Google

This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project to make the world's books discoverable online.

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.

Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the publisher to a library and finally to you.

Usage guidelines

Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.

We also ask that you:

- Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for personal, non-commercial purposes.

- Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the use of public domain materials for these purposes and may be able to help.

- Maintain attribution The Google *watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.

- Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.

About Google Book Search

Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web

alhttpo://books.goodle.com/

SORANI GYNAECIORUM

VETUS TRANSLATIO LATINA NUNC PRIMUM EDITA CUM ADDITIS GRAECI TEXTUS RELIQUIIS A DIETZIO REPERTIS ATQUE AD IPSUM CODICEM PARISIENSEM

NUNC RECOGNITIS A

VALENTINO ROSE.

(CUM 2 TAB. LITH.)

di

LIPSIAE IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI.

MDCCCLXXXII.

oL E, γόνος

[ρ4 12.8.8] X ^ Sont

LIPSIAE: TYPIS B. G. TEUBNERBI.

Conradus Gesnerus Turicensis aliquot annis ante mor- tem qua praematura litteris ereptus est (18. Dec. 1565) paene quinquagenarius, cum Augustanae urbis biblio- thecam perlustraret, manuscriptum repperit ΙΜοσχίωνος cuiusdam librum περὲ γυναικείων παϑῶν (nunc cod. Monac. 511 chart. s. XVI), quem ut ederet senatus permissu ab- latum mox propria manu ,reversus^ descripsit atque emen- davit.!) in quo negotio adhibuit eiusdem auctoris codicem latinum (nunc Hafniensem — ἢ), quem (post inventum graecum?) — ,inspiciendum" — miserat Michaelis Isingrini gener Thomas Guarinus Belga typographus Basileensis. eodem deinde , diversorum autorum" libro latino usus est anno 1564?) ut ,Harmoniam^ suam Gynaeciorum confi- ceret Casparus Wolfius Gesneri et discipulus et in mu- nere academico successor, cui mox et ipsum graecum Moschionem cum aliis scriptis suis imperfectis (botanici inprimis operis apparatu celeberrimo) moriturus ille reli- quit, parum quidem ad hunc laborem sufficienti, nisi quod Moschionem a Gesnero emendatum cum bLesneri adnota- tionibus, ad calcem corporis Gynaeciorum una cum veterum illorum auctorum harmonia (anni 1564) Wolfiana a Guarino Basileae a. 1566 *) impressi, revera edidit, scriptorem non Graecum recentem", sed Latinum a Graeco quodam re- cente, ut ferebat aevum talium versionum ferax (cf. Hermes Il, 146), verbotenus cum scribarum latinorum vitiis om- nibus translatum, adeo insulse ut, licet Graecus?), vel graece exercitii causa balbutientis hominisque latini speciem gerat interpres saeculi XV. unde non immerito iam Gesnerus in notis exclamavit (p. 57) ,,quaedam eius modi in hoc libro occurrunt, ut ex lingua Latina ab aliquo

a*

— IV —

Graecae linguae non satis perito translata in Graecam videri possint. cap. 133. ubi Graece ϑερμότης, id est, caliditas legitur: in translatione est callus: et quidem me- lius ut videtur. cap. 138. παρεχόμενα εἰσι, adhibenda sunt: et λάμνεια, lamina: ῥητέα ἐστὶ, pro εἴρηται. at- tamen haec non Latini sunt linguae parum periti, sed Graeci latinae linguae imperiti et adversus proprii ser- monis naturam latinizantis cum codice latino quem ha- buerit corrupto obscuroque saeculi fere X vel XI, non ipso quidem quem tenemus Bruxellensi (b) sed Bruxellensis simillimo. — itaque omnis illa Moschionis ,Graeci^ vana species est non tam consilio quodam ipsius interpretis nata quam aut librariorum aut lectorum incauta opinione. 9) iam igitur quod per tria saecula litteras turpavit concidat Gesneri inventum, resurgat Muscio.

Muscio vel (ut antiquissimus codex habet) Mustio, qui in praefatione translatorem se profitetur graeci operis, uno co- dice Hafniensi testante (quem non intellexit Gesnerus in ipso nomine corruptum) Soranum transtulisse intelligitur , secutus soronum''?), ita quidem ut ex Sorani partim brevibus Re- sponsionum medicinalium libris (Anecd. II, 166. 168. 172. 174. 179) eis qui erant de muliebribus partim ex ube- rioribus de eadem re commentariis corporisque de uni- versa medicina multo postea compositi vel ut ipse ait ,Iriacontados^ (triginta sc. librorum) parte ultima (Cael. Aur. p. 252 cf. Sor. gr. Il, 12, 46) epitomam quandam conficeret libellis duobus comprehensam obste- tricumque usui omissis eis destinatam quae eruditionem saperent et historiam. hic Muscio Afer erat (cf. ind. s. zenzur, gingar, boba), sicut Afri erant saeculo quinto Cae- lius Aurelianus et Cassius Felix graecorum medicorum interpretes et si non sectae nomine tamen aetate atque sermonis usu inter se coniunctissimi, Siccensis ille et methodicus, hic logicus ,artensis^ i. e. (ut significavi in praefatione libri nuper a me editi) Cirtensis?). ab utroque quam maxime differt Muscio alius sc. aut regionis aut

— νυ —

aetatis homo, ut puto recentior saeculi VI, cuius quamvis adhuc opusculum supersit non adhibetur tamen in vetere illa ipsius sexti saeculi Oribasii versione fere aequali quae ad regni gothici aevum referenda est ,aliorum auctorum^ additamentis a translatore interpolata, sed in- nominatus potius exscribitur Caelius Aurelianus Sorani etiam in muliebribus interpres, cuius fragmenta fragmento (post Apulei herbarium) Leidensi saec. Xlll a Luciano Müller primum monstrato, a me recognito (Hermes lV, 141) addita ad finem Muscionis nunc comportavi. duplex igitur extabat Sorani gynaeciorum versio latina, quarum altera periit, alterius per medias aetates ad nos propagata est memoria. nam Muscionem tractasse videntur etiam medici Salernitani quibusque in Celsi codice Florentino saeculi Xl qui Muscionem continet gynaeciorum opus aliud debetur sex libris barbarice compilatum.!'?) — Mu- scionem deinde saeculo XIII (praeter codicum excerpta!!) inter auctores quibus usus fuerit testatur Simon lanuen- sis!?), testatur saeculo XV quae ipsum illum codicem Florentinum Francisco Philelfo visum expilat Sorani ad Cleopatram ficta epistola ,ex bibliotheca Goldasti^!*), te- statur eodem saeculo Sigmundi ducis Bavariae 1460— 61) medicus lohannes Hartlieb in gynaeciorum tractatu ger- manico quem misit ad Fridericum lll. imperatorem.'*) hic enim quem alios quoque libros latinos in linguam nostram transtulisse notum est, Mustionis se librum ha- buisse contendit ipsamque tangit curiosam illam novam- que (quae Sorani est ex capite περὲ óvcroxíac) schematum expositionem quibus infantes nascantur, cuius manifesto notitia deprehenditur in libro a. 1513 edito et ipso ger- manico qui mox ,tota Europa distrahitur^ primo post Muscionem rei obstetriciae breviario Eucharii Rósslin me- dici Francofortensis aetate subaequalis.!*) qui licet Mu- scionem numquam nomine appellaverit Avicenna usus aliis- que ex longa consuetudine promptis, tamen primus quales ipsum Soranum imitatus solus tunc Muscio latinus habebat

— UTC —

exetiplo demonstrantes.'^) haec firurae 16 numero | vel 14, sí pro uno sint gemellorum tria exempla» earum quas inter endiees latinos unus adseriptas codex Muscionis Hafniensis servat (XV. numero), nam reliqui duo laborem negligentes declinaverunt (id quod consulto se fecisse graeci codicis Soranei scriptor confitetur), certa quadam et ipsarum li- nearum ductarum et universae rationis, adiectae insuper explicationis similitudine memoriam servatam produnt. quae similitudo cum in novam ex Eucharii exemplo con- suetudinem res abíret, in posterioribus partim eiusdem libri editionibus saepissime repetiti partim aliorum aucto- rum librís imitatorum quodam adornandi studio aliqua- tenus mox obscurata est. inter quos (a. 1551) fuit Jacobus BRueff Turicensis amicus Gesneri nostri, cuius commode mox accessit Graeculus ille quem vidimus. at- que Gesnero quamvis erranti debetur quod Muscionis nomen apud Italos post a. 1200 paene extinctum, deinde cum Celso miro modo renatum saec. XV, duratura nunc litterarum notitia confirmatum maneat.

Muscionem autem hunc vel Mustionem, qui Sorani fuit interpres latinus, graeci operis licet de eadem materia duplicis etiam in rerum ordine textum secutum esse, hoc ut consentaneum ita ipso confitente manifestum est. sic enim ait IL, 24: ,subsequebatur schema de fistulis in matrice positis, quod sehema transferre nolui, si quidem obstetricibus supervacue hoc insinuamus" (cf. II, 4 extr.). ín ipsis rebus quod hic illic quaedam discrepare videntur, hoc inde factum est quod in priore libri parte qua de conceptione et partu agit physiologice ex Responsionum libellis transtulit nunc deperditis, in altera autem qua de morbis mulierum, , quoniam omnium valitudinum spe- eiales curas (isti libri) non habent^, iustos commentarios doctis hominibus scríptos supplementi causa excerpsit, neglecta scilicet interrogationum et responsionum ratione, sí unum capitulum exceperis et graece et latine corrup-

ww CNALD. ...5-

tissimum de partu difficili. post quod repetit interpres argumentum de retentione secundarum bis textu paululum divergente nescioan ex duplici fonte positum. ego sc. cum eadem argumenti serie etsi non eodem ambitu eandem fere materiam in utroque opere tractasse videatur, non dubitavi ipsum graecum textum, cuius reliquias discerptas felicissimo olim invento Fridericus Reinoldus Dietz Parisiis repperit, ad Muscionis textum latinum quasi quandam normam denuo componere. in hac enim re falsus est Ermerins, qui ex Dietzii apographo imperite post mortem impresso capitula Sora- nea cum Aetianis (libri XVI) quae eadem docerent ad novam quandam et plenam muliebrium collectionem ab anonymo quodam composita primus exsecuit, orationem corruptam scite emendavit. eundem ego prout potui corrigens laborem repetivi et Aetii textu comparato graece inedito et quod neglexit Ermerins ad Dietzii apographum quamvis fidum denuo (a. 1878) nec sine fructu collato codice Parisiensi!) unico Sorani fonte. nam qui eiusdem collectionis par- ticulam quandam eandemque continent (sc. codicis Paris. cap. 1—44. 55—01. 69. cf. not. ad ed. Dietz. p. 90. 161 et Erm. praef. p. CX) libri vitiis tantum modo aucti re- centissimi Barberinianus et Vossianus, ipsius codicis Pari- siensis apographa!?) sunt in usum virorum doctorum et Latinorum a Latinis facta (saec. XVI).

Sed unde Muscionis nomen scriptori latino qui, licet in loco prorsus turbato nec graece nunc extante utpote ex responsionum opere sumpto, Muscionem ipse citet Graecum scilicet Mocy/ova. sic enim legitur II, 17, 8 ,el haec sunt causae quas Muscion (sic cod. Hafn. ubi »ego mustio^ Brux. ,ego muscion^ Laur.) et ceteri auc- tores voluerunt facere difficultatis partus. Soranus vero noster alias suggerit causas^. τὲ codices bl qui ad exemplum praefationis ,ego^ illud imitati intulerunt ne manifestae interpolationis rei viderentur vel correcturae prorsus ineptae, omiserunt quod certissimum est ,,Soranus vero^ legentes pro ,jnostro^ Sorano. iste autem Moschion

Ξε CMWIID :1-..5

qui revera etiam Sorano testis semel est in alio quodam graeci textus capitulo quemque idem Soranus in frag- mento illo amplissimo de alopecia citat apud Galenum (XII, 416), Asclepiadeus fuit et Asclepiadis Bithyni doc- trinae ,corrector^ (Gal. VIII, 758), qui ex altero Ascle- piade iuniore pharmacione (ΧΙ, 145. XIII, 528. 531. 646. cf. etiam 853) et ex Andromacho (XIII, 30 etc.) saepe in remediorum scripturis a Galeno citatur in t. XII et XIII (ed. Lips.).'?) quod autem in capitulo de difficultate partus errore natum falsumque est scriptoris testimonium, hoc ubi certum est in praefatione fictum esse prompta est suspicio, quae tamen vix ei congrua fuerit qui alieni operis translatorem se gerat, non proprii auctorem. ob- viam quidem apud Latinos etiam ,Muscio^ est (C. I. L. III, 5265 ubi ,Auscus Muscionis filius, sed qui octa- vum Inscriptionum Latinarum tomum nuper editum indi- cesque inspexerit, ei nescio an suspicio incidat Afrum fuisse Mustionem quales Afri fuerunt frequentissimi illi in Numidia (et Mauretania) Mustii (Mustiosi, Mustioli, Mustaci una cum Mussiis οἱ Mussiosis).?") atque ita fieri sane potuit ut Muscion (Mocyícv) testis extaret scriptori qui esset Muscio vel Mustio.

cuius ut incerta sunt nomen gens aetas omnia, ita in- certa libri est fides, qui codicibus quidem satis antiquis sed paucis et corruptis atque, cuin ad graecum interim textum utrique consonantes spectent, aequali fere auctori- tate dissociabiliter divergentibus ad nostram aetatem tra- ditus sit. hunc ego meliorum codicum ope destitutus nunc prout potui primus edidi, additis ex unico codice graeci textus reliquiis Dietzianis recenti aetate sine spe excerptis pessimeque habitis. ansam autem totius negotii dedit codex Hafniensis?") quem nemini adhuc cognitum Hafniae moratus repperi anno 1863.

Berolini 7. Sept. 1881. V. R.

Post praefationem supra scriptam cum Romam Sorani causa me contulissem (praeter cod. Vatic. 6337 fol. min. chart. s. XVI qui f. 40 sqq. inter apographa ex cod. Laur. (3, 1 facta Muscionem etiam continet f. 94—136), in codice Palatino lat. 1304 ex multis Heidelbergae anno 1553 maleque compacto repperi (14. Nov. 1881) Mu- scionis (f. 81/90 -Ε 68/19) exemplar ex ipso textu qualem praebet liber Hafniensis nitide magis quam curiose ex- scriptum saec. XIIL in quo extat pessariorum appendix (omissa quidem post ,solvet"^ subscriptione alienisque in- super ad finem additis f. 17--- 9), extant hoc uno praeter Hafniensem schemata per duas paginae hic in usum pic- toris divisae columnas cum textu descripta (XVI quidem numero, non XV, cum ultimae figurae textus per integram paginam scriptus in duo ex dimidio quoque versu frustula composita mire discerptus sit), contra desunt post initium libri secundi capitula quaedam integra a scriptore omissa (II et HI cum dimidia parte primi — Hafn. f. 10^ sup. usque ad 12* sup., quae habet Wolf. p. 89 sqq.). Roma deinde reversus Berolinum sub ipso anni termino ex Cantabri- giensi collegii S. loannis bibliotheca ad nostram mea causa wanslatum — accepi alterum etiam Muscionis exemplar (sign. D. 4 vid. M. Cowie, Catalogue of the mss. in the library St. John's college, Cambridge. Cambr. 1842 p. 32), quod equidem non saec. X, sicut olim qui primus inspexit nuntiavit Darembergius) Oribase t. I p. XXV. cf. ei. hist. des sc. méd. t. I Par. 1870 p. 179) sed XIII item saeculo ab erudito scriptore (cui ut hoc utar ,obstetrix^ semper est quae reliquis omnibus ,obsetrix^) ad fidem aeque

—À X —

recensionis Hafniensis conditum fuit, ita tamen ut integris novoque partim ordine suppletis interrogationibus quas omi- serat ἢ, Florentinum simul exemplar (I) aut quod ei similli- mum fuisset in subsidium doctae cuiusdam emendationis ad- hiberet. atque eiusdem confusionis (hl) etiam ex secundo certe libro codicis Palatini ceterum fidelioris vestigia exemplis enotata habeo. utrumque igitur codicem ut re- centem ita nullius omnino ad textum constituendum auc- toritatis esse eodem quo inspexi temporis momento co- gnovi, hoc solo gavisus quod in ultimos hos duos, non primos delatus essem. nam citius, ut Baconis utar cum Rittero nostro, ex errore emergit veritas quam ex con- fusione.

Berolini 25. Ianuarii 1882. V. R.

1) cf. Gesneri de libris a se editis epistolam ad Guil. Tur- nerum (post Ios. Simleri vitam Gesneri Tig. 1566 f. 295), ubi »de nondum editis partim perfectis partim imperfectis adhuc'* sic profitetur; .,6. Moschionis medici Graeci de affectibus mu- liebribus librum ex bibliothecae Augustanae exemplari, quod unicum et corruptissimum habere hactenus potui, descripsi el emendavi, editurus per occasionem, vel Graece Latineque simul, vel saltem Latine, una cum Prisciani et Cleopatrae Gynaeciis, quae manuscripta habeo". unicum quidem illud hactenus" exemplar dicit qui& ,jiin Itali& quidem eundem asservari nanuscriptum certo noverat Gesnerus, eumque frustra iam aliquoties à quibusdam plus nimio tenacibus, ne dicam in- vidis possessoribus impetrare conatus est'* (teste Casparo Wolphio ante Mosch. gr. ed. Bas. 1566 in epist. ad Io. Kentmanum). qui nescio an idem fuerit codex Italus cum eo ex quo a. 1561 (ut testatur subscriptio) Venetiis descriptus est Vindobonensis (med. gr. 39 Ness.), unde prologum olim supplevit Lambecius quemque jn absurda illa editione qua libellum ex graeco latinum, ex Jatino graecum factum in latinum denuo transtulit (Viennae 1793) negligenter adhibuit Dewez, quem ad Dewezi textum mox (8. 1799) contulit Weigel (cf. Sprengel praef. ad Diosc. p. XVII. Hermes IX, 476). Venetum autem illum nunc deperditum (quem Italum credas Gesneri) diversum fuisse & Leidensi quem ha- bemus, hoc inspecto et cum Weigelii notis comparato, nuper cognovi. Leidensis tamen apographum extare Parisiense (cod. gr. 2152) Darembergio visum est.

" 2) *Cum...Thomas Guarinus...manuscriptum codicem La- tinum Moschionis cuiusdam de Gynaeciis inspiciendum misisset: iamque ego prius Moschionis librum eiusdem argumenti Graece manuscriptum haberem...volui eos conferre! (Gesn. ad lectorem ante Ánnot. in Mosch. gr. p. 51).

8) nàm quae 'Harmoniae' praemissa est epistola Wolfii data 'Tiguri, pridie Calend. Iunii Anno Salutis, 1564" sic in- cipit 'Cum superioribus mensibus...Gesnerum...convenissem ...memoriam libri diversorum autorum, de Gynaeciis manu- scripti, in mentem eirevocavi. Hunc cum per negotia ipse. . . mi- nime posset...mihi...edendum obtulit.'

— Xll —

4) “Μοσχέωτος περὶ γυταιχείων παϑῶν, id est Moschionis medici Graeci de morbis muliebribus liber unus: cum Conradi Gesneri viri clariss. scholiis et emendationibus, nunc primum editus opera ac studio Caspari Wolphii Tigurini medici... Ex bibliotheca Augustana. Basileae, per Thomam Guarinum M. D. LXVI?

5) ipse vidi codicem eorum qui nunc extant antiquiorem Lugd. Bat. gr. 62 a (Catalog. p. 337) bomb. s. XV, quem.in Graecia a Graeco scriptum fuisse patet. habet is praefationem qualem Vindobonensis, habet libri 1 imperfecti quot habent reliqui capitula 152 usque ad verba ἢ 7 ὀγηλότητος (sic), ubi in margine alia manu notatum legitur ἕως ὧδε (sc. describatur). sequitur capitulum decem versuum a Gesnero omissum περὶ to» μυ- ξαρίων, deinde quae ἐάματα ille inscripsit usque ad v. ὄξους χρῶ. desunt quae pessaria continent Gesneri cap. o» y — o5y (des. συνέλαβε) a Moschione aliena, sed pro his in indice prae- fixo notantur ipsius Moschionis ^tituli qui in textu. desunt e*y —e£s, quorum ultimus est Πῶς τὸ νήπιον Óoxiuctous εἶ τεϑνηκὸς εἴη, ita tamen ut et spuriorum illorum capitulorum Ges- nerianorum quae desunt inscriptiones tamen atramento pallido additae legantur in ima parte fol. 8. ceterum advertendum est in margine inferiore eius paginae ubi textus deficit Mos- chionis notam librarii positam esse ex parte recisam hanc n μὴ μεμφϑώ παρὰ τοῦ ἐμοῦ κυρίου καὶ ἀφϑέντου, ὅτι τὸ ἀμφέβολον (sic) πάνυ eg (Aeo0s ?» ὁμοίως καὶ e£ ὀχγλήσεις ἄπειροι ἐτύγχανον ἐν τῆ οἴκω ὕλην τὴν ἡμέραν. quam excu- sationem ex exemplari transscriptam quasi imitatus esse suis ambagibus videtur etiam auctor apographi Vindobonensis in subscriptione quam legis apud Lambecium Comm. de bibl. Caes. Vind. l. VI p. 189 (ubi μὴ μεμψάσϑω τὸν γράψαντα τῶν σφαλμάτων etc.).

6) quod Muscio latinus ait in prologo (cod. Brux): "pla- cuit mihi hanc quoque genechia in latinum vertere sermonem" sic dedit iu codicis Lugd. ἔδοξεν ἐμοὶ ταῦτα τε τὰ yv-

ναιϊκεῖα εἰς τὴν τῶν λατίνων ᾿μετατρέψαι διάλέκτον. ita ut ipse' eadem manu librarius se corrigens scribat, ἐκ τῆς τῶν λατίνων p. διαλέκτου (id quod habet cod. Vindob.).

7) quae verba, utpote corrupta, omisit Wolfius in prologis E ptordm Harmoniae praepositis p. 5, sicut ipse Gesnerus nihil suspicatus scripserat ad Mosch. p. 65 'in ea enim (sc. latini Moschionis praefatione) se Gynaeciorum librum graecum &utore non nominato transtulisse ait. ceterum ut Wolfius sic Gesnerus et latinum codicem et graecum textum citat emendatum, non sincerum, quod vel ipse confitetur ad Mosch.

— Xil --

gr. c. 125 sic afferens latina quaedam: 'Lat. translatio (ut nos legimus) sic habet? etc.

8) sicut corpus licet non ab ipso auctore compositum libro- rum Hippocratis appellatione Alexandrina ferebatur ἡ πολυϑρύ- Àqtog ἑξηκοντάβιβλος (cf. Arist. sicuri p. 379).

9) nisi forte 'Cirtensis Siccensis? (C. I. L. VIII p. 197 cf. 618), ita ut et ipse testis fuerit studii medici quod tunc Siccae floruerit i. e. Cirtae novae ('Colonia Iulia Veneria Cirta nova Sicca! pleno nomine habetur in inscr. 1632). at- tamen 'Q. Cassius Feli! quidam revera extat in inscr. Cir- tensi (C. 1. L. VIII, 7566. cf. 10702), sicut 'L. Caelius L. f. Aurelianus! in inscr. Vallit. no. 1289. cf. V. Guérin, Voy. arch. dans l& régence de Tunis t. II p. 58. 184.

10) cod. Laur. 73,1 f. 164: *Explicit genecia a Cleopatra facta ἃ sorano lib. IIII.

Incipit liber geneciae. ad soteris obsetrix) iam sequuntur quasi praefationis loco verba quaedam excerpta ex praefatione eiusdem libri qui modo praecessit (f. 148*—1541) Cleopatrae i.e. 'duorum" Theodotae et Cleopatrae librorum versionis latinae, cuius auctor non traditur. mox autem a verbis *Soranus Soteris dixit. obaetrici ad singula querenti ab eodem" Sorani quae- sliones de muliebribus excerptae proponuntur quales habuit Muscionis liber, non verbis tamen Muscionis, sed nova eorum quasi quadam paraphrasi recentioribus explicatae, hic illic nostris Muscionis exemplaribus pleniores. haec post alia ab initio interiecta continuantur f. 1685 in libro 1I qui incipit sic f. 156^ "Explicit liber I. geneciae. Incipit liber IL. de causas ma- iricis etc. Cleopatrae autem q. d. libellus redit cum prae- fatione sua in (pessariorum) libro V. finitur sextus f. 175* sic: *Explicit liber VI. de conceptione et causas profluvii.' nunc alius in codice variorum sine ordine praeceptorum liber sequitur 'De signa matricis quando in loco suo non est? etc. mox f. 186^ Incip tituli muscionis auctoris! (I—CLXXXII). ego sex illos libros quorum collectio incondita Petroncelli ra- tionem aliorumque auctorum Salernitanorum in memoriam re- vocat, ipse Florentiae perlustravi, exscripsi interrogationes Sorani omnes, quae etsi ficta fuerit Soteris illa quae nunc primum appa- ret traditam libri auctoritatem titulo confirmant.

11) integri codices nunc extant tres saeculorum X, XI, XII. sed praeterea cod. Vindob. lat. 2504 s. XIII f. 43 seqq. *Genecia? habet capitulis 54 quae ex Muscione (qualis legitur in codd, bl) excerpta sunt, quibus sine titulo adduntur alia quae ducta sunt 'ex libro matricis (quem ait Wolfius) et ('Desideranti tibi...) ex Cleopatra. contra in codice nunc deperdito, cuius reliquum est folium unicum Apuleio Leidensi assutum (Hermes

1V. 143, ieguriur Am fol reeio conceepioris excerpta ex pessan appendice qualis extat in Munsecope Hafmiena, demde ἔ v. emium Caeli Aur. de apto iempore

Conradi Nebenn Tos PHapcd E Schoppii Frf. ad M. 1506 (ne L €. 1606: cum praefatione "trpogra quam se-

quitur testimonii loco adscripta epistola Francisci "Philel ad

Mediolanensem dat. Mediol pridie nom lan. 1449 pud enn giorni er a "Epist. fam. 1] VI f. 43* ed. Ver. 1502. codex olim .basiheae Ambrosanae! ,v. Detefsen in Verh. d. 27 Vers. D. Philol ru Kiel 1869 Lpa. 1870 p. 92) quem nuper repertum Mediolani viderat Philelfus, tunc a doctis hominibus summa cupiditate expetitns idem sine dubio esí qui nunc Florenünus Cels clarisümus — hunc mulü de- scripserunt, hunc etiam circa medium hoc saeculum XV arüfi- €iose (cf. *state" pro 'stera' in qu. 6. — 'spuunt semen per meatus' qu. 17 ex corrupta lectione 'et sputuito meatus' i. e. 'sper- maticus meatus") exseripsat qui composuit epistolam orani ubi de maírice p. 1:3—714 — Sor. Musc. qu. 6—1: (codd. bI). Hafniensis enim quem langobard. litteris scriptum in |talia fuisse usque ad saec. XV ex lectorum Italicorum notis ad- scriptis certo constaí (ipso autem saec. XV Cantabnrgiam, postea demum Haíniam delatus est), is quam maxime sua lectione differt.

14) de Io. Hartlieb ducum Bavariae medico v. Neu-fort- gesetzter Parnassus Boicus, oder Bayriseher Musen-Berg. Augsp. 1736 8. 42—50. eius Secreta mulierum ex Alberto Magno et Tro- tula duobus libris compilata germanice habentur in cod. Derol germ. fol 928 ch. s. XV (ut in cod. germ. Monac. 261), ubi sic praefatur: 'BSeyt nu der allerdurchleuchtigest

kayser frydrich (qui regn. ἃ. 1410—93)...begert hat durch den hochgebornen Sigmundn hertzogen in bayrn sein fürstn und lieben sun den sein kayserlich magestat an sevnem hoff erzogen hatt zu tewtschen die gehaym der weyber So dann albertus und ander bescbryben haben »c. Also hat deregenant furst hertzog Sigmund in Bayrn (regn. 1460—6:) von kayser- lichm gewalt mir doctor Hartlieb seynem artzt gebotten sollich arbaytt auf ze nemen...mox fontes recensentur Albertus etc. "Hem mussio (sic) ein hochr mayster in kryechn hat ge- macht ze lieb ainem kayser genant Gamaliel () anch von der

grin und auf)gang der frucht das selb puech lert und sagt die gepurt und auíjgang der kind ist in achtzeherlay sind allain zwen weg an mittl güet und grullMich an sorg die andrn weg allsind vast besorglich oder aber todlich Dabey bat er auch gemelt und beschryben wie man derselben irrung in der natur unt artzney und kunst ze hilff und zu statn kumen müg und süll durch die gelertn hebamen Aller durchleuchtigister kayser das puech wür ayn groffer schatz und notturft in alln tewtschenn lannden.' cf. fol. 79: 'Hie heben an die Capittl uber das püech Trotula macroby (in S. Sc.) gyl- bertini (Gilberti Anglici?) und mustio als zusamen gemischt das doctor Hartlieb getewtscht hatt. deinde post indicem ca- itulorum f. 82: 'Hye heppt sich an der war text und dye ymlich glof! des puechs T'rotula und darein gezogen die ge- im macroby Gilbertini und mustio. Mustionis tamen in ipeo textu vestigium nullum reperio, quia revera operis post seudo-Albertum pars altera Trotulae tantum versionem con- tinet prae reliquis quos differt auctoribus supra nominatis. v. f. 11: ,,Nach dem puech Secreta Secretorum das da nach dem text und seyner glo) wol getewtscht ist kan ich nit anders versten noch erkennen dann das puech Trottula werd vor den andern die dann oben genant sind geteütscht. ..'' Muscionis autem versio sic praeparata num revera ὃ lohanne edita sit, quia nusquam comparuit, dubium est.

15) titulus libri celeberrimi *Der Swangern frawen und Hebammen Hosegarten? (s. l e. ἃ. 4^), cui post privilegium Maximiliani imperatoris datum Coloniae 24. Sept. 1512 prae- fationem scribit "ich Eucharius Hóf!n in artzney doctor'... "Datum εὖ Wurms? 20 Febr. 1513. auctoris medici Franco- forensis iam a&nte annum 1532 mortui (anno sc. 1526, ut do- cuit Stricker: Janus II, 394) in eadem urbe postea 'et nomen et functionem? referebat filius Eucharius Roeslin sive ut latine appellatur Rhodion alter, cui patris libellum ἃ docto quodam viro in latinam linguam suo iussu versum anno 1532 dedicavit Chr. Egenolphus bibliopola Francof, sicut idem ipse testis est in praefatione. idem est Eucharius natu minor qui a. 1533

enolphi herbarium edidit (de quo E. Meyer Gesch. der Bot. IV, 335), mortuus a. 1553/54 v. Siebold Gesch. der Geburts- hülfe II, 6 Meyer l. c. p. 387. L. Choulant, Graph. Incun. f. Naturgesch. u. Medicin p. 89.

16) Eucharius quidem Avicenna utitur in capite quod primo obtutu plane conspirat cum Muscione de embryulcia IX: habet enim Avicenna (Can. 11, 21, 2, 14 de regimine quorundam antiquorum in extrahendo fetum mortuum") ipsa verba translata Pauli Aeginetae (0, 74). et hic autem et (quem

— ΤΣ ——

àOL baytÁv;senna Aetius ex Pnilumemno 18. 23)ad Soram doctri- Ξε »egn reieuut Lans ouidem Encbarn aetmie adhbot 1nco- gar 2e wbemaubns nascemdi cf Aeune 16.22 Paul 8 τῷ paura. vum pora Parlus cf v. Eiebojd l 336. haber Avicenra, sed guae sus admiscesi Encnarius velot ad parurm ΠΙ extr Avie. Íl z1. 5. £5. plura praebet Albacaris chr. IL 75, quo L2L ἴω utitur. selae etam obstetricali membonem addita cdi fot Eutbarius. parvus autem ἂν Muscioms qua^ pro T£, Vi. «f. ad Μ 1L 18. 20; nuns exigmt ἘΠῚῸΡ Encharn f£gzr αι XIV πεῖ εἴ mavis XVI εἰς fere respondeat:

M 1.2.3.4. 5 6. & 9. 16. 10*. 11. 13. 13. 1 15. - Lh. 1. 59. 5. & .ς 4 3. ἃ 11 3. 19. 1L 19 13.

senema Muscjoms quod gt septimi (a H. 31em omissum revera deest quia pro eo ponitur quod infra redii 19. cewerum famosam ilam inter medicos ef Haeser 1*321 in graeco Gesneri Moschione uteri figuram Gesneri esse vel Wolfii, non codicusa quamvis rudi aliqua figura descriptus uterus habeatur in uno laíino Bru- xellenri, Hafriensis enim rpatium tantum vacuum offert. hoc ut express verbis dicatur mirum est quod munc eiiam necesse €t. ida autem schemata per multa saecula va-iasque manus ut tradita iia corrupta ab ipso Soranmi instituto omniumque gynaeciorum [onte primeipali repetenda sunt. quae vel im exemplari quod codicis Parisiensis scriptor legerat dihpenüius edito extitissent. ipse enim Parisenzs alba modo spatia re- quit. in indice titulorum medio haec confessus: ἔντατϑα ied» £so; ἑκάστου σχήματος τὰ ἐν τῇ μήτρα τῆς διαπλάσεως τῶν ἐμ- βούων καὶ πῶς og tst t» ἕκαστον ἡ manie, μετὰ τῆς ἑρμηνείας τοῦ γράμματος. ἔάσαμεν δὲ διὰ τὸ xoixiz0v.

17; in cod. Pari. ?153 ch. s. XV f 918—339 folis quorum 5 ultima alba sunt, 72 versum 39' habetur codex So- raneus a reliquis quae grandi hoc volumine nunc comprehen- duntur olim separatus et diversus. inscribitur primo folio nihil nisi ruUDCS haec zmíveL τῶν γτναικίων παθῶν καὶ εἷς πό-

φους τμηται 1όγους τὴν τῶν γυταιπκέων παραάδωσιν:--. praecedit scilicet index capitulorum ex Sorano et Aetio collectorum nu- mero eff, textus autem qui imperfecte scriptus desinit in ipso inilio c. exg, sine nomine auctoris incipit f. 220 Eis πόσους etc. supra tamen in margine paginae rudi manu ique bi- bliothecariü cciusdam vel possessoris, quae no identidem adscriptis currit per codicem, legitur σωρανός "Ὁ ἰξεεξέσεεν).

et Borani nomen comparet etiam medio in indice praece- dee, ubi ad verba sub num. ges adscripta de omissis 8

— XvH —

scriptore fetus in utero formati figuris haec nota addita oet T γυναικεῖος ὑποξώγραφος ὀλυμπιάδος ἡραπλείας διαπεμπομένης xeoc πλεοπάτραν (jaeilisev αἰγύπτον. σωρανός:---- --

in quibus rei obetetriciae, ut sunt feminae medicae, ita pic- trix femina appellatur Olympias ad Cleopatram missa, et Cleopatrae ut pu coniunctus ipse Soranus

18) codicem bibliothecae Dárberináo ([, 49) inspexi Romae 1. Dec. 1881, Berolini Vossianum (gr. oct. 18 cf. Catal. p. 400) 24. Ian. 1882. mira compendiorum graece scribendi in utroque ignorantia proetat in utroque autem eadem codicis Parisiensis capitula habentur sine numero eodem ordine scripta. atque Vossianus quidem post c.61 Dietz. charta alba (183) interiecta addit sine inscriptione aliena illa περὶ τῶν ἐν νεφροῖς λιϑιά- ete», quae cum in Barber. uno cum praecedentibus tenore scripta legantur, in medio Sorano exhibuit Dietz p. 151—161. deinde f. 203 —207 in eodem Voss. sequuntur Ἑρμοῦ τοῦ τρισ-

γίστου περὶ σεισμῶν. ἐν ἄλλω ὀρφέως. Barberinianus autem

(f. 1—165. 4^ min. 'Legato nel 1829") qui eadem prorsus (numero quidem 58) capitula habet indice titulorum (Εἰς πό- eov; xal τίνας λόγους rugríov...usque ad ultima tria Πῶς γνωρίζομεν τὸ πρὸς ἀνατροφὴν ἐπιτήδειον, Περὶ τῶν ν. 1., Θερα- πεία τῶν λιθιόντων — οἷο — νεφρῶν) πον aucta ipsoque suppleto capituli primi initio quod in ossiano deest (qui aic sine tit. incipit To δὲ fianco un τὸ μὲν, ὑγιεινὸν λέγε σιν), in tergo folii textui (f. 1 Πέναξ) praemisso inscriptum habet ἐστὶ τοῦ σοφωτάτου σωρανοῦ τὸ βιβλέον atque in fronte manu s. XVII *Sorani de morbis muliebribus".

19) ita etiam in latina Alexandri versione vetere Muscio esi qui Moscy/ov. scilicet ubi in ed. Pap. 1520 I, 72 f. 805 legitur 'Item aliud in LVIIT. titulo Theodorus muscienus ad epilepticos', ibi cod. Berol. lat. qu. 8035 f. 51* ,,Titulü theo- dort miscionis ad epilempticos' (graece ed. Bas. p. 81: ἐκ τοῦ

»» ιϑεοδώρου μοσχέωνος πρὸς ἐπιληπτικούς). cf. Alex. lat. ed. f. 29^: 'in quinquagesimo octavo titulo (sic!) theodorus. epile- pico autem cadente si de maioribus digitis pedum eius san- guinem tollas et linias labia eius et frontem mox surget! (idem habet Theod. Prisc. lib. IV p. 82) ubi rectius cod. Berol. £ 50^ ,In uo (-II?) titulo theodorus dixit. Epilempticus autem dum cadet. et si de maiori digito pedis eius sanguinem iollis. et line labia eius et fronte. mox et, ce p. 79 ἐκ τοῦ δευτέρου ϑεοδώρου. qui sane Theodorus Moschion, cuius simpliciter Μοσχίωνος (τοῦ Σύρου add. codd. L. Mt Puschmanni I p. 671) in eadem de epilepsia capitulo Alexan-

Soranus, ed. Rosc. b

— xwH —

der eita£ eiiam p.584 (quod kabet Theod. Prise. IV p. €? idem eum Moschione Galemi et Sorant. ibd Punicum nomen Mustumbal 492?»., Mut-

: & 3 δ.

Cleopatra. 21: Alfabetum 60* Virtutis demonstraüo omnium medicamentorum

61 es dietarum diversorum hoc est alexandr et Dicta Ypocratis [Theodori] 66" »: 72 (aL m. Liber artis medicine. 75" Ypoeratis. 11 Liber m (de quo alibi). Il] (sine num. pag.) 1 (m. non lang) Liber antibalomenon. 2 (m. lang.) 'Antidotarium). 3 (Fragm. varia). 4 Medieamentarrum quod continet dicta urivasii docto-

in f. t. τὴ [d in Miri VI praetiose Orbusi) m. αι XV le pu pro ff. nicho cencte lowe. idem nomen *cencte e' in t τὰ extat ad Medicamentarii (II, 4) initium. in ultimis codicis f elis quattuor supervacaneis variorum aut lec- torum aut possessorum notulae habentur (s XIII—XIV), in uarto haec (s. XV): frater thomas Glowcetur carmelita. ibidem infra notulae anglicae s& XVI (ryght & well ...). in ipso denique tegumento praeter medicamentum quoddam italica lingua scriptum s. XV (XIV) haec leguntur (m. s. XV): 'Auno & mundi ereacione 4815 uniyersitas Cantebrigia. fuit & cantebro edificata. et & philosophis et scienciarum in- ventoribus "E feliciter decorata? atque paulo inferius (ab eadem mann): Lapsum ne pr inis hominem quia labimur omnes. aut sumus aut fuimus aut possumus esse quod hic est.

De Moschione edendo

haec ipsius Gesneri testimonia prostant in epistolis ad Io. Kent- mannum Dresdensem medicum (physicum Torgensem) quas, ab &. 1550 usque ad a. 1565, habet ,,Epistolarum medicinalium Con- radi Gesneri, phil. et med. Tig., liber quartus.^ Vitebergae 1584. 4" (librorum trium Tig. 1577 editorum supplementum).

29. Oct. 1556: , Mitto ad Exc. tuam, doctissime Kent- manne, epistolam in tuum nomen inscriptam, Moschionis de muliebribus affectibus libro Graeco praefigendam, si tibi non displicuerit, et typographus aliquis admiserit. Vix enim ut Graecé aliquid seorsim edant, induci possunt. Si omnino de- trectent, inveniam Latina aliqua eiusdem argumenti, quae ad- iungam. Tu si quid fort? habes, communica. In epistola dedi- catoria, pro tuo arbitrio mutabis, addes, detrahes, et tempestive remittes, si quid mutaveris.*

17. Martii 1558: ,Moschionis editionem primo quoque tempore promovebo: Cuius nuncupationem tibi non improbari valde gaudeo."

25. Aug. 1558: ,,Moschionis tibi dedicati curam, ut cude- retur, hactenus habere non potui, defuncto illo typographo qui cudendum receperat: et me in libro de piscibus ita oc- cupato, ut aliud vix cogitare liceret. Deinceps vero prima quaque occasione habebo, et brevi forsan Basileam descen- dam, hence praecipue ob causam. ubi etiam latinum ve- tus manuscriptum exemplar inventurum me confido, quod si contingat, dabo operam ut imprimantur unà, et mutua collatione per me ambo corrigantur. nam Graecum meum exemplar valde est depravatum, nec potui melius ad- huc ex Italiae bibliothecis (quamvis ad multos eruditos amicos meos scripserim) nancisci."

97. Febr. 1559: ,,de Moschione imprimis dico, quem nuper manuscriptum quendam codicem latinum, ? Graeco illo trans- latum nactus, multis in locis emendavi, sed latina versione rursus me per dolum privavit ardelio quidam. eam ut denuo acquiram, curandum mihi est."

25. Aug. 1559: ,Moschionem tuo nomini dicatum qub minüs zediderim hactenus, fraude cuiusdam (hominis ambitiosi,

Ex codicibus

b — Bruxellensi (no. 8701—14 Catal. des mss. de la bibl. roy. t. I p. 75) membr. saec. IX/X [quem excerpsi Bruxellis a. 1856, ad Hafniensem contuli Berolini a 16. Oct. 1876]

| - Florentino (Laurent, 78, 1) membr. saec. XI f. 186b —914

[quem integrum descripsi Florentiae a 19. Sept. 1877] ἢ -- Hafniensi (gl. kgl. saml. 1658. 4?) membr. scr. (a var. man.) litteris langobardicis saec. XII f. 8 --- 26» (Pes-

saria 95b—98b)

[quem ipse repperi Hafniae 11. Sept. 1868, descripsi Berolini a 29. Oct. 1875]

quorum hic fere est nexus: ὡς

Cum frequentius nobis in muliebribus obstetrix fuisset necessaria, nullam invenimus studiosam quae litteras grae- cas adtigisse videretur, quodsi et habuisset omnia in la- ünitate sibi translata gynaecia, posset rationem lectionis scire. ego vero Muscio quia multa iam videor quomo- docunque transtulisse, veritate rationis potius nisus quam structa oratione vel diligentius polita üsus, sicut in op- thalmico et chirurgumeno filiatro etiam et boethe- matico legisti, placuit mihi haec quoque gynaecia in la- tinum vertere sermonem, licet etiam maximam partem triacontados ad integrum tenorem secutus Soranum transtulerim. sed cum vidissem grande corpus futurum et posse muliebres animos hac ratione cito prae magni- tudine lassari, placuit cateperotianorum brevitatem fuisse secutus, ut omnia dicere videar et non grande corpus per- fecisse. quibusdam vero capitulis multum breviter dictis, quaedam et triacontados addidi, ut ex omnibus collectus commentarius sufficiens esse possit. his autem multo sim- plicius volui loqui et ut verius dicam multebribus verbis usus sum, ut etiam inperitae obstetrices licet ab altera sibi lectam ratüonem facile intellegere possint.

Subiungo ipsom. utriueque codicis (bl et h) lectionem, pri- mun Hafewnsis, quae. post. snscriplionem | (kH. mai) Incipi prologus musoionis taks est (h): Cum frequentius mobis in mu- lieribus causis obsetrix fuissei necessaria. nullam inyenimus studiosam qui (q) literas grecase attigisset. omí (omnes) etiam dioeret qued si habuisset in latintatem translaie genecia. posset rationem lationis (8$c) scire. Ego vero muscio qui (quia Cant.) iam videor quomodo cunque transtulisse veritate ratio- Anis potius nisus quam instructa ralione (sic serum, oratione

1 *

E M

Wolphius) vel diligentius polyta usu. sicut in opthalmico. et cyrugurgumeno. ' philiatro etiam et boethematicis (bo& he- maticis sic) legisti. placuit et hec quoque genecia in latinum verleremus sermonem. licet iam maximam partem triactadis (2 Cant., triactidif Cant.) ad integrum tenorem secutus soronü (sic εἰ Pal.; soranü Cant.) transtulerim. Sed cum vidissem grandé corpus futurum. et posse muliebris animos cito pre (p) magnitudine laxare. placuit ut cataperocianorum (— Pal., ant.) brevitate fuisse secutus. ut omnia dicerem. et non nde corpus effecissem quibusdam capitibus vero multum reviter diclis. quando et tria contadas (— Pal, Cant) ad- didi. ut ex omnibus collectus comentarius. sufficiens esse possit. Hic tamen multo simplicius volui loqui. et ut verius dicam mulieribus verbis usus sum. ut eliam imperite obse- trices εἶδες ab altero sibi lectam rationem facile intellegere possint.

En prologum ex cod. Brux. (et Lawr.) verbotenus descrip- tium (post 'capitula? 179 b, 182 1):

*[ncipit genechiae (genecia 7) mustionis (muscionis ἢ) auc- ioris. «incipit prologus ἐδ.

Cum frequentius nobis in mulieribus obsetrix fuisset ne- cessaria. nulla quae (que !) invenerimus sto(u /)diosa quae litteras grecas adtigi videatur (wb vet. corr. videretur, sed | 8ic: que litteris grecis adtegisse videatur.) quod (ἃ f1 in ras. add. corr., quod si & 7) adüi(e l)gissel omnia in lati(ni add.1)- iate sibi translata genechiae (geneciae ἢ) posse rationem lec- tionis scire. Ego vero mustio (muscio!) multa (iam add. corr., ut D» video quomodo (cunque add. ἴδ iranstulisse. et verita- tem rationis potius quae (e ἢ structa. diligentius polita sicut in ob(p JDtalmico eti cirorgimeno (cyrurgimeno /). filiatro eliam et boeirimati(co i» (etiam (theore»hematico ἢ) legimus (////demuf ante corr. b). placuit mihi hanc quoque genechia (ἀὰ ἢ in latinum vertere sermonem licet etiam maximam prem ad integrum tenorem secutus transtuli. ut possim mu- leres (-ris ἢ animum hanc ratione (-ne 1) ex(h add. lyilarare.

placuit nobis ut [ut del. corr. b, non Ὦ catapianoru (cate (pia- norü» ἢ brevitate fuisse secutus. ut ((ut» add. bc) omnia dicere videar ((videar» add. bc) et non grande corpus perfe- ci88e. quibusdam vero (à — autem add. ὃς pro om. dap fad pitQulis) (sic corr. in ras., capitulis ἢ multum breviter fuisse secutus. dictis quendam (dia»trie (à i$» ae mw. corr.) contra duos (dia triae contrado /) addidit (addidit om. ἢ ut ex (ex om. Ὦ omnibus collectus (collectus om. ἢ commentarius suffi- ciens esse possit. his autem multo simplicius volui (volui add.

— 0 —

corr. ἢ loqui. ut verius dicam mulieribus (actis add. corr.) verbis (muliebriü actis et verbis 7) usus sum. ut etiam inpe- rite (imperita I) obsetrices (-cis 7) scilicet (licet 7) ab altero (τὰ ἢ sibi relicta. ((dettam) sic lc) ratione (-em ἢ facile in- ielle(1 )gere possit. .

(Sor. prf. ed. Erm.)

1. In quot vel quas partes dividere oportet mulie- brium traditionem.

in duas, unam quae de obstetrice tractat, alteram quae de omnibus obstetrici occurrentibus causis. has ipsas iterum dividimus in secundum naturam occurrentes cau- δ sas etl praeter naturam.

2. Obstetricalis enim ratio quid a muliebri differt?

[quod pars ab universo. obstetricalis enim pars est mu- liebrium rationis] quod ab ipsa obstetrice exerceatur quae scit mulieres ratione cognoscere. 10

3. [Quae est aptissima quae obstetricem facere possit? (1)

principaliter quae litteras novit et habet ingenium prae-

1 dividere oportet universam mulierum tr. À: dividere (sic) omnia mulierum tr. δὶ (ubi omnia pro oportet, μὲ saepe: τέ- μνομεν Sor.) 3 que (que 7) obsetrice (-e b) tractata est (ὃ add. corr. vet. b). altera q(u»é (que ἢ de (in ἢ omnibus ob- setricibus ((obsetrices» 7) «solacium» (sola(ciü» ἢ occurren- t[1bus] ror constat. (aut? (Constat(ae» ἢ hanc ipsam. .

4 obsetricum occurrentibus constat. Hanc ipsam... h.

δ. dividere δὶ. in om. δ 1}. 1. obsetricalis enim r. qui- (parata eé dam muliebri differt quod ἢ: guseirical'a ΞΞΞ ΞΞ ^ ralio qui- ὃ

ut» muliebri differ(a5t ^^ (anim?» quod... ὃ, obsetricale parata esse. ratio quidem est ut (mulieres) differatur animü quod... 1. 8—9 quod...rationis h: om. bl. 9 quod... "i its b, quod ab ipsa obs. exerceatur blanditie causa. et tales esse debet ut mulieris ratione cognoscere possit ἢ: om. h.

10 (post cognoscere) Explicit prologus genechiáe (b, pr. muscionis ἢ), qui codices nonnulla hic omittere videntur (11 8qq.) quae ex h supplenda invito fuerunt (cf. Sor. p. 4, 2 899.). 11 possit: potest h.

Lc 38.

sens et memoriam, studiosa, munda, in universo iam cor- pore integra, fortis et laboriosa.] (83) 4. Quid est obstetrix? femina omnium muliebrium causarum docta, etiam me- 5 dicinali exercitatione perita. D. [Quae est melior obstetrix? quae exercitata est medicinalibus actionibus cum pru- dentia iustissima et commune et quod urget providens et horum diligentiam coniungens, quae pore adunatim 10 possit et per partes dividere et accidentia mitigare propter insecutionem causae, non iracunda nec turbulenta, compatiens, solida, pudica, arguta, quieta, prudens, animosa, nec avara.] (33 6. Matrix quot nominibus vocatur? i$ principaliter enim tribus nominibus dicta est, primum quidem ab eo quod mulieres partu suo matres efficit. graece etiam ystera appellatur hoc est novissima, siquidem ut novissima omnibus intestinis iaceat aut quod annis quattuordecim vacua sit apud virgines et novissime post

8 ent b. 4 femina omnium b]: om. À. muliebrrum Ἀ: mulierum bl. 5 post perita sic pergunt bl: quae possi umiversarum valitadines competenter curare ita ut non sit tar- bulenta. mec verbosa nec avara. sed sapiens et sobria εἰ ta-

citurana (Ser. p. 7. 16). οὐ superstiliosa (Sor. p. 7. 6). quae

φῦ, itmdise muleres in gwebernei (-nai D. ege mo- cum uderrogahionem mier ex cod. À i ore. με hberius N : 6 obupini: Kia (uc ἃ (d Pal, medica Coni.) 8 communis ἃ (xal τὸ κοινὸν καὶ τὸ προσεχὲς ijr» eer. P. 6, 60 videmiem horum ἃ. 9 & ; pore sc cum ebbe ἃ (uuagéíp pore Pw. ἢ imBepre

P. 10 are b. é—13 herc rursus supplenda ex ἃ ferrum. mem wret bechem: reque um uirequt code- cum : 15 Primdipahtr — ab eo δὲ: Tribes.

1T στοαὶ b qu£ p 7 κα. ὅλ vatera À: seva δὲ. impo vxsuma bL 18 wx ὃ axtki: & L oam ld. iet ἃ. 19 ἐξ moviesume ἢ: em. δὲ.

"EE. M"

mutationem aetatis effectus suos per partus mulieribus repraesentat. graece etiam delfis dieta est quod fratres efficiat ommes qui ex una nascuntur.

1. Ubi iacet ipsa vulva?

intra duas coxas imtus, quod est sub se habens lon- ὁ gaonem et vesicam desuper.

8; Natura qualis est ipsa matrix?

[magis] nervosa quidem, contexta est pulpis etiam et arteriis et venis multis.

9. Quot tunicis constat matrix? 10

duabus. seilicet una foris levior est et alba durior et nervosa, intus vero alia aspera et rubra et mollis et pul- posa.

9a. Quibus rebus inter se continentur ut inhaereant matricis tunicae? 15

tenuissimis membranis et nervis.

10. Quali positione figurata est matrix?

1 vcr etae b (-ne ὦ ΕΗ À). per partus À: om. b gps dis ar caen [6186 δὲ, ACACY ἢ. eo ante quod) 4 Du enim iacet vulva. Intus inter eng vesicam οὗ E iam Subiacet autem vesice. su- siepe ii h. cf. I 6 visica (sic) b, veesicá i. diper atur Quala eM m matrix bi (Qui///// matricis ante corr. b) 7 Qui naturalis est matrix; magis nervosa. constat arteriis. venis. pulpis. et Nadon À (cf. Sor. p. 12, 10) 8 p. etiam nervis et venis multis b*l (multis om. b. 10 Q. tunicis constat (συνέστηκεν) m. ἢ: Quot tunicas habet matrix δὶ. 11 duabus scilicet [et] tunicia sunt δὶ, duabus (una...) swnpliciter ἢ levior (aste corr. À): lenior l (h*), linior b. est δὶ: om. h. — alba: ali& b^ qui post nervosa in ras. πέρην & pulposa ef delevit verba seqq. aspera — pulposa. 14 qui bus rebus a se (in se ἢ omnia continet ut (in b9»ereant. (ut rid Ba i) matricis 2 lenuissime membranis ei nervis (sic sine in£errog. specie) bl: om. h (cf. Sor. p. E 17 hanc qu. 10 cum seg. (12 supra anie qu. 1, fgwram vacuo post praefationem spatio f. appingendam. quidem. sed 409 appictam, adiecit h (cum Pal. OE eo c Ddent ine ha- bent. bl (fipuram in ima marg. addé$ b rudem quidem neque Gesnerianae. similem).

E UB. --

principaliter sicut formata est cucurbita medicinalis. 11. Singulae partes eius quid vocantur? quae singulae partes ut cognoscantur et facillime ín- tellegi possínt eius anguli, voluí eam inpingere et ín sin- 5 gulis partibus eius síngulas litteras adponere. ubi ergo est À posita, oríficium dicitur. ubí vero est B, collum dicitur. ubi est C, eervíx dicitur. omnís autem horum concursus caula dicitur. ubi vero post angustias ín rotun- ditate dilatare incípiunt, et est ibi D, umerí dicuntur, ubi 19 autem est E, latera dicuntur. ubí vero rotunditas conclu- ditur, et est ibi F, fundus appellatur. íntus vero ubi est G, basís grandis dicitur. omnisque inanítas ílla in medio quae est, venter et sinus appellatur. 12. Ubi ergo iacet orificium matricis? 15 ἰη medio sínus muliebris. 12a. Quid ipse sinus muliebris?

1 formata est bl: om. ἢ. ih. Epor — vocantur À

ORA MEM. m.) Ao RUN. MC MAE restitust b^), sed in 1 Ubi ergo est apposita A (Ubi ergo A posite ἢ).

post dicitur ex qu. 14 intrusa sequuntur haec quidé (qui est l, q ξ h) ante partum pulposum et molle. post partum vero eallosum et m est (eadem híc habet Cant., unus pru- denter om. Pal.). 7 cervix (h): eerbis b, cervis 1 $8 caula

(sic X κασλόρ) blh. ^ congustias blh. 9. dilatare (h): dé-

latere b, delatere 1. et est ibi D 7h: ubi &. | (om. D) b. 12 in medio qua é (sed b^ qt 6 » que e que est in medio 1 (5). 18 venter (qeerec) ) et sinus bi: ventris. sinus h (ἢ 15 sinum (ü /, u ἢ) mulieris b (Ih). 16 quia ipse sinus membrarü (sic) nervosum b, quod ipse sinus membranum ub Pp "i (sine interrog., quam tamen infra infert ἢ, ef. ad t. 4. p. seq).

— m

membranum nervosum maioris intestini simile. intus autem est spatiosissimas, foris vero angustus, in quo coitus virorum et usus venerius efficitur. quem vulgo cunnum appellant cuius foris labra graece pterigomata dicuntur, latine pinnacula dicta sunt, et a superiore parte 5 descendens in medio dicta est landica.

13. Quantum ἃ pinnaculis recessit et retro est ori- ficium matricis?

non omnibus quidem aequaliter, sed per differentiam aetatis et naturae, plerumque tamen quinque vel sex 10 digitis.

14. Quale est ipsum orificium matricis?

apud virgines quidem quae devirginatae non sunt, pulposum et molle est, apud mulieres autem quae iam pepererint, spatiosius et callosissimum est. 15

15. Qua magnitudine est orificium cum est conclu- sum?

sicuti est a foris novissima pars auriculae.

1 fimile b (unde b* fimilfe — similis est ἢ. 2 congustü δὶ (unde coniunctum ἢ). quo /: om. b (h). 8 vulgus... appellat 1 (nom bh). 4 cunnum bl: connum 0* (ἢ). appellant sie À: Quid est enim signis muliebris? Cuius foris etc. labra bh: labia |. greci b. epterigomata b (epter.omata ἢ: TTO€CPYLl ()-CàOQ À. 5 latini b, A latini (sic) . dicti b.

6 in m. dicta ὃ. VIII. xg Pg LET psa b^» quantü & p. etc. b (unde sale |: in m. landica dicta VIII Landica ipsa quantü a

p). δὲ doctus mwümiwm scriptor codicis ἢ fecit in. medio PANAKà (graece*), i» eo iustus quod vocem landica post nw- seri signum male deirusam iterum (scil. ut I) non adscripsit.

7 & pinnacula b (ἃ pinnaeulis !, ergo pinnaculis ἢ). orifi- cium matricis ἢ: om. δὶ. 10 plerumque tamen: verum ta- men bih. 13 devirginitate (nc) blh. non (n) i: om. (eras.

b^) bh. que jam In rérunt l: qui etiam peperint b. josius δὶ: spatiosü 0. 16 — 18 (quae om. h) sic ex

onte corrupto bent b: Qu...... | (1 orifiiü p. conclufione

dierü sic im ras. corr.) et 1: Qua magnitudine est tecü (sic) . esi conclusum. post auriculae ad fimem ita formatum est " d. corr. b (s I).

ni

xm. d. emm

16. Testiculi mulierum ubi sunt positi?

prope ad cervicem matricis ex utraque parte singuli positi (sunt», et sunt rotundi, in aliquantum ad bases suas latiores corpore et graciles.

5 — 1T. Quid est spermaticus meatus?

per quem mulieres semen excludunt. et sunt positi iuxta matricis latera, et per testiculos singulos exeuntes ad vesicae collum iunguntur.

(4 18. Quid est purgatio mulierum?

10 purgatio mulierum, concepti pecoris intra uterum ge- statio et partus officia (sunt? sanguinis qui naturaliter per matricem fertur. qui frequentius expletis triginta diebus occurrit.

19. Unde dicta est purgatio?

15. ab eo dicta est quod superabundantem sanguinem cor- poris mense uno colligat et excludat et eodem corpus limpidet. nam ideo etiam menstrua dicta sunt.

20. Quando incipit primo purgatio occurrere? frequentius quidem a quarto decimo anno initium ac-

30 cipit.

21. (Quando finitur et cessat?» aliquabus citius, aliquabus tardius. plerisque tamen

2 ad bi: del. bo. — 8 sunt addidi. ^ in aliquantum (ἐπ᾽ 0Ayov)...graciles δ᾽: om. h, ubi sic: Rotundi sunt et. minores et molliores Cf. Sor. p. 13, 6) quam masculi. Meatus quà mulieres 8. exc E sunt etc. 4 corpore i: om. b. post

graciles sic b etticea | οὐ sputu zc meatus p. q. et &ic ἢ & cyy- ceas & sputuito meatus p. q. 6 quem: quam bi. 7 la- tera: hic novam infert. qu. h.: Que sunt orificia (officia Pal. et Cant.) Onficia (offieia pc) per testiculos (singulos add. 2o) exeuntes ad v. c. iunguntur. 9 mulierum Aic om. l.

sunt addidi. 16 ??colhgat (sic) b. eundem δὲ (ἢ, δν

ante corr. eudem). 17 nam ideo / (h): om. b. 18 primo

h: «ἃ bl. 21 snterrog. formulam male post tardius ὑπ h ad-

Hbc om. bi. finit ἢ. 22 aliquabus (bis) bi: aliqui- us ἢ.

-— d$.

neque in quadragesimo anno cessat neque post quinqua- gesimum perseverat.

22. Quanto sanguine mulieres purgantur?

non omnes aequaliter quidem, sed secundum naturam suam differunt et aetatibus. pleraeque tamen usque ad 5 duas eminas purgantur.

23. Quae est vita quae plurimam purgationem facit?

quae vacuae sunt et delicatae et nihil agentes, ipsae plurimo sanguine purgantur. quae vero cotidianis actibus exercentur in opere aliquo, ipsae modico sanguine pur- 10 gantur.

24. Aequali mensura omnes purgantur?

non semper modieum, sed ἃ modico incipit pur- gatio et in modicum finitur. nam et aestate parca est, et quotiens sui crementum accipit corpus et post vacuam 15 vitam ad exercitationem mulier accedit, iam necesse est ut modicum purgetur. aliis vero temporibus et aliis vitae ductibus plurimo sanguine purgantur.

1 in quadragesimü annü bi: usque ad XL. annum ἢ. quinquagesimü b: quadragesimu (sterwn) 1 (XL. ἢ. — 4 N. o. eq. sed quidem b, n. o. eq. quidem't (et in inarg. set) ^, n. o. quidem equaliter sed quidem 1. sec. natura(m ἢ) se dif- ferunt b (h) s. naturam suá. se differunt |. ὅ et etatibus ἢ (a om. et b): ei ac|tibus |. . plerique bi^. ^ usque 1ἢ: om.

à 8 vacue (vacua b) bI: vage h. 10 exercentur À: ex- secuntur b, exercuntur [. per | (ἢ): om. b. 12 omnes i: om. b (sed.in resp. Non omil semper «bi omnis eras. b9)

13 modicum A: -co δὶ. a modico enim i. 1 (et fort. b, nam eziat rasura post modico). 14 in modicum: 8 modicü b, a

modicó |. — finit |. etate bi (antea addidi et). ^ parca

est eb: parca ei amie ras. b, parte. ἃ ἃ (parcet b^, pes h).

15 sui: suum. ἢ, snei bi. accipit b: accepit 1}. 16 iam: nam (ste) δ, ἢ. 17 modicü b: -ce 1h. purgetur bi: -entur ἢ. «ut alis adductibus plurimam b (qwi om. s. purg.), & aliis vita ductibus bona plurimum sanguinem p. ! (et aliis vitam ductam bonam primo eanguine p. h et δὲ tamen plu- rimo Cant.).

τς 9. .....

25. Quot diebus mulieres purgantur? non omnes quidem aequaliter, sed quaedam plurimis quaedam paucis diebus. . multae tamen triduo vel quatriduo purgantur. 5 26. Quae sunt quae secundum naturam non purgantur? scilicet puellae et anus et illae quae in choro voce cantant et quae gravi aegritudine laboraverunt et illae quae in utero habent. puellae enim ideo non purgantur quia adhuc infantulae sunt. anus iam non possunt. quae 10autem voce exercentur, de exercitatione ipsa sanguis earum consumitur. quae vero post longam aegritudinem sunt, universum sanguinem ad resumptionem corporis con- sumunt. quae autem in utero habent, infantes nutriunt ex ipso sanguine. i5 — 2T. Quomodo probamus aliquas secundum naturam non purgari? ex eo quod ad integrum sanae sunt et nullam mole- stiam corporis sentiunt. (5) 28. Quibus signis intellegimus purgationem primo ven- 20 thram? plane vero a quarto decimo anno incipit, et didas ha- bent inflatas, pondus etiam supra pectinem cum quadam prurigine sentiunt. aliae vero quae iam frequenter pur- gatae sunt, ex adveniente die purgationis constituto pigrae 35 efficiuntur, gravedinem in renibus, aliquando et dolorem

2 non — 5 purgantur om. h. —. quidem b*]: om. b. — 8 ideo- que b]. | 9 Anus iam non possunt bl: Anus. quia iam virtus et calorem defectus est h. [10 autem /(h): om. b. | de l(h): om. b (ubi sic exercitatio sanguinis consumitur). 11 post longam:

ἀπὸ μακρᾶς Sor. 19 universum sanguinem ΞΞΞζΟΟΣΡΟΥΪΒ — consumunt b, u.s. ad resumptionem corporis consumunt |: universus sanguis labor corporis consumitur h. 117 ex eo —

sentiunt δ᾽: ex eo quod ad impetum sanguinis. molés sustineant h. 21 didas bi: mammas À. post incipit add. h: Alias prius. PUR DORON 24 pigras efficit b] (-ciuntur b9 — ἢ). 25 in om. b.

.-.- 18 --

sentiunt sibi, et frequentius oscitabunt, et omne corpus extendunt ruboremque in buccis habent non perseveran- tem sed inter aliquas horas se ostendentem, aliquando et fastidium patiuntur et nausiant.

29. Utiliter mulieribus purgatio occurrit? (6)

si forte, propter futurum conceptum utiliter. praeparat ὁ enim locum in quo semen haberi et conglutinari possit. sanitati autem earum gloria est, si quidem et cito eas senescere facit et insuper, vacuo partu, forte periclitari. et anus quae (non» purgantur sanae sunt. 10

80. Saluberrima autem est perpetua virginitas? (1)

sic est. si enim masculos frequens coitus male accipit, sic etiam et mulieres vexantur.

91. Quam diu puellae virgines esse debent? (8)

tam diu donec purgatione superveniente natura com- 15 memorare possit et matrix officia sua repraesentare et complere videatur.

32. Quae sunt aptae ad concipiendum? (9)

illae quae ordinabiliter die suo purgantur, limpido

1 sentire (sentiunt bo). et b, sentit sibi. & ὁ (senciunt sibi.

et h) ^ oscitabunt b^ (in ras. — h): suscitabunt ἢ. omne b,

omnes l. 2 extender (-dere) b, -dunt δ. habere b, habebunt

lh. 4 paciuntur ἰἦ: paciat b (paciatur b^) nausiare δὶ f

orte (nausiant A). 5 interrog. negl. bl (signif. &). 81 propt (forte supra ἊΝ b: si forte (om. propter) ih. 7: eni Ἵ: om. ih. in om. b. ere et conglutinare b/(h) ^ 8 gloria (sic) est (ὃ b) bl, gta εἴτα, ἢ. cf. Sor. p. 34,3. οὐ ante (non post) si qui- dem δὶ (^) senascere b. faciel /. 9 periclitare δὲ (-tati h) ^ et b: (ut ἢ) et ut 1. 10 non addidi. 11 autem ih: om. b. 12 sic est si: sciens δὲ}. masculos b: -lü ἐδ.

et ase freq. add. δοὶ (unde ex h, wb ex frequenti coitu male accipere). coitus b (ἢ): tortus 1. 13 sed etiam et b, sic etiam (om. et) | (sic et ἢ). 14 esse ih: fieri b. 15 tamdiu b: tanto quidem tempore [h. et natura i. com- memorare (-ri ^): of. Piae Sor. p. 41, 3. 10 et mairix (mat ἢ ih: matrice (om. et) b. — presentare b. 19 ille quae b: hec apte esse possunt me 1 (^). limpide sc. et, modice et moderato s. b (contra lh).

e c ....:

scilicet et moderato sanguine, orificium etiam matricis rectum et proximius habentes corpusque omne neque nimis durum neque valde digestum, cum integritate ani- mae et hilaritate. (105* . 39. Quod est aptissimum tempus mulieri ad concipien- e dum? in declinatione purgationis, subiacente desiderio coitus, ita ut neque abundantia cibi plenum habeat corpus neque paucitate inane, et post curationem corporis, ita viro com- 10 misceatur. (11) 34. Saluberrimus est enim conceptus? non quidem «si» ingenti corporis labore et tormento perferatur. successioni autem plus quam necessaria (sani- tati? retentio perseverans. animalis vero animalium cum- 15 que naturali ratione et necessitate efficitur. (12) — 835. Quae sunt signa conceptus? quotiens in fine coitus horror quidam mulieri occurrit ipsumque orificium vulvae conduci et concludi sentitur, nullaque reliquia seminis sinum muliebrem umectat aut . 30 valde modicum remanet.

*) cf. Cael. Aurel. fr.: Hermes IV, 143.

1 e&iam /: om. b (ἢ). 2 proxior b, proximiore ὅθ, -rü | (-r8 À), cf. προκοπώτερον Sor. p. 43, 16. omne bi. b Quod (Ὁ): Quae bI. est 7h: erit b. muliere ὃ, -ris ih. 9 inanes b, -nis 1}. curatione δ᾽ (μετὰ τὴν ἀποθεραπείαν Sor. p. 47, 3) ita viro 1: ite(& b?) vero b. cómisceatur lh: misceatur b (ambo simul. Quid est conceptus add. h, stem Cant.). 11 saluberrimü / (ἢ), -ma b. 12 non dare b (ἃ qdé A): nunc quidem |. — si addidi, «t infra sanitati (P). - labore 13: om. b. 18 successione (-ni /)...(15) efficitur: sic omnes. cf. Anecd. II p. 191, 7 ubi pro concessionem legas successionem. 14 animalis: f. leg. naturalis. 15 racione b (h): om. l. 16 Quae b^: Quod ἢ (qw post conc. addit ex p. seg. masculi et femine). 17 in finem (κατὰ τὸ πέρας) ἢ: in finito b. quidem b. 18 conducit et concludis sen- tur b. 19 nullà quae bih, deinde reliquiarü b (reliquiam ἢ, reliquü ἃ. mulieris ὃ, -ri 1 (muliebriu ἢ). umeccp b, hu- meotat ! (iactat ἢ). aut: &c b, et A (id uas ad modicum r. l* 4, e. atramento "igriore inductus 1). 20 remaneat b.

— 15 —

36. Quae signa sunt quae conceptum infantem mascu- (18) lum aut feminam futuram ostendunt?

apud antiquos masculum pollicentur si velocius et exercitius infans in utero moveatur, praegnans autem ipsa bono colore in facie sit dextramque mamillam maiorem 5 habeat. femina vero et tardius et languidius movere in- cipit ipsaque mulier gravida et colore foeda est et aegra, et in sinistra mamilla inflationem habet. nos autem haec veri similia esse arbitramur.

94. Quid est cissa? | (15)

Appetitio inconsueti cibi tempore quodam mulieribus 11 gravidis occurrens cum inaequalitate stomachi et abun- dantia humorum et nausia.

38. Unde cissa dicta est?

apud quosdam ab eo quod taedium gravidis mulieribus 15 adferat. apud alios ab ipsa ave quae et voce et pennis varia est. alii vero ab hedera eam vocari dixerunt quae

1 hanc qu. om. ἢ (non Cant.). concipit b. ^ inf. masc. b: masc. inf. 1. 92 futuram / (-rü Cant.): om. b. 8 ma- sculi pollicebantur Cas. 4 infans /| (Camt.): om. b. — mo- vebatur Cant. praegnans ab (pro aü?) ipso bono b, ipsa etiam pr. bono ! (et Cant.) δ dexteráq: ὃ 6 et (t.) bl: si Cant. languidius b: languide se ]. 7 ipsaque ... egra ἢ (Cant.): quia in muliere gravida et color effecta ὃ. et nigra (sic) b. aegra: cf. Sor. p. 62, 6. 9 vera similia (4. e. πι- ϑανά, sed non vera) b: vera omnia | (omnia vera Cant.).

10 Qui(d» erunt b. 11 Q(rubr.)uae petitio b. inconsueti (h): consueti δὶ. temporis quod (qd) b, temporis (quodam)

l (tempore q& ἢ). 19 aequalitate (ἰσότητι gr. interpr.!) b (contra lh). stomachi (Sor. p. 69, δ): tempons tterun bih (χρόνου interpr. gr.1). 16 tedium 7h: remedium b. 16

adferat (-r&nt k) ih: efferat b. &pud alios — dixerunt δ]: &put alios vero quod ariditatem mulieribus inferat ἢ (Cant.). &ve qua88: du quc l, quoque ὃ. 17 varia i (Sor.): propria b. ali: alia bi. &b hedera eam: zerit durà ο ὃ, ad etherà 1. dixer /: dixerit b. 17 quae — habebit /h: quae quiequid quae et ubi(add)erit muliere utere variae am- plectitur (sic) ὃ (8c. var. sinus h. — gr. ποικίλλει ἐν περιπλοκαὶς. cf. Soteris cod. Laur. 73, 1 f. 158^ non retento ordine sed tor- tuoea gyrat arbores).

Lee A. ἐπ

quidquid tenuerit, multum fortiter amplectitur et varie- tatem sinus habebit. 39. Quoto mense occurrit praegnantibus cissa? frequentius quidem a secundo mense incipit, aliquabus 5 vero aut citius aut tardius occurrit. 40. Quam diu perseverat cissa? aliquando usque ad ipsum partum. 41. Omnibus ergo in utero habentibus occurrit cissa? non omnibus sed abundantibus humore? 190 42. Quomodo agendae sunt quae cissam habent? stringendae sunt strictoriis propter abundantiam hu- morum et nausiam et reiectationem. 43. Quae eis adhibemus? si fieri potest, interponenda est unius diei abstinentia. 15 Si non potest, interim vel parcitas sit cibi, cum perunc- tione plurimorum dierum, ita ut prius aquam bibant, postea autem vinum siccosque et constrictorios accipiant cibos, cum epithimatibus stalticis. gestari etiam iubeantur, et si fieri potest, voce et lectione utantur. (19) 44. Quomodo mense septimo agendae sunt gravidae 21 mulieres? in omnibus patienter et quiete, ne nimia gestatione pecus íam perfectum foris excutiatur, siquidem etiam et septimani nasci possunt. neque ergo exercitius partes

4 frequenter (om. quidem) b. incipit / (h): om. ὃ. aliquabus 5/: aliquibus ἢ. 6 cissa pers. (sic) 1 (ἢ). 7 ali- quando b: aliquibus /h. 9 non omnibus om. ἢ (Canli.).

habundantibus humore b: his qui habundant ἢ. /. 10 hwic quaestioni deest responsio apud, interpr. gr. ut $psa eliam quae- stio i» Wolphii (v. p. 5) cod. latino (z» h), non in Cant. 11 stringef amte corr. b (stringende f b9, constringende sunt ἢ. habuntia b. 19 eiectatione b (reiectatione b9, reiactatione ἢ. 16 sit ih: om. b. 16 prius /h: primo b. bibant (h): bibat bi. - 1*7 postea (h): postero bi. siccoque et con- sirictoriis b. accipiat δὶ. 18 cibos j| (cibis ἢ): om. b. iubeantur: sic bih. 19 si om. b. utatur bi (-antur A). 20 septimo mense /h. 28 et /: om. bh. 24 septimini /.

Lowe d

illas fricare neque pectoralibus fasciis didas constringere. laxamento enim indigent, ut et laete impleri possint et ne de ipsa strictura aasle accipiantur.

4D. In octavo mense qualiter agendae sunt?

cum omni sollicitudine et diligentia agamtur. hoc enim δ mense plurimum gravantur. pro qua re oportet nimie: tatem gestationum tramquillare, etiam cibum parcius dare, ventremque ipsum &8i pondere plurimum pendet fasciis diligenter constrictum auspendere, ceroto etiam ex oleo viridi vel murtino facto cutem ventris inlinire ut solide- 10 tur, ne cum parere coeperint, tensione ipsa conatibus rumpatur.

46. In pono mense quae facienda sunt?

iosum versum laxius obvolvere, superiores vero partes sub didas amplius stringere, ut proximante partu inferiora 15 loca exponantur, ut illuc infans possit celerius exire. locis etiam ipsis laxamentum praeparare encathismatibus, etiam lavacro uti et pessariis quae ex adipibus anserinis et me-

1 fricare (sic, 86. oportet). 2 implere b. possit bi. et ne ἢ (ne h, om. et): om. b. ἀἁ qualiter b: quomodo 1 (qua-

tenus À). 5 hunc e. mense (816) bi (mensem ἢ). 6 pro om. l. oportet: omnis (omf b, omif ἢ) bIh. 1 gestationü l: -ne b (-nis ἢ). 8 plurimü b: -mo3, 1. — 9 ex oleo viride

(viride ἢ 1A: om. b. 10 murino b: mirtino 15. — solidetur (h): -dentur bi. 11 coeperit bí. ^ ipsa i: ipse b (om. ἢ). conatibus: sic ὃ 1}. 12 rumpatur 5b?: rumpantur ὃ ἢ. 18 In nono eic. bi: Cum obtabus (octavus) mensis transierit. quid facienda sunt h (Cant. ^ faciendae b. 14 iosu versu (ver- sum /) bi: inferiores partes ἢ. obvolvere b (h): snbvolvere l. Superioris b. vero om. b. 15 sub ot. b (sub didas om. h) istringere b: festringere |, perstringere h. ^ partu infer... αὖ hinc dextrae partis folii 18 tertia a marg. sup. pars excisa. est in. cod. b, sta μέ in duabus his paginis versus omnes dimidia 844 parte iruncati extent. ad inf, l exponatur i: (exponantur h om. ad). 16 locis etiam ipsis laxamentum b (χαλαφτέον Sor.): locus etiam ipsi laxamentis / (locus que dixi. cum laxamento ἢ). Soranus, ed. Rose. 2

uo enm

dulla cervina constant. digito etiam peruncto orificium ΠΕ matricis leniter aperire. p.9,1 44. Gravidae mulieres uti debent viro? si fieri potest (non», ut non agitentur, ne matrix 5ipsa exagitatione usus sustinere non possit. sed debent honestae et quietae esse ut pecus retinere possint. vel maxime tamen novissimis diebus debent se abstinere ab hoc usu. motus enim eius, hac importunitate rupto corio, humorem effundat qui propter lapsum infantis a natura 10 provisus est. (19) 48. Quid est enim corium? . membranum sine orificio quod infantem et quae cum ipso sunt continet, fundo matricis inhaerens. dicitur etiam et vasculum et secundae et novissimum et quod prius 15 rumpitur. 49. Unde dictum est corium? ab eo quod infantem spatio suo teneat. aut sicut alii dicunt ab eo quod ex multis rebus constet, sicut cantan- tium chorus. 20 50. Unde dictum est angion? angion hoc est vasculum. 51. Quare dictum est vasculum?

1 constat / (h, om. b). 8 mulieris b. viros bih. 4 non addids. 6 debet honesta et quieta / (abest b). 6. possit /. 7 debet b. 8 hanc / (ἢ). ruptü corium (- ἢ bl (h). 9 humoré effundat b: humor effundantur (-datur ἢ) lh. 12 membranü /! (ἢ, abest b). 13 fundü ! (fundo A): fundus b. ineres b. 14 prior /, prior[e] ὃ (πρόρρηγμα Sor. 93, 14). 16 hanc qu. om. h (non Cant.). 17 infante b: -tes l. leneat /: susteneat b. 18 ex: et i. sicut omnibus (hoc wwne deest b) cantantium (-tiü b) ch. b! (sicut musiea canticü — corr. cantüciü — chorus Camí.). 20 an- gion (h): agion ! (abest D). alterum angion addit h (Cant.). 29 — p. 19, 2 Q. d. est. vasculum dicitur ubi infans est clausus etc. sic |. (quorum mihil iam. extat 4n b nisi Unde d. . Quod ita sit ibi infans i vasculo nata.. ΕἾ h (Camt.) sic pro- cedit: Quare d. e. v. quia ibi infantes includuntur. in quo etc. sed ommissa sunt ullima et ac si — natent.

ze dO. ue

quod ibi infans est clausus. in quo sic volvuntur sicut pilae in urna [et ac si in vasculo natent.]

52. Secundae etiam quare dictae sunt?

ab eo quod infans cadit in terra ac sic illae secundae exeunt. nam inde et prorregma dicitur quod prius rum- 5 patur.

53. Ex quibus rebus constat corion?

ex nervis venis arteriis et pulpis. est autem colore purpureo, similitudine folliculi.

84. Ex quot et quibus rebus constat infantis umbi- 10 licus?

ex quinque rebus, duabus venis et duabus arteriis, per quas nutrimenta sanguinis infanti subministrantur. quintus est autem lotialis dictus, qui infantis lotium in corium transmittit. hoc ergo umbilico infans in matrice deti- 15 netur.

55. Quid est amnion?

membranum universo corpori infantis adhaerens. quod frequentius intus aliquando consumitur, ut non per omne corpus inveniatur. 20

56. Quae sunt signa occurrentis aborsus? (18

eo quod ante legitimum tempus pariendi subito sine ratione mamillae macriores fiunt, frigor etiam et gravedo in renibus, humorque varius effunditur et in fine trombus.

2 pilas ih. orna /. & &c m? (sic) 0. natet 1.

4 infans: prius infans A (Cant.). terra: sic | (h, deest D).

5 prorregma: pregnans ih (deest ὃ). prius: prior bI (^). post prior addunt (ih nascantur (-untur ἢ) et prior (quae om. D). rumpaltur b: -antur ἰῆ. 7 corioni (sic)

1 (deest b). 8 pulpas /. 9 purpureum |. similitu- dine b (h): in similitudinem [. 10 umbilicum δῆ. 13 in-

fantis jh. quintus (85 àut b: Quintünesqp aut | (Quintum autem est ἢ). 14 lotezzalis b, lucialis 1}. 17 mamion δὴ (Cant.), &mnios 1. 18 corporis |. X 21 occurrentibus abor- süs (810) I. 22 pariendi !. 28 mairiciores ], marriciores ἢ (deest b). frigdore b, frigdor 1 (frigdora ἢ). &vidine b,

vido ! (gravedo ἢ). 924 finem |. — trombus ὃ: trunbus ἢ ἥν ναι |). | videbitur (post tr.) add. l^.

9*

— 90 —

(17) . B7. Oportet nos rebus aborsoriis uti? apud quosdam non oportet. medicina enim quoscum- que natura coeperit, sanare debet, non interimere. alii vero volunt uti aborsoriis, sed nec si cupiant quae sunt

δ adulterae neque propter lucra, sed si condylomata vel aliqua impedimenta in orificio matricis mulier habeat et sic concepit, melius est aborsoriis exterminare quod con- ceptum est, quam cum dies partus venerit, cum exitus infanti denegatur, periculum mulieri quae parturit inpingat.

(20) — 58. Quae sunt signa proximi partus?

11 Septimo vel nono vel decimo mense occurret gravedo uteri et renum cum sensu fervoris et dolore inguinum et lumborum, erit ipsius etiam matricis ad inferiorem partem descensus cum oriflcá apertione et humectatione.

15 cum vero íam proximat, superiores partes graciliores fiunt et. extenduntur loca supra pectinem et inguina, et fre- quentius urinae desiderium nascitur. inmissoque digito ad magnitudinem ovi ín orificio invenitur (tumor), humor-

1 oportet (sic h, cf. supra qu. 45): omí b, omnes [. aborsoriis /h: om. ὃ. pos uti segg. om. h (ἀνὰ) & statim Nam alii volunt rebus aborsoriis uti (v. 4) .. oportet: omne | (deest b). enim: nam 1 (deest bh). ART

4 volunt uti: voluntali 1. aborsorios /. nec si (ἢ: i i (hee ^), à hee |. — cupiunt ἢ: rumpiunt /. 5...]n

b. sed 81 condolomata 1: si nihil condolnids p, sut si A B. 6 orificiü /. Ἴ &borsorios terminare ὦ (-riie ΤΟ ΤΊΘΕΙ n; deest. ὃ). 8 eum . . . denegatur om. h (non Cant.). 9 periculü mulier 35d i : (perienlum mortis infans que sustineat ἢ). 1. 2:5] , 81 septimo 1h. oec- curret 10: -rit bih. gravido s "s conseneus jh et ante corr. b: cum sensus (f. e. eum sensu) b. — fervoris et doloré (sic) b: fervoré | dolor 1 (fervor et dolor b). ^ incynü & luui- bo? 1. 18 erit: fierit b, erit et 1. ad b (et ad ἢ): in ἢ. 14 descensus b: deseendens jh. cum addidi. 16 m add. h)

superiorem partem 1 (A). 16 et (ante ext.) om. in- guina jh: in gyro b. frequentis /. 17 dipu b. 18 orificit b (-um A), -eiis 7. tumor add. ex Sor. 98, 12.

humorque: humor qui b, humor vero qui ζῆ.

eod. ,.-:

que fertur primo lentus, pestmodum plurimus et sangui- neus.

59. Quomodo seperamus dolorem qui de fervnra venit ab eo qui de praesenti partu occurrerit ?

eo quod ferrurae dolor cum clusura et siccitate ori- δ flcii invenitur.

60. Quae sunt praeparanda quae propter partum sunt (21) necessaria ὃ

scilicet olewm, calida, teporationes, spongiae molles, lanae, fascise, cervicalia et resumptivi odores e& si fnerit 1€ obstetricalis sella sive cathedra, lecti duo et loeus aptis- simus partui.

61. Qualis est obstetricalis sella?

sicuti est sella tonsorís, in qua sedetur ita ut habeat sub sessu similitedine lunae faramen praecisum, ut iluc 16 infans cadere possit.

62. Duo lecti ad quid prosunt?

wno vero qui est durius stratus ibi parturientem col- locamus: frequentius enim et iacentes pariunt. in illum

1 plurimü ὃ (-mum ἢ, -mus I). 8 separamus (sic Cant): separas bi, -rat ἢ. qui ὃ, quod lh. ferbura b^: fervore l. 4 occurret ], -ri& ἢ (Cant.). — 5 fervore bl, de fervore ἢ.

orificii: -αἷὰ b, in orificium [|h. 9 oleü calida 1: oleü calidü ὃ (ex oleo calido À) ^ teporationes (ϑερμάσματα): tem- peraonis b, vaporationes ih (-nis P). exspungiis b, ex- epungie | (spongia h). ὁ. mollis bih. 10 lanae b:,lang

e l lanam mundam h. resumptio odoris b, resumptio doloris | (ín marg. resüptivi odores F5, resumpcio doloris A). Et si fuent obsetricalis sella ih: Et se foveri maatricalis sella b. 11 sive add. (cf. Sor. ἢ x). — lectos b. 138 post par- tui edd. lh necessarius (-os h). 14 tunsoris b. qua b^: uo δὶ. . 15 subsexu δῖ. — 17 hanc qu. om. h, non Cas.

dae : fisse sequitur. ad om. i. prodesunt ἢ. 18 Unü vero qd (quod 7)...strata bI. ibi 4: ubi ὃ. 18 (eic.) conlocamus 1 (coll- b).

— 99 —

autem qui mollius est stratus, post laborem fetam collo- camus. 63. Quomodo parturientem. collocare debemus? iacente ea supina in lecto qui durius stratum habet, 5 conduplicatis illic pedibus et apertis, cum corion ad ma- gnitudinem ovi in orificio matricis invenerimus, ad sellam eam levamus. nam si ita fuerit lassa ut in lecto parere debeat, ibi pariat. si vero sella obstetricalis non est, in fortis mulieris femora sedere debet ut illic pariat. 10 64. Antequam ad sellam parturientem collocemus quid facere oportet? oportet dolores illos omnibus calefactionibus vaporare, oleo etiam calido et sucis loca ipsa inrigare. deambulare etiam eas et lavari et cibos accipere antiqui iubebant. 16 nos vero non permittimus haec fieri, quia ambulatio in- fantem prope foris positum premit et matricem quassat, lavacrum vero et vires minuit et digestum corpus mulieris infrigidat, cibus autem qui in frigore datur corrumpitur et non nutrit. 30 . 6D. Ministrae cum obstetrice quot sunt necessariae? tres enim necessariae sunt, ex quibus duae dextra laevaque ad latera stare debent, in quas incumbere possit,

1 aulem b: om. 1. & stratus /. 8 p. ipsam conl. 1.

4 Iacente eam supinam (sic) b: iactantes eam supinà /! (A). qui: quod bIh. habet b: est /. 6 pedis /. 6 orificium bh. invenimus b. 7 αὖ in lgcto p. d. ἢ (ἢ): aut ibi p. d. in lecto (ibi p.) ὃ. 8 non est in pre (vult in presenti) in f. etc. 1. in bl: inter h. 9. mulieres $ debet (h): debeat δ]. 10 conlocamus /. 12 oportet: omnes bih (os Canml.).

illos (816) δῖ. 18 sqq. desunt in graecis Sor. p. 108, 4. 14 et (anie cibus sic) om. b. antiqui b (Cant., -quos h), an- tiquitas 1. 15 amb. ipsa inf. 7h. 16 premet (pm&) b: reprimet 1 (reprimit ἢ). 17 mulieres b. 18 infrigdat Τῇ

(n. ..dat jac. b). frigdore b: fervore (sic cum vitii. signo) 1, erbore h. corrumpitur (h): -pit δ]. 19 nutrit b: nutrit eas | (n. eam ἢ). 20 Quod min. c. o. s. n. 4. 21 Sunt enim nec. ires /. due /h: duo b.

— 93 —

tertia vero a dorso eam teneat, ut occurrentibus doloribus non se in latus inclinet, hortantes eam ut fortiter sus- tineat.

66. Obstetrix quomodo et ubi sedere debet?

scilicet viriliter cincta sit, et si in lecto partus ef-5 fici habet, modice inferius obstetrix sedeat ita ut facillime manus mittere possit. si vero sedens in sella paritura est, inferius obstetrix sedeat in humiliori scilicet sella, ut possit ex superioribus partibus facile infantem adducere, et in aliquantum apertis pedibus suis, plus tamen humi- 10 'lioribus ut ei non inpediatur (manus». faciem suam re- trorsus avertat, ne pariens verecundia se concludat.

(66 a.) ... ante tamen omnia ligaturis et capillis so- lutis, quod propter laxamentum fieri solet. digito autem sinistrae manus oleo calido peruncto orificium matricis 15 circumagendo aperiat ut corium illic cadere possit. omnes autem parturientem verbis agere debent et petere eam ut non clamet, sed omnes gemitus et spiritum ad in- feriores partes exponat, maxime cum dolores occurrerint. aliae autem mulieri quae retro eam continet iubere ut 30 cum linteole anum eius contineat, ne conatu eius foris excludatur. si vero folliculus diu non fuerit ruptus, un-

1 Tercium b. οὔ b. ut ih: ἃ b. 2 susteneat b. 4 et (h): aut bI. debeant 1. 6 viriliter sic: κοσμίως gr. I70. cinct& si(n5t. si 1 (cincta sit. ut si A), cinctus si b. 8 scilicet b: om. 1h. 10 suis plus (sic) sine lac. bl (h), sed videtur aliquid omissum esse. humiliores δ᾽ (in humilior loco ). 11 inpediatur bh: impediantur ] (manus addidi ex 97... retrorsu ih. 19 per verecundia(m ἢ) ἴδ. con- cludat. ante... blh sine lacuna: excidit tamen novae interro- gationis imitiwm. οἵ. 1 (cod. Laur.) f. 155* In hoc ergo operis obsetricandi quae sunt servanda. 18 solutis sc. partu- renti. 14 autem ἰδ: om. b. — 15 sinixtro manu b, sinistre

manu(s ἢ) ih. 16 cadere δῆ: sedere (sic) 1. 18 clamat b. omnes gemitü ac [. 20 ut / (ἢ): eam ut b. 21 con- leneat (sic ἢ --- eius om. ih (unde h ut cum linteolo manus — anum j| — eius foris excludatur — χεῖρας gr. interpres). 22 ruptus ih: corruptus b. unguibus: unguis ]h (utquis ὃ).

— 94 —

guibus éum rumpere et inmissis pauletim digitis plus ad- aperire. observandum est ne subito infans simul cadat. si in apertione sit orificium, pecie donec caput et cervix infantis «exeant, et» sime quassationé adducat. δ naturaliter enim orificium aperitur, aliquando mergentibus etiam humeris, eós adprehehdere debet obstetriw et in divexum adducere hue atque illuc, illos temptare quaedo se matrix aperit, et non conari quando se concludit, ne fer- vore aut sanguinis fluxus aut ipsius matricis adductio 10 emergat. «a» lateribus vero ministrae sine quassatione manibus apertis in deorsum uterüm deducant. cum vero infans exire coeperit, manibus pannum habentibus eum obstetrix suscipiat. exoptabilius est si étiam cuti secundis suis ceciderit. (22) ΟἿ, Si enim ibi secundae remanserint quid facien- 16 dum est? si adhwc orificium patet, statim obstetrix manum si- nistram mittat et quamcumque partet eius invenerit te- neat, et si iam a fundo recessit, adducat, adiuvante cona- 0 tibus süis etiam ipsa parturiente. si vero ad matricem teneatur, leviter hue atque illuc adducat ne «si» in direc-

2 Observandum est... sic (mutil.) blh. ne (sic) l. 8 si in ap. ἢ: sin minus ap. b, sin minus in ap. /. obser- varet 1. 4 infantis. sine quassatione. Naturaliter b (i. s. q. est. N. /, i. 8. q. adducat. N. A). 6 eos b: exeos I. 7

illos temtare b: illo tempore (témpore ἢ) Lh. 8 aperit — ne (sic) b: aperit conari oportet. et' quando se concludit (non co- netur ἢ s0l.) ne [h. fervore bi (-rem ἢ). 10 emergab /À: mergat b. a addidi. 11 uterü deducant b: uterü | pet deducat / (ind suat et deducat A). 12 habentes i. 18

exobtabilif. δ. si b: ek obstabiliter est. si 1 (eb ostabiliter si

h). 15 secunde ἢ (-da ἢ): om. b. . rfemanhserint ἢ: -rit b (ἢ). 17 patet & statim b. 18 q;cüg; pgrté b, angeuma, Pu

tem | (quacumque parte ἢ). 19 et 81 — suis om. h.

fundo (sec) bi (cf. Sor. p. 110, 4). adiuvante: & iubante b,

et iubante 1. 20 parturiens ih. ad matrice b: à matrice

Uh. 21 levitur huc aut illuc 1. 8i addidi.

tum cometur matricem simul excludat. si vero tarda mora fuerit, infantem aliae mulieri tradat et ipsa umbilicum praecidat. si vero clusum fuerit orificium ut neque manum admittat neqme ipsae exire possint, utatur omnibus sucis et encymatismis quibue ad ferruram matricis uti solemus. 5 hdc emw&m diligentia relaxata omm strictura quicquid ibi remanserit síc cadet.

68. Quae sant quae propter retentionem secundarum antiqui adhibebant?

sternutamenta et scalae suspensiones, potióhes etiam 1e dabant quae quasi eas excludere possint, nec non et thy- müamata supponebant, pessaria etiam quae sanguinem eicere possint. nam et pondera ad ipsum folliculum liga- bant. quae omnia nos reprobamus, si quidem et fervuram partibus ipsis facere possit et praesentem sine dilatione 16 samguinis fluxum.

69. Quomodo agenda est post partum feta? e

spongia locis ipsis extertis, iactanda est in lecto et — in obscuro cubiculo, modice patentibus pedibus ut quic- quid ex ea foris exire coeperit non inpediatur. panno etiam 3o loca ipsa contegant ita ut frequentius illuc mutetur. lanis etiam mundis supra pectinem et ipsum ventrem contegere, et si sine quassatione partus effectus est, oleo viridi cum

, 1 matricem excludat b: & matrice simul adducat (in mrg. hoc excludat) | (ut non matrice simul adducat ἢ). tardi orà b, tardam horàá (ἃ 19) I. 4 ipse (ipsum A) e. possit bI.

6 efeifmatnef b, encymatismus 7 (hencathisma! ἢ). qui-

bus: q; b, quo 1 (que δ). — ad ferbura b, a fervore (ips.corr.) l (ad feruore A). 5 hano...diligentia (-ti& ἢ 51. 7 sic b: mox ih. 8 redemtione b: retentione(m BÀ) !. 10 scale ὃ: ad scala 1ἢ. 11 quasi eas: 8íc blh. (stem 18) possint b (h): possent 1. Dyimiama δὲ (thimiamata ἢ). 14 si lh: gc b. 16 possit (sic) bi (potest h). 16 fluzum adducit ἢ (adducere ἢ). 17 agenda est...fete 1 (h): agende 8...feta b. 18 Iubemus (luvemus ἢ) etiam spongia etiam (alterwm hoc etiam-om. h) locis etc. [h. extertis (sic) b1 (extergi A). 20 pannis...contegamur (contegatur A) l.

— 96 —

modico vino admixto partes ipsas inrigare, si vero labo- riosus partus praecessit, oleo dulci et calido haec oportet facere, deinde biduo eam a cibo abstinere, tertia vero die encathismate calido et perunctione curata et aqua etiam ca- 5 lida fomentare faciem, simplici cibo hoc est pane et aqua aut pultibus aut ovis sorbilibus eam reficere et aquam cali- dam dare, septima autem die nullis occurrentibus querellis lavacro uti et vario cibo et vino modico et aquatius tem- perato. dor 10. Quomodo cognoscimus post partum sufficientem 11 purgationem occurrisse? ex eo quód primo sanguis plurimum .fluit, secundo faeculentus et minus, novissime purulentus. 11. Sed de conatu et tensione frequentius in partu 15 ruptiones occurrunt. ad has quid facere debemus? post aliquot dies partus cerotaria inponimus quae con- ficiuntur cera et oleo roseo, spuma argenti et cerussa et alumine rotundo, ipsamque fasciamus. (28) . 72. Quid est spargesis post partum? 309 lactis ad mamillas confluxio cum tensione et gravedine, dolore etiam et fervore.

2 dulce b. haec omnia (pro oportet? cf. supra) facere b: ipsa loca calefacere ἴδ. 8 acibo (aciuo À) b: cibo 1. tercio [. 4 eb (aq.) b: om. I. b fomentare: fomentab b — -his ih (unde sic pergunt hi: faciem eius. cibabis autem eam simplici c. etc.). et (h): ex δὶ. aqua calida 1 (A). 6 et ovis 0 (h). e& reficere ἃ b: & δὰ bibendu / (et adhibendum h). aqua calida (sic, wt saepe) bI (h). 7 septimo bh: -ma | (*post duos autem diatritos id est sexta die? cod. Law. f. 155"). querilis b, querellis ἢ (querelis ἢ). 8 temperato dabis ei 1}. 10 hic excidit una. interrog. (cf. rec. alt. cod. Laur. f. 155^: Quse adhibenda sunt ut menstrua purgentur etc.). 19 plurim(um) ὃ: -mus /(h). primo bh: prius [. 18 feculentus bih, facilibus (4. e. faecibus) similis alt. rec. 1 f. 155. 14 hic nova incipit interrog. (cf. cod. Lawr.), sed euperiori addunt δῖ: & de c. (Sed de ἢ). 17 sic (anie cera) add. lh. ^ roseo bl: rosaceo h. 18 alum rotundo (-ἀϊὶ ἢ δὶ. 20 &d mamille confluxione (-ne ἢ bi (corr. h). | cum tensione Ah: om. b. gravidine bI. 21 dolore etiam b: et dolore ἢ

Ὡς 9c uus

19. Quid eis adponere debemus?

primo quidem quae leniter constringere possunt, hoc est spongiam mollem pusca madefactam vel panem in pusca infusum cum palmulis tritis. si vero lacte stringere volueris, herbam pulicariam et coriandrum viridem et 5 uvam lupinam tritam pani vel ceroto admisces. si vero fervor increverit, mamillis adhibenda sunt ea quae relaxare possunt, fomentatio scilicet olei calidi vel aquae calidae et sucorum cataplasmata, etiam panni de seminibus, et in declinatione cerotum. 10

14. Si vero eadem mulier quae peperit ipsa lactare possit quid faciemus?

sicut superius dixi omnibus uteris rebus.

15. Si alia lactaverit, quomodo ei quae peperit lacte stringimus? 15 lapidem quoque ignarium bene tritum ceroto mi- scemus et paulatim strictius mammas ipsas fasciare iube- mus, fugientes vero ea quae antiqui exponebant, hoc est

(dolore sol. ἢ). 1 novam inlerrog. hic snfert solus h: om. δὶ qui sic Quibus adponere d. p. q. etc. 2 primo b: prius l. constringi b. 8 spungia (-gie ἢ mollis bI. pusca bl: posca ἢ. madefacta b]. ^ pane...infuso et cum bl. 4 cum palmulas tritas ἰ (ἢ). nova interrog. hic male | (non bh) tt. rubr. Án ὃ 1, De (Ad ὃ lacte stringendum (-dü dm M. add. T) sine ti. et 4nterrog. h. lacte δ]: re: extinguere? (σβέσαι Sor. p. 148 D. not.), τοῖν ἈΝ ed. ur. f. 155^. 5 herba pollicaria (ἃ ἢ 51 (pulicare ἢ). 6 panni b, panna ! (pane ἢ). admiscis bi (et mamillis imponis add. Ü, e. m. inponimus ἢ). 8i vero etc. ($c b cun tit. LX De ferbura mulierum): Ad ferb(v A)ura mgmillarum quid facere debemus ih, item Cant. (male). 8 aqua calida b. 9 cataplasma δὶ. pannis b] (ponis! ἢ). desiminis (sic) imponimus et i. d. e. inducimus / (ind. etiam À). 11 que peperit /h: q parit 5. 18 omnibus bene uteris rebus | (hanc qw. errore om. h, mon Cami.) 14 lacte b: lac /h. 16 ignarium bl: pyriten h. extritum l. 17 iubemus //: incipimus b. 18 fugere: fugientes bih. " i5 l: eas bh. antiquitas (816) exponebant (expondebant

— 98 —

aquam salsam et cyminum et strobilos et alumen scissum et hederam, quae omnia acredine sua impetum fervurae duplicare possunt. rebus enim calasticis tumor mamma-

4 rum bene accipitur.

(25) ^ 76. Quibus rebus probamus infantem aptum esse ad nutriendum?

ex eo quod ea quae illum in utero habuit omnibus

mensibus fuit sana, vitali etiam mense sit natus ipseque

parvulus omnibus pertibus fuerit integer, omnes poros et

19 exitus patentes habeat vocemque solidam statim ut cadat emíttat, maxime cum adpunctus fuerit aut molliter digitis pressus, vocem mittat. haec omnia integrae sensibilitatis sunt testimonia et pleno tempore natum infantem osten- dunt.

i$ ὀ (7. Quibus mensibus vitales nascuntur?

maxime quidem decimo et nono, secundo ordine sep- timo. unde difficile est aliquos evadere qui octavo mense nascuntur. (26) 18. Quando umbilicum praecidere debemus?

20 cum modice infans requieverit in terra, a ventre quat- tuor digitis longe scalpello aut cultro acutissimo prae- cidendus est, nec superstitioni antiquorum consentiendum qui lino aut vitro vel canna acuta aut cortice panis se- cabant. deinde cum praecideris, sanguinem qui in eo re-

1 et cyminum: aciminü b, eyminü (om. et) i^. strobilos δὴ (-illos ἢ: lege tribulos (eum Sor. gr.). 2 hedera ! (edera À): aedere b. agridine b, acridine ]. ferbure b, fervore 1, fervure ἢ. 8 meg Οὐ): possit bi. tumor mammarum bh: tumore mamillaràü 1. 4 bene aocipitur b]: sedare valet h. δ Ex quibns |. — infantem natum aptum ἢ (sim. Cant.).

8 sana fuit Ih. fort.leg. si natus ipse p. 9. omnesque ἢ. poros (δ): porus b, puros i. 10 patentib; b. 11 amit- tat b. 13 ostendit δ. 15 vitalis b. (vit. infantes add. 1. 17 est (.8.) b: om. ih. aliquas (stc) evadere so- lent q. 5i. ui bi: que ἢ. 18 nascuntur b: pariunt 7.

19 (deb.) infanti add. i. 20:& δῆ: om. i. (ventre) eius add. lh. 22 superstitutionis (sic) b. 28 (cons) est add. ih. pannis b. 24 (prec.) eum add. l1.

— 99 —

manserit coagulatum exsiccabis et lana torta aut licio ligabis, ne subsequenti fluxu sanguinis infans periclitetur. sed eadem hora qua netus est, ex utraque parte ligandus est et sic in medio praecidendus, ne etiam quae E. fluxum sanguinis sustineat.

.49. Quibus rebus infantis superficiem lavari oportet? e

antiqui vero vino cum aqua saljsa eos obvolvebant, alii lotio puerili, alii pulvere gallarum vel murtae spar- gebant. nos autem diligenter sale trito et afronitro spar- gimus. nam praedictae res odore suo eos percoutiunt. nec 10 snultum quidem constringantur, me constrictio ipsa male eos ,Accipiat.

80. Quomodo haec infanti spargimus?

diligenter sale et afromitro trito spargimus. si vero multum mollis est infans, admixto melle vel oleo vel suco 15 faeni graeci sic eum aspergere (debemus? vel inlinire per omne corpus, ita ut neque ori neque oculis aliquid cadat. deinde cum siccatur corpus, aqua frigida hoc ipsum at- luere et aqua calida relavare, digitis vero naribus vel ori immissis omnia purgare et oleum oculis infantis infundere. 30 deinde minimo digito in anum infantis misso meconium tollere et umbilicum lana ligatum in medietate sua re- ponere et linteolo oleo intincto contegere.

1 quagulatü bj. 9 fluxus ὃ. 8 quo b. ligandü 51 (-dus h) ^ 4 preeidendü biÀ. πὸ bh: προ. ὄὅ fluxus b. 6 infantis (h): -ti δὶ. 7 vero: eic blh. vinu blh.

8 ali vero /h. . lutio δὲ (lucium ἢ). expargebant bih. 9 spargimus b: expargimus (sterwm) |^. 10 redictas bih. et nec jh. 11 ne: nam bib. 12 acoipiat b: accipiunt ih. 14 diligenti b. expargimus b (spargimur sic 1, doc e "4 16 fenogreci b, fenugreci h. ^ sic eum b: 8100 aspargere bi. 17 oculis (ἢ): -los ὃ, -li I. dat ex eis cadant 1. 19 relavare lh: óre (Bic) lavare b. 40 perfundere 1. inde b. 21 minimum (-ü) digitum . . . mis- sum ὑ]}, ὄνειον (Sor. 122, 4): éógoniü , egonium i egóniü h. tolle (4c) ὃ: tollat ih. — 38 lenteolo bi. in- tinctum δὶ. contegere b: contingere ih.

22 UA us

(28) 81. Quomodo infantem fasciamus? superpositum eum femoribus suis lanea fascia munda et lata et sufficienter longa singula partes involvere ita ut illa loca omnia quae sunt gracilia stringantur et ante 5]axius circumagatur. deinde coniunctis manibus lateribus eius et pedibus coniunctis ita ut genibus et talis lanae interponantur ne extantia ipsa ossorum quassetur, latiore fascia omne corpus eius fasciare, caput etiam panno aut lanis mundis contegere. (29) 82. Ubi infantem iacere oportet?

11 in loco scilicet mediocriter calido ita ut nihil ibi oleat nec valde sit lucidum, strato concavo et nec valde wnolli, ut non multum iacendo spina infantis aut collum contor- queatur, itaque mediocriter molli, bene collocato capite,

15 infantem iactare.

83. Quando infanti cibum dare oportet?

cum post omnem commotionem quietus fuerit effectus, hoc est post octo vel decem horas.

84. Quem primum cibum accipere debet infans?

2:0 .— talem cibum accipiat qui potest et stomachum et ven- trem purgare et eum nutrire, hoc est mel modice de- coctum. si enim crudum fuerit et austere, inflat, si vero amplius fuerit coctum, constringit.

85. Quomodo mel dandum est infanti?

1 infanti b. 2 eum bh: cum l. 3 involvere (8c. de- bet obstetrix). 4 omnia quae: que (que ἢ) omnia δὶ. Xr d lh. 1 extantia (ἐξοχή Li 126, 15): stantia

A πο) 8 omnem ὦ, omnes /. 12 et nec: $t bih. ut non ὃ: molliet. non ! (molli. et ne ἢ). 13 iacendo ἶ lh: iacentem b. spina (h): ispina Jj, supinà b. ^ contorqueat blh. 14 itaque: ita bi. 15 infantis iactare b, infantem lacere /. 16 Quando ?!: Quomodo b. 18 vel b: aut 1. octo δ᾽: VIIII h. . 19 Quem ih: Quid b. 20 pot& & b: potest & ὦ (possit ἢ). (stom.) eius add. l. 21 eum nu- irire bh: cü nutrires ἴ. decoctum δῆ: coctum [. 22 austere inflat b: austere (-rum h) est et inflat 1}. 28 con- stringit b^: confringitur 1. 94 dandus b.

1 digiü suo digito suo 1 (digito sol. À). 2 poetera (τῇ ὑστεραίᾳ "Sor. 2901 1 pofteuf 41) 1, Bogen eres die À). offerret 1. ante Maternum lac efc. quasi inter- rogatione desiderata haec yin lh: Cuius lac accipere debet infans? deinde sc |: Maternü lac non oportet in initiü ac- cipere sed extraneum quia efc. ἢ awiem post ierr. illam re- tinet etiam verba Mat. lac d. o. aut extraneum et deinde resp. Non maternum. 851 quidem adhuc poet lab. etc. 6 de la- borem ὃ. turporem (turborem ἢ) et purgationem b (et, ubi post laborem, À), turborem ἃ turbatione 1. 1 (ind.) post (supra t. 3 om.) hic add I. 9 nec subliv(b Di

lh Pede 140, 16): om. b. gipeo b. 10 coaculatum b, qua- stillatu ungui (sic) h (Sor. 141, 12 ἐπισταγὲν ε): τ παπρῖτα b stillats l (ungui om. bl"). 11 delatetur

bI. erre du n E reliqua ὃ, -quo ! (-que ἢ). 12 scil substantiae coloris b, substantiae scilicet et coloris l. 18 ostendunt (h): -dit bI. 14 Maternü lac blh. aut mauime (si) 1. 15 (quidem) infantes add. . (ut) si add. l. 16 (partum) mater add. 1. sana ἰδ: sane ὃ (sed possit δ1Ἀ). sed melius ἯΝ de ὃ: ἃ lh. 17 cibus ὃ: lac ma- taurus ih. animalibus b: infántibus lh (vitii sign. add. M).

— 89 —

(80) 89. Quae est ergo mamma apta ad nutriendum in- fantem?

adulescenta quidem et quae iam bis peperit, bono

etiam sui corporis sit colore et pectus latum bhabhest et

5 mammas ipsas neque rugosas neque satis breves, et nec multum grandes cavernas habentes neque verum raras et breves, animo etiam prudens et quae integro affectu amare etiam puerum possit et quae numquam irascitur, sic etiam si fleri potest, Graeca sit et munda.

(32) 90. Qua vita agenda est nutrix?

1 communiter sicut omnes homines ut sana esse possit. exerceri ergo debet, lavacro vel perunctione corpus reficere cibumque sufficienter sumere, semperque ebriositatem et in- digestionem vitare omnesque excessus, specialiter sane supe-

15 riores partes et manus vel maxime exercere ut plurimum lactis et digestum mammis influat, et si fieri potest ad virum suum in totum non accedat, ne usu venerio purgationem comme- moret, qua superveniente lac exterminatur et extinguitur. primis vero diebus quae lactare incipit simplices cibos acci-

30 piat et aquam bibat, ne solidum lac mox natis infantibus cum difficultate per angustias gutturis descendat, et sicut

1 ergo bh: om. l. apia mamma /h. 8 Al(lh)escenta b, Aléstenta il. — quidem ih: om. 1. — peperit 1: peperunt b. 4 latüs (sic) b: latus ih. habeat 1: habet bh. οὗ (ante

mammas) addids. 5 mammas ὃ: didas 1, neque (ante rug.) addids. rugosas i: om. b. haec (5—*) sic habet h: ipsasque mammas. neque nimjum ]laxas. erugosas. neque iterum valde tensas papille. neque multum grandes. neque valde breves. et ne multas cavernas habent. Neque iterum raras et breves. 6 habentes: habeat δ]. 7 cum (integro) add. lh. 8 etiam b: om. lh. puerum 5h: infantem |.

9 greca bl: grata (!) h. 10 matrix 1. 11 est (sicut) add. l. 12 debet labacro vel perunccionem s0l. h: om. bl. corpus reficere δῆ: ut corpus reficiat i. 14 vetare b. 15 exerceri ]. — 17 in toto b, om. lh. 18. commemoret b: com- movere ] (unde purgatio se commovea£ A). 19 quae: qua bl (quo h).. 20 infantis ih. 21 angusiias b: congusiias lh. guttur b (-ris 1h). ^ discendat b.

— 88 —

parvulus accedentibus diebus et mensibus solidatur, sic etiam solidos cibos. nec conditum primo bibat et sic etiam vinum subiungat quam possit infans sine laesione etiam horum digestionem perferre.

91. Quomodo dicis in principio infantem male accipi, 5 scilicet si nutrix eius vinum multum bibat, cum tot men- sibus matre sua bibente non sit male acceptus?

quoniam cum in utero esset ad perferendam digestio- nem mater eius officio laborabat et sic ei digestum lac transmittebat, modo vero ad substantiam suam *separatus 10 uon praevalet ad perferenda quae difficillimae digestionis sunt. sic enim et malleolus, quam diu in matrice arboris est positus, et exortas sustinet tempestates, cum vero se- paratus fuerit ab arbore et ad substantiam suam solus fuerit positus, licet modico vento flante vexatur et male 15 accipitur. .

92. Quae sunt exercitia quae fieri possunt nutrici?

scilicet si ei pila ludatur aut cum alteribus manus

1 solidantur b]. 42. (cibos) accipere incipiat add. 1l. nec b: ne i (ubi sic ne conditum prius bibat. sed vinum. et sic eliam conditum subiungat. sim. Camt. quae ex correctwra ficta esse docet Sor. p. 149,3). — primo b: prius |. 3 quam possit ego: iam primo b (unde 1 habet sic lam prius inf. s. l. est. per hec aü indigestione pferre potest et longe aberrantia etiam h). ὅ Quo- modo ergo //// infante (sic med. nunc extinctis) 0 (haec libere mutata in ἢ). male: amale (sic) b. 8 quoniam ego: que nam b, Nam 1] (Infans namque etc. ἢ). pre(p 5, -pre lD)ferendam bl. 9 mater: matrix δὶ. officia laboraret bl. 10 trans- gro b. ad substantià suà separato b, a s. s. reparatur | (Sor. 149, 16). 11 pdifferenda b, preferenda l. 12 sic enim et maliolus ὃ: Sicut eni ramusculus arboris cii malliolis suis 1 (sicut enim ramusculi ἢ). in mairice arboris b: in eademque sua arbore i. 18 est 1: .ee. (esse) b. el exor- tas: eb exertas (sic) s. t. b, necesse est ut exercitus s. t. l. 14 ad s. sua b (πρὸς ἰδίαν ὑπόστασιν Sor. 150, δ). et 8 8. 8. et fuerit insertus in alia arbore licet etc. !. 16 (acci- pitur) ita et infans erit add. l. 17 nutrici: infanti (sic) b1À (id est 4n infante lactando nutrici Sor. 145, 9). 18 Scilicet si ei pila laudatur b: In primis ut eis (eum h) δὰ pilas (pilà h) ludatur iÀ. manu b.

Soranus, ed. Rose. bi

-- A -.-

mittatur, molere et farinam facere, lectum sternere et aquam portare. (88) O93. Quid est faciendum si nutricis lac fuerit exter- minatum? 5 . alterius mammae lacte accipiat, vel si non fuerit altera, vel eius quae lactat competenti diligentia colligatur. 94. Quomodo agendae sunt illae quarum lac exter- minatur? si valitudo aliqua in partibus posita vel omni corpore 10 incurrat'et exinde lac inminuitur et exterminatum est, haec valitudo curanda est. si lassa est, resumendá est exercitiis et gestationibus universi corporis, secundo etiam manibus, lavacro, nam et cibis multum nutrientibus et per quae animi hilaritas provocatur. 15 95. Quae adhibenda sunt secundum antiquos ut lac . abundet nutricis? iubebant nutrientibus ut ubera omnium animalium manducarent, vespertilionum etiam combustorum vel noc- tuae cinerem cum vino bibere dabant vel cum aqua soluto 30 mamillas ipsas inlinebant. quae nos omnia reprobamus, siquidem inportunitate hac exterminatus stomachus cibum

1 molere b: quasi muliere est 1. facere vellet 1 (velit h, qui om. lectum — portare). 2 (portare) hutilia sunt hec exercitia infantibus ([) 1 (et sím. h: utilia sunt & exercicia in- fantibus). lectiones codicis | emendatione arbitraria. corrupti abhinc non commemoro nisi quae ad texiwm codicis siwe Brux. sive Hafn. vel sllusirandum *el confirmandum | faciant. b lacte: sic b. 6 qui latat (sic) b. 9 omni corpore: onere corpus b (livore corpus ἢ. 10 inminuit b. 11 hac b. est. et exercitiis gest. b. 18 manibus δὶ. l. nam et b: lava- crona. & |. — multis δ]. 14 n. per quos et animi (ἢ /)ila- ritate provocatur (-cantur 1) δὶ]. 16 adhibende 8 antiqui b (cf. secundum auctoritatem eciam antiquorum etc. h): adhibe- bant antiqui (et postea habundaret) /. 18 vespertilionum ἢ (h): vespertinü (sic) b. noctule bih. 19 cineres ὃ (-ris ἢ, -n ὃ). soluta bih. 20 mamillas ipsas b: mamillis 10818 4 (mamillis A). 21 inportunitate hanc exterminatur δ].

uu» 8ὅ --

corrumpere incipit, deinde minus nutritum corpus multo minus lac efficiet.

96. Quomodo agendae sunt illae quae plus a íusto lac habent ?

fortioribus exercitiis et labore uti debent ut abundantia 5 lactis minuatur. si vero spissum-est valde, cibum acci- piant qui modicum nutrire possit, ita ut aridus non sit. aquam etiam bibant et cotidiano lavacro utantur. 97. Quare acros et salsos cibos nutrices accipere non permittitur? 10 quoniam et partum minuunt, «si» et lac exercitius sninuetur et corrumpetur.

98. Quomodo enim agendae sunt quae lac corruptum habent?

boni etiam suci cibos accipiant. praecordia etiam 15 earum inspiciantur ne forte non digerant vel viro utantur vel potiones aliquas accipiant. quae omnia corrigenda sunt ut etiam lac bonum esse incipiat.

99. Quomodo emendamus illas quae lac aquatum ha- bent? 20 rarius quidem laventur et vinum bibant frequenter. etiam cibos accipiant multum solidos et nutrientes, sicuti

sunt pultes durae, ova vero elixa vel frixa, porcina etiam vel caprina carne utantur. 100. Quotiens in die infans lavandus est. (84)

1 incipiet 1, 2 lac efficiat b (cale fiat ἢ). 8 plus 8 ix^ i une quam debent A): plus adusto b. 86 b: lacte 1. habundantia ὃ]. 6 minuat b]. cibus...possint ἴ.

ἀρεῖ τοὶ l]: «αὐ ὃ. 7 aridas n f b (aridi non sint 1). 8

bibant...utatur δὶ. 9 agros b! (acros 9). nutricis b.

10 permittit bi. 11 si addédi. ^ exsercicius minuet et cor-

-umpitur b. 18 agenda est...habent b (-bet ἢ. 16 Bonis

etiam sucis in cibo δὶ. 17 quae omnia c.: per quas c. ὃ, quas omnia c. ἰ (cf. Sor. 153, 13). 21 debent. b (lavent

99 cibus...multo solidus ὦ. 28 portina etiam carne utatur b, porcina etiam vel caprina (porcina et caprina ἢ) carne(m) utantur 1 (Sor. 153, 9). 26 q. in die /.

85

semel quidem ]lavandus est, et si necessitas aliqua occurrerit, bis in die lavandus est. nam frequens lava- crum tabidum corpus efficit. 101. In quali loco lavandus est infans? 5 — in obscuro et temperate calido, ibi lavandus est infans, et non in frigido aut statim calido. 102. Quomodo fasciandus est infans post lavacrum? sedere debet obstetrix genibus iunctis et in femoribus suis misso linteolo infantem accipere et sublatis fasciis oleo 10 tepido unguere, et in pelve grandi aqua calida limpida et sine odore missa temperare, deinde sinistra manu sua sub ascella. dextra infantem tenere ita ut pectus ipsius supra cubitum eius iaceat, deinde in aqua depositum leviter fomentare, primo dorsum, deinde supinum conversum, etiam 15 partes ipsas fovere ita ut omnes rugae quae in collo sunt et concava loca sicuti sunt ascellae et anquilae diligenter extergantur, inmissoque digito in os infantis salivam eius extergere et leniter linguam et gingivas confricare, deinde levi manu supra pectinem premere ut urina officium 30 memoret. sed cum videris corpus eius in aliquantum calefactum sufficienter obruendo, levare et in tepida aqua iterum eum deponere ut ad usum frigidae assuescere iu- fans possit. 103. Propter quam causam post lavacrum infantis 35 plantis retentis caput iusum suspenditur? ideoque enim ut ipso pondere universae iuncturae ten-

2 bis: et bis /À. lavacrum tabidum (ἢ): lavacrus tepi- dus (sic $ps. corr. b (lavacrus tepidüu ἢ. " lavacro b. 8 debebit 1}. 11 misso ὃ (om. ἢ. 16 foveri ὃ (-re I). rugas δὲ (ragas ἢ). 16 et — sunt ἢ: om. δὶ. anquille ὃ, anquille / (anguiles A). “17 extergentur b. salivae eius b (salive ei ἢ. 18 gengivas b. 19 levi manu b!h (κούφως Sor. 156, 2). premere ut (ih): praemerent b. 20 memo- ret bi: commemoret A. 21 sufficiendum obruere levare b, suffciendu obluere lavare 1 (sufficienter obruisse lavare ἢ).

22 frigida b (frigidae aquae ἢ. 24 hanc qw. om. ἢ. 26 ex ipso p. (4. universe i: -so b.

— 4] —

dantur, spinae etiam sfondili accepto spatio facillime flec- tantur et nervi resimplicari possint.

104. Quomodo infantes unguere possunt?

prímo quidem ad dentes positos, deinde etiam supinos, femoribus suis ante supposito linteolo, ita ut aliquando 5 singillatim manus unguant, aliquandoque transunguant to- tum. et extendere etiam et curvare similiter pedes sin- gulasque partes corporis ita formare ut quae concava esse debent premantur, quae gracilia vero sunt constringantur, quae extantia, adducantur. oculos etiam ipsos pollicibus suis 10 leviter fricare, caput vero diligenter rotundum facere, patellas etiam in genibus movere, deinde omne corpus suspendere et deponere et universas partes officiis suis restaurare.

105. Propter quam causam oculi infantum oleo in- 15 fricantur?

ideo quidem ut tunicae quibus constat et molliantur et extergantur, ut integrum visum habere possint.

106. Quare iubetur infanti post lavacrum auriculas et nares exsiccare? 20 ne forte remaneat humor in auriculis eius et graciles

adhuc infantum pori perfrigescant et male accipiantur. 107. Post quantum lavacriad didam adplicandus est infans? (35)

1 fondili (sic) b, om. 1. 2 resiplicari (sic) b (et ne victu resolvi possit |. totum cap. om. h). 8 infantis (-tes I). possit b (1). 4 addentes bh: indentes l. ^ positus b. su- pinus b. 5 subposito lenteolo /: suppositos lenteolo b. ita ut aliquando q tra at totu b (ite ut aliquando sin- gillatim manus unguant. deinde totum corpus unguant !, ita ut aliq. si tim manus unguat. Aliquando utrasque ungat ἢ). 9 g gracilia vero sunt b: Que vero gracilia sunt ἢ et (om. sunt) h. 10 ipsos δὴ: eius (er) l. 11 leviter ἢ: libenter bi. 18 suspendere !h: sustendere b. 17 ideo quidem: ideoq; b! (om. MÀ). constat et h: stat ut bI. 18 bh: -geantur 1. possint (ἢ): -sit δὶ. 20 exr- siccare bh (5. e. exsugere sec. Sor. gr.): exsiccantur l. — 21 in auriculas bi. 22 pori lh: poli b. 23 Post quantum: sic δὶ (spacium add. ἢ). addi (h): addita b, addida 1.

— 88 —

post modicum, ut omnis turbor lavacri digeratur. quicquid vero ante accipitur, corrumpitur et non nutrit. nam et ipsa mamma si non digesserit balneum et sic lacte dederit, male infantem accipit. melius ergo faciet si bal- 5 neum digerat et exsiccatis antea mammis sic infantem ad- plicet.

- 108. Quomodo didam tradere debet? manibus acceptum infantem in aliquantum in latus inponere et ad utrasque mamillas convertere et ut modo 10 dextram manum modo sinistram infans liberam habeat et de ambabus mammis accipiat, deinde ori eius adpositum papillum teneat et quasi latenter lac exprimat, ne cum labore infans didas sugere incipiat.

109. A somno experrecta nutrice quid facere oportet?

15 . deambulare eam oportet modice, mammas etiam fri-

care ut lac quod somnus constringit solvatur, et sic in- fantem adplicet.

110. Quotiens infans lactari debet? frequentius quidem quia semel quod ei sufficiat acci- 30 pere non potest. lassus enim diutius lactando aut de bono lacte cito satiatur. non ergo terminandus est modus, sed cum visus fuerit velle, oportet eum accipere, ita tamen ut ante lavacrum aut in ipso lavacro numquam accipiat didam.

1 ui: aur (autem) b (wnde ante donec i, δ [2 ante] do- nec ἢ). 2 et innutrit (sic) b, et non urit / (et non nutritur h). 8 sic lacte /: si lacte b. 4 infantem bi (om. h cum v. 3—4 οὖ sic — balneum). faciet 1: favet b. 5 exsiccatis

(δὶς bh) 4. e. exsuctis. 1 Quomodo enim d. iA. 9 in- ponere ὃ: ponere /h. ad iA: om. b. 10 dextera (manu) b. et om. b. 11 ambabus mammis ih: ambobus manibus

b. papillum 57 (-lo I). 13 sugere (h): sucgerere (sic) ὃ, .sugare l. 14 exp(pre 7)dicta bi (experta A). 18 Q. per die (in die ἢ) add. lh. 19 sufficiat (ἢ): sufficit bh. 20 lassas b (lassat ἢ, laxat ἢ. 21 saciat' b (-tur jh). 22 oportet ἢ: omnia (μέ saepe) bl.

— 39 —

111. Quid enim patiuntur infantes qui ante lavacrum aut in ipso lavacro didam accipiunt?

scias eos variis et multis languoribus detineri.

112. Quibus signis intellegimus infantem cibum debere accipere? 5

tunc quidem quando praecordia eius concava sunt et iam tantum tempus transivit ut etiam cibum accipere possit. os etiam (cum) aperiat et labia frequenter mo- veat, et cum inanem digitum labiis coram adplicaveris, et eum suxerit cum quodam ploratu. 10

113. Quomodo cognoscimus quibus causis ploret infans, ut propter cibos?

fasciam principaliter inspicientes ne adstricta sit aut ne iacens manum aut pedem torserit aut aliqua re punctus sit, aut abundantia cibi vel lactis ploret, inspicientes etiam 15 ne aut plurimis coopertoriis gravatus sit aut ne parvitate eorum perírixerit aut nimio sole aestuaverit. si enim aliqua re punctus est, subito plorare incipit. coopertoria etiam plurima vel parva et visu probantur et tactu. aut enim frigidus esse debet aut multum calidus. si autem 30 abundantia cibi premitur vel lactis, huc atque illuc se proicit et plena praecordia habet. si aestuaverit, ab eo quod cum anhelitu rubet. si vero aliqua inaequalitas est, et lac accipere non vult et macrior efficitur. ex prae- dictis ergo signis omnes ploratus eius separari possunt. 35

1 hoc c. om. ἢ. 2 didam b: dietam /. 8 langoribus ὃ (-guoribus ἢ. detineri: -nentur b]. ^ 4 cibum debere b: debere cibum 1}. 7 iransivit ]: -ibit b. 8 cum addidi.

9 coram ego: eorum (sic) bih. 10 et eum suxerit: et cum suxeris sucum b, &eam suxeris ἢ (sugant eum ἢ). 18 οὐ (ὃ): aut bi (an propter civum...an ex aliis causis efc. ἢ). cibus b (-bos ἢ). 18 inspiciente b (-tes lh). aut 1: om. bh. 14 pedü b (-dé I). aliquá rem (stc) δὶ. 16 habun- dancia (-tia ἢ b1h (item infra). — inspicientes: inspicere b/h. 16 ne aut ] (ne ἃ ἢ): om. b. — coopertoriis (h): correptoriis b, se optorium i. — gravatus sit b (gravatus ἢ): gravetur |. 18 quo opertoria b. 20 esse debet bh: est ]. 28 si vero lÀ: sivecum b. est b: est illi 1 (est et illi languet A). 24 magrior b.

— 40 —

114. Quid faciemus si postquam lac biberit frequentius ploret ? aliae didae tradendus est quae eum vario strepitu so- norum et blandimentis mulceat, ita ut numquam eum 5 aliqua re terreat. 115. Ad omnes enim ploratus eius lac ei dare de- bemus. non semper nec statim sed in aliquantum moram fa- cere, siquidem ad cibum hoc ploratu exerceatur ut spiri- 10 tum trahat, et ipse commeatus qui lac accipere habet spatiosior efficiatur. 116. Cum infans obdormierit ubi ponendus est? in naucella strata vel lecto a facie contecto ut neque nimietate luminis neque aeris laedatur vel torqueat oculos 15 qui adhuc molles sunt. 117. Quando gestandus est infans? ante cibum, ita ut numquam statim post cibum, ut non quod accepit corrumpatur aut reiciatur. 118. Quomodo et qua re gestandus est infans? 2. A naucella pensilis sit ita ut primo leviter moveri in- cipiat, vel certe monocoetio duobus in divexum pedibus fulto huc atque illuc exagitari. nam cum in cunabulis

1 post lae (om. quam) bl. totwmn cap. cwm seqq. (115—18) om. h. ὃ Aliae aut detrahendus .&. b, Alie duddg (sic, sed cf. Sor. 168, 12. tutrici Cant.) tradendus est 1. quae eü ὃ: qua cibü | varios strepidos (strepitus ἢ) sonarü bl. 4 & n nuquà eü b]. 6 δα]: om. (terreat omns h) b. 9. ad cibum: acibü (sic) b, om. i. αὖ: & bl. 10 trahant bi. ipse commeatus quae b: ipse eü ὕπρδτν qui ἢ, 11 efficiantur ὃ. 18 nau- cella b: namcella (2ps.) 0. lectu a faciae ὃ. contecta 51 (vel in lecto facie contecta Cant.) ut neque nimietate b:

ut ne non etate 1. 14 aeris: auris b, acius (sed $pse supra aeris) 1. torqueat /: toq; ad | (oe b (Sor. 163, 14).

17 gestandus est (post ante cib.) add. l. ita ut n. efc. sic bi (numquam vero Cant.). 17.18 ut n b, ut ne I. 18 ac- cipit bi. 20 Naucellas b: Navicella 1. primo: plurimo bí. 21 monocé&io (-cetio ἢ bl (est vij d Hesychis 8. σκιμπόδιον). 22 fultis δ]. exagitare bl.

κι ἀἜἔο'ὯΨ ὡς

esse coeperit, manibus nutricis retentus quasi ambulare discat. post annum vero et sella et vehiculo bene ge- statur.

119. Post quot dies umbilicus infanti cadere solet? (86)

post triduum vel quattuor dies, vulnusque quod re- 5 manet pulvere plumbi usti bene curatur.

120. Quomodo concavitatem umbilici formamus?

frustum plumbi ad similitudinem denarii facientes ad- ponimus, quod possit eum pondere suo concavum facere.

121. Quanto tempore fasciandus est infans? (87)

apud quosdam diebus XL, apud alios diebus LX, apud 11 nos vero quamdiu integro suo corpore infans coagulet et solidetur. quod citius evenire solet eis qui bono corpore sunt nati, tardius qui inbecilli.

122. Semel ommes fasciolas solvimus. 15

per partes paulatim. si enim semel omne corpus nu- daverimus, novitate percutitur et male accipitur.

123. Quas partes primo solvimus infantis?

manus eius, interiectis aliquibus diebus et pedes. nam ex ipsis manibus primo dextram eicias, et praesoluta motu 30 suo exerceatur, et postea sinistram manum eius foris eicias.

124. Quando primo in balneo infans lavari debet?

cum post solutionem omnium fasciarum magis solidior fuerit effectus.

1 setentus b, retentes (sic) 1. 2 discant ὃ (-cat ἢ. veicula b, vehicula |. — 5 triduum vel quattuor! (Sor. 169, 15):

or duos vel {Π}} b, tres vel quattuor ἢ. 8 dinarii faciens b, do- narii facientes /. 11 XL bh: quadraginta 7. apud alios

8. diebus sexaginta 1, Aput alos diebus LX ἢ (Sor. 170, 13): om. b. 12 coae(g l)ulet δὶ (coagolet ἢ). 18 quocicius b. eveniri b. eis: .6. (est) b. 14 incibicilli ὃ (inbecilli 7A, wbi sunt add. lh). 16 semel b (h), desemel 1. 16 semel b: desemel jh. 18 hanc qu. cum seqq. (123—127) om. ἢ. infantis: infantem b, In initio 1, 19 ei (eius) !: etiam ὃ. pedes ἢ: pedibus ὃ. 20 praesoluta (Sor. 171, 9): post (p' I) solutü bi. 21 exerceantur bj.

— 49 —

(88) 125. Quando et quomodo ad sedendum collocandus est infans.

cum coagulaverit et ad sedendum se frequentius ere-

xerit, ita ut in gyrum stramentis eum contegas et ob-

5 volvas quod eum continere possit, et ita ut non diutius primo sedeat.

126. Quomodo inducendus est infans ambulare? inter quattuor, proiectis ante eum aliquibus rebus ad quas pervenire cupit, exerceatur.

19 127. Quando ad ambulandum inducendus est infans?

cum totum annum compleverit ut etiam stare possit, erigendus est primo ad parietem aut in sellam quae in pedibus rotas habet exponendus, ut lapsu eius adsuescat gressum facere et ambulare. (89) 128. Quando infantem a lacte deducere debemus?

16 — post annum et menses Vl aut suppleto biennio, denti- bus iam abundantibus et firmis qui possint totum solidum cibum dividere, sed et diligenter eum commanducare.

129. Qua disciplina infantem a lacte separamus?

80 ante paucos dies incipientes paulatim cibum addere et rarius ad didam adplicare et sic in totum novissime lacte denegare. illae vero quae amara mammis inlinire so- lent nobis non placent.

130. Quem primum cibum infanti dare debemus?

8 Quagu(o 7)laverit (om. cum) 5I. 4 iia ut b: & ut ὦ (cf. 114 v. 4). 6 et (vel sed) om. b, et ita — sedeat om. l. " ambulare b: ad ambulandum /. 8 inter quattuor (stc) bI (8c. parietes). 9. cupit (s$c) bl. ^ exerceantur b. 10 Quan- do: Quomodo (jterun) b, Quóm (stc, ut antea) 1. 12 pariete (-t& 7)...sella bI. 13 habet (sic) δὶ]. lapsus (sic) δῖ. 14 facere δὶ: figere Cant. 16 mensibus VI δ]. aut ih: ut b. 17 qui possint totum ὃ]: quod (quo) possint (-sit) non

tantum ^ (Cant.). 18 conmanducare b. 19 infante (stc) à ' lacte 1: infantes lacte b. (hanc qu. om. ^.) — 22 lactem b,

lacte 1. ilae: illa δ]. sunt (post amara) add. bi.

24 Quem /: Quae b.

c o. -Ἄ

micinas in mulsa vel in condito aut in lacte infusas, vel sucum alicae aut pultes tritici.

131. Quid ei bibere dabimus?

aliquando aquam aliquando vinum aquatius per va- sculum vitreum ad similitudinem papillae formatum et per- 5 tusum, quod rustici ubuppam appellant aut titinam.

132. Quando incipit infans dentes mittere? (40)

non omnibus aequaliter, primis vero a septimo mense nasci incipiunt.

133. Quae sunt signa quando infans dentire incipit? 10

gingivarum prurigo erit, fervor vero maxillarum et in cervice nervorum dolor, unde frequentius sanguinolentus humor per os aut per aures exire solet.

134. Quibus rebus utendum est ut non cum dolore et tormento dentes mittant infantes? 15

a quinto mense oleo dulci et adipe recente gallinacio et cerebellis leporum gingivas eorum frequenter fricare, novissime vero mediocriter decocto melle inlinire. cum vero fervor emerserit, vaporatione et cataplasmatibus uti, ita ut mamma eius vinum non bibat et cibum paululum 2o sumat.

135. Ad fervorem faucium infantis quibus rebus utimur? (41)

1 Micinas (ψιχέα, micas) b, Pane assum hoc est micinas ἢ (Panosum. hoc est micinas À) ^ 3 dabimus 7h: dandus b. 4 aqua δὶ (aquas) aliquando aquas aliquando vinum aquacius (Sor. 175, 12) h: Aliquando vinum aliquando aqua quociens (ali-

quoties ἢ bl. — 5 papille b]: papili δ. ὁ hi d b, upupa i (ut tuba ἢ, wnde Cantabr. q rusticitas tubà appellant). titina b, tictina 1 (aut t. om. ἢ). 1 incipit |À: om. b 8 non

omnibus equaliter (sed n. o. eq. nascuntur sic !]) post Primis primis ἢ — incipiunt ponunt δὶ (non ἢ). 11 Gengivarum (s. $nfra. 17 gengivas). 12 sanguilentus δὶ (in marg. l1. ο΄. 88uciu1 nolentuf). :16 À quinto mense h: Faciendus ὃ. ut á V mense b, Facienduü est eis ut a quinto mense ἷ. dulce et adipes recentes gallinatius (-ceos ἢ) δὶ. 17 cere- bellis À (Sor. 179, 6): om. bl (qui tamen leporum sic «erque). 18 inlinere 1. 19 vaporationes b]. αἰ δῆ: uti debent [. 20 c. paululi et tenue / (parcius civum ἢ). 22 fervores ἢ (ferburas i*).

— 44 —

scilicet omnibus quae relaxare possunt, sicutí est mel modice coctum et ex eo mulsa et sucus ptisanae et cetera hís similia. (49) 136. (aptha vero» quae quidem oris et linguae vul- 5 neratio levissima est, frequentior tamen, melle a foris bene inlinitur cum nido hirundino tríto, et tantundem passi miscetur et índucitur faucibus. sí vero creverit fervor cum síccitate, cataplasmate (calastico» utimur. si vero cum abundantía humorum creverit, illis rebus utimur 10 quae constringere possunt, coria mali granati et lenti- culas in uno trítas cum melle inponimus. vulnera vero intus posita anthera curamus, vel flore rosae tantummodo vel cypero utimur. siccatis vero aliquantum humoribus . iam possumus uti et díamoron et díacodion, suco etiam 15 plantaginis cum melle decocto. (48) 137. Ad pruriginem infantum quid facere oportet? vaporationes lavacri calidi et perunctionem olei ubi modice cera soluta est. δ vero exanthemata et pustellae cum humectís vulneribus exierint, utimur illis quae con- 20 stringere et siccare possunt, post lavacrum aqua perfun- dentes ubi decocta est rosa lentiscus celsa agrestis myrta

1 omnia ὃ]. 4 ab initio desunt verba ἄφθης δὲ ysvo- pévns Sor. p. 183, 14. nam iia δὶ (post similia) que (ἰ, q; b) quidem ori & linguae vulnerationi levissima 8 frequencius tam melle... (haec omnia usque ad finem cap. om. h). 6 erun- dino b (-nis ἢ. haec desunt im graeco textu Sor. 182, 1. tantü de passi b (tantü depassim ἢ, 7 miscito b, inmiscito l. inducito DI. 8 cum i: om. b. calastico addidi, cf. Sor. 182, 9. 9 babundanc(t δία δ. ^ humo? (-rum) 1: hu- mor b. 10 id est (ante coria) add. 1. coria (i granata (i ἢ & lenticula in unü tritas ἃ], 12 antera

bl. flos bi. tanto (u 1) modo bI. 18 vel Crpera b, cum pera l. 14 possumus uti: posuimus b, possumus (et d. et d. uti & sucus...) 1. sucus &il& b: uti ἃ sucus 1,

15 decoctum bl. 16 proriginem b]. infantem b (-tü ἢ). 17 Vaporationis b, -nes | (-ne ἢ). 18 exantemata ὃ, 19 cum humectib; b (-tis h, cum humectatione ἢ). 21 ubi ἢ: om. b, in qua . mirta δ].

-- 4δ «--

et mali granati coria. cataplasmatibus etiam admiscemus folia plantaginis intubi portulacae uvae lupinae. inlini- mus etiam oleo roseo vel myrtino cum cerussa et spuma argenti et alumine scisso. 4

138. Sonitum narium et oris strepitum qui de hu- (44) moribus occurrit quomodo sanamus?

scilicet mulsam ex modico melle decoctam frequentius infanti damus.

139. Ad tussiculam eorum quid damus?

[Cex» semine lini amygdalis suco gliquiritiae et dra- 10 ganto utimur electuariis et melle.

140. Quid est valitudo quae apud infantes siriasis (45) appellatur?

cerebri est fervor cum miningis, ita ut occipitium infantis concavum fiat, cum igneis et ferventissimis fe- 15 bribus.

141. Si vero ventrem infans solverit quid faciemus? (46)

si adhuc lactat, omnia quae adstringere possunt et nutrici eius damus] epithima scilicet quod constat [de palmulis et lenticula inducimus. si vero plurimis diebus 20

2 intubi b: intibi ! (om. h). uv& lupina ὃ (uvae — roseo om. D). |. 8 roseo b: rosaceo h. 4 alum (sic et ἢ) scissi (om. h) b (alumen scissum ἢ). 5 narium /h: aurium b. — ores b.

Sirepidu qd .6. humoribus b, strepiti q de humore 7. 10 post damus sic pergit Bruz. edima scilicet. qd constat (quae veerba ex wliimo libri hwius primi capitulo reliqua mwunc sola

restant, vid. infra) aut p fluxum ventris specialit tam habert Bicuti .6. vulve pfocacio & sanguinis fluxus licet haec genera- libus illis pdictis adscribi debent. CXXIIII. Quae 8 ergo vali- tudinis mulieri quae p scriptura fieri solent. Retentio men- Sliruarü eic. quae sunt ex inilio hbri secundi. sic b eb similiter l. intermedia quae perierunt. solus nunc. servavit. Havniensts (cf. Gesn. ad Mosch. p. 53—054), qui tamen ipso initio caret libri secundi cuius reliquiae extant 1n Dl. 10 Semen lini. Amjigdalis. Sucus gliquiricie. et draganto. utimur et lactuariis ex melle (sic) ^. 19 epythima de palmulis et lenticula con- stat ἢ: haec sunt verba quae vola restant in bl sic (v. supra ad. v. 10) *edima scilicet quod constat'.

zs d^ ἐξ

non fuerit assellatum, mulsam et omnia quae ventrem mollire possunt etiam mammae dabimus. Hactenus de cateperotianis transtulimus. et quoniam omnium valitudinum speciales curas non habent, quas vel 5 maxime obstetrices nosse convenit, placuit ut ad gynaecia triacontados conferamus. inde enim plena omnium cura insinuari potest.

EXPLICIT LIBER PRIMVS.

1 asellatü mulsa et olera (8c, olea corr. Gesn. pro omnia) q. V. m. p.: haec $n lextw h omissa litteris, non langobardicis «t in textu sed. vulgaribus, supplentur in margine. — assellatus Pal. et Cant. 8 Áctenus de cataperocianis (de cateperotia- nis Pal.) transtulerimus (816) ἢ (Actenus decate pocianis trans- tulimus Cant). 5 obsetrices ἢ. genecia tria contados (8$c) h (Cant. εἰ Pal.). 6 conferamus (sic) h. omnium: omnium causarum cod. (vel corr.) Gesners (in mot, ad Mosch. p. 52. sic eliam Cant).

INCIPIT LIBER SECVNDVS.]

.. aut per fluxum [ventris]. specialiter tamen habent, sicuti est vulvae praefocatio et sanguinis fluxus, licet haec generalibus illis praedictis adscribi debent.

(142.) Quae sunt ergo valitudines mulierum quae per 5 stricturam fleri solent? retentio menstruarum, fervor matricis, tensio et in- flatio, tumor, duritia et vulvae praefocatio. os) Quae sunt quae per fluxum? ius sanguinis fluxus et gonorroea. 10

144.) Quid differt retentio menstruarum ab ea quae

guttatim purgatur?

quod in retentione in totum nihil occurrit et in hac modicum.

(145.) Quid differt ea quae in totum non purgatur 15 ab illa quae retentionem menstruarum habet?

quod haec res valitudines ostendit, non purgari autem et secundum naturam occurrere solet.

2—4 om. h qui sic habet: Incipit liber secundus. de reten- tione menstruarum. Que sunt ergo val. etc. (etiam Pal. et Cant.). 2 ut p fluxü ventris aut per os digerat (add. ! inepte ficta!) specialiter tamen... predictis fieri (sic) debent 1.

ventris, quod habet etiam b, delendum videtur. 6 scrip- tura h. 10 Ipsius ef et ED add. h (om. b ubi sanguinis flexus, et i1 δὲ sanguinis 11 ΑὉ eoq; b, Àb eo quod (...purgantur) /. 13 in eus b (-one ἢ. occurr& & admodü b, occurrit & gd |, occurret et inác modicum h. 15 differr& (wt et v. 11) b purgantur ] (purgantur h) 16 retentio (stc) b, retensione | (-né h) 17 valitudines d ostendit (sic) p, valitudine ostendit /h.

-—

[Quoniam ergo posuimus quod omnes earum valitu- dines aut per stricturam fiunt aut per fluxum, et illae priores curandae sunt quae per stricturam occurrent, hoc est menstruarum retentio vel cum dolore exitus, fervor

5 matricis et tensio, inflatio et tumor, callositas orificii et clusura, et vulvae praefocatio quam ystericen pniga Graeci dicunt, placuit ab ipsis principium sumere.]

(48) I De retentione menstruarum — vel quotiens guttatim et cum dolore purgantur.

10 (gr. 7.) Multae sunt causae quae non purgari mulieres /faciunt. nam primo sunt quaedam quae. nullam valitu- dinem habentes naturaliter non purgantur. aliae aetate inpediuntur, hoc est anus et puellae. aliae exercitio vocis sanguinis purgationem consumunt, hoc est cantilatrices et

15 virile corpus habentes. universum enim sanguinem pur- gationis exercitationibus consumunt et ad corpus trans- mittunt nihilque remanet quod matrix propter purgationem accipiat et servet ut expleto mense purgationem reprae- sentet. aliae vero sunt quae valitudine aliqua aut universi

30 corporis aut partium non purgantur, universo corpore ut sint tenues et syntecticae vel multum pingues et crassae, partibus vero inpediantur ut orificium matricis aliquando

1—7 solus hic addit (qui ante p. 47, 1—4 omisit) h. |. 2 per om.h. A4retensioh. 6clusuras. v.h. quam mysteri centínita grece (ips. corr. greci) dicunt h. 9 cociens b. 12 alia a&ate b: AÀlie vero etate i. 18 hoc est b: id est | (sicut ἢ — καϑάπερ Sor. 196, 14). — Alie δὰ ex. 1. 14 sanguinis purgatione δὲ: sanguine purgationis h. cantelatrices b, cantolatrices i (can- tilatrices. et steriles cui v. c. habentes ἢ, cf. Sor. 196, 15). 16 exercitationis (-nibus h) bh: exercitionibus |. 1717 propter h: om. (purgatione) b, per (p) 1 (εἰς κ. S. 196,16). 18 ut h: & bl. 19 valitudine aliqua ^: valitudinalia bi. aut (un.) om. l. universo b. 20 purgentur /h. ut sit (sint ἢ) tenues b: aut si tenues /. 21 sint&ica b, sint. ectice | (sin- tectice ἢ). vel conira m. p. h. grassae b(l) 92 in(mih)- pediuntur bih. ut ih: om. b. :

— B0 —

tibus specialiter positas invenies unde curare possis. et quoniam prima est retentio menstruarum, ab hac initium sumimus. (10.) strictura ergo et fervore in matrice posito, ali- 5 quando «ex toto» retinentur menstrua, aliquando cum dolore guttatim feruntur. signa autem occurrunt haec. tensiones et dolores lumborum et supra pectinem et in- guina, capitis etiam dolor et cervicis, cui et bases ocu- lorum consentiunt. frequentius et anorexia eis occurrit, 10 sonitus aurium, fervor cum rubore vultus, mamillarum etiam inflatio partiumque muliebrium siccitas. quae omnia occurrunt diebus purgationis. itaque cum praedicta signa mulieri venire coeperint et dolores occurrerint, iactanda est in cubiculo mediocriter calido et lucido, strato scilicet 15 molli cooperienda est stramentis novis et flocosis, ita ut biduo nihil accipiat. loca vero illa quae dolorem et ten- sionem «habent», omnibus vaporationibus aut linteolis calidis aut lenticulis calidam habentibus vel sacellis va- porentur. nam et vesicae oleum calidum habentes semi- 30 plende bene partibus ipsis adponuntur. post vaporationem autem pannis mundis oleo calido tinctis et expressis uni- versa loca contegantur. cataplasmatibus etiam cum mulsa

2 quoniam h: quarü δὶ. 4 posito ἢ: -ta δὶ. 5 ali- quando — menstrua ἢ (Sor. p. 200, 11): om. bl (ex toto ipse addidi) ^ 6 guttatim ἢ (Sor): om. bl. 1 tensione (gravedo cum tensione suppl. h, i. ventris add. I) et dolore δ]. 8

cervices δὶ. bases b (h): uasis l. 9 anoro(e h)xia b, -re- si& |. ' 10 fervore bi. 11 partumque δ. 12 diebus b^: in diebus /. predictis signis bi. 13 mulieri b: -ribus 1,

coeperit b (-rint ἢ. 15 cooperiendum ὦ (da ἢ. sira- mentis bh: teghintis (sic, non tamen addita quae Y aiia in marg. correctura) l. & locofif b, et floccosis [(A). ita ut lh : git aut b. 16 dolor (τὸ /) et tensionem (-ne !) omnibus (om. habent) b. 11 habent (addédi ex 0h): et gravi(e h)di- nem habent /h. 19 habentes /h (-tis 19): habundantis b gi(e 7)miplenas δ. 22 οὗ 1: om. b (c. e. ex pollinibus et in mulsa c. c. ἢ

uos AS εἰ

coctis cataplasmamus, et occurrente tertia die oleo simplici peruncta et aqua calida fomentata facie cibum calidum et simplicem damus.

(11.) cum vero praedictae querellae creverint dolorque fuerit plurimus, secunda vel tertia die flebotomamus eam, et cum se mulier post flebotomiam conposuerit, ad en- cathisma eam tenemus quod conficitur ex oleo dulci et aqua calida aut ex sucis seminis lini faeni graeci et ra- dicum bobae, ita ut cum illic insederit sucis ipsis in- teriores partes fomentet. et cum encathisma digesserit, 10 peruncta et fomentata facie cibum simplicem accipiat, hoc est ova sorbilia panem ex aqua et pultes molles, et aquam calidam bibat, et post refectionem dormiat. et ex ipso die usque ad declinationem valitudinis cotidie curetur et si vires eius permiserint die inter diem cibum accipiat. 15 tertia vero die post flebotomiam subiungere etiam cucur- bitas debemus, in accessione quidem doloris leves, in statu autem valitudinis in remissione cum scarifatione eis supplemus, supra pectinem scilicet et praecordiis. perse- verante autem adhuc valitudine eisdem locis etiam san- 30 guisugas bene inponimus. quod si parum sanguinem tu- lerint, cucurbitas illic ponimus ... et sic modum san-

σι

2 peruncta et...fomentata (facie add. h) δὶ. cibum ὃ: post hoc cibum /. 4 creverint /!h: óre venerint b. b plu- rimus: plus b (amplius i, vastus ἢ). fleotomamus 5 (flevo- ihomamus A): flevotomabis /. 6 fleotomia 5b. " confió b: constat ih. et (aqua) i^: aut b. 8 fenogreci (item infra) b. radicem bobe b, radice | (alte» bobbe ἰ (radicum | z blere? À, ubi τ. bletae Wolf p.89, τ. bebbae Pal., τ. berbene! Cant.). 10 fomentet et: fomet et h, sument et b (resument. etiam etc. ἢ. 18 ipso bj: ipsa ἢ. 14 usque /h: om. b. curetur. et si À (curetur. si ἢ: curatur sibi si b (λεπτῶς ἀκτέον x«l Sor. p. 204, 10). 15 die intercia die (sic) b, die inter die /h. 17 accensione b. 18 ei supplemus b: eas appli-

sup

camus À, eas adplicamus ἷ. 19 precordiis (sic) δὶ ἢ. 20

sanguesucas (stem. infra sanguesucarum) b. 21 parum san-

guine b: parvü sanguiné /, parum sanguinis h. 22. ponimus. et sic sine lac. blh, deinde sedamus bl: supplemus f. A4*

— 59 —

guinis sedamus. post usum vero sanguisugarum cerotum

inponimus, et si necesse fuerit iterum praedictis rebus

cataplasmamus et spongiis in aqua sucorum intinctis loca

ipsa vaporamus. nam et ad longaonem oleum dulce et 5 calidum ad plenum acetabulum inicimus.

(13.) utimur etiam pessariis simplicibus, ex quibus primum est quod oleo dulci et calido constat, ut intincta illic lana ponatur. aliquando etiam sucos faeni graeci et malvarum ei admiscemus. possunt autem paregorica haec

10 pessaria etiam hac disciplina confici. faenum graecum diligenter tritum (et) semen lini accipiant et radices althaeae bobae, deinde supermissa aqua decoquantur. cum vero pin- guis factus fuerit sucus, adipes anserinos vel gallinacios illic missos et solutos de pinna super tollant, ut sic sucos

15 admisceant. possunt cum isdem sucis et palmulae pingues coqui, ita ut cum madefactae fuerint sublato cortice quem a foris habent terantur, et sic sucis misceantur. nam et melilotum bene tunsum et cribellatum frequentius illic

1 post usum ἢ: ptusum ὃ, pertusü I. 8. predictis c. i. b. 8 spungia (...1ntinctis) b (spongiis 1h). 4 et ad lon-

gaonem A (Sor. 206, 4): om. bl. δ ad h: 86 (4. e. ac b, hac ips. corr. b) b, ac Ll. ace(il)tabulum /!h: acceptabulum b (μέχρι κυάϑων τεσσάρων Sor. 206,5). 6 pissariis (stem 4nfra) b. ex ih: ἃ b. 7 ex oleo ^. dulce δὶ. 8 illie ὃ: illuc ἢ, illa 1. gucus δ]. 9 p' (Post ἢ autem para(e l)go- rica haec pi(e J)ssaria -e& (esse ἢ. &ià hac d. conficiu(a /)ntur δ᾽: Possumus autem paregoria iy Lapi eciam ac d. con- fici ^. 11 tritum sem lini b: triti. & tantü seminis lini ἢ, obdulcatum. tantufidem seminis lini ἢ. accipiat δὶ}. el radices alteae bobe (altee vel boh(b?)|bte sic Ἢ althee vel bis malvae Wolf p. 90, altee vel bobbe Cant.) b: '& radicem. id est 1deviscü alteo bo obbe . 112 decoquantur bih. 18 adi- pes anserinus vel galinacius illic missus et solutus b, ex adipe anserinus vel gallinaceos illic missos et solutos ἢ, adipes an- serifi vel gallmacii illuc missi et soluti ἢ. 14 de bl: cum h. super b]: de super ἢ. tollantur bih. ei sic sucus (sucis h, suc. .? ἢ admiaceantur bih. 16 Possunt (Poff) ἢ: sed b]. ^ isdem b: hisdem lh. 16 madefacta b. quem: quod (qd b) bIh. 18 mellilotum bh.

. ABA me

novissime in oleo enbasis eis faciamus aut, quod est verius et exercitius, cyclo curemus.

(60) II De fervura matricis.

(17.) Matricis fervuram multae causae faciunt. ali- 5 quando enim ex nimia perfrictione emergit, aliquando ex inportuno labore vel frequenti aborsu nascitur, vel si ab inperita obstetrice male fuerit obstetricata. et erit omnis matrix eius in fervura aut aliqua pars eius. quotiens autem omnis matrix eius fuerit in fervura, dolor eius oc- 10 currit cum duritia et siccitate et fervore, gravedo etiam lumborum totiusque vicinitatis in gyrum. nam et ali- quando et obripilationes et punctiones sibi sentiunt, torpor etiam οἱ in genibus frigor eis occurrit, pulsus vero minor et spissus invenitur, stomachi consensus, aliquando cum 15 pressura pectoris. et cum in peius devenerit, singultus eis occurrit et dolor cervicis et occipitii et oculorum vel maxime radicum. nam et urina frequentius occurrit et stercora inpediuntur ipsaque loca grandia fiunt et exten- duntur cum acutis febribus et deliratione et spasmo. :9 — (18.) quotiens autem orificium eius patitur, digito ob- stetrix inmisso inveniet clusuram, et cum clusuram ad- prehenderit cum dolore continget, et inguina eis naseuntur

1 in oleo: oleo b, de oleo 1, olei ἢ. enbasis ὃ᾽: enba- sin ἢ. facies δὶ, faciemus ἢ. 2 et cercicius b, et certius | (om. ἢ). 6 enim ex nimia perfricatione h, enim exanimat ipsa pfneatione /: om. b. emergat b. aliquando om. b. 6€ aborso bi. vel — obsetricata | (h): vel &i ab inperita ob- seiricata male fuerint b. 8 aliquas partes bi. 12 (aliq.) et b: om. lh. — torpor (νάρκα): corpore b (in corpore 7), cor- por (sic) ἢ. 18 in genibus h (yovavov): inguinibus b (in in- guinibus ἢ. fricdor b (frigdorem 1, -dore ἢ). eis h: eius b (om. ὃ). vero b (om. h): etiam eis 1. 17 rad b (radices lh). 20 Quotiens δὰ (autem) ih (item infra v. 23): Quociens cumque b. 21 inveniet 1: -nit b (om. h). 22 et cum dolore (Sor. 259, 4) continget quando et inguina eis h, contigit ut

ingom eis /: om. b. cf. ap. Orib. lat. VI, 367. nascantur

— p5 —

et supra pectinem tensionem habent. (20.) quotiens autem collum matricis in causa est, post orificium eius tumor cum fervore invenitur ita ut pes mulieris qui huic tumori proximus est consensum habeat doloris et inpediatur ad

ambulandum, retentio etiam urinae vel stercorum vel utra- 5

rumque rerum fiat, siquidem aliquando pars eius patitur quae longaoni superiacet et aliquando illa superior cui sub- iacet vesica. aliquando omne collum eius in causa est et exinde ambae res inpediuntur. (21.) sed si basis eius qui

sinus dicitur habuerit causam, hic a foris dolor et tumor 10

et inflatio invenitur. si enim pars ipsius quae in priore est causam habuerit, supra pectinem est dolor et inflatio, et urina detinetur. si vero posterior pars eius habuerit, in renibus eius dolor et tumor erit et stercora inpediuntur. si vero in lateribus, ibi quidem tumorem invenies et do- lorem. fundo vero matricis in causa posito, et dolor et tensio et gravedo in ipso umbilico erunt. nam frequentius et ipsum orificium rugosum erit et intus insursum con- ducitur, ut ab obstetricibus inspectae nulla causa matricis

. . habeat δὶ. 2 in causa est post (μετὰ) o. (est in causa post o. h): inconposito est in o. b, in composito est. & in o. l. 8 cum om. b. pes (σκέλος) 'h: uterus δῖ. qui — est À: om. bl (cf. Sor. p. 260, 9—11). δ utrarumque ἢ: utra(&l)- que bi. 6 fiat 1h: faciat b. 7 longaoni supiacet ἱ (h): longaonis abiacit b. et aliquando illa superior cui subiacet vissica bl: om. h. 8 omne ἢ (Sor. 260, 16): enim δὶ. in causa est (est in causa A): inconposito est bl. et inde amba | rés h: et exinde ambulare 51. 9 gi inbases b, si

inuasis ἢ (ubi sic h si capacitas eius qui sinus d.). 10 sinus h: &nus bi. eausam om. bi: add. ἢ. 12 causam h.: cü ada c&) h. δὶ (om. h cum sqq.). 13 detenetur δὲ (retinetur 15 l[ateribus ... abhenc $n b folio lacerato septem ver- p seqq. absunt partes exiremae, icti in. tertio textus dit- tographia (ambulare inpediuntur efc. e. 9 — invenies v. 15) corrupti vestigia extant. post quam quidem omnia «sque ad p. 56, 17 δὲ vero perseveraverit etc. 16 fundo vero ἢ: si in fundo (ἃ b) bI. in causa posito et ἢ: inconpoaito est Jj. 17 erit /, sunt ἢ. nam freq. efc. haec absunt in b usque ad v. 17 y. ' 56. 19 inspecte (sic) ih.

15

— p6 —

6886 dicatur. (22.) universa vero vulva in fervura posita universa etiam partium eius praedicta signa occurrunt, et omnium vicinarum partium consensus efficitur, ipsius etiam ventris cutis plus in tumore tenditur. sed aliquando con- 5 tingit ut matrice causam non habente, sola ipsa cutis pa- tiatur. quam rem separare nolui, siquidem una diligentia utraeque res curentur. (23) quantum autem ad curam pertinet, ipsa esse possunt necessaria quae ordinavimus retro illis quibus men- 10strua non veniunt vel cum dolore purgantur. οἱ has enim iubemus iacere in cubiculo mediocriter lucido et calido, silentium habere et ut biduo cibum non accipiant, manibus etiam calidis acra eorum contineantur et lanis contegantur, uti etiam ex oleo dulci vel ex sucis ency- 15 matismis. similiter etiam et haec, si tertia die fervor, fle- botomanda est et ad encathisma collocanda, cataplasma etiam de seminibus adponendum est. si vero perseveraverit fervor, bene loca ipsa scarifamus vel sanguisugis utimur, spongiis etiam in ferventibus sucis intinctis et expressis 30 vaporamus, et praedicto ceroto et pessariis utimur. . et occurrente plena declinatione lavacro et vario cibo cum

1 ferbura ἢ, fervore h. 2 universa À: -89 1. partium À: parti 1. 8 consensus i: sensus À. etiam ἐς: om. ἢ. 4 cutem ὦ, cutes ἢ. tenduntur ], tradetur ἢ. b causam h: clausam ἢ. patietur ὁ (sole ipse cutes paciuntur A). 7 utreque ἢ: uterque h. curantur ἢ. 8 δὰ curam i: ad curare h. 9. potest qua (om. necessaria) h. retro: cf. supra p. 50, 13 sqq. 19 sileneiumque h. οὐ ut: et ita ], ita ut h. 18 calida sacra /, calidis acra ἧ. 14 uti ἢ: nt ἢ d h: encatis om. i. — exucis encatismis (sic) ἢ. 15 s. eciam et heccatis- mate collocande (om. si — ad) À. cf. p. 51,5. 16 cataplas- mate ἢ. 17 adponenda ὮΝ. Bi vero pers. ete. hnc rur- sus incipit b (versibus post. supertores aliis etiam tri- bus laceratura decwrtatis). 18 bene loca eciam ipsa h, vena de loca ipsa /. vel bh: et 1. 19 exspongiis ἢ. intinctis l|: tinctis ἢ. 20 cerato h. 21 declinatione h et in marg. 5: devotione 4. — cum potione /À: conpositione b.

-- βᾷ --ς

(61) IIII De praefocatione matricis.

(26.) Vulvae praefocatio, quae a Graecis ysterice pnix dicta est, ab eo quod mulieres praefocet nomen accepit. hoc est autem retentio spiritus cum «oppressione sensus et»

ὅ silentio, matrice scilicet ad pectus ascendente et mulierem praefocante ita ut quasi mortua iaceat. effcitur autem haec valitudo de frequenti aborsu vel crudo partu, vidui- tate etiam longa, retentione menstruarum οἱ inflatione matricis. signa autem eis occurrunt haec quod ascendente

10 sursum ad pectus matrice cadant omnesque sensus cum silentio amittant, dentibus etiam fixis stridant, et aliquando eis manus ac pedes urgueantur aliquando in rectum iace- ant, et praecordia eis inflentur et ipse thorax grandior fiat, venae etiam quae in fronte sunt tumidiores videantur,

15sudor etiam frigidus per facíem et cervicem destillet, pulsus. autem nullus inveniatur aut valde brevissimus, et aliquando citius ad se redeant et surgant et quae passa sunt sciant, aliquando nesciant, doleant etiam caput et cervicem, aliquando et delirent.

8 (21.) huic valitudini propter silentium similes sunt caducae apoplecticae quae de lumbricis tacent lethargicae etiam et catalepticae, separantur autem a se ab eo quod

2 ysterice pnix h: steri gennix b, steri cennix |. 4 cum oppressione sensus et silentio: cum omni silentio ἢ h, communi 8. ὃ. 6 mairice h: matricis b, matrix (.. .ascendens) l. eti mulierem prefocantem (sic) ἢ: et mulierem prefocat b, mu- lieres prefocat (om. et) Jj. 1 de ih: om. ὃ. 9 occurrit (crunt ἢ) haec b: haec occurrunt (. 10 cum lentioloa | mit- tant b (cum silentio mittant ἢ, c. s. amittant ἢ. 12 urgue- antur δὲ (n supra r le 4. e. ungueantur): torquent ἢ (συνολκή ve σπασμώδης τῶν ἄκρων Sor. 228,1). cf. torqueri p. 60, 1.

18 infletur bi. 16 distillat b. — 17 et(q.)!: om. bh. 18 doleant h: dolet b (doleat ἢ. ^ caput et cervicem δῇ: (doleat eliam eis) caput et cervis !. 19 delirent 1: delerent b (et kb). 21 tacent δὲ: iacent ἢ. litargice b, lithar(gi»ce ἢ (letargice ἢ. $tem infra p. 59, 10. 22 et ἢ: om. bi. cata- lem(p λρεῖσου ὃ, cataslemtice (stem infra p. 59, 10) 1. & 80

ab eo bf: se ab 60].

