cimmamoni ramos complures , unà cum ar-
RUNE" 4 INMITCI M ATLABAIR IGI
PARS SECUNDA
j DE | | FR UUTIGIBUss Regni Malabarici apud Indos celeberrimi,
Latinis , Malabaricis » etrabicis , & Bramanum Charatleribus nominibufque expreffis , Unà cum Floribus, Fru&tibus & Seminibus, naturali magnitudine à peritiffimis pictoribus delineatis, & ad vivum exhibitis.
v/Lddita infuper accuratà earundem defcriptione , quà colores , oderes , Japores , facultates j &x precipue in Medicina vires exatfiffime demonftrantur.
vf DORNZATA
Psu
HENRICUM vaxw REEDE, ror DRAAKESTEIN,
Nuperrimé Malabarici Regni Gubernatorem, nunc fupremi Confeffus apud Indos Belgas Senatorem Extraordinarium , & primum fuccefforem locoordinario deftinatum ,
B*T Jo HANNEM CASEARIUM, Ecdeéfiaft; in Cochiri.
Notis adauxit, c Commentariis illuffravit
] 9 AN NES COMME RERIRNMOU:
NOBILISSIMIS ET SPECTATISSIMIS £GIDIO VALCKENIER;
Confuli & Senatori urbis Amftelodamenfis , ac Directori Societatis India Orientalis, &c.
JOANNI HUDDE,. Domino in Waeveren , &c. ,Confüli & Senatori uibis Amftelodamenfis , &c.
JOANNI HUYDEKOOPER. Equiti, Domino in Maerfeveen & Neerdijck, &c; Exconfuli
& Senatori urbis Amftelodamenfis; ac Directori Socie- , tatis Indize Orientalis, &c.
FhlIRUD S vas DAM, Advocato & Confiliario Generali Societatis Indize Orien- talis Foederati Belgii, &c.
Cu 7 Eri SPECT. NOB. VESTRIS NJ; p nunc offertur € dedicatur Pars $e. Ea MS B eunda. Horti Malabarici Frutici- UE bu confifa , cum quia ile colletfus
€? d; " ifoof 7s eft invegione , cujus profperitati ba. "H0 TCemine promovende SPEC'T. NOB, VESTR ZE o perfuntloria cura fludent j
* 5 Ium
D: SE, JE S GORASXECAD 209. tum quia illa d me compofita. eff , qui me de- vintium [entio ad 1d agnofcendum in bonorem SPECT.. NOB. VESTRARUM, ceu fautorum G7. amicorum meorum ,. inque te- Jlimonium animi mei grati ,. ft minus raritate Judicarum plantarum, certé eo quod per[ewero
-*
NOBILISSIMI SPECTATISSIMIQUE DOMINI
VESTROARUM $PECT. NOBIL, -
Humillimus & devotiffimus Servus
HENRICUS vau REEDE ror DRAACKESTEYN.
HO-
H'UOONCO &-I NOBILISSIMI AC STRENUISSIMI VIRI
D. HENRICI A REEDE,
DOMINI A DRAKENSTEYN.:
Nuper Cochini Moderatoris fummi , fupremique in Belgarum Indiis Senatüs affefforis digniffimi,
Horti hujus Malabaricicolle&toris ac promotoris principis :
D. JOHANNIS CASEARII
In Ecclefia Cochinenfi, dum viveret , Paftoris fideliffimi,
Ejufdem hujus operis fcriptoris acutiffimi, accuratiffimi.
S Cur. € mortales, & periére Dii : (EX9iS BJ Namque bonos ritus & placamenta Deorum S» Infütuit prior, hzc infticuiffe juvat: Saxea corda leni mulfit dulcedine cantüs, Detinuit blandz lumina brutalyra, Et fenfum fcopulis dedit , auritafque canoris Adduxit fylvas fidibus , atque fono. Orpheti majorem coluit Malabarica nuper Tellus, dilexit Patria, Mufa, Deus, Et veneratagravem facrorum Ecclefia Myftam, .. Et Phyfice fobolem doGa, Mathema fuam ; Hi ic perdulce melos cecinit , revirentibus herbis, Hacgaudebat ovans fylva notata manu, : Hunc Bramanes, Jooies, Baneanes, nefcia luxus Gens, mirabantur, terra Cochina , virum: Hancnetuo moeftam difceffu authorerelinquis Praluftri? nobis gratior hofpes , ave! Maenificos codices quia confers , arte fecundos N ulli; necfumptu, nevelabore, ftylo: Quodve Diofcorides, Theophraftus, quzve vetuftas
Vel novitas tenuit lumina , jure ftupent, ** Hoc
Hocrudiore manu, fed longo nudipes ufu Collegit Mow AcnRus pictor & author opus, Rxzprus hoc promovit idem , quod pondere magnum, Sed (tudio majus , laudeque perpetuum : | Rz£prus herbarum fecuit penetralia primus , Et momenta legensatque minuta docens : His fibideliciis cultis ne Belga placeret Unus, donandis dulciloquo Latio, Arripuit calamum Css An1us, atque probata Defcripíit juxta fchemata viva manu ; Diviuis illis inftructus vifere Lares Conflituit patrios , fed mala dura negant ; Pe&us enim labes vexat pneumonica, ventrem Fluxus, fic rapuit putrida febris eum , Cui pia, fufficiens ( hzc verbanoviffima templo Dixit ) uti finis, tota ita vita fuit : Siccine , dum exfpectat flagranti Patria voto Te, ploratus abis, coelicaregna petis? Hocque imperfectum rellinquis grande volumen ? Cur non , ut primum , cetera finieras ? Queisego (lausabfit!) fubjeci plurima, vires Omnes adjunxi, queis Medicina cluet. Ergo peregrinas qui vult pernofcere plantas pec legat , & lectis femper abibit iis Dodior. liloftres Domini, quibusomnia penfa Votaque libamus , debita noftra, preces, Huicce patrocinium faciles concedite , fucos Hac arcete leves fortiter ambrofia ; . Sic noftro zelo veftroque favore redibunt Quotannis fifco commoda, lucra , gaza.
Dabam Batavig Jacatrenfium , quz eft in Java Majore, ad d. xv. Kalend. Martii |
MDCLXXVIL WILHEM zzxu RHYNE M.D.&c.
JOAN-
JOANNES COMMELINUS É A.D LECIOREM BOTANICUM.
| ES od nunc, Benevole Letfor , pars
| WU 99) bere de Fruticibus , ceu fecundum [e- x ucsprum Horti Malabarici , refertum Ro USA Qplurimir plantis bacfenus incoenitis , - alrifque, que quidem à Dotanicir qui- bujdam deferipte , fed minus clare delineata funt. "dutores autem nofira [umma cura omnium deli uneattonem exatiam nobis exhibere fluduerunt. Et ó utinam Docliffnma Domino cdrnoldo Syen p. m. ea[dem locis ob[curie. continuatione ednnotatio- num [uarum , quemadmodum in parte de c/Arbo- ribus ceperat , provaflá fud eruditione , illuffra- re liculffet. Perim filum vite ejus, inflore eta- | Hr ummatura morte abruptum eff, non fine inft- | gni detrimento Operis bujus , 8 imprimis ill- Jiris Academia Lugdunenfis , in quá Profafforis munere tantá cum laude fungebatur , ut batfenus meno faftgium ejus adequare potuerit. «Damnum profectà zm[uperabile in ejus morte fecerunt €2 di- Jeipuli ejus €9 omnes Botanice vet fludiofi , que nunc oidebatur [fummum perfeitionis apicem ade- piura, cum boc fu, prob dolor! profferuitur. tenim quando nulli queffus JaGluram veflituunt,
** 5 €
€ epus. zncaptum. ueceffarià profequendum eft, C£0 utique bas annotationes addidi , quee fi minis debitam perfeclionem affequuntür , poterunt ta. men nonntbil utilitatis conferre ad lluftrationem quarundam plantarum, qua bíc fub larud igno. Forum nomtnum in [cenam prodeunt. Ad quas ni- bil dicere babuit, eas filentiopreterii , quoniam Jatrus efl nibil, quàm multa incerta dicere. c Ad primos [uos autbores etiam reduxi , quarum cer. tamibierat notitia, 692 quà melims c Autores uo. firos quantum fieri po[fet , intelligerem , eas ad. Junxi Daubini Pinaci , &2 qua[dam contuli cum deferiptionibus vecentiorum quarundam Botani- Corti y ut eruditi Profperi Alpini, Sfacobi Cor. nutt , Guilelmi Pifonis , Tacobi Bonti, Sfacabi Breynii, aliorumque , qui omnes poft Baubznum Jeripferunt.. Inzredere itaque , Candide Ledlor , banc partem Horti Malabarici, ubi omni pro cul dubio rapieris in admirationem 67 compelferis 7n laudes bonitatis. Magni illius omnzum verum - Conditoris, qui telluris fuperficiem c Arboribus , Fruticibus Herbifaue abunde exornat , omnium. que verum filis. bominum liberali manu ufum Jareitur.
PARS
Fol. x
PARS SECUNDA E ul MALABARICI
ERIU-TICIBGS ME LK E p Duy ai |
FIG. 22547;
S Aida lingua Bramanum Bezdab , eft frutex fpinofus ris. «:
(26:9 & aculeatus ftipitibus numerofis , qui fzpiffime
58/59 cranfitum prabent, ac per quos infpicienti coelum NU96) pervium eft , terrae impactus , nafcensque in ripis
275 aquarum.
SwtéDessum Folia oblonga & cufpidata longitudine quinque, ry « fex fepremve cubitorum, funtque tribus ordinibus aculeorum,duo- businoris, uno in medio munita, ac venis fübtilibus in longum ftriata, & viridi-fatura.
Loco Florum Fafcia albicantes flocculofz fupta exortum foliorum r i; , prodeunt , quarum flocculi feu apices albicantes albiffimo farinaceo polline adfperfi, petioli medii candidiffimi & nitentis ramulos ob- fident. :
Fafcia hae in foliis oblongis , cufpidatis , candidis, qua quoque Fig. fpinis feu aculeis in oris ac in medio munitaprimum involutz funt, ac foliis apertis fe produnt ex diuturniore apertione rubefcentes , funtque cam foliis albicantibus odoris acris & fragrantis.
Frucfus qui fafciis flocculofis füccedunt , oblongo-rotundi funt r;.;: & pragrandes , primum viridi-fufci, dein vetuftiores colore rubi- cundo in cortice confertis tuberculis extürgefcentes, ac in fingu- lis tuberculis tribus aculeatis , ruffo-rubris, duris, lignofis papillis muniti , carne intus flava , fucculenta.
Foliis fuper terram ftratis indigena: dapes imponunt.
Floribus ob odorem amoenum mulieres fe exornant.
Frutibus vefcuntur gentiles dicti Pálezz, uti & elephantes.
A VIRES
HcO R
FERES
P 2$ uU 5
E 9 U S.
"Oliorum fimul & Radicis fuccus pro balneo maniacis fübminiftra.
tur. Fbres cum fandalo ac cumino ad. potiunculam aptati fi mulqüe comminuti atque hypogaftrio inuncti genitales vires in. ftaurant. Ex Radice paratum apozema dyfüriam tollit. Ex ejusdena J[ucco deponitur coquendo oleum antiarthriticum.
Pu U
Hz quatuor fpecies Kaida ab authoribus noftris de- fcripte differunt folummodo in fru&ibus. Eftautem profe&o Kaida planta mira, à nemine, quod fciam, defcripta. Cortex ejus molliculus, quo commodiüs per dependentes ramos denuo radicatura progerminare po- teft. Ejusdem proprietatis quoque eft. zrbor de Raj. , Linfchotano memorata in Hiftoria Indiz Orientalis : ut. & Arbor Paretiive Rochefortii: quz etiam in locis paludofis crefcit, ubi infigne fpatium occupando am-
I,-6. 7. 8.
ple&itur. Hz progermiritiones radicantium ramo- rum communes etiam funt sedo Majori Arborefcenti C. Baubini , quod veterafcens femet undique confir- mat novis dependentibus filamentis , quie fimul ac ter- ram attigerunt, radices agunt, & brevi tempore in perfectam craffitiem excrefcunt. Quod veró ad. Kuida attinet utique ea ab his omnibus diverfa eft cum in fo- liis tum in fru&ibus , quorum illa foliis Alog; Americans non funt abfimiles, fru&us veró fru&ibus Pinus, .
KAL
ocn - tai T e óo0c5 W2) €) AG Oonda t. an Wu. P.
d. s.
e, 7 ds
dU.
esq ^ 4CET[
Jaco.
* a.
red.
frin.
ta. AE Pa P
c5
[^
Oodd x. d maf. Lu ut
PIPETE SEE NIA ^.
Nez
A (Kada- aoi.
Q 6 c uz d maf.
Gondafa 3 qimqnqp fe
AE A. ese Ls du^ E i
MALABARICUS :
KAITSaS1mHn»T
FIG .6
M N/
——. [Ec fpecies Kaida , à priori folum in fructibus dif- ri.« H ferens.
ZAMUUSS | |
Seni».
y
ij
ZZ
270)
Sunt autem Frau: hujus pragrandes , forma NS » rorundiores , in corpore diverfis grandibus nodis, 2 M5 qui fulcis profundis & latis interftincti funt , ex-
tuberantes , funtque in fuperficie nodorum fe- ptem , octove paffim minoribus nodulis , in quibus fingulis papilla duriola , ruffa eminens eft , interftin&ü , colore primum viridi dein corallino-rubro, ac in fuperficie nodorum fingulorum dilu- tiore , carne intus flava , in medio caverna vacua excavati , ac carne albicante farinacea ; in medio nodo cujufque unum rotundum oblongum femen continentes. |
4
m S
| FIRES E3US,
X Folüs teneris exactus fuccus. cum faccharo. fumptus dyfen- terie medetur; ex maturo autem Fru£z preffus /iquor faccharo mixtus aphtlhis adverfatur.
Rv KAI
$4 Pert Kada Za221. ds
[i
060 «5 X23 m/f.
CB oni n qs Rar "ig i [9] .
^ Re p Pd Z7
N N * | / l N N j^ S y, Wi us - 7 w 0 J 7, /| /
M
M P p
HORTUS MALABARICU S. PERIN-KAIDA-TAD'DI
ELG. »
E? Sr & alia fpecies Kaida dicta Kaida-TAddi , in ftu- sz », X/S Ue ctibus quoque à prioribus differens. «4 ZEE —Frudur hujus oblongo-rotundi , ac minoribus
/ bs ; nodis, qui fulcis quoque profundis interftincti
: 9) fant, extuberantes , acin fuperficie cujusque nodi una papilla ruffo- -nigricante dotati : funtque hi flavo-rubefcentes , ac odoris vegeti & haud ingrati.
Earundem cum prima eft virg.
*
C KALI.
F.8.
: Kida-Jyerris fat Q 6» Pra I dh AG
COD onda G
S AESTA M sd$** 3sdTz(0 óran.
[^
es ba ul
^
NS m 7E N NS e E
N N
HORTUS MALABARICUS
KAIDA TSTYERRIA
ERG.
WS St & alia fpecies Kad) nafcens in montofis. | DUE. — Frudlur hujus (in quibus à prioribus fpeciebus ? t & differt ) haut diffimiles fructibus T5j4ka , forma ob- o longo-rotundi & anguftiores , in faperficie bullu- vues cA lis feu oculis extuberantibus dotati , nigricantibus, rigidis fpinis in vertice bullaru ridi, ac odoris vegeti ac grati. Earundem cum caeteris eft viru.
Fig. 8;
& oblongis; m muniti , cortice vi-
pe^ P e
B
MALABARICU 2 pio r?
VEG. p .
& e
-
egt inel dus fpecies , una ejus nominis, ale Na. SE rim-Panel. Panel lingua Bramanum CB Apucari, abu c x altitudine quinque fexve-pedum. xo2/A Radix capillata, cortice cinereo , qui odore eft aromatico. v Folia quz brevibus, craffis, viridi-claris tiolis proveniunt, ob- longo- rotunda funt, ad petiolum jim m anteriora verfus vel in medio maxima latitudine , cufpide modo obtufo, modóan- guftiori, utraque parte adverfis extantibus nervis ex cofta ftriata, ac inaqualis fuperficiei ex groffo plurium nervorum undique de. currentium cancelliformi contextu, coloris viridi- -furdi , odoris fil- veftris fortis. 9 | T ea E Flores proveniunt in racemis is longis qui * inde fupra ex origi- ne foliorum feu fuürculorum foliaceorum oriuntur , funtque candidi ' foliis conftantes quinque rotundis , ac anterius rotundo-cufpidatis, odoris haud injicundi. — — á : Stamina in eis decem velut angufta. foliola albicantia , quorum fingula apice parvo flavo dotata funt: ftylus inmedio craffus & fubviridis in fummitate habens capitulum gu albicans, eftque. principium ac germen fructus. 1 d Gemma lorum rotundiola & nonnihil oblóng£ : albicantes ac fubflava. "e Floribus deciduis TORNA. Erucfur , qui funt bacca plano- rotundz , in vertice habentes fpiculum feu nodulum qui ftyli ger- minis fui capitulum conffituebat , funtque odoris .aromatici aemu- lantis odorem piperis dicti Capi- Mélag? , & gingiberis viridis , cum immaturz funt colore viridi-albicante , ac cortice qui craffiolus eft afpero feu minus flavo ob gemmulas viridiufculas hinc inde emi- Dentes , ex maturitate primum albefcunt, dein cum plane máturz E funt
Fig. 9;
» LJ
e 9
10 H5 0-Ri T IULS funt colore albicante-eburneo & ad perficum vergente , COrticeque glabro-nitente ac nonnihil tranfparente, carne fücculenta & fib. dülci: funtque ha in edulis. — . Intusunum rotundiolum, planum acgrandiufculum zzz; cop. tinetur , quod tenuiffimo ac viridi cortice etiam cum maturum , ac pulpa albzc, odoris aromatici, & fapore fübacri.
Flores fert hicfrutex toto anno. |
JA ERES,
T 9*« plant tritz & decoCtz vapor in parte affecta exceptus
d fedat dolorem arthriticum. Radix humoribus evocandis trita &
cum aqua in qa oriza macerata fuit inlotione adhibita, eadem tri.
ta & in aqua fumpta appetitum acuit; in decocto data flatus difcu.
tit. Fol in capitis affectionibus conferunt, ut & in ejus dolore ac
* 'pracipue in phrenefi egrotorum. Folioruzs decoctorum vapor in
ore attractus dentium dolorem mitigat. Folioru fuccus una cum oleo decoctus & auribus immiffüs , earum dolorem fedat.
*
El $ * ,? " Pa 9€ & * 9 f ? ". à 5 ; à Ut at € &
L4 EUN AK
^ L0 - p / dg y
0)23.62266»43 JL] o
*
d " «f (oaT 34 U cR Grana.
" E 77 y^ ? / / T, Meat
Lu
NSSWNNNWNNR ANN Y WR NS
|
SS SN
SS. Y
E—SCS—
A
// / / , /Z
U
I
P iv CA
/ 7 j X
(CCcco
MALABARICUS'
II
NARUM-PANEL ^
yowe
IL 10.
t rim - Pánd, alio nomine, Baala- Paleti , ling. Fig - J Bramanum Cali- Apocaró , quz altera fpecies Pz-
2, nel , frutex eft altitudine doque fexve -pedum ,.
y ac etiam Juxta arbores quas amplectitur ad duüm
BB triumve hominum ftaturamalte afcendens. ——
cortice nigricante , qui fub exteriori crufta rubefcit , cftque odore
s & - W - e " Cc ct bm a o E e» e £ -— E. o e -—- £5 ES e! LI. e £2 [e Li 2 ect [4] -. £z co LP ied I f. n] £5 "3 Hat Cc e] c [Iq e] e
Flores qui brevibus petiolis hinc inde proveniunt conftant foliis paffim fex , rarius feptem, qux rotundis oris in cufpidem contra- a, craffà, ac rigida, & ex umbilicoin planum explicata, ac cu- — ^ 5 fpidibus orbiculatim rigida flexione «qualiter interiora verfus in. — « J torta funt; teprafentantque fores formá rofas. v In medio horum florum feu: rofarum capituluz emicat rotundo- planum, in cujus parte fuperiori eemmulz oculata ac planze denfo agmine in orbem confit funt; fünt autem flores in foliis colore primum viridi-fufco , ac in capitulo medio colore albicante in Pem- mulis extuberantibus fubflavo , in quibus tunc temporis multo hu- more unctuofo , qui ex oculis exfudat, irrigati funt, poftea in fo: liis magis & magis rubefcunt in tantum ut colore rübicundo-fangui- neo-furdo exterius & interius profundantur, ac in capitulo ejusque
gemmulis extuberantibus quae humorem unctuofum femper exfu- dant, ruffefcant atque ex ruffo fufcefcant.
Fructus cum adhuc tenertimi ac velut prima germina funt oblon- go-anguíta ac velüt fpica in cápitulo florum gemmis cjus oculatis infia, quo capitulum rotundum fpicatum repracfentant, cum au- tem in juftam excrevére magnitudinem petiolis longis , tenuibus ac furrectis gemmulis oculatis infident, ac capitulo in orbem corona- tim circumftant ; funtque forma oblóhgo-rotundi 1 longitudine , ferme unius pollicis, latitudinc ferme dimidii, coloris primum vt-
F ^. didi-
b
1i Gar GR Yo xda38
ridi-clari ac parum nitentis , procedente aetate flavi, cum vero pla. ne maturi, ex flavo rubefcentis , odoris quoque aromatici, fed minus vegeti, semulantis odorem gingiberis viridis.
Semina quibus fructus in totum repleti, plana, in una parte te. nuiora rotundiola ora maxime in parte craffiori duobus lateribus planis exceptis iis quae non in medio fructus funt qua latere uno exteriori funt convexo conftantia , jacentque ordine fuper fe invi- cem lateribus fuis planis in latitudine fructus membranis tenuibus ac ad oras carne Um Am à fe mutuo fejuncta, ac fub cortice - fru&us extuberant, funtque primum transparentia ac inftar eboris
albicantis coloris venulis mad albicantibus ftriata , dein matura ex viridi fübHlava cum venulis fufcefcentibus , cum plana ficca fubrufa,
Oleum ex radice feu potius ex ejus corticibus per diftillationem extractum tenue, clarum SIN cido(cens. odoris minus grati , eft. que pingue & fubamarum, in diftillando cum aqua afcendens ei- que incumbens.
VIRES ETU S.
G Erit ro arthritico dolore juvatque in puerperis ac infantalis cum ejus dodo facta corporis lotione. Radix trita & mixta cum aqua fulcos oris in un&ione fanat ; eadem trita & in aqua epota ad- dito momento facchari confert in febre frigida uti & in ardore jeco- . ris; eadem trita in aqua falfa feu marina fervit pro vermibus ex pu- trefactione humorum natis facta unctione membrorum. Cortex Rz-— dicis tritus & in aqua epotus proficuus eft pro phlegmate & pro an- ^ gina, atque eodem modo juvat in febribus ac fluxu fimplici & dyf- enterico , uti & in ardore hepatis & oris apertüris ac fciflüris. Oleum ex radice extractum fervit reftinguendo ardori jecoris conducit- que in dolore capitis, in colera exufta, halitumque gravem & male olentem reficit juvatque pro fulcis oris. -
FIG. 9.&10.
Du hz fpecies Panel à noftris authoribus ins flores & fru&us Narum-Panel floribus & fructibus
Nimbo fere fimiles funt: quare utramque eandem plan-
tam effe arbitramur. Szpius enim comperimus deli-
neationes vetuftiorum authorum effe valdé imperfe-
Gas; hz veró majori lumine viam nobis monftrant ad perfe&tiorem cognitionem.
ab invicem differunt, quarum fecunda non multum diffimilis eft Nisbo Acoftz , &ab Horto , & Bauhini in Pinace memoratz Arbori Indice fraxino fimili oles fru- &u: quanquam differentia quedam videtur effe inter quas fpecies Panel & Nimbo, inprimis in foliis , tamen
Ld : : i
C
qv ig.
Caraz-nerxi. £e.
& Goo 1h) "fal.
P ut s z "d - / t P ead Ups 90333 Oran.
