■/
V'
#*^ i^^^v©-^ .
DUKE
UNIVERSITY
LIBRARY
Treasure %gpm
S.^ O R A T I O N E S
AESCHINIS ET DEMO- STHENIS INTER SECONTRA-
Tix a Dionyfio Lambino Monftrolienfilicterarum Gra:carumin fchola ParificnliinterprctC3& dodorc Rcgio in Latinum fcrmoncm conucrfa?.
^d Michaelem HofpltaUm Gallia cmccUitriumt^yirttm tUriJst^ mum.
LVTETIAB CID. I.O. L X V.
Apud ridua GuiLMorelij in Grfcis typographj Regi/,
ERRATA SIC CORRIGITO
pao-. 8. hahes inmnrorumrefeEiionemi
9. coarguunt ^
14. Qu<£ tn contionem
26, Sed cum frimum in EHhoeam
31. ei oppi^nerauemnt
Kl. paucorum dominattoni jluden-
5 9 • fcriptum eft^fcriha '^ohvi
8 8 . quamqiie iuflam
96. pianajient.
lol . hahuit tum in Gr&cos
131. <&" ffeciofM naBhprincipatum ad
140. dfficilihmreip.temporihm
144. ^tresexpediend^
149. ^ cogitare >».^ cum
159. incedo:quo
ihid. pr^huijfet^eo ipfo
<s.
D. LamblnusMICH A ELI HOSPI-
TALI GALLIAE CANCEL-
LAKIO SAPIENTISSIMO,
DOCTlSSIMO,ET ELOQVEN-
T I S S I M O V I R O S. D.
^^^5t^.' EmoriieprGditum cft abonisaudori- ■||y| 0'jj bus^Michacl Hofpiralis , prifcos illos '■^'tik^i Gallos, maioresnoftrosvkimoSjHcr- fp^ hf culcm optime dc hominum gencrc i/^^ H\ n^^ritum.quem Ogmium fua Hngua ap (^^^■^^^^^ pellabantj non dilsimiii, atquc Gra^- coSjrcJigione coluiffe ; fcd longc difsimili tamcn habiru .&:figuraconformatumpingcreconfucuifie. Eum cnim admodum fcncm^partim caluum^ rcliquo capiJlo canc- fccntem , rugofum , &torridacutcaridum pingcbant;, adeo vtlapcticuiufdamjautSaturni^ non HcrcuJjsfpe- cicm pra:bcrct. Neque vero eft q^uod quifquam fufpice- tur^quemuis potius^quam Hcrculcmjhac pj(^ura expref fumfuiffe.CuJtuscnimatqucornatus pJane crat Her- cuIis.-quandoquidcm&pcJIeleonisamiduseratj&dex- tra clauam tcncbat3& Ijrua arcum gerebatj & cx hume- ro pharetra pcndebar. Quid multa?i] imago folida eiret, fWn cafanguis&fpiritus.&ratioinelfentj HercuJesger manuserat.Habebath^cpiduraaJiudadmirabiJcj&p^- ne dicamjincredibiJc.Ingetem hominum muJtitudincm auriculis rcligatam trahcbat. Vincula porro crant cate- nuJa: tcnues cx auro & clcdro affabre fadit ^ monihbus pulchcrrimis fimilcs . Hommes autemilli tamctfi catcJ- lisita infirmis & fragilibus trahcrentur.-ncque fugam meditabantur tamen^cum facilc cffugcrc poflent^fi vel- Jcnt : nequcauttotocorpore rcfiflebanc , aurpcdibus 'contra nitcbantur^m aliam partcm^quam quo duccban- tur^fefe refupinantcsrfed contri!ibentes,Ia.ti,& aJacres duccm fcqucbantur,quafi ci.qui ducebat, fi modo id ex ^ pnfturaintcIJigipoirctjgratuIantes, quafiquceumlau- - *,
dantcs,atquchortantcS;Vcducere;qudvellct5pcrfcutv
* i
raret-.ftudio requendiitavinculalaxantcSjVt &duccm antcuertcrevelle3&, fi folucrentur , molcllelaturi efle vidercntur. Scd ncid quidcmpr^Etcrcundum eft, quod in ca pi(5tura abrurdifsimum erat.Nam cum pi(^or nihil, cui fummam catcnam anncderctjhabcrct, quonia dex- tram claua^licuamarcusiamoccupailct , cxtremaHer- culis lingua perforatajfccit illos cx ca trahi^Hcrculis fa- cic in cos obucrfajhilara5& fubridentc. Ac talis qui- dcmpi(^urafuit.Significabat autcmprimumvim ora- tionis clfc maximam.ac tanto viribuscorporis maiorCj quanto Hcrcules Mtrcurio roborc corporis antcccllit; dcindc facundiam fcnilcm folam cloqucntise nomme dignam cffc,folamquc cloquentife vim obtincrc.-ncque id immcrito. Ea cnim dcmum vcra eft cloquentia , quae cumprudcntia&fapientiaconiundacft. At prudcntia & grauitasjpropria fencdutis cft, quemadmodu tcmcri- tas & leuitas florctis aftatis: quod tcftatur his vcrbis ctia poetarum princcps HomcruSjO-^TXoTi^w)' (p^m^ «gpeJovTa^, tmemm mens '^/anajUiifqv.e. Itaquc quantumuis licct no- nuUi iuucncs intcrdu flumine inaniiivcrboru admiratio- nc mulcitudinis excitcntjafl^enfumqi atquc approbatio- ncm vulgi moucant , a prudcntibus tamcn cxiftimatori- bus nequc oratorcs iudicari debentjncquc cloqucntrs, fcdpotiusmolcftirabul^dcforo, &inepti clamatores* Hoc viditidem illcpocta, qui fcni Ncftori orationcm mclle dulciorcm affingit, non illam iuucnibus vfitatam, hoc cft prudentia vacuam^atque e labris nafccntcm,fcd planefcnilcm, id cft^prudcntice, confilifqucplcnam, & grauifsimas cx alto metis rcccflu fcntcntias clicicntcm, atqucexphcantem. Quo nomincprinccpsillc Gr^cia» Agamcmnon optatvt dcccm habeat non Aiacis,fcd Ncftorisfimileis quod ficotigericjconfidit febrcuiTro iapotituru.IdeTroianosoratorcsfacitvoc6.^gi6io6ojrV' mittcrc:quafiquisdicatlilijinftarcandidam,&foridam: quid aliud fignificans^quam orationcm fcnilcm non vna
cum
cS corpore deflorcrccrCjatqj exarefcere/cd vna cu pru« dcntia,qua affert fcnedus.virefccre ac florercerc? Quid quod idcm eofdem cicadis fimileis effe dicit?n6nne quamuis obfcuriuSjSc <pi\oaz(^i)ccJ'n^i' finc controuerda tamen innuit fenum maximc propriam effe cloquctiam natura?Cicada enim eo quod fit animal frigidum^tcnuc, macilentunip atque exfangue natura, fencdutem dcfi- gnat.itaqueTithonum poerieflnguntdiu viuendoinci cadam elfe conuerfumjignificantcs cum xtatc longifsi me procefsiffe . longa cnim xtas hominum corporarmi- nuit atqueextenuat.quod autem idem fit fonorum , vo- calcjmuficum , & canorum , fencs cffe fuapte natura fa- cundos ac difcrtos declarat.Itaquc fidicini cuidam inte- rca dumfidibuscanerctjchorda vna, quam fortcpulfa- ucrar,rupta5aiuntcicadam,quafi citharoedo illi fubfidio vcnifictjfonumjqucm chorda rupta non reddideratjftrc pitu fuo fuppIeuilfe.Sed redeo ad HcrcuIem.Eum igitur Galli noftn, illos dico indigcnas, &^vt Gra'coverbo dicam , ciiyi^^voc; ^ exiftimabant fapicntifsimum& elo- quentifsimum qucndamvirum fuifl'e;& velomnia, qua; ab eo armis gcfta & confetta effe fabulantur poetif^ fa- pientiaj& oratione adminiflraife ac tranfegiflejvimquc hc^ninibus non clauajnon iacuIiSjnon viribus corporis, feddrcendifacultatejverbisjperfuadcndo intuIifTe: (c rat enim verbajcclcrrima illaj& acutifsima tela fciliccr, quiein animos hominum ferorum pcnctrabatj quce ani- mosagreftium configebantjac fauciabantOvel, ii quan- do arma caperejatque expedire coadus fit , ea fic ratio- nej&confiliOj&cIoqucntiatcmpcrafleac rexiire,vtne- quevnquamab humanitate reccfVerit, & femperbclli fufccpti fecundum, atquc optarum cxitum habuerit. Et 'redc.Quidenimminuscredibilecft, quam, nondicam louis filmm,fcd eum virumjquem pofteritas proptcr fin- gularia;,&p]urimaingcnushominum mcritaimmorta- #> litati confecrauitjatque ad c^lum cxtulit, folis corporis
* S
viribus vfumj monftris, & talibus pcftibus orbcm tcrra- rum liberafTc? tyrannos , & iniuftos , & maleficos homi- nes armis & f«.rro fubcgiflcPNam fi nihil pr^cterid.ciuod Jacertis,& corporis roborc gcftum fit, diuinos honores, & immortalcm gloriam mcreaturjmulto pra-ftabat Her- culi gigantes illi5^o^;^i , & res longe maiores , atquc admirabiliores conficcrc poteranr.S ed non ita efl.Ulo- rum enim vim prudentix , atque eloqucntia? cxpcrtcm^ ira dcorum, id cfi: fapicntium virorum prouidentia per- culit atque afflixit: Hcrculis autem vireis ratione & con- iiliotcmperatas; &cum eloquentia coniunutas, dijim- mortalcs adiuucruntjCoque proucxerunt, vt & a fcrita- tCjatqj iniuftitia orbem tcrrarum vindicarit , & imm^or- talitatem fibi compararit.Ne multajflexanima illa, om- niiimquc rerum humanarum reginajeloqucntiajpra^fcr- timfenilisjprimorumillorum hominum vitam foliua- gamjiniuflamjviokntamjlatrocinijsinfcftam^turbulen- tam , ac fcrinam ad cultum ciuilem , iuftum , lcgitimumj tutum^pacatum, tranquillum , atquc humanum rcuoca- uit^vrbeis condiditjiura dcfcripfitjteges rogauit. Hiiius igiturtantiboni^ac prope diuini jMichael Hofpitalis, quod te videbam jn Gallia noftraprincipatum obtine- rCjRcgique noflro Chriftianifsimo Karolo nono , a,do- lcfccnti optimo contigifte in confilio dando non modo Ncftoremjfcd Galhcum quendam Hcrculcm , cuius fa- picntiadiiiina , cloquentiaquefenili^& pra?terica reip. vulnera fanarc5& pr^efcntia incoramoda lcuare3& futu- ra prouidcre^ac propulfare pofsit , quodque mecum {x- perecordabar quantum tibi bonarum littcrarumjom- niumque hbcralium artium, & linguarumeruditarum dod^ores ac magiftri , quos h^c fchola Parificnfis innu' merabileis habet3& maxime Regij^dcbeanticum vellem tibi meum crga tc gratum animum declararc, ncqj quic- quam haberem tc dignum , quod ad te mittercm : duas tamen intcr fe contrarias duorum totius Gra'cia? elo- quentifsimorum AEfchinis & Demofthenis orationes
fupc^
fuperioribus dicbus a mcdum eas mcis audltoribus cx- plicOj in latinum fermonem conuerfis , tibi donarc ;, ac dicare conftitui^non vt tu homo occupatilsimus eas le- geres^quijfiquid tibi vacui temporis daretur^Gra^cas po tius^quam LatinaSjpr^fcrtim meas^lcgeres-.fcd prirnum vt ex hoc qualicunque munerc fingularc mcam rcfcrcn- dc^ tibi graticjP voluntatempcrfpiccres.-dcindcvt tuum vctuftum crga fcholam Parifienfem ftudium, atqi amo- rem omnibus notum , & tcftatum , non illum quidcm e memoria tua dcpofirum^aut obliuione obrutum.fcd oc- cupationumtuarummagnitudinc,acmuItitudinenon- nunquam rctardatum, atquc interruptu renouarem , ac refricaremrinquaaducn^quidam&percgrinihomines, qui omneis vias pecuni^ conciliand? noruntjCiim opor teatpcrcgrinuminalicnarcp.no elTccuriofumj nedum alienumappctcre,&partcisaIienasfibipriEriperc jduo- bus fpec!ofis,&plaufibiIibus nominibus vfurpatis, reli- gionis, & dodrinie , Rcdorc huius nobilifsims fcholar, ijfquc.quigymnafijspra:funt,inuitis,Iudum difccndi nu- peraperuerunt.-iuuetutem incautam, difccndicupidam, littcrarumqueftudio flagrantcmblanditijs, &inanibus promifsis a gymnafijs antiquisauocatam^atque aucr- fan^ ad fe pelliciunt : quafi vero aut dodtores & magiftri LutetKedcfintjaut ij^quifuntjnoninfinitispartibus finc arrogantifsimisiftis&vanifsimis hominibusdo(5tiores: aut Galli,qui omnium honeftarum difciplinaru, bona- rumque artium gloria cxccllunt,nifi a pcrcgrinis,& bar- baris iftis doceantutjindotfli fint futuriiaut tutius fir Gal- los,fuoshberostradcre& committcredoccndos igno- tis &alicnigcnis,quamnotis & in codem folo natis : aut maiores noftri ha?c tam multa , & fumtuofi littcrarum gymnafiaeoconfilio sedificarint, vt vel eftent murium domiciliajvclapcregrinisjciuibusciciliis, occuparctur: aut fupcriorcs Galliar rcges non eo animo tot fingularia # iura,quc priuilcgia vulgo appcllam'' ,in fchola Parificn- fcm contulcrint, vt ca a quam maxima docentium ac di-
fccntlnm multitudlnc cclcbrarentur^maximequc florc- rcnt: aut clarifsimi viri dodores Hegij Adr . Turnebus, lo. Auratus, P. Ramus^Io. Merccrus: cetcri , quos cnu- mcrarclongumfitjfruflraaRcgedoccndi muncriprje- pofuifint:multaprietcreacontramorcm atqueinftituta maiorum magno non iolum huius fclioI.:e Parificfisj fcd etiam totius vrbis detrimcrto moliuntur3& committut, dum ncfcio quo diplomatc(quod theologi noftri impro barunt;frcti , vltro ingredi gcftiunt in «deis alienas, vt inquirant &explorct quid quifquedcca^rcmonijsanti- quis&religioncfcntiat,dumfcneque legibus vllis tc- ncrijncque magiftratibus vliis obtempcrare debere, ncqj a quoquam in lus vocari poiTc, &5Vt Gr^ci dicunt, ^vTnS)-Mic, x^ ^vmb^vov; cft^e praedicant:quafi vero aut alium habcamus in Gallia dominum , fecundum deum, quamRcgcmnoftrumjKaroIum^autprinccpsvlP exter- nusnouaslcgcsnobisimponerCj&noutefc($^£einuento- res in vrbihus Gdlli^ , atque adco in ceruicibus noftris collocarefuoiurcpofsit:autdcfintnobisprobata3&iam vfu recepta religioforum virorum collcgia, & fodalitia, qua? quamuis magno oneri fint populo , fuftinentur ta- me a nobis ^ foucturjatqj aluntur c iim proptcrvetuftatc, tum proptcr pictatc^ tum ob cognationc^ & gencrisco-^ raunioncm: aut quos habet Lutctia theologos.do*^(5tifsi- mos5& clarifsimosjij ncfciat qua^ fit vcra & rcda de pie- tute fentctiajqua^quc approbata Chriftiani hominis in- iHtutio.Sedhacdere nimis fortafte multa.pr^fcrtim hoc loco . Tepro tuo in fchola Parificnfcm , & in totam Galham ftudio , oro atq, obfccrOjVt huic quoque cogi- tationi in tuis maximis curisaliquid impcrtias temporis, vt prouideas,ne hsec quondam cclcberrima & florentif- fimafcholajin quaampHficanda atquc ornanda regcs Gallise fuperiorcs tantopcre elaborarunt , noftra negli- gentiavafteturj& deflorcfcat. Vale.
AR-
r I
ARGVMENTVM ORATIONIS
AISCHINIS RHETOHIS IN CTE-
fiphontcmjinccrto audorCjD. Lambino intcrprctG.
Tefiphon fcitum fecit , ^t JDemojlhenes JDemo- "^^(4) fihemi f.Vdtanietf^corcKaanrea donaretuv^eiuf' ^^^iyi H^'^ corcn£pr(£dicatio in theatro feret lt:dis Liheri ^Mk&i patr'^}traooedps ic.miiim infcenam proditunSi ^' re- "^ citatuns : qaia ajiidtie res popvlo ^thcmenft opti- mns atqueytilifsima^ ^ diceret ^ ageret, Huimpoptdifcitt no- mine Ctefphor, tem in iudicium addtixit ^Efchinesjtanquam con" tra lcgcsfcripti.^ffert autem fvmma capita^ ^ cavf(ffrmamen- ta tria : 'ynum , (juod Ctefphon Demofihenem ratiomm referen- darum iudicio oblivatum corona donandum cenfuerit } cum lex "yetetimagijiratum rationibu^ referendis ohligatum corona donart: atque hoc caput pertinet ad qudcfioncm^anft, Secundum , quod coronam tntheatro apr£cone pronuntt^ndam cenfutrit ^cum lex Ifetet , quenquam tn theatro coronari : ^ hocperttnet ad qusflio^ nemqualitatvs. Tertium ^pojlremum, qmdjalfa decreto compU" xus fit . Non enim Demojhenem cjfefortem j aut honum '>/'- rum^neque corona dio-num.Befercndum autcm ettam hocejtadcri- men de decretu contra leges faPiVS^quoniam lex quicdam eJl^quA >e- tatfalfa in decreiu perfcrihere . Pertinet porro hoc ad quAflionem qvale fit. ohieStiones autcm occupat treu . ^dprimum quidem illMdjduiU: nempe diSlurum DemoJihenemSe non effefun^um ma- gijiratu:^ murorum refciendorum munus , non ejfe magijiratumy Jed minijlerium quoddam ^curationem . qp.hdfi demtt^s , ejfc ma^ jlratum: atquta defuofumtumfeceriti^id^quodimpcnderit} ex- penfum non tulerit, neque k ciuitate recuperarit , non effefe rationi- hm referendtf ohligatum.quod^trunque ad qu^jlionem anftjperti- ;. et,His autem oppomt caput comeSiurale, qtwd tamen non Vrohat: Demojlhencm nihil defuo iargitum effe,fed afenatu decem talenta attrihuta hahuijfe.hoc ctiam pertinc t ad qtnejiionem anft. Con- trafecundum autem frmamcntu .AEfchims,cum Demojihenes le- gem aiiamproferat iuhentem,aut cmepermittentem,coronampYO^
mntirriin theatrojfi popultt^s auffoyfuerh: ^Efchlnes ne<rat^ h^c lcgem ejfe de coronu yrlums aut ciuiUhm,fed de esterncs.hoc ^ ad ^Uigfiionem anfit^pertinet. ^d tertium caput mtdtafmgiilatim affert Demoflhenes. Sufpicatur autem ^Efchines , aitquefibi nun- tiatum effejBcmoflhenemj defenfionein cjuattuor tempora tribuif- fejfinguiafque aSItones atque adminiflrationes reip.in hxc tempora partitum effe.^cprimum quidem temptis diciteffehtUi primi tem- ptt^j quod bellum ^thentenfes cum P hiiippo de S^mphipoli gerebat, a Demoflhene^ <(fp Vhiiocratc compofitum ac fedatum.Secundujtem ptispacts lifque ad iUum diem , quo die JDemoflhenes pace diremta heUi au6lor futt.-TertiumjbeUi fecudi> 9^ cladps ad Chdtroneaacce- ptx:Qmrtumppr£fens tempus^quodyerfatur in ijs rebti^^qu(£ populo ^thenicnficum ^iexadro intercedunt. Inprimo igitur iiio tempo- rejait eum pactscaufamfuijfejquA turpts ejfet ^ignominiofa.cau- fam prdttereafuiffe^quam obrem eam ciuitAS tn Gr<£corum commu" ni confefjui coflioque nonfecerit.I n fecundo, beUum aduerftis Vhi- l ippum conflauiffe. In tcrtioybeilifacrij ^ eorum> quA Fhocenfibtis accidtrunt i ^ciadvs ad Ch<£roneam accept£ caufamfuiffe , addu- Bts ^impuifs^themenfibus^ >r beUo aduerftii 'Phiiippum fufce- ptoj^focietate beUi cum Thebams fafta , coniunBis copijsproelio cum iUo decertarent.I npoflremo temporejquieuiffytacuifpiCtuttati denique neque re^neque conftiio profuiffejcum eijfi.Aiexandrum o- dio perfequerettir^populumque amaretydepatria bene merendi fy.m- mafavuitof dareturjabfente ^iexandro ^ <^ tn .Afia ioge gmttum beUum ^erente . Deincepstotam DemoflhenU^^itam lyfefiatvr ^ reprehendit:ipfti6ettam Ctefiphontts^fed breuiter ^pauas:tnqut- hu^pofltdat a ludtcibn^yyt ipfeprofe dicatjnequeDemoflhenem pa- tronum adhibcat. Summa igitur huius oratioms h^c efljprxcipuaque, quihu^ efl yftis^£fchines^capitajh£cfunt . Caufam autem obtt- nuit Demoflhenes. R eprehenditurporro a quibufdam .AEfchineSy quod in criminibu6 de decretvs contra ieges fcriptts nonhxferitj fed aS!ionesj^resgefl.t6Demcflhenisyituperarit , ^ accufaritj cum iUe remp.henegefferit'. hic tamen contra hac in re robur j ^frma- mentumfuA caufc coUocat, hisyerbvs : Reftat autem mihi pars accufationis.in qua multumftudijjOpcr^cque pono.htec autem pars^ caufa eft, propter quam caufam Demoflhe-
ncs
ncs fc corona dignu cfTe dicit. SdyerendHefl.nehoc^E' fchines reBifstme atque ytdifsimefecerit.Qupniam enim h£c entt omnium deDemofihene exifiimittio atqueopinio ^ eum lautifime, ampliJsime^C^ magnijicentifimeremf.adminiftraffe, nonimme^ ritoputauitfrigidarnAeuemynuUiufqueponderis omnemfuam de decreto contralegesfcripto orattonemfuturamjwfihanc hominum opinionem in eorum animis infttam euelleret, ^nouam infereret, nempe Demofihenem ciuem effe maleuolo in populum ^then . ani^ mo^turpiterque ^perdite remp.admtnifirajfe. Iccirco in hoc ma^ xime elahorautt) ^tnhac accufattonis parteplurimumimmorattis efi.Omninoreprehendere pofstt altquts prooemium, >f tragicum ^ nirms elahoratum,^ accuratum, ^epiiogi fpeciem pr^hens potiti^, quam exordvj.
Orattonisfiatus efi negotialts infcriftopofittt^j quemadmodum ^orattomspro Ctefiphonte . Capita autem ^firmamenta cauf£ haheteadem^qudt, (j^ tUa^nempe legittmum:quod in treis leo^es diui- ditur: ^ iufium^quod tn tria tempora trihuitur. Vide autel^tad epi' loo-um accommodate pottu^,quam ad prooemium orfusfit^ah aduer- friorum tnfeBattone:, ^ yituperatione , quemadmodtt ^ Demo- fthcnes. Quidam dixerunt prooemium expers effe rationps j/eu prohattom : ideoque ne conclufionem quidem in eo effe quxren-
dam..Sed errant.thi enimeftratioiNcquidmodcrSLti^nequid vfit^p in ciuitate (\2Lt.N am f propofitionps caufa^ratio eft^iccir- co autefn ohfecrattones adhihenturjne moderata^ ^yfitata in ciui- tatefiant.,dicendum eft hanc eferationem. Hahetautem ^ con- c/My/oww.EgoautctumdiisimmortalibuSjtumlcgibuSj ac vobis fretus;&c. yfqueadHla^ plus apud vos, quamle- gcs, &c.
AtrVD ARGVMF. NTVM
EX M. TVLLO CICERONE.
Cum efjetlex.^thems, nequt^popidi fcitumfacereti\'tquifquam coronadonareturin magiftratupriusqukm rationes rettdilfet : C^ alteraleXyeos, qui kpopuio donarentur,in cotionedonari dehere:quia infenatu Demnfthenes curator mtms reficiendtsfuit , eofque refecit pecuntafuaje hoc igitur Ctefiphonfcitumfectt^nuUts ah tUo ratio^
nlLti^'! ychth^yr corona aurca don.-irctur^^eaquc donatioferct in thea' tro,populo conuccato:qui lccus non cft contionis legittmdi: atQue ita pr^dicareturpcum donariyirtutis trgojieneuolenti&quc^c^uam ts cr- ^a populum ^thenienftm haherct. Hunc igitur Ctefphontem in iu- diciuaddHsit ^Efchines^qucd corra legesfcripfjjerivt ^ rationi- hus non relatn corona donareturj ^ >/• in theatro: ^ cjt:od deyirtu ^ te ciu6 C^ bcneuolentiafalfa f^ippjpt) chm Demojihenes nec Ifir honus cffct^ncc hene meritm de ctuitatc. Caufa ipfa al hcrret illa qui- dcm ajormula confuctndims nojlrdi^fd ejlmagna, Hahet enim 0* legum interpretattoncmfati6 acutam in ") tramque partem 3 (^me- ritorum tn rempuh . contentioncm fane ornucm . Itaquccaufafuit ^EfchtnijC hm ipfe a Dtmofhene effet capitis accvftttt'', qt.od /f- gationem ementitti^^ ejjet: ytMcifccndi tnimici cavfa nomine Cte- fiphontU) tudtctumferet defa^tsJ^amaqucLemofihenis.Non enim tam multa dtxtt de rattonihus non relatt^Sjquam de eo,qtihd cttits im- prohus) l/toptimusdaudattis cfJet.Hanc multam ^Efchines a Cte- (iphontepettjt quadriennioante Vhtlippi Macedonis mortem:(ed tudiciumfa6lum ejl aliquot anm poJU ^lexandro iam ^fam tc- nentc: ad quod tudicium concurftt^ dicitur e tota Gr£ciafaSfus ejfe. Qjaden/m tam aiityifcndumj attt atidiendvmfuitj qukmfummorii oratorum tngrauifsima caufa:>accurrata (^ inimicitijs incenfa co- tentio^^.Qj^on.m ego orationesf^yt fpcroj tta exprejferoyytrttitihKS 'ytens illorum omnihtisjd eJl:,fentcntijSy(^ earum f^^unS) ^rctum ordincjyerha perfequens eatenwf^^t ea non ahhorreant a nforeno' j}ro: {quAfi e Grxcps omnia ccuerft non erf.nt^tame^ytgenois eiuf dem Jintjclahorahimti') erit reguia^ad quam eorvm dirigantur ora- tioneSiqm^Attice ^olcnt dicere^Sedde nohts fatts.^Aliquando enim ^Efchinem ipfum Latine dicentcm audiamu^.
O R A T I O
AESCHINIS RHETO.
OR ATI O
RI$ IH CTESIPHONTHl
nyfio Lamhmo LatmafatU,
4 D I 0-
^:^ Vanta? copize comparatar fint^quanta- que acics inftruda^quanta dcniquc contcmioneccrti homines vos oret, atqucoblecrcnt^AthcnicnfcSjncquid vHtati ^ncquid modcrati in ciuitatc fiat 5 videtis . Ego autcm tum dijs im- mortahbus , tum lcgibus ac vobis fre- tus, huc prodij, nullum ftudium, nullumquc apparatum plus apud voSjquam lcges & iura valere cxiftimas. Vcl- lem porrOj Athcnienfes, & cuna quingcntum virum, & contioncs ab ijs^qui his pr^funtjrcde adminiftrarcntur: vcllcm pra^rereajlegcSjquas Solon dc oratorum modc- ftici^gudoreque tulit , valcrcnt; primum vt ei, qui astatc longiftime procefsifTct > in contionem pudcntcr ac mo- dtfte prodeuntijfinc ftrepitu, ac tumultu > pro co rerum vfu, qacm fibi comparaIlct,optimaciuitati confiliada- rc licer.et: dcindc vt cuiuis ex rchquis ciuibus fcparatim pro fua cuiufqucietntc, fuoqueloco jingulis dc rcbusj qua: propofit«E fint,fentcntia; diccndar poteftas darctur. fic enim mihi videtur & ciuitas optime rei^i pofl^c, & ac- cufationesrarifsim^futurar.Sed quandoquidem resan- tea fine cotrouerfia optima?,nunc conuulfa? funt,& cer- ti homincs nulla rcligione , nulloque poen? metu detcr- ritijdccrcta contraleges pcrfcribunt, atque hscc alij nc- fcio qui confirmant, & rata faciunt , non qui iuftifsimis vijsacrationibusprincipcmin fcnatulocu fortitoadc*
A
S AISCHIMISORATIO
pti funtjfcd quicoitione fadla.dedita opera ,& cx com- parato in confilio fedcnt : ac 11 quis aliorum fenatorum lcgitime fortitionc fadta in principem fcnatus locu pcr- ucneritjVcftraque fuflPragia vcrc rcnuntiarit ^ei ifti , qui rcip,modcrationcm non iam omnium communcm, Ibd proprie fuam ducunt c{I'c,dclationcm nominis minitan' tur^ac dcnuntiantjpkbem in fuam ditionem ac potcfta- tcm rcdigcntcs, & dominationcmjprincipatum quc (ibi vcndicantcs: atquceaquidcm iudicia j.quiecxlcgibus oriunturjlabcfadtatrin ijs vero, c^ux cx dccrctis profici- fcuntur, iracundiae fu^ feruiunt atque obtcmpcrant : ft- lctautcm voxilIapr*Bconis, omnium, quc^invrbefunt^ &pulchcrrima&modcJftifsima5CLv i s b x i i SjQ^v i
ANNOS AMPLIVS Q_V I N Q_V AGlNTA NATI S V N t; Q_V IS RVRSVS BX AL I I S A T H E N i- ENSIBVS SVO Q_V I S Q_V H LOCO senten-
tiam vvltdicer E?Oratofum deniqucpctu- lanriam iam ncquc lcgcs, ncquc cmitatis modcratorcs, ncque principcs fcnatus , nequc tribus j qux principem locumobtinetjpars decimaciuitatis, contincre potcft: Quado igitur ha?c ita fe habcnt , ciufraodique funt tcm- pora ciuitatiSjCuiufmodi vos cfte ipfi intcUigitis: vna gc rcnda: reip.via ac ratio reliqua cft, fiquid cgo intclligo, vt dccrctorii contra Icgcs fadorum iudicia rctinc;'.mus, quod fi ha*c quoque vos vcl tollctiSj vcl eorunijqui tol- .lcrc conantur , potcftati pcrmittetis : prsdico vobis ac multo antedcnutioj vosccrtishominib^ vniucrfa^reip. ftatumimprudcnrcistradituros.Scitis enim, Athcnicn- fcSjtria eflc apud o'mncis homines rcip . adminiftrandse gcncra: regnum, paucorumprincipatumj populidomi- nationcmacljbcrtatcm: Ac regnu quidcmjpaucorum- quc principatuSj corumj qui pr^funt arbitratu & modo gubcrnantur:ciuitatcs autem ca!,qua? populi ditionc ac poteftate rcgunturjlcgibus latis obtcmperant. Ncmo i- giturveftrumignorctjimmovcro fibi quifquc pcrfua- Tum habeat , quo dic accufatio de dccretis contra lcgcs
faclis
INCTESlPHONtEM. J
fadisiniudiciumdcdudafitjillo dic eunij quicaufam fit cognii uruSj& iudicaturuS;, de fua ipfius libcrtate , di- ccndf quc potcftatc fcntentiam cflclaturum. Idcircola- tor lcgis in iudicum iurciurando primo loco hoc pofuit:
SECVNDVM LEGES SENTENTIAM FlRAM,
illud cxploratum habcns , ciuitatis Jcgibus confcruatis, faiuam quoquc cflc populi dominationcm:quie quidem vos mcmoria tcnentcis oportct cos, qui decrcta contra Icgcsfcribunt,accrbc& vchementcrodiflcjnullumdc- niquchorumcriminumlcuCjimmovero&grauirsimum & improbifsimum cfic cxiftimarc : poftremo hoc ius nc- mmcm vobis hommcm pati cripcre , non impcratores patrocinio tahum hominum fufcipicndo.fqui du ic qui- buldam oratoribus admmiflros & adiutorcs prebent, rcmp.labcfac^ant) nonhofpitcsorando atqueobfccra- doj^quos quidam produccntes, rcp. contra lcgcs admi- niftiratajC i.udicijs clabuntur.) Et vt vnumqucmquc vc- ftriim 3 quo in pr^fidio ab imperatorc conftitutus cflct, ab eo pr^efidio difccdcrc pudcrctjita& vos pudcat ab co loco difccdcrc , quo inlocoalcgibushodic collocati cftis, popularis dominationis vindices atq^ cuftodcs.Si- mul illudfacitevtpcrpctuorccordcmini, ciuitatcapud vos dcpofita,& rep.vobis crcdita, alios ciucis adeflcsat- que miic iudicio intcrcflc , alios abcfl^c , familiaribus & priuatis ncgotijsimpcditos;quos vos, pcrdcos immbr- talciSjrcucrcntcSj&iuris iurandi,quo obftridi cftiSj Ic- gumquc mcmorcsjfi Ctcfiphontcm populi fcitum fccif- fe & contrarium legibusj & falfum j & inutilc ciuitati o- ftcndcmus : rcfcinditote Athcnicnfcs dccrcta lcgibus contraria, populi dominationcm ciuitati coftabilitc : de ijs 5 qui rcip . gcrcnda; rationcm ncquc ad Icgcs , neque ad ciuitatis,ncquc ad communcm omnium v<.ftrum vti- litatcmrcfcrunt, poenas lumitc. Quaquidcmmcntc ii ca^qua^didurus fum,audieritis,ccrtofciOj vosiccjuam, rcligiofam,vobis ipfis, toiiquc ciuitati vchcmcntcr vti- lcm fcntcmiam cfle laturos, Ac dc vniucrfa quidcm ac-
A2
'4 AHCHINtSORATlO
curationc fatis multa a me didta ciFe pLito:de legibus au- tem,qua: ad eos,qui ratipnum refcrend arum iudicio te- ncnturj pertinenc, contra quas hoc fcitum fecit Cteli- phon,paucisiammihi ellcdiccndum vidctur.
c V u maximisohmmagiftratibusnonnuUi fungcren tur, Athenienfes, atqucin vedigahbus admmiftrandis qua?ftus turpifsimos ac fordidifsimos facerentjfibi por- roadcam remtumcplebe, tume fenatu oratorcs fo- cios adiungcrcnt,rationum referendarum iudicia laudi- bus≺Econiisantcuertebant,itavt,quotcmpore eos reddere rationes oportcrct , accufatores , & multo qui- dem maxime iudices,qu6 fc vcrtercnt.nefcirenr. Pleri- queenim corum,qui refcrendarum rationum ludicio tcncbanturjpecuniar pubhca? fures manifcfto deprehefi, iudicia tamcn cffugiebant . Nequc id fane mirum. iudi- ccs cnimpudcbat, opinor, cundemillum,dequo nupcr ludis pubhcis pr^dicarctur , eu virtutis & iuftitia? caufa aurca a populo corona donari,in cade vrbc, eode anno fortaflfc^non longo ccrte poft interuallo , e iudicio furti caufa repctundarum codemnatu difcedere videri. ita in fcntetiafercdaiudiccs nocrimcnnotare, fedfuo,popu- Hquepudori confulerc cogcbantur. hoc cum animad- uertiiTet lcgiflator quidam,legem tuht, priEclaram illam mehercule,& vchementer vtilem,qu2e apcrte vetat,nc, qui rationcs nondum rctulcrunt , corona donencur. Ec cum hxc tam prudenter a legiflatore prouifa , & pra?oc- cupata fintjquorundamaucupiaverborumtamen,legi- bus fuperiora ac potcntiora repcrta funt:de quibus nifi quis vos admoncbic,imprudcntes fallemini.horu enim, qui rcfcrcndarum rationum iudicio alhgatos,coronan- doscenfcnr, rcpcriunturnonnulli modcftiacpudentcs natura,({i quiscorum, quidecretacontralegesfcribut, modeftus elfe potcft.)red tamcn exiftut nonnulli, qui rci turpitudincmhoncfta oratione tegunt.Decretis enira quippiam huiufmodi afcribunt, cum fe corona donan- dum ccnfcrc, qui rationesrcferre debet ^pofteaquam
ratio-
IHCTBSIPHOTJTlMr J
rationes eorum 5 quit in magiftratu gclitrit, retulcrit. Atqui pa ri VLrobiquc iniuria ciuitas afficitur . laudibus enim&coronis rarionum rcfercndarum obligationcs, iudiciaque pra:ucrtuntur . Vcruntamcn qui dccrctum fcribit,iis,qui audiunt, oftendit, no ncgare fe contra le- gcs a fc icriptum efle: nonnullo quidcm ccrte lc peccati pudorcaffici.Ctefiphon vcrOjAtheniefcs, &lege3 qux ad eos, qui rationes refcrre dcbcnc^pertinct^negle^ta ac violata, & ea excufationc , quam ego vobis paullo ante cxpofui , prsetermiiTa , decrcuic vt Demofthcnes priuf- quam rationum refcrendarum iudicio abfolutus effet, ctiam tum magiftratum gerens,corona donarctur.
A L I A Mporr6orationem,qua?aliquan£iimcumfu- pcriore pugnat,affcrcc: Siquis elcdus quippiam cx ple- bifcito geratjid non magiftratum,{ed curatione.n atque adminiftrationem quandamcirc:magiftratusautcm elfe dicct & cos, quos thefmothct.£ in Thefei fano fortitio- ne fa(^a mandant,& cos,quos populus Athenienfis fuf- fragio in comitijs creare folet,nempe ciim imperatores, &magiftros equitum,& magiftratus cum his coniundos creat.Teliquaautcmomnia, negotiaefte duntaxat, ex populi fcito iniundta. Ego vero iftorum orationi legem ve^am opponam; quam eo coiilio tuliftis, vt huiufmo- di caifas ac dcfenfiones difcuteretis ac pra?ciderctis : in quadifcrtelatorlegis, MAGISTRATVS (in- quit; SVFFRAGIO CREATOS: vno nomine omncis coplcxus : & omneis, opinor, magiftra- tus appcllans, quos populus Athenicfis fuffragijs & ma- nu porrigcnda creat. ET PVBLICIS (inquit) OPERIBVS PRAEFECTOS: atquicu- rator eft muris reficiendis Demofthcnes, opcri omniuin maximo pra?fcdus. e t c^v i $ q^v i s a l i <^v i d,
Q^V ODCIVITATlS SIET, AMPLIVS TRI- GINTA DIES ADMINISTRAT: ET QJV I- C V N Q^V E IVRIS DICENDI, RERVM Q^V E IVDICANDARVMPOTESTATEM HAIBT
A3
S AESCHINISORATIO
A popvLo DATA M.(priEfc(5ti autcm opcribus,om- ncsiurisdiccndipotcftatcmadeptifunt.) Qujdhos iu- bct faccrc? non miniftrare, fcd fpcdatos, atque in iudi- cio probatos magiftratum gererc. (nam ncij quidem, quibus fortcm.igiftratusoSuenit, niiibcnc cogniti , & re probuti magiftratum gcrunt.) iubct rationcm darc^iu bctapud lcribam,e6fquc, qui rationumrefcrcndarum iudicio pr^funt,quemadmodum & alios magiftratuSjra- tionesin tabulisinferre. Atqucvt mcvera diccrc co- gnofccrcpofsitis, ipfas vobislcgcsrccitabuntur. L E- G E S. Qnandoigitur quoslegiftatormagiftratus ap- pellatjifti ncgotia & procurationes nominabunt, vcftrii critjlcgem commcmorarCjlegcm eorum impudcntia; opponere,fubijcerc eis dcniquc, non probari vobis^nc- que audiricallidum vcrborum artifictm, acfophiftam, fpcrantem fe vetbis lcgcs eucrfurum . fcd quanto quif- qucmaiorcm diccndifacultatcmhabeat, tanto vos in eum, {iquodfcitumcontrakgcsfectrit, grauiusiratos forc.Oportct enim, Athcnienfcs,idcmloquilcgem,& oratorem . Vbi vero aliam voccm lcx, aUam mittit ora- tor, vobis conucnit a-quitatcm lcgis impudcntia diccn- tisinfcntcntiafcrenda cflcpotiorem.Sed pauca mihi ante diceda funt ad illud valdc difficilc , p^enequc inex- plicabile,qu6d dicfturus cft Demofthenes . Ego (ii^quit) muris rcficicndis curator pr^fciSus fum. fatcorifed cgo idcm minas ccntum largitus fum ciuitati , & opus mca operacuraqueaudum atquc amplificatum cft. Cuius igitur rei racionem rcfcrrc dcbco?ni{i forte aliqua bcne- uolcnti.:e ratioreferendacft. Adhanc igitur cauram& defcnfionem,quam iuftim,quamque vobis vtilem diifo- lutionem affcram^attcditc. In hacciuitatetanta,&tam antiqua, nemo cft corum,qui ad remp. quomodocuquc acccllcrit,rv;fv,rcndarum rationumiudicio fitfolutus.id quod vobisprmmminijs, quajabomnm opinioncab- horrcnt , dcmonftrabo. Sacrificos & facrificas iubct lcx hoc iudicio tcncri, & gcncratim omncis, & vnumqucn-
quc
IHCTlSlPHONtEM. 7
quc fingillatim^qui duntaxat honorarium aliquod con- fequuntur , qui prcces & vota pro vobis dijs immortali- busnuncupant.nequefolumpriuatimj fed ctiam comu- nitcr gcnera , Eumolpidas , prajconcs , 6c reliquos om- neis. Kurfus tricrarchos rationcs rcfcrrc iubct, non qui publicatradaruntjncqucquievedigalibiisvcftns mul ta fubftrahuntjpauca in a.'rario reponutjargiri fc dc fuo dicuntyciim veitra haud dubie vobis reddant: fcd qui fi- nccontroucrfta patcrnabona in ftudio laudis & glori^ej quam cx fua erga vos libcralitatccxfpcdantjconfumut, ac profundunt. Ncqucvcrocricrarchi foli,fcd &maxi- ma omnium , qua: in ciuitatc funt , confilia :, iudiciorum audoritatcmacfcntcntiam fubeunt.Primucnim fcnatu Ariopagiticumjapud ratioimatorcsrationcsrcfcrrciu- bct 3 eumque , qui ilhc triftis ac fcucrns , rerumquc ma- ximarum dommus cft, fcntcntijs vcftj-isfubijcit. Quid? crgo non donabitur corona fenatus Ariopagiticus ? no. ncquecnimhoc illispatrium aut vfitatumcft. An non laudis ftudio ducuntur? ducutur fanc.Vcrijm non cft eis latisfiquisapudeosnon pcccct.-fcdfiquispcccet , cum fupplicio afficiunt. Atvcftrioratorcsimpunitate,Iicen- tiaqueexfultant,Iuxuque diffluunt. Pr*eterea curiam quingcntum virum iudicio rationum referendaru fubie- cit iakor IcgiSjatque ita huic hQUJinum gencri, qui non- dum rationcs rctulerunt, diffidit , vt ftatim m principio legum difcrtc vctct, ne magiftratus , qui hoc iudicio tc- netur, pcrcgre proficifcatur . Dcus bope, dicct aliquis^ proptcrca quod magiftratum gcfsi , mihi pcrcgrc profi- cifcinonliccbit?Non. ne fcilicetcapta antcpccuniaci- uitatisjvcl rcbus & adionibus occuparis atquc intcrcc- ptisjin fugam te conijcias . Rurfus eum, qui hoc iudicio non fit abfolutus,vctat bona fuaconfccrarcjvetat quic-. quamdcfuisboni5di)s dicatumin tcmplis appendcrcj vctatadoptarij vctat facerctcftamcntum , &ahaplcra- qucrdcniquCjVt vno vcrbo complcdarjCorum, qui hoc iudicio tenenturjbona doncc rationcmrctulcrint, ciui-
8 AHSCHISIJORATIO
tati pigneratnr.Eftoifcd rcperitur aliquis,qui neq, quic- quain pecunia? publicse Cicpit, ncqiic quicquam impcn- ditrtancum ad aliquam rcip.partcm acccfsit. Etiam huc rationcsconfcdasadratiocinatoresaffcrreiubet.Qup pado qui nihil acccpit,nuilum que fumtum fecit,ratio- ncmciuitati refcrct? Lcxipfafubijcitac dcclarat ;, quae fcribenda iint. iubct enim hoc ipfum in tabulas rcfcrre, nihil ab eo publici acceptumcilejnihilexpenfam.Eoru cnim,quiin ciuitatefunt,nihileft,quod fubiudicm ra* tionum rcfcrcndarum non cadatjnihil quod anquifitio* nc vacet, nihil dcnique, quod non ieucrifsime proban- dum,atque examinadum lit. A tquc vt h^ec ita clfe intcl- ligatisjcgcsiplas auditc. L E G E S.
CLV A R E cumfe Demofthenes infolentius ia^ftabit, &magnoperecon(idcrevidebitur,dicetque feproptcT liberalitatem acmunificcntiam fuam,rcfcrendarumra- tionum iudicio non tcnen , illud ftatim ci opponitc: Er- go te^DcmofthcncSjfinere oportcbat pr;?conemratio- nibuspr^fci^orumpatrium iliud & Jegitimum praeco- niuvfurparc,Q_y IS ACCVSAREVVLT? patere,quemhbet e ciuibus tecum difccptare, & conie- derc,te nihil de tuo largitum cfl^cifed de muJtis, quar ac- cepta habcs, in murorum refe(5tioncmpaucaimpen,din- fc, ciim dcccm talcnta hoc nomine tibi a ciuitatc attri- butaacccperisine Jibcralitatislaudcmpf^ripe:netabel las iudicibus e manibus eripe : ne in adminiftranda rep. lcgcs antecedc, tcd fcqucre . hxc cnim populi domina- tionem.ftatumquc rcip.tuentur & conferuant. Hsec igi- turadinancisac futil(J| iftorum caufas & defcnfiones hadU-nus anobisdiclafffft. Iftum autcm hoc decretum intcrpofuiflc tum ciim D^^ofthenesre vera iudicio dc ratJonibusrcfercndistcnebaturj pccunia? fcilicetthca» trahpr^pofitus : & <.iim muris rcficicVidis curator crat, neutnurquchorum munerumrationcm ncq.uc dcdcrac neque rctulcrat, ego iam vos ex tabulis publicis docerc conabor.Ac mihi rccita quo pr^tore , quo mcnfe, quo
dic?
lylCTHSlPHOMTEM. 9
die^quain contione^pccuni^thcatralipopuli fuffragi/s prjEpofitus fucrit Deinofthcncs, vc intclhgcrc pofsitiSa Dcmoftheni in medio cius magiftratu a Ctcfiphote co-. ronam clTc dccrctam. R ecita. R A T I O D I E R V M. Etiamfi nonprogrcflus fucro longiuSjnihilquc vobis aliud^quam quod audiuiftiSjdemonftraro , iurc optimo damnarc Ctellphontem potcftis.non enim eum accufa- tio mea , fcd publicas tabul Je coargunt & condcfnnanr. Erat igitur olim, A thenienfcSjCiuitati cuftos populi fuf- fragijs conftitutus , qui fingulis tribuum impcrijs vcdi- galia in tabulas publicas ad «rarium perfcribcbat : vc- rum propter fumraam illam fidem^quam Eubulo habui- ftisjijjqui pecunix thcatrali pricerant, ante Hcgcmonis lcgcmjcuftodis muncrc fungebantuncoadtorcs & qu^- ftores crant.-naualibus crat pra*fc(5li : armamctahjs a:di- ficandis pra!erant:poftrem6 viarum quoque municnda- rum curam gerebant : tota dcnique propemodum ciui- tas ab ijsadminiftrabatur. Ncqucharc cgo corum accu- fandoru aut rcprchcndcdorum caufa dico, fed quo vo- bis illud oftendanijlatorcm Icgis, fiquis vnius vcl infimi magiftratusrationcsrcfcrrcdcbeatjnollccupriufquam rationes rcddideritj atq-uc in tabulaspubficas intulcritj corona donari. At Ctefiphon Demofthcni^qui om- nei?iino tcmporemagiftratus gcrebat, coronam decer- ncre non dubitauit. Muris igitur rcficicndisfuiffe tum curatorcm Demofthenem, cum iftc hoc populi fcitu fc- cit;pccunicrpublica[!pra:fuiftc, multarumconftituenda- rum, vt & ceteros magiftratus, ius habuifte,iurifquc di' cendi 3 & rerum iudicandarum poteftate prxditum fuif- fejiarum cgo rcrum tefteis vobis ipfum Demofthencra & Ctcfiphontem citabor Charonda pra^tore 1 1 1. Kalcnd. Maias contionc aduocata j populi fcitum fccic DemoftheneSjVtfcxto&quintoNonasMaiaSjtribuura cocilium habcretur,atque co fcito pricfcripfitjVt cx vna quaque tribu ccrti homines dcligcrcnturjqui opcrij pu- bIicorum^& murorum reficicndorump& pccunia? publi-
lO ABSCHINISORATIO
ca;tra<fi:anda? &c5clcndj:curamhabt:rcnt. Profclarcfa-
nc, nimirumvtpcrfonas haberetciuitasrationum refe-
rendarum iudicio obftrit^laSjd quibus cflet fumtuum ta-
dorumrationemrcpctitura.Rccitamihidccreta. d e-
c RE T A. Efto. vcriim hac ftatim defcnfione vtittir, mu-
rorum rcficicdorum curationcm fibi nequc fortc obue-
niirCjnequcpopuiifuffragijsmandatamcllc.Atque hac
..fanede rc Dcmofl:hcncs &Ctcliphonorationcmbcnc
lo ngam habituri funr:Iex autem breuis atque apcrta cll:,
celcrit^rque ifl:orum fallacias diffoluit , ac rcfclht . Sed
% pauca quitdam vos priusquam huc venia , vt rehqua fa-
-cihus intelUgere pofsitis, doccre volo.Tria funt, Athc-
nicnfcs,magifl:ratuum gencra:vnumjidquc notifsimum,
quodforte obucnit: altcrumefl: corum^ quipopuhfuf-
fragijs mandantur-quo gcnerc continctur & ij , qui am-
phustrigintadicsquippiam corum,qua?adciuitateper-
. rinent^adminifl:rant5& ij,qui opcribus pubiicis praepoii-
tifunt: tertiumverbis lcgis exprcflbm cfl:. it siqji
ALII REBVS.IVDICAMDIS PRABSVNT, HI Qj/ O- Qj^ E SPECTATI ET PROBATI MAGISTRATVM GE^
R VN To. Atqui dcmanturmagiftratus populi fuifragijs creati, &ij,quibus fortitomuniis ahquodobuenit,reH- quum eft,vt ij,quos tribus,tribuiimque trientes,& oppi da Attica dehguntpubhcaepccuni^tradadsegra^fa^le- di fint magiftratus. Quod fit tum, cum tribubus quippia fucrit iinpcratum^qucmadmodum hoc tcmporc , vt vel foifas ducendas, vel triremeis ^edificandas curent. Vera autem ea eflCjqucE a mc dicunturjCx ipfis lcgibus cogno fcctis. L E G E s. Recordamini igitur legis vcrba paullo antc rccitara,quibus pr^ccipit lator lcgis, vt qui a tribu- bus cditi & ledi funt,fpedati & probati in iudieio magi ftratum gcrant. Atqui tribus PandionisDcmofthencm magiftratum& curatoremmuris reficicndisdcclarauit: quiadminiftrationisnomineacmitate acccpit in hunc \ fumtumdecem circitcr talcnta. lam vcrolcxaltcrave- tat^neismagiftratus, quirationumrcfcrendarum iudi-
cio
IMCTESTPHONTIM. II
cio tcnctur, corona donctur : & iuraftis vos fecundu le- gcs fcntcntiam laturos& orator prajcifc dtcrcuit, vt is, qui iudicio dc rationibus rcfercdis tcnctur, corona do- narcturjhis vcrbisnonafcriptis. posteaqjtam ra-
TIONES RETVLEKIT, IVDICIO Oy E D E R A T I O • NIBVSRBFERENDIS ABSOLVTVS FVeRIT: CgO
dcniquc crimcn populi fciti contra legcs fadtilcgum, tc dccretorum audoritatCjipforumquc aducrfariorum tc- ftimonio coarguo & ccnuinco. Potcft quifquam aliquc contra lcgcs decretum fccille apcrtius dcmonftrarc? Ac vobisillud quoque oftcndamjCum pr^sdic^tioncmco- rona?indccrctocantralcgcs ficriiubcrc. Lcx cnimdi- fcrtc iubetjft qucm corona donct fcnatus,vt cjc co m cu- riaprarcopriedicct^nnpopuluSjVtincontionc^nufquam autcm alibi.ac mihilcgcm rccita. l e x. Lcx ha-^c, Athe- nicnfcsjprarclara&vchcmctcrvtiliscft.Legiflatorcnjni nonputauit(opinor)oratorcm apudcxtcrosgloriari, & infolcntcr fc laCtarc oportcrc: fcd fatis cum habcrc dc- berc,ft in vrbc a popuio ornetur, no ctiam cx prseconijs mercatuminftitucrc,qua^ftumqucfaccrc.Atqueitaqui- dcm latorlcgis.-Ctelipho vcro quomodo? Rccita dccre- tum. DECRETVM. AuditiSjAthcnicnlcSjiubcrelcgif- latof c, vtjqui corona donetur a populo, dc co apud po- pulff^in PnyccIococontionislcgitima^jContionead- uocatajprxdicctur:nuf(|^amautcmaIibi. AtCtcfiphon in thcatro non modo lcgibus fprctis ac vioIatiSj fcd ctia loco immutato: non Athcnicnfibus ad contioncm con- uocatis, fcd nouis tragocdis agcntibus:non fpcdate po- pulojfcdm confpcctu<jra'corumj vt illi nobisfintcon- •fcijjqualcm virum honoreafiiciamus. Iftcigiturpopuli fcito tamapcrtccontra Icgcsfadocu Dcmofthcnevc- lutiinacicinftrudacollocatus, aducrfuslcgcsartcis & fallaciasintcndct: quas cgo vobis apcriam, ac pra^dica, ne imprudcntcs in fraudcm inducamini . Non cnim po- tcrunt ifti ncgarc^quin Icgcs vctentjde co, qui a populo corona donatur, cxcra contioncm pr«edicari. S cd Icgcm
132
Dionyfiacam, qua fc dcfcndcrc pofsintjaffcrct, &:partc quadamlcgis vtcpturjadaurcisvcftrasinfidiofeiibiadi tummunicntcs: lcgcm dcniquc profercnt nihiladhoc iudicium pcrtinetcm: dicentquc duas clTc lcgcs dc prac - conijs ciuitati latasjvnam^quam cgo profcro difcrte vc- tantCjnc dc co^qui a populo corona donatur,extra con- tioncm prxdicctur.altcram huic contrariam^qua; coro- nafdonationcm ac prardicationcm in thcatro^ populo ad tragoedosfpcdandoscoadojficripcrmittitjfi modo populus fciucrit.Hanc fc igitur Jcgcm fccutu Ctcfiphon fuum illud d^crctum fcripfifie dicet. Ego vcro aducrfus iftorum artcis &captioncs3lcgcsvcftraspatronas pro- fcram:quod quidemtotamcaaccufationefummo ftu- dio faciojafsiducquc obferuo . Nam {i hoc vcrum cft , fi hiecconfuctudo in rcmp.vcftram indu(5ta cft^vt lcgcs ir- ntxintcrratasfcriptsclociihabcantjduafquedcvnajCa- demqucrc intcrfcpugnatcspcrfcriptiEfintj quo nomi- ne hanc rcmp.appcllabimus, in qua legcs eadcfacere & non faccreiubcant?Scd non ita cft, & dij prohibcant ne vosvnquamintantam lcgumcofufioncm ac pcrturba- tionemincidatis. Neque vcro hiccfunt alatorc lcgis^ qui populi dominationem ac potcftatcm conftituit , nc- glcCta:quinrhc{iTiothctis hoc ncgotii diferte datum cft, vt quotannisleges in publico rccognofcant3& corri- gant3accuratequevideant5& c^fidcrcntj fitnclcxali- quaalterilegiaducrfajfitncaliqua abrogata inter ap- probatas , ac ratas : poftrcmo fincne plurcs vna fingulis dc rcbus perfcnpta?. quod fi quid huiufmodi rcperiant, iubct casin tabuhs dcfcriptas pro dcccm hcrau ftatuis proponi , ciuitatifquc moderatores quinquaginta con- tioncmhabcrc^nominibuseorum adfcnptis,qui casle- ges tulcrint:pr:etorcm vcr6,prcefidum magiftrum fuffra- gijpotcftatcmpopulodarCj&lcgesalias tollerc atque abrogarc,alias intadas atque intcgras rclinqucrCjVt lcx vnafitad vnamquamque rem adionemque pertincns, nonplures.Acmihilegesrecita. leges. Sivcraigitur
eftent.
inctbSiphontem. i^
cfrcnt^AthcnicnfcSjqu^ab his dicuturjduarquedepr»- conijs lcgcs cflcnt lat.e: cum cas &'thcrmothct«B dcpre- hendillcntj&ciuitatismodcratorcsipfislatoribus legis rcddidilTcnt^arbitror illos altcramexlegibus necefla- rio fubhituros fuifle, vcl cam, quicpr.-Edicari cxtracon- tionc pcrmittcrctjvel cam^qua: vctarct. Nunc vcro ciim horum nihil fliiiJum fitjnon modo in manifcfto & impu- dcnti mcndacio dcprchcnfi tcncntur, fcd ca confingcrc rcpcriunturjqua: nc ficri quidcm poirunt. Scd vndc hoc mendacium , quo vcftram fidcm acrcligioncm labefa- darcconantur, dcpromfcrint, cgo vosdoccbo,iiprius quam ob rem lcges dc prarconijs thcatrahbus lata* funt, vobis expofuero. Cum luditragicivrbanifierctjahjrc apopuh) nonimpctrataprtBdicandumcurabantjfcatri- buhbus fuis corona donari, ah; a popularibus , ahj pofl: rcJiquosomncis vocepreeconis condud:a,feruos fuos manumittebatj Grarcos huius manumifsionis tcfteis ad- hibentcs.-immovcrOjquodcratomniuminuidiofifsimu, hbfpitij pubhci neccfsitudinem apud cxtcras ciuitatcs na<5ti pcrficicbant, vtdcfc pr^econis voxpr^rdicarct, a populojfiforteitacaderct, Rhodio, vclChio, vclalius cuiufpiam ciuitatis , ipfos virtutis ac fortitudinis crgo Gorona donari. Atquc hsec non ita agcbat quomodo ij, qul&safcnatu veftro^auta populotalis donatio ficri confucuit,rc a vobisimpctrata, cum decrcto, ob mulca dcniquc in vos & magna mcrita, fcd hoc iure vobis pric rcptOjdccrctoquc vcftro non adhibito,autrcquiliro. Hinc vfU vcnicbat^vt fpcdatorcs , & ludorum magiftri, & adtores intcrturbarcntur : ij vcro de quibus priudic*!- batur in thcatro,maiorc honorc afficcrctur,qaam qiios popul* corona donabat. His cnim locus crat ccrrus co- flitutus, ncmpc contioj in qua hac donationcficri opor- tcbat,nu(quam alibi licebac.iJJi vcro in omniumGr.rco- rumconfpc(5tu, prarconis vocclaudabantur:&hiquidc cum dccrcto,rc a vobis impetrata,ilh finc decrcto.Ha?c curalcgiflator quidam animaducrtiirct;,lcgcm rog.u ni-
I4 ABSCHINISORATIO
bilcum legcdcijs,v|ui apbpulo coronadonanturcom- munc habctem-.ncquc illa abrogata : (non cnim contio, rcdtbcatrumturbabatui) ncque priuribus lcgibus ad- ucrfamjCnon cnimfas cltOrculcgcmdcijSjquifmc vc- ilro dccrcto a tribulibus5& populai ibus corona donan- turidcijs, quifcruos fuosmanumittunt:dcniquedeco- ronis cxtcrnis ac pcrcgrinis . Itaquc dilucide vctat , nc- quis inthcjtro feruumlibertatedunctincquis pr«eco^ nis vocc profdicantc a tribuhbus auc popularibus, aut alio quoquamcoronadonctur:alioquiprceconcm infa- mia notari iubct.Cum igitur Litor legis dcfinicrit, vt dc ijs, qui a fcnatii corona donantur^in curia:qui a populo 5 in contionc prcedicctur : qui autcm a popularibus & tri- buhb^^vctucrit nc ludis tragicis dc ijs prasdicctur, vt ne- quis vndiquc coronas& pr^econia colligens & corro- gasjfalfamjmmimequc dcbitaminrcmp.mcritoruglo- ria confcquatur:vctucrir pr;etcrca in lcgc neuc a tribuli- buSjneue apopularibus,ncuc ab alio quoquamjabfcnte ft natu & populo , pritdicctur : his igitur detradis atque cxccptis^quid rcliquuir. cfl: prajtcr coronas cxternas? Ac me vcra diccrc^argumcto firmifsimo cx ipfis Icgibus dc- promto peruinca.Ipfam cnim aurca corona, quie in thca tro^ qu£e in vrbc pr^econis vocc pronuntiata fucritj Mi- ncruie facram lex cffciubctjcijcui donatio fitjadcmiHm. Atqui quis vcftriim audcat populum Athcnicnfcm tan- tJe illibcralitatis condcmnarc ? Nam non modo ciuitas, fcd nc priuatus quidcmquifquamtamanguftiacpufidi animi fucrir , vt, quam ipfe coronam donarit , Cam vno tcjjorc a pra:cone pronuntiari iubeatj^adiillatjconfccrct. At ego arbitror,qu6d extcrna corona cft, idcirco confc crationc ficri^ ncquis, du aliena crga fe bcncuoletia plu- ris^quam patriam facit,animo dctcriorc cuadar.Scdco- ronam illam. quc in contione pra^dicata cft , nemo cbn- fccrat. icd cj, cui donata cft, pofsidcre licct, vt non ipfe folum,vcriim ctiam eiuspofteri, hoc monumcntum vir-i tutis 4omi habcntcSj nijnquam iniquOpncque malcuolo
in
IHCTBSIPHOKTHU. JJ
in populu fint animo.Et vcro propterca adrcripfit lator legisjncinthcatro apr^cone pionuntieturcvterna co- ronajnifi populus fciutrit^vt ca ciuitas, quae aliqucm ci- uium noftrorumcorona cionarevcIit,lcgationcmiira, idapopulopctat. quidita?vtis, dequopredicatur, vo- bis, qui pra.'dicandi potcflratem pcrmitratis, corona: no- minc maiorem gratiam habeatjquam ijs,qui corona do- ner. Atque vt h^c cfle vcra facilius intclhgcrc pofsitis, loges iplasauditc. leges. Cum igitur yobisdiccrein- cipient:)Orationcadfallendum compolita, fcriptum cilc inlcgc,corona donarelicercjfipopulusaudtor fucrit,fa citc vobts in mcntcm vcniat rubijccrCjMaxime^fi quide tcaliaciuitas corona donct. fin autcm populus Athc- nien(is,locus tibiccrtus conftitutusclt, quolocoeam donationcmticrioporteat : extra contionem pra,'dicari vctitu cft.Ea enim vcrba, nvsqj^am avtem alibi, quid fibi vclint, totum dicm dicas \icet: ccrtc nunquam oflcndcs tc lcgitimum dccrctum fcriphlic. Kchat nunc milii accuiatioms altcra pars,in qua mihi plurimum ftu- dijatqucopcr^ ncccllari^ponendumcft. Eftautemca fais,Ctc(iphotiscaufaacdefeniio, quam affcrt,quam- * obrcmD>mofthcncm corona dignumcflc cxilhmarit. Ha?c cnimfunt dccrcti verba, ET P R^ECON E M ^^' D GR ^E COS V RON V NT I .A RE I N T H E^T RO^-^EM OSTHEN E M ^ V OV V- LO ^THENIENSI CORON^ DON^RI VI RTVT IS ^C FORTITVDINIS EP^GO> ET^ (quod cft omnium niaximum) Q^VOD ^SSI- DVE TVM DI C ITyTV M ^ G~IT R E S P C- PVL'0 ^TH EN I EN S I VEHE MENTER VTILEIS ^C SJtLVT^ REI S. Cuigiturno- bis fimplcx , tum vobis ad cognofccndum, iudicandum quepcrfacilis rcliqua oratiocft. Mecnim, qui accufo, fcilicct, oftcdcrc oportet^laudcs ijlas elfe f.JCas ncc Dc- mofthenicoucnircrnunquaillumnequeantearcsvalde / vnlcis dicerc coepilfe^ncquc nunc in rcbus agcndis reip.