— B9 —

apud caducas et apoplecticas et quae lumbricos habent matricis nullae querellae praecesserint et ipsa matrix suo loco inveniatur, apud illas autem quae ystericen pniga pa- tiuntur et in fervore sit matrix et cum sursum ascenderit tunc cadant, et ex eo quod caducae in fine post spasmum 5 salivas plurimas emittunt et pulsum maiorem habent et cum ad se redierint capitis dolorem sentiunt. nam et apo- plecticae et ipsae maiorem pulsum habent et si evaserint paralyticae fiunt, ystericae autem aut nullum aut brevem et spissum. |lethargicae autem et catalepticae separantur 10 quod semper cum febribus sunt, ystericae autem num- quam. illae autem quae lumbricos habent, et in intestinis punctiones sentiunt et pulsum «inaequalem» habent et matricem sanam.

(28.) et haec est a simillimis valitudinibus separatio 15 ystericae pnigos. est autem passio quae per stricturam occurrit. et aliquando fit acuta et aliquando chronia. propterea ita et curam eius ordinavimus, ut quotiens primo occurrerit paregorice gubernetur, et cum recesserit et frequenti interpellatione effecta fuerit chronia, meta- 30 Syncritice curetur. cum ergo mulier ceciderit in aegri- tudine, collocanda est in cubiculo calido et claro, ita ut stramenta ad caput altiora habeat et quasi orthocathemene sedeat, et porrectis manibus ac pedibus eius qui de vali-

. 9 precesser | (-erint ἢ). 8 aut epterica b, ai quae ypte- rica | (autem que istericen pnica ἢ). 8 et ἢ: haec (hec ἢ δὶ. 9 ysterice h: epterice b, ypterice 1. aut nullum ἢ: aut colli b et supra 19 (ub$ 0 aut grande pulsum). 11 ypte- rice bi. 12 instantinis b, insten ils [h. 13 pulsum l]um-

bricorum bÀ, pluf1 eo, | (ἀνώμαλον xal διαλείποντα Sor. 229, 12. inaequalem vel inordinatum Cael Anecd. II p. 386. 287).

16 ysterice pnigos j|: epterice spinigos b, ypterice ypi- niglosse ]. 17 ah[quando... hic incipiunt in b fol. 23^ ver- 8us «limi septem illi (cf. ad p. 55, 15 et 56, 17) ab imtio nunc mul. — fit: sit ih. 20 metasincretice ἢ (...etice b), (cro- niam & asyntectace /. 21 egritudine iA. 22 claro bl: lucido ἢ. 23 ortho catemena Ah, ortu catemenea (/.

— 60 —

tudine torqueri solent, mentum ei frequentius movere et sic eam excitare, ita ut medianis pertibus universis calfactiones admoveas manibusque calidis universa acra eius iubeas contineri, deinde penicillo aqua calida tincto faciem va- 5 porare. si vero diutius taciturnitas illa perseverat, bene uteris et cucurbitis levibus supra pectinem et inguini- bus adpositis, lanis etiam mundis universo acro contecto, patefacto in aliquantum ore eius aquam calidam instillare, deinde et mulsam subiungere et in pensili lecto eam 10 exagitare. cum vero ad se redierit, si nulla lassitudo eius vel ante modicum datus cibus inpedit, statim flebo- tomanda est et post flebotomiam encymatismis olei et encathismate sucorum curanda. tertia die peruncta cibum simplicem accipiat, et usque ad declinationem alternis 16 diebus nutriatur, cotidie tamen cataplasmatibus et fomento curata cum adpositione praedictorum pessariorum. facta vero declinatione cerotariis et malagmate simplici utimur. lavacro etiam et vario cibo et vino resumimus. si vero frequentius occurrendo effecta fuerit valitudo chronia, in 30 interpellatione praedictis utimur auxiliis, in dialimmate vero primo resumimus varia gestatione et conpetentibus exercitiis, cibis etiam secundum cyclos ordinatis. post vero et metasyncritica subiungimus quae constant ex salso,

1 eis !, eius ἢ. 2 eam ^h: eum bi. universas ὃ ἢ. calfa(exc. b)]ctiones h: excalefactus 1. 3 que h: om. l. agra (ἢ. ^ 4 pinnicillo 5A, -cello 1. 6 perseverat (ἐπεμέ- yet) b: perseveraverit 1, permanserit h. | 6 cucurbitas b.

7 universa acra (agra b) contecta (-tis ih) δὶ}. 11 fuerit st eius bh vel ei ὃ) add. (deinde vel & 8.) 1. ante mo- lcum Àh: ante modico parvus (ex gloss. b, ante modicus |j. impedit ]h: & bibit b. 14 et usque ἰδ: eiusq; ὃ. ad de- clinationibus (-ib; b) bl. 16 fo(u /)mento δὶ]: -tis ἢ (πυρέαις). 16 pessariorum ἢ: om. δὶ. 17 malacma b (-gmate ih). 18 si vero ih: sive b. $4 2 h: om. δὶ, 20 in — gesta- cione h (Sor. 231, 17): om in lenimento (ex glossa). in dialimmate ἢ. 29 cyclos ^ cibus b, cyclus 1. 23 meta- sincretica bih. constant h: constat δ].

me Sp ou

dropace, cucurbitis, paroptesi, fricatione partium, synpas- matibus, acerrimo encathismate et sinapismo. si et haec minus profuerint, novissime et elleborum damus, prae- cedente scilicet frequenti radicularum reiectatione, deinde

eas peregrinari terra marique iubemus, uti etiam aquis 5

calidis, quorum omnium praedictorum conpetens usus in boethematicis est ordinatus.

(29.) veterum autem medicorum errores, quod universas res putidas et graviter olentes naribus adponebant, hoc est capillos conbustos et nidorem lucernarum, castoreum etiam aut resinam in naribus inlinebant, omnesque res male olentes susum tenebant, et ad matricem inferius bene olentia et pessaria ex nardo et storace quod antiqui adponebant, ut illa male olentia matrix fugeret et ad ea quae boni odoris fuerant descenderet — alii autem varios strepitus et cymbalo- rum et tympanorum sonos adhibebant, alii frequenti ptar- mico percutiebant caput et naribus acrum acetum infunde- bant plurimasque res faciebant inportunissimas, quas prae- lermittere volui ne verbis vanis et nihil profuturis onerare potius lectionem visus essem quam aliquid scribere.

1 cucurbitis: οὗ metasincretis cucurbitis b, ἃ eas sincreti- cis cocurbitis / (et sincr. e. A). sin(sym JI)pasmatibus b. 2 si bI: nam si (εἰ δὲ μή...) ^. et bh: om. 1. 8 minus lh: om. b. 5 iubemus jh: om. b. uti h: ut b (e. a. c. labentur) 1. 6 quarum bih. predictorum b: -tarum |^. 7 bo&imaticis b(D, bo&ematricis ἢ (Sor. 232, 10). 8 errores

b: eorrores ἢ, auctores (8ed marg. ..carores) [. quod: q; 5, que /, qui ἢ. 11 in naribus inlinebant δ᾽: nares inlinibant h. omnesq; rebus (sic) male olentes δ᾽: omnibus rebus male olentibus ἢ. 19 tenebant bi: utebantur ἢ (et 4n marg. ἢ. et pessaria: apessarim b, pessaria jh. 18 α b^ (quod ἢ. 14 fugiret bi. ad eo (8$c) 1: haec (om. ad) b, ad hec ἢ. qui b. 15 ci(y)ombalarum bih. 16 ptarmico h: obtalmico bi. 17. ag(c ro aceto bi, acre acetum ἢ. —plq. r. f. solus iis om. b, unde sn lac. haec effinzit |: hec omnia importunissi-

mas (ϑ 0) sunt quas (et sic inportunissimas quas pergens etiam b). 19 volui ne ἢ: noluimus b, volui (om. ne) 1. onerari δὶ (-τὸ 19). 20 essem ἢ: .ee. (esse) b. | quam ih: quos (ας (a) b. aliquid scribere h: aliqui describere b, aliquid |

10

dese) V De tensione matricis.

(30.) In tensione matricis occurrere solet inflatio sub umbilicum in aliquantum dura, dolor etiam ventris et renum cum consensu scilicet capitis et stomachi. urina etiam in-

5 peditur et vigiliae subsecuntur punctionesque ibi currunt. frequentius autem inminente purgatione haec occurrere solent, quando et digito obstetrix inmisso orificium patens invenit.. '

curam autem eandem adhibemus quam ad fervuram

10 matricis posuimus.

(56) VI De inflatione matrieis.

(31.) De frigore vel aborsu vel de laborioso partu, vel thrombo sanguinis si in orificio remanserit, inflatur matrix ita ut et venter infletur. quae inflatio digitis pressa

15 cedat et statim se iterum colligat, ita ut si quis manu partes ipsas percusserit, sicut tympanum sonet. nam et aliquando cum punctionibus et tortione ventus ipse huc atque illuc discurrit. aliquibus iuflatio ipsa perseverat, aliquando interdum se ostendit et retollit se inflatio.

20 — (32.) curam autem illam adhibemus quam in strictura

2 In t. m.: Tensione matricis h, Matricis tensio δ. in- flatio ih: -tü b. sub /Àh: om. b. 8 in [h: om. b. dura lh: om. b. 4 cum sensu b. 5 vigilias ὃ (-lia ἢ. cur- runt bh: occurrunt ἰ. 6 inminem (sic) ὃ. 7 in orificio patentem eum inv. b, in or. et patientem eum inv. / (orificium patens invenit h, qui om. inmisso). 9 adhibemus /h: om. b.

quem ἢ: ἃ; (que) b, qui 7. 12 De frigdore etc. h: Matricis inflatio occurrit de fric(g 7)dore etc. δ]. aborso δἰ, -sum ἢ. 18 trombo ὃ: thronbo À. 8i in o. remanserit b: in o. re- manente ἢ (vel si trombus s. in o. remanserit ἢ. 14 que ἢ:

re qua δ. 15 se iterum ἢ: se b, in 86 1. 16 timpanus δ]. 18 discurrit [et quasi foras exire querit add. solus h.] 19 et retollet se infl. b, et retollet ipsa infl, 1 (haec. om. ἢ). 20 illam ^: illarum haec (...quam τας ἢ) b, earum hec (...qug) 7.

et in fervore matricis frequentius insinuavimus, ita tamen ut obstetrix diligenter thrombum quaerat et sine quassatione adducat. «cum vero chronia fuerit effecta haec inflatio, rebus metasyncriticis quas in praefocatione vulvae posui- mus utimur. postea epithima quod dia sycon dicitur aut dia spermaton aut polyarchion aut dia dafnidon inponimus. encathismamus etiam aqua in qua decoquimus stafylinum daycum creticum et puleium. causa perseverante et ar- temisiam illic admiscemus et marrubium fasces ysopi et laurum vel bacas eius. haec omnia cum fuerint decocta, inde encathisma faciemus. pessaria etiam simillima rebus praedictis conponimus, scilicet qnae accipiunt rutam nitrum puleium fel taurinum, ita ut haec omnia melle colligantur, et sic pessarium faciunt. est et aliud pessarium commo- dum quod accipit fici diligentissime triti ita ut semen eius non pareat denarium unum, cymini denarios duos, afronitri denarium dimidium. universa autem acerrima pessaria cum in lana fuerint inducta, in oleo vel in lacte debent in- tingui et sic adponi. cucurbitas etiam metasyncriticas

8 adducat bi: auferat ἢ. f. eff. .&. haec b. 4 meta- sincreticis b7h. 5 epitima q; b, epythima que /. 6 poli- art(c [jon b. diafnidon b. 7 encatismamus bi: en- catisma etiam malagmatibus simile adhibemus ἢ. etiam ἢ: vero 1, om. b. aqua inaqua (sic) b, cum aqua in dua l.

decoquib; b, decoqueris /. 8 pulegium δῇ, puléium (1ps. corr.) l. CAUSA DE h, οὔ (pro cà) perse|parante b: & οὔ discocte fuerint (!) 1. artemisiamiligaadmiscemus b (artemisiam illic admiscimus /): artemisia illuc miscemus A.

9 fasc ysopo b. 10 vel bacas eius ἢ (ἢ τὸν κάρπον αὐτῆς Sor. 249,8): om. δ]. 11 etiam /: enim ἢ, faciemus (tterum) b (cf. ad v. 19). simillima i^: simila b. 18 pulegium 5, puleiu (sic) ih. ^ et fel t. /h. — melle ἃ: om. δὶ. 14 aliud |: alium bh. 16 dinar.l. b: om. 1, dragma una h. — cimino b, cymini ], Cum in ^ (κυκλαμένου Sor). dinr II- ὃ, 2. 111: dragmas duas ἢ. afronitro b. 17 dinr dimedio b: dr. (dragma A) dimidia /h. 18 oleo 1 (5:5) oleum bh. in lacte bl (inbate sic ἢ). intingui bL. 19 adponi 7h: adpone b. etiam bi: enim ἢ (cf. ad v. 11). metasincreticas bi.

οι

10

Ex DE oes

partibus ipsis bene inponimus et huc atque illuc trahentes violenter adducimus. aquis etiam calidis uti, et novissime etiam in frigida descendere permittimus.

(67) VII De tumore matrieis.

5 (34.) Matrix cum in tumore fuerit, haec signa occur- runt. duritia sub umbilico cum quadam inflatione ita ut cum digito premitur recedat et postmodum se recollipat, cutis autem ventris suum colorem non habeat et digitis adductis sequatur.

10 . etiam in hac passione ea adhibemus quae in inflatione matricis sunt posita, ut post encolpismum olei simplicis et de oleo cyprino et irino encolpizemus.

(61) VIII De duritia matricis.

(85.) Praecedente fervore duritia matricis efficitur. nam

15 aliquando universa durescit, aliquando pars aliqua. signa autem haec habet. ἃ foris duritia grandis invenitur, ita ut cum digitis fuerit exercitius pressa, torporem quendam mulier sentiat. et cum creverit ipsa duritia, evolvitur dolor ad renes et inguina, et gravedo supra pectinem sen- 30 tietur. si vero in collo matricis fuerit duritia, a foris quidem nullus tumor invenitur. cum autem obstetrix di- gitum miserit in orificium matricis, ibi duritia patente

8 frigida δὶ, frigda ἢ. 7 postmodü bi: post modicum h (μετὰ βραχὺ Sor). se recolligat b: iterum se recolligat ἃ, se collgat h. ^ 8 non δὲ: om. ἢ. 10 ea ἢ: haec (hec ἢ δὲ.

11 postencolpismo b, posten uulpismü !, posten colpismum h. olei simplicis eciam de o. ^h: oleo simplici sed & de o. b.

19 yrino 51h. 18 Ad hoc cap. (Án graecis mutilum) cf. add. lat. (ex Sorano partim ductum) ap. Orib. lot. VI, 372. 16 durescit ἢ: -cunt δ]. 17 torperem (stc) h: dolorem bI. 18 evolvitur b: revolvitur !, revolutus ἢ. 19 sent(c b)ietur δὶ: senciatur ἢ. 21 quidem --- miserit solus h: om. bl. 22 orificio b, -ἢ ὦ (-um A). . et patente orificio i. b (omtsi et): est et patente orificiü i. 1, et. patente orificium (inveniet) h.

zi 66 - : cotidie eis crescat, eo quod illa quae molem habet co- tidie punctiones et dolores sentit et accedente tempore mensium motum infantis non habet, quem gravidae inulieres a quarto mense sentire incipiunt. transactis vero decem δ mensibus omne corpus earum macie consumitur, venterque et femora in tantum excrescunt ut hydropicam valitudinem muliíerí minentur. nam et ab ipsa hydropica separatur illa quae molam habet, quod cum venter manu percussus fuerit, nullum sonitum reddat et cum premitur non re- 10 cedat. apud hydropicas autem et si venter percussus fuerit sonum dabit et digitis pressus in aliquantum re- cedet. (38.) banc autem valitudinem plurimi insanabilem esse dixerunt, alii mox incipientem posse sanari. nos vero sicut 15in chronia valitudine ita et molam curamus, ut praece- dentibus paregoricis cum fomento et cataplasmatibus et scarifatione, vaporationibns etiam οἱ encymatismis et pessariis malacticis simplicibus, etiam et malagmatibus sicuti est dia chylon vel Mnaseae, sic postea ad metasyn- 30 critica nos convertamus. primo analeptico cyclo resumentes, deinde metasyncritica subiungimus, sicut dropacem, par- optesin, sympasma, frictionem etíam exercitam, sinapismum et malagmata, hoc est dia spermaton et polyarchion et dia dafnidon et Cefisofontis, encathismatibus quoque meta-

1 eo: ab eo bi. 6 ei femora ἢ: et inter femora δ], intantum A: intotü bl. ^ valitadinem — ydropica bi: om. ἢ.

7 mulieri inminetur L — ab om. bl. 8 illa b^: ab illa 1 (ef. e. 7). 10 si ef 11 fuerit b: om. Ih. 11 recedit δῇ, -dat 1. 15 et i: πὲ b. precedentibus ἢ: ut recedentibus ὃ],

16 paragoricis bI (paregoriis A). fumento δὶ], fomenta . 17 inci(ency- 7)matismis b, enchatismis (sic) ἢ. 19 diaquilon δὶ (diacylon ἢ). manaese b, manasen ὦ (masseu h) Sor. 253, 14. 20 convertimus b. 21 (sicut om.) idropacem b (sicuti ydropacem ἢ. paroptesis. sint parmas b (paroptesis sin- parma ἢ, paropte seimpa sim & h. 42 exerta (-ὃ h) bin.

23 poliarcion b. 24 diafinidon b. X cafiso(n ἢ fontis bIh.

encatibus (encatismatibus ἢ) qd (quod est 1, quoque ἦ) me- tasincretica his (metaeín creticis ἢ) bI.

uc 188. πὰς

color, fastidium. est antem periculosa valitudo, siquidem cum ingenti difficultate constringitur et siccatur. aliquando tamen mon de matrice sed de ipso sinu mulieris sanguis occurrit.

5 — (41) oportet autem eas cum curari coeperint iacere in cubiculo brevi et obscuro et mediocriter refrigeranti, in lecto scilicet firmo, inferiores pedes altiores habente, cum omni quiete corporis et silentio, omnis enim motus fluxum provocat, ita ut pedes contortos supra se

10 mevicem habeant et sic iaceant. spongias etiam latas, in aqua frigida vel im pusca mtinctas partibus ipsis adplicare hoc est pectini et renibus et ad inguina, ita ut frequen- tius inmutentur, ne corporis temperie calefiant. acra etiam universa strictius tenere aut fasciolis inligare oportet, et im

15 aqua frigida submittere faciem, etiam de recente fomentare omneque corpus eius ventilare flabellis. nam et caput eius oleo frigido et spanó perunguimus, et per intervalla acetum sorbendum danrus. encathisma etiam ex pusca fri- gida facimus aut ex aqua in qua decocta sunt murta,

20 lentiscus, celsa agrestis, corium mali granati vel eius &rondes

1 Est autem h: etiam aut δὶ. 8 de (ipso) om. b (non lh). 5 oportet h: ommes (errore solemmi) bl. eurare δὴ (τὶ ἢ. post ceperint Brad omnes) inferunt debent bi.

6 breve b. οὗ med. retrigeranti (Sor. 217, 9) solua h: om. bl (nisi quod et servat b, non ἢ. |. "1 habentes bi. — 9 fluxus b. supra invicem (sic) h: om. bi. 10 habeat bh (-ant ἢ. jaceat δ. ^ exspongiis (etiam add. L^) latus (-ts I) . . -intinctis bih. 11 applicare À: 6m. bl. 18 et renibus ἢ: δ mnaribus b, & in renibus i. et ad inguine b (et inguina 1). 13 ne temperies corporis calefiant. Ácra eciam universa ἢ: ne corpore Xempore estivo calefaci(e b)ant sed universa bI. 14 strictius b: aut:striccius h, exinictius 1. inligare b: ligare 1h. oportet ἢ: omnia bl. et: aut δὶ}. 15 post subm. énter- μυρίων in codd. de recente (-ὃ ἢ bih (0v ἀκραιφνοῦς vO«svog Sor. 218, 3). 16 flauellis bh, fauellis i (δὲ amie ips. eorr. b). 17 perungue(i /)mus bi: perungimus f. 18 ex pusca frigida faci(ie 7)ymus δὲ: om. ἢ. 19 sunt /h: est b. 20 eius: &ic bh.

zz. WO. uns

tubis, ita ut cum polenta et aceto misceantur aut cum pal- mulis in aceto decoctis. utimur etiam exercitioribus pes- sariis quae habent gallam et mannam turis et chalcitin et ges astera, ita ut cum suco aliquo praedictarum herbarum pulvis 5 inmisceatur vel cinis spongiae combustae. quae hac disciplina comburitur. spongiam novam pice liquida madefacis et in ca- cabo quem aquae nihil tetigit ponis et argilla coperculum in- linis, et in furno mittis tam diu quam diu arescat, ut pul- verem facere possis. ex hoc cocleare plenum praedictis sucis 10admisces et cum albore ovi pessas. sed si forsitan ad- siduitate sanguinis aut ustio ibi emerserit aut vulnus fuerit factum, non valde timere debemus, siquidem trociscis illis de quibus dysentericos curamus, etiam has sanare pos- sumus, dummodo ea quae periclitatur evadere possit et 15 sic paulatim curari. semper autem cibos stalticos damus, hoc est oryzam, lenticulam, polentam ex aceto decoctam et oleo spano conditam. dabimus etiam et intuba aut lactucae tursum et ova apala. ex volatilibus autem pa- lumbum perdicem attagena, ita ut ex pusca et cum bacis 30 murtae etoleo spano coquantur. et novissime etiam vi- num damus et ad integrum confirmatam tardius lavari per- mittimus.

1 ita ut /: aut h. 2 utemur ἢ. 8 calciten ἢ, -te 1. 4 pulb ἢ. 5 cineris sp. 7, cinere illuc sp. ἢ. quae: quod (qd h) Al. hae disc. sc. eodem modo quem descr. Cael. chr. 3, 168. hac: ac À, hanc /. 6 madefactis ἢ. et om. h. cáccavo | aque nichil tetigit ponis ἢ: caccavo novo mittis i. 8 tan|diu quà diu h: Tam diu sit donec L., ^ arescat ἐς: erescat h. 9 ex hoc ^h: & I. cocle(i h)are 1}. plenum: pleno in 7, pleno aut h. 10 et: aut /h. ^ pessas ἢ: pistas 1. 11 ustio ἢ: studio 1. 19 timere debemus /: timeamus ἢ. 18 de(sic)ih. hash: hosi. 16 damus h: om. il. Y? intiba

U^. 18 laptuce tyrsum ἢ, lactuce Sursü l. cf. ad p. 69, 9.

19 adtegena /, attagenam h. posca et cum bacis h, pusca ἃ vacas i. — 91 ad integrum ἢ: ad integras sanitate |. — la- vari ἢ: dau δ].

xu 1: .ς

XI De fluxu mulieris. (50)

(43.) Haec valitudo abundantia humoris occurrit diuturni temporis, quae ex matrice effunditur ita ut vario colore sit et ei mulierí quae patitur foedum co- lorem et maciem corporis et fastidium faciat, et cum 5 ambulare coeperit infletur et tumorem ín pedibus ha- beat. differt autem a se haec valitudo quod aliquando solus fluxus est, aliquando etiam dolorem secum habet. et ille qui cum dolore occurrit aliquando cum vulnere est, quod vulnus nunc cum fervore est, aliquando sordidum 10 aliquando limpidum.

(44.) ille ergo fluxus qui sine vulnere et dolore est, ut solus humor feratur, praedictis omnibus auxiliis curari potest quae in sanguinatione matricis posuimus. sane si voluerit aliquis etiam simplices potiones dare non vetamus, 15 sicuti est coagulum leporis vel vitulinum vel agninum vel cervinum si fuerit inventum, vel vinacia cum bacis murtae et corium mali granati et corticem pini, haec omnia tundat et terat et ex hoc pulvere duas dragmas in potione det. me- lius autem faciet, si palmulas et mala cydonia decoquat et in 30 ipsa aqua pulverem mittat et sic bibere tradat. quotiens autem cum dolore fuerit fluxus, encolpizanda est sucis

1 De fluxu mulieris. XL ἢ: CXXXVII (num. om. ἢ De fluxu sanguinis mulieris δ]. 2 et diuturni b, adiuturni ἢ (&bundancia humorum habet diuturni t. ἢ). 8 ex ἰδ: extra b. b corporis ἢ: corpus (sic) bi. faciat bi: inferat ἢ.

7 8. se bi: se ἢ. 8 est h: eius δ]. 9 cum vulnere est nunc sordidum. Aliquando limpidum À, cum vulnere ὃ. qd vulnus noc& (ἃ add. b) οὔ feruore (aut. add. b) ὃ. aliquando sordidum. al 1, δὶ. 19 ille ^: illic b]. 14 potest ἢ: pos- sit ὃ. sane bi: sanare À. 16 quagulum ὁ]. aut agn. b. 17 si inv. fuerit b. vinacia (γίγαρτα) h: debinatia b, deumacia (5$c) 1. murte ἢ, multae (816) b, murre |. 18 tundat et terat et h: tunsa et trita bi. 19 det bh: detur 1.

20 citonia bih. decoquat ἢ: decoquantur bI. 22 et enc. b. . encolpizanda (-dus ἢ) est sucis (sucus iA) bih.

xs ge un

alicae vel ptisanae et omnibus ferventibus et relaxatoriis utendum cataplasmatibus, et calidis et boni suci cibis. nam his rebus etiam in fervura positum vulnus curatur. si vero sordidum fuerit, quod probatur cum faeculentus humor

5 excluditur, vel limpidum, illis utimur rebus quibus in dy- sentericis limpida vel sordida vulnera curamus in priore. tamen cum coeperimus de vulneribus in matrice positis tractare, ibi plenam curam eorum invenies. cum vero chronia fuerit effecta (valitudo», cyclicam diligentiam ad-

10 hibemus, ut misera mulier resumere possit et pristinum sucum corporis accipere, et omnibus rebus metasyncriticis perniciosum fluxum siccare et bonam valitudinem recu- perare.

(62) XII De fluxu seminis mulierum 15 quem Graeci gonorrian dicunt.

(45.) In hae valitudine semen per intervalla mulieribus effunditur sine aliqua cupiditate, ita ut cum pallore et lassitudine corpus earum tabescat. est autem valitudo quae per fluxum occurrit et semper chronia est. (46.) idcirco

:0 omnia quae constringere possunt adhibenda sunt. nam.et lamina plumbea renibus adponitur et ita fasciantur. et stramentis et aestivis copertoriis operiantur, ita ut spe-

1 ty(il)sane δ]. et ih: om. b. laxatoriis h. 2 et (ante calidis) om. bl. boni "s h: bonis bi. 5 limpidus bh, -dis I. quibus h: que (q; b, que ἢ bI. dys(diss b)in-

L

teriea bh, dysinteria i. 6 inpore (aic) h, in priore δὶ. 9 cronia (chronia [)...effecta bl (addidi val.), 'ehronius. . .effectug (8c. fluxus) ἢ. 11 sucum lh: suum b. 12 bonam δῇ: ma- xime |. recuperare δἰ: recipere h. 14 seminis mulierum Ih: sanguinis mulieris b. 15 Quem ih: qà ὁ. gonorria b, gronorian h, gonorrea 1. 16 hanc valitudine b. gem.

per !: semper per Dh. 18 est h: ea b, hec 1. 19 semper chroni(e ἢ) est (sit h) ih: sem (cef. ow. amie ideirco) b. 20 possit bl. 21 lamina b, lumina (ante corr.) h: lanimina 1 lámina h*. renibus earum app. À. 22 estivis b: extivis l^. copertoriis operiantur b: coopertoriis coperiantur |, co- operiuntur h. :

- 13 .-.

ciosos hominum vultus non videant nec de partibus veneriis fabulae cum ipsis misceantur. in dialimmate vero rebus metasyncriticis solidandae sunt, quarum omnium curas retro habes frequentius ordinatas. 04

XIII De lassitudine vulvae. (68)

(47.) Mulieribus vero lassam habentibus matricem menstrua abundantia frequenter in mense occurrunt, cum fastidio viri ita ut saepius et semen viri non retineant sed foris excludant aut aborsus occurrat aut ad legitimum tempus pecus perferre non possint. est autem exclusio 10 seminis ut id quod in communicatione viri ad conceptum matrix acceperat, id post primum aut secundum aut ter- tium diem foras excludat, aborsus ut secundo "vel tertio mense iam formatum sed sine anima et gracile pecus emitíat crudus autem partus est quotiens ante legitimum 15 tempus, iam tamen proximante die, inperfectum effunditur infans.

(48.) ad hanc valitudinem bene hoc transferimus curam quam in sanguinatione matricis et in fluxu ordinavimus. et haec enim et per fluxum occurrit et chronia est. 20

1 nec de À: nam de b, Nam & de ]. veneris bh: bene |. 92 diale(1ih)mmate b: dialemata |. — 3 metasincreticis bh: -cas 1. 4 habes b: habet /h. ordinatas | (-tos ἢ): ἃ; or- dinata sunt b. 6 Mulieribus...habentibus. . .habundancia et Íreq. occurrit h: Mulieres vero ... habentes . .. babundancia (erunt add. ἢ frequenter (eis add. I) in m. occurrit 51. 8 sepius semen retentum foras excludatur ἢ. (semen) viri ἢ: om. bh. retineat. excludat b/. 9 foris À poris (sic) ὃ: foras h. — aut: ut 1, 0m. b, et h. — occurrit b. — aut ad: et &d ih (om. b cum seqq. usque ad v. 13 aborsus). 10 pecus |: uterum h. Est Ae Sic est 1. 11 commutacione (stc) ἢ.

18 ut: &utem b/h. 165 Crudus δ: Enudus (síc) /. 18 hoc A, choc (sic) b: hanc 1. 19 in (ante 8luxu) om. b. 20 eb per (sic) bh (et om. ἢ.

τες, , .:Ξ.

(64) XIII De paralysi matricis.

(49.) Quotiens matrix paralysin patitur, orificium eius cum frigore pannosum et solutum fit et odiosum sensum mittit nec digitum obstetricis sentit. ipsaque mulier usum

5 veneris odit et fugit, et si coacta fuerit uti, non concipit. praeterea ad ambulandum inpeditur, menstrua etiam ipsa aut retinentur aut non ordinabiliter occurrunt.

curantur autem sicut illae quae de strictura laborant aut cum dolore purgantur.

(55) XV De omnibus inclinationibus matrieis.

1:3 (60.)) Matricis collum et orificium per quattuor partes inclinatur et torquetur, aliquando et ad superiores partes fugit. adprehenditur autem digito obstetricis et signis quibusdam. si enim in latus se inclinaverit, pes ipse qui

15 contra est, tensionem et torporem et frigorem sentit et ad ambulandum inpeditur. si vero in priora et susum facta fuerit inclinatio, tensionem supra pectinem sentit et urina inpeditur. si vero in iusum et retro se inclinaverit, Stercora et ventositas non exient et cum ingenti difficul-

30 tate mulier sedet, vel maxime si ad anum facta fuerit in- clinatio. |

1 paralipse δὶ. 2 parali(y Dpse δὶ, paralisi h. 8 fit

h: fiat ὃ, fiet 1. et odiosum sexum bl, et hoc iusum sen- sum h. δ uti non h: non (om. uti) b, uti (0m. non) i. 6 pterea δὶ: propterea ἢ. 10 hoc cap., μὲ et seq. de steril.

plane om. ὃ (non 1h). 12 inclinantur et torquuntur ἢ. ad ἰ: ex i. fugit (sic) i^. 14 inclinabit h. ^ ipse qui con- trà& À (im marg. corr. vet. δἰχαοῖ ὃ — contractus est), ipse con- trahitur 1. 15 tensionem — sentit sic ἢ (Sor.): & in corpore

frigidore sentit 1. 16 in priore 7h (εἰς τὰ ἔμπροσθεν). susum /, sursum . 17 fuerit 1: est h. sentiet jh. 18 iniosum reiro h, iusu inretro /. inclinavit (om. se) ἢ.

19 stercora cü ventositate exient /.

— 15 —

sunt haec universa signa stricturae, sed et in fervore posito collo matricis aut duritiam habente haec signa in- veniri solent. et ideo sic et has curamus, sicuti et illas valitudines retro curavimus.

XVI De sterilitate. (51.) Sterilitas commune vitium est et masculs et feminis, et de plurimis causis evenire solet, ut aut in

totum mulieres non concipiant, aut cum conceperint non retineant, aut non nutriant nec ad legitimum tempus per-

ferre possint ut integrum infantem pariant. haec ergo 19

sterilitas efficitur cum aut masculus aut femina aliquam valitudinem corporis babeant aliquando universi, aliquando partium illarum conceptui necessariarum. per virum ergo conceptus inpeditur, cum omne corpus habeant in causa,

praecedenti scilicet aliqua valitudine chronia, ut inde semen 15

ipsius tenue sit et aquatum aut valde frigidum aut plus a iusto calidum et corruptum, aut luxuria sua frequenti usu venerio enervatus sit et^sine viribus. partibus autem vir inpediri solet, quotiens hypospadias est vel paratretus

hoc est in latere balani cavernam habens per quam semen 30

emittat. apud mulieres autem simillima sterilitatis in- veniuntur vitia. aut enim et ipsae omne corpus in causa

1 sed hoc universa signa inveniri solet (sic med. om.) 1. 8 sic et has ἢ: se in hanc ἐ. 4 valitudines retro curabimus ἢ (sed ἢ ante retro add.que), valitudinis retro pdiximus curationes /. 5 matricis add. l. 6 St. matricis add. i. 8. cum — nutriant om.l. 12 aliquando universi p. i. c. necessarium 1, aliquanti p. i. c. h. 14 habeat in conprec,. |, habent in cause prec. h. 15 ui: et ih. 16 sit: est ih. plus ἃ /: om. (aut iusto) ἢ. 17 calidum À: uiidum (sic) 1. frequentius venerio inebria- ius |. 18 enerviátum (sic) h. 19 ypospadias i, ypospodia h. 20 in latere balani cavernam habet ἢ, in lateres veha habens |. ^ per quam /: que ἢ. 21 apud — vitia ^: simil- lima autem stereltatis inveniuntur. (aut enim etc.) 1. 22 et om. 1. omne om. ἢ. in c&us& h: uneum (sic) l.

zs H8 ...-

habent ut sint tenues et macilentae et pthisicae vel hec- ticae, aut econtra multum pingues et crassae, vel iracundae et furiosae. partibus autem mulieres inpediuntur, -quotiens aut non purgantur aut orificium matricis conductum habent 5 aut contortum aut membrano aut aliqua re aliena clusum, aut certe callositatem aut duritiam aut vulnus ibi habeant ut in communicatione viri semen non admittant et exinde et steriles sint et eunuchae. curantur autem singulae res praedictae conpetenti sibi 10 diligentia, ita ut fatigatus exercitiis et unctione et vario cibo resumatur. si vero aliqua valitudo chronia inpedit, antea curetur et sic resumatur. hypospadias autem sicut in chirurgumenis habes, curandus est. similiter etiam mulier resumenda et curanda. si vero aliqua re aliena 15 orificium matricis clusum est, id tollendum est, vel si membrano clusum est aperiendum. callus vero et duritia commalaxanda est. praeter has enim causas nulla altera inveniri potest quae sterilitatem faciat et conceptum de- neget.

(62) XVII De difficili et laborioso partu.

21 1. (53.) Quot sunt enim causae quibus laboriosus vel difficilis partus efficitur?

plurimi duas causas esse dixerunt, unam apud eam

quae parit, alteram apud ipsum infantem qui nasci habet.

1 et tysice vel aectico (sic) 1: vel thisice À. 2 econtra l: contra ἢ. 6 membranum (mebranü ἢ) lh. clusum À: clausum /. 6 ibi /: om. h. 7 ut i: aut h. — semen emit- lant. exinde À. — 8 eunuche h, cunuca i. — 12 Ypospadias 1, Ystadias ἢ. 18 c(h A)irurgimenis ih. 16 clusum (sic) ih.

id tollendus 7, adtollendum À. 16 clusum ἢ: clausum /.

18 has enim 1: enim has h. 20 difficillimi b. 21 Quot (-d b) bi: om. 1 (ubi sic Sunt enim cause plurime...). 23 duas — dixerunt om. b. unam ἢ (una /): eni una b. 2384 apud ipsum (eum /) infantem b(l): apud eum ἢ.

--« -δ.---

4. Quot sunt enim et quae schemata quibus. infantes nascuntur ? generalia quidem quattuor hoc est in capite vel in pedibus vel in divexum iacens aut duplicatus. specialia 5 autem schemata plurima inveniuntur. ille enim qui in capite fertur, aliquando quidem caput in orificio matricis habet, reliquum autem corpus contor- tum, aliquando in capite quidem descendens aut in priore ab orificio aut retrorsum caput infigit aut in divexum se 10 proicit. et aliquando cum strictura haec schemata fiunt, aliquando sine strictura. ac aliquando etiam unam manum foris porrigit vel utrasque, ita ut intus iunctis pedibus inveniatur vel etiam ipsis patentibus. alio vero schemate, quod in pedibus dicitur, aliquando i5 descendit ita ut in directum in orificio matricis pedes habeat rectos manusque lateribus iunctas, aliquando in priore parte vel retrorsum ab orificio pedes infigat, quod et ipsum aliquando cum strictura, aliquando sine stric- tura fieri solet, aliquando unum pedem vel utrosque foris 30 emittat, manibus scilicet supra caput contortis, aliquando etiam divisis pedibus duabus partibus matricis separatim infigat.

1 quot h, Quae (et deinde ἃ.) b. — 'enim et quae om. 1. scemata h, -te b, -tea 1. quibus /: om. b (infantum nascen- cium ἢ). 8 generalia lh: generaliter (q. 4. genera sic M hoc est b: sunt id est |, om. ἢ. — vel (in ped.) h: om. δὶ.

4 divexum b, devixum ]: divisum ἢ. vel in duplicatum ἢ. 6 quidem bl: rectum quidem ἢ. 7 orificium bih. 8 ali- quando ἢ: om. bi. 9 infigat bi (-it ἢ). 10 scemate 5.

11 hac (sie b, om. h) aliquando etiam b: aut 7. una ma- nus /. 19 foris bi: foras P. vel utrasque ita ut ὦ (Sor. 271,7): reliqua pars bi. 14 aliud v. scemate (-te ἢ) bi:

aliud vero scem& À.. dicitar. h: om. bl. al. τω descendit h, &]. descendens ita bI. 15 in (ante orificiu) /: om. bb. 16 rectos (-us b) bl: compositos et corpus habeat rectum h. 18 quod — solet om. |. . ipsum: ipsa b, ipsud ἡ. - aliquando Sine str. om. ἢ. 19 etiam (ante unum) add. b (non lh). foris bi: foras ἢ. 20 emittat i^: admittat b. 21 duabus

-— M0. «--

aliquando duplicatis pedíbus per genua exire conatur, aliquando ita duplicatur ut sedenti similis naticas foris ostendat, vel econtra ita duplicatur ut plantas capiti iunctas in orificio matricis invenias.

qui vero in divexum iacet, aliquando in latere aliquando 5 supinus aliquando ad dentes invenitur. sic ergo condu- plicatus et in divexum positus esse potest.

D. Ex quattuor schematibus praedictis quae sunt exoptabilia et secundum naturam, et quae adversa et contra naturam? 10

secundum naturam est quotiens in capite fertur, ita ut in orificio matricis directum caput eius inveniatur, manibus scilicet lateribus iunctis. proximum vero bono schemati est [nascentium infantium] quotiens in pedibus descendit iunctis et in orificio matricis positis, manibus 15 Scilicet lateribus porrectis. sed ex duobus schematibus melius est qui in capite descendit. cum enim labi coe- perit nullus metus est [ne manus ibi separatae rema- neant eum infantem adducere coeperis.]

ἢ: om. δὶ, 1 aliquando --- conatur bh: aliquando genua ostendat (sic) 1. ingenua ἢ. conetur b. 2 ut — dupli- catur om. ἷ. sedens b. naticas foris b, nati casfo!ros ἢ.

5—'7 om. l, qui $1c: aliud indivixum iacens 1. 5 in dive(i7)- xum /h: in divisas b. 6 etiam duplicatus A, ergo condupli- catus b. 11 est...fertur: sunt...feruntur bh (ἢ. post feruntur haec infert 1: Ita ut cetera pars infantis in dextro la- lere mulieres inheserit. inmissa obsetrixk manu sug eum com- ponat. (deinde ut in orificiü matricis directus etc.). 19 ut om. b, in om. h. inveniatur h: om. b. 18 lateribus et fe- moribus add. ἢ. proximus é. nascenciü infanciü b, proxi- mum vero bono scemati est ἢ — uirwnque coniungit | sic: proximius in bono scemate est nascentiüi infantium. 15 de- scendit (-dens 7) iunctis /h: iunctis descendit b. 16 post porrectis haec habent bi: numquam eos obsetrix adducat sed cum descendere coeperib inmissam unam et teneat (sic ὃ, in- missa manu sua eius manus teneat ἢ et ipsas adducat ne ma- nus aperiat et ibi eas remaneant (b, eas demittat ἢ. deinde sed ex duobus eic. sed et b, sed ex /, et ex ἢ. 17 qui δὶ: quod ^h. — labi foras h. — 18 est bI: remanet ἢ, qué solus

— 80 —

6. (67.) Quomodo dicunt de extrinsecus venientibus causis difficultatem partus emergere? frequentius enim aut frigore nimio aeris aut paule plus calido, aut certe cum ea quae parnturientibus sunt 5 wecessaria, non sunt. 4. (66) Quomodo dicunt per folliculum inpediri partum? cum tardius a fundo matricis resolvitur aut certe ita solidus est ut difficillime rumpatur, aut econtra ita tenuis ut ante tempus partus solutus sit et ante humorem 1» illum effundat qui propter lapsum infantis a natura pree- paratus est. 8. Quomodo dicunt per eum modum qui ex omnibus €ausis miscetur partum inpediri? . . . (55.) eo quod languidus et lassus est infans et ideo 15 non adiuvet parturientis conatus, vel certe mortuus est, aut breve caput habet et exinde orificium matricis extendere non potest nec ab obstetrice facile conprehendi. et haec sunt causae quas Muscion et .ceteri auctores vo- luerunt facere difficultatis partus. Soranus vero noster alias 20 suggerit causas. vult enim adfirmare aut de strictura in- pediri partum aut constrictis et siccatis partibus ipsis de fluxu abundantiae humoris vel fluxu sanguinis consumptis viribus parturientis, vel illis rebus quibus orificium ma-

j4c addit quae seg. 6 cf. Aelius 16, 22 p. 966 v. 57 (ed. Lugd. 1549), "Daulus 3, 76. 7 f. reaolvi(e [jur matricis δ].

8 solidum (Ὁ) bh. aut 6 contra ἢ: gut certe bi. 9 tenue h, tenue(m b)erit bI. partü solotu sit δὶ: partus solvatur h. 19 per om. b. 18 hic lacuna videtur latere. 14 Eo quod bi: si ἢ. redeunt pen (e. 14 — 17) ad qu. 8 nec faciunt ad qu. propositam. quae et psa mon, extat in graecis, ideo bi: 1nde bh. 16 et exinde /: et inde bh. matrieis h: om. δὶ, potest δῖ: possit ἢ. apprehendi ἢ. 18 οἷ --- oausae ih: om. b. hoc /: hé ἢ. muscion h: ego mustio b, ego musceion /. auctores bi: om. ^. 19 difüonltatis: -te (-t6 bh) 1. Suranus ὁ. noster h: om. δῖ. 20 de strictora bi: stricturam ἢ. 21 aut bi: om. &. de bi: aut ἢ. 22 humoris b]: sudoris ἢ.

— m

tricis concludi solet, sicut cicatricibus vel clavulis vel col- lectionibus vel haemorroidis et his pluribus similibus, vel etiam morte infantis vel in divexum contra naturam posito, vel numerositate partium ut tres manus vel pedes habeat, vel ipsi infantes quattuor vel quinque sint. . 5

͵ (XVIII) (69)

9. (59.) Qua ergo diligentia obstetricandae sunt illae quae tarde et cum difficultate pariunt?

sunt aliquae quae de strictura et angustia, siccitate etiam et fervore inpediuntur, sive a nimio frigore hoc pa- 10 tiuntur sive duritia corporis infantis sive matricis brevi- tate, cum temporaneum conceptum receperit, sive pingue- dine corporis, sive metu vel iracundia parturientis, vel coli matricis curvedine vel tortione. haec omnia supra scripta calastica diligentia relaxari solent. 15

10. Quae boethemata adhibere debemus eis quae dif- ficile pariunt?

primo enim frequentius oleo dulce et calido ency- matizandae sunt, vel sucos seminis lini et faeni graeci, malvarum etiam decoctarum, aliquando etiam ova cruda o illic admiscemus. sic enim effici potest ut et strictura

1 eoncludi /h: clusi b. cauculis b, claulis /, clausis ἢ. 2 emorroidis /^, -das b. luribus /À: plurimum b. simi- libus ἢ: simillimis i 6 ipsi ἢ: ipse ὃ, pred t quattuor

vel quinque sint /: [ΠῚ vel V aut XII sint ὃ, ΠῚ vel V con- cepto sint A. 7 ergo om. h. 9 Sunt aliquas que (qi b)bi: si aliqua ἢ. de bi: om. h. congustias bi, cgusta ἢ.

10 sive animü (sive nimii /) frigus hoc patiuntur bl: sive hoc nimium frigus attulit h. 11 brevitas bih. 19 tempora- num δὲ}. 18 ira h. 14 curbidine ὃ]. pati(a b)tur add. δὶ post tortione. supra scripta (ffà b): supradicta i. 16 Quae — pariunt ἢ: om. bi. boetemata adhibeatur ἢ. 18 oleü (-o ἢ dulce calido enci(incy l)matizandus est b/: oleum dulce et calidum encatismatizandum est h. 19 .sucus b, suco l, sucum ἢ. — feno (il, -u h) greci b. — 20 ovis crudis illuc admixtis ἢ.

Soranus, ed. Rose. s 6

— 89 —

relaxetur omnesque angustiae spatium accipiant ut in- fans qui ad exitum inpeditur praeparato lapsu facillime exire possit. nam propterea etiam de pollinibus ex melle cataplasmamus, omnem scilicet vicinitatem supra pectinem 5 et renes, encathismate etiam utimur vel spongiis in eadem aqua intinctis vaporamus et sacellis calidis easdem partes contegimus. nam aliquando et levi motu vehiculis eas gestare permittimus, siquidem hac gestatione corporis fre- quentius pecus exire solet. nam hac intentione etiam 10 antiqui eas exercitius agitabant, ita ut ad superiorem partem lecti eas ligarent et inferiores partes sublevarent et dimitterent atque conliderent. alii vero ad scalas eas ligabant et sic pendere iubebant, alii autem infinitum de- ambulare (aut? exsilire cogebant, alii scalas ascendere et 15 descendere. alii autem manibus sub ascellas missis a terra sublevabant et diutius exagitabant. sed haec omnia nos reprobamus. praedictis enim rebus graviter quassata ma- trix in graviorem fervorem incidere solet. idcirco uten- dum est praedictis omnibus vaporationibus. et metuentem 20 quidem hortari debemus securamque facere quod non peri- clitetur, eam vero quae numquam peperit et dolores nescit, docere, ut cum dolores occurrerint, spiritu retento ad in-

1 angustiae b: congustie !, -te ἢ. spatium 7h: spatio- sum b. 2 qui ad exitum ἢ: 'quae exitü b, qui exitu /. 8 eliam h: om. bl (fort. praeterea). 5 encatismata bi. vel Spongiis h: & expungiis b, & spongiis 1. 7 ve(h l)iculis bI, vehiculi ἢ. 8 gestari ] (-re bh). hac ἢ, hanc (gestationa) h: ἃ b. corporis — (9) etiam om. h. 10 exercicius eas ag. h. exagitabant /. 11 et (inf) — dimitterent om. ἢ. 12 atque conliderent ^: que conliderint /, ἃ; concluderent b. scalas ih: scapulas b (item v. 14). 13 infinitum: sic bih.

14 aut addidi. exsilire: et silere δὲ, eteilire ἢ. scalas eciam 8. ἢ. et descendere h (Sor. 279, 16): om. bi. 16 manibus...missis |]: ma&nus...missas b. ascellas b: ascellis l^. 16 diucius exagitabant ἃ: dimittebant (ub v. 12) δὶ. Sed ih: om. b. 17 probamus /. 18 inci(e J)dere δἰ: ire ; 20 securamque 7h: securam b. quod ἢ: ut (ὡς) 51.

22 docere h: docere eam debet 51. οὐδαείης [. retentu

'5

10

c AAA unu

ut altum caput habeat et paululum durius sit stratum. [et si in priore parte ab orificio matricis pecus infixum est, supinam collocare, in genua etiam et ad dentes, si retro ab orificio matricis infans est. si vero in latere dextro est, in sinistrum latus collocare, si in sinistro, in latus adversum. si vero haec schemata infantem cor- rigere non possunt, tunc diligenter unguibus incisis et oleo inlinitis et in unum conductis digitis sinistram ma- num in orificio vulvae mittere debebit, illo scilicet tem- pore quo se matrix naturaliter aperit, et adprehenso pecude ad conpetentem locum corrigere. si vero valde infixum est, prius a loco inportuno evellere et sic retrorsus revo- catum ad orificium matricis corrigere.

Sed antequam schemata illa ponimus quae contra na-

15turam sunt, melius faciemus si ea quae sunt exoptabilia

20

et secundum naturam, ipsa primo ponamus.

12. hic est secundum naturam primus et melior ab omnibus partus. et quidem cum labi coeperit, nullus metus subest ne manus extendat et ibi remaneat.

(sequitur figura IL PARTVS)

13. et hic secundum naturam est, sed secundus partus. itaque cum occurrere coeperit, esollicita debet esse ob-

1 alium b best caput ἢ: altü ad caput(d ἢ) habent δὶ. et paululü durius sit. CLII Quociens manum mittit... 5, et paululü ipse s&ratus durius sit. CL $i autem manü foris mi- serit 1, et paulo durius sit siratu. et si in priorem partem efc. usque 'ad ». 85, 6 quae 80lus habet h (cf. Sor. 281, 11 — 282, 15). 2 priorem partem f. infüxum: influxu P. b si in sinistrum. im latere adverso h. 8 sinistre manus orificio h. 11 prius eum 8... ΘΓ mox matricis eum corrigere ἢ. 16 pisa h. 17 abhinc dwobus columnis scribitur h μὲ scilicet. ad formas pariwuum XV depictas (f. 17* — 19^) textus verba ad- scripta commodius legantur. | cet. formae extant nwllae $n bl. 18 & qde ἢ (sed ἃ «ncertum est: si quidem volwt Wolf). 18 sqq. cf. supra p. 79, 17. 21 cf. ad p. 79, 16.

-- BB --

stetrix ut cum ad manus pervenerit, teneat illas et sic ad-

ducat eum. (II. PARTVS)

14. Si in divexum iacet, quid faciendum est? inmissa manu obstetrix eum conponat, et si caput proximum invenit, ipsum teneat, si pedes ipsius, et ad- ducat.] (II. PARTVS)

15. Quotiens manum mittit, obstetrix quid facere debet?

principaliter iubetur ut numquam eum obstetrix teneat et conetur adducere. plus enim reclinato intus capite orificium matricis obturatur. nam ipso conatu exarticulare manum infantis poterit et amittere, ut cum de utero eva- serit, culpa obstetricis vitiosus efficiatur. melius ergo faciet si humero eius infixis digitis eum retrorsum revocet et intra capacitatem vulvae positum ita conponat ut manus eius erectas lateribus ipsius iungat et adprehenso capite in foris trahere conari incipiat.

(ΠΠ. PARTVS)

16. Si ambas manus eius foras invenerit, quid facere debet? duobus humeris eius manum suam ex utraque infigens,

b proximus P. 7 emittit ἢ (Si autem manü foris mise- rit Ὁ. obsetrix δὶ: om. ἢ. quid fieri debeatur !, quid est faciendum h. 10 conetur adducere 1: conetur (s0i.) b, adducat ἢ. 11 obduratur b. exartic(u h)lare bh: exarmorare /. 12 et amittere ἢ: admittere b, amittere 1 (uterque om. et).

18 Melius ergo facit et b^: Iubemus 1. 14 humero ἢ: hu- more ὃ, in utero 1. 15 intra — it& om. i. ut ἢ: om. δ].

manibus e. erectis b, manus e, erectis /. 16 ipsius /: ipsis b, om. h. 11 in foris b, foris 7, iusum ante corr. h (sed in(foras» A). trahere b: om. h, adducere ἢ. 18 facit ἢ, facere debeat b (εἰ add. obsetrix) 1. 20 ex utraque b: ex

utraque parte i.

5

20

— 86 —

retrorsum eum revocet et sicut superius dixi manibus con- positis et adprehenso capite paulatim et leniter eum foris adducat. sed si brevissimum caput habeat et ambas manus foras 5 eiecerit, oportet obstetricem prius missa manu sua caput infantis ad orificium corrigere et conprehensis manibus infantis conari. nam si brevitas capitis orificium vulvae non obturat, inde eiciendus est per quam priores manus

exierint. (V. PARTVS) (VI. PARTVS)

10 17. Si in pedibus descendens in aliquam partem

vulvae relicum corpus inclinaverit, quid facere debemus?

sicuti retrorsus dixi, obstetrix missa manu sua eum conponat et sic adducat foris.

(VII. PARTVS)

18. Et si unum pedem foris eiecerit?

15 iubemus ut numquam eum obstetrix teneat et conetur adducere, ne reliquo corpore infantis plus cludatur. sed prius infixis digitis ad inguina infantis susum eum revocet et post inmissa manu sua pedem alterum corrigat et si fieri potest manus eius lateribus iungat, et adprehensis

30 pedibus foris adducere conetur.

1 manibus lateribus compositis ἢ (non m 9 et om. b.

l. foras eum add. ἢ. leviter bih. ed ἢ: Et bl. foris 1, om. ἢ. 6 oportet obs.: sic δὶ "hn , 6 infantis (hic) om. h.. corrigere — orificium om. 1. co 0...conponat b. 7 infantis conari ἢ: infantis lateribus eius conponat et sic conari iubeat b (male. cf. Sor. 283, 10). nam si brevi- las caput (sic) b: brevitas enim capitis ἢ. | 8 obiurat ἢ: ad- iuvat δὶ. inde — exierint (-runt ἢ δὶ: sed facillime omne

corpus infantis exire potest quare priores 3a exierint ἃ.

quà: sic bl. 10 aliqua (ἃ b) parte (ὃ b) I. 12 missa h: inmissa l. 18 et sio add. foris δ᾽: om. ἢ. 14 et i:

om. bh. foras habuerit ἢ. 16 adducere 7: om. bh. plus nutrix (matrix corr. Wolf) cludatur ἢ. 17 susum bh: sursum 7. 18 post om. h. 19 lateribus: alteribus i. 20 foris

--Ἕ 81 Ἐ-ν- (VIII. PARTVS)

19. Si ambos pedes foris eiecerit et manus super caput contortas habuerit, quid faciemus?

duabus manibus suis obstetrix inguinibus infixis, in susum eum repellat et conpositum sicut dixi foras eiciat.

(VIII. PART VS)

20. Si divisis pedibus duabus partibus vulvae plantas 5 infigat?

inmissa manu sua obstetrix eos iungat et ad orificium matricis conponat et sic eos foris adducat.

(X. PARTVS)

21. Si genua ostenderit et sic exire conatus fuerit, quid faciemus? 10 retrorsus repellendus est et correctis pedibus sic ad-

ducendus est foris.

(XI. PARTVS)

22. [Si vero in naticas sedet? obstetrix manum infigat et retro infantem repellat et correctis manibus ac pedibus adducat.] 15

(XII. PARTVS)

à: foras (hic) bh. 1 Si vero 8. ἢ. foras ἢ. et manus — habuerit | (Sor. 284, 4): om. bh. 8 ingenibus b (non ih). insusum b: susum h, insursum 1]. 4 foras eiciat (eum add. b) bh: foris eum adducat i. 6 quid faciemus add. ἢ. 8 et — adducat δὲ]: om. h. hoc loco solus 1 addit haec: CLVII Si caput transversum aut tortum habeat. inmiss& manu obse- írix corrigat. et ad humeris comprehensum infantem leviter irahat inforis. ne matrix ipsa quassetur (gwae desunt in grae- cis). cf. schema XI ap. . Rhod. 9 si g. hoc osten- derit (sic) h. 11 repellatur l. 816: eius sic j. 18—16 8olws praebet h (ταὶ Sor. 284, 10): om. bl.

— $88 —

23. Si duplicatus fuerit, quid faciemus? volo duobus modis pecus in vulva duplicari. [quotiens enim naticas eius in orificio vulvae invenimus, ex in- feriori parte fiet duplicatio. quotiens autem caput et 5 plantae in orificio inveniuntur, ex superioribus facta est duplicatio. et potest obstetrix ita corrigere ut plantis in susum revocatis et pedibus correctis caput hic teneat et sic infantem foras adducat.]

(XIII. PARTVS)

24, Si in divexum iacet, quid facere oportet?

19 si supinus vel ad dentes est, leniter inmissis digitis in latus eum convertat, ut accepto spatio manum suam obstetrix mittere possit, ut eum facillime in integro sche- mate conponat et quascumque partes proximas ad orificium habuerit, ipsas teneat et sic adducat. ita tamen ut ma-

15 xime caput infantis quaerat et ipsum teneat. si quidem

1 Quociens si d. f. h. — 2 Scias volo d. m. 5. dupli- cari... (8) adducat A: displicari | et conpositum sicut dixi su- perius adprehenso capite foris adducat (adduci ἢ). CLXI (CLX ἢ Si naticas eius in orificium vulvae invenimus (-nerimus ἢ) quid faciemus vel inde (unde 7) fit (ipsa add. ἢ duplicatio scias quidem ex superioribus facta esse duplicatio (dupl Ex sup. quidem partibus f. e. dublicatio ipsa 1) sed inmiss& manu (-us obsetrix odd. ἢ) retrorsum infantem repellat (retr. eum re- ' vocet ἢ et plantis in orifieium correctis (eum ad se add. I) adducat bi (haec ut vacuis inter formas depictias spatiis in- scripta et disiecta sic munc prostant mutilata $n. bl, artificiose μὲ eidelur resbituta $n h). solus deinde 0 addit: CLXI 8i planta et caput in unum habeat iunctas. iubemus ut simili modo pe- eus in vulva displicari. et conpositum sicut dixi superius ad- prehenso capite foris adducatur (sic serum ut supra v. 2). confusa haec omnia quae non expedias (diff. Sor. p. 285, 3—8).

9 Si in divisü iacet. vel si supinus. aut in dentis q. f. op. ἢ.

hanc qu. 24 post 26 habet h, om. b. 10 leniter (πράως): leviter /h (obsetrix i. d. add. ἢ. 19 integro scemate | (ad- didi in): ad integrum scema ἢ. 18 quecumque /. proxi- miores orificio h. 5. 14 ipsas /: easdem ἢ. sic om. A. ut (max.) /: vel h.

— 89 —

ab omnibus melior descensus per caput invenitur. sed si pedes fuerint proximiores, ipsos adprehendat et sic addu-

cere conetur. (XIIII. PARTVS)

25. Et si plures ab uno fuerint, tres vel quattuor, ut aliquando solet evenire, et simul omnes se ad orifi- cium contulerint ut in unum pariter exire conentur, quid faciemus? ,

sicut superius frequenter dixi, inmissa manu sua ob- stetrix omnes in sinum vulvae repellat, et sic singillatim

eiciendi sunt. (XV. PARTVS)

haec autem omnia leniter et sine quassatione ab ob- stetrice facienda sunt, ita ut frequentius oleum calidum et praedictos sucos faeni graeci et lini seminis et malvae coctae locis ipsis infundat. hac enim diligentia lapsus infantibus praeparatur ut sani evadere possint et quae parit sine vexatione servetur. plurimos enim infantes post difficillimum partum evasisse cognovimus et vivere videmus.

1 ab omnibus discensus p. c. melius i. !. ὃ vel ipsos

teneat. et sic adducat ἢ. 4 pl. ab uno fuerint /h: pl. ha- : ΟΣ

buerint b. tres vel quattuor δὶ: si duo &ut tres vel IIII.

sunt ἢ. δ ut (aut b) — evenire (ut XII sunt stc add.) ὃ:

om. lh. omnes om. h. 6 ut — conentur (-netur b) bi:

om. h. iu unü /|, unum b. 8 s. s. dixi frequenter ὃ, s. s. frequenter diximus /, sicuti frequencius dixi ἢ. inmissa — obsetrix om. h (ubi sic in sinum vulve omnes repellendis. el 8. s. eiciendi). 10 (sunt) omnes add. 1. 18 feno (b, -il, -u h) greci. - 14 et lapeus infantibus h, lapsum exitü infantis b, lapsu exitü infanti 1. 16 sine vex. et sine quas- salione &. h. ^ plurimos (plures À) enim infantes ih: om. b. 18 videmus b]: vidimus ἢ.

$

10

15

— 90 —

(65) (XVIII) De embryulcia mittenda.

26. (61.) Si qui nullo modo manibus adduci possunt et aut magnitudine corporis sui resistunt aut morte aut 5 ingenti strictura artati sunt, ut in totum evelli non possint, quid facere oportet? embryulciam adhibere, vel embryotomiam. si quidem etiam pecus mortuum est, debemus miserae mulieri par- turienti subvenire, ante tamen omnibus praedictis periculis, 19 maxime cum et periculosa iuxta eam symptomata in- veniantur.

26 a. Quae sunt enim periculosa symptomata? quae nos terrere possunt ut periculum praedicamus, si febres sint maxime acutae nervositasque omnis patiatur 15 talisque fervor praecedat ut et gangraena ibi efficiatur et plurimum sudet, pulsus etiam minutus sit aut in totum non appareat et deliratio subsequatur.

21. Quomodo ergo embryulciam mittere debemus? in duro scilicet strato supinam eam iactans quae la-

1 sme 5t. bh, CLXIIII De embriuleia mittenda /. 8 Bequi b: Sed qui 1, Sunt qui À. 4 &ut (ante morte) om. bi (non. ἢ). 5 intenti ἡ. — artati ^: armati bi. in totum ἢ, in toto b, ex tutu 1. 7 adhiberi bI. embriotomen b, -somin (sic) 1. 8 etiam ὃ]: iam h. mortuus δ], emortuum λ.

et debemus ἢ. 9 ante — periculis (-os b) bl: om. h. maxime cum si et periculosa iuxta eam simptomata invenian- iur. que sunt enim periculosa simptomata que nos terrere possunt πῦ... ἢ: maxime cum sint periculosa (pericula 7) sint- que nos t. possunt ut... δὶ (qué novam omitiwnt. quaestionem).

10 sintomata ὃ]. 12 predicamus A: predici(e J)mus 5i. 14 sint: om. b et (ubi Si vero febris) !, insunt. ^ m. acutas b, maxima et acuta 7, vel maxime acute h. que (anie omnis) om. bi. 16 fervor h: febre(i ἢ8 δὶ. οὗ cang(c h)rena bh: tangrena ἴ. et b: ut /, om. h. 17 deliracio subsequatur (0m. et) h: om. bI. 18 mittere debemus bi: facere debes Rh.

19 In aliquantum duro (om. scilicet) h. ^ iactantes bi.

— 91 —

borat, et curvatís illic pedibus eius et patefactis spondis lecd pedes eius infiges, scapulas eius a ministris constringi facies vel de fascia a capite lecti eam ligabis ut non se girare poseit. et qui facturus est a contra sedere debet

paulo ínferíus, et adprehensa curvedine embryulci et te- 5

pefacta intra digitos abscondere, quibus perunctis et in unum conductis cum eadem curvedine embryulci in ori- ficium matricis manum sinistram intus ínicere et pertemp- tare et quaerere ín quem locum eum aptiorem infigat. (62.) si enim in capite descendens partus invenitur, ap- tiores oculi et occipitium et os, si vero in latus, iugulis aut ínter costas melius infigi potest. si per pedes de- scendens, supra pectinem. vel sí ex praedictis locis nullus inveniri poterit, ubicumque vulnerato aut fixo loco em- bryuleum infigat, et eiecta manu foris embryulcum mi- nistro tradat. eodem modo etiam alterum inmissum alia parte infipat, quem et ipsum ministro tradat. ita tamen aequaliter infixi esse debent ut cum conari coeperit aequaliter adducere possit. deinde ministro iubebit

1 edid and bh: uod (. .. infigi) ἢ. eius 1}: om. fiis («t id infr ligatis) ἢ. scabulas b, exsca 1 a... , facies om x

consiringi . ἢ, 8 ad capito l bi; ad reclinstorium (τῷ γαδαη αν: Sor. 287, δ) M bis b: colicabis . αἱ it bI: om. h. 4 et si bh ar ian e. in contra

po atra ear EU À*) inferius s. de ΤῊ h. 5 (et T) curbidine et — (7) embriulei om. |i. — 8 p(pre)temtare b.

10 descendens invenitur, aptiores: descendens partes abtiores inveni b, d. aptiores partes inv. |, partus descen- debat jore iav. ἢν ΤΊ post os add. bl intrigis autem in eos em b, infigis eos embriulcos ]. est (post latus)

add. bih. pecus (ante in) add. h. 12 melius δὶ: om. h. potest bh: possunt i. 18 post descendens (-debat h) add. in- veneris eum b, inventus fuerit ἢ. (embriulci ipsi ἢ bene in- figuntur add. D1h (post pectinem). nullum (-us 12) inveniri d lh poterit (potuerit!) b. 14 aut (ut b) fixo bl: om. ἢ.

ἢ: -ges bI. foras h. 17 alii | |, alie parti M " 18 debebunt b (non lh). 19 iubebit ut /: iuberi ὃ, τὸ h.

16

— 99 —

ut leviter conari incipiat, ita ut cum matricem viderit ad inferiorem partem descendere, tunc et ipse conetur, quotiens vero matrix in sursum ascenderit, non conetur adducere. ipse vero medicus digitum ceroto unctum orificio matricis 5 circumagat et eam aperiat, ut et strieturam solvat et quic- quid ibi corrigendum est corrigat, frequentius tamen oleo calido et sucis loca ipsa inrigans. cum vero conpetenter infans secutus in aliquantum foris exierit, superioribus partibus iterum embryulcos infigat, et hoc. tam diu faciat 19 quam diu omné corpus infantis foris eiciat. (68.) si autem partes illae infantis quae foris emissae sunt nec em- bryulcos admittere possint nec relicum corpus foris exire permittant, aut certe si aliqua pars infantis multum grandis sit, aut ipsum pecus mortuum sit ut nec se girare nec 15 exire possit, ad embryotomiam necessitate ipsa veniendum est, ut per partes concisum corpus infantis sic auferatur. 28. Quomodo probamus mortuum esse infantem? ex eo quod frigidus ei flet venter nec ipsum pecus se movet nec pulsum habet in utero. 20 29. Quomodo infantem mortuum concidere debemus? principaliter partes quae foris sunt si revocari intus nullo modo potuerint, ipsae priores praecidendae sunt, scilicet in articulis ubi et facillime solvi possunt, et post prae- cisuram levitas ossorum remanet. quibus praecisis, ut

1 ad inf. p. δῆ: conatibus de inferiore parte 1. 9 in sursum bi: insusum h. — &dducere om. h. ὅ eam: eum ὃ ἢ. et s. solvat ἢ: extrictura (i, et strictura b) solvatur bl.

6 olei Per bI. 7 gSu6 ὃ, sucidis 1. 8. 10. 11. 21 foras h. 9 infigat δὴ: inpingat l. faciat quam diu om. 1.

11 ille ἐδ: alie b. 12 possunt bh. 18 permittat i, non permittat b. aut bh: et [. multe gradissit b, multum grandisit h, multum grande sint ]. 14 aut nec regirare b,

ut nec girare 7], αὖ nec se agitari ἢ. 17 probamus bl: enim apprehendimus h. esge ἢ: om. δ]. 18 ei fiet 7, ef- ficiet b: est h. nec ipse (s5$c) pecus se movet δ᾽: et non

movetur ἢ. 19 in utero bl: om. h. 20 inf. morteum bi: pecus h. — 23 possint b. 24 levitas (λεῖα γὰρ τὰ ὀστᾶ Sor. 293, 6): lenitas bih. |

— 998 —

superius dixi embryulci mittendi sunt, ut possit relicum corpus adduci. si vero non potuerit totum exire, vel in quantum exit, sic praecidendum est ut paulatim omne corpus adduci «possit». quod si nec girari possit nec

embryulcis adduci, quaerendum est ne forte hydrocefalus 5

sit hoc est aquam inter cutem capitis habeat, et ipsum caput prius pungendum est in occipitio, ut effuso humore vastitas capitis deminuetur. si autem natura grande est ipsum caput manu confrangendum est. mollitia enim adhuc ossorum facile cedere potest. si non, etiam ferra- mento occipitio aperiendum est caput, ut effuso cerebro breviari caput possit. si autem in divexum iacens hu- meros lateribus vulvae infixerit et adhuc vivit, etiam iu- gulis eius ferramentum infigere debemus, ut effuso abun- danti sanguine corpus tenuari possit. nam hac ratione etiam ventrem ipsius aperimus, ne aut hydropicus sit sed ut humorem effundat, aut intestina eius foris adducere possimus. manus etiam ac pedes, sicut retrorsus dixi, intus ab articulis praecidimus. (64.) [si vero gravedine sua caput interiori parte vulvae absconsum est, a gutture praecisum corpus dextra manu adducimus. sinistra vero caput hoc ad orificium volvimus, et aut confrangimus si grande fuerit et sic tollimus, aut embryulcis infixis ad- ducimus. ]

1 superius om. b. 2 si vero — 4 adduci om. l. Quod si non p. h. totum exire om. h. in quantum b: quo- modo . 8 sic etiam precidi potest paulatim adducti omne concidi A. 4 81 om. l. neque regirari ἢ. 6 int cute b (in cutes ^): intracete (sic) I. ipsud b. 8 deminuet bl: subcumbat ἢ. 9 confrangendum (stc) ὁ ἰδ. 10 facile cedere b]: facile celeriter exire ἢ. 11 est. sic enim e. c....potest ἢ. 13 infixerit ἢ: infans erit b, (in l. v.) in- fans habuerit /. vivit bh: vivat 1. 14 effigere b. 16 ipsius ἢ: ipsum b. ne aut ydro | possit h, ne aut ydrops διῦ b, ne ydros sit I. sed om. ἢ. 17 aut ἢ: et δὶ. 18

ossumus bi. 19 si vero — 24 adducimus ἢ: om. δὶ. i vero sinagmandine sua c. (sic) ἢ. 22 volumus .

20

.- 4 us

si vero duplicatum pecus sic remanserit, quomodocum- que invenimus sic praecidimus et tollimus, praecisas autem partes in tabulas conponimus et universa membra con- sideramus ne quid ibi remaneat et postea periculum inferat. s 80. (65.) Quid obstetricem facere oportet ei quae patitur post tantem quassationem? prius quidem praedictis sueis ipsas partes cum oleo calido inrigare et paregorizare. si autem effusio sanguinis plurimi fuerit, [rebus constrictoriis bene conpetentibus] 10 adhibere quae possint constringere et exsiccare.

(29) XX De retentione secundarum.

91. (66.) Si secundae ibi remanserint quid faciemus?

cum infans in manus obstetricis ceciderit, si adhuc

ad umbilicum continetur, adprehenso panno ne ille labatur, 15 aliae mulieri tradat obstetrix, deinde temptare debet huc atque illuc adducens, ne per ipsum umbilicum infantis secundae possint foris adduci, adiuvante conatibus suis ipsa parturiente. si vero tarditas ipsa moram habuerit,

1 quomodo possumus precidimus ἢ. 2 dummodo omnes precisas partes in tabula componamus . 8 in tabula (-s 5) eas con(m l)ponimus δ᾽. consideremus bh. 4 remanserit h. et — inferat om. ἢ. postea b: post mulieri 1. 5 (Post embryotomian autem add. h) quid obstetrix f. debet 1}.

ei q. p. etc. bl: utique post t. q. parcium predictis sucis et o. c. hec omnia irrigare h. 8 paragorizare δὶ ἢ. 9 plu- rim?) (-mum) b, -m' (-mus) 7, (fluxus...) plurimus h. ^ rebus — exsiccare (eic) bl (ex dittographia, ut videtur): rebus com- petentibus constringere et siccare ἢ. ut bene cop. /. 11 nunc iterum (cf. supra I, 67. 68) De r. 8. cap XX (el seqq.) À (qui omiserat. nwmeros XVIII et VIIID, CLXVIII de ret. sec. ἢ (c. 20—21 plane om. b). 18 manu h. 14 in umbilicü ἢ. haec síc habet h: Si ad umbilicum adhuc coherent alie mulieri obsetrix tradere debebit infantem substrato scil. manibus panno (ὑπεστρωμένου ῥάκους) ne labatur. deinde temptare hac atque

c adducens ne per.. ne illi laboratur & &. m. trada- tur "8 obsetrix t. d. locü huc atque illuc... 1. 16 ne b: ut l. 17 secunde om. h. foras ἢ. 18 et ipsa h. ^ ipsa

mora h, ipsam hora |.

— 95 —

praeciso umbilico separandus est infans et relicum tenen- dum et cum se aperit matrix adducendum, cum autem se cludit non conandum. sed si ruptus vel praecisus statim se intus abscondit, patente orificio matricis perunctam

manum obstetrix mittere debet, et si iam a fundo matricis 5

recesserunt et in se obvolutae sunt et natant, adprehensas eas tollere, si vero in fundo matricis tenentur, resolutis ibi digitis et adprehensis secundis temptare huc atque illuc adducens ne aliquid remaneat et sic persuadenter auferre. inperitae vero obstetrices cum grandi conatu «in directum» trahentes frequentius et ipsam matricem ad- ducunt. sed si secundae non fuerint subsecutae et ori- ficium se cluserit ut nec manus mitti possint, et fervor fuerit subsecutus, ibi eisdem dimissis, encymatismis et cataplasmatibus, ^ encathismate etiam οἱ vaporationibus utendum est. omni enim fervura relaxata, frequentius quod alienum est foris mittitur et sponte sua cadit.

1 reciso |. reliquiarum t. h, reliquü t. (add. umbilicüu) 1.

l. h: vel 1. ruptum vel precisum (fuerit add. h) lh. 4 absconderit h. patente vero or. h. 5 debebit ἢ. nile om. h, in (fundo) 1. 6. et insó o. s. et natant ^: aut si natant] 7 eas ἢ: om. ἢ. tollere debet 1. in fundo i: adhuc ad fundum ἢ. 8 hac atque illac (sterum) h. 9 ad- ducens À: om. |. — ne 8. remaneat et sic ἢ: om. h. ersu&- denter ἢ : om. I. 10 Inperite — trahentes /: Ille enim que inpericia in directum conantur A. 19 Sed sine sic (i.e. nec 810) subsecute f. ἢ. aut orif. matricis statim se cl. ἦ. 13 ut — possit (610). l: om. ἢ. et fervor f. s. h: om. 1. 14 ibi e. d. h: om. 15 encatisma /. eliam À: om. l. vaporationibus ΘΝ h: vaporatione studendü /. 16 est om. l. omnem e. ferburam relaxat /. 17 quod ἢ: et quid l. foras h. sponte sua |: ea sponte h.

1

δ

2 aperi (ie) À: aperuerit 1. se cludit: recludit ^, se recludit

ies 06. ...ὕ

Gn4.ox3) XX] De collectionibus quae in partibus muliebribus emergunt.

(67.) Frequentius enim ex pràecedente nimio fervore aliquando in pinnaculis ipsis aliquando in sinu muliebri 5 aliquando in orificio matricis vel intus in ipsa matrice collectiones emergunt, cum febribus iugibus et horrore. occurrent et dolores et punctiones et gravedines, et pro locis in quibus emergit collectio, nunc. urina nunc stercora inpediuntur. pedes etiam cum torpore difficillime mo- 10 ventur. nam aliquando magnitudine collectionis tumor supra pectinem invenitur et substantia humoris tactu ad- prehenditur. nam et illae quae in proximis (ab orificio» partibus foris emergunt, digito obstetricis inveniuntur. illae vero quae in alto sunt, minus quidem doloris habent 15 et digito adprehendi non possunt, frequentius tamen organo patefactae mulieris oculis videntur. et sudores in fronte et in cervice calidi et abundantes occurrunt. (68.) omnes ergo collectiones quae hic in corpore emer- gunt ita ut in pinnaculis aut in sinu muliebri inveniantur, 390 cum maturatae fuerint aperiendae sunt. si vero valde adtenuatae sunt circumcidantur. si soliditatem habent quae glutinare potest, simpliciter dividantur. illae vero quae in orificio matricis inveniuntur longo flebotomo pungi

1 partibus muliebribus (ex 6t. gr.): partu mulieris 7& (De c. in p. m. emergentibus ἢ). 8 Freq. enim /: om. ἢ. 4 ipsius 1. 5 aliquando in o. m. v. intus om. 1. 6 f. iugi- bus et dolore et punccionibus et gravedine ἢ, febribus et dor: rore occurret (stc) et dolore |. 7 et pro l. ^: fient in 1. .

8 emersit ἢ. 9 corpore /h. 10 nam et al. ^. magni- tudinis 1. 11 et substantia — 13 emergunt /: om. h. 12 proximis &partibus (sic) 1. 14 dolores /. 16 ei δὲ non om. h. 16 mulieres oculi(s À) sic ih. et sudores: sic i (quibusdam, μὲ videtur, omissis). 17 calidi et om. 1. 18 hinc in corpore mergunt |: hic in proximo emergunt ἢ. 20 mature À. 22 glutinari 7. dividantur ἢ: adhibentur ἢ.

Illa (sic) vero qug...pungi (possunt addidi) 1: Potest eciam et illa q. i. o. m. invenitur ]. f. pungi ἢ. 23 fleuothomo 7h.

— 98 —

ut cataplasmatibus iugiter calidis et vaporationibus om- nibus spongiarum et encathismatum, pessariorum etiam calasticorum et malagmatum simplicium, sicuti est dia chylon et Mnaseu, illae collectiones quae in alto sunt ma- δ turentur et rumpantur. sed si praedictarum rerum usu fervor quidem recesserit et dolor minuerit, collectio tamen non fuerit rupta, utimur cataplasmatibus illis quae de seminibus fieri solent, pollinibus hordei et ervi et cymini, ficusque decoctas et tritas et terebintinam et irin illyricam 19 cataplasmatibus bene supermittimus. encathismata etiam ex aqua facimus in qua decocta sint laurus et puleium et marrubium et artemisia, scopa regia, centaurea et menta. adcelerare enim debemus οἱ maturitatem et ruptionem collectionis iliius, ne diutius ibi in altitudiue remaneat 15 humor et maximam partem matricis consumat. utimur etiam pessariis quae etiam haec promittere possunt, ma- turare scilicet et rumpere, sicuti est quod accipit adipes anserinos et ficum diligenter tritam, singularum rerum uncias binas, resinae terebintinae —- I, rutae 2: IIII, ireos 30 illyricae —- II, nitri 2. II, ita ut cum pessarium in lana inductum fuerit, in cyprinum vel irinum oleum intin-

9 exspongiarum ἢ, etiam ἢ: et 1. 8 simplicem 1, -cum ἡ. di&quilon /, diachilon h. 4 mnaseum ille ^: m&- nesse ut ile /. ut (post sunt) add. l. δ et (τ.) h: ut 1. Sed &i ἃ: Sed ipse /. 6 q. non rec. et dolor non m. ὦ (qui om. collectio — rupta). 8. polline ordei et herbi et cymini ἢ, Pollines ordeacios addere debemus herbi eciam et cymini h.

9 ficusque decocte et trite 7, ficusque decoctum et tritum ἢ. lerebenti(íh)na |h. ^ Yrinilliria /, in|mrica (sic) h. 10 eciam À: autem |. 11 ex qua J|. decoctü est !, -ta sit h. pule- gium marr. (om.et)h. 12 centaureos. eciam et m. h. 18 ἃ collectionem. ruptionis illius. 14 remanens humor. maximam... ἢ. 17 quod accipit h: om. 1. 19 resina. terebintina — I 1: Resine. Terebentine. an. 2- 24 (quasi diversarum specierum!) h. Ruta 2. IIII 7: Ruta .5.TII. . yrin illirica - II. /: yreos il- lirice. 5- I. ἢ. 20 nitrum 2. II.:7: Nitrum .5. II. ἢ. ita ub cum ...fuerit inductum Àh: cum vero pessarius in lanula induxerit /. 21 tlinguatur ἢ.

— 100 —

nerari solet, aliquando etiam et acredine medicaminum inuritur. subsecuntur autem haec signa. dolor partis illus fit ubi vulnus est positum. humor etiam fertur odore et colore varius, aliquando plurimus aliquando mo- 5 dicus, scilicet pro differentia vulneris. si enim in fervura fuerit vulnus, dolor quidem grandis efficitur, vel maxime si in orificio vel in collo matricis vulnus fuerit positum, fervor etiam et tensio et pulsus, humor autem modicus et sanguinolentus et faeculentus fertur. cum vero fuerit 10 sordidum effectum, dolor quidem in aliquantum minuetur, humor autem lividus et quasi cum rasura et purulentus abundans fertur. 81 vero et cancerare coeperit, odor pu- tidus ibi nascitur qui sustineri non possit. frequens etiam sanguinatio fit et sanies nigra fertur, dolor capitis et cer- 15 vicis cum consensu oculorum et iugis febris et tabes corporis, ita ut illa quae relaxare possunt male accipian- tur et ea quae constringunt utiliter adponantur. cum vero limpidum fuerit vulnus effectum et dolor et tumor minuetur odorque malus recedet ipsaque sanies et limpida 80 et. coagulata erit.

(11.) cum ergo coeperis his vulneribus curam ad- hibere, in fervura positum vulnus sic curabis sicuti habes curam matricis in fervura positae. ad sordidum autem vulnus sucum ptisanae cum abundantia mellis frequentius

35 encolpizas, vel tetrafarmacum in oleo liliacio solutum

1 acridine bi. 2 dolor etiam (corr. enim?) p. bi. 8 illis bl. 6 pro ἢ: & p b, per I. enim bl: vero h. 8 ferbore d lh)...tensione (-io pulsus 1, -io et p. h) pulsus b.

9 feculentus bih (ὑγρὸν.. «τρυγῶδες Act. οἱ Paul. 3, 66).

10 minuetur δὲ: -atur h. 18 frequencius A. 14 fiat et s.. b, fiet et s. 1, fiet. s. ἢ. 16 et iugis febris: et inguinum. febres (acute add. h) bh, & ingui febri [. 18 et tumor ἢ: & humor bi. 19 minue(i bA)tur 1. recede (sic) i, recedit bh. 21 ergo bl: vero h. — coeperit...adhiberi DI. 22 sic b et (siccabis) i: ia ἢ. 94 iysane δὶ, ptisane ἢ. 26 vel (ἢ Paul): et blh. t(r b)etro farmacum δ]. :

— 101 —

adponis, vel mulsam in qua decocta sunt faenum graecum et furfures et lenticula excoriata bene, et ex eadem mulsa encolpizas. 581 vero diutius sordidum remanserit vulnus, bene illuc mulsae et marrubium admisces. nam et ervi pollines et irin illyricam cum melle bene adponis, et a foris 5 ex pollinibus ervi cataplasma et artofacium inponis. cum vero vulnus canceraverit, si locus hic in proximo fuerit, poterunt universa medicamina quibus ad cancra utimur bene adponi. si vero intus fuerit canceratio, difficilis et periculosa cura effecta est. non enim possumus ad locum 10 medicamen ponere, et cum inicere coeperimus etiam sanas partes vexamus. quare oportet nos intus quidem levioribus uti medicaminibus, foris vero tepidis cataplasmatibus, et ex plurimo melle et modieo oleo faenum graecum elixatum cum palmulis terere et admixto modico pane tepidum 15 cataplasma inponere vel artofacio frequentius uti, intus autem sucos herbarum plantaginis et zenzur et uvae lu- pinae et intuborum, vel sucos ipsos vel admixto modico vino vel aceto sic inicere. si vero nimietas cancri ex- creverit, ad aptiora auxilia accedere debemus, ut in víno 30 coria mali granati cum foliis rosae et turiones olivae et

1 adponis δ: om. h. — in qua (in aqua A): om. δ]. d. sunt: decoctum est h, decocta bl. lenticule 1 (-ἃ bh). 2 scoriata(e 7) bl. 8 encolpizas eum 5 (non lh). 4 illuc b^: ilic 1. mulsae: mulsa δὶ, ad mulsam ἡ. herbu b, herbi ἢ.

5 hyrin illyricü 7, irisiric& b, yreos illirice h. — bene ἐδ: om. b.

6 artofa(i h)cium bl. 7 locus hic δὶ: locus ipse hio h. 8 poterunt: proder b, prode sunt 7, possunt ἢ. cancera ὃ, cancer ἦ. 9 bene (his add. !) &dponis δὶ, illuc bene apponi ^h. 10 (locum) ipsum add. l. 11 apponere ^h. . coeperimus 51: quaerimus P. 19 oportet ^: omnes bi. 18 medica- mentis ἢ. tepidu (-dis h) cataplasmatibus bl. ei ex: ex À: ἃ bl. 14 feno greco elixo b, fenum grecum elixatum ἢ: el feni greco elixato jJ 16 artofagiu δὶ, orificio ἢ. fre-

quentiius uti. Intus À: om. δ]. 19 canceris bih. excreve- rib bh: exercuerit ἢ. 20 ad: ut ad (...debeamus) ἢ. ap- tior& b: optiora 1, potiora ἢ. 21 tortiones olivae b, turio-

nibus olive 7.

— 102 —

oleastri, cupressi etiam mollia et mala cydonia ibi deco- quamus, et sic aut solum encolpizemus aut ipsi humori admisceamus alumen scissum vel acaciam vel lycium in- dicum vel ypoquistida. melius autem faciemus si ex ipso $ humore encathismata adhibeamus. relevata vero in ali- quantum causa possumus et dia chartu cum aquata pusca inicere, vel antheram illic solvimus et omnibus utimur iniectionibus quas in dysenteria habes positas. in statuta vero conceratione — quod visu probari potest iuxta pro- 10 xima loca si omnis nigredo ceciderit, si vero intus est cancer ex eo quod et dolor minuitur et fervor recessit, febres etiam si tranquillatae sunt, convertere debebis ad universa quae fervuram relaxare possunt, cibisque huma- nioribus uti in remissione scilicet aut febrium aut doloris. 15 — (12. cum vero limpidum fuerit vulnus, iam possumus et varios cibos et vinum dare et lavacro uti. universo enim resumpto corpore facile poterit οἱ vulnus ad cica- iricem pervenire. quo tempore bene utimur iniectione illa vini in quo decocta sunt folia rosae et cydonia mala 30 vel mespila vel sorba et lenticulae aut palmulae, íta ut sicut superius dixi ex ipsis rebus encathismate utamur. in pessario vero dia moron bene adponitur aut dia cadmias vel dia ladanu oleo conpetenter soluta. quae medicamina

1 Cypressi h: conpressa b, cü pressa 1j. citonia δὶ, ci- donia ^. 2. encolpizà b (-zamur ih). ^ ipsum humorem ad- misceamus δὶ, ipso humori admiscemus P. 8 agatia b.

4 vel ypoquistida ἢ: vel stida (sic) bI. 6 et encatisma adh. h. τοϊοναΐα ἢ: revelata b, revoluta /. 6 causa ἢ: Οὗ (pro c&) bi. 7 antherán h, antera bi. ilic δὲ: illuc ἢ. solvere ἢ. utimur: uti bih. 8 dissenteria b, di(y h)sin- teria 1}. & instatuta vero b, & instituero 1], statuta vero h. 9 qd vis obprobare b. 11 minuit bih. recesserit . ἢ. 129 si tranquilhtate b (et om. si) h, stranquillitate 1. 18 hu- manioribus ὃ ᾽: humóribus ἢ. 16 et (ante lav.) om. bl. 19 citonia bl. 20 et bi: vel ἢ. aut palmulae δὲ: om. ἢ. 21 encatismata utimur δ᾽, encatisma utatur h. 22 diamaro δὶ. diacasmia δ. 38 dialadanum h: diadamnu(m ὃ) ὃ 1. & oleo δ] (non ἢ). com(n)petenti A (-ter bi).

— 108 —

et foris ab umbilico in iusum necessarie inducimus. sicuti enim cataplasmatum vel is quae a foris fuerint posita al- titudinem penetrabit, sic poterit et emplastrorum virtus a foris inductorum penetrare et intus posita vulnera ad cicatricem rapere. 5

sed quoniam cum veterata fuerint vulnera vel non con- petenter fuerint curata, cancrum in matrice facere solent, idcirco huius curam subiungimus.

XXIII De cancro matricis. (ind. gig)

(13.) Cancro quidem in matrice posito aliquando sine 10 vulnere est, aliquando cum vulnere. et (si sine vulnere» cum punctionibus dolor occurrit omnem vicinitatem pulsans ita ut ad renes et ad vertebra et ad umbilicum dolor perveniat. vel maxime tamen cum anhelare voluerit, tunc hi occurrunt dolores, universi autem corporis inaequa- 15 litas cum obripilatione, dolor quidem capitis et ner- vorum cum oculorum basibus, sudores frigidi, animi de- iectio, languor, difficilis respiratio, somnus modicus et cibi fastidium. si vero etiam vulnus habuerit, humor putidus et faeculentus fertur, frequentius tamen et ad tactum 30 duritia quaedam ibi invenitur.

1 etiam foras ἢ. ad umbilicum À (non 51). iniuso (sed inioso amte ips. corr.) b, et iosum ἢ, in seorsum ἢ. sic- uti bh: cuti |. 2 vel his que bi (sc. vulneribus). o8ita: in(m)posita ὁ ἐλ. 8 penetravit δὲ $e. -bit h. 4 & foras ἢ.

6 quoniam cum h: q; N (que non ἢ con(veterata) bi. vulnera — fuerint om. l. vel om. b. 8 subiunximus h (non δὴ. 10 quidem 51: om. ἢ. aliquando — (11) est om. i. sine b: cum ἢ. 11 cum ὃ: sine h. verba (si sine v. vel tale quéd) omissa ipse addidi. cf. etiam Aet. (ap. Oribas. lat. VI 5. 375). 19 ad ter om. b, semel (ut renes) 1. 18 hanelare ih, alenare b. 14 hi: haeo bl, hec h. 15 obri(e J)pila- tione lh, ebripilatione b. 17 langor b. et fastidium cibi b (et c. £1 h). 18 et humor ἢ. putidus 7h: putridus b. 19 feculentus δὶ (τρυγώδης Pawl. 3, 67 -ὰ Aet.). fertur. frequentius ἢ: om. adtactu b]: adactu ἢ.

(14.) habet autem haec valitudo accessiones et dia- limmata, ut quotiens in accessione est valitudo, cibus quem accipit aut corrumpatur aut in totum reiciatur, ventrem etiam solutum faciat, tussicula etiam sicca occurrat. cum

5 vero dialimma venerit, praedicta omnia ex parte recedunt aut tranquillantur. quotiens ergo in accessione inveniuntur, rebus paregoricis curandum est, ita ut si cum abundantia humoris fuerit, stalticae res adponantur, si cum fervura calasticae. — sollicite tamen haec omnia facienda sunt, si

19 quidem ex omnibus rebus quae adponuntur cito in peius revocari consuevit. quare ergo si cum fluxu fuerit, bene oleum rosacium tepidum inicitur vel herbae calicularis aut plantaginis aut intuborum sucus, ita ut aut soli suci iniciantur aut admixto modico vino in quo decocta sunt

15 rosae folia et melilotus et crocus. quibus etiam tritis, pro pessario adponi possunt. si vero fervor fuerit et illa signa accessionis occurrant, oleum dulce et non satis ca- lidum iniciendnm est. pessarium autem simplex et cum modico melle adponendum. nam ovo cum palmulis in

90 mulsa vel in dulce cocto cilium ipsis cum palmulis bene teritur, quod aliquando etiam et adipes recentes

1 di(y h)alemmata 51A. 2'cibus ἃ: cibü δ]. quem ; 8 acceperant h. aut totum δὲ corrumpatur b: «αν 1}. reiciatur bh: -citur ἢ. 4 soluta ἢ (-u bI). occurrit bi (-at ἢ). 6 dialemma bi (cura vero dialenimta levigatur sic h). ^ cedunt h. 6 invenitur. febris paregoricus curandus est ἢ. 7 paragoricis bi. ut οὐ cum om. bi. 8 res apponantur h: om. bl. ^ si cum ἢ: sicut δὶ. 10 ex bl: om. h. 11 revocare bl, provocari h. 12 rosaci(e b)um bh, roseum [. ealicularis: sc bih. 18 solis δὶ. 14 aut h: om. δὶ. in quo h: in aqu& b, in qua /. gunt ἢ: est bi. 16 melilotü et crocu bl(h). irtis bi: cast ἢ (clasti h*?). 16 propessaria b, per pessario i 1717 occurrunt b, occurrerint ], fuerint ἢ. satis bl: valde ἢ. 18 simpli- cem ὦ, -ce I. 19 modice δὶ. Nam ovum (...coctum) 7h: cinamomii b. cum À: om. δὶ. cü mulsa ὁ]. 20 dulce blh. cilium h: elivi (sic) bl. cf. p. 58, 2. ipsis: ipsius blh. 11 teritur ἃ: teruntur bi. et (post etiam) om. δ].

— 105 —

anserinos vel gallinacios accipiat et sic adponatur. en- cathismate etiam et vaporationibus et cataplasmate a foris bene utimur. cum vero dialimma venerit, analeptico cyclo primo resumenda est. dehinc et paulatim latenter meta- syncritica subiungenda sunt, ita tamen ut omnes excessus 5 semper mulier fugiat, vel maxime etiam cibi. [licet enim universi excessus huic valitudini sint contrarii, vel maxime tamen cibi] indigestio, quae hanc valitudinem ad peri- culum adplicare consuevit. hac enim diligentia si mulier in totum curari non potuerit, vel non gravissimis dolo- 10 ribus torquebitur et sine tormento diutius vivere potest. multi autem cum temporibus servire non noverunt et rebus acerrimis in ipsa accessione utuntur, adseverant quod nulli medicamini haec valitudo consentit, cum inperitia eorum

quicquid adpositum fuerit reprobari videatur. 15 (XXIIIT) Subsequebatur schema de fistulis in matrice positis, (ind. gàa)

(15.) quod schema transferre nolui, siquidem obstetricibus supervacue hoc insinuabimus, cum etiam peritissimos me- 30 dicos ad inspiciendum et ad curandum haec fistulae tur- bare possint.

1 accipit ἢ. &adponitur δῇ (-atur ἢ. encatismata b. 2 vaporaliones 7. 4 utimur ἢ: in(m l)ponimus bl. dia- lemma 51, dyaligma ἢ. anelentico b, inaleptico 1, analem- ptico ἢ. cyclo h: om. δὶ. 4 metasi(y h)ncretica blh. subvenienda b (non iA). 6 oms ex|nimietas cessum (ex gl.) h. 6 etiam b: tamen ἰδ. 6 licet — (8) cibi ^: om. οὗ 7 excessum (μέ antea) h. 8 digestio δ]. qui ὃ: que 1h. 9 si bl: etsi h. 10 poterit ἢ. 11 torquetur ἢ. tor- mento om. i. potest ἢ: non possunt δὶ. 19 Multis enim lemporibus servare n. n. δὶ. 18 utentur δὲ. 14 cum À: cui δὶ, 17 Subsequebatur δῆ: Subsequitur autem l. 8ce- ma bih. 90 insinuavimus b: insinuamus 1h. 2421 adspicien- dus et ad curandü b, ad inspiciendos ἃ ad curandü !, ad in- spiciendum et curandum ἧ. haec (hec ih) bi. turbare b,

— 106 —

(ina. (19) XXV De inmoderata landica quam (Graeci yos nymfin appellant.

(16.) Turpitudinis symptoma est grandis yos nymfe. quidam vero adseverant pulpam ipsam erigi similiter ut 5 viris et quasi usum coitus quaerere. curabis autem eam sic. supinam iactantes pedibus clusis myzo quod foris est et amplius esse videtur, tenere oportet et scalpello praecidere, deinde conpetenti diligentia vulnus ipsum curare.

(ind. Qu) XXVI De cercosi.

1:2 ((8.) Apollonius et Sostratus et Filoxenus adseverant in orificio matricis carnem quandam emergere et in tantum excrescere ut expleto orificio et collo matricis aliquando et foris hoc penetret.

15 et haec quoque res digitis vel myzo adprehensa ferra- mento a radicibus tollatur. vulnus quoque pari diligentia curandum est.

-ri h, curare 1. 2 quam greci laf nymfin appellant b, quam iaf nymfim app. !, Quam greci nym exappellant ἢ. 3 si(y /)ntoma bl, simtoma ἢ. grandis. Iaf nymfin b, grandis iafnimfin 7, grandis nimphe ^ (gr. nymfe Pal. et Cant). & quidam vero ads. b]: Nam ads. quidam ἢ (cf. Paul. 6,70. Aet. 16,103). 6 sic om. b (In cura autem sic facies ἢ). | supinam (cet. om.) b, iactantes eam supina in lecto !, supinam iactantes mulierem . * clusis b, clausis 7A. mizo b, & miczo l, et miccio h. foras h. οὗ amplius δ᾽: plus h. — videbitur ἢ. tenere ἢ: -ri bI. 8 excalpello bl. | deinde b]: inde h. 9 ipsum om. h. 10 De cercosi ἢ: De cerciso b]. 11 sustratus b. 12 in bl: deh. emergere ἢ: erigere bl. in tantum kk: in totum δὶ. 18 excrescere [h: excercere b. ut ih: et b.

14 foras h. hóc cadat h. 16 et om. b (non Lh). reg l^: txes b. digitis adpr. miczo /. mizo b, miczo ], micio h. ferramento h: om. bl. — 16 & radicis bl, radicitus ἢ. tolli potest h.

-- ur

XXVH De elavalis in muliebribus lecis matis. (νὰ e^ (19.) Clavuli vero nascuntur et in pinnaculis et in sinu muliebri et im ori&cio vel in collo matricis. sunt

XXVIII De ragadie ia matrice posite. (ind. Guy) (80.) In partu difficili vel ex nimio labore ragadium 10 in orificio matricis emergere solet. quod si recens est et sine fervore, rebus stalticis cito ad cicatricem rapi potest. si in fervura est, rebus calasticis paregorizari debet. si vero iam etiam callosum est, primo callus commalaxan- dus est, et sic ferro sublatum facillime sanari potest. 15

XXVIII De eendylomatibus in matriee positis. (c e«o (81.) Frequentius in partu rugae quae in orificio matricis sunt accepta soliditate condylomata faciunt. quae et ipsa (si» cum fervore fuerint, paregorizanda sunt, de-

1 claulis " clauclis δὶ. 2 claucli vero nascuntur bi: Mc om. h. rd elauli nascuntur add. h. 4 rosei ἢ. hic autem foris b, hí autem qui foris sunt ἐ, Facillime

autem hic foras h. 5 vero qui sunt 1. adprehendi δὶ: videre h. 6 ἃ hifarcolabo b, et his arcolabo iA. preci- duntur À (-entur δῇ. 9 positis b (qwi post tst. hunc om. capwt sequens ad c. 28 frequencius etc. statim éransiliendo) et 1. 10 nimio labore ἢ: nimia purgacione h. 11 emergere solet À: nascitur jl. 19 cito h: uti cito ἢ. possunt /. 18 gorizari lh. 14 etiam om. l. 16 et om. i. — sublatus [.

possit 1. 16 positis ἐς: natis ἢ. 18 condolma b, condi- loma i. 19 & addidi. — paragorizande (-da Jh) ... com- malaxande (-da iA) b.

— 108 —

hinc commalaxanda et novissime chirurgia tollenda. sic enim facillime cicatricem recipere possunt.

(ind. gia) | XXX De haemorroidibus quae in matrice nascuntur.

5 — (82. Haemorroides: raro quidem in muliebribus inveni- untur, frequentius tamen in collo et in orificio nasci so- lent. signa autem occurrunt mulieribus haec, ut sanguis plurimus raro quidem ordinabiliter, frequentius tamen sine ordine feratur pallorque eas teneat cum lassitudine cor-

10 poris, aliquando tensio et gravedo, et sanguis nullus oc- currat. adprehenduntur futem sic organo patefactis locis ut extantiae quaedam ibi videantur in accessione quidem russeae et in aliquantum dolentes, leniores tamen a cla- vulis, in dialimmate autem rugosae et sine dolore et subli-

15 vidae. illae vero quae intus sunt oculis quidem non vi- dentur sed signis adprehendi possunt, si quidem post abun- dantiam sanguinis nulla sanies feratur, sicut in vulneribus semper occurrit. nihil autem obesse possit, absconsae si non videantur, si quidem nos abundantiam sanguinis cohibere

30 debemus et siccare illis scilicet omnibus auxiliis quae in sanguinatione matricis et fluxu muliebri posuimus. differunt

1 chirurgía ἢ, ciro(u D)rgia 51. sic ἢ: significat b/. 2 possunt h: posse b, possit ἢ. 3 De emorroida(i ], e h)s blh. 5 Emorroides r. q. in muliebri sinu inveniuntur ἡ Emorroidas r. q. in muliebribus invenimus b, Emorroidis r. q. in mulieribus inveniunt (locum etc.) 1. 6 frequentius lamen in col om. δὶ (ubi locum & in orificiu). 7 mulieribus b e (qui eas habent add.) h: om. 1. ut ἢ: om. δὶ. 8 occurrit (ante raro) add. bl. 9 feratur ἢ: tenuat b, teneatur 1. teneat h: ferat bi. 10 nullus bh: om. l. occurrit b (-at ih) 11 locis ipsis ἢ. 12 quidem /h: om. b. 13 rusee et in ἢ: rosea(e 7) in δὶ. leniores b, lenior ἢ: molliores B. ad cláulis ἢ: claulis b, clauclis 1. 14 dialemmate bl, dya- ligmate ἢ. autem rugóse et ἢ: om. δ]. 16 Si (Sed b) quidem — (19) videantur bi: om. h. 18 absconse si non vi- PE UE (sic) b: absconse sunt ut non videantur 1. 21 et (in

add. h) fluxu m. b^: & p lac m. 1. differunt ἢ: differentes δ]. & se ἴδ: se ὃ.

5

10

15

(66)

— 110 —

pridie quam ad chirurgiam accedat, modicum cibum ac- cipere debebit, et conpetenti schemate ea collocata, sicut frequentius retro insinuavimus, myzo vel sarcolabo hae- morroides teneantur, ita ut in aliquantum extensas scal- pello prius radices earum scarifes et in aliquantum artifex sarcolabo convertat, qua conversione retentus in aliquantum sanguis, non plurimus, postea quam tolluntur, effundatur. deinde curam adhibere debebis quam in recenti vulnere frequentius habes ordinatam. post esectionem autem earum pulverem inponere quo antiqui utebantur, ut et reliquiae quae sint tollantur et sanguis cohiberi possit, nobis hoc non placet, siquidem ex hac acerba virtute fervor sub- sequatur, unde duplicari fluxus sanguinis possit vel si ad tempus fuerit retentus, scara cadente fluxus sanguinis interdum cohiberi non possit.

XXXI De casu matricis.

(cf. ind. vó)

. (84.) Matricis casus fit aut cum infantem mortuum embryulcis adducimus vel obstetrices inperitae cum ad secundas in directum conantur vel aliquo ictu cum illic mulieres percutiuntur. [matrix hoc cadere solet,] ruptis scilicet aut relaxatis membranis illis quibus ex omni parte

1 accipere debebit À: acceper etiam debet b, Acoipere eliam debebit /. : 8 mizo δἰ, micio h. emorroidas b, -es lh. 4 teneantur /À: extenuantur b. extensa scapello b, extensas exc&lpello 1, extensa ex scalpello ἢ. 6 conversa- tione 1. 7 sanguinis b, -ne i (sangul suppl. h? in maàrg.). postea quae (q; b) bi. effundatur 7: -dantur /h. 8 de- bem?| (-mus) d; (2 que ἢ) b. 9 esectionem: eiectionem δ, geccionem ἢ. 10 put b. quod ὁ]. relicü b, -quum 1, -qui ἢ. 11 que sunt bI. nobis placet (sic) h. 19 ex

. has acerua(s 1) virtute(s ἢ δὶ, acerba virtute (om. ex has) ἢ.

subsequa(n b)tur bI: subsequitur A. 18 unde duplicari fl. s.

conpesci possit (stc, cet. om.) I. 14 scara cadente b: ..e27.

οὗ uenerit h. interdum ὃ: om. h. 17 mortuum lh: om.

: 2s obeadere b, hóc cadere ^, huc cadere 1. 21 omni : om. δὶ,

— 112 —

est mulier ut exinanitis stercoribus sic mulier revocetur. deinde encathisma adhibendum est aut ex pusca frigida aut ex aqua in qua decocta sunt lentiscus, murta, celsa agrestis, corium mali granati vel rosa. post quod enca- 5thisma linienda est matrix acacia vino soluta vel centi- folio marino trito et gallarum pulvere et ges astere sicut superius dixi vino soluto linienda est et sic revocanda, ita ut lanae vel spongiae eodem humore madefactae sinum muliebrem impleant. (88.) si vero diu hic remanendo 10 et pallida fuerit et frigida inventa vel in fervore fuerit posita ita ut exercitius doleat, aqua calida vel oleo dulce fomentanda est vel sucis faeni graeci et seminis lini, etiam οἱ malvarum, et sic revocanda. aut si satis grandis fuerit fervor, et flebotomanda est et omnibus rebus ca- 15]asticis, sicut paralysis, curanda. cum autem frequentius revocata ceciderit et effecta fuerit chronia, bene tunc re- vocaverimus si» etiam stalticas cucurbitas lumbis et ver- tebris inponimus, epithima etiam dia finicon vel dia iteon emplastrum inducimus. deinde cyclo curamus, primo 20 analeptico resumentes, deinde et metasyncriticum coniun- gimus, a quo etiam metasyncritica pessaria accipimus quae constant ex nitro et uva passa et ficu infusa. 1 ut ih: ἃ b. 2 d. statim enc. h. 8 sunt bi: est ἢ. . murta b: myriha h, myrra 4 (cf. Sor. 299, 15). 4 corium b, -à 1l, -ἃ ἢ. vel: et bih. 5 linienda δ᾽: inlinienda- ἢ. centifoliu(o Àh) b, cenisfoliü |. 6 marino ih, malino b. 1 dixi vino linienda b, d. vino soluta linienda ἢ, d. cum vino in- linienda ἢ. 9 compleant ἢ. remanent b, -endo ἢ, -et 1. 11 aqua quidem c. vel cum o. ἦ. dulce b/h. 12 sucus fenogreci b, sucis feni(u ἢ) greci 1. 13 etiam b/: om. Rh. (rev.) est, add. bI. aut — (14) est om. (0. 14 et (fl) ^: om. δῇ, 16 cum autem om. b. 17 revocavimus [. si addidi. 18 epitima ὃ, epi(y h)thima /h. etiam om. b. diafinidon b, -fenicon /, dyafinicon ἢ. diateoné plaustrü b, diayteon. emplastru /, dialteoneé emplastrum . 20 analen- (m /, mp A)tico b. resumentes ἢ: detinentes δὶ. meta- si(y h)nereticum (ut semper) blh. [1 aut quo. ..accipimus 5:

m quo... apponimus ἢ, aut... adponimus /. etiam et m. [. 22 constat bIh. ^ mitro bl: mirto h. intusa |.

— 113 — e

(89.) si vero frequenti casu alienata fuerit ut et ni- grescat, utimur medicamentis quibus cancrum tollere con- suevimus, vel ferro nigredinem ipsam alienatam et mortuam praecidimus. si autem et omnis matrix fuerit nigra, totam praecidimus. [nec mirum videatur et incredibile quia 5 dixi praecidimus.] si quidem antea paulatim valitudine ipsa alienata et mortua est, sic nos eam tollemus. ad- severatur etiam quod frequenti casu vulnerata aut in sinu muliebri cohaerere solet aut pinnaculis ipsis conglutinari. quam rem separare et difficile est et molestum. bene 10 autem placet nobis sic eam dimittere, si quidem plurimas mulieres sic diutius vixisse antiquitas adseverat.

LI

XXXII De clusura orificii matricis (ind. 62.) quam Graeci fimosin dicunt. '

(90.) Clauditur orificium matricis aliquando fervore 15. aliquando cicatrice, praecedente scilicet vulnere, aliquando durissima callositate. quae clusura mulieris dicitur, quia neque semen viri recipere possunt aut si naturaliter fuerit conceptum, infantem parere non potuerunt. organo ergo patefactae mulieres et oculis videri possunt et digits ad- 20 prehendi. quotiens autem in fervura est et ruborem habet et inflatum videtur, oportet omnibus etiam uti quae

1 ut et nigrescat om. I. 4 precidimus — (7) mortua est

om.l. siautem — (6) praecidimus om. b. ---θ sol. praebet h.

5 nec: ne h. * alhenatur et emoritur h. 208 bl: om. ἢ.

tolle(i h, &7)mus b. 8 vulnerata ἢ: -tur bl. 9. in pinn. δῇ.

conglutinare bih. 10 quem rem bl. 12 sic (d.) om. 5. &dseverant |. 14 quem...dicunt δὶ, que...dicitur h. greci δ᾽. fymos b, fymon 1, fimos h. 16 cluditur h. de fervore ὦ. 1717 durissima callositas δ᾽, durissimo callo . — que clusura bh: quam clusuram 7. ^ mulieris b: -res ih. — dicitur: om. h, dicunt δ). quia: que 1, q; ὃ, om. h. 18 naturali bi. 19 parere bh: perire l. potuer bh: poterint |i. ^ ergo bh: vero ἢ. 20 oculis videre possunt b, oculi videre non possunt i, oculi videri potest causa ἢ. 22 v. quando oportet omni- bus paragoricis utique h, v. omnibus etiam utique bl.

Soranus, ed. Rose 8

e — 14 —

in fervura matricis posuimus. recedente autem fervura, callum in medio dividimus et ex utraque parte myzo tenentes latius praecidimus, ut lateribus cicatrix currens iterum orificium non cludat. :

(ind, gà) XXXIII De eis quae elausae nascuntur, 6 et appellantur atretoe.

(91.) Tribus quidem modis clausae nascuntur puellae vel efficiuntur. aut enim in pinnaculis hic a foris co- haerentibus cluduntur, aut ipsis quidem patentibus medio

10gíimu muliebri pulpa vel membranum innascitur, aut hoc etiam sinu patente orificium matricis cluditur, ita ut mulieres aliquando ad unum officium teneantur aliquando ad tria. " quotiens ergo hic foris pinnacula sibi cohaerent, ad tria officia mulieres inpediuntur, ad usum virorum et ad pur- 15 gationem et ad conceptum. si vero pinnaculis patentibus in medio sinu muliebri fuerit clusura, ad duo officia in- pediuntur, ad communicationem viri et ad conceptum, si quidem hoc utcumque menstrua liquari possint per ca- vernam qua etiam et urina excluditur. quotiens autem 30 orificium matricis fuerit clausum, ad duo officia inpedi- untur, siquidem nec purgari nec concipere possint, viri

1 posuimus b, possumus /: posita sunt h. autem b: vero h, ergo ἢ. 2 myzo bi, micio h. 8 tenentes h: om. δὶ. 4 iterum δὶ: uterum P. non cludat bi: concludat A.

6 metrete b, metrate ἢ, Muni h. 7 que om. h. puelle vel eff. bi: om. 5. 8 aut enim ἢ: δ]. hic lh: quidem b. & foras h. 9 patentibus À: i: fatentüs bI. in medio ἢ. 11 ita ut δὴ: aut l. 12 orificium impedian- tur ἢ. 13 foras h. ^ coherent. ad tria h: coherente (-ern ἢ) matris bi. 16 ad duo: Aduo h, duo bi. inpediuntur om. b. 17 ad (conc) om. b. — Siquidem — poff... b: Siquidem ut cum m. l. hoc possint... ἢ, Siquidem hoc m. per cavernas vessice administrantur. per urina effunditur i. 19 qua: que h, q; b. el: ex b, om. h. 20 clausum δὶ: clusum .

' ad duo ὃ: aduo h, addito 1.

— ]l15 —

tamen usum sine inpedimento sustineant. si vero .in- pedimentum illud quod in orificio est pertusum fuerit, etiam purgatio quidem effici potest, conceptus tamen de- negatur. si autem caverna illa contra orificium matricis est posita, potest etiam conceptus fieri, partus tamen in totum denegetur.

adprehenduntur autem haec omnia organo patefactis mulieribus ut et visu videantur et tactu probari possint. si enim numquam in ipsis vulneratio praecesserit, cum hac valitudine natae sunt mulieres. si vero praecessit vulnus, sic sibi praedictae partes cohaerere potuerunt ut cicatrice solidatae sint. si ergo in pinnaculis fuerit clusura, visu videbitur. si autem in medio est pulpa vel membranum, post pinnacula inmissus digitus in medio non admittitur. separatur autem hic pulpa sit an membranum quod in- pedit, ab eo quod pulpae solidiores sint et duriores, mem- branum autem pressum et mollius sit et cedat. nam et ipsa mulier relatione sua instruere poterit ad quae of- ficia inpediatur, ita tamen ut orificium clusum non possit

5

nisi organo videri. si quidem et cavernam modicam ha- 30

buerit, et purgatio qualiscumque fieri potest et con- ceptus. sed cum pariendi tempus venerit, tunc periculum

1 susti(e b)neant(ur ἢ) 1. 8 quidem om. ἷ. negatur ἢ.

4 contra h: que (q; ὃ) cu δὶ. 5 tamen ih: autem b. 7 organo 1: -na bh. 8 mulieribus ἢ: -res δὶ. videntur (om. ut)...possunt b. 9 ibi (in ipsis) add. l. | cum ἢ: que

(q; b) cü bi. 10 sunt A: sint δὶ. precesserit /. 11

sibi δὶ: ibi ἢ. poterint b, potuerint |. ut...sint: et..

sunt bih. cicatrice (8$c) h, -ces bI. 12 ergo ἢ: vero δῖ. 18 autem bi: vero h. pulpa — inmissis ditis (sic) ἢ:

pulpalis a(d J)miseis dicit' (ur "f bi. 16 hic pulpa — mem- branum: ὃ pulpasit. an imbranum h: haec pulpa posita in membranum 5/. 17 autem om. h. est et cedit bI. 18 relaxatione b/h. i non poterit δ ἢ. adq; b, atque ἢ, aqua b. 19 impediatur ^: in(m l)pediu(a I)ntur bi. offi- cium ἢ. non pos8 (-sit ἢ) nisi o. videri(t b) bh: non possit aperiri nisi organo viderit |l. 20 et bli: si et ἢ. 21 pos- git bl. 85

— 116 —

mulieri inpinget, cum exitus denegatur infanti. propterea ante curiosius inspicienda est et curanda. (92.) ex omnibus autem differentiis quas praediximus facillime curari possunt quae in pinnaculis causam habent 5 vel membrano clausae sunt, siquidem durissimae pulpae cum ingenti difficultate praecidantur et moleste sanguinent, et si non sollicite fuerint curatae, cito renasci possint. membranum autem et facillime tollitur et sanguinationis metum non habet nec aliquando renasci potest. cum ergo 10 curari coeperint, conponendae sunt supinae, patentibus scilicet pedibus, et si in pinnaculis inventa fuerit causa, extensis ipsis scalpello medietas dividenda est usque ad inanitatem. si vero in medio sinu inpedimentum fuerit inventum, si cum caverna est membranum, illic infixis 15ancistris rumpendum est et tollendum. si autem pulpa fuerit inventa, in gyrum praecidenda est ferramento illo quo polypos tollimus et ita sollicite secanda ne aut ve- Sicae collum aut longaonem tangamus et incipiant aut urinae turpiter ferri aut stercora non contineri. si vero 80 jn orificio fuerit clusura et sine caverna fuerit, flebotomo medietatem sollicite dividimus et infixo ancistro extendentes syringotomo praecidimus. si autem occurrente purgatione intus sanguis remanserit, si quidem clusum orificium nihil foras amittat, post sectionem thrombos illos purgationis 388 qui intus remanserant, si fieri potest, statim etiam ipsos

1 mulier in(m J)pinge(i /)t δὶ}. ac (pr.) ἢ. 4 facile b. causam habent ἢ (cf. v. 11): habet bi. 5 clausae δῆ: cluse [. T^enasci ih: senesci b. possunt b. 8 san- guinatipnes bi. 9 metum δὲ: meatum ἢ. ne b. pos- gunt ὁ]. 10 et pat. ἢ. 11 causa ἢ: οἵ bl. — 12 extensis lh: exiens his b. exealpello b, exscalpello /. 14 si cum h: gicut δἰ (qui omitiunt quae sequuntur usque ad p. 117,9). ilie (μὲ vulgo): illuc ἢ. 15 pulpe fuerint invente ἢ. 17 quod h. ^ secandum Rh. 18 incipiat ἢ. 19 urina sinetur- pit ἢ. 22 inringóthomo ἢ. 24 ammittat h. lombos h (sed trumbos A^).

Ls 4717 n2

tollere debemus. si vero inpedimentum aliquod occur- rerit, altera die bene eos excludimus. post sectiones autem qua diligentia vulnera curanda sint retro habes frequentius ordinatum, ita ut cum ad cicatricem rapi coeperint, pri- apiscus medicamine quod ad cicatricem facit inlinitus, δ usque ad plenam sanitatem non exinde recedat, ne iterum partes sibi cohaerere incipiant.

(93.) solent autem et melicerides et atheromata et (d.e steatomata in ipsis partibus nasci et quasi praedictas clu- suras facere. quae ipsa omnia adprehensa simili modo 10 curari possunt. siquidem ubicumque fuerint nata vel in- venta, una disciplina tollantur quam in chirurgumenis exercitius habes ordinatam.

XXXIIII Qua diseiplina organe aperiendae sint ϑοπεδιομ ον) mulieres.

(94.) Scio me retro ad inspiciendam altitudinem mu- lieris frequentius organi mentionem fecisse quod graecitas dioptran vocat. et quoniam nisi insinuata fuerit disciplina quatenus hoc ipsud fieri possit, occurrente necessitate ob- Stetrices facere non audent, idcirco placuit nobis ut etiam 20

8 sunt h. X 4 ordinata hA. 5 priapiscus medicamine A. inlinimus ἢ. 8 atthromata (sic) h. 9 ipsis: hc denuo

incipiunt bl, «wbi 5$c: si vero in medio sinü inp. f. inventü sicut ipsis partibus naeci et quasi.. 10 (facere) coepimus

. ἢ, q; ipse b, que ipsa ἢ (que omnia ipsa eic. i). 11 (nate add. h) vel invente δ]. 12 tolluntur h, Wim b)tur bl. quam ἢ: ἃ; b, que I. cirorgumenis b, g(ch Nyrargi: menis Àl. 16 adspiciendá bl (sed in add. $ps. corr. 1), aspieiendà ^. ^ multitudine mulierü h. ^ mulieré b, -ris L 17 memoratione |. ἃ; a grecis tas diobtram voca(ta fuit disciplina quatenus... sic med. om.) b, qug & greci stasdiop- tran vocantur ], quas grecitas dioptran vocant ἢ. 18 et (qu.) — fuerint om. b. quoniam — quatenus om. ἢ. 19 ipeud bjih. occurrente necessitate ^: om. bi. & (ante ob- setrices) add. 1 (now b). — 20 nobis ut /^: om. ὃ.

— 118 —

hoc gynaeciis adderemus, ut ex rebus huic corpori ne- cessariis nihil dimisisse videamur. itaque supinam iactans eam quae inspici habet, accipies fasciam longam et in media parte eius duobus laqueis 5factis, ita ut inter se cubitum unum habeant laquei illi, duabus vero manibus mulieris missis, medietatem quae interest cervici eius inducis. deinde reliqua fasciae sub anquilas missa ad manus adligabis, ita ut patefacti pedes ventri eius cohaereant. deinde accepto organo et uncto 19 priapisco, quem Graeci loton dicunt in aliquantum ad prunas calefacere (debes», deinde sine quassatione pria- piscum inicere, susum scilicet axe posito, iubere etiam ministro ut aperiendo organo axem torquere incipiat, ut paulatim partes ipsae aperiantur. cum vero post visum 15 organum tollere volueris, ministro iubere ut iterum axem torqueat quo organum claudi possit, ita tamen ut cum adhuc in aliquantum patet sic auferatur, ne universa clu- sura aliquas teneat et nocere incipiat.

1 ut (post hoc) repetit h. enechiae b, genecie /, gene- cíecis (sic) h. adderimus b, adderemus ἢ, adheremus /. corpori i: -ris bh. 9 dimisse (sic) b, pretermisisse h. vi- deatur À. 8 iactantes δἰ. qui (au add. ἢ inspicere habet bl, que inspici habet ἢ. accipiens (f. 1.) δ], (fascia longa) accipies ἡ. ὅ ita ut b: ita ἢ, ut 1. unum bl, vacuum ἦ. mius ili b: laqueis illis ἢ, om.1. — 6 duabus (duobus b) εν

bi: singulis ἢ. 7 inducis bl: traicies ἢ. reliq; 5, ααὶς 1, reliquaria ἢ. 8 98 is b, -le !, anguilas ἢ. missa δῇ, misse ἷ. alligabis b , adligabis l: 'colligabis h. patefactis h (-t bI). 9 uncto À: nintio b, uncio [. 10 quem ἢ: ἃ; (que) ὃ, quod /. greci bl: grecitas h. loton h: laton bi.

dicunt /h: dicitur b. 11 debes addidi. 19 susum (of. Aet. lat. 16,86 e quo Paul. cher. c. 73): sui b, Sucum h, om. l.

axe h: ex 80 bi. — posito δῆ. 13 ut bh: ad ἢ organi bi, -num ἢ. 18 axem — (15) iterum om. 1 (ubi sic axco| totque ad quo organü claudi possit...). 18 axemtor qd;rere b, axeptor quere ἢ. 16 torq; ad quo ὃ (cf. 1 ad v. s iterum (ante cludere sic) rep. h. cum 51: om. ἢ. 7 ad- hanc b. né in un. h. 18 aliquas — nocere À: om. pl (ubt ne univ. cl incipiat) incipiat: hic (8ne Explicit) fmiur Cant.

— 119 —

et haec est omnis mulierum diligentia, cui etiam ne- cessarie adiungimus pessariornm et omnium medicaminum conpositiones quae ad valitudines earum facere possunt et ad servandam pulchritudinem ab antiquis diligenter scripta sunt, de Sorani cateperotianis et curis de gynae- 5 ciis triacontadis in latinum translata sermonem.

1 omnis b]: omnium A. 8 que ἢ: ἃ q; (que ἢ bI. earum h: om. δ]. possumus bi. 6 Desoranis cate pero- cianis et curas de gyneciis ΠΣ ἐάν. in latinum translata sermonem. Explit feliciter. h. quae om. Palat., item om. bl, ubi simpliciter Expli& genechia mustionis auctoris b, Explicit gene- cia muscionis auctoris. lege feliciter. 1.

1. Initium curae matricis quae fervorem habet aut duritiam aut declinationem aut vulner& (aut) quae difficilis sit ad pur- g&ndum. adhibes ergo encolpismum quem) conficis sic. misces semen lini, faenum graecum, althaeam manipulos sin-

5 gulos, caricas numero quinque, coques doneo sucus fiat. cui suco admisces sucum ptisanae et uteris per triduum. inter- misso biduo conficis pessarium quod duntiam (et? fervorem ei tumorem (et) constipationem tollat. conficitur autem eic. adipes gallinacios, adipem porcinum, adipem anserinum, me-

10 dullam cervinam, ceram albam, ceram punicam, tus masculum, masticen, oleum lentiscinum, oleum commune, cerussam, buty- rum, has omnes species aequis ponderibus mittis et conficis pessarium et subicis.

2. alius pessus adhibendus eis quae legitime non purgan-

15 tur. opopanax, ruta viridis, myrra troglodytice, singularum specierum unciae singulae separatim teruntur et in unum mi- scentur. quibus admisces mellis limpidi quantum sufficit.

8. aliud pessarium relaxatorium, quod adhibetur post se- cundum grafarium. conficitur autem sic. ceram 3 II et S,

20 adipes taurinos, oleum roseum ana —- II, terebintinam —- I et S, oesypum cerotum butyrum medullam cervinam ana —- I. tere, ei utere. post haec reparata virtute purgari oportet antidoto theodoreto, et interiectis quindecim diebus picram accipiat eventu dextro per iriduum. et sic adhibeantur e& quae men-

25 sirua provocent, et reversa est purgatio tempore consueto.

2 aut addidi. 8 ergo: ergo síc. quem addid:. 4

Mixtis enim. altéa maptü .1. 5 nl.v. 7 qui. 12 hec omnes. mittes et conficies p. et subicis. 14 Ali pessu adhibendum. Ei qui. 16 opupanax. Myrratroclitén.

16 uncias singulas. 18 alium.. due: 19 grafadium. cf. gerafadium infra 56 i. e. grapharium (ap. Oribas. lat. et. Alex.) zz Scripturam vel 'receptam". 91 ysopum (μέ saepe). 22 uteris. antidoto theodoreto W. p. 97: inetheodórico. 24 eventu: vento. 25 purgari.

— 121 —

4 (z» Leid." 14). pessarium aliud conceptorium valde mi- rifieum. fel taurinum. eo lanam involvis et adponis pridie ad orificium matricis post menstrua. quod nocte tollis, εὖ cum viro suo coeat, et statim concipiet.

6 (πα Leéd.* 15). item aliud pessarium conceplorium. opo- 5 balsamum, peucedanum, aristolochiam ana 3 I, myrram, coccum gnidium, medullam cervinam ana 3 II, adipes anserinos 5 III, opopanacem 3l. oleo roseo contere et subpone. horas duas contineat, et postea subirahe, et misceatur et continuo con- ceptio fiet. . 10

6 (— Leid.? 16). aliud conceptorium. fel caprinum, cyminum. contere in oleo finicino et roseo.

7 (z Leid." 17). aliud conceptorium. centauriae ramu- sculos contere in oleo roseo.

8. pessus libianus relaxatorius. adipes pastae, adipes por- 15 cinos, &dipes anserinos, ceram punicam &n& —- I, oleum cy- prinum —- III. misce simul et utere.

9. pessus qui paregorizat hoc est qui mitigat omnes do- lores, e& ad omnes indignationes. faeni graeci, seminis lini sucum, oleum dulce an& —- I. coque sucum et oleum usque 20

uo consumatur sucus. depones, et mitte ceram punicam —- I. epones, infrigidet, οὐ mittes adipes de pasta —- I, adipes an- serinos — I, medullam cervinam —- I. gelet, et utere.

10. pessus iscemus δὰ fluxum. ges astera, tus masculum, amylum quod de tritico infuso conficitur, cyminum album ana 35 —- L tundis et cribellas. alibi guttam ammoniaci teris — I, postea commisces omnia. utere, et miraberis.

11. item alius. lycium super carbones ponis in vaso, et super mulierem sedere facies et eam fumigabis. expertum est.

12 (“ὦ Leid." 1). pessarium &d conceptionem Anetonis filo- 80 sofi. medullam cervinam, ceram punicam, diaquilon, oleum liliacium, oleum nardinum, sucum ysopi, adipes porcinos, adipes paetae, butyrum ana —- I, resinam terebintinam —- III. com- misce ei utere.

18. pessus ad nimium fervorem mairicis vel ad cocturam 85 quae semper nascitur (ad» intertrigines. recipit crocum 3 I,

1 alium (81)). 2 eo: in eo. involves. ὅὄὅ alium. opubalsamum. peucidanu. aristologia. 8 opupanax. 9 continet. 10 fit. 18 ramuscula. 16 pessum 1]. r. (et sic semper fere pro pessus). 17 uteris. 19 fenum grecum. Sem limi sucu. 21 sucum d. 22 infrigdet. 24 ischae- mus: stemum. 25 amidum qui de ir. infustum c. 26 tundes. teres. 28 aliu. licium. 80 aneionis (sic): Ma- nethonis? 86 nascitur intertrigines. ^ Xy cc.

— 122 —

ceram punicam — I et S, adipes anserinos, oesypum, medullam cervinam an& — I, mel 3 I, gelamina ovorum II, olei rosei quod sufficit, (commisce» et utere.

14. si duritia matricis fuerit aut inflatio, pessarium ca-

5 lasticum quod conficis sic. recipit haec. cedrium —- I, adipes fasiani, butyrum ana —- Il, medullam cervinam, terebintinam ana — III, ceram —- VI, oleum pardinum — II, oleum lili- acium —- VI, adipem porcinum -- III, adipem anserinum —- I et S. solvis et. ammisces oleum et temperato medicamine cu-

10 rabis, et miraberis effectum. primo encolpismum par&bis, et sic curabis de isto medicamine.

16. sucum faeni graeci, sucum lini seminis, sucos ptisana- cios, singulos c&lices minores, mellis heminam 1, hoo per tri- duum facis, et sic medicamina adhibes ut nullum sit inpedi-

15 mentum.

16. si dolor fuerit in illa aut inpedimentum pedum ad ambulandum, pessarium calasticum aliud facies. recipit haec. ovorum gelamina elixata II, crocum 3 IIII, ysopum farmacum 2. 1Π|, medullam cervinam —- II, ceram punicam -- I et 8,

20 adipes anserinos, terebintinam ana —- I. medullam et ceram ei adipes et resinam coques, species vero tunsas et ad pulverem redactas cum gelamine ovorum misces, illud quod decoctum est tepidum inmisces, et uteris.

17. pessus ad conclusionem mairicis. spicam indicam,

25 &dipes gallinacios ana 2. IIII et S, adipes anserinos, adipes porcinos, adipes taurinos, medullam cervinam, oleum nardinum ana 5 III, sucum ysopi 2, III et S, ceram punicam 2. III. com- misce et utere.

18. pessus ad defrigidationem matricis et quae sub um-

80 bilico et renibus dolet. et purgat et relaxat et menstrua de- ducit sine dolore. et (facit ad» dolorem et quando purgantur. et ad conceptum. recipit haec. spicam nardi 2, X, fasces gallicos 2. II, alumen iudaicum 2. Il, lignum balsami 2; III, ealamum &aromaticum 2. VII, crocum 2. I, libanum, irin il)y-

85 ricam 818 2 ΠῚ], costum 2. II, bdellium 5 III, myrram tro-

1 ysopum. 2 oleo rose. 5 que (stc). 9 solves species add. W. p. 118. 133. 1825. 10 m. Adfectum primo encolpismo p. 19 Sucos fenugreci. Sucus ptisanacios.

13 mellis. Meru .I. 14 nullus. 17 alium. 18 gelia- mina. crocum: 6c. farmacum. (sic, farina tritici W. p. 179). 22 cum geliamina o. inmisces illud ... tepidum in- misces. 99 defrigdacioné (infrig. W.). Et qui. | S31 et purgat (stc) dolorem et q. p. 88 iudeicum. 84 c6 yris illirica. 85 m. argonite.

— 123 —

glodyticen 2. IT, terebintinam 3 XVI, stafisagriae heminam T, mellis heminam I. commisce simul et utere.

19. pessus desiccatorius &d reumatizantem vulvam et ad omnem scabiem. recipit haec. stibium 2. II, tus masculum 2. IIT, plantaginis sucum accipies et pones. ad usum vero stibium 5 et tus facto pulvere de suco plan consparges, et siccet. et quando volueris uii, teres cum albore ovi et uteris.

20. pessus magnus '&d vulnerationem matricis vel ad omnem ecabiem nimium probabile. recipit haec. tus masculum, ma- sticen, cerussam, Cgalbanum) ana 5 III, ceram punicam 2. VIII, pomfolyga 2. . haec omnia teres sine pomfolyge, mittes vinum album modicum et teres, postea mittes pomfolyga et solves ceram ex oleo liliacio 3- 1. commisces οὐ uteris.

21 (— Leid." 2). pessus ad conceptionem mirificus experi- mentatus. recipit haec. spicam nardi, costum, folium, myrram 15 ana 2. II, &momum 3 mi medullam cervinam, adipes anseri- nos ana 5 VII], ceram punicam 2. III, oleum nardinum 3 VIII, oleum roseum 5 IlIL commisce et utere. sed istud fit ubi nimia fuerit defrigidatio.

29. pessus aromaiicus ad eas quae non facile purgantur et 30 ad duritiam et ad constrictionem matricis. adipes taurinos, oleum vetus, ceram punicam, oleum nardinum, terebintinam, medullam cervinam, sucum ysopi, butyrum an& --. solves haec omnia lento igne et milites tus masculum -- I. et teres in mortario spumam argenti —- I, cerussam —- I, ila ut per se terantur 5 cerussa et spuma argenti. postea in alio mortario inmisceantur omnia. teres simul et uteris.

23. pessus ad omnia vulnera et ealefactiones et tumorem οὐ dolorem mairicis. recipit haec. ceram punicam, butyrum sine sale ana 2. X, oesypum, sevum cervinum ana 5 VIII, 80 adipes anserinos 2, IIIT, oleum roseum quantum sufficit. facit autem δὰ dolorem lumborum et ad tumores. et ad omnes in- firmitates.

24. pessus &d omnes matricis infirmitates et vulnera.

μω

0

1 Stafisagria emina .I. 4 Stybeo (sic w gen. stibeos?) δ Ad usum vero albore ovi. et utere. Stibeo et thus factum pu de suco etc. 6 sciccet. quando 7 teres: ires. Mastix. Cerussa. Gesbflgm. (sic, ubi galbanum W. p. 170. ef 142). 11 Pomfoligo. pomfoligo. 19 mitte pom- foligo et s. cera et oleum liliacium. 18 uteres. 18 com- misces. 19 defrigdacio (infrig. W.). 90 Qui X non fa- cile: facile (an£e corr. qui difficile). 2428 deest numerus post i7 24 mitiis. 26 inmiscatur. 27 utere. 80 ysopum.

Ξ -- 124 —

sevum taurinum, aeruginem campanam, resinam, ostrias us- tulatas et in pulverem redactas ana& —- I, adipem anserinum 2. II, de mala sr posi να sucum quantum suffücit. de his omnibus pessarium conficis et uteris.

5 25. pessus ad A agonem provocandum. ficum pinguem c- VI, myrram 2. VI, galbanum -—- II, afronitrum — Hs mel C- Il. teres in vino.

26. pessus ad declinationem et tumorem. crocum, oesy- pum ana 2. II, medullam cervingm 2. III, resinam &erebintinam

10 2, 8, adipem anserinum, gelamina ovorum elixa 3 I, oleum iri- num et roseum aequis ponderibns. commisoe et utere.

27. pessi aromatici &d duritias. resinam terebintinam 2. II, ceram punicam 5 VIII, oesypum, butyrum, crocum, me- dullam cervinam ana 3 III, oleum rosacium -— III. adipem

15 porcinum, nardum, pollinem faeni graeci ana 5 I, cassiam, costum an& 2. 11, ceràm tyrrenicam 5 XX, oesypum, masticen, butyrum, medullam cervinam, adipem vitulinum , adipem an- serinum ang& 2, VIII, oleum roseum -:- IIII, crocum 2. IIII, mellis — II.

20 28. alius pessus malagmaticus. ceram tyrrenicam 2. XX, adipem anserinum, oesypum ana 3 VIII, medullam cervinam, crocum ana 3IIII, resinam terebintinam 5 II, mellis cotylam I, vaso roseum quod sufficit.

pomum ad menstrua provocanda. butyrum, reei-

25 sam ierehin tinam, oleum roseum aequis ponderibus commisce

et utere

30. [ad. menstrua provocanda. iunc optime deducis, ei compositiones quae demonstrantur, suis temporibus dederis aub his diebus quibus purgari solita est. neque utile est semper

80 potiones dari, sed subiectiones fieri aut excalfactiones et cata- plasmata, ut remissionem corporis habeant, quo facilius medi- caminis virtute .proficiant, itaque si menstrua, deducere ,vis, nitri flos pusillum et farinae mundae aliquid ex oleo in os

| Eruchiugine campanum (sic). ostrig ustulate.. dicio 6 hic murra. — afronitr(ia?) | detrit. 7 vinum.

8 oesypum (Wolf): ysopü inter lin. add. corr. 10 adipe anserini (sic s$ne pond. nota). geliamina. 11 commisces.

19 pessum aromatici (si 8 discrevi). 18 ysopum. δ (crocum). 15 post feni greci verbum eraswm (ubi “οὐ me- lilotum* legit Wolf. harm. p. 132. 182). 16 ysopum. 11 iid dix ipee apparent verba resina terbentina. 21 yso- ἴα 'ez Cleopatra! dat Wolf. harm. p. 93

fef. - Cleop d: "Hufn. f. 31^ qui similia habel, non eadem). 29 esi: "ent | est (sic). 80 ex calfaccione. et cataplasmate.

— 135 —

maltrici subige ei subpone in proximo. hoc et humores omnes detrahit.

31. aliud. puleium eme fumo vel recens tritum, myrram, piper contere bene et in pessos subige.

32. alius pessus qui sanguinem menstruum deducit. elle- 5 borum nigrum et myrram pari pondere contere et in se fac bene ut lenia sint. &dmisce unguenti pusillum, et fac ut nu- pde nous olivae similis, e& subpone.

8. (alius) pessus minoris $, myrrae A micam salis ). teria omnia deinde oleum liliaciura quod cit admisce ut spissum sit et subige.

84. alius pessus. etiam stercus detrahit. elaterium gcri- pulum I, scammoniam j dimidium cum suco porri virginis contere et fae pessarium et subige.

85. potio ad menstrua provocand&. cyminum iritum ex aqua mulsa da ut bibat.

86. alia potio. puleium sine fumo aut recens bene tritum cum vino da ut bibat.

97. alia potio, ut sanguinem menstruis plurimum detrahae. violae semen et myrram pari pondere conteris et ex vino bono da ut bibat. quod si validius detrahere voles, piperis grana V aut VII aut VIIII admisces.

88. potio optima. piperis ) et absinthii tantundem tere ex aqua. da ut bibat. etiam quae ad praesens conceperit dive deiciet, αὖ sanguinem resumat quod de menstruis venire solet.

89. sunt aliquae mulieres quae volunt menstrua sua differre. hac propter ad colum piperis albi contusi et faeni graeci ae- quale pondus teris ut pulverem facias. admiece in condito, et dabis in balneo, cum in sabanis sederit, die intermissa us- que ter.

40 (— Leid." 8). mulier ut concipiat etiam si numquam conceperit. capra cum peperit, antequam haedus eius suffe-

1 matrici- (sic). ulegium. 4 pessa. b 81) pessum. Elleboris ni n A i cf. Cleop. ap. Wolf. p. 94).

7 cf. Cleop. c. 23 cod. Hafn. f. 31* et facias quaei similitudi- nem olive et subpones. 8 subpone. pessus minoris (sic). hunc cf. ap. W. p. 97 (Mosch.) et p. 95 (Cleop.). 9 muca (stc). 19 aliud pessus. 18 scamonia. 14 post subige: EX PES (Explicit pessaria). 17 pulegium, 18 ut: &.

28 absenti. 95 resuma & q (sso). 28 Àc p. contusum. 29 admisce inconditum. 83 edus. guffecerit (8íc, surre- xerit W., surgat Leid.).

10

80

— 126 —

cerit et lac sugere incipiat, mulge et ex eo fac caseolum et in sinistro brachio in linteolo obligatum suspendito ut portet mulier. sed cum in balneum ire voluerit, domi illum munditer reponat. reliquis horis omnibus secum habeat.

5 41 (z Leid.r 9-]-10) (cf.* 3—4). mulier ut facile coneipiat. myrtam viridem tunde et sucum eius in lana collige. et post coitum statim sibi subiciat, sed aqua se non abluat. et con- cipiet.

42. ut mulier concipiat. herbae artemisiae sucum cum

10 myrr&à irita commisce et in lana collige. deinde statim post coitum subige, et concipiet. sed vide ne se sublevet.

omnia quae monstrantur tunc maxime ad effectum per- veniunt, ei tunc fient cum mulier menstruabitur. 43. pessarium emagogum. myrram 2. I, aloen 35 I, semen

15 violae 5 I, crocum 2. JI, castoreum —- I, butyrum et oleum nardinum. omnia teres et de nardino temperabis.

44 (— .Leid.r 3). pessus conceptorius. adipes anserinos “Ξ IIII, crocum, myrram, adipes gallinae, masticen, oleum cy- prinum, ceràm punicam, medullam cervinam, sucum ysopi,

20 resinam terebintinam, adipes ursi, adipes leaenae ana —- II. haec omnia in vapore decoqui facito, et inde femina secrete ponat et viro misceatur.

45 (2 Leid.r4). pessus conceptorius ad tumorem et ad cal- lositatem matricis et ad duritias. cerussam, medullam cervinam,

25 ceram punicam, butyrum, oleum gleucinum et nardinum ana —- I, resinam terebintinam, masticen, tus masculum, spumam argenti aequis ponderibus. ut supra scripta sunt, quae sicca sunt tundis et cribellas et teris, et solvis supra dictas species, et uteris. permagnum est.

90 46. pessus malacticus ad duritias (et» ad declinationem matricis. ceram punicam -—- I, adipes anserinos, med cervinam an& — l et B, oesypum- 2. IIII.

47 (z Leid.r 5). pessarium conceptorium. medullam cer- vinam, resinam terebintinam, storacem, masticen, sucum ysopi,

2 obligatum: obliga. nunc (sic). 3 balneo. 7 abluat Leid.: sublavat (sic) 11 sublevet Leid.: subluat (abluat W.). 18 menstruabitur (8:6) pessos. (wb pessos est pro titwlo. se- quuntur enim usque ad finem Pessaria). 14 aloe. 16 nardo. 18 mastix. 20 adipes ursi add. corr. vet. in marg. 21 femine secreta p. (femine supponi W., femina sibi supponat Leid.). 22 et concumbat W. cwm Leid. 25 glaucinum. nardum. 26 mastice. 28 tundes et cribellas teres (addsd: et) ...solves. 80 eti om. cod. 32 ysopum. 84 storace.

mastx

— 138 —

pomfolyga ana —- L isía omnia tundis et cribellas praeter pomfolyga, teris diligenter et mittis illuc ponfolyga. faeis oero- ium et mittis oleum susinum — I, oleum myrtinum 2. 56. grafarium qualiter embases facero debes. id est olei 5 quiatos III, in quibus mittes aquae quiatos VI. et in hoc mittes laurum, myrtam, althaeam, cymas cypressi, cymas pini, radices ulmi, zibber, saccana. et! haec omnia mittes in oleum supr& scriptum et aquam et tam diu decoquantur quam diu herbae madescant et omnem aquam deducant. et cum ad oleum reman- 10 serint, quantum fuerit oleum, in uno colligis et calefacto quod corpus sustinet fovebis. identidem facis pessarium. colligis vulvas leporinae, cum maiore diligentia desiccas et teris ut ad pulverem redigas, cribellas, et sie pessarium facis de lana alba, unguis butyro recente et aspergis pulveres de vulvis supra, et sic uteris 15 dies V, ita ut inter embases et aliam curam pause dies V. 57 (— .Leid.r 7). pessus conceptorius. storacem calamiten, masticen, ladanum, folium, sarcocollam, cassiam, spicam, cro- cum, coagulum leporis, daetylos, adipes taurinos ana 2. 1Π|, 58. pessarium ad fervorem maírieis eb praefocationem valde 20 utile. althaea decocta et adipem vitulinum et anserinum οἱ der lerebintinam modice addas, quod appositum plurime prodes 69. ilem althaea cocta, exinde super sedere mulierem (facis) ad vaporem. menstrua provocat. 25 j 60. haec radix decocta in vino bibatur. difficultatem urinae solvet. Explicit pessaria in quibus continetur omnium femi- narum sanitatis auxilium.

EXPLICIT GYNAECIA MVSCIONIS AVCTOBIS.

1 Ponfoligos. tundes. . .cribellas...teres... mittes... fa- cis...mittis. 2 ponfoligon (bis) ^8 2. (sic, abest numerus). 4. gerafadium. Id est olei q III (sic). 6 altea cimas.

7 Zibber. Saccaná. (s$c) cf. fíyio cassiae sp. Diosc. 1, 12. 8 decoquat. 9 herbas. 10 aliqua | tum fuerit oleum. 11 (identidem f. sgq. — Ad idem facis Leid." 6). colliges ..desiccas ei teres... cribella et sic facis... ungues. . .asper- ges. 18 butyrum recentem. 14 de vulvas. inter basis 20 utile est. Altea.. 21 addatur. qué appositum. 23 Idem. 25 bibat. 91 in quas. 29 pest auctoris iia per- git cod. Incipit prologus cleopatre. cum eiusdem capitula. "Desideranti tibi..." (ceterum Explicit illud totum 27—29 omi- ed codex Palatinus, qui wnus cum Hafmiensi etiam Pessaria habet).

— 129 —

CAPITVLVM SPVRIVM

(i. e. alius cuiusdam auctoris) codicum bl (post II, 8 insertum)

[De dolore matricis. VIII (bis).

Dolor quoque matricis post partum haec signa habet. cum ee matrix ad stomachum fecerit, vehemens nascitur dolor, tor- pore quoque ; interdum etiam exanimatur ut tamquam in comitiali morbo videatur esse. distat tamen hic casus ab 5 eo quod neque oculi vertuntur neque spumae profluent nec nervi distrahuntur, sopor tamen eis esse videtur. quibus vero feminis crebro revertens perpetuum est ubi incidit, si extra vires est dolor, sanguis emissus adiuvat, si parvus est, cucur- bitae adfipendae sunt inguinibus. εἰ vero diutius iacet aut 10 tacere consuevit, EE: oportet naribus eius ustum ex carnali

ento vel aliud quod ΡΟΝ, fetore odoris (prod»esse.

keen aqua frigida Kip adiuvat aut ruta contrita cum

a ei vel ex o oleo, vel quod libet aliud calidum cata- aedi ah pubetenus inpositum. inter haec perfricare 15

Coxas siens corpus eius. deinde ubi ad se redierit, circumgiras

vino totum corpus. etiam si casus ipse non revertitur, frictione

cotidie utendum et cibo consueto. sinapismum super ventrem

e tertio autem die vel quarto inponendum, donec corpus ru uri si duritia permanet, mollire commode videtur selinum 30

hoc est discoctum, deinde contritum cum

CEPR pics aut medulla cervina cum irino oleo aut sevum tau-

2 Dolor quoque m. b: Doloré matricis l. 3 fecerit 1: fuerit b. torpore: corpus bl. 4 exanimat δὶ. δ ista- tamen b. 6 spuma bi. * distrahantur b. sopor — vi- detur om. b. 8 seminis b. crebore vertens b, crebor evertens l. est b: om. l. extra viris bl. 9 sanguinis b.

11 tacere !: iacere b. aponi 1. 12 fetorem odoris esse δ} 13 T bl. Eo n om.l 15 EDU : 16 eius om. l. ubi b: unde circumgirans /

17 vinü bl. 8i 1: sic b. 18 cotiidie 1. cibü consuetü Ar iuo ἢ bI. 19 tertii...quartuü bl. imponendo. nec c. ἡ. 90 mollire 1: mulier b. cü mode ὃ. solinü b, sulanü ἢ. 21 demissu b. 22 caera b. medulla cervina l: om. b. — yrino bl. seotaurino vel caprino b. Soranus, ed. Rose. 9

— 130 —

rinum vel caprinum cum rosa mixtum. danda etiam potio castoreum vel gitti et anetum. si vero vulva exulcerata est, cerotum ex rosa fiat et suilla recente axungia, et ovi albumen misceatur et sic adponatur, vel albumen de ovo cum rosacio 5 mixtum adiecto et rosae trito pulvere. aut suffimentum ma- irici fieri ex sulphure debet, tollit dolorem. aut si purgatio mulieri nocet, cucurbitae cute incisa inguinibus vel sub mammis adpositae iuvant. si vero maligna purgatio est, subicienda sunt medicamenta quae evocent sanguinem, costum puleium 10 violae albae apium nepeta et satureia et ysopum. in cibo quoque accipiat quae apta sunt, porrum rutam cyminum caepas sinape vel omne acrum olus. 581 vero sanguis qui ex inferiore parte erumpere solet, ex naribus eruperit, incisis inguinibus adponenda est cucurbita, idque per tres vel quattuor menses 15 ut tricesimo quoque die repetierit. tunc scias te hoc vitium 8&n&888e. Sl vero non se isi ii ostenderit, scias ei dolorem capitis surgere. tunc ex brachio ei sanguis emittendus est, et stalim curasti eam. |

1 dandas |. 2 gitti b, gyttà 0 (git Plin). — 8 cerotum b: tunc 1. fiet b. et sula 7: et exuilla ὃ. 5 mixto

bi. 6 sulphore b, sulfore [. 7 inguinibus ἢ: inuiribus ὃ. 8 iuv(b 5b)at δὶ. maligna ): om. b. 9 sunt b: est [. costo bi. ^ puleio ὃ (-u I). 10 albo b. ^ apius b: amplius . nepta et b, nepita et /. et (ante ya.) 1: om. b. in- cibü 7: cibü ὃ. 11 porro /. rutas b, -ta 1. caepas b, cepas /. 12 se(e b)nape bl. — agrum b. inferiore b, -ri 1. 18 si (ante ex) rep. bi. incinibus /. 14 vel b: aut l. 15 ut om. bi. sciat 7. te om. bl. 16 ei dolore b, eis

dolores /. 17 brachio eis s. /, brachiis s. b

Ex cod.

L : INCIPIT LIBER GENECIAE AD SOTERIS OBSETRIX. , m

: Soranus Soteris dixit obsetrici ad singul& querenti &b eodem, id est de fisin muliebri, qua casu edat infantem, vel qualiter debeat observare vel si in secundis morabitur, aut 8i intus aliquid in utero remanserit, debeat subveniri, vel5 qualis nutrix adhibeatur, vel qualiter infans nutriatur.

48 Soteris dixit. Ruborem in facie permanentem aut Bubinde se infundentem, subito nausiam aut fastidium inesse, quid ostenditur?

Soranus respondit. Signum est menstrue purgationis, (29) 10 iam susceptio conceptü quod matrix praeparata loca ad reten- lione seminis nuper acceptum ait.

29. Soteris d. In quo anno aetatis utilis conceptio?

(28) Soranus r. Àb annis nubendis legitimis quattuordecim ... (f.1542)

80. Soteris d. Salutaris est perpetua virginitas? (1.168 4)

Soranus r. Salutaris omnibus modis est. viris et mulieri- 16 bus contraria est res venerias.

81. Quam diu virgo servetur?

Dum incipiet purgari, tunc naturam ipsam matricem ostendit. 20

82. Quae sunt quae cito concipiunt?

Scilicet quae purgantur suo tempore puro sanguinem me- diocrem, os &utem matricis porrectum habent et longum E resolutum, et quae facile cibos digerent et mortaliter hi-

18. (.1684 3)

88. Quid tempus est utile mulieres ad concipiendum ὃ 25

14 post quattuordecim sequuniur sine albo verba pite in- fans veniat. &ut qui est rectum et optabilis partus contra natura sunt. tamen si duplicis id est qui nativitate adveniunt. et hi qui pedibus sepissime qui matribus sunt innexe unde cremantur. utrum de timore aliquo sit dolor etc. quae ad qw. 59 sqq. pertinent. interponuniur autem. quae hic exciderunt n- terrogationes libro. collectéonis huius gynaectorum | Pseudosora- veae libro secundo fol. 158a 1 p. med.

9*

— 184 —

50. Azyon quare dicitur?

Nomen traxit ἃ vaso. sicuti enim avaso aperias et claudas quidquid intra se, ut in eo loco corion anguion dicitur, qui occultat infantem. similiter et anguia bene dicuntur eo quod

5 sanguinem occultet.

53. Unde constat corion?

De nervis eti venis et arteriis. diversa sunt haec ratione Mery sed participatione consimilis. venae enim plus sum

is habent et minus spiritum. itaque laesa gluttinari 10 d bri is possunt.

(68. Quo colore est corion?

Purpurizante.

64. Unde infans in utero edens?

Matriee inuilico, quam in modum stentini bene longum

15 mairicis adiunguntur, inde cibum accipit. nam infantem in ventrem cibus eius sanguis est et movendi corporis animaque, non ore àccepinm, sed ut supradixi per intestinum inuilicare nutrii infantem, adeo ut recentes nali infantes stercus san- guineum aliquod diebus mittunt, dum haec lacte complectico

80 tere stercus mutet.

56. Quid est amnius?

Semen quod totum habet infantem. quae res efficit ut non noceatur in utero. nam et in aqua iacet, ut in peco- ribus cottidie videmus. haec membra nulla tuitione infantis

35 habentur. .

68. Quae sigwa sunt adventantis maturae partus.

In septimo mense sive nono vel decimo per pectine pondus sit, et circa ventre totum dolor levis et rubor inguinum ten- sura. matrix autem aperitur os eius. tunc molli digito tem-

80 ptantes occurrere, et paulatim quasi rotunditas quidam totum |

(f. 159 b) Suatricia os compleat. ^ (f.1542) 59. Unde cremantur utrum de timore aliquo sit dolor ante artu? F Quod sit de timore sit dolor, declausus os matricis et

95 siccus est. si vero de pariu est, nec siccus nec clausus, ged currit humor.

66. Quae sunt pr& dae ad excipientium partum?

Oleum, aqua frigi ida, calefactiones spongie mollis, lana munda, fasciola, Mh oid et adhora sella o setricalis, gra-

40 vata, dum oportuno.

61. Qualis est obsetricalis cathedra?

31 compleat. Si tamen pessarium ... eic. quae sequuntur aliena. cf. supra ad qu. 29. 88 partu quod sit (sine inter- rog. vestigio).

— 136 — .

quias infantis, advertentes subinde vultu ne forte per vere- cundiam illa quae parturit difficiliorem fortitudinem tulerint. necessario enim pudorem oconducitur trahis membra. | (f 155a) 662a. In hoc ergo operis obsetricandi quae sunt servanda? 5 Solvende sunt scilicet αὖ omne quod cumque abstrictum fuit et alligatum fluat, ut totum corpus liberum ad connatione solutum ills partibus faciat laxamentum. sinistre vero manü digiti qui est circa pollicem diligenter exungulatü oleo dulci calido totum os matricis adsiduae in gu unguere et leviter 10 aperire, ut facilius propox hoc est folliculum possit habebit processu naturalem. verbis autem blandis suadere parturientem et rogare ut clamares iniquum retentione spiritus conetur, et dum sunt dolore una ex mulieribus quae adsunt spongiam oleo habentem postero corporis ponere, tenere pondus aliquod 15 modice. si tardius natura crepat, unguis convenit et aperiri, et staci ovi mensura inicere id est ex pinguedine. anseris, eb sub illis retentis facio. adsit autem obsetrix et levet, ne subito infans ruat. pericula est enim omnibus mulieribus ruina eius modi. sed ubi primum capud infantis exierit vel collum, 20 sj confractionem prudenter aperire membrum mulierum et in- fantem educere parebit. si locus ipse cito claudit, tune con- cludit si non est trahendus infans, sed leviter est observandus. convenit enim et medicam vel cludentis vel aperientis se na- tura consentiant, ut sine ulla modestia partus possit impleri. 25 infans autem cum acceptus fuerit ἃ medica, tradi altero op- portebit supposito panno, ne lubrico ei manus obsetricantis officiat. dand& autem operà, aut ista cum infante exienté se- cundae procedunt. 67. Cura obsetricis quid faciendum est δὶ forte manserit? 30 Cum apertum os mairicis, mitlis sinistra manum insequen- tem intestinum illum in quo erat infans secundis, quod est inbilicus, et sic extrahis quod alienum est. quod si inheret matriei, paulatim huc quoque illuc blandiendo potius quam recipiendo temptabis extrahere. secundas autem cum medica 35 trahet, et parturiens debet conari, ut possit carere vim peri- ceulosa. dum haec fiunt, infantem aliqua de ministris teneat, non longe ne forte invilicum ille quem dixi aliqua ratione rumpatur, et ex sanguine facit infantem. quod si non potuerit secundae statim extrahi, quamvis in omnem rationem studiose 40 elaborandum, sic tamen ne male tractetur mulier ex valido tractu utendum est, hoc quae ad tumore pro illis partibus alienum careat.

28 pr. c. obstetricis. quid efc. cod., wt non significetur. in- terrogatio. 80 incipit. resp. post matricis. Soteria dix.

— 137 —

(68.) Veteres iusserunt his quibus seeundae manserunt ad- hibeant quae sternutum commovent inici naribus, et potiones quae possunt sanguinem moveri, et pessaria laxativa, quae modo servanda est post sublate sanguine.

. 69.. δ

Spongiis vestimenda est locis, et tacere debebit in loco calido modicis apertis femoribus ut aliena abici possint. supra pectinem 'autem et loca muliebria oleo dulci adsidue foveri, et coperiri candida molli e& pannum vel lana plena oleo et vino his partibus adhibere, et colopidiari autem debet per locum 10 muliebrem, et clipsterium plenum infundere cum cautela magna. nam medica inprudens ventum incitat mulieri, quod hoc modo caveri solet ut semel quod presserit clistere totum permittat solvere ventum. quod si plus clistere pr&ematur, haec nihil molestia fuerit, quod raro accidit. unguenda est 'oleo calido, 15 eb fovenda ex aqua calida, aut pulticula aut ova sorbilia. post duos autem diatritos id est sexta die, si nihil non advenerit, balneum utendum et varios cibos et vinum bonum subaquatum.

x Quae adhibenda sunt αὖ menstrua purgentur?

Calasticig, cibis et potionibus calidis, 1d est puleio, ut 30 vessica commota matricem non irritet, et quippe in vicino loco posita, cs calasticis rebus utatur.

70. e: scire poterimus quod sufficienter facta est pur- gatio?

Ex eo scilicet quod primum parum sanguinem posteo faci- 35 libus similis et fluxus humoribus similem.

71. Quibus utimur ad sciesuras ventris, quis faciet grande pondus uteri forte geminorum vel amplius?

Cerotum utendum statim post partum, id est oleum roseum, ceruss&, spuma argenti, et alumen scissu, et leviter fasciare 50 super lana

(12) 1 8. Quomodo mammas curamus qui ex habundantia lactis intumescunt?

In primo quidem ponito dactilos cum pane et pusca tritis. quod si penitus volumus 186 exeiccare alumine et folia cori- 85 andri ?. 1 et sinopide. quod sit humor erit ingens et ardor et dolor venerit, oleo dulci calido foveat et farina et pane mun- dum vel farina feni greci et lini seminis calefactio spongiis bene calentibus bene siecato ponito. cum declinatio esse Spent et cerotario simplici observandus est.

5 hic quogue abest interrog. ante Soranus dix Spongiis etc. 11 de clysterio haec desunt in textu Mwusctonis. 19 haec qu. non extat apud Mwuscionem. 26 facilibus 1. e. faecibus.

— 128 —

16. “τὸ. . ...cum in tumore venerit mammae, ne quid acre ut ipsis adhibeatur vel potione detur. si erit dolor, calasticis liniatur. 76. Unde intelligimus eum qui nascuntur. validum futurum 5 et, vitalis spei? : (f. 156a) Ex eo quod mater eiua toto | pregnationis tempore sana fuerit ad pariendum, et infans omnibus membris integer habeatur οὗ omnis meatos apertos. et sic intellegitur, si vox ei valida sit, et si titillationes intellegere pipulo suo ostendat.

10 71. Qui sunt nascentibus mensis?

Decimus, in secundo autem ordine septeno. nam qui octavo mense nascuntur, raro evadunt, aut numquam evadunt. .

18. Quomodo abscidendus est umbilicus?

Mensura quantum quattuor digiti relinquendi sunt, et eic

16 praecidatur praecidendum scalpello. nam reliquae incisionis qui fiunt ex ligamentis inportune sunt. nam cito faciunt tu- morem. nam ubi amputatus fuerit umbilicus, si quid sangui ex eo remanserit exprimitur. et prope ventrem infantis toram aut acacia ligandus est umbilicus, ut illi quattuor digiti

30 quae diximus exiíra ligatum maneant, et sic pars illa siccetur. quod etiam non omnes exierint secundae et in matre reman- serint, tamen praecidendus est umbilicus ita ut diximus.

19. Quibus rebus infanti cutes tota cura daia est, quae necesse est humida esse lubrica?

35 De vino cydemoriam, quidam etiam de murta trita et gallis similiter tusis. nam salem solum sufficit, quia eum constrfngit, et sale diligenter cribro medicinali trito perfricari leviter, ne molestia sustineat. (80.) postea aqua tepida fovendus est in- fans, si validus est. si delicatus est, melli et feni greci suco

30 detergendus, et in aqua calida abluendus. oculos sane eius oleo dulci infundendus. cum omni ratione abstergendus. cali- ginis causa super umbilico sane usque dum floccet, oleum calidum ponat. (81.) et post haec ἃ sparganis alligandus est. sunt autem spargani panni &b hoc facti, qui possunt corpus

35 ligare. et super fasciare, et urina admittat vel stercus, femora el pedes eius involvendi sunt.

89. Quali loco nutriendus est infans? In mediocri loco calido et nullo odore malo habentem et multum lumen. instratum autem pluma esse debebit, nec

40 nimium mollis stratu, nec spina eius aut cervis cedentibus plumis aliqua ratione aut torqueatur aut fiab infirmus. ne nimium dura sit stratura, ne forte per negligentia de pluma excidat. sane capud modice altius quam cetera membra sit.

1 excidit $nterrogatto.

— 139 —

83. Quid primum cibandus est infans, vel quo tempore?

Post horas tres vel quattuor, dum abscidit omnis turbatio orporis, quam | m est, dum exibus matricis lapsus est. (f. 156b)

84 (85). Qualem cibum primum debet accipere infans?

Ilum cibum qui virtutem debeat nutriendi, et purgare 5 tercus stomachi, aut melle leviter coctum, quia crudu inflat. uod si nimium coctu erit abstringit. nam buturum recentem onvenit. sed et oleo et vino digito in os iniciunt, facile de- lutire possit. nam et aqua tepida digitos stillebur.

m. Quid est secundus cibus infantis? 10

86. Utrum matris an alterius?

Non matris, quia non est utile. est enim recens et indi- estus. nam ex turbatione partis lac laborat, et spissum et ifficile dirigitur. 15

87. Quod est optimum lac?

Candidum et sine ullo dolorem nec spissum. siccum probas ipra unguem destilans gutta eius, et si fundat, bonum lac gnificat. (88.) reliquum lac matris utile est infanti, sed matris icommodum praestat. impeditur situs er si lactet. 30

89. Quae ergo nutrix requiratur?

Talis esse debeat ut valida mamma capita oblonga habens iediae mensurae molle. ne sint primi feti, adiavenis, pectore ὮΡΤΟ, sana, casta quod est primo requirendum et munda circa

m. 25 * Sola nutrix an et mater infantem debet interdum lactare? Aliquanto tempore commune debet infans matris colostra ere, ut parvo vel mense, ita eti in commune (90) et in cibo X potionibus amplius accipiat, sed quod stomachum coquere j881il. primo autem nutrix mellacium bibat, et sic tenerus 80 fans facilius digerit, nutrix autem aquosum bibat.

17 siccum -» gic eum. 93 sc. al luvenis. 97 matricis

«e corr. 81 post bibat: Expl hb .I. geneciae. Incipit ber.II.de causis matricis. id est. de duritia. et de abstinenti enstruale. et de conceptu. ltem liber expositus de vitiis χ86 mulieri proveniunt.

INDEX.

adhora 60. sine confractione (— sine quassatione M) 668. crepare (crever): natura crepat 66*. loca crepaverint 64. iia col. vena crepat f. 21 a. b. (Anecd. 11,234 not.) cf. fragm. de sanguinem reicientibus in cod. Aug. f. 1155, ib. vulnus vel erepatio f. 1175, Oribas. lat. VI, 305 loca quae crepuerint. encolpizare (colopidiàre cod.) 69. exungulato (diligenter digito) 66*. floccet (flaccet?) 80. gravata duo 60. duos gravatos 62. in gravato 68 (— lecto M., cf. 63). insucationes (s. e. enchymatismi) 64 (— sucis inrigare M.). mamma (non dida) 86. 72. medica (2 obeetrix M.) 61. 66. 66* bis. 67. 69 (sed etiam ob- selrix 66*. 67. obsetricalis sella 60. 63. 66. opus obsetri- Ann 66*. manus obeetricantis ib.). ΔΝ (- autem) 77.'78. 79. 84. observare prf. 45. bipulus (clamantis infantis — vox M.) 16. podiolum (-la?) lunatum 61. posterum corporis (2— anus M.) 66*. propox (?) hoc est folliculus 66*. reliquiae (2 secundae M.) 66. Ἰδιε υτίὰ (— cydemoria?) 79. sarcima ventris (— nimia gestatio M. C) 44. scabellum ἽΞ humilior sella M.) 66 seg in “ὦ fasciae M.) 81. twra (2 stratum ἐδ.) 82. titillatienes 76. turbulesus ἰδ.

CAELII AVRELIANI EX LIBRIS RESPONSIONVM DE MVLIEBRIBVS

FRAGMENTA.

[cf. Cael. Awrcl. chron. 1I, 28: ilem si eversio vel inclinatio fueri& matricis, eidem consequenter ordinata adhibebimus, sicut muliebrium pas- sionum libris docuimus. chron. V, 91: sed de is quae in matrice generantur (collectionibus), libris quos de muliebribus vitiis conscripsimus responsio- num docuimus, de ceteris vero nunc dicemus. fweruw enim ex Interrogatiomwm ac responsionum libris ad Lucretium *quibus omnem medicinam breviter dixi* (ox. I, 2)

qui de diaeticis passionibus (cel, tard. I. IT) — cf. Anecd. mea de salutaribus praeceptis (111?) — cf. ead. Anecd. εἰ Cael. p. 107. 466. de adiutoriis (IIT) — E Cael. p. (284). 303. 315. 324. de medicaminibus (IV?) — cf. Cael. p. 355. 373. 408. 440. de chirurgia (V?) — cf. Cael. p. 352: i (7o. 493.

ypomnematicos

de febribus (— celer. pases. l. I perd. 165. 170. 448, cf. Muscio II, 24).

celerum passionum (cf. Sor. gyn. 11, 25. 56).

tardarum passionum (cf. ib. 11, 46 etc.).

de adiutoriis (spec. 28. 154. cf. Sor. gyn. 11, 26).

de salutaribus praeceptis (cf. Sor. gyn. 1, 32. 40).

de passionum causis (p. 22, d ^ gyn. I, 29. II, 5?). (chirurgumena Sor. gyn. 1, 76)

quae omnia de muliebribus (Cael. p. 252. 298).