- M E SS
M AE AIBA M I:C UU S »
Qo RSpexNco 5";
EIX. .a
j 3 Zira-Nofi cujus eft & altera fpecies dicta Bem-Nof,, ti... AE lingua Bramanum ANegásda , cft frutex altitudine «e fesquihominum plus minus , nafcens in arenofis. & — Radix fibrofa, albicans & exteriore crufta fa- 7:3] Ícefcens , cortice tenui & fubamaro diutius autem
fpadiceum vergentes.
Folia in petiolis qui bini & bini é nodulis furculorum proveniunt tum unum numero, rarius etiam duo, ac etiam paffim terna con- gregatim confpiciuntur , ac tum medium quod in fummitate majus eft; funtque oblongo-rotunda & anterius cufpidata , margine aquabili textura craffitiei mediocris & mollia , feine lenia, in recta parte virore fufco ac nitente, in adverfa claro & furdo , fa- poris amari & acris. [
Ex cofta media Cof/ul« in adverfa parte eminentes & tractu in re- &ta confpicuo obliquo annulari ductu excurrunt, ac prope margi- - nem fübtiliter in fe invicem deferuntur :. foliis odor gratus & hor- tenfis aemulans odorem foliorum lavendul«.
Flores proveniunt in fummitate furculorum foliaceorum in pe- tiolis qui ex nodulis fupra exortum foliorum parvorum comitanco- rum bini & bini & in ordine decuffatim exfürgunt , ac iis plures congregatim brevibus pedunculis infident : funt autem flores pur-
ureo-coerulei, ac odoris ejusdem uti folia, fed magis vegeti uti flo- res lavendulee , conftantque quinque foliis difformibus, & inferio- ra verfus collo campaniformi, unum ex foliis furrectum eft & 1a- tius, ac interius cochleatz cavitatis & pilofum uti & collum flo- rum quod ad ejus folii partem eft , interius pilofum eft, quatuor reliqua folia in larum ferme expanía ac magis inter fc fimilia funt, nifi quod qua folio furrecto proxima funt, parum latiora & rotun- diora, duo reliquaanteriora verfus contractiora.
Stamina in floribus quatuor tenuia, fürrecta , purpureo-coerulea cum nigricantibus ac arcuatis apicibus emicant , atque inter ca fty- lus tenuis purpureo-coeruleus, & verfus folium furrectum cum cu- fpide bifido inflexus , qui ex rudimento fructus quod intra calycem
eft, originem fumi. G Calyx
14
H .D!R TSU;S Calyx qui florum collum inferius arcte arripit , vium viridi-dilutorum cufpidatorum foliorum ,
*.
eft quinque bre. ac coftulis tenui.
bus in longum verfus cufpides ftriatus. Gemma torum forma rotundiole: in iis quatuor folia qua inter fc magis fimilia, exteriora funt ex parte folium quintum, quod la.
tius, circumplectentia. Fructus fant baccee rotundz,
parum oblongz, ejusdem ut flo.
res odoris, maxima parte calyci infidentes ac à calyce comprehenf;; funtque eá parte, qua in calyce funt, colore viridi-diluto , In parte
fuperiori primum rubefcentes & nitentes ,
ac dein cum ficci funt
inftar atramenti nipricantes. In medio eft oblongo-rotundum offi. culum dürum carne viridi & dura qua& etiam ex maturitate fructus
minus mollefcit fapore eft nullo. Cára- Nofr eft INofi terrae.
, involutum , continens nucleum albicantem , qui
Oleum ex radice per diftillationem extractum clarum, fuübviri-
defcens, faporis dulcis, acris &
penetrantis , odoris grati ; in diftil-
lando cum aqua fimul afcendit eique innatat.
"E
R "dix dolores
unCtione; in
exceptus dolores ventris mitigat.
EI.
fructus flriatus Cafp. Bau- hini in Pinace lib. 2. Se&t. 5. Garciasab Horto lib. 2. cp. 3. & Chriftophorus ab Acofta has arbores de- fcribunt fub nomine Negunda , exfque diftinguunt in marem & fceminam; videnturque in primá tantüm fpecie difcrepare, utrique unanimi confenfu dicentes folia effe aliquantulum ferrata : quod nec ex delinea-
Cara- Nofi eft. piperi fimilis
tione nec cx defcriptione authorum noftrorum percipi |
a]
&
VIRES E3US
podagra fedat trita & cum aqua calida fadta per- decocto data flatus lida epota ferviunt pro febre frigida
pellit. Fol trita & in aqua ca- ; folorum decoctorum Vapot -
fi.
poteft. Attamen minime dubitandum eft, quin idem fit frutex, cüm hic nofter etiam lingua Bramanum di- Catur Négssda: interea certi fumus hanc delincatio- nem effe perfe&iorem delineatione iftorum, In Bala- gate appellatur Sambuli , Malabaricé Noche, Lufitani- cé Norclila , à Canarinis Niergundi » in Decun Baebe, & à Turcis 4r.
B EM-
fr 65 554 6e» 425) AM.
n
OBem.- nost.
MA-LABARICOCJU :S -
BE MAN O.I
FIG. x.
39 Em-NNofi que fecunda fpecies No/f , lingua Brama-rgss. ») num ..... eft quoque frutex maxime conveniens -9; cum CZra-INofi , verum folia hujus in petiolis ter- j« na& paffim quina congregatim proveniunt , funt- j^ que oblongo-anguftiora, & anterius in cufpidem 9$ /z(3 anguftum contracta, ad petiolum rotundiora & . maxima latitudine in anterioti parte magis minus- ve tenuiter crenata , colore viridi minus fufco , in recta clariori ; €o- rum medium maximum & pollicari pedunculo appendens, dein majora quz illi proxima, qua pedunculis pollice paulo minoribus appendent , duo reliqua valde parva funt & petiolo communi infi- dentia.
Flores & Friifus idem. — | /
Ben-Nofi eft Nofi album fic dictum quod foliis eft clarioribus ra- tione Cára- INoff.
VIRES E3US
Re in decocto data corporis tumorem tollit, enecatque ver-
mes in ventre, exficcatque phlegmaticum temperamentum. Fo- lorum manforum halitus nubeculam tollit oculo affecto in flatibus fi fummo mane adhibeatur; eadem fola cum rade plantz parva trita in aqua orizzc ulcera facta unctione fanant. Folia tenclla cum pipere trita & in globulos formata iis ad duo vcl tria initio febris paroxyfmi fumptis eam tollunt : foliorum fuccus expreffus capillos auget capitis facta perunctione.
PIC i
Secunda fpecies authorum fub nomine Bem-Nofi,|cies. Hiec autem ab incolis magni ducitur, fructis- (i.e. album Nofi) ab Acofta diftinguitur füb nomine | que ejusin quodam cibo ( quem Caril nominant) quo- Negunda femina : quoniam folia ejus funt magis alba. tidieufurpantur, &ob viresfuasin arte Medica magna quàm folia prioris, & fimilia foliis populi albe : ita ut | funt in pretio. formá optim? ab invicem difcerni queant hz dua fpe-
H- - $CHET-
^ : - untra vcn ea
"T. 12.
d LA pA C ai áa) :: (44. 9 Qu Y S "d
LJ at i "V
deam.
ENS ————— INN S L——— I NS zz 7 —— €—À— MÀ | /
NNNSSC
—€——— ——
HORTUS MALABARICUS. 1?
SUC CHPREPIPUpO paseisgekti
"Y: JN
PII G-
Mi x
"y
Je Bemn-Sthetri , tertia ANedum-Schetty feu Pua-Schetti. : Schetti ; Ling. Bram. Pada-Cal;, cft frutex ex S» genere virgultorum altitudine unius hominis na-
e 5 (00524 Tis "
Eeccseseé 44 Radix profundein terram fe demittit, eftque cor-
iStipitum ut & ramorum cortex exterius rufo-obfcurus , interitus al- befcens ; ramorum vero fuperiorum exterius cinereus, intus al. befcens, ac teneriorum caftaneo-fufco-rubefcens.
Folia qu& bina & bina ramos & furculos alatim circumfident fitu transverío ac cufpidibus ad fe invicem inflexis, funt oblongo-ro- tunda, ad petiolumrotundis oris, in füummitate parum acuminata, craffiola ac condenfz textura, lenia, in parte recta glabra, valde nitentia ac viridi-fufci coloris, in adverfa viridi-diluti ac furdi , quae in furculis vegetioribus proveniunt funt majora caeteris ; foliis fapor aftringens & amarus. | p3
Ex cofta media quae ductu inflexo in. cufpidem definit ac etiam inparte recta eminet, zervi in reQta. etiam. parte nonnihil eminentes. re&to ac parallelo ductu exeunt qui prope marginem arcuatim con- currunt limbum relinquentes, ac transverfis extantibus venulisu- tramque folii partem pertexunt.
Flores qui congregatim in umbellis proveniunt , in furculorum apicibus fupra ex origine foliorum, funt paffim quatuor foliorum » rarius quinque oblongo-anguftorum qua anterius & ad petiolum rectis oris ftricta ac velut cancelliformia funt, coloris omni ex par- te incarnati , interius magis intenfi, ac poftea ubi flavefcunt dilutio- ris ac flavefcentis , infidentque pediculo tenui , longo ac furrecto, incarnato faturo feu rubro corallino ac nitente calyct párxo, qui qua». tuor cufpidum minutorum , odoris nullius. A apo
E silio florum cum nodulo fuperiori bifido, rubro-obfcuro ac nitente //j/z« parvus emicat qui per pedem transmiffus ex globulo viridi in calyce fito qui rudimentum fructus eft , prodit , ac 1n ort- ficio pediculi inter unguiculos foliorum quatuor lingula feu fta-
muncula parva , rubra infita funt, qua inflexa velut quatuor unci-
nuli funt, quiunguiculosfoliorum in angulis intermediis arripiunt. funt & fuperiora verfus con-
Genmns florum oblongo-rotundz : I tractio-
Ame mo ^ - - « x» eoeens» Ghetti tres fpecies funt , una ejus nominis, alteratz.;.
18 H'O-R: TIU LS!
tractiores ac acuminata colore prius viridi-obfcuro , exterius in ori;
foliorum rubefcentes , interiusex viridi diluto nonnihil rübefcentes
dein incarnato rubro. ;
Frutiur qui foribus deciduis prodeunt funt bacca fuis calycibus
arcte infidentes cortice glabro , qua cum immaturz ac duriores
.funt, rotundo-parum-oblonga ac nonnihil colore viridi ,. dein
cum ad maturitatem pervenerunt , forma: rotundioris ac colore ru-
. bro-obfcuro-fufco , dein rubro faturo ac nitente , funtquecarne al- bicante & parum humida.
. In hifce baccis quz dulces ac in edulis funt , duo, tria, qua- tuorve off;cula albicantia jacent, in quibufdam unum tantum, in qui- buídam vero duo, qua officula parte qua fe mutuo contingunt plana ac du&m laterum , in alia autem parte rotunda ac nucamento offeo minus duro conftantes pulpa intus viridi.
Flores hujus fruticis gentiles Deo. 7xorz in facris offerunt. Flores & fructus fert toto anno.
VIBRB.SO RJUS.
R4 trita & in aqua frigida epota fervit pro febre calida ac ar-
dore manuum, ac prodeft expuentibus fanguinem ; cadem cum aqua frigida in perunctione adhibita fedat dolores capitis; ea- dem epota in lacte vacca ardoribus renum reftinguendis confert, uti & fluxui feminis reprimendo feu in gonorrhoea cum liquore /5z- ric in perunctione corporis affecti variolis ufürpata , prodeft ; at- que eodem modo ufürpata cum lacte Cogui Indici fervit pro puftu-. lis , aliisque morbis cutaneis exficcandis ; fertur quoque pars Rad. quz verfus auftrum vergit proficua effe pro febre habituali feu chro- nica, & quz ex frigore oborta eft. Ex Corrice , Foliis & Floribus ex- trahitur fuccus qui mixtus cum oleo de $/rgelzz intus fumitur ad di- minutionem pl&thorz fanguinis.
FG: 1:3, 149,43:
Kass ien: E ape fint vM — in-[ tur. in facrificiis fui idoli Irore, memorat etiath Bil pertum eit, iiquidem formà plurimum ab invi-| dzus in füà. defcripti hio : ccm dierunt. Quod verà ab ethnicis Indis adhibean- | rum. iníu$ defcriptione Ceylonenfium idololatra
"4
B E M-
T. 1
eer abba)
4
ES
T
M'À'L-ABARICI S
BEM-.$CHETTIZ ja
JU
FlG..:.
tex quoque eft ex genere vireultorum & fecunda $chetti fpecies , quacum maximé convenit ; verum ; hujus Folia oblongiora, anterius magis cufpidata ; /é(8 &c ad petiolum nonnihil ftricta & minus craffa; Flo- res Mbicanres & fubflavi, pede autem quo calyci infident , nonni- hil quoque rubefcente, ac in iis eft ftilus fuperne bifurcatus ex ori- ficio altt emicans & ftamina quatuor tenuia longiufcula apicibus flaviufculis dotarà; fructus magis oblongiac colore primüm vi- ridi, dein viridi-diluto ac fubflavo, carne intus fucculenta ac albi- cante , & officulis albicantibus, funtque etiam in eduliis, ac fa- poris fubdulcis farinacei. Flores hic frutex in anno rarius fert.
ÁO
VIRES E3US.
Rita cum cutmino decoctaintus datur pro puftulis natis in ufft-
bilico: fuccus ex floribus expreffus ac naribus inditus fedat
dolores capitis. ,
S
- K N E-
AERE. T. M.
Nun - feleai. 1
630 $. 65 $9) A » nud Eos.
HORTUS MALABARICUS. Ax NEDUM-$CHETTI FIG. 15.
c eR Edum - Schett feu Pua - Schetth , lingua Bram. Puz ri. D/t la - padacal: cft tertia fpecies Scheri, & frutex ex
&$ genere virgultotum; altitudine duorum hominum
Qi! naícens in arenofis & petrofis cortice exterius rus
5 fo, intus albicante. ^
Stpites ac Surculi novelli virides & alati quatuor fcilicet alis fübftricti. — | e
Folia quoque bina & bina alatim raros complectuntur vario f. tu, alia transverfim pofita, alia anteriora verfus furrecta ; alia deor. fum verfus inflexa, funtque longiora lateribus verfus ánteriota ma- gis contractis in acumen definentia,, ad pedunculum maxima la- titudine verfus interiora fe claudentia, & laterum oras verfus ex- teriora contrahentia, funtquecraffiora ac denfiora in utraquepar- tenitentia, at maximein recta , in qua colore funt viridi-fufco , qui in adverfa eft viridi-clarus, faporis aftringentis & amaii.
E cofta craffiori in parte exteriori tantüm eminente zerz; intra folium tantumi confpicui hinc inde exeunt prope marginem arcua- tim concurrentes. UTE RM
Fhres qui valde parvi funt congreBatim brevibus , fürrectis ac te- nuibus petiolis cum quibus ex patvo cufpidato calyce prodeunt fu: pra foliorum originem nodulis ramorum verticillatim infident ; atque etiam hinc inde ipfi ramorum veletiam caudicis corpori , pro- veniuntque fimul cum germinibus fru&aum in ipforum vertice conftantes quatuor foliis cufpidatis cum quibus ex rotundo & ca. vocalyce emergunt , funtque ut & in petiolis colore rubroac coe- ruleo - purpureo, quiin aliis magis eft purpureo-ruber, in aliis ma. gis purpureo-coeruleus , in aliis vero magis albicans, odorisque nul- lius. á |
Stamina in floribus octocoerulea feu purpureo- rubra, fürrecta,
L api-
LI
22 HAO^mg2A UU
apicibus albicantibus dotata ; ac cum hifce ftylus coerulei feu pur. purei coloris, acumingtus , rigidus & furrectus ex umbilico caly- cis emicans.
Fructus qui proveniunt floribus deciduis in ipfis florum petiolis funt parvze ac rotunda bacca coronata in vertice umbilico qui ca- lyx florum eft, colore primum viridi , dein albicante feu fübflavo, poftea purpurafcente , ultimo in totum nigricante ac nitente ; in- tus carne funt. füccofa coerulea quae faporis dulcis & nonnihil aftringentis, continentque in fe nucleum unum rotundum , qui cortice eft rufefcente feu fpadiceo-diluto , intus pulpa viridi , fa- pore fubamaro & aftringente.
Flores fert tempore pluviofo.
VIRES ES3US
E: aen cum oleo feérvit pro pruritu in unctione partis affectae,
SCHE-
FT. 16.
X ns gg ettam. p
-
MALABAR' IICU S afCHERUNAM:COTTAM.
FIG. sé
33
Ottam tres fpecies , Scherunam - Cottam , Schageri- vigaé.
Scherunam-cottàm ling. Btam . ........, eft fra- $e tex duum triumve hominum altitudine nafcens 75) in arenofis & petrofis. ! " vec — Radix longa eft profunde in terram fübfidens ac. . ., permultas longiores tenues fibras capillamentis hinc inde veftitas tam à latere quam fubtus emittens; radici cum fuis. fibris cortex eft exterius rubicundo- obfcurus , intus vero ru- fus, faporis adítringentis fülfurei & infefti. ; |
Stipites induti funt fcabro cortice cinereo ac interius viridi nonni- hil rubefcente feu etiam in inferiori parte ad radicem ubi vetuftio- 1$ funt. rubefcente, intus ad lignum albicante , qui in plurimas ; tenuiffimas , planas corticulas, ex quibus complufis & | implexis fomites ignearios conficiunt , refolvitur & aftringens eft , intus ligno funt albicante ac proxime ad radicem cavo , alias folido; rami quoque vetuftiores cortice cinereo , teneriores virides , funt« que ftipites & rami longis, craffis, lignofis fpinis hinc inde mu- niti. "E Lut :
Folia qus hinc inde in ftipitibus brevibus, rotundis , craffiolis petiolis proveniunt , oblongo -rotunda funt , ad petiolum parum contracliora , ac in vertice rotundo cufpidata , in recta parte pla- na, ac in adverfa ex media cofffa ftriara coftulis oblique anteriora verfus in marginem incurrentibus , quz nervis transverfis eminen- tibus, ac rectam tractibus fuis tenuitur ftriantibus comitata funt , viroris in recta parte fufci & parum nitentis, in adverfa clari feu minus fufci & furdi, faporis adftringentis. |
Flores qui in fummitate ramufculorum fuis petiolis ex origine foliorum quafi fafciatim proveniunt fine calyce , funt viridi-diluti , odoris nullius »conftantque duplici ordine foliorum , quorum quinque quze exteriora cufpidata, furrecta & interiora verfus nonni- hil inlexa funt , quinque qua interiora rotunda funt, & fuperiora verfus punctulis eminentia. | . Ex horum medio ex umbilico ffylus acuminatus exfurgit paulo infra acumen quinque tenuia ftamina ftelliformiter ejiciens qua no- dulis albicantibus ac dein flavefcentibus dotata funt.
Florum petioli prodeunt in fua origine foliolis acuminatis.
M Fructut
14 H:O R T:;U.S
Frutius qui furculis infident parvi & rotundi funt adinftar pirorum lauri fuperficie glabri, primum virides ac nitentes , dein colore ni.
ro dum maturi funt & faporis fubacidi, continentque quatuor erana feminis alba ac transparentia in propriis fuis loculamentis.
VIRES EZU S.
pow decoctorum vapor ore exceptus dentium dolorem mi- tigat, & vermiculosin dentibus enecat. €
& FIG. ic.
Authores noftri dicunt tres effe fpecies Cottam , qua-| prima de Arboribus ; ad Fig. 56. fub nomine Schageri- rum hec Scberumam - Cottam prima ponitur; verüm|Cortam. Eruditus Jacobus Bontius defcribit hunc fru- tertià fpecies ab iisdem minimé defcribitur , & forfitan ticem in fua Hiftor. Natur. & Med. Indiz Orient, lib, in partibus fecuturis alicubi inferetur, quoniam mini- | 6. cap. 12. fub nomine Speciei Corni feu Sorbi quam mé adepti fumus univerfum opus fimul: Interea anim- | comparatam cum hoc Seberunam - Cottam invehi ean- adverti, fpeciem fecundam defcriptam effe in parte| dem effe plantam en
P
SCHEM-
| SE A T 3! pii: p rib. fau | Gale eg) "uf.
P
xfi Tur T UA
S. lu /27 j | hs D Í íi BE DN S NN
JI MA
MALABARICU.S. - IGHEM TP-«RITI
FIG
1m Chein- Parit que quarta fpecies Parij, ling. Bram:
27/5 ces eft frutex quinque fexve pedumaltitudine.
X Radix fibris veítita albicantibus faporis nullius:
2) pies && Rami exteriori córtice cinereo; inte- cfi riori viridi.
Folia quze hinc inde petiolis totundis uncialibus ac viridibus tur folitaria tum teneris foliofis germinibus comitata ex eadem origine proveriitint , funt oblonga , anteriora verfus in cufpidem contracta; ad petiolum lata rotunditate & margine aquabili inde anteriorá verfus in cufpidem contracta , ac in margine groffis denticulis inci- fa , cóntextura minus craffa & valde mollia, fuperficie glabra, vi- roris nitentis maxim? in recta parte , qua teneriorà viroris funt cla: rioris & viridi, cum emarcida flavefcunt, faporis nullius.
. Cuni cofta media ex qua Coftz exeunt ex petiolo duze Cz oft à miá- jores uttinque una prodeunt , qua ramos fuos feu coftulas trans- verfas verfus marginem emittunt ; füntque coftz venis transverfis .* aris cornitatz , in recta etiam parte eminentes, at maxime in adverfa. P AEN :
Flores qui in furiimitate farculoruni ptoveniunt funt tofz colore rubicundo-fato ac pulchro rutilante ut rofze Alabandicae conftáfi- tes foliis oblongo- totundis,. quz valde lenia ac mollia ac nonni- hil crifpata , ex fé invicem prodeuntia ae ftylo medio circuripofi: . ta & unguiculis inferta funt. ! |
Stylur medius ruber & craffus eft, intus albicans; in apice qua- | —— tuor, quinquevecraffis, lanuginofis, purpureo-rubro-nigris nodulis | |
Fig.17;
^
ornatus , atque exeo hinc inde emergunt ftamuncula tenuia rubra,
quz flavis nodulis dotata funt. | Hy Calyx lorum pede eft albicante & pilofo quinque viridium & | ! N - Cufpi-
26 H205R:. TAU S cufpidatorum foliorum ac in inferiori parte octo foliis cufpidatis, anguftioribus & viridibus circumdatus.
Semen nullum habet.
Flores quoque fert toto anno.
FIRES EJUS
R4e trita & cum oleo epota fluxum menftruum mulierum re-
dundantem fiftit. Folia tenera trita addito momento butyri re- centis apoftemata maturant iis fuperimpofita ; eadem in aqua in qua folia per tempus macerata funt epota pro variolis conducit , uti & pro ardore jecoris addito momento facchari.
FIG. 19
In prima parte de Arboribus ad Fits o. defcribitur. Orient. lib. 6. cap. 46. Preftantiffimus quoque Do- Pariti fub quatuor fpeciebus , quarum hec Schem-Pa-. minus Jacobus Breynius in fua Centuria Exotica Plan- iti quarta eft , & commodé prioribus tribusadjungi tarum, parte 1. cap. $6. defcribit hunc Fruticem fub potuerat, cüm neceffarió ad tres priores fpecies perti- | nomine Alcea "favarica arborefcentis f'ore pleno, Et pro- neat : foliis ad oras ferratis , & flore pleno, fatis con- | cul dubio planta hzc etiam eft fpecies Rofe Sinen[is Fer- venit (nifi colore & quód flore pleno eft differat,) rari ut & Altbea. frutefcemtis. folio rotündiore Incano cum. Roja Batavico- Indica Modoru , feu. Malva frute- | Bauhini in Pinace, fecundum firma indiciaforma in fente Bontii , ab eodem defcripta in Hiltor. Indiz | floribus & feminibus. aft eno
BE-
uoa Ira) uec)
4E. a8.
TP
Nx
Ww
— ———————————
M A? LJAB AM4ROIO QiU S 27 p: E Siqnomqutqe obo oa.