iS AESCHlNlSOltATfO
vtilibus perfcucrarc.Hocfi oftendcro^iurCjOpinofjhoc iudicio Ctefiphon damnabitur.Omncs cnimlegcsvc- tant^ncquis in dccrctispubllcishiHum fcribat.Eumau- tcmjquicaufam dicitjhuiuscontrarium oftcndcreopor- tct. Vos nobis critis coiaimjquie vtrinquc diccnturjiudi- ces.Atquc ita quidcnkfc rc$ habct.cgo ad vitam Dcmo- fthchis cxplicandam longioreoratione opuscflc puto» Quid cnim nunc cgo commcmorcm illa, qua? ciin iudi- cio de vulnerc accidcrunt , quo dic Dcmorncli patrucli Pa:anieo apud Ariopagum dicni dixit , & de capireinci- fo? aut quid ca rcfricem, qu^ein Ccphifodoti imperio, & ciafle in Hcllefpontum profeda dcfignauitPquo tem.- poreDemofthcncSjCum vnus eflet e trierarchisj&impc- ratorem in naui circumagcrctjvnacura covefcerctuF, facrificarctjiibaret, quibusomnibusproptcrea quodei patcrnus amicus erat, dignus habebatur: non dubitauJt nomine cius dclatOjCoqj in iudicium capitis addudtOjk- gemaieftatis accufatoremfefc eius profiteri.quid ca vg- ro^quJe eicuMidiaintcrccfl^eruntPquidcolaphos, quos. in orcheftra chori magiftcr ciim cflct3accepit?& vt cor>- tumcHam acccptam^fimulquc popuh fententiam Gont ra Midiamina^deLibcripatris fuffragijspopuli.latam tri-' ginta minis vcndidit ? ilxc igitur & alia his firailia rcde mihi videor eife filentio prieteriturus^no quod voApro- dercjaut rco gratificari&prieuaricari cogite, fed quod vcrcar, ne raihiftatimita occurratisjmc vcra quidcm illa, fcd pcru ctcra, & obfoleta , & ab omnibus audita & confcfl\i dicerc vidcri. Arqui Ctcfiphon ^ cuius maxima flagitiajac dcdecora ita certa& nota funt ijs.qui audiiit, vtaccufatornonfalfa^fcdantiqua, &omniumfcrmonc celcbrata dc confeffa dicerc vidfcatur , vtriim cum coro- nadonarijahvitupcrariconucnit^teverOjquifalfa&lc- gibus contraria fcribcre aufus fis , vtriim iudicia cotcm- nere, an ciuitati dare poenas oportct?Dc publicis autem crirainibusplaniusdiccreconabor.AudiocnimDcmo- ilhencm^fa^a eis dicendi potcftHtCp quattuor apud vos
tcm-
rNCTESlPHONTBll, VJ
tcmporaciuitatisprteteritaj perqujeipfe rcmp.admini- flrauitjCnumLratuium : quorumillud, vt mihi quidem nuntiiuur , primo loco ponit , quo tcmpore dc Amphi- poli cum Phihppo bcllum gcrcbamus . atquc hoc tcm- pus pacc fada5& ca focietate.quam Philocrates Agnu- {ius55c iftc ipfe cum illo copulatus decreuitjVt cgo oftcn. dam^ tcrminat ac definit . Secundum tcmpusait fuiirc, quo temporc pacem habcbamuSjvfqucad cum dicm vi- dcHcct, quo die pacc dircmtajqua vtcbatur ciuitas, idcm orator bcllum pcrfuafit ac decreuit. Tcrtium ciim bcllum gercbamus vfquc ad cladcm in Charronca accc- ptam. Quartum,hoc tempuSjin qno nunc verfamur.His igitur tcmponbus enumcratisjme, vtaudio; appcllatu- rus & rogaturus cft^quodnam cx his quattuor ipfius t5- poribus reprchendam : quando ncgem cum rcs populo Athcnicnii vtilifsimas gefsiftc. ad qua: fi nolim rcfpon- dcrCj & fi facicm pudorc aflPedus obtcga ac tcrgiuerfcr, ait fcfe ad mc propius acccfturum , & detradtis mihi dc capitcinrcgumentis ad contioncm&fuggcftumpcrtra- durumjrcfpondere dcnique coadiurum. Quarc primum ne fortc iftc fuis viribus tantopcrc c6fidat:deinde vtvos pra!munitiacpra?moniti(itis : poftremo vttibijDcmo- ft)]L&ncs, coram iudicibus , rcliquiTque ciuibuSjqui foris circmnfiftunt , & Grajcis , quibus cur^ fuit huic iudicio •intercirc, refpodeam(video aute non paucos ad audien- dum conucniffcjfcd tantam multitudincmjquantain adtioncpubUca pofthominum memorianoninterfuit) refpodeOjmc omnia ifta quattuor, qug tu partitionc tua complcdtcriSj tempora,rcprehcdcrc: magnaquc mcfpes tcnctjtiim dijsimmortahbusvolcntibus atquc appro- batibuSjtum, fi iudiccs pari nos a^quitatc ac bcncuolen- tia audicrint : poftrcmo fi cgo ea^qua? tc admififfe fcio, mcmoria confcqui potuero, forc , vt iudicibus planum faccrc poffimjfalutcmciuitatiprimumdcoSjdeindcho- mincs cos, qui Mz crga noftram rcmp.»quos atquc hu- manosprarbucruntjattulifTc^incommodorum vero &
C
i2 AB $ C H I S I j b R A T I O
calacnimum omnium acccptarum vnum Dcmofthcncm caufam atque au<itorcm cxtitifTc. Statui autcm cum or- dincm fcruare, quo ordinc iftum vfurum clfc audio, di^ camquc primum de primo temporc:dcindc dc iccundo: tum vcrodcco, quodfupcriori cftproximu: poftrcmOj d*e hoc rcru ftatu^in quo nunc vcrfamur. Ad cam mc igi- tur paccm rcfcro , qua tu & Phiiocrates dccrcuiftis. vo- bis enim iicuiiTct, Athtnicfcsj priorcm illam pacem vna cum vniuerfo Griecorum confelfu ficcrc^fi ccrti homi- ncs pafsi cftcnt^vos lcgatos illo tcmpore in Gra?cia mif- foSjquibus Grarcos hortabamini , vt aducrfus PhiJippu communiilh Gr^^corumconfilioinrcrciilnr, cxfpcda- i'c: Ucuilfct & vltro vobis delatum a Grircis impcrium (i non ftatim^at aliquantopoftrccipcrare. quibusrcbus Dcmofthcnis & Philocratis culpa^ & proptcr iftorum turpcisqu2E'ftus& nundinationcs, quas fcccrut, coitio- nc fadaaducrfusrcmp.vcftra,planefpohati cftis.Qupd fi aliqaibus vcftrum ftatim vt audierunt, ha'c oratiu in- credibihs accidit, cetcra ficattendite vt cum dc pccunia' expcnfa longo intcruallo fcdcntcs rationcm rcpctere folcmus:nonnunqaam vidchcct fidfis domo opinioncs de rationibus affcrimus : vcriim pofteaquam rationcs fubduCta? & putata: fuerintjncmo noftriim cft tam a^^^r- bus natura , quin cum hac opinionc difcedat , vr/^uic- quid ipfa ratiocinatio ,& calcuh rario coargucnr ac pro* barit^vcrumeife fatcatur:ita vos quoqucadaudicndara parati eftote-fiquis vcftrum talcm opinionem jandudura comprchcnfam ciomo dctulitjnihil vnquam Dcmofthc- ncmcumPhilocrate coitionefadapro Phiiippodixif- fe.-qui co animo cft(inquam)ismihi ncquc ablbluat, nc- que condemnctjpriufquamaudicrit. nonenim iuftum eft:fcd li vobis paucis &tcmporacommcmoraro,& dc- crctu^quod i^hilocrutc focio fcripht Dcmofthcncs pro- tulcro:fivcxipra& ratiocinatio veritatis implicatuar- Cjucirrctitum Dcmofthcncmtcnucrit & conuiccritjCo- ^uracumPhilocratcdcprimaillapacedecrctafcrip^'^-
fct
IHCTBSIfHONTflt. I9
rcrperrummumdcdccas atqnc inligncrn turpitudlncm Philippo adcncatum cirCjIcgatoSj qui c Gftecia rcuerte- banrurjnon cxrpcdalicrquo minus populus Athcnicn- iisincommuniGra'coruni confilio pacemcum PhiJip- po faccrtt^pcr cum ftctiliciportremo Ccrrobicptcm rc- gcm Thracia:,rocium noftr^ ciuiratis atque amicUjPhi- lippo dcdidiHt*, atquein icruitutctradidifie: Si h«ec vo- bis plana fcccrOjrcm pctam a vobis iequirsimam^quam, pcrdcosimmortalcis/initcmeimpctrarc: datchocmi- hijVt tatcamini Dcmofthcnc totum iliud tcmpus , quod cquattucrprimumcftjrcmp.nonbencgcrsiflc.Diccndi auccm initium indc ducamjvndemc diccntcm facilli- jiicfubfcquipofsiris. Dccrcuit Phirocratcsvtcaducca' torcs&lcgatos dcpaccac focictatc i^hiiippo huc mit-. tcrc Jiccrct. Hoc dccrctum tanquam coniralcgcs fcri- ptumjdic PhiIocr.iti di<5ta, in iudicium vocatum cft. vc- nft iudicij dics.*Accufcibat Licinius is , quidicmdixe- rat.cauiamdiccbat Philocratcs. patronus cratDcmo- fthcncs.abfoIutuscftPhiIocratcs.Hisrcbusgcftis,dcin- ccps fccutus cft annus , quo anno Thcmiftocics^prcrtor fadus cft.tum in curia fcnator vcnit DcmofthcncSj neqj fortitionejncquefubforticionc fadalocumillumcoic- cucus^fcd ambitionc, & miris allcgationibus , &magno pr^tSiomcrcitus, vt omnibus in rcbus&diccndis& a- gcndis Philocrati fubfcruiret, & fccundasab eo parteis agcrct^quomodo res ipfa dcclarauit. Obtincc enimaJtc rumdccrctuPhilocratcs, quoiubcc dcccm Icgatosde- Iigij qui ad Philippum profccli poftulcnt ab co, vtlcgi- tos fummam potcft^tcm ab co acccptam habcnteis huc mittcrct.Inhis crat Dcmofthencs: qoi illinc rcucrfus pacis laudator fuit , cademque atquc alij Icg3ti,rc- nuntiauit : folus autcm c^ omDibus icnatoribus dccrc- uir, vt cum caduccatorc, & k^diis a Philippo mifsis foe- dcra fcrircmus: fimilia in eo dccerncns ac plane gemina ijs,qui: a Philocrate dcccrncbanrur.lllc cnimauaor / iuit;Vi Philippo caduccatorcm 6: Jcgatos huc mittcr^i
C z
JO AECHIKtSORATTO
licerctihic cum lcgatis foedcra perculsit. lam vcro mihi ad ca^quaf fcquuntur^qu^ro, diligcntcr attendite. Mul- ta cnim Phiiippus non lam cum ceteris Icgatis a Dcmo- fthencpoftca mutatione fadapcr improbifsimam ca- lumniara vcxatiSjfcdcum Philocratc ac Dcmofthene tranfigcbat : ncquc idmirum: vt pote qui vna lcgatio- ncm obicrant:qui vna dccrcta illa tria ftccrat : quorum primumfuitjVtneicgatos^quos ad Gr-ecos miferatis, coSjin Philippum cocitantcSjCxfpedaretiSjncquc com- munitcr cum ali;s GrseciSj fed priuarim paccm cum co faccretis: AlterumjVt no pacem iolumjfcd etiam focic- tatcm cum Phihppo fcifccretis , vt, fiqui forte attentis acpropenfiscrgaplcbcm vcftram eftcnt animisjfradi ac debilitati concidcrentjac dcfperarent,cum vidercnt, vos fibiquidembenicum canerCj bcllfque fufcipicndi hortatorcs atquc impulforcs cfle : domi vero non mo- do pacem cum PhiHpno ? fed ctiam focietatcm decrctis vcftrisconfirmaft^e:Tertium,ncCcrfobIcptcsrcxThra- ci^e foedere contincrcturjncue focictatisacpaciscflet particepSj cum ci iam bellum indidum cflet, mftrudiif- que in eum excrcitus duccrctur . Et mcdiulfidms is , qui hxc rcdimebatjculpa vacabatjneque cuiquam iniuriam facicbar. Non enim crat ci crimini dandum , fi nondum dato vtrinquc iureiurandojnec foedere faiftOjfuis rrf.10- nibus confulerct . At qui firmam enca ac pra^fidia ciuita- tis ci vcndebant , & impcrtiebant , ij magno erant odio acfuppIiciodigni.Namquifcnunc AlcxandrijtiunPhi- lippiinimicumiiiifl^ediditat, Dcmofthencs:is, quimihi Alexandri hofpitium malcdidi loco obijcitjciuitatis tcmpora fuifurans , dccernit vt ciuitatis moderatorcs contioncm habcant fcxto idus Fcbruarias, quo tempo- rcAEfcuIapiofacra fiebat. Atquchacdereantequam cum populo ageretur , ad fcnatum rclatum eft dic fefto: quod nuntiuam poft hominum memoriam hdum erat. Sed quam caufam affcrcbat?vtfinquJt)fimuIatqueadue- ncrintlcgati Philippi? quam primumconfukctpopulus
jjs
iNCTlSTPHONTfeM. 21
ijs dc rcbus , qax nobis cum Philippo intcrceduntjlcga- tiSjquinondumveniircntjContioncin praeoccupans, & tcmpora vcftra circumcidcns atque amputans :, c um in- terim rcm vrgcrct^ nc cum ccrcris Gra?cis, vcftris lcgatis iam rcucrfis , fcd ioli ;'accm faccretis . Aliquanto poft, Athcnicnfcs, vcncrunr Icgati Philippi, vdtri vcro abe- rantjGriecos(vt fupra dixi)ad bcUum contra Philippum cohortantcs.Hicobtinctatqueadeocxpugnataltcrum dccrctum Demoflhcncsiin quo ccfct , vt vos non dc pa^ ce foliim 5 vcrijm ctiam dc ibcictate conlilium capiatis, veftrislcgatis non cxfpcdatis,fcdftatimpoft Dionyiia vrbana, duodccimo, & vndccimo Kal. Martias. Atquc vt harcjqua: dico , vcra clfe intclligatis , diligcnter duin rcc tantur dccrcta attcndite. d e c r e t a- Exadis igi- tur Dionyfijs contioncs aduocat^ funt dax : quarum in priorc rccitatum cft dccrctum duodecimo Kal. focio- rum co nmuncjcuius prdecipua vobis capita brcuitcr cx- ponam.Primumenim dccrcuerunt, vtdcpaccconfulta- rctis, focictatis nomenpriPtcrierunt, non quod obliti fucrintjfed quodpaccm illam,ncccflariam magis^quam honeftam cflc cxiftimarcnt: Deindc pricc lare Dcmofthc nioccurrcrunt,qu;eftuscius fordidoSj&flagitiofasnun- dinationcs fanaturijCiim adfcripferut decrcto, vt cuiuis Gr^Siorum liccretjtribus poft menflbus nomcn fuura vnacum AthcnicnfibusineademcolumnainLiderejCa- dcmquc foedcrum & paiiiorurn communione contineri: duas rcs maximas ca rationc anticipantes ac prouinden- tcsrprimumcnim triummcnfium Ipatium , quod Grx- corum Itgationibus fatis cflctj fumfcrunt : dcinde Gra?- corumbcneuoletiamhuic ciuitaticum communi Grar- cia?confeflu conciharunt, vtflfortc Philippus foedcra ncgligcrctac violaret, nos ncqucfoli, ncqueiinparati bcllum gcrcre cogcrcmur.qujr nunc opera & culpa Dc- mofthcnisaccideriat . Atque hxc eflc verajqua* a mc di- cuntur,cx ipfo dccrcto cognofcctis. d e c r e t v m s o- c I o R V M, Huic mc decreto alfenfum cife fateor:aifenft
22 aeschinijokatio
funt & omncs oratoies j qui in priorc illa contlonc ver- ba fccerunt: popuJus autcm cumhac opmione difcef* fitjpacem quidcm tuturam, fcddc rocietatcdciibcrarc, proptcrea quod Grxcos in Philippum concitabamus, reip.non cxpcdirc : pacem autcm futuram communiter cum Gri:ecisvniuerlis. Vnanoxintcrccfsit. Poftridieia contioncm vcnimus , Tum vcro Demofthencs ruggefto occupatoatqueobre{rO:,ncminiquediccdilocorcJi(5to5 negauitjqua: verba pridie fadta clicntj cavcrba quicqua profuturajnilieaPhilippilcgaticomprobarcnt.Naqua! pax(inquityfine focicrate conilare qucatj non intcUigo. Non oporret enup. (fnam verbu, quod tu vfurpauit , mc- moriatcneo proptcr acerbitatem atqucafpcritatctum cius3quidicebat3tiimnominis)nonoport::t(inqijiit)afo- cictate paccm abrumpere^nequc Grarcorum tarditatctn e^lpedtarcjfcdvci ipfos bcUum gercfCjVel nos pac6 pri- uatim faccrc.Dcindc ^d cxtrcnnmi Antipatro in fugge- ftum vocatOjqu^dam rcquircbat ex eojmulto ante ccr- tiore fado quid cum yogaturus circt,fimiilquc pra^moni to atqjinrdtutO;, qu^^nam illeaducrfusciuitatcm refpo- dcrc dcbcrct. Poftrcmo hiec valucrut ,cum hinc Dcmo- flhcnesdiccndo vimattuli{lcr:i]lincPhilocratespopuli fciru {cripfiirct.Iam vero quod cis rcftabatjVt Ccrfoblc ptcm, &agrum 1 hracium Philippo tradercnt, iiKtlccin potcrtatcmcmsredigcrer,idquoque fcptimoKal.Mar- tias cfFccerur, priufquam pofleriorcmlcgationcmacci-. picndiaPhilippoiuniiurandicaufamftitutam acdccre- tamDcm.ofthencsobirct. Etcnimacerrimusifte Alexa- driac PhihppiinimicuSjbisiQMaccdonialcgatus nobis profeCtus cft, cum liccretne fcmcl quidcm proficifci,iSj quinuncMaccdonescolputare&coculcareiubct. Ve- runtamcin cotionc ca^qua: feptimoKal. Martiasaduo- cata eft,fcnatorcum eftetjfcnatorium ordincm cx copa- ratOj5cdcditaoperacofccutus,Ccrlbbleptcadmini{tro atque adiutorc Piiilocratetradidit acdedidit Pbilippo. Occulte cnim atquc infidiofe Philocrates adlcripfit dc*
creto
^l N C T E 5 I > H 0 K T B M^i S^
ttcto praftcr aJiain co fcripta^quod itcrn Dcmoflhcncs comprobauit & confirmauit, vc co iplb dic ibcioru con filuirij & confcHorcs J^hilippi lcgatis iufiurandu uarcnr. a Ccrfobleptc porro in confilio qui fcderct , adcrat nc- mo.Itaquccumrcrij..iit3 vtij,quiin confilio fcdcbat^iu- rarcnt:CcrrobJeptcm, a quo conliliarius adcrat nulliis, a toedcrccxcIurit.Scd ncquisha:ca mc fingi putct,rccita mihi quis hsec lcripllntj quis publici confiiij pra^rcs co^ firmarit.D icretvm. pvblici consilii praeSes. Pra?clara, AthcincfcSjprarclarayinquam, rcs cft, rabula- rum publicaru cuftodia.Immota cnimpcrmanctjicquc vfta cum rcip.tralYugis immutatur , fcd facultatc dat po- puIo,vbi commodum fucrit^hominu olim improborum ac fcclcratorumjrcpcntc mutat^ voIutatCjOpinionc fibi probicatisqutTrcnriUjCognofcendi.Rcfiatautcm vtcius' alicntationcm vobiscomemorcm.Nam cum Dcmofthe ncsannufcnatorio muncrefunCtus fit,nuIJosvnquale' gatos ad principem locum inuitai^e rcpcrietur . Ci:d iUo duntaxat tcmpore,& tunc primum lcgatos Philippi pri- mo lococollocauit:puluinos quoqueadpofuitj&con- ' chyliatisperiftromatisfcdcsinlb-auit, totumque illum quoquo veriiis locu aula?is cxornauit . cum iam diiucc- f<-cx^t,duce fc lcgatis in thcatru priebcbat,ita vt omniu {ibil1?excipc:rctur,proptcrgcftum hominisindecorumj blanditiafq^dcformcisatqi incptasrdcindcciimilli fcfc Thcbas contulcrunt, triacoduxit cis muloru iug -^ Jcga- tofque Thcbas dcducedos curauit, ciuitatcm noftra na- tionibus cxccris dcridcndii propinans. S cd nc logius ab inftituto dcgrediarjfumc mihi decrcru dc principc loco legatis Philippi dato. d e c k e t v m. Iftc igitur ra?nus af- fer;tatorciim perCharidcmi fpcculatorcs prim'' omniu dc intcritu Philippi ccrtior faCtus cflct.fomnio fibi con- fido in dcos immortalcis cmctitus cft, proindc quafi no aCharidcmo, fcdaIoue&: Mincrua nuntium acccpif- fct,quos interdiu omni fcclcrc ac pcriurio violans, no- duiccumcoJloquia haberc,futuraqucfibimuito ante
24 AESCHIMISOHATIO
prxdiccregloriatur. At lcptimo die poftfiliaf mortetnj prius quam cius funeri iufta roluiiIctxoronatus,& alba- tus boucm immolabarjmorcm maiorum ncgligcbat, lc- gcs&inftituta pcrfringcbatj vnica ftlia milcrjqucEpri- ma cuni patrcm appcllaucrat> amilTa . Ncquc vcro cala- mitatcmci fjammalcdidiautcriminisloco obijcicdam puto, fedhominismorcs pcrpcndo &con(ldero. Nun- quam cnim qui libcros odio habct, paterquc improbus cftjbonus critpopuli modcratorr.cpatronus:nunc]uam quicapitacanisimaj, fumn^aque ncccfsitudincfibicon- iundanon complc(^ituramorc illo patcrnoj vospluris facict alicno5:nunquam qui priuatim ncquam cft;, publi ce frugi erit:nunquam qui domi ingcnio lcui ac vccofo, animoquc molli & imbccillo fuit,inMacedonia fuit lcga tionis temporc conftans & forti>. . Non cnim ingcnium, fedlocumtantiiramutauit. Vnde igitur tanta extitcrit ineo mutatio (hocenimfeeiJdumtcmpuseft)i?;curtan- dcmPhilocratcs quidcmrcbusijfdem cum Dcmofthe- ncpublicc gcftiSjpcrduellionis accufatus , exfuhoque multatus (itjDcmofthencs autcm aliorum accufator no* bis fit cxortus.-dcnique quonam pa6lo homo impurifsi- mus tot incommodis & calamitatibus nos^ffccerit^ ha?c nunc audire opcra:prctium eft. Vt primum Phi^opus Pylas introijt , vrbciscjue Phoccfium improuifo a^'Qen- tuccpit atqucdclcuit jThcbanos(quomodq tum qui- dem putabatisjlpotentiorcs, quam tempora, commoda- que vcftra fcrcbant^cffccitrcum vos perterriti , agris rc- litlis vala colligeretiSj& fupcllc(l^ilcm in vrbem dcpor- tarctiSjCiimquc maxima tum inuidia flagrarct , grauifsi- mcquc accufarcnturlcgati^quihuiuspacisaudtcrcs cx- titcrant.atqucin pfimis Philocrates & Dcmofthencs, proptcrcaquod nonfolumlcgationcm illamobicrant, fedctiamdccrcta fcripfcrant : acciditcodem tempore, vt Dcmofthcncs & Philocrates intcr fe difsidcrcntijs prope dc rebus , de quibus ctiam vos cos intcr fe diffcn- tire fuipicabamini. Hisigiturturbis excitatis, tantoquc
tumul-
l
IMCTESrPHONTERf. Sy
tumultiicoorcojaccedciitibus &ccteris malisacvitijs' homini innacis,rcliqua iam DemofthcncSj quod Phiio- cratem nundinationum ruarum,pecuniarumquccapta- rum focium arque ^emulum ferrc non poterat , de fc dif- fidcnccrjtiraide^ac fufpiciofcconrulebat . Itaquc cxifti- mauit fi corum , quibufcum vna legatus fucrat , ac Phi- lippi accufator cxiflcrct, Philocratcm haud dubic pcri- turum;rehquoslcgatosmagnumindifcrimenvcncuros: de fe vno ciucis fuos bcne cxiftimaturos, & cum amicos infigni iraprobicate5& fingulari pcrfidia prodidilfctjbe- ncuolcntiarcrga populum Athcnicnfcm , famam atque opinioncmconfecuturura. Cuius confiiia ciimpcrfpe- xilfcntcommunisotij, &pubIiCwTtranquiIlitatis oppu- gnatorcs, eumcupidc, vltroquc in contioncminuita- bantjfolumintcgrumjfolumcaftum atquc incorrupcum in ciuitate nominantcs. Illc verociim primummcon- tioncm afccndcrar.tumultns ac bclii fcmina , principia- quc miniftrabat.Hic ille eft, Athcnicfcs^qui primus Scr- num murum, Donfcum^Ergifcam, viurgifcamj Gimos, Ganidcm rcpcrit: loca, quorum ne nomma quidcm an- tca noucramus. Celcritcr aute rem eo loci dcduxit, vtjfi quidcmPhilippus lcgatos non mittcrctjContcmni ab co ciuitatcmacpro nihilo putari; (in mittcrct, cxplorato- rcs^n lcgatos micti diccrct.Si vcllct illc alicui ciuitati pari dc controucrfijs noftris arbicrandi iudicandiquc }>Gtcflatcm pcrmittcrc : ncgabat vllum nobis, & Pl^lip- po a?quamiudiccmrcpcriripolfe. Dab^it illc Halone- fum: vctabat hic accipcrc Ci darct ac no rcdderct,dc fyl- labis fcilicct difsidcns ac litigans. Pofrrcmo corona do- natis ijs, qui cum Ariltodcmo contra pacis conditioncs acfoedera*excrcitum inThcifaliam & Magncfiamdu- xcranc^paccm qaidcm dircmic , calamitatcm autcm no- bis importauic^bcUumquc fafjitauit.Elto. At cnim mu- risahcncisjatqucadamantinisifvtipfcpr^dicat) hncis AtticosntuniuitjEuboeorum, acThcbanofum fbcicca- tc.Immovcro, AthcnicnfcSptribus hac in re iniurijs gra--
D
iS XE 8 C H I M I S O R A T I O
uifsimlsaffciflicftis, rummaqucinrcrumomniumlgno^ racione vcrfamlni. Scd quoniamlcftinat animus dc ma- xima Thebanorum focictate difputarc , vt fuo qu^tquc locoatquc ordincpcrrequarjdcEuboeorumfocictatc primum Jicam. Multis vos acmagniSjAchcnicnrcSjin- iurijs affcdi 5 tum a Mncfarcho ChalcidcnfeCalli;? & Taurofthcnis patrc^quos ifte nunc mcrccdc acccpta ci- ucis Athcnicnfcis fcntcntiafuadcccrncrc nondubitat: tiira a Thcmifone Erctricnfijquivobispacis tcmpore Oropum adcmit:vos has iniurias obliuifccnccsj cum pri- mum vobis rcnuntiatu cft, Thcbanos in Euboeam cxcr- citum traduxiffc co animo,vt vrbeis Eubce^ in fcruitu- tcmrcdigcrent: quinqucdicbus Euboeseclaffc &pcdc- ftnbus copijs opcm tuHft is: nccdum triginta dics prsetc- ricrant, cum Thcbanos fcedcrc a vobis fuppHcitcr pcti- to cum pacc dimififtiSjEuboeaquc potiti3vrbciSj& rcip. ftatumijSjquifidcivcftr^ commifcrantjatqucapudvos depofuerantjoptima fidcjfummaquc cum iuftitise laudc rcddidiftis^ncquc iuftum^ncquc fas cffc duccntcs,in co, quod vobis creditura & commcndatum cfTct^pr^tcritas inimicitias mcrainifle . Atquc his tot, tantifquc bcnefi- cijs affcdi Chalcidcnfcs , ncquaquam vobis parcm gra- tiamrctulcrunc.SedciiminEuboeamcopias traicciftis, auxiUum Plutarcho laturi , primis quidcm ccrte teg ^o- ribus amicitiarafimulabant: vcriim ftatim vtTamynas tranfijmus,raontemque Cotylieum , qui appcllatur, tranf*grcfsi fumuSjtum Callias Chalcidcnfis , qucm Dc- mofthcncs prccio accepto fumrais laudibus in c^Ium effcrcbat,cumpopuIi Athcnicnfisexcrcitum in quaf^ dam locorumanguftias compulfum ac rcdadlura vidc- retjvndcnequcfcnifiparta vidtoriarccipcrc potcrat, neque auxilij fpcs vlla oftcndcbatur,non terra,non ma- ri:is igitur coaito ex omni Euboca exercitu, fimiilquc a Philippocopijscorrogatis, & vna cum co frateripfius Taurofthencs,is, quinuncvnicuique noftrura comitcr S^officiofcdcxcram porrigitjatque arridet, militibus
cxccrnis
r^^";-
INCTESIPHONTEM. 1'J
cxternis Phocenfibui trauediSj eo animo , caquc fpe in nos inuafcruntjimpecumque feceruntjtaquarn nos fun- ditusdclcturi atquc cucrfuri. Qupd nifi primum dcuS aliquis cxcrcitum noftrum fcruallct , dcinde noftri mili- tesjpcditcsatque cquites^fc virosfortcis pr*ebuiffcnt3& apud Hippodromum, qui cftirtTamyniSjacieinftruda, fignifquccoliatis viciflbnt, hoftibus fupplicib*' cumpa- cc dimifsisrpropius nihil clfet fa(^um , quam vt ciuitas noftra fummam turpitudinem fubirctjfumm^Squc dede- core afficcretur . Non cnim plagam in bcllojdetrimcn- tumquc accipcrCjmalum cft maximum:fcd vbi quis cum aducrfarijsindignis congrcfl^us infcriordircelfcrit^cala- mitatcm altcro tato maiorcm vidcri nccefte eft. Vos ta- men talibus iniurijs acccptiSjCos iterum in gratiam rcce- piftis. Callias vcro Chalcidcnfis cum ci fcclcrum fuoru vcniam, impunitatcmqucdcdiftctis, brcuitcmporcin- tcricdo rurfus ad ingenium rcdijt.Nam cum Euboicura confilium vcrbo Chalcide cogerctjrcvera Euboeam ad- uerfus vos munirct atque ornarct^& pra^cipuum fibi do- minatumcompararctjhuiufquc fautorcm atque adiu- torcm fibi futurum Philippum fpcrarctjin Macedoniam fe contulit. Ibi cum Philippo dcambulabat, & in amicis ac familiaribus cius numcrabatur.verum iniuftclxfo, atqS* offenfo poftea PhiHppo cijm indc profugiftct, Thcbanisvltrofcfc inpotcftatetradidit.mox illisquo- quc rcli(5liscumidcntidcmhuc&illuc iftct ac rcdiftct, plurcifquc quam Euripus^proptcr qucm habitabat, cir- cuitioncSj&conucrfioncs rccipr ocas fccifletjin mcdias PhilippiacThcbanoruminimicitias prajccps aduscft. Adcxtrcmum inopsconfilij ciim quidfcfaccret, ncfcl- rctjfibiquc bellum denuntiatum vidcrctjvnam fpcm fa- lutis reliquam cfteanimaduertitjfi populum Athcnicn- fem fibi iurciurando dcuind:um habere pofler , cum fo- cij nomine appcllatumjauxilium fibi laturumjfiquis for- te ipfum bcUo laccflcrct.-quod finc dubio erat futurum, nifi vos prohibcretis.Ciim igitur m hac cogitatione
D i
a3 AEC.HTNISORATIO
vcrfatus cfl'et , mittit huc kgato.s GLuct tam, Empedo- nemjDiodorum;,cunv.quicurrumillum I )oricum vigm- ti ftadia longu cucurrit^populo Athcnicnii fpes inancis, Dcmxofthenij & ciusaliccHspccuniam affcrcntcis.Tru autcm vno tcmporc rcdimcbat:prur:ura nc focietatis vcftras fpcdccKicret. nam Ci populus Athcmcnlis fupc- riorum ciusiniuriarum mcmor focietarcm nonproba- rct^nihil erat mcdiumjfcd ei rclinqucbatur c duobus alr terumjVcl vrcx Chalcidc profugcrct, vtlvt vndiquc circumucntus, atquc implicatus mortcm oppctcrct, tot & tantse PhiHppi ac Thcbanorum copi^e in cum armata: irrucbant . dabatur ei^ qui focictatcm dccrcuiflct, mcr- ccs altcrajncChalcidcnfcs in conuentu confcfluquc communi, qui Athcnis habcri folct, intcrciVecogcrcn- turitcrtia ne tributa confcrrcnt.Et CalHam quidcm nuUius eoru , tjuse fibi propofuerat, qua^quc cxpctcbat, necfpcs^ncc opiniofcfclJit.lftcautemtyrannorumini- micusj^^vt quidcmi fimulatj) Dcmoflhencs , qucm praedi- catCtcfiphonpcrpetuorcsoptimas diccrc ac fuadcrc/ cum tempora ciuitatis vcndidit, tum in focietate dcccr- ncnda^cenfuit, vtChalcidenfibus opcm fcrrcmusjlo- qucndi gencrc duntaxat commutaro. nam vt rei iniqui- tatciioncftaorationctcgercrjafpcritatemqjlcnirct^pro his adfcripiitjVt Chalcidcfes nobisopitularcntur,ff/</[iis Athcnicflbusbelliainfcrrcconarctur.Poftrcmocoucn- tusGrsecorumcommunis Athcnis agcndiius j&tribu- torumdefcriptorumjin quibus ncrui bcllierant pofiti, vtilitatcm funditus fuftulitjac vcdidit: honeftifsima no- mina turpifsimisai^ionibus impcncns, vobifque ora- tioncpcrfuadcns, ac p^nc dicam.vim affcrcs ad crcdert- dum^fcmpcroportcre ciuiratcm noftramGnecis auxilio cgcntibus prius auxilium fcrre.-locictatcs vcro poftcrio- reloco faccrcjbcnciicio dcmum acccpto . Atquc,vt mc vcra diccrc incclligcrc pofsitis , fume mihi Callia? accu-, fationcm , & iocictatcm , fimulque dccrctu rccita. d e- cRE TVM. Nondumi^itarhocgraueautiridignumcft^
tantas
I M C T B 5 I P H O K T E M. ►. t9
tantas tcmporumj rcrumqucgcrendarum bpportunita- tes , lus conucntuum Gra ci^ Athcnis agcdorum.tribu- torum dcniqucimpcratorum vnlitatts clic vcditas, Ic4 multo id:> quoddidurus iuu>, indignms vidcbitur. Nani Callias quidetW c6 concumcliie,iniiiniicqac, prorupic> Dcmofthcncs vero is,qucm tatoperc laudat CtcGphon, in cam nandinationiSj& pecuniarum turpitcr capiciKla- rum cupiditateni procersitjvcv^dijg^liitunieajqu-e cx OreOjtumeaiqu? ab Eretria yobisippnfijabatur, dcccm talcnta, vobis vidcntibus, prudennbus^inrpcchjnnbiis furtim ademcrint: hos, qui a ciuitatibus micti folcbanty coiiiiliarios, a vobis abduxerintyatquc iterum in Chal- cidcm,& in Eubo]cum(quod appcllatur)conciliumtra- ftulcrint.Scd quibushoc vijs ac ranonibus^ quam flagi- tiofis atqucimprobis ctfcccrintjnunc opcra? pretium cft audirc . Vcnit tandcm ad nos Callias non lam pcr nun- tios aut lcgatoSjfcd iplc pcr (c.6: ciim in cononcm pro- dijiiet^orationcmhabuithbia Dcmofthcnc compon- tam,fumm6quc Itudio claborata. Dixit fc cx Pclopon- ncfo vcnirc,noua tributi dcfcriptionc fada centum cir- citer talcntorum ad bcllum Philippo infcrcdum. ratio- nemqucimbatquantuquofqucpopulosconfcncopor- tcrct: Ach2Bos& Magarcnieis omncistalentafcxagin- ta*ii^\boe:e ciuitatcs vniuerfas quadraginta . Ex hac pc- cuniaclalfcm , ^pcditatum comparariatqucalifacilli- mc polIc.c(lc& alios e - . ra?cis complureisjqui hulus tri- buti fic defcripti partem ferre ac fubirc vellcnt : qua cx re fpcs eifet nequc pccuniam, ncque milircs dcfuturos. Atquc hiec quidcm cifc nota Sc apcrta. Alias autcm rcs cllcrcconditas, quas occultc moliri atqucagcrccoepif- fct:quarum nonnuUos ciuium noftrorum cife tcftcis: dcindead cxtrcmum nominatimDcmofthcnem citabat, hortabarurqucvteadcmdc rc vna fccum diccrct.Hic verograuitcr &:magnihccfc fcrensproccdcbat: Caliia laudibusin ca:lumtollcbat: occultumilluddcniquc ac rcconditum fcfcire limulabat. Lcgationcm autcm afe
30 A B SCHINIS ORATIO
obitam tum in Pcloponncfojtum in A carnania vellc fe vobis eo ipfo tcporc rcnuntiarc diccbat.cuius orauonis haeccapitafiicruc;Peloponnc(ios. & Acarnanas omncis a fe clfc ad pccuniam confercndam aduerfus Philippum diftributos ac delcriptos: defcnptioncm pecuniar cam clVefadtamj cjua: fatis ellct centum naui''us aduarijs in- ftru^ndis atquc armandis, &/Hpendio dcccm milhbus^ peditum , &mille equitibus pcrfolucndo : (his accclfu- ras vrb»inas& ciuilcis copias) exPeloponncfoampIius- mihtum grauioris armatur«e quinque miUiarcx Acarna- niatotidcmaltcra. atquehuius bcUigeredi ab hisom- nibus vltro vobis efle delatum principatum.Nequc ve- ro longum fore ciim hiec pcrficerctur, fed a. d.dccimum fcxtum Kal.deccmbrcis.fingulis enim ciuitatibus fc pr^- dixilfeacdenuntiauifle, vtomncs Athcnas plcnilunio conucnircnt, & in communi fociorum concilio intcref- fcnt.EtenimjAthcnienfes, hxc eftiftius hominiscofue- tudo^non iam omnium communisjfcd ipfius propria, & peculiaris . Cetcri cnim gloriofi & arrogantcs oftetato- rcs cummcntiunturjdant operam ncquidnotatum ac definirum tcmporibuSjncquid certum ac pcrfpicuum cloquantur, vcrentcs ne rcfclli & coargui pofsint. At Demofthencs cum vcnit ciin mcntem ahquidfibiim- pudentcr arrogare , dc fequc gloriofe prardicarec^^ri- mum pcriurio mcndacium cumulat^peftem fibi exoptat^ cxitiumque precatur : dcinde quas ccrtofcit nunquam fuiura, non dubitat afl^eucrarc futura-.temporibuiqj no- tatis^ac rationibus corum fubtihter fubdudlis, definit quandoquicqucfuturumfit.dcniquc quos nedc facie quidcm nouitjCorum quafi notifsimorum nomina com- incmorat, veftrisauribushacartefallaciterallcdiSjatqs occupatisjcorumqucjqui vcra loquunturjorationcimi- tans. Qupcirca acerbifsimo odio dignus cft, qui ciim fit improbus ac fceleratuSjVirorum bonorum notaSjfigna- que adultcrat atquc corrumpit.His didis dccretum dat icnbx rccicandujprimumlongius lliade: deindc vcrbis>
c[uae
INCTISIPHONTIM, ^t
qux loqui conrucuit3& vitajquam vixitjinanius^poflrc- nio fpci fallacisj& cxcrcituum^quinunquam conficien- di cfTtnt^pIcnum.Ciim autcm logilsimc vos a cognitio- nefurtorum fuorum abduxifTct/pequcinani fufpendif- fct,atque inflauiffct,tum fcfc fubito conucrtcns, fcituni facitjin quo ccnfctjVt Icgatos eligercmus, qui Erctricn- fcis orarcntj(crat enim valdc nccclfc fcilicet cos orarc^ vttributumvfitatumquinquctalctorum, nc iamvobis, fcdCaIli*e pcnfitarcnt. Rurfus altcros ad OritaSjqui ab ijs pctcrcnt , vtcundem fabi atquc Athcnicnfcs ami- Ciim, cundemqucinimicum habcrcnt.Dcindc intcgu- mcntaillajquibus furtum fuum obtexcrat,rcmouen- tur.namrcpctcindicatjac dcclarat,fceaomniajdc qui- businillopopuhfcito fcripfcrat ^ ad furtum rctuliffc, ccnfct vt lcgati ab Oritis poflulent,ne vobis^fcd Calh« quinquc talcnta pcndcrct . qu-e quidem ellc vcra cx dc- crctilcdionccognofcctis.Recitaigiturdccrctum^dctra dis ampulliSjinaniquciadationcvcrborUjdctradistri- rcmibuSjdctraiftisdcniqi arrogantibus&gloriofispro- miffis.rccita5& fumc in manus furtu,quod homo impu- rusacncfariuscommifitiqucmpr^dicatCtcfiphonetia in hoc dccrcto afsiduc & diccre & agcrc rcs populo Athcnicnfi valdc vtileis & pcrquam falutarcis.D i c r i- T vtl» Audtftisigitur, Athcnicnfcs;, vcrbo trircmcisj & pcdcflrcis copias5& plcniluniumj&confcfforcsjfcdrc tributavnicuiqucciuitati dcfcripta, qu«e vobisafocijs pcnd-cbantur,& dcccmtalcntaamififlis.Rcftat nunc vt oflcndamjDcmoflhcncm trium talentorum mcrccde ac- ccpta,Tioc dccrctum interpofuiifc:vno talento ex Chal- cide aCallia^ altcro ex Erctria a Clitarcho tyrano, tcr- tio cx Orco.Nam,quoniam Oritarum libcra ciuitas efl, quoniamquc nihil agunt, quod non fcifcat populus, eo facilius Demoflhcnis furta patcfad:a,atque illuflrata funt.illi cnimeo bclIo,quodcum Philippo gcllcrant, cxhaufli,atquc rci nummarise p^nuria laborantes , mit- tunt ad cum Gnofidamum Charigenis filium , eius, qui
32 AESCHINTSOtATlO
<]uondaminOrco princjpanimobcinriir^qniabiftorup- picxpctatjVt takniumciuitatircmittcrct,promittatau- tcmOritasciftatuamaMKampofituros.AtiftcGnofide- mo rcfpondctj {"c pauxilluJum sris no dciiderii-ciralcn- tum quidcm pcr Calliam cxadurum.Cumigicur foluc- rc cogcrcntur Oru;;e , ncque habcrcnt vndc fumercntj vedigalia publica taknti nominc ci opigncrauerunt, huiulquc pccunia: turpitcrconciliattc vfuram Dcmo- flhcni lolucrutjfinguhs mcnfibus in minam, drachmam vnam doncc lortcm rcddidciunt. acquc hscc ada fant cum populi dccreto. Sumc hoc Oritarum dccrctum , vt cx co omncs intclligantjeajqujr dicOjCHe vcra.D e c r e- TVM. Hoc dccrctum, AthenienrcSjprobrum acdcdc- cuscftciuitatis, srgumcntum rcrumaDcmofthcncpu- bhce geftarum cenirsimumjperipicua Ctcfiphontis ac- culktio.Nam qui tam turpitcr habucrit prctio addidtara lidcm,ilTeque muncribuslabcfadadum &corrumpcn- dumpra^hucrir^ hcri non potcft vt virbonusfit: qu^eta- mcn ifte aufus cft in popuh fciro perfcribcre.Hic tadcm locus cft tcrtij rcmporis j atque adco omnium mifcrrimi atque accrbifsimi tcmporis : in quo d>c Gra^corUj & ciui- tatisnoftraercmp.funditus cucrtit ac pcrdidit Demo- llhenes: primiim quod impiusintcmplum Dclphicum extitit^dcinde quod iniuil:am^& prorfus imjl^rcm r/itjue iniquamcumThcbanis focictatcm dccreuit.fcdafccle- ribus^qu^e in dcos immortaicis fufccpit^initium ducam.
Campus eft^ AthcnicnfcSjqucm Cirrhecum nominanc, portufquc^qui hodie iaccr ac dirus appcllatur.hunc lo- Gumohm CirrhcTi & Acragalhda',barbarje3& alcgibus ahcnifinuxnationcsincolucrunr jquivtcmplum Apol- linis, donaquccidcGconfccratafcclcrate atque impie diripucruni-,atque cxpilarut.fimuiquc Amphi(ftyonum conciiium &conucntum grauilsimum ac Tan(5iifsimum nefarie violarunt. Cumigitur corumfa^^aj maximc (vt
acccpimus) maiorcs veftri:fccundo loco cetcri Amphi- dyoncs-iniquifsimejgrauifsiraequctuhifent^ oraculum
confuluc-
t^JCTESIPHONTlM. 3^
cofulucrunt, quibus iupplicijs in illos homincs animad- ucrtcrc conucnirct. cjuibus rcfpondit Pythia, vt cu Cir- rh^eiSj & Acragaliidis dics & nodcis bellu gcrerct,agros eorum dcpopularcntur, ipfosinreruitutemredigcrent, Apollmi Pythioj Diana?, Latona:, Mmerua: Promdie a- gros iJloSjVt in pcrpetuum incuhi clicnt , coniecrarcnt, cofcii ncqi ipfi colcret,ncqi ab aho coli patcretur. Hoc oraculo accepto AmphiClyonesdecrcucruntjCiiminca rc Solo Athen. vir & Jegum fcribendaru pcritirsmius5& in omnipoetica^acfapientii^e iludiomultudiiiquc cxcr- citatus ac vcrratu.s, Icntctiam dixiiiet: vt populus Athc- nienfis dei oracuium il;cutus,conIceIeratis illis homini- bus bcHuminfcrret.Magno itaque cx Amphiclyonibus txercicu comparato , bcJIoquc iIJaco,eos in ieiLiicutcm redegcrunt, pcrtuscorum aggerJbus excitatis obruc- runc,vrbcmfundicus cucrtcrunt, agros oraculo obtem- peranccs coniccrarunt:pofl:rcm6 pr^tcr illa omnia rcli- giofo fc iureJurando obftnnxerunt, ncque fctcrram la- cram culturos , ncquc ab alio coh pafluros , opcm deo pedibus ac manibus , & omnibus neruis ac viribus iatu- ros : neque hoc iurciurado contcnti fuerunt^fcd fibi.ce- tcrifquc omnibus.ii aJiccrfacerent jomni exfecratione dcuinctispcftcm, cxitiumqucprecati funt. Sic enim in ca*iii^i\.cratronefcripcum cft. si qj/is haec migua-
VtRIT, SIVE CIVITAS, SlVE QJr' IS PRIVATVSj SIVE NATIO, APOLLINI, DIANAE;. LATON AE, M I-
NiuvAE providae sacer e s t o. hoc prietcrca ijs imprccatur,vc nequeiplls tcrra i^ruCiu fcrat,neque vxo- rcs eorumlibcros parencibus (imikis , fcdmonilra & portcnta pariant: ncquc pccorum partus lint nacurnlcs: &vt e bello , eiudicijs, eforo vididiicedant : dcniquc vtFanditusrntercancacdclcantur&: ipii,& eorumdo- mus,ac gcnus. n e qj' e v s q^v a m Cinquit) a p o l l i n i,
NEC^VE DIANAE, NRQJVE LATONAIj neq_ve mi-
neRVae providae pvre litanto, ne (ly E a c- ceptae svnto diis Immortalibvs EORVM
^4 ABSCHINISORATtO
V I c T I M AE. atquc vt ha?c cfTe vcra lucc ipfa clarlus ccr- nerc porsitis,rccita mihi dci oraculum , auditc cxfccra- tioncra, iuriliurancii>]uCj quodcu Amphidyonibus ve- Itrimaiorcs iuraueruntjrocmoriam rcpctitc.
ORACVLVM. IVSlVRANDVM. EXSBCRATIO.
Nou^-nm hanc '^rhu captam deleritU arccm, Qjiim Phvbi templumfluSftts^-anis ^mphitrit^ ^ ituati horrenditm adfacra toilem iittora murmt^r. Hac CX- • fccracioncfada,hociurciurandoconcepto, hocoracu- » lo cdico, quje omnia in tabulas pubhcas rclataadhuc extantjLocn, Amphiirenfcs, immo vcro eorum princi- pcs ac magiftratusiuris & legum contemtoreSjCampum illum colucrunt : portum facrum , dirum ac fcclcratum rurfusmunicrunt ,ac cclebrarunt, cumportoriaab ijs, qui prajternauigabant, cxigerent, nonnuUos pra^terea pylagoros (fic cnim appcllarur concihj Pyla?i oratorcs) qui r3clphos vcniffcnt.pccuniacorrupcrunt.-quorum in numero fuit Demofthcnes.Na fuffragio crcacus a vobis Pylagorusmillcdrachmasab Amphilicnfibus acccpir, nc qua eorum apud Amphidy oncs mtntioncm faccrct. Ilh aute ftipulationc interpolita promifcrut 'ic quotanis vigintiminasexpecunia illa ncfariaac fcckrata rcfc- (ftas, Athcnas miifuroS;Vt in hac vrbe,fumma curajlum- moquc ftudio Amphiflenfib' opituIarctur;qua qdciem cxrchoc eicontigitjVt quemcunqucvcl priuacum, vcl poteftatcprieditum, vcl liberam ciuitatcm attingcrcr, vnumqucmquchorufuacontagioncincommodis&ca- lamicatibusinfanabiiibus & peftifcrisafhceret . Vidcte igiturqucmadmodumdcus& fortuna Amphiffcnhum impictatefucrint fuperioresac potcntiores.Theophra- fto pra?torc,Diogneco Anaphly ftio hieromncmonc((ic enim appcllat fcribam AmphidyonicuJ^vospylagoros lcgiftis Midiamiliuin Anagyrafium, qui vtinammultas ob cauias viucrct:& Thralyclcm Lefbium,& m.e vna cu \ histcrtium. Accidit autem vt ctimfalui Dclphos per- ucniffcmuSjContinuo Diognetus hicromncmon infc-
brim
IjjctbSIphontsu. 35r
brim inciderer, itemquc Midias. Alij Amphidlyoncsin confilio aderant.Interca arfcrtur ad nos ab ijs, qui fuum inciuitatcmnoftramftudium acbeneuolentiam deck- rarc cupcrcnt, Amphiflenfeis tum valde dcmiflbs atquc humilciSjThcbaniTquc; mirum in modumfubfcruien- tciSjdecrctumaduerfusnoftramciuitatcmattuhfie^quo decrcto populus Athcnicnfis quinquaginta taleris mul- rarctur,proptcrcaqu6dnouotcmplo priufquam preci- busfollennibuscxpiatumcflttjnouosclypeosdicauir- femus cum lcgitima iJla & conucnienti inlcnptioncj
ATHENIENSeS D£ MEUIS AC THEBANIS, (^V O TEMPORE HI CONTRA CRAECOS COMMISSO
proelio deCertarvkt. Ego arccfsitus ab hie- romncmoncj&in confihumintroireiufIuS;,vtapudAm- phiclyonesprociuitate noftra diccrem: venio non in- uituSjquippe qui mca fpontc hoc ipfum faccrc confutu- tum in animo habcrem . ciim paullo cupidius ac ftudio- fius ingreffus eflemjverbaquefaccre coepilicm^ahjs Py- lagoris fedudis, quidam cx Amphiflenlibushomopc- tulantifsimus5& (vt mihi quidcm videtur) nullis artibus ingcnuis cruditus^ omnifquc dodrina?liberalisexpcrs: fortaflc ctiam a dco aliquo irato in hanc amentiam im- puKiis: At fi fapcrctisCinquit^-os Gra?cijne nomcn qui- dcOT^opuIi Athcnicnfis hisdicbuscommemorarifme- rctisjfcd cos vt contaminatos atquc cxfecrabilcis a tcm plo arccrcris . Etflmul Phoccnfmm focictatcm , quam Crobylus ille fuafcratjCommcmorabat : multaquc alia cotumcliofa^acerbajatquc odiofainciuitateni noftram cxpromebat5Cumcadiccrct5qa.encquctuncaurcsmcie fcrrc potcrant, ncquc nunc libcntcr oratione rcfrico. Itaquchis auditis ita comotus ac pcrturbat'' fumjvr nu- quammihianrcaquicquaminviramea grauius acmo- lcftius accidcrit . Arquc alia quidcm , qu^ rum locurus fum3pra:rcrmirram:ha.'c pauca dc muliiivobiscxponani, Venirrurn mihiin mcnrcm, Amphiflcnfiamin tcii-im facramimpictatisfaccrc mcntioncm : quam rcrram co-
Ei
*5 ABSCHISlSORATlO
dcm c vefllgio, in qiio infilkba (nam campus Cirrhjpus tcmplo Dciphico fubiacct, vnoquc fcre afpcdu totus prolpici potclt) AmphiCtyonibus indicaba. Vidctis (in- quamj) Amphidyoncs, campum hunc ab Amphiircnli- busvomere fuba(5tum& excultum^domosjfighnasj & villas in.Tdificatas. cerniris ocuUs icclcratum & cxfc- crabilcm portum munitum. Scitis ipii (neque cnim ahjs tcftibusegetisjirtosex facro portu vedigaha exigcre, pecuniamque cogere.Et fimul dci oracuhim , maiorum lufiurandum, exfecrationem fa^ftam recitaniabcbam, liquidoconiumansactcftilicansjmepro populo Athe- nicnfi^pro mCjliberis, & domo mea , pedibusjmanibus, voccjomnibus denique viribus , iuriiurando obtcmpe- rantCjdeo ^ terr^ facra? opitulari , ciuitatemquc noflra rehgionchbcrarc.Atvos, AthcnienfcSj vobisipficon» fuhtc. Caniftroru dics fcftus agi iam cccptus eft: admo- tcT funt altaribus hoftie.ca pctituri eftis a dijs immortah- buSjqua.' vobis priuatim,acreip.fintprofutura. Vobif- cum igicuripficonfidcrate, &cogitate5 quavocejqua mcntc,quibusocuhs,quafpefreti&confiii vota,&fup- phcationcs facictis , fi vos confcclcratos , atque omni- bus cxfccrationibus dcuotos , inultos dimittctis . non cnim obfcure, fcd apcrtifsime in exfccrationc fcriprpm eftjcum in cosjqui impij m deum exiitcrint, tum irf^os, qui non prohibucrint , quibus fupphcijs vtrofquc affici oportcat:NE p vre (inquicJlL i b a n to, n i v e sacri-
PICANTO, QJ^ I aPOLLINI, D I A N AE, L A T O N AEj MINERVAE i^ROVlDENTIAB AVXILIVM NON TV- LERINT, ET £0RVM VICTIMAS DII IMMORTA-
les aversantor. Ciim h:ec & aJia huiufmodi multa prctcrcadixiiicm,tandem diccndifincmfcci , at- que.cconfiho difcelsi. Tumclamor ab Amphidyoni- bus hd[}S eft , tum ftrepitus editus , & xAmphidyonum vociferatio confccuta:nequeiamdcclypeis, quos dica- ^ ucramus, fcddc Amphiffcnfibus poenaafficiendisagc- batur.Et cum iam fcrum diei effetjprodic priecojac pr(^-
dicat,
dicatjVt quotquct e Dclphis bicnnio pubertatcm fupe- raflent^tum fcruijtum libcrijhora dici prima cura falci- bus & lii^onibus ad cnm locum,qucm indigcni^ Thut^- um nominat, conuenirct. Itcrum idcm prarco prxdicat, vt hicromncmoneSj&'pylagon codcm vcnircnt,dco5& tcrr^ facrarauxiiiumlaturi: qua:cunquc'ciuitasnonad- fuiirct^templo Dclphico arccrctur , fcclcrcatque cxfc- cratione obftringcrctur . Poftridic mane in cum locum, quem fupradixinms, vcnimus.in campum Cirrha?um dcfccndimus . deindc portu illo diruto acdclcto , cedih- cijs inccnfis rcdiimus . intcrea dum haxagimuSj Locri, AmphilTcnfcs , quorum domicilia, fcprcm circitcr mil- lia paffuum Dclphis aberanr, vniucrli armati manufa- da in no5 impctum fcccrunt . quod nifi propcrc nos in fugam conicciflcmus,ac vix tandcm Dclphos pciucnif- fcmus,nihil propiusadumcflcr, quamvtfundituspcri- rcmus.PoftricicCortyphus,quiicntetiasratasfacicbat, Amphidyonum co-ntioncm habuir. (contioncm autem nominant,quado non foliimpylagdri, &hicromnemo- ncs,fcd ij ctiam.qui vna facra faciunt,& qui ad cofulen- dum oraculum vcncruntjConuocantur.) Hic lam graui- tcr atque accrbe accufiti lunt Amphiflcnfcsinoftra ciui ta|c6tramagnislaudibus ornatacft.Totiusautcmora- tionfehiec fuitclaufula: dccerniturvthicromncmoncs antcproximum PyLrum couentum pro diCtadieadPy- las vcnircnt,dccrctiimqae vnaillud affcrret,quo decrc- to Amphiflciii"cs clicnc fuorum in dcum,ccrram facram, Amphidyones fcclcrum poenasdaturi. Atque vtnihil amc conhdlum eflc pcrfpiccre pofsitis, dccrctum ipfum vobis fcriba rccitabit.n b c r e t v m. Hoc igitur dccrc- to a nobis ciim m icnatu recitato, tum in cotionc ad po- pulu prolato,&a6tionibus noftrisapopulocomproba- tis,& vniucrfaciuitatead ftudiupictatisvchcmctcr cx- citata atqi inflamata,ciimDcraofthencs pro pccunia illa Amphiflcnfi,pronutiata ia,atq5 apud fcqueftre dcpofita c<5tradicerct5 cgoq^ cu vobismfpedtatibus atqj audicn-
Es
i
^8 AECHINISORATIO
tibus infurto manifcflo dcprehcnfumrcncrcm, ncquc iampolfcthomo alioqui audacifsimusaperteciuitatcm in fraudcm induccrc , ingrcflus in curiam , & fummotis impcritis 5 audontatcm fenatus pcrfcribendamcurat, eamquc mox i n contioncm defcrt , cius 3 qui fcnpfcrar, infcicntia fretus.Et vt ha^cipfa fcnatus audoritas in co- tione conHrmarctur,rataquc ficret^& vt a populo fcifce- rerurjperfecitjcum furrexiffetiam cotiojCgoquc difcef- {iffem;, (neque cnim vnquampa(fuseffem3multitudine deniqucdimiffa. Cuius quidcmfciticaputhocfuit, vt hieromncmo Athenicnfium, & pylagorijqui pofthac hocmunerc funduri cffentjad Thermopylas & Dcl- phos proficifccrcnturiistemporibusjquiea maioribus noltris conftituta funtjvcrbo prjeclare3& honcfterrc tur pitcr,&flagitiofe. Prohibct cnim quo minus ad confcf- Ibm illum Pylseum ad tempus occurrant, quincceffa- rioante tempus amaioribusnoflris conflitutum &vfi- tatum erat futurus.fcd aliud ci fcito adfcnptum cfl: mul- to & apcrtius & acerbius , vt Athcnicnfium hieromnc- moni5& pylagorisj qui pofi: illa futuri clfcntjneque ver- borum^neque fadorum, neque decretorum, ncque vl- liusrei cuijs,quiilluc couenircnt, clfct vllacomunitas. At quidfibi verba illa volunt, i^ E sit vlla co^vi- M V N I T A s? vtrum verum loquar, an id potius,quo^vo- bis auditu iucundum futurum cfl? vcrum loquar. Nam quod ita femper ad voluptatcm dicitur,ha?c ciuitati no- Hix malajquo: vidcmuSjinucxit.Non finunt iurifiurandi memores eifc,quodmaiorcs noflriiuraucrunr, non cx- fccrationis,non oraculi. Nos igitur, Athenicnfes ■, pro- pter hoc populiicirum in vrbe manfimus : alij Amphi- dyones ad Thcrmopylas conuencrunt, prarter vnam ciuitatcm: cuiUs nomcn reticcrcfatius cffe duco , & dij immortalesprohibtant, nccuiquam Gr^corumfimilis accidatcaLimicaS : & fimul vt conuencrunt, bellum in Amphilfenfcis^cxercitumqucdccreucrut^Corryphum- quc Pharfalium^cumjqui tunc dccrcta confirmabatjim-
pcra-
ISCTfiSXPHONTBM. 5p
pcratorcm Icgcrunt: quotcmporcnon cratinMaccdo- nia PhiIippuS;,quin nc in Grscia quidcm: fcd loginquis in locis in mcdia Scychia vcrfabatur : qucm tamen mox audcbit diccre Demofthcncs , a me eirc in Grj:cos inci-' tatumatqucimmidum.Ac primo quidcm illo cxcicica vi(ftoriam confccuti , vaidc fc clcmcnteis ac modcratos in Araphiflcnfcis prcrbucrunt.Nam pro maximis corum in dcos immortaleis fcclcribus, pccunia eos multarunt, camquc pccuniam vt dic didta dco foluercnc, multo an- tc cdixcrunt:& fceicratos,commiiroruriiquc facinorum audorcs e ciumm numer o fcgrcgarunt , atquc cxccrmi- narut: cos ver6,quos fua pictas folum verccrc coegcrat, ab cxfulio reuocarut . Scd cum illi ncquc pccumam dco pcrfolucrcnt, & fcclcratos reftitueict,& pios dc fcntcn- tia Amphirtyonumabcxfulio rcuocatos,cijccrcnt, iam tum alterum contra Amphiffcnfcis cxcrcifcim duxerut, cijm longo port: intcruallo, cx bcllo , quod cum Scy this gcrcbat,rcucrfus cfict Phiiippus : cumquc dij immorta-^ Jcsnobishaius pictatis impcrmmprincipatumquc dc- tuhd'cnr,Dcmoiihcnisauaruia,pr^daqucobftitiirct*At no nnc vobis dii pricdicebant , nonnc praellgnificabanr, nonnc pra^moncbant vt caucrctis, propc humanvUD vo- ccm mjticntts?Nuilam mc Dius Fidius vnqua ciuitatcm vioMpcrtiusadijsimmortalibus confcruari,a quibuf- dam oratoribus pcrdi ac funditus euerti.Non fitis valc- bat ad oftcntum illud,quod myftcriorum dicbus fignifi- carum fucrat,pr.ecaucndum , myftarum intcritus ? Non Amyniades pricdixcratjVt & caucrcmus,&ccrtos homi- ncs ,qui ab Appollinercquircret quid fadto opus cftct, Dclphosmittcrcmus?non Dcmofthtncs aducrfabatui? cum Pythiamcum Philippo faccrediccrct, homoom- nis doCtrina; atquc humanitatis cxpcrs,& hac, quam ci datis,liccntia immodcrate pcrfrucns, caquc fe ad ^jl- tictarcm cxplcns atquc ingurgitans. Poftrcmo nonne militcs facris non litatis , non madatis victimis ad pcr- • fpicuum vit£e pcriculum mifit? At nupcr diccrc aufus cft.