— 142 —

I, 10 (ed. meae). *Ex Genetia celi aureliani methodici siccensis' (ex cod. Lwgd. Voss. lat. qu. 9 fol. ult.» Hermes IV, 143).

solum igitur &ptum tempus conceptionis est, menstruali purgatione declinante. relevata enim matrix fervorem retinet moderatum et humectationem modicam. rursum semen non otesí &dhaerere nisi asperitate matricis effecta, materiae lapsu 5 fando lacessito. ut enim in aegrotis dimissionis tempore cibus tenetur acceptus, inminente autem accessione, vel in ipsa, com- moto vomitu effusus excluditur, non aliter semen firmiter teneri perspicitur purgationis fluore vergente. addimus praeterea ap- petentiam quoque veneream adesse veneri. sicut enim super- 10 ceptus cibus non digeritur, sic semen invita matrice exceptum minime tenetur vel connaturatur, nisi feminae sitientes venerem sumpserint. licet enim quaedam violentia oppressae concepe- rint, illis tamen delectatio affuit animi celata iudicio. tempus ergo aptissimum conceptioni probatur quo veneris appetentia 15 suis fuerit stimulis agitata, sed neque corpore gravato neque sucis solitis destituto. non est enim sufficiens sola cupiditas neque effectus veneris obtinetur, nisi corporis quoque aptissima fuerit habitudo.

I, 12 (Oribas. lat. VI, 345. De conceptu. Sor&ni auctoris).

Quare conceptus dicitur? ab eo quod captum teneat semen, $0 veluti concaptio nuncupata.

I, 18 (Oribas. lat. VI, 345).

Discussuris praegnantibus aquatus humor vel tabidus aut sanguinolentus et veluti loturae carnis per matricem fertur, tunc inminenti casu sanguis purus, in ultimo etiam gelatus, nam Graeci thrombos appellant, vel carnis quidquam informe

85 aut pro parte formatum iuxta temporis modum. plerisque autem gravedo (lumborum) atque ossuum dolor quae Graeci

4 asperitate: sic cod. (E* p.77). 12 violentia: A no- lentia absurde c (E* p. 78) pro vinolentia ($. e. violentia). 14 ergo (g) c (E. 17 neque: n..3 c (?). optine c(?).

23 inminenlüia casus c. 25 aut in pro p. c. plerique c. 26 lumborum (06gvog) addidi. ossuum 86 (pro ossium

— 143 —

ischia vocant, tunc clunum atque sub umbilico pubetenus et Sepe et oculorum et articulorum omnium, stomachi adtestante dolore pungenti, tunc corporis totius frigidus torpor, defectio animi, aliquando cum horroribus febris aut singultus et

smus et vocis amputatio. is autem quae nullo inpuleu volun- 5 tario discutiuntur antecedit, nt Hippocrates aii, mammarum tabidus marcor ut deposita inflatione residere videantur sine ulla manifesta ratione, ut autem Diocles memorat, etiam fe- morum frigidus torpor aique gravedo insidens clunum, cum perfectus inminet partus. 10

I, 28 (Oribas. lat. VI, 49).

Post partum quae est diligentia adhibenda?

mox ut peperit, oportet spongiis aqua tepida expressis loca detergere. tunc iubenda est e cathedra celerius surgere ne frigore concepto matrix vexetur, aqua item (tepida expressa) mollis spongia sive lana aut latus pannus fibris sunt inponenda, 15 ut laps fluores excipiantur. tunc clunum et pubetenus usque ad umbilicum lang munda loca sunt contegenda. at si forte aliqua fuerit secuta de partu quassatio, erunt oleo dulci calido lanae tingendae et sic locis dolentibus inponendae. quod si oleum non sit, axungia... pelles exsolatae sunt inponendae. 30 locus vero in quo iaceat mediocriter calidus est eligendus. quam oportet iacere non iunctis femoribus, ut materia fluens... nec eius exitus arceatur. sed nec satis distantibus, ne frigore partes facile poner aique ita obstetrix iugiter demutatis pannis pudendorum foveat loca, adhibita requie et abstinentia 25 cibi, ut in celeris causis. et ut vires egerint est resumenda, tertia quoque die sessiones ex aqua tepida aut ex oleo et aqua fiant, et totum corpus oleo est perunguendum aique ita cibus digestibilis dandus. die vero quinta ad balneum convenit ire, ei sic vini dare potionem et varios ac digestibiles cibos mini- 50

-Newe I, 287). 1 ἰσχέα: scian c. 3 pungendi c. 4 fe- bres c. b his c. 7 inflammatione c. 14 aqua item «tepida expressa?) c (i. e. Aa, ub$ aique ita La). 15 fim- bris c (cf. Cael. p. 251). 19 d. sunt inp. c. 20 l pellis exsallate sunt inp. c. 21 iacit c. 29 ut materia fluens ne eius exitus a. c. 24 aique ita Q Adita c. 25 adhibita loca requiae c. 28 c. est digestib. c.

lo GAS Lu

Ι, 34 (Oribas. lat. ΤΊ, 49).

...nunc quoniam plerumque veniris tegmina, quod Graeci epigastrion vocant, uteri distentione rumpuntur, non est alie- num iransactis primis diebus cerotari& ventri adponere ex oleo roseo confecta, admixta cerussa et spuma argenti et alumine

5 rotundo, tunc mediocriter inpressis fasciolarum cingulis adligare.

I, 25 (Oribas. lat. VI, 50).

Si mammae post partum ingesto lacte inturgescant, quod Graeci spargisin vocant?

novo pondere lactis gravatae mammae primo turgescunt, deinde dolore accedente atque fervore tenduntur.

I, 43 (Oribas. lat. VI, 54).

10 Àd tumorem faucium infantibus utimur mulsa instillantes in ore et ptisanae suco, a foris cum lanis involvimus.

I, 45 (Oribas. lat. VI, 237. cf. 56).

Siriasin qui patitur tumet anterior» pars cerebri quam Graeci bregma vocant. fit cavitas oculorum cum pallore cor- poris et siccitate, adtestante fastidio.

I 47 (Oribas. lat. VI, 54).

15 [Ad fragosum rugitum faucium, quod Graeci rogmon ap- pellant, ex fluore vel congestione flegmatis venientem rugitum dantis, in faucibus infantum ex humoribus tenacibus consistentis,

1 post ministrare (sup. fragm. finito) contánuo sic pergitur: Numquam plerumque ventris tygmena quod Gr. etc. 2 osi vocant recentiore vocabulo et non Caeliano addit cod. La (s. e. recentioris versionis alterius auctor) noa subventralem dicimus.

utire dislinecione c. 7 vocant, novo... c. 11 sucus c. cum lanas c. 12 anterior ex altero loco addidi p. 56. 15 De fragoso rugitum c. 16 et r. dantes c. 17 ex humoris lenaces consistentes c.

— [146 —

hoc modo succurrendum est]. convenit ergo aqua mulsa humo- rum crassitudinem tenuare destillatione frequenti. quod si forte infans fluentem humorem transvoraverit, quod necdum spuere valeat, erit eius lingua nostro digito deprimenda, ut commoto vomitu facile transvorata reiciat. 5

(δ. VI, 53).

Item Suranus auctor infantibus tussientibus ex nucleis pineis et amygdalis usque ad nidorem levi pruna tostis et lini semine ac suco glycyrizae et tragacanto cum melle confecto velut electuario usus est.

II, 1 (Orib. lat. IV, 347) *ex alio auctore.

Quibus menstrua non proveniunt vel morbo inpeditae ma- 10 tricis vel residui corporis, purgationis solito desertae videantur officio, necesse est eae patiantur clunum gravedinem aut ten- sionem vel dolorem pubetenus atque inguinum, sed et stomachi eversio fit per nausiam, tunc aurium tinnitus cum obtunsione visus et capitis gravedine vel dolore [simul et oculorum radices 15 dolent] sed et fervor per ora insinuans ita ut igne perfundi se sentiant in vultu, cum venarum inflatione in occipitio atque radicum oculorum dolore, temptatis occurrente saepius (et) causa naturali ex qua purgatio negari videtur...

nunc quoniam communiter matrix afficitur, aliquando 20 mensiruali officio omnino negato, aliquotiens difficultate meatus inpedito, nam Graeci strangin catharsin vocant, dolore etiam comitante intestinorum tormenta concurrent et inguinum atque pubetenus cum pectine tensio cum umbilici parte, tunc etiam capitis atque cervicis cum maioribus nervis quos Graeci te- 25 nontas vocant, et oculorum et vertebrorum et femorum, cum mammarum inflatione, adtestante fastidio et ignito fervore cum siccitate muliebrium verendorum. quae omnia illo tempore corpus adficiunt quando feminae purgari solent.

8 dispueri v. c. 6 ex om. c. * levi pruni tostatis c. 8 glyrici c. 11 purgatione solita c. 12 eae: hii c 16 haec ex praeced. fr. repelita eidentur. p. 347, 3. 16 oras

c. 18 temptati occurr. c. 19 videtur. Nunc sime lac. c. 21 negata...inpedita c. 22 siragin c. 23 concurrente c.

24 pectini c. cum u. parte sic c. 25 cum: et c.

Soranus, ed. Rose. 10

— 14 —

IL, 2 (Oribae. lat. VI, 365).

Inflammatio vel fervor cum tumore et rubore consistens quem Graeci flegmonen vocant, si in matrice fuerit ortus, ex plurimis et variis causis consurgit. fit enim ex frequenti per- frictione, fit ex diversis laboribus, fit ex aborsu... solent in-

5 flammationes ex his consurgere et nullas inter se varias vel diversas postulant curationes, sed una est omnibus diligentia adhibenda.

cum ergo in tumore fuerit. matrix, aliqua communia pa- titur signa, aliqua propria per quae partes singulae produntur

10 quae patiuntur. aliquando (enim» tota tumescit matrix, ali- quotiens pars eius probatur esse in tumore. communia igitur signa sunt inflammatüonis saltus, inflatio, duritia, fervor ignitus, siccitas, tensio, gravedo vertebrorum, clunum, iliorum, sub um- bilico pubetenus, inguinum, femorum, tunc etiam cum rigore

15 febres acutae, iactatio doloris... atque genuum stupor frigidus, tunc et roscidus sudor, pulsus parvus creber, tunc consensus siomachi cum defectu ac solutione membrorum et crescente passione singultus et cervicis dolor atque conligationis buccarum

uas Greci siagonas vocant, tunc medii capitis quod bregma

. 80 dicunt, et oculorum magis radicum, urinae inpedimentum ei

ventris egerendi difficultas aut utriusque. in peius vero inci- dente passione et tumor veniris accedit et cum febre mentis alienatio et inlisio dentium et contractio nervorum quod Graeci spasmon vocant.

II, 8

(Oribas. lat. VI, 372).

25 Scleria autem dicitur durus quidam tumor resistens tactui cum insensibilitate. quamvis enim vehementer inprimatur, non facile tamen sentitur, aed torporem facit et sicut 1n ischia- dica passione gradientibus vel sese inclinantibus dolorem movet clunum atque inguinum et sub umbilico pubetenus, cum

80 pondere quodam ad inferiora tendente. nam si in eius collo vel osculo duritia fuerit, ilia non inflantur nec sub umbilico pubetenus tenduntur, sed inmissis digitis resistens invenitur duritia.

1 Inflammationem vel fervorem c. 2 ex: quae ex c. 4 quae seq. ap. Orib. lat., ex alio fonte admisto illata, eidentur. 5 nullam c. 10 quas c. enim addidi. 18 sub umbi- licu tenus c. 15 iactatio dolores tumor adque genuum ete. c. 20 radicum dolent, urinae c. 21 utrique c. 2324 spa- 8mos c. 26 cum sensib. c. — 27 non om. c. sciatica c.

— dM —

II, 11 Oribas. lat. VI, 353) *ex alio &uctore'.

Profluvium sanguinis mulierum reuma&tismus est matricis (48) per longitudinem temporum multos deducens humores. diffe- rentiae autem humorum sunt duo, (nam) aut rubeus aut aquosus et albus est. signum autem prolluvii eo quod fre- quenter humecta sint loca differentibus in colore humoribus, color vero a&egrotantis est pallidus et marcidus nutrimento ces- sante, adtestante fastidio, et cum gradiuntur anelant, spisso tumore pedibus subinflatis. sed intentius adhibita conside- ratione & se differre passio cognoscitur, siquidem nunc sine do- lore nunc etiam cum dolore fluores ferr videantur et nunc 10 sine ulceratione nunc etiam ipsa coniuncta aut cum tumore aut sordida aut limpida.

Quando autem sine ulcere aut dolore fertur, omnibus uteris (44) medicaminibus quae ad sanguinis fluxum expediunt. at si forte quisquam potionibus mederi voluerit, non sint nimium medi- 15 camentosae potiones. dabis ergo bibere loti arboris aut ipsius scobis decoctionem singularem aut Samiae terrae obolis duobus admixtis in apozima tribus cyatis, el si tempus permiserit eliam cum vino austero. aut cum suprascripto liquore leporis — similiter aut cervinum aut aedinum aut agninum aut 30 vitulinum datur aut trita myrta aut omfacium siccum. quando autem cum dolore fluit sanguis, alicis sucus iniciendus est &ut ptisanae aut alicae aut oryzae sucus. quando autem cum ulceratione et inflammatione, eis ipsis uteris quibus doloribus coniunctis utendum diximus. at si sordida fuerint ulcera quae 35 faeculentos faciant ferri liquores, non aliter quam dysenteriam curamus id est eis quae ulcera purgent, aut si limpida fuerint, similiter ut dyseni£ericis ad cicatricanda ulcer& adhibemus. in declinatione autem recorporativis medicaminibus utimur, id est vectatione diversa et deambulatione, vociferatione, inunctione, 80

οι

2 differentia c. 8 duo: tres c. nam om. c. robrus c. 4 et albus: aut albus c. 8 in pedibus c. 9 et 8] q. c. 10 ferri: inferre c. 11 coniuncta sine tumore aut cum t. c. 14 quae: quibus c. 15 mederi sibi vol. c. 16 post loti arboris infertur glossa semen de cuius ligno (lignum c) melinum tinguitur. 17 decoctione singulari c. ovulos duo admixtus c. 20 cervolini aut edini etc. c. 22 salicis € (ἅλικος Or). 34 eos ipsos c. 246 ferre c. — 27 eis om. c. purgeni: curent c. 80 vectationes diversas, et deam- bulationes eic. (cum accusativis semper) c.

10*

— 148 —

cucurbita, dropace, fricatione, psilotro, smegmate, sinapismo, vomitu ex rafanis, balneo et vario cibo.

II, 15 (Orib. lat. VI, 362).

(60) Uncationi digitorum similiter os matricis affectum sive colum inversiones atque inclinationes sustinet et nunc in 5 obliqua nune in anteriora ac superiora vel posteriora (et in- ferioraà», aut refuga ad interiora sustollitur. quae singula pro- duntur inmissione digitorum. tactu enim probata sentitur in quam partem fuerit eversa, adtestantibus ceteris signis. et- enim in obliquum facta inclinatione, femoris tensio cum dolore 10 vel torpore sequitur et aliquando nutrimento cessante, tunc etiam "frigido adtestante torpore cum inpedimento gressus atque statione. ac siin anteriorem hoc est superiorem partem facta inclinatio, urinae inpedimenta secuntur, tunc tensio pu- betenug, et quibusdam copia negatur standi. ad posteriora 15 vero hoc est inferiora, officium ventris inpeditur atque egestio ventositatis per podicem, tunc etiam sedendi difficultas accedit, et magis si inclinatio ad verticulum podicis fuerit facta, hoc est ad initium longaonis. &dhibenda est his curatio in accessionibus quae ad ?0 inflammationes matricis scripta est, in declinationibus vero quae malaxare possunt. prolongata autem aegritudine recorpo- rativis adiutoriis serviendum est.

8 simili c. 4 colli c. sustineant c. ὅ anteriora: altiora c. et inferiora ipse addidi. 1 sentiuntur c. 10 accessante c. 19 est om. c. 13 inclinatione c. 17

vestibulum pudicis c. cf. Cael. chr. 4, 24 (ox. 3, 138. 142). sed ad anum JMwuscto — gr. ἐπὶ τὸν δακτύλιον. 20 est: sunt c.

INDEX.

In medicaminum scripturis apud hunc. semper fere pro futwro praesens ponitur (contra quam apud Cassium F'elicem): ponis, inlinis, admisces, conples, encolpizas, sicwí damus etc.

&: plus & iusto (], plus adusto b τα &b iusto? — plus quam debent A) 96. IT, 16 (ἢ. plu- rea ab uno II, 18, 25 (lh). melior ab omnibus II, 18, 12 (h) et II, 18, 24 ([h). mollio- res ad cláulis À τὰ leniores claulis δὶ II, 80. — & contra (bl, in contra A) sedere II, 19, 27. a foris saepissime (wt 15. 136. II, 1. 2. 7. 10. 21. 29. 98. 32). — a se (τ inter se) differre II, 11 (διοέσδι τὸ πάϑος αὑτοῦ Sor. 224, 9). 80. separantur autem 8, se ab eo (moz ex eo) quod II, 4. »A$ nomina gr. meuir. in -ἃ pro fem. vwlgo accepta in codd. vel. bl: epithima, en- catisma, sintoma (grandis II, 25), condiloma etc. — nomi- "um gr. in -i8 fem. ova ex cas. obl. nomina in -a, wl ypoquistida, emorroida eic. — conira neutra lat. 4n -us pro masc., ut ubi vulnus est positus bi II, 22 et sim. — neuira lat. II in -um passim mulaniwr in -us masc. (wi ad unum fere omnia in. Ori- basio latino, paene extincto neuiro 1n -um).

aborsoriae res (φϑύρια) 57.

&borsus (—» abortus) 56. II, 2. 4. 6. 10. 12.

acacla: agatia semper b.

acelpere (male-— vexare, bene — sedare): masculos frequens coilus male accipit 30. ne ...male accipiantur (didae) 44, (pori) 106. ne constrictio male eos accipiat 79. dicis infantem male accipi 8i..., cum ἰοῦ mensibus...non sit male acceptus 91. vexatur et male accipitur 91. mamma male infantem accipit 8i... 107. corpus...male accipitur 81... 129. rebus chalasticis lumor mammarum bene ac- cipitur 765.

acetabulum (olei — 4 cyathi Sor.) II, 1.

acros (agros bi) cibos 97. acrum com δὶ — acre ἢ) acetum 11,4. balneo acro (acrudo b A19) II, 1.

acra (ἄκρα) universa II, 4 (agra b) 10 (Sor. 230, 11. 218, 1). acra eorum Il, 2.

acredo (humoris, medicaminis)

saepe. acrudo (sic) II, 1, 14: latere videtur graecum verbum (ἀκρό-

CA

ϑολος 3 - ὃ ἔξω ϑόλος balnei Alex. Trall. p. 724 Bas. cf. 735 0 ἐξώτερος olxog καὶ μαλακτικός) quale subest So- raneis Caelis ox. 3, 152 em- basin adhibemus...non sine cautione. declinanda est enim perfrictio. quapropter erit fa- cienda in calido loco vel bal- nei fornice quem appellant achicholum (sic) sive came- ram.

ad: etiam peritissimos medi- cos ad inspiciendum et ad curandum haec fistulae tur- bare possint II, 28 eatr.

ad- wt reliquas praepositiones constanter 4n compositione con- servatas scribit ὃ codex amti- quissimus (rarius 0, raro h): adcelerare (T) IT, 91. — ad- ponere (app- II, 10. 12. 30). adpunctus b! "76. adplicare.

adprehendere. — adferre (i 88 ubi efferat b). adfirmare II, 17, 8. — adtingere prf.

adtenuate (ἢ II, 21. — δά- mittere (ammittant ἢ II, 21). sed alligabis b II, 93 (ubi adl- 1, coll- h) et ante 8: ad- severare II, 28. 26. 31. ad- suescere 1297, sed assuescere 102 (δὲ ads- [h). adsiduitate l (a88- h) II, 10. adstricta 118. . 8ed aspargere 79. ascendente

adpungere (000819): maxime cum adpunctus fuerit 76. adulescenta (— νεωτέρα Sor. 133, 12) 89 (ubi alescenta b, alestenta 7, allescenta À). corr. adulescentula?

adunatim (h) 5 (?).

albor ovi 1I, 10.

aliquabus δὶ 21 (bis). 39 (ubi aliquibus À).

aliquantum: in aliquantum (ποσῶς) saepissime (108. 116. II, 22. 30 ter etc.).

alius: aliae mulieri 66. 67.

alter: nulla altera (awre) causa II, 16.

altitudo (fa9'oc): ad inspicien- dam altitudinem mulieris (or- ganum) 11,84 (ut in alto ma- tricis) cf. alium caput ha- bent II, 18, 11.

ana (ἀνα) in medicamentorum Scripturis 4nferunt. libraris re- centiores, ut h II, 21 Resine. Terebentine. an. — I (quaest diversarum specierum/!). anceistrum (instr. chir. — ha- mus Cels. 7, 28): infixis an- cistris II, 38. infixo ancietro

τὸ. angulus: ^om. pl. angula δὶ 11

anquila (anguila ἢ, ἀγκυλη τς poples): concava 1068, sicuti sunt ascellae et anqui- lae (anquillae δὶ, anguiles ἢ) 102. reliqua fasciae sub an- quilas (vel -lis: anquiles b, -le 7, anguilas h) missa II, 34. antiquitas adseverat II, 81. fabulosa antiquitas scribit II, 8. antiqui(tas) ponebant II, 2 (cf. II, 9). sic graecitas vo- cat (2e graeci) Il, 34 (iterum - que $bid. solus h) et fort. 1I, 25. aquata pusca II, 22. aquatius temperato vino 69. lac aqua- tum 99 eic. artofacium: a foris ex polli- nibus ervi cataplasma et ar- tofacium (δὶ, -fiecium Ὁ) in-

— 151 —

ponis II, 22. ex plurimo melle et modico oleo faenum grae- cum elixatum cum palmulis terere et admixto modico pane tepidum cataplasma inponere vel artof&cio (-giü ὃ ἢ frequen- tius uti. ἐδ. cf. Cass. el. c. 93. 83 (ind. s. , ἀρτοφάκιον: sic enim legas ἀρτοφάκιον sd est ex lenticula et pane cata- plasma. cf. apud Hipp. lenti- culae decoctum in potione da- tum quod est φάκιον de quo

JF'oes. Oec. Hipp. 8. φακῇ ὀξείη). Aet. 8, 42 ἐπὶ μὲν οὖν τῶν βρεφῶν... . ὅσα ψο-

μέξουσιν αἴ γυναῖκες qux μετὰ βραχέως ἄρτου... (φά- τῖσος ἄρτος Athen. I V, 154d). lasmata μετ᾽ ἄρτου alia cf. or. gr. 1, 121 K. ascellae σχάλαι) 102. sub ascella dextra ib. manibus &ub ascellas missis II, 18, 10. assellare: 81 vero plurimis diebus non fuerit assellatum (sol. h) 141. austere δὶ (zausterum ἢ) 84. axis (dioptrae) 33 & ὁ κοχλίας (Aet. 16, 90 «« Paul. 6,73).

basis (acc. pl.) haemorroidum II, 30. cf. Cass. Fel. c. 32. — bases (-is )) oculorum II, 1. 23 (— radices IT, 2 Sor.258, 16). basis (matricis Sinus τα τὸ κύτορ) Il, 2 etc. basterna: sella vel basterna (h, sella sternimus et ὃ ἢ eas gestare iubemus I, 1. boba (?): radicum bobae (bo- be b, (alte add. ἴδ) bobbe ἢ II, 1 "(e μαλάχης Sor. e 203, 14). radicc rs bobe b (altee bobbe 1 cum explic. antea

interpol. id est eviscum. of. Apul. herb. c. 39) ib. (Ξε μα- λαχης Sor. p. 207, 10). breviare caput II, 19, 29. brevis: in cubiculo brevi II, 10 (2 μικροτέρῳ Sor. 217, 8). buecae: ruborem in buocis (z- in facie) habent 923.

ealfactiones II, 4 (s γλιά- σματα Sor. 230, 2). cf. Cael. ealicularis: herbae calicularis aut plantaginis II, 28. sicut Cael. Aurel. chr. ΤΊ, 208 her- bae calicularis quam Graeci ἑλξένην (Ὁ) vocant aut plan- taginis (conira fluxwm wter- we) quam Simon Ian. 8. t. Calicularis. D(ioscorides). ius- quiamus g(rece). latine cali- culare. Item Macer iusquia- mus greci quam nostri cali- culare etc?) confundit. cwm caniculari 4. e. 4usquiamo. cf. infra 8. ginga. ealidus: aquae calidae II, 4. 6. 9 (2 00ov« αὐτοφυῆ Sor. 232, 9. 249, 17. 255, 2). eaneer: ad cancera (bi καρ- κινώματα, cancer ἢ) utimur II, 22. canceris bih II, 22, sed moz cancrum ib. et can- cro II, 23, item cancrum bl (ubi cancer acc. h) II, 31. cancerare: si (vulnus) cance- rare coeperit II, 22. si v. canceraverit ἰδ. (Aurel. de ac. pass. p. 46 Dar .). canceratio II, 22. cantilatrices II, 1. cataplasmare Il, 1. 18. 22 etc. eatheter: per catateras ὦ (ubi per cathedra ἢ) II, 21 extr. cf. de cathetera ἢ I1, 18, 10.

— 152 —

eaula (matricis 2 Sor. xav- Aog) 11. causa (chose — res): de omni- bus obstetriói occurrentibus causis 1. secundum naturam occurrentes causas ei praeter naturam ib. (— τὰ κατὰ φύ- σιν, τὰ παρὰ φύσιν Sor. prf.). in muliebribus (causis h» prf. — collum in causa est II, 2 matrice causam non habente ib. eic. celsa agresüs 137. II, 10. 31. (2 βάτος Sor. 183, 12. 218, 8. 299, 3). Cael. chr. 4, 126 faciunt praeterea mora cibo data quae vulgo celsa Latini vocaverunt, Graeci vero sy- camina. id. oz. 2, 107 agre- stis celsae coma quam ru- bum vocant. cf. Simon. Iam. 8. 'celsa mora celsi'. ital. gelso — moro, Mauilbeerbaum, eiusque frucius gelsa — mora. [sec. Diosc. 4, 37. cod. Vind. βάτος apud Romanos sentis vel rubus vel mora vaticana.] F'raas flora class. p. 237. eentifolio marino irito II, 81. cerotarium II, 1. cerotum 11, 18. 19 etc. cerato h 11, 2 (ubi ceroto bi). cervicalia 60 (ΞΞ ὑποκεφά- λαιον Sor. 99, 5. προσκεφά- λαιον p. 125, 9 D). cervicale renibus adposito II, 31. chirurgía (sic) ^ II, 929 (ciror- b, cirurgia ἢ. cibis humanioribus uti II, 22. ellium (ovi — oo λέκυϑος Sor. p. 207, 13): et ova sic et pálmulas ibi elixamus et cilium ipsorum illic conteri- mus II, 1. nam ovo cum pal- mulis in mulsa vel in dulce

cocto cilium ipsius cum pal- mulis bene teritur II, 93. cireumducimus (digito orifi- cium matricis) Il, 18, 10. elaudere (cludere): cludat II, 32. cluditur e£ cluduntur 11, 83. cludatur II, 18 (clauditur δὶ 11, 32 ubi cluditur h — claudi δὲ II, 34 «bi cludere h) — cluserit jh II, 90, 31 (om. b). — clusum (clausum h) 67. clusis (clausis Jh) II, 25. clusum II, 33 (sed clau- sae bh II, 38 «bt cluse 1, clausum δὲ 11,33 ubi clusum h, clausae bih II, 38 — et ubi om. b clausum bis 1 II, 16 (ubi clusum ἢ et clusum lh 4b.). clavulus (vel claviculus — cla- vus, ϑύμος — etiam clavel- lus Marc. Emp. p. 238 sq. 236 sq.) II, 21 (ubt claucli sd est. claviculi δὶ, clauli ἢ). ef. II, 17 illis rebus quibus ori- ficium matricis concludi aolet sicut cicatricibus vel clavulis vel collectionibus vel emor- roidis et his pluribus simili (ubi cauculis b, claulis /, clau- sis A). II, 30 (claulis b^, clau- clis ἢ.

elusura (orificii matricis etc.) II, 2. 32. 88 (bis). 88 (semel clausura | 11, 33).

eoagulare (em -r1): fasciandus est...quam diu integro suo corpore infans coagulet et solidetur 121. cf. 126 cum coagulaverit et ad sedendum se irequentius erexerit efc. cf. s. dilatare.

cocleare (lh) lI, 10.

com.-? conponere (conpositio), conpetens (-tenter), con(co À)-

— 153 —

punetionibus (errore kbrarss £ro cum punctionibus 1 II, 6), conprehendere (-hensus) Il, 18. 17 (ubi comprehendi !, μὲ conples δέ comples 1 II, 31). — conbustos Il, 4 (ubi bustos ih) sed commalaxare ὃ (co are ἢ II, 16. 27. 29 (nisi quod cum malaxetur i II, 1) — collocare b (oon- locare ἢ 62. 63. II, 18, 10 et 11. II, 30 (μὲ conliderent / 11, 18, 10). conmanducare ὃ 128 cf. sinpasmatibus b II, 4 (ubi &aymp. I). eommalaxare (calloeitatem, callum, duritiam) II, 1. 16. 27. 28. 29. eommunieatio vir II, 18. 16. 33 elc. eonfrangendum est b/h II, 19, 29. congustiae, congustus solemni libraris/ male legentis errore in nosirorum codicum arche- iypo scribitur pro angustiae, angustus (nisi quod wunus b habet anguslias 90 et angu- stiae II, 18, 10). cf. 11. 12. 90. IL, 17, 2. II, 18, 9. 10 constrietoriis (rebus uti $. e.

quae possint constringere et

exsiccare) II, 19, 30. siccos et constrictorios cibos 43. cf. strictoria 42. eoopertoria (quo opertoria b) 118. sed ibidem amiea corre- ptoris ὃ (ubi coopertoriis ἢ, se za 119 (up D, wt coperto- 19 (ubi, eoe [. cf. coperoulum II ; 10). v. Lachm. ad Lwcr. 2, 1061. corpori (huic sc. gynaeciorum)

cotidie, eotidianus 57 (cotti-

die, cottidianus 7) 96. II, 1.4. 9 eic.

erementum accipit corpus 24.

faciunt

ceunnus vss 12 (ub connus

h b^).

eurvedo (σκωλέωσις Sor. 278, 5) II, 18, 9 (ubi curbidine

ὃ ἢ. eydonia (mala) À: citonia δὶ.

de — ab ἀπὸ (ex, per, rec. cum): de exercitatione sanguis con- sumitur 206. dolor qui de fer- vura venit, de partu 59. de conatu et tensione ruptiones occurrunt 70. lac de labore partus malum est et pingue 86. amabilius ἃ matre...me- lius de mamma nutritur (in- fans) 88. de ambabus mam- mis accipiat (infans) 108. de bono lacte cito satiatur 110. oris strepitum qui de humo- ribus occurrit 138. de (bl, cum ἢ) pinna tollantur II, 1. efficitur de (ih, om. b) fre- quenti aborsu II, 4. quae de lumbricis tacent II, 4 (τὸ ἀπὸ ἑλμένϑων ἄναυδον Sor. 228, 11). thymiamata confecta de croco II, 9. de vulnere caro excreacit II, 9. de matrice sanguis occurrit II, 10. faciem de recente (aqua) fomentare 11, 10. trociscis de quibus dysentericos curamus Il, 10. de herbis haec epithimata fiant II, 10. de sirictura la- borant IT, 14. vitium de plu- rimis causis evenire solet 1], 16. de extrinsecus venientibus causis difficultatem — partus emergere II, 17, 6. de etri- ctura inpediri partum II, 17,

— 154 —

8. IT, 18, 9. siccatis partibus de fluxu humoris Il, 17, 8. de pollinibus ex melle cata- plasmamus II, 18, 10. lapi- dem retro in vesica de cathe- tetere inpellimus II, 18. ster- cora de longaone educimus II, 18, 10. cum de utero (in- fans) evaserit II, 18, 15. de fascia ligabis II, 19, 27. de clystere per longaonem (per clistere in longaone ἢ) medi- camina accipiat Il, 21 etc. [gumma de prunella sine verbo 1n. gloss. 11, 80.]

dehine II, 23. 29 (ubi deinde ἢ. 31 etc. (deinde II, 34 etc.). delerare (sic semper) bh. cf. II, 11 delirent /: delerent b ei lc

denarius (dinar. vel dinr b) zs dragma (2 - dr ἢ h II, 6. cf. Marc. prf.

dentire 133 (— dentes mittere 182).

desemel (Ih, semel b) II, 10 (2 ὑφ᾽ ἕν Sor. 171, 6).

deti(e)netur (urina) 5! II, 2 (ubt retinetur A).

devirginata 14.

dextera b: dexira / 86.108. 123 etc.

dl- (z-): orizia ^ (oriza 1, om. b) II, 10. mizo ὃ (miezo ὦ — micio A) II, 25. 26 (25 μυδέω).

diali(e codd.)mmata (opp. ac- cessiones morborum) Il, 28.

dida (τέτϑη, idem quod alibi

mamma, μαστός, 9-45) 28. 44. 46. 129. didam accipere 110. 111. didam sugere 108. ad.didam adplicare 107. di- dam tradere 108. sed mam- mas $nterdwum restituit ἢ, (ubi didas bi 28. 44).

die suo purgantur 32. ex ipso (δὶ, ipsa ἢ) die II, 1. sed «bi vwumerantur dies tertia 16 etc. — die inter die(m) — παρὰ μέαν (ἡμέραν) 1], 1.

dilatare (— dilatari) 11.

diligentia (— cura) 67. II, 1. 11 (cyclica diligentia). 18,10. 18, 25. 23. 83. 84.

dimittere: ut...nihil dimi- sisse (z» pretermisisse ἢ) vi- deamur II, 84.

direetus: in directum (κατ᾽ εὐθύ Sor. 110, 13) 67. 11,

11, 4. disciplina: qua disciplina (2 quo modo) 129. hac diseci- plina (—- hac ratione) II, 1 (bis). una disciplina (z- uno modo) 11,33. insinuata disci- plina quatenus hoc fieri pos- git II, 34. divexus: in divexum adducere huc atque illuc 66. duobus in divexum pedibus fultum (ἐπὶ διαγωνίων λέϑων ἐπηρει- σμένης Sor. 169, 5) 118. iu divexum iacens (πλάγιος) II, 17, 4 (quater). 11, 17,8. II, 18, 14. II, 18, 24. II, 18, 29 (ubi in divisum plerunque b et saepe etiam 1, sed in dive- xum etiam b 66. 118). doleant caput et cervicem (wt did κεφαλὴν Sor. 228, 7) 4

ductus: aliis vitae ductibus 94.

econtra II, 16 (7, contra h, deest b). 11, 17, 4 (econtra b, contra h, deest D) 11, 17, 7 (aut écontra h, ub$ male aut certe δὴ.

effectus matricis (— gr. évso- γείας) 6.

— 155 —

elixare II, 1 etc. — elixo ὃ II, 22 (ubi elixato A1).

emergere simpliciter τα naaci saepe 11, 26. 28. 80 etc.

eneathismare: encatismamus aquá II, 6.

enehymatizare II, 18, 10.

eneolpizare II, 7. 11. 292 bis.

enim z autem (δέ) saepe, et- iam ab 1nitio 4nterrogalionum ut quid est enim corium 48, quid est enim bonum lac 97, quomodo enim agendae sunt quae lac corruptum habent 98, quot sunt enim causae II, 17, 1, ad omnes enim plora- tus eius lac ei dare debemus 103 efc. (sicut alibi ergo: ubi ergo iacet orificium 12). ai- que sic stem in responsionibus, «t matrix quot nominibus vocatur? principaliter enim tribus 6. quot sunt necessa- riae? ires enim necessariae sunt 65. propter quam cau- sam...suspenditur? ideoque enim ut ipeo pondere etc. 108. quomodo dicunt...? frequen- tius enim etc. II, 17, 6 etc. ceterum non raro confundun- twr enim et etiam ἐπ codici- bus, ut 6. II, 6. 16 etc. ervums$ herbum /h II, 21. 22 etc.

eschara? scara (cadente) b II, 30.

eseectio (eiectio δὶ, sectio ἢ) haemorroidum II, 30.

etiam et saepe, «wt 30. (44) 48. II, 1. 9. 10. 21. 31. 32 etc. nec non etiam et thimiamata (ubi nec non et timiama δ) 68. cf. et nec valde molli blh 82.

eunuechae (sic) fem. II, 16.

excessus (omnes vitare) 90. II, 23.

exercitius 44. 97. II, 1, 14. 8 (exercitius pressa s» βιαιοτέ- ραις 9A peso, Sor. 265, 2). 81. 83 eic. exercitioribus pessa- ris II, 1, 14 (2 μαλακτικω- τέρους πεσσούς Sor. 209, 4). 10. exercitius pessarium II, 21. frictionem exercitam II, 9 (cf. Cael. ox. 2, 94).

exinde 94. II, 16. 17,8. 30. 88 etc.

exossata (h, exossuata ἢ II, 91.

extantia ossorum (ἐξοχή) 81. II, 80.

exterminare quod conceptum est (διαφϑεῖραι Sor. 83, 4) 57. exterminatum (lac nutri- cis — ἀποσβεννύμενον Sor. 151, 3) 98. lac exterminatur 94.

exterius (— extersus) 69. extraneum (opp. maternum) lac 86.

fabulosa antiquitas II, 8. facere obstetricem (—5 agere) h 8 (om. bI). faeculentus (τρυγώδης) hu- mor II, 22. 23 (cf. Aet., Pawl.). II, 11 (Sor. p. 225, 10). 1, 70 (z» faecibus similis rec. ait.). faenum graecum: fenum gre- cum, fenogrecum, fenigrecum codd. ferramentum (σπαϑίον) II, 19, 29 bis (Sor. p. 291, 4. 11). ferr. quod metrencites dici- tur 11,21. ferr. illud quo po- lypos tollimus II, 38. fervura (vel ferbura, φλεγμο- γῆ) τα fervor saepe codd. 59. 67. 68. 75. 135. II, 1. 3. 5. 11. 22. 23. 28. 80. 82.

— 156

fleus tunsas II, 9. cf. II, 21. abl. ficu II, 21. 81. flocosus: stramentis novis et flocosis M opus b, floccosis lh) II,

foxienliro II, 1 (bis).

foris (ὁ ἢ) pro foras (guod prae-

' fert rec. h) saepe (ut in c. abi.

Punici gingan (ed. Torin. 1528 fol. 1029). Simon. Ian. 8. v. Ginga ἃ Musione ca. de fluxu menstruorum inter her- bas frigidas numeratur. in- venio in antiquis synonimis ginda (l. ginga) quod est ius- quiamum. an sit idem nescio.

pro acc.) 8íc foris porrigere, —gingiva: sic ih, ,gengiva (gen-

mittere, emittere, elcere, tra-

cive) b 138. 184

here, adducere, penetrare II, — girare (se — movere) II, 19,

17. 18. 19. 20. 21. 22. 26. conira eiiam foras invenerit,

21 ler. nec girari corpus pot- est II, 19, 29.

eiecerit ὃ II, 18, 16 (cf. 19). gliquiricia À 139. foras exitum qu. /h II, 21. graecitas II, 34. — «id. 8. an-

frictio (bi, fricatio ἢ) — coi-

tiquitas.

ψις IL, 1. 9 etc. fricatio II, 4. . [grafadium (gerafadium) Sor.

frigor: frigdor (fricdor) codd. II, 6. 14. 15. 17, 6 etc. fugiret (bl, fugeret h) II, 4.

gestatlo 44. 45 (κινήσεις Sor. 79,9). gestari iubentur 43 etc. gestatione varia II, 4 (cf. ge- Par" pensilis — αἰώρα Cael.

64). eoblierosud II, 17, 3 (Aurel. ^ p. 49). gingar (gynga ἢ — nigra ἢ II, 10 (Ξαὶ Sor.220,4 ὑοσκύα-

app. 3. 56 (2 grapharia, v.i. graphagia Orib. lat. et. Alex. f. 179. 569 — γραφαέ, scrip- turae Alex. f. 39^. de wsu personarum *in fe dicare: torum scripturis* ef. praef. iranslatoris in epist. ap. Mar- cell. p. 97.

grandis: Hem corpus prf. 18

basis grandis 11. pelve grandi 102. dolor grandis II, 22. ein- loma est grande Il, 25 etc. Saepe.

μορὶ. cf. lib. * de "herbis Ga- gu- (ante voc. —— g): pe

leni εἰ Apule? (cod. S. Gall. 762 |. II Anecd. Graecolat. II, 111. 120. 122 84ᾳ.) c. 2

rungui- mus bi (-gimus h) II, 10. in- tinguatur /h II, 21. urguean- iur

"Iusquiamu hocest gingaralis gumma h II, 30 cf. 8. de.

(ὦ. e. gingar, alii) seumfoniaca

veleanicularem vocant! (— Ps. h émit. in graecis om. codd.

Orib. ed. Arg. 1533 1l. III c. 32: 'Hyoscyamus hoc est nigar, alii symphoniacam vel calicularem vocant?) et épsius Pseudo-Apulei herbar. ubi c. 4 de hyoscyamo... ali gym- phoniacam, alii calicularem appellant, ali dentariam,

(ova apala II, 10. ypospadias eic.). — 1n graeco ch th ph (item. 9) om. b cod. saec. LX/X. (ubi semper c, t, f), restitwit saec. XII h (et interdum D): encymatismus, cronia, scema, torax, timiama, antera, exan- lemata, encatisma, epitima,

— 151

trombus, obtalmico (b, optal- mico I, opthalmico ^ prf. cf. tysice 1 thisice ^ II, 16) etc. (sed choro bi 96, stoma- chum bih 84, cathedra bl 60). — in latints h ab initio male addstur in humore (hu- mectatione ef sim.) et humero ^45í quod semel umeri b 11, umectat b 35 et pro vero et tumor (h) scribitur & humor bl Π| 22 tta μὲ in archetypo hoc certe loco appareat fuisse &umor id est etumor (2 et- tumor), unde male et (hb)jumor. — gr. xv ei gr. qv $. 6. οἱ z qui: diaquilon II, 1. ypo- quistida 11, 10 etc. habere (pro fut. vulg.): si in lecto partus effici habet 66. commeatus qui lac accipere habet 115. infantem qui nasci babet II, 17. eam quae in- ΒΡΙΟΣ habet (h, inspicere ha- δὶ — inspicienda est) II, 34. hie praefertur a recentioribus (ὁ. e. saec. VIII—X, contra wsum et velerem usque ad saec. VI ei reformatum 8ae- cul XII) ita hoc est b ubi id est ih 11, 1. II, 17, 4 etc. pA hoec est bi 11,9. 10. 16 etc. — similiter haec quae enale b (D) pro ea quae (h), wt II,4 ut illa male olentia ma- trix fugeret et ad ea quae boni odoris fuerant descen- deret (ub$ haec bh, eo stc I). II, 7 etiam in hac passione ea adhibemus quae in infla- tione matricis sunt posita (ubi ea h, sed bl haec, quod late serpit. $n. omnibus auctoribus ^wnc edibis). curam autem

illam adhibemus quam in strictura ... frequentius insi- nuavimus II, 6 wbi de swo haec insinuant bl sta μὲ scri- bant illarum haec... quam b et haec...quae 1, similiter in- sertum. haec illud extat II, 9 pessaria autem (haec ἢ quae accipiunt butyrum ... et ib. in. valitudo (hac ἢ que ap- pellatur mola. iia ettam his legitwr pro is — eis (wt his- dem pro isdem II, 21 1 ubi eisdem 5b, II, 1 /h δὲ isdem b): Sicuti enim... vel is (sc. vulneribus) quae 8. foris fue- rint pósita (ubi his bl). sed retinet De eis quae b (De his que ih) 11,88 sicut alibi "d ea quae "recte. scribitur

10. 19. 22. 30 etc.) 2 illa ue (IL, 9. 10. 11. 18. 22 etc.).

hóc — huc (cf. Neue 11,491):

bene hoc (hb, hanc male ἢ transferimus curam quam. .

in fluxu ordinavimus II, 18. ita ut humor per partea mu- liebres foris hoc excludatur et mox ut humor per longao- nem cum stercoribus hoc ex- eat IL 21 (ubi bis delet ἢ. ita etiam (lI, 31 hóc cadere Ϊ — huc cadere h, ob cadere b?) II, 82 hoc menstrua li- quari possint per cavernam. cf. hoc foras fecerit II, 21 exir. ei foris hoc penetret II, 26. caput hoc ad orificium volvimus Il, 19, 29. in eodem genere hac legitur II, 21 fin. humor...hac per cutem ven- iris foras exitum quaerat (ubi hec ἢ, deest b). cf. hic foris II, 88. hic in proximo (opp. intus) II, 22.

— 158

haee (nom. plur. fem.): haec sunt causae II, 17, 8. haec fistulae II, 28 extr. (h)ypospadias (ὑποσπαδιαῖος) | Il, 18 bis.

|] — gr. εἰ: enbasis pl. 11, 1 etc. dialimmate II, 4 em: al. dialemmata Il, 28). — οἱ: gonorria ΠΗ 12. diafinicon 11,81 etc. — -— gr. ἢ: nymfin 1l 25 etc. — —lat. 8: -ido pro -edo semper b in gravido, ni- grido, curbido efc. (contra dele- ratio II,2). valitudo semper δ].

1 in abl. decl. III sec. b: adi. compar. (contra veterem regu- lam) humilior 67. — parti- cip. (ads.) pane ferventi 1T, 18, 10. precedenti /A II, 16 (ub: om. b) abundanti sanguine II, 19, 29. sed ex antecedente (bh, "t epistola II, 18, 10, recente 11,10. — semper abl. dulce II, 18, 10. 23. 31 etc. Saepe (dulci 1h II, 21). mare II, 9 (:Neue 1, 234). cervicale II, 81.

“118 (— eus) term. adiect.: gal- linacios II, 21. 23. liliacio II, 22. sed rosaceum II, 93. jum gen. pl.: renum II, 5. in- fantum 105. 106. (137). ignarius lapis (— pyrites ἢ et Sor.) 15.

lie pro iluc (w& in c. abl. pro in c. acc.) bl (ubi illuc plerumque h): intincta illic lana Il, 1. illic insederit lI, 1. 10. illic admiscemus II, 1. 6. 18, 10 (sed illuc admisce- mus bh, wb ilhc 1 Il, 22). ilhc missos 11,1. illic mittant II, 8. — illic (illuc ἢ) solvi- mus II, 22. illic (illuc ἢ) per-

cutiuntur II, 81. — adposita illa (sic 1, illuc A) II, 21. — huc atque illuc ὦ («bi hac atque illae À) II, 90 bis.

In- verbor. compos. semper b

(rarius |, im- ἦγ: inpatiens, inpellere, inpedire (-dimen- tum), inperitus (-ritia), inper- fectus, inpingere, inponere, inportunus (-nitas). ezc. im- plere (II, 80 bis, conira in- plere ἢ) et semel (ex plurimis exemplis) impediatur II, 2. item inbecillus (121, μὲ $n gr. enbasis II, 1 et enbriuleia h, mon bl 11, 19, 26). — inmi- acere, inmisgus, inminens, in- minuere, inmoderatus, inmu- tare. — inligare II, 10 (simpl. ligare 1h), inlinire saepe. —

inrigare (δὶ, irr- Ὁ) 64. 69. II, 19, 27. 19, 30.

In c. abi. (pro acc., Cu4us8 rei

omitto exemplorum. dubiorum im quibus et legi ei Antellegi potest abl. ἃ — à, e — ὃ, 0 — ü copiam magnam, sicut cadit in terra, in aqua mit- tere, in lana inductus, inmis- sus in orificio, in furno mit- tere, descendere in balneo, in cacabo ponere, in fundo recedere, in latinitate trans- lata, in rotunditate dilatare et sim.): in femoribus suis (ἐπὶ τῶν μηρῶν... ἁπλώσασα Sor. 155, 2) misso linteolo eum accipere 102. in naribus inlinebant (δὶ, nares inl. ἢ) II, 4. in pelve grandi aqua missa ἐδ. in oleum vel in lacte

(Ὁ, cf. 8. v.) debent intingui

II, 6. eum in integro scemate

conponat ? II, 18, 24 (deest b, ad integrum scema ἢ). in ca-

— 15090 —

pite fertur II, 17, 4. 5. in capite descendens II, 17, 4. 5. in pedibus descendit II, 17,5. II, 18, 17. — cf. 8. illic. — conira inmisso digito in os infantis 102. in femora (ἐπὶ μηροῖς Sor. 103, 10) sedere debet 61. in latus eum con- vertat ih lI, 18, 25 (om. ἢ, cf. II, 18, 11). in unü tritas 136. cf. Cass. in add. vel om.: infusus (in pusca), intinctus (in aqua, pusca, lacte) saepe. loco suo revocare bi (ubi in loco ἢ) II, 31. — in die: quotiens, semel, bis in die 100. inanitas: usque ad inanitatem (scalpello dividenda) II, 38. Indigestibile (lac) 70. Indigestionem vitare 90. Infantulae 26. Infrigidare 64 (ubi infrigdat lh, om. b, cf. ἔτ σου). inlinire (— inlinere, πϑριχρί- ειν,διαχρέειν, συμπάσσειν Sor.) infin. 46. 79. 129. 184. sed inlinebant 95 (ubi h inlinie- bant). II, 4 (^ inlinibant). II, 80 (inliniebant A, -nibant A^). inlimeenda II, 81 bis. — inli- nitis (ubi ἢ solus) 11, 18, 11. inlinimus 137. 11, 80 etc. inpeditur ad ambulandum II, 2. 14. 15. ad tria, ad duo of- ficia inpediuntur II, 88. ad quae officia inpediatur II,83. «ad h» exitum inpeditur II, 18, 10. ambulare inpediuntur II, 2 (not. ad. p. 55, 15). inpingere: volui eam (matri- cem) inpingere (i. e. pingere in hbro) 11. inpingere (pangere): pericu- lum mulier inpingit bis 57.

II, 83 (ἡ. e. aut periculum mulieri aut periculo mulier).

inseceutio causae À 6.

insinuare (curam) I, 141. II, 6. 25.

Interpellatio morbi II, 4 (— παροξυσμός Sor. 231, 15) ib.

intubum (b, intibum /^) — σέ- erg (Sor. 183, 14. 218, 12. 220, 16 etc. « Diosc. 2, 159): 137. II, 10 ter. 11, 22. 38. plur. intiba /h [I, 10.

ipse: ipsa (z τὰ αὐταὶ II, 2. 8 (ipsas / 11, 18, 24 «bi eas- dem h, om. b). quae vacuae sunt...ipsae (αὗται) purgan- iur 28 et sim. (ipsa duritia II, 8. ibi in ipsis partibus II, 883) saepe. — neutr. ipsum et ipsud: hoc ipsud δὴ II, 23. 34. ipsud caput b II, 19, 29 (ubi ipsum lh. ipsud ἢ wbi ipsa b II, 17, 4).

]usum vel iosura (»»deorsum): iusum suspenditur δὲ 108. iosum versum δὲ (z inferio- res partes À) 40. . Susum II, 4. 18, 18. 1 II, 16. iniusum II, 1. 22 (δὲ in 1080 pro in iuso zm -8um ante ps. corr. b) » in deorsum b lh 66. opp.in sursum (insusum ἢ II, 19, 97. 1 II, 2).

lae: lacte (?étal. latte) acc. bl (lac h) 73. b (lac ih) 15. ὃ (om. lh) 93. i (et lactem sic) h (b lac) 96. δὲ (om. h) 107. b (lactem et) ὦ (om. ᾿) 98. sed alibi saepe lac acc. bl (98. 99 etc.).

laetare(&votoégsuw τὸ βρέφος) 14. 15. 90.

lamina bh (lammina /A^*) II,

12. landiea (— νύμφη in sinw

muliebri) 19. II, 25 (cf. Aet. 16, 103) De inmoderata lan- dica quam greci ias nymfin appellant (mox iterum gran- dis ias nimfin b!) cf. Cael. Aur. ox. 3, 4 de hyanche dicta * siquidem suum colla his saepissime inflationibus afficiantur, quos graece hy as appellant".

langoribus ὁ (languoribus ἢ

. 111. langor Il, 28 ctc. latinitas S latinus sermo) prf. lectio (λέξις, commentatio) prf. et II, 4.

lenis et lévis, lévis confun- duntur ll, 18, 16 leniter — ἠρέμα Sor. (codd. leviter). II, 18, 24 — πράως Sor. (lh leviter, om. b), υἱὲ leniter et Bine quassatione II, 18, 25. — conira est lenitas ossorum II, 19, 29 pro levitas (λεῖα ὀστᾶ). lenes (emorroides) — molles

II, lenticulae calidam habentes (— πυριατῆρες ϑερμοῦ ὕδατος πε- πληρωμένοι Sor. 201,10)11,1. lieet...transtuli (bl, -kulerim h) prf. cf. II prf. licet. . . de- bent ὦ

lielo (ligabis) 78 (— μέτῳ Sor. 118, 7) linire — linere: linienda est matrix (δὶ, inlinienda ἢ) II, 31 bis. linteola: lenteola codd. lotialis (lotealis b, lucialis 7^) δά (— οὐρητήρ Sor. 94, 15). lotos (λωτός): quem Greci lo- ton dicunt (sc. dioptrae tibia Ξ ὁ τῆς διόπτρας λωτός Ae- tius. 16, 90 [lat. 86] unde sua verbotenus habet Paulus 6,73) 88.

“δ fi. in acc. simg. semper omittit ὃ (supra pectine etc.), addit idem codex praeter rem, «t in abl. (de laborem), in nom. mewlir. (indigestibilem pro -le), ἑΐα μὲ -&, -e, -Ὁ (τιν u) plane sint eiusdem valoris cu- ius -àm, -em, -um.

malleolus (in matrice arboris positus) 91.

mali granati coria (— σέδια) 186. 137. 182. II, 11. 30. 31 etc. (ubt semel 186 coria mala granata sic b).

mamma (znutriz, τίτθη, uio, τροφός) 85. 88. 89. 93. 107. 184. 141 etc.

matriealis (b, obsetricalis 1}) gella (διφρὸς μαιωτικός) cor- rupta scriptura 60.

maturare (?) difficultatem par- tus II, 18, 10.

medianus: medianis partibus II, 4 (28) ut Cael. p. 539. medicamen, medicamina δὶ (ubi medicamenta A) II, 22. 23 eic.

medietas (— medium) divi- denda est usque ad inanita- tem II, 33.

melinen diaforiticum acc. (l, diaforeticam sic h) II, 21.

melior obstetrix (- ἀρίστη) h 5

MRRAEE (ὑμήν) sic 48. 55. II, 1, 16. 88 etc. me(ininges b/^ II, 8. miningis ἢ 140.

mensíruarum (86. purgatio- num) retentio 142. 144. 1465. II, 4. eulgo neutr. menstrua (abundantia II, 13 etc.). mieinas (ψιχίχα Sor. 175, 6,

L2

cum

maticeas (s nabes, πυγὴν) II, murte h (om. b, 17, 4. 18, 22. 18, 38. naucella (b et semel i», navi- cella ἢ 116. 118. (29 ἡ 'exág Sor. 169, 4).

nausia (bÀ, nausea ἢ 87 etc. ne (sz num): quaerendum est ne forte ydrocefalus sit II,

lassa ut in lecto parere de- beat, ibi pariat 63. quas partes primo solvimus infan-

19, 29. temptare debet huc atque iluc adducens, ne.

secundae possint foras adduci II, 20, 81. cf. 19, 39 p. 95, 16.

nervositas omnis patiatur Π 19, 26.

nimietas II, 22 eic.

noctula (δ 1} 2» noctua, γλωύξ Sor. 152, 9) 95.

obripilatio II, 28. 11, 2 obri- po pilationes et punctiones mx oleum calidum habentes.. Sor. 258, 11 φρικώδης ἀν- adponuntur IL, 1. dolor eius τίληψις, διαδρομὴ γυγματώ- oecurrt cum duritia...nam ΄ δης). cf. Cass. Fel. c. 21 et aliquando et obripilationes ind. p των: et punctüones sibi sentiunt 0 semper | codd. II, 2 (Sor. 258, 11) e$ ibid. — (blh) pro obstetrix. ab osse- mox nam et urina frequentaue irice (810) h II, 18, 265. occurrit (Sor. 258, 16). IN pedem supra pedem dolor et tensio...erunt, nam II, 8 frequentius et ipsum orificium obe(tetriealis ratio 2. sella rugosum erii Il, 1 (Sor. 262, —— 60. 61. cf. Sor. 21 p. 99, 5 4 πολλάκις δὲ xal ῥυσόν... b δέφρον μαιωτικὸν ἢ καθέδραν — loca ipsa vaporamus. nam s» ἰαί. obstetricalis sella et ad longaonem oleum dulce — «eive» cathedra 60. obs(t)etricare: si male fuerit

..inieimus II, 1 (Sor. 206, 4 γρηστέον 0b καὶ...) et mox "obsetricatall, 2. obsetricandae gunt II, 18, 9

4b. nam et melilotum bene i oceipitium II, 2.

iunsum ... admiscemus. — separatur antem hic pulpa oleaster: turiones olivae et sit an membranum quod in- oleastri II, 22.

oimf vel omnes sollemne cod. b

pedit, ab eo quod. ..nam et ipsa mulier relatione sua in- (D vitiun pro oportet (h) 45 (ubi omif etiam h). 67. 64

struere poterit ad quae of- fieia'inpediatur II, 82 et sic ^ — (etiam h). Il, 1. 10. 22. item omnia 1. Il, 10. omné II, 80.

8aepe.

tis? manus eius, interiectis aliquibus diebus et pedes nam ex ipsis manibus primo dextram eicias. ..et postea sinistram 128. eic. item BAm Οἱ -- xal... δέ vel δὲ

zs 1648. --

15 , €" i^ graecis δεὶ ordina πὰ (εὐτάκτως) 89. II, 14.

ordimare cum IL 4. 30 88

Ao 11, 34. cf. II, 88. 0$8a: ossorum 81 (δὴ. II, 19, 29 (bis blA).

palmulae: epithima quod de thebaicis (sic h, om. 1, deest b) palmulis constat II, 10 (wb simpliciter φοίνιξιν Sor. 219, 13). papillus (didae — ϑηλή Sor. 163, 1) δι 108. papillae δὶ 131 (ubi papilli ἢ). paragorizare (sic) II, 19. 98. 29. μέ rebus paragoricis II, 28 etc. peetem 28 — ἦτρον Sor. 26, 3. Becas (2 fetus, ἔμβρυον) 18. 44. 11,12. II, 18, 10 e£ 11. Il, 19, 27. pecude IL, 18, 11. pecudis (h, sed pecoris b1) 18. ipse UNE (8c) δὶ II, 19, 28 (ef. 18, 11 eum ' corrigere h

pollicium cf. Rónsch It. 122. penicillus: penicillum (5, pin- nicellum 7) molle aceto tin- ctum 11, 10 (moz pinnicillus ipse ὦ, ubi penicillus À τα σπόγγος, σπογγάριον Sor. 219, 5. 9). pinnicillo δὰ (-cello 7) II, 4 — διὰ σπόγγου Sor. 230, 6. perfrigescere 106. si perfri- xerit 118 (opp. aestuaverit). perfrietio: perfricatio iA II, 2 (ubi om. b). persuadenter (z2 πειϑηνίως Sor. 110, 12) 1I, 20, 31.

proximior 82.

pessare: cum albore ovi pes- 888 (h, pistas ἢ II, 10 (-- pes- sarium informas, δέρθν» βοαίωνγ taniwn, non «i pon interpretem — describitur 420, 7). pessarium, plur. pessaria saepe (pissarium ὃ II, 6 etc.). in pee- sario adponere II, 10. petere: parturientem verbis agere debent et petere eam ut non clamet 66. pimna b! II, 1. pinnis b 88 (ubs$ pennis ἢ. pinnacula (sinus muliebris τ πτερυγώματα) 19. 13. II, 21. 21. 31. ie ini plus... humiliores 66. m solidior 124. cf. valde yv vissimus (sic) II, 4 polenta: pulenta Ιλ Il, 10. ! II, 18, 10 etc. portnlaca (2 ἀνδράχνη Sor.) 137. 1I, 10. praecisura ΤΙ, 19, 29. praecordia (um ὑποχόνδρια Sor. 228, 2) II, 4. pressura pectoris (λιποϑυμέα Sor. 258, 13) II, 1 priapiseus 11, 83. 34. primariola Il, 17, 2. primo semper bl (5 primum) 118. 128. 194. II, 9 etc. (sed primü II, 17, 2 ubi primo ἢ). GMCCpS quidem hoec, cum -o fn. 8b — -ü. principaliter 6. 10. prior: in priore (vel in πὰ parte opp. reirorsum) 4 eic. saepius. proximare: proximante partu 46. proximat (partus) 58. proximante die (partus) IT, 12. 18, 24. prunella (gloss.) I, 80.

11*

— 194 —

ptisana: tysana b 1835. bi II, 22.

pulegium bis ὃ II, 6 (ubi pu- leium iA). pulegium : e puleium /, deest b) 1I puliearis herba (- elici Sor.) 1I, 10.

pulpa (m σάρξ Sor.) 8. II, 88. pulposus (— σαρκώδης Sor.) 9. 14. 54.

pulverizamus sale bi II, 80. pusea semper bl (ut etiam ἢ II, 10. 91 etc. qui plerumque posca) 71 etc.

pustellae (δ᾽, pustule ἢ) 187 (z— φλύκταιναι Sor. 183, putridus ὃ (uti putidus ! h) IÍ, 23.

qu (h) in latimis — c b (ἢ: subsecuntur b! II, 5. 29. re- licum ὃ 11, 17, 4. IT, 18, 17. IL, 19, 97 et 29.11, 30. (reli- co corpore) II, 18, 18. alico b II, 30. cociens b II, 80. qua- gulum bl II, 11 (quagulando | II, 10. quagulata | II, 292 — non D).

quantum; post quantum (spa- cium add. h) lavacri ad didam adplicandus est infans 107. in quantum potest II, 1. exit II, 19, 29 (ut in aliquantum saepe, in tantum II, 26).

quassatio : Sine quassatione (ἄσκυλτον Sor. 248, 7) II, 6.

querellae ὁ] (querelae 'h): querills ὃ (querellis ἢ 69. quaerelle b (querell 7 ἢ II, 1. stem b (querelle ἢ 1I, 4 etc. quiequid δὴ, quidquid /! II, 19, 97. II, 23 extr. eic.

quod (pro. acc. c. inf): ad- severant quod II, 28. ad- severatur quod Il, 31 [incre-

dibile quia dixi h II, 81]. quod si et bi (quod et si b^)

prf.

oni (2 ῥαφανές Sor. 232, 8)

radicitus ^ τι ἃ. radicibus (ἐκ διξῶν Aet, 16, 107) b1 ΤΙ, 26. rapere ad cicatricem (vulnera) Ii, 21. 22. 28. 33.

regirata matrix (— conversa) II, 81. cf. 8. girare relaxatoria GNI laxatoria h)

reliquia (Ὁ sing.) seminis 88. resimplicari C * συστροφῆς ἁπλοῦσϑαι Sor. 156, 9) 108. cf. Cael. chr. 5, 20 linteolum resimplicatum. resumere (z ἀναλαμβάνειν) 8aepe. universo resumpto corpore II, 22. analeptico (-lemptico vel -lentico) cyclo. resumenda est II, 23. resum- ptione corporis ex (et codd.) cyclo II, 22. — sine acc. (sich erholen) II, 11: cyclicam di- ligentiam adhibemus, ut mi- sera mulier resumere possit. retollere: interdum se osten- dit et retollit se inflatio II, 6. retro — supra, ἔμπροσθεν (ut retro ordinavimus) IT, 3. 30. 33. 84. dem

retrorsus (-sum) dixi IT, 18, 17. II, 19, 29 (Ξ superius dixi II, 18, 16 et 29).

roseo oleo (b -- rosaceo ἢ) 187. ttem roseum (b — rosa- cium ἢ) II, 9.

rumpit vei rumpitur collectio

II, 21. stem ruptio collectio- nis 1b.

russeus: russei (clavuli) II, 21 (Ih, ubi rosei b, ἐνορευϑής

— 165 —

Paul). rusee (extantiae) II, 80 (ἢ, ni roseae bl) rugo-

gum et rosseum b (russeum l^) II, 81.

8 i^i. ante cons.: ΠΝ ΣΤ

(--α scalpello À) bi 5. 80. 38. exspo(u)ngia i (»» spongia h) saepe (Il, : ter. πο E expungiis b (et spongiis !, ve Eg h) 1I, 18, 10. istal- tica i 11, 80. sacellis bA (sacc- 7) II, 1 (κα μαρσίποις). ih (saccellis b) II,

18, 10.

saluberrimus (z saluber, 9yi- εινής Sor. 7. 11): saluber- rima autem est perpetua vir- ginitas? 30. saluberrimus est enim conceptus? 84.

samsucum (σάμψυχον») semper

tio (mntricia - E

sangulnare (bluten) II, 88. labo adprehensi 11, 27. "$0 — cef. 8. mizon. Satis (— erp satis breves (δὲ — valde br. h) 89. satis (| — valde p. bh) 17, 2. dulce et non satis (valde h) calidum Il, 28. si Po grandis f. fervor 11, 81

scalpellum (m ouo» Sor. 118, 4) IL, 25. 80. scarifantes II, 80. scalpello prius radices earum scarifes ib. 8cema (sic 8 codd.) saepe. 8COpAa regia Τ 21 (deest Sor.

gr.) sed: dentibus qui possint ci

bum dividere sed et dil. com- manducare 198.

sensibilitas (integra nati in- A εὐαισθησία Sor. 110, 15)

SS (geruch): (matricis ori- ficium) odiosum sensum mittit

septimani (t. 8. septimo mense nali) 44.

sfondili (epinae, σπόνδυλοι) b (sol.) 103.

sibi: dolorem sentiunt sibi 98. αὖ paulatim eibi mortuae ca- derent II, 30.

singillatim 1 (singulatim ἢ, om. b) 104. 1h (singulatim b) II, 18, 26.

solidatae partes (cicatrice) II,

spnum (oleum) b]À II, 10

spargesi (8íc, σπάργησις pro -γωσις) ὃ 2.

spondae (lecti, i Sor. 287, 3) II, 19,

gponte 8U& (cadit quod alie- num est /, wb$ ea sponte ἢ) II, 20.

Statuere : in statuta vero can- ceratione (opp. &i excreverit) II, 22.

storax II, 4. 9. eic. semper.

stramenta (bettdecken quibus E d esl. — tegimenta

D) II, steietoris 42 (e ἐμβροχαὶ πυκνωτικαί Sor. 71, 8). cf. a consirictoria.

stridére: dentibus fixis siri- dant (bi, wb strident a stri- dére ἢ) II, 4.

sub- : supponebant b (subp. 1 68. *suppositos bh (subp. 104. — suppleto δὲ (subplito

— 1066 —

l, sed i9 in marg. sup ie 198. supplemus b (ἢ subpletur (wb solus ἢ) Ii “ἢ -- Subnitlem bi (summ- h) II, 10.

Sub: manibus sub ascellies mis- sis (ih (ubi tamen sub ascellas b) 1ἴ, 18, 10.

submaleflentes doloribus (A- ποθυμοῦσαν Sor. 280, 8) II, 18; 10.

substantia (ΞΞ Sor. ὑπόστασις) 91

supervacue (hoc insinuamus obstetricibus) II, 28 extr.

tam diu quam diu ἢ (donec ἢ II, 10. bi II, 19, 27. sicut quam diu (— donec) 191.

tarda mora: si vero tarda mora fuerit 67 2»si vero tar- ditas ips& moram habuerit (in repetito de eadem re ca- pitulo) II, 20 (εἰ δὲ πλείονος

. χρεία διατριβῆς Sor. 110, 2).

lemporaneum conceptum (-- xQ00Q00Y NIE Sor. 278, 3) II, 18, 9.

teporationes (ϑερμάσματα Sor. 99, 2) 60 (ubi temperationis b, vaporationes ex emend. Lh).

tetrafarmacum II, 22.

thrombos (tombos h, trumbos

ME deest bl) purgationis II,

risus lactueae tursum ἢ (iyrsum ἢ, deest b) II, 10. cf. Cass. Fel. 61 o. 150, 7. titina (vascwiuwm a tita, dida, τιτθή) 181 — v. s. ubuppa. tortio: cum punctionibus et tortione II, 6. fotus (*» omnis): totum soli- dum cibum 128. — in totum (τι omnino) 129. 144. 145. II,

1. 28. 33 (in totum denega- tur. in totum non 90. II, 19, 26. II, 28. nihil in totum ; 8. tranquillare (nimietatem ge- Stationum) 45. febres tran- quillatae sunt II, 292. omnia tranquillantur IT, 93. transivit b (1h) 112. twrbor (partus — turbatio D 86. lavacri 107 (τε ταραχή Sor. 161, 7). turiones (ubi tortioneab) olivae i^ ΤΊ, 22.

ubuppa (b, upupa ἰ, ἀξ tuba . h): vasculum vitreum ad si- militudinem papillae forma- tum et pertusum, quod rustici (Punici? nis$ forte uapupam e ἔποπα, vasculi genus) ubup- pam appellant aut titinam (quo bibant infantes). umus: in unum pariter erire II, 18, 25. urgueantur (pedes — torque- antur) II, 4. ut (o): hortari debemus eecu- ramque facere ut (bí, quod h) non periclitetur, eam vero

. docere αὖ. .inpellat11,18,10. αὖ et..et ne 44 (et nec 82). uti c. acc. vwlgo: uti viros bIh 47. utimur encatismata II, 18, 10. II, 22 etc. utráque: ὩΣ utraque (bh, sc. parte ἢ II, 18, 16. uva lupina (etos roc) 137. TI, 9. 10 (Sor. 218, 12). 22.

vacuus (— ἀργός) 28. 24. valde brevissimus II, 4. vastitas corporis II, 19, 29. vehiculum (2 φορεῖον Sor. 979, 7) 11, 18, 10.

— 100 —

vel: si non in totum curari potuerit, vel non gravissimis doloribus torquebitur II, 28. ventrem solutum (facit haec valitudo) II, 28.

vesica: visica vel viasica b, ves- 8108 l,vesica h (sic p

cf.17 (vissica b, vessica 1, ve- Bicà ἢ). 7 (visica b, vessica ἢ). II, 1 (vissicae b, vessice !, ve- sice À). II, 9 (vissiea bl). II, 17 yn b, vessicula i, ve- sica À), II , 18, 10 (vissicae b, vissice 4, vessico h). ἐδ. (vis- 8108. δὶ, vessica h). IT, 21 bis (vessica lk

veterata ra II, 22 extr. ἐπα seals Sor. 925, 1)

viride oleum (2 ὀμφάκινον

ficium vulvae II, 18, 16. ca- pacitas vulvae Ii, 18, 15. si- nus vulvae II, 18, 925).

X -- 8: matrix À 4. e. matres bl 6. cervix ἢ z cerbis δὶ

i. e. lassare ἢ (ἀσθενής Sor. 102, 16) — laxa h 61. sinixtra b 67. 102. 108. 123. in divisum (f. e. in di- vexum) b saepe. sexum bi €. e. sensum ἢ II, 14. sexu (sessu) 61.

ysopus bih semper.

zenzur (s πολύγονον) II, 10 (Sor. 218, 12 et 220, 4). II, 22. cf. Sim. Jam. s. ,20nzur Musio ca. de fluzu menstruo- rum inter herbas idas no- minat". ἐπ libro de herbis Galieni et Apulei (cod. S. Gall. 762) haec leguntur c

29 (2 Ps. Oribas. l. TII c. 57 ed. I. Schott. Arg. 1533) De poligono. Poligonis id est sanguinaria vel centenudia (centinodia ed.) sunsur (süsur cod., sansur ed.). σπου eius ez posoa potus sanguinem rei- cientes sanab etc. (cf. Apwl. herb: c. 18 T'or., Dsosc. 4, 4) εἰ deinde c. 30 (ed. Ifl, 58): din iique genera sunt

ΠΕΣ

EAE sanguinis stringit. nomen est. punicum sicut. gingar, de quo supra 8. v. (cf. etiam 8. boba, ubuppa). nam sic Apulei herb. cod. Vratislaviensis (8. IX) c. 18: Herba proserpinacia À grecis dicitur polygonos

alu... ΩΣ aegyptii te 0moeos pemfiae propheto gonos heronos punici zunzur romani sanguinalis etc. etc.

INDEX NOMINVM.

Apollonius II, 26.

Mustio: ego vero Muscio (hi, ego vero mustio b) prf.

Muscion (h, ego muscion ἢ, ego mustio b) et ceteri auctores (de pariw difficili) II, 17, 8 [cf. gr. I, 98 οὗ περὶ Moogíova de lacte mul.].

Philoxenus II, 26.

Soranus noster IL, 17, 8. cf. prf.

(Sorani) id est auctoris Ubri alis passim citantur M: in chirur- gumenis II, 38 exir. — in commentario febrium II, 2. — (de morbis) in dysenteria habes II, 22.

Sostratus II, 26.

EK T9N

2 9P ANOT

ΠΕΡῚ I'TNAIKEIQN.

Eig πόσους xal τίνας λόγους τμητέον τὴν τῶν γυναικείων παράδοσιν.

1. Ἐπεὶ πρὸς τὸ τῶν ἀποδοθησομένων εὐαπόκριτον ἡ τῆς πραγματείας συμβάλλεται διαίρεσις, εὔχρηστον εἰς μέρη καὶ λόγους αὐτὴν διαιροῦντα προκαταγράψαι. τινὲς μὲν οὖν tig δύο μέρη τέμνουσιν αὐτήν, εἴς τε τὸ ϑεωρητικὸν καὶ τὸ πρακτικόν, τοῦ δὲ πρακτικοῦ τὸ μὲν ὑγιεινὸν λέγουσι τὸ δὲ ϑεραπευτικόν. καὶ οἵ μὲν εἰς τὸ περὶ τῶν κατὰ φύσιν καὶ τὸ περὶ τῶν παρὰ φύσιν, οἵ δὲ εἰς τὸ φυσιολογικὸν καὶ τὸ παϑολογικὸν καὶ τὸ ϑεραπευτικόν. ἡμεῖς δὲ τὴν πραγμα- τείαν εἰς δύο λόγους τέμνομεν, εἴς τε τὸν περὶ τῆς μαίας καὶ τὸν περὶ τῶν ὑποπιπτόντων τῇ μαίᾳ. 2. τούτων δὲ κατὰ τὸ ὑποβεβηκὸς τὸν μὲν περὶ τῆς μαίας εἴς τε τὸν περὶ τῆς γενησομένης. ἐν d ζητοῦμεν τίς ἐστιν ἡ ἐπιτηδείως ἔχουσα πρὸς τὸ γενέσθαι μαῖα, καὶ εἰς τὸν περὶ τῆς ἤδη γεγενη- μένης, ἐν à ζητοῦμεν τίς ἀρίστη μαῖα. τὸν δὲ περὶ τῶν

1 Cod. Par. f. 2205 sic incipit sine nomine auctoris libri- que inscriptione, sed in summa p nunc sive bibliothecarii cuiusdam sive poseessoris manu pinguiter adscriptum legitur σωρανός "4 (i. e. ἐστιν). 4 διαίρεσις: πρὸς | διαέρεσις cod. (ubi πρὸς quod in fine versus scriptum est errore repetitum videtur ex v. 3). 6 διαιρόντα (sic) codex cuius in vocalibus praesertim notandis vitiosissimi scripturas a Dietzio diligenter exhibitas ego hic omittenda censui cum Erm. 1 post πρα- κεικόν: co sequitur in cod. unius lineae pem vacuum. de- inde To δὲ πρακτικὸν τὸ μὲν etc, (corr. E). 8 τοῦ κατα- φύσιν καὶ τοῦ παραφύσιν (corr. E). 9 καὶ παϑ. xal Ote. (τὸ add. E). 12 τὸν add. E. ὑπὸόπτόντων (corr. D). 14 ἐν ἡ (corr. D).

QM

.-

δ

— 172 —

ὑποπιπτόντων τῇ uolo πάλιν εἴς ve τὸν περὶ τῶν κατὰ φύσιν καὶ εἰς τὸν περὶ τῶν παρὰ φύσιν, ἐξ ὧν τὸν μὲν περὶ τῶν κατὰ φύσιν εἴς τε τὸν φυσικόν, ἐν ᾧ σκεπτόμεϑα περὶ σπέρ- ματος καὶ fooyovíag, καὶ εἰς τὸν ὑγιεινὸν ἅμα καὶ μαιευ-

δ τικόν, ἐν ᾧ συνειληφυίας καὶ ἀποτεκούσης ἐπιμέλειαν δι- δάσκομεν συναποδιδόντες καὶ τὸν περὶ παιδοτροφίας λόγον. τὸν δὲ ἱπερὶ τῶν παρὰ φύσιν εἰς τὸν περὶ τῶν ὑπαγομένων τῇ διαίτῃ παϑῶν, ἐν ᾧ καὶ περὶ ἐποχῆς ἐμμήνων καὶ στραγ- γῆς καϑάρσεως καὶ πνιγὸς ὑστερικῆς καὶ τῶν ὁμοίων παϑῶν

10 ἐπιξητοῦμεν, καὶ εἰς τὸν περὶ τῶν χειρουργίαις καὶ οὐ φαρ- μακείαις, δι᾿ οὗ σκεπτόμεϑα περὶ δυστοκίας καὶ προπτώσεως ὑστέρας καὶ τῶν ἐμφερῶν. τὸν μὲν οὖν φυσικὸν ἄχρηστον ὄντα πρὸς τὸ τέλος, φερέκοσμον δὲ πρὸς χρηστομάϑειαν, κξ- χωρέκαμεν nid. μόνον πρὸς τὸ παρὸν ἐχόμενοι τῶν

15 ἀναγκαίων. Ἶ πρὸ δὲ τῶν ἄλλων ἐροῦμεν. πρῶτον τὸν περὶ τῆς μαίας, he τὸν ὑγιεινόν, εἶτα τὸν περὶ τῶν παρὰ φύσιν. στιβαρώτερος γὰρ οὗτος καὶ μετὰ ποικιλίας δυσχερέστερος, διὸ καὶ τελευταῖος ὀφείλει παραδίδοσθαι.

I Τίς ἐστιν ἐπιτήδειος πρὸς τὸ γενέσϑαι μαῖα.

30 8. ὔχρηστος μὲν ὁ λόγος πρὸς τὸ μὴ διὰ κενῆς πονεῖν καὶ τὰς ἀνεπιτηὃ είους διδάξαι προσδεχομένους. ἐπι- τήδειος δέ ἐστιν ἡ γραμμάτων ἐντός, ἀγχίνους, μνήμων, φι- λόπονος, κόσμιος. καὶ κατὰ τὸ κοινὸν ἀπαρεμπόδιστος ταῖς αἰσθήσεσιν, ἀρτιμελής» sUtovoc, ὡς δ᾽ ἕνιοι λέγουσι καὶ μα-

36 κροὺς καὶ λεπτοὺς ἔχουσα τοὺς τῶν χειρῶν δακτύλους καὶ

4 ματωτικὸν. 5 ἀποτεκοῦσας (Sic, corr. E). 8 de di- aelicis passionibus v. Anecd. II p. 206. 10 ἐν χειρ. καὶ φαρμ. 6 (ubi ἐν del. E, v se addidi. οἵ. Cael. chr. 2, 148). aliter mox Sor. I, 4. μφερόντων (corr. E). 18 xege- ρήκαμεν (corr. E). 20 | ui: 816 c (non μέν). ES πρὸς A "- ζομένωρ (sic) ὁ (non προσοχομένως). cf. E? p.

τὸν

— 173 —

ὑπεσταλκχότας ταῖς ῥαξὶ τοὺς ὄνυχας. γραμμάτων μὲν ἐντός, ἵνα καὶ διὰ ϑεωρίας τὴν τέχνην ἰσχύσῃ παραλαβεῖν. ἀγχί- νους δὲ πρὸς τὸ ῥᾳδίως τοῖς λεγομένοις καὶ γιγνομένοις παρακολουϑεῖν. μνήμων δὲ ἵνα καὶ τῶν παραδιδομένων ἀποκρατῇ μαθημάτων. μάϑησις γὰρ ἐκ μνήμης γίγνεται 5 καὶ καταλήψεως. φιλόπονος δὲ πρὸς τὸ ἐπιμένειν τοῖς συμ- βεβηκόσιΞΓ. δεῖ γὰρ ἀνδρώδους τληπαϑείας ἡ βουλομένη τοσοῦτον μάϑημα παραλαβεῖν. κόσμιος δὲ διὰ τὸ μέλλειν οἰκίας πιστεύεσθαι καὶ μυστήρια βίου, καὶ ὅτι ταῖς φαύλαις τὸ ἦϑος εἰς τὸ ἐπιβουλεύειν ἐφόδιόν ἐστε τὸ δοκεῖν ἰατρικὰς 10 ἔχειν κατηχήσεις. ἀπαρεμπόδιστος δὲ. ταῖς αἰσϑύσεσιν, ἐπεὶ τὰ μὲν ὁρᾷν δεῖ, τῶν δὲ ἐξ ἀνακρίσεως ἀκούειν, τὰ δὲ διὰ τῆς ἁφῆς καταλαμβάνειν. ἀρτιμελὴς δὲ πρὸς τὸ τῆς ἐν τοῖς ἔργοις ὑπηρεσίας ἀπαρεμπόδιστος εἶναι. εὔτονος δέ, διὰ γὰρ τῆς ἐν τῷ περιοδεύειν κακοπαϑείας δὶς τὴν πρᾶξιν 15 παραλαμβάνει. μακροὺς δὲ καὶ λεπτοὺς ἔχουσα τοὺς δα- κτύλους καὶ ὑπεσταλκότας τοὺς ὄνυχας, εἰς τὸ τῆς ἐν βάϑει φλεγμονῆς ἀσκυλτότερον ἅπτεσθαι. τοῦτο μέντοι καὶ δι’ αὐτῆς ἐπιτυγχάνεται τῆς ἐν τοῖς ἔργοις σπουδαιοτέρας τριβῆς καὶ συγγυμνασίας. 30

II Τίς ἀρίστη μαῖα.

4. Τὰ συμπληροῦντα τὴν ἀρίστην μαῖαν εἰπεῖν ἀναγκαῖον ἵνα αἵ μὲν ἄρισται γιγνώσκωσιν ξαυτάς, αἱ δὲ ἀρτιμαϑεῖς ὡς εἰς ἀρχετύπους ταύτας ἀποβλέπωσιν, ὁ βίος δὲ παρὰ τὰς χρείας εἰδῇ τίνα δεῖ μετακαλεῖσϑαι. κατὰ τὸ κοινὸν μὲν οὖν 536 τελείαν φαμὲν τὴν μόνον τοῦ τέλους τῆς ἰατρικῆς ἐπιτυγ-

1 ἐντὸς εἶναι, ἵνα c (corr. E). | 2 ἰσχύσοι c (corr. E). 7 (δεῖ...) τὴν βουλομένην c. —— 8 κόσμειον (sic) c (corr. d). 17 τὰς. . φλεγμονὰς c (corr. E). 18 ἀσκυλτότερον E: ἀσκε- πτότερον c (nisi forte ἀσκιπτότερον). 26 εἰδῇ E: ἤδη (non ἤδει) c. 26 τὴν μόνην c (μόνην τὴν E).

— 176 —

περιτοναίου μεταξὺ κύστεως καὶ ἀπευθυσμένου ἐντέρου, τούτῳ μὲν ἐπικειμένη, τῇ κύστει δὲ ὑποκειμένη ποτὲ μὲν ὅλη ποτὲ δὲ ἀπὸ μέρους διὰ τὸ κατὰ μέγεθος ἐξαλλάσσεσϑαι. ταῖς μὲν γὰρ νηπίαις μικροτέρα τῆς κύστεώς ἐστιν, διὸ καὶ δ ὅλη ταύτην ὑπελήλυϑεν, ταῖς δὲ ἐν ἀκμῇ παρϑένοις ἴση τῇ κύστει κατὰ τὰ ὑπερκείμενα, ταῖς δὲ παρηλικεστέραις καὶ ἤδη διακεκορδευμέναις καὶ μᾶλλον προκεκνηκυίαις μείζων, ὥστε ταῖς πλείσταις ἐν λήξει τοῦ κόλου προσαναπαύεσθαι, (μᾶλλον δὲ ἐν τῷ - κνοφορεῖν, ὡς καὶ τῇ ὁράσει καταλαμ- 10 βάνειν ἔστεν, εἰς πολὺ διογκουμένου τοῦ περιτοναίον καὶ τοῦ ἐπιγαστρίου ἐκ τοῦ τηλικοῦτον εἶναι τὸ ἀποτικτόμενον μετὰ τῶν σὺν αὐτῷ χιτώνων» καὶ ὑγρῶν. μετὰ δὲ τὴν ἀπό- τεξιν συστέλλεται μέν, ἄλλως δὲ μεῖξον ἔχει τὸ μέγεϑος τοῦ πρὸ τῆς κυήσεως. τότε οὖν ἐστὶ μείζων τῆς κύστεως. οὐ 16 κατ᾽ ἴσον δὲ ὑπελήλυϑεν αὐτήν. κατὰ μὲν γὰρ τὰ ἔμπρο- σϑὲεν μέρη προπαλέστερός ἐστιν ὁ τῆς κύστεως τράχηλος, ὡς ἂν τὴν οὐρήϑραν πέρας ἔχων καὶ ὅλῳ τῷ γυναικείῳ προσανατεινόμενος καὶ παρατριβόμενος κόλπῳ, προανακε- χώρηκε δὲ ἀπὸ τῆς ὑστέρας. κατὰ δὲ τὰ ὄπισϑεν ἀνωτέρω 20 τοῦ τῆς κύστεως πυϑμένος ὃ τῆς μήτρας ἐστὶ πυϑμὴν κεί- μενος ὑπὸ τὸν ὀμφαλόν, ὥστε τῆς κύστεως τὴν μὲν εὐρυ- χωρίαν (ἐπικεῖσθαι τῷ τραχήλῳ τῆς ὑστέρας, τὸν δὲ mv- ϑμένα τῷ κύτει. 2 τούτῳ μὲν --- ὕποκ. — Anon. de fabr. hom. (ap. Ruf. ed. Par.) p. 183, 10. 8 μέγεθος O: μέρος c. 6 oÀqv (01m. E) ταύτην Ο: ταύτην ὅλην c. 6 προηλικεστέραις c. 7 ἤδη om. c. προί(κεκ.) om. c. 8 iv λήξει O: ἄλιξι c. 9 μᾶλλον — (12) χιτώνων om. c (sc. ultima et versus οὖ deinde paginae f. 2200 in albo, album incipit etiam f. 221 versuum uorum spatio relicto). 12 μετὰ δὲ O: μὲν διὰ c. ἀπό- ταξιν C. 18 μέν, ἄλλως O: μεγάλως c. 14 κυήσεως E: ἀποταά(ε Ολ)ξεως cO. deinde sic c: τοῦτο γοῦν μεῖξον ἐστὶν τ. κ. οὗ τὸ κατ᾽ ἴσον vm. 18 καὶ παρατριβόμενος (παρατρυπώ- μενος E) om. O. σροσανακ. (sic) c. 29 ἐπικεῖσθαι — (p.

177, 3) πλάγια O: om. c (in vacuo spatio 8: versuum). 23 τῷ κύτει E: καὶ κύστει ο0.

— Yi —

8. συνέχεται δὲ λεπτοῖς ὑμέσιν ἡ μήτρα πρὸς μὲν τὰ ὑπερκείμενα τῇ κύστει, πρὸς δὲ τὰ ὑποκείμενα τῷ ἀπευ- ϑυσμένῳ, πρὸς δὲ τὰ πλάγια) καὶ τὰ ἐξόπισϑεν τοῖς ἐκ- πεφυκόσιν ἀπὸ τῶν ἰσχίων καὶ τοῦ ἱεροῦ ὀστέου. τούτων γοῦν συνελκομένων μὲν διὰ φλεγμονὴν ἀνασπᾶται καὶ παρ- 5 ἐγκλένεται; παριεμένων δὲ καὶ χαλωμένων προπίπτει, ξῷον μὲν οὐκ οὖσα καϑὼς ἐνίοις ἔδοξε. τοῖς ἄλλοις δὲ παρα- πλησίως αἴσϑησιν ἁπτικὴν ἔχουσα καὶ διὰ τοῦτο συστελ- λομένη μὲν ὑπὸ τῶν ἰώμώ; χαλωμένη δὲ ὑπὸ τῶν ἄραι- ούντων.

9. σχῆμα δὲ μήτρας οὐχ ὡς ἐπὶ τῶν ἀλόγων ξῴων ἑλικοειδές, ἰατρικῇ δὲ σικύᾳ παραπλήσιον. ἀπὸ γὰρ περι- φεροῦς καὶ πλατέος ἀρξαμένη τοῦ κατὰ τὸν πυϑμένα πέ- ρατος πρὸς λόγον ἐπὶ στενὸν συνάγεται τὸ στόμιον. κέκληται δ᾽ αὐτῆς τὸ μὲν πρῶτον καὶ προάγον μέρος στόμιον, τὸ δὲ μετὰ τοῦτο τράχηλος, τὸ δὲ ἑπόμενον αὐχήν, ἡ συνδρομὴ δὲ τούτων καυλός, τὰ δὲ ἑκατέρωθεν μετὰ τὴν στενότητα τοῦ τραχήλου πλατυνόμενα πρῶτα μὲν ὑστέρας ὦμοι, τὰ δὲ μετὰ ταῦτα πλευρά, τὸ δὲ ὕστατον πυϑμήν, τὸ δὲ ὑπο- κείμενον βάσις, τὸ δ᾽ ὅλον χώρημα κύτος καὶ γάστρα καὶ κόλπος.

10. τὸ δὲ στόμιον κατὰ μέσον κεῖται τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον. περισφίγγεται γὰρ ὃ τράχηλος ὑπὸ τῶν πτερυγω- μάτων, τούτων δὲ ἀφέστηκε τὸ στόμιον ταῖς μὲν μᾶλλον

10

20

ταῖς δὲ ἧττον παρὰ τὰς ἡλικίας, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ δὲ ταῖς s5

8 καὶ τὰ d. O: κατεξόπισϑεν c. 6 quaere O (cf. v.

9): χαλατονούν των (sic, pro αλώντων ?) e 8 ἁπτικήν c: xxt Oo. 9 ψυχόντων οὖ: στυφόντων E (vel πυκνούντων E? p. 12). 10 post ἀραιοῦνται in c p. 8, 6 D. sequuntur verba aliunde traiecta ἐντεῦϑεν xol di ἄλλας — ὑπαναβεβηκός, uae eiecit E p. XXXIII. 18 τοῦ O: ἀπὸ τοῦ C. 14 πὶ στενὸν Ο: ἐπὶ τέλει c. τὸ O: πρὸς τὸ c. 18 πρῶτα μὲν ὑστέρας: πρωΐ (πρώτερον) ὑστέρας c (πρῶτα μέρη τῶν ὑστέρων O). 394 τοῦτο c. στὸ στόμιον O: om. c.

Soranus, ed Rose. 12

— 118 —

ἤδη τελείωις πέντε ἢ ἐξ δακτύλους. (ἐντεῦϑεν xal δι᾽ ἄλλας μὲν αἰτίας καὶ διὰ ταύτην ἐκ μὲν γερόντων νέαι φασὶ συλ- λαμβάνουσιν ὅτι ὃ δακτύλους ἀφέστηκεν αὐτῆς τὸ στόμιον ἀπὸ τῶν πτερυγωμάτων, ἐκ δὲ νέων πρεσβύτιδες οὐκέτι, 5 0T, πολὺ τὸ στόμιον αὐταῖς ἀφέστηκεν ἀπὸ τῶν πτερυγω- μάτων ὑπαναβεβηκός.) προχειθότερον δὲ γίγνεται κατὰ τὰς ἀποτέξεις ἐπεκεδινομένου τοῦ τραχήλους διάφορον δὲ ἔχει καὶ τὸ μέγεθος, πλὴν ἐπί γε τῶν πλείστων ἐν τῷ κατὰ φύσιν τηλικοῦτόν ἔστιν ἡλίκον τὸ ἐκτὸς πέρας τῆς ἀκουστικῆς εὐ- 10 ρυχωρίας. διίσταται δὲ κατά τινας καιρούς, καϑάπερ ἐν τῇ ὀρέξει τῆς συνουσίας πρὸς παραδοχὴν τοῦ σπέρματος κἀν ταῖς καϑάρσεσι πρὸς ἕπκρισιν τοῦ αἵματος κἀν ταῖς συλ- λήψεσι πρὸς λόγον τῆς τοῦ ἐμβρύου συναυξήσεως. ἐν δὲ τῇ ἀποτέξει καὶ πλεῖστον προσανευρύνεται μέχρι τοῦ καὶ χεῖρας 15 τελείων παραδέχεσϑαι. κατὰ μέντοι τὴν φύσιν τρυφερόν ἐστι καὶ σαρκῶδες ἐπὶ τῶν ἀδιακορεύτων; σομφότητι πνεύ- μονος ἢ τρυφερίᾳ γλώττης ἐοικός, ἐπὶ δὲ τῶν ἀποκεκυ- ηκυιῶν τυλωδέστερον γίγνεται, ὡς κεφαλὴ πολύποδος, ἢ ἄκρῳ βρόγχου καϑώς φησιν Ἡρόφιλος ὅμοιον, τυλούμενον 20 τῇ παρόδῳ τῶν ἀποκρινομένων καὶ ἀποτικτομένων.

11. ἡ δὲ ὕλη μήτρα κατὰ τὸ πλειστοδυναμοῦν ἐστὶ νευρώδης. συγκέκριται γὰρ οὐκ ἐκ νεύρων μόνον ἀλλὰ καὶ ἐκ φλεβῶν καὶ ἀρτηριῶν καὶ σαρκός. ἐξ ὧν τὰ νεῦρα μὲν ἀπὸ νωτιαίας μήνιγγος λαμβάνει τὴν καταρχήν, αἱ δὲ ἀρ-

36 τηρίέαι καὶ af φλέβες ἀπὸ τῆς παραπειμένης τῇ ῥάχει κοίλης φλεβὸς καὶ παχείας ἀρτηρίας. δύο nd γὰρ ἀποσχίξονται

1 δακτύλων c. deinde adscripsi quae in alienum locum delata supra habuit c ad p. 177, 10 (cf. ad 188, 4). 8 ἐν Or.: om. c. 12 καϑάρσεσι ὃ πρὸς ἕω κρέσιν (sic) c 19 cf. Herophil. ap. Gal. IT, 897. 21 πλειστοδυναμοῦν Or. (Dar.): πλεῖστον δυναμοῦν c. 22 νευρῶδες c. 94 καταλαμβάνει τὴν ἀρχήν c (corr. Or.) 25 καὶ φλέβες c. παρακειμένης (810) c (Ξ» Or., non ὑπερκειμένηρ). 26 δύο — (p. 119, 2) ἀρ- τηρίας Or.: om. (sine Albo) ὁ.

— 119 —

φλέβες ἀπὸ τῆς κοίλης φλεβός, δύο δὲ ἀρτηρίαι ἀπὸ τῆς παχείας ἀρτηρίας. ὧν ἀνὰ μέαν φλέψ καὶ ἀρτηρία φέρονται πρὸς ἑκάτερον νεφρόν, εἶτα πρὲν εἰς αὐτοὺς ἐμφνῆναι δισχιδεῖς γενόμεναι ταῖς μὲν δυσὶ ἐκφύσεσιν εἰς ÉxartQóv νεφρὸν ἐμ- φύονται; ταῖς δὲ δυσὶ τὴν ὑστέραν ἀναπλέχουσιν, ὥστε γίγνε- 5 σϑαι τεσσάρων εἰς αὐτὴν ἀγγείων ἔμφυσιν, δύο μὲν ἀρτηριῶν δύο δὲ φλεβῶν. ἐκ τούτων δὲ καὶ εἰς ἑκάτερον τῶν διδύμων ἀνὰ μέαν μὲν φλέψ ἀνὰ μίαν δὲ ἐμπέφυκεν ἀρτηρία.

12. προσπαραπεφύκασι δὲ ἔξωθεν οἱ δίδυμοι σύνεγγυς τοῦ αὐχένος παρ᾽ δκάτερον πλευρὸν ἀνὰ ἕνα. καὶ εἰσὶ μὲν τὸ ψαφαροὶ καὶ ἀδενώδεις ἰδίῳ σκεπόμενοι ὑμένι, σχῆμα δὲ ov κατὰ τοὺς τῶν ἀρρένων ἐπιμήκεις ὑπάρχουσι καὶ ὑπόσιεμοι, στρογγύλοι δὲ καὶ ἐπ᾽ ὀλίγον πλατυνόμενοι κατὰ βάσιν.

ὃ σπερματικὸς δὲ πόρος ἐπὶ τῆς ὑστέρας ἐξ ἑκατέρου 1 φέρεται διδύμου καὶ τοῖς πλευροῖς παραταϑεὶς μέχρι τῆς κύστεως εἰς τὸν ταύτης. ἐμφύεται τράχηλον. ἔνϑεν ἐδόκει τὸ τοῦ ϑήλεος σπέρμα πρὸς ξωογονίαν μὴ συμβάλλεσϑαι. διὰ τὸ εἷς τὸ ἐκτὸς ἐκχεῖσθαι, περὶ οὗ διελάβομεν ἐν τῷ περὶ δπέρματος λόγῳ. 30 ἔνιοι δέ, καϑὼς βούλεται καὶ ὃ qíoc, καὶ ἀνὰ ἕνα κρεμαστῆράς φασιν αὐτοῖς ἐκπεφυκέναι. καὶ ἡμεῖς δὲ τοῦτο

2 μία c et (om. ἀνὰ) Or. 8 αὐτοὺς Or.: αὐτὸν c.

δισχιδὲς γενόμεναι (iic) c. 4 ἐκφύσεσιν Or.: ἐμφυσήσεσιν 6.

8 μέα τὶ c. piv om. c (et, sicut δὲ, partim codd. Or.).

10 ἕνα: εἷς c et Or. 11 ra ol Or.: ᾿φαϑαροὶ c (ut Aet. 16, 1). κατὰ σχῆμα δὲ οὐχ ὡς ἐπὶ τῶν ἀρρένων ὑπομήκεις Or. 12 ἀρνέων c. xal ὁπόσεμοι, στρογγύλοι δὲ καὶ ἐπ᾽ ὀλέγον c (cf. Gal. II, 899): ὑπόσιμοι δὲ καὶ στρογγύλοι ἐπ᾽ ὁλί- γον Or. 16 ἐπὶ: ἀπὸ ο. 17 ἔνϑεν ἐδοκεῖτο τοῦ (sic) c: ἔνϑεν δὲ δοκεὶ τὸ τοῦ O. ἐδόκει sc. Herophilo, cf. Gal. (de sem.) IV, 596. ὅ98 et (de uteri diss.) 11,900—1. 18 συμβαλ- λεσϑαι Gompertz (E? p. 12): συλλαμβάνεσθαι c et O. διὰ τὸ c: τῷ O. 21 xai ὁχίος (8ic) c: καὶ χος O (faxzíos?). ἀνὰ ἕνα πρεμαστῆρας (ubi ἕνα add. Reinhold 5" E? p. 12 cf. Gal. IV, 685. 198): ἀνακρεμαστῆρας c. πεφυκέναι (sic) c:

12*

— 180 —

ἐπὶ τῆς αὐτοψίας ἱστορήκαμεν ἐπί τινος ἐντεροκηλικῆς yv- ναικός, ἐφ᾽ ἧς ἐν τῇ χειρουργίᾳ προέπιπτεν ὃ δίδυμος κε- χαλασμένων τῶν κατεχόντων αὐτὸν καὶ περιειληφότων ἀγγείων, σὺν οἷς καὶ ὁ κρεμαστὴρ ὑπέπεσεν.

δ 18. ἡ δὲ ὅλη μήτρα συνέστηκεν ἐκ δυοῖν χιτώνων ἐναντίως ξαυτοῖς ἐσχηματισμένων ἐμφερῶς ταῖς τῶν χαρτῶν ἵνεσι. ὁ μὲν οὖν ἔξωϑεν νευρωδέστερός ἐστὶ καὶ λειότερος καὶ σκληρότερός τε xol λευκότερος. ὁ δὲ ἔσωϑεν σαρκω- δέστερος καὶ δασύτερος καὶ ἁπαλώτερος καὶ ἐνερευϑέστερος,

10 διόλου μὲν καταπεπλεγμένος ἀγγείοις. πλείοσι δὲ καὶ ἀξιο- λόγοις κατὰ τὸν πυϑμένα, τοῦ σπέρματος ἐκεῖ προσκολλοω- μένου καὶ τῆς καϑάρσεως ἐκεῖθεν φερομένης. οἷ μέντοι δύο χιτῶνες οὗτοι συνέχονται πρὸς ἀλλήλους ὑμέσι λαγαροῖς καὶ νεύροις, ὥστε πολλάκις ἐπεκτεινομένων αὐτῶν προπέπτειν

15 τὴν ὑστέραν, τοῦ μὲν νευρώδους χιτῶνος κατὰ χώραν μένοντος, τοῦ δὲ ἔσωϑεν κατ᾽ ἐκτροπὴν προπίπτοντος.

14. ἔτι κοινῶς ἐπὶ μὲν τῶν ἀτόκων ἡ μήτρα κατὰ τὸν πυϑμένα στολίδας ἔχει κατὰ τὸ πλεῖστον δύο πιοειδῶς ἐνδεδιπλωμένας,. ἐπὶ δὲ τῶν τετοκυιῶν ἐκτείνεται ὕλη καὶ

20 περιφερὴς γίγνεται. Διοκλῆς δὲ καὶ κοτυληδόνας καὶ πλε- κτάνας καὶ κεραίας λεγομένας εἶναί φησιν ἐν τῇ εὐρυχωρίᾳ τῆς μήτρας. αἵτινες μαστοειδεῖς ἐκφύσεις ὑπάρχουσι πλα- τεῖαι μὲν κατὰ βάσιν μύουροι δὲ κατὰ τὸ ἄκρον ἑκατέρωϑεν ἐμπεφ. Or. 1 ἐντεροκήλης c. 2 προσέπιπτεν C. δίδυ- μος χαλασμάτων κατεχόντων αὐτὸν τῶν εἰληφότων c. c (ὃ. χα- λασϑέντων τῶν w. X. w. περιειλ. d. Or). ὅ δυοῖν χιτώνων... ἐσχηματισμένων (sic) c. 7 ἕναις c (ἰσίν Or.) 8 καὶ oxi. ve καὶ λευκ. Or.: λευκότερος δὲ καὶ σκληρ. c. 14 ἔπεκτειν. (sic) c. 18 δύο λοειδῶς (sic cum albo) c (πιλοειδῶς Or.).

20 cf. (Herophil. Diocles (Eud.) ap. Gal. 1I; 890 et 905 (unde patet differre κοτυληδόνας et κεραίας Dioclis a Sorano critico confusa). 21 καὶ «eo 4. (sic cum albo) c (suppl. Or.).

22 αἴτινες 80. κδραῖαν, non κοτυληδόνες. cf. Gal. 1. c. p. 890, ubi eadem explicatio. αἕτινες — προ]λέγομεν 181, 28 om. c

(in albo 4 paginae 184 versuum et sequentis paginae ver- suum 2). suppl. Or.

— 181 —

κείμεναι τῶν πλευρῶν, προνοητικῶς ὑπὸ τῆς φύσεως γεγεν- νημέναι χάριν τοῦ τὸ ἔμβρυον προμελετᾶν τὰς ϑηλὰς τῶν μαστῶν ἐπισπᾶσθαι. καταψεύδονται δὲ τῆς ἀνατομῆς. οὐχ εὑρίσκονται γὰρ αἵ κοτυληδόνες καὶ ἀφύσικός ἔστιν ὃ περὶ αὐτῶν εἰσαγόμενος λόγος. ὡς ἐν τοῖς περὶ ξῳογονίας ὃ ὑπομνήμασιν ἀποδέδεικται.

15. τὴν μέντοι γε μήτραν οὐχ ὑποληπτέον κυριότητα πρὸς τὸ ζῆν ἔχειν. οὐ γὰρ προπίπτει μόνον, ἐπ᾽ ἐνίων δὲ καὶ ἀποκόπτεται δίχα τοῦ ϑάνατον αὐταῖς ἐπενεγκεῖν. ὡς ἱστόρηκε Θεμίσων. ἐν Γαλατίᾳ δὲ τὰς ὕς εὐτροφωτέρας 10 γίγνεσθαί φασι μετὰ τὴν ἐκτομὴν τῆς μήτρας. πάσχουσα μέντοι πρὸς συμπάθειαν στόμαχον yt; καὶ μήνιγγας. ἔστι δέ τις αὐτῇ καὶ πρὸς τοὺς μαστοὺς φυσικὴ συμ- πάϑεια. μεγεθυνομένης γοῦν αὐτῆς ἐν ταῖς ἀκμαῖς καὶ οἵ μαστοὶ συνδιογκοῦνται. καὶ αὐτὴ μὲν τὸ σπέρμα τελε- 15 σιουργεῖ, μαστοὶ δ᾽ εἰς τροφὴν τῶν κυηϑησομένων γάλα παρασχευάζουσι, καὶ φερομένων μὲν τῶν καταμηνίων σβέν- νυται τὸ γάλα, φερομένου δὲ τοῦ γάλακτος οὐκέτι φαίνεται κάθαρσις, καθάπερ καὶ ἐπὶ τῶν παρηλικεστέρων συστελλομένης τῆς ὑστέρας καὶ of μαστοὶ τρόπῳ τινὶ μαραίνονται καὶ πά- 20 σχοντος τοῦ ἐμβρύου στενοῦται τὸ μέγεθος αὐτῶν. ἐπὶ γοῦν τῶν κυοφορουσῶν ϑεασάμενοι ῥικνουμένους τοὺς μα- στοὺς καὶ συναγομένους γενησομένην προλέγομεν ἔκχτρωσιν.

16. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ φύσις τῆς μήτρας. τὸ δὲ yv- ναικεῖον αἰδοῖον καὶ κόλπος ὠνόμασται γυναικεῖος: ὑμὴν 5 δέ ἐστε νευρώδης καὶ ὑπό τι περιφερής. ὥσπερ ἔντερον; εὐρυχωρέστερος μὲν κατὰ τὸ ἔνδον, στενώτερος δὲ κατὰ τὸ ἐκτός, ἐν d καὶ τοὺς πλησιασμοὺς συμβέβηκε γίγνεσθαι. τὸ μὲν οὖν ἔνδον αὐτοῦ μέρος περιπέφυκε τῷ τραχήλῳ τῆς

9 αὐταῖς Herwerden (E' p. 18): αὐτὴν C et Or 22 ῥι-

xvovuévovg Herwerden (E*p.13): Qeyvvuévovg codd. Orib. (φη- γνυμένους E). 28 ἃ [προ͵]λέγομεν rursus incipit c. 24 In-

cipit ε΄. περὶ γυναικείου αἰδοίου in c (48 Or.). 29 περιπέ- gvxe» c οὗ Or.: προσπέφυκε E.

— 182 —

μήτρας ὡς ἐπὶ τῶν ἀρρένων ἡ πόσϑη τῷ βαλάνῳ, τὸ δὲ ἔξω τοῖς πτερυγώμασι, τὸ δὲ κάτω τῇ ἔδρα, τὰ δὲ πλάγια τοῖς σαρκώδεσι τῶν ἰσχίων, τὸ δὲ ἄνω τῷ τραχήλῳ τῆς κύστεως. οὗτος γάρ, ὡς ἔφην, ὑπερπεσὼν τὸ στόμιον τῆς 5 ὑστέρας xoi παραταϑεὶς ἄνωθεν τῷ αἰδοίῳ κατ᾽ ἄκρον εἰς τὸν οὐρητικὸν πόρον ἐμφύεται. φαίνεται τοίνυν ὡς ὃ γυ- ναικεῖος κόλπος ὑπόκειται μὲν τῷ τραχήλῳ τῆς κύστεως, ἐπίκειται δὲ τῷ δακτυλίῳ καὶ τῷ σφιγκτῇρι καὶ τῷ ἄκρῳ τοῦ' ἀπευθυσμένουι κατὰ δὲ μῆκός ἐστιν, ὡς ἔμπροσϑεν 10 ὑπεδείξαμεν, ἄνισος, οὐ μόνον παρὰ τὰς ἡλικίας ἢ παρὰ τὰς συνουσίας ἐν αἷς ἐπεχτεινόμενος ὃ τράχηλος τῆς ὑστέρας ὥσπερ καὶ τὸ τῶν ἀρρένων αἰδοῖον ἐπιλαμβάνει τε τοῦ πόλ- που, ἀλλὰ καὶ τῷ φύσει τινὰς μὲν προπετέστερον ἔχειν τὸν τράχηλον τινὰς δὲ ἄγαν κολοβὸν ἢ κονδόν. ταῖς πλεί- 15 σταις δὲ τῶν τελείων ἕξ ἐστι δακτύλων. συμπέπτωκε μέντοι καὶ στενώτερός ἔστιν ἐπὶ παρϑένων στολίσι κεχρημένος συν- ἐχομέναις ὑπ᾽ ἀγγείων ἀπὸ τῆς ὑστέρας τὴν ἀπόφυσιν εἰλη- φότων, ἅπερ καὶ κατὰ τὰς διακορεύσεις ὀδύνην ἐπιφέρει ἁπλουμένων τῶν στολίδων. ῥήγνυται γὰρ καὶ ἀποκρένδι τὸ 30 συνήθως ἐπιφερόμενον αἷμα.

17. τὸ γὰρ οἴεσθαι διαπεφυκέναι λεπτὸν ὑμένα δια- φράσσοντα τὸν κόλπον, τοῦτον δὲ ῥήγνυσθαε κατὰ τὰς δια- κορεύσεις καὶ ὀδύνην ἐπιφέρειν ἢ ϑᾶττον καϑάρσεως γενο- μένης, ἐμμείναντα δὲ καὶ σωματοποιηϑέντα τὸ ἄτρητον

1 ὡς --- βαλάνῳ Or.: om. c (ubi ὑστέρας pro μήτραρ).

4 ἔφην Or. (vel £gayuss): ἔφηνε (sic hp) c. 6 παρατεϑεὶς &. tov αἰδοίου c. 8 δακτύλω c. 10 τὰς (ante cvy.) om. c. 14 ἄγαν κολοβὸν (ἢ xowdóv quidam add.) codd. Or.: ἄγαν κον- δόν c. v. Hesych. κολοβός, κονδός, σμικρός, ὀλιγοστὸς... cf. idem s. κόνδοι. 14 ταῖς δὲ πλ. Or. 16 συμπέπτεκε (sic) C. μέν τοι γε Or. στενό(ώ)τερος Or.: στερότερος (sic) c. 17 ἀπόφασιν (sic) c. 18 καὶ: hic c, post διακορ. habet Or.

ὀδύνην ἐπιφέρει Or.: om. c. 19 γὰρ Or.: om. c. 23 yiropésns Or. 24 ἐμμείναντα Or.: μεέναντα c. τὸ ἄτροτον 4. τὸ πάϑος d. (sic) c.

— 188 —

λεγόμενον πᾶάϑος ἀποτελεῖν, ψεῦδός ἐστι. πρῶτον μὲν yàg διὰ τῆς ἀνατομῆς οὐχ εὑρίσχεται, δεύτερον δὲ ἐπὶ τῶν παρ- ϑένων ἐχρῆν ἀντικόπτειν τι τῇ μηλώσει, νυνὶ δὲ μέχρι βά- ϑους ἄπεισιν ἡ μήλη. τρίτον δὲ εἰ κατὰ τὰς διακορεύσεις ῥηγνύμενος ὁ ὑμὴν ὀδύνης γίγνεται παραίτιος, ἐχρῆν ἐξ δ ἀνάγκης ἐπὶ τῶν παρθένων ἕμπροσϑεν τῆς διακορεύσεως ἐπι- φανείσης καϑάρσεως περιωδυνίαν παρακολουϑῆσαι, κατὰ δὲ τὴν διακόρευσιν μηκέτι. καὶ ἄλλως εἰ σωματοποιηϑεὶς ὃ ὑμὴν τὸ ἄτρητον ποιεῖ πάϑος. ἔδει κατὰ τὸν αὐτὸν τόπον εὑρίσκεσθαι διηνεκῶς αὐτόν, ὃν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων 10 μερῶν ἕκαστον ἐπὶ τοῦ ἰδίου πάντοτε τόπου ϑεωροῦμεν. νυνὶ δὲ ἐπὶ τῶν ἀτρήτων ὁ διαφράττων ὑμὴν τὸν πόρον ποτὲ μὲν κατὰ τὰ πρόχειρα μέρη τῶν πτερυγωμάτων εὑρίσκεται, ποτὲ δὲ κατὰ μέσον τὸ αἰδοῖον, ἀλλότε δὲ κατὰ μέσον τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας. 15 18. τοιοῦτος μὲν οὖν καὶ ὃ γυναικεῖός ἔστι κόλπος. τὰ δὲ ἔξωϑεν αὐτοῦ καὶ φαινόμενα πτερυγώματα καλεῖται τρόπῳ τινὶ χείλη τοῦ κόλπου καϑεστῶτα. παχέα δέ ἐστι καὶ σαρκώδη καὶ πρὸς μὲν τὰ κάτω πρὸς ἑκάτερον μηρὸν ἀποταϑέντα, καϑάπερ ἀλλήλων ἀποσχισϑέντα, πρὸς δὲ τὸ 30 ὕπερϑεν μέρος εἰς τὴν καλουμένην ἀπολήγει νύμφην. αὕτη δὲ τῶν δυοῖν πτερυγωμάτων ἐστὶν ἀρχή, τῇ φύσει δὲ σαρ- κίδιόν ἐστιν ὡσανεὶ μυῶδες. νύμφη δὲ εἴρηται διὰ τὸ ταῖς νυμφευομέναις ὁμοίως ὑποστέλλειν τὸ Gagxíov. ὑπὸ δὲ τὴν νύμφην πάλιν ἕτερον ὑποστέλλει σαρκίδιον ἐπανεστηκός; 35 ὅπερ ἐστὶ τοῦ τραχήλου τῆς κύστεως, καλεῖται δὲ οὐρήϑρα, Φ διὰ Or.: ἐπὶ c. ἐπὶ Or: ἀπὸ c. 8. ἀντικόπτειν Or.:

ἀνακόπτειν C. 4 δὲ Οτ.: om. c. 7 παρακολουθεῖν Or. (-ϑῆσαι Or. F). — 10 διηνεκῶς αὐτὸν Or.: om. c (sed add. in-

fra p. 184, 1). 11 ϑεωρούμ (sic) c. — 19 αὐτὸν τὸν πόρον Or. 14 τοῦ αἰδοίου Or. 18 χείλη Or.: om. c (in albo circa 4 litterarum spatio) 240 ἀποτεϑέντα c (ἀποτελευτᾷ Or.).

τὸ 9. μέρος o: τὰ ὕπερθεν Or. 91 εἰς om. c (in versus principio). 34 νυμφενομέναις Or.: νύμφαις c.

— 184 —

ἡ δὲ ἐντὸς στολιδώδης τραχύτης χεῖλος. διαφέρει δὲ τῆς ἐπ᾽ ἀνδρῶν ἡ ἐπὶ θηλειῶν κύστις. ἐκείνη μὲν γὰρ μείζων ἐστὶ καὶ σκολιὸν ἔχει τὸν τράχηλον, αὕτη δὲ μικροτέρα καὶ εὐθυτράχηλος.

δ ὑποδεδειγμένης δὲ τῆς φύσεως τῶν γυναικείων μερῶν ἐπὶ τὰ τῆς μήτρας ἔργα, καϑάρσεις συλλήψεις κυοφορίας καὶ μετὰ τελείωσιν ἀποτέξεις μεταβαίνοντες, τῇ φυσικῇ χρώμενοι τάξει πρῶτον ἐροῦμεν περὶ ἐμμήνων.

IV Περὶ ἐμμήνων καϑάρσεως.

10 19, Τὸ ἔμμηνον ὠνόμασται καὶ καταμήνιον ἀπὸ τοῦ κατὰ μῆνα γίγνεσϑαι, καὶ ἐπιμήνιον ὅτι καὶ τροφὴ γέγνεται τῶν ἐμβρύων, ὡς καὶ τῶν πλοιξομένων τὰ εἰς τροφὴν παρ- εσκευασμένα ἐπιμήνια καλοῦμεν. λέγεται δὲ καὶ κάθαρσις, ἐπεὶ καθὼς ἕνιοι λέγουσι περισσεῦον αἷμα τοῦ σώματος

15 ἀποκρίνουσα κάϑαρσιν παρέχει τῷ σώματι. τὸ μέντοι κατα- μήνιον ἐπὶ μὲν τῶν πλείστων γυναικῶν εἰλικρινές ἔστιν αἷμα, ἐπ᾽ ἐνίων δὲ ὑγρασία ὕφαιμος ἢ ἰχώρ τις. ὡς ἐπὶ τῶν ἀλόγων fov. οὐδὲν δὲ τούτων παρὰ φύσιν, ὡς ἄνευ δυσχερείας ἀποκρίνεται. διὸ κατ᾽ ἕννοιάν ἐστι καταμήνιον

30 αἷμα ἢ ἀνάλογον ὑγρὸν φυσικῶς κατὰ χρόνους εὐτάκτους 9 , 1 , M 1 s » ἀποκρινόμενον, μάλιστα διὰ μήτρας. τὰ μὲν ovv ἄλλα φανερά, τῷ δὲ διὰ μήτρας τὸ μάλιστα πρόσκειται διὰ τὸ καὶ ἀπὸ τοῦ γυναικείου κόλπου γίγνεσθαί ποτε κάϑαρσιν.

20. τὸ δὲ ἔμμηνον ἐπιφαίνεται πρῶτον περὶ τὸ τεσ-

35 σαρεσχαιδέκατον ἔτος κατὰ τὸ πλεῖστον, ὅτε καὶ τὸ ἡβᾶν

καὶ τὸ διογκοῦσϑαι τοὺς μαστούς. τὸ δὲ πλῆϑος τῆς ἀπο- 1 ἐντὸς στόδης (sic) εὑρέσκεται | διηνεκῶς αὐτὸν ὃν τρόπον

τραχὺ τῆς χυλὸς διαφ (sic) τῆς ἐπ᾽ &. c (cum albo 8 cm.

post διαφ). corr. Or. (Dar). 8 σκολιὸν Or.: σκληρὸν» c.

7 μεταβαίνοντες (sine albo) om. c (add. D). 14 λέγουσιν ὡς

περ. C (corr. E). τοῦ cou. del. E. 20 ἀναλόγως c (corr.

E). 22 τὸ δὲ δ. u. στόματι μάλιστα c (corr. E). 23 γέ- ψεσθαι ποτὲ x. (sic) c. —— 924 πρότερον c (corr. τὸ πρ. E).

— 185 —

κρίσεως ἀρξάμενον ἀπὸ ὀλίγου πρόεισιν ἐπὶ πλεῖον xal χρόνον τινὰ μένει ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ καὶ πάλιν ἐλαττοῦται καὶ οὕτως ἀποπαύεται τελείως, οὔτε τάχιον ἐτῶν τεσσαράκοντα κατὰ τὸ πλεῖστον οὔτε βράδιον ἐτῶν πεντήκοντα. καὶ νῦν δὲ πρόσ- κειταει τὸ κατὰ τὸ πλεῖστον. ἐνίαις γὰρ καὶ μέχρε τῶν 5 ξξήκοντα παραμένει ἡ κάϑαρσις. ἡ μέντοι συναύξησις καὶ ἡ μείωσις οὐχ οὕτως γίγνεται πρὸς ἀκρίβειαν, ὡς ὑπενόησε Διοκλῆς λέγων (ἐπιδμένον αὐτὸ μέχρε ἐτῶν ἑξήκοντα γί- γνεσϑαε (πρῶτον ὀλίγον, ἔπειταν τέλειον, εἶτα μεῖναν ἐπί τινα χρόνον προζελϑὸν μετὰ τοῦτο πάλιν παύεσθαι πρὸς 10 λόγον ἐλαττούζμενον». τοῦτο y&Q οὐ διηνεκῶς, ἄλλαις δὲ ἄλλως κατὰ τὸ ἀόριστον πλεονάζει τε καὶ μειοῦται. τὸ πλεῖ- στον δὲ καταμήνιον δυοῖν ἐστὶ κοτυλῶν. καὶ τοῦτο δὲ πάλιν τοῦ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ παραστοχασάμενοι λέγομεν.

21. καϑαίρονται δέ τινες μὲν ἐπὶ μίαν ἡμέραν, τινὲς δὲ ἐπὶ 15 δύο, τινὲς δὲ μέχρι καὶ τῆς ἑβδόμης καὶ περαιτέρω, αἱ πλεῖσται δὲ μέχρι τριῶν ἢ τεσσάρων. καὶ τοῦτο γίγνεται κατὰ μῆνα, καὶ οὐ πρὸς ἀκρίβειαν ἐπὶ πασῶν ἀλλὰ κατὰ πλάτος. ἔστι γὰρ ὅτε καὶ προπαραλαμβάνει τινὰς ἡμέρας ἢ ἐφυστερεῖ. τοῦτο δὲ ἐν ἔκάστῃ κατὰ τὴν ἰδίαν ἀπαντᾷ προϑεσμίαν, so καὶ οὐ κατὰ τὰς αὐτὰς ὥσπερ ὃ Διοκλῆς {φησιν πάσαις, καὶ πάλιν Ἐμπεδοκλῆς» ἐλαττουμένου τοῦ φωτὸς

1 ἀπὸ ὀλέγον (Bic) c. πρ. ἐπὶ πλείονα χρόνον καὶ μένει c (corr. E). b τὸ κὰτὰ τὸ πλεῖστον γινόμενον C (yuv. Omiei, cum DE scribant πρόκειται). 7 οὕτως γίνεται πρὸς ἀκρ. (810) c. 8 λέγων μένον (post album in initio versus unius centimeiri) γίνεσθαι τέλειον (post album 2 cm.) c (suppl. E). 10 πρόεε τοῦτο (post album 2 cm.) c. 11 ἔλαττου (610) τοῦτο (post album 2 cm.) c. 19 πλεονάζειν τὲ καὶ μειοῦσϑαι c (corr. E). 13 κοτύλων (sic) ὁ (κοτύλαιν DE).

14 τοῦ add. E. παραστοχασάμενον c (corr. E). 16 μέχρι καὶ τ. (sic) c (ubi καὶ om. E? p. 16). αἴ om. c (ad. E). 20 ἅπαντα (sic) c (corr. D). 21 post οὐ album 1j cm.

4

in c, ilem post αὐτὰς 2 cm. et post ὁ (sic) διοκλὴς 1j cm. ubi φησι add. E. 22 xdó (i. e. πάσαρ) c (corr. d).

— 186 —

τῆς σελήνης. αἱ μὲν γὰρ πρὸ εἰκάδος αἱ δὲ ἐν εἰκάδι xe- ϑαίρονται, καὶ πάλιν αἵ μὲν αὐξανομένου τοῦ φωτὸς τῆς σελήνης αἱ δὲ μειουμένου, ἄλλαε δὲ ἐν τοσαύταις τισὶν ἡμέ- ραις ὡς ἔθος εἶχεν αὐταῖς. (τὴν δὲ σύμμετρον ἑκάστῃ κά-

6 ϑαρσιν ἐκ τῆς συναριϑμήσεως τῶν ἡμερῶν ἔκρινάν τενες. Qj περαιτέρω γὰρ τῆς τρίτης ἡμέρας ἢ τετάρτης τὴν κατὰ φύσιν ἀπόκρισιν προέρχεσϑαι. μεμπτέον δὲ τούτους. καὶ γὰρ μέχρι πλειόνων ἡμερῶν ἕνιαι καϑαίρονται κατὰ φύσιν τοῦ ἴσου πλήϑους εἰς πλείονας ἡμέρας ἐπιμερισϑέντος. καὶ

10 πρὸς μέαν ἡμέραν δύναται πλεῖον ἀποκριϑῆναι τοῦ κατὰ φύσιν. συμμέτρως οὖν κεκαϑάρϑαι λεκτέον τὰς μετὰ τὴν ἀπόκρισιν εὐσταϑεῖς εὔπνους ἀταράχους τήν τε δύναμιν ἀκαϑαιρέτους, τὰς δὲ μὴ τοιαύτας ἀσυμμέτρως.) τὸ γὰρ ἔσον καὶ ὀλιγωτέραις καὶ πλείοσι κενώσεσιν αἵματος, κατά γε τὰς

16 ἡλικίας καὶ τὸ ποτὲ μὲν παχυντικὰς προσενέγκασθαι τροφὰς ποτὲ δὲ δριμείας καὶ λεπτυντικὰς φαίνεται.

22. τὸ δὲ πλῆϑος τῆς καϑάρσεως αὐτῶν ἄνισόν ἐστι φύσει καὶ παρὰ τὴν ἡλικίαν καὶ παρὰ τὴν ὥραν καὶ παρὰ τὴν σύγ- κρισιν καὶ παρὰ τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τὴν ἀγωγὴν καὶ παρ᾽ ἄλλας

20 τινὰς ἐμφερεῖς ἐξαλλαγάς. φύσει μὲν ἐπειδήπερ αὐτὸ τοῦτο φυσικῶς τισὶ μὲν πλεῖον ἐκκρίνεται τὸ αἷμα τισὶ δὲ ἔλαττον. παρὰ δὲ τὴν ἡλικίαν, ὀλιγώτερον γὰρ ταῖς μελλούσαις μη- κἔτι καθαίρεσθαι καὶ ταῖς πρῶτον ἀρχομέναις. ταύταις γοῦν πολλάκες μόνον τὸ παρακείμενον τῇ μήτρᾳ χωρίον περενοτί-

46 ξεται. ὀλίγαις γὰρ παντελῶς καὶ ταύταις ὑπεράκμοις πρὸ τῆς διακορεύσεως ἀϑροῦν ἐπιφαίνεται, μόνον δὲ ὡς ἔφην

3 post μειουμ. iterum καϑαίρονται add. c. 4 post αὖ- ταῖς in textu c ex glossa marginali extant verba σημειωτέον τὴν αὐτάρκη κάθαρσιν (p. 16, 17 D): quae sc. hic omissa infra inepto loco scribitur p.18, 99 τὴν δὲ σύμμετρον --- ἀσυμμέτρως 19, 3 D. suo loco cum Dar. restituit E (p. 22). ἑκάστης c (corr. E). 18 ἀσυμμέτρους (sic) c. 14 post óAw. album (ante fin. v.) 1 cm. c. πλείοσιν κενώσεις (810) c. 16 gat-

νεται c: φέρεται E (cf. E* p. 16). 28 πρώταις c (corr. E). 24 τὸ τῆς παρακειμένης μήτρας χωρίον c OR E).

— 187 —

ἐπιμολύνει τοὺς τόπους. παρὰ δὲ τὴν ὥραν, ἔαρος uiv γὰρ πλεῖον, ϑέρους δὲ ἔλαττον ὡς ἂν πολλῆς διαφορήσεως δι᾿ ὅλου γιγνομένης τοῦ σώματος, φϑινοπώρου δὲ πλεῖον μὲν παρὰ τὸ ϑέρος ἔλαττον δὲ παρὰ ἱτὸ ἔαρ, χειμῶνος δὲ πάλιν ἔλαττον τοῦ φϑινοπώρου. παρὰ δὲ τὰς συγκρίσεις») κατα- πιμέλοις μὲν γὰρ καὶ παχείαις ὀλιγώτερον ὡς ἂν τῆς ὕλης διὰ τὴν εὐτροφίαν τοῦ συγκχρίματος ἀναλισκομένης, ταῖς ἰσχνοτέραις δὲ καὶ ἀσάρκοις πλεῖον. ὃ γὰρ οὐκ ἐδαπάνησεν εἰς εὐτροφίαν ἡ φύσις, τοῦτο ἐπλεόνασεν εἰς ἔκκρισιν. παρὰ δὲ τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τὴν ἀγωγήν, ταῖς μὲν ἀργῷ βίῳ χρω- μέναις πλεῖον, ταῖς δὲ γυμναστικῷ x«0' ὃν δήποτε τρόπον ἔλαττον. καὶ διὰ τοῦτο φωνασκοῖς καὶ ταῖς ἀποδημίαν τινὰ στελλομέναις. καὶ μάλιστα ταῖς ἐκ μεσογείων τόπων εἰς πε- λαγίους τόπους, ὑποστέλλεται τὸ πλῆϑος.

28. ποτὲ δὲ καὶ τὸ μηδόλως καϑαίρεσθαι κατὰ φύσιν, οὐ μόνον παρὰ τὴν ἡλικίαν παιδικὴν οὖσαν ἢ πρεσβυτικήν, ἀλλὰ καὶ παρὰ τὸ φωνασκίαις ἀγωνιστικαῖς χρῆσϑαι περι- ἑλκομένης καὶ ἀπαναλισκομένης τῆς ὕλης, ἢ τοῖς ὅλοις σώ- μασιν ἀνδρώδεις ὑπάρχειν, ἢ διὰ τὸ ἀπὸ μακρᾶς εἶναι νό- σου δαπανωμένης τῆς ὕλης εἰς τὸ Asimov, ἢ διὰ σύλλη- «uv ἀναλισκομένου τοῦ αἵματος εἰς τὴν τοῦ ἐμβρύου δια- τροφήν. ἐνίαις δὲ καὶ μετὰ σύλληψιν ἐπιφαίνεται κάϑαρσις ἤτοι ἀπὸ τοῦ γυναικείου κόλπου ἢ ἀπὸ τοῦ τραχήλου τῆς ὑστέρας καὶ τῶν πλευρῶν. ἡ γὰρ πρόσφυσις τοῦ σπέρ-

δ

10

20

ματος οὐ καϑ᾽ ὕλης γίγνεται τῆς μήτρας, κατὰ μόνου δὲ ss

τοῦ πυϑμένος αὐτῆς. ποτὲ δὲ καὶ ἀπὸ τοῦ καϑὸ μὴ προσ- πέφυκε τὸ σπέρμα γίγνεται διαπήδησις αἵματος καὶ διὰ τοῦτό τινες ἐπισυλλαμβάνουσι. κοινῶς δὲ ὅτι κατὰ φύσιν ἐστὶ τὸ ἡ γίγνεσθαί ποτε τὴν κάϑαρσιν σημειωτέον ἐκ τοῦ μηδὲν ὀχληρὸν παρακολουϑεῖν.

19 ἀνδριώδεις (sic) c. $26 αὐτοῦ c. 28 κοινῶς ὅτι ὁ (δὲ add. E). φύσιν (sic, non φράσιν) c.

— 188 —

V Τίνα σημεῖα μελλούσης γίγνεσθαι καϑάρσεως.

24, Μέλλουσαν δὲ γίγνεσθαι κάϑαρσιν σημειωτέον ἐκ τοῦ κατὰ τὴν προϑεσμίαν τοῦ συνήϑους καιροῦ δυσκινησίαν παρακολουϑεῖν καὶ βάρος ὀσφύος. ἐσθ᾽ ὅτε δὲ καὶ πόνον

5 καὶ νωϑρότητα χάσμην τε συνεχῆ καὶ κώλων ἔχτασιν. ποτὲ δὲ καὶ μήλων ἔρευθος ἦτοι μένον ἢ διαφορούμενον καὶ ἐκ διαστήματος πάλιν ἐπανϑοῦν. ἐπ᾽ ἐνίων δὲ καὶ ἐκ τοῦ vav- τιώδη τὸν στόμαχον εἶναι καὶ ἀνόρεκτον. τὴν δὲ πρῶτον γενησομένην καϑάρσιν καὶ ἐκ τούτων μέν, μάλιστα δὲ ἐκ

10 τῆς ὡς ἐν πλάτει περὶ τὸ τεσσαρεσκαιδέκατον Prog ἐκφύσεως τῶν μαστῶν καὶ ἐκ τοῦ περὶ τὸ ἦτρον βάρους καὶ κνησμοῦ ἡβήσεως. συμβαίνει δὲ τὰς τῇ συνουσίᾳ προσβιαζομένας τοῦτο πάσχειν.

25. τῆς δὲ ἐπιμελείας χάριν πρὸ μὲν τοῦ ἐκκρίνεσϑαι

15 τὸ ἔμμηνον πειρᾶσϑαι δεῖ συνεργεῖν ἀπὸ τῆς τρισκαιδεκέτους ἡλικίας ὅπως δι᾽ ξαυτοῦ καὶ πρὸ διακορεύσεως ἐνεχϑῇ. πρὸς γὰρ τὴν συνουσίαν τῆς ὕλης ἐπὶ τὰ μέρη φερομένης ὡς ἐπὶ ἀρρένων οὕτως καὶ ἐπὶ ϑηλειῶν, φόβος μή πως τῇ ἀποκρέσει καϑυπηρετουμένου τοῦ ζῴου διάτασις γένηται καὶ φλεγμονή.

20 διὸ πρᾷος μὲν ὃ περίπατος ἔστω καὶ ὁμαλός, ἐπιμήκης δὲ ἡ αἰώρα καὶ ἀνειμένα τὰ γυμνάσια καὶ μετὰ πολλοῦ λίπους ἀναβεβλημένη ἡ τρῖψις καὶ xo9' ἡμέραν τὸ λουτρὸν καὶ πᾶσα ψυχῆς διάχυσις. συνεξανίεται γὰρ αὐτῇ τὸ σῶμα καὶ ἀπαρεμποδίστους φέρει τὰς ἀποκρίσεις, χωρὶς εἰ μὴ κακῶς

35 τις ἠγμένη λίαν ἐστὶν εὔϑρυπτος. τότε γὰρ ἐπιτονοῦν δεῖ τὸ σῶμα ὡς μὴ συνεκλύεσθαι τοῖς ὅλοις καὶ τὴν ὑστέραν καὶ διὰ τοῦτο περὶ τὴν οἰκείαν ἐνέργειαν ἀτονεῖν.

8 πρώτερον o 10 ἐκφύσεως E: φύσεως c. 11 βάρους κνησμοῦ κα ἡβήσεως (sic sine zs) c (ubi sequuntur quae ex superioribus huc delata, cf. l 21) 12 τῆς συνουσίας c (corr. E). 15 τρισκαιδεκάτους (sic) c. 18 DU OE (sic) c. 91 αἰώρα E: dox c. 834 ἀπαραποδίστους 6. 26 sc μή: καὶ (συνεκλίεσθαι sic) c. 97 ἀτονεῖ, πρώτερον (sic) ... C.

— 189 —

26. πρῶτον ἠργμένης τῆς καϑάρσεως μεϑ᾽ ὧν ἐξεϑέμεϑα δυσαρεστημάτων, ἠρεμέα τὰ πολλὰ χρήσιμος. καϑάπερ γὰρ of ἀπὸ κραιπάλης γέμοντες συντόνοις κινήσεσιν ἐλέγχονται μέχρι τοῦ νόσῳ περιπεσεῖν, καὶ οἵ πλήρεις τὴν κεφαλὴν βι- αἰότερον ἀναφωνήσαντες εἰς ἄλγημα περιτρέπονται, τὸν αὐτὸν 5 τρόπον καὶ ἡ ὑστέρα πεπληρωμένη τῆς ἐπὶ τὴν κάϑαρσιν φερομένης ὕλης ὑπὸ τῶν κινήσεων εἰς κοπώδη συναίσθησιν καταπυκνοῦται. διὸ καὶ ταῖς εὐχύλοις καὶ συμμέτροις τρο- φαῖς χρῆσϑαι προσῆκεν, ἔτι δὲ τοῖς δι’ ἐλαίου ϑερμοῦ πεσσοῖς. 10

ἐπὶ δὲ τῶν ἤδη πολλάκις κεκαϑαρμένων ὡς ἔθος ἑκάστῃ ποιεῖν ἐπιτρεπτέον. αἱ μὲν γὰρ συνήϑως ἠρεμοῦσιν, αἱ δὲ ἐπὶ μετρίας προίασι κινήσεις. ἀσφαλέστερον δὲ τὸ ἠρεμεῖν καὶ ἀλουτεῖν καὶ μάλιστα τῇ πρώτῃ τῶν ἡμερῶν.

ἐπὶ δὲ τῶν ἤδη μηκέτε καϑαίρεσθαει μελλουσῶν διὰ τὸν 15 παραβεβηκότα χρόνον φροντιστέον ὕπως μὴ ἀϑρόα τῶν ἐμ- μήνων 7 ἀποκοπὴ γένηται. πᾶν γὰρ τὸ αἰφνίδιον iv μετα-

. βολῇ, κἂν ἐπὶ τὸ βέλτιον μεταφέρηται, διὰ ξενοπάϑειαν λυ- πεῖ τὸν ὄγκον. οὐκ ἐπιγιγνώσκεται γὰρ τὸ μὴ προμελετηϑέν, ἀλλ᾽ ὡς ἄηϑες δυσαρέστημά τι σύνεστιν. ὅσα δὲ παραλαμ- 30 βάνομεν ἐπὶ τῆς πρῶτον γενησομένης καϑάρσεως, ταὐτὰ μὲν συντακτέον ἐπὶ τῆς ἤδη καταπαυομένης διὰ τὸν χρόνον. καὶ γὰρ τὴν μὴ ὑπάρχουσαν ἔκκρισιν ἱκανὰ προσκαλεῖν ταῦτα καὶ τὴν ἔτι ἀκμὴν παροῦσαν ἱκανώτερα μέχρι τινὸς φυλά- ξαι. προσπαραλαμβανέσθωσαν δὲ καὶ πεσσοὶ οἵ μαλάσσειν 525 δυνάμενοι καὶ oí τῆς αὐτῆς δυνάμεως ἐγχυματισμοὶ σὺν πᾶσι τοῖς τὰ σκληρυνόμενα σώματα τρυφερὰ ποιεῖν δυναμέ- νοις. εἰ δὲ πλείων ἡ κάϑαρσις τῆς δυνάμεως εἴη ἢ τισιν

2 ἠρεμία D: πρέμια c. 12 ἠρεμοῦσαι (sic) c (corr. d).

18 βέλτιον 7, (fin. vers.) | μεταφέρηται (sic) c. 20 ἀήθει δυσ- ἀαρεστήματι C (corr. E). δὲ om. c (add. E). . ?1 πρώτης c

(corr. E). ταῦτα c. — 28 γὰρ om. c (add. E). 24 ἴκανω- τέραν c (corr. E*). 26 αὐτῆς om. c (add. E). σὺν om. o (add. D).

-- 100 --

ἔμπαλιν ἐπέχοιτο παρὰ φύσιν, τότε χρεία ϑεραπευτικῆς ἐπι- μελείας, ἣν ἐν τῷ περὶ τῶν παρὰ φύσιν λόγῳ συντά-

ξομεν.

VI Εἰ ἐπὶ συμφέροντι γέγονεν ἡ τῶν ἐμμήνων δ κάϑαρσις.

27. Ἐπεὶ τοῖς μὲν συμφερόντως γιγνομένοις δεῖ συνερ- γεῖν, τοῖς δὲ ἀσυμφόρως ἀποσυνεργεῖν, ἀναγκαίως τὸν περὶ τοῦ προκειμένου ποιούμεθα λόγον. σημαίνειν δὲ δεῖ ἐκ τῆς προτάσεως δύο, τὸ μὲν εἰ πρὸς ὑγέειαν, τὸ δὲ εἰ πρὸς παι-

10 δογονίαν ἐπὶ συμφέροντι γέγονεν ἡ κάϑαρσις. καὶ περὶ ἀμ- φοτέρων αὐτῶν ἐστιν ἡ σκέψις. ἕἔνεοι μὲν οὖν τῶν ἔμσεροσϑεν, ὧν καὶ Ἡρόφιλος ἐν τῷ πρὸς τὰς κοινὰς δόξας ἐμνημόνευσεν, ἐπὶ συμφέροντι λέγουσε γεγονέναι τὴν κάϑαρσιν καὶ πρὸς ὑγίειαν καὶ πρὸς παιδοποιέαν, Θεμίσων δὲ καὶ of πλεῖστοι

1570v ἡμετέρων πρὸς μόνην παιδογονίαν, τενὲς δὲ τῶν εὐσημοτέρων οὔτε πρὸς ὑγίειαν οὔτε πρὸς παιδοποιίαν. Ἡρόφιλος δὲ καὶ Μνασέας κατὰ διαφόρους ἐπιβολὰς τισὶ μὲν τῶν γυναικῶν πρὸς ὑγέειαν ὠφέλεμον λέγουσιν εἶναι τὴν κάϑαρσιν τισὶ δὲ βλαβεράν. οἱ πρῶτοι μὲν οὖν φασιν ὅτε

20 προνοητικὴ τῶν ἀνθρώπων οὖσα ἡ φύσις, ὁρῶσα τοίνυν τοὺς ἄρρενας γυμνασίοις τὸ περιττὸν ἀποκενοῦντας, τὰς δὲ ϑηλείας διὰ τὸ οἰκουρὸν καὶ καϑέδριον διάγειν βίον πλῆϑος ὑποσυλλεγούσας, προνοοῦσα τοῦ μηδὲ ταύτας κινδύνῳ περι- πεσεῖν, διὰ τῆς καϑάρσεως ἐπενόησε τὸ περιττὸν ἀποχετεύ-

36 είν. ἔνϑεν στραγγοτέρας γιγνομένης καϑάρσεως παῤακολου- ϑεῖ βάρος κεφαλῆς καὶ ἀμβλυωπία καὶ πόνος ἄρϑρων καὶ τῶν ἐν ὀφϑαλμοῖς βάσεων ὀσφύος τε καὶ ἥτρου συναίσϑησις ἀπορία ῥιπτασμὸς ἀνατροπὴ στομάχου, ποτὲ δὲ φρίκη καὶ πυρετός, ὧν ἕκαστον λύεται τῆς καϑάρσεως πάλιν ἐπιφανείσης.

10 συμφέροντι c (om. ἐπὶ quod "pee D) 126» E(p.

IV): og c. 18 λέγομεν o (eorr. 22 oixoveyov c (corr. E).

— 191 —

28. πρὸς τούτους δὲ λεκτέον ὅτε τὸ προνοητικὴν εἶναι τὴν φύσιν διαπεφώνηται καὶ βαρυτέραν ἔχει τοῦ νῦν ζητου- μένου τὴν ἐπίκρισιν, εἴτε δύναται προνοοῦσα τῶν ἀνθρώπων μετρῆσαι τὰς ὀρέξεις ὅπως μὴ πλείονα λάβωσι τὴν τροφήν, ἢ κωλῦσαι γενέσθαι τι περισσόν. ἧς γὰρ ἴδιον κηδεμονικῶς δ ἁποκρῖναι τὸ πλεονάσαν, τῆς αὐτῆς καὶ τὸ κωλῦσαε τὸν πλεονασμὸν γενέσϑαι τῆς ὕλης. εἰ δὲ καὶ προνοητικῶς ἐγέννησε τὴν κάθαρσιν, οὐ πρὸς ὑγιείας τήρησιν ἀλλὰ πρὸς παιδοποιέαν ἐπενόησεν αὐτήν. ἔνϑεν οὔτε ταῖς μήπω συλ- λαμβάνειν δυναμέναις, οἷον ὡς νηπίαις, παρέσχε τὴν κάθαρ- 10 σιν οὔτε ταῖς μηκέτι, καθάπερ ταῖς παρήλιξιν, ἀλλὰ τῇ περι- γραφῇ τῆς χρείας συναπέσβεσε τὸ ἔργον. ἐπεχομένης δὲ τῆς καϑάρσεως ὀχλεῖται τὸ σῶμα διὰ τὴν στέγνωσιν, ὑφ᾽ ἧς κε- κώλυται φέρεσθαι τὸ ἔμμηνον. διὸ καὶ ἡ φορὰ τῆς καϑάρ- σεως ἁλυσιτελὴς ἔδοξεν οὐκ ἀνασκευάξουσα τὴν στέγνωσιν 15 ἤ τι τῶν συμπτωμάτων αὐτῆς, λυομένης δὲ τῆς στεγνώσεως ἐπιφαινομένη καϑάπερ καὶ ἡ τῶν σκυβάλων καὶ ἡ τῶν ἰδρώτων ἀπόκρισις. ἐπὶ πολὺ δὲ διαφέρει νόσος ὑγιείας. οὐχέτι τοίνυν τὸ ὠφέλεμον εἰς τὸ ἀνασκευάσαι πάϑος, τοῦτο καὶ εἰς τὸ τηρῆσαι τὴν ὑγίδιαν εὔχρηστον. ἡ γοῦν φλεβο- so τομέα λύουσα τὴν στέγνωσιν οὐ τηρεῖ τὴν ὑγίειαν.

ἀλλ᾽ οὐδὲ πρὸς παιδοποιίαν ὠφελεῖν τὴν κάϑαρσιν ὑπο- λαμβάνοντές φασιν ὅτι τῆς ὑστέρας ἑλκουμένης ἡ καϑαρσίς γίγνεται, πᾶσα δὲ ἔλιωσις παρὰ φύσιν, οὐδὲν δὲ τῶν παρὰ φύσιν ἀποδοτικὸν τοῦ κατὰ φύσιν, ὥστε οὐδὲ πρὸς σύλληψέν 35 ἐστιν εὔχρηστος. ἀμέλει τινὲς μὲν ἐξ ὅλου οὐ κεκαϑαρμέναι συλλαμβάνουσιν, αἱ δὲ πρὸ τῆς καϑάρσεως συλλαμβάνουσαι μετὰ τὴν σύλληψιν ἐκαϑάρθησαν. καὶ τούτους δὲ ἐπιμεμ- πτέον. οὐ γὰρ ἑλκουμένης τῆς μήτρας ἡ κάϑαρσις γίγνεται; κατὰ διαπήδησιν δὲ καὶ περιέδρωσιν, ὃν τρόπον καὶ τὰ οὖλα so

18 ὀχλεῖ c (corr. E? p. 18). 29 ὠφελεῖ. oL τὴν x. C. 25 ἐν μέρος αἴθατος (aute ᾿ὥστε) c (del. E? p. 18). 26 ov om. c (add. E).

— 192 —

παρατριβόμενα χωρὶς ἑλκώσεως προίησιν αἷμα καὶ ὡς ἐπὶ τῶν ἄνευ τραύματος καταγμάτων αἱμοβαφεῖς ἐν ταῖς ἐπι- λύσεσι τοὺς τελαμῶνας εὑρίσκομεν. τὸ δέ τινας ἐξ ὅλου μὴ καϑαιρομένας συλλαμβάνειν ψεῦδός ἐστιν. καὶ γὰρ εἶ μὴ 5 δι᾿’ αἵματος, διά τινος γοῦν ἄλλης ὑγφασίας καθαίρονται, καϑάπερ καὶ τῶν ἀλόγων ξῴων τινά. μετὰ δὲ τὴν σύλληψιν ἐπικαϑαίρονταί τινες ἀπ᾿ ἄλλων μερῶν, ὡς ἔμπροσθεν ἐδεί- ἕαμεν, καὶ οὐκ ἐξ ἐκείνων οἷς τὸ σπέρμα προσπέφυκεν. 29. Ἡρόφιλος δὲ ποτὲ μὲν καὶ τισὶν τῶν γυναικῶν 10 βλαβεράν φησιν εἶναι τὴν κάθαρσιν, καὶ γὰρ ἀνεμσοδίστως τινὰς ὑγιαίνειν μὴ καϑαιρομένας καὶ πολλάκις τοὐναντίον καϑαιρομένας ὠχροτέρας γίγνεσθαι καὶ ἰσχνοτέρας καὶ παθῶν λαμβάνειν ἀφορμάς, ποτὲ δὲ καὶ ἐπί τινων ὠφέλιμον ὥστε πρότερον ἀχροούσας καὶ ἀτροφούσας ὕστερον καὶ μετὰ τὴν 15 κἄάϑαρσιν εὐχροῆσαι τε xol εὐτροφῆσαι. Μνασέας δὲ τὰς μὲν σφοδρὸν ἔχειν τὸ κατὰ φύσιν τὰς δὲ ἁμυδρόν, καὶ τῶν ἀμυδρὸν τὰς μὲν στεγνότερον τὰς δὲ ῥοωδέστερον. ταῖς μὲν οὖν στεγνότερον ἐχούσαις τὸ κατὰ φύσιν ὑγιεινήν φησιν εἶναι τὴν κάϑαρσιν, ταῖς δὲ ῥοωδέστερον οὐχ ὑγιεινήν, ὃν 30 τρόπον καὶ τὴν φλεβοτομίαν τοῖς μὲν στεγνοπαϑοῦσιν ἁρμό- ξειν διαχαλῶσαν, τοῖς δὲ ῥευματιξομένοις βλαβερὰν εἶναι διὰ τὸ συναύξειν τὴν εὐδιαφορησίαν. λεληϑότως δὲ οὗτος εἰσ- ἄγει τὰ κατὰ Διονύσιον στεγνόν τι καὶ δοῶδες ὀνομάξων κατὰ φύσιν, ὕπερ οὐχ ὑγιές ἐστιν, ὡς ἐν τῷ δευτέρῳ περὶ 35 κοενοτήτων ἐπελογίσϑη. τό γε μὴν στεγνότερον κατὰ φύ- σιν καὶ τῆς μικροτάτης παϑητικῆς στεγνώσεως ἀμυδρότερόν . ἔστιν. ὡς οὖν οὐ μόνον τοῖς ῥευματιξομένοις ἐπιβλαβὴς ἡ φλεβοτομία καϑέστηκεν, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἀμυδρῶς στεγνοπα- ϑοῦσι τῷ πλείονα τὴν βλάβην ἐπιτελεῖν καλουμένης τῆς 80 δυνάμεως πρὸς τὴν συναναληψίαν, οὕτως καὶ ἡ κάθαρσις

2 ἐπιλύσεσιν c: ἐπειλήσεσι E (p.CIV). [ἧἽ ἔμπροσθεν ac. I, 23. 16 ἀμυδρῶν c. 26 καὶ τὴν σμικροτάτην c (corr. E). 30 ἀσυναλληψίαν c (corr. E).

— 193 —

ἐπιβλαβὴς γένοιτο ἂν οὐ μόνον ταῖς ῥοωδέστερον τὸ κατὰ φύσιν ἐχούσαις ἀλλὰ καὶ ταῖς στεγνότερον. κοινῇ δὲ πρὸς τοῦτον καὶ πρὸς Ἡρόφιλον λεκτέον ὅτι βλάπτει μὲν ἢ κάϑαρσις πρὸς τὸ ὑγιαίνειν ἅπασα, ἤδη δὲ τῶν μὲν εὐπα- ϑεστέρων καθάπτεται μᾶλλον, διαλανθάνει δὲ τὸ βλαβερὸν 5 αὐτῆς ἐφ᾽ ὧν δυσπαϑῆ τὰ σώματα κέκτηνται. τὰς οὖν πλείονας τῶν μὴ καϑαιρομένων εὐτονωτέρας ϑεωροῦμεν, ὥσπερ τὰς ἀνδρώδεις vs καὶ στείρας. καὶ τὰς παρήλικας δὲ τὸ μηκέτι καϑαίρεσθαι πρὸς τὸ ὑγιαίνειν οὐδὲν ἀδικεῖ, πάντη δὲ τοὐναντίον τὰς πολλὰς ϑηλυτέρας καθίστησιν ἡ 10 τοῦ αἵματος ἀπάντλησις. ἔδει δὲ καὶ τὰς μήπω καϑαιρο- μένας τῶν παρϑένων ἧττον ὑγιαίνειν. εἰ δὲ τῆς ὑγιδίας μετέχουσι ἀνελλιπῶς, μήποτε μὲν πρὸς τὸ ὑγιαίνειν ἡ κά- ϑαρσις οὐ συμβάλλεται, πρὸς μόνον δὲ τὸ παιδοποιεῖν. χωρὶς γὰρ τῆς καϑάρσεως σύλληψις οὐ γίγνεται. 16

VII Ei ὑγιεινή ἐστιν ἡ διηνεκὴς παρϑενία.

80. Τὴν διηνεκῆ παρϑενίαν of μὲν ὑγιεινὴν ἔλεξαν οἵ δὲ οὐχ ὑγιεινήν. οἱ πρῶτοι δέ φασιν ὅτι κάμνει τὰ σώματα διὰ τὰς ἐπιθυμίας. ἀμέλει τῶν ἐρώντων ὠχρὸν καὶ Gvovov καὶ ἰσχνὸν τὸ σῶμα βλέπομεν, ἡ παρϑενία δὲ διὰ τὴν ἀπει- 30 ρίαν τῶν ἀφροδισίων παρῆκε τὰς ἐπιθυμίας. ἕπειτα πᾶσα σπέρματος ἔκκρισις ἐπιβλαβὴς ὡς ἐπὶ τῶν ἀρρένων οὕτως καὶ ἐπὶ τῶν ϑηλειῶν. ἡ παρϑενία τοίνυν ὑγιεινὴ κωλύ- ουσα τῇ τῶν σπερμάτων ἀποκρίσει χρῆσϑαι. μαρτυρεῖ δὲ τῷ εἰρημένῳ καὶ và ἄλογα ξῷα. τῶν μὲν γὰρ ἵππων αἵ 16 μὴ ὀχευϑεῖσαι δρομικώτεραι μᾶλλόν εἶσι, τῶν δὲ συῶν αἵ τὰς μήτρας ἐκτμηϑεῖσαι μείζους καὶ εὐτροφώτεραί τε καὶ

6 κέχρηται c (κέκτηται D, corr. Ε). 8 τὰς παρηλικίαν c (corr. D. [10 ϑηλυτοὺς o (ϑηλυντοὺς E, qui ἐκθηλυντοὺς E! p. 18). 18 μὴ δὲ mors c. κάθαρσις οὐ συμβ. (Bic sine

albo) c. 22 οὕτως (sic) c. 26 τῶν εἰρημένων c (corr. E). 27 εὐτροφώτεραι τὲ (sic) c.

Boranus, ed. Bose. 13 " i

— 194 —

ἰσχυρότεραι xol τοῖς ἄρρεσιν ἐμφερῶς ἐσφιγμέναι. πρόδηλον δὲ τοῦτο καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων. ἐπεὶ γὰρ τῶν ἀρρένων of μένοντες ἄφϑοροι δωμαλεώτεροί τε τῶν ἄλλων εἰσὶ καὶ μείξονες καὶ ὑγιεινότερον διαβιοῦσιν, ἀκόλουθόν ἐστε καὶ

5 ταῖς θηλείαις ὑγιείᾳ τὸ καϑόλου συνομοταγεῖν τὴν παρϑενίαν. αἱ γὰρ συλλήψεις καὶ ἀποτέξεις δαπανῶσι τὰ σώματα τῶν ϑηλειῶν καὶ ἀϑρόως ἀπομαραίνουσιν,. ἡ παρϑενία δὲ τῶν ἐντεῦϑεν ἀδικημάτων τὰς ϑηλείας ὑφαιροῦσα δεόντως ἂν ὑγιεινὴ λέγοιτο.

19 81. of δὲ τῆς ἐναντίας ὑπολήψεώς φασιν ὅτε τὸ ἐπι- ϑυμεῖν τῶν ἀφροδισίων οὐ. μόνον γυναικῶν ἐστιν ἀλλὰ καὶ παρϑένων. ἕνιαι γοῦν παρϑένοι βαρυτέρους γυναικῶν ἔρω- τας ὑπέμειναν. μία γὰρ τῆς ὀρέξεως ἄνεσις ἡ τῆς μέξεως χρῆσις, οὐκ ἀπαλλαγή. οὐκ ἀναιρεῖ τοίνυν τὴν ἐπιθυμίαν

16 τὸ παρϑενοτροφεῖσϑαι. τὴν δὲ τοῦ σπέρματος ἔκκρισιν ἔνιοι μέν φασι μήτε ἐπὶ τῶν ἀρρένων μήτε ἐπὶ τῶν ϑηλειῶν κατὰ γένος εἶναι βλαβεράν; κατὰ δὲ τὴν ἀμετρίαν. βλάπτεσϑαι γοῦν τὰ σώματα πρὸς τὴν συνεχῆ τοῦ σπέρματος ἀπόκρισιν, ὠφελεῖσϑαι δὲ πρὸς τὴν ἐκ διαστήματος ὥστε καὶ δυσκινη-

20 σίας ἀπολύεσϑαι καὶ δυσφωνίας. πολλοὶ γοῦν μετὰ συνου- σίαν εὐκινητότεροι κατέστησαν καὶ γενναιότερον ἠνέχϑησαν. ἔνιοι δέ φασι βλαβερὰν μὲν εἶναι τὴν τοῦ σπέρματος πρό- ἐσιν ὡς ἀτονίας οὖσαν ἀποτελεστικήν, ἤδη δέ ποτε καὶ κατὰ τοῦτο λυποῦσαν, ἐπ᾽ ὀλίγον δὲ καὶ προσκαίρως εἰς ἄλλο τι

25 πλεῖον ὠφελεῖν, τοῦτ᾽ ἔστιν sig τὴν ἀπαρεμπόδιστον τῶν ἐμμήνων ἀπόκρισιν. ὥσπερ γὰρ τὸν ἰδρῶτα προσκαλεῖν μὲν ἡ τῶν ὅλων σωμάτων κίνησις εἴωϑεν, ἐπέχειν δὲ καὶ παρα- κρατεῖν ἡ ἀκινησία, καὶ ὡς τὸ σίαλον ἡ προφορὰ τῆς φω-

2 ἐπὶ c (corr. E. ὃ ὑγιεινὴν iv và κ. c. ὃ αἴ γὰρ

E: a£ τὲ C. 14 οὐκ ἀπ.: ἡ ἀπαλαγὴ C. 11... ἀμετρίαν βλάπτεσθαι... c (addidi γοῦν). 19 διὰ στόματος c (corr. D). δυσκινησίαν c (corr. E. 934 πρὸσ καίρωσις. ἀλλὰ τί c (corr.

Gomperz E? p.20). 246 ἀπαραπ. (ut et p. 195, 4, sed ἀπαρ- ἐμπ. 17) c. 26 πρόσ(προ- Ε)καλεῖσθαι c. 28 σέελον c.

νητικῆς ἐνεργείας πρὸς ἔκκρισιν ἄγει μᾶλλον, ταῖς δὲ διόδοις τοῦ πνεύματος πέφυκε συνεπακολουϑεῖν, οὕτως καὶ ἡ περὶ τὰ γυναικεῖα μόρια συγκένησις ἐν τοῖς ἀφροδισίοις συνανα- χαλᾷ τὸν ὄγκον ὅλον. διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὴν ὑστέραν ἀν-

— ímew ὥστε καὶ τὴν κάϑαρσιν ἁπαρεμπόδιστον φυλαχϑῆναι. 5 πολλαὶ γοῦν διὰ μακρὰν χηρείαν στράγγως καὶ μετὰ. πόνου καϑαιρόμεναε γαμηϑεῖσαι πάλιν ἐκαϑάρθησαν. αἱ δὲ ἐκ- τμηϑεῖσαι τὰς μήτρας ὕες ἐρρωμενέστεραι γίγνονται διὰ τὸ μηδ᾽ ὅλως ἔχειν τὸ τὴν ἔμμηνον ἔκκρισιν ὑπομένον σπλαγ- χνον. ὡς οὖν οὐδὲ ποδαγρὸς ἄν τις γένοιτο πόδας οὐκ τὸ ἔχων οὐδὲ στραβὸς τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐκκεκομμένος, τῷ μὴ ἔχειν τὸ μέλος ὃ νοσήσει, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον οὐδὲ ταῖς μὴ ἐχούσαις τὴν μήτραν δύναται παρακολουθῆσαι τὰ κατὰ τὴν ὑστέραν γιγνόμενα δυσχερῆ. ταῖς δὲ παρϑένοις πάρεστιν ἡ μήτρα. κίνδυνος οὖν δι᾽ ὕλου τῆς συμπλοκῆς ἀπεχομένων 15 αὐτῶν παραπολέσϑαι τὴν τῆς ὑστέρας ἐνέργειαν. πρὸς δὲ τὸ τὰς μὴ συνουσιαζούσας ἀπαλλάσσεσϑαι τῆς ἐκ τοῦ τίκτειν κακώσεώς φασιν ὅτε πρὸς ἕτερα πολλῷ χεῖρον διὰ τὸ μὴ συνουσιάξειν βλάπτονται παρεμποδιξομένης τῆς ἐμμήνου κα- ϑάρσεως. ἀμέλει καὶ καταπίμελοι γίγνονται καὶ τοῖς συγ- 30 πρίμασε περιπληϑεῖς ὑποσωρευομένου xov ὀλέγον τοῦ διὰ τῆς καϑάρσεως ὀφείλοντος ἐξαναλοῦσϑαι. βλαβερὰ τοίνυν ἢ δι’ ὅλου παρϑενία.

32. καὶ τοιαῦτα μὲν λέγουσιν ἑκατέρωϑεν. ἡμεῖς δὲ τὴν διηνεκῇ παρϑενίαν ὑγιεινὴν εἶναί φαμεν ὅτι βλαβερὰ κατὰ 25 γένος ἡ συνουσία, καϑάπερ ἐν τῷ ὑγιεινῷ διὰ πλειόνων ἀποδέδεικται. βλέπομεν δὲ καὶ τῶν ἀλόγων ξῴων iv τοῖς ϑηλυκοῖς ὄντα ἐρρωμενέστερα τὰ κωλνόμενα τῇ συνουσίᾳ χρῆσϑαι, καὶ τῶν γυναικῶν δυσαλωτοτέρας πρὸς νύσους τὰς

2 πνεύματος (Bic) c. οὕτως (sic) c. 19 οὐ νοσήση (sic) c (τῷ μὴ ἔχειν — νοσήσει om. Gomperz E* p. 20. 16 παραπολεσθϑῆναι c (corr. Herw. E? p. 20). 18 χείρονα c. -

19 παραποδ. c. 97 ἐν τοῖς ϑηλυκοῖς om. Gomperz E? p. 21. 29 δυσαναλωτοτέρας c (corr. E). 13*

— 196 —

διὰ νόμον καὶ τὴν εἰς ϑεοὺς θρησκείαν ἀποτεταγμένας ταῖς μέξεσι καὶ τὰς ἐννόμῳ παρϑενίᾳ διαφυλαχϑείσας. τὸ δὲ στράγγως καϑαίρεσϑαι καὶ εἰς πιμελώδη καὶ ἄμετρον ὄγκον παρεκχεῖσϑαι διὰ τὴν ἀργίαν καὶ τὴν ἀκινησίαν γέγνεται

5 τοῦ σώματος. ἐπεὶ γὰρ αἱ πολλαὶ τῶν οὕτως παρϑενοτρο- φουμένων ρήσοι καὶ φυλακῇ μένουσαι τῶν ὀφειλομένων γυμνασίων οὐ μεταλαμβάνουσιν οὐδὲ αἰωρῶν οὐδὲ τῆς ἐν- τεῦϑεν εὐαρεστήσεως. διὰ τοῦτο τοῖς εἰρημένοις ὀχληροῖς ἁλίσκονται. διόπερ ὑγιεινὴ μὲν ἡ διηνεκής ἐστι παρϑενία

10 καϑάπερ ἐπὶ τῶν ἀρρένων καὶ ἐπὶ τῶν ϑηλειῶν, τῷ κοινῷ δὲ τῆς φύσεως λόγῳ, xo0' ὃν ὑπομένει ἑκάτερα τὰ γένη τὴν τῶν ξῴων διαδοχήν, ἡ μῖξις ἀκόλουθος ἂν εἴη. καὶ περὶ τούτου ξξῆς διαλαβεῖν ἀναγκαῖον.

VIII Μέχρι τίνος τὸ ϑῆλυ παρϑενοτροφητέον.

15. 88. Ἐπεὶ τὸ μὲν ἄρρεν μόνον προετικὸν σπέρματος ὑπάρχον οὐδένα κίνδυνον ἔχει ἐκ τῆς πρώτης μίξεως. τὸ δὲ ϑῆλυ καὶ δεκτικόν ἐστι σπερμάτων καὶ συλληπτικὸν εἰς ὑπόστασιν τοῦ [oov καὶ παρ᾽ αὐτὸ τοῦτο κινδυνεῦσαι εὗρί- σκεται ϑᾶττον ἢ προσῆκεν ἐπὶ τὰς διακορήσεις ἀγόμενον

80 ἢ βράδιον, εὐλόγως περὶ τοῦ προκειμένου σκέμματος ἐπι- ξητοῦμεν.

ἔνιοι μὲν οὖν μέχρι τοσούτου διατελεῖν ἐν παρϑενίᾳ τὸ

τος

2 ἐννόμω ἐν παρϑενία c. ὅ τοῦ μι (sic cum albo 1 cm.) c. αἴ (ante πολλαὶ) om. c (add. E* p. 2 post σαρϑ. album 1 cm., deinde ρήσοι (ἐν ἀπορρήτοις E) καὶ gv- λακὴ μένουσαι... c. — "7 αἰωρῶν E: ἀέρων c. 9 ἁλίσκονται D: εὑρίσκονται c. 11 ὑπομένει E: τοῦ μένειν c. cf. ap. cod. Ab Oribas. lat. VI, 47 sed naturali commocione datur ratio quo germina permaneant animaliwm successionem. cessante interlecta est venus qua sibi mixta corpora crearentur, utile eexacione con- iuncta. (tad successionem — sic legas — amimalium | mecessa- riam' venerem legimus etiam in Caelii Respons. Anecd. II, 191 cf. 201). 19 ϑάττον E: ἔλαττον c.