Ed G5
Ww El/lla ling. Bram. 5rzvadi, eft frutex altitudinis r;.s. À lesqui-hominis finuofis ac tortuofis ramis etiam ar- ( bores Ícandens , nafciturque in arenofis. & Radix ruffa fibrascapillatasemittens. —— . $3 Caules lignofi , nodulati ac in fupremis partibus &(8 quadrangulati, fufci, vetuftiores cinerei, emit- Suvd tuntque hinc inde ex nodulis furculos paffim bi- nos & binos qui fe mutuo decuflfant ac anteriora verfus incurvati funt ; furculi teneri rotundi & virides ac pilofi.. n: . Folia quz in nodulis paffimbina & bina atque etiam tria vcl plu- Ies congregatim ( fi furculi ex nodulis erumpentes teneri ac novcl- liadfint) petiolis languidis fesquiuncialibus plus minus longis pro- veniunt, oblongo -rotunda, ad pedem rotunda orz, cuim cufpi- de angufto in vertice, tenuia, pilofa ac velut lanuginofa, in recta viroris fufci, in advería clari ; habentque coftam mediam etiam in recta nonnihil eminentem , ex qua coftule in adverfa maxime emi- nentes ordinate obliquo annulari ductu exeunt ac proxime ad mar- ginem inarcus minorcs inflexi difparens, funtqueinter coftas intra folia plexus venarum cancelliformes; folia fapore nullo nifi filveftri. . Hores umbellatim proveniunt in fummitate furculorum in petio- lis qui fupra originem foliorum exoriuntur , funtque ftellula: quin- que foliorum rotundo-cufpidatorum , qui apice albicante in fum- mitate eminent, ac in media una ruga extuberante interius contrà- &a, ac verfus inferiorem partem oris nonnihil inflexa funt; inté- rius colorem habent rubicundo - pulchrum feu fcharlatinum , àc in oris albicantem & fubflavefcentem ut & exterius , funtque pilofi at magis exterius cum pilofo ac flavo umbilico in medio , infident- quecum pedunculo oblongo, viridi-dilato & pilofo vertici fructus tenelli feu calyci qui oblongo-rotundus feucraffiolus , ac quatuor vel quinque parvorum ; anguftorum ac capillaceorum foliorum eft, funtque odoris nullius.
Gemma lorum oblongz efformantes capitulum ad partem folio- rum quinquangulatum quod prius eft viride , poftmodum flave- Ícens , ac dein magis & magis albefcens. 2:
, Fritfus oblongo-rotundi & minutulis pilis obfiti cum immaturi fünt virides , cum vero maturi ad flavum vergentes : intus carne
denfa , viridi , faporis aftringentis & fubacidi. B Eft
28 H O R 5 DS
Eft autem in iis congeries 5ezzzum minutulorum, qua in ea ja- cent inter carnem viridem velut femina pifcium, ac in quatuor fe. ries per membranam intermediam albicantem diftincta funt , funr. que colore viridi cum in ima ferie coadunata, feorfimautem fingu- la confpectui oblata, viridi-diluta, albicantia & transparentia in- Ítar arenularum , cum matura funt colore nigerrimo.
E Fruciibu: iis qui calycé quatuor folum cufpidatorum foliorum florem oblongo pedunculo ejus vertici infidentem apprehendunr loco quinti folii calycis cufpidati, juxta umbilicum unum folium oblongum albiffimum, quod à poftica parte eft ora rotunda: ac anterius contractum parvo & angufto cufpide eminens cum petio. lo pollicari nonnihil plano , pilofo-viridi iluto prodit, eftque il. ludad tractum tenue , pilofum, habens nervulos quinque fübviri- des € petiolo anteriora verfus excurrentes , ac in inferiori parte eminentes , qui fuas quoque venulas fübvirides laterales emittunt, odoris filveftris.
óravad; ling. Bram. eft candidum , quod nomen huic plantae da: tumeo quod foliis fit candidis.
VIRES ES3US
Re in decocto data hepati refrigerando hutrioribufque pitui-
tofis expurgandis comrrioda. Eadem trita cum aqua & peruncta corporis dolorem fedat , oculorumque rübedinem tollit iis appli- cata ; eadem dipefta & decocta in oleo proficu? ebibitur ab infan- tibus pro puftulis inore, ad quod etiam fervit decoctum Corricz in oleo intus fumptum. Foliorws decoctorum fumus feu vapor partium externarum dolorem in iis exceptus fedat; fuccus foliorum & fructuum fimul oculis inditus nubeculam fen etiam pelliculam vifum obtundentem tollit. |
ESI. 18.
Mirabilis eft lufus Nature in hoc frutice per varios le videmus in solzno Mexicano flore magno Ca[p. Batibini colores, quibus flores exornantur. Eorum aliqui in Pin. five Admirabili Peruyiana , cujus flores alii fuat funt pulchro -rubicundi, alii veró albiffimi : qui | flavi, alii rubri , alii albi , aliique difcolores , non fe- flores albi apud Indos tam frequenter cornedi fo- cusac in Belil/a hac... Nifi femina differrent, ea haberi lent, ac apud nos lingulatum blitum velbeta. Ejus- poffet pro fpecie arborefcenti. modi mutationem florum diverficolorum in uno cau-
MÓ-
wapenpu com
A
b res
7, t —
M AX 6 BrA R KO UH S. 19 MOODERA4A-CANNZA
FIG. 1
t frutex ex genere virgultorum altitudine duum zi.» ominum nafcens in arenofis.
3 Radix craffa exterius cortice flavo feu rufo , qui
- : 4 albicante farina feu calce obductus eft , intus ligno
S^ fufco-rufo, & grati ac aromatici odoris.
Rami funt cinereo cortice , quibus fpina unciales lignofz trans- verfa: hinc inde ac. infident.
Foliain brevibus furculis qui intervallo ab exortu ferme un- ciali ad utramque partem lignofa & fpiratim intorta barba muniti funt , proveniunt & in fuperiori eorum parte qua fupra barbam eft, & infra quoque ad eorum exortum in brevibus pedunculis appen- dent, funtque oblongo-rotunda & anterius obtufe cufpidata , ad petiolum nonnihil ftricta, virore utrinque communi feu claro & in recta parum nitente , habentque ex cofta media qua etiamin recta nonnihil eminet & maxime in adverfa ; coftulas tenues obliquo an- nulari ductu exeuntes , quz fe intra nervulos tenues cancellifor- miter contextos prope marginem amittunt, funtque ad exortum duobusfoliis cufpidatis , anguftis velut auriculis comitata.
Flores in fummitate furculorum foliaceorum pediculis brevibus nondum femiuncialibus duo tresve. congregatim prodeunt confiti in calyce viridi - flavefcente quinque cufpidatorum foliorum, funt- que colore flavo & parum nitente conftantes quinque foliis tenui- bus oblongo - rotundis, & venulis tenuiffime in longum ftriatis , qua: unguiculis albicantibus calyci inferra funt.
In medio $2474 longiufcula decem fubflava confpiciuntur quz nodulis flavo-rubris dotati funt inferiora verfus albicantia in calyce mutuo unita capitulum medium albicans circumambiunt, & cum iis quinque ftamina parva fubflava cum viridibus nodulis feu apicibus, qua ex vertice rotundi albicantis capituli prodeunt. P Gemina
E dj
"f "m A vemm ad [ [QR DEEP m LE
" : ! aped SNNT - BN» s A
l *- (Tnm [n
3o B*O: R^Ti g.5 Gemma florum calyce fuo primum involuta funtac fex * fuo calyce - erumpentes , in fuo apice colore funt flavo intenfiori.
Frucin: rotundae bacca funt inferiori partein calyce arcto, qui foliorum quinque cufpidatorum eft, profunde infidentes, funtque primum virides , glabri & nitentes, dein flavi & fübrubri & fub ex. teriori pellicula carne valde rubra, denfa, humida , que nullius faporis , conftante.- In medio officulum albicans , durum in lon- gum venis ftriatum , parum nuclei continens.
FIRERES.ESUM
N lotione corporis adhibitus humores evocat. Radix inflamma.
tionibus partium fedandis & tumoribus refolvendis confert trita & iis appofita: eadem prafentaneum remedium eft pro ictu vi- rulento colubri ; ufürpatur quoque pto febribus precipue infan. tium, inteftinorum torminibus , dolore colico & vermium eneca- tione , eftque fudorifera & urinamciensartufque cortoborans, Ex Radicis cortice alexipharmacum contra venena formatur.
FIG. 5$
ma parte de Arboribus , Fig. 37. Nomenque trahit à Modira ob fimilitudinem myítacum , quos ad ra-
C 4.
72 Coo n 202.
[ SUME GrCUl. - Curiu. yo
"EK. 2o.
MALABARICU S ji CARIM-CURINÁA E-LG a9.
399 Urin due fpecies , Carim- Curini , & Bem-Curini. — gas; : Carm - Curimi , ling. Bram. Pocos, eft frutex
3&e nafcens in arenofis.
à — Radix fibrofa & albicans ac infufcatafaporis in
/7)J cortice fubamari. |
S — Caules furculique viridi-fufci, geniculati & fu-
pra fingulos geniculos extuberantes.
Folia qua petiolis mediocribus , viridi- fufcis , languidis, inte: rius planis,bina & binaac fe invicem ordine decuffantia proveniunt; fant oblongo - rotunda , ad petiolum contracta, anterius in cufpi- dem definentia, contextura minus craffa, mollia, fuperficie lenta, in reta viroris fufci & nonnilul nitentis ; in adverfa clari, faporis nullius , odoris hortenfis. : |
Ex cofta intermedia cof/ula annulari ductu anteriora verfus exeunt proxime? ad marginem fe vifui fübducentes , ac in recta etiam emi- nentes, licet maxime in adverfa , inter éas venae haud eminentes iri advería clarius confpicuae. |
Flyes proveniunt ex exorta parvofum & rotundo-cufpidato- tum foliorum quz furculos bina & bina ac ordine denfo & decuf- fato furrectim circumftant, funtque viridi-coerulei, galeati conftan- tes tribus foliis viridi -coeruleis que ex galea ad unam partem pro- tenduntur, ac pedunculo candido , nonnihil inflexo ac fuperius nodulato & longiufculo quo calyci quinque anguftiffimorum , vi- ridium & cufpidatorum ac tenuiter piloforum & ftriatorum folio- rum infident , habentque in nodulo pedunculi cui galea cum foliis ex transverfo adítricta eft , bicornua eminentia ex viridi fubcoeru: lea & ad pofticam galez: partem unam laciniam tenuem viridem fübcoeruleam dependentem ; funtque flores odoris nullius , folia in medio interius ftriata duo oblongo-angufta & parum cufpidata;me: dium quoque oblongum & latum ac anterius rotunda ora. Per pe- dunculum albicantem transmittitur ftylus albicans qui in vertice ex germine capfula ferninalis exoritur. | Es :
Floribus deciduis ex calyce prodeunt Cafpuls feminales quae plano-rotundae & cufpidatze funt ac haftiformes pediculo oblongo quadrilatero digitali conftantes cortice viridi , intus lignofo , ac in medio in longum ftriati , ut & in oris una ftria qua utrinque pef mediam fuperficiem pedis excurrit. !
n
Q.
3: HO -R^T NS
In fingulis capfulis $274 duo ad utrumque latus unum confita fünt per interfepimentum medium , quod ex oris capfulz ubi ftria. ta eft inftar lat fimbriz excurrit à fe mutuo diftin&ta ; funtque fe. mina forma valde compreffà , rotundiolaac inftar cordis cufpidata cumfuo cufpide capfulae cufpidem refpicientia, colore primum vi- ridi-albicante, dein magis albicante, poftmodum cum ficca fub. flava, feu fubrufo-pallida, fuperficie ob punctula eminentia ma- xime cum ficca funt fcabra, faporis nullius.
VIRES ESU S.
RAeé decocta & fumpta fervit pro doloribus arthriticis; de-
cocta cum oleo & butyro vires adauget ; eadem trita & cum oleo de .$/rgelii data mitigandis podagra doloribus confert ; de. coctum ex Radice & Foliis epotum frangit calculos; eádem quoque virtute funt Fol contufa & fimpliciter colligata fuper ventre. j$uc- cus ex. Foliis extractus fervit pro calculo. Folia in decocto data in dyfuria profunt ; eadem epota in aqua calida in tuffi & doloribus calculi conducunt , quam etiam virtutem habent ficum aqua cali- da ad perunctionem ventris adhibeantur,
BEM-
2 PPP PED Dorset
T.21.
Com - Ci "dos A
MIAALABARICU.;S. 33 i ngietgae tia notos isa BEI I |
Ses Em-Curini , lingua Bram. Davi - Toc, à Grin- Fe» «74 Grim non differt nifi in floribus & capfulis 3 feminalibus.
Flores hujus proveniunt in fümmitate fur- culorum é nodulis fupra ex parvis albicanti- bus cufpidatis foliis quz in nodulis fingulis quatuor numero funt & tria magis juncta ad florum exor« tum, funtque hzcfolia tenuia & nonnihil tranfparentia ac coftis viridibus, quz ex cofta media binz & binz excurrunt , ac prope marginem in feinvicem arcuatim deferuntur , ftria- ta, & quidem ex fingulis nodulis unus prodit floículus ; funt autem flores albicantes , odoris nullius , collo minus longiufculo calyci qui quinque viridium cufpidatorum folio- rum eft,infidentes ac cum calyce infidentes nodis furculorum, conftantes quatuor foliis tenuibus uno folio ex collo feu pe- de furrecto quod latiffimum cochleatz interius cavitatis & in cufpidem conftrictum, tenuiffimum & tranfparens ;4ü exteriori parte cum cofta craffiori media utrinque una coftula quz verfus cufpidem infledtitur ex collo ftriatum tribus foliis cufpidatis ex collo transverfim ad unam partem expanfis, quorum quod medium latius eft & fubrubris radiis ac undulis inter colorem album tenuiter variegatum , eftque collum florum nervis tribus quz ad tria transverfa folia excurrunt, flriatum. | |
Stamina in hifce floribus duo albicantia folio furrecto ex ad- verfo tra&us coftarum lateralium ftri&te adjacentia ac cum ! R : api-
34 HJ *DI /RA TY AU A$ apicibus fübviridibus, qux brevia filamenta tanquam ap. pendices demittunt ad fe mutuo nonnibil arcuatim inflexa, ac cum iis confpicitur ftylus feu flamentum albicans mediz coftz folii fürrecti ftricte accumbens, quod ex globulo oblon- go-viridi, quiincalyce eft, excurrit.
Floribus deciduis (25x fe claudit, gemmas oblongas femi- nales conftituens.
VFIRBS B S45
Rx indeco&to data fervit pro febribus ac capitis corporis- - que malisaffe&tionibus. Folia frixa inoleo dein contrita ulceribus fanandis applicantur.
C4.
T z—
——
| M V
I W
N ll
/]]
Ei»
MALABARICUS »
EIL, T TES 4rati lingua Bram. Tiringoé/t , eft frutex in infe- s. B ANI ;3 I'1or1 parte caulium repens füper terram adal-
3 [S AL o) 2c í 2
/; ütudinem unius hominis affurgens. $ Radix fibrofa nigricante & tenui cortice, 4. intus ligno albo , odoris nullius.
LI
Sese — Sie virides denfis aculcatis fpinis in to- tum muniti intus corculo fungofo albo.
Folia in furculis foliaceis rotundis , tenuibus , Viridibus , qui bini & bini ex adverfo in communi ramo prodeunt, ac ad exortum extuberant, breviffimis petiolis bina & bina & in duabus denfis fericbus proveniunt , comitata ad exortum duabus fpinis qua ruf feu rubefcentes & inferiora verfus in-
flexz funt , funtque parva, forma oblongo-rotunda, ante- rius X ad petiolum rotundo-cufpidata , verfus interiora non- nihil claufa feu crifpa , textura folida , craffitie mediocri , fu- perficie plana, glabra & tenuia, viroris in recta fufcioris , in advería communis , faporis amari & fubacris , odore nullo nifi filveftri. u
, Excofla media quz in advera tantum extuberat, & cum apicc anterius prominet , //ezz fübtiliffimz excurrunt í m1 quein adverfain qua maxime confpicuz venulis cancellifor- miter intercurrentibus comitatz.
Floresfpicatim proveniunt in fummitate petiolorum pro- priorum, qui vel folitarii vel bini & terni fupra ex furculorum foliaceorum exortu proveniunt. ac longi duas ferme fpitha-
, Ras,incurvi, aculeati, inferiora verfus raris pilis obfiti,flriati, viridi-diluti, ac in vertice fpicarum numerofis foliis anguftis & cufpidatis veftini funt:funt autem flores lavi quinquc folio- rum oblongo-rotundorum acanguftorum & à fe mutuo non- nihildiftantium, qua venulisoblique anteriora verfus in lon- um friata funt , unum folium quod minufculum & latiufcu- Eat eftac nonnihil interiora verfus inflexum feu cochleatz Cavitatis lineis rubris transverfis variegatumeft. In medio Stamina decem furrecta , albicantiaac viridi-dilu- ta & pilofa funt, gerentia quzlibet in fuo verticeapicem fla- ! VO-obfcurum. | S Cx
36 EID OSR^'Tr W :5
Calyx eft quinque foliorum oblongo-rotundorum ac nonni- hil denticulis inciforum, quz verfus interiora reflexa funt, colore viridi-fubBavo-fuíco.
eume florum oblongo - rotundz funt fuperiora verfus nonnihil contractiores, ac viridi-fubflavo-fufca. |
Fritlu qui Roribus deciduis € calyce erumpunt funt echini virides majores : gei rotundi,valde plani;ac exterius utro- que latere numerofis fpinis feu aculeis longis acuminatis, rigi-
disac furrectis obfiti,primum virides, poftea cinereo-nigrican- -
tes, acduri cum fpinis feu aculeis durioribus, interius ad corti- cem carne craffiola viridi , quz plurimis guttulis hinc inde ex- undantibus eft irrieata, obducti , ac lata in medio cavitate. Fabein echinis duz, tres , quatuorve ac etiam folitariz con- tinentur umbilicis tenuibus ac albicantibus dorfo echini, an- nexz, funtque fabz oblongo-rotu ndz, primum virides maxi- me verfus umbilicum cum maturz ac ficcz funt ; cortice du- ro, albo-cinerco , venulisque nigris undulantibus ftriato, in- tus albiffima. | VIRES ETU S. R^» & riex contriti & in decocto dati pro tumore her- niofo conducunt, ad quod etiam ferviunt Felatrita & in lacte acido epota, feu etiam fi una cum Coquo Indico trita ignique admota partibus herniofis apponantur. Fab« tritz at» que cum lacte Coqui Indici mixte pro herriofis quoque con- ducunt ventri interiori applicat: ; ezdem in pulverem re- dactz & cum vinoepotz in hernia quoque profunt , acinfu- per flatus diffipant , dolorem colicum fedant ac ftomachum debilem confortant, quin & in pulverem toflz ac in vino da- tz menítruis mulierum provocandis ferviunt. Ipfa medula fnit quoque in calculo prodeft in pulverem facta &in vi- no data; in morbis endemiis eodem quoque modo ufurpata.
r1 G. 22.
Clariffimus Carolus Clufius primus hanc plantam defcripfit in fuis Exoticis lib. 3. cap. 15. vel potiüs fru&ustantüm ejus, fub nomine Loli imde: & in eo eum alii fcriptores fecuti funt , donec Cafparus Bauhinus folia ejus nota faceret fub nomine Arboris exotica fpinofe foliis lentifci. Nerüm noftri Authores prz cxteris laude fia minimé fraudandi funt,quod pri- mi veram delineationem & defcriptionem totius plan-
.tz prodiderunt. Petrus Pena quoque in Adverfariis. fuis mentionem facit hujus plantz fub nomine Bonduch Indorim. A. 1674 accepiejus quasdam filiquas peni-
tus recentes cum fuis feminibus : quz kd infita cum
rogerminarent producebant duas plantas, qus T** dean eidd iciticbahi excrefcebantque in pal- mz latitudinem : fed hyemali frigore perierunt» nil obftante omni cura. Fic Caretti non tantum crefcit in Malabar; fed & in compluribus aliis locis Indiz, ut & in Brafilia: prout Pifo teftatur in fuo libro1v. cap. 42. ubi defcribitur füb nomine lnimbóy: verum delineatio cjusdem nullius valoris eft. À Lufitanis vocatur 5;lya de pray4.
CU-
MALABARICU S ^
A i * T d C Ü P L o ? ds
FIG 25
175: Up:, lingua Bramanum Ciza- Mata , eft frutex al- rg;
:$ titudine unius hominis nafcens in arenofis. 5 Radix albicans & fufcefcens, fibrofa,. cortice ** fubamaro.
in ordine fe mutuo decuffant , oblongo-rotunda & E ante- ac denfz
E cofta intermedia Cof in adverfa folum e eminentes trans- verío parum obliquo , annulari & parallelo ductu ordinate bina & bina exeunt folium in recta ftriantes, venulis tantum fübtilibus 2 nullis vero nervis eminentibus intertexta.
Flores qui umbellatim proveniunt in petiolis qui in fuperiori parte furculorum paffim bini & bini oriuntur, albicantes, ex vetuftate flavcícentes , odore fragranti & grato, conftantes quinque vel etiam | fex foliis oblongo-rotundis & tenuiter rotundo-cufpidatis ac angu- ftis & craffiolis in ftella formam expanfis ac inferiora verfus idle xis, & pede feu collo craffiolo brevi intus cavo calyci quinque an- guftorum & cufpidatorum foliorum infidentes; funt autem folia venulis haud ftriata ac in medio in longum pilis interius obfita, in vupucus interius quoque pilofa & orbiculari orificio pilofo colli infit. |
E medio orificii orbicularis emicat .57//us albicans qui ex calycis fundo exortus per collum feu pedem florum transmittitur cum ob- longo albicante ac fubflavo capitulo in fummitate, ac ad unguicu- los foliorum inter angulos quos inter fe relinquunt flamuncula par- va, tenuia & fubflava quinque vel fex numero pro ratione foliorum prodeunt cum longiufculis & craffiolis apicibus ex albicante fubfla- VIS , qui etiam in es vetuftiori flavefcente rubra linea ftriati funt.
Calyx eft quinque vel fex cufpidatorum viridium foliorum.
Gezjna lorum funt forma cylindrica. *: Fruthu
38 B-1OQ1 R aresui s
Fructur umbellati prodeunt in collo calycis, funtque parvi ac duri , rotundi adinftar pyrorum lauri noftre , colore primüm viridi, poftea nigricantes , nullo excepti calyce, fed in vertice umbilico quinque cufpidum coronatim cincti, funtque maturi faporis fub. dulcis & in eduliis.
In hifce fructibus funt feptem, 'octove plus minus 5emiza, quae in medio interfepimento quod fructum in longum fecat, in duos ordines funt diftincta, ac ad fe invicem alia in inferiori, alia in fu. periori parte fructus confita , funtque figure triangularis duobus lateribus & uno rotundo circumfcripta , primüm colore viridi, dein rubro-fufco ac poft nigricante.
Hic frutex bis inanno tempore pluviofo & zftivo dat flores,
VIRES E7US.
F?^X Frutkur fimul triti & permixti cum lacte mulieris ad per. unctionem partium affectarum puftulis natis in pedum & digi- torum articulis adhibentur.
CAT-
/ Mi / Hl
/
unc M — E x
—
lj) LJ
EI
^M—ÓÁ ".-—e——s———n—PSÉU
fuperne bifurcatum,funtque flores odoris nullius,
| MALABARICU S 39 "CÁATTU-CHIÍRAGAM FIG. i
25598 ditu - Schirapam , ling. Bramanum Cuapei , efttes« 3 [24 frutex adaltitudinem unius hominis affi urgens 5 nafcensque in arenofis. | ? Wadix brevis rectain orbem una fafcia albi- Zi cantium ac glandulofarum fibrarum , qua *^* condenfis pilis inter feimplexz funt, veílita faporefubamaro. - |
Stipes qui ex radice unus exfurgit , rotundus , craffus unum ferme pollicem, fürrectus furculos fuos magis ex fuperiori partc emittens , cortice viridi-diluto, ligno fub cortice fub- rubro, in medio corculo cavo feu fungofo & albicante, li- gnoque quod corculo proximum molli , humido , fübviridi.