'40 AE SCHINIS ORATIO
Philippumiccirco in Atticamcum cxercitu noninua- (iflc 5 c]u6d exta fuiHcnt ci minus larta . Qup igitur ibp- plicio dignus cs? 6 Gra'ci.E labes £.' funus . Si cnim ipfc vi(Sorin eorum, qui vidi crant , fincis non inuafit, pro- ptcrca quod cxta vidtimarum ci non erat la^ta, tu autem incejtus quid cfict omnmo futurum^priurquam exta in- fpcxiflcSjmiJites cx vrbe mifinr.vrriun tc corona donari propter cladcis & calamitatcs ciuitatis^an e ciuiu nume- ro fcgregari,atq5 in vJtimasterrasamadarioportei?Na quid mfperatij quidincxfpedatinoftraxtate nonvi.ii- mus?r.on cnim iiumanam vitam viximus, fcd vt pofteris fermonemdercbusirtopinatis,& p^ncdicam incredi- bilibus prodercmuSjin luccm ediii fumus. Non rcx Per- fiirum, qui montcm Athonem perfodcrat, qui HcIIe- fpontumiunxeratjqui Gra^cos tcrram, aquamque po- lccbatjquiaudcbat in Jittcris fcribcre,fc ab oricnte fole adoccidcntcm^vnum cfleomniummortaJium dominu, nonneilleipfcnunc nonde principatu & impcrio^fcd de corporis falutcdimicat?n6nneeofdcm cernimustum hacgloria,tumbcJIiaduerfus Perfas fufcepti principa- tu dignos effc habiros-, qui tcmpJum Delphicum Iibera- runt?nonTheba: : Thcba? vrbs vicina & propinqua vno die ex m.edia Gra?cia cxfciffa & fublata cft ? cui tamctii iurcha?ccalamitasacciderit5 quippe qu^ nonre^c de fumma rc confuluerat, non tamcn humanitus, fcd diui- nirusin camamcntiamac tcm.crit.atcm fucrat impulla. lamLaccdaniionij miferrimi, qui initijs duntaxatinter- fuerantjrcmque illam ctim templum. prmiiim occupare- turjlcuiter attigcrant , illi illi , qui fibi Gra^ciie prim ipa- tumquondam arrogabatjnonpropcadcftciim;, vtMa- ccdonibus clcnt obiides,fiiamquccalamitate,infignem adpoftcritatismemoriamfcmpitcrnamfaciantjiterum ad cum Jegationem fint miifuri, poenas ipfi cum fua pa- tria Alcxadri arbitratu dacuri? dcnique^quod eft mifer- rimum , &vi(ftoris &iniuria lacefsiti iudicium aequita- ttmquefubituri? Vibsveronoftra, comuneolim Gr^-
coruna
!HCT1S»PH0NTEM. 41
corum perfugiumjadquaiiiantea legationesexfingulis Gra^cia: ciuitatibus vcnritabant, finguli falutcm a vobis acccpturi , nonnc nunc non dc Gra^corum principatu, feddepatri^folodcccrtat? Atquiharcnobis accidcrut \ pofteaquam Dcmofthcnesadremp, accefsit. quuderc * pra?clarc Hcfiodus . vctat cnim quodam loco j populos crudiens atqucinil:ituens5& ciuitatibus c6fulcns,nc im- probos oratorcs approbcnt^ncue in eis acquicfcant.da- bitis autcm mihi hanc vcniam, AthcnienfeSj vt cgo vcr- fus vobisrccitcm . Arbirror cnim nos obcam caufam dum pueri fumus, poctarum fcntentias cdifcerc, vt a?ta- teiam corroborata ijs vtamur.Sic igitur canitHcfiodus.
^t t6ti haud rayo populi plefluntur oh ynum, •
Qvj fcelerct admitiit^ cjui res moiitur inicju^ts, .
Uis autem esttium c oclo dcmittit ab alto
lupiter^^ letale malumjpeflemcjuejamemque. •
Sicpereunt miferi cn.erfdLpe ille cohorteis
Jntcrimit tot(,i6,f<£pe altA^s diruit yrbds,
Et rapidis nauas iafiatits obruit yndt^ . Si poctse fenten- , tias dcmto numero pcrpendatis^puto vobis non Hcfio- - di carmen , fed oraculum in adminiftrationcm rcip. & a(5tioncs Dcmofthcnis vifum iri.nam iftius in rcp.gercn- ' daj-ationibus & inft:itutis chifl^cs , cxercitus , vrbcs dcle- ta?j^ funditus cucrfa?funt. Quinctiamexiftimo ncquc Phrynondam, ncquc Eurybatum, ncquc ahum qucn- quamcorumjquiohmimprobirate exccllucrunrj talem magumjaut planunijaut pra.'ftigiarorem cxtiriftcj qualis cft Dcmofthcncs? qui aufus cft dicercj 6 terra, & vos, 6 dij immortalcSj dormoncsj arquchomincs, aufus cft^ in- quam^diccrC; vos rcdis oculis afpicicns , Thcbanos fo- cietatem nobifcum fcciftcjnon quod temporibus co- gercntur,non mctu pcrtciritos, non vcftra gloria tama- que comotos , fcd Dcmofthenis contionibus adducios. Atqui multas anrciftum lcgationes Thcbas obicrunt homincs illorum amantiGimi : quorum primus fuir hic • Thrafybuliis CollyrcuS;UTipcrator,Yir apud Thcbanos,^
f^l AESCHINISORATTO
fi quls alius, mulcum auCloritatc valcns , valJcquc apud iilos gratiofas.DjinJcTliraro Archicus , cu quo The- banihofpitiumpublKC fcccrut: Lcodamas AcharneuSj cui non minor cfl: , quam Dcmofthcni^diccndi facultas: mcoquidemiudicio,maior orationis fuauitasihic Ar- chidamus PclcXjipfc quoquc cloqucns , & qui multa in rep. gcrcndapropter Thcbanos pcricula adijt: Arifto- phon A2enicus,contionator& popuh magi{lcr,qui diu- tifsime Boeoticispartibusftuduiire infimulatus cft : Py- randcr AnaphIyftius,orator.quietiamnuncviuit. Nul- lus horumtamcnThebanos vobisconciliare, &,vtvo- bis amici cflent, flcdcrepotuit. cuiusrci caufam cum fciam,nonneccire habeo proptcr corum calamitates cxponerc: fcdpofteaquam (opinor)PhiHppusNic;eam ijs ademtam ThcftaHs tradidit,&quod bcllum cx Boeo- torumfinibusdcpulcrat,hoc idcm bellum rurfum pcr Phocidcm inThcbas ipfas traduxit,atquc ad extremum Eiatcam occupata vailo muniuit , in eamquc pra:fidium impofuit.-hic tumilli malorum propinquorum aciam inftantium metu cxcitati Athcnicnfium auxihum im- plorarunt . vos itaque exercitum eduxiftis , Thcbas in- troijftis armati.peditcs & cquitcs,priufquam Dcmofthe nes vnam de Tocictatc fyiiabam fcripliftct . Qu.« ^cs Thebas vos intromittebant? tcmpus, metus , focitVatis vtiUtas ac necefsitas,non Demofth enes. Namque his in rcbus tria in vos vcl grauifsima peccaiiit Demofthcncs: vnumquod ciim PhiUppusvcrbo vobifcumbcllum ge- rcret,re vcralongeaccrbiorcodioThebanospcrfcquc- retur,quo modo rcs ipf^ declararunt: (qmd cnim pluri- bus opus cft? jde his omnibus rcbus tdtis, tantique pon- dcrisvoscclauit.&focictatemnobiscum Thcbanis fu- turam fimulansnonquoditarationes&tempora The- banorumpoftularcnt^fcdquafi cares confilijs &lega- tionibusfuisconficeretur:primum perfuafitpopulo nc fpc(5tarct,neue magnoperc attcnderet quibus conditio- nibus focietatem facere conueniret 5 fed fatis haberet,
fifierct
\
INCTESIPHONTEM. 43
fj ficret modo.Hcc auit m occupato , & pa^ne dicam ex- pugnato , vnuRi(iuiiBo?otiam Thcbanis dcdiditjCiim dccreuir, vtficjuaciuJtasaThcbanisdcrcirccrct, Athc- nicnfes BoeotiSjqui Thtbis encnt^opitularcnturjvcrbis Cvtrolct^infidiofis res iplas fufiPuranSp&occultans^aho* que transfercnSjquafi vcro BcEOti rc dctrimentOjraalo- que acccpro , verbis a Dcmofthenc calJidc & artificifjfe compofitis contcnti ciient futuri , & non incommoda, iniundrquc acccptas grauifsimclaturi. Dcinde fumtuu bclli partcis duas vobis adlcrlpiit , qui longius a pcricu- lo abcratis:tcrtiam Thebaris.quorum praccipuc res age baturrin hisfingulisturpifsimcnundinatusac pra'datus: impcriimimaritimnmcum illis communicauii;, impcn- fam propric noftram cdc voluititcrreftre ((i niu^is nmif- fis fcrio loqui voJumus)totu prorfus ad Thcbanos tran- ftulitjadco^vtmcobcllojquod nat-iimcftjStratocli, no- ftro impcratori dc militum falute fad^a non fit ftatucndi potcftas. Atquc kxc non & cgo in iudicium voco, & a- Jij pr.rtcrmittunt:fcd & ego crcbris fermonibus vfurpo, &omnesreprchcndunt, & vosfcitis^ncque irafcimini. Sic enim in Dcmofthcnem animati cftis : vcftr;e iam au- resaudicndisciasfacinoribus & flagitijs occalJucrunr. ) ItaquenihiJnouiquod mircminijVcftris auribus acci- ditf*jumde cius fadisauditis. At JongcaHterfaccrc vos oportct. oportct vos iniquo animo fcrrc , oportet in cQ aninvduerterc^fiquidcmrcliquasrcip. partcisincolu- mcisrctinerej&confcruarcvukis.AJtcrumDcmofthc- nis pcccatum cftlongc fuperiorc grauius, quod fena- tum & confiliumpublicumciuitatiSj&populidomina- tionem aclibertatcmnobis infidiofcadcmtam^Thcbas tranftulitjatque in Thebanam curiam traduxitj rcbus & a(5tionibus noftriscum principibus Boeotorum padio- ncfadacommunicatis. Tantam autcmfibiiampotcn- tiam comparauit.vt contionc occupata^atque adco ob- fclfa^glorictur fc quoquo velir, etiam C\ non mittatis,le- gatum profc(5turum . Si quis vero impcratorum ci in di-.
i{.4 ABSCHINtS ORATIO
ccndo aducrfetur , prajtoribus opprelsis atque in fcrui- tutcmrcdadiSj&aiTuefadis nihil contraipfius volun- tatem diccrc, minetur fc fuggefti nomine priEtorium in ius,iadiciumquevocaturum.Plura cnim commodajplu- rcilqucvtilitatesfuaoperae fuggefto,quam pcr impe- ratorcs e prietorio ad vos perueniirc.Iam in externo cx- crcitu cum intcger non effet militum numerus , quae- ftumque cx ca rc faccret vbcrrimum , pccuniam milita- rcm furarctur, deccmmillia cxcernorum militumAm- phiircniibus mcrccde acccpta locafe, abdudlsatquc fubreptis mihtibus^nonne me tcftante dcos & homi- nes,&dolenterincontionibus infdiccmftatum ciuita- tisj& imminentem rcip. cafumdcplorantc^propcmo- dum vrbem imparatam in extremum difcrin^cn adduxit? Quid^nim putatis PhiHppum tcmporibus ilhs fuiifc o- ptaturunj?non vtfcparatimcumvrbaniscopijs, fepara- tim cum cxtcrnis militib" ad Amphillam proelium com- mittcrct ? Gr«iecos tantaplaga accepta omni fpcfalutis orbatos oppiimcrct?Et taracn Dcmofthcncs poftca- quam tot midorum ciuitaticaufa extititjimpunitate non cft contentusj fcd nifi corona aurea donabitur, fcrendu nonputat,ncque ci fatis cftpra?conisv( ccm de coin co- fpcdu vcftro pr^dicarc> fcd nifi GnTcis pr^fcntibus at- qucinfpcdatibus prgdicatio fict, indignabicurjfcK^i^adu no putabit.Ita improba natura^vt apparet,magna pote- ftatc adcpta,populis ac ciuitatibus libcris infignci^cala- mitatcs importarc folct. Vcnio iam ad tcrtium tcmpus, omnium> qu^lupiadic^a iunt, muko maximum.Cum Phihppus Gra:cos minimc contcmncrctj fcirctq JcCnon cnim ftolidus ncc hcbcs crat) {"c dc bonis , fortunisque omnibus brcui temporis momcto dccertaturum, atquc iccircopaccmfaccrcvclletjlcgatofquc mifthrus clict: cum ahcra cx partc magiftratus ac prmcipcs Thebano- rumpericukmi propinquum ac ceruicibusciuitatisim- pcndcnspertimcfcercnt,(nequciniuria:non cnmi eos oratorjquimilitiamfubttrfugiifctjlociimque ab impc-
ratore
r
I
iNCTlSSlPHONtlM." 4J
f atorc datum reliquifTctjmonucratjfecl bcllum Phocen- fcjdeccnnium in Phocide verfatum , documecum ijs dc- dcratjcuius ctiam tunc hicrcret in corum animis memo- ria fempiterna^cum igitur hxc ita fc habcrcnt , cumquc animaducrtcrct ac fufpicarctur Demofthcnes Boeotia: principcs priuatim paccm fa^i^turos^auro iinc fe a Philip- po acccpto : non clfccur viucrc vcUctarbitratus, iiqua xju^ftus & nundinationis focietatc cxcludcrcturjrcpcn- tc in contioncm proiihjtjncque diccntc quoquam mor- talium,paccm cum Phihppo faccrc oportcrcj ncquc nc- gatc,fcd quia cxiftimabac fc hoc vcluti pr«conio,BcEO^ torumprmcipibusmulto antcprgdicarcac dcnunturc, vt fibipccuniarcaptce, pr^ed^quc partcm rcfcrrent , pcr Mineruaiurabat, quam fciJicct c6 fubricat' eftPhidias, vt in ca quvicftus facicdi rationcm qua^rcrct , pcriurijq uc fraudcmfufciperct Dcmofthcncs: fiquispaccm eftc cum Phihppo fidcndam diccrct^fc cum capilio arrcptum,in carccrem abduCturum, Cicophontis imitans in admini- ftradi rcp. rationcm &inftitutum:qui bello Laccdarmo- nioCvtamaioribusnoftns accepimus^ciuitatcm fundi- t' pcrdidit.ScdcumprincipesThcbanoru,quidillcvel- lct non magnopcrc ncquc laborarent;, nequc attcndc- rcntj milicerquc vcftros cx vrbeiam ad bellum egrclfos rctttjfiftcntjVt vos dc pace dclibcrarctis : tumiftc dcgra- du ac potcftatc mcntis cicicdus,& impotccia animi pr»ie • ccpsxontioncmoccupat^ibiBoeotia^principcs^Gra^co- rumproditorcsnominabat jpopuhfcitum lc fadurum diccbat is , qui hoftcis nuquam rcCtis oculis aufus eft in- tucri,quo vosThcbaslcgatosmittcrctis,quiaThcbanis iterpcrcorum tincis aducrfus Philippum poftularcnr. Thebani principcs autem fummo puciore aifccli , ac vc- ritijncrcucraGra^corum proditorcs efle vidercntur,a pacisconfilio rcFugcrunt;. atquead cxcrcitum compa- randum,inftrutndumque cxcitati lunt.Hoc loco, Athc- nienfcs /opcrar prcrium cft fortium virorum mcminiftc, i <luoscumiftenonimmolatis hoftijS3& inaufpicato ad
«
4<5 ABSCHINISORATIO
certum^pcrfpicuumque vitse difcrimcn compuIiiTct^aa- fuscftfugicibus 5 &:lGcidercrtoribus pcdibusin mor- tuorum icpulcra afccndcrc, eorumquc virtutcm lauda- rc.Oad rcs magnas ac fcrias omnium hominum incptif^ firaCjad orationis cofidcntiamjvcrborumquc audaciam accomodatifsimc acparatifsimciincipic.snc, audcbisne dicerc in ora horu incucns^tibi proptcr ciuitatis calami- tates coronadcbcri?aut vos AthcnicleSjli dixcritjpatic- mini?fcrctis?vtvnacum ijs.qui niortcm obicrunt.vcftra quoqucmcmoria (vtapparet>moriatur ? Adcde mihi, qua^fo, AihenicnrcSjanimiSjad cxiguum fpatium tcmpo ris^ iion iam in iudicio^fcd in thcatro3& fingite vos prx- concm antccedcntcm jpr.Tdicationcmque coron^Tcx populi fcito futuram rccitantcm intucri:&vobifcumip{i conlldcrate , vtriim putetis mortuorum propinquos ob tragoediaru Ipcs^tacula j heroumque grauifsimos cafus, 8<"accrbifsima incommoda, qu^epollca cxprimcntur& rcfcrcntur in fccna^ maiorem vim lacrym.arum profufu- ros^an ob ciuitatis iniquitatcm & demctiam? Quis cnim non Grarcusmodoj fccl homoliberalircrinftitutus non ingcmifcar, fi nihil aliudjillad faltcm in theatro recorda tus,hoc quondam die tragoedis, vt nunc^in fcenam pro- dituris 5 quo temporc mclius crat morata ciuitas , & amagiftratibusmciioribus gubcrnabatur refp.pi^ieco- ncm^fimulac prodijlfct , produdis orbis filijs, quoru pa- tres in bcllo occidcrant , adolefccntulis totius corporis armatura dccoratis,puIchcrrimum3& ad virtutem cxpe- tcndam accrrimum prreconium pronuntiare folitum? POPVLVM HOS ^DOLESCENTVLOS.QJ^O RV M P^TRES IN BELLO FO RT ITER PVGN^NTES CEC I DERVNT.VSQ^VE ^D PVBERT^TEM ^LVISSE, NVNC ^V- TEM H^C ARMATVR^ TECTOS ^ V S- P IC^TO, ET BONIS O M I N I B V S,V T ^ D RES SV^S REVERT^NTVR, DIM ITTE' REi ET ^D SVV M QVEHHVE ORDI-
NEM^
IHCTISIPHONTEM. 4/ •
NEM, IVSdVE OBT I NEN D^R IN HEP,
VIGN IT^T IS VOC^ RE. Hxc igitur tum[ua?-
dicabat:nunc vcro non itcm. produdo cnmi co , qui li-
bcris orbicatis ac folitudinis caufafuit , quid pra?di-
cabit, aut quid loquetur?Nam & fi ca ipfa^vt pr^fcripta
& compofita funt, dccrcti vcrba rccitabit , non tamcn
crit muta ca , qua? cx vcritatc nafciturjturpitudo : quin
verbamaximercpugnantia & contraria vocipr^econis
Joqui vidcbitur, POPVLVM ^THENIEN-
S EM, HV NC V I RVMjCi quidcm iftc vir cft, C O-
RON^DON^RE V I RTVT IS ERGOy nc-
quifsimum: F O RT ITV D I N I S, timidifsimumjlo-
cjquc dcfcrtorcm , Obfccro vos, Athcnicnfcs, pcrlo-
ucm^reliquofquedcos immortalcisjnctropieum dc vo-
bisipiis in orchclha Libcri patris figite^ne populum
Athenicnfeminconfpc<5tuGra?corumfuroris &aracn-
tiie condcmnatc , nc calamitofls atquc infcHcibus Thc-
banisinfanabihum&dcfpcratorummalorum mcmoria
refricate: quos propter hunc fugcre coados in vrbcm
vcftram rcccpiftis , quorum fana , fepulcra, Uberos De-
mofthcnisturpifsima: nundinj?,mcrcatufquc domcfti-
cus,&aurum rcgiumpcrdiderunt. Scdquoniam corpo-
ribus tumadclicnon potuiftis^nunc adcftc animis5&
puttitc vos corum calamitatcs intueri : fingite cogita-
tionc imagincm vrbis capta?:,cuius moemia dirunntur,
sedcsinccndiodcflagrant^muiicrcs &pucri in fcruitu-
tcm rapiuntur,viri ac mulicrcs grandcs natu^cxac^la iam
•eratc, fcro libcrtatis dulccdmcm dcdifcunt , plorantcs,
vobis fupplicantcs, irafccntcs dcniquc non ijs^ qui a fe
tam crudcleis poenas expctiucruntjkd-ijSjqui tot ac tan-
torum llbi malorum aui^orcs & caufa? cxtitcrunt, oran-
tcs atquc obtcftantcs , ne vos vllo modo in animunv-in-
ducatisGr^cia^ procellam^pcftcmquc corona donarc,
fcd potius vt fatum ac fortunam , qux homincm comi- ,
tantur, fummoftudio vitctis. Namnequc vllaciuitas, i \^
ncque quifquamftngularis &priuatushomo cxncgotio
4$ AB«CHINl$ORATla
fufccpto pulchre vnquam difccfsit vfus Dcmofthcnis confilio.NonpudctvoSjAthcnicfcs, mportitorcsjqui Salaminem tranfuchuntjhac legtm tuhflc , vt (iquis co* rum in tranlucdionectiam inuitus &inconfult6naui- gium cucrtcrit, nc ti poftca liccat cflc portitori , ncquis in hominum Graicorum capitibus ac pcrfonis, fubitis & cx tcmporc captis coniiljjs vius inconlidcrate negligcn- terquc vcrfcturici vcro,qui Gra^ciamjnoflramquc ciui- tatcm funditus cucrtcrit ac pcrdidcrit 3 rcip. itcrum gu- bernanda? faccrc potcfl:atcm? S td vt i^ quartum tcm- pus vcniamus, & dc hoc rcrum fl:atu, in quo nunc vcrfa- mur^diccrc incipiam.uSjillud vos admonitos vcHm, Dc- mofl;hcncm non foliim in caftris atque in acie locum non tcnuiflfc, vcriimctiamciuitatisvtftrxtrircmivcdu aGra:cispccuniasexcgifc: quem cuminfpcratafaluscx proeho in vrbem reduxilfttjprimis tcmporibus paullum cotrcmifccbat, atqj cxfanguis & ftmimortuus in coiio- ne prodibat, (uadcns vobis,vt fc pacis cuftode ac pacifi- catorcm crcaretis . Vos autem initio Dcmofthenis no- mcn ne adfcribi quidcm popuH fcitis fincbatis , fcd hoc negotiumNauficlidabatis.&tamcnnunciametiam.co- ronam iibi debcri contendit . Mortuo poftca Philippo, atque ad regni fucccfsioncm vocato Alexandro , idcm rurfum monftra & portcnta nobis cdcns , in Paufaniam follcnnia facra inftituitjfenatumquc fcclcrc obftrinxir, quod fupplicationcm & facrificia dijs immortalibus ob nuntiumdcPhilippiintcrituacccptumdccreuilfctiAlc- xandro Margita? cognomcn contumeh;e caufa impone- batjncc confirmarc dubitabat, cum nunquam fe cx Ma- ccdoniacommoturum: fatisci eft^efi PclIiE dcambula- retj&vifccrapaternacuftodirct. Atquc hsec fc diccrc prardicabat non conic(5lura dudium, ^cA quod ccrto fci- retvirtutcmnonniflfanguinccompararijhomoahoqui cxfanguis : qui Alcxandrum non cx Alcxandri ingcnio acnatura^fcd cx fua timiditate ignauiaque fingcrcr. Cum igitur ccnfuiflcnt iam Thclfali ciuitati noftra.' bcl-
INCTESlPHONTlM. ' 49
lum irtfcrcndumjiuuenis tum primum offcnfus atquc ir- ritatus cflcr^ncquc iniuria,Thebie iam ab Alcxadro cir- cumfclTie eflcntj caftraquc ad moeniapofuiflct : lcgatus a vobis futfragio creatus DcmofthcncSjCmcdio Cithar- ronc fefc in fugam coniccitjac rcucrfus cftjUcquc in pa- cc^ncquc in bcllo ciucm fc rcip*vtilem prasbcs. Et quod cft omnium grauifsimum^cum eum vos ncquc prodidc- ritisj nequc in Grajcorum concilio condcmnari pafsi fi- tiSjiftcvosplaneprodlditjfiquidem vcrafunt, quardi- cuntur.Narrant cnim ParaJijj&qui lcgati ad Philippum profcdi funtj^ncquc vero quifquam cft,cui rcs crcdibi- lisnonvidcatur^ Ariftionem quendam cffc Plataicum Ariftobulipharmacopolse fihum:Cficui forte vcftrum notus eft) hic iuucnis oHm cum fuis sequahbus forma prseftarctj diu apud Dcmofthcnem comoratus eft : quid ageret autcm, quiduc patcrctur , cum dubium atquc in- ccrtum fit, tum rcs mihi ncquaquam di(5lu honcfta cft: vcruntamcn cumCvt cgo audio) & quis fit, & quoraodo antca vixerit , norum fit ncmini, Alcxandri bcncuolcn- tiara blandimentis & afl^entationc collcgit, in cius con^ fuctudinem pcnitus fefc immcrfit, in cius dcniquc fami- haribus &intimis numcratur. datis huic ad Alexadrum liti^crisDcmofthcncs metuendi finem fccitjfccuritatem- quC&cum co in gratiam rcdcundi poteftatcm na(5tus cft, muitifque & varijs aflcntandi rationibus dcintcgro aditum fibi ad cius amicitiam comparauit . Ex hoc iam mihi cognofcitc quam valde rcs fit criminationi afHnis &confcntanca.NamfiquidhorumfcntiebatDcmofthc ncsjfi crat hoftiU in Alcxandrum(vt nunc pr<Edicat)ani- mojtria ci huius voluntatis declaranda; opportunifsima tcmpora oblata funt,quorLi nuUo rcpcritur vfus: vnum cum Alcxandcrnon ita pridcm rcgni poffcfsioncm a- dcptus.rcbus fuisimparatis atquc accrbis rclictis, in A- fiam pcnctrauit , quo temporc rcx Pcrfarum clafle , pc- .
cunia, pcditatuvigcbatjacflorcbatjidemquchbcntcr i \
vobifcum focietatcm bclU fcciifct,proptcr ea pcricula,
G
Jo AISCHIHISORATIO
qusefibiimpcnderc prituidcbat . Num tu verbumtunc vnum fcciftijDcmofthcnes^vllumuc dccrctum intcrpo- fuifti?ViTne ce timuiircjtuoquc ingenio obfccutum cftc ponam & coccdiim? Atqui timiditatcm oratoriam rcip. tcmpora non cxfpcdant. Vcriim fimulac Darius cu vni- ucrfo excrcitu defccndit, cum Alcxandcr omniu rcrum difficultatc atquc inopia laborabat, in C ilicia intcrclu- fus hiercbat(vt tu ipfc diccbas^ cum lilum continuo (cu- ius tu quoquc orationis audor cras) Pcrficus cquitatus conculcaturus cratjiam t unc ciuitas non odium^non in- folentia, no cpiftolas tuas capcrc potcratjquas tu cxtre- mis digitis fufpcnfas tcncns in foro volitabas : nonnul- lis ctiam os mcum indicabas taquam hominis mctu pcr- tcrriti^animoquc dcbilitati & abic<5li , mc aurata frontc iuucncum appcllabas , & fiquid ofFcndcrct ac titubarct Alcxandcrjiamiam infulatum & coronatum clTcjac quam primum imraoJadum elfc dicebas.Nc hic quidcm quicquamcgifti, fcd rcm maliud tcmpus ncfcio quod magis idoncum diftuUfti. His igitur omnibus pr^tcr- mifsiSjdc pra^fcnti rerum ftatu dicam . Laccdirmonij , & cxcrcitus cxternus , fccundum fcccrant proelium , Cor- rhagiquc impcratoris militcs concidcrantjfudcrantjOC- cidcrant: Elei vna cum cis a Macedonibus dcfcccranr, Acha?ipr«etcrcaomncspra?tcr PclJcncos; Arcadiaiota prarter Mcgalopolim.ca autem a Laccd^monijs obfidc- batur 5 cratque hominu opinio primo quoquc temporc caminLaccda^moniorum potcftatem venturam: Aic- xanderextra fcptcntrionalem plagam,& psene dicam habitabilem tcrram difcclfcrat: Antipatcrmultumi.im tcmporis in coparando cxcrcitu confumfcrat , fcd qua- lis3& quantus elTct futurusjcrat obfcurum. Hic nunc o- ftendcj Dcmofthcncs, quargciTcriSj quiedixcris. cgo ti- bijfi tibi commodum cftjcontionc ccdamjquoad diccn- difincm fcccris . Taccs . Et quidcm tibi ignofcOjfi nihil tibi, quoddicasinmcntcmvcnit.vcrijm egoipfenunc quiEtutum dicebas,commemorabo,atque exponam,
Excide-
IMCTISIPHONTEU. 51
Excideruntncvobiscmcmoria, AthcnicnfesjVcrbail-.
Ja dura^odiofajObrcajna , intolcrabilia, qux miror vos,
o fcrrci^paticnter audirc potuiffcrciim ita diccrct e loco
fuperiorc , Sarmcntaciuitatis certihomincs amputant:
Qu^idam popuh palmitcs exciderunt : Rcrum ncrui fuc-
cififunt:Storcarum inftarin anguftum cogimur: Qui-
dam podicem quafi acubus aut mugiJibus transfodiunt.
Vtruni funt horc verba 6 belluajan portcnta? Qmd ciim
teihomncm partem vcrfans in contionc diccbas tan-
quam Alcxandri rebus aduerfans : Fatcor;) mc Laceda?»
moniosadconfcnticndum &confpirandura contra A-
lcxandrumconcitaife:fatcor mcThcflalos ac Pcrrhar-
bos ad defc(5tioncm impuIiffe.Tunc vicum vUum adxtc-
fcC^Vioncm impellas ? Tune non dico ad vrbcm , fcd do-
raum vllam, vbi fit aliquis periculi metus , acccdcrc at-
que afpirarc audcas ? minimc , minime vero . Scd ficubi
pccunia cxpendaturjadfidcbiSjatquc hiercbisjnihil viro
dignum 2crcs:{iquid optatum ac Ixtura cafu cuenentjid
tibi vcndicabis, tcipfum ad rcs iam confcdas actranfa-
6t3.s au(^orcm adfcribcs : fiquis mctus alicundc oblatus
fit,aufugics;{i bcnc fpercmuSjbonoquc animo funasj
prjemiumpolccSj&aurcascoronaspoftuIabis.Efto. Ac
popularis cft.SivoscompofitumjCuItum ,&vcnuftun1
diccndi gcnus, quo homo vtiturjfpcdabitisjdccipiemi-
ni, vt&iamantca fiepc deccpticftis tfincius naturam,
rciquc vcritatcm intuebimini, nunquam id quidcm vo-
bis accidct. Hoc igitur modo potius rationcm ab eo rc-
pofcite . Confidcrabo vobifcum quiienam eflc oportcnt
in ciuis popularis ac tempcrantis natura:& rurfum alrc-
raexpartcconftifuam vobisob oculos, qualcm vcrifi-
milefit clfc homincm paucorcm dominationi ftudcn-
tcm,ac faucntcm , homincm ncquam atquc improbum:
vos autcm his duobus intcr fe comparatis, fpcdatc iam
mihi non vtro diccndi gcncrc vtatur Dcmofthcncs, fcd . *
vtrumviucndiinftitutumfitfccutus. Vosigitur omncis i \
nrbitror raihi aft\'nfuros ; h,cc in homine populari m-
G 2
"^i AB S C H X N I $ O K A T t O
clTc oportcrctprimum vtapaternojmaternoque gcnere
libcr fit, ncquis proptcr fortunam infiman acque infcli-
ccminfenfusfitlcgibus, quicpopuli poteftatcm conti-
ncnt^incolum^mqac conicruant: deinde vt ab eius ma-
ioribus profedaiintaliquain populum bcncficia: vcl,
quod eft ncccfTarium maxime, nuUse ilnt cis cum populo
inimicitiiefufceptajjnejdum maiorum fuorum cafibu^
adueriis & calamitatibus opitulari , eorumque iniurias
vlcifci & pcrfequi ftudct, cadcm opera ciuitatcm oppu-
gnarc conctur:tertio loco, vt domi in quotidiani vidtus
cultufquc rationc frugi fit ac tcmperans, ne proptcr lu-
xuriamjfumtufque immaneis in libidinc & flagitio pofi-
toslargitionib*' fccorrumpifinat, turpemque fibi qu-e-
ftum contra rcmp . inftituat ; deinde vt integritatem ac
probitatem habeat cum cloquentia coniun(^am : prse-
clarum cft cnimoratoremconfilio & ratione res opti-
mas fufcipientemacfcquentcm, cafdem dodrinapoli-
tum dicendique facultate inftru(^um auditoribus expli-
carc ac probarc poffe : fed fi alterutro caien:'um fir/Do-
na mcns antcponcnda cloqucntice cft.-poilremo cum
fortianimo eflcoportetjnc inrcbusaducrfis, &diffici-
libus reip.tcmporibus, &inbellispopulumdeferat. Ac
hominempaucorumdominationi ftudentemac faucn-
tem^alijs omnibus , planeque contrarijs ftudijs deditum
cifc conuenit . Qujd enim ea vobis itcrare opus cft ? Vi-
dctc igitur quid illorum , qu*e fupra enumcraui , infit in
Demofthenc. Atque hxc confideratio adhibeatur ad
illaomnia, quiein homine popularidiximusinefle dc-
berc.Fuit ifti pater Dcmofthenes P^eanicuSjVir fortuna
libcr (non enim mcntiendumcft^gcnusautem eiusma-
ternumjauiquematerni quale fit dum vobisexpono,
quitfOidiligenterjVt adhuc feciftis,attendite.Gylo qui-
dam fuit Cerameicus.hic Nympharum tcmplojquod in
Ponto eft 3 hoftibus prodito , quo tempore locum illum
ciuitas in poteftatCjditioneque fua tcnebatjfolum exfu-
lij caufa vcrtitjcum fuppliciumextremum , quo damna-
tus
IN CTBSIP H,0;N T B M. ^J
tus crat,fubirc noIuilTet . Hinc in Bofporum proficifci- ^ tur. ibi cum hortos, qui vulgo appcllanturj a tyrannis dono acccpilTet , vxorem ducit fane diuitcm , ac benc ^
nummatamjmagnamquc vim auri fccum affcrencem: fedgenere Scythidcm:cxquaduas filias fufccpit.Eas huccumgrandipccuniamilias in matrimonium collo- cauit 3 altcram vxorcm duxit ncfcio quis, (ncquc cnira ^ attinctnlc nominarequenquamjnemihimultorumini- > micitias conflem>keram fprctis ac neglcdis legibus ci- ' uitatisDcmofthenesP^anicuSjCX quavobishonio rc- ^ bus fuperuacaneis atquc inanibus dcdituSjSc calumnia- tor Dcraofthcnes natuscft. Ncgari igitur nonpoteft, quin & ab auomaternopopuli-Achenicnfis hoftjs iit; (cius cnim maiorcs capitis damnauiftisj& a materno gc- nerCjScytha & barbarus3& vocc duntaxat Grarcus: quo fitjvtimprobitatc non ftt ciuis AtticuSjncquc Athcni-er (is 5 fcd aducna & pcrcgrinus. lam vcro fi cum cx quotfr- dian*e vita: ratione fpedare velitiSjqui homo cft?ex trie- rarcho orationum fcriptor & caufidicus cuafitjbonis paternis ridicule difsipatis^atque abfumtis.Dcinde ciim in hoc negotio perfidiofus compertus & cognitus eifet, orationefque, quarum nomine prctium iam acccpera^ aduerfarijs impertiret; rcpcntc in fuggeftum profilijt. ciim ingcntcm a ciuitatc pecuniam accepiffct , pcrpufil- lam fibi rcliquam fecit . Nunc vcro aurum rcgium fum- tus cius effufos irrigauit atquc alluit. fcd ne hoc quidem fatis eft.NuIlar enim vnquam diuitias praui ingenij vora- gincmcxpIercpotucrunt.DeniquCjVtin fummadicam, vidum fibi non cx fuis vcdigalibus, fcd cx incommodis &pcriculisvcftrisqu^rit&comparat. Dementis vcro bonitate,diccndiquc facultatc^videamus qualemeum natura finxcrit.vcrbo expediam.Oratione difcrtum, vi- ta turpcm. Sic enim corporc fuo vfus cft, fic liberis pro- creandis operam dedit^vt flagitia^quiEin fe admifit, co- mcmorarenoIim.Vidicnimiamnonnumquam, quial- i K
tcrius dcdecus ac turpitudincm nimis aperte declaral^
\^l^ AB S C'H I N^^ 5 O R A t I O'
fent j ac paiam protuliHtnCjCos nihil indcprafter odiuni atque inuidiam clTe confecutos. Quid tum poftea? quid cx hac prseclara cloquetia qua?ritur ciuitati?verba com- ta atquc ornata,fiida humiha atquc abietta.Iam dc fbr titudinc per niihi breuis rcftat oratio. Nam fi vel fe ipfc ignauum cflc ntgaret , vcl vos eum ignoraretis , diutius cflct mihi in hoc loc^ commorandum.N unc autc quarh do&ipfcfateturinfbntionibus,&vosadvnum fcitis: reliquum eft, vt leges, qua? his de rebus latse funr , vohis in memoriam rcdigam . Solo fcriptor legis antiquus ijl- ■dem poenis oporterc obftrtngi atque aftici putabat3& cum, qui militia^ fubtcrfugiilct , & cum, qui locum hi acie non tcnuiiict3& c-u^^qui timidus miles fuiflet. funt cnimciiamcontratimidos atque-ignauos iudiciacoii- ftituta . Atqui mirabitur fortaiVt* quifpia vcftrum^ctiam propterignauiam & naturam,>qua'ftiones efleconftitu- tas. Sunt. quidita? vt vni.fqulfquc nofrrum poenas legi- busirrogatasmagisquamhoftcmcxcimeictns^tatofor- tius pro patria deccrret.Lator lcgis igitur cum^qui mili- -tiam fubtcrfugit, & cum, qui locum non tenuit, & eum, qui hoftem txtimuit5& juftrahbus vafis prohibet, & fo- roarcet,&vctat corona donari^ncc adfacrificiavni- ucrfipopulinomineinftituta admittit.Tu vcro, quem pcrleges corona donare non licctjci nostuodecre'to •imponcrecoronamiubes : tuodtcrctotragoedisin or- cheftramhominemindignifsimumvocas: ad Liberipa- tris facrum^eumjqui facra & fana omnia ignauia & timi- •ditate coadus prodidit^inuitas . Sed nc vos ab inftituto fcrmont longius abducam: facitc vobisin mcntem vc- niat 3 cum fe dicit effe popularcm , non orationem cius, fed vita fpedtare: nequc qucm lc eflcpra^dicct , fcd quis fitattcdite. Vcrum quoniamiamdecoronis&prarmijs, -qus? dari foknt apopulo.mcntioncmfcci, antcquam mihie mcmoriacxcidat, prsedico vobiSjacmultoante denuntio , nifi h.^G multa & infinita dona ac pr;rmia rc- primetis, nifi has^qua? temcre & pefsime^ nouoqs exem-
plo
1 N € t E $ r P H O M r 1 M.' 5"^
plo k vohis tribuuturj coronas toljctisyncque cos, quos ornatis, pr^emioque atquc honofc afticitisjgratiam vo- bis habituros , ncquc rcs ciuitatis forc mehorcs.impro- bos cnim nunquam hac ratione fanabitisrbonorum ani- mos frangctis ac dcbiJitabitis . Qua? quidcm vcre a mc dici, hocvobiscritmagno argumcnto.Siquis vos ro- gct, Athcnicfcs, vtrum his tcmporibus rcrum gcftaruin gloria noftriciuitas magis florcrcvidcatur,an maiorum noftrorum:ncmincm vtlkum negaturum arbitror,quia, hanc ciuitatcm maiorcs noftri longe florcntiorcm,&: gloriofiorcm vidcrint . Vtrum tunc,an nunc viri mcho- rcs?tunc quidem virtutcpr.;eftantes,nuncvcr6 multo, dctcriorcs.Atpra?mia^&coron2e,&prieconia, "i-/' dianus vidusmPrytanco vtrum tunc crant^an nunc, crcbriora ? tunc quidcm ca, qua: funt apud no^ priecla- ra atque honcfta,rar6 tribucbantur , & virtutis nomcn crat in magno honorc ac prctio : nunc rcs ipfa fordibus obfolcfcitjatquc adco ludibrio cihdcnique coronas donatis non confilio & iudicio addu<f^i , fed mala con- fuctudinc dcprauati.Hoc igitur rcm iplam attcntius co- fidcrantibus mcrito abfurdum , minimcquc confenta- ncum cffe videatur, prarmia nunc increbruiflc , ciuitatis potentia tum maiorcm quam nunc fuiflc:nunc homines cBc dcteriorcs,tunc viros fuiflc mchorcs. At cgo vobis quaobrcm hocita dccidat,ofiedcrcconabor.Putatifnc, Athenicnfcs,futurum vnquam fuilfc, vt quifquamvcl adquinquatrus, vclad ahud quodpiam certamcn co-. ronarium,pancratium,aut ahud aJiquod grauioiis Juda- gcnus fc cxcrccre veUet, fl non fortiisimus quifquc, fed is,qui vidoriam veJ paCio ahquo interpofito, vci gratia confecutus cifct,corona donarctur? Nunquam quifqua fc cxcrcerct . Nunc autcm , opinor, proptcr ccrtammis raritatcm,& proptcr rci,dc qua cotcnditur,dignitatcm, & pulchritudincm , proptcr nominis deniquc a:tcrnita- tematqucimmortaJitatcm,quiecxvidtoriaoritur,rcpc- 4 \^
riuntur nonnulJijqui corporibus fuis in difcrimcn obla-
^S AB S C H I N I S O K A T I O
tis 5 graulfsimjTque laboribus fufceptis quoduis pcricu- lumadire non rccufent.Fingitcigiturj virtutis ciuilis prarmiaja vobis ipfis effc conftitutajvofquc huius ccrta- minisfedcre iudicesj&fimul illudconfideratCjfipaucis acdignis, &fccundumlcgcspra?miatribuatisj complu- reisvobis virtutisccrtatorcscxftituros: fincuiuis, & ci . qui pa(5tus fueritjgratificcmini, etiam bona ingenia cor- rupturos . Qux quidcm a mc rede ac vere didta clle in- tclligctis, fi vos propofitis exemplis pauUo apertius do- cuero . Vtcr vobis virmcliorfuilfc vidctur^Themifto- cles^qui tum clafsi excrcituiquc prsefuitjCiim proelio na- uaHadSalamincmcommifTo Pcrfas dcuiciftis^an Dc- mofthenesjqui locum in acie rcliquitPMiltiadcSjqui Ma . rathonia pugna barbaros fudit, ac fupcrauitjan iftcjqui hoftcm nunquam aufus cft rcdis ocuJis inrueriPij^qui po pulum exfulantem a Phyla rcduxcrunt^an Demofthenis fimiIis?poftrcm6 Ariftidcs:>cui iufto cognomen fuir, multum ei cognomini, quod Demofthen ts habct, difsi- milc, anDcmofthcncs ? Atqui nefas mediusfidius cffe puto ijfdem diebus de hac bcllua , & dc viris illis memi- niffc.Oftedat igitur Dcmofthcnes in ca orationc, quam habiturus eft, vbi dccretum fit, vt quifquam illorum vi- rorum corona donaretur . Ergo ingratus crat populus? minime.immo & populus magni 5c cxcclfi animi, & illi, quihoc honorcaffedinonfuntjhac ciuitate dignifsi- mi.Non enim fc litteriSjfcd corum, qui bencficium accc pcrantjmcmoria, qua; quidem ex illo temporc vfquc ad hodiernum dicm immortalis manct, ornari fc putabanc oporterc. Scdopereeprctiumcftcommcmorarc, qua»~ namprafmia, qu£equcmuncraconfcquebantur tumqui dc rep.bcnc mercbantur . Fuerunt temporibus illis, qui diuturno labore perfundijmagrffque periculis aditis apudStrymonem, fluuium Mcdosfortitcr pugnadodc- uicerunt.hiciim vidlorcs&incolumcs hucrcucrtiflcnt, prarmiumapopulo pctiuerunt.dcdit cispopulus magna (yt tum quidcm vidcbanturj)prjemia,ncmpc vt in porti-
cu
I n c T E s 1 p H o N r t if. 57
cuMcrcurialitrcisMcrcurioslapidcosftatuercntjCalc^ ge tamcn,ne fua nomina infcribcrcntjVt non impcrato- rumjfed populi infcnptio vidcrctur.EfTc autcm vcra ca, qu3e a mc dicunturjCx ipfis vcrfibus cognofcctis . infcri- ptum cft autcm hoc modo in primo Mcrcurio. Ero;o ^ erant illpifortifsimafe^lorajquorMm
Strymom ad ripamolorjaparta manet. Trimi etenim M edt^ferroquejam eque ^erem t^ •f Inuenere/upfhojlibtisesitium,
S ccundi ha:c infcriptio cft. t/itfofulusgratus merttts pro talihus^atcjue
Fon i animo duahuspr^mta digna dedit. Vro re yt communi hdtc cernens perferre lahores ^udeatolim hominum pojl genitorum aliquU. Tcrtius autcm fic infcriptus cft. Exhac yrhe olim Mnefiheus comitatus ^tridxi?
Examen duxit Pergama ad alta^virum. Q^em tum MeonidesDanaorum htUipotentum
Pr^ftantem cecinit Martefutffeducem. SicfihiCicropidA non ducunt (fje inhoneftum
Virtutls dicij militidL'fAe duces. Eft ne h ic vfquam ducum nomen litteris cxprcflum ? nufquam . fcd cft po- puli Athcnicnfis. Aditeigituranimis&cogitationead porticum Poecilam. omniumcnimrerum pra?clararum cxtantvobisinforomonumenta. Quidigitur ilJudcft, AthcnicnfeSjquod egodicoPhic Marathonia pugnadc- pidta cft . Quis crat imperator ? Ncminem fane vcftrum cftcputo 5 qui non hoc ita rogatus , Miltiadcm refpon- dcat. At illic nufquam cius nomtn infcriptu cft. quid ita? non pctiuit hoc pra?mij?petiuit qui.dcm , fcd populus no dcdit. vcrumcipro nominis infcriptioncconccfsir, vt . primus mihtes cohortans pingcrctur . In xde igitur Ma- tris dcorum ad curiam quod pra^mium ijs ^ qui cxfalciu a Phyla populum rcduxcrunt^ tribucritis, ccrncrc potc- |
ftis.populifcitufcripferat^&obtinuerat Archinus CcE- § \
kuSjVnus cxijs,quipopuIum rcduxcrunt.DccreuitAU-^
H
4
e§ A B S C H INtS ORATlO
.tcm primiim vt cis in racrificiamj& donumjquodin tctrt plis deorum immortalium fufpcndcTcturjdrachmar mil- lcattribucrcntur. Atcx ea fumma fiviritim diftribua- tur,decem drachma? ad vnumqucnquc non perucmcnr. Dcindc iubctvnumquenquc olcagina/non aurca co- rona donari. Erat cnim tum oleagina corona , pretiofa: nuc autcm ctiam aurea pro nihilo putatur . Neque vcro vt id fcnatus inconfidcrate , tem«reque faccrct , dccer- nit , fcd vt dihgcnter, accuratcquc vidcrct , quam multi cxijs tum inPhyla fuiffcnt obfefsi,cum Lacedicmo- nij , & triginta tyranni in eos inuafcrunt, qui Phylam occuparant , non quam multi locum ad Chgroncam rc- liquilfent , quo tempore hoftcs cxcrcitum aduerfus nos cduxerunt. Qua» quidem vcrifsime a mc didta c(fe, rcci- tato vobis dccreto cognofcetis.Recita. decretvm
DE PRAEMIO I I S, QVI A PHYLA POPVLVM REDV-
XERVNT pERsoLVTO. Rccita vcto cx aductfo ctia
id populifcitum, quod Ctefiphon fcripfit Dcmofthcni,
grauifsimorum malorum architcdo atquc audori. p o-
PVLI ScitVm in demosthenem a ctesiphon
TE scRiPTVM. HocpopuUfcitOjCorum^quipopuIum
rcduxerunt, pr*emium dclctur:fi hoc honcftum cft, illud
turpe:fi ilU mcrito honorc affc(5ti funt,hic immcrito co-
rona donatur. Veium ego audio,eum cffc didurum, me
faccrc iniufte , qui res a maioribus gcftas cum fuis a(5tio-
nibusconfcram.Non enim(inquit)PhilcmonpugilO-
lympico ccrtaminc coronam c6 adcptus cft, quod pugi-
km illum antiquifsimumGlaucum, ^cd quod fu^eietatis
certatorcs&pugiles fupcrarit . Quafi vcro nefciamus
pugilibusinter fc propofitum cftc certamcn : ijs autem,_
quicoronampofcunt. cumipfavirtutccuiuscaufaco-
rona donantur.certandum cfte.Prseconem enimjverum
clfc, atque a mcndacio longifsime abcffc oportet , ciim
apudomneisGr^cosinthcatro dc quopiam prafdicat,
Quarc noli nobis pluribus verbis demonftrarc,te re^np.
mcliuspquam Pat^cioncm adminiftralfejfcd hoc oftcn-
dc
iNCTESlPHONTlMr 59
dc tc cx adminiftrationc rcip . probitatis atque intcgri- tatis laudcm eiTeconfcciuum-.ita dcmum bcncficijtui gratiam a populo repcte.Scd nc vos ab inftituto fermo- nelongiusabducamjcpigrammajqnodincosjquipopa- lumaPbylarcduxcruntj fcriptum eftfcribjavobisrcci- tabit.
EPIGRAMMA.
Viyttttls caufa hos populusycttis auxit honorcy
' Qui cpprefsis patri£ lcgilus imperium
*^ZV'c(Josprimi es yrbe eiecere^pericjis
offcrre hand yeriti corpora pro patria, Proptcrca quod eos , qui contra lcges dominati fucrant, e ciuitatc cicccrunt, omniqueiurcciuitaris priuaruntjhonorcaf- fc^os cife dicit . Ha?rcbat tnim etia tu in auribus atquc in animis omniujnequc dum e mcmoria effluxcratjpopu Jumillo maximetemporefundituscucrfumfuiilc, poft- quam nonnuili iudicia de decrctis contra lcgc^ fadtis fu- ftulerunt. Nam, vt cgo de patrc mco audicbam/qui an- noretatisfu*e nonagcnmo quinto exccfsit e vitajcum quidcmomniumincuiitate laborum ac periculoru fo- cius ac particcps fuiilet} is igiturcum vacuus circt , mc- cum farpc loquebaturrdicebat autem primis illis tcmpo- ribus^quibus populus fucrat rcuocatus, (iqua accuiatio de dccretis cotra leges fadis in iudicium dedu(^a clTct, nomc tk fa(5lum apud eos plane fuilfc fimilia. Nam quid cOj qui cotra Jcges aliquid vel agit, vcl dicit,fccleratius excogitari qucat ? ItaquCjquemadmodum illc mihi na.- rabatjlonge alia, qaam nunc folentjratione iudices au- diebat . Erant enim in coSjqui dccrcta contra Icges fcri- pfilfcntjaccrbiorcs^atque infcftioreSjquam accufatorcs ipfi.fjepcnumcro fcribam recitantcmreuocabantjiubc- bantquclcgum^& dccrcti recitationem irerarc: damna- bantur dcniquc ij , qui contra lcges aliquid fcripfifTent, nonfilcgcsomneis tranfilijfl\-nt ac ncglcxilfcntjfcd (i vnam duntaxat fylhbam immutaflcnt, aut inucrtilfcnr, At pcrridiculum cftjquod nunc fieri folet: fcriba dccrc-
H2
•^O AISCHINISOKATIO
tumrccitat contralcgcsfadlumiiudiccs proindcqua^ carmcnaliquodj& cantilcnamjautremaiudicio alie- nam, nihilquc ad id quod agiturjpcrtinentcm, uudiantj aliud agunt, corumque aures pcregrinantur . lam verd Dcmoftiicnisartibusturpifsimamcoruetudincm in iu- dicia fenfim irrcpcrc pafsi eftis : verfa funt & commuta- ta in peiorem partcm iura ciuitatis, Accufator cnim de- fendif.rcus accufatiiudiccs quarum rerumiudiccs ac di* fceptatoresfedcant', mterdum obliuifcuntur : quarum rerum iudiccs non funt^de ijs ipfis rcbus fcntcntiam fcr- rc coguntur. rcus fi quando de rcipfa , caufaquc dicerc coepcritjdicit non le lcgitimafcripfilfcjfcdaliumiam antca cum talia fcripfiftet , abfolutum clfe. quo quidcm cxemplo magnopcre confidcre, magnofque fpiritus fu^ mcrcCtefiphontema.udio. Atqui aufus eftaUquando Ariftophon ille Azcnicus apud vos gloriari , fc iudicia dc dccrctis contralcgcs fadis fcptuaginta quinquc cflfa giifc.SednonitaprifcusillcCcphalus, quimaximepb- pularis eft habituSjnon ita.inquam, fed plane contrarijs fadis gloriabaturjCiim diccrctjfcjcum plurima omniura dccrctafcripfilfct^nunquam tamen de decretis contra lcgcsfa(5t:isT£umfa<5tum cfle: &pr«Eclare,mea quidem fcntentia, mcritoque gloriabatur. Nam de dccrctis con^ traleges fadis nominadefercbant inter fenon ij modo, qui in rep.vcrfabanturjvcrnm etiam fodalcs &amici, fi^ quid aduerfus remp.commifi{fcnt. Cui quidem rciillud vobis crittcftimonio. Archinus CoeleusThrafybulum Stiricum dc decretis contra leges fa(5lis accufauir, ciim hic quiddam contf a Icgcs dccreuilfet, vidclicct vt vnus cx ijsj qui fecum e Phyla in vrbem ccucrtilfent, corona donqirctur: & rcumpcrcgit , rcccntibus ctiam tunc cius crgapopulumbencficijs: quor^m tamen rationcm nc- quaquamiudiccshabucrunt.Exiftimabatenimquomo- dotumipfoscxfulantcis a PhylaThrafybulusrcuocaf^ fet , ita & nunc fe in vrbe conftitutos ab eo eijci , atquc cxturbari^ciim aliquid cotralegcs decernerct.Scd nunc
non
iNCTEStPHONTHM.' * 6t
non ita flt: quin plane alitcr. Veftri cnim prajclari impc- ratorcs,& nonnulli cx ijs^qui vi(Sum quotidiaRuin Pry- tan^o mcrucrunt, iudicia dc dccretis contra lcgcs h6tis pro alijs dcprccatur: quos quide vos mcrito ingratos iu- iicare debcatis.Siquis enim in ca rcp . in qua pcncs po- pulum eft dominatio & potcftaSj honores & pra:mia co- fccutuSji-ntaliprarfcrtimciuitatc, quam &dij , &lcgcs incolumc fcruant, audct ijs, qui dccrcta contra Icges fa- ciunt 5 opitulari, cum ipfum rcip. ftatum , a quo ornatus cft 5 funditus cuertit . Qutenam igitur dcfcnfionis ratio patrono iufto ac modcfto prarfcripta eft? Dicam.In par- tcis trcis dmiditur is dics ^ quo die accufatio dc dccrctis contra Icgcs fadis in iudicium dcducitur.Infunditur cnim aqua prima accufatori Jegibus,populi dominatio- ni,ac maicftati: fccunda rco, & cius dcfcnforibus ac pa- tronis5vbicrimcn,quodin iudiciumallatumcft , prima fcntetia diflblutum non fucrit.-tcrtia iam aqua litis ^jefti- mationi , vcftrasqucirie, ac feueritati infunditur. Quif. quisigicurin icftimationelitis tabcllam iudicialcmpc- tit, iram vcftramdcprccatur. At quiin priorc adionca iudicibustabcllampctit, iu(iurandumpctit,Icgcmpctitj populidominationc pctitiquoru ncquc quicquaqucm- quapcterCjncqjcumjaquopctitur^aitcricondonarefas ■cft . lubctc igitur, vt finant vos fccundum Icges primam fcntcntiamfcrrcj atqucitadcmiimlitis a^ftimationioc- currant:dcnique,vt vnp vcrbo abfoIuam,Athcnienfes, pa?ne dicam,in accufationc duncaxat de dccrctis contra lcgcs fadis, Icx \\3cc fcratur oportct, nc liccat ncque ac- cufatorcs dicedi adiutorcsacfubfcriptorcs, ncquerco patronos adhiberc . Non cft cnimius inccrrura aut infi- nitu,fedvcftrislegibustcrminatum acdcfinitum .Nam vt in artc fabricandi cum quid rcdum , quid non , fcirc volumus,rcgula adhibcmus,qua rcdum a prauo difccr- nitur: fic in accufationibus dc dccrctis contra lcgcs fcri- »
ptis,rcgula iuris, ncmpc h^c tabula, qu.]e lcges rcccptas »' \
& ratas cotinct^ ad dccrctura contra lcgcs compofitumj
/
^2 AfiSCHlNlSORATlO
&adlegesitemcontralcgum vcterum & probatarum au<ftoniatcm lcriptas adhibctur, at^uc adponitur. H^c vbiintcrfcconcincrc&^congrucrc oftcndcriSjtumde- lcendc. Quid tc Demofthcncm aduocarc attinet? Non- necumiullaac lcgitima dtfcnlionc prJttcrmifTaj^calli- dum & vcrfuium hommcmj&artiiiccm vcrborumad- uocasjaunbus jnfidias comparas? ciuitatcm dctrmienio afHcis? populidominationcmlabcfa<5tas?Scdqua? tan- dem ratjo nuiufmodi vcrborum vitandorum acpropul- fandorum rcpcriri potcft? Dicam . Simulatquc huc pro- dicrit Crcfiphon , & ctim hoc fibicompofitum a Demo- fthcnc prcoemium pronuntiabitjtempufque diccndo confumct, njhil dcniqucadiuftam dcfcnfioncmafferct: vos cum admonetc^vtfinc clamorc ac ftrcpitUjtabulam, quJE lcgcs continet, in manus fumat , lcgeique cum de- crcto recitatas confcrat;& contcndat . Quod ii difsimu- labit fc audiic quid dicatis , ne vos quidcm cum audite, Non cmm ad hoc iudicium dclcdi veniftis , vt cos , qui iuftam ac Icgitimam dcfcnfionis rationem fugiunt , au- diatis,fcd cos,qui fc rcde atquc ordinc dcfendcrc para- ti funt.Sin iufta dcfcnfioncpra tcrmiffa, Demofthcnem vt pro fc dicat ^ hortabitur , atquc implorabit ; primum nolitc ferrc vetcratorem & vcrfutum homincm,fpcran- tem fc Icgcs vcrbis cuerfurum. Nequcfibi quifquam ex hac rc virtutis laudcm quseratjfi rogitantc Ctcfiphonte, liccat nc pcr vos Dcmofthcncm aduocare , primus clara vocercfpondcbitj voca voca. In teipfum vocas, contra icgcs vocas, cotra populi dominationcm ac ma- ieftatcm vocas. Scd fi vobis Demofthencs audicndus cfic vidcatur , poftuJatc vt co modo Ctcfiphontcm de- fendat,quo modo cgo accufaui. Qupnam pado accufa- ui? hoc fcrcpado, vtvobisin mcmoriamrcdigam: Ego non prius pnuatam Dcmofthcnis vitam cxplicaui 5 non vlhus pubJici criminis mcmioncm fcci.cum huius genc* ris magna mihi copia fuppctcrct, alioqui omnium homi jiuminfantifsimusjlummdquc diccndi inopia affcc^tus
eliem;
t N C T B S I t M O N T B M^ ^^
cffcm : rcdprimo loco oftcndi , lcgcs difcrte vetarc , nc corund doncntur ij,qui rationum rcfcrcndarum iudicio tencantancontinuoquc ccrtifisimis argumcnris dcmon- ilraui5&: peruici^oritorem Ctcfiphontem dccreuilTc, vt Dctt>ollhcncs,is.qui iudicio rcfcrendarum rationura tc- nciar , corona donarctur , nuUa prxFationc vfum , non aliqua honcfta orationcprajpofitajnulla rpcciofa caufa prictcxtaj non adfcriptis dcnique vcrbis illis, p o s t ■ a- <iy fLH rationeS ritvlerit: fcd vobis, ac lcgi- busplane defpcdis&contcmtis.praftcrcacaulas, & rc- cufaiiones , quibus ad hxc vfurus cft , cxpofui : quas vt memoria?mandctis,ctiam atquc ctiama vobispcto & contcndo . Dcinde Jcgcs de pra?conijs vobis recitandas curauij,quibus aperte cautum , & fancitum eft,ne dc eo, qui a populo corona donatur , exrra contioncm pr*c^ dicctur. At orator,qui his lcgibus rcus cft,non folum le- gcsncglcxit,acviolauit,vcriimctumtcmpus & locum prardicationi facicnda? conftitutum pcrcurbauit, vtpote qui decrcucrir, vt non in contionc > fcd in theatro : non in contionem vocatis Achenicnfibus,fcd tragoedis iam- iam in fccnam prodituris prfdicatio fierct. His cxpofiris paucadcpriuatis Demofthc.nis flagitijs&fcclcribusatf tigi : magnam partcm in publicis cnminibus oratio mca vcrfata cft. Sic igitur & Dcmofthcncm exiftmiatote pro fe & Ctcfiphote dicerc debcrc: primum ad lcgcm dt ijs, qui rationum rcfcrcndarum iudicio tcncntundcindc *.d eam,qui£ dc prseconijs lata cftjrcfpondcrc:t».riio loco ad illudlongc omnium maximum & grauiismium ,ipfum pra?mioncdignumquidcm cflc.Quodfi vosorct^ vt de ordinc diccndi luo fibi arbitratu ftatucrc liceat,prumit- tcns fcifi poftrcma dcfcnlionis partc,crimcn dc dcci cto contralcgcs fado diflbluturumpcauctc hoc ci conc c da- tis:neque vos fugiat, hanc cflc vchiti luCf am ad cludcii- dum ac fupplantandum ludicium calhdccompanictrn. .