— 197 —

ϑῆλυ καλῶς ἔχειν ὑπέλαβον μέχρις οὗ μήπω. πρὸς τὴν μῖξιν ἔσχηκεν ὁρμήν. αὐτὴ γὰρ ἡ φύσις, ὡς ἐπὶ τῶν ἀλόγων ἔζων οὕτως καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων, καϑ᾽ ἣν δεῖ προϑεσμέαν ἐπὶ τὴν μῖξιν ἐλθεῖν οἴστρους τινὰς ἐφύτευσε καὶ ὁρμὰς ἐκίνησεν, ὁρμῶν- τος ἤδη τοῦ σώματος ἐπὶ τὴν τῶν ἀφροδισίων ἀπόλαυσιν ἐλϑεῖν. 5 λέληϑε δὲ τούτους ὅτι τὰ μὲν ἄλογα ξῷα μόνῃ φύσει καὶ ἀλόγῳ τύχῃ διοικούμενα παρ᾽ ξαυτῶν οὐδὲν εἷς ἐπιθυμίαν συνεῖισ- φέρει. διὸ καὶ τῶν πλείστων ἐμπρόϑεσμος ὃ χρόνος τῆς ἐπὶ τὴν μῖξιν δρμῆς.» ἐπὶ δὲ τῶν ἀνθρώπων ἀπρόϑεσμος, πολλαχοῦ καὶ τοῦ λόγου διὰ καινάς τινας ἡδονὰς ἢ δόξας 10 σαλεύοντος τὰς ὁρμάς. ἐπεὶ τοίνυν αἴ μὴ σωφρονικῶς ἀγό- μεναι παρϑένοι διὰ τὸ ἀπαιδαγώγητον προωροτέρας ἕλκουσι τὰς ἐπιϑυμίας, διὰ τοῦτο ταῖς ὁρμαῖς οὐ καταπιστευτέον. μέχρι δὲ τοσούτου διατηρεῖν ἐν παρϑενίᾳ συμφέρει, μέχρις οὗ δι᾽ ξαυτῆς γένηται κάϑαρσις. ἔσται γὰρ τεκμήριον τοῦ 15 δύνασθαι τὴν ὑστέραν ἤδη τὰς ἰδίας ἀποτελεῖν ἐνεργείας; ὧν μία μὲν καὶ ἡ σύλληψις, ὡς ἔμπροσθεν εἰρήκαμεν. κίν- δυνος γὰρ τὸ καταβληϑὲν σπέρμα συλληφϑῆναι, μιπκρομεγέϑους ἔτι τῆς μήτρας ὑπαρχούσης καὶ διὰ τοῦτο ϑλιβομένου μετὰ τὴν ὄγκωσιν τοῦ ἐμβρύου καὶ οὕτως ἤτοι φϑαρησομένου so παντελῶς ἢ τοὺς χαρακτῆρας ἀπολέσαντος ἢ πάντως ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀποτέξεως κίνδυνον παρεξομένου τῇ κυοφορούσῃ τῷ διὰ στενῶν ἔτι καὶ ἀτελειώτων ἀκμὴν τῶν περὶ τὸ στό- μον τῆς ὑστέρας μερῶν διέρχεσϑαι. συμβαίνει δὲ οὕτως καὶ ἀτροφεῖν ἔνια τῷ μήπω τὴν ὑστέραν μεγάλοις ἀγγείοις κατα- 25 πεπλέχϑαι, λεπτοῖς δὲ καὶ οὐχ ἱκανοῖς τοσοῦτον αἷμα παρα- κομίζειν ὅσον ἕκανόν ἐστε τὸ κατὰ γαστρὸς διαϑρέψαι. τὸ

1 post οὗ album jcm.c (οὗ γε). 8 post paoóDecuos album 1j cm. c. 10 καινάς c: κενάς E.. 15 οὗ D: οὖν c. 17 μέα (μέα τις E): album 1 fere cm. c. “εἰρήκαμεν (Sic) ὃ (non εὑρήκαμεν). 18 γὰρ add. D (om. c, ubi εἰρήκα- psv, κένδυνος. τὸ...) Ἀκαταβληϑέν (sic, non καταῖηφθϑὲνὴ c. c.

19 ϑλιβησομένου c. 21 ἀπολέσαϑτος (sic, non -govroc) c 25 μήπω τὴν Gomp. E? p. 22: μὴ πρώτην c.

— 198 —

μέντοι τὴν κάϑαρσιν ἐπιφαίνεσθαι πρῶτον, κατὰ τὸ πλεῖστον περὶ τὸ τεσσαρεσκαιδέκατον ἔτος ἀπαντᾷ. τοῦτο τοίνυν ὄντως ἐστὲ φυσικὸν καὶ τὸν τῆς διακορήσεως ἐμφαῖνον χρόνον. οὐκ ἀσφαλὴς δὲ πάλιν οὐδ᾽ ἡ μετὰ πολυετῆ χρόνον δια-

5 κόρησις. μένει γὰρ συμπεπτωκὼς ὃ τράχηλος τῆς ὑστέρας, ὃν τρόπον καὶ τὰ τῶν ἀρρένων μόρια παρὰ τὸ μὴ χρῆσϑαι τοῖς ἀφροδισίοις. οὕτως οὖν κἂν εὐρυχωρίᾳ μὲν τῷ κύτει τῆς ὑστέρας τὸ σπέρμα διαπλασϑὲν καὶ τελειωϑὲν εἰς fiov, διὰ στενοῦ δὲ τοῦ τραχήλου κατὰ τὴν ἀπότεξιν οὐκ εὑμαρῶς

10 διελϑεῖν δυνάμενον μεγάλας ὀχλήσεις καὶ κινδύνους ἐπιφέρει. διόπερ ὃ προειρημένος χρόνος, ἐν ᾧ τελειούμενον τὸ χωρίον τῆς γενέσεως δύναται τὴν σύλληψιν ὑπομένειν, ἐπιτήδειός ἐστιν εἰς διακόρησιν.

IX Πῶς σημειωτέον τὰς δυναμένας συλλαμβάνειν.

15 34. Ἐπεὶ τέκνων ἕνεκα xol διαδοχῆς ἀλλ᾽ οὐχὶ ψιλῆς ἡδυπαϑείας a πολλαὶ γάμοις συγκαταξεύγνυνται, παντελῶς δ᾽ ἐστὶν ἄτοπον περὶ μὲν τῆς προγονικῆς αὐτῶν εὐγενείας ἐξετάξειν καὶ τῆς τῶν χρημάτων περιουσίας, περὶ δὲ τοῦ πότερον δύνανται συλλαμβάνειν ἢ μὴ καὶ εἰ πρὸς τὸ τέκτειν

90 εὐφυῶς ἔχουσαι ἢ οὔ, ἀνεξέταστον “ἀπολιπεῖν, δεόντως τὸν περὶ τοῦ προκειμένου ποιούμεϑα λόγον. εὐφυῶς δὴ πρὸς σύλληψιν διακεῖσϑαι σημειωτέον τὰς ἀπὸ πεντεκαιδεκαετοῦς ἡλικίας ἕως τεσσαρακονταετοῦς κατὰ τὸ πλεῖστον, μήϑ᾽ οἷον ἀνδρώδεις καὶ πυκνὰς «τὴν ἕξιν) καὶ καταπαγίους μήτε

25 ἄγαν ἐκλελυμένας καὶ καϑύγρους, ὥστε καὶ τὴν ὑστέραν

1 πρῶ c. 8 ἐμφαίνων c (corr. D). 7 οὖν κἂν εὐρυ- χωρίᾳ: οὐκ ἀνευρυχωρία c. 11 ἐν ᾧ: ἐν τῶ ο. 12 γεν- νήσεως C. 14 hoc cap. excerpsit Aet. XVI, 7. 15 ψιλῆς Herwerden E? p. 22: φίλης c. οἷ πολλοὶ c. 17 δ᾽ om. c.

19 δύναται... ἔχουσα c. 28 κατὰ τὸ πλεῖστον D: κατὰ τὸν εἷς τὸν c. 24 τὴν ἕξιν (addidi ex Aet.) καὶ καταπαγίους (κατασκλήρους Àot.): καὶ καταπάχους ἢ καταπιμέλους εἶναι c. 25 ὥστε addidi post καϑ. (post ὑπάρχ. E).

— 199 —

ἐμφερῆ roig ὅλοις ὄγκοις ὑπάρχουσαν ἢ διὰ πολλὴν σκλη- ρίαν μὴ δέχεσθαι ῥαδίως τὴν πρόσφυσιν τοῦ σπέρματος ἢ δι ὑπερτεταμένην ἔκλυσιν καὶ ἀτονίαν {πάλιν αὐτὸ ἀφ- ιέναι, καὶ μήτε κάϑυγρον τὴν μήτραν ἐχούσας μήτ᾽ αὐχμηρὰν

μηδ᾽ ἄγαν εὔπορον ἢ πάλιν ἐσφιγμένην, εὐτάκτως δὲ κα- δ

ϑαιρομένας καὶ οὐ διά τινος ὑγρασίας ἢ ἰχώρων ἕτερογενῶν, αἵματος δὲ καὶ τούτου μήτε ἄγαν πολλοῦ μήτε πάλιν παντε- λῶς ὀλίγου, καὶ τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας ἐχούσας προκοπώ- τερον μᾶλλον καὶ κατ᾽ εὐθὺ κείμενον. καὶ γὰρ φύσει παρ- ἐγκεκλικὸς καὶ πορρωτέρω τοῦ γυναικείου κόλπου κείμενον πρὸς ἐπισπασμὸν καὶ παραδοχὴν τοῦ σπέρματτος ἀφυέστερον. καὶ τὰς δοὐμαρῶς πειτούσας τὴν τροφὴν καὶ μὴ καϑυγραινο- μένας διηνεκῶς τὴν κοιλίαν, εὐσταϑεῖς δὲ τὴν διάνοιαν καὶ ἔλαράς. καὶ γὰρ αἱ συνεχεῖς ἀπεψίαι τοῖς συλλαμβανομένοις ἀνϑίστανται καὶ ῥευματισμὸς τῆς κοιλίας ἐξίησι τὸ κρατού- μενον δυσενέργητον ὄν, τὸ δὲ ἐπίλυπόν τε καὶ ϑυμικὸν τῆς ψυχῆς διὰ τὴν ταραχὴν τοῦ πνεύματος ἀπωϑεῖ τὸ συλλαμ- βανόμενον. 35. of δὲ καὶ τὰς μήτε χαρὰς μήτε λύπας τοῖς ὄμμασιζν ἐμφαινούσαρ)». τὰς δὲ τῷ χρώματι ταχέως τρεπομένας, καὶ μάλιστα ἐπὶ τὸ μελανώτερον, ἀνεπιτηδειοτέρας ἔλεξαν. πολλὴν γὰρ εἶναι θερμασίαν ἐπὶ τούτων τῆς ὀρέξεως τρέ- πουσαν xol μελαίνουσαν, δι’ ἣν καὶ τρόπῳ τινὶ τὸ σπέρμα φρυγόμενον ἐξαφανίξεσϑαι. βεβαιοτέρα δὲ καὶ πρώτη ση-

1 ὅλοις ὑπάρχουσαν c (cum albo 2 cm., in quo ad- didi ὄγκοιρ). post σκληρίαν album 12 cm. c. S, πάλιν αὐτὸ ἀφιέναι add. E (cf. gr p. XXXIV). b μήτ᾽ ἄγαν c (corr, E? p. 58). πάλιν E: πολὺ C. up t (810) c. 6 ἰχώρων ἰϑανρῶν c. 83. ἔχουσα c (corr. προ- κωπότερον E. 4 post ἀπεψέαι album $ cm. c. συλαμ- βανομένοις (sic) c (uon λαμβ.). 16 ἐξίοι c (corr. D. [16 δυσεργῆ τὸν ἐπίλοιπον τὲ c. 11 διὰ add. E (om. c in albo 1 cm.) 19 ὄμμασι μηδὲ τῷ χρώματι c. 20 deed (sic) c. 21 ἀποτρέπουσαν ] 28 ἐξαφανίζεται c (corr.

A. δὲ πρώτη (sic) c (addidi xal). σημείωσις ἐστὶν. διὸ μὴ v». C.

15

— 900 —

μείωσις» ὡς Διοκλῆς quoi, δύνασθαι συλλαμβάνειν τὰς κατ᾽ ὀσφὺν καὶ λαγόνα εὐσάρκους πλατυτέρας φαᾳκώδεις πυρ- ρὰς ἀρρενωπούς, ἀγόνους δὲ πάλεν τὰς ἐναντίας ἀτρόφους ἰσχνὰς ἢ καταπιμέλους πρεσβυτέρας ἢ λίαν νέας. μάλιστα 5 δὲ προσέχει σημειώσει τῇ διὰ τῶν προσϑέτων οἷον ῥητίνης πηγάνου ᾿σκορόδου κοριάνδρου. εἰ μὲν γὰρ ἡ ποιότης προσ- τεϑέντων αὐτῶν μέχρι τοῦ στόματος ἀναφέροιτο, δύνασθαί φησι συλλαμβάνειν αὐτάς, εἰ δὴ μή, τοὐναντίον. Εὐήνωρ δὲ καὶ Εὐρύφων ἐπὶ δίφρου μαιωτικοῦ καϑίσαντες τοῖς 10 αὐτοῖς ὑπεθυμίασαν. ἅπερ ψευδῆ. καὶ γὰρ οὐκ sÜGoQxoc κατ᾽ ὀσφὺν οὖσα συνέλαβε, τὰ προστεϑέντα δὲ xol εἴλεκτὰ καὶ διὰ τῶν λόγῳ ϑεωρητῶν ἀναδοθϑήσεται πόρων καὶ εἰ μὴ δυνήσεταί τις συλλαμβάνειν. ὃ γοῦν ᾿Δσκληπιάδης φησὶν ἐπιτυθεμένης τῆς διὰ πηγάνου κηρωτῆς ἑλκουμένῳ 18 τὰ σκέλη ἀντίληψιν τῷ κάμνοντι γίγνεσθαι τῆς ποιότητος κατὰ διάδοσιν. τὸ καϑόλου δὲ ξητητέον τὰς κατὰ φύσιν ἐχούσας τῷ τε ὅλῳ σώματι καὶ τῇ ὑστέρᾳ. καϑάπερ γὰρ οὐδὲ λυπρὸν χωρίον τελειοῖ σπέρματα καὶ φυτά, τῇ δὲ παρ᾽ ἑαυτοῦ καπίᾳ καὶ τὰς ἀρετὰς τῶν φυτῶν τε καὶ σπερμάτων ἀπόλλυσιν, 20 οὕτω καὶ τὰ τῶν ϑηλειῶν παρὰ φύσιν διακείμενα οὐ κρατεῖ τῶν μεϑιεμένων εἰς αὐτὰ σπερμάτων, ἀλλὰ τῇ παρ᾽ ἑαυτῶν κακίᾳ συννοσεῖν καὶ ἀπόλλυσθαι ταῦτα ἀναγπάξει. Ἶ

2 μὴ͵ (ante κατ᾽ 00g.) add. E. ὀσφὰν (sic) c. 3 .ἄρρε- νωποὺς ἀγόνους. τὰς ἐναντίας δὲ πάλιν ἀτρόφους c (corr. E). 4 ἢ (xavom.): καὶ c. n λέαν ἢ c (corr. E). νέαν c (corr. D). ὅ προσεχεῖς C 6 σκορόδου E (Hipp. III, 7. cf. 25. II, 687): σκορδαμοῦ c. 8 de sella et fumigat. cf. Hipp. III, 24 sqq. Il; 632. 11 ὀσφὺν οὖσα: ὀσφύος C. εἰληκτικά c. 19 xol ἡ διὰ c (corr. E). λόγων c. καὶ μὴ δυνη- ϑήσεταί τις C (corr. E). 14 ἑλκωμένης (sic) ὁ (corr. E). 16 γέγνεσθαι: ἢ γενέσϑαι c. 16 ἐν τῶ καϑόλου c. 18 λυπρὸν χ. τελειοῖ Dar.: λαμπρὸν x. τέλεια C. ἑαυτῶν c (corr.

1 d * E). 19 φυτῶν τε καὶ (sic) c 20 καὶ τὰ E: καιΐ κατὰ τὰ (καὶ τὰς κατὰ cd) C. 21 Y αὐτὰ (cum albo à em.) c.

— 2001 —

X Τίς ἄριστος καιρὸς συνουσίας πρὸς σύλληψιν.

86. Καϑάπερ ἐπὶ τῶν ἔξωϑεν σπερμάτων οὐ πᾶς καιρος ἐπιτήδειος πρὸς τὸ κατὰ τῆς γῆς αὐτὰ βληϑέντα καρποὺς ἐνεγκεῖν, οὕτως οὐδὲ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων ὃ πᾶς καιρὸς ἐπρ- τήδειος πρὸς σύλληψίέν ἔστι τῶν ἐν ταῖς μέξεσι μεϑιεμένων 5 σπερμάτων. ἵν᾽ οὖν διὰ τῆς εὐκαιρίας τῆς χρήσεως τῶν ἀφροδισίων τὸ ξητούμενον ἔργον ἐπιτευχϑῇ») χρήσιμον τὸν καιρὸν εἰπεῖν.

ἄριστος οὖν συνουσίας καιρὸς πρὸς σύλληψιν ὃ πανο- μένης τε xal παρακμαξζούσης τῆς καϑάρσεως, ὁρμῆς δὲ καὶ τὸ ὀρέξεως πρὸς συμπλοκὴν ὑπαρχούσης, καὶ τοῦ σώματος μήτ᾽ ἐνδεοῦς ὄντος μήτ᾽ ἄγαν πλήρους καὶ βαρέος ἐκ μέϑης καὶ ἀπεψίας, καὶ ὃ μετὰ τὴν ἀποϑεραπείαν τοῦ σώματος ἐμβρω- ματίον ληφϑέντος ὀλίγου καὶ κατὰ πᾶν εὐαρέστου τοῦ κατα- στήματος ὑπάρχοντος. ᾿ 15

παυομένης τῆς καϑάρσεως xal παρακχμαζούσης. ὁ uiv γὰρ πρὸ τῆς καϑάρσεως ἀνεπιτήδειος, βαρουμένης ἤδη τῆς ὑστέρας καὶ δυσαρέστως ἐχούσης διὰ τὴν ἐπιφορὰν τῆς ὕλης καὶ μὴ δυναμένης δύο κινήσεις ἐναντίας ἀλλήλαις ἐνεγκεῖν, τὴν μὲν sig τὸ ἐκκρῖναι τὴν ὕλην, τὴν δὲ εἰς τὸ παραδέξα- 20 σϑαι. καϑάπερ γὰρ ὃ βαρούμενος ὑπό τινης ὕλης στόμαχος εἰς μὲν τὸ ἀπορρῖψαι τὸ ϑλῖβον ἐπιτηδείως ἔχει παρυπτιώ- μενος διὰ τὴν ναυτίαν, πρὸς δὲ τὸ παραδέξασϑαι τροφὴν ἀπέστραπται, κατὰ τὴν αὐτὴν ἐπιβολὴν καὶ ἡ μήτρα πλήρης ἐν τῷ καιρῷ τῆς καϑάρσεως ὑπάρχουσα πρὸς μὲν τὴν ἀπο- 96 κένωσιν τοῦ συνερρυηκότος εἰς αὐτὴν αἵματος εὐφυῶς ἔχει;

ὅ ἐστι: ἐπὶ c. 86 χρήσεως E: χαρήσεως c. 1 ἐπιτευχϑῇ E? p. 23: ἐπιταχϑῆ c. 9 ov» om. c. cet. cf. ap. Orib. lat.

VI, rt 10 καὶ om. c (add. D). δὲ om. c. 14 τοῦ E: καὶ c. [19 δύο x. D: δυσκινήσεις c. 20 ἐγκρέναι c (corr.

E). 22 παρυπτίωμ, (— τιωμενος) cum 8100 1j cm. c (διὰ τὴν suppl E). 28 παρὰ om. (in albo 4 cm.) c (suppl. D). 24 πλήρης τοῦ καιροῦ C. 26 συρερυηκοότως (sic) c

— 202 —

πρὸς δὲ τὴν ἀνάληψιν τοῦ σπέρματος καὶ διακράτησιν ἀν- ἐπιτηδείως. ὃ δ᾽ ἀρχομένης τῆς καϑάρσεως καιρὸς ἄϑετος διὰ τὴν ἁπάντων ἐπίτασιν, ὡς εἰρήκαμεν, ὃ δὲ αὐξανομένης καὶ ἀκμαξούσης διὰ τὸ καϑυγραίνειν τὸ σπέρμα καὶ τῷ 5 πλήϑει τοῦ ἀποκρινομένου αἵματος συνεκβλύξειν. ὡς γὰρ οὐδὲ τὸ τραῦμα συγκολλᾶται παρεπομένης αἱμορραγίας, ἀλλὰ κἂν παραχρῆμα συγκολληϑῇ. ταύτης ἐπιφερομένης διέσταται πάλιν, οὕτως οὐδὲ τὸ σπέρμα δύναται κολληϑῆναί τε καὶ συμφυῆναι πρὸς τὸν πυϑμένα τῆς ὑστέρας ὑπὸ τῆς 10 ἐκεῖϑεν ἀποκρινομένης αἱματικῆς οὐσίας ἀνωϑούμενον. μόνος οὖν καιρὸς ἐπιτήδειος ὁ κατὰ τὴν ἀπόλειψιν τῆς καθάρσεως. κεκούφισται μὲν γὰρ ἡ μήτρα καὶ σύμμετρος παρέπεται ϑερ- μασία καὶ ὑγρασία. πάλιν γὰρ οὐκ ἐνδέχεται τὸ σπέρμα κολληϑῆναι μὴ προτετραχυμμένης ἀλλ᾽ οἷον ἐξεσμένης κατὰ 15 τὸν πυϑμένα τῆς ὑστέρας. ὡς οὖν ἐπὶ τῶν νοσούντων ἐν ἀνέσει λαμβανόμενον τὸ σιτίον πρὸ παροξυσμοῦ κατέχεται, κατὰ δὲ τὸν παροξυσμὸν αὐτὸν εἰς ἔμετον ἀνακόπτεται; κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τὸ σπέρμα βεβαίως κατέχεται παρατεϑὲν ὅτε παρακμάξουσιν αἱ καϑάρσεις. εἰ δέ τινες 40 συνέλαβον κατὰ τὸν ἄλλον χρόνον καὶ μάλιστα ὅτε καϑαί- ρονται κατ᾽ ὀλίγον, οὐ δεῖ τὴν ἐν ὀλίγαις ἐπιτυχίαν μετα- διώκειν ἀλλὰ τὸν ἐκ τῶν τῆς τεχνικῆς ϑεωρίας λαμβανό- μένον καιρὸν ὑποδεικνύναι. 87. προσεϑήκπαμεν δὲ ὅτι καὶ ὁρμῆς καὶ ὀρέξεως πρὸς 86 συνουσίαν ὑπαρχούσης. ὡς γὰρ χωρὶς ὀρέξεως οὐκ ἐνδε- χόμενον ὑπὸ τῶν ἀρρένων τὸ σπέρμα καταβληϑῆναι, τὸν αὐτὸν τρόπον χωρὶς ὀρέξεως ὑπὸ τῶν ϑηλειῶν οὐκ ἐνδε- χόμενον αὐτὸ συλληφϑῆναι. καὶ ὡς ἡ τροφὴ χωρὶς ὀρέ- ξεως καταποϑεῖσα ἢ καὶ μετά τινος ἀποστροφῆς, οὐ καλῶς 9 ἀρχόμενος c (corr. E). 6 παρακολλᾶται c (corr. E). 11 ἀπόληψιν c (ἀπόληξιν E). 14 ἀλλ᾽ olov (καὶ olov Dar. E) in albo 1j cm. (cf. Cael. Aur. Hermes IV, 148). 16 σιτέον

D: αἴτιον c. κατέχεται (tenetur lat. Hermes 1. c.) in 8:00 1j cm. c. 22 τῶν om. E. 29 7 addidi: om. c.

- 208 —

κατατάσσιται οὔτε τῆς ἐπιβάλλουσης τυγχάνει πέψεως, οὕτως οὐδὲ τὸ σπέρμα δύναται ἀναληφθῆναί τε καὶ κρατηϑὲν κυο- φορηϑῆναι δίχα τοῦ παρεῖναι πρὸς συνουσίαν ὁρμὴν καὶ ὄρεξιν. καὶ γὰρ εἴ τινες βιασϑεῖσαι συνέλαβον, ἔστι καὶ ἐπὶ τούτων εἰπεῖν ὅτι τὸ μὲν τῆς ὀρέξεως πάντως πάϑος 5 καὶ ταύταις παρῆν. ἐπεσκοτεῖτο δὲ ὑπὸ ψυχικῆς κρίσεως, ὃν τρόπον καὶ ταῖς πενθούσαις ἡ μὲν πρὸς τὴν τροφὴν ὄρεξις πολλάκις ὕπεστιν, ἐπισκοτεῖται δὲ ὑπὸ τῆς διὰ τὴν συμφορὰν λύπης. ὕστερον γοῦν ἀναγκάξονται παρωσάμεναι ᾿ τὴν κρίσιν τραφῆναι διὰ τὸν ὑπερβάλλοντα λιμόν. 10 38. καιρὸς οὖν ἐπιτήδειος ὃ κατὰ τὴν ὄρεξιν, πλὴν τοῦ σώματος μήτε βαρουμένου μήτε ἐνδεοῦς ὄντος. οὐ γὰρ γὰρ ἱκανὸν τὸ πρὸς συνουσίαν ὁρμητικῶς ἔχειν, ἐὰν μὴ καὶ τὸ κατάστημα τοῦ σώματος ἐπιτηδείως ἔχῃ. καϑάπερ γὰρ καὶ τροφῆς ὀρεγόμεϑα πολλάκις ἐν ἀπεψίᾳ καὶ διαφϑορᾷ 15 τῶν παρακειμένων, ὁπότε, εἰ λάβοιμέν τι τῷ τῆς ὀρέξεως ἐπακολουθοῦντες κινήματι, καὶ τοῦτο προσδιαφϑείρομεν, οὕτως οὐδὲ τῷ συνουσίας ὀρέγεσθαι τὸ εὔκαιρον σύνεστιν, εἰ μὴ καὶ τἄλλα συνεποπτεύομεν. ταῖς μὲν γὰρ καταφερεστέραις ἐν παντὶ καιρῷ τὸ πρὸς συνουσίαν δρμητικὸν συμπάρεστιν. ἔστω 30 δὴ μήτε ἐνδεὲς τὸ σῶμα καὶ ἄτονον, τῷ γὰρ ὅλῳ καὶ τὰ μέρη συνατονεῖν εὔλογον. οὕτως δὲ καὶ τὴν ὑστέραν ἀτονωτέραν οὖσαν εἰκὸς καὶ περὶ τὴν ἐνέργειαν τοιαύτην ἔσεσϑαι, τὸ δὲ συλλαβεῖν ὑστέρας ἔργον. μήτε ἐνδεοῦς οὖν τοῦ σώματος ὄντος ἡ συνουσία παραλαμβανέσϑω, μήτε δὲ πάλιν βαρέος, ὑποῖον 36 ἐν ἀπεψίαις ἐστὶ καὶ μέϑαις. πρῶτον μὲν ὅτι κατὰ φύσιν διακείμενον τὸ σῶμα τῶν ἰδίων ἐνεργημάτων ἀποδοτικὸν

1 οὔτε: καὶ c. 6 ἐπεσκότει. τὸ δὲ c. 8. ἐπεσκοτοῦν- ται C (ἐπισκοτεῖται E? p. 925). 9 γοῦν (sic) c: οὖν d παρωσάμεναι (sic) ὁ (-νοι d). 10 λιμὴν c (corr. D). 15

ἐὰν ἀπεψία καὶ διαφορὰ c (om. Dar. E. 18 τῷ: ἐν «à c.

ὀρέγεσϑαι E: ὄρει ἧς σται c (qui post, ἔσται addit. καιρῶ, quod omisi: cum καιρῷ... «ἔνεστιν scripserit E). 21 δὴ (sic) c (non δὲ). 25 βαρέος D: ἀρεὸς (sic) c. καὶ ὁποῖον c (corr. E).

— 204 —

γίγνεται. κατὰ φύσιν δὲ οὐ διάκειται xaO! ὃν καιρὸν ἕν μέϑῃ καὶ ἀπεψίᾳ καϑέστηκεν. ὡς οὖν οὐδ᾽ ἄλλο τι φυσικὸν ἔργον ἐν τοιούτῳ καταστήματι διοικεῖσϑαι δύναται. οὕτως οὐδὲ ἡ σύλληψις. δεύτερον δὲ ὅτι κολληϑὲν δεῖ τὸ σπέρμα

5 διατρέφεσθαι. λαμβάνει δὲ τροφὴν ἀπὸ τῆς ἐπιφερομένης ὕλης αἱματικῆς τε καὶ πνευματικῆς. ἐν δὲ ταῖς μέϑαις καὶ ἀπεψίαις πᾶς ἀτμὸς ἔφϑαρται καὶ συντεϑόλωται καὶ τὸ πνεῦμα. κίνδυνος οὖν ὑπὸ φαύλων τῶν ἐπιχορηγουμένων καὶ τὸ σπέρμα ἐπὶ τὸ φαυλότερον μεταβαλεῖν. εἶτα καὶ ἡ διὰ

10 τὴν μέϑην πολυυλία κωλυτικὴ τῆς πρὸς τὴν ὑστέραν γί- γνεται κολλήσεως τοῦ σπέρματος. ὡς γὰρ τὰ ἐπὶ τῶν με- ϑυόντων τραύματα δυσσύμφυτα ποιεῖ διὰ τὴν πολλὴν ἀνα- φορὰν ὁ οἶνος, οὕτως εὔλογον καὶ τὴν τοῦ σπέρματος κόλλησιν ὑπὸ τῆς αὐτῆς αἰτίας ἐπιταράττεσϑαι.

15. 989. τί δεῖ λέγειν ὅτι καὶ τὸ ποιὸν τῆς ψυχῆς κατά- στημα φέρει τινὰς περὶ τοὺς τύπους τῶν συλλαμβανομένων μεταβολάς. οὕτως ἐν τῷ συνουσιάξειν πιϑήκους ἰδοῦσαί τίνες πιϑηκομόρφους ἐκύησαν. ὁ δὲ τῶν Κυπρίων τύραννος

᾿ κακόμορφος ὧν εἰς ἀγάλματα περικαλλῆ κατὰ τοὺς πλησια-

30 ὅμοὺς τὴν γυναῖκα βλέπειν ἀναγκάζων, πατὴρ εὐμόρφων ἐγένετο παίδων. οἱ δ᾽ ἱπποτρόφοι κατὰ τὰς ὀχείας ἔμστρο- σϑεν τῶν ϑηλειῶν εὐγενεῖς ἱστᾶσιν ἵππους. ἵνα οὖν μήτε ἄμορφον ἀποτελεσϑῇ τὸ γεννώμενον ἀλλοκότους φαντασίας ἐν τῷ μεϑύειν τῆς ψυχῆς ὑπομενούσης, νηφέτωσαν αἴ y».

35 vaixeg, εἶθ᾽ ὅτι καὶ πρὸς τὰς μητέρας ὁμοιότης τις οὐ κατὰ σῶμα μόνον ἀλλὰ καὶ κατὰ ψυχὴν ἀναφέρεται τῶν γεννω- μένων. καλὸν οὖν εὐσταϑούσῃ τῇ ψυχῇ καὶ μὴ παρακόπῳ διὰ μέϑην ὅμοιον ἀποτελεσϑῆναι τὸ γεννώμενον. παντελῶς γε μὴν ἅτοπόν ἐστι τὸν μὲν γεωργὸν φυλάττεσθαι τὸ μὴ

4 δεῖ (sic. ante τὸ) C 9 ἡ om. c (add. E). 10 xoàv- tiw]: αὐλυτικὴ C. t ἧς add. E (om. c). 11 κολλήσεως D: κωλύσεως c (ut infra κωλλησιν v. 18). γὰρ E: καὶ c. 20 0 πατήρ, εὐμ. (Bic) c. 24 νηφετῶσαι c (corr. E :

— 20 —

κατὰ διύγρων καὶ λιμναξομένων χωρίων ἀφεῖναι τὸ σπέρμα, τῶν δὲ ἀνθρώπων ὑπολαμβάνειν ὅτι καλῶς περιγενήσεται τῆς ζῳογονίας ἡ φύσις διύγροις καὶ κατακεκλυσμένοις τοῖς σώμασιν ὑπὸ πολυυλίας ἐναποτιθεμένη τὰ σπέρματα.

40. σὺν δὲ τούτοις ἄριστος καιρὸς εἴρηται καὶ ὁ μετὰ τὴν ἀποϑεραπείαν ἐμβρωματίου ληφθέντος ὀλίγου, τοῦ μὲν ἐμβρώματος παρέξοντος. ἐπανάστασιν δρμητικὴν πρὸς τὸν πλησιασμὸν γενέσθαι μὴ περισπωμένης τῆς ἐπὶ συνουσίαν ὁρμῆς τῇ πρὸς τὸ σιτίον ὀρέξει, τῆς δὲ ἀποϑεραπείας τὸ ἑτοιμότερον τοῦ καταβληϑέντος κρατῆσαι σπέρματος. ὥσπερ γὰρ καὶ πρὸς τὴν ἀνάδοσιν τῆς τροφῆς συνεργεῖν ἡ ἀπο- ϑεραπεία πέφυκεν, οὕτως καὶ πρὸς τὴν ἀνάληψιν καὶ κατ- οχὴν τοῦ σπέρματος, ἀποπεφορτισμένων μὲν τῶν χϑιζῶν ὡς ἂν εἴποι τις περιττωμάτων, διακεκαϑαρμένου δὲ τοῦ

σώματος καὶ πρὸς τὰς φυσικὰς οἰκονομίας εὐσταϑῶς ἔχοντος. 15

ὡς οὖν xal ὃ γεωργὸς τὴν γῆν προεκκαϑάρας καὶ τὴν ἀλλοτρίαν ὑπεξελόμενος ὕλην τότε σπείρει, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἡμεῖς παραινοῦμεν προαποϑεραπευϑέντος τοῦ σώματος τὴν εἰς γέννησιν ἀνθρώπου σπορὰν μετέρχεσθαι.

“ 4 3 , LÀ - € L2 τοῦτο δὲ ovx ἔστι μαχόμενον τῷ λέγειν ἐν τῷ υγιεενῷ 30

συνουσίας ἄριστον καιρὸν εἶναι τὸν πρὸ τῆς ἀποϑεραπείας. ἐκεῖ μὲν γὰρ κοινῶς περὶ πάσης τῆς ἄλλης εἴρηται συνου- σίας καὶ ἐπ᾽ ἀνδρῶν, ἐνταῦϑα δὲ ἐξαιρέτως ἐπὶ τῆς κατ᾽ ἐπιτήδευσιν τεκνοποιίας. ὅσον μὲν γὰρ ἐφ᾽ ξαυτῷ τὸ ἀπο- ϑεραπεύεσθϑαι μετὰ τὴν ἐκ τῶν ἀφροδισίων ταραχὴν ὕγιει- vóv, ὅσον δὲ ἐπὶ τὸ διακρατηϑῆναι τὸ σπέρμα ἠρεμεῖν κατάλ- ληλον.

41. τινὲς δὲ τῶν παλαεῶν καὶ τοὺς ἀπὲ τῶν ξξωϑεν καιροὺς ὥρισαν. ἐπιτήδειον γὰρ εἶναι τὸν καιρὸν πληρου-

μένης τῆς σελήνης. συμπαϑεῖν γὰρ τὰ ἐπίγεια τοῖς μεταρ- 30

2 τοὺς δὲ ἀνθρώπους c. 4 ὑπὸ add, E (om. c). — é»- αποτυϑεμένης c. 8 τῆς ἐπὶ συνουσίας c (ubi suprascr. ἐπὶ). 15 τὰς habet c (om. iz

— 906 —

σίοις, xol ὡς τὰ πλεῖστα τῶν ϑαλασσίων εὐτροφεῖν μὲν πληρουμένης τῆς σελήνης ἀτροφεῖν δὲ μειουμένης καὶ τῶν κατοικιδίων μυῶν τοὺς λοβοὺς τοῦ ἥπατος αὔξεσϑαι μὲν πληρουμένης τῆς σελήνης ἐλαττοῦσϑαι δὲ μειουμένης» οὕτως 5 καὶ τὰς σπερματικὰς δυνάμεις ἐν ἡμῖν τε καὶ τοῖς ἄλλοις ξῴώοις αὔξεσϑαι μὲν πληρουμένης τῆς σελήνης, ἐλαττοῦσθαι δὲ μειουμένης. fu δὲ κράτιστον καιρὸν εἶναι πρὸς τὸ γε- νέσϑαι σύλληψιν τὸν ἐαρινόν. ἐν μὲν γὰρ τῷ χειμῶνι πε- πυκνωμένων τῶν σωμάτων δυσσύλληπτα γίγνεσθαι τὰ σπέρ- 10 ματα, κἂν συλληφϑῇ δὲ μένειν ἄτροφα παραπλησίως τοῖς ἀφεϑεῖσε κατὰ γῆς. καὶ γὰρ ταῦτα κωλύεσϑαι χειμῶνος ἀναφῦναι. τῶν τε fov ὅσα χειμῶνος ἀποτίκτεται ταῦτα δυστροφα γίγνεσθαι. τὸ ϑέρος δὲ πάντα ποιεῖν ἄτονα τῇ πολλῇ διαφορήσει. διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὰ σπέρματα καὶ τὰ συλληπτικὰ μέρη τούτων, ὃν τρόπον καὶ ὅλα τὰ σώματα.. ταῦτα δὲ καὶ δίχα λόγου δυσωπεῖν ἱκανὴ καϑέστηκεν ἡ ἀπὸ τῶν φαινομένων μαρτύρησις. ἐν παντὶ γὰρ yoóvo καὶ γιγνομένας καὶ τελεσφορουμένας τὰς συλλήψεις ϑεωροῦμεν. εἰ δέ τινες κακοϑερεῖς οὖσαι φύσεις χεῖρον ἔχουσι ϑέρους ἢ 20 πάλιν κακοχείμεροι χειμῶνος; οὐκ εἷς τὰς ὥρας ἀποβλέψομεν, εἰς δὲ τὸ ποιὸν κατάστημα τοῦ σώματος. κοινῶς γὰρ τοῦτον ὑποτιϑέμεϑα τὸν καιρὸν ἐν ᾧ καὶ ἀνενδεὲς καὶ ἀβαρὲς καὶ πανταχύϑεν εὐάρεστόν ἔστι τὸ σῶμα. πρὸς δὲ τὰς μετα- βολὰς τῆς σελήνης εἴ τις ἐγένετο καὶ τῶν ἡμετέρων μετα- 36 κύσμησις σωμάτων, πάντως ἂν καὶ ταύτην ἐτετηρήκειμεν;, ὃν τρόπον ἐπὶ τῶν μνῶν καὶ τῶν ὀστρέων. εἰ δὲ μηδέν τι τοιοῦτον ἐπὶ τῶν ἡμετέρων γιγνόμενον τετήρηται σωμάτων, ἔσται μὲν πιϑανός, ψευδὴς δὲ πᾶς ὁ τοιοῦτος λόγος.

1

Q

1 εὐτροφῆ.. «ἀτροφεῖ c. 2 de muribus (cf. infra v. 20) vid. Aristot. Pseudepigr. p. 888 fr. 832. 11 κωλύεται cC (corr. E). 19 τε (sic) e (non δὲ). 18 τῶ ϑέρει 6. 14 καὶ τὰ (συλλ.) E: κατὰ 6. 17 γὰρ: μὲν c. 19 ϑέρους E: θεωρίας c. 24 τετηρήκειμεν c (corr. E).

— 200 —

XI Ei ὑγιεινή ἐστιν ἡ σύλληψις.

42, Ἔνιοι τὴν σύλληψιν ὑγιεινὴν εἶναι νομίξουσιν ὅτε πᾶν φυσικὸν ἔργον ὠφέλιμόν ἐστι» φυσικὸν δὲ ἐνέργημα καὶ ἡ σύλληψις. δεύτερον ὅτι στραγγῶς τινὲς καϑαιρόμεναι καὶ ὑστεριπκὰς ὑπομένουσαι ϑλίψεις συλλήψεσε χρησάμεναι 5 τῶν ὀχληρῶν ἀπηλλάγησαν.

πρὸς ταῦτα δὲ λεκτέον ὅτι καὶ ἡ κάϑαρσις φυσικὸν ἔργον, ἀλλ᾽ οὐχ ὑγιεινόν, ὡς ὑπεμνήσαμεν. οὐ πάντως γε μὴν εἴ τι ὠφέλιμόν ἐστι. τοῦτο καὶ ὑγιεινόν. ἀμέλει καὶ τὸ καθαίρεσθαι καὶ συλλαμβάνειν ὠφέλιμον μέν ἐστιν εἰς τὸ γένεσιν ἀνθρώπων, οὐ μὴν ὑγιεινὸν ταῖς κυοφορούσαις. συλλαβοῦσαι μὲν τάχα οὐχ ἀπαλλάσσονται τῶν προυπαρ- χόντων περὶ τὴν ὑστέραν ὀχληρῶν, ἀπαλλασσόμεναι δὲ τούτων τότε συλλαμβάνουσιν. εἰ δὲ καὶ ὑπὸ τῆς συλλήψεως ἀπ- αλλάσσονται, βοήϑημα γίγνεται νόσων ἡ σύλληψις, 09 τηρη- 15 τικὸν τοῦ ὑγιαίνειν, ὥσπερ οὐδ᾽ ἡ φλεβοτομία διὰ τοῦτο ὑγιεινὸν γίγνεται παράλημμα, διότι λύει νόσους. κατὰ δὲ τὸ προηγούμενον λεκτέον ὡς πολλὰ μὲν δυσχερῆ παρέπεται ταῖς κυοφορούσαις βαρουμέναις καὶ τὴν κίσσαν ὑπομενούσαις. ἤδη δὲ γνωστέον ὅτι καὶ τὴν ἑνὶ τῷ foc αὐτάρκη τροφὴν 30 μερισϑῆναι δεῖ πρὸς δύο ἕῴων ϑρέψιν τε καὶ αὔξησιν, ὥστε μηκέτι μένειν αὐτάρκη τῇ κυοφορούσῃ. ὅτι γὰρ τῷ κυοφορουμένῳ προσμερίξεται, τοῦτο κατ᾽ ἀνάγκην ἀφαιρεῖται τῆς κυοφορούσης. οὐ γὰρ ἐνδέχεται πλείονα λαμβάνειν αὐτὴν ὡς καὶ ἀπαναλώσεως γιγνομένης πλείονος. οὐδὲ γὰρ οἴσει 536 τὴν οἰκονομίαν τῆς πλείονος τὸ τῆς πέψεως ἔργον. εἰ τοίνυν λαμβάνει μὲν ὅσην δύναται πέσσειν, τῆς δὲ πεσσομένης τὸ προστιϑέμενον τῷ κυοφορουμένῳ τῆς κνυοφορούσης ἀφαι-

7 φυσικόν ἐστιν ἔργον D (sed ἐστιν non habet c). οὐχ (sic) c (non οὐχὶ). 16 τοῦ E: τὸ c. 20 δὲ add. E (om. c). »| E: dv c. 922 ὅτι: πάντα 56. 27 λαμβάνει piv ὅσην D: λαμβανόμενος ἣν c.

— 908 —

ρεῖται. τὸ δ᾽ ἐλαττωτικὸν οὐχ ὑγιεινόν, οὐδὲ ἡ σύλληψις ὑγιεινή. ὅτι δὲ τὴν ἀἁτροφίαν καὶ τὴν ἀτονίαν καὶ τὸ πρου- ρότερον γηρᾶσαι αἱ κυήσεις ἀποτελοῦσι πρόδηλον μὲν κἀκ τῶν ivagyGOv, ἔτι δὲ καὶ ἐκ τῆς πρὸς τὴν γῆν ὁμοιότητος, 5 ἥτις ἐπὶ τοσοῦτον ἐξαναλοῦται πρὸς τὰς ἐπαλλήλους καρ- πογονίας ὥστε μὴ δύνασθαι τοὺς καρποὺς κατ᾽ ἔτος ἀνα- φέρειν.

XII Τίνα σημεῖα συλλήψεως.

43. 'H σύλληψις ὠνόμασται μὲν ἀπὸ τοῦ συγκράτησις 10 εἶναι τοῦ σπέρματος, καλεῖται δὲ κύησις παρὰ τὸ κεύϑησις εἶναι τοῦτ᾽ ἔστιν ἀπόκρυψις. τὸ γὰρ κεύϑειν ἔστε τὸ κρύ- πτεῖν καὶ τὸ ἐν τῇ μήτρα δὲ συνειλημμένον κρύπτεται. κατ᾽ ἔννοιαν δὲ σύλληψίς ἐστι κράτησις ἐπίμονος σπέρματος ἢ ἐμβρύου ἢ ἐμβρύων ἡ ἐν ὑστέρᾳ διὰ φυσικὴν αἰτίαν. κρά- 15 90:9 μέν, κατοχὴ γάρ ἔστιν ἡ σύλληψις. ἐπίμονος δὲ διὰ τὸ σχεδίως ἐνιάκις πρατεῖσϑαι τὸ σπέρμα καὶ παραυτίκα πάλιν ἀποπτύεσϑαι, τὸ δὲ τοιοῦτον μὴ εἶναι σύλληψιν. σπέρ- ματος δὲ ἢ ἐμβρύου, ὅτι κατὰ μὲν τοὺς πρώτους χρόνους e 3 1 3 ’ , € , e 4, ὅτε ἁκπμὴν ἀδιατύπωτος ἐστιν ὁ γόνος, ἡ σύλληψις σπέρματος 30 ὑπάρχει) μετὰ δὲ τοὺς πρώτους χρόνους τετυπωμένου τοῦ κατὰ γαστρὸς καὶ μηκέτι ὄντος τοῦ σπέρματος. οὐ παύεται μὲν οὖσα σύλληψις, ἔστι δὲ οὐ σπέρματος ἀλλ᾽ ἐμβούου. μεταβέβληται μὲν γὰρ ἤδη τὸ σπέρμα καὶ φύσις ἐστί, κατὰ προκοπὴν δὲ καὶ ψυχή, καὶ οὐκέτι σπέρμα. διὸ καὶ τῆς 35 συλλήψεως διαφοράν τινες εἰσάγοντες τὴν μὲν ἀτελῆ λέγουσιν ὡς τὴν πρώτην, τὴν δὲ τελείαν ὡς τὴν δευ- 8 af om. c (add. E). 8 verba a D ante συλᾶ. inserta μελλούσης γένεσθαι neque hic habet c neque in indice capp. raemisso. 18 σύλληψις ἐστὶν (hic) κράτησις c. 14 7 D: c. 16 σχεδίως E: σχετικῶς c οὗ, E* p. 26). 18 ἢ om. c (add. E) 422 μὲν οὖσα (Dar. E: μένουσα c. 34 οὐκέτι

E: οὐκ ἔστιν c. 26 εἰσάγοντες E: ἄγοντες c. ὡς τὴν πρώτην, ilem ὡς τὴν δευτέραν del, E p. XXXV.

— 909 —

δευτέραν. ἕνεκα δὲ τοῦ τὰ δύο τῆς συλλήψεως εἴδη περι- λαβεῖν σπέρματος ἔφαμεν ἢ ἐμβρύου, διὰ δὲ τὸ καὶ δίδυμά ποτε ἢ τρίδυμα συλλαμβάνεσθαι προσεϑήκαμεν ἢ ἐμβρύων. ἐν μήτρᾳ, παρ᾽ ὅσον οὐκ ἐν ὁποίῳ δήποτε μέρει κράτησις ἐπίμονος τοῦ σπέρματος ἡ σύλληψίς ἐστιν ἀλλ᾽ ἡ ἐν ὑστέρᾳ. 5 καϑ᾽ ὃν γὰρ καιρὸν ἐν τοῖς σπερματικοῖς περιέχεται πόροις, κρατεῖται μὲν ἐπιμόνως, ἀλλ᾽ οὐκ ἔστι τοῦτο σύλληψις. ἐπὶ τέλει δὲ πρόσκειται διὰ φυσικὴν αἰτίαν, ἐπεὶ πολλάκις κρα- τεῖται τὸ σπέρμα καὶ ἐπιμόνως καὶ ἐν ὑστέρᾳ, διὰ ψῦξιν μεμυκότος τοῦ στομίον τῆς ὑστέρας. καὶ τὸ ἔμβρυον δὲ ἐν τὸ ταῖς δυστοκίαις. ἀλλ᾽ eb τοιαῦται κρατήσεις ovx εἰσὶ συλ- λήψεις. οὐ γὰρ ὑπὸ τῆς κατὰ φύσιν ἐνεργείας. ὑπὸ δὲ τῆς παρὰ φύσιν ἀποτελοῦνται.

διαφέρειν δὲ ἀνάληψις συλλήψεως. ἀνάληψις μὲν γάρ ἐστιν ἡ φορὰ τοῦ σπέρματος ἐπὶ τὸν πυϑμένα τῆς ὑστέρας, 15 σύλληψις δὲ ἡ μετὰ τὴν φορὰν πράτησίς τε καὶ συγκόλλησις. καὶ ἀνάληψις μὲν μόνου ἐστὶ σπέρματος, σύλληψις δὲ καὶ ἐμβρύου.

44. τούτων οὕτως προδιακεκαϑαρμένων ἱστέον ὡς τινὲς μὲν ἀκατάληπτον ἔφασαν συναντᾶν. καϑ᾽ ἡμᾶς οὖν ἐκ τῶν so πλειόνων ὑφ᾽ ἕν καὶ μετὰ διορισμοῦ ποιήσασθαι δεῖ τὴν σημείωσιν τῆς συλλήψεως, οἷον ἐκ τοῦ κατὰ τὸ πέρας τοῦ πλησιασμοῦ φρικώδους συναισϑήσεως ἀντίληψιν γεγονέναι τῇ γυναικί, καὶ τὸ στόμιον μεμυκέναι τῆς ὑστέρας μετ᾽ εὐαφείας καὶ τρυφερίας. ἐν γὰρ ταῖς ψύξεσε καὶ ταῖς φλεγμοναῖς 25 συμπίπτει μέν, ἀλλὰ μετ᾽ ἀπηνείας καὶ σκληρίας. μὴ ἐπι- καϑυγραίνεσθαι δὲ τῷ σπέρματι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, ἢ

1 δὲ d: τὲ (sic) c. 8 prete (sic) e (cf. 1, 37). ἢ add. E (om. c). — "7 κρατεῖ μὲν c (corr. E). cf. v. 8 κρατεῖ τε τὸ σπ. C. 9 καὶ ante διὰ add. c (del. E). 291 99 ἕν: cf. E? p. 17. 24 post γυναικέ in margine c adscribuntur ea- dem manu (; ἀλγεῖν. μετρίως — μήτραρ) verba Aetii ex epi- toma huius ipsius capitis Soranei (XVI, 8) p. 41, 28 — 6 D. τὸ μετ᾽ C (τὸ del. E). 26 συμπέπτειν c (corr. 'E).

Soranus, ed. Rose. 14

— 210 —

ἐπ᾽ ὀλίγον, ἀνιεμένου πάντως τοῦ πλείονος ὑγροῦ. μετα δέ τινα χρόνον κἀκ τοῦ τὴν ἐπίμηνον κάθαρσιν ἐπέχεσθϑαι ἢ ἐπ᾽ ὀλίγον φαίνεσϑαι, βαρυτέραν δὲ γίγνεσϑαι τὴν ὀσφύν, καὶ λεληϑότως ἐπαίρεσϑαι τοὺς μαστοὺς μετά τενος ἐπιπόνου

5 συναισϑήσεως, ὑπανατρέπεσθαι δὲ τὸν στόμαχον καὶ τὰ ἐπὶ τοῦ στήϑους ἀγγεῖα κυρτὰ καὶ πελιὰ φαίνεσθαι, καὶ τὰ κύλα τῶν ὀφθαλμῶν ὑπόχλωρα, ποτὲ δὲ καὶ σπίλους μελα- νίξοντας ἐπιπολῆς ταῖς ὄψεσιν ἐπιτρέχειν, καὶ τὴν λεγομένην ἐφηλὶν γενέσθαι. μετὰ δὲ ταῦτα τήν τε κίσσαν ἐπιφαίνεσθαι

10 καὶ πρὸς λόγον τῆς τοῦ χρόνου προκοπῆς διογκοῦσθϑαι τὸ ἐπιγάστριον, εἶτα καὶ κινήσεως τοῦ κατὰ γαστρὸς ἀντιλαμ- βάνεσθϑαι τὴν κυοφοροῦσαν.

ΧΠῚ Τίνα κατὰ τοὺς ἀρχαίους σημεῖα τοῦ ἄρρεν εἷναι τὸ κυοφορούμενον ἢ ϑῆλυ.

1. 48. Ἱπποκράτης τοῦ μὲν ἄρρεν κύειν φησὶ σημεῖον τό τ᾽ εὐχρουστέραν ὑπάρχειν τὴν κύουσαν καὶ εὐκινητοτέραν καὶ τὸ τὸν δεξιὸν μαξὸν μείξονα ἔχειν καὶ εὐογκότερον καὶ πληρέστερον καὶ μάλιστα τὴν ϑηλὴν ἐπαίρεσθαι, τοῦ δὲ ϑῆλυ τὸ μετ᾽ ὠχριάσεως ὀγκωδέστερον εἶναι τὸν εὐώνυμον μαζὸν

40 καὶ μάλιστα τὴν ϑηλήν, ἀπὸ ψευδοῦς ὑπολήψεως im ταύ- τὴν ἐλθὼν τὴν ἀπόφασιν. ᾧετο γὰρ ἐν μὲν τοῖς δεξιοῖς μέρεσι τῆς ὑστέρας συλληφϑέντος τοῦ σπέρματος ἄρρεν ἀπο- τελεῖσϑαι. ἐν δὲ τοῖς εὐωνύμοις ϑῆλυ. τοῦτο δὲ ὡς οὐκ ἀληϑὲς ἐν τοῖς φυσικοῖς περὶ ξῳογονέας παρίσταμεν ὑπο-

1 πάντως E: παντὸς C. 7 κύλα E (Pollux II, 66): κοῖλα c. 8 ἐπὶ πολλῆς c (corr. D). 12 post xvog. in c sequuntur Aetiana p. 42, 14—17 D. 15 σημεῖον (Aet.): sivo, c. haec (v. 15—18 $915») ex Sorano excerpsit Aet. 16, 9, qui aliena deinde addidit & Sorani scriptore partim recepta p. 48, 18—22 et 44, 6—15, ubi p. 48, 91 πρότερον ἀπὸ (sic) ἱπποχράτους δέδικται (eic) c. 16 s9zo. Hipp. III, 744. contra IIL 8 (Lipa). 17 τὸ Aet: om. c. 21 dero E: ὥστε c. cf. Hipp. IIT, 466 (ad I, 467). — 24 παρίσταμαι c (corr. E». ὑπομνήμασιν D: ὈὉπόμνησιν (sic) c.

— 211 —

μνήμασιν. oí δὲ εἰ uiv ἄρρεν εἴη τὸ κατὰ γαστρός. ὀξυ- τέρας καὶ σφοδροτέρας παρέπεσϑαι τὰς κινήσεις φασὶν αὐτοῦ πρὸς τὴν ἀντίληψιν τῆς xvovonc, εἰ δὲ θῆλυ, xol βραδυ- τέρας καὶ νωϑροτέρας μετὰ τοῦ καὶ τὴν κύουσαν δυσκινη- τοτέραν εἶναι καὶ ἀσωδεστέραν τῇ δυνάμει. τὴν μὲν γὰρ ὅ εὔχροιαν ἐπὶ τῶν ἀρρενοτόχων γίγνεσθαι διὰ τὴν ἀπὸ τῆς κινήσεως τοῦ κατὰ γαστρὸς γυμνασίαν, τὴν δὲ δυσχροιαν ἐπὶ τῶν ϑηλυτόκων διὰ τὴν περὶ τὸ πνυούμενον ἀργίαν. ταῦτα δὲ τοῦ πιϑανοῦ μᾶλλον ἢ τοῦ ἀληϑοῦς ἔχεται, παρ᾽ ὅσον ἐπὶ τῆς ἐναργείας ὁρῶμεν τοτὲ μὲν ταῦτα τοτὲ δὲ xolio Ὁ τὰ ἐναντία παρηκολουϑηκχύτα.

XIV Τίς ἡ τῶν συνειληφυιῶν ἐπιμέλεια.

46. 'H τῶν συνειληφυιῶν ἐπιμέλεια volyoovog ἐστιν. ἡ μὲν γάρ ἐστε τῶν πρώτων χρόνων εἰς τήρησιν τοῦ κατα- βληϑέντος σπέρματος, ἡ δὲ τῶν δευτέρων πρὸς παρηγορίαν 15 τῶν ἐπιγιγνομένων συμπτωμάτων, καϑάπερ ἡ τῆς ἐπιγιγνο- μένης κίσσης, ἡ δὲ τῶν τελευταίων καὶ πλησίον ἤδη τῆς ἀποκυήσεως εἴς ve τὴν τοῦ ἐμβρύου τελείωσιν καὶ εἰς εὐχερῆ τῆς ἀποτέξεως ὑπομονήν. ἐξ ὧν περὶ τῆς πρώτης κατὰ τὸ παρὸν ποιησόμεϑα τὴν ἐπίσκεψιν. uM 20

δεῖ τοίνυν τῆς συλλήψεως γενομένης φυλάττεσϑαι πᾶσαν ὑπερβολὴν καὶ κίνησιν σωματικήν ve καὶ ψυχικήν. ἐξέεται γὰρ τὸ σπέρμα καὶ διὰ φόβον καὶ διὰ λύπην καὶ χαρὰν αἰφνίδιον καὶ καϑόλου διανοίας ἰσχυρὰν ταραχήν, καὶ γυ-

4 δυσκίνητον c (corr. E p. CV). 10 ἐνεργείας c (corr. E). τότε ταῦτα τὲ καὶ τὰ ἐναντία τε x. c (corr. E). 12 cf. Aet. 16, 19 ᾿ἀσπασίας (quae fugienda illa sec. Soranum ex-

scripsit). 17 πλησίῶν (810 ipse corr.) c. ἤδη: ἢ δὲ c. 18 sig τε τὴν τοῦ (DE): ἐστὶ τέλεέ (sic) τοῦ c (qui voluit τε- λεέωσιν iam ante ἐμβρ.). 41 γινομένης c (corr. D). 94 καὶ καϑόλου δεὶ μόνας τηρεῖν ταρωχὴν c (corr. Aetius comp.). γυμνασίαν σφοδρὰν corr. Aet. 145

— 212 —

μνάσια σφοδρά, xol βιαίους κατοχὰς πνεύματος, βῆχας, πταρμούς, πληγάς, πτώματα καὶ μᾶλλον τὰ ἐπὶ τὰ ἰσχία, βάρους ἄρσεις, πηδήματα, σκληρὰς καθέδρας, φαρμακείας, δριμέων xol πταρμικῶν προσφοράν, ἔνδειαν, ἀπεψέαν, μέ-

δ ϑην; ἔμετον, κοιλιολυσίαν, δύσιν αἵματος διὰ ῥινῶν καὶ αἱ- μορροίδος ἢ ἄλλου τόπου, καὶ χαλασμὸν διά τινος τῶν ϑερ- μαίνειν δυναμένων, καὶ διὰ πυρετὸν δὲ σφοδρὸν καὶ ῥῖγος καὶ σπασμὸν καὶ τὸ κοινότερον πᾶν τὸ βιαίαν κίνησιν ἐπ- ἄγον, δι’ ὧν ἔκτρωσις ἀποτελεῖται. τούτων οὖν τὰ ἐπὶ τῆς 10 ἡμετέρας ἐξουσίας πεφυλάχϑαι προσῆκεν, καὶ δι’ ἠρεμίας κλινήρη τὴν συνειληφυῖαν τηρεῖν πρὸς μέαν ἢ δευτέραν ἡμέραν, ἀπεριέργως χρωμένην ἀλείμματι χάριν τοῦ καὶ ὄρε- ξιν ἀνακύψαι καὶ τὴν δοϑεῖσαν τροφὴν ἐξοιπειωϑῆναι, παρ- αιτεῖσϑαι δὲ καὶ τὴν τοῦ ἐπιγαστρίου τρῖψιν, ἕνα μὴ διὰ 15 τῆς τοπικῆς συγκινήσεως ἀποσπασϑῇ τὸ κολλώμενον σπέρμα; συναλείφειν δὲ αὐτὴν ἐλαίῳ νεοτριβεῖ καὶ ὀμφακίνῳ, καὶ τροφὴν σιτώδη διδόναι καὶ ὀλιγωτέραν, τὸ λουτρὸν δὲ παρα- πέμπειν εἰ δυνατὸν ἕως ἑπτὰ ἡμερῶν. ὑποπῖπτον γὰρ τῇ τοῦ ὕλου σώματος ἀραιώσει καὶ τὴν τρυφερίαν τοῦ σπέρ- 30 ματος συνεκλύσει,) χωρὶς εἰ μὴ νομέξοι τις ὅτι τὰ μὲν μή- πῶ βεβαίως κεκολλημένα τραύματα προσδιέστησι τὸ βαλα- νεῖον καὶ τὰ πυκνότατα τῶν ἀϑλητῶν ἀνίησι σώματα, τὸ σπέρμα δὲ οὐκ ἂν ἐκτήξειε τρυφερὰν ἕτι καὶ νεοπαγῆ τὴν σύστασιν ἔχον. ἔνϑεν οὐκ ἀλλότριον καὶ τὸν οἶνον ἀπο- 25 δοκιμάσαι μέχρε καὶ τῶν ἴσων ἡμερῶν εἰς τὸ μὴ βιαίας καὶ πληχτικὰς γίγνεσθαι τὰς ἀναδόσεις. ὡς γὰρ τὰ κατεαγέντα τῶν ὀστῶν μὴ κινούμενα πήγνυται τοῖς μορίοις.) οὕτως καὶ τὸ σπέρμα πρὸς τὴν ὑστέραν ἔμφυσιν ἀσφαλῆ καὶ ἰσχυρὰν 2 καὶ p. τοῦ ἔπειτα ἰσχίων c (corr. E). cf. Aet. πληγὰς

κατὰ τῶν ἰσχίων. 8 βάρος. ἄφσις (sic) ὁ (βάρος αἴρειν Aet.).

πηδήματα σκληρὰ. καθέδρας c (corr. Α et.). 16 τροπικῆς ὁ (corr. D). 16 ὀμφακίζοντι c. 19 σπέρματος (sic) c (non σώματος, ut D). 21 προδιίστησι c (corr. E). — 98 ἐκτείξει

ἐν τρυφερᾶ ἔτι c.

— 214 —

τινασσομένη μὲν κρατεῖ τὸ σπέρμα, σαλευομένη δὲ ἀφίησι. βαλανείῳ δὲ χρῆσϑαι ϑερμοτέρῳ καὶ τῶν ἀέρων ἕνεκα καὶ τῶν ὑδάτων. χωρὶς ἐγχρονισμοῦ καὶ πολλῆς ἐξιδρώσεως εἰς τὸ μὴ ϑρυπτόμενον ἐξατονίξεσθαι τὸ σῶμα. χρῆσϑαι δὲ καὶ

5 ψυχρῷ συμμέτρως, ὡς μὴ φρικώδη γενέσθαι συναίσϑησιν. μετὰ δὲ τὴν ἀποϑεραπείαν δεῖ ἀσιτῆσαι ἕως ἂν ἠρεμήσῃ τὸ σῶμα καὶ ἡ ταραχὴ τοῦ πνεύματος καὶ ὃ σάλος τῶν ὑγρῶν ἀπογαληνωϑῇ. προπίνειν δὲ μέχρι πλείονος ὕδωρ ὕστερον, ἀλλ᾽ εἰ συνηϑές, καὶ οἰνάριον ὀλίγον.

19 47. μηδεὶς δὲ ὑπολαμβανέτω ὅτι κἂν παραβαινούσης τινὸς ἔνια τῶν εἰρημένων ἢ πάντα μὴ γίγνηται τοῦ συλλη- φϑέντος ἔκτρωσις, οὐχὶ πάντως ἠδίκηται τὸ συλληφϑέν. βέ- βλαπται γὰρ ὥστε καὶ ἀγονώτερον γίγνεσθαι καὶ ἀναυξητό- τερον καὶ δυστροφώτερον καὶ κατὰ τὸ κοινὸν εὐαδίκητον

15 εὐάλωτόν τε τοῖς βλάπτουσι καὶ κακόμορφον καὶ κατὰ ψυ- χὴν ἀγενές. χωρὶς εἰ μὴ τῶν μὲν οἰκοδομουμένων ὅσα ἂν πεπηγόσιν ἐποικοδομῆται τοῖς ϑεμελίοις δυσπερίτρεπτα μένει πλείοσι χρόνοις, ὅσα δὲ σαϑροῖς καὶ ἀπήκτοις ῥαδέως καὶ σρὸς ὀλίγην ἀφορμὴν ἀπορρίπτεται, τῶν δὲ fov ἡ γέννησις.

30 ἔσται διάφορος παρὰ τὸ τοῖς πρώτοις ὡσανεὶ στοιχείοις καὶ ϑεμελίοις διαφόροις ἐξερεισϑῆναι.

τοῦ σπέρματος δὲ ἀποπτυσϑέντος καταληφϑήσεται μὲν τὸ γεγονὸς ἐκ τοῦ κάθυγρον τὸν γυναικεῖον κόλπον ὑπάρ- q&iv, διορϑώσεως δὲ τεύξεται πρὸς τὸ μὴ καὶ δεύτερον τὴν

35 αὐτὴν τῆς συλλήψεως ἀποτυχίαν γενέσθαι. καὶ διὰ τοῦτο

περιαιρεῖν μέν, εἴ τις σωματικὴ κίνησις, παραμυϑεῖσϑαι δὲ

5 συμμέτρω c (corr. E). 6 ósi ἕστησιν ἕως... C. 10 ὅτι E: διότι c. 11 γίνηται D: γίνεσθαι c. 12 βεβλάφϑαι γὰρ ὥσπερ c (corr. E). 14 κατὰ om. c (add. E). 16 ἐυ-

ἅλωτος τὲ c (corr. D). 16 ὁπᾶσαν (sio) πεπνίγωσιν c (πεπη- yóci D). 17 8s. οἶκος, δυσπερίτρεπτος μὲν εἰς (sic) πλεί- οσι yg. c (delevi οἶκος). 19 ἡ γέννεσις οὐκ ἂν ἔσται ὃ. c.

Ὁ ὡς ἂν εἷς στ. c. 26 παραμυϑεῖ. ὡς δὲ τὴν qp. c (corr.

— 21b —

τὴν ψυχήν, εἰ βιωτικαὶ φροντίδες συνετάραξαν αὐτήν, rovovv δὲ τὰ μέρη μετὰ τῶν ὅλων, εἰ περὶ τὴν ὑστέραν ἡ «ova. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ περὶ τὸν πρῶτον χρόνον τῆς σύυνει- ληφυίας ἐπιμέλεια, ἐπὶ δὲ προκοπτούσης τῆς κνοφορίας ἡ καλουμένη γίγνεται κίσσα. καὶ περὶ ταύτης λέγωμεν ἀκο- 5 λούϑως. ΧΥ Περὶ κίσσης.

48. ... λέγονσι δὲ ταύτην of μὲν ἐκ μεταφορᾶς ὄρνιϑος οὕτω λεγομένης. ὡς γὰρ τὴν πτηνὴν κίσσαν ποικίλην εἶναι πτιλώσεως ἕνεκα καὶ φωνῆς, οὕτως καὶ τὸ προκείμενον σύμ- 10 sro ποικίλων ὀρέξεων ἀποτελεσματικὸν ὑπάρχειν. τινὲς δὲ ἀπὸ τοῦ κισσοῦ. καὶ γὰρ οὗτος ποικίλος ἐν περιπλοκαῖς.

ἐπιγίγνεται δὲ ταῖς πλείσταις τῶν κυοφορουσῶν περὶ τὴν τεσσαρακοστὴν ἡμέραν, ἔτε δὲ μέχρι τεσσάρων μηνῶν ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἕπεται. ἐνίαις δὲ καὶ τάχιον ἢ βράδιον 15 ἄρχεται καὶ παραμένει πάλιν τισὶ μὲν ὀλιγωτέρως τισὶ δὲ μέχρι πλείονος, σπανίως δέ τισι μέχρι τῆς ἀποτέξεως. τισὶ δ᾽ οὐδ᾽ ὅλως ἐπηκολούϑησεν.

1 συνετάρασσαν c (corr. E). 7 huius cap. idem in c initium est cum Aetii capitulo 16, 10 quod inscribitur Περὶ κέττης Γαληνοῦ (sc. ex deperdito quodam Pseudo-G. libro): Τὸ πορὶ τὸν δεύτερον μῆνα συμβαῖνον ταῖς κυούσαις πάϑος κέττη ὠνόμασται [ἐκ μεταφορᾶς ὄρνιϑος.. «λεγομένου etc. ubi c λέγουσι a) τοῦτο oí uà» ...]. ceterum cf. Musc. I, 88 et ex inc. auctore simile addttémentum Oribasii latini veteris VI, 48 ubi sic: Cissa $gitur ab antiquis nomen accepit, quam alis ab anzietate pregnantis (— taedio Musc.) ... ali a similitudine edere. ..ali$ vero ad svmilitudinem avis quam Greci cissam vo- cant, Latimé gaiam (gaesam? Plin, Cael) dicunt. ut enim 5lla pinnarum varietale distincta atque voce multisona esse perhibe- iwr, non aliter haec passio varsas desideriorum. ingerit. formas elc. — 8 ταύτην: τοῦτο c. . 9 post λεγομένης quod habet D κίσσης non extat in codice. ποικινὴν c (corr. D). 10 πει- λώσεως (vel πτίλων cf. lat. et voce et pens varía): ποικιλίας c. 19 ποικίλα c. 14 τὴν Aeb.: om. c. κατὰ τὸ πλεῖστον (post 1500.) add. c (cf. Aet. ταῖς κυούσαις... ὡς ἐπὶ τὸ πολύ). ἔτι E: ἐπὶ c. 10 ἄρχεται E: ἔρχεται c.— ὀλιγωτέρους (sic) c.

— 216 —

παρέπεται δὲ ταῖς ἐν τῷ πτώματι τυγχανούσαις ἀνατροπὴ στομάχου ἤτοι πλάδος ναυτία τὸ καὶ ἀνορεξία ποτὲ μὲν πρὸς πάντα ποτὲ δὲ πρός τινα, καὶ τῶν ἀσυνήϑων ὄρεξις οἷον γῆς ἀνθράκων ἑλίκων ἀμπέλου καὶ ὀπώρας ἀώρον τε 5 καὶ ὀξώδους. ἐνίαις δὲ καὶ ἔμετος ἐκ διαστημάτων ἣ καὶ κατὰ πᾶσαν προσφοράν, καὶ βάρος καὶ σκοτώματα καὶ ἀλ- γήματα κεφαλῆς ἀπόρροιά τε καὶ ὠμῶν χυμῶν πλῆϑος καὶ ὠχρότης καὶ ἀτροφία καὶ κοιλίας σκληρία, τισὶ δὲ καὶ διά- τασις στομάχου, ϑώρακος ἄλγημα. τῶν αὐτῶν ἐνίοτε καὶ 10 πυρέτια λεπτὰ καὶ μαστῶν ἐπιδιογκώσεις. τὸ δὲ ἔπαρμα τῶν ἀγγείων τισὶ μὲν πρασίξον τι τισὶ δὲ πελιδνόν. ἐνίαις δὲ καὶ ἀνάχυσις ἐκτεριώδης. 49. τῆς πρώτης οὖν συναισϑήσεως γενομένης πρὸς μέαν ἡμέραν συστολὴν παραλαμβάνειν, ἕνεκα τοῦ μὴ κινούμενον 15 τὸν στόμαχον πρὸς τὸ κατὰ φύσιν διὰ τῆς ἠρεμίας ἀτάραχον φυλαχϑῆναι, μηδὲν εὐλαβούμενον ὡς οἷ πολλοὶ λέγουσιν ὅτε δυσὶν ζώοις ὅσην δήποτε δεῖ παραϑεῖναι τροφήν. ἡ γὰρ οὐκ ἐπιτηδείως τῷ σώματι διδομένη τροφὴ φϑείρεται καὶ οὐ μόνον οὐ τρέφει ἀλλὰ προσκακοῖ καϑάπερ τὰ τέλεια 20 vv σωμάτων οὕτως καὶ τὰ νεοπαγῇ σπέρματα. διόπερ ἀνατάσει χρηστέον. καὶ γὰρ o[ πλέοντες συστολῇ χρησάμενοι , αὐ e 1 5 e Ἅ 3 πρὸ μιᾶς ἡμέρας τὴν ναυτίαν οὐχ ὑπομένουσιν ἢ οὐκ ἐπὶ τοσοῦτον. τῇ δὲ £c ἡμέρᾳ σὺν ἀλείμματι μὲν ἀποϑεραπευτέον, s5 τροφὴν δὲ δοτέον ὀλίγην εὐκατέργαστον, οἷον φὸν ἁπαλὸν 1 πώματι (Bic) ὁ (corr. d). 2 post ὠνορεξέα sequuntur verba nonnulla ex Aetio illata p. 49, 9—10 D (usque ad alte- rum ἀφορεξία). cf. lat. cum inaequalitate stomachi et. abundan- tia humorum et nausta. 8 ἀσυνήϑως c (corr. d. — 4 doa- ρους τε C (corr. D). post ὀξώδους omisi ϑυσχροοῦσι --- σιτίων p. 49, 18—14 c. 6 ἣ καὶ hic om. c (qui mox habet zo. ἢ καὶ epos). 7 ἀπορία τὲ c. 8 διάτασις (sic) c: διάστασις d. 11 posi πελιδνόν seq. Aeliana p. 49, 22— 50, 6. 21 ἀναστάσει ὁ (corr. EJ. 24 ἀποθεραπευταῖοι (sic) c (corr. E). 25 ἀκατεργ. c (corr. D).

— 218 —

τε καὶ κρόκου καὶ οἰνάνϑης καὶ σιδίων ὀμφακίου καὶ κηκέδων ᾧποκιστίδος τε καὶ ἀκακίας καὶ πάλης ἀλφίτων. παραμένοντος δὲ τοῦ ἐμέτου καὶ τῆς τῶν σιτίων ἀποβολῆς ἁρμόσειε τὰ μὲν ἄκρα διαδεσμεύειν. τῇ γὰρ τούτων πυκνώσει συνδιατέθεται δ καὶ ὃ στόμαχος. ἢ καὶ εἰς ξεστὸν ὕδωρ καταβάπτειν. καὶ γὰρ τοῦτο τῇ ἐπιτάσει πυκνωτικόν. κατὰ δὲ τὸῦὔ στόματος τῆς κοιλίας πλατύστομον σικύαν usO' ὑποβολῆς πλείονος φλογὸς κολλᾶν, εἰ δὲ μή, καὶ δευτέραν κατὰ μεταφρένου. καὶ γὰρ παραπλησίως ἐπέχουσιν αὗται τὸν περὶ τῷ στομάχῳ 10 ῥευματισμόν. πόνου δὲ συμπεπλεγμένου τῷ ῥεύματι στυπτι- κὸν μὲν τῇ δυνάμει καταπλασμάτιον ἐπιρριπτέσϑω ϑερμὸν δὲ τῇ ϑίξει, καϑάπερ ἡ ὠμήλυσις ἐξ ὀξυκράτου καὶ μά- λιστα ταύτης ἡ διὰ κριϑένων ἀλεύρων ἢ πυρίνων ἀσήστων. 51. μάλιστα δὲ προνοητέον τοῦ διατάσσειν τροφὰς εὐ-

15 στομάχους εὐδιοικήτους τε καὶ δυσφϑάρτους, οἷον ᾧὸν ἁπαλὸν καὶ χόνδρον δι᾿ ὕδατος ψυχροῦ ἢ ὀξυκράτου ἢ μετὰ πυρήνων δοᾶς ἢ ἀλφίτων πόλτον ψαϑαρώτατον καὶ μάλιστα τὸν διὰ τῆς ὀρύξης, καὶ τῶν πτηνῶν τὰ μὴ καταπίμελα ψαφαφωτέραν δὲ ἔχοντα τὴν σάρκα, καϑάπερ ἀτταγῆνα, φάσ- 80 σαν, πέρδικα, νήσσας ἀγρίας, κίχλας, κοσσύφους; περιστεράς; ὄρνεις κατοικιδίους καὶ τούτων μάλιστα τὰ. στήϑη, καὶ. τῶν ἀγριμαίων κρέας λάγειον ἢ δορκάδειον, τῶν δὲ ἄλλων τὰ ἐρίφεια καὶ τῶν τρυφερῶν χοιρείων ῥύγχη πόδας ὦτα κοι- λίας μήτρας, τῶν δὲ ἀπὸ ϑαλάσσης ὁμοίως τὰ στερεόσαρκα. 35 τούτων δέ εἶσι τρίγλαι, κάραβοι, καρίδες, κήρυκες» σφόν- ÓvÀor, πελωρίδες,) πορφύραι. λαχάνων δὲ σέριν ὦὠμήν τε καὶ ξφϑήν, cícagov, — ἀρνόγλωσσον, ἀσπάραγον

2 καὶ... «καὶ E: ἢ. ὅ ἢ καὶ οἷο.: καὶ ἡ ξεστὸν ὕδωρ τὰ καταβ. c. er deines (8c, non στομάχου) c. k^ Cael. ox. 8, 201 (or$ veniris . . aliquando etiam a tergo). καὶ γὰρ: χρὴ γὰρ C. 11 ϑερμῶ c (corr. D). 19 ϑέξει E: p. 28: καθέξει c. ἡ ὠμὴ λύσσα c (corr. D). ἐξ om. c (add. E, διὰ D). 17 ἀφᾶτων (sio) c (corr. d). $1 κατοι- κητηρίους 6. 21 ἴσαρον (sic) c (corr. d).

— 219 —

ἄγριον. τῶν δὲ ἀπὸ ταμιείου ἐλαίας κολυμβάδας, μῆλα κυδώνια καὶ τούτων μάλιστα τὸ ὀπτόν. τὸ μὲν γὰρ ὠμὸν δυσκατέργαστον, τὸ δὲ ἡψημένον ὕδατι τὴν πολλὴν στύψιν ἀποβάλλει, τὸ δὲ περιϑλασϑὲν καὶ ἀποπτηϑὲν μετὰ τοῦ τη- ρεῖν τὴν ποιότητα προσλαμβάνει τὸ εὐκατέργαστον. εἰ δὲ δ ἑφϑὸν αὐτό τις βούλοιτο λαβεῖν, ἐπιδιακείμενον αὐτὸ κα- λάμοις ἕψητέον ἢ κρεμαστέον διά τινος ὥστε μὴ τοῦ ὕδατος ἅπτεσθαι, διὰ δὲ τῆς ἀτμῶν φορᾶς λαβεῖν τὴν ἕψησιν. δοτέον δὲ καὶ ἄπιον ἢ μέσπιλον ἢ σοῦρβον ἢ σταφυλὴν τὴν ἀπὸ χύτρας ἢ κρεμαστήν. πνευματοῖ γὰρ ἡ πρόσφατος. 10 καὶ ἀμύγδαλα. προνοητέον δὲ ὅπως μηδὲν τῶν προσ- φερομένων κεκαρυκευμένον. τὸ γὰρ ποικίλον καὶ περίεργον τῆς ἀρτύσεως βραδυπεψίας καὶ διαφϑορὰς σιτίων ποιεῖ.

52. πρὸ δὲ τοῦ λαβεῖν τὴν τροφὴν εἴ τε συρρυὲν ὑγρὸν ἐπὶ τὸν στόμαχον, οὐ πκωλυτέον αὐτὸ δίχα συγκινήσεως 15 ἐπιπολάσαν διὰ τῶν ἐμέτων ἐκβαλεῖν. μὴ προεξαντληϑὲν γὰρ αἴτιον αὐτὸ γίγνεται τοῦ τὴν ἐπιφερομένην φϑείρεσϑαι τροφήν. ἕνιοι δὲ τῶν ἑτεροδόξων καὶ προηγουμένως παρήνεσαν χμαρὸν ὕδωρ προπίνειν, εἶθα καϑιέναι τοὺς δακτύλους καὶ ἔμετον ἐπιτηδεύειν. of δ᾽ αὐτοί φασι δρι- 20 μέος μὲν καὶ πυρώδους πλεονάσαντος ὑγροῦ καὶ διὰ τοῦτο τὸν στόμαχον ἀναδάκνοντος καὶ πυροῦντος, ἀνδράχνης ἀπό- βρεγμα ἢ ἀπόξεμα διδόναι πίνειν ἢ καὶ αὐτὴν ἐσθίειν πέ- πονά τὲ καὶ σικύων σπέρμα μεϑ᾽ ὕδατος καὶ γλυκὺν κρη- τικὸν ἢ ἀβρότονον ἢ ἀψίνϑιον ἢ συριακῆς νάρδου ἀπό- ss βρεγμα ἢ πρητικῆς τραγοριγάνου. παχέος δὲ καὶ γλίσχρου,

1 ταμεέου c. cf. Cael. ox. 8, 204: dehinc e cellarso quod Graeci apotamiam (Ll apo tamiw) vocant, colymbadas olivas fra- cías. ἐλαίαι κολυμβάδες, μήλων κυϑωνέων c. — 4 περιπλα- cOív c. 6 .ἐπιδιακειμένων αὐτὸ (Bic) καλάμων c (corr. E).

9 σοῦρβον (ut sorba Cael. l. c.): otov? E? p. 9. 28. 10 xv- $9oog c. 11 πρ. καὶ καρυκευμάτων c (ἐκ x. E). 14 εἴ τι E: ἔτι c. σωρρυὲν (sic) c (corr. d). — 16 ἐπιπολᾶσαι (sic) c.

19 χλιερὸν c. 923 méxova τε (sic) c (non δὲ). of. Diosc. 2, 169 aq.

— 990 —

ῥαφανίδας μετ᾽ ὀξυμέλιτος καὶ ταρίχου xol τὸ διὰ νάπνος καὶ ὕσσωπον δι’ ὑδρομέλιτος ἀποξεσϑὲν. ἅπερ παντελῶς ἀμέϑοδα. δεῖ γὰρ οὐκ εἰς τὰς τῶν χυμῶν ᾿ἀποβλέπειν δια- «φοράς, εἰς δὲ τὴν ποιὰν τοῦ σώματος. εἶτα δύσπεπτοι μὲν 5 αἱ ῥαφανίδες, πνευματικὸς δ᾽ ὃ γλυκύς, τὸ δ᾽ ἀψίνϑιον πρὸς ἔκτρωσίν ἐστιν ἐπιτήδειον, ὥστε φυλακτέον τὰς τούτων δόσεις. 58. ταῖς δὲ πρὸς τὰ βλαβερὰ τῶν κυουσῶν ἐπιϑυμίαις τὸ μὲν πρῶτον ἐνστατέον διὰ λόγων ὡς τῆς ἀπ᾽ αὐτῶν 19 βλάβης τῶν τὰς ἐπιϑυμίας ποιούντων παραλόγως, 7) καὶ τὸν στόμαχον κακούσης;, οὕτως δὲ καὶ τὸ κατὰ γαστρός, διὰ τὸ μήτε καϑαρὰν μήϑ᾽ ἁρμοδίαν ἐπισπᾶσϑαε τροφήν, ἀλλὰ τοι- evrqv ὁποίαν ἐπιπέμψαι δύναται τὸ σῶμα κακῶς διακεί- μενον. καὶ γὰρ τὸ ἀπὸ τῆς γῆς ἀπορρέον $009 καϑαρᾶς μὲν 15 οὔσης διαυγές ἐστι, βορβορώδους δὲ ϑολερόν. εἰ δ᾽ ἀνια- ρῶς ἔχοιεν, κατὰ μὲν τὰς πρώτας ἡμέρας οὐδὲν προσενεκτέον, ὕστερον δὲ καὶ μετά τινας ἡμέρας, εἰ μὴ τυγχάνουσαι ὧν ϑέλουσι τῇ δυσϑυμίᾳ τῆς ψυχῆς ἀπισχνοῦσι καὶ τὸ σῶμα. πρὸς δὲ τὸ κουφότερον ἀδικηϑῆναι πρῶτον μὲν ὑποδεικτέον 20 ὅπως μὴ πρὸ τῆς ἀποϑεραπείας τοῦ σώματος λάβωσι καὶ τὸ ἐπιϑυμητόν, ὅπου καὶ τὸ κατὰ γένος ὠφέλιμόν ποτε λαμβανόμενον ἀδικεῖ, καὶ μὴ κατ᾽ ἰδίαν, μετὰ δὲ τῆς συμ- φερούσης τροφῆς, ἵνα τῇ παρὰ ταύτης εὐχυλίᾳ κατακρατηϑῇ ἤγουν κατακερασϑῇ. κατ᾽ ὀλίγον δέ. τὸ γὰρ περισσότερον 845 μᾶλλον ἀδικεῖ. καὶ μεταξὺ τῆς ἄλλης τροφῆς.» ἀλλὰ μήτε πρότερον, γυμνοῦ γὰρ ἅψεται τοῦ στομάχου, μήϑ᾽ ὕστερον. ἐπιπολάσαν γὰρ καὶ τὴν ἄλλην προσδιαφϑεέρει τροφήν. 1 ῥαφανέδος (sic) c (corr. d). καταρίχου c (corr. D). 2 ἰσσώπου c (corr. E). 8 χυμῶν E: γυναικῶν c. 4 μὲν (sic) ὁ (om. d). 6 τὸ dw. c (corr. εὐ 10 τῶν: καὶ τῶν 6. ποιούσης (οὐ deinde ἡ xal) 6. δ᾽ ἀρμ. (sic) c. 16 ἀνιαρῶς D: ἀἁνιῶς c (ἢ ἀνέαφ). 17 pu addidi (om. c). ὧν D: τῶν c. 20 ἀϑεραπείας (sic) c (corr. d). 21 ἐπι-

xs ag 6 (corr. E. 2428 ἕνα om. c (add. E. 24 δὲ om. c (add. E). 26 πρῶτον c. 41 ἐπιπολάσαν γὰρ E: ἐπὶ

— 221 —

καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τῆς κίσσης ἐπιμέλεια, τὴν δὲ τῶν ξξῆς χρόνων ἀκολούϑως προσυπακτέον. ΧΥ͂Ι Τίς ἡ ἀπὸ τῆς κίσσης μέχρις ἀποτέξεως iniu ἐλεια.

54. Τίνα μὲν τρόπον κατὰ τὸν τῆς κίσσης χρόνον ἄγειν 5

δεῖ τὴν κυοφοροῦσαν ἔμπροσϑεν ὑπεδείξαμεν, λοιπὸν δὲ ἤδη τούτου περιγραφέντος τοῦ συμπτώματος ἀκολούϑως καὶ τὴν μετὰ τὴν κίσσην ἐπιμέλειαν ὑπογράψαι.

δεῖ τοίνυν πρὸς λόγον γε τῆς δυνάμεως αἰώραις τε χρῆσϑαι ποικίλαις καὶ περιπάτῳ καὶ ἀναφωνήσει καὶ ἀνα- γνώσει καὶ ἀλείμματε καὶ ἀνατρέψει καὶ τροφαῖς ἀφϑονω- τέραις πλὴν ὥστε περιγίγνεσϑαι τῶν προσφερομένων οἴνῳ τε καὶ λουτροῖς τοῖς κατὰ συνήϑειαν καὶ τῇ πάσῃ διαχύσει τῆς ψυχῆς καὶ ὕπνοις ἱκανοῖς. δυσπαϑεστέρου δὲ γιγνο- μένου τοῦ σώματος ἡ κύουσα μὲν ἄμεινον ὑγιαίνει xol πα- ρασκευάξεται ὡς τὰς ὠδῖνας εὐτονώτερον ἐνεγκεῖν, τὸ ἔμ- Bovov δὲ νοστιμωτέρας καὶ ὑγιοῦς καὶ αὐτάρκους μεταλαμβάνει τῆς τροφῆς.

55. κατὰ δὲ τὸν ἕβδομον μῆνα τὰς μὲν σφοδροτέρας κινήσεις ὑφαιρετέον καὶ μάλιστα τὰς διὰ τῶν ὑποξυγίων, . τοῖς δὲ ἄλλοις προσεκτικώτερον χρηστέον. ἐπισφαλὴς γὰρ ὃ σπαραγμὸς ἐν ἀρχῇ μὲν μήπω προσεχομένου τοῦ σπέρ- ματος εὐτόνως μηδ᾽ εἰς τὴν πῆξιν κεκρατυμμένου καὶ διὰ τοῦτο ῥᾳδίως τοὺς ἀποσπασμοὺς λαμβάνοντος, ὕστερον δὲ διὰ τὸ βαρυαχϑὲς εἶναι τελειούμενον τὸ κατὰ γαστρὸς ὅτε πολλὰς γὰρ ἂν e 2 χρονέων (sic) c (corr. d). προσυπαρ-

κτέον c. 8 ἡ in tit. sic habet c (om. d). ἀ γινομένη ante ἐπιμ. add. c (in indice titulorum omissum). 6 δεῖ D: διὰ c.

8 μετὰ κίσσης (sic) c e (τὴν add. E). 9 ye: τὲ (810) C. 13 πάσῃ͵ (cf. I, 25): παρ᾽ "e c (καϑόλου E? p. 29). 16 παρα- σκευάξει C (eorr. E). didi (om. c). 17 vind adm

τῆς (9 i ? (εῆς om. d). M ἀσπασμοὺς c (corr. E). 5 διὰ om. c (add. D).

25

— 222 —

δεῖ φυλάττεσθαι μὴ διὰ τὸν πλείονα σάλον τοῦ χορέου óa- γέντος ἀποχριϑῇ μὲν τὸ ἐν αὐτῷ συλλεγόμενον ὑγρόν, ἐπὶ ξηρᾷ δὲ τῇ κυήσει κατασπώμενον τὸ ἔμβρυον τὸν κοινὸν πρὸς τὴν κυοφοροῦσαν κίνδυνον ὑπομάνῃ. κατὰ δὲ τὸν 5 μέσον χρόνον ἀνύποπτος μὲν ἡ κίνησις, μικρομεγέϑους ἔτι ὄντος τοῦ κατὰ γαστρὸς καὶ ἀσφαλῶς προσεχομένου καὶ μήπω χάλασμα πολὺ τοῦ χορίου μηδὲ διάτασιν εἰληφότος, συνέχοντος δὲ μᾶλλον τὸ ἔμβρυον. ἐπιϑεωρεῖν δὲ δίκαιον τὴν τῆς γαστρὸς διόγκωσιν, εἰ μή τινα σημεῖα παρέπεται 10 ἐγγὺς οὔσης τῆς ἀποτέξεως, ἅπερ ἀναγράψομεν ὕστερον. εἰ μὲν γὰρ προφαίνοιτό τι τοιοῦτον, εὐτρεπίξειν δεῖ τὰ πρὸς τὴν ἀπότεξιν. δέδειχε γὰρ ἡ ἐνάργεια ἦ μὴν καὶ τὰ ἕπτά- pavo γόνιμα τυγχάνειν. εἰ δὲ μή, τοῖς προδεδιδαγμένοις χρῆσϑαι. φυλάττεσϑαι δὲ κατὰ τὰς τρίψεις, ὀγκουμένων 15 πλεῖον τῶν μαστῶν, ϑλίβειν τὰς ὑπεροχὰς αὐτῶν. εὐχερῶς γὰρ ἀγανακτοῦντες ἀπόστασιν ὑπομένουσι. διὸ καὶ τὰς συν- ἤϑεις στηϑοδέσμας ἐπιχαλῶσιν εἰς παραδοχὴν τῆς ἐπιδιογ-

κώσεως τῶν μερῶν. 56. τοῦ δὲ ὀγδόου μηνὸς ἐνστάντος, ὃν κατ᾽ εὐφη- 20 μισμὸν λέγουσι μῆνα κοῦφον βαρύνοντα καὶ δυσαρέστησιν καὶ τὴν ἄλλην κακόπαϑειαν ἀποτελοῦντα, τὸ τῆς τροφῆς πλῆϑος ἐπισυνέργειν, κινήσεις δὲ παραλαμβάνειν μόνας τὰς διὰ φορείου ἢ μακρᾶς καϑέδρας, πλὴν εἰ μὴ μέχρι διαλύ- σεως ὀρεχϑείη τις τοῦ περιπατῆσαι. πλείονος δὲ οὔσης τῆς 25 δυσφορίας καὶ ἀνατείνειν ἁρμόσει πρὸς μίαν ἡμέραν, ὥστε 7 τοῦ ante εἰληφ. add. c (om. d). 9 si: καὶ c. μή τινας ἡ μαῖα c (corr. E). 12 δέδωκεν γὰρ ἡ ἐνέργεια c (corr. E). — * μὴν καὶ: μὴ καὶ c. 18 τοῖς γπὸ 9. διδαγμέ- voig (ut sit v ante πὸ postea suppletum, deletus accentus su- pra 9) c. 15 πλειόνων p. c (corr. D). 16 συνήϑους c (corr. d. 17 στηϑοδεσμέας c. ἐπιχαλῶσαν c. 18 μερῶν E: ἡμερῶν c. 20 λέγουσιν εἶναι x. c (cf. Hipp. I, 448....) βαρύνοντος.. ἀποτελοῦντα c. 22 ἐπισυνεργεῖν c (corr. E) 28 διαλύσεως (διεκλύσεως ): διαχύσεως c. 24 ὀρεχϑεῖ. 1

τις (810) C.

— 2289 —

διὰ τῆς ἠρεμέας ἐκλυϑῆναι τὸ δυσαρέστημα. ταῖς δὲ τῶν πολλῶν ψυχρολουσίαις οὐ προσεχτέον, ὅτι συστολὰς οὐ φέ- ρουσιν αἴ κπυοφοροῦσαι, xa0' ἃς ἀκαίρως τρεφόμεναι φέ- ρουσι καί viva πλείονα κάκωσιν. φϑειρομένης γὰρ τῆς τρο- φῆς οὐ μόνον οὐ τρέφονται διὰ τῶν ἐφθαρμένων ἀλλὰ καὶ δ βαροῦνται. παραιτητέον δὲ μέχρι τινὸς καὶ τὸ βαλανεῖον.

ἡ συνουσία δὲ πάντοτε ταῖς κυοφορούσαις ἐπιβλαβὴς διά τε τὸν σάλον καὶ διὰ τὸ τὴν ὑστέραν ἀναγκάξεσϑαι τὴν ἐναντίαν τῷ τῆς συλλήψεως ἔργῳ κίνησιν ὑπομένειν. ἐν δὲ τοῖς τελευταίοις μησὶ καὶ μᾶλλον, μὴ δι᾽ αὐτὴν ῥαγέντος 10 τοῦ χορίου τὸ πρὸς τὴν τῆς ἀποτέξεως χρείαν ἡτοιμασμένον ὑγρὸν ἔμπροσθεν τοῦ δέοντος ἀποκρίνηται. τὸν δὲ ὄγκον τῆς γαστρὸς εἴπερ ἀπεκρεμάσϑη κατὰ βάρος, διὰ τελαμῶνος ἀναληπτέον. τούτου δὲ τὴν μεσότητα αὐτῷ κάτωθεν ὑπο- ϑετεὸν τῷ τῆς κοιλίας ὄγκω, τὰς δὲ ἀρχὰς τῶν πλευρῶν i5 ἑξκατέρωϑεν ἀναχϑείσας χιαστέον, εἶτα ἐπὶ μετάφρενον καὶ dove ὑπερϑετέον πρόσϑεν ve κατὰ περιειλημένης φασκίας ἀφαμματιστέον. περιαλειπτέον δὲ καὶ κηρωτῇ τὸν ὄγκον δι᾽ ὀμφακένου ἐλαίου καὶ μυρσίνου. τονουμένου γὰρ τοῦ δέρ- ματος ῥῆξιν οὐχ ὑπομένει, τηρεῖται δὲ ἀρρυτίδωτον. 30

μετὰ δὲ τὸν ὄγδοον μῆνα τὸν μὲν τελαμῶνα λυντέον, συνεγγιζούσης ἤδη τῆς ἀποτέξεως. συνεργήσει δὲ τὸ βάρος tig ὀξυτέραν ἀποκύησιν. συνεχεστέροις δὲ χρηστέον τοῖς λουτροῖς εἷς παρασκευὴν τῆς τῶν μερῶν ἀνέσεως καὶ νήξεσι ταῖς ἐν ὕδατι γλυκεῖ καὶ ϑερμῷ. τὰ γὰρ αὐτοφυῆ δριμυ- 25 τέρας ἔχοντα τὰς ποιότητας οὐδὲν διαφέρει τῶν εἷς φϑορὰν ὑποτιθεμένων φαρμάκων. καὶ τοπικώτερον δὲ τὰ μέρη διαχαλα-

1 δὲ: γὰρ c. 8. καθ᾽ δὲ (sic) ὁ (καϑ᾽ o9g d, καϑ᾽ ἃς D). 4 καὶ τὴν πλείονα x. C. ὅ τρέφηται c (corr. D). 19 ἀποκρίέψει c (corr. E). 18 ἀποκρεμασθῆ καὶ βαρὺς διὰ τ. c. 17 προσϑέντας (πρόσϑεν δὲ corr. EY. περιδιλημμένης c (corr. E). 18 περιληπτέον c (corr. D, cf. inlinire lat.). 91 λυτέον εἶναι (fva E) o. c. 34 νήξεσι D: ῥήξεσιν c. 27 μέρη δια- E? p. 80: μερέδια c.

— 1224 —

στέον πυρίαις ἐγκαϑίσμασί τε τοῖς διὰ λινοσπέρμου ἢ τήλεως

9j μαλάχης ἀφεψημάτων, ἐγχυματισμοῖς δὲ 0r ἐλαίου γλυκέως,

ἔτε δὲ πεσσοῖς τοῖς διὰ χηνείου στέατος καὶ μυελῶν. καὶ

αὐτὴ δὲ ἡ μαῖα συνεχῶς τῷ δακτύλῳ περιαλείφουσα τὸ στό- 6 piov τῆς ὑστέρας διαστελλέτω.

XVII Τίνα κυούσης τῆς γυναικὸς ἐντὸς τῆς μήτρας φύεται.

97. Καϑάπερ ἐπὶ τῶν ov μετὰ τὸ κέλυφος ἔνδοϑεν

ὑμὴν ὑπέγκειται τῷ ὀστράκῳ διαφυὴς τῷ περικειμένῳ, κατὰ 10 τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν κυοφορουσῶν ἐκ τοῦ σπέρ- ματος ὑμὴν γενόμενος ἔνδοϑεν ὑπέγκειται τῇ ὑστέρᾳ συναφὴς αὑτῷ καὶ ἀστόμωτος ὑπάρχων, προσπεφυκὼς δὲ ἔνδοϑεν τῷ πυϑμένι τῆς μήτρας καὶ συγκεκριμένος ἐκ νεύρων καὶ φλεβῶν ἀρτηριῶν τε καὶ σαρκός; τύπος τις πορφυροῦς κατὰ 15 χροιάν, τῷ σχήματι ἐμφερὴς πιβωρίου φύλλῳ, παχὺς μὲν

1 τε Om. C. 2 ἀπεψήμασιν (sic) c (cor. E). . 3 post μυελῶν quae sequuntur in c p. 67, 12 usque &d finem capit. (in quibus eadem fere quae modo dicta sunt amplius explicata repetuntur) aliena ἃ Sorano sunt omnia (sc. a repe- tito verbo τὰ προσεμπίπτοντα v. 19 usque ad v. 29). deinde sequitur clausula haec in c: τὰ προσεμπέπτοντα δὲ τοῦ περὶ τῆς ἀποτέξεως λόγου αὐτάρκως διειλημμένου καὶ τὸν περὶ τῆς χρήσεως τῶν φϑορίων ἀναγκαῖον διορίσαι. et sequuntur prae- ter ordinem codicis latini c. 19 et 20 de aborsoriis et aborsu.

6 XVII — 19 E. huie titulo (ἐπ Gal. II, 902. 887) in c subiunguntur p. 68, 9—15 D. quae similem quidem, at non eandem inscriptionem apud Aelium (16, 2) habent hanc Τίνα συλλαμβανούσης τῆς γυναικὸς ἐντὸς τῆς μήτρας γένεται (quibus apud Aet. introducitur c. 8 περὶ γενέσεως τοῦ zogíov e dogma- tica Dioclis atque Praxagorae doctrina repetitum), postea de- mum sequuntur ipsa Sorane& p. 68, 18. 9 ὑπέρκειται (ὑπόκ. E) τῇ ὀστράκω τῇ (ἐπὶ τῇ E) διαφύσει τοῦ περικειμένου c. cf. ὑποτεταμένον ἐκτείνεται, ὑποτέταται in eadem re ap. Gal. IV, 528. 656. 11 ὑπέρκειται τὴν ὑστέραν c. 12 αὐτῶ o (cf. Gal. 1. c. συνεχήφ). 14 καὶ σαρκὸς: cf. lat. οὐ pulpis. 15 χρόαν c. '

— 995 —

xo0' ὃ προσπέφυκε τῷ πυϑμένε τῆς μήτρας, ὑμενώδης δὲ κατὰ τὰ ἄλλα καὶ λεπτὸς δι᾽ ἣν αἰτίαν μικρὸν ὥστε- ρον ἐροῦμεν. οὗτος δὲ κέκληται χόριον καὶ ἀγγεῖον καὶ δεύτερον καὶ ὕστερον καὶ πρόρρηγμα. χόριον μὲν ἀπὸ τοῦ κεχωρηκέναι τὸ ἔμβρυον καὶ τὰ σὺν αὐτῷ, καθὼς δὲ ὁ ἄλλοε λέγουσιν ἀπὸ τοῦ ἐκ πολλῶν συνεστάναι καθάπερ ὁ χορός. ἀγγεῖον δὲ διὰ τὸ ἐμπεριστέγειν τὸ ἔμβρυον ἀγ- γείῳ παραπλησίως. δεύτερον δὲ καὶ ὕστερον ὅτι μετὰ τὴν τοῦ ἐμβρύου κομιδὴν ἐπακολουϑεῖ. πρόρρηγμα δὲ διὰ τὸ προρρήγνυσθαι καὶ τὸ ἐμπεριεχύμενον ὑγρὸν ἀποκρένειν εἷς 10 ἁπαλωτέραν τοῦ κατὰ γαστρὸς ἀπότεξιν.

ἀπὸ μέντοι τῶν σαρκωδεστέρων τῶν κατὰ τὸν πυϑμένα μερῶν ἄνωθεν ἀπομηκύνεταί τι σῶμα λεπτόν, ἐμφύεται δὲ κατὰ μέσον τὸ τῶν ἐμβρύων ἐπιγάστριον, ἔνϑα τόπος Óu- φαλοῦ. καὶ αὐτὸ δὲ τὸ ἐμβρύῳ ἐμφυόμενον ὡς σῶμα κα- 15 λοῦμεν ὀμφαλόν. συγκέκριται δ᾽ ἐκ τεττάρων τὸν ἀριϑμὸν ἀγγείων δύο φλεβωδῶν καὶ δύο ἀρτηριῶν, δι᾽ ὧν εἰς ϑρέψιν ὕλη αἱματικὴ καὶ πνευματινὴ παρακομέξεταε τοῖς ἐμβρύοις. ἐμφύεσϑαι δὲ ταῦτα Ἐμπεδοκλῆς μὲν εἰς τὸ ἧπαρ οἴεται. Φαῖδρος δὲ εἰς τὴν καρδίαν. οἱ δὲ. πολλοὶ τὰς φλέβας 10 μὲν εἰς τὸ ἧπαρ οἴονται, τὰς ἀρτηρίας δὲ εἷς τὴν καρδίαν. Ἡρόφιλος δὲ τὰς φλέβας μὲν εἰς τὴν κοίλην φλέβα, τὰς ἀρτηρίας δὲ εἰς τὴν παχεῖαν ἀρτηρίαν τὴν παρατείνουσαν τοῖς σφονδύλοις, πρὸ δὲ τῆς εἰς αὐτὴν ἐμφύσεως παρὰ τὴν κύστιν αὐτὰς πλαγιοφορεῖσθαι παρ᾽ ἑκατέρας πλευράς. EU- 36

2 κατὰ E: Pus 6. 4 cf. (Ρ8.) Gal. XIX, 464 ἐπειδὴ χώ- enuc ἐστι τοῦ ἐμβρύου oíovsl χωρίον. ὅ τὰ E: τὸ c. 6 συνεστάναι D: ἑστᾶναι (sic) c. 8 ἀγγεέων c (corr. D. 9 cf. p. 79,19 D τὸ rr id moóoeT vue: 12 τῶν E: καὶ τῶν c. τὸν (sic) c: om. d. ἐσον E: τὸ μέσον c. 15 τὸ ἐμβρύῳ (τὸ τῷ ἐμβρύω E): τὸ i Bovov c. 16 c. δὲ τὸν ἄρ. ἀγγεέω (sic) c (corr. E). 18 cf. αἷμα καὶ πνεῦμα Gal. II, 904. Aet. 16, 8. 21 οἴονται E: ὁρῶνται c. τὴν (sic) c: om. d.

22 τὰς (ἄρτ.) E: om. c. 928 παχεῖαν E (μεγάλην Gal. IV, 664. cf. 661. Aet. 16, 3): τραχεέαν c. 94 σπονδύλοις C.

Soranus, ed. Rose. 15

óquog δὲ ἁπλῶς κατὰ τὸν ἐμβρύου φησὶν ὀμφαλὸν συν- ἄγεσθαι τὰ ἀγγεῖα κἀντεῦϑεν διαλύεσϑαι πρὸς τὰ καλούμενα πέρατα κάτω τοῦ διαφράγματος.

τὸ δὲ πέμπτον ἀγγεῖον. ὅπερ οὐρήϑραν οὕτως ὀνομά-

5 fousv, πρὸς ἁπάντων μὲν οὐραχὸς καλεῖται, ὃς τῷ πυϑμένε τῆς κύστεως ἐμπεφυκέναι λέγεται, καὶ διὰ τούτου τὸ οὖρον τοῦ ἐμβρύου τὴν παρακομιδὴν λαμβάνει εἰς τὸ χόριον. ἡ δὲ διὰ τῆς οὐρήϑρας ἀπούρησις μετὰ τὴν ἀπότεξιν γίγνεται. διὰ τοῦτο μέντοι xal λεπτότερος ὁ ὑμὴν ἐκ τῶν κάτωϑεν

10 μερῶν ἔστι, διὰ τὸ καὶ τῇ δριμύτητι τοῦ περισσώματος καὶ τῷ πλήθει τοῦ ἐμβρύου τεένεσϑαι καὶ λεπτοποιεῖσϑαι. χρη- σιμεύει μέντοι τὸ περίσσωμα τοῦτο καὶ εἰς τὸ προανακού- φίζειν τὸ ἔμβρυον καὶ εἰς τὸ κατὰ τὰς ἀποτέξεις ῥηγνυ- μένου τοῦ χορίου προεκχεῖσϑαι καὶ τὰ μέρη προδιαβρέχειν

15 εἰς ὄλισϑον.

58 καὶ ταῦτα μὲν περὶ τοῦ χορίου καὶ τοῦ ὀμφαλοῦ. διαφωνία δὲ γεγένηται περὶ τοῦ ἑτέρου χιτῶνος. οὗ πολλοὶ μὲν γάρ φασι xol αὐτῷ τῷ ἐμβρύῳ προστυγχάνεεν ἕτερον χιτῶνα καλούμενον ἀμνειόν, ὃς ἐπὶ μὲν τῶν ἀλόγων ξῴων

30 διὰ στερεότητα μὴ λεπτυνόμενος αἰσϑητός ἐστίν, ἐπὶ δὲ τῶν ἀνθρώπων λεπτυνόμενος ὑπὸ τῆς τῶν περικεχυμένων ὑγρῶν δριμύτητος οὐχ εὑρίσκεται καϑ᾿ ὅλον τὸ σῶμα, μόνον δὲ κατὰ τὰς εὐρυχωρίας οἷον ῥινῶν στόματος δακτυλίου. γεγο- νέναι δὲ αὐτὸν λέγουσιν ὑπὸ τῆς φύσεως ἀναγκαίως εἰς τὸ

26 μὴ διαφϑείρεσθαι τὸ ἔμβρυον, τὸ περικεχυμένον τοῦ περισ- σώματος ὑγρὸν ἕλκον, δριμὺ καὶ φϑαρτικὸν ὑπάρχον. ἔνιοι

2 καλούμενα (Gal. II, 890 ubi de Diocle): καινὰ c. 4 ἀρτηρίαν οὕτως C frere αὐτοὶ E). ὅ πρὸς E: τ c. οὐραχός E (Gal IV, 657. 11, 907): οὕτως ἀρχὸς e. 6 ἐμπέ- qvxev À. c (corr. D). τούτου: τοῦτο C. 7 ἡ E: εἶ c.

8 ἀπουρήσει c (corr. E). 10 διὰ τὸ E: διὸ c. διὸ δριμύτητι τοῦ περὶ σώματος καὶ τῶ πλήϑει καὶ τῆ δριμύτητι τοῦ ἐμβρίου γένεσθαι καὶ λεπτὸν ποιῆσϑαι c. 11 τείνεσθαι

E: γίνεσϑαι c. 20 ἐσθῆτος c (corr. E). 21 περικξχ. (io ὁ (non παρα-, ut d). 4838 γεγονέναι δὲ E: γέγονεν. οὗ δὲ c

— 224 —

δὲ τὸν ὑμένα τοῦτον μὴ εἶναί φασι. μήτε γὰρ εὑρίσκεσθαι κατὰ τὰς ἀποτέξεις, μήτε τὸ ἕλκειν εὔχρηστιον. τὸ γὰρ ὑγρὸν οὐκ εἶναι τοιοῦτον. εἰ δὲ καὶ τοιοῦτον ἦν, εὐεπί- yvectov ἐγένετο τῇ συνηθείᾳ. καὶ ἄλλως μηδὲ δύνασθαι διὰ τοῦ στόματος ἔλκεσϑαι τοῦτο τῷ τὴν ἀναπνοὴν γίγνεσϑαι 5 διὰ τοῦ ὀμφαλοῦ. πρός τε τὸ εἶκον ἡ ἐπέρεισις γίγνεται. μηδενὸς οὖν εἴκοντος ἐν τοῖς ἐμβρύοις οὐκ ἂν ἡ παρείσοδος γένοιτο τοῖς ὑγροῖς. εἰ δὲ καὶ φυσικῆς ἐδεῖτο σκέπης, αὖ- ταρκὲες ἦν μόνας τὰς εὐρυχωρίας ὑμένι διαπεφράχϑαι καὶ μὴ ὅλῳ τῷ σώματι χιτῶνα περικεῖσθαι. -καίτοι καὶ τῷ συμ- 10 πεπτωκέναι καὶ τὸ στόμα τοῦ ἐμβρύου καὶ ὃ δακτύλιος μὴ σωξομένης τῆς εὐρυχωρίας κωλύει τὸ βιαζόμενον εἰσρεῖν. τὸ δὲ ὅλον οὐκ ἐν τῇ εὐρυχωρίᾳ τοῦ χορίου τὸ ὑγρόν ἐστιν, ἐν ᾧ καὶ τὸ ἔμβρυον, ἀλλ᾽ ἐν τῷ πάχει τοῦ χορίου, ποιεῖ δὲ τόπον ξαυτῷ xaO' ὑποφοράν, ὥστε διπλοῦν γίγνεσθάε 15 τὸ χόριον, ἐνιώκις δὲ καὶ τριπλοῦν, δι᾿ ἣν αἰτίαν wol τῶν ὑπεζωκότων πολλάκις ῥαγέντων καὶ συμμέτρων ὑγρῶν ἀπο- κριθέντων τῷ δακτύλῳ τῆς μαίας συνεχὴς ἀκμὴν ὑμὴν ὑποπίπτει. διαιρεϑέντος δὲ τούτου πολλῶν ὑγρῶν ἀποκρι- ϑέντων dxolovOti καὶ τὸ ἔμβουον. ὕπερ oí πολλοὶ δια- 30 κρούεσθαι πειρώμενοί φασι κατ᾽ ἐπισύστασιν ὑδατίδων τὰ προεπιφαινόμενα τῶν ὑγρῶν προαποκρένεσϑαι. ῥηγνυμένων μὲν τῶν ὑδατίδων, μένοντος δὲ τοῦ χορίου συνεχοῦς. οἷς καὶ ἡμεῖς συνῃνοῦμεν ἐπὶ πολύ, πρότερον ἢ τὰ φαινόμενα τῇ συστάσει τοῦ ἀμνειοῦ ὑμένος μεμαρτύρηκεν. 365

1 μήτε γ. εὑρίσκεσθαι (sic) c (non οὔτε y. εὐρέσκεται, ut d). 2 τὸ ἕλκειν: τοῦτον c. γὰρ: δὲ c 8 εἶναι: ἕνι (sic) ὁ 4 τῆ συνηϑεία (sic) e (φυσικῇ anté c. add. D). 6 ἐπέκριδις 6. 1 μὴδὲν c (corr. E). 10 «(ovo (sic) c καίτοι τὸ συμπ. C. 11 δακτύλιος (sic) c (non δάκτυλος, ut d). 19 κωλύει: κωλύεται C. 16 καὶ ὑπεξωκότος... δαγέν- τῶν ὁ (corr. E? p. 31). 18 cbe ue c (corr. D). c. ὑμῖν ox) c (corr. B 21 τὰ D: τὸ c. 24 συνενοῦμεν C (corr. E). ῇ ad. E (om. c).

15*

— 228 —

XVIII Τίνα σημεῖα μελλούσης γίγνεσϑαι o9 ορᾶς.

59. ἸΜελλούσης δὲ γίγνεσθαι τῆς τοῦ ἐμβρύου φϑορᾶς ταῖς φϑειρούσαις παρακολουϑεῖ κένωσις ὑδατώδους., εἶτα ἰχωρώδους ἢ ὑφαίμου ὑγροῦ καὶ οἷον ἀποπλύματος κρεῶν,

δ ὅταν δὲ πρὸς τῇ λύσει ὑπάρχῃ, αἵματος καϑαροῦ, ἐπὶ τέλει δὲ ϑρόμβου αἵματος ἢ σαρκὸς ἀδιατυπώτου ἢ διατετυπω- μένου παρὰ τὴν τοῦ χρόνου διαφοράν, ταῖς δὲ πλείσταις βάρος ὀσφύος καὶ πόνος ἰσχίων καὶ ἤτρου βουβώνων πεφαλῆς ὀφθαλμῶν ἄρϑρων, στομάχου δῆξις, περίψυξις,

10 περιέϑδρωσις, λειποϑυμία. ποτὲ δὲ καὶ φρικώδης πυρετός, ταῖς δὲ xol λυγμὸς ἢ σπασμὸς Xel ἀφωνία. ταῦτα δὲ μα-

1 hoc cap. (20 apud c) paucis quibusdam verbis hic illic aut omissis aut mutatis (sine auctore) habetur apud Aetium XVI, 19. latine autem integrum sic legitur inter additamenta versionis latinae veteris (saec.VI) Oribasii (VI, 845 Dar.): *L XXII De conceptu Sorani (Surane Ab) auctoris. Quare conceptus dicitur ab eo quod captum teneat semen veluti concaptio nun- cupata. LXXIII Signa futurae discussionis. Discussuris pre- gnantibus aquatus humor vel tabus (Jl. tabidus) aut sanguino- lentus et veluti loture carnis per maírice fertur, tunc inminen- lia casus sanguis purus, in ultimo etiam gelatus, nam Greci trombos appellant, vel carnis quidquam informem aut in pro parte formatum iuxta temporis modum. plerique aütem gra- bedo adque ossuum dolor, quem Greci scian vocant, tunc clo- num adque sub umbilico pubetenus et capitis et oculorum et articulorum omnium, stoma&ci adtestante dolore pungendi. tunc corporis totius frigidus torpor, defectio animi aliquando, cum orroribus febres aut singultus et spasmus et vocis anputatio. His autem quae nullo inpulsu voluntario discutiuntur antecedit, ut Yppocrates ait, màmmarum tabidus marcor ut deposita in- flammatione resedere videantur sine ulla manifesta ratione, ut autem Diocles memorat, etiam femorum frigidus torpor atque gravedo insidens clunum, cum perfectus inminit partus (seq. aliud capit.). 6 ϑρόμβοι c ('et in fine trombus lat.). 8 βάρος καὶ πόνος ὀσφύος καὶ ἰσχίων c. 10 post πυρετὸς add. c ex Aetio (ante ταῖς δὲ eic. quae hic quidem omisit) ἐψνέαις δὲ καὶ σπασμοὶ (σπασμὸς c) ἐπιγίνονται ὀπισϑοτονικοὶ ἢ ἐπι- ληπτικοί. 11 λυγμὸς ἢ σφυγμὸς (ex var. lect.) ἢ ἀφωνία c.

— 999 —

λιστα παρέπεται ταῖς ix φαρμακείας φϑειρούσαις. ταῖς δὲ χωρές τινος ἐπιτηδεύσεως ἐκτιτρωσκούσαις προηγεῖται, καϑὼς Ἱπποκράτης φησί, παράλογος μαστῶν ἴσχνωσις. ὡς δὲ Διοκλῆς φησι, ψῦξις μηρῶν καὶ βάρος ἐγκαϑιξόμενον ὀσφύε περὶ τὸν καιρὸν τῆς ἀποτέξεως. δ

XVIIII Εἰ φϑορίοις καὶ ἀτοκίοις χρηστέον καὶ πῶς.

60. "4róxiov δὲ φϑορίου διαφέρει. τὸ μὲν γὰρ οὐκ ἐᾷ γενέσθαι σύλληψιν, τὸ δὲ φϑείρεε τὸ συλληφϑέν. τὸ δὲ ἐκβόλιον οἱ μὲν συνωνυμεῖν τῷ φϑορίῳ λέγουσιν, of δὲ διαφέρειν τῷ μὴ ἐν φαρμάκοις νοεῖσϑαι, κατασεισμοῖς δὲ καὶ 10 πηδήμασιν εἰ τύχοι. διὸ καὶ τὸν Ἱπποκράτην παραιτη- σάμενον τὰ φϑύρια παραλαβεῖν ἐν τῷ περὶ παιδίου φύ- σεως τοῦ ἐκβαλεῖν χάριν τὸ πρὸς πυγὰς πηδᾶν. γεγένηται δὲ στάσις. οἵ μὲν γὰρ ἐκβάλλουσι τὰ φϑόρια τὴν Ἵππο- κράτους προσκαλουμένοι μαρτυρίαν λέγοντος οὐ δώσω τὸ δὲ οὐδενὶ φϑόριον, καὶ ὅτι τῆς ἰατρικῆς ἐστιν ἴδιον τὸ τηρεῖν καὶ σώζειν τὰ γεννώμενα ὑπὸ τῆς φύσεως. οἵ δὲ μετὰ διορισμοῦ συντάσσουσιν αὐτά, τοῦτ᾽ ἔστιν οὐχ ὅτε διὰ μοιχείαν τις βούλεται φϑείρειν τὸ συλληφϑὲν οὔτε δι᾽ ἐπι-

1 φαρμακεέαις c (corr. E). 2 προηγεῖται Aelius: προσ- γέψνειν πὸ c. 8 cf. Hipp. (aph.) III, 744. 4 ψύξις, μηρῶν βάρος ἐνκαϑιξόμενος ὀσφύι πρῶτον, εἶτα τῆς ἀποτέξεως. πρὸς ὃὲ τὸ διαφϑεῖραι etc. c. haec sic Aetius: μηρῶν ψύξις, βάρος ἐγκαθήμενον ὀσφύι καὶ μηροῖς. πρὸς δὲ τὸ φϑεῖραι (Dioclis mentione omissa). b περὶ τὸν x. τ. α. (cf. Sor. ap. Oribas. lat. VI, 346 Dar. cwm perfectus 4nminet. partus): πρῶτον, εἶτα τῆς ἀποτέξεως. (deinde πρὸς dà τὸ διαφϑεῖραι) c. eadem So- rano addens ex Áetio quae iisdem ex Sorano baustis adsiderat Aelius (i. e. Áspasia). * sic incipit etiam Aetius XVI, 17 sed mox post v. 8 συλληφϑὲν καὶ ἐκβάλλει inseruntur in c alius auctoris ex Sorano petita quaedam quae antea iam habet Aet. XVI, 16 Τίσιν ἄϑετον συλλαβεῖν... &b ipso Sorano in c mox itidem exposita. delenda igitur p. 58, 5— 165 D. 11 cf. Hipp. I, 886. 18 τοῦ om. c (add. E). 14 cf. Hipp. (ἐν τῷ ὄρκῳ) I, 9. — 16 οὐδῶς δὲ οὐδ᾽ ἑνὶ (810) ὁ (corr. E).

— 2890 — -

τήδευσιν ὡραιότητος, ἀλλ᾽ ὅτε διὰ κίνδυνον κωλῦσαι γεννη- σόμενον ἐν ταῖς ἀποτέξεσι, μικρᾶς τῆς μήτρας ὑπαρχούσης καὶ μὴ δυναμένης χωρῆσαι τὴν τελείωσιν ἢ κατὰ τοῦ στο- μίου κονδυλώματα καὶ ῥαγάδας ἐχούσης ἤ τινος ἐμφεροῦς δ περιστάσεως ἐγκειμένης. τὰ δὲ αὐτὰ λέγουσι xal περὶ ἀτο- κέων, οἷς καὶ ἡμεῖς συναινοῦμεν. ὅϑεν ἐπεὶ τοῦ φϑεῖραι τὸ κωλῦσαι γενέσϑαι σύλληψιν ἀσφαλέστερον, περὶ τούτον οὖν πρῶτον ὑποδείξομεν. ο΄ 61. εἰ γὰρ τοῦ μὲν φϑείρειν τὸ συλληφϑὲν πολὺ μᾶλλον 10 συμφέρει τὸ μὴ συλλαβεῖν, δεῖ τοίνυν oUg εἰρήκαμεν ἐπι- τηδείους εἶναι καιροὺς πρὸς σύλληψιν, φυλάττεσθαε πρὸς συνουσιασμόν, οἷον ἀρχομένων ἢ ληγόντων τῶν καταμηνίων, καὶ iv τοῖς πλησιασμοῖς ἐν τῷ καιρῷ τῆς συνουσίας ῦταν ὃ ἀνὴρ ἀποκρίνειν τὸ σπέρμα μέλλῃ, κατέχειν χρὴ τὸ πνεῦμα 15 καὶ μικρὸν ὑφέλκειν ἑαυτήν, ὡς μὴ πορρωτέρω ἐν τῷ vun τῆς μήτρας τὸ σπέρμα ἀκοντισϑῆναι. καὶ διαναστᾶσαν εὖ- ϑέως καὶ ὀκλὰξ καϑίσασαν πταρμὸν κινεῖν καὶ περιμά- ξασϑαι τὸν κόλπον ἐπιμελῶς ἢ καὶ ψυχρὸν πίνειν. συν- εργεῖ δὲ τῇ ἀσνλληψίᾳ καὶ τὸ διαχρίειν τὸ στόμα τῆς ὑστέρας 20 ἐλαίῳ παλαιῷ ἢ μέλιτι ἢ κεδρίᾳ ἢ ὀποβαλσάμῳ κατ᾽ ἰδίαν ἢ καὶ μετὰ ψιμνϑίου ἢ κηρωτῇ ὑγρᾷ διὰ μυρσίνου καὶ ψιμυϑίου 1 στυπτηρίᾳ ὑγρῷ πρὸ τοῦ πλησιάξειν, ἢ χαλβάνῃ uet οἴνου, ἢ ἐρίου τρυφεροῦ μαλλὸν ἐντιθέναι εἰς τὸ στόμα τῆς μήτρας ἢ πρὸ τῶν συνουσιῶν πεσσοῖς χρῆσϑαι στέλλειν 86τε καὶ πυκνοῦν δυναμένοις. τὰ γὰρ τοιαῦτα εἰ μὲν στυ-

1 ἄλλοτε (810) ο. 8 ὑπουργῆσαι μέχρι τελειώσεως Aet. (et c p. 58, 8 D). 6 ἐπεὶ: ἐπὶ c. 1 σύλληψιν (sie sine τὴν de. 9 ᾿εἷς γὰρ, τὸ μὴ φϑεέρειν.. συλλαβεῖν ἀναγκαῖον. διὸ τοίνυν oUg... φυλάττεσθαι χρὴ πρὸς c. c. 12 οἷον ἀρχομέ- νων: ineptum scholion sec. Erm. p. XL, nisi forte liberius ic dictum propter I, 86 extr. εἰ δέ τινὲς etc. 15 ἐν τὴ κύστει c (corr. D). 16 διαναστάσθως ὁ (corr. E, cf. διεγερθεῖσαν εὐϑέως Aet). 11 περιμάξασϑαι Aetius: περιμαλάξασα c. 21 φιμυθίέου bis E. ex Aetio (cf. Diosc. 4, 108) pro duse ov c. 22 χαλβάνην c (corr. E). 28 μαλὸν e.

— 28 —

“πτικὰ εἴη καὶ ἐμπλαστικὰ καὶ ψυκτικά, μύειν παρασκευάξέι τὸ στόμα τῆς μήτρας πρὸ τοῦ καιροῦ τῆς συνουσίας καὶ οὐκ ἐᾷ παρελθεῖν εἰς τὸν πυϑμένα αὐτῆς τὸ σπέρμα, τὰ δὲ καὶ ἐρεϑίξζξοντα οὐ μόνον τὸ τοῦ ἀνδρὸς σπέρμα ἐναπομεῖ- ναι ἐν τῷ κύτει τῆς μήτρας οὐ συγχωροῦσιν ἀλλὰ καὶ ἑτέραν 5 ὑγρότητα ἐξ αὐτῆς ἕλκουσιν.

μνημονεύσομεν δὲ ἐνίων καὶ κατ᾽ εἶδος.

πέτυος φλοιόν, δοῦν βυρσοδεψικόν, ἑκάστου ἴσον, τρῖβε ὠετὰ οἴνου καὶ προστίϑει μετρίως πρὸ τῆς συνουσίας περι- διληϑέντος ἐρίου, καὶ μετὰ ὥρας δύο ἢ τρεῖς ἀφαιροῦσα 10 συνουσιαζέτω.

ἄλλο. γῆς κιμωλέας, πάνακος ῥίζης ἀνὰ ἴσον, κατ᾽ ἐδίαν καὶ ὁμοῦ μεϑ᾽ ὕδατος τρῖβε καὶ γλοιῶδες γενόμενον ὡσαύτως προστίϑει.

5 σιδίων νεαρῶν τὸ ἐντὸς λεάνας μεϑ᾽ ὕδατος προστίθει. 15

ἢ σιδίων μέρη β, κηκίδων μέρος ὃν λειώσας ἀνάπλασσε βαλάνια μικρὰ καὶ ὑποτίθει μετὰ τὴν λῆξιν τῶν καταμη- vie.

ἢ στυπτηρίαν. ὑγράν, ῥοᾶς κελύφους τὸ ἐντὸς διέει μεϑ᾽ ϑδυτος καὶ δι᾿ ἐρίου προστίϑει. 30

ἢ κηκέδος ὀμφακίνης, σιδίων τοῦ ἐντός, ξιγγιβέρεως ἀνὰ L " ἀνάπλασσε μετ᾽ οἴνου ὀρόβων μεγέϑει καὶ ξήραινε ἐν σκιᾷ καὶ πρὸ τῆς συνουσίας δίδου προστίθεσθαι ἐν πεσσῷ. ἢ ἰσχάδων σάρκας λειώσας μετὰ νίτρου προστίϑει. ἢ σίδια μετὰ κόμμεως ἴσου καὶ ῥοδίνου ἴσου προστίθει. 25 εἶτα μελίκρατον ἐπιρροφεῖν ὁμοίως, φυλάττεσθαι δὲ ἐπὶ

8 αὐτοῦ 6 er Aet) 8 τὰ δὲ καὶ ἐρ.: καὶ ἐρεϑέξον- ται c. τὰ δὲ ϑερμὰ ἐρεϑέζξοντα (1. e. εἰ δὲ ϑερμὰ εἴη ἐρεϑίζονταὴ Aet. καὶ ante i; c (om. Aet.). 5 ἐλθεῖν (post μήτραρ) add. c. 9 οἴνου στεμφυλέτου add. Aet. περιειληφθέντος c (corr. E). 12 γῆς xus. vw. 9. (hoc ordine) c. 19 ῥοὰς καλυφοῦ (sic) c (corr. D). διιέναι c. 21 τὸ c (corr. E). 28 ἐν πεσσῷ (cf. Aet): ἐν μέσω c. 26 ἐπὶροφᾶν c. dà τὰ ἐπὶ πολὺ δριμέα c.

— 292 —

πολὺ τὰ δριμέα διὰ τὰς ἀπ᾽ αὐτῶν ἑλκώσεις. ἅπασι δὲ χρώμεθα μετὰ τὴν ἀπόληξιν τῶν καταμηνίων. 68. ἐνέοις δὲ ἐδόκει καὶ ἅπαξ τοῦ μηνὸς ὀπὸν κυρηναικὸν πίνειν ὅσον ἐρεβίνϑου πλῆϑος ἐν δυσὶ κυάϑοις ὕδατος, ὡς & καταμήνια ἐπισπώμενον. ἢ ὀποπάνακος καὶ ὀποῦ κυρηναικοῦ καὶ πηγάνου σπέρματος ἀνὰ ὀβολὼ β περιπλάσαντα κηρῷ διδόναι καταπίνειν, εἶτα κραμάτιον ἐπιρροφεῖν ἢ ἐν κραματίῳ “πίνειν. ἢ λευκοίου σπέρματος καὶ μυρσίνης ἀνὰ τριώβολον, σμύρνης δραχμήν, πεπέρεως λευκοῦ κόκκους B μετ᾽ οἴνου 10 ἐφ᾽ ἡμέρας τρεῖς διδόναι πίνειν. ἢ εὐξζώμου σπέρματος ὀβολὸν ἕνα, σφονδυλίου uj ὀβολὸν πιεῖν μετὰ ὀξυμέλετος. ταῦτα δὲ οὐ μόνον κωλυτικὰ συλλήψεως ὑπάρχει ἀλλὰ καὶ φϑαρτικὰ τῆς ἤδη συνεστώσης. καϑ᾽ ἡμᾶς δὲ πλείων ἐστὶν ἡ ἀπὸ τούτων κάκωσις φϑειρόντων μὲν καὶ ἀνατρεπόντων 15 τὸν στόμαχον, πληρούντων δὲ τὴν πεφαλὴν καὶ συμπάϑειαν ἐπιφερόντων. οἱ δὲ καὶ περιάπτοις ἐχρήσαντο πολλὰ τῷ τῆς ἀντιπαϑείας λόγῳ ποιεῖν νομίξοντες,) ἐν οἷς μήτρας ἡμιόνων καὶ τὸν ἐν τοῖς ὠσὶ ῥύπον αὐτῶν καὶ ἄλλα πλεί- ovo τούτων, ἅπερ ἐπὶ τῶν ἀποτελεσμάτων φαίνεται ψευδῆ. 80 θά. γενομένης δὲ συλλήψεως τὸ μὲν πρῶτον ἕως τριάκοντα ἡμερῶν τὰ ἐναντία ποιεῖν οἷς ἔμπροσθεν εἰρήκαμεν. εἰς δὲ τὸ διαλυϑῆναι τὸ συλληφϑὲν σφοδρότερον κινεῖσθαι περιπα- τοῦσαν εὐτόνως καὶ διὰ ξευκτῶν κατασειομένην, εὐτόνως

8 ἐδόπει: εἰ δοκεῖ c. ὅ καταμήνιον ἐπισπόμενον c (corr.

E 6 σπέρμα € (corr. E). ὀβολῶν B καὶ περιπλάσσαντα € (corr. E). 8 ἢ om. c (add. E). 11 o7o»ó. c. JA (sic zx Κὶ 1.6. 2) ὀβολὸν c (2 ἡμιώβολον E). 12 post ὀξυμέλιτος interpolari aliena p. 61,16 —62, 1 D recie statuit Erm. p. XLI me quod additum in fine etiam χαλκέων ὕδωρ ipse omitto). 9 E: μὴ c. 18 ἡμιόνου c (corr. E). 19 φαίνονται c (ut vd. «φύονται in tit. c. XVII eto.). 20 seqq. excerpsit Aetii (16, 18) Aspasia quae Soranum sequitur. τριάκοντα (sic scr.) c 22 σφοδρότερον κινεῖσθαι addidi ex Aetio (om. c). “εριϊτούσης (sie) c (corr. DE). κατασειομένης ὁ (corr. E)

— 28983 —

καὶ πηδᾶν καὶ βαστάζειν τὰ ὑπὲρ δύναμιν βάρη; ἀφεψή- uec. δὲ διουρητικοῖς κεχρῆσϑαι τοῖς δυναμένοις καὶ κατα- μήνια κινεῖν, καὶ τὴν γαστέρα λαπάττειν καὶ κλύζειν: δριμυ- τέροις κλύσμασι, ϑερμῷ τε ἐλαίῳ καὶ γλυκεῖ ποτὲ μὲν ἐγχυ- ματιζομένην ποτὲ δὲ συναλειφομένην ὕλην καὶ τριβομένην 5 εὐτόνως καὶ μάλιστα περὶ τὸ ἐφήβαιον καὶ τὸ ἐπιγάστριον καὶ τὴν ὀσφὺν καὶ λουομένην καϑ᾿ ἡμέραν iv τῷ μὴ λίαν ξεστῷ ὕδατι γλυκεῖ καὶ τοῖς λουτροῖς ἐγχρονίξζουσαν καὶ προ- πένουσαν οἰνάριον καὶ δριμυφαγοῦσαν. εἰ δὲ μή, καὶ τοπικῶς ἐγκαϑίζουσαν εἷς ἀφέψημα λινοσπέρμου τήλεως μαλάχης ἀλ- 10 ϑαίας ἀρτεμισίας καὶ καταπλασσομένην τοῖς αὐτοῖς, ἐγχυμα- τιζομένην δὲ τῷ παλαιῷ ἐλαίῳ κατ᾽ ἰδίαν ἢ καὶ μετὰ πηγά- νου χυλοῦ, ποτὲ δὲ καὶ μέλιτος. ἢ ἰρίνῳ, ἢ ἀψινϑίῳ σὺν μέλιτι, ἢ ὁποπάνακι, ἢ ἄλλως χόνδρῳ μετὰ πηγάνου καὶ μέλιτος, ἢ μύρῳ συριακῷ. κἂν ἐπιμένῃ, καταπλασσομένην 16 μηκέτι τοῖς κοινοῖς καταπλάσμασιν ἀλλὰ τοῖς διὰ ϑερμένου ἀλεύρου μετὰ χολῆς ταυρείας καὶ ἀψινϑίου, καὶ τοῖς ὁμοιο- γενέσι τῶν ἐπιυϑεμάτων χρωμένην.

65. τὴν δὲ μέλλουσαν φϑείρειν χρὴ πρὸ δύο ἢ καὶ τριῶν ἡμερῶν λουτροῖς συνεχέσε χρῆσθαι καὶ ὀλιγοτροφίᾳ so καὶ πεσσοῖς μαλακτικοῖς, καὶ οἴνου ἀπέχεσθαι, εἶτα φλεβοτο- μεῖν καὶ πλεῖον ἀφαιρεῖν. τὸ γὰρ ὑπὸ Ἱπποκράτους εἰρημένον ἐν τοῖς ἀφορισμοῖς εἰ καὶ μὴ ἐπὶ στεγνοπαϑούσης ἀλλὰ ἐπὶ ὑγιαινούσης, ἀληϑές γυνὴ ἐν γαστρὶ ἔχουσα φλεβοτομηϑεῖσα ἐκτιτρώσκει. ὡς γὰρ ἰδρὼς καὶ οὖρον ss

ἢ σκύβαλον ὑπεκχαλωμένων τῶν περιεχόντων τὴν οὐσίαν

7 μὴ λέαν E: μηδειᾶν (sic) c. 14 ἄλλως: ἄλλας C. 17 καὶ τοῖς om. c. — 18 ἐπιϑημάτων (sic) c. γρωμένην (cf. χρῆσθαι Aet) add. E (xal χρωμένην τοῖς óp.). post ἐπιθ. in c sequuntur verba ἐν οἷς ἐσεὶ xal τοῦτο quibus inducuntur quae sunt Aspasiae apud Aetium cum aliis deinde quae omittit c, cohaerentia. baec deleo p. 68, 8 — 64, 7 D. 22 Hipp. III, 748. 244 καὶ post ἀλλὰ add. c (om. E). 96 ἰδρώσκειν καὶ c (corr. E). 26 ἢ σκύβαλον D: εἰς ox. c. ὑπερχαῖ. c.

— 994 —

αὐτῶν, οὕτως καὶ τὸ ᾿συλληφϑὲν ἐκπίπτει προδισταμένης τῆς μήτρας. μετὰ δὲ τὴν φλεβοτομίαν καὶ ξευκτῷ κατα- σειστέον. ἐνεργέστερος γὰρ νῦν ὃ βρασμὸς ἐπὶ προητονηκόσι τοῖς τόποις. καὶ πεσσοῖς δὲ μαλακτικοῖς χρηστέον. εἰ δὲ 6 πρὸς τὴν φλεβοτομίαν ἀλλοτρίως ἔχοι τις καὶ ἄτονος εἴη, προανιέναι μὲν τοὺς τόπους ἐγκαϑίσμασι καὶ λουτροῖς καὶ πεσσοῖς μαλακτικοῖς καὶ ὑδροποσίᾳ καὶ ὀλιγοσιτίᾳ καὶ ποι- λιολυσίᾳ, καὶ κλύσματι προστίϑεσθαι μαλακτικόν, μετὰ ταῦτα πεσσὸν φϑύριον. 1᾽ αἱρεῖσϑαι δὲ τούτων τοὺς μὴ ἀγὰν δριμεῖς ἵνα μὴ πλείονα συμπάϑειαν καὶ ϑεομασίαν ἐπάγωσιν. ἐκ δὲ τῶν πραυτέρων of τοιοῦτοι καϑεστᾶσιν οἷον μυρσίνης») λευκοίου σπέρματος, ϑέρμων πικρῶν ἐξ ἴσου μετὰ ὕδατος ἀναπλάττειν τροχοὺς ὡς κυάμου μέγεθος. ἢ φύλλων πηγάνου L y, μυρσίνης 15 L B, δάφνης ἴσας ὁμοίως διιέναι μετ᾽ οἴνου, καὶ πότιξε. ἄλλος πεσσὸς ἀκινδυνότερον ἐκβάλλων. λευκοίου καρδάμου ϑείου ἀἁψινϑίου σμύρνης, ἑκάστου ἴσον δι᾽ ὕδατος ἀνάπλασσε. προλελούσϑω δὲ ἡ μέλλουσα προστίϑεσθαι ἢ ἐγκαϑίσμασι προανιέσϑω, κἂν μέχρι πλείονος μηδὲν ποιῇ, πάλιν ἐγκαϑί- 20 ὅμασι προανεϑεῖσα δεύτερον προστιϑέσϑω. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα παρ᾽ ἄλλοις εἴρηται, φυλάττεσθαι δὲ δεῖ τὰ λίαν πληκτικὰ

92 κατὰσυσταῖον c (corr. D). 8 évaoy. c (corr. D. 6 τὴν habet c. 6 προσαν. c (corr. E). 8 μετὰ δὲ ταῦτα d (sed δὲ non habet c) 10 ἕνα μὴ D: εἶναι, μὴ c). 11 ἀπάαγ. c (corr. D). 19 καϑιστάσιν (sic) c (corr. D). 13 ϑέρμων: v. Diosc. II, 132. 16 δαφνίσας ὁμοίως c. 16 ἀκινδυνότε- pog ἐκβάλον c. καρδάμου (cf. p. 66, 13 D., Diosc. 8. v., E. p. XLIID: καρδαμώμου c. 19 κἂν E (p. poit xal c. 20 προσαν. c. post προστιϑέσθω c rursus addit quae sunt Aspasiae Aetii p. 65, 10 (εἶτα) --- (ἐπιϑέμασιν) 66, 21 D. in quibus p. 65, 16 c habet sic ἀγαρικοῦ ἐξὰ c (i e. ἐξάγια τρία Bine ulla lacuna) ἐν ὑδρομέλιτι, id quod moneo propter E p. XXXIX. de v. p. 656, 19 D sqq. cf. D p. XLIII.

. -- 295 —

καὶ τὸ καταλύειν τὸ ἔμβρυον διάώ τινος ἐπάκμου. κίνδυνος γὰρ τρωϑῆναί τι τῶν παρακειμένων. μετὰ δὲ τῆν φϑορὰν ὡς φλεγμονὴν ϑεραπευτέον.

XX Τίνα σημεῖα προηγεῖται μελλούσης ἀποτέξεως γίγνεσϑαι τῆς κατὰ φύσιν. δ

66. Εἰς προπαρασκευὴν τῶν εἷς τὴν ἀπότεξιν ἐπιτη- δείων εὔχρηστον μαϑεῖν τὰ σημεῖα τῆς μελλούσης γίγνεσθαι ἀποχυήσεως. παρέπεται δὲ ταῖς μελλούσαις ἀποτίκτειν περὶ τὸν ἕβδομον ἢ τὸν ἔννατον ἢ τὸν δέκατον μῆνα βάρος ἤτρου καὶ ἐπιγαστρίου μετὰ πυρώσεως τοῦ γυναικείου ai- 10 δοίου, ἄλγημα βουβώνων καὶ ὀσφύος κατ᾽ ἷξιν τῆς ὑστέρας, Jj ve ὑστέρα προσχωρεῖ τῷ αἰδοίῳ ὥστε ῥαδίως τὴν μαῖαν σημειουμένην ἄψασθϑαι αὐτῆς, τὸ δὲ στόμιον αὐτῆς μετὰ τρυφερίας ἀναπέπτασϑαι καὶ διεστὸς ἐπινοτίξεσθαι. πρὸς λόγον δὲ τοῦ συνεγγισμοῦ τῆς ἀποτέξεως συμπίπτει μὲν τὰ 15 ἰσχία, διογκοῦται δὲ μετὰ βουβώνων τὸ ἐφήβαιον καὶ συν- εχὴς γίγνεται πρὸς ἀπούρησιν προθυμία. φέρεται δὲ ὑγρὸν γλισχρόν, εἶτα καὶ αἷμα ταῖς πλείσταις δηγνυμένων τῶν ἐν τῷ χορίῳ λεπτῶν ἀγγείων, τῷ δὲ καϑιεμένῳ δακτύλῳ εἰς τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον περιφερὴς ὄγκος ὑποπίπτει παρόμοιος ὠῷ. 30

καὶ διὰ φλεγμονὴν δὲ ὃ πόνος παρηκολόυϑησε, διακρι-

1 καταλύον (sic) c (corr. E. 2 post xc deleo quae geq. p. 66, 25 — 27, 8 D, cum E p. XLIII (cf. XL). 4 post capp. ex Àetio addita 94 (22 16, 11), 26 (— 16, 20), 26 (Ξα 16, 21) sequitur Soraneum (— lat.) 27, cuius excerptum legitur apud Aet. cap. 13. titulus sic scribitur et in textu et in indice. 7 γέγνεσθαι om. c (add. E). 11 καὶ ἥξις πρὸς τὸ ὑποκείμενον τῆς ὑστέρας C. 18 post. αὐτῆς geq. verba (quae eiecit E) xal. διέστηκεν αὐτῆς τὸ στόμα μετὰ εὐαφίας (καὶ Aet.» καϑυγρασμοῦ ex Aetio (glossae instar) interpolata. H ἀναπέμπταισθαι c. καὶ ὃ. μετὰ τοῦ ἐπινοτ. C. 16 ὃ κοῦται Áet.: συνογκοῦται c. τὸ om. c. 20 ὑποπίπτει Sx παρ᾽ i-r; δῶ ; (corr. E. 21 καὶ διαφϑεγγομένην ὃ m. c (corr. E. cf. lat. I, 59).

— 286 —

ϑήσεται δὲ τῷ μεμυκέναι τὸ στόμα τῆς ὑστέρας xol ἀνε- ξηράνϑαι.

XXI Τίνα δεῖ παρασκεύαξειν πρὸς τὴν ἀἁποκύησιν.

67. Ἐπὶ τῆς κατὰ φύσιν γιγνομένης ἀποκυήσεως προπα-

5 ρασκευάξειν δεῖ ἔλαιον, ὕδωρ ϑερμόν, ϑερμάσματα, σπόγγους τρυφερούς, ἔριον, ἐπιδέσμους, ὑποκεφάλαιον, ὀσφραντά, δί- φρον μαιωτικὸν ἢ καϑέδραν, κλίνας δύο οἶκόν τε ἐπιτήδειον.

ἔλαιον μὲν εἰς τοὺς ἐγχυματισμοὺς καὶ τὰς ἐπιβροχάς,

ὕδωρ δὲ ϑερμὸν χάριν τοῦ ἀποπλυϑῆναι τοὺς τόπους, 1᾽ ϑερμάσματα δὲ πρὸς τὴν παρηγορίαν τῶν ὠδίνων,

σπόγγους δὲ πρὸς τοὺς ἀποσπογγισμούς,

ἔρια δὲ πρὸς τὸ σκεπασϑῆναι τοὺς τῆς γυναικὸς τόπους;

ἐπιδέσμους δὲ πρὸς τὸ σπαργανωθῆναι τὸ ἀποτεχϑέν,

ὑποκεφάλαιον δέ, ἵνα ἐπ᾽ αὐτῷ τεϑῇ τὸ ἔμβουον ὑπὸ

16 τὴν κύουσαν ἕως ἂν κομισϑῇ καὶ τὸ χόριον.

ὀσφραντὰ δὲ, καϑάπερ γλήχωνα, γῆς βῶλον ἄλφιτόν τε καὶ μῆλον κυδώνιον κἂν ὃ καιρὸς ἐπιτρέπῃ κίτριον πέπονα σίκυον καὶ πᾶν τὸ ἐμφερὲς τούτοις; εἰς ἀνάκτησιν τῆς ἀπο- κυούσης.

30 6θ8. δίφρον δὲ μαιωτικόν, ἕνα ἐπὶ τούτου σχηματισϑῇ ἢ τίκτουσα. δεῖ δὲ κατὰ τὴν μεσότητα τοῦ δίφρου καὶ καϑ᾽ ὃ μέρος ἐπικουφίζουσι, μηνοειδῶς σύμμετρον εὐρυχωρίαν ἐκκεκόφϑαι πρὸς τὸ μήτε μείξονος αὐτῆς ὑπαρχούσης μέχρι τῶν ἰσχίων καταφέρεσθαι μήτε τοὐναντίον στενῆς πιέζεσθαι

1 ἀναξηρανθέν c (corr. E). 3 sequitur apud D. c. 97 ex Aetio 16, 14 et ex alio fonte (ignoti quaestionum Open) cap. breviora 28—42 (add. 44. 45"), de quibus E p. XLVII—LI. quibus omissis transimus cum interprete latino ad c. 48 D.

p. 84. 4 γενομένης c (corr. E* p. 32). 6 PRG (sic) c (ut infra v. 16 ὀσφραντὰ sic) 7" cf. sella cathedra lat. 17 καὶ μῆλον καὶ κυδωνικἂν ὃ x. ἐπιτρέπη (mic) c. πόπονα (sic) καὶ σικύον πᾶν τὸ &. C. 28 πρός τε μ. ὁ (corr. D). — post ' zx. add. c. μήτε μικροτέρας (del, E). 924 στενῆς πιέξεσθαι

— 981 —

τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, ὕπερ χαλεπώτερον. τὴν γὰρ πλατυ- τέραν ἔκτρησιν ἐνδέχεται προσεκπληροῦν ῥάκη παραβάλλουσαν. τοῦ δὲ ὅλου δίφρου τὸ σύμπαν πλάτος ἱκανὸν ἔστω πρὸς τὸ καὶ τὰς εὐσαρκοτέρας χωρεῖν γυναῖκας, σύμμετρον δὲ καὶ τὸ ὕψος. ταῖς γὰρ μικρομεγέϑεσιν ὑποπόδιον ὑποτιϑέμενον ᾿ἀναπληροῖ τὸ ἐλλεῖπον. τῶν δὲ ὑπὸ τὴς ἔδρας πλευρῶν τὰ μὲν ἐκ πλαγίων σανίσι σκεπάσϑω; τὸ δὲ ἔμπροσθεν καὶ τὸ ὄπισϑεν ἀνεώχϑω πρὸς τὴν λεχϑησομένην ἐν ταῖς μαιώσεσι χρείαν. ἐκ δὲ τῶν ἄνω μερῶν κατὰ μὲν τὰ πλάγια μέρη δύο πιοειδῇ τυγχανέτω τῷ διαπήγματι πρὸς τὸ κατὰ τὰς 10 ἐντάσεις ἐπ᾽ αὐτὰ τὰς χεῖρας ἐνστηρίζειν, ἐξόπισϑεν δὲ ἀνά- xAwov ὥστε καὶ τὴν ὀσφὺν καὶ τὰ ἰσχία τὸ ἀντιβαῖνον ταῖς ὑπαναχωρήσεσιν ἔχειν. εἰ γὰρ καὶ γυναικὸς ἐξόπισϑεν ξλ- κούσης ἀνακλιϑεῖεν, và ἀνωμάλῳ σχηματισμῷ παρεμποϑί- ξουσιν τὴν ἐπ᾽ εὐθείας τοῦ ἐμβρύου φοράν. ἕνιοι δὲ κατὰ τὰ 15 κάτω μέρη τοῦ δίφρου ἔκϑετον ἄξονα προσβάλλουσιν ἐξ ξκατέρου μέρους περιαγωγίδας ἔχοντα καὶ τύλον, ἵνα ἐν ταῖς ἐμβρυουλκίαις περιτιθέντες βρόχους Tj παρ᾽ ὦτα κυκλοτε- ρῶς τοῖς βραχίοσιν ἢ ἄλλοις μέρεσι τοῦ ἐμβρύου, καὶ τὰ ἄκρα ἀποδήσαντες πρὸς τὸν τύλον διὰ τῆς περιαγωγῆς τὴν 530 ὁλκὴν ποιήσωνται, μὴ συνιέντες τὸ κοινὸν ὅτε τὴν ἐμβρνουλ- κίαν ἐπὶ κατακειμένης δεῖ γίγνεσθαι τῆς δυστοκούσης. δεῖ

Q

E: στενὴν εἰς τὸ μὴ πιάξεσϑαι (sic) c. 2 δέχεται c (corr. D). παρεμβάλλουσαν E. 6 ὑπὸ E: ἀπὸ c. 7 ἐκ màa- yíov 91a|cavícw (sic, sine lacuna de qua falso testatur D, in fine versus) c (91a del. E). 8 ἀνεώχϑη c (corr. E). 9 ἄνω: ἄλλων C. κατὰ μ. τὰ πλάγια μέρη δύο εἴδη τυγχάνει τῶ διαπήγματι C (ubi τυγχανέτω E, πιοειδῆ ego. ubi 0:67:07 Reinhold apud E? p. 32). 11 ἐνστάσεις ἐπ᾽ αὐτὰς τὰς χρείας ἐντερίξειν € (corr. b. 13 ἐξώσης c (éerdiong DE). 14

ἀνακλισϑὲν iv và ἀ. c (corr. E). παραπ. τὴν εὐπάϑειαν C (τὴν εὐϑεῖαν D, corr. E). 17 περιαγωγέδας Heinh. l. C.: περιαγωγὰς C (γέας E). 18 περιτιϑέναι c (corr. E). ἡ παρ du (sic) κυκλοτεροὺς C 20 ἀπὸδήσατ᾽ (Sic τῶ τες) C.

διὰ add. Reinhold apud E: p. 38.

— 288 —

δὲ τοιοῦτον εἶναι τὸν δίφρον olov εἰρήκαμεν ἢ καθέδραν ἔμ- προσϑεν ἢ καὶ ὕπισϑεν ἐκτετμημένην. ἐγκοίλῳ δὲ γενομένῃ ἔτι ἐξόπισϑεν προστέϑεταί τι ὡς συνήϑως τοῖς δέρμασιν κατερραμμένῃ.

5 κλίνας δὲ δύο; τὴν μὲν τρυφερῶς ἐστρωμένην πρὸς τὴν μετὰ τὸ τεκεῖν ἀνάπαυλαν, τὴν δὲ σκληρὰν πρὸς τὴν ἐν ταῖς ἀποτέξεσι κατάκλισιν, ὥστε μὴ κατὰ τετρυμένης κλίνης, ἐν ὑπτίῳ τῷ σχήματι, συνηγμένων μὲν τῶν ποδῶν, διεστώ- τῶν δὲ τῶν μηρῶν. προσυποκειμένον δὲ τοῖς ἰσχίοις τινὸς

10 ὥστε κατωφερὲς γενέσθαι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον.

69. τοὺς δὲ πόνους τὸ μὲν πρῶτον τῇ διὰ ϑερμῶν τῶν χειρῶν προσαφῇ πραύνειν, τὸ δὲ μετὰ ταῦτα βρέχειν ῥάκη ἐλαίῳ γλυκεῖ καὶ ϑερμῷ καὶ ἄνωθεν ἐπιρρίπτειν κατ᾽ ἐπι- γαστρίου τε καὶ πτερυγωμάτων καὶ συνεχέστερον τῷ ϑερμῷ

15 καταβρέχειν ἐλαίῳ, παρατυϑέναι δὲ καὶ κύστιν ἐλαίου πεπλη- ρωμένην ϑερμοῦ. δωσταμένου δὲ τοῦ στόματος τῆς ὑστέρας καὶ ϑερμῷ ἐλαίῳ προλιπάνασα τὰς χεῖρας τὸν τῆς εὐωνύμου χειρὸς λιχανὸν δάκτυλον ἀπωνυχισμένον καϑιέτω, πράως τῇ προσαγωγῇ διαστέλλουσα τὸ στόμιον ὥστε τὸ πρόχειρον τοῦ

80 χορέου μέρος ἐπιπροπίπτειν, τῇ δεξιᾷ δὲ χειρὶ τοὺς τόπους ἐλαιοχυτείξω φυλασσομένη τὸ ἐκ τῆς ἑψήσεως κεχνισμένον ἔλαιον. τοῦ προρρήγματος δὲ τὸ μέγεϑος QoU λαμβάνοντος ὑπὸ τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας. εἰ μὲν ἀσϑενὴς εἴη ἡ κυοφο- ροῦσα καὶ ἄτονος, τὴν μαίωσιν ἐπὶ κατακειμένης αὐτῆς

1 τὸν add. E. 2. ἢ καὶ ὄπισθεν del E. ἐκτετμημένης, ἐκ κοιλοῦ δὲ γενομένης ἢ γεγονεῖσα (i.e. ἢ γεγονυῖας v. 1) ἔδ ἐξόπισϑεν προστέίϑεταί τι (sic) ὡς c. τ. δ. κατερραμμένης c.

6 πρὸς τὸ | τὴν c (τὸ del. D. 7 κατατρυμένης c. 9 προ- vzox. C. 16 διισταμένου E: δεῖ, ἱσταμένου c. 11 ἢ ante καὶ add. c. 18 καϑιείτω c. 19 περιαγωγῇ E. 22 pro $09 (quod suppl. E, cf. simile ex alio fonte fr. p. 79, 20 ὅταν οὖν tO στόμα τῆς μητρὸς διαστῇ καὶ προκύψῃ τὸ λεγόμενον πρόρρηγμα ὅσον GG ὀρνυθείῳ ὅμοιον κατὰ μέγεθος, τότε δεῖ αὐτὰς ἐπὶ δίφρον ἄγειν) album 1 cm. in c. cf. lat. cum cortos ad magnitudinem ovi in orificio matricis invenerimus.

— 2809 —

ποιητέον, ὅτι ἀσκυλτότερος οὗτος ὁ τρόπος καὶ ἀφοβώτερος. εἰ δ᾽ εὔτονος τυγχάνει, διαναστατέον αὐτὴν καὶ κατὰ τοῦ μαιωτικοῦ λεγομένου δίφρου καϑιστέον. . . ϑερμῷ ἐλαίῳ καταχλιαστέον καὶ ἐγχυματιστέον πρὸς τὸ τῆς κυοφορούσης εὔψυκτον. ἐπιτιϑέσθω δὲ καὶ τοῖς ποσὶν αὐτῆς σκέπης ἕνεκεν δ

τρεῖς ; δὲ γυναϊεῆς inoindis ἑοτωδῶν. προσηνῶς δυνά. JA iri

μεναι τὸ δειλὸν παραμυϑεῖσϑαι τῆς κυοφορούσης, κἂν μὴ ἊΜ πεπειραμέναι τῶν τοκετῶν τυγχάνωσιν, ὧν δύο μὲν ἑκατέρω- 10 ϑεν, μὰ δὲ ἐξόπισϑεν διακρατοῦσα πρὸς τὸ μὴ διὰ τοὺς πόνους τὴν κύουσαν παρεγκλίνειν. μὴ παρόντος δὲ τοῦ μαιωτικοῦ δίφρου καὶ ἐπὶ μηροῖς γυναικὸς καθεζομένης ὁ

$ ἡ , , E 1 ^» αὐτὸς δύναται γενέσθαι σχηματισμός. δεῖ δὲ τὴν γυναῖκα τυγχάνειν εὔτονον, ἵνα καὶ τὸ βάρος ἐνέγκῃ τῆς ἐφεδραζο- τὸ μένης γυναικὸς καὶ παρὰ τὰς ὠδῖνας κατέχειν αὐτὴν δύνη- ται. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα περιξζωσαμένη κοσμίως ἄνωθεν καὶ κάτωθεν καϑεζέσθω μὲν ἀντικρὺς τῆς ἀποτικτούσης ταπει- νοτέρα. δεῖ γὰρ ἐξ ὑπερκειμένων εἰς τὰ ὑποκείμενα τὴν ἐξολκὴν γίγνεσθαι τοῦ ἐμβρύου. τὸ δὲ εἰς τὸ γόνυ καϑίζειν 30 αὐτήν, ὡς ἐδοκέμασάν τινες, μετὰ τοῦ δυσέργους καὶ ἄσχη- μον. ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ ἑστῶσαν ἐν βόϑρω χάριν τοῦ μὴ ἐξ ὑπερκειμένου τὰς χεῖρας ἐπιβαλεῖν, ὡς ἠξίωσεν ^H Qo. τοῦτο γὰρ οὐ μόνον ἀπρεπὲς ἀλλὰ καὶ ἀδύνατον ἐπὶ τῶν διστέγων οἴκων. καϑεζέσϑω τοίνυν ἡ μαῖα διεστῶτας τοὺς 35 μηροὺς ἔχουσα καὶ μικρὸν τὸν εὐώνυμον προσκεκλιμένον

1 ὅτι (ὡς E): ὃν 6. ἀσκυλότερος C (corr. E). 2 δι-

αναστατέον (sic, non διαστατέον d) c. καὶ om. c (add. E). 3 sine lacuna c (cf. lat.) sic: καϑιστέον ϑερμοῦ ἐλαίου καὶ κατακεχλιασμένου ἐγχυ eie 6 ἄψυκτον c. ὑπο- TiO. c (corr. E). cunam et significat et explet interpres latinus I, 64. 11 pers add. E (om. c). 16 ἕνα: εἶναι c. ἀφεδο. (sic) c 16 καὶ (sic) c. 21 δυσέργως καὶ ἀσχημόνως

c (corr. E). ᾿ 99 ἔσθωσαν (sic) c (corr. D). φῦ δυστέγων c (corr. E). 26 προσκεκλιμένουσα c (corr. D).

— 940 —

πρὸς τὸ ἐνεργὲς τῆς εὐωνύμου χειρός, ἔμπροσθεν ὡς εἴρηται τῆς ἀποτικτούσης. τοὺς μὲν γὰρ πλαγίους τοῦ δίφρου πόδας ἀποπεφράχϑαι παραινοῦμεν. τὰ δὲ ἐξόπισϑεν εἰς ἀναγκαίαν κατέχεται χρείαν ὑπὸ τῆς ὑπηρετούσης, πτύγματος ὑπόϑεσιν.

5 10v γὰρ δακτύλιον αὐτῆς ἀποκρατεῖν δεῖ διὰ τὰς ἐν τῇ év- τάσει γιγνομένας προπτώσεις καὶ δήξεις. εἶτα καλὸν καὶ τὴν ὄψιν τῆς κυοφορούσης φαίνεσθαι τῇ uolo, ἥτις παρα- μυϑείσϑω τὸ δειλὸν αὐτῆς εὐαγγελιξζομένη τὸ ἄφοβον καὶ τὴν εὐτοκίαν.

10 εἶτα δὲ ἐγκόπτειν εἰς τὴν λαγόνα τὸ πνεῦμα παραινεῖν δεῖ δίχα κραυγῆς, μετὰ στεναγμοῦ δὲ μᾶλλον καὶ κατοχῆς πνεύματος. ἕνιαι γὰρ τῶν ἀπείρων τοῖς ἄνω μέρεσιν ἐντεινό- μεναι καὶ μὴ ἀπωϑούμεναι τὸ πνεῦμα πρὸς τὸ κάτω, βρογχοκή- λας ἐποίησαν. ἔνϑεν εἷς τὴν ἀκώλυτον δίοδον τοῦ πνεύματος

15 λύειν τε τὴν ξώνην προσῆκεν αὐτῶν καὶ τὸ στῆϑος πάσης ἐλευϑεροῦν περιειλήσεως, οὐ κατὰ τὴν ἰδιωτικὴν πρόληψιν καϑ' ἣν τὰ γυναίκια δεσμὸν οὐδένα βούλεται τυγχάνειν, διὰ ταύτην δὲ καὶ τὰς τρίχας λύειν. διὰ δὲ τὴν προειρημένην αἰτίαν τάχα δὴ καὶ ἡ λύσις τῶν τριχῶν εὐτονίαν ἀποτελεῖ τῆς κεφαλῆς.

30 παραινετέον οὖν αὐταῖς συνεντείνειν τὸ πνεῦμα καὶ μὴ ἀπο- φεύγειν τὰς ὠδῖνας, ἀλλ᾽ ὅτε πάρεισιν αὗται τότε μάλεστα προσβιάξεσϑαι. φυλασσέσϑω δὲ ἡ μαῖα τὸ εἰς τοὺς γυναι- κείους κόλπους τὸ πρόσωπον ἐνατενίζειν, ὅπως μὴ αἰδου-

8 ἀπὸπεπράχϑαι € (corr. E). παραινουμένου c (corr. E). 4 ὑπ. εἰς πτύσματος γὰρ ὑποϑ. τὸν δάκτυλον c (corr. E, εἰς ipse delevi). b δακτύλιον: anum lat. δεῖ E: δὲ c. 7 ἥτις E: τίς (sic) c. 10 τῷ πνεύματι c (corr. E). 11 δεῖ δίχα E? p. 34: τὸ δέχα c. 12 ἔνιαι γὰρ μᾶλλον ἀπείρων c (τῶν add. D, μᾶλλον del.). 18 τὸ πνεῦμα (hic) c (errore post ἐντειν. d). βρογχηκήλας c (corr. D). 16 πρόσληψιν c (corr. E). xcO ἣν τὰ γυναίκια E: κάθηνται. γυναικία 6. 11 ταύτην: τοῦτο C. 18 καὶ addidi (om. c). 19 δὴ E: δὲ c. 20 αὐταῖς post συνεντείνειν c.(corr. E). 29 τοὺς (sic) c (om. d). 93 τῆς τικτούσης post. πρόσωπον add. c. cf. lat. faciem suam retrorsus avertat (obst.).

— 241 —

μένης συσταλῇ τὸ σῶμα, δακτύλῳ δὲ κυκλοτερῶς διαστελλέτω τό τε στόμιον τῆς ὑστέρας καὶ τὰ πτερυγώματα..

καὶ ἀνατρέχει τὸ στόμον αὐτῆς; ποτὲ δὲ καὶ προκύπτει. πειϑηνίως οὖν δεῖ καϑιέναι τοὺς δακτύλους ἐν τῷ καιρῷ s τῆς διαστολῆς καὶ τὸ ἔμβρυον ἐπισπᾶσϑαι. προσενδιδοῦσαν μὲν ὅτε εἷς ἑαυτὴν ἡ μήτρα συνέλκεται, προσηνῶς δὲ ἐπι- σπωμένην ὅτε διαστέλλεται. τὸ γὰρ ἐν τῷ καιρῷ τῆς συ- στολῆς τοῦτο ποιεῖν φλεγμονῆς ἢ αἱμορραγίας ἢ κατασπα- σμοῦ τῆς μήτρας ἀποτελεστικόν. χερσὶ δὲ τὸν ὄγκον ἐκ το πλαγίων ὑπηρέτιδες ἑστῶσαι πρὸς τοὺς κάτω τόπους πράως ἐρεϑιξέτωσαν. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα δι᾽ ἑαυτῆς ἀποδεχέσϑω τὸ ἔμβρνον, προυποβεβλημένου ῥάκους κατὰ τῶν χειρῶν ἢ ὡς αἱ ἐν Αἰγύπτῳ ποιοῦσι λεπτῆς παπύρου ξεσμάτων, πρὸς τὸ μήτε ἀπολισϑάνειν αὐτὸ μήτε ϑλίβεσθαι, τρυφερῶς bis ἐφεδρᾶσϑαι. συναποκριϑέντων μὲν οὖν καὶ τῶν δευτέρων

2 ve E: δὲ c. τῆς (sic) c (errore om. d). poat πτε- ρυγώματα vacuae sunt in c (f. 3883) 4 paginae (i.e. versus 27 reliqui), deinde ab initio f. 2885 versus 3 non explentur, se- quuntur scripti 114 versus (p. 89,1—17 D.), album iterum pa- ginae quod reliquum. sequitur folium ex toto album 389. deinde f.240* scripti versus 1—4 Πῶς δεὶ προσφέρειν τὰς χεῖ- ρας ἐπὶ τῇ κομιδὴ τοῦ ἐμβρύου. Δεήσει παρὰ πυρὶ — δεῖ (p. 89, 18 --- 90, 2 D), sine numero. reliquum paginae album. sequitur f, 240^ sine numero capitulum spurium Περὶ φύσεως καὶ θέσεως ἀνθρώπου καὶ σχήματος ἐμβρύου (Meletii) usque ad f. 3415, quod albo in fine relicto non expletur. dehinc f. 941^ (sine num.) versus 12 περὶ τοῦ ἐπὶ κοῳφαλὴν φερομένου βρέφους καὶ ποσῶς ἐνηλλαγμένου (ρ. 98, 234 --- 94,14 D), tum f. 2425 με. Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων, quo cap. superiora (I, 10) rite continuantur. vacua scilicet paginarum spatia quae figuris ad c. μξ περὶ δυστοκιῶν depingendis relicta fuerant a librario supersedente ex parte postea expleta sunt additamentis alienis et integro Meletii capitulo (cf. ind., fort. ex fine operis cap. oeuf) καϑιέναι (sic ipso corrigente) c (qui incepit καϑις.. .).