Folia quz ftipitem ejusque furculos inveftiunt, fubinde par- visfoliis quz ex eorum origine oriuntur comitata , funt for- ma oblongo-angufta , in inferiori parte lateribus ftrictis , an- terora verfus in mucronem acutum definentia , in margine dentibus acuminatis incifa, excepto co quianterior eft ver- fus cufpidem , & ubi in inferiori parte lateribus ftrictiffimis funt, contextura autem tenuia, languida, in fuperficie r; ris, tenuibus pilis obfita , acin utraque parte ad tatum füb- afpera, in recta parte virore fufco, in adverfa claro, & fapo- replaneamaro. '
Ex cofta media que etiam in recta parte nonnihil eminet acin ca plana eft , CofLz oblique acarcuato ductu exeunt etiam in reda nonnihil eminentes , ac cum fuisramulis prope mar- ginem in fe invicem ac in dentium apices incurrentes , funt- que comitatz nervulis qui adverfam partem folii cancella- um pertexunt. !
Fire: parvi funt prodeuntes plures fimul cum pedunculis viridi-dilutis ex füpcriore partefolioforum capitulorum, fünt- que purpurco-rubro-diluti incifi quinque cufpidatis foliis quz arcte claufa funt circa medium viridi- dilutum ftylum, *X quotanquam thecula emicat filamentum tenue , albicans
Seni-
40 H353Q iRAT ÀJ SA
Semina quz. in foliofis capitulis numerofa continentur ob- longo-rotunda ac angufta 1n longum ftriata ; inferius in cu- fpidem (trita, ac cum cufpide bafi capituli inferta, funtque fingula fuperne in orbita penicillo longiufculorum, albican- tium & fubflavorum pilorum , ex cujus medio unus flofculus cum fuo pedunculo viridi-diluto emergit , circumdata ; fe- mina autem primum albicantia, dein fubrubra ac cum ficca funt coloris ruffi. |
Hicfrutex femelfert flores tempore pluviofo.
VIRES E3US.
pRo puftulis corporis (i contrita cum oleo coquatur , ac
cum ejus decocto fiat perunctio : in febre ex colera obor- ta confert delibutio capitis cum fuco qui ex eatrita expreffus eft. Senina in pulverem redacta & cum aqua calida epota pro tuffi dantur , àc flatibus tollendis ferviunt, uti & enecandis vermibus in infantibus , peliuntque ventris dolores ac uri- ram cient, partique affect podagra vel doloribus ex frigo-
re obortis ; commoda facta ex cis perunctione cum aqua ca- lida. 1
TERA-
T. 25.
MALABARICU S és
pops queant ow FIG. »;. Ch
Eragu , lingua Bram. Saul, eft frutex altitudine Fig ar: trium pedum nafcens in arenofis.
"
EN "T [A
MIS
$ o Spies & Surculirotundi in fummitate quadran-' i£ gulati, ac in unoquoque latere una ftria fulcati, ve-
tuftiores cinerei, fub cruftula cinerea virides , te- neriores ex viridi fpadicci & tomentofi,
Folia petiolis rotundis , viridi-dilutis ac interius ftriatis, tenuiter pilofis feu tomentofis in furculis bina & bina proveniunt, quae fu- periora funt in ordine xe inferiora oblique decuffant ; funt autem forma inftar cordis humani ac anterius cufpidata, crafla fu- perficie pilofa lanugine obducta ac inftar Pz/zzi lenia, virore com- muni in adverfa dilutiore, fapore fubamaro.
Ex cofta ad petiolum utrinque due Cof/« exeunt & fupra hinc inde plures alii exftantes in parte adverfa atque etiam in recta con- fpicui diffundentes plurimos nervulos transverfos qui in fuperficie adverfa exftantes eam inzequalem reddunt ac in recta tractuum fuorum veftigia relinquunt. — —
Flores bini & bini proveniunt petiolis rigidis oblique furrectis in furculorum fuperiori parte hinc inde fupra ex origine parvorum ac fe mutuo in ordine decuffantium foliorum , qua quidem cum ma- joribus forma conveniunt, at longe minora manent, & minora funt quo apici furculi propiora,
Sunt autem flores candidi conftantes quinque foliis oblongo-an- guftis ad unam magis partem confitis , qua in medio una vena aliis nonnullis confpicuis ftriata funt, keit od onc albo fubfla- vo calyci amplo laxo quinque foliorum cufpidatorum , qua in me- dio anterius nervulis ftriata funt.
E medio florum quatuor $747z4 tenuia , candida, longa cum ni-
ricantibus ac incumbentibus lunulatis apicibus ad eam partem ver- ks quam folia minus fita funt adjacentia & verfus folia nonnihil in- flexa, ac cumhifce unus ftylus tenuis, candidus, in fummitate vi- ridis ac bifidus prodiens? primordio fructus, quod ex calycis orifi- cio fe exerit. Flores odoris funt gravis maleolentis.
Calyx quinque oblongorum cufpidum, exterius viridis, inte- rius albicans. .
Genina orum rotundiole, primum fubflave , dein —— Flori- .
41 H iOS RA E dU .:S
Floribus deciduis fuccedunt Bacce fingula à calyce laxo primum in totum comprehenfz , dein ? calyce ftelliformiter expanfo ac ex. teriora verfus reflexo emicaptes , funtque primum virides, dein ex viridi-fufco coerulefcentes , poft cum plane maturz Digrae & nitep. tes, Cortice tenui intus parum fucculentz, ac comefta nonnihil adurunt. |
Semina qua fructus in torum replent ac in fingulis duo, tria etiam unum numero, una parte rotundiola , altera plana vel duo. bus planis lateribus conftantia, in latere rotundo nervulis eminen- tibus cancellatim ftriata ac colore cüm ficca ex rubro niericante,
, vel
. VIRES ET4US.
Re proficua eft pro lienteria & inteftinorum torminibus &
dolore colico in lacte acido vel etiam vino data, Eadem in pul- verem redacta ad puftulatum exficcationem confert. - Foliorum fac- cus epotus lumbricos in ventre enecat.
N A-
Lade. Certerbe e.
d
M A'L'ABA/R EC U S ":
Nun a b 4 «G1
FIG. s.
jJ S ZAlurulingua Bramanum Diz?, eft frutex ad alti- Fe: (F4 tudinem duüm hominum affürgens nafcenfque in
| L2 arenofis. S Radix fibrofacorticerubefcente ac fufco qui in- 5B tus eft albicans, corculo in medio ligni fubrubro. Aa | Rami & Surculi nodofi , fuperiores angulati , virides , ligno pauco maxime ad corticem & in filamenta fiffili, corculo intus molli. i; :
Folia in furculis qui ad exortum extuberant, brevibus, rotun- dis, craffiolis ac interius ftriatis petiolis bina & bina proveniunt , iifque paffim quinque , etiam tria & feptem, quorum unum femper in fümmitate eft , appendent, funtque furculi hi foliacei , punctu- lisafperi, ut & petioli foliorum , ac in fua origine ad nodos ramo- rum tuberculis viridibus ac rubefcentibus , turgidi & interius in an- gulum extenuati ac à primo pari foliorum fulco ftriati; folia autem forma oblongo-rotunda funt ; anterius parum contracta ac cufpide anguíto brevi eminentia, in margine rotundis denticulis incifa ac crifpa lateribus verfus interiorem partem contractis , textura denfa, duriola, viroris in recta parte fufci & nitentis, in adverfa clari, faporis adftringentis ac filveftris. UE M der
Ex cofta qua in adverfa parte & nonnihil in recta eminet Coffa ferme binz & bina in adver(a maxime , minus vero in recta emi- nentes obliquo annulari ac parallelo ductu proxime ad marginem exeunt ac reflexa in fe invicem incurrunt , funtque condenfis trans- verfis venulis qua in utraque fuperficie confpicuz funt , intertextz, qua proximae origini furculorum funt folia minus longa funt cate- ris, eftque folium quod in fümmitate furculorum eft omnium maximum, ac anterius rotundioris orae.
Flores umbellatim proveniunt in petiolis planis qui in medio ftria- ti ac ex punctulis fubafperi funt, ac & nodulis caulium erumpunt; funt autem flores parvi ac quinque foliorum acuminatorum , quz: inferiora verfus reflexa fant , coloris albicantis ac viridi-diluti ; ex medio florum eminet capitulum album , quod in vertice decem denticulis brevibus emicat in fe ftylum parvum cum globulo viridi- diluto , ex quo prodit, in fe recondens.
Calyx lorum parvulus eft conftans foliis quinque cufpidatis , vi- ridi-dilutis, quibus arcte orem apprehendit. j Y Frucius
UNS. H30RASRAZ3:iS
Frucur qui in umbellis funt forma plano-rotundi, primum viri. des, dein cum maturi funt caruleo-nigri , carne intus fucculenta , cujus fuccus eft ceruleus ac nonnihil unctuofus ; comefti os adu. runt, punguntque.
Semina qua intus continentur octo, novem in orbem uno fim. plici ordine fita funt, ac mediante carne fructus à fe mutuo inter. ftincta , funtque trium laterum, quorum duo plana ac unum ro- tundum & coloris ruffi. E
Bis hic frutex in anno Flores fert tempore pluviofo & activo,
FIRES E3US ^
RAe in decocto data dolores ftomachi compefcit uti & dolores
colicos & inteftinorum tormina. Decoctum ex ligno epotum fedat fitim in rotis. Folia trita & igne tofta vertiginem & debili- tatem capitis tollunt iis a pofita. Foliorus decoctorum Vapor ex- ceptus proficuus eft pro dolorearthritico. Succus ex Foliis teneris ex- preffus & epotus ftomachi concoctionem adjuvat. Ex Folisteneris tritis cum oyiza & aflis paratur cibus in forma placentule, qui in- fantibus datur in curfu fimplici.
Vera. diis
a UL.
-
27.
MALABARICU S « Mr nrcecigmobiay
FIG. s 9 Irári lingua Bramanum PZze-po; , eft frutex alti-ris:;: 13:4 Put tudine feptem & octo pedum nafcens in areno- & fis. AX — Radix in brachia divifa, ac fibris capillaceis ve- £5 fita, ligno duro ac cortice adftringehte , qui fub crufta fufcá ruber eft.
Stipites ac rami cortice ruffo qui faporis fubdulcis & adftringen- tis; t ramis hinc inde prodeunt furculi feu petioli foliacei valde te- nues & virides ac tenuiter pilofi , quibus folia breviffimis petiolis
. A hinc inde alternatim ex partibus adverfis appendent, funt autem folia parva, oblongo-rotunda , tenuia , plana, glabra, in recta parte virore fufco , in adverfa claro, faporis nullius, nifi quod diutius mafticata tenuiter pungant.
E media cofta cof/ula tenues exeunt acex iis vezule fubtiles ve- nulis cancelliformiter intra folium contextis comitatz , funtque folia quo magis ab origine petioli communis recedunt , eo ma- jora.
Flores proveniunt in fürculis foliaceis fupra ex origine foliorum in brevibus ac tenuiffimis petiolis , funtque parvuli conftantes quinque foliis rotundis, inferiori parte rubris, in anteriori ora al- bicantibus. |
In medio eft //j/z: viridis , craffiolis primordium fructus cum duobus ftilulis ex adverfo oppofitis ac cinctus ad orificium florum quinque flavis nodulis.
Gemma florum rubra & füperius albicantes.
Fructus forma plano -rotundioli, primum virides, poftea coe- ruleo - nigri, fapore fubdulci & fubaftringente , intus cum maturi fünt fucco aqueo coeruleo repleti.
À In
46 HJ) O R^ TF ?U IS In hifce parva femina que angufta funt continentur, qua angu. lata funt & quidem trilatera duobus lateribus planis in uno TOtun- do circumfcripta, primum viridia, cum matura fünt nigricantia . ? pulpa fucculenta intus coerulea.
VIRES ESg€US
R dix fervit pro inflatione ventris vel etiamalicujus partis ture.
factione trita & appofita in modum placentula. Folia apofte. matis maturandis ferviunt trita & cum lacte acido iis appofita , ad quod etiam conducit Foliorum &. Corticis fimul tritorum cum aqua calida lotio.
FIG. ai.
Hzc planta, quantum fciam à nemine alio de- | 7r Idee fecunda. Clufi foliis, in multis rebus cum fcripta eft, haberique poteft pro fpecie Vitis Ides, ob | Nirumi convenientem ; in tantum ut dubitare ne- fimilitudinem foliorum & fructuum. D. Jacobus queam, quin una eademque planta fit cum altera Breynius defcribit in fua Centuria Exotica cap. 4. hu- | alteri formá non fit diffimilis. T jufmodi fruticem fub nomine Fruticis Indici Bacciferi ,
HU M-
-
uu——EM— ÀÓÓÁÁáÀX
TVA
De P777 27 2 P etol
T. 38. D FECE Za Ei LÀ ii E TLa d.
[vj
ad fe» TAS | uL.
TI TRUEPRERERCONT
——
MALABARICUS P^
HU"U- ADM Ug.
Kg da a5
Z ra ANila- Hummatu , & tertia, 7Mudela- Nila-Hum- 2 "natu. c | 3 Hummatu ling. Bram. Doriró , eft frutex alti- jtudine quinque, fexve pedum, nafcens in are-
Radix fibrofa & capillata cortice albicante; faporis nullius , corculo intus viridi & aqueo proxime ad corti- cem lignofior. aA : |
Stipites virides & nonnihil rubefcentes intus quoque parum ligno- fi, ac corculo viridi & aqueo. |
Folia quz in furculis in nodulis longis , rotundis, craffiusculis , viridi - dilutis petiolis interiori parte tenuiter rubefcentibus prove- niunt, majora, anterius cufpide longiufculo eminentia , in oris in cufpides feu angulos finuata; ad petiolum latitudine majori, inde fenfim contractiori, uno latere ex inferiori parte petioli producta, tactu lenia & fractu facilia.
Ex cofta que crafliufcula eft & in recta nonnihil , maxime autem in adverfa eminet, hinc inde. cof/« exeunt etiam in recta parte non- nihil eminentes ac in cufpides incurrentes , atque inter hafce co- ftas venuule in advería tenuiter eminentes transverfim diftributz funt, qua rectam partem tractu fuo ftriant , funtque folia in re- ta virore fufco & furdo , in adverfa clariori & parum nitente , in coftis magis claro, odore gravi & maleolente.
Flores qui fupra ex origine foliorum petiolis uncialibus , craffio- lis ac viridi-dilutis exoriuntur grandes funt, campaniformes, uni folii, in torum candidi, oblongo collo , labris rotundis ac in quin- que angulos complicatis , habentque cufpidem anguftum * fingu- lis angulis eminentem, ac in medio labro inter duos angulos fito una plica fe crifpant; odore funt debili haud injucundo ; qui lilio- rum odoris aemulus, funtque folio craffiolo ac denfa: texturz ad calycem in collo quinque lateribus circumfcripti, in quibus fin- gulis exterius tribus coftis in longitudine ftriati.
Inferius & collo campanz: quinque zzz candida & furrecta exfürgunt , qua planos latofque & furrectos apices gerunt: funt autem ftamina parte fuperiori ad apices rotunda & libera, inferio- ri angulata & ftriata, ac angulis laterumcolli arcte affixa, cum fta-
Aa - mi-
e Ummatu tres fpecies funt, una ejus nominis , alte- Fiet.
48 H5 O4SR
minibus ftylus albicans prodit rotundus ac liber ex albicantis , quod principium fructus eft , ac in ori
tum, erumpens. icm Calyx oblongus & viridis laxe
perius quinque cufpidatis foliis infectus ac quinque c
TAU S Vertice capituli ficio calycis fi.
collum florum circumfidens , f.
foliorum cufpides incurrunt , in ] ongitudine ftriatus.
Fructus rotundi aculeisque lon
ti, colore etiam cum maturi funt viridi ,
funtque calyce rotundo & laxo,
cincti.
Semina in fructibus conferta funt in quatuor ca qua per interfepimenta ex medio ftyl | fe mutuo diftinébz funt in fuis feriebus di
gis ac rigidiufculis in totum obfi- intus pulpa albicanre. ac verfus exteriora reflexo füc- pfulis oblongis ! O ad corticem eXcuürrentia fpofita, ac pulpa tenui
intercepta ; funt autem femina plana & fcabra , una parte ubi nog.
nihil craffiora funt, rotundiola , feu fubruffa , cortice duriolo, pul
altera rectiori ora, colore flava paalba qua fapore fubdulci.
Toto anno maxime autem tempore pluviofo hac planta fert
Flores.
EIRSES
EU Ss
Rita & mixta cum oleo ./rzelz; membris tumefactis humori- bus imponitur. Succus Foliorum $'ipn & mixtus cum faccha-
ro dicto Lufitanice Jara de cána con:
ert pro morbo facro parte af-
fecta cum eo uncta: fezinaad tria numero fumpta conducunt in fe- bre frigida ; eadem trita & mixta cum aqua in qua macerata fuit oriza, membris tumefactis commode imponitur.
Pues up
Tres fpecies Hummatu ab. Authoribus noftris de- fcriptz differunt ut plurimum forma foliorum & fru- Quum: funt veró omnes fpecies Dature5 quod de- monfílrant flores & femina. Chriftophorus Acofta quoquein Aromat. cap. 53. mentionem injicit tripli- cis Dattrz , difcrimine potiffimum pofito in colore flo- rum. Czterum omnes funt fpecies Stramonii, crefcen- tes in variis locis Orientalis & Occidentalis Indiz. Fru- ticibus perperam accenfentur, cüm fint herbz, qua | primo anno fuz fationis flores & fru&us producunt, |
28 , 29, 30.
quemadmodum Clufius animadvertit in fua annota- tione ad fupra citatum caput Acofte, & nos ipfi ex propri experientià obfervavimus. Cafparus Bauhi- nus in Pinace hanc plantam annumerat fpeciebus $o- lani , eamque appellat Solamum fetidum pomo fpinofo oblongo, & fccundüm teftimonium Acoftz appclla- tur in Malabar. Vgsata- Caya , quod non multum ábludit à voce Hummatsu.. Quam periculofus fit femi- num Datura ufus internus, & quomodo ea homines fenfibus privent , de eo vide citatum caput Acoftz.
s
NF
-
—
NILA.HUMMATU. PIG^aos
17: ling. Bram. Calo- Dotir , eft fuffrutex altitudine ! ES unius hominis, nafcens in arenofis.
Radix quoque fibrofa, albicans & capillata.
Stipites cortice exterius purpureo -coerulei feu purpureo-rubri & nigricantes.
Folia qua minora prioris fpeciei foliis petiolis interius purpureo- rubefcentibus appendent, funtque oblongo-rotunda, ac anterius cufpidata uno latere ex inferiori parte petioli producta , margine a:quabili maxima ferme ad medium latitudine , tactu lenia & fractu facilia , coftis qua obliquo '& annulari ductu ex media exeunt ac «enulas etiam transverfas emittunt, in adverfa ftriata, odore quo- quegravi; in foliis tenerrimis advería pars ex rubro in totum ni-
[p Mi
Nri
gricaps , interior viridis.
Flores ejufdem formae, fed colore in totum ex coeruleo-purpu- reo-rubro-fufci, qui in calyce magis fufcefcit, cum in gemmis funt , parsinterior campanze albicat , at exterior quoque in torum purpureo - rubra eft.
Eru&tus oblongo - rotundi , alii glabri, alii gemmulis hinc inde rigidis & valde nitentibus ac purpureo-rubris obfiti , colore pri- mum viridi , qui in purpureo-rubrum fufcefcit.
Calyx quoque rotundus , fed minor & fructui minus proxime adftans.
Semina ejufdem formae ac coloris.
Toto quoque anno & maxime tempore pluviofo fert Flores.
VIRES EJUS.
Ecocta proficua eft pro membrorum doloribus vel pro eorum
^— induratione in ablutione corporis , uti & pro febre frigida fi Bb wo. Bot. Garden, cum
1 cc 9-3
? l4 Hummatu quac eft. fecunda fpecies Huzznatu ji ss.
jo H 93K. X S.S
cum ejus decocto in oleo corpus ungatur ; ad quod etiam feryir radix eodem modo ufürpata. Folia trita cum calce ferviunt pro pru- ritu corporis facta perunctione. Foliorum & Fructus. deco cum oleo dolores corporis mitigat eodem modo adhibitum. Fra. cus contufi & tuti demptis feminibus perbelle fanant apoftema. ta & carbunculos iis appofiti. Sea largiussfümpta foporem in- ducunt, ac periculofa eft eorum fumptio necem adferens ; hecin virtüte prima eft excellentior.
AAU-
^ y ^F. 30.
B ] 2 A -n A dnm matu. Te.
M d $56) te» 94 09 uf.
" c^. á NESSAC d
AVR Id un.
M&LAÀSEARICU S » MUJDEL A-NIL A- HUM M ATU.
EGG 35
Udela - Nila- Hummatu qua tertia fpecies eft. Ep Fe: 34t5 , lingua. Bramanum , Vallo - Détiro à Nila- $ Hummatu nonnifi in floribus differt, Flores namque 1 B hujus funt oblongz: campanae duplicate vel tripli- J Vcatz , quarum interior ex exteriori, qua: latiori - orificio eL, emicat, ac fecunda ex prima quz exte- rior eft duos ferme transverfos digitos , tertia ex fecunda ferme tres; funt autem fingulze campanze inferius ex calyce laxo oblongo-ro- tundo prodeuntes minus lato orificio quam fimplices campanifor- mesflores Nila-Hwmmatuin orificio quinque cufpidibus oblongio- ribus eminentes ac medio intra duos cufpides intervallo una plica corrugati ; earum duse exteriores verfus cufpides fingulos ex caly- ce in longum tribus nervulis parallelis tenuiter eminentibus funt ftriati, interior autem ad fingulos cufpides uno nervo eminente & duabus venis parallelis , colore quoque exterius funtut Nz/2-Hurs- mati, rübro-fufco-purpurafcente, interius autemubi teneriores al- bicante furdo , & in inferiore parte quz in calyce eft ex albicante fübflavo, cum vetuftiores funt etiam interius nonnihil purpurafcen- tes , non vero adeo pleneut Nila-Howmatu. —
Intra hafce campanas ubi fe ar&te in collo apprehendunt, etiam oblongo- angufta Fo/iol; , quorum alia fuperne, alia inferne exoriun- tur exteriori fuperficiei interioris campana arctius annexa , parte exteriori quoque rubro - fufca - purpurafcentia, interiori albicante confpiciuntur. | |
In medio intraorificium interioris Campanz quinque quoque .572- "mina rotunda rubro-purpurafcentia cum oblongis, furrectis api- cibus ut in AGla-Huziaatu proveniunt , parte inferiori qua quadra- ta, ftriata, pilofa & candida collo campana annexa & agelutina- Gc t2,
"T Ib DR. q AUIS
ta, ac cum iis ex orificio calycis prodit ffylus in totum purpu raícens fuperne craffior ex capitulo oblongo , nigricante purpureo, quod rudimentum fructus eft , emerpens.
Calyx quinque cufpidibus quoque eminet ac verfus fingulos cu. fpides uno nervo eminente in longum ftriatus , eftque coloris pu. bro-nigricantis purpurei.
Apud hofce medicos non eft in ufu.
ERI-
Orto tau 242a»Zen. T. 3r.
ques ys s. 062 ()89$ 29 4
f. 32.
Áec-
Yatacu.
Cita
[
'uuct, Jeu
MALABARICU S $3
E!
E bofPorud 5G «LU
FIG 3.
S8? "Ria: duz fpecies , una ejus nominis , altera ri;..
(92:9 "Bel- Erzcu, -Loz Er lingua Bram. Reo, eft frutex in to- i$25 tum lacteus altitudine quinque , fexve pe- 7/2» dum, naífcens in arenofís. € &^ Radxfibrofa ac fubrufa , conftatque corti- celacteo , intus albicante.
Stipites minus lignofi, lactei & virides ac albicante farina conífperfi. |
Folia bina & bina proveniunt pedunculis curtis & craffis , viridi-dilutis in una parte rotundis, in interiori planis , quz fuperiora funt ordine proxime inferiora decuffant: furculi dum magis excrefcunt , foliis fuis in inferioribus partibus nudantur aliis ex fuperioribus feu tenerioribus erumpenti- bus.