Non vult cnirn poftca adcnm.n d^crctorum contra L- • f\
gcs faaorumrcfpodcrc: fcd ciim habcarcauUm ab om-
^4 AESCHlSISORATrO
nilnre&Jequitate dcrclidam,alijsrcbus intcricdis in- obliuioncm. totius accufationis vos adduccre cogitat. Qucmadmodum igitur inccrtaminibusgymnicis vidc- tis, pugiles intcr f c de corporis ftatu deccrtarerfic & vos cum co totum dicm pro ciuitate, & dc diccdi ordinc dc- pugnatemeque cum (inite cxtra crimcn dccrctorum c6- tralcgesfa(^torum longcare propofita cuagando or^- tioncm produccr cifed toti in audicndo occupatij&huic veluti loco iniidcntcs & inba^rcntcs, eum ad orationcm cumcaufaconiundamjCarumqucrcrumjdcquibusagi- tur^ propnam reuocatc: vcrborum dcniquc ambagcs & dcclinationes a rc propofita, quibus vti folctjdiligcnter obfcruatc.Meo autem officio non alienum cfle puto vo- bis cxponcre ac pra^dicere qusc fint vobis cuentvjra nifi bcmofthcnem hoc modo audictis . Producct enim ho- mincm prieftigiatoremjCrumenarum fcdorcmjrcip. vc^ xatorcm & carnificcm . Hic cnim facilius ad lacrymas & ploratum , quam alij ad rifum impcllitur : omnium vcro facilhmc ad periurium pcrducitur .. neque mihi mirii ac- cidcrit, fi rcpente fcfe immutans , & a ploratu ad conui- cia transfcrens,in cos^qui foris circumfiftuntjmalcdida congeret^dicetque^bomincs paucorum dominationi ftudeteis^^c hoc numcro ab ipfa veritate habitos^ ad ac- cufatoris fuggcftum: popularcis autcm, & libcrtatis ftu- diofoSjad rci fubfcllia veniffe. Hiec igitur ciim dicct, il- ludciadorationem fcditiofam acturbulentam contra opponitc: Si, qui e Phyla populum rcduxcrunt:,tui fimi- lcsfuiiTent, Demofthcncs, nunquampopuli dominatus cftct conftitutus . nunc autem illi difficillimis reip. tcm- poribus 3 extrcmoquc pa^ne difcriminc ciuitatcm cofcr- uarunt^pulchcrrimo illo &ab humanitatCjdot^trindquc profcdo vcrbo vfurpato, ne qj/is pristinarvm
INIVRIARVM KF. MlNlSCfiRETVR, AttU prJetCrita
vulnera rcfricas,atquc exulccras, maiorquc tibi oratio- num in dicm ciaborataru cura cft, quam ciuitatis . Ciini autcm homo afsidue in periurio vcrfatus,ad fidem iurc-
iurando
JNCTBSTPHONTTJM. C$
lurando facitndain confugict 5 illLd trm Jidmonctej ci, quipcierareconfucuit, fcmperqucapudcofdcmfibifi- dem cflciurato poflulatjduoru alterum Ibppetcrcopor- tcrc,quorum ncutrum confccutus cft DcmofthcneSjaut deos nouosjiiut no cofdem auditorcs. lam quod ad ma- gnitudincmvocis&lacrymas attinetjciim ita e vobis quarretj Qup confugiam, Athcnicnfcs?(imc cxrcp. cir- cumfcribetis , non cft quo mc rccipiam . Ha»c ci contra rcfcrtc: At populus AthenicnfisjDcmofthcncSjquo co^ fugict? ad quas fociorum opcs & copias?ad qucm appa- ratum? ad quam pccuniam r' quod prarfidium, quod pro- pugnaculum pcr tuas adioncSj& rcs gcftas populo com- parafti?Nam quibus rcbus tibi confulucris ac profpcxc- riSjOmncsvidcmus.Vrbe cnim rclida^nonfvt hominum opinio cft) in Pirarco habiras ^ fcd co loci cx vrbc dcmi^ grafti, vt fiquid aducrfi accidat, c portu fugam capcftas. Ad fumtum autcm itincris, ncquiti«e atquc ignauia? tua? aurum rcgium, pecuniamquc in pernicicm rcip. ncfarie captam5& cociliatam prouidifti ac pra:parafti . Dcniquc quid fibi volunt tua? lacryma: ? quid damor ? quid vocis magnitudo & cotcntior' Nonnc rcus cft CtcfiphonPnon- nccaufaccrtam litisajftimationcm, ccrtamquepoenam non continctPtu autcm ncquc dc fortunis j ncquc de ca- pite^ncquc dcfama & cxiftimatianc tua dcccrnis. Qua tandcm igitur de re Iaborat?dc coronis aurcis3& de pr«e- conijs contra legcs in thcatro pronuntiandis. Qucm , ii populus aut furorc pri^ccpSj aut qualia fint^tcmpora ci - uitatiSjquahTquc rcip.ftatuS;,oblitus tam ahcno tcmpo- rccorona donarc vcllctjipfumin contioncmprodire, atquc hanc orationcm habcre oportcbatiCoronamj A- thcnicnfcs^quammihidccrcuiftiSjnon afpcrnor, ncque rcijcio.tcrapusjqiio pra:dicatio coronse facicnda cft^im- probo. Noncnimconucnitproprcrquasrcsinludlu & fquallorcfuitjcomamquotonditciuitas^proptercasrcs .
me corona donari.Scdhac quidemorationc vtcrctur » \
vcre vir bonus , & qui vka cum vcra atquc cxprefla vir-
I
S6 aeSChinisoratio
tutec6iun(flamvixiiret.qu2Btudiccs verOjfccleratirunc hominisjvirtuti obtrcCtatiSjCiurque inancm imaglncm, vmbramquccofciftantis.NoncnimmcDiusFidms mc- tucndum cft , nc Dcmofthcnes magni fcihc ct vir animi, & rei militaris gloriacxccllcns, pra^miorum rcpulfa ac- ccpta, domumrcucrfuSjmortcmfibiiprcconcifcat: qui vfque adco laudis & gloriar apud vos ftudia dcridct , ac pro nihilo putat , vt hoc pufillum caput rationum refc- r^darum iudicio obftridum atquc obHgatumj quod ifte contra legcsomncis coronandum dccrcuit, dccics mil * lies diffccucrit: cuius quidcm rci vbcrrimam mcrccdcm tuht 5 accufationibus de vulncrc confuko illato inftitu- tis:colaphis dcniquc a Midia contufus , pugnifquc con- cifus cft:quorum ctiam nunCjOpinor, cxtant in cius capi tc manifcfta vcftigia . habct cnim homo non caput , fcd ve(^igal.Iam porro dc Ctcfiphonte , qui fcitum fcripfit, pauca mihi nunc arbitror cflc diccda.Multa autem prar- teribo , vt periculu faciain de vobis vtrtim homines im- probitatis notis infigncis^ctiam fi vos nemo admoncat, ipfi per vos internofccrc pofsitis. id tantum^quod iftoru vtriufquc comunc cftjquodquc dc vtroquc apud vos ve- re & merito dici potcft^vobis exponam. Ifti igitur in fo- ro inambulantjVeram altcr dc altcro opinionem habcn- tcs 5 voc^fquc minjme falfas ia(5tantes . Ncgat fc Ctcfi- phon de fc quicquam timcrecfperat enim, fc idiotam3& impcritum vifumiri: fcd Dcmofthcnisin adminiftranda rep. quseftus flagitiofos 5 & pctunias turpifsime contra remp conciliatas, vcfanumacftupidumpauorcmj timi- ditatcmjatque ignauiaiu, ea vcro fc no mcdiocritcr per- timefccre confirmat.Dcmofthcncs contra cum in fe ipfc intucturjfebcnc fperarCjbonoqucanirao cflcprsedicat: fcdCtcfiphotisimprobitatc, & vitainlenocinio vcrfa- ta vchcmentcr commoucri ac pcrturbari. Quamobrcm quando altcr alterius opinione ac fcntcntiajiniuriarum & flagitiorum contra legcs admiflbrum condemnatus
eft 5 co5 vo5 comunw vuiurquc iudiccs nullo modo ab-
fglucre,
inCtesiphontbm. 6j
folncrCjaut criminc libcrare potcftis. Nunc autcm pau- camihidcmalcdidis,qu«in mccongcfturiiuntjviden- turefle prardiccnda. Audio cnim,Dcmofthcnemdidu- rum ex fuis confihjs atquc adionibus, maximas ad ciui- taremnoftramvtilitattsperucnifte: ame vero eandcm permultis damnis affeCtam^grauifsimiTqucincommodis affli<5tam efTei&fimui Phihppi& Alexandripotentiam, corumqucmalorumjqua^illi nobisinuexcriitjCauras, & crimina raihi attributurum.Eft cnimfvt vidctis^vfquca- deo callidus vcrborum opifcXjVt no fatis habcat vel ea^ qu:e cgo in rep. gcfsi, vel orationes^ quas apud vos ha- buijVitupcrarCi fed ctiamotiummtumj&illud omne tcmpusjpcrquod negotiapublica no adminiftraui,ma- litiofecriminetur, meumquc filentium vituperctaciu- dicio pcrfcquatur, ncquis ci locus fcilicet acalamnia vacuus rclinquatur. coetus quoquc ac fcrmoncs, quos in gymnafijs habuijrcprchcndit . Poftrcmo ne hoc qui- dem iudicium ei culpa vacat, quiftatim initio diccndi ait mc hac accufationcm non ftudio ciuitatis addu(5tum fufccpifl^c 5 atque in iu Jicium deduxiflc, fed vt me A !e- xandro oftcntarem proptcr inimicitias^quiE illi cum ifto intcrccdunt. Et vcro, vt ad me dcfertur, cx mc qu.rfitu- rus cftjcur cgo caput rcrum a {z gcftarum rcprchendam, ai^uc in iudiciu voccm,finguIis ad:ionibus non obftite- rim, ncquecasaccufarimifedlongointeruallo , &CLim in rcp. adminiftranda non afsidue vcrfatus eflem , hanc caufam in iudicium dcduxcrim.Ego vcro ncquc Demo- fthenis vi(^us , vita^que confuetudinem , & coctus ab eo habcrifohros,imitarivnquamftudui, ncque mcmeo- rum inftitutorum pudct, ncquc corum,qu2e apud vos lo cutus fum, poenitct, nequc ca, qua: a mc dida funt , non di<5ta vchm , nequc fi eafdematque iftc habuit , contio- ncs habuifl^cmjmanendummihiin vitaputarcm.filen- tiumautcmmeum, Dcmofthenes,ex viti^mc^ecotincn- tia, frugahtatCj & moderatione natum cft . Paruo enim % \
contentus maiora turpitcr non concupifco. Itaque & li-
l2
^
^
68 ABSCHXSlfO^ATtO
lcntio vtorj & ad diccndum vcnio confilio , iudici6que addu^tus, non fumtibus cffufis, &luxuria inanimo , in- gcnioqucinfita coa(5tus. At tu pccunia acccpta^opinor, clinguis ac mutus fuifti: confumta autcm ac profufa vo- cifcratuscs,clamorcmquc fuftulifti.Dicis autcm non cum tibi vidcatur, ncquc ca^qu^ vclis, fcd cum tui largi- torcsjtuarumqj opcrarum condudorcstibiimpcrarint. Ncquccatcpudct&tibi arrogarc5& alijs attribucrc, quibusinmcdium prolatis continuo mcndacij conuin- ccris.Nanquc hxc accufatio^qua dccrctum tuum pcrfc- quor^quam mc non vt ciuitati confulcrcm,fcd vt mc A- lcxandro oftentarcmpfufccpiflc & inftituilfc dicis^dcdu- da cftin iudicium Philippo ctiam tum viucntCj prius quam Alcxandcr rcgnum obtincrctjquo tcmporc non- dum tuum illud de Paufania fomnium vidcrasrnondum cum Mincrua &Iunone nodurnos fermones habucras. Curmeigitur Alcxandroantctcmpus oftcntarem? nifi forte cgo ac tu idcm fomniauimus . At rcprehcndis mc quod non afsiduc^fed fpatio intcrpofito^vcrfer in rcp.a-, gamque cum populo:& nos ignorarc cxiftimas^ tc hanc vit^ rationcm , quam in mc defidcras , non cx populari dominationej&ciuiratclibcrajfcd cxaliarcip. admini- ftrandse forma longe diucrfa , ac difsimili huc transfcr- re.Namquc in ciuitatibuSjqux paucorum arbitratu,nu- tuquc rcgunturjnon is^qui vultjicd qui dominaturjaltc- rum accufat:in ciuitatibus vcro liberis , & in quibus pe- nes popuium fumma poteftas cft^is, cui cpmmodum cft, & quandocunque ei videtur . Et vero cum aUqua intcr- mifsionc tcmporis diccre^virum ex rcip.tcmporibus, & ex vtilitatc communijmuneribus pubHcis fungcntcm indicat atquc arguit : nullum vcro tcmpus intcrmittcre dicendi , opcrarij cft, omnia qu«eftus ac merccdis caufa facicntis.Cum autem ad hanc orationcmcofugis, non- dum tc a me accufatum clfc , n5dum tuorum facinorum poenasdedilfe, velauditorcs obliuiofos clfc exiftimas, vcl tcipfum falfis rationibus in fraudcm inducis ac dcci-
pis.
iNCTlSIPHONtlM, 6^
pi$ . Nam & coru, qux impic.fcclcratequc in rcbus Am-
philTcnfium commififti , & pecuniarum in rcbus Euboi-
cis turpitcr captarumjnudinationumquc tuarum fortafl
fcproptcr diuturnitatcm & longinquitatcm tcmporis,
quodintcrccfsit poftcaquamtua mc manifcfto deprc-
henfus & conuii^us cs^populum oblitum c(fe fpcras.Ra-
pinas vcro tua$ in trircmibus & tricrarchorum prarfc<5lu
ris improbifsime atquc impudcntifsime vcrfatas , qusc'-
nam tcmporis diuturnitas obliuionc obrucrc aut oblit-
tcrarc qucat? cum tu lcgc dc treccntis nauibux lata^pcr-.
pulfoquc tua orationcpopulojVttcrcinaualiprxficc-
retjdcprchefus cs a mc fcxaginta quinquc naucis adua-
riastricrarchisadcmiflcPquofado.maiorcmciuitatino-.
ftrar claftcm fubripuifti , quam qua* tum fuppctcbat cum
Athcnicnfcs nauali prcelio , quod inNaxo commiflum
cftjLaccdarmonioSjPolIimquccorum duccm fupcrarut.
Sic autem criminibus in alijs infcrcndis poenas tibi dc-
bitas obfcpfiftijatquc obuallafti, vt non tibi, qui omnia
iura diuina atquc humana violafti, fcd ijs , qui tuas iniu-
riaSjtuaqucfacinora iudicio pcrfcquunturjpcriculum
capitis&fortunarumimpcndcatjdum tu Philippum&
Alcxandrum intercalumniandum crcbris fcrmonibus
vfi^rpas j afsiduequc in orc habcs : dum ccrtos homincs
tcmpora ciuitatisadrcmbcncgcrcndam idoncaimpc-
dircinfimulas-.ipfcpriefentemoccafioncmjatqucinma-
nibus pofitam pcrdis & profligas, furura, & in inccrto c-
ucntu coUocata promittis, & vcnditas. Itaquc ad cxtre-
mumpaucis antedicbusjquam cgo tibinomc defcrrcmj
tuoconfilioj tuaqucopcra AnaxinusOritacomprche-
fus cft, isj qui Olympiadi rebus cmundis opcram dabat,
cundcmquc virum tua manu difcruciafti ac diftorfifti,
compofito prius dccretOjper quod cum cxtrcmo fuppli-
cio afficicndum ccnfcrcs , apud qucm in Orco deuerfa-
barc: quocum cx cadcm mcnfa cibum ccpcras, bibcras, .
hbaucras:cuiusdcxtcra!dextcramiunxcras:cumqiioa- • n^
micitiamconfirmarasjhofpitiumqucfcccrasiqucmami-
/
yo AE S ;<C H I N I S p R A T I 0
cLim atquc hofpitcm appcJlaras^cumJnquam, interfeci- fLi:& ciim tu huius fcckris ac pcrfidia? audicntc atquc m- fpcdante vniucrfo populo Athcnicnfia me conuidus tencrcris^atquc hofpitis intcrfcdor nominatuscflcs, rion fa(i^um irPipium ncgafli , fcd ca rcfpondifti , ad quse &popuhiS3 &quicunquc aducnsecontioncmcircumfi- ftcbantjClamorcm fuftulcrunt:dixifti quippCjte ciuitatis falcm,hofpitah mcnf? prxtuliftc.Falfas cpiftolas tacco^ fpcculatorum comprchcnfioncs , tormcnta adhibita ob crimina ncqucin quenquam conuenicntiajnequevn- quam in iudicium dedu<5taj quafi cgo in vrbc cum certis hominibus rcbus nouis ftudercm. Audio prartcrca, cum cx me quicfiturumjqualis ille medicus habendus ftt, qui ccgro intcrca dum £egrotct;nullum coufihum dct , nihil- quc praefcribatjautpraecipiat.ilJodemummortuOjno- noquepoft mortcm dic;,ciimad facrificianoucndiaha vencritjCoramemoret qujedammortuipropinquisjqua^ fi diligenter segcr obfcruaftct , conualuiflct . Ex tc ipfo autcm non qu^eris , Dcmofthcncs, qualis fit ille contio- natorjpopuliquc magifter^qui populum blanditijs & af- fcntatiuncuJis delinirc & corrumpcrc fciaKtcmpora, quibus ciuitas confcruari potcratjVcdidcrit:ciucis opti- me fcnticntcisjimprobifsime calumniando a rcip.admi-' niftrationc arccat, atque a confilio dando rcmoucat, ac dctcrrcatie maximis pcriculis elapfus atquc fcruatus^ & detrimentisinfanabilibusciuitatiimportatis fevirtutis ergocoronadonandum cflccontcndat:nihil vnquam boni cfFcccritjOmnium malorum atquc incommodo- rumnoftroruarchitc(5lus& audorfuerit: quoruresgc- ftas ijs temporibusjquibus ciuitatcm fcruari liccbatj ca- lumniatus fit, eos nunc intcrroger, cur fe multa tcmcre inrcp,molicntem3& peccantcm non comprcfl^crint^cur talia cominitterc non prohibuerint.Illi vero nunc dcni- quc tibi i; a refpondcrint:Proelio iam commiflTo, Dcmo- ^ ^ fthcncsj otium nobis non crat de tuo fupplicio cogitan-
di * fcd dc falutc ciuitatis lcgatis huc & illuc mifsis age-
bamuSj
I M C T H S I P H O N T i U, 7I
bamus,atquc in hac re vna toti erarnus occupati . Vcrii cnim vcro quando tibi non fatis cft poenas non dcdific, quin ctiam pra*mia pofcisj quo fadto alTcqucris.vtludi- brio {itGr^cisomnibusnoftraciuitaSj hic tibiobuiam irCj hictc in iudiciumadducerc inftitui. Et mchcrculc corum omnium ^ qu« didlurum cfle Dcmofthcnem au* diojhoc quodiam vobis dicamjindignifsime fcro.Inge- nium mcum cum Sircnibus comparatjfi dijs placct:ab il- lis cnimauditores non pcrmulccntur^autdelciftanturj (inquit)f<^tlpcrdunturacnccantur. cx quofit vtdcca- rum cantu male cxiftimcnt homincs : fic meam diccndi facultatcm vfu & cxcrcitationc comparatamjrncamquc naturamjijs^qui audiutpdamnofam;, acperniciofam effc. Atquicum hanc dcmc orationem^ncminem omnino decercputem:(turpccftenim accufatorcm cacrimina, quar cuipiam vcrbo obicccrit, rc dcmoftrarc non poflb) tum,fiquis hac orationc ncccftario vti dcbcat, cam non Dcmofth cni,fed impcratori alicui3& forti viro accomo- datamcflc cxiftimo:qui rcsmagnas,&ciuitati vcheme- tervtilcisgcfferit,adicendiautcm facultatc dcfcratur: atquc iccirco cloqucntiam fuisaducrfarijs anaturatri- butam admirationc dignam & vchementar cxpctcdam iu(Jicct : cum intelUgat , fe nihil corum , qua? fortitcr & prarclaregcfferitj orationecxplicarcpoffe: accufatore contra vidcatjCtia ca,qua? illc non cgcrir, fic in coru co- fpcdu poncre,oculifquc fubijccrc, vt ab eo adminiftra- ta & pcrfcda cffc vidcatur.Nune vero cum homo totus cx vcrbis coflatus atque cocrctus,hifquc accrbis & mo- kftis,odiofeaccuratisacputidis,ad orationis fimplici- tatcm , & fa<5la confugit , quis a?quo animo fcrat? cui fi- quis linguam , vt tibijs, dcmferir,nihil rcliquum fccerit. Atquccquidcm vos demiror, Athcnicnfcs,cupi6quc de vobis audirc,quid'namfitis in hac accufatione vcftris fcntcntijs improbanda , 8c Ctcfiphonte abfolucndo fc- cuturi,quid fpc(5laturi . An quod fcitu legitimum cft?at Jjullumfuit vnquam magis cotra legcs fcriptu .an quod
^ /
y2 ABSCHIHISORATXO
\Sj qui fcitum fccit , cfl innoccns , ncquc vllam poenam
meretur > Ergo nulla? funt apud vos rationum vit« rcfc-
rcndarum lcgcs^nulla iudicia,fi hunc abfoluctis . Atqui
nonnc illud grauitcr atqj accrbe ferri dcbctjfi olim qui-
de coronis aurciSjqiiib* popul* aGrafcisdonabatur^or-
chcftra circuflucbatjquia hic dics coronis cxtcrnis con-
{litutuscrat:nuncautcmvoscxijs confilijs atquc infti-
tutis , qusc in. adminiftranda rcp. fecutus cft Dcmofthc-
ncs^ncquc corpnis donati, ncque pra^conijs ornati eftis:
hunc vox prxconis corona dignura prajdicabit ? Atqui
iiquis cx poetis tragicis^qui paullo poft hiftrioncs in fcc
na produduri funtjfacerct in tragoedia Thcriitam a Gra?
ciscorona donari, ncmo vcftrumfcrrct, quoniamdicit
cum Homcrus ignauum & fycophantam fuiirc. Vos au-
tcmciim tali homini coronam imponctis,nonputatis
vostacitaGrafcorum opinione cxfibilatum iri?Patrcs
cnim vcftri rcs gloriofas , amplas , & prseclaras populo
adfcribcbant, humilcis autcm & abiecl^las, & vobis infc-
riores atquc indignas^in malos oratorcs confcrcbant.
At Ctcfiphon arbitratur^quam ignominiJB maculam
Demofthcni dctraxcritiSjCam vos populo inurcrc opor-
tcre . Et tam^n dicitis vos fortunatos eftc , vt & cftis^ &
clfc dcbctis. Atqui dcccrnctis, vobis fortunam quidcm
dcfuiflCjDcmofthcncm autcm bcnigne fcciftc.Iam,
quod cft omnium abfurdifsimumjin ijfdcra iudicijs cos,
quidcdonis ac muncribus turpiter & flagitiofc captis
damnati funtjinfamia notatis;ei , qucm ipfi fcitis mcrce-
dcrcmp.adminiftraftc, coronamimponctis?Etiudiccs
DionyfiacoSjqui iniuftam atquc iniquamdcchorisin
orbcm circumadis3& tralatitijs ^ & communibus fcntenr
tiamtulcrintjmultarc foletis:vo$ ipfi^qui nontralatitio-
rum & communiumchororum, fcdlcgum&virtutisci-
uilis iudiccs fcdctis , prsemia non vt leges prsefcribunt,
ncquc paucis ac dignis , fcd cij qui padis & condicioni-
bus interpofitisj & pcr fadioncm obtinuerit^ tribuctis?
f t cx iudicio difccdct talis iudc.T,qui fcipfum infirmum,
acquc
tTlCTBSIPHONTHlir 7J
atque imbeciilum, rhctorcm robuftum ac potcntem cf- ftccrit ? Nam priuatus homo in ciuitatc Hbera , & in ca rcp , in qua populus dominatun Jegc & tabclla iudiciali dominatur,& regnat; vbi vcro hxc altcri condonarir^ac tradideritjprimum fuam ipfe dominationcm eucrtit: dcindc iurifiurandi quidem religio, qua obftridus iudi- cat , afsidue eum comitans , & alFciftans angit & foliici- tum habet: (nam propterea, opinor , quod lufiurandum violauit 5 culpa cft commifia} bencficij vero gratia ei , a quo gratiam inirc voluitjobfcura eft. Non cnim fenten- tia palam fcrtur , fed in tabclla? latcbra delitcfcit . Mihi porro videmini, Aihenienfcs, & confiliorum incautoru profpcros cucntushabcrc^&inrep.adminiftrandaom- nia fortun.E temcritatipermittcrc : nihilconfideratefa- cictes.Nam quod vos multo maxima pars ciuitatis,prac- fertim his dubijs tcmporibus, ncruos & firmimcnta do- minationis ac poteftatis popularis paucis traditis ac pro ijcitisplaudare non poflbm:qudd noftra a?tate fartus ora- torum non extitit ^ qui improbitatem habcant cum au- dacia coniuuclam, fclicitati noftra? afsigno . Talia cnim ingenia tuht quondam refp.quic hoc modo populu hcu le perdiderunt . blanditijs enim & aflcntatiunculis dcle- dtabatur. Ita illum non i;, quos mctuebat , Ccd ij,quibus feipfumcommiferat&crediderat. fundituseucrterunt. NonnuIIi vcro ex ijs etiam ipfiin numcro triginta tyran norum fuerunt, atqueamplius millcquingcntos ciueis indcmnatos,ne criminibus quidem auditiSjproptcr qu.^e crat vitamamifluri,necaucrunt:nonadfcpu'turas mor- tuorum,non ad exfcquias cohontflandas propinqucs conuenirc fincbant.Ergo eos , qui remp . admmiflranr, in poteftatc vcftra non habebitis ? non hos , qui IV nunc rebus fecundis elati & fcroccs infolefcunt, pcrculfos ac deicdtos in alias terras amandabitis?Non venit vobis in mcntem,nunquam quemquam ad delendCipopuIi prn- cipatumacce{siflc,priusquamopesiudiciorum auclo- ^ )
ritate maiores fibi c6paralict?Libcnccr cquidcm, Atbc-
K
\
74 AlSCHTHXSOtATXO
nicnfcs^vobispriBrcntibus^atquc audicntibus,cum ifto,
qui dccrctum fcripfir, pcrpcnderc & confidcrare vclim,
proptcrquacDcmofthcnisinrcmp, mcrita, eicoronam
dcbcri contcndat . Nam fi dicis (vndc tui decrcti princi-
pium duxifti) proptcrca quod foifas moenibus obdudas
puichrc dcfcripfitj ac perfccit:dcmirortc. Maiorccnim
rcprchcnfioncdignum cftjcum caufam cur fofsis cgcrc-
muSjfuiffc^quam fi opus minus rcdte cffcdum cifct. No
cnim oportct cum , qui rcmp . bene gcfsilfc dicatur , c6
prajmium pctcre,qudd vrbis muros aggcrc & vallo mu-
nierit,qu6d foffas obduxcrit,qu6d pubhca fcpulcra ex-
citarit, fcd qu6d magni alicuius boni audtor ciuitati fuc
rit. Qupd ft venics ad fccundam decrcti partcm , in qua
fcriberc aufus cs j Dcmofthcncm cffc virum bonum , &
fine vlla intcrmifsione eas res & diccrc & agcre,qu2e po
pulo Athenicnfi fint vehcmcntcr vtiles, dctrad^aarro-
gantia,acia(ftationevcrborum,fa(5ta ipfain manusfu-
mc : declara nobis atquc oftcndc quid dicas . Pccunias,
quasc5trarcmp.ccpifti,qua?ftufquefordidifsimos,quos
in rtbus Amphiifcnfibus,Euboicifque fccifti,praetcr-
mitto. Cum autcmfocietatiscumThcbanisfa(^scau-
fas Dcmoftheni attribuis,ignaros quidcm totius rci ho-
mincs fallis ac dcc!pis:cos vcr6,qui fciunt & intelligunt,
contumeliaafficis.omitfocnimtcmpore, fublataqut ho
rum gloria & maieftatc , proptcr qua? hctc focictas fada
cft , obfcuru nobis effc cxiftimas, tc ciuitatis dignitatcm
atqucamplitudincmin Dcmofthcncmtransferrc.Quan
ta auteni & quam impudens fit h«ec arrogantiajfigno iu-
ceclariorevobis planumfacercconabor. RexPcrfa-
rumpaullo antc^quam Alexandcrin Afiampenctraffcr,
mifif^dpopuliim Athcnienfcm valdc contumcliofam,
& planc barbar im cpiftolam:in quaciim alia vaidc inhu
manc, &infolcntcr loqucbatur,tum iliud in cxtrcma
fcripfit: EGo voBis avrvm non dabo;nolitb a
ME pETEnE. non enim ACciPiETis. Hic idcm
periculis 3 in quibu^ eiiara nunc vcrfatur , circumuentus
atquc
i
ITJCTHSXPHOKTIM. 75
atquc opprclTuSjpopulo Athcnicfi non pctcnti trcccnta ipfc vltro talcnta mifit: quae tamcn non acccpir, fumma in co modcrarione, & abftincntia vfus . Tcmpus igitur, mctuSjfociorum egcftasjqurum ad nos pertulcrunt.Ear- dcm planc rcs Thcbanorum focictatcm cffeccrunt . At- qui tu Thebanorum nomcn in orc fempcr habcs , & in- fclicifsima illa focictatc commemoranda nos obtundis: fcd fcptuaginta talenta cx auro rcgio^qua: tu prajccpifti, atquc aucrtiftij taccs . Nonnc ob difficuJtatcm rci num- mari*eciim quinquctalcnta duntaxatcxternimilitcs in ftipcndiumpofcercntjThcbanis arccra tradcrc noluc- runt? Nonnccum Arcadcsab bclium cxcitati fuas om- ncis copias eduxilfcntjducesque coru opcm fcrrc parati cffcnt, proptcr noucm taleta rcs conicCta non cft? At tu diucscs, habcsque vndctuis vohipt.itibus fumtum fug- gcras&fuppcditGSi&jVtinfummadicamjaurumrcgium pcncsiftumcftjpcricula vobis rcJida funt .Scd opcr^e prctium cft corum infcicntiam , atquc inhumanitatem confidcrarc.Nam fi Dcmofthencm aduocare audebic CtcfiphonjVtapud vos verbapro fefaciat, &iftecon- fccnfofuggcfto fc ipfumlaudabitjfadisipfisj quarvobis accidcrunr, quje'quc pcrtuliftis , grauior vobis crit ora- tio.Nam cum cos, quirc vcraiiintfortcs&boniviri, quTbusque multarum ac prarcJararum rcrum gcftarum tcftcs & confcij fumus , laudcs ipfi fuas prardicent , fcrrc non pofsimus: vbi is homo , qucm totius ciuitatis dcdc- cus ac propudium clfc conftat , fcipfum laudibus cffcrre coepcrit, quiscumpaticieraudirc potcrit? Quaproptcr, Ctcfiphon, fi fapis, ab improbo atquc impudcnti nego- tio dcliftcs, & caufam tuam pcr tc tucbcris, ac defcndcs. Non cnim hanc cxcuiationcm potcris afferre,tc non cf^ fc inftru^tum ad diccndum . Namquc hoc tibi pcrabfur- dum accidcrit , fi nupcr quidcm te lcgatum ad CJcopa- tram l->hilippi filiam popuJi fuffragijs creari paflus cs , vc cam dc AJcxandn MoJolforum rcgis morte confoJarc- ris, pariquc cum camoJcftiaafhccrcris, nunc autcm tc
K 1
^S Al S C H t 1« i 1 O R A T I O
vllam diccndi facultatc habcrc ncgabis.Et alicna muTie- rc lugctcm orationc confolari potcs, fc ripto autc abs tc mcrccnarioplcbilcito tcipfcnondcfcndespAnvciota- lis cft iSjquem corona aurca donandum ccnfuifti ^ vt ab ijs>t]uiabillobcncficiumacccpcrut,ignortturj niii quis iz in diccndo tibi adiutorem prsebcat? Qu/erc cxiudici- bus,noucrant nc Chabriamj Iphicratcm , Timothcum, & {imul ab ijfdcm cognofce, quamobrc illis pra?mia de- dcrintjftatuafquc pofuerint.Kcfpondcbuntomncs ^c Chabriam pra^mio affcciffc proptcr pugnam naualcm adNaxumcommiifam:Iphicratcm,quiaLaccd.emonio- rum lcgioncm occidione occidit : Timothcunij proptcr nauigationem Corcyr^ obiidione hbcranda? caufafu- fccptam : ceteros dcniqucproptcr multascuiufqucrcs ac pra^claras in bdlo gcftas . At (iquis vos ita rogctjDc- moftheni prxmium cur ncgabitisPrcfp^deatiSjquia prc- tio habuit addidlam fidemjquia fcfc muneribus torrum pcdum pritbuitjquia timidus at quc ignauus cft, quialo- cum in acic non tcnuit . Vtrum igitur hunc honore, an potius & vos ipfoSj& coSjqui pro vobisinproelio occu- bucrutjigaommiaafficietis?quos,pcrdcosimmortalcis5 jmtatc vos vidcre , dcorum atqj hominum fidem implo- rantcisjfuamque condicioncm laracntabiU vocc dcpio^ rantcisjfifuturumcft^vtavobishomoiftecoronadonc- tur.Namqj accrbeatqs indigne, AthcnienfcSjfcrendum eftjfi ciimlignajlapidcs,fcrrum,rcs mutas dcniquc, atq> inanimasjfenfuque carcntciSj fi forte in aliqucm incide- rintjcumque^xanimarint,exterminarc foleamus , ciui^ quc j qui fibi neccm c6ciucrirjmanum,quje hoc comifc- ritjfeparatim acorporc fcpehamus: Dcmofthcnem, cu, qui bcUum hoc poftrcmum fua fentcntia conflauit , qui cxcrcitum cx vrbe educcndum ccnfuit , qui mihtcs pro- diditjhonorc afficictis . Ergo contumclia afficiuntur ci- ncres5& oifa mortuorum:debilitanturj& frangutur ani- i mi viuorum,ciimvidetvirtutiquidempropra?miomor- temcffepropofitam,mcmoriam autcm fui nominis in-
.tcrire.
i H C T E S I P H O N T E M,^ 77
icrlre .Tam quod eftomnium maximumjfirogent vos atiolcfccriccs , quodnam ipfi fibi vitJe cxemplum adimi- tandum proponcrc dcbeant , quid rcfpondeatis ? Scirc enim vos arbitror non in pala^ftris , non in ludis littera- rum,no muficatantum, fcd multo maximcpublicispr^- conijs iuucncs inftitui atquc crudiri.Oc aliquo pra:dica- turintheatrohis vcrbis: s VM virtvtis ac forti-
T V DI N I S- E RGO, B B N E VOL E N TI Ae'cLV E, QJ A M E R- GA ?>OPVLVM ATHENIENSEM HABET, COKONA
D o N A R 1 5 hominem vitar turpitudine , & omni flagitio- rumgcnerecontaminatum. SimulatquchiEC vidit ado- lefccns aliquiSjCorruptuSj ac dcprauatus cft. Poenas de- dit aliquis improbus,in Icnocinio3& dcdccorc vcrfatus, vt Cteiiphon?cetcri dodiorcs, mcliorcsquc difccdunt, Aliquis fadto contra bonos morcs,contraquc Icgcs, atquehoncftatcs omncisdtcrcto, domum rcucrfu- filiu doccreconatur, at huic furdo fibula narratur. Moncrc ciiim & pra^cipcrejmerito hic obtundcrc nominatur. Quaproptcr non folum quafi iudicatcs^fcd quafi m thea tro quodam conftituti , atquc omnium oculis obfcrua- tij fpccimenqucmgcnij vcftripriebcntcs,ita fcntcntiam fcrtCjVthabcatisquodijs rcfpondcr^rpolsitis, qui huic ii^icio non intcrfunt,(i foi te vos quid iudicaucritisj in- tcrrogabunt. NolitcGnim dubitarc;, Athcnicnfcs, quin talisde ciuitatcnoftraopinio, atqucexiftimatio futura (it^qualcmtlfcconftateumjdcquo pra:dicatur, Atqui turpifsimum fit,vos non cum maioribus vcftris,fcd cuni Dcmofthenisignauia,ncquitiaqivccomparari.Qiipnam jgiturmodo huiufmodi dcdccus ac turpitudincm cfFu- gcrcpofsitis?dicam.(icoSaquiIibcraIibus, & humanita- tisplcnisnominibuspraEroccupatisatqucvfurpatiSjinge nioj&moribusinfidi funt,caueatis.BcncuoIcntia cmm, & dominatio popularis in mcdio pofita? iunt . vcrum ad casplcrunqucpropcreconfugiunt vcrbo,quiplurimum ab ijs rcmoti funt fa^o . Itaquc ciim orarorcm corona- j:um,& prjeconiorum cxtcrnorum cupiditateaffcdum
■^
yg AESCHINlSORATlO
nadlfucritisjiubeteeumorationcm^qucmadmodum & pr-econiorum confirmationcs lexficriiubctj ad vitam probatam,omniqudaudc dignifsimamjad morcscaftos ac tepcratos reuocare , atque exigere . Cui vero h^ec te- ftimonia dcfuntjCi fuas laudcs conftabilirc nolitc: publi cxquelibertatis,acpopularisdominationis curam ha- bctcrquie vobis iam paullatim de manib* elabitur. Quid enim?non indignum vobis eflc videturjAthenienfeSjfc- natumquidemjpopulumque Athenicnfcm dcfpici ac pro nihilo putari : litteras autem,& legationes non a contcmtis, &forteoblatishominibus3fedabijs3 qui in Aliaatque Europapnncipatuobtinent^mifsas adiedeis priuatas pcruenirc? & quibus facinoribus exiremum le- gibus fupplicium conftitutum cft, ea facmora quofdam homines a {^ efl^e commiifa non ncgare^fed palam apud populumcofiterij epiftolasquealonginquisregibusac- ccptas inter fe recitare ? alios vos cohortari , vt a fe tan- quampublic«elibcrtatiscuftodibusoculosnufquamde- moucatisfaliospr«mia pofcere tanquamciuitatiscon- fcruatores,ac falutiscommunisau(5torcs?populum au- tcmtnftcm,acdemifsum) corumquc incommodorum, quajaccidcruntjnia^rore tanquam fencdute dclirum, mente captunijac dementia? damnatum , nomen folum dominationis popularis vfurparc, ac retincre : rcm qui- demipfamalijs conccfsillc?deinde cx contionibus di- fccdcrc non conHlio capto, fed vcluticonuiuij^ in quod ftnguli colkda contulerintjreliquijs intcr fe diftributis? Acne vobisdcfipercvidcarjidjquoddico cx hisconfi- dcratc.Fuithic quidcmCmagno cquidem cumdolorc mifcrias ciuitatis fiepiuscommcmoroj vcruntamen fuit quidam homo priuatus, qui foliim Samum nauigarc co- natuSjtaquam proditor patria: eo ipfo dic a fenatu Ario pagiticocapitisdamnatusj&fupplicio vltimo affcdus cft.alteri itcmpriuato RhodumnauiprofcdOjCoquod i metum publicu mollitcr & imbccillctuliflct , nupcrtan-* deranomen delatum <:ft;ci autcm parcsnumcro tabell:c:>
qux
iNCTftSlPHONTHM. ^p
qu« damnarent,& qu^ abfoluerent^contigerunt. Qupd fivnaduntaxat falutaris dcfuilTct, veldcciuitatecxtcr- minatuSjvelmortcmuItatusclfct.Cum illisigitur id, quod nunc fit,c6feramus.Orator omnium ciuitatis ma- lorumcaufajquilocumin acienontenuit, quicxvrbe profiigit.is fc aurea corona donarijac virum bonunijfor tcmquevocc pra?conis pronuntiari debereconccndit: vos non vcl homincm , vt communcm Gra.'coru peftem &calamitatcm amandabitis: vel de co iam comprehen- fojtanquam rcrum quidem pr.Kdonc ac pirata, in nomi- nibus autcm & vocabulis adminiftranda; reip . nauigan- tc,poenas fumctis?Prartcreafacite vobis huiustcmporis rcniatin mentem , quo tempore fcntctias fcrre debetis. Paucis poft diebus Pythiafutura funt;, Grarcorumquc conucntus:ciuitas noftramagna hoc ipfotcmporcin- uidiajinfamiaquelaborat, cxijsrebus,qua*aDcmofthc nc publice adminiftrat^ funt,cDnflata. Itaquc fiiftum cor-ona aurea donabitis, cum ijs^qui communem pacem perfringunt,ac violat, confcntire vidcbimini: fin alitcr, populum Athcnienfem his criminibus lcuabitis , omni- queinuidialiberabitis.Qiiaproptcrno vtdealicna, fcd vt dc vcftra ciuitate delibcrate:nequcliberantatc& ma- gnificentiam m aUos confcrte , fcd de aliorum liberali-' tlte iudicate : & prsemia beneficiaquc vcftra in pcrfonis mclioribus, virifquemagis probatis coliocatc : neque foluiTiaLiribuscxquircntes, fedetiamoculis obfcruan- tcs,atque altcr alterum afpicientcs,quinam veftrdmDc- moftheni auxiHo futurifint, conlidcrate: vtrumnequi qam co vna vcnabantur,an qui fc cu co,ciim adolcfcens cfl^ct , gymnico certamine exercebant . At mediusfidius non in aprorum venacione , non in cetcris corroboradt corporis ftudijs vcrfatus eft.fed cas artcis afsiduccoluic, atqi cxercuit,quib' aducrfus locuplctium forcunas vre- retur.Scd vos ia<5tantiam hominis^arroganciamquc fpc- 6antes, cum dicct fc Byzantium fua legationc Phdippo , adcmiflcjAcarnanasaddcfc^^ionemperpuhfTcjThcba-
l c
go ABSCHIHISORATtO
nos contionibusfuis pcrtcrrLFecillt.^ (vosenimvfquca-'
dco ftultos & crcdulus cflc cxiltimat > vt ha?c credituri
(itiSjproindc quafi luadcla in vrbe vcftra,non fyeophan
tam alatis ) ciim denique in cxtrcma lam orationis partc
pr^edarum fuarum ac pccuniarum captarum focios^ fibi
aduocabit 5 fingite vos intueri in hoc eodcm puJpito,
quo in loco cgo nuG ftas dico,cx alccra parte inftrudos,
atquc iftorum luxuri3e,hbidinique oppoiitos viros opti-
mede rep.meritos,Soloncm,eum, qui pulcherrimis le-
gibus publica: Lbertatisjpopularisquc dominationis fta-.
tum exornauit,virum& fapicntiajftudioinprimisdedi-
tum^&legumfcriptorcm prxftantem,pudentcr& mo-
dcftc(vt eum decebat) vos orantcm , atque obfcGratcm,
ne vilo modo Demolihcnis verba pluris,quam iurifiura-
di veftri rcligionc,legesquc faciatis: A riftidc,qui vedtiga
liavobis penfitanda «quabili proportione Oraecisde-
fcripfir,cuius mortui filias populus in matrimonium col-
Iocauit,deiuftitiacontumcliofifsimevcxata, indignifsi-
me que protrita & concukata, lamcntabili voce deplo-
rantem,&conquercntcm:avobisdcniquequarrentem,
ccquid vos pudcat , cum maiorcs vcftri Arthmiu Zclita,
quod aurum a Mcdis acccprum in Gr^eciam dcportaft ct,
in vrbe habitantem, cum quo populus A themcnfis ho-
fpitiumpublicefcccrat,pa?nemorteaffcccrint:ci]m<iui-
dem vocc prseconis prtcdicante ex vrbe , atquc ex omni
terrarum foio,quod popuH Athcnicnfisimpcrio,ditio-
nequetcnctur,eicccrint : Dcmofthcnem, cum, qui non
aurum Mcdorum huc dcportauit, fcd qui fcfeauro cor-
rumpipa{fuscft:atquc id ctiam nunc domi conditum
habct,ac pofsidet,aurea corona donarc?Iam vero The-
miftoclcm,c6sque, qui in Marathonia pugna morte op-
petiucrunt,& Plata?cnfcis,ipfa dcnique maiorum fepul-
cra,nonputatisgrauiafufpiria,trifteisqucgemituscdi-
tura.fi is,qui fcfe Gr;ecis vna cum barbaris confociatum
aducrfatum cffc cofitctur,aurca corona donabitur?Ego
igitur 6 Terra,Sol,Vircus^IiUclli^etia,DoCtrina,qua rcs
honcftas
%
proctesiphonte. 8r
honeftasabinhoncfiisdirccrnimusjvobisopcmjauxi- liumquc tuh^tinemque diccndi fcci . Atque cquidemii bene , & pro miagnitudine & grauitatc criminis accufa- iiijdixi quo modo volui : fin dcterius^quamrcs poftula- bar.vtpotui.Vosautem, AthenienfeSjCumexijSjquafa mediwia funt, tumtxijs, qua^filentioprictermittOjVi- detevtpro ciuitate iuftam,acreip.vcilem fentcntiam feratis.
ARGVMENTVMOllATIONIS
DE COUONA5SEV PRO CTESIPHON
te^L thanio auBore^eodem Tiionjf. L amhino M onjl rolienfi inter^rete.
oen I A qtiidem oratoroppofiiit./4fhenien- fium hoj\ihwf> "yfitatU ijitSy ^ mamfaSivi frmiora:,^meborajGr£corum tn auitatem ^thenienfivm heneuolentiam 3 ^fngula- rcm dicendi facttltatem pan prudentia con~ iun^lamjyt aittpfe htsyerhis.Non lapidi- buSj&lateribus Athenas fepfiacmu- niuij fed magnis copijs , & multorii Grcecia^ populorum focictate^partim a tcrra^partim a mari . Veruntamen etiam adyrhtsmiirummanufaSlum nonparum fudij atque operA contu- litorator. Collapfo entm mtdtis partihttsyrhismuro ^thenienf- btt^s ;> pojleaquam yifum ejlpopulo eum deintegro escitate acref^ cere, elefli funt nd hutti^s opens procurctttonem dtcemutri exyna- (juacjue trihihqi^i huic operifaciundo pr^efent. Namfumtus depw hlicofehat . ciim igitur Demofhenes exhts decemuiris "^inticeffet kfuA trihufa6lm,non } >f rf/i/, folam curam ac dtli^entiam >idh:- huit, fed ^ cpm omnthti^Jtas numcns abfoluendv.m curauit 3 tta It nuUn^s reprehenfiont loct^ efpt reliHus^pecuniam autem domode- promtam in eonegotio adminiflrando adeamrem ccntubt . Lav,- dauit hanc eitis heneuolentiamfenatus^eiufque in rcmp.Jluditim C^ antmum aurea corona remunerattis ej} . Er.tnt enimprcmti acpa- • ratt ^thenicnfes adgratiam henederep. meritts referendam. }'uit
82 DBMOtTHHNISORATlO
autem Ctefifhonhuim fentent}£ auBoY (^princeps.Demofihenem effe corona donandum ) (jiiod ad tempus attinetjudps Liheri patris: quod ad iocum,in theatro : quod adfpeSiatoreSj Grdtcu omnihm in- Jjeflantibus , quos frequcntifima Gr£ci£ celebritns cdegerat : ^ hispr&fentibusita kpr^cone prxdicadum^ Dcmofthenem Dc- mofthenis filium Pr<;eanic'um ciuitas corona donat om- nis virtutisergo^fingulariTque in cum beneuolentiie. Erat izitur hic honos omnt exparte admirabtlvs . Q^iapropter inui^ didt impetum ejfu^erenonpotuit , i^Ctefiphontt6 Jcitumtanqnam contra legesfcriptim m ludicium Ifocatum eJl.^Efchines enim JDemoJihenis inimicusj Cteftphonti de decretts contra le^esfcriptis diem dixit,periculumque creautt^ckm diceret j Demojlhenem , qui maz^ijirattm o-efiijfet j neque rationem rettdiffet , tudicio rationum referendarum etiamnum teneri: iegem autemyetareieos^qtii ratio- num referendarum tudicto teneantur, corona donari.pr£terea le' gemprofert, qu£ iubetj ft quem popuius ^thenienfis corona donet, eius coron£ pr<edicationem in conttonefert^finfenattHi in curia:a-- iibi autemnoniicere.PoJlremo att Demofthents iaudes effe faifts. Non enim oratorem remp. hene adminijlrajfe, fed ^ nn mmartum effe popuii moderatorem } ^ muitorum maiorum atque incommo^^ dorumciuitati caufamfuiJfe.Hoc autem ordine in acctifatiotie fu4 ^Ejchines 'Vft^j eji . Primum deie^e^ qu£ xd eos peytinet,qui refe- rendart-m rationum ludtcto tenentur,difputauit :fecundo ioco^ dc pr£comjs:poJlremo3 derebti^. gejivs Demofthenis . Pojluiaitit auiem a iuditibus , ytcogant Demojlhenem eundem ordinem feruare . ^t Demodhenes <(jpdfuis rebus o-ejips initium duxtt , ^ tn eas defiit^ fumma in eo arteyfn^.N amfaciendum tnitium ejlafrmioribpt^, ^potentiorihusyineademquedeftnendum . Incuicauit autemea^ qu£ pofitafunt in iegibus.^tqMe ei quidem iegi, qu<t de ijSjqui refe- rendarum ratiomim iudicio tenentur , iata ejljfententtam ^ "Vo- ivntatem opponit:eijqu£. adpr<£coniapertinetj aiiam legemj feupo^ tius iens partem^^Vt ait ipfe, pcr quam licet etiam in theatro pr^di^ cationemcoron&facerefftpopuius iufferit ^ ^fenatus decreuerit.
A L I V D
i
4
PROCTESIPHOMTEr 85
ALIVD ARGVMENTVM IN-; ccrto au(5lorejeod.Lambino intcrprctc.
THENiEKSES ^3?* Thektni hellnm citm Vhdi^fogeretes adch<croneamyrbem Bceo- ti£VifI-i funt.yi^oria io^ttur potitu6 Mace^ do, pr^fidium qiiidem Thelm impofuit : ^ itaeam^rbcm mftia potejtate hahehat itio^o ^Sti^^ii^^ feruitutis oppreffamXumtgttur timerent ^^ thenienfes neidem fihi accidcret j Phlippumquecum infejlo exer- cituprimo o^ucque tepore aduenturuputarct,conftituerunT murtpar teti^'etujlate corruptas C^ ixhefaSlatas excitare ^refcerc . fAt- (jueita ahynaejuaQue trihu curatores muris refciendn nominatim declarati funt . Pandionis autem trihtts fuum ad etm yf:m curato- rem e focorpore JDemoflhenem lumft . Cumigitur in manihus ejfet huim opem procuratio j ^ pi-^tcr eam pecuni am j (juam De- mofhenes a ciuitate acceperatjaiia pr£ierea defderaretur^^neque ii- lafati6 effetjpfe defuof mtamfecit^neque ciuitati espenfum tu- iit, fedgratifcatus , aciargitp^^<ef,Hac occafone Ctefphon^nus • e% ijs,qui remp. adminij}rahant^arrcpta,fcitum deeofecit infena- tutale : Qvcniam Dmofhenes Demojlhent6 F. cum anteaflayita fmgtdarem ^ perpetuam inciuitatcm heneuoientiam deciaraffety ttmhoc temporecuratcr muris refciendiskfuatrihuieSiiS,cum pecvniaei de puhiico dataexhauflaeffet , aiiJ.que prdterea egerct^ domo quatum opus erat^depromfit , ^ ciuitati iar^ittv efi:fenatt:h fopuioqtie ^ihcnicnfi piacere, evm aurea corona donari in the^- trojdv.m traocedi£ nou£ recitarcntur^jortajfe qno tempore multitu- dol^ndique conuenire foiet,nouarumfahularumfpePiandarum cu- fiditate affeBa. C um igitur hoc S . C.adpopuitm perferreturi^t ciiis auSloritate confrmarettir, exoritur Ctefiphomts accufator ^ Efcl:i nesjinimicitioi cum Demcflhcne ^erens ex difsimiiitudme fludio- rum ^ inflitutorum inrep.ad.mmiftrandafufceptds^um diceret., hocfcitum effe contra treisiegesfaHum : 'ynam eam , qu£ ^etat, ludicto rationv.m refercndarum ohiigatvm corona donari , priuf- quam raticnes rctuierit.Nondum autem Demoflhcnem rationesrc * fuliffe ^ cum pecuniam puhiicam 0*theatraiem traclarct , O* cu^
L 2
§4 DEMOSTMfiNlS ORAtlO
ratormumYeficiendisfYxfecltisefjet . Exfpeftandum tgitur ejje, brdtmiumque ad id temfvs fajlentandumdonec legihus foiutuS} at- que inteorr re cogmta rcperiatur. Secundam legem recitat , qu£ iu- let coronx donattonem acpr^dicationem mFnyce, hoc eft^^in con- tione fieri^non tn theatro j reprehendens eos:,qui pr^dicationem co- rondiDemofihem decret^jintheatro jiert £quo animoferittj^ap- prohant. Tertia les ad totam yit£ DemofthemS:, & rerumpuhlice gefiamm anquifitionemf^eSiat. Vetat enimfalfvslitter^^s in £dem Bonx de£ deferri ? qua in ade omnes litter£ puhlicdejcondit^ feYua- hantiir. Falfumautem complexus eft plehifcitoyinquit^quia Demo" jlhem heneuolenti£ acjludij in remp.tefimomum dedit.Nam ma- leuolm potiu^<,^ hojlili inpatrtam animo reperttur . Hanc legetn tertiam fihtytilemarriptens ^ rettnenstanquam ancoram oYa," toY,aduerfariumperculit:,rattonefoUertiftma,artificiiqueplentf'- fmainaccufatoremyfus . Hincentm anfim ^facultaremna- fiuseji aduerfarij capiendt acfuperandi . .Aiias enim duA6 leges^^ eamj, qudi perttnet ad ohltgatos tudiciorattommreferendarum 3 C^ eam^qudi, ejl de prdiconijSyinmedtum coniecitjimperatorium in mo- remjignauos medtos coUccansifrmifima autem ^yalidifima in extremvs pofv.it^aliorum infrmitatem ac dehilitatem ytroque extreMi moftahiliens ^ confirm^ns . Videtur autemetiamorattonemex ytilitate potifsimum traflare^neque admodum aperte artem oflen- tare.Nam cum yideaturprtncipio legitimum pr<£tertre 3 alia qn.f dam ratione etiam ie^tttmo ^fus eft.L um entm ^Efchines iegem recitajjet defaifis tabuiiSy .ad eam reffondes oratorjoccafionem na- 'Biis cji proferedarum in medium^ atque espltcandartm fuarv.mpu- hiicarum acitonumjerumquegejianm^^tanquam ie^tttmo pugnas. Trafiatio igitur oYatioms talts eft . Firmamentum autem caufdij »AEfchini ejt iep-irimum^ Demoilheni iuftum: ytrtufque xque co- munej yt/ie.-quod tamen non admodum aperte enucieatur. Statu^s eji negotiaits infcriptopofitus.Defcripto enim qudftio eft. Chm aiitem accufatioyiuo etiamtum Vhiiippo in tudictum dedu6laef- fet:^iexandro iam ad regnifuccefionem yocato ^ oratio hahita ejtj ^iudicittm ccmmijfum eft . NamflmulatqueinterijtPhiitp' ptiSj ^Thehani ex eius interitufits yirihus confft 3 ^fiductdCple- ni) prxfidium j quod in yrhem TheUtf tmpofuerat VhiiippuSf eiece-
runt:
PROCTESlPHONTEr Sj
rhnt.fi^lmtim ^lexander iratus 3 tanqnam ah ijs contemtus j The- bct^funditus euertit:deinde cum eumjoHi fcenituiffet^ e Gr£cia dc migrautt fiidore affeBuSj ^Barbam hellumintuiit. ^thenienfes Kutem occafionem fihi idoneam ohlatam efp putaueruntjcaufa pro^ ditonim , qui GrAciam iniHJie Uferant, grauiftmifque iniuns a^ incommodts affecerantiiudiciopo-mittendA . ^tque itaiudiciv.m commiffum ejLPrimum igitur procemiumprecatione C^yoto con' ftatper diflrihutionem induSium, C^ heneuolentiam paratjqua hic maximc Ctefphonti (^Dimojlhcni opusejl, Ex Homero autcm fumtum atque imitatione quadam expreffum efj
Diiquc^dccTque omnes mea,qua:ro,attenditedi(5la. Elucet etiam in co fignificatio ^ declaratio fducix in auditorum beneuoientia co\iocat£ . Non cnim omne genus deorum appeUaret atque imploraretj nifihoc animoeffet . lUud, quantam fcmper bencuolentiam erga ciuitatera habui , ^c. e Ctcfphontvs decreto fumtum ejl. Deciarat autem jfe in omni yitaanteacla he.- neuolenttam in popuiv.m ^thenienfempr^fiitilfe j eiufqi,e curam femper hahuiffcjprius demqiie animam^quitm taiem in J^thenien- feis mentem ac Ifoiuntatem^profufurumjac broic^Iurum.
DEMOSTHENIS ORATIO
DE CORONAj sev PRO CTE-
^ fiphontejDionyr.Lambi-
no interprcte.
^(f)t R I M V M a dijs, dcabufque omnibus 1^;^. immortalibusprecor^Athcnicnfcs,
rp vt j quatam ego fempcr ergaciuira- J^ tcm noftram , vofque vniucrfos be- 3^ fl^^Y' "cuolt^ntiam habui,tantam vosin ^'-^i^V^v^ mcin hocilidicio confcratis : dein-
de vt, qu^ rcs vobis, veftra''que rcli- S^?"'? & bona: cxiftimationi vehementer vtilis cft, cius rci dijsipfis ducibus mentem , voluntatcmque rijfcipia- tis.vt ncaducrfarium confulatis, quonam niodo me audircdcbeatis :(cft^ct cnimhoc fane mifcrabileatque
L 5
85 DBMOSTHET^ISORATIO
ingcmircendum) fed ]cgcs3& iufiurandiuninconfilium adhibeatis : quo in iurciurando pr.Etcr alia multa , quds sequifsimedclcriptafuntjhoc etiam ineftiuftirsimum, vtsequahtervtrunque audiatis: quod nonhancfoJiim vimhabct^neiudiciaiamfada domo dcfcratis , atquc vtparem vtrique beneuolentiam pra^^ftctisj^fcd vt fuo vtrunquc htigatorum arbitratu diccrejCoquCjquo infti- tuitordinejcaqucjquavultdctcnfione vtifinatis.