.T αὐτὴν c (corr. E). 8 ὅτε D: «e c. 11 ὑπηρέτιδες: οὖν ἐρετύδαις c. [12 αἰρεθίαθῳσαν (sic) o. 14 λεπτῆς E: λευκῆς C. ἔξυσμάτων E. 10 ἐφιδρᾶσϑαι c (corr. D).

Soranus, ed. Rose. 16

— 242 —

và ἑξῆς ποιητέον. εἰ δ᾽ ὑπομένοι τὸ χόριον, κατακειμένης μὲν τῆς τικτούσης πλησίον ϑετέον. τὸ βρέφος ...

ΧΧΠ Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων.

71. Μετὰ δὲ τὴν ἔκδοσιν τοῦ ἐμβρύου πολλάκις ὑπομένει 5 τὸ χόριον καὶ δυσχερείας ἐπιφέρει μεταβάλλον καὶ συστρέφον περὶ αὑτὸ τὴν ὑστέραν καὶ διὰ τοῦτο πόνους κεφαλῆς καὶ ἤτρου καὶ συνολκὰς ἢ πνιγμοὺς ἀποτελεῖ, ποτὲ μὲν ἔτι σῶζον τὴν πρὸς τὸν ὀμφαλὸν τοῦ ἐμβρύου συνέχειαν, ποτὲ δὲ ἀπεσπασμένον, ἀἁπρούπτως τοῦ ἐμβρύου κατενεχϑέντος 107] τῆς μαίας ἀπείρως τὸν ἀποτιλμὸν ἐργασαμένης, καὶ ποτὲ μὲν ἀποκεκρυμμένον ποτὲ δὲ ἀπὸ μέρους προκύπτον, καὶ ἦτοι τὴν πρὸς τὴν ὑστέραν συνέχειαν ἢ προσάρτησιεν ἕἔτι σῶζον ἢ ἀπολελυμένον, ποτὲ μὲν ἐπιμεμνκότος ποτὲ δὲ διεστῶτος ἀκμὴν τοῦ στομίου τῆς ὑστέρας. καὶ ἤτοι χωρὶς 16 φλεγμονῆς ἢ σὺν φλεγμονῇ.

Ἱπποκράτης μὲν οὖν πταρμικοῖς χρῆται καὶ συνάγει. τὰ πτερύγια τῆς ῥινός, ἵνα διὰ τῆς τοῦ πνεύματος εἰς τὸ βάϑος ἐμπτώσεως ἐκπέσῃ. τὸ χόριον. Εὐρύφων δὲ ὁ Κνίδιος οὐραγωγοῖς χρῆται ποτίσμασι τοῖς ἀπὸ δικτάμνου

20 καὶ ἐλελισφάκου xol πεσσοῖς τοῖς αἰμαγωγοῖς διὰ στρουϑίου καὶ ἰλλυρικῆς ἴρεως καὶ κανθαρίδων καὶ μέλιτος καὶ κατα-. σεισμῷ τῷ διὰ τῆς κλίμακος προσδεδεμένης τῆς καμνούσης. Εὐήνωρ δὲ καὶ Σώστρατος καὶ ᾿4πολλώνιος ὃ Πρου- σιεὺς ἐπιλαμβάνεσθαί φασι δεῖν τοῦ προέχοντος καὶ οὕτως

45 ἐξέλκειν. Δίων δὲ καὶ τοῖς δι’ ἐλελισφάκου χρῆται καὶ σμύρνης καὶ σελίνου σπέρματος ποτίσμασι. τινὲς δὲ ὑποϑυ- μιῶσιν οἷον ἄσφαλτον τρίχας ἀνθρωπείας κέρας ἐλάφειον

2 post βρέφος album. 5 τὸ χόριον ὃ καὶ δεύτερον xa- λεῖται ex Áeliani de eadem re (Philumeni) capituli (16, 24) in- itio subaddit c. 6 αὐτὸ c. 13 ποτὲ δ᾽ ἑστῶτος c. 16 Hipp. (aph.) III, 746. 22 πρὸςδεδομένης c (corr. D). 23 σῶστρος C (corr. E). 26 σελήνης c (corr. D).

— 948 —

χαλβάνην μελάνϑιον ἀρτεμισίαν. Στράτων δὲ ὃ Ἐξρασιστρά- τειος εἰς χύτραν ἀργυρᾶν ἢ χαλκῆν κασσιτέρῳ περικεχυμένην ἀρώματα βάλλει νάρδον κασίαν, ἔτι δὲ πράσιον ἀρτεμισίαν δίκταμνον σούσινον ῥόδινον μέλε καὶ κρατήσας τὸ πωμάτιον αὐλίσκον περιτέθησιν, οὗ τὸ ἕτερον πέρας εἰς τὸ γυναικεῖον 5 ἁρμόξει αἰδοῖον καὶ πυριᾷ τοὺς τόπους δι᾽ ὀλίγου πυρὸς ἀναθερμαίνων τὰ ἀγγεῖα. Mavríag δὲ παρακατακλίνει τὸ βρέφος τοῖς μηροῖς τῆς κυούσης, ἵνα διὰ τῆς οἰκείας φύ- σεως καὶ κινήνεως τοῦτο ἐφέλκηται τὸ χόριον. μὴ Gofo- μένης δὲ τῆς πρὸς τὸ βρέφος τοῦ χορίου συνεχείας μολύβ- 1o δου μέγεθος ἐκ τοῦ προέχοντος ἀποκρήμνησιν, ἵνα τῷ βάρει πατασπασθῇ τὸ χόριον.

72. πάντα δὲ μοχϑηρὰ τὰ προειρημένα. διὰ μὲν γὰρ τῶν πταρμικῶν ὃ πλείων σπαραγμὸς παραυτίκα μὲν τὸν ἐξ αἱμορραγίας. ὕστερον δὲ τὸν ἐκ νευρικῆς συμπαθείας ἀπο- 15 τελεῖ φόβον. τὰ δὲ ποτίσματα κακοῖ τὸν στόμαχον καὶ ἀνατρέπει, τὰ δὲ αἱμαγωγὰ πεσσάρια δάκνοντα καὶ ἀνελ- κοῦντα σπασμοὺς καὶ συνολχὰς καὶ συμπαϑείας παρασκεύαζξει, πλήσσει δὲ βιαίως καὶ ὃ κατασεισμός. τὸ δὲ ὁπωσοῦν ἐπι- σπᾶσθαι τὸ χόριον διὰ τὸν σπαραγμὸν φλεγμονὴν ἐπιφέρει, se καὶ ἀδύνατον ὅπου μέμυκε τὸ στόμιον καὶ οὐδὲν προπίπτει τοῦ χορίου μέρος. τὰ δὲ ὑποθυμιάματα δριμύτητι τὴν φλεγ- μονὴν αὔξει καὶ συμπληροῖ τὴν κεφαλήν. διὰ δὲ τὸν αὐτὸν λόγον ἡ ἀπὸ τῶν ἀρωμάτων πυρία περίεργός ἐστι καὶ ὃ κατὰ τὸ ἕτερον πέρας τιϑέμενος εἰς τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον 25 αὐλίσχος τῇ διαδόσει πυρουμένους περιφλέγει τοὺς τόπους. πολέμιον δὲ καὶ τὸ διὰ τῆς ἐξαρτήσεως τοῦ μολύβδου βιαίως τὴν ἔκφυσιν ἰἀποσπᾶν, καὶ μᾶλλον ἤδη φλεγμονῆς ὑπαρ- ᾿ χούσης, ἥ τὲ τοῦ χορίου διὰ τοῦ λίνου σφίγξις ἄτονος μὲν

2 κασιτέρω C. 8 κασσίαν c. πράσσεον C. 7 μαν- τείας C. 9 τοῦτου (sic) c. 10 μολέβδου ο. 11 προσ- ἔχοντος c (corr. E) ἀποκριμψφήσοι C. 26 πυρούμενον c. 29 y τε: ἦτοι C. σφέξασα c (corr. E). '

16*

— 944 —

οὖσα περιολισϑήσεει πάντως. sürovog δὲ συμπάϑειαν οἴσει καὶ λωποϑυμίαν. ἀλλ᾽ οὐδὲ πάντοτε προέχει τε χορίου. καὶ τὸ διὰ τῆς κινήσεως τοῦ βρέφους ἐπιβλαβές. δεῖ γὰρ ἐμ- πείρως τὴν ὁλιοὴν γενέσϑαι.

5 118. διὸ σωξομένης τῆς πρὸς τὸν ὀμφαλὸν αὐτοῦ συν- εχείας ἐπὶ χειρῶν μᾶς ὑπηρέτιδος δεῖ τιϑέναι τὸ βρέφος ὑπεστρωμένου ῥάκους. εἶτα διὰ τοῦ συμπεφυκότος οὐραχοειδοῦς ἐντέρου τῷ ὀμφαλῷ τρόπον τινὰ ὁδηγούμενον ἐπικαϑίεναι δεῖ τὴν χεῖρα πειϑηνίως τε διὰ τῆς ἐφ᾽ ἑκάτερα τὰ μέρη

10 παραφορᾶς συνεντεινομένης ἅμα τῆς κυούσης ἄνευ σπαραγ- μοῦ τε καὶ ἀποσπασμοῦ κομίξεσϑαι τὸ χόριον. εἰ δὲ πλείονος χρεία εἴη διατριβῆς) τὸ βρέφος ἀπολύειν τῆς πρὸς τὸ χρα- τοῦν συνεχείας καὶ ταὐτὰ ποιεῖν ἀεί. καὶ εἰ μὴ ὅλως ἐμ- πέφυκεν, τὸ ἔμβρυον ἤδη παραλαβόντα κατασχεῖν ἁρμόσει τὸ

16 ὑπερέχον καὶ ἠρέμα παράγειν, ἐπανιέντα ὅτε συστέλλεται τὸ στόμιον, ἐφελκόμενον δὲ ὅτε διίσταται. καὶ μηδενὸς προκύ- πτοντος μέρους, ἐν διαστάσει δὲ τοῦ στομίου μένοντος, λελι- πασμένην τὴν χεῖρα καϑιέναι. καὶ εἰ μὲν ἀπολελυμένον τῆς πρὸς τὴν μήτραν συμφύσεως τὸ χόριον xol sig αὑτὸ

80 συνεστραμμένον εἴη. ἐπισπᾶσϑαι λαβόμενον. εἰ δὲ συμπε- φυκός, ἁπλώσαντα τοὺς δακτύλους ἔνδοϑεν πειρᾶσϑαι διὰ τῆς ἐξ ἑκατέρου μέρους ἀντιπεριαγωγῆς ἀπολύειν αὐτὸ πει- ϑηνίως. of γὰρ ἀπείρως κατ᾽ εὐθὺ τείνοντες καὶ τὴν ὑστέραν ἐπεσπάσαντο πολλάκις εἰς ἐπστροφήν. μὴ ἐπακούοντος δὲ

35 τοῦ δευτέρου πρὸς τοὺς ἠρεμοτέρους ἐπισπασμοὺς ἢ καὶ μεμυκότος τοῦ στομίου καὶ φλεγμαίνοντος, καταλείπειν αὐτὸ

2 τι (E): τοῦ c. 9 ve om. c (καὶ add. E). 10 παρα- φορᾶς (sic) c (quod verbum om. d). συνεντεινομένην C corr. D). 18 ταῦτα c (corr. E). μηδ᾽ ὕλως E? p. 85. μπεφύκει (corr. E) τὸ ἔμβρυον ἔδει παραλαβεῖν κατασχεῖν παραρμύόσει c. 14 παραρμόσει ὁ (γὰρ ἁρμόσει E). 16 ὅτε καὶ (810) διέσταται μὴδενὸς c προκόπτοντος c (corr. E). 19 πρὸς τῆς μήτραν (gie, id y ex COIT.) συμφήσεως C. αὐτὸ

c. 20 εἴη E: ῇ c. 91 ἔνδοθεν E: ἔνδοξον c. 26 κατα- λίπειν αὐτὸ καὶ δικαίως qÀ. c (corr. E).

— 45 —

δεῖ xol ὡς φλεγμονὴν ϑεραπεύειν Ov ἐγχυματισμοῦ καὶ καταπλάσεως μορίων. καὶ θερμῆς τροφῆς. ἀνιεμένης γὰρ τῆς φλεγμονῆς ἀπολύεται τὸ ἀλλύτριον καὶ κατὰ διαμύδησιν ἐκπίπτει, καθ᾿ ὃν τρόπον ἐνιάκις συναπέπλευσε τοῖς ὑγροῖς καὶ κῶλον ἔξαρϑρον μετὰ φλεγμονὴν καταρτισμοῖς ἐπακολου- 5 ϑῆσαν. χωρὶς εἰ μὴ βάσεις μὲν χοιρώδων προσφνεῖς κατα- λείπουσί τινες ὡς διὰ μύδησιν γενομένας. τὸ δὲ χόριον ἐμπεφυκὸς κατηγγειωμένως σπλάγχνῳ μετὰ βίας ἀποσπάσαι δεῖ καὶ μὴ καταλείπειν τῷ χαλασμῷ δυνάμενον πειϑηνίως

περιμυδῇσαι. 10

XXII [Τίς ἡ τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμέλεια.) 74, Φ Φ Φ Φ

XXIV 15.

2 κατἀπλασμάτων μυρίων c (cor DE). γὰρ E: δὲ c. 4 καὶ ante ἐνιάκις add. c. 6 ἐπικολούϑησεν c. 6 ἡ μὴ βάσις c (corr. D. 7 ὡς c: εἰς E. ὡς διαμύδησιν γενομένην c. 8 κατηγγιωμένως (Bic) c. 10 post περιμυδῆσαι se- quuntur Aetiang p. 97, 24 — 99, 11 D. deinde de partu difficili ex ultima operis Soranei parte capita cum Aetianis mixta p. 99 — 129 b. mox p. 129 —148 D. ex uno Aetio de cura mammarum. quibus partim repositis partim recisis trangeamus cum Ermerinsio (praef. p. LI— LXII) ad cap. 67 codicis Pari- siensis, ia tamen ut antea particulas quasdam textus Soranei interiisse comparato interprete Latino pro certo statuamus. 11 XXIII — lat. Musc. I, 69. Cael. ap. Oribas. lat. VI, 49. 19 XXV lat. I, 70. 71.

XXV “Περὶ σπαργήσεως μαστῶν.

10. Μέρος τι τῆς τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμελείας καὶ τὸ περὶ τοῦ προκειμένου διαλαβεῖν. κατὰ γὰρ τὴν ἐπιφορὰν τοῦ γάλακτος διογκούμενοι συντόνως oí μαστοὶ βαροῦνται

5 τὸ πρῶτον, ὕπερ λέγεται χόνδρωσις. εἶτα καὶ ἀλγοῦσε καὶ δϑιατεινόμενοι πυροῦνται καὶ τὸ τοιοῦτον καλεῖται σπάργησις. δεῖ τοίνυν ὡς πρὸς φλεγμονὴν ποιήσασϑαι τὴν ἐπίστα- σιν καὶ κατ᾽ ἀρχὰς μὲν χρῆσϑαι τοῖς ἠρέμα στέλλουσεν, ἐξ ὧν σπόγγος ἐστὶ τρυφερὸς ὀξυκράτω νενοτισμένος μετὰ 10 προστυποῦς ἐπιδέσεως ἢ φοίνικες λεῖοε μετὰ ἄρτου καὶ ὀξυκράτου λειοτριβηϑέντες. εἰ δ᾽ ἀποσβέσαι τις τὸ γάλα βούλοιτο, καὶ στυπτηρία ἢ ψυλλίῳ καὶ κοριάνδρῳ ἢ ἀν- δράχνῃ. συναυξήσεως δὲ γενόμενης καὶ διατάσεως ἣ ϑρομβώσεως, καὶ καταπλάσμασι τοῖς ἀνετικοῖς» olov ἄρτῳ 15 δι’ ὑδρελαίου 7 ὑδρομέλετος καλῶς μεμαλαγμένῳ ἢ λενο- σπέρμῳ xol πυρῷ ἢ τήλει μεϑ᾽ ὑδρομέλιτος καταπλασσέσϑωσαν. εἰ δὲ μὴ φέροιεν τὸ βάρος of μαστοί, καταβροχῇ διὰ γλυκέος ἐλαίου καὶ ϑερμοῦ προπερικειμένων πυριφόρων καταϑλέβειν καὶ προπυριᾶν διὰ τῶν σπόγγων ἀποϑλιβομένων εἰς ὕδωρ 30 ϑερμὸν ἢ εἰς ἀφέψημα τήλεως ἢ μαλάχης ἢ λινοσπέρμου; διαπυήσεως δὲ γενομένης ἐκλαμβάνειν τὸ ὑγρόν, ὡς ἐν τοῖς χειρουργουμένοις ὑπεδείξαμεν. παρακμαζούσῃς δὲ τῆς φλεγμονῆς κηρωτὴν ἐπιβάλλειν καϑ᾽ ἑαυτήν. 71. εἰ δὲ μὴ μέλλοι δι᾽ ξαυτῆς ἡ ἀποκυήσασα τὸ βρέφος 35 ἀναυρέφειν, καὶ λέϑου πυρίτου ἱκανῶς λελειωμένου μέρος τι

1 XXV — 28 E. σπαργανώσεως C (σπκαργώσεως E, 8pargesia lat.). 8— 6 latine habes in additamento Oribasii latini vet. VI, 50 Dar. 5 πρῶτον--" in textu c et iuxta .ea- dem manu in margine 4^ ὅπερ λέγεται χόνδρωσις (cf. Aet. 16, 86). 6 σπαργάνωσις c. 71 ἀπόστασιν (sic) c. 11 λοοτριβ. (sic) c. εἰ... cf. lat. 19 καὶ στυπτηρίας εἰ ψύλλιον [80 c. 18 δὲ E: ἂν c. 16 πυρὶ c (corr. Ὦ. 11 πυριφόρων (cf. Poll. 10,104): το φέρων 6. καὶ καταθλίβων προπυριὰν

τὸ ὃ. τ. σπ. C. 97 ἀπὸ exeo (610 διὰ ποιήσεως y. C (eorr. ED). 24 "id πεῖν C (corr. E

— 24] —

συμπλέκειν, εἶτα xav ὀλίγον πεπιεσμένων χρῆσϑαι τῇ τῶν μαστῶν περιειλήσει. συμπιπτόντων γὰρ τῶν ἀγγείων κωλύε- ται τὸ ἐπιφερόμενον καὶ οὕτως τὸ γάλα σβέννυται. εἰ δὲ μή, μᾶλλον ἐμπλεονάζξειν ταῖς πυρίαις καὶ τοῖς προστυπέσιν ἐπιδέσεσι, παραιτεῖσθαι δὲ τὴν ἐν τῇ πρώτῃ παραισϑήσει 5 τῶν μαστῶν ἐκμύζησιν ὡς τοῦ ἀποθηλασμοῦ διὰ τῆς ἐκκρί- σεως παρακχουφίξοντος τὴν διάτασιν. πᾶν γὰρ τοὐναντίον πρὸς τὴν τῆς ἐκμυζήσεως συναίσθησιν πλείων ἐπὶ τοὺς τόπους συντρέχει, καὶ πρὸς τὴν περέθλασιν ἀγανακτοῦσιν αἴ ϑηλαί. φυλακτέον δὲ καὶ τὴν δι᾽ ἅλμης καὶ ὀξάλμης 10 καὶ θαλάσσης πυρίαν. ὑπὸ γὰρ τῆς δριμύτητος ἡ φλεγμονὴ παροξύνεται. νυνὲς δὲ κυπέρῳ καταχρίουσι μετ᾽ οἶνου καὶ κρόκον τοὺς μαστούς, ἕνιαι δὲ κυπρίνῳ καὶ κισσήρει λελειο- τριβημένῃ, τινὲς δὲ κυμίνω μεϑ᾽ ὕδατος ἢ ἐλαίου, ἢ στυ- πτηφίᾳῳ ὑγρᾷ μετ᾽ ὄξους καὶ ῥοδίνον ὡς μέλιτος γενέσθαι 15 πάχος. αἵ δὲ καταπλάττουσι κυμίνῳ μετὰ σταφίδος τῶν γιγάρτων προεξῃρημένων ἢ σησάμῳ μετὰ μέλιτος, αἱ δὲ τριβόλοις χλωροῖς ἡψημένοις ἐν ὄξει ἢ κισσῷ ἢ σύκοις ξηροῖς ἢ πιτύροις ὁμοίως ἡψημένοις. ϑρομβώσεως δὲ γενομένης σελίνω ἢ ἡδυόσμῳ ἢ κράμβῃ μετ’ ἄρτου. τούτων δὲ τὰ 10 μὲν δριμέα παραιτητέον δι᾽ ὅλου, τῶν δὲ ἄλλων τὰ μὲν ὑποστύφοντα κατ᾽ ἀρχὰς παραληπτέον, τὰ δὲ παρηγορικῶς ἁνιέντα κατὰ τοὺς ξξῆς χρόνους.

καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τῆς λεχοῦς ἐπιμέλεια, τίς δὲ ἡ τοῦ βρέφους ἑξῆς ὑποδεικτέον. 25

1 πεπιεσμένη c. — 2 μαστῶν (sic) c p. 149,9 D. item infra p. 149, 14 μασϑῶν et δέ μασθούς (non μαξούς, ut d). 4 ἐμ- πλεονάζων ante ips. corr. (-su») c. σπσπρὸρ τυπεώσεις (810) συν- exndécsew c (corr. E p. CVI. ὅ δὲ E: δεῖ c. “παραΐίσϑησιν c (corr. D). 7 τοῦ ante παρακουφ. add. c (del. E. — 8 cev»- αίσϑησιν D: οὖν αἴσϑησιν c. 14 ἐλαίου ἢ E: ἐλαέω (om. ἢ) c.

18 ξηροῖς (sic) ὁ (ut mox p. 150, ὅ D, non χλωροῦ;, ut d).

21 τὰ μὲν ὑποστύφοντα E: τὰ μὲν ὄξει ἢ κισσῶ ἢ σύκοιρ ξηροῖς ἢ πιτύροις ὁμοέως Ténpévois ὑποστέφοντας (sic) c. 533 παρα- λαμπτέον c (corr. d). |

Περὶ τῆς τοῦ βρέφους ἐπιμελείας.

78. Ὁ περὶ παιδοτροφίας λόγος ἐστὶ μὲν πλατὺς καὶ πολυμερής. ἐν αὐτῷ γὰρ ἐξετάξεται τίνα τῶν γεννηθέντων πρὸς ἀνατροφήν ἐστιν ἐπιτήδεια καὶ πῶς ὀμφαλοτομητέον

b καὶ σπαργανωτέον καὶ ἀποσμηκτέον τὸ ἀνατρεφόμενον καὶ τένα τρόπον λοντέον καὶ πῶς κατακλιτέον καὶ ποδαπὴν ἐκλεκτέον τιτθὴν ποῖόν τὲ τὸ ἄριστον γάλα καὶ τί πρακτέον ἐκλεστόντος αὐτοῦ καὶ πότε καὶ πῶς ἀπογαλακτιστέον τὰ βρέφη περί τι ὁδοντοφνήσεως καὶ τῶν κατὰ χρόνους αὐτοῖς ἐπιγιγνομένων

10 συμπτωμάτων, ἵνα δὲ μὴ δυσπερίγραφος ἡ πραγματεία γέ ψηξαὶ, διὰ συντόμων ὑφ᾽ Ev παραδώσομεν.

XXVI Πῶς γνωρέξεται τὸ πρὸς ἀνατροφὴν ἐπιτήδειον.

19. Ἡ τοίνυν μαῖα τὸ βρέφος ἀποδεξαμένη πρότερον εἷς

i τὴν γὴν ἀποτιϑέσϑω προεπιϑεωρήσασα πύτερον ἄρρεν τὸ ἁποκεκυημένον ἐστὶν ἢ ϑῆλυ καὶ καϑὼς γυναιξὶν ἔϑος ἀπο- σημαινέτω. κατανοείτω δὲ καὶ πρότερον εἰ εἰς d j ἐστιν ἐπιτήδειον q οὐδαμῶς. κριϑύήσεται δὲ τὸ πρὸς dva- τφυφὴν εὐφυὲς ἐκ τοῦ τὴν ἀποκυήσασαν ὑγεεινῶς ἐν τοῖς w tie κυοφορίας βεβιωκέναι χρόνοις. αἱ νοσηλεῖαε γὰρ τοῦ

&otweme ὁ qe dV 6 ποταπὸὴν c (corr. EF. 8 ὁδον- vewmewereg ὁ (rr. EX 12 Gt infra post ἀποδηρμαινέεω ad- εὐ αν iW c 15 προδεπιϑ. (cer. EY sme (corr. D) e.

UTERE EE 9€ ἐνφεύδιε aie. corr. D' καὶ μάλιστα CU (Mere δνυνοδικουύϑεέτω «ἰοὺ παταγαντφὸς C.

φαλοτομίαν παραλαμβάνειν. δεῖ δὲ τέσσαρας δακτύλους δια- στήσαντα ἀπὸ τῆς γαστρὸς ἀποκόπτειν τὴν ὀμφαλίδα διά τινος ἐπάκμου χάριν τοῦ μὴδεμίαν γενέσϑαι περίϑλασιν. πάσης δὲ ὕλης τμητικώτατός ἔστιν ὃ σέδηρος. αἱ πολλαὶ & δὲ τῶν μαιουμένων ἥλῳ ἢ καλάμῳ ἢ ὀστράκῳ ἢ τῷ λεπέῳ τοῦ ἄρτου δοκιμάζουσι τὴν ἀποκοπὴν ἢ λένῳ βιαίως ἀποσφίγ- ξασαι, τῷ δυσοιώνιστον εἶναι τὴν ἐν τῷ πρώτῳ χρόνῳ σιδήρου τομήν, ὅπερ παντελῶς καταγέλαστόν ἐστιν. εἰ μὴ τὸ κλαίειν αὐτὸ δυσοιώνιστόν ἐστιν. ἀπὸ δὲ τούτου τὸ γεννηθὲν ἄρ- 10 χεται τοῦ ξῆν. ὕπως δὲ μήτε διαπριξόμενον τὸ σῶμα μήτε περιϑλώμενον συμπαϑὲς γένηται καὶ διαγαναχτήσῃ, ἄμεινον ἀδεισιδαιμονέστερον σμιλίῳ μᾶλλον τὸν ὀμφαλὸν κόπτειν, εἶτα τὸ ἐν αὐτῷ περιεχόμενον ἐκϑλίβειν, ὅπερ οὐδὲν ἕτερόν ἔστιν εἰ μὴ πεπηγὸς αἷμα. κἄπειτα τὸ ἄκρον τῆς διακοπῆς ἀπο- 16 σφίγγειν ἐρίῳ ἐστραμμένῳ ἢ μίτῳ ἢ κροκύδι ἤ τινι παρα- πλησίῳ. τὸ γὰρ λίνον ἐντέμνον τὴν τρυφερίαν τῶν σωμάτων δυσυπομονήτους ἀλγηδόνας ἀποτελεῖ. τὸ δὲ ἀποβροχίζειν τὸ μέρος. ὡς ὑπεδείξαμεν, ἀναγκαῖον ὥστε μὴ τῆς αἷμορ- ραγίας ἐπιγίγνεσϑαι κίνδυνον, τῶν ἐνταῦϑα ἀγγείων τὸ 30 ἀπὸ τῆς κυούσης αἷμα καὶ πνεῦμα διακονικῶς ἐπικεχορηγη- κότων τῷ σώματι τοῦ βρέφους. διό τινες μὲν μετὰ τὴν ἀποκοπὴν ἐπέκαυσαν τὸν ὀμφαλὸν διὰ αὐλοῦ ϑερμανϑέντος ἢ διὰ τοῦ πλατέος τῆς μήλης, ὕπερ ποιεῖν ἡμᾶς ἀποδοκεμά-

D p.161 not. 1, item Vossianus Erm. praef. p. OX). 1 ἀπο-

λαμβάνειν ν corr. E). | διαστήσαντας c (corr. E). 4 δὲ

ὕλης D: δ᾽ εὐνῆς c. 5 λεπέῳ (cortice panis "p λεπτῶ Cc.

6 λινωζιαίω ἀποσφίγξας ἐς τὸ δ. c (corr. D, τῷ ὃ. E). 1

δυσαιων. (item infra) c (corr. E). 8 αἵ τὸ κλέειν αἱ τὸ ὃ. c

(corr.'D, εἰ μὴ ego). 10 δὲ om. c. διὰπριξόμενον (sic) c. 11 συμπάϑεια y. καὶ διαγανακτήσεις c. ἀμείνων c (corr.

E). 12 ἀδυσιδαιμονήτερον (im sic) ὁ. εἶτα E (deinde lat): ἕνα c. 16 ἐρίῳ E: ὡς ἐρίω c. ἢ τὴν παραπλησίως c (corr. E. 16 ἐκτέμνον c (G0Ef- Εν». 860. 18 ἀναγκαίως

c (corr. D). 19 ἐντεῦθεν c (corr. ΕΒ). 22 διὰ δαυλοῦ 95e- μαϑϑντος (sic) c (corr. E).

— 251 —

ἕξομεν. τὰ γὰρ ἐπικαέντα περιωδυνίας xol φλεγμονὰς σφο- δρὰς ὑπομένει. μὴ ἐξῃρημένου δὲ τοῦ χορίον κατὰ δύο τόπους ἀποβροχίξζειν δεῖ τὸν οὐραχὸν καὶ τότε μεταξὺ δια- κόπτειν, ἕνα διὰ μὲν τοῦ ἑτέρου βρόχου τὴν τοῦ βρέφους

αἱμορραγίαν προφυλαξώμεϑα, διὰ δὲ ϑατέρου τὴν τῆς ἀπο- ὁ

κεκυηκυίας. ἔτι γὰρ αὐτῇ προσέχεται τὸ χόριον.

XXVIII Πῶς ἀποσμηκτέον τὸ βρέφος.

81. Mera δὲ τὴν ὀμφαλοτομίαν of πολλοὶ τῶν βαρβάρων, ὡς οἵ Γερμανοὶ καὶ Σκύϑαι, τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἑλλήνων, εἰς ψυχρὸν ὕδωρ καϑιᾶσι τὸ βρέφος στερεοποιήσεως χάριν καὶ τοῦ τὸ μὴ φέρον τὴν ψῦξιν ἀλλὰ πελιούμενον ἢ σπώ-

μενον ὡς οὐκ ἄξιον ἐκτροφῆς ὃν ἀπολέσϑαι. τινὲς δὲ

οἰνάλμῃ. τινὲς δὲ καθαρῷ λούουσιν οἴνῳ, τινὲς δὲ οὔρῳ παιδὸς ἀφθόρου, τινὲς δὲ μυρσίνῃ λεπτῇ συμπεπασμένῃ ἢ κηκῖδι. τούτων δὲ ἕκαστον ἡμεῖς ἀποδοκιμάζομεν. τὸ ψυχρὸν μὲν γὰρ διὰ τὴν πολλὴν καὶ ἀϑρόαν πύκνωσιν, ἧς ἀμέτοχον ἦν τὸ γεννηθέν, πάντως βλάπτει. τῆς δὲ ἐξ αὐτοῦ βλάβης τὸ ἀποτέλεσμα λανθάνει μὲν ἐπὶ τῶν δυσπα- ϑεστέρων, ἐλέγχεται δὲ ἐπὶ τῶν εὐπαϑῶν σπασμοῖς καὶ ἀπο- πληξίαις ἁλισκομένων. οὐ μὴν ἐπεὶ τὴν βλάβην οὐκ ἤνεγκε, fco; μὴ βλαβέντα οὐκ ἠδύνατο. καὶ τὰ δυσπαϑέστερα βελτίω τὴν ἀνατροφὴν ἕξει μηδ᾽ ὅλως ἀδικούμενα. κἂν ἢ δὲ χρεία ψύξεως, αὐτάρκης ἡ ἐπὶ τοῦ ἀέρος ψῦξις, δι᾿ ἣν εὐθέως κλαυϑμυρίξει ξενοπαϑοῦντα τῇ ψύξει διὰ τὸ μὴν ἀπὸ ϑερμῆς καὶ συνεχοῦς προεληλυϑέναι τῆς μήτρας. ὃ δὲ ὅ τὴν D: τὸν c. 7 titulum hunc ipse posui, cum in c infra demum post verba διόπερ τοῦ ἁλμοσμοῦ.. . Adsori Tw git περὶ ἁλεσμοῦ. 8 οἷ: ὃ (sic) c. 11 καὶ τοῦ τὸ p. (E? 3. ν καὶ τὸ p. c. φόρειν c (corr. D., 12 ἐκτροφῆς ὃν: τροφήσεως c. 15 ἢ om. c. ἦν (E? p. 87): ἢ c. παν-

M πάντα C. 19 ἐπὶ E: ὁπὰ x 20 ini E: ἐπὶ c. NEN c (corr. E). 22 μηδεόλως (sic) c 24 μὴν: μὴ el. E).

10

20

25

— 252 —

οἶνος διὰ τὴν ἀποφορὰν πληκτικὸς καὶ καρώδης οὐ μόνον τῶν οὕτω τρυφερῶν παίδων ἀλλὰ καὶ τῶν ἤδη τελείων. ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ οὖρον ὅτε δυσῶδες: αἵ μυρσέναι δὲ καὶ κηπῖδες στύφουσι μέν, οὐκ ἀποσμήχουσι δέ, χρεία δὲ τῶν 5 μετὰ στύψεως ἀποσμηχόντων ἵνα ὃ φυσικὸς τοῦ γλέσχρου αἵματος κατὰ τῶν σωμάτων ἐπίπαγος ἀποτακῇ μετὰ τοῦ πήγνυσϑαι τὴν ἐπιφάνειαν καὶ δυσάλωτον εἰς τὴν τῶν ἔξαν- ϑημάτων γένεσιν ἀποτελεῖσθαι. 82. διόπερ τοῦ ἁλισμοῦ ὃ τρόπος οὗτος ζἐπενοήϑη. 10 ἢ λεπτοὺς καὶ χνοώδεις ἅλας ἢ νίτρον ἢ ἀφρόνιτρον λαβόντα δεῖ συμπάσσειν τὸ βρέφος. φυλασσόμενον τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ τὸ στόμα. τὸ γὰρ παρεμπεσὸν τοῖς μέ- ρεσι τούτοις ἕλκωσιν ἐργάξεται καὶ διαπύρωσιν ἢ πνιγ- μονήν. μήτε δὲ πολλῷ τῷ ἁλὶ συμπάσσειν. διὰ γὰρ τὴν 15 πλείονα δριμύτητα βρυώδης ἀκμὴν καὶ ἀσθενὴς ἄγαν ἡ σύγκρισις ὑπάρχουσα διαβιβρώσκεται. μήτε ὀλίγῳ διὰ τὸ μὴ ἱκανῶς στερεοποιεῖσθαι τὴν ἐπιφάνειαν. ἐνδέχεται δὲ τρυφεροῦ τοῦ βρέφους ὄντος τοὺς ἅλας μέλιτι διανακόψαι ἢ ἐλαίῳ ἢ χυλῷ πτισάνης ἢ τήλεως ἢ μαλάχης. μετὰ δὲ 80 τὸ ἀποσμῆξαι τὸ σῶμα δεῖ χλιαρῷ ἀπολούειν ὕδατε καὶ ἀποπλύνειν τὸ περικείμενον γλίσχρασμα πᾶν, εἶτα ἐκ δευ- τέρου τὸ αὐτὸ ποιεῖν καὶ συμπάσσειν μὲν τοὺς ἅλας, ϑερ- μοτέρῳ δὲ τῷ ὕδατι μᾶλλον ἀπολούειν καὶ δακτύλοις ἀπο- ϑλίβειν τὸ ἐγκείμενον ταῖς ῥδισὶ γλοιῶδες. ἀποκαϑαίρειν δὲ 25 καὶ τὸ στόμα καὶ τοὺς τῶν ὦτων πόρους. ἐγχυματίζεεν δὲ καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐλαίῳ. σμῆξαι γὰρ ἀγαθὸν τοῦτο τὸ 1 ἀπιφορὰν (810) € (corr. d). 5 μετὰ E: ἀπὸ c. 6 κατὰ: καὶ ὁ C. 9 οὕτως ἂν ἀποτελεῖσθαι (rep.) c (οὗτος ἐπ- ενοήθη ego, οὗτος παραλαμβανέσθω E). λεπτον καὶ χνο- ὥδες ἁλάσση (sic) νέτρον c. 18 διάπήρωσιν c (corr. E). 16 ὑπάρχουσα (810) c (om. ,9. διὰ βρώσκεται (sic) c (corr. d). 18 διανακ.: δεῖν ἀνακόψαι c. 19 ἐλαίω χυλῶ c (ἢ add. D). 21 yi ρασμα (ex Aetio) E: νέγρασμα ὁ. 24

γλοιῶδες (ex Aetio) E: γλέσχρασμα c. 26 τοῦτο: τούτων C. τῶν παχυτάτων.. ὑγρῶν c (corr. E).

— 250 —

παχύτατον ἐν αὐτοῖς ὑγρόν. οὗ μὴ γενομένου κατὰ τὸ πλεῖ- στον ἀμβλνυωπεῖν συμβαίνει τὰ τρεφόμενα. διὰ δὲ τοῦ σμικροῦ δακτύλου προοπωνυχισμένου τὸν δακτύλιον δίαστέλ- Any καὶ διαιρεῖν τὸ περιπεφυκὸς αὐτῷ πολλάκις σῶμα λεπτὸν καὶ ὑμενῶδες εἰς ἀπαρεμπόδιστον τῶν περισσωμάτων ἔκδοσιν. 5 παραχρῆμα γοῦν ἐκκρίνεται τὸ καλούμενον συνήϑως μηκώ- νειον. κατὰ δὲ τοῦ ὀμφαλοῦ πτυγμάτιον ἐπιρρέψαι ἐλαιο- βραχὲς ἢ καὶ ἔριον. τὸ δὲ κύμινον ὡς δριμὺ παραιτεῖσθαι δεῖ. τοῦ μέντοι καταλειῳϑέντος ὀμφαλοῦ τὸ ἀποσφιχϑὲν ἕνιοι μὲν τῷ μηρῷ προσέδησαν. ἄμεινον δὲ διπλώσαντα 10 καὶ τῷ ἐριδίῳ περιτυλίξαντα πράως ἐντιθέναι κατὰ τὴν μεσόνητα τοῦ ὀμφαλοῦ. τάχα γὰρ καὶ τῷ βάρει πιεξόμενον τὸ μέρος εἰς εὐμορφωτέραν κοίλωσιν τυπωϑήσεται.

s XXIX Πῶς σπαργανωτέον.

88. Μετὰ δὲ τὸν ἁλισμὸν καὶ τὴν ἀπόλουσιν σπάργανοῦν 15 τὸ βρέφος. ᾿Αντιγένης μὲν οὖν τὴν ϑεσσαλικὴν λεγομένην παραλαμβάνων σπαργάνωσιν εἰς ξύλον μεσόκοιλον καὶ πα- ράμηκες βάλλει ψίαθον χόρτου πλήρη ἢ ἀχύρων, εἶτα ἐπιστρώννυσε δάκος καὶ τὸ βρέφος κατακλένων ἐπ᾽ αὐτοῦ κατειλημένον ἄχρι τῆς ὀσφύος ῥάκεσι καὶ ταινίαις, εἶτα καὶ so προσκαταδεσμεῖ κηρίαις διεκβαλλομέναις διὰ τῶν πλαγίων ἐχκοπῶν, ἃς τὸ ξύλον ἔχειν δεῖ. δυσκαρτέρητος δὲ καὶ ἀπηνὴς ὃ τρόπος οὗτός ἐστι τῆς διαδέσεως. ὅϑεν δεῖ δια- σπλάσσειν μὲν ὡς ἔχει ἕκαστον φυσικοῦ σχήματος καὶ εἴ τι παρὰ τὸν τῆς ἀποκυήσεως χρόνον διέστραπται, τοῦτο ῥυϑμί- 36 fev καὶ elg τὸ κατὰ φύσιν μετάγειν σχῆμα. εἰ δέ τι παρα-

1 οὐ μὴν c (corr. D). γινομένου c (corr. E). 4 αὖ- τῶν ὁ (corr. D). — 5 «xogez. c (corr. E). περισσ. (sic) c.

7 ἐπιρέψαι c (corr. D. — 9 καταληφϑ. c (corr. E). 19 πιε- ξούμενον c (corr. E). 14 titulus abest in c. 16 ϑαλσαλί- xq» c (corr. D. 18 ψώέϑον c. — 21 πρὸς κατάδεσμον c.

κηρείαις (sic, non «mosíeg) c. διδχβαλλομέναις: δεῖ ἐκβαλλό- μενον c. 84 xal εἴτι DE: ἐστὶν c. 26 μετάγειν. σχήμασι

— 254 —

ϑλιβὲν ἐξώδηπεν, ψιμυϑίῳ περιχρίειν λελειοτριβημένῳ μεϑ᾽ ὕδατος ἢ λιϑαργύρῳ. κατατιθϑεμένην δὲ αὐτὸ πράως ἐπὶ τῶν ἰδίων μηρῶν συνεσκεπασμένων ἐρίῳ ἢ δάκει χάριν τοῦ μὴ ψυγῆναι γεγυμνωμένον ἐν τῇ κατὰ μέρος σπαργανώσει, 5 λαμβάνειν τελαμῶνας ἐρεοῦς καϑαροὺς τρυφερούς τε καὶ μὴ λίαν τετριμμένους, τοὺς μὲν τριῶν δακτύλων τῷ πλά- vt, τοὺς δὲ τεσσάρων. ἐρεοῦς μὲν διὰ τὸ τῆς ὕλης προσ- ηνὲς καὶ διὰ τὸ περισφίγγεσθαι τοῖς δρῶσι τοὺς λινοῦς. τρυφεροὺς δὲ χάριν τοῦ μὴ μετὰ περιϑλάσεως τὴν σκέπην. 10 τρυφεροῖς ἕτε τοῖς σώμασι πωϑεστῶσι παρέχειν. καϑαροὺς δὲ ἵνα κοῦφοι καὶ μὴ βαρεῖς ὦσι καὶ μὴ δυσώδεις μηδὲ νιτρούμενοε τὴν ἐπιφάνειαν δάκνωσι. μὴ λίαν δὲ τετριμ- μένους. οἵ καινοὶ μὲν γὰρ βαρεῖς ὑπάρχουσι, of δὲ τρι- βακοὶ λίαν ψυχροὶ καϑεστᾶσι, ποτὲ δὲ καὶ τραχεῖς καὶ παν- 18 τελῶς εὐδιάσπαστοι. μὴ ἔχοντας δὲ παρῴας. μηδὲ παᾶρα- στροφίδας 0 ἵνα μὴ ἐντέμνωσι μηδὲ ἀνωμάλως ἃ ἃ μὲν μᾶλλον ϑλίβωσιν. ἃ δὲ ἧττον. συμμέτρους δὲ κατὰ τὸ πλάτος. oi στενοὶ μὲν γὰρ τέμνουσιν, οἱ πλατεῖς δὲ οὐ πιέξζουσειν ἀλλὰ ῥυτιδοῦνται. τριῶν δὲ καὶ τεσσάρων δαχτύλων ἕνα μὴν oí 20 μὲν ἐπὶ τῶν κώλων ἁρμόσωσιν οἱ δὲ ἐπὶ τοῦ ϑώρακος. 84. λαβοῦσα τοίνυν τὴν ἀρχὴν τοῦ τελαμῶνος πατὰ τοῦ ἀκροχειρίου τιϑέτω καὶ τὴν ἐπείλησιν ἐγκύκλιον ἀγέτω κατὰ τῶν δακτύλων ἐκτεταμένων, εἶτα κατὰ τοῦ ἐπικαρπίου πήχεώς Tg καὶ βραχίονος, πιέξουσα μὲν τὰ κατὰ τοὺς καρ- 8ὅ ποὺς ἡσυχῆ; τὰ δὲ ἄλλα μέχρι μασχάλης ἀνιεῖσα. τῷ δὲ αὐτῷ τρόπῳ καὶ τὴν ἑτέραν σπαργανώσασα τῷ ϑώραπει λοιπον κυκλοτερῶς περιειλείτω τὸν πλατύτερον τῶν τελαμώνων, ὃμα-

δέ τι παραϑλίβειν ἐξοίδηκεν c (corr. E). 6 ἐρεοῦς τε καϑα- ροῦς (810) ὁ ia E). 9 περιπλάσεως 6 (corr. D). 10 coi; om. c (add. E). καϑαροῖ sic) e (corr. E). 16 ἔχοντες € (corr. E). ,zaeoüs c (cf. E* p. 88). 16 ἐντέ vougav C (corr. D). ἀνωμάλους c (corr. E? p. 88). 18 of E: o9 c.

19 μὴν: μὲν c. 22 ἀπροχείρου c. ἐπίλυσιν ἐς κυκλίον c (corr. E). 27 m. τῶν πλατυτερῶν (sic sine acc.) τελαμώνων 6.

— 200 —

λῶς μὲν ἐπὶ τῶν ἀρρένων πιέξζουσα τὴν ἔνδεσιν, μᾶλλον δὲ τὰ κατὰ τοὺς μαστοὺς σφίγγουσα ἐπὶ τῶν ϑηλειῶν, ἀνιεῖσα δὲ τὸ περὶ τὴν ὀσφύν. δυπρεπέστερον γάρ ἐστιν ἐπὶ γυναικῶν τοῦτο τὸ σχῆμα. μετὰ δὲ ταῦτα σπαργανοῦσα κατ᾽ ἰδίαν δκάτερον τῶν σκελῶν. 10 γὰρ ξυγώσασαν αὐτὰ γυμνὰ συν- δ επιδεσμεῖν ὁμοῦ ποιητικόν ἐστιν ἑλκώσεως. ὡς γὰρ καὶ τρυ- φερῶν ἀκμὴν ἔτι τῶν σωμάτων ἡ παφάϑεσις τῇ πυρώσει ταχέως ἐπικαίει. τὰς δὲ περιειλήσεις τῶν τελαμώνων ἕως ἄκρων ποιείσθω δακτύλων, ἀνιεῖσα μὲν τὰ κατὰ τοὺς μηροὺς καὶ τὰς γαστροκνημίας. σφίγγουσα δὲ τὰ πρὸς τοῖς γόνασι 10 καὶ ταῖς ἰγνύαις τά τε κατὰ τοὺς ταρσούς τὸ καὶ τὰ σφυρά, ἵνα τὰ μὲν ἄκρα πλατύνηται τῶν ποδῶν, τὰ δὲ μέσα συν- ἄγηται. μετὰ δὲ ταῦτα παραβάλλουσα τοὺς μὲν βραχίονας τοῖς πλευροῖς. τοὺς δὲ πόδας ἀλλήλοις. πλατεῖ τελαμῶνι κυχλοτερῶς ὅλον τὸ βρέφος ἀπὸ ϑώρακος ἄχρι ποδῶν κατει- 15 λείτω. παραβεβλημέναι γὰρ αἱ χεῖρες ἔνδοϑεν τῆς περιει- λήσεως εἰς ἕκτασιν ἐϑίξονται. παχυντικαὶ γὰρ τῶν νεύρων αἱ μέχρι πλείονος τῶν ἄρθρων εἰσὶ συξεύξεις ὥστε καὶ dy- κύλας ἐπιφέρειν. τῷ μέντοι προσκατειλεῖσϑαι τὰ χέρια κωλύεται τὸ διὰ τῆς ἀτάκτου παραφορᾶς διαστρέφεσθαι. πολλάκις 10 δὲ καὶ διὰ τοῦ κατὰ τῶν ὀφθαλμῶν τοὺς δακτύλους ἐπι- φέρειν κακῶς διατέϑεται τὰς ὄψεις. μεταξὺ μέντοι τῶν ἀστραγάλων καὶ τῶν γονάτων, ἔτι δὲ καὶ τῶν ἀγκώνων ἔριον παρεντιϑέσϑω πρὸς τὸ μὴ ἑλκοῦσϑαι τὰς ἐξοχὰς τῇ βιαιοτέρᾳ ϑλέίψει καὶ παραϑέσει τῶν μερῶν. τὸ δὲ κεφάλιον 536 σχεπαξζέσθω κυκλοτερεῖ περιειλήσεν ῥάκους ἢ ἐρίου τρυφεροῦ

1 πιέξουν c (corr. E). ἔνδεσιν: ἐνδεοῖν c. 2 ἐπὶ om.

c (add. E). — 8 d&mQexéoteQov c (corr. E. — 4 σπαργανοῦν c. 6 ἑλκώσεως γὰρ xol vo. c (addidi ὡς). 7 ἔτι E: ἐπὶ c.

σωμάτων παραϑέσεις τῇ πυρώσει ταχέως. ἐπεὶ καὶ εἰς τὰςδε

π. C. 17 ἔκστασιν c (corr. E). 18 συνξεύξεις c (corr. D). ἀγγύλας c (corr. E). 19 τῶ p. πρὸς τὸ κατειλῆσϑαι c. 20 τὸ addidi (om. c). 29 διατίθεσθαι c (corr. E). 26

κεφαλίαιον c (corr. D).

— 956 —

- v8 καὶ καϑαροῦ. ἐνδέχεται δὲ καὶ ὑπὸ vo μετάφρενον ἐπί- unes καὶ πλατὺ ῥάκος ἢ ἔριον προυπρβάλλειν. εἶτα μετὰ τὴν ἔμπροσϑεν εἰρημένην σὁπαργάνωσιν δίχα τοῦ ἔξωϑεν ἑνὸς καὶ κοινοῦ κατὰ πάντων τελαμῷῶνος ἀναδιπλοῦν τὸ

s ὑποκείμενον ῥάκος ἢ τὸ ἔριον πρῶτον μὲν κατὰ τὰ ἄνω μέρη ὑπὸ τὸν τράχηλον, εἶϑα καϑ᾽ ὅληυ τοῦ νηπίοῳ δίχα τῆς κεφαλῆς. ὕστερον δὲ πλατυτέρῳ τελαμῶνι καὶ ὡσανεὶ πέντε δακτύλων τὸ πλάτος ὅλον περιτυλίττειν τὸ βρέφος, τὴν δὲ κεφαλὴν ὡς ὑπεδείξαμεν σκέπειν. ἐνδέχεται δὲ καὶ

10 δύο μὲν ὑποστρωννύναι ῥάκη, ἵν᾽ ἡ τὸ μὲν εὐμέγεθες καὶ τὸ ὅλον περιλαβεῖν σῶμα δυνάμενον, τὸ δὲ χάριν τοῦ μόνην τὴν ὀσφὺν περιελθεῖν αὐταρκὲς εἰς ὑποδοχὴν τῶν σχυβάλων. οὐ δεῖ γὰρ ὡς ἐπαχϑηϑέντος ἐρίῳ uiv καϑαρῷ τὸν ϑώρακα μετὰ τοῦ ἐπιγαστρίου περιλαβεῖν, τὰ δὲ λοιπὰ μὴ περιλαβεῖν,

16 ὡς ἔμπροσϑεν εἰρήκαμεν.

XXX Περὶ τῆς τοῦ βρέφους κατακλίσεως.

85. Εἶτα τὸ βρέφος κατακλένειν μήτε ἐπὶ στερεοῦ τινος καὶ ἀντιτύπου, καϑάπερ πράττουσι Θρᾷκες τε καὶ Μακέδονες ὁμαλαῖς σανίσιν ἐπικαταδεσμοῦντες τὰ βρέφη χάριν τοῦ

80 περιπλατέα τὰ περὶ τὸν τράχηλον καὶ τὸ ἰνίον αὐτῶν ἀπο- τελεσϑῆναι. συμβαίνει γὰρ οὕτως ἑλκοῦσϑαί τὲ καὶ mt ϑλᾶσϑαι τὰ σώματα διὰ τὴν ἀπήνειαν τῶν ὑποκειμένων καὶ ἀπρεπῆ τὴν κεφαλὴν ἀποτελεῖσθαι, σὺν τῷ καὶ εἰ τοῦτο εὐπρεπές ἔστι τὸ σχῆμα, διὰ τῆς περὶ τὰ λόντρὰ πλάσεως

35 ἀκινδύνως αὐτὸ καὶ ἀσυμπαϑῶς ἀποδοϑήσεσϑαι. μήτε κατὰ τρυφεροῦ τινος λίαν ὥστε πάλιν διὰ τὴν πολλὴν σύννευσιν

4 τελαμώνειν ὁ (corr. D). 18 οὐδὲ γὰρ ὡς ἐπαχϑέντος ἐρίω p. c. 14 μὴ om. c. 20 αὐτῶ c (corr. E). 35 αὐτὰς C (αὐτοῖς E). μήτε addidi (om. c). deinde autem sic pergit c: «7:00. E τρυφεροῦ τινός. συμμέτρως (sic pos album ἢ em.) οὖν κατακλινέσθω λαμπ ὥς τε (sic separatis

labis) πάλιν... «τράχηλον. κατακλιτέον τὸ βρέφος οἷον κατὰ e cf. lat. 26 σύννυξιν c (corr. E).

— 202 —

ἐπὶ τοὺς μαστοὺς ἀναφέρειν τὴν ὕλην, ὥστε πλεῖον τὸ γάλα γίγνεσθαι. μαστοὺς δὲ ἔχουσαν συμμέτρους. of μικροὶ μὲν γὰρ oM. γον ἔχουσι τὸ γάλα , οὗ ὑπέρογκοι δὲ καὶ περιττότερον τοῦ 5 ϑέοντος, ὥστε μετὰ τὴν τιτθοίαν εἰ μὲν ὑπομένοι τι πλεῖον, μηκέτι νεαρὸν αὑτὸ πρὸς τοῦ βρέφους ἐλουσϑήσεσθαι, τρόπῳ δέ τινι προδιεῳφϑαρμένον. εἰ δὲ πᾶν ἀποθηλάζοιτο δι’ ἄλλων παιδίων ἢ καὶ ἑτέρων fov καταλυϑήσεσθαι τὴν γαλουχοῦ- σαν. εἶθ᾽ οἱ μείξονες καὶ βαροῦσιν ἐπιπίπτοντες τοῖς τρεφο- 10 μένοις, ἄλλως τέ τινες ὑπολαμβάνουσιν αὐτοὺς ὀλιγώτερον πολλάκις ἔχειν τὸ γάλα πρὸς τὴν αὔξησιν τῆς σαρκὸς αὐτῶν δαπανωμένης τῆς εἰς αὐτοὺς φερομένης τροφῆς καὶ οὐκ εἰς τὸ πλῆθος τοῦ γάλακτος. χαύνονς δὲ καὶ μαλακοὺς καὶ ἀρρυσώτους καὶ μήτε 15 φανεροῖς καταπεπλεγμένους τοῖς ἀγγείοις μήτε ϑρομβώδεις συστάσεις ἐναιωρουμένας ἔχοντας. οὗ πυκνοὶ μὲν γὰρ καὶ σκληροὶ καὶ καταπεπλεγμένοι τοῖς ἀγγείοις ὀλίγον τὸ γάλα ποιοῦσιν, οὗ ῥυσοὶ δὲ καὶ ῥαλώδεις ὥσπερ ἐν τοῖς γραώδεσι καὶ ἀραιοῖς συγκρέμασιν ὑδαρές, of δὲ ϑρομβώδεις συστάσεις 30 ἔχοντες παχὺ καὶ ὑπανώμαλον. τὰς δὲ θηλὰς μήτε μεγάλας μήτε μικράς. αἱ μεγάλαι μὲν γὰρ ϑλίβουσι τὰ οὖλα καὶ τῇ καταπόσει κωλύουσι συν- ἐργεῖν τὴν γλῶσσαν, αἱ μικραὶ δὲ δύσληπτοι τυγχάνουσι καὶ κατ᾽ ὀλέγον ἐκρίπτουσι τὸ γάλα, διὸ κακοπαϑοῦντα τὰ βρέφη 35 πρὸς τὰς ἐκμυξήσεις ταῖς λεγομέναις ἄφϑαις εἴωϑε περι- πίπτειν. μήτε πυκνοτέρας μήτε σηραγγώδεις ἄγαν καὶ ἀθροῦν

δ τι: τὸ C. 6 τόπω c (corr. D). 8 τὴν om. c (ubi γαλουθοῦσαν corr. D). 10 ὑπολαμβάνουσιν ὀδλιγότερον c (cum albo 1j om.) 11 ἔχου c (corr. D). 16 καταπεπλε-

γμένοις c. 17 ἀγγϑίοιρ: αἰτίοις c. 18 γφρεώδεσι καὶ ἀριοῖς

(tio) c (corr. D). 22 γὰρ om. c (add. E) ϑλίβουσι Ori-

bas. (βλέκουσι Aet. ed.): ϑρομβοῦσιν c. 24 ἐκριπτοῦσι (ἐκ- διδοῦσι E): ἐκροφοῦσι c. 41 ἀθρόον hic c.

— 202 —

ἐπὶ τοὺς μαστοὺς ἀναφέρειν τὴν ὕλην, ὥστε πλεῖον τὸ γάλα γέγνεσθαι. μαστοὺς δὲ ἔχουσαν συμμέτρους. οἱ μικροὶ μὲν γὰρ ὀλί- γον ἔχουσι τὸ γάλα, οἱ ὑπέρογκοι δὲ καὶ περιττότερον τοῦ ὅ δέοντος, ὥστε μετὰ τὴν τιτθοίαν εἰ μὲν ὑπομένοι τι πλεῖον, μηκέτε νεαρὸν αὐτὸ πρὸς τοῦ βρέφους ἑλκυσϑήσεσθαι, τρόπῳ δέ τινε προδιεφϑαρμένον. εἰ δὲ πᾶν ἀποθηλάζοιτο δι᾽ ἄλλων παιδίων ἢ καὶ ἑτέρων ξῴων καταλυϑήσεσϑαει τὴν γαλουχοῦ- σαν. εἶϑ᾽ of μείξονες καὶ βαροῦσιν ἐπιπίπτοντες τοῖς τρεφο- 10 μένοις. ἄλλως τέ τινες ὑπολαμβάνουσιν αὐτοὺς ὀλιγώτερον πολλάκις ἔχειν τὸ γάλα πρὸς τὴν αὔξησιν τῆς σαρκὸς αὐτῶν δαπανωμένης τῆς εἰς αὐτοὺς φερομένης τροφῆς καὶ οὐκ εἰς τὸ πλῆθος τοῦ γάλακτος. | χαύνονς δὲ καὶ μαλακοὺς καὶ ἀρρυσώτους xol μήτε 15 φανεροῖς καταπεπλεγμένους τοῖς ἀγγείοις μήτε ϑρομβώδεις συστάσεις ἐναιωρουμένας ἔχοντας. οὗ πυκνοὶ μὲν γὰρ καὶ σκληροὶ καὶ καταπεπλεγμένοι τοῖς ἀγγείοις ὀλίγον τὸ γάλα ποιοῦσιν, οἵ ῥυσοὶ δὲ καὶ δαλώδεις ὥσπερ ἐν τοῖς γραώδεσι καὶ ἀραιοῖς συγκρέμασιν ὑδαρές, of δὲ ϑρομβώδεις συστάσεις 30 ἔχοντες παχὺ καὶ ὑπανώμαλον. τὰς δὲ θηλὰς μήτε μεγάλας μήτε μικράς. eb μεγάλαι μὲν γὰρ ϑλίβουσι τὰ οὖλα καὶ τῇ καταπόσει κωλύουσι συν- soysiv τὴν γλῶσσαν, af μικραὶ δὲ δύσληπτοι τυγχάνουσι καὶ κατ᾽ ὀλίγον ἐκρίπτουσι τὸ γάλα, διὸ κακοπαϑοῦντα τὰ βρέφη 16 πρὸς τὰς ἐκμυζήσεις ταῖς λεγομέναις ἄφϑαις εἴωϑε περι- πίπτειν. μήτε πυκνοτέρας μήτε σηραγγώδεις ἄγαν καὶ ἀθροῦν

δ τι: τὸ C. 6 τόπω c (corr. D). 8 τὴν om. c (ubi γαλουθοῦσαν corr. D). 10 ὑπολαμβάνουσιν ὀὄλιγότερον c (cum albo 1$ cm.). 11 ἔχου c (corr. D). — 15 καταπεπλε-

γμένοιξ c. 11 ἀγγείοις: αἰτέοιξ c. — 18 γρεώδεσι καὶ ἀριοῖς (sic) c (corr. D). 22 γὰφ om. o (add. E). ϑλίβουσι Ori- bas. (βλέκουσι Áet. ed.): ϑρομβοῦσιν c. 24 ἐκριπτοῦσι (ἐκ- διδοῦσι E): ἐκροφοῦσι c. 471 ἀθρόον hic c.

— 2904 —

ἀόργιστον δέ, ὅτι φύσει συνεξομοιοῦταε τὰ τρεφό- μενα ταῖς τρεφούσαις καὶ διὰ τοῦτο βαρύϑυμα μὲν ἐξ ὁρ- γίλων, ἐπιεικῆ δὲ ἐκ μετρίων γίγνεται. καὶ ἄλλως μανιώδεις εἰσὶν αἱ ϑυμούμεναι καὶ φόβῳ xAovOuvollov ποτὲ τὸ βρέ- 5 φος ἐπισχεῖν μὴ δυνάμεναι ῥιπτοῦσιν ἐκ τῶν χειρῶν ἢ κατα- στρέφουσι ἐπικινδύνως. διόπερ οὐ δεισιδαίμονα δεῖ καὶ ϑεοφόρητον εἶναι τὴν γαλοῦχον, ἵνα μὴ παραλογισϑεῖσά ποτε καὶ μανιωδῶς σαλευϑεῖσα κινδύνῳ τὸ βρέφος περιβάλῃ. καϑάριον δὲ δεῖ εἶναι τὴν τιτϑήν, ἵνα μὴ διὰ τὴν τῶν 10 σπαργάνων ὀσμὴν ὃ στόμαχος ἐκλύηται τῶν νηπέων ἀγρυ- πνῇ τε διὰ τοὺς ὀδαξησμοὺς ἡ fj τινα ὕστερον ἕλκωσιν ὑπομένῃ. Ἑλληνίδα δέ, χάριν τοῦ τῇ καλλίστῃ διαλέκτῳ ἐϑισϑῆναι τὸ τρεφόμενον ὑπ᾽ αὐτῆς. 89. ἐχέτω δὲ κατὰ τὸ πλεῖστον δυοῖν ἢ τριῶν μηνῶν 16 γάλα. τὸ μὲν γὰρ πρόσφατον ἄγαν, ὡς ἐλέγομεν, παχυ- μερέστερον καὶ δυσδιοίκητον, τὸ δὲ παλαιὸν ἄτροφον καὶ λεπτόν. ἔνιοι. δέ φασιν ὅτι δεῖ τὴν ἄρρεν μέλλουσαν τρέφειν ἄρρεν τετοκέναι, τὴν δὲ lOgÀv πάλιν ϑῆλυ. οἷς οὐ προσ- 30 ἑκτέον. οὐ γὰρ ϑεωροῦσιν ὅτε δι’ ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ γάλακτος ob τὰ δίδυμα τεκοῦσαι τρέφουσι καὶ τὸ μὲν αὐτῶν ἄρρεν τὸ δὲ ϑῆλυ. κοινῶς δὲ καὶ πᾶν γένος [oov τῇ αὐτῇ τροφῇ χρῆται καὶ τὸ ἄρρεν καὶ τὸ ϑῆλυ, καὶ διὰ τοῦτο οὐ πάντως ἢ τὸ ἄρρεν γίγνεται ϑηλύτερον ἢ τὸ ϑῆλυ ἀρρε- 35 νικώτερον. δεῖ δὲ τοῖς ἀσφαλῶς καὶ εὐτυχῶς τραφησομένοις παιδίοις πλείονας παρεσκευάσθαι γαλούχους. ἐπισφαλὲς γὰρ τὸ πρὸς

(corr. E). 8 ἐπιοικῆ c (corr. d). μανώδης c (corr. d).

b ῥιπτοῦσιν (sic) c. 6 δεῖ E: δὲ c. 10 ἀγρυπνεῖται c (corr. DE). 11 ἤ τινα: ἢ τὴν C. 12 cf. Quintil. I, 1, 4: ante omma ne sit vitiosus sermo nulricibus. - quas si feri 008- set sapientes Olrysippus optavit, certe quantum res. pateretur opiimas eligs coluit. 14—17 cf. I, 87 in. 28 οὐ om. c (add. E) 47 παρασκευᾶσθϑαϊ c (corr. D).

— 2060 —

μιᾶς τρεφόμενον συνειϑίσθαι, καὶ νοσῆσαι δυναμένης αὐτῆς καὶ ἀποθανεῖν, ὑπηνίια τῇ ἀλλαγῇ τοῦ γάλακτος ποτὲ μὲν ξενοπαϑοῦν λυπεῖται τὸ νήπιον, ποτὲ δὲ καὶ παντελῶς ἀπο- στρεφόμενον λιμῷ διαφϑεέρεται.

ΧΧΧΙΠ Περὶ δοκιμασίας γάλακτος. 5

90. Δεῖ δὲ xol αὐτὸ προσεχέστερον τὸ γάλα κρίνειν ὕπως ἄριστον ἧ. δοκιμάζεται δὲ πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ τὴν τιτϑὴν τοιαύτην ὑπάρχειν οἵαν τὴν ἀρίστην ὑπεδείξαμεν, δεύτερον δὲ ἐκ vov τὸ ὑπὸ ταύτης τρεφόμενον παιδίον εὖ- εχτικὸν. ὑπάρχειν. οὐ μὴν ἐπεὶ σημεῖόν ἐστι τοῦ ἐπιτηδείου 10 γάλακτος εὐεκτικὸν ὃν τὸ ἐξ αὐτοῦ τρεφόμενον παιδίον, διὰ τοῦτο καὶ τοὐναντίον τοῦ φαῦλου σημεῖον ἂν γένοιτο, καϑά- περ ὑπολάβοι tug, τὸ ἀτρόφητον παιδίον. ἐνδέχεται γὰρ τὸ γάλα μὲν ἐπιτήδειον εἶναι. τὸ δὲ παιδίον ὑπό τινος νοσή- ματος ἐμποδίζεσθαι πρὸς τὴν εὐεκτικὴν ϑρέψιν. καὶ γὰρ 15 τῶν τελείων οἵ νοσοῦντες ἁτροφοῦσι καὶ τῆς ἀρίστης τροφῆς μεταλαμβάνοντος τοῦ σώματος φϑείροντες τὸ ϑρέψαι δυνά- μένον, καϑάπερ καὶ τὰ ξηρὰ τῶν ἀγγείων ἀφανίζει τὸν ἐγχεόμενον οἶνον εἰς αὐτὰ κἂν ἄριστος v.

91. τρίτον ἐκ τῶν συμβεβηκότων τῷ γάλακτι. χρόας; 30 ὀσμῆς. συστάσεως. πήξεως, τῆς πρὸς γεῦσιν ποιότητος, τῆς ἐν χρόνῳ δυσμεταβλησίας.

χρόας μὲν, εἰ λευκόν ἐστε συμμέτρως. τὸ μὲν γὰρ πε- λιδνὸν ἢ ὑπόχλωρον ἔφϑαρται. τὸ δὲ γυψῶδες παχὺ καὶ δυσοικονόμητον, τὸ δὲ ξανϑὸν ἄπεπτον καὶ ἀκατέργαστον 36 καὶ διὰ τοῦτο τὴν αἱματώδη χρόαν ἐμφαίνει.

1 μιᾶς E: μέαν c. συνειϑίσϑαι DE: συνηϑεῖσθαι c. 9 παιδίον post τρεφ. del. E? p.41 (item infra post τρεφ. v. 11 et post dvgog. v.18) 10 ἐπεὶ E*: ἔτε c. 11 εὐεκτικὸν ὃν τὸ (E9): τὸ δὐεκτικὸψ c. 18 γὰρ: δὲ c. 18 καὶ ante τὸν repetit c (del. E* p. 41).

— 906 —

ὀσμῆς δέ. ov γὰρ δεῖ δυσῶδες ἢ ἢ βρωμῶδες ἢ τρυγῶδες ἢ ὀξίον ὑπάρχειν. πᾶν γὰρ τὸ τοιοῦτον συστάσεως δέ, εἰ λεῖον καὶ ὁμαλὸν καὶ συνεχὲς ἑαυτῷ. τὸ γὰρ ἰνῶδες καὶ διαφύσεις ἔχον ἐρυϑρὰς ἢ σαρκοειδεῖς ἄπεπτον. 6. πήξεως δὲ καὶ παχύτητος, εἶ μετριοπαγές. τὸ μὲν γὰρ ὑγρὸν καὶ λεπτότερον καὶ ὑδαρὲς ἄτροφον καὶ κοιλίας ἐκ- ταρακτικόν, τὸ δὲ παχὺ καὶ τυρῶδες δυσκατέργαστον καὶ ὅμοιον τοῖς ἀδρατότερον μεμασημένοις σιτίοις ἀποφράττει τοὺς πόρους καὶ τὰς κυριωτάτας τοῦ σώματος κατέχον δια- 10 πνοὰς τὸν περὶ τοῦ ζῆν κίνδυνον ἐπάγει. τὸ δὲ ἀνώμαλον καὶ τὴν ὡς λεπτοῦ καὶ τὴν ὡς παχέος κατασκενάζει βλάβην. γνωρισθήσεταει δὲ τὸ μετριοπαγὲς διὰ τοῦ ἐπισταγὲν αὐτὸ Pp ἢ gülp pen q Sp sew πωρετλυδίας, lig πράως πλατυνθῆναι καὶ ὥσπερ iv τῷ αὐτῷ σαλευόμενον 15 μεῖναι σχήματι. τὸ μὲν γὰρ εὐθέως ἀπορρέον ὑδαρές. τὸ δὲ μελιτοειδῶς συστραφὲν καὶ μένον ἀκίνητον παχύ. τὸ αὐτὸ δὲ καταλαμβάνεται καὶ ἐκ τοῦ κατὰ διπλασίονος ὕδατος ἐπιστάξαι τὸ γάλα καὶ πρὸς ὀλίγον αὐτὸ διαμεῖναν ὕστερον διαλυθῆναι, λευκὸν δὲ εἰς ἔσχατον διαφυλαχϑῆναι. τὸ μὲν 50 γὰρ εὐθέως διαλυόμενον ὑδαρές. φαῦλον δὲ μᾶλλον εἰ καὶ εἰς ἰνώδεις ἀναλύοιτο κτηδόνας οἷονεὶ ἀπόπλυμα κρεῶν, τοῦτο δὲ καὶ ἄπεπτον. τὸ δὲ μέχρι πλείονος χρόνον μὴ σκορπιξόμενον καὶ ὑφιζόμενον, ὥστε τοῦ ὕδατος ἀποχνϑέν. vog εὑρεϑῆναι περὶ τῷ πυϑμένι, ἜΗΝ mayo καὶ δυσ- 46 διάλυτον. διὰ δὲ τῆς πρὸς τὴν γεῦσιν ποιότητος. εἰ γλυκὺ καὶ στομῶδες. τὸ γὰρ ὑπόδριμυ ἢ ὀξίζον ἢ πικρὸν ἢ ἁλμυρίζον

1 χάριν post dà c*(del. τ 2 ἢ (ante ὀξέξων sic) c (om.

d). ὑπάρχειν om. c (add. E). 8 sí om. c. T τυρῶδες C Gal. VI, 687): ταγῶδες c. "i ἀδρατότορον: ἀδρφότερον eic) c. 12 δὲ om.c (add. E). 15 γὰρ om. c (add. E).

16 xal μένον E: κεέμενον c. 19 ὡς ἐσχάτου (Bic) c (corr. D). διαφυλαχϑέν c. 21 ἀναλύοιτο (810) c (καταῖ. err. d).

κτηδόνας E: κοτυληδόνας c. 28 ὑφιξάμενον c.

— 208 —

XXXIV Πῶς διαιτητέον τὴν τροφόν.

98. Οὐ παρέργως δὲ δεῖ προνενοηκέναι τῆς τιτϑῆς» ἵνα μήτε φϑειρομένου τοῦ γάλακτος νοσηλεύηται τὸ βρέφος μήτ᾽ ἐνδεοῦς γενομένου ἀτροφήσῃ τὸ νήπιον καὶ κακωθϑῇ τὴν

5 κατάποσιν, ἕλκον μὲν τὴν ϑηλὴν ἐπὶ πλείονα χρόνον, οὐχ εὑρίσκον δὲ ὅϑεν ἐχπληρῶσαι τὴν ὄρεξιν. ἁρμόξεε τοίνυν τὴν μὲν ἀργίαν καὶ τὴν ἀκινησίαν τοῦ σώματος φεύγειν, παχὺ γὰρ vm αὐτῆς καὶ δυσδιοίκητον τὸ γάλα γέγνεται χρῆσϑαι δὲ καὶ γυμνασίοις οὔ γε τοῖς βαρυτέροις καὶ ἀϑθλη-

10 τικοῖς. ἐπιπονώτερα γὰρ ἢ κατὰ γυναῖκάς ἐστι ταῦτα καὶ τῆς ὕλης περιελκομένης εἰς τὴν εὐεκτικὴν τοῦ σώματος ϑρέψιν ἔλαττον ἀεὶ τὸ γάλα γίγνεται, τοῖς δὲ μετρίοις τε καὶ κούφοις.

διόπερ τὸ μὲν πρῶτον ἀπὸ τῶν ὕπνων ἐγειρομένη τῆς

15 κοίτης μὴ παραυτίκα ἐξανιστάσϑω oiv τὴς τροφῆς αἴσθη- ται διοιπουμένης καὶ τοῦ μὲν ὑποχονδρίου κούφου τῆς γαστρὸς δὲ λαγαρᾶς καὶ τῶν ἐρυγῶν διακένων καὶ μήτε καπνωδῶν μήτε ὀξωδῶν. εἶτα περὶ τὴν διάτριψιν ἀσχο- ληϑεῖσα τῶν περισσευμάτων ἐπὶ περίπατον ἐξίτω, μετὰ δὲ

30 ταῦτα καὶ τὴν δι’ ὑποξυγίων αἰώραν ἐπιτηδευέτω. δεῖ δὲ καὶ τοῖς γυμνασίοις ἐκείνοις διαπονεῖν τὸν ὄγκον, οἷς δύναται μὲν σαλευϑῆναι πάντα τὰ μέρη, ἐπὶ πλεῖον δὲ τὰ περὶ τὰς χεῖρας καὶ τοὺς μους. ἕνεκα τοῦ τὴν τροφὴν ἐκεῖ φέρεσθαι μᾶλλον. ἐκ δὲ τούτων ἐστὶν Sj τε διὰ σφαίρας παιγνία καὶ

25 μάλιστα τῆς διακένου καὶ ἡ διὰ τῶν κούφων ἁλτήρων foy, ταῖς δὲ πενιχροτέραις τὸ ἐρέσσειν ἢ καὶ ἀνιμᾶν κάδον καὶ

8 μὴδὲνδέους (sic) c. ὅ ἔἕλκωμεν c (corr. D). 6 εὖ- ρέσκον ἐκπληρῶσαι c (δὲ add. E). 9 οὔ γε: οὔτε C. 10 γὰρ E: δὲ c. 20 δεῖ om. (ἐπιτ. δὲ xal) c. 22 πλεέονα € (corr. E). 84 τούτων D: vov (sic) c. — 95 καὶ διὰ τῶν ἀ- τηρῶν c (ἡ add. E) βολὴ sc. τῶν χειρῶν. cf. lat. cum alie

ribus manus mittatur. 26 καὶ τὸ πτίσσειν E (cf, Orib): καταπεσεῖν Q.

— 2100 —

πολυάρτυτον καὶ κεκαρυκευμόνον. κολαχεῦον γὰρ ἐπὶ πολὺ τὴν γεῦσιν ἀπεψίας. παρασκευάζει, δι’ ἃς φαρφμάσφεται τὸ γάλα τοῖς ἄλλοις τοῖς ἐν τῷ σώματι παραπλησίως. διὸ καὶ τῆς συμμετρίας τῶν λαμβανομένων στοχάζεσθαι χρή, ἵνα μὴ 5 διὰ τὸ πλῆθος ἀπεψία γένηται, ληφϑῇ δὲ ὅσα φαδίως πε- φϑήσεται» καὶ μάλιστα εἶ διὰ τὴν τοῦ βρέφους ἐπιμέλειαν καὶ ἀγρυπνίαε παρεμπίπτουσιν. 95. ὡρισμένως δὲ δεῖ ταῖς εἰρημέναις τροφαῖς χρῆσθαι τὴν γαλουχοῦσαν. λαμβανέτω γὰρ ταῖς πρώταις ἡμέραις ἑπτὰ 10 καὶ κατὰ τὸ πλεῖστον δέκα τὴν ἁπλῆν καὶ εὐοικονόμητον τρο- φήν, οἷον ῥόφημα πόλτον μὴ λιπαρώτερον καὶ φὰ καὶ ἄρτον καὶ ποτὸν ὕδωρ. εἰ δυνατὸν δέ, καὶ πρὸ μιᾶς τοῦτο Or δόναι. λεπτότερον γὰρ ἐκ τούτου καὶ εὐκατεργαστόκερον τὸ γάλα γίγνεται. τοιούτον γὰρ τὸ βρέφος χρήζεε βρυῶδες ἔτι 15 τυγχάνον καὶ στενόπορον ὥστε δυσδιόδευτον εἶναι πρὸς τὸ παχύτερον ἀκμὴν γάλα. μετὰ δὲ τὴν πρώτην ἑβδομάδα καὶ ἰχϑύδιον τρυφερὸν σὺν τοῖς εἰρημένοις v) νέων χοίρων σάρκας ἢ ἐγκεφάλους ξὼς δευτέρας καὶ τρίτης ἑβδομάδος, ὥστε τρο- φιμώτερον τὸ γάλα γίγνεσϑαι. μετὰ δὲ τὴν δευτέραν ἢ τρί 20 τὴν ἑβδομάδα, τοῦτ᾽ ἔστε πηγνυμένου τοῦ νηπίου καὶ à κτικοῦ γιγνομένου τροφιμωτέρας ὕλης, κἀκ τῶν μέσων λαμ- βανέτω τε πτηνῶν, εἶϑ᾽ οὕτως πρὸς λόγον τῆς τοῦ βρέφους τονώσεως καὶ αὐξήσεως καὶ τῶν μειζόνων, εἶτα καὶ κρέας λάγειον ἢ δορκάδοιον ἢ ἐρίφειον, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ χοί- 35 ρειον, τὸ γὰρ ἐκ τῆς εὐτροφωτέρας ὕλης γάλα τροφιμώ- τερον. ὕστερον δὲ ποικίλοις χρήσϑω σιτίοις. ἕνα καὶ τὸ βρέφος ἐθίξῃ πρὸς τὴν ποικιλίαν τῶν δυνάμεων. συν-

2 φαρμάσεσϑαι c (corr. D). 8 ἄλλοις τοῖς : (sic) c (om. d). 8 ὠρισμένοις c (corr. D). δεῖ ταῖς: δεὲ καὶ ταῖς c. 9 γὰρ: δὲ c. δέκα: δὲ ἀεὶ c. 11 πόλτον μὴ À.: πολὺ τὸν λιπαρώτερον c (cf. pulles non oleatae Cael. ox. 2, 208). 14 τοιοῦτον C (corr. E). 18 ἢ κεφάλους c (corr. E). 31 τῶν μέσων sc. mediae materiae quam Graecé μέσην ὕλην vo- cant Cael. ox. 1, 95 etc. 27 δυναμένων c (corr. D).

— 91 —

αναφέρονταε yug αἱ ποιότητες τῶν λαμβανομένων σιτίων τῷ γάλαχει, διὸ καὶ τὸ μὲν τῶν αἰγῶν ἀστομώτερόν ἔσει καὶ παρασεῦφον, ἐπεὶ τοιαύταις πόαις χαίρουσιν αἱ αἶγες τρεφόμεναι; τὸ δὲ τῶν προβάτων εὐστομώτερον καὶ γλύκιον ὅτι τοιαύτη καὶ ἡ τροφὴ τῶν προβάτων, τὸ δὲ ποτὸν ὕδωρ 5 ἄχρι τεσσαράκοντα ἡμερῶν λαμβανέτω τὸ ἐλάχιστον, τὸ δ᾽ ἐντεῦθεν οἰνομέλιτος παρὰ μέαν καὶ δευτέραν ἡμέραν ποσόν. διευτονήσαντος δὲ τοῦ βρέφους καὶ παγέντος καὶ μετὰ εὐὖ- τροφέας εὐχροήσαντος οἰνάριον πινέτω λευχὸν διαυγὲς ἀϑά- λασσον ὑπαύστηρον, μέσον δὲ κατὰ τοὺς χρόνους, ἀλλ᾽ ἅπαξ 10 τὸ πρῶτον καὶ ÓuX τινων ἡμερῶν, εἶτα καὶ παρὰ δύο καὶ παρὰ μίαν, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ καϑ' ἡμέραν xol οὐ μόνον ἅπαξ ἀλλὰ καὶ δίς, εἶτα καὶ ὅσον ἱκανὸν παρηγορῆσαι τὸ δίψος. οὕτω γὰρ ἀβλαβῶς τὸ βρέφος ὑπὸ τοῦ πεποιωμένου τῷ οἴνῳ τραφήσεται γάλακτος, ἐν τοῖς ἔμπροσθεν χρόνοις 15 ἀβλαβῶς τῆν δύναμιν ταύτην φέρειν οὐ πεφυκός.

96. μήποτε δὲ ἀπορήσει τις πῶς οὖν ἐντὸς τῆς ὑστέρας ὑπάρχον πρὸ τῆς ἀποτέξεως ἔφερε τὰς εἰρημένας ποιότητας τῆς μητρὸς αὐτοῦ καὶ οἶνον καὶ ποικίλην τροφὴν προσ- φερομένης. πρὸς ὃν λεκτέον ὅτι ταῖς τῆς μητρὸς δυνάμεσε 30 τότε διοικούμενον ὡσπερεὶ μέρος οὐκ ἔκαμνεν, μετὰ δὲ τὴν ἀπότεξιν ἰδία χρησάμενον ὑποστάσεε καὶ ἀσϑενεῖς ἔτι τὰς ἐνεργείας ἔχον εὐμαρῶς ὑπὸ τῶν πληκτικωτέρων πάσχει, xaO ὃν τρόπον καὶ τὰ φυτὰ προσηνωμένα μὲν ἔτι τοῖς μεγάλοις δένδρεσι καὶ τῇ τούτων συνδιοικούμενα στερεότητι καρπο- 25

1 σιτίων: τί σὺν (sic) c. 2 εὐστομ. c. ἐστι: ἔση c (corr. E). 3 ἐπεὶ D: ἐπὶ c. 4 dorop. C. γλυκὺ ὃν c (corr. E). 6 ἄχρι μὲν σάραντα c (sed in margine rubrica τὸ ποτὸν δὼς p ὕδωρ). 1 παρὰ om. c (add. E* p. 44). ποσόν E: πόσιν c. 8 διευτονώσαντος c (corr. D. 9 s9-

ρόσαντος e (corr. D). 10 μετρέως (ante vxovor.) add. c. ἀπαξ τὸ πρ. E: ἀπαξ δὲ κατὰ τὸ id c. 14 πεπιωμένου C (corr. E). 17 μὴ διαφορήσει τις ὁ πῶς οὖν ἅπασαι ὕστε- ρον ὑπάρχων C. 25 ὑποτάσει C (corr. D). 28 ἐπὶ τὸ πληκτικώτερον C (corr. E? p. 44).

*

— 212 —

φορεῖ τε xal ἀνέμων ἐμβολὰς ὑποφέρει, χωρισϑέντα δὲ καὶ πρὸς ἰδίαν ὑπόστασιν φυτευθέντα ῥαδίως ἐξ -ὀλέγης βλά- merci. οὐ τοίνυν ἐκ τοῦ μὴ ἀδικεῖσθαι τὴν γαλοῦχον ἐξ οἴνου νῦν νομιστέον μηδὲ τὸ. βρέφος -κακωϑήσεσθαι, δια-

6 Ἰογιστέον δὲ ὅτι κατὰ τὴν τούτου σύστασιν εὐτονώτερος ὁ οἶνος, ἔνϑεν τὰ πολλὰ τῶν ἀμελῶς ΡΟ ΕΡΟΥ ἐπιληπτικοῖς ἁλίσκεται σπασμοῖς.

XXXV. Τί ποιητέον σβεννυμένου τοῦ γάλακτος ἢ φϑειρομένου ἢ παχυνομένου ἢ λεπτυνομένου.

1᾽ '97. 'Elevrovuévov δὲ τοῦ γάλακτος καὶ σβεννυμένου ἢ φϑειρομένου ἢ παχυνομένου ἢ λεπτυνομένου παραδοτέον ἄλλῃ τὸ βρέφος. καλὸν μὲν γὰρ ἑτέρας τιτϑῆς γάλα διδόναι. μὴ ἐπιτρεπούσης δὲ τῆς περιστάσεως, τὴν παροῦσαν διαιτᾶν ὡς μὴ νόσῳ περιπεσεῖν τὸ βρέφος.

15 ἀποσβεννυμένου τοίνυν τοῦ γάλακτος ἐπιθεωρητέον πό- τερον διὰ νόσον γίγνεται τοῦτο μερικὴν ὑστέρας ἢ καὶ ἄλλων τινῶν τόπων, ἢ καὶ δι᾽ ὅλου τοῦ σώματος ἀἁτροφίαν κοινῶς ἢ φυσικῶς ἐλαττοῦται τὸ γάλα μηκέτι τῆς φύσεως τοσοῦτον ἀπογεννᾶν δυναμένης ὅσον Íxavóv ἐστι τῷ τρεφομένῳ. κἂν

30 μέν τις νοσώδης ὑποπίπτῃ διάϑεσις, ταύτην δεῖ ἀκολούθως ἀνασκευάξειν. τοῦ γὰρ πάϑους λυϑέντος καὶ ὁ παρεμπο- δισμὸς λύεται τῆς ἐνεργείας. ἐὰν δὲ μὴ διὰ πάθος, yv- μνασίοις δεῖ χρῆσϑαι τοῖς ἀνειμένοις καὶ περιπάτοις καὶ

8 οὐκ ἐκ τοῦ τοίνυν μὴ d. c (corr. E). — 5 ὅτι τῆς κατὰ

τοῦ συστάσεως εὐτονότερον C (corr. E). 10 ἢ φϑειρομένου

καὶ σβεννυμένου (sic) c 11 ἢ λεπτυνομένου, παραδοτέον, 5 παχυνομένου. καλὸν μὲν γὰρ ἑτέρας v. y. διδόναι τὸ βρέφος, μὴ ἐπ. c. cf. E* p. 46. 18 γὰρ c (om. Aetius 4, 6). τὸ βρέφος post διδόναι add. c. 16 ἐπιθεωρητέον (ex Aetio) E: ϑεωρητέον cum anteced. spatio albo 1 cm. c. 16 μερικῆς c (eorr. D). 17 τόνων c (corr. D). δι᾿ add. E (om. c). 19 ἱκανῶς c (corr. E). 21 παραποδ. c.

— 28 —

τρίψεσι ταῖς δι’ αὐτῆς xol ταῖς δι᾿ ἄλλων μετὰ κατοχῆς πνεύματος, ἐπὶ τέλεε δὲ καὶ τοὺς μαστοὺς τρίβειν ἠρέμα. χρῆσθαι δὲ xal ἀναφωνήσεει καὶ λουτρῷ καὶ τροφαῖς ev- χύλοις καὶ τῇ διαχύσει τῆς ψυχῆς καὶ τοῖς δυναμένοις μά- λιστα γυμνάζειν τὰ ὑπερκείμενα μέρη. διὰ τούτων γὰρ εἰς ὁ εὐτροφίαν ἀγομένου τοῦ ὅλου σώματος συνευτροφεῖ καὶ τὰ περὶ τοὺς μαστούς. συνεχεστέρα δὲ ἔστω καὶ ἡ ἐκμύξησις. πρὸς γὰρ τὴν τοιαύτην αἴσθησιν ὕλης ἐπιφορὰ γίγνεται πλείονος. ΜΜνησίϑεος δὲ δὶς τῆς ἡμέρας ἐμέτῳ χρῆσϑαι παραινεῖ, μὴ ἐφιστὰς ὅτι διὰ τῶν ἐμέτων διαφϑορὰ γίγνεται 10 μᾶλλον, χωρὶς εἶ μὴ χρόνιον νόσημα τι ϑέλοι 010900000901. τινὲς δὲ τοῖς ἀρωματικοῖς ποτήμασιν ἐχρήσαντο καὶ τοῖς καταποτίοις τοῖς διὰ τοῦ γάλακτος λεγομένοις. ἔδοσαν δὲ καὶ τοὺς μαστοὺς ἐσϑίειν τῶν πολυγαλακτούντων τῇ φύσει ξῴων. of δὲ γλαῦκάς τε καὶ νυκτερίδας ἕκαυσαν καὶ τὴν is σποδιὰν αὐτῶν τοῖς πινομένοις ἐπέπασσον ἢ us9' ὑγροῦ τινος τοῖς μαστοῖς ἐπέχριον, ὦνπερ ἀποδοκιμαστέον ἕκαστον. τὸν γὰρ στόμαχον ἀνατρέποντα καὶ διαφϑορὰν ἐργαξόμενα διπλασιάσει τὴν ἀτροφίαν.

98. πλείονος δὲ γενομένου γάλακτος τοῖς εὐτονωτέροις 20 γυμνασίοις τὰ σώματα δεῖ καταπυκνοῦν, παχυτέρου δὲ ὄντος. λουτροῖς τε χρῆσϑαι καὶ τροφαῖς ῥοφηματώδεσι καὶ τοῖς ὀλιγοτρόφοις τῶν προσφερομένων καὶ ὑδροποσίᾳφ. τινὲς δέ, ὧν slow οἵ περὶ Μοσχίωνα, πκάππαριν ἔδοσαν καὶ ῥαφανίδας καὶ ταρίχους, οἷς οὐ συγκαταϑετέον. διὰ γὰρ τῆς 50 δριμυφαγίας εἰ καὶ τὸ πάχος τέμνοιτο τοῦ γάλακτος, ἡ ποιό- της αὐτοῦ φϑαρήσεται δηκτικὴ γενομένη μᾶλλον.

8 εὐχύλοις (sic) J (non εὐχύμοις, ut d). 6 ἄτροφ. C Tort E). συνευτρέφει c (corr. E). 12 ἔχρησαν c (corr. 18 τοῖς διὰ om. c (add. E). 17 τοὺς μαστοὺς c (corr.

E ἅπερ (.. «ἔκαστον) c (corr. E). 18 καὶ φϑορὰν c

(corr. E). 19 ἀποτροφίαν c (corr. E. 21 δεῖ E: δὲ c. 22 χρῆσϑαι: yon ὡς (sic) c. 24 κάππαριν: καὶ ππάριν (sic) c. 26 sí καὶ E: ἡ κατὰ c. ἢ om.c (add. E. 2421 φϑα-

Soranus, ed. Rose. 18

— 214 —

λεπτοτέρου δὲ τοῦ γάλακτος γενομένου τὰ μὲν λουτρὰ ἀποδοκιμαστέον ἐξυδατωτικὴν φύσιν ἔχοντα, χρηστέον δὲ τροφῇ πόλτοις σκευαξομένοις ἐκ φαρός τε καὶ χόνδρου καὶ φοῖς ῥοφητοῖς καὶ στροβίλοις καὶ ποσὶ χοιρείοις καὶ τοῖς ἀκρο- 5 κωλίοις) γλίσχρον γάρ τι καὶ κολλῶδες Pv, τούτοις, καὶ ἔρι- φείοις κρέασι ποτὲ μὲν ὀπτοῖς ποτὲ δὲ ÉgOoic καὶ οἰναρίωῳ, τῆς γε τοῦ βρέφους προκοπῆς ἐπιτρεπούσης. διαφϑειρομένου δὲ τοῦ γάλακτος ὅπερ ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐξ ἀπεψιῶν γίγνεται καὶ συνουσιῶν καὶ τῆς κακοχυμοτέρας 10 τροφῆς» ὑφαιρετέον μὲν τούτων ἕκαστον, εἰς δὲ τὴν εὔχυλον καὶ ὑγιεινὴν ἐπιστρεπτέον δίαιταν. καὶ τὰ μὲν περὶ τῶν γαλούχων ταῦτα, ἀνακαμσιτέον δὲ ἐπὶ τὰ λοιπὰ τῆς τοῦ βρέφους ἐπιμελείας.

XXXVI Περὶ λουτροῦ καὶ τρίψεως τῶν βρεφῶν. 1.5. 99. Προσεκτέον τοίνυν ἀκριβέστερον τοῖς λουτροῖς. ἵνα μήτε συνεχῶς λούηται τὸ βρέφος μήτε ἐπὶ πολὺ καϑέψηται διὰ τῆς ἐξαντλήσεως, ὅπερ af πλεῖσται πράττουσι γυναῖκες. τρὶς γὰρ αὐτὸ λούουσι δι’ ἡμέρας καὶ νυχτὸς καὶ μέχρι τῆς ἐκλύσεως καταντλοῦσιν ἡδόμεναι. τῷ μετὰ τὸ λουτρὸν 30 αὐτὸ κεκοπωμένον ἡσυχάξειν τε καὶ κοιμᾶσϑαι. τοῦτο δ᾽ ἐστὶ βλαβερώτερον. ἅτονον γὰρ γίγνεται τὸ σῶμα καὶ εὖ- παϑὲς καὶ εὐπερίψυκτον καὶ πρὸς πᾶσαν βλάβην εὐάλωτον, ἐξοχώτερον δὲ κεφαλὴν πέφυκεν ἀδικεῖσϑαι καὶ τὰ περὶ τὰς αἰσϑήσεις. ὅϑεν καὶ xaO ἡμέραν μὲν αὐτὸ δεῖ λούειν οὐδέ- 35 ποτε δὲ νυκτός, ἀλλ᾽ οὐδὲ δὶς οὐδὲ τρίς, μόνον δὲ ὅταν ἐπείγῃ τὸ μολυνόμενον ἐπὶ πλεῖον ἢ ἐξανϑήμασι τραχυ- νόμενον. ρήσεται: φϑαρεῖσα καὶ c. — 8 ἐκ φάρος τε c (cf. Aetius 9,45 ibique Archig. pultes durae Sor. lat. cf. Cael. ox. 2, 106 (108) pultem crassiorem eic. cet. vid. E? p.9). — 5 ἔνι: ὃν ἐν 6, 7 ys D: τε c. παρακοπῆς Cc (corr. E). 11 ἐπιτρε-

πτέον c (corr. E). 18 τὴν τ, fo. ἐπιμέλειαν c. 24 uiv αὐτὸ E: μὲν τὸ c. 246 ἐπείγῃ τι E: ἐπὶ γῆν τί c.

— 215 —

100. ὁ δὲ τρόπος ὁ τοῦ λουτροῦ xol τῆς τρέψεως τοι- οὗτός ἐστιν. δεῖ πρῶτον οἰκημάτιον ἐκλέγειν συμμέτρως ϑερμὸν καὶ τὴν αὐγὴν ἀποκλῖνον, καϑίσασαν δὲ τὴν μαῖαν καὶ ἐπὶ τῶν μηρῶν καὶ ἐπὶ τῶν γονάτων ἁπλώσασαν ὠμό- λινον ῥάκος. ἔπειτα κατακλένειν τὸ βρέφος καὶ ἀποσπαρ- 5 γανώσασαν ἀλείφειν ἐλαίῳ gig, εἶτα κατέχουσαν τῇ εὖὐ- ωὠνύμῳ χειρὶ τὸν δεξιὸν βραχίονα ὑπὸ τὴν μασχάλην, ὥστε τὸ στῆϑος αὐτοῦ τῷ πήχει προσαναπαύεσϑαι παρεγκεκλιμένου ποσῶς ἐπὶ τὸ δεξιὸν πλευρόν, καταντλεῖν τε διὰ τῆς δεξιᾶς χειρὸς ὕδωρ ϑερμὸν εὔκρατον ὡς πρὸς τὴν τοῦ βρέφους 10 εὐαρέστησιν. τὸ γὰρ πρὸς ἡμᾶς εὔκρατον ξεστότερον ἀπμὴν We νηπίῳ διὰ τὴν ὑπερβάλλουσαν τρυφερίαν τοῦ σώματος. παρεπιχέειν δέ τινα κατὰ λόγον ἁρμόσει ὕδωρ ϑερμόν, ἐπεὶ ψύχεται τὸ πρῶτον. καὶ καταντλεῖν μέχρις ἂν εὐανϑὲς γένηται τὸ σῶμα καὶ ὁμαλῶς ϑερμόν, εἶτα στρέφειν τὸ βρέ- 15 φος καὶ ὑπτιωθέντος αὐτοῦ προσαπολούειν καὶ ἀποκα- ϑαίρειν τὰ μηρία καὶ τὴν ἕδραν καὶ τὰ περὶ τὸν τράχηλον καὶ τὰ περὶ τὰς μασχάλας. ῥύπος γὰρ αὐτοῖς περιφύεται; κἄπειτα λοιπὸν εἰς καϑαρὸν ὕδωρ ἢ ἔλαιον ἀποβαπτομένῳ τῷ λιχανῷ τὰ ἐγκείμενα τῷ στόματι σίελα κομίζεσθαι καὶ 30 ἡσυχῆ γλῶττάν τε καὶ οὖλα καὶ χαλινοὺς διαψηλαφᾶν, κού- φως δὲ ϑλίβειν τὸ ἦτρον εἷς ὑπόμνησιν ἀπουρήσεως, μετὰ δέ τινας ἡμέρας καὶ διὰ γαλακτώδους ὕδατος μετὰ τὸ ϑερμὸν ἐθίζειν αὐτὸ λοῦσϑαι. χάριν τῆς πρὸς τὴν ψυχρολουσίαν συνηϑείας ὑφ᾽ ἧς δυσπερίψυκτον φυλαχϑήσεται. 36

101. μετὰ δὲ τὸ λουτρὸν ἐκ τῶν σφυρῶν ἀποκρατούμενον ἐπὶ κεφαλὴν αὐτὸ δεῖ κρημνᾶν χάριν τοῦ διάστασιν λαμ-

8 αὐγὴν D: αὐτὴν c. ἀποκλῖνον (obscurum lat.): ἀπο- κλένειν C. 4 cf. lat. genibus $unctis ei in femoribus suis misso linteolo. ἔπειτα c: ἐπ᾿ αὐτοῦ E. 9 καταντλᾶν τὲ διὰ τ. C. 10 ὡς: καὶ ὡς c. 18 ἐπεὶ ψύχεται E: ἐφεψύ-

ξται C. 20 ἐκκεέμενα c (corr. E). 21 χαλινὰ c. 26 ἀποκχρατούμενον: αὐτὸ κρατούμενον Ο. 27 κρεμνᾶν C.

διάστασιν: cf. lat. accepto spatio. 18*

— 216 —

βάνειν τοὺς σφονδύλους καὶ εὐκαμπῆ τὴν ῥάχιν ἀποτελεῖσθαι καὶ τὰ νεῦρα καϑάπερ ἐκ συστροφῆς τινσς ἁπλοῦσθϑαι, xà- πειτὰα προσηνῶς αὐτὸ σχηματίζειν κατὰ τῶν τῆς λελουκυίας μηρῶν καὶ τῷ προυποκειμένῳ ῥάκει ὠμολένω περιβληϑὲν 5 ἐκμάσσειν. εἶτα συναλείφειν ἐκτενῶς καὶ τρέβειν μετὰ δια- πλασμοῦ μέρος ἕκαστον ὥστε λεληϑότως τὸ ἀκμὴν ἀδιαμόρ- φωτον εἰς τοὺς κατὰ φύσιν διατυπωϑῆναι χαρακτῆρας. δια- κρατήσασα οὖν ἡ τιτϑὴ ποτὲ μὲν τὸν καρπὸν μετὰ ἀποτάσεως τῆς δεξιᾶς χειρὸς λοξὴν κατὰ ῥάχεως ἀπὸ εὐωνύμου γλονυτοῦ 10 τὴν τρῖψιν ἀγέτω, ποτὲ δὲ καὶ τὸ δεξιὸν σφυρὸν κατασχοῦσα πάλιν ἀπὸ τῆς εὐωνύμου ὠμοπλάτης ἐπὶ τὸ δεξιὸν ἀγέτω σκέλος. εἶτ᾽ ἐπὶ ῥάχιν ἀνακλάτω τὰ κῶλα, δεξιὸν μὲν ἀκρ πόδιον ἀριστερῷ προσάγουσα χειρὸς ἄκρῳ, εὐώνυμον δὲ δεξιῷ. μαλάσσεται γὰρ οὕτω τὰ νεῦρα τῶν ἄρϑρων, ὧν 15 ἕκαστον εὐκινητότερον ταῖς ποικίλαις περιαγωγαῖς ἀποτελεῖται, καὶ εἴ τε γλισχρῶδες συνισταμένου τοῦ ξῴου παρεισεδύετο τοῖς ἄρϑροις, ἐκϑλίβεται,. μετὰ δὲ τὴν xo9' ἕν μάλαξιν ἀμφότερα τὰ σκέλη πρὸς ἕν συνάγουσα διὰ μὲν τῆς ἕτέρας χειρὸς μετὰ ἀποτάσεως συνεχέτω, διὰ δὲ τῆς ἑτέρας ὅλον 40 κατὰ μῆκος τριβέτω.

102. καὶ τοπικῶς ἰγνύας μὲν ἐκπλατυνέτω vi τοῦ ϑέ ναρος ἐπαγωγῇ. σφυρὰ δὲ ἀλλήλοις προσηγμένα ξυγούτω καὶ ῥυϑμιξέτω καὶ κατὰ τὴν ἀνάτριψιν τὴν ἀπὸ τῶν πτερνῶν τὰς προτέρας ὑπεροχὰς καταστελλέτω διορϑουμένη τὸ ἐκ-

1 σπονδύλους C. 3 λουκυέας c (corr. D). 4 7 ante ὦμολ. C am E). 6 ὥστε τὸ λεληθότως ἕκαστον ἀκμὴν ἀδ.

c (corr. qui del. ἕκαστον et Herwerden qui transposuit τὸ E p. 46). 8 οὖν E: γὰρ οὖν c. ἀποστάσεως C (corr. E).

11 ὠμοϊπλάτεως C. 13 ἄκρον c (corr. D). 14 ἀρόρῶν (sic) ἕκαστον c (corr. E). 16 συνισταμένω τῶ ξώω c (corr. E). 17 ἐνθλίβεται c (corr. B. 19 μετὰ (sic) ἀποστάσεως c (corr. E). 29 προσηγμένους ζυγῶν τε καὶ c (corr. D). 23 καὶ hic add. E? p. 46 (om. c). πτερνῶν E: στέρνων c. 24 προτέρας (sic) c: προφανεστέρας Reinhold E* p. 46. ἐκ- τρεπόμενον Reinhold E? p. 46: τὸ ἐκ πτερνῶν c.

— 270 —

τρεπόμενον. εἶτα προσανακλάτω τὰ κῶλα roig πυγαίοις προσ- ἄγουσα τὰς πτέρνας. ἐντεῦθεν δὲ καὶ πλατείαις ταῖς χερσὶν ἐπ᾽ εὐθείας ve καὶ κατὰ περισπασμὸν ἐξομαλιξζέτω τὴν ῥάχιν, εἶτα τῷ μεγάλῳ δακτύλῳ κατώϑεν ἀπὸ μεσοπυγίου ἕως ἱνίου xor ἀπότασιν ϑλίβουσα ἐπικοιλαινέτω αὑτὴν ἀπὸ τραχήλου 5 Fog ἱεροῦ ὀστέου κατ᾽ εὐθεῖαν, ἵνα μετὰ τοῦ εὐπρεποῦς καὶ ἡ μετ᾽ εὐκινησίας τῶν σφονδύλων σύνϑεσις ἀποτελεσϑῇ. μετὰ δὲ ταῦτα διὰ τοῦ μεγάλου καὶ λιχανοῦ δακτύλου τὰ περὶ τὰ πυγαῖα ταῖς ἐμπιέσεσιν εὐπρεπείας ἕνεκα κοιλαινέτω, συνεστραμμένης δὲ τῆς χειρὸς ἐπαγωγῇ τὰ ὑπὲρ τὸν ἔσχατον 10 τῆς ῥάχεως σφόνδυλον λεληθότως ἀπωθείσϑω, πρὸς τὸ μὴ γενέσϑαι λόρδωσιν, οὕτω δὲ καὶ κατὰ νώτου καὶ μεταφρένου χάριν τοῦ δυσεξύβωτα καὶ μὴ ἀνώμαλα εἶναι. μετὰ δὲ ταῦτα τὸ κεφάλιον πρῶτον μὲν κατὰ περιαγωγὴν ἑκατέρῳ χειρὶ τριβέτω στρογγύλως, δεύτερον δέ πως ὑποτυπούτω 16 ποτὲ μὲν ἐξ ἀντυϑέτων τῶν χειρῶν D μὲν κατ᾽ ivíov ἧ δὲ κατὰ μετώπου τασσομένῃ; ποτὲ δὲ ἧἥ μὲν κατὰ κορυφῆς ἧ δὲ ὑπ᾽ ἀνθερεῶνα. εὐρνϑμιζέτω δὲ δεξιῶς τὸ κρανίον, ὥστε μὴ προμηκέστερον ἢ φοξὸν ἀποτελεσϑῆναι. ποτὲ δὲ καὶ κεινείτω προσεπαίρουσα τὸ κεφάλιον καὶ ἀποτεινέτω, γυμνασίας so ἕνεκα τῶν τενόντων καὶ κινήσεως τῶν σφονδύλων, ἐπεὶ δι᾽ ξαυτοῦ ταῦτα τὰ μέρη κινεῖν ἀδυνατεῖ τὸ νήπιον.

108. τούτων δὲ ἐπιμεληϑεῖσα στρεφέτω τὸ βρέφος καὶ

8 καὶ κατὰ E: καὶ τὰ c. 4 μεσοπυγέου (i. e. -αἰοῦ) c (ut supra πυγέοις). b καταπόσην θλίβειν c (corr. D E). αὐτὴν E: τὴν C. 6 ἕνα ἡ μετὰ τοῦ ἀπρεποῦς C (corr. E). "7 εὐκινήσεως c o E). σπονδύλων c (item infra). σύν- δεσις R. ap. E* p. 4 9 εὐτρεπίας c (corr. E). 19 γενέ- σϑω c (corr. D). "is δυσεξώβωτα e (corr. E). 7j om. 6 (add. E). 14 περὶ ἀγωγὴν e (om. κατὰ quod add. DE). 15 ὑποτυπούτω E: ὑπὸ τὸ αὐτὸ c. 16 ἐξαντιθέντων c (corr. E). 17 ἡ (sic quater) . . τασσομένη c (corr. E). 18 »- ϑθεριὼν c (corr. D). 21 τενώτων C (corr. D). 92 δι᾽ αὐτοῦ e (corr. E). 28 τούτων δὲ D: τούτου. τῶν δὲ c. ἐπιμε- ληϑείσας τρεφέτω c (corr. E).

— 218 —

τὰ ἔμπροσθεν συνᾳλειφέτω. καὶ διά τινων ἡμερῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐγχυματιζέτω, καὶ μὴ καϑ᾽ ἡμέραν, ὀφθαλμίαι γὰρ ἐντεῦϑεν ἐνίοις ἐπακολουθοῦσιν ἑλκουμένων ποτὲ καὶ τῶν ὑμένων. τριβέτω δὲ πάλιν ἀπὸ ἀκρωμίου κατὰ μίαν 6 ἀποτεταμένην χεῖρα, κἄπειτα λοιπὸν αὐτὰς ἀντιπαραλλασ- σέτω περὶ στερνὸν ὡς ἐπὶ πλευρὰς ἄγουσα καὶ περιποτύσσουσα, καϑάπερ ἐπὶ τῶν περιλαμβανόντων εἴωϑε γίγνεσθαι μετὰ ποσῆς ἐκστάσεως. προσανατριβέτω δὲ κοιλίαν καὶ ϑώρακα καὶ καϑ᾽ ἕν πάλιν σκέλος ἀποτεταμένον, εἶϑ᾽ ὑφ᾽ ὃν ἕζυ- 10 γωμένα τὰ δύο. διασαλευέτω δὲ καὶ τὰς ἐπιγονατίδας, ἕνα μὴ δυσκίνητοι τῇ συμβολῇ τῶν κώλων καϑῶνται, καὶ προσεκπλα- ατυνέτω χάριν εὐμορφίας ἁπλῇ τῇ χειρὶ κατὰ μῆκος ἀντιπαρα- γομένῃ; συνηγμένων πρὸς ἄλληλα τῶν σκελῶν. τριβέτω δὲ τοῖς ἀντίχερσιν ἑκατέροις καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ περιπλασσέτω τὸν 15 μυκτῆρα διεγείρουσα μὲν αὐτὸν ἐπὶ σιμῶν, ϑλίβουσα δὲ ἐπὶ γρυπῶν, προσαναστέλλουσα ἐφ᾽ ὧν τὸ γρυπὸν οὐ κατὰ μετεωρισμόν ἐστε τοῦ ὑψώματος, κατὰ προπέτειαν δὲ τῶν περὶ τὸ σφαιρίον ἄκρων, ἐπισπωμένη δὲ ἀνεσταλμένα τὰ πτερυγώματα τῶν ῥινῶν. εἰ δὲ ἄρρεν τὸ νήπιον ὑπάρχον 30 φαίνοιτο λειπόδερμον, τρυφερῶς ἐπισπάσϑω τὴν ἀκροποσϑίαν ἢ καὶ διὰ κροκύδος συνεχέτω πρὸς διακράτησιν. ἐλκομένη γὰρ ἐκτὸς πρὸς ὀλίγον καὶ συνεχῶς ἐπισπωμένη ῥαδίως ἐπιδίδωσι καὶ τὸ κατὰ φύσιν ἀπολαμβάνει μῆκος καλύπτουσα τὴν βάλανον καὶ συνεϑιξομένη τὴν φυσικὴν εὐμορφίαν 35 τηρεῖν. προσαναπλασσέτω δὲ καὶ τὸ ὄσχεον ἐκ τῶν συμμη- ριῶν καὶ ἵνα μὴ ϑλίβηται ὑποβαλλουσα ἔριον κατὰ τῶν μηρῶν, οὕτως αὐτὸ ἀποτιϑέτω. 2 ὀφθαλμιᾶ c (corr. D). 6 περὶ στερνὸν E: περιστερὸν 0v (sic) c. 7 παραμβανόντων c (amplexantium sc.). 11 συμβουλῇ c (corr. D). καϑιοῦνται c. 18 ἀντιπαραγομένης ὁ (corr. D. * 15 καὶ περιπλαττέτω τὸν (DE): περιπλακέτα καὶ τὸν 6. 17 ἐστι: ἐπὶ c. 18 σφαιρέον E (Poll. 2, 80): σφερὸν c. 22 ἐκτὸς: ἐκ τοῦ c (ἐκ qug R. sb. E? p. 40).

24 βάλανον D: λαμβάνον c. συνηϑιξ. c (corr 25 τὸ: τὸν C (cf. αὐτό 27). 26 καὶ post θλέβηται c (transp. E).

— 210 —

104. μετὰ δὲ τὸν διαπλασμὸν σπαργανούσϑω τὸ βρέφος ὀλίγῳ λελιπασμένον ἐλαίῳ. τὸ γὰρ πλεῖον ψύχει τε καὶ οὐκ ἐᾷ μένειν τὰ σπάργανα ὑδρασμένα, καὶ ὀλισϑανόντων καὶ περι- τρεπομένων διαστρέφεται τὰ κῶλα. συμφέρει δέ ποτε καὶ κηρῷ τυρρηνικῷ ἀνιέντα ἐλαίῳ πρὸ τῆς σπαργανώσεως ἀλεί- φειν τὰ σώματα. μαλάσσει γὰρ οὗτος καὶ ϑάλπει τὸν ὄγκον, ἔτι δέ πως τρέφει καὶ λευκαίνει τὸ σῶμα. μετὰ δὲ τὸ λου- τρὸν ἐκμυξζάτω τὰ ὦτα καὶ τοὺς μυκτῆρας τοῦ βρέφους, ὕπως μὴ ὑπομεῖναν ὑγρὸν τρυφεροὺς ἔτι τυγχάνοντας τοὺς φυσικοὺς πόρους βλάψῃ.

XXXVII Πῶς δεῖ καὶ πότε διδόναι τῷ βρέφει τὸν μαστόν.

106. Διαστήσασα δὲ ὀλίγον ὥστε {λήγειν τὴν ἐκ τοῦ λουτροῦ ταραχήν, αὐτὸ παρατιϑέτω. τὸ γὰρ εὐθέως παρέχειν

οι

10

τὴν τροφὴν ἐπιβλαβὲς οὐ μόνον νηπίῳ ἀλλὰ καὶ τελείῳ. 15

πεπυρωμένη γὰρ ἡ σύγκρισις ἀϑρύως ἐπισπᾶται τὴν τροφὴν xol διαφϑείρει. καὶ αὐτὴ ἡ γαλουχοῦσα εἴπερ ἀπὸ βαλα- νείου τυγχάνει διαστησάτω τὸ αὔταρκες καὶ προλαμβανέτω πρότερον ὑδάτιον. οὐ γὰρ τεταραγμένῳ τῷ σώματι μόνον ἐπιβλαβὲς λαμβάνειν τὴν τροφήν, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τεταραγ- μένου σώματος ἡ τροφὴ βλάπτει. καὶ τὸ νήπιον οὖν ἀπο τοῦ λουτροῦ διαστησάτω ἡ τροφὸς καὶ ἀπαμελξάτω τὸ παρεγκείμενον τοῖς μαστοῖς καὶ ἀποϑλίψασα τὸ ἀπὸ τὴς τα-

2 λελιπ. D: δὲ λιπασμένον c. ψύχει τε: ψύχηται C.

3 ἰδρασμένα (sic) c. b ἀνιέντι c. 6 οὗτος (sic) c (non οὕτως). 7 πως τρέφει: yicidos ἐφει C. 9 ἔτι τ. E: ἐπιτ. c.

18 λήγειν addidi (xevaermuns Ὁ post ταραχήν). 14 αὐτῶ παρατιϑέντων c. 15 νηπίων... τελείων c (corr. E). 17 αὐτὴν γαλουχοῦσαν c (corr. E). 18 διαστήσασα τῶ τὸ αὖ- ταρκὲς c. 19 τοταραγμένον c (corr. D). 20 ἐπιβλαβῶς c (corr. E). 22 ἡ τροφὸς xal: xal ἡ τροφὸς Cc. 928 παρα- κείμενον c (corr. E).

— 280 —

ραχῆς διεφϑαρμένον γάλα, τότε διδότω καθαρὰν τὴν τροφὴν εὐσταϑοῦντος τοῦ σώματος: 106. ἀεὶ μέντοι παρέχουσα τὸν μαστὸν καϑεζέσϑω καὶ προσστερνισαμένη ταῖς ἀγκάλαις τὸ βρέφος ποσῶς ἀνάρροπον 5 ἐπὶ πλευρὸν ἐσχηματισμένον ποτὲ μὲν δεξιὸν ποτὲ δὲ εὐώ- νυμον, ἐντιϑέτω τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ τὴν ϑηλήν. καϑεζέσϑω μὲν οὖν οἷον ἐπινενευκυῖα, ἐπειδήπερ ὑπτιωμένης αὐτῆς ἢ καταρρόπου ἐσχηματισμένης δυσκολωτέρα γίγνεται ἡ κατάποσις; ὥστε ποτὲ μὲν ἀνταποδίδοσθϑαι τὸ πίνομενον ποτὲ δὲ καὶ πνιγμοῦ 10 γίγνεσϑαι παραίτιον. τοῦ αὐτοῦ δὲ χάριν καὶ τὸ βρέφος ποσῶς: ἀνάρροπον ἐσχηματίσϑη. μὴ διηνεκῶς δὲ ἐπὶ τὸ δεξιὸν πλευρόν, πρῶτον μὲν εἰς τὸ ἐναλλάξαιν ἐφ᾽ ξκατέρου τε μαστοῦ τρέφεσϑαι, δεύτερον δὲ πρὸς τὸ μὴ μετὰ τὴν λύσιν τῶν σπαργάνων: πάντοτε κατεχομένην τὴν δεξιὰν μελέτην ὑπομεῖναι τῆς ἀν- 15 ἐνεργησίας. ἐνϑεῖσα μέντοι τὸν μαστὸν ὡς εἴρηται, πρὸ. τοῦ τὸ νήπιον ἐπισπᾶσϑαι τὴν ϑηλὴν πράως ἐκϑλιβέτω τὸ γάλα πρὸς ὑπόμνησιν τῆς ὀρέξεως καὶ εἰς τὸ μὴ κακοπα- ϑεῖν ἐπὶ πολὺ τὸ νήπιον τὴν πρώτην βιαζόμενον ὁλκήν. ἀφ᾽ ὕπνου δὲ y τροφὸς ὑπάρχουσα πάντοτε περιπατείτω 20 καὶ διατρεψαμένη καὶ σαλεύουσα τοὺς μαστοὺς οὕτω τὸ γάλα τῷ τρεφομένῳ παρεχέτω. διατμέξεται γὰρ τὸ περισσὸν καὶ λύεται τὸ παχυμερὲς ἐκ τῆς τοιαύτης προδιαπινήσεως. μικρὸν δ᾽ ἐν ταῖς ἀγκάλαις αὐτὸ προδιακατέχουσα μετὰ τὸ συμμέτρου μετασχεῖν γάλακτος κοιμιξέτω x«9' οἵας ὑπεδεί- 25 ξαμὲν κοίτης, προκύπτον δὲ καὶ ἐγκλῖνον καϑεδρίῳ. πάν-

1 τὴν om. c (add. E? p. 47). 4 προστερν. c (corr. Herw. 7]

E? p. 47). 5 πλευρὰν c (corr. E). 11 ἐσχηματίσϑη (sc. supra v.4—6): ἐσχημάτισθαι c. 19 ve: δὲ c. 14 μὴ ante πάντοτϑ repetit c (del. E). ἀνεργισίας c. 16 ἐπισπασϑῆ c. ἐνθλιβέτω c (corr. E). 17 καὶ μὴ εἰς τὸ *. c (corr. E). 20 x«l (ante διατρ.) om. o (post co. add. E). 22. πρὸσδιακινήσεως c (corr. D). 28 μικρὰ c (corr. E). τοῦ c (eorr. E. αὐτὰ c (corr. E). 96 προκόπτον (sic) c (non

προσόπτον, ui habet d, unde πρόσοπτον E).

— 281 —

τοτε δὲ ἄνωθέν τι περιβαλλέσϑω σκέπης ἕνεκεν. ἢ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ ἐπικαλυπτέτω διά τινος, οὐ μόνον τῇ τρυφερίᾳ πρὸς πᾶν τὸ παρεμπεσεῖν δυνάμενον εὐαδικήτους ὑπάρχοντας, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τοῦ πλείονος φωτὸς καὶ τῆς ἀναιδεστέρας αὐγῆς εἰωϑότας ἀποστραβοῦσϑαι. μὴ συγκοι- μάσθϑω δὲ τὸ βρέφος αὐτῇ, καὶ μάλιστα ἐν ἀρχαῖς, ἵνα μὴ ἀπρούπτως ἐπικυλισϑεῖσα περιϑλάσεως ἢ πνιγμοῦ γένηται παραίτιος. διὸ καὶ παρακείσϑωσαν αἱ βαυκάλαι τῇ κλένῃ, κἂν «ἐνίοτέ τε σπουδάξῃ τὸ βρέφος ἔχειν, ἡ σχάφη κατὰ τῆς κλίνης ἐπιτυϑέσϑω.

107. παραινετέον δὲ τῇ τροφῷ καὶ ὥστε μὴ Óv ὕλης τῆς ἡμέρας ἢ νυκτὸς διδόναι τὸ ycÀo. διὰ γὰρ τὴν ἀμε- τρέαν νόσοις ἁλίσκεται, πρὶν ἐξοικονομῆσαι τὸ πρῶτον ἕτερον λαμβάνον καὶ οὕτως διαφϑεῖρον τὸ πρῶτον, καὶ μάλιστα νυκτός. πλεονάκις μὲν οὖν παρέχειν τὸν μαστὸν παρ᾽ ὅσον τὴν αὐτάρκη τροφὴν οὐ δύναται λαμβάνειν. καὶ γὰρ τὸ γάλα φύσει πλήσμιον ὥστε κόρον ἐμποιῆσαι τῷ νηπίῳ πρὶν ἢ αὕταρκες αὐτῷ πρὸς τὴν διάϑρεψιν παρατεθῆναι. καὶ αὐτὸ δὲ τὸ βρέφος κάμνον διὰ τὴν ἀτονίαν τοῦ ἐπι- σπᾶσϑαι ἄχρι πλείονος τὴν ϑηλήν, ἀφίσταται πρὸ τοῦ λαβεῖν τὸ αὔταρκες. παρ᾽ ὃ πλεονάκις μὲν αὐτῷ δεῖ τὸ γάλα δί- δοσϑαι, πλὴν ovx ἀδιαλείπτως οὐδὲ πρὸ τοῦ λουτροῦ, πολὺ δὲ μᾶλλον οὐδ᾽ ἐν αὐτοῖς τοῖς βαλανείοις... ὕπερ ἀπαραι- τήτως ποιοῦσιν αἷ γυναῖκες ῥαδίως κλαῖον αὐτὸ σιγῆσαι

10

20

ἐθέλονσαι. διαφϑειρομένονυ δὲ xol ἀποξυνομένου τοῦ γάλακτος 25

κακοῦται τὸ νευρῶδες ἐπιληψίέαι τε καὶ ἀποπληξίαι γέγνονται. πάντων δὲ χαλεπώτατον τὸ εἰς προφυλακὴν τοῦ μηδ᾽ ὅλως αὐτὸ κλαῦσαι τὴν ϑηλὴν διὰ τοῦ στόματος καταλιπεῖν αὑτοῦ

2 αὐτῶν c (corr. E. 5 εἰωθότως c (corr. D). 8 .παρ- atta c. 9 ἔνιόν τι c (corr. E). 11 τροφῆ c (corr. D). 18 ἁλίσκονται c (corr. D). 17 πλήσμιον ὥστε: πλησμόνοως τὲ c. 24 σιτῆσαι c (cf. R. ap. E? p. 47). 27 τὸ: καὶ c. 28 διὰ τοῦ 'στόματος: δεῖ τῶ στόματι c.

— 380 — | p.

ραχῆς διερϑαρμένον γάλα, τότε διδύτω καϑαὰ

εὐσταϑοῦντος τοῦ σώματος. “ὩΣ d^ Wf DAE ’ ! ' ; za Ζ΄ 106. ἀεὶ μέντοι παρέχουσα τὸν UMOR, zz “45, 4 203 7 1 io 2 Ξ΄ E ἢ προσστερνισαμένη ταῖς ἀγκάλαις τὸ po 9258 £ " {3 c “ ( 5 ἐπὶ πλευρὸν ἐσχηματισμένον ποτὲ ub? 5 ἘΞ 2 HT. P w£ e á νυμον, ἐντιϑέτω τοῖς χείλεσιν αὐτοί " Bg. £ οἵ μὲν οὖν οἷον ἐπινενευκυῖα, imu $ 22 2 7 ἡ A£-* £T ε- - καταρρύπου ἐσχηματισμένης δυσί f IE: t^ 5 ? ὥστε ποτὲ μὲν ἀνταποδίδοσθαιτ “ 7 2 2g γῇ i 10 γίγνεσϑαι παραίτιον. τοῦ αὖ r? εξ ef al) — | 42$: £. A Vu ! ἀνάρροπον ἐσχηματίσϑη, y P2 ξ΄ g Ξ C εἰ L2 LI 4 ζε . £ e el 2 e". e: ᾿ Ι πρῶτον μὲν εἰς vo ἐναλλα᾽ 2 2. 2 3 τὶ. , 4 E ξ΄.“ PE δεύτερον δὲ πρὸς τὸ J£ 45. olor ’ " 24.1327 δι : πάντοτε xereyouévgs; ἢ" -μενμὸν ἢ . οἱ M] 15 ἐνεργησίας. ἔνϑε' ; . ψυγμὸν ἢ πλῇϑυς — £7 - ^ Ἃ Ll τοῦ τὸ νήπιον 7- 4 eiyoc ἢ καῦμα ἢ τὸ μὴ 4gorígov παρεγκειμένου τοῖς yg.

γάλα πρὸς dw. ϑεῖν ἐπὶ mw , ἡ διὰ δυσαρέστησιν ἄλλως ἢ νόσον, ὧν ἀφ᾽ ὕπνο ορὑον ἐνδέχεται σημειοῦσϑαι πέφυκεν, ὥστε και.

90 καὶ ἐμὴν p τς ὀχλοῦσιν καὶ οὐ πάντως ἐπὶ τὸ δοῦναι λα “ ὁν τῷ βρέφει παρελϑεῖν. in “} δαὶ v οὖν θλίβεται γνωρίσομεν τῷ δακτύλῳ τὴν ϑλῖψιν wo εἰαμώνων καταλαμβάνοντες καὶ πελιούμενον ἄκρον gens ἢ μὴ κατὰ φύσιν ἐσχηματισμένον. ὅτε δὲ δάκνεται Ε΄ νύσσεται ὑπὸ τινος» δια τοῦ αἰφνίδιον κραυγάσαι μήτε μτασχηματισϑὲν μῆτε ἐσφιγμένον ὑπὸ τῶν σπαργάνων, ὅτι

e

5 ἄλλος τε μὴ οὐ διὰ C. — "7 ovrog E? p. 48: τού 9 διάστασιν c (corr. E). 10 κλαέειν E: zs terum) id 11 αὐτὸ E: αὐτοὺς c. 18 ἔνδειαν E: εὐδίαν c. 15 mol σωμάτιον £.: περὶσσωμάτων καὶ £. c. 16 ἐπιβαρούσης c. 5 βαρούσης E. ἢ καῦμα (v. infra) ἢ τὸ μὴ: ἢ καὶ τὸ uj c. — 17 παρακειμένου c (corr. E). 18 περισσεύματος hic c. 9000v: ποσὸν C. 19 ἐνδέχεσθαι. onu. δὲ πέφ. c. 90 ἐπὶ

τι δ. (sic) c (corr. D). — 26 τοῦ: τὸ c.

— 282 —

κοιμωμένου. ϑλιβομένων γὰρ τῶν μυξωτήρων καὶ ἀποφρασ- σομένου τοῦ στόματος καὶ βαρυνομένου τοῦ φάρυγγος do9' ὁπότε τοῦ γάλακτος χωρὶς ἐκμυξήσεως ἐπιρρέοντος τὸ νήπιον πνίγεται.

s 108. ἄλλως τε καὶ οὐ διὰ τὸ κλαίειν πάντοτε τὸν μαστὸν αὐτῷ παρέχειν. πρῶτον μὲν γὰρ αὐτῷ συμφέρει ποτὲ καὶ ὃ κλαυϑμός. γυμνάσιον. “γὰρ φυσικὸν οὗτος εἷς τόνωσιν τοῦ πνεύματος καὶ τῶν ἀνακμευατοκῶν ὀργάνων, πρός τε τὴν διάτασιν διευρυνομένων τῶν πόρων ἡ ἀνάδοσις τῆς τροφῆς

10 εὐχερεστέρα παρασκευάξεται. πλὴν οὐχ ἕως πλείονος κλαίειν ἀιμρτέον αὐτό. καὶ γὰρ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀδικεῖ καὶ τῆς εἰς ὄσχεον ἐντέρων κατολισϑήσεως αἴτιον γίγνεται.

δεύτερον οὐ διὰ μόνην ἔνδειαν κλαυϑμυρίζει τὸ βρέφος ἀλλὰ καὶ διὰ σφίγξιν ἢ ϑλῖψιν κακῶς ἐσχηματισμένον ἢ

15 διὰ δῆξιν περὶ σωμάτιον ξῴου τινὸς ἢ νυγμὸν ἢ πλῆϑος τροφῆς ἐπιβαρούσης τὸν ὄγκον ἢ ῥῖγος ἢ καῦμα ἢ τὸ μὴ δύνασθαι διαχωρῆσαι σκληροτέρου παρεγκειμένου τοῖς ἐντέ- ροις περισσεύματος ἢ διὰ δυσαρέστησιν ἄλλως ἢ νόσον, ὧν ἕκαστον ἐφ᾽ ὅσον ἐνδέχεται σημειοῦσϑαι πέφυκεν, ὥστε κατ-

20 ἄλληλα πρᾶξαι τοῖς ὀχλοῦσιν καὶ οὐ πάντως ἐπὶ τὸ δοῦναι τὸν μαστὸν τῷ βρέφει παρελϑεῖν.

ὅτι μὲν οὖν ϑλίβεται γνωρίσομεν τῷ dexvílo τὴν ϑλῖψιν τῶν τελαμώνων καταλαμβάνοντες καὶ πελιούμενον ἄκρον ἰδόντες ἢ μὴ κατὰ φύσιν ἐσχηματισμένον. ὅτι δὲ δάκνεται

45 ἢ νύσσεται ὑπό τινος. διὰ τοῦ αἰφνίδιον κραυγάσαε μήτε μετασχηματισϑὲν μήτε ἐσφιγμένον ὑπὸ τῶν σπαργάνων. ὅτι

ὅ ἄλλος τε μὴ οὐ διὰ C. 7 ovrog E? p. 48: τούτοις C. 9 διάστασιν c (corr. E). 10 κλαέειν E: πλὴν (iterum) c. 11 αὐτὸ E: αὐτοὺς c. 18 ἔνδειαν E: εὐδέαν c. 15 περὶ σωμάτιον ξ.: περὶσσωμάτων καὶ £. c. 16. ἐπιβαρούσης e: ἔτι βαρούσης E. ἢ καῦμα (v. infra) ἢ τὸ μὴ: ἢ καὶ τὸ μὴ C. 17 παρακειμένου c (corr. E). 18 περισσεύματος hic c ψόσον: ποσὸν C. 19 ἐνδέχεσθαι. σημ. δὲ πέφ. c. 90 ἐπὶ τι ὃ. (sic) c (corr. ἢ). — 25 τοῦ: τὸ c.

— 283 —

δὲ βαρεῖται δια πλείονος τροφῆς παράϑεσιν, διὰ τοῦ ἀσᾶσϑαι καὶ ἐρυγάξεσθαι, πολλάκις δὲ καὶ μετέωρον ἔχειν τὸ ὑποχόν- ὅριον, κἀκ τούτου δὲ μαθεῖν πρόσεστι ποσάκις πέπωκε γάλα. ὅτι δὲ ῥιγοῖ, διὰ τοῦ πυκνοῦσϑαι καὶ συστρέφεσϑαι καὶ ἀπε- ψὔχϑοι; ποτὲ δὲ καὶ πεπελεῶσϑαι τὰ γυμνὰ καὶ τὸν olxov ἐν $5 ᾧ τρέφεται φαίνεσθαι ψυχρόν. ὅτι δὲ καυματίζεται, διὰ τοῦ ϑερμοτέρου μὲν ἡμᾶς ἀντιλαμβάνεσθαι τοῦ ἀέρος. ἐρυϑραί- νεσϑαι δὲ wal πνευστιᾶν τὸ νήπιον ἥ πολλάκις παρὰ τὸ δέον σκεπάσμασι περιβεβλῆσϑαι. ὅτι δὲ παρὰ τὸ σκληρὸν εἶναι τὸ σκύβαλον καὶ δυσδιαχώρητον, ἐκ τοῦ μετὰ διατά- 10 σεως καὶ συνολκῆς τοῦ σώματος κλαίειν ἕνεστε γνῶναι. ὅτι δὲ διὰ δυσαρέστησιν καὶ ὁποιανδήποτε νόσον, διὰ τοῦ συνάγεσθαι τοῖς χαρακτῆρσιν καὶ ἀποστρέφεσϑαι τὸν μαστὸν ἐπὶ μηδεμιᾷ τῶν ἔμπροσθεν αἰτιῶν εἰρημένων.

τὸ δὲ τῆς τροφῆς ὀρεγόμενον διὰ τοῦ μηδενὸς τῶν εἰρη- 15 μένων παρόντος τὰ χείλη μὲν σαλεύειν, τὸ δὲ στομάτιον ἀνοίγειν, καὶ μάλιστα εἴ τις τῷ ἑαυτοῦ δακτύλῳ παράψιτο, διὰ τῆς ἁφῆς εἰς ὑπόμνησιν ἄγων τῆς ϑηλῆς. ἔτι δὲ διὰ τοῦ προσεπιϑεωρῆσαι πόσῳ μὲν εἴωϑεν ἀρκεῖσϑαι γάλακτι, πόσον δὲ ἔλαβε νῦν, καὶ εἰ ἐπὶ πολὺ ὁ μεταξὺ γεγένηται so χρόνος καὶ τὸ ὑποχόνδριον καϑεῖται. τότε γὰρ παρέχουσα τῷ βρέφει τὸν μαστὸν ἡ γαλοῦχος εἰς διόρϑωσιν τῶν διὰ τὴν ἔνδειαν τῆς τροφῆς κλαυϑμυριξόντων οὐ διαμαρτήσεται.

109. φυλάττεσϑαι δὲ καὶ μετὰ τὸ πληρωθῆναι τοῦ γάλακτος εὐθέως αὐτὸ κινεῖν. καὶ γὰρ οἵ τέλειοι μετὰ 35 τροφὴν αἰωρούμενοι βλάπτονται φϑειρομένης τῆς τροφῆς; πολλῷ δὲ μᾶλλον τὸ ἀκμὴν νήπιον διά vs τὴν τρυφερίαν τοῦ

2 ῥυγιάξεσϑαι € (corr. E). 8 δὲ om. c (add, E). | b

οἶκον E? p. 48: ὄγκον c. 7 ἀέρος D: δέρος c. 12 διὰ (post δὲ) om. c (ad. E. 14 μὴδὲμεὰν (sic) o (corr. E* p. 48).

17 εἴ τις ἑαυτοῦ δάκτυλον c (corr. E). 19 πόσον c «corr. E). 420 ei: ἔτι c. 21 τὸ om. c. καϑεῖται E? p. 48:

κάϑθειντο c.

— 28 —

σώματος καὶ διὰ τὸ φύσει πως εὐεπιπόλαστον εἶναι τὸ γάλα, δι’ ἣν αἰτίαν ὡς εἰκὸς καὶ τὰ βρέφη συνεχέστερυν ἐξερᾷ, πρὸς τὴν ἄτακτον καὶ ἀδιάλειπτον κίνησιν ναυτιῶντα καὶ ἀνατρεπόμενα τοῖς δυσϑαλάσσοις τῶν πλοιξομένων ἐμφερῶς. 5 διὰ τοῦτο καὶ τὰ οὕτω τρεφόμενα πλαδαρὸν ποιεῖ τὸ σῶμα καὶ πρὸς τὰς νόσους εὐεπηρέαστον, ὅμοιόν τι πάσχοντα τοῖς σιτευομένοις ἐρίφοις, οὺς of κατ᾽ ἐπιτήδευσιν λιπαροὺς πονῆσαι ϑέλοντες ὅταν πληρωθῶσι τοῦ γάλακτος ἐν σπυρίδε κρεμά- σαντες κινοῦσι δι’ ὕλης ἡμέρας ve καὶ νυκτός. οὕτω γὰρ 10 διὰ τὸν σάλον τῆς τροφῆς εἰς ὅλα τὰ σώματα φερομένης διοικεῖταε καὶ ἐμπίπλαται μέρος ἕκαστον. εἰ δὲ ἐπιμόνως κλάοι τὸ βρέφος ἀπὸ τῆς γαλακτοποσίας, ἐν ταῖς ἀγκάλαις αὐτὸ διακρατείτω ἐρεϑισμοῖς τισι καὶ ψελλέσμασι καὶ φωναῖς προσηνέσι παρηγοροῦσα τὸν πλαυϑμόν, μήτε δὲ ἐκφοβοῦσα 15 μήτ᾽ ἐπιταράττουσα ψόφοις τισὶν ἢ ἄλλαις ἀπειλαῖς. ἡ γὰρ ἀπὸ τῶν τοιούτων ἔκπληξις αἰτία παϑῶν γίγνεται ποτὲ μὲν σωμδτικῶν ποτὲ δὲ ψυχικῶν. οὐκ εὐθέως οὖν μετὰ τὴν τροφὴν αἰωρητέον ἀλλὰ ἢ μετὰ τὸ αὐτὴν ἀναδοϑῆναι ἢ πρὸ τροφῆς. πρὸς ἀναλογίαν δὲ τῆς ἕξεως καὶ ἡ διὰ τῆς 90 αἰώρας κίνησις ἐπιτηδευέσϑω, τὸ πρῶτον μικρὸν σαλευομένης τῆς σκάφης ἢ τῆς βαυκάλης κρεμαμένης ἢ ἐπὶ διαγωνίων λίϑων ἐπηρεισμένης, εἰς ὕστερον δὲ καὶ διὰ φορείου, μετὰ δὲ τέσσαρας μῆνας καὶ τῆς τροφοῦ διακρατούσης ἔν ταῖς ἀγκάλαις αὐτὸ καὶ περιπατούσης ἢ διὰ ξεύγους αἰωρουμένης. 86 τὸ γὰρ βαστάξειν ἐπὶ τῶν ὦὥμων αὐτὸ καὶ κινεῖν ἀποδοκε- μάξομεν. ϑλιβόμενοι γὰρ οἱ δίδυμοι ποτὲ μὲν ἀνατρέχουσιν εἰς τὰ ὑπερκείμενα, ποτὲ δὲ διαλύονται, καὶ οὕτως οἷ μὲν γίγνονται κρυψόρχαι. of δὲ εὐνοῦχοι.

,4 ante τοῖς ex gl. (— ἐμφερῶρ) legit ὅμοια c (del. E). 6 εὐεπηρέαστα c (corr. E). ὅμοια τέ π. ὁ (corr. D). 7 οὕς

οἵ E: ὅσοι C. 11 διοικεῖ c (corr. E). ἐμπιπλᾶται C. 18 μετ᾽ αὐτὴν ἀναδ. c (corr. E). 19 ἡ om. c (ubi καὶ διὰ). 20 μικρὰς c (corr. D). 29 ἐπιρειμμένης c (corr. E).

διάφορος c (corr. E). 28 κρυψόρχαι, οἵ δὲ R. ap. E? p. 48:

— 285 —

XXXVIII Περὶ τῆς τοῦ ὀμφαλοῦ ἀποπτώσεως.

110. Δεῖ δὲ καὶ τὰ λοιπὰ τῶν κατὰ πρόβασιν τῶν χρό- vov παραγγέλματα ἐπιϑεωρεῖν.

καὶ πρῶτων μὲν μετὰ τρεῖς ἢ τέσσαρας ἡμέρας ἢ ὅπο- δσασοῦν τοῦ ὀμφαλοῦ κατὰ μαρασμὸν ἀποπεσόντος., τὸ ὑπο- 5 λειφϑὲν κατὰ τὴν βάσιν ἑλκύδριον ἀποϑεραπεύειν. αἱ πολλαὶ μὲν οὖν γυναῖκες καύσασαι χοέρειον ἀστράγαλον καὶ λειοτρι- βήσασαι ἢ κοχλίας ἢ βολβοὺς ἐπιπάσσουσιν, oí δὲ μόλυβ- δον κεκαυμένον καὶ πεπλυμένον. ἄμεινον δὲ τούτου καὶ σφόνδυλον τῷ ἐριουργικῷ παραπλησίως σχηματίσασαι κατὰ 10 τῆς τοῦ ὀμφαλοῦ χώρας ἐρείδουσι, διὰ τὸ ἐμψυκτικὴν εἶναι τὴν ὕλην ἐπουλωθησομένης τῆς ἑλκώσεως, διὰ δὲ τὸ βαρεῖαν εὐπρεπῶς εἰς κοιλότητα τυπωθησομένου τοῦ ὀμφαλοῦ.

ΧΧΧΙΧ Πότε καὶ πῶς παραλυτέον.

111. Προιόντος δὲ τοῦ χρόνου καὶ ἀπὸ τῶν σπαργάνων i5 αὐτὸ δεῖ λύειν. ἔνιοι μὲν οὖν περὶ τεσσαρακοστὴν ἡμέραν τοῦτο ποιοῦσιν, οὗ πολλοὶ δὲ περὶ τὴν ξξηκοστήν," οἱ δὲ καὶ μακροτέραν ταύτης προϑεσμίαν ὁρίξουσιν. ἑμεῖς δ᾽ ἐπεὶ πήξεως ἕνεκα πρὸς διαστροφὴν χρηματισμὸν εὔχρηστόν φαμεν τὰ σπάργανα, τότε παραλύειν αὐτὰ δοκιμάξομεν, ὅτε 30 ἤδη μετρίως πεπηγότος τοῦ σώματος οὐκέτε φόβος ἐστὶ τοῦ διαστραφῆναί τι μέρος αὐτῶν. τοῦτο μὲν γὰρ ἐφ᾽ ὧν διὰ

κρυψόρχαιοι (sic). οἵ δὲ c. 2 δεῖ: αἴ c 3 titulus novi cap. post ἐπιθεωρεῖν ponitur in c. 4 brcorods us (corr. E). b καταμερασμὸν c (corr. E). 6 κατὰ E: καὶ κατὰ c.

8 ἢ ante xoyA(ag om. c. 9 τοῦτο καὶ σφονδύλω c (cf. lat. frustun plumbi ad sim. denarii facientes: quae exciderunt in graeco textu). 10 σχηματῖσαι (sic) c (corr. ἢ). 18 δ᾽ ἐπεὶ πήξεως: δὲ ,περὶπήξεως (sic) c. 19 πρὸς qb Ad σχη- ματισμὸν εὔχρηστα E? p. 48. 20 παραγκέλειν (sic) c 22 γὰρ om. c (ουν add. E).

— 286 —

βελτέονα σώματος σύστασιν τάχιον, ἐφ᾽ ὧν δὲ δι᾽ ἀσϑενε- στέραν σύγκρισιν βράδιον περιγίγνεται. δεῖ δὲ μηδὲ ἀθρόως μηδὲ ὑφ᾽ ἕν πάντα λύειν τὰ σπάρ- γανα. πᾶσα γὰρ αἰφνίδιος εἰς τὸ ἐναντίον μεταβολὴ ἕενο- 5 παϑείας ἀποτελεστική. πρῶτον μὲν οὖν μίαν ἐλευϑερῶσαι χεῖρα καὶ μετά τινας ἡμέρας τὴν ἑτέραν, εἶτα καὶ τοὺς πόδας, προεκλύειν δὲ τὴν δεξιάν. ἐπικρατηϑεῖσα γὰρ κατὰ τοὺς τὴν εὐώνυμον πρῶτον λῦσαι φϑάσαντας ἀτονωτέρα γίγνεται τῷ βράδιον τῆς ἑτέρας ἐπὶ τὴν γυμνασίαν ἐλθεῖν, ὥστε καὶ 10 διὰ τοῦτο ἀριστερόχειρας ἐνίους γίγνεσϑαι. πηγνυμένου δὲ τοῦ βρέφους μᾶλλον καὶ τὸ ἐν οἴκῳ δεῖ λουτρὸν παραιτεῖσϑαι, χρῆσϑαι δὲ βαλανείῳ μήτε ἐπὶ πολὺν χρόνον μήτε πεπυρωμένῳ. τὸν γὰρ κατ᾽ οἶκον ἀέρα ᾿ προσηνῶς καὶ ὁμαλῶς εὔκρατον οὕτως οὐκ ἐνδέχεται παρα- 15 σκευάζξειν. ἐὰν δὲ ἀκμὴν σπαργανούμενον τὸ βρέφος &Axo9 διὰ τὴν τῶν τελαμώνων παράτριψιν ἢ δι᾽ ἄλλην τινὰ ποιητικὴν ἑλκώσεως αἰτίαν, παραιτεῖσϑαι δεῖ τὰ σπάργανα καὶ ἁπλοῦν αὐτῷ περιτυϑέντα χιτωνάριον ἀποϑεραπεύειν τὰ ἕλκη.

: XL Πῶς δεῖ καϑίξειν καὶ περιπάτησιν ἀσκεῖν.

112. Καϑίξειν δὲ καὶ ἀνίστασϑαι τοῦ βρέφους πειρά- fovrog βοηϑεῖν αὐτοῦ τοῖς κινήμασι δεῖ. τάχιον μὲν γὰρ προϑυμούμενον καϑίξειν καὶ μέχοι πλείονος, εἴωϑε κυρ- τοῦσϑαι, καμπτομένης τῆς ῥάχεως διὰ τὸ μήπω τὰ ὀστέα

25 τόνον ἔχειν. προπετέστερον δὲ ἀνισταμένου καὶ περιπατεῖν ϑέλοντος διαστρέφεται κατὰ τοὺς μηροὺς τὰ σκέλη.

1 βελτίωνος c (corr. D). 2 παραγίγνεται E. b ἀπο- τελεστικῆς C om D). οὖν om. c (add. E). 7 zeocexiv- εἰν C (corr. E). 8 φϑάσαντες c (corr. D). 9 τοῦ c (oorr.

τὸ γυμνάσιον c. 18 πεπυρωμένον o (corr. D). 20 περιπατώσιν c (corr. D). 24 τὰ ὀστέα: τὰ σώματα c. 25 ἀνιστάμενον... θέλοντα, στρέφεσθαι c (corr. E).

— 288 —

χόντων ἐπισφαλὲς ἐπὶ τὴν στερεωτέραν προέρχεσθαι τροφήν, βοαδυποροῦσαν μὲν πρὸς τὰς ἀναδόσεις διὰ τὴν στενότητα τῶν πόρων, ϑλίβουσαν δὲ πᾶν τὸ δοκοῦν αὐτὴν ὑποδέχεσϑαι. διὸ καὶ προπετεῖς μὲν αἵ μετὰ τὴν τεσσαρακοστὴν ἡμέραν 6 ἤδη πειρώμεναι διδόναι τὴν σιτώδη τροφήν, φαῦλον δὲ καὶ τὸ ἐκ τῶν ἐναντίων ἤδη τοῦ σώματος ἐστερεωμένου μὴ μεταβαίνειν ἐπὶ τροφὴν ἄλλην, ὕπερ μάλιστα ποιοῦσιν ἕξαν- τλεῖν ϑέλουσαι τὸ γάλα βαρυνόμεναι, οὐ μόνον ὅτε πλαδαρὸν γίγνεται τὸ σῶμα καὶ διὰ τοῦτο εὐπαϑὲς τὸ ἐκ τοῦ γάλακτος 10 τρεφόμενον ἐπὶ πλέον, ἀλλὰ καὶ ὅτε νόσου γιγνομένης εὖ- χερῶς ἀποξύνεται τὸ γάλα. παρ᾽ ἣν αἰτίαν πεπηγότος ἤδη τοῦ σώματος καὶ δεκτικοῦ στερεωτέρας γιγνομένου τροφῆς, ὅπερ οὐκ ἂν ἔμπροσϑεν εὐτυχηϑείη τῶν ἕξ μηνῶν, καὶ τῇ σιτώδει τροφῇ ψωμίξειν τὸ νήπιον ἁρμόξει, ψιχίοες τρυφε- 15 ροῖς ἐξ ὑδρομέλιτος ἢ γάλακτος ἢ γλυκέως ἢ οἰνομέλετος. μετὰ ταῦτα δὲ δοτέον καὶ ῥόφημα τὸ ἀπὸ τοῦ χόνδρου καὶ πόλτον δίυγρον καὶ cov ῥοφητόν. μεταξὺ δὲ τῆς τροφῆς φυλακτέον διδόναι τὸ γάλα πιεῖν. δυσδιοίκητος γὰρ ἡ τροφὴ γίγνεται τῷ ἐπινήχεσθϑαι τῇ ὑγρότητι τοῦ γάλακτος, καὶ τὸ 30 δίψος οὐ παρηγορεῖται. διὸ κἂν ἔκδυψόν ποτε γένηται μετὰ τὴν τροφὴν τὸ βρέφος, ὕδωρ ἢ ὑδαρὲς οἰνάριον δοτέον αὐτῷ διὰ τῶν πεφιλοτεχνημένων ϑηλῶν. ἀβλαβῶς γὰρ ἐκ τούτων κατ᾽ ὀλίγον ὡς ἐκ τῶν μαστῶν τὸ ὑγρὸν FAxe ποτὲ μέντοι καὶ ἀρτίδιον ἁπαλὸν ἐκ κραματίου προσφέρειν ἐστίν. οἵ γὰρ 25 διὰ τῶν μασητῶν τῆς τροφῆς ψωμισμοὶ διὰ τὴν συμπλοκὴν τοῦ φλέγματος βλαβεροί. ἐπὶ τῶν ἄρτων δὲ καὶ τὸν μήκωνα

1 προσέρχ. c (corr. E). 9 Bagvmogovco» c (corr. ,D). 4 διὸ καὶ αἵ προπετισμέναι μετὰ c. 1 ὅπερ --- βαρυνόμεναι supra iam v. 5 post τροφὴν habet c rg ries omperz E! p. 49). 8 ὅτι Gomp.: αἴτιον c. 18 ἐξαμήνων c (corr. E). 14 ἁρμόξοι c (corr. E). 16 γλυκέος c. 17 pultes tritici lat. 18 γὰρ E: δὲ c. 23 μαστῶν E: ναστῶν c. 25 ΗΔ ταί c (corr. D). 26 βλαβερόν c (corr. E). ἐπὶ ad- di (om. c). vetat enim panes (ut ait Cael. chr. 3, 146) ex

— 990 — ἀρρένων ἕνιὰ θϑηλυχὰ βρέφη καὶ loyvQóveph καὶ σαφκωϑέ-.

στερα. δεῖ δὲ μηδενὸς τὸ νιον ἀποξθνοῦν᾽ μῆτε οἱνόποσίάς μήτε ὑδύοποσίας πότε Ψυχροποσίας μήτε θέφμονοσίας ἦτε ᾿Θκεῖμ- 5 ῥεδὲ. καλὸν γὰρ εὐθὺς ἐξ ἀῤχῆς ἔθος Xbóp τὰ giis τὐδίεῖν, τοῦ δὲ τιτθεδεὶν 'μὴ Ἄρδέξροῦ ἀφήδτασϑαι πρὶν $ γενξσϑαὶ τὴν ὀδοντοφύησιν. εἰ δὲ Χάτογκον εἴη τῷ cov γὸ βυέφος xai δόσπνουν, δεήσει τὸ πλῆθος τῆς σαρκὸς dv» Épyeib dix VoU τὴν μὲν τροφὸν ὀλιγοτρόφοις καὶ ἥττοσε τροφαῖς Yo χρῆσθαι καὶ ὑδρόποϊῆσαι, τῷ δὲ βρέφει μὴ πολλάκις τὸ γἄλα παϑέχειίν καὶ κινήσεσι χρῆσϑαι ταῖς διὰ χειραμαξίων. κἄν φύσει δὲ Bópóv 1) τὸ νήπιον καὶ πλείονος ὀρεγόμενον τροφῆξ ἢ ἧς δύναται κρατεῖν, ἀποπερίσπᾶν τὴν Ouxvorev ψυχαγωνέαες τισὶ καὶ “παιγνέαις al τὸ ψώμισμά διαιρεῖν καὶ ξηρὸν ἀρτέδιον 15 αὐτῷ ϑιδόναι καὶ τὸ γάλὰ ποδεῖν ὀλιγοτροφτερον, ἐὸναννέον δὲ νὸ ἡλέϊονοξς τροφῆς πρανεῖν δυνάμενον ἥττονα δὲ στέργον τῇ ποικιλίᾳ δελεάξειν τῶν προσφερομένων. κινεῖ γὰρ τὴν ὄρεξεν ἡ ᾿'καένόνφης τῶν παρατεϑέντων. εἰ δὲ ἀπογαλακϑισθὲν νύδῳ πεῤυπέσοι; πάλιν αὐτὸ δεῖ 30 μετέθγευν ἐπὶ Ἰὸ pie, καὶ "m τὸ παύδασϑαι τὴν νόδον xe ἀναλάβεῦν YO σωμάτεον, οὕὔξως ἀποϑαλακνίξείν. ;

XLII Περὶ óóovzogvíag.

118. Περὶ δὲ τὸν ἕβδομον μῆνα γιγνομένης τῆς ὀδοντο- φυίας, ὑφ᾽ ἧς φλεγμοναὶ γίγνονται τῶν οὔλων καὶ σιαγόνων 35 τὲ καὶ τενόντων, ἔμπροσϑεν μὲν προφυλακῆς χάριν οὐδὲ

4 μήτε ὑδροποσίας — ϑερμοποσίας post καλὸν γὰρ ei an

εὐθὺς inseruit c (corr. E). 6 τιτϑεύειν (cf. Herw. ap.

p. 49): δίς λύειν (sic) c. 7 ὁδοντόφυσιν c (cor, D). — . 8 συνεργεῖν C. 11 χειραμεξιῶν c (corr. D). 12 ἢ ἧς D: ἧς 6. 16 τὸ om. c. ἥττονος io d jóbevoy c (córr. E* p. 49). 18 κενότης C (eorr. E). ὁδοντοφυιάσεως c (bic σὲ in ind. capp.). 25 post E desunt. quáedam (cf. Sor. t. I, 188 cum Aet. 4, 9). οὐδὲν c.

ἡ συμπάθεια τυγχάνῃ, παραιτεῖσθαι δεῖ. καὶ τὴν τροφὸν ἐπ᾽ ὀλιγοποσίας καὶ ὑδροποσίας τηρεῖν δοφηματώδη τροφὴν λαμβάνουσαν κἂν τῷ διδόναι τὸν μαστὸν ἠρέμα τῇ χειφὲ τὸ γάλα παραναϑλίβουσαν, ὡς μὴ διὰ τὴν ἐκμύξησιν τὸ νή- 670v κακοπαϑοῦν σφοδροτέραν ὑπομένειν τὴν φλεγμονήν.

XLII Περὶ φλεγμονῆς παρισϑμίων.

119. Φλεγμηνάντων δὲ τῶν παρισϑμίων ἡμεῖς μὲν τοῖς αὐτοῖς χρώμεϑα παρενστάξοντες μελίκρατον καὶ πτισάνης χυλόν, αἱ τροφοὶ δὲ κυμίνῳ πεφρυγμένῳ δι᾿ ὕδατος κατα-

10 πλάσσουσι τὸν ἀνθερεῶνα, τὰ δὲ παρίσϑμια παρατρίβουσιν Gars καὶ παλαίῳ ἐλαίῳ καὶ διὰ μιᾶς χειρὸς ἑκατέρων ἐπι- λαμβανόμεναι τῶν σκελῶν ἐπὶ κεφαλὴν σχηματίζουσε μεταξὺ ϑύρας καὶ τῷ βρέγματι προσάπτονται τοῖς τῆς στέγης ποσὶν ἐπ᾽ ὁδοῦ, καὶ τοῦτο ποιοῦσιν ἑπτάκις. ὕπερ σχῆμα συμπλη-

15 ρωτικὸν τοῦ κεφαλίου, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τῶν παρεσϑμέων. ἡ δὲ παρώδλεψις καϑ' ξαστὴν μὲν παροξυντικὴ τῆς φὰγ μονῆς, διὰ δὲ τὴν δριμύτητα τῶν ἁλῶν καὶ μᾶλλον. τὸ δὲ κύμινον διὰ τὴν πληκτικὴν ἀποφορὰν τῆς κεφαλῆς dou δυμπληρωτικόν.

30 LXIV Περὶ ἄφϑης. 130. "4g9wv; óP γενομένης. ἥτις ἕλχος μέν ἔστιν ἐπι- πόλαιον iv τῇ εὐρυχωρίᾳ τοῦ στόματος νεμόμενον, μεκρᾶς

δὲν ἐσχάρας οὔσης μέλιτι δεῖ τὸ στόμα διαχρέειν, μείζονος δὲ μετὰ ξηρασίας μὲν καὶ φλεγμονῆς, καταπλάσσειν τοῖς

1 δεὶ E: δὲ c. — 4 παρανϑλῆϊ. c. corr. D. μὰ om.c F 8 παρεσταξ. iterum) c. 6

: c. ὁδοῦ Ej! p. 5Q: édev c. 16 παφαϑλεφες (L ὃ. αὶ ἐν τῇ τρίψει OüWe : παφαάερφιϑες E 1T τῶν &llev παὶ μᾶξλον τὸ πύμι-

οὖρον διὰ τὴν δριμύτητα παραπέμπομεν. ἃ ἀσμένως δεῖ δέχεσθαι. ὅταν οὖν ἀπανϑήσῃ καλῶς; τηνικοῦσα ἤδη ϑεραπεύοντες ϑερμῷ ληύημεν ἀφεψύμοτι δόδινκ ἢ φακοῦ, X πλείονος στύψεως χρήξωμεν, μυρσίνης ἢ cyvow ἢ » βάτου ἢ σιδίων. τὰ δὲ μᾶλλον ἡλκωμένα κατασλῴφδομεν ἀρνογλώσσῳ μετ᾽ ἄρτου ἢ σέριδι, ἢ πάλῳ ἀλφίτων - μετὰ ἀνδράχνης ἢ ἀειξῴου s κατυληδόνος, ἢ ῥόδοις ξηροῖς ἢ χιωροῖς ἡψημένοις μετὰ μελελώτον ἢ φοίνιξι, καταχρίομέν v& TOig διὰ λιϑαργύρου καὶ ψιμυϑίου καὶ στνπτῃρίας καὶ 10 ὄξους καὶ μυρασίνου ἢ δοδίνου 3j σχινίνρυ.

122. πανραμένου δὲ τοῦ δενυματιαμοῦ καὶ τῆς “πολλῆς ἀποκρίσεως τῶν ἰχώρων εἰ τὰ ἕλκῃ φαίνοιτο φλεγμαένοντα, δι᾿ ὑδρελοίου ϑερμοῦ λούομεν ἢ ἀφεψήματος Ἀνοσπέρμον 1 τήλεως ἢ τῶν ῥιζῶν τῆς ἀγρίας μαλάχης, τὰ δὲ ἕλκη περι-

15 χρίομεν τῷ λευχῷ τῶν φῶν ἀνακοπέντι καὶ ὑγρᾷ συμπλακέντι κηρωτῇ. μετὰ δὲ τὴν ὑπέκλυσιν τῆς φλεγμονῆς ἐὰν ᾧν- παρία τις ὑπομένῃ, διὰ μέλιτος μετρίως ἀφεψηϑέντος fva τὸ δριμὺ καὶ τὸ δηκτικὸν ἀποβάλῃ, προσαποκαϑαίρομεν αὖ- τήν, ἢ φακῷ μετὰ μέλιτος. ἁρμόξει δὲ τὸν φακὸν περι-

30 ἐπτισμένον ἕψειν, ἵνα στυπτικὸν τὸ πίτυρον ὑπάρχον ἀπο- βάλῃ. κωθαρῶν δὲ γενομένων τῶν ἑλκῶν διὰ λυθαργύρου λείου ἢ ψιμυθίου ἢ τῇ διὰ χνλῶν ἀνειμένα ποσῶς ἄνε- πληροῦμεν τὰ Xxoile. μετὰ δὲ τὴν ἐξίφωσιν ; χάριν τὴν διὰ λαδώνρυ nooeisu[levouev 3j τὴν δι᾽ c

35 κὴν διὰ κριθῶν ἢ τὴν Arar sape iind d καὶ Qt δεῖ mov τοῖς νίτφρις μαλακώξερον, οὐ γὰρ οἴσει τὰ ἰσχυρότερα.

1 διὰ Aet: καὶ c. ἃ ἀσμένως δεῖ δέχεσθαι: ἀφ iras δὲ δέχεσθαι c. ὃ ϑεραπεύξιν. Θερμῶ 1. C. 6 ἀρνογλοίφσῳ Aelius: ἀρνόγλωσσον c. μετ᾽ ἄρτου Aet.: μεταρτῶν c. σέριδι Àet.: σέριν c. παλὴρ c (sch Aet) 9 c (item infra). 19 εἰ E: om. c. 13 ἢ (ante dg.)

c. 14 περιχρήειν C. — 22 χυλοῦ c (corr. EK). dv βαρ ίξονα c. 48 κοῖλα E: xowle c. 26 προσανειᾶ. c. $6 dei xov

— 295 —

καλὸν δὲ καὶ τὴν τιτθὴν διαιτᾶσθαι γλυκυτέρω τρόπῳ, κάλλιστον δὲ καὶ τὸ παιδίον αὐτὸ διαιτῆσαι μήτε ὡς ἐμ- πιπλᾶν αὐτὸ μήτ᾽ αὖ σῳάδρα ἐνδεῷς. ἐὰν δὲ ἐφέφῳηγται ἡ κοιλίᾳ τρῦ mendo, τότε μένεος ἐγχέρντας ἔψμν ὡς βαλά- wuqv. dew. δὲ μηδὲ οὕτως ὑφξακούῃ, τῆς τερεβινβένης agua 5 βάλλειν ὅσον ἐρέβινβον, παρυγρᾳινομένης δὲ τῆς κοιλίας κέγχρον μάλιστα προσφέβερμ.

XLVI Hoi ῥωχμοῦ τὸ καὶ βηχός.

128. ἹῬώχοντος δὲ τοῦ νηπίου διὰ τὸ πολὺ φλέγμα συλ- λέγειν ἕνιοι μὲν τὰ διὰ καρδάμον καὶ κυμίνφυ καὶ κνί- τὸ δης σπέρματος καὶ πεπέρεως ἐκλείγματα παρᾳλαμβανουσιν. ἡμεῖς δὲ ταῦτα διὰ τὴν δριμύτητᾳ᾽ παραπέμψαντες ὅτι δά- κνοντα φευματίζει, καὶ πλείρνος γίγνεται αἴτία φλεγμονῆς, μελίκρατον συνεχῶς ἐνστάζομεν, κἂν καταπίνῃ τὸ φλέγμα μήπω δυνάμενον πτύειν, παραθλίβομεν τὴν γλῶσσαν αὐτοῦ 15 καὶ οὕτως ἐμετοῦ γιγνομένου τὸ καταποϑὲν εὐχερῶς ἐκκρί- νεται. βήσσοντος δὲ τοῦ βρέφους τοῖς διὰ στροβιλίων καὶ ἀμυ-

γδάλων φρυκτῶν καὶ λινοσπέρμηυ καὶ γλυκνρρίης χυλοῦ καὶ πιτυίδων καὶ τραγακάνϑης καὶ μέλιτος σκεναζομένοις so ἐκλείγμασι χρώμεϑα παραιτούμενοι καὶ νῦν τὰ δριμέα. προσ- ἐρεϑίξεται γὰρ ἡ βῆξ ἀκμὴν πρόσφατος ὑπάρχουσα. παρ- αἰτούμεϑα δὲ καὶ τὸ λουτρόν.

ϑήπου c. 1 καλόν: κάλιστον (sic) c. $ ὡς om. c (ante μῆτε add. E). 8 Περὶ ὥχμου (sic) 9. 9 (P rubr. scr.) ὥχοντος (810) c (ut ἀρ V. rub uasi spatio ἀρὴ ῥα

itn. 10 , «reda zs d Fir c (item ἜΠΗ α oap PNE Ὡς Aun Pneus o. 41 παροριταύμρδᾳ c (corr. E

— 996 —

XLVII Περὶ σεερεάσεως.

124. Σειριάσεως δὲ γενομένης, ἥτις ὡς μὲν 4ημή" τρεος ὃν τῷ σημειωτεκῷ παραδίδωσιν, οὐδὲν ἄλλο πλὴν κασφόδης ied πυρετός, ὡς δὲ ἔνιοί φασι, φλεγμονὴ -τῶν

5 περὶ τὸν “ἐγκέφαλον καὶ τὰς μήνιγγας μερῶν» ὥστε ποιλότητά τοῦ βρέγματος καὶ τῶν ὀφθαλμῶν - παρακολουϑεῖν μετ ὠχριάσεως καὶ ξηρασίας τοῦ σώματος καὶ ἀνορεξίας, ὡς πρὸς φλεγμονὴν πάντα. δεῖ ποιεῖν. σείριον δὲ τὸ πάθος οὗ μὲν ἀπὸ τοῦ ἄστρον διὰ τὴν πύρωσιν, oí δὲ ἀπὸ τῆς τοῦ βρέγ-

10 ματος κοιλότητος, ὅτι σιρὸς παρὰ τοῖς γεωργοῖς λέγεταε σῶμα κοῖλον, εἰς ὃ τὰ σπέρματα βαλόντες φυλάττουσιν.

ὠφελεῖ δὲ καὶ αὐτοὺς τοῦ φοῦ τὸ ἐρυϑρὸν ἀνεϑὲν δοδίνῳ καὶ πεύγματος τρόπον τιϑέμενον κατὰ τοῦ βρέγματος καὶ συνεχῶς ἀλλασσόμενον, ἢ ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ βρέγματος τι-

15 ϑέναι ἡλιοτροπίου φύλλον, κολοχύνϑης ξέσματα, σικύου xl- πονος τὸ περικείμενον τῇ σαρκὶ δέρμα, ἢ στρύχνου κηπευ- τοῦ τὸν χυλὸν μετὰ ῥοδίνου.

XLVIII Περὶ δευματισμοῦ κοελέας.

125. Ῥευματιζομένου δὲ τοῦ βρέφους τὴν κοιλίαν τὸ

40 μὲν λουτρὸν xal τὴν αἰώραν παραιτούμεϑα, χρώμεϑα δὲ τοῖς στυπτικοῖς τῶν ἐπιϑεμάτων καὶ δι᾿ ὠτικοῦ κλυστηριδίου κύαϑον ἐνίεμεν χυλοῦ ἀρνογλώσσου ἤ τινος τῶν ὁμογενῶν

1 his utitur Aet. 4, 18. 3 φησὶ post Ζημ. add. c. ΄ τ E:om.c. 8 σηρίον 6. 10 σῆρος c. 12 Mv mer. aliena admiscet Aetius. ἀνεϑέντι ῥοδένου c (corr βρέγματος del. E. 16 φύλλον (Diosc. 4, 90): χυλὸν C. . wo- λοκύνϑης ξέσματα Diosc. 2,161 (πέπονος ἑόσματα idem 2,168) 16 δέρμα: contra σικύου πέπονος ἄνευ τοῦ δέρματος πάλη δ᾿ Hipp. III, 822. 17 χυλὸν (sic) c (gv ὃν err. d). 19 δὲ E (Aet. 4, 19): oov C. 20 αἰώραν: διώραν (sed δὲ in ras. corr.) c. 91 καυτηριδίου c (corr. D).