Sunt autem folia oblongo-rotunda, verfus petiolum con- tracta, anterius rotunda ora feu ctiam cufpidata, rotundo- plana, lenia, lactiplena ut in pediculis , craffa, fra&u facilia, acmanfa os adurunt, viroris communis , farina in adverfa a]- bicante confperfi, odore gravi. |
Ex cofta intermedia in adverfa Cof craffze & alte eminen- tes obliquo ferme parallelo arcuato du&u anteriora verfus procedunt, ac à margine reflexa in fe invicem deferuntur, venias vranfverfas raras intra folium diffunden E
Flore: quiin caulibus longis, craffis, rotundis, viridibus ; rigidis ac furrectis umbellatim feu congregatim in vertice furculorum proveniunt , funt ftellz ex albo purpureo-ru- beícentes, conftantes quinque foliis cufpidatis odoris debilis haud injucundi zmulantis odorem liliorum, füntque folia craffa ac velut conduplicata & rigida proxime ad cufpidem uno brevi fulco qui exterius extuberat interius (triata, ac cum fuis oris & cufpide cum vetuftiora funt verfus exteriora inflexa; color iis ac cufpides Eras ex albo purpurco-ru-
| D
- befcens,
T" HIOLrR TUIS
befcens , verfus calycem magis albicans & minus rubefcens, exterius fub oris pallidior & magis albicans.
In medio florum fe erigit 55/z rotundus ac purpurco- di. lutus cum quinque pedunculis qui ftylo medio ex adverfo angulorum foliorum circumftant ac annectuntur: funtau- tem pedunculi plani acé medio ftylo late excurrentes fupe. rius rotunda ora inflexi, & duobus cornibus ad fummira. tem extuberantes ac inferius fpirali ductu intorti ex mem. branis conduplicatis conftantes, ad oras crafliores & pur- purco-carulei, in una parte ubi fpiratim intorti funt craffi tic maxima , & purpurco - pallidi ad ftylum medium te- nuiffimi& albicantes: in vertice ftylus orbiculo ftelliformi acviridi-diluto, quod quinque punctorum eft , ac fineulis punctis recta in medio duorum pedunculorum eminet , co. ronatus eft.
In medio ftylo ad ejus exortum duo Globuli rotundioli,viri- des ac parte qua fibi mutuo adjacent nonnihil plani qui rudi- menta fructus funt, confiti funt; ex hifce globulis duo fila- menta albicantia, ex fingulis unum, emergunt , qua per fty- lum velut theculam ad orbiculum ftelliformem tranfmit- tuntur , & fuperiori parte conjuncta funt.
Cabx cui ftcliz infident foliorum eft quinque rotundiolo- rum , acuminatorum accraffiolorum colore albicante , funt- que lores lactei przfertim in ftylo & in petiolis.
Gemme florum fant nonnihil cufpidatz ac quinque late- rum, quz inferiora verfus plana funt & verfus fummita- tem in angulos quinque extuberantes contracta.
Fnitlus petiolis cratfis ac valde rigidis & intortis infident fxpe bini jun&ti, funtque oblongo-rotundi & cufpidati, ac in una parte rotundo dorfo extuberantes in quo futura in longum ex petiolo ad verticem fílriati , in oppofita pu planiores , ac hinc inde lacunofi & inzqualis fuperficiei ; funtque cortice viridi qui interius laCteus; intus eft capfa fe- minalis oblonea quz à cortice exteriori laxe circumdatur con- ftans cotice rigido , duriolo, craffo, viridi, qui exterius fila- mentis viridi-dilutis longis ac inter fe intricatis pertextus ac cortici exteriori laxe annexus eft.
Semina quz fub cortice interiore jacent, funt valde plana, rotundiola , interíc fquamatim feu fcutcelliformiter pofita *
a
MALABARICU S. T
ad interiora nonnihil incurvata,primum viridi-diluta ac limbo albicante feu viridi-dilutiore inoris, dein magis flavefcen- tia, habentque parte qua cufpidem fructus refpiciunt ocu- lum in ora, cui penicillus filamentorum tenuium argentco- rum infidet, qua cum fructus immaturior eft in oblongis capfulis apertis membranaceis, quz in longitudine fructus acíibi mutuo parallelz fitz funt , ac medio corculo viridi-di- luto & fungofocircumpofitz, includuntur, exquibus poft- cacum fructus grandior evadit, erumpunt. Hicfrutex in anno ter Fiore: profert.
VIRO SGREORU
Jus decoctum cum oleo in unctione partis affe&tz poda-
grajuvat. "Aedix in decocto data confert pro febre frigida; eadem quoquefervit pro tumoribus mulierum quos habent poít partum; eadem cum aqua adhibita in lotione partis moríz à colubro dicto (obra capella , juvat ; fimpliciter mafti- cata pro doloribus dentium confert. Sucws Folionum. extra- &us ac cum oleo decoctus parti affecta doloribus arthriticis conducit , ad quod ctiam fervit fi folia cum oleo peruncta & ad ignem calefactaapponantur. |
Dda BEL-
56 Ib DIRTZE:S Boule naL o o WRESUESISVO Dua
S Y33] Bram. zv - o , à priori non differt nifi
quod flores in totum albi & candidi funt, X atque in vertice ftyli etiam coronati ftellari 3 orbiculo viridi.
IBd- Erici eft. Erica album , ut & Bramanis Dayi- Roo, |
Bel- Erkcu Malabaribus fic dicta quod habet flores albos, nam, el eis eftalbu;.
P E] - Era qux. altera fpecies Erin eft, ling.
FIRRS ORTU.
Rita & cum oleo de//é decocta in unctione partis affedtz
podagra prodeft. "Radix & folia trita & in lacte data fer- viunt pro venenato morfu gliris ; eafdem quoque cum &, virtutes habet.
EI:G.
Authores noftri defcribunt híc duas plantas fub no- mine Erf, quz tantüm differunt in colore florum , & propter fpeciem fuam minim accenfende funt Íruticibus , fed herbis , quia caules & folia earum quotannis intereunt. Illud porró nomen diftinguen- dum eftabalio nomine arboris, quam Brafiliani Uru- euappellant, queque cum hac herba nulla in re con- venit , eó quod fimilitudo nominum errandi anfam przbere poflet. Eruditus Profper Alpinus defcribitin fua Hiftor. de Plantis JEgypti cap. 25. has plantas fub nomine Beid el offar , aitque eam crefcere in humi- dis locis circa Alexandriam ,. ad brachium Nili Calig di&um. Et Joannes Veflingius Annot. in idem caput, eam infignit nomine Beid C* Síar. Planta à Medicis Arabibus tantüm vocatur Offar, fru&us veró Beid el
O[f4r. D. Jacobus Cornutus eandem hanc plantam, Hiftor. plantarum Canadenfium, cap.37. nominat Apocynum majus Syriacum velum :. eftque Apocynum 4E- &)ptiacum lactefcens. filiqua Afclepiadis ,' Cafp. Bauhini in Pinace. In hortis Belgicis notiffima eft, ubi men- fe Augufto floresfert , verüm nullos fru&us nec femi-
na: folia quoque quotannis intereunt; fed radix diu -
fuperftes eft procurritque inftar lolii , nifi coérceatur. Hac de priore fpecie, quz pofteriori fimillima eft, nifi quod in colore florum differat, qui in hacalbus eft, ut fuperius di&um eft, & propterea fub nomine Zel-Eríctiab autoribus noftris defcribitur. In- venio hanc etiam memoratam in Horto R cgio Parifi- enfi fol. 22. híc tamen non ita vulgaris eft ut prior flo-
ribus pallido-purpureis,
JL A
M ASL'A B.A ROI C U & 57
cAPEANCACOE feu. CITAV ÁNCACU.
EIG.: 3.
) J/dnacoe quatuor fpecies , /Zvdnacu feu Ctarodnacu, vig as. D» T'andi-/Avdnacu, | Cadel- /Avánacu ,| Códy- dodnacu. 2 canam Íeu Gtavduac ling. Bramanum E- $53 rand? , cít frutex nafcens in arenofis altitudine iA novem decemve pedum, cujus duz fpecies * funt , una cortice viridi - communi , altera rubro.
Radix ibrofa & albicans.
Stipitei quié radice exfurgunt , geniculati, cavi , ac fungofo, albo, fubflavo , mollificcoque corculo intus obducti, in ge- niculis fungofo, albicante molliinterfepimento claufi , pauco ligno, ut & furculiquos ex geniculis ejiciunt , cortice ama- ro, & maxime pungente feu lancinante linguam.
Folia, qua cauliculis longis infident , ftelli: formia funt fe- » ptem & etiam octo cufpidum , qui verfus partem anteriorem longius excurrunt, in margine acutis dentibus incifa , con- textura tenuia, ad tactum lenia, mollia, colore in recta vi- ridi-obfcuro, in advería autem viridi-claro.
Cofie in iis pro numero cufpidum ex fümmitate cauliculi vclut radiié fuo centro exeunt , quz fingulz in cufpidem de- finunt , atque in adverfa parte maxime eminent , minus vc- roin recta,funtque crafTiole ac viridi-dilutze Aervulos tranfver- fos tenues hinc inde diftribuentes, quorum qui proxime ad centrum funt circa illud velut aranez rete. fua contextura referunt , qui autem ex fuperiori partecoftarum ekeunt obli- quo annulari du&tu anteriora verfus excurrunt in apices cu- Ípidum , quibus folia in margine eminent fe infinuantes.
Suntautem Caulicili foliorum cum coftis qux cx iis exeunt in frutice , quicortice communi feu viridi eft , viridi-clariffi- mi, in co qui cortice rubro eft quoque rubefcentes. Foliis fapor amarus, fübaftrineens & fubacris.
Flore plures congregatimin cauliculis quoque longis , craf- fiolis , ftriatis ac viridibus, brevibus pedunculis proveniunt, funtque gemmz virides plano-rotundz & cufpidatz , cx cu- e jus
$8 H IOSIR T A.IS
jus medio numerofa ftamuncula viridi-diluta, quz gemmy. lis feu ápicibus ex viridiflavo dilutis dotata funt, erumpunt, & quz in tria quatuorveac ad fummum fex cufpidata & vis;. di-dilutafolia, fe laxant & aperiunt.
Fnituqui plures fimul petiolis ferme duuncialibus & non- nihil incurvis appendent , funt capitula rotunda, parum ob. - longa& trium oblongo-rotundorum laterum, quz fineula in medio in longum una futura (lriata , ac utrinque à latere futq.. rz duplici ferme ordinc foliorum aculeatorum in longum ob. fita , exterius viridis coloris accoeruleorore confperfa , ac ful Cxteriori cortice viridi lignofo feu corneo cortice conftantes, fructus autem adhuc teneriores funt capitula foliacea magis viridia foliis anguftiffimis nonnihil furrectis ac viridibus quz ipfa florum ftamuncula funt , ac poftmodum magis rigefcunt ferme inftar aculeorum feu fpinarum obfiti , habentque in vertice umbilicum rubrum ex tribus foliis conftantem qui poftmodum fufcefcens decidit , funtque faporis amari.
In fructibus tria Seniua continentur intra unumquodque latus tanquam in propria capfula unum numero membranis lignofis feu corneis qua ftylo medio & angulis laterum ad- ftridtz funt à reliquis fejun&tum; | funt autem femina forma rotundo-oblonga ac nonnihil plana in vertice habentia unum craffiolum capitulum feu umbilicum albicantem, & parte in- teriorc qua ftylo medio accumbunt pellicula albicante tenuif- fima obducta , & in medio ubi teneriora funt angulo extube- rante ac futura albicante ftriata; funtque primum colorisal- bicantis , dein rubefcentis, cum matura Ípadiceo-fuíci & ni- tentis , ac cinereis undulis variegata , faporis quoque fubama- ri € nonnihil pungentis.
Fert bic frutex Flores & Frutlus duabus tribufve vicibusin anno, tempore pluviofo plures, ctiam toto anno fi inlocis udis & irriguis, quizftu non in totum exficcantur , con- fitusfit, fed rarius. |
VIRES EgUS
Alix dolores ex flatibus in vifceribus obortis levat inde- cocto data, atque hoc pacto fi per dies aliquot fumatur pedum tumorem tollit, uti &renum dolorem ac ventris ; nec munus ejus decoctum juvat pro tympanitide & afthmaticis & igne
TTITIHBIBU tms E
M & L'A B A/R DC'U S. $9
& igne facro uti & in podagra. Filia trita & capiti appofita ejus dolorem fedant; eadem fuper igne tofta in podagra fer- viunt parti affectz applicata, quin & Foliorun decoctorum
vapor exceptus in parte affecta proficuus ; urinz curfüm
promovet í1 cum ejus decocto balneum inftituatur. Fruffu
purgativi funt fi in pulverem frixi cum faccharo dentur. Seni- narenum dolorem mitigant,fitritaé regione partis affectz ap- ponantur. Olewmex [ominibus expreflum purgativum eft; quod eciam cum lacte dulci epotum purgat , ac doloribus ventris fiftendis confert; juvat etiam in doloribus corporis olei per-
unctio.
Ee 2 T4X-
e H2QG RA T^ /U.:S PANDI-w4FVANAGU.
mre /idi-e Lodnaat quac fecunda fpecies dna, ling.
&€ Bram. //allo- Erand? , à priori fpecie in eo tan- D 45:4 tum differt, quod altius affurgat , quodque d S [tipitibus & ramis eft valde rubris feu minia- Te, Syris & nitentibus. Felis , Floribus & Fritlily, 27$ paulo majoribus. Sewisa quoque eadem, fed majora & paulo planiora, & inter fpadiceo-fufcum & ni- tentem colorem cinereis undulis rarioribus confpería. Hic frutex in hifce terris rarius quam /vzzacu reperitur.
Volló- Erandoling. Bram. eft Erandó major.
FIRELIETUS: Cohibet vomitum fi Czrtex ejus ex collo fufpendatur.
F I. 3
Quatuor fpecies 4vánacu ab. autoribus noftris de- , fervation. lib.r. cap. 1$. Rieinwm multos annos fu. fcribuntur , ezdemque funt cum Rícino , excepta quar- | perare & arborem evadere, & fi eft Kik4jor Prophe- ta. Hac videlicet prima diftinguenda eft à Ricino Ame- | t Jonz , propterea quód tum forteà quibufdam zfti- Ticano majore [femine nigro , quoad femina & flores: | matureffearbor miraculofa. Hac prima fpecies eft Ri- interque fe admodum magnitudine differt , ratione fo- | cimus vulgaris Cafp. Bauhini in Pinace. Quod ad fecun- li & lociin quo crefcit. In quibufdam locis fit arbor , | dam attinet ( cujusnulla figura exhibetur) utique nul- in aliis veró non excrefcit ultra quatuor quinqueve pe- | lam in illà à priore differentiam invenio , preterquam dumaltitudinem. Petrus Bellonius narrat in fuis Ob- ' in magnitudine, quod & autores noftri obfervárunt.
Cn axanact. 2,6 eb o8) 39 805. ma
M ELA B.ASR 2 CIU S 61 Qu ELL-LPFA4NACU
ÉTQG uie
S99 Adel - dvdnam , qua tertia fpecies Zvdnaas eft rs...
759125 lingua Bramanum, 7apali , eft quoque frutex
5 naícens in arenofis.
P Supitesac furculi folidi.
Folia quz in pediculis tenuibus quatuor pol- 7* licamloneis proveniunt , figura à priori in to-
tum differunt, funtque oblonseo-rotunda , anterius in cu-
fpidem firicta , ad petiolum lata curvitate, rotundis oris te-
nuibus & raris in margine denticulis maxima ad petiolum la-
titudine, fuperficieplana, glabra & textura tenuis ac fub-
tilis.
E cofta in advería parte eminente J(eryi oblique anteriora verfus exeunt in fe invicem arcuatim ac fübtili tra&u incur- rentes ; color foliis in adverfa viridi-clarus.
Flores proveniunt in fummitate furculorum coloris albi- cantis.
Fritius qui in fummitate furculorum plures pedunculis bre- vibus, rotundis & tenuibus appendent , funt forma oblon- gi & trilateritribus plano-rotundis lateribus conftantes & in medio fingulorum laterum futura fübtili in longum ftriati, ad petiolum ftrictiores, in fuperficie non foliolis aculeatis non obfiti , fcd punctis lacunofis effoffi , in vertice quoque cum teneriores funt umbilico trium rubrorum foliolorum, quz dein decidunt dotati, cortice exteriori viridi-diluto inte- nori quoque lignofo ac corneo , ad petiolum calyce parvo, quicufpidatorum, viridiam foliorumeft, comprehenfi.
Senina quoque in fructibus tria continentur in fingulis late- ribus tanquam propriis loculis unum , funtque interfepi- mentis lignofis feu corneis, quz angulis laterum & ftylo medio adítricta funt à fe invicem fejuncta , forma quoqueob- longa in parte interiori quz ftylo medio fructus accumbunt , pellicula albicante cenuiffima obducta ac in medio ubi cum teneriora funt, angulo eminente extuberant fütura flava firiata , funtque cum ficca parte interiori planiora , in altera
Ff ro-
62 H5 OZR^S.T jJDU9g
rotundiora & magis extuberantia , coloris in totum nigri- cantis & parum nitentis, in vertice nullo umbilico albicanre funt, utiquidem femina priorum fpecierum.
Bis in anno hic frutex fert Flores & Frithw; flores ferme in
Januario & Julio. RIRESLTUS
Oliatrita & cum aqua epota purgativa funt; pro morfu fer-
pentis dicti Cobra Capella juvant f1 in pulverem trita vulneri indantur; eadem cum foliis PZdi-avanac & floribus fcben-nar;.. iin melle permixta pro capitis puftulis ferviunt facta unctio- ne; unum fructus femen fumptum ufum purgandi obtinet, fi tritum in aqua propinctur. :
ie Nord 7A
inque apothecis füb nomine Cataputie minoris notum eít : utut diverfum fit ab alia Cataputia minore, Bauhino inPinace memorata fub nomine Larbyridis majoris. Eru- ditus Jacobus Breynius defcribit in Centuria prima
(CODI-.
"F. 34-.
AYaAa ct. FA
DU Li—
Cái
ppt inen i6
—
ct oc «Q
EA ON
MALABARICU S ó3
Eg D. 7 8009 64 NP one DE ERG
Je8& Odi-Avznacu, qua quarta fpecies Avizacu , ling. Fig. 48 Bram. Béiz-Erand: , fuffrutex eft nafcens in areng. £58 fis & petrofis altitudine du&m triumve pedum ra- «S mis in latum diffufis.
573) . Radix tenuis fibrafque tenuiffimas à latere ac ev (übtus emittens ac fubrufa.
Stipites qui & radice prodeunt, ut & $zrculi vi- ridi-clari, tenues ac durioli & folidi, intus tenui viridi corculo.
Folia, qua hinc inde in fürculis breviffimis petiolis proveniunt, valde parva funt ac forma angufto-oblonga , ad tactum plana, le- nia, mollia, in margine minutiffimis, condenfis ac viridi-dilutis denticulis feu crenulis incifa , habentque coftulam in adverfa emi- nentem, qua & in recta confpicua eft. |
Flores proveniunt in brevibus petiolis qui fupra ex origine folio- rum oriuntur, funtquegemmulz ex viridi-Havo dilutz petiolis cir- cumpofita. |
Fructus qui brevibus tenuibus pedunculis ad exortum foliorum hinc inde unus numero paffim tantum proveniunt , quoque forma fimiles fructibus 44zacz, utpote tribus lateribus oblongo-rotun- dis circumfcripti , in medio laterum ac utrinaue à ftriis uno fimpli- ci ordine aculeorum feu minutiffimorum Dici muniti , verum parvi ac minufculi funt.
Semina quoque in fructibus tria continentur intra fineula latera tanquam in propriis capfulis unum ; funtque forma cylindrica & magis cinerea minufque de Ípadiceo participantia coloris furdi.
Flores & Fructus hic frutex toto anno fert , led tempore pluviofo uberiori multitudine.
Cody- Avánacu Malabaribus fic dicta quod nafcatur ftipite fur- Ie&to, Boi-Erand? Bram. eft A4v4nacu humilis.
FIRES RTUY
T tius plantae fuccus cum vino epotus fluxui fiftendo proficuus;
idem cum oleo coctus proficue bibitur ad vires debiles repa- randas ; oleum quod ex tota planta paratur capitis ablutioni com. modum ad ejus vertiginem tollendam & cerebrum confortandum.
PRG 5
, Quarta hec fpecies Codi-Avanacu; omnium mi-| bus tamen Lathyridis forte accenferi poflet , cüm figurá mima eft, & fieura cum nullis Ricinis convenit : fpecie- | optime illi fimilis fit.
Gg N O-
64 B OSNK. T AJi5
n TOS natui, hi ufui ferviunt.
Primi qui funt generis caulis lateribus accrefcunt quinquefolio calyci infiftentes, quorum flofculentus apex feminalium puncto. rum glomeramen refert quafi inconcinnum, fed fi obtutum bene acuas, diftinctas & gradatim fibiimpofitas corollas , dilute flavas obferves ; eorum cauliculi multijugo talium flofculorum fafciculo circumdantur.
Secundi vero qui funt generis , € fructigeri cauliculi cacumine femper erumpunt, trino communiter ordine compofiti , quorum medius caeteris grandior eft. Hi ubi fructus producunt cjufdem
rimordium binis foliolis , cito deciduis in bafi amplectuntur.
Frucuum apex tricufpidato vertice, quoufque viridefcunt, co- ronantur, cujus unumquodque foliolum bifulcum eft.
AN A-
»
J| / MI //// mu /
/
/ lJ//,
/ /
MALABARICUS 6j
cáNA-CHUNDA FT G C. |
25c999 Hunda tres funt fpecies , Couida , na-Chunda , 25 Ghéru- Chuuda , qua omncs frutices fpinofi funt. 28e — e/na-Cbunda ling. Bram. $4d2-// aingan: , eft WS frutex fpinofus , denfis, longiufculis, albi-
72). cantibus , aculcatis fpinis munitus , ac pre $78 cxteris fpinofior, naícenfque in arenofis alti-
Stipes craffior cft , quatuor quinqueve digitorum ut pluri- mum crafhitie , fpinofus , pilofus ac viridis, corculo molli füb- viridi in medio.
Rani tortuofi ac fpinofi, tranfverfis, aculeatis , longiufcu- Iis albicantibus fpinis , denfe munitiac pilofa lanugine obfiti, coloreviridi-diluto , interius quoque ex rubro-purpurafcen- tes & nitentes. | | .
Folia qua petiolis longis , craffis , rotundis , pilofis feu lanu- ginofisac fpinofis & viridi-dilutis proveniunt in füipiteé ra- mis pergrandia ac majora ceteris fpeciebus in lacinias cufpi- datas majores fex , feptem, plus minufve inter quas & mi- nores emergunt utrinque finuata & cufpidata in vertice con- textura craffa, denfà, pilofà lanugine obfita , acin utraque parte lenia ut //eluti. |
E cofta fubfpiffa & pilofa hinc inde C/ftule exeunt utrin- quemajores fex plus minusin cufpides laciniarum definen- t5, ac cum cofta intermedia in utraque parte foliorum fpinis munitz , ac in adverfa parte nervulis valde eminentibusac cancelliformiter pertextis comitatz ; funtque folia in parte recta viroris obícuri , inadverfa clari, in petiolis & coftis vi- roris dilutioris , teneriora autem in petiolis & coftis interius purpureo-rubicundo-fufcis, in adverfa viridi-valde diluti co- loris,
Fiere: qui fupra originem foliorum atque ctiam hinc inde in
ramis
Fig35.
66 2H) OR AT Uis
ramis & ipfis petiolis foliorum, petiolis brevibus , pilofis ac viridi-dilutis plares congregatim proveniunt , funt ftella in totum candide quinque , rarius fex foliorum oblon £O-cufpi- datorum odoris nulhus; funtque folia craffa , interius glabra, exterius pilofa ac lanuginofa , venula una candida ac nitente in longum flriata.
In medio Coradun cft flavum ac in pyramidem flridtum ex quinque vel fcx profoliorum numero ftaminibus flavis fur- recus, craffiolis & nonnihil cufpidatis ac exterius ftriatis conftans, quz ftylo medio tenui longiori ac viridi-diluto cir- cumpofita funt: eftqueftylus medius exfurgens ex globulo viridi pllofo , quiin calyceeft, ac rudimentum fru&tus,
— Cayxflorum quinque foliorum cufpidatorum colore maxi-: mc exterius viridi-diluto , ac una vena in fingulis foliis ftria- tus acpilofus cum fuis cufpidibus inter folia florum fitus.
