| | | l COMPARATIVE ZOÓOLOGY, Subrarp of tbe Süuseum OF | AT HARVARD COLLEGE, CAMBRIDGE, MASS. founbceu bp príbate subscription, (t 1861. DR. L. pc KONINCK'^S LIBRARY. N. / 7472. 655. ODER | | d "pg C Nub x pot CAE d tao Pp: tet "fH aee us "ast. RELATIO :«BREVIS HISTORICO-BOTANICO- "x - AVELLA . MEXIC, VVLGO CACAO /RECENSITA : TERREA FR. ERNEST. "BRVCKMANN 'MED. DOCT. ACAD. «CAESAR. NAT. 'CVR. - :ET SOC, REG. PRVSS, SCIENT. :COLLEG, 'ET :PRACT.:BRVNSVIC, —————HHRMHTU ti EDITIO SECFVNDA PRIORI AVCTIOR, CVM FIGYR, AENEIS. BRVNSVIGAE, - APVD LVD OLPH. SCHROEDER. MDCCXXNVIIL /IRO NOBILISSIMO , EXCELLENTISSIMO, DOCTISSIMO. | ATQVE CONSVLTISSIMO DOMINO, - 9 MEDICINAE DOCTORI - FAMIGERATISSIMO, ACAD, CAESAR, LEOPOLD. CAROL, NAT. uu Ps COLLEG. PRACTICO- VRATISLAVIENSI M FELICISSIMO, | | PATRONO ET FAVTORI OMNI OBSERVANTIAE GENERE. COLENDO, 'SCRIPTVLVM HOC IN VLTERIOREM SVI COMMENDATIONEM ET GRATI ANIMI SIGNIFICATIONEM . DEVOTISSIME OFFENE CAYTOR- PROOEMIVM. (Anta eft. divine. eratiz ac. bonitatis amplitudo ! profunda ipfius clemen- tiz ac paterne mifericordia: abyflus, ut miferrima mortalium genti ex in- fita & innata labe, quam vulgo peccatum originale. vocant, in innumeras tum animi, tum corporis calamitatum ac morborum my- rades precipitate, paterna clementia de vari. is remediorum gencribus uberrime profpexe. rit, Amiffaenim imagine divina, fragilecor. pus priftinum quoque füum vigorem amit- tere , vires faufcere & collabi, morborum co- — E |t MA d hors Rv ANS o3. tI S WC UN wee gg PROOEMIWM. — ——(/ — hors id affligere, mors oftium pulfare incipi- cbant; . Proinde fumma Numinis mifericor- dia. juxta ac clementia harum humano gene: ri preffo: pede: minitannum arumnarum ac morborum. miferta: lauffimum. remediorum. aperuit & monftravit campum , ex quo mifcl-. li defumere & depromere poflent, qua & mor- bis: debellandis ac: morti: precavendz. forent. idonea, Atque hinc fpeciofum: variarum. ma-. teriarum: promtuarium,. quod: materiam me- dicam: Appollinez: artis filii. vocitant, origi- - nem: traxic;. ubi veluc ex:divite: nature: penu. vix enumeranda corpora; omnia: ad hominum: falutem.ac-fanitatem.incolumitatemque con- fpirantia» prodierunt. | Lit ergo: divine hujus: mifericordiz incffabilis; dignitasatque: egreei-. us matcriz: medica: ufus: egregiaque activitas: evidentius & magis: magisque. de: die in:diem: pateat;, mihi: inprzfens, materiam: quandam: cx fic dicta materia: medica, qua: ob excellen- tiam, ac: fi: conílituat: inftrumentum;,. pet: quod. Medicus rite.officio fuo fungi poffit, ita. dicitur; pertractandam: elegi; nempe früctum. exoticum: ex: Americano: orbe: in noftras ter-- ras; delatum: atque.Cacao appellatum , qui 2 | in: | ^ PROOEMIVM T. fin conftituit famofiffimi. illius potus , Cho- colatz dictt, cujus elogia, ufus & vircs, cum. multi id de omni natione & Hifpani videlicet, & Galli , & Angli, & Belga & Gerinani an- te nos peculiaribus fcriptis fecerunt, hic recen- fere velle, nil aliud foret, nifi poft Homerum liada fcübere, Hinc breviter cantum prima- rium hujus delicati potusingrediens pertracta- bimus; ut paucis patefiat, quaenam hujus nu- - €lei fint partes conítitutivae; quanam virtutes: precipuz; quibusque in: arte medica ufibus infervia. Hocce enim problema videtur ma- teria fatis.digna ; cuna non remedium tantum, fed: & alimentunr optime nutriens fit &: fagi- . pans, ut exercitit more: ventiletur.. COM in quibusdam cefpitaverimus; in concedenda venia quemvis bonum: fe: nobis: facilem: effe prabiturunx confidimus,. Faxit Divinum Nu- mer, ut hec omnia in (ui nominis gloriam; proximi falutem. fanitatem: ac commodum: sedant feliciter!: A 3, KELA-- i 6 ^7 77TRELATIO MEDICA — coactum iuR lp d Ma Mw a HISTORICO-BOTANICO- . AVELLANA MEXICANA. ; : p - EN. 4F31^ 4 $1 *y (7 rt y " UL. 25 aw M ELI. .ti | 4i E ac Ai Yos uá did ; V wd A $$$ là TOTUCR TP j be» s I. EP , Mr deca rds à Vod TPPINOUT noftrorum, Cacao di- B) Gorum, etymologiam , quam differtati- ' onum compilatores in frontifpicio collo- sO70[ 9 care confueverunt,fpe&tat, Cacao vox pu- re Ámericana, & nunc temporis apud nos, imo ple- rasque Europae nationes, ( quibus nempe jam inno- tuit hicce Peruvianus fructus ) jus civitatis adepta, &, liceat riobis ita loqui, naturali(ata videtur. | ," Merum enim Pie. quemadmodum de aliis ex regno vegetabili defümtis rebus factum eft, quibus fynonymorum ingens addita fuit acceffio ; fic & no- ftro cum Cacao fe res habet. - Quilibet fere autor peculiarem noftris in fcriptisfuis attribuit nucleis de- nominationem ; vel primam faltim corrupte fcripfit, . unde fructus nofter exoticus variis ab autoribus va« riis deinde fuit appellatus nominibus; Sic non raro vocatur Cacahuail, Cacoas fruclus, vid. HENRICI MVNDII Opera Medico-Phyfica in appendice de pa- rergis in victu p, m.549. Cacavatea JOH. PARKIN-* SONIO in theatro botanico. Cacho, Cacavi , Cacaval, Cacao Americe feu Avellana Mexicana a JOH. BAV- HINO:. Hiftor, plantar, uhiver(al. Tom, I. Lib. IIT, | : Cap. DEAVELLANA MEXICAN A, 7 Cap. XXV. pag.291. &k MELCHIOR. GVILANDO, forfan ob