Frost
rr RA
påse
2
KONGLIGA SVENSKA
VETENSKAPS-AKADEMIENS
HANDLING Ac
NY FÖLJD.
SJETTE BANDET.
1865, 1866.
— sv ., —
P.A. NORSTEDT SÖNER
KONGL. BOKTRYCKARE.
Rd
[2 SAN KU ASO LÄMNA
ST CR
[CO
be C9
INNEHÅLL AF SJETTE BANDET.
Monographia Salicum, I. Auctore N. J. ANDERSSON. [Med taflorna a Joe sag lasse beses SL NSD s
Om vegetationen i de högländtaste trakterna af Smaland; af J. E. ZETTERSTEDT........... SM DESS
Om definitiva integraler mellan imaginära gränser; af 'C. J. MALMSTEN s.ssnnsnsse srsssnen a en » 1—18. 7
Bidrag till kännedomen om ammoniakaliska Kromföreningar; af P: T. CLEVE sosssesscncn 32
Anteckningar till Spetsbergens Geografi; af N. DUNER och A. E. NORDENSKIÖLD.
[INTE de na an 6 a Er nr sma mn a a mn dh rf ter aloe rd Aas eat Ela EE coosökee 2 JFG Et
Om Trias- och Jura-försteningar från Spetsbergen; af G. LINDSTRÖM. [Med taflorna [HI] » 1—20.
Utkast till Spetsbergeus geologi; af A. E. NORDENSKIÖLD. [Med kartorna L | NERE »: 1—35. <
Förberedande undersökningar rörande utförbarheten af en gradmätning på Spetsbergen;
ARNED UNER (0 Ch ACER NORDENSKIÖLDS [Medie nan tale 0
FLTO RADE TE, j 4 ör
KONGLIGA SVENSKA
VETENSKAPS-AKADEMIENS
HAN DUTN GAR
NY FÖLJD.
SJETTE BANDET. FÖRSTA HÄFTET.
18653.
INNEHÅLL
AF SJETTE BANDETS FÖRSTA HÄFTE.
1. Monographia Salicum, I. Auctore N. J. ANDERSSON. [Med taflorna I—IXK] = snsnsn0smmmnnn. sid. 1—180.
SENARE TARDA CRNIPLAR, PINE Hä
-IXIA anlolpd boll voBesdavAE JA Bag
KONGL. SVENSKA VETENSKAPS-AKADEMIENS HANDLINGAR, Bandet 6
MONOGRAPHIA SALICUM
AUCTORE
N. J. ANDERSSON.
REG. ACAD. SCIENTIARUM PROPOSITA DIE 14 OCTOB. 1863.
Er ee TN
Jörn vigenti et duo anni sunt quum Salicum Lapponix edidi. Synopsin ' ) et jam inde
ab hoc tempore assiduam dedi operam studio Salicum familize, ”que, si ulla in AR
obscura, haec sane maxime” (L.) Tres deinde sestates (a. 1843, 1845 et 1864) in Lappo-
nia versatus naturam habitumque earum plantarum, quas soli et celi ES valde
mutatas fieri scimus, in diversis harum regionum partibus cognoscere attente studui. Anno
1850 copia facta mihi est cum FR. WIMMERO, viro de Salicibus europ2is meritissimo ct
mihi amicissimo, que in Silesie alpibus et Stdetis sint species in peregrinatione ibl susce-
pta perlustrandi. Idem et in omnibus fere provinciis patrie mere et in plurimis regioni-
bus Europe medie et alpibus Helvetie, Bavarie Austrieque et denique navi orbem terra-
rum circumvectus in diversis terris quum temperatis tum 2equinoctialibus has plantas ob-
servavi, que ubique et sat frequentes vigent et varias induunt formas. Earundem plantarum
indolem in hortis botanicis Upsalie, Havnize, Berolini, Parisiis, Anglie etc. et in horto Sa-
licum Vratislaviensi, cura Wimmeri et Wichurze hac una de causa instituto, perscrutatus sum.
Tanto in his rebus collocato studio tantoque consumpto tempore, quum iterum Mu-
sea botanica, que apud exteros florent, perlustrassem et Salices Indiz orientalis ”) et Ame-
rice septentrionalis ”) separatim tractassem, jus mihi datum negotium accipiendi putavi, quod
mihi, Geneve versanti, ab illustrissimo A. DE CANDOLLE delatum sit, ut Synopsin hujus
generis conscriberem, quam in Prodromo suo Systematis naturalis regni vegetabilis insereret.
Colleetionibus publicis ditissimis et privatis botanicorum illustrium — c quibus
Fries, HOoKER, DE CANDOLLE, ASA GRAY, FENZL, TRAUTVETTER, LEDEBOUR, MERTENS, TAUSCH,
REGEL, GRISEBACH, WIMMER, KERNER, BOISSIER, COSSON, LE NORMAND, LANGE, ÅUERSWALD,
HEIDENREICH aliique precipue mnennomandh — mil ad examinandum beses communi-
catis aut patefactis, labore septem annorum impenso hoc opus tandem absolvi. Atqui mihi
quam supra dixi synopsim conseribenti que de 'hoc genere observassem plenius complecten-
da videbantur; quam compositam monographiam Academiz Scientiarum Holmiensi mense
Oktobri 1863) tradebam.
Maxime assidua officii munera quibus fui occupatus, que plurima feci itinera alize-
que res attamen impediverunt ne hic libellus prius prelo subjiceretur neve prius primum hoc
monographizxe volumen in lucem proferre potuerim. Merito igitur in hoc opusculum trans-
ferri potest illud Horatii dictum: ”nonum prematur in annum”. Utinam optimum illud
preceptum aliquot mihi quoque afferat fructus!
Quas rationes communes in hoc genere tractando sim secutus, que form speciei
cuidam et hybridis, ut vocantur, subscribende sint; tum historiam Salicum morphologicam,
quomodo per orbem terrarum diffuse sint et que convenientia formarum et analogia inde
exstiterit, disciplinam deinde harum formarum secundum principia systematis naturalis dis-
ponendarum, et que de iisdem composite sint.littere pluribus verbis in volumine secundo
persequar et explicabo. |
Hic satis erit docere me in iis, que ad rem pertineant, sententias plurimas amplecti
easdem, quas proposuerunt doctissimi illi viri WIMMER et A. KERNER, ita ut, si scivissem
) Salices Lapponie Upsalie 1845.
?) Ostindiens hittills kända Pilarter (Salices) in Kongl. Svenska Vetenskaps-Akademiens Handlingar 1850. pag.
467. — et in Journal of Linnean Society. Vol. IV. p. 39.
3) Bidrag till kännedomen om de i Nord-Amerika förekommande Pilarter in Öfversigt af Vet. Akad. Förhandl.
1858. p. 109. — et Salices boreali-americane im Proceedings of American Acad. of Arts and Sciences 1858.
NOS ING
II
qua se diu occupatum dixit Ille tractatione formarum, que in Europa inveniuntur, nferen
Eum fuisse editurum, equidem, cui persuasum sit hoc singulare opus, tanta diligentia et
observandi facultate ab Eo conscriptum, qui magis gquam quisquam ad Salices rite cogno-
scendas operam contulerit, omnem deseriptionem ulteriorem Salicum europaarum plane
superfluam reddidisse, hac omissa non nisi eas, que extra hanc terre partem hucusque
detecte2 sint, complexus essem.
Sed post hec tanta tamque assidua studia facere non potui quin, que in hoc ge-
nere, in quo tam diu versatus sum, observaverim aliis scrutatoribus in his plantis investi-
gandis occupatis exponerem, sperans fore, ut cognitio harum formarum — per totum
terrarum orbem omnesque fere regiones dispersarum et inde e vegetis phanerogamis facile
maxime variantium — non nihil illustraretur, si explicaverim, quid de formis cognove-
rim, que alls locis inveniuntur, et que exedem plantis nostris propingque sunt et affines
earumque indolem et naturam externam optime illustrant. His adductus rationibus hoc
opus non supprimere volui quod nemo, id quod sincere contendere audeo, conficere potuit,
nisi qui hanc copiam rerum materiamque -undique industria mea aut benevolentia amico-
rum collatam in potestate habuit.
Equidem negare non possum sat multa, que de formis extraeuropeis dixerim, a
sententiis differre quam viri docti antea habuerunt et pronuntiaverunt, neque harum forma-
rum cognitionem non seque eruditam esse quam europearum. Verum certe est, ut dixit
WIMMER ”ad probe cognoscendas species generis tamdiu male perspecti et quo longius eo
magis obscurati opus esse ut plante ipse vive per longius tempus observarentur”. At
maximam partem specierum hic receptarum ipse observavi et collegi; quas ipse vivas non
vidi in formis his affinibus melius cognoscere studui — et heul! quando et quamdiu Eum
exspectemus, qui Salicibus totius mundi in varins regionibus frigidis calidisque spontaneis
a se observatis monographiam earum completam tandem nobis traderet? Nullam speciem
proposui cujus non viderim exemplum sufficiens, dubias formas, que remaneant necesse
fuit, potius sub affinibus proposui. Melius enim semper duxi formas typicas pre ceteris
diagnosi certa stabilire et modificationes aut varietates maxime affines his Aranda gquam
FÖRR G extra modum multiplicare et certas cum incertis immiscere.
Synonymia specierum ubique citata non tantum litteraturam Salicum sel potissimum
distributionem earum geographicam indicat. Figure, quas adjeci, analytice sufficere spero,
ut forme typice melius illustrate et cognite videantur.
Quam disponendi rationem attuli ab iis, quas Auctores permulti — inde a Linnzeo
ad Wimmerum — secuti sunt, haud parum recedere faciie videbunt lectores. Eadem atta-
men non tantum species, quas alet Europa, respicit et ad eas bene referri potest, sed
quas per regiones etiam extimas dispersas cognitas habemus. In genere toto ejusque for-
marum agmine tractando alias sententias et alios terminos, quam quas europeis idoneas
forsitan censeant plurimi, adhibere coactus fu.
Que cetera de methodo, quem persecutus sum, premonenda sunt in volumine sub-
sequente plenius exponam.
Utinam benevolenter accipiatur hoc opusculum, quod mihi tanto sudore et labore stete-
rit, ad quod attamen suscipiendum, quid profuturum sperans, letus et volunter adgressus sum.
Holmize 1867.
N. J. ANDERSSON.
SALIX.
Tourner. Institut. p. 590 t. 364. Linn. Gen, ed. VI. on. 1097.
s
Flores dioici in amentis plus minus laxis dispositi, squamis (bracteolis) obtecti. Rachis
teres vel angulato-scrobiculata, rarius glabra, sepius cinereo- vel rufo-pilosa, in amentis
masculis citius decidua, in femineis diutius persistens. Squamece lanceolate, lingulate vel
concavo-rotundate aut obovater, apice integre vel rarius glanduloso-crenulatae, concolores
sc. pallide straminer, fulve vel rose, aut discolores sc. basi pallide favre, vel viridule
apicem versus fusciores, picex vel atrate, dorso toto aut tantum apice pilos:e, strigose v.
villose, barbate vel ciliate. Torus (nectarium) glanduliformis in formis tropicis aut maxi-
me alpinis et arcticis in duas glandulas, unam anticam alteram posticam non raro partitus
vel urceoli instar subceontiguas divisus, in plerisque autem simplex et tantum anticus. Stamina
in plerisque gemina, in quibusdam nobilioribus 3—38 (12), filamentis filiformibus liberis
aut a basi plus minus connatis, pallide stramineis, rarius defloratis fuscis, antheris raris-
sime etiam connatis, typice aurantiacis in quibusdam purpureis, ante florescentiam roseis
post eandem fuscis. Germen plus minus conicum aut obtusiusculum aut subulato-rostra-
tum, glabrum, tomentosum, villosum vel lanatum, sepe pedicello producto insertum; sty-
lus elongatus aut obsoletus, integer vel fissus, flavus, fulvus vel fuscus; stigmata bina,
aut crassa brevia et integra aut in laciniis duabus sepius angustis partita. Capsula uni-
locularis bivalvis, valvis prope basin seminiferis, dehiscentia retrorsum recurvatis aut
circinatim revolutis. Semina plurima, erecta, comosa. Jmbryo exalbuminosus, orthotro-
pus; radicula infera.
Arbores excelse, frutices elati vel fruticuli herbacei e trunco subterraneo ramis flagelliformibus vel
humistratis immo herbaceis adscendentes. Rami alterni, teretiusculi, sepe fragilissimi interdum tenacissi-
mi, nunc torulosi nunc viminei, divergentes vel erecti. Gemmee perula calyptriformi obtecte, terminales
non evolute. Folia alterna, simplicia, lanceolata, obovata, rotundata, linearia e. s. p., penninervia, inte-
gerrima, plus minus serrata vel rarius denticulata, vel subspinulosa, serraturis s&epe glanduligeris, rarissi-
me primordialia subfissa, petiolo plus minus longo simitereti. Stipule decidu& vel foliacex& et sepe persi-
stentes, oblique, subserrate, in ramulis vegetis majores. Amenta in regionibus temperatis sepius preco-
cia sessilia nuda, in calidis et frigidis cozetanea foliato-pedunculata. — Per partes fere omnes totius orbis
divulgat&e, ubique formis et modificationibus inter se multifariam connexis scatent, sepe hybriditate ultra
modum intricate et multiplicate.
SYNOPSIS DISPOSITIONIS.
A. Salices Pleiandre.
a) Tropic:
St. I. S. indicx v. S. tetraspermae. — Sp. 1—5. Pag. 1—6.
» IL 5. orientales v. S. acmophyllae. — Sp. 6—8. Pag. 7—9.
» III. S. africane v. S. octandre. — Sp. J—12. Pag. 10—15.
» IV. S. austro—americane s. S. Humboldtianr. — Sp. 13—14. Pag. 15—18.
b) Temperatee:
St. V. 8. amygdaling s. S. triandrae. — Sp. 15—20. Pag. 19—29.
VI. S. lucide v. S. pentandrae. — Sp. 21—27. Pag. 30—40.
9”
VIL =S. fragiles v. S. alba. — Sp. 28—34. — Pag. 41—53.
2”
B. Salices Diandree.
a) Microstylae:
St. VIII. SS. longifolix. — Sp. 35—38. Pag. 54—57.
IX. S. cinerascentes v. S. caprexe. — Sp. 39—51. Pag. 57—94.
X. 8. roser v. S. myrtilloidis. — Sp. 52—58. Pag. 9J4—103.
XI. S. argentex v. S. repentis. —'Sp. 59—68. Pag. 106—124.
2”
2”
2”
b) Podostylae:
St. XII. S. virescentes s. S. phylicifolix. — Sp. 69—90. Pag. 125—156.
,, XII. S. rigide s. S. hastate. — Sp. 91—105. Pag. 157-—179.
Sequentur in parte altera:
c) Macrostylae:
St. XIV. S. pruinose s. S. daphnoidis.
& NV. S. micantes s. S. viminalis.
9 XVI. S. niver s. S. glauce.
XVII. S. nitidule s. S. glaciales.
" S. myrsinitidis. ”" S. retuse. ”" S. reticulatae.
pp
C. Salices Synandre.
St. XVIII. S. incanr.
» XIX. S&S. purpurer.
Tribus 4. SALICES PLETIANDRZAZE.
Arbores sepius excelsa ramis glabris sepe fragilibus; folia elongato-cuspi-
data, rigidiuscula; amenta plerumque coatanea et foliato-pedunculata; squamea
concolores, stramineo-pallida, in floribus femineis deciduz; stamina vulgo 3—00
filamentis basi hirtis, antheris aureis; nectaria gemina, alterum exterius; capsulae
glabre, stylo subnullo.
Amerina Er. Nov. Pl. Su. Mant. I. p. 41.
Chloritew A. KErner: Nicderoestr. Weiden in Verh. d. zool-bot. Gesellsch. in Wien 1860, p. 43.
Obs. S. amygdalina et pentandra in borealibus sepe frutices alti; rami in nonnullis
subtenaces; folia interdum plus minus hirsuta variant, in S. pyrina, occidentali et alba ferce
semper pilosa; amenta in formis masculis indicis subprecocia; squame in S. amygdalina
subpersistentes; stamina in fragilibus sepissime 2; nectarium in floribus femineis S. fragilium
(iis S. fragilis exceptis) tantum posticum; capsul& in nonnullis rarius plus minus pilos2.
a. TROPICAE.
Species regiones tropicas vel subtropicas potissimum inhabitantes; arbores excelse;
folia magna; squame in amentis masculis rotundate, extus sepius villose; stamina foris
masculi circiter octo; nectaria in urceolum parvum sepe obsoletum subconereta; capsul:e
basi incerassat2e.
Stirps I. Salices indice v. 5. tetraspermee.
Forme in peninsula India orientali et insulis adjacentibus indigence; arbores excelse;
folia rigida, mtentia; capsule basi imcrassate, vulgo minus confertce.
1. Salix tetrasperma RoxB.
S. amentis lateralibus, plus minus pedunculatis, foliis parvis suffultis, masculis lon-
gis laxis floribus fere verticillatim remotis, femineis elongatis demum rarifloris; squamis
oblongo-spathulatis vel subrotundis, favidis, dense griseo-tomentosis, deciduis; capsulis
ovato-globosis vel ovatis, glaberrimis, longe pedicellatis, pedicello nectarium subcyathiforme
quadruplo superante, stylo minimo, stigmatibus integris brevissimis crassis; folis ovato-
lanceolatis, longe acuminatis, supra saturate viridibus, subtus plerumque glaucescentibus,
glaberrimis vel pilis adpressis primo subhirsutis, serrulatis vel integris, demum coriaceo-
rigidis; stipulis ovatis, subdentatis.
SYD. S. tetrasperma RoxB. plants of the coast of Coromand. I. p. 66, F1. ind. III. p. 753. — Witnp. sp. pl. IV. p. 657. — REES
Cycloped. n. I. — SPRENGEL System. Veget. p. 100. — PErsoon Synops. II. p. 599. — WarricH Catal. pl. ind. orient. n.
3107. — Trautvert. Salicet. in Mém. présent. å V'Acad. de St. Petersb. vol. III. p. 629. — BLumeE Bijdrag p. 517. — Anps.
Act. Acad. reg. Scient. Holm. 1850 p. 484, Proceed. of Linn. Soc. IV. n. 13. p. 41. — Miauer fl. ind. batav. I. 2. p. 460.
— &S. grisea Wazr. Cat. n. 3700 D.
— 5. densa WaLL. Cat. n. 9103, 9105; Anps. Act. Holm. 1. c. p. 502. 4
— S&S. pseudo-grisea STEUD. Nomencl. bot. p. 498.
— S. Huegelii WiImm. in herb. Vindob.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. 1
2 N. J. ANDERSSON,
Hab. ad ripas et in Jocis humidis per totam (Indiam orientalem?) Nepaliam ut videtur
frequens, in montibus Nilagiricis, in Khasia reg. temp. in altitud. 2—4000 ped. ad-
scendens (HOooKER fil. et THOMSON, HUEGEL. n. 2060, 2061, 2062); in Coromandelia
nullam aliam Salicis speciem se invenisse affirmat RoxBURGH l. c. Etiam in insula
Java (ZOLLINGER aliique). In herb. berolinensi adsunt specimina a D:r Guillemin ex
insula Borbonie (?) data; forsan ibi culta. — V. s. in fere ommnibus herbariis.
Descr. Arbor trunco hominis crassitie, ramis divaricatis torulosis cortice ruguloso brunneo opaco
glabro obductis, ramulis novellis sepius griseo-hirsutis. Gemme magne, nitide, castanerx. Stipule,
quum in ramulis junioribus exstant, e rotundata basi ovato-lanceolate, margine subdentate. Folia pe-
tiolata, vulgo 3—5 s&epe usque ad 8 pollices longa, 1—13 poll. lata, lanceolata, infra medium latiora,
in apicem acuminatum -longe -attenuata, basi subattenuata, margine integra vel leviter et remote obtuse-
erenulata, supra fere nitida, subtus plus minus cinere€o-glaucescentia, costa venisque elevatis fulvis
striata, plana, demum sat rigida. Amenta mascula usque ad 5 poll. longa, flexuosa, gracilia; peduncu-
lus foliis 2—4 ceteris multo minoribus instructus; squame apice truncate vel rotundate, flave, dense
cinereo-pubescentes; stamina 6—38, filamentis squamas triplo superantibus subreflexis basi barbatis, anthe-
ris minutis rotundatis fulvo-aureis. Amenta feminea patula, 15—2 poll. longa, cylindrica, rariflora;
pedunculi et squame&e ut in masculis, h& autem minores angustiores et subglabriores pedicello duplo
triplove breviores; nectarium cyathiforme sat crassum pedicello quadruplo et adhuc brevius; capsule
ovate, e basi crassa apicem versus attenuate, glaberrime, mature sat crasse et fusco-brunnexe, sepe
quasi in verticillos vel fasciculos approximate.
Statu juniori folia hujus speciei iis nostre S. fragilis valde similia sed adulta is
S. pentandrae. A S. Safsaf, cvi maxime affinis, sepius distinguitur amentis elongatis, fo-
ribus remotis, capsulis tenuioribus et evidentius pedicellatis. Nomen S. tetrasperme facile
retineat, quod capsul&e non raro, presertim ad basin amenti, quasi in fasciculos disjunetos
seposite sunt, ita ut seepe quaternatim ex angulis squamarum egredi conspiciantur, nec, ut
affert cl. RoxBURGH, qua capsule semina quatuor foverent. — Heec in orbis veteris regio-
nibus indicis vulgatissima species non tantum centrum formarum, iis terris peculiarum,
efficit, sed ceteras species tropicas vel subtropicas cum S. amygdalinis et S. fragilibus in
regionibus nostris borealibus aperte conjungit, priores amentis posteriores foliis et statura
valde simulans. Typus sue stirpis itaque merito dicatur.
Salices Indie orientalis in herbariis Societatis Linnean&e Londinensis et Musei Pa-
risiensis anno 1850 sedulo indagans specimina tantum pauca, que retulerunt WALLICH,
ROYLE et JACQUEMONT, inter se singulatim quidem sat dissimilia, examinare mihi contigit,
quare species ab ill. WALLICH et ÅLINDLEY antea propositas, quamquam inter se valde af-
fines, ut distinctas in opusculo ”Ostindiens hittils kända Pilarter” (Act. Reg. Acad. Scientiar.
Holm. 1850) accepi et descripsi. Anno autem 1857, quum magnam copiam harum for-
marum, in herbario Kewensi a HooKEr fil. et THOMSoN collatam, perscrutavi, mox intel-
lexi, eas facile omnes ad unam eandemque pertinere speciem in India orientali indigenam
et vulgarem ibique, ut alie omnes sua in patria, eximie polymorpham; quare sequentes,
ut modificationes tantummodo unius typi, inter se mirum in modum connexas, jam in
Proceed. of Linn. Soc. 1. ce. deinde proposui:
a. suaveolens (ÅNDS.): amentis masculis numerosis, multifloris, longissimis, distincte
pedunculatis; squamis latissime ovatis, dense albo-villosis apice summo nudis, foliis gla-
berrimis, subtus intense RE COTrlaCeiIsS, integris.
Syn. S&S. suaveolens ANDS. Act. Holm. 1. ce. p. 491.
— &S. tetrasperma ”” suaveolens a Proceed. Linn. Soc. 1. c. p. 41.
— S. Myurus WIMM. in sched. herb.: Vindob.
MONOGRAPHIA SALICUM. 2
Hab. in India orientali, ad Ajnir 1832 leg. V. JACQUEMONT, et in Himalaya: HuBGEr (n.
526). — Vi s. in Hb: Paris, vindob:
Arbor medioeri magnitudine, ramis etiam novellis fusco-rufescentibus, glaberrimis. Gemm:e
glaberrime. Folia habitu fere Lauri nobilis, 2—4 poll. longa, supra medium pollicem lata, in apicem
longe acuminata, margine subincrassata aut omninöo integerrima aut dentibus glanduligeris minutis api-
cem versus evidentioribus obsolete serrulata, supra lucide viridia costa venisque flavis regulariter picta,
subtus pallide viridia vel såepissime albo-pruinosa costa prominente venulisque pulchre anastomosanti-
bus reticulata, utringque omnino glaberrima, valde rigida. Amenta odore grato suaveolentia, 3—5 poll.
longa, pedunculo foliis 2—4 instructo; mascula tantum vidi.
b. ichnostachya (LINDL.) amentis masculis distincte pedunculatis, anguste cylindricis,
valde remotifloris; squamis crispato-villosis, acutiusculis; foliis anguste lanceolatis, acutato-
acuminatis, serrulatis, subtus glaucis. ;
Syn. S&S. ichnostachya Linovr. Hb. Wight. — Wall. Catalog. n. 3702. — ANnps. Act. Holm. 1. c. p. 488.
— S&S. tetrasperma ichnostachya ANDS. Proceed. Linn. Soc. 1. ec. p. 41.
— 8. Pondicheriana ANDS. in sched. Mus. Paris.
Hab. ad Karikal prope Pondichery (PrrortET), in Nepalia (WALtricH). — V. s. in herb.
Soc. Linn. et Mus. Paris.
Arbor vel frutex major. Rami crassi, glaberrimi. Gemme parve, atro-nitentes. ' Folia juniora
valde tenuia, adulta anguste lanceolata, apice sepe subobliquo longius acutata, 3—4 poll. longa, vix
pollicem lata, coriacea, margine tenuiter serrulato subundulata, supra obscure viridia costa venisque fla-
vidis lineata, subtus intense glauca costa venisque prominentibus. Amenta masc. pedunculata, patentia,
2 poll. longa.
ce. nilagirica (MrQu.): amentis masculis primo densifloris, cylindricis; squamis rotunda-
tis, densissime tomentosis; foliis anguste lanceolatis, serrulatis, firmis.
— 5. nilagirica M1Qu. in pl. Ind. orient. ed. Hohenacker 1851. n. 982.
Hab. in montibus Nilagiricis (Metz). — V. s.
Precedenti valde similis, a qua differt: amentis minus laxis et remotifloris foliisque lineari-lan-
ceolatis, quare forma maxime angustifolia S. tetrasperme censenda.
In herbario Candolleano specimina vidi perpauca, sat singularia, a Comite Hoffmansegg
in insula Java 1837 lecta, que S. tetrasperme maxime affinia suspicor, quorumque de-
sceriptionem hic trado. :
S. javanica: Rami cortice ferrugineo glaberrimo obducti; ramuli annotini gracil-
limi, fusci, puberuli. Folia petiolo 2 lin. longo petiolata, ovato-lanceolata, 13—2 poll. longa,
infra medium fere pollicem lata, basi rotundata, apice longe acuminata vel cuspidato-acu-
minata, margine tenuissime serrulata, tenuia, supra glaberrima, subtus pilis paucis sparsis
exceptis glabrescentia subpallidiora, exsiccatione nigrescentia. Amenta (masc. tantum
vidi) pedunculo fere pollicari foliis 3—4 ceteris parum minoribus instructo, erecto-patula,
gracilia, 2—3-pollicaria, floribus verticillatim remotis; squame obovato-lingulate, fulvee,
pilis cinereis consperse; stamina circiter octo, filamentis basi imo pilosiusculis squamas
duplo triplove superantibus, antheris minutis aurantiacis.
Differt a S. Zollingeriana (vide sub S. urophylla) foliis majoribus primo subtus vix sericeo-
villosis, amentis longius pedunculatis brevioribus et crassioribus, squamis non albo-villosis.
Formam aliam, huic forsan identicam, etiam ex insula Java proposuit MIiQurL, sc.
”S. Horsfieldiana MiQu. (Fl. Ind. Batav. I. 2. p. 461). Amenta feminea (13—22-poll.)
cum pedunculo pauci-(3—5-)foliato bracteisque persistentibus ovatis albo-villosa, sublaxi-
flora, breviter arcuata; bracte&x pedicellum ovarii ovoideo-attenuati presertim superne pu-
4 N. J. ANDERSSON,
beruli glabrescentis superantes, stylus distinctus (?), stigmata 2 patula apice dilatata emar-
ginata, glandula brevis obtusa bipartita; amenta masc. in pedunculo brevi pauci-parvo-
foliato gracilia 3—4-pollicaria demum arcuata sublaxiflora, stamina 5—10 (plurave?), fi-
lamentis elongatis rectis inferne puberulis, antheris (exsiccatis) fuscis, innovationes foliaque
juniora subtus petiolique pilis conspersa glabrescentia, petioli 4—7 lin. longi antice cana-
I;culati: folia subcehartacea e basi equali vel leviter inequali lanceolata, oblongo-lanceolata
vel (superiora) ovato-elliptica, attenuato-acuminata, glandulose demum suberenatim serrata,
venis arcuato-patulis densis, 6— 23 poll. longa, 13—1 lata, stipule nunc nullze (an fugaces
vel deficientes?).
Hab. in Java op den Oengaran (HorsFIELp) — Sumatra? — Terri of Goendo sund”.
2. Salix pyrina WALL.
S. amentis lateralibus, breve pedunculatis, foliis paucis suffultis, excurvatis, elongato-
acutiusculis, subrarifloris; squamis subdeciduis, spathulatis, cinerascenti-pilosis; capsulis ex
ovata basi attenuatis, glabris, fuscis, pedicellatis, pedicello nectarium quadruplo superante,
stylo subnullo, stigmatibus integris crassis; foliis lanceolatis, acutis, integerrimis, demum
rigidis, utringque sparsim cinereo-pubescentibus.
Syn. SS. pyrina Wan. Catal. n. 3705. — ANnps. Acta Holm. 1. c. p. 486. — Miaver Fl. Ind. Batav. I. 2. p. 461.
— S&S. tetrasperma ” pyrina Ands. Proceed. Linn. Soc. 1. c. p. 41.
— S. Walliehiz Wimm. hb. Vindob.
S. lenta Fries Nov. Fl. Sv. Mant. I. p. 78?. — ANnps. Act. Holm. 1. ce. p. 501, Jorn. Linn. Soc. YI. c. p. 42.
Aab. in Nepalia (PEroTTET, WaALLIcH). — V. s. in herbariis multis.
'Deser. Arbor. Rami divaricati, torulosi, cortice fusco-cinereo corrugato glabro; ramuli novelli-
tomento fulvo-cinereo villosi. Folia petiolo 2—3 lin. longo ecinereo-villoso 2—3 poll. longa pollicem
lata, exacte lanceolata, paullo infra medium latiora, in apicem subproductum attenuata, marg. inte-
gerrimo obsoletius undulata, supra obscure viridia costa venisque flavis regulariter lineata, subtus
pallidiora, utrinque pilis adpressis cinerascentia, juniora obscure sericea, adulta subglabrescentia rigi-
dissima. Stipule parve, lanceolato-lineares, mox deciduxe. Amenta breviter pedunculata, erecta s. fle-
xuosa, apice excurvata, rariflora, cylindrica, acutiuscula, 3 poll. longa; pedunculus foliis 2—3 minutis
sericeis' instructus; rachis cinereo-villosa; squamee subdecidue, spathulate s. obovate, fulvo-picer, pedi-
cellum capsul&e vix linea longiorem haud equantes, cinereo-villosee apicem versus glabrescentes; nectarium
interius quadratum, pedicello quadruplo brevius; capsula pedicello parum longior, ovato-conica, in apicem
acutum attenuata, obscure viridis, glabra; stigmata sessilia brevissima crassa subintegra. — Am. mascula
nudiuscula, 3—-4 poll. longa, acuta; squame&e ovate, acutiuscule, dense albo-villose; stamina circiter 8,
filamentis longis gracilibus basi barbatis, antheris minutis fulvis.
Est sine dubio S. tetrasperme ita affinis, ut ejus mera varietas pubescens forsan esset
judicanda; vetant tamen capsul&e in apicem evidenter attenuatz nec globoso-granuliformes.
A S. uwrophylla vix differt nisi capsulis longius pedicellatis et attenuato-conicis. Ex indicis
formis nostre S. frugilt simillima, sed foliis subpilosis et capsulis longe pedicellatis abunde
diversa. ,
Quod ad S. lentam Fr. attinet difficillime est dijudicatu utrum ad hanc pertmeat,
necne. Descriptio 1. c. data in nostram sat bene quadrat; stipulx autem lunate, flores
masculi diandri et capsule sericex dicuntur. In herb. Hornemanni, ex quo specimina de-
seripsit illustrissimus nominis auctor, hujus speciei adest tantum ramus unicus amentis
duobus masculis jam vermis exesis; quare nil certi de eo enuntiare audeo. Forsan ad
hanc etiam formam referenda est S. nobilis FR. 1. c. p. 78. (ANDS. Acta Holm. 1. c. p. 492.
MONOGRAPHIA SALICUM. Ö
IS. tetrasperma XX nobilis ANDS. Proceed. Linn. Soc. 1. c. p. 42) que foliis subtus intricato-
tomentosis utringue demum glabratis ”capsulis stylo longissimo et stiomatibus fissis linea-
ribus” (!?) deseribitur. — Num autem nostra S. ertoplhylla?
3. Salix calostachya ANDS.
S. amentis sessilibus, longe cylindricis, flexuosis, densifloris; squamis parvis, fulvis,
pilis griseis hirsutis, apice subfuscis, diutius persistentibus; capsulis ovato-globosis, viridi-
bus, glaberrimis, longissime pedicellatis, pedicello nectario minuto pubescente fere sexduplo
longiori; stylo nullo; stigmatibus divaricatis; foliis ovato-lanceolatis, undulatis, tenuibus, in-
tegerrimis, subtus glaucis, primo utrinque sericeo-argenteis.
— S&S. kalostachya ANDS. Act. Holm. 1. ce. p. 489, Proceed. Linn. Soc. 1. c. p. 42.
Hab. in sylvis humidis 2000 metr. elevatis Indiz orient. a Kahonta ad Mahabad (JACQUE-
MONT n. 550). — V. s. in Hb. Paris.
Deser. Arbor mediocri magnitudine, habitu Salicis albe. Rami divaricati, subtorulosi, cortice brun-
neo-piceo coeruleo-irrorato obducti, apicem versus albido-villosi; ramuli novelli pallidiores, pube densa
hirsutuli. Gemmee mediocres, fusco-castanece, pilis parvis sparsis basi puberule. Folia petiolata, pe-
tiolo 2—3 lin. longo pubescente, exacte lanceolata, 15—23 poll. longa, vix pollicem lata, margine sub-
undulata, subtus glaucescenti-albida, juniora argenteo-velutina, adulta glabrescentia, supra obscure viri-
dia, apice plus minus producta, basi equaliter attenuata. Amenta feminea omnino sessilia bracteis
1—2 minutis suffulta, usque ad 33 poll. longa, patentia, cylindrica, obtusa, subflexuosa; rachis pilis
albo-griseis hirsuta, valida; squame oblonge, fulve, pedicello duplo triplove breviores, pilis corrugatis
albide; nectarium minimum punctiforme; pedicellus filiformis, fulvus, puberulus, 1—13 lin. longus; cap-
sula pedicelli longitudine vel eo subbrevior, anguste conica, glabrescens, pallide virescens; stigmata di-
visa in formam crucis, capsulam coronantia.
Ob capsulas longe pedicellatas et breves ad typum sS. tetraspermcw accedit, sed folio-
rum forma et indumento S. Wallichii non parum simulat. Quzerendum tamen est num
morbo quodam capsul&e deformata, et species ideo dubia.
4. Salix urophylla LINDL.
S. amentis pedunculatis, fohis parvis suffultis, arrectis, curvatis, primo densifloris;
squamis ovato-rotundatis, dense incano-pilosis; capsulis ovato-lanceolatis, glaberrimis, fusce-
scentibus, brevius pedicellatis, pedicello nectarium bis terve superante, stylo brevi, stigma-
tibus bipartitis excurvatis; foliis lanceolatis, acuminatis, integerrimis, pilis paucis molliter
hirsutis, supra saltem demum glabratis. -
Syn. S&S. urophylla LINDH. in herb. Soc. Linn. — WarricH. Catal. n. 3708. — Anps. Act. Holm. 1850 1. c. p. 487.
-
— S&S. tetraspermu
Hab. Ex Oude Ind. orient. 1835 reportavit WaArricH. — V. s. in hb. Soc. Linn. Londin
urophylla ANDS. Journ. of Linn. Soc. 1. ce. p. 41.
Descr. Arbor. Rami strictiusculi, apice nutantes, cortice cinereo-brunneo opaco rugoso obducti,
etiam novelli glabri. Gemme parve, glabre, acute. Folia petiolo 15 lin. longo flavo-cinereo pube-
scente, anguste lanceolata, 235—3 pollices longa, paullulum infra medium 4 lin. lata, basi attenuata,
apice sepe subobliquo longe acuminata, margine integerrima vel denticulis raris minute serrulata, supra
pallide viridia venis prominulis notata, subtus distincte pallidiora costa venisque anastomosantibus ele-
vatis reticulata, juniora utrinque pilis adpressis sericeis molliter pilosa, demum glabrescentia, rigidiuscula.
Amenta (fem. tantum vidi) lateralia, pedunculata, erecto-patentia, plus minus curvata, cylindrica, ob-
tusiuscula, pollicem longa; pedunculus tenuiter pilosus, foliis 2—3 minutis hirsutis instructus; rachis
6 N. J. ANDERSSON,
puberula; squam&e caduce, ovato-rotundate, pilis strictis cano-villose, ventrem capsule tegentes; necta-
rium parvum, pedicello fere semilineam longo bis terve brevius; capsula breviter pedicellata, ovato-
conica, acutiuscula, fulvo-brunnea, demum fuscescens, glaberrima; stylus parvus sed evidens, pedicello
duplo brevior, fuscus.
Vinculo arctissimo cum S. tetrasperma vera conjuncta, a qua forsan non specie di-
versa. Distinguitur tamen gquodammodo foliis primo saltem molliter puberulis tenuissimis
subpellucidis imtegerrimis, capsulis acutiusculis nec globoso-granuliformibus breviusque pe-
dicellatis. Habitu quasi inter S. tetraspermam et species orientales ad trib. S. albe propius
accedentes.
Specimina, que in insula Java ad fl. Pradjitan legit ZOLLINGER et secund. MIQUEL
S. Zollingerianam constituunt, me judice potius ad hane speciem sunt referenda. Exem-
plaria tamen perpauca ipse vidi, ut quidquam certi de iis enuntiare vix audeam. Sequitur
itaque deseriptio Miqueliana: SE
”S. Zollingeriana MiQuzeL (in Zoll. Catal. 2 p. 108 et FI. Ind. Batave I. 2. p. 462):
amenta mascula gracilia erectiuscula subrecta, cum pedunculo 3—1-pollicari paucifoliato
dense cinereo-albo pubescentia, 4—23 poll. longa, laxiuscule subverticillato-forida, bractese
ovales densissime crispulo-subalbo-hirt2e, stam. 15—20 (plurave?) inequilonga, filamenta
longiora altius exserta, breviora (an juniora?) bracteam vix excedentia, omnia basi hirtella,
anther&e aurantio-fulve; fem. .....; stipule&e obsolete; folia longiuscule petiolata, nascentia
cum ramulis, presertim subtus subsericeo-albido-villosula, elliptica v. elliptico-oblonga, acu-
tata, alia glanduloso-serrata, alia integerrima (adulta haud vidi), ramuli adulti glabri, in
sicco fuscescentes. — Arbor amentis masc. preecocibus. — Java aan de oevers der rivier
Pradjitan. — Ki djösö Jav., Kajoe anjang de Madoerezen” Miqu. 1 c.
5. Salix populifolia ANDS.
S. amentis sessilibus densifloris, masculis elongatis laxis, femineis cylindricis obtusis
foliis minoribus bracteatis; squamis obtusis tomentosis; capsulis globoso-conicis, albo-lana-
tis, obtusissimis, subsesssilibus, nectario minuto capsul& basin attingente, stylo nullo, stig-
matibus cruciatis; foliis longissime petiolatis, ovalibus basi subcordatis, apice longe acumi-
nato-cuspidatis, tenuibus, utringue glabrescentibus, acute crenatis.
— S&S. populifolia ANDs. Act. Holm. 1. c. p. 494, Journ. Linn. Soc. 1. c. p. 48.
Hab. In India orientali legg. PEROTTET et JACQUEMONT. — V. s. in Hb. Paris. et Candoll.
Deser. Arbor mediocris vel frutex sepissime sat altus. Rami divaricati, apice arcuati, cortice
ruguloso piceo-fusco opaco glaberrimo obducti, etiam ramuli novelli glabrescentes. Gemme magne,
ovato-conice, patentes, teretiuscule, basi tomento brevissimo incano cinerascentes. Folia petiolo lon-
gissimo interdum pollicem longo glabro, a basi rotundata vel rarius, subcordata late ovali-lanceolata,
apice longe attenuato-cuspidata, 2—4 pollices longa, infra medium 1—2 poll. lata, margine acute
serrata, serraturis glanduligeris inflexis, supra obscure viridia nitentia costa venisque regulariter arcua-
tis lineata, subtus vix pallidiora venis subimpressis et anastomosantibus pulchre reticulata, juniora pre-
sertim supra ad basin sericeo-pilosiuscula, demum glabra, nitentia, rigida. Amenta mascula erecta
subdensiflora, acutiuscula; pedunculus foliis 1—3 minutis bracteatus; rachis breviter hirsuta; squamee
late rotundato-ovate basi dense apice tenuius griseo-tomentos&e; stamina circiter octo, filamentis elon-
gatis sed quam in S. tetrasperma brevioribus basi barbatis, antheris rotundatis minutis aureo-fulvis.
Amenta feminea erecta, incurva, densiflora, cylindrica, obtusissima, 1—13 poll. longa; pedunculus pauci-
bracteatus; squame ovato-oblonge, ventrem capsule tegentes, vellere denso albo-cinereo obtectx; ne-
MONOGRAPHIA SALITICUM., (
etarium minutum basin capsule attingens; capsula subsessilis, ovato-rotundata vel ovato-triangularis,
lana densissima albo-flavescente tomentosa; stylus plane nullus; stigmata bipartita, in formam cerucis
divaricata. :
Species est habitu valde singulari. Ob folia solito longius petiolata ut etiam latissima,
brevia, basi nonnumquam subeordata, primo saltem tenuia, amenta curta et obtusissima et
capsulas sessiles breves et crassas densissime lanatas ab omnibus Salicibus Indim facile di-
versa. Adsunt tamen etiam specimina foliis angustioribus is S. tetraspsrmea non dissimi-
lia. — Ad hanc speciem forsan etiam pertinet ea forma, que sub nomine S. calophylla a
Walliceh (Catal. n. 9102, Cfr. ANDs. Act. Holm. 1. ce. p. 502 et Journ. Linn. Soc. 1. c. p. 42)
divulgata fuit, cujus tantum folia vidi et sic 1. ce. descripsi: ”Folia petiolata, petiolo fere
pollicem longo glabro fusco-atro, 4—6 poll. longa, 13—2+ poll. lata, ovato-elliptica, basi
subrotundata, apice acumimata, margine tenuiter serrulata subundulata, supra obscure viri-
dia venis subrectangulariter e costa egredientibus picta, subtus valde glaucescentia costa
venisque elevatis fuscis”. S. disperma Don (Prodr. FI. Nepal. p. 58) et Anps. (Act. Holm.
1. ce. p. 500) mihi ignota. Deseribitur: ”octandra; amentis masculis prelongis villosis; squa-
mis ohtusis; ovariis ventricosis tomentosis, stigmatibus 2 linearibus apice incrassatis emar-
ginatisque; foliis ellipticis integerrimis mucronatis utrinque ramulisque sericeo-villosis”. —
”Frutex facie S. glauce, cortice fusco levi tectus. Stipulae minute caduce. Amenta ma-
scula 4—35 pollices longa, erecta, filiformia, villosissima; squamis ovalibus, 8—9-andris;
feminea biuncialia, cylindracea, erecta; squamis oblongis, apice rotundatis. Capsule ovatee,
ventricose. Stylus persistens. Stigmata 2 linearia, apice inerassata ac margmata”.
Stirps II. Salices orientales v. S. acmophylle.
Formee in regionibus. Persic et Orientis indigence; arbores ramis gracillimis; folia an-
guste lanceolata, longissume acutata, glaberrima; capsule ovate, subconfertce.
6. Salix acmophylla Borss.
S. amentis oblongis, erectiusculis, foliato-pedunculatis, masc. cylindricis, densifloris,
4—5-andris, fem. demum ovatis; squarais deciduis, cucullato-ovatis, crispato-pilosis; capsu-
lis ovatis, confertis, demum globosis, glaberrimis, pedicellatis, pedicello nectarium bis terve
superante, stylo nullo, stigmatibus sessilibus; foliis glaberrimis, sublineari-lanceolatis, lon-
gissime acuminatis, subtus glaucis vel subceoncoloribus, integris.
— 8. acmophylla Boiss. in Kotschy pl. pers. austr. 1845; Diagnoses pl. orient. fase. VII. p. 98. XII. 117.
Hab. in Persia quum australi, in alpe Kuh Daéna: KotscHy n. 620, prope urbem Schiras
n. 323, tum boreali: in monte Elbrus prope pagum Passgala (KorscHy n. 121 et 785);
in Kurdistan ad rivos prope Amadieh et ad pagum Gara (Kotscny, pl. Alepp. —
Kurd.) et in Syria ad Aleppum (Borss.). Ex Asia minori specimina reportavit Kochel,
in herb. Vindob. asservata. — V. s.
Descr. Frutex vel arbor. Rami elongati, virgati, graciles, glaberrimi, ferrugineo-rubicundi.
Gemme parve acutiuscule. Folia cum petiolo 13 lin. longo flavo 2—5 pollices longa, 4—06 lineas lata,
infima ramulorum obtusiuscula et mucronulata, cetera apice fere subulato obliquo cuspidato-acuminata,
costa subtus valide prominente et nervis etiam distinctis in nervum margini fere parallelum confluenti-
bus striata, aut subtus sat intense glauca aut pallidius viridula fere utrinque concoloria, supra satura-
8 N. J. ANDERSSON,
tius viridia, glaberrima, margine integerrima aut crenulis obsoletis subserrulata. Stipule minime, cito
deciduce, in ramulis adultis nulle. Amenta lateralia, mascula pollicaria, crassiuscula, aurea, pedunculo
4—6 lineas ”longo foliis parvis instructo, filamentis brevibus cum antheris dilute flavis; rachis villosa.
Amenta feminea vix pollicaria, demum incerassata; pedunculus pollicaris, foliis 2—4 ceteris vix mino-
ribus sed minus acuminato-cuspidatis instructus; rachis villosa; squame caducissime, extus hirsute,
lutescentes; capsule basi crassiuscule, ovate, pallide fulvescentes, glaberrime, fere 2 lin. longe.
Est forma inter Salices pleiandras tropicas et temperatas id est inter indicas vel
africanas et fragiles prorsus intermedia easque connectens, quare difficillime dietu cuinam
magis affinis sit. Quod ad amenta Salici Safsaf Egypti, quod ad folia et staturam S. ba-
bylonicee simillima. ÅA priore differt: capsulis minus globoso-rotundatis multo brevius pe-
dicellatis foliisque angustis imtegerrimis longissime acuminatis et nitide glaberrimis, a S.
babylonica capsulis basi crassis ovatis et distinctissime pedicellatis, foliis nitidis flavicanti-
bus coriaceo-rigidis et exstipulatis. Ab utraque floribus masculis 4- 5-andris.
Jam pridem, nulla S. acmophylla mihi tune plene cognita, duas formas ex India
orientali in Act. Holm. 1 ce. descripsi, quas a specie Boissieri nuperrime memorata parum
vel vix differre suspicor. Sunt:
S. glaucophylla ANDs. (Act. Holm. 1850. 478, n. 7): amentis foliato-pedunculatis,
erectis, femineis cylindricis, rarifloris, obtusiusculis; squamis subpersistentibus, ovatis, dense
albo-villosis; nectario lato, pedicello capsul&e quadruplo breviori; capsula pedicellata, globoso-
conica, acuta, glaberrima, stylo subnullo, stigmatibus brevibus; foliis elongato-lanceolatis,
integerrimis subtus glaucis. — ÅNDsS. Journ. of Proceed. Linn. Soc. 1. c. p. 43.
Ex India orientali reportavit JACQUEMONT. — V. s. in Mus. Paris.
Arbor ut videtur excelsa. Rami rufo-castanei, ramuli flavescentes. Folia 2—3 poll. longa, 1—É
poll. lata, anguste lanceolata, supra intense viridia costa flava, subtus glauca, juniora pilis adpressis
puberula, mollia, demum rigida. Amenta fem. pollicaria, 3 lin. crassa, foliis 2—3 suffulta; capsule
flavo-virescentes. ;
A S. acmophylla vix differt nisi foliis adhuc angustioribus magisque elongatis, amen-
tis non subglobosis et densifloris sed exacte cylindricis et subrarifloris, squamis minus cito
deciduis et capsulis longius pedicellatis. ;
S. dealbata ANDS. (Acta Holm. 1850. p. 472. n. 1): amentis pedunculatis, brevibus,
obtusis, subdensifloris; pedunculo 1—3-foliato; squamis deciduis, obovatis, pubescentibus;
nectario lato, brevi, subbifido; capsulis pedicellatis, ovato-conicis, glaberrimis, stylo medi-
ocri, stigmatibus erectiusculis; foliis lanceolato-linearibus, integerrimis, subtus glaucescen-
tibus, demum dealbatis. — ANDs. Journ. of Proceed. of Linn. Soc. 1. ce. p. 43.
Hab. Inter Sahampora et pedem montium Sulin Nauka et Mohur; in planitie secus tor-
rentem Ghautka-ware in India orientali (JACQUEMONT). V. s. in Mus. Paris.
Habitu S. albe v. babylonice, a guibus differt foliis omnino glaberrimis sensim an-
gustatis nec ita acuminato-productis, amentis brevioribus, capsulis evidenter pedicellatis.
Magna etiam cum S. acmophylla Borss. est affinitas. que tamen amentis brevioribus densi-
floris, squamis glabriusculis et capsulis quodammodo differt”. ANpDs. 1 c.
7. Salix persica Boss.
S. amentis oblongo-cylindricis, breviter foliato-pedunculatis, masculis hexandris; squa-
mis oblongis, obtusiusculis, tenuissime pilosis, apicem versus glabris, flavicantibus; capsulis
MONOGRAPHIA SALICUM. 9
oblongis, acutis, glabris, pedicellatis, pedicello nectarium bis superante, stylo brevi; foliis
anguste lanceolatis sublinearibus, utrinque glaberrimis, viridibus, integris; stipulis nullis.
Salix persiea Borss. in Kotschy pl. Pers. austr. ed. A. P. Hohenacker 1845 n. 101; Diagnos. pl. orient. VIL p. 99.
Hab. ad rivulos in reg. montanis circa pagum Gere Persix australis (Korscny). — V. s.
Deser. Arbor. Rami graciles, rubelli, glabri et sepius subpenduli. Folia sub anthesi fere pol-
licaria vix 3 lineas lata, elliptico-linearia, basi attenuata, apice subobtusa mucronata vel acutiuscula,
juniora subtus et margine parce et adpresse ciliata, tandem glaberrima, concoloria adulta viridia, mar-
gine integerrima. Amenta mascula lateralia, numerosa, aurea, erecto-excurvata, vix pollicem longa,
cylindrica, densiflora, foliis parvis 3—4 suffulta; squamee pallide flav&e, ex ovata basi acutiuscul:e, dorso
glaberrimee ; stamina 4—8 sepius 6, filamentis fulvis squamas duplo superantibus a basi ad medium dense
intricato-hirsutis apice glabris, antheris sat magnis aureis. Amenta feminea foliis parvis 2—3 suffulta,
erecta, cylindrica, obtusa, semipollicem longa; squame ut in amentis masculis, intus parce villose, cap-
sulam dimidiam tegentes; capsule viridi-fuscescentes, ovato-conice in stylum subproductum attenuate,
breve pedicellate, stigmatibus minimis indivisis.
S. acmophylle nimis affinis et ab ea vix distincta, habitu etiam S. babylonice. A pri-
ore recedit attamen: amentis brevioribus foliis adhuc minoribus suffultis, squamis apice gla-
bris acutiusculis, staminibus subsenis, capsulis evidenter brevius pedicellatis conico-attenua-
tis; a S. babylonica: amentis masculis hexandris aurantiacis, capsulis pedicellatis, foliis bre-
vioribus minus oblique-acuminatis. S
8. Salix Daviesii BoIss.
S. amentis foliato-pedunculatis, erecto-patulis, cylindricis, densifloris, obtusis; squamis
ovato-oblongis, acutiusculis, flavis, concoloribus, glaberrimis; staminibus geminis vel ternis;
capsulis . ....; foliis oblongis vel oblongo-lanceolatis, basi attenuatis, breve petiolatis,
infimis sessilibus obtusis, ceteris breve attenuato-acuminatis, floralibus integris, superio-
bus serrulatis, junioribus subtus margimeque parce et adpresse ciliatis deim glaberrimis,
exstipulatis.
Salix Daviesii Borss. in Kotschy pl. Pers. austr. ed. A. F. Hohenacker 1845 n. 335; Diagnos. pl. orient. VII. p. 98.
Hab. in Persia australi ad fontes montis Kuh-Barfi prope Schiras, d. 4 Maj. 1848 leg.
KortscHYy. — V. s.
Descr. Arbor sat procera, ramis glabris rubellis, ramulis rectis crassitie penne anserine.
Gemme&e parve, subrotundate, castanee, glaberrime. Folia ramulorum cum petiolo brevi bipollicaria,
paullum supra medium 3 poll. lata, in mucronem 2—3 lineas longum abruptiuscule acuminata, utringue
viridia, subtus subpallidiora et venis fuscioribus lineata, primum pilosiuscula, demum omnino glabra,
integerrima vel basin versus minutissime et remote serrulata; folia amentorum duplo triplove breviora,
fere obovata, evidentius mucronata, subtus et margine albo-hirsutula. Amenta (mascula tantum vidi)
12—-15 lineas longa 1 poll. lata, valde densiflora et obtusa, subcerasse cylindrica; pedunculus vix semi-
pollicaris, foliis parvis 3—5 instructus; rachis albo-hirsuta; squame sat magne, duas lineas longe,
ovate, in apicem attenuate, dorso glaberrime intus longe pilose; stamina filamentis fulvis squamam
triplo superantibus, antheris sat magnis flavo-aureis:
Affinis est, ut etiam monuit ill. BorssiIErR, S. acmophylle, pro cujus sexu masculo
forifero facile habenda; sed folia utringque viridia breviora latiora brevius acuminata,
amenta longiora subsessilia, squamsa multo majores acutiuscule glaberrime, et rami deni-
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. 2
10 N. J. ANDERSSON,
que rigidiores, robustiores et breviores. Facie cum S. alba quodammodo comparanda, hec
eam speciem cum ceteris orientalibus aperte connectit, sed recedit foliis latioribus apice
abrupte attenuatis tandem glaberrimis, squamis apice attenuatis glaberrimis magnis. A
S. pentandra valde differt foliis multo angustioribus et acutioribus, integris, amentisque
angustioribus. Huic attamen speciei habitu non dissimilis.
Stirps III. Salices african&e v. 5. octandreae.
Arbores sat elate vel frutices magm Africam borealem et australem inhabitantes; ranvi
viminet, graciles; folia demum coriacea, anguste lanceolata, apice non raro mucronulata, serru-
lata, utplurimum glaberrime nmtentia; amenta foliato-pedunculata densiflora, floribus masculis
sub-S-andris; capsulwe plus minus longe pedicellatce, glaberrime, interdum glauco-irroratce, se-
pius ovato-globosce, granuliformes, nectario cyathiformi basin pedicelli cingente.
a) Boreali-Africane.
Arbores foliis tenuioribus et longioribus, sepius utringue viridibus, amentis femmeis
sat densifloris nonnumquam elongatis sepe autem ob capsulas fusco-virides glaberrimas
sat evidenter turgidas subovatis. — Precipue in convalle Nili et regionibus adjacentibus
indigenee.
9. Salix Safsaf FORSK.
S. amentis fere pollicaribus, breve pedunculatis, foliis paucis suffultis; squamis ovato-
rotundatis vel oblongis, obtusis, saltem margine vulgo villoso-ciliatis, plus minus cito de-
ciduis; staminibus non raro reflexis; capsulis ovato-globosis, confertis, glaberrimis, viridu-
lis, pedicello nectarium demum quadruplo superante, stylo medioeri vel brevi, stigmatibus
crassis brevissimis; foliis primo tenuibus et subintegris, demum subcoriaceis, rigidis, an-
guste lanceolatis, cuspidatis, serrulatis, utringue glaberrimis, supra viridibus; stipulis in
junioribus ramulis evidentibus, semicordatis.
Syn. Salix Safsaf Forsk. F1. Agypt —Arab. p. 170. — Trautvett. Salicet. in Mém. prås. å 'Acad. de St. Petersb. TIL. p. 612.
— 5. subserrata WILLpD. sp. pl. IV. p- 671. — PERsoon Synops. II. p. 600. n. 35. — Porrer Encycl. méth. Suppl. V. p. 58.
— S. octandra SIEB. in sched. pl. exsiccat.
Icon. Traurv. 1 c. t. 2.
Exsicc. SIEB.; KRALIK pl. ZEgypt.; ScHmPr. pl. Abyss. n. 700; KorscHy it. nub. 95, 436.
Hab. in convalli £. Nili ex Abyssinia (f. Tacazze: ScHimP., Chartum prov. Sennaar:
KoTSCcHY) per totam Åegyptum usque in provincias littorales maris mediterranei.
Descr. Arbor sat procera, habitu S. albe vel potius S. babylonice. Rami testaceo-viriduli vel
castanei sepe etiam rufescentes, glaberrimi, juniores viminei etiam subpenduli. Gemme parve, obtusiu-
scule, adpresse, rufescentes. Folia juniora ovali-oblonga vel etiam lanceolata, plerumque integra subinde
serrulata, glaberrima, adulta lanceolata, breve petiolata, e basi plerumque latiori sensim et longe atte-
nuato-cuspidata, rigidiuscula, supra lete viridia subtus pallidiora non autem glaucescentia, 3—5 pollices
longa, semipollicem et ultra lata. Stipule, que in ramulis annotinis plerumque adsunt sed in adultio-
ribus deficiunt, semicordate, acute, argute serrulate, petiolum subequantes. Amenta aut subsessilia
aut distincte pedunculata, foliis paucis semper suffulta, anguste cylindrica, densiflora, obtusiuscula,
erecto-patula; mascula vix pollice longiora, aurea, rectiuscula, non raro recurvata, squamis aut ovatis
acutiusculis basi rarius villosis apice glabrescentibus, aut oblongis obtusis glabriusculis fulvescentibus,
staminibus suboctonis filamentis basi villosis antheris parvis aureis; amenta feminea plerumque foliato-
pedunculata, +—1 poll. longa, squamis ut in masculis, toro glanduloso fere urceoli carnosi brunnescentis
MONOGRAPHIA SALICUM. 11
instar pedieellum ovarii cingente eoque triplo vel magis breviore, capsulis globosis viridulis glaberrimis
stylo primo subdistineto demum obsoleto viridulo, stigmatibus flavescentibus 'punctiformibus,
Jam in Dissertatione ”Centuria I plantarum” inscripta (Ups. 1755) sub nomine ”5S.
eyyptiaca” de forma Salicis mentionem fecit Linneus (ecfr. Amoen. Acad. IV. Pp. 295; sp.
pl. ed. 2 p. 1444 et System. Nat. XIV p. 879), quam sine dubio in Aegypto legit Has-
selquist (efr. Hasselquists resa till det heliga landet p. 115) cujusque synonyma habet
”Salix syriaca folio oleogineo argenteo Baum. Pinax 474 et Calaf seu Ban Arr. Pgypt.
61. t. 62”. Quam post eum etiam attulerunt WIiLLDENOW sp. pl. IV. p. 687 (sed cum alia
forma ex Rossia meridionali confusa), Porret Encycl. méth. VI. p. 636, SPRENGEL Systema
Veget. I. p. 104 et PErsoon Syn. II. 601. Hanc speciem tamen non eandem esse ac S. Saf=
saf Forsk. vetat omnis descriptio apud auctores citatos; folia enim ”figura S. caprea ovalia”
(L.) ”magna et lata, ovalia-oblonga, tenwvissima, 6—58 poll. longa, 3 poll. lata, subtus te-
nuiter albida, margine undulato-crenulata” (Poir.), ”gemme magne, et amentum lanatum
figura S. caprew Horentis di-andrum” (L.). Videtur itaque aut S. caprea ipsissima aut, quod
mihi verosimilius, S. pedicellata Desf., arbor in Africa tota boreali et Europa mediterranea
adjacente non infrequens. Specimen sub nomine S. cwgyptiace in herb. Linneano asserva-
tum, cui nomen ”S. precox Mert.” imposnit J. E. Smith, certissime ab omni S. Safsaf vera
differre et S. capre&e esse similiorem me per litteras certiorem fecit hujus herbarii custos
meritissimus KIPPIST.
S. Safsaf, formis multis in patria sua valde ludens, S. tetrasperme in India orientali
ita similis vel analoga est, ut notis ullis vix ab ea certe distingui possit, quare autumare
licet eam ex India antiquitus esse transmissam; que forma enim in Aegypto superiore et
regno Abyssinie obveniunt cum indicis fere identice videntur. Qualis autem in Aegypto in-
feriori frequentior occurrit (nonne semper et saltem primitus ibi culta?) a S. tetrasperma
vulgo differt: foliis multo tenuioribus et angustioribus longissime cuspidatis pallidius viri-
dulis, precipue autem amentis masculis multo brevioribus et crassioribus magis densifloris
(nec fexuosis vel verticillato-floris), squamis minoribus fere acutiusculis non raro glabrius-
culis, amentis femineis etiam brevioribus, capsulis brevius pedicellatis magis globosis et
maturitate ita confertis, ut amenta quasi ovalia adpareant, vulgo viridibus.
Forme peculiares hujus typi ad sequentes modificationes potissimum referri possunt:
— nilotica: amentis brevioribus, squamis totis densissime albo-villosis, diutius persi-
stentibus; capsulis ovato-subceonicis, pedicello nectarium ter superante; foliis anguste lan-
ceolatis; stipulis cito caducis.
Forma hecce, que speciei su&e typica habenda, ad exitum Nili et in regionibus allu-
vialibus frequentior est et sepius ad vias culta, habitu magis S. babylonicam vel S. acmo-
phyllam refert ramis pendulis, foliis longissimis et tenuibus; folia autem habet adhuc an-
gustiora minus acute serrulata late viridia, amenta breviora, squamas diutius persistentes,
stamina numerosiora et capsulas globoso-granulzeformes.
— abyssinica: amentis arcuatis brevibus, masculis incurvatis, squamis basi villosis
apice glabris, filamentis staminum brevibus, amentis fem. squamis citius caducis, capsulis
conicis, fusco-viridibus pedicello nectarium valde cyathiforme duplo tantum superante;
foliis latius lanceolatis, subintegris. ä
Syn. Salix cyathipoda ANDs. in Rich. fl. abyss. II. p. 275.
— &S. Blumenhartiana Schimp. it abyss. Sect. I. Martio 1837.
12 N. J. ANDERSSON,
Specimina, que in Abyssinia legerunt Quartin-Dillon et Petit, et Schimper in valle
regionis septentrionalis montis Scholoda a priore recedunt foliis primo evidentius tenui-
oribus, amentis magis rarifloris et plurifoliatis, capsulis angustioribus et brevius pedi-
cellatis. Modificatio abnormis est S. azillaris ANps. in Rich. fl. abyss. II p. 295 amentis
masculis axillaribus insignis. In formis multis Salicum, regiones tropicas inhabitantium,
sepe occurrit quod amenta presertim mascula, que vulgo magis precocia, in axillis folio-
rum diutius persistentium sero autumno evolvantur, quod etiam in terris adhuc frigidio-
ribus coelo propitiori non raro observatur, ex. gr. in S. triandra aliisque presertim originis
australioris. Ut species propria itaque nullo modo proponenda.
— hirtå: amentis masculis elongatis, acutiusculis, densifloris, foliis rite evolutis 4—6
suffultis et longius pedunculatis; squamis rotundatis, pilis sat longis hispidissimis; foliis
subovalibus-lanceolatis, apice fere cuspidatis, utringue sericeo-villosis incanis.
”In itinere ad fontes Nili” leg. SABBATIER. V. s. in Mus. Paris.
A formis jam descriptis hec ita aliena, ut, specimina si plura examinare licuerit,
eam ut speciem propriam enuntiare facile auderem. Folia vix semipollice longiora, fere
ovalia vel sat late lanceolata, mucrone evidenti cuspidata, utrinque pilis adpressis sericeis
incano-fulvescentia, margine omnino integerrima. Amenta mascula erecta, fere pollicaria,
evolutione centripeta, acutiuscula, pedunculo pollicari et foliato, squamis pilis densis et lon-
gis hirtis. Preterea ob id notabilis quod, habitu foliorum S. Mrsutce austro-africanae simi-
lis, cum ea, in sua serie formarum ultima, omnino analoga judicanda sit. Non dubito
tamen quin hujus continentis perscerutatores indefessi in his regionibus plures formas, hanc
et veram S. Safsaf connectentes, brevi sint detecturi.
10. Salix senegalensis MERT.
S. ramis annotinis lateralibus foliatis, longissimis, apice amentiferis; amentis pauci-
floris; squamis ovalibus, roseis, apice glabris; antheris fuscioribus; capsulis glabris, irroratis,
pedicellatis, pedicello nectarium vix superante, stylo brevissimo, stigmatibus crassis indivi-
sis; foliis elliptico-oblongis, obtusis, mucronatis, integerrimis, tenuibus, utringue glaberri-
mis, subtus pallidioribus.
Syn. Saliz senegalensis MERTENS in sched. herb. Petropol. ”S. senegalensis Adans. n. 189 A”. inscriptis.
— S&S. coluteoides MIRBEL in Mém. du Museum XIV. p. 462. — Traurvy. Salicet. in Mém. pres. å VAcad. de St. Petersb. III. p. 622.
Icon. MirBEL 1. c. t. 20.
Hab. in Senegal, ubi eam 1825 legit PErrottET. — V. s. in herb. Paris., Petropol. et Candollei.
Arbor vel frutex ramis pennam anserinam crassis, glabris, rubro-fuscis vel subgriseis. Folia
elliptica, basi subeuneata, apice obtuso mucrone brevi apiculata, vix pollicem longa et semipollicem
lata, integerrima, glaberrima, subtus subpruinosa, breviter petiolata, tenuia. Stipule obsolete. Amenta
subabbreviata, basi interrupta, ramulo dititali foliis remotiusculis 6—38 vestito favido gracili peduncu-
lata; stam. 8, filamentis basi villosis flavis squamas duplo superantibus; capsul& linea breviores, obscure
viridule.
Habitu quidem peculiari recedens sed constructione amentorum aperte ad typum sS.
Safsaf africane pertinens. Preterea vix aliud quam status abnormis speciei cujusdam
censenda, in quo pedunculus ultra modum elongatus ramuliformis et plurifoliatus amenta
profert valde tenuiflora et parviflora, quod etiam probare videntur capsulz plerzeque, quae
sepissime bipartite, carpophyllis basi corrugatis incomplete conspiciuntur. Cum S. cana-
MONOGRAPHIA SALICUM. 13
riensi, in insulis adjacentibus indigena, nil commune habet, sed ut modificatio occidentalis
typi orientali-africani justius habenda.
b) Austro-Africane.
Arbores vel frutices plerumque effusi, foliis aut angustioribus et argutius serratis
aut brevioribus et integris demum sat rigidis-apice mucronatis subtus vulgo intensius
glaucis, amentis gracilibus, femineis rarifloris, capsulis longius pedicellatis minutis glauco-
irroratis.
1. Salix capensis THBG.
S. amentis saltem femineis sat longe pedunculatis, brevibus, rarifloris, pedunculo
foliis parvis 3—5 instructo; squamis nudiusculis vel albo-villosis, ovatis, rufescenti-testa-
ceis, mox deciduis; capsulis ovato-globosis, glabris vel roredine sat denso glaucis, pedicello
nectarium quadruplo longiore, stylo subnullo, stigmatibus crassis indivisis; foliis anguste lan-
ceolatis, demum coriaceis, margine acute glanduloso-serrulato subrevolutis, acuminatis, gla-
bris, subtus plerumque intense glaucis; stipulis obsoletis vel nullis.
Syn. Saliz capensis THUNBERG fl. cap. p. 139. — Fries: Öfversigt af Kongl. Vet. Akad. Förhandl. 1856. p. 121.
— S&S. egyptiaca (L.) Thbg. prodr. £. cap. p. 6; fl. cap. p. 188.
Exsice.: StEB. fl. cap. n. 131. ZetHerR n. 1877, 2874; EcKLON; DRÉGE.
Hab. per totam Africam maxime australem a plerisque ibi collecta, a me prope Stellen-
bosch viva visa.
Descr. Arbor mediocris magnitudinis vel frutex pluriorgyalis; rami subviminei, glaberrimi, fusco-
castanei vel rufescentes, stipulis fere nullis vel obsoletissimis et tantum in ramulis junioribus obviis.
Folia nunc subtenuia, 13 poll. longa ad medium semipollicem lata, supra viridia subtus pallide glaucescentia,
argute serrulata, nunc duriora, angustiora et longiora, id est 3—5 poll. longa, infra medium vix semi-
pollicem lata, longissime et suboblique acuminata, aut modice aut valde argute serrata, adulta sat ri-
gida, subtus plus minus dense glaucescentia, petiolo fere lineam longo fulvescente. Amenta mascula breve
pedunculata, erecto-patula, semipollicaria, anguste cylindrica, subrariflora; squam&e subrotunde, palle-
scentes, subglabrescentes; stamina octona, filamentis basi villosis squamas triplo superantibus, antheris
rotundis aureo-fulvis. Amenta feminea longius pedunculata, sat rariflora, ovalia; squame acutiores,
glabrescentes, pallide, facile deciduxe; capsule ovate, vix lineam longe, ovato-globose, pedicello sub-
breviores, stylo nullo, stigmatibus crassis integris aut subdivisis capitellatis.
Habitu et characteribus ver&e S. Safsaf valde similis et cum ea formis intermediis
quasi confluens, vulgo ab ea ut etiam ab omni S. tetrasperma differt: statura sepius frute-
scente, foliis saltem minoribus multo angustioribus, rigidioribus, acutius serratis (ea S.
Daphnoidis non male referentibus), sed precipue amentis brevioribus magisque rarifloris,
capsulis multo minoribus et longius pedicellatis glaucedine sepe sat evidenti irroratis.
Per regiones vastissimas et natura varias late dispersa formis eodem modo, ac IS.
Safsaf, ludit numerosis inter se habitu et characteribus sat diversis sed, omnibus rite per-
spectis, arctissime affinibus, quare ut species distinct&e non proponi queunt. Sunt precipue
sequentes magis recedentes:
— S. gariepina (BURCH.): amentis adhuc tenuioribus, capsulis minoribus et nonnihil cras-
sioribus; foliis argute lanceolatis, longius cuspidato-acuminatis, subtus intensius glaucis.
Saliz Gariepina BurcH. Catalog. geogr. plant. Afr. austral. extratrop. n. 2669. — Fries 1. c. p. 121.
Hab. ad £. Gariep (DråcE Exsiéc.), Cademboo, Wapperthal, Gnadenthal et Rivier zonde-
rinde, Grasberg rivier etc. — V. s.
14 N. J. ANDERSSON,
Deser. Frutex altus, ramis vimineis gracillimis glabris. Folia brevissime petiolata, lineari-lanceo-
lata, in acumen tenue producta, paullum obliqua et hinc inde subfalcata, margine leviter serrata serra-
turis inflexo-adpressis, lete viridia subtus pallidiora vel intensius glauca, glabra, 2—4 pollices longa, vix
ultra + poll. lata. Amenta breve pedunculata, mascula cylindrica densiflora, feminea breviora rariflora;
mascula: squameae subrotundo-ovat:e, concave, flave, dorso pubescentes, basi villose; stamina 5—8, filamen-
tis ad medium usque pilosis squama 1 longioribus, antheris fulvescentibus; feminea: squame paullo lon-
giores; capsule turgide, stylo obsoleto, stigmatibus subpartitis.
— axillaris: amentis ad folia persistentia axillaribus.
— puberula: foliis subtus albidis puberulis.
A forma typica capensi non differt nisi ramulis gracillimis fragilibus, foliis longissi-
mis et angustioribus, amentis masc. erectis, fem. brevissimis et rarifloris, capsulisque de-
mum minoribus.
S. Zeiheri Sonp. herb. (FR. 1. c.), quam ad Magelis-rivier collegit ZrrHer (Exsice. n.
1552) hujus tantum est modificatio adhuc gracilior, foliis valde angustis falcato-curvatis
margine acutissime serratis. Ad hane etiam pertinet S. natalensis Wimm. in herb. vindob.
a GUEINZIO (n. 136) in Port Natal collecta, que petiolo lato a folii substantia decurrente
fere alato, foliis elongato-angustis lineari-lanceolatis, margine argute serratis, supra nitidu-
lis subtus pallidis, venis prominulis presertim ad costam rugulosis, glaberrimis, amentis
axillaribus gracilibus 13-pollicaribus, squamis albo-hirsutis tenuibus mediocribus, stamini-
bus aureis, antheris subglobosis pallide luteis insignis. — V. s.
— S. mueronata (THBG): amentis pedunculatis, brevibus et crassis, folis rite evolutis
suffultis, squamis sat dense albo-villosis, demum deciduis; capsulis ovato-coniecis, glabris,
pedicellatis, pedicello nectarium duplo-quadruplove superante; foliis ovato-lanceolatis, primo
integris viridibus, demum serrulatis et subtus intense glaucis, nervo medio in apice obtu-
siusculo distinetius excurrente mucronatis.
Saliz mucronata THuBG Prodr. fl. cap. p. 6, Flora cap. p. 140. — WILLD sp. pl. IV. p. 685. — SPRENGEL System. Veget. I. p.
107. — Fries Nov. Mant. I. p. 76; ÖRE af Vet. Akad. Förh. 1. ce. p. 120.
In Africa maxime australi capensi haud infrequens (Thbg, Drége n. 2251, Ecklon n.
1256) inter Pedroskloof et Liliefountein, Bergrivier, Zwartkopsrivier etc. !
Frutex erectus, ramis subtorulosis cortice fusco obductis. Folia anguste elliptica juniora lineari-
lanceolata, leviter sed dense serrulata, adulta sublatiora sepe fusciora evadunt, raro magis quam pollicaria,
arcte condensata, ita ut ramuli valde foliati conspiciantur. Gemme glabre, Amenta erecta vel excur-
vata, A subpollicaria densiflora, 9 semipollicaria floribus discretis; squamee ovales flave v. lutescentes,
anthere subglobose fusce, capsule acutiuscule squamis primo obvolute.
— pubescens: foliis (saltem novellis) sericeo-canescentibus.
Ad typicam S. capensem hec forma exacte se habet, ut forma nilotica ad S. Safsaf
1. e. squamis dense villosis et foliis brevioribus tantum diversa. Formis intermediis aperte
conjuncte notis difficillime distinguuntur, longitudine pedicelli capsul&e valde quidem va-
riante. In speciminibus attamen permultis, que mihi examinare contigit, SON quam in
precedente brevius pedicellatas numquam inveni.
— S. hirsuta (THBG): foliis plus minus dense hirsutis, interdum utrinque sericeo-villosis
vel canescentibus, margine subrevoluto tenuissime serrulatis vel integris.
Salix hirsuta THBG Prodr. fl. capens. p. 6; El. capens. p. 141. — Wirzp. sp. pl. IV. p. 695. — SPRENGEL. Syst. Vegetab. I. p.
107. — PERsoon Synops. II. p. 602 n. 85. — Porrer Encyel. méth. OPP VÄRDE 69. — TrauTttvV. Mém. press. å V'Academie
de St. Petersb. III. p. 623. — Fries Nov. Mant. I. p. 77; Öfversigt ete. 1. ce. p. 120.
MONOGRAPHIA SALICUM. 15
In terra capensi et Caffraria passim obvia a collectoribus facile omnibus reportata
(ut a TuBG., ECKLON et Zpmrer, MUND et Marre aliisque): Grasberg rivier, Wateval, Berg-
walli, inter Longwalli et Olifantrivier etc.
Ramuli rubicundi, novelli albido-tomentosi. Folia oblongo-lanceolata, breviter acuta aut anguste
elliptica abrupte cuspidata, integerrima aut leviter serrulata, supra incana subtus argenteo-micantia demum
supra glabrata aut levissime ad nervum pubescentia. Amenta & oblongo-cylindrica, 2 oblonga vel ovata
mediocriter densiflora semipollicaria; squame concave, dilute ferruginer, pilis brevibus albido-hirsute;
capsule& turgide, viridule, glabre aut hinc inde pubescentes, stylo obsoleto, stigmatibus cruciformibus.
12. Salix madagascariensis BoJ.
S. amentis longius pedunculatis, rarifloris, masculis patentibus, squamis pilis cinereis
hispidis, femineis brevibus, squamis glabrescentibus tandem deciduis; capsulis subglobosis,
glaberrimis, fuscescentibus, pedicellatis, pedicello nectarium quadruplo superante, stylo
mediocri; foliis lanceolatis, utrinque viridibus, glabris, subtus pulehre venulosis, apicem
versus serrulatis.
Syn. Salix madagascariensis BoreEr in Sched. herb. Candoll. et Paris.
— S&S. australis Fins et Bors. inedit. sec. Prirs Nov. Mant. I. p. 77. — Traurvert. Mém, pres. å P'Acad. de St. Petersb. III. 622.
Hab. in Madagascar, in convallibus provincie Jmamon (BoseEr, Hb. Candoll. et Paris.) etin
regione montosa prov. Emirinee sec. FRIES 1. c., qui eam etiam in ”Hottentott-Holland”
cerescentem affert. — V. s.
Frutex ut videtur non altus vel arbor humilis, ramulis valde torulosis, cortice nigricante et cica-
tricoso obductis, annotinis pubescentibus. Folia vix pollice longiora, + poll. lata, margine subrevoluta,
apicem versus tenuissime serrulata, supra opace viridia subtus primo vix glaucescentia, adulta tamen lon-
giora, longius acutata, subtus conspicue pallidiora lepidoto-punctata, utrinque reticulato-venulosa, ad co-
stam et marginem puberula ceterum glaberrima, ita tenuia ut exsiecatione facile nigrescant. Quod ad
amenta eorumque partes iis precedentium sat similia, sed mascula multo magis rariflora, capsule nonrihil
majores, mature subcorrugate, fusco-picee, vix glauco-irrorate.
A ceteris hujus typi folius brevioribus tenuioribus et subtus vix glaucis, amentis
brevioribus magis rarifloris” capsulisque erassioribus quodammodo recedens iis continentali-
bus. tamen ita est affinis vel cum iis fere identica, ut vix sejungenda sit. In eo autem ad
ceteras species capenses omnino se habet ut S. senegalensis ad orientali-africanas vel egyp-
tiacas, quod amenta longius pedunculata, et &— rariflora, foliaque breviora et tenuiora sint.
In serie sua ultimam constituit modificationem, ut S. senegalensis in sua.
>
Stirps IV. Salices austro-american&e s. 5. Humboldtiane.
Stirps Americam. prcecipue australem intratropicam inhabitans; arbores ramis vimineis;
folia longissima et angustissima i. e. latitudine 12—20-ies longiora, acute nervosa, tenuiter ser-
rulata; amenta in ramulis annotinis foliatis lateralibus terminalia densiflora; capsule conicce
glaberrime pedicellate. — Sunt iis in regionibus calidioribus orbis veteris indigenis habitu
dissimiles sed cum S. nigra in America septentrionali confluentes et per eam ad 5. trian-
dram nostram evidentissime transeuntes.
16 N. J. ANDERSSON,
13. Salix Humboldtiana WILLD.
S. amentis serotinis, patentibus, ramulo folufero elongato pedunculatis; squamis ovato-
lanceolatis, acutiusculis, subciliatis, fulvescentibus, nervosis; capsulis ovato-conicis vel sub-
globosis, glaberrimis, longe pedicellatis, pedicello nectarium crassum 3—5-1es superante,
stylo subnullo, stigmatibus sessilibus crassis bifidis, fulvis; folhis lanceolato-linearibus, lon-
gissime attenuatis, argute denticulatis, utringue glaberrimis, costa crassa glaberrima, nervis
lateralibus ante margines plerumque incurvatis; stipulis obsoletis, parvis, caducis.
Syn. Saliz Humboldtiana Wizzp. Sp. pl. IV. p. 657. — HBK. Nova Genera et Species II. p. 22. — KuntH. Synops. pl. Zquinoct.
I. p. 364. — RErs Encyclop. XXXI. n. 8. — PorreEt Encycl. méth. Supplem. IV. p. 54. — Traurvetr. Salicet. in Mém.
pres. å V'Acad. de St. Petersb. III. p. 614. — SPRENGEL Syst. Veget. I. p. 100. — PErsoon Synops. II p. 599. — KocH Com-
ment. p. 18. — LErBoLrp in Mart. fl. brasil. fasc. XIII. p. 227.
— Saliz chilensis Molina Hist. Nat. Chil. p. 140 n. 337. — Porret Encycl. méth. VI. p. 662.
— Salix magellanica Porr. 1. ce. Suppl. IV. p. 66. — SPRENGEL Syst. Veget. I p. 107.
Icon. HBK. Nova Genera et Spec. 1. c. t. 99, 100. LeErBorp in Mart. fl. brasil. 1. c. t. 71.
Exsice. Purieer: Plant. Chil. ed. Hohenacker n. 476; BErLaAnD. pl. Mexic. n. 2212, 2317, 2274, 3026: LINDEN pl. Cub. n. 1786.
Hab. in Brasilia (pl. locis: MARTIUS, SELLOW, SPRUCE etc.), Peruvia (HUMBOLDT), Montevi-
deo et Buenos Ayres (ipse), Chili (prope Valparaiso, Quillota etc. pl. locis: POrPPIG,
BERTERO, PHiLiPPI), Nova Granada (pr. flumen Magdalena: HUMBOLDT), Mexico (BER-
LANDIER) et in insula Cuba (: Mt Libon: LINDEN). — V. v.
Descr. Arbor 3—06-orgyalis, ramis strictis vimineis etiam annotinis saltem basi glabris, sat dense
foliatis. Folia 2—6-pollicaria, 1—3 lineas lata, linearia, basi et apice longe angustata, acuminato-pro-
ducta, dense et argute denticulato-serrulata, serraturis depressis margine antico recto glanduligeris, costa
crassa fulvescente, nervis lateralibus ante marginem inflexis et saltem in latioribus in nervum sat distinc-
tum margine parallelum confluentibus, adulta utrinque glaberrima, glaucescenti-viridia; petiolus 2 lin.
longus, fulvus, glaber. Stipule parve, subrotunde, mox caducx. Amenta ramulos laterales foliatos su-
perne tenuiter villosos terminantia, cylindrica; mascula curvata densiflora aurea, squamis pallide fulvis
ovato-lanceolatis, acutis, basi et margine tenuiter crispato-pilosis, nervis fuscioribus lineatis; staminibus
6—15, filamentis usque ad medium dense albo-villosis, antheris rotundatis aureis. Amenta feminea rectius-
cula, sepe 3 pollices longa, demum subrariflora; squame plus minus acutate, apice integre aut denticulatee,
glabrescentes, cito deciduze, flavide; capsule 2 lin. longe, fusco-viridule, acutiuscule, basi nunc rotundate
et tunc brevius pedicellatx, nunc angustate et tunc longius pedicellate; stylus vix ullus; stigmata brevia,
crassissima, cruciforme divaricata.
”S. Martiana (LEYBOLD) foliis latioribus, nervis lateralibus in unum cum margine evi-
dentius parallelum confluentibus; amentis quam foliis brevioribus magis rarifloris, squamis
integerrimis angustioribus, capsulis basi attenuatis.
Salix Martiana LEYBOLD in Martius fl. brasil. fasc. XII. p. 228 t. 72 et physiogn. XI.
Hab. ”in omni ripa -et in insulis sabulosis fluvii Amazonum Brasilie a Gerupé ad Peru-
viam usque frequens atque item ac Hermesia et varie Cnemidostachyos species
proprium vegetationis characterem ripis prebens. Septembri foret. Avirama v.
Oirana v. Salguiero de Rio incolis.” LEYBOLD.
Arbor 10—18-pedalis, trunco 1—1 ped. diametro, ad 6—8 ped. altitudinem in ramos plures sub-
fastigiatos divisa. Folia 3—38-pollicaria, 4 lin. lata. Amenta 2—4-pollicaria; squame& lineari-lanceolate,
acute, penninervie, albo-virentes; stamina 2—6 (ex Leybold). Capsule in pedicellis villosis (ex Leyb.)
2—3 lin. long&e, oblique tumide.
S. Humboldtiana in America meridionali presertim indigena ibi per varias regiones,
ut affines alibi, varie ludit. Mihi specimina numerosissima e variis locis examinanti nullae
MONOGRAFHIA SALICUM. [76
differentix certe inter formas chilenses, peruvianas, brasilienses (S. Martiana) et boreali-
americanas vise sunt; amentorum folia nunc numerosa nunc pauciora, capsula plus minus
pedicellat2e, squama latiores et angustiores colore plus minus fulvescente, folia angustiora
vel latiora nervis lateralibus plus minus evidenter in nervum marginalem confluentibus, e.
s. p- Foliorum latitudine. et capsularum pedicellis ita variat, ut seepissime in America bo-
reali cum S. nigra confluat, hoc nexu itaque cum S. amygdalinis et ceteris affinibus con-
juneta. Typieca tamen ab omnibus differt: ramis omnium gracillimis pendulis, foliis eximie
angustis linearibus plus quam bipollicaribus, nervis sat elevatis et intra marginem conflu-
entibus, ramulis floriferis valde elongatis et foliatis, amentis longis et angustis, floribus
aureis pulcherrimis, nec non capsulis elongatis quasi cornutis.
" S. faleata (HBK): amentis pedunculatis, mase. heptandris; squamis subrotundis, ob-
solete denticulatis, dense albo-villosis; capsulis ovato-conicis, brevius pedicellatis; foliis lan-
ceolato-linearibus, falcato-curvatis.
Salix falcata HBK. Nova Gen. et Spec. II. p. 23. — Traurtv. Salicet. in Mém. prås. å V'Acad. de St. Petersb. III. p. 613. —
SPRENGEL Syst. Veget. I. p. 100.
”Crescit prope Truxillo Peruvianorum, juxta littus Oceani, locis arenosis.” HUMBOLDT.
Arbor ramis fuscis glabris, junioribus pubescentibus. Folia longe petiolata, apice longe angustata,
subfalcatim curvata, 4—5 pollices longa et ultra, 3—33 lin. lata, reticulato-venulosa costa prominente
venis in nervum ante-marginalem confluentibus, utrinque glaberrima, margine argute denticulato-serru-
lata; petiolus 4 lin. longus, glaber. Amenta mascula cylindracea, crassitie penne anserin&e minoris,
subbipollicaria, squamis fusco-fulvescentibus intus albo-lanatis, stam. septem (?), squamis duplo triplove
longioribus ”glandula fabellato-quinqueloba”, filamentis usque ad medium villosis. Amenta feminea
cylindracea, crassitie penne columbine, pollicaria, rachi lanata, squamis tenuiter membranaceis presertim
intus villosis, capsula triplo brevioribus. Capsule oblongo-cylindrace&e, glabre, preterea ut in S. Hum-
boldtiana.
Specimina authentica, que in herb. Willdenowii ”S. acuta foliis linearibus utringue
acutis serrulatis subtus glaucis, foribus polyandris, capsulis lanceolatis glabris” inscripta
sub n. 18,110 vidi, a vera S. Humboldtiana foliis nullo modo sed tantum squamis hirsu-
tioribus capsulisque paullo brevius pedicellatis differunt. Jam KUNTH etiam adnotavit:
”precedenti proxima et fortasse nil nisi varietas.” Nonne e loco ”in arenosis” folia cur-
vatim falcata, amenta breviora magisque densiflora, squame hirsutiores et capsule angu-
stiores degenerata facta sunt? — Preterea S. nigre falcate (S. falcate PursH) maxime
affinis.
"> S. oxyphylla (HBK): amentis foliato-pedunculatis, elongatis, erecto-patulis, subdensi-
floris; squamis basi saltem villosis, demum caducis; capsulis lanceolatis, acutis, glaberri-
mis, pedicello nectarium bis-quaterve superante; foliis e basi sublatiori attenuato-linearibus
vel anguste lanceolatis, glaberrimis vel subtus subpubescentibus, denticulato-serrulatis,
subtus viridibus non glaucis; stipulis semicordatis.
Saliz oxyphylla HBK. Nova Gen. et Spec. II. p. 24. — KuntH Synops. pl. Zquinoct. I. p. 365. — TRAUTVETT. Salicet. in Mém.
pres. å P'Acad. de St. Petersb. III. p. 616. — SPRENGEL Syst. Veget. I. p. 100.
Crescit in temperatis regni Nove Hispaniz, prope Chilpanzingo, alt. 700 ped (Hum-
BOLDT), et in Mexico pl. locis (BERLANDIER: n. 1491, 1606, et SUMICHRAST n. 1363).
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. 3
18 | N. J. ANDERSSON,
Haec forma, quam non nisi summa cum difficultate a vera S. Humboldtiana, qualis
in America meridionali occurrit, distinguere valeo, ab ea ad S. niyram in America septen-
trionalis regionibus australioribus vulgatiorem transitum prabet manifestissimum, ita ut
difficillime sit dietu, cuinam potissimum pertineat. A S. Humboldtiana habet folia eximie
elongata, angustata, utrinque pure vwviridia nitentia, denticulata; sed differt quodammodo
amentis femineis brevius pedunculatis, squamis basi latioribus et villosis, capsulis vulgo
majoribus ”grani tritici minoris magnitudine” basi angustatis in stylum rostratis. Cum S.
nigra angustifolia congruit: foliis brevius petiolatis basi nonnumquam sublatioribus consi-
stentia tenuioribus et stipulis sat magnis falcatis, sed recedit aperte amentis femineis elon-
gatis, capsulis multo brevius pedicellatis et conico-ovato-rostratis. Forma sequens, S. Bon-
plandiana (et pallida), cum S. nigra nexum adhuc evidentiorem efficit.
14. Salix Bonplandiana HBK.
S. amentis (axillaribus) subsessilibus, cylindraceis, densifloris, curvatis; squamis ovato-
ovalibus, obtusis, presertim basi villosis; capsulis conicis apice subproducto acutiusculis,
glabris, pedicello nectarium duplo superante, stylo vix ullo, stigmatibus crassis integris;
foliis elongatis lanceolato-linearibus, rigidis, margine crebre serrulatis, utrinque glaberri-
mis, subtus pallidioribus.
S. Bonplandiana HBK. Nova Gen. et Sp. II. p. 24. tab. 101. 102. — Kuntu Synops. Pl. aquinoct. I. p. 365. — SPRENGEL Syst.
Veget. I. p. 100. — Traurv. Salicet. in Mém. pres. å V'Acad. de St. Petersb. III p. 610.
”Crescit in regno Mexicano locis apricis prope Moran, Cabrera, Omitlan et Pachuca,
alt. 1270—1350 hexap. Floret Majo.” HBK. 1. c. — V. s. in herbariis plurimis.
Descer. Arbor procerrima, ramulis glabris rubris. Folia 5—6 pollices longa, s—i poll. lata, basi
attenuata apice longissime et sepius subfalcato-attenuata, costa validissima cum nervis secundariis dilute
fulvescente, nervis lateralibus subtus acute elevatis lineata, supra obscurius viridia, subtus pallidiora
vix autem glaucescentia, utringque lucide glaberrima, dense et acutissime glanduloso-serrulata; petiolus
semipollicaris; stipule caduce. Amenta serotina, breviter pedunculata, bracteis squameformibus vel
raro foliis 3—4 anvgustis integris acutissimis suffulta; mascula bi-tripollicaria, cylindracea, feminea sub-
pollicaria. Stamina 6—8, filamentis haud longis crassiusculis, antheris subglobosis ferrugineis. Squame
fl. fem. interdum paullo longiores oblong&e; ovaria glabra, obscure viridia, breviter pedicellata, anguste
conica in stylum subevidentem abeuntia.
Species mihi valde obscura. Jam in S. Safsaf et S. capensi de formis amentis axil-
laribus e gemmis intrafoliaribus, foliis adhuc persistentibus ideoque solito majoribus et ri-
gidioribus, evolutis mentionem feci, quare fas est conjicere hanc talem etiam deformita-
tem praematuram exhibere. A S. Humboldtiana ad S. nigram 1iterum transiens cum hace
verosimiliter potius associanda, a qua vix differt, nisi foliis solito muajoribus, amentis
subsessilibus brevioribus magisque densifloris, squamis densius villosis diutius persistenti-
bus, capsulisque brevius pedicellatis et longius rostrato-conicis. Folia habitu S. babylonicee,
S. fragilis vel S. albe.
"S. pallida (KUNTH): foliis longe acuminato-attenuatis, utrinque sed priecipue subtus
tenvissime puberulis, supra pallide viridibus, subtus intense glaucis, margine tenuissime
serrulatis; stipulis semilunatis.
S. pallida HBK. Nova Gen. et Sp. II. p. 25. — KuntH Synops. pl. sequinoct. I. p. 366.
MONOGRAPHIA SALICUM. 19
Crescit in calidis regni Nova Hispanisze, inter la Venta de Acaguisotla et Masatlan,
alt. 500—650 hex.
A S. Bonplandiana non differt nisi foliis falcatis adhuc longius acutatis et precipue
subtus ad costam tenuiter pubescentibus. Itaque cum 5. occidentali valde analoga.
b. TEMPERATAAE.
Species regiones extratropicas, temperatas (S. pentandra et forma affines etiam sep-
tentrionales) inhabitantes. Arbores excels&x vel frutices sat alti ramis sepius fragilibus,
foliis elongato acuminatis, utplurimum glaberrimis. Amenta cometanea, pedunculo foliato,
squamis flosculorum sepissime cito deciduis, staminibus (2)3-00, nectariis saltem in flori-
bus masculis binis, capsulis glabris stylo nullo.
Stirps V. Salices amygdaline v. S. triandre.
Frutices vel arbores ramis elongatis subtenacibus, foliis lanceolato-linearibus longe acumi-
natis, adolescentia nec wviscidis nec sericeis. Florum squame in nomnullis diutius persistentes.
Nectarvwm florum staminigerum biglandulosum, pistilligerum uniglandulosum, lobo anteriore sub-
evanescente. Capsule angustce, longe pedicellate.
S. amygdaline Kocw Commentar. p. 17. KERNER Niederoestr. Weid. 1. c. p. 46.
15. Salix nigra MARSH.
S. amentis foliato-pedunculatis, elongatis, laxiusculis, subrarifloris, erectiusculis, ma-
sculis 3—5-andris; squamis in masculis rotundato-ovatis cucullatis, in femineis ovato-lanceo-
latis acutiusculis, glabriusculis vel basi et margime villosis, pallidis, plus minus cito cadu-
cis; capsulis conico-angustatis vel conico-subglobosis, fusco-viridibus, glaberrimis, pedicella-
tis, pedicello nectarium quadruplo superante, stylo obsoleto, stigmatibus brevissimis crassis
imtegris fulvis; folis: anguste lanceolatis vel lanceolato-linearibus, basi sepius latioribus,
longe acuminatis, crebre serrulatis, glabris, subtus reticulatim venulosis, glaucescentibus
vel pallidius viridibus; stipulis sat magnis, semicordato-lanceolatis.
Syn. Saliz nigra MARSHALL Arbust. amer. p. 293; MiHr. Neue Berlin. Schr. IV. 237; Winzp. Sp..pl. IV. 657, Berlin. Baumz. ed.
2 p- 426; Porr. Encycl. méth. Suppl. IV. 61; SPRENGEL Syst. Veget. I. 100; PErsoon Synops. II. 599; TraAvtVETT. Salicet.
1. c. p. 614; PursuH fl. amer. II. 614; McnHx. Amer. Sylva p. 94; Hookr. fl. boreali-amer. II. 148; NuttaLr Genera p. 231.
n. 21; Torrer Fl. of New-York II. 209; Asa Grar (CAREY) Manual ed. 2. p. 417; NUTTALL Americ. Sylva p. 94. — KocH
Comment. p. 17.
— 8. Caroliniana Mcux. F1. II. 226; Porr. Encycl. méth. VI. 662.
— S&S. pentandra WALT. f. carol. 243.
— 8. vulgaris Crayr. fl. virg. (ex Mählbg et Psh).
— S. ambigua PursH fl. p. 617.
— S&S. flavo-virens HorNrem. Cat. hort. Hafn. Suppl. 2. p. 11 (ex Willd.)
Icon. Möur. 1 c. t. 6. f. 9. — Mcux. Arbor. 3. 5, Sylva t. 125. f. 1. — Salicet. Wob. 11.
Hab. in ripis fluminum Americe borealis a Texas, Mexico australi et Florida usque ad
lacus majores et in alpes Rocky Mountains sat frequenter.
Descr. Arbor 15—40-pedalis, sepe ultra 1—2 pedes crassa (sec. Torrey), ramis sat fragilibus
sed ramulis tenacibus flavis vel purpureis. Folia 3—5-pollicaria semipollicem lata, basi subrotundata,
20 N. J. ANDERSSON,
lateribus recta, apice longe et sepe suboblique attenuato-acuminata, tenuiter sed acute glanduloso-
serrulata, utrinque lete viridia nervis non prominulis eximie anastomosantibus creberrime areolata, gla-
berrima sed petiolo et costa interdum superne hirsuta. Stipul&e semilunate, apice acuminato-lanceolate,
serrulate, aut petiolo triplo breviores aut eum subequantes, saltem in ramulis annotinis persistentes.
Amenta mascula 2—93-pollicaria, excurvato-erecta, floribus subverticillatis demum saltem rariflora; squame
ovate, pallide flave, obtuse, interdum subretuse, extus glabriuscule intus intricato-villose; stamina
vulgo 5, filamentis subelongatis ad medium dense villosis. Amenta feminea 13 poll. longa, demum lon-
giora et laxa, primo saltem densiflora; pedunculus 1—13 pollicaris, foliis 3—5 ceteris parum minoribus
instructus; squame&e pallide straminer, oblonge, obtusiuscule aut ovato-lanceolate, acute; capsule ex
ovata basi sepe attenuate, glaberrime, viridule; nectarium carneum, pedicello triplo quintuplove brevius.
Quod S. Humboldtiana in omni America australi et S. triandra in orbe vetere, hec
omnino in America boreali. Locis variis ibi valde frequens fere omnibus partibus ita
ludit, ut vix descriptione certa circumscribi possint modificationes, formis foliis maxime
angustis summopere S. Humboldtianam, majoribus autem latioribus et brevioribus S. trian-
dram simulans. S. autem Humboldtiana foliis gaudet eximie elongato-attenuatis, demum
saltem glaberrime nitidis et rigidis, nervis mox arcuatim inflexis et secus marginem proten-
sis, serraturis remotioribus et margine antico ad costam perpendicularibus quasi denticulatis
in normam SS. longifolie, amentis longioribus et vulgo etiam masculis longissime pedun-
culatis, pedunculo foliis ceteris similibus instructo. Difficillime etiam S. triandra europaea
ab hac distinguitur, et ita affines sunt, ut fas esset conjicere eas primitus eandem stirpem
effecisse, tandemque in duas, inter se penitus analogas, abiisse formas, omnino ut S. lucida
et pentandra, S. rostrata et livida, S. pedicellaris et myrtilloides cetereque multe. S. nigra
autem plerumque arborem constituit sat excelsam ramis fragilibus sepe subpendulis, foliis
tenuioribus typice angustioribus et utringque pallidius viridibus, amentis magis rarifloris
staminibus pluribus, squamis in amentis femineis citius caducis, capsulis longius pedicellatis -
subdiversa. S. autem triandra apud nos semper frutescit, trunco vix 2—4 pollices crasso,
ramos habet tenaciores, folia breviora et latiora brevius acuminata vulgo subtus valde
glaucescentia, amenta breviora et crassiora magisque densiflora, stamina terna, squamas
in amentis femineis diutius persistentes, capsulas demum 'graciliores et rufescentes. — SS.
lucida, cui nonnumquam subsimilis, recedit capsulis multo brevius pedicellatis, foliis duri-
oribus nitentibus basin versus conspicue latioribus glanduloso- -serratis, amentis multo cras-
sioribus et densifloris etc.
Quoad folia forme sequentes preprimis seorsim notande:
a. angustifolia: foliis 3—5 pollices longis, infra medium vix semipollicem latis, longissime
attenuato-cuspidatis, glaberrime nitidis, concoloribus.
ä&. falcata: foliis oblique curvatis, lineari-lanceolatis.
Syn. S. falcata Psh. F1. amer. P: 617. — ReEzrs. Encycl. n. 47. — Porr. Encycl. méth, Suppl. IV. 70. — SPRENGEL
Syst. Veget. I. 107.
BP. longifolia: foliis valde angustatis, demum sat rigidis.
8. ligustrina Mchx. hist. arb. Amer. Sept. II. p. 226. t. 5, f. 2. — Porr. Encycl. méth. Suppl. IV. 61.
Ad S. Humboldtianam aperte accedit inprimis forma longifolia, ad quam forsan
referenda est S. Houstoniana Psi. fl. amer. p. 614, REes Cyclop. n. 43, Pom.
Encycl. méth. Suppl. IV. 68, SPRENGEL Syst. Veget. I. 167, TrAuTtv. Salicet.
1. ce. p. 615 et S. tristis Hortulanorum, quam in Virginia et Carolina indige-
nam affert nominis auctor, cujus tamen specimina ex herbario Banksii a
MONOGRAPHIA SALICUM. 21
Houston ad Vera Öruz, i. e. prope fines regionis S. Humboldtiane verse lecta
descripsit et forsan cum hac Salice confudit.
hb. latifolia: foliis vix 3 pollices longis medio evidenter latioribus, basi subrotundatis, costa
supra saltem primo albo-tomentosa, subtus pallidioribus subglaucescentibus.
& brevijulis: amentis fere pollicaribus, foribus masculis subcondensatis, capsulis
subglobosis brevius pedicellatis.
Pp. longijulis: amentis 2—3 pollices longis, acutiusculis, laxe flexuosis, floribus masc.
remote verticillatis, capsulis ovato-conicis viridulis.
— gracilescens: amentis fem. gracillimis, tenuibus, capsulis brevius pedicellatis.
y- brevifolia: foliis subpollicaribus basi apiceque subrotundatis sed evidenter apicu-
latis, subtus glaucescentibus.
— testacea: ramis flavo-testaceis (WricHtT Mex. n. 1876).
Hc forma brevifolia e formis americanis maxime SS. triandre europeer similis
et ab ea vix distinguenda.
Modificationes insigniores adsunt:
"SS. marginata (WIMM.): amentis elongatis, gracilibus, erecto-patulis, pedunculis tenui-
ter puberulis, floribus contiguis; <= squamis pallide ferrugineis lanceolato-triangularibus
acutis basi hirtis, staminibus quinis, antheris demum fuscescentibus; 9 squamis pallide
ferrugineis ovatis hirsutis 'canescentibus; capsulis conicis obtusis, basi sericeo-pube-
scentibus ceterum glabris, obscure viridibus, breve pedicellatis, pedicello tertiam partem
ovaril 2equante, stylo brevi crassiusculo, stigmatibus oblongis arcuato-deflexis subinde bifi-
dis; foliis elongatis lineari-lanceolatis, in acumen tenue sensim productis, leviter sed regu-
lariter serrulatis, supra opaco viridibus subtus vix pallidioribus, venarum ramis pone
marginem conjunctis.
Salix marginata WIMMER in Schedul. herb. Vindob.
Hab. ad New-Orleans America borealis (DRUMMOND). — V. s.
Quoad folia exacte S. nigram simulat, sed recedit amentis femineis, quorum squamee
acutiuscule et dense villose, capsule magis elongate conice basi subpuberula& stylo sub-
evidenti et stigmatibus paullum excurvato-elongatis.
”" S. amygdaloides (ANDS.) amentis patentibus, femineis crassiusculis pedunculis folia=
tis; squamis testaceis parce pilosis; capsulis ovato-conicis, angustatis, glaberrimis, pedicello
nectarium 5— 6-ies superante, stylo subnullo, stigmatibus brevibus crassis; foliis late lan-
ceolatis, utrinque angustatis apice cuspidato productis, subtus glaucis venulosis, margine
glanduloso-serrulatis; stipulis evanescentibus.
Saliz amygdaloides ANps. Öfvers. af Vet. Akad. Förh. 1858 p. 114.
Hab. in America boreali: Missouri, Fort Pierre (NEUWwiED, in herb. Vindob.) Millwaukee
Visconsin (J. A. LaAPHAmM), Illinois (BRENDEL); Red river (BoURGEAU). — V. s.
S. triandre europerxe ita omnino similis, ut ab ea summa difficultate distinguatur,
nisi squamis ament. femin. facile deciduis, capsulis viridulis longioribus apice magis pro-
ductis basi vix gibbis longius pedicellatis, foliisque longius petiolatis, petiolo glandulis nullis
superne instructo. Revera foliorum forma (i. e. foliis a medio fere pollicem lato abrupte et
22 N. J. ANDERSSON,
longe cuspidatis) et serratura glanduligera nec non amentis femineis remotifloris capsulis-
que elongatis S. lucide ita affinis, ut cum ea quasi hybrida credi posset. A typica S. nigra
differt: foliis brevibus, 1-—13 pollices longis, 2 poll. latis, tenuibus, apice abrupte acumi-
nato-cuspidatis; a S. lucida: capsulis longissime pedicellatis. Amenta mascula vix polli-
caria, densiflora, pedunculo foliato, squamis ovato-rotundatis apice glabiis, feminea fere
2—3 pollices longa, eximie rariflora. — Ad fl. Red river arbor dicitur altissima, ad 50—60
pedes elata. a
"= 8, longipes (SHUTTLEW.): amentis breviter pedunculatis, latiusculis, paucifoliatis,
squamis ovato-lanceolatis, dorso villosis; capsulis ovato-globosis, glaberrimis, fusco-piceis,
pedicello nectarium 6-ies superante, stylo nullo, stigmatibus crassis integris; folus lanceo-
lato-oblongis, obtusiusculis, glabris, subtus glaucis reticulato-venulosis.
Salix longipes Shuttlew. (in herb. Hooker.) Anps. in Ofvers. af Vet. Akad. Förh. 1. c. p. 114.
Hab. prope St. Marks, Florida (Rurr). — V. s. in herb. Hooxr. et DC.
Cum vera S. nigra habitu proxime congruit, sed differt foliorum forma et colore,
amentis vix 13 poll. longis valde rarifloris et capsulis granuliformibus longissime pedicel-
latis. Ad hane etiam referenda est ea forma foliis brevibus obtusiusculis obsoletius ser-
rulatis subtus sat intense glaucis, quam sub nomine S. podocarpa in herb. Asa Grayi vidi.
— venulosa: foliis ramulorum inferioribus ex ovato-rotundata basi oblongis, lateribus
rectis, obtusiusculis, submucronatis, supra glaberrimis subtus quasi cimnerascentibus
costa et nervis acutissime prominentibus lineatis, tenuiter puberulis; foliis apicem ver-
sus ramulorum longissime attenuato-linearibus, utrinque glaberrimis, subtus pallidiori-
bus vel glaucescentibus, omnibus acutissime sed minutissnne serrulatis; amentis breve
pedunculatis foliis parvis suffultis rarifloris, squanis fulvis dense villosis, capsulis sat
magnis rufescentibus ovato-conicis glaberrimis longissime pedicellatis. — Hab. in Nova
Mexico. — Huic similis et ad S. occidentalem transitum adhuc evidentiorem preebet:
— gongylocarpa (SHUTTLEW.): amentis foliato-pedunculatis, squamis densissime hirsutis;
folus latius lineari-lanceolatis, 3—5 pollices longis 2 poll. latis, rigidis, acute serrula-
tis, utrinque hirsutis. — |
Saliz longipes-pubescens ANDS. 1. c. p. 114.
"=S. Wrightii (ANDs.): amentis brevibus, densifloris, erasse cylindricis, curvatis, obtu-
sis; pedunculo foliis paucis et parvis instructo; squamis mox et facillime deciduis, flavidis,
pilosis; capsulis ovato-conicis, glaberrimis, flavis, longe pedicellatis, pedicello nectarium 4 -—6-
ies superante gracili glaberrimo; foliis anguste lanceolato-linearibus, glaberrimis, serrulatis,
subtus glaucis venulosis.
— Saliz Wrightii ANDS. 1. c. p. 115.
Hab. in Nova Mexico (C. WricHz. n. 1877).
Arbor ramis gracillimis, pallide testaceis, etiam novissimis glaberrimis. Folia 2—23 poll. longa
infra medium 3—3 poll. lata, lineari-lanceolata, in cuspidem subobliquam attenuata, supra lete viridia
subtus pallidiora costa et venis acute prominulis lineata, margine sat dense at minute glanduloso-ser-
rulata, utrinque etiam juniora ne quidem pilorum vestigio derelicto glaberrima; petiolus ut costa flavo-
luteus, 2—3 poll. longus. ”Amenta feminea vix pollicem longa, $ poll. erassa, valde densiflora; pedun-
culus amentum longitudine xquans, foliis 3—4 ceteris minoribus obtusiusculis subintegris instrucetus;
rachis glaberrima; nectarium subannulare; capsula linea longior, stigmatibus flavescentibus.
MONOGRAPHIA SALICUM. 23
Foliorum forma et colore omnino S. nigra simillima, sed amentis brevibus et crassis
valde densifloris ab ea recedens et nostram S. albam subsimulans.
16. Salix occidentalis Bosc.
S. amentis saltem masculis breviter pedunculatis, foliis parvis, femineis autem foliis
majoribus et pluribus suffultis; squamis densissime villosis vel potius lanatis; capsulis sat
magnis, globoso-conicis, brunneis, glaberrinus (vel subsericeis), longe pedicellatis, pedicello
nectarium 4—6-ies superante; foliis e basi subrotunda vel attenuata lanceolatis acuminatis,
rigidis, utrinque cinerascenti-pubescentibus, costa albo-tomentosa, supra demum glabrescen-
tibus, subtus glaucescentibus; stipulis semilunatis.
Salix occidentalis Bosc. in shed. herb. var. — Kocu Comment. p. 16. — Strup. Nomencl. II. p. 408.
Hab. in (Florida? et) insula Cuba (ad las Piedras, Febr. 1824, PorrrPiG). — V. s.
Deser. Arbor mediocris, ramis fragilibus fuscis, annotinis apicem versus densissime canescenti-
bus. Gemme&e parve& adpresse, hirsute. Folia majora e basi rotundata attenuata sensim acuminata
apice producto paullulum subfalcato oblique cuspidata, 4—6 pollices longa, supra basin pollicem lata
lateribus rectis, margine tenuiter sed sat crebre subglandulose serrulata, minora vix pollicaria elliptica
integra, supra saturate viridia costa et nervis elevatis lineata, costa dense albo-tomentosa ceterum gla-
briuscula, subtus pallide glaucescentia pilis adpressis tenuiter pubescentia, juniora sat dense subvillosa
fere albo-tomentosa; petiolus fere pollicaris dense griseo-tomentosus. Amenta pedunculata, subcurvata
pollicem fere longiora, densiflora; pedunculus pollicaris foliis ceteris minoribus sed densius albo-tomen-
tosis instructus; rachis albo-villosa; squame sat magna, densissimo tomento albo obtectae, obtuse, ovaria
primo occultantes; capsule glaberrime, secundum KocH subvillose demum calvescentes, fusco-viridulae
longissime pedicellat&e, stylo subevidenti rostrate sed obtuse.
ÅA vera S. nigra, presertim forma ecjus maxime angustifolia, qua ad S. Humboldtianam
accedit, sat longe recedit quum habitu tum characteribus, modificationibus autem innume-
ris cum ea confluit, nec pro certo dicere audeo quibus notis a S. Bonplandiana nisi
hirsutie partium distinguatur. Perspectis formis intermedis S. nigre, quas venulosam et
gongylocarpam hie nominavi, ab ipsa S. Humboldtiana ad hanc occidentalem formatur nexus,
cum S. indicis vel potius S. africanis omnino -analogus, in quo S. occidentalis ad S. nigram
se habet ut ». huirsuta ad S. cupensem, sed vulgo major magisque evoluta.
17. Salix triandra L.
S. amentis foliato-pedunculatis, elongatis, subrarifloris, patulis, masc. triandris; squa-
mis pallide flavis in amentis masculis obovatis tenuiter albo-pilosis, in femineis angustio-
ribus acutiusculis saltem apice glabris serius carducis; capsulis ovato-conicis, obtusis. viridi-
rufescentibus, glaberrimis, pedicellatis, pedicello nectarium triplo-quintuplo superante, stylo
obsoleto, stigmatibus brevissimis crassis integris recurvatis fulvis; foliis oblongo-lanccolatis
vel ovatis raro sublinearibus, acuminatis, crebre serrulatis, utringue glaberrimis, subtus
sepius glaucis, demum rigidis; stipulis utplurimum magnis, semicordato-lanceolatis.
Syn. Salix folio amygdalino utrinque virente aurito. BauH. Pinax 473. TOournerorr Instit. 591.
Salix folio amygdalino utrinque aurito corticem abjiciens Rai. Synops. 3. p. 448.
— Saliv triandra (S. sativa Iutea folio crenato BauH. Pin. 473 ex) LInn. sp. 1442, Codex p. 964; Winrp. sp. pl. IV. p. 654, Ber-
lin. Baumz. ed. 2. p. 423; SPrenGeL Syst. Veget. I. 99; PErsoon Synops. II. 598; Porr. En-ycl. méth. VI. 645; Traurv. Salicet.
1. ce. p. 368. — Dan. Hornrm. Plantel. 980. — Brit. Sm. brit. 1044; HooxK. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 393; BaB. Man. ed.
5. p. 299; Hoos. fl. scot. p. 278. — Germ. Roru. germ. II. 501; BLurr et Iincrru. D. fl. II. 548; Wimm. Flora 1849 p.
34, fl. v. Schles. ed. 3. 184; Mer. Chl. Hannov. 489, fl. v. Hann. p. 500. — Helv. Sur. 4. helv. 11. 279; WBc De Veget.
24 N. J. ANDERSSON,
n. 991; StrRIngGE Ess. p. 75; Gaup f. helv. VI. 209. — Belg. Marvutev fl. belg. II p. 486. — Gall. Dec. fl. fr. III.
285 et V. 337; DuBr bot. gall. 425; LorseL. fl. gall. II. 340. — Ital. Arr. pedem. p. 184; Bertor. fl. ital. X. 301; TENORE
Nap. V. 273, Sylloge p. 479. — Grecia. Sv. f. gr. II. 752. — Ross. Pall. fl. ross. IL. 78; GmeL. sib. I. p. 155; LEDEB.
fl. alt. IV. 257; Marr. fl. mosq. 173; Bess. Enum. p. 38; MBIiEB. fl. taur.-caucas. II. 413, III. 626; KAREL. et KIRIL. Enum.
pl. des. Soongar. n. 764; Turcz. fl. baical. in Bull. de la Soc. de Moscou 1854. II. p. 372.
— S. amygdalina LINN. sp. pl. II. p. 1443; Codex. ed. Richter p. 965; Porr. Encycl. méth. VI. p. 644; Winzip. sp. pl. IV. p. 656;
PERSOON Synops. II. 599; Trautv. Salicet. 1. c. p. 619. — KocH Comment. p. 18; HartiG Forstl. Culturpfl. p. 417; NYMAN
Sylloge p. 343. — Suec. Linn. fl. su. ed. 2. n. 881; WBeG. fl. su. p. 664; Fries Nov. Mant. I. p. 42, Bot. Not. 1840 p. 80,
Summa Veg. Scand. p. 56; Hartm. Skand. Fl. ed. 9. p. 176; Anps. Sal. lapp. p. 17. — Damn. Dre. fl. havn. n. 960; LANGE
Dansk £. ed. 3. p. 731. — Britt. Sm. Transact. of Linn. Soc. VI. 119, fl. brit. 1045, compend. p. 145; Linor. Synops. ed.
3. p. 231; BaBinGr. Man. ed. 5. p. 272; BrentH. Br. F1 p. 476; LicHtF. fl. scot. 596; Hook. fl. scot. p. 278. — Germ.
KocH. Synops. ed. 2. p. 741; Brurr et FincerH. Deutschl. F1. II. 548; RricH, Fl excurs. II. 171; PaArzrE, ELK. et MEr. Fl.
v. Preuss. p. 132; Sonp. fl. hamburg. p. 520; KERNER Oest. Weid. 1. c. p. (71) 192; NeirrercH F1. Nied. Oestr. p. 254; Dörr
Fl. v. Bad. p. 489. — Helv. Sur. fl. helv. II. 280. — Belg. CrEPin fl. belg. p. 160. — Gallia. Virr. fl. de Dauph. II.
p. 763; Dec. fl. fr. III. 285; LorsrL. gall. II. 339; GREN et GorpR. fl. fr. III. p. 126; ZerTERSTEDT Pyren. p. 237. — Hisp.
WILLK. et LANGE. fl. hisp. p. 226. — Ital. Arrion. pedemont. II. 183; SrBast. et Maur. fl. rom. p. 336. — Bithyn.
GrIsEB. fl. rum. p. 334. — ROSS. GmeL. fl. sib. I. p. 155. n. 9; PaALLas it. p. 26, fl. ross. IL. p. 29; LeEDEB. fl. ross. III.