Gemn« florum funt forma py ramidales ac quinquelaterz & pilofz. |
Fritlus quicongregati fcu fafciati proveniunt, rotundi fünt, pilis denfis , longis, furrectis ac nonnihil hirfütis , ex albican- tc flaviufculis undique circumdatiac fubafperi , primum viri- des , poftea flavi , calycibus fuis arcte inferius excepti; in hif- ce inter pulpam fucculentam quz primum viridis eft, poftea flaveícens , numerofa femina continentur in quinque diftin- clas feries inter parietes membranaceos intermedios difpofi- ta; funt autemfemina plana, rotunda ora ad unam partem rectiore , quz primum albicantia, dein cum matura funt ex flavo-rubeícentia.
Communc hoc eft omnibus C'uida fpeciebus , quod fpinas habeant. : | |
l'iribiu cum Schuada convenit.
FA.Q.
Tres fequentes plante Scbunda funt fpecies Solani, |folia habet grandicra s inferius lanuginofa C» fpinofa ornate » quod indicant flores & femina. Eruditus Guilielmus | laciniata c fatura virentia s. florem eundem. cum mare Pifo defcribit in Hiftoria Naturali Brafiliana, lib. 4. | (ed nitidiorem : quibus cum figura & defcriptione Au- cap. 32. plantam dictam Suripébam feminam , quz thorum noftrorum comparatis , parum differenti plurimum cum hac Ana-Chunda convenit: & prima inter has plantas comperietur; eftque proculdubio defcripta his utitur verbis : Pefferior aliior , fpimfior , una eademque planta.
& CHE-
a
d DO f b uutoa.. Zt. 6192 Q-a4 80. TIla£.
7
x 0 E, TN
Z
f. 36. :
MALABARICUS é7
CHERUCHUNTQDt:A
FIG e
2 Héru- Chunda eft fecunda Chunda fpecies , ling.ris;c; jete$ Bram. Siz[arat?, eft frutex minor reliquis, altitudi- 2 I (; ne fefqui vel duorum pedum ramis in latum fparfis ; ») ejus caules non rubefcunt. buceo Radixfbrofa & albicans. Spes cum m (arculis tenuiflimis pilis obfitus ac viridis, intus cor-
culo molli. Folia cónveniunt cum caeterarum fpecierum foliis, fed multo
minora ceteris, pilofa ac afpera nonnihil, paucioribufque & mi- nus cufpidatis laciniis finuata.
Flores omnium minores , fantque ftella quinque vel fex cufpi- dum coloris coeruleo-diluti & fübpurpurafcentis ; in fingulis cufpi- dibus in medio venulà albicante & nitente ac ad umbilicumcalycis viridefcente ftriati.
Corculum quod in medio flavum feu croceum eft, conftat furre- Cis & craflis ftaminibus, quae fuperiora & inferiora verfus ejufdem ferme craflitiei funt.
Calyx quoque fex vel quinque (oou cufpidatorum.
Genuine florum. primum virides, dein albicantes , poftmodum purpureo quoque caraleo- colore funt, funtque forma oblongo- rotundz & nonnihil ad conum accedentes.
Frutfus ex omnibus fpeciebus maxime parvifünt, rotundi, gla- bri fine pilis ac nitentes à fuis calycibus arcte inferius comprehenfi colore dum immaturi funt , viridi, dum vero maturi, flavo, dein corallino-rubro.
Sezina qua in fructibus continentur cum caeteris funt. ejufdem
formae & coloris. VIRES ET7U S.
"dix confert in febre calida in decocto data; ejus decoctum
cum melle intus fumptum prodeft pro catarrhis feu infigni gra- vedine,
68
B.O0:sR. X N.S
vedine , fervitque in ftranguria, eodem modo ufürpata addito mo. mento Gardamoine flatibus pellendis ac inteftinorum torminibus fe. dandis conducit. Raicis aut Foliorum faccus decoctus & epotus concoctionem promovet: quin & ejus fuccus cum faccharo datus, uti & ejus decoctum cum melle fervit pro phlegmaticis , juvatque in pectorisafperitate. Foliorum & Frutfuum decoctum addito pau- xillo facchari & calcis pro pruritu corporis fervit in unctione par-
tis affecta.
Ei G.
Praftantiffimus Guilielmus Pifo in fuà fzpe citata Hift. Natur. Brafiliana, defcribit & exhibet delinea- tionem Suripéba maris, aitque eam etiam in Brafiliz lo- cisarenofis crefcere; porró figuram ejus his exprimit verbis: Prior, C quidem mas , paulà femina e[l minor 5 4d bominis altitudinem vix afcendit s. foliaque babet minora, nec multum fintofa fed laciniata, caulemque rarioribus fpinis obfitum.. In. (ummitate ramorum fert flofculos umbel- latim quafi congeflos ladtei coloris cum curuleo mixti qui
6.
exatie quinquangularem flellam vepre(entant , conflantque unico folio in tot triangula effigiato € quafi divifos inmedio autem quafi. quinque flaminula flam erecta: florem boragi- nis é longinquo diceres, Ha&enus Pifo: quibus omni- bus cum delineatione & defcriptione Authorum no- ftrorum bene collatis , non dubitabitur quin hzc planta non fit diverfa à Scheru-Scbunda & Tllama- tlantli, Recchi , fiquidem hg omne: ipecies funt Sols
fpinofi.
CHU N-
"F. 37. -
A70 A CAE VA an Pv: ^.) "y, Jdetudw. Jt.
MALABARICU S 69.
C HD NLD.Z
FIG. s.
BUS bTeré 7 ris pilis obfiti, intus corculo molli.
Folia uti illa fecundze fpeciei in lacinias finuata funt ac fer- me fimilia ac paulo majora , fed minora illis aliarum fpecie- rum , infuperficie quoque parum afpera, pilis minutiffimis obfita, rubefcentia quoque in petiolis & coftis , faporis fil- veftris. |
Flores quoque ftellulz quinque vel fex cufpidum coloris corruleo-diluti & intenfius purpurafcentis quam illa (.béz- Cwida, magnitudine flores primum fpeciei paululum füpe- rantes , at cufpidibus funt minus elongatis , & minorcs illis aliarum fpecierum. :
Gemne quoque ex coeruleo purpurafcentes.
Stamina corculi etiam flava ac craffitiei inferius & fuperne fermeuniformes. |
Fnitu qui calyci ar&te infident quoque rotundi funt, glabri fine pilis magnitudine mediocri, ferme equales fructibus 4hna-Ubunda aut paulo minores , cum immaturi funt una par- te colore viridi , fuperiori colore albo feu eburneo , cum ma- turi funt colore in totum flavo - diluto, ac pulpa viridi-fuc- culenta quz linguam adurit ac pungit.
Seninacjusdem forma & coloris cum cxteris f; peciebus.
à; VIÍRES RjUS
D conco&ionem & digeftionem juvándam fervit etiam
. protuffi & pectoris gravedine decocta in melle & epota, ejus decoctum fimpliciter pro febribus ex phlegmate& pitui- tà obortis, ad quod etiam fervit decoctum Radiai , hac trita in
70 THDOSR^ABNHE.S
in vino data ad vomitum fiftendum, eftque quantitate dua. rumunciarum fumpta purgativum humorem pituitofum per inferiora evacuans.
differt à predentibus , nifi quod florcs & fru&us fpe-
C4T-
7-
TE
yn [zs "m J
^l
——A.
v
M,A-LUA E A"R 1 C/U S z
^
]' DUTIES eur- Tr EIG
2 Zlttu- Gafluri, ling. Bram. Bónda-Cab , eft frutex Fest 595 utplurimum ad altitudinem unius hominis affur- 3&8 gens , nafcens in arenofis. S — Radix lignofa, fibrofa, albicans , intus vifcofo, j) albicante humore , odoris & faporis nullius. | — Caudex Jurculique rotundi denfis, hirfutis & lon- ! gis pilis obfiti, exterius in una parte colore rubi- cundo-obfcuro , in altera viridi.
Folia qu& petiolis longis ac teneris proveniunt in tres feu quin- | que lacinias cufpidatas, ac alia in latiores, alia in anguftiores inci- fa, quarum qua intermedia longior eft ac magis cufpidata, dein
qua cam ordine fequuntur, ferrata in margine, tenuia ac pilis afperis farrectis, hirfütis & longis in utraque parte obfita, in recta parte viridi-fufca, inadverfa viridi-clara. — ^ |
Éx petiolo cum cofta intermedia, qua interius in cufpidem lon- giorem folii exit, ac coftulas hinc inde oblique anteriora verfus ^ emittit, dux utrinque Cof/zle exeunt , fuos quoque nervos hinc in- de emittentes, qua omnes etiam in recta parte folii licet magis in adverfa eminent , quarum füperior cum ramis in cufpidem laciniae qua mediz proxima eft, incurrit ; funtque cofta etiam in recta parte folii licet magis in adverfa eminentes, & in recta quoque vi- ridi-fuíciores feu etiam ad fpadiceum vergentes. |
Flores qui hinc inde in furculis longiufculis füpra ex origine folio- rum proveniunt, funt forma campana quinque foliorum qua ob- longo- rotunda, ac in longitudine groflis venulis in utraque parte eminentibus ac venulis transverfis retiformiter intertextis ftriata funt, coloris ex albicante flavefcentis , ad umbilicum rofa purpu-
|». Feo-rübicundo-obfcura quinque dentatorum foliorum notata feu
infignita. In medio exfurgit ftylus craffus fuperiora verfus nonnihil in conum definens ftamunculis parvis albicantibus circumveftitus , ac in vertice quinque. nodulis crafliolis purpureo-valde-rubicundis Ornatus. à; |
Floribus deciduis fuccedunt Cap[ul« feminales oblonga , cufpi- datz, pilofz, craffis & rigidis petiolis infidentes, ac inferius octo oblongis, cufpidatis , viridibus & pilofis foliis fuccinguntur, funt- que per interfepimenta membranacea quz mediis lateribus addu- cunt , ac ftylo feu columnz intermedise adftricta funt , in quinque loculamenta in longum diftincta.
L1 Senmi-
^
7i H. O0 .:R
& 4UIS
Semina in fingulis loculamentis duplici ferme ordine continen tur ftylo intermedio fuis umbilicis adhzrentia, forma rotundiola & nonnihil plana, ad unam partem ubi umbilicus eft concava ro. tundis parallelis fulcis ftriata, primum alba , at matura & ficca CO lorefufco ac nigricante, odore mufcato, qui cum tempore eva-
nefcit.
FIRES ES3U S.
Erit pro 3300t1)0tDf (1 cum femine ejus trito & mixto cum Ítercore vaccae perungatur corpus.
EKFÀIG
Eruditus Joannes Veflingius defcribit nobis in fuis Obfervationibus & Notis ad Alpinum de plantis ZE.- gypti, hunc fruticem Catta- Gaffuri fub nomine 4b el mojch, feu Mofch Arabum, vocatque etiam Bammiam Mufchatam , ad differentiam Bammie Alpini , nifi forté illa minus claré eft defcripta. Alcea 4Egyptia Clufii in Hiftor. Plant. lib. 4. cap. 16. eft quoque fpecies ha- rum plantarum. Si femen hujus effet odoriferum , quemadmodum eft femen Cara-Gafluri, & Bammie Mufcbate Veflingi, non poffet dubitari quin effet una eademque planta. Verüm quoniam hoc reticetur; utique controverfià non caret resifta, eeque magis
38.
quia Cattu- Gafluri in omnibus partibus major eft: cu. jus quoque mentio eft in D. Caroli Rochefortii Na- tur. Hiftor. Antilarum Americanarum Cap. 12. ubi ejus brevis & clara defcriptio exhibetur , fub nomine Herbe Mufcbate (vulgó flàusfus-Tarupbt.) Guilicl- musPifo in Hift. Natur. Indiz Occidentalis lib. 4 cap. 4$. de Quigómlo eu Alcea Mufcata defcribit no- ftrum Cattu- Gafliri pluribus circumftantiis füb dito nomine. Vocatur veró vulgó femen hujus plante nomine feminis mufci , ob fuavitatem odoris mu- fco valde fimilis, & propterea in fufftibus frequen- tis ufus, oe.
SCHO-
Kiorigenam. Ze:
62:950 689. 2t«/.
73 39-
MALABARICUS 73
$CHORZIGENcc AM
FIG. ^
Lo
(eos Chorirenam quatuor fpecies funt, una ejus nomi zs. 33:677 nis, altera V Alli-Schorigenam , tertia BAtr; -thorige- Kot nam, & quarta "Ana-Schorigenam, .Xee . deborigenam , lingua Bram. Pitta-Ga[urculi, eft j/ frutex ex genere urticarum altitudine trium pedum
sv nafcens in arenofis. j Radix parva eft, tenuis , dura & albicans, per- plures longas fibras capillatas tam fübtus quam à latere diffundens.
Caudex tenuis , rotundus, pilofus ac adurens, cortice tenui vi- ridique-claro.
Folia qua hinc inde in caulibus proveniunt, funt ceterarum fpc- cierum foliis minora , facie oblongo-rotunda , inferius rotunda curvitate ac anteriora verfüs contractiora & cufpide mucronata , ferrata in margine cxcepto €o qui petiolo proximus eft, afpera in utraque parte, pilofa & adurentia, colore in adverfa parte viridi- albicante. | ;
Cum cofta intermedia ex qua hinc inde coftula: obliquo & an- nulari ductu prodeunt una utrinque Cof/zLz oblique anteriora ver- fus * pediculo excurrit cum caeteris coftulis in apices dentium de- finens, funtque coftz etiam in recta parte eminentes at magis in adverfa.
Flores qui in partibus tam fuperioribus quam inferioribus fruticis hinc inde fpicatim proveniunt petiolis parvis, tenerioribus, valde pllofis, funt congeries gemmularüm parvarum qu coloris ex viri- di-diluto flavefcentis funt.
Floribus deciduis prodeunt Capitula feminalia, trilatera ac valde Pilofa ex tribus globulis pilofis junctis conftantia ac fex furrectis , oblongo-anguftis viridibus foliis qua denfis transverfis cufpidibus minutis obfita funr, comprehenía, funtque coloris primum viri- dis, dein fübflavi ac nonnihil rubefcentis.
In quolibet capituli globulo continetur $277 unum, rotundum 4c nonnihil oblongum cum umbilico bifido feu in duo labra fulca- to, coloris primum valde candidi, dein cum maturum eft nigri- cantis & in umbilico rubro-fufci.
Semina haec omnium fpecierum feminibus majora.
" Mm V I
» Ib ORAT E'GS FIRES RS30S
Res prodeft in febre ex pituitaoborta in modum annuli impo. fira pedum digitis , fuccusex ea expreffus ac in lacte vaccae cum faccharo epotus conducit in febre offium ac fervit pro pruritu cor- poris. Radix in decocto data urinam fuppreffam movet. Zjgzum cum £racibur contritum vulneri inflicto ex cauda fpinofa pifcis RAye ad ejus fanationem inditur.
FA: G,: 39.3 Species Schorigenam omnes funt Urtice fpecies, ea- Bauhini. Authores noftri defcribunt quatuor fpecies ,
rumque prima fub eodem genere eft cum Urtiza urente | fed tres tantüm figuras exhibent: quia fecunda prime pillulas fereme , prima Diofceridis femine lini, Cafparis admodum fimilis eft.
BAT-
^F. 40.
Cfja " / e "P toregenam p
Q2 $ e.s4)9 vier COEM TOUT
ehUSUA on "
a
ll | Y a P on j
MALABETBSLICUS 7j BoATTI- SCHORIGENGCAM FIN 4.
/ QR irri - Schorigenam, quae tertia fpecies eft &cborige- rias. 39/4 nam , lingua Bram. Dacul; - Gafrcub, frutex quo- 3:47 que eft ex genere urticarum altitudine trium quo- Sj* que pedum. - 7$ Radix fibrofa, & albicans. (8 | Caules ltriati ac minus lignofi, coloris rubro- obfcuri. Folia quze petiolis valde longis, craffis, fucculentis , planisac : interius ftriauis proveniunt, política parte latiora funt ac proxime
- ad cufpidem brevi ftriatura, anteriora verfus cufpidata longiore
chfpide , funt quoque pilofa & adurentia, denticulifque groffis toto margine incifa, habentque coftulas in adverfa parte eminen- tes & cum media utrinque unam ex petiolo prodeuntem,
Flores qui in longis tenerioribus cauliculis feu petiolis qui ex ori- gine foliorum exfurgunt, hinc inde in parvis capitulis quz in pe- dunculis brevibus & ramofis confpiciuntur , proveniunt, ac inuno capitulo plures congregatim, funtque gemmulz viridi-dilutz ac parva foliis minutis albicantibus, minus confpicuis conftantes.
Floribus deciduis in capitulis fuccedunt Gezzzulz virides femina- les ;; funt autem .seziza quze in fuis gemmis viridibus fünt ac in iis ferme in totum cum matura funt emicant, albicantia parva ac ma- gis minuta quam "aliarum fpecierum femina rotundiola & plana, coloris albicantis & fubflavi. j
Apud hofce medicos non eft in ufu.
PIU 40
Tertia fpecies Selorirenam quodammodo fimilis eft | Defcriptionibus porro illis comparatis cum invicem ; Pinó Pilonis , fpeciei Urtics, quz crefcit in Brafilia. de convenientia nullum erit dubium.
Nn AN A.
na feo spends . Za. $950 622) 5)oto9». 72 4
oftao[2 o -- EN. e
AXUNSUUB dran.
HORTUS MALABARICUS ,,
AN A-$CHORIG ENAM
FIG.
j ling. Bram. Eiaffj-Gafurcul , frutex quoque eft ex genere urticarum ceteris major ad altitu- 2) dinem unius hominis affurgens,
wx "Aadxcum fuis fibris minus dura actenerior & albicans.
Stipes craffior & non adeo durus, füperiora verfiüs profun- de ftriatus, colore rubicundo-obfcuro przcipue in parte ima ad radicem hinc inde maculis albicantibus rarioribus inter- fperfus, verfus fuperiora autem maculis albicantibus viri- di-dilutis tanquam cutis ferpentis dicti ( Glya Capella ) varie- gatus. | -
Folia quz petiolis longis , craffis , pilois , & fücculentis qui in parte interiori planiores ac fülco ftriat; & rubefcentes 1n exteriore rotundi ac viridi-flavefcentes proveniunt, gran- diora cztezis, inferne lata ac rectiora feu minus rotunda ora'
€xcurrentia ac cufpidibus groflioribus in margine incif
Ícu etiam in lacinias plures pauciorefve, habentque coftu.
ls viridi- albicantes cum media utrinque unam ex petio-
lo prodeuntem , que cum cxteris coftis ex media tranf. Veríim excurrentibusin cufpides intrant. Fires fant. gemmz primum viridi-dilutz , dein viri- di - albicantes , parvz , rotundz in petiolis longioribus, qui hinc inde aculeati funt in denfis racemis provenien- 6$ , acin quatuor folia cx viridi - albicantia , nitentia, Oo an- .
9) NCa-Scharicenam , quae quarta fpecies Schoripenam , a:
angufta , anterius in nodulos crifpata ac convoluta funt , divifa.
Floribus deciduis Semina nullis inclufa capfulis proveniunt fpicatim ad unam partem petiolis ejufque ramulis viridibus hincinde adharentia, funtque petioli cum ramulis in altera parte rigidis albicantibufque fpiculisadeo denfe obfiti ac tam arcte convolutijut femina occultent, nec vifui offerant nifi ex - convolutione in rectam explicentur.
Semina autem plana ac rotunda , fubflava , feu fubrufa, in medio magis craffiola quam ad oras.
Apud hofce medicos non eft in ufu.
ftrorum , eft etiam exotica fpecies majoris Urtics
VAL-
MALABARICUS. 79 VÁLLI-CHORIGENcdAM
» — * ^ M : . , QUE 2 Alli - Schorieenam , ling. Bram. etiam i - Gafur-
L AI
ja à prima non differt nifi quod hic fit convol-
i^
VIRES ETUS
RAbes decocta in aqua & epota hepatis ardorem reftin-
guit , atque eodem modo fervit pro tumore ventris & membrorum urinamque íuppreflam comitante ; eadem trita & mixta cum lacteac cum faccharo data proficua eft pro pruritu corporis feu membrorum ; fuccus ex ea contrita ex- preffus & epotus confert micturientibus urinam vifcofam
ac purulentam.
OQ o a SCH A-
does ou
"RE. 42.
HORTUS MALABARICUS. X g
PCTIOIFNMPDO COTTI
ELG.
e
(ouxveoK8 ^ Schadida-Call, ling. Bram. Pada-Nivili, eft frutex 5 5548 altitudine duorum hominum nafcens in arenofís.
e 2) Radix craíTa fe. rectà in terram demittens ac fi-
ers pras hincinde emittens, intus lignofa, cortice ex-
terius fufco , intus candido & lacteo.
Stipes qui ex radice unus fimplex exoritur, diverfis nodis diftin- tus ac inter nodos in tres oras anguftas eminentes , qua planis la- teribus terminantur, extenuatus & in oris angulis extuberat & in- ter angulos finuatus, & in angulis fpinis rigidis, acutis & rectis, fufcis & nitentibus, qua binz & bins ac cufpidibus à fe mutuo averfis prodeunt, munitus, cortice craffo exterius viridi - fufco , etiam cum eft vetuftior, veftitus intus fub cortice pulpa humida & albicante, nullo ligno ex qua ut & e fuo cortice incifo lac co- piofum exundat.
Folia in oris in extuberantibus angulis fupra ex fpinis furrecta prodeunt , & quidem rara in fingulis angulis unum numero in uno parvo, craffo, plano, viridiac lacteo pediculo, funtque minuta , rotunda, craffa, lactea nullis ftriata venis, oris verfus fpinas non- nihil inflexa.
Flores in oris prodeunt maxime ex finubus cavis inter angulos ex- tuberantes feu fpinarum ordines intermediis ex parte eorum pro- fundiori terni fimul uno pediculo parvo ferme femidigitali, rotun- do , viridi, lacteo, craffo, ex finubus recta exfurgente , qui duos minores pedunculos laterales transverfum verfus oppofitas partes emittit, eftque medius flos pedunculo communi infidens, reliqui duo pedunculis lateralibus: conftant autem flores foliis quinque curtis , craffis , folidis , rigidis, planis in fuperiori parte, medio corculo rotundo - plano, pilofo , exterius ex viridi fublavo cir- cumpofitis ; funtque etiam lactei & viridi-diluti feu ex viridi fub- flavi coloris, odoris nullius, habentque in medio ftamina quatuor, quinque , fexve furrecta, bifurcata dioere rubra, qua ex corcu- lo inordinate prodeunt, funtque etiam lactei. :
Gemma florum virides & flavefcentes.
Floribus prodeuntibus folia decidunt. | Frucfus qui ex lorum corculo medio pedunculo furrecto, craf-
fiolo, femidigitali, rotundo & viridi prodeunt funt plani actribus Pp emi-
$2 H O R
TI Wa5
eminentibus , rotundiolis angulis conftantes, lactei ac colore viri.
di, dein ex parte
parum rubefcentes , faporis
quoque adftringen.
tis, continentque in unoquoque angalo tanquam propria capfula
unum $e, quod rotundum eft & cinereum
; intus albicans.
Hic frutex qui totus lacteus eft ex lacte linguam adurens , fert- que flores femel inanno vel tempore pluviofo vel maxime Januario
& Februario.
FIRTSSEIWTOY
X. Radice addito pauxillo aff foetidze vulgo Hzc emplaftrum
praeparatur quod ventri
puerorum pro lumbricis commode fi- perimponttur.| Cortex Radicis contritus gativus eft. Z;g74;5 ejus contritum &
& fumptus cum aqua pur- decoctum cum aqua juvat
in doloribus Podagrae, fiejus fumus feu vapor excipiatur in parte
affecta.
FEX G. 3.