analogiam cum avellana.nuce & patriafic dicitur, a qua & Peruviauus audit frutfus. Cacacius - ab ANTONIO COLMENERO in opufculo de'Cho- colate Inda qualitate & natura. | Semen Cacaoati a JOH. EVSEBIO NIEREMBERG!O Madritenfi in Hiftor. natural. Lib. XV, Cap. X Xil.de arbore Cacai. "Amygdalis fimilis Guatimalenfis a CASPAR. BAV- . HINO. Officine noftra folo Cacao contenta nomi- ne;funt tamen interim ex Germanorum pharmaco- poss, qui vocabulum Americanum Teutonico cui- dam a fimilitudine externa & analogia cum aliis fe- minibus defumto addunt, & fic quafi vocabulum - Barbaro - Germanicum facere ftundent,& huncce fru- €&tum Caco-Bobuen , | Cacaw-Niffel , vel Cacavi-Kór- - «4er, vid. CHRIST. SCHMIDII. Catalogüm medi- camentor, ufual,in officina aulica Regia Dresdenfi Cap. IV. p. 2o. appellant, $. III. | : Ut vero fciatur, quid fit, de quo noftram for- mamus difputationem . id definitione, non quidem preíffa & angufta, ut Dialecticus, fed explanatiori, ' tum etiam uberiori, & ad commune judicium, po- pularemque intelligentiam accommodatiori, expli- cabimus & definiemus : fünt ergo Cacao nuclei fru- &us exotici peponi fimilis polypyreni, arboris In- div Occidentalis. Cacoiferz dicta , amygdalis fimi- les & magnitudine, & forma, & coníiftentia, fed paulo tumidiores , inclufi involucro corticofo, duro, rugofo, nigro ac ruffo oblongo, faporis fubpinguis, -oleofi & fubamari, odoris nullius, virtutem pineis, piftaceis atque amygdalis majorem obtinent, $, IV RELATIO MEDICA «Quod Cacao nuclei fint, fatisconftat ex nucleo- sum definitione quz exacte.ad ioftrum Cacao qua- «rat, funt enim fructus vel femina efculenta, qua . .exterius duro cortice teguntur, interius vero conti. nent, .quod eft efüi ; Europai-modo «nuces, modo [5 o SNL NES -anuculas, modo femina, «modo fructus appellitant; non indigena autem arboris fructus funt, fed exo- tice, apud nos enim ob climatis temperiem plane non nafcuntur; Fru&us integri fimiles funt, quod ad externa attinet, noftris peponibus vel cucumeri- ibus, hancque:b rem "Tournefortius, Botanicorum "ppriaceps, :dans les Elements .de Botanique fructum wocitat cucumeriformem, :Porro fünt fru&us poly- pyreni qui uno corticeduro plures feminum nucle- 40s «continent, .qui, nifi quod paulo fint tumidiores, mec adeo comprefli , colore brunno extus .& intus & duriore pellicula gaudeant , amygdalis in omnibus &x maguitudine, forma externa , confiftentia ac.ufu 4dimiles. (Ordinarie ino involucro, quod :Botano- graphis pericarpium4iccum audit, decem,duodecim, viginti ,in nonnullis triginta 3 plures Cacos reperi- ^as, qui poftea exprimuntur, . in radiis folis fic- «antur. (a) | »5' $. V. | | 1n Paragrapho tertia.diximus, «Cacao effe fru-- stum arboris Indie OccidentalisCacaoifere;; necef- ;füm-hinc omnino effe putamus, .de hac planta, ejus. que diverfis fpeciebus, quas ii, qui .Americanum - i j | falu- m———————— A ———— (a) EinHollándifcher Acker mit Cacao Báumen bepflantzet, bringet feinem Befitzer Jáhtlich 1000 1b.:eins welches ;. 16e. Englifche Cronen oder 4o.1b.Sterlings austrágt, —- DE AVELLANA MEXICAN A. 9 - falutarunt quondam orbem, annotarunt, quzdam proferre, Americz incole, tefle JOH. de LAET Hiftor, Ind. Occidental: Lib, VII, cap. 2. hocce vege: tabile, quod Latinis Cacao;fera fen Cacaofera audit, Cacabuaquabuitl , Cacaotal, Cacava- Quabaitl, Ca- cabuaquabutil falutant. FRANCISCVS HERNAN- DEZ arborem Cacar: feu Cacariferam vocat in Re- rum Med, Nov. Hifpan.tbefauro Lib, II Cap. XL VT, JOH. JONSTONO audit, libro de arboribus, arbor Cacavi, feu Cacavifera Americana vel Mexicanorum. "THOMAS GAGE, Anglus, Cacaof2! eam arborem nominat, A CASPAR. BAVHINO in Pipace The- atri Botanici appellatur w4wygdalzs fimilis Guati- analeufis. MELCHIORI GVILANDINO, ;vellaza AMexiocana,cujus fructum indigenz Cacao appellant, $. VELO Mexicant Medici alii quatuor , alii vero quin- que Cacaoiferarum arborum conftitnunt fpecies, in- ter quas pz; & omnium maxima eft Cecava- Oua- ibuitl dicta ; huic proxima fecunda. fpecies Meca- cavail, proceritate nempe & foliorum ac fructuum magnitudine :.£e7222, Xocbicacavatl vocata , minor "eft, minoremque profert fructum, & femen foris pubefcens, intus vero caterorum colore ; quartao- mnium minima & ideo Americanis 77acacabuitl feu humilis di&a, fructum fert minimum ,ejusdemcum prioribus coloris;vide plura in Guilielmi PISONIS, Medici Amftelzdamenfis, qui de viribus plantarum & animalium, qua medicinz in India utraque infer- viunt, do&iffime fcripfit , Maztz/]/z aromatica, li- bro fao de Indie utriusque rebus naturalibus & me- dicis annexa Cap. XVIIL p. ra.197. | B $8. VH Jo | .RELATIO MEDICA - - | $ VIL — : Enumeratis Cocaoiferz arboris fpeciebus ad e- jus patriam & locum natalem ulterius progredimur. Sponte provenit & copiofe luxuriat in diverfis novi orbis feu Indie Occidentalis, non vero Orientalis, üt quidam perperam ícripferunt, & falfo fibi imagi- nati funt, tefte PAVL, HERMANNO, Batavo, in Cynofüra Materie Medice p.185. provinciis v, p.in. Mexico, Quatuemalac feu Guatimala, Coíta- Rica, Cuba, Jamaica, Nova