600; WEINnN. fl. petrop. p. 96; Mart. fl. mosqu. p. 173; FreiscH et LiInDEM. Fl. d. Ostseeprov. p. 340; FreiscH. F1. v. Est-,
Lif- u. Curland p. 258. — BunGE pl. Lehm. in Mém. pres. å VAcad. de St. Petersb. VIL p. 495. — Maximow. F1. Amur. in
Act. cit. IX. p. 242. — BuusE pl. Transcauc. et Pers. in Nouv. Mém. de la Soc. Moscou. XII. 201.
— &S. Villarsiana (Flägge in) Wirrp. sp. pl. IV. 655. — Porr. Encycl. méth. Suppl. IV. p. 69. — PERsSoon Synops. II. 598. —
Traurtv. Salicet. 1. c. p. 619. — LorsEL. £. gall. II. 339. :
— £S. Hoffmanniana Sm. Engl. F1. IV. 168; E. B. t. 2620.
— S. Hoppeana (ament. androg.) WiLLD. sp. pl. IV. p. 454, Berl. Baumz. ed. 2 p. 422. — Sturm D. fl. h. 25. — Porrer Encycl.
méth. Suppl. IV. 54. — PERSooN Synops. II. 598.
— S. androgyna (Hoppe in) Wiurp. sp. pl. IV. 654. — Traurv. Salicet. 1. ce. Pp.
S. hastata et S. pentandra THuvirL. fl. par. p. 512, 513. N
S. spectabilis Host Sal. p. 1. t. 3, 4.
S. semperflorens Host Sal. p. 2. t. 5, 6.
— &. tenwiflora Host Sal. p. 2. t. 7, 8.
S. venusta Host Sal. p. 3. t. 9, 10.
8. varia Host Sal. p. 3. t. 11, 12.
S. ligustrina Host Sal. p. 4. t. 15, 16.
Icon. GwerL. fl. sib. t. 34. f. 3; LINn. f. lapp. t. 86; Anps. Sal. lapp. f. 2; Fl. D. t. 2558; ScHK. Handb. IV. 317. 6, 9; Horrm.
Hist. Sal. t. 9—10; Host Sal. t. 5—16; HaArrtiG Cult. t. 39 (48); RcHB. Icon. n. 1256—1260; Coss. et GErwm. fl. par. t. 28;
Cuzr. fl. lond. VI. 72; E. B. t. 1435, 1936, 2620; SAL. WoBur. t. 17.
Exsiee. Str. Exsicc. n. 7, 28, 29, 48; RcuHB. n. 292, 709, 1631; Fr. Herb. Norm. III. 51; Wimm. n. 38, 51; BILLOZT. n. 2363;
; KeErRN. Hb. Sal. n. 24—30.
Hab. ad ripas fluminum, non faro ad vias et sepes culta, in Europa facile omnia Grecia,
Sicilia et Hispania usque in Sueciam littoralem borealem (prope Torneå) et in Nor-
vegiam meridionalem, a Gallia occidentali in Rossiam orientalem; in Asia a Caucaso,
Transcaucaso et Persia boreali per Songariam et Siberiam usque in regionem Amu-
rensem.
Descr. Frutex sepe biorgyalis, arbuscula vel rarius arbor mediocri magnitudine, cujus truncus
vix 4 poll. crassus corticem exteriorem quotannis abjicit; rami glaberrimi, ”odore et sapore miti amyg-
dalino nec adstringente ut in Salicibus plerisque” (WBG). Gemme ovato-conice, castaner, glaberrimee,
mediocres, non adpresse. Stipule oblique rotundato-cordate acutiusculx, margine serrate, subtus seX-
pius glaucescentes. Folia typice lanceolata, 3—4 pollices longa, pollicem lata, basi subrotundata, late-
ribus rectiuscula, apice subito acuminata, utringue glaberrima, supra lucida et saturate viridia subtus
plerumque plus minus glaucescentia vel saltem pallidiora costa flavida prominente et nervis evidentibus
conspicue anastomosantibus pulchre reticulata. Petiolus 1—4-pollicaris, glaber, apice glandulis 2 sub-
stipitatis interdum in folia minutissima abeuntibus instructus. Amenta vulgo longissima; mascula
2—3 pollices longa, 1—2 lin. lata, patula, plerumque subflexuosa, demum floribus subverticillatis rari-
flora, ante folia rite evoluta florentia sed foliis 3—5 ceteris paullo minoribus suffulta, obtusa, aureo-
flavescentia, odoratissima; rachis subangularis, parcissime hirsuta; squame obovato-spathulate, fave-
scentes, basi pilosiuscule; nectaria bina, internum crassius; stamina terna squamam fere triplo superantia,
filamentis basi intricato-pilosis, antheris minutis aureis. Amenta feminea ramulos (pedunculos) latera-
les longos foliatos terminantia, patentia, 2—3-pollicaria, obtusa, subrariflora, flexuosa; rachis angularis,
sparsissime pilosa; squame stramine&e, pedicellos equantes, lingulate, acutiuscule, basi pilosiuscule
apice glabrescentes; nectarium crassum ovato-conicum, pedicello triplo et plus brevius; capsule lineam
MONOGRAPHIA SALICUM. 25
long, conice, obtuse, glaberrima, demum fusco-rufescentes, stylo minimo vel mediocri, stigmatibus
brevissimis patentissimis vel subrecurvatis, obsolete emarginatis.
A ceteris specicebus in Europa indigenis optime distineta et aliis pleiandris regio-
num calidarum (ut S. tetrasperme, S. Safsaf et S. capensi) ita affinis, ut facile earum
modificatio tantum salutanda sit. Consistentia, nervatio, color et serrature foliorum,
forma et longitudo amentorum 'foliatorum, constructio denique florum gquum femineorum
tum masculinorum fere exedem. Nulli autem magis affinis quam S. migre, que in Ame-
rica omnino est quod hc in orbe vetere, et forsan conjicere fas esset, omnes species jam
enumeratas quasi ex una eademque stirpe primitus esse enatas.
A S. nigra, qualis sepissime est evoluta, vulgo in eo differt S.triandra, quod graci-
lior est et minor, in formam arboris rarius (ut nonnumquam in terris meridionalibus, cfr.
GriseEBACH Spicileg. fl. rum. p. 344) elata, foliis latioribus et brevioribus rarius longissime
lineari-attenuatis et acuminato-cuspidatis demum rigidioribus et subtus sepissime sat in-
tense glaucis, floribus masculis semper triandris et capsulis vulgo brevioribus obtusis et
rufescentibus insignis. Sepe autem adsunt forma S. nigre, de quibus incertum est, quibus
notis a S. triandra distinguantur.
Nomen ”S. triandra L.” e amygdaline certe est preferendum, ut jam demonstra-
verunt ill. WIMMER et ÅA. KERNER. Quod enim ad eam speciem adtinet, quam Linneus in
fl. lapp. sub n. 349 intellexerit, valde dubium videtur, utrum S. triandram veram vel S. pen-
tandre formam respiciat. Figura folii tab. VIII 6 melius in S. pentandram quadrat, ad quam
citat t. VIII z, que formam ejus parvifoliam exhibet; ”folia appendiculis ubique destituta”
— quod sane in foliis tam latis S. triandrae mirum — ”caulis ruber” i. e. rami rubri, (etiam
ut in S. pentandra fruticosa) deseribuntur; intra fines Lapponie nulla crescit S. triandra,
sed tantum ad ostium £. Tornensis; in herbario Linneei (sec. OC. HARTMAN Vetensk. Akad.
Handl. 1851. p. 330) unum S. triandre specimen ”S. pentandra” inscriptum adest; in eodem
herbario nulla specimina ”S. amygdalina” appellata asservantur, sed in folio 22 exemplaria
”S. triandra” inseripta. — In fl. suec. ed. 1 hanc n. 349 fl. lapp. ad duas species retulit
Linneus, sc. ad n. 794 et 795; in ed. 2 ejusdem Flor& posteriorem, sc. n. — 795:i. e. n. 349
t. 8 fi b FI lapp. (que ad ripas Norrlandise crescere dicit) ad S. fragilem ducit, sed ad
suam ”S. amygdalinam” illam refert alteram, quam sub n. 794 antea proposuit, quam .S.
pentandre formam esse eredo. Unde patet Linneum hanc Salicem triandram primo non
rite ab affinibus distinxisse.
Quoad formas varias, quibus se induit, etiam hec species sat polymorpha. Sequen-
tes tantum adnotamus:
Statura variat: frutex humilis (in alpinis), arbuscula 2-orgyalis vel arbor parva.
Rami fusco-castanei v. viridi-testacei, nunc subviminales nunc patenti-ramulosi.
Folia a) colore: 1) discoloria: subtus plus minusve intense glaucescentia. Heec, que po-
tissimum S. amygdalina Auctorum, plerumque silvestris adest, sepe sat angustifolia
deprehenditur; 2) concoloria: subtus pallidiora sed dilute viridula. Hec frequenter
colitur, folia habet tenuiora, sepe basin versus sat lata, stipulas majores. Pre cete-
ris S. triandra appellata.
b) forma: late ovato-lanceolata (S. Villarsiana), obovato-lanceolata, elliptico-lanceolata
(typica), exacte lanceolata, lineari-lanceolata et angustissima.
c) margine: grosse vel tenuiter serrulata, denticulata aut integerrima.
E. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o L 4
26 ON. J. ANDERSSON,
Squame aut obovate basi pilosiusculze, aut ovato-rotundate glabrescentes, aut lineari-
lanceolatze.
Amenta rariflora et densiflora, elongata et abbreviata, gracillima (vix lineam crassa: S.
tenwiflora Host., Kern. Hb. Sal. n. 27, 28) aut crassiuscula, rarius androgyna (S. Hop-
peana WILLD.), aut in axillis foliorum persistentium sero autumno evoluta (S. semper-
florens HostT.). i
Capsule basi crassissime ovate aut conico-attenuate, pedicello 1—1: lineam elongato, stylo
plane nullo vel + lin. exserto.
Ut varietates primarie itaque proponende:
— discolor: foliis subtus glaucis, amentis plerumque quater longioribus quam latis. — S.
amygdalina Auctor. — Kers. Hb. Sal. n. 24—26.
— latifolia: foliis ovato-lanceolatis v. late lanceolatis, abrupte acuminatis.
— angustifolia: f. anguste lanceolatis v. linearibus, tenuiter serrulatis v. integerrimis
(S. ligustrina Hogan),
— concolor: foliis utrinque viridibus, subtus Pallidioribus — S. triandra Aucetor. — KERN.
Hb. Sal n.:29—30.
— latifolia: foliis ovato-vel obovato-lanceolatis, tenuibus, argute serratis.
— angustifolia: foliis exacte lanceolatis v. lanceolato-ellipticis.
— tenuiflora (Host. Sal. p- 2, t. 7, 8): amentis gracillimis, vix 13 lin. latis.
— densiflora: capsulis basi crassis, brevius pedicellatis.
— rariflora: capsulis magis conicis, longius pedicellatis.
— latifolia: foliis brevibus, obovatis, apice plus minus abbreviatis. In alpibus Åustrige.
— laxiflora: amentis maximis (5-pollicaribus) crassis, rarifloris; capsulis subovalibus, lon-
gissime pedicellatis, pedicellis nectaria 10—12-ies superantibus; foliis tenuibus, grosse
serratis. Specimina vidi ex Sarepta Rossige.
— crassijulis: amentis 2—291 lin. latis.
— densiflora: capsulis basi crassis, brevius pedicellatis.
— pygmea: frutex humillimus.
— rariflora: capsulis conico-attenuatis, longius pedicellatis.
— decumbens (HaArTIG): frutex humilis, ramis decumbentibus, amentis saepe axillaribus,
sessilibus.
18. Salix alopecuroides TAUSCH.
(S. triandra — fragilis).
S. amentis — valde elongatis, crassiusculis, densifloris, flexuoso-patulis; squamis ob-
tusis, totis longe pilosis; filamentis squamas duplo triplove superantibus, basi pilosiusculis;
capsulis conico-oblongis, glaberrimis, pedicellatis, pedicello nectarium bis-quater superante,
stylo brevissimo gracili, stigmatibus partitis cruciatim divaricatis; foliis sat longe petiola-
tis, lineari-lanceolatis, longe acuminatis, utrinque glaberrimis subconcoloribus, costa lata
flava percursis, acute et sat dense serratis; stipulis serius deciduis, oblique semicordatis,
acutiusculis, sepe serratis.
Syn. Saliz alopecuroides TavscH Ind. hort. Canal. 1821 et Plant. Select. Bohemise. — KERNER Weid. Oestr. p. 190. (69).
— S&S. speciosa Host. Sal. p. 5.
— &S. amygdalina-fragilis Wimm. Regensb. Flora 1848. p. 333.
— 8. fragilis-triandra Wimm. Denkschr. d. Schles. GS för Vat. Cult. 1853. p- 156.
Icon. Hosr. 1. ce. t. 17. — RercH. Ie. n. 1257 (sed amenta aliena!)
Exsice. Wm, Hb. Sal. n. 77.
MONOGRAPHIA SALICUM., 27
b
Hab. in Bohemia, a TaAuscx in Hetzinsel prope Prag detecta; deinde in horto vindobo-
nensi introducta, unde in aliis hortis postea culta. Silvestrem in Transsylvania in-
venisse fertur TH. KorscHy. — V. c.
Deser. Est arbor elata vel frutex sat magnus, ramis pallide fuscis vel testaceis lucidis tenaci-
usculis subvimineis foliis et amentis condensatis obtectis. Gemmeie glabre, acutissime, flavescentes.
Folia ad medium latiora, basi subangustata, apice longius et suboblique acuminata, supra pure viridia,
subtus pallidiora non autem glaucescentia, margine serraturis crebris inflexo-glanduligeris densiusg
crispata, 3—4 poll. longa ad medium fere pollicem lata, petiolo 3—4-lin. longo. Stipule, quie saltem in
ramis novellis semper adsunt, petiolo subduplo breviores, latere exteriori dilatatze, in apiculum plus minus
evidentem attenuater, plerumque serrate, foliis concolores. Amenta mascula pedunculo semipollicari,
foliis sat parvis et paucis semper subintegris suffulta, 3-pollicaria, patentia vel recurvata, flexuosa, den-
siflora, sat crassa; rachis villosa; squame pallide straminerx, obtuse, concave, pilis rectis filamentis
subbrevioribus albo-hirsute; stamina semper tria, filamentis squamas subtriplo superantibus basi tenuiter
pilosis pallide flavis, antheris non magnis aureis. Amenta feminea 4-pollicaria, patentia vel recurvata,
subdensiflora, acutiuscula; squame tandem decidue; capsule lineam longe, obtusiusculxe, pallide rufe-
scentes, pedicello sat longo, stylo evidenti, stigmatibus brevibus.
Hanc formam, adhuc rarissime repertam, a S. fragili et S. triandra esse hybridam
vix ullo dubio caret. A priore habet 1) folia juniora tenuissima, sub prelo facilius nigri-
cantia, venis pellucidis notata, apice obliquo acuminata, pallidius favicanti-virescentia,
margine inflexe glanduloso-serrata, 2) amenta mascula bracteis villosis suffulta, filamenta
longa, 3) squamas deciduas et capsulas longiores apice attenuato-conicas. Cum SS. triandra
habet communia: 1) folia rigidiora et lucida, crebrius serrata, costa elevata fulva percursa;
2) stipulas majores fere semper persistentes, 3) stamina ubique terna, et 4) capsulas rufe-
scentes et multo longius pedicellatas. Singulam tantum arborem foribus femineis in horto
Berolinensi vidi.
Ut omnis forma Salicis inter duas dissimiles ambigua modificationibus variis, quibus
hinc patrem illine matrem plus minus simulat, est composita, ita etiam hec inter S. fra-
gilem et S. triandram alias etiam exhibet formas, quas ill. KERNER sub sequentibus nomi-
bus ita proposuit:
1. Salix subtriandra (S. superfragilis—triandra): amentis > crassis latitudine sexies
longioribus, squamis pilis longis rectis hirsutis, staminibus geminis vel ternis, filamentis elon-
gatis; amentis 9 crassiusculis elongato-flexuosis, squamis obtusis apicem versus glabriuscu-
lis sed barbato-ciliatis, capsulis ex ovata basi conicis obtusiusculis glabris pedicellatis,
pedicello nectarium bis superante, stylo nullo, stigmatibus simplicibus; foliis longe acumi-
natis; stipulis integris.
Syn. Salix subtriandra KERRN. Weid. Oestr. 1. c. p. 189 (67).
— 8. fragilis-subtriandra NEILREICH Verh. d. zool.-bot. Vereins in Wien. I. p. 119 p. p. (altera ad sequentem pertinet).
Exsicce. KERNER Hb: Sal. 21 P9 22, 23 I.
Hab. in Austria inferiore ”zwischen Mattendorf und Fochtenau am Rosaliengebirge” et ad
Pesth Hungarize (KERNER).
A vera S. alopecuroide hac tantum differre dicitur amentis brevioribus staminibus-
"que partim geminis. Folia tamen et amenta juniora hirsuta magis ea S. fragilis simulant,
stipule rarius persistentes, amenta autem longa rariflora foribus masculis partim triandris
S. triandram aperte revocant.
28 N. J: ANDERSSON,
2. S. Kovåtsii (S. subfragilis—triandra): amentis & gracilibus latitudine septies
longioribus, squamis fere glabris basi tantum pilis brevibus pubescentibus (unde amenta
novella glabriuscula conspiciuntur), staminibus geminis v. ternis, filamentis brevibus; foliis
breve acuminatis; stipulis serratis.
Syn. Salix Kovdtsii KERN. 1. c. p. 198 (68).
— S&S. fragilis-subtriandra NEILREICH LÅ. c. Pp. P-
Hab. in Austria inferiore, prope Gloggnitz et Wien (KERNER).
S. triandre sat similis, sed foribus masculis subdiandris; a S. alopecuroide et sub-
triandra differt squamis apice glabris, basi tomentoso-subvillosis, amentis masculis novellis
glabriusculis.
In herbario horti petropolitani specimina qusgedam examinavi, que collegit KOLENATI
ad flumina Don et Akssankatsch; et de quibus valde sum incertus, utrum ad S. fragilem
vel ad S. triandram potius transferam. Notabilia sunt amentis gracillimis latitudine 10-ies
longioribus breve pedunculatis rarifloris flexuoso-deflexis et foliis paucis integris suffultis,
squamis basi ima pilosis ceterum glabris, staminibus ternis filamentis sat longis inferne villo-
sissimis, capsulis fere ut in S. fragili sed brevioribus et minoribus. Folia vix magis quam
pollicaria, basi latiuscula, tenuissima et facile nigricantia, concoloria vel subtus pallidiora,
margine crenato-serrulata. ÅA me pro tempore S. gracilescens im herb. signata; sed, speci-
minibus tantum perpaucis adhuc visis et is exsiccatis, e difterentiis tam exiguis non spe-
ciem propriam proponere audeo.
x 19. Salix undulata EHREH.
(S. triandra — viminalis).
S. amentis pedunculatis, erectiusculis, cylindricis, obtusis, densifloris, pedunculo brevi
foliis 2—4 instructo; squamis favidis, tenuiter pilosis, apice obtusiusculo barbato; capsulis
ovato-conicis, pedicellatis, pedicello nectarium bis superante, stylo elongato, stigmatibus
bifidis, divaricatis; folus lanceolatis, basi sepius rotundatis, apice longe acuminatis, acute
serrulatis, supra obscure subtus letius viridibus, utringnue demum glaberrimis; stipulis
semi-cordatis.
Syn. Salix undulata Ehr. Beitr. VI. p. 101; Winrp. Sp. pl. IV. p. 655, Berlin. Baumz. ed. 2. p. 424; SPRENGEL Syst. Veget. I. p.
103; Porrer Encycl. méth. Suppl. IV, 54; Trautv. Salicet. 1. c. p. 616 (excel. Synon.); KocH Comment. p. 20; NYMAN Sylloge
p. 343. — Scand. Fr. Nov. Mant. I. p. 62, Bot. Not. 1840 p. 181, Summa Veg. Scand. p. 62; Hartwm. Sk. fl. ed. 9 p. 176.
— Dan. Hornem. Plant. 980; Dre. fl. havn. 307; LANGE Dansk fl. ed. 3. p. 732. — Brit. Hoox. et ARN. brit. fl. ed. 7 p.
304; LINDL. Synops. p. 231; BaBinGt. Man. ed. 5, p. 299. — Germ. KocuH Symnops. ed. 2. p. 742; BLurF. et FIncErH. Fl. II.
549; RercH. fl. excurs. n. 1043; HartiG forstl. Cult. p. 417; Sonp. fl. hamb. 531. — Gall. Gren. et Gopnr. fl. fr, III p.
126; Coss. et GErRN. fl. paris. 503. — Helv. Gaup. fl. helv. VI. p. 211. — Ross. LEDpEB. fl. ross. III. p. 501; Bess. Enum. p, 38-
triandroides EHRH. herb. (sec. Meyer.).
lanceolata SM. E. B. t. 1436, comp. p. 145.
Trevirani SPRENG. Plant. pug. I. p. 61 (Sal. n. 37 Trevir. Obs. botan. p. 17).
incerta Lapeyr. arb. 594?
I
viminalis-triandra Mey. fl. hannov. p. 500.
— 8. triandra-viminalis Wimm. Flora 1849 p. 39, Denkschr. 1853 p. 157.
Icon. E. B. t. 0 — Fl. Dan. 2550. — RecBB. icon. n. 1261. — HarriG Forstl. Cultpl. t. 38 (47). — Cosson Atl. 28. — Salicet.
WoB. t. 13. a :
Exsice. Fr. H. N. II. 55.
Hab. in Europa media a Transsylvania et Bavaria in borealem usque ad Upsaliam, in Rossia
ad Petropolin, et in Anglia. (Nonne semper culta vel silvestris facta?) — V. v.
Deser. Frutex sat altus, ramis diffusis subvimineis dense foliatis cortice nitide testaceo aut ru-
fescente glabro nec nisi in summis ramulis sericeo-puberulo obductis. Gemme ovate, acute, intus plane,
MONOGRAPHIA SALICUM. 29
glabre, adpresse, petiolo subduplo breviores. Glandulé petioli sepe in foliola exerete (var. foliolosu
HARTIG 1. e.). Folia petiolata, 3—5 pollices longa, 4—1 pollicem lata, basi stepius rotundata apice
recto acuminato-cuspidata, margine interdum undulato crebre glanduloso-serrulata, supra obscure viridia,
subtus pallidiora, costa flavida et nervis fere rectangulariter curvatis prominentibus flavidis; juniora
plus minus molliter pubescentia mox autem et senescentia semper lucide glaberrima. Stipulre oblongee,
acute, serrate, petiolo breviores. Amenta (feminea) erecta 1— I1-pollicaria, pedunculo brevi foliis par-
vis dense sericeis integris instructo, subdensiflora, basin versus interdum laxiflora, cylindrica, obtusiu-
scula; squame ovate capsulis demum multo breviores, tenuissime, pallide, pilis tenuibus sericeis stylum
sepe xquantibus dense hirsute. Capsule viridule vel subfuscie, vix lineam longe, lanceolato-subulate;
stylus tenuis; stigmata crassiuscula fulva. — Specimina floribus masculis instructa numquam certa vidi;
flores diandros esse affirmat GRENIER, sed triandros EHRH.; que ex Hannover examinavi potius ad S.
truandram pertinent.
Variat:
foliis: — a) latifolia: foliis e basi latiore sensim attenuatis.
— major: foliis 3—5-pollices longis, pollicem latis.
— brevior: foliis 1—3 poll. longis, vix semipollicem latis.
b) angustifolia: foliis basi angustatis longius acuminatis.
— major: foliis 2-—4 poll. longis.
— minor: folus 1--2 poll. longis.
capsulis: ec) hebecarpa: capsulis pubescentibus (S. undulata EHRH.).
d) lejocarpa: capsulis glaberrimis (S. lanceolata Sm.).
Certissime est hybrida proles, ut jam plurimi erediderunt auctores, S. triandre et S.
viminalis, a priore fölia et stipulas a S.viminali amenta mutuans, sed secund. cl. WIMMER
a S. triandra et S. alba procreata. A S. triandra facile differt: amentis primo saltem ob
squamas longe villosas flavescenti-hirsutis, capsulis stylo distineto apiculatis multo brevius
pedicellatis; a S. viminali: folhis latioribus pure viridibus utringue glaberrimis, supra luci-
dis subtus paullo pallidioribus, amentis foliis nonnullis suffultis et subpedunculatis, capsu-
lis sepius glabris pedicello distineto sed stylo breviori preditis.
Adsunt etiam formee alize, quas etiam ab his parentibus progenitas esse fere omnes nunc
agnoscunt, sc. S. mollisissima EHrEH. et S. hippophaöfolia THUILL., quas cum S. undulata sub
uno nomine ”S. nvultiformis” comprehendit Dörr, quasque omnes ”Pheobrya: S. triandra-
viminalem” appellavit Wimmer. Quum autem sine” ullo dubio et habitu toto et characteribus
plerisque propius ad S. viminalem accedant, quum preterea nonnumquam sat copiose ob-
veniant, et a vera S. undulata conspicue differant (quasi proprias formas paullatim stabi-
lientes!), eas ad stirpem Micantium cum S. viminali associavi. De his itaque plura ulterius
disserawm. i
x 20. Salix Krausei ANDS.
(S. triandra — cinerea).
S. amentis breve pedunculatis, erecto-patentibus, cylindricis, subdensifloris, foliis 3—5
parvis subtus sericeo-pilosis acutis integris suffultis; squamis obovato-lingulatis acutiuscu-
lis, stramineis, longe sed sparse pilosis; capsulis ovato-conicis obtusis, basi glaberrimis
apicem versus tenuissime puberulis, longe pedicellatis, pedicello nectarium 3—5-ies supe-
- rante, stylo minimo, stigmatibus divaricatis emarginatis; foliis obovato-lanceolatis, basi an-
30 N. J: ANDERSSON,
gustatis apice acuminatis, saltem junioribus subtus tenuissime pilosis, supra nitente gla-
berrimis subtus pallidioribus v. glaucis, stipulis semicordatis.
Syn. Saliz triandra-cinerea Wimm. Regensb. F1. 1849 n. 3, Denkschr. Schles. Gesellsch. 1853. p. 158, Fl. v. Schles. ed. 3. p. 207.
— S&S. triandra-aurita Wimm. F1. v. Schles. I. c.
Exsice. Wimmer Hb. Sal. n. 14.
Hab. in Silesia prope Breslau et Oppeln (Krause et Fincke sec. cl. WIMMER.). — V. 8.
Descr. Frutex mediocris sat ramosus, ramis aut vimineis aut apice divisis rufescentibus glaber-
rimis etiam annotinis glabris. Gemme parve, intus adpresse, acute, castaner, glabrescentes. Folia
petiolo tenui 2-lin. longo fulvo-castaneo patula, late lanceolata supra medium conspicue latiora breve
sed evidenter acuminata apice subobliqua, basi attenuata, 3 pollices longa supra medium fere pollicem
lata, supra nitente viridia subtus opace glauca pilis tenuissimis et raris conspersa, juniora tenuiora
rufescentia, adulta rigidiuscula, margine crenulato-denticulata; stipulae sat magna semilunate, oblique
cuspidate, denticulate. Amenta feminea foliis 3—5 sat dense cano-villosis primo obvoluta, patulo-erecta,
pollicem longa, exacte cylindriea; squame pallide, vix basin capsule attingentes; capsule lineam longe
obscure virides aut glaberrime aut apicem versus tenuiter puberule, pedicello longo puberulo, stylo
breviusculo erasso et stigmatibus brevissimis divergentibus apiculate.
Hoc nomine duas formas conjunxi, quas distinctas proposuit ill. WIMMER, alteram a S.
aurita et triandra alteram a S. cinerea et triandra proereatam, de quibus autem non certior
factus sum, quibus notis inter se distinguantur. In Silesia adhuc tantum tres frutices ob-
servati dicuntur. Proxima est S. triandre ob amenta foliis suffulta lineari-cylindrica polli-
caria, squamas testaceo-stramineas tenuissimas parcissime pilosas, capsulas viridi-fuscas
pedicellatas maxima parte glaberrimas et stigmata crassa, divaricata. A S. cinerea vel aurita
habet ramos sepe subdivisos opacos, folia saltem juniora subtus sat evidenter sericeo-pilosa
brevia, obovata et subrugosa, capsulas longius pedicellatas et tenuiter puberulas, conico-
rostratas. FExstant autem in Exsiccatis Wimmeri citatis duo specimina foliis instructa;
altera folia habet 1—13 pollices longa exstipulata iis S. aurite potius simillima, altera
autem iis S. triandre, sed subtus pilis rarissimis et minutissimis sub lente conspicuis con-
spersa. Amenta feminea omnino quasi e S. triandra et aurita composita. Sunt pollicaria,
recta, ob squamas pilosiusculas nonnihil cinerascentia, sed capsul& magis ut in S. triandra,
quamquam parte superiore minutissime cano-puberule. Specimina mascula, quantum novi,
adhuc non detecta.
Stirps VI. Salices lucide v. S. pentandree.
Arbores vel frutices regiones etiam subfrigidas inhabitantes ramis gracilibus plus minus
tenacibus vel ad insertionem subfragilibus. Folia lanceolata, longe cuspidato-attenuata, margine
glanduloso-serrata, utrinque glaberrima et lucide viridia, sepius adolescentia glutinosa, adulta
rigidissima, petiolo glandulis superne instructo. Amenta foliato-pedunculata, squamis pallidis
scepe denticulatis caducis, floribus masculis 3—00-andris, capsulis breve pedicellatis glaberri-
mis comicis, stylo obsoleto, stigmatibus crassiwsculis. Torus biglandulosus, glandula interna ple-
rumque bipartita.
Salices Fragiles KocH, FRIES et KERNER Pp. p-
21. Salix lucida MöÖEL.
S. amentis ramulo brevi laterali sepe stipulato-foliato pedunculatis, patulis, densiflo-
ris; squamis pallidis, ovato-oblongis, obtusis, saltem apice glabriusculis; floribus masc.
MONOGRAPHIA SALICUM. Sl
3—5-andris, filamentis eapillaribus; capsulis conicis, acutis, glaberrimis, breve pedicellatis,
pedicello nectarium 3—4-ies supe vante, stylo brevissimo, stigmatibus erassis integris; foliis
ex ovata basi lanceolatis, longissime abrupte et cuspidato-acuminatis, vulgo creberrime
glanduloso-serrulatis, glaberrimis, utringue lucidis, demum coriaceo-rigidis, subtus pallidiori-
bus; stipulis ovali-lunatis, serratis.
Syn. Salix lucida MöurensB. Neue Schr. d. Naturf. Gesell; zo Berlin, IV. p. 289. — Winnp. sp. pl. IV. p. 667. — Pom. Encyel.
méth. Suppl. IV. p. 57. — SPRENGEL Syst. Veget. I. p. 99. — PERsSoon Synops. IL. p. 600. — Traurv. Salicet. 1. ce. p. 625.
— Mocnx. Hist. Arb. Amer. 3. p. 27. — PursH fl. amer. II. p. 615. — Nutti gen. p: 231. — Hooxr. fl. borcal. amer. IL.
148. — Torrey fl. New-York. II. 208. — Asa Grav Manual ed. 2. p. 417. — DARLINGE. fl. cestr. p. 560.
— S&S. pentandra Nurr. Sylva p. 77.
— &S. (pentandra) lucida ANDS. Sal. boreal. americ. 1. e. p. 115.
Icon. Mvur. 1. c. t. 6. .f. 7. Monx l. c. t..5. f. 3. Torrey 1. c. t. 119. Nurvw. Sylva t. 28. Salicet. Wob. t. 32.
Exsice. Barrarr Sal. amer. n. 17.
Hab. in ripis fluminum potius inundatorum per Americam septentrionalem saltem mediam
usque in alpes et ad fl. Saskatchavan. — V. s. et cult.
Deser. Frutex 8—15-pedalis, rarius arbor mediocris, ramis subtenacibus lucidis vulgo sanguino-
lento-rufescentibus, sepe etiam testaceo-viridulis. Gemme&e ovato-conice, intus plane extus convexe vel
subtrigon& marginibus acutis, rubre v. flavescentes. Folia evidenter petiolata, e basi lata ovata vel
rotundata sensim attenuata, abrupte et longissime quasi longissime acuminato-cuspidata, cuspidis apice
obliquo, 3—5 pollices longa, infra medium 13—2 poll. lata, utrinque glaberrima, supra pure viridia
quasi oleoso-lucida, costa fulva et venis arcuatis lineata, subtus pallidiora rarius glaucescentia costa valde
elevata fulva et nervis prominulis venulosis picta, demum rigidissima et splendentia, margine plus mi-
nus crebre et profunde glanduloso-serrata. Petiolus semipollicaris, supra canaliculatus apice glandulis
stipitatis sepe munitus. Stipule in ramis vegetioribus sat evidentes, ovato-lunatxe, margine glanduloso-
serrulate. Amenta mascula vulgo 1—13-pollicaria, crasse cylindrica, densiflora, fulvo-aurea, sepe re-
flexa, obtusissima; pedunculus foliatus amenti longitudine, foliis non raro stipulatis; rachis parce pilosa
aut glabra; squame subobovate, fulvescentes, dense villose apice glabriuscule; stamina sepius
circiter quina, filamentis gracillimis ad medium hirsutis, antheris parvis aureis. Amenta feminea ma-
sculis subbreviora minusque densiflora et crassa, arrecta vel patula; pedunculus 1-—2 pollices longus,
foliis ceteris subminoribus sepe stipulatis instructus; squame ovato-lingulate, pallide straminex, demum
caduce, basin capsule attingentes; nectarium latum; capsula pallida, fusco-viridis, glaberrima, sepe 2
lin. longa, pedicello semilineam longo, nectarium quadruplo superante, stylo obsoleto fulvo apice bifido,
stigmatibus crassis integris vel obsolete bipartitis flavis demum fuscis.
Hec forma nostre S. pentandroe ita simillima, ut ab ea vix notis ullis e partibus
florum desumtis distingui possit, que species itaque eodem modo inter se affines vel ana-
loge sunt, ut S. nigra in America S. triandre in orbe vetere, sed inverse, S. lucida fere
semper in staturam fruticis redacta. Forma typica tamen dignoscitur: foliis acumine fa-
gelliformi tenui subito cuspidatis, basi subrotundatis, margine vulgo crebrius glandulose
serratis, demum magis coriaceis, stipulis sepissime persistentibus, glandulis petioli non raro
in foliola excretis, capsulis raro in rostrum subcurvatum attenuatis longius pedicellatis et
stylo subdiviso preeditis. Adsunt tamen modificationes foliis minoribus breve acuminatis
obsoletius serratis elliptico-lanceolatis tenuioribus et opacis nostre S. pentandre simillime.
Quoad folia sequentes varietates insigniores:
— latifolia: foliis 3—5 poll. longis, ad medium fere 13 poll. latis, basi aut rotundatis aut
subeordatis apice longius vel brevius cuspidato-acuminatis, tenuibus aut rigidissimis.
— ovalifolia: foliis concoloribus, majoribus v. minoribus, acumine minus evidenter cuspi-
datis, ad medium fere pollicem latis.
32 N. J. ANDERSSON,
— angustifolia: foliis plus minus anguste lanceolatis, basi subattenuatis, apice vulgo lon-
glus attenuatis. r
— rigida: foliis e basi apicem versus sensim attenuatis, demum rigidis, supra niten-
tibus subtus intense glaucis, majoribus vel minoribus.
— tenuis: foliis ad medium latioribus, subtus vix glaucis sed pallidius virescentibus,
tenuibus et sub prelo facile nigrescentibus.
Ranu variant rubri, rufescentes, viriduli vel testacei. Amenta longiora, breviora;
capsule&e plus minus pedicellatze, testacee vel rufescentes.
" macrophylla: pedunculo valde elongato, foliis magnis stipulatis instructo; amentis
crasse cylindricis, elongatis; squamis pallidis, acutiusculis, basi et intus pilosis; foliis tenui-
bus, e basi subcordato-rotundata late lanceolatis, in acumen elongatum cuspidatis, costa
venisque supra tenuissime albo-pilosis, subtus pallide viridibus, margine sat crebre crenu-
lato-serratis; stipulis magnis lunatis, argute serratis.
Hab. in America boreali-occidentali, ad ”lower Frazer river” 49” lat. boreal. leg. Dr. LYALL
1859. — In ripis ad Red river (BourGraAu: 1859).
A typica S. lucida recedit foliis maximis (6—9 poll. longis, 2—3-poll. latis) tenui-
bus, pedunculo valde elongato foliis etiam sat magnis instructo, sed aliter ab ea vix diversa.
22. Salix arguta ANDS.
S. amentis foliato-pedunculatis, patulis, subdensifloris, obtusis; squamis flor. mascul.
argute denticulatis, filamentis ad medium pilosis; capsulis ovato-conicis, glaberrimis, breve
pedicellatis, pedicello nectariurm duplo superante, stylo subproducto, stigmatibus crassis
bifidis fuscis; foliis anguste lanceolatis, basi attenvatis, apice acuminato-productis, tenui-
bus, utringque viridibus, venis fuscis anastomosantibus reticulatis, margine argute et sub-
profunde serratis; stipulis minutis, semicordatis.
Syn. Salix Fendleriana ANDS. Sal. boreal.-americ. 1. c. p. 115. p. Pp.
Hab. in America boreali ad fl. Saskatchavan, prope Carlton-house (BourGEAu), in Nova
Mexico (Fendler. n. 816), et in Rocky mountains (BURKE et GEIJER n. 287). —- V. s.
Frutex mediocris. Rami validi, lucidi, testacei, glaberrimi. Gemme maxime perulis rufescenti-
bus. Folia 2—3 poll. longa, ad medium 3 poll. lata, basi in petiolum 2 lin. longum attenuata, apice
modice cuspidata, utrinque flavo-virentia, nervis venisque crebre anastomosantibus subimpressis fusco-
reticulata fere ut in S. fragili angustifolia et tenuia, margine densissime et sat profunde glanduloso-
serrata. Stipule parve etiam argute serrate. Amenta mascula 13 poll. longa, pallide aurea, stamini-
bus circiter 5, filamentis sat crassis sepe ultra medium pilosis, antheris linearibus. Amenta feminea
longius magisque foliato-pedunculata, squamis angustioribus omnino glabris sepe etiam dentatis; cetera
ut in diagnosi.
Valde dubius sum, utrum a S. lucida distineta an cum ea conjungenda sit. Charac-
teres, quibus distinguuntur, viles quidem, sed habitus non parum alienus, ita ut eam facile
pro hybrida &S. lucide et S. cordate fingeres. A priori recedit foliis multo angustioribus
rectius at brevius cuspidatis, argute serratis magisque conspicue nervosis, squamis den-
ticulatis, amentis brevioribus, capsulis brevius pedicellatis et stylo subevidentiori apiculatis.
AS. cordata adhuc longius recedit: foliis glaberrimis sublucidis, amentis densifloris, sta-
minibus quinis, capsulis breve pedicellatis.
MONOGRAPHIA SALICUM. 30
— lasiandra (BRNTH.): amentis masculis longis, erectis, curvatis, acutiusculis; squamis
sat profunde et inequaliter serrulato-dentatis, glanduligeris, spathulatis, glabris; stamini-
bus 5, filamentis longissime hispidis; folus anguste lanceolatis, acutissimis, adultis glaber-
rimis, subtus parum pallidioribus.
Syn. Saliv lasiandra BEnNvHAM pl. Hartweg. p. 396.
— S. (pentandra) lucida-angustifolia-lasiandra ANDS. Sal. boreal. amerie. 1. ec. p. 115.
Hab. in America boreali-occidentali: in California ad fl. Sacramento (HARTWEG n. 1954,
et BierLow: Whippy Expedit.).
A vera S. arguta, qualem supra determinavimus, non differt nisi foliis evidenter an-
gustioribus, longe acuminato-cuspidatis, aut fere concoloribus aut subtus parum pallidiori-
bus, amentis masculis longioribus, sc. 13—2-pollices longis, et laxe erectiusculis, filamentis
denique copiosius hirtis. Qui hybridas formas sepe procreatas credit hanc a S. lucida et
S. nigra ortam forsan habeat.
— erythrocoma (BARRATT Sal. americ. exsicce.): amentis longe pedunculatis, patulis,
curvatis, acutis, basi subrarifloris; filamentis fuscioribus, antheris minutis; foliis tenuiori-
bus, facile nigrescentibus, junioribus rufo-hirtis, adultis utringue glabris, subtus opacis.
Syn. Saliz (pentandra) lucida-pilosa ANDS. 1. c. p. 115. |
Hab. in ripis et insulis lae. Winipeg, Columbia river, ad Fort Franklin. — V. s. in herb.
Hoor. et Asa GRAY.
A prioribus differt inprimis foliis pilosis, tenuibus et exsiccatione facillime nigrescen-
tibus, multo minus profunde serratis, non abrupte cuspidatis sed sensim acutatis, amentis
masculis longe (23 poll.) pedunculatis, arrectis, flexuosis, staminibus demum fuscescentibus.
+'S. pallescens: amentis ramulo laterali foliis stipulatis instructo pedunculatis, masculis
brevibus squamis obovatis obtusis suberenatis glabris, femineis oblongis squamis angustis-
simis et tenuissimis lanceolatis glaberrimis pallide stramineis subpellucidis; capsulis glabris,
ex ovata basi conico-attenuatis, distinctius pedicellatis, pedicello nectarium quadruplo su-
perante, stylo subdistincto, stigmatibus crassis emarginatis divaricatis; foliis crassiusculis,
lanceolatis, basi aut angustatis aut ovatis, apice plus minus cuspidatis, supra opaco-viridi-
bus venis impressis subinequalibus, subtus pallide glaucescentibus, margine minus argute
glanduloso-serrulatis.
Hab. in America boreali prope fl. Saskatchavan (BourGEau). — V. s.
S. lucide ejusque modificationibus valde affinis sed habitu S. argute maxime similis. Arbuscula
videtur mediocris; rami crassi, toruloso-angulati, testacei, juniores rubelli. Gemm&e maxime rufo-testa-
ce&. Folia 1—2 poll. longa vix pollicem lata, consistentia subduriori, supra vix nitentia sed venis
subimpressis inequalia et opaca, subtus pallidiora vel letius virescentia rarius subglaucescentia, basi
aut angustata aut sublatiora, apice plus minus cuspidata, margine tenuissime sed sat crebre glanduloso-
serrulata rarius fere integra. Amenta mascula vix pollicaria, subovalia, squamis magis ovatis apice
distinctius subcerenatis; feminea 1—13 poll. longa, sepe curvata, subeylindrica, squamis lineari-lingulatis,
vix pilis ullis obsitis, citissime caducis; capsul& testaceo-virides, e basi ovata conico-rostrate, pedicello
similineam longo nectarium quadruplo superante, stylo pedicello multo breviori.
— alpigena: amentis brevibus, ovalibus, foliis sat magnis suffultis; capsulis pedicellatis,
stylo evidentiori, stigmatibus demum fuscioribus; foliis coriaceo-rigidis, utringue lucide
E. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 6. ' 9
34 N. J. ANDERSSON, : 3
viridibus, acutato-cuspidatis, in pedunculo ovali-lanceolatis concoloribus, margine sub-
integerrimo glanduligeris.
Hab. in America septentrionali: ”Rocky mountains, campement de la forét brulé” (Bour-
GEAU). — V. 8.
Specimina tantum duo, alterum foliiferum alterum fructibus jam diu maturis onustum,
examinavi. Ad typum S. lucide aperte pertinent non tantum ob amenta foliato-pedun-
culata, folia rigida acuminato-cuspidata stipulis suffulta lucide viridia, sed etiam ob cap-
sulas rufescentes sat magnas et breve pedicellatas, valvulis non revolutis, stylwm bifidum,
stigmatis lobos crassos et breves, squamas demum pallidas glabras caducas. Differt autem:
statura humillima (ut fruticulum alpigenum decet), foliis coriaceo-rigidissimis utrinque lu-
cide viridibus et elevato-nervosis, iis in pedunculo obtusiusculis, ita ut Salicem Nova
Anglice non male revocet ideoque affinitatem quandam cum S. cordata ulterius demonstret.
— hirtisquama: amentis brevius pedunculatis, brevibus, erecto-patulis; squamis flavidis,
apice summo excepto dense albo-hirtis; foliis angustis, argute serratis.
Hab. in America septentrionali, ad lac. Winipeg (BourGraAu). — V. s.
Quoad folia summopere cum S. arguta congruit, a qua tamen recedit amentis con-
spieue brevius pedunculatis squamisque capsularum hirtis diutius persistentibus. Rami
viridi-testacei vel fuscescentes, glaberrimi, subtenues; folia fere 2 poll. longa, +—3 poll.
lata, breve petiolata, argute glanduloso-serrata, subtus cereberrime fusco-venulosa, basi et
petiolo glanduligera. Amenta feminea 3+—$ poll. longa, erectiuscula, foliis 3—5 ceteris
2equalibus suffulta.
23. Salix lancifolia ANDS.
S. amentis magnis longe pedunculatis, patulis, cylindricis, densifloris, pedunculo fo-
liis magnis instructo; squamis stramineis, tenuibus, acutiusculis, glabris, facile caducis;
capsulis glabris, conicis, pedicello nectarium fere quadruplo superante, stylo obsoleto, stig-
matibus subintegris; foliis ex ovata basi in cuspidem longe productum 2equaliter attenuatis,
marginibus rectis subtiliter. glanduloso-serrulatis, supra saturate viridibus, subtus pallidiori-
bus vel immo opaco-glaucescentibus venuloso-reticulatis, rigidiusculis; stipulis nullis vel
mox deciduis.
Hab. in America septentrionali-occidentali in insula Vancouver (Dr. LYALL). — V. s. in
herb. HooKERI.
Arbor videtur sat magna. Rami fusco-castanei, opaci; ramuli annotini puberuli. Gemmee parvee,
acute, trigone. Folia 4—6 poll. longa, basi rotundato-ovata, apice longissime cuspidato-acuminata,
marginibus subrectis subtiliter sed evidenter glanduloso-serrulatis, supra obscure viridia nitentia costa
et nervis obsoletis subimpressis, subtus opaca sepissime glauca costa fulva, venis reticulatim anastomo-
santibus; petiolus apice glandulis 2—4 sat magnis instructus. Amenta (feminea tantum et ea jam
deflorata vidi) 2—-3 poll. longa, excurvata, ramulo 3 pollices longo pubescente pedunculata; rachis pu-
berula; capsule fere 2 lineas longe acutate.
Inter Salicem lucidam macrophyllam et S. nigram latifoliam ita ambigit, ut difficilli-
me ab iis distinguatur. A S. nigra habet formam et nervaturam foliorum, sc. folia valde
elongato-attenuata lateribus rectis subtus creberrime reticulato-venulosa opaco-glauca costa
MONOGRAPHIA SALICUM. 30
flava percursa, sed ad S. lucidam proxime accedit foliis latissimis (nempe sepe ultra pollicem
latis) in cuspidem valde longum et subobliquum attenuatis, supra et demum etiam subtus
lucidis, argute glanduloso-serrulatis, petiolo apice glanduligero, amentis longissime foliato-
pedunculatis, capsulis brevius pedicellatis, rufescentibus, conico-rostratis.
24. Salix pentandra L.
S. amentis sat longe foliato-pedunculatis, densifloris, obtusis, nutante-patulis, mascu-
lis 4—12-andris; squamis ovatis vel obovatis, pallide flavis, obtusis, saltem apice glabris;
stammibus aureis; rachi glabra; capsulis conicis, rostratis, glaberrimis, demum pedicellatis,
pedicello nectarium fere bis superante, stylo brevi, stigmatibus crassiusculis bilohis patulis;
foliis ovato-lanceolatis, acuminatis, dense glanduloso-serratis, glaberrimis, adolescentia glu-
tinosis, lucidis, subtus pallidioribus et crebre venuloso-reticulatis, mox rigidis; stipulis
ovato-oblongis; petiolo supra glanduligero.
Syn. Salix vulgaris rubens Baun. Pinax 473?. — S. spontanea folio amygdalino, fragilis non auriculata. Baum. hist. I. p. 214. —
Salix folio laureo seu lato glabro odorato Raw Synops. 449; TourRNnEr. Instit. 1420. — S. fol. serratis glabris, flose. pentandris
Linn. hort. Cliff. p. 454. n. 1
— Saliz pentandra LINN. sp. pl. p. 1442, Codex p. 964; WiLLD. sp. pl. IV. 658; SPRENG. Syst. Veget. I. 100; Prrs. Synops. II.
599; Pom. Encycl. méth. VI. 642; Traurv. Salicet. 1. c. p. 610. — KocH. Comment. p. 13; Nywm. Sylloge p. 343. — Scand.
LINN. fl. lapp. n. 370, fl. su. p. 879; WBG. fl. lapp. p. 257, £. su. p. 657; Fries Nov. Mant. I. p. 41, Bot. Not. 1840. p. 179,
Summa Veg. Sc. p. 56; Hartm. Skand. Fl. ed. I. p. 175; Anps. Sal. lapp. p. 13. — Dan. Hornewm. plantel. 980; DreJ. fl.
havn. 954; LANGE D. fl. ed. 3. p. 728. — Britt. Sw. brit. 1046, Transact. Linn. Soc. VI. p. 120, Compend. p. 145; LINDLEY
Synops. p. 230; EooxK. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 394; Baz. Man. ed. 5. p. 298; BEnTtu. brit. fl. 475; LiGHTF. Scot. p. 593;
HooKr. Scot. p. 279. — Germ. KocH Synops. ed. 2. 739; BLrurr et FingrrH. D. fl. II. 551; RoBz. fl. excurs. IL p. 173;
RorH D. fl. II. 502; Harri Forstl. Cult. p. 413; Sonp. hamb. 526; Mey. Chloris hann. p. 485, fl. hann. p. 498; Wiwum.
Flora 1849 p. 34, fl. v. Schles. ed. 3. p. 183; Dörr Bad. fl. p. 488; Host Sal. p. 1; NzEinr. Fl. v. Nied. Oestr. p. 253;
KERN. Weid. Oestr. 1. c. p. 179 (57). — Helv. Sur. fl. helv. II. 279; SÉrincE Ess. p. 68; GAUDIN helv. III. p. 215. —
Gall. Vinn. Delph. III. p. 764; DC. fl. fr. III. p. 287; DuBy Bot. gall. p. 427; LorseL. II. 339; GREN. et Gopnr. fl. fr. II
p. 124. Belg. MarHrev. fl. belg. p. 488. — Ital. ALLIonE pedem. II. p. 183; Bertor. fl. it. X. p. 30; TEnoreE Nap. V. p.
273, Sylloge p. 479. — Hisp. WiLriK. et Lance f. hisp. p. 226. — Ross. GuweL. fl. sib. I. p. 153. n. 7; PaLLras it. II.
679, fl. ross. II. 33; LEDEB,. fl. alt. IV. 204, fl. ross. III. 597; FrerscH. et LINDEM. fl. d. Ostsee-prov. p. 339; FLEISCHER f.
Esth. etc. 257; BrssEr Enum. p. 38; WEInwa. Petrop. p. 96; Marr. fl. mosq. p. 173; RUPRECHT Samojed. 251; CHAMISSO
Linnea VI. 538; BuncE Reliquie Lehm. in Mém. prås. å F'Acad. de St. Petersb. VIL p. 495; TURCZANINOV fl. baikal. I. c. P-
371; Maxmovicx fl. Amur. 1. c. p. 245.
— S&S. hermaphroditica (monstrositas) LINN. sp. pl. 1442, Amoen. Acad. V. 217, Su. n. 878, Codex p. 964. — Winzp. sp. pl. IV. p.
653. — Porr. Encycl. méth. VI. p. 642. — PErsoon Synops. II. 598. — Rurr. Beiträge etc. IV. p. 88.
— S&S. polyandra (stam. numerosis) GLED. in SCHRANK bai. fl. I. p. 228. — SPRENGEL Syst. Veget. I. 99. — pr Brar in Denkschr.
d. Regensb. bot. Gesellsch. I. 2. p. 41. t. 1. (forma latifolia).
— S&S. tetrandra LINN. it. oeland. in indice (?).
— S. Meyeriana Borr. in Hookx. Brit. F1. ed. 3.
Icon. GwrL. fl. sib. I. t. 34. — Linn. fl. lapp. t. 8 fig. b et z; Sw. Bot. t. 325; ANnps. Sal. lapp. t.4. — Fl. D. 943. — E. Bott.
1805. Sal. Wob. 34. — ScHKvHr t. 317. b. 9; HartiG 1. c. t. 36; RercH. fig. 1268—69 (polyandra).
Exsicc. EurH. Arbor. 48; SÉRINGE n. 13, 49; ScHLneicH. n. 94; ReErcH. n. 1423; Fries H. N. IX. n. 60, XI. n. 59, (XII. n. 65?)
Wimm. Hb. Sal. n. 49, 50; Kern. Hb. Sal. n. 1—3; Birrort n. 1065.
å
Mab. in pratis paludosis et sylvaticis Europe et Asie saltem medie fere totius a Pyreneeis
et Alpibus Helvetize, Germanize, Austrie, Croatie et Transsylvanie in Scandinaviam
maxime borealem, sed non in alpibus summis; (etiam in Italia ad Napolin); a Gallia
occidentali per Belgium, Angliam, Hollandiam, Germaniam et Rossiam, Songariam,
Siberiam, Davuriam in Kamtschatka; etiam in prov. Caucasicis. In America species
analoga S. lucida que frequens. — V. s.
Arbor excelsa, grate olens, trunco sepe pedem et ultra crasso, vel frutex 1—3-orgyalis, omnibus
partibus (squamis forum et filamentis nopnumquam exceptis) glaberrimis, flavescenti-viridis. Rami lu-
tescentes vel pulchre rubri, juniores glutinosi. Gemme conice, subexcurvate, fave vel rufescentes.
Folia petiolo superne glanduligero insidentia, forma varia, typice subovalia vel late lanceolata, basi ovata
26 N. J. ANDERSSON,
apice plus minus cuspidato-acuminata, 3—4 pollices longa, pollicem lata, utrinque glaberrima nitida,
supra pure viridia costa flava, subtus pallidiora venis reticulatis obscurioribus picta, primo glutinosa
ut charte adhereant, demum coriaceo-rigida, splendentia, margine glandulis sepe quasi stipitatis
densissime et sat argute serrulata. Stipul&e rarissime adsunt, cito caducxe. Amenta mascula sepe
1—2-pollicaria, erasse cylindrica, densiflora, aurea; squame pallide flave, ovate, apice rotundate, basi
vel etiam supra medium pilis suberispis villosule, apice glabre; stamina (4—12) typice 5, fila-
mentis basi hirsutis, antheris mediocribus aureis. Amenta feminea quam mascula vulgo longius pedun-
culata foliisque numerosioribus suffulta, demum nutantia vel pendula, sub hyeme sepius persistentia;
squame angustiores, lanceolate vel lineares, obtusiusculxe, capsulam primo subxquantes demum ea tertia
parte breviores, cito caduce; nectarium suborbiculare parte postica bifidum; capsula pallide fusco-viri-
dis vel testacea, glaberrima, vulgo 13—2 lin. longa; stylus pedicelli longitudine; stigmata divaricata,
crassiuscula, pallida, marginata.
Species elegantissima ab aliis nostris facile distinguenda, tamen omnibus fere parti-
bus admodum varians.
Statura variat nunc fruticis 1—3-orgyalis, nune arboris sat excelse trunco hominis cras-
sitie, et ultra.
Rami testacei, viriduli vel presertim in junioribus et fruticibus pulehre rubro-nitentes.
Folia: a) latifolia: foliis latitudine duplo triplove longioribus. — Sepius frutescens.
acuta: foliis apice acutiusculis non autem longius cuspidato-acuwminatis, mar-
gine non raro quasi crenulatis.
— grandifolia: foliis 2—4 poll. longis, 1—13 poll. latis.
— parvifolia: foliis 1—13 poll. longis, subovalibus vel late lanceolatis, sepe
subspathulato-obovatis.
cuspidata: foliis acumine plus minus producto tenuiori non raro subobliquo
cuspidatis, margine sepius sat acute serratis.
— grandifolia: foliis 2—4 poll. longis, 1—13 poll. latis.
— parvifolia: foliis 1—13 poll. longis, basi subrotundatis.
b) angustifolia: foliis latitudine triplo-quintuplove longioribus, basi angustatis, apice
sensim et sat longe acutatis, margine sepissime argute serratis. — Pierumque
arborea. i
— parvifolia: foliis 1—2 poll. longis, sepe tenuioribus.
— longifolia: foliis 2—4 poll. longis, demum plus minus rigidis, supra ob-
scure viridibus.
c) microphylla: foliis sepe vix ultra pollicem longis, tenuissimis, basi parum angu-
statis, apice subproductis, erenatis, exsiccatione facilius nigricantibus.
Amenta a) longipedunculata: pedunculo 2—3-pollicari foliis subsenis ceteris 2qualibus
magnis Instructo.
b) brevipedunculata: pedunculo 1—1-pollicari, foliis 2—3 ceteris vulgo submino-
ribus vestito.
c) arrecta: amentis plus minus patentibus.
d) recurvata: amentis reflexis.
Squame acute v. obtuse, omnino glaberrim&e vel basi pilose. ;
Stamina 4 vel usque ad 12 (var. polyandra), filamentis basi glabriusculis vel pilosis.
Capsule longe rostrate vel obtusiuscule, virides vel rufescentes, subsessiles vel sat distin-
cte pedicellatze.
MONOGRAPHIA SALICUM. 2
— |
25. Salix cardiophylla TRAUTV.
S. amentis coztaneis, longe pedunculatis, anguste cylindricis, pedunculo foliis stipu-
latis instructo; squamis luteis, cuneatis, apice rotundato-truncato vel suberenato, margine
tenuiter ciliatis, dorso glabris; staminibus quinis; capsulis ovatis, glabris, pedicellatis, pe-
dicello nectarium bis superante, stylo bifido, stigmatibus bifidis elongatis excurvatis; foliis
ovato-cordatis, acuminatis, margine glanduloso-serratis, utrinque glaberrimis, subtus palli-
dioribus; stipulis suborbicularibus, glanduloso-serratis.
Salix cardiophylla TrRAurv. et Mer. Flor. ochot. in Middendorfs Sib. Reise I. 3. p. 77. t. 19, 20. — REGEL et Tining: Flora
Ajanens. in Nouv. Mém. de la Soc. imp. des Natural. de Moscou. P. XI. p. 117.
Hab. in Asia orientali-boreali ad fl. Polowinnaja prope oppidum Udskoi et ad sinum Uja-
kon, d. 23 Aug.—1 Sept. in Expedit. Middendorf. iecta; prope Ajan legit Tirinc et
in montibus Stavonoi FR. SCHMIDT. — V. s.
Arbor sat excelsa trunco valido. Rami adultiores fusci, novelli elongati prima juventute parce
pilosiusculi mox glaberrimi, viridi-testacei. Gemme obtusiuscule, glaberrime, fusco-rufescentes. Folia
fere 2 pollices longa et pollicem lata, ovata, basi rotundata plus minus cordata apice subproducto
acuminata, margine sat argute et profunde serrata, serraturis inflexis glanduligeris, utrinque glaberrima
novella tantum subtus pilis adpressis subhirsuta, fere concoloria vel supra saturatius subtus pallidius
viridia, nervis arcuatis et costa subvalida flavidis supra evidenter subtus obsoletius pulchre striata,
tenuia et sub prelo facile nigricantia; petiolus vix 2 lineas longus glandulis obsoletissimis preditus
vel quasi marginatus. Stipule petiolum demidium zxequantes, suborbiculatae, sat acute glanduloso-dentatze.
Amenta ramulo laterali foliis 4—5 magnis stipulatis pedunculata, curvata, densiflora; rachis glabra;
squame sat magne, dense imbricatae, basi convolute apice multo latiori truncato et obsolete serrulato
cuneate, membranacere, striate, pilis minutissimis ciliate ceterum glaberrime, fores omnino involventes
et primo saltem occultantes. Capsule ex ovata basi cornuto-rostrate, obscure virides, squamis subbre-
viores, stylo usque ad basin partito, stigmatibus cornuum instar excurvatis bifidis.
Maxime singularis forma, habitu colore forma et textura foliorum S. pentandre vel
S. lucide subsimilis sed constructione forum S. bracteosam ex iisdem terris magnopere
simulans. Insignis est preprimis foliis magnis subeordatis, tenuibus, grosse glanduloso-
serratis, stipulis sat magnis persistentibus, sed pråecipue amentis, quorum squama maxima
truncate, pallide et nervose flores omnino occultant.
s x 26. Salix cuspidata SCHULTZ.
(S. pentandra
fragilis).
S. amentis foliato-pedunculatis, patulis vel subreflexis, densifloris; foribus masculis
3—5-amndris, staminibus stramineis; floribus femineis: squamis oblongo-linearibus basi non raro
crispato-villosis, rachi pilosa, capsulis conico-rostratis ex ovata basi longe attenuatis glabris
pedicellatis, pedicello nectarium ter quaterve superante, stylo mediocri pallido, stiomatibus
crassiusculis emarginatis; foliis oblongo-lanceolatis, supra medium latioribus subito et
longe sepe oblique acuminatis, dense glanduloso-serrulatis, glaberrimis et nitentibus, pure
viridibus subtus pallidioribus, junioribus exsiccatione nigricantibus; stipulis semicordatis,
obliquis; petiolo superne glanduligero.
Syn. Saliz cuspidata ScHurtz fl. Stargard. Suppl. p. 47. — KocH Comment. p. 14, Synops. ed. 2. p. 740. — NYMAN Sylloge p-
343. — Fr. Summa Veget. Scand. p. 56. — LAnGE Dansk fl. ed. 3. p. 729. — BLurr et FIncERH. F1. germ. II. p. 551. —
SonpD. fl. hamb. p. 527. — Krrn, Weid. Oestr. 1. c. p. 181. — Hoor. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 395. — BaB. Man. ed. 5.
p. 298. — LouDon Arbor. 1439. — LinDL. Synops. ed. 3. p. 230. — LEDvEB. fl. ross, III. 597. — FLeiscH. et LInDem. F1.
d. Ostseeprov. p. 330. — FLreiscH. F1. v. Esthl. etc. p. 257.
38 N. J. ANDERSSON,
— £S. Meyeriana (Rostcov.) in Winrp. Berl. Baumz. ed. 2. p. 427. — SPRENGEL Syst. Veget. I. 100. — LinK. En. hort. berol. II.
413 (?). — RercH. fl. excurs. II. 172. — Briurr et FinGrrH. F1. germ. II. 550. — Travrv. Salicet. 1. c. p. 611. — HartiG
Forstl. Culturpfl. p. 419. — Rurr. Beitr. z. Pflanzenk. d. Russ. R. IV. p. 388. — De hoc nomine vide infra!
— S&S. tinctoria SM. in Rees Cyclop. n. 13?
— S&S. pentandra-fragilis Wimm. Flora 1849. p. 38, Denkschr. 1853. p. 195. — Mevr. Fl. hannov. p. 499.
— &S. fragilis-pentandra Wimm. Fl. v. Schles. ed. 3. p. 208.
Icon. Fl. D. t. 2487. — GviumP. et Winnp. Deutsche Holtzart. fasc. 27. t. 162. — RerrcH. ic. f. 1266. — HarrtiG 1. c. t. 73 (50).
Exsice. Wim. Hb. Sal. n. 29. — KErRN. Hb. Sal. n. 4. — Fr. H. N. XV. 61.
Hab. in Europa media passim, ubique non adhuc bene recognita, ideoque paucis tantum
locis certe indicata, ut in Austria inferiore (Brähl, ”bei Heinreichs nächst Gross-
Gehrungs”), Germania boreali (in Silesia, Mecklenburg, Pomerania, circa Hamburg),
Dania (Selandia, Fyonia et Jutlandia), Suecia (ex. gr. prope Holmiam), Anglia (prope
Shrewsbury), ad Petropolin et in Livonia, Curonia et Lithuania (unde tamen speci-
mina non vidi). ;
Inter S. pentandram et S. fragilem exacte media et ex iis sine ullo dubio hybrida
proles. A S. pentandra habet ramos suberectos ramulosque tenaciores cortice fulvescente
aut rubicundo, folia petiolo apice glanduligero insidentia, e basi rotundata ad medium
dilatata deinde in acumen longum sat subito cuspidata, supra lucide viridia subtus palli-
diora non autem glaucescentia, margine creberrime at subtiliter serrulato-glanduligera,
amenta sat longa et densiflora, patentia vel recurvata foliis ceteris vix minoribus suffulta
omnino cozetanea, stamina demum frequenter 4—5 flavescentia; sed a S. fragili: staturam
arboris elevate trunco valido insignis, ramos divaricatos, folia quam in S. pentandra multo
angustiora et tenuiora, exsiccatione facillime nigrescentia, nervis dilutioribus erebre per-
cursa, subtus pallidiora, apice elongato plus minus obliquo cuspidato-attenuata, rachin
vulgo pilis cinereis hirsutam, stamina interdum terna et pallidiora sed imprimis capsulas
rariores longius attenuato-rostratas et tenuiores distinctiusque pedicellatas. Florendi tem-
pore etiam din! tenet, serius enim quam S. fragilis sed precocius quam S. pentandra
amenta sua lucida evolvens.
— angustifolia: staminibus 2—3; foliis latitudine quater longioribus longissime et oblique
attenuatis, 1is in pedunculo integris aut superiore tantum parte glanduloso-serrulatis.
Syn. &S. Pokornyi KERN. 1. c. p. 182 (subpentandra-fragilis).
— &S. fragilis var. Pokornyi KERN. Hb. Sal. p. 8.
— &S. fragilis Host Sal. p. 5. t. 18, 19 (ex Kern.).
Hab. in Austria inferiore prope Zevettl et prope Vindobonam, ”bei Penzing” (KERNER) — V. s.
Quoad nomina varia ut synonyma ad formas inter S. fragilem et S. pentandram
ambiguas ab auctoribus huc relata pauca eredo adnotanda. — Salicis forma, a Phar-
macopola MEYRPR prope Stettin primo inventa, S. Meyeriana a Rosteovio ejus in honorem
appellata fuit; arbor, quam hoc nomine intellexit WILLDENOW in horto berolinensi pluries
attente inspexi nec possum, quin illustrissimo KocH assentiam, eam formam sistere a S.
cuspidata vera vix nisi staminibus reflexis diversam, quod seepissime in affinibus quum
temperatis (S. fragili, S. alba) tum tropicis (americanis, africanis et indicis) observatur.
E contrario autem TRAUTVETTER: ”S. Meyeriana et S.pentandra unius ejusdemque originis
nobis videntur” (1. c. p. 612). Brurr et FinGrruutt S. Meyerianam et S. cuspidatam
quidem distinctas proponentes, de S. cuspidata attamen dicunt: ”vix differt a S. Meyeriana”.
Saliz tetrandra, guam LINNzvs (it. oel. p. 13) in Ostrogothia legit, secundum desecrip-
tionem sine ullo dubio vera est S. pentandra, nec alia in iis locis obvenit forma, quam ad
MONOGRAPHIA SALICUM. 539)
S. cuspidatam referre possumus. — S. tetrandra Fr. Nov. Mant. I. p. 41. autem ad S. cu-
spidatam spe relata fuit; ut synonyma hujus forms S. IEhrhartanam, S. tinetoriam et S.
Meyerianam etiam ipse affert ill. Fries 1 ce. Quantum tamen e speciminibus judicare li-
cet, etiam ex iis, que in Herb. Norm. XI n. 65, hoc nomine distribyit Frans, ea a S. pen-
tandra non diversa habenda puto, cujus forma adhuc magis angustifolize non raro obve-
niunt. Salicem nullam cuspidatam in Lapponia crescere posse, ut affert Fries (Mant.
t. 1. ec. de S. tetrandra disserens), ex co apertum videtur, quod S. fragilis e finibus hujus
terra subarcticx longe abhorreat. In Summa Veget. Scand. hanc S. tetrandram IL. sub S.
pentandra iterum propositam et a S. cuspidata Sc. remotam invenimus. Utramque (,S. Meyeria-
nam WiLLD. et S. tetrandram &L.) et insuper S. Russelianam et S. cuspidatam — quas om-
nes in unam conjungit! ad S. pentandree v. polyandram retulit NeirrRercE in FI v. Nied.
Oestr. p. 253; que nomina tamen tres formas typice distinctas certe respiciunt.
In serie formarum, quas gignunt S. fragilis et S. pentandra, duas preterea enume-
ravit et descripsit illustr. KErRNER, sc. S. Friesu et S. Pokornyt. Quod ad S. Friesii ad-
tinet hanc speciem ita determinavit, ut ad eam pertinerent specimina, que in fasc. XII
Herbarii Normalis divulgavit Fries, sic inscripta ”Salix que S. polyandra Bray, arbor 5.
fragilis facie, sed vulgo enneandra! An S. hexandra EmrH. — Ad S. cuspidatam pertinere
apparet”. Folis quidem basi subangustatis, floribus masculis 4—8-andris a S. pentandra
typica recedunt, sed ramis tenacibus, foliis viridibus nitentibus rigidissimis et glanduloso-
serratis nec non amentis crassis densifloris fere omnino S. pentandram sistunt, nec vi-
dere possum quibus notis ab ea specie distinguantur. S. polyandram Bray veram S. pen-
tandram etiam esse jam LEDEBOUR fl. ross. II. p. 597 demonstravit. — S. Pokornyi autem,
S. fragili similior, foribus masculis subtriandris, foliisque pedunculorum glanduloso-serratis
ab ea differt. In vicinitate Vindobone, ubi arbor hujus forma tantum unica foribus masculis
predita detecta fuit, nullam adesse dicunt S. pentandram, quare forsan potius modificatio
S. fragilis tantum sit salutanda, cui etiam deinde in Exsiccatis suis eam associavit KERNER.
Specimina ab ill. KERSER data mihi potius ad veram S. cuspidatam accedere videntur pe-
tiolo longo glanduloso-marginato, foliis rigidis crassiusculis e basi latiori sensim angustatis
sat longe et subrecte cuspidatis, margine acute serratis, supra obscure subtus latius viri-
dibus, amentis brevibus densifloris et staminibus 4—535-nis! Nonne etiam fas sit credere
ramum S. cuspidate e loco quodam distante fortuito huc esse advectum et deinde in ar-
borem excrevisse?
De formis hisce in litteris mihi deinde hec scripsit amicissimus KERNER: ”Ob Salix
cuspidata und Salix Friesii Höbride von S. pentandra und S. fragilis sind möchte ich jetzt
fast bezweifeln. Mir scheint vielmehr jetzt nicht unmöglich, dass S. pentandra und S.
fragilis zwei. Parallelformen sind, von welchen die erstere (S. pentandra) nur auf kalklo-
sen, letztere (S. fragilis) nur auf kalkhaltigen Boden vorkommt, und dass die S. cuspidata,
S. Friesi und S. Pokornyi Zwischenstufen seyen. Wenigstens deutet darauf die eigen-
thömliche Verbreitung dieser Weiden in den Gegenden, welche ich bereist habe, hin”. —
Quod si res ita in Austria se habeat, attamen in Suecia et Dania saltem S. fragilis in solo
calce omnino destituto lzetissime viget. Qui hybridas sponte procreatas agnoscit hanc S.
cuspidatam, e S. fragili et pentandra primitus ortam etiam agnoscat necesse est, inter pa-
rentes non tantum characteribus partium omnium sed etiam florendi tempore exacte me-
40 N. J. ANDERSSON,
diam, cui forsan etiam ut forme adsociande sunt: S. Fries magis ad S. pentandram
(si non sit ejus tantum forma), et S. Pokornyi magis ad S. fragilem vergens.
x 28. Salix hexandra PARK.
(S. pentandra — alba).
Xx
S. amentis foliato-pedunculatis, curvato-patulis, densifloris, cylindricis, rachi pilosa;
squamis oblongis, pallidis vel rufescentibus superne nudis; staminibus 4—6, filamentis basi
hirsutis; capsulis subsessilibus ex ovata basi attenuatis, glaberrimis, pedicello nectarium
brevissimum subequante, stylo obsoleto stigmatibus patulis; foliis lanceolatis basi angusta-
tis apice longissime et oblique attenuato-cuspidatis, junioribus pilis adpressis sericeis, adul-
tis” glaberrimis lucidis utringque viridibus, rigidissimis, margine crebre glanduloso-serratis;
petiolo longo apice glanduligero.
Syn. Saliz hexandra EHRH. Arboret. exsiec. n. 140.
— S&S. pentandra-alba KERN. Oest. bot.-zool. Zeitschr. 1858. p. 183. — PoKornsy Verh. d. Zool.-Bot. Vereins in Wien 1861. p. 391.
Exsice. Kers. Hb. Sal. n. 20.
Hab. in Austria alpestri et inferiore (Salzburg, Saulfelden, Zell, Kitzböchel, Innsbruck,
Bozen aliisque locis) et ad Sterzing Tyroliis: KERNER. HEtiam ex Germania boreali
allata. — V. s. |
Descr. Arbor dicitur sat procera et pulcherrima, ramulis glaberrimis brunneis. Folia elongato-
lanceolata, longissime cuspidata, apice obliqua, latitudine 45—06-ies longiora, margine tenuiter sed ar-
gute glanduloso-serrata, prima adolescentia pilis sat densis adpressis sericeo-albicantia, adulta omnino
glaberrima, supra saturate et nitide viridia subtus parum pallidiora sed magis opaca, rigidissima, costa
pallida valida nervis pulechre anastomosantibus crebre reticulata. Stipulas in adultis numquam vidi.
Amenta mascula serotina, 1—13 poll. longa, sat crassa et densiflora; pedunculus pollicaris, foliis ceteris
e&qualibus creberrime glanduloso-serratis instructus; squame saturate flave, obtuse, basi et infra pilis
rectis subdensis villos&e, apice glabre; rachis pilosiuscula; stamina 4—6, antheris fere obscuris. Amenta
feminea masculis angustiora et subbreviora; squame&e angustiores magis elongate&e et nude; cetera ut in
S. alba.
Hanc formam a S. pentandra et S. alba esse hybridam facile omnes partes bene de-
monstrant; hanc foliis illam amentis simulat. A S. pentandra et formis ejus bene distin-
guitur foliis primo pilosis, angustioribus, subtus nervis tenuibus parum prominulis venis-
que crebre anastomosantibus quasi reticulatis, amentis gracilibus pilosis, capsulis brevioribus
viridibus. A S. alba differt: foliis mox glaberrimis margine creberrime glanduloso-serratis
supra lucide viridibus, petiolo glanduligero, amentis masc. 4—6-andris. E S. viridi etiam
distinguitur : foliis multo angustioribus longiusque cuspidato-attenuatis, utringue pure viri-
dibus supra sublucidis margine glanduligeris, et amentis. S. cuspidate certissime maxime
affinis et facile pro ejus forma angustifolia habenda; sed folia juniora sericea, longius cu-
spidata, rigida, fores masc. 4—6-andri, capsul&e subsessiles et stylo obsoleto apiculatze.
Quid S. hexandra ExrE. originaria vere sit ab auctoribus variis varie interpretatum
fuit. Specimen ex arboreto EHRHARTI, quod in herb. CANDDOLLEI examinavi, sine ullo dubio
ad formam jam deseriptam pertinet. Ill. MEyErR hane in Chlori hannoverana S. Ehrharti
denominavit, sed in FL hann. p. 499 eam S. albo-fragilem vocans cum S. viridt FR. et
S. Russeliana SM. synonymam habet (sed numero staminum recedentem pauciori ”in verkum-
merten Kätzschen”). Preterea observat: ”EHRHART entnahm die in seimen Arbor. exsicc.
MONOGRAPHIA SALICUM. 41
mitgetheilten Exemplare von einem bei Missburg gefundenen Stamme. Mit dessen Un-
tergange wird auch jene Form untergegangen seyn, deren Erwähnung daher nur histori-
sches Intresse hat”. Fries im H. N. fasc. XII p. 56 eandemque esse ac &S. cuspidatam, sed
in Summa Veg. Scand. cum signo ?, proposuit — IKocn (Synops. ed. 2. p. 741) S. hexan-
dram cum S. Russeliana non conjungendam censet; SONDER (fl. hamburg. p. 528) eas autem
eandem formam efficere contendit; RricHENBACH (fl. germ. exc. II. 172) cam cum S&S.
Meyeriana conjungit.
Stirps VII. Salices fragiles s. S. alba.
Arbores vel frutices regiones temperatas inhabitantes, ramis gracilibus ad insertionem
vulgo fragilibus. Folia lanceolata longe et sepe oblique acuminato-cuspidata, margine glan-
duloso-serrata vel subintegra, juniora plus minus pilosa vel glabra, demum glaberrima et m-
tentia vel adpresse sericea, nec glutinosa. Amenta foliis subevolutis suffulta, squamis pallidis
caducis, floribus masculis scepissime 2-andris non raro autem 3—6-andris, capsulis aut breve
pedicellatis aut subsessilibus, glaberrimis, stylo obsoleto, stigmatibus crassvwusculis. Torus flo-
sculorum masculorum biglandulosus, femineorum uniglandulosus vel raro subbiglandulosus
(in S. fragili).
28. Salix fragilis L.
S. amentis breve pedunculatis, patulis vel recurvatis, subdensifloris, saltem femineis
foliis ceteris parum minoribus suffultis, masculis subprecocibus; squamis pallidis, acutiusculis
pilis longis basi plerumque hirsutis; staminibus geminis vel rarius ternis-quaternis, strami-
neis; capsulis elongato-conicis, attenuatis, glaberrimis, pedicello nectarium bis terve supe-
rante, stylo mediocri, stigmatibus brevibus divaricatis; foliis lanceolatis, obligue acumina-
tis, junioribus tenuibus et subpilosis, adultis subrigidis glaberrimis, vulgo subtus pallidiori-
bus; stipulis semicordatis, facillime deciduwis.
Syn. Salix fragilis BauH. pinax 474. n. 9.
Salix folio longo latoque splendente, fragilis Rai. angl. III. 448. — TOurNEFr. Instit. 591.
— Salix fragilis LINN. sp. pl. II. 1443; Cod. p. 965. — Winrp. sp. pl. IV. 669. — Porr. Encycl. méth. VI. 646. — REEs Cyclop. p. 15. —
SPRENGEL System. Veget. I. 99. — PERSoon Synops. II. 600. — KocH Comment. p. 15. — HarrtiG Forstl. Cult. p. 419. —
NYMAN Sylloge p. 343. — Suec. LINN. fi. su. p. 347; WBG fl. su. ed. 2. p. 657; Fr. Nov. Mant. I. p. 42, Summa Veg. Scand.
p. 55, Bot. Not. 1840 p. 179; HS. skand. Fl. ed. 9. p. 176. — Dan. Hornem. plantzel. p. 983; DrrJ fl. havn. n. 958; LANGE
Dansk Fl. ed. 3. p. 729. — Britt. Sm. brit. p. 1051, comp. p. 145; LInpL. Synops. ed. 3. p. 230; HooxK. et ARN. brit. ed.
7 p. 395; Bag. Manual ed. 5. p. 2098; Benvu. brit. fl. p. 475; Hoox. fl. scot. p. 219. — Germ. KocH Synops. ed. 2. p. 740;
Brurr et FIngerH. Compend. Fl. Germ. II. 696; RricH. fl. germ. excurs. II. 172; Sonp. fl. hamb. p. 528; Patzr, ELK. et
Mex. F1. Preuss. p. 131; Mzr. Chl. hann. 485, fl. hannov. p. 499; Wimm. Flora 1849. p. 34; fl. v. Schles. ed. 3. p. 184;
Nzinr. fl. v. Nied. Oestr. p. 253; Kern. Oestr. Weid. p. 184; Dörr. fl. bad. ed. 2. p. 487. — Helv. Harr. helv. 1636; WBG.
Veg. Hel. p. 182; Gaup. fl. helv. VI. 212. — Belg. Marmarvu fl. belg. II. 487; CrePin Man. p. 160. — Gallia. DEcAnp. fl. fr.
III. 288, V. 340; Vinn. Fl. de Dauph. III. 761; Duszy Bot. gall. 425; Lotsen. fl. gall. 239; Coss. et Germ. fl. Paris. II. 502;
GREN. et GoDr. fl. fr. III. p. 124. — Ital. Arr. pedem. II. 184; TEnorE Nap. V. 273, Sylloge p. 479; BErRtoLon. Ital. X.
303. — Hisp. WiuiKk. et LanGr fl. hisp. p. 226. — Bithyn. GriseB. fl. Rum. p. 345. — Grecia Sm. fl. greca p. 202. —
ROSS. LEDEB. fl. ross. III. p. 598; PaALnras fl. ross. II. p. 82; Mart. fl. mosg. 174; Bresser Enum. p. 35; FLEIscHER et
LinNDEM. Fl. Ostsee-prov. 339; BuncE Mém. des Sav. pres. å V'Acad. de St. Petersb. VIL p. 295. — ÅS. min. TscHIHATCHEFF ÅS.
min. II. 485. — Amer. HookK. fl. boreali-americ. II. 148; Asa GBavr (Carey) Man. ed. 2. p. 416; Anps. Nordam. Pil.l.c. p. 116.
- decipiens Horrm. Sal. 2. p. 9. t. 31 (vide infra).
- excelsa TauscH. pl. sel.
. fragilior Host Sal. p. 6. (discolor).
- excelsior (Host) Kerner. Hb. Sal. n. 11 et 13.
. fragilissima Host Sal. p. 6. t 22, 23.
. percisifolia Schleich. Exsicc.
- Wargiana Les. fl. d. Spaa II 312 (ramis rufescentibus).
euclasia GoLDBACH et HörrrE Cat. Kursk (ex Ledeb.).
K. Vet. Akad. Handl. B, 6. N:o 1. 6
|
I R PR AR AR NR PR BR
49 N. J. ANDERSSON,
Icon. Horry. t. 31. — Hosr Sal. t. 20—23. — Sw. Bor. t. 313. — Fr. DAN. t. 2484. — E. Bor. t. 1807. — HartiG HEorstl.
Cult. t. (42) 51. — RricH. Icon. t. 1264. — Coss. Atl. t. 27. — San. WoB. t. 27.
Exsice. EurtH. arb. n. 88. — Sér. Exsice. n. 12, 115. — RcuB. n. 1143. — Fries H. N. I. 60, XV. 62.a. — BitrLor n. 1955. —
WimMmM. n. 89. — LEEFE Sal. brit. n. 50. — KERN. Sal. austr. n. 6, 7, 9.
Hab. ad ripas et in locis paludosis per totam Huropam ab Italia maxime australi in Sue-
ciam mediam et Norvegiam usque ad Trondhjem, a mare atlantico in alpes Ural;
in Åsia a regione maris caspici, Persia boreali (KotscHy), Caucaso (HoHENACKER,
WILHELMS etc.) Armenia australi et Asia minore (WEIDEMANN) usque in Sibiriam fere
totam, maxime orientali excepta. — Etiam in Americam orientali-boralem et La-
brador ex orbe vetere introducta.
Arbor cito cerescens demum sat alta, trunco valido et crasso, ramis et ramulis adinsertionem
fragilissimis undique fere rectangulariter (fere 909 angulo) patulis glaberrimis. Gemme&e anguste, intus
applanate, adpresse, glaberrime, acute, favo-viridule. Folia anguste lanceolata, basi angustata apice
longe et oblique attenuato-acuminata, 3—5 pollices longa vulgo pollice vix latiora, serraturis glanduli-
geris inflexis sat conspicuis — suberenata, supra saturate subtus letius viridia vel immo opaco — cano-
glaucescentia et nervis rectiusculis pellucidis percursa, juniora sat tenuia et exsiccatione facile nigrescen-
tia non raro pilis longis reetis adpressis vestita, adulta facile glaberrima immo viridi-lucida, rigidissima.
Stipule, que tantum in ramulis vegetis adsunt, acute, serrate, facillime caduce. Amenta cylindrica,
subceoetanea, flexuosa, sepe recurvata vel patentissima; pedunculus pollicaris, foliis ceteris minori-
bus et subintegris tenuibus ciliatis instructus; amenta mascula ante florescentiam longius pilosa, densi-
flora; squameée pilis rectis hirsute, straminere; stamina gemina sed non raro etiam terna et quaterna
observantur, filamentis basi leviter pilosis cum antheris pallide flavis. Amenta feminea longissima et
laxissima, acutata, patulo-recurvata, ob squamas apice glabras mox deciduas rariflora; capsul&e obscure
virides, exsiccatione nigricantes; stylus basi incerassatus; cetera ut in diagnosi.
Quoad folia potissimum variat:
— discolor: foliis ex ovata basi lanceolatis, supra medium attenuatis et in acumen produc-
tis, adultis subtus glaucescentibus vel opacis.
— latifolia: foliis 4—6 pollices longis, 1—13 poll. latis.
Huc referend&e sunt: S. fragilior Host. t. 20—21, S. fragilissima Host. t. 22, S.
excelsa Tavsck, et S. percisifolia SCLEICH.
— angustifolia: folhis vix ultra 5 pollices longis et +—1 pollicem latis. — Viclsine
S. fragiuissima Host. t. 23.
— concolor: foliis ex ovata basi oblongo- lanceolatis acuminatis, adultis subtus pallide viri-
dibus, stipulis vulgo majoribus.
— latifolia: foliis latitudine fere quadruplo longioribus.
— angustifolia: foliis latitudine fere sextuplo longioribus.
— decipiens (HOoFFM.) cortice ramulorum testaceo, gemmis fuscis; foliis pedunculi et ramu-
lorum infimis obovatis obtusiusculis.
S. decipiens Horrm. — SmrrH Compend. p. 145, E. Bot. t. 193, 7; Hoor fl. scot. p.
279; FLEISCH. et LINDEM. 1. c. p. 340 et auctor. varior. — Fr. H. N. IX. 61.
Heec ultima est modificatio parum insignis, S. albe vitelline quodammodo analoga,
eodem modo sc. amputatione ramorum quotannis procreata, passim in Europa obvia.
Stamina numero non raro etiam variant. Ill. KERNER hec mihi in litteris scripsit.
"Nur die Leichtfertigket, mit der man die Weiden bisher behandelt hat, ist Ursache, dass
die S. fragilis, S. alba und die verwandten Formen fast durchgehends als ”diandrae” be-
schrieben werden. Ich habe in neuerer Zeit viele Kätzchen dieser Weiden untersucht und
MONOGRAPHIA SALICUM. 43
gefunden, dass bei ihnen gar nicht selten Bluthen mit 3 und 4 stamina vorkommen. Ja
man findet Exemplare welche konstant 4-männige Bliuthen zeigen und bei welehen doch
an eine Bartardirung mit S. pentandra durchaus nicht gedacht werden kann”. — Que
quum diu et sape ipse etiam observaverim hec ratio fuit eas cum ceteris pleiandris tropicis
associandi, quodque ut natura consentaneum forsitan ommibus placebit. — Talem modificatio-
nem floribus masculis tetrandris eam formam suspicor, quam sub n:o 13 im herbario suo
Salicum divulgavit KErNer, cuique nomen ”S. excelsior Host v. tetrandra” inscriptum est.
"S. australior: amentis densioribus et crassioribus, squamis rufescentibus sxepe fusco-
nervosis, ovatis vel obovatis, fere totis glabris, filamentis basi dense villosis,. antheris
aurantiacis; foliis brevioribus et latioribus, sepius obovatis, acuminatis.
Hab. in Imeretia et ceteris prov. Caucasicis (WITTMAN), in Persia (HANSEN) et prope
Aleppum (Korscry: Pl. Alepp. n. 84).
Habitu fere S. albce, sed foliis tenuibus omnino nudis, amentis crassis filamentisque
sat longis potius ad veram SS. fragilem referenda.
Form S. fragilis in Europa vulgatiores non difficile a S. alba distinguuntur: 1)ra-
mis undique divaricatis, annotinis eximie fragilibus (in statu non amputato formam arbo-
ris describit ill. KERNER pyramidalem!); 2) foliis multo magis oblique et longius attenuato-
cuspidato-acuminatis, serraturis inflexis evidentius suberenatis; 3) amentis masculis crassiori-
bus magisque hirsutis vulgo patentibus vel reflexis, squamis acutiusculis; 4) amentis femineis
multo longioribus et laxioribus, ob squamas facillime caducas conspicue rarifloris, acutis;
5) capsulis pedicello longiori preditis, exsiccatione nigricantibus, in stylum basi incrassatum
rostrato-attenuatis. Sed negandum non est eam in regionibus orientali-meridionalibus, unde
forsan primitus in Europam immigrata est, cum hac ipsa S. alba formis innumeris ita
confluere, ut vix dicendum sit, quibus notis inter se distinguantur.
Hujus synonyma habet ill. KocH S. fragiliorem, S. fragilissimam, S. excelsiorem et S.
palustrem Host, quas duas posteriores, ut formas intermedias, S. albe magis affines vel
cum ea procreatas affert KERNER, de quibus sub sequente forma igitur plura disseram.
x 29. Salix viridis FR.
(S. fragilis — alba).
5. amentis coetaneis, foliatis, cylindricis, elongatis, gracilibus, densifloris, masculis
patulis vel recurvatis, femineis erectiusculis gracilioribus; pedunculo foliato; squamis oblon-
gis, obtusis, basi pilosis; staminibus geminis interdum ternis, filamentis pallide flavis, an-
theris aureis; capsulis breve conicis, obtusiusculis, glaberrimis, pedicellatis, pedicello nec-
tarium subsuperante; stylo minimo, stigmatibus patulis bilobis; folus lanceolatis, apice
subrecto longe acuminatis, tenuiter glanduloso-serrulatis, primo subsericeis deinde glaberri-
mis, supra lucidis viridissimis, subtus pallide viridibus vel glaucis, rigidis, exsiccatione vix
nigricantibus; stipulis ovatis, glandulose serrulatis, deciduis.
Syn. Salix viridis Fries Nov. Fl. su. ed. 2 p. 283, Mant. I. p. 43, Bot. Not. 1840 p. 179, Summa Veget. Scand. p. 55; Hn. Skand.
Fl. ed. I p. 176. — LancE Dansk Flora ed. 3. p- 730.
alba y viridis WBe. fl. su. ed. 2. p. 658.
- fragilis-alba Wimm. 1850 p. 636, Denkschr. 1853 p. 156. Fl. v. Schles. ed. 3. p. 208. — WicHura Bastard. p. 69.
- Russeliana SM. brit. p. 1045,
- excelsivr Host Salix p. 8 t. 28, 29 et
- palustris Host Salix p. 7 t. 24, 25? — De quibus omnibus vide infra.
.- gracilenta TavscH pl. sel.
I
2 TA
|
|
a AR
|
[2]
44 N. J. ANDERSSON,
Icon, El. Dan. t. 2486. — E. B. t. 1808? — Hosr Sal. t. 24 et 257, 28—29.
Exsice. Fries H. N. I. 61. — Kern. Hb. Sal. n. 12 (rami flor.).
Hab. ad ripas et vias in Europa media usque in Holmiam Sueci& et Norvegiam australem,
locis certis vix adhuc accurate indicata, utpote cum SS. alba vel fragili sepius com-
mutata.
Deser. Arbor pulchra et excelsa ramis patentibus ramulis sepe pendulis et gracilibus multo
minus quam in S. fragili fragilibus, cortice piceo-viridi vel viridi-testaceo obductis. Folia exacte et
anguste lanceolata apice parum subobliquo longius acuminata, initio pilis tenuiter conspersa demum gla-
berrima, supra lucide sed saturate viridia subtus costa prominula pallida venisque regulariter lineata opaco-
glaucescentia vel pallide viridia, minutissime serrulata vel subintegra, demum rigida nec etiam juniora
exsiccatione nigrescentia sed semper pulchre virentia. Amenta mascula quam ea in S. fragili magis densiflora
et longiora, saturatius colorata, suberecta sed ob ramulos pendulos patula, obtusiuscula; rachis villosa;
squame apice elongato glabre vel rarius ciliolate, pallide straminee, intus pilose; stamina srpissime
gemina (vel etiam terna et quaterna), filamentis squamas triplo-quadruplo superantibus basi pilosis sa-
turate flavis, antheris intense aureis initio aureis. Amenta feminea anguste cylindracea, 1—13 poll.
longa, vulgo erecta; squame apice glabre; capsul& viridule in stylum evidentem subangustate non
autem rostrat&e, pedicello perbrevi nectarium fere duplo superante, stigmatibus divaricatis sat profunde
emarginatis.
Hanc formam prolem esse hybridam inter S. albam et S. fragilem omnes ejus de-
monstrant partes; rara videtur stirps, fere numquam nisi culta observata vel prope agros
hominum, in societate parentum vigens. Ramis et foliis magis ad S. frågilem sed amentis
et floribus ad S. albam propius accedit. Rami, qui in S. fragili angulo 90", in S. alba an-
gulo 35”, in hac angulo 60” patuli; ramulis gracillimis sepius pendulis amentis nume-
rosis masculis aureis onustis inter elegantissimas lucet Salices, quomobrem frequenter et
lubentissime colitur; in aridis citisssime crescit parentibus multum antecellens. Folia magis
quam in S. fragili nitida viridia et firma, parum oblique acuminata subtus aut pure viri-
dia aut glaucescentia opaca, senescentia firmissima et serius caduca. Capsule numquam ita
rar& et acutate ut in S. fragili sed acutiores quam in S. alba, semper pedicellate, at ut
in ea viridulee.
Ut hybride plereque hec etiam gaudet modificationibus tribus:
— fragilior: foliis sat longe et suboblique acuminato-cuspidatis, junioribus plus minus
hirsutis demum glabris, subtus vulgo glaucescentibus, remotius serrulatis; amentis
paucifoliatis, masc. pallidius favis, fem. elongatis. — Magis ad S. fragilem accedens.
— S. palustris (Host) Kern. Hb. Sal. n. 14. ?
— viridis: typica, ut supra descripta est. — Fr. Hb. Norm. — S. excelsior Host, KERN.
Hb. Sal. 12 (sc. specimina forifera, sed floribus tetrandris!)
— albescens: foliis angustissimis, longissime et recte acuminato-cuspidatis, sepe utringue
sat diu pilis raris sparse sericeis. — S. albw habitu similior.
S. excelsior (Host) Kers. Hb. Sal. n. 12 (folia)?
De hybrida hacce forma vario modo opinati sunt auctores varii.
Ill. KERNER ut hybridas inter S. fragilem et albam duas affert species Hostianas, S.
excelsiorem (S. superfragilem-albam) et S. palustrem (S. subfragilem-albam), quas una cum
S. fragilissima Host. modificationes haud insignes S. fragilis esse monuit KocH, nec eas,
ut habet KErRnEr, ad S. Russelianam referens. NEILREICH, cui etiam Salices Hosteanze
certe cognite esse debent, S. excelsiorem et S. fragiliorem Host cum &S. fragili discolore
MONOGRAPHIA SALICUM. 45
(= S. Russeliana) synonymas habet; de S. palustri avutem contendit eam aut formam SS.
albe foliis demum omnino glabratis, aut eandem ac S. fragilem-albam Wim. esse. Speci-
mina harum formarum, que in Exsiccatis suis pulcherrimis divulgavit Krryer, me saltem
judice varias formas respiciunt. N:o 11 ”Saliv excelsior Hosr. (S. superfragilis x alba)” e
Pesth Hungarie, foliis utringue opaco-viridibus sed subtus pallidioribus non autem glaucis,
tenuibus, distinete venulosis, glaberrimis sed prima adolescentia tantum sparsissime pilosis,
amentis femineis brevibus gracilibus insignis, quantum judicare valeo vix a S. fragili di-
stinguenda; amenta quidem fere ut in S. alba brevia, sed capsulx sat distinete pedicella-
tex, pedicello nectarium plus quam duplo superante, squama maximam ad partem glabrae
basi breve villosx. — N:o 12 ”S. excelsior Host. v. tetrandra (S. subfragilis X alba)” speci-
mina tria continet certissime ad duas formas referenda, sc.: a) ramus foliis rite evo-
lutis angustis longe et recte acuminato-cuspidatis, rigidissimis, acute et sat dense serratis
pilis adpressis sericeis preditus S. albam angustifolium sine dubio sistit; b) rami duo ceteri
amentis masculis ornati ad S. viridem, qualis in Suecia occurrit, pertinent, sed stamimibus
quaternis! quo charactere ut etiam habitu S. hexandre similes sunt, sed folia juniora
tenuia subtus pallida venis impressis notata margine subintegra! — Vix ex una eademque
arbore collecta sunt he specimina tria nunc in uno folio adglutinata, quia folia adulta
pilis sericeis conspersa sed juniora omnino glaberrima conspiciuntur. — N:o 13 ”S. excelsior
Hosr. v. tetrandra (S. subfragilis Xx alba)” e Pesth Hungarie mihi ad S. fragiem potius
referenda videtur. Rami opaco-viriduli. Folia subtus subglaucescentia nervis obscuris
impressis lineata, apice longe acuminata, tenuia. Amenta foliis tantum sat paucis suf-
fulta, subrariflora, squamis obtusiusculis brevibus basi villosis, staminibus pallide stramineis
antheris minutis. — Ex quibus omnibus mihi perspicuum videtur S. excelsiorem HosT.,
qualis etiam a sagacissimo et oculatissimo KERNER est interpretata, aut modificationes
vere S. fragilis (n:o 11 et 13) et S. albe (n:o 12 ramus foliatus) aut S. viridem Fr. (n:o
12 rami amentis masc. prediti) — i. e. formas inter S. albam et S. fragilem plus minus
evidenter intermedias vel ab his procreatas — vario modo respicere. — Salix palustris HosT.
(Salix p. 7. t. 24, 25) secundum KERNER l. c. p. 186 a &S. ewcelsiori differt: folus supra
opaco-viridibus, squamis florum concavis apice glabris basi tantum sublanato-villosis et
capsulis subbrevius pedicellatis; que differentie haud magni momenti mihi videntur et vix
semper observande. Quantum enim e speciminibus a KERNER ipso in herbario suo Sali-
cum publici juris factis (n:o 14) videre possum, hec forma parum a S. fragili distingu-
enda est, vel, si ab ea cum S. alba procreata, ultima in S. fragilem evidenter abiens mo-
dificatio. Cum hac communia habet: folia glabra, supra opaco-viridia subtus pallidiora
vix glaucescentia supra medium vulgo latiora exinde sat longe et oblique acuminato-
cuspidata, margine suberenata, juniora aut glabra aut parcissime pilosa, exsiecatione facil-
lime nigrescentia et nervis obscurioribus percursa, amenta (tantum feminea vidi) fere 3
pollices longa flexuosa patulo-pendula, squamas oblongo-spathulatas flavas basi breve
pilosas apice glabras, capsulas obscure virides pedicellatas, pedicello nectarium saltem duplo
superante, stylum perbrevem, stigmata partita. Hec forma cum S. fragili — alba Wimm.
Denkschr. 1. ec. et S. fragili Fries H. N. I. identicam censet ill. KErnEr, sed vera S. viridis
Fr. (que etiam S. fragili — alba est!) non parum distat non tantum foliorum consistentia
duriori et colore saturatius viridi, sed etiam amentis femineis erectiusculis et masculis
longis flexuosis pulchre aureis, capsulisque brevius pedicellatis, brevioribus et crassioribus.
46 N. J. ANDERSSON,
Quam sub nomine S. fragilis in Herb. Norm. distribuit ill. Fries typicam hujus formam et
in Suecia ut facile ubique vulgarem sistit nec cum S. alba normali confundenda!
Quum itaque me probavisse videor nec S. excelsiorem nec S. palustrem Hostii sem-
per eam formam, quam inter S. albam et S., fragilem mediam aut ab iis hybridam fingi-
mus exacte sistere, sed nunce eam nunc aliam exhibere modificationem; quum preterea de-
nominatio Hostii non jure prioritatis ei Friesii antecellit, quia utraque in anno 1818 divulgata
est; quum demum nomen S&S. viridis, quod forme plerisque numquam ambigue imposuit
Auctor de Salicum cognitione meritissimus characterem ejus essentialem optime enuntiat,
hoc illi preferre non dubitamus.
Quod denique ad aliud nomen, id S. Russeliance, adtinet, ommnibus est cognitunr id
Salicis cuidam stirpi cum S. fragili maxime cognate a Duce celsissimo de Bedford pri-
mum fuisse addictum, que arbor magnitudine insolita excelsa prepolluit, cujusque cor-
tici efficaciam in re tannaria majorem admisit Dominus Biggin. Qualis deinde a Smithio
descripta est a S. fragilt differre dicitur: foliis dilutioribus, firmioribus et angustioribus,
basi non rotundatis, margine acute serratis, costa prominente; rami valde fexiles et
tenacissimi dicuntur, et glandul& ad apicem petioli in lacinia8 minutas foliaceas excre-
te in Engl. Bot. t. 1808 depinguntur. HooKErR et ARNOTT brit. Fl ed. 7. p. 396, et Bas.
Manual. ed. 5. p. 298 hanc formam ut varietatem S. fragilis afferunt; LINDLEY autem
(Synops. brit. F1. ed. 3. p. 230) distinetam, sed tantum foliis junioribus sericeis, habet. —
KocH in Synops. ed. 1. p. 741 eam ut varietatem S. fragilis affert, foliorum serraturis
vulgo minoribus. etiam diversam. — Mzryzer fl. hannov. p- 499, hanc-S. albo-fragilen ap-
pellans, hujus synonyma habet 1) S. hexandram Ehrh. (sed KocH in speciminibus innu-
meris examinatis semper stamina 2 tantum observavit!) et 2) S. viridem Fr. — FRIirs in
Nov. Mant. I. p. 43. S. Russelianam ad S. fragilis formam pendulam refert, de qua: ”folia
seriora eximie sepe sericea”. In diario Botaniska Notiser 1840 1. c. autem S. Russelianam
formas varias respicere juste observat. — Wimmer Denkschr. 1853 p. 156 et FL v. Schles.
ed. 3. p. 209. ad suam S. fragilem-albam certissime S. Russelianam Kochi ducit, de specie
Smithii adhuc incertus. Observandum tamen est hanc formam Wimmeri etiam S. viridem
Friesii esse, quam Koch a sua S. fragili 6 Russeliana diversam credit. — NErreicH hane
S. Russelianam Koch eandem esse ac S. fragilem 8 discolorem, S. fragiliorem Host et S.
excelsiorem Host opinatur, quas duas Hostianas formas modificationes sat leves S. fragilis
habet Koch. S. Russelianam Sm. autem — a priore forsan diversam — eandem quam S.
fragilis y polyandram = S. cuspidatam Schultz = S. fragilem-pentandram Wimm. credit
idem Auctor. — KERNER etiam de specie Smiturr opinionem affert candam, sed Kochium
hoc nomen in formis a S. alba et S. fragili hybridis, i e. et S. palustri Host. et S. excel-
siori Host. adhibuisse contendit. HarrticG demum in Forstl. Culturpfl. p. 419 S. Russeli-
an&e synonyma habet S. viridem Fr., S. rubentem Schrank et S. fragiliorem Host., eam a S.
fragili distinguens: stipulis maximis longe cuspidato-attenuatis (ut in S. stipulari) et serius
deciduis, foliis majoribus 3—9-pollicaribus basi angustatis apice longe attenuatis (ut in S.
Meyeriana) concoloribus junioribus pilosis, venis prominentibus. Aliam in hortis cultam
etiam affert ille Auctor meritissimus, aut a S. alba et S. fragili aut a S. alba et Russeliana
hybridam foliis longissime attenuato-cuspidatis supra nitentibus subtus opace viridibus, pro-
funde glanduloso-serratis, valde insignem. Nonne hec S. hexandra Ehrh. sit? — Quibus
omnibus sequitur, quod nunc temporis vix certe eruere valeamus utrum speciei aut forms
MONOGRAPHIA SALICUM. 47
cuidam suum 5. Russelian& nomen adtribuerit Smith an potius individuo singulo, quo
nomine deinde autem formas inter S. fragilem et albam ambignas vario modo signarunt
auctores varii, ideoque nunc plane oblivioni tradendum.
Saliz pendula Ser. (Essai p. 79), jam ab ill. Friesro (Nov. Mant. I. p. 43) et post
eum a cl. LanczE (Dansk Flora ed. 3. p. 730) ut varietas S. fragilis a S. viridi diversa
proposita est. Hujus synonyma habet SERINGr ipse et S. fragilem (L. Sm. Sut. Ehrh.),
x oS. decipientem Hoffm. et S. Russelianam Sm., sed posteriorem tantum Fries et LANGE.
Quantum e diagnose eruere possum vix est nisi modificatio hujus stirpis hybrid: forsitan
ad S. fragilem magis accedens; rami penduli tenuissimi et viminei, folia multo angustiora
subtus semper glauca nec abrupte acuminata, seniora eximie szepe sericea (?), stipule ut
in SS. fragili (Fr.) vel longiores acutate (Lange), capsul&e evidentius pedicellate et duplo
minores describuntur, que omnia melius in S. viridem quam in S. fragilem gquadrant. Que
hujus forma specimina vidi folia nulla habuerunt sericea, nec capsulas quam in S. fragili
longius pedicellatas. S. pendula Sér. sec. Gaudin ff. helv. VI. p. 212 et Brurr. et FINGERH.
Compend. II. 547 plane eadem est ac S. fragilis L., at sec. REiCHENBACH fl. germ. excurs.
II. p. 172 S. Russelianam Sm. et S. viridem Fr. spectat.
30. Salix alba L.
S. amentis foliato-pedunculatis, flexuoso-patulis, subdensifloris; squamis flavescenti-
bus, apice glabriusculis; staminibus geminis; capsulis ovato-conicis obtusiusculis, glabris,
pedicello nectarium brevissimum subzequante, stylo vix ullo, stigmatibus crassiusculis emar-
gimatis divaricatis; foliis lanceolatis, recte acuminatis, minute glanduloso-serrulatis, utrin-
que plus minus adpresse sericeis; stipulis lanceolatis, citissime caducis.
Syn. Salix vulgaris alba arborescens BauH. Pin. 473.
Salix arborea, foliis ellipticis, lanceolatis, subtus sericeis, dentibus erassescentibus Harr. helv. n. 1635.
Salix folio utrinque glauco viminibus albidioribus. Rat. Cantabr. 142.
Salix vulgaris alba arborescens TOURNEF. Instit. 590.
— Salix alba LINN. sp. pl. 1449, Cod. p. 969. — Winrp. sp. pl. IV. 710. — Porr. Encycl. méth. VI. 659. — SPRENGEL System. Veget.
I. 99. — PErsoon Synops. II. 604. — Wirzrp. Baumz. ed. 2. p. 459. — Horrw. Sal. I. p. 41. — Hosr Sal. p. 9. — Kock
Comment. p. 16. — HarricG Forst]. Culturpfl. p. 420. — NYMAN Sylloge p. 373. — Suee. LInn. fl. su. p. 355; WBG. fl. su.
II. 653; FR. Mant. I. p. 44, S. Veget. Sc. p. 55, Bot. Not. 1840 p. 180; Ev. Skand. Fl. ed. 9. p. 176. — Dan. Hornew.
Plantel. 994; Dre. fl. havn. n. 959; LAncE Dansk fl. ed. 3. p. 731. — Brit. Sm. brit. p. 1071, Compend. p. 149; Linpr.
Synops. ed. 3. p. 231; HooxK. et ARN. brit. fl. ed. 7 p. 396; BAB. Manual ed. 5. p. 299; Bentu. brit. fl. p. 475; Hook. fl. scot.
p. 287. — Germ. KocH Synops. ed. 2. p. 741; Brurr et FIncErH. Compend. F1. germ. II. 562; RmricH. fl. germ. excurs. II
172; Sonp. fl. hamb. p. 529; PavzE, ELK. et Mey. fl. Preuss. p. 131; Mey. chlor. hannov. p. 487, fl. hannov. p. 500; Wmm.
Flora 1849 p. 34, fl. v. Schles. ed. 3. p. 184; NEmr. fl. v. Nied. Oestr. p. 252; KERn. Weid. Oestr. p. 187; Dörr fl. bad. ed.
2. p. 487. — Helv. Sur. fl. helv. II. 286; SER. Ess. p. 82; Gaup. helv. VI. 205. — Belg. MartHiev fl. Belg. p. 487; ORE-
PIN Man. p. 160. — Gall. DEcanp. fl. fr. III. p. 283; Vinn. Delph. III. 760; DuByx Bot. gall. 425; Lorstrr. fl. gall. II. 338:
GREN. et Gopr. fl. fr. III. 125. — Hisp. Wink. et LANGE fl. hisp. p. 226. — Ital. BErtoron. fl. ital. X. p. 246; TENORE
Nap. V. 174, Sylloge p. 479. — Bithyn. GriseB. f. rumel. p. 343. — Grecia Sa. fl. gr. II. 253. — Ross. Gmrr f. sib.
I. 158; Parras fl. ross. II. 72; LEDvrsB. fl. alt. IV. 255, fl. ross. III. 599; Marr. fl. mosq. p. 175; BEssrrR Enum. 38; FLEISCH.
et LINDEM. Fl. d. Ostseeprov. 340; RuprecHT Beiträge IV. 88; M. Bien. fl. taur. II. 413; Bunge Mém. des Sav. pres. å
VAcad. des Sciences å St. Pett. VII. p. 495. — AS. min. TcHtIHATCHEFF Asie min, II. 485. — Amer. Asa Grav (Carey)
Man. ed. 2. p. 416; Anps. Nordam. pil. 1. ce. p. 116. -
IcOn. Haorrna. Sal. t. 7 et 8, t. 24 f. 3. — Host Sal. t. 32—33. — Harric 1. c. t. (40) 52. — BE. Bot. t. 2430. — Sw. Bot. t.
523 (modificatio). — Fl. D. t. 2552. — Scuk. Handb. t. 3176. f. 7. — RcHB. t. 1263. — Coss. et GEry. Atl t. 27. —
SAL. WoB. t. 136. |
Exsice. EHru. Arboret. n. 10. — StrncE Exsice. n. 10. — Frirs H. Norm. I. 62. — Wimm. Hb. Sal. n. 90. — Birror Exsicc.
n. 847. — KErnerR Hb, Sal. n. 15—18.
Hab. in ommi Europa usque ab Italia, Greecia et Thracia in Sueciam mediam (ad Gefle)
et Norvegiam australem; in Siberia usque ad reg. baikalensem; in prov. Caucasicis;
in desertis Songaricis et Asia media; in Asia minori, Syria (GAILLARDOT) et Persia
(KorscHY); in Africa boreali ad Alger, Tunis etc. — Etiam in America septentrionali
nunc temporis frequenter culta.
48 N. J. ANDERSSON,
Arbor plerumque excelsa, ramis strictis elegantissima, ramulis flavo-viridibus parum fragilibus,
annotinis rarius albo-pilosis, ceterum lucide glaberrimis. Folia breve petiolata, 2—3 pollices longa, 5—i
poll. lata, basi et apice subequaliter angustata sed apice plerumque longius acuminata, recta aut levi-
ter obliqua, integra aut brevissime glanduloso-serrulata, aut utrinque pilis adpressis albo-sericeis aut
supra glabriuscula subtus pilis derelictis plus minus albida, senescentia rigidiuscula. Stipule raro ad-
sunt et non nisi in ramulis vegetis aut novellis, parv&e, lanceolate, acute. Gemme acute, aut glabre
castanee v. testacer, aut plus minus albo-pilose. Amenta coetanea, gracilia, densiflora; pedunculus
pollicaris vel ultra, foliis ceteris plerumque minoribus etintegris preditus; rachis dense villosa; squamee
oblonge, acute vel obtusiuscule, dorso et basi plus minus pilose vel villosule; glandule in floribus sal-
tem masculis due, interior major; filamenta flavida gemina, basi villosa; anthere saturate aurex. Öa-
psul&e viridule, breves vix linea longiores, primo sessiles et squamis obvolute, postea brevissime pedicel-
late, conice, obtuse, glaberrime.
a
Quomodo a maxime affini S. fragili et ab hybridis cum hac progenitis sepius diffe-
rat, jam supra propositum est. Ut facile omnes hujus tribus eximie et fere omnibus par-
tibus variat.
Statura: arbor sat excelsa aut frutex mediocris.
Ranvi aut 1) vitellini et lete miniati, foliis plerumque angustioribus. — Hec forma am-
putatione quotannis arboris sepe procreata dicitur, nec aliter diversa.
Syn. Salix vitellina L. sp. pl. II p. 1442. — Winnp. sp. pl. IV. 663. — Porr. Encycl. méth. VI. 643. — SPRENG. Syst.
Veg. I. 99. — HorFryx. Sal. p. 57. — Host Sal. p. 9. — Sm. Brit. p. 1050; Hooxr. et ARN. brit. fl. ed. 7. p.
397, E. B. 1389. — DC. fl. fr. III. p. 383; VinL. Fl. de Dauph. 1II. 762; LorseEL. fl. gall. II. 339. — MATHIEU
f. belg. II. 489. — BERrRToLon. f. it. X. 307; TENorE Sylloge p. 479; Arn. pedem TI. 184. — PaArras fl. ross. II.
76; BEssErR Enum. p. 38.
— Salix alba var. vitellina Kock Comment. p. 16 et Auctor. plur.
— -&S. fezibilis Gilib. Exerc. phytol. II. 406 et S. heterophylla Bray pl. exsice. (sec. Ledeb.).
Icon. Horrwm. Sal. t. 11 et 12, 24 f. 1; Host Sal. t. 30—31; HartiG 1. ec. t. 41.
Exsice. SR. Exsice. n. 9, 14.
vel 2) viridi-testacei. — Forma typica.
Folia sericea utringue pilis rectis adpressis plus minus dense argentea.
— denudata: saltem superne et sepissime adulta utringue glabrata, pilis tantum paucis
persistentibus subtus derelictis, aut opaco-aut subnitente viridia.
Syn. Salix coerulea SM. E. B. t. 2431, Compend. p. 149.
— Jlatiuscula, late ovata vel obovata, brevius acuminata, densius et argutius serrata, vulgo
magis virescentia.
— angustata, latitudine quadruplo-sextuplo longiora, apice longissime cuspidata, plerum-
que obsolete serrulata et utrinque argentea.
— mimma, vix pollicem longa et 3 lineas lata, nunc argenteo-pilosa nunc glabriuscula. —
Specimina hujus forme sat singularis in Asia minori prope Safsam leg. WITTMAN.
Amenta mascula foribus diandris vel interdum at raro 3—4-andris, feminea densiflora aut
subrariflora, erectiuscula, patula vel subpendula, brevia vel longissima: 23—33
poll. longa (in Syria a GAILLARDOT collecta et S. libanotica Borss. inscripta),
ad S. micantem nostram transitum prebent sat evidentem.
— S. Pameachiana (BORR. sec. Asa GraY Man. ed. 2. p. 416): amentis brevibus erectis
densifloris breve pedunculatis; foliis rigidis supra breviter argenteo-pilosis, sub-
tus rufescenti-hirsutis lucidis.
In America (Rhode-island) cultam, ”S. fragilis-decipiens” inseriptam misit
Asa Gray. Vix tamen e nostra S. alba distincta.
Alia etiam ex Syria existit forma, quam ad fontes in reg. alpina media montis
Elmalu legit et inter plantas Lyciz sub. n. 251 1860 divulgavit BourGrauv, que foliis
MONOGRAPHIA SALICUM. 49
junioribus gaudet anguste lanceolatis, adultis latius lanceolatis et omnino glabris pure viri-
dibus fere totis integris sed amentis is S. albe vulgaris sat similibus. His notis ad for-
mas orientales, inprimis S. acmophyllam, sat prope accedit. 'Tertiam denique formarn legit
el. Korscny, S. ”Kassanogluensis” appellatam, in itimere cilico-kurdico 1859 ad littora Sari
et in montanis alt. 4000”, sub n. 54 distributam. Hzierc folia habet obovata, subapiculata,
supra pure viridia glabra, subtus glaucescentia albo-sericea, juniora acutissima et densissi-
me albo-villosa, amenta mascula omnino ut in S. alba, feminea breviora densiora recur-
vata squamis breve ovatis rufescentibus basi ima pilosis, capsulis crassissime ovato-conicis
subtrigonis eximie confertis. Hzeec iterum ad S: acmophyllam vet S. Safsaf fructibus non-
nihil accedit.
S. alba a S. fragili distinguitur non tantum ramis substricte erectis, ramulis ad in-
sertionem iinus fragilibus, foliis lateribus quidem magis curvatis sed acumine subrecto
acutatis et junioribus et, quod quidem ad formas normales, adultis pilis rectis argenteis
plus minus obtectis, unde facie lzetissima e longingquo eminent, sed etiam amentis multo
angustioribus erectiusculis vel patulis, staminibus saturatius flavis vel fere fulvescentibus
antheris saturatius aureis, potissimum autem capsulis pure viridibus multo brevius pedicella-
tis non stylo parvo apiculatis sed obtusiusculis. In terris borealibus squamee vulgo lanceo-
late apice glabrescentes, flores sat condensati et stamina etiam sub prelo aurea vel flava;
ex australioribus, ut e Persia et Africa, specimina vidi squamis ovato-rotundatis dorso et
basi crispato-villosis foribus subdiscretis et staminibus sub prelo fuscescentibus insignia,
i. e. ad ceteras formas australes Salicum his notis evidenter accedentia.
" Salix micans ÅNDS. amentis foliato-pedunculatis, arrectis, curvatis, demum rariflo-
ris; squamis obtusis, basi villosis; capsulis brevibus, ovatis basi imerassatis, glaberrimis,
fuscis, pedicellatis, pedicello nectarium duplo superante, stylo minimo, stigmatibus divisis
divaricatis; foliis late lanceolatis basi apiceque acutis, supra et margine sparse, subtus
densissime argenteo-pilosis sericeo-micantibus, sat dense et argute serratis, denique coria-
ceo-rigidis. >
Hab. in Caucaso (NORDMANN) et Asia minore (WITTMAN). — V. s. in herb. Petr.
