Dr An G DISSERTATIO ROTANICO-MEDICA , SI

LIGNUM QVASSLE,

CONSENS. EXPER. FACULT. MEBICE, IN REGIA ACA" EMIA UPSALIENSI, PRJESIDE,

NOBILISSIMO aique CELEBERRIMO

D. D. CAROLO V. LINNE,

EOVITE: AURATO pe STELLA POLARI, SÆ Ru; Miri ARCHATRO:, . MzpiciN. rr Boran. PROFESSORE REG ET ORD. Acan. Scient. UPSAL, HoLM. PARIS. PETROPOL. BEROL. IMPER. NAT. Cun. BERNENS. LONDIN. ANGLIC. MONSP. 'loros. ET- FLORENT. MEMBRO

PRO GRADU DOCTORIS OBTINENDO, PUBLICO EXAMINI SUBMITTIT, STIPENDIARIUS REGIUS, CAROLUS M. BLOM, SMOLANDUS.

IN AUDITOR. ERBOL MAJ. D. XXVIII. MA JI . MDCCLEXII HORIS, AN is is POST ege SOLITIS.

UPSALIE-

Su Rug METIS MAGN FIDEI VIRO, Supremo excubiarum militarium PRAEFECTO, Legionis Dahlecarlice TRIBUNO, Regüque Enfiferorum Ordinis EQUITI, Generofiffimo ac Nobiliffimo

DOMINO,

Dxo GUSTAVO HENRICO MANNERHEIM,

ob collata beneficia vere Paterna, in piam gratifümz mentis tefferam

SACRA,

qo. uoniam Sanitas fola felices & miferos bó difcriminat; MEDICINA equidem, 3 B» que illam tuendam reficiendamve do- Bis cet, mortalibus inter primas Scientias AN d Z eft reputanda, omnique ftudio exco- raspe E lenda. Medicina duobus, quod ajunt, itur pedibus, quorum alter PATHOLOGIA eft, in notitiam ducens morborum, 'THERAPEUTICA alter, cognitionem tradens medicamentorum. Utrumque hoc Medicinz fulcrum perinde neceffarium Medico eft.Ouem- admodum enim non refici horologium fra&um poteft, vel in motu ordinato turbatum, nifi vitio probe perfpeSo, & inftrumentis idoneis, quibus reficiatur, aptatis; fic etjam nec tollitur morbus, nifi natura ejus primum cognita, medi- camentisque aptis propinatis. Hæ vero A egeo partes, vario tempore, varia fübiere fin: Veteres, pro FEE ui

(o -————'ueeec unm REEL CANC OE x oc rides PRAT EE OEA —

x )2( X GE

fui evi, celebrandam utriusque habuerunt notitiam , & zque in dignofcendis Medicamentorum fimplicium viri. bus, ac in Semioticis & Prognotticis verfati funt. Re- vocatis autem fcientiis ， cum clarior lux litteris affulfiffet omnibus, ea cumprimis pars, quac ftatum hominis fà- num morbofumque docet, fummo ftudio fummaque Cu- ra Anatomicorum & Phyfiologorum mechanicorum ,ad {fummum fere pervenit perfetionis cacumen; dum contra illa,quæ de Viribus medicamentorum agit, in primis, faltim diu, cunabulis hzfit, nefcio vix quo fato negle&da. Sic plerzque plante noftre officinales ufu tantum coluntur Antiquorum, Grecorum nempe & Arabum, a quibus quidem , przjudicio fzpiffime virium feduüi , recentio- res amplas fuas concinnarunt medicamentorum formulas, potius tamen credo in detrimentum & opprobrium, quam robur & emolumentum Medicinæ. Caufla vero, cur, per tot fecula, proficua hzc Medicine pars fuüccu- buerit, ea prafertim effe videtur, quod Medici, nec quan- tum oportuit, nec quantum. decuit, in Scientia Boianica verfati fuerint: cui etjam addi poteft illa, divulgata ni- mirum, per orbem medicum quorumdam theoria, qua artis falutifere Cultores fedulo a medicamentis toxicis ca- verent, caque prorfus e foro exftirparent therapeutico. Sed nefciunt erronez ejusmodi fe&atores fententiz, quem- admodum præclare monuit NOB!LISS. D:« PRJESES zz Mater Medic. 1749 edita, Canon. 16 €? 77. in Toxicis maxi- ma latere medicamenta; Venenaque a medicamentis non nifi [ola dofi differre > Cujus rei clariffimum omnino eft exemplum Mercurius füblimatus corrofivus, quo, ut ut venenatifiimo, pertinaciffimi, &, alioquin, curam fepe