Ciim multis igitur rcbus AEfchincs in hcc iudicio mehore quam cgo condicione cft^AthenienfcSjiu dua- bus velmaximis: prirrumquodnon paridcrecumifto dccerto . muJtum cnim intcrcft vtrum ego vcftrje bcne- uoJcntiiE fru(^u fpolicr^an iftc caufam non obtincat: quin mihiquidem (fcd nolo initio dicendi quicquam triftius dicerc) ifti vero fuperuacaneum cft me accufare. Deinde quod omnibus hominibus natura attributura eftjVt malcdidis & vitupcrationibus libenter aureis pa- tcfaciant:eorum autcm^qui feipfilaudcntsOratione gra uiter ofFcndantur. Horum igitur duorum id^quod affer- revoJuptatemfoIerJfti datumeft:quodomnibusfpienc dicamj) graue & molcftum accidit , id mihi rclidum eft. Ac fidumha^cvito &fugioprcsamc geftas non com- memoro: neque ca , qux mihi ab ifto iUata crimina fuc- runtp refellere ac diftblucrejneque rcs eas, pro quibus prcemia mihi debcri dicOjpolfc oftcdere videbor:fin me ad eajquasfccijC]ua!'quegcfsi inrcp.conferam , fsepcnu- mcro cogar ipfc de mc dicere . Quapropter vt id quam modcftifsime &modcratifsimefaciaj dabitur amcope- radiligcntcr.quicquidverorcsipfajncccfsitafqucflagi- taucritjhuiusiftcjqui mihitalepericulum creauit,meri- to culpam fuftinebit. Arbitror autcm, iudiccs, vos om- ncis confcflbrosjmihi cum Crefiphonte hanc litem cffc communcm, atque eiufmodijVt me in ca non minus ftudijatqueopcr^confumerc, quamCtefiphontcmj o- porteat.Namcum rebusomnibuspriuarigrauCj&accr- bum fitjprxfertim abinimico^tumvero beneuolentia
atque
P R O C T E S I P H O N T E.' S/
atq? humanitate veftra fpoliari tato eft miferius , quan- to eft cam colligere & corequi maius atque optabilius. Cum fit igitur hifce de rebus hoc iudicium confticutum, peto a vobis omnibus , vchemcnterque contcndo , vc mepro medicentem^criminibufqueaduerrarij rcfpon- dcntcm , iuite & 3equahtcr,quo modo lcges iubentj au- diatis:quas is, quiab initio tulitSolo, vir veftriaman- tir$nnus,& maxime popularis, non perfcriptione rolum & litteris ratas ac fandas clTe putauit oporccre-: fcd vc- ftro etiam omnium, qui rcs iudicaretisjmrciurando co- firmauit,nequaquam vobis illc(mea quidcm fentcntiaj) diffidens , fed ccrnens iam animo^quibus criminibus & maledidis accufator quod prioreiocodicat,fuperior eft,eacriminarcum pr^uertcrc autdcclinare nonpof- fe, nili vnufquifquc veftriim , qui rebus iudicandis prie cftis, pictatcm crga deos immorralcis colens ac retines, tum eiuS;,quipofteriorcloco dicat, dcfeniionem bene- uolc accipict 5 tutn pofteaquam fe parcm , communem- que vtrique prxbuerit auditore , quid fibi dc rebus om- nibus ftatucndum fit^accurate cogitabit . Veriim quan * do mihi hodierno die^vt video}& vit^ priuatim a^ftce, & rerum publice geftarum reddenda ratio cft , placct rur- fu^(vtinitiodiccndi feci^dcos immortaleis appcllarc atque implorare . Precor igitur palam , vobifque infpe- (ftantibus atque audicntibus, iudiccs , primiim vt quan- tam ego erga rcmp . & crga vos omneis bcncuolcntiam fempcr habui,tatam mihi in hoc iudicio tribuatis : dein- devtdentvobis eam mcntemdijimmortaleis, vt^quod &adcommunem omniumexiftimationcm ^&adfingu- lorum rcligionemconfcruandam magnopere pertinct, idinhaccaufa ludicetis. Atquc accufationem fuam iiijfdemfinibus AEfchines,quibusIisc6tinebatur, ter- minaft^ct, ego quoque de ipfo fenatus confulto ftatim rcfpondiIfem:lbd quado in alijs rcbus,qua? nihil ad cau- fam pcrtincrcnt, exponcndis , non minus multam ora- i tionem confumfit:&fimul demeplurimaimpudcntcr
38 DEMOSTHENIS ORATlO
cinentitus eft , neccffarium efle exiftimo atque adeo iu- ftum 3 pauca prius ijrdcm de rcbus diccre, vt nequis vc- ftriim verbis illis, qux a caufa rcmota funtjaddu^tus, a- licniorcjatque infcfliore animo quam iuracaujspoftu- lant 5 meproCtcfiphontcdiccntcrriaudiat. Atquc ad cas quidcm contumcliasjquibus mt proprie & priuatim pctuJantifsimevcxauit , quamlimpliccm^quemcjuciu- ftam oraiioncm referamjVidctc.Si mc eumcognouiftis, qucm ifteefteme criminatus eft;(nufquamenim alibi quam vobifcum vixi) ne vocem quidem mitterc mc co- nantcm patiminijquamuis resomninopricclaras^ma- xim^uelaudabileispublicegefierim^quinfurgitCjme- que iumiam condemnate: fin ifto multo & meliorem, & a melioribus ortum, nullo deniquc corum , qui mcdio- cri funt loco , (ne quid grauius dicam ) deteriorcm me, meofque & exiftimatis3& nouiftis, ncc alijs de rebus ifti creditote ; (Perfpicuum cftenimomniaab cofimilircr cft^econfii^tajlmihivcro qtam beneuolcntiamomnifu- periorc tempore multis in iudicijs oftcndiftis,nunc quo- queprseftatc. Sedciim fisvfquccocallidusatqucim- probus AEfchina, hoc tibi omnino-ftulte venit in men- temjputare me prcetcrmilfa illa de meis ad^ionibus & re- bus gcftis oratione , maledi(Sis tuis rcfponfurum . >}pn faciammon ita infanio: fed ijs de rebus primumjquas tu vel in me falf6,vt a mc geftas^contuliftijvel a mc prude- tcr acfapictercogitatasatque adminiftratasreprehen- difti & calumniatus cSj conliderabo . Poft ad impuden- tem iftam & furiofam malcdiccndi j ac debacchandi li- centiam, (fi modo hi non grauabuntur audire) mc con- feram . Crimina igitur mihi illata funt multorum atque atrociumfacinorumjquibiifque pcen^ funtaccrbifsi- rox lcgibus coftitutf . Scd tota h^c accufario nihil aliud habcfpropofitijquam improbam inimici calumniam, petulantiamjconuiciumjprobrum, &contumcliam3 ce- teraquc generis eiufdem. Dc ijs autem, qux mihi crimi- nidata funt j etiam fi veraelfcntjnoftra; ciuicatipoenas
me-
PROCTESIPHONTB. Sp
meritasfumere.per AEfchinemnon liceret: quodme- diusfidius,Athenienres3nequeredum,nequeciuilejne- que luftum cft, ne vJla quidcm ex parte . Non cnim ius adeundi ad populum, caufa^quc dicend^e poteftatem cuiqua eripcrCjno in ca re dolori fuo feruirejneqi male- dicendi & pctuLintcr alterum infedandi occaftoncm cx ca quicrcre oportct. Sedqua^mefacinoracommit- tcreinrcmp.vidcbatjCumpra^fcrtimefTenttantajquan- ta modo voce pame tragica clamabat^ corum poenas a legibus conftitutas,rccentibus ctiam tum malcficijSjCx- pctcrejiudicioque perfcqui debcbatift res delacionc no- minis dignas admittere vidcrerjnomen meum deferrc: & hac via mcin iudicium vocare: fiquid cotra Jegcs fcri berc ac dcccrncrc , accufationcm mihi de dccrctis con- tra lcgcs fadis intentare.Non cnim Cteliphonccm pro- ptcrmeiudicioperfcqui potcft^mihijli mecoarguipof- fe confidcrctjpericuJum non crcaftct. Atqui fiquid eo- rumjquiE falfo in mc confcrcbat , & qua? commcmora- bat, aut ahquid a Jiud fccJcrate me adu^rfus vos commic tere animaducrtebat, funtlcgesde omnibus conftitu- tajjfuntmuIt.^EifuntfuppJiciajfuntaccufationcSjfuntiu- diciajqucTmagnasatque accrbas poenascontincnt: his omnibus ei vti Jiccbat. Atque ha^c ciim fecifte , fefeque hdc modo aduerfus me gclfifse videretur , cum eius fa- dloconfentirctaccufatio. Nuncautcmpofteaquam de iufta, rcdaque accufandi via deflcxit; mcque rc rccenti coargucre vitauit, criminibus & cauiJlationibus,& ma- lcdidistanto poft interuallo invnum coIJedis&con- gcftiSjhiftrionem fe quenda nobis pr^ebct . Deindc ciim meverbo accufctjhuncrciniudiciumvocatjatquchuic toti accufationi & caufa? inimicitiasmecum fufcepcas pra^tcxit: cumque mihi nufquamiudicium dcnuntiaue- rit^nufquammccum conflixeritjnunquam mccQin cer- tamen dcfccndcritj alteri fuam cxiftimationem & inco- lumitatemcripereconarireperitur . Atqui prceter alia omnia,qua:quiuis diccrcpro Ctcfiphonre pofsitjhoc
M
^O DEMOSTHENlSoRATIO
ctiammlhiquidemcommodirsime atque aptifsimcdi- "ccrcpofTevideaturj^quumefrejVtinimicitias noftrasi- pfi inter nos geramuSjnon pricrermirsis noftris inter nos contcntionibus, alterum quseramus , cui calamitate af- feramus. hoc enira iniuri^ genus cxtra modum prodit. Omniiimigiturcriminumjquce mihioblatafuntjvnam, eandemquc planeclTe rationem^nihilque in ijsper^- que inefle neque veri,neque iufti , ex ijs^ qu« diximus, quiuis inteUigerc pofsit.Verumtamcn cum vnumquod- quc fingillatim fuis ponderibus cxaminare volo^tum ea maximejqucemihi depace, &legationefalf6 attribuit: res ab ipfo vna cum Philocrate adminiftratas ac tranfa- (SlaSjimpudenter in me confercns.Eft autem fortafte ne- ceft^ariuj, & ad ea,qu^ didurus fum , vehcmenter perti- nct^quo tunc temporis res cfl^entloco, vobis m memo- riam redigerc, vt cum illo tempore, in quo ciuitas ver- fabaturjfingula comparantes^facilius ea perfpicerc pof- fitis. Bello igitur Phoccnft nato nulla mea culpaCnon- dum cnim ad remp.acccffcram ) primiim C\c vos animis affedi eratiSjVt Phocenfeisfaluos efle velletiSjquamuis eos res nefirias atque iniuftas feciflc videretii: Theba- norumverocafuquatumuis grauiatque acerbo^fiquid forte incommodicis acciderct^leetaturi efl^etis.negue vero immerito iUis fuccenfebatis. Vi(5toriaenimLeu- dricaeorumanimos effecerat infolenteiSjCamquefeli- citate immoderate tulerant atquc intemperanter.Dein- de vcro vniuerfa Peloponnefus difsidijs inteftinis labo- rabat^nec qui Laced:emonios oderant,tantum poterar, vt eos euertere ac delere poffent: ncque qui antea illo- rum opcra ac beneficio imperabant, ciuitates in fua po- teftatc habebant:fed erat qu^dam tum apud hos , tum apud illos contentio ac perturbatio, qua? non facile di- iudicarifcdarique poffevidebatur . Hxc cum vidcret PhilippusCn cque enim eranr obfcura)primiim gradi pe- cunia flngularum ciuitatu proditoribus effufa , eas om- neis offenfionumac fimultatumfeminibusfparfismter
fe
proctiSIphonte/ 91
fc concitabat, mutuiTquc difcordijs cxafperabat atque irrirabat.DcyidCjquibus in rcbus alij grauiterpcccabar, malcquc fcnticbarjin i{s fe ipic adbcllum comparabat, in omniumptrnicic:m,opcsacpotcntiani c^cquircbatjin omnium ucnique fortunas immincbat.Poftcaquam ve- ro pcrrpicui.m omnibus cHc cocpit,ncccli"e tuturum, Thcbanos diuturno iam bcllo dcfcirosac frad;os , tum fcroceis quidcm illos & odiofc inlolcntcis , nunc gruui fortuniE cafu pcrculios atque affli<5tos,ad vos confuge- re:id vtncficrct, ncqueciuitatcsconfcntirent & con- fpirarcntjPhilippus vobis paccm ., illis auxilium pollici- tus efi:. Qu^ rcs igitur ei fuit maximo adiumcto, vt vos, pa:nc dicam, veflra voluntatc indudtos^^ac deccptos op- primerei? R cliquorum Gra.'coruni flue improbitas , fiuc ignorantiajfluevtrunqueiquijcumafsiduumac diutur- num bcllum gcrcrctis 5 idque pro communi Gr:rcorura omnium vtiJitate, quemadmodum rcsipfa dcclarauit, nequepccuniajncque viris^nequerc vlla omnino alia vos iuuerunt. Quaproptcr vos cis merito , iulf iTque de caufisirafcentcSjpacem petcnti Philippo non inuiti au- fcuJtauifiis.EaigirurpaXjCiua? tumiJIicocelfafuit, pro- ptcr has, quas dixi caufas, non quo modo ifte infimula- uit, mca opcra conciliara & conflituta cfl. Iftorum vcrd pcccata atque iniuriasjfimulque turpifsimos quafflus in eapaccinftitutos,pecuniafquenefarLe captaSjfiquisre- de vcrequc perpcndatjhorummalorum^ in quibus nuc vcrfamur^caufas eile repcrict . Atque ego hiecoinnia ftudio veritatis addudluSjaccuratius perfequor , ac fub- tiliusdifputo . Nam fiquainhis rcbuspeccatamaxime inelfe vidcantur, omni tamen culpa vaco , nihilque ilJa ad meomninopertinct. Quin is^qui prim* depacefen- tentiam dixit, qui pacis mentioncm fecit , Ariftodamus hiflrio fuit: qui fccundas parteis cgit, qui populi fcituni fecitjdcnique quifeipfecum ifto ad h^ceonficicnda Philippomcrcede accepta JocauitjPhilocratcs Agnu- 1 fius fuit, tuus, AEfchina, fodaHs , omniumquc tuorum
M 2
gi deuo.sthekis oratio
confiliorum particeps ac focius , non meus, mcntlendo difrumpare licet.Eius autem fenrentia? approbatorcs & fuafores fuerunt (caufamin pr^fcntia omitto dicere) EubuluS3& Ccphifophon.Ego vero nufqua quicquam. Ettamencum h^cita fchabeant, pa?nequeipiius veri- tatisvoce itacffe dcmonftrenturjvfque c6 fuit impu- densj vt aufus dt hoc in loco dicerCjmc non modo pacis uudorcm fuiife , fed etiam nc ea ipfa pax in communi Gra^corum concilio a noftra ciuitate fieret,prohibuiife. Et o^quo te quis nomine rede appellet^nefciottune vf- quamjCum me tantam remjtantamque focietatem,qua- tam nunc commemorabas , voceque p^rne tragica con- tcndebaSjCiuitati dctrahere videresjtune mihi vnquam pr^ftofuifti? tunegrauitcratqueindignetuhfti? autjVt hxc^qux nunc arguiSjdoccrcSjac proferreSjin hunc lo- cumprocefsifti ? Atqui fi decrctum iIlud,quo reliqui Grxci pacis communione cxcluderenturjPhilippo ven- didcramjreliquum erat tibi non vt tacercsjfcd vt clama rcs;tcftificarerejrem his aperires ac demonftrares. At tu nufquamhocfeciftijnufquamh::ec tua vox auditaeft. Neque vcro ad quequam omnino Gra?corum tum mif- fa erat legatio:fed erant omnium voluntates iandudum patefa6ta?,certifqueargumentis perfped^: neque ige quicquam his de rcbus verejfincereque locut'* eft.Prie- terea huiusciuitatisfplcndorem & gloriam infignibus infami^ notis inqiiinat ..Nam fi vos vno tcmpore & re- Jiquos Gr^ecos ad bellum vocabatiSj&ad Philippumle- gatos de pace mittebatis, rem neque ciuitati vefira?jne- que viris bonis confentancamac decoram,fcd plane Eurybata dignam facicbatis . Vcrum non ita cft^ Athe- nienfeSjnon ita eftjinquam. Quprfum cnim eos talitem pore vocaretis? Ad pacem? At habcbant omncs. Ad bel- lum? At ipfi de p:ice dcliberabatis.Pcrfpicuum igitur eft, me pacis ciuSjCjUcr abinitio conftituta eftjneque ducem, ncqueaudorcm autfuaforemfuiftcj nequequicquam eorumomniump qua: in mefalfo contuht AEfchines,
verum
PROCTHSrPHONTH. 9^
vcrumefTe.Iamigitur poftqiiam noftraciuitas paccm cum Philippo fccir, quid vterqj noftriim agcrc inftituc- ritj quodqueinrep. gerenda confilium cepcrit, rurfus ipfi cum anmiis vcftris confiderate. £x his cnim cogno- fcctis quis ille fit^qui omnibus in rebus operam Philip- po nauabat j qui Philippi caufal.iborabat : quis altera ex parte , qui omneis fuas adiones ad vcftni vtilitatem rcfcrebatjqui fummo ftudio rcip. commodis inferuie- bat.Ego igitur cum fenator e(fcmj decrcui vt quam pri- mum legati eo nauigarcnt , vbi Philippum cire audirct, vt fidem ac iufiurandum ab eo accipcrent. Kli autem ne hoc quidcm a mc decrcto ha:c facere volucrunr. Quam vim porro, Athenienfes, h^ec res haberet , cgo vobis o- ftcndam.Intcrcrat Philippijinter noftrum & ipfius iufiu- randum, longifsimum tcmpus intcrcedere : veftra, brc- uifsimum.QniditaPquia non ab co tantiim die , quo iu- rauiftiSjfed a quo paccm vos habituros fperauiftis, om- ncm bclli curam atquc apparatum remififtis . ille autem cx omni temporc hoc maxime moliebatur & agcbat , in eoquctotuscrat occupatuSjexiftimans^id quod erat) quafcunqucrcs ciuitati nofttc^e pr^ripuilfet antequam iurarct , ftabilcis & fixas fibi haud dubie manfuras , ne- minemque earum rerum caufa paccm dircmturu . Qua? cum egOj AthcnicnfeSjanimo prouidcrem , mccumque rcputaremjhoc decrctum feci,vt in ea loca,quibus in lo cis cft^ct PhihppuSjIegati nauigarent , & iufiurandum fi- dcmqucab co confcftim acciperent, vtThracibus fo- cijs vcftris ca oppida, qua: nunc iftc infcdabatur atque irridcbat,Serrium,Myrtion, Ergifcam etiam tunctenc- tibus,pacisfoedcra fcrircntur:ncqueiIIeIocisopportu- nis occupatiSjThracia potirctur.-neque ex his, cum pe- cuniaabundarct, magnumquemilitum numerum coa- dumhaberctj magnamadrcliquasres aggrcdicndi fa- cultatcm habercr. Et tamcn hoc dccrctum non commc- morat,neque rccitat AEfchincs:fcd quod.cum fcnator cffem.Philippi lcgatos introduccdos putaucrim, id mi-
94 DfMOSTHEJJlS ORATtO
hi loco cnminis ponit , mcumquc,f;idum malitiofeca- lumniatur & rcprchcdit. At quid me faccre oportcbat? an,neiilisadituscfrct incontioncmjdcccrnerej quiid- circo vcncrantsVtvobifcumloquercturPannelocus eis abarchitedo {pectandigratia daretun vetarc? Atduo- busobolis^nifihoc dccrctu fuiflct, rpcdarcpctuiflcnr. An me parua ciuitatis commoda feruare ac tucri , fum- mamrem^quodiftifecerunt 5 Philippo vendcre opor- tebat?minimever6.Sumcigiturhocdecrctum&recita, quod ifte prudcns & fcicns prceteriuit. decretvm.
Mnefifhilo frtztorefvidie K^L Quintilels, tribuPandionide fummamrerum poteftatem ohtinente y Dtmofthenes DemojlheniS plim Vdtanteiv. hancftntentiam dixn:Q^odPhilippufpqui legatos defc:Ce mifit - cum ^thenienf.bus rataJQederapenufsit jfenatui, poful6qv,e ^thenienfi fiacere) quo fax fuffragijs fofuU frima con- tione ccmfrohata confrmetur ac trafgaturde^atos ex omnt ^the- nienfum numero quinque legi : qut 'vbt fofuUfujfragksfuerint af- prohatiyfneylla dilatione temporis^quoqtio Igco Philiffrmeffeco' p-nouerintyeo frofcifcantur^^ lufiurandu ab eofrimo quoque tem- pore accifidty yicij- imque dent fuferfoederibuS) qu<e tnter iUum ^ populum ^thenienfem conuenerunt : eoquefoedere.ac tureiuranda ytrorumquefocios ccmpleSlantur. Ele6i i fi nt legatj Euhultv ^na phl^flius-^ifchines Cothocides^ Ctefphon Rhamnufius^Dtmqp^a tesPhtyeus,Cleon Cothocides. Ha?c ego tcmporib" illis ciini fcripfiffem,cumqueid vnum fpe(5tarem , non vt Philip- po 5 fed vt ciuitati noflrie commodarcm ac prodeflTem, boni ifti & pr^clari legatijabieda omni psene reip. cura, treis mcnfeis continuos in M acedonia confcdcrunt, vl* que c6 dum veniret e Thracia PhilippuSjOmnibus ilHus rcgnioppidisin fuam poteftatcmrcdadiSjCumdecem dicbuSjimm.o tribus,aut quattuor quidem ccrtc^in Hel- Jefpontum pcruenire3& oppida iureiurando accepto priufquam ea ab illo expugnarentur atqueeuerteretur, feiuarehceret . Vobis enim pr^fentibus nunquamca attigifl^et , aut iufiurandum profed6 ab eo non accepif- fcmus ; itapacedecidifletj nequevtraque, &pacem, &
Thra-
i
L
fROCTEStJHONTl. 9J
Thracia? oppida teneret . Primus igitur Philippi dolus, hominLiiiiqj iftorum iniuftorUjac dijs ipfis immortahbus iniquoru qu;Eftusimprobirsim''3& mercatus turpifsim' lcgatione taiis fuitjpropter quc &illo temporc3& nunc, & fempcr pofthac me cum ijs bellumj atque inimicitias implacabilcis gcfturum profiteor. lam m ihi alteru dein- cepslongeillograuius flagitium attendite.Pofteaquam promifit Phihppus fe nobifcumpacemobfcruaturum, Thracia iam iftorum culpa(vt dixi) qui decrcto meo no parui(fent,occupata: hoc rurfum ab iftis rediijiit , ne ex Maccdonia dcccdercnt, qiioad eum excrcitum , quem contra Phocenfcis comparabatjinftrudum atque orna- tumhaberct.-vcritusnefi vobis renuntiaftcnt,eum bre- ui tempore excrcitum in expeditionem edudlurum^cxi- retis ipfi, & cum triremibus ad Thermopylas , quemad- modum antca:,nauigarctis3locique illius anguftias clau- dcrctisrfcd vno temporc & renuntiantibus iftis \\xc au- diretis , &illeiam intra Thermopylas ingrcifus effct, nequehuicrcimederipoft^etis. Tanto autem Philippus in metu vcrfabaturjadeoquc anxius & follicitus cratjne vos ctiamfilocailla praroccupaffct.cade re antcquam Phoccnfcs perijffent,ccrtiorcs favStijmittcndum ijs auxi- li^jmdcccrnerctisjatque ita resfibide manibusclabc- rentutj vt impurifsimum iftum iterum non iam commu- nitercumceterislegarisjfedipfum fcparatim conducc- rctjquo ca vobis diceret ac renuntiaret, per (\\ix omnia fundituspericrunt.A vobisautemjAthcnienfcSjCtiam atque etiam petOjVchcmentcrquecontcndo, vtin hoc totoiudiciomemineritisjfi AEfchincs Ctefiphontcm folum accufalfet , nihilque cxtra caufam dixiifctjmc quoquehoc temporc nihilaHudaclurum fuillcjnifivc cumjquiaccufatus cfi^et , defendcrem: fcdcum iftctota fuaorationcintempcrantcrin mefuerit inueduSjmc- qucfaIfiscriminibus,probris,ac maledidlis vexant , ac laccraritrmihide mcmctipfo tamultadiccndijatqucad * ca, qucTmihiobiecit,paucarcfpondcndi nectfsitatem
^6 DEMOSTHENIS ORAYlO
ab co impofitam efTc. Qux funt igitur vcrba illajtum ab ifto vrurpatajquserummamrcmperdiderunt? Quhdvhi- lippti^r^ i n cju i tj) Tho-mop Ias imrciuihttimultuari nemine yejlrum^ oportet . Omnia enimyobps ex animi fententia procedent^fi quief- catvs.EthidiWyaut fummam triduo illum ijsjquibm immicus l/cnit^ amicumxontrk ijs^quibm amicuf, inimicv.m effefaBum andietts. K on enimyerbis^in^luhyfed ytiUtatum fimilnudine ^ commu-' nitate amicitias congiutinari ^ confrmari foiere 3 grauitcr & u\2Lgni^CQ^i:on\xnx\iins,Expedit autem ?hiiifpo,Vhoccnfibu^y ^ yohi6 f^rAque ^Thebanorum immaniftupore) tntoierabiiique ar- Yogantiadefmgi. Qucequidcm iucundanonnullorum auribus acculebant proptcrodium illud in Thebanos illo temporcpcnitusin omniuanimis infitumatqucin- fixum.Sedquideft poftea confccutum? vt nonlongo pofttempore infclices acmiferi Phocenfcs interirenr, vrbeseorum funditus delcrentur: vosdum quicfcitis, iftique obtempcratisjpaullo poft vafa, & omnem fupel- kctilcm ex agris in vrbem comportaretisjifte aurum ac- ciperet:dcnique prsetcr illa omniajilludin Thebanos ac Thcffalos acerbiisimum odium in ciuitatcm veftra re- dundaret:rcrum gcftaruro gratia, PhiJippo qu^rcrctur. Atque ha'c ita cft^ejCOgnofcitc & cx Callifthenis dccre- t03& cx epiftola Phihppi.cx vtriufque enim ledione^yo bis h^ec omnia plana fiant. Recita decretu.D e c r e t v m. Vrditore Mnefiphiio 3 contione fuhito atque ex temporeah im- peratoribm adtwcata} de moderatorum ciuitatis ac fenatus fenten- tiaiVndecimo lCaiend^ O^obrepSjCalliJihenes EteomcifiiitiS Pha- leremhanc fcntentiam dixitjpiacere, Nequps .y^thenienfiumyquar- cunque excufationem afferatjin a^ro pernoclet.-fed in yrhc} ^ P/*- r£eo3pr£ter eos 3 qui funt inpr^fidtjs coUocati^ac dijlributi : qnem autem quifque horum iocum atque ordinem na6ius efi^eum ad extre" ntum feruato 3 ita^t neque diem^neqtx noBe extraprAfidium fuum traducat. Quihuic decreto non paruerit , eum contra remp .Jeciffe iudicatum ir/3 ^proditiomspoenAS daturnm^nifi fe^i aliqua maio- re^ac necefsitate^cvi obfjii nonpotuitjimpeditum effe docuerit.Vt Vj$ amem^quti yim ac necefsitatm attuHffe dicentur, ^ imperaton^
qui
? R 0 C T 1 S I rH O H T i; ^y
qm exercitui^relque milirari pr£efl , (sr iiy cuiciuitatts procuratio eom mtfja ^ commendata eji j ^Jinhapnatus cognofcunto. Ex airts autem frimo quoque temfore cmmajqudt funt intra quindecim miUiapaffiumyin yrbem^^Pir£eum deportantor:qu£ hvsfinihm non conttnehunturyin Eleufinem^Vhylamj^phjdnamyRhamnun- temi S unium conuehuntor. Dixit Calliflhenes P halereus. N u n- quid vos hac fpe dudi pacem facicbatisPaut hunc vobis cxitum mcrcenarius ifte pollicitus eft ? R ecita nunc epi- ftolam Philippijfubac^lis Phoccnfibus miifam.E p i s t o- LA PHlLippi. B.ex Macedonum Philipppt^fjfenatuiypopu- loque ^thentcnfi 5.P. Sciti6 ^nos ThermopylAS inneffos effcPho- cidemfuh tmpertum , dittonemque nojlram fuhiunstffe : ^ ineas qutdem^yrhetS} qu^fefe nohts adtunxenmt ac dedtdermt ,pr&fidia tmpofuiffe: qu£ ycro cedere noluermt, eAS *>/ ^ yirtute c^ipt.ts, at- que tn feruttutem redaSliUjdeteuiffe, Cum igiturandirem ^os eser- citum compararcj quem Phocen.fiht4S auxiiio mitteretts , yifum efi mtht adyosfcrthere, ne dtuttus lahorett^,neuetrepidetts. Nam om- nino cum armacapitis r nihiimihi moderate facere^idemini ^qap cum pacem mecumfecerttts^ exercitum tamencontra me ducerepa- 7'ensp td quePhocenfiljti^ nobifcumfoederum communione non con ^ iunBts . Quarefi pacvs codtttonihusjjare nolv.eritvs . »/■. Ua re alia no - hn eritts fupertoresjnihilque aliud affquemmi ^nif quod pnores in- iuriam feceritis, Auditis quam aperteoftendat ac dccla- ref focijs fuis in hac^quam ad nos mi(it,epiftola5& p^nc ita loquatur V\\\\\^^US^Egoh£cinuitvs,^tniqiio animoferen tihus.Aihenienfihusfea , Qjdapropter fi^/os Thehani 3 ^ Theffaii fapitts 3 hos qutdem in hojhum numero ducetis , mihi autemfidem /j^r^f/vm.quibus verbis litterate quidcm non eft vfus, ve- rumtamen h^c lignificarc atqueoftcndere voiuit. Ita- queilloshiscaptos eo pellexit ac pcrpuHt, vtnihilfu- turi prouidercntjnihii pra'fentirentjfcd eum res omneis in poteftatcm fuam redigcre parcrcntur: vndeinfehces Thebanimhascalamitatcs incidcrunr. Atquchuius/i- dciapudillos comparanda^adminiftcr Phihppo atquc adiutor iftc cft AEichincs , is, qui falfa vobis rcnuntia- uit^quLvos infraudem atqueincrxoicmiaduxit:is, qui
N
'pg DIMOSTHBNISORATIO
jTiodo Tbcbanorumcafus & calatnitatcs inirerabilitLr deplorabat : quam graues , quam luduofi elTent , multis verbis-perfcquebatur atquc exponebat.-in cuius per- fona^&horumj&eorum^qu^Phocenfibusacciderunr, &illorum omnium malorum, quseGrieci pertulcrun.t, cauraconfiftit.SciIicctenim,AErchinajtu iis,qua? Thc- banisaccidcruntjgrauiter angeris, &Thcbanorummi- fericordia commoueris , qui tot bona in Boeotia pofsi- deasjtot illorum agros colasiego vero lcetor , is, qui fta- tim ab eojquihsec effecerat,ad fupplicium dcpofccbar. Scd in eam orationcmincidi, quamcpofterius vtifor- taffc magis conucmct. Ad illa igitur reuertor, quibus o- ftendcre coepcram, iftorum qu^rftus nefarios , & nundi- nationes flagitiofas, &iniufte facta , & fcelera j horum maloru cifc caufas . Nam pofteaquam a Philippo & vos decepti cftis iftorum culpa, qui fuas operas in kgacioni- bus obeundis ei locauerant,quique nihil vere vobis rc- nuiuiaucrantj&mifcri Phocenfcs , eorumque vrbes dc- lcta: f^nt,qu,id.accidit?Contemtifsimi omnium hom.inu Thcft^ali,infolctifsimi atque omnis fenfus cxpertes Thc banijamicum.optimede fe meritum, fcruatorem fuum denique Philippum ducebat.Erat his ille omnia . Qupd ftquis aliud quippiam diccreconaretur,ne vocem quide eum mittereiinebant. Vos autcm,qai omnia,quse a Pfii- lippogeftaerat^fufpeda habebatis,atqucade6iniquif- fimo animo fercbatis:pacem tamen vobis ftudiofc reti- nedam putabatis.nihil enim foli efiicere poteratis.Gr^e- ciitcmrdiqui confimili vobifcum ratione in fraudem atquc in errorcm impulfb & fua fpe deturbati , libentif- lime otio, paceque frucbantur , tametii eifent ipfi quo- dammodo iandudum bcilo laccfsiti.Nam cum quoquo- ucrfus grallans, & circumies Philippus,Ulyrios,TribaI- los, nonnullos ctiam Grcecia: populos in feruitutem re- digebat,cum mukosacmagnosexcrcitus fuoimpcrio fubijciebat,ac llibigebat : cum quidam homines e Grx^ cix vrbibus profc(^i,pacis au6tQritate & licctia freti , c6
fe
P R O CT B $ I f n O N T 1. :99
fe confcrcbanr ^ ibiquc a Philippo coirumpebantur, in quibus iftc numcrabatur,cum haXjinquam^ficbantjtum ij omncSjin quos ha^ccomparabantur^ bcUolaccflcba- tur.quod li non fcnticbant, alia ifta oratio cft, nihilque ad mc pcrtinct.Ego cnim prardiccba, & tcftificabar tum apud vos 3 tum ad quofcunquc miftus cfl^em . Ciuitatcs autem graui & pcriculofo morbo crat affcda^jdum par- tim magiftratus^ijquCjqui rebus gcrcndis pritcrant , pe- cuniarum turpitcr capicndarum itudio duccrcntur^rcrc- quc prctio corrumpi patcrcntur : partim pkbs & multi- tudo ncquc futura prouidcrct,& vitc^e tranquilHtate , & quotidhino otio incfcarctur : dcniquc (ic omncs animis clfcnt affcdi ^ vt quanuis harcin Graxia malaverfaren- turjiinguhtamcn fcincommodvuum cxpcrtcisfore, ac pcricuhs ahcnis rcs fuas^quandocunque vcllcntjin tuto futuras.arbitrarcntur.ltaque multitudinij opinotjhoc vfu vcnitj vt pro infinita ilhi , & intempcftiua dcfidia at- queignauiajhbcrtatcmamirtcrctrmagiftratibus vcroac pnncipibuSjqui i^c cctcra^prcrtcr fcipfos ^ vcndcrc puta- bant 5 vt ipfi fcfc primos omnmm venditos eft^c fcntirct. Namquiamiciatquchofpitcstum cum donisac munc- ribus corrumpcbantur, nominari folcbant, nunc aifcn- tatorcSj&dijsimmortahbusiniquiatquciniufti, &aJijs ici gcnus nominibusjquibus digni funtjappcllantur.Nc- mo cnimjAihcnienfcSjCoanimopccuniamconfumit^vt proditorumcommodisconfulat: ncquc quifquam po- ftcaquam eajqua? rcdemitjobtinucrjt, atque in potcfta- tc fua habucritj prodirorcm rchquis dc rcbus in conil- hum adhibct fnihil cnim proditorc beatius cli'ct:J)quam ob caulam tanti ticrcr pi ()ditor?h)nge ahtcr cft . S cd fi- mulatquc is,qui principatum & dominationcm cocupi- fcitjfucrit rcrum poiitus, ctiam corum,qui vcndidcrut, dominus cfficitur .ItaqueiJlorum improbitatc perfpc- da &cognita,tum cosprofcdOjtum odio habct,tum ijs dfttidit^tum cos vcxat& concuicat,nunumquc in eos. contumchiie gcnus pr^etcrmittit. Qnod vt ita cflc pcr-
N 2
loo i> s Mo s TKirirrS o r a t i o
fpicerep6rsjtis,atteditc,qu£erOjqu2edidurusfum3&vo- bifcum ipfi cofideratc. Nam tametfi rcrum occafionem amiferitis, cognofccndi tamen opportunitas fapicnti- bus ac prudentibus eadem manet. Tatifperdum prodc- bat Olynthum LaftheneSjamic" PhiHppi nominabatur: Timolaus quoad Thebaspcrdidit, vfque eoPhiUppo carushabituscft:vfque eoEudicus, &SimusLarifl£ei, quoadThelfaliam Phifippo emaciparunt ac tradideriit. Deinde ciim cijcerenturjcotumehjs omnibus afficeren- tur, quoduis turpitudinis , atq? indignitatis genus fubi- rcntjOrbis terraru proditoribus completus eft.Quid^A- rifiratus Sicyone:quid? Perilaus Megaris non contemti atq; abiedtiPExquib" intelUgerequiuisfacinimepofsit, qui patria fua tuetur ac defcndit maximejquiq; plurimis in rcbuSjiftis diccndo refiftitjCU vobis, AEfchma prodi- toribuSj& nummarijsjmerccnariifqueciuitatu guberna toribuSjVnde pretiii accipiatisj& quajftum faciatiSjfup- peditaremaximCj vofquebeneficiopopuU , & corum, quicontravoluntates veftras dicuntjfaluos effcmcrce- demq, accipere.NameDiusFidiuSjquantuinvobisfuir, iandudu perijftetis. Ac dc ijs quidemjqu^tum gefta funt, tametfi multo plura habeam dicercjh^c tamc nimis mul tadidtaelfeputo.Cuiusrciifteculpam fuftinet , quij.ti me fuorum flagitioru ac fcelerii veluti crapulam hefter- namcuomuit:quamquidemmihineccflariumfuitapud eoSjquorummemoriares illiefuntantiquiorcs , diiue- re.Fortalfe vero eria vobis h^c oratio grauis ac molefta fuit , qui ctia antequam verbii faccrCjatqj adeo hifccre, omneisiftius aCtiones mercenarias,opcrafque venalcis noueratis. Quas tamc fpeciofis atque honeftis amiciti^, hofpitiique nominibus appelJabat.h^c enim verba quo dam loco orationis futepofuit; Q^i rmhi ^lexandri hojfitttt maledifii loco ohiecit:,(trqh exprobrauir, Ego tibi Alexadri ho> fpitiu?vndc colccutOjaut quinam mcrito? Nec PhiHppi ^ hofpitem tCjnec Alcxandri amicum cgo vnqua appella- rira. nonitainfanio:nififortemeftbres,&ceteros, qui
fuas
P R O € T S S I P H O N T S." lOt
fuas operas merccde locare cofucueruntjeoru,^ quibus
condudi funtjamicos^atqj hofpites appeliare debemus.
Non ita cft. At ego te cum antea Philippijtu hoc tcmpo
re Alcxandri mercenarium dicOjitem hiomnes.quos ad
hoc iudiciu conuenifle vides.Qupd fi non credis,cos in-
terrogatOjfodes.Qiun egomet pro te hoc facia. Vtiiun
vobiSjAtheniefes, vidctur AEfchincs Alexadrimerce-
narius e{re,an hofpes? Audis quid dicat? Nunc igitur ta-
dem ifti de accufatione refponderc, &pro Ctefiphontc
dicereiiimiilqj rcs mcas gcltas exponere volojVtjtametfi
prarciare inteliigat AEfchincSjaudiat tame quas ob cau
fas ego non ijs folurujqu^ a fenatu decreta funt, veriim
ctialongemaioribuspra^mijsdignumecirccontcndam,
Sume igitur accufationis ipfius libellum & recita. a c
cvSATioNls LiBELLvs. cJjarondaprxtore V III .idpts
TebrmriAS} ^Efchines^tro^etifiliuf Cothocides iudicium de de-
creth contra legesfa6its in Cteftphontem Leofthems fliu adpr^tO"
re det(tltt,quiafcitum contra legesfecit:(juo cenfuit Demofhenem
JDemofthenisfliil Ptcanieum aurea corona donandum apopulo "V/V-
tutts^ heneuolenti£:>qua perpetub habwt in Gr<ecos 'yniuerfos,tum
tnpopulii^thenienfemj^fortitudims ergo,i^quod res dicit agtt-
quepopulo ytilijiim^u^omr. iquefudiOiCura^operaJ..thore reip.prodef
je conatur. Qj^ omniafalfafunt} ^ cotra leges fcri pt(t,cum le?es
yetent^primumfalfa decreta intahuixspuhUc^referri : deinde eu,
qui ludicio referendarum rationum teneatur,prfufquam rationes rr-
tulerit iCorona donan. (Eji autem Demojlhenes curator muns ref-
<:tendvS}(^ theatralt pecunix prxfefltif.) pojlrcmo eam donationem
acprxdicationem Dionyfjsytragoedts nomferi.fedfiquemfenatti^
corona donet^iuheant in curia.-fn ciuita^^in Pnycepopulo couocatoj
de eo,qui coronatur,pr£dican,Mu[tajtalemaquinquaginta. Via-
toreSjCephifopho Cephifophotts filius Rhamnufius,Cleon Cleom fi *
liti6 Cothocida. Ha^c funt, AthcnicfcSjqu^ ex toto dccre-
to in iudicium vocat AEfchincs . Ego vero primfem his
ipfis planu me fadurii confido^iuftifsima cam cfle dcfcn
{ioncjquavfur" fum.Scruato cnimcodcordinc^quciftc >
in fcribedo &c6ponedo accufationisHbcllo fccut' cft>
Ns
101 DIMOSTHHNIS ORATTO
{ingillatlm dc omnibu> dicam, nihilquc fciens pmcri- ho.Qr^6digicurrcripiicCtcfiphon,mc pcrpctuo cai rcs & diccrc 5 & agerc; qua? populo funt v iililMmx , omni- quc opcra ac Itudio, quanrum in mc (itum (it , ci confu- Itre atque prodcdc: quodqae his nominibus nic lauda- uit, cius rci iudicium in mcjs reb* geflis poficum effc pu- to.Exhiscnim^ciim eruntdiligcntcrconfidcrataj&pcr- pcnfa 5 vcrane f nt ea , quit dc mc lcripfit CtL liphon^an falla.pcrfpicuumcrit . Qnodautcmccnfuit mccorona donandum, his vcrbis non adfcriptis, Pojieacju/m rationcs mrr/mf ,corona'quc donacionem & pra,^dicationcm in thcatrofacicndain;cumhoc adeaquoque, quic in rep. gcfsi , pertincrc puto , vidcre vtrijm fim corona dignus, necne; & vtrijm pr^dicatio ficri in theatro dcbeat, nec- nc : tum pr^tcrca Jcgcs mihi profcrcndas eifc exiltimo, perquashaec CtLfiphontifcriberelicucrit.Atquecqui- dem hancindefcndcndo Ctcliphonteoiationisa^qui- tatcm ac (imphcitatcm adhibcre conftitui. Aggrcdiar autcmprimumadeajquxgcfii: nequccftquod quilqua putct,me longe ab accufationc racioncm defcnfionis auocare atque abduccre , fi in hunc dc Griecanicis mcis adtionibus fcrmonem incidcro.Nam qui cam decreti partem rcprchcndit , atqac in ludicium vocat , in qua cgo rcs populo Athcnienfi vtilifsimas & dicerc & agcre dicor, quique h^c tanquam minimc vcra iudicio pcrle- quiturjiic cdjqui hanc dcinciiin rcp.inftitutis, rcbuf^ .^uc gcflis orationcm cum hac caufaitaconiunxit , vt non Iblum propria , fcd ctiam prorfus necelfaria vidca- tur.Dcindc cum multa fint adminiOranda: rcip.conliha, niultaquc voluntatcs & fc»5ta'j cam potifsimum fcd:am, qu^ ad Gra'canicasa(^Hon»:s pcrtincbat ,lccutusfum. Quaproptcr non immerito cx his totius meie \\xx lupe- rions duccndafunt argumcnta.Eaigitur, qua^l^hihp- pus antcquam rcmp.attigiifcm , atquead populum vcr- ba ficcrc, &contionari ccepificm. antcucrtcrar, atque Qccupirat;,pra'tcribo. (nammhilhorumadmearbitror
pcrtincrc^
PRO CTE StPHONTl. lOj
pcrtInere.)QiKever6jpofteaquain ad remp.adminiftra- dammecontuli^prohibitus efta mcfaccrcPhilippus, eorum vobis memoriam rcfncabo , ncque de his ratio- ncmreddererecufabojri hocvnum prius vobis expo- fuero. PhiHppustuncAthenienfeSjVnircnobislon- ge fuperiorerat , quodnon apud nos.autillostantumj fcdapud omncis pcr.rquc Grcccos tanta proditorum, & nummariorum magiftratuum,& impiorum hominum vbertasatque annona verfabatur, quantapoflhominu memoriam non fuit; quosillc fuorum confiHorumad- rainidros & adiutorcs nadus, Grc-tcos antca grauibus, & acerbis odijs intcr fe difsidcnteis, maioribus ctia dif- cordijsac fcditionibus concitauit, cum ahos fallcret^a- lijseffufelargirctur, ahosquauis ratione corrumperet: poftrcmo multas in partcis eos difccrpfit acdiftraxir, cumhxcvna res omnibus paritcr conduccrct , ne ille crcfcerct^prohibcre.CLim clfctigitur hiconinium Gra;- corumftatuSjCumquc in fummamahnafcctiSj&in dics latiusmanantisignorationc vcrfarcntun vobifcumipfi confidcrate,AthcnicnfcSjquidfcqui, quid agcrCjquid efliccre dccuerit ciuitatcm : horumquc a me rationem rcpofcite. Ego cnim is fum , qui mc in hoc rcip . gubcr- nand»]e muncrc ac loco,& in hac quafi cuftodia & vigilia coflocaui. Vtrumigitur eam conucniebat, AEfchina, fuosiJios fpiritus dcponcntem, fuxqueamphtudinis ac dignitaris obJitam in codcm atquc Thcllalos & Dolo- pcs ordincac numcroj^hilippo Gra?corum dominatum appcrcnti ftudere acfauerc,maiorumque fuorum or- namcra &iura euerterc?an hoc quidcm non faccrc(.gra- ue cnimhoc mehcrculcfuitfctjgraucXed qua^futurajni- fi quis prohiberct, vidcbat , & lampridcm ("t verilimile eft; prafcnticbat, ea ncgi]gcrc,nihilque,ne accidcrcnr, laborarc? Atqui hbentcr cx co, qui rcs mcas gcftas tan- topcrcrcprchcndit,quaffiv:rim : quarum partium ciuica- temnoftramfuillevelit: vtrumearum,quivmaIorumac dcdccorum ; qux Grarci fubierunt , adiutrices PhiJippo
104 DEMO STHENIS ORATTO
fuerunt : in quibus Thefralos ;, eoruraquc focios pofsis dicerc fuifTe vcrfatos.an earumjqu? fpe amplificadarum opum fuarum priuatarum, hxc ficri paflie funt ac ncgle- xeruntrin quibus Arcadas,& iv e(renios3& Argiuos nu- mcrarepoliumus. Atmukihorura , immoveroomnes niaioredetrimcntoacccpto,quam nos, cxhocnegotia difctflcrut.Namfi Phihppus ftatim vt vicitjfefein Ma- cedoniam rcccpi(I'et3& pofl^ea quicuiflet:.nemine neque ex focijs fuis^ncque ex cetcris Gr«ecis liefo, aut offenfo, cos tamcn^qui conatibus eius non rcftitifl^ent, aliqua ex partereprchcndere& accufare polfcmus.Sedfi perae- que omnibusdignitatem, principatum,hbertatem,im- mo vcr6rcip.fl:atum quibufcunqucpotuitjademitjnon- ne vosjqui mihi credidiftis ac paruiftis , gloriofifsimo & pra^clarifsimo confiho vfieftisPfedilkicreucrtor. Quid ciuitatem noftra, AEfchina^tufacerecoucniebat, cim Philippumvideret impcriumfibiinGr^coSjacregnunv comparare?autquidmefuaforcm& confiharium dice- re^quid fcribcre oportebat: prasfertim Athenis ? CNam-- hocplurimumrcfcrt^quilciebamjpatriammcaraa pri- mis tcraporibus vfquc adilJura diera,quo die in contio* ncmafccdi^fcmperdeprincipatUjacprincipelocOjfcm^ per dchonore^ac degloriadcccrtaftePplurcifqueviros, &maiorera pccuniaevim pro ftudiolaudis&honoris, omniumqueGrcecorum commodis con{umfi{fe,quam ccteri Grieci«epopulipro fefeimpcndcrunt?Phihppum autcm 3 cum quo vobisomnccertaineninftitutura erat, vidcba pro imperio ac dorainationc oculo fibi effoffo, iuguloconfrado, raanudcbiktata^crure comminuto a fuis inccptisnondefiftcre:dcniquc quamcunque cor- poris partcm fortuna voluerit ei adimere , eam kbenter &cupide amitterCjVt rekquocorpore rcutilato,cum honore & gloria vitam traduccrct? Atquine hocqui- demquifquara dicereaadcatphominiPeiJ^e educatOjiii vrbehumilituncatqueobfcura jtantam animi magni^ tudinemmcritoingeneratam effej vtimperium Gra?co-
PROCTISlPHOMfir lOj
rum concupifceret, atque hoc in animum induceret : in vobisautcmjqui Athenicnfcscftis^quiquequotidiein omnibuslitterisacdifciplinis maiorum veftrorummo- numenta ccrnitis, tatam ignauiam atque inertiam incf- fcdebuiire3VtIibcrtateGr«corumvltrOj& veftrarpori- tc Phihppo cederctis.Ncmo(mquam)h£ec dixcrit. Vnu igitur erat reliquum (imul & neccflarium : ijs omnibus, quie ille mohcbaturjciim iniufte vos l^ederct, iufle obfi- fterc^atque obuiamire.Ergo vosquidcmabinitio hoc faciebatiSjVt a^quum erat,vtdccebat:cgoautcmdecer- nebam, & fuadcbam c]uibus tcniponbus inrcp. verfa- bar:fatcor.At quidmcfacercoportcbat?Iam cnim ex te qu^crOjrchquaqucomnia prgtcrmutOjAmphipolim, PydnamjPotida^amjHalonefum: hfcomniaobhaifcorj nihil horum mcmini: Scrrion, Dorifcus, Pcparcthi cx- pugnatiOj&cetcraidgenuSjin quibus &:iniuriam,&dc- trimcntum acccpit ciuitas , fucrintne vnquam , nefcio. Et tamen dixiftimchorumlocorum comrucmoratione ciuitatem noftram in odium Phihppi adduxifte, cum ea dccrcta , qu^ ad has rcs pertincnt , fint Eubuh , Arifto- phontisjDiopithis , non mca. O ad diccndum quicquid tibi hbeatj omnium hominum promtiisime , atque ex- peditifsimc . nihil igitur cgo de his nunc quicquam di- cim. Vcriimillc, quiEuboeam fibi vcndicabat:quiag- gcrcm Attic^e oppugnandie excitabat : qui Mcgaris in- fcrrebelliimcogitabat: Orcam occupabar,Porthmum fubruebat, PhihftidcmOrco,Clitarchum Erctria: ty- rannos imponcbat/juiHclIcfpontum fubimperium di- tioncmque fuam fubiungebat , qui Byzantium oblidc- batjqui vrbeis Grarcic^e alias funditus cuertebatj in alias exfulcs ab cxfuho rcduccbat: vtrum cum hfc ficerctjin- iuriam facicbatj&foedcra rumpebatj& paccm violabat, nccnc ? Dcinde vtriim e Gra^cis ahquem cxiftcre opor- tcbat,qui h«Ec cum facerc prohibcrctjnecnc? Nam li nd oportcbatjfcd ill im , quit Gra^cia cft, Myforum prxdd, vtappcllatur,viuctibus&ftantibusAthenienfib'3vldcrl
O
I06 DBMOSTHBNIS ORATIO
conucnlcbat : fruftra func mei tot fufcepti labores ciim de talibus rebus dixiiinancm quoque & fuperuacaneam operamfumfitciuitas^qu^confiliomeo paruit; fucrmc deniquc peccata &fcelefa omnia concra ius admiffa, liiea.Sin autem opus erat aliquem cxiftcrcqui h^c pro- hibcretrquem aliumjquampopulum Athcn. fuiflecon- ueniebar?Has igitur res cgo tum gerebam, & cum illum omniummortalium ceruicibus iugum fcruitutisimpo- nere videbam^aduerfabar eg03& rcfiftebamjtum pr^di- cendojtum monendo, ne hxc Philippo condonarctis ac prodcretis . Atqui pacem ille profcClo captis nauibus, non noftraciuitas, AEfchinajVioIauit atque infirmauit. Profcrigituripfadecrctaj&epiftolamPhilippij&exor- dine rccita.Nam cui quifquc culp*e fit affinis^ex his pla- num fictjfi dihg^ter attendentur, & cum re^de qua qui£- ritur,comparabuntur. Recita. decreta. Neoclepra- tore^menfe fc%tiii y contione ab imferatorihm extra ordtnem aduo- cat(tjEuhv.lws M nefiti^eiflim Cyprim yerhafecit. Q^od impera- tores in cotionemtiarunt Leodamantem nauarchum cum^iginth audt, link miff(& fuerant ^ exportandi ex Hellejjonto in Lemnum frumenti caufa;,nauihm , ah ^mj nta Philippi imperatore in M a- cedoniam deduSlum, atque in cufiodiam datum retineri:placere Ift ciuitatps moderatoreS)^imperatores dent operam^^yt cogaturfena- tus j le(yatlque ad Vhiliffum deligantur ^ qui cum primum ad eiim -- peruenerint^aoant cum eo de dimittendo nauarchoj (^nauihus, ^ militihus. Et ft imprudensfecit ^mjntas , dicant nihil de eo querl popuU-.m ^thcnienfemfi Leodamantem in aliquo malefcio depre- henditj cum aliquidpr£ter ea, qu£fuerantei d popuio [Athenienfi mandata, moUretur, ^chenienfifs re cognita , pro eim negiigentia ^ contumaciajn eum animaduerfuros. Q^uodfineutrum horuefi, fed priuatimfidcm ^ diquitateVioiat autvs^quinauet^ mifitiautis^ qui cum nauihtis miffm efi^ piacere, ytpetant iegati aphiiippo , >t hacderefaciatnosper iitteras certioresjl^t popuius ^themenfis cum iidic comperta hahuerit,quidfaflo opiafitj deiiberet. H OC i- giturpopuli fcitum fecit Eubulus, non cgo. Alterum, quod dcinceps fcquitur, Ariftophonideinde tertium
PRO CTESIPHONTK. I07
Hcgefippus:deinde aliud Ariftophon:dcinde aliud Phi- locrates^poftrcmoCcphifophonj&ceteiiomnes. Ego quidcmnulluvnqua hircederebusverbumfcci. Reci- ta dccrctum. d e c r e t v m. N icocle ^rt^tore p pndic Kal. fe^temhrcis } de fententtit totiM^ fenntp^^jCiuttaW moderatorcs ^ ^ inipcratoreS} cam de ijS:qu£ m conticnc affa effent^adfnntvm re- tpdiffentydecreuertmt foplo flacere 3 "^t legatiad Vhliffi.m de na- uibu^ recfferandu deii^antur^iifque ad iUv.m mandata dentur: etia fofulifcita in contionihusfa6ia tradantvr. LeBifunthi^Cefhifo- fhon Cleomsflius. ^nafhljftitv.-Dcmocritu^ Demofhont/sfl/tr, ^nao-v'aftfs:Poljcritus^femantiflit{^}Cothocides . trihu Hif- fothoontide f mmamren.m fotcfatcm ohtinente.^rifo^hon Co- IjttetiS friffes^ ^ confUj fnhlici frincefsfententtam dixit.
Quo modoigituregohiEcpopulircitaprofcro atquc oftcrjdo, ita&tu AEfchina oftendcj qualicgo dccrcto icripto.belHfufcipicndi audorfuerim. Atnonpotes.fi cnim poffcs^nihil tibi nunc prius profcrendum duxilfes. Atqui ne PhiHppus quidcm in mc bclli culpam conferr, cum alios infimulet , ^ criminctur . Recita vcro ipfam Philippi cpiftolam. E p r s TOL A PHrLippi. ResMa- cedomim Phtlifpus^^fenatuifofuloque^thenienf S. D. Vcnerunt ad melegatiyefri Cefhifofhonj Vcmccrttus, Polycritus : egerunt quemecum denauihuS} cjuthusfr<xerat Leodam^ , dimittendis . Vt t^ituryno l-erho dicam quodfentio ^jlultiftmi mthi ejfe ytdeminij f me ignorare futatts ihxc nautgia fer fmulationem frumeHti ex LLeUcfponto tn Lcmnum cxfortandt j co confito effe mijfajlft Se^ b mhrianui^ qut k me ohfdenturjnec communthus amiciti&foedcri- ht{^< conttnentur 5 auxilii m ferrent : atque h<ic nauarcho mandatx efje non kfofulojfed a qv.ihufdam magijlratihus^ C^ ah alijs^quinuc friuatt cumfint , yehementcr cufiunt^fofnlum , ffreta ^ yioLita amicitia,qu£ mtht cum eo intercedit,heUum redintcgrare: id'queyt fatjmaiorejludio contendunt , quam yt Selymhriams ofitulenttir, exifiimantes fihihocfacinus yeflio^alts inflarjuturum. Verumta^ men non arhitror necmihi jnecyolts hocquicquam frofuturum. Q^afrofter frimum h(tc nauigia, qu£ ad nos deUtafunt , yohis re-^ ) mit'':^, ^ condono: demdefcto a yohis,nc ma^^iflratihusyefrtA fer,»^
O 2.
lo8 PEMOSTHENIS ORATId
mittatUfyep.malitiole^^improhe admmij}rare:fed coerceatlh ^ cafti^etls.quod quidem f/acicm^e^o quocjue omnifiudio pacem tuc ri C^ confn-uare conahor.Valcte. Nufquam hic Dcmofthc- nis nomen pofuitj nulHus meculpse afflnem elfe rcnpfir. Cur igitur cum ahos criminetur , nullam de mcis rcbus geftis mcntionem facit?quia de fuis in nos iniurijs mcn- tioncm fcciflet^fiquiddcme fcripfilTct.His cnimafhxus ha?rcbam:abhisnufquamoculosdemoucbam:hisdcni- quc aducrfabar. Ac primum lcgatio in Pcloponnefum mc audore decreta cftjquo tcmporc ille in Peioponne- fumoccultisitineribus irrepcbat: dcinde inEuboeam, ciimEuboeamappctcbat.-deindeexcrcitus in Or6uma mc decretus cftjnon iam legatio: alter itcm cxcrcitus in Eretnam^poftcaquamtyrannos in his vrbibus confti- tuerar.-poftremo claftcis eas omncis mifi,quibus& Chcr ronefus5& By2atium3& focij omnes fcruati funtrex qui- bus vobis pulcherrima illa nata funtjlaudcs^ gloria;, co- ronse, gratia? ab ijs, qui bencficium a vobis acccpcrant. Itafa(^umeft, vteorumj quibusiniurianifaciebatPhi- lippuSjioge difsimihs eflet fortuna. Nam qui vobis tum fidcm habucruntjac parueruntjfalutemadcpti funt: qui ncglcxerunt , hoc funt affecuti^vt & ca, qii^ pr^dixera- tis;f.:epe recordarentur:& vos non folum optima erga fe voluntatCjfcd etiam fingulari prudcntia pr^ditos,& vatcs fuilfe iudicarent.Omnia cnim qu^ecunque cis pr£- dixiftisjaccidcrut. Atqui cum fiigiatomnino ncmincm, tutuomniuhominuminimeignoraSjAEfchinajmagno cmturu fuifle PhiUftidcmjVt OreQ habcrct : magno Cli- tarchum^vt Eretriam teneretimagno Phifippum ipfum, vthaefibiaducrfum vosfacultates fuppctercntj ncc de cetcris rebus coargucrctur:denique ncquis iniurias, quibus Gra^ciam vbique afficiebat,magnopere attendc- ret, aut acrioribus oculis obferuarct . Lcgati cnira , qui tum a Chrarcho & Phififtide huc vcnicbantjapud te de- ^ uerfabantur, AEfchina^tuquceishofpitiumpublicum comparabas: quos ciuitas tanquam hoftcis3& rcs neque
iuftas.
PRO CTB«IPHONTI. I09
iwftaSjncquerdp.vtileispcrruadcrcdiccndoconanteis^ cxire cx vrbe iulsit, atque ciccit. Tibi autem crant ami- ci.Nihilnc igitur horum adum cftPOjtc appcllo, qui me malcdidis infedaris : qui dicis mc prctio acccpto tace- • re^cofumto vocifcrari.Tu vcro nonitcmrquintumma- xime vocifcraris cum habcs , ncque vnquam votifcrari defincSjnifihitibiclamorcm iftijmcomprclfcrint, inu- flainfamixnota fcmpitcrna. Ciimigitur vostum pro- ptcr has caufas mc corona dona{fctis,ijfdcmq'iC3quibus hicCtcfiphon^fyllabis Ariftonicusdccrctum confcri- pfilfct 5 coronain theatro vocepra:conis pronuntiata cflet: hocfecundumdcniqucmihiiamprieconiLimobti gerit: nequc tum contra dixit AEfchincs ciim pra^fto elfctjnequceum , qui fcntcntiam dixcrat, in iudicium vocauir. Ac mihi hoc quoque dccrctum rccita.D e c r e- T V M. Ch^ronida Hegemom flio prxtore^feptimo Kd. Februa- riiiiytribtt Leor^tide fummum imperntm oltinente , ^rijlonicus Vhrearrius itacenfuit . Q^oniam Demofihenes Demojihcnis filiHS p£anteusj cum multas ^ ma^n^ populo ^ thenienfl Vtilitates at^ tuUt ,tum multii populi ^thenienfis focijs ^ antea 3 O* item hoc temporefuikdecretu< pr^fdio atcjue auxiltofuit : quodqi-.e nonnulLiS yrbas EuhxA Uherauit : pojlrcmh quhd perpetuam er^apopulum^- thenienfem heneuolentiam pr^flat 3 <(^tum a^endo jttm dicendo, cfuantumpotefljcum ipfs ^AthenienfihuS) tvm afs GrxcisconfuUt: Vlacerefenatui}poptd6qt<e ^thenicnfp 1 f Demojihenes Demoflhe- mfUuS} meritis ac >f m laudihus ornetu r^atiredque corona donetur, ^tqueh^c donatto intheatro Dicnjfjsjtra^oedis noui*pronuntie' tur.Hutus autcm prontmttationis procurationem haheat ^ trihus e^jpenes quam fumma fit rertim poteflas 3 ^ certaminum fcenico- rum curator acprtfeBus.Dixit ^rijhnicus Phrearrits. Eft 'n e igitur quifquam^ qui dedccore aliquo affcClam , autlu- dibrio habitamjiuit derifam,proptcr hoc dccrctum,no- ftramciuitatcm ciTe fciat, qua?omnia nunciftc, fi cgo corona donatusfucrojfutura confirmat?Atqui cumrcs funtreccntcSj &omnibus nota", fi quidcm honcfta?& \ pra'clara»fint, earum audoribus habcturgratia: fin ali-
03
IIO DBMOSTHENIS ORATIO
ter,poena in eos conftituitur . At enim tum mihi gratia rc]ata,non poena irrogata eft. Quare vfque ad illa tcm- porajin quibushfcgcftafuntjncmo cft, quinonmeres
• & optimas , & ciuitati vtilifsimas geffifle fatcatur:h6c- queitaefleideritmaximo documcnto, quod cum aJi- qua de rc dcHberabatiSj fiuc dicercm , fiue dcccrncrem, omnes fcntcntiam mcam probabatis ^omncs audori- tarcm nicam fcqucbamini -.quodca, qu^ea me decreta eflcnt, fieriiubebatis, quod cx eiscoronseciuitati^mihi, vobisomnibuscomparabanrur: quodflicrificia, &fup- phcationcs dijs imfnortahbus^proptcr adtioncs illas tan quam vtilcis & fakitarcis, conftitucbatis . Poftcaquam igiturexEuboea Philippusdcpuifusac deieduseft, ar- misquidema vobiSjrationcautcm &:fcicntiareip.bcnc gcrcndse , & decretis (difrumpantur quidam iftorum h- cctjame; altcram ciuitatis noftrse oppugnandse viam quiercbat.Cum vidcret autcnijnosmagnampartemfru mcnto importato^ahundequc aducdto vtijtotius rci fru
. mcntaricecxportandcTpotcftatcmconcupiuit: &cumin Thracicim veniiret j a Byzantijs focijs fuis primum pete- recoepit.vrcommunibus opibuSjCopiifquc ceniundis, vna fecum beHum nobis infcrrcnt . quod cum recufarct Byzantij:,ncgarcntquefe hiscondicionibus cumeofo- cictateminiuifle (ncqucin eo fanc mcnticbanturj)agge- ribus cxcitaiis, vallo circumiedOjmachinis admotis vr- bem oppugnabar. Hsec cum fierent^quid nos facere con ucnirctjnon iam ampHus quenquam rogabo: (omnibus enim pcrfpicuum cft) fed quis ille fuit , qui Byzantijs o- pemtuht?quifalutifuit?quisprohibuifjncHcJlcfpontus temporibusillisa nobis ahenarctur^VoSjAthcnicnfes. vos autem ciam dico^ciuitatem noftram dico. fed quis e- rat ille, qui ciuitati hoc fuadcbat ? qui dccerncbat ? qui agcbatjquidcniquefcipfumnulJiuspcricuH mctudcter rituSj non pccunix , non vitce fu^ parcens , rcbus omni-
( busolTerebar?Ego.Neque vcrovos oportct orationc doccri quantu hsec omnibus profucrinr^ cum re fitis cx-
perti^
^ROCThSIPHONTI. III
pcm.BellucnimjquodcumrufGcptum eftjpmer quam quod magna cx eo gloria cofecuti cllisjfccit vt omnium reru,quiE ad vitam degcda nccelTariiE funt, maior vobis cum incrcdibili annonc vilitatc fuppcterct vbertas & co pia>quam in hac pace^quam ifti viri boni contra patriam tucntur ac rctincnt, rcrum quarundam futuraru fpe du - dirqua vtdecidant^ncque earum rcrum, quf vos opti- marumpartiumac rcdilsimarum voluntatum ciues a dijs expetitisjfint participes, ncquc ipfi vobis ea, qu^ fc- cuti funt, quiEquc fibi propofucrunt, impcrtiant, fa- xint dij immortales.Rccita vcro Byzantiorum& Pc- rinthiorum coronas , quibus harum adionu nomine ci" uitasnoftradonabatur. decrhta btzantiorvm. Hieromnemom BoljjortchosD^tmagct' Enteaii£J]lius,faSl-afibl afenatu dicendtpotejiatcj '\>erhafecit . Q^od populus^thcnicnfis cum fuperioribus temporibus perpetuam erga Byxantiosj ^fociosj cognatofcjue P erinthios beneuoletiam habuitj tum hoc tempore cum Phil/ppus M acedo beUu hiiic agro^ <^ huic "yrbi caiamitofum infer retjco confilio atque animo *Vf Byxantios > ^ Perinthios funditus deieret^atque euerteretxu^mque omniapartim incendio fiammifque yaftaret^fpartim c£fs arboribusferro popuiaretur ^ ma^no nobts^/- fut}l>tiittanijuefuirjauxiii6(jue iato centum ^'li^inti nauibus,re fiumentariaiarmiSj^/iris^ magnts pericuiis nos iiberauit j ^ anti- qmm nohis reip.ftatum j iegesyfepuicra maiorum re'lituit ; Popuio BjT^^ntto, ^Pcr/nthwpiacere y lus matrimonij nohifcum contra- hendh^cii'.itatis,ac reip.no ftr£ communionenh tz^^^ori.m ^fun- dorum emendorum ac pof^idcndonfm poteflatem ^thenienfibus concedi : iniudis ac cenaminibus pyincipemiocumi acpropr/i/m^in Prjtaneop in curiajapudpopiiii:m,apud eos,qui facrisprxpofiti funtj trtbui : tum fcjuiyoient in IrLe nofira domiciitum fuarum for^ tunarum coUocare , omnium rerum immunitatem dari : JlatuAS autem treisfexdecim cuhitorum in Bofforo poni , qu£ fgnifccnt, popuium ^thenienfem apopuio B)%antio)^Perintl)io coronado- nart.-mitti autcm munera acprxmia ad ceieberrimos totius Crjecne coucntus^ ifi hmta, N emea, o/> mpia, Pjthia: il if e pradicatiom m ^ coronxjcjua corona popuius ^thenienfis k nohis donatusfitjfimf^t
112 DEMOSTHENlS ORATlO
^theni enfnimyirtus, ^Byxanuorv.m^ P erinthiorumque^^ratus animiis Grtncls omnihvs ferffeBv.s fit ^ cognitus. Recita & coronas a Cherrhonelitis ciuitati noftr*e decretas ac donatas. deckbtvm cherrhonesitarvm.