Deser. Arbor videtur sat alta, ramis et ramulis tenacibus cortice fusco-castaneo et nitente ob-
ductis, ramulis autem annotinis dense tomentosis. Gemme parve, castanere, apice summo albo-pilose.
Folia vulgo 2—23 pollices longa, + poll. lata, utrinque subequaliter attenuata apice recto non producto
acutata, margine sat crebre serrulata, costa et nervis subtus subelevatis lineata, supra sparse margine
et petiolo canaliculato hirsuta, subtus tomento densissimo adpresso argenteo-micante obtecta, adulta
valde rigida, in ramulis sterilibus sepe 3 pollices longa et 13 poll. lata minusque argenteo-micantia.
Amenta feminea arrecta, pollicaria, maturitate sparsiflora; pedunculus foliis 4—6 ceteris parum minori-
bus instructus; rachis pubescens; squame mox caduce, ovate, fusco-testacex, obtusex, ad medium usque
albo-pilos&e; capsule linea longiores, e basi incrassata conice, exsiccatione brunne&, demum subrefracte,
evidenter pedicellate.
Sine ullo dubio S. alb polymorphe affinitate intima conjuncta sed foliis et capsu-
lis haud parum recedens, illis etiam multo magis coriaceis tomento argenteo adpresso pul-
cherrime micantibus evidenter latioribus breviusque acutatis, his obscuris basi valde in-
crassatis et evidentius pedicellatis, quibus notis ad Salices orientales accedit sed foliorum
indumento distincta. Vix autem aliud quam forma maxime australis S. albe censenda.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o.1. dé
50 , N. J. ANDERSSON,
x 31. Salix blanda ANDS.
(S. babylonica — fragilis.) p
"S. amentis femineis breve pedunculatis, folus paucis suffultis, cylindraceis, subdensi-
floris; squamis testaceo-pallidis, subpellucidis, glabris, pilis paucis sed longis ciliatis; cap-
sulis conico-rostratis, glaberrimis, viridibus, pedicellatis, pedicello nectarimm bis terve
superante, stylo subnullo, stigmatibus elongatis pallidis; foliis e basi angustata lanceolatis
longissime et anguste acuminatis oblique cuspidatis, utringue glaberrimis, subtus sat in-
tense glaucis costa flavida percursis, margine minute sed non ecrebre serrulato-undulatis.
Salix babylonica-fragilis CLEMENS. in sched. herb. Candoll.
Hab. in Germania ad Hanau (CLEMENSON). — V. s.
Arbor est sat procera ramis laxe pendulis gracillimis glabris obscure viridibus vel testaceis.
Gemme glabre, parve, adpresse, acutate, petiolo 2—4 lineas longo basi dilatato fere occultate. Folia
inferiora 13 pollices longa, supra medium latiora, subtus opaco-glaucescentia vel pallide viridia, nervis
venisque crebre anastomosantibus quasi reticulata; superiora fere 4 pollices longa, basi angustata, ad
medium i poll. lata, in acumen longum et obliquum cuspidato-attenuata; summa adhuc longiora et
angustiora, subtus intensius glauca et argutius serrata longissime cuspidata. Amenta feminea fere pol-
licaria, patula vel recurvata, subdensiflora; pedunculus 3—5 lin. longus foliis 2—3 parvis et angustis
instructus; rachis tenuiter pubescens; squame&e sat elongate, pellucide, pallide straminex, subciliate
ceterum glaberrime.
Est forma inter S. fragilem et S. babylonicam quoad habitum et characteres exacte
media et ab iis quasi progenita. Cum S. fragili congruit: foliis inferioribus latioribus
brevioribus minusque acutatis subtus pallide viridibus et venis fusceis quasi reticulatis,
capsulis distinete pedicellatis et stigmatibus pallidis; sed cum S. babylonica foliis superio-
ribus et summis angustissimis, longissime oblique-cuspidatis, subtus glaucis, amentis breve
pedunculatis et foliis paucis suffultis, squamis denique pellucidis stramineis glabris.
32. Salix babylonica L.
S. amentis subcoretaneis, foliis paucis suffultis, gracillimis, curvatis, masec. diandris;
squamis ovato-lanceolatis, obtusiusculis, stramineis, apicem versus glabris; capsulis omnino
sessilibus, ovato-conicis, glaberrimis, pallide viridulis, nectario latiusculo subcirculari, stylo
subnullo flavido, stigmatibus crassiusculis divaricatis subintegris; foliis anguste lanceolatis,
longissime et suboblique acutato-attenuatis, subtus intense glaucescentibus; stipulis acutis
vel subulatis; ramis laxissime pendulis. :
Syn. Salix arabica, foliis atriplicis BauH. Pin. 475.
Salix orientalis flagellis deorsum pulchre pendentibus TOoURNEF. cor. 41.
— Saliz babylonica LINN. sp. pl. 1473; Wirnrp. sp. pl. IV. p. 671, Berl. Baumzucht ed. 2. p. 436; Porrrr Encycl. méth. VI. 647;
SPRENGEL System. Veget. I. 99; PERsoon Synops. II. 600; Kocm Comment. p. 17; NYMAN Sylloge p. 343. — REICHENB. Fl.
excurs. II. 172; BLurr. et FINGERH. Comp. II. 550; GMEL. bad. III. 924. — Marturrv fl. belg. II. 488. — Dec. fl. fr. III. 286;
Dusy bot. gall. 426; Gopr. et GREN. fl. fr. III. 125. — Gaup. fl. helv. VI. p. 208. — WILLE. et LANGE fl. hisp. p. 226. —
SM. £. greeca. II. 252. — GwmEL. it. III. p. 309; Parras fl. ross. II. 78;- LEDEB. fl. ross. III. 599; BuncE Mém. prås. å
FAcad de St. Petersb. T. VIL p. 496; Borss. et BuHse Nouv. Mém. de la Soc. de Nat. Moscou XII. 201. — Asa GRAY
Manual ed. 2. p. 417.
— Saliz propendens Sér. Ess. p. 73.
— Saliz japonica Thbg. et auct. pler.
Icon. GumMeL. l. c. t. 34. f. 2. — Nouveau Duhamel 3, 27. Coss. et GERrRM. Atl. t. 27. — SaAnicEt. WoB. t. 22.
Exsiecc. KERNER Hb. Sal. aust. n. 5.
Hab. In Asia media extratropicali (ut Persia boreali, regione Caucasi etc.) sine ullo dubio
indigena exinde per partes plurimas orbis terrarum divulgata non tantum in Europa
MONOGRAPHIA SALICUM. 51
boreali — ubi vulgo feminea occurrit — usque in Daniam, sed etiam in Asiam borea-
lem (Chinam, Japoniam etc.) et in regiones adhuc australiores, ut in Africam austra-
lem, ins. St. Helens, Novam Hollandiam etc.; denique etiam in America ceulta.
Deser. Arbor procera et formosa, trunco 10—20-pedali, superne diviso, ramis simpliciusculis
longissimis arcuato-pendulis undique fere usque ad solum dependentibus. Cortex ramulorum l:evissi-
mus, nitens, flavo-virens vel rubicundus. Gemmee parve, acutissime, glabre, ramis adpresse. Folia
glaberrima (sed interdum juniora in ramulis vegetis pilis rectis adpressis albida et stipulis sat magnis
acutis predita deprehendentur), pulchre et dilucide virescentia, 4—6 pollices longa, vix pollicem lata,
basi angustata in apicem longissimum frequenter obliquum cuspidata lineari-lanceolata, primum integer-
rima deinde serrulata serraturis sat crebris et acutis, subtus plus minus intense glaucescentia, petiolo
brevi lutescente. Stipule petiolo multo breviores. Amenta subpollicaria, primum arrecta, foliis parvis
integris et paucis suffulta, cylindracea, acutiuscula, subdensiflora, demum magis foliato-peduncuiata,
subrariflora; squame sat parve, ex ovata basi in apicem obtusiusculum angustate, favescentes, glabrae
vel basi ima pilosiuscul&; stamina (apud nos vulgo saltem) gemina, filamentis squamas subtriplo supe-
rantibus pallidis, antheris croceis; glandul& due picex sat magne; capsule vix 2 lineas longe, pallide
viridule, stylus et stigmata pallida.
Form& sequentes seorsim notande:
— typica: ramis erectis (?) rubicundis; foliis longe et angustissime acutatis, junioribus
supra obscurioribus subtus pallidioribus, margine fere integerrimis, costa validissima
lutea.
— angustifolia: foliis fere 3 poll. latis, longissime et acutissime cuspidatis.
Hab. ad rivos in Kurdistan, Mesopotamia etc. (KortscnY pl. Alepp. Kurd. Moss.
n. 400).
— latifolia: foliis ex ovata basi longe acutata, subtus intense glaucis, fere pollicem
latis. Specimina legit Kortscy 1859 (pl. Alepp. Kurd. Moss. n. 397) prope
pagum Gara Kurdist.
—- pendula: ramis longissime pendulis viridulo-testaceis, foliis longis obliquis. — Forma
ubique et frequentissime culta. — S. Napoleons hort.
— cireinnata (FORBES): foliis circinato- reflexis vel corrugatis. — Cultura orta.
— awillaris: amentis in axillis foliorum persistentium serotinis.
" Salix japonica (THBG.): S. amentis sessilibus (axillaribus) nudis, cylindraceis, acu-
tiusculis, effloratis valde elongatis flexuosis et gracillimis; squamis ovatis, concoloribus
testaceis, glabriusculis vel ciliatis, fere dimidiam capsulam 2&quantibus; capsulis ovatis
obtusis glabris subsessilibus, pedicello nectarium vix &equante, stylo minuto glabro, stig-
matibus indivisis divaricatis; foliis lanceolatis, cuspidatis, acute serratis, glabris, subtus
glaucescentibus.
Syn. Salix japonica THUNBERG fl. jap. p. 24. — WinLp. sp. pl. IV p. 668. — SPRENGEL System. Veget. I. p. 106. — PErRsoon
Symops. II. 600. — Kaempf. Am. ex. Fasc. V. p. 908. — Asa GraY in Perry Jap. Exped. 2. p: 319. — Anps. Sal. jap. in
Mem. of Amer. Acad. VI. p. 450.
Hab. in Japonia: juxta Nagasaki et alibi (THUNBERG), ad Hakodadi (WILLIAMS et MORROW).
= Vs
Deser. Arbor mediocris. Rami graciles, torulosi, cortice flavo-cinerascenti glabro nitente ob-
ducti. Folia 2 pollices longa, pollice angustiora, juniora interdum utrinque pilis raris caducis con-
spersa, anguste lanceolata, apice subobliquo cuspidato-acuminata, adulta latiora, apice longissime cuspi-
data utrinque glaberrima, subtus pallidiora vel sat intense glaucescentia, venis pulchre anastomosanti-
532 N. J. ANDERSSON,
bus reticulato-venulosis, margine dense serrulata. Amenta juniora pollicaria, sat densiflora, cinerascentia,
erectiuscula, bracteis paucis et minutis suffulta, efflorata usque ad 2 pollices longa, patentia vel laxe
flexuosa; rachis hirta; squame vix lineam longe, pallide testacere, obtuse, concolores; capsule granuli-
formes, basi ovata gibbe, apice subtruncato obtuse, testaceo-rufescentes, glabre; pedicellus fere nullus:
stylus vix productus; stigmata subemarginata.
Specimen ex herbario Thunbergii ipsius, quod Upsalie est asservatum, descripsi.
Capsulis et squamis maxime cum S. babylonica congruit, sed differt quodammodo foliis
brevioribus exacte lanceolatis acute et sat dense serratis serraturis productis, amentis
eximie confertis longissimis et laxissimis. — In herbario autem Holmiensi tria specimina
adsunt a Thunbergio in Japonia collecta et ”S. japonica” etiam inscripta, que tamen abs-
que ullo dubio ad S. babylomicam veram sunt referenda; etiam in herbario Musei Parisi-
ensis specimina quum foliifera tum forifera € Japonia a Thunbergio missa et S. japoniea
denominata examinavi, aperte autem ad S. babylonicam pertinentia. Que quum ita sint
formam hic descriptam non possum quin huic speciei vere orientali ut modificationem
subjungam.
33. Salix macrolepis TURCZ.
S. amentis masculis sessilibus, femineis longe pedunculatis, rarifloris, erecto-patulis;
pedunculo foliis 2—4 ceteris equalibus instructo subpollicari; squamis caducis, luteo-viri-
dibus, obovato-cuneatis vel ovali-oblongis subtruncatis, pellucidis, nervosis, stamina et fere
totas capsulas involventibus, apice ciliatis; capsulis oblongis, obtusis, minutis, subglauce-
scentibus, glaberrimis, pedicello nectarium subeirculare triplo superante, stylo brevi ad
basin usque bipartito, stigmatibus bifidis excurvatis; foliis oblongo-spathulatis basi attenua-
tis apice acuminatis, apicem versus serrulatis, subtus intense glaucis, utringue glaberrinns.
Syn. Saliz macrolepis TURCZAN. Catal. baical. in Bullet. de la Soc. des Nat. de Moscou. 1854. p. 369.
— S&S. bracteosa Turcz. Exsice. et Travtv. in Middendorff. Reise I. Th. 2. Lief. 3. p. T7.
Hab. in Asia septentrionali ad £. Selenga (Turcz.), in regione Ochotensi prope Udskoi
(Mmp.), in virgultis Dahurie alpine (TUuRcz.) et in montibus Stavonoi (F. SCHMIDT).
Arbor est excelsa. Rami graciles, elongati, rubro-castanei, nitentes, novelli dilute flavi, etiam gla-
berrimi. Gemmee parve, obtussissime, glabre, brunnescentes. Folia brevissime petiolata, lanceolata, +—1
pollicem longa, supra medium vix 3 poll. lata, basi angustata apice aut breve acuminata aut in cuspi-
dem brevem rectam acutissimam attenuata, utrinque glaberrima, supra glauco-viridia costa lucida evi-
denter albo-lineata, subtus aut intense glauca aut pallide viridia, plana, tenuitate subpellucida costa et
nervis secundariis subelevatis lineata, basin versus subintegra, parte dimidia superiore remote et non
profunde serrulata. Amenta mascula omnino sessilia, perulis sat magnis tenuibus nervosis basi obtecta
vix bracteis ullis suffulta, recta, strictiuscula, pollicem longa vix 2 lin. crassa; rachis gracilis, subangu-
laris, glaberrima; squame obovato-subeuneate, basi convolute et stamina involventes, dorso fuscescen-
tes vel margine minutissime crenulato favide, tenuitate pellucide nervis fuscioribus picte, margine pilis
albis mediocribus penicellatim barbate; stamina 5 squamis obvoluta et iis breviora, filamentis glabris
brevibus incurvis, antheris mediocribus aureis. Amenta feminea ramulo laterali vix pollicari rufescenti
foliis ceteris similibus instructo pedunculata, patulo-erecta, rariflora; rachis flavescens, glaberrima;
squam&e quam in amentis masculis minores, adhuc tenuiores et pellucid&e, facile decidu&e, capsulas fere
totas involventes; capsule lineam longe, basi parum crassiori, opace irrorate, glaberrime, lateribus
linea impress&e, pedicello capsula tertia parte breviore, nectario semicirculari punctiformi, stylo obsoleto,
stigmatibus fuscis patulo-reflexis.
MONOGRAPHIA SALICUM. 53
Maxime singularis forma, ob stamina quinque, squamas facile deciduas et amenta
feminea ramulo foliato pedunculata ad S. pleiandras certe referenda, sed habitu foliorum
et glaucedine etiam capsularum quasi ad typum 5. purpurecw accedens. A cl. TRAUTVETTER
cum S. fragili comparata, cui etiam ut synonymon ”S. fragilis Grorer Sib. Reise I p. 235”
cum ? apposita, quam autem ad S. fragilem veram retulit LEDEBOUR. ”Quee species tamen,
quoad scimus, in Siberia hucusque non observata est.” TRAUTV.
34. Salix songarica ANDS.
S. amentis gracilibus flexuosis subrarifloris, elongato-cylindraceis; pedunculo foliis
paucis instructo; squamis facile deciduis, pallidis, glabriusculis; capsulis conicis obtusiuscu-
lis glaberrimis sat longe pedicellatis, pedicello nectarium semicirculare bis terve superante,
stylo obsoleto, stigmatibus crassimsculis divaricatis; foliis anguste lanceolatis vel sublineari-
bus, lxvissimis et lucidis, longe petiolatis, margine subindurato remotiuscule glanduligeris,
pure viridibus, nervis dilutioribus percursis. (S. alba — purpurea?)
— Salix alba 8 tristis TrRAvTV. in LEDEB. Fl. alt. IV. 256; LeEDEB. fl. ross. III. 599?
Gaup. fl. helv. VI.
— sericans: foliis minoribus rigidioribus etiam adultis pilis adpressis brevibus susericeis.
— virescens: foliis longioribus et tenuioribus saltem demum pure viridibus et glaberrimis.
Non Fal. tristis Str. Essay p. 83 et
Hab. in Songaria ad Ajagus et in ripis £. Tschu et Flee (SCHRENK). In herb. Petrop. v. s.
Descr. Arbor videtur mediocris facie potius S. albe ramulis gracillimis pendulis vitellinis lucidis
et glaberrimis. Gemme&e parve, adpresse, acute, fave et glaberrime. Folia 1—2 vel in majoribus usque
ad 4 pollices longa 3—1 pollicem lata, basin versus sepius latiora deinde lanceolato-linearia sensim acu-
tata, margine aut integerrima aut glandulis parvis et remotis sparse denticulata, costa et nervis presertim
subtus elevatis ante marginem incurvatis elevato-striata, utrinque aut plus minus sericea aut ommnino
glaberrima lucida et viridia; petiolus 2—3 lin. longus. Amenta feminea numerosa foliis 3—6 ceteris paullo
minoribus suffulta, 2 pollices longa, gracilia, flexuosa, demum rariflora; capsule rufescentes vix linea lon-
giores glaberrime, pedicello gracillimo nectarium latum distinete superante.
Specimina que ex deserto Songarico vidi satis insignia, ex habitu quasi e S. alba
et S. purpurea procreata. Cum hac communia habet: folia interdum adpresse sericea, pe-
dunculos foliatos, amenta gracilia et squamas florum fernineorum deciduas, cum S. purpurea
folia valde conferta elongato-linearia colore subglaucescenti-viridia. — Ab utraque facile
distinguitur: amentis longissimis et gracillimis, capsulis conicis et sat longe pedicellatis!
54 N. J. ANDERSSON,
Tribus B. SALICES DIANDRAE.
Frutices humiles vel elat&e rarius in formam arboris excrescentes, ramis
torulosis vel vimineis. Folia lanceolata vel ovalia, sepe etiam obovata. Amenta
preecocia vel coatanea, pedunculo foliis destituto vel instructo; squame acutiu-
sculee, utplurimum apicem versus fusciores vel sepe atrate, persistentes; necta-
rium in singulo flore unicum et anticum; stamina bina, filamentis liberis. |
a. MICROSTYLAE.
Capsule stylo nullo, obsoleto vel minimo apiculate, sepissime longe et gracillime pedicellatze.
Stirps VIII. Salices longifolize.
Formeoe Americam septentrionalem inhabitantes. — Frutices effust ramis wvimineis vir-
gatis. Folia linearia, primaria pinnato-partita, sequentia denticulata. Amenia ranvulis folia-
tis pedunculata; squame straminecw, subdeciduce; capsulw obtusce, scepius breve pedicellatce.
353. Salix longifolia MUHL.
S. amentis in ramulis lateralibus plus minus elongatis foliatis terminalibus, lineari-
cylindraceis, primo densifloris demum subrarifloris, obtusis; squamis viridi-flavis, obtusis,
subdenticulatis; staminibus saturate flavis; capsulis ovato-conicis, obtusis, breve pedicella-
tis, pedicello nectarium productum emarginatum v. bifidum utplurimum 2&quante, stylo
nullo, stigmatibus glandule quadripartite instar sessilibus; foliis linearibus, longe acumi-
natis, margine mucronato-dentatis, utringue viridibus glabratis vel sericeis, breviter petio-
latis; stipulis parvis, lanceolatis, denticulatis.
Syn. Saliz longifoliu MöHLENB. Neue Berlin. Schr. IV. p. 238 t. 6. f. 6. — WinLrp. sp. pl. IV, p. 670. — Psu. fl. bor.-amer. IL.
p. 613. — Nurr. Genera p. 231. — Hoox. fl. boreal.-amer. II. p. 148. — Torrer Fl. NewYork. II. p. 210. — Asa Grar
Manual ed. 2. p. 417. — Anps. Sal. bor. Amer. 1. c. p. 116.
— 8. fluviatilis Nutt. Sylva p. 89.
— 8. ambigua PsSH. 1. c. 617.
— S&S. rubra RcHps. append. p. 37.
Exsice. BARRATT Sal. amer. n. 23 (sec. Hook. 1. c.).
Hab. in ripis fluviorum per Americam totam borealem gquum occidentalem (in California,
Oregon etc.) et centralem (Rocky mountains, ad Mississippi et amnes adfluentes) tum
orientalem, et septentrionem versus usque ad Saskatchavan (BourGrau). In Texas
(BERLANDIER n. 3019, 2308) et Mexico nova (FENDLER n. 813, 814, WRIGHT n. 667,
668, 1874, 1875, 1824). — In herbariis plerisque et vivam in California v.
Frutex diffusus, vulgo 4-pedalis sepe autem altitudinem 12 ped. attingens, subvimineus, in locis
arenosis riparum trunco et ramis interdum prostratis lateque radicantibus. Rami cortice rufescente vel
testaceo glabro, ramuli annotini puberulo obducti. Folia in surculis erectis 3—4 poll. longa, in ramis
fertilibus subbreviora, 1—1 poll. lata, basi attenuata, apice longe acuminata, interdum obliqua, margine
dentibus acutis productis pellucidis glandula obscura terminatis remote serrulata, initio pilis canis adpres-
sis utrinque pubescentia, demum glabrata, costa et nervis elevatis subtus fulvis utrinque lineata; folia
MONOGRAPHIA SALICUM. 55
que post germinationem novella evolvuntur non raro pinnato-partita observantur! Petiolus brevissimus
vel lamina decurrente subalatus. Gemmsee minute, apice puberule. Stipule angustissime vulgo non diu
persistunt! Amenta seÅpe 2—4 in apice ramuli annotini collecta, initio breve, ramulo tamen evoluto lon-
gissime pedunculata: mascula subpollicaria, angusta, densiflora, basi primum forentia, squamis ovatis api-
cem versus fulvescentibus margine dilutioribus basi dorso et latere interiori albo-pilosis; stamina gemina,
filamentis squamas duplo superantibus ad medium albo-hirsutis, antheris minutis fulvis post anthesin
obscuris. Amenta feminea sepius longiora magisque rariflora et angustiora; squame late ovatr, obtusre,
initio viridulie, margine et apice non raro glanduloso-denticulatr, basi pilose, ceterum glabrae, ovaria te-
gentes; capsulXx e basi gibbo fulvescente elongatre, viridulae, pilis paucis inferne consperse, demum tote
glabre vel dense argenteo-tomentose; nectarium lineam longum, apice subbifidum, pedicello longius; stig-
mata crassissima cruciformia vel verruciformia.
" Hec species, Americe septentrionali omnino peculiaris ibique late dispersa, habitu
nulli magis quam S. Humboldtiance similis, eique amentis longe foliato-pedunculatis et
squamis pallidis fugacibus non parum affinis, ita ut forsitan ceteris S. pleiandris associ-
anda esset, admodum variat, sc.
foltis: latioribus vel angustioribus, longioribus et brevioribus, sat argute denticulatis et
subintegris, glabris vel albo-sericeis;
amentis: longius breviusve pedunculatis, foliis pluribus vel paucis suffultis;
capsulis: glaberrimis vel plus minus dense argenteo-sericeis.
Modificationes autem insigniores sunt:
” pedicellata: amentis elongatis, flexuosis, magis rarifloris; capsulis glaberrimis, testaceis,
pedicello nectarium elongatum bis superante multo distinctius pedicellatis; foliis an-
gustis subintegris.
Hab. in ripis £. Saskatschavan (BourGrav 1858).
”" argyrophylla: (NuTtT. Sylva Amer. p. 872?): foliis et capsulis tomento argenteo tomentoso-
micantibus. — In regionibus meridionalibus, ut in Mexico etc.
— angustissima: foliis anguste linearibus.
— S. brachycarpa NUTT. Amer. Sylva p. 85 ?
Hab. in ripis in California (FREMONT); Rocky mountains (NUTTALL).
en
opaca: foliis tomento cinerascente vix lucido obscurioribus.
Frequenter occurrit in Texas et Mexico (BERLANDIER n. 2341, WRIGHT n. 1873).
A formis foliis glabris vel latioribus ad eas foliis argenteo-tomentosis et angustissi-
mis transitus frequentissimi. Forma argyrophylla angustissima ad S. taxifoliam modificatio
aperte accedens, tamen distinguitur quodammodo foliis nonnihil majoribus exacte lineari-
bus et amentis longioribus!
36. Salix sessilifolia NUTT.
S. amentis ramulos longos laterales terminantibus, masc. cylindricis demum valde
elongatis curvatis pendulis densifloris, squamis oblongo-ovalibus basi dense albo-hirsutis
apice demum glabris, femineis brevioribus subcelavatis erectiusculis, squamis villosis, cap-
sulis conicis brevibus crassis acutis cinereo-tomentosis sessilibus, stylo brevi, stigmatibus
eruciatim bifidis; foliis sessilibus, acuminatis, integris vel denticulatis, utrinque griseo-
tomentosis vel demum subdenudatis; stipulis acutis, petiolo sublongioribus.
Saliz sessilifolia Nurr. North Americ. Sylva I. p. 84. — Anps. Sal. bor. Amer. 1. c. p. 116.
Hab. in America boreali-occidentali: Sumass-Prairie (Dr. LYALL). — V. s. in herb. Hooz.
56 N. J. ANDERSSON,
Arbor vel frutex ut videtur 1—93-orgyalis ramis strictis dense foliatis glabris, ramulis parce to-
mentosis. Folia 2—53-pollicarias, medio fere semipollicem lata aut basi et apice &qualiter attenuata
apice tamen longius acuminata, aut supra medium latiora, tomento adpresso opaco-cinerascentia vel demum
denudata lutescentia, costa subtus prominula, margine aut integra aut remote et obsolete denticulata.
Amenta in ramulis lateralibus fere 6—8-pollicaribus valde foliatis terminalia; mascula eximie anguste cy-
lindracea et densiflora, ob squamas apice glabras lineatas subserrulatas et stamina demum obscura brunne-
scentia, flexuoso-recurvata subpendula; feminea breviora squamis et capsulis ut in diagnosi.
Heec forma S. Snuthiane angustifolie quoad folia simillima a ceteris S. longifolice modi-
ficationibus foliis magis acuminatis rigidioribus et amentis aliter constructis facile differt.
— villosa: foliis brevibus vix pollice longioribus utrinque albo-villosis, basi latioribus
apice cuspidatis; amentis masculis pollicaribus erectis attenuatis, squamis hirsutis.
Hab. in Oregon (LoBB. 1852). — Hb. Hoozr.
Specimina tantum pauca examinavi nec nisi dubitatione eam cum priore associavi.
Descriptio, quam 1. c. dedit NUTTALL, etiam in hanc quodammodo quadrat, et nomen ejus
in herbario allato iis inscriptum vidi. ”Foliis Leucadendron, floribus Mimosam simulat”.
Folia vix plus quam semipollicaria, 2—4 lin. lata, margine subsinuato integerrima, pilis
sat longis vix adpressis incano-hirsuta sed adulta subdenudata, costa densissime albo-lanata.
Amenta S 2—53 lin. lata, e basi ovata subattenuata, antheris magnis demum fuscescenti-
bus. — S. Hindsiana differt foliis majoribus et latioribus, amentis in ramulis elongatis
terminalibus longioribus, capsulisque evidentius rostratis.
32. Salix Hindsiana BENTH.
S. amentis brevibus, crassis, densifloris, in ramulis brevibus terminalibus, erectis;
squamis acutiusculis, dense tomentosis; capsulis e basi gibba longe rostratis, rugulosis,
parce pilosis, breve pedicellatis, pedicello nectario tenui breviori, stylo fere nullo, stigma-
tibus crassis divaricatis; foliis anguste lanceolatis sublinearibus, basi et apice zxequaliter
attenuatis, acutis, margine integerrimis, utringue incano-tomentosis vel lanatis subopacis.
Salix Hindsiana BENTHAM pl. Hartweg. p. 330 n. 1956 et herb. — ANps. Sal. Americ.-boreal. 1. c. p. 117.
Hab. in California (HARTWEG n. 1956, BiIGELow). Forma tenuifolia in ripis fl. Snake-river
(BURKE) et in Nova Mexico (ScHur). Hb. Hoor. et BEntH. — V. s.
”Tota pube tenui opaca appressa sericea cinerascit. Folia 1-—2-pollicaria, acutissima. Stipule
parve ovate, subconnater, caducissime. Amenta mascula ad apicem ramuli brevis foliata sepius ternata,
terminalia, precocia, 3—1 poll. longa. Squame membranacege, acute, integre, lineam longe. Filamenta
basi lanata. Amenta feminea ramulis brevissimis vix foliatis inserta, solitaria, masculis breviora. Squamee
obtuse. Ovarium pilis longiusculis villosum, rostratum; stylus brevissimus, bipartitus, lobis stigmatum
profunde bifidis. Capsule 3 lin. longe cinere&.” BENTE.
— tenwifolia: foliis vix pollicem longis, 1—2 lin. latis, acutis, utrinque cinereis.
S. longifolice vel S. taxifolie ita affinis, ut difficillime dicatur, cuinam magis sit
cognata. Å priore tamen distinguitur: ramis foriferis vulgo brevioribus, amentis vix pollice
longioribus, squamis multo angustioribus hirsutis, capsulis basi erassioribus apice rostrato-
productis, foliis demum pollicaribus medio 2—3 lin. latis tomento denso griseo opaco nec
argenteo lucido obtectis. A S. tazifolia dignoscitur magnitudine omnium partium; ad
eam tamen ita accedit forma tenuifolia, ut non nisi amentis longioribus, brevius peduncu-
latis quodammodo distingui possit.
-—
MONOGRAPHIA SALICUM. z
38. Salix taxifolia UBK.
S. amentis terminalibus, in ramulis annotinis eclongatis dense foliatis, ovato-oblongis
vel subglobosis; squamis basi pilosis, margine crispato-ciliatis; capsulis sessilibus, ovato-
conicis, stylo nullo, stigmatibus erassis; foliis semipollicaribus, lanceolato-lincaribus, acutis.
obsolete denticulatis, pubescenti-sericeis, quasi distichis.
Syn. SE taxifolia HBK. Nova Genera et Sp. pl. II. p. 22 (1817). — ANnpvs, Sal. boreal.-amer, in Öfvers. af Vet. Ak, förh. 1858
(fb lg
— SS. microphylla ScHoreHr. et OHAMisso in Linna VI. p. 354 (1833).
Var. a) sericocarpa: capsulis dense argenteo-sericeis, brevioribus.
b) lejocarpa: capsulis demum glabris vel tantum puberulis, longius conico-rostratis.
Hab. ”Colitur in hortis Mexici, Queretari, Zelay2e, alt. 900—1200 hex. Floret Augusto
HumBorpt”. In herbaris e pluribus locis regni Mexicani collectam vidi, ut: ”ad ripam
arenosam fl. Tucolutensis prope San Pablo (ScHrepE)”, inter Tampico et Real del
Monte, Onziaba (SUMICHRAST, n. 307, hb. DC.) ”ad flumen Pinula prope viam a Guata
ad Amatitam” (ScHur); Wright Coll. N: Mex. n. 669. — V. s.
Arbor dicitur procerrima, ramulis teretibus rugulosis fuscescentibus glabris, junioribus pube den-
sissima albida sericeis. Folia exacte sessilia, approximata, patentia aut reflexa, subdisticha, nervo medio
subtus prominulo, utringue canescentia, juniora argentea, demum denudato-opaca, 3—5 lineas longa, lineam
lata, margine apicem versus crebrius serrulata; stipul& parve, caduce. Amenta valde serotina, in ramu-
lis digitalibus vel longioribus terminalia, mascula interdum 3—4 congesta, ovata vel ovato-oblonga non
raro fere globosa, suaveolentia; squam&e obovato-cuneate vel ovate acutiusculr, apicem versus subglabre-
scentes; stamina duo, filamentis ad medium villosis, antheris subglobosis flavis. Amenta feminea subglo-
bosa, e floribus suboctonis composita, iis 5. Hindsian&e maxime similia.
Est species habitu singulari a Salicibus apud nos vulgaribus magnopere recedens,
foliis suis minimis et amentis brevibus paucifloris in ramulis valde elongatis terminalibus
facillime dignota. Forma tamen, quam in collectione Wrightiana sub n. 669 vidi, cam
is tenuifolis S. Hindsianw et per eas cum tenuifoliis argenteis S. longifolice tam aperte
congruit, ut optime probet has species inter se maxime esse affines, seriem sat contiguam
unå sistentes. hb
Stirps IX. Salices cinerascentes v. 8. capree.
Arbores mediocres vel frutices non raro lumiles, ramis crasstiusculis torulosis tenacibus.
Folia scepuus late lanceolata, ovata vel obovata, jumiora tenwia rufescenti-pellucida, adulta ri-
gida, oblique et breve acuminata, supra saturate viridia nervis impressis, subtus nervis eleva-
tis rugulosa et molliter canescenti-pilosa, margine undulata. Amenta proecocia, sessilia, ma-
scula brevia et crassiuscula, feminea magis elongata subrariftora; squame sepius apice
nfuscate vel atratce, villosa; capsule longe pedicellate, utplurimum incano-tomentosw, stylo
nullo vel brevissimo, stigmatibus brevibus integris vel bifidis arrectis vel patulis, valvulis ma-
turis cireinato-revolutis.
Salices capree Koct. Fr. etc. — S. rugose KERN. p. Pp.
39. Salix canariensis CHR. SMITH.
S. amentis sessilibus, bracteis nullis vel parvis caducis suffultis, erectiusculis, e pilis
. racheos et squamarum longis sericeis albo-hirsutis; squamis obtusiusculis, fusco-fulvis,
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. 8
58 N. J. ANDERSSON,
apice nudiusculis ceterum longissime albo-pilosis; capsulis e basi late ovata conicis,
glaberrimis, fusco-viridibus, pedicellatis, pedicello nectarium duplo triplove superante, stylo
brevissimo nigricante, stigmatibus crassis subemarginatis brevibus; foliis longe petiolatis,
lineari-lanceolatis, integris, supra glabris vel nervis et costa pubescentibus, subtus glauce-
scentibus initio puberulis; stipulis falcato-semilunatis vel ovato-lanceolatis; gemmis sat
magnis glabris cum ramulis obsolete glaucescentibus vel tenuiter incano-puberulis.
Syn. Saliz canariensis CHR. SmirH sec. WEBB. Phyt. Canar. III. p. 270. — Lror. v. BucH Canar. Ins. p. 159, 178. — Lowe
Prim. Flore et Faunse Mader. p. 14.
Icon. WeBB. l c. t. 215.
Exsiec, BourGcrEau Pl. Canar. n. 195, 1502.
Hab. in sylvaticis et secus vias in aquosis et ad convallium rivulos insularum Gr. Canaria
(LeMoN), Teneriffa (BourGEau), Palma, Madera (CHR. SmITH, Lowe, plures et ipse)
et Nivaria (WEBB.). — V. Vv.
Sub duabus inter se, si extremas consideres, sat diversis occurrit formis:
1. subdaplnoides: amentis longissimis, capsulis saltem exsiccatione nigrescentibus,
squamis et rachi longe villosis; foliis usque ad 6 pollices longis, rigidis, subtus sat intense
glaucis; gemmis magnis, conico-rostratis; ramis interdum glaucis.
Descr. Arbor non parva vel arbuscula sepe 20-pedalis; rami virgati, validi, purpurascentes vel
cinereo-subglaucescentes, glabri vel interdum incano-tomentosi. Gemmee magne, trigone, acute, subcae-
rulescentes v. fusco-rufze, glabre vel cinereo-pubescentes. Folia 4—06 pollices longa, 1—11 poll. lata, basi
subrotundata vel modice angustata, apice longius acuminata, margine integra vel obsolete crenulato-undu-
lata, supra obscure viridia glaberrima plana costa fulva percursa, subtus glaucescentia costa et nervis
acutis regulariter arcuatis subreticulata, glabra vel tomento obsoleto secus costam derelicto glabrata;
petiolus sepe fere pollicem longus, undique tomentellus. Stipule parve, caduce, margine subserrate.
Amenta mascula 1—13 poll. longa, cylindracea, densiflora; pedunculus 2—3 lin. longus bracteis paucis et
parvis villosis instructus; rachis villosa; squame acutiuscule, fusciores, pilis longis rectis sericeis albo-
hirsute; stamina aurea, filamentis liberis ad medium glabris, antheris minutis. Amenta feminea in ramu-
lis valde conferta, quasi arcte racemosa, 2—3 pollices longa, + poll. lata; pedunculus et bractee ut in
amentis masculis; squame parve, basi et dorso albo-lanate; capsule 3 lineis longiores, e basi latiori
ovato-conice, fusco-pice& vel obscure virides, glaberrime; stylus fuscus, vix + lin. longus; stigmata sub-
conniventia, obovata, minima.
2. subpedicellata: amentis brevibus, ob squamas ciliato-barbatas incano-villosis; capsu-
lis letius viridibus, longius pedicellatis; foliis basi et apice subequaliter attenuatis, tenuio-
ribus, vix 3 poll. longioribus fere pollicem latis, initio subtus pubescentibus, costa et venis
elevatis rugulosis; gemmis minoribus; ramis viridi-testaceis.
His duabus formis, inter quas evidentissimi sepe occurrunt transitus, nunc ad S.
daphnoidem nunc ad S. pedicellatam tam manifeste accedit, ut quidem characteribus paucis
tantum ab iis distingui possit. Cum S. daphnoide enim congruit modificatio subdaplhnoides
gemmis maximis, ramis glauco-pruinosis, amentis elongatis masculis lucide flavis et foliis
longe lanceolatis subtus sat intense glaucis — sed distinguitur capsulis evidentissime pe-
dicellatis stylo vix ullo apiculatis. Iterum SS. pedicellatce similis est altera modificatio sub-
pedicellata foliis et capsulis, sed recedit foliis et amentis longioribus, capsulis brevius
pedicellatis etc. Cum hac specie itaque maxime affinis per eam cum S. grandifolia et S.
silesiaca denuo connectitur, ita ut series efficitur formarum in regionibus suis meridiem
versus parallelis inter se ommnino analogarum, quibus denique cum ceteris ad typum S.
MONOGRAPHIA SALICUM. 59
caprew pertinentibus affinis est. Preterca minitatem non parvam cum duabus inter se
haud confundendas species patefacit, hine cwn is in regionibus subtropicis frequentiori-
bus, ut S. tetrasperma et praocipue S. Safsaf, capsularum nempe forma et crassitic,
illine cum S. hastata capsulis glaberrimis viridibus et squamis longe villosis. — Nec deni-
que tacendum est, quod forma et consistentia foliorum ut etiam crassitie et longitudine
amentorum multa inter S. canariensem et S. discolorem in America septentrionali-occiden-
tali vulgatiorem sit similitudo, sed in hac capsule tomentose! — Etiam in specie hacce,
ut in ommnibus facile regionum calidarum Salicibus indigenis, spe occurrit, quod diutis-
sime persistant folia submembranacea, ita ut amenta, jam sero autumno evoluta, ce gem-
mis magnis axillaribus, foliis fuleratis, erumpant. Specimen tale masculum tabula in Phyt.
Camnar. optime sistit.
40. Salix pedicellata DESF.
5. amentis demum breve pedunculatis, pauci-bracteatis, elongato-cylindricis, rariflo-
ris; rachi dense villosa; squamis fulvis, apice parum infuscatis, oblongis, obtusis, saltem
basi pilosis; capsulis ex ovata basi conicis, glabris, pedicellatis, pedicello nectarium 6—8-ies
superante, stylo brevi, stigmatibus brevissimis bifidis suberectis; foliis oblongo-obovatis
vel lanceolato-lingulatis, subtus reticulato-rugosis tomentosis, margine undulato-crenatis
vel integris; stipulis semicordatis, serratis; ramis et gemmis tomentosis.
Syn. Saliz pedicellata Dest. F1. atl. II. p. 362. — TrEnorr Syll. p.480. — Guss. Synops. 11.623. — Winrnr. et LANGE fl. hisp. p. 229.
— S&S. nigricans var. BERTOLONI fl. ital. X. 313.
ExsSiec. TinEo pl. Sic. — CHourrErrr Fragm. FI. Alger. n. 278 (excel. ram. masc. qui ad S. albam!). — Birror F1. Gall. et
Germ. 2360.
Hab. in regione mediterranea, ut in Hispania (Beetica), Sicilia pl. loc., in paludibus Cala-
brie, in Corsica (REQUIEM: ex spec. a Dr. Cosson), et in regno Algeriensi et Tune-
tano ad rivulos. Nonne etiam in Grecia, Egypto. inferiore et Asia minori (ut ad
Smyrna)? — V. s.
Deser. Arbor mediocris vel frutex sat diffusus; rami torulosi, cortice rufescente, cinereo vel etiam
nonnumquam subcaerulescente obducti, glabri, vel novelli sat dense tomentosi. Folia typice late lanceo-
lata, 2—5 pollices longa, basi et apice sub&equaliter angustata, supra sublucide viridia, subtus fere denu-
data et venis reticulatis striata; margine sepe integraä, interdum more S. cinerascentium undulato-crenata.
Stipul&x sepe magne, petiolos dense tomentosos subtegentes. Amenta mascula densissime aureo-villosa,
1—2 poll. longa semipollicem crassa, sessilia, bracteis paucis villosis suffulta; squame acutiusculxe, dorso
longissime villose, rose& vel dilute picee apice evidentius fusciores; stamina sat longa, filamentis gracili-
bus, antheris -rotundatis flavis. Amenta feminea nunc fere sessilia basi bracteis fere nullis suffulta, nune
foliis minutis basi subinvoluta, erectiuscula vel subexcurvata, 1—3 pollices longa, fere semipollicem crassa;
rachis albo-villosa; squame&e fulvescentes, apice purpureo infuscate, lingulato-obovate, basi saltem pilis
longis hirsute, apice rotundato vulgo glabre; capsul&e e basi latiore conice, viridul& et glaberrime, lon-
gissime pedicellate, stylo vix tertiam line& partem producto, stigmatibus brevibus fuscescentibus biparti-
tis erectiusculis.
Amenta feminea rachi villosa capsulis viridibus vel fuscis glaberrimis squamisque
pilosis pallidis S. hastatam guodammodo revocant, sed capsule partes et folia longe aliena.
Forma, indumento, nervatione et consistentia foliorum S. grandifolicw simillima, vix ut di-
cendum sit quibus notis ab ea certe distinguatur heec species, nisi capsulis glabris, angu-
stioribus. Adsunt preterea non raro modificationes:
60 N. J. ANDERSSON,
1) foliis obovatis, obovato-spathulatis vel saltem supra medium conspicue latioribus, mar-
gine subrevoluto undulato-crenulatis, supra obscure viridibus costa et nervis impressis,
subtus pallidius viridibus dense tomentosis et venis reticulatis dense et elevato-rugu-
losis fere omnino ut in S. caprea angustifolia aut S. cinerea angustifolia spathulata.
Capsule interdum, sed rarissime, partim subpuberule conspiciuntur.
2) foliis anguste lanceolatis, supra medium latioribus exinde modice angustatis, margime
erebrius et profundius serrulatis, supra opaco-subeanescentibus subtus dense tomento-
sis et rugosis non raro exsiccatione subnigrescentibus — ut in S. cinerea longifolia.
Quibus omnibus analogia hujus forme cum Salice grandifolia et affinitas S. silesiace
est evidentissima, ita ut harum formarum quasi modificatio australis et mediterranea, eodem
modo ut etiam S. canariensis in imsulis Fortunatis, sit habenda.
| Maximam enim cum &S. canarienst, ut jam monui, habet similitudinem; folia, que
initio, ut in omnibus Salicibus cinerascentibus, rubella et subpelluceida conspieiuntur, mox
firmiora magis elongata et subtus glaucescentia evadunt, amenta mascula etiam ssepius
longe et dense aureo-villosa, feminea elongato-cylindracea crassa et subceurvata capsulis
magnis viridibus e basi suberassiori ovato-conicis; rami immo imterdum rore glaucescente
induuntur; gemme autem numquam ita rostrato-attenuate trigonae exstant, et capsulae
semper longius pedicellatee.
Hanc ob rem forsan suspicari licet, ad hane speciem etiam referendam esse S.
cegyptiacam LINS. sp. pl ed. 2. p. 1444, Amoen. Acad. IV. 295. — SPRENGEL System.
Veget. I. p. 104. — PERSoOoON Synops. II. 601 et Porr. Encycl. méth. VI p. 646. n. 10
Sw. f. greca IL. po >, nec non TCHHATCHEFF Asie Mineure Bot. II. 986, utpote sepis-
sime antiquitus cum vera S. Safsaf Forsk. im Egypto indigena confusam, sed a Linneo
ipso et Poiret cum S. caprea comparatam, cujusque specimen, in herbario Linnaeano asser-
vatum, ”S. precox MerTt.” inscriptum, propius ad S. daplnoidem accedere autumavit cl.
Kippist. Ofr. que pag. 11 jam de hac monui.
41. Salix grandifolia SÉRINGE.
S. amentis breve pedunculatis, basi foliis parvis et caducis suffultis; squamis fer-
rugineis, apice fuscioribus, non longe pilosis; capsulis ex ovata basi elongato-lanceolatis,
tomentosis, pedicellatis, pedicello nectarium 4—6-ies superante, stylo brevissimo, stigmati-
bus ovatis bilobis, lobis patulo-divaricatis; foliis oblongo-obovatis, basi longe attenuatis,
acuminatis, planis sed subtus costa venisque acute prominentibus et dense anastomosanti-
bus reticulatis, supra obscure viridibus subtus cinereo-glaucis pubescentibus, margine un-
dulato-crenatis; stipulis semicordatis, acutis; gemmis saltem demum glabrescentibus; ramulis
annotinis pubescentibus.
Syn. Saliz grandifolia SÉrIngE Essai d'une monogr. p. 20. — KocH Commentatio p. 36. — NYMAN Sylloge p. 344. — Germ.
KocH Synopsis ed. 2 p. 750; RercH. fl. germ. excurs. II. 170; Brurr et FInGerH. Comp. II. 568; Wmmm. Jahresb. d. Schles.
Gesell. 1852. p. 66; NueirercH Fl. v. Nied. Oestr. p. 262; KErRn. Weid. Nied. Oestr. 1. c. p. 142 (120).; Dörr. Rhein. Fl. p-
267, F1. d. Bad. p. 499. — Gall. Decanp. fl. fr. VI. 343; Gopr. et GREN. FI. fr. III. p. 135. — Helv. Gaup. fl. helv. VI.
p. 247. — Ital. Berrtor. fl. ital. X. p. 332. -
— S&S. cinerascens (WILLD. sp. pl. IV. 706, sed specim. e Lusitania!) DuB. bot. gall. p. 423; HEGETSCHWEIL. fl. helv. p, 352.
— S. appendiculata VILL. F1. de Dauph. III. p. 755. |
— S&S. sphacelata Lotser. gall. II. 343.
— S. acuminata (Schl.) grandifolia SÉR. Exsice. n. 41.
— 5. stipularis 'SÉr. Exsice. n. 2. — Porr. Encycl. méth. Suppl. V. p. 65 p. p.
— S. aurita CoMoLL Prodr. p. 86, et Porr. Ver. III. 163,
MONOGRAPHIA SALICUM. 61
— 8. polymorpha Pour. veron. IHI, 163 (ex Bertolon).
— S. monandra Hosr Sal. p. 22. (tabula optima! stamine altero demto!).
Icon. VinL, 1. c. t. 50. f. 19? — Host Sal. t. 72. RE1ioH, ie. n. 2025.
Exsice. Str. Exsice. n. 2, 41, 55. — RcuB. PExsice. n. 729. — Wimm. Hb. Sal. n. 83, 84. KrERNerR Hb. Sal,
Hab. in jugo alpino (precipue in alpis calcareis) meridionali-europaco per Galliam maxime
occidentalem, Helvetiam, Italiam borealem, Bavariam et Austriam usque in Trans-
sylvaniam. Specimina foliis tantum instructa preterea vidi e regionibus Caucasi,
Songaria et alpibus Asix minoris, qua huic speciei simillima videntur aut cum 5.
phlomoide (S. cinerex forma) magis congruentia. E Pyreneeis specimina nulla vidi;
Suecica et Petropolitana forma sunt S. caprecw. — V. v.
Sub duabus modificationibus occurrit:
1. S. pubescens: frutex vulgo non altus, ramis crassis nodosis diutius incano-
tomentosis; foliis spathulato-obovatis, supra et precipue subtus cano-villosis demum gla-
brescentibus sed opaco-cimereis et exsiccatione sepe nigricantibus, incano-glaucis; amentis
subcozetaneis breve pedunculatis, capsulis dense albo-villosis; stipulis parvis.
Salix grandifolia PB lanata GAUD. 1. c. Pp. Pp.
Hab. in alpibus summis usque ad terminum arborum precipue Helvetize.
— parvifolia: foliis pollice fere longioribus, supra medium 3—1i pollicem latis, utringue
sat dense incanis.
Hec modificatio est ultima speciei hujus cum S. albicante maxime cognata.
Fruticulus sepe depressus, ramis adscendentibus vix 2—3-pedalibus crassissimis et torulosis to-
mento atro-fusco densissimo obductis. Folia fere numquam glabrescunt sed utringque sat dense tomen-
tosa remanent, breve petiolata, integerrima, subtus evidenter glauca. Amenta feminea foliis parvis 2—-3
suffulta vix pollicaria, ob squamas pilosas dense hirsuta, capsulis brevibus longissime pedicellatis
" albo-lanatis. -
— angustifolia: foliis 2—33 pollices longis supra medium vix pollicem latis basin
versus longe attenuatis, supra demum glabratis sublucidis subtus glaucis.
Hec forma in regione Pini subalpina superiore frequentior est.
Frutex sepe fere orgyalis. Truncus non crassus; rami penne anserin& latudine; ramuli toru-
losi incano-castanei, annotini dense foliati tomento canescente denso sublanati. Gemmee breves petiolis
basi dilatatis subocculte, longe albido-pilose. Folia e basi angustata supra medium dilatata exinde
subacuminata apice parum vel vix obliqua, vulgo 3—33 pollices longa supra medium vix pollice latiora,
margine aut integra aut obsolete undulato-crenulata in minoribus nonp raro sat profunde eroso-crenata,
supra sat lueide viridia costa evidentius nervis secundariis minus albo-lanatis lineata, subtus primo
juxta costam densius tomentosa demum subglabrescentia, pallide glaucescentia, costa et nervis secunda-
riis valde prominentibus flavidis venisque anastomosantibus creberrime et pulchre reticulatis, juniora
tenuissima flavo-rufescentia et subpellucida, adulta rigidissima subcoriacea saturate viridia. Amenta
primo non ita albo-hirsuta ut in S. caprea et S. cinerea, breve pedunculata, vix foliis ullis sed bracteis
paucis et parvis mox deciduis suffulta; amenta mascula fere semipollicaria subangustata, squamis acu-
tiusculis pilis incanis dense villosis apicem versus infuscatis, antheris rotundatis effloratis sordide flavis.
Amenta feminea 13—2-pollicaria primum sat densiflora demum subrariflora, erectiusculo-patula, elon-
gato-cylindracea; squame parve, acute, apice parum vel vix fusce sed brunnescentes, pedicellum vix
equantes; capsulxe vix lineam longe pedicello parum breviores, tomento denso incan&e, in pedicello elon-
gato oblique affixe, stylo brevissimo sed fere evidente fulvo, stigmatibus brevibus patulis bilobis. lobis
divergentibus.
62 N. J. ANDERSSON,
+ Salix albicans (BONJEAN in SER. Essay p. 21 et Exsicc. n. 56): amentis subcozetaneis,
erectis, patulis, elongato-cylindricis, subrarifloris; pedunculo paucifoliato; squamis fuscis
vel interdum ferrugineis apice piceis, albo-villosis; capsulis brevibus, ex ovata basi coni-
cis, obtusis, dense albo-lanatis, pedicellatis, pedicello nectarium bis terve superante, stylo
brevi sepe bifido fulvo, stigmatibus fuscis bifidis cruciatim patulis; foliis utringue presertim
secus nervos incano-villosis, demum glabrescentibus, supra obscure viridibus, subtus intense
glaucis, rigidis, crenatis.
Syn. Salix pubescens Schl. — KErsErR Hb. Sal. n. 146.
Hab. in Helvetia pl. locis in alpium summis regionibus et in ”Sellraimerthal” Tyroliis:
KERNER.
— Salix Laggeri (WiMm. in Bot. Zeit. 1854 p. 162): amentis foliis paucis parvis-
que suffultis, valde elongato-cylindricis, 2—53-pollicaribus, basi insigniter rarifloris apice
subelavatis; squamis fere totis fulvis, obtusis vel truncatis; capsulis brevibus, conico-elon-
gatis, obtusis, dense albo-vel lutescente-lanatis, pedicello longissimo nectarium fere 4—5-ies
superante, stylo brevissimo sepe bipartito, stigmatibus bifidis; foliis elongato-lanceolatis,
basi longius attenuatis, apice longe acuminatis, supra viridibus in nervis dense incano-
tomentosis, subtus glaucescentibus pilosis, margine denticulato-repandis; stipulis vix ullis.
Hab. in Helvetia, ubi ”am Rhongletsecher” eam legit Dr. LAGGER.
Difficillime sane est dijudicatu, utrum heec, ut voluerunt WIMMBR in diaril loco citato,
et WicHURA (Bastardbefr. p. 73) a S. grandifolia et S. glauca sit hybrida, an S. grandi-
folie cinerascentis modificatio maxime glacialis. Amentis femineis subfoliato-pedunculatis
erectis vel patulis basi rarifloris et quasi interruptis, masculis brevissimis pulchre aureis,
squamis favicantibus apice tantum obscurioribus, capsulis obtusis et longius albo-lanatis,
stylo fuscescente sepius bifido et stigmatum laciniis eruciatim patulis, foliis denique ri-
gidiusculis angustis planiusculis primo utringque molliter tomentosis, demwmn glabratis valde
cum S. glauca congruit. Qui autem formas varias S. grandifolice rite perspexerit, quomodo
eo altius cacumina versus alpium glacie obtecta adscendunt eo magis serotina evadant
amenta immo subrariflora, breviores et densius albo-pilose capsulx magisque tomentosa
folia, hanc S. albicantem ad S. grandifoliam aut ut formam potissimum typicam hujus spe-
ciei normaliter alpigenze, aut ut modificationem ejus S. glaucam revocantem referat. Fateor
me, qui frutices nonnullos hujus forme in alpe Diableret quoque attente observavi, non
invenisse characteres, quibus eam a S. grandifolia cinerascente, qualis iisdem locis late
vigebat, distinguere valebam. In tota valli ”Sellrainerthal” nulla adest S. glauca.
2. S. virescens: frutex pluriorgyalis interdum in formam et magnitudinem arboris
excrescens; ramis fusco-piceis vel testaceis; stipulis magnis cordatis; foliis sepe maximis
obovato-lanceolatis, supra lucide viridibus, subtus pallidioribus elevatissime nervosis, basi
plus minus longe attenuatis, margine sepe grosse crenatis; amentis precocibus, brevibus,
magis densifloris, subebracteatis.
Syn. S&S. gramdifolia et stipularis Gaup. 1. CE
— S&S. stipularis SÉR. et Porr. 1. c.
Frutex 6 —8-pedalis vel arbor parva trunco numquam ita ut in S. caprea crasso; rami divergen-
tes, crassiusculi, torulosi, primo cortice cinereo tomentoso obducti, secundo anno glabri. Gemme glabre
MONOGRAPHIA SALICUM. 69
vel pilis raris cinereis conspersite, mediocres, acutiuscule. Folia juniora tenuia rufescentia vel flavida,
adulta rigidiora forma et magnitudine varia. Stipule reniformes vel semicordatrx. evidentius serratae,
petiolum non raro wequantes. Amenta quam in S. caprea serius evoluta non multo ante folia, quam
iv ea etiam multo minus albido-pilosa, foliis parvis 1—3 mox caducis suffulta. Amenta mascula vix
bis sed feminea bis terve longiora quam lata, hec cylindracea, laxiuscula. Squamee, stamina et capsulae
ut in priore, sed capsule vulgo parcius pilose.
Quoad formas foliorum et staturam eximie variat:
— grandifolia: foliis usque ad 6—38 pollices longis, supra medium 13—2 poll. latis,
sat breve acuminatis sed basi longe attenuatis, supra saturate viridibus glaberri-
mis, subtus crebre et valide venuloso-reticulatis, nunc ad nervos saltem parce
puberulis nunce glaberrimis. i
— acutifolia: folns 2—4 poll. longis, sat acuminato-productis, supra medium 1—13
poll. latis. — Heec et precedens hujus speciei forma vulgatior et potissimum S.
yramdifolia salutata regiones altiores sylvaticas secus torrentes rapidos inhabitat.
— brevifolia: foliis obovato-oblongis vix 2 poll. longis supra medium 1—13 poll. latis
rigidioribus, subtus obscuris et elevato-venulosis. — Ex omnibus est S. silesiace
simillima, in regionibus adhuc inferioribus vulgatior, foliis aut glaberrimis aut
Sparse tomentosis varlans.
— temufolia: foliis latiusculis et elongatis, supra letius viridibus subtus pallidioribus,
molliter tomentosis, tenuibus. — In regionibus inferioribus, S. capream v. S. ci-
neream simulans.
— latifolia: foliis 4—5 poll. longis, supra medium 2 poll. latis.
— obtusata: foliis obovatis apice obliquis.
-— acutata: foliis infra medium latioribus, apice plus minus et vulgo recte
acuminatis.
Ex qua serie formarum elucet hanc speciem maxime esse polymorpham, modificatio-
nibus facile innumeris eximie et vage ludentem. Qualis in regione maxime alpina ad nivem
perennem pluribus locis Helvetie viget (qualem ego etiam in alpe Diableret supra oppi-
dum Bex Valesie frequentem legi) torulosa et humilis crescit, foliis dense et molliter in-
canis, amentis magis serotinis capsulisque albo-villosis bene distinguitur et insignis videtur;
secus torrentes rapidos regionum subalpinarum luxurians typica vel inter affines medium
quasi tenens statura fruitur 2—3-orgyali, foliis rigidis grandibus, basi attenuatis, supra
obscure subtus pallidius viridibus secus nervos hirsutis, amentis subprecocibus brevioribus
capsulisque tomentosis; donec in regiones adhuc inferiores descendens (qualem sepius in ter-
ris magis orientalibus, ut in Bavaria et Austria, eam observavi) Salicem capream vel potius
S. cineream tali modo simulat, ut nescio quomodo ab iis semper tute distinguatur, nisi
ramis annotinis puberulis, demum glabrescentibus, foliis primo tenuioribus, pellucidis, pilis
rectis plus minus dense hirsutis, adultis coriaceo-rigidis, typice basi longe attenuatis ner-
vis secundariis numerosioribus et magis elevatis ideoque crebrius reticulato-areolatis vel
rugosis, amentis minus dense hirsutis breve pedunculatis, squamis glabrioribus apice minus
fuscis, capsulis angustioribus, stylo evidentiori et stigmatum lobis patulis. Hinc itaque S.
silestacce simillima (sed folia novella minus rufescenti-pellucida nec capsulxe umquam gla-
bree!), hanc speciem cum forma mediterranea S&S. pedicellata et per eam etiam cum S&S. ca-
nariensi connectens, illine autem ceteris formis Salicum cinerascentium vel caprearum
64 N. J. ANDERSSON,
maxime affinis; quare etiam illustriss. NEILREICH Salicem grandifoliam aut S. silesiace
formam aut S. cineree modificationem alpigenam esse autumavit.
Sagacissimus et oculatissimus A. KERNER hanc speciem in Austria — ubi potissimum
modificationes ejus ad ceteras S. capreas abeuntes vel eas simulantes frequentius obveni-
unt — tres formas a S. grandifolia cum is hybridas distinxit, nempe:
” Salix attenuata (S. supergrandifolio-caprea KERN. Weid. Nied. Oestr. p. 246 (124):
amentis cozetaneis, foliis parvis mox caducis 2—3 suffultis, femineis ovato-cylindraceis;
squamis acutis, apicem versus atratis pilosis; capsulis conicis, cano-tomentosis, pedicello
nectarium 4—6-ies superante, stylo brevissimo, stigmatibus bilobis patulis lobis divergenti-
bus; foliis ellipticis versus apicem et basin zequaliter attenuatis, acuminatis, bis terve lon-
gioribus quam latis, primo sericeo-tomentosis, adultis supra glaberrimis, subtus cinereo-
glaucis, in nervis hirto-pubescentibus vel glabratis, venis anastomosantibus. — KERN. Hb.
Selle; 10. NAN, IGT
Hab. in Austria inferiore ”am Erlafufer bei Scheibbs 1100 und am sogenannten Alpel
des Schneeberges bei 4000” et prope Innsbruck Tyroliis — in societate S. gran-
difolie et S. capre& crescens.
Ramis annotinis tomentosis, stylo evidentiori, stigmatum lobis divergentibus, foliis
paucis amenta bracteantibus, nervatione foliorum, stipulis semicordatis et habitu toto cum
S. grandifolia congruere a qua tamen differre dicitur: amentis brevioribus et crassioribus
foliisque ellipticis ut in S. caprea. — In spec. ab ipso KERNER communicatis rami tarmen
glaberrimi castanei, folia anguste attenuata, gemme magne stipulis latis incluse!
"”" Salix macropbylla (S. subgrandifolio-Caprea KERNER 1. c. p. 247 (125): amentis sub-
coetaneis, foliis parvis 4—6 mox caducis suffultis, masculis ovatis, femineis ovato-cylin-
draceis; squamis acutis apicem versus atratis, villosis; capsulis ex ovata basi conicis, cano-
tomentosis, pedicello nectarimum 4—6-1es superante, stylo brevissimo, stigmatibus emargi-
natis conniventibus; foliis ellipticis, bis-terve longioribus quam latis, acuminatis, basi
rotundatis, margine undulato-serratis, primo utrinque subsericeo-tomentosis, adultis supra
glaberrimis, subtus albido-tomentosis. :
Hab. in Austria inferiori ”am Erlafufer bei Scheibbs und am Gruebberg bei Gaming 1100'
—L1300',” inter parentes: KERNER.
Est frutex altissimus subarborescens, amentis primo dense albo-pilosis, stigmatibus
conniventibus, antheris elongatis, foliis ellipticis dense tomentosis et ramis annotinis glabris
S. caprew omnino similis, sed capsulis stylo evidentiori apiculatis, nervis secundariis folio-
rum numerosioribus magisque prominulis, stipulis denique semicordatis acuminatis S. gran-
difoltam revocans. ;
"> Salix limnogena (S. aurita X grandifolia KERN. Öest. bot. Zeitschr. 1864, p. 187,
Hb. Sal. n. 152): amentis semipollicaribus, 2—4 lin. crassis, sessilibus, nudis, densifloris;
squamis fulvescentibus, apice vix infuscatis; capsulis parvis cinereo-tomentosis, pedicello
nectarium triplo superante, stylo subnullo, stigmatibus crassis integris; foliis obovatis vel
lanceolatis, 1—13 poll. latis, supra obscure viridibus glabris venisque immersis rugosis,
subtus opacis costa venisque pallidis creberrime venulosis, margine suberenatis; stipulis
nullis.
MONOGRAPHIA SALICUM. 65
Hab. ”ewm parentibus in locis paludosis versus Schönberg et Gauwies prope Ocenipontum
et infra Jenbach et Buchau” KErRNER.
Notis allatis ut etimm habitu omni ad 5: awritam absque ullo dubio referenda; S.
grandifoltam parum revocat foliis subelongatis erebre et acute nervosis, sed formas simi-
les S. aurite im locis variis Suecie, ubi nulla S. grandifolia adest, seepe observavi.
Quod ad has formas a KERNER propositas adtimet mihi, cui omnino persuasum est
Salicem yrandifoliam multifariam ad varias formas europaas Salicum cinerascentium aperte
accedere vel cas vario modo simulare, hacc S. macrophylla igitur non nisi modificatio S. caprecw
foliis maximis acute nervosis, S. linmogena forma tantum S. aurite, ab ea foliis subelon-
gatis subtus valde reticulato-nervosis parum recedens, et S. attenuata lasus 5. grandifolice
ad S. capream evidenter transiens ramis gracilibus elongatis castaneis, foliis clongatis longe
acuminato-cuspidatis, amentis brevibus et Tstipulis permagnis insignis, itaque videntur.
Preterea cum S. purpurea prolem hybridam alit S. grandifolia, S. Pontederancw for-
sitan subjungendam.
42, Salix silesiaca WiILLD
S. amentis sessilibus, basi bracteis paucis vel nullis suffultis, demum breve pedun-
culatis et subfoliatis, rarifloris, obtusis; squamis apice fuscis, longe pilosis; capsulis ex
ovata basi conico-elongatis, glabris (sericeisve), pedicellatis, pedicello nectarium 3—5-ies
superamte, stylo brevi, stigmatibus crassis, bifidis, divarieatis; foliis obovato — vel ovato-
ellipticis vel late lanceolatis acuminatis, undulato-serratis, primo pallide rufescentibus,
demum obscure viridibus, subtus subceoncoloribus et subtomentosis, nervis acute prominu-
lis reticulatis; stipulis reniformibus.
Syn. Saliz silesiaca Wixzp. sp. pl. IV. p. 660. — KocH Comment. p. 40, Synops. fl. germ. p. 719. — WmuwmERr Flora 1849 p. 36,
Jahresb. d. Schles. Gesellsch. 1857 p. 79 (ubi monographice illustrata!), Flora von Schlesien ed. 3. p. 188.
— S. Ludwigii ScHK. Handb. t. 317 (sec. Wimmer).
— S&S. fagifolia (W. Kit.) Wirrp. n. 103. (sec. Wimmer). (efr. S. subcapream p. 67).
Icon. RcuB. 1219.
Exsice. Wm. Hb. Sal. n. 2, 3, 26, 27.
Hab. in alpibus et montibus subalpinis Siesiw gquum borussice tum austriace regionem
alt. 1400—3400' occupans, infra quam rarior obvenit, etiam in Carpatlis, Moravia,
Bosnia (SENDTNER) et Transsylvania (KotscHY). Quam ex Italia (Monte Ceraso, in
confinio Aprutii ulterioris (Orsini) sec. Tenore Sylloge fl. Neap. App. 5. p. 49),
Suecia AS Mant. II. p. 62 et Herb. norm. VII. 61, AnNps. Sal. Lapp. p. 40. fig. 13),
Anglia (= S. sphacelata Sm. brit. sec. WIMm.) et Rossia media (LEDEB. fl. ross. II. p.
609) afferunt Auctores sine ullo dubio hanc speciem non spectat, sed ad modifica-
tiones S. capre&e varias est revocanda. — V. v.
Frutex in regionibus superioribus ut ceter&e species alpine parvus, depressus, torulosus, in infe-
rioribus vix in formam arboris etiam parv&e excrescens facie fere S. capree; rami glabri, subviminei
vel in minoribus torulosi, cortice viridulo vel rufo-castaneo obducti. Gemme&e glabre, castanex, medio-
cres, obtusiuscule. Folia forma eximie varia, typice late obovata, apice brevi suboblique acuminata,
basi in petiolum gemmam triplo superantem attenuata, 2—3 pollic. longa, supra medium 1—2 poll. lata,
margine subintegra vel leviter undulato-serrulata, supra obscure viridia adulta glaberrima nervis te-
nuibus inter se valde anastomosantibus pulchre reticulata, subtus parum pallidiora vix glaucescentia
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. 9
66 N. J. ANDERSSON,
saltem secus nervos pilis raris et brevibus conspersa, juniora subpellucida et rufescentia adulta tenuia
quidem sed rigidiuscula colore opaco insignia, exsiccatione vix nigrescentia. Amenta 1-—2-pollicaria, ma-
scula ovali-oblonga, antheris subrufescentibus discolora, feminea lineari-oblonga demum plus minus rari-
flora, patenti-divaricata, basi aut nuda, aut bracteis vel immo foliis parvis suffulta; squame fulvescen-
tes apicem versus vulgo fusciores, vix autem nisi in masculis nigre, interdum tote subconcolores.
Stamina filamentis glabris pallidis, antheris post florescentiam mnigrescentibus. Capsule typice glabre,
virides vel rufescentes, sepe autem lineis certis vel tot& albo-tomentose, e basi ventricosa rostrate;
stylus brevissimus sed subevidens, crassiusculus, flavescens; stigmata obscuriora.
Modificationes sequentes preprimis notande ob diversitatem foliorum et amentorum:
— latifolia: foliis tenuibus, 4—5 pollices longis, paullum supra medium 1—2 poll. latis,
margine plerumque undulatis viridibus, glabris, subtus parcissime cinereo-tomentosis.
— lejocarpa: capsulis grabris, amentis nunc valde rarifloris nunce densifloris.
— hebecarpa: capsulis plus minus cano-tomentosis, amentis ut in priore.
— typica: foliis obovato-oblongis, 13—2 poll. longis, breve acuminatis, basi angustatis.
— temwrfolia: foliis tenuibus, viridulis, plerumque glabris
— hebecarpa aut lejocarpa, rariflora aut densiftora.
— crassifolia: foliis adultis sat rigidis, plerumque etiam supra incano-tomentosis, de-
mum denudatis, obscure viridibus.
— hebecarpa (rarior) aut lejocarpa — plerumque densiflora.
— angustifolia: foliis lanceolato-lingulatis, apice longius acuminatis, margine subintegris,
stipulis vulgo majoribus.
— hebecarpa (rarior), lejocarpa — plerumque rariflora.
— parvifolia: foliis $<—1 poll. longis, late lanceolatis, utringue subequaliter attenuatis, ci-
nereo-tomentosis vel utrinque glabratis. |
— rariflora: capsulis longissime pedicellatis (S. vaganti simillima!).
Heec, species que in alpibus Silesie frequentissima occurrit et ibi fere peculiaris ita
ut nomen sibi aptissimum vindicet, ad terminum S. purpuree cerescere incipit, cum S. ca-
prea, cimerea et awrita certis in regionibus sepissime intermixta, donec in regionem SS.
hastatw et S. lapponum adscendens staturam earum sensim induit depressam. Cum his
omnibus formis modificationes, transitus vel proles hybridas procreat, ita ut sepissime
ab unaquaque suis locis difficillime distinguatur, maximam affinitatem et similitudinem
attamen cum S. caprea, cinerea Vv. aurita retinens. A quibus omnibus potissimum distin-
guitur: statura humiliori, foliis opaco-viridibus tenuioribus, amentis valde rarifloris, capsu-
lis longius pedicellatatis viridibus plerumque glabris (eas S. hastatce non male referentibus)
et stylo evidentiori apiculatis. Sunt autem forma mnonnulle S. grandifolie ita similes,
ut affinitatem cum ea evidentissimam manifestent, et per eam cum SS. pedicellata et S.
canariensi. Nexus itaque — ut jam indicavi — formatur specierum vel potius formarum
inter se maxime affinium vel in suis regionibus modificationum serie plane analoga con-
tiguarum, ita ut S. silesiaca alpes medias Germaniz, S. grandifolia Helvetiam et Austriam,
S. pedicellata regiones mediterraneas et S. canariensis insulas Fortunatas preprimis elegerit.
A quibus heec S. silesiaca differt: amentis brevioribus, capsulis sepe sericeis, foliis plani-
oribus ad vel supra medium conspicue latioribus, ramis patulis torulosis et statura vulgo
humiliori. Quantum novi numquam arborescit.
MONOGRAPHIA SALICUM. 67
Qui igitur forma, de quibus incertus sum, utrum formas intermedias vel proles
hybridas cas eodem jure ac S. undulatam, S. cuspidatam ceterasque jam allatas salutarem,
quasque characteribus certis ex ullis affinibus numquam distinguendas puto, quas autem
modificationes hujus speciel, ceteras affines plus minus cvidenter simulantes, libentius
haberem, sequentes sunt:
1. S. subeaprea: amentis in pedunculo bracteato elongato-cylindraceis, 2 laxifloris,
squamis lineari-spathulatis, ferrugineis vel seminigris, dorso villosis; capsulis ex ovata basi
valde angustatis, longe pedicellatis, stylo brevi vel obliterato, stigmatibus oblongis erectis;
foliis ovalibus, subtus cinereo-glaucis, pubescentibus, novellis lanato-tomentosis, nervis ele-
vatis rugosis.
— Salix caprea-silesiaca Wimm. Flora 1849 p. 43, Denkschr. 1853 p. 163, Pl. v. Schles. p. 200. et Hb. Sal. n. 8, 33.
— 8. fagifolia Wiczp. ex KERNER in litt.
a. amentis egregie laxifloris; squamis dilute sanguineis; capsulis rostrato-subulatis, virentibus, hic
illic cano-pilosis, pedicellis longissimis; foliis late ovalibus, breviter acutis, subtus pubescentibus
levigatisve. — WiIMM. Hb. Sal. n. 8.
b. amentis sat densifloris; squamis nigricantibus; capsulis pubescentibus, conicis; foliis ovatis, utrin-
que acutis, subtus pubescentibus.
c. amentis laxifloris, brevioribus; capsulis cano-tomentosis, stylo obliterato; foliis late obovatis v. ovali-
bus, brevissime apiculatis, supra cinereo-viridibus puberulis, subtus cinereo-incanis vel tomentoso-
pubescentibus. — WIMM. Hb. Sal. n. 33. — In regione inferiore.
S. capream denotant folia saltem juniora subtus presertim in venis elevatis molliter
tomentosa et stigmata erecto-conniventia, S. autem silesiacam foliorum forma utringue
acutata et textura tenulior nec non capsul&e vulgo partim glabrescentes et viridulge.
Amenta magis elongato-cylindracea quam in S. silesiaca typica, minus autem crassa gquam
in S. caprea.
2. S. subeinerea: amentis oblongo-cylindraceis, basi laxifloris, sepe subrefractis;
squamis lingulatis, ferrugineis, subpilosis; capsulis in pedicello longo conico-subulatis, seri-
ceo-canis, stylo brevi, stigmatibus brevibus ovato-oblongis emarginatis; foliis oblongo-obo-
vatis apiculatis vel oblongo-lanceolatis, sub apice latioribus acutis basi longe attenuatis,
supra sordide viridibus, subtus opace glauco-puberulis acute venuloso-rugulosis.
Saliz cinereo-silesiaca Wim. Denkschr. 1853. p. 164, Flora v. Schles. ed. 3. p. 200. et Hb. Sal. n. 62.
Hab. in Silesia alpestri rarior, quia S. cinerea rarius in regionem S. silesiace adscendit.
(Am Schmiedeberger Kamme, und an der Steinbräcke in Isergebirge” WimM.).
Sub duabus occurrit formis, altera, S. siesiace propior, foliis gaudet viridioribus,
tenuioribus et latioribus, squamis ferrugineis, capsulis glabrescentibus, altera, S. cinerece
habitu similior, folia habet angustiora venis elevatis magis rugulosa et sordida, squamas
evidentius fusciores capsulasque breviores. — Heec S. grandifolie valde similis!
3. S. subaurita: amentis oblongo-cylindraceis, subsessilibus; squamis ferrugineis, sub-
coloratis, linearibus, acutis, pilosis; filamentis tenuibus basi pilosis, antheris demum nigri-
cantibus; capsulis conico-subulatis, obtusis, virescentibus vel incanis, pedicello longo, sti-
gmatibus subsessilibus brevibus; foliis obovato-lanceolatis vel ovalibus, glabris, subtus glauco-
pallidis pubescentibus venis prominulis rugoso-reticulatis.
Salix aurito-silesiaca Wimm. Flora 1849 p. 43, Denkschr. 1. c., Flora v. Schles. ed. 3. p. 201. et Hb. Sal. n. 21, 22, 34, 63.
68 N. J: ANDERSSON,
a. capsulis cano-tomentosis:
— foliis obovatis oblique apiculatis, subtus glauco-puberulis. — WiMmmM. Hb. Sal. n. 63.
— foliis oblongo-obovatis acutis, subtus rugulosis, pubescentibus. — 1. ce. n. 34.
— foliis obovato-lanceolatis subtus rugulosis, puberulis.
b. capsulis virescenti-canis, foliis subrotundo-obovatis basi cuneatis. — 1. ce. n. 21.
c. capsulis viridibus, nudis:
-— foliis obovatis oblique apiculatis, utrinque levissime puberulis, subtus glaucis.
— foliis ellipticis, eroso-crenatis, utrinque levissime puberulis, subtus glaucescentibus.
— foliis oblongo-lanceolatis, acutis, subtus pallide viridibus subnudis. — I. ce. n. 22.
Est in Silesia frequentissima forma, quia S. silesiaca sepissime in societate S. auritce
crescit. Etiam in alpibus Carpathorum heec forma non rara. Foliorum figura S. auritoe
sat similis, amenta etiam capsulis plus minus tomentosis gorisea quasi ex ea habet specie,
sed texturam, nervationem et consistentiam foliorum e S. silesiaca.
Sed formas evidentius hybridas cum tribus speciebus huic adhuc minus affinibus
procreat, sc. cum SS. lapponum (S. Tauschiana ANDS.).
» S. hastata (S. Goepperti ÅNDS.).
» SS. purpurea (S. Siegerti ANDS.).
" Salix caucasiea ANDS.: amentis breve pedunculatis, foliis parvis 3—5 suffultis, an-
guste cylindraceis, subdensifloris; squamis obovatis, apice infuscatis, longius breviusve pi-
losis; capsulis anguste conicis, acutis, pedicellatis, pedicello nectarium ter quaterve supe-
rante, stylo evidenti bifido, stigmatibus partitis laciniis patulis; foliis elliptico-oblongis,
breve acuminatis, tenuibus, utrinque glaberrimis, coneoloribus vel subtus pallidioribus,
margine undulato-crenatis; stipulis semicordatis, serrulatis, acutis.
Syn. Saliz silesiaca LEDEB. fl. ross. III. p. 609. p. p.
— lejocarpa: capsulis longius pedicellatis, glaberrimis.
— hebecarpa: capsulis brevius pedicellatis, griseo-tomentosis.
Hab. in provinciis caucasicis (NORDMANN). — V. s. in herb. Ledebouri et Petropol.
Descer. Frutex certe mediocris staturge, ramis erectis torulosis cortice fusco-atro glaberrimo
obductis etiam mnovellis glaberrimis. Gemme trigone, adpresse, picere, glaberrime. Folia juniora
obovato-rotundata, tenuia et pellucida, exsiccatione subnigricantia, utringque, costa forsan excepta, gla-
berrima, adulta 2—3 pollices longa vix pollicem lata, lanceolata, acuminata, aut basi attenuata obovata
aut apice aequaliter angustata, supra obscure viridia subtus pallidiora vel etiam opaco-glaucescentia,
margine in&equaliter serrata et undulata, parum firmula. Stipule petiolo breviores, semicordate, gla-
berrime. Amenta mascula subcoetanea, erecta, anguste cylindracea, pollicaria, densiflora, foliis parvis
suffulta; squame obovate, glabrescentes, apice rotundato et infuscato parce ciliate; stamina gemina,
filamentis glaberrimis liberis, antheris sat magnis flavicantibus. Amenta feminea longius pedunculata,
pedunculo foliis sat evolutis et stipulatis 4—5 instructo, excurvata, cylindracea, etiam pollicaria, 2 lineas
crassa; rachis tenuiter hirsuta; squame dorso parce albo-pilose, apice latiore et infuscato longius bar-
bate; capsule viridule, vix lineam longe, pedicello, stylo et stigmatibus rufescentibus.
Ambigit inter Salicem silesiacam, hastatam et mnigricantem. Cum S. silesiaca habet
communia: folia primo tenuia, pellucide rufescentia, concoloria, amenta gracilia et capsulas
pedicellatas, sed differt amentis pedunculatis, capsulis brevius pedicellatis et stylo evi-
dentiori licet brevi; cum S. hastata congruit amentis subfoliatis rachi et squamis sepe
cinereo-hirsutis, sed differt foliis et capsulis alienis. A S. nigricante demum recedit foliis
pure viridibus, consistentia et forma quasi in S. awrita, capsulis brevibus et stylo nullo
modo elongato.
MONOGRAPHIA SALICUM. 69
43. Salix aurita DL.
S. amentis sessilibus, bracteis vel foliis minutis suffultis, masculis oblongis femineis
breve et anguste cylindraceis densifloris, obtusis; squamis ferrugincis apice infuscatis, parce
pilosis; capsulis elongato-conicis, albo-tomentosis (rarissime glabriusculis), pedicellatis, pedi-
cello nectarium 3—65-ies superante, stylo nullo vel brevissimo, stigmatibus brevibus cras-
sis erecto-patulis; foliis obovatis oblongis vel lingulato-lanccolatis, oblique recurvato-apicu-
latis, undulato-erenatis, rugosis, vulgo tenuibus, supra obscure et opaco viridibus vel incanis,
subtus glaucis tomentosis, vel utrinque glabris; stipulis reniformibus; gemmis glabris;
ramulis rufescentibus, sepius glabris.
Syn, Salix folio rotundo minore Dinr. app. 37; Rar. angl. III. 450.
Salix foliis integerrimis utrinque villosis obovatis appendiculatis Linn. il. lapp. 369, fl. su. ed. 1, n. 810.
— Salix awita LINS. sp. pl. ed. 2. p. 1446. — Winnp. sp. pl. IV. p, 700, Berl. Baumz. ed. 2. p. 451. — Pisr. Encycl. måth. VI.
n. 20. — SPRENG. Syst. veget. II. 102. — PErsoon Synops. II. 603. — Horrw. Sal. p. 30 (p. p.). — KocH Comment. p. 35. -
NYMAN Syll. p. 374. — Suec. Linn. fl. su. ed. 2. n. 3891; Wbc fl. lapp. n. 487, fl. su. n. 1138; Fr. Maut. I. p. 55, Summa
Veg. Sc. p. 56, Bot. Not. 1840. p. 187; EIN. Skand. Fl. ed. 9. p. 179; Anps. Sal. lapp. 36. — Dan. Horne. plant. 989;
Drev. fl. havn. n. 964; LAnGE Dansk Fl. ed. 3. p. 738. — Britt. Sw. fl. britt. n. 1064, comp. p. 148; LinpL. Synops. ed. 3.
p. 234; HooK. et ARN. britt. fl. ed. 7. p. 404; Baz. Man. ed. 5. p. 302; BrenrH. britt. fl. p. 477; Hook. fl. scot. p. 285. -
Germ. KocH Synops. ed. 2. p. 750; Brurr. et FInepru. Comp. II. 563; Roup, fl. excurs. II. 169; HarriG Forstl. Cult. p-
402; Sonp. fl. hamb. p. 539; Parze, Erk. et Mey. Fl. v. Preuss. p. 138; Mry. Chl. havn. p. 494, fl. hannov. p. 508; Lascu
Linnea 1832. p. 78; Wmw. Flora 1849. p. 36, Fl. v. Schles. ed. 3. p. 186; Nzirr. F1. v. Nied. Oestr. p. 262; KErn. Weid.
Nied. Oestr. 1. c. p. 253 (117); Dörr. fl. bad. p. 497. — Helv. Gaup. fl. helv. VI. p. 245. — Belg. MarHieu fl. belg. p.
484; CrÉPIN. Man. p. 160. — Gall. DrcaAnpv. fl. fr. III. 291, V. 342; LorseL. fl. gall. Il. 342; Gopr. et GREN. 4. fr. II p-
136. — Hisp. Wirir. et LANGE fl. hisp. p. 229. — Ital. Tenorr Syll p. 480. — Bithyn. GriseB. fl. rum. p. 344. —
Ross. LeDEB. fl. alt. IV. 269, fl. ross. III. 610; Traurv. Mém. de la Soc. d. Nat. de Moscou. VIII. p. 376; WPinyx. fl. petrop.
p. 97; Marr. fl. mosq. p. 174; FrriscH. et LInDExM. Fl. d. Ostseeprov. p. 346; Mex. Beitr. z. Pflanz. d. Russ. R. V. n. 97.
— S&S. uliginosa WiLLD. Enum. pl. h. Berol. II. 1007, Berl. Baumz. ed. 2. p. 452. — Rurr. Beitr. z. Pflanz. d. Russ. R. IV. p. 89.
— S. paludosa LINK. Enum. h. berol. II. 419; Brurr. et PIngEru. Compend. II. 567; LascH. Linnea 1. c.
— S&S. rugosa StåR. Essay p. 18.
— 8. aquatica SÉR. Exsice. n. 317.
— S&S. cladostemma HAYNE DENDER. FL. p. 191; RcuB. ic. 2021. (stamina filamentis plus minus connatis!).
— S&S. ulmifolia Vinn. fl. d. Dauph. III. p. 776.
— &S. heterophylla Host Salix. p. 26 (fol. oblongo-obovatis).
Y
— S&S. mollis, S. spireefolia, S. cinnammomea, S. cinerea Schl. Exsicc.
IcOn. Linn. fl. lapp. t. 8 f y. — Horrma. Sal. t. 9. f. 3: (?) t. 22. — Hosr. Sal: t. 8/—88: — Flarric 1. c. t. 47. — E. B. t.
1487. — Fl. D. t. 2600. — RcHB. icon. 1220 (2020). — Anpsi: 1. c. f. 8. — Coss. et GERN. 1. ec. t. 30.
Exsice. Str. Exsice. n. 5, 37, 101, 102 (2?) 103. — Fr. H. N. VIL 60. — Wiuw. Hb. Sal. n. 25. — ScHunrz. Exsicc. 928. —
BiLL. n. 848, 928 (monstr.). — KERN. Hb. Sal. n. 166 —171.
Hab. in pratis et sylvis uliginosis, paludibus etc. per omnem Europara a regionibus me-
ridionalibus (ubi tamen rarior) usque in Lapponiam sylvaticam inferiorem, a Gallia
occidentali in Siberiam Altaicam (sec. LEDEB.).
Descr. Frutex 1—12-pedalis ramosissimus, ramis undique diffusis dense foliatis torulosis, ra-
-mulis junioribus gracilibus parcissime pubescentibus mox et adultis fere semper glaberrimis, subfuscis
vel rufo-testaceis, annotinis primo quidem tomentellis demum glabrescentibus. Gemme parve, obtusi-
uscule, pallide castaner utplurimum glabre. Stipule, que raro deficiunt, reniformes, undulate et
cerispe, subtus pallidius viridul&. Folia petiolata, petiolo parvo subtomentoso, supra suturate et opaco-
viridia glabra vel pilis adpressis conspersa venis et costa plus minus profunde impressis rugulosa, subtus
pallidiora aut glabrescentia aut griseo-tomentosa costa venisque fulvescentibus et prominulis areolato-
reticulata, typice obovata basi evidenter attenuata, apice obtusa subrotundata non raro emarginata
sepius adunco-apiculata, margine rarius integra sed vulgo undulato- vel crispato-serrata. Amenta pråe-
cocia, mascula sessilia bracteis paucis facile deciduis basi stipata oblongo-ovalia vix pollicaria obtusa,
filamentis flavis, antheris rotundis effloratis subfuscescentibus; feminea breve pedunculata, pedunculo vix
semipollicari foliis parvis vel bracteis subherbaceis subtus sericeis integerrimis instructo, ovali-oblonga
vel oblongo-cylindracea subpollicaria primo saltem densiflora, squamis obtusiusculis dimidio inferiore
fulvescente superiore fusciori dorso pilosis, capsulis albido-sericeis 135 lineam longis.
70 | N. J. ANDERSSON,
Magnopere ludit non tantum statura et altitudine fruticis sed etiam foliis et amentis,
ita ut formis numerosissimis cum affinibus facile omnibus multifariam sit connexa; que
modificationes ad sequentes forsitan referri possunt:
a. mnemorosa FR. Bot. Not. 1840. p. 187: frutex sat altus, fere arbuscula non parum elata,
ramulis strictiusculis; foliis obovatis vel latissime cuneato-obovatis non raro retusis,
subtus rugosis; stipulis vulgo subrotundis et oblique cordatis; amentis angustioribus,
laxiusculis, subrarifloris, pollicem longis.
— vwirescens: foliis tenuioribus utrinque viridibus fere slabratis, nune margine subin-
tegris nunc etiam crispato-undulatis; stipulis sepius magnis. — Heb. precipue
locis umbrosis sylvarum.
— cinerascens: folus supra plus minus opaco-viridibus non raro sparse puberulis sub-
tus evidentius canescentibus, margine sepius integris, demum saltem durioribus
rigidis; stipulis interdum nullis. — Hab. ad ripas lacuum et fluviorum locisque
apricis substerilibus.
b. uliginosa (WiLnLpD. 1. c.): frutex mediocris, sepe sat altus sed semper ramosisismus ramis
undique divergentibus; foliis lingulato-obovatis vel anguste lanceolatis basi plus mi-
nus attenuatis apice interdum producto, planiusculis; stipulis non raro magnis; amen-
tis brevioribus et angustioribus.
— virescens: foliis tenuissimis, utrinque viridibus, raro crenatis. — Locis umbrosis et
ad aquas.
— cinerascens: foliis demum subcoriaceis, subintegris vel serrulatis, aut utringue aut
subtus tantum canescentibus. — S. cinerew sat similis. — Ad ripas.
— lejocarpa: capsulis aut totis aut partim glabriusculis vel glabris.
ce. minor: frutex ramosissimus sepe sat humilis, ramis brevibus torulosis intricatis, ramu-
lis interdum subtomentosis; foliis vix semipollice longioribus obovato-rotundatis, ovali-
oblongis vel sublanceolatis; amentis in ramulis condensatis brevissimis, capsulis vulgo
detsissine lanatis rarissime glabriusculis. — Ad S. ambiguam aperte accedit. — Heb
in pascuis vel pratis uliginosis.
— virescens: folus tenuibus, utrinque viridibus, exsiecatione sepe nigrescentibus. —
Ad S. ambiguam plicatam vel -etiam S. repentem accedens.
Alia existit modificatio (S. aurita sublivida FR.) de qua adhuc valde sum incer-
tus, utrum S. aurite vel S. vagantis livide sit forma an ab is hybriditate pro-
ducta; plenius sub S. livescente Dörr. (vide S. vagantem) de hac infra disseram.
— canescens: foliis crassiusculis, utringue sed praesertim subtus plus minus dense
cano-tomentosis, subtus nervis elevatis rugoso-areolatis. — Hab. potissimum in
locis sterilibus non raro subsiccis.
Quomodo hec species a proxime affinibus, S. caprea et S. cinerea nempe, optime
si non semper distinguatur, sub iis plenius proposui. Est vulgo frutex multo humilior
ramis divergentibus densissime ramosus, ramulis tenuibus sepius rufo-castaneis et glabri-
usculis, foliis typice obovato-lingulatis minoribus supra nervis immersis inzequalibus subtus
reticulato-nervosis margine non raro suberispatis, amentis quam in iis fere duplo triplove
brevioribus multo angustioribus magisque densifloris primo subglobosis demum oblongo-
MONOGRAPHIA SALICUM. 1
, cylindraceis, squamis plus minus fulvescentibus apice tantwm fuscioribus rarius totis nigris
minus tomentosis vel villosis, capsulis brevioribus densius sericeis, brevius (sed in locis
uliginosis et umbrosis sat longe) pedicellatis, stigmatibus erecto-patulis.
Ut jam supra indicavi formas hybridas efficit cum S. granudifolia (S. limnogenam) et
silesiaca (S. subauritam); preterea tales sunt
cum S. caprea (S. capreola KERN.).
S. cinerea (S. lutescens KERN.).
IS. purpurea (S. Pontederana SCHLEICH. P- pP-).
IS. viminali (S. Smithiana Wild. p.- p-)
S. lapponum (S: Liestadiana HN. p. p-)
S. repente (S. ambigua EHRH. p. p-)
S. myrtilloide (S. rugulosa ANDS.).
Formas quas vocant hybridas ternarias spontaneas affert WicHuRA (Barstardbefruch-
tung p. 71) e S. aurita cum S. purpurea et repente (i. e. cum S. Domiana) et cum S. repente
et viminali (i. e. cum S. Friesiana).
44. Salix cinerea L.
S. amentis precocibus, sessilibus, basi bracteatis, masculis oblongis, femineis elongato-
cylindraceis demum laxiusculis; squamis apice nigris, dense griseo-hirsutis; capsulis elongato-
conicis, acutiusculis, cinereo-tomentosis, pedicellatis, pedicello nectarium 4—7-1es superante,
stylo brevi vel subnullo, stigmatibus brevibus erecto-patulis; foliis obovato-lanceolatis,
breviter acuminatis, basi plerumque angustatis, margine sepius undulato-crenatis, supra
sordide viridibus vel pubescentibus, subtus pallidis griseo-tomentosis elevato- et reticulato-
nervosis; stipulis reniformibus; gemmis et ramulis griseo-tomentosis.
Syn. Salix folio rugoso rotunditate acuminato. BauH. pin. 474 (nonne potius S. caprea — ex specimine in herb. ?).
Salix folio ovali acuto serrato utringue glabro subtus glauco. Harr. helv. 155.
— Salix cinerea LINN. sp. pl. 1449. — KocH Comment. p. 39. — NYMAN Sylloge p. 344. — Nuec. Linn. fl. su. n. 805 ed. 2. n.
I08; WG fl. su. n. 1137; Fries Mant. I. p. 54, Summa Veg. Sc. p. 56, Bot. Not. 1840 p. 186; Hn. Skand. F1. ed. 9. p.
179; Anpvs. Sal. lapp. p. 35. — Dan. Hornem. Plant. 992; Dre. fl. havn. n. 965; Lance Dansk F1. ed. 3. p. 737. — Britt.
Sw. Eng. F1. IV. p. 215, Comp. p: 147; LInDL. Synops. ed. 3. p. 203; Hook. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 403; BaB. Man. ed.
3. p. 301; Hooks. fl. Scot. p. 284 — Germ. KocH Synops. ed. 2. p. 748; RcHeB. fl. excurs. IT. 169; Sonp. fl. hamb. p. 587;
ParzeE, ELK. et. Mry. fl. Preuss. p. 36; Mey. chl. hann. p. 492, fl. hannov. p. 505: LascH Linnea 1832. p. 80; Wnuw. Flora
1849 p. 35, Fl. v. Schl. ed. 3 p. 185; Ner. Fl. v. Nied. Oestr. p. 261; KErRn. Weid. Nied. Oestr. 1. c. p- 250 (110); Dörr.
Fl. bad. p. 495. — Belg. Marurev. Fl. belg. II. p. 483; Crtre. Man. p. 160. — Gall. Dusy bot. gall. p. 423: Gopr. et
GREN. fl. fr. III. 134. — Hisp. Winik. et Lancr. fl. hisp. p. 228. — Ital. Berrtor. f. it. X. p. 335. — Bithyn. GrisEeB.
f. rum. p. 344. — ROSS. Parnas fl. ross. II. 75; Trautv. Mém. de la Soc. de Moscou VIII p. 375; WEmw. FI petrop.
p. 97; FrerscH. et LiInDEM. Fl. d. Ostseeprov. p. 344; BunGE Reliqu. Lehm. in Mém. de V'Xcad. des Sciences de St. Petersb.
1854. p. 497; Hoox. et ARN. Voy. of Beechy. p. 117. — ÅS. min. TscHiHATCHEFF Ås. min. p. 486.
— S&S. acuminata Miu. Dict. n. 14; Horry. Sal. p. 39; Winrp. sp. pl. IV. 704, Berl. Baumz. ed. 2. p. 454; Porr. Encycl. méth.
VI. 657; SPRENG. Syst. Veget. II. 101; PErsoon Synops. II. 603; EHru. arbor. n. 89; Host Synops. p. 529; Sw. fl. brit. p.
1068; SÉrR. Ess. p. 12; HrecerscHw. F1. helv. II. 351; DEcAnp. fl. fr. III. 291, V. 341; Nocc. et BarB. Tic. 200; Porr. Ve-
ron. III. 164; SEB. et Maur. fl. rom. p. 335; SM. fl. greca II. 253; Bess. Enum. p. 33; Marrt. fl. mosq. p. 175; Karer. et
KirinoFf Enum. pl. des. Song. Kirg. n. 770; BuncGE Rel. Lehm. in Mém. de V'Acad. de VAcad. Sciences de St. Petersb. 1854.
p- 497.
rufinervis DECAND. fl. fr. V. 341.
aquatica SM. brit. p. 1065, comp. p. 148; Winrp. sp. pl. IV. p. 701, Berl. Baumz. ed. 2. p. 453; PERsoon Synops. II. 603.
Hoffmanniana BLUFF. et FinG. Comp. II. p. 568.
atrocinerea Bror. fl. lus. I. 31.
lanata Vinn. Fl. de Dauph. III. 777: Sur. fl. helv. p. 284.
spadicea CHaIx. vol. I. 373 sec. VILL. 1. c.
dumetorum Sur. fl. helv. II. p. 284.
oleifolia SM. fl. brit. p. 1065, comp. p. 148, E. B. t. 1402; PErsoon Synops. II. 603. (forma angustifolia).
polymorpha Host Sal. p. 21.
constricta Guss. Enum. pl. Iror. p. 403.
|
2
I
|
(02 N. J. ANDERSSON,
— 5. avrita Spad. Xil. III. 114 (ex BError.).
— S&S. ambigua Porr. Ver. III. 162.
— 5. varieyata Hortulan. (foliis luteo-variegatis).
— 5. grisophylla '+
FR Se. ROSES | SCHLEICH. Exsicc.
— S. paludosa |
— S. obtusa
— S. Timmii ScHK. et S. Rothii HorpE (monstrositas staminibus in capsulas mutatis!).
Icon. HorrFw. Sal. (4, 5 fig. 3—4 ?) t. 6 et 22 f. 1—2. — Hosz. Sal. t..68—70. — E. Bor. 1402, 1457, 1897. — Sv. Bor. 565. —
FL. Dan. 2601. — RcHB. 1222 (2022). — Coss. et GErm. t. 30. — Anps. Sal. lapp. t. 17.
Exsice. Str. Exs. n. 3, 4, 5, 25, 26, 96, 97. — Fr. H. N. VII 59. — RcHB. n. 1140. — Wiun. Hb. Sal. n. 57, 58. — KERN.
Hb. Sal. n. 164, 165.
Hab. in omni Europa a maxime meridionali Italia et Grecia usque ad fines inferiores
Lapponie, a Gallia occidentali, in Asia media et per Siberiam usque in Kamtschat-
kam (ex Hoor. et ARN. Voy. of Beechy); etiam in Tauri alpibus (KorscHy it. cilic.
1853), in provinciis canucasicis, Asia minori (WITTMAN) et Persia boreali.
Descr. Frutex sepe sat altus rarissime arborescens, ramis torulosis ramulis subvimineis rectiu-
sculis vix fragilibus crassiusculis etiam adultis tomento brevi incanis. Gemme ovate obtuse griseo-
pubescentes. Petioli sat longi, velutini, basi dilatati. Folia 1—3 pollices longa, supra medium 1—11
poll. lata, a basi attenuata sensim latiora, deinde in apicem brevem subobliquum acuminata, margine
integra vel plus minus remote undulato-serrata, supra cinerea vel obscure viridia saltem juniora molli-
ter et brevissime pubescentia demum opaco-glabrescentia venis parum immersis planiuscula, subtus
pallidiora nonnumquam glaucescentia vel .subrufescentia aut glabriuscula aut sepius tomento brevi ad-
presso obtecta et camescentia, adulta firma rigidiuscula, costa venisque valde prominentibus et anasto-
mosantibus crebre reticulata. Stipule reniformes, serrate, in ramulis novellis sepe sat magne, ad folia
adulta evanide. Amenta precocia, basi bracteis vel rarius foliis paucis parvisque holosericeis stipata:
mascula vix pollicaria densiflora crassiuscula oblongo-cylindrica obtusissima odorata, squamis obtusiu-
sculis fusco-nigris pilosis, filamentis longis luteis, antheris primo rufescentibus demum fuscescentibus;
feminea oblongo-cylindrica densiflora bipollicaria demum laxiuscula, squäamis obovatis acutis mnigris,
capsulis ex ovata basi elongato-lanceolatis cinereo-tomentosis, pedicello nectarium teres saltem quater
superante, stylo brevissimo, stigmatibus crassiusculis bipartitis laciniis patulis vel erectiusculis fulve-
scentibus.
Quoad folia maxime variat:
— latifolia: foliis obovato-oblongis, obovato-cuneatis obovatis v. obcordatis, supra medium
seepius pollice latioribus apice plus minus brevi obliquis. — Hec potissimum S.
aquatica SM., S. emera P rotundifolia Dörr. 1. ce.
— integra: foliis subintegris supra virescentibus vel incano-tomentosis.
— crispata: foliis margine plus minus cerebre et profunde serratis, virescentibus vel
incano-tomentosis.
— longifolia: foliis lanceolato-obovatis vel lanceolato-sublingulatis sepius ad vel supra
medium latioribus apice longius productis. S. cinerea y angustifolia Dörr. 1. c., S.
cinerea spuria WIMM.
— ntegra: foliis subintegris, supra virescentibus vel incano-tomentosis.
— serrata: foliis margine sepius non profunde at remote serrulatis, virescentibus aut
incano-tomentosis.
— brevifolia: frutex humilior, foliis latitudine non duplo longioribus, sepius repando-cre-
natis, virescentibus vel incano-tomentosis.
— microphylla: foliis vix semipollice longioribus, subrotundato-obovatis. — S. au-
rite non dissimilis.
MONOGRAPHIA SALICUM. He
oc
Amenta variant:
— densiflora, foliis nullis suffulta, vel
— lawiflora, pedunculo elongato foliato patula, squamis angustis fulvis, capsulis longissime
pedicellatis, stylo subevidenti. — IHz:ec singularis forma (nonne accidentalis?), ad
Schottwitz prope Breslau ab ill. Wimmer lecta, mihi ab co benevole communicata.
Stamina nonnumquam in ovaria mutata observantur. Tales formas sub nomine &S.
Timmi memorat ScHKunHrR, S. Rothi Horep ex RcuB. 1. c.
Sepius cum IS. capread confunditur et a formis quibusdam hujus speciei non raro more
distinguitur, quare etwm a BENTHAM in brit. fl. p. 477 cum ea conjuncta fuit. Vix umguam
attamen magnitudinem arboris attingit, rami magis sunt torulosi annotini molliter cinereo-
tomentosi, ut etiam -gemme; folia, forma quidem varia, typice breviora vel angustiora, basi
magis angustata, consistentia duriora, supra obscurius viridia haud nitentia tomento vix
lanuginoso sed griseo adpresso incana, venis subtus prominulis crebrius et argutius reticu-
lato-areolata sepe ctiam omnino denudata non raro quasi rufescentia vel glaucescentia;
amenta serius evolvuntur, mascula centrifuga (i. e. flores in amentis masc. superiores pri-
mum evoluti! sec. ill. LANGE), multo angustiora, staminibus saturatius fulvo-aureis, capsu-
lis minoribus et acutioribus. — S. grandrifolice simillima, ab ea differt: foliis multo brevi-
oribus obscurius viridibus, amentis exacte precocibus et capsulis griseo-tomentosis brevius
pedicellatis. — A S. aurita demum recedit foliis magis elongatis planioribus canescentibus
subtus pallidis, ramulis et gemmis tomentosis, amentis longioribus et capsulis semper griseis.
Linneum, ut etiam alios, S. cineream aut cum S. aurita aut cum S. caprea confudisse
non tantum ex eo patet quod in F1 su. ed. 2 S. auritam tantum ”in sylvis Norrlandize”
crescere dicit, omnem in regionibus meridionalibus patrie pro S. cinerea habens, sed
etiam quia n. 358 fl. lapp. ad S. cineream citat, que tamen species intra fines Lapponiz
non occurrit, cujusque folia superne viridia fere scabra rugosa subtus pallide viridia et
admodum parva describuntur; specimen denique in herbario ejus (fol. 69) asservatum et
manu ipsius ”n. 358 S. caprea retuso folio non auriculato. Dill. phytopin. Shera”. (omnino
ut in Fl lapp. n. 358) inscriptum, ut jam observavit cl HARTMAN, foliis uncialibus
rigidioribus ramulisque magis compositis ad S. auritam quodammodo accedit”. — Hanc Sa-
licem n. 358 Linnei FI lapp. ad S. silestacam referendam voluit Fries (Nov. Mant. I. p.
25), que tamen species non adhuc in Suecia certe detecta est. — WAHLENBERG autem eam
ad varietatem cinerascentem S. lividae su (f. lapp. p. 273 et fl. su. p. 670) cum signo ?
refert. — Alterum adest in herb. Linneano specimen (fol. 70) ab Auctore ipso ad S. ca-
pream relatum, ”quod potissimum est S. aurita L. et Auct.” HARTMAN Vet. Akad. Handl.
NSHU TR DÖ
Illustr. KERNER, qui formas hybridas summa sagacitate multas etiam vulgares inda-
gavit et interpretatus est, sequentem etiam proposuit:
S. lutescens A. KERN.: amentis sessilibus vel brevissime pedunculatis, femineis cy-
lindraceis; squamis acutis, basi pallidis apicem versus ferrugineis vel atratis, pilosis; cap-
sulis ovato-conicis, inceano-tomentosis, longe pedicellatis, pedicello nectarium ter-quinquies
superante, stylo brevissimo, stigmatibus erecto-patulis bifidis lobis parallelis; foliis oblongo-
obovatis duplo quam latis longioribus, undulato-serratis, adolescentia lutescentibus opacis
K. Vet. Akad. Handl. Bi. 6; N:o 1. 10
74 N. J. ANDERSSON,
utringue molliter tomentosis, adultis supra puberulis subtus cano-tomentosis et elevato-
nervosis; stipulis semicordatis; ramulis glabratis; gemmis puberulis.
Syn. Salix lutescens A. KERN. Nied. Oestr. Weid. 1. c. p. 253 (131).
— S&S. cinerea-aurita Wimm. Flora 1849 p. 43, Denkschr. 1853. p. 163.
Hab. in Silesia, I prope Pentsch ad Strehlen (ZORLFFRL), 2 ibidem et ad Goldschmiede
prope Breslau (WIMM.), in Austria ”am Jauerling in der Nähe des s. g. hohen Standes
2,500' und bei Gross Weissenbach im Waldviertel” (£) (KERNER). — V. s.
Est frutex ramosissimus, ramulis divergentibus glabratis foliis parvis capsulis brevi-
bus S. auritam, sed amentis longioribus, capsulis stylo subevidenti foliis oblongo-obovatis
cano-tomentosis opacis S. cineream simulans.
Tali modo etiam cum S. silesiaca formam quam dicunt hybridam (S. subeineream) non
raro gighere jam supra adnotavimus. Sequentes ejusmodi proles preterea orte:
cum SS. triandra (S. Krausei ANDS.).
S. purpurea (S. Pontederana SCHLEICH. p. p-.).
S. viminali (S. Smithiana WiLLp. p. p-).
S. incana (S. Seringeana GAUD. p. p-)
S. repente (S. ambigua EHRE.).
IS. lapponum (S. Leestadiana HN. Pp: p-)-
S. caprea (S. Reichardti KERN.).
S. nigricante (S. badensis Dörr. p. p-)-
Formas hybridas ut ferunt ternarias sequentes habet WicHura (Die Bastardbefruch-
tung etc. p. 71) cum S. viminali et caprea (i. e. cum S. Smithiana), cum S. repente et wi-
minali (i. e. cum S. Friesiana) et cum S. phylicifolia et caprea (i. e. cum S. laurina).
Huic etiam forsitan sunt associande2e:
" S. phlomoides (M. A BrEB.): amentis sessilibus, demum bracteis vel foliis parvis
paucisque suffultis; squamis atris, acutis, pilosis; capsulis conico-elongatis, cinereo-pilosis,
pedicellatis, pedicello nectarium 2—4-ies superante, stylo nullo, stigmatibus bifidis, erecto-
conniventibus; foliis ellipticis vel obovatis, obtusis, utringue cano-tomentosis, subtus glau-
cis, demum nigricantibus, margine glanduloso-serratis; 'stipulis semicordato-lanceolatis;
gemmis et ramulis incano-tomentosis.
Syn. Salix phlomoides M. A BiEB. Fl. taur.-caucas. II. p. 415, III. p. 628. — LEDEB. fl. ross. III. 608.
— S. acuminata PaArr. fl. ross. II. 81 (ex MB-).
Hab. in Rossia media ad Simbirsk et Saratow, et australi ad £. Volgam, in prov. Cauca-
sicis, Siberia altaica ad fl. Ob, et in Siberia baikalensi (ex LEDEB.). — V. s.
Hc forma, cujus specimina tantum pauca et varie determinata in herbariis exami-
navi, quoad amenta S. caprew vel potius S. cinerecw omnino affinis videtur; cum hac con-
gruit gemmis magnis, foliis sat magnis subtus secus nervos molliter tomentosis, sed rece-
dit foliis sepius exacte ovali-oblongis vel ellipticis apice parum latioribus margine sat
argute sinuato-serratis; cum illa: ramulis validis et gemmis tomento sat denso canescentibus,
capsulis brevius pedicellatis foliisque supra pilis sordide subincanis; differt autem magni-
tudine et forma foliorum, qua certe S. grandifolice magis similis. Sunt autem exacte ellip-
tica, basi vix attenuata, eximie tenuia, subtus sat intense glaucescentia vel pallida et
MONOGRAPHIA SALICUM. ”(
preesertim secus nervos molle et submicante sericeo-tomentosa, supra late viridia sed pilis
raris conspersa costa venisque immersis lineata, 3—5 pollices longa et 11—2 poll. lata,
margine swepe acute serrata, quibus notis et quia exsiccatione facile nigresceunt non parum
cwm S. nigricante congruunt.
"SS. Medemii (Borss.): amentis sessilibus minute bracteatis, dense cylindraceis, elonga-
tis, masc. aureo-pilosis squamis oblongis rufis apice nigricantibus, femineis elongatis sub-
rarifloris; capsulis acutiusculis, griseo-tomentosis, breve pedicellatis, pedicello nectarium
bis terve superante; foliis obovato-rotundatis (subemarginatis), supra opaco-cinereis, venis
impressis rugulosis, subtus molliter cano-tomentosis; stipulis parvis.
Syn. Salix Medemiv Borss. Diagn. pl. orient. VIII. 100.
— S. caprea Buuse et Borss. in Nouv. Mém. de la Soc. des Nat. de Moscou, VII. 201 — ?
Hab. in Persia prope pagum Gere inter Abuschir et Schiras (& KorscHy pl. pers. austr.
n. 113) et prope Schiras (2 Korscuy 1. c. n. 802); pl. locis Persie leg. Butsr.? — V.s.
De hac planta, ut de priore, non parum sum incertus, utrum a vera S. caprea vel
cmnerea sit distincta necne. Planta mascula potius ad illam vergit ramis sat crassis tomento
denso nec lucido sed pallescente obtectis, amentis elongatis curvatis (apice monstrose ramo-
sis et inerassatis), squamis oblongis acutiusculis rufescentibus apice atris pilis longis aureis
villosis. Dicitur autem arbor sat procera. Planta feminea huic iterum simillima; rami cor-
tice rufescente glabri, folia fere quidem ut in mascula sed apice subproducta, amenta 13-
pollicaria, squame aterrima griseo-pilose, capsul&e elongate, can. Specimina similia sed
tantum amentis nonnihil longioribus, capsulis magis villosis, in Persia austr. pl. locis legit
Buuse, ab ill. Borsster ad S. capream li. c. relata, que transitum manifestissimum ad S.
Wallichianam preebent.
45. Salix caprea L.
S. amentis precocibus, sessilibus, bracteis minutis suffultis, masculis ovalibus ovatisve,
femineis demum rarifloris; squamis acutis, apice nigris, villosis; capsulis conico-elonga-
tis, obtusiusculis, cinereo-tomentosis, pedicellatis, pedicello nectarium 4—8-ies superante,
stylo subnullo, stigmatibus ovatis bifidis conniventibus; foliis ovato-ovalibus, late lanceo-
lato-obovatis, oblique acuminatis, obsolete undulato-crenatis, supra lete viridibus glabris,
subtus pallidioribus molliter tomentosis nervis elevatis subcostatis; stipulis reniformibus;
gemmis ramisque glabris.
Syn. Salix latifolia inferne hirsuta BauH. hist. I. 215.
Salix latifolia rotunda BauvH. Pin. p. 474. — Rat. angl. III. 449.
Salix folio rugoso obiter serrato subtus lanuginoso Harr. helv. 155.
Salix foliis ovatis, rugosis, subtus tomentosis, margine denticulatis GyErL. sib. I. 157.
— Salix caprea Linn. sp. pl. ed. 2 p. 1448, Codex ed. Richter p. 969. — Wirrp. sp. pl. IV. p. 703, Berl. Baumz. ed. 2 p. 453. —
Pom. Encycl. méth. VI. p. 656. SPRENGEL Syst. Veget. I. 102. — PERsoon Synops. II. 603. — Horrwy. Sal. p. 25. —
KocH Comment. p. 17. — Hosr Sal. p. 20. — Nyman Sylloge p. 344. — Suec. LInn. fl. lapp. p. 365, fl. su. ed. 2 n.
900; WBc fl. lapp. n. 486, fl. su. ed. 2. p. 669; Frirs Nov. Mant. I. p. 54, Summa Veg. Scand. p. 56, Bot. Not. 1840 p.
185; Hn. Skand. Fl. ed. 9 p. 178; Anps. Sal. lapp. p. 31. — Dan. Hornew. plantel. 993; DrEJ. fl. havn. n. 966; LANGE
Dansk Fl. ed. 3. p. 738. — Britt. Sm. brit. p. 1067, compend. p. 148; LinDL. Synops. ed. 3. p. 234; Hoor. et ARN. brit.
fl. ed. 7. p. 404; Bag. Man. ed. 5. p. 302; BenvH. brit. Fl. p. 477; Hooxr. fl. scot. p. 186. — Germ. KocH Synops. ed. 2.
p- 750; Burr et FIncerH. Comp. II. p. 570; RrrcH. fl. excurs. II. 170; HartiG Forstl. Cult. p. 403; Sonp. fl. hamb. p. 538;
PatzE, Erx. et Mey. fl. Preuss. p. 137; Mer. Chlor. hann. p. 493, fl. hann. p. 504; LascH. Linnaea 1832 p. 31;-W I. Fl
1849 p. 35, Fl. v. Schles. ed. 3. p. 185; Ner. Fl. v. Nied.-Oestr, p. 261; KERn, Weid. Nied.-Oestr. p. 247 (125); Dörr fl.
bad. p. 496. — Helv. Svzr. fl. helv. II. 286; WBc Veg. Helv. p. 186; Gaup. fl. helv. VI. 239. — Belg. Mazvurev fl. belg.
I. 155; CrérPs Man. p. 160. — Gall. Decanp. fl. fr. III. 290; Dusy bot. gall. p. 423; LorseL. fl. gall. p. 343; Vic. dl.
Dauph. III. 774; Gopr. et Gren. fl. fr. III. 135. — Hisp. WinrK. et LAnGE 4. hisp. p. 229. — Ital. Bertor. f. ital. X.p-
76 N. J. ANDERSSON,
XY
335; Arr. pedem. II. 183: Porr. Veron. III. 165; SEB. et Maur. fl. rom. p. 335; TEnore Syll. p. 480. — Grecia SM. ft.
greeca II. 253. — ROSS. Par. fl. ross. II. p. 81; Leperx. fl. alt. IV. 268, fl. ross. III. 609; Traurv. Mém. de la Soc. d. Nat.
de Moscou VIII. p. 375; Bess. Enum. p. 37; WFEinwi. F1. Petrop. 97; ErerscH. et LINDEM. FL. v. Ostseeprov. p. 345; RUPRECHT
fl. Samojed. n. 254; Mey. Beitr. z. Pflanz. d. Russ. R. I. n. 47, V. n. 96; MB fl. taur. 11. 414, 1II 628; BuncGr Rel. Lehm-
in Mém. de V'Acad. des Sciences de St. Petersb. 1854. p. 497; Traurv. F1. ochot. in Midd. Reise I. 2. 3. p. 79; MAxmmovicz
Fl. amur. 1. c. p. 243. — AS. min. TCcHtHATCHEFF Ås. min. p. 486.
S. sphacelata Wirrp. sp. IV. p. 702; PErsoon Synops. II. 603; Sm. brit. p. 1066, E. B. t. 2333, compend. p. 148; Hook. fl.
scot. p. 286. — Brurr. et FINGERH. Comp. II. 569 (?)
— S&S. arigerana LAPEYR. abr. p. 598: DrcAnpD. F1 fr. V. 341; SPRENG. Syst. Veg. p. 102.
— S&S. hybrida Virr. Fl. d. Dauph. III. 778.
— SS. acuminata THUILL. fl. paris. p. 518.
— &. tomentosa SÉR. Ess. p. 14.
Icon. I. Bauvu. Hist. I. p. 3. p. 215. f. 3. — Horrwm. Sal. t. 3, t. 5
98. — Fr. D. t. 245. — E. B. t. 1448, 2333. — RcHB. 1224
f. 2. — ANnps. 1. c. f. 6. — Coss. et Gerra. Paris. t. 31.
Exsicc. EuruH. arb. n. 98. — Sr. Exsice. n. 6, 38. 76—80, 98, — RcuB. Exsicex n. 1031. — Fr. H. N. VII. 62 (grandifolia). —
Birror n. 462. — Wimm. Hb. Sal. n. 40, 55, 56. — KErRn. Hb. Sal. n. 157—160:
[70]
f. 4 t. 21 f. a—d. — Host Sal. t. 66—67. — Sw. Bor. t.