Hifpania & vicinis infülis;In Nicaraqua autem Provincia, qua ab Hifpanis pro- pter uberrimam omnium rerum ibi repertarum co- piam, Paradifüs nuncupata fuit, & in Carcaro prz omnibus reliquis Americz regionibus optimos & Ju- cundiffimi faporis nucleos in apricum provenire & crefcere annotatum legimus, &- $. VIII. | Quod attinet tandem ad locum natalem,vivunt hz arboresirriguis, depreffis, opacisac pinguibus locis. Nam fimulac fole tacta funt, marcefcunt & conta- befcunt; ne autem hoc fiat, ad hafce arbores cacaoi- feras aliam incolz editiorem plantant arborem, pa- tulam & umbrofam, quz fimul ac adolefcere ccpit, ejus cacuminacum frondibus ita concinnare adapta- reque folent, ut adulta ea arbor cacaoiferas inumbret, defendatque a coeli injuriis eftuque ardentis Sirii, ut. folis radiis laedi non poffint , fed potius quafi fub um- bone tutiores fint, Hacce arbor peculiarí nomine - gaudet, & ob ufum, quem praftat,ab incolis novi orbis Cacaoquanantbli,ab aliis Alim, Atlina five Ca- caomater ( Cacdo Mutter ) vocatur, qua quafi Ca- caoiferam (fimilitudine defümta a matre, qua fce tum DE AVELLANA MEXICANA, II tüm tenerum nutrit & educat nutrit, defendit & qua- fi educat, . Dominus de BLEGNY vanam arbitratur perfvafionem, quanititur Americanorum inftitutum, cum Hifpani non fine fucceffu Cacaoiferas aluerint in viridariisr,adiis folaribus quam maxime expofitis, in Infula Cuba; fed refutatum euma MARCO MAP- PO, Argentoratenfi, in diífertationibus fuis Ze ze- ceptis bodie etiam im Europa potus calidi generibus &c,pag. I2. legimus, ubi (equentem in modnm in- quit: hdes fit penes autorem, ex quo hoc habet ex-,, perimentum, fapientum opinionibus confentane-;,, um non videtur , Americanos tanto labore,,, tanto numero iítas proceriores arbores in grati-., am cacaoiferarum plantaturos, & lucos inde arte,, exítru&uros fuiffe,fi cultura Cacao umbra tam fa-., cile careret; & cum adeo expreffe obfervarinr &,, tradiderint autores, ad ardorem íolis arbores Ca ,, caoiferas contabefcere, ejusque aeftu confici ,inftan ,, tia certe prolata confirmatione opus habet, Hacte- , nus Marcus Mappus.;, $. IX. Magnitudo & altitudo hujus arboris pro diver- fa foli qualitate, diverfaque fpecie, quarum quatuor ex Guilielmi Pifonis mautifja aromatica vecen(ui- mus, variat; omnes tamen interim in univeríum hiftoriz naturalis fcriptores in eo conveniunt , ar- borem effe mediocris altitudinis, ejusque caudicem ferme craffitie accedere ad noftrorum prunorum craffitiem ; funt qui Tiliz arbori, fant quoque qui malo Aurantiz affimilant; corticem habet glabrum; ante feptimum vero annum nullum fert fructum, poft id vero tempus fingulos per annos binis vici- EDT B 2 bus 12 | .RELATIO MEDICA bus maturos largitur nucleos, JOH. RAIVS 1. c, in- quit: a fecundo atatis anno fru&tificat & quolibet - anno bis; ab anno vigefimo fterilefcit & fructus amplius ferre recufat, Omnes fe hujus arboris fpe- cies haud difficile cicurari patiuntur, ita ut Hifpani integros agros, hifce arboribus confitos,poffideant, imo integra arboreta plantent & colant, non fecus atque in Europa vineta atque oliveta. - $& X. €: S | Folia habet craffa, longa, ob'cure viridia & aculeata ; nonnulli v. g. Herrera,comparant ea cum foliis Caftanez, fed Caftanez folia fünt ferrata feu ferrz inftar incifa, quibus incifüris folia arboris Cacaoiferz deftituuntur, uti ex figuris eneis, quas GVLIELMVS PISO l,c. & Hifloire naturelle du Cacao Q du Sucre , (qui liber Amítelodami anno proxime praterfluxo 1720. Gallice prodiit, quique pre omnibus, qui icones habet, clegantiffimam & floris & fructus & foliorum exhibet figuram) zri incifas habent, videre licet; interim tamen folia a dicto PISONE & Monf. PIERRE POMET dans f histoire des Drogues delineata. valde difcrepant & diftant a foliis, qua dans l' hiftoire naturelle du Ca- - cao & du Sucre depicta obfervamus ; hzc enim fo- liorum habent pediculos , qui in PISONIS figura nonadfuünt, fed modici tantum, ramulis & furcu- lis proxime adnati, Alii vero ea comparant cum foliis Aurantie , a quibus tamen , folia enim mali Aurantie aliquid peculiare habent , nempe duas parvulas alas in extremitatibus foliorum, quas alas eleganter depictas & excufas videbis apud ABRA- HAMVM MVNTINGIVM ;z Phytograpbia ite 5g. DE AVELLANA MEXICANA. |. 1 fig. I. & IL etiam valde diftant, nullas enim Cacao- folia habent alas. — De foliis hoc modo adhuc ad- "dam, quod ftatim, uno cadente vel deciduo , alte- rum & novum ejuslocum occüpet, — $. XI. : Sed cum ab excellentiffimis Botanicís noftri &vi primarius hodie vegetabilium character a flore & femine defümatur, hinc e re omnino erit, & de ' flore quedam annotare. Jofeph. Pitton TOVRNE- FORTIVS JInffitut. Rei Herbar. Tab. CCCC XLIV. p. 661, Sam. DAHLE s Pbarmacologia feu manu- duéiione ad mater. medic. Cap. de arboribus pomife- vis fructu corticofo pag. 441. Cacao gaudet floribus magnis, pentapetalis, flavis, fructu magno. JOH, RAIVS Hiflor. plantar. Tom. 1T. Secf, IV. de arbori- bus cucurbitiferis Cap. VIIL p. 1670. hifce ob fimili- tudinem & Cacao fübjunxit: eftarbor, cujus flos bafi cohzret fructu polypyreno cortice duro tecto. TOVRNEFORTIVS, jam femel citatus, f»quentes notas characterifticas ex clariff, Plumierii defcripti- on d' Amerique exhibet: flore, inquit, eft rofaceo, plurirnis fcilicet petalis conftante, ex cujus calyce multifolio furgit piítillum, tubi cujusdam multifciffa laciniis cin&ium, quod deinde abit in fructum cucue meriformem, ftriatum, feminibus feetum in quin- que plerumque acervulos colle&tum oblongos , in multas veluti amygdalas fciffiles, Cum hoc chara- &ere & Hiftoria naturalis Cacao. & figura iftiusmo- di libri exacte coincidit pag. 4. fes fleurs font regu-'* lieres & en rofes, mais fort petites & fans odeur &c, flores per totum annum in arbore adfünt , ma- ximam tamen copiam eorum circa duo folítitia ar- | B 3 bor 14 RELARIO MEDICA -— THUS ORE TRIER RN oL rs Unde ua o esu da Peg Lal ELE cs TNEBAPOMNE RUN bor oftendit , quorum tamen major pars fterilis & decidua inter myriades vix centum ftamina fructus poft fe relinquunt, uti etiam modo allegata Hiftoria naturalis Cacao teftatur :. une grande quantité de ,,ces fleurs coulent, & à peine de mille y en a- t-il »qui noüent; en forte que la terre eft au deffous »paroit toute couverte de ces fauffes fleurs &c. Co. lor floris croceus eft, quo deciduo & evanido rema- nent oblonga, viridia & lanuginofa ftamina , feu. embryo, qui centrum floris occupat & in fructum abit corticofum & ftriatum ruffum ; Anton. COL- MENERVS de LEDESMA colore ficum zmulari fcripfit, in fuo opusculo de Chocolata Inda, — Hic fru&us nucleis, racemi inftar medio ftipiti adha- rentibus , quos Indi Cacahuacintli nominant, re- fertus, qui quando maturus fit, magnitudine juxta ac craffitie pepones vel melones, (b) interdum au- tem vix pomum fylveftre adequat — Forma exter- na & figura nonnulli fubrorundi funt, pomorum in- " tac, alii oblongi cucumerum forma , verum pleri- que ovati, Singulis annis bis.hi fruétus matureícunt; & vindemiahtur, prima vice Menfibus Januar. & Februar. altera vice Menfibus Maje & Junio, Huic collecto fructui femina, quorum numerus variat a decem,duodecim ad viginti & plura, imo POMET l. c. fexaginta usque octaginta uno fru&u contineri perhibet (qua membranulis fingula fingulis inclu- fa, gelatina dulci & lactea referta, qua in ore illico liquefcit) exprimuntur ; liberantur a cortice exte- riore XA Die Fracht ift grofs, wie ein Kürbiff, vollerSaat,und eleichet auch. am Geíchmack. in etsvas demíelben, Blanckart von der Chocolade pag. 154- i DE AVELLANA MEXICANA. TH riore & purgantur a mucilagine vifcida, quo invo- luta alias jacent , poftea ftratificantur fuper lintea vel ftramina, & vel in fole, vel ollis vitriatis indita füper ignem exficcantur, & ad ufüm affervantur. VXxIL ud Sed fufficiant hi dixiffe de árbore, ejusque foliis, flore & fructu, officinas enim noftras phar- maceuticas non ingrediuntur,nucleosautem noftros, horum qualitates, vires & ufum paulo accuratiusin- fpicere & inquirere volupe eft. . ge. | 6. XII. ; . —. Subftantia eorum intus efttenuis & mucofater- reftreitate quadam jun&ta, fpadicei fere coloris, di- fpares, füblata nempe pellicula fulva , divifa parti- cnlas, oleo fcatens, quod abundantius ex his, quam ex. Phyllidis fru&ü ,' exprimi poteft. ^ Pulpa hac fübpinguis, fübamari, non ingrati tamen fapo- ris , odoris fere nullins;temperámentum fübfrigidum atque humidum a JOH. RAIO iis adfcribitur. | | $. XIV, Principia Chymica breviter tangam : fi nuclei, ceu fieridebet, in pulverem vel faltim fragmenta com- minuti & retorta inditi deftillanrur , exhibent primo liquorem quendam a!bum, àaquz inftar clarum. & pellucidum, ad inftar jufculi carnium ; aucto ignis gradu fpiritus vaporum forma lactei candoris,quinon admodum funt fervidi,fed penetrantiffimi,nec guftui nec olfa&ui ingrati, quemadmodum effe folent e fan- guine aut carne eliciti;& tandem,igne vehementiffi- mo reverb: rii addito , oleum a(cendit intenferubrum & velut faoguineum, verum pellucidum , pingue- dinem ex affata carne deítillantem redolens, refrige- il ratum 16 JRELATIO.MEDICA:. :. 4 fatum craffefcit- inftar olei, butyri vel cera; mirifice alias pungit & penetrat; fale nempe volatili, cujus magnam quantitatern continet, nondum féparato, valde infuper aromaticum eft & cardiacum. — Ulte- riorem nucleorum Cacao analyfin chymicam vide fis apud Dn.le.FEBVRE & alios chymicos curiofos, $i 3 iT PT í , " Li e ^" " " ::Hicautem quaritur, cum fru&us ex diverfis arborum fpeciebus defumuntur, quanam fpecies in ufum trahenda vel ufurpanda ?. ad hancce quafti- onem autores refpondent, omnes & fingulas fpecies unum eundemque fructum, magnitudine tantum a fe invicem di(tantem, proferre , unum hinc eundem- que & habere ufum & vires & virtutes, Interim ta- men ex Caraco & Nicaragua allatos nucleos reliquis praítare certum eff, — Cicuratas etiam arbores, pra fylveftribus & fponte e terra natis, meliores fructus & riucleos ferre mihi certe perfuadeó, "Reliquum e- lectione utendum, nec ufurpandi funt annofi, mu- cidi, cariofiaut alio modo corrupti, aut vitiofi, ve- rum e contrario integri , magni ,. ponderofi, non annofi nimis, nigricantes foris,intüs rubedinisnon expertes, pingues, bene affervati & fapidi, ^ — : ECL 9. XVE. 5! VET Ad ufum progreffüm facio. Indic Occidenta- lis olim incolae magno in pretio hofce nucleos habu- erunt, & monetz vice iis utebantur in fuis commer- Ciis, omnis enim generis merces iis emere pote- rant, & nummorum vice, quoties ftipem mendican- tibus erogare volebant, habebant, nucem Cacao e- .mim unam atque alteram iis conferebant, vid. WIL- HELM. DAPPERS Reifé um die Welt p.1,c. 5. p.16. un 120- DE AVELLANA MEXICAN A. 17 120, &c. it, c, 6, p.285, ERASMI FRANCISCIOft. und W'eft-Indianifch.Luft-GartenPart.Lp.487.