— 991 —

τὸ σύνολον, ἃ wel ἐπὶ νῶν τελείων πασχόντων iynolvopey, foc ἡ δύναμες ἐπεϊῥένοει. "μαστὸν δὲ “λαμβάνοντος ᾿αὐτοῦ τὴν τροφὸν διαιτῶμεν τῷ περὶ τὸ βρέφος πάθει “αταλλήλως ἁλουτεῖν. κελεύοντες καὶ ὑδροποτεῖν καὶ τροφὰς λαμβάνειν

σταλτικάς. συναναφέρεται γὰρ αὐτῶν ἡ ποιότης ὥστε τὸ 6

νήπεὸν εἰς συναίσθησιν αὐτῆς μᾶλλον ἔρχεσθαι. παϑὼς γὰρ αἱ σύες. αἵρας φαγοῦσαι σκοτοῦσι τοὺς. π᾿ αὐτῶν τρέ- φομένους γαλαϑηνοὺς αὐταὶ μὴ σκοτούμεναι καὶ ὡς τῶκμ αἰγῶν σκαμμωνίαν νεμηϑεισῶν οἱ ὑπ᾽ αὐτῶν τρεφόμενοι ἔριφοι καϑαΐρονται τὴν κοιλίαν καίτοι τῶν αἰγῶν μὴ ῥευ- ματισθεισῶν, οὕτω διὰ τὴν προσφορὰν τῶν σταλτικῶν σιτίων ἧττον μὲν ἡ τροφὸς ἀντιλαμβάνεται τῆς σφίγξεως. μᾶλλον δὲ τὸ βρέφος τῷ ἐξ αὐτῆς γάλακτι τρεφόμενον. διὸ καὶ τοὐ- ναντίον εἰ ἀδιαχώρητον μένει μέχρι πλείονος, τῇ τροφῷ δί- δομὲεν τὰ μαλάσσοντα τὴν κοιλίαν.

126. καὶ γὰρ καὶ καϑολικῶς ἕως τῷ γάλακτι τρέφεται τὸ βρέφος, καταλλήλως τῇ νόσῳ τοῦ νηπίου τὴν τροφὸν διαιτῶμεν, τοῖς δὲ ἐπιθέμασιν ἢ καταπλάσμασιν ἢ κατα- βροχαῖς ἐπὶ τοῦ νηπίου χρώμεϑα καταλλήλως. ἐπὶ δὲ τοῦ

15

ἀπογαλακτισϑέντος σιτίον αὐτῷ κατάλληλον τῷ πάϑει Guv- 50

τάσσομεν, οὗπερ ἐκ τῶν ϑεραπευτικῶν ῥηϑέντα σημεῖα ἔστι μετενεγκεῖν.

τὸ δὲ πόσων ἐτῶν αὐτὸ γενόμενον παιδαγωγῷ παρα- δοτέον καὶ ποδαπῷ τούτῳ, καὶ ἣν συνήϑειαν αὐτῷ σκευ-

αστέον πρὸς τοὺς γονεῖς ὅτε μὴ τρέφεται παρ᾽ αὐτοῖς. καὶ 36

πᾶν τὸ ἐμφερῶς ξητούμενον τούτοις oU κατ᾽ ἰατρικάς ἔστιν ὑποϑήκας, φιλοσοφωτέραν δὲ τὴν διάταξιν ἔσχηκεν, ὥστε

1 ἐκρένομεν c (corr. τ ὅ αὐτῶ c (corr. E). 7 εἰ- ρασφαγοῦσαι (sic) 3 ME ). 10 ῥαματισϑ. c (corr. D) 14 εἰ om. c (add. E). 16 καὶ γὰρ καὶ: καίτοι γὰρ ἢ 6. τρέφεσθαι c (corr. E). 21 τῶν παϑῶν c (corr. E) ἅπερ

κ τῶν ϑεραπευτικῶν ῥηθησομένων ἐστὶν. μετενέγκοιντο δὲ πόσων eic. c. 288 γενάμενον c (corr. E). — 25 τρέφεσθαι c (corr. D).

παρὰ τρόπον ἄλλοις. ἐπιτρέψαντες gulodogsiy, mol τὸν, περὶ παρδοτροφίᾳς λόγον ἐνθάδε τελριοῦμεν. συ ρσκηρτικότες δὲ αὐτῷ πάντα τὸν περὶ τῶν κατὰ φύσιν λόγον ἀνᾳχχαίως ἐπάνιμεν ἐπὶ τὸ πλειστοδυναμοῦν τῷν λεγομένορῃ, περὶ τῶν παρὰ φύσιν συνισταμένων περὶ τὰς γυναῖκας. καὶ iw κοϑορὸν γένηται τὸ ἰδίωμα τῆς πραγμογείαρ». πρρὶ αὐτοῦ πρῶτον ἐξετάφομεν, τοῦ ποτὰ τὸ φημαρμιόμεμον, εἰ Bio πάϑῃ ylyveves, γυκαικῶν.

1 αὐτοῖς C (corr. E). 8 vind d» τὰ τὸψ «v. C (corr. D)

“ερὶ τὰ x. φ. c (corr. E) πανιμένειν τὸ πλεῖστον δύ- ψαμοῦν C. b συνιστανομένων (810) c (συνισταμένων d).

QC

— 300 —

epu iv τῷ τρισκαιδεκάτῳ τῶν χρονίων καὶ “ημήτριος

ὁ ᾿Απαμεύς, τινὲς δὲ μὴ γίγνεσθαι, καθάπερ κατὰ τοὺς πλείστους Ἐρασίστρατος, καὶ Ἡρόφιλος ὡς παρασεση- μείωταε καὶ ᾿Απολλώνιος ὁ Μῦς ἐν τῷ πρώτῳ καὶ τρίτῳ τῶν περὶ τῆς αἱρέσεως, καὶ ᾿4σκληπιάδης κατὰ τοὺς πλεῖ. στους καὶ ὁ Φιλαλήθης ᾿4λέξανδρος Θεμίσων τε καὶ Θεσσαλὸς καὶ oí ἀπ᾽ αὐτῶν.

3. εἷς μέντοι τὴν συνηγορίαν τοῦ ἴδια πάθη γέγνεσθει γυναικῶν τοιαῦτά τίνα φέρεται. γυναικείους τενὰς λέγομεν

10 ἑατροὺς ὅτε τὰ γυναικῶν θεραπεύουσι πάθη, καὶ μαίας ὁ

βίος ἐν ταῖς νόσοις εἴωθε παρακαλεῖν ὅταν αἴ γυναῖκ; ἴδιόν τε πάσχωσι καὶ ὃ μὴ κοινόν ἐστι πρὸς τοὺς ἄνδρας.

φύσει τε τὸ θῆλυ τοῦ ἄρρενος διαφέρει μέχρε τοῦ καὶ Ζή-

νῶνα κατ᾽ «Ἀφ στοτέλην, τὸν Ἐπικούρειον, εἰπεῖν ἀτελὶ;

ι6 μὲν slvas τὸ θῆλυ, τέλειον δὲ τὸ ἄρρεν. ὃ δὲ vj; ὅλῃ goen

Z0

Óiapégsts τοῦτο καὶ ἰδίας ἐπιδέχεται πείσεις. ἕἔτε ya μὴν ἡ μήτρα μέρος ἴδιον γυναικῶν καὶ τὰ ἐνεργήματα τῆς μή. :gag ἐπὶ μόνων τούτων ἐστίν, οἷον κάθαρσις σύλληψες ἀπό τεξις...

. «πάθη δὲ ἑπτὰ πρῶτα καὶ ἁπλᾶ, διόπερ οὐδὲν Hun ὑποστήσεται πάθος γυναικῶν. καὶ Ἡφρφόφιλος ἐν τῷ μα» crx φησι τὴν ὑστέραν ἐκ τῶν αὐτῶν τοῖς ἄλλοις μέρεσι πεπλέχθαε καὶ ὑπὸ τῶν αὐτῶν δυνάμεων διοικεῖσθαι καὶ τὰς αὐτὰς παρακειμένας ἔχειν ὕλας καὶ ὑπὸ τῶν αὐτῶν

st αἰτιῶν νοσοποιμεῖσθαι, καθάπερ πλήθους πάχους διαφορᾶς

1 τῷ τρίτῳ (vy" ?E. 4 α" καὶ r" c. 5 τῶν s49l om. c (de secta ron | eit. Cael). 6 θεμέσσων (item infra) x«l θεταλόρς , infra θεσσαλόρ) c. 9 φέρεται E: φέρε- σθαι c. 14 κατ’: καὶ c (καὶ Ἂ, xe Z. τὸν Emw, E) ᾿ 18 vaícsig D: πήσειν e. 19 ἀπότεξιφ: in lacuna quam signif- cavi prostat haec nota τούτων τὰ λίποντα γέγραπται ἐν τῷ τέλει καὶ σφήνωσιν. EMI 8b etc. c. 20 πάθη 0b ἑπτὰ

4o. sec, Erasistratam, cuius in lgcuna exposuerat sententiam. 22 μαιωτικῶ (sic) c (item infra 58 etc.).

— 801 —

τῶν ὁμοίων. οὐδὲν οὖν ἴδιον πόθος ψυναικῶν πλὴν τοῦ κυῆσαι καὶ τοῦ τὸ κνηϑὲν ἐκθρέψω, καὶ ἀποτεκεῖν καὶ τὸ γάλα πεπᾶναι καὶ τὰ ἐναντία τούτοις. oí δὲ asiqmi- ἄδεεοι κατασκενάζοντος ὡς οὐδέν ἐστε πάϑος ἴδιον γυναικῶν φασὶν ὅτι τὸ θῆλυ τοῖς ἄρρεσιν ἐκ τῶν αὐτῶν συγκέκριται 5 ὥσπερ στοιχείων τῶν ὄγκων καὶ ὑπὸ τῆς αὐτῆς αἰτίας νοσο- ποιεῖται τοῦτ᾽ ἔστε νῆς ἐνστάσεως, ταύτην γὰρ τῶν πλείστων παϑῶν͵ συνεκτικὴν εἶναί φασι, καὶ διὰ τῶν αὐτῶν ϑερα- πεύεται ποιουμένων τε καὶ προσφερομένων. οὐδὲν οὖν ἴδιον πάθος θηλειῶν. κοινὴ γὰρ αὐτῶν καὶ ἡ φυσιολογία καὶ ἡ τὸ «ἰτιολογία καὶ ἡ ϑεραπείαβ. Θεμίσων δὲ καὶ Θεσσαλὸς ἕτε παφὰ τὰς ἐν τὸϊς ἄλλοις μέρεσι τοῦ σώματος... διὰ τοῦτό φασι μὴ εἶναι ἴδιον πάθος γυναικῶν.

4, καὶ τούτοις μὲν συναινοῦμεν ἐξαμαρτάνειν τοὺς ἄλλους ταῖς ἀποδείξεσι. φαμὲν γὰρ οὔτε τι τριπλεκὲς εἶναι ἡμῶν 15 τὸ σῶμα καὶ διοικεῖσθαι μὲν ταῖς ὕλαις, αἰτίαν δὲ προ- καταρτικὴν μὲν πληθώραν εἶναι τοῦ αἵματος. συνεκτικὴν δὲ τὴν μετέρασίν τε καὶ σφήνωσιν. πάθη δὲ ἑπτὰ κατὰ γένος ὡς οὐκ ἀληθὲς παρέσταμεν διὰ πολλῶν ἐν ἑτέροις. εἶτα παρὰ τὴν ποιὰν τῶν πρώτων συμπλοκὴν ἐνδέχεται μέρος so ἐπὶ θηλειῶν γεγονέναι τε διάφορον. καὶ γὰρ τὰ λοιπὰ

6 ὥσπερ στοιχεέων c: στοιχείων ὥσπερ E. — 7 ταύτης c. 8 παθῶν E: καθ ὧν c. διὰ τῶν αὐτῶν E: δι᾽ αὐτῶν c. θεραπεύεσθαι c. 12 ἔτι: ἐπὶ c. lacunam significavi.

14 ἐξ. δὲ τ. a. c. 15 οὔτε τὸ c. τρικλεκέρ: scil. Erasi- stratus ὡς ἀρχὰς xal στοιχεῖα ὅλου τοῦ σώματος ὑποτιθέμενος τὴν τριπλοκίαν τῶν ἀγγείων, νεῦρα καὶ φλέβας καὶ ἀρτηρίας, παραλείπει τά τε ὑγρὰ καὶ τὰ πνεύματα. δυσὶ γὰρ ὅλαις ταύταις διοικεῖσθαι λέγει τὸ [oov elc. Ps. Gal. isag. XIV, 697. 16 διοκεῖσϑαι μ. ταῖς ὕλαις: διακεκρῖσθαι (sic) μ. τὰς ὅλας c.

17 πληθϑώραν Eras. l c. 692. cf. Hecker I, 365. 276. 18 μετέφασιν »- παρέμπτωσιν l c. (Ps. Gal.) XIV, 692. 728. 19 y. οὐκ dÀ. ὡς παριστᾶμεν C. 20 τῶν πρώτων (sc. τῶν στοι-

χείων) συμπλοκήν (i e. τὴν τριπλοκίαν τῶν ἀγγείων) — 921 τι διάφορον: ἐπιδιάφορο» c (οἷ. contra Eras. Ps. Gal. XIV, 697 πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα τῶν σωμάτων εἴδη εὑρίσκεται ovx ἐκ τῆς

— 809 —

μέρη διαφέροντα κατὰ πολὺ διὰ τῆς ποιᾶς συγκρίσεως τῶν ἀγγείων ὁ Ἐρασίστρατός φησι γεγονέναι. κἂν μὴ due φέρῃ νῶν ἄλλων, ἐνδέχεται πάσχειν αὐτὸ διαφόρως, ot καὶ τὸ αὐτὸ μέρος ποτὲ μὲν στεγνοπάϑεϊῖ ποτὲ δὲ ῥευματί- 5 feres. τὰ δὲ ὅμοια καὶ πρὸς Ἡρόφιλον Aexrfov. . wo vole ᾿4σκληπιάδην καταψευδόμενον μὲν τῶν στοιχείων wera- ψευδόμενον δὲ καὶ τῆς «iuc. diva καὶ τὴν ἕνσοτασεν ov “άντων ἀλλὰ τῶν πλείσσων ᾿συνεκτικὴν εἶναί φησιν, διὰ τὸ αὖ τὸν βούλεμον kel τὸν ὕδρωπα καὶ τὸν πρὸς wj ὑπεκλύσει πυρετὸν ὑπ᾽ ἄλλης αἰτίας συνέχεσθαι. δύναται τοίνυν ὅσον ἐφ᾽ ξαυτῷ συστῆναί τι πάϑος ἴδιον γυναικῶν οὐχ ὕπ᾽ dv στάσεως γενόμενον, ὡς ἐπὶ τῶν δυστοκιῶν. ὅδ. κατὰ ψιλὴν μὲν οὖν τὴν ἀπόφασιν πάντες οὗτοι 15 καλῶς ἠνέχϑησαν, κατὰ δὲ τὰς ἀποδείξεις ἐσφάλησαν. ἡμεῖς μέντοι κατὰ φύσιν ἴδια πάϑη λέγομεν γυναικῶν. οἷον τὸ συλλωμβάνειν καὶ ἀποτίκτεον καὶ γαλατουργεῖν, εἰ ταῦνα βούλεταί τις τὰ ἔργα πάϑη προσαγορεύειν. παρὰ φύσιν δὲ κατὰ γένος μὲν οὐδαμῶς, κατ᾽ εἶδος δὲ καὶ κατὰ μέσος. 40 ὕσον μὸν “γὰρ ἐπὶ τοῖς ἀναβεβηκόσι κοινῶς τοῖς ἄρρεσι vom τὸ θῆλυ στεγνοπαϑοῦν καὶ ῥευματιζόμενον ὀξέως ἢ χρονέος τάς τε αὐτὰς τῶν καιρῶν διαφορὰς ὑπομένον καὶ τὸ μέγεϑος τῆς νόσου καὶ τὴν ἀτονίαν τῆς δυναμέως καὶ τὰς ἐν ἀλ- λοτρίοιρ». ἕλκεσί τε καὶ τραύμασι. διαφοράς. ὅσον δὲ ἐπὶ 35 τοῖς κατὰ μέρος καὶ ἰδικὴν ἔχουσι τὴν παραλλαγὴν ἐδίσις κέχρηται πάϑεσι τοῦτ᾽ ἔστε συμπτωμάτων χαρακτῆρσι δάν-

τοιπλοκίας συγκείμενα). ἀγγείων D (ὀγκέων E sed quid ὀγκέα, ὄγκοι ad Eras.?): ἀγκείων c. — 8 αὐτῶ c (αὐτῶν.

8 cf. Cael. Aur. ox. I, 107 (de Aselepiade) ^om ommes (passio- ves) státióne corpuscwlorwmn (fleri) sed certas, hoc est phrestim lethargiam pleuritim. οὐ febres vehementes (ubi mox de bulimo et bydropismo). 10 τὸν (ὕδρ.) om. ce: add. E*. τὸν πρ. τ. V. T. ex febres solubiles Cael.l.c. 12 $avró Gomp.: éuv- τῶν C. ἐντάσεως c. 18 γινόμενον o (corr. E).

— 8038 —

ψφόροις. ὅϑεν καὶ ne γένος ἄγεται Oega- Afer, ὅπερ “πλωνόίερον ϑιὰ φῶν ἑξῆς ῥηϑησομένων ἔσεδι Ἰργὰνῆδθι.

I Περὶ ἐποχῆς ἐμμήνων καὶ στρωγγῆς καὶ μετὰ πόνου καθάρσεως δ €. Tov ὑπαγομένων διαίτῃ παϑῶν περὶ πρώτης δια- λαμβάνομεν ἐποχῆς ἐμμήνων, ἐπεὶ καὶ πρῶτον ἔργον ὑστέρας 5 xdÜagoic. διαφέρει δὲ "ἧς ἐποχῆς 5 μετὰ πόνρυ xal στραγγὴ κάθαρσις, ὡς καὶ τῆς Ἰσχουρίας ἡ ἥ στῤαγγουβία. καὶ πανχελῆς μὲν οὖν κώλυσίς ἔστι τοῦ διὰ μήτρας φερομένου 10 κατὰ φύδιν αἵματος ἡ ἐποχή» παρεμποδισμὸς δὲ τῆς ἀπο- κρίσεως ἢ σερα)γὴ septi. ἕτερον δέ ἔστε καὶ τὸ μὴ καθαίρεσθαι ταῦ ἐπέχεσθαι τὸ ἔμμηνον. τῇ μὲν γὰρ ἐποχῇ καὶ τὸ μὴ παρεῖναι τὴν κά- ϑαρσιν δυμβέβηκε, τῷ δὲ μὴ καθαίρεσθαι οὐ πάντως καὶ τὸ τὸ ἐπέχεσθαι τὸ ἔμμηνον, οἷον ἐπὶ προηλίκων καὶ πρε- σβυξίδων καὶ ἄλλων τινῶν ἐμφερῶν. ἄτοπον γὰρ ἐπὶ τούτων διούχὴν λέγειν ἐμμήνων, ἐφ᾽ ὧν οὐδὲ πὰράκειται τὸ καϑαρ- ϑησόμενον. ἐντεῦϑεν ἐπανὰβεβήκὸς μὲν τὸ μὴ καϑαίρεσϑαι καὶ κοινὸν τοῦ παρὰ φύσιν καὶ τοῦ κατὰ φύσιν, ὑποβεβη- so xóg δὲ καὶ πάντοτε παρὰ φύσιν τὸ ἐπέχεσθαι τὸ ἔμμηνον. 7. τῶν οὖν μὴ καθαιρομένων αἱ μὲν μηδὲν ἔχουσαι πάϑος οὐ καθαίρονται φυσικῶς ἢ διὰ v ἡλικίαν, καϑαπεῦρ ἀξ λίὰν viii κἀὶ πάλιν πρεσβύτιδες, ἢ αἵ δυνειληφυῖει καὶ ἀνδρώδεις καὶ στεῖδαι φωναῦκοί 1t καὶ γυμνασειπὰί, μηδενὸς 25 ἐπ᾿ αὐτῶν εἰς κάϑαρσιν περισσεύοντος ὡς ἐξαναλισκομένου

6 διάέεξῃ: οἵ. I, 1. 8 καὶ c: orm. d. 9 καὶ ἐσχουρέα παντελῶς (-λὴς D) μὲν οὖν... ἡ ἐποχὴ δὲ x. τ. c (cotr. E). 11 παραποδισμός € (córr. E). 14 xal c: ἀεὶ E. 20 καὶ "ἀταφύσιν € (τοῦ add. E). 94 ἢ af: καὶ c. 25 καὶ μη- δενὸς c. 246 ὡς addidi (δὲ post ἐξαναῖ. E). ᾿ ᾿

— 8064 —

ὑπὸ τῶν. γυμνασίων 4 μεταβάλλοντος εἰς. σάρκας. αἱ. δὲ διὰ νόσον τῆς μήτρας 7 τοῦ ἄλλου σώματος 5 δκατέρων, ὑστέρας μέντοι τοῦ ἀτρήτου λεγομένου συμπτώματος ὑπο- στάντος ἢ περιτύλωσεως ἢ σκίρρου ἢ φλεγμονῆς ἢ οὐλῆς 5 ἐφ᾽ ἑλκώσεε γενομένης ἢ μύσεως περὶ τὸ στόμιον διά τε ἄλλα καὶ μακρὰν χηρείαν ἢ παρεγχλίσεως, τοῦ τε ἄλλου σώματος οἷον ἀτροφίας περὶ αὐτὸ γενομένης καὶ πολλῆς ἰσχνώσεως καὶ συντήξεως ἢ πιμελώδους σαρκὸς παρεγχύσεως ἢ καχεξίας 35 πυρετῶν καὶ μακρᾶς ἀρρωστίας, ἢ δι᾽ αἷ- 10 μοφροίδων ἢ δι ἐμέτων ἢ ἢ τῆς διὰ ῥινῶν αἱμορραγέας, τῆς ὕλης εἰς ταῦτα τὰ μέρη μεταλαμβανομένης. | 8. σημειωτέον τοίνυν ὅτι τὴν ἡλικίαν τῇ ἐντεύξει yvo efouev ἢ τῇ ἀνακρίσει τοῦ πλήϑους τῶν ἐτῶν, τὴν δὲ σύϊ- ληψιν ἐξ ὧν ἔμπροσϑεν ὑπεδείξαμεν. τὰς δὲ ἀνδρώδεις 15 συγκρένομεν ἐκ τῆς ὄψεως , τὸ δὲ ἐπιτήδευμα καὶ τὸν βίον ἐκ τῆς ἀνακρίσεως, τὰς δὲ δίχα νόσου τῆς μήτρας ἢ τοῦ ἄλλου σώματος ὑγιείᾳ, τὰς δὲ διὰ πάϑος περὶ τοὺς γυναι. κείους τόπους ἢ τὸν ἄλλον ὄγκον ὑποπῖπτον τῷ πρότερον πεφηνυῖαν τὴν κάϑαρσιν μηκέτι παρεῖναι τῆς γυναικὸς ἕξει 30 ἀκμαζούσης, καὶ βάρος ὀσφύος ἢ διάτασιν ἢ πόνον ἐφη- βαίου τε καὶ βουβώνων παρακολουϑεῖν ἢ ἀνατροτοὴν cro μάχου καὶ ὑπτίωσιν ἦχόν τε τῶν ὦτων καὶ παρεμποδισμὸν ' τῆς ὁράσεως ἢ κεφαλῆς βάρος ἢ πόνον ἢ πύρωσιν προσ. oov καὶ κύρτωσιν ἀγγείων τῶν περὶ τὸ ἱνίον, καὶ τὰς (i- 35 ζας τῶν ὀφθαλμῶν ἀλγεῖν. συνδραμόντος δέ ποτε τοῦ μὴ καϑαίρεσϑαι διά τινα τῶν κατὰ φύσιν προφάσεων, οἷον εἰ 8 τοῦ om.c (μὲν τοῦ E). 6 τε: δὲ E. 10 ἢ τῆς ὅλη: c (ἢ om. E). μεταλαμβανομένης c: μεταβαλλομένης E. sequuntur Aetiana c (D p.214,17— 217,16). 12 τοένυν τῇ ἡλικία τῆ ἐντεύξει γνωριξομένη τ. α. C. 16 δίχα νόσου: διὰ νόσον C. ἢ ... ὑγιείχ: ἡ ... ὑγεία C (τῇ... yide. E). 11 | διὰ πάϑους c (διὰ πόθου D). 18 ἢ τῶν ἄλλων ὄγκον Oxo- πίπτειν καὶ πρ. C (cf. residui corporis lat. ap. Orib. VI, 847).

19 ἔτι D: ἐπι (sic) c. 22 παραποδισμὸν c (corr. E). 26 - προφάσεως (sic) c.

— 80b —

τύχοι σύλληψιν παρεῖναι καὶ πάϑος τῶν εἰωθότων ἐπέχειν τὸ ἔμμηνον, ἐπισυντιθέντος τὰς σημειώσεις καταλαμβάνομεν ὅτε οὐ μὴ τῷ τοῦ πάθους λόγῳ γέγονεν ἡ ἐποχή. κἂν δια- λάϑῃ δέ, βλαβερὸν οὐδέν, ἐπεὶ μηδὲν ἐξαιφέτως πρὸς τὴν ἐποχὴν τῶν ἐμμήνων πράττομεν, ἐξ εὐθείας δὲ πᾶσαν τὴν ὁ ὑποκειμένην νόσον ἀνασκευάξομεν εἴτε ἐπέχει τὸ ἔμμηνον εἴτε καὶ μή.

9. τὰς μὲν οὖν δίχα πάϑους μὴ καϑαιρομένας δι᾽ ἡλικίαν φυσικῶς οὐ δεῖ ϑεραπεύειν. οὐδὲν γὰρ ἐνοχλοῦνται, καὶ ἄλλως μεταϑεῖναι φύσιν ἢ ἀδύνατον ἢ οὐ ῥάδιον, ἔσθ᾽ ὅπου δὲ καὶ 10 ἐπισφαλές. εἰ γὰρ ἠναντίωται τῷ κατὰ φύσιν τὸ παρὰ φύσιν, ἀνάγκη τὸ κατὰ φύσιν μεταλαμβανόμενον sig τὸ ἐναντίον γενέσθαι παρὰ φύσιν. τὰς δὲ διὰ γυμναστικὴν ἀγωγὴν ἢ ἀναφωνήσεις εὑτόνους μὴ καϑαιρομένας οὐδὲ αὐτὰς δεῖ ϑεραπεύειν ἅτε μηδὲν πάϑος ἐχούσας. εἰ δ᾽ ἕνεκα τοῦ μὴ τὸ συλλαμβάνειν ἐπιξητοῖεν τὴν κάϑαρσιν, τρυφερώτερον αὐτὰς ἀκτέον κατ᾽ ἐπίστασιν τοῦ ἐμπράκτου τῆς διαίτης, ἵνα μὴν ϑηλύτερα τὰ σώματα γένηται. τὰς δὲ διώ τι πάϑος μὴ καϑ- αερομένας ἀκολούϑως τῷ πεποιηκότι πάϑει τὴν ἐποχὴν τῶν ἐμμήνων θεραπευτέον, περικόπτοντα μὲν τὸν ὑμένα ἢ τὴν so σάρκα ἐπὶ τῶν ἀτρήτων, μαλάσσοντα δὲ καὶ μετασυγκρένοντα τὴν περιτύλωσιν καὶ τὸν σκέρρον, χαλῶντα δὲ παρηγορικῶς τὴν φλεγμονήν, λεπτύνοντα δὲ ὡς ἔστε τὴν οὐλέν, ἀνιέντα δὲ τὰς μύσεις καὶ παρεγκλέσεις, ἀναλαμβάνοντα δὲ καὶ σαρ- κοῦντα τὰς ἰσχνὰς καὶ ἀτρόφους. μεταβάλλοντα δὲ τὰς κα- 26 χεξίας καὶ τὴν πιμελὴν καθαιροῦντα, καὶ λούοντα μὲν τὰς πυρεσσούσας, ἀνασχευάσαντα δὲ πᾶν ἀρρώστημα ἢ νέον ἢ χρόνιον, καὶ τὰς μὲν αἰἱμορροέδας αἴροντα, ἀναστέλλοντα δὲ

1 ἐπέχει c (corr. E). ὃ ὅτι ὃ A τὸ c (ὅτε μὴ τῷ DE).

. 9 οὗ φυσικῶς o9 c (corr. E). vevtíota C. 12 με- ταβαλλόμενον E. 15 μηδὲν E: μὴδὲ 6. ἠϑέναι κατ᾽ οὐμὺ

v. ὁ (corr. E. 11 ἐπίτασιν c (corr. E. μὴν (μὲν E): μὴ c. 28 ὡς ἔστι -— in quantum potest lat.

Soranus, ed. Rose. . 20

— 806 —

τὸν ἔμετον καὶ τὴν ἀπὸ ῥινῶν αἱμορραγίαν, ὧν ἑνὸς ἕκά- στου τὴν ἰδικὴν ἐπιμέλειαν ἐκ μέρους μὲν ἐν τοῖς ἄλλοις ϑεραπευτικοῖς εἰρήκαμεν, ἀπὸ μέρους δὲ ἐνταῦθα παρα- δώσομεν. ἁρμόσει μέντοι κἂν διά τινὰ περὶ τῷ ἄλλῳ σώ- 5 ματι νόσον ἐπέχηται τὸ ἔμμηνον, καὶ τοπικῶς τῆς μήτρας ἐπιμελεῖσϑαι διὰ τρίψεως καὶ τῶν στερεοποιεῖν δυναμένων, καϑὼς μικρὸν ὕστερον ἐροῦμεν. 10. ἐπεὶ δὲ κοινῶς στεγνώσεως περὶ τὴν ὑστέραν γενο- μένης ποτὲ μὲν παντελῶς ἐπέχεται τὸ ἕμμηνον ποτὲ δὲ 10 στραγγῶς φέρεται καὶ μετὰ πόνων, ὁπότε στρόφοι συνεδρεύ- ovo. καὶ ὀδύναι βουβώνων ὀσφύος ἐφηβαίου ποτὲ δὲ κε- φαλῆς τε καὶ τραχήλου τενόντων καὶ ὀμμάτων καὶ ἰσχίων τε καὶ μηρῶν, καὶ μαστῶν διογκώσεις, ἀνορεξέαι τε καὶ πυρώσεις καὶ ἀναξηρασμὸς τῶν γυναικείων τόπων. ἅπερ 16 κατὰ τὴν προϑεσμίαν γίγνεσθαι τῆς καϑάρσεως τῶν οὗὕτας διακειμένων συμβαίνει, ἐκθησόμεθα τὴν ἐπιμέλειαν. ὅταν οὖν ἀρχήν τινα οὗ πόνοι λαμβάνωσιν ἢ παντελῶς ἐστισχεϑῇ τὸ ἔμμηνον, κατακλιτέον ἐν οἰκήματι συμμέτρως ἀλεξενῷ τι καὶ φωτεινῷ καὶ φυλακτέον ἐφ᾽ ἡσυχίας, ἐγρηγόρσεως δέ, 30 καὶ πάντων ἀποχῆς.» καὶ κουφῆς διακρατήσεως τῶν ἄκρων καὶ τῶν ἐν περιωδυνίᾳ μερῶν. οὐ μόνον γὰρ ὑπὸ τῆς iw φύτου ϑερμασίας ἀναχαλᾶται τῶν ἐσφιγμένων ἕκαστον, ἀλλὰ καὶ τῇ τῆς ἐπερείσεως ἀντιβάσει κουφίξεται τὸ σφυγματῶδες τοῦ ἀλγήματος. εἰ δὲ μὴ ἐνδιδοίη, καὶ ϑερμάσματά τινα 35 παραληπτέον, ἤτοι ῥάκη ϑερμὰ ἢ ὠμόλινα ἢ ἔρια,» καὶ mw» ριατῆρας ϑερμοῦ ὕδατος πεπληρωμένους, ἢ κύστεις ϑερμὸν ἔλαιον περιεχούδας ἢ ὠμήλυσιν ἐν μαρσίποις χλιαράν, ἢ

4 τινα E: τὴν c. 6. ἐπιτελεῖσθαι c (corr. D). 12 καὶ (ὀμμ.) E: và c. 18 τὸ add. E. 20 καὶ παντὸς ἀποχῆς x. v. ὃ c (οὗ, infra 11,28. lat. 4a ut biduo nihil accipiat οὐ Cael. de ischuria chr. 65,78 adhébita abstinentia usque. ad. tertium diem cwm requie). 24 ἐνδιδώη c. 25 ᾿ἢ (ante ἔρια) E*: καὶ c. 27 χλιαροῖς ὁ (corr. E).

— 801 —

σπόγγον ἐν [tore ὕδατι ἀποτεθλιμμένον xal ῥάκει περιειλη- μένον ὥστε μὴ ψυγῆναι ἐκ τῆς νοτίδος τοὺς τόπους, παρ- ηγορηϑῆναι δὲ πειθηνίως διὰ τῆς τῶν ἀτμῶν ἐπιφορᾶς. μετὰ δὲ ταῦτα μαλακὸν καὶ καϑαρὸν ἔριον ἐλαίῳ γλυκεῖ xal ϑερμῷῶ διαβραχὲν καὶ ἀποθλιβὲν περιβλητέον ἐφηβαίῳ καὶ ἐ ἐπιγαστρίω σὺν ὀσφύι καὶ ἰσχίοις,. εἶτα συνεχῶς ϑερμοτέρῳ προσεμβρεκτέον,. καὶ διάκλυσμά τὲ καὶ ποτὸν ὕδωρ δοτέον ϑερμόν. κούφης δὲ οὔσης τῆς ἐπιτάσεως καὶ ὑπνοῦν ἐπι- τρεπτέον. χρηστέον δὲ καὶ καταπλάσμασε τοῖς διὰ λενοσπέρ- μου ἢ ἄρτῳ φυρατῷ δι’ ὑδρομέλιτος θερμοῦ καὶ τοῖς ὑπο- 10 δειχθησομένοις ἐγκαϑίσμασι, καὶ τῆς πφώτης ἐνστάσης δια- τρίτου τῇ διὰ τοῦ ἀλείμματος ἀποθεραπείᾳ προσκλύσματί τε καὶ τροφῇ ϑερμῇ καὶ ἁπλῇ.

li. σφοδροτέρων δὲ τῶν περιωδυνειῶν οὐσῶν ἔμπροσθεν τῆς διατρίτου ἢ καὶ ἐν αὐτῇ φλεβοτομητέον ἀπ᾽ ἀγκῶνος 15 τοῦ ἀντικειμένου τοῖς μᾶλλον (πεπονηκόσι) πρὸς τὸ ἀσκυλ- τότερον ἀπὸ τῶν ἧττον πεπονθότων γενέσθαι τὴν ἀφαίρεσιν. πάντων δὲ im ἴσης κακοπαθούντων, ἀπὸ τοῦ εὐωνύμου, πρὸς τὸ τὴν δεξιὰν χεῖρα ταῖς ὑπηρεσίαις ἀπαρεμποδίστως σώζεσθαι. τὴν δὲ ἀπὸ σφυροῦ φλεβοτομίαν παραιτητέον, 30 ἕως ἂν τὰ ἐν τοῖς βραχίοσιν ἀγγεῖα φαίνηται καὶ μηδεμία φλεγμονὴ περὶ αὐτοῖς ἡ πρόδηλος. ἥτε γὰρ σπάσις τὴν ἀσθενοῦσαν σκχύλλει, καὶ ἰσχνότερα τὰ παρὰ τοῖς ἀστρα- γάλοις ἀγγεῖα ἔστιν. μετὰ δὲ τὸ ἐκλυϑῆναι τὴν ἀπὸ τῆς φλεβοτομίας ταραχὴν ἀποθεραπευτέον τὸ σῶμα καὶ iyxaOi- 25 στέον εἰς ὑδρέλαιον ϑερμὸν ἢ τήλεως ἢ λενοσπέρμου ἢ μαλάχης ἡμέρου τε καὶ ἀγρίας ἀφέψημα. διαστήσαντα δὲ τὰ

1 ὕϑωρ c. ῥάκη περιειλλημμένον c. 6 εἶτα (?) E:

ἔνα 0. 7 ve addidi. 18 post «xig sequuntur Aetiana D. p. 220, 92 — 991, 91 (Erm. p.219, 11 — 210, 4). 14 περιοδυ- νῶν C. 16 {πεπονηκόσιν add. E. 18 ἐφίσης c. 19 ἀπαραποδίστως c. 230 ἀπὸ σφυροῦ: contra Gal. XI, 808 (283). 29 σπάσις (8c. ἀντέσπασις vengeseclionis): στάσις c. 28 σκύλλει (vel σκυλεῖ): σκῦλαι c (σκύλαι ἂν E). 27 διαστή-

405

— $809 —

μέρη διαφέροντα κατὰ πολὺ διὰ τῆς ποιᾶς συγπρέσεως τῶν ἀγγείων ὃ Ἐρωσίστρατός φησι γεγονέναι. κἂν μὴ δια- φέρῃ τῶν ἄλλων, ἐνδέχεται πάσχειν αὐτὸ δικφόρως, ὅτι καὶ τὸ αὐτὸ μέρος ποτὲ μὲν στεγνοπάϑθεῖ ποτὲ δὲ ῥευματί. 5 feres. τὰ δὲ ὅμοια καὶ πρὸς Ἡ ρόφιλον λεκτέον. . Mod νερὺς ᾿σκληπιάδην καταἀψευδόμενον μὲν τῶν συτοιχείων νιάτα. ψευδόμενον δὲ καὶ τῆς αἰτέης. εἶτα καὶ τὴν ἔνστασιν ov πάντων ἀλλὰ vOv πλεύσνων συνεκτικὴν εἶναί quere, διὰ τὸ αὖ τὸν βσούλεμον al τὸν ὕδρωπα καὶ τὸν πρὸς νῇ ὑστεκλύδσει πυρετὸν ὑπ᾽ ἄλλης αἰνίας συνέχεσθαι. δύναται τοίνυν Oso ἐφ᾽ ἑαυτῷ συστῆναί τι πάθος ἴδιον γυναικῶν οὐχ Ox idv στάσεως γενόμενον, ὡς ἐπὶ τῶν δυστοκιῶν. 5. κατὰ ψιλὴν μὲν οὖν τὴν ἀπόφασιν πάντες οὗτοι 15 καλῶς ἠνέχϑησαν, κατὰ δὲ τὰς ἀποδείξεις ἐσφάλησαν. ἡ μεῖς μόντοι κατὰ φύσιν ἴδια πάϑη λέγομεν γυναικῶν, οἷον τὸ συλλωμβάνειν καὶ ἀποτίπτεεν καὶ γαλατουργεῖν. εἰ ταῦνε βούλεταί τις τὰ ἔργα πόϑη προσαγορεύειν. παρὰ φύσιν ἃ κωτὰ γένος μὲν οὐδαμῶς, κατ᾽ εἶδος δὲ καὶ κατὰ μέσος. 30 ὅσον μὲν γὰρ ἐπὶ τοῖς ἀναβεβηκόσι κοινῶς τοῖς ἄρρεσι νοδᾶ τὸ θῆλν στεγνοπαϑοῦν καὶ φευματιξόμενον ὀξέως ἢ χρονίδς τάς τε αὐτὰς τῶν καιρῶν διαφορὰς ὑπομένον καὶ τὸ μέγεϑος τῆς νόσου xol τὴν ἀτονίαν τῆς δυναμέως καὶ τὰς ἐν dA λοτρέοιρ. ἕλκεσί τε καὶ τραύμασι, διαφοράς. ὅσον δὲ ἐπὶ 35 τοῖς κατὰ μέρος καὶ ἰδικὴν ἔχουσι τὴν παραλλαγὴν ἐδίσις κέχρηται πάϑεσι τοῦτ᾽ ἔστε συμπτωμάτων χαρακτήρσι δέα-

Ἐτριπλοκίας συγκείμενα). 2 ἀγγείων D (ὀγκέων E sed quid óyxíu, ὄγκοι ad Eras.?): ἀγκείων c. 8 αὐτῶ c (αὐτῶν E).

8 cf. Cael. Aur. ox. I, 107 (de ^on, omnes (9assio- E statione corpusculorum (feri) sed hoc est. phrestim lethargiam pleuritim et febres. vehementes es (ubi mox de bulimo et bydropismo). 10 τὸν (ὕδρ.) om. c: add. E*. τὸν πρ. T. ὑ. z. — febres solubiles Cael.l.c. 12 δαυτῷ Gomp.: ἕαν- τῶν C. ἐντάσεως c. 18 γινόμενον c (corr. E).

— 904 —

ὑπὸ τῶν. γυμνασίων ἢ μεταβάλλοντος sig. σάρκας. αἱ. δὲ διὰ νόσον τῆς μήτρας ἢ τοῦ ἄλλου σώματος ἢ ἑκατέρων, ὑστέρας μέντοι τοῦ ἀτρήτου λεγομένου συμπτώματος Vno στάντος ἢ περιτύλωσεως ἢ σκίρρου ἢ φλεγμονῆς ἢ οὐλῆς δ ἐφ᾽ ἑλκώσει γενομένης ἢ μύσεως περὶ τὸ στόμιον διά τε ἄλλα καὶ μακρὰν χηρείαν ἢ παρεγχλίσεως, τοῦ τε ἄλλου σώματος οἷον ἀτροφίας περὶ αὐτὸ γενομένης καὶ πολλῆς ἰσχνώσεως καὶ συντήξεως ἢ πιμελώδους σαρκὸς παρεγχύσεως ἢ καχεξίας ἢ πυρετῶν καὶ μακρᾶς ἀρρωστίας, ἢ δι᾽ αἷ- 10 μορροίδων ἢ δι ἐμέτων ἡ ἢ τῆς διὰ ῥινῶν αἰμορραγέας, τῆς ὕλης εἰς ταῦτα τὰ μέρη μεταλαμβανομένης. 8. σημειωτέον τοίνυν ὅτι τὴν ἡλικίαν τῇ ἐντεύξει γνα οίξομεν ἢ τῇ ἀνακρίσει τοῦ πλήϑους τῶν ἐτῶν, τὴν δὲ μη ληψιν ἐξ ὧν ἔμπεροσϑεν ὑπεδείξαμεν. τὰς δὲ ἀνδρώδεις

15 συγκρίνομεν ἐκ τῆς ὄψεως, τὸ δὲ ἐπιτήδευμα καὶ τὸν βίον

ἐκ τῆς ἀνακρίσεως; τὰς δὲ δίχα νόσου τῆς μήτρας ἢ τοῦ ἄλλου σώματος ὑγιείᾳ, τὰς δὲ διὰ πάϑος περὶ τοὺς γυναι. κείους τόπους ἢ τὸν ἄλλον ὄγκον ὑποπῖπτον τῷ πρότερον πεφηνυῖαν τὴν κάϑαρσιν μηκέτι παρεῖναι τῆς γυναικὸς ἔτι 80 ἀκμαζούσης, καὶ βάρος ὀσφύος ἢ διάτασιν ἢ πόνον ἐφη- βαίου τε καὶ βουβώνων παρακολουϑεῖν ἢ ἀνατροπὴν στο-

μάχου καὶ ὑπτίωσιν ἦχόν τε τῶν ὦτων καὶ παρεμποδισμὸν ; τῆς ὁράσεως ἢ κεφαλῆς βάρος ῇ πόνον ἢ πύρωσιν προσ. :

ὥπον καὶ κύρτωσιν ἀγγείων τῶν περὶ τὸ ἱνίον, καὶ τὰς e 35 fug τῶν ὀφθαλμῶν ἀλγεῖν. συνδραμόντος δέ move τοῦ μὴ καϑαίρεσϑαι διά τινα τῶν κατὰ φύσιν ἀρ τ οἷον εἰ 8 τοῦ om.c (μὲν τοῦ E). φὀ6ὅ ve: δὲ E. X τῆς ὅλης

c (ἢ om. E). μεταλαμβανομένης c: dde μένης E.

sequuntur Aetiana c (D p.214,17— 217,16). 12 τοένυν τῇ ἡλικία τῆ m yrneitonéri v. α. c. — 16 δίχα νόσου: διὰ

νόσον C. 5. ιδέᾳ: ἡ ... ὑγεία C (τῇ... ὑγιείᾳ, E). 17 |

διὰ πάϑους c (διὰ : πάθος D). 18 ἢ τῶν ἄλλων ὄγκον ὑπο- πίπτειν καὶ πρ. C (cf. residui corporís lat. ap. Orib. VI, 847). 19 ἔτι D: ἐπι (sie) c. 22 παραποδισμὸν c (corr. E). 26 - προφάσεως (sic) c.

|

4

— 80b —

τύχοε σύλληψιν παρεῖναι xal πάϑος τῶν εἰωθότων ἐπέχειν τὸ ἔμμηνον, ἐπισυντιθέντες τὰς σημειώσεις καταλαμβάνομεν ὅτε οὐ μὴ τῷ τοῦ πάθους λόγῳ γέγονεν ἡ ἐποχή. κἂν δια- λάϑῃ δέ, βλαβερὸν οὐδέν, ἐπεὶ μηδὲν ἐξαιῤέτως πρὸς τὴν ἐποχὴν τῶν ἐμμήνων πράττομεν, ἐξ εὐθείας δὲ πᾶσαν τὴν ὁ ὑποκειμένην vócov ἀνασχευάζομεν εἴτε ἐπέχει τὸ ἔμμηνον εἴτε καὶ μή.

9. τὰς μὲν οὖν δίχα πάϑους μὴ καϑαιρομένας δι᾽ ἡλικίαν φυσικῶς οὐ δεῖ θεραπεύειν. οὐδὲν γὰρ ἐνοχλοῦνται, καὶ ἄλλως μεταϑεῖναι φύσιν ἢ ἀδύνατον ἢ οὐ ῥάδιον, ἔσθ᾽ ὅπου δὲ καὶ 10 ἐπισφαλές. εἰ γὰρ ἠναντίωται τῷ κατὰ φύσιν τὸ παρὰ φύσιν, ἀνάγκη τὸ κατὰ φύσιν μεταλαμβανόμενον εἰς τὸ ἐναντίον γενέσθαι παρὰ φύσιν. τὰς δὲ διὰ γυμναστικὴν ἀγωγὴν ἢ ἀναφωνήσεις εὐτόνους μὴ παϑαιρομένας οὐδὲ αὐτὰς δεῖ ϑεραπεύειν ἅτε μηδὲν πάθος ἐχούσας. εἰ δ᾽ ἕνεκα τοῦ μὴ 15 συλλαμβάνειν ἐπιξητοῖεν τὴν κάθαρσιν, τρυφερώτερον αὐτὰς ἀκτέον κατ᾽ ἐπίστασιν τοῦ ἐμπράκτου τῆς διαίτης. ἵνα μὴν ϑηλύτερα τὰ σώματα γένηται. τὰς δὲ διά τι πάϑος μὴ καϑ- αἰρομένας ἀκολούϑως τῷ πεποιηκότι πάϑει τὴν ἐποχὴν τῶν ἐμμήνων ϑεραπευτέον, περικόπτοντα μὲν τὸν ὑμένα ἢ τὴν 30 σάρκα ἐπὶ τῶν ἀτρήτων, μαλάσσοντα δὲ καὶ μετασυγκρίνοντα τὴν περιτύλωσιν καὶ τὸν σκίρρον, χαλῶντα δὲ παρηγορικῶς τὴν φλεγμονήν, λεπτύνοντα δὲ ὡς ἔστε τὴν οὐλέν, ἁνιέντα δὲ τὰς μύσεις καὶ παρεγκλίσεις, ἀναλαμβάνοντα δὲ καὶ σαρ- κοῦντα τὰς ἰσχνὰς καὶ ἀτρόφους, μεταβάλλοντα δὲ τὰς κα- ss χεξίας καὶ τὴν πιμελὴν καϑαιροῦντα, καὶ λούοντα μὲν τὰς πυρεσσούσας, ἀνασκευάσαντα δὲ πᾶν ἀρρώστημα ἢ νέον ἢ χρόνιον, καὶ τὰς μὲν αἰμορροέδας αἴροντα, ἀναστέλλοντα δὲ

1 ἐπέχϑι c (corr. E). B ὅτι ὃ ὃ μὴ τὸ Cc (ὅτι μὴ τῷ DE). . 9 οὗ ,φυσικῶς 09 2 om : ναντίωται C. 12 με- ταβαλλόμενον E. ηδὲν E: μὴδι c. ἤἠδέναι κατ᾽ οὐμὲ c. c (corr. E. 17 ds τασιν C (corr. E). μὴν (μὲν E): μὴ c. 28 ὡς ἔστι -— $n quantum potest lat. Soranus, ed. Rose. 20

τὸν ἔμετον xol τὴν ἀπὸ ῥινῶν αἱμορραγίαν, ὧν ἕνὸς fxa- στοὺ τὴν ἰδικὴν ἐπιμέλειαν ἐκ μέρους μὲν ἐν τοῖς ἄλλοις ϑεραπευτικοῖς εἰρήκαμεν, ἀπὸ μέρους δὲ ἐνταῦθα παρα- δώσομεν. ἁρμόσει μέντοι κἂν διά τινα περὶ τῷ ἄλλῳ σώ- 5 ματι νόσον ἐπέχηται τὸ ἔμμηνον, καὶ τοπικῶς τῆς μήτρας ἐπιμελεῖσϑαι διὰ τρίψεως καὶ τῶν στερεοποιεῖν δυναμένων, καθὼς μικρὸν ὕστερον ἐροῦμεν. 10. ἐπεὶ δὲ κοινῶς στεγνώσεως περὶ τὴν ὑστέραν γενο- μένης ποτὲ μὲν παντελῶς ἐπέχεται τὸ ἔμμηνον ποτὲ δὲ 10 στραγγῶς φέρεται καὶ μετὰ πόνων, ὁπότε στρόφοι συνεδρεύ- ovo, καὶ ὀδύναε βουβώνων ὀσφύος ἐφηβαίου ποτὲ δὲ κε- φαλῆς τε καὶ τραχήλου τενόντων καὶ ὀμμάτων καὶ ἐσχίων τε καὶ μηρῶν, καὶ μαστῶν διογκώσεις, ἀνορεξίαι τε καὶ πυρώσεις καὶ ἀναξηρασμὸς τῶν γυναικείων τόπων. ἅπερ 15 κατὰ τὴν προϑεσμίαν γίγνεσθαι τῆς καϑάρσεως τῶν οὕτως διακειμένων συμβαίνει, ἐκθησόμεϑα τὴν ἐπιμέλειαν. ὅταν οὖν ἀρχήν τινα οἵ πόνοι λαμβάνωσιν ἢ παντελῶς ἐπισχεϑῇ τὸ ἔμμηνον, πατακλιτέον ἐν οἰκήματι συμμέτρως ἀλεξεενῷ vt καὶ φωτεινῷ καὶ φυλακτέον ἐφ᾽ ἡσυχίας. ἐγρηγόρσεως δέ, 40 καὶ πάντων ἀποχῆς. καὶ κουφῆς διακρατήσεως τῶν ἄκρων καὶ τῶν ἐν περιωδυνίᾳ μερῶν. οὐ μόνον γὰρ ὑπὸ τῆς iw φύτου ϑερμασίας ἀναχαλᾶται τῶν ἐσφιγμένων ἕκαστον, ἀλλὰ καὶ τῇ τῆς ἐπερείσεως ἀντιβάσει κουφίξεται τὸ σφυγματῶδες τοῦ ἀλγήματος. εἰ δὲ μὴ ἐνδιδοίη, καὶ ϑερμαάσματά τινα 235 παραληπτέον, vos ῥάκη ϑερμὰ ἢ ὠμόλινα ἢ ἔρια, καὶ mv» ριατῆρας θερμοῦ ὕδατος πεπληρωμένους. ἢ κύστεις ϑερμὸν ἔλαιον περιεχούσας ἢ ὠμήλυσιν ἐν μαρσίποις χλιαράν, ἢ

4 τινα E: τὴν c. 6 ἐπιτελεῖσθαι c (corr. D). 12 καὶ (ὀμμ.) E: τὲ c. 18 ve add. E. 20 καὶ παντὸς ἀποχῆς x. x. δ. c (of. infra 11,28. lat. sta ut biduo nshsl accipiat οὐ Cael. de ischuria chr. 5,73 adhbita abstinentia usque ad. teriiwn diem cwm requie). 24 ἐνδιδώη c. 25 'j (ante ἔρια) E?: καὶ c. 27 χλιαροῖς c (corr. E).

— 2308 —

πτερυγώματα τῷ αὐτῷ ἐγχυματιστέον ἐλαίῳ καὶ c κατ᾽ ἰδίαν ἢ μετά τινος τῶν εἰρημένων ἀφεψημάτων εἰς γλοιοῦ πάχος ἀνακοπέντι. εἶτα καὶ τοῖς τόποις ἐρίου τε μαλθακοῦ παραϑετέον βεβρεγμένου τοῖς αὐτοῖς ὑγροῖς) κἄπειτα τὸ δ πέλημα περιβλητέον. καὶ τῆς ταραχῆς ὑπεκλυϑείσης ὕδωρ δοτέον ϑερμὸν διάκλυσμα καὶ ποτόν, παρηγορίας τοῦ δίψους χάριεν καὶ εἰς ἀταλαιπώρητον κατεργασίαν τῆς τροφῆς, μετὰ δὲ τὸ πόμα τροφὴν ἁπλὴν κούφην ὀλέγην ἔνϑερμον ῥοφη- ματώδη. καϑάπερ τὸν ἐξ ὕδατος j0vÓgov ἢ τὸν διὰ μελι- 10 κράτου μετρίως ἀποζεσθέντα ἢ τὸν ῥοφητὸν διὰ μέλιτος ἢ ἐλαίου καὶ ἀνήθου καὶ ὀλίγων ἁλῶν, v ἄρτον ἐξ ὕδατος, εἰ δὲ μή, μετὰ ῥοφητῶν ὠῶν. ἀπὸ δὲ τῆς τροφῆς ὀλίγης γενομένης διαστάσεως ἐπιτρεπτέον ὑπνοῦν. ἐντεῦθεν di μέχρι παρακμῆς λεπτῶς ἀκτέον καὶ παρὰ μίαν δοτέον τὴν 15 τροφήν; εἴ γε μὴ κατησθένηκε ἡ δύναμις τοῦ σώματος. OG κύαις δὲ χρηστέον, κούφαις μὲν τὸ πρῶτον καὶ οὐκ ἐν ἀνέσει μόνον ἀλλὰ καὶ ἐν ἐπιϑέσει πρὸς παρηγορίαν ἀλγήματος πράως ἐπιτιθεμέναις ἄνευ τοῦ πολλὴν ἐπιφέρειν συνολκήν, τὸ σφοδρύ- τερον γὰρ τοῦ ἐπισπασμοῦ παρεκλύειν ἔστε παρά τε μέρος τοῦ 40 χείλους τῆς σικύας ἰσχνῆς παρεντιϑεμένης σπαϑομήλης, ὕστερον δὲ καὶ μετ᾽ ἀμυχῶν ἐπιπολαίων ἐν ἀκμῇ μὲν τοῦ πάϑους, iv ἀνέσει δὲ τῆς ἐπιτάσεως, κατ᾽ ἐφηβαίου καὶ ὑποχονδρίου, μενούσης δὲ τῆς κατασκευῆς, καὶ βδέλλαις, προσεπιβληϑέντος αὐταῖς ὀθονίου πρὸς τὸ μὴ ψύχειν. δραστικώτερον δὲ 46 ἀφαιμάσσουσιν αὗται διὰ σικύας τῶν τόπων προεξογκωϑθϑέν-

σαντα... ἐγχυματιστέον: cf. R. Kühner Griech. Gramm. (ed. 2) IT, 388. 8 ἀνακοπέντων c. 5 9. ὃ. διάκλυσμα ϑερμὸν c (transpos. E). 7 ἀταλαιπωρητέον ἢ τῆς τ. C. 10 «zofs- σϑέντος c. τὸ δυνητόν c (δοφητόν D). cf. Cael. ox. 1, 78 (aut alica supra dicta sorbilis facta eto.). 11 ἀνήϑων c.

15 εἰ δὲ μὴ κατεσθένηκεν... συκέαις yo. c (sed cf. lat. et si vires eius permiserint, die 4nter diem cibum accipiat). cf. Cael. ox. 1, 82 etc. itaque non ut Cael. ox. 8, 21. 20 ve(Aovg E: χυλοῦ C. 22 ὑποχονδρίου: praecordiis lat. 38 προυποβλη- θέντες c (corr. E).

τῶν διὰ τῶν ἐμβαλλομένων τιλτῶν ἐλλυχνίων, ἵνα μὴ διὰ τῶν ἄλλων λιπαινομένων τῶν μερῶν, κωλυθῇ τὰ ($e ἅψασθαι τῶν ἑλκομένων. μετὰ δὲ τὴν ἀπόπτωσιν αὐτῶν εἰ μὲν ὀλίγον εἴη τὸ ἀποσπασϑὲν αἷμα, σικύας ἐπιβλητέον οἷς ἐνδέχεται τόποις, εἰ δὲ μή, τιλματίοις σκεπαστέον τὰ δήγματα ὁ καὶ κατ᾽ αὐτῶν ἐλαιοβραχὲς τὸ ὀθόνιον ἐφαπλωτέον, εἶτα ἔριον. ἐντεῦϑεν δὲ τοῖς χαλαστικοῖς χρηστέον καταπλάσμασιν, οἷον ἄρτῳ μετὰ πιμελῆς προσφάτου φυραϑέντι ὑείας τεϑερ- μασμένης ἢ μετὰ τῶν ῥιζῶν τῆς ἀγρίας μαλάχης ἡψημένων καὶ καλῶς λειανϑεισῶν ἢ λενοσπέρμῳ μετὰ γύρεως ἢ τήλεως 10 ἢ τοῖς τρισὶν ὑφ᾽ ἕν ἡψημένοις μετὰ ἐλαίου καὶ μέλιτος καὶ τοῦ ἀφεψήματος τῆς μαλάχης ἢ τήλεως. ἀλλακτέον δὲ τὰ πρῶτα συνεχῶς. διὰ γὰρ τῆς ἐπιμονῆς καὶ ψύχεται καὶ ἀποξύνεται διὰ τὴν ἐκ τῆς φλεγμονῆς πύρωσιν. ἐμστεπλάσθϑω δὲ μήτε ἐπὶ λεπτὸν ἄγαν, καὶ γὰρ ψύχεται συντόμως καὶ i5 ξηραίνεται ῥαδίως, μήτε ἐπὶ πάχος, βαρεῖται γὰρ τὰ φλεγμαίνοντα. χρηστέον δὲ καὶ τῇ εἰς τὴν ἕδραν ἐνέσει τοῦ ϑερμοῦ ἐλαίου μέχρι κυάϑων τεσσάρων. καὶ πεσσοῖς ἀπεριέργοις.

12. ἐξήμαρτον γὰρ οὗ παλαιοὶ τοὺς αἰμαγωγοὺς λε- 30 γομένους ἐντάσσοντες εἰς κατασπασμὸν αἵματος καὶ ποτήματα τὰ αὐτὰ παρέχειν δυνάμενα, οὐχ δρῶντες ὅτε τὰ μὲν ποτή- ματα φϑείρει καὶ ἀνατρέπει τὸν στόμαχον, τὰ δὲ πρόσϑετα καταξύοντα τὴν ὑστέραν ἐσχαροῖ καὶ διὰ τοῦτο δυσλύτους καὶ βαϑείας καὶ κακοήϑεις ἑλκώσεις ἀποτελεῖ καὶ οὐλὴν ἐπὶ ss τὰς ἑλκώσεις γίγνεσϑαι ποιεῖ πάσης σαρκὸς τῆς κατὰ φύσιν πυκ- νοτέραν οὖσαν ὥστε τὴν ἔμμηνον κάθαρσιν ἐπέχειν. τὸ δὲ ὅλον ἅπαντα τὰ τοιαῦτα ποτήματα καὶ πρύσϑετα δριμείας ὄντα

8 ἑλκομένων: ἠλεωμένων : y ivory E 6 ἐλαιο- βραχέσθω ὀθϑώνιον καὶ ἐφ. c (τι 00. 9 ΡΘΕ Ἐς ὁ .λε- ανϑήσης c E E). 10 Ἀπ απ μον ὁ (corr. E). 20 d»- τάσσοντες ἐκτάσομεν c. 26 xoie? addidi (om. c). 21 οὖσαν E: otong c.

— 808 —

πτερυγώματα τῷ αὐτῷ ἐγχυματιστέον ἐλαίῳ καὶ ὠῷ κατ᾽ ἐδίαν ἢ μετά τινος τῶν εἰρημένων ἀφεψημάτων εἰς γλοιοῦ πάχος ἀνακοπέντι. εἶτα καὶ τοῖς τόποις ἐρίου τε μαλθακοῦ παραϑετέον βεβρεγμένου τοῖς αὐτοῖς ὑγροῖς, κἄπειτα τὸ δ πέλημα περιβλητέον. καὶ τῆς ταραχῆς ὑπεκλυϑείσης ὕδωρ δοτέον ϑερμὸν διάκλυσμα καὶ ποτόν, παρηγορίας τοῦ δέψους χάριν καὶ εἷς ἀταλαιπώρητον κατεργασίαν τῆς τροφῆς. μετὰ δὲ τὸ πόμα τροφὴν ἁπλῆν κούφην ὀλίγην ἔνϑερμον ῥοφη- perdón, καϑάπερ τὸν ἐξ ὕδατος χύνδρον ἢ τὸν δεὰ μελι- 40 κράτου μετρίως ἀποζεσθέντα ἢ τὸν ῥοφητὸν διὰ μέλιτος ἢ ἐλαίου καὶ ἀνήϑου καὶ ὀλίγων ἁλῶν, ἢ ἄρτον ἐξ ὕδατος, εἰ δὲ μή, μετὰ ῥοφητῶν cv. ἀπὸ δὲ τῆς τροφῆς ὀλέγης γενομένης διαστάσεως ἐπιτρεπτέον ὑπνοῦν. ἐντεῦθεν di μέχρι παρακμῆς λεπτῶς ἀκτέον καὶ παρὰ μίαν δοτέον τὴν 15 τροφήν; εἴ γε μὴ κατησθένηκε ἡ δύναμις τοῦ σώματος. 0 κύαις δὲ χρηστέον, κούφαις μὲν τὸ πρῶτον καὶ οὐκ ἐν ἀνέσει μόνον ἀλλὰ καὶ ἐν ἐπιϑέσει πρὸς παρηγορίαν ἀλγήματος πράως ἐπιτιϑεμέναις ἄνευ τοῦ πολλὴν ἐπιφέρειν συνολκήν, τὸ σφοδρύ- τερον γὰρ τοῦ ἐπισπασμοῦ παρεκλύειν ἔστι παρά τι μέρος τοῦ 30 χείλους τῆς σικύας ἰσχνῆς παρεντιϑεμένης σπαϑομήλης, ὕστερον δὲ καὶ μετ᾽ ἀμυχῶν ἐπιπολαίων ἐν ἀκμῇ μὲν τοῦ πάϑους, ἐν ἀνέσειε δὲ τῆς ἐπιτάσεως, κατ᾽ ἐφηβαίου καὶ ὑποχονδρίου, μενούσης δὲ τῆς κατασκευῆς, καὶ βδέλλαις, προσεπιβληϑέντος αὐταῖς ὀθονίου πρὸς τὸ μὴ ψύχειν. δρασεικώτερον δὲ 36 ἀφαιμάσσουσιν αὗται διὰ σικύας τῶν τόπων προεξογκωϑέν- σαντα... ἐγχυματιστέον: cf. R. Kühner Griech. Gramm. (ed. 2) , 988. 8 ἀνακοπέντων 6. 6 ὑ. ὃ. διάκλυσμα ϑερμὸν c (iranspos. E). . 7 ἀταλαιπωρητέον 7 τῆς τ. C. 10 ἀποζε- σϑέντος c. τὸ ῥδυνητόν c (Qogmtov D). cf. Cael. ox. 1, 78 (aut alica supra dicta sorbilis facta etc.). 11 ἀνήϑων c. 16 εἰ δὲ μὴ -κατεσϑένηκεν.... συκέαις xo. o (sed cf. lat. e£ si cres eius permiserint, die inter diem cibum accipiat). cf. Cael. ox. 1, 82 eto. itaque non ut Cael. ox. 8, 21. 20 γείλουρ E:

χυλοῦ C. 29 ὑποχονδρίου: praecordiis lat. 28 προυποβλη- Oévreg c (corr. E). |

τῶν διὰ τῶν ἐμβαλλομένων τιλτῶν ἐλλυχνίων, ἵνα μὴ διὰ τῶν ἄλλων λιπαινομένων τῶν μερῶν, κωλυϑῇ τὰ ξῷα ἄψασθϑαι τῶν ἑλκομένων. μετὰ δὲ τὴν ἀπόπτωσιν αὐτῶν εἰ μὲν ὀλίγον εἴη τὸ ἀποσπασϑὲν αἷμα, σικύας ἐπιβλητέον οἷς ἐνδέχεται τόποις, εἰ δὲ μή, τιλματίοις σκεπαστέον τὰ δήγματα 5 καὶ κατ᾽ αὐτῶν ἐλαιοβραχὲς τὸ ὀθόνιον ἐφαπλωτέον, εἶτα ἔριον. ἐντεῦϑεν δὲ τοῖς χαλαστικοῖς χρηστέον καταπλάσμασιν, οἷον ἄρτῳ μετὰ πιμελῆς προσφάτου φυραϑέντι ὑείας τεϑερ- μασμένης ἢ μετὰ τῶν ῥιξῶν τῆς ἀγρίας μαλάχης ἡψημένων καὶ καλῶς λειανϑεισῶν ἢ λεινοσπέρμῳ μετὰ γύρεως ἢ τήλεως 10 ἢ τοῖς τρισὶν ὑφ᾽ ἕν ἡψημένοις μετὰ ἐλαίου καὶ μέλιτος καὶ τοῦ ἀφεψήματος τῆς μαλάχης ἢ τήλεως. ἀλλακτέον δὲ τὰ πρῶτα συνεχῶς. διὰ γὰρ τῆς ἐπιμονῆς καὶ ψύχεται καὶ ἀποξύνεται διὰ τὴν ἐκ τῆς φλεγμονῆς πύρωσιν. ἐμπεπλάσϑω δὲ μήτε ἐπὶ λεπτὸν ἄγαν, καὶ γὰρ ψύχεται συντόμως καὶ i5 ξηραίνεται ῥαδίως, μήτε ἐπὶ πάχος. βαρεῖται γὰρ τὰ φλεγμαίνοντα. χρηστέον δὲ καὶ τῇ εἰς τὴν ἕδραν ἐνέσει τοῦ θερμοῦ ἐλαίου μέχρι xvaOcv τεσσάρων, καὶ πεσσοῖς ἀπεριέργοις.

12. ἐξήμαρτον γὰρ οἱ παλαιοὶ τοὺς αἰμαγωγοὺς λε- 30 γομένους ἐντάσσοντες sic κατασπασμὸν αἵματος καὶ ποτήματα τὰ αὐτὰ παρέχειν δυνάμενα, οὐχ ὁρῶντες ὅτι τὰ μὲν ποτή- ματα φϑείρει καὶ ἀνατρέπει τὸν στόμαχον, τὰ δὲ πρόσϑετα καταξύοντα τὴν ὑστέραν ἐσχαροῖ καὶ διὰ τοῦτο δυσλύτους καὶ βαϑείας xal κακοήϑεις ἑλκώσεις ἀποτελεῖ καὶ οὐλὴν ἐπὶ ss τὰς ἑλκώσεις γίγνεσϑαι ποιεῖ πάσης σαρκὸς τῆς κατὰ φύσιν πυκ- νοτέραν οὖσαν ὥστε τὴν ἔμμηνον κάϑαρσιν ἐπέχειν. τὸ δὲ ὅλον ἅπαντα τὰ τοιαῦτα ποτήματα καὶ πρόσϑετα δριμείας ὄντα

8 ἑλκομένων: ἠλεωμένων c (ἠλαιωμένων E). 6 ἐλαιο- βραχέσϑω ὁϑώνιον καὶ ἐφ. c (τι 69. E. 9 ἑψημένης...1ε- ανϑήσης c ens E). 10 λινοσπέρμου c (corr. E) 20 é»- τάσσοντες : ἐκτάσομεν c. 26 xowi addidi (om. c). . 927 οὔσαν E: οὔσης c.

— 810 —

δυνάμεως ἐρεϑίξει τὴν φλεγμονήν, οὕτω δὴ καὶ τοὺς πόνους διπλασιάξει καὶ τὸν τῆς καϑάρσεως ἐπιτείνει παρεμποδισμόν. ὡς γὰρ οὐδὲ φλεγμαινόντων τῶν ὀφθαλμῶν σνμφέρει δριμέσι χρῆ- σϑαι κολλυρίοις οὐδὲ δυσουρίας γενομένης ἢ τεινεσμοῦ τοῖς 5 ἀμύσσειν δυναμένοις, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον οὐδὲ τῆς μήτρας φλεγμαινούσης ἐν ταῖς μετὰ περιωδυνίας καθάρσεσι τὰ δρεμέα Oti παραλαμβάνειν. τοιαῦτα γὰρ τὰ δοκοῦντα παρ᾽ αὐτοῖς aÍue- γωγά, καϑάπερ ἐλατήριον, ἐλλέβορος μέλας, πύρεϑρον, ὀπο- πάναξ, οἷς αἴ γυναῖκες καὶ πρὸς τὸ φθεῖραι πολλάκις ἐχρήσαντο. 10 καϑάπερ οὖν ἔφην, ἀποδοκιμαστέον πᾶν τὸ δριμὺ καὶ ἀμυ- κτικόν, παραληπτέον δὲ τὸ παρηγορικῶς ἀνιέναι δυνάμενον. 18. κράτιστος δὲ πεσσὸς ἐλαίῳ ἔριον βραχὲν γλυκεῖ καὶ ϑερμῷ, καὶ τήλεως χυλοῦ ἢ λινοσπέρμου ἢ μαλάχης μετὰ τοῦ ἐλαίου γλοιωδῶς ἀνακοπέντος, μετά τινος τούτων συν- 15 εἐψηϑὲν στέαρ πρόσφατον χήνειον ἢ ὀρνίθειον ὥστε τὸ dg- ἐστάμενον πιμελῶδες ἀποσῦραι καὶ εἰς ἔριον χρῖσαι, καὶ dos λέκιϑος τούτοις συλλειοτριβηϑεῖσα, ποτὲ δὲ καὶ διὰ μέλετος ἀπέφϑου συντακεῖσα καὶ μελίλωτον ἐν γλυκεῖ καϑεψηϑὲν ἢ πατητοῦ φοίνικος ἡ ἔνδοϑεν σὰρξ ὁμοίως ἑψηϑεῖσα ἐν 30 γλυκεῖ, περιῃρημένου τοῦ ἔξωϑεν ὑμένος, παραστύφει γὰρ οὗτος. χρηστέον δὲ καὶ πυρίᾳ τῇ διὰ σπόγγων ἀποϑλιβο- μένων εἰς ὕδωρ ϑερμὸν ἢ ὑδρέλαιον ἢ ἀφέψημα τήλεως ἢ λινοσπέρμου ἢ μαλάχης ἡμέρου ἢ ἀγρίας. συνεχῶς δὲ ἀλλασ- σέσθωσαν οὗ σπόγγοι προυπορριφέντος ὀθονίου καὶ ἀφϑόνως $5 ἐλαίῳ ϑερμῷ περιχριομένων τῶν μερῶν εἰς τὸ ἀπεριψύκτους μεῖναι τοὺς τόπους. 14. προκοπῆς δὲ γενομένης περὶ τὴν ἐπιμέλειαν καὶ τὴν διὰ κλινιδίου κρεμαστοῦ δοκιμαστέον κίνησιν. παρακμαξού- σης δὲ τῆς διαϑέσεως εὐθέως μὲν ἡ κάϑαρσις ἐπιφαίνεται,

1 δὲ c. 2 παραποδισμόν C. 4 γινομένης c (corr. E).

10 ἔφην Grid E*): ἐχρῆν c. 12 ἔλαιον ἐρίω c (corr.

E). 18 χυλὸν c. 14 γλοιώδους ἀνακοπείσης c. 18 ἐν: τῶ C. 2" κρεμασμοῦ c (corr. D).

M T 311 EL

μετὰ δὲ τὴν ἀπόληξιν αὐτῆς τοῖς ἀναληπτικοῖς χρηστέον, λουτρῷ ποικίλῃ τροφῇ οἴνῳ καὶ αἰώρα περιπάτοις γυμνασίοις τρίψεσι τοῦ τε ὅλου σώματος καὶ τῶν περὶ τὴν ὑστέραν. ἐπεὶ μέντοι πρὸς τὴν τοπικὴν τῆς ὑστέρας τρῖψιν αἱ διὰ Ψιλῶν τῶν χειρῶν παραφοραὶ περίϑλασιν φέρουσι. καϑ᾽ ὃν καιρὸν εἰς εὐμεγέϑη λεκάνην ἐγκαϑίξζεε ἡ κάμνουσα Aovo- μένη ἢ καταβαίνει εἰς τὴν ἔμβασιν, σπόγγους πλατεῖς καὶ μαλακοὺς τῷ ἤτρῳ περιτιθέναι καὶ τοῖς ἰσχίοις, καὶ ἠρέμα προσεντυπώσασαν ταῖς χερσὶ παράγειν τῇδε κἀκεῖσε, καὶ κατ᾽ ὀλέγον παραύξειν τὸ τῆς τρίψεως πλῆϑος. δοκιμαστέον δὲ καὶ κηρωτὰς διὰ σαμψυχίνου ἢ σουσίνου ἤ τινος τῶν ἐμφε- ρῶν οὐ μόνον ἐντιϑεμένας ἀλλὰ καὶ διαχριομένας κατὰ τοῦ στομέου καὶ τοῦ τραχήλου τῆς ὑστέρας, ὁπότε δὴ καὶ τοὺς μαλακτικωτέρους πεσσοὺς παραληπτέον, ἐξ ὧν ἐστιν ὁ διὰ κηροῦ καὶ ῥητίνης τερεβινϑίνης καὶ ταυρείου στέατος καὶ γλυκέος ἐλαίου ἢ κυπρίνου τοσούτου κατὰ τὸ πλῆϑος ὥστε τὰ λοιπὰ βληϑέντα γλοιώδη γενέσθαι, καὶ ὁ διὰ χυλῶν πεσσὸς σκευαζόμενος καὶ πᾶς ὃ διὰ μυελῶν καὶ στεάτων καὶ σπερμάτων ἀνετικῶν. ἐν δὲ τούτοις ἐστὶ καὶ τὸ διὰ

b

15

σαμψύχου λεγόμενον ἄκοπον. μεγαλωφελὴς δὲ καὶ ἡ sig 30

ἔλαιον ἔμβασις.

15. χρονίσαντος δὲ τοῦ πάϑους κατὰ μὲν τὰς ἐπιϑέσεις τὴν αὐτὴν παραληπτέον ἐπιμέλειαν, ἐν δὲ τοῖς διαλείμμασι πρῶτον μὲν τὴν ἀναληπτικήν, ἧς τὴν ὕλην εἰρήπαμεν,

συμπαραληφϑέντος τινὸς εἰς τὴν ὑπηρεσίαν καὶ τῶν ἐμπεί- 30

ρων ἀλειπτῶν, δευτέραν δὲ τὴν μετασυγκριτικήν. ἐν d, δεῖ

8 τῶν re ὅλων σωμάτων c (corr. E. 4 ἐπεὶ E? (Gomp.): ἔτι c (εἴ τι E). cf. ἐπὶ c pro ἔτι p. 804,19 οἴΘ. 6 ἐγκαϑίξζουσα c. * ἢ addidi (cf. lat.). καταβαίνειν c (ut saepe v aut demens infinitivis aut quasi infinitivis addens). 8 τοῖς add.

9 προσεντυπώσαντα C. καὶ add. E. 11 σαμψύχου c (corr. E). 18 ὁπότε δὴ: cum vero plws profecerit. lat. 17 βληϑέντα c i. e. ἐμβληϑέντα E. 18 μυελῶν D: weccov c. 26 cf. cycli metasyncritici ordinationem apud Cael, chr. I, 24 — 44. δεῖ D: δὲ c.

— 2312 —

πρὸ μιᾶς ἡμέρας συστέλλειν, εἰ δὲ μὴ ἀντέχοι vig, ἐπ᾽ ὀλι- γοσιτίας καὶ ὑδροποσίας τηρεῖν, εἶτα μερίσαι τὸν ἄρτον, ὕσου ῥᾳδίως πλείστου δύναται περιγενέσϑαι. μερίσαι δὲ εἰς δύο μέρη. καὶ τὸ μὲν ἕτερον ἥμισυ εἰς τρία μέρη διαιρεῖν 5 ἴσα, τὸ δὲ ἕτερον τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ διδόναι μετὰ τὴν συστολὴν σὺν ταριχίοις καὶ τοῖς δριμέσι προσοψήμασιν ἡμέραις δυσὶν ἢ τριαὶν ἢ τέσσαρσιν. εἶτα ἀλλάσσειν εἰς τὴν μέσην ὕλην, οἷον λάχανα καὶ τοὺς τρυφερωτέρους ἰχϑύας καὶ ἐγκεφάλους, εἶτ᾽. ἄλλαις ἴσαις εἰς τὰ πτηνά, καὶ ταῖς ἰσαρέθμοις εἰς ὕεια 10 πρόσφατα, καϑ᾽ ἑκάστην μετέλευσιν ἀπὸ ποιότητος εἰς ποιό- τητὰ προσλαμβάνοντα τῶν τριῶν τοῦ ἡμίσους ἄρτου μερῶν ἕν μέρος» καὶ τῇ πρώτῃ μὲν ἡμέρα τῆς μετελεύσεως ὕφαι- ροῦντα τὸ οἰνάρειον καὶ τὸ λουτρόν, τῇ δὲ ξξῆς ξκατέροις χρώμενον. πλὴν δὲ ἐπὶ μόνης τῆς δριμυφαγίας, συνδοκι- 15 μάξειν δεῖ καὶ τὰ τοπικὰ τῶν βοηϑημάτον ἐν τῇ ξξῆς ἡμέρα τῆς ἀπὸ ποιότητος εἰς ποιότητα μεταβάσεως, ποτὲ δὴ σικύαις χρώμενον μετασυγκριτικαῖς, ποτὲ δὲ παροπτήσει. “τοτὲ δὲ δρώπακε xor ἐφηβαίου καὶ ὀσφύος νίτρου ve καὶ ἁλῶν καὶ τῶν ἀμυχτικῶν σμηγμάτων συμπάσμασι, ποτὲ δὲ vole 30 καὶ ἐγκαθίσμασι διὰ θαλάσσης καὶ τῷ διὰ νάπυος φοινιγμῷ xol κατακρουνισμῷ. μὴ ἀνασκχευαξομένου δὲ τοῦ πάϑους, οὐκέτε μόνον ἀπὸ συστολῆς ἀλλὰ καὶ. ἀπὸ τοῦ διὰ ῥδαφανέδων ἀρκτέον ἐμέτου.

8 ὅσου (ὃς οὐ c) ... πλείστου: cf. Cael. chr. 1, 24 panis dabimus teriiam partem solitae quantitatis quam ante initium curae facile accipere atque perferre solebat. 6 προσεφήμασιν c (corr. E). 1 μέσην ὕλην i. e. mediae qualstatis materiam Cael. 1, 26. olov c: om. d. 9 εἰς bis add. E (in ceteris falsus, cf. Cael. 1. c). 14 πλὴν (cf. Cael. chr. 1, 41): πάσης c. de localibus adiutoriis v. Cael. 1, 85 sqq. 16 δὴ: δὲ

C. 17 παρόπτησι C. 19 συμπάσμασι: σὺν σινιπάσμασι (sic) c. aspergines ex nitro etc. v. Cael. chr. 1, 99. 5, 89 etc.

20 νάπυος: συναπύος (sic) c. — 21 κατακρουρνισμῷ (86. αὐτο- φυῶν ὑδάτων): cf. Antyll. et Agathin. Orib. t. II, 885, 10. 401, 10 (xgovvoig ὑποτιθέναι τὰ w. v. στόμαχον) et ib. Dar. p. 877. 48 ἐμέτου: cf. Cael. chr. 1, 29. 88.

— 81 —

16. χρηστέον δὲ καὶ μαλάγμασι τοῖς ἀμύσσειν δυναμένοις, οἷον τῷ διὰ δαφνίδων καὶ διὰ σπερμάτων, καὶ πεσσοῖς ὁμοίας δυνάμεως ἐχομένοις, ὧν εὔκαιρος ἡ χρῆσις μετὰ τὴν ἀπόληξιν τῆς καθάρσεως. δεῖ γάρ τοι ὅτε σύνεγγύς ἐστιν ἡ προϑεσμία τῆς καϑάρσεως, τὰ δραστικὰ καὶ συγκινοῦντα παραιτεῖσθαι. κατὰ μέρος δὲ ἐν τοῖς προσϑέτοις ἔστω πή- γανον λεῖον μετὰ μέλιτος ἢ κόνυξα ἡ λεπτόφυλλυς καλου- μένη ἢ σταφὶς χωρὶς τῶν γιγάρτων λεία μετὰ νίτρου ἢ ἁλῶν.

τά τε διὰ κυμίνου πεπέρεως ἀψινϑίου ὑσσώπου βουτύρου ἐλαίου

παλαιοῦ καὶ τῶν ὁμοίων ὡς κυάμου μέγεθος εἰς πεσσὸν ἐγχριστέον καὶ καταβαπτέον sig ἔλαιον γλυκὺ ἢ σούσινον, ἵνα τὸ πολὺ τῆς δήξεως ἀπαμβλυνθῇ. καὶ παραϑετέον τῷ στόματι τῆς ὑστέρας. τοῖς δὲ αὐτοῖς καὶ τοὺς βουβῶνας ἀλειστέον καὶ τὸν δακτύλιον ἔνδοϑεν διαχριστέον. ὃν τρό- πον γὰρ περιγραφομένων ἔσθ᾽ ὅτε τῶν δυστραπέλων ὀφϑαλ- μεῶν σκληρὰ γίγνεται καὶ παχέα τὰ βλέφαρα καὶ διὰ τοῦτο χρήξει δριμέων καὶ μετασυγκριτικῶν κολλυρίων εἰς παντελῆ τοῦ πάϑους ἀνασκευήν, οὕτω καὶ τὰ περὶ τὴν ὑστέραν ὑπεκλυομένης ποτὲ τῆς φλεγμονῆς σκληρὰ μείναντα καὶ τραχέα καὶ οἷον περίτυλα, δέεταί τινος εἰς μετασύγκρισιν δήξεως. καὶ μηδὲ οὕτως λυομένης τῆς διαϑέσεως, τῷ λευκῷ σπαραχτέον ἐλλεβόρῳ καὶ μετ᾽ αὐτὸ δοκιμαστέον ἀποδημίαν μακροτέραν καὶ αὐτοφυῶν ὑδάτων χρῆσιν καὶ τὸ σύνολον τῆς ψυχῆς διάχυσιν. οὕτω γὰρ ἐξ ἐπιμονῆς τε τῶν αὐτῶν καὶ προσϑέσεως τῶν σφοδροτέρων λυομένου τοῦ πάϑους ἡ κάϑαρσις ἀπαρεμπόδιστος γίγνεται.

2 τῷ ὃ. δ. E: τὸ δ. 0. c. καὶ (ὃ. 9): τὸ C. 4 δεῖ γάρ τοι D: διὰ γὰρ τὸ c. 6 ἔστω E?: ἐστὶ c. 8 ἁλῶν E: ἄλλων C. 9 ἰσώπου (sic) c: οἰσύπου (cf. Diosc.) E. 15 ὀφθαλμικῶν c (corr. E). 19 ἐπεκᾶ. c (corr. E). d mio olov tQ. x. περίτυλα c. 20 xal ante δέεται c (om. 21 xal add. E (μηδὲ οὕτως δὲ E?) 26 ἀπαραπόδιστος c. post γένεται sequuntur Aetiana (Philumeni fort., cf. II, 10), quae tamquam

Soranea non recte admisit E (p. 998 D. extr. συνϑέτοις — 280, 4 συνεχῶρ), ex eodem deinde Aetio plura usque ad p. 236, 21.

20

25

— 9314 —

II Περὶ φλεγμονῆς ὑστέρας.

17. Ἢ φλεγμονὴ κέκληται μὲν ἀπὸ τοῦ φλέγειν καὶ οὐχ ὡς ὁ Δημόκριτος εἴρηκεν ἀπὸ τοῦ αἴτιον εἶναι τὸ φλέγμα. προκατάρχει δὲ τῆς περὶ τὴν ὑστέραν φλεγμονῆς πολλὰ μὲν

5 καὶ ἄλλα, συνεχέστερον δὲ ψῦξις, ὡσαύτως κόπος ἔκτρωσις φαύλη τε μαίωσις, ὧν οὐδὲν εἰς τὴν ἐξαλλαγὴν συντελεῖ τῆς ἐπιμελείας.

μήτρας δὲ φλεγμαινούσης τὰ μὲν κοινὰ παρέπεται σημεῖα, τὰ δὲ ἴδια καὶ δηλωτιπὰ τοῦ πάσχοντος μέρους αὐτῆς.

10 φλεγμαίνει γὰρ ποτὲ μὲν ὕλη, ποτὲ δὲ ὃ τράχηλος, ποτὲ δὲ ὃ πυϑμήν. ποτὲ δὲ τὸ κύτος ἦτοι ἄνωθεν ἢ κάτωθεν ἢ ἐκ πλαγίων, ποτὲ δέ τινα τούτων ἢ τὰ πλεῖστα μέρη.

κοινὰ μὲν οὖν παρέπεται σημεῖα πόνος τοῦ πάσχοντος μέρους καὶ παλμός, ὄγκος τοῦ ἐπιγαστρίου καὶ πύρωσις,

15 ξηρότης, σύντασις ἰσχίων ἢ βάρος ὀσφύος λαγόνων ἤτρου βουβώνων μηρῶν, φρικώδης ἀντίληψις, διαδρομὴ νυγματώ- δης, νάρκη ποδῶν καὶ περίψυξις τῶν γονάτων, περεέδρωσις, σφυγμὸς μικρὸς καὶ πυκνότατος, συμπάϑεια τοῦ στομάχου,

180) add. c p. 283, 1—8 D. ψύξις [ἐπεχομένων — συμβαί- vei] ex Aetio c p. 288,4 D. 6 cf. Orib. lat. VI, 365: εἰ nulla inter se varias vel diversas postulant curationes, sed. una est omnibus diligentia adhibenda. 7 ἐπιμελείας [ovufaívs -- περίπατον] ex Aetio c p. 288, 7 — 9 D. 8 seqq. habes apud Orib. lat. VI, 365. 13 σημεῖα πυρετὸς ἐπιγένεται xo- vog tb τοῦ π. p. C, ubi πυρ. ἐπιγ. additur ex Philumeni (qui et ipse Sorano videtur usus) capite simillimo apud Aetium: ἐπιτεινομένης δὲ τῆς φῖ. πυρετοὶ ἐπιγίνονται καὶ πόνος στο- μάχου καὶ παλμός etc. cuius ad Soranea haec supplenda ex- cerpta loca adscribuntur (cf. Sor.lat.) — nihilo minus dubius horum verborum tenor videtur v. 18 — p. 815, 4. cf. addita- mentum Oribasii latini vet. VI, 365. quod scil. non ipsum 80- ranum praebet, sed qui eum excerpserit cum aliisque compo- suerit auctorem alium. 14 ὑπογ. c. 15 ξηρότης ἰσχίων ἢ σύντασις, βάρος ὁ. c. 11 περίψυξις τῶν γονάτων — $n ge- φῖδιι8 frigor lat.

56 ἄλλα [olov ἐκ πληγῆς — ΣῊ ex Aetio (Gal. XVI,

— 315 —

λειποϑυμία. ἔκλυσις. κατ᾽ ἐπίτασιν δὲ xol λυγμός, ἀλγή- ματα τραχήλου καὶ σιαγόνων καὶ βρέγματος καὶ ὀφθαλμῶν μάλιστα κατὰ τὰς βάσεις, παρεμποδισμὸς οὔρων ἢ σκυβάλων 4j καὶ ἀμφοτέρων. χείρονος δὲ τῆς φλεγμονῆς οὔσης, αὔξονται καὶ οἱ πυρετοὶ καὶ ἐπιγαστρίου ἐξόγκωσις καὶ παρακοπὴ 5 παρακολουϑεῖ καὶ συνέρεισις ὀδόντων καὶ σπασμός.

18. καὶ ταῦτα μὲν κοινά, ἴδια δὲ μόνου μὲν τοῦ στομίου φλεγμαίνοντος urne αὐτοῦ καὶ συναίσϑησις ὀδυνώδης, ἐπινεύει δ᾽ ὡς πρὸς τὸν δακτύλιον, συντείνονται δὲ βουβῶνες ἰδίως καὶ τὰ περὶ τὸν κτένα. μὴ ὅλου δὲ 10 τοῦ στόματος ἀλλ᾽ ἐκ μέρους φλεγμαίνοντος τὰ μὲν αὐτὰ συντείνεται μερικῶς, ὀδυνώδης δὲ ὡς πρὸς τὴν ἁφὴν ἐπ- ἀνάστασις ὑποπίπτει καὶ παρέγκλισις εἰς τὰ ἐναντία τῷ δι- ογκουμένῳ. τὸ δεξιὸν μὲν γὰρ φλεγμαῖνον μέρος πρὸς τὰ ἀριστερὰ ἐκκλίνει, τὸ δὲ ἀριστερὸν πρὸς τὰ δεξιά, τὸ δὲ 1τ6 κάτω πρὸς τὰ ἄνω ῥέπει μᾶλλον, τὸ δὲ ἄνω πάντων πλέον ἀπονεύει πρὸς τὸν δακτύλιον.

19. -ξητητέον δὲ πότερον ὃ πόνος κατὰ τοῦ ἐπ᾽ εὐθὺ μέρους γίγνεται τοῦ φλεγμαίνοντος ἢ καὶ τῶν ἀντικειμένων παρὰ τὴν σύννευσιν εἴληφεν. καὶ τῶν μὲν προγενεστέ- 20 οῶν τινὲς τὸν ἐναντίον φασὶν ἀλγεῖν βουβῶνα καὶ μηρόν, Δημήτριος δὲ ὃ ᾿Δπαμεὺς τὸν κατ᾽ εὐθύ. μὴ εἶναι γὰρ πιθανὸν τὰ μὲν πρὸς τῷ φλεγμαίνοντι μέρει μὴ πονεῖν, τὰ

8 παραποδ." c. ἢ (Aet): καὶ c. 6 ἐπιγαστρίου: ven- iris ap. Or. lat. 6 π. n συναίρησις ὀδόντων σπασμός c (et inlisio dentium et. contractio πεγυογμηι, quod Graeci spasmos Mice Cael. ap. Orib.lat. ΥἹ, 866). ^ 8 post φᾷ. album j cm.

ὮΝ αὐτοῦ Aetiana c (p. 284, 5—9 D). 9 δάκτυλον c (GGEE 10 post xrév« Àetiana c (p. 284, 12—14 D). 12 “μερικὸν c (corr. D). ὀδυνώδης E: δυσώδης c “δὲ ὡς πρὸς τι: ὃ ὡς t. C. ἐπαναστάσεις c. 14 πρὸς τὸ ἀριστε- ρὸὃν.. -πρὸς τὸ δεξιὸν... «πρὸς τὸ ἄνω c (corr. E). 18 πότε- ρον: πρότερον c. κατὰ τοῦ ἐπ᾽ εὐϑὺ μέρους: κατὰ τοῦ ἀπ- ευθϑυσμένου c (xav' εὐϑύ E). 20 παρά: πρὸς C.. $21 τὸν E: «0 c. ἀλγεῖν E: ἀλγεῖσϑαι c.

— 29316 —

δὲ ἀπαθῆ τὰς ἀλγηδόνας ἔχειν, ὅπερ ὑπενόησαν τενες ἀπο. βλέψαντες sig τὸ παρῆχθαι τὰ φλεγμαίνοντα εἰς τὰ ἐναντία μέφη κἀκείνων τῶν τόπων ψαύειν. πολλῶ γάρ ἔστιν sülo- γώτερον, ἐπεὶ πλείονα τάσιν ἐπιδέχεται τὰ κατ᾽ εὐθὺ τῷ δ φλεγμήναντι; διὰ τὸν ἐπὶ τὰ ἐναντία περισπασμὸν ἐκεῖνε καὶ τὰς ἐπαισθήσεις ἔχειν. καὶ ἡμεῖς δὲ τοῦτο συναινοῦμεν, εἰ καὶ τὸ ξητούμενον οὐδεμέαν ἐξαλλαγὴν ἐπιφέρει πρὸς τὴν χρῆσιν τῶν τοπικῶν βοηϑημάτων. 20. τοῦ τραχήλου δὲ φλεγμαίνοντος μείζονες μὲν á 10 συμπάϑειαι. μετὰ δὲ τὸ στόμιον ἡ ὄγκωσις. καὶ τοῦ μὲν δεξιοῦ μέρους φλεγμαίνοντος τὸ κατ᾽ εὐθὺ συμσεάσχει σκέλος καὶ βουβὼν ἐπανίσταται, τοῦ ἀριστεροῦ δὲ τὸ ἐναντέον. τοῦ δὲ κάτωθεν ὅπερ ἐπίκειται τῇ ἀρχῇ τοῦ ἀπευθυσμένου, σκο - βάλων δυσοδία καὶ ἐποχὴ καὶ προϑυμία τεινεσμώδης. καὶ 15 οὐκ εὐμαρὴς ἡ τοῦ κλύσματος παράϑεσις, κἂν ἐνθῇ τις τὸν δάκτυλον εἰς τὴν ἔδραν, ὄγκος ὑποπίπτει δοκῶν εἶναι περὶ τὸ ἀπευϑυσμένον. τοῦ δὲ ἄνωθεν, δυσουρία πλεέων καὶ κατ᾽ ἐφηβαίου καὶ κτενὸς ὁ πόνος. ὅλου δὲ τοῦ τραχήλου φλεγμαίνοντος πάντα παρέπεταε τὰ προειρημένα, xol διὰ 20 τὴν πλείονα διόγκωσιν εἰς τὸν γυναικεῖον προκύπτει κόλπον. 21. τοῦ κύτους δὲ φλεγμαίνοντος κατὰ μὲν τὰ πλάγια μέφη πόνος τῆς καταλλήλου λαγόνος γίγνεται, σφοδρυνόμενος κατὰ τὴν εἷς τὰ ἐναντία ἐπιστροφήν. κατὰ δὲ τὰ ἔμπροσθεν καὶ ἄνωϑεν, ἡ μὲν ἀλγηδὼν κατὰ τοῦ ἐπιγαστρίου πλείων 35 μετὰ διογκώσεως. δυσουρία δὲ ἢ ἰσχουρία, καὶ μετὰ τὸ οὐ- ρῆσαι μᾶλλον ὑποπίπτει τῇ ἁφῇ τὸ οἴδημα. κατὰ δὲ τὰ ὄπισϑεν καὶ κάτωϑεν τοῦ κύτους τῆς φλεγμονῆς ὑπαρχούσης περὶ τὴν ὀσφὺν ὃ μὲν πλείων πόνος. σφοδρυνόμενος εἰ

4 ἐπιπλείονα c (corr. D). τῶ φλεγμήναντι o e: τῷ Φέλγμδίψοντε, d, τοῦ φλεγμαέγνοντος E. 7 εἰ D: οὔ- δεμέαν E: οὐ μέαν 6. 14 δυσωδία c (corr. E). 15 εὖμε-

ens c (corr. D). κλύσματος: σκύλματος C. 17 καὶ add. E. 292 κατ᾽ ἀλλήλου (om. τῆς ΕἾ c. 3534 ἐπιγ. ὁ (supra pecti- nem ]lat.). 26 ἁφῇ E: ἀρχῇ c. 28 περὶ τὴν ὀσφύν: in re-

— 31i —

ἐχκλίνοιτο πρηνὴς ἢ ἐπὶ πλευράν, πλύσμα δὲ οὐ παρατίϑεται ῥᾳδίως, ἐπέχεταε δὲ τὸ σκύβαλον καὶ οὐ διαχωροῦσι φῦσαι, καὶ πρὸς τὸν εἰς τὴν ἕδραν ἐντιθέμενον δάκτυλον ὄγκος (ὑποπίπτει ὡς τοῦ ἀπευϑυσμένου φλεγμαίνοντος, διαφέρων δὲ τῆς) τοῦ ἀπευϑυσμένου φλεγμονῆς τῷ μὴ εὐθὺς ἅμα 5 τῷ ἐπερεῖσαι τὸν δάκτυλον ἄλγημα παρακολουϑεῖν, ἐξ ἐπι- μονῆς δὲ τοῦ ϑλέβοντος, καὶ τῷ τὸν ὄγκον ὑποχωρεῖν ὥστε τὸ ἔντερον τὴν ἰδίαν χώραν ἀπολαβεῖν, καὶ τῷ μεταπίπτειν τὸν ὄγκον ἐν τοῖς ἐπὶ τὰ γόνατα μετασχηματισμοῖς, ὧν οὐδὲν γίγνεται φλεγμαίνοντος ἀπευϑυσμένου. 10 {τοῦ πυϑμένος δὲ φλεγμαίνοντος, καὶ ὃ πόνος» καὶ ἡ διάτασις καὶ ἡ βαρύτης παρ᾽ ὀμφαλὸν xov ὀσφύν. πολλάκις δὲ καὶ ῥυσὸν ὑποπίπτει τὸ στόμιον τῶν ὑπὲρ τὸν τράχηλον φλεγμαινόντων καὶ συνείλκυσται πρὸς τὸ ἐντός, ὥστε τινὰς ἀπαϑῆ λέγειν τὴν μήτραν. 15 22. ὕλης δὲ τῆς μήτρας φλεγμαινούσης πάντα Ovv- εδρεύει καὶ συμπάϑεια σφοδρὰ καὶ πλείων κατ᾽ ἐπιγαστρίου διόγκωσις. ἣν διακρινοῦμεν τῆς γιγνομένης τοῦ ἐπιγαστρίου φλεγμονῆς τῷ μήτε προφαίνειν οὕτως ἔξω τὸν ὄγκον ἢ τὸ ἔρευθος μήτε πρὸς τοὺς σχηματισμοὺς ἡδρασμένον μένειν 30 τὸν ὄγκον ἀλλὰ μετακινεῖσθαι καὶ τὸ δέρμα πρὸς τὸν διὰ - τῶν δακτύλων ἐπισπασμὸν ἐπακολουϑεῖν. τοῦ ἐπιγαστρίου δὲ φλεγμαίνοντος τὰ ἐναντία γίγνεται τούτων καὶ τὰ ἔξωθεν ἀλγεῖ μᾶλλον ἐν τῷ μηδὲ τὴν οὔρησιν ἐμποδίζειν. ὡσαύτως δὲ καὶ τὰς τοῦ περιτοναίου διακρίνομεν φλεγμονάς, καὶ τῷ 326 μήτε κατὰ περιγραφὴν ἔχειν ὄγκον καὶ vor μηδ᾽ ὕλως τὰ sibus (?) lat. 4 ὡς — τῆς addidi (ὄγκος (ὑποπίπτει διαφέ- οῶν τῆς τοῦ &. g4. E): om. c (ubi ὄγκος τοῦ ἀπευϑ. φλεγμο- ψῆρ). 10 ἀπευθυσμένου E: ὑποῦ sic c (cum albo 1 cm.). 11 τοῦ — πόνος: sic album explevi (fundo vero matricis in causa posito εἰ dolor etc. lat.). 13 ῥυσσόν c (rugosum ]lat.). 14 συνειλκῦσθαι (sic) c (corr. E). 17 κατεπιγαστρίου (sic, ventris lat.) διόγκωσιν c. 30 μετασχημ. id 8 hy aps E. 21

καὶ τῷ τὸ E. 28 γένεσϑαι.. ἀλγεῖν c. y c: καὶ E. 26 καὶ τῷ ἤτοι E.

— 3818 —

οὖρα παρεμποδίξειν ἢ μὴ πρὸς λόγον τῆς διογκώσεως. κοινῶς γε μὴν φλεγμονῇ ὑστέρας συμπάσχεει κεφαλὴ καὶ τράχηλος, ἐπιγαστρίου δὲ καὶ περιτοναίου πρὸς ὀλίγον ἢ οὐδ᾽ ὅλως.

5 238. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ διάκρισις τῆς σημειώσεως. ἐπὶ τὴν ϑεραπείαν δὲ ἤδη τὸν λόγον τρέψομεν. παραληπτέον τοίνυν ἅπερ ἔμπροσθεν ἐπὶ τῆς μετὰ πόνου γιγνομένης καθάρσεως εἰρήκαμεν, κατ᾽ ἀρχὰς κατακλίνοντες ἐν οἰκήματι φωτεινῷ καὶ συμμέτρως ἀλεεινῷ, ἡσυχίαν ἐμποιοῦντες καὶ

10 πάντων ἀποχήν; ψηλαφίᾳ χρώμενοι καὶ διακρατήσεε σκελῶν καὶ καρπῶν, ϑερμάσματα προσάγοντες καὶ ἐπιβρέχοντες καὶ σκέποντες ἐρίοις καϑαροῖς, ἐγχυματίξοντες καὶ κενοῦντες διὰ κλυστῆρος ἀνετικοῦ τὴν κοιλίαν ἤγουν δι’ ἐλαίου γλυκέος καὶ ϑερμοῦ καὶ τῶν ὁμοίων, ποτὸν δὲ καὶ διάκλυσμα ὕδωρ

15 ϑεομόν, καὶ τροφὴν ῥοφηματώδη ϑερμήν. ... μετὰ δὲ ταῦτα καταπλάσματα παρηγορικῶς ἀνιέντα καὶ σωνύας καὶ κατασχασμόν, βδελλῶν προσβολὴν καὶ ἐγκάϑισμα ἢ πυρίαν τὴν διὰ σπόγγων, ἕνεσιν ἐλαίου ϑερμοῦ διὰ κλυστῆρος, πεσσῶν ἀπεριέργων πρόσϑεσιν. .. «καὶ μαλακτικωτέρους πεῦ-

20 σοὺς προστίϑου λουτρόν τε καὶ ποικίλην τροφήν, ὕστερον δὲ οἶνον αὐστηρόν καὶ λεπτὸν ὑδατώδη.

24, πυρετῶν δὲ ἐπιγιγνομένων οὐκ ἐξαλλακτέον τὴν. ἐπιμέλειαν, πειρατέον δὲ ὅπως τὰ μὲν ἐν παροξυσμοῖς πράσ-

8 δὲ E: τὸ 6. b ἐν τῆ θεραπεία δὲ o. Ἷ ἔμσεροσϑεν: v. II, 10. 8 sequuntur post εἰρήκαμεν v. 8—15 Aeltiana i e. Soranea (cf. lat.) αὖ videtur ex Philumeno, sicut supra IT, 17. 18 ἤγουν — ὁμοίων om. Aet.. 15 ϑερμὸν ἔστω c (ut c3 deinde καὶ — δερμήν om. Aet., qui eorum loco addit καὶ ᾧ φημα πτισσάνης χυλός, quae et ipsa habet c, sicut quae se- quuntur Aetiana σφοδροτέρας — σχινένης p. 288, 5—17 D. μετὰ δὲ ταῦτα sc. δὲ perseveraverit fervor (lat.)' novum Sorani

fr. c p. 288, 17. 16 σικύας E: σικυᾶν (Bic) c. 17 καὶ (&yn.) E: ἢ c. 19 post πρόσϑεσιν Aetiana p. 288,91— 289,17. καὶ etc. sc. occurrente plena dechnatione (lat.). 21 post

ὑδατώδη Aetiana p. 289, 17—926.

— 81 —

σηται. τὰ δ᾽ ἐν ἀνέσει δρᾷ τὴν ἐξαλλαγὴν τῆς moomynca- μένης αἰτίας. οὐκ ἐξαλλασσομένης τῆς ἐπιμελείας. διὸ καὶ Θεμίσων μεμπτὸς ἐπὶ μὲν τῆς χωρὶς πυρετῶν φλεγμονῆς χαλαστικὰ δοκιμάσας διὰ τοῦ τρίτου τῶν χρονίων, ἐπὶ δὲ τῆς μετὰ πυρετῶν τὰ σταλτικά, στρύχνου καὶ περδικίου χυλόν, ἀπατηϑεὶς ὡς διὰ τὴν συνεδρεύουσαν πύρωσιν τὰ ψυκτικὰ παραλαβεῖν, ὕστερον δὲ καὶ ὑδρορρόδινον, μὴ ἐπι- στήσας ὅτι Ó ὧν ἐπιτείνεται τὰ φλεγμαίνοντα, διὰ τούτων ἡ πύρωσις αὔξεται. διὸ καὶ κατ᾽ ἐκεῖνον αὐτὸν διὰ τοι- οὕτων δεῖ παρηγορεῖν τὰ συμπτώματα, δι᾽ ὧν οὐ παρο- ξύνομεν τὴν διάθεσιν. παραιτητέον δὲ καὶ ὅσα τῶν ἀρ- χαίων τινὲς προσθϑετὰ δριμέα παρέλαβον, ἔλαιον μετὰ πηγάνου καὶ οἰσυπηρῶν ἐρίων ἀποβρέγματος βούτυρόν τε καὶ ἄρτον μετὰ ῥοδίνου xal σελινίνου καὶ ὀξελαίου. πᾶν

γὰρ τὸ δριμὺ καὶ δηκτικὸν ἐρεϑίξει τὰς φλεγμονὰς εἰς ἐπί- 15

τασιν. III Περὶ σατυριάσεως.

26. Σατυρίασις ἐπ᾽ ἀνδρῶν μὲν γίγνεται μᾶλλον καὶ διὰ τοῦτο ἐν τοῖς ὀξέσι τὸν πολὺν περὶ αὐτῆς λόγον ἐφωδεύκαμεν. γίγνεται δὲ καὶ ἐπὶ γυναικῶν.

παρέπεται δὲ αὐταῖς κνησμὸς ἐπιτεταμένος τῶν γυναι- κείων τόπων μετὰ πόνου ὥστε τὰς χεῖρας συνεχῶς τοῖς

1 οὐκ ἐξαλλάσσομεν τὴν ἐπιμέλειαν c (quae om. E). 2 8. μὲν μεμπτὸς c (unde μὲν post ἐπὶ E?) ἐπὶ τῆς χωρὶς (sic) ὁ (ἐπὶ δὲ τῆς μετὰ, ut mox Meum. guo errore d). αλαστικὰς δοκι FTT c (corr. E). b τὰς σταλτικὰς C TE t 6 og addi 10 παροξύνει μὲν c (corr. B. 14 σελινίνου (i. e. apiati): σελίνου c. 15 ios. γὰρ τ. φῖ. c (corr. E). 18 cf. simile init. cap. π. γονορροίας. 19 sc. apud Cael. Aur. ox. l. III c. 18. 20 γένεται: ab his verbis incipit ,Aetius qui tamen in principio tantum capilis x. gar. (ro9 αὐτοῦ 80. Sorami inscripti) Sorano usus est, sic Γίνεται καὶ ἐπὶ γυν. ἡ σατ. λεγομένη ὥσπερ καὶ ἐπὶ τῶν ἀνδρῶν προ- δέρηται: quae ex Aetio qui sic incipit Soraneis addit c. 29 πόνου Aet: πόνων c.

20

— 2320 —

μέρεσιν ἐπιφέρειν, καὶ διὰ τοῦτο ἀκάϑεκτος αὐταῖς πρὸς συνουσίαν δρμὴ γίγνεται καὶ παρατροπὴ τῆς διανοίας ἐπὶ ποσὸν διὰ τῆς πρὸς τὴν ὑστέραν τῶν μηνίγγων συμπάθειαν παραγκωνισαμένη πᾶσαν αἰδῶ....

δ IV Περὶ ὑστερικῆς πνιγός.

20. Ἡ ὑστερικὴ πνὶξ κέκληται μὲν συνθέτως ἀπὸ τοῦ πάσχοντος τόπου καὶ συμπτώματος ἕνός, λέγω δὴ τοῦ πνι- γμοῦ. κατ᾽ ἔννοιαν δέ ἐστιν ἐποχὴ ἀναπνοῆς μετὰ ἀφωνίας καὶ κατοχῆς αἰσθήσεως διὰ ποιὰν περὶ τὴν ὑστέραν διά-

10 ϑέσιν...

προκατάρχει δὲ τοῦ πάϑους ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐπάλληλος ἔκτρωσις. ὠμοτοκία, χηρεία μακρά, κράτησις ἐμμήνων καὶ συνήϑους κυήσεως περιγραφή, πνευμάτωσις ὑστέρας.

παρέπεται δὲ ταῖς ἐν τῷ πάϑει τυγχανούσαις παροξυσμοῦ

15 γιγνομένου κατάπτωσις, ἀφωνία, βαρύπνοια, κατάληψις al- σϑήσεως, συνέρεισις ὀδόντων καὶ τρισμός, συνολκή τε σπα- σμώδης τῶν ἄκρων, ποτὲ δὲ πάρεσις μόνον, ὑποχονδρίων

1 μέρεσιν c: τόποις Aet. (loca Cael. 8, 178). 29 δια- γοίας: huc usque ex Sor. eadem Aetius, qui ex alieno fonte pergit usque ad finem: μετὰ δριμύξεως ἢ δήξεως ἁλμυροῦ χυμοῦ (quae Aetii sunt ἃ Dietzio addita p. 288, 8, non extant in c). φλεγμονὴ δέ ἐστι τῶν περὶ τὴν μήτραν τόπων... ex auolore quodam (fort. Philumeno, ex quo cap. seq.) qui ubi comprobat và ψυκτικὰ p. 282, 14, Sorano manifeste adversatur. cf. supra c. ἃ et Cael, Aur. ox. 8,187. Aelii autem sunt ultima verba qui cap. Áetii seq. π. φλεγμονῆς sic indicant ἡ δὲ Aorxy) ἐπι- μέλεια ἡ ἐπὶ τῆς φλεγμονῆς φῥηϑησομένη ἔστω. contra sic ve- tus interpres lat. curam autem eandem adhibemus quam in fer- vore mairicis ordinavimus (1. e. II, 2). ceterum de curatione mul. v. Cael. (Sor.) ox. 8, 185, ubi memorat pessaría de συΐ- bus latius in. libris quos sumus de mulieribus sceriptwri. docebi- bws. 1 δὴ E: δὲ c, 9 διάπνιαν (corr. D) περὶ τὴν ὑστέ- ραν c (corr. E). διάϑεσιν: seq. Aetiana (ex Archigene) p. 247,17 —9249, 2 (quorum etiam epitomam legis ex ako auctore Oribasio vet. latino insertam VI, 360 sqq.). 16 τριμμὸς ὁ (corr. D). σπασμώδης συνολκή τὸ c (corr. E).

— 822 —

fuvOag ἀφώνων τὸ ἐκβοᾶν ἐκ διαστημάτων καὶ ἀνώμαλον καὶ διωλείποντα τὸν σφυγμὸν ἔχειν. 28. τοιαύτη μὲν οὖν καὶ ἡ πρὸς τὰ παρακείμενα πάϑη τῶν ὑστερικῶν διάκρισις. ἔστε δὲ (τὸ πάθος) τῷ γένει στεγνὸν 5 καὶ σφοδρὸν καὶ κατ᾽ ὀξύτητα γιγνόμενον καὶ κατὰ χρονιύ- τητα. διὸ τούτοις ἀκόλουϑον εἶναι δεῖ καὶ τὴν ἐπιμέλειαν ... τῆς μὲν οὖν ἐπιτάσεως γιγνομένης κατακλένεειν δεῖ τὴν κάμνουσαν ἐν οἰκήματι συμμέτρως ἀλεεινῷ καὶ φωτεινῷ καὶ ἀσκύλτως τὴν κατάπτωσιν ἀνακαλεῖν, κινοῦντα μὲν τὴν 10 γένυν, χλιάσματα κατὰ τοῦ μέσου τόπου ἐπιτυθέντα, πράως ἐξαπλοῦντα πᾶν τὸ συνελκόμενον, διακρατοῦντα τῶν ἄκρων ἕκαστον καὶ συμφύλων χειρῶν προσαφῇ θάλποντα πᾶν τὸ κατεψυγμένον, εἶτα διὰ σπόγγου θερμῷ ὕδατι βραχέντος περιμάσσοντα τὸ πρόσωπον. ἔχει γάρ τι ξώπυρον ὃ τοῦ 1 προσώπου περισφογγισμός. εἰ δὲ τὰ τῆς ἀφωνίας ἐπιμένοι, xal σικύαις κούφαις χρώμεϑα κατὰ βουβώνων ἐφηβαίου τε καὶ τῶν παρακειμένων, εἶτα τρυφερῶν καὶ καθαρῶν ἐρέων ἐπιβολαῖς καὶ πολλῇ καὶ ἀδιακόπῳ μέχρι τινὸς τῇ δι᾽ ἐλαίου γλυκέος καταβροχῇ καὶ τῇ παντὸς ἄκρου διὰ τῶν ἐρίων 20 περιειλήσει. διαπρεσβεύεταε γὰρ τὸ ἀπὸ τῶν περάτων xa- λασμα μέχρε τῶν μέσων. εἶτα θερμοῦ ὕδατος ἐπὶ δωστα- 1 per intervalla exclamare Cael. Anecd. II, 287. 4 τὸ πάϑος (passio lat.) addidi. 6 διὰ c (corr. D). * posi ἐπιμέλειαν Aetiana c (p. 260, 18 --- 268, 7 in quibus oppugmnatur Sorani sententia p. 251, 18), deinde post album spatium ὃ cm. denuo incipiunt Soranea Τῆς μὲν οὖν ἐπιτάσεως etc., sic tamen ut ab initio verba nonnulla abiecta fuerint (cf. lat.). 10 κατὰ μετόπου c (medianis partibus wniversis! lat. τα κατὰ τῶν μέσων τόπων vel μέσων παντων). 11 παντὸς σ. c (corr. D). 19 συμφίλων y. πρὸς ἀφὴν ὁ (corr. E). manibus calidis lat. (cf. Cael. chr. 8, 22). 18 es κατεῴ. Aetiana inserit c p. 258, 14—10. σπόγγων c (sed mox περισφ.). 14 περιμάσ- σοντος € (corr. D). 15 ἐπιμένει C. 18 καὶ διακόπω c (corr. E). 21 post μέσων (cf. supra v. 10) pergit ex Aetio c p. 254, 8 —265, 6 (ubi quae addit D v. 7 xal — πήγανον

ἮΝ habet c, ubi γαστρὸς εἶτα 8... ὑποδιισταμένῃ E? (cf.

— 924 —

παροπτήσεως, εὐτόνου τρίψεως μερικῆς, συμπασμάτων, U- καϑισμάτων δριμέων, πεσσῶν ἀμυκτικῶν καὶ μαλαγμάτων, σεινωχμσμοῦ καὶ τῆς κατὰ κύκλον ἀγωγῆς. εἰ δὲ μὴ λύοιτο ἡ διάθεσις, καὶ τῷ δι’ ἐλλεβόρου λευκοῦ σπαραγμῷ μετὰ δ τοὺς ἀπὸ ῥαφανίδων ἐμέτους ἀποδημίαις τε imi γῆς καὶ ϑαλάσσης καὶ αὐτοφυέσιν ὕδασιν, ὧν ἀπάντων τὴν ἐπι- δέξιον χρῆσιν ἐν τοῖς περὶ βοηϑημάτων ὑπομνήμασιν ἐφωδεύκχαμεν. 29. οὗ πλεῖστοι δὲ τῶν ἀρχαίων, εἰ καὶ μικροῦ 10 δεῖν πάντες ἑτερόδοξοι, δυσώδεσιν ὀσφραντοῖς ἐχρῶντο, olov ϑριξὶ κοκαυμέναις καὶ ἐλλυχνίοις ἀπεσβεσμένοις ἐλαφείῳ τε πέρατε τεϑυμιαμένῳ καὶ ἐρίου κναφάλλοις κεκαυμένοις δέφ- μασί τε καὶ ῥάκεσι, καστορίῳ διαχρίοντες τὰς ῥῖνας καὶ τὰ ὦτα, πίσσῃ ὑγρᾷ, κεδρίᾳ,. ἀσφάλτῳ, κόρεσι τοϑλασμέναις, 15 σφονδυλέῳ, πευκεδάνῳ καὶ πᾶσιν ἤδη τοῖς βαρυόσμοις εἶναι νϑδιζομένοις, ὡς τῆς ὑστέρας ἀπὸ τῶν δυσωδῶν φευγούσης. ἔνϑεν καὶ κάτωθεν ἐπεϑυμίασαν τὰ εὐώδη καὶ πεσσοὺς παρέλαβον διὰ νάρδου στάχνος καὶ στύρακος͵ πρὸς τὸ τὴν μήτραν ἃ μὲν φεύγουσαν ἃ δὲ διώκουσαν ἐκ τῶν ὑπερ- 30 κειμένων τόπων εἰς τοὺς ὑποκειμένους μεταστῆναι. ἔξωϑεν δὲ τούτων Ἱπποκράτης τὰς μὲν ἀφεψήματι κράμβης ἐπό- τισε τὰς δὲ ὀνείῳ γάλακτι.) καὶ ὡς εἰλεωδῶς στφοφουμένης τῆς μήτρας αὐλίσκον ἐνθεὶς χαλκευτικῆς φύσης εἰς τὸν γυναι-

tQ. μερ. ὁ (corr. E). 2 καὶ (ante uc.) om. c. 4 καὶ τὸ ἀπὸ δι᾽ ἐλλ. c (corr. E). ὅ ἀποδημίας c (corr. D). ἐπὶ D: ἀπὸ c. 6 ὑδάτων c. — 9 οἵ πλεῖστοι: cf. ex alio a«ctore ap. Orib. lat. VI, 860. εἰ E (ἢ D): of c. — 10 δεῖν E: δὴ c. 12. τεϑυμ. ἐρίω κεκαυμένω φαλλοῖς (γναφάλοις D) xexav- μένοις c. post xex. sic o: πίσση ὑγρὰ κεδρία σφονδυολίω πευκεδάνω δέρματι τὲ καὶ ῥάκεσι καστορίω διαχρήοντες (sic) τὰς δένας καὶ τὰ ὦτα πίσση κεδρία ἀσφάλτω κόρεσι τ691. πᾶσιν... 16 νομέξουσιν c (corr. D). 17 ἐπεθυμέασαν: ἐπιθέμασιν ἐθυμίασαν c. 18 καὶ (στ.) add. E. 22 στρε- φουμένας τὰς μήτρας c (corr. D). 23 καυλίσκον c (corr. E) haec fortasse Dioclis (cf. II, 31, 85).

— 826 —

ϑιστικοί. πολλαὶ γοῦν καὶ τῶν ὑγιαινουσῶν ἀπὸ τοιούτων ψόφων ἐκεφαλάλγησαν. ἐπιβλαβὲς δὲ καὶ τὸ ἐμφυσηϑὲν ὄξος. ὡς γὰρ τὰς ἔξωϑεν φλεγμονάς. οὕτω καὶ τὰς ἕἔν- δοϑεν πᾶν τὸ στῦφον ἐπιτείνει. βλαβερὸν δὲ καὶ τὸ διὰ δ χορδῶν ἢ τελαμώνων περισφίγγειν φλεγμαίνουσαν ἔξωϑεν τὴν ὑστέραν οὐδὲ κατάπλασμα φέρειν ἀβαρῶς δυναμένην διὰ τὴν ἐκ τῆς περιϑλάσεως ἐπίτασιν. τὸ δὲ ὑδροποτεῖν οὐκ ἀσύμφορον μόνον, ἔσϑ᾽ ὅπου δὲ καὶ βλαβερόν ἐστι, ῥώσεως δεομένης τῆς καμνούσης ἢ μετασυγκρίσεως. ἣ καὶ γέγνεται

10 διὰ τῆς ἐπὶ τὸ κρᾶμα μετελεύσεως. συνουσία δὲ παρα- σκευαστικὴ πᾶσιν ἀτονίας. διὰ τοῦτο οὐ συμφέρει μηδενὸς προσγιγνομένου βελτίονος κακοῦσα τὸν ὄγκον εἰς ἀτονίαν. ἢ μὲν γὰρ διὰ τοῦ ψυχροῦ τῆς κεφαλῆς καταιόνησις ἕνεκα τοῦ παύσασϑαι τὴν ἀφωνίαν καταφανῶς ἔστιν ἄτεχνος. τῇ

15 ψύξει γὰρ ἐπιπυκνουμένου τοῦ σώματος διὰ τὴν ἐπέτασιν τῆς φλεγμονῆς δυσανακλητοτέραν δεῖ γίγνεσθαι τὴν κατα- φορᾶν.

V (Περὶ διατάσεως ὑστέρας) 90... uod cu ὡς κα τὰ

20

e . e e. Φ

VI Περὶ ἐμπνευματώσεως μήτρας. 31. Ἐμπνευματοῦσϑαι πέφυκεν ἡ ὑστέρα μετὰ τοὺς τοκετοὺς ἐκ ψύξεως ἢ φϑορᾶς ἢ δυστοκίας μύσαντος τοῦ

2 ἐκεφαλάργησαν c. 8 μόνον add. E! (Reinhold) 9

ἢ add. E. «αἱ γίγνεται: γένεται, καὶ c. 12 κακοῦ ὁ (corr. E). 13 ἡ μὲν (δὲ E, μὴν) γὰρ... supra sc. inter varios priorum errores nunc omissa, τῆς «ego E: τῆς δὲ x. c. κατεονίσσης (sie) c (corr. E). 17 δυσανακλητοτέρας δια- γίνεσθαι c (corr 18 tit. ex ind. c Qx5j. cf. lat. De ten- sione matricis (II, 5). hoc cap. deest in textu graeco c. 23 & similibus hoc cap. incipit Aetius ex Sorano paulisper mutato.

— 98028 —

κείμενος πομιξζέσθῳ πράως αὐτὸν ἐνδιαλύσασα τῇ προσαφῇ ᾿χάριν τοῦ ἄσκυλτον γενέσϑαι τὴν ἔκκρισιν. χρονιζούσης δὲ τῆς ἐμπνευματώσεως ἐν μὲν τοῖς παροξυσμοῖς τὰ ἀνετικώτερα προσάξομεν. ἐν γὰρ ταῖς ἐπιθέσεσι καὶ τοῖς παροξυσμοῖς 5 τὰ ὅμοια δοκεμάζομεν. διαλείμματος δὲ γενομένου τὰ σώμαεκ τονοῦμεν διὰ συναλειμμάτων ϑερμοτέρων καὶ τρέψεως τῶν σχελῶν καὶ τῶν πασχόντων τόπων; τῆς τε τῶν ὅλων καὶ τοπικῆς, ποτὲ μὲν διὰ ψιλῶν τῶν χειρῶν ποτὲ δὲ δι᾿ ὦμο- τάτων λίνων ξηρῶν. τροφάς τε δίδομεν ποικέλας, ἔσθ᾽ ὅτε 10 δὲ καὶ δριμείας. τὴν ὀσφὺν δὲ καὶ τὸ ἐπιγάστριον δρώπακι καταχρίομεν καὶ νίτρῳ συμπάσσομεν ἢ παροπτῶμεν καὶ τῷ διὰ νάπυος καὶ ἰσχάδων φοινιγμῷ χρώμεθα 9 τὸ κρίθινον μετὰ σύχων ἡψημένων καὶ πηγάνρου καὶ ὑσσώπου καὶ μέλετος καταπλάττομεν. ἐπιρρέπτομεν δὲ καὶ τὸ διὰ vítQov καὶ συκῶν 1 καὶ ἀψινϑίου ἢ τὴν ὠμήλυσιν μετὰ συκῶν ἡψημένων καὶ ὑσσώπου ἢ τὸ διὰ σπερμάτων μάλαγμα ἢ τὸ πολυάρχεον ἢ τὸ διὰ δαφνίδων μετὰ κηρωτῆς τὸ πρῶτον, εἶτα κατ᾽ ἰδίαν. ὅμοια δὲ τούτοις καὶ τὰ ἐγκαϑίσματα παρασκευάξζομεν καθ- ἕψοντες τῷ ὕδατι σταφυλῖνον καὶ δαῦκον κρητικὸν καὶ yÀg- 40 χώνα, μενούσης δὲ τῆς κατασκευῆς καὶ ἀρτεμισίαν καὶ ὕα- σωπον καὶ πράσιον καὶ δάφνην ἢ τὸν κάρπον αὐτῆς κασίαν τε καὶ vagóov. τῆς δὲ αὐτῆς δυνάμεως καὶ πεσσοὺς προα- βάλλομεν τοὺς διὰ πηγάνου (xal γλήχωνος) καὶ μέλετος καὶ νίτρου, καὶ τερεβινϑίνης χαλβάνης ἴρεως πηγάνου ὑσσώπου 4 ἐν — (5) δοκιμάξομεν om. Aetius. 7 τῆς — (10) δρι- μείας om. Aet. 11 καὶ — παροπτῶμεν om. Áet. 14—17 (ἐπιρρ. — ἰδίαν) in brevius contraxit Aet. 14 νέτρων c. 17 δαφνίέδων Aet.:: δαφνῶν c. 18 ὅμοια — (22) νάρδον om. Aet. 20 μενούσης: οὔσης C. 229 sqq. similia, sed paulo mutata praebet Aet., QSAPFODME Dietzius hoec loco quae habet c (v. 22—329,6) describere supersedit (cf. p.275,5—'77 D. sreccol — ὑποτιθέναι). sic autem Aetiup: καὶ πεσσοὺς δὲ προσειθέναι χρὴ τῆς αὐτῆς δυνάμεως διὰ τερεβινθίνης χαλβάνης ἴρεως πη- γάνου τε καὶ ὑσσώπου καὶ τὸ διὰ πηγάνου καὶ γλήχωνος καὶ νέτρου καὶ μέλιτος καὶ χοδῆς τανρείας ἴσων ἡ ἀνίσων μιγνυ- μένων. 28 καὶ γλήχωνος addidi ex Aet, cf. lat. (puleium).

— 999 —

καὶ ταυρείας χολῆς ἴσων ἢ ἀνίσων μεμιγμένων. ἐκ τούτων δέ ἐστι καὶ τὸ τοιοῦτον πρόσϑετον, συκῶν λιπαρῶν κεκομ- μένων ὥστε τὰς κογχραμίδας αὐτῶν μὴ φαίνεσθαι L ἃ (wvxlauívov ῥίζης λειοτάτης L D, ἀφρονίτρου λευχο ( c. εἷς δὲ τὸ ἀμαυρῶσαι τὴν πολλὴν δριμύτητα αὐτοῦ καὶ δῆξιν 5 εἷς γάλα τὸν πεσσὸν προβάπτειν χρὴ καὶ ὑποτιθέναι. καὶ σικύας δὲ τοῖς τόποις κατὰ κύκλον προσβλητέον καὶ βιαίως ἀποσπαστέον, ἐνίοτε δὲ καὶ μετὰ ἀμυχῶν. καὶ πᾶσι τοῖς μετασυγκρίνειν δυναμένοις χρηστέον, καοθάπερ τοῖς αὐτοφυέσιν ὕδασι, καὶ κατακρουνισμοῖς καὶ νήξεσι» πρῶτον μὲν ϑερμοῖς 10 ὕστερον δὲ καὶ ψυχροῖς»), κατ᾽ ὀλίγον ἐθίζοντας τὸ σῶμα ὑπομένειν τὴν ψυχρολουσίαν ὥστε τονωϑῆναι τὰ πεπονϑύτα μέρη. τροφὰς δὲ διδόναι λεπτυνούσας καὶ διαλύειν πνεύ- ματα δυναμένας. χρηστέον δὲ καὶ τῷ διοσπολιτικῷ, ἐνίοτε δὲ καὶ τῷ διὰ καλαμένθης. 15 38. τὰ δὲ φαρμακωδέστερα φάρμακα παραιτούμεϑα διὰ τὴν ἀνατροπὴν τοῦ στομάχου, καὶ τὰς ὑποϑυμιάσεις καὶ τοὺς διὰ τῶν ἀρωμάτων ὑποκαπνισμούς. πληρουμένη γὰρ ὑπὸ τούτων ἡ κεφαλὴ μείζονα τὴν βλάβην ὑπομένει τῆς ᾿ ὠφελείας. ἀποδοκιμάζομεν δὲ καὶ rà στύφοντα τῶν ἐπυιθε- 30 μάτων, οἷον τὰ διὰ μήλων κυδωνίων, φοινίκων ϑηβαικῶν, οἴνου αὐστηροῦ, οἰνάνϑης, ἀκακίας.» σιδίων. τὴν γὰρ ἐπὶ στεγνώσει γεγενημένην ἐμπνευμάτωσιν οὐ τὰ στύφοντα λύει» τὰ δὲ χαλῶντα καὶ ἀνιέντα.

VII Περὶ οἰδήματος ὑστέρας. 25 94. Οἰδούσης δὲ τῆς ὑστέρας ὄγκος παρέπεται ὠχρύ-

4 κυκῖ. etc. addidi ex Aetio (cf. lat. cymini. . .afronitri). 6 a Mitra € (προβ. Aet). 7 σικύας Àel.: συκίαν c. 9 χρηστέον... ἐθίζοντες c (sic eliam Aetius). 10 καὶ καταπκρ. κ. ψήξεσιν om, Aet. 18 διδόναι: sic et Aetius (ut saepe). 14 χρηστέον — (16) καλαμένθης om. d "epigr ult. verb.). 16 sqq. in brevius contraxit Aet. 26 sq ruri rcd mutata et versus finem contracta (ex Berkno) habet

— 3390 —

Aevxog ὑπόσομφος εὐαφής, εἴκων πρὸς τὰς τῶν δακτύλων ϑλέψεις καὶ μετὰ βραχὺ πάλεν ἐπαιρόμενος. τὸ δὲ ἐπιγάστριον ὁμόχρουν ἐστὶ καὶ τοῖς δακτύλοις ἑλκόμενον ἐπακολουϑεῖ. τὰ αὐτὰ δὲ καὶ νῦν παραληπτέον ἅπερ ἐπὶ τῆς ἐμσενευ- s ματώσεως εἰρήκαμεν. ἐγχυματιστέον δὲ τοὺς τόπους τὸ μὲν πρῶτον ἐλαίῳ ϑερμῷ, ἔπειτα κυπρίνῳ ἢ ἰρίνῳ ἐλαίῳ, καὶ πεσσοῖς ὁμοίοις τοῖς ἐπ᾽ ἐμπνευματώσεως.

ΥΙΠ Περὶ σκέρρου καὶ σκληρωμάτων ἐν ὑστέρᾳ.

35. Σκληρία γίγνεται μήτρας κατὰ προήγησιν φλεγμονῆς

10 ἐκ μέρους ἢ καϑόλον. παρέπεται δὲ ὄγκος ἀπηνὴς ἀντί.

τυπος, ἐν δὲ ταῖς βιαιοτέραις ϑλίψεσι ναρκώδη συναίσθησιν

ἐπιφέρων, καὶ ὡς ἐπὶ ἰσχιάσιν ἐν τῷ περιπατεῖν καὶ im- κεκυφέναι πονεῖν ὀσφὺν βουβῶνας ἐπιγάστριον..

ἀξ ἊΣ ὩΣ τῆς τὰν ΟΝ utro Ἧς ὩΣ πὶ MER δ eS- ἢ, ἃ E WR Ue ἢ ΙΧ Περὶ μύλης.

36. Ἢ λεγομένη μύλη, ἢ καθὼς ἄλλοι λέγουσε μύλος,

σκίρρωσίς ἐστιν ὑστέρας διὰ προηγουμένην φλεγμονὴν im-

7 op. τοῖς ἐπ᾽ (τοῖς τῆς E): ὁμ. τῆς c. 8. Σωρανοῦ falso

inscr. Aetii cap. περὶ σκέρρου καὶ σκιρρωμάτων (σκληρωμάτων c)

ἐν ὑστέρᾳ quod plurimum recedit. pro tit. qui ex Aetio tran latus sit fort. scr. περὶ σκληρίας. cf. addit. lat. ap. Oribas.

VI, 372 — Musc. 11 ναρκώδης c (corr. D). 19 ὡς ixi ἰσχιάσιν: cf. Cael. Aur. p. 548—49. περιπατεῖν ἐπιπεφυκέναι καὶ πονεῖν c. 18 hic interrupto scribae labore finitur de-

repente codex Parisiensis in media pagina. sententiam explet Soranus apud Orib. (saec. VI) latine versus sic VI, 872: torpo- rem facit el. sicul 4n. sctatica passione gradientibus vel sese V

clinantibus dolorem movet. clunum atque ingwinum eb 8ub wnbi-

lico pubetenus cum pondere quodam ad. inferiora tendente, sam 8$ in eius collo vel osculo dwritia fwerst, ἔα non $nflantur 8ub umbilico pubetenus tenduntwur, sed. àánmissis digitis resisienm énvenilur. duritia. 16 titulum (ex Áetio, qui Soranum se- uitur) sic habet c Περὶ μύλης πάθους ἐν μήτρα ὑπό τινῶν ὕδερος νομιξόμδνος (sic) — 17 ἢ om. c (add. D). 18 ἐπιγι-

πο — 1 MÀ RE

— $881 —

γιγνομένη, ποτὲ δὲ καὶ τοπικὸν ἕλκος ἐπὶ πολὺ ὑπερσαρ- κῶσαν. ὠνόμασται δὲ μύλος ἀπὸ τῆς δυσκινησίας καὶ τοῦ βάρους. γίγνεται δὲ ποτὲ μὲν κατά τι μέρος μήτρας, olov στόμα καὶ τράχηλον ὥς γε δακτύλοις καϑιεμένοις ὑποπίπτειν τὸν ὄγκον καὶ κάτω τὸ πᾶν εἶναι βάρος, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ὁ δὲ καθ᾽ ὅλην τὴν μήτραν, ὁπότε παρακολονϑεῖ πρόδηλος ὄγκος περὶ τὸ ἐπιγάστριον ἀπηνὴς λυϑώδης μετὰ κατασπα- σμοῦ τῶν ὑπερκειμένων ὑποχονδρίων καὶ ἰσχνώσεως ἀχροίας τὸ καὶ ἀνορεξίας.

87. γίγνεται δὲ τὸ πρῶτον φαντασία τις συλλήψεως; 10 ἐπεχομένων μὲν τῶν καταμηνίων, διογκουμένων δὲ τῶν μα- στῶν, ἀνατρεπομένου δὲ τοῦ στομάχου, καὶ βαρυνομένης μὲν τῆς ὀσφύος, διογκουμένου δὲ τοῦ ἐπιγαστρίου. διακρί- νεται δὲ τοῦ χρόνου προκόπτοντος τῷ νυγματώδη παρακο- λουϑεῖν ἀλγήματα, μηδεμίαν δὲ γίγνεσθαι κίνησιν ὥσπερ 15 ἐπὶ τῶν κυουσῶν. ὕστερον δὲ καταλυομένου τοῦ παντὸς σώματος, μεγεθυνομένης δὲ τῆς ὀγκώσεως ἔμφασις ὕδρωπος ἀποτελεῖται. διακρίνεται δὲ καὶ τοῦ ὕδρωπος τῷ κατὰ τὴν τῆς χειρὸς ἐπίθεσιν μηδέποτε εἴκειν τὸν ὄγκον μηδὲ κοιλαί- νεσϑαι μηδὲ ἦχον τυμπανώδη ἢ κλύδωνα γίγνεσθαι κατὰ s0 τὸν τῆς χειρὸς ῥαπισμόν, ὥσπερ ἐπὶ τοῦ ὕδρωπος. ἔσϑ᾽ ὅτε δὲ προιόντος τοῦ χρόνου καὶ καταψυχομένου τοῦ ἥπατος καὶ ὕδρωψ ἐπιγίγνεται. τινὲς δὲ ἱστοροῦσιν ἐπ᾽ ἐνίων καὶ σαρκὸς ἔκφυσιν γίγνεσθαι συνισταμένην ὡσεὶ παρύου μέγε- ϑος διὰ τοῦ γυναικδίου αἰδοίου, αἷς μὲν κατὰ μῆνα αἷς δὲ ss διὰ δύο ἢ τριῶν μηνῶν.

38. τὴν δὲ προειρημένην διάθεσιν of. μὲν ᾿ὡς ἀϑερά-

mire c (corr. E). 8 γένεται — (8) poer om. Aet, 4 Aog c (corr. E). ὃς ye C (ὥστε 7 ὑπογάστριον infra 18 ἐσιγ., ubi ὕπογ. Aet). i τις: τῆς C (quod xi Aet) 106 dà D; om. c (sic et Aefius: κυουσῶν. ὕστερον καταλυομένου ὕλου τοῦ σώμασιρ.. ..). cet. cf. lat. 18 τὴν (nde τῆς) om. c. 34 ἔχφυσιν: ἔκφασιν (sic) c (Éxxoioiv Aet., unde D). συνισταμένης C.

— 882 —

mevrov κατέλιπον, οἵ δὲ τὴν ἀρχομένην μόνον ὑπήγαγον τοῖς βοηθήμασιν. ἡμεῖς δὲ καὶ νῦν ὡς κεχρονικυῖαν Otga- πεύομοεν νόσον. δεῖ δὲ μὴ ἀμελεῖν, ἀλλ᾽ ἐν μὲν ταῖς ix ϑέσεσιν, ἃς καταλαμβάνομεν ἐκ βάρους πλείονος καὶ ναρ- δ κώδους συναισϑήσεως ἢ φϑορᾶς σιτίων καὶ ἀγρυπνίας δίχα προδήλου τινὸς αἰτίας γεγενημένης. παραλαμβάνειν κατα- πλάσματα ϑερμὰ χαλαστικά. σικύας, κατασχασμόν, βϑέλλας, πυρίας, ἐγχυματισμοὺς πραυντικοὺς ἀνετικούς. πεσσοὺς μα- λακτικούς,. ἐγκαϑισμούς, κηρωτὰς μετὰ ἀλθαίας ἡψημένης 10 καὶ γλυκέος ἐλαίου ἢ κυπρίνου, καὶ μάλαγμα τὸ διὰ χυλῶν ἢ τὸ Mvacíov, καὶ τροφὰς εὐχύμους τε καὶ εὐχύλους. καὶ τὴν εἰς τοὺς ὦμους διὰ τελαμῶνος ἀνάληψιν εἷς ἐπικουφν - σμὸν τῆς διὰ τὸν κατασπασμὸν ὀχλήσεως. ταῦτα μὲν οὖν ἐν τοῖς παροξυσμοῖς παραλαμβάνομεν, ἐν δὲ τοῖς διαλεέμμασι τὸ 15 σῶμα προαναλαμβάνομεν διὰ τῆς ἀλειπτικῆς ἐπιμελείας, al ὥρας, περιπάτων, λουτρῶν, ἀναφωνήσεως, οἰναρίου καὶ τῆς ἐπιτηδείου καὶ ποικίλης τροφῆς, τὰ δὲ πρωτοπαϑοῦντα μετα. βάλλομεν διὰ δρώπακος παροπτήσεως ἡλιώσεως νίτρου τε καὶ ἁλῶν ἐπιπασδομένων καὶ τρέψεως, καὶ τῷ δεὰ νάπουος so καὶ ἰσχάδων φοινιγμῷ χρώμεθα, xol μαλάγμασε τῷ διὰ σπερμάτων καὶ τῷ διὰ δαφνίδων καὶ τῷ πολυαρχέῳ καὶ τῷ Κηφισοφῶντος καὶ τοῖς ὁμοίοις, ἐγκαϑίσμασί τε καὶ πυρίαις μετασυγκρίνειν δυναμένοις, οἷον διὰ ϑαλάσσης ἐξεσμένης

1 , ὑπήγαγον — νόσον partim om. parlim mut. Aet. 3 καὶ νῦν ὡς x. (sic) c (cf. lat. nos vero aicut in chronéa valiu- dine vel sicut chroniam valitudinem ita. et. snolam | curamwut): καὶ νέαν οὖσαν xol κ. E? (Gomp.) 8 iv uiv — γεγενημένης om. Aet, seqq. mutavit. 6 παραλαμβάνειν E: παραλαμβα- ψοντες καὶ c. 9 ἠψημένας c (eorr. ὮΝ 11 μνασαέου (sic) c. 11 καὶ τὴν — (13) ὀχλήσεως om. Aet. (seqq. mut.).

16 προσαναῖλ. c (et Aet, sed cf. lat. primo analeptico cyclo re | swmnentes). 17 μεταβάλλοντες 6 (cf. lat. deinde

eubiuwngimus). 20 γρώμεϑα post μαλ. repetit c (om. E, ei Aet). 29 ἐγκαθισμάτων «ὲ uà πυριῶν.. Vies d c (eorr. E). 488 διὰ (ex Aet.) E: om. c. ἐξεσμένης (sic) ὁ

— 8093 —

ἢ ἅλμης, ἀφεψήματος δάφνης. δαφνίδος, γλήχωνος, ὑσσώ- που. ἐλελισφάκου, πρασίου. ἀρτεμισίας, δικτάμνου, κενταυ- olov, πολέονυ, σκορδίου, ὑποτιθεμένης τῆς χύτρας τῷ δίφρῳ καὶ τῷ πώματι αὐτῆς τετρημένῳ ἐναρμοζομένου καλάμου (xal οὕτω διὰ τοῦ καλάμου πυριωμένης, καὶ πεσσοῖς τοῖς 5 διὰ βουτύρου, ὑσσώπου, στέατος χηνείου, ὀρνιϑείου, μνελοῦ ἐλάφου ἢ ἐγκεφάλου, καὶ μέλιτος ἢ ἰσχάδων λιπαρῶν σαρ- κὸς καὶ σταφίδων μετὰ παλαιοῦ ἐλαίου ἢ κυπρίνου ἢ ἰρί- vov ἢ σαμψυχίνου ἢ ἀμαρακίνου ἢ σουσίνου ἢ μαλαβαθοί- vov. δοκιμαστέον δὲ καὶ δριμυφαγίαν προκοπτούσης τῆς 10 διαϑέσεως καὶ τὴν καξὰ κύκλον ἀγωγὴν καὶ τὴν τῶν αὐτο- φυῶν ὑδάτων χρῆσιν καὶ κατακρουνισμῶν καὶ νήξεων ἐν ϑαλάττῃ ἢ αὐτοφυέσιν ὕδασι καὶ τοὺς ἀπὸ δαφανίδων ἐμέ- τους καὶ ἣν ἡ δύναμις ἐπιτρέπῃ καὶ τοὺς ἀπὸ ἐλλεβόρων. 89. φυλακτέον δὲ τοὺς δριμυτέρους πεσσοὺς καὶ ἐγκα- 16 ϑίσματα τὰ δριμύτερα, μὴ τῇ συνεχεῖ χρήσει λάϑωμεν ἕλκώ- σαντες τὰ ἐσκιρρωμένα καὶ παρὰ τοῦτο κακοήϑη ποιήσωμεν τὴν διάθεσιν. τὰς δὲ διὰ κρόκου καὶ στύρακος καὶ ῥητίνης καὶ σμύρνης ὑποϑυμιάσεις καὶ τοὺς δι’ ἀρτεμισίας γλήχω- vóg τε καὶ πρασίου καὶ σκορόδου κόμης περιατμισμοὺς καὶ so τὸ πινόμενον οἰνόμελι ἐν ἀφεψήματι καρδάμου καὶ γλήχωνος ἀποδοκιμάξομεν δι᾽ ἃς ἐπὶ τῶν ἔμπροσθεν εἰρήκαμεν αἰτίας. πλείσταις δὲ διὰ τῆς προρρηϑείσης ἀγωγῆς ἐξαπίνης ἔκκρισις 8 πολίου, σκορδίου (quod infra repetitur pro σκορόδου, nisi erraverit interpres). cf. Diosc. III, 114—116 περὶ πολίου, vr. σκορ- (ov. ὃ καὶ — καλάμου Aet.: om. o (ubi καλάμου πυριωμέ- ψης, quod verbum cum seqq. (ab E ex Aetio reductis) descri- bere neglexit Dietz. cf. lat. πεσσῶν τῶν c (corr. E). LÍ σάρκας c (σαρξὶ Aet.) 10 τῆς... ἀγωγῆς c (corr. D). haec om. Áet., qui mutavit sequentia. 11 τὴν om. c (add. d). 12 νήξεως (sic) c. 13 vovg D: r0 c. 14 ἣν E: ei c. ἐπιτρέπη φυλακτέον rovg vs OQ. πεσσοὺς καὶ τοὺς ἀπὸ ἐλεβό- oo» καὶ ἐγκαϑισμάτων δριμυτέρων μὴ etc. c (quae transpo- nendo corr. E) cf. lat. 18 τὰς — (22) αἰτίας om. Aet.

20 σκορόδου (ie. al5. cf. lat. et Diosc. 2, 181): σκορδέου c. περιατμισμοῦ Cc (corr. D. 21 ἐν E (cf. ]at.): om. c.

— 8484 —

αἵματος τεϑρομβωμένου καὶ μεμελασμένου σφόδρα πολλοῦ γέγονε καὶ ἀπήλλαξε τῆς διαϑέσεως.

X Περὶ αἱμορραγούσης ὑστέρας. 40. ᾿“πὸ δυστοκέας ἢ ἐκτρώσεως ἢ ἀναβρώσεως δι᾽ 8

5 κῶσιν ἢ ἀναστομώσεως 7| ἐξ οἷασδήποτε προφάσεως (nire, ἀγγείων αἱμορραγία γίγνεται μήτρας. καὶ πρόδηλος μὲν αὐτῆς ἡ κατάληψις ἐξ ἀϑρόας καὶ ἀμέτρου φορᾶς αἵματος, συνεδρεύεε δὲ ταῖς καμνούσαις ἀσϑένεια ῥάκωσες ἴσχνωσις ἄχροια καὶ κατ᾽ ἐπιμονὴν ἀνορεξίαᾳ. δοκεῖ δέ ποτε καὶ

10 περιοδικῶς ἀπαντᾶν. ἔστε δὲ τὸ σύμπτωμα χαλεπόν. οὔτε γὰρ δακτύλων ἐπερείσεσιν οὔτε ἀγκίστρων κατεπάρσεσιν οὔτε μοτῶν διασφηνώσεσιν οὔτε βρόχων περισφίγξεσιν οὔτε διαρ- ραφαῖς χρῆσϑαι δυνατόν ἐστιν. οὐκ ἀπὸ τῆς ὑστέρας δὲ μόνον ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦ γυναικείου αἰδοίου φέρεταε τὸ αἷμα.

16 καί τινες σημειούμενοι τὸν τόπον τὸ μὲν ἀπὸ τοῦ αἰδοίου φασὶ λεπτὸν καὶ ξανϑὸν καὶ ϑερμὸν φέρεσθαι. τὸ δὲ ἀπὸ τῆς ὑστέρας παχύτερον καὶ μελάντερον καὶ ψυχρότερον. ἀσφαλέστερον δὲ διορίσαι τὸ πεπονθὺς μέρος ἐνέσται διοπτρι- σμὸν παραλαμβάνοντι.

30 441. τῆς ἐπιμελείας μέντοι χάριν συμφέρει κατάκλισις ἐν οἰκήματι μικροτέρῳ καὶ σκοτεινῷ καὶ μετρίως ἀναψύχοντι κατὰ κλίνης στερεᾶς ἀκινήτου μετεωρότερα τὰ πρὸς τοὺς πόδας ἐχού- 696, ἠρεμία τε καὶ τὸ ἐφ᾽ ἑνὸς μένειν σχήματος, προκλητικὴ γὰρ ῥύσεως πᾶσα κίνησις, συναγωγή τε τῶν μηρῶν καὶ διαπλοκὴ

35 (χιοειδής), καὶ σπόγγων πλατέων καθαρῶν τρυφερῶν, ψυχρῷ

6 ἀναστόμωσιν.... ῥήξιν c (corr. E). 10 ἀπαντᾶν E: ἅπαντα C. 11 ἀγγίστρων καὶ ἐπώρσεσιν c. 14 μόνον E: μᾶλλον c. 16 φέρεσθαι E: φέρεσθαι τὸ αἶμα c. 17 με- λανότερον c (corr. E). 18 ἐνέσθαι c (corr. E). 19 παρα- λαμβάνοντας c (corr. E). 20 κατάκλισι» c (corr. E). 24 μυρῶν καὶ διὰπλητικῆ (sic). μιμητικὸν γὰρ χαρακτηρὸς ἐστῆ τὸ σχῆμα c (corr. E). 26 ἐν (ante ψυχρῷ) c (del. E*).

— 23395 —

ὕδατι βραχέντων ἢ ὀξυκράτῳ ἢ ὄξει κατ᾽ ἰδίαν, ἐπιθέσεις κατὰ τοῦ αἰδοίον καὶ τοῦ ἐφηβαίου καὶ τῆς ὀσφύος καὶ τῶν ἰσχίων, ὕστερον δὲ καὶ κατὰ στήϑους, καὶ συνεχέστερον νεα- ροποιουμένων, καὶ τῶν ἄκρων προστυπὴς διακράτησις καὶ διάσφιγξις. τὸ γὰρ ἐκ τῆς ϑλίψεως πύκνωμα μέχρι τοῦ πά- 5 σχοντος διαφέρεται μέρους, καὶ ἢ εἰς ψυχρὸν ὕδωρ κάϑεσις τοῦ προσώπου ἢ περισφογγισμὸς δι᾽ ἀκραιφνοῦ ὕδατος καὶ ἐκ διαστήματος καταρριπισμός. καὶ τῆς κεφαλῆς ἐπιβροχὴ δι᾿ ἐλαίου ψυχροῦ νεοτριβοῦς: καὶ καταρρόφησις ὄξους, ἐγ- καάθισμά τε μέχρι βουβώνων εἰς ψυχρὸν ὕδωρ ἢ ὀξύκρατον 10 ἢ καθαρὸν ὄξος ἢ ἀφέψημα μύρτων ἢ ῥόδων ξηρῶν ἢ κηκίδος ὀμφαπίτιδος ἢ μυρσίνης καὶ φακῶν ἢ σχίνου ἢ σι- δίων ἢ βάτου ϑαλλῶν ἢ δρυὸς φύλλων ἢ ἱτέας ἢ ῥοὸς βυρσοδεψικῆς. εἰ δὲ ἐκ τῆς διαναστάσεως σκυλμὸς ὀχληρό- τερος εἴη. διὰ κλυστηριδίου ἢ μητρεγχύτου τῶν εἰρημένων 15 ἕνός τινος ἐγχυματιξέσϑω χυλὸς ἢ ἀρνογλώσσου ἢ πολυγόνου ἢ σέρεως ἢ στρύχνον ἢ ψυλλίου ἢ περδικίου. εἰ δὲ καὶ ἐπιμένοι αἰμορραγοῦσα, καὶ ὑποκιστίδος καὶ ἀκακίας καὶ mov, ὄξεε διειμένα ἢ ὁμοῦ πάντα ἢ πρὸς ἕν, ἢ ὀμφάκιον, πλῆθος ὡς δύο κυάθων. καὶ τρυφερὸν ἔριον &ví τινε τῶν 30 εἰρημένων χυλῶν διάβροχον διὰ δακτύλου ἢ μήλης παρεντι- 8 weno. ante καὶ συνεχέστδορον c (corr. E). 6 τὸ yc

etc. cf. similiter supra II, 28. 6 ἢ: ἡ c. X. TOU πρ. ἢ “ππερισφ.: X. καὶ τοῦ XQ. περιόφ. C. 8 τὰ post ἐσπειβρ. c (corr. E). 9 ἐγκαϑήσμασι τὲ (sic) c. 19 u. καὶ φακῶν etc. cf. Diosc.2,129 πρὸς τὰ ῥεύματα τῆς κοιλίας μιγείσης αὐτῷ (τῷ φακῷ) μετ᾽ ὄξους σέρεως.. «ἢ μύρτων ἢ σιδέων ἢ ῥόδων ξηρῶν etc. 13 ϑαλλῶν (vel ϑαλλέων, i. e. ἀκρεμόνων Diosc. 4, 37 z- Cimarum rubi): ϑαλίας c. ὁόας (corr. D) βυρσοθεψικῆς (sic) c. 15 εἴη: 7 c. κπλυστηριδίων c (corr. E. 16 χυ- Aóg ἢ d.: ἢ χυλὸς d. C. ἢ χυλὸς (iterum) πολ. c (corr. E).

17 στρύφνου ἢ ψιαλίου (sic) c (corr. E. — 18 ἐνιμένοι αἷμορ- ραοῦσι (Bio) c (corr. E). 19 ὀπίου ... διειμένου ... πάντα c (cf. lat.). de opio Diosc. 4,65: ἐνεργέστερον δὲ γίγνεται μιγέν- των αὐτῷ ὑποκιστίδος χυλοῦ καὶ ἀκακίας. ὀμφακέου c.

20 ὡς E: ἕως c (cf. Diosc. 5, 6 ὀλέγῳ). τρυφερῶν ἐρίων ἕν τι τι (sic) c (corr. E). 21 xol ante διὰ c (del. E). sao-

— 896 —

O94c00 τῷ στόματι τῆς ὑστέρας, καὶ πολὺ μᾶλλον ἐντεῦθεν τῆς αἰμορραγέας ὑπαρχούσης. ὅταν γὰρ ἀπὸ τῶν ἄνωθεν, σφηνούμενον τὸ ἔριον συστέλλει τὴν δύσιν, ἐγκατέχει δὲ τῇ εὐρυχωρίᾳ τὸ ἀποκριϑέν. ὁπότε τρυφερὸν καὶ καθαρὺν 5 σπογγάριον ἐπίμηκες ὡσαύτως διάβροχον ὡς ἐσωτάτω παρ- εντιϑέναι προσήκει. ἵνα τὸ ἀποκρινόμενον -παραλαμβάνηται καὶ μὴ θρομβούμενον συμπαϑείας ἐξάπτῃ καὶ φλεγμονάς, ἐκ διαστημάτων δὲ τὸν σπόγγον ἀλλάσσειν. ἁρμόσει δὲ καὶ σύας κολλᾶν κατ᾽ ὀσφύος βουβώνων τε καὶ λαγόνων, εἰ 10 δὲ δυνατὸν εἴη καὶ ἰσχίων, μετὰ πυρὸς πολλοῦ, καὶ προσ κειμένας ἐᾶν ἐπὶ χρόνον ἱκανόν, εἶτα πράως ἀποσπᾶν. ἐπι- ϑέμασι δὲ χρῆσϑαι καϑ᾿ ὧν τοὺς σπόγγους meo φοίνιξιν ἐν οἴνῳ αὐστηρῷ ἢ ὄξει βεβρεγμένοις μετὰ κηρω- τῆς ῥοδίνης ἢ μηλίνης ἢ μυρσίνης φύλλων λείων ἢ μεσκί- 15 ov ἢ στυπτηρίας ἢ ἁλόης ἢ οἰνάνθης ἢ ὑποκιστίδος ἢ ἀκακίας ἢ κηκίδος ὀμφακίτιδος καὶ ἐλαίου νεοτρεβοῦς 4) ῥο- δίνου ἢ μυρσίνου ἢ σχινίνου ἢ μηλίνου, ἢ πάλεν τοῖς διά τινος πόας στυφούσης καὶ ψυχούσης, οἷον ἀνδράχνης ὧο- σκυάμου ἀρνογλώσσου ψυλλίου στρύχνον περδικέου πολυ- 30 γόνου σέρεως, μετὰ πάλης ἀλφίτου καὶ ὄξους ἢ φοινέκων, ἀλλασσομένων πάντων συνεχέστερον. εὐτονωτέροις δὲ χρῆ- σϑαι τοῖς πεσσοῖς, οἷον κηκίδι μάννῃ χαλκίτιδι ἐξ ἔσου μετὰ γλυκέως οἴνου, ἢ σποδῷ ἢ τῇ ὑγρφᾶ πίσσῃ σπόγγου βρα. χέντος, εἶτα καὶ ἐντὸς εἰσαχϑέντος... . ἢ ξηρᾶς τρυγός, μετά

ἐντυθέμενον c. 8 τὴν εὐρυχωρίαν ο (cf. E* p. 58). — 6 ὡσαύ- vog διάβροχον E: προστίθεται ὡσαύτως δὲ ἄβροχον c. 1 καὶ ante zo. c (del. E). 16 ὀμφακένου c. καὶ (£4): 3 c.

17 τοῖς: vig c. 2838 γλυκέος c (deinde οἴνου del, E). τῆς ὑγρᾶς πίσσης c. 24 εἶτα. . εἰσαχϑέντορ: sic ὁ (so. vasculo inclusa spongia aique sic usta). "desunt quaedam, in quibus ustae cineris disciplina tradatur, sicut in lat. vers. ^. apud Cael. chr. 2, 168. ξηρὰ τρύγη Lus d cf. ap. Cael corütcis vasculi vetustissimi vini exusti ulverem vel cinerem chr. 9, 166. 167. sic et hic "dt $^ ξηρᾶς τρυγός.

-φ-ὠ---ΛΆ 4. .....ῳ.«0]7)ῸἼὕρ,΄««{΄ο| σσαασσασσαι

p——— Á—ÓÁA 2 2——— LLL A AER LLL NER

— 891 —

τινας τῶν στυφόντων χυλῶν. εἰ δὲ πρὸς ἀνάβρωσις εἴη, καὶ τῷ διὰ χάρτου μέλανι μετ᾽ ὄξους J| τινι τῶν πρὸς τοὺς δυσεντερικοὺς ἀναγραφομένων τροχίσκων. καὶ γὰρ εἰ γίγνεταί τις ἐκ τούτων ἐσχάρωσις, εὐμαρὴς ἡ πρὸς ταύτην ὑπάντησις, κρατουμένης ἐν τῷ ξῆν τῆς καμνούσης. διδόναι δὲ καὶ τροφὴν προαποσπογγίσαντα τὸ πρόσωπον μετὰ ψυχροῦ ὕδατος: ἔστω δὲ ἡ τροφὴ ὄρυξα ἐκ ψυχροῦ ὕδατος ἢ ὀξυ- κράτου, ἢ χόνδρος ἢ ἄρτος καὶ ἁπαλὸν ὠὸν δι᾽ ὄξους. ὕστερον δὲ καὶ μετά τινας ἡμέρας καὶ σέριν ἢ ἀρνόγλωσσον δι’ ὄξους καὶ ῥοῦ ὀλίγου νεοτριβοῦς, καὶ μετὰ τὸ καλῶς ἐψηϑῆναι ἔλαιον νεοτριβὲς καὶ αὐτό, καὶ μῆλον κυδώνιον ὀπτὸν ἢ ἑφϑὸν ἅἄπιον, καὶ σαρκέον ἀπὸ στήϑους φαάσσης ἡψημένης ἐν ὀξυκράτῳ ἢ μύρτοις ἔνδοϑεν ἐκπεπληρωμένης, ἢ πέρδικος ἢ ἀτταγῆνος Jj τινος τῶν ἐμφερῶν τούτοις. ὑπερ- βάντων δὲ τῶν τῆς συμπαϑείας χρόνων, καὶ οἶνάριον Óo- rÉov, στερεᾶς δὲ παντελῶς γενομένης, καὶ λουτρόν.

42. τὴν δὲ φλεβοτομίαν, ἣν ἄλλοι τε παρέλαβον καὶ Θεμίσων μεταγωγῆς ἕνεκα τῆς ὕλης, ἀποδοκιμάξομεν. χαλᾷ μὲν γὰρ ἡ φλεβοτομία, πύκνωσιν δὲ καὶ συστολὴν τὸ ofuop- ραγοῦν ἀπαιτεῖ, xol οὐ δεῖ μετάγειν τὴν ὕλην ἀλλὰ κατ- ἔχειν. ἐπισφαλὲς δὲ καὶ τὸ φλεβοτομεῖν, ὅτι μὴ κρατηϑείσης μὲν τῆς φορᾶς τοῦ αἵματος ἐκ τῆς φλεβοτομίας, ἀνάγκη τάχιον τὴν κάμνουσαν ἀπολέσϑαι ὡς ἂν ὑπὸ διπλῆς δαπα- νηϑεῖσαν αἱμορραγίας, κρατηϑείσης δὲ οὕτως ὥστε φλεγμονὴν ὕστερον ὡς ἀπὸ σκυλμοῦ πλείονα ἐπιγίγνεσϑαι, κατ᾽ ἐπάλ-

1 ἀναβρώσεις c (corr. E). cf. lat. 3 ἀναγραφομένων: at non extant in Caelii capitulo chr. IV, 6 nunc lacero ac manco. 4 εὐμερὴς ἢ ὁ (corr. D). ὄὅ weaecovués c (corr. E). 9 σέριν 8ic c (sc. διδόναι v. 5D). — 11 καὶ ante «và. c

(del. E). 17 cf. Cael. chr. II, 1883 sqq. 18 μετ. E». — aver- tendae maleriae causa Cael. 185 (averso sanguinis 191). 19

πυκνῶς σὺν καὶ c. c (corr. DE). 21 κρατηϑείσης (Sic) e (male -σαν d). 23 δαπανηϑείσης c (corr. D). 25 πλείονος c (irruente rursum tumore Cael. 191). κατάλληλον ὁ (dehinc

erit anceps uirum Cael).

Soranus, ed. Rose. 22

5

10

20

25

— 888 -

ληλον τρόπον ὃ κίνδυνος. εἰ μὲν γὰρ φλεβοτομήσαιμεν, συντόμως ἀπολέσαιμεν ἂν τὴν γυναῖκα μετὰ φλεβοτομίαν καὶ αἰμορραγίαν. πάλιν δὲ εἰ μὴ φλεβοτομοῦντες ἀφέλοιμεν αἷμα φλεγμονῆς μεγάλης ὑπαρχούσης, ἀβοήϑητον περιοψό- 5 μεϑα τὴν κάμνουσαν. οὐδὲν γὰρ οὕτω διακόπτει τὸν ἐν φλεγμονῇ κίνδυνον ὡς φλεβοτομία. φασὶ δέ τινὲς καὶ κατὰ ἀντιπάϑειαν ἕνια ποιεῖν καϑάπερ μαγνῆτιν λίϑον καὶ τὸν ἄσιον καὶ λαγωοῦ sura καὶ ἄλλα τινὰ τῶν περιάπτων, οἷς ἡμεῖς οὐ προσέχομεν. οὐχ ἀπο- 10 κωλυτέον δὲ τὴν παράληψιν αὐτῶν. καὶ γὰρ εἰ undi» ἐξ ἐνϑείας παρέχει τὸ περίαπτον; ἀλλ᾽ οὖν δι’ ἐλπέδος εὖθϑυ- μοτέραν τὴν κάμνουσαν τάχα παρέξει.

XII Περὶ ῥοῦ γυναικείου.

48. Ὁ καλούμενος γυναικεῖος ῥοῦς κατὰ μὲν τοὺς 15 ἀρχαίους. ὡς ᾿Αλέξανδρος ὃ Φιλαλήϑης ἐν τῷ πρώτῳ λέγει τῶν γυναικείων, πλείονός ἐστιν αἵματος φορὰ διὰ μήτρας μετὰ παρεκτάσεως χρόνου, κατὰ δὲ Δημήτριον τὸν Ἡροφίλειον φορὰ ὑγρῶν διὰ μήτρας μετὰ παρεκτάσεως χρόνου, τῷ μὴ αἱματώδη μόνον ἀλλὰ καὶ ἄλλοτε ἀλλοῖον 80 κατὰ χρόνον γίγνεσθαι ῥοῦν. xo9' ἡμᾶς δὲ ῥευματισμός ἐστιν ὑστέρας χρονίζων αἰσϑητῶς ἀποκρινομένου πλείονος ὑγροῦ. διαφοραὶ δὲ αὐτοῦ κατὰ μὲν ᾿ἀσκληπιάδην καὶ ἄλλους τινὰς δύο. εἷς μὲν γάρ ἔστιν ἐρυϑρός, ἄλλος δὲ ὑδατώδης 25 καὶ λευκός. κατὰ δὲ τὸν Δημήτριον παρὰ τὴν χρόαν καὶ τὴν δύναμιν. παρὰ μὲν οὖν τὴν χρόαν, ὃς μὲν γάρ ἐστι λευκὸς πτισάνης χυλῷ παραπλήσιος, ὃς δὲ ὑδατώδης,

2 &v add. D (ἀπολέσομεν E?) ὃ πάλιν δὲ gis igi τες εἰ i ἀφ. C. 6 διακόπτοιτο ἐν gà. c ort. τινες E: ἕνιοι c. 8 μαγνήτις c. 15 ὡς D: ὧν :

πλείονός ἐστιν E: ῥοῦς en πλ. C (cf. ὧν v.15). 57 ad E πλήσιος — ὑδατώδης — ἐρυϑρός — μέλας adscripsit ex Aetio

— 839 —

ὃς δὲ ἐρυϑρός, ὃς δὲ μέλας, Og δὲ ὕφαιμος σαρξὶ πεπλυ- μέναις ὅμοιος, ὃς δὲ ἀνώμαλος, ὃς δὲ ὠχρός. παρὰ δὲ τὴν δύναμιν ὃς μέν ἐστιν ἀργός, καὶ ἄνευ δήξεως καὶ ἀλγή- ματος φέρεται, ὃς δὲ φέρεται μετὰ δήξεως καὶ ἀναβρώσεως καὶ συναισϑήσεως ἐπωδύνου, ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀποκρίσεως 5 ἐπιφέρων. λέγεε δὲ καὶ τὸν μὲν ἀφ᾽ ὕλου φέρεσθαι τοῦ σώματος. τὸν δὲ ἀπὸ τῆς ὑστέρας, τὸν δὲ ἀπ᾽ ἄλλου τινὸς μέρους. καὶ τὰς τούτων διαφορὰς ἐπεξέρχεται μετὰ σημειώ- σεῶν, ἃς μακρὸν ἅμα καὶ ἄχρηστον ἐξιστορεῖν. ἐπὶ παντὸς γὰρ ῥευματισμοῦ καὶ ὅλων τῶν σωμάτων καὶ μερικῶς τῆς 10 ὑστέρας ἐπιμελεῖσϑαι προσῆκεν. λέγεται δὲ ὃ λευκὸς ῥοῦς τοῦ ἐρυϑροῦ δυστραπελώτερος, ὡς διὰ στενωτέρων φερόμενος πόρων. ἡμεῖς δὲ κατὰ κοινὸν σημειωσόμεϑα τὸν ῥοῦν ἐκ τοῦ συνεχῶς καϑυγραένεσϑαι τοὺς τόπους διαφόροις κατὰ χρόαν ὑγροῖς. τὴν δὲ κάμνουσαν ἀχροεῖν καὶ ἀτροφεῖν καὶ 16 ἀνορεκτεῖν xav τοῖς περιπάτοις πολλάκις δυσπνοεῖν καὶ κατῳδηκότας ἔχειν τοὺς πόδας.