rcípuentes, tuto tolluntur morbi, 1 am vero, poftquam fauftiffimum tandem Scientia Naturali, & praefertim Bo*'anicz, illuxit ævum, quo in for- mam difciplinz reda elt, f;rutinium quoque medica- men-

Et S C X

mentorum magis magisque excoli cepit, Hinc, noftris temporibus, Vienneníes, cura ILLUSTR, IXwr L. B. VAN SVIETEN, medicamenta tentatum iverunt antea minus fpedtata, utpote Mercurium fupra nominatum , . Lythrum, Uvam urfi, Conium, & plura, Nec defuerunt qui ab America multa nobis attulerint, recentiori zvo, medicamenta preftantiffima, quorum, ut exempla quz- dam proferam, memoraffe fufficit Chinchinam, Gua- jacum, Saílatras, Contrajervam, Ipecacuanbam, Iala- pam, Pareiram, Sarfam Parillam , 'T'achamahacam , Va- nillam, Copaivam, Tolu. Profe&o cortex chinchinz fo- lus tanti eft momenti, ut, Medicorum, hoc cimelio de- ftitutorum, cure commiffi multi, mifere fi non peri- rent, diu tamen torquerentur ægri. Nihil enim illo præ- ftantius in febribus intermittentibus eft, utilius nihil in morbis plurimis a laxitate & acido ortis, quod eo magis apparet , quo accuratiori lance confideramus tum fre- queatiffimum illum prefzribendi ufum, tum ftupendam illam copiam, qua e Chilli & Peru quotannis exportatur, unde tantum certe Hispanis lucri redundat, ac unquam e ditiffimis Americe fodinis argenteis, Itaque mirari fa- tis non poflum , cur Medici Europe AU ne uni- cam quidem tanti nominis arbufculam in fuas regiones inferendam, ibique plantandam, curaverint, ubi tamen adco facile crefceret, atque ubi, fi verbis loqui liceat poétz,

Q - - - -.-.- Natura beatis

mnibus effe dedit , fi quis cognoverit uti.

Verum mentionem chinchinz fic faciendo, medi- camenti fane, quod in Materia medica primum merito fibi vindicet locum, animum fimul in id intendo, ut Be- nevolum Le&orem excitem ad confiderandum aliud quod-

dam Pharmacum, quod, me quidem judice, chinchi- nam longeíuüperat. Antequam autem defcriptionem ejus : A2 yir-

poe. —

pas

Eu S a,

A

次 )4Cox

Virtutesque dedero, verbo indicare decet, fummas de- ` beri gratias NOBILISSI:o D:o CAROLO DAHLBERG, militum Protribuno virtutis gloria prefigni, cujus indu- ftia, ftudioque rei femper inferviendi publice, novum hoc medicamentum nobis innotuit cujusque cura fimul ab India occidentali ad nos translatum eft.

e L]