(2024). — Harrie 1. c. t. 48. — Päarr. fl. ross. icon. t. Si
Hab. in omni Europa usque in Lapponiam subalpinam, per Asiam mediam et borealem
in Siberiam omnem et Davuriam usque ad mare ochotense et in Kamtschatka; in
reg. Caucasi, Asia minori et Persia (Korscny, pl. pers. austr. n. 802), forsitan etiam
in alpibus Himalayensibus. — V. v.
Descer. Arbor sat procera vel frutex 6—10-pedalis, trunco sat valido rimoso cinereo, ramis to-
rulosis diffusis, ramulis cinereo-viridibus vel viridi-testaceis flexilibus ad insertionem fragilibus nitidis.
etiam annotinis plerumque glaberrimis. Gemme&e magne, conico-trigone, acutx, pulchre rufo-castaner
vel viridi-flavescentes, glaberrime. Petioli supra plani, subtomentosi, flavescentes, basi dilatati. Folia
forma valde varia plerumque tamen late ovalia obovata vel rotundata, apiculo recurvato obliquo
acutiuscula, 2—4 pollices longa, 1—2 poll. lata, margine subintegra aut plus minus profunde undulato-
serrata, facie demum glabra saturate viridia subnitentia, dorso pallidiora tomento subtili adpresso pre-
sertim in venis et costa sericeis submollia, his venis insigniter elevatis quasi reticulata. Stipule semi-
cordato-lunate, subtus tomentose, nervoso-reticulate. Amenta precocia, subsessilia, basi bracteis paucis
ovatis acutis dense hirsutis demum marcescentibus stipata: mascula crasse ovali-ovata, centripeta (i. e.
flores inferiores primum evoluti! sec. ill. LANGE!) filamentis flavis antheris primo aurantiacis, grate
odora, squamis acutis apice fusco-nigris; feminea 1—2-pollicaria, cylindracea, demum laxe nutantia et rari-
fora, squamis obovatis obtusiusculis atris pilosis, capsulis 2—3 lineas longis ex basi ovata cylindraceo-
conicis pedicellum nectarium 4—8-ies superantem &xequantibus vel duplo superantibus, cetera utin diagnosi.
Heec species, per regiones vastissimas distributa et loca maxime varia inhabitans,
omnibus partibus eximie variat, multas alias formas mirum in modum simulans vel ad eas
accedens.
Statura variat: arbor sat excelsa trunco sepe pedem crasso, frutex plus minus elatus ra-
mis effusis, vel in regionibus alpestribus fruticulus humilis subdepressus ramis torulosis
undique patulis et tortis.
Rami graciles vel crassiusculi, virides vel testacei, juniores glaberrimi vel rarius pube
subrara conspersi.
Folia valde polymorpha:
— latifolia: foliis rotundato-ovalibus, usque ad 4—5 pollie: longis et 2—3 poll. latis
apice sepius obliquis, supra glabris, subtus dense tomentosis, margine non raro
sat profunde serratis.
— subcordata: foliis basi latiori subcordatis.
— ovata: foliis e basi rotundata sensim latioribus.
— ovalis: foliis ad medium exacte latioribus, tenuibus. 1S. silesiaca Fr. Nov.
Mant. I. p.'52; Bot. Not. 1840. p. 193; Hn. Skand. Fl. ed. 4. p. 324; ANDS.
Sal. lapp. p. 40, fig. 13; Fr. H. N. VII. 61, p. p.).
Hec plerumque frutex altus aut arbor amputatione luxurians.
'
MONOGRAPHIA SALICUM. CM
— parvifolia: foliis ovato-oblongis vel ovali-obovatis basi et apice mqualiter et breve
attenuatis supra sepius nitente et subtus lxte viridibus, non raro apiee sphacelatis
margine sepius obsolete serratis vel integris. — Est frutex mediocris vel humilis.
— angustifolia: foliis lanceolatis, bast attenuatis, apice rectiusculo acuminatis, utringnue
aut elaberrimis aut plus minus dense cimereo-tomentosis — aut majoribus 2—4
aut minoribus 1—13 poll. longis. — Hezec sepe in Scandinavia pro S. grandifolia
determinata (ER. H. N. VIL 62; ANnpbs. Sal. Japp. p. 33).
Stipule, gu in ramulis vegetis luxuriant magnitudine, in adultis seeplus deficiunt, forma
et nervatione vVarl2e.
Amenta forma et longitudine varia, in regionibus alpestribus non raro serius evolvuntur,
ut subeoxetanea fant. Squamece acute apice nigre, vel lingulatx subconcolores apice
summo fusciöres. Capsule elongato-rostrate fere subulate, usque ad 3 lin. longe sed non
raro crasse conice vix 2 lineas xequantes. — Amenta mascula sat sepe in feminea mon-
strosa abeunt.
Varietates notabiliores attamen seorsim notand2&e sunt:
— S. caprea alpestris: frutex sat humilis, ramis torulosis undique diffusis glaberrimis; foliis
parvis vix pollice longioribus supra lucide viridibus subtus pallidioribus demum omnino
denudatis, adultis coriaceo-rigidis; amentis brevibus, femineis angustioribus, serius evo-
lutis, foliis paucis suffultis, capsulis brevibus dense albido-tomentosis, stigmatibus di-
lute flavicantibus. — V. v.
— rotundifolia: foliis ovato-rotundatis, basi ovata sublatioribus, apice subproducto
breve acuminatis.
— angustifolia: foliis basi apiceque attennatis, subpollicaribus, ad medium latioribus.
Hec forma in alpium Scandinavie latera sepe ad 3000 ped. alt. adscendit supra
terminum S. capre&e typice, ibique sepius sterilis occurrit a facie S. vagantis parum ab-
horrens, folia tamen majora dilutius viridia nervis elevatis ”magis rugosa apice productiori
obliqua habet.
— S. caprea tenuifolia: amentis subsessilibus foliis parvis et paucis suffultis, oblongis, brevi-
bus vix semipollicaribus; squamis basi ferrugineis apice piceis sparse pilosis; capsulis
brevibus, albo-hirsutis, conico-rostratis, pedicellatis, pedicello nectarium 5-ies superante,
stylo nullo, stigmatibus fuscescentibus brevibus integris erectis; foliis junioribus tenui-
tate rufescentibus, costa basi albicante pilosa excepta glaberrimis, basi apiceque exqua-
liter attenuatis, 13 poll. longis ad medium poll. latis, demum rigidiusculis, supra ni-
tente viridibus planis, subtus glaucescentibus costa favicante venisque prominulis
anastomosanti-reticulatis, margine subundulatis.
Hab. in Lapp. Pitensi, infra alp. Kaltisbout leg. BJÖRNSTRÖM. — V. s.
Habitu foliorum exacte S. silesiacce simillima, sed amentis, que tamen brevissima,
magis S. capreze, cujus forma tantum umbrosa alpigena habenda est. Forsitan justius ut
hybrida, inter S. capream et phylicifoliam media, interpretanda.
— 5. ecaprea orbicularis: amentis crasse cylindraceis, 13 poll. longis semipollicera erassis, patulis
subflexuosis; squamis atris, longissime cinereo-villosis; capsulis conico-subulatis, tenuiter
tomentosis, longissime et gracillime pedicellatis, pedicello nectarium fere 10-ies supe-
rante, stylo subnullo, stigmatibus partitis patulis; foliis tenuibus, obovato-orbiculatis
78 N. J. ANDERSSON,
planis, supra glaberrimis subtus parce tomentosis nervis subelevatis vix rugosis, in-
tegerrimis.
Hab. ad Petropawlosk in Kamtschatka (leg. OC. WRIGHT). — V. s.
Ad S. capream sine ullo dubio pertinet, sed luculenter recedit non tantum capsulis
solito longius pedicellatis, sed etiam foliis multo tenuwioribus subtus vix rugoso-venulosis
et tomento pertenui adpresso, late obovato-orbicularibus, 2 poll. longis 13 latis.
— S. ecaprea subserotina: amentis subpedunculatis, pedunculo semipollicari foliis parvis sed
distinetis instructis; capsulis longe et gracillime pedicellatis; foliis anguste obovatis,
supra glabris subtus molliter tomentosis.
E variis locis Germanie&e et Suecie specimina vidi.
— S. caprea sericea: ramis crassis diffusis, torulosis, infuscatis; foliis lanceolatis basi apice-
que sequaliter angustatis, supra pilis adpressis argenteis tomentosis subtus dense et
molliter argenteo-sericeis; stipulis nullis; amentis densifloris, demum elongatis.
— arborescens: elata, foliis anguste lanceolatis apice valde attenuatis.
— depressa: frutex parvus vel immo depressus, foliis subellipticis. — S. sphugelkut
SMER
Heec forma, quam in varis locis Lapponie Lulensis pluries legi, facie S. Lestadianae
seu S. Lapponum non dissimilis, ab is amentis certe distinguitur. Folia exsiecatione non-
numquam nigrescunt, quare fas est conjicere eam quidquam cum S. nigricante boreali po-
tius habere commune.
— S. caprea corylifolia TureczZ. (in herb. Petrop.): amentis masculis subrarifloris elongatis,
staminibus longissimis, filamentis et antheris pulchre aurels.
Specimina pauca ”ad rivulum Kaja prope->Irkutzk Siberie” lecta in herb. Petrop.
vidi, de quibus nil certi enuntiare audeo, utpote que foliis evolutis non essent instructee.
Ad S. capream quidem certissime referenda ab ea differunt habitu singulari, amentis S.
pyrolifolie subsimilibus. S
— S. caprea laxiflora: capsulis solito longius pedicellatis, stylo breviusculo sed distineto fu-
sco, stiomatum laciniis fuscis erectis; foliis oblongo- ellipticis, planis, margine integro
ciliatis, supra demum glabratis, subtus molliter sericeis.
— capsulis brevibus. — Ex regione Amurensi (MAXIMOVICZ).
— capsulis subulatis et valde elongatis. — In Rossia: Lissino (GRAFF).
Est S. vaganti cinerascenti simillima sed propius ad S. capream pertinens. Folia
juniora ut in Pyro communi, adulta iis S. caprea omnino similia, costa densissme albida.
Adsunt etiam in herb. Petrop. ramuli nonnulli huic forme adpositi, amentis masculis
onusti, vellere fulvescenti-cinereo densissimo obducti, squamis pilis aureis lucidis! de qui-
bus adhuc incertus remaneo. —
Jam diu cognitum est S. capream, formis multis eximie variabilem, vix ullis certis-
que notis a S. cmerea et S. awrita posse distingui, cum iis quasi unam stirpem integram
efficiens. Frequentes itaque exstant modificationes ad has formas accedentes vel, ut ali
libentius voluerunt, cum iis hybride. Tales nuperrime proposuit de harum cognitione
meritissimus A. KERNER sequentes:
"S. Reichardti (Kers. Weid. Nied. Oestr. 1. c. p. 249 (127): amentis precocibus,
bracteis 4—7 minimis suffultis, masculis ovato-oblongis, femineis breviter cylindraceis;
MONOGRAPHIA SALICUM. (d
squamis longe villosis; filamentis longis antheris oblongis; capsulis cinerco-villosis stigma-
tibus brevibus erectis; foliis oblongo-obovatis bis longioribus quam latis, apice breve
acuminatis, basi longe attenuatis, supra sordide viridibus puberulis subtus molliter cano-
tomentosis; gemmis puberulis.
Syn. Salix polymorpha b. Host. Salix t. 69.
— S&S. caprea-cinerea Wim. Fl. 1849 p. 43 Denkschr. 1853. p. 162.
Exsice. Kers. Hb. Sal. n. 163
Hab. prope Breslau Silesie (”Muselwitz et Marschwitz, Lissa und Margareth”) et in Austria:
in vicinitate Vindoboner, ”Dornbach, Döhrling und Bergern nächst Mautern” (WIMMeRr
et KERNER).
Ex illustrissimo KERNER arbor est mediocris foliis brevibus subtus parum venuloso-
reticulatis, antheris oblongis et stigmatibus conniventibus S. caprece affinis, sed ramulis anno-
tinis incano-tomentellis, gemmis puberulis, foliis obovatis supra griseo-viridulis, capsulis bre-
vioribus et stylo brevi sed evidenti ad S. cineream accedens. WIMMER e contrario eam foliis
S. cinerew sed foribus S. caprew similiorem contendit. — Specimina tantum mascula in
herbario Salicwn a KERNER divulgata vidi, que mihi quum foliis supra lucide viridibus,
subtus molliter et tenuiter tomentosis lete viridibus elevato-venulosis 23—3 poll. longis
supra medium 13 poll. latis undulato-serratis et oblique acuminatis, tum gemmis magnis
acutis ad basin obsoletissime puberulis, amentis demum brevibus a S. caprea non distin-
guenda videntur. Ramuli attamen crassiusculi, angulosi, obsoletissime puberuli.
In herbario Petropolitano specimina nonnulla amentis destituta, e pluribus locis
Songarixe a SCHRENK reportata, huc forsan referenda examinavi. Folia habent forma magis
S. cineree i. e. elongato-obovata breve acuminata, sed consistentia et magnitudine S. caprec,
supra pure viridia nervis impressis sublineata subtus denudata nervis minus elevatis rugulosa.
— atrata: amentis confertis curvatis, ob squamas sat latas obtusiusculas atratas et cap-
sulas albo-pilosas eximie dichrois.
Hab. prope Driesen Germanize (LaAscH).
Habitu sat singularis varietas, amentis pulchre versicoloribus, foliis iis S. Reichardti
omnino similis.
"=S. capreola (J. KERNER in litt. et Exsicc. n. 161, 162): amentis brevibus oblongis vel
ovato-ovalibus, sessilibus bracteis paucis suffultis; squamis acutiusculis, totis atris; capsulis
conico-subulatis, albo-sericeis, pedicello nectarium sexies superante, stylo obsoleto, stioma-
tibus integris vel subbifidis erectiusculis; foliis late lanceolatis basi et apice equaliter an-
gustatis, supra saturatius opaco-viridibus rugulosis, subtus cinereis molliter tomentosis
nervis elevatis lanuginosis.
Syn. Salix caprea — aurita Winn. Fl. 1849 p. 43. — Denkschr. 1853. p 163.
— &S. subaurita — caprea KERN. Hb. Sal. p. 161. 162.
— 8. caprea microphylla SÉR. Exsice. n. 99.
Hab. in Silesia ”zwischen Altwasser und Reussendorf, Beinertshöhe, bei Charlottenbrunn,
auf alten Halden bei Kohlau, bei Gottesberg; Ochsenberg bei Schmiedeberg” (WIMMER)
et in Austria inferiori prope Vindobonam (Kom) = Vi 8.
Amentis parvis S. auritam, sed foliis S. capream parvifoliam ommnino simulat.
De formis hybridis S. capre& cum S. grandifolia (S. attenuata KERN. et S. maerophylla
Kern.) et S. silesiaca (S. subeaprea) jam supra disserui. Tales preterea exstant
Su N. J. ANDERSSON.
cum S. repente (S. ambigua EHRH. p. p-)
S. migricamte (S. badensis DÖLL. p. p-)
S. purpurea (S. Maternensis KERN.).
S. viminali (S. Smithiana WILLD.).
S. daphnoide (S. Erdingeri KERN).
). Lapponum (S. Lestadiana HN. p. p-)
S. phylicifolia (S- laurina SM.)
Hybridas spontaneas, quas vocant ternarias, Salicem capream cum S. cinerea et vi-
minali, S. repente et viminali, S. cinerea et phylicifolia, S. purpurea et siuesiaca efficere
contendit ill. WicHura (Die Bastardbefruchtung etc. p. 72).
46. Salix Wallichiana ANDS.
,
S. amentis lateralibus, sessilibus, attenuatis, erectis, densifloris, bracteis paucis et mi-
nutis suffultis, masculis rectiusculis aureo-pilosis, femineis griseis; squamis basi hirsutis,
apice infuscatis, acutis; capsulis conico-elongatis, incano-tomentosis maturitate glabrescen-
tibus, plus minus pedicellatis, pedicello nectarium 2—5-ies superante, stylo nullo, stigmati-
bus erectiusculis; foliis ovato-oblongis, acuminatis, junioribus utrinque argenteo-tomentosis,
adultis supra glabratis subtus sericeis coriaceis, margine aut omnino integris aut obsolete
erenato-serrulatis.
S. Wallichiana ANDS. Act. Holm. 1. c. p. 477. Journ. Linn. Soc. 1. c. p. 50.
Hab. in Indie orientalis regionibus editioribus presertim in alpibus Himalaya. — V. 8.
Sequentes tres formee, quas non sine heesitatione in unam redegi, amentis et foliis
inter se non parum discerepant, attamen congruunt foliis tenuibus sericeo-tomentosis,
amentis nudis longis faccidis et capsulis solito longioribus angustioribus stylo nullo vel
obsoleto preditis.
a. grisea: amentis valde confertis, 1—13-pollicaribus, omnino sessilibus; squamis lon-
gis, acutis, pallidis apice infuscatis; capsulis lineari-conicis, angustissimis, incano-tomentosis
subsessilibus, pedicello nectarium bis superante; foliis supra glabratis, margine tenuiter
serrulatis. ;
Syn. Saliz grisea Wan. Catal. n. 3700; Sreup. Nomencl. bot.
— S. Wallichiana ANDS. Act. Holm. 1. c
Hab. in Nepalia, Kamaon, Sillet, ubi 1821 leg. WArricH, in Kalimath, Bogesin valley
53000—06400 ped. alt.: (STRACHEY et WINTERBOTTOM).
Descr. Arbor vel frutex majoris altitudinis. Rami robusti, ramosi, divergentes, subglaucescenti-
picei, glabri, novelli griseo-tomentosi. Gemme& subtrigone&e, tomento brevi obtecte demum glabrescentes.
Folia petiolata, petiolo tomentoso 2—23 lin. longo, lanceolata v. ovato-oblonga, sepius in apicem acu-
minatum subito attenuata, basi subrotundata vel obsoletius attenuata, 2—3 poll. longa, 3—1 poll. lata,
margine tenuiter crenato-serrulata, juniora valde tenuia utringue pubescentia subtus incano-villosa, adulta
superne glaberrima nitentia, venis prominulis striata, lete viridia, rigida. Amenta sessilia, elongata;
mascula erecta, arcuata, cylindracea, obtusa, 1—13 poll. longa, densiflora, longissime fulvo-tomentosa;
squame2e ovate, atre, basi pilis longis fulvis dense obsite, apice glabre; stamina gemina filamentis lon-
gis gracilibus pallidis basi barbatis, antheris minutis oblongis fulvis. Amenta feminea erecta v. demum
pendula 1—13 poll. longa, apicem versus attenuata subdensiflora; rachis villosa; squame ovato-lanceo-
late, acutiuscule, fulvescentes, apice saltem glabre, basin capsule superantes; nectarium punctiforme
MONOGRAPHIA SALICUM. 51
pedicello villoso semilineam longo vix duplo brevius; capsula lineari-conica, apice obtusiuscula, pilis
adpressis canis densissime griseo-tomentosa; stylus vix ullus; stigmata parva, erecta, siepissime bipar-
tita, laciniis crassis luteo-piceis. '
b. julacea: amentis brevissime pedunculatis, longissimis, valde flexuosis et attenuatis;
squamis obtusiusculis apice fusco glabratis; capsulis pube sparsa obsolete tomentellis, pedi-
cello nectarium ter quaterve superante evidentius pedicellatis; foliis subtus argenteo-
pilosis, margine remote et minute denticulatis.
— Saliv julacea ANDS. Act. Holm. 1. c. p. 476, Journ. Linn. Soc. 1. c. p. 50.
Hab. in sylvis excelsis supra Hyderabad alt. 2600—2700, mense Maj 1831 leg. JACQUE-
MONT — lallob. INEkee. wo Ch
Frutex diffusus, 12—15 ped. altus. Rami divaricati fusco-brunnei glabri, novelli puberuli. Gem-
me ovato-rotundate, picer, glabre. Folia petiolata, 2—23 poll. longa, 1—13 poll. lata, oblongo-ovalia
basi attenuata, apice subobliqua, supra glabra, subtus pilis argenteis brevibus adpressis albo-tomentosa,
demum rigida. Amenta (feminea tantum vidi) sessilia, basi bracteis foliaceis 1—3 facile deciduis suf-
fulta, 3—5 - poll. longa, patenti-divaricata, laxissime flexuosa; squame&e ovato-lanceolate, basi dilutiori
pilis raris conspers& apice fusco glabre; nectarium productum lineare, pedicellus lineam longus; capsula
2—3 lin. longa, e basi attenuato-linearis obtusa, tomento subevanescente flavo-cinerascens; stigmata
sessilia, brevia, crassa, fulva.
c. sericea: amentis brevioribus et latioribus, breve pedunculatis; squamis acutis,
aterrimis, fere totis glabris; capsulis brevibus, obsolete puberulis, pallide fulvescentibus,
pedicello nectarium fere triplo superante; foliis utrinque sed subtus densius cinereo-
micantibus.
Hab. in Himalaya boreal.-occid. reg. temp. alt. 6000—9000 ped. ad Banahal (Hoox. fi. et
THOMSON). — Hb. HOooKER. v. 8.
Arbor ramis gracilioribus fusco-piceis glabris, annotinis griseo-tomentosis. Folia petiolata, petiolo
brevi dense tomentoso, late lanceolata basi subrotundata apice breve acuminata, vel anguste lanceolata
basi angustata apice longius producto acutata, 1—13 poll. longa, ad medium 3-—-32 poll. lata, plana, supra
tenuiter griseo-tomentosa, subtus glaucescentia sat dense albo-tomentosa et micantia. Amenta (feminea
tantum vidi) 1—13 poll. longa, 3—5 lin. lata, patentia vel recurvata, obtusa; rachis villosa; squame
ovate, parte inferiori villose; capsule ex ovata basi conice, pallide fulvescentes, tenuiter puberule,
pedicello squama breviori, stylo nullo vel obsoleto.
Forma grisea ad S. capream habitu quodammodo accedit sed capsul&e subsessiles et
folia plane aliena; forma sericea habitu e contrario S. phylicifoliam guodammodo simulat,
sed stylus nullus; modificatio julacea has extremas aperte conjungit colore et indumento
capsularum et forma foliorum.
47. Salix Sieboldiana BLUME.
S. amentis sessilibus, nudiusculis, erecto-patulis, densifloris, cylindraceis; squamis
lanceolato-linearibus, obtusiusculis, testaceis v. ferrugineis, pilis conspersis; capsulis conicis,
rostratis, pilis rigidis albo-cinereis dense hirsutis, apice subglabrescentibus, pedicello hirto
nectarium duplo superante, stylo brevi crassiusculo, stigmatibus integris vel subbifidis;
EK. Vet. Akad. Handl, B. 6. N:o 1. 11
82 N. J. ANDERSSON,
foliis longe petiolatis, obovatis v. ovalibus, breve acuminatis, utrinque glaberrimis, subtus
opacis, margine acute glanduloso-serratis.
Saliz Sieboldiana BrLumE Bijdrag. p. 517. — Asa Grav: Plants collected in Japan (Expedit. to Japan) p. 319. — AnNps Sal. jap-
in Mem. of the Amer. Acad. of Arts and Sc. v. VI. p. 451.
Hab. in Japonia: Hakodadi. Specimina a WIiLLiAms et Morrow lecta vidi.
Deser. Arbor dicitur sat excelsa. Rami crassiusculi, fusco-castanei vel fusco-virescentes, politi.
cortice sepissime castaneo ruguloso. Folia 1—33 pollices longa, supra medium pollice latiora, aut
exacte obovata aut oblongo-elliptica apice recto nonnihil producta basi rotundata aut rarius subeordata,
margine acute serrulata, serraturis glanduligeris, utringque glaberrima, supra obscure viridia venis eleva-
tiusculis striata, subtus pallidiora subglaucescentia costa et venis flavescentibus pulchre reticulato-venu-
losa; petiolus fere semipollicaris. Amenta (feminea tantum vidi) pollicaria, cylindracea, erectiuscula vel
subpatula, densiflora, cinerascentia, bracteis paucis et parvis suffulta; rachis villoso-hirta; squame line-
ari-lanceolate, obtusiuscule, testacer vel fulvescenti-ferruginer, totx concolores, persistentes, capsulas
fere dimidias &quantes; pedicellus nectarium crassiusculum duplo superans, albo-hirtus; capsule conico-
rostrate, basi pilis rigidis albis condensatis hirte, apice angustissimo subrostrato glabrescente fusco;
stylus subevidens sed brevis, glaber, fuscescens; stigmata sat crassa fulvescentia, sepissime integra.
A formis Salicum in Europa indigenis admodum recedit, nec omnino mihi persuasum
habeo cuinam potissimum sit affinis. Inter S. plylicifoliam et S. capream habitu quodam-
modo ambigit, sed ob capsulas pedicellatas stylo perbrevi preditas eam illi propius asso-
ciandam suspicor. Aperte autem recedit foliis glabris, capsulis albo-strigosis breve pedi-
cellatis rostro glabro, squamis concoloribus!
48. Salix brachystachys BENTH.
S. amentis sessilibus, brevibus, curvatis, densifloris, villosis, basi nudis vel bracteis
paucis cito deciduis suffultis; squamis atris, obovatis, acutiusculis, pilis longis sericeis dense
vestitis; capsulis albo-sericeis, conico-acutatis, pedicellatis, pedicello nectarium 4—5-ies
superante, stylo nullo, stigmatibus sat longis favidis integris subdivaricatis; foliis obovatis,
subtus densissime velutino-tomentosis, demum glabrescentibus, rufescenti-nervosis, integris;
stipulis nullis.
Saliz brachystachys BENTH. plante Hartweg. II. 336. — Anps. Nord-Amerikas Pil. 1. c. p. 121.
Hab. in California, in sylvis prope Monterey (HARTWEG n. 1957) aliisque locis (COULTER,
SOON) — VI
Descer. Frutex dicitur 4-orgyalis. Rami sat validi, obscure picei vel fusco-cinerei, annotini to-
mento densissimo flavo-cinerascente dense obducti. Gemme&e mediocres, conice, acutiuscule, latere in-
teriore subcompresso trigone, picex, minute tomentose. Folia pollice sublongiora supra medium fere
pollicem lata, basi angustata apice rotundata brevissime suboblique apiculata, margine subintegro
vel remote et undulato-denticulata, supra obscure viridia costa basi subtomentosa, subtus plerumque
vellere lucido, denso mollique cinereo-velutina, costa et venis prominentibus dilutius sublanuginosa,
demum rigida et tomento obsoleto glabrescentia venis valde prominentibus et rufescentibus areolato-
reticulata. Amenta omnino sessilia e perulis sat magnis emergentia, bracteis cito caducis primum in-
voluta, mascula longissime argenteo-villosa, subrotundato-ovalia, feminea vix semipollicem longa, ovalia,
squamis et capsulis pilis albo-sericeis sat longis villoso-lanatis; capsulie 3 lin. longe, attenuato-rostrat:e,
stylo plane nullo, stigmatibus crassis flavis primo erectis.
Multum et diu hesitavi, utrum hanc formam, cujus specimina authentica attamen
vidi, cum S. discolore ut ejus modificationem occidentalem conjungerem an ab ea distinctam
MONOGRAPHIA SALICUM. 83
haberem. Amenta quidem breviora, sed squam:se-et capsulse prorsus exdem (stylum attamen
numdquam observavi evidentem!), folia etiam cadem forma sed multo breviora supra ob-
scure viridia subtus plerumque vellere lucido denso et molli cinereo-velutina. Nostra
preterea S. cinerecw haud absimilis est, sed amenta multa breviora, longe albo-villosa et
folia rigido-coriacea.
"S. Scouleriana (BARRATT): amentis longioribus magisque rarifloris et tenuibus; cap-
sulis minus sericeo-villosis; foliis angustioribus et acutioribus, primum villo rufescente
denso obtectis, costa albo-tomentosa.
— temwjulis: amentis femineis pollicaribus, patentibus vel recurvatis, 5 lin. crassis;
capsulis 2—23 lineas longis, stigmatibus fuscis; foliis spathulatis, molliter rufescenti-
velutinis.
— Salix Scouleriana BaArrarr in HooxK. Fl. bor.-amer. II. 145.
Hab. prope Columbia (SCcouLEr), ad Fort Vancouver (ToLMIE) et ad ”Lower Frazer-river”
(DR, INRE SDN
Rami crassiusculi, obscuri vel atri, dense tomentosi. Folia juniora utringue tomentosa subtus
rufescenti-veiutina, obovato-oblonga, integerrima. Amenta fere pollicem longa et semipollicem crassa;
squame obtuse, atre, brevius albo-villose; capsule conico-elongate rostrate, tomento denso cinerascen-
tes, stylo nullo, stigmatibus fulvo-piceis partitis laciniis erectis.
A vera S. brachystachya non differt nisi foliis minoribus ferrugineo-velutinis amentis
longioribus et angustioribus, capsulis majoribus minus dense albo-lanatis. — Sub nomine
S. Scouleriance in herbario Hookeri vidi specimina duo forifera S. brachystachyw sat similia
cum specimine S. sitchensis in una eademque charta adglutinata.
— crassijulis: amentis masculis subelavatis, ob filamenta longa aurea lucidis, femineis
13-pollicaribus crassimis, squamis latis parcius villosis, capsulis 2—3 lin. longis,
e basi crassa cylindraceis; foliis obovatis, vellere ferrugineo velutinis.
Syn. Suliz capreoides ANDS. Nord-Americ. Pil. 1. c. p. 120.
Hab. in California (CoULTER n. 656). — V. s. in herb. Hooxr.
Est, ut jam indicavi, S. caprew orbis veteris simillima, amenta mascula tamen an-
gustiora sed feminea crassiora, utraque quam in nostra breviora; squame fere majores,
atrate, obovato-spathulate; capsule e basi gibba fere cylindracex, 3—4 lin. longe, stig-
mata sessilia bipartita erecta. Folia novella aut utrinque rufo-hirsuta, aut vellere albo
plus minus dense obtecta, demum denudata, integerrima, dura. Gemme ut in S. caprea
vera subglobosee, glabre; rami sepius obscuri et glabri.
Huic simillima est ea forma, de qua sub 5. discolore ut modificatione rufescente
S. eriocephale mentionem feci. Aliam etiam e regione Oregonensi in herb. Asa Grayi vidi
foliis multo majoribus, sed forma, margine et indumento ommnino ut in S. caprea, amentis
attamen ab ea distinctam.
49. Salix diseolor MÖHL.
S. amentis sessilibus, bracteis vel foliis subnullis vel minimis et hirsutis suffultis
primo densifloris demum laxiusculis; squamis acutis, atris, pilis fulvescentibus vel griseis
84 N. J. ANDERSSON,
"longius vel brevius hirsutis; capsulis conicis, acutis, cinero-pilosis, pedicellatis, pedicello
nectarium 4—5-ies superante stylo brevi sed subevidenti, stigmatibus fulvis bifidis laciniis
elongato-linearibus erectis; foliis oblongo-obovatis vel obovato-lanceolatis, rigidis, primo
subsericeis demum glaberrimis, supra lucide viridibus, subtus intense glaucis costa Venis-
que flavicantibus reticulato-anastomosantibus prominulis lineatis; stipulis lanceolatis, acutis;
gemmis magnis, sepius glaberrimis.
Syn. Salix discolor Möt. Neue Schr. d. Gesellsch. Nat. Fr. zu Berlin IV. 234. — Winzp. sp. pl. IV. p. 665. — SPRENG. System.
Veget. I. p. 104. — PErsoon Synops. II. 599. — Porr. Encycl. méth. Suppl. IV. p. 56. — PursH NorthAmer. Fl. II. 613. —
Hoox. Fl. boreali-americ. II. p. 147. — Torreyr Fl. NewYork. II. 206. Nurt. gen. p. 231. — Asa Grav Manual. ed. 2.
p. 414. — DarrnineGr. F1. cestr. p. 5959. — BicrL. F1. Bost. p. 364. — Anps. Nordamer. Pil. 1. c. p. 123.
— S&S. balsamifera BARRATT.
— S&S. sensitiva BARRATT?
— S&S. conifera WANGENHEIM. amer. 123. t. 31. f. 72. (WiuLD. sp. pl. IV. 705 p. p. sec. specimen a WiLnLpD. ipso determinatum.
Alias ad S. humilem ssepissime relata).
Icon. Möt. 1. c. t. 6. fig 1. — San. WoB. p. 279. f. 147.
Exsice. BarraAtt. Sal. amer. n. 3.
Hab. in America boreali-orientali a Nova Anglia (ad lac. Winipeg, circa Carlton-house ad
fl. Saskatschavan, in Newfoundland) usque in prov. Carolinam. — V. s.
Deser. Est frutex mediocris 1-—2-orgyalis vel arbor haud alta (circa Carlton-house specimina
20-pedalia vidisse fertur cl. BOURGEAU). Rami crassiusculi castaneo-rufescentes vel virides glaucedine
non raro obducti, interdum nitide glabri, annotini plerumque puberuli. Gemme magne, rufescentes vel
subviolacee, acute, petiolo subvaginante duplo breviores. Stipule ex ovata basi acute, serrate, gem-
mas vix &e&equantes, in ramulis novellis semilunate petiolum &Xquantes. Folia 2—5 pollices longa, 1—2
poll. lata, juniora sericea vel puberula, tenuia, demum supra obscure viridia et nitida, subtus säepius
intense glauca vel cesia, basi parum angustata apice obtusiuscula vel breve acuminata, margine sub-
integra vel remote et acute sed non profunde serrata, basin et apicem versus integra, venis prominenti-
bus flavicantibus anastomosantibus areolato-reticulata, adulta valde rigida; petiolus semipollicem longus
et ultra, glaber, basi dilatatus. Amenta mascula vix pollice longiora, ovali-oblonga, crassiuscula, excur-
vata, basi bracteis hirsutis nonnullis suffulta, ob squamas atras apice rotundatas longe pilosas fulve-
scenti-hirsuta; filamenta sat longa gracillima; anthere lute& vel aureo-flavicantes. Amenta feminea
longiora, primo oblongo-cylindracea, demum 2—3-pollicaria, nutantia, rariflora, squamis pilosis lIucida;
capsule pilis densissimis et brevibus albido-tomentos&e interdum sed rarius quasi glabrescentes, apice in
stylum fulvum brevem sed evidentem attenuate; stigmata lutea.
Hec species, Americ&e septentrionali omnino peculiaris, varias formas Saliecum in
Europa indigenas nec, quantum novimus, in America obvias vario modo simulat, tribus
presertim modificationibus ludens, sc.
— rigidior: foliis lanceolatis basi apiceque subequaliter attenuatis, 2—4 poll. longis, supra
nitente viridibus subtus intense glaucis, margine subserratis, adultis rigidissimis; sti-
pulis sat magnis oblique cuspidatis serratis; amentis masculis fulvo-aureis, femineis
rectiusculis, capsulis conico-rostratis stylo subevidenti, gemmis et ramulis seepe sub-
caerulescentibus.
Hec nostram S. daphnoidem emulat quoad foliorum formam, consistentiam et glabri-
tiem, ab ea tamen distinguitur: capsulis pedicellatis et pilosis; etiam S. canariensi affinis
sed capsule longe aliene! maxime S. commizte ANDS. similis. |
— latifolia: foliis obovato-oblongis, basi attenuatis apice breve et non raro suboblique
acuminatis, supra glabris subtus cano- vel nonnumquam rufescenti-tomentosis vel
puberulis, margine remote subundulato-serrulatis; stipulis sat magnis, semi-rotundato-
obliquis, undulato-crispatis; amentis crassioribus; capsulis obtusiusculis, stylo fere
nullo; ramis canis vel castaneis; gemmis magnis rufescentibus.
MONOGRAPHIA SALICUM. 35
Quod in Europa S. caprea nostra, haec omnino in America eique ita similis, ut vix
differat, nisi foliis angustioribus magis lucidis subtus non elevato-nervosis nee in nervis
molliter tomentosis, capsulis brevius pedicellatis.
— virescens: foliis angustius lanceolatis, 1—2 pollices longis, supra medium 1—1 poll. la-
tis, undulato-serratis, utringue glabrescentibus, subtus glaucis, vix elevato-nervosis,
stipulis nullis vel parvis; amentis cylindraceis subdensifloris, capsulis brevius pedi-
cellatis, dense incano-tomentosis.
Heec iterum S. phylicifoliam non male representat, quum foliis angustis late viridi-
bus et glabrescentibus, tum amentis anguste cylindraceis, sed ad typicam S. discolorem
aperte pertinet ob capsulas evidentius pedicellatas stylo vix ullo apiculatas.
Specimen sS. discoloris, quod in herb. Wirzp. ab ipso MUHLENB. datum examinavi, hanc formam potissimum sistit. Rami
graciles castanei, glaberrimi; gemmsae mediocres, applanatee, fuscse, glabrae; folia 14 poll. longa oblonga basi apiceque subacqualiter
attenuata, utringue parcissime puberula, supra saturate viridia subtus glauca, margine remote suberenata; amenta mascula pollicem
longa gracilia fulvo-aurea, squamis acutiusculis apice fuscis pilis longissimis lucidis villosis; amenta feminea pollice vix longiora cras-
siora subdensiflora, squamis obovatis obtusis apice piceis brevius fulvo-villosis, capsulis sat magnis conicis basi subglabrescentibus longe
pedicellatis, stylo subevidenti fulvo, stigmatibus piceis integris erectiusculis. — S. phylicifoliam certe habitu simulat, sed recedit foliis
puberulis, capsulis longe pedicellatis stylo brevissimo apiculatis. Hoc specimine seductus speciem hancce olim (Nordamer. pil. I. c.)
S. phylicifolise europas analogam formam americanam, ut S. depresse S. vagantem, S. pentandrae S. lucidam, S. triandra S.
nigram etc., habui.
Adsunt preterea specimina, que nunc a S. hunmvili nunce a S. vagante rostraia 2egre
distinguuntur; folia nempe sunt lingulato-obovata basi longe attenuata subtus violaceo-
opaca, breve obovata tenuia subpellucida subtus vix glaucescentia; sed amentis et capsulis
recedunt.
” S. eriocephala (MCEHX.): amentis initio ovalibus, densifloris, longissime aureo-hirsutis;
squamis obtusiusculis; capsulis ex crassa basi elongato-conicis, albo-villosis vel interdum
glabriusculis, stylo fere nullo; foliis tenuibus, subtus vix glaucescentibus, margine undula-
tis; stipulis semicordatis.
Syn. Saliz RR MicHEAUux Fl. boreal.-americ. II. 225. — Asa Grar (CAREY) Manual ed. 2. p. 414. — Anps. Nordamer.
12 de ns
— S&S. crassa BARRATT (ex ASA GRAY).
Hab. locis 'similibus ac precedens per Americam borealem. — V. s.
Var. — parvifolia: foliis obovato-ovalibus, subpellucidis, pallide virescentibus; fruticulus
parvus, ramis eximie divergentibus, facie S. vagantis rostrate vel S. cinerec.
Ad fl. Saskatchavan (BoURGBAU).
— rufescens: foliis demum subcoriaceis, obovato-rotundatis, supra glabre nitidis ob-
scure viridibus subtus rufescenti-tomentosis, vel glaucescentibus; gemmis mag-
nis, obtusiusculis. — In America occidentali.
Hec forma S. brachystachye — Scouleriane similis est, ab ea attamen amentis multo
longioribus magisque laxifloris capsulis demum longius pedicellatis differt.
Non pro certo contendere audeo utrum S. eriocephala hecce a vera S. discolori di-
stincta sit, an ejus modificatio tantum. In herbariis omnibus, que perscrutavi, has semper
confusas vidi, nec e descriptionibus differentias quasdam eruere possum; quod enim ad
squamas fosculorum attinet, que, sec. Asa Grav, in S. discolore acute in S. eriocephala
obtus2e esse dicuntur, in hac specie ut in fere .omnibus affinibus admodum variant; II.
Torrey de S. eriocephala nullam facit mentionem, hanc S. discolori sine ullo dubio subjun-
gens. — Arbor dicitur mediocris vel frutex sat altus, habitu ommnino S. capre2e.
36 N. J. ANDERSSON,
”" S. prinoides (PsH): foliis, amentis et capsulis ut in priore, sed stylo parum eviden-
tiori, stigmatibus sat longis divisis lacinus filiformibus patulis.
— Saliz prinoides PsH. North. Amer. F1. II. 613. — SPRENGEL Syst. Veget. I. 102. — Porr. Encycl. méth. Suppl. IV. p. 67. —
Nurr. gen. p. 231.
Hab. etiam in America septentrionali orientali iisdem in locis ut precedentes. — V. s.
De hac specie iterum incertus sum; e descriptione a precedentibus et omnibus S.
cinerascentibus differret ”stylo elongato” et forsitan melius S. phylicifolice affinis censeretur;
specimina tamen, que plurima vidi, etiam in eo S. discolorem magis revocaverunt, qgquod
stylum ullum subproductum vix observare -possem. Purst ipse de hac dicit ”resembles
S. discolor”, NUTTALL eam cum SS. discolore cum? conjungit, ut etiam Asa GraY aliique.
Folia angustiora, supra magis lucida viridia, subtus minus elevato-nervosa, margine minus
serrulata. S. myricoides MöHr. in hanc forsitan etiam referenda, potius autem S. cordate
variatio censenda.
50. Salix Geyeriana ANDS.
S. amentis brevibus, subrarifloris, bracteis paucis suffultis; pedunculo brevi; squamis
fulvis, obtusiusculis, sparse pubescentibus; capsulis ex ovata et crassa basi conico-oblongis,
subsericeis vel fere glabrescentibus, longe pedicellatis, pedicello nectarimm 6-ies superante,
stylo nullo, stigmatibus sessilibus cruciformi-partitis fulvis; foliis lineari-lanceolatis breve
acuminatis planis vix elevato-nervosis, utringue molliter tomentosis, integerrimis.
— Saliz Geyeriana ANDS. Nordamer. Pil. 1. c. p. 122.
Hab. in America septentrionali ”Missouri and Oregon, Rocky mountains” OC. A. GEYER n.
286. — V. s.
PDescr. Frutex humilis 2—3-pedalis subdepressus, ramis crassiusculis subtorulosis, sepius quasi
glaucescentibus ceterum fusco-castaneis, glabris. Folia, que tantum novella vidi, ä—13 poll. longa supra
medium vix semipollice latiora, basi angustata apice breve acuminata, supra parcius subtus densius
tomentoso-sericea, plana, nervis vix ullis elevatis lineata, subtus pallidiora nec glaucescentia margine
integra vel integerrima serraturis obsoletissimis; stipule nullxe; gemmee parve, obtusr, fusco-castaner.
Amenta mascula sessilia, ebracteata, semipollicaria, pallide aurea, anguste cylindracea, obtusa, squamis
pallidis, filamentis elongatis, antheris demum subobscurioribus; amenta feminea pollicaria, patulo-erecta,
bracteis vel foliis paucis parvisque pilosis stipata, elongato-cylimdracea, obtusa, densiflora, squame breve
aureo-villose obtuse apice vix obscuriores, capsule 2 lineas longe acutiuscule.
Est sine dubio S. vaganti (rostrate) valde affinis ejusque forsitan modificatio maxi-
me angustifolia, sed habitu toto et characteribus nonnullis non parum diversa. Rami enim
glaucescentes, folia insolito angustiora molliter tomentosa plana, amenta mascula breviora
et crassiora, feminea magis elongata et densiflora.
SI. Salix vagans ANDS.
S. amentis breve pedunculatis, foliis parvis vel bracteis suffultis, patulis, femineis
spe rarifloris; squamis lingulato-linearibus, pallide fulvis apice vix obscurioribus, parce
pilosis; capsulis ex ovata basi lineari-conicis, obtusiusculis, sericeis (rarissime glabris), longe
pedicellatis, pedicello nectarium 6—10-ies superante, stylo vix ullo, stigmatibus bipartitis
MONOGRAPHIA SALICUM. 87
laciniis brevibus patulis; foliis breve lanceolatis vel obovatis, subintegris, demum rigidis;
stipulis parvis.
Salix vagans ANDS. Nord-Amerik. Pil. 1. c. p. 121, Bot. Not. 1858 p. 45.
Qui Salicem depressam vel lividam Scandinavia, S. Starkeanam Bossie ct Borussise
et S. rostratam America borealis earumque formas attente, nulla quadam opinione preoc-
cupatus, comparare studet, non potest quin eas omnes ad unam candemque Salicum spe-
ciem pertinere credat; hoc mihi saltem, fere innumera specimina e variis terris examinanti,
omnino persuasum habeo. Statura quidem fruticis vel arbusculre, forma, magnitudince et
indumento foliorum inter se diverse existunt modificationes suas regiones ceteris fere ex-
clusis occupantes, foliis glabris et tenuibus typum S. plhylicifolice seu erassiusculis velutinis
et rugulosis S. capream magnopere simulantes, sed omnes congruunt constructione floruwm
quwm masculorum tum femineorum, ut nullis notis distimgui possint. In orbe vetere fru-
tex frequentius obvenit aut depressus aut humilis folius tenuissimis demum rigidis adultis
glaberrime nitentibus subtus sepe lividis (minoribus et subintegris = S. depressa, 'S. livida,
majoribus crenatis = S. Starkeana) aut altior, foliis majoribus utringue pubescentibus fere ut
in S. caprea (= S. cinerascens), donec in America septentrionali adhuc excelsior fit, mag-
nitudinem arboris mediocris attingens foliis grandioribus fere ut in S. discolore, et certe
cum hac specie facile confundenda (= S. rastrata). Sed amentis masculis tenuibus pallide
flavescentibus anguste cylindraceis, et femineis gracilibus capsulis minutis longissime pe-
dicellatis obtusiusculis et quasi linearibus, squamis pallidis semper, quam varia et muta-
bilis alias sit, insignis et ab affinibus optime dignota videtur. — Speciei itaque per regio-
nes subarcticas per totum orbem late vaganti, characteribus — quod saltem ad folia ad-
tinet — tantum vagis circumscripte nomen S. vagantis imposui, quum alia, quibus jam
pridem divulgata et descripta, aut erronea (ut S. depressa L.) aut formas, locis certis pe-
culiares, (ut S. Starkeana et S. rostrata) respiciunt. — He itaque modificationes primarize
proponendee:
1. S. rostrata (RCHDS.): arbor vel arbuscula mediocris, ramis subvalidis, ramulis
plerumque griseo-tomentosis; foliis obovato-lanceolatis supra demum glabratis, subtus cine-
reo-pubescentibus glaucescentibus; stipulis semicordatis, serratis, acutis; amentis femineis
breve pedunculatis laxifloris, foliis parvis suffultis; capsulis pubescentibus.
Syn. Saliz rostrata RICHARDS. app. p. 37 (excl. syn. Sm.); Hook. fl. boreal.-americ. II. 147; Torrer fl. New-York II. 211; Asa
Grar (Career) Manual ed. 2. p. 416.
— S. vagans occidentalis ANDS. I c. p. 122.
Hab. in America potissimum boreali-orientali usque ad fl. Saskatchavan (FEnpr. Nov.
Mex. nh. 815) et in alpibus Rocky mountains sat frequenter.
Descr. Frutex 4 15-pedalis vel arbor mediocris, ramis erectis, ramulis tenacibus divergentibus
pallide viridi-flavis vel fusco-castaneis immo nigricantibus, primo pubescentibus demum fusco-lucidis,
dense amentiferis. Folia 2 4 pollices longa, supra medium $—1 poll. lata basi sepius attenuata, plus
minus acuminata vel apice brevi obliquo subrecurvata, prima adolescentia tenuia subpellucida flavida
vel pallide rufescentia demum rigidiora, margine subciliata aut integra aut remote et non profunde
serrulato-undulata, supra planiuscula demum glabrata et nitentia, subtus nervis prominentibus et ana-
stomosanti-reticulata sepissime molliter tomentosa presertim in nervis, forma admodum varia, nempe
aut obovata aut late vel anguste lanceolata; petiolus sepe plus quam semipollicaris, utplurimum pube-
scens; stipule, quum adsunt, semicordato-ovatze, acute, margine argute serrate, pubescentes, acute ner-
vose; gemme stipulis breviores, acute, puberule. Amenta mascula sessilia, bracteis 2—4 parvis pilosis
38 N. J. ANDERSSON,
suffulta, erecto-incurvata, pollicaria 2—3 lin. crassa, densiflora, obtusa, basi angustata, pallide aurea;
squamis fulvis, acutiusculis, fulvo-pilosis; antheris magnis, flavis. Amenta feminea breve pedunculata,
pedunculo vix pollicari foliis 4—5 parvis pilosis instructo, patula, pollicaria, rariflora, demum elongata
et laxissima; squame pallide fulve, acutiuscule, pedicellos primo &equantes, basi pilose; capsule 2 lin.
longe, basi rotundate, anguste, conico-subulate obtusiuscule cinereo-pubescentes, vel interdum majores
et demum subglabrescentes; stylus plane nullus; stigmata fusco-brunnea bifida, laciniis suberectis vel
patulis.
E formis numerosis, quibus hec species per vastissimas regiones Americe septentrio-
nalis late dispersa eximie ludit, sequentes preprimis adnotamus:
— latifolia: foliis 23—3 poll. longis, supra medium 1—13 poll. latis, longius acuminatis,
tenuibus, subintegris, subtus molliter tomentosis; stipulis parvis acutissimis.
Specimina perpauca hujus modificationis in insula Vancouver a Dr. LYALL lecta
vidi aut S. discolori aut potius S. capree angustifolie sat similia, sed amentis ab
utraque mox bene distinguenda.
— lanata: foliis ex ovato-subcordata basi ovali-oblongis, erassioribus, 13 poll. longis, in-
tegris, breve acuminatis, utrirgue cinereo-sublanatis; capsulis magnis a basi latissi-
ma ovatis; ramis nudiusculis, junioribus fusco-tomentosis.
Ad ”Lower-Frazer-river” a Dr. LyYaALL lecta.
Si cum quadam ex nostris formis comparanda optime cum S. grandifolia, cui si-
milis est foliorum forma, indumento et nervatione sed capsulis longe recedit.
— obovata: foliis obovato-oblongis, 1—2 poll. vix longioribus apice obliquis, demum rigi-
diusculis, supra lete viridibus, subtus pallidioribus pubescentibus et acute nervosis.
Hec forma typica, ubique in America septentrionali frequens, variat:
subambigua: foliis ovali-obovatis, rigidissimis, margine remote serrulatis, subtus
lucide tomentellis.
Habitu nostre S. ambiguce. In Sumass-prairie: LYALL.
subrepens: foliis lingulato-lanceolatis basi longe attenuatis, breve acuminatis, 13
poll. longis, supra medium vix 3 poll. latis, subtus sepissime tomentosis.
E Rocky mountains: BourGrAU.
— lanceolata : foliis elongatis supra medium parum dilatatis, fere 2 pollices longis vix i
poll. latis, utringque pilis adpressis incano-hirtis; amentis magis densifloris.
Speciminia perpauca ad fl. Saskatschavan a BourRGEAU collecta possideo; foliis tan-
tum angustioribus a precedente recedunt.
— glabrescens: foliis valde tenuibus obovato-lanceolatis supra pilis tantum perpaucis dere-
lictis glabrescentibus et nitidis, subtus magis glaucescentibus demum etiam glabratis.
Ad fl. Saskatchavan: BourRGEAU.
In S. lividam americanam aperte abiens, a qua vix nisi foliis minutissime pubescen-
tibus et forsan etiam majoribus differt.
2. S. cinerascens (WBG): frutex aut orgyalis aut humilis et depressus, ramis tenui-
bus tenacibus, ramulis griseo-pubescentibus; foliis obovatis integris, demum rigidis et supra
glabratis, subtus molliter pubescentibus; capsulis tomentosis.
Syn. Saliz vagans 1 cinerascens « Linneana ANDs. Nordamerik. Pil. 1. c. p. 121.
— 5. livida P cinerascens WBG. Fl. lapp. n. 273, su. n. 1139. — Anps. Sal. lapp. p. 53; Hn. Skand. fl. ed. 3. p. 179.
depressa a cinerascens FR. Mant. t. p. 57.
depressa «a velutina KocH. Synops. ed. 2. p. 751.
- depressa LEDEB. Fl. ross. III. 611.
« sphacelata (non SM.) SOMMERFELT Supplem. fl. lapp. p. 42; Hn. Skand. F1. ed. 2. p. 271.
Za WIR AA
MONOGRAPHIA SALICUM. 89
Hab. in Lapponia Tornensi, in Norvegia maxime septentrionali, per regiones septentrio-
nales et arcticas Rossie fere totius et Songariz, usque in Kamtschatkam.
Deser. Frutex prostratus plerumque sepe autem secus fluvios in regione sylvarum fere orgyalis,
faciem S. cinere& gerens, forma jam descripte americane valde similis sed omnibus partibus fere minor.
Folia 13-pollicaria vel breviora, basi angustata, breve et suboblique acuminata, obovato-lanceolata, supra
demum saturate viridia glabrata, subtus pallidiora sparse tomentella, integra vel obsolete et repando-
serrulata, exstipulata, sed in ramulis vegetis folia stipulis reniformibus villosis gaudent. Amenta omnino
ut in S. rostrata, sed feminea breviora, capsul&e maturitate etiam nonnumquam glabrescunt.
Linneeum, Salicem quandam in Flora sua lapponica sub n. 361 enumerantem, hanc
formam intellexisse eamque in Flora svecica ed. 2 nomine SS. depresscw attulisse jam pridem
contendit Frirns (Nov. Mant. I. p. 26 et Bot. Not. 1840 p. 198), quem secuti sunt bota-
nici plerique. Hanc formam TLinneo fuisse ignotam hec probant: 1) Apud nos in
Lapponia tantum Tornensi occurrit, quam partem Lapponie non adiit Linneus; quare de
hac dicere non potuit: e Lapponia in horto introduxi (cfr. F1. su. ed. 1); nec ”in alpibus
et desertis occurrit” (fl. lapp. p. 289); 2) In Flora suec. ed. 1. — quam quum scribebat
plantarum species in Lapponia a se visas memoria certius retinuit — eam ad S. capream
vel n. 365 fl. lapp. ipse retulit; 3) in F1 lapp. ”arbor dicitur parva”; 4) in Spec. plant.
nullam ”S. depressam” ut speciem propriam attulit, sed tantum ut formam SS. lanate (p.
1446, n. 21 £); 5) in herbario Ipsius nullum hujus speciei specimen a Linneeo hoc nomine
inscriptum adest, sed aliud, cui hec inscripsit Smithius: ”an S. sphacelata F1. Brit.? — vi-
detur F1. lapp. n. 361 — depressa FI. su.”, quod est forma +. caprec, quoad formam folii
S. grandifoliam guodammodo simulans; sed aliud exstat- specimen, folium nempe S. glaucce
hoc numero (361) Flor&e lapponice signatum, cui adscripsit SmitHius ”S. caprece p sp. pl.”
— ut in flore Suec. ed. 1.; hanc ”S. depressam” ipse intellexit nominis auctor. (Cfr. HART-
MAN. Vet. Ac. Handl. 1850 p. 181); 6) in F1 suec. ed. 2 se hanc ex alpibus (sed in Lu-
lensibus non occurrit!) in hortum introduxisse, eamque foliis ad S. capream vergere dicit;
sed in Spec. plant. ed. 2. p. 1447 hec habet: ”Varietatem 6 (Salix depressa, F1. lapp. n. 361,
fl. su. ed. 2. n. 899) eandem (ac S. lanata) esse cultura docuit”. 7) Specimina omnia, ad
hanc formam referenda, que in herbariis Veterum inspexi, nomine ”S. arbuscule” signata
vidi. — Hanc formam (n. 361 Linn. fl. Lapp.) prolem hybridam autumavit ill. Wimmer (Fl.
v. Schles. ed. 3 p. 187), n. 352 fl. lapp. LInn. ad hanc speciem referens. — Que quum ita
sint, quum semper dubium manebit, quam formam suo n. 361 fl. lapp. potissimum intel-
lexerit Linneus, quum preeterea eam in Lapponia fere orgyalem detexerit WAHLENBERG
(que forma hujus speciei alpine est typical!) et plane eandem in America arboris staturam
acquirere nobis cognitum habemus, nomen SS. depresse certe esse rejiciendum credimus. —
Quo nomine formas varias alpigenas foliis lanceolatis molliter hirsutis gaudentes verosimi-
liter intellexit Linneus aut S. glauce aut S. capree alpine aut, quod mibi potissimum
placet, S. lanate in alpibus desertis et summis vere depressc.
Hec forma per regiones arcticas et subarcticas orbis veteris facile totius dispersa
multas prebet modificationes, ex quibus sequentes notabiliores:
— capreceformis (LAasSTADIUS, in schedulis), amentis majoribus, femineis demum laxe pen-
dulis; capsulis basi incrassatis, brevius pedicellatis; foliis majoribus, basi longe atte-
nuatis, supra lucide viridibus, subtus opaco-tomentosis.
KE. Vet. Akad. Handl. Bi; 6, N:o 1, 12
90 N. J. ANDERSSON,
Specimina pauca in Lapponia Tornensi a Lestadio lecta vidi. Est S. rostrate simillima, sic ut ea
ceteris formis major et robustior, quasi a S. caprea et vagante apud nos hybrida, ab utraque difficile di-
stinguenda. Rami admodum divaricati, ramuli crassiusculi; folia 11—2 poll. longa, supra medium 3—1
poll. lata; amenta 1t longa.
— auritoides: frutex humilis, ramis torulosis divaricatis fuscis glabris, ramulis annotinis
parce tomentosis; foliis parvis, oblongo-obovatis, basi parum attenuatis nonnumqguam
subeordatis, tenuibus, utringue subglabratis, subtus pallidis, venis elevatioribus rugu-
losis; amentis brevissime pedunculatis, brevibus; capsulis conico-subulatis.
Hab. in Siberia ad flumen Tscharysch: TURCZANINOW.
S. auritam foliis ruguloso-venosis revocat, sed amentis bene distincta. Frutex vix 2-pedalis; rami
crassi, fusco-atri; folia vix pollicem longa, supra medium + poll. lata; amenta semipollicaria.
— obscura: foliis lanceolatis, tenuibus, denudato-opacis.
Hab. in Kamtschatka (STEWART, LUBANSKI).
Fruticulus parvus foliis angustis et opacis S. versifoliam eximie simulans. Amenta non vidi.
— florida: amentis femineis distincte foliato-pedunculatis, valde elongatis et eximie rari-
floris; squamis tenuissimis, elongatis subulatis; capsulis angustis, tenuiter puberulis,
viridulis, longissime pedicellatis, pedicello capsulam longitudine subsuperante piloso,
stylo steken sed brevi; foliis elongato-lanceolatis, utringue sed supra parcius
pubescentibus, subtus pallidioribus, integris.
Syn. S&S. depressa cinerascens MAxImovicz Flora amur. in Mém. prås. å VAcad. de S:t Petersbourg T. IX. p. 244.
Hab. in Asia septentrionali-orientali ad flumen Amur: MAXIMOVICZ.
Est S. capree laxiflore ommnino analoga et a ceteris modificationibus su& speciei habitu aliena. —
Frutex pedalis, ramosissimus. Folia iis S. viminalis fere similia basi apiceque subequaliter angustata, sti-
pulis minutis predita; amenta fere bipollicaria quam in ceteris Salicibus mihi cognitis ob capsulas lon-
gissime pedicellatas et angustas magis rariflora.
3. S. livida (WB6): fruticulus vulgo humilis, ramis ramulisque rufescenti-castaneis
vel viridibus glabris; foliis ovali-obovatis vel lingulato-lanceolatis, tenuibus, utringque gla-
berrimis, supra lete viridibus, nervis rninus distinctis et prominentibus planiusculis, subtus
lividis vel saltem pallidioribus acute nervosis, integris vel remote serrulatis; amentis breve
pedunculatis, foliis vix rite evolutis paucissimis suffultis; capsulis pubescentibus vel gla-
bris, stigmatibus brevibus.
— tenuior: ”foliis primo plicatulis, tenuibus, mox levissimis, rigidis, glaberrimis, parallelo-
nervosis, subtus livido-glaucis”, margine integris vel obsoletissime et remotius serru-
latis; frutex vix pedalis, a basi ramosissimus.
Syn. Salix foliis integris glabris ovatis confertis pellucidis LInNn. fl. lapp. n. 356; sp. pl. ed. 2. p. 1445, n. 14 £.
— 5. arbuscula y LINN. f. su. ed. 2. n. 886; S. arbuscula ff LANN. sp. pl. ed. 2. P. 1446.
— 8. livida WBG FI. lapp. n. 488, t. 16. f.”6. fl. su. n. 1139. — KocH Comment. p. 39.
— S&S. depressa BP lwida FR. Nov. Mant. I. p. 58. — KocH Synops. ed. 2. p. 751. — LEpEB. fl. ross. III. p. 611. —
SCHRENK Reise II. 522
— &S. foliolosa AFZEL. msecr. sec. WBG. — Wizzp. sp. pl. IV. 685.
— S&S. vagans glabrescens intermedia ANDS. 1. c.
Icon. RcHB. Icon. n. 2008—2009.
Exsice. H. N. V. 63.
Variat.: hebecarpa: capsulis plus minus cinereo-tomentosis.
lejocarpa: capsulis glabris testaceis
Hab. in regione sylvatica (et subalpina inferiore rarius) Lapponiz totius usque in Sueciam
mediam et meridionalem descendens; per Rossiam septentrionalem et arcticam.
MONOGRAPHIA SALICUM. bil
Habitu ad S. phylicifoliam vel arbusculam accedit. A priore siepius recedit statura multo humi-
liori subdepressa, ramis undique divergentibus gracillimis, foliis brevioribus obovatis breve acuminatis (vix
pollicem longis) acutius magisque regulariter nervosis rarius minute et remote serrulatis, squamis pallidis et
capsulis rarissime glabris semper autem longissime -pedicellatis stylo plane nullo apiculatis; a S. arbuscula:
ramis non strictis gracilioribus, foliis latioribus, amentis sessilibus et capsulis longe pedicellatis linearibus.
— bicolor (FR.): foliis primo rugulosis tenuibus mox laxvissimis, reticulato-venosis, primitus
subtus velutinis demum subtus glaucis (haud lividis); stipulis sepe reniformibus.
Syn. Saliv bicolor Er. Nov. Fl. Suec. ed. 2. p. 284.
— &S. depressa y bicolor PR. Nov. Mant. I. p. 58; Kocm Synops. ed. 2. p. 751.
Hec modificatio regiones adhuc australiores Suecie et septentrionales Germanixe occupat, forma
auritoide S. cinerascentis supra allate haud absimilis et S. hastate quodammodo analoga, a precedente non
differt nisi foliis durioribus, primitus subtus puberulis, margine non raro crenatis, quibus ommnibus ad se-
quentem evidentissimum efficit transitum. ”Nunc frutex elatior, nunc humifusus, utique ad S. awritam B
et magis ad S. plicatam accedens, precipue cum stipule insuper subreniformes, folia juniora subtus pilosula
nec velutina et amenta minus laxa, sed millenis exemplaribus collatis ne unicum quidem in adulta vidi a
precedentibus characterem. At nisi forma typica adfuisset, vix hane separassem”. FR. 1 c.
— Starkeana (Wirzzp.) frutex altior; foliis majoribus, utringue glaberrimis, margine spe
sat grosse crenatis, subtus vix glaucescentibus, utrinque acute venulosis; stipulis sat
magnis, cordato-ovatis, crenatis; amentis masculis crassioribus, staminibus fulvis, cap-
sularum pedicello nectarium non raro 9-ies superante.
Syn. Salix Starkeana WiLLp. sp. pl. IV. p. 677; Ser. Syst. Veget. I. p. 104; Prrs. Synops. II. p. 600; BeEssErR Enum. p. 37; LEDEB.
f. alt. IV. p. 274; Traurv. Mém. de la Soc. des Natural. de Moscou. VIII p. 378; Turcz. Baikal. n. 1032. — KARELIN et
Kirinorr Enum. pl. des. soongaro-khirg. n. 771. — Parzr, Erk. et Mey. F1 v. Preussen p. 138.
uliginosa STARKE ex WILLD.
livida Wimw. Fl. v. Schles. ed. 3. p. 187; Dörr. fl. von Bad. p. 499.
. depressa LEDEB. fl. ross. III. 611. p.p.; Ner. Nachtr. zu Maly's Enum. 1861. p. 71; ScHur. Enum. pl. Transsylv. p. 620.
. depressa Starkeana WEINu. F1. Petrop. p. 97.
. malifolia Bess. Galic. II. p. 313, Enum. pl. Volhyn. p. 37; ErcHw. Skizze p. 129 (non Sm. quae = S. hastata).
. vagans glabrescens orientalis ANDS.
Icon. RcHB. Icon, t. 2010; Lorrk f. 1205.
Exsice. Wium. Hb. Sal. n. 43, 44.-
|
Za ta Zn Ta Ia Za
Hab. in Europa orientali, ut in Borussia, Silesia (paucis locis), Transsylvania et Galicia
(ScHurR et Bess.) ad Pfohren Duc. Badens. et ad Petropolin.
Vix ullo modo nisi notis jam allatis, idque non semper, a priore differt. Vegetior et robustior vi-
detur, S. Schraderiane valde similis, sed amentis longe diversa. Est modificatio australior speciei suxe,
non ubique cum S. auwrita hybrida sed sepe cum tali confusa.
— americana: foliis magnis, 2—3 poll. longis, late lanceolatis vel subovatis, margine un-
dulatis, primo tenuibus et subtus partim glaucescentibus, demum rigidiusculis et
utrinque viridibus, nervis pallidioribus pulchre reticulatis.
Hab. in America septentrionali ad fluv. Saskatchavan (BourGrAv).
Forma et magnitudine foliorum S. discolorem valde simulat. Ab omnibus-S. livide modificationi-
bus recedit foliis margine crebrius serrulato-undulatis, colore viridi et reticulatione nervorum insigni. Ad
formas denudatas S. rostrate attamen modificationes permulte adsunt transitorie.
Forme ut vocant hybride exstant a S. vagante
cum S. myrtilloide (S. hirtula ANDS.)
— -S. purpurea (S. Ritschelit WIMM.)
Ill. Dörr (flora badensis), formis hybridis etiam valde addictus, sequentes a FID.
BRUNNER in regione Badensi inventas, ut proles hybridate ortas, a me non visas mihique
itaque ignotas, proposuit:
92 N. J. ANDERSSON,
" S. coerulescens Dörr (fl. von Baden p. 517): rami patentes, fusco-virides vel viridi-
rufescentes, graciles, annotini molliter tomentosi subceinerei. Folia planiuscula, obovata vel
obovato-elliptica, apice breve obliqua, plerumque minute undulato-crenata, supra viridia pi-
lis adpressis conspersa, subtus lividis venis elevatis reticulata, juniora subpubescentia adulta
glabra. Stipule ovato-vel semicordato-reniformes. Amenta brevissime pedunculata; squa-
me obovato-oblonge cinereo-tomentose apice infuscate; capsulXx ex basi ovata conico-
cylindrace2e, obtuse, incane, pedicello nectarium 4—6-ies superante squamam superante,
stylo brevi, stigmatibus ellipticis plerumque bifidis.
Syn. Salix cinerea X livida BRUNNER (DÖLL).
— S&S. wwrita X Starkeana PATzE in sched,
Hab. in ducatu badensi ”auf den Mooren bei Pfohren”: Fin. BRUNNER sec DöÖrLL.
H&ec forma 9 mihi — quantum e descriptione eruere potui — S. cineree potius associanda vide-
tur. — Nonne huc etiam referend&e sunt form, de quibus in Borussia a Do. RITSCHL lectis mentionem
fecit ill. WIMMER (Denkschr. 1853. p. 166) sc. S. livida-cinerea prope Posen et S. livida-caprea ”in Kur-
nicker Forst hinter Godki”. Specimina nulla vidi. Forsitan parum a S. Starkeana, his regionibus fre-
quenter obvia, diverse, foliorum tantum forma et indumento S. cineream aut S. capream simulantes,
”" 8. livescens Dörr (1. ce. p. 520): rami divergentes, gracillimi, annotini rarissime
cinereo-tomentelli, adulti glabri. Folia obovata, sepius apice obliqua, basi attenuata, supra
pilis brevibus et adpressis conspersa viridia, subtus glabra viridi-livescentia, venulosa,
margine crenulata. Amenta subsessilia, ovato-oblonga, antheris semper flavis, capsulis ex
rotundata basi conicis obtusis incano-tomentosis, stylo brevissimo, stigmatibus ellipticis vel
oblongis integris vel bifidis. — (S. aurita X livida WiImm., Dörr.)
Hab. locis turfosis iisdem ac precedens: BRUNNER.
Est, sec. DÖLL, fruticulus parvus ramis divergentibus ramulisque viridi-fuscis v. cinerascentibus.
Variat foliis majoribus v. minoribus plus minus acutis rugulosis obscure aut pallide viridibus, capsulis
plus minus sensim acutatis albo- vel cinereo-micantibus; quibus nunc hanc nunc illam parentum accedit.
In Suecia boreali peritissimus L. L. LastADIVS ad urbem Piteå fruticulos nonnullos
1823 detexit, quos sub nomine S. aurita d sublivida divulgavit et hoc nomine jam 1832
descripsit Fries in opere sua laudatissimo Nov. Mant. I. p. 56. (HN Skand. FL ed. 9
p. 179, S. depressa fp glabrata ibid.?, cui S. myrtoides FR. ut synonymon relata est, sed
deinde etiam sub S. versifolia). De qua forma hec preterea addidit auctor illustrissimus:
”Quid sequentis (S. depresse) varietates sub sua specie, hec sub S. aurita, eisdem longe
similior quam matri in statu juniori, adultior foliis reticulato-rugosis magis et aliter pilosis,
apice recurvis veram se S. auritam monstrat. Amentis simul laxioribus et squamis haud
sphacelatis sq. accedit. Alia a Lestadio accepta specimina amentis laxis, pedicellis elon-
gatis, capsulis glaberrimis sequenti adeo accedunt, ut nisi inventor contrarium certus sua-
serit ad illam retulissem. Hoc modo S. aurita et depressa formis prorsus mediis jungun-
tur et conjunxeram nisi duo aderant utriusque typi evidentissimi”. In diario Bot. Not.
1840 p. 187 hanc formam modificationi S. aurite + ambiguce EHRH. (quam e S. aurita et
repente hybridam minime agnovit) subjunxit, sed in Summa Veget. Scand. denique nullam
de ea mentionem aliter factam invenimus.
In herbario proprio Lestadii jam heu! defuncti specimina 4 examinavi ”S. aurita
sublivida 1823” inscripta ideoque ut originaria certissime habenda, que describere lubet.
Fruticuli parvi non autem humifusi sed erecti videntur, trunco penne anserin&e crassitie
obscure cinereo subrimoso, ramis divergentibus condensatis cum ramulis tenacibus fuscis
MONOGRAPHIA SALICUM. 93
glaberrimis nitentibus. Gemma minimee, obtusiusculr, glaberrimee, fusco-castanem. Stipula
non persistunt. Folia vix semipollicaria, supra medium longitudine fere duplo angusti-
ora, basi evidenter attenuata apice non producta sed obliqua, supra saturate viridia nervis
impressis inzequalia, subtus sat intense glaucescentia nervis elevatis ct anastomosantibus
rugulosis, margine undulato-repanda, juniora tenuitate subpellucida rufescentia adulta ri-
gidiuscula. Amenta (feminea tantum adsunt) brevia, ovalia, patula, eximie rariflora, pe-
duneculo brevi foliis 2—4 parvis instrueto; squamee lanceolato-spathulate fulvescentes te-
nues, vix pilosiuscule pedicello triplo breviores; capsule ec basi sublatiore lineari-subulatse
obtuse glaberrime viridulo-rufescentes longissime pedicellata, pedicello nectarium 8—10-ies
superante, stylo nullo, stigmatibus brevibus subbilobis, lobis erectiusculis.
Foliis itaque inter 5. auritam microphyllam et 5. vagantem lividam exacte intermedia
est; amenta potius ut in S. myrtilloide quam in 5S. livida, nullo modo ut in S. aurita.
Sin igitur cum formis a S. myrtilloide hybriditate (ut credimus) procreatis comparatur,
magna certe est cum SS. finnmarkica Fr. parvifolia, major autem cum S. lurtula nostra
similitudo. Sed a priore quodammodo differt foliis brevioribus magis ut in S. livida glau-
cescentibus et rigidioribus nullo modo pilis (nisi sub lente difficile conspicuis) instructis,
amentis multo brevioribus, squamis glabris, et capsulis stylo nullo preditis, pedicello multo
longiore infixis. Sed nimium sane cognate sunt! A S. hirtula differt: foliis subtus ner-
voso-rugosis supra ingequalibus apice obliquis, amentis brevibus et breve pedunculatis,
squamis glabris, capsulis demum omnino glaberrimis. Adest autem in collectione Leesta-
diana aliud specimen ”S. aurita subpaludosa (Piteå 1838)” inscriptum, quod folia habet fere
ut in S. sublivida, sed angustiora acutiora subtus minus livida et pilis magis conspicuis sub-
puberula, amenta longius pedunculata et foliis majoribus suffulta, squamas magis fulvas et
distincetius pilosas, capsulas denique brevius pedicellatas tenuiter sericeas. Heec a S. lurtula
parum quidem recedit, nisi foliis rugulosis exsiccatione facile nigrescentibus, subpilosis,
capsulis stylo ommnino orbatis. — Unde videtur quo modo sane perturbante he forma aut
modificationes omnes S. aurite, vagantis lwide et myrtilloidis una commixte sunt, ut vix
umquam certi imdagantur fines vel characteres, quibus tute distinguantur, velde nomina-
tiones varie auctorum guamquam sagacium stabiliende sint.
Ill. WIMMER hybridam ex S. vagante livida et S. aurita etiam affert prolem (":S. li-
vida-aurita” Denkschr. 1853 p. 165, bei Cummerau bei Koenigsberg (PATtzE), um Inster-
burg (HENSCHEL), bei Sytkovo in Posen (RitscHr), Stuck in Lithuania rossica (FISCHER-
IS, et Tilsit (HEIDENREICH). — Cfr. PATZE, ELKAN et MzEy. Fl. v. Preuss. p- 138), cujus
fr EE duas ita describit (cfr. Sal. eur. p. 247):
Julis brevibus ovatis, ovariis brevibus viridulis subnudis aut tomento adpresso cinereo
tectis, stylis obliteratis, stigmatis brevissimis, foliis sordide virentibus supra puberulis
subtus nudis, glaucis, utrinque rugosis, obovatis obtusis cum apiculo plicato (S. aurita
sublivida FR.) — S. aurite proxima.
— Oovariis albo-tomentosis longioribus, foliis tenuioribus.
b. Julis oblongis, ovariis subulatis albo-tomentosis, stylis nunc obliteratis nunc brevibus,
stigmatis brevibus oblongis vel longioribus partitis, foliis obovatis breviter acutis plicato-
apiculatis, supra saturate viridibus puberulis, subtus viridi-glaucis nudis reticulato-
venosis. — S. vaganti livide proxima. — S. Patzer Wimm. Hb. Sal. n. 95; que mihi
nihil nisi S. Starkeana normalis videtur.
94 N. J. ANDERSSON,
"+ S, stenoelados Dörr (1. ce. p. 521): rami graciles, annotini tomentelli, cinerascentes.
Folia oblonga vel oblongo-lanceolata, acuta vel apice breve obliqua, margine subrevoluta,
supra plana pilis adpressis tenuissime conspersa, subtus livida subpuberula sepe argenteo-
pilosa venis prominulis saltem demum evidentius reticulata. Stipulze obligue ovate. Squamae
flosculorum anguste oblongo-lineares obtuse pallide fuscescentes. Capsule ex ovata basi
sensim angustate, obtuse, pedicello nectarium quadruplo vel magis superante, stylo brevi;
stigmatibus patulis bifidis, fuscis. — (S. livida X repens? DÖLL., Wimm. Sal. eur. p. 239).
Hab. in ducato badensi ”auf einem Torfstiche bei Pfohren: Fip. BRUNNER, Posen (Ritsch),
Koenigsberg (Patze), Tilsit (Heidenreich).
Est frutex humilis ramosissimus; gemme&e glabre vel pilis raris adpressis consperse; folia inferiora
S. ambiguce; nonne tantum vagantis modificatio, vel potius S. ambiguce?
"= &, myrtoides Dörr (1. c. p. 522 nec Frirs): frutex parvus: rami subgraciles di-
vergentes, juniores pilis brevibus subincani. Folia plana, elliptica, ovato-elliptica vel obo-
vata acutiuscula vel apice breve obliqua, margine obsolete serrulata vel cerenulata demum
subrevoluta, supra saturate viridia nitentia (inde nomen) subtus pallida sublivescentia ve-
nis subelevatis primum pilis adpressis subsericea, adulta glabra. Stipule in surculis semi-
cordate v. reniformes. Amenta brevia, elliptico-globularia vel elliptico-cblonga, peduncu-
lata, foliis parvis suffulta. Squame glabre vel pilis adpressis cinerascentibus hirsut2.
Capsul& sensim angustate acutate glabre, pedicello nectarium subtriplo superante, stylo
elongato, stigmatibus sublongis, bifidis. (= S. livida X migricans ? BRUNN. Dörr., WIMM.
Salen npsr230)
Hab. ut cetere in ducatu badensi ”in der Baar im Häfinger Torfstiche” BRUNNER et prope
Tilsit (Heidenreich).
Quantum e descriptione, quam dedit nominis auctor, videre possum hane e formis in Europa bo-
reali haud infrequentibus S. nigricantis vix distinguendam puto.
Stirps X. Salices rose&e v. 5. myrtilloidis.
Frutices scepissime luwmäiles aut erectiusculi et valde ramosi aut trunco subterraneo scepe
repentes, fere ommibus partibus glabri lucidi et colore lete viridi vel subroseo amoem. Ram
tenaces, graciles, glabrati, rufi. Folia tenwa, elliptica vel lanceolata, integra, plerumque gla-
berrima, planiuscula vel minutisssme venulosa, jumora subroseo-pellucida, adulta rigidiuscula
livesceniia. Amenta foliato-pedunculata, mascula tenera Unearia, femineu rariflora; squamee
apice parum infuscatce, glabriuscule; capsule vulgo glaberrime et longe pedicellatce, stylo
brevissimo ob capsulam obtusiusculam subevidenti; stigmatibus crassiusculis, subindivisis.
532. Salix prolixa ANDS:
S. amentis breve pedunculatis, foliis 2—3 parvis suffultis, erectis, femineis rarifloris;
squamis obovato-rotundatis, dense albo-villosis aut glabriusculis; capsulis ovato-conicis,
glaberrimis, longissime pedicellatis, pedicello nectarium 5—10-ies superante, stylo obsoleto
vel mediocri, stigmatibus crassis brevibus vix emarginatis erectis; foliis obovato-lanceolatis,
acutis, integris, supra lete viridibus, subtus pallidioribus vel concoloribus, stipulis parvis.
Hab. in America boreali-occidentali ad ”Lower Frazer-River, 49” 1. b. (Oregon Boundary
Coramission: Dr. IysA nn LSS VIS
MONOGRAPHIA SALICUM. 95
Deser. Frutex videtur sat altus, ramulis validis strictiusculis glaberrimis. Folia usque ad 2 poll.
longa, + poll. lata, supra medium latiora, basin versus angustata, breve acuminata, aut utrinque pure vi-
ridia aut subtus pallidiora non autem glauco-ciesia, tenuia, subpellucida, nervis subtus sat prominulis quasi
ruguloso-striata. Stipule parve, ovate, subserrulate, petiolo duplo triplove breviores. Amenta mascula
1—13 poll. longa, erecta, crasse cylindracea, ob rachin et squamas plerumque dense albo-lanatas quasi
villosa, filamentis aureis, antheris defloratis subviolaceis. Amenta feminea in ramulis dense conferta quasi
racemosa, 2 poll. longa, eximie rariflora, rachi et squamis sparse pubescentibus; capsulis 1—2 lin. longis,
purpurascentibus, acutiusculis.
Forma elegantissima habitu omnino singulari et ad S. pedicellarem se habens ut S.
(rugulosa) onusta Bess. ad S. myrtilloidem in orbe vetere. Ob ramos validiusculos, folia
acuminato-producta nervis supra subimpressis subtus evidentioribus et quasi reticulato-
anastomosantibus rugulosa, squamas et non raro etiam rachin cinereo-pilosas, capsulas
demum basi crassiores et stylo distincetiori apiculatas eam quasi a S. pedicellari et S. cor-
date modificatione quadam ortam facile fingeres; sed S. pedicellaris in hac plaga orbis
nullibi adhuc inventa. Eodem modo 5. pyrifolia se habet ad S. cordatam, 5. pyrolifolia
ad hastatam e. s. p.
53. Salix myrtilloides L.
S. amentis fructiferis longe pedunculatis, erectis, rarifloris; pedunculo foliato; squa-
mis flavidis spathulatis, glabris, pallidis, apice infuscatis; capsulis ex ovata basi attenuato-
cylindraceis, obtusiusculis, glaberrimis, longe pedicellatis, pedicello nectarium quadruplo
vel magis superante, stylo obsoleto vel brevissimo, stigmatibus ovatis subintegris patulis;
foliis ovato-ovalibus, basi subcordatis, integerrimis, planis, supra opaco-viridibus, subtus
glaucis venulosis, demum rigidis.
Syn. Salix foliis integris, glabris ovatis alternis Linn. fl. lapp. n. 357, fl. suec. ed. 1. 804.
— Salix myrtilloides LiNys. sp. pl. ed. 2. p. 1446, Codex ed. RicHr. p. 967. — Porr. Encycl. méth. VI. p. 651 (p. p.), — Sm. in
Rees Cycloped. n. 79. — PERSoOON Synops. II. 601. — SPRENGEL Syst. Veget. I. 100. — KocH Comment. p. 52. — NYMAN
Sylloge p. 345. — Harrtic Forstl. Cult. p. 411. — Loup. arbor. brit. III. p. 1587. — Wimm. Sal. europ. p. 112. — Suec.
LINN. fl. su. ed. 2. n. 889; WBe. fl. lapp. n. 479, fl. su. ed. 2. p. 666; SmrLrTt Suppl. £. lapp. p. 41; Fries Nov. Mant. I. p.
71, Bot. Not. 1840 p. 200, Summa Veget. Scand. p. 57; HN. Skand. Fl. ed. 9 p. 180; Anps. Sal. lapp. p. 67. — Germ.
KocH Synops. ed. 2. p. 753; BLurF et FIngGErRH. Comp. II. 558; RercH. F1. excurs. 1I. 167; WBe. F1. carpath. p. 317; Wim-
MER Fl. v. Schles. ed. 3. p. 192; Hausw. Fl. v. Tir. p. 793; Nzrirr. Nacht. zu Maly's Enum. 1861. p. 71. — ROSS. LEDEB.
fl. ross. III. 613; Parras Fl, ross. II. 79; Wimm. F1 petrop. p. 98; FLEiscH. et LINDEM. Fl. v. Ostseeprov. p. 346; FLEISCH.
Fl. v. Esthl. p. 262; NYLtAnpD. Spicileg. pl. fenn. I. n. 97; TURczANn. Cat. baikal. 1. c. n. 1034; TrautVETT. Mém. de la Soc.
des Nat. de Moscou VIII. p. 380; Middendorfs Reise Bot. I. p. 153; Maxmmowicz F1. amurens. 1. c. p. 244
arbuscula PALL. fl. ross. II. 83.
elegans BESSER Enumeratio p. 77.
cesia RuPrR. Beitr. p. 90.
violacea BRAY Exsicc.
Weinmanniana SPR. mscpt (ex Rupr.).
IcOn. Linn. fl. lapp. t. 8 f. ik; WBG. fl. lapp. t. 18. f. 1; Anps. Sal. lapp. f. 19; Svensk Bor. t. 646; Fl. D. 111; HartiG
Forstl. Cult. t. 117 (41 e) fig. f; RercH. Icon. t. 1244.
Exsice. Fr. Herb. Norm. fasc. VIII. n. 63. — Wimm. Hb. Sal. n. 69.
|
2 ov RR a
Hab. in paludibus per partem sylvaticam et subalpinam inferiorem Lapponize et Norrlan-
die septentrionalis usque in Herjedaliam et Smolandiam Sueci&e descendens, in Sile-
sia tribus locis rara, in Carpathis et Galicia, in alpibus Tyrol et Bavarie et prope
Mänchen; in Rossia baltica, septentrionali et arctica per Siberiam facile omnem us-
que in Americam occidentalem sat frequenter. — V. v.
Descr. Fruticulus bipedalis aut minor, adscendens, facie glaberrima caesia Vaccinum uliginosum
non male referens. Rami rufescentes cum ramulis piceis vel viridulis strictiusculis glaberrimi. Gemme pe-
96 N. J. ANDERSSON,
tiolo &quilongo fulcrate. Folia initio pilis raris adpressis interdum conspersa demum omnino glaberrima,
1—11 poll. longa, semipollicem lata, etiam exsiccatione pure viridia vel subrufescentia aut rosea, plana,
infra medium plerumque latiora, basi recta vel subcordata, apice obtuse rotundata vel obsolete apiculata,
integerrima et margine leviter reflexa, subtus intense glauca venis parum prominentibus striata; petiolus
brevissimus, demum saltem glaberrimus, ramulo adpressus. Stipule nulle nisi in surculis vegetis et tune
minime, ovate, integerrimae. Amenta coetanea ramulos laterales foliis subquinis ceteris equalibus in-
structos terminantia, patenter erectiuscula; rachis sepissime glaberrima. Amenta mascula lanceolato-
cylindracea, vix semipollicaria, squamis fulvis, filamentis aureis, antheris primo croceis demum subfusce-
scentibus. Amenta feminea subpollicaria, gracilia, rariflora; squame&e pallide flave vix pilose vel sparsis-
sime barbate, apice rarius obscuriores; capsule purpurascentes vel immo subglaucescentes basi ovata
crassiuscule, stylo obsoleto et stigmatibus subfulvis.
Statura variat: fruticulus subpedalis vel fere digitalis tantum (pumila) ;
Folia nunc subrotundo-ovata basi plus minus cordata, (latifolia major et minor) nunc ovato-
oblonga (oblongifolia) vel elongato-sublinearia basi apiceque subaqualiter attenuata (an-
gustifolia major et minor).
Amenta rariflora et laxiflora capsulis longissime pedicellatis, aut densiflora capsulis brevius
pedicellatis magis confertis.
Capsule glaberrim2e vel (quod rarissime occurrit) subpubescentes.
Habitum valde singularem pre se fert et characteribus sibi fere propriis gaudet hec
species, quare forma typica a ceteris optime distinguitur.
" S. pedicellaris (PrsH): foliis elongatis, oblongo-linearibus vel obovato-ellipticis, utrin-
ue acute nervoso-striatis, subtus evidentius reticulato-venulosis et intensius glaucis; cap-
dl , 2 CD
sulis majusculis.
Syn. Saliz pedicellaris PursH Fl. North Amer. II. 611; Sm. in Rees Cyclop. n. 78; Torr. Compend. p. 366, fl. of NewYork II.
212; Hoox. et ARN. Fl. bor.-americ. II. 450; Asa Gray (Carey) Manual ed. 2. p. 417; Loup. Arboret. brit. III. p. 1587.
— &S. myrtilloides TUCKERM. in Sillim. Journ. Vol. XLV. p. 34; Anps. Nord-Amer. Pil. 1. c. p. 125.
Icon. Torrer fl. of NewYork. II t. 120.
Hab. in America boreali-orientali a Nova Anglia usque in regiones septentrionales ad
Mackenzie-river. — V. s.
Est certo certius nostre S. myrtilloidi maxime cognata nec notis ullis, nisi statura
(ut in plerisque formis americanis, nostris in orbe veteri analogis) altiori, foliis majoribus
et textura durioribus subtus intensius glaucis vel potius caesiis, amentis demum magis
foliatis capsulisque parum majoribus distinguenda. Squamee florum non raro magis infus-
cate et apice densius pilose conspiciuntur; folia rarissime apicem versus subserrulata,
supra obscurius et opace viridia. — Verum quidum est hanc formam ad nostram in orbe
vetere indigenam amnalogia intima omnino se habere ut S. nigra ad S. triandram, S. lucida
ad S. pentandram; sed S. pedicellaris a S. myrtilloide ut etiam S. rostrata a S. livida;
ut decet formas magis arcticas nec austrum versus progredientes (ubi faciliusin modifica-
tiones diversas secedunt) nullo modo distineta habeatur.
In regionibus arcticis Asie et America nonnulle preterea exstant forma intima
affinitate cum S. myrtilloide quidem conjuncte, sed notis haud paucis aberrantes, de quibus
certus adhuc non factus sum, utrum species proprias constituant an sub hac militent; in
tribu S. arcticarum de his plenius disseram.
Hybridas formas permultas cum variis speciebus alit S. myrtilloides. Unaquxquer
sequentium duabus gaudet modificationibus, e quibus altera, S. myrtilloidi maxime affinis
MONOGRAPHIA SALICUM. 97
et simillima, in variis speciebus hybridis eundem preebet habitum quare difficillime sepa-
ratim dignoscuntur.
54. Salix fuscescens ANDS.
S. amentis longe pedunculatis, patulis, curvatis, elongato-cylindraceis, laxifloris; pe-
dunculo producto, foliis 4—6 ceteris subaxqualibus instructo; squamis obovato-lanceolatis,
tenuibus, apice et margine cinereo-ciliatis; capsulis conico-linearibus, glaberrimis, pedicel-
latis, pedicello squama sublongiori et nectarium quadruplo superante, stylo perbrevi, stig-
matibus subbilobis laciniis erectis; foliis obovato-spathulatis, basi angustatis apice rotun-
datis vix brevissime apiculatis, supra medium conspicue latioribus, utrinque glaberrimis
supra obscure viridibus, subtus glaucescentibus, exsiccatione facile fuscescentibus, rigidius-
culis, longe petiolatis, margine integris vel obsoletissime undulatis.
Syn. Salix rhamnifolia Hook. et ARN. Beechy Voyage p. 117. t. 26. — Trautv. Middend. Reise I. 2. 3. p. 80 (non Ledeb.).
— 8. myrtilloides forma 1. 2. CHAmIsso in Linnea VI. p. 539.
Hab. in Kamtschatka (BErecHyY et MERTENS), ad Alaxa (KOSTALSKI), ad ostium. fl. Uda, ad
sinus Manga, Nichta, Ujakon et in insula Schantar (MIpDEND.). — V. s.
Descr. Frutex humilis trunco procumbente, ramis adscendentibus vel flabelliformibus repentibus,
omnino glaberrimis, atro-piceis, lucidis. a nulle. Gemme&e parve, obtuse, adpresse, fusco-castaner.
Folia vix pollicem longa, supra medium 13—i poll. lata, basi evidenter attenuata, superne dilatata, apice
ipso constricta et brevissime acuminata, Mois integro serraturis nullis predita sed quasi undulato-
repanda, utrinque glaberrima, supra obscure viridia plana vel nervis obsolete subimpressa, subtus pallidi-
ora vel opaco-livida nervis tenuibus striata, exsiccatione subnigrescentia sed lucida, membranacea; petiolus
fuscus linea longior. Amenta feminea pollicaria vel longiora, subrariflora, obtusa, plerumque incurvato-
patula; pedunculus pollicaris, inferne foliis 4—7 ceteris paullo minoribus ovali-oblongis instructus, apice
nudiusculus; squam&e et capsul& obscure fuscescentes, rufo-picexe, squame pedicello vix duplo breviores;
capsul& 11 lin. longe.
Est S. myrtilloidi sine dubio habitu similis eique constructione amenti prorsus affi-
nis. Distinguitur autem colore et forma foliorum, capsulis brevius pedicellatis longioribus
magisque ovato-conicis. Cfr. preterea S. rhamnifoliam LEDEB. ;
E regionibus arcticis Americe occidentalis plura reportaverunt harum regionum per-
scrutatores specimina sepissime ad S. myrtilloidem relata (Cfr. CHAmrisso 1. ce.) et formge
jam descripte sine dubio valde affinia, que tamen ob squamas hirsutas, capsulas majores
et crassiores, amenta pedunculo longe nudo inserta et folia evidenter serrata ad formas
glabratas S. arctice potius refero; de his plura sub ea specie.
55. Salix rugulosa ANDS.
(S. myrtilloides—aurita.)
S. amentis fructiferis pedunculatis, patulis, rarifloris; squamis oblongis, glabriusculis;
capsulis e basi crassiori conicis, obtusiusculis, glaberrimis, longe pedicellatis, stigmatibus
integris; foliis lanceolatis, basi angustatis, acutiusculis, supra planiusculis, subtus ob nervos
elevatos reticulato-rugulosis, pallidioribus vel subglaucescentibus, margine suberenatis; ra-
mulis puberulis.
Hoc nomine formas duas comprehendo, que inter se sepe non parum dissimiles attamen eadem
origine ort&e videntur, sc. a S. myrtilloide et S. aurita hybriditate progenite.
E. Vet. Akad. Handl. B, 6. N:o 1. 13
98 N. J. ANDERSSON,
1. S. onusta (Brss.): amentis pedunculos elongatos foliis instructos terminantibus,
erectis, rarifloris; squamis elongato-oblongis, toto dorso pilosis; capsulis e basi modice
crassa cylindrico-conicis, obtusis, longis, omnino glaberrimis, rufescenti-testaceis, longissime
pedicellatis, pedicello nectarium fere 8—10-ies superante, stylo vix ullo, stigmatibus ova-
tis, erectis; foliis late lanceolatis vel oblongo-ellipticis, basi apiceque angustatis, primo ru-
fescenti-pellucidis, utringue glabris, integris aut obsolete crenatis, supra obscure viridibus
nervis impressis, subtus glaucis reticulato-rugulosis subpuberulis; stipulis minimis lanceo-
latis, obsoletissime denticulatis.
Syn. Saliz onusta Bess. Enumer. pl. Volhynixe et Podolixe p. 78; ErcHw. Skizze p. 129; LEDEB. fl. ross. III. 614.
— &S. aurita—myrtilloides Wimm. Flora 1849. p. 44.
— &S. myrtilloides—aurita Wimm. Denkschr. 1853. p. 170, Fl. v. Schles. ed. 3. p- 209.
Hab. in Lithuania et Volhynia (BessEr), in Silesia: ”Königshuld und Trenschin bei Öppeln,
auf dem grossen See auf der Heuscheuer” (WimmM.). — V. s.
Descr. Frutex 2—3-pedalis, ramis elongatis strictiusculis brunneis aut cinereo-brunneis nitidis,
ramulis pubescentibus fuscis. Gemme&e mediocres, brunneo-castanee, obtuse. Folia pollice vix longiora
ad medium 1—+1 poll. lata, apice subproducto acutata, basin versus angustata, margine aut integra aut
obsolete et remote undulato-crenulata, primo tenuia et rufescentia, pilis raris brevibusque conspersa, de-
mum omnino glabra, tantum subtus secus costam puberula, ob nervos subprominulos et reticulatos rugu-
losa, intense livida. Petioli breves vix lineam longi. Stipulze, que rarissime manent, vix petiolum equant.
Amenta mascula (”numquam in Volhynia nec in Lithuania, ubi frequens crescit, observata” EICHW.!l. c.)
oblongo-ovalia, vix pollicem longa, foliis parvis subsericeis condita, obtusissima, fere densiflora, squamis
obovatis rotundatis fulvescentibus apicem versus subfuscescentibus, filamentis longis, antheris ovalibus de-
mum fuscis. Amenta feminea longissime pedunculata, 11—2-pollicaria, laxiflora, patula; pedunculus pol-
licaris et ultra, foliis rite evolutis ceteris autem subminoribus instructus; squam&e acutiuscule, apice pur-
pure&, dorso longius breviusve cinereo-pilose; capsule fere 3 lineas longe, basi crassiuscule, subrostratae,
testaceo-viridul&e vel subfuscescentes. — S. hastatam simulare dicitur (EICHW. 1. ce.) sed perperam.
— lejocarpa: capsulis glaberrimis, subrufescentibus, elongatis.
— hebecarpa: capsulis minute puberulis, demum calvescentibus, viridibus, crassioribus.
2. S. finmarkica (FR): amentis breve pedunculatis, patulis, subrarifloris; pedunculo
foliis parvis paucisque instructo; squamis oblongo-spathulatis, glabriusculis, apice fusciori
cum rachi tenuiter pilosis; capsulis conico-elongatis, subulatis, glaberrimis, longissime pe-
dicellatis, pedicello nectarium 4—7-ies superante, stylo brevi vel obsoleto, stigmatibus
integris . suberectis; foliis ellipticis obovatisve breve et suboblique apiculatis, integris vel
obsolete crenulato-serrulatis, supra glabriusculis vel minute puberulis nervis impressis in-
2equalibus, subtus reticulato-rugosis pilosiusculis, demum subglabratis, pallidioribus.
Syn. Salix aurita Bf paludosa LEstAD. in Sched. (1823).
— S&S. finmarkica Fr. Nov. Mant. I. p. 68, II. 62, III. 159. Bot. Not. 1840 p. 200, S. Veg. Scand. p. 57 et 207. — Anps. Sal.
lapp. p.- 69 fig. 20 (non WILLD.).
— S&S. paludosa HArRTM. Skand. F1. ed. 3. p. 236, ed. 4. p. 326.
— 5. aurita ” paludosa HARTM. Skand. F1. ed. 9. p. 179.
— 8. myrtilloides BP finmarkica MAximov. fl. amur. 1. c. p. 244.
Duz& exstant modificationes:
— latifolia: frutex 2—3-pedalis ramis crassiusculis divergentibus fusco-atris; folia pollice
sublongiora, obovata vel late lauceolata, apice obliqua, basi modice subangustata,
supra saturate viridia et evidenter impresse nervosa, subtus elevato-nervosa inequalia
MONOGRAPHIA SALICUM. 99
diutius pubescentia, margine undulato-crenulata, exsiccatione facile nigrescentia;
amenta feminea subprecocia et densiflora, brevissime pedunculata, foliis 2—4 parvis
suffulta; squame sparsissime pubescentes, apice fulvescente latiori subbarbate; cap-
sul sat magne (linea longiores) rufescentes, pedicello nectarium vulgo sextuplo
superante, stylo obsoleto, stigmatibus integris. ;
Hab. in Lapponia Pitensi ad Galgkärn. (LaSTADIUS). — V. s.
De origine forme hujus valde dissentierunt auctores. LäasTADIUS, qui hanc primus
detexit et solus loco indicato collegit, eam modificationem septentrionalem S. awritua
”elimate mutatam” ”habuit, utpote que supra limites S. aurite ceresceret. Ewn sequens
HARTMAN hane formam in Flora sua nunc S. aurite ut varietatem Pp paludosam subjunxit
nunce pro specie distincta, ”S. paludosa” appellata, salutavit. (Quod nomen jam pridem
modificationi cuidam S. aurite addietum fuit, efr. Ling. Enum. h. berol. p. 419). IN.
Fries hanc primus sub nomine ”S. finmarkica” in Mant. I. p. 68 desecripsit, cum Leestadio
hybriditatem prorsus denegans. Quod autem nomen ex errore ortum esse (”in Finmar-
kia hactenus non lecta” FR.) ipse fatetur ill. Fries; et forma, quam eo salutavit WILLDE-
NOW, a nostra distinceta et ipsa ambigua est — ut plenius sub 5. aurora exponere cona-
bor — quare id non ultra servandum esse debet. In opusculo alio ("Anmärkningar om de
i Sverige växande pilarterna”, in ”Tidskrift för Landtm.- och Kommun.-Ekonomien. Ups.
1859”) S. auritam paludosam ad finmarkicam W. se habere ut S. aurita ambigua ad S.
plicatam eamque specie esse ab ea removendam Fries urget. — Ego nostram stirpem a
S. myrtilloide et S. nigricante progenitam suspicari mallem, que enim utraque species
loco dicto (ad Arjeploug) sat frequens adest, habitum et characteres ei mutuans. A S.
mygricante folia sat majora et tenuia obovata pilosiuscula crenulata oblique apiculata ex-
siccatione facillime nigrescentia, amenta crassiuscula et capsulas sat magnas habet; a S.
myrtilloide (”ut hujus videtur filia” Fr. S. Veget. Sc.) folia adulta rigidiuscula supra live-
scenti-viridia, basi (in latioribus) subcordata, amenta foliato-pedunculata, capsulas rufescen-
tes longissime pedicellatas stylo nullo rostratas.
— angustifolia: fruticulus humilior, ramis gracilibus erectis fusco-castaneis glaberri-
mis; folia obovato-lanceolata, basi sat longe angustata, apice subproducto acutiuscula,
supra saturate viridia, subtus parum pallidiora, nervis supra impressis subtus elevatis et
anastomosantibus ruguloso-inequalia, parcissime pubescentia; amenta mascula tenuia fulve-
scentia, feminea brevissime pedunculata, erecta, eximie rariflora, brevia, rachi hirsuta, squa-
mis angustissimis glabriusculis fulvescentibus, capsulis ut in precedente forma sed an-
gustioribus obtusissimis, stylo plane nullo.
Hab. ad urbem Piteå Vestrobottnie mari baltico boreali adjacentis, in insula Pitholmen
in vicinitate urbis (LazstADIUS) — et in Herjedalia ad Kålsäter (FrIsTEDT)? Ad Pe-
tropolin, et in regione Amurensi (MAXIMoVvICzZ)? — V. s.
A priore non parum recedit quum foliis angustatis et valde rugosis tum amentis
femineis brevissime pedunculatis, sed characteribus ceteris cum ea optime congruit. Magis
quam ea attamen cum S. aurita communia habet staturam humiliorem, ramos gracilio-
res, folia angustiora eximie rugosa et amenta brevia subprecocia. S. myrtilloidem iterum
revocat foliis brevioribus subintegris livido-virescentibus, amentis foliis paucis et parvis
suffultis, capsulis denique glaberrimis longissimis linearibus rufescenti-roseis. — Ad urbem
100 N. J. ANDERSSON,
Piteå, ubi hec forma lecta est, et S. aurita et S. myrtilloides obveniunt. Salicem finmarki-
cam etiam in Herjedalia ad Kålsäter inter has duas parentes (in vicinitate alpium!) legisse
fertur amiciss. Dr. FristeDT (cfr. Bot. Notiser 1854 p. 120), hanc formam attamen non vidi.
Huic simillima est S. myrtoides FR. sec. specimina in herbario Auctoris (= SS.
versifolia subplicata LesTtAD. in herb. proprio) et S. (fusca) abscissa LAasTAD. in herb. pro-
prio, que autem differt: amentis femineis multo longioribus et crassioribus subfoliato-
pedunculatis, capsulis denique basi magis ovato-conicis et stylo producto apiculatis! A S.
aurita sublivida vel S. vagantis livide modificationibus glabratis vix dignoscitur nisi foliis
magis acutatis et rugosis, amentis brevibus et capsulis glaberrimis. S. repens ommnis foliis
margine revolutis rigidis nervoso-lineatis adhuc magis recedit. Omnes hic allate inter se
attamen nimis affines et sepissime confuse!
Formas duas, quas hic una contulimus — S. onustam Bess. et S. finmarkicam ER. —
habitu quidem nonnihil sed characteribus parum differunt. S. onusta omnibus partibus
est major et vegetior magisque viridis, amentis numerosioribus et longius foliato-peduncu-
latis quasi in ramis onusta; nostra modificatio major (S. finmarkica typica) S. nigricantem
melius revocat, minor et angustifolia autem certissime etiam ex S. aurita;:originem tradit.
— Que quum ita sint nomen Besserianum Friesiano (”errore orto”) preferrem, nisi utrum-
que modificationi su&e proprie (lithuanico vel pitensi) tantum esset adhibendum ideoque
huic forma minime aptum.
56. Salix hirtula ANDS.
(S. myrtilloides — vagans.)
S. amentis anguste cylindraceis, demum subrarifloris, erectis vel patulis, sat longe
pedunculatis; pedunculo foliis ceteris subequalibus instructo; squamis angustissimis, tenui-
bus, subtruncatis, apice subdilutiori glabriusculis; capsulis anguste conicis, subeylindra-
ceis, obtusis, sepius subsericeis, pedicello nectarium 4—8-ies superante, stylo brevi sed
evidente, stigmatibus brevibus bipartitis patulis; foliis late lanceolatis vel obovato-ovalibus,
breve et oblique apiculatis, saltem demum supra glabratis acute nervosis, subtus intense
glaucescentibus, margine integerrimis, rigidis.
Heec forma, que, quantum ex habitu et characteribus judicare licet, a S. myrtilloide et vagante
hybriditate est orta, sub duabus occurrit formis, non parum inter se dissimilibus:
a) puberula: foliis supra nervis impressis inequalibus, junioribus pilis conspersis subtus
rugulosis molliter pubescentibus, acutiusculis, late lanceolatis, supra glaucescenti-viri-
dibus subtus pallidioribus;
— capsulis totis sericeis,
— capsulis maximam partem glabrescentibus.
Hab. in Lapponia Tornensi, ubi etiam S. vagans cinerascens viget (LASTADIUS). Specimina
ex Petropoli etiam vidi.
b) glabrata: foliis supra planiusculis et sublucide glabratis obscure glauco-virescentibus,
subtus acute venulosis intensius lividis, obovato-ovalibus basi parum attenuatis;
amentis longius foliato-pedunculatis;
— capsulis totis sericeis.
— capsulis basi tantum puberulis.
MONOGRAPHIA SALICUM. 101
Hab. in insula prope urbem Piteå Vestrobottnis in Suecia boreali mari baltico adjacente,
ubi S. vagans livida copiose crescit. — V. s.
Deser. Fruticulus humilis, subdepressus, ramosissimus; rami fusco-castanei, glabre nitentes; ra-
muli aut fusco-purpurei aut viridi-testacei. Folia aut subpollicaria medio latiora acutiuscula basin versus
attenuata, aut minora subrotunda rarius quasi subceordata, initio utringue molliter pilosiuscula, demum
rigidiuscula et glabrata, supra obscure quasi cesio-viridia subtus pallidiora venis prominulis parum rugu-
losa, margine integro vix revoluta. Amenta mascula subsessilia parva (vix semipollicaria) anguste cylin-
dracea, squamis acutiusculis fusco-fulvescentibus parce pilosis, filamentis admodum longis cum antheris
pallide flavis. Amenta feminea longe foliato-pedunculata, erecta aut demum incurvato-patula, crassius-
cula, linearia, pollicaria, obtusa, squamis flavidis molliter albo-pilosis, capsulis cylindraceis basi crassiori-
bus obtusis, stylo parvo, stigmatibus dilutioribus.
Inter S. vagantem et myrtilloidem media, ab illa foliis ab hac amentis femineis cito
distinguitur. S. rugulose finmarkice simillima, sed ab ea dignoscitur: foliis rigidioribus
subglaucescentibus brevioribus basi apiceque minus attenuatis integerrimis, amentis femineis
erectiusculis foliato-pedunculatis anguste cylindraceis subdensifloris et capsulis linearibus
obtusis plerumque saltem partim sericeis. — S. wversifolia myrtoides FR. huic sat similis
folia habet textura multo duriora magisque lanceolata acutata, amenta crassiora magis-
que densiflora et brevius pedunculata, capsulas brevius pedicellatas crassiores conico-
rostratas. Quo modo cum hac forma nostra facillime confundenda est S. aurita sublivida
Last. jam supra exposui. A S. aurora, quacum etiam olim a Lestadio commixta fuit,
recedit amentis femineis cylindraceo-elongatis magisque densifloris, capsulis minoribus
sepissime molliter sericeis obtusiusculis, foliis majoribus tenuibus subtus intense glaucis,
supra minus acute nervoso-lineatis, margine haud revolutis!
Quibus omnibus videtur quo fere non solvendo vinculo facile omnes modificationes
e S. myrtilloide variisque speciebus hybrid&e connexe sint, quibus etiam seducti hanc olim
cum S. myrtoide (versifolie modificatione) Friesiana confuderunt et HARTMAN (Skand. Fl.
ed.. 2—4) et Ipse (Anps. Sal. lapp. p. 67 et fig. 18 c. d.).
34. Salix aurora LESTAD.
(S. myrtilloides — repens.)
S. amentis plus minus pedunculatis, rarifloris, erectiusculis, brevibus, demum subpen-
dulis; pedunculo foliis instructo; squamis flavis, obovatis, dorso et apice parce pilosis;
capsulis e basi crasse ovata conicis, obtusiusculis, pedicellatis, pedicello nectarium 3—5-ies
superante, stylo subevidenti fulvo, stigmatibus fuscis; foliis rigidiusculis, ovato-ovalibus
vel elliptico-oblongis, supra viridibus sublucidis costa venisque acute nervosis, subtus glau-
cescentibus saltem primo pilis argenteis longis adpresse pilosis, margine integro subreflexo.
Syn. SS. (fusca) aurora LASTAD. in sched. anno 1822. Cfr. Anps. lapp. Sal. lapp. p. 69.
— S&S. fusca major LEsTtAD. in sched. 1824.
— 8. finmarkica Wirzp. Enumerat. hort. berol. Suppl. p. 66, Berl. Baumz. p. 441 (sec. specimina culta!); KocH Comment. p. 51,
Loup. arboret. brit. III. 1541; SPREnGEL System. Veg. I. p. 100 '
— S. myrtilloides — repens Wimm. Flora 1849 p. 46; Denkschr. 1853. 170.
— S. ambigua BP glabrata KocH Synops. ed. 1. p. 655.
Hab. in insula prope urbem Piteå Vestrobottnie in Suecia boreali. Specimina in herb.
Friesii ex Bavaria sup. ad Beuerberg et Deining (ubi in societate S. repentis, myr-
tilloidis et aurit&e crescere dicitur) lecta, et in horto berolinensi eandem cultam vidi.
102 N. J. ANDERSSON,
Sub duabus ut hybrida forma occurrit modificationibus:
a) lejocarpa: amentis fere pollicaribus erectis anguste cylindraceis, capsulis glaberrimis;
foliis lucide viridibus rigidis.
Est fruticulus ramulosus sat diffusus pedalis vix ultra. Rami strictiusculi cum ramulis divergenti-
bus angulosis lucide castaneo-fusci. Gemme&e parve, obtuse, adpresse, glaberrime. Folia brevissime petio-
lata, juniora secus nervos plicatula adulta sat rigida costa impressa subconcava, marginibus reflexis, forma
varia, supra lete viridia sublucida nervis acutis lineata, subtus vulgo sat intense glauca, juniora pilis raris
adpressis tenuissime sericeis, adulta utrinque sepius glaberrima. Amenta mascula brevius pedunculata,
foliis 3—5 parvis suffulta et fere abscondita, anguste cylindracea, vix semipollicaria, 2 lineas crassa,
pallide straminea, squamis flavis apice rotundatis dorso apiceque longe et sat dense fulvo-hirsutis, fila-
mentis non longis, antheris demum obscurioribus. Amenta feminea longe pedunculata, erectiuscula vel
patula, valde rariflora, ovali-oblonga, pedunculo ramuli laterali instar foliis sepe numerosis vestito, squa-
mis ut in amentis masculis sed multo parcius pilosis, capsulis 2—21 lin. longis fusco-brunneis conico-
rostratis obtusis glaberrimis, stylo fulvo subevidente, stigmatibus brevibus erectis subintegris.
— major: statura elevatiore suberecta, ramis strictioribus, foliis i—1 pollicem latis.
Hec forma S. onuste (et finmarkice) sat similis est et S. ambiguam habitu haud male referens,
sed differt: foliis integris margine revolutis saltem junioribus pilis argenteis rectis adpressis submicanti-
bus, amentis brevius pedunculatis squamis pilosis capsulis basi crassioribus. — Huc pertinent specimina
bavarica.
— ninor: statura humiliori subdiffusa, ramis magis divergentibus; foliis vix semipolli-
cem longis et duplo angustioribus; amentis brevius pedunculatis.
— S&S. fusca abscissa LESTAD. in herb. proprio.
b) hebecarpa: amentis brevioribus, capsulis plus minus sericeis; foliis tenuibus sepe ex-
siccatione nigricantibus.
— major: fruticulus suberectus, ramis strictiusculis, foliis fere pollicaribus.
— minor: fruticulus valde depressus, ramis undique divergentibus; foliis minimis vix
semipollicem longis et duplo angustioribus.
— S. fusca myrtiola LestAD. herb.
— sericea: capsulis sat dense hirsutis;
— calvescens: capsulis tantum basi sparse sericeis;
— angustifolia: foliis longitudine quadruplo angustioribus, ea S. rosmarinifolize
simulantibus.
— S&S. fusca subrosmarinifolia LESTAD. in herb. proprio.
Habitu cum priore congruit, sepius autem occurrit magis humifusa, ramis evidentius torulosis
crassioribus, foliis exsiccatione sepe nigricantibus vulgo majoribus et latioribus nervis acutioribus lineatis
margine fere semper revolutis, junioribus densius sericeis etiam adultis subtus evidenter quamquam tenui-
ter hirsutis, amentis multo brevioribus et crassioribus, saltem maturis fere nutantibus, pedunculo parcius
foliato et breviori, squamis apice subinfuscatis densius pilosis, capsulis brevius pedicellatis basi crassiori-
bus subacutiusculis, stylo subevidentiori.
Hanc formam, e duabus ita compositam modificationibus, inter S. repentem et myrtilloi-
dem ambiguam esse omnes demonstrant partes. In modificatione lejocarpa amenta ommnino
ut in S. myrtilloide, sed folia ut in S. repente; forma hebecarpa e contrario amenta habet
fere ut in S. repente, foliis autem cum S. myrtilloide magis congruit; capsulze longius pedi-
cellate! Cl. WIicHURA, qui hanc etiam hybridam agnovit, eam e Lapponia Pitensi et Tor-
nensi affert, e quibus locis — ubi certe nulla adest S. repens — specimina non vidi.
MONOGRAPHIA SALICUM. 103
Specimina supra memorata ex Bavaria ita S. repentem, avwritam et myrtilloidem unå
revocant, ut difficile sane sit dietu, cuinam affinior. Rami graciles tenues glaberrimi rufe-
scentes; folia vix pollicaria obovato-ovalia basi plus minus angustata supra opace viridia
subtus pallida utrinque parce pilosa demum glabra venulosa; amenta subsessilia vel foliis
paucis suffulta, capsulxe glabre vel pubescentes, squamea breve pubescentes! An hybrida
proles ternaria, ut vocant, sit judicanda? — S. finmarkica, qualem WirLDpENOw in Enumera-
tionis horti berol. Supplem. p. 66 primum denominavit, deinde in Berlin. Baumzucht ed. 2
p. 441 attulit, formas duas sine dubio respicit, alteram Salicem illam arbusculam VAHL,
que, ”ad littora fluvi Tana in Finmarkia frequens”, in Flora Danica t. 1055 delineata
adest, quam in operibus jam citatis non male descripsit WILLDENOW, quamque attamen ad
S. hastatam alpestrem sine ulla hesitatione referendam esse credo, et alteram, quam in
horto berolinensi (aliisque) cultam et inde a KocH (Commentatio p. 51) et LIK (Enume-
ratio p. 416) commemoratam ad modificationem inter S. repentem et S. myrtilloidem potius
duco. Hanc merito a S. finmarkica FR. diversam in Synopsi (ed. 2 p. 754) habet KocH,
perperam autem eam ad S. repentem, ut S. onuste Bess. synonymon, refert. — De S. fin-
markica (W.) HarTtiG forstl. Cult. p. 409 dubius remaneo; in Carpathis frequens dicitur,
stipulx persistentes mediocres, folia 13 poll. longa i poll. lata oblique apiculata margine
planiusculo serrata, juniora tantum sparsissime argenteo-pilosa, amenta serotina longe pe-
dunculata, capsule subulate glabre v. argente& stigmatibus sessilibus describuntur, sed
figura allata (41 d, 116) folia exhibet longissime angustata integerrima et amentum femi-
neum breve ovale subsessile fere ut in S. rosmarimfolia. Nonne justius S. ambiguc angu-
stifolie forma (omnino ut SERINGE S. versifoliam guogque interpretatus est!) habenda sit?
58. Salix versifolia WBG.
(S. myrtilloides — Lapponum.)
S. amentis pedunculatis, erecto-patulis, subrarifloris, obtusiusculis, foliis plus minus
suffultis; sqvamis obtusiusculis fusco-piceis vel atris, longe pilosis; capsulis ovato-conicis,
parce pubescentibus glabrisve, pedicellatis, pedicello nectarium saltem demum bis superante,
stylo elongato pallido, stigmatibus brevibus bifidis laciniis erectiusculis; foliis lanceolatis,
ovato-lanceolatis vel obovatis, basi interdum rotundatis vel leviter subcordatis, venis supra
impressis, integris, rigidiusculis, demum plerumque glabratis.
Syn. Salix versifolia WAHLENBERG fl. lapp. p. 271, fl. suec. ed. 2 n. 1135; Fries Bot. Not. 1840 p. 200, Summa Veg. Scand. p.
57 et 208; Anps. Sal. lapp. p. 62; HN Skand. F1. ed. 9 p. 180. — LeEpez. Fl. ross. III. p. 613; Rurr. Beitr. IV. p. 89;
ErcHWw. Skizze p. 130.
— S&S. fusca (versifolia) FR. Nov. Mant. I. p. 69.
o— 8. neylecta Gorski (sec. specimina in herb. Vindobon.).
— S&S. myrtilloides LILLJEBLAD Svensk flora ed. 2 p. 306 (sec. herb. ejus).
Icon. Wzc. Fl. lapp. t. 18. f. 2; Svensk Bot. 511; Anps. 1. c. f. 17.
Exsice. Fr. Herb. Norm. fasc. III n. 56.