44, κατὰ δὲ τὸ προσεχὲς διοίσει τὸ πάϑος αὑτοῦ τῷ τὸν μὲν χωρὶς πόνου ὑπάρχειν, τὸν δὲ μετὰ πόνου, καὶ (τὸν μὲν» χωρὶς ἑλκώσεως. τὸν δὲ μεϑ᾽ ἑλκώσεως ἤτοι 30 φλεγμαινούσης ἢ ῥυπαρᾶς ἢ καϑαρᾶς. Ore μὲν οὖν χωρὶς

quaedam inter lineas auctor compilationis Soraneae, quae sic repetit ipse eadem manu c: ἀπὸ φλεγματικοῦ αἵματος — τοῦ ὁρρόδους περιττώματος — ἰχὼν (sic) αἵματος — μελαένης χολῆς (de e parum accurate D p. 9241. cf. Aet. ex Archig. c.64).

4 ὁ δὲ (hio) c. b ἀκρίσεως c (corr. D). 8 τὰς τ. δια- φορὰς ἐπεξέρχεται p. DE: τῆς v. διαφορᾶς. ἐπεξέφχονται δὲ B.C. σημειώσεως C. 11 προσῆκον c (corr. E. 18 ἡμεῖς: Sorani igitur sunt quae graeca leguntur in Epitome Oribasii Paris. (cod. Gr. suppl. 446) IV, 686 (» lat. vet. VL 853 ex alio auctore). σημειωσάμενοι c (corr. E). 18 αὐτοῦ c (corr. E?, cf. a se lat.). 20 τὸν μὲν ante *. íAx. om. c (sed cf. Sor. in Orib. epit. IV, 636 et ex Caelio la&. Or. VI, 863 Dar.).

vos Or. (Paul): om. c. 21 post καθαρᾶς seq. Aetiana (ex Archigene) p. 242, 3 — 244, 8: ubi post ult. v. τόπων album unius cm. in c, novo sc. fragmento incipiente et Soraneo, ex

22*

— 840 —

ἑξλκώσεως ἢ πόνου φέρεται. πᾶσι χρηστέον roig ἐπὶ τῆς αἱμορραγούσης ὑστέρας εἰρημένοις). εἰ δὲ καὶ ποτήμασί τις ἐθέλοι, μὴ φαρμακώδεσι καὶ δριμέσιν ἀλλ᾽ ἠπίοις τε. . ., οἷον λωτοῦ πρισμάτων ἀπόβρεγμα κατ᾽ ἰδίαν ἢ μετὰ δυοῖν 5 ὀβολῶν σαμίας γῆς ἐν δυσὶ κυάϑοις ὕδατος, εἰ δὲ Ó καιρὸς ἐπιτρέποι, καὶ μετ᾽ οἴνου αὐστηροῦ, ἢ σὺν αὐτῷ λαγωοῦ ἢ μόσχου πυτία ἢ ἀρνὸς ἢ ἐλάφου, πηκτικὴ γὰρ κατὰ δύνα- μέν ἐστιν, ἢ γίγαρτα λεῖα ἢ μύρτα ἢ σίδια ἢ φλοιὸς πέτυος ἤ τι τῶν ἐμφερῶν ἐπιπασσόμενον τῷ ποτῷ μέχρε δυοῖν 10 δραχμῶν, ἢ ἀφέψημα φοινίκων ϑηβαικῶν ἢ κυδωνίων μήλων. ὅτε δὲ μετὰ πόνου φέρεται; χυλὸν ἐνετέον τράγου ἢ χόνδρου ἢ πτισάνης διὰ μητρεγχύτου ἢ κλυστηριδίου, xol τοῖς ϑερ- μοῖς κατὰ δύναμιν χρηστέον καταπλάσμασι καὶ τροφαῖς év- ϑέρμοις τε καὶ λεπταῖς. ὅτε δὲ μεϑ᾽ ἑλκώσεως, ἐπὶ μὲν 16 τῆς φλεγμαινούσης τοῖς αὐτοῖς πάλιν χρηστέον οἷς ἐπὶ τοῦ μετὰ περιωδυνίας καὶ χωρὶς ξλκώσεως δευματισμοῦ. εἰ δ᾽ εἴη δυπαρὰ ὥστε τρυγῶδες εἷναι τὸ φερόμενον, ἢ ζκαϑαράν,

curatione morbi sumpto absque initio, quod tale erat sec. la- tinae versionis fragm. ap. Orib. VI, 853: Quando awtem sine ulcere aut dolore fertur, omnibus uteris medicaminibus quac (quibus cod.) ad. sanguinis fluxum expediunt ec. eadem. graece ap. Orib. epit. 636 «sic ὅτε μὲν οὖν gy. ἕλκ. 7 7T. φ. πᾶσι χρηστέον τοῖς ἐπὶ τῆς αἷμ. ὑστέρας ποτήμασι τοῖς μὴ φαρμα- πκώδεσιν etc. 6 ὁ om. c. 6 ἐπιτρέπει c (permiserit lat.). λαγ. ἢ ἐρίφου ἡ ἀρνὸς ἡ μόσχου ἢ ἐλάφου Or. ep. (unde Pau- lus 8, 68). in vers. lat. locum commutant, ἐλάφου... ἐρέφου.

7 πιτύαν c (corr. E). πηκτικὴ (cf. Diosc. 2, 85 κοινῶς δὲ πᾶσα πυτία πήσσϑι μὲν τὰ διαλελυμένα, λύει δὲ τὰ “συνεστῶταο): “«επτικὴ ὁ (cf. E? p. 69). 8 ἢ σίδια: pro his ὄμφαξ ξηρὸς exhibet Or. (Paul. ὴ item lat. vet. omfacium siccum. φλοιὸν 6. 10 xol ante μήλων c (del. E). 11 yviov PEIXOU πτισάνης ἢ τράγου ἢ ὀρύξης Or. ep. — lat. salécis (sic).

auti pti. aut alicae aut orizae (nimirum ex Responsionibua).

12 ἡ (x4) om. c (cf. II, 41). cf. ἢ κλυστῆρος Or. ep. (Paul). 16 τοῖς φλογμαινοῦσης (sic) c. οἷς ἐστὶν μὲν περὶὠδυνίας c (corr. E, qui ἐπὶ μετὰ, quibus addidi τοῦ). 17 7 καθάπερ 6 (cf. Cael. non aliter quam dysinteriam curamus etc. ap. lat. Or. VI, 863).

— 84 —

καϑάπερ ἐπὶ τῶν δυσεντερικῶν ποῦ μὲν τοῖς ἀνακα- ϑαίρειν ποῦ δὲ τοῖς ἐπουλοῦν δυναμένοις, ὧν μνημονεύσομεν μικρὸν ὕστερον περὶ τῶν ἐν μήτρᾳ διαλαμβάνοντες ἑλκῶν. εἰ δὲ χρονίσας ὃ ῥοῦς ποτὲ μὲν ἐπιϑέσεις ποτὲ δὲ δια- λείμματα λαμβάνοι, κατὰ μὲν τὴν ἐπίθεσιν τοῖς ἁπλοῖς παρη- 5 γορίας ἕνεκεν χρηστέον, κατὰ δὲ τὰ διαλείμματα τοῖς τονοῦν καὶ μετασυγπρίνειν δυναμένοις. olov αἰώρα διαφόρῳ. περι- πάτῳ, ἀναφωνήσει, ἀλειπτικῇ ἐπιμελείᾳ, λουτρῷ, οἰναρίῳ, σποικέλῃ. τροφῇ. παροπτήσεσιν, TÀLOGEOL, σικύαις μετασυγ- κριτικαῖς, δρώπαξι, τρίψεσι διὰ γυμνῶν τῶν χειρῶν ἢ δι᾽ 10 ὠμολίνου, ἢ ψιλώϑρῳ ἢ σμήγμασε μετασυγκριτικοῖς» σινα- πισμῷ, ἐμέτῳ ἀπὸ ῥαφανίδων, δριμυφαγίᾳ καὶ τῇ κατὰ κύχλον ἀγωγῇ» κολύμβοις ἢ κατακρουνισμοῖς ἐν ὕδασιν αὐτοφυέσιν, ἀλλαγαῖς ἀέρων διὰ γῆς καὶ ϑαλάσσης, ἔγκα- ϑίσμασί τε καὶ πεσσοῖς τοῖς ἀμύσσειν δυναμένοις. 15 τὴν δὲ ἐπὶ τοῦ αἱματώδους δοῦ φλεβοτομίαν ἀπὸ ἀγκῶνος ἢ ῥινὸς ἢ μετώπου ὡς ἀνωτέρω εἰρήκαμεν καὶ νῦν ἀποδο- κεμάξομεν, μὴ σφοδροτέρας περιωδυνίας ἐπειγούσης. συστο- λῆς γὰρ χρήξει τὸ πάϑος, οὐκ ἀνέσεως, ἣν ἡ τοῦ αἵματος ἀφαίρεσις πέφυκε παρέχειν. 30

XII Περὶ γονορροίας. 45. Οὐκ ἐπὶ μόνων ἀνδρῶν ἀλλὰ καὶ ἐπὶ γυναικῶν

1 τῶν om. c. τοῖς (ante ἀἄνακαϑ'..) add. E. 2 ἐπού- λεῖν c (corr. D). ὃ τὰ E: om. c. 1 αἰώρα διαφόρω c (i.e. vectatione diversa Cael. ap. Orib. lat. 1. c. — αἰώραις διαφό- ροὲς ep. Orib. IV, 686 zs Paul). 8 λουτρῷ, οἴνῳ, ποικῃ τροφῇ in extr. recenset Or. ep. (Paul), item lat. vere, ubi brevius haec leguntur. 9 μετὰἀσυγκριτικαῖρ (sic) c. (non -oig

dj 10 ἡδέω μολένω c (corr. D). 18 ἢ addidi. [6 $oóg c (corr. E). 17 contra Árchigenes Aetii (p. 348, 1 D). 20 post παρέχειν continuantur (ex p. 244, 8 D) Aetiana Archigenis p. 246, 20 — 247, 11 (e quibus propter vocem methodicam ad alios etiam medicos propagatam στεγνωθείσης p. 246,26 — 247, 7 male admisit Ermerins). 22 hoc cap. cum seqq. e Sorano quibusdam omissis transtulit Aetius, c noster ipsum Boranum

— 84 —

ἀποτελεῖται γονόρροια. ἔστι δὲ σπέρματος ἔκκρισις χωρὶς προθυμίας καὶ ἐντάσεως ἐκ μικρῶν φέρουσα διαστημάτων ὥστε τὸν ὄγκον ὠχραίνεσϑαι καὶ ἀδυναμεῖν καὶ συντήκεσθαι. χαλᾶται γὰρ ἡ μήτρα καὶ ἀδυναμία παρέπεται καὶ συντήκε- ὅται τὰ σώματα κατὰ βραχύ. συρρεῖ γὰρ πρὸς τὴν μήτραν κατ᾽ ὀλίγον ἡ ἀπὸ τοῦ σώματος ὕλη ἀλλοίωσιν βραχεῖαν ἐν τοῖς τύποις ὑπομένουσα, καϑάπερ ἐπὶ τῶν ὀφϑαλμιώντων τὸ δάκρυον. χρονίζειν δὲ εἴωϑε τὸ πάϑος τῷ γένει δοῶδες ὑπάρχον. 46. διὸ προσφάτου μὲν αὐτοῦ τυγχάνοντος ὥσπερ 10 ἐν τοῖς παροξυσμοῖς παρηγορικῶς ἀκτέον. ἐγκαθέξειν μὲν οὖν αὐτὰς χρὴ εἰς τὰ στύφοντα ἀφεψήματα καὶ ψυχρότερα, οἷον ῥόδων μυρσίνης σχίνου βάτου καὶ τῶν ὁμοίων. καὶ περιχρίειν τὸ ἦτρον καὶ τοὺς βουβῶνας ἀκακίας χυλῷ καὶ ὑποκιστίδος μετ᾽ οἴνου αὐστηροῦ καὶ τοῖς παραπλησίοις. 15 καὶ τοῖς διὰ φοινίκων καὶ κυδωνίων καὶ μυρσίνης κατα- πλάσμασι καὶ κηρωταῖς χρηστέον, ἔλασμα δὲ μολύβδου πλατὺ καὶ λεπτὸν ὑποβλητέον τῇ ὀσφύε νυκτός, καὶ τριβακοῖς χρωμένοις περιβλήμασι καὶ μὴ τρυφερὰ ἔστω τὰ ὑποστρώματα. ἐμέτοις δὲ χρηστέον καὶ τοῖς ἀπὸ τροφῆς μέν. μάλεστα δὲ 20 νήστεσι. καὶ γυμνάξειν τὰ ἄνω μέρη καὶ τρίβειν ἐπὶ πολύ, μὴ λιπαίνειν δὲ ὕλως μηδὲ ϑερμαίνειν τὰ πεπονθότα μέρη, ποτίξειν δὲ ἁλικακάβου ῥδίξης ἐξηρασμένης ἐν σκιᾷ { ἃ μεϑ᾽ ὕδατος, ἢ ἄγνου σπέρματος ἢ κανάβεως ἢ πηγάνου σπέρ- ματος, τροφὰς δὲ διδόναι μὴ διαλελυμένας μηδὲ δοφηματώ- 25 δεις μηδὲ γεννητικὰς τοῦ σπέρματος ἢ ἐρεϑιστικὰς ἀλλὰ sequitur. — 2 ἐκ — (8) συντήκεσθαι om. Aet. 8 τῷ — (9) ὑπάρχον om. Aet. 18 ἀκακία xol ὑποκυστίδος p. o. c. ad- didi χυλῷ. cf. ex acacta et ypoctistidos (sic) Escolap. c. 42. et supra II, 41 et Sor. ap. Gal. XIII, 42. 14 τὰ παραπλήσια e (corr. E). 16 χρῆσϑαι c. 17 νυκτὸς. xal τριβάκοις χρώ- μενοι (nc) περιβλήμασι (sic ante καὶ τρυφερὰ) c, quae om. d ret om. Aet.) 18 μὴ (post καὶ) om. c (add. D). cf. Aet. τῇ ὀσφύι, καὶ (al. καὶ μὴ) τρυφερὰ... «τραχέα δὲ μᾶλλον. 29 δὲ (sic) o: ve Aet. 28 σπέρμα (sic, sine. ὁμοέως Aetii) c (corr. D. — 25 μηδὲ Ael.: μὴ c.

ze s ..ς

ξηροφαγεῖν τὰ πλεῖστα, xal τῶν πτηνῶν τι λαμβάνειν ὀπτόν, καὶ οἶνον ὀλίγον σκληρότερον, φεύγειν δὲ καὶ τὰ λοιπὰ ἐρεϑιστικὰ τῶν ἀφροδισίων ὡς μήτε ἐν ξωγραφίᾳ χαρακτῆρας «δεικνύειν εὐμόρφους μήτε τοὺς περὶ τῆς συνουσίας λόγους τέϑεσθαι, στυγνὰς δὲ τὰς διαγωγὰς ποιεῖσϑαι καὶ ἀναγνώσεις ὁμοίως καὶ διηγήματα. χρονιζούσης δὲ τῆς διαϑέσεως καὶ γυμνασίοις χρῆσϑαι καὶ ἀφιδρώσεσιε καὶ τρίψεσι καὶ βαλα- νείοις ψυχροῖς, δοδίνῳ δὲ συνεχῶς χριστέον τὸ ἦτρον καὶ τὴν ὀσφύν. χρηστέον δὲ καὶ τοῖς ἐπὶ τῆς τῶν ἀνδρῶν γονορρθέας καὶ ὀνειρώξεως προγεγραμμένοις βοη- ϑήμασι. διαλείμματος δὲ γενομένου τοῖς τονοῦσι καὶ μετασυγκρίνουσι τοπικῶς καὶ τὴν ὕλην σύγκρισιν, ὧν τὰς ὕλας ἐκ τῶν πρόσϑεν εἰρημένων μετενεκτέον.

XII Περὶ ἀτονούσης μήτρας.

41. “Ὥσπερ καὶ τὰ ἄλλα μόρια τοῦ σώματος, οὕτως καὶ ἡ μήτρα ἐνίοτε ἀτονεῖ. παρέπεται δὲ ταῖς τοιαύταις συνου- σίας ἀποστροφή, ἔκκρισις πνευμάτων, πλεονασμὸς καταμηνίων δὶς ἢ τρὶς ἐπιφαινομένων τοῦ μηνὸς ἀτάκτως μελάνων ὑδατωδῶν, ἀκρατησία τοῦ σπέρματος. ἐκρεῖ γὰρ μετὰ τὴν συνουσίαν αἷς μὲν εὐθύς, αἷς δὲ μετὰ ἡμέρας τινὰς ὀλίγον

2 or Uic c (cf. Gal. VIII, 689): κιρρύτερον Aet; ὃ μήτε: μὴδ ξωγραφίέα c: -αις Aet. 4 μήτε περὶ τοὺς τῶν συμπλοκῶν» λόγους διηγεῖσθαι, μὴδὲ τοὺς περὶ τῆς ἀπουσίας λόγους τίθεσθαι c (ex dittogr., cf. Aet. μηδὲ τοὺς περὶ συν- ovcíac λόγους τίϑεσθαι et lat. nec de partibus veneriis fabulae

cum ipsis misceantur). 6 ὁμοέως Aet.: -ας c. 7 τρέψει c 11 διαλείμματος — (18) μδτενεκτέον om. Aet. τὰ govovvca

καὶ μετὰσυγκχρίνοντα c (corr. E). 19 ὧν D: ὡς c. 16

por deg dine. add. πασχούσαις (ex Aet.) c. 18 τοῦ μηνὸς

ost ἐπιφ. o. 20 post συνουσίαν ex Aet. add. c καὶ οὐ κατέχουσι τὸ καταβαλλόμενον σπέρμα τοῦ ἀνδρὸς ἀλλ᾽ εὐπορεῖν μετὰ τὴν συνουσίαν (ubi deinde sio in brevius contracta le- guntur quae seq. apud Sor. αἷς μὲν εὐθὺς αἷς δὲ μετὰ ἡμέρας τινάς. τινὲς δὲ περὶ τὸν τρίτον μῆνα φϑεέρουσι τὰ ἔμβρυα). ὀλίγως c. 20 ὀλέγον — (p. 844, T) ἀπότεξις om. Aet.

5

10

15

zu AA. us

βράδιον, αἷς δὲ xol διατυπωϑέν, ἄλλαις δὲ xol νεκρωϑὲν ἢ παντελῶς ἄτροφον καὶ τοῖς χρόνοις ἐλλιπές, ὥστε γίγνε- σϑαι ποτὲ μὲν ἕἔκροιαν ποτὲ δὲ ἔκτρωσιν ποτὲ δὲ ὦὠμοτοκίαν. ἔχροια μὲν οὖν ἐστιν ἀἁποπτυσμὸς τοῦ σπέρματος μετὰ τὴν 5 συνουσίαν μετὰ πρώτην ἢ δευτέραν ἡμέραν, ἔκτρωσις δὲ ἡ μετὰ δεύτερον ἢ τρίτον μῆνα φϑορὰ τοῦ ἐμβρύου, ὠμοτοκία δὲ ἡ σύνεγγυς τῆς τελειώσεως πρὸ ὥρας ἀπότεξις. τὰ δὲ μὴ φϑαρέντα ἔμβρυα ἄτροφα καὶ ἀσϑενέστατα γίγνεται. ἐν δὲ τῷ καιρῷ τῶν καταμηνίων παρέπεται βάρος ἐπιγαστρίου 10 ὀσφύος σκελῶν. ὁ στόμαχος κακοπραγεῖ κἀκ τούτου ἐνίοτε ἀναϑυμιάσεων περὶ τὴν κεφαλὴν γιγνομένων τὰ αὐτὰ συμ- πτώματα ταῖς ὑστερικῶς πνιγομέναις παρέπεται, ἐνίοτε δὲ καὶ μελαγχολικαῖς παρανοίαις περιπίπτουσι καὶ μανίαις. συμβαίνει δὲ τὸ πάϑος ἐκ συνεχῶν κυήσεων καὶ διατάσεων 15 καὶ μάλιστα ὅτε μεγάλα εἴη τὰ ἔμβρυα.

48. μετενεκτέον δὲ τῇ ϑεραπείᾳ ἐκ τῶν ἔμπροσθεν εἰρη- μένων τὰ δυνάμενα τόνον ἐντιϑέναι καὶ ῥώμην τοῖς πε- πονϑόσι μορίοις. ὡς γὰρ χρονίου, ῥοώδους ὄντος τοῦ πά- ϑους, ἐπιμελεῖσϑαι προσήκει. σταλτικοῖς μὲν οὖν κατὰ τὰς

20 ἐπυϑέσεις χρώμεϑα, τονωτικοῖς δὲ καὶ μετασυγκριτιποῖς κατὰ τὰ διαλείμματα. δεῖ μέντοι μὴ ἀποπτυσϑέντος εὐθέως τοῦ σπέρματος τῇ συλλήψει συνεργεῖν, ὡς ἐν ἀρχαῖς ὑπεδείξαμεν. φϑορᾶς δὲ προσδοκωμένης ἔσεσθαι, καϑάπερ διὰ τοῦ προ- ἡγουμένου σκέμματος παρεστήσαμεν, ἰσχνουμένων τε παραλόγως

26 τῶν μαστῶν, ὡς Ἱπποκράτης φησίν, ἢ ψυχομένων τῶν

1 ἄλλως c (corr. D). 8 ἔκτροιαν et iterum 4 Ae reqoies (sic) c (corr. D). — 9 τοῦ ante ἐπιγαστρίου c (del. ἘΞ).

ὁ D: om. c. 19 ὑστερικῶς: 810 c (non -xaic). 18 αἴ mi σχουσαι (posl περιπ.) add. Aet. (non c). 16 τὴν θεραπείαν ὁ (εἰς add. E). 18 ὡς — (p. 845, 8) ἐκβολῇ om. Aet. 0y- P om. c. 19 οὖν (post u A add. E (0m. c). 21 ἀποπτυ- ϑέντος (sic) c. 22 ἐν deruis ac. I, 14 E. 28 διὰ τοῦ gon. σπέμματος sc. I, 18 E. 24 ἰσχνουμένους c (corr. D. rem cf. I, 18). 25 ἢ: xal c.

zx 8Ψ4 --

μηρῶν. ὥσπερ ἐσημειώσατο Διοκλῆς» ἢ καὶ τοῦ ἐμβρύου διεφϑαρμένου, πρὸς μὲν τὴν ἔκκρισιν ἀποσυνεργοῦντα δεῖ πολλὴν ἡσυχίαν ἄγειν καὶ ἀναρρόπως κατακλένειν καὶ σπόγ- γους ἀποτεθλιμμένους ἐν ὀξυκράτῳ περιβάλλειν ἐφηβαίῳ καὶ ὀσφύι. πολλάκις γὰρ οὕτως ἔκτρωσις ἐκρατήθη. τοιχύ- 5 τῆς ἐπιμελείας πρὸς διαίρεσιν πρόσφατον συνταχϑείσης. ἐφϑαρμένου δὲ τοῦ κατὰ γαστρὸς διὰ τῶν ἀνετικῶν συνεργη- τέον τῇ τελείᾳ ἐκβολῇ... ἐγκαθίσματα οὖν παραλαμβάνειν χρὴ τὰ στύφοντα, χλιαρὰ μέντοι τῇ ἁφῇ. καὶ ἐγχυματιστέον τὴν ὑστέραν ῥοδίνῳ χλιαρῷ ἢ ναρκισσίνῳ ἢ σουσίμῳ ἢ μη- 10 λένῳ. καὶ τοῖς ὁμοίοις τὸ ἐπιγάστριον ἀλειπτέον καὶ τὴν ὀσφύν. γυμνάζειν δὲ συνεχῶς ὅλον τὸ σῶμα γυναικὶ πρέ- πουσι γυμνασίοις. τροφαῖς δὲ χρηστέον ὀλίγαις μέν, κρεώ- δεσι δὲ καὶ ὑποστυφούσαις ἠρέμα, καὶ οἶνον ὁμοίως στύφοντα μετρίως σκληρὸν διδόναι. ὀλίγον δὲ ἔστω τὸ πλῆϑος τοῦ 15 πινομένου, μᾶλλον γὰρ δίψα ἐπιτηδεία τῷ πάϑει. παραι- τεῖσθαι δὲ τὰ διὰ γάλακτος καὶ τυροῦ σκευαζόμενα πάντα καὶ πᾶσαν κάϑαρσιν καὶ κοιλιολυσίαν.

XIV Περὶ παραλύσεως μήτρας.

49. Παραλύεται ἡ μήτρα δι᾽ ἄλλας μὲν αἰτίας καὶ δι so ἐπάλληλον ἔχτρωσιν. παρέπεται δὲ ταῖς πασχούσαις συνου- σέας ἀποστροφή, κατάψυξις τοῦ στομίου τῆς μήτρας καὶ τὸ ἀτροφώτατον αὐτὸ καὶ λαπαρώτατον καὶ olovtl δακωδέστατον ὑπάρχειν καὶ χαλᾶσϑαι τὸν τράχηλον καὶ ἀναισϑητεῖν. ποιεῖ δὲ τοῦτο καὶ παρεμποδισμὸν πρὸς τοὺς περιπάτους ὡς ἀλλο- 96

8 sine lac. c. 9 χρή Aet.: om. c. 11 ὑπογ. c. 14 σκληρὸν: κηρρὸν ὁ (κιρρὸν Aet). 15 μᾶλλον δὲ τρίψει C, p. δὲ (al. γὰρ) δίψα Aet. 20 παραλύεται μήτρα ο (δὲ ἡ μ. Aet.). 22 κατάψυξις Aet. (cum frigore lat.): κατάπτυξις (8c) c. 34 post ᾿ἀναισϑητεῖν geq. in ὁ: καὶ ποτὲ μὲν ἐποχὴ τῶν κ. y. τελεία. ποιεῖ δὲ τοῦτό ποτὲ καὶ ἄτακτος ἀπόκρισις καὶ παρὰποδισμὸς πρὸς τοὺς περὶπάτους ὡς ἀλλοτρίου etc. quae transposui οἵ. lat. praeterea ad απιδμίαπάμηι impeditur. menstrua etiam etc.

— 944 —

βράδιον, αἷς δὲ καὶ διατυπωϑέν, ἄλλαις δὲ καὶ νεκραῦ 7 παντελῶς ἄτροφον καὶ τοῖς χρόνοις ἐλλιπές. ὥστε »* σϑαι ποτὲ μὲν ἔκροιαν ποτὲ δὲ ἔκτρωσιν ποτὲ δὲ dome: ἔκροια μὲν οὖν ἔστιν ἀποπτυσμὸς τοῦ σπέρματος Masc 5 συνουσίαν μετὰ πρώτην ἢ δευτέραν ἡμέραν, ἔκερωσες μετὰ δεύτερον ἢ τρίτον μῆνα φϑορὰ τοῦ ἐμβρύου, d δὲ ἡ σύνεγγυς τῆς τελειώσεως πρὸ ὥρας ἀπότεξες.᾽ μὴ φϑαρέντα ἔμβρυα ἄτροφα καὶ ἀσθενέστατα γέγν: δὲ τῷ καιρῷ τῶν καταμηνίων παρέπεται βάρος ἔπι 10 ὀσφύος σκελῶν. ὁ στόμαχος κακχοπραγεῖ κἀκ τούτ ἀναϑυμιάσεων περὶ τὴν κεφαλὴν γιγνομένων τὰ : πτώματα ταῖς ὑστερικῶς πνιγομέναις παρέπεται, καὶ μελαγχολικαῖς παρανοίαις περιπέπτουσι κι συμβαίνει δὲ τὸ πάϑος ἐκ συνεχῶν κυήσεων καὶ 15 καὶ μάλιστα ὅτε μεγάλα εἴη τὰ ἔμβρνα.

48. μετενεκτέον δὲ τῇ ϑεραπείᾳ ἐκ τῶν ἔμ: | μένων τὰ δυνάμενα τόνον ἐντυθϑέναι καὶ («y ᾿ πονϑόσι μορίοις. ὡς γὰρ χρονίου, ῥδοώδους..- 3 ϑους, ἐπιμελεῖσϑαι προσήκει. σταλτικοῖς μὲν

30 ἐπυϑέσεις χρώμεϑα, τονωτικοῖς, δὲ καὶ μέετασι τὰ διαλείμματα. δεῖ μέντοι μὴ pu σπέρματος τῇ συλλήψει συνεργεῖν, ὡς ἐν ἡ φϑορᾶς δὲ προσδοκωμένης ἔσεσθαι, πὸ roe qyovp£vov. σκέμματος παρεστήσαμεν, ἴσχνου,

25 τῶν μαστῶν, ὡς EC ilr.

1 ἄλλως c (corr. d ^" E e) c (corr. D). . n D: me 12.5 xa iuri L c (εἰς add. E). τος Om. ὃ, ϑέντος ere

ad rem.

καὶ

πόδας

χει πρὸς

C 1 καὶ ΕΣ φησὶ δυσ-

’ 3 ζυμνασια &U- , j! 1 «orever δὲ καὶ

;&, δυστοκεῖσϑαι

ὕτως γὰρ (ἡ) Σί-

ςν ὅτε τρὶς ἀνὰ πέντε

.« πλαγίου γεννωμένου τρας ἢ καὶ τοῦ στόματος

: τοῦ περιέχοντος τὸ ἔμ- παχυτέρου ὄντος καὶ μὴ "αἱ. ξωρᾶσθαι δέ φησιν τὸν ὑμένα ῥαγῆναι. τὰ δὲ

x ia" pro & "s 8 πλήϑη: uL» post εὐογκ. add. c. γὰρ rÓQo« add. 6 καὶ ante iubet c. 9 πρὸς c cum albo 10 ξόδε (sic) cum albo 2 cm. c. 13 τῶν his D (vov E). 14 » ὡς ya σέμωνος t. H. πολλάκις ἐκύησεν M cf, Paul. 3, 76 διὰ τὸ πόντε γὰρ ἰστόρησεν Ἡρόφιλος sensum esse voluerunt et D qui ie e iri ea πολλάκις, ὅτε γὰρ ὡς

σαν Neraóss. unde imm — d E: πρὸς €.

μὰ

— 84 —

volov τινὸς éyxtuuévov xal πρὸς σύλληψιν ἀπραξίαν τοῦ σπέρματος ἐν ταῖς συνουσίαις. ἢ μηδ᾽ ὕλως παρατιϑεμένου τῇ μήτρᾳ ἢ καϑάπερ ἐξ ἀψύχου κύτους ἀποδιδομένου παρ- αὐτίκα. καὶ ποτὲ μὲν ἐποχὴ τῶν καταμηνίων γίγνεται 5 τελεία. ποτὲ δὲ καὶ ἄτακτος ἀπόκρισις, ποτὲ δὲ κατὰ cv πάϑειαν τῶν παρακειμένων καὶ ἀπροαίρετος ἔκρυσες οὔρων ἢ σκυβάλων, καὶ ἀπευϑυσμένου βάρος. στεγνὸν δὲ τὸ πάϑος καὶ πολυχρόνιον, ποτὲ μὲν ἐπιϑέσεις ἔχον ποτὲ δὲ διαλείμματα. τὴν μὲν οὖν ἐπίϑεσιν ἐκ βάρους καταληψό- 10 μεϑα καὶ δυσαισϑησίας καὶ δύσεως πλείονος, τὸ δὲ δεάλειμμε ἐκ τῶν ἐναντίων. μετενεκτέον δὲ τὴν ϑεραπείαν ἐκ τῶν εἰρημένων περὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ ἐμμήνου καὶ τῆς στραγγῆς καϑάρσεως nui μετὰ πόνου.

15 XV Περὶ παρεγκλίσεως καὶ ἀποστροφῆς καὶ ἄνα- δρομῆς μήτρας.

50. Τοῖς ἀγκυλωϑεῖσι δακτύλοις παραπλησίως τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας καὶ ὃ τράχηλος ἀποστροφὰς καὶ παρεγκλίσεις ὑπομένει ποτὲ μὲν εἰς τὰ πλάγια, ποτὲ δὲ εἰς τὰ ἔμσοροσϑεν

30 καὶ ἄνω, ποτὲ δὲ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ κάτω, ποτὲ δὲ προῦ- αναφεύγει. καὶ γίγνεται ταῦτα φανερὰ τῇ τε καϑέσει τῶν δαχτύλων, καταλαμβάνεται γὰρ διὰ τῆς ἁφῆς εἰς ὃ μέρος

1 ἀπραξία c. 3 ovx ἀποδ. c (corr. E, ex Aetio) ὁ ἔκρυσις (810): ἔκκρισις Aet. T σκυβάλων Aet.:-Aov c. fW φους c (corr. Ε). 9 διάλειμμα c (corr. Ε). 14 post πόνου 8eq. additamentum ex Aetio p. 267, 16—18 D. 19 cf. Cad. ap. Οὐ. lat. Vl, 862: et nunc in obliqua, *wnc in altiora δὲ superiora, vel posteriora aut refuga ad interiora sustolléter (item Muscio per quattuor partes). πότε δὲ sig τὰ ἔμπρο- σθϑὲεν ποτὲ δὲ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ ποτὲ μὲν ἄνω ποτὲ δὲ κάτα, ποτὲ δὲ προαναμφεύγει C. 20 οὗ. Muscio: aléquando εἰ ad superiores parles fugit. 21 καϑθέσει (immissione lat.) E: κατα- ὃ έσει c. 22 cf. lat. Cael. tactw οἴ probata sentiuntwr eic.

s 84] -ο-ς-

γέγονεν ἡ διαστροφή, καὶ τοῖς παρακολουϑοῦσι σημείοις. τῇ μὲν γὰρ εἰς τὰ πλάγια παρεγκλίσει τοῦ καταλλήλου μηροῦ γίγνεται τάσις καὶ πόνος καὶ νάρκη. ποτὲ δὲ καὶ ἀτροφία καὶ κατάψυξις καὶ παρεμποδισμὸς τοῦ περιπατεῖν 9 καὶ ἔστασϑαι. τῇ δὲ εἰς τὰ ἔμπροσθεν καὶ ἄνω παρεμποδισμὸς 5 οὔρων xal περίτασις ἐφηβαίου. τισὶ δὲ καὶ τὸ ἀδυνατεῖν ζστασϑαι. τῇ δὲ εἰς τοὐπίσω καὶ κάτω παρεμποδισμὸς ἐκ- xoíosoc σκυβάλων ἢ φυσῶν καὶ δυσέργειά τις ἐν τῷ καϑίζειν xal μᾶλλον ὅσον ἂν ἐπὶ τὸν δακτύλιον ἡ παρέγκλισις γένηται. ταῦτα δὲ πάντα συμπτώματα στεγνώσεως. τῆς γὰρ φλεγ- 10 μονῆς ὑποκειμένης πάντως γέγονεν, ἢ σκληρίας ἢ μερικῆς τινὸς σφίγξεως.. ἕνεοι μὲν οὖν καὶ τῆς παρεγκλίσεως ὑπαρ- χούσης αἴτιον... xo0' ἡμᾶς δὲ καὶ νῦν σκοπεῖν προσῆκεν εἰς τὴν διάϑεσιν εἴτε φλεγμονὴ γέγονεν εἴτε κοινῶς στέ- γνῶσις, καὶ ἐν μὲν τοῖς παροξυσμοῖς παραιτεῖσθαι δεῖ πᾶν 15 τὸ δριμὺ καὶ δηκτικόν, χρῆσϑαι δὲ τοῖς παρηγορικοῖς καὶ χαλᾶν δυναμένοις, ἐν δὲ ταῖς ἀνέσεσι καὶ τοῖς ἀνασκευαστι- κωτέροις προσέρχεσϑαι, χρονίσαντος δὲ τοῦ πάϑους, καὶ τοῖς μετασυγκριτικοῖς, ὧν τὰς ὕλας καὶ τὰς ἐπιδεξίους χρήσεις ἐκ τῶν ἔμπροσθεν εἰρημένων μετενεκτέον. 20

2 et 6 (τσεε d). 4 περομοσισηοι c (item in- fra). g 6. 9 ὅσον ἄνω ἢ ὅσον ἐπὶ τ. δ. c (ὅσον ἂν μᾶλλον ἐπι 5 p E). 11 ὑπερκειμένης c (corr. E). σκλη- φέας: σκληρία τὶς c (ef. lat.). 19 καὶ: κάτω c. 13 αἴτιον

. (sc. τὴν φλεγμονὴν ,λέγουσι): αἴτιον ἐπισχεϑέντος τοῦ κατα-

μηνίου ταῖς γυναιξὶ πλήρωσις παρέπεται etc. c, qui sine inter- punctione transit ad Aetii de eadem re capitulum appositum quod 4exacíeg ab initio dicitur p. 268, 28 — 270, 19. deinde rursus Soranea continuantur p. 970, 19 — 271, 8, ubi paucis ex Aetio quae reliqua erant additis (ef. Or. lat. VI, 862 v. 926) finitur capitulum. 13 προσήκεν (sic) c. 14 xol εἴτε gà. c (unde αὐ reieci post στέγνωσιθ). 16 καὶ addidi (παφηγο-

φικῶς χ. E).

— 348 —

XVI Περὶ &yovíag xal ἀσυλλήψεως DI-92. e. ὡς ἃ OX ode se Wes iue ΣΝ ὦ

5 XVII Περὶ óvoroxíag.

58. Of Ἡροφίλειοε xal μάλιστα Δημήτρεός ges δυστοκέαν εἶναι δυσχερῆ τόχον. κατὰ δέ τινας δυστοχίε

ἐστὲν ἡ μετὰ δυσεργείας ἀποκύησις. [ἐπιλεπεῖς δέ por δο- |

κοῦσιν οἵ ὅροι εἶναι, ὅϑεν αὐτός φησι δυστοκέαν εἶναι δυσ-

10 χέρειαν τῶν κυουμένων παρά τινα αἰτίαν γιγνομένην.]... ὃ Καρύστιος Διοκλῆς ἐν τῷ δευτέρῳ τῶν γυναικείων λέγει δυστοκεῖν τὰς πρωτοτόκους καὶ νέας, εὐτοκεῖν δὲ τὰς πολλάκις τετοκυίας. αἴτιον δέ φησιν εἶναι δυστοκίας τὸ μὴ κατ᾽ εὐθὺ εἶναι τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας ἢ ἀποσκληρυνϑὲν

15 μεμυκέναι καὶ μὴ ῥαδίως εἴκειν. φησὶ δὲ καὶ τὰ μεγάλα τῶν ἐμβρύων αἴτια εἶναι. ἐν μέντοι τῷ τρίτῳ τῶν γῦναι- κείων λέγει αἴτια εἶναι τὰ ἄτροφα τῶν βρεφῶν καὶ τὰ τεϑνηκότα. φησὶ δὲ δυστοκεῖν τὰς καϑύγρους καὶ ϑερμάς ἁμαρτάνει δὲ μὴ ἐπιὼν τὰς αἰτίας δι’ ἃς οὐχ εὐτοκοῦσι.

20 πῶς γὰρ οὐκ ἔστι γελοῖον λέγειν δυστοκεῖν ἐν τῇ κυοφορήσε μητρὸς τὴν σύγκρισιν. ,

l hoc cap. latine tantum extat. titulus in indice c legi tur sub e»f. 5 περὶ δυστοκειῶν, τέ ἐστιν Óvoroxs(x inscr. € (u£). 6—10 (p. 99, 13—17 D) del. E. 9 αὐτὸς (sc. Ro- ranus à c excerptus) 10 παραΐτι «iría» c (corr. D). Τίς αἰτίαι (Sic) δυστοκεέας, καὶ κατὰ πόσους τρόπους γένεται dvt-

τοκεία ἐπὶ τῶν παραφύσιν γεννωμένων inscr. ὁ (μῆ). 13 τετοκ. φησί. αἴτιον δὲ εἶναι δυστ. c (corr. E). 16 (et 17) ' αἰτίαν c (corr. E). 17 ἄτροφα E: εὔτροφα c. 19 oU* ,

om. c (δϑυστοκοῦσι E). 20 yag: δὲ E. 21 μητρός: μῆ: τρας C.

— 89 —

ὃ δὲ Κλεόφαντος ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ τῶν γυναικείων εἰπὼν τὰς πρωτοτόκους δυστοκεῖν ἐπιλέγει «καὶ ὅσαι δὲ ἀπὸ τῶν ὥὦμων ἔχουσι πλήϑη, ἀπὸ δὲ τῶν ἰσχίων οὐκ εἰσὶν εὖ- ογκότεραι. ταύταις γὰρ οὐδὲ ἐρράγη (0 ὕδρωψν πρὸ τοῦ τὰ σώματα τὰς ὠδῖνας ἐπισχεῖν καὶ δυστοκίαν γίγνεσϑαι."" 5 παρασημειωτέον δὲ ὅτι ὕδρωπα λέγει τὸ πρόρρηγμα. καὶ ὅσαις δὲ τὰ ἔμβρυα ur ἐπὶ κεφαλὴν φέρεται ἀλλ᾽ ἐπὶ πόδας ἢ διπλᾶ ἐπὶ τὰ ἰσχία ἢ πλάγια ἢ τὴν κεφαλὴν ἔχει πρὸς τοῖς βουβῶσι, χεῖρα δὲ μίαν ἢ τὸ ἕν σκέλος πρὸς καὶ τὰ στήθη ἕέει δέρος ἢ ἀργοὺς βίου φησὶ δυσ- 10 τοκεῖν. ἡ γὰρ ἀργία δυστοκίας αἰτία, τὰ δὲ γυμνάσια εὖ- voxíog καὶ τῶν κατὰ γαστρὸς εὐτροφέας. ἁμαρτάνει δὲ καὶ οὗτος μὴ πάντα τὰ αἴτια ἀναγράψας.

Ἡρόφιλος δὲ ἐν τῷ μαιωτικῷ λέγει, δυστοκεῖσθαι γοῦν (xol διὰ τὸ πολλὰ κυίσκεσθαι». οὕτως γὰρ (ἡ) Σί- 15 povoc τοῦ Μάγνητος παλλακὶς ξωράϑη ὅτι τρὶς ἀνὰ πέντε ἐκύησεν ἐργωδῶς. γίγνεται δὲ δυστοκία πλαγίου γεννωμένου τοῦ ἐμβρύου 9 τοῦ αὐχένος τῆς μήτρας ἢ καὶ τοῦ στόματος

οὐχ ἱκανῶς διεστῶτος ἢ τοῦ ὑμένος τοῦ περιέχοντος τὸ ἐμ- cor ὅπου τὸ ὕδωρ συλλέγεται παχυτέρου ὄντος xol μὴ 30 δυναμένου πρὸ τοῦ τόκου ῥαγῆναι. ἑἕξωρᾶσθϑαι δέ φησιν ἔμβρυα προπεπτωκότα ἄνευ τοῦ τὸν ὑμένα ῥαγῆναι. τὰ δὲ

1 ἐνδεκάτω (sic) c (fort. ex ia^ pro à^). 8 πλήϑη: «πλάτος E. 4 αὕται δυστοκοῦσιν post εὐογκ. add. c. γὰρ (γάρ φησιν E): φησὶν c. ὁ ὕδρωψ add. E. 6 καὶ ante τὰς 00. (non ante δυστοκίαν) habet c. 9 πρὸς c cum albo 14 cm. (scr. προβεβληκότα). 10 ξέει (sic) cum albo 2 cm. c.

Bíov cum albo 1j cm. c. 12 τῶν c: τῆς D (vov E). 14 iy E: ἐπὶ c. δυστ. γοῦν ὡς γὰρ σίμωνος t. p. πολλάκις ὡράϑη ὅτι τρεῖς C. 11 ἐκύησεν c. cf. Paul. 8, 16 διὰ τὸ σλείονα τυγχάνειν ἔμβρυα. πέντε γὰρ ἱστόρησεν Ἡρόφιλος

onge alium loci corrupti sensum esse voluerunt et D qui ἐκύησαν Wy» et E qui sic dvor. γοῦν πολλάκις, ὅτι γὰρ ὡς ὑπὸ Z,. τ. M. ἑωράϑη , τρεῖς ἀνὰ πέντε ἐκύησαν ἐργωδῶς. unde Haeser Gesch. I*- 203. cf. 2521). 21 πρὸ E: πρὸς c.

— 850 —

τοιαῦτα Pr. ἐργωδῶς τίκτεσθαι, γίγνεσθαι δὲ δυστοκίαν καὶ παρὰ τὸ ἀἁτονεῖν τὴν μήτραν ἢ τὸ σῶμα. ἀφορία δέ ἐστι τὸ ἀτονεῖν τὴν μήτραν ἐν τῷ σώματι. καὶ παρὰ τὰ ἔξωϑεν δὲ προσπίπτοντα καὶ προσφερόμενα καὶ ποιούμενα καὶ τὰ 5 ἐκ τοῦ σώματος ἐκκρινόμενα αἱματώδη πλείονα ὑγρὰ óvs- τοκία γίγνεται. καὶ παρὰ τὸ διατεθῆναι ὑπὸ τοῦ ἐμβρύου τὴν μήτραν ἰδίᾳ τοῦ τίκτειν γίγνεται δυσέργεια ἢ παρά τι ψῦχος ἢ καῦμα ἢ φῦμα ἢ ἀπόστημα ἐν τοῖς ἐντέροις, ἐν ἐπιγαστρίῳ. καὶ τὸ ἐν ὀσφύι δὲ καὶ ῥάχει γενόμενον κοί 10 Aou αἴτιον δυστοκίας γίγνεται, καὶ διὰ τὸ πιμελῶδες ἐν ἐπιγαστρίῳ καὶ ἐν ἰσχίῳ δυστοκία γίγνεται ὡς ὧν ἀποπιε- ξομένης τῆς μήτρας, καὶ διὰ τὸ τεϑνηκέναι τὰ ἔμβρυα. καὶ τοσαῦτα μὲν Ἡρόφιλος, ὃ δὲ ᾿ἀνδρέας ἐν τῷ πρὸὺς Σώβιον, ἔστι δὲ ἐπιστολικόν, τοῖς ὑπὸ ἩἩροφέλου συντέϑεται 15 μόνον προσϑεὶς τὸ παραλελυμένον ἔμβρυον καὶ ἰσχνόν. τὰ γὰρ τοιαῦτά φησι βάρος μὴ ἔχοντα δυστοκίαν ἐργάζεται.

54. ὁ δὲ ροφίλειος Δημήτριος ἀντιδιαστέλλεται vos —

ῥηϑεῖσι λέγων τὰ αἴτια τῆς δυστοκίας τὰ μὲν παρ᾽ αὐτὴν εἶναι τὴν τίκτουσαν, τὰ δὲ παρ᾽ αὐτὸ εἶναι τὸ τικτόμενον, τὰ δὲ παρὰ 30 τὸ δι’ οὗ ἡ ἕκτεξις γίγνεται. καὶ δὴ παρὰ τὸ τεκὸν δυστοχία γίγνεται, ὅταν ἢ ἐν ψυχικῇ δυνάμει ἡ τὸ αἴτιον ἢ ἐν τῇ fovisi ἤγουν ταῖς σώμασι. xcv ψυχικῇ μὲν δυνάμει yiyvsvor, ὅταν λύπη χαρὰ φύβος δειλία ἔκλυσις γένηται ἢ τρυφὴ ὑπερτεταμένη, ἕνιαι γάρ εἶσι σπαταλώδεις καὶ οὐκ ἐντείνονται. καὶ παρὰ ἀπο- 25 ρίαν δὲ τοῦ τίκτειν γίγνεται ὡς μὴ συνεργεῖν τῇ ὠδῖνι. καὶ δι᾿ ἐποχὴν δὲ διανοίας γίγνεται, ἀμαυρᾶς γοῦν γενομένης 1 γίγνεσθαι om. c (add. E). — 2 σῶμα: στόμα c. ἀφο ρία: ἀπορία c. ὃ τὸ: τοῦ c. 6 διαταϑῆναι E. 7 ἰδίᾳ τοῦ: ἢ διὰ τὸ C. ἢ om. o (x«l E) παρὰ τὸ c. 8 ἢ (ἐν PER add. E (malim «γενόμενον ἢ ivixw) 9 γινόμενον c. 10 τὸ om.c. 14 ὑποστολικὸν c (corr. E) συντέθειται c (corr. E). 16 ἐργάξονται 6. 11 ἡρόφιλος c (corr. D). 20 τικὸν € (corr. D). 421 ἢ (ἐν «»vy.) add. (om. c).

29 καὶ ψ. C. 28 ὡς μὴ post ἔκλυσις infert c (quod dóbebat. ante συνεργεῖ»). 26 ὡς μὴ hic om. c. 26 γοῦν: γὰρ c.

— 3851 —

τῆς ἀλγηδόνος. τοῦτο δ᾽ ἄν τις εἴποι ἐπὶ τῶν ἀποπληκπτι- κῶν γυναικῶν καὶ ληϑαργικῶν. καὶ διὰ ὑπόνοιαν δὲ τοῦ μὴ συνειληφέναι δυστοκία γίγνεται. αἴτια δὲ τῆς ζωτικῆς δυνάμεως τῆς ἐν τοῖς σώμασι ταῦτα, ἀπεψία ἀνορεξία ἀτροφία δύσπνοια ὑστερικὴ πνίξ. ἐν δὲ ξωτικῇ δυνάμει γενομένου 5 τοῦ αἰτίου ἀποτελεῖται πάϑη δυστοκιῶν, ὅταν λαπαρὸν ἡ τὸ σῶμα ἄγαν, oU γὰρ δύναται συμπαϑεῖν διὰ τὴν ἀτονίαν, ἢ ὅταν πολλὴ ἢ σάρξ, στενοῦνται γὰρ οἱ πόροι. καὶ παρὰ τὸ ὑπερδιαφορεῖσϑαι τὰ ὑγρὰ ἀραιῶν ὄντων τῶν σωμάτων γένοιτο δ᾽ ἂν δυστοκία, καὶ παρὰ τὸ στενοῦσϑαι καὶ τὰ 10 ὑγρὰ ἐπέχεσϑαι. βαρυνόμενα γὰρ φύσει τὰ σώματα ὑπὸ τῶν ὑγρῶν ἀτονεῖ καὶ ϑλιβόμενα στενοῖ τοὺς πόρους δι᾽ ὧν ἡ ἕκτεξις γίγνεται. καὶ δριμέα δὲ ὑγρὰ ἢ καὶ τὸ ἀνά- παλὶιν ἀμβλέα μὴ κεντρίξοντα τὰ σώματα καὶ τὰ παχέα ὑγρὰ ὁμοίως δυστοκίαν ποιεῖ ἃ μὲν ἐν τῷ φέρειν πνεῦμα i5 πλεῖον ἃ δὲ ἐν τῷ ὀλίγον. καὶ αἵ ὑψηλαὶ δὲ γυναῖκες δυστοκοῦσι καὶ ὅσαι ἄνωθεν μὲν πλατεῖαί εἰσι κάτωϑεν δὲ στεναί. οὐ γὰρ ἔχουσι τὸ φυσικὸν μῖγμα τῶν σωμάτων. καὶ παρὰ τὸ νοσεῖν δὲ τὸ σῶμα τῆς μητρὸς δυστοκία γίγνεται, οἷον εἰ εἴη ἔκπυρον ἢ φλεγμονὴν ἔχον ἢ ἕκκαυσιν ἢ παρά- 30 λυσιν ἢ σπᾶται ἢ ναρκᾷ. ταῦτα δὲ λέγει σωματικά, ἐπεὶ περὶ τοῖς σώμασι τὰ πλείω γέγνεται.

56. καὶ παρὰ μὲν τὴν κύουσαν τοσαῦτα ἂν γένοιτο αἴτια δυστοπκέας, παρὰ δὲ τὸ κυούμενον ὅταν ἢ ὑπερμέγεϑες ὅλον

6 ἐν δὲ τῆ Tere τοῦ γενομένου αἰτίου ἀποτελεῖσθαι 6.

6 λιπαρὼν (816) c 7 δύνασϑαι c (corr. D). 8 τότε y(- vasto δυστοκυῖα (ante etevoovtot) infert c (om. E). 11 fla- Qv»ópevo — (16) ὀλέγον post πλεέω γένεται (v. 22) habet c (in locum suum wer restituit E). φύσι (sic) c: φῆσι E 18 xal óQ. δὲ ὑγρὰ μὴ T μὴ κεντρ. t. G. ἢ xol τὸ d». καὶ τὰ παχέα... c (corr. 16 πλεῖον add. E. 18 post -«στεναί sic (ex margine A 6 ταῦτα λέγει δημήτριος ὁ ἡοοφί. Aov (del. E). μῖγμα (cf. infra 1I, 56): &voyuo c. μήτρας c. 20 ἐκ πυρὸς (corr. Ε)... ἔχων (sic) c. 22 τὰ. om. c (add. E).

— 352 —

ἦ, ἢ κατὰ μέρος olov εἰ ἔχει μεγάλην κεφαλὴν ἢ ϑώρακα 4 κοιλίαν ἐμπεπλησμένην, ὡς ἐπὶ ὑγροκεφάλων. οὐ γὰρ μόνον τὰ κατὰ φύσιν μεγάλα γίγνεται ὅλῳ τῷ σώματι ἢ μέρεσιν ἀλλὰ καὶ τὰ παρὰ φύσιν. καὶ παρὰ πλῆϑος δὲ

5 δυστοκέα γίγνεται, ὅταν ἤτοι δύο ἢ καὶ τρία καὶ ἀϑρύως ἀμφότερα ἐρχόμενα τῷ τραχήλῳ τῆς μήτρας σφηνῶται, ἢ παρὰ τὸ ἀποτεϑνηκέναι τὸ ἔμβυον καὶ μὴ συνεργεῖν τῇ ἀποτέξει ἢ καὶ ἀποθανὸν διῳδηκέναι, ἢ παρὰ τὸ παρὰ φύσιν ἐσχηματίσϑαι.

10 τὸ γὰρ κατὰ φύσιν σχῆμα τοῖς γεννωμένοις τὸ ἐπὶ x φαλήν ἐστι παρατεταμένων τῶν χειρῶν τοῖς μηροῖς καὶ ἐπ᾽ εὐθὺ φερομένου τοῦ ἐμβρύου. τὰ δὲ παρὰ φύσιν si παρα- κεκλιμένα τῇ κεφαλῇ εἰς τὰ δεξιὰ ἢ ἀριστερὰ μέρη τῆς μή- τρας ἐρείδεται, ἢ μία χεὶρ ἔξω ἐκπίπτει ἢ αἴ δύο, τὰ δὲ

16 σκέλη ἔνδον διεστήκασιν ἀπ᾽ ἀλλήλων.

τῶν δὲ λοιπῶν σχηματισμῶν ἀμείνων ὃ ἐπὶ πόδας d ἐστι καὶ μάλιστα ὅταν ἐπ᾽ εὐϑείας φέρηται τῶν χειρῶν παρὰ τοὺς μηροὺς παρατεταμένων. τὰ δὲ ἢ ἕν τι τῶν σκελῶν προβεβληκότα τὸ δὲ ἕτερον ἔνδον ἔχοντα, ἢ δεδιπλωμένα,

30 ἢ ἐνερείδοντά τινε μέρει τῆς ὑστέρας διορθώσεως χρήζξει καὶ τὸ τὰς χεῖρας ἀνατεταμένας ἔχον.

τῶν δὲ λοιπῶν δύο σχηματισμῶν ἀμείνων ὃ πλάγιος. τρεῖς γάρ εἰσι πλάγιοι σχηματισμοί, ὅ vs ἐπὶ πλευρὼν ὅπο- τέραν (xol ὃ ἐπ᾽ ἰσχία) καὶ ὃ ἐπὶ κοιλίαν. ἀμείνων δὲ ὃ

ὅ τριῶν c (corr. E). 6 τῷ c (el qui haec excerpsit Aetius): ἐν τῷ E. σφηνοῦσϑαι c (corr. D). fort. ἐνσφηνά- ται. 8 ἀποθανόντα c (corr. E). 129 εἰ: ἢ c. 14 ipxi-

σ .

zvt& C (corr. D « Aet). 16 λοιπῶν Aet.: om. c. τῶν (ut Aet. o (corr. D). — 17 εὐθείας E*: εὐθείαν (sio) c. 18 τὰ δὲ ἢ ἔν τινι (sic) c (et Aetius, E» τι E). 21 ἔχειν ὁ

(ἔχοντα Aet). 28 γὰρ (sic οὐ Aet): δὲ E. ὁποτέραν καὶ 0 ἐπὶ σκολιὰν c (κοιλίαν Aet. sed in marg. cod. Weig. habet -- vitii sc. signum. cf. quae suprascripta leguntur in c apud D p.103 n. 11 et infra II, 60 sive πρηνὲς sive ὕπτιον sive ἐπὶ πλευρὰν).

am 2

— 32353 —

ἐπὶ πλευράν. τόπον γὰρ δίδωσι τῇ χειρὶ τῆς μαίας εἰς vo μετασχηματίσαι ἢ ἐπὶ κεφαλὴν ἢ ἐπὶ πόδας.

τὰ δὲ δεδιπλωμένα φερόμενα χείριστα πάντων τῶν σχη- μάτων ἐστί, καὶ τούτων ὅσα ἐπὶ τὰ ἰσχία φέρεται. τριχῶς γὰρ καὶ τὰ δεδιπλωμένα σχηματίξεται. ἢ γὰρ πρὸς τῷ στό- 5 ματι τῆς ὑστέρας τά τε σκέλη καὶ ἡ κεφαλὴ ὑπάρχει, ἢ τὸ ἐπιγάστριον ἢ τὰ ἰσχία. ἄμεινον δὲ τὴν κοιλίαν ἔχειν πρὸς τὸ στόμα τῆς ὑστέρας. διελόντων γὰρ ἡμῶν τὸ ἐπιγάστριον καὶ κομισαμένων τὰ ἐντοσθϑίδια, συμπεσόντος τοῦ σώματος εὐχερὴς γίγνεται ὃ μετασχηματισμός. 10

γίγνεται δὲ δυστοκία καὶ παρὰ τὸ τερατῶδες κυίσκεσϑαι, καὶ παρὰ τὸ γεγυμνῶσϑαι δὲ τὸ ἔμβρυον καὶ νυσσομένης τῆς μήτρας ὑπὸ τῶν ὀστέων. γυμνοῦται δὲ τοῦ ἐμβρύου τὸ ὀστέον μυδώσης τῆς σαρκός, τοῦτο δὲ σπανίως γίγνεται, ἢ πολλάκις ἀπείρως ἐμβρυουλκουμένου τοῦ ἐμβρύου ἀπο- i5 σπῶνται αἱ σάρκες καὶ τὰ γυμνούμενα ὀστέα νύσσει τὴν μήτραν.

παρὰ δὲ τὰ δι’ ὧν ἡ ἔκτεξις, δυστοκία γίγνεται ὅταν ἡ μήτρα ἡ στενόστομος ἢ μιπρόστομος ἢ μικροτράχηλος. τοῦτο δὲ γίγνεται διὰ πολλὰς αἰτίας. ὅταν γὰρ πρόωροι 30 γαμηϑεῖσαι συλλάβωσι καὶ τίκτωσι μηδέπω τῆς μήτρας τέλεον ηὐξημένης μηδὲ τοῦ πυϑμένος τῆς ὑστέρας διεστῶτος. ἤδη δὲ καὶ παρά τινα φυσικὴν ἰδιοσυστασίαν ἢ ἰδιοσυγκρισίαν παρέπεται, εἰ δὴ γὰρ ἕνιαι φύσει τὴν μήτραν ἔχουσι μικρὰν

8 σχημάτων Àet.: σχηματισμῶν c. Db (τρ.) γὰρ: δὲ c. 8 τὸ στόμα c (Aet): τῷ στόματι E. σπαῤήμῶν (sic) c (παρ᾽ ἡμῶν γὰρ διελόντων τὸ ἐπιγ. etiam Aetius!): corr. D. 11 δὲ add. E. 18 τοῦ ὀστέου c (corr. E?) τὸ ἔμβρυον τοῦ ὀστέου c (corr. E. 16 oí add. E. 19 post μικροτράχηλος omisit c quae inferius addidit p. 104, 28 — 106, 5 D (quae ante ego, post ὡς ἐπίπαν — κέκτηνται inseruit E) sic: ταῦτα (corr. τοῦτο) δὲ γίνεται τὸ εἶναι μικρόστομος ἢ μικροτράχηλος (haec delevi) διὰ πολλὰς αἰτίας --- σώματος (p.854,1). 22 τῆς υστέρας DE: ἀστέρος c. 923 παρὰ τὴν φ. € (corr. E). διοσυστασίαν καὶ

συνκρισίαν ὁ (corr. D qui σύγκρισιν, ἰδιοσυγκρισίαν E*. 24 σεαρέπεται Óvoroxvia ἤδη γὰρ ἕνιαι q. ὁ (m. ἔνιαι γὰρ φυ-

" Soranus, ed. Rose. 23

oxvfalov, xai ἀπευθυσμένου βάρος. στεγνὼν δὲ τὸ πάθος καὶ πολυχρόνιον, ποτὲ μὲν ἐπιϑέσεις ἔχον ποτὲ δὶ διαλείμματα. τὴν μὲν οὖν ἐπέθεσιν ἐκ βάρους παταληψό- 10 μεϑα καὶ δυσαισθησίας καὶ ῥύσεως πλείονος, τὸ δὲ δεάλειμμε ἐκ τῶν ἐναντίων. μετενεκτέον δὲ τὴν ϑεραπείαν ἐκ τῶν εἰρημένων sui τῆς ἐποχῆς τοῦ ἐμμήνου καὶ τῆς στραγγής καθάρσεως za μετὰ πόνου.

«δὴ καὶ

1, XV. Περὶ παρεγκλίσεως καὶ ἀποστροφῆς καὶ ἀνα- δρομῆς μήτρας.

50. Τοῖς ἀγκυλωθϑεῖσι δακτύλοις παραπλησίως τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας καὶ ὁ τράχηλος ἀποστροφὰς καὶ παρεγκλίσεις ὑπομένει ποτὲ μὲν εἰς τὰ πλάγια, ποτὲ δὲ εἰς τὰ ἔμσεροσϑεν

40 καὶ ἄνω, ποτὲ δὲ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ κάτω, ποτὲ δὲ προῦ- αναφεύγει. καὶ γίγνεται ταῦτα φανερὰ τῇ τε καϑέσει τῶν δακτύλων, καταλαμβάνεται γὰρ διὰ τῆς ἁφῆς εἰς ὃ μέρος

1 ἀπραξία c. 3 οὐκ ἀποδ. c (corr. E, ex Aetio). θ ἔκρυσιφ (sic): ἔχκρισις Aet. — 7 σκυβάλων Aet.: -λου c. l- ρους c (corr. E). 9 διάλειμμα c (corr. E). 14 post πόνου seq. additamentum ex Aetio p. 267, 16—18 D. 19 cf. Cad. &p. Orib. lat. Vl, 362: et nunc $n obliqua, πιο in. altiora « superiora, vel posteriora aut refuga ad interiora 8w8tollstur

(item Muscio per quattuor partes). πότε δὲ εἰς τὰ ἔμπρο- 00s» ποτὶ δὲ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ ποτὲ μὲν ἄνω ποτὲ δὲ κάτα, ποτὺὴ δὲ προαναμφεύγει c. 20 cf. Müscio: aliquando et ad

"s bilan paries fugit. — 21 καϑθέσει (immissione lat.) E: κατα- 8 ict. c. 22 cf. lat. Cael. tactu enim probata sentiuntwr. eic.

— 94 —

γέγονεν ἡ διαστροφή, xol τοῖς παρακολουϑοῦσι σημείοις. τῇ μὲν γὰρ εἰς τὰ πλάγια παρεγκλίσει τοῦ καταλλήλου μηροῦ γίγνεται τάσις καὶ πόνος καὶ νάρκη, ποτὲ δὲ καὶ ἀτροφία αὶ κατάψυξις καὶ παρεμποδισμὸς τοῦ περιπατεῖν ἢ. καὶ ἔστασϑαι. τῇ δὲ εἰς τὰ ἔμπροσθεν καὶ ἄνω παρεμποδισμὸς οὔρων καὶ περίτασις ἐφηβαίου, τισὶ δὲ καὶ τὸ ἀδυνατεῖν ἔστασϑαι. τῇ δὲ εἰς τοὐπίσω καὶ κάτω παρεμποδισμὸς ἐκ- xolceoc σκυβάλων ἢ φυσῶν καὶ δυσέργειά τις ἐν τῷ καϑίξειν «ol μᾶλλον ὅσον ἂν ἐπὶ τὸν δακτύλιον ἡ παρέγκλισις γένηται.

ταῦτα δὲ πάντα συμπτώματα στεγνώσεως. τῆς γὰρ φλεγ- μονῆς ὑποκειμένης πάντως γέγονεν, ἢ σκληρίας ἢ μερικῆς τινὸς σφίγξεως. ἕνιοι μὲν οὖν καὶ τῆς παρεγκλίσεως ὑπαρ- χούσης αἴτιον... κωθ᾽ ἡμᾶς δὲ καὶ νῦν σκοπεῖν προσῆκεν εἰς τὴν διάϑεσιν εἴτε φλεγμονὴ γέγονεν εἴτε κοινῶς στέ- γνωσις, καὶ ἐν μὲν τοῖς παροξυσμοῖς παραιτεῖσθαι δεῖ πᾶν τὸ δριμὺ καὶ δηκτικόν, χρῆσϑαι δὲ τοῖς παρηγορικοῖς καὶ χαλᾶν δυναμένοις, ἐν δὲ ταῖς ἀνέσεσι καὶ τοῖς ἀνασκευαστι- ωτέροις προσέρχεσϑαι, χρονίσαντος δὲ τοῦ πάϑους, καὶ τοῖς μετασυγκριτικοῖς, ὧν τὰς ὕλας καὶ τὰς ἐπιδεξίους χρήσεις ἐκ τῶν ἔμπροσθεν εἰρημένων μετενεκτέον.

ἃ παρέγκλισιρ c (-σει ἃ). 4 παραποδισμόρ c (item in-

; 7 τῆς C. 9 ὅσον ἄνω ἢ ὅσον ἐπὶ τ. δ. c (ὅσον ἂν μᾶλλον ἐπὶ v. δ. E). 11 ὑπερκειμένης c (corr. E) σκλη- φέας: σκληρία τὶς c (cf. lat.). 12 καὶ: κάτω c. 13 αἵτιον .«.«.(86. τὴν φλεγμονὴν λέγουσι): αἴτιον ἐπισχεϑέντος τοῦ κατα- μηνίου ταῖς γυναιξὶ πλήρωσις παρέπεται etc. c, qui sine inter- punclione transit δὰ Aetii de eadem re capitulum appositum quod 4oxacíeg ab initio dicitur p. 268, 23 — 270, 19. deinde rursus Soranea continuantur p. 970, 19 --- 2711, 8, ubi paucis ex Aetio quae reliqua erant additis (cf. Or. lat. VI, 862 v. 926) finitur capitulum. 13 προσήκεν (sic) c. 14 καὶ site gà. c (unde καὶ reieci post στέγνωσιρ). 16 καὶ addidi (παρηγο- φρικῶς y. E).

5

10

20

— MB—

XVI - ἀγονίας καὶ ἀαύλλήφψεοϊ, 651—562... . . . uis

"asi y Na

10 χέρειαν τῶν κυουμένων. πάρά sa. αἰκίαν χεγνμομένην.. ὃ Καρύστιος Διοκλῆς. ἐν τῷ δεντέρῳ κῶν γυναμμία λέγει δυστοκεῖν τὰς πρωτοτόκους. «αἱ. κέαρ». εὐτοκεῖν ἃ ἡ ἢ. πολλέκις τετοκυίας. αἴτιον δέ, φησιν. -εἶνοε ᾿δωσιημαίᾳ ὃ μὴ κατ᾽ οὐθὺ εἶναι τὸ σιόμιον τῆς ὑστέρας. ὃ ἀποσαληγμῖ

15 μεμυκέναι καὶ μὴ ῥᾳδίως εἴκειν. φησὶ δὲ καὶ. κὰ. ᾿μεγάα ἐμβρύων αἴτια εἶναι. ἐν μέντοι τῷ τρίτῳ τῶν yen κείων λέγει αἴτια εἶναι τὰ ἄτροφα τῶν βρεφῶν mi τεϑνηκπότα. φησὶ δὲ δυστοκεῖν τὰς καϑύγρους καὶ Oe ἁμαρτάνει δὲ μὴ ἐπιὼν τὰς αἰτίας δι᾽ ἃς οὐκ sivo

40 πῶς γὰρ ovx ἔστι γελοῖον λέγειν δυστοκεῖν ἐν τῇ πκυοφορὴδ μητρὸς τὴν σύγκρισιν.

1 hoc cap. latine tantum exiat, titulus in indice ὁ Mf tur sub e»t. 5 περὶ δυστοκειῶν, τί ἐστιν δυστοκεέκ inst. (μξ). 6---10 (p. ϑ 99, 138—17 τ del. E. 9 αὐτὸς ἴω»

i 21 μητρός: H τραὰς c.

— 9849 —

ὃ δὲ Κλεόφαντος ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ τῶν γυναικείων εἰπὼν τὰς πρωτοτόκους δυστοκεῖν ἐπιλέγει ..καὶ ὅσαι δὲ ἀπὸ τῶν ὥμων ἔχουσι πλήϑη. ἀπὸ δὲ τῶν ἰσχίων οὐκ εἰσὶν εὖ- ογκότεραι. ταύταις γὰρ οὐδὲ ἐρράγη (0 ὕδρωψ. πρὸ τοῦ τὰ σώματα τὰς ὠδῖνας ἐπισχεῖν καὶ δυστοκίαν γίγνεσϑαι."" ππαρασημειωτέον δὲ ὅτι ὕδρωπα λέγει τὸ πρόρρηγμα. καὶ ὅσαις δὲ τὰ ἔμβρυα μὲ ἐπὶ κεφαλὴν φέρεται ἀλλ᾽ ἐπὶ πόδας ἢ διπλᾶ ἐπὶ τὰ ἰσχία ἢ πλάγια ἢ τὴν κεφαλὴν ἔχει πρὸς τοῖς βουβῶσι, χεῖρα δὲ μίαν ἢ τὸ ἕν σκέλος πρὸς καὶ τὰ στήϑη iiu δέρος ἢ ἀργοὺς βίου φησὶ δυσ- τοκεῖν. ἢ γὰρ ἀργία δυστοκίας αἰτία, τὰ δὲ γυμνάσια εὖ- τοκίας καὶ τῶν κατὰ γαστρὸς εὐτροφίας. ἁμαρτάνει δὲ καὶ οὗτος μὴ πάντα τὰ αἴτια ἀναγράψας.

Ἡρόφιλος δὲ ἐν τῷ μαιωτικῷ λέγει, δυστοκεῖσϑαι γοῦν (xal διὰ τὸ πολλὰ κυίσκεσθαι». οὕτως γὰρ (ὴ) Σί- povoc τοῦ Μάγνητος παλλακὶς ξωράϑη ὅτι τρὶς ἀνὰ πέντε ἐκύησεν ἐργωδῶς. γίγνεται δὲ δυστοκία πλαγίου γεννωμένου τοῦ ἐμβρύου ἢ τοῦ αὐχένος τῆς μήτρας v| καὶ τοῦ στόματος οὐχ ἱκανῶς διεστῶτος ἢ τοῦ ὑμένος τοῦ περιέχοντος τὸ ἔμ- βρουον ὅπου τὸ ὕδωρ συλλέγεται παχυτέρου ὄντος καὶ μὴ δυναμένου πρὸ τοῦ τόκου ῥαγῆναι. ξωρᾶσϑαι δέ φησιν ἔμβρυα προπεπτωκότα ἄνευ τοῦ τὸν ὑμένα ῥαγῆναι. τὰ δὲ

1 ἐνδεκάτω (sic) c (fort. ex ia" pro ἃ"). 8 πλήϑη: σ«κλάτος E. 4 avtot δυστοκοῦσιν post svoyx. add. c. γὰρ (γάρ φησιν E): φησὶν c. ὁ ὕδρωψ add. E. ὅ καὶ ante τὰς ὠδ. (non ante δυστοκίαν) habet c. 9 πρὸς c cum albo 14 cm. (scr. προβεβληκότα). 10 ξέει (sic) cum albo 2 cm. c.

βέου cum albo 12 cm. c. 12 τῶν c: τῆς D (τοῦ E). 14 ἐν E: ἐπὶ c. δυστ. γοῦν ὡς γὰρ σίμωνος v. μ. πολλάκις ὡράϑη ὅτι τρεῖς c. 11 ἐκύησεν c. cf. Paul. 8, 76 διὰ τὸ πλείονα τυγχάνειν ἔμβρυα. πέντε γὰρ ἱστόρησεν Ἡρόφιλος (longe alium loci corrupti sensum esse voluerunt et D qui ἐκύησαν yn et E qui sic dvor. γοῦν πολλάκις, ὅτι γὰρ ὡς ὑπὸ Σ. τ. M. ἑωράϑη, τρεῖς ἀνὰ πέντε ἐκύησαν ἐργωδῶς. unde Haeser Gesch. I* 203. cf. 252!) 21 πρὸ E: πρὸς c.

οι

bs

— 850 —

τοιαῦτα ἔτι ἐργωδῶς τίκτεσθαι, γίγνεσθαι δὲ δυστοχίαν καὶ παρὰ τὸ ἀἁτονεῖν τὴν μήτραν ἢ τὸ σῶμα. ἀφορία δέ iu τὸ ἀτονεῖν τὴν μήτραν ἐν τῷ σώματι. καὶ παρὰ τὰ ἔξωϑεν di προσκέπτοντα καὶ προσφερόμενα xai ποιούμενα καὶ τὰ 5 ix τοῦ σώματος ἐκκρινόμενα αἱματώδη πλείονα ὑγρὰ ὄνε- τοχία γίγνεται. καὶ παρὰ τὸ διατεθῆναι ὑπὸ τοῦ pev τὴν μήτραν ἰδία τοῦ τέκτειν γίγνεται δυσέργεια 3] παρά u ψῦχος ἢ καῦμα ἢ φῦμα ἢ ἀπόστημα ἐν τοῖς ἐντέροις, ἐν ἐπιγαστρίῳ. καὶ τὸ ἐν ὀσφύι δὲ καὶ ῥάχει γενόμενον xei- ιτολωμα αἴτιον δυστοχίας γίγνεται, καὶ διὰ τὸ πεμελῶδες ἐν ἐπιγαστρίω καὶ iv ἰσχίω δυστοκία γίγνεται ὡς ἂν ἀποκιε- ξομένης τῆς μήτρας, καὶ διὰ τὸ τεθνηκέναι τὰ ἔμβρυα. xd τοσαῦτα μὲν 'Hoógilog, ὃ δὲ ᾿ἀνδρέας iv τῶ πρὸς Σώβιον, ἔστι δὲ ἐπιστολικόν, τοῖς ὑπὸ Ἡροφίλου συντέϑεται 15 μόνον προσϑεὶς τὸ παραλελυμένον ἔμβρυον καὶ ἰσχνόν. τὰ

γὰρ τοιαῦτά φησε βάρος μὴ ἔχοντα δυστοκίαν ἐργάζεται. 54. ὁ δὲ Ἣροφίλειος Δημήτριος ἀντιδιασεέλλεται τοῖς ῥηϑεῖσει λέγων τὰ αἴτια τῆς δυστοχίας τὰ μὲν παρ᾽ αὐτὴν εἶναι τὴν τίκτουσαν, τὰ δὲ παρ᾽ αὐτὸ εἶναι τὸ τικτόμενον, τὰ δὲ παρὰ 20 τὸ δι᾿ οὗ ἡ ἕκτεξις γίγνεται. καὶ δὴ παρὰ τὸ τεκὸν δυστοχία γίγνεται; ὅταν 5 ἐν ψυχικῇ δυνάμει ἢ τὸ αἴτιον ἢ ἐν τῇ Cenni ἤγουν ταῖς σώμασι. κὰν ψυχικῇ μὲν δυνάμει, γέγνεται, ὅταν λύπη χαρὰ φόβος δειλία ἔκλυσις γένηται ἢ ἢ τρυφὴ ὑπερτεταμένη, ἕνιαι γάρ εἶσι σπαταλώδεις καὶ οὐκ ἐντείνονται. καὶ παρὰ ἀπο- 35 ρίαν δὲ τοῦ τίκτειν γίγνεται ὡς μὴ συνεργεῖν τῇ ὠδᾶῆνι. καὶ | δι᾿ ἐποχὴν δὲ διανοίας γίγνεται, ἀμαυρᾶς γοῦν γενομένης

1 γίγνεσθαι om. c (add. E). 2 σῶμα: στόμα c. de- για! ἀπορία c. 8 τὸ: τοῦ c. 6 διαταϑῆναι E. 7 idis ἢ διὰ τὸ c. 7 om. c (καὶ E). ov dies 81 (ἂν eon) add. E (malim γενόμενον ἢ iv ixw.). 9. γινόμενον

€. 10 τὸ om.c, 14 ὑποστολικὸν c (corr. E). συντέϑθειται

e (corr. E). 16 ἐργάξονται 6. 17 ἡρόφιλος c (corr. D).

20 τικὸν 6 (corr. D). 21 ἢ (ἐν «vy.) add. (om. c).

22 καὶ ψ. C. 928 og uj post ἔκλυσις infert c (quod dobebat. ante συνεργεῖ»). 26 ὡς μὴ hic om. c. 26 γοῦν: γὰρ C.

— 351 —

τῆς ἀλγηδόνος. τοῦτο δ᾽ ἂν τις εἴποι ἐπὶ τῶν ἀποπληκτι- κῶν γυναικῶν καὶ ληϑαργικῶν. καὶ διὰ ὑπόνοιαν δὲ τοῦ μὴ συνειληφέναι δυστοκία γίγνεται. αἴτια δὲ τῆς ξωτικῆς δυνάμεως τῆς ἐν τοῖς σώμασι ταῦτα, ἀπεψία ἀνορεξία ἀτροφία δύσπνοια ὑστερικὴ πνίξ. ἐν δὲ ξωτικῇ δυνάμει γενομένου δ τοῦ αἰτίου ἀποτελεῖται πάϑη δυστοκιῶν, ὅταν λαπαρὸν ἡ τὸ σῶμα ἄγαν, οὗ γὰρ δύναται συμπαϑεῖν διὰ τὴν ἀτονίαν, ἢ ὅταν πολλὴ ἢ σάρξ, στενοῦνταιε γὰρ οἱ πόροι. καὶ παρὰ τὸ ὑπερδιαφορεῖσϑαι τὰ ὑγρὰ ἀραιῶν ὄντων τῶν σωμάτων γένοιτο δ᾽ ἂν δυστοκία, καὶ παρὰ τὸ στενοῦσϑαι καὶ τὰ 10 ὑγρὰ ἐπέχεσϑαι. βαρυνόμενα γὰρ φύσει τὰ σώματα ὑπὸ τῶν ὑγρῶν ἀτονεῖ καὶ ϑλιβόμενα στενοῖ τοὺς πόρους δι᾽ ὧν ἡ ἕκτεξις γίγνεται. καὶ δριμέα δὲ ὑγρὰ ἢ καὶ τὸ ἀνά- παλιν ἀμβλέα μὴ κεντρίξοντα τὰ σώματα καὶ τὰ παχέα ὑγρὰ ὁμοίως δυστοκίαν ποιεῖ ἃ μὲν ἐν τῷ φέρειν πνεῦμα 15 πλεῖον ἃ δὲ ἐν τῷ ὀλίγον. καὶ αἱ ὑψηλαὶ δὲ γυναῖκες δυστοκοῦσε καὶ ὅσαι ἄνωθεν μὲν πλατεῖαί εἶσι κάτωθεν δὲ στεναί. οὐ γὰρ ἔχουσι τὸ φυσικὸν μῖγμα τῶν σωμάτων. καὶ παρὰ τὸ νοσεῖν δὲ τὸ σῶμα τῆς μητρὸς δυστοκία γίγνεται, οἷον εἰ εἴη ἔκπυρον ἢ φλεγμονὴν ἔχον ἢ ἔκκαυσιν ἢ παρά- 20 λυσιν ἢ σπᾶται ἢ ναρκᾷ. ταῦτα δὲ λέγει σωματικά, ἐπεὶ περὶ τοῖς σώμασι τὰ πλείω γίγνεται.

56. καὶ παρὰ μὲν τὴν κύουσαν τοσαῦτα ἂν γένοιτο αἴτια δυστοκίας, παρὰ δὲ τὸ xvoUusvov ὅταν ἢ ὑπερμέγεϑες ὅλον

b ἐν δὲ τῇ δυνάμει τοῦ γενομένου αἰτίου ἀποτελεῖσθαι c.

6 λυπαφρὼν (sic) c. 7 δύνασθαι c (corr. D). 8 τότε γί- Ψψται δυστοκυῖα (ante στενοῦνται) infert c (om. E). 11 βα- φυνόμενα — (16) ὀλέγον post πλείω γίνεται (v. 22) habet c (in locum suum optime restituit E). φύσι (sic) c: φησι E

18 καὶ δρ. δὲ ὑγρὰ μὴ [^ud μὴ κεντρ. t. σ. ἢ καὶ τὸ d». καὶ τὰ παχέα... C (corr. 16 πλεῖον add. E. 18 post -στεναί ἊΣ (ex margine ἊΝ o ταῦτα λέγει δημήτριος ὁ ἡροφί- λου (del, E). μῖγμα (cf. infra lI, 56): ἄνεγμα c. 19 μήτρας €. 20 ἐκ πυρὸς (eorr. E)...£yov (810) c. 29 τὰ - om. c (add. E).

— 3852 — ἦν ἢ κατὰ μέρος olov εἰ ἔχεε μεγάλην κεφαλὴν ἢ ϑώρακα ἢ κοιλίαν ἐμπεπλησμένην, ὡς ἐπὶ ὑγροκεφάλων. οὐ γὰρ μόνον τὰ κατὰ φύσιν μεγάλα γίγνεται ὅλῳ τῷ σώματι ἢ μέρεσιν ἀλλὰ καὶ τὰ παρὰ φύσιν. καὶ παρὰ πλῆϑος δὲ

5 δυστοχέα γίγνεται, ὅταν ἤτοι δύο ἢ καὶ τρία καὶ ἀϑρύως ἀμφότερα ἐρχόμενα τῷ τραχήλῳ τῆς μήτρας σφηνῶται, ἢ παρὰ τὸ ἀποτεϑνηκέναι τὸ ἔμβυον καὶ μὴ συνεργεῖν τῇ ἀποτέξει ἢ καὶ ἀποθϑανὸν διῳδηκέναι, ἢ παρὰ τὸ παρὰ φύσιν ἐσχηματίσϑαι.

10 τὸ γὰρ κατὰ φύσιν σχῆμα τοῖς γεννωμένοις τὸ ἐπὶ κε- φαλήν ἐστι παρατεταμένων τῶν χειρῶν τοῖς μηροῖς καὶ ἐπ᾽ εὐθὺ φερομένου τοῦ ἐμβρύου. τὰ δὲ παρὰ φύσιν εἶ παρα- κεκλιμένα τῇ κεφαλῇ εἰς τὰ δεξιὰ ἢ ἀριστερὰ μέρη τῆς μή- τρας ἐρείδεται, ἢ μία χεὶρ ἔξω ἐκπίπτει ἢ αἵ δύο, τὰ di

15 σκέλη ἔνδον διεστήκασιν ἀπ᾽ ἀλλήλων.

τῶν δὲ λοιπῶν σχηματισμῶν ἀμείνων ὃ ἐπὶ πόδας τί ἐστι καὶ μάλιστα ὅταν ἐπ᾽ εὐθείας φέρηται τῶν χειρῶν παρὰ τοὺς μηροὺς παρατεταμένων. τὰ δὲ ἢ ἕν τε τῶν σκελῶν προβεβληκότα τὸ δὲ ἕτερον ἔνδον ἔχοντα, ἢ δεδιπλωμένα,

80 ἢ ἐνερείδοντά τινε μέρεε τῆς ὑστέρας διορθώσεως χρῇήζξει καὶ τὸ τὰς χεῖρας ἀνατεταμένας ἔχον.

τῶν δὲ λοιπῶν δύο σχηματισμῶν ἀμείνων ὁ πλάγιος. τρεῖς γάρ εἶσε πλάγιοι σχηματισμοί, O0 τε ἐπὶ πλευρὰν ὅπο- τέραν (xol ὁ ἐπ᾽ ἰσχία) καὶ ὃ ἐπὶ κοιλίαν. ἀμείνων δὲ ὃ

ὅ τριῶν c (corr. E). 6 τῷ c (el qui haec excerpsit Aetius): ἐν τῷ E. σφηνοῦσϑαι c (corr. D). fort. ἐνσφηνά- ται. 8 ἀποθανόντα c (corr. E). 12 εἰ: ἢ c. 14 ἐμπί- ze, C (corr. D — Aet.). 16 λοιπῶν Aet.: om. c. σχημά- των (ut Aet.) o (corr. D). 17 εὐϑείας E*: εὐθείαν (sic) c. 18 τὰ δὲ ἢ ἔν τινι (sic) c (et Aetius, ἔν τὸ E). 21 ἔχειν c (ἔχοντα Aet). 28 γὰρ (sic et Aet); δὲ E. ὁποτέραν καὶ ὁ ἐπὶ σκολιὰν c (κοιλίαν Aet. sed in marg. cod. Weig. habet πὶ vitii se. signum. cf. quae suprascripta leguntur in c apud D p.103 n. 11 et infra lI, 60 sive πρηνὲς sive ὕπτιον sive ἐπὶ πλευρὰν).

— 9803 —

ἐπὶ πλευράν. τόπον γὰρ δίδωσι τῇ χειρὶ τῆς μαίας εἷς τὸ μετασχηματίσαε ἢ ἐπὶ κεφαλὴν ἢ ἐπὶ πόδας.

τὰ δὲ δεδιπλωμένα φερόμενα χείριστα πάντων τῶν σχη- μάτων ἐστί, καὶ τούτων ὅσα ἐπὶ τὰ ἰσχία φέρεται. τριχῶς γὰρ καὶ τὰ δεδιπλωμένα σχηματίξεται. ἢ γὰρ πρὸς τῷ στό- 5 ματι τῆς ὑστέρας τά τε σκέλη καὶ ἡ κεφαλὴ ὑπάρχει, ἢ τὸ ἐπιγάστριον ἢ τὰ ἰσχία. ἄμεινον δὲ τὴν κοιλίαν ἔχειν πρὸς τὸ στόμα τῆς ὑστέρας. διελόντων γὰρ ἡμῶν τὸ ἐπιγάστριον καὶ κομισαμένων τὰ ἐντοσθίδια, συμπεσόντος τοῦ σώματος εὐχερὴς γίγνεται ὃ μετασχηματισμός. 10

γίγνεται δὲ δυστοκία καὶ παρὰ τὸ τερατῶδες κυίσκεσϑαι, καὶ παρὰ τὸ γεγυμνῶσϑαι δὲ τὸ ἔμβρυον καὶ νυσσομένης τῆς μήτρας ὑπὸ τῶν ὀστέων. γυμνοῦται δὲ τοῦ ἐμβρύου τὸ ὀστέον μυδώσης τῆς σαρκός, τοῦτο δὲ σπανίως γίγνεται, ἢ πολλάκις ἀπείρως ἐμβρυουλκουμένου τοῦ ἐμβρύου ἀπο- 16 σπῶνται αἱ σάρκες καὶ τὰ γυμνούμενα ὀστέα νύσσει τὴν μήτραν.

παρὰ δὲ τὰ δι᾿ ὧν ἡ ἔκχτεξις, δυστοκία γίγνεται ὅταν ὦ μήτρα ἢ στενόστομος ἢ μικρόστομος ἢ μικροτράχηλος. τοῦτο δὲ γίγνεται διὰ πολλὰς αἰτίας. ὅταν γὰρ πρόωροι 30 γαμηϑεῖσαι συλλάβωσι καὶ τίκτωσι μηδέπω τῆς μήτρας τέλεον ηὐξημένης μηδὲ τοῦ πυϑμένος τῆς ὑστέρας διεστῶτος. ἦδη δὲ καὶ παρά τινα φυσικὴν ἰδιοσυστασίαν ἢ ἰδιοσυγκρισίαν παρέπεται, εἰ δὴ γὰρ ἕνιαι φύσει τὴν μήτραν ἔχουσι μικρὰν

8 σχημάτων Aet.: σχηματισμῶν c. ὅ (τρ.) γὰρ: δὲ c. 8

τὸ στόμα C (Aet): τῷ στόματι E. παῤὴμῶν (sic) c (παρ᾽ ἡμῶν γῶς διελόντων τὸ ἐπιγ. etiam Aetius!): corr. Ὁ. 11 δὲ add. 18 τοῦ ὀστέου c (corr. ΕἾ. τὸ ἔμβρυον τοῦ ὀστέου c

(corr. E). — 16 aí add. E. 19 post μικροτράχηλος omisit c quae inferius addidit p. 104, 28 — 106, ὅ D (quae ante ego, post ὡς ἐπίπαν — κέκτηνται inseruit E) sic: ταῦτα (corr. τοῦτο) δὲ γίνεται τὸ εἶναι μικρόστομος ἢ μικροτράχηλος (haec delevi) διὰ πολλὰς αἰτίας — σώματος (Ρ. 8ὅ4,1). 922 τῆς ὑστέρας DE: ἀστέρος c. 8388 παρὰ τὴν φ. c (corr. E. διοσυστασίαν καὶ συνκρισίαν c (corr. D qui σύγκρισιν, ἰδιοσυγκρισίαν E?) 24 σεαρέπεται δυστοκυῖα ἤδη γὰρ ἔνιαι q. ὁ (m. ἔνιαι γὰρ φύ-

"Soranus, ed. Rose. 23

x ERE ui

ὡς xai ἄλλο τε μέρος τοῦ σώματος. ὡς ἐπέπαν δὲ ei puxoo- λοιποῖς μέρεσε κέχτηνται. γίγνεται δὲ δυστοχέα καὶ παρὰ τὸ σκολιὸν ἔχειν τὸν τράχηλον τῆς μήτρας, ἢ παρὰ τὸ σάρχα 6 παρὰ φύσιν ἐπιπεφυχέναι τῷ τραχήλω ἢ τῷ Gropau τῆς ὑστέρας, ἢ παρὰ τὸ φλεγμονὴν ἢ ἀπόστημα ἢ σκέρρον ἔχειν, ἢ παρὰ τὸ ἰσχυρὸν ὄντα τὸν τοῦ προρρήγματος χιτῶνα μὴ ἰσχύειν τὸ ἔμβρυον τοῦτον ἀπορρῆξαι. ἢ ἐκχρεϑέντος τοῦ ἡ ὁπ ires Upo τὸ τ ΤΡΩΣ seq 10 ἄνικμοε καὶ κατάξηροι μένουσιν οὗ τύποι xor αὐτὸν τὸν χρόνον τῆς ἀποκνήσεως, ὅτε χρεία τούτου τοῦ ὑγροῦ ὄλεσϑον καὶ εὐπετῆ διέξοδον παρέχοντος τῷ ἐμβρύω. [ἤδη fu καὶ τῷ ἀπὸ χηρείας πολυχρονίου συνειληφέναι, ἔνιαι δὲ καὶ διὰ τὸ προβεβηκέναι τῇ ἡλικίᾳ ἀτονοῦσαι δυστοκοῦσεν. ἕτεραι δὲ 15 διὰ τὸ πρώτως τίκτειν καὶ ἀγωνιᾶν καὶ ἀπείρως ἔχειν τοῦ σχηματίζειν τὸ σῶμα. ταῦτα πάντα αἴτια δυστοκέας.] καὶ παρὰ τὸ πιέξεσϑαι ὑπὸ κοπρίων ἢ ὑπὸ οὔρων καὶ παρὰ τὸ λίϑον ἔχειν ἐν τῇ κύστει τὴν τίχτουσαν, τῇ ϑλέψεε τοῦ τραχήλου τῆς ὑστέρας δυσέργεια γίγνεται. [ἢ ὅτε Ó πεβι- 40 ἔχων ὑμὴν δυσδιαίρετος ἢ μὴ ἔχων ὑγρὸν εἰς ὕλεσϑον αὖ- τάρκη.)] ἢ τῶν τῆς ἥβης ὀστῶν ἀλλήλοις σνμπεφυκότων ὡς μὴ ἰσχύειν ἐν τῷ τόκῳ διάστασιν δέχεσϑαι. καὶ γὰρ ἐπὶ

σει... E. 1 ὡς ἐπίπαν — κέκτηνται cnm seqq. usque ad v. 12 ἐμβρύου post μικροτράχηλος (p. 353,19) supra habet c. 7 cf.lat. 12 τοῦ íufovov c. ἢ δὲ ἔτι xal τὸ c (αἴτεον δὲ καὶ τὸ E) haec aliena videntur nec huc facientia quae uncis in- clusi. 18 διὰ τὸ βεβηκέναι c (corr. D ex Aetio). 14 δυσ- τοκοῦσιν Àet.: om. c. 16 πρώτωρ Aet. (cod. Weig.): zgo- τερον (sic) c et Aet. (al.). vov E: om. c et Aet. 18 καὶ (ante τῇ 91.) c et Aet. (del. E). 19 post γίψεται seq. in c p. 106, 12 —14 D. ἢ παρὰ τὰ iv τῷ σώματι 7] ἐντὸς — τέκτουσαν quae infra (p. 866, 6—6) post παραπιέξειν τὴν μήτραν into- lit E. attamen totum hoc capitulum quod partim excerpsit Aetius, lacerum est et disiectum incertumque. dubia etiam ei india Hune statim sequuntur (v. 19—21). cf. supra v. 7-- 13. . ὅτι add. E.

— 8055 —

τῶν γυναικῶν ovy ὥσπερ ἐπὶ τῶν ἀνδρῶν καϑ᾽ ἁρμονίαν συμπεφύκασι τὰ τῆς ἤβης ὀστᾶ, ἀλλὰ σύνδεσμος ἰσχυρὸς ταῦτα πρὸς ἄλληλα συνδεῖ. καὶ παρὰ τὸ κοιλότερον εἶναι τὸν κατὰ τὴν ὀσφὺν τόπον καὶ παραπιέξειν τὴν μήτραν.

57. ἢ παρὰ τὰ ἐν τῷ σώματι ἢ ἐντὸς ἢ ἐκτός, ἤγουν δ παρὰ τὸ κατάσαρχον καὶ καταπίμελον εἶναι τὴν τίκτουσαν. τὰ δὲ ἐκτὸς τοῦ σώματος, οἷον διὰ τὸ μὴ προεργάσασϑαι τὸ γυναικεῖον ἢ ἐν μέϑαις εἰϑίσϑαι ἢ ἀγρυπνίαις ἢ τὸ ὑπέρψυχρον καὶ χειμερινὴν εἶναι τὴν ὥραν καὶ διὰ τοῦτο πυκνοῦσϑαι τοὺς πόρους, ἢ τὸ ὑπέρϑερμον xol ἐκλυτικήν, 10 ἢ ἀπειρίᾳ μαίας ἢ ἰατροῦ.

ἤδη δὲ καὶ παρὰ τὰς ὠδῖνας γίγνεται, ἢ διατεινομένης σφόδρα τῆς ὑστέρας ἢ ἀποσπωμένου τοῦ χορίου ἀπὸ μήτρας, ἢ γὰρ ἀϑρόως προιόντος ἢ κατὰ μέρος τὴν μήτραν ϑλί- Bovrog. καὶ παρὰ τὸ μὴ καταφέρεσϑαι τὸ αἷμα διὰ τῆς 15 μήτρας εἰς τὸ χόριον, ἀλλ᾽ ἐν αὐτοῖς τοῖς εἰς τὴν μήτραν διαπεφυκόσι φλεβώδεσι καὶ ἀρτηριώδεσι μένοντος καὶ δια- τείνοντος τὰ ἀγγεῖα. ἐπεὶ καὶ παρὰ τὴν ἄλλην ἀλγηδόνα γέγνεται, ὡς ἐλέγομεν, δυστοκία. ἀλγηδὼν δὲ ὁτὲ μὲν μετὰ πνεύματος, ὁτὲ δὲ μετὰ πνεύματος συμβαίνει καὶ τὰς ὠδῖνας 20 γέγνεσϑαι.

τούτων ovv ῥηϑέντων τῶν αἰτίων οὐδείς ἐστιν ὃ ἀντ- ἐρείσας καὶ ἀντειπὼν ἀλλὰ καὶ μαρτυρήσας καὶ στηρίξας αὐτὰ ὡς ἀληϑῶς λέγοιτο. εἶ μὴ ἄρα καὶ δικαίως ἐν τούτῳ μεμψαίμεϑα τούς Ἡροφιλείους. ἐπεὶ δυνάμεις ἐπιλεληϑυίας 25

2 ἤβης ὀστὰ Aet.: om. c. 5 hiantia haec adduntur! cf. lat. II, 17, 6. 1 οἷον παιδία τὸ μὴ προηγήσασϑαι τὸ γυν. (sc. οἴκημα) c (scil. quia sibi ante non praeparaverit cubiculum, ut opinor. — 8 ἐν om. E. 12 ἢ E: ὅταν γὰρ καὶ c. 18 τῆς Ὁστέρας add. E. 14 ἣ γὰρ c9. προσιόντος (sic) post 7 κατὰ μέρος t. μ. 91. habet c (corr. E, qui καὶ a9. προιοντορ).

16 τοῖς add. E. 18 παρὰ τὴν c: παρά τινα E. 19 ἐλέ- γομὲν supra sc. p. 851,11—165. 19---21 510 c. 22 ἀντερρήσας ἀντερείσας Herwerden E?) αὐτῶ καὶ c. 24 αὐτὸν C. ὡς &. ἄρα καὶ λέγοιτο c. — 25 ἠροφίλ(ους) cum comp. c. δυνά-

28

— 356 —

φαμὲν [ἐν τῷ περὶ νοσημάτων τόπῳ ὑπόστασιν μὴ ἔχειν. οὐδὲ γὰρ αὐτοὶ τὴν οὐσίαν αὐτῶν δμολογοῦσιν. 58. Τῶν δηϑέντων αἰτίων τῆς δυστοκίας ἃ μὲν ἐξ αὐτῶν ἔστι καταληπτέα ἃ δὲ οὔ. λύπη μὲν γὰρ ἄν ὑπερτεταμένη 6 ἣ χαλᾷ καὶ ἀνίησι καὶ τὰ ψυχικὰ αἴτια ἐξ ἀνακρίσεως ἀν- ελήφϑη ὡς μὴ συνεργοῦντα τῇ εὐτοχίᾳ. κάρος δὲ καὶ λή- ϑαργος πρόδηλα ἐστι. ἔτι δὲ τούτων σημεῖα ἐκ τοῦ περὶ ὀξέων μετάγεται τόπου. ἤδη δὲ καὶ τὸ μέγεθος τοῦ ἐμ- βρύου δυστοκίαν ποιοῦν σημειούμεϑα ἐκ τοῦ ὄγκου τῆς xo 10 Mag. ἐὰν δὲ προπεσὸν μὴ κατὰ λόγον κουφίξῃ τὴν κοιλίαν, ὑποληπτέον πολλὰ εἶναι và κυούμενα. ἤδη δὲ καὶ τὰ πλάγια καὶ τὰ προβάλλοντα τὰς χεῖρας ἤτοι ἐσχηματισμένα ταῖς καϑέσεσι τῶν δακτύλων σημειούμεϑα. ἐὰν δὲ fov, ὠδίνει ἡ κύουσα καὶ ἐντείνει, ϑερμόν τε αὐτῆς «τὸ ἐπεγάστριον 15 εὑρίσκεται, τῇ δὲ καϑέσεεν τῶν δακτύλων καὶ αὐτὸ τὸ ἔμβονον εὐανϑὲς ὁρᾶται. ἐὰν δὲ ῇ νεκρόν.» οὐχ οὕτως ὠδένεε ἡ κύουσα τό τε ἐπιγάστριον αὐτῆς ψυχρὸν γίγνεται, τῇ δὲ ^ ἔσεε τῶν δακτύλων οὔτε ϑερμὸν ὑποπίπτει τὸ ἔμβρυον οὔτε ἀσθμαῖνον. ἐὰν δὲ καὶ προπέσῃ τι μέρος, τοῦτο μέλαν καὶ 20 νεχρῶδες εὑρίσκεται. τὴν δὲ μήτραν πεπονϑυῖαν σημειού- μεϑα ἐκ τῆς ἁφῆς μετάγοντες τὰ ἐπὶ τῶν παϑῶν ῥηϑέντα σημεῖα. ἐὰν δ᾽ ἐν τῷ τόκῳ πάσχῃ, τὰς κινδυνευούσας ἐν τῷ τίκτειν σημειούμεϑα ἐκ σφυγμοῦ, ἐξ ἀναπνοῆς. τὰς δὲ ἀἁπολουμένας ἐκ τῆς ἀσφυξίας καὶ ἐκ τοῦ ϑανάσιμα ἔχειν 26 τὰ σημεῖα.

μεις ἐπιτεθιυίας C (ὑποϑετικὰς E). 3 praefigitur in c tit. Πῶς σημειούμεϑα τὰ αἴτια τῆς δυστοκίας. μϑ΄. 6 ἢ om. c.

καὶ (τὰ ψ ): κατὰ c (corr. E). 7 τὰ (ante τούτων) add. E.

ἐκ τοῦ É: ἐν τῶ (... τόπου) c. 10 δὲ: pie C. 12 ἐσχη- ματισμένας (sic) ... σημ. αὐτὰς. ἐὰν γὰρ f. c (ubi lacunam ante αὐτὰς, sicut mox post ἐντεένουσα significavit E). 14 ἐντείνουσα c. τὸ — καϑέσει addidi. 16 τοῦ δακτευλίου c. 17 δὲ om. c. 19 ἀσϑμένον (sic) c (non ἀσϑένον, ut D). δὲ E: τὸ c. 29 δ᾽ ἐν E: δὲ c. 94 ἀπολυμένας c (corr. E).

— 3501 —

(XVIII)

59. Ἐπὶ τῶν δυστοκουσῶν χρὴ τὸν ἰατρὸν ἐπερωτᾶν τὴν μαῖαν. εἴτε γὰρ διὰ στέγνωσιν καὶ συναίρεσιν τῶν διοδευ- ϑησομένων χωρίων εἴτε διὰ ψῦξιν τοῦ περιέχοντος ἢ ϑέρμην εἴτε διὰ σχληρίαν τοῦ σώματος εἴτε διὰ τὸ κοίλην εἶναι τὴν 5 ὀσφὺν ἢ φύσει μικρομεγέϑη τὴν ὑστέραν ἢ πρόωρον σύλ- ληψιν ἢ πιμελῆς βάρος ἢ ϑλίβοντας ὄγκους ἢ λύπην ἢ φόβον ἢ τραχήλου σκολίωσιν ἢ φλεγμονὴν ἢ ξηρασίαν ἢ ὁποιανδήποτε πρόφασιν ἄλλην, τῇ ἀνέσει καὶ τῷ χαλάσματι δεῖ πρῶτον συνεργεῖν καὶ μήτε εὐθέως ἐγχειρεῖν τῇ χειρουρ- 10 γίᾳ μήτε ἐπὶ πολὺ συγχωρεῖν τῇ μαίᾳ διασπαράττειν τὴν μήτραν. εἰ μὲν οὖν διὰ τὸ κοίλην ἔχειν τὴν ὀσφὺν τὴν τίκτουσαν ἡ δυστοκία γίγνοιτο, σχηματίξειν αὐτὴν χρὴ ἐπὶ τὰ γόνατα, ἵνα ἡ ὑστέρα μεταπεσοῦσα εἰς τὸν κατὰ τὸ imi- γάστριον τόπον κατ᾽ εὐθὺ σχηματισϑῇ τῷ τραχήλῳ. ὁμοίως 15 δὲ καὶ τὰς πιμελώδεις καὶ κατασάρκους σχηματιστέον. εἰ δὲ τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας μέμυκε, τοῖς λιπάσμασι μαλάσσειν καὶ ἀναχαλᾶν, ἤγουν ἐγχυματίξειν συνεχῶς ἐλαίῳ γλυκεῖ τε καὶ θερμῷ ἢ σὺν ἀφεψήματι τήλεως ἢ μαλάχης ἢ λινο- σπέρμου, ποτὲ δὲ καὶ dv τοῖς λευκοῖς. οὕτω γὰρ παρ- 30 ηγορεῖται εἰς ἄνεσιν μὲν τὸ ϑλῖβον, νοτίζεται δὲ εἰς ὄλισϑον τὸ δυσοδοῦν. μετὰ δὲ ταῦτα καὶ καταπλάσσειν λενοσπέρμῳ ἢ τήλει δι’ ἐλαίου καὶ ὑδρομέλιτος ἐφήβαιον ἐπιγάστριον ὀσφύν, ἐγκαϑίζειν τε λιπαροῖς ἢ πυριᾶν διὰ σπόγγων ῥάκεσι συντόμως ἀφαρπαξομένης τῆς ὑγρασίαφ. ταῖς δὲ ἐν ὀδύνῃ 30

2 incipit cap. » cum lit. Πῶς ϑεραπεύσομεν Óvatoxvíav σι

κοινότερον. καὶ ἐπιμέλεια δυστοκυίας: — c. 8. site γὰρ om. c (εἴτε add. D). ὅ9. ἄλλην supra -φασιν scr. suppl. c. 19 ἢ (σὺν) - vel lat. (καὶ σὺν Paul. 8, 76). 90 xol τῶν ὠῶν

c (etiam ova cruda lat., καὶ dà» τῷ λευκῷ E. cf. Aet: 7] καὶ eoíg Paul). οὕτω D: οὔτε c. 28 τὸ (ante ἐφήβ.) add. c (del. E). 484 7 (sic) c (non xal: cf. let. vel h, et bl).

— 858 —

καὶ κύστεις ἐπιβάλλειν (nuoto? ἐλαίου ϑερμοῦ ἢ μαρσίπους ὠμήλυσιν ϑερμὴν ἔχοντας, εἰ δὲ μή, καὶ διὰ φορείου κινεῖν ἐν ἀέρι συμμέτρως ϑερμῷ μετεωροτέραν τὴν κεφαλὴν ποιή- σαντες τῆς καμνούσης. λεληϑυῖα γὰρ κίνησις ὑπομιμνήσκει

δ τὴν ἔκκρισιν. ἔνιοι δὲ καὶ κατασεισμοὺς εὐτόνους παρέλαβον. of μὲν γὰρ μετεωρίσαντες τοὺς περὶ τὴν κεφαλὴν τῆς κλίνης πόδας τήν ve κάμνουσαν διὰ κηρίας ἐν τοῖς ἐνηλάτοις τῷ ϑώρακι προσκαταλαβόντες προσέταξαν ὑπηρέτει τὰ πρὸς τοῖς ποσὶ 10 τῆς κλίνης μέρη διὰ χειρῶν ἐπαίρειν τε καὶ ἀφιέναι κατὰ τοῦ ἐδάφους, of δὲ τὸ κλιμάκιον ἐδοκίμαξον, of δὲ περιπα- τεῖν ἠνάγκαξον, οἵ δὲ κλίμακας ἀναβαίνειν καὶ καταβαίνειν, οἵ δὲ κατόπιν στάντα τινὰ τῆς τικτούσης καὶ ὑποβαλόντα ταῖς μασχάλαις τὰς χεῖρας ἐξᾶραι καὶ εὐτόνως κατασεῖσαι. 16 πάντας δὲ τοὺς τοιούτους κατασεισμοὺς ἀποδοκιμαστέον. πληττομένη γὰρ ἡ μήτρα ῥήξεις καὶ συμπαϑείας ἐπιφέρει. χρηστέον δὲ τοῖς ἔμπροσϑεν ὑποδειχϑεῖσι καὶ τὴν ὠδίνουσαν ἐπιϑαρρεῖν παραινετέον ὡς ἐν ἀκινδύνῳ τυγχάνουσαν, τὴν δὲ ἄπειρον ὠδίνων διδακτέον ἐντόνως μάλιστα τὸ πνεῦμα 80 κατέχειν καὶ πρὸς τὴν λαγόνα συνωθϑεῖν, τὴν δὲ λειποϑυ- μοῦσαν τοῖς ἀἁπλήχτοις ὀσφραντοῖς ἀναληπτέον, τὴν δὲ &tovov μὲν διὰ μακρὰς ἀσϑενείας βραχέος κουφισμοῦ παρεμ- πεσόντος ϑρεπτέον ὀλίγῃ καὶ ἁπλῇ τροφῇ, οἷον ἄρτῳ, σικύῳ

1 κύστει ἐπιβαλλεῖν ἐλαίου ϑερμοῦ ὁ (κύστιν... πλήρη corr. E). καὶ μαρσίπου πώμὴ λύσει ϑερμὴν ἔχοντας (sic) C. 6 oí μὲν — Hipp. γυναῖκ. à. lI, 699 Lips. — 8 τε: δὲ c. ὀνηλάτοις c (corr. D). 9 ὑπηρετεῖ 6 {τηὐτενι D E) sed vi-

ris duobus ait Hipp. 1. c. 11 τοὺς λάφους c (corr. E). oí δὲ (ante τὸ x4.) om. c (add. E). 13 ὑπολαβόντα c (corr. E). 14 ἐξέραι c (corr. D). ἢ καὶ c (ἢ del. E). 16 ῥή- ἕξεις: gites c. 19 εὐτόνως ( ἐντόνως) μάλιστα (Paul. 8, 16): ἐν τοῖς τόποις (8c. ἐντόποιρ) μάλιστα c. 21 ὀσφραντοῖς addidi ex Paulo 8, 76. post ἀναληπτέον seq. in c οἷον ἄρτω — Upon quae denop&nt post τροφῇ. 23 ὀλέγου (sic) c corr. D).

— 3859 —

πέπονι, ἀλφίτῳ νενοτισμένῳ, μήλῳ, πᾶσι τοῖς παραπλησίοις. φόβος γάρ iow μὴ διὰ τὴν ταραχὴν ἣν πλείω μεταλάβῃ καὶ φϑαρῇ.

τούτων οὖν γενομένων εἰ τὸ μεμυκὸς διὰ τῶν μαλακτικῶν λιπασμάτων ἀνέῳγε, δεῖ ἀπευϑύνειν τὸν τράχηλον εἰ σκολιός 5 ἔστι, παραστέλλειν δὲ μετὰ λιπασμοῦ τὸν Oyxov εἰ παρακεί- μενος εἴη, εἰ δὲ μή, δια χειρουργίας ἐκκόπτειν εἴτε ϑύμος ἐστὶν εἴτε κόνδυλος ἀπὸ ἐπαναστάσεως εἴτε διαφράττων ᾿ ὡμὴν ἢ σαρκὸς περίφυσις ἢ ἄλλο τι τῶν τοιούτων ἐμπο- Óífov. περιττωμάτων δὲ κατεχομένων ἐκβάλλειν σκύβαλον 10 διὰ κλυστῆρος ὑδρελαίου ἢ ὑδρομέλιτος ἐνεϑέντος. τὸ δὲ

3 1 - - e οὔρον κομιστέον διὰ τοῦ καϑετῆρος», εἰ πεπληρωμένη ἢ κύστις οὔρου εἴη. λίϑου δὲ αἰτίου ὄντος ἐσφηνωμένου διώσαντα χρὴ τὸν λίϑον καϑετῆρι ἐκ τοῦ τραχήλου τῆς κύ- στεῶς εἰς τὸ κύτος ἀπωθεῖν, χόριον δὲ μὴ ἀναστομούμενον 15 κατιάδι προσεχόντως διαιρεῖν τῷ δακτύλῳ προκοιλάναντά τι μέρος. προεκκεκριμένου δὲ τοῦ ὑγροῦ διὰ κλυστηριδίου τι τῶν λιπαρῶν ὑγρῶν εἰς τὸν γυναικεῖον ἐνιέναι κόλπον.

60. παρὰ φύσιν δὲ ἐσχηματισμένου τοῦ ἐμβρύου τὸν κατὰ φύσιν ἀποδιδόναι σχηματισμόν. καὶ εἰ μὲν ἐπὶ κεφα- 20 λὴν ἐνεχϑὲν παρεγκέκλιται, καϑεῖναι τὴν εὐώνυμον χεῖρα λελιπασμένην, ὠνυχισμένων τῶν ἄκρων εἰς τὸ μὴ νύσσειν ἐκτεταμένων τῶν δακτύλων καὶ κατὰ τοὺς ῥᾶγας συμβεβλη- μένων ἀλλήλοις μυούρου χάριν σχηματισμοῦ εἰς τὸ ἀσκυλτό- “τερον τῆς καϑέσεως, xa9' ὃν καιρὸν φυσικῶς τὸ τῆς ὑστέρας 25 διαστέλλεται στόμιον, εἰς τὸ μὴ συνιόντος αὐτοῦ καὶ συστελ-

9 ἢ πλείω φϑαρῆ καὶ μεταλάβη c (corr. E). 4 γινομ. € (corr. E). ὅ καὶ (ante Aum.) c. ἀνοίγειν καὶ ἀπ. c.

8 ἀπὸ ἐπαναστάσεως c (del. E). 10 περιττωμάτων δὲ D: τῶν περίττωμα δὲ c. 14 διώσασθαι c (διῶσαι E). 15 καὶ εἷς c. 16 κατιᾶ δεὶ c (κατιάδι δεῖ D), flebotomo lat. προσκοιλαίνοντα c (corr. E) 328 καὶ add. E: om. 6. ῥώ- y«g € (corr. E, cf. Poll. 2, 146). Vi geo (sic, non «μένον) c. 24 σχηματισμὸν c (corr. D). 26 συνιέντος C (corr. D).

— 3060 —

λομένου μετὰ σκληρᾶς ἀντιβάσεως γίγνεσθαι τὴν ἔνϑεσιν, τοῦ ἐμβρύου δὲ λαβόμενον xav εὐθὺ τοῦ στόματος τῆς ὑστέρας παράγειν αὐτὸ συνεργοῦντα τῇ μεταϑέσεε καὶ διὰ ᾿ τῆς ἀκολούθου κατακλέσεως. ἐπὶ γὰρ τὸ ἀντικείμενον μέρος

5 ἐσχηματίσϑαι δεῖ τὴν κάμνουσαν, ἐπὶ δεξιὰν μὲν εἰ τύχοι πλευρὰν εἷς τὰ εὐώνυμα τοῦ ἐμβρύου παρεγκεκλεκότος. ἐπὶ δὲ τὴν ἀριστερὰν ἐπὶ τὰ δεξιὰ τοῦ ἐμβρύου τὴν ὁρμὴν 1α- βόντος, ὑπτίαν δὲ κατωφερῆ τὴν ϑέσιν ἔχουσαν εἰς τὰ ἔμ- προσϑὲν καὶ ὡς πρὸς τὸ ἐπιγάστριον τοῦ βρέφους παρεγ-᾿

10 κλίναντος, πρηνῆ δὲ ἐπὶ γονάτων tig τὰ ἔνδον καὶ ὡς ix ὀσφὺν τοῦ ἐμβρύου παρεγκλέναντος. εἰ δὲ καὶ μετὰ σφη- νώσεως γέγονεν ἡ παρέγκλισις. ἀναβιβάζειν πρότερον τὸ ἔμβουον xal μετεωρίξειν ὥστε ἀπὸ τοῦ στομίου τῆς ὑστέρας ἀποστῆναι, καὶ οὕτως ἀπευϑύνειν.

15 εἰ δὲ καὶ χεῖρα προβέβληκεν, μὴ ἐπισπᾶσϑαι λαβόμενον αὐτῆς. μᾶλλον γὰρ ἐπισφηνοῦται προσαναχλωμένης ἢ ἐπι- νευούσης τῆς κεφαλῆς ἢ ἔξαρϑρον γίγνεται, ποτὲ δὲ καὶ ἀπορρήγνυται, κατὰ τοῦ ὦμου δὲ τοὺς δακτύλους ἄκρους ἐπερείσαντα προανωϑεῖν αὐτὸ κἀν τῷ κύτει γενόμενον ἀπευ-

0 ϑύνειν κάμψαντα τὸν ἀγκῶνα καὶ οὕτως πλευρᾷ τε καὶ μηρῷ παρατείναντα τὴν χεῖρα πρὸς τὸ ἀπαρεμπόδιστον τῆς ἀποτέξεως. εἰ δὲ ἀμφοτέρας προβέβληκε τὰς χεῖρας, κατὰ τῶν δυοῖν μων ἄκρους ἐρείσαντα τοὺς δακτύλους &voO:iv αὐτὸ κἄπειτα τοὺς βραχίονας ἀπώσαντα, κάμψαντα δὲ τοὺς

15 ἀγκῶνας ἐπὶ πλευρὰν καὶ παρατείναντα τὰς χεῖρας τοῖς μηροῖς. τοῦ κεφαλίου λαβόμενον ἐξέλκειν ἠρεμαίως. εἰ δὲ

2 δὲ om. (ἔνϑεσιν τοῦ ἐμβρύου. λαβόμενον) c. 8 ἔχου-

σαν εἰς τὰ ἔνδον... πρηνῆ δὲ ἐπὶ γ. εἰς τὰ ἔμπροσθεν... παρ- E e (norem cum lat. interpr. ordinem. commutavit

10 τὰς ἔνδων c (corr. D). 17 καὶ ante ἄπορρ. addidi

e Paulo). 18 κατὰ τοὺς ὥμους. τοὺς δακτύλους ἄκρως c

sed cf. Paul. 3, 76). δὲ om. c. 19 ἐπερίσαντας o (corr. ) 21 παρατείναντας c (corr. E). ἀπαραπ. C (corr. E).

28 ἄκρως ἐρείσαντας c (corr. E). — 25 καὶ (ante παρατ.) addidi. 26 καὶ (ante rov) c (quod hic delevi). ἠφεμαέως. εἰ:

— 2361 —

puxQot τοῦ κεφαλίου τυγχάνοντος τὰς δύο προβέβληκε χεῖρας, ἀπευϑύνειν μὲν τὸ κεφάλιον ἀνακεκλασμένον, συλλαμβανο- μένων δὲ τῶν χειρῶν ἐπισπᾶσθαι. διὰ γὰρ τὴν μικρότητα τοῦ κεφαλίου σφήνωσις ἐνιάκις οὐ γίγνεται.

εἰ δὲ ἐπὶ πόδας ἐνεχϑὲν παρεγκέκλικεν εἴς τε μέρος; δ μετακτέον αὐτὸ καὶ ἀπευϑυντέον τῷ ἐπὶ κεφαλὴν παραπλη- σίως. εἰ δὲ τὸν ἕτερον πόδα- προβέβληκε. πάλιν μὲν οὐ δεῖ τούτου λαβόμενον ἕλκειν. μᾶλλον γὰρ σφηνοῦται τὸ ἐμ- Bovov τοῦ ἑτέρου συγκαμπτομένου. τοὺς δακτύλους δὲἄκρους κατὰ τὸν τοῦ περινέου τόπον ἐρείδειν καὶ εἰς τὸ κύτος ἀπωσά- 10 μενον τῆς μήτρας, εἶτα καϑέντα τὴν χεῖρα τὸ ἕτερον σκέλος ἁπλοῦν καὶ τῷ ἑτέρῳ παρεκτείνειν. εἰ δὲ τοὺς δύο πόδας προβέβληκε τῆς ἑτέρας χειρὸς ἀνακεκλασμένης ἢ καὶ τῶν δυοῖν, πάλιν ὡσαύτως ἀνωϑεῖν τὸ ἔμβρυον καὶ τὰς χεῖρας καταστέλλειν. εἰ δὲ διαστῆσαν τοὺς πόδας διαφόροις μέρεσι 15 τῆς ὑστέρας ἐνερήρεικε. ξευγνύοντα τούτους κατ᾽ εὐθὺ τοῦ στομίου τῆς ὑστέρας τάσσειν. εἰ δὲ ἐπὶ γόνατα τὴν ὁρμὴν εἴληφεν, ἀνωθεῖν αὐτὸ καὶ οὕτως τῶν σκελῶν ἁπλωϑέντων ἐπὶ πόδας ἐξέλκειν. εἰ δὲ ἐπὶ πυγὴν ἐνήνεκται, καὶ τοῦτο ἀναβιβάξειν, εἶτα τὰ σκέλη ἐξαπλοῦν, τὰς χεῖρας ὃὲ παρα- 30 τείναντα τοῖς μηροῖς ἐπὶ πόδας ἐξέλκειν.

εἶτα πλάγιον ἐπικείμενον εἰ μὲν πρηνὲς ἢ ὕπτιον, πράως αὐτὸ διὰ τῶν δακτύλων ἐπὶ πλευρὰν στρέφειν, ὅπως εἰς κάθεσιν τῇ χειρὶ γένηται τόπος. εἰ δὲ αὐτόϑεν ἐπὶ πλευρὰν ἐσχηματισμένον ὑπάρχει, παρενείραντα τὴν χεῖρα πράως &va- 36 τρέπειν αὐτό, πλὴν ἀνίσου μὲν τοῦ πλαγιασμοῦ τυγχάνοντος, κατὰ τὰ μᾶλλον ἀποκεκρυμμένα τοῦ σώματος. ἀμείνων δὲ

ἠρέμα. ὡς εἰ c. 2 ἀνευϑύνειν c (corr. E). συλλαμβανό- μᾶνον o (corr. E?) 6 ἐπευϑ-. c (corr. E). 8 τούτου ἘΠ: τοῦτον C. 10 κατὰ τὸν περὶ vOv» xiov (Sic) τόπον c (ad ἴη- gwina infantis lat.) corr. E. 11 ἀπὸ (ante τῆς p. c) del. E.

τὰς χεῖρας ὁ (corr. EJ. 12 εἶ (om. c) add. D. — 16 ἐνεί-

ἥκει c (ἐνερεέδει E). ξευγνύειν τούτους C (καὶ add. E) 18 ἄνωϑεν c (corr. D. — 22 ἢ om. c (add. E). 2427 σώματος | ὃ

— 362 —

ὃ ἐπὶ πεφαλὴν σχηματισμὸς προδιοδευϑέντων τῶν πλατυτέρων, μὴ προσαναχλωμένων τῶν χειρῶν. εἰ δὲ διπλοῦν εἴη τὸ ἔμβρυον, ἄνω μὲν τοῦ διπλώματος ὑπάρχοντος, ἐξ ἴσου δὲ τῶν ἄχρων ἀλλήλοις παρακειμένων, 5 ἁπλοῦν αὐτὸ προανωθοῦντα τοὺς κατὰ σχέλη τύπους. ἀνίσου δὲ τοῦ διπλώματος ὄντος, στρέφειν αὐτὸ πρῶτον καὶ τὸ dí- πλωμα πρὸς τὸν πυϑμένα ποιεῖν, εἶτα ἁπλοῦν ἀνατρέποντα, καϑάπερ εἰρήκαμεν. εἰ δὲ πλέονα τοῦ ἕνὸς ἐμβρύου παταφέροετο, πάλιν 10 ἀνωθεῖν αὐτὰ xai ἀνατρέπειν ὡς ἐπὶ τὸ κύτος, εἶτα xo iv κομίζεσθαι. πάντα δὲ ποιεῖν ἠρέμα καὶ ἀπεριϑλαάστως, καὶ συνεχῶς ἐλαιοχυτοῦντα τοὺς τόπους, ὥστε καὶ τὴν κύουσαν ἀσυμπαϑὴ καὶ τὸ κυούμενον σῶον διαφυλάξαι. πολλὰ γὰρ οὕτως δύυστο- 15 κηϑέντα βιώσαντα βλέπομεν.

(XIX)

61. εἰ δὲ μὴ ἐπακούοι πρὸς τὴν διὰ τῶν χειρῶν ἐφοϊ- κὴν διὰ μέγεθος ἢ νέχρωσιν ἢ xe0' οἱονδηποτοῦν τρόπον σφήνωσιν, ἐπὶ τοὺς εὐτονωτέρους τρόπους δεῖ μετελθεῖν,

30 τὸν τῆς ἐμβρυουλκίας καὶ τὸν τῆς ἐμβρνοτομίας. καὶ γὰρ εἰ τὸ κυηϑὲν διαφϑείρεται, τὴν κυοφοροῦσαν τηρεῖν ἀνα). xaiov, διόπερ τὸν μὲν ὑποκείμενον δεῖ προλέγειν κένδυνον, πυρετῶν ἐπιγιγνομένων καὶ νευρικῆς συμπαϑείας, ἔσϑ᾽ ὅπου δὲ καὶ φλεγμονῆς ὑπερβαλλούσης, καὶ γάγγραιναν μάλιστα

:5 ὑποφαίνειν ὀλίγας ἐλπίδας ἔχειν, ἐφ᾽ ἧς ἔκλυσις, περεέδρωσις,

κατὰ τοὺς πόδας. ἀμείνους γὰρ ὃ etc. (sic) c (ubi verba in in-

itio versus posita ὁ κατὰ τοὺς πόδας eieci). 2 πρασαναπῖο-

μένων (sic) c (corr. E). b ἀπλοῦντες αὐτὸ πρὸρανωϑθοῦντες

6, 9 xir c (corr. E). 10 ἄνωθεν c (ut supra, corr. D). εἶτα E (et sic lat): ἢ c. 20 τὸν (post καὶ) add. E*.

21 διαφϑεέρει c (mortuum est lat.). 22 ἐπικείμενον C (corr. 24 γάγγραινα c.

ἀντιβατεκεύτερον ξασραιμένης ὡς ax πρὸς τὸ Hem Peisbewen τὴν ὀσφύν. densracme δὲ τῶν aude πεὶ DUrCSEDMEM ποὰς τ

dui I i e M

piircapds de wurngarnES τὸ Sab πειέγειν ἃ TUTCIXRY ἐμπείρων ποὶ ἐσχορῶς. εἰ δὲ my πορείφδεν. den πιρρίος TO xl» rov Φιωώρακα xpsGxeIDirauJcvty. ὥδτε AN πρὸς τοὺς ἐπιακασμοὺς τοῦ ἐμβρύοτ ἐπεποὶσεϑοῦν τὸ χὰ σῶμα τῆς παμνούσε;; τὸν IZ οὐκῆ: τόνον UXIXAUÓRL καϑίζειν di αὐτὸν CYIXXSU; Oaiye» ταπεινότερον. πρὸς τὸ τὰς χεῖρας ἐπ᾿ ien; τοῖς ποσὶ τῇς πορτούσῃς ἐπείρχξενι. καὶ παραστεϊλομένων τῶν πιερυγικατων ἑκατέρωθεν δὲ ὑπηρέτου xev, τὴν εὐώνυμον χεῖρα. διὰ τὸ καὶ προσ- iN ἡνεστέραν rives τῆς δεξιᾶ; καὶ μετ᾽ εὐπρεπείας εὐεργεστέραν καϑίεσθαι, συνηγμένων κατὰ πορτφὰ-: ti; mvovoor τῶν óe- κτύλων καὶ λελιπασμένων καϑιέναι. διεστῶτο: τοῦ στομίου τῆς ὑστέρας, εἰ δὲ μή. θλίψεσι καὶ συνεχέσιν ἐχαιοχιτύῴσεσι προαναχαλασθέντος. ἔπειτα πειρᾶσϑαι τὸ παρεγκεχλεκὸς εἰ Ὁ $ Post βοηθείας incipit in c cap. νὰ inser. Περὶ ἐμβρυο- τομίας xci ἐμβρυουλκίας. Προδήκει τὸν ἰατρὸν — κατάρροπος p. 113, 12—21 D. quae ex Aetio desumta eunt cum ipsis ulti- mis verbis (cf. Paul) xaraxiivéícQ9e τοίνον ἐπὶ rir idc ὑπτία καὶ nallo» κατάρροπος. | (iam incipit Sorani principio quod similis tenoris fuit, destitutum) πᾶσαν σχηματί. ξειν καταφερῶς (Ἰὰ est Δεῖ τοένυν ἐπὶ κλίνης πᾶσαν Gy. wer.) etc. Aetii hoc cap. inscriptum est Φιλουμένου, sed eundem ipsum Philumepum (non Aetium) excerpsit Paulus, Philumenus autem in his quoque presse secutus erat nostrum Soranum (quem refert vetus interpres latinus) — 7 , Ἶ γυναῖκες ἔμπειροι xul ἰσχυραὶ ἑκατέρωθεν. εἰ δὲ μὴ παρήεισαν Cc. repetitum ταύ δεν eiecit E (qui sic y. δ᾽ ἐμπ. κ. loy. εἰ μὴ ete.). 9 προσκαταλ. Paulus: προσλαμβάνειν c. 10 μὴ (sic iterum) ἐπακολουθεῖν c (ἀκολουθοῦν Paul). 19 αὐτὸ C Sn n 16 ὑπηρέτου Paul: -τῶν c. 16 εὑεργέστερον c. T μοί. ovgov c. cf. II, 60. 18 καὶ (ante διεστ.) c (del. E). 19 ϑλίψιν xal σύσχεσιν c. 20 προσαναχ. c (ut et Paul).

— 304 —

δυνατὸν ἀπευθύνειν xal ζητεῖν τύπον εἷς κατέπαρσιν ἐμ- βρυούλκου πρὸς τὸ μὴ ἐχπεσεῖν ῥαδίως. 62. ἐπιτήδειοι δὲ πρὸς καταπαρμὸν τύποι τῶν μὲν ἐπὶ κεφαλὴν καταφερομένων ὀφθαλμοὶ καὶ ἱνίον xal σεύμα 5 πρὸς οὐρανίσχον ἀνθερεών τε καὶ κλεῖδες καὶ οἵ ὑπὸ πλευρὰν τόποι. μασχάλαε δὲ οὐδαμῶς. ἐν γὰρ ταῖς διεολκαῖς ἐπε δωσταμένων τῶν βραχιόνων εἰς σφήνωσιν ἡ τοῦ ἐμβρύου πλατύνεται περιοχή. ἀλλ᾽ οὐδὲ oí ἀκουστικοὶ πόροε., ὅυσ- παράδεκτοι γὰρ διὰ σχολιότητα καὶ στενοὶ λίαν. τῶν δὲ 10 ἐπὶ πόδας τὰ ὑπὲρ τῆς ἤβης ὀστέα καὶ μεσοπλεύρια καὶ κατακλεῖδες. ὅταν δὲ τῶν εἰρημένων μηδεὶς εὑρέσκηταε τό- πος. εἰς κατάπαρσιν ἑτοιμάξεται σπάϑῃ διαίρεσες. ϑερμῷ δὲ ἐλαίῳ προκεχλιασμένον τὸν ἐμβρυοῦλκον τῇ δεξιᾷ χειρὶ κατέχειν, τὴν καμπὴν δὲ αὐτοῦ τοῖς δακτύλοις ἐγκρύψαντα 15 τῇ εὐωνύμῳ χειρὶ πράως συνεισφέρειν καὶ καταπεέρειν εἷς τινα τόπον ἄχρι κενεμβατήσεως ὧν εἰρήκαμεν. καταπείρειν δὲ καὶ ἀντίθετον τούτῳ δεύτερον, ὕπως ἰσόρροπος καὶ μὴ ἑτεροκλινὴς ὁ ἐπισπασμὸς ἐπιτελῆται καὶ διὰ τοῦτο τοῦ μέρους παρεγκλένοντος σφήνωσιν ὑπομένῃ τὸ ἔμβρυον. εἶτα 20 διδόναι τοὺς ἐμβρυούλκους ἐμπείρῳ τινὶ κατέχειν καὶ παρ- αἰνεῖν ὕπως πειϑηνίως δι᾽ αὐτῶν ἐφέλκηταε τὸ ἔμβρνον μήτε σπαράττων ἐν τοῖς ἐπισπασμοῖς μήτε πάλεν ἀνιείς, ἀνατρέχει γὰρ τὸ προκύψαν ἀνεϑέν, ἀλλ᾽ ὅταν δέῃ igol- κὴν ἐπισχεῖν ἐν τῇ προυπαρχούσῃ τάσεε φυλάσσων τοὺς 26 ἐμβρυούλκους, μήτε μόνον ἐπ᾽ εὐϑείας ἐπισπώμενος ἀλλὰ

8 τῶν Paul.: vo c. 4 καταφ. Paul: om. c. 5 ἄνϑε- ρεών τε addidi ex Paulo (et Aetio). καὶ οἵ παρὰ τὰς κλεῖ- δὰς καὶ τὰ ὑποχόνδρια τόποι Paul. 9 γὰρ add. E. 13

σπάθῃ E (cf. lat. eulnerato aut fixo loco): πάϑη c. 13 δὲ: δεῖ c. 14 κρύψαντας C (ἐγκρύψαντα Paul, ἐγκρύβοντα Ael). 16 ὧν addidi (ὡς add. D). cf. Paul. v τινι τῶν εἰρημένων τόπων (ἐν τοὶς εἰρημένοις τόποις Aet) ἄχρι xev. 11 τούτῳ ier , Ael): τούτων c (corr. E). 18 ó E (Paul): om. c. πιτελεῖται c (ἐπιτελεῖτο, -Aoivo Pauli codd.). 21 ἐφέλκυται c (corr. D. 384 τάσσει c (corr. D). 95 ἐπισπώμενον c (corr. D).

— $805 —

καὶ sig và πλάγια παρεγκλίνων, ὃν τρύπον ἐν ταῖς κομιδαῖς γίγνεται τῶν ὀδόντων. οὕτω γὰρ ὑπὸ τῆς μοχλείας μετα- σχηματιζόμενον τὸ ἔμβρυον τούς τε τόπους ἀνευρύνει καὶ εὐκόμιστον γενήσεται. τούτῳ δὲ τῷ τρόπῳ δεξιῶς ὑπηρετού- μενον καϑιέμενον τὸν λιχανὸν δάκτυλον μεταξὺ τοῦ στο- δ μίου τῆς ὑστέρας καὶ τοῦ ἐσφηνωμένου σώματος περιάγειν κυκλοτερῶς οἷονεὶ περιδέροντα καὶ εὐθύνοντα τὸ ἑτεροκλινῶς φερόμενον, καὶ τοὺς τόπους ἐλαίῳ ϑερμῷ διαβρέχειν ἤ τινι τῶν εἰρημένων γλίσχρων ἀφεψημάτων. κατὰ μέντοι τὸν τῶν ἐμβρυούλκων ἐπισπασμὸν μὴ εὐθέως ὑπακούοντος εἰς τὸ ἐξολκὴν τοῦ ἐμβρύου, κατ᾽ ὀλίγον δὲ καὶ πρὸς λόγον τῆς ἐξολκῆς ἐπακολονθοῦντος, τὸν μὲν πρῶτον ἐμβρυοῦλκον μετα- πεέίρειν εἰς τὰ ὑπερκείμενα δεήσει, κἄπειτα τὸν δεύτερον, καὶ τοῦτο κατὰ τάξιν ἕως ἂν ὅλον τὸ τοῦ ἐμβρύου σῶμα διοδεύσῃ. ὡσαύτως δὲ ἐνεργεῖν xav ἐπὶ πόδας φέρηται. — i5 68. προβεβλημένου δὲ χερίου ὡς καὶ ἀνατρέπεσϑαι μὴ δυναμένου διὰ τὴν ὑπερβάλλουσαν σφήνωσιν, ἢ καὶ ἀποτεϑνηκότος ἤδη τοῦ ἐμβρύου, καϑὼς συμβάλλομεν ἐκ τοῦ μήτε ἐνερευϑὲς εἶναι τὸ μέρος μήτε ϑερμὸν μήτε σφύζον, στελιὸν δὲ καὶ ψυχρὸν καὶ ἄσφυκτον, περιβάλλοντα δεῖ ῥάκη so εἷς τὸ μὴ ὀλισϑαίνειν ποσῶς ἐπισπᾶσϑαι, κατασχόντα δὲ πρὸς τὸ ἐμφανέστερα γενέσθαι τὰ ὑπερκείμενα ἀποκόπτειν ἀπὸ τοῦ κατὰ τὸν ὦμον ἄρϑρου. τὸ δὲ αὐτὸ ποιεῖν καὶ σκέλους προπεσόντος. εἶτα τοῖς δακτύλοις ἀναστρέψαντα τὸ ἄλλο σῶμα διὰ τῆς καταπάρσεως τῶν ἐμβρυούλκων κομίξεσϑαι. 25

7 περιδόέροντας καὶ εὐθύνοντας c (corr. E). 19 τὸν om. c (add. D). “ὄντινα (ante μεταπ.) c (del. E). μετὰἀπείρειν E μεταφέρειν Paul. 15 ὡσαύτως — φέρηται om. E (cf. p. 867, 9). 16 zeofov Paul.: τῇ χειρὶ c. 19 σφύξον E: σφί- few c. 20 ἄσφυκτον E: ἄψυκτον C. 22 τὸ E: τὰ c. 28 τὸ δὲ — προπεσόντος om. E (ut supra v. 15), sed cf Paulus: ὁμοίως δὲ xol τοὺς πόδας προπέπτοντας μὴ συνακολου- ϑοῦντος τοῦ λοιποῦ σώματος, ἀπὸ τῶν βουβώνων ἀποκοπτέον. ἔπειτα πειρᾶσθαι τὸ λοιπὸν σῶμα διαστρέφειν (similia rerum ordine mutato alibi Aetius).

— 32366 —

τῶν δυοῖν δὲ χειρῶν προβεβλημένων xal μήτε ἀνατρέπεσϑαι δυναμένων μήτε παρακρούεσϑαι τοῖς σπασμοῖς, ὡς τὴν μίαν καὶ τὰς δύο διὰ τῆς παρὰ τοῖς ἀκρωμίοις περικοπῆς ἀναι- οεῖν. εἰ δὲ μείξονος τοῦ κεφαλίου ὑπάρχοντος ἡ σφήνωσις 5 ἀποτελοῖτο; διὰ τοῦ ἐμβρυοτόμου ἢ τοῦ πολυπικοῦ σπαϑίου πρυπτομένου μεταξὺ λιχανοῦ καὶ τοῦ μιπροῦ δακτύλου κατὰ τὴν ἔνϑεσιν, εἰ μὲν ὑγροκέφαλον εἴη τὸ βρέφος, διαιρεῖν, ἵνα τοῦ ὑγροῦ κενωϑέντος ἡ περιοχὴ συμπέσῃ τῆς κεφαλῆς, εἰ δὲ φυσικῶς ἁδροκέφαλον, τῇ χειρὶ συνθϑλαστέον τὴν κε- 10 φαλήν, συνήκει γὰρ εὐμαρῶς ἁπαλῶν ἔτι τῶν σωμάτων ὄντων. εἰ δὲ μή, καὶ τῷ σπαϑίῳ τὸ κρανίον διαιρεῖν καλὸν κατὰ τὸν τοῦ βρέγματος τόπον, εἰ δὲ μή, καϑ᾽ οἵονδήποτε. προεκκριϑέντος γὰρ τοῦ ἐγκεφάλου συμπίπτει τὸ κεφάλιον. τὰ χείλη δὲ τῆς διαιρέσεως ἀποστρέφειν καὶ συνϑραύειν τὰ 15 ὀστάρια δι᾽ ὀδοντάγρας ἢ ὀστάγρας. εἰ δὲ διὰ μέγεϑος τοῦ ὅλου σώματος μηδὲ οὕτως ἑλκόμενον ὑπακούοι, τῶν δύο ὦμων ἐνερειδομένων τοῖς πλαγίοις μέρεσι τῆς μήτρας, καὶ εἰς τὰς σφαγὰς βαπτίζειν τὸ σπαϑίον μέχρι κενεμβατήσεως εἰς τὸ ἔμβρυον. ἀποκριϑέντος γὰρ τοῦ αἵματος ἰσχνὸν γί- 20 γνεται τὸ σῶμα. μετὰ δὲ ταῦτα ὅλον τὸ κεφάλιον διαιρεῖν καὶ τὰ μεσοπλεύρια διακόπτοντα καὶ τὸν πνεύμονα. πληρω- ϑεὶς γὰρ πολλάκις ὑγρῶν καὶ αὐτὸς ἐπλάτυνε τὸν ϑώρακα. λύειν δὲ καὶ τὰ συνδεδεμένα μέρη τοῦ στήϑους διὰ τῶν δακτύλων ἀποσπῶντα τὰς κατακλεῖδας ἀπὸ τῶν ἄντι-

2 παραχούεσϑαι τοῖς σπασμοῖς C (παρακολουθεῖν τοῖς ἐπι- σπασμοῖς E). ὡς: εἰς C. 8 ἀκρωμένοις c (corr. D). ἀναιρεῖν. εἰ δὲ D: ἐνερείνει Ób c. — 8 κενωθέντος c (ἕνα κε- νωϑὲν συμπέσοι Paul. , 8ed mox idem ἕνα τοῦ ὑγροῦ xsvoOís- vog ὁ ϑώραξ συμπέσοι. cf. effuso humore lat.). 9 συνϑλα- σαντα c. 10 γὰρ addidi. 11 ἐπ non δηὖθ, aed post co σπαϑίω habet c. 12 κατὰ E: εἰ (ἢ D) κατὰ c. οἷον δήποτε τρόπον (sic) ὁ (alterum hoc τόπον del. 18 προκρυϑέντος e (corr. D). 16 διδόντα γράσιος. τὰ γράση δὲ διὰ μεγ. c (corr. DE). 16 δύο: δὲ ὁ (οπι. ΒΕ). 17 ἐνερειδομένοις (sic, non eu) € (ων D). 21 τὸν om. c (add. E). 28 τὰ om. c (add. E).

— 23600 —

στέρνων ἢ μὴ εἰκόντων ἀπορρηγνύναι. συμπίπτει γὰρ τὰ περὶ τὸ στῆϑυς μηκέτι διερειδόμενα ταῖς λεγομέναις κλεισίν. εἰ δὲ μηδ᾽ οὕτως ὑπείκοι. τὸ ἐπιγάστριον διαρρινᾶν, ὡσαύτως κἂν ὑδρωπικὸν ἡ τὸ ἔμβρυον. κενωθέντος γὰρ τοῦ ὑγροῦ συμπίπτει πρὸς ἴσχνωσιν ἡ περιοχὴ τοῦ σώματος. εἰ δὲ ὁ καὶ τὰ ἔντερα παρέχει τῷ ἐπιγαστρίῳ τινὰ διόγκωσιν, καὶ ταῦτα πρότερον ἕλκειν καὶ τὰ λοιπὰ τῶν παρακειμένων σπλαγ- χνῶν οὕτως τε τὴν ὕλην ἐξενεγκεῖν σύγκρισιν.

64. τὰ δ᾽ αὐτὰ ποιεῖν x&v ἐπὶ πόδας φέρηται. προσ- ανακεκλασμένας δὲ τὰς χεῖρας ἀποκόπτειν καὶ τὸ κεφάλιον 10 εὐμεγεθϑέστερον ὑπάρχον πάλιν ϑλᾶν. ὅπερ δυσχερέστερον ἐπὶ τοῦδε τοῦ σχήματος, διὰ τὸ ἄνω τὸ κεφάλιον ἀποκεκρυ- φϑαι. δεήσει δὲ τῇ δεξιᾷ τῶν ποδῶν λαβόμενον ἐξέλκειν, τῇ εὐωνύμῳ δὲ τὸ κεφάλιον ἀπευϑύνειν ἔνδοϑεν. ἀνακλασϑὲν δὲ εἰς τὸν αὐχένα τῆς ὑστέρας ἀποσπᾶται πολλάκις. ἐρ- 15 γῶδες δὲ τὸ καϑυπονοεῖν τὴν εὐώνυμον χεῖρα πρὸς τὰς ἐξολκὰς ἔχειν οἰκειότητα τῷ καὶ τοὺς ὄφεις διὰ τῆς αὐτῆς ἕλκεσθαι. ψευδῆ γὰρ ἀμφότερα. ἰδίᾳ δὲ εἰς κάϑεσιν κεχρη- σίμευκεν, ὡς ἔμπροσϑεν ὑπεδείξαμεν.

ἐπὶ δὲ τῶν πλαγίων καὶ διπλῶν ἐμβρύων εἰ μὴ. ἀπευ-- 30 ϑύνοιτο, τὰ ὑποπίπτοντα τρωτέον, ἐφ᾽ ὧν μὲν τὸ ἐπιγά- στριον ἐφ᾽ ὧν δὲ τὰς μασχάλας καὶ τὰ μεσοπλεύρια καὶ τὰ παρὰ τοῖς νεφροῖς ὡς ἐπὶ λαγόνα. εἰ δὲ νεκρὸν καὶ ὑπερμέγεϑες ὑπάρχοι, τὸ μὲν ὅλον ἔνδον αὐτὸ κατατέμνειν ἐπισφαλές, ἄμεινον δὲ τὸ προπαλὲς ἀεὶ γενόμενον. οἷς yl- 36 γνονται ἀποποπαὶ κατ᾽ ἄρϑρα, καὶ γὰρ τὰ ὀστᾶ κατὰ πέρας

1 ἀντιστέρνων ἡκόντων ἄπορρ. C. 8 ὑπείκοι D: ὑπεί- κοιτο (τὸ ὕπογ. sic) c. διὰ ῥινῶν c (διαιρεῖν E, διακόπτειν Aet.) καὶ (ante ὡσαύτως) add. E. 6 ἐπιγ. hic c (non ὑπ. ut v. 3). 9 nunc ex ipso Aetio sequuntur excerpta frag- menta apud Paulum p. 806, 5—14 (ed. Briau). 14 ἀνακλα- σϑέντα δὲ c (ἀνακλασϑὲν γὰρ E) 16 τῆς ὑστέρας om. E. 19 ἔμπρ. sc. lI, 01. 426 καὶ: διὰ c (λεῖα E). κατὰ: καὶ ὁ (κατὰ τὸ πέρας καὶ E).

— 8068 —

ῥαδίως ἀπὸ τῆς συνόδου λύεται. συντιϑέναι δὲ τὰ κομι- σϑέντα καὶ ἐπιβλέπειν μή τι παραλέλειπται.

πολλάκις δὲ διὰ τὴν ἐπὶ πόδας ἄπειρον ὁλκὴν ἀπο- σπᾶται τὸ κεφάλιον καὶ δύσληπτόν ἐστι διὰ τὴν περιφέρειαν

δ καὶ τὸ προσανατρέχειν κατὰ τὴν εὐρυχωρίαν τῆς μήτρας. ὁπότε Σώστρατος μὲν ὡς ἐπὶ τῶν λίϑων εἰς τὴν ἕδραν καϑεὶς τὸν τῆς εὐωνύμου χειρὸς δάκτυλον, τῇ δεξιᾷ δὲ πιέξων πειρᾶται τὸ κεφάλιον κατάγειν, οὐχ ὁρῶν Og ἐν τῷ ἀπευϑυσμένῳ ὃ δάκτυλος οὐ δύναται τῆς κεφαλῆς ἐφικέσϑαι.

10 προχειροτέρας γὰρ οὔσης τῆς κύστεως πολὺ προσανακεχώρηκεν ἡ ὑστέρα, καϑάπερ ἔμπροσϑεν ὑπεδείξαμεν. διόπερ καϑέντα τὴν χεῖρα καὶ ψαύσαντα τοῦ κεφαλίου προβιβάξεεν αὐτὸ κατ᾽ ἐπικυλισμὸν ἄχρι τοῦ τραχήλου τῆς ὑστέρας, εἶτα δι᾽ ἐμβρυούλκου καταπάρσεως κομέξεσϑαι. μεμυκότος δὲ τοῦ

15 στομίου ταὐτὰ ποιεῖν ἅπερ ἐπὶ τοῦ χορίου διδάσκειν μέλ- λομεν.

65. μετὰ δὲ τὴν ἐμβρυουλκίαν καὶ ἐμβουοτομέαν, ὡς ἤδη φλεγμαίνοντος τοῦ τόπου διὰ τὸν ἐπιγιγνόμενον σπυλ- μόν, διὰ τῶν ἐμβροχῶν ἀνιέναι καὶ παρηγορεῖν. αἰμορραγίας

30 δὲ γενομένης τοῖς πρὸς αὐτὴν χρῆσϑαι καταλλήλοις. τὸ δὲ ὠκυτόκια προσαναγράφειν, ὡς ἄλλοι καὶ of περὶ τὸν 'In- ποκράτην ἐποίησαν, σχεδιάξοντός ἐστιν. οὔτε γὰρ δάφνης φύλλα ξηρὰ μετὰ ϑερμοῦ ὕδατος οὔτε δίκταμνον ἢ ἀβρό- τονον καὶ κεδρία καὶ ἄνισον μετὰ γλυκέος καὶ παλαιοῦ

26 ἐλαίου οὔτε καρπὸς ἀγρίου σικύου κηρωτῇ προσπλασσόμενος φοινικένῃ καὶ ὀσφύι περιαπτόμενος ὠκυτοκίαν παρασκευάζει.

2 τι om. c (add. E). 6 κατὰ: καὶ c (corr. E). 7 xa- τε τὸν E: καϑιστῶν c. 8 πιάξων c (corr. E). 9 ὁ om. ! 10 προγειρότερα c (corr. D). 14 μεμυκότος — (17) αὐλλδμεν del. E. 16 zogíov E: goo/íov c. 17 δὲ om. c (add. E). 18 σκυαμὸν c (corr. D). 21 οὐκυτοκυῖαν c RET D). ὠκυτόκια Hipp. γυναικείων à (IL 718 Lips.) con- ert Ermerins. 24 κεδρίδες E (ex Hipp.) 226 οὔτε: τὲ C. κηρωτῆ προσπλ. φοινικένω καὶ ὀσφύι περιάπτόμενος C (κηρῷ ἐμπλ. καὶ ἐρίῳ φοιψικίνῳ 00g. x. E).

— 869 —

τὰ δὲ προειρημένα βοηϑήματα λύοντα τὸ πάϑος xol τὴν ἐξ αὐτοῦ δυσέργειαν λύει.

XX [Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων.

XXI Περὶ τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσιν ἀποστημάτων.

10 XXII Περὶ τῶν ὑστέρας ἑλκῶν.

XXIII Περὶ καρκινωμάτων ἐν μήτρᾳ. 15 XXIV Περὶ συρίγγων ἐν μήτρᾳ.

D τῆς de ue cu rtu τῷ τα ὦ . 90

4 hoc eapitulum duplici loco eodemque fere argumenti tenore legitur in textu latino, sc. post partum et regularem et irregularem (cf. supra c. 64 extr. cf. ex Philumeno Aet. 16,924 (ex Aetio Paulus 0, 76) περὶ zogíov ἐκλήψεως. semel qui locum ipsum περὶ δυστοκίας ex pathologia transtulerit ad naturalem partus historiam, una cum hac ipsa habet Sorani compilator (c). 19 cf. c ind. ρλα.

Soranus, ed. Rose. 24

— 910 —

XXV Περὶ ὑπερμεγέϑους νύμφης. δ XXVI Περὶ κερκώσεως.

XXVII Περὶ ϑύμων τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσιν. 10 A ἃ SEN τὰ e ἃ

XXVIII Περὶ ῥδαγάδων. 15 . . . . . . . . . . e . . . . .

XXIX Περὶ κονδυλωμάτων.

20 XXX Περὶ αἱμορροίδων ἐν τῇ μήτρᾳ.

1 cf. Philum. ap. Aet. 16, 108. Paul. 6, 70. 5 cf. Phi- lum. ap. Aet. 16, 104. Paul. 6, 70. 9 cf. Philum. ap. Aet. 16, 106. Paul. 6, 71. 21 cf. Paul. 3, "776.

— 3il —

XXXI Περὶ προπτώσεως μήτρας.

84, Πρόπτωσις ὑστέρας λέγεται ἡ τῆς ἐχτροπῆς περὶ τὴν μήτραν ἀπειλή. οὐ γὰρ ὥς τινὲς ὑπολαμβάνουσιν ἀπολυϑεῖσα ἡ μήτρα τῶν προσφύσεων ὕλη προπίπτει. οὐδὲ γὰρ ἀποκαταστῆναι δύναται, ἐὰν τοιαύτη γένηται πρόπτωσις. τὸ δὲ προπῖπτον παραπλήσιόν ἐστιν dé στρουϑοχαμήλου παρὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον πρὸς λόγον τῆς κατὰ τὴν βίαν γιγνομένης ἐκτροπῆς. προπίπτει μὲν οὖν σπανίως. διὰ πλείους δὲ αἰτίας. καὶ γὰρ ἀφ᾽ ὕψους κατενεχϑεῖσα γυνὴ καὶ ἐπὶ τὰ ἰσχία ἑδρασϑεῖσα πάσχει τὸ τοιοῦτον ῥηγνυμένων τινῶν ὑμένων τῶν συνδούντων αὐτὴν πρὸς τὰ παρακείμενα. γίγνεται δὲ καὶ δι᾿ ἐξολκὴν εὔτονον τοῦ χορίου, ὕπερ μα- λιστα ἐν ταῖς λεγομέναις ὠμοτοκίαις συμβαίνει. καὶ ἄτεχνος δὲ ἐμβρυουλκία εἰργάσατο τὸ πάϑος. γίγνεται δὲ καὶ διὰ κατοχὴν τοῦ πνεύματος ἢ πήδημα καὶ διὰ βάρους ἄρσιν καὶ διὰ πληγήν, ἐνίοτε δὲ καὶ διὰ παράϑεσιν ὑγροῦ πολλοῦ καὶ γλισχροῦ, τῇ πολλῇ ἐπιτέγξει χαλαρῶν καὶ παρειμένων γενο- μένων τῶν κατὰ τὸν ἄνω πυϑμένα αὐτῆς ἐξαρτημάτων. συνέβη δὲ τοῦτο καὶ διὰ ψυχικὸν πάϑος. ἢ γὰρ τέκνων ἀποβολῆς προσαγγελϑείσης ἢ πολεμίων ἐφόδου, ἢ κατὰ ϑάλασσαν χει- μασϑεῖσαι σφοδρῶς. ἔπαϑον τὴν πρόπτωσιν λυϑεῖσαι τὸ πᾶν σύγκριμα ὥστε καὶ τὴν μήτραν ἐξολισϑῆσαι. ἔσϑ᾽ ὅτε δὲ ἄνευ τινὸς τοιαύτης αἰτίας τῶν σωμάτων ἀσϑενησάντων

2 cf. Aet. 16, 72 (ed. 76) περὶ προπτ. ὑστέρας τοῦ αὐτοῦ (i. e. Sorani) & c p. 121, 18— 122, 25 - 125, 1 — 126, 24 -- 127, 6—8 -Ε 127, 18— 128, 4 D. quae abhinc addit Aetius, aliunde ducta sunt, unde in extremo capitulo c p. 129, 1— 8 D. 4 πρὸς ῥίπτει (sic) c, προσπίπτει A. b ἐὰν τοιαύτη γένηται Aet.: om. c. 8. πρὸςπέπτει c. διὰ mÀ. δὲ (sic recte) c. 10 $. καὶ ἀποσπωμένων A. 14 δὲ (καὶ) A: om. c. 15 rj πή- δημα inter lin. (supra καὶ διὰ Q.) add. c: om. ἃ. 17 τῇ πολλῇ — (18) ἐξαρτημάτων A: om. c. 18 συνέβη c: συμβαίνει A. 20 προσαγγ. (sic) c (non προα. ut d). 21 σφοδρῶς À: σφό- δρα c. 22 ἐξολισϑήσασαν προπεσεῖν A.

94

: — 2312 —

καὶ τῶν ἀντεχόντων αὐτὴν ὑμένων xal μυῶν ὁμοίως παρα- λύσει ἀτονησάντων συνέστη τὸ πάϑος. οἷον γίγνεται ἐπὶ τῶν παρηκμακυιῶν. xor ἀρχὰς μὲν οὖν γίγνεται πλείονος αἵματος φορά, ἔπειτα δὲ καὶ ὀδύνη λαγόνων καὶ ὀσφύος 5 καὶ ἐπιγαστρίου καὶ αἰδοέου, καὶ φόβος ἐστὶ ψυγέντας τοὺς τύπους σπασμὸν ἐπενεγκεῖν. χρονισμοῦ δὲ γενομένου καὶ τῶν σωμάτων τυλωϑέντων 0 τε φόβος καὶ ὃ πόνος ἐκλύεται. 85. ἔνιοι μὲν οὖν ὕλην λέγουσι προπίπτειν, τῶν ἀντεχόντων αὐτὴν ὑμένων καὶ μυῶν ῥαγέντων ἐκ πληγῆς 7] τινὸς τῶν 10 ἐμφερῶν ἢ χαλασϑέντων καὶ ὑμοιόν τι παραλύσει oye σϑέντων. οἵ δὲ περὶ τὸν Ἱπποκράτην καὶ ρόφιλον

μόνον τὸ στόμιον. γνωρίζεται δὲ ἐκ τοῦ τρυφεροῦ προπῖ- ᾿ πτον τὸ σύγκριμα ὅμοιον κεφαλῇ πολύποδος, ὡς Ἡρόφιλος :

ἔλεγεν, πόνον ἔχον ὡς παραδέξασϑαι διπύρηνον. oí δὲ 15 μηδ᾽ ὅλον. οὐκ ἂν γάρ φαδιν ἀποκαϑίσαι τὸ μὴ ἀπὸ μέρους, φλεγμαῖνον δὲ τὸ στόμιον φαντασίαν παρέχειν ngo- πτώσεως. οἱ δὲ xev ἐκπροπὴν γίγνεσθαι τὴν πρόπτωσιν αὐτῆς ὑπολαμβάνουσιν ὡς πῇ μὲν τὸν ἔξωϑεν πῆ δὲ τὸν ἔνδον αὐτῆς χιτῶνα προπίπτειν. διπλῆν γὰρ αὐτὴν ozde- 30 y&tv. καὶ τὸν μὲν ἔξωϑεν αὐτῆς χιτῶνα τοῖς ὑπερκειμένοις συμπεφυκέναι, τὸν δ᾽ ἔσωϑεν τούτῳ συνηρτῆσϑαι. καὶ ἡ χαλάσει τῶν ὑμένων προπίπτειν. oí δὲ καὶ τὴν ὅλην κατὰ ῥῆξιν ἢ παράλυσιν ἢ ἀπὸ μέρους καὶ εἰς τὰ ξαυτῆς κοῖλα ἔτι ἐνδιπλουμένην. ὅταν μὲν οὖν κατὰ ῥῆξίν φασε moonicy,

2 συνέστη À: σύνεστι c. b gvyév|vag τὸν σπασμὸν c (corr. A). 7 hic finitur primum Ael ex Sorano fragmen- ium sic: ὅ τε φόβος τῶν σπασμῶν ἀφανίζει καὶ τοῦ πόνου (al cod. ὅ τε φόβος καὶ ὁ πόνος) ἢ καταστολή. καὶ γὰρ ὑπακούει

κατ᾽ ἀρχὰς... ubi ex v. καταστολὴ alterum fr. incipit p. 195, 2D. 10 ἐμφερῶς zoà. c (ἢ add. E, cf. lat). τε E: τῇ ὁ

19 γνωρ. — (14) διπύρηνον del. E (coll. I, 3). 19 πρὸ- πίπτειν C. 16 φησὶν c (corr. E, mox ἀποκαϑίστασθϑαι E!

p. 75). 18 ὡς τὴν μὲν ἔξωϑεν, οἵ δὲ τὸν ἔνδον c (ὧν oi μὲν τὸν... «οὗ δὲ D). 19 πρὸςπέπτειν (ut supra) c. 94 à» διπλουμένης c (corr. E).

-

— 910 —

κ φανήσεται παντελῶς ἕναιμος, κατὰ προήγησίν τινος πτώσεως ἢ βίας τινὸς ἢ πληγῆς. ὅταν δὲ κατ᾽ ἐπιχαλασμὸν ἢ καὶ παράλυσιν, οὐκ ἕναιμος οὔτε παχυτέρα, καὶ κατὰ τὸ πλεῖ- στον ἐξ ἀδήλου προφάσεως, ἐνιάκις δὲ καὶ κατὰ τὰς αὐτὰς ταῖς προτέραις περιστάσεις παραλύεται. καὶ πάλιν ἀπὸ μέρους δ μὲν αὐτῆς προπεπτωκυίας ἀπευϑυσμένου τρύπον ἕξ ἑκατέρων τῶν μερῶν ἐκπροπτώσεις ὁρῶνται. κατ᾽ ἐκστροφὴν δὲ τῆς ὕλης σεριφερείας ὄγκος στρογγύλος εὑρίσκεται προπίπτων ἐμφερὴς ὠῷ, ποτὲ μὲν ἐν τῷ γυναικείῳ μένων κόλπῳ, ποτὲ δὲ προ- χειρότερος γιγνόμενος καὶ πρὸ τῶν πτερυγωμάτων, ἐνερευϑὴς 10 κατ᾽ ἀρχάς, ὑπόλευκος δὲ ὕστερον.

συγχωρήσαντες δὲ καὶ ὕλην ἢ ἀπὸ μέρους αὐτὴν προπετῶς φέρεσθαι, μεμφόμεθα πρῶτον μὲν Εὐρυφῶντα δι᾽ ἡμέρας καὶ νυκτὸς ὅλης τὴν κάμνουσαν ἐξαρτήσαντα τῶν ποδῶν ἀπὸ κπλιμακίου κἄπειτα κατακλίναντα μὲν ὑπτίαν ϑρέψαντα 15 δὲ πτισάνῃ ψυχρᾷ. ἀνυπομόνητος γὰρ ἢ ἀνάρτησις καὶ φυσώδης ἡ τροφὴ καὶ ἄτεχνος ἡ τῶν ἡμερῶν διαρίϑμησις, ἐξ dv εἰς τοὺς καιροὺς ἀποβλέπε. ἙΕὐήνωρ δὲ σάρκα βοείαν ἐντίϑησιν εἰς τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, οὐκ εἰδὼς τοὺς ἀπὸ τῆς σήψεως ἰχῶρας τῇ δριμύτητε νομῆς αἰτίους γενή- so εσθαι. Διοκλῆς δὲ ἐν τῷ β τῶν γυναικείων ἐνθλίβων συνεῦμα διὰ. χαλκευτικῆς φύσης ἐντάσσει τὴν ὑστέραν, εἶτα ῥοὰς περιλέψας καὶ εἰς ὄξος ἀποβάπτων ἐντίϑησι, στρόφον μὲν ἐργασάμενος διὰ τοῦ πνεύματος. ϑλῖψιν δὲ διὰ τῆς

- dM UN

3 οὔτε παχύτης (sic) c: om. E. — 5 roig: αἰτέας c (αἰτίας ταῖς E) περιστάσεις c (-σεσι D). 6 προπεπτώκει cxtvO. c. 1 ἐμπεπτώσεις C. τῆς Om. c (add. E ὅλης τῆς 7.) | 8 zog πίπτων ἐ. ὡς ποτὲ c (corr. E, cf. lat). 12 ἢ om. c (add. E).

18 φέρεσθαι om. c (add. E). μὲν om. c (add. E). 14 ὅλης τὴν E: ὅλην (xduvovoa) c. 16 ψυχράν c (corr. D). 18 ἀποβλέπειν c (corr. E) ad rem (sc. καιροὺρ) E? confert Hipp. (gyn.) II, 820. 20 ἐν τῇ 0o. c (ἐν del. E). 91 ἐν

τῷ 0: ἐν và δωδεκάτω (sc. B pro B) c (cf. II, 63 et 39). 22

4

ἐντασσει E: εἶτα ἐντάσσειν c. 28 περιλέψας D: περιψύξας c (τεριψήσας E).

— 9i4 —

Qodg, ἀπηνὴς γὰρ καὶ στύφουσα. τενὲς δὲ σάκκον τρίχινον τῇ ὑστέρᾳ προσβάλλουσιν, ὥστε διὰ τὴν ὀξύτητα τῶν τριχῶν ἀλγήσαντας τοὺς τόπους συνελκυσϑῆναι, μὴ εἰδότες ὅτι τὰ παραλελυμένα μὲν οὐδὲν ἀλγεῖ, τὰ δὲ ἀλγήσαντα πρὸς ὀλίγον

5 συνελκυσθέντα προπίπτει πάλιν. οἵ πολλοὶ δὲ roig μὲν εὐ- ὥώδεσιν ἀποσφραίνουσιν, ὑποθυμιῶσι δὲ ὑπεναντίως ταῖς ὑστέραις, καὶ νῦν ὡς ξῷον οἰόμενοι τὴν ὑστέραν φεύγειν μὲν τὰ δυσώδη, πρὸς δὲ τὰ εὐώδη φέρεσϑαι. μεμφόμεϑα δὲ καὶ Στράτωνα σποδῷ δεδευμένῃ τὸν κόλστον ἀναπλη-

10 ροῦντα, προσϑέτῳ δὲ χρώμενον καστορίῳ. δριμεῖα μὲν γὰρ ἡ σποδός, συμπληρωτικὸν δὲ τὸ καστόριον.......