Surinamum provincia Americes, ad latitudinis 6:um verfus Septentrionem gradum, ditioni Belgarum adjecta, Regio amoeniffima eft, & per frequentiffimam Coffee aliarumque plantarum culturam fatis nota; at folo valde humido laborans. ^ Ejusmodi loca fanitati admo- dum officiunt, qua de re Belgium foederatum, in Euro- pa, nos fatis evincit. In Indiis autem tanto majorem talis fedes noxam infert, quanto calor ibi fervidus Solis plus putredinis excitat, foctoris plus atque mephitis, quz, poris corporis apertis, facile attrahuntur; horrendasque incendunt febres. Certe teftantur omnia fere itineraria Surinamum huic incommodo inprimis obnoxium efle, adeo ut vix tertia pars advenarum, qui illuc appellunt, falva redeat, fed morbis moriatur endemiis regionis, qua- les funt febres excerbantes, Amphemerina puta, Tritzus, Ictartophia, Hemitritza, atque He&ica. Ft quamvis in- cole, longo quidem abhinc tempore, tam interícinden- do filvas, qe liberior regioni redderetur aura, quam etjam uuc illucque ducendo canales , atque excogitando medicamenta appropriata, omni in id ftudio incubucerint,

- ut malo huic fatali mederentur; vix tamen quidquam cf- fecerunt, usquedum obfcurus quidam Servus nigrita; no- mine Qva/7, medicamentum quoddam invenerit, quo uti contra malignas confervorum fuorum febres tanto fuc- cefu cocpit, ut ejus auxilium petere vel ipfi domini coge- rentur. Iioc vero fuum medicamentum, tantum abfuib

u

du 3 (2

ut detegere voluerit, ut potius id femper fanctffimum celare arcanum ftuduerit. Nec brevi dete&um, credo, fu- iffet, nifi, magna Publici eftumatione dignus, NOBI- LISS. D:vs CAROL. DAHLBERG tantam fibi a Quas- fio hoc, Socri fue tum temporis fervo , venerationem & amorem conciliaffet, ut cordate non folum ipfum fibi medicamentum obtulerit, fed & arborem, e cujus radice defüumtum effet, oftenderit: qua arbor circa Surinamum fatis frequenseft, extra vero illum rariffime reperitur. Tandem, diài Viri Nobiliffimi cura, Qvaffii arcanum hoc ad NOBILISS. D:M PRZESIDEM pervenit, qui fum- mas. ejus Qualitates, Vires & Ufüm, nuper, in præle- &ionibus publicis de Materia Medica, expofuit, unde tanta me cepit cupiditas illud cum Orbe medico commu- nicandi, ut temperare mihi baut potuerim, quin publico fpecimine illud exhibendum rogarem, fore ea opera fpe- rans, ut de genere humano merear, atque fic proficuo Argumento compenfem , quod eleganti fimul in ícri- bendi ratione defideratur.

P. IIl,

QVASSUE Lignum nomen illud eft, quod novo huic Medicamento inpofuit NOBIL. D:s PRAESES. Cujusnam autem Arborum generis effet, cognitu perquam fuit diffi- cile. Dominus ROLANDER , qui, ante aliquot annos, Surinamo domum rediit, & praftantiflimas hujus Phar- maci vires celebrare novit, illud radicem efle Zygoplyliz aftuantis ratus eft, cujes defcriptio eft data in Spec. Plant. edition. 2. pag. f $2. |

- At Nobiüfs, quem nom;inavimus, D:s DAHL- BFRG verum ejus nobis patefecit genus, qui arborem Su- rinami fuo in horto copiofe feruit; & Surinamo ante annum in Patriam redux, adeo curiofus fuit, ut non 10- lum raccmum forum ejusdem; fed etjam fruZus, & fola

zam {epa-

Xx )6( x

feparatim, fecum Spiritu vini confervata duxerit, quo- rum infpe&ione fequens fic Deícriptio condita eft.

VASSIA.

Q: CAL. Perianth. pentaphyllum, breviffimum: folio-

lis ovatis, perfiftentibus.

CCOR.: Petala quinque, lanceolata, elongata , feffilia,

STAM.

PIST.

PERIC.

SEM. CAUL.

equali. JVe&arzum Íquamis quinque, ovatis, villofis, bali filamentorum interior! infertis. Filamenta decem, filiformia, equalia,; lon- gitudine corolle. -Anthere oblongæ, incum- bentes.