&c.Sed pro certo habeo, quod nunc hocce monete genus, poft- quam Hifpani, alique nationesin hafce Americanas provincias pervenerunt, derogatum fit, & monetae aurez argentezque, quibus Regum Principumque fimulacra infculpta funt, in eodem pretio ac valore, quo apud nos valent, exiftant. Hancce nulli adul- terio obnoxiam monetam arboream PETRVS MAR- T YR admiratus, merito cum impetu hac protulit verba :O felicem monetam ! qua fuavem utilemque prabet humano generi potum & a tartarea peíte ava- ritize (nos immunes fervat poffeffores, quod fuffodi autdiufervari nequeant. Sed huncce ufüm miffum faciam atque alios, nempe medicos, in confiderati- onem traham, Indi, demum Hifpani & Itali, & nunc quoque noftri Germani ex hoc fru&tu decor- ticato & tofto componunt cum aromatibus maflam vel placentam , Chocolata dictam ,ex qua cum aqua, lacte vel vino potus genus ejusdem nominis,(c) Ne- &ar quafi Indorum, conficiunt, de qua confedtione & potu in limite hujus differtationis quaedam, fed brevia, addam, Mirum porro ia modum laudatur hic fructus ob egregiam fitis fedanda virtutem & ar- dens bibendi defiderium leniendi. Indi ex folis nucle- is, fine aliorum admixtione, potionem praeparant; quam porrigunt iis, qui acutis morbis laborant, val» de enim iis utilem effe, etiam ad fedandum & miti- | C eandu — (c) Vid. Catalogaüm noftrum,exhibent : appellationes & denominationes omnium. potus generum per totum - terraram orbem &c. p. 54. Ei , 1$ » ?,RELATIO MEDICA | gandum calorem p. n., experti fünt, Vim tum ha- bent nutriendi adeo potentem, ut multis carnibus aliisque alimentis anteferantur, ita ut D, STVBBE, Anglus, in tra&tatu fuo de Chocolate potu, pro cer. . to affirmet , unum Cacao nucleum plus nutrimenti & virium afferre humano corpori, quam libram u- nam carnis ; Obfervationes proftant , quosdam in Americanis coloniis folo Cacao per aliquot. menfes non vixiífe tantum, fed & pinguiores factos effe, quo- rum exempla legi merentur in anonymi cujusdam tractatu ;cui titulus: Naturgemáffe Befchreibung des Caffe , Thée und Chocolate &c.ob egregium hinc; quod corpori afferunt nutrimentum, egregie hi nu-- clei conducunt phthificis & he&icis, Reliquum pin- guefaciunt corpus, ventriculum roborant , humo- res acres & falfos temperant, hinc fcorbuticis meden- tur, fanguinem edulcorant, femen aügent , pectori &pulmonibus profünt, fpiritus alacriores reddunt, dolores fiftunt , caput roborant, atque horum nu- cleorüm alimentum & medicamentum vix fatis ex- tolli & depradicari poffunt. | $. XVII. Ad extremum Oleum Cacao expreffüm confi- derandum venit; exprimitur autem ex nucleis A- vellanarum Mexicanarum, non aliter ac oleum amyg- dalinum ex amygdalis calefactis & Bénttuib Gian ND ) Ufum e (d) Die Cacao-Nüffe geben ungleichi mehr à; als die Mandeln. oC rohs FG9G1Q. Ti M ERT DE AVELLANA MEXICANA, . 19 Utum habet cum amygdalino quoque eundem, & ad qua amygdalinum utile, ad eadem quoque hoc. & quidem adhuc in majori gradu, ^ Unguenta hz- morrhoidibus minus conveniunt, butyrum nucis Cacao tamen haemorrhoides feu ficus ani. partium affe&tarum inunctione nempe, curat, vid. JOH, JACOB. MANGETI Jibhotb, pharmaceut, med, Lib. Ill. p. 440. $. XVIII, | Atque hzc in prafenti fufficiant commemo- raffe de Avellana Mexicana, cujus hiftoriaimn natu- ralem & medicam, generalem faltim, exiguis hisce anguítisque pagellis complecti conítitnimus: pro- lixiorem narrationem de ea qui defiderat , evolvat cum Botanicis, & egregium tractatum Gallico idio- mate anno 1720, Amíteledami editum ífüb titulo : Hifloire naturelle de Cacao c* du Sucre ; (ed pro- mifimus $. XVI. quadam addere de Chocolata, po- tu Indorum Nectareo (e) quod noftrum etiam pro- miffum paucis adhuc relationi huic annectere non negligemus. | | | XIX, .... Chocolata eft vocabulum barbarum , pureque | C 2 Ameri- — —————á——— ———————— !À À BANNUM UM (e) Chocolade ift obn Zweiffel derjenige Gótter-Tranck, den die Heydniíchen Poéten Ne&ar nennen &c. vid. Madame Leucorandens anmuhtiger Beweiís , da(s cin honnettes Frauenzimmer bey den Caffe-Schmáufs- gen erfcheinen kónne &c. p. 73. 