Quim incerté cum veteres tum recentiores Botani- €i veram formam plante Euphorbium producentis de- fcripferint, fatis apparet, ut in Diofcoride lib. 5. Cap.96. Plinio lib. zs. cap. 7. Certum eft Gumi ipfis opti- méfuillecognitum , ut & locum, in quo provenit, nimirum Africam , ex quà hodieque per Zalce adve- hitur in Barbariam , idque cx locis à mari remotiffi- mis. Quibufdam annis tanta ejusprovenit copia, ut vix fumptus rependantur , cum hic centenz librz qua- ternis quinifve florenis fuerint venditz. Quod veró attinet ad defcriptionem veramque formam plantz, Authoribus noflris ea laus debetur , ccu qui primi eam Botanicos noftros docuerunt. Figura à Dodoneo lib. t2. cap. 2 1. exhibita, non eft verum Eupborbium , fed alia planta : cumque illo complures etiam errave-
bium exinde fcio, quód mihi fru(tum hujus plante cum Gummi ex Barbaria fuerit allatum , & deinde invene- rim complures capfulas feminales , flores & frufta plan- tz in faccis coriaceis inter Ewphorbium , qu& omnia cum $cbadida-Calli conveniunt. Ceres Peruanus fpinc- fus fructu rubro. nucis. magnitudine Bauhini in Pinace, non et Euphorlium , neque cum illo ab Authoribus noftris defcripto ulla ratione convenit. Neque ja- macaá quinta Pifonis pro Eupborbio haberi poteft, quàmvis ille de cá re incertus dubitaverit. Ne itaque plures autores allegem , qui faltem audita retulerunt, concludo ha&enus nemini preter Authores noftros eam laudem deberi, qui nunc diuturna & invetera- ti caligine pulfa claram veramque cognitionem hu- jus plante nobifcum communicárunt. Videtur autem
runt, fiquidem vera delineatio & defcri ptio à nemine | Malabaribus modus colligendi G4mi effc incognitus antehac fuit expofita. Hoc veró effe verum Enpbor- | & laus fuccus Medicis tantüm effe in ufü.
IU Ew dL
"F. 43. « 4 ER d | NN
9
o,
IL,
A n e$) €) à Pes i. ue b ME au CNN t 438 os
$4 H5Q RATER NS VIRES Ej3US
Rae: cortex tritus & epotus in aqua in qua oriza cocta & lota eft, fervit pro hydrope, eftque medicamen valde lene; ejus lac cum butyro in quo decoctum eft datum blande & leniter pur- gat ventrem. Folia ad ignem calefacta urinam provocant; eorun- dem decocti fumus feu vapor exceptus doloribus corporis feu membrorum mitigandis ac pellendis confert. $zcczs ex Fols calefa- ctis feu parum toítis expreffus & auribus inditus eorum dolores fe. dat, idemque oculis inftillatus oculorum nubecula tollenda con. fert, quin & inlotione corporis prodeft pro pudendis tumefactis,
FIG. 45.
Authores noftri híc defcribunt fpeciem fecundam | re provenire, eo ipfo demonftrantes, fibi plantam
Ela-Calli , (ceu alterum Euphorbium , ) in oribus , fe- minibus & viribus non differentem à priore, & pro- pterea jure merito cum Scbadida-Calli fub eodem gene- re habetur. Et quamquam femper antehac tantüm una fpecies Eupborbii nota fuit, tamen quidam volue-
ignotam fuiffe : quemadmodum Diofcorides lib. ;. cap. 96. fcribit , illud provenire ex Specie Ferule, &c. Quod ergó ad hanc plantam Ela-Calli attinet , utique nullum eft dubium , quin idem Gummi cum priore producat , & propterea habendum pro fecundo Euphor-
runt fuccum feu gummi , Euphorbium dictum , ex arbo- | bio ha&enus ignoto.
TIRU-
———
|GNEDAPOA
| iara ma/ | dE : SAC.
qaq on etas PAERT,
MALABARICU S 85 IRIHCALT S
FIG 4.
-Xs Ini- Gil , quz tertia fpecies Calli, linmua Bra- res 25y) manum Tortigdlli - JN(ivili frutex quoque eft j nafcens in A hot
*Radix tenuior fibrasà latera emittens.
Stipes qui ex radice quoque unus affureit rotundus , craífitie ferme unius brachii, minus lignofus, totus lacteus, corticc viridi fubfpiffo lacteo , emittens cauli- culos tenues virides & lacteos ex nodulis, qui longiufcule ab invicem diffiti funt ex uno nodulo fex, Íeptemve, alios tranfverfum , alios furfum, alios deorfum , qui in fummitate quoque cauliculos minores ex eodem nodulo in tranfverfum diffundunt , ac hiin alios tenuiores ramulos dividuntur; fti- pes ut & rami. teneriores viridi - fufci , vetuítiores viridi- clari.
Folia hinc inde rariffime confita in cauliculis pracipue te- ncrioribus unum tantumac paffim in fümmitate corum tria, quatuorve ad fe invicem cauliculis infident , fantque par- viufcula & oblongo-angufta, longitudinis unius ferme pol- licis , plana , craffiola, in interiori parte in medio fulco ftriata, lactea, colore viridi , in advería parte viridi ma- gis chro.
Hic frutex qui totus lacteus etiam ex lade linguam adu- rens.
-
Flrsin vertice furculorum proveniunt in ramulis craffis , curtis. viridi-fufcis qui plures congregatim in vertice emi- cant , infidentes , funtque parvi quatuor vel quinque folio-
Rr lis
86 B5Q IRATH AIS lis rotundiolis magis arcte tanquam in unum nodum unitis fuperius planis intufque lacteis ac viridibus conftantes.
Fnlu qui floribus deciduis ex ramulis prodeunt funt ob. longo-rotundi fimiles fructibus 4-"4u , forma & colore includentes intus triafemina fimilia feminibus NNafturtii no- ftri.
VIRBS ETXUS
/dix in deco&to data fervit pro doloribus ventris; lac ejus cum butyro decoctum purgativum eft , viribus quoque cum Scbadidá-call ett ufdem.
feu fpecies Calli referant , tamen ad eas neutiquam pertinet ; quia fpecies eft Titbymali myrtifolio arboreo
B A-
"f. 45.
, UL fel o. b.
C98 A935. A
exrEJRS 2 9
dr aet s
TONAN
MALABARICU S $7
Bu HEL:$CHULLI
EA G.. 4.
ies» Chullj quatuor fpecies funt : Babel-Scbulli , Nir-Schul- Figas- bey li, Cara-Schulli, Paina-Schulii.
3W5 Bahet.-Schuli ling. Bram. Colff2 , eft frutex fpi-
E83 nofus nafcens in aquofis.
Radix fibrofa, capillata ac albicans.
»ecseesseR — Caules geniculati fuperne plani, & utrinque ful- co ftriati, virides ac etiam rubefcentes, pilis longis & albicanti- bus dens? obducti , intus lignofi cum corculo aqueo & viridi fcu etiam albicante ex geniculis cauliculos paffim binos , quorum fu- periores in ordine proxime inferiores decuffant, emittentes, acin geniculis fpinis feu transverfis in duabus oppofitis partibus tribus qua longiffimz, lignofz, durae ac aculeatze, ac leniter verfus in- feriora inflexz , aculeifque à fe mutuo averfz funt , muniti.
Folia qua in nodis plura fimul ad fpinas cauliculis circumpofita funt oblonga & valde angufta, pilifque longis albicantibus in utra- que parte obducta, parum afpera, in margine crifpaturis contra- cta , teneriora ex viridi rubefcentia. Cofla media viridi-dilutior in adverfa eminens ac. crafliufcula eft , in recta parte folium ftrians venafque nonnullas fubtiles quarum tractus in adverfa folum con- Ípicui emittens. :
Flores qui ex geniculis furculorum fupra fpinarum exortum octo plus minus congregatim prodeunt foliis duobus coeruleis fubpur- pureis ad fe invicem nonnihil claufis conftant , colloque brevi al- bicante quo ex calyce erumpunt; eft autem unum folium quod à caule averfum eft, latius in fuperiori ora in tres lingulas feu foliola quae verfüs exteriora reflexa funt , rectis incifuris profundius difcif- fum, eftque colore coeruleo-purpurafcente maxime in lingulis, ad eam partem qua hoc folium latius eft collum florum nonnihil pla- num, albicans fcu etiam flavefcens ac tenuitate transparente eft, exterius coftulis tribus ferme parallelis intertexta funt, ftriatum.
Harum Cof/a media tres Ramulos feu Coflulas eminentes , breves ex parte fuperiore ad mediam lingulam feu foliolum emittit, ac in earum tractu folium interius duabus eminentibus futuris flavis, pi- lofis cum rubra linea in medio in longum variegatum eft; alterum folium quod coerulei quoque fuübpurpurei coloris fürrectum & an- guftum , interius cochleato-cavum eft in duas lingulas feu foliola quz verfus exteriora reflexa funt, recta cies difciffum , ad hu-
S jus
$8 H Oi R^Ti U!S
jus folii partem collum florum rotundum , albicans, translucens ac nitens atque etiam flaveícens, ac in medio cofta craffiola qua ad incifuram excurrit & à latere utrinque unam minorem coftulam fpargit, exterius ftriatum. "m Stamina in oribus quatuor albicantia, craffa , angufto folio ac- cumbentia , quorum bina & bina arcuatim cum apicibus fuis lon- gis, furrectis & coeruleis à fe mutuo inflexa funt, ac cum iis fe rodit filamentum longiufculum, albicans, exortum ex oblongo viridi-diluto globulo qui ad inferiorem colli partem in calyce fitus eft, ac femina continet. Calyx Rorum foliis conftat oblongis, cufpidatis, valde pilofis, viridibus ac etiam rubefcentibus , funt autem flores odore nullo. Semina in capfulis oblongis, lignofis , nonnihil cufpidatis, quz induo latera per ftrias intermedias interftincta funt, & primum viri- dis, dein ex ficcitate rufefcentes , ac foliis calycis qua etiam rufe- fcunt ferme obtextz , confita funt , in fingulis lateribustanquamin propriis loculis ad tria quatuorve, funtque forma rotundiola , feu etiam oblonga , plana , coloris cum ficca funt, fufci feufpadicei. Eft & alia fpecies Babzl-.Schulli nafcens in arenofis , qua caulicu- los & folia habet viridi-clara & non rubefcentia , flores vero albos ad coeruleum nonnihil vergentes. á
VIRES PRIORIS.
RAe in decocto data urinam provocat, ac fuppreffamciet. Ejus decoctum ventrem hydrope tumefactum extenuat ac membra qua aqua tumefacta funt refolvit. Eadem decocta cum oleo plante dicta Ficus inferni ac epota prodeft in hydrope calculofque in vefi- ca infringit. Eadem trita & mixta cumaqua corpori humoribus at- fecto confert factaperunctione. Folia decocta & condita cumace- to intus fumpta urinam quoque cient. Ex ejus Foliis fit pulvis qui cum oleo expreffo ex floribus Fici de izfermo epotus tumori puden- dorum virilium folvendo conducit. :
FIG A5.
Quatuor fpecies Schulliab autoribus noftris defcri- |nifle Spinofe majoris longioribus aculeis C. Bauhini in Pi- ptz non multum cum invicem conveniunt, prater nace, & Scorpii primi Clufii, quoniam caules multis
quam quod flores formá fimiles fint, referentes fpe- |aculeisobfiti funt, & florum forma convenit. ciem florum Geuifls. Hic Babel-Schulli eft fpecies Gc-
CÁ-
eese meme ooo 3 8 9 PI O17) aic MN n II rcr t
Dn———————S
£6.
MALABARIGCUS $9 Nogu: qUoo osm Ene y. TodIeig"
KE LG 4.
SR Ir-Sdhuli, quz fecunda fpecies Sdwll eft, ling. r«««. 3A PA Bram. Bla-J/anoà, frutex quoque fpinofüs eft | 2 nafcens in udis.
» « Aadix cft fibrofa capillifque denfis veftita "M cortice albicante , intus lignofa.
Carles virides , geniculati juxta geniculos m articulorum extuberantes , lignofi & corculo aquco ac viridi feu albicante ex geniculis hinc inde quoque emittentes cauliculos paffim binos quorum fuperiorces in or- dine inferiores decuffant , funtque füperne quadrati , & in lateribus fulco ftriati.
Folia quz ex geniculis paffim bina & bina petiolis langui- dis , interius planis, viridi-albicantibus proveniunt , funt. formaoblongo-rotunda, anterius rotundis oris in cufpidem contracta, ad petiolum ftridta, tactu mollia, lenia, plana, glabra, colore in adverfa viridi-clariori , in recta nonnihil fuíco; in margine limbulo rubro, acuto & hazrente circum- data.
Ex (ofi grandiufcula in adverfa parte eminente JNervul obliquo annulari & fatis parallelo ductu exeunt parum emi- nentes , & in rectatenuiter extuberantes , qui proxime ver- fus marginem delati ac nonnihil reflexi verfus anteriora dif- parent venulas traníverías rariores ex feedentes.
Flores qui ad nodulos fupra. exortum foliorum tum in una tum in duabus oppofitis caulium partibus plures ut quatuor , quinque &c. fimul prodeunt, funt quoque conformati ex duobus foliis ac formaiidem, & odoris etiam nullius , at mi- nores & collo anguftioriac colore purpurco-coeruleo valde. diluto & maxima parte albicante & nitente; foliis quoque minus profunde inoris feu labris incifis , quod latius eít in- teriori parte punctis rubicundis feu nigricantibus , quz pilos emittunt , notatum.
Stamina quoque cum fuis apicibus in medio quatuor bina &
bina ad fe invicem arcuaüm inflexa, & inter hec tenue & | Tf albi-
90 HIOLR T. WU.sSs
albicans filamentum ex oblongo globulo feu capitulo viridi quod in calyce eft ac capfularum feminalium rudimentum
corediens. Cax autem parvorumcufpidatorum foliorum , quz fuper-
ficie glabra funt.
Capfule feminales , furrectze , oblongz , longiores quam il- la Babel-Schulli; rotunda, lignofz, durz, fuperne aculea- tz ac pungentes inflar fpinarum in longum fex ftriis fulcata: plures fimul patfim confpicuz calycis folus rigidis maxima parte arcte contentz, primum virides, dein rufefcentes, atque in duas cellulas feu loculamenta, in quibus femina con- fita funt mediante interítitiolignofo in longum divifz ; funt autem Seminain unoquoque loculamento patfim fex numero, forma rotunda, plana, colore rubro-fuíco.
ANür-Scbul Malabaribus fic dicta quod nafcatur in aquis ,
nam JN/ireis eft aqua. VIRES E4US
Oliz tumores corporis ac pudendorum virilium pellunt fa&ain pulverem, qui mixtus cum oleo Fd inferni fumitur.
TIU £4
Nir-Schulli cum aliis minimam habet fimilitudinem, |capfulz feminales di&z ab autoribus noftris aculeis videturque potiüs effe fpecies Teucri , quàm Genifls. obfitz dicantur , videtur potius effe planta aquatica Verum in capfulis feminalibus quzdam eft differen- |peculiaris generis , quàm fpecies aliorum Schul tia; &in eo quód aculeis deflituitur. Cum veró
Ca ra fehl. Td
O»rü-z 9c maf.
o fle "Te s T I d
e dilías yt E "AB :
RESERSE xw
^ APUL ES
7 | j
MALABARICUS 91 CAR C TCHU iT.
*
FIG. ;4.
e
»' 3 Bramanum: 'R4u-Gondi , eft frutex fpinofus 59^ nafcens in arenofis.
OS — "Radixfibrofa eft & capillata ac albicans,dein y. rufefcens.
| 4e — Calo lignofí , nodofi , pilofi , virides , in
medio corculo albicante fungofo , in nodis fpinis lignofis,, longiufculis , tenuibus & aculeatis ac nonnihil inferiora ver- fus inflexis, quz binz & binz prodeunt, ac quarum füpc- riores inordinc ad alias partes converfz funt quam inferio- res , muniti.
Folia quz in nodis infraad exortum fpinarum proveniunt, parva, craffioJa, rotunda, parum oblonga , pilofa lanugi- ne maxime 11 adverfa parte obdu&ta, fapore fubamaro & fubacri, odore hortenfi; qui ex cofta in adverfa parte emi- nente nervi exeunt obliquo annulari ac ferme parallelo du- &u feruntur, inadvería folum eminentes , tractuum vefti- giain recta relinquentes ac nullas venulas confpectui obvias ex fe exhibentes.
Fior qui fupraex origine foliorum é medio duarum fpina- rum petiolis breviffimis proveniunt , funt quinque foliorum colore plané ceeruleo, non vero purpureo, pede longiufcu- lo candido & nitente calyci infidentes , odore quoque nullo ; funt autem folia oblongo-rotunda , tenuia , venulis füis obli- qué in longum ftriata , in recta parte colore coeruleo pleniori, in adverfa dilutiori feu albicante: in medio florum emicant duo ftamina candida cum apicibus oblongis, furrectis, fu- Íco-cocruleis , quz pedi interius ad medium inferta funt , ac cum iis filamentum tenue & albicans é globulo viridi qui capfule feminalis rudimentum eft, emergens.
Calyx florum conftat quatuor foliis,duobus erandiufculis, oblongo-rotundis , pilofis , viridi-dilutis ac exterius ex ori- gine coftulis quz in oris apicibus raris, minutis eminent, ac à cofta media reflexa funt, (lriatis, & duobus foliis minutis, Vv pilo-
38 Zfra-Schulli quz tertia fpecies Schulli eft , lingua rz;
92 H O-XR T. U:S pilofis, cufpidatis, quz ad latera exfurgunt pedem florum complectentibus.
omne florum colore primum candidz in totum & exterius lanuginofz , dein coerulefcentes. Capfüle femminales oblonga, quadrilaterz & in planum com- prefla , in lateribus planis feu latioribus viridi-diluti , inan- cuftioribus viridi-fufci coloris, cortice lignofo acduro , in
duas camerulas oblongas in quibus tanquam lo culis femina.
continentur interítitio uno intermedio lignofo ex medio an- gufítorum laterum producto diftinctz.
Semina quz in fuis quoque camerulis paffim duo confita, funt plana, rotundiola primum albicantia feu argentea & lanuginofa, poftmodum cortice lanuginofo-rufefcente, fa-
pore fubamaro. VIRES ES3US&
"[ V moribus refolvendis , fi in pulverem per ignem redacta
ac aceto permixta adhibeatur, in perunctionem corpo- ris. In pulverem trita ac mixta cum potu expreflo ex Ténga feu palmite Indico & dicto wie apoftematibus maturandis ac aperiendis fervit. Radix in decocto data urinam fuppreffam movet.Ejus decoctumaddito momento orizz proficue datur pro tumore ventris. Foliorumquoque decoctum cum momen- to oriza: intus fumptum membris tumefactis extenuandis commodum.
EGG ra4m . Hac porró planta admodum differt à pracedenti- | viribus conveniant. Verüm unaquzque harum plan- bus, cumque illis nullá ratione communicat ita ut | tarum pro peculiari fpecie habende funt, quia folia non perfpiciam rationem , obquam ab autoribus no- | & aculei illis Capparis haud fint abfimiles. firis prioribus adjungatur : cum nec formi , nec
PAF
m SER
£2 - 3247/7 M
MALANEARDCUS .5
PATNA-SCHULIT
id. as,
Neg] aina - Sebull; que quarta. Sdulli fpecies eft , eftFes* ) JS& frutex fpinofus nafcens in aquofis.
uw A94 "Radix fibrofa & capillata, albicans cortice Qu ems craffiolo, molli, albicante.
8 Calor rotundi, virides, nodulati, fpinis qua-
| S^» tuor tranfverfis, duris , aculeatis, ac fibi in- vicem ferme oppofitis in nodulis circumdati.
Folia quz ex Ípinarum origine petiolis brevibus & craffis bina & bina lateraliter exeunt, condenfa, rigida & nitentia , coloris viridi-fufci, feu etiam flavo-viridis, utrinque in oris tribus cufpidibus aculeatis feu fpino(is eminentibus , qui al- ternatimn verfus rectam & adverfam partem contracti funt cum unoin vertice munita.
Ex cf media in adverfa parte eminente Nervi feu C/ftule inadverfa folum parte eminentes exeunt in cufpides verfus cam partem contractos intrantes accum iis venulz fubtiles in recta parte, quz in cufpides co verfus contractos excur- runt.
Flre: quiin fummitate caulium bini & bini proveniunt, conftant unifolio grandiufculo, latiori & oblongo , quod ver(us exteriora cum fuperiori parte füifque oris nonnihil re- flexumeft, ac rigidum & craffiufculum pilis interius albican- tibus obductum unguiculo uno rotundo calyci infidens , colore ceeruleo fübpurpureo, in medio in longitudine ubi extuberant ac craffiores funt & glabri fine fpinis coeruleo- purpurco magis faturo, in parteautem adverfía coeruleo-di- lutiore & albicantes ac nitentes, odorc nullo.
In G)cex unguiculo folii exfürgunt Stamina quatuor lon- giuícula, craffa & albicantia , quz fuperne barbata denfis , albicantibus feu ctiam flaviufculis fpinis, ac bina & bina in fe invicem decumbentia, inter quz emicat filamentum tenue albicans in fummitate bifurcatum exortum é globu- lo feu capitulo oblongo in calyce fito; quod rudimentum eftfrudus. *
Xx G-
94 HOO RA T AUi S9
(ax lorum eft foliorum rotundorum & fibi mutuo cir- cumvolutorum.
Floribus deciduis fuccedunt Cap/zke feminales grandes, oblongo-rotundz , inferiori parte paulo craffiores & nonni- hil planz in duabus oppofitis partibus ubi rotundiori fuper- ficie funt in longum una flria ad verticem perduci, atque in vertice uno fpiculo nigricante eminentes , conítantque COr- tice primum viridi & duriolo, glabro& nitente qui dein fla- vefcit ac rubefcit , poft nigricat , funtque in profundiolo, vi. ridi - diluto calyce, qui rotundiolorum , cufpidatorum ac inzqualium foliorum eft, confiti, ac forma externa & ma- enitudine fructus &/reque referentes.
Semina confita funtin duobus loculamentisin quz fructus per interfepimentum quod ex medio planiorum fuperficic- rum prodit & ftylo medio adílrictum ctt diftindti, funtque in fingulis loculamentis duo paffim femina, qux cum umbili- cis fuis ex inferiori parte fructus ac per mediam fuperficiem ftyli lignofi, ubi fiffura hiat ac in duas columnas fe dividit, inlongum decurrunt : funt autem femina oblongo-rotundio- la, parte qua ad corticem fructus adjacent convexa, cum. immatura funt candida ac nivea, & cortice craffiolo candi- do & velut funeofo, intus nucleo albicante fubviridi , faporis fubamari. :
VI*!RGUAPS3g y
pRo ictu virulento colubri fi integra contrita ac mixta cum aqua ad lotionem partis ictz adhibeatur.
FI G.. 48,
Paina-Schullinon multüm formá feorfim abit à Ru- |fcripta: ut & tresprecedentes; adeo ut de omnibus fco Silveftri, quantum ad folia: eftque etiam fpecies | his parum dici queat. exotica à nemine preterquam autoribus noftris de-
CÁ-
Je r] 4 4 (4 /^ A A at.
ébe 0) « eo] 2 Vaf.
o 92 04,70 JEU?
Á SUED eram.
MALABARICUS -
Co 4 RcCOfWM-O Rep VER TG. "3s.
Carambu. S4 Carambu ling. Bram. Büla-Vanga , eft fuffrutex CS altitudine fefqui-pedis feu duorum nafcens in are- - E575) nofis ac udis. Suenoen Radix fibrofa & valde capillata exterius albo , fungofo, molli, craffiolo ac humido cortice ob- ducta uti & fibra, intus lignofa & humida colore viridi-claro.
Caules qui ex radice prodeunt parum angulati, virides feu etiam rufeícentes , olabri, intus humidi.
Swrcul; feu cauliculi molles & teneri valde viridi - diluti ac diftin- Ctius angulati.
Folia in caulibus ac caulium furculis proveniunt nullis feu brevif-. fimis petiolis adhaerentia : funtque parva, facie angufto-oblonga , anterius in cufpidem definentia, ad petiolum quoque contracta , contéxtura tenuia, valde mollia, fuperficie lenia, viroris in recta communis , in adverfa viridi-albicantis.