Receptaculum carnofum, orbiculatum, elevatum, germine latius. Gerzrez ovatum, ex quinque compofitum, Sży/us filiformis, longitudine ftaminum.

quinque , lateralia, ditantia, receptaculo car- nofo orbiculato inferta, ovata, obtufa, bi- valvia.

folitaria, globofa,

teretes, arborei, cinerei: ramis raris nec mul- tum fubdivifis: ramulis ultimis viridibus: pun- &is inpalpabilibus albis adfperfis.

FOLIA pinnata, alterna , petiolata, patentia: Pers

communibus, fbithamzis, utrinque margiaatis membrana latiuscula, ad ortum foliorum con- trata, terminatis in mucronem mollem, íu- bulatum, marcefcentem, pubeícentem. Zz- næ Y foliola trijuga fèu quadrijuga, feffilia, rarius exa&e oppofita, lanceolato-ovalia, acu- minata, integerrima, levia, glabra, nonnihil venofà, patentia, pervigilia, coccis helperi- dum (in hybernaculis noftris) valde obaoxia, ante explicationem conduplicata, digiti lon-

1-2

w Ja X

itudine, duorum pollicum latitudine, mem- eA. nec rigida, perfiftentia fæpe per to- tum autumnum, non tanem perennia, late viridia.

FULC. Srzulenullefunt, nec Arma. RACEMI ter- minales,fimplices: Bra&eis alternis, linearibus, reflexis: corollisque magnitudine & fere ftatu- ra Di&amni albi.

Ex dato itaque CLara&dere omnino quidem liquet OVASSIAM noftram proxima cum ZYGOI HYLLO, quod etjam fquamas ad bafin fiiamentorum habet ne&a- rifras, affinitate conjunctam efle. Utramque vero ar- borem non ejusdem cfle generis fatis indicattructus, qui in Quaflia, more OCHNIFS,ad idem receptaculum carno- fum pericarpiis quinque gaudet diftantibus, monofper- mis; in Zygophyllo vero capíula 5-locularis eft atque po- lyfperma. Atque fic genus QVASSLE in eodem a ZY- GOPHYLI O differt gradu, quo differt a Ruta Di&amnus.

1. OVASSIA amara. Spec. Plant. 2. pag. 553., uni- cum verum nomen eft, quod huic vegetabili inpofitum efle reperio. :

Nux americana, foliis alatis bifidis, Com. bort. z. P. 183. t. 92., juvenis eft abor, quz noftram admodum refert, utut nondum fatis adulta. Non me quidem fugit, quod D:s BROUN, aliique, Melicoccam hanc Figuram Commelini habeant 5. vero tamen eft fimile, illam Quaffiz potius adjiciendam effe, nec forfan ullo modo ab illa differre. Ceterum nulla alia hujus vegetabilis invenire potui fynonyma.

Quod ad arborem Quaffiz attinet, illa pluribus abhinc annis, in horto noftro Academico late viguit, adque alti- tudinem odo pedum pertigi. Quoniam vero flores heic proferre nunquam vila eft, femper rro fpecie quadam Sapindi, cui multum facie externa affiniatur, habita eft,

donec

X )st 2

donec tandem NOBILISS. D:us.PRJESES folia fupra com. memorata, in Mufzo Dalbergiano , obtinuit, & eadem elle cum foliis arboris noftre obfervavit, unde (ic verum hujus nomen nobis innotuit.

LIGNUM QUASSUE eft caudex defcendens, feu radix predi&e arborisa plurimis tamen lignis nulla fe diftinguens nota fingulari, Albicans eft, craífitie brachii humani, at, aéri per aliquot tempus commi(lum, non nihil flave- ícens. Medulla cum alburno cohzret, nec abillo ullo modo feparatur. Cortex eft tenuis, colore grifeo, inz- qualis & rudis, interdum fiffuris quafi exulceratus. Hinc ratione (tru&urz extern difficillime ab aliis dignofcitur,