20 ^ RELARIO MEDICA '. * Americanum ex Cboco, Cboco, quod ftrepitum & fonum, quem Chocolata, quando aquz fuper igni admifcetur, (weil er wührenden Sieden und Kochen einen hellen Schall von fich zugeben pflegt) edit & Atte vel Atle," quod Mexicanis aquam fignificat. Variis aliis adhuc infignitur appellationibus, CASPAR. CALDERA de HEREDIA Gyocolate pronuntiat ; alii vocitant Caczvate, Chucolate, So- colata, Succolata, Socolada, Gallice Chocolat, Germ. Scboccolade , Stbocklate & ob infignem ufum confor- tandi Venerem, vocatur Brunfvicenfibus in Pinace ' officinalium : Veuus-Brod. (£) 9. XXL. ? Ad homonymiam quod attinet, & confe&tioni ex nucleis cum aromatibus & faccharo parate, & potui demum ex hac confe&ione, in Atolla, aqua, la&e vel vino foluta, preparato , fatis noto, Choco- late nomen convenit. | y S. XXII Chocolata fic duplicem quoque defiderat & d - expe- amuipiuiquadipsinlanibesisstestniidui sat idMresaiusduioesigiqu tii iii (f) Bekómt daher denen Rittmeiftern, und denen , fo zum eríten mahl Briutigam werden, fehr wohlymacht die Verliebten Saamenreich 5; wenn die Rahel diefe Chocolade gekennet hátte ; würde fie nicht die Du- daim um Jacob gekauffct haben, denn diefe übertrif jene weit ! " bali. DE AVELLANA MEXICAN A. 21 expetit definitionem, (1) funt placenta feu confe- &iones folida, varie forma, rotunde , quadrate, oblonge &c. (g) ex nucleis Cacao toftis & decor- ticatis cum faccharo & aromatibus füper igne in unam maílam coactz, (2) eft potus feu jusculum (eino Brühe oder Suppe) ex prafata confectione, in Atolla, aqua, lacte vel vino (oluta, coctum & praeparatum, ad nutritionern, voluptatem, fanita- ZIUN : tisque recuperationem, "ES $ XXIIL Praeter Cacao autem, quod bafin & funda- mentum Chocolate conftituit, adhuc varia eam in- grediuntur fimplicia & aromatica, pro cujusvis ta- men lubitu, temperamento, atate & conítitutione varianda ingredientia & feligenda ; cx innumeris pauca tantum hic recenfemus v. g. Siliquas Vaini- £li4s, (de quibus vid, Excellent, Dn, Doct. Joh. Ca- rol, SPIES Programma de Siliquis convulvuli A- mericani vulgo Vainigliis. Helmft. 1721. 4t.) 4cbio- tam, Piper Mexicanum, Anifum flellatum V. Turci- eum, Amygdala, [accbarum Canarienfe, Cinuama- qum, Caryopbyllos aromaticos, Mofzcbum, Ambram gryfeam, pulverem filicis & linguae cervinae, nu- ces Zdvellanas, triticum Mays f, Maitz, (Türckifch Korn oder Wéeitzen, propter particulas oleofas & 4 C5 pingues i (g) Wird offters in Schachteln gegoffen , wie Marme- lada oder unfer Quitten-Brod &c, vid. Chrift. Viel. heuers Gründliche Befchreibung fremder Materialien und Specercyen &c. p. 160, | -— 22 DC UUSUR ETASDEIO. MEDICA-3G ——— —M Lexicon naturz & artis p. 897.) zZquam Nampbe feu florum aurantiorum & adhuc plura, quz fi omnia una vice componerentur, certe novam "Theriacam (h) conftituerent. — Compofitio fimpliciffima, me judice, ex Cacao, faccbaro , (o uno vel altero tan- tuin aromate compofita, multo eft praftantior, ... $. XXIV. | De modo praeparandi confe&ionem & rite ex ea potum coquendi, cum plures eum ante nos fatis fufe docuerint, & omnibus ferme jam coquis notis- fimus fit;.aliquid dicere hic plane fuperfedeo, Va- tiat tamen praparatio & apud Indos, & apud An- - glos, Hifpanos, Italos & Germanos. Evolve Anale- &a literario-Hiftorico-curiofa. Fafcicul. L p.1o. & II. - $. XXV. | Ante Occidentalis orbis detectionem folis In- dis hic potus familiaris fuit & notus; poftid vero tempus cum multis aliis rebus Nova Indie pri- Pu E mum m t —— — Ó——————————— - (h) Der Theriack, ein (ehr bekandtes Medicament, foll entítanden feyn, als der Teuffel einsmahl eine Apo- tecke umgeworffen ; als der Herr derfelben nun fei- nes Schadens nicht beffer fich. erhohlen konte , hat er alles zu(ammen gelaffen, und vor ein neu Medica- -. ^ment wider alle .Kranckheiten. dienlich ,' weil eine gantze Apotecke darin enthalten, .verkauffet. ; DE AVELLANA MEXICAN A. 23 mum in Hifpaniam, & deinceps in reliquas Europe elige & regna quoque delatus , ut hodie omni- us notiffimus fit. (i) 6. XXVI. Virtutes ei tribuuntur.ipfignes; frigido ven- tricalo multum prod.íffe, eumque calefacere, dige- ftionemque promovere; Venerem confortare (k) & omnia vifcera roborare ,' vires collapfas reftau- raré; fpiritus augere, bene nutrire & (aginare; phthifi & he&ice mederi, pectori prodeffe, verti- gini conferre affirmatur, reliquas virtutes viresque vide apud commentatores de Chocolata, Strigofis & macilentis expeditus potus eft. Ingreditur quo- que Confe&ionem pacificam de Succolata lnda Myn(ichti, | | $. XXVII. Modum bibendi Hifpani peculiarem obfervant, fümturi enim Chocolatam , frigide prius hauftum bibunt. An vinum Malvaticum vel aliud bonz no- .ta& dulce, item. Rofolio di Perfico, aqua Cinnamo- mi cum vino, florum Namphe, vel alia fpirituofa fuperbibenda fint, non conveniunt autores, non | aque (1) Die befte Chocolade kómmt noch heutiges Tages aus - America, wo fie von friíchen Nüflen gemacht wird ; nechft diefer ift die Spaniíche die befte. (k) Jener fagte ; die befte Chocolade wáàre eine F;auen- zimmer.Hand; wenn die nicht hilft, fo hilfft nichts, 24. '" RELATIO MEDICA J | e o——À d zque tamen nocere poffunt, praefertim in langui- dis & quibus matrimonium prolem afpicere dene- cavit, fic enim interdum generantur adhuc for(an fcetus, . Cbocolade- Kinder , dicti ; exemplum vide apud MVNDIVM in parergis, | .. $. XXVIII. Quod ad tempus affumendi Chocolate po- tum attinet ,. mane commodiffime bibi , füb ho- ram fomni nocere fcribitur ; iis vero, qui calorem ventriculi debiliorem experiuntur , optime confuli- tur, fi Chocolate unciam unam atque alteram poft cibum affumant ac vinum Malvaticum vel aliud bo-. nz note generofum füperbibant ;. tempore aítivo fanguinem & interiora corporis vifcera inflammat. Hifpani in Mexico & Chiapa degentes , continuo in fuis templis Chocolatam bibunt, tefte T HOM. GAGE, Anglo, qui per plures annos iter per In- die Occidentalis provincias ac regna inftituit, iz differtatione itinerario [uo annexa... 