Hab. in paludibus regionis sylvatice et subsylvatice Suecia borealis Lapponise, Norvegi2e,
Jemtlandie et Vestrobottnize. — In Rossia ad Petropolin et prope Wilna Volhy-
nig. — V. v.
Forma elegans, suis locis non rara, et ex hybridis in Lapponia indigenis facile frequentissima, s&-
pius singulatim crescens. ”Quodammodo intermedia est inter S. limosam (S. lapponum) et S. myrtilloidem,
inter utramque etiam crescentem eam inveni, ut omnino earum proles hybrida esse potest” WBG. Dua-
bus etiam modificationibus gaudet:
104 N. J. ANDERSSON,
a) sublapponum: amentis brevissime pedunculatis, paucifoliatis, densifloris; squamis
atro-fuscis; capsulis breve pedicellatis, viridulo-fuscis, pubescentibus; foliis supra sparse
subtus albo-tomentosis, acuminatis. — S. versifolia genuina e Lapponia sylvatica.
Descr. Frutex humilis 3 —4-pedalis, ramis torulosis, nitidis, flavo-fuscis, ramulis puberulis. Folia
precipue juniora nervis subtus elevatis pilis densibus tomentosa rugosa et pallidiora, demum supra
glabrata nervis impressis lineata saturate viridia, exsiccatione säepe fuscescentia, 1—13 poll. longa ad
medium vix semipollicem lata, basi apiceque equaliter attenuata, margine integro vel remotissime et ob-
solete serrulato subrevoluta; petiolus brevis hirsutus gemmam acutam flavescentem xXquans. Amenta mas-
cula subsessilia bracteis 1—3 parvis hirsutis suffulta, anguste cylindracea, semipollicem superantia, densi-
flora, erecto-incurvata, squamis acutiusculis fuscis vel apice piceis sat longe albido-hirsutis, filamentis
longis, antheris parvis fulvis; amenta feminea foliis parvis 1—3 suffulta, breve pedunculata, pollicaria,
densiflora, subincurvato-patula canescentia, squamis obovatis apice rotundato vel obtuso infuscatis dorso
breve cinereo-pilosis basin versus fulvescentibus, capsulis fere 2 lin. longis subulato-rostratis virescentibus
subtiliter cano-pubescentibus, pedicello nectarium evidenter superante, stylo producto piceo, stigmatibus
bifidis laciniis fuscis erectis. -
Salicem Lapponum evidenter simulat frutex erectus mediocris altitudinis ramis di-
vergentibus piceis nitidis, foliis apice attenuatis nervoso-costatis hirsutis, amentis crassius-
culis densifloris, squamis pilosis, capsulis puberulis styloque producto, sed etiam S. myr-
tilloidem statura quam in S. lapponum humiliori, ramis magis strictiusculis letius piceis,
foliis tenuioribus minusque dense villosis basi non raro rotundatis vel immo obsoletius
subcordatis, planioribus, amentis angustioribus brevioribus et minus dense hirsutis, cap-
sulis demum evidenter pedicellatis sepe rarissime pubescentibus et stylo multo breviori
apiculatis. — Ill. Fries (S. Veget. Sc. p. 208) eam ”ab utraque recedentem immo ad aliam
stirpem, nempe S. nigricantis, pertinere” credidit, cui minime assentiri possum, quia notis
omnibus se ut inter allatas ambigantem semper prebeat.
Sub duabus occurrit formis:
pubescens: foliis densius hirsutis, exactius lanceolatis basi sepius nempe attenuatis, exsiccatione haud ni-
gricantibus sed lete aut canescentibus aut virescentibus; capsulis sepissime plus minus incano-tomen-
tosis vel partim viridulis. — Salicem lapponum magnopere simulans.
— latifolia: foliis late lanceolatis latitudine duplo triplove longioribus utrinque acutatis.
— microphylla: foliis subovalibus vix semipollicaribus (quasi a S. repente).
glabrescens: foliis infra medium latioribus, basi rotundatis vel obsolete subcordatis, minus dense pilosis,
exsiccatione nigricantibus vel saltem fuscioribus; capsulis interdum omnino glabris, rufescentibus. —
H&ec ad sequentem transitus evidentior est.
b) submyrtilloides: amentis longius pedunculatis, foliis 3—5 evolutis suffultis,
minus densifloris; squamis fulvis, apice fuscioribus et pilosis; capsulis longius pedicellatis,
glaberrimis, fusco-piceis, ovato-conicis; foliis basi sepe subcordatis, demum glabratis, acute
nervosis.
— latifolia: foliis oblongo-ovalibus basi subrotundatis v. subceordatis, rigidis.
— angustifolia: foliis basi apiceque attenuatis, tenuibus.
Syn. Salix versifolia " myrtoides Fr. Mant. I. p. 70, Bot. Not. 1840 p. 207; S. Veget. Scand. 1. c. 208; Hn Skand. Fl. ed. 9 p.
180; Anps. Sal. lapp. p. 66. fig. 18 a,b.
— S&S. versifolia subplicata LEsTtAD. in herb. proprio.
Hab. in Vestrobottnia (ut ad urbem Piteå, (LzstAD.)) et in Lapponia inferiori sylvatica,
ut etiam ad Kistrand Finmarkie (sec. FRIES).
MONOGRAPHIA SALICUM. 105
Priori similis, sed ab ea recedit statura adhuc humiliori, ramis gracilibus semper glaberrimis et
fusco-purpurascentibus, foliis brevioribus sed infra medium latioribus magis in formam ellipticam abeunti-
bus basi sepius subcordatis et apice brevius acuminatis sepissime saltem demum glabratis pilis nonnullis
precipue subtus conspersis exsiccatione fuscescentibus supra planis subtus acutius nervosis, amentis quum
masculis tum femineis magis rarifloris angustioribusque foliis numerosioribus suffultis, capsulis basi crassi-
oribus majoribus omnino glabris et sxepissime rufescentibus. Quibus notis aperte S. myrtilloidem propius
simulat, sed ab ea foliis majoribus (sepe pollice longioribus et ad medium + poll. latis) apice productiori
acutioribus pilis raris conspersis, amentis brevius pedunculatis, capsulis crassioribus subulatis et stylo
valde distineto luculenter recedit.
S. versifolia myrtoides, qualis primum (a Frirsio in Mant. I. et HARTMAN in ed. II.
Flor&x su) determinata fuit, et hanc, S. versifolie ad S. myrtilloidem propius vergentem
modificationem, et S. lIMrtulam nostram (hec precipue forma Hartmanniana et nostra in
Sal. lapp. p. 67, t. 18 fig. c, d) — forsan etiam S. auroram — respexit. A S. rugulosa
(finmarkica FR.) dignoscitur statura strictiori, foliis ellipticis planiusculis demum rigidis,
amentis crassioribus, capsulis longioribus basi crassioribus et stylo elongato rostratis; a S.
lvirtula: foliis multo majoribus, amentis magis rarifloris, capsulis glaberrimis et stylo; de-
nique a S. aurora: foliis pollicaribus margine planiusculis crenatis elliptico-lanceolatis,
amentis pedunculatis rarifloris, capsulis conico-subulatis longius pedicellatis! — De formis
hic descriptis ei opinioni favet ill. Frirs (Summa Veget. Scand. p. 208): ”S. v. myrtoides
ut inter S. versifoliam et punctatam (i. e. nigricantis modificationem vel S. myrsinitoidem
Fr. H. N. XVI. n. 62) intermedia, ad 5. versifoliam tamen manifeste proxime accedit,
ad quam exacte se habet, ut S. myrtilloides ad S. finmarkicam. Hinc potissimum s.
myrtilloides su& speciei forma typica glabrata, S. finmarkica ejusdem lusus occidentalis pi-
losus; S. versifolia vero su&e speciel forma typica villosa, myrtoides ejus lusus glabratus, in
qua nihil omnino S. lapponum in mentem revocat” (sed etiam S. lapponum formis gaudet
foliis omnino glabratis opaco-viridibus apice basique acutatis!). Preterea monendum est
specimina S. " myrtoidis in herbario Friesii ipsius a me examinata modificationem S. ru-
gulose (finmarkice) angustifoliam adeo simulare (ob folia basi apiceque angustata subtus
nervoso-rugulosa, costam rarius puberulam, margine subundulato-crenata et amenta longius
foliato-pedunculata), ut non nisi amentis sat magnis fere pollicaribus, squamis apice latiore
subdense pilosis, capsulis longiusculis stylo producto et stigmatibus partitis rostratis dif-
ferre videatur. S. versifota HarrtiG Forstl. Culturpfl. p. 410 et tab. 117 (41 e) fig. d. e.
singularem sistit formam aut S. ambiguce aut inter S. repentem et S. silesiacam.
Hanc S. versifoliam non eandem esse ac n. 364 Linn. F1. lapp. vel S. fuscam Linne
fl. su. n. 897 et sp. pl. IL p. 1447 (sec. determinationem Friesii) jam in opusculo ”Salices
Lapponie” imscripto demonstrare studui. Linneus hanc stirpem, in Lapponia Pitensi
passim sed rarius et semper singulatim et nullibi copiose, in Lulensi rarissime crescentem,
”ubique in sylvis vulgarem” dicit; Lapponiam inferiorem tempore vernali primo, quum
Salicum flores vix evoluti nec species bene distinguende esse solent, adiit, nec Lapponiam
alpinam Tornensem -visitavit. Preterea verba omnia quibus hanc formam illustrat, (ut
”fruticulus humillimus, procumbens fere, et repens, folia superne glabra viridia subtus
villis tenuissimis nitida” sat bene in S. repentem quadrant, nec ulla exstant in herbario
Ejus S. versifolie specimina, sed omnia que ibi manu Ipsius ”S. fusca” inscripta sunt et
id precipue cui adjectus est numerus e Flora lapponica et diagnosis e Bauhino et Dillenio
EK. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. 14
106 N. J. ANDERSSON,
ibi mutuata adscripta ad S. repentem, qualis nunce temporis definitur, certissime sunt refe-
renda (cfr. HARTMAN jun. in Vet. Akad. Handl. 1856 p. 376 &c.). Figura Rudbeckiana,
quam in S. fuscam suam ipse citavit Linneeus, S. repentem optime exhibet (cfr. FIARTMAN
sen. Bot. Not. 1841 p. 68). In dissertatione ”Frutetum Sueciz” — quee fons salutatur hu-
jus denominationis — S. fusca tantum in enumeratione prefixa nec ubi de speciebus Sa-
licum etiam lapponicis agitur nulla mentio de ea facta est.
Stirps XI, Salices argente> s. 5. repentis.
Frutices interdum hunvles aut erecti, ramis subvimineis aut e trunco subterraneo ad-
scendentibus tenacibus. Folia demum rigidiuscula, saltem subtus pilis adpressis plus minus
dense sericea, exsiccatwne facile et marcescentia fere semper mgricantia. Amenta subpreeco-
cia parce foliata; amthercw post anthesin fuscescentes, capsulc pedicellatce, vulgo sericece, stylo
brevissimo, stigmatibus fuscescentibus.
539. Salix sitchensis SANS.
S. amentis fructiferis breve pedunculatis, foliis parvis et paucis suffultis, erecto-
patukis, arcuatis, elongato-cylindraceis, densifloris; squamis fulvis apice fuscioribus, dorso
pilosis; capsulis breve ovato-conicis, argenteo-tomentosis, breve pedicellatis, pedicello necta-
rium bis terve superante, stylo mediocri fulvo, stigmatibus fuscis brevissimis ovatis sub-
integris erectis; foliis oblongo-obovatis fere spathulatis, apice subrotundatis vel breve acu-
minatis, supra cano-virescentibus nervis impressis, subtus lucide argenteo-tomentosis, costa
et venis elevatis lineatis.
— Salix sitchensis SANSON mscpt ex BOoNGARD: De veget. ins. Sitcha in Mém. de I'Acad. de St. Petersb. VI. sér. T. II. 1883 p.
162. — LrDEBx. fl. ross. III. 609. — Anps. Nord-Americ. Pil. 1. c. p. 126.
Mab. in America boreali-occidentali, ut in insula Sitcha (MERTENS), in regione Oregon
(SCOoULER), juxta flumen Columbia (Hinps), ad ”Lower Frazer River” et ad ”Cascade
mountains” (Dr. LYALL). — V. s.
Descr. Frutex mediocris, ramis subvimineis, ramulis novellis cinereo-tomentosis. Folia 1—2 poll.
longa supra medium 1I—1 poll. lata, basi equaliter angustata, apice rotundata vel acumine subproducto
acutiuscula, margine in:egerrima vel obsolete undulata vel remotissime et non profunde serrulata, plana,
supra opace cinerascentia initio parce tomentosa demum subglabrata obscure viridia exsiccatione brunne-
scentia costa sola albido-pubescente, subtus tomento haud denso argenteo-micantia, nervis e costa regula-
riter divergentibus lineata; petiolus brevis, gemmam minimam acutiusculam duplo superans. Amenta pre-
cocia subsessilia erecto-patula, pedunculo demum elongato foliis 2—-3 parvis instructo, mascula apice
primum evoluta, squamis apice obtuso fuscis, filamentis flavis, antheris demum obscurioribus; feminea 3—4
poll. longa, squamis fulvis basin capsul&e tegentibus, capsulis 2 lin. longis, stylo pedicello sublongiori basi
lutescente apice summo cum stigmatibus brevibus et crassis fusco-brunneo.
Est species et habitu et characteribus sat singularis S. argenteas et S. mveas quo-
dammodo connectens. Foliorum indumento, forma capsulae pedicellate et stylo mediocri
apiculate ad priores pertinet, sed foliorum nervis subtus elevatis rugulosis, capsula breve
pedicellata, et forma foliorum iterum illas revocat; Salici lapponum presertim affinis vide-
tur ea forma asiatica, quam ad hanc speciem ut modificationem ultimam retuli.
MONOGRAPHIA SALICUM. 107
Due varietates seorsim notande:
— congesta: foliis angustioribus; amentis ob capsulas crassissimas et breves subsessiles
valde densifloris.
Ex ”lower Frazer river” specimina, que legit Dr. LYALL, vidi.
— denudata: foliis subtus demum glabratis, tenuibus. j
Occurrit etiam ad ”lower Frazer river” (Dr. LYALL).
"8. ajanensis: ramulis glabris, piceis; foliis brevioribus, subcoriaceo-rigidis, supra nitide
glabris, subtus opacis subtomentosis, opace micantibus; stipulis elongatis; amentis confertis.
Salix sitchensis REGEL et TirInG: Plorula Ajanensis in Nouv. Mém. de la Soc. des Natural. de Moscon. PT. XI. p. 117 n. 252.
Hab. in Asia orientali-boreali, prope Ajan (TiLING).
Forma foliorum et amentorum a vera S. sitchensi non parum recedit, sed huic cer-
tissime maxime affinis et modificatio ejus asiatica tantum censenda. Transitum ad S. spe-
ciosam ajanensem praebet manifestissimum, quo affinitatem cum Salicibus niveis aperte
ulterius probat, sed recedit: amentis pedunculatis basi bracteatis, foliis multo brevioribus
(pollice enim vix longioribus) supra nitide glaberrimis obscure viridibus, capsulis distincte
pedicellatis et stylo breviori apiculatis.
60. Salix argyrocarpa ANDS.
S. amentis brevibus, oblongis, patulis, subdensifloris, pedunculatis; pedunculo foliis
2—4, ceteris paullo minoribus instructo; squamis fulvis, obtusis, albo-pilosis; capsulis breve
conicis, sericeo-lanatis, pedicellatis, pedicello nectarium qguadruplo superante albo, stylo
elongato rufo, stigmatibus bifidis lacinis erectis rufo-piceis; foliis lanceolatis vel lanceolato-
linearibus, supra glabris impresse-yvenosis, subtus glaucis plus minus sericeo-puberulis,
nitidis, costa fulva et nervis prominentibus lineatis, integris vel sinuatis.
Syn. Saliz fusca Hook. fl. boreal.-amer. II. p. 151. ä
— S&S. repens PsH. Am. II. 610; Nurtarr Gen. II. 231; Asa Gravr (Carey) Manual ed. 2. p. 418; ANnps. Ofvers. Vet. Akad. Förh.
1858: p. 126 (p. p.) dä
— 8. ambigua TUCKERM. Sillimans Journ. Vol. XLV, 1843 p. 35.
Hab. im Americe borealis locis alpinis et frigidis ut: White Mountains, New Hampshire
(v. ce. Mount Washington), Fort Franklin, Mackenzie-river; Labrador (?), Newfound-
levacl SG = VE
Descer. . Fruticulus non altus, valde ramosus, ramis glabris anguloso-torulosis pulchre rufescentibus
etiam annotinis glaberrimis suberectis. Gemme&e mediocres, obtuse, subglabre, fusco-castanee. Folia polli-
cem et plus longa, 3 poll. vix latiora, e basi longius attenuato sublingulata apice paullum producta
ceterum fere rotundato-obtusiuscula, margine acuto subrevoluta, aut integra aut demum sinuato-undulata
nec serrata, supra saturate viridia costa evidenter nervis obsoletius impressis, subtus primum pilis sericeis
sat condensatis et adpressis micantia demum glabrata opace glauca costa valide rufescenti et nervis sub-
integris sat elevatis pulchre striata, demum sat rigida. Amenta pedunculo demum subpollicari fere rect-
angulatim patente inserta, mascula ovali-oblonga squamis pilis longis albis densissime villosis luteis, anthe-
ris minutis demum fulvescentibus; amenta feminea +—1 pollicaria subdensiflora, angusta, cylindracea,
squamis quam in masculis minus villosis et obscurioribus, capsulis vix + lin. longis, stylo et stigmatibus
fusco-rufentibus.
Variat:
— sericea: foliis supra impresse-nervosis obscure et opaco-viridibus, subtus pilis longis ad-
pressis argenteo-micantibus sericeis.
— glabrior: foliis magis 2equalibus, supra nitide subtus opaco-viridibus denudatis.
108 N. J. ANDERSSON,
Jam 1. c. monui nullam veram S. repentem nostre vulgatissime similem in America
crescere. Speciminibus numerosis a me postea examinatis hanc formam ut speciem singu-
larem nunc certus propono. Quod ad habitum S. arbusculam europeam vel etiam S. am-
biguam plicatam non male representat ob foliorum colorem et formam nec non capsulas
minutas; differt autem aperte amentis foliato-pedunculatis! capsulis sat longe pedicellatis,
et foliis multo longioribus integris vel sinuatis. Hybridam ex S. candida et S. pedicellare
eam habere mallem, ab hac capsulas sericeo-villosas et folia subtus pilis adpressis lucida,
ab illa amenta valde foliato-pedunculata, capsulas distinctius pedicellatas et folia lingulata
integra precipue in varietate glabriori nitide viridia mutuans.
61. Salix petiolaris SM.
S. amentis brevibus, fructiferis breve pedunculatis, foliis bracteisve paucis et parvis
suffultis, erectis, demum subrarifloris; squamis fulvis apice fuscioribus, longe pilosis; cap-
sulis ovato-conicis acutiusculis, griseo-tomentosis, pedicellatis, pedicello nectarium quater-
quintuplove superante, stylo brevissimo, stigmatibus brevibus vulgo bifidis, laciniis erectis
fulvis; foliis rigidiusculis, anguste lanceolatis, cuspidatis, argute serratis vel integris, saltem
demum utrinque glabriusculis, superne nitide viridibus, subtus glaucescentibus; stipulis
parvis; petiolis utplurimum longis.
Syn. Saliz petiolaris SMITH Transactions of Linn. Soc. vol. VI. p. 122, brit. III. p. 1048, et in REEs Cycl. n. 28. — Wiznzp. sp. pl.
IV. 665. — Porr. Encycl. méth. Supp. IV. 57. — SPRENG. Syst. Veget. I. 103. — PERSoOON Synops. II. 599. — PuRSH
NorthAmer. Fl. II. 616. — Hookr. Fl. boreal.-Amer. II. 148. — Torrey F1. of NewYork II. 207. — Nurr. Gen. p. 231. —
Asa Gray (Carey) Manual ed. 2. p. 415. — Anps. Nord-Amer. Pil. 1. c. p. 126. — Loup. arboret. III. p. 1583.
— S&S. fuscata PsH. Fl. N. Amer. II. 612.
Icon. Sm. E. B. t. 1147. — Rorm. Fl. europ. XIV. 5. — ForBEs in Sal. Wob. n. 23.
Exsicc. BARRATT. Sal. amer. n. 9.
Hab. in regionibus mediis Americe septentrionalis-orientalis ad ripas fluviorum sat copiose
-— usque in Lake Winipeg sec. Hoorx. — In Britannia (: Scotia ex Dickson sec. SM.,
Angashire et Possil march prope Glasgow: G. Don) sine dubio non nisi culta aut
sylvestris adest; cfr. Hook et ARN. fl. brit. ed. 7 p. 397; nec LINDLEY nec BABING-
TON de ea mentionem ullam fecerunt.
Descr. Frutex mediocris 4—10-pedalis, ramis ramulisque subvimineis, atris vel fusco-piceis, gla-
bris, tenarcibus. Folia 3—4 pollices longa vix semiuncia latiora, juniora utrinque pilis sericeis sed parum
micantibus pubescentia, demum glaberrima, supra nitide et saturate viridia exsiccatione interdum mnigre-
scentia, subtus glaucescentia costa venisque elevatis fulvis percursa, basi attenuata, longe et sepe sub-
oblique acuminata, margine argute serrata, serraturis glanduligeris subincurvis; petiolus 3—6 lin. longus,
glaber, basi dilatato gemmam parvam acutam glabram amplectens. Stipule, dum adsunt, parve, acutius-
cule, serrulate. Amenta mascula sessilia ebracteata, semipollicem longa, erecta, ovali-oblonga, in ramulis
dense condensata, squamis fulvis apice obtusiusculo nigricantibus, longe argenteo-pilosis, staminibus elon-
gatis, filamentis fulvis, antheris aurantiacis effloratis fuscescentibus. Amenta feminea fere pollicem elon-
gata, basi foliis paucis et minutis suffulta, incurvata, squamis fulvo-fuscescentibus, pilis griseis minus
dense hirsutis, capsulis minutis acutiusculis lineam vix superantibus, tomento griseo sericeis, post florescen-
tiam magis elongatis divergentibus unde amenta tunc rariflora conspiciuntur, stylo fere nullo, stigmatibus
crassis bifidis erectis fulvis.
Auctores nonnulli (TorrEy 1. c., KocH Comment. p. 21 et BOorrErR in Hooker et
ARN. Brit. FI 1 c.) hane speciem a S. sericea non distinetam putant; et in herbariis ple-
risque eas sepissime confusas vidi. S. autem petiolaris plerumque, quantum novi, a S.
sericea differt non tantum statura elatiori et ramis magis vimineis glaberrimis fusco-piceis
MONOGRAPHIA SALICUM. 109
vel castaneis, sed etiam foliis non raro sat argute serratis, rigidioribus supra nitente viri-
dibus subtus saltem demum glaucescentibus, amentis multo brevioribus et ob capsulas sat
longe pedicellatas et divergentes conspicue rarifloris. Adsunt autem modificationes quibus
ad S. sericeam tam aperte accedit, ut vix ab ea secerni possit. Dux itaque modificationes
1. rigida: foliis utringue glaberrimis, demum rigidis, acutissime serrulatis, supra nitide
viridibus, subtus aut argenteo-sericeis aut denudatis et intense glaucis; amentis di-
stinctius pedunculatis et foliis paucis suffultis; capsulis acutis.
Hec forma et latitudine foliorum admodum variat:
— latifolia: foliis 2—3 poll. longis, basi latiori subrotundatis, infra medium j—1 poll. latis; subito
cuspidatis, argute serratis, rigidissimis, subtus valde intense glaucis.
Hec forma non raro modificationibus quibusdam S. lucide aut S. discoloris similis est
ob folia basi sat lata et subito acuminata, rigida et sublucida; sed facile distinguitur amen-
tis longe alienis.
— longifolia: fol. 3—4 poll. longis, lineari-lanceolatis, basi angustatis longissime et sepius oblique
attenuatis, acute serratis,
subtus aut pilis adpresssis sericeis micantibus, ut S. discolor!
— sat intense glaucis nudis.
forma aut ad medium 3—:i pollicem latis,
— ad medium 1—1 poll. latis, fere linearibus, brevioribus (transitus ad S. gracilem!).
2. subsericea: foliis initio sat dense sericeo-pubescentibus, demum subglabratis pilis raris
subtus derelictis, anguste lanceolatis, margine crenulatis.
Est certe S. sericec simillima, sed differt foliis angustis longe acuminatis margine minime integro
demum rigidiusculis et glabratis, amentis denique brevioribus et magis rarifloris.
" S. gracilis (ANDS.): amentis femineis gracillimis, laxifloris, subpendulis, demum breve
pedunculatis, pedunculo foliis paucis instructo; squamis lingulatis, apice infuscatis; capsu-
lis ex ovata basi longe rostrato-acutatis, parcissime pubescentibus, longissime pedicellatis,
pedicello nectarium fere 8-ies superante, stylo brevissimo, stigmatibus bipartitis laciniis
fuscis patulis; foliis anguste lanceolato-linearibus, planis, integris vel minute et remote ser-
rulatis, basi longe attenuatis, latitudine fere decies longioribus, subtus pallide subglauce-
scentibus, supra molliter pubescentibus, utringue demum glabris.
Syn. Saliz gracilis ANDS. Nord-Amer. Pil. 1. c. p. 127.
— S&S. rosmarinifolia (PsH. Fl. of North Amer. II. p. 612?) Hooxr. Fl. boreal.-americ. II. 148.
Hab. in America boreali ad fl. Saskatchavan (DRUMMOND, RICHARDSON), ad Carlton house
(BoUrRGEAU), ad Milvaukee (LAPHAM). — V. s.
Descr. Frutex sat humilis, ramulis piceis glaberrimis erectis vel divergentibus. Folia juniora mol-
liter tomentosa adulta subglabrescentia, tenuia, 13 poll. longa, supra medium vix semipollicem longa, sub-
tus parum glaucescentia. Amenta primo rotundata foliis bracteantibus quasi occultata, demum distinctius
pedunculata foliis majoribus suffulta, capsulis longe pedicellatis undique divergentibus eximie rariflora,
obovalia vix semipollice longiora.
Habitu a S. petiolari majori et typica valde recedit sed modificationibus permultis
cum ea intime connexa est. Indumentum foliorum idem, ut etiam capsularum, sed forma
in hac angustior magisque elongata. Ramis in forma arbuscul& humilis erectis, foliis an-
gustis et amentis primum subglobosis habitum S. rosmarinifolie nostre pre se fert, sed
ab ea luculenter differt capsulis longissime pedicellatis.
110 N. J. ANDERSSON,
+ Salix sericea MARSH.
S. amentis sessilibus, fructiferis brevissime pedunculatis bracteis paucis parvisque
suffultis, curvato-erectis, cylindraceis, densifloris; squamis obtusiusculis, apice fuscioribus,
sericeo-pilosis; capsulis ovato-conicis, obtusis, griseo-tomentosis, pedicellatis, pedicello nec-
tarium triplo superante, stylo brevissimo vix distincto, stigmatibus crassis brevissimis sub-
integris conniventibus fuscis; foliis tenuibus, lanceolatis, longe acuminatis, plerumque ser-
ratis, supra obscure viridibus glabris, subtus-pallidis pilis argenteo-micantibus sericeo-
pubescentibus.
Syn. Salix sericeo MARSHALL Arb. Amer. p. 140; Mönmr. Neue Berlin. Schr. IV. p. 239; Asa Grav (Carey) Manual ed. 2 p. 414.
— S&S. grisea WILLD. sp. pl. IV. p. 699; Sy. Rees Cycl. n. 113; KocH Comment. p. 21; PursH F1. North Amer. II. 616; DARLINGT.
Flora cestr. p. 316; Loup. Trees a. Shrubs. III. 1533; Anps. Nord-Amer. Pil. 1. c. p. 126.
— S&S. pensylvanica FORBES Salicet Woburn. n. 95 t. 25.
— petiolaris r. grisea Torr. Fl. of NewYork II. 207.
Icon. Möur. l. c. t. 6. f. 8; Ann. of Bot. 2 t. 5. f. 8; — Sal. Wob. 1. c.
Exsice. Barrar Sal. amer. n. 10.
Hab. in ripis arenosis fluminum in America boreali-orientali non rara in eadem regione
ac precedens, sepe ejus socia. — V. s.
Descr. Frutex 4—10-pedalis, ramis vimineis atris vel fusco-viridibus, tenacibus (basi fragilibus sec. Psh
et Marsh.). Folia 2—3 pollices longa, +—i poll. lata, medio vel supra medium latiora, sat longe et sepe
suboblique attenuata, initio tenuia utrinque sericea et exsiccatione supra fuscescentia, demum supra ad co-
stam puberula ceterum glabra, subtus pilis adpressis argenteo-micantibus pubescentia interdum subglabrata
sed pilis sparsis derelictis adhuc conspersa, venis regularibus obsolete striata, margine fere semper sat
dense serrulata, serraturis inflexis apice glanduligeris; petiolus sat longus gemmam parvam fuscam acutam
basi tegens. Amenta mascula fere pollicaria anguste cylindracea, densiflora, incurvata, bracteis paucis
stipata; squame fulvescentes, apice nigro longius pilose; anthere primo rufescentes demum fusce; amenta
feminea breviora magisque densiflora minus hirsuta, squamis pallidioribus brevius pilosis, capsulis parvis
linea vix longioribus obtusiusculis, stigmatibus subsessilibus quasi coronatis.
Est forma sat singularis e nostratibus S. vinvinali et S. fragili subsimilis, ex ameri-
canis S. petiolari maxime affinis. Foliorum indumentum ut in S. viminali sed forma et
serratura ut in S. fragili, stylo subnullo et capsulis evidenter pedicellatis ab utraque ab-
unde diversa. Ut jam supra monui ab auctoribus variis et in herbariis sepissime cum
ea confusa videtur et formis intermediis forsitan ad eam abiens, attamen distinguitur foliis
subtus diutius sericeis mollioribus, amentis vix bracteatis brevioribus sed angustioribus,
capsulis brevius pedicellatis multo brevioribus semper griseo-tomentosis.
62. Salix humilis MARSH.
S. amentis sessilibus, bracteis nullis vel paucis et minutis suffultis, ovali-oblongis,
subrarifloris, obtusis; squamis obtusiusculis apicem versus piceis longe albo-villosis; capsu-
lis e basi crassiuscula elongato-conicis, rostratis, plus minus dense cinereo-tomentosis,
pedicellatis, pedicello nectarium saltem quadruplo superante, stylo brevi sed distincto
fulvo, stigmatibus crassis subintegris erectiusculis; foliis petiolatis, obovato-oblongis, breve
apiculatis, tenuibus, supra glabris nitentibus, subtus cinerascentibus tomentosis pallidis
sepe denudato-glabrescentibus, exsiccatione nigrescentibus, margine integris vel crispato-
undulatis; stipulis semiovatis, acutis, serratis.
MONOGRAPHIA SALICUM. 111
Syn. Salix humilis MArsi, Arbuost. Amer. p. 140 (1785); Asa Grav (Carey) Manual ed, 2. p. 414; Anos, Nord-Amer, Pil. 1, ce, p. 126.
-— I Mälhhenberyiana (non Mr Psu. El, North Amer, II. 225; 'Torreyx Fl). of NewYork II. 205. KocH Comment, p. 21, —
ForBes in Sal. Wob, n. 145. LouDon Arbor, p. 1534. — BaArrarr Sal. Amer. n. 1
— &S. conifera MÖnnENB. Neue Berl. Schr. IV. 240; WinLp. sp. pl. IV. p. 705; Pursu North Amer, Fl. II. 612; DAnniNGT, fl.
cestr. p. 558.
— S&S. flava SoHöPF. Mat. Med. AN
— S&S. alpina WAur. Car, 243.
— &S. incana Mcux, Fl. bor. amer. kd 220.
Icon. Mum. 1. c. p. t. 6. f. 9. — Sal. Wob. 1. c.
Exsice. BARRATT. 1. c.
(ex LouDoNn, sed PursH eas ad S. tristem refert).
Hab. locis siccis et glareosis ad margines sylvarum et viarum in America borcali media
sat vulgaris.
Descer. Frutex 4—10-pedalis, ramis fragilibus erectis viridi-fulvescentibus, junioribus cinereo-tomen-
tosis. Folia 2—5 pollices longa, supra medium scepe pollice sublatiora, supra opaco-viridia subtus tomento
tenui cinerascente obtecta interdum demum glabrata, fere semper sat intense glaucescentia, nervis e costa
prominente et pallidiore rectangulariter divergentibus striata, margine subrevoluto integra vel sinuato-undu-
lata, infra medium longe attenuata apice latiori breve acuminata vel immo subrotundata. Stipule petiolo
2—4 lineas longo vulgo duplo breviores, acute, margine subserrate. Gemme parve petiolo breviores,
obscure castanex. Amenta mascula 2 poll. longa ob squamas longe pilosas initio dense villosa, antheris
fuscescentibus. Amenta feminea primo subovalia demum pollice sublongiora; squame& obtusiuscule, apice
atrate, dorso longe pilose; capsule rostrate plus quam 2 lineas longe, undique divaricate, nonnumquam
reflexe, stylo fulvo superne cum stigmatibus fusco-piceo.
Quoad staturam et magnitudinem foliorum amentorumque valde variat:
— grandifolia: foliis obovato-oblongis, 3-—4 poll. longis supra medium plus quam 13 poll.
latis, supra nitidis, subtus intense glaucis sepius demum glabratis. — Frutex elatior,
ramis fusco-brunneis subvimineis. — S. conifera MUÖHL.
— obtusata: foliis apice subrotundato oblongo-obövatis, subtus non raro dense albo-
tomentosis.
— acumtinata: foliis apice productiori breve acuminatis, tenuioribus, subtus tomento
evanido glabratis, glaucescentibus.
— longifolia: foliis oblongo-spathulatis, 2—3 poll. longis, supra medium 3—+ poll. latis. —
Hec forma est typica.
-— rigidiuscula: foliis demum rigidis, longius acuminatis, supra opacis sed glabris,
subtus intense tomentosis. — S. discolori quoad folia subsimilis.
— glauca: foliis acuminato-cuspidatis, supra nitide viridibus, subtus intense glaucis
denudatis. — Formis angustifoliis S. lucide haud absimilis.
— tenwis: foliis tenuibus subpellucidis et ideo rufescentibus, subtus vix tomentosis,
opacis.
— angustifolia: foliis 1—2 poll. longis vix + poll. latioribus, supra opaco-cinerascentibus
subtus pallidis tomentosis nec denudatis.
— recurvata (PsH): capsulis recurvatis.
— opaca: capsulis brevissime vel vix pedicellatis (Wriczrt, Coll. Nov. Mexic. n. 1878).
Est species ut plereque satis polymorpha et inter alias ambigua; forma grandifolia
speciei ejusdem nominis europe&e valde similis est, sed amenta aliena capsulis haud ita
longe pedicellatis stylo evidentiori rostratis; preterea S. discolorem sat simulans foliorum
forma et textura, sed recedit amentis brevioribus et angustioribus, foliis subtus sepe to-
mentosis opacis, mollioribus. Modificatio iterum angustifolia tantam cum S. trist habet
112 N. J. ANDERSSON,
affinitatem, ut summa difficultate ab ea non semper distinguatur. Inter quas multze forma
exstant, quibus vinculo intimo connectuntur he extreme, ita ut eas unam constituere spe-
ciem (ut S. sericea et petiolaris) facile erederes! De S. recurvata Pst. dubius fui, utrum
- ad hane an ad S. tristem eam referrem, sed diagnosis 1. c. data, incompleta quidem et
brevis, priorem magis respicere videtur et specimen, quod in herb. Hookeri hoc nomine
insceriptum examinavi, ad S. /mwumilem certe referendum.
> Salix Hartwegi BENTH.
S. amentis (axillaribus sessilibus) brevibus, cylindraceis, erectis, densifloris, obtusis;
squamis oblongis, atris, obtusis, basi pilosis apice glabris; staminibus binis, filamentis elon-
gatis, antheris aureis; foliis elongato-lanceolatis vel linearibus, supra medium sublatioribus,
breve acuminatis, basi angustatis, supra glabris nitidis obscure viridibus, subtus tomento
brevi subferrugineo-cinereo sparse obtectis vel denudato-glaucis, margine tenuissime ser-
rulatis.
— Salix Hartwegi BENTE. pl. Hartweg. I. p. 52.
Hab. in Mexico ad Anganguio. (Hostw. n. 390). — V. s.
Forma mihi non parum dubia, cujus tantum specimina pauca foliifera et, ut in ple-
risque tropicis vel subtropicis, amentis autumnalibus in axillis predita vidi, de quibus nil
certi enuntiare audeo. Rami sat robusti, ramuli obscuri subtomentosi. Folia 3—4 polli-
ces longa, supra medium vix pollice latiora, forma fere ut in S. nigra, sed tomento ferru-
gineo S. lumili angustifolie subsimilis; squame etiam atre et stamina bina!
63. Salix tristis AIT.
S. amentis sessilibus, basi nudis, globoso-ovatis; squamis basi fulvis, ceterum fusco-
atris, obtusis, longe cinereo-pilosis; capsulis breve conicis, basi crassiusculis, dense griseo-
vel subargenteo-tomentosis, demum pedicellatis, pedicello nectarium ter-quintuplo supe-
rante, stylo brevi, stigmatibus crassis brevibus emarginatis erectis; foliis subsessilibus,
lingulato-linearibus, supra opace griseis demum denudatis, subtus adpresse lacteo-tomento-
sis costa et nervis elevatis rugosis, margine revoluto integris vel undulatis; stipulis parvis
vel nullis.
Syn. Salix tristis Ar. Hort. Kew. ed. 1. III. 393. — Mönur, Neue Berlin. Schr. IV. 241. — Psu. £. II. 609. — Torzrr Fl. of
NewYork II. 205. — Nurrt. Gen. II. 231. — Asa Grar (Carey) Manual ed. 2. p. 413. — Winzp. sp. pl. IV. 693. — Sw.
Rees Cycl. n. 97. — ForBEs Sal. Wob. n. 150. — Anps. Nord-Amer. Pil. 1. ec. p. 126.
—- £8. longirostris McHx. fl. II. 226. BaArraATtt. Sal. n. 2.
— &S. Mihlenbergiana WiLLp. sp. pl. IV. 692. — Psu fl. I. 609.
— 8. villosa Sal. Wob. p. 183.
Icon. Muut. 1. c. t. 6. f. 9. — Torrer 1. ec. — Sal. Wob. t. 92.
Exsicc. BaArrRATT. Sal. Amer. n. 2.
Hab. locis arenosis et in montium declivibus per Americam boreali-orientalem usque in
Novam Angliam sat frequenter.
Descr. Frutex humilis, 1—4-pedalis, ramosissimus, habitu griseo tristis; rami nunc procumben-
tes nunc adscendenti-erecti et fere subviminei; ramuli cinereo-tomentosi, rarius testacei et glabri. Gemm&e
parve, cinereo-puberule. Folia 1—13 poll. longa, 2—4 lin. lata, rugulosa, subtus tomento lacteo vel ex
MONOGRAPHIA SALICUM. 113
albo caerulescente sat denso corrugato quasi lanata, nervis e costa sublutescente fere rectangulariter diver-
gentibus elevatis distinete lineata, supra opace grisea costa et nervis impressis inequalia ceterum plana,
margine tenui revoluto integra aut obsoletissime serrulata, adulta rigida subcoriacea, petiolo perbrevi sub-
sessilia, initio stipulis parvis mox autem caducis fulerata. Amenta in ramulis densissime condensata,
initio fere globosa, 2—3 lin. longa, demum subovalia et subrariflora; squam:e apice plerumque rotundato
fusco-rufescentes; anthere initio rubicunde, demum flave; capsule vix lineam longe, primo sessiles de-
mum distinete pedicellate, stylo et stigmatibus fusco-piceis, ceterum sericeo-grise:e.
Tres pre ceteris modificationes adnotandee:
— gylabrata: foliis elongatis, acutis, basi longius attenuatis, supra glabratis sublucidis, sub-
tus tomento vix ullo obductis sed intense glaucis. — Ad S. humilem aperte accedens.
— minor: foliis brevioribus, subcorrugato-undulatis, supra tomento tenui et subtus densis-
simo subniveis. — Nostre S. repenti arenaric subanaloga.
— longiflora: capsulis e basi longe attenuato-rostratis gracilibus fere 2 lin. longis, glabre-
scentibus, distinctius pedicellatis. — S. repenti glabratce similis.
Quod in Europa S. repens haec in America septentrionali, cujus humillima Salix in
campestribus, brevitate amentorum et colore opaco lacteo-griseo foliorum recedens. Quam
nostra S. repens hec quidem minus ludit, sed formis majoribus in minores S. Imuwmilis transit.
64. Salix repens L.
S. amentis subsessilibus, fructiferis ovali-cylindraceis, breve pedunculatis et foliis
parvis demum suffultis; squamis spathulatis, apice sepius infuscato et dorso pilosis; an-
theris efloratis nigrescentibus; capsulis ex ovata basi conico-subulatis, tomentosis glabrisve,
distincte pedicellatis, pedicello nectarium bis terve superante, stylo brevi, stigmatibus ova-
tis integris vel bifidis; foliis ovalibus-linearibus, apice plerumque obliquo, margine vulgo
recurvato integris vel remote serrulatis, supra lucidis elevato-nervosis, saltem subtus ple-
rumque sericeis, vel etiam sepe utringue subcaesiis; stipulis obsoletis.
Syn. Salix pumila latifolia Crus. hist. I. 448.
— 8. pumila fol. utringue glabro. BauH. hist. I. p. 217.
alpina pumila rotundifolia repens, inferne subcinerea BauH. pin. 474. RazJ. angl. III. 448.
pumila fol. utringue candicantibus et lanuginosis BauvH. pin. 474. Ras. angl. III. p. 447.
foliis integris utrinque hirsutis lanceolatis Harr helv. 155. t. 5. f. 2.
foliis integerrimis utringue subpilosis lanceolatis, caule repente Linn. fl. su. ed. 1. n. 814.
foliis integerrimis ovatis acutis: supra subvillosis, subtus tomentosis LINN. fl. su. ed. 1. n. 806.
repens LINN. sp. pl. 1447, Codex ed. Richt. p. 968; Sm. in Rees Cycl. n. 100; Winrp. sp. pl. IV. p. 693 (fol. utringue gla-
briusculis); Pers. Synops. II. p. 602; SPRENGEL Syst. Veget. I. p. 104; Host Sal. p. 16; KocH Comment. p. 47; NYMAN Syl-
loge p. 345; HarrtiG Forstl. Culturpf. p. 412; Wmuww. Sal. europ. p. 114. — Suec. Linn. fl. suec. ed. 2. n. 896; Fr. Mant. I.
p- 65, Bot. Not. 1840 p. 202, Summa Veget. Scand. p. 57; HN. Skand. F1. ed. 9. p. 179. — Dan. Hornew. Plantel. n. 990;
Drerr. fl. havn. n. 968; LAnGE Dansk fl. ed. 3. p. 741. — Germ. KocH Synops. ed. 2. p. 754; BLuFrF et FINGERH. Compend.
p. 359; RercH. Fl. excurs. I. p. 167, PatzE, ELK. et Mer. Fl. v. Preuss. p. 140; Sonp. F1. Hamb. p. 512; Mer. Fl. hannov.
p. 509; LaAscH. Linnaa VIL p. 75; Wimm. Fl. v. Schles. ed. 3. p. 193; Nrirr. Fl. v. Nied. Oestr. p. 264; KERN.: Die Weid.
Oestr. (S. repens 1. cylindrica) p. 268 (146): TrRAUNSTEIN. Monogr. p. 90; Hausm. Fl. v. Tirol II. 394; Dörr F1. v. Baden p.
501; ScHurRr Enum. pl. Trans. p. 621. — Angl. Sm. Comp. p. 147, fl. brit. III. 1061 (fol.lanceolat., caps. tomentosis); LINDL.
Symnops. p. 236; BaB. Man. ed.5. p. 304; BrEntH. Brit. FI. p. 478; Hoox. Scot. p. 284. — Belg. MartHrrvu fl. belg. II. 484;
CREPIN Man. p. 160. — Gall. Vir. Delph. III. 767; DuBy Bot. gall. p. 424; LorseL. fl. gall. IL. 342; GoDpr. et GREN. Fl.
de France III. 137. — Helv. Gaup. fl. helv. VI. 233. — Ital. Porr. Veron. III. 168; Bert. fl. it. X. 326. — Hisp. WILLK.
et LANGE fl. hisp. p. 230. — ROSS. LEDEB. fl. alt. IV. 275, fl. ross. III. 614; FiscH. Liv. p. 302; WzEinu. F1 petrop. p. 98;
FLEISCH. et LINDEM. Fl. d. Östseeprov. p. 347; WIEDEM. u. WEBER Fl. v. Estl. etc. p. 600; Traurv. in Mém. de la Soc. des
Natur. de Moscou VIII p. 381; C. A. Mer. Beitr. z. Pfl. I. n. 48.
- fusca LINS. fl. su. (ed. 1. n. 803.) ed. 2. n. 897, sp. pl. II. p. 1447; Codex ed. Richt. p. 968; Wirrp. sp. pl. IV. 694 (fol.
subtus sericeis); SPRENG. Syst. Vegetab. I. p. 104; Pers. Synops. II. 602; Horrw. Sal. p. 14. — WBc Act. Horm. 1809 p. 208,
fl. suec. n. 1140. — Mer. Chl. Hannov. p. 496; LascH Linnea VIL p. 76. — Sm. comp. p. 147, fl. brit. III. 1060. E. B. t.
1960. Hoox. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 399. Loup. arboret. III. p. 1536. ForBes in Sal. Wob. n. 83.
— S. incubacea LINN. fl. su. ed. 2. n. 395; sp. pl. ed. II. p. 1447, Codex ed. Richt. p. 968; Wizp. sp. pl. IV. 696; Host. Synops.
3285; Hornem. plantel. n. 991; Sm. E. B. Suppl. t. 2600; Engl. Fl. IV. n. 212. Sal. Wob. t. 79; RotH. germ. p. 418; LAscH.
Linnea VIL p. 77; THU. fl. paris.
E. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. 135
|
|
22
än
114 N. J. ANDERSSON,
— S. arenaria LINN. it. gotl. p. 206, fl. suec. ed. 2. n. 894, sp. pl. ed. 2. p. 1447, Codex ed. Richt. p. 968. — RowvH. fl. germ. p-
418. — LicurFr, fl. scot. II. p. 604. — DC. fl. fr. III. 293. — Wirrp. arb. 341. — ScHuRr 1. c. p. 621.
— S. depressa Horrm. Deutschl. FI. II. 226, Sal. p. 69. t. 15, 16; Wirrp. sp. pl. IV. p. 693, arb. 342; RorH fl. germ. II. 516;
SPRENG. Systema Veget. I. 104. DC. fl. fr. V. 346. SEr. Ess. p. 9. Exsice. p. 61, 62. E
— £S. argentew SM. in Rees Cycl. n. 98, Comp. p. 147, brit. III. p. 1059, E. B. 1364. WinLp. sp. pl. IV. 693. SPRENG. Syst. I. 104.
HartiG Forstl. Cult. p. 412. SEr. Ess. p. 22. Gaup. fl. helv. VI. p. 236. FI. D. 2605. Sal. Wob. n. 78.
— 5. adscendens Sm. in Rees Cycl. n. 103, Comp. p. 147. BE. B. t. 1962. Sal. Wob. t. 80 (ad S. rosmarinifoliam).
— S. parvifolia SM. in Rees Cycl. n. 102, comp. p. 147, E. B. t. 1961. Sal. Wob. t. 81. (ad. S. rosmarinifoliam).
— S&S. prostrata SM. in Rees Cycl. n. 105, Comp. 147, BE. Fl. IV. p. 211, Brit. p. 1060, E. B. t. 1959. Sal. Wob. t. 79, 82. —
WiLLD. sp. pl. IV. 695.
— S&S. foetida Sm. E. Fl. IV. p. 208.
— S&S. polymorpha EHRH. Arb. n. 409. Ser. Exsice. 11, 36.
— £S. rostrata THvir. f. paris. p. 516.
. rosmanrinifolia Sut. helv. II. 285.
— S. decumbens ForBEs in Sal. Woburn. n. 88; Loup. arbor. III. p. 1536.
— SS. versicolor Porbes in Sal. Wobur. n. 77; Loup. arb. III. p. 1541 (S. ambigua?)
Icon. Horrwy. Sal. t. 15, 16. Hosr. Sal. t. 53. VinL. Delph. III. t. 50. f. 10. HartiG Forstl. Cult. t. (B1) 42. RercH. Icon. 1239,
1240, 1241, 1243. Fl. Dan. t. 2489, 2605. BE. Bot. t. 183, 1059, 1364, 1959, 1960, 1961, 1962, 2600. — Sal. Wob. n. 75—84.
Exsice. Ser. Exsice. n. 11, 35, 36, 61—63, 92; Fr. Herb. N. VI. 55. RcHB. n. 1239. ScHurrz n. 156. Binrn. n. 1959. Wim.
Hb. Sal. n. 13, 142. Coll. Sal. 111—115. (inclus. S. rosmarinifolia).
|
Hab. in pratis et pascuis uliginosis per totam Europam, maxime australi excepta, a Tiro-
lia meridionali, Gallia et Pyreneis usque in Vestrobotniam litoralem Suecie; in Asia
boreali per Sibiriam uralensem, altaicam et baicalensem, nec non Davuriam (sec.
Ledeb. sed nonne ibi cum S. rosmarimfolia confusa? Vix alpes Uralenses transgre-
ditur. In Lapponia rossica haud adest!) dispersa dicitur et in Asia minori ad Sam-
sun specimina legit Wiedemann. (Hb. Petrop.). — V. v.
Descr. ”Species h&ec omnes hactenus in genere cognitas notas vilipendit” (FR. Hall.), ut S. ni-
gricans ommium maxime polymorpha, ita ut specimina potius quam form&e sepe ab auctoribus vario modo
descripta sint. Frutex vel fruticulus nunc 2—05-pedalis et altior, ramis subvimineis (locis turfosis prato-
rum) foliis plerumque tenuioribus et longioribus et glabris, nunc depressus (locis paludosis vel in pascuis
et sylvis) ramis torulosis plus minus dense cinereis, foliis brevioribus rigidioribus sepius-sericeis, nunc
”inter ommes vulgares minima est quidem vix major quam Salix herbacea, cum immergatur paludibus ut soli
apices ramulorum emineant (LINN. su.)” foliis minimis linearibus insignis. ”Folia variant: a forma orbi-
culata in linearem (4—5-ies longiora quam lata) abeunt, sed normaliter oblongo-elliptica (2—3-ies longiora
quam lata) 1. lanceolata, apice obliquo 1. recto, acuminato et obtuso, utrinque glaberrima et dense argenteo-
sericea (forma arenaria); integerrima, denticulata et dentato-serrata. Semper vero nitida sunt, sive glabra,
sive sericea, margine plus minus deflexo, adulta rigidula facile nigrescentia, superne elevato-nervosa, subtus
glaucescentia leviuscula, petiolo brevissimo”. (FR.). Pedunculus aut brevissimus bracteis vel- foliis instruc-
tus, vel (at rarius) elongatus foliis ceteris &qualibus 5—6 obsitus. Amenta ovato-ovalia, densiflora vel
elongato-cylindracea, 9 matura laxiuscula. Squame&e nigre vel apice infuscate vel tote pallide. Capsule
initio subsessiles, demum sat longe pedicellat&e, nunc sericeo-lanat&e nunc sparse puberule nunc omnino et
quidem primitus glaberrime.
Est, S. nigricante forsitan excepta, e Salicibus europeis omnibus suis partibus ma-
xime polymorpha, gquare forme primariae vix certe stabiliende; que varis locis varie
variisque nominibus assignate fuerunt sequenti modo inter se connexee:
a) foliis lanceolato-linearibus,
capsulis sericeis: S. repens SM. Frutex 2—5-pedalis, v.
capsulis glabris: S. incubacea(!)! Fruticulus depressus.
b) foliis oblongo-ovalibus,
capsulis sericeis: S. fusca SM. Frutex 2—5-pedalis, v.
capsulis glabris Fruticulus depressus.
ec) foliis ovali-orbiculatis, densissime albo-lanatis
MONOGRAPHIA SALICUM. 145
capsulis sericeis: S. arenaria SM.) Frutex 1—53-pedalis, v.
capsulis glabris (rarissima) ( Fruticulus depressus.
His omnibus perspeetis ut modificationes proponendee:
repens: Fruticulus depressus, e trunco subterraneo ramos breves adscendentes proferens;
latifolia: foliis ovali-oblongis fieneonapa
angustifolia: folus elongato-lanceolatis vel
parvifolia: foliis minimis Migjoetimpe.
S. fusea: Frutex ramis subvimineis erectus, foliis tenuibus facile nigricantibus;
brevifolia: foliis ovali-oblongis | hebecarpa vel
longifolia: » — elongato-lanceolatis) lejocarpa.
S. arenaria: Frutex vulgo humilis, foliis ovali-oblongis, utrinque densissime argenteo-pilo-
sis, capsulis sepissime sericeis,
Jam plenius exposui quomodo Linneus hanc etiam speciem nomine suo S. fusca
intellexerit, et sub S. ambigua de S. incubacea rationes afferam hanc denominationem ei
speciei adhibendi. S. arenariam in itmere gotlandieco formam 5. repentis vocavit, quae, in
arena littorali frequens, foliis dense albo-sericeis longe eminet et a vulgari foliis glabris
nigrescentibus habitu haud parum vulgo discrepat, quod nomen attamen etiam forms ma-
gis boreali (sc. Salici Lapponum) deinde attribuit. TItaque cum Wahlenbergio (AM. su. ed. 2
p. 671) et Wimmero (Sal. eur. p. 118) aliisque persuasum habeo Linngeum unam eandem-
que speciem, post S. nigricantem in terris borealibus, ubi scatent Salices, maxime poly-
morpham, se. S. repentem, his quatuor nominibus intellexisse:
S. arenaria: foliis ovalibus utringue dense argenteo-sericeis. — In arena littorali maris.
S. ineubacea: foliis lanceolatis supra glabris subtus sericeis. — Elata. In locis aridis camporum.
S. fusca: foliis latioribus supra glabris, subtus villosis. — Humilis, locis uliginosis et sylvis.
S. repens: foliis parvis lanceolatis utringue subpilosis. — Minima, in paludibus.
+ Salix rosmarinifolia.
S. amentis sessilibus, fructiferis subdenmsifloris breviter pedunculatis, subglobosis;
pedunculo foliis paucis et parvis instructo; squamis obovatis, purpureo-nigricantibus, pilo-
sis; capsulis ex ovata basi lanceolatis acutis tomentosis pedicellatis, pedicello nectarium
bis terve superante, stylo brevi vel obsoleto, stigmatibus plerumque bifidis divergentibus
fuscescentibus; foliis strietis, linearibus vel anguste lineari-lanceolatis, acuminatis, planius-
culis, integerrimis vel remote serrulatis, supra obscure viridibus glabris, subtus adpresse
sericeis vel glabris; stipulis parvis, lanceolatis, sepe caducis.
in Rees Cycl. n. 169. Pers. Synops. 602. KocH Comment. p. 48. NYMaAn Sylloge p. 345. — Suee. Fr. Mant. I. p. 64,
Bot. Not. 1840 p. 203, Summa Veget. Scand. p. 57; WuBec. fl. su. n. 1141; HN. Skand. Fl. ed. 9. p. 180. — Dan. Horne.
Plantel. 991; DrEJ. Fl. havn. n. 969; LaAncE Dansk Fl. ed. 3. p. 742. — Germ. KocH Synops. ed. 2. p. 203; RcHB. fl. ex-
curs. I. 167; BLuFF et FIngErH. Comp. II. 563; ParzrE, ELK. et Mer. Fl v. Preuss. p. 141; Sonp. fl. hamb. p. 343; Mer.
Chl. hannov. p. 497, fl. hannov. 510; NortE Nov. F1. Hols. p. 81; TrRAUNSTEIN. Monogr. p. 91; Hausw. F1. v. Tirol. II. 794;
NEILE. Nacht. zu Malys Enum. p. 72; ScHuR En. pl. Trans. p. 622. — Angl. Hoox. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 397; LiNDL.
Synops. p. 236; Baz. Man. ed. 9. p. 303; ForBEs Sal. Wob. n. 87 (ad S. Friesianam sec. Wimmer); Loup. arboret. III. 1539.—
Belg. Dyrt. Sal. in Bull. de la Soc. de Bot. 1862 p. 141. — Ital. Bertoron. fl. it. X. p. 327. — ROss. Par. fl. ross. II. p.
71; LEDEB. fl. ross. 1II. 615; Brss. Prim. p. 309, Enum. p. 37; Marr. F1. mosq. p. 174; Wesw. Fl. petrop. p. 98; FLEIscH.
et LINDEM. FI. d. Ostseeprov. p. 348; WiEDEM. et WEB. FI. v. Esthl. p. 601.
— 5. repens rosmarinifolia KERN. Weid. Oestr. p. 266 (144). — LeEpDzEB. fl. alt. IV. 276; WimmER Sal. eur. p. 117.
— 8. repens angustifolia NEirr. F1. v. Niedr. Oestr. p. 264; ScHuRr 1. ce. p. 621.
— S&S. pratensis Hosr. Sal. p. 15. t. 50 (forma angustifolia) et 51 (forma latifolia).
S. tenvis Hosr. 1. c. p. 14. t. 47, 48.
Syn. Saliz rosmarintfolia LINN. fl. su. ed. 2. 898, sp. pl. ed. 2. p. 1448, Codex ed. Richter p. 969. Winzp. sp. pl. IV. 697. Sm.
116 J. N. ANDERSSON,
— S&S. littoralis Host. 1: ce. p. 15. t. 52.
— &S. angustifolia WuLr. in Jacq. collect. III. 48, Fl. Norica n. 1513 (sec. specimina in herb. Wulf. ex A. KERNER et NEILR.).
. arbuscula SM. E. B. t. 1866. Comp. p. 146? ForB. Sal. Wob. 86.
— S&S. lanata THuvILL. par. (ex Koch et Wimmer).
— S&S. leta et heterophylla ScHurtTz Suppl. fl. starg. p. 91.
— &S. diversifolia RocHeEr (ex Hb. Besser).
— S&S. canaliculata Bess. Enum. p. 77; NYMAN Syll. p. 343.
Icon. Wiwmm. Fl. Dan. t. 2556; RcHB. icon. t. (1238?) 1242. HarrviG t. 50. E. B. t. 1365 (?) 1366. Hosr. Sal. t. 47, 48, 50—52-
Exsicc. FEuHrH. arbor. n. 119. Fr. H. N. VI. 56. Kern. Hb. Sal. n. 175—178.
|
än
Hab. in paludibus spongiosis in (Anglia? olim a Sherard detecta?) Germania boreali et
media (Pomerania, Silesia et Austria usque in Transsylvaniam), Italia maxime boreali
(circa Venetias), Dania et Suecia meridionali, sed in Rossia septentrionali et media
(Finlandia—Volhynia, Kasan, Bokhara) et in Sibiria et Songaria vulgatior usque in
regionem Amurensem, unde reportavit MAXIMOVICZ.
Descr. Fruticulus gracilis, ramis e trunco subterraneo repente longe adscendentibus, strictis fuscis
vel testaceo-viridulis, glabris vel cinereo-tomentosis. "Folia forma minus quam in S. repente variant, ple-
rumque 1—2 pollices longa et vix ultra 2—4 lin. lata, utrinque viridia, tenuia et exsicceatione nigricantia,
plana, demum rigida, nunc supra obscure viridia nervis elevatis lineata subtus sericeo-argentea, margine
parum reflexa. Stipule quum adsunt parve, lanceolate. Amenta subcoetanea, insigniter brevia vix +
pollicem excedentia, mascula antheris effloratis nigricantibus, feminea demum oblonga capsulis fere semper
argenteo-tomentosis stylo fusco-piceo et stigmatibus pulchre rubris insignia.
Variat:
— latifolia: foliis oblongis v. oblongo-lanceolatis, latitudine 4—5-ies longioribus. 5.
repenti sat similis.
— angustifolia: foliis linearibus v. lineari-lanceolatis, latitudine 5—10-ies longioribus. —
Typical!
— discolor: foliis subtus caesiis plerumque sericeis.
— concolor: foliis utringue viridibus fere concoloribus.
= laxiflor a: amentis valde rarifloris, capsulis longius pedicellatis, stylo brevissimo, stig-
matibus integris divergentibus. — Est «S. ocean gracili Americane (cfr. p. 109)
simillima! Specimina ad Sarepta (a Wunderlich) lecta in herb. Petropol. vidi.
— flavicans: foliis junioribus subtus favicanti-sericeis, demum utrinque glaberrimis subtus
caesiis, elevato-nervosis; amentis longioribus subpedunculatis, stylo evidentiori.
Formam hanc sat singularem ex regione Amurensi reportavit cl. MAXIMOVICZ.
Inter S. repentem et rosmarimfoliam vix ulli limites exstant; hec autem typum si-
stit guodammodo peculiarem regiones occidentales Europe quidem inhabitans at in orienta-
libus optime evoluta. Ubi in Germania orientali: non rara viget, forme inter ambas tran-
sitori& exstant ut sepissime species confundantur, quibus commoti auctores periti S. ros-
marinifoliam a S. repente non distincetam habuerunt. Qualis typice evoluta deprehenditur
S. rosmarimifolia a repente interdum differt: ramis gracilioribus subvimineis non raro flavi-
cantibus vel pallide testaceis, foliis multo longioribus et tenuioribus apice rectiusculis et
marginibus sepe haud revolutis sed inprimis amentis globosis! A qua forma minus quam
S. repens hec variat.
Cum ill. Friesio et KocHro nobis persuasum habemus Linneum sua S. rosmarimfolia
eandem significasse formam, quam hodie ita intelligimus, quum e contrario WIMMER (Flora
MONOGRAPHIA SALICUM. 117
1849 p. 52 et Sal. europ. p. 118) et cum eo KERNER (1. c. p. 218 et 267) Eum hanc
speciem a S. repente non distinguisse, sed nomine eo prolem quandam hybridam e 5. repente
et S. viminali (nostram S. Friesianam) intellecetam voluisse contendunt. S. rosmarinifoliam
suam ad Abo Finlandix occidentalis legit Linnaxus,quo loco nunc etiam temporis abunde
crescit hec forma, nulla S. viminali ibi spontanea visa; ea specimina in herh. Linnieano,
quibus etiam Ipse ”S. rosmarinifolia 25” inscripsit, certissime ad veram pertinent S. ros-
marinifoliam, nec ad S. angustifoliam Wulf. (sensu Friesiano), ut voluit SmirH, qui hoc
nomen iis adsignavit.
Forme hybrida exstant sequentes a S. repente
cum S. purpurea =S. Doniana SM.
» SS. viminali =S. Friesiana ÅANDS.
» incana =S. Forbesiana AÅNDS.
» daphnoides =S. Patzeana ANDS.
» myrtilloides =S. aurora Lst.
» aurita (caprea et cinerea?) =S. ambigua EHRH.
» lapponum =S. compacta ANDS.
De S. livida Xx repente (= S. stenoelados Dörr.) jam supra, pag. 94 opinionem attuli;
hybriditatem cum nigricante e Borussia (ad Tilsit) memorat WicHura (Ueber die Bastard-
befruchtung p. 72); de qua, ut a me nondum examinata, nil certi enuntiare audeo; suspi-
cor eam formam tantum esse Salicis valde polymorph&e ambigucw. Hanc autem sequenti
modo nuperrime descripsit ill. WIMMER:
”S. nigricans—repens 9 (HEIDENREICH in litt.). ”Juli 9 oblongi, subsessiles, bracteati;
bracteole lingulate, apice truncate, fuscr antice nigricantes, villo recto longo obsite; ger-
mina in pedicello brevi, cylindrico-conica, obtusiuscula, cana, demum viridi-cana, sericeo-
tomentosa demum pubescentia, stylo brevi, stigmatis oblongis, brevibus; folia breviter
lanceolata, utrinque acuta, margine denticulato aut serrulato revoluta, sordide virentia, aut
subtus sericeo-albida, utrinque pilis rectis nunc rarioribus nunc densioribus subsericea”. —
Wimm. Sal. eur. p. 239.
Duos frutices prope Tilsit in Prussia detexit Dr. HEIDENREICE.
S. ambiguce proxima, sed ejus forme omnes colore frondis cinerascente conspicuee,
in hac color foliorum triste virens, qualis S. nigricanti proprius est”. — WIinum.
65. Salix ambigua EHRH.
(S. aurita — repens.)
S. amentis subsessilibus, densifloris, cylindraceis, obtusis, fructiferis breve peduncu-
latis; pedunculo foliis paucis et parvis instructo; squamis obtusis, fulvo-luteis apice fuscio-
ribus, parce pilosis; capsulis ovato-conicis, longe pedicellatis, pedicello nectarium 4—5-ies
superante, stylo vix ullo, stigmatibus crassiusculis infuscatis emarginatis erectis; foliis
elliptico-lanceolatis vel obovato-lingulatis, recurvato-apiculatis, integerrimis vel remote et
parce serrulatis, nervis supra impressis subtus ruguloso-reticulatis plicatis, adpresse tomen-
tosis, demum rigidis et glabratis; stipulis semicordatis, rectis.
Syn. Saliz ambigua EHRH. Arbor. n. 109, Beitr. VI. p. 103. — Wiinp. sp. pl. IV. p. 700 (fol. ellipticis). — KocH Comment. p-
49. — Su. HN. Skand. Fl. ed. 9. p. 179. — Dan. Lancer Dansk fl. ed. 3. p. 740. — Germ. KocH Synops. ed. 2. p. 753;
118 J. N. ANDERSSON,
BLuFF et FIngGERH. Comp. II. 561; RcHe. fl. excurs. I. 167; Scuurrz F1. starg. Supp. p. 93: Sonp. fl. hamb. p. 510; Dörr
fl. v. Bad. p. 520; LascH. Linnea VIL p. 77; Harric Forstl. Cult. p. 410; Hausm. Fl. v. Tirol. II. 793. — Angl. Hoox. et
ARN. brit. fl. ed. 7. 400; LinorEy Synops. p. 236; Baz. Man. ed. 5. p. 304; Loun. Arboret. III. p. 1540. — Belg. MarHrev
fl. belg. I. p. 484: CREPIN Man. p. 160. — Gall. Duzy Bot. Gall. 424; Gopr. et Gren. F1. de France III. p. 136. — Ross.
LEpeEB. fl. ross. III. 614; PreiscH. et LinDEM. Fl. d. Ostseeprov. p. 347; Rurr. Beitr. IV. 90? WieEpbem. u. WEB. El. v. Est-
land etc. p. 605. /
— 5. spathulata Wiczp. sp. pl. IV. p. 700; Berlin. Baumz. ed. 2. p. 451. t. 4. f. 3; Por. Encycl. méth. V. 64. — ScHurrz Suppl.
Stargard. p. 54.; BLUFF et FINGERH. Comp. II. 566 (ex Wimm. ad S. auritam referenda!)
— S. paludosa SCHRAD. (sec. spec. origin.).
— S&S. uliginosa (non Willd.) Ser. Exsice. n. 60.
— S&S. versifolia SER. Ess. p. 40; Gaup. helv. VI. 250; DE CaAnp. f. fr. V. 345.
— S&S. proteifolia ForBEs Sal. Wob. 75.
— 5. plicata Fr. Fl. Hail. p. 148; Novit. Fl. su. ed. 2. p. 284; NYMAN Sylloge p. 344; LANGE Dansk fl. ed. I. 1235; KERn. Weid.
Oestr. p. (142) 264 (2 globosa).
— S&S. aurita 8 spatlulata '"I[RAUTV. in Mém. de la Soc. des Nat. de Mosc. VIII. p. 377; PArzeE, ELK. et Mey. Fl. v. Preuss. p. 138.
— S&S. aurita 3 parvifolia et magis angusta WBG. fl. su. n. 670.
— 5. incubacea (plicata) FR. Nov. Mant. I. p. 66.
— 5. incubacea Fries Bot. Not. 1840. p. 198, Summa Veget. Scand. p. 57.
— S. spirecefolia et S. mutabilis Schl. Exsice.
— 5. awrita—repens Wim. Flora v. Schles. 1840. p. 446, Reg. Flora 1849. p. 49, 1845. p. 437, Fl. v. Schles. ed. 3. p. 205, Sal.
europ. p. 233; Dörr. Rhein. Fl. p. 266; NEirrR. Fl v. Nied. Oestr. p. 262, Nachtr. zu Malys En. p. 75.
— S&S. repens—cwurita Wimm. Denksch. 1853. p. 171.
— 5. repenti—aurita ME. fl. hannov. p. 509.
Icon. Fl. Dan. t. 2670; RcHB. icon. t. 1243 d—c; BE. B. t. 2733.
Exsiec. EuHrH. Arbor. n. 109; Ser. Exsicce. n. 60, 66, 106, 107; Fr. Herb. Norm. XI. 63, 64; Wimm. Hb. Sal. n. 20, 35, 36, 126;
Coll. Sal. n. 242—244.; Kern. Hb. Sal. n. 173.
Hab. in pratis spongiosis paludosis et pascuis humidis per Europam precipue mediam fere
ubique ubi parentes vigent, sc. in Gallia orientali, Anglia, Belgio, Germania, Helve-
tia, Åustria, Suecia usque ad flum. Dalecarlicum, in Rossia baltica et Galicia.
Est certissime a S. aurita et S. repente hybriditate procreata, inter quas semper obvia,
habitum et characteres ab utraque insigniter mutuans. E formis ut dicuntur hybridis in
Europa maxime vulgaris, a plerisque jam bene recognita. ”Nos primi hanc stirpem hybri-
dam pronuntiavimus et ab hujus formis inquirendis nobis coepit nova investigatio Salicum.
A S. repente nitorem vestimenti subsericeum in facie aversa, a S. aurita folia rugulosa
traxit. Heec hybrida nusquam fere desideratur, ubi in depressis locis S. aurite et S. re-
pentis copia nascuntur; itaque in multis dissitisque terris inventa est et facillime pro specie
habita fuit”. Wimm. Sal. europ. p. 235. Duas itaque prebet modificationes inter se quo-
dammodo dissimiles, quibus nunc ad hanc accedit nunc ad illam, e quibus originem ducit.
1. S. spathulata (WiLLp.): frutex plus minus elatus, ramis strietiusculis, ramulis diutius ci-
nereo-pilosis; amentis etiam fructiferis sat breve pedunculatis, cylindraceis, squamis
pallidis apice fuscis, capsulis pedicello nectarium 4—5-ies superante et squamå lon-
giori pedicellatis, stylo obsoletissimo, stigmatibus bipartitis; foliis nervoso-rugulosis,
exsiccatione parum nigricantibus, obovato-oblongis, apice subobliquis, seepius stipu-
latis et serratis.
Ob staturam magis elevatam, ramos torulosos, ramulos breves crassiusculos cinereos, folia sat crassa
viridula ruguloso-nervosa margine undulato-crenata sepius obovato-lingulata et stipulata tomento adpresso
opaca, amenta crassiuscula bracteis perpaucis hirtis suffulta, mascula ovali-oblonga antheris fulvescenti-
bus, feminea cylindracea densiflora, squamas pallidas et capsulas longius pedicellatas stylo vix ullo sed
stigmatibus partitis preditas S. aurite tam est similis, ut non differat, nisi statura vulgo humiliori ramulis
intricatis, foliis planioribus margine subrevolutis, amentis brevibus capsulis crasse conico-rostratis brevius-
que pedicellatis. Variat:
— latifolia: foliis non raro 2 poll. longis, 11 poll. latis, ovali-obovatis v. oblongo-ovalibus; stipulis se-
micordatis; amentis elongatis, capsulis villosis.
MONOGRAPHIA SALICUM. 119
— Hirta: foliis adultis rigidis, utrinque incano-tomentosis.
— glabriuscula: foliis tenuioribus, saltem supra demum glabratis viridibus.
— angustifolia: foliis plus minus late lanceolatis vel ovato-ovalibus, vix pollicem longis et semipollicem
latis, basi' attenuatis, breve acuminatis, spe exstipulatis; amentis brevioribus, capsulis aut villosis
aut rarissime glabrescentibus.
— hirta: foliis adultis rigidis utrinque incano-tomentosis.
— glabriuscula: foliis tenuibus saltem supra demum glabratis viridibus.
2. S. plicata (Fr. F1 hall. ete.): fruticulus plerumque humilis, trunco subterraneo, ramis
adscendentibus; foliis subinde stipulatis, exsiccatione facilius fuscatis, obovato-lanceo-
lato-oblongis, margine saepe subrevolutis; amentis paucioribus fructiferis plerumque
subfoliato-pedunculatis, subrarifloris; squamis apice fuscioribus; capsulis brevius pe-
dicellatis, stylo evidentiori, stigmatibus subintegris. (”S. ambigua altera ad S. re-
pentem accedens: KocH Comment.” Fr. Bot. Not. 1840. p. 199).
”Facies prorsus S. repentis, a qua differt: ramis vulgo cinereo-virescentibus, foliis in figuram obo-
vatam tendentibus, frequentius serrato-dentatis, venis superne immersis, unde juniora parallelo-lineata, sub-
tus reticulatis, petiolis longioribus, stipulis semiovatis raro deficientibus, amentis bracteatis, squamis minus
sphacelatis, stylo vix ullo. ÅA S: aurita differt vegetatione prorsus S. repentis, foliis haud reticulato-ru-
gosis, adultis supra levigatis et glabrescentibus admodum rigidis! pilis subtus strictis adpressis sericeis,
stipularum forma, amentis vulgo majoribus, capsulis brevius pedicellatis brevioribus sed magis tumidis.
Form& hujus pusille eximie florent, surculi vegeti adscendentes autem sterilescunt; forme depresse S.
avrite vulgo steriles”. (FR. Mant. I. I. c.).
— obscura: foliis utrinque vel saltem subtus plus minus cano-vel argenteo-tomentosis. — In locis are-
nosis vel aridis.
— ovalifolia: foliis subovalibus, apice obliquis, aut integris aut apicem versus serrulatis.
Grandifolia aut parvifolia!
— lanceolata: foliis plus minus lanceolato-lingulatis, plerumque integris. Longifolia vel brevifolia.
— microplylla: foliis parvulis, amentis brevioribus.
— virescens: foliis saltem supra glabris, tenuibus, virescentibus, exsiccatione facilius fuscescentibus. —
Locis subuliginosis.
— latifolia: foliis subovalibus, fere pollicem longis et semipollice fere latioribus.
— angustifolia: foliis latitudine triplo quadruplove longioribus; amentis subglobosis (fere ut in S.
rosmarinifolia).
— microphylla: foliis parvulis, amentis vulgo brevioribus.
— lejocarpa: capsulis glabrescentibus.
— amentis elongato-cylindricis subrarifloris.
— amentis ovalibus subdensifloris.
Ill. Wimmer proles hybridas e S. repente cum S. caprea et cinerea etiam (sed raris->
sime) detectas affert, quas hoc modo descripsit:
”S. repens—caprea (LASCcH in litt.): juli sessiles, ovati, densi; squame nigra oblonge
villose; ovaria subsessilia conica, albo-tomentosa, stylo mediocri, stigmatis oblongis patulis
bifidis; folia ovali-oblonga, plicato-apiculata, leviter repanda, supra levissime puberula,
subtus candicantia dense sericeo-tomentosa. 9 — Wimm. Denkschr. 1853. p. 170. Hb. Sal. 73.
Syn. Saliz caprea—repens WIMMm. Sal. europ. p. 297.
Exsicc. Wmwy. et Kr. Hb. Sal. 73, Coll. 216.
Hab. prope ”Driesen in der Neumark” (LaAscH), et Breslau (KRAUSE).
Hc magis viret quam sequens, folia paullo majora, subtus magis vestita, vestimento
multo densiore. Ut in illa S. cinerea magis e julis agnoscitur, sie in hac S. caprea e foliis
(Wimw. Sal. eur. p. 238).
120 N. J. ANDERSSON,
S. repens—cinerea (W1iMM.): juli oblongo-cylindrici, subsessiles; squame spathulatae se-
minigr2 villo barbate; ovaria brevia conico-subulata, cano-tomentosa, in pedicello mediocri
vel brevi, stylo brevissimo, stigmatis oblongis subintegris, patulis; folia ovali-oblonga'
(oblongo-ovalia) breviter acuta, supra viridia puberula (cinerascenti-viridia) demum glabra,
subtus glaucescenti-cana, pube sericea tecta, venis vix elevatis.” — Wimm. Denkschr. 1853.
p. 171. Hb. Sal. 1. Fl. v. Schles. ed. 3. p. 206.
— 5. cinerea-repens Wimm. Flora 1849 p. 45, Fl. v. Schles. 1857 p. 206, Sal. europ. p. 236, Herb. Sal. 1. Collect. Sal. 245.
— S&S. subsericea Dörr. F1. v. Bad. 517.
Hab. prope Breslau Silesie (ubi fruticem unicum detexit WIMmMER) et prope Pfohren Duc.
Badensis (F. BRUNNER).
”A S. aurita-repens dignoscenda statura majore, foliis minus evidenter obovatis,
multis superne non latioribus, subtus non rugosis, bracteolis latioribus nigricantibus, colore
magis cinerascente, ramulis anniculis superne cinereis. Juli 9 primo obtutu quasi julos S.
cinerew attenuatos referunt” (Wimm. Sal. europ. p. 237). Has autem formas, forsitan mere
accidentales, cum ea latifolia hirta sub S. spathulata supra descripta potius comparandas
censeo. Eam maxime angustifoliam (”S. aurita-repens b. angustifolia = S. aurita-repens Yy
longifolia Wimm. Sal. eur. p. 234; Wimm. Flora 1849 p. 45 et Herb. Sal. n. 36, et S. repens-
rosmarinifolia” Wimm. Fl v. Schles. 1840 Nachtr.) e S. auwrita cum S. rosmarinifolia pro-
creatam suspicatus est WiMmmErR (Denkschr. 1. c.). [Etiam ill. KERNER suam S. plicatam 2
globosam ut S. superrosmarimfolio-awritam Hb. Sal. n. 173 habet, quum alteram e S. repente
et awrita procreatam S. plicatam 2 cylindricam et tertiam, S. aurite proximam, S. ambiguäam
appellat. In Austria rarissime enim adest vera S. repens!]. Formas sane extremas — maxime
latifoliam et angustifoliam — sistunt unius ejusdem seriei.
Salicem incubaceam Linnei vario modo interpretati sunt auctores. Fries in Nov.
Flor& Suec. ed. 2. p- 285. hanc cum sua ”S. angustifolia (Wirzp. sp. pl. IV. 696)” conjun-
xit, eam, S. fuscam et repentem cum S. arenaria Sm. apud Linneum certissime varietates
unius ejusdem esse speciei (S. repentis) docens. In operibus autem posteris (Nov. Mant. I,
Bot. Not. 1840 et Summa Veget.) hanc S. incubaceam L. ad suam S. plicatam refert (”pli-
cate nomen letissime mitto ut Linnxanum restituatur”); in Summa Veget. p. 208 de S.
sua angustifolia heec habet: ”Est quidem S. incubacea Linn. sp. et Frutet. Suec. in Amoen.
Acad. at non FL suec., que e descriptione et loco elare S. ambigua Kock., sub quo no-
mine sepe commutantur forma microphylle S. aurite — et meum specimen Ehrhartia-
num ad has omnino referendum!”. In opusculo: ”Anmärkningar om de i Sverige växande
pilarter” demum dixit (p. 42): ”hec species (S. plicata FR.) est primaria S. incubacea LiINN.
fl. su. ed. 1. quod tamen nomen Linneus deinde in formas S. repentis et demum in S.
angustifoliam retulit”. — Observandum tamen est Linneum in operibus omnibus hanc plan-
tam eisdem fere verbis deseripsisse, eamque semper ”in pratis et pascuis passim” habitare
dixisse et in Fruteto Suecie p. 225: ”incubacea et repens passim in Suecia, incubacea pre-
cipue in arena”; quare plantam apud nos rarissimam hoc nomine intelligere vix potuit.
In herbario Linneano duo quidem exstant specimina, quorum primum (fol. 63) ”S.
incubacea 22” et alterum (fol. 64) etiam ”S. incubacea” manu Ipsius propria est inscriptum.
Illud ad S. Friesianam Anps. (=S. angustifolium FRr.), hoc ad S. repentem retulit cl. &C.
HARTMAN (Acta Holm. 1851 p. 379). De S. angustifolia FR. ultra in subsequente afferam.
MONOGRAPHIA SALICUM. 121
S. spathulatam Wairnip. ad S. auritam, preeuntibus RreicwerBacn et C. A. PATZe,
duxit Wimmer. Mihi autem et verba a Willdenowio adjecta, figura foliorum in Berl.
Baumz., ut etiam specimina in herbario (n. 18197) asservata, quoruwm in n. 4 nomen S&S.
ambiguce etiam adscriptum invenies, hane ad 5. ambiguam esse referendam probant.
66. Salix Friesiana ANDS.
(S. repens—viminalis.)
S. amentis brevissime pedunculatis, bracteis paucis suffultis, brevibus, oblongo-cylin-
draceis, densifloris, erecto-patulis; squamis ovalibus, acutiusculis, fulvis, apice fuscioribus,
parce pilosis; capsulis testaceis conico-subulatis, parce sericeis basi interdum subglabre-
scentibus, breve pedicellatis, pedicello nectarium zequante, stylo plus minus producto fulvo,
stigmatum laciniis patulis; foliis anguste lanceolatis, supra obscure viridibus, glaberrimis,
costa impressa, nervis acute prominentibus, subtus argenteo-micantibus vel denudato-opacis
costa fulva elevata, margine revoluto apicem versus obsoletius denticulatis, demum strictis
et rigidulis; stipulis nullis.
Nyn. Salix (incubacea L.) angustifolia FR. Nov. ed. 2. p. 285.
— S&S. angustifolia FR. Nov. Mant. I. p. 65, Bot. Not. 1840. p. 203, Summa Veg. Scand. p. 57 et 208; Hn. Skand. Fl. ed. 9. p.
180. — LANGE Dansk fl. ed. 3. p. 742. — KocH Synops. ed. 2. p. 734. p. p. — Sonp. fl, hamb. p. 5344. — Kern. Weid.
Nied. Oestr. p. 218.
. rosmarinifolia TREVIR. Observ. Bot. p. 24. p. p.
. rosmarinifolia P8 incubacea KocH Comm. p. 49 (ex Wimm.).
. rosmarinifolia 8 WBG. Hf. su. II. 672.
.« rosmarinifolia Pp longifolia MEY. fl. hannov. p. 511.
. repens—viminalis Wim. F1. 1845 p. 489, 1849 p. 46.
. viminalis—repens (LascH ex) Wiuw. Flora 1849 p. 3, Denkschr. 1853 p.2162, Salices europ. p. 241: NEirr. Nachtr.l. c. p. 74.
Icon. Fl. D. t. 2557.
Exsiecc. Fries Herb. norm. II. 60. V. 65. — WiumM. et Kr. Herb. Sal. 144. Coll. 255, 256.
|
a Aa AA AA MV
2
Hab. in Suecia maxime australi (in Scania ad ostium Köpinge-å et prope Halmstad Hal-
landiz), in Dania duobus in locis, in Germania prope Hamburg, Driesen in Neumark,
circa Bremen et prope Tilsit frequens (HRiDENREICH); preterea in Austria infer. prope
Moosbrunn (NEILREICH) et in Hungaria ad Pesth. Alis locis adhuc incerta. — V. v.
Descr. Frutex 3—5-pedalis, ramis gracilibus vimineis rufofuscis vel pallide testaceis. Gemme
parve, albo-hirsute, ramulis adpresse, obtuse. Folia 1—3 pollices longa, ad medium vix semipollicem
lata, basi apiceque rectiusculo subequaliter attenuata, plana, margine aut subrevoluto integra aut plano
repando-serrulata, supra obscure viridia aut glaberrima aut pilis minutissimis adpressis tenuissime pube-
rula, costa venisque subimpressis obsolete lineata, subtus pilis adpressis argenteis micantia costa fulva et
nervis secundariis elevatis regulariter curvatis costata; petiolus sat longus flavus, basi incrassato gemmam
amplectens eamque duplo superans; stipul&e vix ulle. Amenta mascula pollicaria, anguste cylindracea, stricte
patula, bracteis paucis herbaceis suffulta; squame spathulate, obtuse, fulvescentes, longe pilose; filamenta
squamas 4—5-ies superantia; anther& aure&. Amenta feminea primo dense cylindracea, demum subrari-
flora et foliis minimis bracteata, subpollicaria, patula; squam&e spathulate, apicem versus infuscate, basin
capsule tegentes, parce villose; capsule e basi ventricosa conico-subulate, pallide testacere, linea longio-
res, stylo mediocri fulvo, stigmatibus filiformibus patulis fuscioribus. /
Est certo certius e S. repente et S. viminali hybrida. ”Nascitur inter S. viminalem
5 et repentem 2 ut hybridam dicere forsan arrideat (Fr. Mant. I), sed S. angustifoliam
esse hybridam prorsus abnego” (Fr. Summa p. 209). WIMMER e contrario contendit, ”qui
Salicem viminali-repentem non agnoscat ei nec S. viminalem nec S. repentem satis cogni-
K. Vet. Akad. Handl. B, 6. N:o 1. 16
122 N. J. ANDERSSON,
tam esse”; habitu et characteribus omnibus inter eas ambigit. Ut S. repens decumbens
crescit, ramis adscendentibus, folia habet supra opaco-viridia margine revoluta demum
rigidissima, amenta mascula crassiuscula et feminea breviora bracteis paucis suffulta, cap-
sulas demum evidenter pedicellatas; S. vimninali attamen magnopere similis videtur ramulis
vimineis testaceis (”apice frigore necantur” FR.), foliis stolonum 3-poillicaribus et ultra,
sepe utringue et saltem subtus argenteo-micantibus costa fulva elevata et nervis secun-
dariis lineatis elongatis apice rectis, amentis A cylindraceis, antheris aureis, stigmatibus
filiformibus et capsularum stylo producto! Maximam habet cum S. rosmarinifolia simili-
tudinem, que tamen differt amentis rotundis, stylo parvo v. nullo, foliis angustioribus et
minoribus, statura humiliori.
Hanc speciem vix sua S. incubacea intellexisse LINNZUM jam supra denuntiare co-
nati sumus, quam Ipse in ”pascuis passim crescentem” dixit, hec autem rarissima et sin-
gulatim occurrit. Nec locum, ubi nune Suecie obviam venit, adiit Linneus, quum Floram
suecicam ederet.
S. angustifoliam Wurr. in Jacq. Collect. III. p. 48 non hanc formam (ut contende-
runt Fries et Kock) sed aliam angustifoliam S. repentis (vel potius S. rosmarinifolice)
respicere probarunt KERNER et NEILREICH, qui specimima authentica in herbario Weulfenii
examinaverunt; S. nostra nuperrime in Austria detecta fuit. Ea denominatione WILLDENOW -
speciem bene distinctam asiaticam, ad S. purpureas referendam, jam salutavit. Ad hanc
igitur vix citari debent REICHENBACH icon. t. 1238, HAUSMANN fl. Tirol. IL p. 794, nec S.
leta ScHurTz (fl. stargard suppl. 51 —- ut voluerunt KocH et Mryrr) nec S. pratensis
Hosr. Sal. t. 50 (auctoritate KocH.), que omnes potius S. rosmarinifoliam significant. (Cfr.
KERNER 1. c. p. 267).
Nuperrime ab optimo Wimmer (Sal. europ. p. 118) propositum est LINN2UM nomine
suo S. rosmarinifolice hane formam hybridam S. repentis-viminalis intellexisse, nec eam,
que apud plerosque auctores hodiernos S. rosmarimfolia nune temporis vulgo salutatur.
Cui minime assentiri possum. Linnaeus suam plantam (S. rosmarinifoliam) prope Åbo
Fennie legit, eandemque in Flora Suecica ex eo loco introduxit; ad Abo adhuc viget S.
rosmarinifolia, nullum autem S. Friesiane vestigium; hec S. Friesiana in Suecia tantum
duobus locis adhuc visa et rarissima, et Linn&eo numquam in patria obvenit. Prseeterea in
herbario Linne in foliis tribus specimina asservantur ad hanc formam referenda. Fol. n.
65 manu propria Linnei inscriptum est ”S. rosmartmfolia 25”, sed manu Smithii ”nequa-
quam J. E.S. Wulfen. Prof. Mertens”. Specimen ad S. rosmarimifoliam certissime pertinet. —
Fol. n. 66 priori affixum et manu Linne ”ÅArena Scamia” signatum duo specimina habet,
unum ad S. repentem vulgarem alterum ad S. rep. arenariam ducendum. Fol n. 67 ”Saliz
rosmarimifolia ex horto. H. U.” manu etiam Ipsius signatum folium S. rosmarinifolia cul-
tura luxuriantis continet. Unde videtur, Linneum nomine S. rosmarimfolice specimina et
ad hanc formam et ad modificationes S. repentis, numquam autem ad S. Friesianam retu-
lisse. Denique ad S. rosmarinifoliam suam LOoBEL. icon. 2. p. 137 citat, que S. Friesianam
nequaquam sistere potest. Auctores autem alios, ut MEyrEr, TREVIRANUM, WULFEN, SCHULTZ
et illustrissimum WAHLENBERG has duas formas non rite separasse, jam in synonymia pro-
posuimus. An ad S. Friesianam etiam referenda sit S. rosmarinifolia SmitEH brit. F1. p.
1062, E. FI. IV. 214, E. B. t. 1365 et Wiiip. sp. pl. IV. p. 697, ut monuit ill. WIMMER,
nobis adhuc in obscuro manet. SMITH enim de ea in E. B. hec habet: This is found in
MONOGRAPHIA SALICUM. 123
dad)
several parts of Great Britain; at auctores hodierni Anglie (ut Bar. Man. ed. 5 p. 303)
eam ad S. rosmartnifoltam referunt, nulla autem loca, in quibus collecta sit, afferentes.
CI. Dr. HeroeNrReoH in diario ”Oesterr. bot. Zeitschr. 1864” p. 15 observationes
nonnullas de formis hybridis, ut vocantur, ternariis, quas hac Salix cum aliis procreavisse
creditur, a se prope urbem Tilsit Borussie indagatis, communicavit. E Salicis hybridis
hac in regione frequentibus nulla quam S. Friesiana frequentior, et sepissime cum 8. au-
rita, cinerea et caprea modificationibus ludit, e quibus sequentes nascuntur:
”1. S. aurita X repens X viminalis 2.
Juli subsessiles demum breviter pedunculati, bracteolati, breves, ovati; squamee
oblong:e, piloso-villose, subceolorate, antice fusco-nigre; ovaria in pedicello imediocri bre-
via, conico-cylindrica, obtusiuscula, hirto-tomentosa, stylo brevi, stigmatis oblongis violaceis
patulis bifidis laciniis erassiusculis subfiliformibus; nectarium oblongum; folia lineari-lan-
ceolata quandogue obverse lanceolata acuta incurvata, in herbario longe plicata, inzequila-
tera margine leviter reflexo subintegro, supra puberula subtus pube adpressa subargenteo-
sericea venis, prominulis; stipule lineari-lanceolatae; ramuli bimi badii, annotini cano-
pubescentes.”
Hujus forma specimen unicum tantum vidit HEIDENREICH; nonne eadem ac S. aurita
Xx repens P angustifolia (= S. ambigue forma nob.), ut ipse autumavit.
”2. SS. cinerea X repens X viminalis CQ.
Juli subsessiles bracteolati, ovato-oblongi, modice densiflori; squame oblonge, ob-
tus2e, nigricantes, pilose; ovaria in pedicello mediocri subulato-conica, albido-tomentosa,
stylo mediocri, stigmatis longis bipartitis divergentibus lacintis filiformibus, nectario mo-
dice longo, fere + ovarii pedicelli equante; folia lanceolata, ovali-lanceolata supra medium
paulo latiora, acuta, ima ovali-oblonga, margine subintegro leviter reflexa, supra cinereo-
viridia puberula, subtus cinereo-glauca tomento brevi subsericea, demum pube sericea
vestita, venis elevatis; stipul&e semicordate acuminate; ramuli bimi lucidi herbacei, to-
mento brevi cano-pubescentes”.
Etiam hujus forme unicum tantum fruticem detexit HErDENRBICH.
”3. S&S. caprea X repens X viminalis Q et &.
Juli oblongo-ovati, subsessiles, bracteolati; squame oblonge, antice castaneo-nigrican-
tes subceolorate, villose; ovaria in pedicello brevi conico-subulata acutiuscula argenteo-
tomentosa, stylo mediocri, stigmatis longis nunce patentibus nunc arcuato-reflexis bifidis
laciniis subfiliformibus; stamina duo-libera infima parte puberula, antheris oblongis; folia
ovali-lanceolata attenuato-acuta, margine leviter reflexo subintegra, supra sordide vel sa-
turate viridia puberula, subtus glaucescentia pubescenti- aut tomentoso-sericea, venis tenui-
bus elevatis.”
Syn. Saliz viminalis—repens X caprea Wim. Sal. europ. p. 298.
Has omnes formas adhuc non vidi, quare de iis non judicare possum. Quomodo
cwm S. Smithiana affines videantur sub hac specie plenius exponam.
124 N. J. ANDERSSON,
637. Salix Patzeana ANDS.
(S. repens—daphnoides.)
S. amentis sessilibus, bracteis paucis suffultis, patulis, brevibus, densifloris, rectis,
cylindraceis; squamis spathulatis, apice rotundatis fuscis, pilis cinereis villosis; capsulis
acutis, facie glabriusculis seriatim parce puberulis, pedicellatis, pedicello piloso nectarium
superante, stylo elongato, stigmatibus integris crassis erectis; folus anguste lanceolatis,
acutis, utringue incano-pubescentibus, subtus sericeo-micantibus, margine subrevoluto acute
serrulatis; stipulis nullis.
Syn. Salix daphnoides y cinerea PATZE in sched.
— S&S. daphnoides—repens Wimm. Denkschr. 1853 p. 155, Sal. eur. p. 8.
Hab. Circa Fischhausen prope Königsberg: OC. A. PATtzZE. — V. s.
Descr. Frutex mediocris, trunco humili repente, ramis adscendentibus fusco-rufis, ramulis brevibus
strictis dense incano-tomentosis. Gemme&e sat magne petiolum superantes, ramulis adpresse, acute,
cinereo-tomentose. Folia 13—11+ poll. longa ad medium vix semipollicem lata, exacte lanceolata vel in-
terdum supra medium latiora, acuta, basi angustata, supra saturate viridia pilis raris adpressis subincana,
subtus pilis adpressis sat dense sericea et laete micantia, costa flavicante valida, nervis secundariis supra
impressis subtus elevatis lineata, margine subrevoluto conspicue serrulata. Amenta feminea pollicaria,
crassiuscula, recta, sat densiflora, obtusa et cylindracea, bracteis paucis et minimis basi suffulta; rhachis
pilosa; squame&e basi ima fulve, apice rotundato fusco-castanee v. nigricantes; capsule virides, conico-
subulat&e, plus minus adpresse tomentose vel glabrescentes v. lateribus tantum seriatim puberule, pedi-
cello nectarium evidenter superante, stylo fulvescente producto, stigmatibus erectis integris fuscioribus.
Due exstant forme:
parvifolia: ”foliis minoribus, subtus cesiis, pilis sparsis obsitis, supra glabris, ramulis testaceis, novellis
pubescentibus”. WIMM.
latifolia: ”foliis majoribus, subtus sericeo-pubescentibus, supra puberulis, novellis argenteo-sericeis; ramu-
lis novellis argenteo-tomentosis”. WIMM. : s
Hybrida certissime proles, valde singularis, habitu et notis parentes simul revocans.
A S. daphnoide habet ramos lucide castaneos, gemmas sat magnas acutas adpressas, folia
rigida elongato-lanceolata, serrulata, sed precipue amenta sessilia compacta cylindracea,
squamas longe pilosas, capsulas virides subulatas glabrescentes stylo producto rostratas;
sed a S. repente: staturam repentem humilem, ramulos breves et tomentosos, gemmas in-
canas, folia parva lanceolata margine subrevoluta, presertim subtus sericeo-micantia supra
venoso-lineata, squamas apice rotundatas basi fulvescentes et capsulas breve pedicellatas
plus minus tomentellas.
Ill. WIMMER, qui primum de hac forma ut hybrida mentionem fecit, eandem ”nunc
vero mutata sententia isto nomine non proponendam” censet. ”Quodsi he forme a S.
daphnoide non segregande sint, quod mihi recte fieri non videtur, putares alteram formam
diminutam esse, alteram vestimento, quod in S. daphnoidis ramulis foliisque novellis sepe
adest, supra modum adaucto et persistente” Wim. 1. ce. — BorrzE in Verh. d. bot. Vereins
der Mark-Brandenburg 1863 p. 183. ”S. daphnoides xX argenteo — repens” ex Pomeranize
ulterioris litore arenoso prope Colberg descripsit, que forsitan huic associanda est.
68. Salix subalpina FORBES.
(S. repens—incana.)
S. amentis sessilibus, oblongo-cylindraceis, erectis, densifloris, obtusis, bracteis paucis
suffultis; squamis elongato-spathulatis, roseis, apice rotundato vel suberenato fusciori dense
MONOGRAPHIA SALICUM. 125
pilosis; staminibus binis, filamentis liberis inferne pilosis, antheris subglobosis aureis de-
mum fuscis; foliis lanceolato-lingulatis, breve et abrupte acuminatis, basin versus cuneato-
angustatis, margine subrevoluto integris aut subundulatis, supra obscure viridibus opacis,
subtus cesiis dense lacteo- vel farinaceo-tomentosis, costa fulva valide prominente; stipu-
lis nullis. ;
Syn. Salix subalpina PorsEs Sal. Wob, n. 93.
— &S. repens—incana Winn. in Sched. (Cfr. WicHura: Die Bastardbefruchtung, pag. 70, 72), Sal. europ. p. 155.
Exsice. Wnu, Coll. Sal. n. 229.
Hab. in Helvetia rarius (WicHURA). — Specimina in horto berolinensi culta descripsi.
Deser. Frutex mediocris, 3—5-pedalis, humilis, decumbens, ramis fuscis vel subpruinosis adscen-
dentibus glabris rimosis, ramulis strictiusculis subvimineis fusco-cinereis tomento tenui incanis. Gemme
parve acutiuscult griseo-tomentose, adpresse, petiolis duplo breviores. Folia 2—3 pollices longa, paullu-
lum supra medium fere semipollicem lata, supra aut pilis brevissimis adpressis tenuiter incano-puberula
aut denudato-glabrata obscure et opace viridia, costa et nervis secundariis impressis obsolete lineata, sub-
tus sat dense et lacteo-tomentosa, costa fulva et nervis secundariis albescenti-pubescentibus elevatis rugu-
losa, margine revoluto integris seu plano repando-sinuata, breve et recte acuminata, basi plus minus an-
gustato-attenuata; petiolus brevis, 11 lin. longus, fulvus, tenuiter pubescens. Amenta tantum mascula
vidi, pollicaria cerasse cylindracea, obtusa densiflora, arrecto-patula, foliis 2—4 parvis bracteata; squame
late spathulat:e, apice rotundato purpurascentes, dorso tenuiter pubescentes; stamina bina, filamentis palli-
dis usque ad basin omnino liberis, squamas 5—96-ies superantibus, antheris parvis, lete aureis.
Locum inter S. incanam et repentem tenet omnino medium, habitu illi characteribus
huic magis accedens. Cum S. incana conspicue congruit statura elatiori, ramis strictis
subvimineis fuscis, foliis elongato-lingulatis subtus niveo-lacteis opacis nullo modo mican-
tibus, staminibus aureis, sed S. repentem revocat crescendi modo humiliori, ramis et gem-
mis cinereis, foliis margine revolutis demum rigidis lanceolatis, amentis crassioribus pauci-
bracteatis, squamis apice latioribus purpurascentibus et filamentis omnino liberis!
Stirps XII. Salices virescentes s. S. phylicifolize.
Frutices aut modice elati et diffusi aut fere humifusi, ramulis gracilibus tenaciusculis
plerumque lucide rufescentibus. Folia sublanceolata, membranacea adulta rigidiuscula, supra
plerumque glabra viridia, subtus plus minus intense glaucescentia, nervis subparallelis; stipulce
Magne, parve vel obsolete. Amenta vulgo precocia etsessilia, rarius subfoliato-peduncu-
lata; squame apice nigricantes pilose; capsule conico-subulate, sepius admodum pedicellatce,
semper stylo producto rostratce, testacew vel rufescentes, glabrae vel tomentosce.
Syn. Salices arbuscule et nigricantes KERN. 1. c. p.p. — Salices virentes et nigricantes FR. p.p.
69. Salix nigricans SM.
S. amentis precocibus vel plus minus pedunculatis, bracteis vel foliis suffultis, patu-
lis, demum rarifloris; squamis acutis, basi viridibus apicem versus nigricantibus, pilosis;
capsulis conico-rostratis, pedicellatis, pedicello nectarium saltem 3—8-ies superante, stylo
producto, stigmatibus crassiusculis partitis; foliis lanceolatis, ovatis vel obovatis, margine
plus minus inflexo-serratis, primo vulgo pubescentibus adultis sepe glabratis, supra viridi-
bus nervis impressis inequalibus saltem costa basi pilosis, subtus pallidioribus vel glaucis
126 N. J. ANDERSSON,
apicem versus virescentibus, nervis elevatis pilosis rugulosis, exsiccatione et dum marce-
scunt facile nigricantibus; stipulis semicordatis; ramulis gemmisque plerumque tomentosis.
Syn.
Salix foliis serratis glabris oblongo-ovatis LINN. fl. lapp. n. 350.
— Saliz nigricans Sm. Trans. Linn. Soc. VI. p. 120, in Rees Cyclop.; Wizzp. sp. pl. IV. 659, Berlin. Baumz. ed. 2. p. 428; Ser.
SK
= IH
=
= So
=S
= 50
= 8
= 5
|
2 RAR
Syst. Veget. I. 102; Pers. Synops. II. 599; Wiuwm. Sal. eur. p. 70. — Suec. WBe. Fl. lapp. n. 485, fl. suec. p. 668 (capsulis
tomentosis); Frirs Mant. I. p. 92, Bot. Not. 1840 p. 193, Summa Veg. Scand, p. 57 et 206; HN. Skand. FI. ed. 9 p. 180;
AnNpDs. Sal. lapp. p. 56. — Dan. Horn. plantel. p. 981; LanGrE Dansk Fl ed. 3. p. 740. — Germ. KocH Synops. ed. 2. p.
748; Hartic Forstl. Cult. p. 405; Sonp. fl. hamb. p. 541; Wimw. fl. v. Schles. ed, 3. p. 189; NEtRr. fl. v. Nied. Oestr. p. 263:
Kers. Weid. Oestr. p. 238; Hausm. fl. v. Tir. p. 790; Dörr f. v. Bad. p. 504. — Angl. Sm brit. IIL p. 1047, Comp. p.
145; HooxK. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 404; Bag. Man. ed. 5. p. 302; Hoox. fl. scot. p. 280; Loun. arb. III. 1568. — Gall.
DE O. fl. fr. V. p. 345; GREN. et Gopr. fl. de France III. 138. — Helv. Ser. Ess. p. 42; WBG Veget. Helv. p. 185; HEGEtr-
scHw. Fl. v. Schw. n. 2832. — Ital. Berror. f. it. X. p. 322. — Hisp. WiuLK. et Lancer fl. hisp. p. 229. — R0ss. LEDEB.
fl. ross. III. 608; FLriscH. et LINDEM. Fl. d. Ostseeprov. p. 345; Rurr. F1. Samojed. n. 260, Beitr. d. Russ. R. p. 89.
phylicifolia 2 LINN. fl. su. n. 880, sp. pl. p. 1442.
phylicifolia (L). WiLLD. sp. pl. p. 695; SPr. Syst. I. 98 (p.p.); KocH Comment. p. 40. — Suec. WBc fl. lapp. n. 482, fl. su.
p. 667 (capsulis glabris). — Germ. Rercu. fl. excurs. I. p. 168; Brurr et FINGERH. Comment. II. p. 551; WBc 4. carp. p-
318; Mey. fl. hann. p. 5307. — Angl. Linor. Synops. p. 204; BENTH. brit. fl. p. 477. — Gall. DE Canp. f. fr. III. 286;
Dusy Bot. gall. p. 424. — Helv. Gaup. fl. helv. VI. p. 220; WBc Veg. Helv. p. 185. — Ital. Nocc. et Bars. Ticin. IL p.
198. — Ross. GrorcGr Beschreib. d. Russ. Reichs. III. 5. p. 1328; Trautv. in Mém. de la Soc. des Natur. de Moscou VIII.
378; Mey. Beitr. zu Pflanzenk. d. Russ. R. V. 98; WEinw. fl. petr. p. 97; FretscH. et LINDEM. Fl. d. Ostseeprov. p. 345.
stylosa DR CAND. fl. fr. p. 339 (lejocarpa).
stylaris SER. Ess. p. 62 (lejocarpa); PArzr ELK. et Mey. Fl. v. Preuss. p. 139; Wirpem. et WEB. FL vy. Estl. etc. p. 602.
hastata Horrr pl. rar.; Cent. IV. Vin. fl. delph. TIL. 774.
spadicea CHAIX. ap. VILL. delph. I. 373 et IIT. 777.
Ammaniana WILLD. sp. pl. IV. p. 663, Berl. Baumz. ed. 2. p. 431; Sm. in Rees. Cyclop. n. 21; Srr. Syst. V. I. 98; PERS.
Synops. II. 599; Loisrr. gall. II. 340; TEnorr Nap. V. 273, Sylloge 479; Sturm Deutschl. Fl. I. 25 h; Loup. Arbor. III.
p. 1575, Schl. Cat. p. 25 (fol. oblongo-ellipticis subtus glaucis, lejocarpa).
hybrida HorrwM. Deutschl. F1. II. 263.
5. myrsinites HOoFrM. Sal. p. 71.
. spireifolia WILLD. ex LINK. Enum. horti berol. p. 416.
. cotinifolia Sm. E. B. n. 1403; Sal. Wob. n. 114; Loup. Arboret. III. p. 1566 et WinLip. sp. pl: IV. 702; Ser. Syst. Veget.
I. 102 (fol. elliptico-orbicular. subeordatis,
hebecarpa) Sal. Wob. n. 114.
— S&S. hirta DD RARLA04D 3 » Ill oo» » » » 1567 et Wionp. sp. pl. 1V. 696; SPr. Syst. Veg. I.
106; Pers. Syn. II. 602 (fol. ellipt.-oblongis,
lejocarpa). :
— &S. rupestris (DONN) » » » 2342; » AA DA IIS » » » 1573 (fol. elliptico-obovat., hebecarpa).
— 85. Andersoniana SM. » » » 23843; » > 0 UA » » » 1568 (fol. ellipt.-oblongis, lejocarpa).
— S. Forsteriana DD DD VO Dt II0R OD » » » 1571 (fol. elliptico-obovatis acutis, hebecarpa).
— S&S. damascena FoORB. » » » 2709; » > FRUN » » » 1569 (fol. ovatis-rhomboideis, lejocarpa).
— £. petrea (ANDS.) > DD. MC >» Dig osa » » oo» 1574 (fol. oblongis, lejocarpa), ad S. phylicifol. K.
Salices in Exsiccatis a Schleichero divulgatse (Catal. p. 25): ;
— S&S. atrovirens 8. Sal. Wob. n. 108; Loup. Arbor. p. 1575. | — S. Gryonensis S. Sal. Wob. n. 99; Loup. Arbor. p. 1576.
— S&S. australis S. OVE AL0 3 >» AT — S&S. incanescens 8. » oo» » 120; oo» ED IG
— &S. carpinifolia S. » ar ring » » 1570; — 8. lacustris S. » IOR » » oo» 1565.
SER. Ess. p. 93; Gaup. fl. helv. VI. p. 261. — S&S. mutabilis S. Dr DAN INA a » oo» 1558.
— &S. coriacea S. Sal. Wob. n. 112; Loup. Arbor. p- 1568. — £S. pannosa S. » D- 2» INU DD HIN
— 8. crassifolia 8. — » » > bög 5 DD — S&S. rivularis 8. Eb yo I (02) » 0 HOT
— 8. dura 8. » 3 Dit OLD — S&S. sordida S. ” RN (IE » » 1576.
— (S. firma S. » Ho DIOR HLDL0) — S&S. strepida S. HD MN Ha UND
— (S. grisophylla S. » > Bb » —» 1565). — S&S. alaternoides S. » DD 96.
Etiam in Catalogo Schleicheri 1. c. enumerantur: S 3
— 8. albescens, S. Frangula, 8. malifolia, S. pectinato-serrata,
S. arbuscula, S. glabricarpa, S. mespilifolia, S. petrosa,
S. Aubonensis, S. glareosa, S. microdonta, S. polygonifolia,
S. candidula, S. glaucophylla, S. mollis, S. populifolia,
S. clethrefolia, S. incana, S. montana, S. pratensis,
S. cordato-ovata, S. Juratensis, S. nervosa, S. pruinosa,
S. cydoniifolia, S. lazxa, S. obluseserrata, S. psilocarpa,
S. denudata, S. Lemona, S. pallescens, S. pumila,
S. diffusa, S. ligustroides, S. pallida, S. pyrifolia,
S. elliptica, S. lutescens, (S. paludosa), S. pyrolefolia,
S. fagifolia, S. macrostipularis, S. patula, S. recurvata,
MONOÖGRAPHIA SALICUM. 127
= $ Rhodani; SÅ tilimfolia, SS. trichocar, a, S. villosa,
S. rugulosa, SS. tomentella, S, turgida, S. villosula,
S. tenuifolia, S. turfacea, S. vallesiaca, S. virgata,
Et proeterea sequentes in Exsiccatis Sehleicheri communicate sunt, quamgquam non in Catalogo memoratre :
I. cinerascens, S. pilosa, S. sepiaria, S. divaricata, S. nummulariefolia, 8. ilicifolia, S. albovirens, 8. variana, 8. heterophylla,
S. undulata, S. silesiaca, S. rostrata, 5. refleza, S. elegans, S. flavescens, S. heterophylla, S. oleifolia, '8. vaceinioides et S. concolor.
— S.Willdenowiana ForB. Sal. Wob. n. 41; Loup. Arbor. p. 1555. — &S. helvetica For». Sal. Wob. n. 159; Loup. Arbor, p. 1570.
-— S. crispa Ni WD D Pt) » » 1560. — &S. rotndata ED MT DLILOA:rN » » 1571.
— &S, atropurpurea — » » >» 0 1505 oo» » » 1567. — &S. Schleicheriana — » » » » 98: » 9 ». 1576.
— S. Ansoniana AR SIONS » » 1569. ,
— &S. ovata Hosr. Sal. p. 23. t. 74, 75. (fol. adultis subtus in nervis pilosis glaucis, lejocarpa) KFrner Hb. Sal. n. 117.
— &S. aurita » » » 24, » 78. (fol. orbiculato-ovatis subcordatis SYRE 0)
— S. menthefolia » » » » » 79, 80. (fol. subrotundo-ellipticis, rugosis » —) KERNER Hb. Sal. n. 114.
— &S. rvivalis » » oo» 253. » 81, 82. (fol. ellipticis ovatis concoloribus » -) KERNER Hb. Sal. n. 115.
— S. prunifolia » » » » » 83, 84. (fol. basi attenuatis subtus villosis D 1)
— 8. parietariefolia — » » oo» 26. » 85, 86. (fol. » » » — glabrescentibus » -) KERNER Hb. Sal. n. 118.
— S. pilosa BRAY. pl. exsicc. (ex LEDEB.).
— S&S. lithuanica Bess. » —» et S. onusta PB lithuaniea Bess. Enum. p. 79.
— S&S. cerasifolia GorpB. in herb. mosqu. (ex Ledeb.), Nocc. et BarB. Ticin. 2. p. 201. (ex Bertolon.).
— SS. crassifolia PorB. in Sal. Wob. nu. 115.
— S. dura ForB. in Sal. Wob. n. 103.
Icon. LIinNy: fl. lapp: t. 8 f. cc WG. fl. lapp. t. 17. fig. 2, 3. ANnps. Sal. lapp. f. 15. Fl. D. 2553. Horr.t. 19, t. 24. f.2. RcHr.
Icon. f£. 1217. Host. Sal. t. 74—86. E.' B. 1213, 1403, 1404, 2342—2344, 2709, 2725. Hartic. t. 115 (41 c). — Sal. Wob.
n. 12, 41, 42, 97—120, 123.
Exsiec. Fr. Herb. Norm. V. 62 (lejocarpa), VII. 63 (borealis), VIII. 62 sericocarpa, RcuB. n. 568, Str. Exsice. n. 21, 22, 73, 86
—88; Brr. n. 1960, ScHurnrz Herb. norm. 155. Wimsx. Hb. Sal. n. 42, 106—109. Kern. Hb. Sal. n. 107—115, 117—118.
Hab. in nemoribus humidis pratisque uliginosis precipue regionum alpestrium a Calabria
et Aprutiis in summum septentrionem, ab Estremadura Hispanie in Rossiam euro-
pexam occidentalem, in Scandinavia montosa silvatica et boreali ut etiam in convalli-
bus Helvetie frequentissima, in planitiebus etiam obvia passim rara aut nondum in-
venta. Ex America omnino exulat, nec specimina ulla certa e regionibus septentrio-
nalibus Åsie umquam vidi. — V. v.
Descr. Arbor vel frutex 1—4-pedalis vel immo 4-orgyalis, colore saturate viridi, amentis magnis,
ramis divergentibus foliisque inequalibus a ceteris (plerumque et sepissime etiam a S. phylicifolia) eadem
loca inhabitantibus eminus dignota. Truncus plus minus 'crassus cortice fusco-cinerascente rimoso ob-
ductus; rami superne irregulariter divergentes, graciles, angulati, cortice fusco-piceo vel viridulo sulcato
glabrescentes; ramuli pius minus dense incano-tomentosi. Petioli breves canaliculati, ad gemmam pilosam
obtusiusculam complanati, villosi v. tomentosi. Folia presertim supra saturate viridia, glabra vel tomen-
tosa, costa semper basi saltem albo-hirsuta, subtus punctis densissimis distinctis albidis (etiam in pagina
superiore conspiciuntur sed obsoletius) conspersa, pallidiora vel s&epe glaucescentia, nervis plus minus ele-
vatis et anastomosantibus saltem statu juniori villosis ruguloso-inequalia, forma eximie varia, margine
serraturis distinctis sed depressis subglandulosis notata. Stipule in ramulis fere numquam deficiunt, sepe
etiam permagn&e adsunt, semicordato-lanceolate, serrate, apice recte. Amenta subprecocia breve pedun-
culata, sed pedunculum demum elongatum folia majora sepe ornant; mascula subpollicaria vel breviora,
densiflora, recta, squamis oblongis acutis nigris vel fusco-purpureis apice pilosis; filamentis longis, antheris
initio saturate demum lucide flavis; feminea 1—53-pollicaria, arcuata vel matura laxe pendula, demum ra-
riflora, squamis acutis apice vulgo nigricantibus pilosis, capsulis ex ovata basi cornuum instar subulatis
longe pedicellatis, stylo in quartam vel tertiam partem capsul& elongato rostratis, viridibus testaceis vel
rufescentibus, stigmatibus haud inconspicuis.
Nulla, quantum novimus, exstat Salicum species quam S. nigricans magis polymor-
pha, ita ut difficile duo detegi possunt frutices statura, foliis et amentis sibi invicem simi-
les, unde turba illa nominum, quibus forme varie apud auctores et collectores designats
sunt. — Cum FriIEsro illustrissimo duas pre ceteris distinguimus modificationes:
128 N. J. ANDERSSON,
| + S. borealis (FR. Bot. Not. 1840. p. 193): frutex sepius elatus aut arborescens, ra-
mis validiusculis, ramulis sepe sat dense tomentosis, foliis magnis ovato-lanceolatis juniori-
bus plerumque villosis, amentis crassioribus plus minus rugoso-nervosis subserotinis, pe-
dunculo elongato foliato, capsulis maturis crassis rostratis, tomentosis glabrisve.
Heec precipue in regionibus subsylvaticeis et subalpinis Scandinavie frequentissime
vigens optime evoluta est.
a) Statura variat:
arborescens, trunco 4—6 pollices erasso rimoso 2—4-orgyali, ramis valde divergentibus, foliis sepe
crassioribus utringue dense villosis, ita ut S. capream non male simulent.
fruticosa, trunceo 1—2 pollices crasso mox diviso 1—2-orgyali, ramis gracilioribus, foliis tenuioribus
sepius saltem demum glabrescentibus saturate viridibus non raro subtus glaucescentibus.
b) Foliis variat:
grandifolia: foliis magnis, sepe 4—5 pollices longis et usque ad 2 pollices latis, vulgo tenuibus et
utrinque viridibus, marginibus plus minus serratis vel repando- Had ulane stipulis magnis. — S.
mnigricans RBudbeckiana FR. H. N.
crassifolia: foliis lanceolatis, ovato-lanceolatis vel obovato-ovalibus, utrinque sed precipue subtus
tomento griseo densissime obtectis, costa valida dense albo-tomentosa notatis, margine remote
cerenatis vel subintegris, demum subcoriaceo-crassis. — S. caprecw alpine subsimilis, ita ut cum
ea quasi hybrida judicaretur.
temwifolia: foliis plus minus anguste lanceolatis ovatis obovatisve, supra viridibus subtus pallidiori-
bus vel glaucescentibus, margine subintegris vel argutius serratis, aut pilosis aut glabris. — Secus
fluvios vulgatissima. — S. nigricans Linneana LAST. in herb.
c) Amentis variat:
crassijulis: amentis 2—3-pollicaribus ultra semipollicem crassis, curvatis demum subpendulis et sal-
tem basi laxifloris.