CAP. IV,

QUALITATES hujus Zizzi dum quero in ODORE & SAPORE, Oor nullus obíervatur, Szpor autem Ama. ?l//Uus, nec inter omnia, quot ego novi, medicamenta fimilem fui habens. Eft enim omnium fortiffimus & maxi- i me concentratus, fine tamen ullo ftiptico, vel ejusmodi | quod chinchinz ine(t, quodque eam nobis adeo ingratam | reddit. Hinc fi minima hujus, aut ligni, aut corticis, lami- na fumatur, quz nec tenuiffimo papyro craffior neque fe- | iine melonis major eft, atque illa lingua excipiatur, mox B tam puram tribuit amaritiem,ut purior & (turatior cogitari nequeat, qua tantum abeft, ut mox evanefcat, ut potius lin- guam quafi penetrare fentiatur, eique quam diutiffime im- mutata & fixa inhzreat. Pari modo fefe res habet, (1 infufum Orvaffiz guftetür. Unicus namque pulveris ejus fcrupulus tanto integram aque ferventislibram (àpore amaro imbuit,

Y ut mirari fàne conveniat, in tam parva radicis mole fan-

M tam latere virtutem, Nec amarum hoc, quemadmo- 1 1 dum Ííupia monuimus, ullo modo eft ingratum, fed E us E |

*29(X

tius placidi quid præbet, cum, viribus tandem exhauftum, a ngua recedit, Unde merito dici poteft, hoc ipfum; inter omnia amara, una eff: & lummum & fimul gratiffimum.(*)

VIRES vero Qvale quod refpicit, quicunque ad theoriam Saporum animum attendere vult , facile perci- piet illas admodum Balfamicas effe. Balfamica autem dicuntur, que per amarorem & acido refiftunt & putredi- ni; quo duplici Principio folvuntur & deftruuntur tam

vegetabiia, quam animaiia, omnia, Quod autem a- maris acida & putrida frangantur, omnique modo inhiDeahtur, quotidiana edocemur experientia. Sic Ab- finthium, zítate, cerevifie acefcenti immiflum, intra pauca minuta, acidum franpit & domat. Idem etjam valet de Lupulo, qui, cum cerevifía co&us, ab acore illam, & ingrato mucore, diu przfervat. Quapropter ocnopole, rei hujus optime gnari, vina marcida amaris corrigunt, eaque dein pro ftomachalibus divendunt. Jam B au-

Cum hec noftra quoniam, in qualitatibus & viribus, mul- tum convenit GENTIANA INDICA, in PLarmacopea Wurtenbergica, peg. 141, propofita, quamvis hane ab illa diverfam effe fpeciem, ex ra- dice crocea geniculata , facile novi, lubet ex laudata Pharmacopæa hujus delineationem addere. ; GENTIANA INDICA. Sub hoc nomine a Lufitanis radix que-

dam geniculata pallide favefcens, variis nodulis ac circulis inftar Hevpecacuannhe calamiftrata, ante aliquot annos ex America allata fuir. Tante, & tam penetranris aromatica, neutiquam tamen in- grate amaritudinis deprehenditur, ut gentiana noftra, centaurium

*

minus, colocynthis, aliaque amara cum hac collata, inflipida ac in- ertia vocari mereantur,

De charactere hujus botanico, ficut de multis aliis ex america allatis, nihil nobis conftat & Laudarer adverfus omnium male moratarum febri- vm indolem, atque unicum bujus radicis fcrupulum, ad febrile fermen- zum ex vifteribus excutiendum, plus efficere, quam plures corticis chi- ne dracime. Quin imo plurimos ex fola bujus radicis Gèntiane in-

; dice mofticatione, 4 faliva deglurita, anquem. incantamento reftirutos . frille Excel: D. Schendo, Rufforum exercituum Medicus, perhibet, AG, ph. med, Vol. I.