1n Romana ec- clefia difputatur, an hicce potus Jejunium frangere poffit? . Controverfiz hujus refolutionem doctiffi- mam vide fis apud FRANCISCVM MARIAM, Cardinalem BRANCATIVM , :2 Diatriba de ufu Chocolate ; item apnd ANTONIVM de LEON. in libro Hifpanice fcripto. & edito, cui titulus: ueftion moral fi el chocolate quebranta- el^ ayuno Ecclefiaflico dc. ()) apud P. ANTON. ENGHME. | A.CLI ART UMP. (I) Als Anno 1725. eine Zeitlang mich ia W/ien auíhielte, | 1 8 1 A : p iw à lief DE AVELLANA MEXIGAN A. :25 Ll zz feiuer Merckwürdigen Miffious-und Reife-Be- fibreibung nacb Congo iu /Erbiopten p. 47. apud Ma- dame Leucoranden !, c, pag. 77. ubi controverfia de- ciditur; an Chocolata fit cibus vel potus ?- $ XXX. - | Inde mirum quantum appetunt hoc jusculum ex Chocolata confectum, iis quoque idem eft,quod noítratibus vinum. & cerevifia, Sinenfibus Thea & Perfis. Coffe ; idque bibunt omni tempore in tanta copia & quantitate, ut in unica Hifpania Nova non füfficiant quotannis duodecies millena librarum facchari millia, über 12. Millionen lb, Zucker. Hos Indos imitantur Hifpani, de quibus hoc fcomma aliquando legimus :: Ein jeder Lumpen- Hund in Spanien ,. der nicht eine Katze aus dem Ofen zuJa- ' gen Macht hat, und der in vielen Jahren kein Fleifch auf feinem Tifch gefehen, mu(S doch táglich mit | : D. feiner Jiefs der Herr Ptof. Rauch ; ein Catholicus , eine Di- fputation de a&re & efculentis drücken , in welcher diefe W/orte : Chocolata valde nutrit, & venerem ftimulats hinc vel ftoliditatem vel hypocry(in cogno- Íces monachorum, qui ob abundantiam (ücci nutritit, utajunt, Veneris pabulum,a carnibus devotionis gra- tia abítinent, largo nihilominus Chocolate potu fefe ingurgitare minime fibi vitio vertentium. Nachdem diefe Differtation in Cathedra defendiret war, svard er vom Confiítorio fofpendirt, und ab officio remo- vitt; doch wil er nichts contra veritatem gelchrieben ". batte, ift er nach etlichen Monahten wieder ia feine vorige Dignitit gefctzet worden, 7-6 KELATIOÓ MEDICA — feiner Dulcimenen, mit den kurtzen Mantellangen Degen, mórderifchen Dolche und der Brille auf der Nafe, auf Gefundheit des Herculis und Hercu- lifci eine Taffe Chocolade trincken. — $. XXX. Cum autem & hodiernis temporibus quidam Europai (m) nilappetere videntur, nifi Chocola- tam, necjudicant, an conducat, an noceat; Sira» cidis regulam diacteticam auream in gratiam eorum hic apponam : proba, quid fanitati tuz conducat! fed objicere poteft quispiam : nec Indis nocet ? qui continuo quoque eam! potant; Sed Europzi non fünt Indi, Europai Europza utantur dieta, Indi Inda, Nec cum Italis refrigerata ; palato potius, quam valetudini conveniens, Chocolata bibenda eft, Mi :) 9. XXXL | Mentem incurrunt poetae cujusdam verficuli haud illepidi, qui quatuor mundi partes, tanquam Deas de potus praftantia altercantes inducunt; . Orta Deas inter lis quondam maxima, potus Laudibus illa fuos tollere & illa fiios ; T hée fautrix ASLZE Jactabat China faporem; - Oftentant Cahwe Perfica regna fuum 5. AFRI- (m) W/enn aber unfere Teutíchen fich derfelben. an ftatt des Biers und W/eins bedienen weolten, würde fie gar bald einen Eckel erwecken, und den Appetit zum efíen verderben. . DE AVELLANA MEXICANA, 27 AFRICA tunc Coffi Serbetque adducit, utrumque Inftar divini Nectaris eff: putat, AMERICES laudant Chocolaten Regna, abaci Sapiuseft, clamat, dulce vapore frui ! | Stabat àb EVROP/E Cerevifia partibus orbis, Ac in eo vario quz fluit uva mero, Hoc fummo cernens JE(culapius zthere motus, Hincait, hinc abfint jurgia vana procul! Quaque fios potus fibi fervet terra; Tabacum -^Quivis füumanti, dum lubet ore trahat» Et cuivisliceat plenis haurire culullis, — Serber, Thée, quivis fortiter usque bibat. Ipfe Europzis vini commendo liquorem, Hoc uti modice, qui valet, ille valet, vA XRSL : Nota bonitatis Chocolata Inde omnes viden- da funt apud Blanckardum Ze ChocolaZa p. 156. 