— hebecarpa: capsulis plus minus dense tomentosis.
— lejocarpa: capsulis glabrescentibus.
tenuwijulis: amentis brevioribus et angustioribus sc. vix 2 poll. longioribus et 3—5 lin. erassioribus,
hebecarpa vel lejocarpa.
"+ S, protea: frutex virgultosus, trunco rarissime elato, ramis undique divergentibus,
foliis tenuioribus subtus pallidioribus vel opacis, saltem petiolo et costa pubescentibus,
amentis precocibus subsessilibus bracteis paucis parvisque suffultis. — S. mnigricans cam-
pestris Fr. fl. hall. sub S. phylicifolia p-p-
Hujus modificationis, in regionibus interioribus montoso-sylvaticis vel campestribus
Suecie vulgatissime et in Europe cetere locis sylvaticis vel alpestribus etiam passim fre-
quentis, innumer&e proveniunt forma, quibus summopere ludit, quarumque — ut merito S.
protea salutetur — nomina jam publici juris in varis scriptis facta supra succinete enu-
meravi, que nomina attamen potius ad specimina certa quam ad formas definitas referenda
sunt, quare eorum mentionem ulteriorem in enumeratione subsequente formarum sedulo omisi.
a) Statura variat:
Virgultosa: frutex plus minus diffusus, ramis crassioribus, ramulis junioribus gracilioribus, plerum-
que tomentosis.
PFrutescens, humilis, 1—3 pedalis, ramis undique divergentibus ramulis brevioribus non raro gla-
brescentibus viridulis vel fusco-rufescentibus.
b) Foliis variat:
latifolia: foliis ovato vel cordato-subrotundatis, ovato-ovalibus vel latissime obovatis, demum rigi-
dioribus, integris vel plus minus argute serratis, supra obscure subtus pallidius virescentibus,
pubescentibus vel glabris; stipulis magnis aut obsoletis
MONOGRAPHIA SALICUM. 124
elliptica: foliis ovali-lanceolatis basi apiceque subiequaliter attenuatis, supra pure viridibus subtus
pallidioribus vel glaucescentibus et elevato-nervosis, margine crenatis vel sat argute crispato-
serratis, membranaceis; stipulis cordato-ovatis vel obsoletis.
angustifolia: foliis elongato-lanceolatis vel spathulato-lingulatis basi longe apice brevius angusta-
tis, supra viridibus swepius glabris, subtus non raro subglaucescentibus vel omnino concoloribus,
tenuibus, margine sepius sat argute serratis; stipulis sepe nullis. ;
ec) Amentis variat longioribus vel brevioribus, magis minusve densifloris, foliis parvis aut bracteis sufful-
tis vel nudiusculis.
d) Capsulis variat
hebecarpa: capsulis aut totis aut apicem versus plus minus villoso-tomentosis, plerumque viridibus.
lejocarpa: capsulis aut totis aut apicem versus glabrescentibus, pedicello nectarium 4—T7-ies su-
perante, viridibus, testaceis vel rufescentibus.
Quam speciem, utrum .S. phylicifoliam Sm. ut hodie definitur, an S. nigricantem Sm.
omnibus jam cognitam, nomine suo S. phylicifolice intellexerit Linneus forsitan semper in
obscuro manebit, sed conjicere fas est Eum ut non tantum veteres plerique sed etiam bo-
tanici nonnulli hodierni (cfr. BENTHAM brit. fl.) has duas et S. arbusculam non semper
distinxisse. Quatuor enim formas in Flora lapponica sua ad has species referendas me-
morat, sc. n. 350, 351, 352 et 360. Ipse in Flora sua suecica ed. 2 et Spec. plant. ad S.
phylicifoliam (n. 880) retulit et n. 351 (errore quidem typographico 358, sed tab. 8 f. d ad
eam citatur) et, ut var. £, n. 350 fl. lapp., ceteras duas, n. 352 et 360 (et insuper n. 356
= S. vagantem lividam) ad suam S. arbusculam (n. 886) referens. Quum fas non est cre-
dere eam speciem Salicum, que in omni Suecia boreali (media et meridionali) vulgatissi-
me viget, Linneo fuisse ignotam, Eum autem a S. phylicifolia Sm. S. arbusculam Sm. FR.
(quam preterea in itinere suo lapponico vix indagare potuit, utpote que in regionibus
visitatis rarissima nec a Wahlenbergio rite distincta, quamque botanici sat multi hodi-
erni non distinguendam censent) haud separasse, conceludere debemus Linnegzum nomine
S. phylicifoliee eam Salicem, que nunc temporis S. nigricans, et S. arbuscule eam, que
nunc S. phylicifolia vulgo nuncupatur, intellexisse. Ex interpretatione Wahlenbergii (in
Flora sua lapponica et suecica) hec n. 350 est = S. nigricans SM., n. 351 = S. phylicifolia
L. SmM., n. 352 = S. arbuscula L., WBe, KocH et n. 360 = S. hastata alpestris. Tllustrissi-
mus autem Friesius sagacitate qua prepollet contendit Linngeum sub n. 350 fl. lapp. S.
nigricantem SM. (WBG hebecarpam et S. phylicifoliam WBG lejocarpam), sub n. 351 S. phy-
licifoliam Sm. (= S. arbusculam KocH et WB6G?), sub n. 352 formam ejusdem speciei te-
nuifoliam (= S. tenwrfoliam SM. S. arbusculam majorem WB6G) et sub n. 360 formam al-
pimam, qu&e nunc S. arbuscula appellatur, respexisse. In herbario Linnzeeano (Cfr. HARTMAN
Vet. Akad. Handl. 1851 p. 330) in foliis quattuor specimina nonnulla asservantur Salicum
ad has species referenda et omnia ”S. phylicifolia” inscripta, quorum tantum unicum (n. 7),
manu Linneei propria signatum sed sola folia offerens, ad veram S. phylicifoliam SM. per-
tinet, cetera autem tria (n. 8, 9, 10), manu LInnar filii et SmiTtHII inscripta, ad S. nigri-
cantem Sm. Folium quintum (n. 23) ”n. 352” FLN lapp. (= S. phylicifolia tenuifolia Sm. FR.,
S. arbuscula WB6.) a Linneo et ”S. tenuifolia L. £. lapp. ed. 2. 392” a Smithio signatum,
ramulum tantum sterilem offert, cujus folium maximum id ipsum videtur, quod in FI1N.
lapp. t. 8 f. e. (n. 352) depictum est; hoc ut etiam fol. n. 24 manu Smithii etiam ”352
Fl. lapp. ?” signatum, ad S. phylicifoliam referendum esse opinatus est cl. HARTMAN. Quod
KE. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. Nu
130 N. J. ANDERSSON,
specimen ibi n. 360 manu Ipsius est inscriptum, cuique SMItTHIuS ”arbuscula certe” adno-
tavit, ad S. arbusculam, quaiis nunce' a nobis circumseribitur, ducere voluit HARTMAN.
Quod ad determinationem harum formarum WAHLENBERGII adtinet
S. nigricans Wec. n. 481 Hf. lapp. est S. nigricans Sm. hebecarpa.
S. phylieifolia =» —» 482 » AS, » » lejocarpa.
S. arbuscula » oo» 476 » » S. phylicifolia » hebecarpa (et S. arbuscula).
S. majalis » oo» 4838 » ESS » » lejocarpa.
Illustrissimus KocH in Commentatione sua de Salicibus europeis sententiz Wahlen-
bergii addictus S. nigricantem Sm. ad S. phylicifoliam (p. 40) L. et S. phylicifoliam Sm. ad
S. arbusculam (p. 44), sed S. arbusculam FR. ad S. Waldsteinianam (p. 57) et S. prunifo-
liam Sw. retulit. Que omnia in Synopseos editione secunda mutavit, Smithium et Frie-
sium stricte sequens.
Ne ulterius resuscitatam vereamur fore confusionem tam feliciter sublatam mnomina.
a preclarissimis auctoribus in scriptis, que manibus omnium jam diu teruntur, stabilita in
Monographia hacce adhibeo, vestigia Eorum potius premens quam opinioni cuidam meze
indulgens.
E formis permultis, quas facie et characteribus plus minus simulat hec protea spe-
cies in Scandinavia septentrionali vulgatissima ibique optime cognoscenda, nulla ei similior
et affinior quam S. phylicifolia, presertim forma majalis capsulis glabris insignis. Typice
evoluta, ut in regionibus subalpinis vel subsylvaticis frequentissima crescit, sepius sat bene
dignoscitur trunco multo graciliori raro distincto, ramis tenerioribus et ramulis subvimi-
neis strictiusculis rufescenti-nitentibus, foliis planis nervis haud supra immersis vel subtus
prominentibus reticulatis rigide membranaceis oleoso-nitentibus pure viridibus subtus sat
intense glaucis margine minus crebre et acute serratis, stipulis minoribus sepius nullis,
amentis prorsus sessilibus magis elongato-cylindraceis et densifloris, capsulis molliter seri-
ceis et brevius pedicellatis. S. nigricans in regionibus subalpinis maxime evoluta alpes
non inhabitat et meridiem versus emigrata minus fit insignis; S. autem phylicifolia in re-
gionibus humilioribus maxime elata alpes etiam summos adscendit, et humilior demum
quasi in S. arbusculam abit, nec extra regiones alpinas vel boreales rite evoluta observatur.
De modificationibus quibus in locis inferioribus sensim in S. nigricantem abit S. phy-
licifolia plenius sub ea specie disseram; hybridas notabiliores dat
S. mgricans cum S. caprea = S. latifolia FORBES.
S. cinerea = S. puberula DÖLL.
S. vagante livida = S. myrtoides DöLL.
S. hastata = S. stenostachya KERN.
S. glauca = S. Amande ÅNDS.
S. myrsimtide = S. myrsinitoides Fr.
S. purpurea = S. vaudensis KERN.
Forma, que a S. nigricante cum S. glabra hybrida ereditur (= S. subglabra KERn. Weid.
Oestr. p. 115) mihi potius modificatio S. glabre videtur; quam a S. repente et S. nigri-
cante procreatam autumavit Dr. HEIDENREICH, ut jam supra monui (p. 117), descripsit WIM-
MER (Sal. europ. p. 239). |
Specimina hujus form&e non pauca mihi maxima benevolentia misit Dr. HEIDENREICH.
Duas sistunt modificationes, unam ramis simpliciusculis arcuato-erectis subvimineis infra
MONOGRAPHIA SALICUM. 131
glaberrimis fusco-castaneis, apicem versus fusco-tomentosis amentis numerosis onustig,
foliis exacte lanceolatis acutissimis modice petiolatis utringue glaberrimis nervis supra
impressis subtus prominulis, amentis brevibus (subsemipollicaribus) rectis, brevissime pe-
dunculatis bracteis paucis parvisque suffultis, squamis fuscis apice fuscioribus, capsulis
conicis acutatis stylo fulvo parvo rostratis, stigmatibus partitis erectis insignem, vix ullo
modo a vera S. repente distinguere valeo, quamquam folia solito tenuiora et nuda, alteram
ramis rufescentibus divisis glaberrimis annotinis gracilibus, foliis forma omnino ut in priore
longioribus pollicem superantibus + poll. latis sed minoribus subspathulato-lanceolatis
utringue molliter puberulis subtus pallidioribus ruguloso-nervosis, amentis tenuibus sub-
rarifloris vix pollicem 2quantibus incurvatis bracteis paucissimis et minutis obsolete ful-
ceratis, squamis pallidis apice saturatius coloratis, capsulis molliter albescenti-tomentosis pe-
dicellatis vix stylo preditis, stigmatibus brevissimis fuscis partitis erectis recedentem nescio
quibus notis a S. ambigua distinguam. Monendum est specimina- modificationis prioris in
horto culta me tantum vidisse, sed alterius silvestria e regione allata prope Tilsit. Alia
etiam adsunt hoc nomine (S. nigricans X repens) mihi ab Eodem missa, que ad formam
e S. repente et livida (= S. stenoclados Dörr) forsitan progenitam potius referrem.
Aliam formam etiam memorat WIMMER (Sal. europ. p. 231) ”S. Guseniensis” (FORBES.
Wob. Abb. sec. specimina viva ex horto bot. berolinensi accepta: in Wimm. et Kr. Coll. n.
73 communicata) ”qu&e forma certissime a S. migricante descendit, quacum habitu fruticis,
colore ramorum, foliorum fabrica et nigredine.exsiccatorum, styli stigmatisque fabrica con-
venit, tamen foliorum forma adeo singularis (sc. oblongo-lanceolata utringue breviter acuta
'crenato-serrata, 3 —4 unc. longa, 13—15 lin. lata, vulgo tamen minora sunt) ut ab omnibus
formis, quas S. nigricans prebet, differat; germina minora, stylus brevior, juli graciliores.
Olim ex errore hanc formam S. purpureo-nigricantem significavi”. WImmER. — Mihi forma
angustifolia et tenuiflora S. mygricantis tantum videtur ex speciminibus, que mihi benigne
dedit WIiMMER amicissimus.
70. Salix phylicifolia (L.) SM.
S. amentis sessilibus basi minute et paucibracteatis, fructiferis subpedunculatis foliis
parvis suffultis, patulis cylindraceis demum subrarifloris; squamis acutis apice nigris pilo-
sis; capsulis conico-rostratis acutis, tomentosis glabrisve, pedicellatis, pedicello nectarium
bis terve superante, stylo elongato, stigmatibus bifidis divergentibus; foliis ovato-ovalibus,
ellipticis lanceolatisve, remote repando-serrulatis integrisve, subtus totis glaucis supra lucide
viridibus nervis haud impressis planis, membranaceis, adultis glaberrime nitidis rigidiuscu-
lis discoloribus, haud nigricantibus; stipulis raris, parvis, semicordatis; ramulis gemmis-
que plerumque fusco- vel rufescenti-nitidis.
Syn. Salix phylice humilioris folio Rudb. lapp. 100.
— Salix foliis serratis glabris lanceolatis, erenis undulatis LINN. fl. lapp. n. 351, fl. suec. ed. 1. n. 793.
— Salix foliis serratis glabris verticaliter ovatis LINN. fl. lapp. n. 352; fl. suec. n. 798.
— Saliz phylicifolia Linn. fl. suec. ed. 2. n. 880, sp. pl. ed. 1. 1016. ed. 2. p. 1442, Codex ed. Richt. p. 965 (sec. Fr.); WILLD.
sp. pl. IV. 659, Berl. Baumz. ed. 2. p. 429; SPzr. Syst. Veget. p. 98 (p.p.); PERS. Synops. 599; NYMAn Syloge p. 344. —
Suec. Fr. Mant. I. p. 50, Bot. Not. 1840 p. 195, Summa Veget. Sc. p. 57; HN Skand. F1 ed. 9. p. 180; Anps. Sal. lapp.
42. — Germ. KocH Synops. ed. 2. p. 751; Rcus. fl. excurs. I. p. 168 (p.p.); Harr. forstl. Cult. p. 391; Wnni. fl. v. Schles.
ed. 3. p- 190; ScHur Enum. pl. Transsylv. p. 620. — Angl. Sm. Transact. Linn. Soc. VI. p. 123, brit. p. 1049, comp. p. 146;
E. B. t. 1958; Linor. Synops. ed. 3. p. 234; Hookr. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 406; Baz. Man. ed. 5. p. 303; BENTH. brit.
p. 477; Hoox. fl. scot. p. 281; ForsBeEs in Sal. Wob. n. 46. — Gall. DC. fl. fr. V. p. 344; DuB. bot. gall. p. 426; GopDr. et
iK32 N. J. ANDERSSON,
GREN. fl. fr. III. p. 139. — Hisp. WiLnrK. et LANGE fl. hisp. p. 230. — ROSS. LEDpzB. fl. ross. III. p. 611; Bunczr Rel. Lehm.
in Mém. de V'Acad. de St. Petersb. VII. p. 497; REG. et TrrinG Fl. ajanensis 1. c. p. 253.
— &S. arbuscula &« LINN. fl. suec. ed. 2. n. 886, sp. pl. ed. 2. p. 1445; SPRENnGEL Syst. V. I. 105; WBc. fl. lapp. n. 476, fl. suec.
n. 1122; KocH Comment. p. 44; RrricH. fl. exe. I. p. 168; Fark. Beitr. II. p. 262 (?); GEorer Beschr. d. Russ. R. III 5. p-
1331; WzEina. Fl. petrop. p. 97. — Linpr. Synops. ed. 3. p. 239.
— SS. bicolor EtHrH. Beitr. V. p. 162, (arbor. n. 118 ?). — Winrp. sp. pl. IV. 691, Berl. Baumz. ed. 2. p. 445; SPRENG. System.
Veget. I. p. 106. — KocH Synops. ed. 1. p. 653; Mer. Chl. hannov. p. 494, fl. hannover. p. 507. — Hoox. brit. fl.Zed. 2. 1p-
427, fl. scot. p. 280. — DC. fl. fr. V. 344.
— S. Weigeliana Wirzrp. sp. pl. IV. 678, Berl. Baumz. ed. 2. p. 440; SPRENG. Syst. Veg. I. p. 102; Pers. Synops. II. 601. —
BLUFF et FINGERH. Comp. II. 552. — E. B. t. 2656. — Wimm. Sal. eur. p. 76.
— S&S. arbuscula 2) Weigeliana KERN. Weid. Oestr. p. 208.
— 8. Croweana SM. E. Bot. t. 1146 in Rees Cyclop. n. 51. — Sal. Wob. n. 52. — Loup. arbor. III. p. 1583 (hebecarpa, fol. ellipt.-
obovatis acutis, stam. basi connatis). Wirrp IV. 675, Pers. Synops. 600. Hoox. fl. scot. 278.
— 8. Dicksoniana E. B. t. 1390, Sm. in Rees Cycl. n. 60, E. F1. IV. p. 196. Sal. Wob. n. 55. Loup. arb. III. p. 1584 (hebecarpa,
fol. elliptieis acutiusculis, amentis brevibus). Wirzp. sp. IV. 696, Hoor. fl. scot. 282.
— 8. tenuior E. B. t. 2650; Hoox. Brit. Fl. ed. 2. p. 425. Loup. arbor. III. p. 1577, hebecarpa.
— 5. nitens » » » 2655. Sal. Wob. n. 44. Loup. arb. III. p. 1582 (hebecarpa, fol. elliptico-lanceolatis subnigricantibus, stigmat.
integris).
— S&S. Borrerwana E. B. t. 2619. Su. E. F1 IV. 174. Sal. Wob. n. 45. Loup. arb. III. p. 1579 (lejocarpa, fol. lineari-elongatis acu-
tis subargute serratis). i
— 58. phillyreifolia B. B. t. 2660; Hoox. Brit. F1. ed. 2. p. 417; Loup. arbor. III. p. 1584 (lejocarpa, fol. anguste lanceolatis subt.
viridibus).
. Davalliana B. B. t. 2701. Sm. E. Fl IV. p. 175. Sal. Wob. n. 47. Loup. arbor. III. p. 1580 (hebecarpa, fol. oblongo-lanceo-
latis acutis).
— S. propinqua E. B. t. 2729 (lejocarpa, fol. oblongis acuminatis subtus viridulis).
— S&S. laziflora =» » » 2749. Loup. arbor. III. p. 1578 (hebecarpa, capsulis basi glabris, foliis magnis ovalibus).
— 5. patens ForB. Sal. Wob. n. 39. Loup. arbor. p. 1578 (fol. suboblongis integris subtus glaucis, amentis crassis).
— 5. radicans SM. (E. B. sub n. 2701) fl. brit. p. 1053. Winrp. sp. pl. IV. 676. Hookr. £. brit. ed. 2. p. 428.
— &S. Forbesiana Loup. arbor. III. p. 1581 (= S. Weigeliana ForB. Sal. Wob. n. 51).
— SS. Wulfeniana ForB. Sal. Wob. n. 48 (= S. Weigeliana Loup. arbor. III. p. 1582).
— &S. floribunda FORBES in Sal. Wob. n. 54 (= S&S. tenuwifolia Sm. = S. bicolor EHRH.).
— &S. humilis Wirzp. Berl. Baumz. ed. 2. p. 439, En. suppl. 66 (fol. oblongo-ellipticis, obtuse serratis) ”aut varietas S. Weigeliamze,
aut pro hybrida ex S. Weigeliana et S. Arbuscula orta habenda.” WIiMM.
Icon. Wec. fl. lapp. t. 16. f. 2 (p.p.). ANps. Sal. lapp. f. 9. Fl. D. RcHB. icon. 2001—2002 (2003 ?). E. B. t. 1146, 1390, 1958,
2186, 2619, 2650, 2655, 2656, 2660, 2701, 2702, 2729, 2749. Fors. in Sal. Wob, 44—54. HarriG Forstl. Culturpfl. t. 110
(35 9). ;
Exsicc. EHrH. Arbor. n. 118 sec. Winzrp. et MEYER. FR. Herb. Norm. III. 54, VIII. 68. RcHB. n. 1629, 1630. Wimm. Hb. Sal.
n. 4., Coll. Sal. n. 87. KERN. Hb. Sal. n. 89 (et 119 a, b ?).
|
[2]
Hab. in regione subsylvatica subalpina et alpina Suecie borealis et Norvegie, in Anglia
septentrionali et Scotia, in Hercynia (Brocken) et Sudetis (Riesengrund), in Trans-
sylvania (ubi attamen eam non vidit ScHuR) Hungaria, Gallia centrali ”Monts Dores,
Montagne du Cantal, chaine du Forez”, in Pyreneis centralibus (Baréges), et Rossia
media ut ad Petropolin. Specimina que in mont. Adschar in prov. Guriel caucas.
legit Scovitz huc forsitan pertinent. E Sibiria paucissima vidi specimina, in itinere
ad Kamtschatkam a Stubendorff lecta; simillima ex Unalaschka a Kastalski collecta
in herb. Petrop. vidi; ex America exsulat, sed form&e analoge varie ibi exstant.
Descr. Frutex elegantissimus obscure virens, magnitudine varians, foliis bicoloribus longe nitentis-
simus; arborescit etiam, sed ”teneri admodum gaudet caule, ut ne puer eum adscendere posset (L.). Rami
cinereo-fusci aut sepius violaceo-picei, angulati, nitidissimi (juniores tantum rarissime subtomentosi). Pe-
tioli breves, marginati, supra canaliculati, glaberrimi. Folia 1—2-pollicaria, glaberrima, subtus tantum
pilis raris statu juniori interdum conspersa, primo omnino membranacea, demum admodum rigida vel
coriacea, supra aut obscure aut dilute viridia oleoso-nitidissima, subtus primo magis minusve dense glauca,
unde prorsus bicolora evadunt et vento quassata pulcherrimum prebent spectaculum, forma maxime varia,
plerumque undulato- vel repando-serrata rarius integerrima. Stipul&e rarius adsunt, semper minute, semi-
cordato-ovate, acute, apice oblique. Amenta lateralia, subprecocia, foliis minutis paucisque sepe cincta
aut nudiuscula; mascula fere pollicaria, cylindracea, obtusa, squamis nigris pilis cinereis strictis villosis,
filamentis antherisque aureis; feminea 1—3 pollicaria, cylindracea, primo densiflora demum laxiuscula, ra-
chide albo-tomentosa, squamis nigris obovatis acutiusculis ventrem capsul& subsuperantibus, capsulis ex
MONOGRAPHIA SALICUM. 133
ovata basi lanceolato-subulatis plerumque sericeis testaceis vel viridulis, aut rufescentibus, pedicello necta-
rium truncatum sepius bis terve superante, stylo in tertiam partem capsulr elongato fulvo, stigmatibus
bifidis vel subintegris fuscioribus.
Hec in Lapponia, cum S. lapponum certe frequentissime obvia Salicum species ut S.
nigricans omnium maxime ludit, semper autem, fere ut S. glauca, a ceteris facile distin-
guitur. Foliis enim glaberrimis lxete viridi-nitentibus planis nervis haud supra immersis
nec subtus prominentibus iisque rugosis, fere numquam nigrescentibus, subtus totis eximie
olaucis nec subtus obsoletius nervosis, costa etiam glaberrima evidentiori percursis, demum
subeoriaceis, gemmis glabris rufescentibus, ramis nitidis strictioribus gracilibus rufescenti-
purpureis, amentis magis cylindraceis et densifloris haud foliato-pedunculatis, masculis pri-
mo densissime albo-hirsutis, capsulisque brevius pedicellatis plerumque tute a S. mgricante,
cui maxime affinis, distinguitur. Magnitudine fruticis, foliorum et amentorum, capsulisque
stylo sat longo rostratis a S. vagante livida, cujus formis majoribus modificationes hujus
minores habitu gquodammodo sunt similes, facillime dignoscitur. Difficilims a S. arbuscula
distinguenda, nisi amentis sessilibus, capsulis certe pedicellatis, foliisque Jatioribus.
Statura variat:
— elatior: frutex sepe 2—3-orgyalis, trunco a basi ramosissimo, ramis strictioribus,
foliis tenuioribus. — In regione inferiore.
-— frutescens: fruticulus 1—2-pedalis, ramis divergentibus intricatis, foliis rigidioribus
intensius discoloribus. — In regione elevatiori alpium.
Foltus variat:
latrfolia: foliis latitudine duplo longioribus, ovali-lanceolatis, obovato-spathulatis vel im-
mo rotundato-obovatis, majoribus vel minoribus, plerumque subtus intense glaucis.
angustifolia: foliis latitudine triplo-quadruplove longioribus.
major: foliis lanceolatis vel ellipticis.
— basi attenuatis vel subrotundatis.
— apice acuminatis vel obtusiusculis.
— margine integerrimis vel acutius serrulatis.
— subtus pallidioribus vel intense glaucis.
minor: foliis anguste lanceolatis vel sublinearibus.
— apice acuminatis vel obtusiusculis.
— margine integerrimis aut repando-serrulatis.
— subtus plerumque sat intense glaucis.
Amenta variant:
precocia ut in formis frequentioribus;
subserotina: ”ad ripas fluminum presertim aqua inundatas, qua lente diffluente primum
apices ramorum cum gemmis rudimenta foliorum ineludentibus emergunt, dum gemmee
amentacerx posterius denudantur, hinc folia primum, deinceps amenta pullulant.”
LastADIUS. Talis in plerisque Salicibus Lapponicis adest modificatio!
Capsulis variat i
hebecarpa: capsulis plus minus dense albo- vel cinereo-tomentosis;
lejocarpa: capsulis glabris testaceis vel rufescentibus. (De hac plura afferam infra). —
Preterea capsule variant pedicello breviore v. longiore inserte stylogue magis mi-
nusve producto rostrate2e.
1534 N. J. ANDERSSON,
Jam supra indicavi qualis orta est confusio nominum inde quod Wahlenbergius,
ex indumento capsularum species Salicum precipue distinguens, S. nigricantem et S. phylici-
foliam sub quattuor proposuerit nominibus, sc. illam nunc S. nigricantem (hebecarpam) nunce
S. phylicifolam (lejocarpam), hanc vero nunce S. arbusculam (hebecarpam) nunc S. majalem
(lejocarpam) denominans. De hac ultima, S. majali, aliam opinionem enuntiavit WIMMER,
eam prolem hybridam a S. phylicifolia et S. hastata (S. hastata — Weigelianam Wimm.
Sal. europ. p. 218, cfr. S. Hegetschweileri Herr et S. stenostachyam KERN.) proferens. Quod
Ei minime adsentiri possum. Ex is, que jam supra attuli, omnibus apertum facile erit
Wahlenbergium nomine suo S. majalis formam lejocarpam S. phylicifolice nostre intelle-
xXisse; in vicinitate alpium non 2&que frequens quidem crescit ac hebecarpa forma, certis-
sime attamen 1bi adest et haud rara; quo magis autem ad oras maris baltici in Vestro-
bothnia descendit eo altior evadit frutex, eo tenuiora conspiciuntur folia, ita ut haud raro
exsiccatione nigrescant, eo longiora magisque rariflora amenta feminea, eo longius pedicel-
late capsule et glabriores stylo valde elongato rostrate. Hoc in statu facillime pro hy-
brida S. phylicifolie et S. mgricantis haberi potest, mihi autem melius S. phylicifolie ad
S. nigricantem aut S. mygricantis ad S. phylicifoliam accedens modificatio (= S. nigricans
subphylicifolia LasTt., ANDS. Sal. lapp. p. 60; S. nigricans-majalis FR. Bot. Not. 1840 p.
194 (?); S. nigricans d glaucescens Kers. Nied. Oestr. Weid. p. 117 que = S. glaucescens
HosT. p. 23 t. 76, 77 sec. spec. in KErRn. Hb. Sal. n. 117 — sed incertum annon ad S. ni-
gricantem rectius pertineat?). Hanc in pratis Vestrobothnix frequentissimam vidi (sed ibi
S. nigricans rarior, cfr. O. R. Fries in Bot. Not. 1858 p. 164) et ”per totam Vestrobott-
niam, Åugermanniam superiorem Jemtiam usque densissimas constituit sylvas” (LEsT.).
Quapropter nulla esse potest proles hybrida et minime cum S. hastata, que species his in
regionibus aut admodum rarescit aut nusquam provenit (ut saltem inter flumina Calix et
Råneå). Hec forma (S. majalis), de qua contendit LastADIuS eam ”nullo modo ab ea
differre que per omnem Lapporiam vulgatissima adest”, a forma typieca attamen recedit
non tantum amentis foliis paucis et parvis suffultis capsulisque glaberrimis, sed etiam —
ut jam dixi — statura altiori et foliis tenuioribus, sed a S. migricante sepissime distin-
guitur foliis demum rigidioribus subtus subglaucescentibus minus acute serrulatis, capsulis
brevius pedicellatis, ramis gracilioribus piceo-rufescentibus.
Ad hanc etiam ut synonymam retulit WIMMER S&S. tenwifoliam SM. brit. p. 146, WILLD.
sp. pl. IV. 662, Pers. Synops. II. 599, Hoozr. fl. scot. 282, ForBrs in Sal. Wob. n. 50.
Eam ”inter S. phylicifoliam et nigricantem” etiam censuit Fries (Mant. I. p. 51) et cl. HART-
MAN, de speciminibus in herbario Linneano asservatis disserens, hec habet: ex speciebus
recentiori 2evo certo stabilitis ad S. phylicifoliam sane accedit etsi foliis nigricantibus S.
myricantem etiam referat.” Vet. Akad. Handl. 1850 p. 339.
De alia autem e S. mygricante et S. phylicifolia prole hybrida (”S. nigricans — Wei-
geliana”) mentionem fecit WIMMER (Sal. europ. p. 217). Heec, cui synonymas habet: S.te-
traplam Walk. Ess. 408, Sm. E. F1. IV. 177, E. B. t. 2702, ForB. in Sal. Wob. n. 49,
Loup. arbor. III. p. 1580 et S. ramifuscam ForB. in Sal. Wob. n. 53, Loup. arbor. III p.
1581 (quam attamen etiam ad S. nigricantem non sine hesitatione duxit WIMMER 1. c. Pp.
75) — in Scotia, teste FORBES, cresceret; at specimina, quotquot hoc nomine signata ex
Anglia vidi, nullo modo differunt a S. phylicifolia, gualis ceterum in hac parte Brittanize
occurrit.
MONOGRAPHIA SALICUM. 185
Forma denique, ex horto botanico berolinensi accepta, a WIMMER per plures annos
culta et sub nomine ”S. hastata-phylicifolia” olim mihi etiam communicata, quam cum
speciminibus suecicis et lapponicis, supra memoratis optime convenire contendit, mihi ab
iis foliis exsiecatione pure viridibus et venis elevatis reticulatis junioribus rufescenti-sub-
pellucidis adultis rigidiusculis supra medium multo latioribus (14 poll. longis ibi fere pol-
licem latis), amentis subfoliato-pedunculatis, squamis albido-barbatis et capsulis angustio-
et S. phylicifolia primitus ortam crederem. De hac plura sub S. stenostachya Kern. afferam.
Hybrid2e proles, ut videtur certiores, hujus speciei adsunt sequentes
cum S. caprea = S. laurina SM.
S. grandifolia = S. frutieulosa (KERN.)?
S. repente = S. Schraderiana WIiLLD.
S. daphnoide = S. maerorhbyncha ANDS.
S. glauca = S. Wichurz ANDS.
> Salix Hegetschweileri HEER.
S. amentis subcozetaneis, demum pedunculatis, arrecto-incurvis, cylindraceis, haud
densifloris; pedunculo foliis paucis instructo; squamis lanceolatis, pallidis, apicem versus
obscurioribus, tenuiter pilosis; capsulis conico-subulatis, (plus minus) sericeis, pedicellatis,
pedicello nectarium duplo-triplove superante, stylo elongato, stigmatibus bipartitis vel sub-
integris; foliis ovalibus vel oblongo-obovatis, glaberrimis, obsolete crenulatis subtus sat
intense glaucis, supra lucide viridibus, primo tenuibus, demum rigidis; stipulis semicorda-
tis, petiolum longum haud 2&quantibus. ;
Syn. Salix Hegetschweileri Osw. HEER (in Hegetschw. Flora d. Schweitz p. 963). — KocH Synops. ed. 2. p. 752. — Wimm. Hb.
Sal. n. 70, Sal. europ. p. 220. (Sub S. hastata Weigeliana).
— S&S. phylicifolia — hastata Wimm. Denkschr. 1853. p. 168.
Exsiee. Wiwmw. Hb. Sal. n. 70.
Hab. in Helvetia, ”im Wallis am Rhonegletscher (Wimm.);” an der Reuss im Urserenthale
unterhalb Hospendal gegen Andermatt, u. bei Samaden u. Bevers im Engadin”. (Heer).
Descr. ”Frutex insignis, ramis longis, rubicundis, rarius flavescentibus. Folia plerumque obovata,
interdum ovalia, supra succulento-viridia, subtus glauca aut cesio-glauca, venis modice prominulis; ramuli
novelli magis minusve cano- vel albido-tomentosi; folia demum glaberrima, leviter serrata 1. e. denticulis
glandula terminatis remotis instructa, aut integerrima, quandoque evidenter serrata. Stipule subrotundee,
aut semicordate, dentate. Juli in pedunculis aut brevioribus aut longioribus, quandoque longissimis folia-
tis, rachique albo-lanatis. Juli longissimi, etiam semipedales (?); germina in pedicellis brevibus nectario
duplo longioribus, glabra aut subsericea; coma seminum sericeo-argentea”. HEER l. c.
De hac forma varie& allate fuerunt opiniones. TIN. Herr, qui primus de ea fecit
mentionem, dicit: ”ab una parte accedit ad S. nigricantem, ab altera ad S. hastatam, ab
illa differt germinum pedicello brevi, coma seminum argentea, julis longis et pedunculis
albo-lanatis; a S. hastata foliis supra viridibus, longius petiolatis, subtus glaucis, germmum
pedicellis longioribus, foliisque novellis cano-pubescentibus”. Ill. WIMMER eam primo hy-
briditatem e S. phylicifolia et S. hastata salutans (Hb. Sal. et Denkschr.), nuperrime (Sal.
europ. p. 220) contendit eam ab ea ”S. hastata — Weigeliana”, quam e Suecia boreali ita
determinavit, distinetam esse, h&ec addens ”de ista forma quam in herb. Sal. edimus, judi-
136 N. J. ANDERSSON,
cium ferre nunc non possumus, quum foliis adultis careamus; proxima esse S. Weigeliana
videtur si non eadem”.
Jam supra demonstrare conatus sum, plantam e Suecia boreali, cam hacce forma
comparatam (S. majalem, tenuifoliam), minime a S. hastata et S. phylicifolia esse hybridam,
sed S. phylicifolice modificationem australiorem ad S. nigricantem potius vergentem. S.
autem Hegetschweileri capsulas habet anguste conico-subulatas brevius pedicellatas sericeas
(quandoque glabras eas descripsit HEEr, tales autem numquam vidi), folia latiora pure
viridia subtus glauca, venuloso-reticulata, haud nigrescentia sed potius tenuitate rufescen-
tia! Plane eadem itaque esse non potest.
A S. hastata cum S. phylicifolia hybridam hanc etiam agnoscere nequeo, guum bene
cognitum est S. phylicifoliam veram in Helvetia nullibi adhuc esse detectam. Libentius
illustrissimo HzErrR adsentiri mallem, qui primus eam S. nigricanti et S. hastate affinem
perspicuit. E S. nigricante habet folia primo tenuia dimidio inferiori rufescentia punctis
creberrimis albidis subtus conspersa, amenta (szepe valde) elongata gracilia, squamas tenues
sparse pilosas, capsulas stylo elongato rostratas et dense sericeas, sed e S. hastata ramos .
graciles fusco-piceos glaberrimos, folia ovalia vel obovato-oblonga primo rufescenti-pellu-
cida demum rigidiuscula supra opace viridia subtus sat intense glauca reticulo venularum
denso notata, stipulis cordato-lunatis haud parvis ornata, amenta foliis parvis quidem sed
evidentibus suffulta, (capsulas denique nonnumquam glabrescentes virides!)
In herbario autem Salicum prestantissimo sub n. 94 specimina divulgavit acutissi-
mus A. KERNER Salicis stenostachyce, quae hybridam prolem, ut optime probavit nominis
auctor, e S. hastata et migricante sine ullo dubio sistunt. Ab is ita longe recedunt om-
nia, que vidi S. Hegetschweieri exemplaria, ut, si illa ”S. hastata-nigricans” haberi debent,
hec certissime eo nomine non designanda sint. |
S. Hegetschweileri itaque ad veram S. phylicifoltam potius referenda est et ejus in
alpibus meridionalibus cum forma boreali analoga forma habenda, donec a botanicis Helve-
tie melius edocti affinitatem veram penitus cognoscamus. Amentis foliis parvis duobus
sepissime suffultis elongatis et foliis latioribus venuloso-notatis stipulatisque S. hastatam
sine ullo dubio revocat, eam autem pro forma hybrida habere vetat copia qua, ”grosse
Gebiösche bildend” (Koch), locis natalibus occurrit.
Ex ill. KERNER vera S. phylicifolia nondum in Austria est detecta, ubi forma lati-
folia S. arbuscule locum ejus tenet; sed in herbario Ejus Salicum specimina communica-
vit S. rhetice, quam a vera S. phylicifolia boreali vix sejungendam puto, loco et climate
alieno in modificationem aliam mutata. En descriptionem!
"< Salix rhatica KERN.
S. amentis brevibus, crassiusculis latitudine duplo triplove longioribus, oblongo-cy-
lindraceis, obtusis, patulis, subdensifloris; pedunculo amento duplo breviore, foliis parvis
2—4 instructo; squamis fulvis apice fuscis, acutis, parce pilosis; capsulis conicis elongatis,
tenuiter tomentellis, viridulis, pedicellatis, pedicello nectarium triplo superante, stylo brevi
superne subfusco subbifido, stigmatibus fuscis lobatis; foliis membranaceis rigidiusculis
obovato-lanceolatis breve acuminatis supra lucide viridibus subtus glaucis costa flava valida
MONOGRAPHIA SALICUM. 187
percursis, margine tenuiter inflexo-erenatis, longe petiolutis; stipulis parvis semilunatis;
ramis castaneis glabris; gemmis rufescentibus glabris.
Hab. in ”Sellrainer Thal im Tirol” (Kerner Hb. Sal. n. 119 ab).
Rami erectiusculi, etiam ramuli glaberrimi. Folia adulta 13 poll. longa supra medium pollice sub-
latiora. A nostra et typica S. phylicifolia nullo modo aliter recedit nisi amentis subfoliato-peduncula-
tis et capsulis stylo breviori apice fusco et subbifido, quibus notis ad S. arbusculam evidenter vergit, a
qua specie attamen recedit statura excelsiori, foliis magnis tenuibus latis obsoletius crenato-serratis et
capsulis multo majoribus conico-rostratis tenuissime tomentosis et evidentissime pedicellatis. Est quasi
modificatio S. phylicifoliw borealis in S: Waldsteinianam meridionalem abiens.
In diario Flora od. Regensb. Zeit. 1849 p. 662 novam speciem Salicis sub nomine
S. Mielichhoferi descripsit Sauter, quam a vera S. punctata WBG. (cfr. Regensb. F1. 1839
p. 494) diversam et a S. nigricante et hastata hybriditate progenitam utique habet. Hanc
”in der Tauernkette der Alpen” Austrix passim frequentem observavit ill. KERNER eamque
(in litteris) cum S. puncetata iterum comparavit, de qua forma plenius sub S. myrsinitoide
Fr. opinionem meam proferam. — In opere suo laudatissimo Sal. europ. ill. WIMMER nul-
lam de hac forma mentionem fecit. Mihi S. glabre videtur forma.
21. Salix Drummondiana BARRATT.
S. amentis sessilibus, cylindraceis, erecto-patulis, subdensifloris, obtusis, basi nudis;
squamis fulvis apice infuscatis, obtusiusculis, cinereo-pilosis; capsulis conicis, tenuiter sericeo-
tomentosis, pedicellatis, pedicello nectarium triplo quadruplove superante, stylo elongato
stigmatibus bipartitis lacintis erectis; foliis obovatis, imtegris, supra glabris obscure viridi-
bus, subtus vellere densissimo candido tomentosis, demum rigidis; stipulis lanceolatis, sub-
tus albidis.
Syn. Salix Drummondiana BARRATT sec. Hoox. Fl. boreal.-amer. II. p. 144. n. 2. -- ANps. Nordamer. Pil. 1. ce. p. 123.
Hab. in America boreali, in ”Rocky mountains” (I RUMMOND). — V-. s.
Descr. Frutex ramis strictis subelongatis et robustis cortice castaneo nitidis etiam annotinis gla-
berrimis. Gemme&e minute, glabrae, fulve, acute. Folia juniora lanceolato-lingulata, supra viridia, secus
nervos albo-lineata, subtus dense sericea, adulta fere 2 poll. longa, supra medium pollicem lata, basin
versus attenuata, sed ipso basi subrotundata, apice parum producto apiculata, supra saturate viridia haud
nitentia costa venisque fere impressis parum rugulosa subtus densissime albo-flavido-tomentosa mollia,
costa flava prominente, demum coriacea margine acuto tenuiter subrevoluto integra vel apicem versus ob-
solete serrulata; petiolus fusco-castaneus, 13 lin. longus. Stipul& ex ovata basi angustate, supra virides
subtus alb&e, petiolo subbreviores. Amenta feminea juniora brevia vix semipollicem longa densiflora bra-
cteis paucis suffulta, adulta fere bipollicaria excurvato-patula obtusa basi nuda; squame parve obovatze
sed acutiuscul&, pilis cinereis sat longis villose; capsul&e lineam longe basi crasse, pedicello piloso, stylo
apice glabro cum stigmatibus fulvo-piceo.
Varietatem memorat ill. HooKrr ”capsulis glabris” insignem, cujus specimina nulla
umquam vidi.
Habitu nostre S. laurine non absimilis, foliis subtus vellere albo-nitente ab omni-
bus sui typi bene et statim dignota. In herbario berolinensi specimen ab Ipso HooKEr
communicatum et hoc nomine inseriptum ramulum sistit amentis masculis ornatum, que
KE. Vet. Akad. Handl. B, 6. N:o 1. 18
138 N. J. ANDERSSON,
2—53 lineas longa, ovali-rotundata bracteis 2—53 parvis sericeo-villosis suffulta, squamis
obtuso-truncatis fulvis longe albo-flavescenti-villosis, filamentis pallidis, antheris minutis
subfuscescentibus instructa sunt. Utrum ad hanc speciem an ad S. chlorophyllam (cujus
modificationi S. pellitee hec S. Drummondiana ita similis, ut ejus forma latifolia facile sa-
lutari posset, sed capsul&e longe pedicellate et folia tomento niveo adpresso subtus ob-
tecta!) pertineat dicere nequeo.
32. Salix chlorophylla ANDS.
S. amentis sessilibus, basi nudiusculis, crasse cylindraceis, obtusis, densifloris; squa-
mis obtusiusculis, atris, longe albo-pilosis; capsulis oblongo-conieis, cinereo-tomentosis vel
glabrescentibus, subsessilibus, pedicello nectarium vix duplo superante, stylo valde elongato
fulvo, stigmatibus integris divaricatis; foliis lanceolatis vel oblongo-obovatis, integerrimis,
pure viridibus, junioribus pilis plus minus dense sericeis, demum seepe glabratis, interdum
autem argenteo-tomentosis; stipulis nullis.
— vestita: foliis initio utringue, precipue subtus tomento argenteo micante obtectis;
capsulis fere sessilibus obtusis, dense argenteo-lanatis.
— denudata: foliis saltem demum nudiusculis, pilis argenteis adpressis rarissimis sepe
etiam evanidis parce et obsolete sericeis.
— latifolia: foliis obovatis, utringue pure viridibus.
— angustifolia: foliis lanceolatis, basi apiceque subequaliter attenuatis, supra
pure viridibus, subtus pallidioribus vel plus minus glaucis; capsulis breve
pedicellatis, conicis, sericeis vel rarius glabrescentibus. |
Syn. Salix discolor 8 Hoox. fl. boreal.-amer. II. p. 147.
— S. (phylicifolia) discolor ANDS. Sal. boreal.-amer. 1. c. p. 123. p. p.
— SS. phylicifolia (Carey) in Grav Manmwal. ed. 2. p. 416.
— 58. cordata Mackayana p. p- Hook. herb.; Seem. Voy. of Herald. p. 54.
Hab. in America septentrionali orientali, ut ad lac. Winipeg, Carlton-house pluribusque
locis prope f. Saskatchavan (BourGrav), etiam ad ”Point Barrow, Great Slave lake”
(Capt. PULLEN). — In ”White Mountains” (ÖAKES, TUCKERMAN). — V. s.
Descr. Frutex sat altus, sed in montibus editioribus subdepressus dicitur. Rami strictiusculi,
castanei, glabri nitidi. Folia 1—2 pollices longa, acutiuscula, basi sepius angustata, nunc exacte lanceo-
lata, nunc obovato-lingulata vel ovali-obovata, in forma primaria tomento pertenui argenteo sublucida (et
S. griseam habitu quodammodo revocantia), in denudata pilis fere omnibus destituta et tunc ea S. plhyli-
cifolie ex orbe vetere valde simulantia, supra saturate viridia, subtus non raro intense glauca costa
evidentiori lutea nervis etiam crebriusculis lineata, margine revoluto vulgo integra vel minutissime et ob-
solete crenulata. Amenta 1—2 pollices longa, precocia, omnino sessilia; mascula fere oblonga pollicaria,
squamis longissime villosis, filamentis pallidis, antheris aureis; amenta feminea anguste cylindracea, densi-
flora, patula, squamis acutiusculis fere totis nigricantibus, pilis quam in amentis masculis brevioribus et
minus dense villosis, capsulis a basi crasse ovata conicis primo saltem tomento argenteo-cinereo .sericeis
demum subglabrescentibus, testaceo-rufescentibus, subsessilibus i. e. pedicello plerumque obsoleto nectarium
vix superante, arcte condensatis, obtusiusculis ita ut vulgo eximie conspicuus sit stylus filiformis elongatus
tenuis flavidus, in stigmata integra angusta divergentia summo apice divisus.
Est species non parum dubie affinitatis, ut jam propositum est, inter S. discolorem
americanam et S. phylicifoliam boreali-europeam evidenter ambigans, nunc illi nunc huic
adscripta. Cum S. discolore congruit amentis crassiusculis capsulis sat magnis, sed cum
MONOGRAPHIA SALICUM. 139
S. phylicifolia foliis angustis, in forma denudata supra saturate viridibus subtus lzetissime
glaucis et inde pulchre discoloribus. Sed recedit: a S. discolore capsulis subsessilibus
stylo valde elongato apiculatis foliisque angustioribus, a S. phylicifolia capsulis obtusiuscu-
lis stigmatibus brevibus bifidis, foliis vulgo primo pilis sericeis adpressis conspersis et ni-
tentibus. — Varietas singularis est |
"S. pychnocarpa: amentis sessilibus brevibus eximie densifloris patulis; squamis obtu-
siusculis fulvis parce villosis; capsulis ovali-oblongis, obtusissimis, albo-tomentosis sessili-
bus, stylo in capsulx longitudinem elongato fulvescente, stigmatibus filiformibus divarica-
tis; foliis anguste lanceolatis acutis, supra viridibus glabris subtus argenteis.
Hab. in America boreali-occidentali ad Carlton-house (BoURGBAU). — V. s.
Est forma valde singularis ad sequentem transitum evidentissimum efficiens. Frutex non altus
videtur, ramis glaberrimis fusco-castaneis. Folia is S. chlorophylle sat similia sed fere angustiora et sub-
tus tomento haud denso subargentea; amenta ut in S. grisea et capsule eximie condensate ut fere undi-
que divaricate adpareant.
+ Salix pellita ANDS.
S. amentis sessilibus ebracteatis, subdensifloris; squamis fulvis apice fuscis, pilosis;
capsulis ovato-conicis tenuiter tomentosis, breve pedicellatis, pedicello nectarium vix duplo
superante, stylo elongato fulvo, stigmatibus crassis imtegris erectis; folius lingulato-lanceo-
latis apice obtuso, basi longissime attenuatis, margme integro subrevoluto, supra glabris
costa venisque albidis lineatis, obscure viridibus tenuissime tomentosis, subtus tomento
argenteo micantibus, costa flava percursis; stipulis nullis.
Hab. in America boreali, ad lacum Winipeg (BourGrAuv) et Rocky mountains (LYALL). — V. s.
Descer. Pulcherrima forma. Frutex videtur non altus, ramis torulosis, piceis et subglaucescentibus
glaberrimis, nitentibus. Folia 1—2 poll. longa, supra medium 3—4 lin. lata, basin versus longissime at-
tenuata, apice obtusiuscula immo subrotundata, supra pilis raris et minutis presertim in costa venisque
conspersis et inde quasi lineata, subtus sat dense argenteo-tomentosa. Amenta feminea vix pollice lon-
giora, ob capsulas subsessiles et crassiusculas valde densiflora; capsul&e demum quasi glabrate, testaceo-
pallide, stylo fulvescente, stigmatibus piceis.
Difficile sane est dijudicatu cuinam Salicum forms magis sit affinis. Folis apicem
versus latioribus supra opace viridibus subtus dense argenteo-tomentosis, amentis sessilibus,
capsulis brevissime pedicellatis et stylo elongato S. sitchensis quasi forma maxime angusti-
folia videtur. Sed amenta crassissima et ebracteata, capsule majores et folia triplo v. qua-
druplo angustiora. His notis iisque a forma foliorum desumtis S. argyrophyllam revocat,
sed amenta sessilia et capsul&e brevissime pedicellate! Quum autem forma adsunt S.
chlorophylle, quarum folia etiam gquamquam parcissime pilis argenteis conspersa diutius re-
manent, forma, consistentia et colore his similia; quum denique constructio amentorum et
capsularum in his fere eadem est, hujus modificatio maxime tomentosa habenda forsitan
videtur — aut e S. chlorophylla et S. sericea hybrida?
73. Salix fulerata ANDS.
S. amentis sessilibus, elongatis, erectis, dense cylindraceis, foliis nullis suffultis;
squamis obtusiusculis, apice fuscis longe cinereo-pilosis; capsulis e basi ovata longe conico-
140 N. J. ANDERSSON,
rostratis, cinereo-pubescentibus, breve pedicellatis, pedicello nectarium vix superante, stylo
valde elongato cum stigmatibus integris divaricatis fulvo; foliis lanceolato-obovatis, acutis,
suberenulatis vel integris, glaberrimis, subtus glaucis vel pallide viridibus; stipulis maxi-
mis, lanceolato-linearibus, serrulatis.
Syn. Salix cordata var. Seemann (in Hb. Hook.) Voyage of Herald p. 54.
Hab. in America septentrionali occidentali ”from Fort Simpson to Great Bare-lake” (Capt.
PULLEN) et in Kamtschatka (STUBENDORFF). — V. 8. j
Descr. Frutex videtur sat altus et robustus; rami tenaces rigidi rectiusculi, testaceo-rufescentes,
annotini fusci glaberrimi. Gemme conicxe acutiuscule, fulvo-castanere, glabre. Folia 3—4 pollices longa
supra medium 2—1 poll. lata, basi longe apice minus angustata cuspidata, supra lete viridia costa Vvenis-
que evidentissimis striata subtus intense glauca, costa fulva vel flavescente percursa, margine aut integra
aut minutissime undulato-crenata, tenuia basin versus subpellucida exsiccatione haud nigrescentia; petiolus
brevissimus basi dilatatus; stipulis petiolum superantibus, angustis, argutius serratis. Amenta feminea,
que tantum jam deflorata vidi, pollicaria, crassiuscula, foliis nullis bracteata vel suffulta; squame brunnexe
apice obtuso fusciores; capsul&e linea longiores, testaceo-rufescentes, tenuissime puberule.
Hujus forme tantum specimina perpauca examinare mihi licitum fuit, ut de is vix
certi quidquam urgere audeam. S. phylicoidi et S. chlorophyllee sime dubio maxime est
affinis. Ab illa differt: amentis foliis nullis suffultis, crassis, capsulis tenuiter puberulis
testaceo-rufescentibus subpedicellatis, foliis magis lanceolato-obovatis cuspidatis tenuioribus,
subtus cesiis et stipulis angustis, et a S. chlorophylla foliis nullo vestigio pilorum omnino
glabris elongato-lanceolatis cuspidatis tenuibus stipulatis! amentis magis rarifloris, capsu-
lis subglabrescentibus. Nostre S. phylicifolie admodum est similis sed folia potius quasi
in S. acutifolia vel rubra, tantum subtus cesia et stipulis fulerata, capsule fere sessiles
stylo longo rostratee. ;
Specimina americana, que reportavit Seemann, a kamtschaticis differunt foliis multo
brevioribus obovatis brevissime acuminatis integerrimis, squamis angustioribus acutimsculis
nigricantibus, capsulis conico-subulatis stylo longissime rostratis, stigmatibus integris. Mag-
nam cum S. glauca habent affinitatem.
74. Salix phylicoides ANDS.
5. amentis subsessilibus foliis minutis paucisque suffultis, erectis, anguste cylindra-
ceis, densifloris; squamis fulvescentibus apice infuscatis, breve albo-pilosis; capsulis breve
conicis acutis, cinereo-tomentosis, subsessilibus, pedicello nectarium vix superante, stylo sat
elongato fulvo, stigmatibus fuscis bipartitis divergentibus; foliis lanceolatis, acuminatis,
integris vel remote serrulatis, utringue glaberrimis subtus pallidioribus vel glaucescenti-
bus; stipulis parvis anguste lanceolatis vel nullis.
— latifolia: foliis late lanceolatis, 3—4 pollices longis medio 1—13 poll. latis, subtus
pallide viridibus.
— angustifolia: foliis lanceolato-linearibus, 4—5 pollices longis medio 3—i poll. latis
basi et apice longe acuminato 2equaliter attenuatis, subtus pallide viridibus.
Syn. Salix phylicoides Anps. Nord-Amerikas Pilar 1. c. p. 123.
Hab. in America occidentali-boreali: Awatcha-bay (SEEMANN). — V. s. in herb. Hoor.
MONOGRAPHIA SALICUM. 141
Deser. Frutex videtur sat altus, ramis fusco-piceis vel fusco-viridibus, etiam ramulis glabris. Folia
magnitudine et forma variant, semper autem utrinque glaberrima, supra lucide viridia subtus opaca sed
lete viridia subglaucescentia costa prominente fulva nervis elevatis rectangularibus facie subsimplicibus,
in forma angustifolia longissime acutata, margine subundulata vel integerrima. Stipule petiolum basi in-
crassatum et gemmam parvam glabrescentem amplectentem :xequant, lanceolatr acutataz serrulate. Amenta
1—2-pollicaria vix 2 lin. crassiora, dense cylindracea (attamen vix rite evoluta conbpiciuntur in specimi-
nibus a me visis); capsule lineam longe subsessiles, squamis fulvis griseo-hirtis basi involutre, ita ut ea
S. arbuscule haud male simulent; stylus productus flavescens, stigmata brevia fusca.
An vere sit species propria vix possum dijudicare. Forma latifolia nostre S. plhy-
licifolice valde videtur similis, angustifolia autem modificatio magis S. lapponum denudatam
revocat vel potius S. rubram; ex omnibus sine ullo dubio .S. chlorophylle maxime affinis,
que tamen differt amentis sessilibus, capsulis magis attenuato-conicis, foliis saltem primo
plus minus sericeis exstipulatis.
In herbario Petropolitano specimina quzexdam sterilia in Kamtschatka a STUBENDORFF
et KASTALSKI lecta inspexi, que potius ad hanc formam referrem:
— attenuata: foliis anguste lineari-lanceolatis 3-4 pollices longis vix + poll. latis, gla-
berrimis, supra obscure viridibus, subtus conspicue glaucis, costa crassa fulva lu-
cida et nervis rectangulariter percursis, margine repandis, breve petiolatis; stipu-
lis nullis. |
Valde singularis forma inter S. phylicifoliam et S. acutifoliam quasi media et ha-
bitu S. rubram ita omnino revocans vel immo S. uppophaöfoliam, ut vix ab ea distingui
possit.
75. Salix macilenta ANDS.
S. amentis breve pedunculatis, foliis 2—3 suffultis, erecto-patulis, gracillime cylin-
draceis, subrarifloris; squamis obovato-rotundatis, glabriusculis parce ciliatis; capsulis an-
guste conicis, obtusiusculis, glaberrimis, breve pedicellatis, pedicello nectarium vix 2equante,
stylo mediocri, stigmatibus integris crassiusculis; foliis lanceolatis, apicem versus sublatio-
ribus, remote et obsolete serrulatis, utrinque glaberrimis, subtus glaucescentibus, initio in
costa subsericeis.
Syn. Salix phylicifolia CHAmIsso Linnea VI. p. 542.
Hab. in Kamtschatka: ”Redowski land” (CHAmMrisso). — V. s.
Descer. Fruticulus haud altus, ramis gracilibus cum ramulis glaberrimis fusco-castaneis modice
suleatis. Gemme&e acute trigone intus plane adpresse, castaner, glaberrime. Folia (que adulta haud
vidi) exacte lanceolata vel apicem versus fere latiora vix pollicem longa et + poll. lata, supra laete virida
plana costa nervisque dilutioribus lineata, subtus sat intense glauca costa pallide flava lucida, utrinque
glaberrima seu initio juxta costam pilis sat longis adpressis sericea, initio tenuia demum rigidiuscula, mar-
gine aut, haud profunde sed evidenter serrulata aut fere integra, minima quasi revoluta; petiolus brevis
vel obsoletus. Amenta feminea pollicaria fere 2 lin. crassa, lateralia, patula, parviflora, subrariflora, ob-
tusa, fere curvata, breve pedunculata; pedunculus foliis 2—4 parvis ceteris similibus sed minoribus in-
structus; squame lingulato-obovate vel fere rotundato-spathulate, fulvo-rufescentes, dorso glabre margine
cinereo-ciliat&e, basin capsule tegentes; capsule (an rite evolute?) vix lineam longe, rufescentes, glaberrime,
conico-subulat&e, apice plerumque obtusate, pedicello nectarium haud superante, stylo brevi sed evidenti
fusco, stigmatibus minimis crassiusculis pallidioribus.
N
142 N. J. ANDERSSON,
Est sine ullo dubio S. phylicifolie vel S. arbuscule sat affinis, quibuscum congruit
ramis strictis castaneis glabris nitidis, foliis rigidis lanceolatis non profunde sed remote
crenato-serratis supra pure viridibus nitentibus subtus glaucis, sed recedit: amentis tener-
rimis, squamis obtusis spathulatis fere concoloribus capsulisque gracilibus subsessilibus
glabris. Aliud exstat specimen etiam in herbario reg. berolinensi asservatum eodem no-
mine a CHAMISSO inscriptum, quod tamen foliis paullo latioribus rigidioribus venis magis
elevatis utrinque sat crebre reticulatis, capsulis basi crassioribus pube tenuissima precipue
inferne notatis, stylo longiori fusco et stigmatibus longis bifidis lacinus filiformibus abunde
diversum et S. hastate vel myrsinitidi affinius videtur. Tertium specimen, ”Salix phylici-
folia L. KocH p. 40 variet. Kamtschatka” a CHAMISSo signatum, ad S. phylicoidem cer-
tior refero.
26. Salix macrocarpa NUTT.
S. amentis fructiferis pedunculatis, brevibus, subdensifloris, cylindraceis, erectis; pe-
dunculo paucifoliato; squamis pallidis apice fuscioribus, breve cinereo-villosis; capsulis
ovato-conicis, glabris, pedicellatis, pedicello nectarmm triplo superante, stylo producto,
stigmatibus subdivergentibus; foliis lanceolatis, acutis, integris, glaberrimis, rigidis, supra
viridibus venulosis, subtus intense glaucis; stipulis nullis.
Syn. Saliz macrocarpa NutT. North-Americ. Sylva p. 83; ANDs. Sal. Amer. 1. c. p. 124.
Hab. in America septentrionali prope ”Hudson bay”. — V. s. in herb. Hoox.
Descer. Frutex 3--5-pedalis, ramis glabris flavo-brunneis, ramulis griseo-tomentosis. Folia 1—11
poll. longa, 3 poll. lata, basi et apice subequaliter attenuata, saltem demum rigida, supra obscure viridia,
subtus intense glauca, costa et nervis secundariis regularibus acute lineata, margine acuto integra; petio-
lus brevis basi dilatato gemmam parvam ovatam cinereo-pubescentem amplectente. - Amenta (feminea
eaque jam matura tantum vidi) vix pollice longiora, pedunculo subeguilongo foliis 3—4 ceteris parum
minoribus instruceto insidentia, recta, subeylindracea, densiflora; capsul&e conico-subulate fere 2 lin. longe,
pallide-rufescentes, glaberrime, pedicello griseo-hirto, stylo et stigmatibus fuscioribus.
Magnam cum &S. petiolari, S. discolori et, quoad habitum, nostra S. phylicifolia affini-
tatem habet, e quibus differt: amentis foliato-pedunculatis, capsulis glaberrimis, valvulis
non circinatim recurvatis, breve pedicellatis et stylo longiori.
Haud omnino certus sum an hanc ipsissimam formam denominatione S. macrocarpoe
intellexerit. NUTTALL 1. ce. Folia enim primo pube brunnea sericea demum evanida, cap-
sulas etiam subvillosas demum fere glabras longe acuminatas, stigmata sessilia deseribit.
Sed specimina authentica in Herbario Hookeri adsunt et nomen huic aptissimum, quia cap-
sulas habet sat magnas.
77. Salix podophylla ANDS.
S. amentis sat longe pedunculatis, erectis; pedunculo foliis rite evolutis ceteris sub-
2equalibus vestito; squamis fulvescentibus, obtusis, apice parce ciliatis; capsulis ovato-coni-
cis, glabris, brevissime pedicellatis, pedicello nectarium vix superante, stylo parvo luteo,
stigmatibus brevibus integris erectis; foliis lingulato-spathulatis apice brevissime acumina-
tis, rigidis, supra pure viridibus lucidis, subtus intense glaucis, margine undulato-crenula-
tis; stipulis minimis, semilunatis.
Hab. ad Irkutzk Sibirie. — V. s. in 'herb. Petrop.
MONOGRAPHIA SALICUM. 143
Deser. Frutex videtur sat altus, ramis strictis piceis glabris. Gemma parvie, conice, compressie,
acute, glabreé. Folia 1—3 pollices longa, supra medium semipollice latiora, subtus pglaucedine intenso
equali obducta, costa fava et venis subparallelis obsolete striata, margine acuto repando-undulata vel
obsolete erenulata, etiam exsiccatione pure et lucide viridia. Amenta feminea (que tantum maturescentia
vidi) vix pollice longiora sat densiflora; squamiae parvae, parcissime ciliate; capsulm sat magne, testaceo-
rufescentes e basi crasse ovata conico-rostratae, valvulis non circinatim revolute sed tantum apice apert:e.
Est sine dubio ex europeis, S. phylicifolice habitu consistentia et colore foliorum
simillima, sed differt amentis longe pedunculatis, pedunculo foliis ceteris equalibus vestito,
capsulis omnino glabris. E ceteris S. macrocarpe ex America boreali sat affinis, ab ea
foliis margine crenulatis apice latiori obtusiusculis, rachi amentorum et pedicellis capsula-
rum glabris, capsulis multo brevioribus etc. distincta; ommnium autem S. chlorostachym si-
millima, ad eam se habens ut S. phylicifolia ad S. arbusculam i. e. quasi ut forma elatior,
magis evoluta, capsulis autem subsessilibus optime distincta; folia majora, longiora evi-
dentius serrulata, amenta foliis majoribus suffulta, longiora, capsulxe semper glaberrimee,
squame2e apice haud infuscatze.
78. Salix chlorostachya TURCZ.
S. amentis coetaneis pedunculatis, elongatis, subrarifloris, erecto-curvatis; pedunculo
paucifoliato; squamis parvis oblongo-lingulatis, fulvis apice fuscis, pilis raris ciliatis; cap-
sulis ovato-conicis, glabris vel tenuissime sericeis, breve pedicellatis, pedicello nectarium
duplo superante, stylo producto, stigmatibus subbifidis erectis; foliis lingulato-lanceolatis,
basi longe angustatis, apice subproducto vel obtusiusculo, utringque glaberrimis, subtus late
glaucis, margine integris vel minute at argute serrulatis; stipulis nullis vel minimis.
Syn. Saliz chlorostachya Turcz. F1. baic. taur. in Bull. de la Soc. d. Natur. de Moscou 1854 p. 373.
— S&S. pyrocanthoides Turcz. in sched.
Hab. prope Irkutzk et in alpibus transbaikalensibus Sibirize (TURCZ., STUBENDORFF). — V.
s. in herb. Petrop.
Descr. Fruticulus mediocris, ramosus, ramis erectis etiam novellis glaberrimis fusco-piceis vel te-
staceo-viridulis. Folia 1—11 poll. longa, vix semipollice latiora, oblonga obtusiuscula, lanceolata acutiu-
scula vel lingulato-obovalia basi angustata apice parum producto obtusiuscula, plana, supra lete viridia,
subtus sat intense glauca, costa flava notata, margine omnino integra, remote crenulata vel sat argute
serrulata. Stipule, quum adsunt, minime, ovate. Amenta lateralia, foliis 4—5 parvis fulta, erecto-
patula, anguste cylindracea, initio densiflora demum subrariflora; mascula squamis spathulatis apice fusci-
ori sat copiose ciliato-barbatis, staminibus 2 liberis, antheris effloratis fuscioribus; amenta feminea in-
terdum 1—3 pollices longa, gracilia, squamis amgustioribus magisque glabris, capsulis ex ovata basi crasse
conicis, rufescentibus, basi ima subpuberulis ceterum munino glabris, stylo sepius admodum brevi, stigma-
tibus crassis.
Sub triplici occurrit forma:
1. condensata: amentis 1—2-pollicaribus, foliis 2—3 suffultis, patulis vel incurvis; squamis fulvis tenuiter
barbatis; capsulis glaberrimis, rufescentibus, breve pedicellatis, pedicello nectarium vix duplo superante,
stylo brevi sed evidenti, stigmatibus crassiusculis fuscis.
— major: foliis 11 poll. longis obovato-lanceolatis, amentis femineis non raro fere bipollicaribus. —
S. podophylle similis.
— minor: foliis subpollicaribus vel minoribus rigidiusculis subtus intensius glaucis serrulatis; amentis
pollicaribus incurvatis. — S. arbusculm similis, sed capsul&e glaberrime.
2. rariflora: amentis breve pedunculatis foliis parvis 1—2 suffultis, valde rarifloris, pollicaribus, erectiu-
sculis; squamis fulvis apice obscurioribus, parce barbatis; capsulis tenuiter griseo-puberulis, distincte
144 N. J. ANDERSSON,
pedicellatis, pedicello nectarium elongatum fere triplo superante, stylo parvo, stigmatibus bifidis; fo-
liis parvis, tenuibus basi subpellucidis. — S. vaganti-livide swbsimilis et quasi cum ea hybrida;
sed capsule brevius pedicellate, stylo evidenti!
3. tenuijulis: amentis anguste cylindraceis, pollicaribus, 1—2 lin. crassis, erecto-patulis, foliis parvis 2—3
suffultis; squamis apice latiori fulvescente sat dense et longe barbatis; capsulis ovato-conicis, glabris,
viridibus, breve pedicellatis, pedicello nectarium duplo superante, stylo parvo apice subfisso, stigma-
tibus partitis; foliis oblongis parvis. — Habitu quasi a S. arbuscula et S. hastata composita, huic
squamis dense barbatis capsulisque viridibus similis, sed amenta et folia longe aliena!
Est species sat singularis amentis S. retusc, foliis nunc (integerrimis) S. myrtilloidi
nunc (serrulatis) S. arbuscule similis, sed habitu quasi inter S. arbusculam et S. phylicifo-
liam intermedia. Ob amenta longa, rariflora, capsulas rufescentes glabras hanc cum SS.
amygdalina comparavit TURCZANINOW; sed amenta potius utin S. retusa maxima constructa
mihi videntur. Quoad folia S. arbuscule vel immo S. phylicifolie admodum similis, a
priore recedit amentis brevius pedicellatis, capsulis distinete pedicellatis, vulgo glabris,
et a S. phylicifolia: amentis foliato-pedunculatis, capsulis brevioribus basi crassioribus rufis
glaberrimis brevius pedicellatis, foliisque angustioribus subintegris. A S. retusa demum
facilius dignoscitur statura erecta, foliis majoribus subtus intense glaucis, et a S. myrtilloi-
de capsulis brevius pedicellatis stylo producto!
29. Salix leptoclados ANDS.
S. amentis sessilibus, bracteis vix ullis aut paucis suffultis, arrecto-adpressis, angu-
ste cylindraceis; squamis obtusiusculis, apice infuscatis, cinereo-pilosis, capsulas involventi-
bus; capsulis brevissimis ovatis, griseo-tomentosis, distincte pedicellatis, pedicello nectarium
ter quaterve superante, stylo subproducto fulvo sepe fisso, stigmatibus partitis laciniis
crassiusculis; foliis obovato-lingulatis, integris, junioribus pilis adpressis parcissimis submi-
cantibus, adultis glabris, subtus parum glaucescentibus; stipulis nullis.
Hab. ad flumen Selenga Sibirie prope Verchne-udinsk (leg. TURCZANINOW 1832). — V. s.
in herb. Petrop.
Descr. Frutex videtur haud altus, ramis divergentibus gracilibus cortice fusco-piceo obductis.
Gemme&e obtusiuscule, trigonex, adpresse, rufo-castaner, glabre. Folia vix pollice latiora, supra medium
semipollicem lata, basi angustata integerrima, breve apiculata, supra saturate viridia subnitentia, subtus
opaco-glaucescentia plana, vix elevato-venulosa, juniora adpresse pilosiuscula, adulta rigida et lucida, mar-
gine integerrima aut remotissime undulato-crenulata. Amenta (feminea tantum vidi) pollice sublongiora,
anguste cylindracea, ob pilos squamarum sat cinereo-hirsuta. Squame fulvescentes late ovali-lanceolate,
pilis sat longis dorso pubescentes. Capsul&e minime vix lineam longe, tomento sericeo fere albescentes;
stylus capsulam longitudine subequans, fulvus, sepe sat profunde bifidus, apice cum stigmatibus leviter
partitis crassiusculis fuscescens.
Specimina tantum perpauca examinavi, quare species quodammodo incerta mihi re-
stat. Habitu inter S. arbusculam et hastatam media, ab utraque autem differt capsulis
sericeo-cinerascentibus distincte pedicellatis, S. arbuscule maxime affinis ob foliorum for-
mam et colorem, ramos piceos nitentes, capsulas tomentosas et stylum productum szepe
etiam bifidum. Sed amenta sessilia sunt, capsul&e longius pedicellate! Quibus notis etiam
a S. chlorostachya tenwijuli differt, cui preterea sat similis, sed capsule minores magisque
pilose. Ad typum S. phylicifolie evidenter pertinet, ob stylum bipartitum S. glaucam
quodammodo revocans.
MONOGRAPHIA SALICUM. 145
80. Salix arbuscula LL.
S. amentis breve pedunculatis, foliis parvis suffultis, anguste cylindraceis, densiflo-
ris, erecto-patulis; squamis rotundato-oblongis, basin capsulx involventibus, fulvis apice
subfuscioribus, breve hirsutis; capsulis ovato-conicis, brevibus, tomentosis, subsessilibus,
nectario basin capsulx superante, stylo elongato, sxepe usque ad medium fisso, stigmati-
bus bifidis; foliis lanceolatis acutis vel oblongo-obovatis acuminatis, serrulatis, supra niti-
dis viridibus, subtus plus minus glaucis; stipulis nullis.
Syn. Salix foliis serratis glabris lanceolatis utringue acutis LINN. fl. lapp. n. 360. t. 8 f. m., fl. succe. ed. 1. n. 798 p.
Salix foliis ovato-lanceolatis teneris serratis, stipulis lanceolatis Harr. helv. n. 1647.
— Salix arbuscula (3 Linn. fl. suec. n. 886; 7 sp. pl. 1445); Winrp. sp. pl. IV. p. 681; Pers. Synops. II. p. 601; HarriG Forstl.
Culturpfl. p. 390; NYMAN Sylloge p. 345; Wimm. Sal. europ. p. 102. — Suec. Fries Nov. Mant. I. p. 49, Bot. Not. 1840 p-
205, Summa Veg. Sc. p. 58; Wee. 4. lapp. n. 476 et fl. su. p. 661 (forma minor); HN. Skand. P1. ed. 9. p. 181; Anps. Sal. lapp.
p. 79. — Germ. Jaca. austr, t. 408; Harric forstl. Cult. p. 390; KocH Synops. ed. 2. p. 756; WzG. fl. carp. p. 316; Scuur.
Enum. pl. Transsylv. p. 621; Dörr. fl. v. Bad. p. 621. — Angl. Hooxr. et ARN. brit. fl. ed. 7. p. 407; BaB. Man, ed. 5. p.
304. — Gall. De C. fl. fr. III. 295: V. 347; Dus. botan. gall. 426; LorseL. gall. II. p. 342; GREN. et Gopnr. fl. fr. III.
140. — Helv. Hrcrrscnw. fl. helv. II. p. 354. — Ross. LEDEB. fl. ross. III. p. 622; Buncr Rel. Lehm. in Mém. de V'Acad.
de St. Petersb. VIL p. 497. — RInK. Grönl. p. 121.
— S&S. arbuscula 1) Waldsteiniana KErRN. Oestr. Weid. p. 206.
Waldsteiniana WILLD. sp. pl. IV. 679. Prrs. Synops. II. 601. Kocm Comment. p. 57. Rocup. fl. excurs. p. 166, exsicc. n.
727. Brurr et FingerH. Comp. II. 555. Trautv. in Mém. de la Soc. des Natur. de Moscou VIII. p. 312. (amentis lon-
gius peduncnulatis, stigmatibus bifidis, foliis majoribus minus serrulatis).
. prunifolia SmirH fl. brit. III. p. 1054. BE. B. t. 1361. Winip. sp. pl. IV. p. 677. Sr. Ess. p. 49. Kock Comment. p. 58.
Ser. Syst. Veg. I. p. 105. Pers. Synops. II. 600. RcuHB. fl. excurs. I. p. 166. BLurr. et FINGERH. Comp. II. 554. HARTIG
forstl. Cult. p. 390. LINDL. Synops. p. 237. FORB. Sal. Wob. n. 56. Loup. arb. III. 1585. LrEpDEB. Fl. alt. IV. 226. Turcz.
Cat. baical. n. 1048. Traurv. 1 ce. p. 310. (foliis argutius serratis angustioribus subtus parum glaucis, amentis brevius pe-
dunculatis, stylo integro breviori).
— S&S. venulosa SM. fl. brit. p. 1055, E. Fl. IV. p. 195, E. B. t. 1362, Rees Cycl. n. 57, E. Fl. IV. p. 195. Forz. Sal. Wob.n. 58.
Loup. arbor. III. p. 1586. (foliis crebre venulosis, ovatis, serratis).
— S&S. carinata SM. 1. br. 1055, E. B. t. 1363, Rres Cyclop. 63, E. F1. IV. p. 197. — Winzp. sp. pl. IV. p. 680. Pers. Synops.
II. 601. — Fors. Sal. Wob. 59. Loup. arb. III. p. 1585 (f. late ovatis serratis plicato-carinatis).
— 8. vaccinifolia WALKER Ess. on Nat. Hist. ed. 1812 p. 460; Sm. E. B. t. 2341, E. Fl. IV. p. 194, in REes Cycl. n. 56. FOrB.
Sal. Wob. n. 57. Loup. arbor. III. p. 1585 (foliis lanceolato-ovatis serratis subtus subsericeis, parvis, trunco decumbente).
— &S. foetida ScHL. apud DE CANnD. fl. fr. III. p. 296, V. p. 347. Gaup. fl. helv. VI. p. 265.
— S&S. formosa WILLD. sp. pl. IV. p. 680. PrErs. Synops. II. 601. LorseL. gall. II. p. 341. BLurr et FInGERH. Comp. II. p.
555. RcHB. t. 2006.
. coruscans Host Sal. p. 28. t. 94.
. alpina Scop. carn. n. 1208. t. 61. Sur. fl. helv. II. p. 283.
. myrtilloides VinL. Delph. II. p. 770.
. mMyrsinites KIT. sec. spec. in herb. Berol.
. glauca WILLD. arbor. 338 (ex sp. pl. IV. pl. 680).
. alpestris WULFEN in litt. (ex Willd.). Host Sal. p. 30 t. 99—100
. pulchella Host. p. 30 t. 98.
- flavescens Host. Sal. p. 31. t. 101.
- intermedia THOMAS Exsicc. (spec. origin.).
Icon. Host. Sal. t. 94, 98—101. Sm. E. B. t. 1361—1363, 2341. Traurtv. 1 ce. t. 16, 17. Sal. Wob. n. 56, 57, 58, 59, 138.
Fl. D. t. 1055. Anps. Sal. lapp. f. 23. RercH. icon. 1196—2000, 2006.
Exsiec. SEzr. Saules n. 17, 23, 57, 64, 65. — Fr. Herb. Norm. 61: — RuicH. ft. exsice. n. 727. — Birror n. 1962. — Wimw. et
Kr. Hb. Sal. 75, 76, Coll. Sal. 117—119. — KERN. Sal. austr. n. 35—988.
|
za
|
[2]
AR AR DIARAA AA
Hab. in alpina et subalpina regione Suecie et Norvegize, Scotia, in Carpathis et per totum
alpinum tractum a Delphinatu (in magniducatu Badensi an der Zostler Wandam
Feldberg-?) usque in Styriam; in Transsylvania, Croatia et Moldavia (sec. WIMMER).
— In Caucaso, Sibiria altaica et Dahuria (Hb. Petrop.) Denique in Groenlandia
(RInK). Forma americana huic maxime analoga est S. arbusculoides.
Descr. Fruticulus pulcher, sepe bipedalis, facie nitidissima viridi-flavescente (numquam nigrescens)
elegantissima et gracillima ”in formam arbuscul&e crescens” L. Rami quasi in coronam densam congesti,
undique divergentes, leves, nitidi, rufo-picei raro viridi-flavescentes; ramuli glaberrimi castanei. Petioli
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. : 19
146 N. J. ANDERSSON,
breves, sepe vix conspicui, leves. Folia circiter pollicaria, glaberrima, supra lete viridia, nitentia, sub-
tus glaucescentia sepe etiam viridia, costa venisque utringue tenuiter elevatis -venulosa, lanceolata, basi et
apice obtusiuscula, serraturis erebris et sepe glandulosis undulato-crenata, initio pilis adpressis rectis parce
sericea, demum glaberrima. Amenta ”inter affines minima” serotina, lateralia, foliis parvis ceteris paullo
minoribus stipata; mascula subsessilia brevia vix pollicaria, squamis pilis albis crispis sed parcis tectis
folvis apice acutiusculo fuscioribus, filamentis flavis, antheris primo aureo-rubicundis; feminea longius pe-
dunculata, fere pollicaria demum longiora, 2—3 lin. crassa, recta vel subincurvata, obtusissima, squamis
subrotundis fere dimidiam partem capsul&e obtegentibus, fulvis vix sphacelatis breviter crispato-pilosis, cap-
sulis ex basi crassa ovata conicis, sessilibus tenuiter tomentosis testaceis vel rufescentibus, nectario sub-
filiformi clavato squamam fere &equarte, stylo elongato capsula triplo breviore vulgo profunde bifido, stig-
matum laciniis linearibus.
Ut species maxime affinis S. phylicifolice numerosas prebet modificationes, quibus ex
altioribus ad maxime humifusas formas e convallibus in campos alpium transgreditur,
quas formas sequenti modo disponendas credo:
1. Ereceta: frutex locis subsylvaticis et subalpinis crescens seepe 2—3-pedalis, ramis
erectiusculis, foliis majoribus 1—2-pollicaribus, amentis foliis paucioribus suffultis.
— yrandifolia: frutex 2—3-pedalis et ultra, ramis crassiusculis rufescenti-fulvescen-
tibus glaberrimis, foliis 13—2 poll. longis semipollice latioribus, margine grosse
erenatis, supra late viridibus subtus opace glaucescentibus; amentis foliis 2—3
suffultis pollicaribus crassiusculis demum valde elongatis. — RErcHB. n. 1198.
KErnN. Hb. Sal. n. 85. S. flavescens Host.
— ovalifolia: frutex 2-pedalis, ramis validis castaneo-rufescentibus, foliis ovali-oblon-
gis vel obovato-ovalibus pollice sublongioribus 3—+ poll. latis obsolete serratis
supra saturate viridibus subtus viridi-glaucescentibus; amentis foliis 3—5 suf-
fultis angustis brevibusque. — S. Waldsteiniana Winrp. cujus forme varie
etiam priorem sepe respiciunt.
— angustifolia: frutex 1—2-pedalis dense ramosus, ramis gracillimis rubro-nitenti-
bus, foliis lanceolatis vel lanceolato-obovatis, pollice sublongioribus 1-3 poll.
latis, supra lete viridibus subtus sepius glaucescentibus, acutis, plerumque
argute serratis; amentis foliatis, gracilibus, interdum laxe flexuosis. — S. pru-
nifolia SM.; S. formosa WIiLLp.; S. alpina Scor.; S. pulehella Host.
2. Humilis: fruticulus sepius depressus, trunco plus minus subterraneo, ramis sepe
flagelliforme repentibus, foliis brevioribus rigidis subtus glaucis, amentis initio sub-
globosis foliis occultis.
— parvifolia: fruticulus erectiusculus; foliis fere pollicaribus, lanceolato-ellipticis,
argute serrulatis, subtus obsoletius glaucis. — S. foetida ScH.; S. venulosa SM.
— brevifolia: fruticulus sepius sat humilis, ramis intricatis purpurascentibus; foliis
ovali-ellipticis, plus minus serrulatis, subtus sepe sat intense glaucis vel sub-
ceesis. — S. vaccimifolia SM. ]
Przeterea variat stylis aut totis fissis aut tantum bifidis, amentis ob squamarum pi-
los aut incano-griseis aut flavo-albidis, e. s. p. Auctores non pauci (ut WAHLENBERG,
NEILREICH, KERNER etc.) hanc formam a S. phylicifolia separandam non credunt, ali (ut
WIMMER) eam in tribu longe alia positam voluerunt, utpote que S. frigidis (S. glauce,
myrsinitidi aliisque) ob pedunculos foliatos, capsulas subsessiles etc. esset cognata. Qui
autem formas S. phylicifolie humiliores et S. arbusculeé subsylvaticas vel subalpinas statu
MONOGRAPHIA SALICUM. 147
viventi et copiosas attente cognoscere studet non potest quin eas tamtum summa difficul-
tate distinguat. Tanta enim est similitudo fruticis et foliorum, sed amenta in 8. arbu-
scula plerumque angustiora foliisque uno alteroque suffulta et capsulx breves sub maturi-
tate sordide rufescentes subsessiles vulgo stylo partito (more S. glaucce!) rostrate. Inter
se habere ut 5. serpyllifolia ad 5. retusam declaravit KErner ita ut S. arbuscula modi-
ficatio climate frigidiore et altitudine alpium esset S. phylicifolicwe in sylvis et convallibus
optime evolut:e. Suas et proprias attamen non raro occupant regiones altera fere exclusa;
in Lapponia suecica, ubi (pracipue Lulensi) S. phylicifolia vulgatissima, S. arbuscula rarius
et paucissimis tantum locis occurrit et numquam nisi in summis alpibus. In Herjedalia
autem haec minime rara et semper distincta. Eodem modo in Scotia alpestri S. arbuscula
quam S. phylicifolia frequentior videtur, nec, auctore ill. KERNER, ulla adest vera S. ply-
leifolia in Austria inferiore. |
Cum SS. glabra et S. myrsinitide nonnumquam comparata fuit S. arbuscula sc. forma
majores cum illa, pusille cum hac specie. Sed S. glabra luculenter differt amentis sepe
aphyllis, capsulis glaberrimis viridibus, foliis rigidioribus venulosis, et S. myrsinites non
tantum foliis lucidis et argute serratis sed etiam amentis subterminalibus erectis et stylo
fusco-purpureo. Cum SS. cesia, ut voluerunt nonnulli (”maxime affinis est fructificatione et
fronde S. cesix” WImm.) fere nullam habet affinitatem, nisi crescendi modum humilem, folia
parva et amenta sericea; sed S. ccesia ad S. purpureas certissime pertinet, foliis gaudet
integerrimis cesio-viridibus, amentis brevissimis, stylo non partito.
. Hybridam dat cum S. lapponum = S. spuria SCHL.
» » oo» S. reticulata = S. ovata SER.
Formam quam WIMMER a S. phylicifolia et S. arbuscula procreatam suspicatus est
(= S. humilis WinLp., S. phylicifolia-arbuscula Wimm. Denkschr. 1853. p. 169), mihi nihil
nisi modificatio est S. phylicifolie quantum e speciminibus, que viva in horto berolinensi
culta vidi.
”Alia forma Herb. WinLrp. n. 18253, quam SCHLEICHER ”S. thymelcoides” inscripsit, a
S. arbuscula et S. glauca descendere videtur, quod hoc loco monuisse satis est: quoniam
e speciminibus propositis res nondum satis constat” (WIMMER Sal. europ. p. 265). Hujus
form2e 10 possideo specimina a Schleichero divulgata; a S. arbuscula certe quidem paullu-
ium differunt nonnulla eorwa foliis prima juventute pilis adpressis sericeis, amentis crassi-
oribus, squamis fulvis rotundatis, capsulis magis crasse conicis obtusis stylo brevi integro
rostratis et densius griseo-tomentosis, sed alia specimina prioribus ceterum simillima, folia
habent omnino ut in S. arbuscula prumifolia sc. late lanceolata utringue glaberrima subtus
glaucescentia, margine argute serrata et amenta gracilia capsulis conicis acutiusculis stylo
magis producto insignia. — Modificationem ideo occidentalem subpilosam, ut in plerisque
speciebus Salicum alpinarum sepissime deprehenditur, eam declaratam esse mallem.
2»
81. Salix arbusculoides ANDS.
S. amentis sessilibus, gracilibus, curvatis, laxifloris, bracteis paucis suffultis; squamis
obovatis, obtusiusculis fulvis apice nigricantibus, parce pilosis; capsulis breve conicis, to-
mento sericeo lanatis, subsessilibus, nectario magno emarginato basin capsulze superante,
stylo fere mnullo, stigmatibus brevibus bifidis vel emarginatis; foliis anguste lanceolatis,
148 N. J. ANDERSSON,
acutis, integris vel minutissime serrulatis, lete viridibus, stipulis elongato-limearibus sub-
inde fuleratis. j
— puberula: foliis precipue subtus tenuiter sericeis, latioribus, sat argute serrulatis,
stylo evidentiori integro.
— glabra: foliis utringue glabris, subtus opacis vel fere glaucescentibus.
Hab. in America arctica; ”Prince Alberts Sound” (MIETSCHERLING), Raé River (Dr. RAE)
et in Labrador. — V. s. Herb. HooKER.
Deser. Fruticulus humilis subpedalis, ramis divergentibus rubris nitentibus valde torulosis, ramu-
lis glabris castaneis gracilibus. Folia subpollicaria, 11—3 lin. lata, basi apiceque subequaliter attenuata,
aut glabra aut parce sericea, integra vel minute sed sat argute serrulata, subtus vulgo glaucescentia, de-
mum sat rigida, sepe stipulis minutis et linearibus suffulta. Amenta feminea pollicem longa, incurvata,
13 lin. lata, sat rariflora. ;
Habitu fruticuli et foliorum S. arbuscule nostre tam similis ut vix certe ab ea
specie distinguenda sit, nisi foliis sepius stipulatis (quare se ad veram S. arbusculam ha-
bet omnino ut S. fulcrata ad S. phylicifoliam), amentis sessilibus sat conspicue rarifloris
capsulis denique minoribus et angustioribus stylo subdestitutis.
Specimina Salicis cujusdam adsunt, ad Attahnam River a Dr. Lyarr (Oregon
Boundary commission) lecta et forsitan huc referenda. Sistunt fruticulum humilem ramis
valde torulosis lucide castaneo-rufescentibus cum ramulis subtestaceis glaberrimis; folia
fere pollice longiora, anguste lanceolata, rigidissima, precipue subtus pulchre venuloso-line-
ata; margine acuto subrevoluto integerrima, supra lete viridia subtus pallidiora vel glåuce-
scentia costa validissima percursa, amenta sessilia, bracteis fere mnullis suffulta, densiflora
ceterum omnino ut in nuperrime descripta forma, capsul&e autem minus dense sericee!
82. Salix sclerophylla ANDS.
S. amentis sessilibus, nudis, parvis, oblongis, e gemmis maximis erumpentibus; squa-
mis ovatis, obtusis, concoloribus seu apice subinfuscatis ciliatis; capsulis sessilibus, conicis,
rostratis, sericeo-puberulis cinerascentibus, nectario ventrem capsul&e tegente, stylo parum
producto fusco, stigmatibus divergentibus crassiusculis subintegris; foliis ovalibus, basi ro-
tundatis vel subcordatis, margime integerrimis, planis, nervis nullis lineatis, primo pilis se-
riceis adpresse pubescentibus, mox glabratis sublucidis, adultis valde rigidis.
Syn. Saliz sclerophylla ANDS. Journ. of Proceed. Linn. Soc. III. p. 52.
Hab. in Laptek Tibetix (STRACHEY et WINTERBOTTIOM) et Dras Himalaye2e, alt. 10,000—
15,000 ped.
Descr. Frutex videtur humilis. Rami divisi et divaricati, erassiusculi, torulosi, cortice fusco, s&e-
pius glabro intense glauco-irrorato obducti. Gemme intrafoliares ovato-conice, apice subincurvo product,
intus plane, extus trigono-teretiuscule, basi fuscescentes, sepe irrorato-glauce, apice testaceo pallidiores,
petiolum sepissime superantes; gemme forales sat magne, perulis castaneo-nitentibus sat diu persistenti-
bus inclus&e. Folia juniora exacte elliptica pallidiora, subtus saltem adpresse sericea, integerrima, adulta
fere pollicaria, 3 poll. lata, rotundato-ovalia basi non raro obsolete subcordata, apice plerumque obtusa,
venis arcuatis non autem elevatis venulosa, margine omnino integerrimo interdum subrevoluta; petiolus vix
lineam longus, basi in gemme latitudinem dilatatus. Amenta sessilia nudiuscula vel bracteis minutis suf-
fulta, brevia (vix semipollicem longa et 2 lin. crassa) ovali-oblonga, obtusa; amenta mascula arrecta, ramo
MONOGRAPHIA SALICUM. 149
adpressa, squamis ovato-subrotundatis pallidis apice subinfuscatis superne tenuissime et breviter pilosiu-
sculis venis obscurioribus percursis, staminibus geminis, filamentis liberis inferne pilosis luteis squamam
triplo superantibus, antheris rotundatis flavicantibus. Amenta feminea horizontaliter excurvata vel recur-
vata; squame ut in masculis sed apice evidentius ciliate; capsule sessiles, ovato-conicw, pube cinereain-
ferne rariori vestite; nectarium crassum, truncatum; stylus brevis vel sat obsoletus; stigmata brevissima,
crassa, etiam fusca.
Est forma valde dubixe affinitatis. Foliorum consistentia margine et indumento &.
repentem qguodammodo simulat, eorum colore autem et capsulis sessilibus S. arbusculam,
habitu denique fere toto potissimum S. ccesiam. Ab omnibus autem recedit amentis bre-
vibus, ramis glauco-irroratis, foliis nullo modo nigricantibus, filamentis liberis basi pilosis.
Huic certissime maxime cognata est forma quam 1 c. sub nomine S. myrtillacece
descripsi. Est autem frutex mediocris altitudinis, ramos habet fusco-castaneos, cinereo-
nigrescentes vel rarius obsolete coerulescentes, folia semipollicem lata pollice sublongiora
basi angustata vel rarius subrotundata, venis et presertim costa subtus elevata fulvescente
striata, juniora subpellucido-rufescentia adulta membranaceo-rigida, amenta feminea omnino
sessilia pollicaria, squamas longe pilosas, capsulas testaceo-fuscas subsericeas conico-angu-
statas et stylo sat evidente rostratas. Heec quasi inter S. myrtilloidem et S. arbusculam
media, amentis autem sessilibus et capsulis sessilibus a priori, foliis latioribus integris et
amentis foliis vel bracteis nullis fulcratis ab illa recedit. Utrum S. sclerophylle modifica-
tio sit an ab ea distincta, non pro certo dicere audeo. Hab. etiam in Sikkim Himalaya,
alt. 12,000 ped. (Dr. J. D. HooKEr).
83. Salix udensis TRAUTV.
S. amentis sessilibus, foliis 2 caducis fultis; squamis fuscis apice plerumque nigris
lanatis, persistentibus; capsulis sericeis, breviter pedicellatis, pedicello nectarium vix duplo
superante, stylo mediocri, stigmatibus linearibus elongatis integris; foliis (nondum prorsus
evolutis) oblongis, apice basique acutis, integerrimis, utrinque viridibus mox glabris; ramis
novellis subsericeo-pubescentibus.
Syn. Saliz udensis TrautV. in Middend. Reise I. 2. 3. p. 81.
Hab. prope Udskoi Sibirie orientalis reg. Ochotensis, (Exped. I Middend':
Descr. ”Frutex, uti videtur, altior. Rami erecto-patentes, adultiores fusci, novelli primum seri-
cei, serius pubescentes. Folia (nondum prorsus evoluta) oblonga, 1—13 unciam longa, utrinque angustata,
apice basique acuta, integerrima, utrinque viridia, mox utrinque glabra; juniora sericea. Amenta minuta,
prima juventute basi plerumque 2—foliata. Folia floralia (bractex) caduca, minuta, foliis ramorum ste-
rilium permultum minora. Bractexe (squame) fusce, apice plerumque nigre, lanate, persistentes. Ovaria
breviter pedicellata, sericea; pedicellus ovariorum inferiorum glandulam elongatam vix bis superans, supe-
riorum eam subequans. Stylus mediocris, integer. Stigmata elongata, linearia, integra”.
”Speciei hujus exemplaria nostra, etsi incompleta, egregie differunt ab ommnibus Sa-
licis generis speciebus, que nobis accuratius innotuerint. Skliz udensis habitu fortassis
proxime accedit ad formas quasdam S. phylicifolte L., que tamen foliis subtus glaucis,
plerumque serratis, ovariis longius pedicellatis, stigmatibus bifidis facillime a specie nostra
distinguuntur”. (TRAUTV.)
Species mihi prorsus ignota gauctoritate TRAUTVETTERI peritissimi hic tantum
recepta.
150 N. J. ANDERSSON,
84. Salix oblongifolia TRAUTV.
S. amentis pedunculatis, foliis 3—4 suffultis; squamis lanatis fuscis; capsulis seri-
ceis, subsessilibus, stylo elongato, stigmatibus bifidis; foliis elongatis, oblongis, utringue
angustatis, apice basique acutis, remote serrulatis, denique supra glabris.
Syn. Saliz oblongifolia TrautV. in Middend. Reise I. 2. 3. p. 81.
Hab. in Asia septentrionali ad Sinum Ujakon reg. Ochotensis (MIDDENDORFE).
Descr. ”Frutex fortasse sat quam S. udensis altior. Rami erecto-patentes, adultiores e flavo-
fusci, novelli puberuli. Folia ramorum superiora elongato-oblonga 11—2 uncias longa, utringue angustata,
apice basique acuta, ramorum inferiora elliptico-oblonga, precipue basin versus angustata, 1—11 unciam
longa, omnia obsolete remoteque serrulata vel rarius subintegerrima, supra viridia et denique glabra, sub-
tus glauca et denique glabra, nisi quod subtus ad nervum medium parce puberula, breviter petiolata.
Petiolus puberulus. Stipule in ramis sterilibus minime ovate. Amenta ramulo sat longo 3—4-foliato,
gemmis destituto insidentia. Folia floralia (bracte& auct.) foliis ramorum sterilium plerumque multo mi-
nora. Bractee (squamee auct.) persistentes, lanate, denique fusce. Ovaria sericea, brevissime pedicellata
vel subsessilia. Stylus elongatus, integer. Stigmata emarginato-bifida”.
Speciminibus nullis a me visis diagnosin a nominis auctore datam hic transcripsi.
Cui addidit Ipse. ”Specimina nostra quod ad amenta feminea adtinet, congruunt cum SS.
arbuscula L. nisi quod in illis amenta longius pedunculata; sed foliorum forma specimina
nostra a S. arbuscula L. exacte distinguit, tamen in specie hac admodum variabili folia
plerumque elliptica, rarius oblongo-elliptica nec umquam elongata, oblonga. Itaque exem-
plaria nostra a S. arbuscula LE. differre nobis videntur foliis elongatis oblongis duplo lon-
gioribus, amentis longius pedunculatis et habitu quodam peculiari. Ceterum speciem no-
stram, ad specimina solummodo feminea pauca sero autumno lecta constitutam, observatio-
nibus ulterioribus peregrinatorum etiam atque etiam commendamus”.
85. Salix latifolia FORBES.
(S. caprea—nigricans). ;
S. amentis subprecocibus, ovato-elongatis, crassis, densifloris, patulo-divergentibus,
bracteis vel foliis parvis suffultis, demum subrarifloris; squamis linearibus vel oblongo-
obovatis, nigricantibus, pilosis; capsulis e basi crasse ovata conicis majusculis, tomentose
albo-flavicantibus, divergentibus, pedicello nectarimm 4—6-ies superante, stylo evidenti,
stigmatibus subconniventibus sepe bifidis, laciniis cylindraceis; foliis elongato-obovatis vel
anguste obovatis breve acuminatis, plerumque sursum serrulato-crenatis, crassissime coria-
ceis, supra puberulis sordide virentibus, subtus glauco-canis in venis prominentibus molliter
pilosis; stipulis oblique cordatis breve acuminatis.
Syn. Saliz latifolia ForBEs Sal. Wob. n. 118; Loup. Arbor. p. 1561, sec. Wim. qui specimina viva ex horto berolinensi accepit et
per decennium coluit.
— S&S. badensis Dörr. F1. v. Bad. p. 519.
— S&S. nigricans capreceformis LzsT. in schedulis p. P-
— S. caprea — nigricans (BRUNNER) WIMMER Sal. europ. p. 226. .
Exsiec. Salix nigricans var. Wmmm. et Krause Hb. Sal. n. 139. Coll. n. 79.
Hab. in Lapponia subalpina et Ostrogothia (Ipse), M. D. Badensi prope Pfohren (F. BrRUN-
NER) et prope Tilsit (Dr. HEIDENREICH).
Qualem in Lapponia boreali ad radices alpium hanc formam sepius attente observavi
ad formam &S. nigricantis borealem tam aperte accedit, ut eam non nisi consistentia folio-
MONOGRAPHIA SALICUM. 151
rum crassissima et vestimento eorum densissimo omnino ut in S. caprea, ibidem etiam fre-
quentissima, distinguere possem. In formam arboris mediocris excrescit trunco sat valido;
folia sepe 5—6 poll. longa supra medium fere 2 poll. lata, exsiceatione haud ita facile ut
in S. nigricante obscurefacta, amenta mascula ovalia vix pollicem longa, feminea autem
more S. caprex 2—3 pollicaria maturitate subpendula, capsulis majoribus brevius pedicel-
latis sed stylo subproducto apiculatis ornatis.
Specimina, que in Lapponia Pitensi BJÖRNSTRÖM legit et ad hanc formam retulit
WIMMER, non huc pertinent, sed S. capream tenuifoliam sistunt, de quibus supra (pag. 77)
statui, quantum S. silesiace sint similia. In Ostrogothia frutices nonnullos observavi ad
hanc sine dubio referenda et inter S. capream et nigricantem ommnino intermedia; e Ger-
mania specimina nulla vidi.
”A formis hybride affinis S. cimerece-nigricantis primo obtutu florum figura et co-
lore distinguitur; huic enim germina haud cinerea sed flavicanti-alba, multo crassiora;
juli crassiores, breviores, latiores, spissi in pedunculis crassis; folia novella multo latiora,
ovali-subrotunda; folia fere conveniunt, sed majora, latiora, pube densiore obsita. Ad hanc
mihi pertinere quoque videtur S. firma (ScHr.) Forzes Wob. n. 106. (Loup. arb. p. 1570).
... nec non S. cotinifolia ForB. n. 114. ... Ni fallor huc quoque pertinet S. glaucescens
Host.” (WIMMER 1. c.). — Species allatas ego, SmitH, KocH et KErRNER sequens, sine hesi-
tatione ad S. migricantem refero.
Specimina plura hujus forme maxime singularis mihi benigne obtulit Dr. HEDEN-
REICH ex ericetis prope Tilsit in hortum translata. Sistunt hybriditatem evidentissimam
e parentibus jam dictis, S. capream potissimum amentis femineis, sed S. nigricantem foliis
simulantia. Amenta valde densiflora, basi paucibracteata, capsulis ornantur angustissimis
(in basi amentorum haud evolutis) coarctatis, aut tenuiter tomentosis aut fere glabrescen-
tibus et viridulis; folia forma et magnitudine omnino ut in S. nigricante, sed indumento
molli canescenti presertim in nervis submicanti obducta ea S. caprew referunt. Quo ma-
gis glabrescunt, eo similiora evadunt S. nigricanti. Juniora attamen plerumque tomento
induuntur sericeo at denso omnino ut in S. caprea.
86. Salix puberula DÖLL.
(S. cinerea—nigricans).
S. amentis subprecocibus breviusculis, oblongis, patulis, densifloris, bracteis paucis
suffultis demum sublaxifloris; squamis lingulato-lanceolatis, basi fulvescentibus apice nigri-
camtibus, parce pilosis; capsulis anguste conicis, cinereo-incanis v. pubescenti-tomentosis,
pedicello nectarium triplo quadruplove superante, stylo mediocri, stigmatibus subintegris
conniventibus; foliis obovato-oblongis vel ovalibus, brevissime apiculatis, basi rotundatis,
supra incano-virescentibus, subtus incano-glaucescentibus evidenter reticulato-venulosis et
pilis densioribus subtomentosis, integris vel runcinato-crenulatis; stipulis reniformi-lunatis;
ramis obscure tomentosis.
Syn. Saliz puberula Dörr. fl. v. Baden. p. 518.
— 5. vaudensis (Schl.) Fors. in Sal. Wob. n. 117 (non Kern.).
— 5. nigricans—cinerea Wimm. Denkschr. 1853. p. 169.
— &S. cinerea—nigricans Wimm. Sal. europ. p. 224.
Icon. Sal. Wob. n. 117.
Exsicce. Wiww. Hb. Coll. Sal. n. 74. (S. nigricans?)
152 N. J. ANDERSSON,
Hab. in Suecia boreali (in Bothnia?), in Helvetia (ex SCcHLBicHER et FOorBEs?) in M. D.
Badensi inter Pfohren et Neudingen, ubi detexit Fip. BRUNNER, et ”am Schätzen-
platze bei Tilsit” (Dr. HEIDENREICH).
Ill. WiMMER, qui naturam hujus forma hybridam primus exposuit, tres sequentes
modificationes illius descripsit: .
«a. ”puberula: (Dörr) foliis lanceolato-oblongis, acutis, subtus pilis sparsis obtectis, vi-
rescentibus; julis laxifloris; pedicellis germine paullo brevioribus; germinibus ci-
nereo-tomentosis, stylo longo, stigmatis partitis, laciniis divergentibus, linearibus.
BP. vaudensis: (ScHr.) foliis ovalibus, subtus tenui pube obtectis, cinereo-glaucis; julis
laxifloris, pedicellis germine multo brevioribus; germinibus cinereo-tomentosis,
stylo mediocri, stigmatis contiguis, oblongis. — Hort. berol. (WimMmM.).
y- miida: foliis ovali-oblongis, acutimsculis, supra nitidulis costa alba, subtus molliter
= — tomentoso-pubescentibus, glauco-canis; pedicellis germine paullo brevioribus; ger-
minibus virescentibus hic illic sericeo-pubescentibus; stylo mediocri apice fisso,
stigmatibus partitis. — Hort. berol. (WimMM.).”
Hujus forme specimina tantum culta ab optimo WIMMER mihi communicata inspexi,
et difficile possum judicare utrum ad S. cineream an ad S. nigricantem referenda sint.
S. eineream enim luculenter revocant: ramis sat robustis tomento densissimo aut cinereo-
canescente aut nigricanti-fusco obductis, foliis e basi subrotundata in formam obovatam
protractis breve et sepissime oblique acuminatis supra opace viridibus, subtus tomento
molli precipue in nervis valde anastomosantibus velutinis glaucescentibus, sed przecipue
amentis brevioribus oblongis densifloris capsulis brevissimis molliter cimereo-tomentosis,
stylo mediocri vix rostratis et stigmatis subintegris sepius conniventibus flavis terminatis.
S. nigricanti iterum similis est folns facilius nigricantibus tenuibus, amentis bracteatis,
capsulis conicis stylo brevi quidem sed evidenti apiculatis; ”folia facie supera paullulum
nitent, stipule magna”. (Wimm.). Que autem nuperrime ex Tilsit mihi dedit amicissimus
Dr. HrEmENREICH hybriditatem haud abnegandam probant. Exstant forma amentis sessi-
libus aut foliato-pedunculatis, capsulis stylo perbrevi vel sat longo rostratis, foliis tenuio-
ribus et glabrescentibus vel durioribus et incano-tomentosis, nunc ad S. nigricantem nunc
ad S. cineream vergentes. |
”Vix dubium, quin inter S. nigricantem et S. auritam quogque hybride dentur. Hujus
loci esse videntur specimina, que a Schleichero in Helvetia lecta sub nomine” S. conformis
SCHLEICH. in herb. WIiLLDENOW. n. 18235, habentur. Eodemque duxerim S. grisophyllam
ForB. Wob. n. 119 >, que foliis aperte S. auritam indicat” (Wimm. Sal. europ. 225). —
S. conformis Hb. Wiup. tria exhibet specimina, duo ad S. auritam, tertium ad S. cineream
referenda. Sub nomine S. grisophylle (ut etiam paludose) specimina vidi a SCHLEICHER
distributa nunc S. nigricantem nunce S. eineream sistentia. Cfr. p. 72.
Specimina queedam in Bothnia prope urbem Luleå olim collegi ad hanc formam for-
sitan referenda, de quibus autem adhuc incertus sum quia tantum folius instructa erant.
87. Salix laurina SM.
(S. caprea — phylicifolia).
S. amentis precocibus, sessilibus, demum foliis parvis suffultis, elongato-cylindra-
ceis, subdensifloris, patulis; squamis oblongo-spathulatis, fulvis, apice fuscis, tenuiter sat
MONOGRAPHIA SALICUM. 153
longe albo-pilosis; capsulis elongato-conicis, longe et molliter sericeo-villosis, pedicellatis,
pedicello nectarium quadruplo superante, stylo mediocri, stigmatibus crassiusculis bifidis
divergentibus; foliis initio tenuibus pellucide rufescentibus, utringue pubescentibus, demum
rigidis, obovatis v. ovali-oblongis, obtusiusculis vel breve et suboblique acuminatis, supra
obscure viridibus sublucidis, subtus glaucescentibus sparse pilosis vel denudato-glabris,
margine integris vel remote serrulato-undulatis; stipulis parvis ovatis, cito deciduis.
Syn. Salic laurina SM. Transactions of Linn. Soc. VI. p. 122. — Winnp. sp. pl. IV. p. 662. — Hook. et Arn. Brit. Pl, ed. 7. p.
405. — Loup. Arbor. III. p. 1578. — HarrtiG Forstl. Cult. p. 394. — Iries Summa Veget. Scand. p. 57, 207. — Anvs. Sal.
lapp. p. 39.
— S&S. phylicifolia 8 lawrina Koom Synops. ed. 2. p. 752. Linor. Synops. ed. 3. p. 235. LEpDEB. fl ross. III. 611.
— 5. arbuscula quarta Koomw Comm. p. 45. — RricH. f. excurs. I. p. 168.
— 8. bicolor Sm. brit. 1048, E. B. t. 1806. ForB. in Sal. Wob, n. 38.
=S. phylicifolia—caprea Wimm. Denkschr. 1853 p. 67.
— SS. caprea— Weigeliana Wimm. Sal. europ. p. 215.
Icon. Sw. E. Bot. 1806. — Rricu. Ic. n. 2004.
Exsice. Rricu. Exsicc. n. 2417. — Fr. H. N. VII 60. — Wiuwwm. Hb. Sal. n. 68, coll. Sal. n. 90.
Hab. locis sylvaticis in Britannia (Sm.), Gothia et Suecia meridionali (FR., ANDS.), in Ger-
mania prope Lipsiam, et in Rossia ad Petropolin, sed in his sine dubio ut forsan
etiam pluribus in locis inquilina facta utpote fere in omni Europa, saltem media,
in hortis frequenter culta.
Deser. Frutex mediocris aut arbuscula haud elata, ramis torulosis vel subvimineis etiam annotinis
crassiusculis testaceo-fuscis rubicundis vel obscurioribus fere semper levigatis sublucidis. Gemme breves,
obtusiuscule, castaneo-rufescentes, glabre vel tenuiter puberule. Folia novella tenuitate pellucida et rufe-
scentia apice viridula, demum subceoriaceo-rigida, sat magna, sepe 3—4 pollices longa, paullo supra medium
1—2 poll. lata, sed minora 11 poll. longa vix semipollice latiora, supra vel ad medium latiora basi angu-
stiora sed subrotundata, apice leviter acuminata sepius suboblique apiculata, plana, supra obscure viridia
nervis nullis lineata, levissime puberula demum nitidula, subtus etiam adulta plus minus pubescentia quan-
doque tomentosa sepe autem denudata, sepius livida vel glaucescentia, costa nervisque subelevatis rugu-
losa vel inequalia, margine integerrima aut levissime glanduloso-denticulata. Amenta, que tantum femi-
nea mihi cognita, cylindracea, breve pedunculata, 1—2-pollicaria demum laxiuscula subflexuosa; squamee
spathulat&e vel acutiuscule, pallide superne ferrugine& aut subnigricantes, villose vel pubescentes; capsule
molliter sublanate albide, elongato-conico-subulate, pedicello mediocri, stylo subequilongo, stigmatibus
oblongis patulis interdum partitis.
Variat:
grandifolia: foliis 2—4 pollices longis, aut apice breviter acuminatis obovatis, aut apice
longius acuminatis spathulatis.
viridula: foliis subtus pallidioribus.
glaucescens: foliis subtus cesio-glaucescentibus.
H&ec forma vulgo culta sepe locis umbrosis crescit.
parvifola: foliis 1—13 poll. longis duplo angustioribus, aut ovali-oblongis, aut oblongo-
lanceolatis.
lauretta HARTIG: gemmis glaberrimis.
Est certo certius inter S. phylicifoliam et S. capream prorsus intermedia aut ab is
hybrida, rarissime non nisi culta obveniens, priori habitu simillima et cum ea frequentius
confusa. Congruit enim statura frutescente, ramis tenuioribus saturate viridibus aut rufe-
scentibus, gemmis sepe glabriusculis et parvis, foliis lucide viridibus, subtus pulchre et
intense glaucescentibus obovatis subintegris, maxime autem amentis elongato-cylindraceis
K. Vet. Akad. Handl. B. 6, N:o 1. 20
154 N. J. ANDERSSON,
capsulis modice pedicellatis styloque subrostratis. Sed S. capream refert statura non raro
subarborescente, ramis subtorulosis, foliis quam in S. phylicifolia evidenter majoribus et
latioribus obovato-ellipticis, supra saturate viridibus subopacis subtus elevato-nervosis et
subnitide tomentellis, capsulis niveo-lanatis longius pedicellatis sed stylo breviore apiculatis.
Aliam formam in hortis sub nomine S. violacee non raro cultam vidimus, que foliis
supra obscure viridibus obsolete puberulis rugulosis sed subtus glauco-pallidis nudis, amen-
tis subpedunculatis, squamis basi luteis, capsulisque modice pedicellatis incano-tomentosis
insignis est. A Wimmer in Denkschr. 1853 p. 168 ”S. phylicifolia-lapponum” appellata,
nunc ut synonyma S. Weigelianc habita est, at a S. laurina eam distinguere non valeo, si
fides tribuenda sit speciminibus in horto berolinensi a me visis et iis a Wimmero ipso
mihi benigniter communicatis. S. violacea ANDERS. est S. acutifolia WILLD-
Ad hanc speciem forsitan etiam referenda est S. laxiflora Borr. E. Bot. t. 2749
que attamen fere eodem jure ver&e S. phylicifolice (ut voluerunt.-alii) associanda est. Cap-
sule maximam partem glabrate, apicem versus dense albo-lanate, longissime pedicellate,
pedicello nectarium fere sextuplo superante !
Tertiam formam huic affinem vel, me judice, ab ea vix distinguendam sub nomine
S. tephrocarpe tali modo deseripsit ill. WIMMER:
”S. tephrocarpa: juli praecoces in pedunculo brevi bracteolato, cylindrici, spissi; brac-
teole lingulate fusce aut seminigre dorso villo recto medioeri obsite; germina in pedi-
cello longo, conico-subulata, cano-tomentosa, demum cinerascentia, stylis brevissimis, stig-
matis linearibus sepe divisis; folia in petiolo pubescente, infera late ovata, supera ovalia
brevissime acuta, supra saturate viridia, glabra, subtus cano-glauca equaliter et leviter pu-
bescentia. — Waimm. Sal. europ. p. 205.
Ex horto botanico berolinensi acceptam per octo annos colui.” WIMMER.
Frutex sex-pedalis, ramis patentibus, novelli pubescentes. Folia 13—2 poll. longa,
pollicem lata. Amenta 9 1—2 poll. longa, 4—5 lin. lata. ”Tam e forma et colore florum
quam e foliis, magis tamen ex illis affinitas S. cmneree cognoscitur, ita tamen ab ea di-
versa, ut de varietate cogitari non posset. Folia quandam sed valde remotam S. Weige-
liane (S. phylicifolie) affinitatem produnt, unde jam diu suspicatus eram hanc formam e
S. emerea et S. Weigeliana ortam esse; neque tamen ea conjectura satis placebat. Nunce
autem foliis vetustioribus similitudo S. laurine tam certo exprimi videtur, ut de origine
e S. laurina et S. cinerea vix longius dubitare possim.” Wimm. Sal. europ. p- 205.
E Lapponia Umensi specimina nonnulla prope Lycksele lecta sub nomine &S. laurina
mihi communicavit amicissimus Dr. ANGSTRÖM, que tamen ab hac specie non parum re-
cedunt, sc. foliis late ovalibus nervis supra impressis subtus elevatis ruguloso-inzequalibus
supra obscure viridibus haud nitidis subtus molliter tomentosis margine sat evidenter
crenato-serratis exsiccatione subnigricanti-maculatis, stipulis cordato-lunatis sat magnis,
amentis femineis breviter pedunculatis densifloris foliis 2—3 parvis suffultis, squamis apice
nigricantibus, capsulis sessilibus strigoso- (nec molliter) villosis, stylo valde producto apice
cum stigmatibus fusco. Cum S. nigricante foliis sed cum S. lapponum amentis congru-
entem hanc itaque sub S. niveis cum S. lapponum, ut S. Tauschiane apud nos analogam,
sub nomine S. Ångströmiana associavi.
MONOGRAPHIA SALICUM. 155
88. Salix fruticulosa KERN.
(S. arbuscula X grandifolia ex Krnrn.).
S. amentis cozetaneis, densifloris, pedunculatis; pedunculo foliis parvis 3—4 instructo;
squamis acutis, apicem versus ferrugineis vel purpurascentibus, villosis; filamentis glabris;
foliis obovato-lanceolatis acutiusculis, erenulato-serratis, supra viridibus: subnitidis subtus
opace glaucescentibus, primo sericeo-pilosis, adultis plus minus glabratis, nervis subtus ele-
vatis anastomosantibus reticulatis; stipulis nullis.
Syn. Salix fruticulosa A. KErRN.; Oest. bot. Zeitschr. 1864. p. 368 et Hb. Sal. n. 90 (S. grandifolia X arbuscula).
Hab. In parte septentrionali montis Platten prope Achenkirchen in Tiroli sept. solo cal-
careo alt. 5000 hexap. (KERNER). — V. s.