M o ):10( X

autem qualem amara vim in acida exercent, talem etiam in putrida conferunt. . Carnes namque Scordio involutas a putredine confervari immunes , veterum eft tam no- ta, quam quz notiffima , obfervatio. Et neminem un- quam fugit, cadavera, Aloë & Myrrha condita á putredi- ne integra perdurare fecula. Hæ etjam Qvafiæ noftre (unt vires: ne dicam illam, quemadmodum cetera fumme amara, Zozicazm quoque efle, atque adeo valde ftomachi-

cam. USUM denique hujus dum UA AS zn genere dicendum eft, illam in omni mor conducere, ubi con- ducunt reliqua medicamenta amara: fpeciatim autem, & precipue, fumma laude inclaruit in Febrikus Intermitten- tibus atque Exacerbantibus. — Pliyfiologica edo&t experien- tia novimus, maílam fanguineam ex fanguine rubro & ferofo conftare. Ruber fanguis putrefcit, ferum aceícit. Quando ferum vitiatur, tranfit illud in acidum multi- plicabile, quemadmodum in Tertiana, aliisque Intermit- tentibus, ubi fudor adeo acidus percipitur, naresque fe- rit, ut, folo fere odore, dicere poffis, quo morbo eger laboret, Hoc autem acidum tollitur amaris: unde ita- que Chinchina facra femper eft anchora in febribus inter- mittentibus, ut &, ante ejus tempora, fuere Gentiana y Centaurium, Chamomilla, Faba Ignatii, Nux Vomica, cetera. Idem quoque valere opinor de febribus Exacer- bantibus, que, meo quidem judicio, non nifi Intermit- tentes funt, cum tamen tam protradis , atque contiguis, paroxyfmis, utalter vix demittat, cum alter incipit. Hinc etjam eft, ut febres Exacerbantes, a quibusdam Medicis , diĝæ fint Subintrantes, & Remittentes feu Exacerban- tes primo vere, prove&iori atate, typum fzpe indu- ant Intermittentium. Nec cura Exacerbantium ullo mo- do differt ab illa ， Quz infebribus Intermittentibus adhi- betur; utraque enim abíolvitur Emeticis, digoni,

© Cor-

aul o M ME o 3

X o )n( X

Cortice Peruviano. Quando autem febres Exacerbantes male moratz indolis funt, quemadmodum non raro , preíertim in America accidit, ufus chinchinz {xpe ir- ritus eft et fallit. In tali tum cafu Zzgzum QUASSUE, in- ter omnia huc usque deteta medicamenta, palmam fibi vindicat, tantzque, fecundum plurium , ab America, virorum fide dignorum obfervationes, virtutis & effica- cic eft, ut preíentanea cenferi merito poffit medicina. MODUS Quafffam trafcribendi varius effe poteft. Dari enim conducit vel in Pz/vere, vel in Pz/z/s, vel in Eleduario, vel in quacunque forma alia. Quaffi ipfe radicem rafpatam fumit, digerit cum fpiritu vini gallico per unum alterumve diem, loco tepido, £/zZuramue in- de ortam decantat, filtrat & propinat. Quz autem No- F bis maxime arridet, formula hæc eft: R., Lign. Qvafiæ, rafpati drachm, j. Aqu. fontan. ebullient. Libr, j. Stent in digeftione per horulam, & zzfuji ` d:r {æpius Unc. j. pro dofi. Si vero quis, vel gratioris faporis conciliandi caus- fa, vel etjam alia conditione du&us, infufum ejus vzzc- Jum velit, etjam id tuto parari atque propinari poteft. Nec dofis ullo modo eft metuenda, fed porrigi poteft ad duplam, triplam, imo quadruplam, fine omni formidine, violenti vel corrofivi veneni: ne reticeam ， quod ne ec- coprotica quidem fit; unde omnino patet, eam naturz no- ftre , reliquis extreme amaris, multo amiciorem efle. Czterum , quamvis Quaffia, in quantum ego novi, non nifi in didis febribus Intermittentibus atque Exacer- bantibus huc usqueinclaruerit, nullum tamen eft dubium quin ín reliquis morbis, ab acido ortis, praftantiffimo "i efetu probatura fit, utpote in Hypochondriafi, Ar- thritide, Leucorrhoca, imo ipfo pütrkdiffino Sphacelo.&c. = ; B2 CAP. V.