86. ἁρμόσει τοίνυν προσφάτου μὲν οὔσης τῆς προπτώ- σεως, ἐναίμου δὲ τῆς ὑστέρας βλεπομένης καὶ ἀφλεγμάντου, προπερικλύσαντα μὲν τὸ σπλάγχνον ὕδατι ψυχρῷ ἢ ὀξυκράτῳ

ι τοῖς δακτύλοις ἐγχειρεῖν τῇ τῆς μήτρας καταστολῇ. καὶ γὰρ ὑπακούει κατ᾽ ἀρχὰς ῥαδίως πρὸς τὸν καταρτισμόν. εἰ δὲ μὴ ὑπακούοι διὰ σπόγγου περιφεροῦς προστεϑέντος ἐν διαστάσει μετεωριζομένων τῶν μηρῶν ὑπό τινων δεξιῶς ὑπηρετεῖν δυναμένων. μετὰ δὲ τὴν καταστολὴν ἐκπληροῦν τὸ γυναι-

30 κεῖον ἐνθέσει σπογγιᾶς ὀξυκράτῳ βεβρεγμένης ἢ ἐρίου καὶ τῇ ἐπιδέσει συλλαμβάνοντα συνάγειν τοὺς μηροὺς καὶ περι- πλέκειν ἐκτεταμένους. μετεωρίξειν δὲ τὰ περὶ τὴν ὀσφὺν ὑποθέσει προσκεφαλαίου ἢ τὰ περὶ τοὺς πόδας τῆς κλίνης. μετέωρα ποιεῖν, καὶ συστέλλειν ἄχρι διατρίτον καὶ τότε ὃι-

1 [τύφουσα (810) c (corr. D). 2 προβαάλλουσιν c (cort. E). δ δὲ E: μὲν c. ὅ---Ἴ cf. in fine cap. p. 129, 1—8 D ὙΠ γα ex Aetio. ad rem Hipp. (gyn.) II, 819. 822. 6 ὑπεναντίοις ἘΠ. 7 ὡς: ὦ (eic) c. 9 δεδευμένον c (corr. E). 11 οὐ μάν ον ἐεγ6. cf. Galen. XII, 888. Cael. Aur. (Sor) ox, 1, 196 8 14 7 ὄξει ὀξυκράτω c (corr. D). 15 xata- στολὴ καὶ "i ὑπακούει... 510 incipit fr. II Sorani ap. Aetium. 16 εἰ δὲ μὴ — (p. 315, 9) ἀναλαμβάνειν om. Aet. 17 ἐν- διατάσσει c (-εεν D). 18 τῶν μηρῶν addidi (om. c). τι- γῶν: τῶν C. δεξιῶν c (corr. D). 21 συλαμβάνοντας (sic) c, 924 διὰ τρίτης c.

— 2915 —

όναι τροφὴν ὀλίγην ἁπλῆν, εἶτα παρὰ μίαν. στερεοποι- ϑείσης δὲ τῆς καταστολῆς μετὰ προσοχῆς ἀναλαμβάνειν, εἰ Y τῆς ἡλικίας συλλαμβάνοιτο.

87. ἐπὶ γὰρ τῶν πρεσβυτέρων καταστέλλεται μὲν ἡ μήτρα; φοπίπτει δὲ πάλιν εὐχερῶς. εἰ μὲν οὖν σκύβαλα ἐν τῷ 5 πευϑυσμένῳ παρακχέοιτο, διὰ κλυστῆρος αὐτὰ κομιστέον πλοῦ. ὡσαύτως δὲ εἰ ἐν κύστει περίττωμα εἴη, διὰ καϑε- ἦρος αὐτὸ κομεστέον.. συμβαίνει γὰρ ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐγ- ατέχεσϑαι ταῦτα τῷ μέσην τὴν ὑστέραν τεταγμένην ἀπευ- "Guévov καὶ κύστεως παρεμποδίζειν ἐν ταῖς προπτώσεσι 10 αἷς φυσικαῖς ἐκκρίσεσε ϑλέβουσαν καὶ στενοχωροῦσαν τοὺς ὕπους. σχηματίξειν δὲ μετὰ τοῦτο τὴν κάμνουσαν ὑπτίαν μψηλότερα ἔχουσαν τὰ ἰσχία καὶ κάμψασαν τὰς ἰγνύας μετὰ οὔ διεστάναι ἀπ᾽ ἀλλήλων τὰ σκέλη. ἔπειτα ἐλαίῳ πολλῷ μιαρῷ καταντλήσαντα τὸ προπεπτωκὸς τῆς μήτρας ἐπὶ πολὺ 15 αἱ ποιήσαντα σύστρεμμα ἐξ ἐρίου σχήματι καὶ πάχει ἀνα- oyoUv τῷ γυναικείῳ κόλπῳ περιβάλλειν ἕξωϑεν τὸ σύστρεμμα οὗ ἐρίου ἰσχνοτάτῳ καὶ καϑαρῷ ὀϑονίῳ κἄπειτα καταβάπτειν χχέως εἰς ὀξύκρατον ἢ καὶ ἀφέψημα χλιαρὸν μυρσίνης ἢ χίνου ἢ βάτου ἢ σιδίων ἢ ῥόδων κἄπειτα καταβάπτειν εἰς so υλὸν ἀκακίας ἢ ὑποκιστίδος οἴνῳ διειμένης καὶ προστιϑέναι jj ὑστέρᾳ καὶ διαβιβάξειν πᾶν τὸ προπεπτωκὸς ἠρέμα ἀνα- Movie ἄχρις οὗ ἡ μήτρα ἐπὶ τὸν ἴδιον τόπον ἀναχωρήσῃ αἱ 0 τοῦ ἐρίου ὄγκος ὅλος ἐν τῷ κόλπῳ γένηται τοῦτ᾽ στιν ἐν τῷ αἰδοίῳ. εἶτα ἔρια ἔξωϑεν ἐπιτυϑέναι οἴνῳ στύ- as

4 πρεσβυτίδων Aet. (-τέρων c). 6 πρὸςπίπτει C. 1 ἱ D: of c. 8 τὸ add. E. 10 παραποδίζειν c. 12 post oxovg add. Aet. xol παραποδίξουσαν (corr. παραποδισθεῖσαν) x αὐτῶν ἐν ταῖς ἀναθλίψεσιν αὖϑις οὐ καταστέλλεσϑαι. 8 τὰς ἰγνύας Δ: τὰ ἰσχία (iterum) c. 14 διεστᾶναι (eic c): ιαστῆναι Α. 16 καταντλήσας (SiG6 pro -σανταρ) c. 10 Ὀιήσαντας (et sic infra) c (corr. E). 17 ἀναλογοῦντα c xorr. D). — 20 post ῥόδων add. ἐγκαϑίζειν c. καταβ. (sic, on «zo. d) c. 21 διημμένης c. 92 τὸ πεπτωκὸς C irr. D) — 924 τοῦτ᾽ ἔστιν (τουτέστιν) Aet.: τοῦ τέλους c.

— 816 —

φοντε βεβρεγμένα ἢ xal σκέπειν τὸ ἦτρον ὅλον σπόγγω xd ἐρίοις ἐξ ὀξυπράτου τεϑλιμμένοις καὶ τὸ ἐπιγάστριον καὶ ἐφ- ἥἤβαιον καὶ ὀσφύας, καὶ ἐπιδεσμεῖν, ἐκτείνειν τε τὰ σκέλη τῆς γυναικὸς ὥστε τὸ ἕτερον τῷ ἑτέρῳ ἐπικεῖσθαι. μετὰ δὲ

5 τοῦτο σικύας προβλητέον μετὰ φλογὸς πλείονος πρὸς ὀμφαλὸν καὶ xa9' ἑκατέραν λαγόνα καὶ ὀσφραντὰ ταῖς ῥισὶν εὐώδη συνεχῶς προσενεκτέον. τῇ δὲ τρίτῃ τῶν ἡμερῶν ἐγκειμένον τῷ κόλπῳ τοῦ ἐρίου ἐγκαϑιξέτω ἡ ψυνὴ εἰς οἶνον μέλανα αὐστηρὸν κεχλιασμένον ποσῶς ἢ εἰς ἀφέψημα βάτου ἢ μυρ-

10 σίνης ἢ σχίνου ἢ σιδίων. μετὰ δὲ τὸ ἐγκάϑισμα κατακλυϑείσης αὐτῆς ὑπτίας ἀναρρόπου ὡς ὑψηλότερα ἔχειν τὰ πρὸς τοῖς ἰσχίοις» τὸ μὲν ἐγκείμενον ἔριον ἐξαιρείσϑω, ἕτερον δὲ ἐντι- θέσθω βεβρεγμένον τῷ αὐτῷ φαρμάκῳ. καταπλαττέσϑοω δὲ τὸ ἐπιγάστριον φοίνιξιν ἀλφίτοις σιδίοις φακῷ μετ᾽ ὀξυ-

15 μέλιτος. καὶ διὰ τρίτης πάλιν τὰ αὐτὰ γιγνέσθω μέχρε παν- τελοῦς θεραπείας.

88. εἰ δὲ πολὺν ἔξω χρόνον μείνασα φαίνοιτο λοιπὸν ἤδη καταψῦχϑαι, ποτὲ δὲ καὶ προδήλως φλεγμαίνειν καὶ περιωδυνεῖν ἢ κατὰ παράλυσιν προπεπτωκέναι, ϑερμῷ ὕδατι

40 ἢ ὑδρολαίῳ ἢ χυλῷ τήλεως ἑῳφϑῆς ἢ λινοσπέρμου ἢ μαλά- χης καταντλεῖν καὶ οὕτως ἀπεντάσσειν, ἂν δὲ τὸ μέγεϑος τῆς φλεγμονῆς ἀπαιτήσῃ, καὶ φλεβοτομεῖν καὶ τοῖς ἄλλοις χρῆσθαι χαλαστικοῖς διὰ τὴν παράλυσιν. εἰ δὲ χρονί-

1 ἢ καὶ c: εἶτα iterum Aet, 2 ἐκτεϑᾶ. E. 8. ὀσφύος c (corr. D). 8 προβλητέον c (corr. D). 6 καὶ (xa9^) add. E (p. LXIX). ὀσφραντά: haec enim (odoramenta) sensim quodam nutrimento reficiunt ac resumunt, latentem adiectionem c facientia et cum quadam constrictione ac densitate se- eundum $Soranum (Cael ox. 2,205. 216. 8, 199. chron. 1, 108 etc.) alia quidem ac supra (II, 85) ratione (unde male

Erm. p. LXX). cf. supra II, 69. 9 κεχαλασμένον c (corr. ex Aetl.). 11 ἀνατρόπου € (corr. D). 14 ἀλφέτοις Aet.: ἀμφοτέροις c. φακῷ uet ὀξυμ. Aet.: om. C. 21 καταν-

τλεῖν E (om. o, fomentanda est lat.). 22 τῆς φλεγμονῆς (ex v. 28) hie addidi (si sat:s grandis f. fervor lat.). — 28 διὰ τὴν

— 8171 —

σειν ὥστε συνεχῶς προπίπτειν, ὀξυκράτῳ περιπλύνειν ϑερμῷ καὶ ἐγκαϑίζξειν τῷ ὀξυκράτῳ ἐφ᾽ ἱκανὸν χρόνον, ἔπειτα τὰ προειρημένα ποιεῖν πάντα ἤγουν σικύας κού- φας καὶ τὰ ἐπιϑέματα và τὲ διὰ φοινίκων καὶ μήλων ᾿κυδωνίων καὶ πάντων ἤδη τῶν στύφειν δυναμένων ἢ τὰ δι᾿ ἱτεῶν καὶ τῶν τὲ αὐτὸ ποιεῖν δυναμένων. εἶτα τὴν ὅλην σύγκρισιν τονοῦν τῷ ἀναληπτικῷ κύκλῳ χρώμενον, ὕστερον δὲ τῷ μετασυγχριτικῷ. φοινίσσειν δὲ τὰ περὶ τὸ ἐφήβαιον καὶ τὴν ὀσφὺν καὶ τὸ ἐπιγάστριον παροπτήσει, σμήγμασι, δριμέσιν ἀκόποις καὶ πεσσοῖς τοῖς διὰ νίτρου σταφίδος ἁλῶν καὶ πᾶσι τοῖς ἐκ τῶν μετασυγκριτικῶν ἐσκευα- σμένοις ὑλῶν. ἐνίοτε δὲ διὰ τὴν τῶν τόπων εὐαισϑησίαν παραιτούμενος τὸ ὄξος γῆν μέλαιναν τὴν ἐν τῇ φακῇ εὕὑρισκο- μένην ἀναλέξας καὶ διαλύσας ὕδατι ϑερμῷ καταντλῶ ἐπὶ πολύ,

6

καὶ σφόδρα ὠφελεῖ. μετὰ δὲ τὴν κατάντλησιν τῇ προειρη- 15

μένῃ ἀγωγῇ ἐχρησάμην. ὅταν δὲ διὰ γλισχρότητα τῶν ὑγρῶν δυσχερῶς ἀναβιβάζξηται, τρυγίᾳ οἴνου κεκαυμένῃ ἢ νίτρῳ ἢ κονίᾳ στακτῇ περισμήξαντα ἠρέμα τοὺς τύπους καὶ πυριάσαντα στύμμασιν ἢ τῷ διηϑήματι τῆς εἰρημένης γῆς

καὶ καταχρίσαντα πλύματι μολύβδου μετὰ μυρσινίνου ἐλαίου 30

ἢ μηλίνου, ἢ στίμμει ὁμοίως, τὸ προπεπτωκὸς εἰς τὸν κόλ- zov ἀναβιβάξειν, ὡς προείρηται. οἱ πλεῖστοι δὲ συνεχῶς σροπίπτουσαν αὐτὴν ἁλσὶν ἢ νίτρῳ συμπάσαντες οὕτως ἀπω- ϑοῦσιν, ὕπερ καὶ Θεσσαλὸς ἐνόμισεν ἀκολούϑως ξαυτῷ.

7. 3 τὸ uéyeOog τῆς φλεγμονῆς c (sicut paralysis lat.). 1 πρὸρπίπτειν ce. 8 ἤγουν etc. cf. lat. 4 καὶ (μ.) om. c. 5 τὰ. «τῶν. «δυναμένων: τὴν. «τοῖς... δυναμένοις c. 10 ἀπκό- ποις: ἃ ποιεῖ C. 11 καὶ σταφίδος, ἁλῶν C. 18 scr. τῷ goxo? (cet. cf. E? p. 76). 17 τρυγία.. -«περισμίξαντα c (rov- γίαν.. παρ μξασεον Aet.). 20 πλύμματι (sic) Ae bd c (πλύμασι μολίβδου Aet.). μυρσινίνγου Aet.: μυρσίνης c

21 στίμμι c (στέμμει D ex Aet., ubi in marg. στύμμασι, quod habet apogr. Weig.). τὸ Aet: τῇ c. 2848 aol» E: ἀλόην 6. 24 αὐτῶ c (corr. E).

— 818 —

τὰ δὲ μετασυγκριτικὰ δεῖ παραλαβεῖν iv διαλείμματε μᾶλλον ἢ ἐν ἐπιϑέσει, ὅτε προπέπτωκεν ἡ μήτρα. 89. μελανϑείσης δὲ αὐτῆς ἀπὸ μέρους διὰ τὸ ἔξω μεῖναι πλείοσι χρόνοις, εἰ καί τινες ἱστοροῦσι συμβιῶσαι μέχρι δ παντὸς ἐνίας τῇ μήτρᾳ προπεπτωκυίᾳ, τοῖς πρὸς νομὰς χρηστέον. εἰ δὲ μή, ἀποτμητέον τὸ μελανϑέν, εἰ καὶ λοβὸν ἥπατος ἢ πνεύμονος ἀποτέμνομεν κατὰ πρόπτωσιν μελαν- ϑέντα. κἂν ὅλη μελανϑῇ, τὴν σύμπασαν ἀποτμητέον, οὐ μόνον διὰ τοὺς ἱστορήσαντας αὐτὴν ἀκινδύνως ἐκ- 10 τέμνεσϑαι, ὧν ἔμπροσϑεν ἐμνημονεύσαμεν, ἀλλ᾽ ὅτι τὸ ἀπο- κοπτόμενον οὐκέτι κύριόν ἐστι μέρος, ἠλλοτριωμένον δὲ σῶμα καὶ ἀνοίκειον. εἰ δὲ ἐκ τοῦ συνεχῶς προπίπτειν ἑλκωϑεῖσα συμφυῇ τοῖς πτερυγώμασιν, ὡς ἰστοροῦσί τινὲς. διακριτέον τὴν πρόσφυσιν ὡς ἐντέρου πρὸς περιτόναιον. ἄμεινον δὲ 15 τῆς ἀσφαλείας χάριν τῶν πτερυγωμάτων τι τῇ μήτρᾳ προῦσ- χαρίξεσϑαι μὴ δυναμένης τῆς διακρίσεως ἴσης ἀποτελεσϑῆναι.

XXXII Περὶ φιμώσεως μήτρας.

80 XXXIII Περὶ ἀτρήτων.

1 δὲ E: γὰρ c. ἐν δὲ ἀλλίμματι (sic) ἢ ὅτε μᾶλλον ἐστὶν ἐπιϑέσεις c (corr. E). 9 ὅτε: ἢ ὅτε C. σερὸςπέ- πτωκὲν C. 4 συνιστοροῦσι C (corr. ΕΒ). 56 ἐνίας E?: εἶναι 6. τὴν μήτραν προπεπτωκυῖαν ὁ (corr. E). 6 καὶ (ante ἀποτμ.) c (del. E). 7 κατὰ τὴν πρ. C (delevi τὴν). 11 ἢ ἀλλοτριωμένον c (corr. D). 14 évrégo c (corr. D). 16

δυναμένη c (corr. D).

— 319 —

Περὶ μελικηρίδων καὶ ἀϑερωμάτων καὶ στεατω- μάτων τῶν ἐν τοῖς γυναικείος αἰδοίοις.

XXXIIII Περὶ διοπτρισμοῦ.

1 οὗ, c ind. o». 4 cf. c ind, g4.

INDEX GRAECVS.

ἀγγειολογοῦσι I, 85. ἀγενὲς rar ψυχὴν τὸ Gvi- ληφθέν I, 4 ἀγκύλη I, 2L ἀγογγύστως 1,88. cf. ἀγογ- γυστί Act. S. Oct. IV, 1175. ἀγριμαῖα: τῶν ἀγριμαίων κρέας λάγειον ἢ δορκάδειον

1, 61.

ἀγωγή, curae (med.) via II, 88. ἡ κατὰ κύκλον ἀγωγὴ II, 28. 44 etc. ἀδεισιδαιμονέστε ρον 1,80. ἀδενώδης I, 12. ἀδιαίρετοι ἀδελφοί qui non diviserunt praedium II, 1. ἀδιάκοπος δι᾽ ἐλαίου κατα- βοοχή II, 28. ἀδιαμόρφωτος Ι, 101. ἀδρατότερον (ἀδρότερον e) «μεμασημένοις VES I, 91. ἁδροκέφαλον (ἐμβρ., sc. na- tura grande lat. non morbo ut ὑγροκέφαλοι) II, 68. ἀθάλασσον οἰνάριον 1, 9ῦ. ἄϑετος καιρός Ι, 86. αἱμοβαφής I, 28. αἱμαγωγά recensentur (sec. angues) II, 12.

at noce eaa, αἰμορραοῦσα eic. cod. Par. pro αἵμορραγία etc. 11, 7. 9. 41.

αἰώρα (εα αἰώρησις. gestatio lat.): I, 126. διὰ ποικίλης αἰώρας (varia gestatione lat.

ut Cael. pr. salut. 18). IT,928. αἰώραις ποικίλαις T, 54. uia e« διαφόρῳ Il, 44 (uelut pensili. lectulo Cael chr. 2, 209 pensili gestatione ox. 2. 81 — διὰ πρεμαστοῦ αινι- δίου 1I, 14. 28 vel διὰ φορείου I, 109. II, 59 vel δι᾽ ὀχημά- τῶν Pollox 10, 51. cf. Cael. chr. 1, 165. 18 sq. 1, 162. or. 1, 83 8q. διὰ δίφρου ἢ 7] μακρᾶς καϑέδρας (opp. ϑε᾽ ὑποξογίαν ef. I, 66, 93). I, 46. cf. 1, 4 xal κινήσεσι ταῖς δι᾽ πῶς φορεέῳ τὸ πρῶτον καὶ καϑέδρᾳ, κἄπειτα ξευκτῷ (καὲ περι- πάτοις elc.) — κινήσεις τὰς διὰ φορείου ἢ μακρᾶς καϑέ- δρας 1,86. Bonne comparan- tur αἰώρα, περέπατος — ge- statio, deambulatio etiam II, 14. 38 etc. saepe. — a iaa (ώρα c) ἐπιμήκης 1, 25. γυ- μνάσια et αἰῶραι L 82. quo- modo αἰωρητέον τὸ βρέφος I, 109. aloes φαγοῦσαι I, 195. αἴρειν roues τὰς eíuopgot- Sas II, T v M τὴν Ι, 21. ἀπακίας χυλός 11, 46. 41 οἷο. Ἐλετεργοσεος I, 91 (δυσκατ- ἐργαστος 10.).

(et σύες)

δύναμιν

— 381 —

ἀκλαυστί Ι, 19. ἀκμαῖον γάλα Ι, 88. ἀκμήν: ἔτι ἀκμήν 1, 20, 88. 84 etc. v. E* p. 6. — ἀκμὴν (ἀδιατύπωτοφ) 1, 48. (ἀγύμνα- στορ), 88. συνεχὴς ὑμὴν ἀκμὴν ὑποπίπτει I, 58. βρυώδης ἀκ- μὴν ἡ σύγκρ. I, 82. ράσσεται πανταχόϑεν ἀκμήν. , 86. »j- στις ἀκμήν Ι, 92. τὸ ᾿παχύτε- ρον ἀκμὴν γάλα I, 95. ξεστό- τερον ἀκμήν I, 100. ἀκμὴν» ἀδιαμόρφωτον I, ,101. ἀκμὴν νήπιον I, 109. ἀκμὴν σπαρ- “γανούμενον τὸ βρέφος Ι, 111, ἄκοπον: τὸ διὰ σαμψύχου λεγόμενον ἄκοπον II, 14. δρφι- μέσιν ἀκόποις 11, 88 etc. Saepe. de signif. Gal. XIII, 1006 8qq. cf. Gal. VI, 418 à καλοῦσιν ἤδη συνήϑως οὗ νεώτεροι τῶν ἰατρῶν ἄκοπα. ἀκρατησία τοῦ σπέρματος ll, 41. ἄκρα corporis: διακρατοῦντα τῶν ἄκρων ἕκαστον II, 38. τῶν ἄκρων διακράτησις Il, 41. τῇ παντὸς ἄκρου διὰ τῶν ἐρίων περιειλήσει (wniverso acro lat. II, 28 eto. saepe. διαδεσμεύειν τὰ ἄκρα I, 50. ἀκροκώλια I, 98. cf. Cael. ox. 1, 94 porcinam carnem aique erura porca | quae Grueci acrocolia vocaverunt, vel quae motu frequente exer- centur. in iisdem. animalibus. ἀκροπόδιον I, 101. ἀκροποσϑέα L 103. cf. Ps. Gal. (def) XIX, 446 (Orib. 50, 10). ἀκρώμιον I, 108. ἀκροχείριον (Ξετὰ τῆς χειρὸς ἄκρα) I, 84 (ubi τοῦ cxQo- χείρου c). cf. I, 101.

&Aocti c I, 119.

ἀλειπτής (ἔμπειρος) II, 16. ἀλειπτικὴ ἐπιμέλεια IT, 88. 44. ἀλικακάβου δίξα II, 46. ἅλικος χυλός (Ξ- alicis vers. lat, cf. Athen. cit. in lex.s. v.) II, 44 not.

ἁλισμός Ι, 82.

ἀλλαγαὶ ἀέρων II, 44.

ἀλλότρια (ac. ulcera etvulnera et sim.) II, 5. cf. Ps. Gal. art. XIV, 180 χειρουργία ἐστὶ

. τοῦ ἰδίως λεγομένου ἀλλο-

τρίου.

ἀλουτεῖν I, 26. 128.

ἁλτήρ: ἡ διὰ τῶν κούφων

ἁλτήρων βολὴ (τῶν χειρῶν) , 98.

ἀλφίέτῳ νενοτισμένῳ (Ξα po- lentae madentis gleba lat.) II, 69. «Ag. μακτόν I, 86.

ἀμβλυωπεῖν 1, 82.

ἀμεγέϑης, opp. 1, 88.

ά ἐμέϑοδον I, 52.

ἀμνειὸς (sic c) ὑμήν I, 58. (at. mamion bh, amnios I). ἀμυκτικόν (e "m v) II, 12. μαλάγματα d ἀμυκτικὰ (τὰ p add σειν δυνάμενα 11, 15 1. quae valeant ex alto duin propria inductione delergere Cael. chr. 1, 39) II, 28 etc. item σμήγματα I, 15. πεσσοί I, 28. 44.

ἀνά: ὧν ἀνὰ μίαν φλέψ καὶ ἀρτηρία φέρονται πρὸς ἕκά- τερον νεφρόν I, 11. ἐκ τού- των. . ἀνὰ μέαν μὲν φλὲψ ἀνὰ μέαν δὲ ἐμπέφυκεν ἀρ- τηρία ib. προσπαραπεφύκασι δὲ ἔξωϑεν οἵ δίδυμοι.. moe ἑκάτερον πλευρὸν ἀνὰ ἕνα I, 12. ubi codd. et Oribasii δὲ Sorani recentes ἀνὰ μία

εὐμεγέθης

— 884 —

3

ἀπόπλυμα κρεῶν (lotura car- nium) I, 59. &zóQgota (?) I, 48. ἀποσπαργανοῦν τὸ βρέφος (fasciaa infantis tollere) L, 100. ἀποσπογγισμός 1,67. προ- αποσπογγίσαντα ii, 41. sed ibid. περισφογγισμός c. cf. s. σπόγγος. similiter variant σπόνδυλοι (810 semper c), σπον- δύλιον (herba I, 63) etc. ἀπ οστραβοῦσϑαι Ι, 106. ἀποσυνεθϑίξειν τοῦ μαστοῦ » 116. ἀποσυνεργεὶν (πρὸς τὴν ἔκ- κρισιν) II, 48 (opp. συνεργεῖ») , 2r. ἀποσφραένειν (roig εὐώδεσι) ,, ἀπότασις (χειρός) 1, ,101. ἀπο τάσσεσθαι: ἀποτετα- γμένας ταῖς μίξεσιν 1, 82. ἀποτελεῖ (ἑλκώσεις) Ἦ, 12. συνολκάς I, 71 etc. ἀποτεῖε. στικὸν φλεγμονῆς I, 70. ἀποτελε d apt eld (ποικίλων ὀρέξεων) 1, 48. --- τὸ ἀποτέ- λεσμα τῆς βλάβης I, 81. ἅπερ ἐπὶ τῶν ἀποτελεσμάτων φαΐ- νεται λον da I, 63 as I, 46 παρ᾽ 000v ἐπὶ τῆς ναργείας ὁρῶμεν...) ἀποτέ τριπται τὸ περίσσευμα 1,92. cf. διάτριψις τῶν περισ- σευμάτων Ι, 98. ἀποφορὰ (οἴνου) I, 81. ἀποφορτίξειν (τὰ περιττώ- ,ueca) I, 40. ἀποχετεύειν τὸ I, 21. ἀποσυνεργεῖν (πρὸς τὴν ἔκ- κρισι») II, 48. (opp. συνεργεῖν) 21.

περιττὸν

? ἀποσφραίνειν (roig εὐώδεσι) I, 85.

ἀπότασις (χειρός) I, 101. ἀπροόπτως Ι, 11.

ἁπτικός: Mid Num ἔχουσα (ἡ μήτρα) I, ἀφαίωσις σώματος P» 46. ἀφιστερόχειρες unde? ],111 ἀρρενωπὸς 1, 35. ἀρρυτίδωτος!, 56. sed ἀρρύ- σωτος Ι, 88.

ἀρτιγενής I, 87.

ἀρτίδιον ἁπαλόν I, 115. ξηρόν 117.

ἀρτυματῶδες τῶν ἄρτων ], 110 (quod admisceatur pani- bus, αὖ sesamum, papaver). ἀφτιμαϑής I, 8. 4. ἀρτιμεῖ ἧς 1, 8.

ἄσηστα ἄλευρα I, 50. ἄσκυλτος (ἡ ἀφαΐρεσις, ἔκ- κρισις etc.) II, 11. 28. 81. 83. 60. 1, 69 οἷο. ἀσκυλτότερον (E ubi ἀσκεπτότερον C) I, 3. (οὗ σκυλμός, σκύλλω).

ἀσμένως δέχεσθαι (τὰ ἕλκη, PP. θεραπεύειν) Ι, 121. ἄστομον γάλα I, 95 (c£. s$- στομος).

ἀσωδεστέρα τῇ δύναμει (3 κύουσα) I, 46. ἀταλαιπώρητος (κατεργασία τῆς τροφῆς) II, 11.

ἀτμός (opp. . πνεῦμα) Ι, 88. ii τῆς ἀτμῶν φορᾶς ἔφησις

δ1.

ἄτρητον iiir II, 7. ἐπὶ τῶν ἀτρήτων TI,

ἀτροφεὶν (opp. "irap .l, 29. 41. 90. 93. ἀτροφέα 1, 48. ἀτρόφητον παιδέον I, 90. αὐλέσκος χαλκευτικῆς φύσης (us.) II, 29.

αὐλὸς ϑερμανϑεές Ι, 80. αὐτὸ τοῦτο (βου) φυσικῶς I, 22. αὐτοφυῆ ὕδατα II, 16. 38. 82. 38. 44. I, ὅθ.

— 385 —

ἀφαιμάσσουσιν (δραστικώ- τερον αἵ βδέλλαι, sanguinem tulerint lat.) II, 11.

ἀφαμματίξειν (τελαμῶνα κατὰ φασκίας) I, 56.

ἄφϑορος παῖς 1, 81.

ἀφύσικος λόγος T, 14.

ἄφυκτον (τῆς κυοφορούσης) I, 69 (o).

ἀχροεῖν Il, 43.

βαλάνιον (μέλιτος) I, 122. βαρυαχϑὲς τὸ κατὰ γαστρός I, 55. βάσεις (αἴ ἐν ὀφθαλμοῖρ) I, 97. βάσεις χοιράδων I, 18. βαυκάλαι (cunae) I, 106 (cf. ib. σκάφη). ἢ κρεμαμένη ἢ ἐπὶ διαγωνίων λίϑων ἐπηρει- σμένη 1, 109. βίος (consuetudo) I, 4. II, 8. βιωτικὴ ϑροησκεία 1, 4. βιω- τικαί φροντίδες 1, 41. βλ:ηϑέντα (— τὰ ἐμβληϑέντα sc. medicamini) II, 14. βοήϑημα: τὸν περὶ τῶν βοη- ϑθημάτων λόγον I, 4. βφρφαδυπεψέα I, 51. βρασμός I, 65. (ὁ ἐκ τῆς ἀπο- κυήσεως) I, 80. βράσσεται (post partum infans) I, 86. βφόχων περισφέγξεις TI, 40. βρυώδης ἡ σύγκρισις I, 82. βρυῶδες τὸ βρέφος I, 95.

γαλαϑηνοί (suum) I, 125. γαλακτῶδες 00o0ol,100(aqua

tepida lat. opp. calida, tepens .

Cael. chr. 4, 58. 68). γαλατουργεῖν I, 5 (— γάλα ατοιεῖν II, 1. πεπαίνειν II, 3). γαλοῦχος (-z0g c), γαλου- govo« I, 88 sq. 96. 98. 106. τὰ γαλουχούμενα I, 88. γὰρ: μὴ εἶναι γὰρ πιϑανόν Boranus, ed. Rose.

II, 19. οὐκ ἂν y&Q φασιν II, 85. τὸ κάρδαμον μὲν γάρ ἐστι I, 86 etc.

γίνεσθαι semper c, nisi quod γίγνεσθαι servatum est p.20, 25. 107 v. extr. 122,10. 197, 10. 199,17. 248,9. 259,14 ed. D. (sed à D. deletum). γλίσχρασμα I, 82. γλοιωδῶς — εἰς γλοιοῦ πάχος

vid. ἀνακόπτω. --- τὸ γλοιῶδες I, 82. cf. Sor. ap. Gal. XII, 410. 956.

γλυκέος (οἴνου c, quod om. E) II, 41. 65. γλυκέος c I, 1165. μελίλ. iv γλυκεῖ καϑε- ψηϑέν II, 18. γλυκὺν κρητικόν I, 52. πνευματικὸς δ᾽ ὁ γλυ- κύς I, 52 (γλυκὺς οἷνος, vinum dulce — τὸ γλεῦκος mustum v. Diosc. 5, 9). γλυκυτέρῳ τρόπῳ διαιτᾶσθαι I, 122 γυμνάσια κοῦφα T, 98. ἄνει- μένα I, 97. opp. εὐτονώτερα

)

᾿γυναικείους τινὰς λέγομεν

ἰατρούς 11, 8. γῦρις II, 11 (cf. Gal. XIV, 132). κατάπλασμα διὰ γύρεως Ι, 118. γυψῶδες γάλα I, 91..

dJaxoavacto(debilitarI,87. δάφνης, δαφνέδος (ἀφέψη. μα) 11, 88 i. e. (sec. Aet. qui ex eod. Sor.) δάφνης φύλλων ἢ καρποῦ. δέ: περὶ τοῦ προτέρου δέ 11 prf. ἐν τῇ ϑεραπείᾳ δέ II, 93. τῶν ἄλλων δέ 11, 97. τὸ ἔμβρυον δέ I, 54. ἡ συνουσία δέ1, 56. ταῖς δέ ὑστερικαὶς ... ταῖς ὑστερικαῖς δέ II, 21. οὐκ ἀπὸ τῆς ὑστέρας δὲ μόνον 265

— 886 —

II, 40. καὶ τὸ ἐν τῇ μήτρᾳ ^i συνειλημμένον, 48. ὑφαιρον- μένου... «καὶ παρὰ μίαν δὲ καὶ παρὰ δύο παραλαμβανομένου I, 49. καὶ παρὰ τὸ ὕπερδια- φορεῖσϑαι τὰ ὑγρὰ γένοιτο δ᾽ ἂν δυστοχία II, 51 etc. —

cf. supra γάρ et μέντοι: τῆς ἐπιμελείας μέντοι χάριν 1], 41. δέεται Il, 6.

διαγαναπτεὶ τὸ σῶμα I, 80. διαδεσμεύειν 1, ὅ0. διαδρομὴ νυγματώδης (obri- pilationes εἰ punctiones lat.) II, 17. 31. διαίρεσις fetus II, 48. δίαιτα (incl. φαρμακεία Cael. ehr. 2, 148) opp. χειρουργία I, 2. cf. 4. διὰ κενῆς πονεῖν 1, 8. διάκλυσμα (Ξ- collutio sit ὕδωρ ϑερμόν) II, 10 (cf. ib.

πρόσκλυσμα ubi fomentata facie lat.). 11, 28. διακόρησις I, 83. al δια-

κόρευσις I, 17 'ete.

διακρά (701016 (κούφη, πρόστυ- zog) τῶν ἄκρων Il, 10. (καὶ διάσφιγξιρ) 41, διακρατεῖν I, 70. (τῶν ἄκρων ἕκαστον) I, 28. διακρατεῖν ἐν ταὶς ἀγκάλαις τὸ βρέφος I, 109 (bis). διακράτησις τοῦ σπέρματος 1,86 (διακρατηϑῆναι τὸ σπέρμα I, 41. τὸ σπέρμα οὔπω διακε- κρατημένον τῇ πήξει I, 46).

διακρίνειν, διάκρισις (chir. zz διαιρεῖν, διαίρεσιρ) 11, 89.

διάλυσις (διέκλυσις — ἔκ- λυσις) I, 56.

διαμὺυ TU σις I, 78 (περιμυδῆ- σαι ib.).

διανακόψαι Ι, 82.

διανάστασις (uteri) II, 41.

διαναστῆναι (e lecto) Ἴ, 61,

διάπηγμα 1, 68 (cf. E* p. 32 Orib. 1V,839. 399) sellae ob- Stetricalis,in quo δύοπιοειδὴηϊ (cf. Orib. IV, 843. 433. 450. 452. it. 346. 852. 416) sc. προσπηγνύμενατῷ διαπήγματι (αὐ Orib. 852).

diaz [δησις αἵματος I, 33 (cf. ΕΣ p. 16).

διαπλασμός I, 101.

διαπρεσβεύεται (τὸ ἀπὸ τῶν περάτων χάλασμα μέχρι τῶν μέσων) II, 28 — διαφέρε- ται (τὸ ἐκ τῆς θλίψεως. πύ- κνωμὰα μέχρι τοῦ πάσχοντος μέρους)

dienod tor» 1, 80.

διαπύησις I, 16.

διαρραφή(αϊοτϊ sanguinantis)

, 40.

διαρρινᾶν (τὸ ὑπογάστριον -- διακόπτειν τὸ ἐπιγ. Aet.) II, 63. cf. τὰ ῥδινῶντα τὴν ὅλην σύγκρισιν Ι, 46.

διάστασες (ὀλέγη post cibum) II, 11 — διάστημα, inter- vallum II, 41. 46. £x διαστη- μάτων II, 97. 41. 45. I, 48. ἐκ διαστήματος T, 24. 31. 93. cf. μετὰ τὸ διαστῆσαι (zz post factum διάστημα) I, 86.

διάτασις στομάχου Ι, 48.

διατεέίνεταει ἢ ὄρεξις Ι, 86.

διατάσσειν τροφάς I, 51.

διάτριτος (method.): τῆς πρώτης ἐνστάσης διατρίτου I, 10. ἕως διατρέτου 11, 98 e ἄχρι διατρίτου (διὰ τρέτης c) 1I, 86. οὗ διὰ τρέτης πάλιν τὰ αὐτὰ γιγνέσθω 11, 87 etc. ἔμπροσθεν τῆς διατρέτου ἢ καὶ ἐν αὐτῇ ll, 11. 28. (cf. Cael. p. 28 intra diatriton, βίῃ minus, 1n ipsa prima diatrito etc. ef. cod. Laur. (ex altera

— 381 —

huius interrog. operis recen- sione) f. 165^ post duos aulem diatritos id est sexia die — septima die I, 69 (cf. Aurel. p. 42 Dar. post septem dies hec sunt duos diatritos).

ó : ἄτριεψις τῶν περισσευμάτων , 98.

διατροφὴ τοῦ ἐμβρύου I, 22.

διαφέρων: διοίσει τὸ πάϑος αὑτοῦ (a se lat.) II, 48.

διαφόρησις (aestiva corporis)

22.

διαφύσεις 1,91 (διαφυής I, 51).

διάχυσις τῆς ψυχῆς I, 20. 54. 97. II, 16.

διευτονεῖν I, 95.

δίστεγοι (οἶκοι) I, 70. ó1o(o, c)ünxéva. II, 55. διοπτρισμός II, 40. 94.

διοσπολιτικόν (med.) II, 82.

διπύρηνον (instr) II, 85 (cf. Cael. p. 187. Galen. IV, 696 etc.).

δίφρος ὑπότροχος (lat. sella quae im pedibus rotas habet) I, 114.

δοκιμάξειν (συνδοκιμάξειν LI, 15) — ἀποδοκιμάξειν (probare — reprobare) saepissime. δοξόφαυλον I, 92. : δριμυφαγία IL, 15 etc. (cf. Cael

δρῶπαξ 11, 15 (ὃ xoà. ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων δρῶπαξ Gal. VI, 416).

δύο: οἵ δύο, τὰ δύο ubi legi- tur locos coll. E? p. 14 πα. (ubique ut corrigat ἀμφότεροι oí etc.). τὰ δύο (σκέλη opp. καϑ᾽ t») I, 108.

δυοῖν: ἐκ δυοῖν χιτώνων I, 18. τῶν δυοῖν πτερυγωμάτων Ι,18. δυοῖν κοτύλων (pro-Aatw)

I, 20. — cf. ἀνὰ ὀβολῶν (pro ὀβολὼ) B sicc 1,68. δυοῖν ἢ τριῶν μηνῶν I, 89. κατὰ τῶν δυοῖν ὥμων c Il, 60. ἢ καὶ τῶν δυοῖν (8c. χειρῶν) ib. τῶν δυοῖν δὲ χειρῶν 1], 63, ut ubique ἃ c cum sit δυοῖν, in substantivo coniuncto ne- gligatur dualis. δυσαρέστημα 1, 26. 56. cf. δὐαρέστησις I, 32. 100. δυσα- ρόστησις I, 56. 108 etc. οὗ. Cael. chr. 5, 140. cf. E p. CV. τὸ δυσάρεστον 1, 117.

δυσδιαχώρητον τὸ σκύβαλον Ι, 108.

δυσέργεια ΤΙ͵ ὅ8 (bis): -γέα 611,86. -γεία τις 11,50. -γείαν II, 66.

δυσεν ἐργητον (δυσέργητον 0) I, 84. cf. ἀνεργησίας pro ἀνενεργησίας I, 106. δυσθάλασσοι τῶν πλοιζο- μένων 1, 109. δυσμεταβλησία 1, 91. δυσοδεῖν II, 59. δυσοικονόμητος (-— δυσ- διοέκητος) I, 91. opp. &vot- κονόμητος I, 94. 95. δυσυπομόνητος (ἀλγηδών) Ι, 80.

δυσφορέα I, 56.

δυσωπεῖν τι — condemnare, confutare I, 41.

ἐγκαϑέξειν (τὴν zixvovoav) λικαροῖς II, ὅ9. ἐγκάϑισμα Saepe.

ἐγκατέχει (τὸ ἔριον) τῇ εὐ- ρυχωρίᾳ τὸ ἀποκριϑὲν 11, 41. τὴν τροφήν (ὁ στόμαχορ) 1, 46.

ἐγκλίνει (sivo ἐκκλένει c) II, 18. 21 etc.

ἐγκόπτειν τὸ πνεῦμα εἷς τὴν λαγόνα 1, 10.

25*

— 888 —

ἐγχρονισμός I, 46. ἐγχυματίξειν τοὺς ὀφϑαῖ- μούς 1, 108. ἐλαίῳ (ἢ μετὰ. 2.5, 7 σὺν... II, 11. 59 (encolpizare de oleo lat. II, 34). I, 69. cf. ἐλαιοχυτεῖν τοὺς τόπους I, 69. II, 60. ἐλαιοχυ- τήσεσιν ἀναχαλῶν II, 61. ἐγχυματισμός I, 61 etc. ἑδράξειν: ὄγκος ᾿ἡδρασμένος II, 22 (non ὑποχωρῶν vel μεταπίπτων II, 91 vel qui non μετακινεῖται II, 92). ἐθίξειν: ἐν μέθαις εἰθίσϑαι (— ἐνενθέσϑαι μέϑαις) IL, 67 (ἐν om. E). ἔϑος ποιεῖν I, 117. ἔκδιψος Ι, 115. ἔκθετος ἄξων 1,68. cf. Orib. IV, 342. 857. 418. 433 (opp. κρυπτός 400. 411. cf. 420). i ee (ἢ φλεγμονή etc.) δά

ἔκλειγμα (ἔλιγμα c) I, 128 — e lat. (lactuarium cod.).

ἐκλυτικὴ (ὥρα καὶ ὑπέρϑερ- uos) II, δ1. cf. VItXÀUEtL9 τὸν τόνον 11, 61 et similiter saepe.

ἐκμύξησις τῶν μαστῶν T, 77. 87. 88. 97. 107. 116. dvoen- μύξητος l, 87. ἐκμυξάτω τὰ ὦτα T, 104.

ἐκπλατύνειν!, 102. προσεκ- πλατύνειν 1, 108.

ἐκπρόπτωσις (? ubi ἐμπε- πτώσεις C) II, 85.

ἔκροια seminis II, 46.

ἔκρυσις οὔρων II, 49.

ἐκτενὲς ἡ I, 94.

ἔκτεξις 54. 56 eto.

ἐκτροπή (uteri) IT, 85 (lat. effusa. cf. mox ἐκστροφή II, 86 ubi regirata lat. it. I , 18).

ἔκτρωσις definitur I, 46. ἐκτύλωσις (διεκτύλωσις Ὁ) I, 46. cf. ib. τὰ διεκτυλῶντα. ἔκφυσις (σαρκὸς) II, 37. (d- γείων) I, 11 (item ' Éugveig). 14 im ἀπόφυσις 16). 79. δι᾽ ἐλαίου γλυκέος ϑερμοῦ (χαταβροχή) Sor. ap. Gal. XII, 415.

Mistopoarts στυγμάτιον I,

Mi scnpossts II, 60.

τόπους I, 69.

II, 61.

ἐλέγχονται (συντόνοις κινή-

σεσιν οὗ ἀπὸ κραιπάλης γέ-

μοντερ) I, 26 (cf. ΕΞ p. 17).

ἕλκειν ἐπιϑυμέας Ι, 88.

ἐμβολαὶ ἀνέμων 1, 96.

ria iid (instr.) II, 63.

£ufBovovixog II, 62 (eiu

καμπή ib.).

JEEDERAE D 40.

ἐμβρωμάτιον I, 86. 40.

, £T0V ἐπιτηδεύ, δὲν quomodo 52.

ἐμπεριστέγειν I, 57.

ἐμπιπλὰν (opp. ἐνδεῶς διαι-

τῆσαι) I, 129.

ἐμπλάσσειν ἐπὶ λεπτόν, ἐπὶ

πάχος II, 11.

ἐμπλεονάξειν ταῖς πυρίαις

Ι, 11.

ἐμπνευματοῦσϑαι, ἐμπνευ-

μάτωσις 11, 81.

d uid (τὸ τῆς διαίτης) 9

τοὺς ἐλαεοχύτησις

ἐν: cf. s. ἐθίζειν. — τοῦ ἐπι- oriri φλεγμαίνοντος ... τὰ ἔξωϑεν ἀλγεῖ μᾶλλον " τῷ y cum eo quod .

καὶ τῷ E) μηδὲ es oson- σιν ἐμποδίζειν TI, 99. ἐναιωρουμένας ἰθρομβώδεις συστάσεις) 1, 88.

— 889 —

ἐναντίον: ἐκ τῶν ἐναντίων I, 115. ἐνάργεια, τὰ ἐναργῆ — v. E p. CV. γνωρίζομεν ἐκ τῆς ἐπιφανείας I, 79. ἐνατενέξειν τὸ πρόσωτον εἰς. . ΟἿ, 10. ἔνδεσις 1, 84. ἐνδιαϑέτως (opp. προσκαί- eos) I, 92. ἐνδιαλύειν II, 32. ἐνδιπλοῦν I, 14. ἐνερευθής 1, 18. II, 85. ἐνήλατα τῆς κλίνης Il, 59. (τοὺς πόδας) ἐπὶ τοῦ ἐνηλά- τοῦ στηρίξειν II, 61 (spondis lectà pedes eius infiges lat.). ἔνστασις (Asclepiadis) II, 8. 4 (2 statio Cael. ox. 1, 106). ἐνστηρίξειν τὰς χεῖρας (ἐπὶ τὰ διαπήγματα) I, 68. ντόνως (τὸ πνεῦμα κατέ- st») Il, 69 (vulgo εὐτόνως 10. etc. saepissime). ἐντὸς εἶναι γραμμάτων I, 8. ἡ γραμμάτων dod: (sc. οὖσα, quae litteras novit lat.) ib. ἔντρομος I, 88. ἐνύποπτος I, 19. ἐξαλλαγαί I, 22 (καὶ παρ᾽ ἄλλας τινὰς ἐξ.) etc. saepe. ἑξάμηνος, ἡ (semestre) 1,116. ἐξάντλησις 1, 99. ἐξαρτήματα (uteri) II, 84. ἐξασϑενοῦντος tov σώματος I, 46. ἐξασϑενεῖν εἰς τὰς ὑπηρεσίας 1, 88. ἐξατονίζεσθαιῖλ, 46. ἐξέδρωσις 1, 46. ἐξίσωσις (τῶν ἑλκῶν) I, 122. ἐξοικονομεῖν 1, 107. ἐξοχώτερον 1, 99. ἐξυδατωτικός 1, 98. ἔξωϑεν (— ἔξω) δὲ τούτων Π, 29.

in

ἐπαίσϑθησις II, 19. ἐπανάστασις (xosÓvAov) IL, 59. ἔπακμος: καταλύειν τὸ ἔμ- βουον διά τινος ἐπάκμου I, 66. ἀποκόπτειν τὴν ὀμφαλέδα διά τινος ἐπάκμου 1, 80. ἐπανϑοῦν ἔρευϑος I, 24. ἐπαχϑεῖν I, 8b. ἐπεκτείνεσθαι I, 10. 18. 16. ἐπέρεισις: δακτύλων II, 40. εἰς τὸ ὑποχόνδριον II, 29. τῇ τῆς ἐπερείσεως ἀντιβάσει Il, 10 et sim. (ἐπερεέδειν) saepe. cf. ἔρεισις. ἐπέκρισις (pro ἐπέρεισις) c T, 58. ἐπιβάλλουσα (πέψις) — de- bita I, 37. ἐπιβαρεῖν (πλῆϑος τροφῆς ἐπιβαρούσης τὸν ὄγκον) 1, 108. ἐπιβλήματα (lecti) 1, 85. ἐπιβολὴ ἐρίων καϑαρῶν I, 118. κατὰ διαφόρους ἐπιβολάς (sec. div. rationes) I, 27. ἐπιβροχή I, 67. κεφαλῆς etc. I 118. ἐπιγάστριον (— κοιλία lat. venter 11, 56. cf. 34. 86. 87. 63. cf. Dar. ad Orib. IV, 685) et ὑπογάστριον (— ἦτρον i. e. τὸ ὑπὸ τὸν ὀμφαλὸν μέρος zz 8ub wmbilico pubetenus Cael. p. 27. 573 etc. et apud Oribas. lat. VI, 845. 347. Dar ut vult Pollux 2, 170. cf Suid. Hesych. s. v.) confun- duntur apud Soranum (cf. Anon. de fabr. hom. ap. Ruf. Dar. p. 179, 2. 180, 4), Aetium item et Paulum, ita ut illud semper fere, hoc raro repe- riatur. cf. E? p. 7 sq. (sic etiam in Oribasio latino ve- tere subventrale legitur -αὶ vzoy. Or. VI, 348. 367. 868.

— 890

871. 876. 381). componuntur &utem ἐφήβαιον (quod supra pectinem lat. II, 10. 59 — ἤβη PolL) ἐπιγάστριον (ven- ter) ὀσφύς (renes) II, 10. 59. 88 (praeterea ἦτρον II, 87). itaque quod inter ἐπιγ. et vzoy. distinguit Pollux (cf. Rufus p. 146, 6 Dar), grammatici commentum est. ipsum enim ἐπιγάστριον (sic- ut et γαστήρ) diversa signi- ficat (Dar. 1. c.). Éxiyovacíósc(patellae)L,108. ἐπίϑεσις (morbi superpositio lat., v. ad Cass. Fel. p. 204, vel παροξυσμός lI, 28) opp. διάλειμμα 11, 11 (ubi mox ἐπίτασις). 16. 31. 38. 44. 48. 49. 88. confunditur quod idem valet ἐπίτασις opp. ἄνεσις (ἐπίτασις φλεγμονῆς 11, 24 ubi antea ἐπιτείνεσθαι. cf. II, 99. κούφης δὲ οὔσης τῆς ἐπιτάσεως 11, 10 etc.) πίτασις per calorem I, 50.

ἐπικάρπιον (parsmanuscirca καρπόν) I, 84. ἐπικαταδεσμεῖν I, 8b. ἐπιλιπεῖς oí ὅροι 11, 53. ἐπιμήνια 1, 19. πιμολύνειν I, 22. ἐπινάσσειν: ἐπινασθῆναι I, 87. ἐπινόσως διακείμενον τὸ σῶμα I, 117.

ἐπίπαγος (τοῦ γλίσχρου al- ματος) I, 81. (ἐπύταγος ὑμε- νώδης Anon. de fabr. hom. ap. Ruf. p. 172, 7 Dar) ἐπιπυκνουμένου τοῦ σώμα- τος (τῇ ψύξει) II, 29. πιρρέπτειν (ἐπίθεμα, σπόγ- γους) II, 82. 41.

ἐπισκοτεῖσθαι L, 3T. ἐπίστασις (E ubi ἐπέεασις c) τοῦ ἐμπράκτου τῆς διαίτης 11,9. cf. I, 76 (cura). πισυνέργειν (coercere) co τῆς τροφῆς πλῆϑος I, 56. πισύστασις ὑδατίδων I, 58. ἐπισυστρέφει τὸν στόμαχον I, 50.

ἐπιταράττειν I, 88. 109. ἐπίτεγξις II, 84. ἐπιτελεῖσθαι: ὅπως ἰσόρρο- πος ὃ ἐπισπασμὸς ἐπιτελῆται (άποτ. E) II, 62 (— γένηται Aetius) — εἰ... 9 σφήνα- σις ἀποτελοῖτο II, 63 (— γέ- soo Paul).

ἐπιτηδείου (-δείας Aet.) τρο- φῆς [1], 38.

ἐποχὴ διανοίας TI, 54. ἐργάξεσϑαι (τινά τὴ): τῶν ὑμένων ὅμοιόν τι τῇ παρα- λύσει ἐργασϑέντων (— πεπον- ϑότων) II, 85 (cf. ἘΠ, p. 75)

égso?g τελαμῶνας (laneas fascias) I, 83.

ἔφρεισιν (ἐρείδησιν c) (τῆς xvevuetocsog) lI, 81.

ἐρεϑίξειν (τὸ Fufo.)? I, 10 extr.

ἐριουργίαι I, 4.

égvya( (διάκενοι Opp. καπνό- ótig etc.) I, 93.

ἐρυγάξεσϑαι (Ξ ἐρυγγάνειν, «γάνεσϑαι, ἐρεύγεσθαι) 1,108.

ἔστι: ὡς ἔστι (— in quantum potest lat.) II, 9.

ἐσχαροῦν II, 12.

ἐσχάρωσις 1I, 41.

ἑτερόδοξοι I, 52.

εὐαδέκητος 1, 47.

εὐαφὴς ὄγκος Il, 84 (opp. II, 36 ἀπηνής, ἀντέτυπος). — εὐάφεια 1, 44.

εὐδιαφορησία I, 29.

— 891 —

εὐεκτεὶν I, 88.

εὐεκτικὸν ᾿παιδέον Ι,90. εὖ- εκτικὴ ϑρέψις T, 98.

εὐεπηρέαστον σῶμα 1, 109.

εὐεπίγνωστον c I, 68.

εὐεπιπόλαστον τὸ γάλα 1, 109.

εὔϑρυπτος (femina) I, 25.

& 949 26: μηδὲν ἐξ εὐθείας παρέχει τὸ περίαπτον lI, 42. — κατ᾽ 8099: ὁ πόνος κατὰ τοῦ ἐπ᾿ εὐθὺ μέρους γίγνεται τοῦ φλεγμαένοντος (κατ᾽ εὐθὺ y. τοῦ φῖ. E) II, 19. τὰ κατ᾽ εὐθὺ τῷ φλεγμήναντι (τοῦ φλ. E) , 19. κατ᾽ εὐθὺ τῷ τραχήλῳ I, 59. τὸ στόμιον κατ᾽ εὐθὺ κείμενον Ι, 84.

8 ὑπᾳθή e: τὰ δια τὴν φλεγμο- vv εὐπαϑὴ II

εὐπεπτεῖν l, je.

εὐρυχωρία ἀκουστική 1, 10. — εὐρυχωρίαι (γῆς quarum cM turbantur aquae)

88

εὔστομος 1,94. γάλα 95 (opp. &cvopov).

εὐχύμους τε καὶ εὐχύλους (τροφάς) II, 88.

εὐψυκτος Ι, 69.

εὐώνυμος χϑίρ (προσηνεστέρα τῆς δεξιᾶς καὶ μετ᾽ εὐπρε- πείας εὐεργεστέρα καϑίέεσθαι in uterum) II, 61. de qua re aliorum superstitio II, 64.

égeóocfteivI,TO. ἐφεδρᾶσθϑαι ], 70 extr.

lg itc (ἡ λεγομένη) I, 44.

ἐφίσταται ἡ κοιλία L 192.

ἐφυστερεῖν 1, 21.

ἐφοδεύειν: τὸν πολὺν περὶ αὐτῆς λόγον ἐφωδεύκαμεν II, 95. cf. 98.

ἔχεσϑαι: πεσσοὶς ὁμοίας δυνά- μεῶς ἐχομένοις 11, 16.

ἕως (c, ὡς E) δύο κυάϑων (πλῆϑοςρ) II, 41.

ξεστὸν ὕδωρ I, 50. 64. 100. II, 10 (διὰ ϑαλάσσης ἐξεσμένης II, 38). ξεστότερον λουτρὸν Ι, 49.

ξευκτόν, vehiculum I, 49. διὰ ξευκτῶν κατασείεσθαι I, 64. fevxvo κατασειστέον I, 65.

ἤβησις (virginum) I, 24. Av κέα τρισκαιδεκέτης I, 25. ἡμίσους ἄρτου II, 15.

ϑαλίας (βάτου) c pro ϑαλλὼν (Ξε ἀκρεμόνων Diosc. 4, 37, cymarum rubi) II, 41. cf. ϑαλλεῖον Diosc.

θεμέλια τῆς ξωῆς 1, 79.

ϑερμάσματα l, 67.

9 éenn συνεχὴς (τῆς μήτρας) ,

ϑέρμινον ἄλευρον I, 64.

ϑερμοποσέα (et ψυχροποσία) Ι, 111.

ϑηλαὶ cpi μενα, 1,118.

ϑηλυκὰ ξῶα I,

ϑίξις I, 50.

ϑολοῦται τὸ πνεῦμα (ἐν μέ- ϑαις καὶ ἀπεψίαις) 1, 88.

ἐδικὴ παραλλαγή II, ὅ. ἐπι- μέλεια TI, 9.

ἰδιόκτητον II, 1.

ἴδιον (πολλαχῶς) II, 1. — κατ᾽ ἰδίαν (ὄξος — καϑαρὸν ὄξος) II, 41 οἷο. (Sor. Gal. XIT,956). — διατεθῆναι ἰδίᾳ IT, 53. ἰδιοσυστασία ἢ ἰδιοσυγκρι- σία ll, ὅθ. cf. συγκρισία. ἰδίωμα τῆς πρα ma 126. ἕνα (ubi εἶτα E) II

— 399 —

lg: ταῖς τῶν χαρτῶν ἶναις 'c Li e. ivsew. Or. leí», 1,13. ἔσχνωσεις Ii, 7.

παϑαιροῦντα (τὴν πιμελήν) Π, 9. παϑάριος I, 88. παϑέδριος βέος mulierum 21

xe«O90i:xe gs I, 125. καϑυγφαίνειν I, 36. — ἐπι- καϑυγραίνεσθαι I, 44. — xa9- υγρασμός L, 120. καϑυπηρετουμένου τοῦ [eov (τῇ ἀποκρίσει) I, 25. καϑυπονοεῖν Il, 64. κακοδιαιτησία I, 92. κακοθερεῖς φύσεις Opp. κα- κοχείμεροι I, 41. : κακοπαϑούντων (πάντων ἐπ᾿ ἴσης) Il, 11. ἄπο σωμά- τῶν κεκακοπαθϑηκότων l, 86 ete. προκακοπαϑεῖν I, 88. κακοπαάϑεια I, 3. χακοπραγεῖ (ὃ στόμαχος) II, 41. κανάβεως gen. Il, 46. καρύκευμα (vel κεκαρύκευ- μένον) I, 51. 94. κασσιτέρῳ ππκερικεχυμένη (χύτρα) I, 71. κατακλεῖδες II, 62. 68 (ἀποσπώντα τὰς κατακλεῖδας ἀπὸ τῶν ἀντιστέρνων). κατακρατηϑῆ ἤγουν κατα- κερασϑῆ I, 53. καταπρουνισμός (— donche, cf. Daremberg ad Oribas. II p. 877 84.) II, 15. ἐν ὕδασιν αὐτοφυέσιν ' Il, 82. 38. 44. cf, κατακλυσμός (disio, ruina aquarum superne Cael). gts dd Aoi (com- prehendere) ὅτε... II, 8 etc.

1

πατά:λκλος (δαγών, φυρρας) II, 21. 50. (ree ec) II. 42.

zerallniec καταξυσμοί Sor. ap. Gal XII, 415. παταπλάσματα (cur &lle- πτέον συνεχῶς IL 11. παταπλέκοντα (τὸ πρόσωπον ἀγγεῖα — renac quae sn fronic sunt lat? II, 26. παταπονεῖσϑαι (gadía; δυνάμεναι Opp. τροφαὶ óve- καταπόνητοι) II, 32. καταπότια τὰ διὰ τοῦ γάλα- oir duin ia lactu* id. Cael p. 513 sqq., pultes ex lacte Aet. 9, 45). REregeimiupoe (rev προσώ- . bentilare

lat) IL 41. cf. flabris wuti, flabellis aerem frigerare Cael. (dt. Erm. p. LXXIX).

κατασκευή: μενούσης di τῆς κατασκευῆς (Ῥεγξεσεγωνεῖε ad- huc valitudine lat.) IL, 11. 32. eg ἐπὶ στεγνῆς κατασκευῆς II, 31.

κατάστημα (rov σώματο;, constitutio corporis) I, 36. 38. τῆς ψυχῆς l, 39.

καταστοῖλὴ (-- καταρτισμός) τῆς μήτρας II, 86. καταστέ- λεται 5 μήτρα II, 87.

καταφέρεσθαι ἐν -πυρετῶ (cum febribus esse lat.) de lethargicis II, 27.

καταφερέστεραε (8c. πρὸς συνουσίαν) I, 38.

καταφορὰ (vel à ἀποφορά, opp. ἀναφυγή, ἀναδρομὴ τῆς μη- vegas) 11, 29. δυσανακλητοτέρα καταφορά ib.

— 303 —

«watadvevdeoOQaítivog(errare de aliqua re) II, 4.

κατακεχλιασμένου c I, 69.

κατεπάρσεις ἀγκέστρων II, 40.

κατηγγειωμένως (ἐμπε- φυκὸς σπλάγχνῳ τὸ χόριον) I, 18.

κατηχήσεις ἔχειν ἰατρικάς , 8.

κατιάδι (διαιρεῖν τὸ γόριον --- fflebotomo lat.) II, 59.

κατ᾽ l&£uv (xol ἥξις Ὁ Ι, 66. cf. Cass. Fel. 37 (de formula v. Foes. Oecon. Hipp. Frf. 1588 p. 314. 284).

κάτογκον τῷ σώματιτὸ βρέφος Ι, 111.

κενεμβάτησις: καταπεέρειν ἄχρι κενεμβατήσεως II, 62. 63.

κεντρέξοντα (ὑγρὰ --- δριμέα) II, 54.

κενωθέντος τοῦ ὑγροῦ — effuso humore lat. 1], 68 bis (Ξε Paul. ὁ, 74).

κεφαλαλγεῖν: σαν c II, 29.

κεφάλιον (infantis) I, 84. 85. 119.

κηκὶς err m (galla) II, 41 (Diosc. 1, 146), sed mox. ib. κηκίδος ὀμφακίνου c.

κηπεύοντες (hortulani) 1, 87. κηρέα: διὰ κηρίας II, 59. 61 (Ξε διά τινων δεσμῶν Paulus). — κηρίαις διεκλαμβανόμενον , 88. κηρὸς τυρρηνικός I, 104. κήρυκες (maris) I, 51. κηρωτάριον I, 50 etc. κηρωτὴ δοδίνη ἢ μηλένη 1l, 81 οἷο. κιβωρίου φύλλον I, 57. κλαυϑμυρίξειν I, 79.

ἐκεφαλάργη-

κλινήρη τηρεῖν (τὴν συνειλη- φυῖαν) I, 46. κλινίδιον: διὰ κρεμαστοῦ κλινιδίου κίνησις II, 14. 28. κλινίδιον II, 69. κλύσμα II, 90 etc. κλυστηρίδιον II, 41. 44. 59. κνάφαλλα I, 85. (ἐρέου) II, 29 (χνέφαλλον Poll). κνίξειν: τὸ ἐκ τῆς &wrosog κεκνισμένον ἔλαιον 1, 69. κοιλιολυσία II, 48. 1L 45. 65. κοινός: κατὰ κοινόν II, 48. κατὰ τὸ κοινόν (in univer- sum) 1, ὃ. 4. — μὴ συνιέντες τὸ κοινόν 1, θ8. κολλὰν (adponerelat. j,giutinare Cael) σικύας κατ᾽ ὀσφύος II, 41. cf. I, i etc. κολληϑὲν τὸ σπέρμα 88. 46 eic. τραῦμα , 46 P κολλύριον: κολλουρίοις II, 12. κουλλαρίων (sic) e II, 16. κόλπος γυναικεῖος 11,20 (opp. ὑστέρα). 40 (— αἰδοῖον). κολυμβάδες (ἐλαῖαι) I, 51. κόλυμβοι (— νήξεις II, 32. 88) καὶ κατακρουνισμοὶ ἐν ὕδασιν αὐτοφυέσιν II, 44. κόμη σκορόδου (alii coma) II, 39 (Diosc. II, 181). cf. ad Cass. Fel. P 231. κομιδαὶ τῶν ὀδόντων 11, 61. κονδός -— κολοβός I, 16. κόνυξα ἡ λεπτόφυλλος καλου- μένη II, 16 (— ἡ μικρά vel ἡ λεπτή Diosc. 3, 126. Fraas Synops. p. 209). xozovo9Oao. I, 95. κόπρια II, 56. κοτυληδών (herba) I, 121. κοῦφος (octavus mensis) I, 56. κραμάτιον ἐπιρροφεῖν (po- tioni) I, 63 (i. e. οἶνον κεκρα- μένον Àet.). cf. I, 115.

Ν

— 894 —

κράτησις ἐμμήνων 11, 26 (retentio mensiruarum lat). κράτησις (—» κατοχὴ) σπέρμα- τος Ι, 48 (χρατήσας τὸ πω- μώτιον I, 71. τὸ κρατοῦν

I, 73). ef. διακράτησις. -- ἐπικρατεῖν 1,111. ἀνακρατεῖν I, 118.

κρατύνω: τοῦ σπέρματος εἰς τὴν πῆξιν ᾿κεκρατυμμένου 1,δὅ.

κρεμαστῆρες testiculorum (musculi) I, 12. cf. Gal (de sem.) IV, 635. — eodem vocabulo abutebantur pro ,funieulospermatico" quidam quos Rufus vituperat Ephe- sius p. 68, ὅ (cf. 69, 10. 161, 2. Ps. Gal. introd. XII, 719).

κρεμνᾶν I, 101.

κρέσιες ψυχική Ι, 87.

κροκύς I, 103.

κρυψόρχης: p κρυψόρχαι (— χαιοι 816 c) I, 109. cf. gubat. ap. Gal. (def. med.) 19, 448 κρυψορχίς ἐστιν ἀναχώ- ρησις διδύμου ἢ διδύμων.

κτείς II, 18. 20 (Poll 2, 174).

κτηδόνες (κοτυληδόνες €) ἰνώδεις γάλακτος Ι, 91. τῆς πιμελῆς (in dentibus infan- tium) I, 118.

xvóoviov (μῆλον): £g90v sine aqua quomodo I, 51.

κύκλος methodicorum: κατὰ κύκλον JH, 82. τὴν κατὰ κύκλον ἀγωγὴν II, 38. 44 etc.

κύλα (κοῖλα c) τῶν ὀφθαλμῶν I, 44.

κυοφόρησις II, 53. κυοφορέα

47 eic. ἡ κυοφοροῦσα I,

69. 70 etc.

κύρτωσις ἀγγείων II, 8. 26 (venae . . . twumidtores videan- tur lat.).

κύστεις ἐπιβάλλειν πλήρεις ἐλαίου θερμοῦ 11, 59. cf. II, 10 κύστεις ϑερμὸν ἔλαιον περιεχούσας (vesicae oleum calidum habentes semiplenac lat. cf. Cael. p. 338 apponenda vesica calida exoleo semsplena). κώλων ἕκτασιες (Omme cor- pus extendunt lat.) I, 24. κωνωπεέων περιϑέσεις 1,85 κώρυκπκος I, 49 (cf. coric- machia Cael. cbr. 5, 134).

λαγών (fem): τὴν λαγόνα Tl, ὅ9. ἑκατέραν λαγόνα II, 87. cf. II, 21.

λαγωός: λαγωοῦ πυτέα 1, AL (cf. Diosc. lI, 85 etc.). κρέας λάγειον I, 51. 95.

λαπαρὸν (λιπαρὸν c) σώμα II, δ4.

λαπάττειν τὴν γαστέρα καὶ κλύζειν I, 64.

λαχανευόμενα I, 87.

λειοτριβηϑέντες (goístxss) I, 76. κίέσσηρις λελϑιοτριβη- μένη I, 77. cf. 88 etc.

λειπόδερμος I, 108. οἱ. Oribas. 50, 1. 2 (ibique Dar).

λειποθϑυμία, -ϑυμεῖν € (non λιπο-) I, 59. II, 17 οἷο. ged λιποϑ. I, "T9.

λέπιον (λεπτὸν C) τοῦ ἄρτου (ΞΞ- cortex panis lat.) I, 80.

λευκόν: QOv τῷ λευκῷ E Il, 59 (ubi ova eruda admiscemus lat. et Aet. dy τοῖς λευκοῖρ). opp. τοῦ φοῦ τὸ ἐρυϑρόν (l, 124).

λεχώ (ΞΞ ἀποκεκυηκυΐζαλν I, ΤΊ.

λιπάνασα I 09. —.

μαίας ὃ βίος ἐν ταῖς νόσοις εἴωϑε παρακαλεῖν ὅταν al γυ- ναῖκες ἴδιόν τι πάσχωσι 1l, S.

— 9805 —

μαιωτικὸς (non μαιεύτικος, cf. E p. CVI) δίφρος I, 85. 67. 69. 10. 'Hoógilog iy τῷ μαιωτικῷ IL, 3. 53. cf. I, 1. μαέωσις I, 68. 69. ef πολλαὶ τῶν μαιουμένων I, 80. φαύλη μαέωσις II, 11.

μάλαξις τῶν ἄρϑρων, μαλάσ- σειν I, 101.

puis (eic c) ἐρέου τρυφεροῦ , 61

μᾶλλον ὅσον ἄν (sc. μᾶλλον quod addit E) ἐπὶ τὸν δακτύ- Aio» ἡ παρέγκλισις γένηται II, 50

μάρσιπος: ὠμήλυσιν ἐν μαρ- σίποις (&acellis lat.) χλιαραν II,10. μαρσίπους (ἐπιβάλλειν) ὠμήλυσιν ϑερμὴν ἔχοντας (ΞΞ sacellis calidis contegere lat. Il, 59. cf. Cael. p. 238 saccelli ex camtabro calido completi vel polline. ib. p. 124.

μαστὸς et (rarius) μασϑός scribitur in c (v. I c. 35 etc.). μαστὸν ὀρέγειν 1, 81. λαμ- βάνειν I, 125 etc.

μέλαν (τὸ διὰ χάρτου) II, 41 (xexavpévoy Gal. X, 482 ete.).

μελανώτερον (τοῦ χρώματος in affectibus) I, 34 (μελαένειν in eadem re ib.).

μελίλωτον IT, 14 (ὁ μελέλω- tog Diosc. 8, A1).

μερέδια I, 56 (cf. E? p. 30).

μερικὴ (νόσορὴ I, 97.

μέρος: ἀπὸ μέρους A n 2m L 1. ἐκ μέρους μὲν

ἀπὸ μέρους δὲ ἐνταῦϑατ!, 9.— (ἐν μέρει 1,28 not.?) — zovo- τικῶν... τὸ μέρος 1, 49 (?).

μεσοπλεύρια II, 62. 68.

μεσοπύγιον I, 102.

μεταλαμβάνεσθαι (c — με-

ταβάλλεσϑαι E, ut II, 7) II, 8. 9. μεταπείρειν (μεταφέρειν Paul) τὸν épfovovixo» (i. e. καταπείρειν in alium locum) II, 62. μετασυγκριτικὴ ἐπιμέλεια descr. II, 15 (— recorporativa, de quà "uberrime Cael. chr. 1, 24 sqq. quem locum ipse citat Cael. chr. I, 96 etc.). cf. Galen. (de compos. med. sec, loc.) XII, 571 ὅταν μηδὲν ἀνύῃ τὰ βοηθήματα, τὴν μετασυγκριτικὴν Uz0 tV μεὃ- οδικῶν ὀνομαξομένην ϑερα- σείαν ἅ ἅπαντες σχεδὸν εἰώϑασι ποιεῖσϑαι, τῶν μὲν πρώτων ἐπ᾿ αὐτὴν ἀφικομένων ἰατρῶν οὐκ οἶδα τίνι λογισμῷ χρησα- μένων e. κα διὰ τοῦτο πολλάκις ἀνύουσι τὸ δέον ὅτι τοῖς πλείστοις τῶν ἀνθρώπων αἴ τοιαῦται διαϑέσεις ἔνο- χλοῦσιμοχϑηρῶςδιαιτωμένοις. -- μαλάσσοντα καὶ μετασυγ- κρένοντα τὴν περιτύλωσιν 1I, 9. ῥώσεως ἢ 7 μετασυγκρίσεως IT, 29. τὰ τονοῦν καὶ μετα- συγκρένειν δυνάμενα Il, 44. τὰ μετασυγκρίνοντα τοπικῶς τὴν ὅλην σύγκρισιν II, 46. ἡ τῶν πταρμικῶν χρῆσις μετα- συγκρένει τὰ χρονέσαντα II, 29 (cf. Cael. p. 283). δριμέα καὶ μετασυγκριτικὰ κολλύριαϊ],16. ἐγκαϑίσματα 7) πυρέαι μετα- συγκρίνειν δυνάμενα recens. lI, 88. σμήγματα μετασ. 11, 44. σικύαι μετασ. TI, 44. pessa- riorum ὅλαι μετασυγκριτικαί II, 88 etc. "T. τασχηματισμοί IT, 21 vel σχηματισμοί II, 22 (iacen- tium).

μετέλευσις (“πα μετάβασις, mutatio Cael. chr. 1, 20): xao ἑκάστην μετέλευσιν lI, 15. ἐπὶ τὸ κρᾶμα μετέλευσις II, 29.

μετέρασις (τοῦ αἴματος) 1I, 4.

μετεωρισμὸς ὑποχονδρίων (praecordia — inflentur — lai.)

lI, 26.

μὴ... ἀλλ᾽ οὐδέ I, 86. — ὅτι οὐ μὴ. . γέγονεν II, 8.

μ χώνειον Ι, 82.

μήλη, μήλωσις I, 17. τὸ πλατὺ τῆς μ μήλης I, ' 80.

μήποτε... οὐ συμβάλλεται I, 29. cf. I, 96.

μητρεγχύτης: διὰ κλυστηρι- δϑίου ἢ μητρεγχύτου II, 41. διὰ μητρεγχύτου ἢ κλυστηρι. δίου Il, 44 (cf. Erm. p. CVIIL). cf. II, 59.

μῖγμα (ἄνιγμα c) τῶν copa- tov II, 54.

μικρομεγέϑης 1, 68. II, 56. — ὑπερμεγέϑης II, 55.

μόλιβδος c (non ᾿μόλυβδος) II, 88.

μολόχη (cf. Athen. II, 589 semper c, non μαλά 9.

μόριον: πᾶσι toig μέρεσι xol μορίοις T, 79.

μύλος (αϑὼς ἄλλοι λέγουσι) — μύλη II, 86.

μυξωτῆρες Ι, 107.

μύουρος: μαστοειδεῖς ἐκφύ- σεις (uteri) πλατεῖαι μὲν κατὰ βασιν μύουροι (p&tovoor Erm.) δὲ κατὰ τὸ ἄκρον, 14. συνηγ- μένων κατὰ κορυφας εἰς μύου- ρον (μείουρον hic c) τῶν δα- κτύλων 11,61. κατὰ τοὺς ῥᾶγας συμβεβλημένων ἀλλήλοις (τῶν δακτύλων) μυούρου (Sic c) χάριν σχηματισμοῦ 11, 60.

μύρον συριακόν I, 64.

396

μυστήρια fíov I, 3. 4.

» finale flexionum et declin. ἃ scriptore c ad libitum addi- iur vel omittitur, ut falsos accusativos vel nominativos supervacaneum esset notare. sic Scribitur ναρκᾶν pro veoxa (xe), δυστοκία pro δυστοκίαν, saepissime in infinitivo -z& pro -εεν (ei vice versa), ut neque ante consonantes in ἐστίν (et sim.) certa quadam ratione ὃ me potuerit servari ἐφεῖκ.

ψφεαροποιουμένων (συνεχέ- στερον τῶν σπόγγων) Il, 41.

γνεοτριβὲς ἔλαιον I, 46.

νευρικὴ συμπάϑεια II, 60 (ἀσυμπαϑής II, 60). — τὸ νευρῶδες ναρκᾷ Ἰ, 88. κακοῦ- ται T, 107.

νήξεις II, 82. 38. I, 56.

νηπιοτροφεῖν I, 88.

vítQoLg ῥύπτειν L 122.

νομῇ (in utero) II, 85. 89.

v0 σηλεία Ι, 79.

νοσηλεύεσθαι Ι, 93.

νόστιμον γάλα, Opp. ἀνόστι- μον (ἄνοστον c) I, 91. 93.

νῦν: καὶ νῦν (— etiam in hac passione lat. II, 34) II, 32. 84. 81 etc.

νῶτον xol μετάφρενον I, 102

(cf. Poll. 2, 186).

ξενισμὸν ἐμποιεῖν (--- Ésvo- πάϑειαν) I, 116. ξενοπάϑεια I, 26. 111. 117. ξενοπαϑεῖν I, 81. 89. ξέσματα παπύρου I, 70. xo- λοκύνϑης, πέπονος I, 124. ξηροφαγεῖν (opp. τροφὰς διαλελυμένας, ῥοφηματώδεις) II, 46. τοῦ ἄρτου I, 49.

— 3907 —

ὀβολός (ρΡοπά. med.—/,drach- mae) 1, 63. τριώβολον ib.

6 γκος (simplic. — σώμα πᾶν τὸ αἰφνίδιον λυπεῖ τὸν ὄγκον Ι, 26. συναναχαλᾷ τὸν ὄγκον ὅλον I, 31. vov ἄλλον ὄγκον 11, 8. ὥστε τὸν ὄγκον (corporis molem) ὠχγραένεσθϑαι καὶ συντήκεσθαι IL, 48. --- cf. I, 87. 108 (Anon. ap. Ruf. p. 184, 2 Dar.). — ὄγκοι Ascle- piadis --- στοιχεῖα II, 4.

ὄγκωσις II, 20. 37. ἐξόγκωσις II, 17. διόγκωσις I, 55. 1T, 20. 22. 26. 63 etc. ἐπιδιόγκωσις I, 48. 55. II, 81. item τὸ δι- ογκοῦσϑαι τοὺς μαστοὺς I, 20. διογκοῦται τὸ ἐφήβ. I, 66. διογκουμένων τῶν μαστῶν, τοῦ ἐπιγαστρίου.. . . IT, 18. 97. I, 17 etc. συνδιογκοῦνται (οἵ μαστοῦ Ι, 16. προεξογκω- ϑέντων (διὰ σικύας τῶν τό- zov) II, 11 (— Cael. ox. 1, , 17).

ὀδοντάγρα: συνϑραύειν τὰ ὀστάρια δι’ ὀδοντάγρας ἢ ,ὑστάγρας II, 63.

ὀδοντοφύησις 1,111. ὀὁδόν- τῶν ἀναφύησις I 116. ὁδον- τοφυία I, 118. ὁδοντίασις I, 118.

ὀθόνιον I, 49. II, 11. 18 etc.

oivélpm (vinum cum aqua salsa lat.) I, 81.

οἰνάριον IL 88. 41. 44. I, 406. 49. 64. 95. ὑδαρὲς I, 115.

οἰνοποσία L, 117.

olvog σκληρός II, 45 (Gal. VIII, 689). «αὐστηρός II, 28.

οἷον ὡς (ubi οἷον del. E) I,98.

LAT Ld ἐρέων ἀπόβρεγμα

, 24 ὀλιγοποσία Ι, 118. ὀλιγοσιτία IL, 15. I, 65.

ὀλιγοτροφέα I; 65. ὀλιγωτέρως Ι, 48. ὀλισϑαίνειν c(— Paul, 11, 63. sed -ϑάνειν vulgo (1, 104 etc.). ὄλισϑον καὶ εὐπετῆ διέξοδον παρέχειν II, 56. νοτέξεται εἰς ὄλισϑον τὸ δυσοδοῦν II, 69. ὅλος: ἐξ ὅλου I, 38. (παρ᾽ «ὅλῳ c I, δ4.) ὁμόχρουν (ἐπιγάστριον) IT, 84. ὀμφάκινον (ὀμφακίξον bis c) ἔλαιον I, 46. 560. (κηρωτὴ δι ὀμφακίνου ἐλαίου 1, 1 ὀμφαῖλές (z ὀμφαϊόρ) 1 ὄμφαξ ξηρός II, 44 not. ὀξηρὰ ἀγγεῖα 1, 90. ὀξέξον γαλα I, 91. ὁπό τε (2 καὶ 'τότε). ἥκει II, 41. ὀρνίϑειον (στέαρ — adeps ,gallinaceus lat.) II, 838. ὄρνεις κατοικιδίους (κατοικη-

. .7:Q06-

ὃς uàv ... 0g δὲ. e. 43 ubi mox ó δὲ). ἢ

; δὲ 1, 102. ἃ "V , ἃ δὲ

. 1,88. II, 29. 54. 58. ἐφ᾽

ὧν μὲν... ἐφ᾽ ὧν δὲ. . 1,

111. "n 68. alc μὲν... αἷς δὲ

II, 47. '97 (ubi ταὶς μὲν E ταῖς δὲ ex eodem Sorani loco , Aetius). ὀσφραντά: eorum usus apud antiquos in uteri morbis su- perstitiosus II, 29. 85. apud Soranum (εὐώδη, odoramenta tucunda Cael. p.108. 165. 107, quibus ἀναληπτέον) II, 59. .87. — of. I, 67. ὀσφύς: -φύν͵ p. -φύας͵ II, 87. ὄσχεον Map 108. (ὀσχέων - ὀσχέον c) 108 (ὁ ὄσχεος Ruf. p. 146, 15. ib. Ánon. p. 182, 13 Dar.). οὖλον sing. I, 118. τὰ οὖλα ib.

— 398 —

οὐραγωγά (ποτέσματαλ I, 71.

οὐραχοειδὲς ἔντερον 1, 78. οὐραχός͵ Ι, ὅ7.

οὕτω ante cons. Bemper fere (praeter codicem, quem ego ubique tenui) dedit D in apographo pro οὕτως (velut I, 80. 31. 40. 46. 48. 49. 52. 65. 77 etc.).

ὀφϑαλμίαι δυστράπελοι 11,16.

ὀχλεῖται τὸ σῶμα 1, 28.

πάϑος quid? II, ὅ. — παϑη- τικὴ δ εὐ νυ τῆν (opp. κατὰ φύσιν) 1, 39. παλαιοί II, 12. (88). τῶν προγενεστέρων τινές II, 19. τῶν ἀρχαίων τινές II, 24. τινές 11,42. κατὰ τοὺς ἀρχαίους II, 44 ete. πᾶν: μέχρι παντός II, 89. πάντοτε περιπατείτω I, 106. περιβαλλέσϑω ib. cf. Ϊ 108. παρὰ C. 806. (— διὰ) causam (propter quam vel qua ratione, TUA occasione quid γέγνεται) jficans saepissime: παρὰ "i χρείας (propter usum) L 4. ἄνισος οὐ μόνον παρὰ τὰς ἡλικίας ἀλλὰ καὶ τῷ .. I, 16 (cf. 10). 29. παρ᾽ ἀυτὸ τοῦτο κινδυνεῦσαι. I, 88. cf. I, 47. παρὰ τὸν τῆς ἀποκύη- σεως χρόνον I, Ι, 88. καλεῖται δὲ κύησις παρὰ τὸ LU εἶναι I, 48. παρὰ τὸ σκληρὸν εἶναι 1, 108. cf. IL, 4. 19. 89. 43. 63. 564. 55. 56 'etc. παρὰ μίαν δοτέον τὴν τροφὴν II, 11 (i. e. ἡπέογυαϊζιεβ dierum Cael. chr. 5, 14) οἷο. λουτροῦ παρὰ μίαν ἢ παρὰ δύο παρα- λαμβανομένου I, 49. — φϑινο- πώρου πλεῖον μὲν παρὰ τὸ

ϑέρορ, S dines ób παρὰ τὸ £ag I, Epor E χρόνον] I, 26. παραγκωνισαμένη (δομὴ) πάσαν αἰδῶ Il, 25 παράϑλιψις I, 119. παραίσϑησις (πρώτη, τῶν μαστῶφ) 1, 77. παράκειται (II, 8. , 6 ubi παρ- ἐγκειται E) — πάρεστι, ad- eat (II, 8). — similis est Il, 21 (τὰ παρακείμενα σάϑη τα similia quia vicina II, 28). παρακολλᾶται vel συγκολλᾶ- ται τὸ τραῦμα I, 86. παρακρατεῖν (καὶ ἐπέχειν) Ι, 81. παρακυψάντων (ἤδη τῶν ὀδόντων) I, 118. παράλημμα c I, 42 (— βο- ἤϑημα, μὲ παραλαμβάνειν re- media I, 26 eic.). παραλλαγή: τὰ ἰδικὴν ἔχοντα jv παραλλαγήν IL, 6. --- of. οὐδεμίαν ἐξαλλαγὴν ἐπιφ ἔρει II, 19 (— ἀλλαγή). παραναϑλέ ειν τὸ γαλα (τοῦ μαστοῦ Ι, 118. παραστέλλειν τὸν πλάδοντοῦ στομάχου I, 49. παραστροφίδες (fasciarum)

(palmularum

, 88.

ed cortex) II

INS MOI ἐν ταῖς με- ταβολαῖς I, 4.

παραφοραὶ (ϑιὰ ψιλῶν τῶν χειρῶν) II, 14 (cf. mox ib. ταῖς χερσὶ παράγειν τῇδε κά- κεῖσε). ἐφ᾽ ἑκάτερα τὰ ree παραφορὰ (τῆς χειρός)

18 (cf. ib. ἐξ ἑκατέρον μέ-

ρους deusiney ani) ἅτα- «tog παραφορὰ (τῶν χειρῶν) Ι, 84.

— 399 —

παρεγκλέσεις pei II, 7. 9. 18 (cf. ἐκκλένει 1b.J. 55. 60 etc.

παρεγκλίνειν I, 70. παρ- ἐγκλίψεται (ἡ μήτρα) I, 8. παρ- εγκεκλικὸς (τὸ στόμιον) I, 34.

παρέγχυσις (πιμελώδους σαρ- κόρ) τ T.

παρῷαι (fasciarum) I, 83.

σιἀαρεέσοδος I, 58.

παρέκτασις χρόνου II, 48 (ubi diuturni temporis κρῖ

παρεμποδισμός (ubi c ple- rumque παραποδισμὸς, quod ovx εὔφωνον reprehendit Pollux 9,134. cf. παραστάξειν pro παρενστ. c I, 86 et sim.) II, 6. 8. 12. 17. 49 etc. saepe. ὁ παραποδισμὸς τῆς ἐνεργείας I, 97. ἐμποδίζειν. οὐ παρεμ- ποδίξειν c 11,92. παραποδίξειν (τινῶ II, 87 i.e. παρεμποδὼν γίγνεσθαι, ut Aet. p. 221,6 Sor. Dietz. ἀπαραπόδιστος, -δίστως I, 25. 82. 11,11. 16. 60, ἀπαρ- ἐμπόδιστος 1, 3 (ter) 81. ἀπαραμποδίστους (sic) I, 79. cf. ἀνεμποδίστως I, 29.

παρένσταξις (θερμοῦ ὕὑδατορ) II, 28 παρενσταζξειν I, 86. 118. 119. -

παρενσφηνωθεὶς (θρόμβος τῷ στομέῳ τῆς ὑστέρας) Il, 81.

παρέργως κλαυϑμυρίζον I, 79.

παρέγειν (-- πράττειν E) τὰ αὐτά (δυνάμενα ποτήματοα) II, 12 οἵ, 42 eic.

παρηγορικῶς ἀκτέον 11,40.

παρηλικέστεραι I, 16. cf. I, 7 (uti προηλικεστέραις c opp. ταῖς ἐν ἀκμῇ παρϑένοις).

παρϑενοτροφεῖσθαι Ϊ, 81. 82. 88.

mueiqur: ἡ παρϑενία παρῆκε τὰς ἐπιϑυμίας 1, 80.

παροξυντικὴ τῆς φλεγμονὴς I, 119.

παρόπτησις (item lat, αὐ ap. Cael) II, 28 etc. σαρο- πτώμεν 11, 31.

παρυπτιώμενος (ὃ στόμαχος διὰ ναυτίέαν) I, 86.

πᾶς: κατὰ πᾶν (in totum) I, 36.

παχυντικαὶ (opp. λεπτυντι- καὶ) τροφαί I, 21. παχυν- τικαὶ τῶν νεύρων αἷ τῶν ἄρ- ϑρων συζεύξειρ I, 84.

πείσεις (— πάϑη) II, 8 (cf. Sor. de tract. 24).

πελιούμενον (τὸ βρέφος) I, 81. 108. πεπελιῶσϑαι I, 108.

πελωρίδες I, 51.

περιαγωγαὶ (εοῦ ἄξονος) c Ι, 68 (i. e. περιαγωγίδες E? p. 83. cf. Orib. IV, 338. 842. 350. 414. 419. 433). περίαπτα: eorum ratio lI, 42 (ap. Alex. Trall. etc.). 1,68. περιατμισμοί II, 89. περιαύγεια I, 85. neeuyoao συνήϑους κυή- σεως 11, 26.

περίϑλασις (quassatio lat.) I, 80. 106. II, 14. 29. ἠρέμα καὶ ἀπεριϑλάστως (leniter et 8ine quassatione lat.) II, 60. περιθλάσθαι I, 85 etc. πεδριέδρωσις 1,28. II, 17. 26, 60.

περικυλισϑῆναει I, 86. περιμάξασϑαι τὸν κόλπον Ι, 61.

περιοδεύεεν medicorum 1,3. περιπάτησις 1, 119. περιπέπτουσι παρανοίαις καὶ μανίαις 11,46. ἄφϑαις περι- πίπτειν 1, 88. περιπτίσσειν: περιεπτισμέ- γον (τὸν qaxov) I, 122.

— 400 —

περισ μή χειν (νίτρῳ τοὺς τό- πους) II, 88.

περισπασμός (ἐπὶ τὰ ἐναντέα) II, 19.

περιστάσεις I, 21. II, 88. περιστάσεως (f μφεροῦς γενο- μένης) I, 60. διά τινα περί- στασιν τοῦτο πάσχον I, 79. παρεχούσης τῆς περιστάσεως

87. μὴ ἐπιτρεπούσης τῆς

περιστάσεως I, 97. zsoíocopa vulgo, sed περίσ- σευμα c I, 92. 93. 108.

περίτυλα ἀραχέα καὶ οἷον v.)

3

τον εὐταδίς (callositas lat.)

περιτυλίττειν (τὸ βρέφος τῷ ἐριδέῳ) 1, 82. (τελαμῶνι) I, 84.

περιφύειν: (Ξ- προσφύει») I, 16.

περιωδυνεῖν II, 88.

πεσσοί descr. II, 13. 16 etc. πεσσάρια I, 72.

πῆ μὲν. . «πῆ δὲ II, 85 (?).

πηκτική (ἢ πυτία) II, 44 (πᾶσα πυτία πήσσει μὲν τὰ διαλελυμένα,͵ λύει δὲ τὰ συν- εστῶτα Diosc. II, 85).

πίλημα II, 11. σιοειδῶς T 14 (cf. Ànon. de fabr. hom. p. 180, 9 eto.)

πιοειδὲς (ἐπέπηγμα) L 68, cf. Orib. (supra s. διάπηγμαὶ. πλειστοδυναμοῦν (κατα τὸ) I, 11. (τὸ πᾶ. τῶν λεγομένων περὶ... .) I, 126. πἰαγιοφορεῖσϑαι I, 57. πλάδησις τοῦ στομάχου 1,60. πλάδος τοῦ στομάχου 1, 48.

49.

πλάσμα: ἀναγνώσεσι μετὰ πλάσματος I, 49.

πλάτος: κατὰ πλάτος (opp.

πρὸς, ἀκρίβειαν) I, 6. 21. ἐν πλάτει περὶ τὸ ιδ΄ ἔτος Ι, 34. πλατὺς λόγος (καὶ πολυμερής) Ι, 78. πλατύτερον II, 5. πλευρόν, pl πλευρά 1,9. 12. 84. 100. 106 (ubi πλευρὰν.. δεξιόν ο). πλῆϑος ( ὄγκος): ὅσαι δὲ ἀπὸ τῶν ὦμων ἔχουσι πλήϑη II, 53. πληϑώρα Erasistrati II, 4. πληκτικοὶ oí φόφοι IL, 29. αἴ ἀναδόσεις Ι, 40. πληκτικὴ εὐωδία, ἀποφορά I, 85. 119, ὑπὸ τοῦ πληκτικωτέρου πά- σχει I, 96. πλήσσοντας τὰ φλεγμαένοντα II, 29. πλήσμιον (τὸ γάλα I, 107. πλύμα μολύβδου , 88 (cf. Diosc. 5, 95). πνευματωτικὴ (τροφή) 1I, 31 (cf. I, 46). πνευματοῖ ἡ πρόσ- φατος (σταφυλή) I, 51. cf. πνευματικὸς δ᾽ ὁ γλυκύς I, 52. πνευστιᾶν I, 108. πνιγμονή I, 82. πολυάρτυτον I, 94. πολυγαλακτοῦνταί(ξῷα) [91. πολυπικὸν σπαϑίον (€ — Aet. Paul) II, 68 (cf. τὸ πολύ- τομον Aet. 16, 28 — p. 190, 18 Sor. D.). πολύποδος κεφαλή II, 85. et

I, 8. πολυυλία L 88. 39. πονεῖν: ἄρτος πεπονημένος (elaboratus Cael.) I, 94. πύροι λόγῳ ϑεωρητοί I, 8ὅ e- viae mente sensae Cael. kxxv 587 (Erm. praef. P. XV). πόρος σπερματικός 1, 19. cf Gal. (de sem.) IV, 536. 510. σσόροι σπ. I, 48. — ἀκουστι- xol I, 118.

-- MOL .--

xoti uoc a(potioneslat.) 1T, 44. πραύτερος I, 65. πρέσματα λωτοῦ II, 44 (2 Diosc. 1, 171 γυναιξὶ Qorxai). unde ἀπόβρεγμα ib. (2 ἀφ- ἔψημα Diosc. ib. loti scobis decoctio Cael. ap. Or. lat.). προαναλαμβάνομεν (τὸ σῶμα, primo απαϊορίϊοο cyclo resumentes lat.) II, 88. προανειλημμένην ῥοδίνῳ I, 122 (corr.zootevsiiquév qv ὅὄϑο- vío? Sor, Gal. XII, 417). προαποσπογγέξειν (τὸ πρόσ- O09 μετὰ ψυχροῦ ὕδατος) II,

πρόβασις (τῶν zoóvov)T, 110. 114.

προγηρᾶσαι I, 8T. προδιακαϑαέρειν (Ξα prae- definire) I, 44. προδιακατέχειν I, 106. προδιακένησις I, 106. προεπιϑεωρεῖν 1 79. προηγουμένως προπίνειν I, 62.

σροθεσμέα τῆς καθάρσεως II, 10. I, 21. τῆς μίξεως I, 38. κατὰ τὴν προϑ. τοῦ συν- ήἤϑους καιροῦ 1, 24. cf. 1,110. unde ἐμπρόϑεσμος χρόνος opp. ἀπρόϑεσμος I, 33.

ko dk ἐπὶ μετρίας κινήσεις

26.

προϑυμία τεινεσμώδης II, 20.

προκαταρκτικὴ αἰτία Il, 4.

προκατάρχει toU πάϑους II, 17. 25 (— causae lat.).

προκαταγράψαι! I, 1.

προκαταψᾶν I, 49 (cf. κατα- ψασμός Cael. chr. I, 165).

προκοπώτερον(ρτοπυπι)μᾶλ- λον τὸ στόμιον καὶ κατ᾽ εὐθὺ κείμενον I, 34 (ubi προ- κωπότερον E.)

Soranus, ed. Rose.

πρόληψις ἰδιωτική I, 70. προπαλὲς ἀεὶ γενό νον II, 64. προπαλέστερος ὁ τῆς κύ- στεῶς τράχηλος l, 7. προπαραλαμβάνει τινὰς ἡ- μέρας (purgatio) I, 21. (προσ- παραλαμβανεῖιν I, 26.) προπίπτειν (prorumpere) et προσπέπτειν (irrumpere — quod delet Erm.) de casu (effusione, graece proptosi) matricis commutantur in c (cf. I, 13. II, 84 etc). nam quod προπέπτει, id προσπί- πτει vel ut ait Hippocr. gy- naec. t. IT, 813 Lips. ὁκόταν αἴ ὑστέραι ἐκ χώρης κινη- ϑώσι, προσπίπτουσιν ἄλλοτε ἄλλῃ, ὅκου δ᾽ ἂν προσπέσω- σιν, ὀδννήματα καταστηρίξου- σιν ὀδυνηρά. — cf. προσκα- λεῖν (ubi προκαλεῖν E) 1,26. 81. προσανιέναι per mou. I, 65 etc. πρόρφρηγμα (πρόρηγμα c) (humor ante partum effusus) II, 53. τὸν TOU προρρήγματος χιτῶνα II, 66. et ipse χιτὼν (Ξε χόριον) I, 57. 69. (cf. Sor. D. p. 79, 21). πρὸς: ὃ πρὸς τῇ ὑπεκλύσει πυρετός (febris solubilis Cael.

, 4 cf. s. ὑπέκλυσις. — 1 ὁμοῦ πάντα ἢ πρὸς ἕν II, 41. πρὸς piov ἡμέραν, uno die I, 21. — πρὸς ἀκρίβειαν I, 20. 21 etc. saepe.

zoocuvaxiacOo II, 60. 64. προσανευρύνεσθαι I, 10. προσαποκαϑθαίρειν Ι, 122. προσαπολούειν I, 100. προσάρτησις (gogíov) I, 71. προσεκπληροῦν I, 68. προσεμβρεκτέον (ἐλαίῳ) II, 10.

26

— 402 —

προσεντυποῦν (ἠρέμα ταῖς χερσίν) II, 14. προσεπιϑεωρεῖν I, 108. προσεχήρ: κατὰ δὲ τὸ προσ- ἐχές (τα intentius adhibita con- &ideratione Cael. ap. Orib. lat. VI, 353) II, 48. προσεψήματα 6 (z προσ- οψήματα E) II, 15. πρόσϑθετα (ut ᾿πεσσοῦ II, 16 etc.

προσῆκεν E? p. 34. προσκαλεῖν τα vid. προπί- στειν. προσκακοῦν I, 49. προσκαταδεσμεῖν I, 88. TQOOXQTE, ιλεῖσϑαι Ϊ 84. προσκεφάλαιον (cervicale) II, 86. (πεπληρωμένον xva- φάλλων Hn χόρτου) 1, 85. cf. ὑποκεφάλιον. πρόσκλυσμα (θερμὸν, ubi lat. μα calida fomentata facte) ΚΗ 10. cf. ora fovenda Cael. chr. 5, 78 etc. προσοχῇῆ: “μετὰ προσοχῆς (di- ligenter) ἀναλαμβάνειν II, 86. προσπαραφύειν I, 12. προσπαροξύνειν ἯΙ, 29 υἱ προσ(ϊπιβαροτ)διατεένειν ib. ME (ἐν τοῖς ϑεωρή- μασιν}] προστε UR ἔνη ταῖς ἀγ- κάλαις τὸ βρέφος I, 106. προστυπ ἧς διακράτησις τῶν ἄκρων (strictius. tenere lat.) II, 41. προστυπὴς ἐπέδεσις I, 16. 7" (προστυπῆς saepissime apud Ánon. de fabrica hom. ap. Ruf. p. 168—94 Dar.).

προσυπάγε ἐν 1, 68.

προσφορ &: κατὰ πᾶσαν προσ- φοράν Napa ae I, 48. πάσης ἀπέχεσϑαι πρ. 1, 86.

προτεένεται (ἡ σκέψις καὶ οὕτως) 1l, 1. προυπορρίπτειν: νὰν ἢ ρἰφέντος (Kühner Gr. Gr.I 903. 619) ὀθονίου II, 13. προφυλακὴ (roo LP 107. προφυλακῆς χάριν ], 118.

πρῶτον pro πρότερον saepe scripsit c (I, 53 eto.). πρωτοπαϑθοῦντα μεταβαλῖο- μὲν (ubi lat. INCIO Eun subiwngsimus) 1I, 88, πτερύγια (τῆς δινόρ) I 71. πτύγμα I, 70. 124 etc. σπτυ- γματιον L 82.

πτῶμα: ταῖς ἐν τῷ πτώματι τυγχανούσαις I, 48. πυγαῖον I, 102.

πύκνωμα II, 41. ἐπιπυκνου- μένου τοῦ σώματος II, 39. πυκνωτικαὶ ἐμβροχαί I, 50. πύκνωσιν καὶ συστολὴν (opr.

αλᾶν) II, 42. πύκνωσις τῶν ἄκρων I, 50.

πυρέτια λεπτά 1, 48.

πυρέαι (διὰ xelduov) descri- buntur 1I, 88. ἀπὸ τῶν dpo- μάτων πυρία I, 72.

πυριατῆρες ϑερμοῦ ὅϑατος πεπληρωμένοι (lenticulae ca- líidam habentes) 11, 10. vbi mox Aetius p. 221 1D (— p. 214, 6 E) gexorc ππυριατῆ- eua.

πυρίτης (490g) I, 77.

pir εξ (ὑγρὸν) καὶ δριμύ ,52.

πύρωσις προσώπου II, 8. 11. 11. αἰδοίου I, 66. “πύρωσις (in febre) II, 24. I, 194. τῇ πυρώσει ἐπιπαίδεν l, 84. δια- πύρωσις I, 892. πυροῦν τὸν στόμαχον (τὸ πλεονάσαν 94907)

— 400 —

I, 52. cf. 72. πεπυρωμένη ἡ σύγκρισις I, 105. πωμάτιον I, 71.

óay5s I, 3. II, 60 (cf. Poll. 2, 146).

δακόεσσαι (uf πολλάκις ἀπο- κυήσασα!) I, 88.

" δακῶδες (τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας) 11,49. μαστοὶ ῥυσοὶ καὶ ῥακώδεις I, 88.

δάκωσις II, 40.

ῥαπισμός II, 81. 97.

δευματισμός (ὑστέρας) II, 48. 44 elc. περὶ τῷ στομά- χῳ 1,50. --- τὸ αὐτὸ μέρος ποτὲ μὲν ῥευματίξεται ποτὲ δὲ στεγνοπαϑεῖ lI, 4. ῥευμα- τιξομένου τοῦ βρέφους τὴν κοιλίαν 1, 128. deonesitus (— δευματισμὸν ποιεῖ) τὰ δάκνοντα 1, 128.

δικνουμένους (codd. Or. óv- γνυμένους) τοὺς μαστούς.

διπτασμὸός I, 27. διπτεῖν I, 88. oid: ῥοιὰς περιψύξας (περι- λέψας D) ... (mox) διὰ τῆς ῥοᾶς c II, 86. (λέμματα mali granati Gal ΧΙ, 683 ete.)

ετὰ πυρήνων ῥοὰς I, 51 (cf. iosc. 1, 151). δοᾶς κελύφους τὸ ἐντὸς 1, 62. ῥόσας (sic) yAv- κείας ὁ χυλός 1,120 (cf. χρόαν, χρόας 1,67. 90. 91. II, 43). φοῦς: Qooc (δόας c) βυρσοδε- ψικῆς II, 41 (— Diosc. 1, 147). --- ῥοῦς (ἐρυϑρὸς ὁ καρπὸς Diosc.: ῥοῦ ὀλέγου νεοτρι- βοῦς 11, 41. ῥοῦν βυρσοδεψι- xov I, 62.

ὁοός c pro ῥοῦ, fluoris, 11,44. Qog rov (ῥδυνητόν *) 8C. χόν- ὅρον διὰ μέλιτος ἢ ἐλαίου... II, 11 (i e. alicam sorbilem

factam Cael. ox. 1, 73. 92. cf. 8orbilem cibum ex oleo dulci confectum sive melle Cael. ox. 2,105). ῥῤοφηματώδη τροφήν], 118 etc. — φὰ ῥοφητά (ova 80orbilia) 11, 11. T, 115 etc. ῥοῶδες (πάϑος) II, 45. 48. θωχμός I, 128. ῥώχοντος (— ῥέγχοντος) τοῦ παιδίου 1,193. cf. rogmos apud Aurel. p.44. 45 Dar., Cass. Fel. (ind. s v.) et Cael. Aurel. ox. 2, 145 etc. (item Paul. ap. Simon. Ian.). sonitum narium et oris sire- piiwn vertit lat. I, 138.

σάκκος τρέχινος II, 85. σαρκέδιον I, 18 (bis, etiam σαρκίον ib.). σαρκοῦν: ἀναλαμβάνοντα καὶ σαρκοῦντα τὰς ἰσχνάς II, 9. ἕλκος ὑπερσαρκῶσαν II, 38. σάρξ: πατητοῦ φοίνικος ἡ ἔν- δοϑὲεν σάρξ II, 13. σελίνινον (apiatum) II, 24. σημειώσεις II, 8. 48. σημει- ωὠσόμεϑα τὸν ῥοῦν ix... II, 43. σηραγγώδεις (μαστοί) I, 88. σητάνιος πυρός I, 94. σικύαι κοῦφαι II, 11. τὸ χεῖ- λος τῆς σικύας 11, 11. σικύα πλατύστομος I, 50. — in eis τιλτὰ ἐλλύχνια TI, 11 (τὸ ἐλ- λύχνιον τῆς c. Paul. chir. c. 41 p. 202). cf. Aurel. p. 37D cucurbita cwm — epilampadio non salss sgnito. σικύῳ πέπονι II, 59. πέπονά τε καὶ σικύων σπέρμα I, 52. σικύου πέπονος τὸ περικεί- μενον τῇ σαρκὶ δέρμα 1, 124.

σιναπισμός: διὰ νάπυος (συν- ἄπυος C) φοινιγμός 11, 15 (cf. 26*

— 404 —

Antyll ap. Orib. II p. 410 Dar., Archig. ib. p. 885 sq). σιρὸς (σῆρος c) παρὰ τοῖς γε- ὠὡργοῖς σῶμα κοῖλον, εἰς ὃ τὰ σπέρματα ordo: φυλάττου- σιν l. 124 cf. Hesych. s. v. d ον. Τῶν τροφή Ι, 115. σκάφη (naucella lat.) I, 106. 109.

σκέμμα II, 48. I, 33. σκίρρος (— σκληρία, duritia. cf. saxea dwritas, sazitas, sa- zietas apud Cael. p. 448. 573 etc. et. Cass. ind. s. v.) II, 35. σκοτοῦσι τοὺς γαλαϑηνοὺς αὐταὶ μὴ σκοτούμεναι I, 125. σκύλλειν (laedere) II, 11. exviuog 1], 41. 42. cf. &exvi- τος.

σοὔρβον (sorbum) I, 51. σοφίξεσθαι τὴ οὐ ἄογειαν (40yo πιϑανῷ) 1, σπαδονίξοντος τς: παιδίου (περὶ τοῖς ὀδοῦσι κατὰ τὸν ἐφελκυσμὸν) τὰς τῆς πιμελῆς κτηδόνας Ι, 118. σπαϑομήλη II, 11. σπαραγμός I, 72. σπαταλώδεις (γυναῖκες) II, 54.

σπόγγου σποδός (spongiae «stae cinis Cael. chr. 2, 2, 168) II, 41. xvoíx διὰ σπόγγων I, 118. et sic σπόγγοι Semper c, velut II, 28 et 41: sed utro- bique mox περισφογγισμὸς τοῦ προσώπου ... ἀποσπογγι- σμός I, 67 cf. II, Δὶς σπογ- γάριον II, 41.

σπυρίς: ἐρίφους ἐν σπυρίδι κρεμάσαντες I, 109.

σσ οἱ cc (med.) sine regula mutantur in codice: ϑαλάσ- σης gen. sed dat. θαλάττῃ II, 38 (s Diosc. 2, 129). ϑα-

λασσίων Y, 41 — γλῶτταν I, 100 τ γίῶσεαν L, 123. τ της I, 10. ἀρνογλόσσου I,125 eic. — ἔλασσον et ἔλαττον 1 21 (ἐλατεωτικόν I, 43). περιττότερον Ι, 88 sed “τξρι6- σώματι I, 82. 108. --- κατα- πλαττέσϑω II, 87. xerexilce- σέσϑωσαν I, 76. καταπλάε- cover I, 119. ἀναπλάσσειν 1, 65. καταπλάττομεν II, 52. — φυλάττεσϑαι I, 38. 45. 63. φυλάσσεσθαι L '65. -σέσϑω I, 70. φυλάττουσιν I, 194 -- διαφράσσοντα et δεαφράττων I,16. ἀποφράττει I, 91. — ἀλλάσσειν I, 7. 31. 49. 105. 124 etc. συντάσσομεν I, 126. — μαλάσσειν 1, 118. — ἐπι- ταράττουσα 1,109. -ροάττεσθαι I, 38. — λαπάττειν 1, 64. — συμπάττουσι I, 865. £xixáe- coveww 1, 110. ἐπέπασσον 1, 97. συμπάσσειν bis I, 82 ete. — πράττουσιν I, 112. 190. — περιτυλέττειν I 84 etc. σταφυλὴ (ἡ ἀπὸ χύτρας ἢ κρεμαστή) I, δ1 (cf. Diosc). στέγης πόδες Ι, 119. στεγνόν (opp. ῥοῶδες) I, 29. II,1. στεγνὴ κατασκευή Ii, 32. στεγνότης 1, 29 etc. στέγνω- σις TI, 10. 33. 59. στεγνώσεως συμπτώματα II, 50. I, 98. στε- γνοπαϑεῖν II, B. I, 29. 65. cf. Archigenes apud Aetium (p. 246, 25 Bor. D.) στεγνωϑθεί- σης i τῆς ῥύσεως. στενοχωρὲϊν (angustare) ϑλίβουσαν καὶ στενοχωροῦσαν τοὺς τόπους (παρεμποδίζξειν τὴν ὑστέραν) II, 81. στερεᾶς γενομένης (τῆς ἐσχα- edosog) II, 41. — ἐστερεω- μένου τοῦ discus I, 115.

— 405 —

στερεοποιηϑείσης τῆς κατα- στολῆς II, 86. στερεοποιεῖσθαι τὴν ἐπιφάνειαν Ι, 82. τὰ στε- ρεοποιεῖν δυνάμενα II, 9.

στερεμνιωτέρων (εσστερεω- τέρων) διαίρεσις καὶ τελείωσις I, 116.

στηϑοδεσμίας (τὰς συνήϑεις) ἐπιχαλῶσιν T, δὅ (-δέσμας ὃ).

στηρίξειν: στηρίξας αὐτὰ ὡς ἀληθῶς λέγοιτο 11, 57.

στίμμι II, 88 (— Diosc. 5, 99).

στολέίδες uteri I, 14. sinus mul. l, 16 (- κοτυληδόνες δέ εἶσι τὰ στόματα τῶν φλεβῶν τῶν εἰς τὴν μήτραν ἡκουσῶν ut sunt verba Praxagorae ap. Gal. qui fertur de uteri dis- sectione opp. II, 905. cf. IV, 538).

στολιδώδης τραχύτης (in in- ter. sinu mul.) I,

στόμα τῆς Dr (Poll. 2, 207) I, 50.

ἡ τομα ἐν (διὰ μόρων etc.)

. στομῶδες (γάλα -α γλυκύ) I, 91.

στραγγ 1] καϑάρσις (— quotiens guttatim. purgantur lat.) II, 6. I, 27. στραγγῶς (guttatim lat.) φέρεται τὸ ἔμμηνον II, 10. cf. I, 31. 39. 42.

στβοφουμένης (τῆς μήτρας εἰλεωδῶςρ) II

στρύχνος VN R I, 124 (κηπαῖος Diosc. 4, 71).

στῦφον II, 29 etc. διά τινος πόας στυφούσης (μετά τινος τῶν στυφόντων γυλῶν») qua- les recensentur II, 41.

enero μνασία (ἐν τοῖς ἔργοις)

; 9. συγκίνησις I, 592.

συγκόλλησις (τοῦ σπέρματος) Ι, 48.

συγκράτησις (τοῦ σπέρμα- tog) I, 43.

σύγκριμα i apta τὸ πᾶν συγκριμα) II, 84. 85. cf. Àm- man not. ad Cael. p. 86 (σύγκριμα sic etiam Gal. II, 899 eto.). διὰ τὴν εὐτροφίαν τῆς συγκρίματος I, 22. τοῖς συγκρίμασι περιπληϑεῖς 1,81. τὸ σύγκριμα τῶν μαστῶν Ι, 88. γραώδη καὶ ἀραιὰ συγκοί: ματα I, 88.

σύγκρισις (constitutio cor- poris) I, 22. 46, 82. 105. 111 (cf. ib. σύστασις). IT, 45. 58. 56. 63. (rovovv τὴν ὄλην σύγ- κρισι») 88. τρέφεται ἡ σύγ- κρίσις I, 86. συλλαμβάνεσθαι: ei τὰ τῆς ἡλικίας συλλαμβάνοιτο (per- mittat) 11, 86. συλλειοτριβηϑεῖσα (φοῦ Aé- κιθος) II, 18.

συμμηρία I, 108, συμπάϑεια: σφοδρά II, 22. ὑπερβάντων τῶν τῆς συμπα.- θείας χρόνων II, 41, φλεγμαί- vovto κατὰ συμπάθειαν τὸν στόμαχον II, 29. κατὰ συμ- πάϑειαν.. ᾿ἔκρυσις οὔρων II, 49. συμπάϑεια τοῦ στομάχου II, 17. τῆς μήτρας 1, 15. τῆς κεφαλῆς (cum ventriculo) I, 68. νευρεκή 1, 72. συμπάϑειαν καὶ ϑερμασίαν ἐπάγειν T, 66. cf. I, 80.118. ῥήξεις xol συμ- παϑείας ἐπιφέρει 11, 59. συμ- παϑείας ἐξάπτῃ καὶ φλεγμο- v&g II, 41.

συμπαϑεὶν τὰ ἐπίγεια τοῖς μεταρσίοις Ι, 41,

συμπαϑὴς ᾿καὶ φιλόστοργος I, 88. συμπαϑέστεραι al μη-

— 406 —

τέρες πρὸς τὰ γεννηθέντα I, 87.

συμπάσματα (-- aspergines Cael.) IL 15 eic. συμπάσχειν (um cvuxoOciv) I, 4. συμπλέκειν κηρωτῇ I, 122. συμπληρωτικὸν (sc. κεφα- λῆς) τὸ σχῆμα 1, 119. -- τὸ "Mer gt 1 85. τὸ κύμινον 119. cf. Cael. ox. 1, 135 (ἀεὶ ΧΠ, 388). συμπληροῖ τὴν 6 Ch (τὰ ὑποθυμιάματα) 12 συμφύλων χειρῶν προσαφῇ ϑαλποντα (manibus calidis lI, 28 (cf. Cael. chr. 3,

decurio II, 3. συναινοῦμεν τοῦτο (sc. ἐκεί- ψοιφὴ) II, 19. οὗ [1,4 τούτοις μὲν συναινοῦμεν ἐξαμαρτά- γειν τοὺς ἄλλους. συναίρεσις (καὶ στέγνωσιρ) τῶν χωρίων II, 59. συναίσϑησις Ἰ, 91. πρώτη I, 48. 771. γαρκώδης 11, 35. 38. ὀδυνώδης 1, 18. ἐπώδυνος II, 43. κοπώδης 1, 96. ἐπίπο- »og I, 44. φρικώδους συναι- σϑήσεως ἀντίληψις 1, 44. 46. συναλείμματα ϑερμότερα II, 82. συναπέπλευσε toig ὑγροῖς κῶλον ἔξαρθρον I, 18. συνδιαπαγῆναι l, 116. συνεκβλύξειν (trans.) I, 86. συνεδρεύει (m παρέπεται) de accidentibus II, 10. 22. 40 etc. συνείδησις τῶν ἀλγημάτων ? συνεκτικὴ αἰτία Asclepiadis II, 8. 4. cf. συνέχεσθαι ὑπ᾽ αἰτίας II, 4.

συνεπιδεσμεῖν (τὰ σκέλη) I,

84.

συνέργειν τὸ πλῆϑος τοῦ cd- ματος I, 117.

συνευτονεῖ (xav φυσικὸν ἔργον) I, 88.

συνιστανομένων c I, 136. σύννευσις I, 85. «(τῶν ἄντι- κειμένων») II, 19. cf. ἐπινεύει II, 18. συνοέδησις II, 31. συνολκή II, 11. I, 72. (exe«- σμώδης τῶν xoa) II, 26 etc. συνοϊκοῦται (ἡ μήτρα) II, 29. σύνολον (r0), in universum I, 126. II, 16. cf. τὸ δὲ ὅλον II, 12 etc. συνομοταγεῖν I, 80. σύντασις ἰσχίων II, 17. cf. τὰ αὐτὰ συντείνεται μερικῶς II, 18. συντόμως (mox, brevi tem- pore) II, 26. συστάσεις ϑρομβώδεις 1, 88. συστέλλειν (— cibo abstinere als Cael. chr. 1, 24): συ- στέλλειν ἄχρι διὰ τρέτης II, 86. συστολή II, 15. συστολαί (densationes per lavacra fr- gida) I, 66. σύστρεμμα τοῦ ἐρίου II, 87. συνεστραμμένης δὲ τῆς χει- οὸς ἐπαγωγῇ 1, 102. συνέψει μέχρι συστραφῇ Sor. Gal. ΧΠΙ, 48. 42.

σφαγαί (o ἐμρμῖα lat., οἷ περὶ τὰς κλεῖς τόποι Paul. 6, 74) II, 63.

σφαιρίον (δινός) I, 108 (Poll. 2, 80. Rufus 188, 2 D.).

σ ἤνωσις αἵματος 1I, 4. τοῦ μβρύου II, 60 (μᾶλλον γὰρ ἐπισφηνοῦται ib). cf. II, 55 etc.

— 400 —

σφίέγγω: ἐσφιγμέναι (roig ἄρ- ρεσιν ὁμοίως, Opp. ἀνειμέναι) Ι, 80. τὸ ἀποσφιχϑέμ l, 82.

σφίγξις I, 72 etc. διάσφιγξις II, 41. περισφίγξεις II, 41 (II, 29) etc.

σφοδρυνόμενος (ὃ movog)

σφόνδυλος (maris) I, 651. — σφόνδυλος ἐριουργικός I, 110. — σπόνδυλοι c I, 57. 101 (sfondils lat.) 102 (ter). σχεδίως (non ut c σχετικῶς) κρατεῖσθαι I, 43. σχηματέξειν (τὴν die iae 1f, 69 (cf. II, 22). I, 88 ἐπ κεφαλὴν τὸ βρέφος T, 119. σχῖνος (lentiscus lat.) contra haemorrhagiam (ut Diosc. 1, 89) II, 41. inter styptica etiam I, 121 etc. σχολαῖος περίπατος I, 46. σωληνοειδῶς I, 85. σωματοποιεῖσθαι I, 16.

ταμιεῖον (ubi servantur ἐλαϊ- αι, κυδώνια etc.) I, 51 (cel- larium Cael. ox. 3, ,204).

τάριχα I, 46. uec ᾿ὀξυμέλιτος καὶ ταρίχου I, 62.

τε καί (za 1 it, 28): alterum καί ante re omissum addere solet Erm. p. 191,12. 200,16. 219, 10. 249, 8. 264, 8 etc. (αὖ non add. p. 252, 5. cf. IT, 23. 28). (σπασμώδης συνολκὴ τε II, 26.)

τέλεον: ηδέπω τῆς μήτρας τέλεον ηὐξημένης Ii, 56.

Ki ird (τὸ σπέρμα)

15

τηρεῖν ἐπ᾽ ὀλιγοποσίας I, 118. τηρητικὸν τοῦ ὑγιαίνειν I, 43.

τίϑεσθϑαι τοὺς περὶ τῆς συν-

did λόγους II, 46. ecf. E?

p. 6 δ Σ Μὰ II, 11. ειλτὰ ἐλλύχνια IL11. [ἐλλύχνια μαλακά, οἷάπερ τὰ ταρσικά Gal. X, 889. 954]. τιτϑή (sie acc. c) I, 87 etc. τιτϑεία T, 88. τληπάϑεια ἀνδρώδης I, 8. τόνος (0 προσήκων τῶν κλαυ- ϑμυρίζειν) I, 79. τόνωσις τοῦ ᾿πνεύματος, 108. τότε: ὃ γεωργὸς τὴν γῆν προ- ἐκκαϑάρας τότε σπείρει 1 ν40. τράγος: χυλὸν ἐνετέον τρά- yov (Àj ἢ πτισάνης) IT, 44. cf. Diosc. 4, 61. trago- ptisana Cael. p. 441 (Diosc. 2, 115. Gal. VI, 519). TQUZUVEL (τὸ κάρδαμον) 1,86. τριακοντας (Ξ- τριακάρν tit. pere Soranei de pathologia (Sor. lat. prf.) τριβακόν (sc. ἱμάτιον, aesti- vum copertoriuwm lat.) IT, 45. τριβακοὶ εἰ τ αν τὼ (2 λίαν τετριμμένοι) 1 τριβακώ- τερὰ ἐπι μεῖα 6 85. Lr ἡψημένοι ἐν ὄξει I, cf. Suid. s. v. (ὀθόνια M τριβακά Artemid.). τριπλεκὲς (τὸ σῶμα) Il, 4 (cf Ps. Gal XIV, 697 τρι- πλοκία τῶν ἀγγείων). τρέχρονος (ἐπιμέλεια τῶν συνειληφυιῶν) I, 46. τροῖψις: μετὰ πολλοῦ λίπους ἀναβεβλημένη ἡ te. I, 2ὅ. --- te. τοπική Il, 82. διὰ χειρῶν, δι᾿ ὠμολίνου II, 32. 44 etc. ἀνάτριψις Sor. Gal. XII, 416. "er en (?) ἁπλοῦν Sor. ap. 415. τρυγία (οἴνου midi) II, 88 (— Aet.).

--- 40 unc

τρυγὸδ (ξηρᾶς) σποδός 11, 41 corticis vasculi velustissimi vint exusti pulevis vel cinis Cael. chr. 2, 165. 167).

tQUO: κατὰ τετρυμένης κλί- ψης 1,68.

τρυφερί α τῶν χειρῶν (obste- trici necess.) I, 4. oculorum infantis I, 106. τοῦ σώματος I, 109.

τυγχάνειν ἀπὸ βαλανείου I,

105. cf. ἀφ᾽ ὕπνου ὑπάρχειν I, 106.

ἐν λθς I, 68. cf. Orib. IV, 886.

842. 857 etc. ᾿ ὑβοῦν: δυσεξύβωτα 1, 102. ὑγεία gemper c (pro ὑγίεια). ὑγροκέφαλοι II, δὅ. ὑδατέδες Ι, ὅ8. ὑδρασμένα I, 108. ὑδροποσία I, 65. 117 (ut oi-

«Ῥοποσέα). 118 etc. ὑδρορρόδινον (ἔλαιον) 11,34. ὕεια πρόσφατα (— carnes por-

,cinae recentes) 11, 15. ὕλη μέση 1, 46 (cf. Cael. chr.

I, 27). ὑπαγόμενα τῇ διαίτῃ (opp.

χειούνογεαε, Cael. chr. 2,148)

zoo I, 1. II, 6 (— diaeticae

passiones Cael. in Anecd. II,

806, cf. 174). ὑπαναχώρησις Ι, 68. ὑπαύστηρον (οἱνἀφιον») Ι, 9ὅ. ὑπέκλυσις I, 122. II, 4. ut

ἔκλυσις IT, 17. 60 etc. τῆς

ταραχῆς ὑπεκλυϑείσης II, 11

(ut antea ib. μετὰ τὸ lxiv-

ϑῆναι τὴν ταραχήν). ὑπεκλυο-

μένης τῆς φλεγμονῆς 1,16 etc. ὑπεκ(ὑπὲρογχαλᾶσϑαι I, 65. ὑπερδιαφορεῖσϑαι (τὰ

ὗγρα) II, 84. ὑπεξωκότα I, 68.

ὑπηρέτει (-vei e) dat. (— 9z- ηρέτιδι) II, 59. oxno£cideg I, ,10. -ρέτιδος I, 78. ὑπό τι 1, 16. ὑποβεβηκός I, 1. (opp. τὸ καϑ᾽ ὅλου) II, 1. (opp. τὸ ἐκ- «αναβεβηκόρ) 1, 6. ὑπόδυσις σφυγμῶν (μὲ pulsus in tolum "on appareat lai) Il, 60. ὁποθῆκαι ἰατρικαί I, 126. ὑποκαπνισμός Η, 82. ὑποκεφάλαιον I, eT. ὑποκυστίς semper c (pro ὑποκιστίς) 1l, 41 etc. ὑπομένειν: τὸ τὴν ἔμμηνον ἔκκρισιν ὑπομένον σπλάγχνον I, 81. τελειούμενον τὸ χωρίον τῆς γενέσεως δύναται τὴν σύλληψιν ὑπομένειν I, ,. 88. ὑπομένει (τοῦ μένειν e) ἐκά- τερα τὰ γένη τὴν τῶν ξῴων διαδοχήν I, 82 etc. νασυτέαν I, 49. ἀπόστασιν Il, δῦ. τὴ ἐναντίαν κίνησιν I, ᾽δ8. φῆξιν 1,66. φλεγμονάς 1,80. ἕλκωσιν I 88. εἰς ἀποτέξεως ὑπομονήν 46. ὑποπίπτει (ψοσώδης διάϑε- σις) I, 97. (πάϑος)͵ 1I, 8. (65- πος) II, 20. (ἐπανάστασιρ) II, 18. (οἴδημα τῇ ἁφῇ) 1l, 21. (ϑερμὸν τὸ ἔμβρυον τῇ χαϑ-. ἔσει τῶν δακτύλων) 11, 58. cf. I, 66 etc. τὰ ὑποπίπτοντα (occurrentia lat.) τῇ μαίᾳ T, 1. τὸ λουτρὸν ὑποπῖπτον τῇ τοῦ “σώματος ἀραιώσει 1, 46. ὑποπόδιον Ι, 68. ὑπόσομφος (ὄγκορ) II, 84. ὑποσπᾶν τῆς ποσότητος τοῦ “γάλακτος Ι, 110. ὑπόστασις ἰδία I, 96. ὑποστέλλεται τὸ πλῆϑος (co- pia minuitur) I, 22. ὑποστέλ-

-— 409 —

λει τὸ σαρκίον (latet) I, 18 (bis). cf. E? p. 15.

ozxootoduaca(siramentalat.) II, 45.

ὑποφέρει I, 96.

ὑπτιοῦν τὸ ᾿βρέφος I, 100.-- τὸν στόμαχον ὑπτιώμενον 1, “90 etc.

o πτίωσις (καὶ ἀνατροπὴ) στο- «μάχου Il, 8.

$e: veg 1, 31. συῶν I, 30.

ὕσσωπος: ἴσσωπος vel ἴσωπος semper c (II, 82. 88 etc. ἰσ- Sos zOv II, 38).

ὑστερικῶς πνιγομέναις 11,46.

ὑφ "fy (ἡψημένοις τοῖς τρισίν, in unum coctis) II, 11. ὧν ἁπάντων ὑφ᾽ ἕν διακριϑήσε- ,ἕζαι τῷ. 1,27.

ὕφαιμος ὑγρασία (. e. san- guini ἀνάλογον ὑγρόν) 1,19.

φακῆ: γῆν μέλαιναν τὴν ἐν τῇ φακῇ εὑρισκομένην (86. ἐν τῷ φακῷ τῷ ἐπὶ τελμάτων Diosc. 4, 87 etc.) II, 88. (φα- κῷ I, 190--2. II, 87.) φάρ (far) I,97. pultes ex farre etc. recenset Aetius 9, 46 (ubi Aoxvyévovs σκευασία φάρ. τὸ δὲ λεγόμενον δωμαϊστὶ φὰρ ἐν τοῖς τῆς 'Ῥώμης μέρεσι σκευάξεται οὕτως. φαρμασσεται τὸ γάλα I, 94. φάρυγξ — βρόγχος, canna gutturis, canna quam arleriam vocant Cael. p. 48 (φαρυγγο- τομέα hoc est cannae 8. gut- turis ob respirationem | divi- 8ura). sed laryngotomia p.193 et 195. cf. Anon. de hom. fabr. ap. Ruf. Dar. p. 174,8. cf. 178, 7. Melet. p. 81, 5. cf. 18. quae quidem λάρυγξ est Rufo p. 142, 4 cf. 155,7 ἃ pha-

rynge diversa, pro vulgari po- stenorum ratione quam refert Pollux 2,207 (cf. Ruf. p. 141, 6). ad gutturis (gulae) gene- ralem sign. haec vocabula an- tiquitus — confunduntur (ut apud Poll. 2, 201 cf. 206. 208 et ap. Melet. p. 81,9. Sor. in &chol. p 289, 19). unde se- quitur Soraneum esse anony- mum illum qui Rufo subditur περὶ ἀνατομῆς τῶν τοῦ ἄνϑρ. μορέων. φασκία (fascia) I, 56. φατνία (alveoli dentium) I, 118 (Gal. def. 90. φάτναι Ra- fus p. 140, 7 Dar., Poll.2,93). φερέκοσμος Ι, 1 φέρεσϑαι (γενναιότερον) I, 81 (Ὁ). φοινιγμὸς διὰ σινάπεως II, 16. cf. Cael. chr. 2, 35. φοένιξιν c lat. palmulis ihe- baicis 1I, 41. φορεῖον. (e fertorium Cael. chr. 1,18. cf. sella portatoria, basulatoria, gestatoria Cael. ehr. 1, 16. ox. 1, 83. chr. 1, 102): διὰ φορείου XÜVELV I, 59. cf. I, 49. 56 etc. φυρατὸς (ἄρτος δι᾽ ὑδρομέ- λιτος ϑερμοῦ) II, 10. φύση χαλκευτική II, 85. φύσιρ: ἐν τῷ κατὰ φύσιν (in statu naturali) I, 10. cf. I, 28. 29. φύσις creatrix I, 14, 58. φύσις (— ἔκφυσις E ef. E p. CXI) μαστῶν I, 24.

χαλαστικὰ καταπλάσματα II, 11 (— laxativa Cael). 88 etc. (de solutione v. Cael. Aur. p. po — χαλωμένη ἡ μήτρα

8

χ ἀλινοί (labiorum) I, 100 (cf.

— 410 —

Poll. 2, 90, oris Cael. chr. 2, 68, labiorum confinia ib. 2, 42).

χαρακτῆρος (μιμητικὸν τὸ σχῆμα) c Il, 41 not. — ev»- ἄγεσθαι τοῖς χαρακτῆρσιν (τὸ βρέφορ) 1, 108.

χειραμάξιον I, 117.

χέριον (fetus, ub. κεφαλιον») II, 68. (smfantis) I, 84.

χιοειδὴς (διαπλοχῇ) II, 41.

χιτωνάριον L 111.

19:609: τῶν χϑιξῶν ὡς ἂν εἴποι τις περιττωμάτων I, 40.

χόριον (χορεῖον 1 e. χορέον semper c) 1, 5

χρή vel δεῖ subintelliguntur infinitivo verbi, ubi praecedit gerundium II, 48 etc. saepis- sime,

χρήξειν τινός I, 121. II prf,

, 16. δὅ.

10 qua τισμὸ ς εὔχρηστος πρὸς διαστροφὴν τὰ σπάργανα I, 111.

χρονιότης (opp. ὀξύτηρ) morbi 11,28. καὶ xeyoovixviav ϑερα- πεύομεν νόσον II, 88. χρονέ- ξειν εἴωθε ὃ πάϑος iT, 4a χρόνιον πάϑος (opp. νέον Tt 9) et sim. saepe.

ψαφαρός οὐ ψαϑαρός: ἀλφίέ. των πόλτον ψαϑαρώτατον.. τῶν πτηνῶν τὰ. υὐΨαφαρωτέ- Qu» ἔχοντα τὴν ᾿σάρκα I, 51. — οἵ δίδυμοι... .Ψαφαροὶ ἰφα- ϑαροὶ c — Aet.) καὶ ἀδενώ-

δεις 1, 12 (cf. Anon. ap. Ruf. Par. p. 183,6 οὗ δίδυμοι ἀϑα- ρώδεις.. .xel δέσγφοι. idem p. 169, 5 ἀϑαρώδης καὶ γλί. σχρος τὴν σύγκρισιν ὁ ἐγκέ-

φέαϑος (ψέϑος c) χόρτου πλήρης 1, 83.

vizio T, 115.

ψυχή (opp. φύσις) quando na- scitur ex semine I, 43. vvroolovcoía II, 32. I, 56 (opp. βαλανεῖον).

φωμέξειν, φωμισμός I, 115. τὸ ψώμισμα I, 117.

ὠμήλυσις II, 10. 82. 59 etc. (cf. Gal. XIV, 7829. Diosc. 1, 136 etc. Dar. ad Orib. IV, 687). ἡ ὠμήλυσις ἐξ ὀξυκρά: του καὶ μαλιστα ταύτης ἡ διὰ κριϑίνων ἀλεύρω».. I, 50. ὠμόλινον (δάκος) Ι, 100. 101. ji 10. 44 eic. of, E? p. δῦ. δι᾿ ὠμοτάτων λίνων II, 82. ὠμοτοκία (erudus partus lat.) II, 26. 46. ὠμοτριβὲς ἔλαιον I, 50. ὡραιότης I, 60. es πρὸς II, 18 (bis). ὡς “ερὶ 24.

ὠτικὸν κλυστηρίδιον I, 1925 (2 ὠτεγχύτης. cf. Aet. 16, 90. Paul.) otico clystere Cael. chr. 2, 23.

ὠχραένεσθαι Al, 45.

ὠγχφόλευκος (ὄγκος) IL, 34.

INDEX SCRIPTORUM.

Alexander Philalethes 1I prf. (2). ἐν τῷ ἃ τῶν γυυαικείων II, 11 (48). Andreas ἐν τῷ πρὸς Σώβιον ll, 17 (53). Antigenes I, 99 (83). Ap i. Mys iv τῷ ἃ καὶ y {τῶν περὶ τῆς aíoécsog 11

Esollouius pun I, 22 (71). Aristanax I, 41 o Aristoteles. II prf. (8). Asclepiades 1,9 (85). II prf. (2) (8) (4). II, 4 (29). IV, 11(48). Athenaeus Erasistrateus II prf. (2). Chius (καϑὼς βούλεται καὶ ὁχίος cod., wol χῖος ap. Oribos. Baechius?) 1,8 (12). Cleophantus ἐν τῷ In τῶν γυναικείων 11, 17 (53). Damastes I, 31 (87). Demetrius Apameus II prf. (2). II, 2 (19). ἐν τῷ σημειωτικῷ I, 47 (1 94). Demetrius Horophileus ÍT, 11 (43) bis. IT, 17 (58). (54) Democritus lI, 2 (17). Dio I, 22 (71). Diocles OP s à I, Ἢ (14). I, 4 (20) (21). I, 18 (59) .1, 9 (35).

ἐν τῷ ἃ τῶν γυναικείων 11 prf. (2). ἐν τῷ g τῶν γυναικείων II, 17 (53). ἐν τῷ [1] 8 τῶν γυναικείων II, 31 (85. cf. Hipp. Il 4, 29).

iv τῷ y τῶν γυναικείων IT, 4 (29). IT, 17 (68). Dionysius I, 6 (29). Empedocles I, 4 (21). L, 1? (57). Empirici lI prf. (2). Erasistratus II ἐᾷ (2) (4). Eudemus I, 17 (57 Euenor I, 9 (35). I, 22 (71). II, 31 (85). Eurypho Cnidius L 9 (35). I, 22 (71). II, 81 (85). Hero (Heras?) I, 20 (70).

— 412 — Herophilus I, 8 (0). I, 6 (27) (29 bis). 1, 17 (57). II prf. (2) II, 81 (85

ἐν τῷ πρὸς τὰς κοινὰς δόξας τ e(27) -. ἐν τῷ ει τῇ II prf. (8. 4). II, 17 (53 bis). Hippocrates 19 (60 iwsiur.)). II, 4 (29 ubi?). II, 13 (48 mul. 1). II, 31 (85). ἐν τοῖς ἀφορισμοὶς 1,19 (65). ez eisdem cf. 1,13 (45). I, 18 (59) — II, 13 (48). I, 22 (71). iv τῷ περὶ παιδίου φύσεως Ϊ, 19 (60). Mantias I, 29 (71). II, 4 (29). Miltiades Epica (Asclepiadeus) ἐν τῷ [1] y τῶν χρονίων prf. (2). Mnaseas I. 6 (27) (29). Mnesitheus I, 85 (97). I, 41 (117). Moschio I, 35 (98). Phaedrus Ἰ, 11 (67). Soranus ἐν τοῖς (φυσικοῖς) περὶ δῳογονίας p ^ iud I, 14. 45 et id περὶ σπέρματος Aóyog) I, 19 iv τῷ καὶ περὶ κοιψφοτήτων Ι, 29. ef. ib. d SE) II, / εἰ ( » τῷ E νοσημάτων τόπῳ) v τῷ ὑγιεινῷ I, 32, 5s τοῖς περὶ rey ὑπομνήμασιν II, 28... ἐν τοῖς ὀξέσι 6. ὅ8. cf. (ἐν vois ἄλλοις ϑερα- πευτικοῖρ) 1I, (ἐν τοῖς περὶ ἜΑ II, 41. 44. 46. cf. (ἐκ τῶν ϑεραπευτικῶν) Ι, 126. ἐν τοῖς χειρουργουμένοις I 76. Sostratus I, 22 (71). lI, 19 (64). Strato Erasistrateus L 29 (71). II, 31 (85). Themiso : 3 (15). I, 6 (2). II prf. () (8). 1I, 10 (42). τῷ y τῶν yoovío» 11, 2 (28 Thessalus IT prf. (2) (3). II, 31 (88). Xenophon II, 4 (29). Zeno Epicureus II prf. (8).

Ex codice Paris. gr. 2153

(chart. s. XV qui medica plurima praeter Soranum a Dietzio repertum uno volumine continet de pulsibus Galeni et defini- tiones et introductionem, Actuarn etiam opera varia)

JNDEX CAPITVLORVM

collectionis ex Sorano atque Aetio (alisque paucis) ad rerum ordinem Aetianum excerptae et compositae (f. 218—289) de muliebribus

fol. 918:

«€ Πίναξ τῶν γυναικίων παϑών. Kol εἰς πόσους τμηταίον λόγους τὴν τῶν γυναικίων παράδω- OUI VU τς ἀρ τα, o E os d Roe de 08: τὰ Sor. praef. B Τίς ἐστιν ἐπιτήδιος πρὸς τὸ γενέσθαι μαία . . Sor. I,1 γ Τίς ἀρέστη μαία Q^ δ. ud τὰς τῶν Xr Κατ ed agr Ui, ἄτα s Ἃ à Τίς φύσις μήτρας καὶ γυναικίου αἰδίου . . .. 8 ε Περὶ γυναικίου αἰδίου. .. .. . ...... | » s Περὶ in μμήνων καϑάρσεως . ... Ὅν , 4 ξ Τίνα σημεῖα μελούσης γίνεσθαι καθάρσεως. τὴ , ὅ 7 E did συμφέροντι γέγονεν ἡ τῶν ἐμμήνων xa9- εν p dex dU. ae PE , 6 9 εἰ II ἐστὶν ἡ διηνεκῶρ παρθενία. .. . . , 7 . Μέχρι τίνος τῶ ϑήλυ παρϑενοτροφητέον. 8 ιὰ Πῶς σημειωτέον τὰς δυναμένας συλλαμβάνειν [exc. "Sor Aet. ΧΥ͂Ι, 7]... 0000 66οὐ a 9 ιβ Τίς ἄριστος συνουσίας καιρὸς πρὸς σύλληψιν... » 10 sy El ὑγιηνὴ ἐστὶν ἡ σύλληψις. . . . ....ο » 11 » 12 ιδ Τίνα σημεῖα συλλήψεως [exc. A. 8]. . . . . . | A.XVL,8 L8 Τίνα κατὰ τοὺς ἀρχαίους ,»σημεῖα τὸν d elvai ( Sor. 1,13 τὸ κυοφορούμενον ἢ ϑήλυ [exc. Α. 9]. [^ XVI 9 al. uc Τίς ἡ τῶν συνηληφυιῶν ἐπιμέλεια... .. .. Sor. 1,14 εξ Περὶ κίσσης. . . . 4... OE T) 15

R ὦ

t1] i9

— 414 —

Τίς ἡ ἀπὸ πίσσης μέχρις ἀποτέξεως ἐπιμέλεια p 2 ἣν

T “ἀτόκιον δὲ φϑόριον διαφέρει. τὸ μὲν γὰρ ovx ia γενέσθαι σύλληψιν. τὸ δὲ φϑείρει τὸ ( Sor. I, 19

συλληφϑέν δ ποτ τς «τὸν πὰ e τὸ τὰν ὩΣ rd τὴ τς τὴν τῷ Α. Xvi, 17 Tíva σημεῖα μελλοῦσης γίνεσθαι φϑορᾶς [exc.

A. 1917 . 2 9s T Sor. I, 18 Τίνα κυούσης τῆς γυναικὸς ἐντὸς τῆς μήτρας

φύονται ἜΝ ΜΝ A. XVI, 3 Γένεσις χορείου ὀμφαλοῦ καὶ κοτυληδόνων. Sor. I, Pu IIs κοτυλιδόνων — ——— (ER A. XVL3 Προς τὰ γινόμενα ταὶς ποούσαις περὶ τοὺς

πόδας οἰδήματα... ... e A. XVl,11 Περὶ τῶν óípy»a καὶ τρέμηνα φϑειρουσῶν : . A. ΧΥ͂Ι, 21 Ὄπως δεὲ συνεργεῖν τῇ ἀποβολὴ τοῦ φϑειρο-

μένου ἐμβρίου ἀρ τ ue" A. XVI, 90 Τίνα σημεῖα προηγεῖται aro d ἀποτέξεως

γένεσϑαι τοὶς καταφύσιν [exc. Α. 13] . . . Sor. I, 20 Τίνα desi παραινεῖν ταῖς καταφύσιν τικτούσαις Α. XVI, 14 Τότε δεῖ τὴν κύουσαν ἐπὶ τὸν δίφρον ἄγειν. ᾿ al. Τί ἐστιν dg... 2.2... al. Πῶς γίνονται ὠδίνες up DTE al. Πῶς δεῖ καταφύσιν μαιοῦσϑαι ἀπ τῶν Ὡ ui τ ἥδ» τς 81. Κατὰ πόσους τρόπους φερόμενα τὰ καταφύσιν

ἔβρια δυστοκεῖται . . Ves al. Κατα πόσους τρόπους τὰ παραφύσιν φερόμενα

κομεξόμεϑα ΠῚ al Kara πόσους τρόπους τὰ κυούμενα κομέξεσϑαι al. Πῶς σημειούμεϑα τὰς μέγα ἔμβριον τικτούσας al. IIog σημειούμεϑα τὰς τέρατα τικτοῦσας. 81. Πῶς σημειούμεϑα τὰς δίδυμα τικτούσας. : al Πῶς διακρίνομεν στομαχικὴν συνηληφυῖαν, πό-

τερον κατὰ τὸν wíGag λόγον πάσχει, ἢ κατὰ

τὸν προκειμένου Ic Του; πάϑος ν᾿ NUR dodi ἢ al. Πῶς “σημειούμεϑα ἐφθαρμένην ἀπὸ ἐμμήνων ἢ ἀπ᾿ ἀνδρός. . . . . 4e al.

Πῶς ἐλέγξομεν ἐπιτετηδευμένην παρϑενίαν. al. Ὁποῖον τόπον ἐκλεκτέον τῇ κυοφορούση καὶ τίνα δεῖ ἐνετοίμως ἔχειν... . .. ... : Τίνα δεῖ παρασκευάζειν πρὸς τὴν ἀποκύησιν — Sor. I, ?1 Πῶς δεῖ προσφέρειν τὰς χείρας ἐπὶ vij κομιδῆ " τοῦ E den νυ σσσι s al. (muti) ἐνταύϑ στὶν ἀνὸς ἑκάστου σχήματος τὰ ἐν μῖο pro figuris

τῇ μήτρα τῆς διαπλάσεως τῶν ἑμβρίων καὶ Miser nde

μ δ

-- 41 “--

ἐμβρύου. l- σωρανόρς: c- -- : Sor. I, 22 Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων. . . . . .. | (IL, 20) A. ΧΥ͂Ι, 34

Περὶ δυστοκειῶν. καὶ τί ἐστιν δυστοκεία. . . Τίς αἰτία δυστοκείας, καὶ κατὰ πόσους τρό- πους γίνεται δυστοκεία ἐπὶ τῶν περὶ φύσιν Sor. IL 17 γενωμένων . . . . ees 18 Πῶς σημειούμεϑα τὰ αἴτια τῆς Óvotowvioag. . A.XVIL92 Πῶς ϑεραπεύσωμεν δυστοκυίαν κοινότερον. καὶ (4. ,22) ἐπιμέλεια δυστοκυίας. . .. ...... “Περὶ ἐμβρυοτομίας xol iufevovixíag . .

4 4

Sor. II, 19

Ὅσα δεῖ ποιεῖν πρὸ τοῦ τὴν ἐμ eost ἐργάσασϑαι.. . . . . . .. P cb δὲ (A.XVI,28) ᾿Ἐπιμέλεια μετὰ τὴν dpfovovou(ov . . ... s s 26 , , , Or. , 81 Περὶ προπτώσεις μήτρας δι᾽ ἐμβρυουλκυέαν.. | À. XVI, 72 Περὶ φλεγμονῆς μαστῶν... . . . . . . . À. XVI, 38 Περὶ ἀποστήματος ἐν uofoig . . . .. . .. » 3839 Περὶ τῶν κατὰ μαστοὺς συρίγγων. . . . . . » 40 Περὶ τῶν iv μασϑοὶς φαγεδενικῶν ἑλκῶν... , 41 Περὶ τῶν ἐν μασϑοῖς καρκινωμάτων. . . .. ,[, 42 Εἰλκωμένου σημείου. τίνα τῶν καρκινοδῶν ὄγ- yov εὐίατα, καὶ τένα ἀνίατα... .. .. » 48 Χειρουργεία καρκινωμάτων.. .. .. ... » 44 ᾿Ἐπιμέλεια καρκινωμάτων τῶν χειρουργία μὴ ὑποβαλλομένων. . . . . .. le. , 46 ᾿Επιμέλεια τῶν μὴ εἰλκωμένων καρκινομάτων. , 4 Εἰλκωμένων καρκίνων ἐπιμέλεια. (8»reQov ἄλλον ἄλλον ἄλλον , 48 Πρὸς τὸ μὴ ϑρομβοῦσϑαι τὸ γάλα ἐν μαζοῖς: ἄλλονον ἄλλον: [citatur Soranus] . . . . » 95 Περὶ σκιρρωθέντος μαστοῦ... . . . . . . » 49 Περὶ σπαργανώσεως μαστῶν. . . . . . .. Sor. I, 96 Περὶ τῆς τοῦ βρέφους ἐπιμελείας... . . . | Sor. I. 96 Πῶς γνωρίξεται τὸ πρὸς ἀνατροφὴν ἐπιτήδειον "ud Πῶς ὀμφαλοτομητῶν. . . . . . e. » NN Περὶ ἁλισμοῦ. . .... es | n 3; ᾿ 1)

— 416 —

Περὶ τῆς τοῦ βρέφους κατακλίσεως. . . . . Sor. I, "ἢ 3) Περὶ ἐκλογῆς τιιϑῆς. . . ...... — , 3833 Περὶ δοκιμασίας γάλακτος... . . . . ..ο s» 99 Πῶς διαιτηταῖον τὴν τροφόν... . . . . . » 94 Πῶς ποιητέον σβενημένου τοῦ γάλακτος ἢ φϑει- ρομένου ἢ παχυνομένου ἢ λεπτυνομένου. . » 85 Hie λουτροῦ xol τρίέψεως *o» βρεφῶν. . . » 90 Πῶς δῆ καὶ πότε διδόναι τοῦ βρέφους τὸν Dr RM » 9 Περὶ τῆς τοῦ ὀφθαλμοῦ ἀποπτώσεως . ... » 9 Πότε xal πῶς παραλυτέν. . . . . . . . . » 99 Πῶς δεῖ καϑίζειν καὶ περιπατῶσιν ἀσκεῖν. . Διατί τὰ πλήστα τῶν ἐν ῥώμη Νασερίφονται » 40 XGdQO? V v ov ovis NOEL ow oS xL WS Πότε καὶ πῶς ἀπογαλακτιστέον τὸ βρέφος. . ν, ^4 Περὶ ὀδοντοφυιάσεως ........... » 4 Περὶ φλεγμονῆς παρισϑμένων. .. . .. .. » 848 Περὶ ἄφϑης . .. .. ... .. νὸν νων » ^4 Περὶ ἐξανθημάτων καὶ ὁδαξιμῶν . .... , 4 Περὶ φόχμου τὲ καὶ βηγός. . . . . .. . . , 4 Περὶ σηριάσεως. . .. ......... , 4 Περὶ δευματισμοῦ κοιλίάς ......... , 48 Πρὸς τὰ τῶν μηρῶν καὶ ὥτων παρατρίμματα. al. Δίαιτα νηπίων xal τῶν ἐφεξῆς ἡλικιῶν ἄχρι τῶν παρακμαξόντων συνοπτική. . . . .. i Εἰ ἔστιν ἴδια πάϑη γυναικῶν... . .. . Sor. ΠῚ praef.

πόνου καθάρσεως. . . . . . . ee Aet. XVI,

Περὶ ἐποχῆς ἐμμήνων καὶ στραγκῆς καὶ μετὰ [asc II, 1 50. 62

Θεραπεία τῶν μὴ καϑαιρουμένων διὰ πλείστην

ϑερμότητα . . .. lees A. XVI, 51 Θεραπεία τῶν μὴ καϑαιρουμένων διὰ πλείστην

ψυχρότητα . 2... on t n n , ὅ8 Πεσσοὶ εὐ id Teo. Pow dec dde καὶ τῷ τ κῶν dedo Qu » 9 Θεραπεία τῶν διὰ πλείστην πιμελὴν μὴ καϑ-

αἰρομένων... . . .. "I » 00 Θεραπεία τῶν διὰ ὑπὸ ἀτροφίας μὴ καϑαιρο-

HREPOMN προ o s sec wo ἀν ox MO a . ὅθ Θεραπεία τῶν διὰ μοχϑηρῶν χυμῶν μὴ καϑ-

αἰρομένων. . . . . . e νὸς , 1 Θεραπείς τῶν διὰ πολλῶν καιρῶν χηρίαν μὴ

καϑαιρομένων. . . . .. 2. es 58

e?

oóÓ ρξε

es et

θη οϑ

ot

ote

— 411 —

μένων καὶ διὰ τοῦτο μὴ καϑαιρομένων

συνήϑως. ... 5 2x9 SUV À. XVI, 60 Θεραπεία τῶν διαιτίαν τινὰ τῶν περὶ τὴν ὑστέραν μὴ καϑαιρομένων. rae ὡς oH τὰ » 61 Περὶ ὑπερκαϑάρσεως. καὶ αἱμορραΐας. . . . » 68 Περὶ αἱμορραγούσης ὑστέρας. . . . . . -. . Bor. II, 10 118 H ΝΥ [Ax ερὶ ῥοῦ γυναικείου A. XVI, δὲ "Poo υ Y RE RUE E " : οὔ ἐρυϑροῦ ϑεραπεῖα Sor. TI, 11» Poo λευκοῦ ϑεραπεία. . . . . . . . . . V À. XVI, 66

Περὶ ὑστερικῆς πνιγός [citatur Soranus]. ev. ΡΞ Συλογαὶ πεσσὼν σκευασίαι. πρὸς ὑστερικὰς

πνίγας ἐκ διαφόρων .. .. ls Σκευασίαι ἀλειμμάτων πρὸς τὸ LECONEHRETOR

πάϑος. ἤγουν ὑστερικῆς πνιγός TES », 68

ety (810) Πρὸς τῶν πινομένων φαρμάκων πρὸς τὸ

οιδ ριξε

ots

e

᾿ etm TES

o* ρκα

ρκβ

Θκγ ρκὃ 0*£ exs

LI 0*7 ρκϑ

o4

προκείμενον πάϑος.. . . . . ... Περὶ γονορροέας [exc. Aet. XVI, 69 Σωρανοῦ) Sor. II, 19 Περὶ ἀτονούσης μήτρας exc. Aet. XVI, 70 Σωρανοῦ] . . . . . .. .. . . . .. Περὶ παραλύσεως μήτρας [exc. Aet. XVI, Jd τοῦ αὐτοῦ]... eee n - 5» 14 Περὶ παρεγκλίσεως καὶ ἀποστροφῆς καὶ iden » 15 δρομῆς μήτρας. . 2. ees

» 18

Περὶ ἐμπνευματώσεως μήτρας. . . . .. ΠΡ; z Περὶ ἠδοίματος ὑστέρας [exc. Aet. XVI, 77]. Sor. II, 7 Περὶ ὑδρωπιώσης μήτρας. . . 2.2... Α. XVI, 15

Περὶ μύλης παϑους ἐν μήτρα. ὑπό τινων

ὕδερος ὀνομαζόμενος [exc. Aet. XVI, 76] . Sor. II, 9 Περὶ σατηριάσεως [exc. Aet. XVI, 18 τοῦ

GUIOU]. vow alc dh dons ὡς ταντῷ, IRAE A 5 8 Περὶ φλεγμονῆς ὑστέρας... . . ls. Sor. II, 9 Τίνα σημεῖα οὔσης φλεγμονούσης μήτρας. ΤᾺ XVI,79. Τίνα σημεῖα ἐπιτάσεως. καὶ πεσοὶ πολλοί. 80---88 Περὶ σκίρρου καὶ σκληρομάτων ἐν ὑστέρα [exc.

Aet. XVI, 84 ZoQavov] . . . . . . . . . Sor. II, 8 def.

(desunt reliqua)

Alm σημείωσις τῶν αὐτῶν καὶ πεσοὶ πολλοί ΑΟΧΥ͂Ι, 845α.

Περὶ διατάσεως ὑστέρας... .. . .. .. Sor. Tl, 6 Τῶν ἐν γυναικίοις μέρεσιν ἀποστημάτων . . » 21

À.89—81 Περὶ διοπτρισμοῦ. . . . «νος .. Mor. II, 34

Soranus, ed. Rose. 27

eic Περὶ συρίγγως. . . . . .. .. . . . - - Sor. I1, 34 eig Περὶ τῶν ὑστέρας ἑϊκῶν xai ἀνθρακωδῶν (Sor. Il, 22 ἑλκῶν ἐν ὑστέρα ϑεραπία . . ... : f (A. 92) A. XVI, 93 e1y Πρὸς τὰ ἐν μήτρα ἀκάθαρτα ἔΐκη.. . . . E 94 e180 Πρὸς τὰ νεμόμενα ἐν ὕστέρα ἔϊκη... . . 5 95 Qire ᾿Δπουλωτιχὸν ἀσκληπιάδου... . . . . . . x 96 (ics Περὶ καρκινωμάτων i» μήτρα καὶ xaQxivo- ϑήσης μήτρος.. .. .. ..... νων Sor. II, ?3 (A. 91) eif Περὶ φημώσεως pgrQag . . . . ..... Sor. II, 32 (A. 98) φρλη Περὶ ἀτρήτων xai ἀτρήτης ὑστέρας. . . . . Sor. II. 33 (A. 99; Qi9 Περὶ ὑπερμεγέϑους νύμφης xol νυμφοτομίας Sor. II, 95 (A. 106; eg Περὶ κερκώσεως. Q......... Sor. II, ?6 (A. 107) Qua Περὶ αἱμορροιδῶν ἐν τῇ n5sQn. . . . . .. Sor. II, 30 (A. 100) ομβ Περὶ 9vpo» τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσι καὶ μυρμέχων καὶ ἀκροχορδόνων.. . . . . . A. XVI, 108 (Sor. II, 27) epy Περὶ γάδων xai xovsÓgiogavoe» . .. ... À. XVI, 109 (Sor. II, 98). 110 ej (sic) "4ÀÀo παραχρῆμα ὠφελεῖ. .. . .. . A. XVl,110 eps Περὶ κορδηλωματω ........... Sor. II, 29 ομξ Περὶ κεχροειδῶν σκληρωμάτων ἐν μήτρα. . A. XVL,111 μη Περὶ ψωρωειδῶν ἐν μήτρα... .... » 112 ep? Περὶ ἀποστημάτων i» roig πτερυγώασι . . » 113 e» Περὶ ἐξομφάλου γυναικός... .. .. . . » 114 ρνα Περὶ λιϑιώσης μήτρα. . . . .. . . . . » 101 evB Περὶ μελικηρίδων xal ἀϑερωμάτων καὶ στεα- τωμάτων τῶν ἐν τοῖς γυναικέοις αἰδίοις. . Sor. II, 33 exir. e»y Περὶ ὑδρωκήλης. . . . . . . . . . . . . A. XVI, 103 ονδὃ Περὶ Bovgowowgigs. . . . . . . . . . . . » 101 e»s Περὶ κηρσοκήλης. . . . . . 2. » 105 e»s Πρὸς τὸ μὴ ποιεῖν κοιλίαν ῥαγάδας ix voxs- τοῦ ἢ μελανέίας. . . . 2... ως » 115 ev£ Περὶ &yovíag καὶ συλλήψεως. . ..... Sor. II, 16 ovy Περαπεία ψυχροτέρας μήτρας... . ... Α. XVI, ?7 ov9 Περμοτέρας ὑστέρας ϑεραπεί. . . . ... - 28 e£ ΠΠεραπεία τῶν Oi ὑγρώτητα ὑστέρας μὴ ovi-

λαμβανουσῶν.. . . . . 22 νος

— 41 —

ροξα Περαπεία τῶν διαξηρότητα τῆς ὑστέρας μὴ

λαμβανουσῶν. . . . len . . Aet. XVI,30 ρξβ Περαπεία τῶν ἄλλων διαφόρων διαϑέσεων ἐφαὶῖς οὐ κυίσκουσι . . ᾿ 81

ρξγ Ἐπιμέλεια ἐφ᾽ ὧν οὐδὲν ὀχ: " φαίνεται, καὶ πεσοὶ συλληπτικοί. ] (v »ποϑυμιάματα πρὸς σύλληψιν. .. ..

οξξ (sic) “Περὶ κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὠνομασίας πάντων τῶν μελῶν καὶ τῶν στοιχείων: ---

m 88 » 34

INDEX CAPITVLORVM SORANEORVM

(additis Ermerinsii numeris).

(Libri I)

(Praef) Εἰς πόσους xal τίνας λόγους τμητέον τὴν τῶν yvva- κείων παράδοσιν. .

I Τίς ἐστιν ἐπιτήδειος πρὸς τὸ γενέσϑαι μαῖα.

II Τίς ἀρίστη μαῖα.

III Τίς φύσις μήτρας καὶ γυναικείου αἰδοίου.

IV Περὶ ἐμμήνων καϑάρσεως.

V Τίνα σημεῖα μελλούσης γίγνεσϑαι καϑάρσεως.

VI Εἰ ἐπὶ συμφέροντι γέγονεν ἡ τῶν ἐμμήνων καάϑαρσις.

VII Εἰ ὑγιεινή ἐστιν ἡ διηνεκὴς παρθενία.

VIII Μεχοὶ τίνος τὸ ϑῆλυ παρϑενοτροφητέον.

ΙΧ Πῶς σημειωτέον τὰς δυναμένας συλλαμβάνειν.

Χ Τίς ἄριστος καιρὸς συνουσίας πρὸς σύλληψιν.

ΧΙ Εἰ ὑγιεινή ἐστιν ἡ σύλληψις.

XII Τίνα σημεῖα συλλήψεως.

XIII Τίνα κατὰ τοὺς ἀρχαίους σημεῖα τοῦ ἄρρεν εἶναι τὸ κυοφορούμενον ἢ ϑῆλυ.

XIV Τίς ἡ τῶν συνειληφυιῶν ἐπιμέλεια.

XV Περὶ κίσσης.

XVI Τίς ἡ ἀπὸ τῆς κίσσης μέχρι ἀποτέξεως ἐπιμέλεια.

XVII Τίνα κυούσης τῆς γυναικὸς ἐντὸς τῆς μήτρας φύεται.

XVIII Τίνα σημεῖα μελλούσης γέγνεσθαι φϑοράς.

ΧΙΧ Εἰ φϑορίοις καὶ ἀτοκίοις χρηστέον καὶ πῶς.

ΧΧ Τίνα σημεῖα προηγεῖται μελλούσης ἀποτέξεως γίγνεσϑαι τῆς ζατὰ φύσιν.

XXI Τίνα δεῖ παρασκευάξειν πρὸς τὴν ἀποκύησιν.

XXII Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων.

ΧΧΙΠ Τίς ἡ τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμέλεια).

XXIV De purgatione post partum.]

s De ruptionibus in partu.] XXV (23) Περὶ σπαργήσεως μαστῶν.

— 421 —

(Praef) Περὶ τῆς τοῦ βρέφους ἐπιμελείας.

XXVI (25) Πῶς γνωρίξεται τὸ πρὸς ἀνατροφὴν ἐπιτήδειον. XXVII (26) Πῶς ὀμφαλοτομητέον.

XXVIII (27) Πῶς ἀποσμηκτέον τὸ βρέφος.

ΧΧΙΧ (28) Πῶς σπαργανωτέον.

ΧΧΧ (29) Περὶ τῆς τοῦ βρέφους κατακλίσεως.

XXXI (29) Περὶ τροφῆς. XXXII (80) Περὶ A λογῆς τιτϑῆς.

XXXIII peo Περὶ δοκιμασίας γάλακτος.

XXXIV (82) Πῶς διαιτητέον τὴν τροφόν.

ΧΧΧΥ (88) Τί ποιητέον σβεννυμένου τοῦ γάλακτος.

XXXVI (84) Περὶ λουτροῦ καὶ τρίψεως τῶν βρεφῶν. XXXVII(835) Πῶς δεῖ καὶ πότε διδόναι τῷ βρέφει τὸν μαστόν. ΧΧΧΥ͂ΠΙ (86) Περὶ τῆς τοῦ ὀμφαλοῦ ἀποπτώσεως.

XXXIX (87) Πότε χαὶ πῶς παραλυτέον.

XL (88) Πὼς δεῖ καϑίξειν καὶ περιπάτησιν ἀσκεῖν.

XLI (89) Πότε καὶ πῶς ἀπογαλακτιστέον τὸ βρέφος.

XLII (40) Περὶ ὀδοντοφυίας.

ΧΙΠῚ (41) Περὶ φλεγμονῆφ παρισϑμίων.

XLIV (42) Περὶ ἄφϑης.

XLV (43) Περὶ ἐξανϑημάτων τ ὀδαξησμῶν.

XLVI (44) Περὶ ῥωχμοῦ τε καὶ βηχός.

XLVII (45) Περὶ σειριάσεως.

XLVIII (46) Περὶ δευματισμοῦ κοιλίας.

(Libri II) (Praef) Εἰ ἔστιν ἴδια πάϑη γυναικῶν. I (48) Περὶ ἐποχῆς ἐμμήνων καὶ στραγγῆς καὶ μετὰ πόνου καϑάρσεως. II (60) Περὶ φλεγμονῆς ὑστέρας. III (59) Περὶ σατυριάσεως. IV (61) Περὶ ὑστερικῆς πνιγός. [V Ilegl διατάσεως ὑστέρας.) VI (66) Περὶ ἐμπνευματώσεως ὑστέρας. VII (87) Περὶ οἰδήματος ὑστέρας. VIII (61) Περὶ σκέρρου καὶ σκληρωμάτων ἐν ὑστέρᾳ. IX (68) Περὶ μύλης. X (49) Περὶ αἱμορραγούσης ὑστέρας. XI (50) Περὶ ῥοῦ γυναικείου. XII (62) Περὶ γονορροίας. XIII (53) Περὶ ἀτονούσης μήτρας. XIV (54) Περὶ παραλύσεως μήτρας. XV (55) Περὶ παρεγκλέσεως καὶ ἀποστροφῆς καὶ ἀναδρομῆς ὑστέρας. [XVI Περὶ ἀγονίας καὶ ἀσυλλήψεως.]

— 422 —

XVII—XIX fe 2—65) Περὶ óvotox(ag. XX Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων.

ΧΙ Περὶ τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσιν ἀποστημάτων.] XXII Περὶ τῶν ὑστέρας ἑλκῶν. cit. in II, x1] XXIII Περὶ καρκινωμάτων ἐν μήτρᾳ]

XXIV Περὶ συρίγγων ἐν μήτρᾳ. XXV Περὶ ὑπερμεγέθους νύμφης. XXVI Περὶ κερκώσεως.] XXVII Περὶ ϑύμων τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσιν.] XXVIII Περὶ ῥαγάδων.] XXIX Περὶ κονδυλωμάτων.] XXX Περὶ αἱμορροίδων ἐν τῇ μήτρᾳ] ΧΧῚ (66) Περὶ προπτώσεως μήτρας. XXXII Περὶ φιμώσεως μήτρας. XXXIII Περὶ ἀτρήτων.] : Περὶ μελικηρέδων καὶ ἀθερωμάτων καὶ στεατωμάτων τῶν ἐν τοῖς γυναικείοις αἰδοίοις.] [XXXIV Περὶ διοπτοιά ἐδ.

SES

I

NOTANTUR

lectiones codicis (Parisiensis).

lectiones apographi Dietziani.

emendationes editionis Dietzianae (1838).

emendationes Ermerinsii (1869).

emendationes prolatae in Ermerinsii Ep. crit. ad Sor. a se editum (1872).

CORRIGENDA quae sint animade:rti haec:

exciderunt numeri

(52) ante curantur p. 75,5

62 anie μνημονεύσομεν p. 231,7 70 ante τρεῖς δὲ p. 239, S

56 ante παρὰ δὲ p. 353, 15.

praeterea legas

foramen p. 21, 15

8018 (pro vola) p. 45, 19 not.

partibus p. 60, 2

ipsius p. 104, 20 (cf. ind. s. cilium) ribas. lat. V1, 347 (ad 1I, 1) p. 145

licet...debent δ] (ind. s. licet! p. 160

χρόαν p. 224, 14 (cf. ind. 8. φοια)

addiderat p. 229, 5 not.

εἰ ad p. 294,25 conferas ind. 8. προανειῖ.