157. & zn Analectis Hiffor. Litterar. Curiof. Fafcicul. I. p, 12. $. VI. ! $. XXXIII Chocolate Indz quidam fübftituunt vernacu- lam,quam iisdem, ac Indorum praditam effe facul- tatibus & virtutibus certo aífTerunt; tale füccedaneum paratur ex amygdalis dulcibus ,: pineis , piftaceis, Cinnam. caryophyll. aromat. manna & faccharo &c. vide LEN TIL. Mifcell. German. Dec. Il. Au. V. append. p. 103. Pari modo paratur hic Brunfviga Chocolata ex Cerevifia Mumme dicta, cum aliquot ovorum vitellis & aromat. que certe non contemnen- da. Porro paratur talis &eydcolane analogus potus 2 ex "Nin T RELATIO MEDICA — ex farina albiffima triticea Hallenfi tofta,; cum o- vorum vitellis, (accharo, Cinnamomo & lacte. (0$ XXXIV —— ME Non omnibus hic delicatiffimus &-quafi Ne- &areus convenit potus ,. in primis iis valde, nocet; qui bile volatili abundant, (n) facile febres epheme- ras concitat aliosque morbos: calidos, Quemadmo- dum & omnem abufüm (o) Europzis Jam $. X XX. interdiximus & hic altera vice interdicimus 3 optis * ma dofis mane a quinque ad fex uncias. 6 RCM. 4; c voti Praeparata ex Chocolata funt fequentia : (1) Confe&tio pacifica de Succolada Inda Mypf, quam vide apud eum in Thefauro & armameéntario Medi- - - * ; : co-Chymico p. m. 224/225. (2) Placenta Chocolat; quam vulgo: Cbocoladen-Torte vocitant, paratur in modum placentz amygdalinz, ex Cacao-nucleis cum mica panis nigerrimi & aqua florum Nampha. ca009 (9) (n) Diejenigen , fo ein hitzig Geblüthe haben; müffen ein wvenig Cucumer-Saat gcftoffen darunter: mengen;: . oder welches noch beffer.;ft, ein wenig Nitrumjoder/ d . .etwas vom lapide:prunelle darzuthun, ^. 0025 (o) Id in vita optimum reputo ; ne quid nimis, Terent, . wenn fie fchüdlich ift, fo ift es gewiís nicht ihre. Schuld, fondern mat mufs die Schuld güntzlich auf. diejenigen legen, die fie fchüdlich machen ; indem fie felbige mifsbrauchen. ^ ! DE AVELLANA MEXICANA, 29 (3) Specias confectionis , quam Chboveladen-Krüntze appellant. (4) Rob Chocolatz;,' cuim croco & oleo amygdalino parat, fpecifici loco in tuffi commen- datur, | ond leto e p ^6 XXXVL Ani o £ .. Sed uftra limites progredi videmur , unde ca- lamum hic fiftimus ,. finemque huic labori imponi« mus, fufficere enim hec ad generalem dulciffimi potus Indorum cognitionem fperamus ;. plura. qui cupit, adeat Marcum Mappum de receptis hodie etiam in Europa potus-calidi generibus &c, Domin. de Four, Antonium Colmenerum dé Ledesma, Franciscum Mariam Cardinalem Brancatium in Dia- triba de ufu Chocolate, Roma. 1666, 4t. Mundium, les Journal des Scavans An. MDCL XVI. Carolum Sponium, Lhom. Gage, Dom. Stubbe, Joh, Gottf; Kühnen, Stephan. Blancardum in zuverláfsigen Ge- dancken von 'Thée, Caffe, Chocolade und Toback. Hamb. 1705. 8. Cafparum Calderam de Heredia in .quzítionibus IV. de Chocolate Lugd. Batav.1658. fol. Joh. de Card-nas , lib, Del Chocolate que pro- vechos haga y fi e$ bebida falutable ono. Mexic.1609, Barth, Marradori-Hifpan. Dialóg;'de Chocolate, M, Duncan, von Mifsbrauch hei(fer und hitziger Spei- fen und Getráncke, fonderlich aber des "T hées,Cof- fées und Chocolade, Leipz, 1707.12. Cornelium Bon- tekoé, Een kort Traétaat van de Kragten en't Ge-. bruyk van de Chocolate, in'sGravenhage. 1685. 8v; & alios. | Haven T& O:» coQa x«i c Qyupra Joa, D 3 CO- COROLLARIA, l Metatl vel Metate. lapis eft latus &. politus, -- faper quo in Indiis Occidentalibus Cacao nucleí in pulverem teruntur, II. Ab aliis fructus arboris Cacaoifera, (s . «cavacendi, ab alus vero nuclei ita vo- cantur. III, Si nuclei , ante Chocolate prarparatio- nem, cx corticibus fuis eximantur , deli. catiores fiunt panes vel rotula , & gratior demum Nectarea potio. IV. Mexicani Chocolatam preparant cum Atolla, qux e(t antiquiffimus corum qe i.c asi V. Atolla. eft farina. ex Biibnstilo Indico in aqua diluta & cocta, Vl.Forma paítillorum nihil ad bonam Cho- colatam confert, parantur 'enim longi,ro- tundi, quadrati , circulares &c. VII. Forma folida ufürpari poteft Chocola- ta, fiunt énim ex ca tragemata faccharata, Maflepanes alizque cupediz palato «que fere ac in liquore pergratz, — | VIII. Tecomates funt crateres ex nuce Cocos fabrica, quibus Americani ad huncce | potum | potum utuntur, horum defectu Europxi vafa porcellanica ufurpant. IX. Chocolata obítructiones non gignit,ob. flructis enim vifíceribus corpus tabefceret, cum tamen e contrario pinguia foleat reddere corpora. | | X. Chocolata nec venenum, nec medicina univerfalis eft, ^ Prodeft nonnullis, ve- rum ii, qui cam in deliciis habent, omni- bus eam fummopere commendant; no- cent nonnullis, qui odio cam habentper- hibent eam omnibus effe nocivam. Utra- que pars peccat: fi enim venenum, nullo non bibenti mortem afferret? XI. Potionum omnc genus ex vegetabilium fonte. EXPLICATIO FIGVRARVM, I, Ex Guilielmi Pifonis Mantiffa aromauca defümta eft, | II. Ex Monf. Pierre Pomet Hiftoire des Dro- ues, IIl. Eft integer Cacao fructus in magnitudi- ne naturali delincatus, IV. Sunt IV. Sit nüclei Cacao. in edapuididine na- turali füo cortice; adhuc degit .. V, De(ümta eft cx Hi(toria naturali Cacao & 5 facesur » & Tipi iN uin5 efr (a) Flores 'explicitos c cum a calyce, .. (b) Fructum perfectum. (c) Fru&um immaturum. E ) fiudum in médio T transvetfüm " —! * divifüm, i (e) Nudeum a P lndie mundatum, NO Folia cum petiolis & tandem. Ar E Hores. nondum apertos & esce: CFOPONOdS € *e'í ESES ; uid NN CCS s Lr j: Me AUS : bue: EE gt Mi IY - LE m Ld "Fal far i i ? ^ Aa 1 MN oe CEDAR nete E ANE BN AE I rte SET a Ta de qw ad ir ion Cd on etm a x i