OMNCM

3-)35.(.. S. CAP, V.

EXPERIMENTA, cum Ligno Quaffiz, in Patria no.

ftra, inftituta , pauciora adhuc funt, quod fane non mi. reris, cum in copia nondum obtineri potuerit. Fx pau. ciffimis tamen, me rem haut injucundam Le&ori fa- &urum fpero, fi aliquot heic infèrta fiftem. : I. Æger, fere o&ogenarius, calidus fe expofverat conclavi frigido, unde non multo poft vehementiffima eft correptus febre Exacerbante Hemitritæa. Vires ejus de- biles canaque fene&us Medico non permiferunt, ut Ipeca- cuanham, vel aliud quoddam emeticum, præícriberet. Et praeterea quoniam Chinchinam adeo averfàtus eger eft, ut eam nullo unquam modo ferre potuerit, propi- nabatur ipfi infufi Qyaffiæ unc. j, quavis hora; & eo qui- dem eventu, ut febris poft diem fesquialterum prorfus fe- data fit.

2. Podagricus LX annorum,a materia podagrica ad abdomen & pe&us retrograda , femel inopinato fuffo- canti adeo ZZ//b;zzate metaftatico affli&us eft, ut omnino putaret fe in agone mortis efle. Medicus, ad illum vo- catus, accedens mox prafítripfit radicem Ovaffie, more fupra expofito bibendam, quz tam prafentanea egro fu- it Medicina, ut, poft aliquot horas, non Afthma folum penitus fublatum fit, fed cruciatus etjam, quos in abdo- mine, paílus fuiffet, quoad maximam partem fuerint fedati: . .3, Femina XXX annorum, ante aliquod tempus, humida fe infinuante tempeftate verna; cameram petiit, ad res culinares peragendas, minus calidam, Sentiebat quidem mox abdomen frigefa&tum, fed nullis tamen u- tebatur remediis. Elapfo itaque uno a!terove die, atrocis- fima infeítata eft Colca, qua non folum no&es info- mnes, verum etjans tempus inprimis pomeridianum, pra dolore torminibusque, graviffimum reddidit. 人

an-

ha p"

de )I3( 党

bantur evacuantia, fomentationes, carminativa, anody- na, digeítiva &c., fed omnia in caffum. In urina con- fpiciebatur fedimentum paucum lateritii coloris. Hinc quoque przícribebatur China, quam copiofe fumfit tam in fubítantia, quam in infufo ; at eodem, quo reliqua, effe&u nempe prorfus irrito. "l'andem propinatum fuit infufum Zgzz Qvaffie, cujus libra unica primo die hau'ta tantum ef'ecit, ut urina ftatim plus fedimenti craffioris depofuerit, & agra, poft paucos dies, priftinam recupe- raverit fanitatem.

Itaque, quum ex allatis liqueat quam divinum Li- gnum QVASSUE medicamentum fit, Pharmacopolas Regni noftri non fatis unquam monere pollum, ut illud fibiab America folicite acquirant ; unde Medici fic fpe-

cificum efficaciffimum habeant, quo mifere fuc-

‘curatur mortalium vitz, imprimis cum He-

mitritza hodie apud: nos frequen- tiflima efTe coeperit.

S, BG

SS ê | AZ ; 本 . SEN S / SS aW 74) AY

AA NUS, 222 SUA S" ZAPY WAS ND M be io NS Ka 2 RS KE

"o aqu

EXPLICATIO TABULZ£E.

Ramulus recens arboris.

a.

b.b. Racemus florum.

c.c. Calyces.

d. X Flos explicatus.

e. tamen fquamæ nectariferz infertum. f. | Pifilum cum Germine quinque- partito. g. Pedunculus partialis.

h.h. Receptaculum fru&tus carnofum. iii. Frucwus di(tin&i, receptaculo inferti. k.k. Petioli alati.

Lll Foliola.

m.m. Petioli apex molliufculus.

nn. Bradee.

WTI

NY QW Wd A y AM, Qu E Py