Deser. ”Fruticulus humilis ramosissimus, socialiter cum 5. gramdifolia et arbuscula crescens,
truneo erecto, ramulis erectis dum sunt herbacei puberulis, annotinis lignefactis autem glaberrimis, cortice
olivaceo opaco tectis. Gemme&e ovate, estate puberulx, per hiemem denique glabrate. Folia petiolata,
supra medium latissima basin versus sensim angustata, bis-ter longiora quam latiora, toto ambitu crenu-
lato-serrata, discoloria, adulta plerumque glaberrima, subtus in nervis pilosa; nervi secundarii ad marginem
decurrentes utroque latere 12—16, pallidi, approximati, sub angulis 50—60 orientes, in pagina foliorum
inferiori elevati et cum venulis anastomosanticis, secundi et tertii ordinis eximie elevatis reticulum ele-
gamtissimum constituentes, in pagina superiori foliorum lineis impressis significati. Amenta (mascula)
ovato-oblonga, bis longiora quam latiora; pedunculus brevissimus; squame lanceolate, in basi pallide su-
perne obscuriores; glandula tori oblonga, truncata; stamina duo.” KERN.
Hujus forme&e specimina tantum foliifera mihi benignissime communicavit inventor. Ha-
bitus et folia superne lucide viridia dense erenulato-serrata obovato-lanceolata membranaceo-
rigida S. arbusculam erectam sat bene quidem simularent, (potius autem ad S. glabram eam
ducere vellem, que species locis hujus natalibus sat frequens — itaque forsan I. laxiflorce
nimis affinis!), "sed consistentia et nervatio foliorum, in pagina inferiori reticulum elegan-
tissimum S. grandifolie prebens, hanc speciem ita revocant, ut vix ab ea separassem nisi
auctoritate ill. KERNERI de cognitione completa Salicum Austrie omnium meritissimi earum-
que formarum observatoris acutissimi. S. laurine in suis locis omnino analoga certissime,
si vere hybrida est, in systemate Salicum seorsim nominanda.
89. Salix macrorhyncha ANDS.
(S. daphnoides—phylicifolia).
S. amentis sessilibus vix bracteatis, elongato-cylindraceis, laxe flexuosis, haud densi-
foris, obtusis; squamis acutiusculis, apice fuscioribus fere nigricantibus, longissime griseo-
villosis; capsulis conico-rostratis subulato-elongatis, apicem versus puberulis basi glaberri-
mis, pedicellatis, pedicello nectarium 3—4-ies superante, stylo valde elongato filiformi
fulvo, stigmatibus subintegris et reflexis; foliis lanceolatis, basi attenuatis, acuminatis,
utringque glabris, subtus pallidioribus subglaucis, margine crenatis; stipulis minimis integris.
Hab. ad Petropolin, unde specimina pauca a SANSON lecta in herb. LENORMANDII vidi.
Descr. FPFrutex videtur sat altus, ramis glaberrimis piceo-rufescentibus elongatis gracilibus. Gemmee
magn&e, stipulas excedentes, conico-rostrate, castanere, lucide, subcompresse. Folia (tantum juvenilia vidi)
11—2 pollices longa supra medium fere semipollicem lata, basi longe attenuata apice breve acuminata,
valde tenuia et pellucida sub prelo fuscescentia fere nigrescentia, utrinque glaberrima, supra saturate sub-
tus pallidius viridia vel fere subglaucescentia, margine serraturis remotiusculis et subdepressis crenulata.
156 N. J. ANDERSSON,
Amenta (feminea tantum vidi) laxissima et 2—4 pollices elongata, anguste cylindracea flexuoso-curvata;
rachis cinereo-hirta; squame&e oblonge acutiuscule, pallescentes, apice fusce vel nigricantes, pilis longis
capsulas fere &equantibus cinereis dense villose. Capsule elongate fere 2 lin. longe e basi crassiuscula
longe conico-rostrat&e v. subulate, infra glaberrime superne pube cinerascente hirtule; pedicellus tenuis
squamam fere equans; stylus fere in capsule longitudinem productus; stigmata crassiuscula.
Est exacte inter S. phylicifolam et daphnoidem intermedia, ut difficile dijudieatur,
cuinam magis sit cognata. Å priore habet folia viridia subtus pallidiora basi longe an-
gustata subrufescentia serraturis depressis remote crenata, capsulas testaceo-ferrugineas
conicas saltem apice pubescentes pedicello evidente pedicellatas; sed a S. daphnoide folia
elongato-lanceolata, gemmas magnas, amenta omnino sessilia fere ebracteata, elongato-
flexuosa, capsulas conico-subulatas basi saltem glaberrimas sed precipue stylum valde
elongatum filiformem et stigmata indivisa.
90. Salix Schraderiana WILLD.
(S. repens—phylicifolia).
3. amentis sessilibus bracteis paucis et minutis suffultis, incurvatis, 7 ovalibus 2
oblongo-cylindraceis, densifloris; squamis spathulatis obtusiusculis fulvis, longe albo-pilosis;
capsulis ovato-conicis attenuato-rostratis, pedicello nectarium subsuperante; stylo parvo,
stigmatibus minimis integris patulis crassiusculis; foliis oblongo-lanceolatis, ellipticis vel
obovatis, primo supra parce puberulis, subtus adpresse sericeis costa flava et nervis sub-
elevatis lineatis, demum rigidis utringque glabratis subtus subglaucescentibus, margine a
medio usque ad apicem obliquum remote et repande glanduloso-serrulatis.
Syn. Saliz Schraderiana WILLD. sp. pl. IV. p. 695. SpPrR. Syst. Veget. I. p. 103. Pers. Synops. II. 602. Porr. Encycl. méth.
Suppl. V. p. 69. Brurr et FinGEruH. Comp. fl. germ. II. p. 560. Wimmm. Sal. europ. p. 221.
— &. discolor Schrad. apud Winrp. 1. ce. FR. Herb. Norm. XII. 68.
— &. bicolor (BHRH. Arb. p. p.) KocH Comment. p. 46 et Synops. ed. 1. p. 653.
— &. bicolor c. pubescens Mey. Chl. hannov. 494, tl. hannov. p. 507.
Icon. RercH. icon. 2003 (ramulus cum foliis 2 separatis!).
Exsiee. SER. Exsice. n. 34, 52. Fr. Herb. Norm. XII. 68. — Wimm. et Kr. Coll. Sal. n. 89.
Hab. In Germania et Scania crescere dicitur, mihi numquam obvia nisi in hortis, ubi in
plerisque sub nomine S. bicoloris jam longe abhinc ob habitum elegantem lucidum
culta fuit.
Descr. Est frutex mediocris magnitudinis vix ultra tres pedes altus, superne valde ramosus, ra-
mis glabris castaneo-piceis, ramulis annotinis non raro parce tomentellis passim subcoerulescentibus.
Gemme&e parve obtuse castaneo-rufescentes vix umquam pilosiuscule. Folia in petiolis sat longis forma
et magnitudine varia apice plerumque subrotundata, antice in acumen apiculiforme breve obliquum plica-
tumve exeuntia, integerrima aut apicem versus serraturis haud profundis fere glanduliferis denticulata,
primo adpresse sericea demum calvescentia subtus pallidiora vel glaucescentia. Stipule rarius adsunt
acutiuscul&e semilunate. Amenta mascula semipollice vix longiora ovali-oblonga saturate aurea, squamis
fulvis apice truncato-rotundato obscuriore longe villoso-barbatis; amenta feminea pollice sublongiora, den-
siflora, foliis parvis suffulta, squamis quam in masculis acutioribus et parcius villosis, capsulis (non raro
deformibus curvato-contortis, arcuato-deflexis ut eas semper prope Upsaliam vidi et jam a WIMMER de-
seribuntur!) densissime argenteo-tomentosis, stylo fusco-fulvescente.
Ut vera inter S. phylicifolam et repentem hybrida proles sub duabus occurrit mo-
dificationibus:
MONOGRAPHIA SALICUM. 157
— latifolia: foliis 1—13 poll. longis oblongo-ellipticis basi rotundatis apice obliquis, mar-
gine densius cerenato-serratis, supra omnino glabris lucidis et saturate viridibus, sub-
tus parcissime puberulis cesio-glaucescentibus. — Frutex altior habitu S. phylicifolice!
— parvifolia: foliis oblongo-lanceolatis vel oblongo-spathulatis, vix pollicem longis triplo
angustioribus, supra pilis adpressis pubescentibus et venis impressis lineatis viridi-
canescentibus, subtus sat intense glaucis cesiis costa venisque fulvescentibus conspi-
cue lineatis; stipulis nullis. — Frutex humilis, effloratus habitu S. repentis.
Est certo certius hybrida, a S. phylicifolia mutuans: folia subtus glaucescenti-cesia
saturate viridia serrulata, amenta feminea elongato-cylindracea, capsulas evidenter stylosas
et argenteo-tomentosas nec non — in forma majori — habitum totum, sed a S. repente:
folia coriaceo-rigida non raro adpresse pilosa, oblique apiculata subintegra, staturam fru-
ticuli minoris, ramulos parce tomentosos, amenta & brevia saturatius aurea et capsulas
breviores brevissime pedicellatas.
Quod ad nomen ”S. bicoloris” EmrH. attinet, hec enuntiavit WIMMER: ”notum est
Ehrhartum plante 2? a se in Bructero invente, que est S. Weigeliana Wirzrp., S. phy-
licifolra FR., nomen ”S. bicolor” imposuisse. Dein quum in hortis stirps > sub eodem no-
mine, nescio a quo primum imposito, divulgaretur, hanc eandem esse Ehrhartianam credi-
dere, quumque dein cognitum esset in Bructero nonnisi specimina 2 nasci, credere coeptum,
specimina olim & temporis decursu in 2 mutata esse. At hoc minime credibile.... WiILL-
DENOWIUS quidem ad S. bicolor n. 76 adscribit > v. v., neque femin&e mentionem in
deseriptione diagnosique facit. Quemnam sexum EHRHART in Arboreto ediderit, invenire
non potui”. — His addere possum, quod specimina vidi quatuor in variis herbariis ab
EHRHARTO (Arbor. n. 118) divulgata, omnia foribus plane distituta folia tantum exhiben-
tia, eamque formam, quam hic S. Schraderianam descripsi; quare conjicere fas est Ehr-
hartum vera specimina perpauca in Bructero vidisse sed ea postea cum iis in hortis pro-
pagatis commiscuisse et ex lis specimina pro Arboreto si non omnia attamen aliquot
collegisse, unde confusio nominum et opinionum orta est. REICHENB. in fl. excurs. germ. I.
p. 168 hanc cum sua &S. arbuscula var. S. laurina synonymam habet.
Stirps XIII. Salices rigide s. 5. hastatae.
Frutices mediocres vel humiles alpini vel subarctici, ramis torulosis, ramulis gracillimis
fusco-testaceis, glaberrimis. Folia elliptica vel lanceolata, breve acuta, margine vulgo argute
serrata, utrinque plerumque viridia et glabra, subtus pallidiora et venis elevatis dense et pul-
chre reticulato-venulosa, adulta rigida, dum marcescunt rufescentia. Stipule vulgo sat magne.
Amenta plus minus coctanea squamis pallidis apice fuscioribus villo albescente barbatis, an-
theris flavis, capsulis glabris viridulis vel rufescentibus pedicellatis stylo rostratis.
91. Salix cordata MUEL.
S. amentis sessilibus vel breve pedunculatis, subrarifloris, cylindraceis, foliis minutis
demum suffultis; rachi hirsutissima; squamis pallidis, pilis longis albis et mollibus dense
villosis; capsulis ovato-conicis, vel subulato-conicis, glaberrimis, longe pedicellatis, pedicello
nectarium 6—8-ies superante, stylo mediocri, stigmatibus brevibus crassiusculis integris
158 N. J. ANDERSSON,
vel obsolete bilobis; foliis oblongo-lanceolatis, basi cordatis (vel subangustatis), acuminato-
cuspidatis, glabris, rigidis, erebre venulosis, acute serratis, subtus pallidioribus, utringue
plerumque glaberrimis; stipulis sepius magnis, cordato-lunatis, serratis.
Syn. Salix cordata McöHr. Neue Berl. Schr. IV. p. 236 t. 6. f. 3. — Sm. in Rees Cyclop. n. 97. — Winnp. sp. pl. IV. 666. —
SPRENG. Syst. Veget. I. p 99. — Pers. Syn. II. 599. — Psu. F1. of North Amer. II. p. 615. — Hook. fl. boreal.-amer. II.
p. 149. — Torrey f. NewYork II. p. 211. — Asa Grary (Carey) Man. ed. 2. p, 415. — Loup. arboret. III. p. 1534. —
ForBEs in Sal. Wob. n. 142. — Anps. Nord-amer. Pil. 1. c. p. 124.
— S&S. rigida MUHL. /
— &S. myricoides MöHL.> vide infra.
— S&S. angustata PsH.
Icon. Möur. 1. ce. Annals of Bot. t. 5 f. 3. Sal. Wob. t. n. 142.
Exsice. Barrart Sal. americ. n. 26.
Hab. in America boreali precipue orientali a regionibus mediis usque in septentrionales,
in Montibus petrosis etc. — V. s. et cultam. ;
Descr. Frutex sat altus vel arbor mediocris, 2—15-pedalis, ramis tenacibus glaberrimis fusco-
rufescentibus vel ramulis piceo-nigricantibus molliter pubescentibus. Gemmee triangulares compresse dorso
convexiuscul&e, ramulo adpresse, fusco-rufescentes, glabre, sepius stipulis ommnino obtecte. Folia 4—6
pollices longa, 1—2 poll. lata, utrinque lucida glaberrima, supra saturate viridia plana costa evidentiori
fulva percursa, subtus pallidiora non autem glauca minime cesia nervis pulchre reticulato-anastomosanti-
bus non autem elevatis venulosa, basi cordata rotundata vel etiam angustata, apice plus minus cu-
spidato-acuminata, margine serraturis incurvatis non raro subspinulosis acutissime serrulata, petiolo 6—8
lin. longo. Stipule& sepe petiolum dimidium vel totum 2quantes, cordato-lunate, virides, acute serrulate.
Amenta mascula precocia sessilia, densiflora, cylindracea apicem versus angustata, basi primum evoluta,
curvata, lucide aurea, subpollicaria; squame acute nigre cum rachi dense et longe albo-villose, pilis fila-
menta &Xequantibus; stamina duo, filamentis pallide flavis liberis glabris, antheris pallide aureis haud magnis.
Amenta feminea breve demum longius pedunculata, erecta vel laxiuscule patula, 1—2 pollices elongata,
demum rariflora, foliis 2—4 plus minus evolutis bracteata, e gemmis sat magnis favescentibus erumpentia;
squame subceoncolores angustate obtusiuscule pedicellis sublongiores, apice pilis cinereis sat longis et den-
sis villoso-barbat&e; capsule viridule e basi crassiuscula conico-rostrate, glaberrime, pedicello squamam
subequante, stylo evidenti sed haud elongato fulvescente; stigmatibus brevissimis utplurimum subintegris
fuscioribus.
Hec forma americana S. hastate nostre europeer eodem modo similis est vel ana-
loga ut S. lucida S. pentandre, S. nigra S. triandre e. s. p. Typica attamen differt
magnitudine valde elatiore, ramis utplurimum testaceis crassis, foliis valde rigidioribus
producto-acuminatis basi profunde cordatis acutissime fere cuspidato-serratis, et capsulis
multo longius pedicellatis. Duas prebet moödificationes inter se haud parum dissimiles et
forsitan specie distinguendas:
1. S.rigida (Mönr. 1 ec. p. 237. t. 6. f. 4): foliis e basi cordato-rotundata et latis-
sima sensim angustatis cuspidatis, margine plerumque profunde serratis, subtus pallidiori-
bus, demum valde rigidis; stipulis magnis cordatis; capsulis longissime pedicellatis.
Syn. Salix rigida Winrp. sp. pl. IV. p. 667. SPRENG. Syst. Veget. I. 99. Sm. in Rees Cyclop. n. 31. Loup. arbor. III. p. 1530.
PsuH. F1. of North Amer. II. p. 615. Hookx. Fl. boreal.-amer. II. 149. Torrzry fl. New York. II. p. 212.
— Saliz cordata rigida (Carey in) Asa Grav Man. ed. 2. p. 415.
Hec est forma typica et optime evoluta, fruticem sistens elatum 6—15-pedalem
ramis rafescentibus vel testaceis, foliis 4—6 pollices longis 1—2 poll. latis, petiolo longo,
amentis subpedunculatis insignis. Lusus sequentes adnotandi:
a. latifolia: foliis latissimis, elliptico-ovatis, bas sat profunde cordatis; stipulis maximis, petiolum sub-
&equantibus. Exstat:
MONOGRAPHIA SALICUM. 159
serrata: foliis acute et profunde incurvato-serratis, apice longe cuspidatis.
Est potissimum S. cordata Auctorum.
- integra: foliis maximis tenuioribus integris, stipulis minoribus.
— brevifolia: foliis basi latissimis, vix 2 pollices longis, subtus intense glaucis, iis S. lucidm sat
similibus. ;
hb. angustifolia: foliis late lanceolatis a medio basin et apicem versus subattenuatis, hinc subcordatis illince
longius acuminatis, stipulis sat quidem magnis sed petiolo brevioribus. — S. rigida typica.
c. myricoides (MÖHL.): foliis lanceolatis, basi subrotundatis vix cordatis apice longissime acuminatis,
margine tenuiter serratis, subtus pallide viridibus, stipulis minoribus.
— Saliz myricoides MUur. 1. c. p. 235 t. 6. f. 2. Sm. in Rees Cyclop. n. 29. Winnp. sp. pl. IV. p. 666. SPRENG. Syst.
Veget. I. p. 79. Psu. fl. amer. II. p. 613. Torrry fl. NewYork, II. 207. Loup. arbor. III. p. 1599.
Specimina sat numerosa, que hoc nomine signata ex America boreali examinare mihi licitum fuit,
vix ullo modo, nisi foliis angustioribus basi vix cordatis vulgo tenuioribus, a typica S. cordata dif-
ferunt. In herbariis non raro cum S. discolore confusam vidi; a TORREYO ut S. petiolari proxi-
mam proposita ab ea specie luculenter recedit foliis supra lucidis subtus glaucescentibus rigidiuscu-
lis glanduloso-serratis, amentis subfoliato-pedunculatis capsulis glabris stylo distincto rostratis;
S. cordate eam etiam associavit ill. ASA GRAY.
d. vestita: ramis crassiusculis, annotinis tomentosis; foliis novellis plus minus dense sericeo-tomentosis,
lucidis, integris; amentis 9 crassis precocibus omnino nudis, rachi dense villosa, squamis sat longe
pilosis, capsulis e basi sat crassa conicis stylo haud elongato apiculatis.
Hanc formam singularem, a Duce Neuwied prope Fort Osage fluv. Missouri lectam, in herb. Vin-
dobon. vidi.
Similitudinem haud parvam prebet cum S. discolori, a qua tamen aperte recedit capsulis glabris,
stylo evidenti, stigmatibus minutis.
2. S. angustata (PsH): foliis lanceolatis, basi angustatis apice producto acuminatis,
margine subtiliter serrulatis, initio saltem ad costam albo-villosis, tenuioribus; stipulis par-
vis vel interdum obsoletis.
— Saliz angustata PsH fl. North Amer. II. p. 613. — Sm. in Rees Cyclop. n. 27. — Loup. arbor. III. p. 1531. — (Carey in)
AsA Grav Manual ed. 2. p. 416. ;
Hec forma in America boreali fere &eque vulgaris est ac S. cordata rigida. FEtiam
e California (”on the way to the Mammouth Grove”) a Bigelow collectam vidi. A vera
S. cordate forma rigida, mediantibus modificationibus angustifolia et myricoide, nec habitu
nec characteribus ullis tute distinguenda. Rami sepe crassiores incano-tomentosi. Nullam
ejus mentionem fecerunt nec HooKEr nec TORREY, distinetam habet Asa GRAY, eam quoad
amenta cum S. discolore comparans, a qua attamen recedit capsulis omnino glabris stylo
elongato rostratis. Modificationes sequentes notande:
— discolor: foliis 4—6 pollices longis, eximie angustato-acuminatis, infra medium vix pollicem latis, rigi-
dis, subtus intense glaucis, breve petiolatis; stipulis lunatis. — Folia iis S. Bonplandian&e quodam-
modo similia.
— viridula: foliis 2--4 poll. longis, medio vix pollicem latis, tenuioribus, subtus viridulis.
— vitellina: cortice ramulorum flavescente; amentis subcoetaneis, foliis suffultis, longissimis, erectis; rachi
glabriuscula; squamis parum villosis; foliis angustis, tenuibus, subtus pallidis et fuscato-venulosis,
margine fere integris omnino nudis. — Hab. in Amer. sept. ”Bords de la riviere å coté les Berges
Carlton” (BoURGEAU).
" erassa: amentis precocibus sessilibus omnino nudis, crassis, densifloris; rachi albo-villosissima;
squamis dense villosis; capsulis aut viridulis aut rufescentibus, e basi crassa breve conicis, breve
pedicellatis, stylo brevi. — Hab. ”dans le marais glace pres le Fort Carlton” in Amer. sept.
(BOURGEAU).
160 N. J. ANDERSSON,
Hanc formam omnium fere maxime singularem e regione fluvii Saskatchavam reportavit indefessus
BoURGEAU, qui etiam specimina numerosissima collegit formarum inter se haud parum diserepantium sed
evidenter ad typum S. cordate pertinentium.
> Salix Mackenziana BARRATT.
S. amentis brevissime pedunculatis, bracteis paucis et parvis suffultis, erecto-patulis,
brevibus; squamis minutis, parcius villosis, apice fuscis; capsulis conicis, glabris, longissime
pedicellatis, pedicello nectarium 8-1es superante, stylo subproducto, stigmatibus brevibus
emarginatis; foliis obovato-lanceolatis, cuspidatis, basi angustatis, subintegerrimis, vel cre-
nato-serratis tenuibus, subtus glaucis; stipulis fere nullis vel parvis.
Syn. Salix cordata y Mackenziana Hoox. Fl. boreal.-amer. II. p. 149. — Anps. Nordamer. Pil. 1. c. p. 125.
— S&S. acutifolia Hoox. fl. boreal.-amer. II. 150.
Hub. in America boreali ad ”Great Slave lake and Mackenzie-river” (RICHARDS). — V.
Est sine ullo dubio S. cordate valde affinis, habitu quidem et notis sat multis quasi
distineta sed modificationibus certis ad eam transiens. Rami graciles, glaberrimi, viriduli.
Gemme2e parve glabre. Folia 1—13 poll. longa, supra medium latiora, deinde in apicem
brevem subcuspidatum attenuata, etiam basi angustata sed in petiolum longum non decur-
rentia, margine primo serrulata demum integra, tenuia ita ut juniora pellucida conspician-
tur, utringue glaberrima, supra lete viridia costa rufescente et venis ramulosis prominu-
lis lineata, subtus glauca v. pallidiora costa et nervis fuscis percursa. Stipule rarissime
adsunt. Amenta feminea pedunculo 2 lin. longo insidentia foliis parvis semipollicem lon-
gis suffulta; rachis griseo-hirsuta; squame testaceo-brunnexe, glabriusculae, subacutae; pedi-
cellus capsule filiformis, glaberrimus, longissimus nectarium elongatum acutum 8-ies superans.
Si fas esset quidquam de natura hujus formee conjicere, facile crederes eam a &S.
cordata et S. rostrata esse procreatam. Folia fere hujus speciei textura et nervatione, obo-
vata et tenuia, juniora pellucide-rufescentia sed glaberrima, magis attamen elongata basi
apiceque angustata. Amenta ut in S. cordata, sed breviora et capsulis longissime pedi-
cellatis valde rariflora; quoad foliorum colorem S. phylicifoliam nostram haud male revocat.
92. Salix Nov&e Anglixe ANDS.
S. amentis breve pedunculatis, brevibus, ovali-oblongis, erectis, foliis pedunculi suf-
fultis iisque primo involutis; squamis obovato-rotundatis, apice piceis albo-villosis; capsu-
lis conico-rostratis, glaberrimis, late viridibus vel testaceis, breve pedicellatis, pedicello
nectarium interdum duplo superante, stylo mediocri pallidiori, stigmatibus crassiusculis
integris, erecto-conniventibus; foliis obovato-oblongis vel ovalibus, obtusiusculis, erebre cre-
natis, utringue pure viridibus et glaberrimis, exsiccatione nigrescentibus, adultis rigidis,
nervoso-striatis lucidis, planis; stipulis parvis vel nullis.
Hab. in America septentrionali ad fl. Saskatchavan, et in Montibus petrosis summis.
Tres formas habitu inter se haud parum diversas sed modificationibus numerosis
indubie connexas hoc nomine propono:
1. S. pseudo-myrsinites (ANDsS.). Frutex parvus 1—3-pedalis, ramis divaricatis gla-
bris fusco-piceis; folia 13 pollicem longa semipollicem lata vel sublatiora, breve petiolata,
MÖONOGRAPHIA SALICUM. 161
membranacea demum rigidiuscula, utrinque et presertim subtus late viridia lucida et
glaberrima, costa et nervis prominulis lineata, margine erebre et depresse serrulata; amenta
feminea lateralia, foliis paucis bracteata, usque ad 13 poll. elongata, densiflora, squamis
apice obtuso fuscescentibus albo-pilosis, capsulis ovato-conicis glaberrimis fusco-testaceis
pedicellatis, pedicello nectarium bis-terve superante, stylo distincto, stigmatibus brevibus
crassis Iintegris.
Syn. Salix myrsinites — 1. pseudo-myrsinites ANDS. Nord-Amer. Pil, 1. c. p. 129.
Hujus modificationes precipue adnotandrer sequentes:
a. cordata: folia 13 poll. longa, medio saltem + poll. lata, ovali-lanceolata, basi subdistincte cordata
vel rotundata, apice breve producta, margine creberrime serrulata, utrinque et presertim subtus
ereberrime venuloso-reticulata et lucida vel demum subnigricantia, breve petiolata.
Syn. Saliz myrsinites Hoox. Fl. boreal.-amer. II. 151.
Hab. in Rocky mountains: DRUMMOND (Hb Hook.) et BoURGEAU.
Hec S. cordatw est simillima sed facile distinguitur foliis multo brevioribus et latioribus supra
obscurius viridibus evidentius venuloso-reticulatis. Folia attamen tantum vidi.
b. Uingulata: folia vix pollice longiora, supra medium + poll. lata, basi angustata apice breve producta,
obovato-oblongata vel lingulata, nervis minus prominentibus obscurius lineata.
Hab. ”On the grand rapid of Saskatchavan” (Hb. Hook.).
A priori recedit modificatio hecce foliis multo angustioribus longius attenuatis, ea S. myrsinitidis
haud parum simulantibus. Singularis autem videtur amentis sat elongatis et crassiusculis, capsulis
testaceis, stylo diluto haud multum producto, ita ut habitu fere S. phylicifolie gaudeat.
ce. equalis: fruticulus parvus, ramis adscendentibus; folia sat longe petiolata, 3—1 poll. longa, supra
2
medium latiora, integra vel minutissime serrulata, utrinque glabra, subtus pallidiora, costa elevata
sed nervis divisis vix evidenter venulosa; amenta crassa, capsulis rufis.
Hab. in ”campement forét brulé Rocky mountains 15 Aug. 1858” (Bourgeau).
Est quasi S. cordat&e forma minima, ei foliorum forma et consistentia sat similis sed statura di-
versa. Majorem cum S. pyrifolia habet similitudinem, sed folia aliena!
2. -S. pseudo-cordata: fruticulus haud altus, sepe subdepressus, ramis strictiusculis
valde divisis, glabris, fusco-piceis; folia ovali-oblonga, infra medium parum angustiora
basi attamen subrotundata, apice parum producto acutiuscula, margine crebre crenata,
utringque viridia sed subtus pallidiora et distinctius venuloso-reticulata, 13 pollicem longa,
+ poll. lata; amenta lateralia foliis parvis 3—5 suffulta fere pollicaria erecta, squamis atris
dense et crispe albo-villosis, staminibus pallide flavis, capsulis longe rostratis stylo sat
distincto.
Syn. Salix myrsinites 2. curtiflore ANDs. Nord-Amer. Pil. 1. c. p. 180.
Hab. ad fl. Saskatchavan, prope Fort Pitt (Bourerav), Jaspers house (Burke), Fort Frank-
lin, Makenzie river (Hb. Hoor.) et in Rocky mountains (DRUMMOND).
Est nostra S. hastate alpestri sat similis sed differt ramis stricte erectis, unde arbuscula humilis
rigida efficitur, foliis purius viridibus, amentis minoribus et foliis pluribus suffultis vel primo quasi occul-
tatis, capsulis denique rostrato-acuminatis distincta. — Nonne melius modificatio arctica creditur S. cordate?
In herbario HOoKERI tria asservantur specimina, duo amentis femineis et tertium amento masculo
ornata, que a forma hic descripta quodammodo recedunt. Ramuli nempe tomento griseo obsolete pube-
scentes sunt, folia minora quidem et facillime nigrescentia, sed forma, nervatione et margine omnino simi-
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1l. 21
162 N. J. ANDERSSON, Å
lia, capsul&e basi multo crassiores, itaque S. nmyricantem haud male simulant (in herbario etiam ”S. Am-
maniana” inscripta vidimus); statura autem humili et amentis minimis luculenter recedunt.
3. S. myrtillifolia (ANDS.): fruticulus humilis, trunco' parvo superne ramoso in for-
mam arbusculxe minime, ramis strictiusculis fere omnino ut in Myrtillo mgro, cvi insu-
per foliis vix semiunciam longis 3—5 lineas latis, ovalibus, utrinque pallide viridulis et
glaberrimis, margine crenulato-serrulatis, novellis tenuitate sub prelo nigrescentibus eximie
est similis. Amenta lateralia vel interdum terminalia ramulos annotinos brevissimos ter-
minantia, ovalia, foliis fulerantibus plus minus occultata, squamis apice nigris basi albo-
pilosis, capsulis brevissime pedicellatis minutis lete viridibus glaberrimis anguste conicis,
stylo brevi, stigmatibus crassis.
— Salix myrtillifolia ANDS. Nord-Amer. Pil. 1. ce. p. 132.
Est sine ullo dubio status pumilus et maxime borealis prioris, quamquam ob habitum singularem et
amenta mascula subterminalia ad typum alienum pertinere crediderunt. E speciminibus numerosis, que a
BoURGEAU collecta examinare potui, melius edoctus affinitatem ejus summam cum S. cordata mihi persua-
sam nunc habeo.
93. Salix pyrifolia ANDS.
S. amentis femineis subsessilibus vel breve pedunculatis foliis parvis minutis sufful-
tis, masculis densifloris aureis foliato-pedunculatis; squamis roseis vel testaceis longe albo-
pilosis; capsulis ex ovata basi conicis, glaberrimis, longe pedicellatis, pedicello nectarium
6—8-ies superante, stylo mediocri vel parvo, stigmatibus brevibus crassiusculis emargi-
natis fulvo-rufis; foliis tenuissimis, pellucidis, utrinque pure viridibus et glaberrimis, sub-
tus pallidioribus et crebre venuloso-reticulatis, ex rotundata vel subceordata basi ovatis
tenuissime, glanduloso-serrulatis; stipulis minutis caducis.
Hab. in America boreali ad lacum Winipeg (in paludibus prope Brochet) et in regione d.
Saskatchavan (BoURGEAU). — V. s.
Elegantissima species, sine dubio S. pyrolcefoliw asiatice in America analoga et ad S. cordatam se
habens, ut illa ad S. hastatar, ab ea attamen foliorum forma et stipulis nullis sat bene distincta. Fru-
tex sat altus ramosus. Rami graciles castanei lucidi etiam juniores glaberrimi. Folia pollice sublongiora,
ä poll. lata, basi rotundata in vegetioribus subceordata, ceterum ovali-ovata, apice subproducto vix acumi-
nata, tenuissima et subpellucida, supra levia, subtus parum pallidiora nervis elevatis et venis reticulatis
rugulosa, juniora subtus pilis parvis conspersa, demum omnmnino glaberrima, margine glandulis minute serru-
lata. Stipule aut omnino deficiunt aut minute semicordate petiolo glaberrimo viridi-flavicante quadruplo
vel ultra breviores. Amenta mascula foliis 3—4 haud magnis suffulta, fere ut in S. pentandra nostra
densiflora, obtuse cylindracea, aureo-flavescentia, 11 poll. longa, squamis roseis albo-barbatis, filamentis
glabris. Amenta feminea longiora valde rariflora, capsulis longissime pedicellatis, stylo pedicello triplo
quadruplove breviore.
” obscura: amentis femineis subsessilibus, bracteis vel foliis tantum exiguis suffultis;
squamis atris, ad medium ut etiam rachi crispato-villosis; capsulis brevius pedicellatis,
rufescentibus, pedicello nectarium 4—6-ies superante.
Hab. in Rocky Mountains (BourRGEAU).
Hc forma optime probat quo arctissimo vinculo cum S. cordata connexa sit forma
sub nomine S. pyrifolice jam descripta. Cum illa enim congruit amentis sessilibus cras-
MONOGRAPHIA SALICUM 163
siusculis subdensifloris, rachi et squamis longe cinerco-villosis, capsulis haud longe pedi-
cellatis basi crassioribus fusco-rufescentibus vel obscure viridibus. Sed eum 5. pyrifolia
capsulas attenuato-rostratas, stylum sat longe productum (in hac fuscum aut flavicantem)
et stigmata minima, folia saltem juniora tenuitate valde pellucida, rotundato-ovalia, utrin-
que glaberrima brevissime acuminata viridissima vix stipulata communia habet.
94. Salix Bigelowii TORR. et ASA GRAY.
S. amentis sessilibus, nudis, adscendentibus vel patulis, sat densifloris, cylindraceis,
obtusis; squamis obtusis, fusco-fulvescentibus, dense crispato-albo-villosis; capsulis ovato-
conicis, glaberrimis, pedicellatis, pedicello nectarium fere quadruplo superante, stylo sub-
producto, stigmatibus brevibus erectis bipartitis; foliis ovali-obovatis vel cuneato-oblongis,
integerrimis, pubescentibus vel nudis, subtus glaucis, exsiccatione nigrescentibus, exstipulatis.
Syn. Salix Bigelowii TORR. et Asa Gray Report of the Botany of Whipples Expedit. p. 83. — Anps. Sal. Amer. 1. c. p. 118.
a) latifolia: foliis obovato-spathulatis, obtusissimis, subtus saltem primo griseo-pubescentibus.
b) angustifolia: foliis lingulato-lanceolatis, apiculatis, subtus glaucis nudis.
Hab. in California: St. Francisco (BIGELow) et Bokara (sec. Hb. Hoor.). — V. s.
Descr. Frutex mediocris magnitudinis. Rami validi obscure brunnei vel cinerascentes tomentosi.
Gemme&e parve incano-villose, obtuse, petioli basi occulte. Folia in a) 11—2 pollices longa supra me-
dium + poll. lata, facile integerrima, obovata vel cuneato-oblonga, basi rotundata, apice dilatato etiam
obtusata, supra obscure viridia costa et basi nervorum secundar. albo-tomentosa ceterum glabra, subtus
primo tomento cinereo vel cuprescente obsoleto canescentia demum glabrata et glaucescentia, petiolo brevi;
in b) 1 poll. longa, supra medium 2 poll. lata, basi longe angustata, apice rotundo minute apiculata, supra
lucide glaberrima, subtus opace glaucescentia, juniora nervis prominentibus rugulosa. Amenta feminea
(que sola vidi) fere 2 poll. longa, erectiuscula aut rectangulariter patentia conferta, bracteis paucis par-
vis cito deciduis suffulta itaque basi nuda; rachis dense albo-villosa; squame&e spathulato-obovate persi-
stentes crispato-villose; capsul& in speciminibus majoribus fere lineam longe viridule, in minoribus 3 lin.
longe rufescentes, glaberrime, pedicello et stylo subequalibus, stylo stigmatibusque dilutioribus.
Affinitas hujus forme difficilis determinatu. Capsulis glabris viridulis stylo et pe-
dicello preditis S. cordate certe similis, sed amenta nudiuscula, folia consistentia duriora
integerrima supra medium conspicue latiora. Ex americanis nulli cognata nisi ob formam
foliorum quodammodo SS. Coulteri.
"S. fuscior: amentis sessilibus, brevibus, curvatis; squamis obtusissimis dense albo-
lanatis; capsulis conicis, glaberrimis, longe pedicellatis, rufescentibus, stylo producto; foliis
obovato-oblongis, supra glabriusculis, subtus rufescenti-pilosis.
Hab. in America septentrionali.
In herbario HooKeri ditissimo specimina 5 vidi una eademque charta adfixa; quo-
rum duo verosimiliter ad S. humilem recurvatam sunt referenda, quamquam folia magis
nigrescentia, unum (sc. amentis masculis preditum) S. lasiolepidi exacte simile ob squa-
mas spathulato-obovatas vellere densissime flavo-albido lanatas, sed ramus forifer glaber
rufo-castaneus, amenta obtusiora et stamina obscurius aurea; que restant duo Salici mihi
cognit2e ulle haud similia sed characteribus ex capsulis et squamis desumtis proxime ad
S. Bigelowii accedentia. Videtur frutex sat parvus ramis glaberrimis.
164 N. J. ANDERSSON,
95. Salix adenophylla Hookr.
S. amentis pedunculatis, erecto-patulis, obtusis, densifloris; pedunculo foliis grandi-
stipulatis instructo; squamis obtusiusculis, fusco-rufis, glabriusculis; capsulis ovato-conicis,
glaberrimis, breve pedicellatis, pedicello cinereo squama multo breviori, stylo elongato
pedicello longiori, stigmatibus erectis emargimatis; foliis subcordato-ovalibus, planis, rigi-
dis, margine argute et subspinuloso-serratis, aut glabriusculis aut utringue densissime
albo-lanatis vel sericeis; stipulis magnis, semicordatis, serratis. i
Syn. Saliz adenophylla HooxK. fl. boreal.-amer. vol. II. p. 146. — Anps. Nord.-Amer. Pil. 1. c. p. 125.
Hab. in Labrador (Dr. MORRISON). — V. s. in herb. Hookr.
Deser. Frutex sat ramosus, ramis crassis cinereis, annotinis vellere albido tomentosis. Gemme
ovato-rotundate, obtusissime, tomento denso albo-lanate. Folia brevissime petiolata, ovalia vel late
lanceolata, basi subcordata, levia, margine serraturis elongatis glanduligeris acutissimis et crebris quasi
spinuloso-armata, pilis longis mollibus sericeis adpressis densissime lanatis, inferiora et minora utrinque
glabrata, lucide viridia nervis anastomosantibus venuloso-reticulata, majora pollicem longa infra medium
i poll. lata, cetera duplo minora. Stipul&e cordate, acutate, latere exteriori magis dilatate, creberrime
glanduloso-serrat&e, petiolum sepe superantes. Amenta feminea 13 poll. longa, erecto-patula, subdensi-
flora; pedunculus fere pollicaris, foliis parvis 4—6 serratis, stipulis sat magnis ornatis, instructus; rachis
hirsuta vel breviter pilosa; squame&e basin capsule tegentes, pilis raris adsperse; capsule piceo-rufescen-
tes, crasse conice, rugulose, glaberrime, stylo et stigmatibus fuscioribus.
- Absque omni dubio S. cordate ita est affinis, ut varietas ejus speciei contracta
brevifolia et hirsuta facillime esset salutanda; obstant attamen amenta longius magisque
foliato-pedunculata, squame glabriores et capsul&e vix conspicue pedicellatee.
Certa etiam est hujus forme&e cum S. Barclayi similitudo, at amenta foliato-pedun-
culata et folia lanata eximie spinuloso-serrata has bene distinguunt. +S. Hookerianam ad
S. niveas retuli ob magnam cum 5. lanata et maximam cum S. Hartmanniana affinitatem.
96. Salix Barclayi ANDS.
S. amentis pedunculatis, erasse cylindraceis, densifloris, acutiusculis, patulo-erectis
vel incurvis, foliis angustis ellipticis substipulatis suffultis; squamis obtusiusculis, atris,
pilis longis albis sericeis; capsulis conico-subulatis in stylum longum sensim attenuatis,
breve pedicellatis, pedicello nectarium vix duplo superante, stigmatibus plus minus parti-
tis, laciniis plerumque reflexis; foliis obovato-ovalibus vel lanceolatis, brevissime et oblique
apiculatis subserratis, supra pilis sat longis adpressis floccoso-villosis vel glabratis, subtus
pallidioribus reticulato-venulosis; stipulis ovatis, acutis.
Syn. Saliz Barclayi ANDS. Nord-Amer. Pil. 1. c. p. 125.
Hab. in America septentrionali-occidentali in ditione rossica ut ad Kodiak, in penimsula
Unalaschka et Sitcha (MErTENS, KASTALSKI). — V. s.
Descr. "Frutex ut videtur sat altus. Rami validi, atro-fusci, etiam annotini glabri aut in mascu-
lis fusco-tomentelli. Gemme parve fusce, stipulis semiovatis acutis serratis occulte. Folia tres formas
exhibent:
a) rotundifolia, vix pollice longiora, 3 poll. lata, basi rotundata immo subcordata, apice subproducta
oblique apiculata, supra obscure viridia costa incano-tomentosa percursa, pilis raris saltem in medio
conspersa, subtus pallidiora sed non glaucescentia, petiolo 1—2 lin. longo nigricante, minora integra,
majora minute et remote crenulato-serrulata; 5
MONOGRAPHIA SALICUM. 165
b) grandifolia, fere 2 poll. longa et poll. lata, supra obscure viridia sublucida, subtus conspicue glauce-
scentia, minute sed argute serrulata; stipule petiolo subequilongae, semilanceolate latere exteriore
serrulatre, glabrescentes;
c) angustifolia, paullum breviora, + poll. lata exacte lanceolata, tenuia, glabriuscula, integra, subeonco-
loria facile nigrescentia, stipulis fere nullis ornata. |
Amenta mascula subprecocia primo ovali-rotundata albo-lanata, deinde foliis paucis bracteata
oblongo-ovalia fere pollicaria condensata crassissima, squamis atris acutis villo longo albo barbatis, stami-
nibus pallide aureis. Amenta feminea lateralia pedunculata patenti-curvata primo albo-villosa efflorata
rufescentia, densiflora; pedunculus villosus foliis 4—8 parvis rigidis distincte et subparallele-venosis, gla-
briusculis integris sepe etiam stipulatis instructus; squame ovali-lanceolate, acutr, fuscescentes, villo
arrecto longo et denso pilose; capsule viridule dein rufescentes, anguste conico-rostratae, pedicello obso-
leto vel brevi, stylo autem longissimo fulvescente rostratae.
bst sine ullo dubio S. cordate valde affinis ejusque quasi modificatio occidentalis
robustior. Congruit enim foliis rigidis stipulatis reticulato-venulosis, amentis ob squamas
villosas hirtis, capsulis viridibus glabris, stylo evidenti rostratis, sed differt: folis vulgo
brevioribus et latioribus supra costa tomentosis et szepe floccoso-villosis, margine subinte-
gris, stipulis minoribus, amentis foliato-pedunculatis, capsulis brevius pedicellatis sed stylo
longiori rostratis. Nostram S. mygricantem haud male revocat, ut etian forma et consi-
stentia foliorum S. lucidam.
+ hebecarpa: capsulis tenuissime et quasi seriatim puberulis.
Hab. in Unalaschka (KASTALSKI).
Cum 5. Barclayi nuperrime descripta omnibus partibus exacte congruit sed differt
capsularum indumento opaco.
Forme huic simillime specimen singulum in herb. Candolleano vidi e Terra Nova
a De la Pylaie missum, quod hoc modo descripsi:
"S. latiuseula (ANDS.): amentis foliato-pedunculatis, patulis, subdensifloris, cylindra-
ceis, elongatis; squamis fulvis, oblongis, obtusiusculis, villoso-barbatis; capsulis ovato-coni-
cis, tenuiter tomentosis, breve pedicellatis, pedicello nectarium valde tenue et elongatum
vix superante, stylo brevi stigmatibus bifidis; foliis ovalibus- vel obovato-ovalibus, basi
subeordatis, apice brevissime acuminatis, supra lucide viridibus, subtus pallidioribus acute
nervosis, evidenter punctulatis, margine sat crebre scrrulato, petiolo haud glanduligero;
stipulis ovato-cordatis, serratis.
Hab. in Terra Nova (DE tA PYLAIE). — V. s.
Quoad folia exacte inter S. cordatam et S. lucidam media et S. Barclayi admodum
similis. Sunt enim 13 poll. longa et sepius pollice latiora,; lucida, vix vel brevissime acu-
minata, basi subcordata sed angustiora, subtus costa flavicante et nervis subelevatis per-
cursa; rami glabri; gemmee acutiuscula, subpilose. Amenta ut in jam memoratis foliato-
pedunculata, capsule fere ut in S. lucida breve pedicellate, sed parce tomentelle, nec-
tarium singulum; a S. cordata insuper stylo brevi differt.
= 97. Salix padifolia ANDS.
S. amentis sessilibus, preecocibus, gracilibus, flexuosis, elongatis, erectiusculis, densi-
floris, bracteis parvis 1—2 suffultis; rachi glabriuscula; squamis ovatis acutiusculis con-
166 N. J. ANDERSSON,
coloribus, tenuibus, glabriusculis basin capsule tegentibus; capsulis ovato-conicis, brevibus,
glaberrimis, breve pedicellatis, pedicello nectarium fere duplo superante, stylo parvo, stig-
matibus integris minimis; foliis ovato-lanceolatis, cuspidato-acuminatis, utrinque glaberri-
mis, subtus pallidioribus vel glaucescentibus, margine sat argute serratis; stipulis nullis.
Syn. Salix padifolia Ands. in Asa GRAY: Plants of Japan in Mem. of the Amer. Acad. of Arts and Sciences Vol. VI. p- 451.
Hab. in Japonia ad Simoda, legg. WILLIAMS et Morrow. — V. s.
Descer. Arbor videtur sat procera. Ramuli graciles teretes, equales, leves, cortice glabro rufescenti-
testaceo rarius subglaucescente obducti. Gemme&e exigue acutiuscule glabre. Folia 2 pollices longa, ad
medium 1 poll. lata vel latiora, basi rotundata rarius subcordata, apice in cuspidem subobliquum abrupte
producta, supra saturate viridia, subtus opace glaucescentia costa fulva notata, levia nervis obsolete pro-
minulis sed fuscioribus ideoque pulchre venulosa, utrinque glaberrima, primo tenuia demum rigidiuscula.
Amenta feminea subsessilia foliis parvis subduobus bracteata, 2 pollices longa, demum adhuc magis elon-
gata, erectiuscula, subflexuosa, gracilia, subdensiflora, obtusiuscula; rachis pilis rarissimis conspersa glabri-
uscula, squame oblongo-lingulate, testaceo-rufescentes, unicolores, subnervose, persistentes, fere medium
capsularum attingentes, glabr&e vel pilis rarissimis basi consperse; capsule crasse ovate, breviuscule,
obtus&, viridule mature rufescentes, pedicellat:e, pedicello nectarium saltem duplo superante, stylo parvo
sed distincto, stigmatibus punctiformibus fusco-rufescentibus.
De forma hic descripta non parum incertus sum, cuinam speciei potissimum habeam
analogam. Si formam, colorem, serraturam et glaucedimem foliorum, tenuitatem amento-
rum et squamas concolores glabriusculas capsulasque breves crassas obtusas viridulas vel
rufescentes respicias, eam S. triandre facile diceres maxime affinem. Folia autem breviora
et rigidiora, amenta haud foliato-pedunculata, squame certissime persistentes, capsulze
haud longe pedicellate et stylo distincto apiculate ut et habitus typum S. hastatce evi-
dentius revocant. Preeterea S. eleganti — que forma in montibus Himalayensibus S. ha-
statam nostram procul dubio representat — ita similis hecce videtur forma, ut non nisi
foliis apiculatis multo tenuioribus subtus glaucescentibus, amentis haud foliato-pedunculatis,
capsulis parum longius pedicellatis erassioribus ab ea recedat.
Specimina perpauca Salicis cujusdam e Japonia (Yokuhama) etiam reportaverunt
WILLIAMS et MORROW, que sub nomine S. viridule in Asa GrayY Plants of Japan 1 c.
p- 451 ita descripsi:
”Amenta mascula breve pedunculata, foliis paucis suffulta, arrecta, subdensiflora, cylindracea, acu-
tiuscula, e basi florentia; rachis cinereo-hirsuta; squame oblongo-spathulate, pallide testacee, concolores,
convex&e, glabre, apice rotundate; stamina gemina; filamentis longis squamas duplo superantibus, pallidis;
antheris sat magnis rotundatis. Folia fere pollicaria semipollicem lata, subsessilia, exacte ovalia, basi
subrotundata, apice nonnumquam parum producta, margine integra vel serrulata, serraturis acutis glandu-
ligeris adpressis, utrinque glaberrima pallide virescentia, venis anastomosantibus pulchre reticulato-areolata,
subtus parum pallidiora. Si cuidam nostratum sit comparanda, S. hastate quoad habitum proxima. In
utraque folia ovalia, brevissime petiolata, virescentia, presertim subtus reticulato-venulosa: amenta ma-
scula etiam haud dissimilia, sed squame concolores, quare etiam S. triandram nonnihil refert.”
Nullo modo pro certo dicam hanc formam plantam masculam S. padifolie sistere; recedit amentis
basi foliatis et foliis ovalibus apice parum productis margine argute serratis utrinque viridibus. Sed ob affini-
tatem inter S. triandram et S. hastatam ambarum indubiam eas hic unå propono, donec melius sim instructus.
98. Salix Miquelii ANDS.
S. amentis breve pedunculatis, elongatis, gracilibus, subflexuosis, haud densifloris;
pedunculo foliis 2—3 instructo; rachi pilosa; squamis testaceo-ferrugineis, apice subfuscio-
MONOGRAPHIA SALIC UM. 167
ribus, obtusiusculis, villosis; capsulis viridibus glaberrimis, lineari-conicis, obtusiusculis, pe-
dicellatis, pedicello nectarium subulatum parum superante, stylo producto flavo, stigmati-
bus bifidis lacinis fuscis erectiusculis; foliis lanceolatis basi attenuatis apice acutiusculis,
supra lete viridibus acute nervosis lucidis, subtus pallidioribus nervoso-reticulatis, margine
haud profunde sed evidenter glanduloso-serrulatis, rigidiusculis; stipulis nullis. ;
Hab. in Japonia, ad Nagasaki legit Orpuam 1862 (N:o 551).
Deser. Arbor videtur haud parva. Ramuli stricti erassiusculi dense amentiferi, glaberrimi, testacei.
Folia (haud evoluta vidi) juniora + poll. longa, + poll. lata sat late lanceolata, basi in petiolum perbre-
vem flavum attenuata, apice haud acuminata, margine tenuiter sed modice argute serrulata, serraturis in-
flexis glanduligeris, supra lete et sublucide viridia nervis prominulis percursa, subtus pallidiora fere glauce-
scentia costa fulvescente et nervis sat evidentibus elevatis percursa, utrinque glaberrima. Amenta feminea
breve pedunculata, elongato-cylindracea, 21—3 pollices longa, + poll. crassa, flexuosa, patulo-erectiuscula;
pedunculus hirtus, foliis parvis subtribus instructus; rachis minute pubescens; squame oblongo-obovatae
testaceo-ferrugine& apice parum fusciores, villo incano vel rufescente hirsute, basin capsule superantes;
capsula e basi rotundata elongato-attenuata obtusata, ita ut fere linearis conspiciatur, linea longior, viri-
dula basi rufescens, glaberrima, pedicello nectarium vulgo subulato-protractum subduplo superante.
Est forma valde memorabilis quam nomine Ejus, cujus operibus laudatissimis Floram
japonicam his nostris temporibus denique illustratam videmus, ornatam gratissima mente
habere volui. Amentis longis et tenuibus faciem quandam S. fragilis qualitercumque pre
se fert, sed recedit non tantum squamis capsulisque, sed etiam foliis; a S. padifolia recedit
foliis minoribus exacte lanceolatis elevato-nervosis utrinque viridi-lucidis, amentis foliis
paucis suffultis, squamis pilis cinereis vel fulvis hirsutis, capsulis evidentius pedicellatis et
stylo subproducto rostratis. Quibus omnibus ad typum S. hastate aperte accedit, sed arbor
videtur insignis, amentis longissimis et flexuosis diversa. Affinitatem quandam cum S. insign
prebet, sed capsulis et foliis abunde dignoscitur.
Ad hanc forsitan revocanda sit forma, quam sub nomine S. vulpine in Asa GRAY
Plants of Japan (in Mem. of the Amer. Acad. of Arts and Sciences. Vol. VI. p. 452) de-
seripsi, at cujus tantum paucissima vidi specimina, que ad Yokuhama leg. WILLIAMS et
Morrow (et in the Un. S. North pacif. Expl. Exped. Command. RInGGoLp and RoDGERS
1853—56, C. Wricut (N:o 5 Japan, N:o 4 Ochotsk Sea):
Frutex videtur sat altus. Ramuli mediocriter crassi, dense foliati, cortice fusco-castaneo nitente ob-
ducti. Gemme 13 lin. longe, etiam castanee, glabre, nitentes. Folia subsessilia, petiolo brevissimo pla-
niusculo glabrescente insidentia, juniora exacte obovata et minuta, presertim subtus vellere tenui rufe-
scenti-piloso et facile caduco obtecta, adulta fere pollicem longa, supra medium 2 poll. lata, basi angustata,
obovato-elliptica, apice parvo nonnihil producto sepissime obliquo acutata, margine sat distincte profunde
et xqualiter serrulata, supra obscure viridia, costa albescente puberula ceterum glaberrima, nervis irregu-
lariter arcuatis percursa, subtus pallidiora, costa et venis dilutioribus pulchre venulosis, omnino glabra,
exsiccatione subnigrescentia. Amenta & 14 poll. longa, 23 lin. crassa, exacte cylindracea, obtusa, sub-
flexuosa, erecto-patentia, densiflora, basi foliis parvis 3—4 suffulta; squame 3 lin. longe, ex ovata basi
acutiuscule, apice nigrescentes et subcalvescentes, ceterum utrinque pilis sat longis rufo-ferrugineis hirsute.
Stamina gemina; filamentis squamas duplo superantibus, pallide flavescentibus, glabris, superne crassioribus;
antheris sat magnis rotundatis aurantiacis.
Observandum est pilos squamarum in S. Miquelii in inferioribus amentis esse griseos in superiori-
bus ferrugineos omnino ut in S. vulpina. )
168 N. J. ANDERSSON,
99. Salix elegans WALL.
S. amentis foliato-pedunculatis, masculis densifloris tenuibus, femineis gracilibus de-
mum laxis subpendulis anguste cylindraceis acutiusculis; squamis parvis, flavis, glabris;
capsulis conico-oblongis, glaberrimis, parvis, obtusis, brevissirne pedicellatis; pedicello nec-
tarium parvum subequante, stylo subnullo, stigmatibus sessilibus bipartitis; foliis oblongo-
ellipticis, argute serrulatis, lete viridibus, subtus intense glaucis, pulchre venulosis, demum
rigidis, utringue glaberrimis.
Syn. Saliz elegans WALricH Catal. n. 3699; Anps. Journ. Linn. Soc. 1. c. p. 51.
— S. Kamauensis LINDL. Wall. Catalog. n. 3701.
— &. denticulata ANDs. Act. Holm. 1. c. p. 481. Reise Prinz Waldem. p. 119. t. 89.
Hab. in India orientali superiori alpestri, in regionibus Himalensibus ut ad Baltal (JACQUE-
MONT), Kamaon (R. BLINKWORTH), Himalaya boreal.-occid., reg. temp., alt. 6000—9000
ped. (THOMSON) etc., Niti, Garwal, 11,500 ped (STRACHEY et WINTERBOTTOM), in Nepal
pl. locis (WarricH). — V-. s. in herb. pluribus.
Descr. Frutex mediocris magnitudinis vel arbuscula. Rami valde divaricati, summi piceo-atri,
pitidi, levissimi, cortice rarius subeoeruleo corrugato obducti, novelli tenuiter puberuli. Gemme fere li-
neam long&, ovato-oblonge, extus convexo-trigon&e, introrsum plane, adpresse, castaneo-fusce, glabre.
Folia petiolata, petiolo vix linea longiori tenuiter puberulo, vulgo 1—13 pollicem longa, et 1—1 poll.
lata, plerumque obovato-elliptica, basi rotundato-subcordata, apice sepius rotundato-obtusa rarius acutius-
cula, margine regulariter et acute sed minute serrulata, superne lete viridia costa (subpuberula) venisque
prominulis dilutioribus acute lineata, subtus omnino ut in S. triandra coeruleo-glauca venis striata et
reticulata, utrinque glaberrima, adulta rigida ut folia S. myrtilloidis. Amenta pedunculata; pedunculus
foliis 4—5 rite evolutis instructus, pubescens. Amenta mascula e basi florescentia gracilia, 1—13 poll.
longa, 13 lin. lata, densiflora, horizontalia v. excurvata, cylindrica, obtusa, aureo-fulva; rachis hirsuta;
squame spathulate, basi angustate apice rotundate, flave, parte inferiore hirsutule ceterum glabre; sta-
mina duo, filamentis squamas quadruplo superantibus basi subhirsutis flavis, antheris minutis aureis.
Amenta feminea gracillima, 2—5 poll. longa, 2 lin. lata, cylindrica, acutiuscula, primo erecta demum laxe
patula vel immo subpendula; pedunculus 4—5-foliatus; rachis puberula; squame&e subpersistentes, apice
latiori inequales, parve basin capsul& superantes, pallide fave, pilis albidis obsolete puberule; nectarium
parvum pedicellum capsul&e vix 3 lineam longum subequans; capsula lineari-conica, tenuis, breviter pedi-
cellata, basi fulvo-rufescens apicem versus viridula et attenuata, omnino glabra; stylus fere nullus; stig-
mata 2 minima, emarginata, apice capsule obtuso non multo latiora.
Species nitidissima alpestris et habitu et characteribus S. triandre nostra similis,
sed folia multo breviora, et amenta longiora, graciliora. S. etiam hastatam foliis reticulato-
venulosis rigidis et capsulis glaberrimis rufescentibus non male revocat, ut etiam foliis
parvis ellipticis S. myrtilloidi subsimilis. Ab omnibus autem bene distincta.
"S. Himalensis KLOTZSCH: magnitudine altiori, foliis majoribus magisque elongatis, api-
cem versus subattenuatis fere lanceolatis, margine acutius serratis, basi equaliter angusta-
tis, subtus intensius ceesio-glaucis.
Syn. Saliz himalensis KLorzscH in herb. Cels. Ducis Borussize Waldemar. H
— S&S. denticulata " himalensis ANDS. Act. Holm. 1. c. p. 482.
— S. Govaniana WALL. Cat. n. 3699 (cum S. elegante commixta).
Hab. in Nepalia (WaALricH 1821), Serinagur (D.D. GovAN et KAmrUP), in alp. Himalensi-
bus leg. HOFMEISTER.
Statura proceriore, tenuitate foliorum et amentorum a typica S. elegante quodammodo differt: hujus
speciei eam meram formam tamen esse probant etiam specimina in herb. Soc. Linn. Londin. asservata,
que inscripta sunt ”Salix called Bassul, 8000 feet: Dr. GOVAN n. 3699, Serinagur”.
MONOGRAPHIA SALICUM. 169
100. Salix rhamnifolia PALL.
S. amentis pedunculis (terminalibus et) lateralibus semipollicaribus 2—5 foliis in-
structis infixis, erectis, crasse cylindraceis, elongatis; squamis fulvo-piceis, obtusiusculis,
glabris, apice villo albo barbatis; capsulis ovato-conicis, rufescentibus, -glaberrimis, breve
pedicellatis, pedicello nectarium subsuperante, stylo parvo, stigmatibus minimis integris:;
foliis oblongo-obovatis, basi subattenuatis, breve acuminatis, margine inflexo-serratis, utrin-
que glaberrimis lucidis; stipulis sat magnis, semiovatis.
Syn. Saliz rhamnifolia PArL. fl. ross. ed. min. p. 167. — SPRENG. Syst. Veget. I. p. 106. — Pers. Synops. II. p. 600. — GwEr.
fl, sib; I. p. 159. t. 25. f. 12). — ILnver. fl. ross. III. 612!
Hab. in Sibiria baikalensi. — V. in herb. LEDEB.
Deser. ”Truncus sat crassus longe in terra oblique repit fibras tenues per intervalla emittens.
Rami subvirgati, procumbentes raro pedalis altitudinis, fexiles, lutescentes aut spadicei. Folia firma et
duriuscula, 13 pollicem longa, supra medium latiora (3 poll. lata), basi angustata, supra lete viridia, sub-
tus subglauca vel saltem pallidiora, margine sat crebre sed haud profunde erenulato-serrata, juniora sti-
pulis sat magnis semiovatis serrulatis ornata, demum rigida, facie lucida. Amenta (feminea tantum exstant)
aut lateralia aut nonnumquam subterminalia, 11—2 poll. longa, 1—1 poll. crassa, sat densiflora, erecta,
rigidiuscula; rachis crassa, tenuissime puberula; squame basin capsule tegentes, flavo-brunne&e; capsulae
fere 2 lin. longe, pallide brunnescentes.
Valde est dubia forma, cujus pauca tantum specimina videre mihi licitum fuit. Quam
ex NSalicibus frigidis intelligerunt GMBELIN et PALLAS forsitan numquam liquebit. In her-
bario Ledebouriano due inter se dissimiles exstant forme, altera, quam hic" descripsi,
diagnosi Ledebouri, haud bene definita, altera ab ea valde remota et cum Sal. myrsinitide
melius congruens. Quum autem LEDEBOUR S. rhamnifolic sux& inter S. hastatam et pyrolc-
foliam locum assignavit, apertum est Eum nomine eo hanc formam potissimum respexisse.
Si quidem e paucis visis speciminibus judicare licet hanc quasi ex S. hastata et S.
myrsinitide compositam esse conjicerem. A S. hastata habet folia obovata pure viridia et
sublucida magna, crebre reticulato-venulosa, amenta sat crassa, squamas apice barbatas ev
capsulas rufescentes, a S. myrsinitide amenta interdum subterminalia, pedunculos sursum
nudiusculos, folia rigida acute serrulata!
Altera forma in herbario Ledebour. sub eodem nomine asservata, cui omnino simile
est specimen in herb. Stephani (quod citat Ledeb.), certissime est forma S. nyrsinitidis
foliis parvis rotundatis et argutissime serratis insignis. Quam sub eodem nomine ex
Kamtschatka in Voyage of Bercny descripserunt Hooker et ARNOTT longe discrepat, ad
S. myrtilloidem propius accedit et a me S. fuscescens (cfr. p. 97) denominata fuit.
”S. rhamnifoliam PALL. omitto, quum nullibi plantam descriptioni respondentem inveni.
Synonymon GMELINI a beato LEDEBOUR adductum valde dubium et forsan ad S. cuneatam
pertinet”. TURrRCzAN. Cat. fl. baikal.-davur. in Bull. de la Soc. des Nat. de Moscou 1854.
p- 389.
101. Salix pyrolefolia LEDEB.
S. amentis sessilibus, basi bracteis paucis minutis suffultis, elongatis, laxifloris; squa-
mis testaceis, apice fuscioribus longe albo-pilosis, demum glabrescentibus; capsulis anguste
conico-attenuatis, glaberrimis, pedicellatis, pedicello nectarium triplo quadruplove superante,
K. Vet. Akad. Handl. Bi: 6. N:o 1. 22
170 N. J. ANDERSSON,
stylo elongato, stigmatibus bifidis excurvatis; foliis orbiculatis vel ovato-ellipticis, glandu-
loso-serratis, tenuissimis, -pellucidis, utringue glabris, subtus pallidioribus vel glaucescenti-
bus; stipulis orbiculatis, basi cordatis, serratis.
Syn. Saliz pyrolefolia Levex. fl. alt. IV. p. 270, fl. ross. III. p. 613. Turcz. Catal. baikal. 1. c. n. 1036.
— S. alnoides SCHANGIN ex SIEVERS in Pall. n. Nord. Beitr. VII. p. 347, 349.
— 58. corylifolia Turez. pl. exsicc. a. 1830.
S. sabulosa Turcz. pl. exsicc. a. 1830.
Icon. LeEDEB. icon. n. 476.
Hab. in Rossia septentrionali (terra Samojedorum), in Sibiria altaica et baikalensi et in
Davuria (LEDEB.). — V. s.
Descr. Frutex haud altus subdepressus. Rami castanei v. virides nitentes, etiam juniores gla-
berrimi. Folia adulta 2 poll. longa et fere eadem latitudine, utrinque glaberrima, subtus parum pallidiora
costa venisque arcuatis reticulato-anastomosantibus et flavicantibus pulchre venulosa, margine serrulata vel
obtuse glanduloso-serrulata. Stipule foliis subsimiles sed multo minores, petiolo pallido viridulo valde
elongato nunc &quilonge nunc breviores, forma et textura ut etiam serratura foliorum. Amenta ommnino
sessilia bracteis paucis interdum suffulta; mascula erectiuscula pollicaria, rachi pilosa, squamis apice fusci-
oribus dorso sat longe pilosis, filamentis crassiusculis cum antheris flavis; feminea demum 2 pollices longa
1 poll. crassa, rachi et squamis flavicantibus plus minus cinereo-pilosis hirsutis aut-barbatis demum sub-
glabrescentibus, capsulis basi pallidioribus ceterum viridibus vel rufescentibus. interdum recurvatis, stylo
saltem in capsule dimidiam longitudirem producto pallido, stigmatibus cruciatis subfuscioribus.
Cum S. hastata congruit presertim amentis, squamis cinereo-barbatis, capsulis viridibus et glabris,
foliorum textura et nervatione, notis tamen allatis abunde differt.
Form&e primarie sunt:
— ovata: foliis ovato-ellipticis, petiolo costaque flavis. S. hastatw similior. — S. alnoides, S. corylifolia.
— orbiculata: foliis orbicularibus, petiolo costaque flavis, stipulis vulgo magnis. Typical!
— cordata: foliis orbicularibus subceordatis, petiolo costaque in vivo roseis. — S. sabulosa..
102. Salix hastata L.
S. amentis subceogetaneis vel precocibus, plus minus pedunculatis, densifloris, foliis
parvis sepius suffultis, crasse cylindraceis femineis diutius persistentibus; squamis spathu-
lato-obtusis, apice fusciori pilis crispis longe albo-hirsutis; capsulis ex ovata basi subulato-
conicis, glabris, pedicellatis, pedicello nectarium duplo-triplove vel longius superante, stylo
producto, stigmatibus bifidis laciniis erectis; foliis ovato-ovalibus, vel anguste lanceolatis,
glabris, crenulato-serrulatis, subtus pallidioribus venuloso-reticulatis; stipulis semicordatis
vel lanceolatis, rectis, serrulatis.
Syn. Salix foliis glabris ovatis serratis, appendicibus latissimis Harr. helv. 151.
— 8. foliis serratis glabris subovatis sessilibus appendiculatis Linn. fl. lapp. n. 354, fl. suec. I. 797.
— S. foliis serratis glabris subovatis acutis sessilibus, stipulis subcordatis LINN. fl. suec., Sp. pl. I., Syst. nat. XII. n. 7.
— Saliz hastata LiNN. sp. pl. ed. 2. p. 1443, Codex ed. Richt. p. 965. — Sw, in Rees Cyclop. n. 22. — Porr. Encycl. VI. 646. —
WiLLD. sp. pl. IV. 664, Berl. Baumz. ed. 2. p. 431. — SPrREncG. Syst. Veget. I. p. 98. — PErs. Synops. II. 9599. — KocH
Comment. p. 42. — HarrtiG forstl. Cult. pfl. p. 392. — ForBzEs Sal. Wob. n. 39. Loup. arbor. III. p. 1592. — NYMAN
Sylloge p. 345. — Wiwx. Regensb. Flora 1849. p. 36, Sal. europ. p. 83. — Suec. Tinn. fl. suec. ed. 2. n. 882. WG. fl.
lapp. n. 480, fl. suec. II. p. 666. Fr. Mant. I. p 48. Bot. Not. 1840 p. 197, Summa Veg. Scand. p. 57. HN. Skand. fl. ed.
I. p. 181. Anps. Sal. lapp. p. 48. — Dan. Hornewm. plantel. p. 982. DreJ. fl. havn. n. 967. LaAncE Dansk fl. ed. 3. p-
739. — term. Kocu Synops. ed. 2. 752. RurrcH. fl. excurs. 168. BrurrF et PInceru. Compend. II. 554. Mey. fl. hannov.
p- 308. Wim. Fl v. Schles. ed. 3. p. 190. Wzc. fl. carpath. p. 317. Ner. Nachträge z. Malys Enum. p. 71. Hausm.
F1. v. 'Tirol. II. 793. — Angl. Linor. Synops. ed. 3. p. 235. HooxK. et ARN. Brit. Fl. ed. 7. p. 410. Bas. Man. ed. 9. p
305. Loup. arbor. III. p. 1592. — Gall. Dr Canp. fl. fr. V. p. 338. Dusy bot. gall. p. 427. Lotsen. fl. gall. II. 340.
GODR. et GREN. fl. fr. III. p. 137. — Helv. Ser. Bss. p. 58. Gaup. fl. helv. VI. p. 225. — Ital. Porr. Veron. III. 161. —
Hisp. Winirkowum et Ler fl. hisp. p. 230. Borss. Voy. II. 580. — RO0sS. Lever. fl. ross. III. p. 612, fl. alt. IV. 272. PALL.
fl. ross. II: p. 84. Turczan. fl. baikal. davur. 1. ce. 1854. p. 384. Wrepem. et WeB. Fl. v. Esth. Liv. und Curl. p. 604. Rurr.
Beitr. IV. p. 89, Fl. Samojed. n. 259. ScHRENnK Reise. II. p. 522. Traurv. Fl. boganid. in Midd. Reise. I. 2. p. 3. 153. —
Ind. Anps. Wet. Acad. Handl. 1850. p. 479, Journ. of Linn. Soe. vol. III. p. 51.
MONOGRAPHIA SALICUM. 171
— S, malifolia Sm. brit. III, p. 1053, Comp. p. 146, I. Pl IV. 180, BD. B. t. 1617. Winno. sp. pl. IV. p. 676, Berl, Baumz, ed.
2. p. 432. Porses Sal. Wob. n. 36. Brurr et Einareru. Comp. II. p. 554.
-— 8, Ludwigii Setkvur Iandb. t. 317.
— &S. serrulata Wiozp. sp. pl. IV. p. 664, Berl, Baumz. ed. 2. p. 432. PERS. Synops. II. p. 599.
— SS. Ponteder& ViLL. Dauph. III. p. 766 (ex Ser. Ess. p. 69). Prrs. Synops. II. 599. IIb. Winnnp. n. 18117 p- P.
— S&S. arbuscula Vint. Dauph. III. p. 771. Sur. Helv. II. 281 (teste Gaud.).
— &S. myrtilloides Vinn. Dauph. III. p. 770.
— SS. Pontederana Lotsen. gall. IL p. 343.
— S&S. elegans Host Sal. p. 29, fl. austr. II. 652.
— &S. arbutifolia Pair. fl. ross. II. p. 79.
— 8. tenuifolia Ser. BExsice. n. 14, 50.
=S crassifolia Schl. exsice. SPRENG. Pugill. II. pl. minus cognit.
— S. viburnoides Schl. Exsice.
— 5. eriantha Scur. Exsiec. et Less. in sched.
S. Stolbergensis WALrrRomrn (test. herb. Wallr. et IHartig).
— S&S, eriolepis LESSING in sched.
« phylicifolia vur. ajanensis RrG. et Tirine Pl. ajanens. in Nouv. Mém. de la Soc. d. Nat. de Moscou. Vol. XI. p. 117.
|
IcOn. IINN. fl. lapp. t. 8. f. g. WBc fl. lapp. ti 16. f. 5. Anps. Sal. lapp. f. 11. Sv. Bot. t. 719. Fl. Dan. t. 1238. E. B. t. 1617.
RecHB. Icon. f. 1213. FHosrt. Sal. t. 97. Hartic t. 111 (35 h). Sal. Wob. 35, 36.
Exsicc. Fr. Herb. Norm. fasc. III. n. 53. SEr. Exsice. n. 14, 50, 84, 85. RcuB. Exsice. n. 956. Wimm. Hb. Sal. n. 71, 72, Coll.
Sal. n. 82, 83. Kern. Hb. Sal. austr. n. 91—93.
Hab. locis humidis et ad fluvios regionum alpinarum vel borealium frequens, ut: Hisp. merid.
et Pyreneorum, Sabaudie, Helvetie, Tyrolorum, Austrize (a Salisburgia in Croatiam),
Germani2e (Hercyn., Sudetorum et Carpath.), Scotia (”a very doubtful native” Bab., a
BEstHAM e Flora brit. prorsus exclusa), Danie pl. locis, Suecie a Lapponia usque
in partes meridionales ibi attamen rarissima, Norvegie fere totius, Rossize septentrio-
nalis et arctice usque in mare Ochotense. Ex Indie orientalis alpibus reportavit
JACQUEMONT. Ex America boreali omni (ubi S. cordata regit) exulat. — V. v.
Descr. Frutex 3—5-pedalis, ramis patulis demum subfastigiatis atrofuscis, nodosis, teretibus, gla-
bris, junioribus flavicantibus sepe villoso-tomentosis. Petioli minimi, supra canaliculati, sensim basi dila-
tati, glabri. Gemme&e ovate obtuse recte apice subhirsute. Folia initio tenuia et rubicundo-pellucida
demum coriacea, glaberrima, opaca, supra saturate subtus pallide viridia, costa subtus valde elevata ve-
nisque discoloribus pulchre et densissime reticulato-venulosa, in ramorum parte inferiori lanceolato-linea-
ria, basi et apice attenuata, acuta, terminalia autem subovata v. elliptico-obovata, in apicem acutum et
parum cuspidatum attenuata, typice basi cordata, acute sed in&equaliter serraturis subglanduligeris dentata.
Stipule inferiores ovate, petiolo duplo longiores, erecto-patentes, acute, acute nec profunde serrulate,
summe inequaliter cordate, majores, foliorum reticulatione et colore. Amenta in ramulis lateralia, foliis
circiter 4 elliptico-lanceolatis ceterorum magnitudine subintegris s&epe etiam stipulatis sericeis vel glaber-
rimis suffulta; rachis crassiuscula villosa; mascula pollicaria cylindracea vel subelavata molliter holosericea
et argentea, staminibus 2 filamentis flavo-stramineis, squamis rotundato-obtusis apice fuscescentibus pilis
mollissimis mox crispato-contractis villosissimis, antheris primo rubicundis dein saturate flavis. Amenta
feminea demum: sepe ultra 2 poll. elongata, subrariflora, fexuosa, maturitate purpureo-rufescentia; squa-
me ut in ament. masculis sed acutiores fusciores nonnumquam sed rarius calvescentes; capsule ex ovata
basi subulate, glaberrime, pallide virescentes vel rufescentes, subcompresse, pedicellate, pedicello necta-
rium breve quadrangulare truncatum 3—4-ies superante, stylo mediocri pedicelli fere longitudine piceo,
stigmatibus luteis bifidis laciniis brevibus erectiusculis vel patulis.
Species elegantissima, villo elongato candido amentorum florentium, foliis glaberri-
mis subcordatis supra saturate viridibus subtus pallidioribus evidentissime reticulato-venu-
losis, amentis fem. aut saturate viridibus aut (fere ut in S. triandra) purpureo-rufescenti-
bus, a ceteris”bene distincta, sed ut affines — S. phylicifolia, nigricans et lanata — valde
varians. Sequentes modificationes pre ceteris adnotandee:
AA.
172 N. J. ANDERSSON,
Vegeta: frutex magnitudine 3—5-pedali; foliis latissimis ex cordata basi subrotundatis
vel ovalibus, subabrupte acuminatis, erebre et dentato-serratis; stipulis latissimis; amen-
tis bracteis paucis suffultis. — S. hastata Wizzp., S. malifolia Sm., S. viburnoides ScHrL.
— major: foliis orbiculari-ovalibus, sepe evidentius cordatis, 2—3 pollices longis,. 2—3 poll. latis, ea
S. cordatm eximie simulantibus.
”Hec precipue in locis fertilibus ad fluvios subalpinos vegetat.
— minor: foliis ovali-ellipticis aut orbicularibus, basi obsolete cordatis, apice parum productis, 1—13
poll. longis fere 1 poll. latis, in ramis condensatis; frutex ramosissimus.
Hec loca inprimis meridionalia inhabitat.
Subalpina: frutex 1—3-pedalis minus dense ramosus, ramis strictiusculis; foliis ovato-
vel obovato-ovalibus, ellipticis vel elongato-oblongis, utrinque, acutatis vel basi subro-
tundatis, margine tenuiter serrulatis; stipulis parvis non raro omnino deficientibus;
amentis subcoeetaneis foliis paucis parvisque suffultis. — S. serrulata WiLLD., S. cera-
sifolia SCHL.
Variat etiam major et nvuinor, latifolia et angustifolia.
Hec regiones alpinas humiliores libentius amat.
Alpestris: fruticulus non raro subrepens, diffusus, ramis valde torulosis vel flabelli-
formibus; foliis tenuioribus, parvis, lanceolatis immo sublinearibus, subintegerrimis, ra-
rissime stipulatis, exsiccatione sepius nigrescentibus; amentis subcoetaneis, brevibus,
staminibus pallide stramineis. — S. arbuscula VAHL, VILL.
Hec loca. editiora alpium precipue Lapponie vel regionum arcticarum frequentius
occupat. |
A forma typica et vegeta S. hastate ita recedit ut, formis intermediis, que fre-
auenter et indubize occurrunt, haud perspectis, vix ejus crederetur modificatio.. E formis,
quibus hec ludit, precipue sunt observandae
— densiflora: amentis pollicaribus crasse cylindraceis; rachi et squamis glabriusculis;
capsulis ovatis valde confertis brevius pedicellatis rufescentibus. — S. (hastata)-
hyperborea ANDS. Sal. lapp. p- 53. fig. 12. Fr. Bot. Not. 1840 p. 197. Summa Veget.
Scand. p. 57.
Hab. ad Lyngen Finmarkie (LastADiIvs 1832).
Est fruticulus habitu sat singularis amentis quum masculis angustis rarifloris incurvatis tum
feminies 2—3-pollicaribus rubicundis, rachide glabra, squamis calvescentibus capsulisque brevibus
crassiusculis vix distincte pedicellatis S. triandram haud male referens; sed absque ullo dubio
mera modificatio accidentalis S. hastatm. Eam ex his speciebus hybridam autumavit WIMMER (cfr.
Denkschr. d. Schles. Gesellsch. 1853. p. 165), nunc vero de ea ”certissime ad hastatam pertinet”
juste enuntiavit. (Sal. europ. p. 86). !
— gracilescens: frutex erectiusculus, ramis gracillimis fusco-piceis; foliis anguste lineari-
lanceolatis subintegerrimis vel remote et obsolete crenulatis, acutiusculis, basi longe
et evidenter attenuatis, junioribus tenuioribus pellucido-rufescentibus; amentis pedun-
culatis, foliis ceteris equalibus suffultis, valde rarifloris; squamis glaberrimis; cap-
sulis pedicellatis minutis.
Hab. ad Nyborg Finmarkie orientalis, ubi legit prepos. SOMMERFELT et mihi bene-
vole communicavit.
Potius status abnormis quam forma a S. hastata diversa habenda.
MONOGRAPHIA SALICUM. 13
d. Himalayensis: foliis tenuibus ovali-ellipticis, subtus lxte viridibus, margine argute ser-
rulato-denticulatis; amentis precocibus bracteis vix ullis suffultis, elongatis flexuoso-
arrectis; capsulis rufescentibus distincte pedicellatis stylo insolite producto rostratis,
stiomatibus brevissimis. |
Hab. in Tibet. reg. alp. alt. 11—15000 (THomMson) et in Himalaya boreal.-occid. reg.
temp. alt. 6—9000 ped. (THomson). — In herb. Hook. v. s.
A typica forma vix recedit nisi foliis tenuioribus, capsulis fere duplo majoribus stylo valde
elongato rostratis; habitum S. insignis pre se sat indubie fert. Specimina attamen qui, a JACQUE-
MONT ex lisdem locis reportata, in herb. Parisiensi examinavi ab europeis nullo modo recedunt, sub
duabus formis ludentes: 1. rotundifolia, foliis rigidis, acute serratis, cortice ramorum fusco-roseo; 2.
oblongifolia, foliis lineari-lanceolatis, fruticulus minimus.
e. WViridula: amentis elongatis crassiusculis subsessilibus bracteis ullis vix suffultis flexuo-
sis; squamis stramineis pilosis; capsulis ex ovata basi conicis obtusiusculis interdum
minutissime puberulis, breve pedicellatis, stylo producto; foliis elliptico-lanceolatis vel
obovato-oblongis, tenuibus supra lucide viridibus subtus intense glaucis obsolete venu-
losis; stipulis parvis.
Hab. in Sibiria orientali (STUBENDORFF). — V. s. in herb. Petrop.
Descer. Frutex videtur haud humilis. Rami erectiusculi, picei, glabri, juniores viriduli glaberrimi.
Gemme magne rotundate, perulis fulvescentibus glabris. Folia 2—3 poll. longa, 1—11 poll. lata, ellip-
tico-lanceolata basi subangustiora, apice breve acuminata vel obovato-oblonga, tenuia, utrinque nitenter
glaberrima, margine haud profunde crenulato-undulata; petiolus 1—2 lin. longus glaber. Stipule parve
semiovales crenulate. Amenta feminea 2—3 poll. longa, crasse cylindracea, subsessilia, bracteis 1—2
subfoliaceis parvis suffulta, flexuoso-patentia. Squame pallide straminere pilis suberispatis ciliate. Cap-
sule ex ovata basi crasse conice obtusiuscule apicem versus rarissime sub lente puberule, pedicello nec-
tarium duplo superante, stylo lineam producto apicem versus infuscato, stigmatibus brevibus integris vel
partitis, laciniis erectis. i
Habitu et characteribus inter S. hastatam et phylicifoliam ambigit forsan ex is hy-
brida sed a talibus jam supra descriptis formis haud parum diversa. Folis basi Jatiori-
bus breve acuminatis supra obscure sed nitente viridibus, capsulis saturate viridibus et
stylo producto ad S. hastatam vergit. S. phylicifoliam attamen haud male revocat fohis
subtus intense cesiis parum venuloso-reticulatis, amentis subsessilibus, capsulis magnis
basi crassioribus apicem versus minutissime puberulis.
Formam singularem e S. cinerea et hastata hybriditate facile ortam (S. cinereo-
hastatam) memorat ill. LAnGE Dansk £. ed. 3. p. 738. Folia habere dicitur ovalia vel
late elliptica obtusa vel breve acuminata, serrata, supra parce pubescentia subtus (preser-
tim juvenilia) incano-tomentosa rugulosa; stipule magne cordate obsolete serrulate.
Amenta adhuc non cognita.
103. Salix glabra SCoP.
S. amentis subcoetaneis, foliato-pedunculatis, strictiusculo-patulis, demum elongatis
et subflexuosis subrarifloris; squamis initio pilosis demum pubescentia decisa glabris, obo-
vato-ellipticis, apice vix infuscatis; capsulis ex crassa basi conicis vel subulatis, glaberrimis,
pedicellatis, pedicello nectarium fere duplo superante, stylo elongato, stigmatibus bilobis;
foliis ellipticis obovatisve, crenulato-serratis, glabris lucidis, subtus glaucis reticulato-venu-
losis, coriaceo-rigidis; stipulis reniformibus vel subnullis.
174 N. J. ANDERSSON,
Syn. Saliz glabra Scor. carn. II. 255. n. 1206. — NYMAN Sylloge p. 323. — Hartic Forstl. Culturpfl. p. 394. — KocH Synops.
ed. 2. p. 752. — TRAUNSTEIN. Monogr. Sal. tirol. p. 87. — Nzir. F1. v. Nied. Oest. p. 254. — Hausmw. Fl. v. Tirol. II. 792
— KeErRN. Weid. Nied. Oestr. 1. c. p. 235 (113). — ScHur. Enum. pl. Transsilv. p. 621. — Dörr. En. p. 118. — Wium.
Jahresb. d. Schles. Gesellsch. 1852. p. 66, Sal. europ. p. 81.
— S&S. phylicifolia WuLF. in Jacq. Collect. II. p. 139, Fl. Nor. ed. Fenzl. n. 1509. Horrpr Pl. rar. cent. IV.
— S. Wulfeniana Wizzp. sp. pl. IV. p. 660, herb. 18114 fol. 1—58, 10. RzicH. fl. excurs. I. p. 168. Brurr et FINGERH. Compend.
1iR BLRL BOJ ni OMSK ING teh SEK te Ha Ck
corruscans WILLD. sp. pl. IV. 681. herb. n. 18164. fol. 1—3, 4. KocH Flora 1830. p. 140.
arbuscula Wurr. Fl. nor. ed. Fenzl. n. 1515 (forma angustifolia). v
hastata var. KocH Comment. p. 43.
-— nigricans var. Bertol. fl. ital. X. p. 313.
Icon. Sturm D. fl. h. 25 t. 3. RercH. icon. n. 2011. Hosr. Sal. t. 95, 96.
Exsice. Wium. Hb. Sal. n. 78, 79, Coll. Sal. n. 84, 85. Kern. Hb. Sal. austr. n. 97—104.
S.
S.
S.
S.
Hab. locis subalpinis (presertim calcareis) ab Alpibus Bavaricis et Tyrolensibus orientem
versus in Salisburgia, Carinthia, Carnia, Styria et infra et supra terminum arborum.
Descr. Frutex in inferioribus et convallibus 3—-4-pedalis, in editioribus locis bipedalis demum sub-
repens et depressus, ramis sat validis torulosis et divisis fusco-castaneis glaberrimis nitentibus. Gemmee
obtus&e glabre. Folia 1—3 pollices longa, 1—13 poll. lata ovalia vel basi attenuata obovata, apice recto
breve acuminata, primo sat tenuia et pellucida (ita ut exsiccatione facilius nigrescant), demum valde ri-
gida fere coriacea intense lucida, utrinque venis regularibus pulchre striatis, supra glaberrime lucida sa-
turate viridissima, subtus lete viridia aut plerumque intense glauca quasi pruinosa, margine crebre serru-
lata. Stipule ovate vel semicordatre, obtuse, grosse serrulate, parvule, sepius deficientes. Amenta
mascula foliis parvis 2—3 suffulta subpollicaria, patula, densiflora; squame lingulato-obovat2e, flavescentes
basi subferrugine&e apice rose&, breviter ciliate; filamenta 2 libera, basi villosissima; anthere flave demum
(exsiccatione saltem) subviolacexe. Amenta feminea foliis haud magnis 2—4 suffulta, cylindracea, patulo-
subrecurvata vel erectiuscula, demum ultra 2 pollices elongata; squame apice truncate vel subretuse, pri-
mo pilis paucis obsite mox glaberrime; capsule virides aut rufescentes, anguste conice aut conico-subulate,
pedicello brevi valido glabro, stylo fere + germinis &equante; coma seminum albissima.
"Quoad foliorum formam variat:
— latifolia: folus latitudine ad summum bis longioribus.
— obovata: foliis obovato-ovalibus usque ad 3 pollices longis.
— rotundifolia: foliis suborbicularibus, semipollicem longis latisque, fere toto ambitu ser-
rulatis; amentis brevioribus subincurvatis. — Fruticulus humilis in alpium locis
editioribus.
— angustifolia: foliis latitudine triplo quadruplove longioribus.
— oblonga: foliis ovato-oblongis vel obovato-oblongis, vix pollicaribus.
— lanceolata: foliis apice basique subequaliter angustatis.
Hec species, alpibus Europe meridionalibus prorsus peculiaris, inter S. migricantem
et S. hastatam ita ommnino ambigat ut nunc huic nunc illi proprior censeatur. II. KERNER
eam ad tribum S. nigricantis, ill. WIMMER autem ad S. hastate refert; mihi affinitas major
cum S. hastata videtur, nec raro adsunt specimina, de quibus dubium esse potest, utrum
ab ea diversa an cum ea identica sint. A S. nigricante facilius differt: foliis rigidioribus
supra oleoso-nitentibus subtus haud raro ceesiis vel saltem glaucescentibus utringue brevibus
demum rigidioribus, amentis longioribus et angustioribus, capsulis brevius pedicellatis an-
gustioribus, et a S. hastata foliis basi plerumque conspicue attenuatis magisque obovatis
subtus intensius ceesiis nec non minus evidenter reticulato-venulosis, amentis longioribus,
squamis obovato-lingulatis apice roseis dorso sepissime glaberrimis capsulisque tenuiori-
bus. — Quod in regionibus borealibus S.-phylicefolia hec in alpibus Austrie videtur, sed
MONOGRAPHIA SALICUM. 175
abunde differt foliis rigidioribus serratis reticulato-yenulosis, amentis magnis foliis sufful-
tis, capsulis conico-rostratis glaberrimis.
Vinculo arctissimo cum hac specie S. glabra conjunete sunt sequentes:
1. S. erategifolia Bprror.: foliis majoribus, late ovalibus vel obovato-oblongis, juni-
oribus subtus sericeo-argenteis demum omnino glabris, subtus parum glaucescentibus supra
haud evidenter nitidis; amentis foliis paucis suffultis vel basi nudiusculis, squamis diutius
sericeo-villosis, capsulis basi crassissimis pedicello nectarium parum superante, stylo longo,
stigmatibus integris fuscis.
Syn. . Salix crategifolia Bertol. in Desv. Journ. 1813 p. 76 n. 10 et Amoen. it. p. 103, 147, fl. ital. X. p. 312; Porr. Veron, III. 172.
Ab auctore nominis describitur ”modo frutex humillimus diffusus, modo adscendens vel erectus
2—53-pedalis. Folia amentis coetanea grandia modo elliptica et folia Crategi Arie L. referentia, modo
oblonga, utraque duas pollices cum dimidio vel 3 poll. longa, juniora sericeo-argentina villo longo adpresso
alba. Squame oblonge, apice barbate villo longo denso albo et interdum etiam superficie eodem villo
consperse”.
His notis exceptis nullo modo a typica S. glabra (cujus folia semper etiam in nervatione glaber-
rima dicuntur) differt, quare modificatio australis alpibus Italie magis propria videtur. Foliorum forma et
nervatione non parum cum S. grandifolia commune habet, sed amentis luculenter diversa!
2. S. subglabra KERN.: amentis cosetaneis, laxis; pedunculo foliato; squamis conco-
loribus, a viridi flavis, sparsin pilosis; capsulis ovato-conicis, glabris, pedicello nectarium
duplo superante, stylo elongato, stigmatibus patulis bilobis crassiusculis; foliis subrotundis
vel ellipticis, serratis, adolescentia in nervis subtus pubescentibus, adultis glaberrimis, supra
nitidis subtus glaucis, dum marcescunt nigricantibus; ramulis junioribus pubescentibus,
cortice flavescente tectis.
Syn. Saliz subglabra KERN. Die Weid. Oestr. p. 237.
— S&S. glabra—nigricans (Kern.) Wim. Sal. europ. p. 229.
Hab. in rupibus caleareis Austri& infer. ad Lassingfall prope Josefsberg et in Mausrodel
pr- Lunz, 2200 (Kern). Etiam in Carinthia lecta fertur.
”Fruticulus humilis trunco crassiusculo, 1—2-pedalis, habitu S. glabre, quacum floribus sat con-
venit, sed julis brevioribus et ramulis novellis pubescentibus S. nigricanti propinqua. Folia supra minus
nitent quam S. glabrce, et in novellis ven&e in supera facie paullulum impresse. Amenta ter-quater lon-
giora quam lata; squame obtuse concolores; nectarium truncatum subquadratum, pedicello duplo brevius.
Folia aut subrotunda aut elliptica, bis longiora quam lata, quum marcescunt nigricantia. Stipule semi-
cordate” (KERN.).
Quantum e speciminibus mihi benigne communicatis eruere possum hanc formam
vix a vera S. glabra distinguere valeo, nisi ramis crassioribus opace obscurioribus. Adsunt
specimina S. nigricanti adhuc similiora, que ad ipsissimam S. glabram retulit KERNSER. —
De hac forma heac mihi nuperrime scripsit nominis auctor: ”S. glabra Scor. hängt mit S.
nigricans durch Zwischenformen zusammen, welche entweder Uebergänge oder Bastarde
sind. Diese Zwischenformen, wwelche ich an vielen Orten unserer Alpen auffand, habe ich
als S. subglabra immer leicht zu erkennen, wenn auch schwer durch eine Diagnose festzu-
halten. Sie hat den Habitus, die kurzer sparsam beblätterten Zweige und die ganz
kahlen Blätter der S. glabra; die Zweige sind aber flaumig, die Blätter weniger glänzend,
die Kätzchenschuppen dunkler gefärbt (in speciminibus mihi missis folia omnino ut in S.
glabra nitentia, squame lutescentes apice subfusciores!), wodurch sie sich wieder der [SL
176 i N. J. ANDERSSON,
mgricans nähert. — Von SS. glabra unterscheidet sie sich durch höhreren Wuchs und we-
niger starre Blätter, von S. nmigricans durch den Mangel der Nebenblätter (at in diagnosi
”stipul&e semicordate” dicuntur), die kurzer sparsam beblätterten Zweige und vorzäöglich
durch die stärker glänzenden kahlen Blätter, an welchen die Nerven der erster und zweiter
Ordnung an der Oberseite deutlich erhaben sind”. |
3. S. laxiflora KErnNEr (Hb. Sal. n. 96): amentis 9 breve pedunculatis, patulo-arrec-
tis vel excurvatis, elongatis, rarifloris, anguste cylindraceis; squamis tenuissimis fulvo-fusce-
scentibus obovato-spathulatis nervosis vix pubescentibus; capsulis brevibus, ovato-conicis
obtusiusculis, pilis raris brevibus parcissime conspersis, breve pedicellatis, pedicello piloso
nectarium fere triplo superante, stylo brevi fulvescente, stigmatibus brevissimis fuscis
laciniis erectis; foliis obovatis brevissime acuminatis, supra lucide viridibus subtus sub-
glaucescentibus, margine serrulatis. (S. glabra-grandifolia KErs. 1. c.).
Hab. ”im Aschenthal im Tirol”: KERNER. — V. s.
Hanc formam quoad foliorum figuram, consistentiam, colorem, serraturam et nerva-.
tionem nullo modo a vera S. glabra distinguere possum, sed quodammodo recedit amentis
gracilioribus magis rarifloris, capsulis brevioribus subobtusis pilis rarissimis subpuberulis
stylo breviori et squamis fuscioribus. — S. fruticulosa KERNER, quam e S. arbuscula et
grandifolia ortam censet auctor, ab hac recedit foliis basi longius attenuatis, exacte spathu-
lato obovatis, nervis subtus elevatis et reticulatis rugosis, supra oleoso-nitentibus subtus
opace viridibus, habitum S. grandifolice melius pre se ferens. Flores autem non vidi,
quare dicere nequeo, utrum a S. laxiflora vere sit distinceta, necne.
4, SS. stenostachya (KERN. Öestr. bot. Zeitschr. 1864. p. 188): amentis cozetaneis, pe-
dunculatis, anguste cylindraceis, erecto-patulis; pedunculo foliis parvis 3—4 suffulto;
squamis oblongis, obtusis, apice fusciori villo longo canescente barbatis; capsulis conico-
subulatis, glabris, viridulis, pedicellatis, pedicello nectarium duplo triplove superante, stylo
elongato gracili, stigmatibus bipartitis lacimis divergentibus; foliis obovatis acutis, utringue
glaberrimis, supra lete viridibus nitidis, subtus cesio-glaucis, margine serratis; stipulis
parvis semireniformibus.
Hab. ”Sonnewendgech in Tirol”. (A. KERNER).
”Fruticulus est ramosissimus, ramulis puberulis adultis glaberrimis atro-sanguineis. Gemma ovatae
obtus&e, versus apicem pilose. Folia bis longiora quam latiora, adolescentia viscidula. Amenta Q laxi-
uscula gracilia, quater-sexies longiora quam latiora. Squame discolores villo persistenti vestite. Glan-
dula tori truncata, aurea. Valve capsule post maturitatem extrorsum arcuate”. KERN.
Specimina quee imihi misit cl. KErRNER opinionem, quam enuntiavit, omnino compro-
bant. ”S. hastatam conjungit cum S. glabra et S. myricante, et hybriditate ex iis ortam
verosimile est. A S. nigricante et S. glabra amentis longioribus, villo squamarum canescente
(neque candido) et stipulis multo minoribus differt”. (KErRNER 1. c.). Et nuperrime in lit-
teris ”S. glabra spricht sich durch die starren oberseits stark glänzenden kahlen zweifar-
bigen Blätter in dieser Hybride aus. Der hohe Wuchs, die schlanken Zweige, die Neben-
blätter und der schwache Flaum an den Spitzen der krautigen Zweige deuten auf S. nigricans;
die auffallend langen Kätzchen und die langhaarigen Squamee lassen eine Betheiligung der
MONOGRAPHIA SALICUM. vd
S. hastata muthmassen. Vielleicht ist S. stenochaclya en Trippelbastard, an wechen sS.
glabra, S. nigricans und S. hastata betheiligt sind”.
Huic quidquam simile in Lapponia numquam legi, quia S. glabra ibi omnino deest.
A SS. hastata— Weiqgeliana Wimmer Sal. europ. p. 218. itaque diversa. Huc autem forsan
referenda quam ”vivam ex horto Berolinensi” habet Wimmer, de qua HarriG (Die Forstl.
Cult. (Suppl) p. 567) suspicatus est, eam S. majalem WBG. et ”S. plylicifoliam capsulis pe-
dicellatis foliis lanceolatis acuminatis glabris” Wirrp. Enum. hort. berol. p. 1003 n. 7 esse.
Differt autem: amentis pedunculatis incurvatis rarifloris, pedunculo foliis paucis parvisque
instructo, capsulis anguste conico-subulatis basi cum pedicello albo-sericeis, squamis pallide
fulvis apice haud nigris sed fuscioribus breve albo-barbatis.
5. S. Mielichhoferi SAUTER (in Regensb. Flora 1849 p. 662): amentis lateralibus foliis
parvis suffultis, & ovali-oblongis densifloris, squamis basi fulvescentibus apice subnigri-
cantibus, antheris violaceis, 2 elongato-cylindraceis subdensifloris, rachi hirsuta, squamis
pallidis plus minus albo-hirsutis, capsulis conico-subulatis, glaberrimis, stylo elongato; fo-
lis supra lucidis saturate viridibus, subtus lete vel pallide viridibus subnitentibus.
— latifolia: foliis ovali-oblongis vel obovatis, basi rotundatis apice breve aut recte aut
suboblique acuminatis, 13 poll. longis fere pollicem latis, costa fulva basi subpube-
scente elevata subtus notatis.
— angustifolia: foliis basi apiceque subequaliter attenuatis longe acuminatis, 2—23 poll.
longis semipollicem latis, margine crenulato-serratis.
Hab. ”in der Tauernkette der Oestreichen Alpen stellenweise ziemlich häufig” KERN. (in litt.) :
Specimina possideo ex St. Jakob im Teferegen und Alpen bei Gies 5400—6400"
In Regensb. Flora 1839 p. 494 Salicem quandam im Reitalpgraben auf dem Dung-
maghd der Schattbachalpe in der Tofern des Grossarlthals in 5000 Seehöhe detectam
sub nomine S. punctatee memorat Sauter, quam deinde a S. hastata et nigricante ortaia in
Flora 1849 p. 662 suspicatus est, eam sub nomine S. Mielichhofert 1. e. describens. ”Amenta
mascula 1” longa et $' crassa, iis S. nigricantis similia sunt, crassiora autem haud albe-
scentia ut in S. hastata sed canescentia, feminea ut in hac specie sed rachis minus villosa,
capsul&e angustiores. Folia juniora ut in S. nigricante, tenuia, glabra, exsiccatione nigri-
cantia, adulta autem ut in S. hastata, sed angustiora, tenuiora, crebrius serrata, utringue
concoloria nitentia” 1. c. dicuntur. Formee sequentes preterea describuntur:
S. laurifolia: frutex simplicior amentis 2 parvis +—Y longis, foliis late ovatis 3—4"
longis.
S. Alavescens: humilis ramosissimus, amentis 2 $' longis, ramis rubro-fluvicantibus, foliis
ellipticis 13” longis.
S. odorata: frutex robustior odorans, ramis gracilibus rufo-brunneis, amentis 1” longis,
foliis lanceolatis.
S. rivularis: frutex humilis, ramis obscure brunneis, foliis parvis lanceolatis.
De hac forma TRAUNSTEINER (Monographie der Weiden von Tirol und Vorarlberg
in Neue Zeitschr. des Ferdinandeums VIII. 1842 p. 87) hec habet: S. glabra wechselt ab
mit beiderseits grinen schmalern Blättern; diese konnte ich wenigstens dem Ansehen nach
von jener nicht unterscheiden, die mir Herr v. MiIELICHHOFER als seine S. punctata zeigte,
EK. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 1. 23
178 N. J. ANDERSSON,
die eine nähere Beobachtung verdient. — E contrario KERNER in litteris: ”S. glabra und
S. subglabra wurden von mir nur auf Kalkalpen beobachtet. In den centralen Schiefer-
alpen scheint sie durch die S. Mielichhoferi vertreten, welche letztere durch beiderseits
gleichfarbige und beiderseits glänzende Blätter, sehr ausgezeichnet ist. Wenn man SS.
Mielichhoferi zu S. nigricans als Varietät zieht, so muss man auch S. glabra Scor. als
Varietät zu S. nigricans bringen. Ich glaube nicht, dass es zweckmässig ist; die S. nigri-
cans umfasst ohnehin noch genug Formen und die Uebersichtlichkeit gewinnt jedenfalls
sehr, wenn man die in der freien Natur immer leicht wieder zu erkennenden S. glabra, S.
subglabra und S. Mielichhoferi als Arten abtrennt”.
Ob folia utrinque viridi-lueida plerumcque sat argute serrata hanc formam facile a
S. glabra (v. S. nigricante) et S. myrsinitide hybridam (WIMMER eam a S. hastata et ni-
gricante ortam censuit, teste KErRN.) putares, itaque S. myrsimitordi lapponica et finmarkicae
analogam. Vetat autem quod sat frequenter occurrit, amenta exacte lateralia, squamee
glabrate, capsule pallide viridule, pedunculus gemmulis nullis preditus e. s. p. Si a
speciebus aliis hujus generis maxime polymorphe forme foliis subtus concoloribus essent
separand&e extra modum multiplicatas mox videremus species sat male cireumseriptas.
Mibhi igitur hec non nisi forma S. glabra solo et loco natali insigniter mutata videtur!
Formam a S. glabra et S. retusa procreatam (S. Fenzlianam) proposuit ill. KERNER.
De hac plura sub S. retusa, auee, suadente Kernero, formas hybridas cum nigricante (= S.
Cotteti), hastata (= S. alpigenam), myrsinitide, (= S. retusoidem), et glauca (= S. eleag-
noidem) alet.
104. Salix clorophana ANDS.
(S. silesiaca—hastata).
S. amentis pedunculatis coetaneis, erecto-patulis, cylindraceis, subrarifloris; pedun-
culo foliis 2—4 parvis instrueto; squamis obtusis, spathulatis ferrugineis, apice longe villo-
sis; capsulis conicis, acutis, glaberrimis, longe pedicellatis, pedicello nectariwmm 4—05-ies
superante, stylo elongato fulvo, stigmatibus integris vel bifidis patulis crassimsculis; foliis
obovato-lanceolatis vel ovalibus, basi attenuatis, apice plus ininus acurninatis, inflexo-
serratis, utrinque subglabris supra saturate viridibus subtus pallidioribus reticulato-venu-
losis, primo pellucido-rufescentibus, demum rigidis obscure viridibus.
Syn. Saliz hastata—silesiaca Wimwm. Jahresb. d. Schles. Gesellsch. 1846 p. 85, 1847 p. 129, Regensb. Flora 1849 p. 44, Denkschr.
1853 p. 165, Fl. v. Schles. ed. 3 p. 201, Sal. europ. p- 212.
— Variat: lejocarpa: capsulis glaberrimis viridibus demum rufescentibus.
— hebecarpa: capsulis passim pubescentibus, foliis latius ovalibus, subtus pube-
scentibus.
Hab. ”in Silesia austriaca: Altvatergebirge unter dem Petersteine und im grossen Kessel,
ubi Krause detexit” (WimmM.). — V. v.
Descr. Frutex 1—3-pedalis, ramis brevibus subtorulosis fuscis glabris divergentibus. Folia 11—
23 poll. longa supra medium fere pollicem lata ovali-oblonga, basi rotundata aut late cuneata, apice
breviter acuminata, crenato-serrata serraturis inflexis, supra triste viridia opaca glabra aut juniora levis-
sime pubescentia, subtus pallidiora v. glaucescentia aut e ceesio-viridia, costa nervisque prominentibus
reticulato-venulosa, levissime puberula aut glabra. Amenta feminea oblongo-cylindracea, subpollicaria, de-
MONOGRAPHIA SALICUM. E If)
mum plus minus laxiflora; pedunculus foliis parvis instructus; squamse obovato-lingulatie, villo primo recto
dein cerispulo subsericeo obsita; capsule conico-subulatir, virides, glabre rarius passim pubescentes, pedi-
cello plus minus elongato, stylo brevi, stigmatibus oblongis fuscioribus.
Aperte e IS. silesiaca et S. hastata hybriditate orta. Ab illa habet folia primo pel-
lucido-rufescentia, breve acuminata, utrinque sepe subconcoloria, adulta obscure viridia,
forma et magnitudine similia, capsulas longiores longius pedicellatas stylo breviori rostra-
tas passim at rarius puberulas, sed a S. hastata folia vulgo lxetius viridia subtus non raro
olaucescentia et crebrius venuloso-reticulata, amenta foliis parvis suffulta magis densiflora,
squamas longe barbato-villosas et capsulas stylo evidentiori rostratas. Sub duabus formis
occurrit, altera magis ad S. hastatam (capsulis glaberrimis brevius pedicellatis, stylo lon-
giori, stigmatibus bifidis, foliis glabris viridioribus subtus glaucescentibus et margine cre-
brius serrulatis), altera magis ad S. silesiacam (capsulis nonnumquam subpilosis, longius
pedicellatis, stylo obsoletiori stigmatibus parvulis, foliis latioribus obscurioribus subinteg-
ris) vergente. ”Preterea tertia adest forma singularis foliis novellis supra pubescentibus
subtus presertim ad costam et venas dense cano-pubescentibus, germinibus in pedicello
medioceri anguste conicis obtusis”. WIMM.
Cel. et amicissimus Prof. Havniensis J. LANGE in Dansk flora ed. 3. p. 738 se formam
Salicis in Jutlandia boreali passim (ex. gr. Broust, Fjerritslev) inter S. cineream et hasta-
tam erescentem et ab iis forsitam hybridam (S. cinereo-hastata Ler) legisse memorat.
Folia ovalia 1. late elliptica obtusa aut brevissime acuminata, serrata, supra obsolete pilo-
siuscula, subtus (presertim in junioribus) incano-tomentosa rugosa; stipulx magna, cor-
dat2e, obsolete serrate. Floribus et capsulis adhuc non observatis de forma hacce nil
certi dici potest.
103. Salix Schrenkiana ANDS.
(S. myrtilloides—hastata).
S. amentis foliato-pedunculatis, erectiusculis, subrarifloris; pedunculo subpollicari,
foliis 2—4 ceteris 2qualibus instructo; rachi glabra, fuscescente; squamis concoloribus apice
saturatius fulvis, obtusiusculis, parce ciliatis v. glabriusculis; capsulis ovato-conicis, obtu-
siusculis, glaberrimis, rufescentibus, longe pedicellatis, pedicello squamam 5-ies superante,
stylo pallidiori mediocri, stigmatibus integris capitellatis fuscioribus; foliis obovato-lingu-
latis, basi attenuatis, margine crenulatis, utringue glaberrimis, supra saturate viridibus, sub-
tus parum pallidioribus venis crebre anastomosantibus impressis venulosis; stipulis parvis.
Syn. Salix hastata var. inundata SCHRENK Siber. Reise d. d. Tundr. d. Samojeden. II. p. 522.
Hab. in terra Samojedorum Asie arctic occidentalis in regione sylvatica (SCHRENK). —— V.
s. herb. Petropol.
Descr. Fruticulus trunco subterraneo crassiusculo, ramis arcuatim adscendentibus glabris fusco-
piceis. Folia elliptico-oblonga basi distincte attenuata apice obtusa, rotundata vel interdum subapiculata,
margine crenata, subtus haud conspicue pallidiora sed venis reticulatis pulchre notata, utrinque glaber-
rima, pollice longiora, semipollicem lata. Amenta lateralia, pedunculata, pedunculo foliis 3—5 instructo;
mascula angusta subpollicaria, pallide flavescentia, squamis obtusiusculis glabris aut parce pilosis; feminea
etiam tenuia, vix pollicaria subrariflora, squamis glaberrimis vel pilis albidis intricatis parce ciliatis, cap-
sulis anguste conicis glaberrimis rufescentibus, pedicello nectarium fere quintuplo superante, stylo evidenti
sed brevi, stigmatibus minimis.
180
N.
J.
ANDERSSON,
Medium inter S. hastatam et S. myrtilloidem exacte tenet, ita ut facile pro hybrida
earum haberi posset.
A SS. hastata formam, consistentiam et nervationem habet foliorum,
que tamen lingulato-obtusata et angustiora, a S. myrtilloide staturam humilem repentem
fruticuli, amenta longius et foliato-pedunculata rariflora rufescentia, squamas glabriusculas
et capsulas parvas longius pedicellatas stigmatibus integris apiculatas, sed stylo evidenti
rostratas.
II.
TII.
LÖRORS
oc DA
DI HI I HI II II
PRADO.
vu UD
FS
Oo 0 va UI UD
Rn OR VD
RTR AA
AR ANuU
Tv
20]
RP ADR PRPAR PEN
[90]
ND
. capensis THBG.
- fragilis L.
. alba L..
5 INET LÄNDER socossedbos
ou SEO Ibdsocosooras
. populifolia ANDS.......
. acmophylla BoIss......
2persica BOSS.
Safsaf FORSK. ... ac
senegalensis MERT. ....
madagascariensis Bog.
. Humboldtiana WiIiLLD.
- Bonplandiana HBK.
6 bare) JYRI ER soc opooboss
. occidentalis Bosc. .....
> UNOMGRE) dög sgssocadeason
. alopecuroides TAuscH.
. undulata EHRH, ........
IK VUSCIT ÄNDS Naos sneress
arguta ÅNDS.
. lancifolia ANDS. ........
pen tan dras Rss .eesskee
. cardiophylla TRAUTV. .
FECUSPIA ATA NS CHAESS FINNAS
. hexandra EHRH.........
viridis FR.
. macrolepis TURCZ. ....
. SoOngarica ÅNDS.........
- longifolia MöHL. . .
. sessilifolia NUTT. ... ..
. Hindsiana BENTH. .....
Vaxifolra REN KÖRSSE
Numeri appositi ordinem specierum in Monographia descriptarum
. tetrasperma ROXB...... pag.
29.
INDEX TABULARUM:
Wo
VIE
VIL
30.
40.
41.
42.
69.
. cinerca L.
- petiolaris SM.
. humilis MARSH
. tristis Arr.
. ambigua
- Camarlensis) SM. .-.....
- pedicellata DESF......
. grandifolia SER. ......
2 STlesS1aca, NVIGLDE ed.
aurila L.
(ÖT II sssosoooasagon
. Wallichiana AÅNDS. ...
. Sieboldiana BL. .......
- brachystachys BENTH.
. discolor MuHL.........
- Geyerlana ANDS.......
- vagans ÅNDS. L.s.s..--
. prolixa ANDS.
somyrtilloidesk i pEsssa
. rugulosa ÅNDS. .......
. hirtula ANDS. ..oc.-.--
. aurora LST.
Ärvvesseree
+ Vversifolia' VBG. -..-e-
. sitchensis SANS........
- argyrocarpa ÅNDS. ...
Ed
sericea MARSH .....
S. Hartwegii BENTH.
0 HOPE IG pabrrssbögsssns
"S. rosmarinifolia L.
. Eriesiana ANDS.......
« Batzeana ANDSE ke
. subalpina FORBES ....
SED STICANSKS Mss krets
. phylicifolia SM. .......
pag. 57.
> 72.8
» 60.
» 65. 73. S
» 69. 79. 8
DAL 76. S
DD TI. S
> 0 8. S
3 fl (98
» 82. 80. S
Dr SED VIII. 81. S
> ID 82. 5
» 86. 87. 8
OA 89. S
Di MD 90. S.
DE Mo 91S
» 100.
» 101. 92: S
» 103. Ser S
» 106. 94. S
» 107. IS
» 108. 96. S
» 110. I GS
» 110.
» 112. 98. S
» 112. 99. S
» vIblet 100. S.
» MIG 101. S.
ALA 102. S.
» 121. 103. S.
» 124.
» 124.
AL
Dr NSL
simul indicant.
" S. Hegetschweileri
. chlorophylla ANDS. pag.
"S. pellita ANDS, ..
. fulerata ANDS..
- macilenta ANDS. ....
. macrocarpa NUTT....
. podophylla ANDS. ...
- chlorostachya TURCZ.
. leptoclados ANDS....
. arbuscula Li... -s--
. arbusculoides ANDS.
. sclerophylla ANDS...
. laurina SM.
. macrorhyncha ANDS.
Schraderiana WIiLLD.
. cordata MuHL........
" S. Mackenziana ...
. Nova Anglia ANDS.
. pyrifolia ANDS.......
.- Bigelowii Torr. AG.
. adenophylla Hook. .
. Barclayi ANDS. .....
padifolia ANDS. .....
IX. 70.” S. Hegetschweileri HEER.
- Miquelii ANDS. ... ..
5 BRT NAN sosnosn
rhamnifolia PALL. ..
pyrolzaefolia LEDEB..
ERUENG. JG gosc00500005
glabra SCOP. ........+
103 (3). S. ” laxiflora KERN.
103(4). S. ” stenostachya KERN.
104. S. chlorophana ÅNDS...
105. S. Schrenkiana ANDS. .
»
1 Salix tetrasperma Roxb -5.S-populifolia Ands-6.S acmophylla Boiss-7.S-persica Boiss-9.S.Safsaf hade
-senesalensis Mert-IL.S capensis Thbs- 2 Smadasas cariensis Boj-13.S Humboldtiana Willd-14.SB onpl andiana HBK.
Ö
J
RK
v
RN
ae
: ar
K Vötensk. Akad. Handl Bå VI. N21 Andersson. Salices. Tafl, IL
J.
Tithotr. nh CCHö islind.
13 Smöra Marsh. — 16 S. ocerdentalis Bose. 17 S.trandra 1.— 18 5 alopecurordes Tausch—19 Samdulata Ehrh.
20 5 Krausei Ands.— 21 S. lucida Manl.— 922 S. arsuta Ands.— 23 S lancwfolia Ands.— 24 5. pentandra i
CM ki
”
Ål
y
lä SER.
4
K VetenskAkad Handl Bd VI. Nrl Andersson. Salices, Tafl. IL
vw
=
; i FOR Tahoe kh O6Höglind.
i 925 5 cardiophylla Trautv 26 S ouspidata Sch-27 Shexandra Ehrh— 28 S fragilis 1.—29 5 viridis Pr.
7 | 30 S-alba L.—51 S blanda Anas.- 52 S babvylonica 1.— 335 5 macrolepis Turez— J4 5. songarica Ands.
J
|
|
fl
£5 lät
[
S
&2 | =
=) =
— [221
S i
=) =
= Do
=< fa
2
=
2
[Jr]
5
HÅ
[==
=
RS
=
SE
Zz
la
2
(=>)
2
i =
-
vv
=
=
=
—-
a
rö
=
=
c2
[öm
SE
G=
=
<
|
Pp
=
3
Kd
fo
>
40.5 pedicellata Desf-41.S grandifolia Ser-42.$. silestaca Wild -43.S. aurita L-44.S.cinerea L.
nd OR I TAR VELA RK Be alt LL AE LAG J LE AREAN EA ERT, FDL FOR FATA TA OIL TA
z [CE BED Lr FETA eV PTL FA PR NE MT
An RA UMGN AV MG KR
EK Votensk Akad Handl Ba VIN: 1. 4
TiRoAr C.C Höglind
ANN caprea L. 46.5 Wallichwama Ands. 47.5. Steboldtana Bl. 48.5 brachystachys Benth. 49.8. discolor Muhl.
0.5.6eyertama Amds. 1 Svagans Ands. 52.5 prolixa Ands. 55.S-myrtilloides 1. 56.5. hirtula Ands — 555-rusulosa Ands.
DT Saurora Last. 58 S versifolia Whs.
j Ha a Havok CR LR EE ER RO AR i KO 0 kat 7 Maden AN AR
Argdg UT Pe DIF debet SIA NRA [FLEET
7; bv å
SCENE Dä by Ming. te
I
DitkE or IGGHöglind
99. 5. sitehensis Sans. 60.5. argyrocarpa Ands. 61 Spetiolaris Sm. ”” NS sericea Marsh. 62.8 hunnlis Marsh.
62" S-Harlwesii Benth. 03 S-tristis Ait 64 S.repens 1. " S.rosmarmifolia 1. 67.8 Patzeana Ands. 66.5 .subalpina Forbes
60.5. ambidua Elrh.66 5. Friestana Ands.