Ex cofta media albicante qua & in recta parte nonnihil eminet , maxime autem in advería ac nonnihil plana, quamplurima tenues Cof/ul« hinc inde obliquo & annulari ductu anteriora verfus exeunt, qua proxime ad marginem arcuatim concurrunt folium in recta parte nonnihilftriantes. — |
Flores fructibus infident, funtque valde parvi, colore in totum flavi feulutei, foliorum quatuor, quz oblongo-rotunda fünt, un- guiculis ab invicem diftantia, tenuiffima, ac in medio in longum nonnihil ftriata.
Stamina in Horibus fürrecta, brevia, albicantia ac flaviufcula , qua cum nodulis fubflavis in vertice emicant ; inter ea ftylus craf-
fiolus viridi-dilutus capitulo craffiori ac viridi-albicante dotatus.
Calyx lorum conftat foliis viridibus, oblongis, acuminatis ac in ftella: formam expanfis quatuor vel quinque pro numero folio- rum florum, conftituitque umbilicum fructus. :
Sunt autem Frau; quibus flores infident oblongi,digitum trans- verfum aut fefqui equantes , quatuor laterum , rarius quinque an- gulis ob rotunditatem minus diftindtis ad umbilicum capitulo ex- tuberantes forma haud diffimiles caryophyllis cum cufpide eodem modo ut caryophylli caulibus füpra originem foliorum infidentes,
colore primum viridi ac nitentes, poftea rubro-füfco. : 33 $e-
tres fpecies , Carambu , Cattu- Carámba » Figag
96 "H X: m Tq iS
Semina qua in iis continentur parvo-rotunda, primum ex viri. di-Hava, dein colore fanguineo-rubro , poft rubro-nigricantia feu etiam nigra.
Flores hic frutex fert tempore pluviofo.
VIRES EU S
Lanta trita & in lacte acido epota fiftit luxum dyfentericum.
Eadem trita ac capiti admota ejus dolorem fedat. Ejus deco- ctum epotum flatibus diffipandis , urinz ciende, ventri purgan- do, ac lumbricis énecandis fervit. Succus ejus cum lacte dulci famptus proficuus eft pro renum calore feu ardore. .$eziza in pul- vere cum melle data tuffi profunr.
Carambn confiftit juxta defcriptionem autorum no- 'ftrorum , in tribus diftináis fpeciebus, quz parum cum invicem conveniunt , nifi quod fru&us ejufdem figurz, fed magnitudinis diverfz fint. Malabaribus Carambu idem eft quod Caryopbyllus: vocaturque hzc pecies Carambu Maram jid eft Caryophyllus Arbor, (quo-
: / / / Qua - Caram HL. e
£3 3656097. 7» 4
- " N " t-— - lk. , - hg .» .*9 N— ao — - . 4 e Ve i: | 2. S à N SN v E " E- . . zi / NSSCCN NS / ] NS 4 S ZZ,
MA
" ///, / m E
- NN / z NE : NN , €— — T NT, / L. 7 z — - , ^ ze E — um , ) JZ— — — 7 À — EE ————À / : ; Imc E,
MALABARICUS 7
|. CATTUTCARAMDBU
EIG.
Flores qui quoque fuis petiolis caulibus fupra originem foliorum infident , iidem quatuor foliis rotundo-oblongis conftantes cum fuis ftaminibus & ftylo in me- dio, coloris quoque flavi feu lutei, verum majores funt:
Frutfus quibus flores infident , utpote in quos pes florum excre- fcit , funt adinftar caryophyllorum majoris notae quam illa prim fpeciei quadruplo ferme longiores ac craffiores , forma & colore iis fimiles.
Semina qua in iis funt pro magnitudine fructuum multo nume- rofiora, funtque etiam rotundiola & primum albicantis, dein rufi " coloris. |
Flores fert tempore pluviofo.
Apud hofce medicos non eft in ufu.
ET. £6. Hz dus fpecies jure vocari poffunt Caryopbyllus fpurins Malabarienfís flore Iuteo.
Zz ANIR-
5t.
Jer — Ca A E
&)2 6805694273 - doc sca.
» -— S "A -— E ) 5 S "a e: x E ] . , m7m Se d dis s d "4 e 379 [E / Y AN " w PN Ad ? - — à : , q ol | 7TuL. W' / E ; N Á E- ; | 4 l
VR
HORTUS MALABARICUS. 99
NYIR.CIMR ART
FIU «x
s ex Ir-Carambu quae tertia fpecies Carámbu , ling. Bra- Fes.
? prr manum Cond), eft plantula nafcens in aquis ac - &,In TIpIs aquarum cum caulibus fuper fundum re-
S ) pens. "
Caules crafli , fungofi, fiftulofi, rotundi, laves & nitentes : viridi-albicantes, ac in parte qua foli expofiti rubefcentes.
. Folia que in caulibus hinc inde brevibus feu longioribus, planis
ac viridi-albicantibus feu rubefcentibus petiolis proveniunt ac fre-
rum comitata funt forma oblongo-rotunda anterius rotunda ora , ad petiolum ftrí&ta, contextura mollia, viroris utrinque fufci & ni- tentis.
Ex cofta media que in adverfa eminet Vezule parum in ea parte eminentes obliquo & parallelo ductu excurrunt, & proxime ad marginem in fe invicem deferuntur in recta tractu fuo tantum con-
-
Ípicuae.
Flores fupra ex origine foliorum hinc inde in cauliculis prove- niunt in petiolis fefqui ferme uncialibus viridi-dilutis ad unam par- tem rubefcentibus fructibus infidentes, majotes cateris, funtque quinque foliorum oblongo- rotundorum tenuium qua colore albi- cante ac ad unguiculos croceo, & venulis ex intermedia oblique anteriora verfus ftriata.
In medio ex orificio florum feu umbilico fructus 5t4;iza furre- Ca, viridi-diluta decem cum apicibus emicant fübflavis , ac cum iis ftylus medius viridi-dilutus & albicans, craffiolus, qui nodulo plano fubflavi coloris ac quinque ftris radiato in fummitate dota- tus eft. :
Calyx quinque foliorum oblongo-cufpidatorum , tenuiorum & viridium , ac ftelliformiter inter folia expanforum ; ad calycem pe- tiolus extuberat in fru&tum qui prima facie eft velut caryophylla.
Fruciur in quibus flores proveniunt non infident caulibus , ut illi Carámbn , vel Cattu-Caramlu , fed pedunculis tenuibus adhzrent,
, Aaa funt-
100 H^O-R^'TrT Os
funtque oblongiores quam illi Carémbu , minores vero iis Carr.
Carámbu, craffitie majori, intus duri ac filamentis lignofis pertexti
inter quz femina feriatim in longitudine confita funr. : Semina autem nonnihil oblonga & albicantia ac majufcula, Apud hofce medicos non eft in ufu.
F3 Uu
Hacplanta aquatica Carambu fpeciebus adjungitur | exotice , nobifque incognitz funt; vixampliüs quic- duntaxat ob fru&uum figuram prioribus quadantenus | quam de iis dici poteft, : : A TA fimilem. Quia veró cüm hzc tum aliz fpecies plantz
PON
c-——
"T. 52. CDonam - Agenda. ; Jeu, , COPonna - irem. e. moe brprid maf.
242. iu P.
E um
M AULABARTCU S T PONNAAM-TAGERA
feu PONNA.FÍREM FIG
Viren, & 4 doera.
EA "onnan-'T doera feu. "Ponna-Virem ling. Brama- Ms num erui, cft fuffrutex altitudine unius 3646 hominis.
^5 Radix demiffe interram fübfidens fibris hinc inde affirmata , cortice fubnigricante crufta fübflavo. |
Stipites Surcdique cinereo-fufci.
Folia quz in furculis brevibus pediculis bina & binaalatim proveniunt , ex utraque parte in eodem ordine confita , oblongo-angufta , ad petiolum latacurvitate, acfenfim an- terius in cufpidem contrata, tenuia, mollia, lenia; ex cofta intermedia quz in adverfa parte alte eminent Nevis fubülibus & leniter eminentibus ftriata, virore in recta fu- fco,inadverfaclarofeudiluto. —
Florc qui in cauliculis feu petiolis craffiolis ac ftriatis con- gregatim proveniunt, foliis conftant quinque in totum au- rco-fiavis , funtqueilla oblongo-rotunda & anteriora verfus maxima latitudine unguiculisà fe mutuo parum diffitis, (lria- ta venulis tribus quatuorve , quz in adverfà parte eminent ac tenuiter corrugata.
Stamina in medio viridi-diluta novem apicibus longis , fur- rectis & flavis dotata cum filiquofo germine in medio, funt- que flores odoris nullius.
Calyx viridis quinque oblongo-rotundorum foliorum.
Floribus deciduis fuccedunt Siliqua oblongz quinque,fexve ferme pollices , primum planz ac compreflz , dein lato-ro- tundz, duabus futuris adverfis ftriatz, colore primüm vi- rides, poft flavefcentes, dein ficcz cinerez.
Semina quz in iis numerofé confita & membranaceis, tranf- Bbb verfis ,
L 77 9 rera duz fpecies , Toma - Tapera íeu. DPóuna- pies
102 H2Q0 JR£& E. ÀJ .!5
verfis , tenuibus interfepimentis à fe mutuo diftin&a ac fub cortice extuberant , parum plana funt , rotundiola , ad unam partem cufpidata , coloris albo-fufci & nonnihil nitentes.
FIRES E3US.
Jus decoctum proficue datur pro febri fymptomatica nata ex podagra. Folia cum faccharo data & epota conferunt
pro Icero. F I G. 52.55.
Tágera comple&itur quinque fpecies, quz omnes $. Tfieroe- Tagera. : : inregno Malabarico crefcunt , nimirum : Harum quinta & fecunda tantum ab Autoribus no- 1. Ponna-Viva, feuJVelli-Tagera. ftris defcribuntur : funtque omnes plante peculiaris 2. Potnam-Tagera. generis, nullam cum ullis aliis plantis defcriptis con-
3. Catoe-Tagera. venientiam habentes : frwticibus tamen filiquofis ac- 4. Carin-Tagera, cenfendi funt.
T A-
Nou bbdee I T IRIS RT e
M ALABARICUS E
2 ud O4 Hy 4
FI-;
- XS gera eft plantula altitudine trium quatuorve pe- Fie;s. Ww dum nafcens in arenofis. : $ Radixfibrofa , nigricans ac lignofa. Caules rotundi, lignofi, virides. 2 Foliain caulibus qui ad exortum nonnihil extu- 722 berant & interius ftriati (unt , brevibus pedunculis in duabus feriebus bina & bina proveniunt, funt- que oblongo-rotunda & lata, anterius rotunda ora ad petiolum ftriata, contextura craffiola, füperficie plana , ad tactum lenia, viroris furdi. Ex cofta media qua in adverfa eminet & nonnihil in recta Cof'uleferme parallelae qua folum in adverfa eminent , annulari ductu exeunt. : Flores iidem forma & colore , fed minores. Calyx viridis quinque oblongo-rotundorum & viridium foliorum. Floribus deciduis fuccedunt Sigue , recta: quoque & oblonga, fed plariores & anguftiores quam illae Pozzz-T: 4gera feptem pol- licum. 5 Fala quae in iis continentur ac rotundiolze funt cum fua longitu- dine jacentes in longitudine filiquarum, füntque faporis fubacris , primum virides , dein coloris cinerei & nitentis.
FE EkP9-BTUS.
EF? trita ferviunt pro morfu feu ictu apum in unctione partis
affeCtec. Semina trita ac eodem modo cum croco ufurpata con- ducunt pro puftulis ac ulceribus, & cum fucco planta Veetla-Cait fervit pro malo nato in unguibus iis appofita.
Gtc NAN-
Jerucops) cora ALcat-97R
F. 54.
c9 c3 c3) 23059. auf
HORTUS MALABARICUS. "
NO NDIÉERFATAM FIG. 4.
UPS. rd; Érvatam dux fpecies funt ejufdem nominis jfipés. " una zz/or , altera ;zimor.
ON )— Nndi-Ervalam major ling. Bram. VZllo-Nandizz
37 18 N EX fruticulus eft quatuor pedes altus nafcens in are-
M SE nofis. |
Radix fibrofa , cortice albicante feu fubrufo in ramos fe diffun- dens.
Stipites ex radice exfurgentes cortice fcabto cinereo cum ramis fuis nodulati.
$urculi ténues & novelli virides,
Folia quae ex nodis futculorum brevibus & viridibus petiolis bi- nà & bina proveniunt , funt oblongo-angufta, fotunda, anterius cufpide parvo & angufto qui verfus unam partem maxime inflexus eft, eminentia, ad petiolum ftricta alia magis, alia minus, intus làctea, mollia, fuperficie lenia, viroris in recta parte fufci , in ad verfa clari, & in utraque niténtis, maxime in recta. |
Ex cofta media craffiola Cof/« obliquo anriulari ac parallelo du- ctu ferme bina & bina exeunt, àcà margine reflexa arcuatim in fe inviceni incurrunt venulis fübtilibus in folio confpicuis comitata: ac cum cofta media etiam in recta parte eminentes ; folia fa poris ac odoris nullius nifi filveftris. - i
Flores in petiolis qui füpra ex origine foliorum etiam duo , tres, vel plures fimul oriuntur, plures congregatim proveniunt , funtque rofa in totum candidaé feu niveze albedinis, odore fuavi & grato ; conftantes decem oblongis foliis , duae anterius latiora, craffiola , rigida, ac venis fubtilibus ftriata funt , ac in duplici ordine pofita ; quinque eoruni qua in exteriori ordine in uno latete rectiori linea ftriata funt ac magis craffiola, in áltero latere rotundiori ac tenuio-
pdd ^ ri
Io6 IEEE :O^ RAT 2U xS
ri margine & crifpo feu corrugato , exterius nervulo ftriata qui pro. xime marginem rectum exortus in eum ductu inflexo incurrit , quinque illa quz in interiori ordine funt , lateribus in utraque par- te rotundiolis ac non exacte uniformibus circumfcripta ac in oris undique corrugata ; funtque llores calyci quinque parvorum folio- rum pedunculo fefquiunciali, qui exterius viridi -dilutus & fubfla- vus , interius flavoac croceo rore, quo unguiculos foliorum tingit, confperfus eft, infidentes.
Gemma florum conica.
Sub tempus quo florum exortus inftat, Fo/a omnia decidunt, novaque fimul cum Flor//z; erumpunt.
Fruciur num ferat dubium.
Hic fructiculus totus lacteus eft, in anno bis terve flores ferens,
FIRES BETUS
QUccus ex ea expreffus ac cum oleo mixtus dolores oculorum fe-
dat facta capitis perunctione. RaZix mafticata & in ore detenta dentium dolores fedat vermes enecando , cum oleo decocta fervit pro omni indifpofitione capitis ac praefertim ejus dolorem fedat facta perunctione ; eadem trita & in aquaepota lumbricos enecat , trità cum fucco limonis & oculis indita nubeculam tollit.
F ID $4
Propter fuavitater odoris , gratamque fpeciem hzc | fupereft in praftantiffimo horto Honfelaerdicenfi. Fri. planta in hortis indie à Botanophilis confervatur. | tex hic N/mdi-Ervatam major fpecies eft Syringa meri- A Lufitanis vocatur Fula de S. Antonio. Ejus arbufcula | toque vocari poteft Syringa Malabar. lacte (cens flore niveo ab Authore noftro ex oris Malabaricis advecta, Cel- | pleno odoratiffimo. fiffimoque Principi Auriaco dono dataeft , ubi adhuc
NAN-
vJerucooa CUTOTUALALDL)
'F. LO
JVani- ervatam miner. fa.
6.234 )3 00 83251«:5, DA
por uer
Ws
b
Í
li l /
"a La APR I£E£U*-s 107
NcANDI-ERFAT:AM MINOR.
EIU 34
| St & Nndi-Ervatam minor dicta ling. Bramanumr;,;. 2 Dacolo- Nanditi: à priori tantum differens, quod foliis fit nonnihil minoribus, quodque flores fim- plicioribus ac minoribus foliis conftant, puta tan- £9) rum quinque, qua fimilia funt foliis florum prio-
ris fpeciei qua in exteriori ordine fita fünt.
PG s
Nándi-Eryatam minor eft fpecies Safmini , formá flo- lia veró foliis Mali medica, & propterea appellari poteft rum id demonftrante : diftinguiturque ab authoribus J«fminum. Malabaricum foliis mali Auraniii , flore niveo noflrisà priore eo quod in omnibus partibus minor eft odoratiffmmo , ad differentiam Syringa. Arabica foliis mali ilo Veràm meo judicio frutex hic omnino differt ab |aurantii Cafp. Bauhini in Pinace, quia flos cum liac iflo, quoniam flores Jafmini floribus fimiles funt , fo- minime con venit. ,
Eee C A.
4 P2 D À o^ T ia »? & s kh 2n
TF. 56.
(apo * nolagà : n:
(ba» 49 mq
HORTUS MALABARICUS, 109
CATO.-MOLAGO
F16-3X
» s tex altitudine trium pedum nafcens in áre- 25e nofis.
» Cadixfbrofa eft intus lienoalbicante, cor- fucerufo, qüífaporis eft acerrimi.
vo dmmees —CrulacRanrotundi. viridi-nitente COr«
ticeintus & pilis raris tenuiter obdudii, in ligno albicante
corculo molli & viridi.
Folia quz languidis, tenuibus petiolis appendent oblon- go-anguíta & cufpidata funt, ad petiolum quoque ftricta , ac eum velut limbulo circumveftientia . Contexturá tenuia, mollia, füperficie lenia, viroris in recta fufci . in adverfa Clari , ex media cofta albicante coftis tranfverfis quz in fein« vicem annulari ductu incurrunt ac ctiam in re&ta cum cofta media eminent ftriata, faporis fübacris & fübamari.
Flores qui tenuibus , brevibus petiolis fupra ex origine fo- liorum proveniunt, funt ftella: quinque oblongis cufpidatis foliis que in medio ura vena ftriata funt; conflantes odoris nullius , habentque in medio corculum ex ftaminibus fur- rectis albicantibus ac viridi-fufcis limbulis obfitis conforma- tum & 1n medio ftylum albicantem parum ex ftaminibus eminentem ex elobulo qui germen fructus eft , acin calyce fito prodeuntem. —
C4)x florum arcte florem apprehendit , eftque quinque viridi-fufcis coftis ftriatus.
Fritius qui oribus deciduis fuccedunt , oblongo-rotundi funt, primüm virides , dein cum maturi in totum aurco-flavi feu crocei , faporis acerrimi & füummé mordacis cum ardore intenfo, maximó cum maturi funt.
Semina qua in iis numerofa ad fe invicem confita & mem- branaceis interfepimentis à fe mutuo in duos ordines inter-
Fff ftincta
po- Mélago lingua Bram....... eft fuffru- Fess
"440 HORTUS MALABARICUS. ftincta conípiciuntur , funt oblongo-rotunda, plana & albi- cantia, acíicca nonnihil crifpa.
VIAES ET7U.S.
plper ejus mafticatum & in ore detentum dolores dentium edat, commode quoque tritum apoftematibus refolven- dis imponitur. BA OG. 16
Quod hic ab autoribus noftris defcribitur fub no-| Axi vel Carive , ejufque tres defcribit fpecies, R ecchius inine Capo-Molago , eft Piper Indicum filiqua flava vel infua Hiftor. natur. Novz Hifpan. lib. 5. Càp.3.. vo- aurea, Cafp. BauhiniinPinace, cognitum fub vulga- cat Chilli feu Piper Mexicanum , inque. defcriptione ejus ri nomine Capfii , & Belgico £52efili-Jocprt / alias duodecim diftinctas fpecies exhibet , ut & eruditus: pj- juxtanomen Malabaricum caffers-Joeper: quo-|fo, qui eam defcribit fub nomine Qua, five Piperig niam Molago Piper denotat; Capo vel Capro, Mauros Brafilienfis. Verüm Cafp. Bauhinus fpecierum nume- vel Caffres, populum Indicum. Planta hzc plurimas rum viginti quinque ftatuit. Planta hec admodum fre- habet fpecies figurá fructuum & foliorum quodam- quens eft in hortis Botanicorum noftra regionis , ubi modo differentes. Curiofiffimus perfcrutator Antila- feminata eodem anno fructus maturumque femen pro- rum Americanrrum Dominus Rochefortius refert ducit, deinde veró perit;quamobrem herbis,non früti-
cam à naturalibus incolis regionum illarum appellari cibus , accenfenda venit.
ire in PO Re c
€— — - mu—
[NS DS E X. A Fol. K
, " F B Y Na-Schorigenam.Fig. 41. 77 | Kaida. PEg.iia4. 6m e o » (c x M Ana Schunda. Fig.5;5. - 65|Kaida Taddi. Fie vy S KSP) QU Avanacoe feu Ricinus. KaidaTfjerria. Fig.8. - - ; Fig. jio NU eli s P M. | B. Mudela-Nilu-Hummatu. Fig.3o. ;: BahelSchulli. Fig. 45. - - - 87|Modera-Canni. Fig.19. — - - 29 Batti-Schorigenam. Fig4o0. - - 7; N. BelEricu. Fig.31. - - - j6j|Nalugu Fig.26. - - - - 43 Bella. Fig.18. | -. - | - zz|Nandi-Ervatam Major. Fig.54. — 165 Bem-Curini. Fig. 2t. - — - — - 3;|Nandi-Ervatam minor. Fig.5;. - 107 Bem-Nofi ,feu Negunda Foemina A- — | Narüm-Panel feu Nimbo Acoftz colle. Fig S£ ^ — —-— NT oA 16. * : * -" Bem.Schettí. Fig.14. - - - :e|Nedum-Schetti. Fig. - - zi C. Nila-Hummatu. Fig.29. - ^ - 49 -Cadel-Avanacu. Fig.33. - - - 6r|Nir-Carambu. Fig.j. - - - 99 Capo-Molago feu Capficum.Fig 56. 109. Nirivu. Fig. 27. E T Cara-Nofi feu Negundamas Acoftz. . |Nir-Schull. Fig.46. - - - 89 Fig. 11. - - - B p. eiu Med. d f 3i. pe PRE4 e t FB T9 Pandi-Avanacu. Fig.32. (- - 0 Carim-Curini. Fig.?O- *— - 7 3I|panelfeu Nimbo. Fig.9. - ^- 9 Caretti , eu Lobus EchinodeisClu- — |p,, agu. Fig. a. LOT Er Lat C - et "S 2 n » Perin-Kaida-Taddi. Fig.7. - - 5 attu- .Fig.j0. "- - - 97 » jc En dier Carr Gallerie ROMA di. Ponnam Tagera. i 5. ICI Cattu-Schiragam. Fig.24. - ^-^ 39 — DIS ua up Chengdu is Kun eos adr cedi Calli feu Euphorbium. 2 Chdüda. Pg 9 - 909 S Aen ma * « " Codi-Ávimacoe, fig (4 7 p t pane EU ots 4 ve ET j| «cherunam- Cottam.. Fig. I6, - Cunt Bipiuo 20 — € o mor ph 13 P 5 2 E Schetti. Fig. 15. Uwe 7 4 Ela-Caáll Fig.44. ^ - * —- 9 Schorigenam- hg. aue LH E 1 Ericu feu Beid-cl-offar Alpini.Fig.si. 5j | X. H. DEC CBE --- ^ — 15 HummatuíeuDatura. Fig.:8. - 47|Tiru-Cali. Fig. 44. — - — - — 8
Admonitio ad Bibliopegum. —
funt folia tam defcriptionum , quam figurarum tenuibus foliis, lantibus majoribus Geograpbicis ; illa autem folia defcriptio- dafunt, exceptis bis foliis tribus Dd. Ec. lla ejus medium occupat figura.
In boc libro agglutinanda mon fecus ac fieri folet in t mum ( inter que ulla collocatur figura ) bifecan (Oo. qua integrarelinquenda funt , quonam nu
Berigt aen de Bockbinder. 70
Dit Bock moet met ftrooken gebonden werden, foo wel de Letter-druk als de Figuren, gelijk als de groote Atlaffen gemenclijck werden gebonden , en moe- ten alle de Letter- bladen (daer een Figuur tuffchen behoort) door gefneden
werden, uytgenomen defe drie bladen letter D d. Ee cen Oo. die heel blijven
om dat daer geen Figuur moctingevoegt werden. FINIS