Qvi ex cherrhoneftis Sefium^Eletntem} Madyttm^Haiofe^ connefum incolunt , ijfenatum , populumque ^themenfem corona aurea donant ducentorvm ^ ~)>igintifex pondo: aram Gratidt} c^ fofuli ^thenienfs excttant (^corfcrant, quoniamfbi maximi ^fno^ulans boni, intredibiiifquejeiicitatts caufa fuiti\'t pote (jui feeserciti: Philippi iiherarit} qtii fhifedesfuaspatria^ ^fucis iegesj lihertatem i facra refiittterit ^neque 'yilafxcidoriimcettrnitate ei grati^ agere^ <& quantum confeqiii potermt^de eo hene mereri , ^ quicqtiid poteruntm eum henefcij conferre^definent. Hiscde com' tnuni confiiio in curia decrenerint. Verum non folum VC Cherrhoncrus3& Byzantium fcruarentur ^ PhiHppus Hcllerpontuminpotcftatem fuamredigere prohibcre- tur^noftra ciuitas his dc caufis, maximis honoribus afH- cercturjmeainftituta^mciequein adminiftrandarcp. ra- tiones perfccerunt : {cd etiam omnibus mortaUbus no- ftra? ciuitatis bonitatem , fidcm atque animi magnitudi- nemjPhilipp? improbitatem.mahtiam^ac peifidia, per- fpicuam, claramque rcddidcrunt . Hic cnim Byzantio- rumamicusj&focius cosipfoSjquostueridebcbatj c,ir- cumfedereatque oppugnarcabomnibus confpicieba- tur: (fquo quidturpius aut fceleratius eftcpolsir?J) vos qui multa,& quidem mcrito dc illis qucri potcratiSjpro • ptcrea quod fe in vos antca iniquos atque ingratos pr^- bucrantjnon mod6pr«eteritas iniurias non recordari-, neque homincs mifcros , quibus a Philippo ficbat iniu- ria prodcre ac defcrcrc , fcd ctiam tueri ac feruare ccr- ncbamini. Qmbus ex rebus gloriam , omniumque crga vos bencuokntiam comparabatis. Atqui ncmo eftj qui nefciat.multos iam ex ijs.qui in rep.verfati funt.a vobis effecoronadonatos.fedcuius alius opera ciuitas no- ftra honorem coronce confccuta fitjconfiharijjinquam, ^oratoriSjpr^terquamea^nemoeftjquiproferre.quear..
P R O C T E S I P H O N T 1,' II3
Vt igiturcamalcdidimjua-ifte inEuboeoSjByzantiof^ quccongclsitjtum ficiuici forte afpcriusabiUisatque accrbiuscontra nosadum fit , commcmorabatjmcras calumnias efTeoftcndam^^non eo folum quodfalfa funt^ (fcire cnim vos arbitrorita cfleXcd quod, vtmaxime vcra efTcntjres illas tamcita tra6lauij ac moderat^ fumj, vtciuitati noflr^ eflentvtiles: vnum atque altcrum e pra'claris facinoribus , ac ciuitati noflr«eglorio{is , quse apud vos fada funt, exponcre volo, atqueea paucis. Nam & vnumqucnque priuatim, &ciuitatcpubJicc ad omniUjquarcxtantjpukhcrrimaj&pra^clarifsimaexem- plarcliquasadiones oportctdirigereconari. Vos igi- turjAthcnicnfcSjCumLacedcemonijterra-jmariTqucim pcrium obtincrcnt3& totam Atticamquoquo verfus, prajfcd:is,ac pr.:efidijs dcuindam, obfefikmquctcncrer, Eubceam.TanagramjOmncmBcEotiamjMcgaramjAE- ginamjClconas, cctcrasinfulashabcrcnt: cum ciuitati nodrx non moenia , non naucs eflcnt:ad Haliartum ex- ercitum eduxiflisj itcrumquepaucispoftdicbusCorin- thum,quo tcmpore multas aCorinthijs acThebanis acccptas iniuriasjob eajqujEbcilo Deceli^rojabillisaii^ta fucrar, mcmoria rcpcterc poterant ij, qui tum viucbant Athenicfcs maiores vcflri:quod tamc non fcceriit:nihil minus. Atqui hocvtrumquc, AEfchina, Athcnienfes ncque pro bcne meritis facicbantjncque a periculo va- cuum ccrnebant : fcd non idcirco tamen eos , qui ad fe confugicbant , defcrcre in animum inducebant , imrno vcro pro honore & gloriajtcrrorcs omncis fubirc , om- ncifquedolores & cruciatus corporis cxcipcre ac pcr- fcrre cupicbant:qua in rc nihil fallebanturjquin prude- tifsimeredifsimcquefcnticbat.Namqueomnibusho- minibusvitcCtcrminusmorsefljCtiamfiquis fedomiin- ciufumcontineat&cufiodiat. Sed virosforteis fempcr oportct rcs laudabileis atque honeflas fufcipere &co- nari,bona fpc in pofterum fretoSj & quafi armis quibuf- dam tcdos : c^uicquid autem deorum immortaiiuini
P
II J. DBMOSTHBNXS ORATtO
voluntatc euencrita fortiter ac moderate ferre. H«c fa-
cicbant noftri maiorcs^hsec qui e vobis (bnt setate gran-
diores; quifimulatque Thebani vidoriam inLeu^ris
confccutij Laceda^monios ncque vobis amicos , ncquc
de vobisbene meritoSjimmo vero proptcr multas &
graueis in noftram ciuitatem iniurias odio acerbifsimo
dignoSjde medio tollerCjac funditus delere conati funr,
prohibuiftis,non eorumpotentiajnonviribus,nonopi-
busjnon gloriabello partadeterriti-.poftremo non agi-
tantesanimis,nequc reputantes cumfmodi vosillim
rcbus iniufte Ixfident, neque pro quibus hominibus cf-
fctis vita? periculum adituri.Ita his fadis, Graecis omni-
bus declaraftisjvos (iquis eorum in vos quantumuisgra-
uitcr deliqueritj iras atque inimicitias aduerfus eum fu-
fceptas.adaliasresjallaquetempora referuare. quodfi
aliquod in difcrimen falutis aut Iibcrtatis venerint , in-
iurix accept£E neque mcmores futuroSjncque rationem
habituros . Neque vero in his rcbus folum ita animati
fuiftis : fed cum fibi iterum Thebani Euboeam vendica-
rentjneqj vos neglcxiftisjnequeiniurias;,quibusa The-
mifonej& Th(;odoro ad Oropum affedi fueratisjmemo
riatenuiftis j fed his quoque fuccurriftis: quo quidem
tempore primum trierarchi voluntarij ciuitati cxtitc-
runt, in quibus ego fui. S ed nondum ad cum locum vc-
nij vbi mihi his dc rebus dicendum fit . Atqui cum clara
in hoc veftra virtus enitueritjquod infulam illam ferua-
uiftis: tum vcro multo pr.rclarifsimum veftrum illud fa-
ttum extitit,qu6dctim &virorum, &vrbium Euboica-
rum compotes effetisjijs, qui vos I^fcrant,vtraquc red-
didiftis , nulla iniuriarum vobis fadarum in ijs, qux vc-
ftr^ fidci commendata,&credita fuiffent,ratione du(5ta.
Alia fexcctajqu^e commemorare poft^um, prjetcrmitto;
naualeis pugnasjcxcrcitus in cxpeditionem edudlos,
pedtftrciscopias tumantea, tumvcftramemoriacom-
paratas : quse quidem omnia pro ccrerorum Grajcorum
falute ac libcrtate ciuitas noftra fufccpit. Cum igitur
animaduer-
PROCTESIPHONTI.' IIJ
animaducrtiircn-jj& cognouifTemjciuitatemnoflram in tot ac talibus rcbus pro commodis alicnis nullam dimi- cationcmrecurafTejCumrcsipfiusagcrcturjConfilium- quc & certamen quodammodo dc ea inircturiCjdTd cgo ci fuaderc^quid conriIiidarcdebui?Vtrumvtpr;eterJt2s iniurias recordarctur in ecspqui pr*efidium noftrum im- plorabant, qui fcruaricupiebantPan vtcxcufationum latcbras quarcrctjquibus vtilitatem Grarcorum com- muncm prodcremus? Et quis mc non mcriro necaret , fi quod ornamentumj dccufquc ciuitatis vcrbis duntaxat contaminare conarer?Nam rcm quidem vos non fuiflc faduros cgo ccrto fcio . fi cnim voluifTctis , quid vobis obftitiffct ? no liccbat? non vobis pricflo adcrant iiti ho- mincSjqui hjec diduri ac fuafuri eilcntrlam igitur ad ca^ qua? dcinccpspubhcegefsij rcucrtor. atqucin hismihi rurfumfpedatCj &confidcrate3 quidcflctoptimumfa- Ctu ciuitati. Cum cnim vidcrcm , A thenicnfes , claffcm veflram dilabi atquccuancfccrejdiuitcsimpcnfamodi- cafadaimmunitatcmclTcconfccutos, mcdiocriumaut tenuium facuitatum homincs ad egcflatem cffe rcda- dos, ciuitatcm ob has caufas nihil fuo tcmporc faccrc, fcdamiffai^imoccafioncad rcsagendasaggrcdi : lcg^m tiilijqua diuites ofhcium faccrc coegijpaupcres ab iniu- ria vindicaui: dcniq; pcrfccijVt omnis commcatus, om» nis belli apparatusCquod erat vtihfsimum^ fuo tcmpore ciuitati fuppctcrct: atquc ob hanc acfticncm, dclcgibus contra Icgcs rogaris in iudicium vocatus^ veflrit me po- teflatijfcntentia^quc pcrmifijin confpcc^um vcflrum ve- nij &abfoIutL'.sfum: accufatorautcm ncquintam qui- dcm tabcllarum partcm pro fe obtinuit . Atqui quanti clafsium magiflrosaut primosjautfccundosjauttcrtios amc fuiffc putatis cmturosjprimum ne ha:c lcx ame fcrrctur : fccundo loco vt cgo tota rc inchoata ic\i0.a, atque abie(5ta eis iurandi in litcm , & iurciurando intcr- pofito, rccufandi, aut prorogandi iudicij potcflatcm fa- •> ccrcmjatq; ita eos elabi rinercm ? tanti profedd, Athc-
Pa
Xl6 DBMOtTHBNIS ORATIO
nicnfes.quantiapudvos dicercnon aufim. Atqueh«c non immerito fuccret.Licebat enim illis pcr lcgcs prio- rcs renisdenisinterlecopulatis,munerib' pubiicisfun- gij cilm ipfi paruam , ac prope nuUam impenfam finguli facercnr,tenuiumatqueinopum rem familiarem conte- rerent atque cxhaunretimea autcm lcge pro fuis qucm- quc facukatibus pecuniam confcrre oportcbar.ita dua- bustriremibuspra?fe(5tusmealcgeexortuscftisj qui v- nius fumtum dccimus fextus antea fuftincbat.Non cnim fe tunc tricrarchoSj fed tributi confcrendi focios nomi- nabant . Quare vt hsec toilcrenturjatquc vt nc ofiicium facere cogeremur 5 nihil eft, quod mihi daturi non fue- rint . Ac mihi primum plcbisfcitum illud, propter quod in iudicium addudus fum de legibus contra leges fupe- riores rogatis : dcinde ct^nfuum defcriptiones , & eam, qu*e priore lege obferuabatur3& cam^quam ego mca lc- geinduxijrecita, plebisscitvm ademosthe- ^ E F A c T V M. Pr£tore V olycleMcimo fexto Kal.feptembrei^, trihu Hipfothoontide fummam rem obtinemejciuitatemque mode^ rante^^Demojlhenes Demojihcnis jilmsVAametic legem tulit adna- 'uium prdefeChur.u fertinentem, fuferiore ahrogataj qua trierarchts trihutorum conferendorumpartitio concedebatur.^tcjue hanc De- moflhems iegem fenatm fententia fua, popiAufque ^thenienfis f^J frano fuo comprohav.it . Itaquehoc nommejDemofhenem Patro- cies J? hlyem iudicio de leo^ihtii nonlegiume roo-atvs reumfecit. Qujj Demofihene omnihusfententijs ahfoluto -j cum quintam tahellarfm iudicialium partem no ohtinuiffettquingetis drachmvs multatm ej}, Profcr vcro & egrcgiamillamcenfusdcfcriptionem lege fuperiore inftitutam. descriptio tribvti coNFERENDi EX LEGE ANTi (^v A. Trierarchi ad ynim triremu fumtm yocantor feni denhad rationem earum trihu- ti eoUationumyqude, in centurijsjaut manipults militum ohferuari fo^ let i ah £tatts anno yicefimo quinto yfque ad quadragefimum:atque hiparem C^ ^quahilem interfe fumtum intriremepsfaciunto. ^ Agc iam mihi defcriptioncm quoque ex mea legein^ du(5tamproferacrccita.DEScRiPT 10 bx lege db-
MO-
PRO CTlSlPHONTB. I17
MOSTHBNls. Sinotdi trierarchi dcleSiifin^^ulU triremihu^ attribuuntor fro ftits quifciuefncultatibws > quori.m cenfusftdecem talentorum.cjnodftftpluns : pro proporticneyfjtie ad tria nav.iofa, cum nauictila aBuaria 3 conjcrcndi muntrefunguntor . eadcm pro- portioncjfi bonafnt minonsj <ju?m dcccm tAentcrum , confocian* torj ^ coeunto tntcrje ad mtKcns pcrjunfiioncm} yfcjue aa deccm talenta. Vtruin vobis vidcor tcnijibus mcdiocriccr fub- uenirfc? Vtruin diuitcs paruo fuiflc vidcntur cmturi , vc ne ofhciumfaccrccogcrcntur?Non rolumigitur hisno minibus glorior ac triumpho,qudW ha:c diuitibus no rc- milijnequc condonaui:& quod in iudicium vocatus,ab- folut* rumrredquodlcgcm vtilemreip.tuhjidqaerCjat- que eucntu probaui.Cijm cnim toto bcUitcmporCjmca legcclaflcsnauigarent , nullus vnquam tricrarchus ad vos fupplcx conf ugit..taquam i|^ca^ lcgis iniuria oppref^ fusatqueaffliClus: nuIlusinMunychia adaram Dianse fcdcns^onus fibi Icgc impoiitum dcprccatus cft: nullus a magifliratibusclafsicisin vinculaconicduscftjquodlcgi mcse parire noluiflet^nulla triremis ncquc fons comprc hcnfa perijt noftrieciuitatijnequehicremanfit ciimin altuni deduci nonpolTct. Atqui prioribus lcgibus h^eG omnia accidebant.Caufa autem in paupcribus confifte- bat^quippc qui muncrc publico fungiproptcregefta- tcm non pofl^cnt. Ex hoc igiturmultarum rcrumgcren- <iarum impedimenta , multa:que difdcultatcs incxplica- biles nalccbantur.Ego vero ab ijs,quibus angufta rcs fk miliaris^tenucsqs faeultatcs crant,ad Iocupktcis& co- piofos nauium priefcdurastranftuli.lta quarratio po- ftulabat, quieque tempora reip.dcfidcrabant.rcdc atqs ordincagicocpta lunt. Atqui ctiam hoc nominc laus mihidcbctur,qu6dhancreip. adnuniftranda? viam , ra- tionemquefccutusfum,exqua vno temporcgloria,ho norcs,opes,&copiieciuitatiqua:rcbantur.NuIIaautcm mea reip.gcrcnda: ratio ncque inuida , nequc maligna, neque'accrba, ncque malitiofa^ncquehumilisautabie- ^ <^a,ncq5ciuitatcnoftraindignarepcrietur. Atquecan-
Il8 DEMOSTHENIS OKATIO
dem planc nxntem , ingcnijquc indolcm in ciuitate no-
flra gubcrnanda prarftitifTe vidcborj quam in toti* Gra?-
ci^ rcbus procurandis atque adminiflrandis adhibui,
Nam neque inciuitate noftra gratiam diuitum pluris,
quam muJtitudinis iura fccijneque in rebus Griscorum,
Philippi hofpitium ac muncrajcommunibus totius Gr^-
cise commodisac rationibus antiquiora mihi fucrunt.
lamigiturmihircliquum efTeaibitrordepreeconio ^ac
dc iudicio rationum referendarum dicere. Nam mc rcs
optimas, &populo v!?hcmcntervtileis cgifle, bencuo-
lentiam.qj crga vos pcrpctuo habuifTc , orr.niquc opcra
ac ftudio rcip.profuiflejfatis ex ijs, qua? dida fbntj con-
ftare cxiftimo. Atqui partem maximam rerum amc pu-
bliceinflitutarum& ac^arum praetermittOjquod arbi-
trcr primum mihi de criminc ipfo decretorum contra
legcs fadorum efle differendum, rationemqueredden-
dam: dcinde etiam fi nihil de reliquis a(ftionibus , & re-
bus mcis gcflis dicam, nihilo rainus tamcn veflram mihi
cofcientiam teflem cffe earum locuplctem . lam qu? iflc
furfum ac dcorfum omnia pcrmifcens ac pcrturbans, &
orationc longo anfradu verborum circumada^dc lcgi-
bus difputauit , contra quas hoc decretum fcriptum
cffe arguit: ncquc mchercule quenquam veflrum cffe
yutOjquijquid diceret^imcllexerit^ncque cgo intellige-
re potui. Mihi autcm delibcratum efl, re«5tam ac fimpli-
cem defcnfionis viam fequi . Tantum abcft enim , vt di-
camjmc iudicio referendarum rationu non tcneriCquod
iflc mihi crcbro obijciebat/alfo, & ita cffe affcucrabat)
vt corUjque per omnem vita publice vel tradauijvcl ad
miniftrauijrationc me apud vos referre debcre cofitear:
fed qu? dc meis bonis populo vltro largitus fumjCorum
rationem neq, a me referri vllo tempore oporrere dico:
(audis AEfchina?; ncq, ab vllo aho, ne fi cx noue quidc
lit pra^toribus.Nam quse tam iniufla, qu«e hominum gc-
< neri tam inimica atque infefta Icx^^vt^qui defuo fil largi-
tus^quiquc humanitate addudus benignum (c^Sc muni-
ficum,^
PRO CTISIPHONTI» 119
ficum, &liberalemrcpriebucrir^eumgrati«quldemfru 6tu priuet , calumniatoribus autcm & fycophanris con- ilridiumtradar?hosadrepofcendas eorum,quxilla? dc- ditj rationcSj iudicesconllituat? NullaprofcCtoeft: aut fiquamifteeifecontcndatj oftendatjatquccgo^equoa- nmio fera,& taccbo.Vcrumj AthcnicnfcSj omnino nul- larcpcrietur. Itaquc calumniaturiftcmej &qu6djCiim cgo thcatrali pccunia? prj^fed* clfemjpecuniam de mco Jargitus fum5fcnatus(inquit)cumlaudauit,quo tcmpore rcfcrendarumrationumiudicio tcnebatur. Non ob vl- lam rcm , cuius rationc reddcrc debcbam , pcrditifsime iycophanta, fed proptcr mcam largitioncm ac liberali^ tatem.Atmurisrcficicndiscurator eras(finquit). Etiam ob idipfummcrico laudabar, proptcrca quod qua? in eorum refcdioncm infumfijdonaui , ncqs m tabulas re- tuli,expenfumue tuIi.Nam expcnfi latio fane , iudicium refcrendarum rationum^ & iudiccSjqui rationcs diligcn ter expcndat^defideratidonatio vero ac libcralitas,lau- dcmjgratiamquepromerctur. Hanc igitur ob caufam Ctcfiphon hoc dcmc fcitum fecit. Atquc h:ec ita elfe,& no folum legibus cfle definita j verum etiam inftitutis ac moribus noftris elfc comparata,multis argumentis & te- ftimonijsvobisdemonftrabo . Namprimum Nauficlcs cum effct impcrator,f«epe ob ea,quie de fuo largitus eft, avobiscoronadonat" eft.Deindc Diotimus ,qu6dcly- pcosdcdcrat: & rurfum Charidemus,coronis donati funt.Tum Neoptolcmus iftc multis operibus pr.;efc<5tuS;, propter ca, qua? de fuo largitus cft, honorcm coroilse cft confccutus . Elfct cnim hoc mifcrabile fane atque ingc- mifccndum,{i magiftratum aUquem gcrenti,vel fua lar- giri propter magiftratuni non hccrct, vel corumjqu? lar gitus fit,non gratiam vllam confequcrctur,fcd iudicium refcrendarum rationum fubire cogcretur. Atque h;cc ita elfe , Athcnicnfes, ex ijs ipfis, qux his decrcta funt, cognofcitc.Rccitamihi dccrcta. DECRETVM. Prxtore r^ J^emonico phlyeo 3 fexto Kal ,feptembreps , '^'erba fecit CalltM
I20 DEMOSTHENIS ORATIO
P hrearrlus deftntentia f. nattiSjpopt:li^p.eu^thcnienfiS} VUcn-efe' natvijfopuloque ^ihenicnfi , Navficlem armis prafeflun corona donnri , cjiodium duo miUiapcditum ^theniinfum grauiorii ar^ tnatvir^ efjent in ImirOi ^yt ^ihimenfhus eam infulcm incoienti- hus auxiiiumfcrrenrj neque poffet Phiaioj cuiftffragio pofuii huitis munerpi adminiflratio dciatafuerat 3 propterhiemem actempeffa- tcm aducrfam nautgare , neqfcflipendivm miinihu^^perfoiuere jde- fuo Mtro crogauit , nec tamen d popuio repetvt : fiacere prdterea coron£ donationem JDtonyfjs^tragoedn noutS}pr£conis^oce pronun- tiari. altervm decretVm. Cailixs Vhrearriu^ , mode- ratorihti'. ciuitatis de feractiafenatus couocatisjlfohafecif.Quod Charidcmus mditthusgravions armatur£ prd^fcSiusyCum ciaffeSa- laminem mifftvy^ Diotimtv. magijier ec^uitum, nonni:Uosmiiites in eoproeiiOy (juod adfluuium Eiiffm commiffumef, fpoiiatos ah hoJlihtVjfasfumtihuSj ci)peis o6iigemts armaueruntiplacere fena' tui,popt'i6que .Athenienf- charidcmum ^ Diotimum aurea coro^ tiadonari, eamcjue corona Qjtijnquatrihus magmsjin gymmco cer" tamine, (^ Vtonyfjs, tragoedis nouis , pr£contsycce pronuntiart: ^tquehuius pr^conij curam hahere thefmothet^, (^ciuitatis mo~ deratoreSipe*}es quos eftfumma rerum potejlnsy ^ certaminumfce- nicorum curatoresac magifiros. Vtcrque horum, AEfchina, eius quidcm muneris , quod adminiftrabatjrationes rc- fcrre debcbanrcd eorum, propter qua; corona donab^a- tur^minime.Neegoquidemigitur.Eodem enim iure fcilicetjquo ali)\frctus fum. Largitus fum de meo : pro- pterea hiude afliciorjcum corunijqu^ de meis bonis de* di^rationcsrcfcrrenondcbeam. Magiftratusgefsi, eo- rumque rationcs rctulijnon corumjqua? JiberaHtate ad- dudus dcdi.Eflo. At magiftratus pcrpcram gcfsi . Si ita cilverOj curcum apud rationumprarfe^los, quorumdc ea rc notio crat^ rationcm rcfcrcbam,pr£efcrtim cum a« dclfesjnon mc accufabas ? Vt igitur fciatis , iftum ipfum iriihiteftem eftc, meobea^dcquibusrationes refcrre non dcbcbam, corona clfc donatum : fume mihi totum. i fcitum dc me fadtum, & rccita.Ex ijs cnim^quis dc fcna* tusconfulto in iudicium non vocauit >feipfe apcrict &
PROCTB«IP«ONTB. 121
i^ndicabltjatq; irt ijs.qux iudicio pcrfequitur, improbif- fimus calumniator rcpcrietur. Recita. decritvm.
VrxtoreEtithycU) '^ndecimo Kcd. NoucrnhreiSj trihu Oeneide ftimmnm rem ohtinente, ^cimttttem moderame, CteffhonLeo^ fi hemsfilitif ^na^iijfiiis 'Verhafecit.Qjioniam Bemofihenes De- mcflhems fiim Paanieu^smurps re^ciendvs curatory pr^ter id , quod eidepuhiicofuerat attrihutumjtria taienta defuoinopuspuhiicum a fe inftmta populo ccndonauit , ac remif.t , neqtte extgere curauit: auoniamqa pecuni<t theatrali prdcfefius^ommum trihuumpecumam thcatraiem centum minis auxit in facrifcia: placcre fenatuijpopu- loque u4thenienfi j Demofihenem Demofhems fiium V^ameum^ yirtutis ergOjhcneuoicntiiLquepcrpctudt^quam crgapoptiim ^the- nienfem hahet liaudari ^coronaque aurea donari) eiusque coronA do' nationem j ac prddicatioKfCm inthcatro^VionyfjS) tragocdtsnouis feri.Prxdicatioms autem curam ad iudorum curatorem deferri.
H^ec funt igitur qu^ largitus fum, quorum niliil cflj, quodiniudiciumvocaris: fcd qu;r iubct fcnatus mihi pro his perfolui, ac tribuijha^c funtjqua; tu reprehcndis, atque infedtaris. Tiine igitur cum eajqua? dantur, acci- pere lcgitimumeffeconccdas^pro eifdcm gratiam rc- fcrre^de dccrctis contra legcs fa(5lis. pcrfcqucris ? Si ho- mincm infignitcr improbum ^ & dijs inuifum, & gcrma- num fycophantam ac malcuolum natura dcfcribcre vc- limus^qualis per dcos immortalcis fueritPnon huiufmo- di? Atqui quod attinet ad pra:dicationem in thcatro fa- cicndamj nondico dc fcxcenties fcxccntis hominibus illic cffc pr^cdicatum: prsetcrmitto mcipfum ibidcm fa?- penumcro cflc corona donat.um:fed pcr deos immorta- lciSjita ne ftolidus^hebcs , ac ftupidus es, AEfchina , vt nunqua cogitarc & confiderarc tccu ipfe potucri5,corc- na,vbicunqs ci' prasdicatio fiatjfcmpcr candcm laudcm, candcmque gloria ei, qui doncturjafferrcrfcd corii, qui coronamdonatjVtilitatisgratia^prajdicationeinthca- tro ficri? O mncs cnim y qui vocem pr<econis audicrunc,,. cumadbcne mcrendumdcciuitatcexcitanturjtum ve--'> 10 cos^ qui gratiam rcfcrunt , maioribus laudibusjquaoi..
122 DEMOSTHISIS. ORATIO
eum,qui corona donatur, effcrunc . lccirco hanc lcgem tulit ciuitas^quam rccita. l e x. Qjj^ofcim^uc aliqua mum-' cipia^aut oppida ^ttica domt coron.ijcoromrupr^dicationes apud fuos qu^que f>opulosfacmto:nifi qtiospopul^ autfenatus ^theniefis corona donabit.De his autem Uceat in theatrojyfonjfls pradicare. Audis AEfcbinalcgemdilucideloquctem? Nifiquos populusjaut fenxtus corona donabit.De his autem pr^dicationem in theatrofierifa6 efio. Quidigitur , infelix, calumniaris? quid verba fingis?cur tcipfum tandem vcratro non pur- gas?Nontepudctalterumcapitis arcefferCjnon quod ci crimenalicuiusiniuftifacinorisinferrepofsis^fedquod eius laudi acvirtutiinuideas^atqucobtrectes^non pu- detalias leges commutarc^alijs parteis detraherc, quas ^equum erat totas rccitarijpr^efcrtim ijs^qui fc fccudum leges fcntentiamlaturosiurauerunt? Et tamen ciim ta- lia facias,quibus virtutibus virum popularcm pr^Tditum clle oportcat , cxponis , non alitcr atquc fi ftatuam prae- fcriptis vcrbis^&ex fyngrapha faciendam locauilfes: dcindecumtibitradcretur,cflet aliccrfada, quamfyn- grapha cautum clfct : aut proinde quafi homincs popu-» lares v erbis^non fadis^ac rcbus gcitis fpcdtentur, & co - gnofcantur.Atqucintereavocifcrarisj&dicendataccn da tanquam e plauftroloqueris , qu^ intCjgenufque tuumconucniuntjnoninme : quibusinuftavitatuaefc non mca. Atqui, Athenienfes, hoc cgo inter accufatio-
^ ncm, &raaledi6lioneminterelIbput6 , quodinaccufa- tionccriminainiintoportct,ea,quib* poen^fmtlegibus conftitutce:tiialedidho autem nihilhabeatpropofiti^prg- terconuiciaj&cotumeliamjqudsab inimicis intcripfos confingb&iacifolent. Vcri.im hieciudiciamaiorcsno^
. ftroscoconfiho xdificafte arbicror,non vtvobisarefa- miliari veftra abdu<ais,atque in hunc locum coadis^ma ledida inter nos disftu atque auditu foeda j ac nefaria ia- ceremus: fcd vt fiquis fortein ciuitatem peccaueric , in-
« iuriamquercip.fcccrit, cumcoarguamus, &conuinca- mus . H«c ciim fcirct AEfchines c^queatquc ego , nihi-
lominus
PRO CTESIPHONTl. 12^
lominus me malcdidis infcdarsquam accufare maluir. Vcrumtamennch^c quidcm re ;equu!n eft cum poftc- riorcsfcrrCjatqj infcriorcmdifcedcrc . Scd iammead ha:cconfcram , fihoc tantumabco quc-eflucro . Vtriim tc vis.AEfchinajCmitatiSjanmeuminimicumappcllarif Mcum fciUcct : hoc enim gcftu (ignificas . Et tu vbi tibi hccbat, iiquid iniuftc in Athcnicnfcs commifcram^poe- nas a me Jcgibus pro his cxpcterc, ncglcxifti : in iudicijs rcfcrcndarum rationum ^in accufationibusdcijs, qu«B contraiegcsfcriptafuntjinahjsiudicijs : vbivcrointe- gcr & innoccns cram, omniqueculpa vacabanij omni cx partCjrcbufque omnibuSjicgibuSjtcmporCjdiei pr«e- fcnptionc , multisiudicijs antca his dc rebus faClis, c6 dcmqucquod nunquam vUiusinvos pcccari ccnuidus fumrcumciuitascxiJsrcb^^^qucpubiiccbcncgcdxfuntj neceilario aliasplus, ahas minus gloria^ confcquatur: hic mihi occurrifti?hic tu te mihi aduerfarium obtulifti? Vidc ncgcrmanusac vcrus horum fis inimicus , mcus V cro fidus ac fimuLitus.Poftcaquam igitur vobis omni- bus 3 rchgiofa? ac iufta^ fcntcntise fcrcnda,' via monftrata cftjoportet me(vt videojltametfi me natura finxerit a ma lcdiccndi ftudiorcmotifsimumjtamcn proptcr ciusiii rnc malcdida^pro multis5& falfis criminibus^qu^e in me congefsitjCaqua^vcrifsimaj & maximencccflaria funtj iniftumrcgcrerc:& fimul oftcndcrCjquis, &aquibus ortus AEfchineSjtamfit adaltcrum malcdidislactffcn- dum prochuis ac paratus : & vcrba qu^dam mca exagi- tct, ciim ca ipfc locutus fitjqua? ncmo pudens ac mode- ftus vfurpare non magnopcre vereatur , ac rcformidcr. Nam Ci AEacuSj aur Rhacinmanthus, aut Minos cfict is, qui accufat.non clamator odiofus.acmolcftus , rabula de forojcantor formularum, pcrditus fcriba , non arbi- trorcumtahafuiilcdiclurumjnotamgrauia^&infolcn, tiavcrba conquifiturum &congefturum: quitanquam in tragoedia , clamabat, O Tcrra, Sol, Virtus,& cctcra' > huiufmodi:& rurfuslntclhsentiam,&Do(5^rinam^ qua.
J 2
-114 DBMOSTHESIS ORAYtO
rcshoncftseabinhoncftisiiiternorcuntur^ tragicavocc implorabat.Au3iftisenim cum ha?cdiceretjfcilicct.Ti- bi vero , auttuis,6 coenumyccquavirtutis communitas cft?ecqua rerum honeftarumjaut contrariarum intcrno- fccndarum nota?vnde nado^aut quomodo confccuto? Vbitibi dodrinae mentioncra facercfas eft?quamqui • verc confecuti funt jnemotamen corum cft, qui quic- quam tale audeat de fepr*Edicarc : quin etiam fiquis al- tcr deipfo pr^dicet, erubefcat. ij ver6,quicum caca- reant, qualis cs tUjpr^e ftuporc cordis tamen , & duritia animijhabcre fe fimulantjhunc fru<5tum cx orationis fu^ vanitate capiunt, quod auditorcs obtunduntatquecne <:ant, nonautemtalemdcfeapudcos opinionem con- fequuntur.Sed cum mihi non defit quod de tC3& dc tuis dicipofsitacdcbeat, vnde potifsimum dicendiinitium faciamjdeeft.vtrumabeo^qu^dpatertu' Tromes apud Elpiam, eumjquiproptcr sedcmThcfcidoccbatlitte- ras^feruiebatjcrafsis pedicis^&ligneis compcdibus vm- x5lus an quod matcr tua cum diurnis nuptijs in caukjqu^ eft ad heroemCalamitaoperadaretjtepuIcherrimam ftatuam , &fummum ac prieftantem tertiarum partiuna hiftrionem educabat? an qu6d eamcontemtus &clafsi- cus tibiccn Phormio DionisPhrearrij fcruus ab hoc ho ncftifsimoqu^ftucxcitatamabduxit?Atmehercule ve- reorjne^dum de tc ea dico, qua?in te conucniant, quasl*- quc te deceat audire , ea mihi dicenda fufGcpilTe videar, qucea mcismoribusabhorrcant, qua:'quemededcccat diccrc. Quamobrem hxc quidem milfa faciam : ab cius autem fa6tis& vitaanteada.incipiam . Noncnimvnus de multisjnon forte fortuna oblatus homo , fed ex eoru nuroero eftjquos populus cxfecrari folet.fer6 enim tan- dcm/ci6 5 inquam,imm6 ver6 hcri & nuper Athenicn- fisfimul&orator fa<5tuscft,&duabus fyllabis additis, patrem, qui Tromcs nominabatur* Atromctum fecit: « matrem graui fane,& honorifico nominc Glaucotheam jippellauitjquamfciunt omnes Empufam ameafuiftc
iiomi-
> R O C t « S I P H O N T 1.* lij
nominatam : trado vidclicct cx contumelia cognomi- ne,obid,qu6domnia&facerct&paterctur.Vndcenim potius? Itataraen ingratus cs , improbulquc natura^ vr, cumlibercxfcruo, diucsexpaupere atquc cgcntcho- rumbcncficiofadiusds^non modogratiam cisnon ha- bcas^fedtuisoperismcrcedclocatis^contrahos rcmp. gcras . Atquc ea quidem , quje in dubium & contentio- ncm vcnirc polTuntjVtriim fmt ab ifto pro ciuitatis vtiU- tatc dida , necne , pra:teribo . Qua: autem fine contro- uerliapro rcip. hoftibusagcrccompcrtus cih ha:ccom- memoraboatqucexponam. Quis vcftrum ncfcit, Anti- phontemctribu motum, atqueenumcrociuiumfcgre- gatum 3 quod fe veftra nauaha inccnfurum promififfct, in vrbcm venifte ? quem ciim cgo in Pirjeeo dclitefcen- temcomprehcndift^emj &in afpedum veftrum , contio- nemque produxiftemj^improbiisimus ifte fycophanta clamans & vociferansmeinciuitatc; libcrarcs nonfe- lendas atque indignas faccrCjqui ciucis calamitofos at- que afflidos contumchjs infcqucrcr,atque vcxarcmj corumquedomosintroircmjfincpopuH fcito dimittcn- dumrurauit.Qupdnilifenatus Ariopagiticusrcintc-lle (5ta,ciim vidCrcr,vos alienifsimo tcmporCjimprudcntia, ignorantiaquc labi , homincm pcrquifiuiffct , comprc- hcnfumquc ad vos reduxilfct,vobis crcptus cffct homo nocentifsimusj&poenis iuftisac dcbitisclufis , abifto grandiloquo oftetatore dimiflus. Nunc autcm qu^ftio- nc de co habita cruciatum nccauiftis, vt itcm iftum mor- te atfici oportcbat.Itaquecum ha^c fcirct fcnatus Ario- pagiticus,ea dico, qucp tu ab ifto ncfariecommifta funtj cumquecum voscodcmcrrorc,eadcmqucignoraiionc dcccpti, qua multa iam in rcp . dc manibus amififtis, a- <5iorcm & patronum tcmpli Apollinis, quod in Dclo cftjfuffragijs vcftris crcauillctis ; ftmulatqj grauifsimura illum fcnatum adhibuiftis;, cique totius rcipotcftatcm pcrmiftftis, iftum quidcmcotinuo vtproditorcm cxcgit atquc expulitiHypcridcm autcm huic caufx agcndas
0^3
i;(5 DBMOSTHENIS ORATIO
pra^efTe voluir. Atque hsec gcfla funr.cum rabell? ex nra fcrrcnrurrncque vlla omnino tabella iftiimpuro fuf- fragata cil:. QucE vt cllc vcra perfpicerepofsitiSj tcftcis vobisin hanc rcmlocuplctcisproducam.Euocatcftcis. T F. s T E S. Dicut hi omnthus de rchus teftimomum JDemofiheni, Callnti Stmiev.Sj Zeno phlyeuspC leo Vhalerevs j Demomcus Mara- thonius. C um populfs olim aSlore acfatronucauf<£ fro teflo Delia- coaptid ^mphidlycnes dicenddt ^Efchimmjvffragio fuoireap fet^nos in confilium mifu iudtcauimusyHjperidem digmorem effe^ quiperfonam ciuitatis fufiineret: atque ita mijfus ejl Hjpertdes. Ciimigituriftumfpe iamccrta, atqjopinioneiuaillius caufa: ac^orcm fenatus repudiauit , & altcri ncgotiu dc- dititunc &proditorem5 .imaleuoloin voscfle animo pronuntiauit. Vnam rem habctis ab ifto fortifsimo viro gcftam, ijs rcbus^quas in me rcprchenditjvalde fimilero, nonne ? Accipite nunc alteram : & memoriam ve- ftramadeajqua^ditfturus fum excitate. Qup tcmpore PhilippusPythonemByzantium mifit^atqucabomni- bus focijs fuis lcgatcs vna cum co ro.ittedos curauitjtan- quam ciuitatem noftram dcdecore atquc ignominia af- fecturuSj&ius gcntiumab eaIcTdiplanumf;i(5turus: cgo tum Pyrhoni infolcntius fc ia(5tanti3& multitudine ver- borumnos perfundere atque obruerc torrentis inft^r cogitanti.nonccfsijnequcpedemrctulijauttergavcrti, fed furrexi,ac reftitimcque iura ciuitatis tacui, autpro- didi 3 fcd Phiiippum nobis iniuriam facere vfque adco firmisacccrtis argumcntis oftcdij&peruicijVtipfiillius focij fubito cxfurgercntjac palam faterctur. At iftc Phi- Jippi patrocinium fufccpcrat, tcftimoniumque contra patriam diccbatjidqae adco falfunv.neque his fuit con- tcntus, fcd itcrum poftea , non longo poft tcmpore vna cum Anaxino cxploratore in Thrafonis xdcis ingre- diens , &fcrmontsconferens deprchenfuseft . Atqui qui cum eo,qui ab hofte miffus crat,folus cum folo vcr- cfabatar , & confilia , fcrmonefque confcrcbat , ifte ipfe explorator eratp& hoftis patri^e natura . Atquc ha:c ve-
ra
i
PRO CTESIPHONTE, 12J
ra effe ex teftibus cognofcetis.Citentur tefles.T e s t e s. Menedemm CleonisfiUm, Hyferides dtll^fchri, Niccmachus Dioph(rnti:,demmtiato a Demojihene tcjlimomojejhficanti rjdque aj>udimperatores iurarimtjfefcirc ^Efchinam ^trometifilium Cothocidem noBu in oidiis Thrafonts introiffe j ^cum ^naxino comtmicaffe^eojqui esplorator a Vhdippo miffusiudicatuscj}. Hf.c teflimonia diBafunt prditorc JSlicia, ttrtio nonxs luni.u. CuiTl fcxccntaaliahabeam, c]ua:deifto dicam^prortermitto. Namque itaquodammodo fc rcs habet.Multa huius gcneris pra^terca poffum vobis oftendcrCjin quibus iftc perilla tcmpora& hoftibus infcruiifcj&mihi perimpro bifsimamcalumniamjmahtiamque obftitifte pcrfpcdus cft. S cd neque ha?c vobis digna videntur^ qua,' memoric^e mandctis,ncquecum auditis^pro magnitudinc& graui- tatcfacitiorum fatis acrcm vobis iram commouct. Quin pefsimo quodam iam morc cuilibet e populo poteftate, liccntiamque pcrmittitis eum fupplantandi, &calum- niandi^qui dicat aliquid e re vcftra , ciuitatis commoda cumeavoluptate,qua:ex malcdicentiapcrcipiturjCom- mutantes. Quapropter facilius fcmper&tutius cftho- ftibus inferuicntemjmercedcm accipcre , quam eas par- teiSjqua,' vobifcum faciant, fcquctcm.remp.adminiftra- rc.Atqueantequam apertecum Philippobcllum gerc- rcm^^jci ftuduilTc, operamc]uc dedilfc:fceleratum ac nc- farium cftjO tcrra,6 cielum, dijquc immortalcs. quisne- get?contrapatriam ? fcd tamen hoc ci datC;, fi vultisjda- tc.VerumcumfpoIiata:iam & capta^naucserantjCiun Chcrrhonefus cucrtcbatur, cumin Atticam inuadcbat Philippus,ncquciamres cratdubiajfcd bcllum exarfe- ratmihilquicquamoftcndcrepotcftmaledic" iftcfyco- phanta,iambcorum fcriptor , quod pro vcftris commo- dis gcftcrit ; non vllum ab AEfchina fcitum fadum cft, ncque magnum,ncquc paruufUjquod ad reip.vtilitatcm pcrtincat. Qnpd fi vfque c6 impudcns cft,vt aliquod cx- tarc dicat , lam nunc oftcndat lanc , mcifquc horis vta- tur . Scd nullum cft. x^tqui ncceifc cft altcrum c duobu$
Il3 DEUOSTHENIS ORATIO
clTe vcriim 5 vt aut quod cajqua? a me agebantur, repre-
hendcrenonpoilctj idcirco alia jqua^a meisdilcrcpa-
rcnt^non decreuerit, ac fcripferitiaut quod hoftium ra.-
tionibus confulerc cogitaretjCajqu.^ meis cogitatis fci-
retcfrcmcHora, inmediumprofcrrenoluerit . Atcum
ahqua in re vobis noceri poffc fperabatjtum nihilne di-
Cwbat?nihihicdcccrnebat?lmmo vcro nonrchnqueba-
turaltcri quicquam diccndilocus. Acceteraquidem,
qua:iftc occuJtcfccitspotcratfanefcrrcciuitaSj vt opi-
nor.Scd vnuni fiiperioribus fuis facinoribus addidit,
Athcnicnfesj ciufmodi, quo admifToceteris fartigium
impofuitjquodqucahorumtaquaraextremusadluseffe
videri qucat : dc quo longamfaneorationemconfum-
lit,cumAmphiflcnliumdccretaprcfequerctur:quafive-
ro hac ratione rei veritatc inuertere , ac dcprauare pof-
fct.S cd non ita eft.Cur cnim inucrteretur a mcdacio ve-
ritai?Longeahter cft.Ncquevnquamtammulta dices>
vt eorum icelerum , quit in ea re commififti , maculas e-
luere pofsis. Sedvdbispriefentibusatqucaudientibus>
A thenicnfes , deos , deafque omncis appcllo , qui huic.
tcrr^e Attici^prcefid^ntj & Apolhnem Pythiunijhuius
ciuitatis patriumjatjque auitum cuftodem^precorque ab
ijsomnibus, vtft quidcmapudvosvcra dixcro , & dixi
apudpopulumtum , ciim prinuim iftum impurifsimum,
hanc rem attingere animaduerti: (cognoui enim ftatimj,
cognouiJ)dent mihi falutem cum optato vit:^ curfu,pcr-
petuaque fchcitatc coniundlam.Sin odio priuato addu-
dus3& contentionis ftudio elatuSjfalfumifti crimen in-.
feramjomniummercrumbonarumacfccundarumfru-
&u priucnt.Cur igitur hsec mihi precat** fum,aut cur tam
vchemeter contcndi? Quia quamuis & tabuJas habcani
intabulariopubhcocondiras^quibus confido mehaiG
vobisplanafadurumj&fciam vos cius adionesmcmo-
riatenercj illud tamen vcrcor, ne iftius perfona humi-
^lior acleuior exiftimeturj quam vt tanta fceleraab eo
admiffa clfe vide,antur:quod antea contigit;^ ciim infcH-.
cifc
P H <5 C T 1 $ 1 P H O N T »." 129
cirsimisPhoccnfibiiscaura fuiccur funditus intcrirent, rebusfalfishuc ex icgationc rcnuntiaiis. Iflceftcnim, quibcllum Amphiircnfcexcitauit^propter quod Ela- team inuafit, & Amphidyonum dux ac princeps ledus cft Phihppusjs^qui rcs vniuerfas Gr^corum cuertitjat- quc afflixit: iftc dcniqs vnus eft cx omnibus^qui Gr^cias caiamitatum , accrbifsimorumque malorumcaufa fuir. Et ciim illo ipfo tcmporis puncto teftarcr , & clamarcm i n co nti o n e : Belium in ^ tticam inuehts^ ^Efchina , t-eUum ^mfhi^iyorjiam concit<i6^^Efchina: aHj multo antc dcdita opera comparatijatque ad cam rtm compofiti^ac fubor natijmihi dicendipoteftatcm non faciebant : aJij mira- bantur j & mc ci falfum crimcn propter inimicitiaspri- uatas imponerc arbitrabatur.Qua? autem harum rerum conditio, Athcnicnfcs, fucrit , quam ob caufam h^ rcs comparati' atq^ inftruda^^quomodo gefta: fucrintjnunc dcniquCjquoniam tunc prohibiti eftis, atrendirc . Nam hinc & rem calUde compofita fuift^e inteliigctis^ & fimul magno vobis ea, quce didurus fumjadcognitioncmrc- rum communium crunt vfui atquc adiumento:& quan- ta Phihppi follertiajquantum ingenij acumcn fucrir^co- gnofcctis. Phihppus quomodo fe bcllo, quod nobif- cum gcrcbat , cxphcarct, quoue pado eius bclH mole- ftiadcfungereturjnorcpericbatjnifiThcbanos^acThcf faloSjiniquosatque infenfos noftr-eciuitati rcddcret; quin ctiam,vtcum eoinfehciten&minus ftrenuenoftri pugnarent impcratorcSjab ipfius belli vi tamen5& aprg- donibusjmaximiii&innumcris dctrimentis afhciebatur. Nam ncquc quicquam corumjquic tcrra gigncbatjforas cxportabatutjncque ca, quibus cgebat,importabanriir. lamvcroneque in mari fupcrior vobiserat, nequeia Atticam venircpoterat,fincqucThcffah eum fcquc- rcntunncquc Thebani per fuos fineis ei aditum patcfa- cercnt . In cum autcm locum rationes eius crant dcdu- <5l5e,vt quamuisproehumfccundum faceretjfupcriorq, ebcUodifcederctj qualcifcunque impcratprcs mittcre- *
ijO © f M O J T H B S I t O K A TX O
tisChoc cnim nihil ad cajqug nunc agimus jpcrtinct^ipfa tamcn loci, rerumquCj qux vtrifquc fuppctebant^natu- ra^maximis incommodis conflidtarerur. Qupd fi vcl ThcflaliSjVcI Thcbanis pcrfuadcrc conarcturjVt priua- tarum ipfius inimicitiarum caufa vobis bcllum infcrrctj eorum ncmincm auditurum putabat : fin communibus illorum caufis fufccptis cfficcret, vt ad fc bclH principa- tusdefcrrcturjfacilius fcpartimfalicdo , partimpcrfua- dcndojidjquod optarctj confccuturum fpcrabat . Qnid igitur moUturPvidctc quam callide atquc aftute.Bellum aducrfus Amphi<5tyoncs conflarctumukumque apud confeffum illum Pylreum concitarc. Exiftimabat cnimj, cos ftatimad has rcs auxiliu fuum defidcraturos . Siquis autcm vcl cx confilii Amphidyonici fcribis , (hicro- mncmonas appcllam^^^quos ipfc mittcrct,vcl cx cius fo- cijsjhocbcllum fuafiflet, Thcbanis ac Thcffalis rcm fu- fpedam futuram, omneifquc fibi diligetcr cauturos ar- bitrabatur; finhuiusbclliaui^toracfuafor, Athcnicnfis atq; a vobisaducrfarijsprofcduscffct,fefenuIlo nego- tio confilia fua te(5ta habiturum:quod ita cuenit . Qup- nam igitur modo h^c affccutus eft? nimirum iftum con- ducit.Di^inde cum hac de re ncmOjOpinorjVel tcnuifsi- mamantea auditionem acccpiftctjncmo profpiccrct, ncmocaucrct: iftc, qucmadmodumtaliaapud vosfieri cofucucrunt, pylagoras nominatus,tribus aut quattuor fufl^ragium ferentibuSjrcnuntiatus ac declaratus cft. Ac cum primum ciuitatis dignitate atque audoritate frct''^ ad Amphidyonas pcruenit , rcbus alijs omnibus fprctis ac pr^tcrmifsis , ad ca conficicnda omni cura & ftudio incumbcbat , proptcr qux condudus crat . Ita vcrbis in fpccicmhontftisjfcrmonibufque fabulofis adorna- tisj comparatis atquc cxpofitiSj homincs rerum ac vcr- borum impcritos j incautoSjad quid cffet futurum mini- rae prouidentcis,ad deccrncndum adducit,vt tota illam rcgioncm obirctac pcrluftrarcntjquam Amphilfcnfes, ' vt fuam,afearariatqucobferi fatcbantur:ifte adtcr-
ram
I
P R O C T H S'! P H O N T B.' l^I
ram facram pcrtincre argucbatjCumLocrincquevIlam nobis multam irrogarcnt, ncque ca^ quseifte fuo fceleri pr^texit.multum a vcritate difiunda^cogitarent. Qupd itaeilc^hinccognofcercpotcflis.Non liccbat Locris, nifi iudicio nobis denutiatOjVlIa noftra^ ciuitati multam irrogarc . Quis vos igitur reos citauit?cuius imperij aut magiftratus audoritarc?cedd homincm qui fciatioftcn- dc. At non potes.fcd tota iila caufa abs te temere & fai- [6 confidia cft. Cum igitur Arophidyoncs iftius horta- tu^agros illos obijllent, Locri inipctu fad:o,omncis par- ne iaculisconfixcruntinonnullos ctiam hicromncmo- ncs comprehcderuntj Scdifccrpfcrunt. Atquc vtfcmcl cx his fimultateSjatquc offcnfioncs orra^bclJumquead- uerfus AmphiiTcnfcis natum cft:primum Cottyphus Amphidyonumcxcrcituipra?fcduscn:deindccum alij non veniicntjalij veniifcnt quidcm/cd nulJam opcram nauarentjPylaJoconfiliojCOjquodproxiiiiecofccutum eft,nonnulli partim cx ThclTalis ad cam rcm compofitij &iampridcm improbi.partim cxalijsciuitatibuscaufas probabilciS:,&: fpcciofas nacTtijtotam rcm ad Philippum dctulcrunt.diccbant enim autipfospccuniam confcrrc oportcrc :, extcrnofquc militcs alcrCj & qui ha:c recufa- rcnt j, multarerautillum bclli duccmeflcdcligcndum.. Quid multarfatfium cft.vt huius bclli principatus ad Phi Lppum defcrrctur.IUcautf/fnpoflcabrcui tcmporccx- ercitu comparatOjCum pcr fimulationcm bclli Cirrhco campo infcrendi aducni(Ict3Cirrha:is& Locris longuin valcrciufsiSjElatcamoccupat.Qupdfinonflatimccn- filium mutulfcnt Thcbanijfcfcquc nobifcij mature con- iunxilfcntjtotius huius bclU impctus veluti torrens qui- daminciuitatem noflramirruiirct.Nunc autcmiilicon fcflim cius conatum rcprcflcrut:maxime quidcm, Athc- nicnfcSjdei alicuius benignitatc crga vos &beneuoIcn- tia.-fccundo loco , quantum vnius hominis virtus prre- flare potcfljmea opera. Cedo mihi hxc dccreta, & tcm-^ porajquibus vnumquicquc geflum cfl^ vt fciatis quot &
K2
I jt i) n ui&i r H Vif 15 " 0 R a t i o
quantis turbis impurifsimum caput excitatis,poenas ta- mennondumpcrfolucrit.Rccitadecreta. decretvm amphictTonvm. Sacerdote Cbnagora^VyUo concilio liev noyffylagor^j^y^mphicl^onumque cofiltarij decreuenmt : Qjwniam ^mphijfenfes in agrvm facrum ingrediuntur^eu colunt^ coferunt, p-ecore immiffo depafctitjlft pylagor£ , ^ confiliarij ehfe conferat, terminos cippi^i& coiumnts diflinguant, ((^ ^mphijfenfibiis in pofterum tempm eim agri adttu interdicant, alteRVm de- c R E T V M. Sacerdote Cbnagorayconcilio PyUo "^erno 3 pylago • r£,(s^^mphi6iyonumconfibarij 3 ^ commune ^mphiSiyonum, ita cenfuerut: Qmntam ^mphiffenfes agrumftcrum kfe occupa " tum-iyiriilmqne pojjeffum ac dtuifim arantp^ pecore tmmtfjo de- pafcunt: ^ cum hocfacere 'yetarentur- manufa 6Ta, (^ armatis ho - minihti^j commune GrAcorum confibum yi propulfarut 3 nonnuUos etiam lndnerarunt : placereyt Cottyphi^s ^rcxs \Amphi6iyonum delefiti^simperator adphtbppum Macedonem legatus profcifca- turyah eoquepetat, 1r ^pollint^ ^^mphtciyonihn/s opem^aust' liumque ferat 3 nec fnat ah tmpljs ^mphiffnfthm deum nefarie yiolarijiniuriaque affci^pojlremo doceat,tdctrco ettm imperatorem fjmm.a potejiate pri£ditum a Grxcps conjlitui omnihiv, quiconfHj ^mphiSiyomcifeint participes. Rccitavero &tempora3 quibus h^c gefta runt:,ea enim ipfa funt. quibus ifte fuit py lagoras. t b m p o r a. Mnefithida priztove^decimo fexto Kal. decemhreU, Cedo mihi etiamepiftolam Phihppi, quam cumei iamnon obtempcrarentThebani^ad fo- cios 5 qui funt in Peloponnefo mifir , vt ex hac quoque intclhgatis&illumveram rerum fufceprarumcaufam, nempc fc h.rc conrra Gr^ciam, contra Thebanos, con-^ tra vos ipfos agcre ac molirij occultaffe , & res ad com- munemGrsecoru vtilitatcmpcrtinentcisjatqueab Am- phidyonibus dccrctas faccrefcfimulalfcj&iftum has ei rcrum gerendarum opportunitatcs^&faculiatesj&cau- fas fubminiftra (Tc. Recita. epistola philippi.
Be% M acedonum Philipptis Peloponnefiorum, eorum 3 qut com" muni focietati6 yinctdo ^foedere conttnentur^ magifratibm 3 &* conftbarijs^ rebqnfque focvjs ontnihu^ S, D. Quoniam Locri 0X9"
PRO CTESIPHONT 1. I^J
It^qm nominmtur, ^mfhiffx, habitantes yin templum \ApoUin'us
JDelphicum nefariafcelera committunt , facrcim terram >/ c^ ar^
mps populantur,diripiunt:>ac fpoliantjjabeo m ammo yobifcum deo
fubuentre,atque opitulari: eofque} quialiquid religione apud homi-
nes conjecratumyiolare audent^armis perfequhatqueyici fci^Qua-
propterfacitcj^yt mihi ctl armts adPhocidem occurratpSjitiqueprdt'
jlo mihifitts comeatUj^refrumentaria in dies quadra^inta injlru-
6li,menfe proximo fextilhaut^ >f nosytimurtLooCvt ^thenicfes,
Boedromione : "Vf Corinthijj Panemo . Eorum tgitur,qui non manu
fa6lay^ multitudine armata,fe tamen nobts adtunserintjconfilio
ytemur: qut '\ero ab hac focietate refugerint^eos male mnltabimtis.
V^lete. Videtevt veras huiusincepticaufas difsimu-
lctatqueoccultctj&ad Amphi(ftyonicas confagiat, in
eifque delitefcat. Quis igitur ei fuit harum rerum admi-
nifter atquc adiutor ? quis has ei caufas & latcbras prse-
buitPquis maloru,qu;E acciderunt^maximc architcdus?
quis audorfquis caputPnon ifte eft?Nohtc igitur, Athe-
nicnfcSjinterdcarabulandumdicerc, Grarciam ab vno
hominc hiscalamitatibus affcdam cffe.non ab vno^fed
a multis & improbis, quos habent fingulit" Gra:ci^ ciui-
tates: 6 terra , 6 dij immortalcs : in quorum iftc numcro
cftiqucm, {imcnullaredetcrritum vcrumdicerc opor-
tctjnon dubitem communem omnium ^ qux poftca pe-
neruntjlabemjperniciem, ac procellam nominare, ho-
minumjlocorum^ciuitatum. Nam vtin feminibus caufa
incft arboru & ftirpium fic tu , qui horum omnium ma-
Jorum^quiE orta funtjfemcn priebuifti,eorum caufa mc-
rito dici dcbes : quem ftatim vt afpcxiftis , quo tandcm
padOjO ferrei, non aucrfati, atque afpernatifucritis, c-
quidemdcmiror.ScdimmenfiE quedam fcilicct,dcnf*e-
quetcncbra'vobisvcritatis luccm obfcurant. Fadum
igitur cft nunc dcniquCjVt^dum cas rcs trado , qu -s iftc
contrapatriam gcfsit , ad mcas tandem in rcp . admini-
ftranda adiones pcrucncrim,in quibus ego iftorum con
filijs rcftiti .• quas ciim multis dc caufis mcrito cx mc au-
dictisjtuob eamcaufammaximc.quodturpccftjAthc*
1^5
1^4 DEMOSTHENIS oratio
nienfeSjquarum ego adionum, rerumqucgcflarumla- borem pro vobis lubicrim ac pertulerim , carum vos ne verba quidcm 3equls auribus, atquc attentis animis au- dircCum igitur videremj ThebanoSjac p^ene dica , vos ipfosj AthcnienfcSjeorum confilijs , atque infidijs , qui Philippi rationibus confulebantjquique apudvtrofque pretio corrupti erant: quod erat & vobis & ilhs pertimc fcendumjac magnopereprouidendum&cauendumjne Philippum crefcercfineretisjidnegligcre, nulJaquein rc vobis pr^ecauereiad mutuas auteminimicitias, ad of- fcnficncsac difcordiasprocliueis promtos ac paratos cfferego afsidueinfpcculis eramj&idncaccideretjpro- uidebam^non quod mco folum ingcnio, & confiho fre- tus h^c nobis conduccrc putarcmj fed quia fciebam A- riftophontemj & itcm Eubulum, fcmper hanc inter vos concordiam^ atquc amicitiam conciliare & conftitucre ftuduiffc ; & cum alijs in rebus inter fe fcepenumcro dif- fcntirent , & concertarcnt, in hac vnum & idem femper fcnfilfeiquostuviuos, 6 belluajofficijcaufa deduccbas &afiedabaris5quosfummaobferuatiacolebaSj quibus affentabaris: mortuos non tc pudet accufarc.Nam quar niihidc ThebaniscriminidaSjinijsmuIto magis illos, qui hanc focietatcm ante me approbarunt^quam mcjre- prchcndis&accufas.Verumadilla reucrtor, dequibtis diccrecoepcram.Cum igitur iftcquidcmbellum Am- phiflenfc cxcitalfctjalij autcm eius adiutorcs Thcbanos avobis alicnaflcnt, acciditj vtPhilippus bellumnobis infcrrct : cuius rei gratia ifti ciuitates intcr fe mutuis of- fenfionibus cxafperabant . quodnifipaullo priores cx- pcrredi cflTemuSj ne colligcndi quidcm noftrijautrcfpi- randidatanobis facultas e{ret:ade6Iongeiftorum flu- dio atquc opcra rcs procefferat. Qup animo autem tum intervosaffedti effctiSjCxhisdccrctiSjPhilippique rc- fponfis cognofcetis: quje mihi rccita. d fi c r e t a. U^c- rofythofY<£tore ^ feptimo Kal. Martias, trihu Erechtheide fum- mam rerum {>oteJiatem ohtimntei defiTiatm^^im^eratorum^t^efen-
tenti^l
PROCTISIPHONTI. I^y
tentia: QjwniamPhiUppusfnitim^^ yrhels ali.tsoccupauitf alias deict atque euenit.-demque omnino in ^tticam inuaderebaratyfoe- derainter nos percujja pro nihilo putans : iufwrandimque l/trinpue interpofitum , ^pacemfaffam infrmare infiituit ^ fidem datam, acceptamque negUgens.-placuit fenatui , popuioque ^thenienft , "Vr ad eum legatt mittanturjcjut cum eo a^^antjOrent'ijue j maxime , "Vf concordiam mutuam,paftionefquenoi)ifcumfa6l:vs tueatur , .xtaue oiyferuet: fecundo ioco fi hoc nohts minuf cocedendum effe exijlimety deliberandi temptps ^Tpdtium det ciuitati^indutiafcjHe nohifcum yfque admenfem ^priiemfaciat.LeSlifuntefenatu Simws^na g)rrafitif, Euthydemtps Phijiafiu^} BuiazorAS ^iopecenfis. a l - TRRVM DECRETVM. Pr£tore HeropytJwjpridie Kal. ^pri^ leiS} de eitti,qui rei miiitari prdteft , fententia : Quoniam P hiiippM Thebanos a nohts alienare conatur, ^ cum '^niuerfb exercitu in io- c<e ^ttic£ maxime ytcina irrumpere parat , foedera inter nos tSla n:giigens , decreuit fenatus,popuiufque ^themenfis iufsit , >f adeum caduceator ^iegati mittantur,qui ah eopofluient, eumque hortentur, "Vr nobifcum tndutixsfaciat, quo popuius,quoad eitisfieri foteritjpro re nata, deiiheret^ ^f:atuat,quid fibi agendumfit. Nam nunc quidem non cenfuit , ne mediocre quidem auxiiiumefje mit- tcndtt. L eSlifunt efenatu, Nearch^ S ofinomi fii.PoijcratesEpiphro msfiifetialvs Eunomt^s ^naphiyfiitis priuatus c^ de piehe. K CC i- tavero&Philippircfponia. respohsvm philip- pi ATHRNiENSiBVs datvm. Rex Maccdonum Phi- lippusfenatui ,popui6que .Athenienft S. D. Qjht ah initio fueritvs erga me yoiuntate, quantoquefiudio eiahorauo-itvs, >r Theffaios, Thehanos, atque etiam Boeotos aUiceretts^non ignoro . Verum cum cepijjentiilt confiiiacautiora , ^faniora ^ neque ludicium acyo- luntatemjuam yefirA potefiati tradere , aut fummittere yoluijfent: fedfefe .tdpartels ytiiiores appiicuijJentfVos nunc fententia muta- ta, mifsis admeiegatis acfetiaiibus,facitts mihidejoederibus men^ tionem, a meque,yt ego indutiAS yohijcum pacificar , petitts , nuUa prorfusin re d nohts iniufie iaifi . Ego io^itur, yefins iegatis auditis, affentior yefins pofiuiatis ,indutiffque yobifcum facere paratus fum,ea icgefi eos, qui yohis minus reSia conftiia dederunt, e ciuium ^ numero ei^ciendos atque ignominia afficiendos curaueritis . Vaiete.
Ij6 DIMOITHINIS ORATIO
ElVSDEM KESPONSVM THE BANIS DATVM. HeX
M acedom PhllipptViftn.itfhpoftdoqufThelano S.D^Epiftolaye-
ft ra accepi^ qua miht c oncordiam noftram , pacemque inter nos con^
ftitutarenouatts^ ^Audio porro •^themcnfeii omnia crgayosftudia
yoLis defcrrejac poUicerhCo conftlioi\>t ea, cju£ a yoUs poftularunt,
approbetk. .Atcjteequidem anteaexiftimabam Jore ^^t fpemyohti
ab tUts oftcntatam:) eorumque inftitutum acyotuntatemfequeremi^
ni.Nt^nc yerh pofteaquam cognoui Pvospacem mccum colereactuf
ri^quam aliorumconfilijs ^fententijs moremgeriremaluijle, ma-
gnopere Utatus fv.mnmmo yero cum multn nominibusyobtsgratu-
lor, iu ob idtnaximeyos laudo:,qt:od ^meliusyobts confuluiftvs,(<^
yeftram erga me heneuolentia declaraftts .Qj^am quidem nmfpero
yobt6 magno adiumento ad omniafuttiram ffi modh m hac fenten-
tia maneatis. Valete. Ciim ciuitatcs his artibus ac rationi-
busintcrfe fic affecilTct PhilippuSjhis decretis & re-
fponfiselaiuSjVcnitcum excrcitUjElateamquc occupa-
uitjproinde quafi fiquid rerum nouarum moiiretur , nc
tum quidemvos&Thebani confenfuri efTctis. Quam-
uisautcm quitumin vrbemotus ac tumultusfueritex-
citatus,mtminifiis : vos tamen^ dum ea ^ qu^ huic caufa;
coniunda ac neceffaria funtjCxpono , qua.'fo dihgenter
actenditc. Cum iam vcfpcr efltr^venit quidam ad ciui-
tatis moderatorcs , qui nuntiaret Elateam effe occupa-
tam.Ibi continuo ahjjhis inter cenandum auditisjfuri^e-
xcruntj opifices ex tabcrnis, qux inforo funt, exturba-
runt,pelids & tabcrnacula viminibus obduda incendc-
runtiahjjimpcratoresarceffebantj&tubicincmeuoca-
bant; vrbsdcniqueplenaturbarumjplena clamoris ac
ftrepitusjplcna tumulcus erat.Poftridie hor^ diei prima,
ciuitatis modcratores,fenatum in curiam vocabat . Vos
incontionem concurrebatJS:,&priusquam quicquam
in fenatu adumjvllumquc fenatufconfultumfadumef-
fetjpopukis vniuerfus in locis fuperioribus confcde-
rat.Dcindcftatim vtfenatus incontionem venitjCxpo-
fucrut ciuitatis moderatorcs ea^qu^e ad fe delata effcntj
' eumquCjqui venerat^produxeruntrqui cum ea^qua.' au-
diftiSj
PRO CTESIPHONTB. l^y
diftisj lociituscfretiintcrrogabatpiceco, quisvcrbafa- ccre vellct.ncmo prodibat. Cum itcrum ac fsepius iJIud idem intcrrogarct prarco, nihilo magis quifquam ad di- cendum furgcbatjCiim adeirent omnes impcratores^ omncfque oratores: ciim dcnique communis patri«e vox audiretun quiealiqucm.quipro communi falutc dicc- retjCuocabatjatque inuitabat . Namjquam vocem prac- co ex lcgum pra:fcripto mittit , h«c communis patri* vox habcri dcbcr. Atqui fi cos^ qui ciuitate faluam c(fc volebantjinmcdiumprodircjatqucinfuggeftumafccn- dcreoportebatjVosomnes, & cctcri Athenienfes fur- rcxiffetiSjatqucin contioncm afccndifletis : omnes c- nim^fat fciOsCofcruarivolcbatisifiJocupletifsimoSptre- ccnti virij qui ccnfu rcliquis ciuibus antccelJunt : fi eos, quibus vtrunquc fuppctit, & optimus in rcmp. animus, ii res familiarisampla&IautajCos^quipofteacximiam liberalitatcm & munificcntiam in pcpuJum cotulerunt. Nam& bcneuoIcntiaaddu(fli, &diuitijsfreti3munifici fuerunt & libcrales. VerumjVt apparctjtempus illud^at- quc ilJe dics non virum in ciuitatcm bcneuoJum & diui- tem tantiim rcquircbat,fcd cum^qui ab initio ita fc com paraffctjVtrerum ordinemac progrcffumvfu dodus, animo pcnitus comprehcnfum habcrctj&«apud fe ratio- nibus omnib" (ubdudis cogitationc cxplicaflctjquid fi- bi vcllctj quid fpedaret , quam ob rem hxc ageret Phi- lippus.Namquihircncfciret^ncqucca diligenter cx- pcndiifct, quantumuiscfrctrcip.bcneuolusatqucami- cus.quantumuis locuplcs & pccuniofuSjUihiJo magist^a- men quid faciendum effct , fcirct , autjVtfcirer, confilij vobisdandifacultatcm haberet.Ego igitur illo dic is cxortus fumjqucm patric falus rcquirebat; cgo furrcxi, & incontioncmafcendijcaqueapud voslocutus fum, qua? nunc pcto a vobis , duabus de caufis vt diligcnrcr, & credtis animis cx mc audiatis: primum vt intcIJigatis, mcvnumexijsjqui contionari folcntjquique in rep » vcrfantur , bcncuolcntix erga patriam praffidium & lo-
S
i;8 DBMOStHENIS ORATIO
cunijin afperis ac fonnidolofis reip.tcmporibus non rc- liquilTejfediniprodifcriminejatquein ipfisrcbus ad- uerfis ea perfpe^tum cfTc tum dicercjtum deccrncrCjqug temporareip. poftulabat.dcinde quiabreuitemporcin his audiendis cofumto maiorc totius reip. ftatus cogni- tioncmcofccuturicftis. Dixiigitur tu^coSjqui fictrepi- darcntactumultuarentur, quafiThebani effcnt amici PhiHppo 5 totius rcrum pra^fentium ftatus ignaros mihi videri.Nam fiita cft^et^inquam^non iam eum ElateiCjfcd in noftris tinibus effe audircm' : vcnilfe aurcm illu ccrto fciOjVtcajquseiampridcmmohtur in Thcbanos^com- pofita,paratap atque expedita habcat. AtquCjVt intelli- gatis quomodo ha?c fc habeantjdiligcnter attcnditc. QuptquotilUc ex Thebanisvel pecuniainducerCjVcl doliscapere potuit, omncis habet fibi pulchre inftru- dos ac paratos . Eos autem , qui & ab initio fibi reftitc- runt3& nunc etiam aducrfanturjnullaratione vtfibi obtemperent, fledcre potcft. Quidigiturfibi vult ? aut cur Elateam occupauit? copijs fuis proxime jllorum vr- bem oftcntatis, armifque in eorum confpecftu pofitis & conftitutis , cogitat amicis quidcmanimos augerej, cof- quc erigcre>& fpeoptimacofirmare:aduerfariosautem pertcrrerejMtvel mctu perculfi, vcl vi ac nccefsitatr coadi,ea coaccdant qu? nunc renuunt ac pernegant.Si -nos igiturhoc temporc ftatutuminanimishabebimus, fiquidforte aThebanis grauiusac duriusin nos antea commifTum cft^id mcminilfe,ilhTque diffidcre, illos de- niqi in hoftium numcro ac loco duccrc: primum ca ipfa, qu.T Philippus auidifsime cxpetit ^ ac vchcmcntcr cxo- ptatjfacicmusidcinde vercor, ne ctim cum in amicitiam rcccpcrintijjquinunceiaduerfantur, atqjita vnoani- mo omnes cum Philippo fecerint , ac ftetcrint , vtriquc iundiscopijsin Atticaminuadant. Quarcficonfihum meum atquc audoritatcm fccuti fuerins , fique ad pru- . denteracfapicntcrcogitandumjnonadcontendendum his de rebus, de quibus nunc diffcro ;. omniftudiojcura-
quc
PRO CTISIPHOMTI. 1^9
que incubucritis , fpcro mc & opinioncm fidclis ac pru- dentis monitoris apud vos confccuturumj&periculum, quodimpcndctciuitatijdcpulfurum. Qujdigitur dico? Primiam vos amctU;, in quo nunc vcrfamurjJibcros ac foJutos cfle oporterc:dcindc iiJum ipfum metumaJio dcriuare3& omncisTliebanis timerc:CmuJtoenimpro- piusabfunt amaJis^pcricuJoquCjquodGrafcisimminctj maxime funt omnium propinqui.)deindc &voSjqui pcr fftatem arma ferre potcftjS5& vos equitcs EJcufmcm inftruda acie profc(^os,Gr«ccis omnibus oftcndcrCjVos in armis ciTcj vtijj quiTJicbis vcbifcum&fcntiuntj & faciunt, cequc vtvobiSjJiccatdc communiGrcecorum iurc Jibcre fcntire , & Jib>crc Joquij ciim cxpJoratum ha- bucrintj qucmadmodum ij , qui patriam PJiiJippo vcn- diderunt, Jiabcnt copiasEJatcse inflrudas ac paratas^ auxiJio (ibi^vbi opus crit^futuras^ita iis^ qui pro Jibcrta- tc deccrtare voJunt, vos prsfto eifCjaJacrcis 3 promtos, ac paratosj pricfidioque cis futuros 3 fiquis cos bciJo Ja- ceffat. Deindedeccm Jegatos fuifragijs creandos clfc ccnfcojatquetiisparitcr cum impcratoribus fummam poteflatcpcrmittendam & flatucndi^quo tcmpore mili- tcs ilJuc proficifci dcbeant 3 & excrcitus fub fignis cdu- cendi. I^oflcaquam vero Jcgati Thebas pcrucnerint^ quonam modo hanc rcm tradandam & adminiflran- dam ccnfcam , quc-efo diJigcntcrattendite. NihiJ quic- quam a Thcbanis fuppJiccs pctitCjnihiJ eos rogate.tur- pc enim tcmpus cfl. fcd vos auxiJiu cis Jaturos , fi vti vc- lintjpromittitCjtanqua iJJi quidcm fummo in difcriminc vcrfentur:nos autem acrioribus ocuJiSjquam iJJi,rcrum euentum profpiciamuSjVtjfiquidcm h^c approbcnt^no- bifquc aflentianturjprinmm Ja^temur nos ca, qua? voJu- mus.cffc confccutos3& cx fcntcntia rcs cffc adminiflra- tasrdcindc in his rcbus agcndisjantiquam noftr^ ciuita- tis dignitatcm & ampJitudincm rctineamus : fm nihil profccerimus , ilJi quidcm fcipfi accufent , & de fe quc-^ rantufp fiquidnunctitubarintjatqucoffcndcrint ;ana--
S2
1^0 DEMOSTHSITIS ORATlO
bisautemnihil turpe, nihilque humile admilTum efTc
gaudeamus . H«ec & qusedam aha his fimiUa cum dixif-
fcm , dcfccndi . qute cum cfTent ab omnibus comproba-
ta5ncm6quequicquamcontradixifrct,non&eadixi,&
non decreuimeque vero decreui5& non lcgatione obij:
neqj legatione obita, Thebanis non perfuafiifcd a prin-
cipioprogreirusremtotam gradatim ac fmgillatim ad
cxitumperduxi^mequeplanetotum in pericuHs &dif-
ficiUimus reip.temporib" vobispatefecij obtuH,ac per-
mifi.Cedo mihi decretum, quodtum fadtum cft. Atqui
quem te vis AEfchina,quem meipfum fuiireiUo die fa-
ciam ? An mc quidem , qucm tu maledi^ti & contume-
Uce caufaappellaueriSjBatalum fuifie vis: te autcm non
fortefortuna oblatum heroa, fedaUquem cx his dc fce-
na Crefphontem, aut Crcontera , aur , quem tu oUm in
Colytto cum eum malus male ageres , obtriuifti Oeno-
maumfTuncigitur,iUo,inquam,tcmporCj,ego iUe Bata-
lus Pieanieus,te Oenomao Cothocida meUor,& lauda
biUor patriiB ciuis extiti.Nam tu quidem nuUa cx parte
vfqua vtiUserasciuitati:egoautcmomnia optimo at-
que vtiUfsimo ciuc digna & pr2eftabam,&gerebam.Re-
citadccretum. decretvmdemosthrnis. N^U"
ficlc f>r£tore 3 tribu ^ Eantidc fummam rerumpotejlatem ohtinen-
tejdecimo Jexto Kal. lum.u^Demojihenes Demofihenvs flim p£a'
^iem 'yerbafecit: Qu^oniam PhlippHi Mex M acedonum cum Ju-
periorihus temporiba^- pacpsfoederaj qudccumeo populus^thenien^
ftspercuj^itjaperte neglexijfe^tufiurandum, iuraque omnia 3 qt*£ a-
ptidomneps perxque Gr&cos fan^ia ft!nt)def^exifje,acpro mhilopi^.-
taffe:~^rheiS3 in quihnsmhii omnino luris habetjtntercepiffe^ac fibi
"yendicafp: nonmdl.tfj cjti^ funt ^thenienfum^ >/ ^armiscepifje
reperiturjntiUa accepta k popuio ^thenienfi iniuriaitum hoc tempo-
reyi ^crudeiitate ionoitis in dies prooreditur inam ex Gr^ci^
'^rhibfys aiia^ pr^fdijs deuincit ^ ^ liherorum populorum Jlatum
rcip,iahefaBatjaiix6 inferuitutem redigit , & dirmt: tn aiijs colo-
, ^nos harbnros, Gi'£,as cieBtSj collocatjfacrortt ac fepuicrori^m yfum
€16 impertiens, nihii aiienum ncquepatria,neque tngentofuofaciesj
re-
?R0 CTESlfflONTir 141
rehusfecundis intem^eranter ^ immoderate peyjruens atque cx- fultans : denique oblitusfe e^ humili c^ contemto M accdone ma- ^numin/j^eratofaftumejje: quandtu emmpopulm ^chenienfisyi' debateum "^rbeis barhar>is , quafpeculiareis acpropruts intercipe^ rejeuius ideffe O* tolerabilius arbitrabatur , cum ipfe infepecca* ref.mc autem cum cernat oculiSj '\rheis Grdicidpartim i^nominia affcijpartim delen^acfundituseuerti: ^graue^^maiorumfuoru gloria indignum effe putat,fc connmete acpatiente Gr£cos opprimi atqticin feruitute abducr.Propter hts igitur caufis,decreuitfenatus, populufque .Athentenfis , "Vf ciues deos tmmortaleis , atque heroM, huttis l/rbtSjfolique^ttici cujlodes ac pr^fides comprecattjfacnfi^ ciifquefollenntb" ritefafftsj&matorum nojhorum yirtutem ani- mis agitantesjmemoriaquc repetentesjqi ibus multo optabiltus eraty Grxcorum Itbertatem ,qua^i patnam fuam 3 conferuare, ducentas naueis in mare deducant, nauarchus ad Thermopylns naui^ct, im- perator ^ magijTereqtutum pedejireis ^ equejireis ct)pta6 Eleuf- nem educat : ad ceteros Gr£cos prdPterea iegati mittantur^fed om- ntumprtmumadThebanosjqutaPhiiippus tneorumfir/eis maxime imminet: qui iegati eos hortentur, ^ orent, "Vf nuiio philippi metu rerritt^tueanturjac rettneant fuam jaitorumque Gr^corum iiberta- tem:polliceanturj ^ confrment,popuium ^thenienfemjpr^terita- rum tniunarum memoria dcpofita, ^fiquidforte antea h£ du£ ci- ^ltates dunus tnter fefeceruntjobiitum opem, auxiiiumque eis la- turum copijs,pecunta,teiisyarmtSypr£ciare inteiiigentem,rpfos inter fe Grdtcos dcimpeno acprincipatu decertare honefum effe: fed ex- tert hominis C^ aiientgenA domtnatumfubtre acperpeti, principa- tuque abeoffoiiari }l)oc Ifcro ^ Grdcorum gloria, ^ maiorum fuorum yirttite effe indt<mum . Pr£terea populum .Athenienfem non arbitran Thebanos neqne cognatione ^encris, neque o-entis con- junfhone afe aiienos effe . Recordan ^>ero ^maiorufuornm ma- gna tn Thehanorum maiores i^proauos meritaac bcnefcia.Hcr- cuiisentmitberos , quiaPeioponnefts tmperio paternoffoiiaban' tur^ijs,qiitcumilli6 acie injirutia pr.jciium committcre atfifuerantj i^ello fuperatis,inpoffefsionem impertj rejlituiffe : nosetiam Oedi- pum,etufque focios e patria eicfios excepiffe , aiicique muita noJir£ 0 er^aThebanos humanitatts ^ bentgnitatis zioriofa monumenta
s 3 '
l^Z DEMOSTHENIS ORATTO
^y^tare: Ita^ve ne mnccjvidem poptilim t/ithenienfem kfuo prifli' ro mcrejThehamyreiiqyifqv.e Gr£cts confulendi ^ commcdandi defitfrt:m*Pcfirtmopaaionem ct^m ijsfaciant,focietatem ineant, iui ets connuhvj tribuant, dent lufiurandum j yici/simque accipiant. Ze^ati Demofihenes DcmofhenpsfliusP£anieuSjHyperides Cle- andri jil.Sphettiur : Mriefthides ^nthiphants fl. Phrearrius,De- mocrates Sophilifd. PhljettSj C alixfchrt^^s Diotimtfl. Cothocida. Hoc rcruiii Thebanarumprincipiumjhicprimus fta- tus tuir. Anrea cnim ciuitates omncs iftorum opera no- bis crant infcnfe atquc inimica:,antca difsidcbant.Hoc decrctumjillud, quod tum ciuitatipcriculumimpende- batjtanquam nimbum autprocellam depulit,atq; aucr- tit.Erat igitur boni ciuis ac iuftijfiquid his melius habc- rctjtunc omnibus oftenderc ac dcclararc, non nuncma- lcdidis infcqui ac reprehcndcre. Suafor enimifiue con- fiiiarius36c fycophanta ciim omnibus in rebus valde fint intcr fc difsimilcs,tum in hac pluriaiiim difcrcpat^quod iilc qua dc re agiturjCa de re quid fcntiat, antc rerum c- uentum cxponit ac pronuntiat , fimulquc fe ipfe rcum de rationibus rcfcrcndis offcrt ijs^qui eius confilium fe- cuii fintjfortunajjtemporibus^cuiuis deniquCjqui ab co rationcm rcpcterc voluerit.hic vcro cum eo temporc tacuerit, quotemporc cummaximevcrbafacereopor- tcbat, fiquid durius ac triftius acciderit , hoc per impro- bifsimam calumniaminfed:atur,carpitjaclaccrat.Qua- rcAjuod dicere cceperam, tempus illud virum depatria magnopere laborantcmjfollicitum, atque animo excu- bantcm rcquircbatitcmpus illudiuftas ac vcras pro rep. voces defidcrabat. At cgo quo defccndajquoue progre^ diar,vidctc.fiquis doccre potcftjmclius aliquod tum cg- filium^ac rc(5tius potuiffe ciuitati darijatque adeo fiquid omnino aJiud fuadcri potuitjprgterquam quod ego fua- dendum cifc iudicaui^me grauiter peccaifc fateor.Nam fiquid cft^quod nuc quifquam profuturum fuiffe, fi tunc j a vobis adum cffetjdifpexittid me ignorare non debuif- fe concedo:fin neque cft^ neque fuit quicquam ^ neque
quif-
PRO CTBJIPHONTI.' 14^
quifquam nc hodie quidem melius afFerrc potcfl:, quid cum,qui confilium dabat,faccre oporcebat? no cortim, quie in promtU crant , qua:que facultatem habcre vidc- bantur^optima fumcrc ac dcligcre ? Hoc igitur fcci , in- tcrrogatcpr^cone, AEfchina, Qjm^yerbafacercyult} non^ Q^'i defrditerm dccuftre^ ncquc ? Qjjs de relmsfuturi^s f/;onfor ef[e >e//fr?At ciim tu tcmporibus illis mutus & ciinguis in contionibus fcdcrcs^cgo in mcdium proccdcbam. & ea dc rc 5 qua? proponcbatur,orationcm habcbam. Vcrum quandoquidcm tuncfiluifti , atnuncccrtcloqucrc :o- ftcndcjqux oratio, quam me cxxogitarc atquc explica- rcconucncrit: qua.'tcmporisopportunicas rcip.vtilis: qu£e focictas,qu2eaCtio, ad quam potius hos cohortari, atquc impcHeredcbucrim,amcfucritpr^tcrmiffa, At- quipra'terita fcmpcr apud omncis homincs ncghgun- tur, neque ca quifquam vfquam ad dchbcrandum pro- ponit.Pr^fcntia autcm & futura,fuaforis partcis^munuf- quc poftulant. Tum igitur rcrum incommodarum , atq,- aducriarum, ah^eimmincbant , atque inftabant,(vt c- rat opinio) d\\x iamiam adcrant & vrgcbant : in quibus mcam adminiftrand^ reip . rationcm , mcaquc confiha rpcda,non cucncacalumniare. Omnium cnim rcrum e?<ic* talis cffe foIct,qualem cffe fortuna volucrit.Con- fihum autcm ipfum, fuaforis & confiiiarij mcnccm indi- cat ac dcclarar. Q£.are nc fit hoc mcum crimcn, ne mihi hancculpamattribuCjfiPhihppusinacic vidoria poti- tus cft. nam proehj cucntus atque cxitus m dco , non in mc pofitus erat.fcdmeaut no omnia.quar humano con- fiho prouidcri poruerunt,prouidifte ac fecutum cflc.nc- qucrcdiCjncque Jihgcp.tcr,nequcvigilatcr, &Iaborio- fc,ac pa?ncdicam,fupra quam mc^ vircspolfcnt,cgiflc: aut rcs minus honcftas, ac ciuitatc indignas , minimcq; ncccflarias inftitui(fc:h^cmihi oftcndito,&iam tunc fa- nc me accufato,ac rcprchcndito . Nunc vcro Cx fulminis cuiufdam, autprocclla:, auc tcmpcftatisillius, qu^ tum 1 coorta cftjtanta vis fuit^vc non vos folum^ vcriim etiam
144 DIMOSTHINIS ORAYIO
rcliquos cmncis Graccos pcrculcrit atqs afflixerit, quid fadtoopuscfiPcgone accufandusfum? vtfiquisnauicu- lariumjqui ca omnia, qu^ ad vcdorum falutcm pcrtinc- rcnt, adhibuiflet , nauemq; rcbus omnibus,quibus eam fcruaripofl^econfidcretJnftruxilfctjgrauipofteatempc ftate iadtatumjarmamcntis nauis comminutis & collifis, aut ctiam prorfus contritis ac perfradis, naufragij cri- mine in iudicium vocet. Atcgonaucm nongubeina- bamjdixeritillcjquemadmxodumj nequecgo cxercitum duccbam,neqs foitunam in mea poteftate habebamrfed illa contra rcrum omnium erat domina.Verum illud mi- hi vide & confidera.Si nobiSjCtiamThcbanis nobifcum in acic ftatibus, iundifque amborum copijs , ita rem ge- rere , quoir.odo gefsimus, erat fatale , quid cxfpe^arCj aut quid fperare debcremusjfihosfociosnonhabcre- mus^fed \j fefe cum Phihppo coiunxiflent: quod vt affe- querctur, omnia faciebat^omnia Joquebatur,oroneifq5 voccs mittcbat?Et fi nuc proeHo tridui itinerc ab Attica comiffojtato in periculo fuit ciuitas, tatoq, timorc pcr- culfa cftjCiuid fiqua in parte foH Attici eadcm caJamitas accidiffet, eucnturum nobiscffefpcrandum effetrputa- tis nos nunc ftandijCongrcdiendijtefpirandi dcniquc fa- cultatem habituros fuiffc?MuJtas nobis dies vnus, & ^l- tcr^ & treis cxpcdiendse faJutis vias ac rationcs dedcrut. Ncquc vcro ea me commemorare attinctjquar tunc no- ftra ciuitas , dei alicuius erga nos bcncuoJentia ac beni- gnitate vfajhuiufque focictatis , quam tu maJcdi(5tis in- fc^aris,pra:fidio munita, & veJuti propugnaculo defcn- fa^nc cxperta quidtm cft.Scd vos admonitos veJim, iu- dices,tamJongamhac dcredifputationemadvoshabe ri3& ad cetcros, qui audiunt^quique hoc iudicium foris circumfiftunt . Nam ad iftum ipfum contcmtifsimum & contaminatifsimum hominem breuis & aperta oratio fatis erat Jonga. Si cnim tibi vni cx aJijs omnibus , AEf- i china^futurajCxpJorata crat & cognitajCum de his con- fuJtabat ciuitasjtum ea te pr*ediccre oportcbat.Sin erat
tibi
JRO CTIflJMONTl. 145
tibi quoquc incerta &incognita : eiufdem tUjatquealij ignoratiiEiudicium fubire, rationemqucreferredcbes. Curigiturdehis tumcpotiusrcprehcndis atqueaccu- fas^quam cgo tc?cgo enim ciuis tanto mcJior, quam tu^ fuijin his ipfisjqugdicojfde cctcris cnim nondum difpu- to^ qi.od cgo in ijs , quar omnium fcntentia ac iudicio e rcp.eire vidcbanturjvJtro ciuitati meicopiam fecijvJrro me ad omnia obtuJi , nuJJum pcricuJu priuatum pcrhor- ruijnuiJius adueifi cafus rationcm habui.Tu vcro, ncq; aJia dixifti his mcJiora(non cnim hi mcam audoritatem fecuti,necjuemcisconfiJijsvficircnt) nequctcipfum ad ha?c vJJa cx parte vtiJc pra:buifti: fcd^quod ncquifsimus &maJcuoJcntifsimusquifquein ciuitatcmfccilfct, hoc tu pofl rerum cucntum faccre rcpcriris. Et vno tcmporc AriftratusinNaxOjAriftoJausinThafOjhomincs,vtfc- mcJ dicam, infeftifsimi atqueinimicifsimi huicciuitati, Athcnicnftum amicosin iudicium vocant5& Athcnis AEfchmcs Dcmofthcncm accufat. A tqui is, qui apiid fc Gra?coruracaJamitatcsad Jaudem &'gJoriam rccondi- tas fcruabatjpcrirc potius & morte afficijquam altcrum accufarcdcJ3Ct.&cuieadcm,qua?rcip.hoftibus,tcmpo- ra profucruntjfieri non poteftjVt ci patria lit cara.Dcni- que quo fis in ciuitatcm animo , tu ex ea vita , quam vi- uls: ex ijs,qua? facis: cx ijs rcbus, quas gcris, & quas non gcris.oftcndis ac dccJaras. Bcne rem vcftram gcritis , & aJiquid vobis ex fcntcntia proccdit ? mutus cft AEfchi- ncs . rcflauitvobisatqueaducrfata cft vfpiam fortuna, & aJiquid^quod opus non crat,vobis accidit ? pr«ft6 cft AEfchines , vt rupta & conuuJfa vbi corpus morbo ali- quo fucrit affc(5tum , commoucntur , & acrem doJQrem pra:bcnt. Et quoniam cuenta crcbro cxagitat & infc<5ta- turjhbct mihi quiddam dicere^quod a comuni omnium opinionc fortafsis abhorrcre vidcatur.Nequis autcm mirctur, obfccro vospcr dcosimmortaJcis,mcitarcra ampJificarevcrbiSj&orationcmpropemodumfuprafi- ^ dcm augerCj fcd bcncuolo animo ca , qu« dico, audiar,
T
1^6 DBMOSTHBHIS ORATIO
& audita cofidcrcc.Si futura ante quam eueniflcnt , cx*
plorata omnibus fuiirent : fi ea omnes pr^efciuiirent : fi
tUj AEfchina5pra?dixi(Tes,& fublato clamore tcftificatus
crfeSjqui ne locutus quidem cs: ne fic quidem noftric ci-
uitati ab his confilijs defiftendumjaut rcfugiendum fuit;
fiquidemautgloriee, autmaiorum, aut pofteritatis ali-
quamrationcm duceret.Nunc enim nihil aliud dici po-
teftjquam cius confiHjs fortunam non refpondifiejeam-
que fpe fua decidiffe , quod omnibus mortalibus com-
mune eftjvbi ita deo vifum fuerit.Tunc vero ea, qux fe
imperio acprincipatu dignam putaret , deinde abhoc
defcifcerer.culpam totius Grieci«e Philippo prodit? me-
rito fuftincrct. Nam fi h^c fine dimicatione elfent a no*
bis deferta ac prodita,pro quibus nuUum periculum no-
ftri maiores recufalfent , quis te non confputaret ? quis
te non acerbifsimo odio dignum cxiftimaret ? Cno cnim
me dicam , ncqj ciuitatem)quibus vero ocuhs^pcr deos
immortalciSjCOS intuercmur^qui in hac vrbem veniret,
fijCum rcs in cum locu^quo in loco hodie funtjdeueniH
fent: dux^princepfqucGrascorumfumtuselfet PhiHp-
pus cum fumma omnium rerum poteftatc, ahj autcm h'-
ne nobis ne hsec fiercnt, omni contcntione pugnaftent?
idquecumciuitasnoftranumquam antea tranquilhta-
temfecuram gloria?expertem,pluris quam periculum
pro rebus honcftis fufceptum fcccrit ? Nam quem Grse-
corum, quem vcro barbarorum fugit , & Thebanos , &
eosjquiantehos potentifsimi fucrunt^Laccdjemonios,
®em Pcrfarum^quietamillam &otiofam vitam no-
ftr^ ciuitati hbenter fuiffe conccifuros , magnamquc ci
gratiamhabituroscum eo , vt& quicquidaliud vellct,
accipcret3& fua obtineret^fi imperio parcre velletjaltc-
rumquc Gr^ciaj principatu potiri fineret?fed non crant
haecjvt apparct, Athcnicnfibus patria, ncque auita, nc-
que fcrenda , ncq; in eorum animis infita: ncqj vnquam
quifquam ab omni gternitatc ciuitati pcrfuadere poruir,
"^vtcum potetioribus, ijfdemquead iniuriam facicndam
inftru-
PRO CTlSIPHONTl.' 147
inftrudlis atque cxercicaiis confpirans, &conrociata, tranquijle^otiofc^ rutoque feruiret: quin de principatu, dehonorc^dcgloriafcrc pcriculisomnibus nondubi- tanter oflFcrcns,perpctu6 , & per omncm setatem deccr- tauit.Atqucha'c tamampiajtammagnifica, tamnoftris moribusconfcntanca cficduciiis, vt maiorcs noftros, eos^qui ha^cgcilerunt, maximisJaudibus cffcrre folca- tis:nequc iniuria. Quis cnim virtutcmillorum virorum non admircturj qui & patriar folum5& vrbem rclinquerc nondubitaruntj naucffqucconfccnderunt, neimpcrio parcrentjimpcratumque faccrcnt ? Themidoclem ^ hu- iusconfilijaudorcm , huiufqs fcntcntif principem atq; audorCjimperatorcm delegerunt?eum vcro^qui barba- rorum lcgibuSjimperioquc parcndum ccnfucratjCyrfi- Jum lapidibus obrucrunt? ncque cum folum fic vlti funt virijfcd ctiam illorum vxorcs de eius vxore eafdem poe- nas fumfcrunt ? Non cnim queercbant ij, qui tum viue- bant, AthcnicnfcSjmaiores vcftri, ncquc rhetorem, nc- quc impcratorcm^proptcr qucm fcliciter fcruirent im- mo vcrOjnccaufam quidcmcircjcurviuere vellcntpiu- dicabanr.nififibicumlibertatcviucrcliceret.Exiftima- bat cnim quifquc eorum fe non folum patri& matri^fcd ctiam patria? natum cfle . Qu5Erct aliquis quid interfit. Quod is, qui arbitratur fe parcntibus folum natum cflc, morrcm^ quamvclfatum , vdcafusafferat , cxfpedat: quivcro ctiam patrise fc narum putat,nc cam feruire vidcat , a?quo animo cxccdit e vita ; & contumclias, at- quc ignominias,quas m vrbe fubada, fupcrbifsimoque dominatu opprcifa , ac fcruicntc perfcrrc ncceflc cft, mortchorribiliores elfc ducit . Itaquc fi hoc conarer, autincipcrcm diccrc,mc vobis audorcm fuiffe, vt fpiri" tusvcftris maioribusdignosfumerctis,nemo profcdo eft,quimciurcrcprchcndat.Nuncvcr6,&fcmperantea talia ycftra confilia atquc inftituta fuiffe afrcuero,& an- tcquam natus cfrcm , hos fuiflc fpiritus ac fcnfusciuita-^ tisoftcndo : mcautcmpromca virili partc fingularum
T 2
148 DHMOSTHHNXSORATIO
rcrumgcrendarumadminiftrumatque adiutorcra fuif-
fedico, Atiftcdumfummam rem infciftatur »c reprc-
henditjVofquecohortatur^vtmihiinimiciinfcftiquefi-
tis, proinde acfi timoris & periculorum caufa fuerim ci-
iiitatijcurain pr*efens laudis & honoris frudu me priua-
rc cupit,tum in omne rcUquum tcmpus veftrarum virtu
tum Jaudationes & prajconia vobis eripereconatur. Si
enim Ctefiphontem damnabitis,quafi rcp. a mc non o-
ptimegeftainonfortunie culpa &iniquitatecalamita-
tcmjqua» vobis accidit, acccpiflej feddeUquifle videbi-
mini. At nihil deJiquiftis, Athenienfcs , nihiJ peccaftis,
cum pro omnium Grafcorum libertate ac falute pericu-
lum adijftismon^inquam^peccaftisjper maiores noftros
iuro & eoSj qui in Marathone fefe in difcrimen obtulc-
runt, &eos , qui ad Phtseas acie inftruda conflixerunr,
& coS;)qui ad Salaminam , & ad Artemifiu proelio naua-
li decertarunt, mukofque alios , qui in monumcntis pu"
blicisconditifunt;,virosfortcis:quosomneis pcr^que
ciuitasfinguIaribusaffe<5loshonoribus, fcpeiiuir, non
cos folos, AEfchinapqui rcm bene gefterant; ncque eos
foIos^quiviccratr&merito.Namquodfuitfortium vi-
rorumjid omncsre pr«eftiterunt : fortuna autcm vfi funt
eajquam cuiquc dij immortales tribuerut . Et hoc Joco,
6 coenum , p fcribarum omnium poftreme , dum ftudcs
cfficcre^ne rae hi mcrito honorc afficiat, neue fe huraa-
nos ac liberakis erga mc pr£ebeant5trop^aj& pugnas,&
antiqua maiorum noftrorum facinora commemorabas.
quorum omniumjqusefo^ quidnamh^c caufa defidera-
bat? me vcro^o hiftrionum omniii dcterrime, qui in pu-
blicum prodibam ciuitati fuafurus, audorquc futurus;»
vt dc principatu contendcret;, cuius hominis mcntc fu-
fceptajcuius fpiritu fumtOpCuius induta pcrfona;,in con-r
tionemafccndereoporteb2t?aneius^quiIiisindignadi-
ceret? Tum vero iurc optirao interfcdus cflem . Priete-
rca non eodem animojcademuemcntejpriuata iudicia,
^atque pubiicas quseftiones cxerccredebetis.Scd ciimdc
ho^
PROCTlJIFHONTl. 14^
homlnumcontradibus, qui in vita quotidiana vcrfan- turjdifceptatis, vos priuatas lcgcSj hominumquc a<5tio- nes,&fa<aafpcdarec6nuenit:ciim dccommunibus ac pubHcispopuli Athenienfisccnfilijsatqucinftitutisiu- dicatisj maiorum noftrorum gloriam ac dignitatem vos oportet intueri, & cogitarc: vnacum virga & infigni iudiciaUvnumqucmquevcftrum fumerefpecicmac fpi ritum ciuitatis , vbi dc rcbus ad rcip . ftatum pcrtincnti- bus coueneritis iudicaturi, fiquidem res ilhs dignas vos agcre oportcre cxiftimatis.Sed ad eas res^qug a maiori- bus vcftris gcdx funtjftudio proucdusjnonnulla decre- tajadlaqueprieterii , Adeaigitur, vndcdcgreflusfum, reucrtor.VtThtbasperuenimus^ibiPhihppij&Thcfia- lorum,&ahorum fociorum legatos offendimus-.noftros amicos mctu pcrterritos, trifteis ac dcmilfos : ilHus ala- crcisjlajtos acferoccis. Atque vt intclhgatiSjmcha:c nequemcitcmporiSjncquccommodi caufadicere;eam mihi epiftolam rccita, quam tum nos legati ftatim mifi- mus. Atqui vfquecoifte calumniando progreffus eft, vt fiquid bene5& e rep.geftum fir.non mihi,fcd tempori- bus afcribendum atquc afsignandum dicat: aharum au- tem rerum omniumjqu^ fecus acciderunt, in mc, atque in fortunam mcam^culpam conferat. AtquCjVt apparet, luafor & orator ego, nullius earum rerum , qua? oratio- nc,&confiIio ada: funtjadiutor ci fuifi^evideor:earum, qua? in acie , & caftris , & imperio minus fcliciter gt([x funt,rolusaudor,&caufafui(ferepcrior.Ecquisimn-)a- nior, ccquis omni exfccratione dignior fycophanta fin- gipoteft?RccitacpiftoIa[n. epistola. Conrione igitur aduocata.Thcbani lcgatos Phiiippi priorcs intro duxerunr,proptcrea quod ilh fociorum locum apud eos obtincbant.Produ(5tiitaquecontionabanrur,acPhilip- pum quidcm multis laudibus in c^Ium fcrebant:vos au- tcmmultis nominibus vitupcrabant,& accufibant^om- nium, qu^ecunquc vos vmquam aducrfus Thcbanos fe^ ciftis,mcmoriamrcfricantes : quorum hiec fummafuit:
IJO ©5MOSTH1TJ15 ORATIO
AEquum efTc illos pro maxiniis Philippi in cos bcnefi- cijsfibigratiam rcfcrrc: e^rum vcro iniuriarum, quas a vobis accepillcnt , poeiias vtrocunquc modo vellcnr, • cxpctcf c aut pcr coru fincis aditu fibi pattfado & tran- iitu conccllbjaut bcllo comn.unitcr3& coniun(5tiscopijs in Atticam infcr^ndo. Ad cxtrcmum oftcndcbantCvt fi- bi quidcm vidcbantui) cxijs, qua? fuadcrent , pccora^ inancipiajaLaquCjquibusabundat Attica^ in Boeotiam perucntura^contracxijs, qusecifemusdiduri, Boeotiar fru(ftus omneis & copias a bcllo direptum iriimukaque alia pr^tcrca diccbant;fed huc tamcn omnis corum fpe- ^abat oratio . Qn*e autcm contra dixcrimus , cquidcm tota rc mca famihurijmeilquc fiKuhatibus omnibus f fti marimjfingillatim vobis cxponcrc atquc exphcarehce- rc.Sed vercor^nc vos,praetcritis iamtcmporibus^cxifti- tnantcs cluuioncm tum quandam rcrum in Grsecia acci- .diircj inancm & molcftum vcrborum ftrcpitum cfl^e pu- tctisjomnc eam^quie his dcrcbus habcaturjOrationem. QiKe igitur pcrfuafcrimus noSj& qug nobis iili refpode- rintjattendite. Rccita. rbsponsio thebanorvm. His igitur aCiis & tranfaCtis , ilh vos arccflebant: vos e- duccbatis cxercitum , opcmque fcrcbatis . Et, vt media pra^tcrmittamjiihvositafamiharitcr & comitcracccc pcruntA't abfcntibus fuis grauis armaturcemihtibuSj & cquitibuSjCxcrcitum vcftrum in vrbemj&in fuas dpmos recipcrcntjvbi crant hberij \ bi vxorcs^vbi cctcrg res ca- rifsim*e . Atqui trcisillodic vcftrumJaudationcs The- bani pulchcrrimas omnibus mortahbus oftcndcrunt: vnamfortiruuinis^altcramiuftitisejtcrtiam tcmperatia.'. Nam cum vos pugnandi focios habcrCjquam vobifcum pugnare malucrunt^duo dc vobis prieciara iudicia fece- runt.Nam & vos mchores cfte Phihppo3& veftra poftu- lata Phihppi poftulatis a^quiora iudicarunt: cum autem ca, qu^cumapudip{os,tumapud omncishominesdi- ligcntifsime cuftodirifolcntjibcros ,&coniugcspote- "iftati veftrie permifcruntjfideique commiferuntjccrtifsi-
mara
PROCTISIPHOHTI.' rj
mamfedcvobistcmperantiiEopinionemhabercdccIa- rarunt.In quibus omnibus , Athenicnfcs , quod ad vos attinct, cos rcde fcnfifrejres ipf^ comprobarunt . Nam ncqucingrcflfoinoppidum cxcrcituquifquam Theba- norum dc vobis ne iniuria quidcm qucftus cft , ita vos ipfos temperantcis pra^buiftis: & cum bis coniunCtis vi- ribus5& copijsin primaacie ftantespugnaueritis , fcmcl in eo proelio, quod ad fluuium * commiflum
cft:iterum in hiberno , quod nominatur : non modo re- prehefionc iufta,crimincque caruiftisj verum cti^m ho- minum fummam admirationcmexcitaftiSjOrnatUjappa- ratu^alacritatc animi,& ftudio:proptcr qu^ laudcs vobis ab alijs tributa; comparabantur : a nobis vcro racrificia, & fuppiicationcs ad omnia dcorum puluinaria confti- tucbantur. Atquc hoc loco libcnter ab AEfchina qu«B- fierim,cum ha?c agcrcnturjcum glorisEjCum la^titiafjcum laudum pIcnaclTet ciuitaSjVtrijm vna cum populo facri- ficaretj&incommuni omniumla?titia ipfcquoquclir- tarctur:an tiiftisj&ma^ftus^&ingcmirccnsj & a^gritudi- nc confedus ob communcm ciuitatis fclicitatcm domi fedcretjautetiamiaccret. Namfi adcrat.fi cu alijscom- parebatjnonne importunus atque improbus , immo ve- ro nonne impurus atquc impius cft , qui,quarum rcrum t"^nquam optimarum ipfc deos immortalcis tcfteis adhi- bucritj easa vobis j fundifsimoiurciurando obftridis, poftulct vt fcntcntijs vcftris non optimas ludicctisffi non adcrat,no di^nus cftjqui milJics pcrcat,fi cajCX qui- bus alij maximam lirtitiam capiebar , fine flimmo animi dolore afpicere non potcrat ? Kccita igitur hxc quoque
pOpuIi fcita. POPVLI SCITA sacuificiorvm.
Ergo nos quidcm in facrificijs cramus occupatirThc- bani vcroinibicrant, vt fcfcper nosfalutcm confccu- tos clfe cxiftimarcnt. rcs dcniquc huc rccidcrantjVt, qui auxilium ahcnumcxiftorum aCtionibusimpIoraturi ac dcfidcraturi vidcbantur, ij ipfi alijs auxihum fcrrcnt, cx ijs rcb% quas mc au(^torc fufccpiftis.Qrrakisporro tunc''
Z^l DEMOITHIHIS ORATfO
proptcr h£c ipfa voces mitterct^Philippus , quibus m turbis verfarctur^quam trepidarctjCx ilUus ad Pclopon nefum mifsis epiftolis cognofcetis : quas mihi rccita, vt intelligatis , quid cgo mea afsiduitate , meis itineribus, meis curfibuSj mcis laboribus, multifquc dccretis, qu«B nuciftemalcdiiftisinfcdabaturjprofeccrim.Aiquimul- ti apud voSj Athcnienfcs, magni & clariantc me orato- res extiteruntjCaniftratusillcj Ariftophon , Cephalus, ThrafybuluSjfcxccnti ahj.- nemo exhistamenvnquam vllain rCjaprincipio vfque ad extremum fefe vtilem prasbuitciuitati.SedfiquisfortefcitumfaceretjJegatio- nem non obibatrqui legationem obiret , populi fcitum non faciebat.Sibi enim vnufquifque eorum quietis ali- quid &laxamcntirclinqucbat,(imulque fiquidforteac- cideret , transferendi in aliura criminis locum ac facul- tatemreferuabat.Quid ergo? dicet ahquis, tunetanto audaciorjautfortioresjquamcetcrijvrfolusomniacon- ficias qc tranfigas?Nonequidemtantummihi arrogo, vt h^ec de me pr^dicem: verum ita mihi perf uafcrara ma gno in difcriminc vcrfari ciuitatem, vtmihinequc lo- ciimjncque fpatium de priuataru rerum mearu ftabilita- te cogitandi dare viderctur:fed pricclare nobifcu a(Stum iriexiftimaremjfiquisnulla re neceflaria prajtermilfaj negotia , quas crant in manibus , cx fcntentia explicare ppIlet.Mihiauterninanimum induxeram^ftultefortaf- fcfcd tamcn induxeram , neminem neque qui decerne- ret, melius quam mefuiffe decreturum , neque qui age- ret,commodius acturumjnequc qui Icgationem obirctj ftudio acriorcjaut fidemaiore Icgationcm obiturum. Proptcrhascaufasmihiipfe omneisreip. adminiftran- da? partcisjomniaquc muncra dcpofccbam. Recita epi- ftolas Philippi. epistolae philippi. Hucrede- git Phihppum mea rcip.gerenda^ratioj AEfchina: hanc illumvocemmitterecoegij eumj quianteavocesfero- ccis5V0cesaudaciae& confidentiajpknas in ciuitatem ijitiebat.Pro quibus ego ab his merito corona donabar:
ncquc
PROCTBSlPflONTl. I53
ncque tu cum adefTes.contra dicebas.Et qui me accufa- uir DiondaSjquintam tabcllarumpartem non obtinuit. Acmihi hctc populi fcita recitajquftum fentcntijs iudi- cum abfoluta^ab hoc ncin iudiciu quidem vocata funr. popvLi sciTA. Ha^cpopuli fcita, Athenienfes, ijfdcm fyllabis;,ijfdcmque verbis pcrfcripta iunt.quibus cajquieante Ariftonicus^ nunciftc Ctcfiphon fcripfir. Atque hcec AEfchines ncque ipfe iudicio perfecutus eftjncque ei, qui in iudicium adduxiftet , fubfcriptor vl- lusextitir.AtquiDemomclem;,6:Hyperidem5quiha[?c deccrnebat, fiquidemmcnanciftc vcriscriminibusar- ccfferet jiuftiusac probabilius accufaret, quamCrcft- phontem. Qmd ita?quia huic iicet recufarCjfcfdque re- bus iudicatis tegerc ac tueri ^ & his exccptionibus vti, i- ftumipfumillosrcos nonfeciffc^qui cademjquf hicnuc fcrip(it,fcripferunt5& legcs non amplius finere de rcbus ita tranfa<5iis in iudicium quenqua vocare: multaq> alia dicercpotcft. Actucquidem res ipfapcrfeperpedcre- tur3& difceptareturjpriufquam quicquam horum ante- cefsiftctjpriufquam vllum pr«eiudicium fadu cffct . Ve- rum tunc non poterat^opinor, quod nunc facit, ab vlti » mis temporibus , & ex multis decretis ca ad calumnian- dum exccrpercjquve neqj quifquam antea noucratjneqj hodie recitatum iri fufpicatus cflct.-non poterat inuerfo ac perturbato tcmporum ordinc, falfis rcrum anteada- rum caufis prolatis , vcrifqucdifsimulatis ac celatis ali- quid diccre vidcrirtunc, inquam, hxc non poterat : rcd ipfa veritate proptcr adftante5& pr^fentc:reccnti ctiani apud vos omnium rerum memoria,vobis denique pxne manuvnam quamqucrem tradantibus ac tencncibus omnis haberetur oratio. Itaquc his argumentationibus acprobationibusdechnatisacvitatis, qua?erebusipfis duci potcrantjUunc denique vcnit,exiftimans vos certa- mcnahquodoratorum propofituros Cvt mihi qLiidem videtur)non rerum pubUce geftarum difceptationem ^3j (^uros.& iudicium de vcrbis.non de vtilitate rcip. futu-
V
154 DlMOSTHINXt OKATtO
rura. Deinde grauis audor fapietium orationem imita- tur&fcntentiasloquitur ; aitquc oportere vos eamde nobis opinioncm, quam huc domo dctuliftisjncgligcrc, ac pro nihiio putare.Nam qucmadmodumCinquitXum rationes cum aliquo fubducitis , aliqua erfe apud cum rcliqua cxiftimantcs , fi acccpta cxpcnfis quadrarint , fi calcuhfintpuri&putijnihii^ucfitrcliquij manus datis & conccditisific & vos nunc ijs, quse vtriufquc orationc demonftrata & plana fa(5ta fuerunt , conucnit afl^entire. VidctCjObfccrOjquamimbccillumj &fragilcfit natura, vt par cftjquicquid iniufte fic aifium, atqi ab iniuria pro- fedum,Namquc hac ipfa fimilitudinCjtam acuta, tamqj erudita, vos iam nunc ftatuifle confitctur , me mcis ora- tionibusconfulcrepatri£e,fefuis Philippo.Non enim vos de hac fcntetia demoucre conarctur, nifitalis eflet> caqucinuctcrata, veftra de vtroqjnoftrum exiftimatio. At ego vos iam facile doccbo , cius orationem , qua cx animisveftrishancdenobisopinionem cuellerc cona- turjVehemcntcr cfle iniuftamjnon adhibitis calculis (non enim ita rerum fubducuntur rationcsXed primum fingularuadionummemoria breuitcra vobis repetita: deindc vobiSjqui auditisjrationum iudicibus fumtis , fi- mul & teftibus produdtis.Mca enim reip. adminiftratio- nCjquam ifte rcprehenditjCfFe^tum cftj vt pro co vt Thc bani vna cum Philippo in fincis noftros inuaderctjquod omnesfuturum cxiftimabantjilliconiundis nobifcum copijsjvnaqueinacicftantcs illura prohiberent: pro eo vtbellumin Attica vcrfarctur, oc^ogintacirciterraillia pafluum longe ab vrbe in Boeotorum finibus gererctur: pro co vt prajdones cx Euboea profe^i veftros agros populareturjdiripcrcnt ac yaftarcnt : pace maritima per omne belli tempus fruercmini:pro co vt Philipp* Hellc fpontum teneret Byzantio occupatOjfocictatcconiun- di vobifcum Byzanrijj bcllum ci inferrent. Ecquidtibi videtur, AEfchinaj eajqusedercbusgeftisiniturjratio, calculorum fimilis eflc?aut tu has contrario iudicio de-
lere
proCtksipmonti, 155
lerCjac dc mcdio tollcrc putas oporcerej& non quomo- do carum meraoria pofteris prodatur fcmpitcrna, vidc- rcfMitto quod crudclitatem^quam ijs in rebus animad- uertere potuiftis^ in quibus poteftatem in aliquos nad^ cft Philippus^alij expcrti ftmtjac pertulerunt: humanita- tis autem ac manfuetudinis , quam ille cum cetera con- cupifcerct, atqj ampledteretur 3 vobis fimulate oftenta- bat,fru(5tus vosmeritoveftro pcrcepiftisrharc, inquam, mifta facio. vcrumtamen audebo hoc dicerc, cum, qui in oratorcm & contionatorem vere ac iufte velit anqui- rerejnequeillumcalumniari.-ea^quajtumodocomme- morabaSj non cfTe crimini daturum, atquc obic^^urum, cxempla fingentemjvcrba irridcntcmjhabitumjgeftura- quc loquentis imitantcm : (in hoc cnim pofit^ funt for- tun^ Grfci«,fcilicet, vtrum hoc^an illud vcrbu in oratio nc pofuerimihuc an illuc manum porrexerimXcd ab rc- bus ipfis longius non difccdentemjfpcdaturura quas fa- cultatcsjquas copias tum haberet ciuitaSjCum ad rcmp. acccfsi: quascgo eipofteajCumrebusgerendis praecf. femjcompararim^quoloco effentres aduerfariorumj& quomodo fefe haberent : deinde fiquidcm copias reip. immmuiflemjdetcriorefquc fcciffcm : meumcrimen ef- fe oftcndercs.-fin auxilfcm, non calumniareris. Qupnia igitur tu hoc tibi faciendura effe no putaftii cgo faciam: voSjVtrum vera ac iufta fuerit mea oratiOjnecne,iudica- bitis . Erant igitur ha; vires & copisc ciuitatis: infulareis non omneis habebamus (nam ncque ChiuSj neqj Rho- dus 5 neque Corcyra nobifcum faciebant) vcc^igal crat in fingulas ciuitates defcriptum circitcr quater millics ccnties: atqueh^cpccuniaiam cratreda(^a:grauis ar- maturiB railitera , aut equitcraj pra?tcrquara noftrura , & vrbanurahabebarausnerainera.Etquoderat & nobis oraniura formidoIofifsimum5& hoftibus vtihfsimum, perfeccrantiftijVtomnes finitimi, MegarenfcSjThcba- nijEuboei m odium, quam in amicitiam noftram pronio res ac propcfiorcs cffent.Rcs igiturnoftrar ciuitatis hod'
V 2
l^S DBMOSTHINlt .ORATIO
erant locoj, neqj quicquam aliud eftprieterca^ quod di- ccre quifquapofsit. Phiiippi vero , cum quo nobis crac certamen^rationes qualcs eircntj& quomodo fefc Iiabc rcntjVidete.Primum in eos^qui eum fequebanturjimpe rium habcbat5& quod omnium eft maximumjCarum rc- rumjquiBadbcllum pertinent, pcneseumfummapotc- ftas erat.-dcindehinumquamponebant armademani- bus.-dcindc pccunia abundabatrtum qu^ ipfi vifa circnt, agcbat : ncque vcro decrctis propofitis quid vclictjdc- nuntiabat,aut pr^dicebat, neqs palam delibcrabat , nc- que a calumniatoribus in iudicium vocabatur , ncq, dc decretis contralcges fadis accufabatur, ncqj cuiquam raortalium iudicioderationibus rcfercndis tcneb^tur: fed plane(vt femel dicamXolus erat ipfc dominus, folus duXjfolus imperator: denique omnia in vnius poteftate vcrtebantur.Ego autem cum hoc ad certandum compo fitus(nam hoc perpendendum & confiderandum efl)cu- iufnam rei poteftatcm habebamPnuIlius.Nam primum hoc ipfum contionarijcuius folius cram compoSjfcu po tius particepsjn mediocrat politumj& mihi commune cum ijs, qui ab illo merccdem accipiebant:& quibuicun que in rcbus cgo ab iftis vidius cftem( nulta autem acci- debant huiufmodi, aliud aHjs de caulis , quafcunq; fors tuliifet^his cx vfu hoftium dcUberatis &confuItis difce- dcbaris.Verumtamen ego tot rebus inferiorjtot incom- modis ac difricultatibus affedus, focios vobis Euboeos, Ach^oSj CorinthioSjThebanos, MegarcnfeiSj Leuca- diOSpCorcyrenfcis afciui &comparaui.ex quibus cxter- norum militumquindccimmiilia , equitumduo millia cxtra vrbanas copias coegiftis. pccuniam autcm tatam a focijs confercndam defcripfijquantam potui maximam. Qupdfiiuranoftracum Thcbanorum iuribus compa- ras AEfchina, aut cu Byzantioru, aut cum Euboeorum, aut fi de rata & gquabiU parte nunc difputas^primum vi- ^deris ignorarCj cum & antea trecentie triremcs efl^ent il- isejquie pro Grafcis decertarantj earum duccntas ciuita-
tem
PROCTISIPHONTI. 157
tcm noftram prfbuiilcmeque tunc eam quifquam fic af. fedam vidir,vt aut lc idcirco deteriorc condicione cflTe, damnoquc afiici putaretiaut eos, qui hoc confilij dedif- fentj in iudicium vocaret , aut harc grauitcr, molcftcque ferret: (turpe cnimjmehcrculc^turpc) fcd dijs immorta- libusgratiam habcrct, fiGr^ecisincommunedifcrimcn addudtisjipfa duplo plus quam, ahj ad omnium falutem contuliiiet . deinde inancm ac falfam horum gratiam aucupariSjCiim mccalumniaris.quidcnimnunc eacom- memoras,quae faccrc oportcbat, ac non tum ciim in vr- beelfes,3ccumrebus omnibus intcreff cs, h^c decerne- baSjfihccbatpcrillatcmpora: in quibusnon quodvel- lcmuSjfcd quod rcs ipfiE darcnt ac ferrcnt, a:quo animo accipere oportebat ? Nam paratus erat,qui cocra hccre- tur&cmerct:qui cos,quos cxpuliflemus, cxcipcret: qui pccuniam addcrct.Scd fi nunc proptcr illa, qua: fic a me gefta funt^accufor, quidfuturum fuilfeccnfctis, fi, cum cgo ha?c fubtilitcr & cxiguc ad calculos rcuocarcm , ci- uitatcs ill:e a vobis dcrciuifl'cnt,& fcfc cum Philippo co^ iunxiffcnt,& vno tcmporc Euboea?,Thebarum, Byzan- tij compos factus cffct PhilippusPquid, inquam, impios iflos homincs fuifle fi(5turos,aut diduros putaris? Non, ilios clfctraditos?non,fpretosacrcic(5tos,cum focictate nobifcucoiungicuperct ? no Phihppu HcUerponto per Byzantios cffe potitum?comeatus,& frumcnti, quod ad Grjecos fupporrabatur,dominu effc fadumr bcllij finiti- mum,& grauepcrThcbanosin Atticaminucdtum^ma- re latrocinijs infcflum eflc fi(^u , & proptcr pr^edonum cx Euboea cruptiones,mercatoribus clfc claufum?n6n- nc harc5&aliamultapra?tcrca diccrcnt?Imp-oba,Athe nicnfcs,improbarcscflomnitempore calamniator, & vndiqucinuidodcntepctcns, vndiqKriminandianfim arripics. Talis autcm clt homunculus iftcfcu potius bcJ- luanatura:quinihil vnquam aprimaa:tatcfinccri, nihil re(5ti, nihillibcroautingcnuo dignum fccitrfimiaplane tragica^ rufticus Ocnomaus, adulterinus orator . Quid
V3
158 DBUOSTHENIS ORATIO
cnim tua dicendi faculras patriam iuuit?quid cx tua elo" qucntia ad ciuitatcm vtilitatis peruenit ? nunc deniquc nobis dc prartcritis verba facis : vt fiquis medicus a?gris, interea dum argrotent, domum ingrclfus^ non exponat, nequc affcrat rationeSjquibus morbu depellerc5& con- ualcfcerc qucant: poftcaquam aliquis ex eis excefferit e vita, quo temporc ci parcntctur, iuftaquc fiincris folua- tur5fequaturipfcj& adfepulcrumvcniat:&tum deniqj pluribus verbis difputct,hominem iflum fi hoc , & illud fcciffct^morituru non fuiffc.Et 6 fanaticCjUunc dcmum dicis?Iam vcrd nc cladem quidcm illam^quam noftra ci uitas accepit, quando tibihjec animos attollit, proptcr quam tc dolore affici atquc ingemifcere^ 6 fcclus.opor* tcbatjin ijs, quse in mca poteftate fita fucrutjf uiffe repc- rietis^quodfacitCjVt ficmecumconfiderctis . Qiipcun- quc ego legatus a vobis miftus fum^nufquam a Philippi lcgatis vi(^us difcefsi:non ex Thefialia^non cx Ambra- ciajnon cxUlyricOjnon aThraciajregibuSjnon Byzan- tiojnon vllo alio cxloco,nonpoftrem6 nupcr Thcbis: fed quibus in rebus cius legati a me vidi fuerant vcrbo,. hasillcarmis3&impetufa(^ofubigebat.H«Ecigiturame repetis, & fiagitas?neqj te pudet ab eo,in qucm ob mol- litiem dida dixcrisjjpoftularc, vt vnus omncis Philippi copias fupcrarct,idquevcrbis? quid cnim aliudinmca poteftate pofitii erat? non cnim anima , non fortuna cu- iufquam eorum, qui in acie ftetcrant , non impcratoris partes, cuius tu rationcs a mc rcpctis : ita ftolidus cs & vccors. At quorum rationem lege refcrre debet orator, de ijs quo minus in me accrrime anquiras , non rccufo* Quje^nam funt h^c^principia rcrum ccrncrejfutura mul- to ante vidcre ac prajfentirc^caque alijs prafdiccrc.Ha:c mca funt.- hxc ego gefsi. Quid tum pra!terca?popuIorum tarditate, moram ^ cuniftationcjdefidiam, ignorantiam, infcientiam^contentiones, qu£e ciuitatibus omnibus vi- tia & peccata funt vfitata, infita,ac ncccffaria^hiec cocr- V:cre & comprimerc:&contri;difcordiamfedarc^cocor-
diamquc
? H O C T 1 S I P H O H Y I. 159
diimquc conftkuerCjamicitiamconfirmarc, ad ftudium agendijqua- rcip. tempora poftulant, cohortari & cxci- tarcrh^c omnia a mc fada funtcncque mortaiium quif- quam cft^qui, quantum in me f uit , aliquid a me prajter* milfum rcpcrirc pofsit.Siquis igitur qucmuis roget,qui' bus rcbus magnam partcmcorum,qu?gefsit Philippus, adminiftraucrit, refpondebunt omncs caftris , excrcitu, largitioncj corrumpcndis ijs, qui in fingulis Gra?cijB vr- bibus rcbus gcrendis crant prajfedi. Atqui nequc exer- citumin mca poteftatc habebam , nequc dux excrcitus cram, Quarc ncq; cx rcs,quic caftris,& ferro geftar funt, ad mc pcrtincnt,neqj carum rerum rationes referre de- bco. At hoc certe PhiUppo fupcrior fui, quod mc ab co pccunia corruropi non fum paflus . Nam vt is , qui licc- tur,fi cmcrit, vicit cum,qui prctium accepit : fic qui ncc accepit,nec corruptus cft,licitatorem vicit. Ita quod ad me attinct,ciuitas manct inuicSa. Hxc igitur funt, & his fimiha,vt alia multa pra?tercam,qu9 ego pr«Eftiti;,quam- obrem hic taha de mc fcribcrc mcrito ac iure polfct. Vc riim qu2B vobis omnibus nota fun^i^hsec iara commemo- rare mihi non videtur alienum.Statim poft pugnam po- pulus,quifciret,ac vidiflet quot ego rcs,quantasq3 gcf^ fifsem, dum pcr terrorcs ipfos , ac pcr difcrimina omnia medius inccdo , quo temporc mirum nemini cfle debc- ret,fioffenfa multitudo, fc mihi iniquiorem atqueinfe- ftiorcm prcebuiifct:co ipfo temporc primum meas dc fa- lutc ciuitatis fententias fuo fuifragio comprobabat , & omnia qu^ecunque communis cuftodia? caufa ageban- tur,dile(5^us militum,priBfidij diftributio^foflie, pccuni^ admurorum refedtioncm , & munitionem vrbis eroga- tio, harc me audore fiebant . dcindc ciim rei frumenta- nxcuratorem,publicumquefrumcti emtorem crcaret, mihivni hanc procurationem ac poteftatem fuffragio fuo detulit:poftrem6 cum coilfcnt, & cofpiraflcnt inter fe ij,qui in hanc curam incumbebant, vt mihi ncgotium,^ faccircrent,ac noccrcnt; cummede decrctiscotralegcs
iSo D B M O S T HESIS ORATIO
faClis reum faciebant , cum mihi iudicia rationum refe- rendarum,& perducllionis, & maieftatis denuntiabant: ciim h^ec omnia mihi intentabat , n^ per fe illi quidem initiOjfed ptr quos maxime fuas in me infidias occultas fore putabant:(rcitis enim & memimftis fcilicet me pri- mis iUis tem.poribus in iudicium quotidie vocari, neque audaciamatque amentiamSoftclis , neque Polycratis calumniamjnequc Diondx, & Melani infaniam j neque aliud quicquam ab iftis efte contra mc inexpertum reli- dum) ex hii igitur omnibus pcriculis maxime deoru im- mortahum benignitate^recundo locOjVeftro & aliorum omnium Athenienfium bcneficio integer& incolumis feruatus fumineqj iniuria.hoc enim & verum eft,& cum iuratis iudicibus,tum ijs,qui religiofe iudicaruntjhone- ftum & gloriofum.Ciim igiturjme pcrduellionis accufa- tum omnibus fententijs abfolutbatis, ita vt ne quintam quidem tabcllarum partemaccufarorcs mei obtincret, tum ftatuebatis,me res optimas3& rcip.pcrutilcis agcre. ciimdedecretiscontra legcsfadiisreum fadum ^abfol uiftis j declaraftis omnia me Icgitime & dicerc, & deccr- rere folerc.cum rationcs meas comprobabatis atquc obfignabatiSjcmniameiinepretio acmcrccdc, intcgre & incorrupte gefsift^e fatebamini . Ciim ha,»c igitur ita fe habeant , quod nomen rebus mcis gcftis Ctcfiphontem imponcrcajquum &verumerat5 autconueniebat?non idipfum:,quod a populoimpolitum efle vidcbat? non quod aiuratis iudicibus tributum,non quod ab ipfa ve- ritarc apud omneis homines comprobatum '^ Certc Cin- quir^fcdilludCephahpr^cIarum, nullo vnquam cum iudiciocaulam dixiife. EtmehcrcuIcfortunatum.Sed num idcirco is,qui la^pe in iudicium vocatus, nanquam vlhuscriminis conuid:usfit,mcrit6 in culpa ponatur? Atqui quod adiftum quidcmattinctjAthenienfcs,iIlud Ccphaliprieclarum vcremihi dememetipfopriedicare Jicct.Nunquamcnimmc AErchinesvIlalegeaccufauit, nunquam vllo iudicio reu fecit.Itaque tua quidcm con-
fcfsionc
? R o r T E S I P H O H t iV i6i
fefsione nihilo Cephalo dcterior ciuis fum cgo . Ciim iriDkis igitur ex rcbus quis iniquitatcm iftius^&fingula- rcminuidiae coniundam calumniam perfpexeritj tum cx ijs maximc,qu£e dc fortuna difputauit.Omnino quif- quis hominicumipfchomofit^fortunacxprobrat, cgo cumftolidumprorfus &mcntecaptumefle puto. N im cum iSjqui fibi ipfc vidctur ci^^c fortunatifsimuSjquiquc fc fortuna maximc propitia , & pcrbenigna vti arbitra- turjcxploratumnonhabeatseamjtalcmvfqueadvcfpc- rum clfc pcrmanfuram^aut de hac diccrc3& gloriari^auc cam alteri malcdidi loco obijccrcjfummx dcmentia? eft. Vcrum quoniam pra?tcr alia multa;,qu? fibi iftc arro- gauitjCtiamhisdcrebus orationem habuit infolenti^e atque intoleranti.e plcnamjvidetCjquasfoj Athenienfes, & vobifcu ipfi confidcratCjquanto cgo vcriusifto^quan toque modcftius atquc humanius de fortuna difputem. Ego fortunam ciuitatis bonamjfccundam^ac propitiam cffe arbitror atque hoc vidco & loucm DodoniEum , & Apollincm Pythium vobis vaticinatum cfle : omnium vcro hominumjCam quidcm^qu^nuncvrgetjaduerfam^ iniquamjatque accrbam.Nam quis Gr«corum,aut quis barbarorum hoc tempore non multa incommodaj gra- ueifque cafus cxpcrtus cft? Qupd igitur honeftifsima & priEclarifsima voluerimus , caqs ipfa nobis ad agendum propofuerimus , &, quod^ciim Gr^ci fperauiftentj fc, fi nos defcruiftentj^acprodidiftcntjbeate viduros,melius, quamcumcis,nobifcumagaturj hocbon^e fortuniE no- ftra? ciuitatis acccptum fcro.-quod nos titubaucrimus at- queoffcndcrimus , nequc omnia nobisexaniminoftri fcntcntiaproccfferint , in eo aliorum hominum fortu- namprorata parte fuoiureinciuitatem noftram vfam cflcexiftimo.Fortunaautcmmcam,&cuiufqucvcftrum propriam in priuatis rcbus cxpcndcndam & confidcran dam cffc duco.Ego igitur fic dc fortuna qu*erendum cf- fe ccnfeo^rcdc fane & iufte^mca quidcm fentctia: quoc^^ idem vobis vidcri puto . Iftc autem fortunam meam prU
X
1^2 DHMOStHBNlS ORATIO'
/uatanii,maiorem dominatum habere^quam publicam & .communem ciuitatis aitihumilempaduerfam, atqucaf- fliclam plus poffejquam magnam^fccundamj ac florcn- tem.quomodohocfieripotcftpAtquifimcamfortuna, AEfchina3perpcnderc5& omnibus fpc(5tandam propo- nerCjConftitutum in animo habcs, confer eam cum tua; dc> li meam compcrcris effe tua meliorem, cam definito maledi<5tisinfc,(5tari, lammihiigitur vfquea principio cam cotemplare.Sed nc mc quifquam^per deos immor- talcis,ineptum cffe iudicet . Nam neqj fiquis vllius pau- pertatemcontumeliofe vexatatquecxagitatj nequc fi- ^uisin multa copiajrerumqj omniu affluentia natus at- queeducatus hocnominegloriaturjcum fanas mcntis cffe puto. Vcriira ego iflius f*eui atquc importuni homi- nis malcdicetia & calumnijs compulfus, in hanc oratio- ncminciderccogor:cuitamenitamodcrabor,vtnatura rerum,dequibus agitur3feret,& quoad eius maximefie- ri potcrit. Contigit igitur mihi cum puer cffemj vt ad ludosdifcendiiTliajtatiaccommodacoSjatquevfitatos frequens irem, eaque mihi fuppetcrent /quibus inflru- i5tum eum effe oportet,qui nihil fitinopia coadus turpi- tcr fa(Surus:pofl:caquamver6epueriscxcefsijVthisc6- fentanca ageremjmeis furatibus ludos facereraj tricrar- chus effem , pecuniam in ciuitatcm conferrem , nuUam neque priuatamjnequc publicara Jibcrahtatem ^ muni- ficentiara prsetcrmitterera: £cd rae & ciuitati publicCj & araicis priuatim vtilem prasberem. Poftquara autem ad rcmp.accefsi, vifum eft mihi talem rcip . adminiftrandcie rationem fequi.vt fcEpcnumero & a patria raeajSc a reli- quis Gr^ecis corona donatus fim j vt nc vos quidcm ini- mici raci fitis vnquam dicere conati, confilia5& inftituta mea non fuiffe honcfta atque pr^clara. Talis igitur mi- hi pcrpetua me^ vit«ex:omes fortuna contigit.Nam ciim alia multa de hac pofsira diccrcjfciens pr*etcrmitto.- vc- f itus nc cuiufquara aniraura his rebus ofFendarajquibus glorior. Tu vcro vir amplus & grauis;, qui ccteros dcfpi-
cis.
1
?R0 CtlSIPHON-ri. 1^3
ciSjVlde quali tandcmad hancmcam fortuna/isvfus: pr opter quam pucr magna in egeftate educatus es; cuin vna cum patre ludo Jittcrarum affixus efleSj iJlique afsi- deresjatramentumterercs , fcamna fpongijs purgares, gymnaiiumpuenle verreres, vcrnse, nonpucriingenui parteis agcrcs.fumta autem virili togajmatri initianti ii- bros recitabaSjVoceque pra?ibas.-& reliqua^qua? ad mu- nus illud pertinent3Concinnabas3& comparabas^ nod^u eos.qui initiabanturjCeruinapcIIefuccingcbaSjVafavi- naria circumfcrcbas, vinumqueminiflrabaSjacdcfun- debas: illos cxpiabas , ccntonibus & fuifure dcfricabas ac detergebas. Expiationeautcmfac^a furgcbaSjCofquc dicereiubebas. effvgi malajNactvs svmme-/ liora; gloriabaredenique quodnunquamquifquam tam clara voce vlulaffct. Qupd quidem ita effe arbitror. Nolitc cnim exiftimarCjeum^qui tam clare loquatur, v- lula^us non clarifsimos edere . Interdiu vcro prieclaros illosbacchantimchorosperviasagitabas.-angueiSjquoj Parias nominant3foenicuIo.& populcis frondibus coro- natos comprimebas^&fupra caput attoIIebas.& cum clamarcs , Euoe Saboe , & carmen illud faltarcs , Hyas Attas 3 Attas Hyas , ab aniculis pr^fultor &princeps chori 3 thyrfiger3ederifer3vannifcr3& huiufmodi nomi- liibus appcllabaris. Atquc huius quidem operxac mini- fterij egrcgiam fane merccdcm ferebas^lagana/ruftula, fcriblitasjliba, placehtas. Quibus rebusquis noncum vere beatum iudicct ? quis non eius fortunam omnium regumcopijs &voIuptatibus anteponat ? Poftcaquam autcmin popularium.^ciuiumque numerum adfcriptus es.- quoquo id modo aflecutus lis ; (fnam hoc omitto di- cerc) verumpoftquamadfcriptuscsjftatimmunus pul- chcrrimumfufccpiftijVtinfimismagiftratibusfubfcrui- rcs3& fecundarum partium fcriba cfies . Deinde vt hoc tandcm munerc defundus eSjCa omnia, qua» alijs male* didilocoobijcis, faccreinftituifti.Itaquenihil eorun^. mcherculcj qu^tibi tuavirtutcpartafuppctebant, po-
J^4 ^BMOSTHBSIS ORATIO
ftcriore vita dedccorafti. Sed cum tcipfum hiftrionibus illisjqui cognomen ex grauitate vocisj & gemitus con- fecutijbaryftoni nominanturjSimmyca^j&Socrati mer- cede locauifTesjtertiaru partium ador cras: ficus, vuas, oliuasjtanquam pomorum redemtor , ex alicnis fundis decerpebas& colligebas : ciim quidem tu plura inhis vulnerajquamin eis ccrtaminibuSjin quibus vos dc vita decerncbatis,acciperes. Erat enim vobis cum fpe(5tato- ribus bcllum implacabiic, & fine vlla denuniiatione fu- fceptum^a quibus cum multa vulncra acceperis, merito in eos^quiin talibus pcriculis non funt cxcrcitati,ac verfati , tanquam timidos dida dicis . Scd prittermifsis ijsj quorum culpam quiuis in paupertatem coferre pof- fit^ad ea crimina vemajquiE propriein mores tups qua- drant. Talem enim rcip. adminiftrand.e rationem fecu- tus es 5 pofteaquam tibi tandem remp . adminiftrare ve- nitinmentemjVtinrebus fecundisciuitatis, leporis vi- tam viuereSjOmnia circumfpcdareSjquicquid incrcpuif fct,pertimefceres;horrereSj tremeresjplagas & verbcra ob ea.quorum tibi confcius eraSjflagitia & fcelerajfem- per exfpe(5larcs:in aliorum ciuium cafibus aduerfis, au- dax^ feroxj & alacer ab omnibus cerncreris . Atqui pcr dcos immortaleis , qui mille ciueis intcrfectos fitte atqj infoIetertuIit,quibuspoenisabijs,qui viuuntj afhci de- bet?Cummultaigiruraliahabeam , quje deiftodicere pofsim,pra:teribo.Non enim qu^ecunque probra ac de- decorainiftoineffepoifum oft.ndcre , puto mefacile proferrcdcbcre; fcdea demum , quie n)ihiturpiadidu non funt.Quarc, AEfchina,primum vtriufque noftrum vitam;,& quce ab vtroque in ea inftiruta & ada funt j in- terfecontcnditoIeniter&clemcnter,nonafpereneque acerbe:deindecxhisqu^ritOjVtriusfibiqaifquefortu- nam dari malit. Tu litteras docebas : ego in ludum fre- qucns vcniebam:tu initiab is^ego initiabar:cu cum cho- ro faltabas j ego chori , & ludorum fumium fuppedita- [)am:tu fcribje munere fungebariSpCgo contionabar : tu
tertia-
J>RO CTHSIPHOMTB. 1^5"
lertlarum partiumhiftrio in lccnam proclibas,cgoJu- dos fpedabamitcvox dcficiebat, cgo cxiibilabam: ru inrcp, adminidranda hoftibusconfuIui(ii,cgopatiia?. mittocctcra.nuncquidcmhodic^proptcrcaquoacoro- na donatus fum, vita mca in iudicio fpcdatur , & cxpli- catur.-omnium autctn vocc & confcfsionc nulLi in rc in- iufte rcp.l^fiire dcclaror:tu autcm ciim hoc adccutus cs, vtcalumniator habcaris,tumin difcrimc vcnidi, vtriun te ampHus calamniari homincs innocentcisoportcatj an delmerc,& cocrccrijne quintam quidcm tabtllaruin partem a iudicibus confccutum. lamnc vidcs , A Efchi- na^ quam propitia & fccunda pcr onmcm viram fortuna vfus 5 mcam tanquam iratam atquc aducrfam criminc- rispAge vcroliccatmihipubHcorurnmuncru, quiecgo cumulate & prolixc obij , quibufque amplifsimc & ma- gniticentifsimcfundusfum,tcftimoniaretitarc.tu vcro contra verfus nobis recita, quos tu male agcndo inucr- tcbas ac deprauabas.
Om relicia lanua;, ^ latehra inferum. &
Malafcito nonyoleHtemnuntiareme. AttC omnium hominum profligatilsime ac pcrditif imc,primiim «jij immortalcs , dcmdc hi omncs malc perdant , malum ci- uenij patriitqucproditorcm,maIumquc tcrtiarum par- tiumhilkioncm.Recitatcftmionia. testimonia.
I n ijs igitur,qua? ad ciuitatem pcrcincnr,talis cxtiti. In priuatis autcm, (i ncfcitis mc commodumjibcralcm, & humanum , iitquc in cgcntcis mumf cum fuilfc , non cil: quod quicquam ipfcdc mc dicam , ncquc vnquam ad- ducar, vt vllum vobis hacde rctcftimonium affcram: non{iquosabhoftibusrcdcmi,non (i aliquorum filias in matrimonium collocaui, non quicquam horum talc. Namqueh:Ecmcafcntentiacft:eum quibcncficmmac- ccpcrit,omni tcmpore bcneficiu mcmoria tenerc opor- tcrc cxi(Hmo;cum uci6,qui d^dcrit , dc mcmoria (t.itim dcponcrc,fimodo vuItillcviribum,hicnonilIibcralis,,« nequciciunihominisofficiofungiifua ccrtc bcneficia
X3
1^6 t>BVlO$THENlS ORATI<J
comfncmorarc & prajdicarejpropemodum exprobrare
eft. Quare nihil fum talc fadurus, ncque vllius vnquam
orationejaut maledis^to ad hoc faciendum adducar. fed
qualifcunquc hominum in his rebus de me opinio eft^ea
mihifatiseft. Volo autcmfine mihifa(Stoderebusdo-
mcfticis ac priuatis dicendi^dc forcfibus ac pubiicis pau-
caetiam qusedam apud vos cxplicare . Siqucm igitur
mortalium, quoshicfolvidctjAEfchina, proferrc^po-
teSjfiue Grircorumjfiue barbarorum, qui intcgcr , inta-
dus^atque incolumis antea a Philippi^nunc ab Alcxan-
dri dcminatu difcefferit : fit ita fanc^do tibi & conccdo,
meam fiue fortunamjfiue infclicitatem nominare voles,
emniummalorumpublicorum caufamfuifle:{in &eo-
rummultij quinequcmevnquam vidcrunt^^nequcvn-
quam vocem meam audierunt, multis & grauibus inco-
modis affedi funtjnon folum ftngulareshomines3fcd&
totas ciuitatcSj & nationcs: quanto vcrius & ^quius eft,
communcm omnium hominum Cvt credibilc cft) fortu-
nam, &f^uamquandamrcrum tcmpcftatcmacproccl-
lam reip.infeftam ac perniciofam ^ horum caufam fuifle
cxiftimarc? A t tu his omifsis me^qui apud hos rcmp. ge-
rOjCriminariSj idque ciim fcias fi non totam, at certe ra-
tam partc tui ciiminis ac malcdidi ciim ad omncis, tum
ad te maxime redundare . Nam fi ciim penes me fumma
rerumpoteftascft^etjCgopcr mcde rebus confulerem
ac ftatuerem : polfctis vos alij oratorcs ea , quas accide-
runtjmihi crimini darc: fin vos femper in omnibus con-
cionibus adcratis.fi ciuitas communitcr omnibus ad de
liberandu quid cxpcdirctjproponcbat: & hxc ciim om-
nibus optima videbantur , tum maxime tibi:C non enim
bcncuolentia addu^auSjfpcm pr^emiorum, laudcm, ho-
norcmjqu^omniaincrantinijSjqu^tunc amegercban-
turjmihiconccdebas^fcdpartimfcilicctvcritatevidus,
partim quia nihil mcliuSjquod dicercSjhabcrcs; non tu
iniuftefacispnontuimportunus&improbuscs, qui ea
nunc reprchendasjquibus tumafferremelioranonpo^
teras?
f»0 CT1SI?H0NTI.' \6j
teras? Equidemapud omneis alios homines hj;ecquo- dammodovideoiura ciTedcfinitajatq; aptedcfcripta. Facit aliquis iniuriam prudens ? irata? lcgcs , infcfti iudi- ccsjpoena,* in cum conftitutie.Peccauit aliquis imprud^s >& inuitus? huic vcnia datur , non fupphcium quarritur. Nequc iniuriam fecit alius , ncque peccauit: fcd cum ia ijs, qu^eomnium opinionercip. vtilia cffc vidcbantur, cgregiamoperamnauaifet , minusfelicitcrrem gefsit, minufquc optabilem fuorum confiliorum exitum ha- buit . huic tali non cuentum crimini dare atque cxpro- brarCj& propter cam caufam ci malcdicerejfed pari po- tiuscumeomoleftiaafficiconucnit. Atqueh^ec omnia non folum in legibus ita fe habcre reperientur , verum ctiamipfi naturalcgibus non fcriptis , & communibus hominum fenfibus fanxit ac dcfiniuit.Itaque AEfchines vfque adeo omneis mortalcis accrbitate3& calumnian- di ftudio fupcrauitjVt ctiam ca^de quibus ipfe , tanquam decafibus aduerfisjludibriifque fortun^differcbatjmi- hicriminis loco ponat.Et pr^eteraliasemsinmeiniu- rias^proindcquafifincerc^^fimplicitcrj&optimo erga vos animo omnia dixerit , vos hartabatur & monebat, vtjmc diligctcr obferuetiSj&caueatis^nccgo vobis fu- cum faciam^nc vos vcrbis infidiofis inducam,& circum- ucniamjCum mc callidum ae verfutum^planumjmagum, fophiftamj& alijs nommibus pcr contumeliam nomina- rct.-quafi vcro fiquis caprioralteri obieceritjquib*' ipfe fit afhnispita re vera fit futurum,quafique auditores iam, quis fit iSjqui dicatjattcderc fint defituri. Ego vero ciim fciamj iftum vobis omnib* effe notum,tum mihi nequa- cjuam dubium cft, quin hxc multo magis in iftum^quam in me conuenirc exiftimctis.Neque illud me fagitjqu*e- cumqueinme eftdicendifacultas:(demus cnim cfleali- quam : quanquam video equidcm magna cx parte j co- rumjquidicunt,diccndiflicultatis & cloquentia?, audi- torcsefl^cdominoSj&modcratorcs:namvtcuiufqueo-^ rationeralibcnterauditiSj&quaHquenqucbcncuoIcn,
1^8 DlMOSTHHNIS OKATIO
.tia.complec^imini ^ talis de cius, qui dicit, prudemia, & eloquentia cxiftimatio cft. ){iquaigitur & mihi huiuf- modi diccndi cxcrcitatio. faciiitafquc fuppctit , hac vos profcjfto repcrictis omncsin rcbus communibus pro- curandisfcmpcreflc vcrfatam; fempcromniumiudicio expofitam vobis publice profuift^e , nunquam nc priua- tim quidcm cuiquam obfuilfc:iftius autem eloquetiam contra fcmpcr vobis pcrniciofam fuift^e , non c6 foliim, quod caufam hoftiii agerc cofucuit: fcd quod liquis ali- qua in rcvoluntate,aut animu eius aliquo loco offendit, hos omni dicendi ratione oppugnare conatur . ita neqj iufte,ncque ex vfu ciuitatis cloquentia vtitur.Non cnim virum fortem , & bonum ciuem conuenit a iudicibus, qui de rcp.difcepraturi conuenerunt,poftulare, vt odiu, autinimicitias cumaliquo fufceptas , autaliumqucm- piam animi affedu fua fibi fentetia expleant,atqj confir- mct: ncqjira, acdoloreanimiimpulfum,quenquainiu- diciu vocare,fed primum opera darc, vt ingcnio fit prar- ditus his affe(^ib' libero ac foIuto:deindc,fi nccefsitatc talis cffecogatur,cniti,&c6tendcrc,vt naturgaccrbita- te cofilio &ratione mitigaffc^atqj ad mcdiocritate quan damrcuocaflcvidcatur. Quibusigiturin rcbus orato- rcm,& rcip.moderatorcm,vchemcntem atquc afpcrufri cffe oportct? in iis,in quibus ali quid , quod ad fummam remp. pcrtinetjindifcrimcnvcnit:inijs,in quibus ali- quid rei populo cum aducrfarijs intercedit: in ijs^inqua» hfc cnim funt viri fortis,& gcncrofi,bonique ciuis.Eum autcm, qui nullius vnquam publici criminis , addam nc priuati quidemjncquc nominc ciuitatis, ncque fuo , fibi putauerit a mc poenas cfl^c repetcndas,nunc vcnirc para-* tum atqucinftruiflumj vt coronam& laudcm crimini- busfalfisinferendis,mihiadimat,&idcirco totiam ver- ba confumfiflc: priuatarum inimicitiarum,& inuidise, & angufti paruiqac animi,nullius quidcm ccrte probitatis iignum eft.omilfa vcromccum contentionc,in hunein- currcre^hoc vno gencre profcd6,cetera omnia vitia in-
clu*
> X O C T I $ 1 P H O H t ir 169
Hufa contincntiir. Acmihividerisj AEfchjnaj iftorum verboriim multitudine ciim latcrum tuorum firmitatcm oftentarc, vocilquctuajfpecimcnedcrc veJles j idcirco hanc accufationem rufccpifrcjnon quod vlliuscriminis poenas cxpctcre in animo habcrcs. vcriim non oratoris oratioj AHfchina, ncque vocis magnitudo 6c contentio magni arftimanda cO: , fcd iudicio ac voiuntate cum po- pulo conrentire,& confpirare ^ eofdemquc odifle atque amarejquos patria : ha?c magna funr, ha^c quantiuis fa- cicnda funt , h^c quantoms prctio atquc honorc digna funt.Nam qui hoc animo cft^is omnem diccdirationcm adbcncuoJentiam&caritatemciuiumconfcret.At qui eoSjd quibus fibi pericuJum aliquod ciuitas profpicit im pcndcre3Cohtj& omni ofticiorumjobfcquiorumque ge- neredeuincireconaturj non eadcmnauijatqj popuius^ vchitur : non cundcm portum,quem populus pctitincqj igiturcandcmfpcmfaJutiSj &incolumitatiSi quampo- pulusj habct.VidesquamlongeaJiamedfit ratio ? Ego cnimeafdcm vtiHtatcSjatqjhijmihipropofui : nihilmi- hi cximium , nihil prarcipuum afciui , aut quiefiui. Tunc idcmde tepr;Edicarcpotcs?quomodo ? quiftatimpoft pugnamlcgatus adPhiJippum proficifccbaris:cuiusin perfona calamitatum,qua: tcmporibus ilJis patri^ noftr^ accidcruntjcaufaconfiftebatiidquecumfupcrioreom- nitcmporCjhoCjVtom.ncsfciunt, munus recufafles , ac fubterfugiffcs.Atquijquisfucumfacit^noquiahudfcn- titjaJiudIoquitur?Cui vcroprctco maJeprccaturmeri- tOjiurequc optimo?non tali homini?quod porro crimen grauiusoratori obijccrc quifciuampotcft, quam quod non cadcm Ioquatur,atque Ientiat?Tu igitur taJis rcpcr- tus cs.Et tu cum iftis fadis audes voccm mittercr^Audes horum ora intueri ? Vtrum cxiftimas hos ncfcire qui fis> anvfqueadcofomnolcntos atqueobliuiofos cfleccn-. fcSjVt non mcmincrint, qua? tu intcr contionandum , a- pudpopuIumoHmJoqucbarejCum tibi cxitium prcca-» barisjcumomni cxfecrationc caputtuum dcuoucbas^^
170 DHMOSTHINI» ORATIO
cumdcicrabas nihiltibirei cfie cum Philippo : fcd me hoc tibi falfum crimcn infcrre^priuatis inimicitijs impul fum^odioque incitatum ? Allato autem dc pugna nutio, jisj qu« ante dixcrasjneglcdis, fubito amicitiam & ho- fpitium tibi cu Philippo intcrcederc profitcbaris ac prse te ferebas /mcrcede acccpta harc nomina transferens & commutans.Nam qu2c'nam potefi: afferri a;qua,aut iufta caufa, proptcr quam AEfchinar Glaucothc^ tympani- ftriajfiho, vel hofpes, vcl amicus , vcl omnino notus cf- fct PhiHppus?Equide non video.-fed cituas opcras ideo locauiftij vthorumcomoda labcfadarcs. Ettamecum itamanifcftoabhisproditordcprehenrustcncaris, ciira intcipfumpoftcucntarerum indcxextitcris>mihi ma- Icditis^eaqueobijciSj quorum culpamin qucmuispo- tiuSj quam in me conferendam cfl^e reperies. Multas fa- ne res3& magnas , & pr^claras , me duce atque audtorc, & geredas fufccpit3& felicitcr gefsit noftra ciuitas: qua- rumeamnon cfl^e oblitamjhoc argumento eftjquod cumpopulusaUquefuffragijs crearcvelletjqui oratio- nem de laudibus mortuoru haberet;ijs ipfis dicbus, qui- busrecens eratcladisacccptas memoria:nontecreauit, quamuis dciatuSjac nominatus eflesjquamuis vocis ma- gnitudine prjeftares : non Demadem , qui modo pacem feceratj non Hegemoncm,non quenqua denique aUum veftrum,fcdme.Etciimtuin mcdium prodijflcs, &vna Pythoclcs 3 quo orc, dij immortalcs , quo afpedu , quo fpiritUjqua immanitatc?& cum his ipfis criminibuSjqui- bus nunc tu folus , vos tum communi ftudio me infimu- Iaretis,ciimeademmaledi(aainmecongercretis:tanto ctiam cupidius mc illi muneri fuis fuffragijs pr^fccit.cu- ius rei caufam tametfi tibi minime obfcuram,ego tamcn brcuiter explicabo.Nouerat ille mcam in fe beneuolcn tiam^raeumquejquod in rebus agendis adhibebam, ftu* dium:noueratidem fceluSjimprobitatcm, atquciniufti- .- tiam veftram . Nam qua? bonis & optatis reip . tempori- bus iurati ncgabatis,ha:c eadem vbi quid offendcrat ci-
uitas
P » O C T 1 S I P H O 1» T 1. ijt
uitas^profitebamini.Eosigiturjquiincommunibusom- nium incommodis, & rebus aduerfis arbitrabantur fc fuarum ncfariarum cogitationum ac fententiarum li- centiam.jimpunitatcmque elTc confecutosjre iandudum hofteis fuiffc^tunc quidcm dcnique feipfos apcruiflc at- que indicaffc cxiftimauit ; ftmulquc conuenirc putauir, eum 5 qui de mortuorum laudibus didurus , eorumquc virtutcm vcrbis ornaturus cflcr^ ncque contubcrnalcmj ncqucfoedcratumijs, qui aducrfus illos inftru(^a acie dcpugnafTct/uiircincquc ciimillic vnacumijs, quorum nianibus Grxcix propugnatorcs clTent interfcdi ^ ob Gra?corum calamitatemintcmperantercpulatus & co- miflatus clfet, laudcfque dcorum ccciniflet , huc rcuer- fum honore affici:nequc inflexa vocCj &fidis lacrymis, {imulatoque dolore illorum fortunam deplorarcjfcd cx animo cum populo vniuerfo vcre dolerc : quod qui- dcmcuminfejtum inmc cffc videbatjintcvcro mi- nime.Ncqueporroita fecitpopuIus:mortuorum au- tem parcntcs & fratrcs ad funus procurandum, exfc- quiafquecohoncftandasapopulo cIe(Stijfccus: fcdcum coscpulumdarcoporterctjhoc ipfum tanquam apud eujqui mortuos fumma nccefsitudinc attingcrct^qucm- admoduahafierifolcntjapudmcfeccrut. Ncqj iniuria. Genere enim finguli fingulis crat me propinquiorcs:c6- muniterautcm vniuerfis nemo certefuit coniun^aior. NamjCuiusintcrcratmaximeillos bcne remgercre5& faluos effc; is pofteaquam triftemillum cafum rubicruCj (qucm vtinam effugiffenr Jdoloris omnium interitu fu- fccpti partcmmaximamtuIit.Recitavcro iftihoc cpi- gramma^quod cis ciuitas infcribi voluit^vt cx hoc ctiam intclligas, AEfchina, te caIumniatoremimportunum,& fafcinatorcm fcclcratum effe. r i ci t a.
Propatrta ht teUurefua quondam artna tulere, Protinm hoftilets (^repuleremams.
Vum interfe certant de yirtutejatqu^ timore, j
Proiecerc animAfiiudicemorteSuMi
71 DEMOStMHNIS ORATIO
iS.Ttf Graciferuile iugam ceruice ferentes> M egum fegemerentJceptKifuperhapati.
Vatria fed^emio cAforum (impteftitur offa: f^am legem humam hanc deus tmpofuit.
iV /7 peccare deum efl^nequefaUi in rebus agendtSj
Sedfatilegem nbn licetejfugere. Audis^ AEfchina,
etiaminhocipfo epigrammatc^nihil peccarc^ncquefal-
li in rebus agendis.dcorum cfTcr^potcftatem rci bcnc gc-
rcndieabiisjqui dimicanrjacdeccrtantjnon fuafori, fcd
dijs immortalibusafcripfit. Quidigiturmihi, ofcelus,
hisdecaufismalcdiciSjCaqueloqucris^ qu£edij immor-
talcsin tuumcaputconuertant ? Ex multis igitur aHjs,
qusEmihicriminidcdit,&quxinmementitus cft AE-
fchincs,vnu fummopere demiratus fum , quodjcum ea,
qux tum ciuitati noftr^e accidcrunr, memoria rcpctcrct,
non ca mcnte fuitj quam vir bonus,ac iuftus , amanfque
patri£eciuispr^ftitiiict.'noniIlacrymauit;,noningemuir,
non vHo tali dolore commotum animum habuitj fed
cum lajtitiaexfultans voccm contcndcrcr, inflatoque &
quammaxime laxatogutturc clamoremtollcretjputa-
batfc vidcHcct,magnam mihi oratione fua inuidiam
conflare: vcrum fuo ipfius indicio dcclarabat , fc non fi-
milem , atque alij , cx rcbus aduerfis m olcftiam caperc^
Atqui iSjqui fibi Icgcs,& rcmp.curx cfte dicit, qucmad-
modum ifte nunc, fi nihil aliud, hoc certe haberc debct,
vt ijfdcm rcbus doleatjac lieteturjquibus populus : ncq;
id rcip. adminiftrandx conlilium capiat , inftitutumque
fequatur^ propter quod fc in aducrfariorum pr^efidijs ac
partibus collocafre vidcatur: quod tu nunc apertefccif-
fe vidcrisjquimeomniumjqu^caccidcruntjcaufamcffe:
quiciuitatcm,mefuafore&:impuIforc3in hasmolcftias
incidiffc criminaris, cum vos AthenieieSj ncqj mea ad-
miniftranda^rcip. rationcaddu^tijncqjmeum cofilium,
autinftitutumfccutijfedvcftrafponte Gr^ecis auxilium
fcrre coeperitis.Nam fi mihi hoc a vobis dareturjvos me uafore atqueau^aore totics ei dominationi rcftitifl^c,
quc-e
PRO CTESlPttOKTl. 173
qu^In Gr.rcoscomparabarur, maiusmihiavoblsprar^ nuum,qaam qux vniucrfa ccteris olim dediftis , tribuc- retur.fed neque ego harc vnquam de me prfdicarim(vo- bis enim iniuriam facerem) neque vos , fat fcio j fi dicc- remjConcedcretis:& fiifte iuUumfcergavos pr^bcre vellctjnunquam inimicitijSjquas mccum gerit.unpulfus, laudcs omniumlaudum veftrarum maximas , & orna- mcntaveftraomniumprimajcximiajacprarcipuajimmi- nucret , detcreret , malediitis calumnijfque vexaret. Sedquidegohxcinco deiftoqucrorjCuin alia multo atrocioraj& propter qua' iuftius meam vicem deplorare debeamjcriminajCaquefalfamihiintuIeritPNamquimi hiftudiumPhilippij otcrraj 6 dijimmortales , obijcir, quid hic diccrc nofi audcat? Atqui pcr Herculem j rcli- quofqueomncisdeosimmortaleisiuroj fifalfis , confi- (^ifque criminationibus5& contumcliofis vocibus^ quie ab mimicitijs proficifcuntur,dc mcdio fublatis^fpciftare vcre oportcat^qui fint ij rc vcYajquibus ea, qua? accide- runt,mcrir6jatqi optimo iure omnes attribucre debeat: homin.siftiusfimilcs , nonmei^ in vnaquaqueciuitate huic culpse affincs fuiilerepcricntur ; qui quo tcmpore res Philippi erant adhuc infirm^j & admodum humilcs, ac pufilliejvobis f^pc pra"dicentibus,hortantibus,deni- 4ue doccntibus quid eflet optimum fadu,turpis fui quc- ftusgratia, vtilitatemGr^corum communem prodidc- runt,cum fuos ciucis finguli dolo circumuenirent, dcci^ pcrent,corrumpcrct, eo vfque quoad cosin fcruitutem redcgerunt, Thcffalos Daochus, Cinea,Thrafyda^us: Arcadas Ccrcida, Hicronymus , Eucalpida : Argiubs MyrtiSjTeladamus, MnafearElcosEuxithcus , Cicoti- mus,Arift9chmas:McftcniosNeo,&Thrafyloclius;Phi liada?dijs iniqui,&impijhominisfiIij.-Sicyonios Ariftra tus,Epicharcs;CorinthiosDinarchiis,Dcmaratus: Mc- garenfcis Ptoeodorus , Elixus, Pcrilaus : Thcbanos Ti- molaus, Thcogicon, Ancmoeta: Euboeos Hipparchus,^ Clitarchus^Sofiftratusidicsme deficiat, fivclunomnia
Y s
ly^ DBMOSTHBl?XS OHAYIO
proditorumnominapcrfequi. Hi omnes,quosdixi, A- thenienfcsjijrdem fenfibus ac voluntatibus praediti ^ ijCi demquc confilijs in fuis patrijs vfi, quibus apud vos ifti, fcekrati homines,atque impuri adulatores, Grieci« pc- fles ac furia^jqui fuas iinguU patrias mutilarunt, liberta- tem fuam antea Philippo , nunc Alexandro, auro accc- pto propinarunt5ventre3& abdominejSc obfcenis volu- ptatibus vitam beatam metientcs . Libertatem vero , &" nulli domino parere , qui prioribus illis Grxcis erant fi- nesbonorum,®ul2e, quibusfuasadionesdirigebat, funditus eucrterunt.HuiusigiturtamturpiSj & fiagitio- fafjomniumquefermonc celebratae confpirationis,& improbitatiSjimmovcrOjAthenienfes, (fi nugisomifsis fcri61oquivolumus)prodit£BGrsecorumlibcrtatisjCum ciuitasnoftraapudomneis horainesculpavacatj quod quidem ad mcam reip.adminiftranda? rationem attinet: tum ego apud vos omni iufta rcprchenfionc careo.Et tu a me qua^risjcuius virtutis trgo prarmium poftulem.Ego igitur tibi refpondcOjquia ciim omncs omnium Grseco- rum magiftratus.& reip.gubcrnatorcsjquos quidcm atc numerare potes^corrupti fuerint anteaa Philippojnunc ab Alcxandro,me nequeinclinatiotemporum , nequc verborum blanditi*e, neque promiflbrum magnitudo^ nequc fpeSjncque mctus,neque gratia^neq? aliud quip- piam excitauit , nequc impuht , ncque induxit , vt quic- quam eorum,qua: ftatuilfem vel ad ius, vcl ad vtilitatcm patriie pertincre,proderem;neque qu«e vnquam hisfua- (i, quemadmodum vos,ad lucrum, quafi in trutina , ver- gens ac propcndens fuafi: fcd qufcuque a mc gefta funt, a redojiuftojntegrojincorrupto iudicio , animoq; pro- feda funt.& cum omnium mortalium, qui mea setatc vi- xcruntimaxjmisrebuspriefucrim, hasomneis falutari- tcr,& iufte adminiftr aui:propter has caufas prgmium mi- hidebendico.Hosautcmmuros. hasfolfas, quibus vr- becmxi ac muniui,quf tu malcdico denteappctcbaSj ac iaccrabaSjgratia quidem ac iaude digna cffc iudico.quid
?R0 eTlSl?«OMTl, 17^.
ni^fcd tamen hxc ipfa in meis rcbus gcftis non numero. Non enimlapidibus^nequclateribus vrbem muniuijne- que ob has rcs maximos mihi fpiritus fumo:fed fi muni- tioncs mcas iufte & attente confiderare velis , arma , ca- ftellaiportus^vrbeiSjnaueisjCoplureis equos , & qui pro his propugnarcntjmiiitesjrcpcries ame efle ciuitati coni paratos. Hiscgo propugnacuHs Atticamfepfijatqj ar- maui,quata maximajhumana ratio excogitare & confe- qui potuit : his totius Attic« fineis vltimos, non Pirjcci, aut vrbis ambitum tantum communiui.Neque vcro co- filijsautcogitatis Philippividus fum(longe aHtereft) ncquc copijs,neque apparatu, fed fociorum noftrorum duceSj&copisefortunafucruntinfcriorcs. Quibus arga mcntis hxc demonftrare poffum? illuftribus , & luculen- tis:qu^5obfecrOjfic vobifcum ipfi confiderate. Qujd bc- ncuolum & amantcm patria? ciucm tacere oportcbat.^ quideumjquiomniprouideiitiajCura, ftudio, aciuftitia in adminiftranda rcp. patriiRonfuleret?non a mari At- ticamEuboea tcgcreacmunire? a mediterraneis regio- nibus, Boeotia? ab ijs locis , qua? ad Peloponnefum fpc- <5tant,nationibus huic finitimis?non quemadmodum rcs frumcntaria vfque ad Pirseeum , mari vndiquc pacato, fubuchcretur,prouidere?& alia quidem iam antea quiE- fita&partatueri&confcruare5auxilijsmittcndis,dicen dojdeccrncdo, Proconncfum,Cherronefum, Tencdu? alia vt nobifcum paccm & amicitiam confirmarent, no- bifcumqucfocietateconiungercntur, cfficcre, Byzan- tium, Abydus, Euboea?& maximas hoftium opes, ac vi- rcis j maximaqucroboraijsdcmereac dctraherc ? qu« dceficnt noftr*e ciuitati,ca acquircre , atquc adiungcre? Uxc igitur omnia mcis decretis,atque inftirutis , qux in rcp.gubernanda tcnui,pcrfcda funt: qu.-e fiquis , Athc- nicnfcs,finccrc,ac fine inuidia ponderare , & confidcra- re volct, rcd-c ac fapicntcr a mc clfe cogitata, & fumma cum fide ac iuftitia adminiftrata reperict: nulli' rei tenj- pus amcncqucpr*ecermiifumj nequcignoratum^neqCrc
YjS bfMOSTHlNlS OXATlO
prodltum, 8;,qu^cunqucin vniushominis potcftatcm^ nicntemqucvcnircpctLicruntjOmniaa mecfTc fumma diligentia^curaquc prirftita. Qupd fi aut dci alicuius po- tcntia.aut fortuna? vis,aut imiperatorum vitium, aut eo- rumjqui vcftras vrbeis prodiderunt , nequitia & m*!pro- bitas^aut hec fimul omnia fummam rem profligarunt ac Libefa<5iarunt,vrque c6 doncc funditus cucrtcrut,qu6d- nam Dcmofthcnis crmien eft ? At fi qualis ego era apud voSjpro co gradu ac loco^in quo fueram a vobis colloca tusjtalis vir vnus in vnaquaque Griccarum vrbium cxti- tifret.in.m6 vcro fi vnum folum Thcfialia, vnum Arca- dia habuifletjqui idem,quod ego,fentirct:nuIIus neque corum Gra^corum,qui funt extra Thermopylas, neque corum,qui funtintrajhiscalamitatibusjinquibus nunc verfatur,aff edus cflet , fed omncs eflent liberi , fuifquc lcgibus vtcrentur, ab omni denique mctu vacui, fecuri, otiofi,ac beati tut6 fuas ipiorum patrias incolcrcntjtan- to rumque ac tahum bonSnim gratiamjpropter me, vo- bis&ceteris Athcnicnfibushabercnt.Atquc vtintelli- gatisfadaverbiSjquibusviorjmuhoeffegrandioraat- que ampliora^ide^quodmuidiara pertimefcam : tolle hoslibellosj&recita numerumauxiliorum, quip meau- ^orejacruaforCjmcisdccrctisciuitatiqusefitafunt.Rc-
Cita. l^VMERVS AVXILIORVM EX DEMOSTHENlS
DEc RETi s. HcTc&tahajAEfchina^virum fortcm& bonum ciuem agcre oportet:qua.' fibcne ac fcHciter ccf- fifTent^o dij immortalcs.-nobis hauddubie effc maximis ac potcntifsimis licuiffetj idque flnecuiufquam iniuria; fcdquando fccusaccidit,atcerte hoc nobis reliquum eftjquod bene dc nobis cmnes homincs exiftimat^qu^d nemonequcciuitarcmnoftram.neque ciusinftitutum, confiliumque reprehenderc potcftjcd fortunam dunta- xatvituperarCj quaetalem rerumcxitum efte voluerit. Hxc igirur bonus ciuis agcre debetjnonjCum a commo- dis& rationibusciuitatis dcfciuerit, fcfeque aduerfa- Jijsmercedelocauerit, pretioquefidemfuamaddixcrit,
ho-
PROCTESIPHONtlV I77
hoAium potiiisj quam patriie ttmporibus operam naua- re atque infcruire : neque eum , qui res ciuitatc dignas tu m dicerc^tum decernere inrdtuerir^atque aufus fir, 6^^ qu od caput cfl^in bis coftantcr permanleritjin inuidiam vocarcj& calumnijs oncrare: ii priua;^n ab aliquo Ja^ilis rir^hocmcminiHejanimoqucpcnitusinfixumtcnerejne- queotioacfilentioiniuflOjmfido, atqueinlidioibdcle- dtari: quod tu ilepenumcro facis.cft enioi5 li ncfcitiSj A- thenicnfes , cftaliquodotiumiuflum'', &vtilc ciuitari, quod vos plerique ciuesf ncere &: imipliciteramplcdti^ mini. Scdnonhocifteotium adamauit.-nihil minus.vc- rum remouens fcjvbi ei com.ttiodum fueritj(^fa,'pe autcm commodumcftj abadminiftmionereip. fpeculatur & obferuar^quo tcmpore aut vos alicuius oratoris aisidue dicentis ceperit (atictas, aut ahquid adiicrfi ^ furtunarc- flante atque aduerfante, acciderii. aut aliunde deniquc quippiam durius ac triftius euenerir.f multa autem huiuf modi fert vita) deinde hoc ipfo tcmpore ex otio repen- te, tanquamventusacturbocoortus, oratorcxiftit, & voce excrcitatajmagnoque nominum ac verboru accr- uocongefto&colkctojhcrcipfa connc^f^it&contexit, & articulatc^ac diftindcjvnoque fpiritu pronuntiat:que nequevnquamprodefrcjnequecuiufquamrciboniefru chmi cuiquam ferre,fcd contra cahimitatem cuilibet ci- ui importarcsturpirudincmque ac dedccus inurerecon- fueuerunt . Atquicommcntationum ac ftudiorum tuo- rum^ AEfchinajii quideab aniino cafto, iritcgrOj acpio, & eo 3 qui vtilitatem patria? fibi propofitam habeat , na- fcercntur, frucftushutosatqucvberes , &gcnerofos5 & omnibus vtilcis extarc oportcbar: ciuitatum focictatcs, pecuniiK facultates5& veaigalia.mcrcatuum ftruv^uras, legum ialutarium rogationcs, cum certis atque apertis patriiehoftibusfufccpcas inimicitiaSj & contentioncs. ha:c enim fuperioribusillistcmporibuscxquiri, ipccla- rique folcbant:& pra^teritum tempus viro forti,& hono ciuifua^virtutis dcclaranda:ac proband^ fa:pe facuP?
178 DHM08THBNIS ORATIO
tatcm dedit : quo in numcro nufcjuam tu reperierls cfTe verfatus: nonprimus, nonfccundus, nonrertiusj noii quartus.quid tempus fruftra conrero?n6 quintum , non fextunijnon milie(imum locum in cis obtincs . non, in- qaam.Nam iiitacirctjtuisrebusgcftis.tuaqucopcra 0- pibusjcopijs^honorcpdignitate^ciuitas au<fia cflcttquod dc tc pra?dicarc non pores. Qna? enim focictas te autfto- re ciuitati comparata cjfl?quod auxilium ? quie bcncuo- lcntia?3glorisB'ue poircfsio qu^lita?qu«tua lcgatio^quse procuratio 3 aut adminiftratio abs tccommcmorari po- ttft,propterquamciuitatisgloriaiitpropagata?qua7rcs vrbana5& domefticaiqu? forcnfis, & extcrnajCui tu pr^- fucriSjtua opcra corrc^^taj aut fanata cft ? qua? trircmeSj quiTtciajqucenaualia^quirvrbismunitiOjquimurijquis cquitatus abs tq qua^iitus eft?quam ad rcm dcniquc vfui es ? quando vcl locuplctcis , vcl tcnucis, atque egcntcis communi in ciueisftudio&amorcprouedus , pecunia iuuifti^nunquam.Vcrumjdicct aliquis,fi nihil eorum ab AEfchine rc prcxftitum cft^at non decft ei ftudium;& be ncuolcntia, & animus in patriam munificus ac hbcralis. Vbi?quando?qui,6 omniumraortalium iniuftifsimc , ne tum quidcm ciim ij omncs , qui aliquando e loco lupc- riore vcrba fecerunr,ad faUjtcm publicam pccunias cr(i gabant: & poftremo Ariftonicus pecuniam incolumita- tisamilf.erecuperand.e gratia coa^tam cffiindcbat : nc tumquidcm prodi fti,neque quicquam crogjfti. non quod cgcres: 'quidniinuscredibiic?cuihcrcdirastcfta- mento Philonis foccriampllus quinquctalcntorum vc- nit:quiduo talentahabcbastibiadecuiiarum magiftris donodata,c6qu6dlegedctriremiumpr^fcd;uris abro garas ac fuftulcras . V eriim nc, dum mihi noua cx fupc- riore fcmpcr nafcitur oraiio , ab inflituta fcrmone lon- gius dcgrcdiar,ha!c mifta faciam. fcd cx his certc pcrfpi- cuum eft, non tibi rei nummari^difhcultatcm , aut rci
{'amiliaris inopiam,quominus libcrahtatem in remp.co- errevmpcdimento fuiftc : kd quodtuumiiludinftitu-
tum
PRO CTE5IPHONT1. JJ^
tutcncreac ftri.rfc fAccrcs.ntc^i-idiibstcficret, quod ijs cbclktjCiucriur. aibitiatu rcir.p.acminiflras.Quibus igitiirinrcbusatcr &:fcrtis cs ? cjuando magnificus ac fpJendiduscs? vbiin hosaliquiddiccrcoportctjhictu clarifsime vocifcraris, hic n^sagnopcrcvoccm ccntcn- dis;,! ic accrrimamcmoriaprardituscs^hica.dorcsopti- mus iriigicuSj&rgcrmanusl hcccrincs . Et veiocnam hoc loco dc pra.ftuntibus in rcp. viris, qui oJim fucrunt, mcntionLmfacis;&rcdc£icis,ncquercprehcndo . Yc- rumtamcn iniquumcft, Athcnicnlcs , AEfchincn";fbi aftumtajatque in fc dcriuata ca^qurtm in mortuos habe- tisjKncuoJcntiajmCjquivobifcum viuOjCumiJJscom- poncrc&compararc. Quiscnira omnium mortaJiunc- fcitjViuos omncis inuidia fcre aJi<^a Jaborarc^aJios ma- iorCjaJiosm.inorc^inmortuosautcmjnccorum quidcm, qui inimici fucrunt, vJJum odium rcmanere ? Ciim horc igituritaftntcomparata naturajcum ijsjqui antcmc vi- xcruntjfpccftabor &comparabor?IVlinimc. Nam neque iuftumjncquea^quumcft, AEfchinc , fed tccum&cum aJio, qucmvcJcs,ccrum,quieadcmjatq5 tu, reip.admi- niftranda: confiJia ccpcrunt , id^mquc vita? gcnus fecuti funr. lam mihi iJJud quoquc vide & confidcra, vtrum ho ncftius acmcJiusfttciuitati, proptcrantiquorumbcne- ncia,qua?fiintingcntiaatq3immenfa: (ncmocnimcon- fcqui diccndo pofsit,quanta {intXorura,qu^ hac artate in patriamconicruntur, nuJiamgiatiamreferre, caque cotumcJiofe vcxare,ac vituperarc,an ijs omnibus, quc- rum bcncuoJcntia in rcbus agcndiscJaruerit, honorcra, &huraaniiatisfrudum popuJum Athcnienfem imper- tirc.AtquijAihcnicnfcs, ftmihihoc quoqucdiccndum cft,mca rcip.adminiftrand^e ratio,mcum confilium, atqj inftitutum(fiquis diIigcntcr&rcdeattcndcrit>JJorum, quitumJaudabantur,rationibus, ac voJuntatibusfimiJ- limum cfte,idemque fpc(^tarcrepcrictur:tuu autcm, co- rum,qui tunc taicis viros calumniabantur, amcntia' ma- ximc:gcminum. Pcrfpicuumcft enim nonnuJJos fuiftfi
igo DlMOSTHElJIS ORATIO
ctia tcmporibus illis, qui cum fua? setatis homincs malc- didis infequcrctur, 5cvituperarcnt3 vctercs laudabant: rem malcuolenti93&liuoris,&calumnieplenamj &eaiT- dcmjquam tu facis jfacicntcs.Et tamcn audcs diccrCjme nullaex parteillorum efrefimilem.AttufimiliscSjAE- fchina?atfratcrtuus?ataliquis exijsjqui nuncfuntjOra- toribus?Ego cnimprorfus nego elle qucnquam. vcrum cum ijsAlui viuunr3& m.eis ^qualib',© vir bone, vt nihil aliudgrauius di^ram, mcviucntemcompjra , qucmad- modum & alia omniajpoccce, chori , pala^ftriti^e confcrri inter fe confueucrunt. Philammo non quia Glauco Ca- ryftio3& nonnullis alijs atblctis , qui antca fucrunt, crat inferiorjatquc infirmior, idcirco cx Olympico ccrtami- nclineprajmiojcoromqj difccfsit:fed quia eorumj qui ccrtamen cum ipfo inierantjoptime pugnauerat3& coro na donabatur, & voce pra^conis vid^or pronuntiabatur. Tu quoque me cum his^qui nunc funtjoratoribus com- poncj & fpe(^a , tecum , & cum quo alio volcs cx omni- bus.NuUi ccdo:quorum omnium ciim quod ciuitati ma xime cxpedirct^dcligere ac fumerc liccbatjCumquc om- nibus in mcdio pofirum ccrtamcn erat^quis bencuolcn- tiacrgapatriam ceterispr^ftarevideretur: cgo opinio- ne ac iudicio totius populi rcs optimas dicebam , ac dc- cernebara:mcisdecretiSj meislegibuSj meis lcgationi- bus omnia agcbantur^& tranfigebantur : nemo veftriim vfquam comparcbatjnifi fi forte his infulcarCj atquc ob- tredtare oportcrct. fcdpofteaquam cacucnerunt , quae vtinam prohibuiircntatqucaucrtifrcnt dij immortalcsj &cum iam non fuaforcs,fcd homincs. quiimpcrata fa- cercnt,ac fcruirent,homincs contra patriam mcrccdcm accipcreparati^homines alfcntadiftudio dcditijqu^rc- bantur:tum tu , &iftorum tuifimilium vnufquifquc fuo loco atquc ordine magni3& fplendidij & magnifici diui- tiarum oftcntatorcs vofitabatis.Ego vcro tenuiSjatque infirmus cramjfatcor. At certe bcncuolencia crga popu- iumvobisfuperior. H^cautemduociuem modcratum
ac
P R O C T H S I P H O M T E. l8l
ac temperatiim natura habcre oportct : (iic cnmi maxi- me mihi de memetipfo dicere polle (inc inuidia videor) inpoteftatc& imperio, voluntatem&confilium animi magnitudinis3& primi gradus in Grctcia ciuitati tueri & conferuarerin omni tcmporCjOmnique adione bcneuo lentiam erga ciucis retiacre. In hac enim, natura; in po- tentia autem^opibus,^^ viribus fortuna dominatur.Hac igiturjquamdicOjbcneuolcntiam apud mc pcrpctuo manfifTe reperietis.Cui rci hoc erit tcftimoniOjquod ne- quc cum ad fupphcium depofcebar, neque cum in iudi- cia Amphi(5iyonica YOcabar,ncque ciim hoftes minis mc tcrrcbantj nequc cum promifsis muitabantj neque cumrcelcratosiftosinme tanquam fcrasimmaneis im- mittcbatj.mcam erga vos beneuolentiam vllo modo de- ferui . Nam flatim ab initio hanc iuftam ac rcdam reip. gercndxrationem, acviamfccutusfum jVthonoribus, potentiaTjgloria^ciuitatisferuirem, ha^caugercm , cuni hisftarcm, prohispropugnarem . NequevcroaHorum rebus fccudis elatus 5 hilaruSjatque alacer in foro inam- bulo^dextcram tendcns3& iftis la^ta nuntians^quos illuc perlaturosfpercm:fccundisaliquibusrebusciuitatisau- ditis cohorrcfcojingemifcojtriftiscapite demiffoter- ram intucorjquemadmodum impij ifti , qui ciuitati no- ftr^ obtrcdantjquaii vero non fibiipfijcum hoc faciunt, obtredlentrdeinde foras fpciftant, ahoquerefpedum ha bent: & vbi Gra^cis fortuna duriore conftic^latis, aliquis altcrfortunc-E bcnignitatem expcrtus , rcm fuam bene gcfsir,h<Ec colLuidatj bcne fa(^um cxclamant, & vt pro- pria ac perpctua fic ha:c fclicitas, aiunt opera dare opor- terc.NoIite vos^obfccrOj 6 dij onmesimmortalcsjnoli- teha^cnuminc, nutuquevcftrocomprobarc: fcdpotius maxime quidcm iftis meliorem mcntcm date : fin autem coruminfanabilisamcntiacftjiftosquidcmipfosfcpara- timtcrra,mariquc funditus, &immatura mortcdclete ac pcrdirc:nobis vero rcliquis ciuibuSj& in prgfens tem- pus impendentiam ceruicibus noftris tcrrorum^ ac pc.i-
culorum cclcrrimam libcrationem : & in poftcrum , fc- cundum virx {inevllaoffcnfione curfum , ftabilem^uc falutcmdwitc.
PION. LAMBINI IN IMAGVN-
CVLAM ARISTOTBLIS ARGENTEAMj
qus? eadcrm Michatlis HorpitalisGalli^e canccllanj cftigics vidctur.
g^^^a^Nj^--^^^ ^ Ecine ^ArijlotcHs magni,cUnqt!efigura %i W^:^^ ^K llliu'' ejtiCv.i feremm natura creatrix p;:;^^ K Nvddi it tottim: tirlos a 1 crtice ad/mos^ tmMi |\. Prim iphti C> ' cauflv; nn m qui pr£ omnihvs ynus ^kV''^'-^^- Vtrjj^e: lujte^^^erfpc^Ui' miro crdine j-nnceps Tradid't} ^ dc61a ratione^ ^ tram ite prcno^ Qj^i inzenia^ ^ mpores hom fnpmjajfeff ufque animorum Co£?70i:it "^ Kriosdormi am i^ natUYam animantum Cvn^.arim penitas yidit, "^'16! mique^genusc^uei Q^i quihus ao;re9ies j. opuli jgentefqt.efercces Z e^ihus C^ iuJs/Sjquo iure, ^ more regantuYy Et quihus (Xtatem tranqu/U.-.m df^erepofsint: Hurfum qU(£ trijhm tmportent mala ciuihus^grts Interitum potuit Grai-s exponere chartisi EJi'ne ero^o iUius hxc aro^ento impreffafgura^. ^tqui ( hm Jrontem-^arque oculosjnarc i/qrejCaputque Temporaqueji^ mentum afpiciojCoUiJiroque totam Z uminihusformamjiquijfc ^cherunta ytdetur A%agmis^ rijlotelesjtenebrijque in luminis oras -
Emer
Etnevfjfejtmm exo"tus,ftohtfcjtie reriittus. Nnmque ego in hacpmu ejfio^ie te a^nofcoy MicJjacI^ Teyerrcrardefene^jroj^nofnen al hojpire ducis Q^gtntile tmim.-ceynojrmji^antyin iniayine p) ifca Te nouunt ^fijiotelem:t'* lUum omniparenm alumnnm Natur£ estmium non fclv.mjrome^^o^er/iQiuei Etnajiy^fedyijuodmagis ejl mirahile habendum, M entej^nimofe r:jcrs} ^ moribusy'r.geni6Que>: Hoc mihi tu tantum differre ')nderis ah iltoi lUequihus populi iufsis>&legihus £mim T>egere tr^ni^utllumjtc tHtum^optata.que potiri Pacc queant.-quihusedi^is fua reo^najcjuihujuc ConfiUjs re^es regere^aurigareque pofsinty Vr^fcripfit:tu do8lefenex^tu re^na ruint Vroxima confliofulcis. C um Galiia nuper Sanguinearum ir.irum tsjlu ccncvfft laharet: Sangwne ciuili cum yrkesycampi^ue natarent: Vafsim cum Germanus atroXjJ,£imf(jue Britannus: ' Et,qui plus ajlujquam rohorcpoUet Ibtrus, Vrxdahundrsjouansiperpinguia GaUica rnraj Ver Utasfe^etesfpois ^olitaret omjlus: Cum ruerent ^rhe^ late,cum moenia^ ^ arces Tormentis yabdismao-no lahefacia fr.i^ore Conciderenr.cum rex o-enus alto a fano-uine reo-pm Ve(lifera(impauidus licetj ^formidmis exptrs) Sed tamen horreret m.ignus puer arma fuorum: Cum reo^is '^ocem ciuili imhutacruore
o
Sptcvla taftantes manihusfe au dirc negarent Vrjtcipites rahie ciuesjtrepidiquefirore: Tu '\enerandefenex fal icnii pe^vore, ^ alta MentCiC^confdijsreci ijjingu.icp.e diferta, Et fuada:, C37* dofiis diSlis rejperfa cruore ^rma extorpjli populo iratOyatcjtiefurentii Tu tantos homir.um motns, tdmq< e horrtda beUa Ciuihusarmatis .xfscomponere incrmvs Scthijti tandemi C^ tantosfedare timdtus.
F l N I S
>
'^AU^JI^
)--■
/ &
-1'- x''^/'
^ "^
y^
'^m
^^.
.'.i-:
-^