A
Å
BONE
SE ak
WIR
Ho oL |
Nr. Tith.otr.h.C.C-Hogtind
069. Smericans Sm. 10.8 phylctfolia Sm. 12.8. chlorophylla Ands. ” pellita. 73. S fulerata Ands. 15.5 macilenta Ands
- I6.S.macrocarpa Amnds. 11. Spodophylla Ands 18.5 chlotostachya Turez 19.8 -leptoclados Ands.$0.Sarbuscula I
UED NY LE t f | NV
é vet örekönkötat SVAL SUN OR CV
| ER POR Va TALA ed PR TRA LIER 4 Mia Ga
Andersson. Salices. Tafl VIL
A - Å 23 Tito sh06 Höslind
ö1.S. arbusculoides Ands. $2 5 sclerophylla Ands. 69 S-macrorhyncha Anas. 87.5-laurina Sm. 90.5. SchradertanaWw
91.5. cordata Mia. IS Mackenziana Barratt. 92. S Nove Angle Anas. 95.5-pynfolia Ands. 94.5. Biselowti Torr.
95.5. adenophylla Hook. 96.5 Barclay Ands. 97 5 padioha Ands.
i
S
0 SE ST
Va
i
Vy | fo ca
'
|
a 2 Me
y NV F
EO
|
4 | AN
; | |; |
) : NG VA
ul
a My OR
NEED
sv
pd : I
» dust BTG lp Åsa 0 ANA a ANOSOER 4 fp NE ER OR REA RAR ARR vh
RATAR FEGA LATA TES ft MR SE RA LEN GG fb
he
"10 RASA sa lys ANN TENS ENG Ne
ÅR ÖRTER (IE BELT RYKTET TNT ET ho CR
ifs - ra
FR Vetensk Akad. Handl. Bad VI Nul
i Tith.o-tr.n.C.G ind
10" 5. Hesetsehweilerilleer. 96.5 Miqueln Ands 99. S-elegansWwaul. 1008 rhamnifolia Ledeb. [01.S -pyroleefolia Ledeb.
102 5 hastata 1.105. elabra Wwlf > Slaxiflora Kern. ' Sstenostachva Kern.105.S-Schrenktana Ands.
104.5- ehlorophana. Ands.
KONGLIGA SVENSKA
VETENSKAPS-AKADEMIENS
EA CN -D:b-I NoG-A R:
NY FÖLJD.
SJETTE BANDET. ANDRA HÄFTET.
1866.
Lv uu
JJAN GRENEN RR S
sn RS
SE SOUNDS OM Od. CUA GRE GUI | SE
SK : LÖT TN
SR ERAN NYGATA TTR
bo
INNEHÅLL
AF SJETTE BANDETS ANDRA HÄFTE.
Om vegetationen i de högländtaste trakterna af Småland; af J. E. ZETTERSTEDT ........... sid.
Om definitiva integraler mellan imaginära gränser; af C. J. MALMSTEN ...sssnssn sessesresneono sen »
Bidrag till kännedomen om ammoniakaliska Kromföreningar; af P. T. COLEVE ..ssssnsn0. Bö
Anteckningar till Spetsbergens Geografi; af N. DUNÉR och A. E. NORDENSKIÖLD.
JUVE CE NG AL: CN] Ar Re sf Re ER bd je i see lars BYE ras Ear SOA EN SONG RR NR »
Om Trias- och Jura-försteningar från Spetsbergen; af G. LINDSTRÖM. [Med taflorna I—IIT] »
Utkast till Spetsbergens geologi; af A. E. NORDENSKIÖLD. [Med kartorna I, II]......... »
Förberedande undersökningar rörande utförbarheten af en gradmätning på Spetsbergen;
af N. DUNÉR och A. E. NORDENSKIÖLD. [Med en karta] ........... sars NES fe AS »
1—37.
1—18.
1—32.
1.—15.
1—20.
1—35.
1—19.
ERT
é
TONEN a TN SRINNEAN Sida BUEMI hire adarg abb
ars REN u a | | RIAA $ ) pr HERR (ÄRR eg tat. Öl
fs SE Vr Ra Lea ÄRAN 1 0 ES är Md de El siinä selen RA wet. aamolt
ALTOR AN de MROAUNES SV DR FoRQvoT pund
LÅ
(Le HERE SN evo LÄRA T - At Orre ALE Kn LÄR: notan sö vöuins bag
UR 2 ayran hall ARTO ABvAGAON RR SR RAT ertoanbla
nas få FN SAR uadadrodrö alt mna de
DI FAR En | Luv 0 BO started NE
: -
;
KONGL. SVENSKA VETENSKAPS-AKADEMIENS HANDLINGAR. Bandet 6; N:o 2
OM
VEGETATIONEN I DE HÖGLÄNDTASTE
TRAKTERNA AF SMÅLAND.
AF
J. E. ZETTERSTEDT.
TILL K. VET. AKAD. INLEMNAD DEN 28 NOV. 1865.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 2. il
aret ARR
PORTRAIT
- - Na
I anledning af det understöd, som Kongl. Vetenskaps-Akademien beviljat i ock för un-
dersökning af vegetationen i Smålands högländtaste trakter, har jag under den förflutna
sommaren (1865) undersökt Taberg, som besöktes under Juni, Juli och September måna-
der, samt Almesåkra socken jemte de närmast denna socken belägna delar af Barkeryd,
Nässjö, Sandsjö, Bringetofta och Malmbäcks socknar, som besöktes under Juni, Juli och
Augusti månader.
I. Taberg.
Den bergsrygg, som fått namn af Taberg, är ungefär + mil lång och mindre än +
mil bred, samt löper från norr till söder. Genom en liten däld eller ett sänke, som går
tvärtöfver berget, är det afdeladt i två delar, af hvilka den norra är längre och sänker
sig långsamt mot norr, men den södra är alldeles tvärbrant på sydsidan. Båda dessa
delar nå nästan samma höjd, ungeär 1130 fot öfver hafvet”), dock skall den norras hög-
sta punkt vara 8 fot högre än den södras. Då man ser Taberg på afstånd, t. ex. från
vägen mellan Jönköping och Husqvarna, tyckes den norra delen vara något högre; men
detta kan vara en följd af att denna del af berget ända till sin topp klädes af skog, då
deremot den södra delens högsta topp är kal. Taberg är bekant för sin vidsträckta och
praktfulla utsigt. Längst 1 fonden mot norr ser man Omberg höja sig, och det synes
mycket tydligt utefter hela sin längd, liksom man äfvenledes lätt urskiljer Ombergs-
Hjessen. Denna herrliga utsigt visar sig från södra delens nakna topp. På södra och
sydöstra sidan af denna del af berget, som kunde förtjena namn af Tabergs-hufvud, bry-
tes jernmalm ofvan jord, till följe hvaraf sidorna äro nästan lodräta. Bergets ursprung-
liga form torde vara svår att bestämma, ty en betydlig del af detsamma har blifvit bort-
sprängd under de 250 år, som förflutit sedan första brytningen egde rum. All malm
brytes ofvan jord. Ehuru malmen är godartad, är den likväl så fattig, att den eljest knappt
skulle löna arbetskostnaden.
Trakten omkring Taberg är mycket kuperad och jordmånen sandig. Sjelfva berget
är nästan helt och hållet kläddt af skog, dels barrskog dels löfskog. Endast öfversta top-
pen af Tabergshufvud och de sidor, der malmen brytes, äro kala. Löfskogen har en stor
utsträckning på norra och nordöstra delen af berget samt intager större areal än barr-
skogen, som mest finnes på den sydliga och vestra delen. Barrskogens hufvudmassa ut-
göres af Gran (Pinus Abies), dock förekomma öfverallt enstaka Tallar (Pinus silvestris).
Löfskogen består förnämligast af Björk (Betula alba). Mer och mindre sparsamt förekom-
ma Asp (Populus tremula), Rönn (Sorbus aucuparia), Sälg (Salix caprea), Al (Alnus glu-
tinosa), Hassel (Corylus Avellana). På det egentliga berget finnas inga ädlare trädslag och
dess vegetation är' fattig.
1) Taberg har, enligt SKÖLDBERGS Beskrifning öfver Skandinaviska halfön p. 109, 1129 fots absolut höjd,
samt höjer sig 834 fot öfver Wettern och 200 fot öfver den kringliggande trakten.
4 J. EE. ZETTERSTEDT,
På Tabergshufvuds kala topp förekomma 68 phanerogamer och 6 ormbunkar, nemli-
gen buskar af En (Juniperus communis), Gran och Tall samt Chrysanthemum Leucanthe-
mum, Åclillea Millefolium, Artemisia campestris (ytterst sparsamt), Gnaphalium silvaticum,
Antennaria dioica, Erigeron acris, Solidago Virgaurea, Carlina vulgaris, Hieracium Pilosella,
H. Auricula, H. murorum, Taraxzacum officinale, Leontodon hastilis, LC. autumnalis, Galium
boreale, G. verum, Campanula rotundifolia, Prunella vulgaris, Åjuga pyramidalis, Gentiana
campestris,, Veronica serpyllifolia, V. officinalis, V. Chamcedrys, Euphrasia officinalis, Primula
veris, Plantago lanceolata, Pimpinella Saxifraga, Ranunculus acris, Anemone nemorosa, An.
Hepatica, Arabis Thaliana, Polygala vulgaris, Geranium silvaticum, Linum catharticum, Hype-
ricum perforatum, Viola camina, V-. tricolor, Viscaria vulgaris, Dianthus deltoides, Cerastium
semidecandrum, Sedum acre, Epilobium montanum, Alchemilla vulgaris, Fragaria vesca, Po-
tentilla argentea, P. Tormentilla, Geum rivale, Vicia Cracca, Lotus corniculatus, Trifolium
repens, Tr. pratense, Myrtillus nigra, Vaccinium Vitis idea, Calluna vulgaris, Rumex Åce-
tosa, Luzula campestris, Carex precox, Festuca rubra, F. ovina, Poa pratensis, Triodia de-
cumbens, Aira flexuosa, Ågrostis vulgaris, Anthoxanthum odoratum, Nardus stricta, Polypo-
dium vulgare, Cystopteris fragilis, Asplenium Trichomanes, Asplenium viride (sparsamt), Pte-
ris aquilina, Botrychium Lunaria.
Af dessa blommade 26 arter den 7 Juni nemligen: Antennaria dioica, Hieracium
murorum, Taraxacum officinale, Ajuga pyramidalis, Veronica serpyllifolia, V. Chamecedrys,
Plantago lanceolata, Ranunculus acris, Arabis Thaliana, Polygala vulgaris, Geranium silva-
ticum, Viola camna, V-. tricolor, Viscaria vulgaris, Cerastium semidecandrum, Alchemalla vul-
goris, Fragaria vesca, Potentilla Tormentilla, Geum rivale, Lotus corniculatus, Trifolium pra-
tense, Vaccinium Vitis idea, Juniperus communis, Luzula campestris, Anthoxanthum odoratum,
Nardus strieta. Den 18 Juli stodo 32 arter i blomma, nemligen: Chrysanthemum Leucan-
themum, Aclullea Millefolium, Erigeron acris, Hieracium Pilosella, H. Auricula, H. murorum,
Leontodon hastilis, LC. autumnalis, Galium verum, Campanula rotundifolia, Prunella vulgaris,
Gentiana campestris, Huphrasia ofjicinalis, Plantago lanceolata, Pimpinella Saxifraga, Ranun-
culus acris, Polygala vulgaris; Linum catharticum, Dianthus deltoides, Sedum acre, Epuobium
montanum, Potentilla argentea, P. Tormentilla, Lotus corniculatus, Trifolium repens, Tr. pra-
tense, Rumex Åcetosa, Festuca rubra, Poa pratensis, Triodia decumbens, Aira jflexuosa,
Ågrostis vulgaris. Af dessa 32 arter voro blott 7 i blomma den 7 Juni. Den 3 Sep-
tember funnos ännu 16 arter i blomma nemligen: Aclhillea Millefolium, FErigeron acris,
Hieracium Pilosella, Leontodon autumnalis, Galium verum, Campanula rotundifolia, Prunella
vulgaris, Gentiana campestris, Fuphrasia officinalis, Pimpinella Sazxifraga, Ranunculus acris,
Alchemilla vulgaris, Potentilla Tormentilla, Lotus corniculatus, Trifolium repens, Trifolium
pratense '). Alla dessa 16 arter, utom Alchemilla vulgaris, observerades i blomma den 18
Juli, och nämnde Alchemilla samt 4 andra stodo redan i blomma den 7 Juni.
Bland nu uppräknade växter har en art, Asplenium wiride, ett särskildt interesse,
emedan den förut i vårt fädernesland ej blifvit funnen söder om Wermland och Dalarne,
samt kan anses såsom en subalpin fjellväxt, ehuru den ofta stiger upp 1 den egentliga
fjellregionen. Den förekommer endast på Tabergs högre delar, isynnerhet på norra slutt-
1) Under innevarande års September månad har jag i Jönköpingstrakten funnit flere phanerogamer i
blomma, hvilkas rätta blomningstid äro Maj och Juni månader. Så stodo Linnea borealis, Caltha palustris och
Ledum palustre i blomma den 4 September.
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 5
ningen af Tabergshufvud, der den nästan är ymmnigare än Asplenium Trichomanes. I Norge
stiger den ned till. sydligaste delen af Agerhuus Stift, och i medlersta och södra Europa
förekommer den i nästan alla högre bergstrakter, från Harz, Sudeterna och Vogeserna,
till Sierra Nevada, Apenninerna och bergen på Krim. På Dovre fjeld stiger den till björ-
kens öfre gräns, på Pyreneerna öfver trädgränsen och på Sierra Nevada ända till 8000
fots höjd öfver hafvet.
På de vestra sluttningarne af Tabergshufvud växa Artemisia campestris, Veronica spi-
cata, Scleranthus perennis, Torilis Anthriscus. Barrskogen på Taberg har som vanligt en
fattig fora, som är sig lik öfver en stor del af södra och medlersta Sverge. Af slägtet
Pyrola finnas der P. chlorantha, P. minor, P. secunda, P. uniflora; vidare Linnea borealis,
Trientalis europea, Corallorhiza innata, Carex digitata och vid en rännil Chrysosplenium
alternifolium. Några små buskar såsom Myrtillus nigra, M. uliginosa, Vacemium Vitis idea
och Empetrum migrum förekomma allmänt i barrskogarne.
I löfängarne på nordöstra sidan var vegetationen rikare och liknade den man ofta
träffar i björkängar. Der förekomma: Arnica montana, Crepis paludosa, Melampyrum pra-
tense, M. silvaticum, Polygala vulgaris, Geranium silvaticum, Helianthemum vulgare, Melan-
drium silvestre, Örobus vernus, Polygonum viwiparum, Platanthera bifolia, Pl. chlorantha,
Convallaria majalis, C. verticillata (ytterst sparsamt), Majanthemum bifolium, Paris quadri-
folia, Carex montana, Melica nutans, PBotrychium Lunaria, Ophioglossum vulgatum (på ett
enda ställe, men der temligen ymnigt), Lycopodium, Selago.
Utmed Tabergs fot på östra sidan rinner en å, Tabergsån, som börjar i norra än-
dan af den ungefär 3 mil långa Trollemosse, belägen i nordvestra delen af Byarums soc-
ken. Vid Tabergsån växte: Naumburgia thyrsiflora, Barbarea stricta, Cardamine amara,
Impatiens Noli tangere (nära ån), Carex ampullacea, C. stricta; och i densamma funnos flere
vattenväxter såsom Nymphea alba, Myriophyllum alterniflorum, Potamogeton natans, P. ru-
fescens, P. gramineus, P. prelongus samt en monströs form af Ranunculus aquatilis (Ba-
trachium heterophyllum) med dubbla blommor. Denna Ranunkels blomkrona bestod vanli-
gen af 10 kronblad, oregelbundet stälda i två kransar, då omkring 7 kronblad utgjorde
yttre kransen med en vriden ställning i knoppen och 3 den inre. Föröfrigt hade flere
blommor 13 och 14 kronblad, ja en till och med 17. Blomfoderbladen voro ofta 5 lik-
som hos den normala blomman, men jag observerade äfven blommor med 6, 7 till och
med 8 blomfoderblad. Inuti de dubbla blommorna funnos utvecklade ståndare och pistiller.
Längs utmed Tabergsån löper en lägre bergarm, som börjar omedelbart söder om
Tabergshufvud och som håller nära + mil i längd. På denna bergarms östra sluttning
träffas en särdeles intressant och rikhaltig phanerogam vegetation, som har en viss likhet
med vegetationen i Husqvarna branter. Här finnes en brokig samling af löfträd, nemli-
gen utom de ofvannämnda Björk, Asp, Rönn, Sälg, Al, Hassel, äfven Lind (Tilia parvi-
folia), Ask (Frasxinus egcelsior), Hägg (Prunus Padus) samt öfverst på bergarmen Ek
(Quercus Robur), som dock förekommer sparsamt. Äfven förekomma här flere buskar, som
jag ej observerat på det egentliga berget, såsom Viburnum Opulus sparsamt, Lonicera Xy-
losteum och Ribes alpinum i mängd. Följande phanerogamer antecknades: Artemisia cam-
pestris, Cirsium heterophyllum, Lactuca muralis, Crepis paludosa, Hieracium glomeratum, H.
setigerum, Leontodon hastilis, Scabiosa Columbaria (ytterst sparsamt), Valeriana sambucifolia,
Campanula Cervicaria, C. Trachelium, C. latifolia, Echinospermum deflexum (mycket spar-
6 J. E. ZETTERSTEDT,
samt) "), Origanum vulgare, Clinopodium wvulgare, Stachys silvatica, Aegopodium Podagraria,
Åctoea spicata, Dentaria bulbifera, Geranium lucidum, Hypericum montanum, Viola mirabilis,
Silene nutans, Melandrium silvestre, Stellaria Friesiana, Lathyrus silvestris, OÖrobus vernus,
Or. niger, Vicia silvatica, Astragalus glycyphyllus, Humulus Lupulus, Gymnadenia conopsea,
Carez montana, Convallaria Polygonatum och Convallaria multifora med var. bracteata.
Denna märkliga monstrositet, på hvilken små blad eller bracteer utvecklas i blomskaf-
tets spets närmast under blomman, förekommer blandad med den vanliga formen. Brac-
teerna voro vanligen små och utvecklades merendels blott vid en a två blommor på sam-
ma stånd, mest vid de blommor, som hade sin plats mot stjelkens topp. Af Ormbunkar
observerades endast 10 arter, de flesta allmänna, såsom Polypodiwum vulgare, P. Phoegopte-
ris, P. Dryopteris, Polystichum Filix mas., P. spinulosum med var. dilatatum, Cystopteris
fragilis, Woodstia ilvensis, Asplenium Filix femina, Aspl. Trichomanes, Struthiopteris germanica.
Bland dessa nu anförda arter finnes en, som har ett särskildt interesse, och som
man väl knappt kunde hoppas att träffa i Småland, nemligen Kehinospermum deflexum.
Denna utmärkta art, som först urskiljdes af WAHLENBERG och som i vårt fädernesland
hitintills ej blifvit funnen söder om Herjeådalen och Medelpad, förekommer ganska spar-
samt på ett enda ställe på tvärbranta väggar. De största exemplaren hade en höjd af
fulla två fot. Denna art kan anses som en subalpin bergväxt, och förekommer i en stor
del af Europas högre bergstrakter. I Norge finnes den från Finmarken ända ned till
Christiansands Stift och stiger i Drifdalen på Dovre öfver barrträdens gräns, men uppnår
ingenstädes björkens öfre gräns. I medlersta Europa förekommer den på Harz och Sude-
terna, samt vidare längre mot söder i nästan alla bergstrakter af Österrikiska monarkien
till södra Schweiz, Savoyen och Lombardiet, men saknas i hela det vestra Europa (Britti-
ska öarne, Frankrike, Spanien). I det östra Europa torde dess utbredning vara mindre
känd; dock vet man att den förekommer äfven der, såsom 1 Wolhynien och Siebenbärgen.
Det är redan nämndt att vegetationen på denna bergarm liknar den som träffas på
den bergskedja, som sträcker sig utmed Wetterns sydöstra ända och som fått namn af
Husqvarnabergen. Så äro Campanula Trachelium, C. latifolia, Origanum vulgare, Clinopo-
dium vulgare, Stachys silvatica, Actea spicata, Dentaria bulbifera, Geranium lucidum, Hype-
ricum montanum, Viola mirabilis, Örobus vernus, Or. mniger, Vicia silvatica, Astragalus glycy-
phyllus, Convallaria multiflora m. fl. gemensamma för båda bergskedjorna. Hechinospermum
deflexzum är icke funnen i Husqvarnabergen, men deremot finnas många arter der, som saknas
vid Taberg, såsom AÅsperula odorata, Hedera Heliz, Draba muralis, Geranium columbinum,
Vicia pisiformis, Trifolium procumbens, Allium ursinum, Carez silvatica, Festuca gigantea.
Mossvegetationen är relativt mindre rik vid Taberg än den phanerogama, och der
förekommer knappt en enda art, som tyder på en subalpin karakter hos denna bergstrakt,
utom Bartramia Halleriana. Utom traktens allmännaste mossarter antecknades af de
egentliga Musci följande: Encalypta streptocarpa vid jernverket i stor mängd mellan malm-
bitar på de små kullarne, der äfven Barbula convoluta och B. subulata förekomma. Vid
vägkanten i barrskogen strax ofvan verket observerades: Weisia wviridula, Fissidens adian-
thoides, Didymodon rubellus, Barbula subulata, Encalypta ciliata, Aulacomnium androgynum,
Eurhynchium strigosum med var. imbricatum. Högre upp på berget i granskogen träffas
1) Under sommaren 1866 återfanns den mindre sparsamt jemte en varietet med hvita blommor. (Ett
sednare tillägg).
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. ('
Dicranum majus, Grimmia. Hartmanni, Webera albicans, Mnium hornum, Mn. punctatum, en
gracil form af Hypnum filicinum, Hylocomium lorewm: Ilöfängarne funnos på sten Racomi-
trium microcarpum och Hypnum chrysophyllwm, samt på sanka ställen Polytrichum strictum.
Vid vägkanterna nedom berget förekommer Pogonatum urmigerum. På bergsidorna söderut
från Tabergshufvud är mossvegetationen mindre fattig. Der förekommo Barbula tortuosa,
B. subulata, Amphoridium Mougeotii, Ulota crispa (på hassel), Örthotrichum rupestre, Enca-
lypta eiliata, Mnium serratum, Mn. stellare, Bartramia Halleriana, B. pomiformis, Atrichum
undulatum, Neckera crispa, N. complanata, Homalia trichomanoides, Antitrichia curtipendula,
Anomodon viticulosus, Isothecium Myurum, Brachythecium albicans, Br. plumosum, Hurhyn-
chiwm myosuroides, Eurh. piliferum, Plagiothecium nitidulum, Hypnum Sommerfeltii, H. in-
curvatum. — Af Hepaticce, hvilken ordning tyckes vara svagt representerad på Taberg,
observerades endast 12 arter nemligen: Plagiochila asplenioides med forma minor, Scapania
nemorosa, Sc. curta, Jungermannmia quinquedentata, Piilidium ciliare, Radula complanata, Le-
jeunia serpyllifolia, Frullania dilatata, Fr. fragilifolia, Fr. Tamarisci, Preissia commutata,
Fegatella conica, hvilka alla växte på bergen söder om Tabergshufvud, utom Scapania
curta, som blott observerades på det egentliga berget, och Preissia commutata, som växte
vid jernverket tillsammans med Encalypta streptocarpa.
Äfven på Lichener tycktes Taberg vara fattigt. Af dessa observerades blott våra
allmännaste arter och derjemte Collema flaccidum, C. nigrescens (på asp), Leptogium sa-
turninum (på asp), Peltigera polydactyla, P. venosa, Stictina scrobiculata, Sticta pulmonacea,
Pannaria brunnea, Aniphliloma lanuginosum.
II. Almesåkra.
Då jag nu skall söka lemna en fullständigare skildring af vegetationen i Almesåkra,
får jag tillika hembära min hjertliga tacksamhet till herr Possessionaten J. ÅA. BJÖRK på
Fredriksdal och herr Komminister C. F: RYDEMAN för det välvilliga bistånd och de värde-
fulla upplysningar jag af dem erhållit, samt för den gästfrihet jag åtnjutit i deras hem.
Genom herr BJÖRKs godhet att låta sina underhafvande för min räkning afsåga flere olika
trädslag i olika åldrar, har jag blifvit satt i tillfälle att göra noggrannare beräkningar af
de olika trädslagens tillväxt. Herr Pastor RYDEMAN, som sjelf med framgång studerat
botaniken, har visat mig flere af de i Almesåkra sparsammast förekommande växtarter,
såsom Convallaria verticillata, Listera cordata, Tussilago Farfara, och derjemte varit mig
följaktig på flere excursioner.
Almesåkra socken, som håller ungefär 1 mil i längd och nära lika mycket i bredd
på bredaste stället, ligger ungefär vid 57” 32' nordlig Kutud ') och utgör tilläfventyrs den
högländtaste delen äR See Åt norr, öster och söder rinna vattendrag, som komma
från Almesåkra sjöar och mossar, men längs med vestra sidan går en landthöjd. Mot
norr begränsas Almesåkra af Barkeryds socken, i nordost af Nässjö, i öster af Sandsjö, i
söder af Bringetofta och i vester af Malmbäck. Inom Almesåkra finnas flere sjöar. De
4 största äro Almesåkrasjön, Fredriksdalssjön, Storsjön och Spexsjön; men af dessa ligger
blott Almesåkrasjön, som är den minsta, helt och hållet inom socknen, Fredriksdalssjön
nästan helt och hållet, så att blott nordligaste ändans strand tillhör Barkeryd, en betydlig
1) Efter HErRMELINS karta tyckes kyrkan ligga vid denna latitud.
8 J. E. ZETTERSTEDT,
del af Storsjöns strand tillhör Almesåkra, men af Spexsjön blott sydligaste hörnet. Sjöarne
upptaga en betydlig del af arealen, men större yta upptaga dock skogarne, hvilka jemte
löfängarne säkerligen utgöra 3 af socknens hela areal. Trakten är rik på kärr och mossar.
Två stora hvitmossar finnas i Almesåkra, nemligen Almesåkra mosse vid Säfsjöns vestra
strand och Fredriksdals mosse, som är störst, men som till en del tillhör Nässjö socken.
Några höga och betydande berg eller bergåsar finnas ej. Vid södra ändan mot Bringe-
tofta socken går en dalsänkning omgifven på båda sidor af bergåsar med här och der
branta väggar. Norr om Fredriksdal vid sjöns östra strand, finnes en mindre bergkulle,
benämnd Klintaberg, med tvära branter mot sjösidan.
Den högsta punkten i Almesåkra socken är Hule-kulle, utan tvifvel en af de högsta
i Småland. Vid Almesåkra södra gräns höja sig Hjertsöla-backar i Bringetofta socken,
som anses utgöra högsta punkten i Småland "'). Till nära lika höjd med dessa båda höja
sig Skirö kulle i Nässjö socken vid Almesåkras nordöstra gräns och den lilla bergkullen
vid Pustanäs i Malmbäcks socken ej långt från vestra gränsen. Således nå de högsta
punkterna i Almesåkra och i närliggande socknar ungefär samma höjd, men om man af-
ser medelhöjden och sjöarnes niveau, så är säkert Almesåkra den högländtaste bland dem.
Anslår man efter nu kända mätningar de högsta punkterna till ungefär 1140 fot, så torde
medelhöjden af Almesåkra socken kunna uppskattas till mer än 1000 fot öfver hafvet,
och de djupare belägna delarne, såsom Almesåkrasjön, Fredriksdalssjön och Fredriksdals
mosse torde ligga obetydligt lägre.
Klimatet i Smålands högtrakter är märkbart kallare än i den nordligare belägna
Jönköpingstrakten. Denna sednare har dock ej endast sin ringare höjd öfver hafvet, utan
till en del äfven Wettern att tacka för sina blidare vintrar. Almesåkra med närmast
liggande högtrakter har fått namn af ”Snöriket” för sin rikedom på snö under vintern,
och sedan all snö försvunnit vid Jönköping på våren, kan man ännu flere veckor åka på
släde i Almesåkra. Under innevarande år var det tidig vår så i Jönköpingstrakten som
i Almesåkra. Skilnaden i blomningstid mellan båda trakterna var ganska märkbar. Så
stod Trollius europeus den 12 Juni i full blomma öfverallt i Almesåkra, ehuru den redan
en vecka förut var öfverblommad vid Jönköping. Säkert skulle det vara af stort interesse
att ega fullständiga meteorologiska observationer för en af södra Sverges högsta punkter,
och 1 detta fall vågar jag fästa Kongl. Vetenskaps-Akademiens uppmärksamhet på, att
kanske ingen punkt vore lämpligare för observationers anställande, än östra Gydeberg i
Almesåkra. Östra Gydeberg har ett högländt läge med fri utsigt tätt under Hule-kulle,
den högsta punkten i Almesåkra. Som Gydeberg är komministersboställe, så kunde ob-
servationerna här verkställas af en på stället boende tjensteman, som eger tillräcklig bild-
ning och insigt för att handhafva dem. Den nuvarande unge innehafvaren, C. F. RYDE-
MAN, som med håg och framgång egnat sig åt naturvetenskaperna, skulle utan tvifvel
vara synnerligen passande till ett sådant värf. Under medio af Juni månad var tempe-
raturen 1 Almesåkra under natten några gånger under fryspunkten. Under sednare hälf-
ten af Juli var hettan här liksom i det öfriga Sverge högst tryckande och öfversteg + 30”
i skuggan, men sista dagarne af Juli skedde åter ett omslag, så att under mer än en
veckas tid temperaturen om dagarne föga öfversteg + 12” och under nätterna sjönk ned
!) Enligt WIESELGREN i Smålands Beskrifning, III, p. 301.
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 9d
till + 5!) Så häftiga omslag höra utan tvifvel till undantagen, men man kan häraf sluta,
att den låga temperaturen under sommarnätterna måste utesluta från högtrakterna åtskil-
liga växter, som väl trifvas ännu i Öster- och Westergötland, samt att de stränga vin-
trarne och vårarne verka menligt på flere ömtåligare trädslag. Man spårar äfven i vege-
tationen inflytandet af höjden öfver hafvet. I Almesåkra trifvas nästan endast härdiga
växtarter, som utbreda sig i norr ända till Westerbotten och Lappland. Men som jord-
månen är mager och de vidsträckta hvitmossarne i sin mån bidraga att göra klimatet
hårdare, så är svårt att säga, huru mycket som bör tillskrifvas endast höjden öfver hafvet.
Det är en svår fråga att besvara, huru många mil man måste framflytta gränsen mot
norr, för att på en terräng, som föga höjer sig öfver hafvets nivå, träffa en vegetation
likartad med en annan på 1000 fots höjd öfver hafvet. Då utom höjden öfver hafvet och
latituden så många andra vigtiga omständigheter måste tagas i betraktande vid fråga om
en trakts vegetation, så torde det vara omöjligt att fastställa någon allmän regel.
Vegetationen i Almesåkra visar en märkbar likhet med vegetationen 1 Tiveden på
gränsen mellan Nerike och Westergötland. Den ringare höjden öfver hafvet i Tiveden
motväges af den nordligare latituden, och kärren vid Porla helsobrunn hafva en vegeta-
tion, som, ehuru rikare, dock ej obetydligt liknar den i Almesåkra mossar. Jewmför man
vegetationen i Almesåkra med Jönköpingstraktens, så visar sig en betydlig skiljaktighet.
Af alla phanerogamer och ormbunkar, som finnas i Almesåkra, torde det väl knappt
finnas någon art som helt och hållet saknas i Jönköpingstrakten, ehuruväl några, såsom
Ranunculus cassubicus, Pulsatilla vernalis, Sparganium fluitans, Hierochloa borealis, mig
vetterligen ej blifvit funna der. Deremot finnes i Jönköpingstrakten, äfven om man
inskränker den till en ungefär lika stor areal som Almesåkra socken, ett högst betydligt
antal arter, som saknas i Almesåkra. Af dessa tillhöra många förnämligast den sydliga
delen af vårt fädernesland, såsom Filago minima, Cirsium acaule, Scabiosa Columbaria,
Myosotis versicolor, Veronica triphyllos, Anagallis arvensis, Hedera Heliz, Geranium co-
lumbinum, Hypericum montanum, Alchemilla Aphanes, Vicia pisiformis, Orobus niger,
Trifolium procumbens, Mercurialis perennmis, Allium ursinum, Gagea spathacea, Scirpus
setaceus, Carex sivatica, Festuca gigantea, Glyceria plicata. För de flesta af dessa torde
klimatet i Almesåkra vara nog strängt; men äfven om så ej vore förhållandet, skulle
dock många ej trifvas der till följd af jordgrundens beskaffenhet. Andra arter, som
saknas i Almesåkra, men förekomma i Jönköpingstrakten, utestängas visserligen ej ge-
nom klimatets hårdhet, alldenstund de förekomma 1 våra nordligaste provinser, såsom
Lappland, Westerbotten, Jemtland, utan torde här jordgrundens beskaffenhet kunna
antagas såsom hufvudorsak till att de saknas, såsom Campanula latifolia, Myosotis sil-
1) Vid Fredriksdahl gjordes några få thermometer-observationer, nemligen:
Den ONT UIKI TT S VA NIER AS PEPE UR GLES + 89 C.
» 31 Juli större delen af förmiddagen..........sessesss220- + 109
LETTER At or kel) Ob AIN, dr Ra a SLR Ar få + 8?
» 5 än DETT e ST Ar ra LE ars SITA ST MIN a RET + 11?
NAN AT OC KS ORT IS ere soo pga en SR ER SSA se ös ek nr s As + 5,259.
Fredriksdahls källa, som lemnar godt dricksvatten, höll, den 15 Juni jemnt + 7", den 25 Juli + 99 och den 2
Augusti + 9,259.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 2. 2
10 J. E. ZETTERSTEDT,
vatica, Öriganum vulgare, Stachys silvatica, Heracleum Sphondylium, Cicuta virosa, Ery-
simum Meracifolwum, Cardamine hirsuta, Stellaria nemorum, Orobus vernus, Vicia silvatica
m. fl. Den magra jordmånen är utan tvifvel en särdeles verksam orsak till den fattiga
floran i Almesåkra. Så saknas en mängd lundväxter just derföre, att det ej finnes
några egentliga lundar; ty lundar bildas endast på fruktbarare jordmån. Klimatets
stränghet i förening med jordgrundens beskaffenhet utesluter således en mängd växt-
arter, men inga nordiska former komma i stället. Man mötes af en verklig fjell-luft,
men inga fjell-växter; ty trots det kalla klimatet finnes här ej en enda representant
af den högnordiska floran, som ej tillika finnes i Smålands lågländta trakter. Så sak-
nas i Almesåkra Sceptrum carolinum, Betula nana, Carex livida, C. globularis, ehuru de
förekomma i andra trakter af Småland och kunna anses för de mest nordiska former i
hela provinsens flora. Det är således endast negativt eller genom saknaden af en
mängd växter, som finnas 1 lågländtare trakter, som man märker att man här befinner
sig på en viss höjd öfver hafvet. Thermometern är här ett säkrare medel att kontrol-
lera höjden öfver hafvet än observationer på vegetationen.
Redan förut har blifvit nämndt att barrskog och löfskog eller löfängar upptaga
största delen af socknens areal, hvilket vittnar om att så klimat som jordmån lämpa
sig väl för våra vanligaste trädslag, Barrskogen utgöres af Gran (Pinus Abies) och
Tall (Pinus silvestris), båda i myckenhet, dock öfvervägande gran. Löfskogen är här
liksom öfverallt i Sverge, med undantag af södra Sverges bokskogar, mycket glesare
än barrskogen och Björk (Betula alba) utgör här allestädes hufvudmassan. Det löfträd,
som näst björken förekommer ymnigast är Aspen (Populus tremula). Vid sjöstränderna
och på sanka ställen förekommer Al (Alnus glutinosa) till icke obetydlig mängd. Ofver-
allt spridda träffas Rönn (Sorbus Aucuparia) och Sälg (Salix caprea), samt på torra
ställen i löfängarne Hassel (Corylus Avellana). Pil (Salix pentandra) finnes mångenstä-
des i kärren än som träd än som buske. Ek (Quercus Robur) förekommer flerstädes
dock som vanligt spridd och temligen sparsamt, utom i trakten vid Hule, Gydeberg
och Brasbo. Hägg (Prunus Padus) finnes temligen sparsamt i Almesåkra. Vid Gyde-
berg växer den vild i ängarne, men vid Fredriksdahl, der den sparsamt förekommer
vid Fredriksdahls-sjön, är den förmodligen planterad. Vid socknens vestra och södra
gräns har jag träffat den så i Malmbäck som i Bringetofta. Arre (Alnus incana) har
jag endast funnit i ängarne nedom Hule ej långt från Spjervällings såg. Om Hasseln
ej räknas till buskarne utan till träden, dit den väl i anseende till sin storlek bäst
hänföres, så finnes till det minsta tolf trädarter vildt växande i Almesåkra, hvaraf två
barrträd och tio löfträd. Derjemte finnas ännu trenne andra, om hvilka jag ej vågar
afgöra, huruvida de blifvit planterade å de ställen, der de förekomma. Ask (Frazmus
excelsior) växer i ängarne vid Gydeberg och anses der vara vild; men man vet deremot
med visshet, att alla askar, som finnas vid Fredriksdahl äro planterade, äfven de som
växa vid Fredriksdahls-sjöns nordöstra sida långt från boningshus, ty der i närheten
har Fredriksdahls herresäte fordom varit beläget. Alm (Ulmus montana) finnes vid
Brasbo, möjligen vild. Oxel (Sorbus scandica) förekommer flerstädes. Vid Gydeberg
finnes den planterad, men förekommer tillika ej sparsamt i ängarne, der den möjligen
växer vild. Den finnes äfven i närheten af Almesåkra kyrka. Vid Fredriksdahl är
den planterad. De ädlare trädslagen trifvas bäst i ängarne vid Hule, Gydeberg och
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 11
Brasbo, men Linden (Tilia parvifolia), som väl kan anses såsom vårt vackraste vilda
löfträd, har jag ej träffat någorstädes i Almesåkra. Den förekommer dock vild alldeles
invid Almesåkras södra ända, nemligen i Klefs ängar nära Storqvarn i Bringetofta
socken. |
En särskild uppmärksamhet har jag egnat åt trädens tjocklek och ålder samt
verkställt en mängd mätningar, för hvilka fullständigt redogöres i ett vidfogadt bihang").
På grund af der anförda fakta har jag kommit till den öfvertygelsen, att man i all-
mänhet uppskattat trädens ålder för högt och ofta utgått från den origtiga åsigten, att
träden med stigande ålder skulle långsammare tillväxa i tjocklek. Af de i bihanget
anförda beräkningarne har jag tvertom kommit till den slutsats, att ända till en
viss ålder, som för många trädarter tilläfventyrs öfverstiger 100 år, tillväxten för
hvarje år blir allt större och större, så länge trädet är 1 sin fulla vigör. Det är stun-
dom ganska svårt att med säkerhet räkna årsringarne, äfven med tillhjelp af förstorings-
glas. Af de i bihanget anförda beräkningarne äro de, som äro gjorda på tall och gran
tillförlitligast och de på björk minst tillförlitliga. Det tyckes vara en sjelfklar sak, att
trädet under de första åren, då det mest tillväxer på längden och har få blad och få
grenar, proportionsvis mindre tillväxer i tjocklek och att det då både behöfver och
upptager vida mindre näring. Detta bestyrkes ock af årsringarne. De innersta års-
ringarne äro ofta tunnare än utanför liggande, och beräknar man dertill deras olika
periferie, så torde man 1 speciella fall kunna uppvisa att ett träd på nittonde eller
tjugonde året i tjocklek tilltagit tio gånger så mycket som under något af de första
åren. Hos årsringarne finnes ej något stadigt tilltagande eller aftagande i bredd eller
tjocklek, ty trädets tillväxt beror mycket på huru gynsamt året är; men beräknar man
tillökningen 1 periferie derjemte, så kan man nästan anse det för ett oafbrutet tillta-
gande ända till en viss ålder. Det enda träd öfver 100 år”), en gran, hvars årsringar
jag haft tillfälle att räkna, hade de yttersta årsringarne ganska tunna”), men om man
beräknar de ytterstas periferie, som öfversteg åtta fot, så torde dessa tunna ringar
visa en större årlig tillväxt än alla före femtionde året. Mellan femtionde och hun-
drade året tyckes mig tillväxten vara störst hos de trädslag, som sällan hinna 150 års
ålder. Kanske framåtskridandets period är ändå längre för de trädslag, som hos oss
hinna två-, tre- eller fyrahundra års ålder, såsom lindar, ekar, bokar, askar, men jag
har inga fakta att stödja mig vid i detta afseende. Då man vill bedömma träds till-
växt, ingå så många faktorer, att detta hörer till de mest komplicerade beräkningar.
Man måste taga i betraktande klimatet i dess helhet och under olika årstider, isynner-
het temperatur och nederbörd, men kanske äfven klara och mulna dagar, belysning af
solen, mer eller mindre skyddadt läge i afseende på vindarne m. m. Jordgrundens be-
skaffenhet är af stor vigt, huruvida den är bördig eller mager, fuktig eller torr, samt
det större eller mindre djup der hälleberg möter. Dessutom måste man särskildt göra
beräkningar för hvarje olika trädart, taga i betraktande olika års inflytande och den
olika verkan på trädet under olika lefnadsperioder, huruvida trädet delar sig i starka
hufvudarmar, då det tyckes växa fortare på tjockleken, m. m. Slutligen tillkommer
!) Se nedanföre Bihang N:o 1.
2) d:0o d:o
3) d:o d:o
12 J. En. ZETTERSTEDT,
äfven att taga i betraktande djurverldens inverkan, då bladen förtäras af insektlarver
eller rötterna angripas af dylika fiender, hvilket allt, om ock ej dödande, likväl verkar
hämmande på trädets utveckling. Dessa svårigheter torde väl vara orsaken till att
Sverges botanici egnat så ringa uppmärksamhet åt trädens tillväxt. Ingen botanicus
har haft tillfälle att under en följd af år göra undersökningar efter samma plan i olika
trakter af Sverge. Lika litet som WAHLENBERGS Flora lapponica skulle vara tjenlig för
den, som studerar Skånes vegetation, lika litet kan man från noggranna observationer
på träden i Lappland sluta sig till trädens ålder och tillväxt i Skåne. Alla de i bi-
hanget gjorda beräkningar gälla trädvegetationen 1 Almesåkra socken, och således gälla
de konklusioner, jag söker vinna af de gjorda beräkningarne, endast trädvegetationen
i Smålands högtrakt. Tallen tyckes fortare tillväxa i tjocklek än granen och torde i
medeltal på tjugu år hinna en omkrets af en fot, tre till fyra tum, då granen på sam-
ma tidlängd blir en fot i omkrets. Till detta resultat bidrager mycket tallens tjockare
bark. Aspen tilväxer fort och torde ungefär stå i linie med granen; men björken till-
växer långsammare. Vid fyrtio års ålder torde barrträden i medeltal hålla en tjocklek
af ungefär 3 fot. De två tallar öfver åttio år, hvilkas årsringar jag räknat, höllo be-
tydligt öfver sju fot i omkrets '). Ehuru jag ej i Almesåkra träffat någon tall 100 år
gammal, så lägger säkert klimatet intet hinder i vägen för uppnåendet af denna ålder.
De tjockaste granarne hinna en ålder af 120 år och möjligen ännu mer. De äldsta
asparne närma sig 100 år och de aldra största björkarne äfvenledes. Den största sälgen,
som i omkrets vid marken håller sex fot, har ett mycket äldrigt utseende, men är väl
ej mer än cirka sjuttio år, och de största rönnarne torde komma den nära 1 ålder.
De största alarne äro väl bortåt hundra år och den största oxeln torde vara några tio-
tal mer än ett sekel. Några ekar och askar hinna större omfång än andra träd. De
äldsta individerna, som öfverstiga 16 fot 1 omkrets, torde vara ungefär 200 år gamla.
Emedan träden helst afverkas, då de ännu äro i sin fulla kraft, kan man taga för gif-
vet, att endast ett fåtal individer tillåtas att hinna sitt maximum. Det skulle derföre
vara förhastadt att efter de träd, som finnas i en ort, vilja afgöra, huru hög ålder och
tjocklek hvarje trädslag der kan uppnå. Blott i närheten af herrgårdar, t. ex. 1 par-
ker och alléer, samt på svårtillgängliga ställen, få gamla träd stå qvar tills de af sig
sjelfva börja dö ut. Den mängd af gamla ekar, som fordom fanns tillfölje af vår lag-
stiftning, förminskas år från år.
Af buskartade växter träffas i Almesåkra alla arter af Fricinec, som tillhöra södra
och mellersta Sverge, såsom Moyrtillus nigra, M. uliginosa, Vaccinium Vitis-idea, Ar-
ctostaphylos officinalis, ÖOxycoccus palustris, Andromeda polifolia, Ledum palustre, Calluna
vulgaris, Erica Tetraliz. Af dessa utgöra Myrtillus migra och Vaccinium Vitis-idea jemte
gran och tall hufvudmassan af vegetationen i barrskogarne. Calluna vulgaris är myc-
ket ymnig så i kärren som på torrare mark, Oxycoccus palustris finnes temligen ymnigt
i kärren, och Myrtillus uliginosa fmnes flerstädes i myckenhet, synnerligen vid kärrens
kanter. De öfriga äro deremot mindre ymniga. Utom de nu nämnda arterna af Eri-
cinee förekommer blott ett fåtal buskväxter, hvilka nästan alla äro allmänna i Skandi-
navien, såsom Juniperus communis, Myrica Gale och Empetrum nigrum, hvilka före-
1) Jemför Bihanget N:o 1.
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 13
komma ymnigt; Rhamnus Frangula, Rubus ideus, Salix einerea, S. murita, S. migricans,
S. repens, som förekomma mer och mindre spridda; samt Viburnum Opulus och Rosa
mollissima, som äro sparsamma. Strax utom Almesåkra gräns har jag i Klefs ängar
nära Storqvarn i Bringetofta socken observerat Lomicera Xylosteum och Ribes alpinum.
Till buskartade växter kunna äfven räknas de i skogarne växande Lummerarterna (Ly-
copodium clavatum, L. annotinum, LT. Selago).
I ängarne förekommer väl en mängd växtarter, men de flesta af dem äro all-
männa öfver hela Skandinavien. Utom ofvannämnda träd- och buskarter må följande
nämnas såsom utmärkande för ämgarne: ÄArnica montana (i stor mängd), Antennaria
dioica, Solidago Virgaurea, Cirstum palustre, C. heterophyllum, Scorzonera humilis, Crepis
paludosa, Ajuga pyranvidalis, Gentiana campestris, Veronica Chamcwedrys, Melampyrum
pratense, M. silvaticum, Anemone nemorosa, Trollius ewropceus, Polygala vulgaris, Gera-
num silvaticum, Hypericum quadrangulwm, Viola silvatica, Stellaria graminea, Arenaria
trinervia, Chamonerion angustifolium, Alchenvilla vulgaris, Potentilla Tormentilla, Geum
rivale, Orobus tuberosus, Pyrola minor och P. rotundifolia (båda spridda), Convallaria
majalis, Majanthemum bifolium, Carex digitatu, flere af våra vanligaste gräs såsom Poa
pratensis, P. nemoralis, Aira ccespitosa, A. flexuosa, Anthoxanthum odoratum, samt Equwi-
setum pratense och E. silvaticum. De naturliga ängarne äro i allmänhet magra och på
de magraste fläckarne förekomma allestädes Myrtillus nigra, Vaccinium Vitis-1dea och
Calluna vulgaris. Ängarne vid Hule, Gydeberg och Brasbo äro fruktbarare och der
tillkomma åtskilliga arter såsom Campanula Trachelium, Thalictrum flavum, Helianthe-
mum vulgare, Convallaria verticillata, Orchis maculata, Platanthera chlorantha, Listera
ovata, Carex fulva, hvilka tyckas antyda, att jordgrunden ej är så kalkfattig der som
annorstädes. Såsom ett bevis på markens ringa kalkhalt torde kunna anföras, att jag
ej sett en enda landsnäcka i Almesåkra, utan blott träffat några spridda individer af
Limazx, samt blott en enda sötvattensnäcka, Cyclas cornea, i Storsjön. I Fredriksdahls-
sjön och Almesåkra-sjön har ej en enda snäckart blifvit observerad.
I åkrar växa: Tripleurospermum inodorum, Anthemis arvensis, Artemisia vulgaris,
Centaurea Cyanus, Carduus crispus, Cirsium arvense, Lapsana communis, Crepis tectorum,
Galium Aparine, Myosotis arvensis, Mentha arvensis, Stachys palustris, Lamium pur-
pureum, L. amplexicaule, Galeopsis Ladanum, G. Tetrahit, G. versicolor, Veronica arvensis,
V. agrestis, Odontites rubra, Rhinanthus major, Fumaria officinalis, Brassica campestris,
Sinapis arvensis, Erysimum cheiranthoides, Raphanus Rhaphanistrum, Capsella Bursa-
pastoris, Thlaspi arvense, Camelina foetida, Draba verna, Viola tricolor med var. arven-
sis, Agrostemma Githago, Stellaria media, Spergula arvensis, Vicia villosa, V. Cracca, V.
angustifolia, Ervum hirsutum, Seleranthus annuwus, Polygonum Lapathifolium, P. Convol-
vulus, Rumex Acetosella, Lolium Linicola, Bromus secalinus, Apera Spica-venti. De
flesta af dessa äro allmänna, men några förekomma sparsamt. Alla äro härdiga växter
och utbreda sig långt mot norden.
I barrskogarne finnas: Campanula rotundifolia, Veronica Chamcwdrys, Melampyrum
pratense, Trientalis europea, Anemone nemorosa, Ozxalis Acetosella, Viola silvatica, Fra-
garia vesca (der skog blifvit borthuggen), Potentilla Tormentilla, Orobus tuberosus, Myr-
tillus nigra, Vaccinium Väitis-idea, Pyrola secunda, P. uniflora, Empetrum nigrum, Juni-
perus communis, Majanthemum bifolium, Luzula pilosa, Carex stellulata (på sidländta
14 J. E. ZETTERSTEDT,
ställen), Anthoxanthum odoratum. Hieracium murorum och H. cesium fmnas äfven der
och hvar samt Pyrola chlorantha spridd. Circea alpina fmnes på några ställen ej
sparsamt; ytterst sällsynta äro deremot Listera cordata och Corallorhiza innata. Af
de ofvannämnda träffas Myrtillus nigra och Vaccinium Vitis-idea i största mängd. Der-
jemte trifvas flere af våra vanligaste ormbunkar väl uti barrskogarne, såsom Polypodium
Phoegopteris, P. Dryopteris, Polysthicum spinulosum, Asplenium Filix-ferina, Ptieris aqwi-
lina, den ymmigaste bland dem alla, samt våra vanligaste Lummerarter, Lycopodium
Selago, L. annotinum, EL. eclavatum.
Almesåkra socken är rik på kärr och mossar. De stora mossarne äro hvitmossar
och visa mycken öfverensstämmelse i afseende på vegetationen. Den största är Fred-
riksdahls mosse och derefter Almesåkra mosse, som ligger vid Säfsjöns vestra strand.
Vid vestra gränsen af Almesåkra i närheten af Pustanäs i Malmbäcks socken finnas
flere vidsträckta hvitmossar, hvilka ligga betydligt högre än de nyssnämnda stora mos-
sarne i Almesåkra. Jag har egnat en synmerlig uppmärksamhet åt mossarnes vegeta-
tion i förhoppning att der finna flere nordiska växtformer, såsom de redan förut i Små-
land observerade Betula nana och Carex livida, men förgäfves. Den phanerogama floran
utgöres nästan helt och hållet af sådana arter, som på liknande lokaler förekomma
öfver hela Skandinavien. Som nästan alla kärrväxter återfinnas i Fredriksdahls stora
mosse, skall jag försöka lemna en fullständig skildring af densammas vegetation. Träd-
vegetationen utgöres af några glest stående små tallar och buskar af björk; dock äro
stora sträckor alldeles öppna. Hufvudmassan af den phanerogama vegetationen i den
öppna mossen utgöres af Eriophorum vaginatum. Ställvis förekomma Calluna vulgaris,
Empetrum nigrum, Trichophorum ccespitosum i betydande massa. Af mossorna utgöra
endast Sphagna någon betydande massa, men dessa äro också så mycket ymnigare. På
de sankaste ställen förekommer ymnigt Sphagnum cuspidatum, utgör der ensam vege-
tationen och förbereder så småningom en relativt fastare grund, der de öfriga Sphagna
jemte åtskilliga phanerogamer så småningom bofästa sig. Sphagnum acutifolwm och Sph.
cymbifolium äro allmänna, Sphagnum molluscum och Sph. rubellum uppträda fäcktals i
stor mängd. En enda laf, Cladonia rhangiferina, förekommer i stora massor. I mos-
sens kanter är vegetationen rikare än ute på öppna mossen. Hypna och Carices blifva
här talrikare, Myrica Gale och Myrtillus uliginosa förekomma i myckenhet och vissa
arter trifvas blott i kanterna såsom Eriophorum latifolium och Carex vaginata. Utom
nu nämnda arter träffas i Fredriksdahls mosse följande phanerogamer: Galwum palustre,
G. uliginosum, Pedicularis silvatica, Pinguicula vulgaris, Viola palustris, Drosera rotundi-
folia, Bubus Chamoemorus, Comarum palustre, Potentilla T ormentilla, Ögzycoccus palustris,
Andromeda polifolia, Erica Tetraliz, Ledum palustre, Salix aurita, S. repens, Bhyncho-
spora alba, Trichophorum alpinum, Eriophorum angustifolium, samt några Carices, så-
som Carex flava, C. panicea, C. limosa, C. vulgaris, C. canescens, C. chordorhiza, C. dioica,
C. pauciflora. Den i sjöarne vanliga Equisetum fluviatile finnes der äfven. Några af
dessa arter förekomma spridda, såsom Pedicularis silvatica och Pingwicula vulgaris, men
de festa träffas i mängd.
Hvitmossarne 1 Almesåkra hafva den storlek och utsträckning att de, genom de
frostskador som uppstå och fortledas genom dem, betydligt kunna inverka på de när-
liggande odlade fälten. Så händer ibland vid Fredriksdahl att rågen tager skada af
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 15
kölden, och ehuru kornen till det yttre tyckas felfria, kan man endast med svårighet
baka bröd af dem. Att torrlägga dessa mossar och på ett eller annat sätt göra dem
fruktbringande är landtmannens uppgift, men ofta möta i detta fall stora svårigheter.
Lager hopar sig på lager af hvitmossa och i Fredriksdahls mosse har man förgäfves
sökt att nå fast botten med en femton alnar lång stång. Sphagna upptaga vatten i
myckenhet, men släppa det ej bort, utan fortväxa lager på lager, så att en vidsträck-
tare vattensjuk hvitmosse är högre på midten än i kanterna och höjer sig stundom
ganska märkbart öfver en alldeles vid dess sida liggande gräsvuxen mark, som dock
är fast och föga vattensjuk. Detta är lätt att se vid nordöstra ändan af Almesåkra
mosse.
Sphagna ega en underbar förmåga att hastigt suga till sig vatten och behålla
det i sina celler, samt derjemte länge stå emot förruttnelse. Om man sätter nedre
ändan af ett Sphagnumstånd i vatten, så uppsuges hastigt vatten till de öfversta de-
larne, och detta eger äfven rum om man vänder mossan upp och ned. Märkligt är
att denna egenskap att uppsupa vatten ej allenast tillkommer de lefvande Sphagnum-
stånden utan äfven de torkade och döda fragmenter af Sphagnum, som dana de nedre
lagren af Sphagnumtorfven. De olika arternas mättningskapacitet torde vara något
olika. Jag har endast gjort försök med Sphagnum acutifolium och Sph. cymbifolium.
En tufva af Sphagnum acutifolium, som torr vägde fyra ort, vägde, sedan den nedifrån
blifvit mättad med vatten 32 ort'). En mindre tufva af Sphagnum cymbifolium, som
torr vägde 1,25 ort, vägde, sedan den nedifrån blifvit mättad med vatten, fulla 19 ort.
Denna absorberande förmåga gör att Sphagna i bergstrakter, der luften innehåller be-
tydlig mängd med fuktighet, uppsupa tillräckligt med fuktighet ur luften och tillika
upptaga och behålla det vatten, som nedsilar utefter bergväggarne, så att de der väl
trifvas på branta klippafsatser. Så är förhållandet i Pyreneerna, der Sphagna nästan
uteslutande förekomma på bergsidor, och 1 norska fjellen träffas de ofta på sådana lo-
kaler. GRISEBACH anser att Sphagna alldeles äro undandragna herradömet af de krafter,
som upplösa alla organismer efter deras död och som tidigare eller sednare förvandla
de döda växter, som äro utsatta för den atmosferiska luften, till en formlös massa, till
jord. Detta påstående torde vara allt för djerft; men säkert är att Sphagna tillfölje af
sin egendomliga inre struktur länge, ja kanske århundraden, trotsa vattnets förstörande
verkningar, och de kunna alltid med lätthet urskiljas, så i äldre som yngre torfbild-
ningar.
För att allsidigt kunna verkställa undersökningar af torfmossarne fordras vidt-
omfattande kunskaper, särdeles i växtanatomi och geognosi samt äfven instrumenter
för att få upp torf från vederbörligt djup. Jag har förut nämnt att man i Fredriks-
dahls mosse ej träffat botten med en femton alnar lång stång. Kunde man få upp
torfprofver från detta djup och alla växtarters och växtdelars anatomi vore tillräckligt
förtydligad genom upplysande plancher, hvilket är långt ifrån att vara händelsen, så
skulle säkert undersökningar af torfven från detta djup erbjuda mycket af intresse.
Det är troligt att en del vegetabilier genom det tryck och de kemiska processer, som
1 För att denna tufva skulle hålla bättre tillsammans, hade jag ej fullkomligt rensat den mellan stjelkarne
från inblandade strån och blad af Eriophorum vaginatum. Detta har utan tvifvel i sin mån bidragit till
de nog skiljaktiga resultaterna vid försöket med de båda arterna.
16 JA BJ ZRTNTERSTEDT,;
verkat under en lång följd af år, blifvit oigenkänneliga, men vissa träd- eller buskarter,
samt Carices och framför alla andra Sphagna torde ändock lemna tydliga spår efter
sin tillvaro. Utan tvifvel var vegetationen delvis en annan, då dessa på djupet lig-
gande lager sågo dagen. Då jag ej varit i tillfälle att taga torfprofver från betydligare
djup, har jag tagit tio på ytan och tio på en fots djup från olika ställen i den öppna
delen af Fredriksdahls mosse. Dessa torfprofver har jag noggrannare wundersökt
med mikroskopets tillhjelp och resultaterna af dessa undersökningar anföras i ett
vidfogadt bihang '). De festa utgjordes till sin hufvudmassa af Sphagna och derjemte
förekommo talrika fragmenter af de i mossen ymmnigaste phanerogamerna och af några
kryptogamer. Den stora fuktighet, som Sphagna ständigt bibehålla, gör att åtskilliga
phanerogamer och mossor just bland dem fästa sin bostad, så att alltid några lemmin-
gar af andra växter finnas bland Sphagnumtorfven, som genomdrages af de andra väx-
ternas stjelkar och rötter: Ingen phanerogam växt förekom till sådan myckenhet som
Eriophorum vaginatum. Man träffar mycket ofta i torfven denna Eriophorums rotfibrer,
som der äro platta bandlika, än mörka ända till svarta, än ljusare. Dessa rotfibrer
tyckas längre stå emot förruttnelse och förstörimg än växtens blad och strån, hvilket
till en del torde bero derpå, att de i slammet bland Sphagnum äro bättre skyddade
mot luftens inverkan. Talrika fragmenter funnos äfven af Calluna vulgaris, synnerligen
af stammens nedre del, men äfven yngre qvistar och urskiljbara bladfragmenter. Tyd-
ligen urskiljbara fragmenter träffades af Ozycoccus, Andromeda, Empetrum och Tricho-
phorum ccespitosum. Af kryptogamerna förekommo utom Sphagna blott urskiljbara
fragmenter af Cladomia rhangiferina och några få mossor. Utan tvifvel bidraga alla i
mossarne förekommande arter i sin mån till torfbildningen, ehuru endast ett mindre
antal kan urskiljas vid undersökningarne af torfven, då de till sin byggnad lösare ar-
terna snart förstöras af luftens och vattnets inverkan.
Det är tilläfventyrs svårt att göra sig en bild af de förändringar, som hvitmos-
sarnes vegetation under århundraden genomgått, men jag tror att ett noggrannt 1iakt-
tagande af det som nu passerar under våra ögon, gifver oss 1 viss mån en någorlunda
tillfredsställande fingervisning angående det som fordom egt rum. Hvitmossarne i Små-
lands högtrakt hafva efter all sannolikhet i fordna tider varit sjöar och skogsgölar och
den primära vegetationen 1 så fall vattenväxter, såsom arter aft Potamogeton, Spargamum,
Myriophyllum, Nymphea, Nuphar m. fl. Sådana skogsgölar omgifvas ofta i kanterna
af några Hypnumarter, förnämligast Hypnum jfluitans, som lefva nedsänkta under vatt-
net. Så småningom börjar nu Sphagnum-vegetationen, och den art som förekommer på
de mest vattensjuka ställen är Sphagnum cuspidatum. Denna art lefver nästan alldeles
nedsänkt i vattnet och är oftast mjuk, men stundom blifva stjelkarne styfvare och
kunna nå ända till alns längd. Då platsen blifvit något torrare, infinna sig äfven an-
dra arter af Sphagnum, isynnerhet Sphagnum acutifolium, samt åtskilliga mossor, som
mer och mindre ymnigt förekomma i hvitmossarne, såsom Dicranum Schraderi, Aula-
comnium palustre, Polytrichum strictum m. ff. Samtidigt komma nu halfgräs, såsom
Eriophorum vaginatum, Trichophorum ccespitosum, Tr. alpinum, Here Carices, flere Eri-
cinee, såsom Calluna, ÖOszycoccus, Andromeda, Erica Tetraliz och något sednare Myr-
tillus uliginosa, vidare Drosera, Empetrum m. fl. växter och slutligen buskar af tall
!) Jemför Bihanget N:o 2.
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 17
och björk. Om Sphagnummossen är djup, nå dock hvarken tallen eller björken någon
betydligare ålder, utan dö för det mesta bort som buskar.
Vid källsåg ') växa: Montia fontana, Stellaria wliginosa, Cardamine amara.
På sjöarnes stränder träffas en mängd växter, som här hafva sin hufvudstation.
På sina ställen träffas träd ända imvid stranden, mest Al. Diverse buskar förekomma
ifvenledes nära invid stranden, såsom Saliz pentandra, S. cinerea, S. auwrita, S. repens,
Myrica Gale, Myrtillus uwliginosa. Ungefär 40 arter phanerogamer kunna anses mer
eller mindre karakteristiska för sjöstränderna. De fyra största sjöarne, Almes-
åkrasjön, Fredriksdahlssjön, Storsjön och Spexsjön har jag noggrannare undersökt,
men af de båda sistnämnda blott de delar, som höra till Almesåkra socken. En del
arter har jag observerat på stränderna af alla fyra sjöarne”), såsom Galium palustre,
Veronica scutellata, Naumburgia thyrsiflora, Banunculus Flammula var. reptans, som är
en särdeles karakteristisk form för sjöstränderna och förekommer 1 stor mängd, Ly-
thrum Salicaria, Juncus filiformis, J. supinus, Heleocharis palustris. Många arter har jag
antecknat på stränderna af två eller tre af dessa sjöar, såsom Tussilago Farfara, säll-
synt på stranden af Almesåkrasjön och Storsjön, Myosotis ccespitosa, Mentha arvensis,
Scutellaria galericulata, Lysimachia vulgaris, Littorella lacustris, som är ymnig på Fred-
riksdahlssjöns och Almesåkrasjöns stränder men mycket sällsynt vid Spexsjön, Peuceda-
num palustre, Subularia aquatica flerstädes i mängd, Viola palustris, Drosera intermedia
sällsynt på stränderna af Fredriksdahlssjön och Almesåkrasjön, Comarum palustre, Myr-
tillus uliginosa, Polygonum amplibium var. terrestre, P. Persicaria, P. Hydropiper, Salix
pentandra, S. aurita, Myrica Gale, Juncus” alpinus i mängd, J. bufomius, Heleocharis
acicularis, Carex ampullacea, C. Oederi med var. pygmea, C. acuta, C. stricta, C. vul-
garis, Glyceria fluitans, Molinia cceruwlea, Calamagrostis lanceolata, Agrostis canina, Alo-
pecurus gemiculatus, Lycopodium inundatum, som är temligen sällsynt på stränderna af
Almesåkrasjön och Fredriksdahlssjön. Några arter äro blott funna vid en af sjöarne, t. ex.
Narsturtium palustre, Carex filiformis och Calamagrostis epigejos endast vid Fredriksdahls-
sjön, Hierochloa borealis blott vid Almesåkrasjön och Bidens tripartita vid Spexsjön.
I sjöarne förekommer blott ett fåtal växter och den fattigaste vattenfloran har
Almesåkrasjön. Så finnes i denna sjö ingen Potamogeton, och Nuphar luteum samt
Scirpus lacustris äro sparsamma. Några arter äro gemensamma för alla fyra sjöarne hb
såsom Lobelia Dortmanna, Nuphar lWuteum, Myriophyllum alternifforum, Scirpus lacu-
stris, Phragnvites comnvunis, Equwisetum fluviatile. Några arter förekomma i två eller tre
af sjöarne, såsom Nymphea alba, Potamogeton natans, P. gramineus, P. perfoliatus, Spar-
gamum fluitans. Några arter observerades blott i en af sjöarne, såsom Potamogeton
prelongus blott i Spexsjön, Isoötes echwnospora blott i Storsjön.
I afseende på vegetationen å de högsta punkterna i Almesåkra och i kringliggande
socknar må anmärkas, att jag der endast träffat 1 hela orten allmänna växtarter. Så
är förhållandet med Hjertsöla backar, som ända mot öfversta platån äro beklädda af
1) Källsåg kallas sådana vattensjuka fläckar, som på en i öfrigt fast mark uppkomma, när eu eller flera käll-
ådror framtränga nära jordytan och der utbreda sig på ett större eller mindre område. TI vissa trakter före-
komma källsåg allmänt i backsluttningar.
2) Jemför Bihanget N:o 3.
3) Jemför Bihanget N:o 3.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 2. 2
18 J. E. ZETTERSTEDT,
barrskog, mest gran, och man träffar der den vanliga skogsvegetationen. Skirö kulle
är till en del klädd af skog och har alldeles samma vegetation, som andra torra skog-
klädda backar i trakten. Man har der en vidsträckt utsigt, som är synnerligen vacker,
då man vänder sig mot Spexsjön. Hule kulle, som på ena sidan är skogklädd ända
mot toppen har äfvenledes en helt trivial vegetation; men som denna punkt är den
högsta i Almesåkra socken och ungefär af samma höjd som öfversta toppen af Taberg,
har jag för jemförelses skull antecknat alla växtarter, som observerades på den träd-
lösa delen af öfversta kullen. Buskar förekomma af En, Tall och Gran, samt några
små några tum höga buskar af Björk, Sälg och Gråvide (Salix awrita). Jemte dessa
förekomma följande phanerogamer och ormbunkar: Chrysanthemum Leucanthemum, Ar-
mica montana, Gnaphalium silvaticum, Antennaria dioica, Solidago Virgaurea, Hieracium
Pilosella, H. vulgatum, Galium uliginosum, Campanula rotundifolia, Prunella vulgaris,
Ajuga pyramidalis, Veronica officinalis, V. Chamwedrys, Euphrasia officinalis, Melampy-
rum pratense, Plantago lanceolata, Pimpinella Saxifraga, Ranunculus acris, Anemone ne-
morosa, Polygala vulgaris, Hypericum quadrangulum, Alchemilla vulgaris, Rubus idmeus,
Fragaria wvesca, Potentilla Tormentilla, Orobus tuberosus, Vicia Cracca, Lotus cormicu-
latus, Trifolium repens, Tr. pratense, Myrtillus nigra, M. uliginosa, Vaccinium Vitis-idea,
Calluna vulgaris, Empetrum nigrum, Rumex Acetosella, Luzula puosa, LC. campestris,
Carex pilulifera, Festuca ovina, Poa pratensis, Triodia decumbens, Ara flexuosa, Agro-
stis vulgaris, Anthoxanthum odoratum, Pteris aquilina, Lycopodium elavatum, tillsammans
51 arter phanerogamer och 2 ormbunkar. Af dessa stodo 15 arter i blomma den 16
Juni, nemligen: Antennaria dioica, Hieracvium Pilosella, Ajuga pyramidalis, Veronica
Chamcdrys, Plantago lanceolata, Ranunculus acris, Polygala vulgaris, Alchemilla vulgaris,
Fragaria vesca, Potentilla Tormentilla, Orobus tuberosus, Lotus corniculatus, Vaccinium
Vitis-idea, Luzula campestris (med blommor och frukt), Anthoxanthum odoratum. Den
5 Augusti voro 21 arter i blomma, nemligen: Chrysanthemum Leucanthemum, Gnapha-
lium silvaticum, Hieracium Pilosella, H. vulgatum, Galium uliginosum, Campanula ro-
tundifolia, Prumnella vulgaris, Veronica officinalis (några få blommor, mest frukt), Hu-
phrasia officinalis, Melampyrum pratense, Pimpinella Sazxifraga, Polygala vulgaris, Hype-
ricum quadrangulum, Potentilla Tormentilla, Lotus cormculatus, Trifolium repens, Tr.
pratense, Calluna vulgaris, Rumex Acetosella, Triodia decumbens, Agrostis vulgaris, af
hvilka 4 arter redan stodo i blomma den 16 Juni.
Jemför man den phanerogama vegetationen på Hule kulle med .den på öfversta
toppen af Taberg,
kare; ty då man der träffar 68 arter, så finnes på Hule kulle blott 51 arter, men af
dessa äro ej mindre än 35 arter gemensamma. Till Tabergs högsta topp uppstiger en
och annan art, som eljest är sällsynt i Småland, såsom Artemisia campestris och den
på intet annat ställe inom provinsen funna Åsplenium viride; men på Hule kulle träf-
fas endast allmänna arter. Det är tydligen ej klimatets utan jordgrundens beskaffenhet,
som betingar denna olikhet.
Om man jemför den speciella förteckningen öfver Almesåkra phanerogamer med
den ofvan lemnade framställningen af Tabergs vegetation, så finner man, att nästan alla
Tabergs utmärktaste växtarter helt och hållet saknas i Almesåkra, såsom Artemisia
campestris, Hieracium glomeratum, H. setigerum, Scabiosa Columbaria, Campanula Cer-
så finna vi i det hela en märkbar likhet, ehuru Taberg är vida ri-
OM VEGETATIONEN I DET: HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 19
vicaria, C. latifolia, Iehinospernvum deflexum, Origanwm vulgare, Veromica spicata, Torilis
Antlwiscus, Dentaria bulbifera, Impatiens Noli-tangere, Geramivm lucidwm, Hypericum
montanuwny, Viola mirabilis, Lathyrus silvestris, Orobus vernus, Or. miger, Vicia silvatica,
Astragalus glycyphyllus, Hunmwlus Lupulus, Gymnadenia conopsea, Convallaria nvultiftora
m. fl. Detta har förnämligast sin grund 1 jordmånens och hällearternas beskaffenhet.
Såväl den phanerogama som kryptogama vegetationen vid Taberg gifver vid handen
att kalk ej saknas, då Almesåkra deremot tyckes lida en nära total brist på denna för
vegetationen så vigtiga beståndsdel i marken. Endast trakten vid Hule, Gydeberg och
Brasbo kan, såsom ofvan nämndt är, uppvisa några få arter, som helst trifvas på
kalkgrund.
Almesåkra. vegetation är så fattig, att knappt någon växtfamilj kan anses vara
rikt representerad i afseende på arter. Relativt rikast torde väl vara familjen Hrici-
new med fjorton arter, af hvilka tre förekomma i största ymnighet. Af Polygonec
finnas tolf arter, nästan alla allmänna öfver största delen af Skandinavien och af Cy-
peracecw tretiofyra arter. Deremot befinnas flere familjer, som i olika delar af Skandi-
navien spela en mer eller mindre framstående röl, vara särdeles svagt representerade
i Almesåkra, såsom Boraginec med fyra arter, Umbelliferce med sex arter, Papilionacew
med elfva arter, Chenopodiacecw med två arter, och ÖOrclhidecw, som visserligen represen-
teras af fem arter, men alla sparsamma och ett par till och med ytterst sällsynta. Om
man jemför artantalet af någon bland dessa familjer med artantalet vid Jönköping, så
visar sig en betydlig skiljaktighet. Så finnes vid Jönköping mer än dubbla antalet af
Papilionacew, nemligen alla elfva arterna som förekomma i Almesåkra och derjemte
Orobus vernus, Or. miger, Lathyrus silvestris, CL. palustris, Vicia silvatica, V. pisiformis,
Ervum tetraspermum, Trifolum medium, Tr. montanum, Tr. arvense, Tr. agrariwm, Tr.
procumbens, Åstragalus glycyphyllus, Anthyllis Vulneraria. De tre artrikaste famil-
jerna i Almesåkra äro Synantherew med 40 arter, Cyperacecw med 34 och Graminec
med 32, således samma familjer, som äro de artrikaste, om man afser hela Skandina-
viens phanerogama flora.
Mossvegetationen i Almesåkra är relativt mindre fattig än den phanerogama, och
särskildt gäller detta Lefvermossorna, hvad artantalet beträffar. Alla kalkmossor sak-
nas helt och hållet. Till följe deraf är mossvegetationen betydligt olika vid Almesåkra
och vid Taberg. Så saknas i Almesåkra följande af Tabergs mossarter: Weisia wviri-
dula, Dicranum majus, Didymodon rubellus, Barbula convoluta, B. tortuosa, B. subulata,
Amphoridium Mougeotii, Encalypta ciliata, Enc. streptocarpa, Webera albicans, Mnium stel-
lare, Mn. serratum, Bartranvia Halleriana, Neckera crispa, Homalia trichomanoides, Anomo-
don viticulosus, Hypnum Sommerfeltii, H. chrysophyllum, H. incurvatum, H. filictnum, Sca-
pania nemorosa, Preissia commutata, Fegatella comica. Deremot finnas naturligtvis i Almes-
åkra många mossor, som saknas på det till arealen så mycket imskränktare Taberg.
Flere af Skandinaviens allmännaste mossor, såsom Dicranum scoparium, Hypnum cupres-
siforme, H. Schreberi, Hylocomium splendens, H. triquetrum- förekomma här i stor mängd,
men ingen enda art bland Lefvermossorna utgör någon betydligare del af vegetationen.
Ett ej så ringa antal ovanligare arter finnas så af Musei som Hepaticee.
I Fredriksdahls mosse antecknades följande arter: Dicranella cerviculata, Dicra-
num palustre, D. Schraderi, Splachnum sphericum, Spl. ampullaceum; Leptobryum pyri-
20 J. B. ZETTERSTEDT,
forme, Aulacommum palustre, Polytrichum juniperinum, P. strictum, Hypnum stellatum,
H. aduncum, H. fluitans, H. cuspidatum, H. Schreberi, H. scorpioides, Sphagnum acuti-
folium, Sph. fimbriatum (i kanterna), Sph. cuspidatum, Sph. rubellum, Sph. molluscum,
Sph. cymbifolium, Jungermanma anomala, J. inflata, J. catenulata, I. conmivens, J. setacea,
Chiloscyphus pallescens. Dessutom förekomma åtskilliga andra arter, spridda på olika stäl-
len i socknen, å sank och kärraktig mark, såsom Bryum Duvalii, Mnium affine, Mn. cin-
clidioides, Polytrichum gracile, Hypnum cordifolum, H. stramineum, Sphagnum squarrosum,
Sph. rigidum, Sph. subsecundum, Sph. auriculatum. På stränderna af Almesåkrasjön och
Storsjön förekommer den lilla interessanta Fossombronia pusilla flerstädes i mängd.
De två 1 afseende på mossor rikaste och interessantaste punkterna i Almesåkra
äro Dalen ofvan Storqvarn och Klintaberg. Den förstnämnde dalen ligger på socknens
södra gräns, så att en del af dalen faller inom Almesåkra, en del inom Bringetofta
socken. Midt igenom dalen flyter en liten å eller större bäck, som utgör Almesåkra-
sjöns utlopp. I denna dal träffas flere interessanta mossarter. Utom traktens allmänna
mossor förekomma i Dalen ofvan Storqvarn följande Musci och Hepatice: Cynodontium
polycarpum var. strumiferum, Dicranum montanum, D. fuscescens, D. spurium, Leuco-
bryum glaucum, Pissidens osmundioides, F. adianthoides, Grimnvia apocarpa, Racomi-
trium acicwlare, Ulota crispa (på rönn och al), ÖOrthotrichum obtusifolium, Orth. rupe-
stre, Tetraplus pellucidu, Bryum capillare, Mnium cuspidatum, Mn. undulatum, Mn. hor-
num, Åulacomnium androgynum, Bartramia pomiformis, Polytrichum formosum, Fontina-
lis dalecarlica, Dichelyma falcatum, Antitrichia curtipendula (ce. fr.), Heterocladium he-
teropterum, Thuidium tamariseinum, Thwidium delicatulum, Isothecium myurum, Brachy-
thecwum reflexum, Br. plumosum, Ewrhynchium myosuroides (c. fr.), Furh. striatum, Pla-
giothecium mnitidulum, Pl. elegans, Pl. denticulatum, Pl. undulatum (ce. fr.), Amblystegium
fluviatile, Hypnum ÖCrista-castrensis, H. cordifolium, Hylocomium loreum, Sphagnum squar- -
rosum, Sph. molluscum, Plagiochila asplenioides, Scapania unduwlata, Jungermanma albi-
camns, J. Taylori, J. ventricosa, J. minuta, J. connivens, Lophocolea heterophylla, Chiloscyphus
polyanthos, Calypogeja Trickomanis, Lepidozia reptans, Mastigobryum trilobatum, Ptilidium
ciliare, Radula complanata (på sten), Madotheca rivularis, M. porellt, Lejeuma serpylli-
folia, Pellia epiphylla, Aneura pingwis, Metzgeria furceata. Flere af dessa arter äro dock
ytterst sparsamma eller förekomma blott på enstaka punkter, såsom Mnium undulatum,
Heterocladium heteropterum, Plagiothecium nitidwlum, Pl. elegans, Pl. undulatum, Junger-
mannia Taylori, Chiloscyphus polyanthos, Madotheca porella, Aneura pinguis.
Ej långt från Fredriksdahl träffas en bergkulle benämnd Klintaberg, hvars vestra
sida utgöres af tvära branter, der man träffar en temligen rik mossflora. Utom i or-
ten allmänna arter funnos här följande: Cynodontium polycarpum var. strumiferum, Di-
cranmwm montanum, D. longifoliwm, Grimmia trichophylla, Gr. Hartmanni, Racomitrium
protensum, Amphoridium lapponicum, Zygodon viridissimus, Ulota crispa, Örthotricum
rupestre, Bryum pallescens, Br. capillare, Br. roseum, Mnium cuspidatum, Mn. hornum,
Bartramia ithyphylla, B. ponuiformis, Neckera complanata, Antitrichia curtipendula (e. fr.),
Thwidium abietinum, Isothecium myurum, Brachythecium populeum, Eurhynehium myo-
suroides, Eurh. strigosum, Eurh. striatum (var. med längre blad), Zurh. piliferum, Pla-
giothecvwum denticulatum, Hylocomium loreum, Sarcoscyphus emarginatus, Plagioclhila as-
plenioides, Jungermannia albicans, J. ventricosa, J. quinquedentata, I. barbata, I. incisa, Ptilt
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 2
dium ciliare, Badula complanata, Madotheca rivularis, Lejeunia serpyllifolia, Frullania
dilatata, Er. fragilifolia, Fr. Tamarisei, Metzgeria furcata. Häraf visar sig att mossvege-
tationen är betydligt olika på Klintaberg och i dalen ofvan Storqvarn.
Om man noggrannare granskar den speciella förteckningen öfver Almesåkra mos-
sor, så märker man lätt, att hela slägten saknas, som i de flesta trakter af Skandina-
vien hafva en eller flera representanter. Så saknas alla Phascacec, vidare genera Gym-
nostomum, Weisia, Didymodon, Pottia, Encalypta, Funaria. Af Barbula finnes blott
Barbula ruralis, ehuru flera arter af detta slägte, såsom BB. ungwiculata, B. fallax, B.
convoluta, B. tortuosa, B. muralis, B. subulata finnas utbredda öfver en stor del af
Skandinavien. Mnia äro allesammans sparsamma i Almesåkra. Deremot saknas nästan
ingen art af våra allmännare Hepatice, utom Jungermanmia trichophylla; men den är
ersatt af den närslägtade, ehuru väl skiljda, J. setacea.
I afseende på Lafvarne hafva så olika åsigter uppträdt och sökt göra sig gällande
under de sista decennierna, att den, som skall följa med vetenskapen på dess närva-
rande ståndpunkt, måste egna ett långvarigt och ihärdigt studium åt denna växtgrupp.
De olika författarne begränsa slägten och arter så olika, att den, som ej eger grund-
liga och djupa detaljstudier, står villrådig, hvilken författares auktoritet han helst bör
följa. För mig hafva lafvarne endast utgjordt ett sidostudium och under sommarens
exkursioner har jag derföre egnat dem vida mindre uppmärksamhet än phanerogamer
och mossor. Således kan nedanstående förteckning öfver Almesåkra lafvar för ingen
del anses fullständig, men den torde ändock ega något intresse, emedan den gifver vid
handen, hvilka af de större lafvarne finnas i denna trakt och hvilka saknas. Natur-
ligtvis saknas här alla kalklafvar, men flere andra af våra öfver en stor del af Skandi-
navien förekommande större eller mer 1 ögonen fallande arter fattas äfven, såsom Pla-
tysma scepincola, Pl. jumperinum, Pl. Fahlunense, Sticta pulmonacea, Parmelia stygia,
Umbilicaria pustulata, Umb. polyrlhizos, Lecanora ventosa m. $., som alla träffas i mängd
1 Södermanland och Upland. Den nästan totala frånvaron af Calicia väckte synnerligen
min förundran, då detta slägte i det vestra Småland eger en sådan mängd af arter”).
Till följe af markens beskaffenhet äro jordlafvarne få eller inga, så framt man ej vill
räkna till dem Cladomice, Beomyces m. fl. I mossarne finnas endast få arter. Utom
den 1 stora massor växande Cladonia rhangiferina, har jag der blott observerat tre ar-
ter nemligen Cladomia uncialis, Beeomyces icmadoplilus, Cetraria aculeata. Det största
antalet arter träffas på sten och i synnerhet utmärker sig slägtet Umbilicaria, af hvil-
ket sex arter finnas, ehuru blott en, Umbilicaria polyphylla, förekommer temligen spridd.
Många arter växa så på sten som träd och särskildt har jag egnat min uppmärksamhet
åt lafvegetationen på de olika trädslagen. I allmänhet träffar man tio å femton arter
på samma trädslag. Några arter växa utan åtskilnad på hvilket trädslag som helst, t.
ex. Parmelia saxatilis, andra finnas blott på vissa trädslag. Så förekommer i Almes-
åkra Collema nigrescens uteslutande på asp, Leptogium saturninum och Parmelia acetabu-
lum på asp och ask, Lecanora parella var. pallescens blott på ask o. s. v. För jem-
!) Jemför Fries Stirp. agr. Femsj. p. 40,
22 J. E. ZETTERSTEDT, =
förelses skull lemnas en förteckning på de arter, som blifvit antecknade på de olika
trädslagen:
a) på Gran: Usnea barbata, Alectoria jubata, Alectoria ochroleuca var. sarmentosa,
Evermia furfuracea, Ev. prunastri, Ramalina calicaris var. farinacea, Platysma pinastri,
Pl. glaucum, Parmelia saxatilis, P. physodes, P. ambigua, Lecanora subfusca, Lecidea
parasema.
b) på Tall: Usnea barbata, Alectoria jubata, Evernia furfuracea, Ev. prunastri,
Platysma glaucum, Parmelia saxatilis, P. physodes, P. ambigua.
c) på Björk: Usnea barbata, Alectoria jubata, Evernia furfuracea, Kv. prunastri,
Platysma pinastri, Pl. glaucum, Nephromium lcevigatum, Parmelia saxatilis, P. olivacea,
P. physodes, Lecidea sanguinaria, Verrucaria epidermidis.
d) på Asp: Collema nigrescens, Leptogium saturminum, Ramalina calicaris med var.
fragimea, fastigiata, farinacea, Parmelia saxatilis, P. acetabulum, P. olivacea, Physcia
partietina, Ph. ciliaris, Ph. pulverulenta, Ph. stellaris, Ph. obscura, Lecanora aurantiaca,
L. subfusca, Pertusaria communis, Lecidea parasema.
e) på Sälg: Usnea barbata, Evermia furfuracea, Ev. prunastri, Ramalina calicaris
var. farinacea, Stictina scrobiculata, Parmelia saxatilis, P. olivacea, P. physodes, Physcia
stellaris, Lecanora subfusca, Lecidea parasema.
f) på Al: Caliciwum melanopheum, Evernia prunastri, Ramalina calicaris var. fari-
nacea, Platysma glaucum, Parmelia saxatilis, P. olivacea, P. physodes, Physcia stellaris,
Lecanora subfusca, Lecidea anomala, L. parasema. ;
2) på Rönn: Usnea barbatu, Alectoria jubata, Evernia furfuracea, Ev. prumastri,
Ramalina calicaris med var. farimacea, Nephronuum lcevigatum, Stictina serobiculata,
Parmelia saxatilis, P. olivacea, Physcia ciiaris, Ph. pulverulenta, Ph. stellaris, Lecanora
subfusca, Lecidea parasema.
h) på Oxel: Usnea barbata, ÅAlectoria jubata, Everma furfuracea, Ev. prunastri,
Ramalina calicaris var. fraxinea, farinacea, Platysma wlophyllum, Pl. pinastri, Pl. glau-
cum, Parmelia saxatilis, P. olivacea, P. physodes, Physcia lychnea, Ph. pulverulenta, Ph.
obscura, Lecidea parasema.
i) på Ask: Leptogium saturmnum, Ramalina calicaris var. fraginea, farimacea,
Parmelia saxatilis, P. acetabulum, P. olivacea, P. physodes, Physcia parietina, Ph. cilvaris,
Ph. pulverulenta, Ph. obscura, Lecanora aurantiaca, L. parella var. pallescens, L. sub-
fusca, Lecidea parasema. i
k) på Ek: Usnea barbata, Alectoria jubata, Evermia prunastri, Ramalina calicaris
med var. farwmnacea, Platysma glaucum, Parmelia saxatilis, P. olivacea, P. physodes,
Physcia ciliaris, Ph. pulveruwlenta, Lecanora subfusca, Lecidea parasema.
— —62€Z2Å —--|.+
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 23
I COTYLEDONE ZE)”
A. DICOTYLEDONEZ. — 260 arter.
1 Fam. SYNANTHEREAZ. — 40 arter.
Bidens tripartita — Chrysanthemum Leucauthemum — Tripleurospermum inodorum — Anthemis arven-
sis — Achillea Millefolium — Artemisia vulgaris — Arnica montana — Senecio silvaticus ?), S. vulgaris —
Gnaphalium uliginosum, Gun. silvaticum -— Antennaria dioica — Erigeron acris — Solidago Virgaurea — ”Tus-
silago Farfara 3) — Centaurea Cyanus — Carduus crispus — Cirsium lanceolatum, C. palustre, C. arvense, C. hetero-
phyllum — Lappa minor — Sonchus oleraceus, S. asper — Lactuca muralis — Lapsana communis — Scorzonera
humilis — Crepis tectorum, Cr. paludosa — Hieracium Pilosella, H. Auricula, H. murorum, H. ciesium, H. vul-
gatum, H. gothicum, H. umbellatum — Taraxacum officinale — Leontodon hastilis ?), L. autumnalis — Hypo-
cheeris macnulata.
2 Fam. DIPSACEA. — 2 arter.
Trichera arvensis ?) — Snuccisa pratensis.
3 Fam. VALERIANEA. — 1 art.
Valeriana sambucifolia (flerstädes)
4 Fam. RUBIACEZ.
Galium boreale, G. palistre, G. uliginosum, G. verum, G. Aparine.
5 arter.
5 Fam. CAPRIFOLIACEZ. — 2 arter.
Lonicera Xylosteum 6) — Linnzea borealis 7).
6 Fam. CAMPANULACEZ. — 3 arter.
1
Campanula Trachelium, C. persicifolia, C. rotundifolia.
7 Fam. LOBELIACEAZ. — 1 art.
Lobelia Dortmanna.
8. Fam. CONVOLVULACEA. — 1 art.
Cuscuta Epilinum 3).
9 Fam. BORAGINEZ. — 4 arter.
Lycopsis arvensis — Myosotis palustris, M. ceespitosa, M. arvensis.
0- Ban, ABA = 19 avier
entha arvensis — Scutellaria galericulata — Prunella vulgaris — Glechoma hederacea — Stachys palu-
stris — Lamium purpureum, L. intermedium ?), L. amplexicaule — Galeopsis Ladanum, G. Tetrahit, G. versico-
lor — Ajuga pyramidalis.
!) Då Hartmans Flora är den mest begagnade i vårt fädernesland, har jag i afseende på Cotyledonese och Filices nästan utan
undantag begagnat den anordning och nomenklatur, som återfinnes i nionde upplagan af nämnda Flora. För egen del anser
jag en annan behandling af genera och species, ungefär i den anda som i ScHEurz Smålands Flora, för rationellare och hop-
pas att ett annat åskådningssätt, än det nu rådande i Sverge, så småningom skall göra sig gällande i afseende på speciella bo-
taniken. — ?) På svedjeland i vestra delen af Almesåkra (C. F. Rydeman). — 3) Förekommer sparsamt på Almesåkrasjöns och
Storsjöns stränder. — 7) Endast den ludna formen förekommer. Vid Gydeberg har jag funnit den med gaffelklufven två-
blomstrig stängel. — >?) Varierar med hvita blommor vid Gydeberg. — ) Klefs ängar i Bringetofta socken. — 7) Sparsamt i
barrskog vid Fredriksdahl. — 5) I linåkrar vid Gydeberg (C. F. Rydeman). Under innevarande år (1865) icke återfunnen. —
3) Thoranäs.
24 J. E. ZETTERSTEDT,
11 Fam. MENYANTHEZAZ. — 1 art.
Menyanthes trifoliata.
12 Fam. OLEINEZ. — 1 art.
Fraxinus excelsior.
13 Fam. GENTIANBRA. — 1 art.
Gentiana campestris.”
14 Fam. PERSONATAE. — 19 arter.
Scrophularia nodosa — Linaria vulgaris — Veronica serpyllifolia, V. officinalis, V. Chameedrys, V. Becca-
bunga, V. scutellata !), V. arvensis, V. verna, V. agrestis — Odontites rubra — Euphrasia officinalis, Euphr. gra-
cilis ?) — Rhinanthus major, Rh. minor — Pedicularis palustris, P. silvatica (flerstädes) — Melampyrum pratense,
M. silvaticum.
15 Fam. LENTIBULARIEAZ. — 2 arter.
Utricularia vulgaris 3) — Pinguicula vulgaris 2).
16 Fam. PRIMULACEAX. — 4 arter.
Trientalis europeea — Lysimachia vulgaris — Naumburgia thyrsiflora — Primula veris.
17 Fam. PLANTAGINEA. — 3 arter.
Plantago major, Pl. lanceolata — Littorella lacustris (flerstädes).
18 Fam. UMBELLIFERA. — 6 arter. >)
Cerefolium silvestre — Angelica silvestris — Peucedanum palustre — Aegopodium Podagraria — Carum
Carvi — Pimpinella Saxifraga.
19 Fam. ADOXEZAZ. — 1 art.
Adoxa Moschatellina.
Obs. Acer platanoides af familjen Acerineze förekommer väl odlad, men ingenstädes vild.
20 Fam. NYMPHAEACEA. — 2 arter.
Nympheea alba — Nuphar luteum.
21 Fam. RANUNCULACEZAZ. — 13 arter.
Ranunculus Flammula med var. reptans, R. repens, R. acris, R. cassubicus 9), R. auricomus — Thalietrum
flavum — Anemone nemorosa, An. Hepatica — Pulsatilla vernalis 7), P. vulgaris — Caltha palustris — Trollius
europeus — Acta spicata 5).
22 Fam. FUMARIACA. — 1 art.
Fumaria officinalis.
23 Fam. CRUCIFERA. — 11 arter.
Brassica campestris — Sinapis arvensis — Erysimum cheiranthoides — Cardamine pratensis, C. amara —
Nasturtium palustre — Raphanus Raphanistrum — OCapsella Bursa-pastoris — Thlaspi arvense — Camelina foe-
tida — Draba verna.
!) Varierar glatt och luden. — ?) Efter Hartmans Flora äro här diverse former upptagna såsom arter, ehuru jag för egen del
anser att sådana former som Euphrasia gracilis, Lamium intermedium m. fl. ej böra betraktas såsom "skiljda arter. — 3) Pusta-
näs i Malmbäcks socken. — 7) Förekommer storblommig vid Gydeberg. — ?) Imperatoria Ostruthium är planterad vid Gyde-
berg och finnes äfven i närheten af boningshusen vid Rya, der den utan tvifvel fordom varit odlad. — 5) Flerstädes i Malm-
bäcks socken, såsom i Elgaryds ängar, der den först fanns af mig och pastor Rydeman, Brestorps äng (C. F. Rydeman), Rönn-
hult (studeranden O. Lindeberg). Förmodligen finnes den ock i Almesåkra, då den förekommer så nära socknens gräns som
vid Elgaryd. Förut ej funnen i Småland. — 7) På en liten skogsbacke nära Almesåkra kyrka, ej sparsamt. — 8) I Almesåkra
i dalen ofvan Storqvarn, samt i Klefs ängar i Bringetofta socken.
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 25
24 Fam. POLYGALPAEA. — 1 at.
Polygala vulgaris ,
251 Fam. TILTACRIEN — 1 art.
Tilia parvifolia >).
26 Fam. GRUINALDS. — 5 arter.
Geranium silvaticum, G. Robertianum — Brodium cicutarium — Oxalis Acetosella — Linum catharticum.
27 Fam. IHYPERICINEAE. — 1 art.
Hypericum quadrangulum.
28 Fam. CISTINEAZ.. — 1 at.
Helianthemum vulgare.
29 Fam. VIOLARIEAZ. — 4 arter.
Viola palustris, V. silvatica, V. canina, V. tricolor med var. arvensis.
30 Fam. DROSERACEZA. — 4 arter.
Parnassia palustris — Drosera rotundifolia, Dr. longifolia, Dr. intermedia.
31 Fam. SILENACEA. — 6 arter.
Silene inflata — Melandrium silvestre 3?) — Viscaria vulgaris — Lychnis Flos-cuculi — Agrostemma Gi-
thago — Dianthus deltoides.
32 Fam. ALSINACEZ. — 9 arter.
Stellaria media, St. graminea, St. uliginosa — Cerastium vulgatum, OC. viscosum +) — Arenaria trinervia,
Ar. serpyllifolia — Sagina procumbens — Spergula arvensis.
33 Fam. RIBESTIACEA. — 1 art.
"Ribes alpinum ?).
34 Fam. RHAMNEZ. — 1 art.
Rhamnus Frangula.
35 Fam. SAXIFRAGEA. — 1 art.
Chrysosplenium alternifolium.
36 Fam. CRASSULACEZ. — 2 arter.
Sedum Telephium, S. annuum.
37 Fam. LYTHRARIEAZ. — 2 arter.
Lythrum Salicaria — Peplis Portula 9). ;
38 Fam. ONAGRARIEAZ. — 4 arter.
Chameenerion angustifolium — HEpilobium montanum, Ep. palustre — OCirceea alpina 7).
39 Fam. HALORAGEZAZ. — 2 arter.
Myriophyllum alterniflorum — Hippuris vulgaris med var. fluviatilis 2).
!) Varierar med hvita blommor. — 2?) I Klefs ängar i Bringetofta socken vild. — >?) Klefs ängar vid Storqvarn i Bringetofta
socken. — ') Thoranäs. — ”) Klefs ängar vid Storqvarn. — ") Flerstädes t. ex. Spjervälling och Thoranäs. — 7) I dalen ofvan
Storqvarn i barrskogen. — 9) På Gydebergs och Älskebo egor i ån.
K. Vet Akad. Handl. B. 6. N:o 2. 4
26 Ja, Ej AETTERSTADE,
40 Fam. POMACEA. 2 arter.
Sorbus scandica, 5. aucuparia.
41 Fam. SENTICOSA. — 13 arter.
Rosa mollissima !) — Alchemilla vulgaris — Rubus ideus, R. saxatilis, R. Chamaemorus — Fragaria ve-
fo] 2
sea — Comarum palustre — Potentilla anserina, P. argentea, P. Tormentilla — Geum urbanum, G. rivale —
Spirea Ulmaria.
42 Fam. DRUPACEA. — 1 art.
Prunus Padus.
43 Fam. PAPILIONACE.: — 11 arter.
Lathyrus pratensis — Orobus tuberosus — Vicia villosa, V. Cracca, V. sepium, V. angustifolia — Ervum
hirsutum — Lotus corniculatus — Trifolium repens, Tr. hybridum ?), Tr. pratense.
44 Fam. ERICINEAZ — 14 arter.
Myrtillus nigra, M. uliginosa — Oxycoccus palustris — Vaccinium Vitis-ideza — Arctostaphylos officinalis
— Andromeda polifolia — Erica Tetralix — Calluna vulgaris — Ledum palustre — Pyrola rotundifolia, P.
chlorantha, P. minor, P. secunda, P. uniflora.
45 Fam. EMPETREA. — 1 art.
Empetrum nigrum.
46 Fam. EBUPHORBIACEA. — 1 art.
Euphorbia Helioscopia.
47 Fam. PORTULACACEA. — 1 art.
Montia fontana ?).
48 Fam. PARONYCHIEA. — 1 art.
Scleranthus annuus.
49 Fam. POLYGONEBEZ. — 12 arter.
Polygonum viviparum, P. amphibium (aquaticum och terrestre), P. lapathifolium, P. Persicaria, P. Hydro-
piper, P. aviculare, P. Convolvulus — Rumex obtusifolius, R. crispus, R. domesticus, Rumex Acetosa, R. Acetosella.
50 Fam. ULMACEAZ. — 1 at.
Ulmus montana.
31 Fam. URTICACEZAZ. — 2? arter.
Urtica urens, Urt. dioica.
52 Fam. CHENOPODIACEAZ — 2 arter.
Blitum Bonus-Henricus — Chenopodium album.
53 Fam. CUPULIFERZA. — 2 arter.
Quercus Robur — Corylus Avellana.
534 Fam. SALICINEA. — 7 arter.
Populus tremula — Salix pentandra, S. caprea, S. cinerea, S. aurita, S. repens, S. nigricans.
55 Fam. BETULINEAZ. — 3 arter.
Betula alba — Alnus glutinosa, Aln. incana.
!) Sparsamt vid Gydeberg och Brasbo. — ') Utan tvifvel ursprungligen odlad. — 23) Förekommer flerstädes. Den stora formen
(var. rivularis) förekommer ymnigt vid Gydeberg.
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTRE SMÅLAND. OM.
56 Fam. MYRICDPAE. — 1 art.
Myrica Gale.
57 Fam, CONIFRERA. — 3 arter.
Pinus silvestris, P. Abies — Juniperus communis.
58 Fam. CALLITRICHINEAZ. — 1 art.
Callitriche verna.
B. MONOCOTYLEDONEZ. — 101 arter.
59 Fam. ORCHIDEAZ. — 5 arter.
Orchis macnlata !) — Platanthera chlorantha ?) — Listera ovata 3), L. cordata 2) — Corallorhiza innata ")E
60 Fam. LILTACEA.. — 6 arter.
Gagea lutea -—- Convallaria majalis, C. Polygonatum ), C. verticillata 7) — Majanthemum bifolium —
Paris quadrifolia.
61 Fam. ALISMACEAZ. — 2 arter.
Alisma Plantago — Triglochin palustre.
62 Fam. JUNCACEA. — 10 arter.
Juncus conglomeratus, J. effusus, J. filiformis, J. articulatus, J. alpinus, J. supinus, J. squarrosus (flerstä-
städes), J. bufonius — Luzula pilosa, L. campestris.
63. Fam. AROIDEAZ. — 3 arter.
Calla palustris — Acorus Calamus 3) — Lemna minor.
64 Fam. POTAMOGETONEZA. — 6 arter.
Potamogeton natans, P. polygonifolius ?), P. rufescens !9), P. gramineus !!), P. prelongus !2), P. perfoliatus.
65 Fam. TYPHACEZA. — 3 arter.
Sparganium simplex !3), Sp. fluitans 12), Sp. minimum 15).
66 Fam. CYPERACEAZ.. — 34 arter.
Rhynchospora alba 16) — Scirpus lacustris med var. foliosus !7) — Heleocharis palustris med var. uniglumis,
H. acicularis — Trichophorum cespitosum, Tr. alpinum — Eriophorum angustifolium, Er. latifolium, Er. vagina-
1) Alla Orchideze, till och med den eljest allmänna Orchis maculata, som växer vid Gydeberg, äro sparsamma i Almesåkra, —
?) Brasbo. — ?) Gydeberg, rar. — ) Gydeberg, rar; i dalen ofvan Storqvarn endast ett exemplar funnet. — >?) Dynefall i Näs-
sjö socken, rar. — ") Brasbo (C. F. Rydeman). — 7) Gydeberg, rar. — 93) Vid Fredriksdahl i sjön. Utan tvifvel fordom plan-
terad. — ?) Flerstädes t. ex. Fredriksdahl i en bäck nära lusthuset och i en bäck på en holme i Fredriksdahls mosse. — !9) I
ån vid Almesåkrasjöns södra ända. -— '!!) Flerstädes t. ex. Fredriksdahlssjön och Storsjön. — 12) Spexsjön vid Thoranäs. —
13) I ån nedom Älskebo. — 1) I Almesåkrasjön och Storsjön. — 15) I Storsjön. 16) I Fredriksdahls mosse. — !7) Denna va-
rietet eller rättare form af Scirpus lacustris är tilläfventyrs ej ovanlig i vårt fädernesland. Den växte ymnigt i Spexsjön vid
Thoranäs, Dessutom har jag funnit den i Lillsjön vid Jönköping. I WAHLENBERGS, FRIES och HARTMANS floror nämnes den
icke och mig veterligen har ingen svensk författare egnat den någon uppmärksamhet utom L. L. LzstAvrus (Bot. Not. 1856,
p. 83, 84). M. N. Bryrt (Norges Flora 1861, p. 265) nämner att han på mycket stora individer funnit blad af en half fots
till en och en half fots längd. I Frankrike och Tyskland samt Schweiz har den på många ställen varit observerad, till en
del sedan lång tid tillbaka (jemför OH. Drs Movuins ”Note sur les feuilles du Scirpus lacustris” Act. de VAcad. Scienc.
28 J. E. ZETTERSTEDT,
tum — Carex vesicaria, C. ampullacea, C. filiformis DA C. pallescens, C. limosa, OC. irrigua, C. fulva 2), C. flava,
C. Oederi med var. pygmea, OC. panicea, OC. vaginata 3), C. montana, C. ericetorum, C. pilulifera, C. digitata, OC.
acuta, OC. vulgaris, C. stricta, C. stellulata, C. canescens, C. leporina, C. chordorhiza, C. pauciflora, C. pulicaris ?),
OC. dioica, :
67 Fam. GRAMINEZA. — 32 arter.
Triticum repens — Lolium linicola ?) — Dactylis glomerata — Festuca elatior, F. rubra, F. ovina —
Bromus secalinus — Briza media — Poa pratensis, P. trivialis, P. nemoralis, P. annua — Glyceria fluitans —
Molinia ceerulea — Triodia decumbens — Avena pubescens — Aira ceespitosa, A. flexuosa — Holcus lanatus )
— Melica nutans — Phragmites communis — Calamagrostis arundinacea, C. epigejos 7), OC. lanceolata — Apera
Spica-venti — Agrostis vulgaris, Agr. canina — Alopecurus geniculatus — Phleum pratense — Hierochloa bore-
alis 38) — Anthoxanthum odoratum — Nardus stricta.
IL. NEMEAZ.
ACNE RIE RSS lianter
68 Fam. POLYPODIACEA. — 10 arter.
Polypodium vulgare, P. Phegopteris, P. Dryopteris — Polystichum Filix mas, P. spinulosum — Cystopte-
ris fragilis — Woodsia ilwensis ?) — Asplenium Filix femina, Aspl. Trichomanes !0) — Pteris aquilina.
69 Fam. OPHIOGLOSSEAZ. — 1 art.
Botrychium Lunaria (flerstädes).
70 Fam. EQUISETACEZ. — 5 arter.
Equisetum arvense, Equ. pratense, Equ. silvaticum, Equ. palustre, Equ. fluviatile.
71 Fam. ISOÉTEA. — 1 at.
Tsoötes echinospora 1!).
72 Fam. LYCOPODIACEAZ. — 4 arter.
Lycopodium Selago, L. inundatum 12), L. annotinum, L. clavatum.
BIEMUSCE SSE t30Marter:
73 Fam. BRYACBEAE. — 119 arter.
Sectio I. Acrocarpi. — 71 arter.
Cynodontium polycarpum var. strumiferum — Trematodon ambiguus 12) — Dicranella cerviculata 15), D.
subulata 16) — Dicranum montanum, D. longifolium, D. fuscescens, D. scoparium, D. palustre, D. Schraderi, D-.
de Bordeaux 1849 och samme författares ”Catalogue Raisonné des Phanerogames de la Dordogne Supplement final” 1858, p.
306—311; samt FR. KIrscHLEGER ”Notes sur quelques plantes flottantes etc.” Bull. Soc. Bot. Fr. 1856, p. 542, 543. Denna
form har dels mer eller mindre utdragna upprätta blad, som nedtill omslida strået, dels äfven flytande blad, som utgå från en
krypande rotstock, som då ofta saknar stråen.
1) På Björkön i Fredriksdahlssjön. — 2?) Gydeberg. — 3) Mångenstädes i sanka ängar och vid kanterna af de stora kärren. —
2) Elgaryd i Malmbäcks socken och Dynefall i Nässjö socken. — >?) Flerstädes i linåkrar t. ex. Fredriksdahl, Gydeberg. —
5) Fredriksdahl. — 7) På Granön i Fredriksdahlssjön. — 5) På sydvestra stranden af Almesåkrasjön. — ? och 19) Klintaberg
nära Fredriksdahl. — 1!) I Storsjön. Torde väl ej böra antagas såsom skiljd art från Is. lacustris. — !?) Flerstädes på sjö-
stränderna och i kärren. — 13) I afseende på anordning och nomenklatur har ScHIMPERS ”Synopsis Muscorum europaorum”
blifvit följd. — '") Gydeberg vid vägkanter, rar. — !5) Sparsamt i Fredriksdahls mosse. — !5) I skogen nära torpet Hulthagen
tillsammans med Leptotrichum homomallum, Scapania curta och Jungermannia. bicuspidata.
OM VEGETATIONEN TI DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 29
spurium 1), D. undulatum — Leucobryum glaucum 2?) — Fissidens osmundioides ?), P. adianthoides — Ceratodon
purpureus — Leptotrichum homomallum +?) — Barbula ruralis — Grimmia apocarpa, Gr. trichophylla, Gr. THart-
manni — Racomitrium patens 7), R. aciculare "), R. protensum 7), R. heterostichum, R. fasciculare 5), R. micro-
sarpum ?), R. lanuginosum — Hedwigia ciliata — Amphoridium lapponicum 19) — Zygodon viridissimus 1) —
Ulota crispa !?) — Orthotriehum gymnostomum 13), Orth. obtusifolium 11), Orth. affine 15), Orth. speciosum, Orth.
rupestre, Orth. lejocarpum 16) — ”Tetraphis pellucida — Schistostega osmundacea 17) — Splachnum sphrericum 28),
Spl. ampullaceum 19) — Leptobryum pyriforme ?0) — Webera nutans, W. eruda — Brywn pallescens, Br. capil-
lare, Br. pseudotriquetrum, Br. Duvalii ?!), Br. roseum ?2) — Mnium cuspidatum, Mn. affine ?), Mn. undulatum,
Mn. hornum, Mn. cinclidioides 4), Mn. punctatum — Aulacomnium androgynum ??), Aul. palustre — Bartramia
ithyphylla, B. pomiformis — Philonotis fontana — Atrichum undulatum — Pogonatum nanum 26), P. aloides 27),
P. urnigerum 5), — Polytrichum gracile ?9), P. formosum, P. piliferum, P. juniperinum, P. strictum, P. commune.
Sectio II. Pleurocarpi. — 48 arter.
Fontinalis antipyretica, F. dalecarlica 20) — Dichelyma falcatum 31) — Neckera complanata — Leucodon
sciuroides — Antitrichia curtipendula — Heterocladium heteropterum 32) — Thuidium tamariscinum, Th. delica-
tulum, Th. abietinum — Pterigynandrum filiforme — Climacium dendroides — TIsothecium myurum -— Homalo-
thecium sericeum — Brachythecium salebrosum, Br. albicans, Br. velutinum, Br. reflexum 33), Br. populeum, Br.
plumosum 3?) — Eurhynochium myosuroides 39), Eurh. strigosum, Purh. striatum 36), Eurh. piliferum 37) — Rhyn-
chostegium rusciforme 38) — Plagiothecium nitidulum 39), P1. elegans 10), Pl. denticulatum, Pl. undulatum 4) —
Amblystegium serpens, Ambl. fluviatile 2), Ambl. riparium 3) — Hypnum stellatum, H. aduncum, H. fluitans, H.
uncinatum, H. cupressiforme, HH. pratense var. hamatum 22), H. OCrista-castrensis, H. cordifolium) H. cuspidatum,
H. Schreberi, H. stramineum 25), H. scorpioides — Hylocomium splendens, H. squarrosum, H. triquetrum, H. loreum 5).
74 Fam. ANDREZACEAE. — 1 art.
Andrezea petrophila 27).
75 Fam. SPHAGNACEA. -— 10 arter.
Sphagnum acutifolium, Sph. fimbriatum, Sph. cuspidatum, Sph. squarrosum 5), Sph. rigidum 9), Sph. ru-
bellum ?9), Sph. molluscum 21), Sph. subsecundum ??), Sph. cymbifolium, Sph. auriculatum 53).
!) Sparsamt i dalen ofvan Storqvarn. — ?) I dalen ofvan Storqvarn. — 3) Flerstädes t. ex. i dalen ofvan Storqvarn och på Spex-
sjöns strand nära Thoranäs. — 7?) Flerstädes t. ex. dikeskanter vid Fredriksdahl, i skogen vid Hulthagen, Gydeberg, vid foten
af Skirö kulle. — ?) På små bergkullar vid Pustanäs i Malmbäcks socken. — ") Flerstädes t. ex. i dalen ofvan Storqvarn, norr
om Fredriksdahl på gränsen till Barkeryds socken tillsammans med Racomitrium fasciculare. — "') Klintaberg. — 5) Norr om
Fredriksdahl med Rac. aciculare. — ?) Mångenstädes och rikligen fruktbärande. — !9) Klintaberg. — !!) Klintaberg tillsammans
med föregående. — !?) I dalen ofvan Storqvarn; Klintaberg. — !3) På aspar i Fredriksdahls allé i mängd. — '!4) Flerstädes
t. ex. Fredriksdahls allé, i dalen ofvan Storqvarn. — !5 och !5) På träd i Fredriksdahls allé. — !?) I en håla under en björk-
rot norr om Fredriksdahl ytterst sparsamt. — !5) Flerstädes i kärren och ymnigare än Spl. ampullaceum. — !9) Fredriksdahls
mosse tillsammans med föregående art. — ?9) Fredriksdahls mosse. — ?!) Gydeberg på sank mark i ängen nedom komminister-
bostället i mängd. — ??) Klintaberg. — ?3) Plerstädes t. ex. Gydeberg, i kärr söder om Fredriksdahlssjön. — ?") I kärr söder
om Fredriksdahlssjön; i kärr vid Pustanäs i Malmbäcks socken. — ?5) I dalen ofvan Storqvarn. — ?5?7 och ?5) Vid dikeskanter
på Fredriksdahls gärde. — ?9) Flerstädes i kärren, t. ex. vid södra ändan af Fredriksdahlssjön. — 3?) I dalen ofvan Storqvarn
samt vid Storqvarn ymnigt på stenar i bäcken, men ytterst sparsamt med frukt; i Ekesjöån nära dess utlopp i Fredriksdahls-
sjön samt vid östra stranden af samma sjö. — 3!) I dalen ofvan Storqvarn på stenar i bäcken; flerstädes på stenar vid Fred-
riksdahlssjöns södra strand samt i mängd på stranden af Granön i samma sjö. — 32) I dalen ofvan Storqvarn, rar. — 33) I
dalen ofvan Storqvarn; Gydeberg på stenmurar. — 3!) I dalen ofvan Storqvarn. — 395) Flerstädes t. ex. i dalen ofvan Storqvarn,
Klintaberg. — 35) Flerstädes t. ex. i dalen ofvan Storqvarn (den vanliga formen), och vid Klintaberg (en form med utdragna
blad). — 37) Klintaberg. — 35) Storqvarn på stenar i bäcken tillsammans med Fontinalis antipyretica, F. dalecarlica och Ambly-
stegium fuviatile. — 395) I dalen ofvan Storqvarn, rar. — 9) Ej upptagen i ScHimPERS Synopsis. Synon. Hypnum elegans
Hoox. Wirs. Br. brit. p. 408, tab. LIX. Sparsamt i dalen ofvan Storqvarn. — +!) På ett enda ställe i dalen ofvan Storgvarn
tillsammans med Heterocladium heteropterum. — +?) På stenar i bäcken vid Storqvarn och i dalen ofvan Storqvarn. — +3) På -
stränderna af Almesåkrasjön och Fredriksdahlssjön. — +) På Almesåkrasjöns strand nära kyrkan. — 75) I kärren ferstädes, t.
ex. i närheten af Almesåkra kyrka. — 75) I dalen ofvan Storqvarn; Klintaberg. — 7) Flerstädes t. ex. vid Fredriksdahl i al-
lén åt norr, vestra Gydeberg. — 5) Plerstädes t. ex. ofvan Storqvarn ymnig, i kärren vid Fredriksdahlssjön. — 9) I Barkeryds
socken nära Fredriksdahlssjöns nordöstra ända. — 59) Mångenstädes ymnig i hvitmossarne t. ex. Fredriksdahls mosse och i
mossarne vid Pustanäs. — 5!) Mångenstädes ymnig i hvitmossarne tillsammans med föregående. Förekommer vacker utan andra
inblandade Sphagna i dalen ofvan Storqvarn. — 92) Flerstädes i kärren nära sjöarne t. ex. i närheten af Fredriksdahlssjön på
flere ställen, vid Spexsjön invid Thoranäs. — 53) I kärr nära Fredriksdahlssjön.
30 JES BR DRINRRSERD I
C. HEPATICAE').: — 39 arter.
76 Fam. JUNGERMANNIACEA. — 38 arter.
Sarcoschyphus emarginatus ?) — Alicularia scalaris ?) — Plagiochila asplenioides — Scapania undulata 2),
Sc. curta ?) — Jungermannia obtusifolia 6), J. albicans, J. Taylori 7), J. anomala 3), J. crenulata ”), J. inflata, J.
ventricosa, J. minuta, J. quinguedentata, J. barbata, J. incisa ?), J. bicuspidata, J. catenulata ”), J. connivens, J.
setacea 10) — Lophocolea heterophylla 1!) — Chiloschyphus polyanthos !2), Ch. pallescens !3) — GCalypogeja Tri-
chomanis — Lepidozia reptans — Mastigobryum trilobatum !2), Ptilidium ciliare 15) — Radula complanata —
Madotheca rivularis, M. porella !6) — Lejeunia serpyllifolia — Frullania dilatata, Fr. fragilifolia !7), Fr. Tamarisci 153)
— Fossombronia pusilla 19) — Pellia epiphylla — Aneura pinguis ?0) — Metzgeria furcata.
77 Fam. MARCHANTIACEJ. — 1 art.
Marchantia polymorpha ?!).
D. LICHENES ”). — 86 arter.
78 Fam. COLLEMACET. — 2 arter.
Collema nigrescens ??) — Leptogium saturninum 22),
79 Fam. LICHENACEI. — 84 arter.
Calicium melanophaum 25) — Coniocybe furfuracea ?6) — Spharophorum coralloides ?7) — Bxomyces ru-
fus ?3), B. icmadophilus 29) — Cladonia pyxidata, Cl. fimbriata, Cl. gracilis, Cl. cornuta, Cl. furcata,' Cl. squamosa,
Cl. rhangiferina, Cl. uncialis, Cl. cornucopioides, Cl. deformis, Cl. digitata — Stereocaulon paschale — Usrea bar-
bata — Alectoria jubata, Al. ochroleuca var. sarmentosa ”0) — Evernia furfuracea, Ev. prunastri — Ramalina ca-
licaris med varieteterna fraxinea, fastigiata och farinacea — Cetraria islandica ?!), C. aculeata — Platysma ulo-
phyllum, Pl. pinastri 32), Pl. glaucum — Nephromium levigatum — Peltigera aphtosa, P. canina, P. rufescens,
P. polydactyla 33), P. horizontalis 35) — Stictina scrobiculata 73) — Parmelia saxatilis med var. omphalodes, P.
conspersa, P. centrifuga ”5), P. incurva ?7), P. acetabulum ?3), P. olivacea, P. prolixa med var. dendritica 29), P.
physodes med var. labrosa 9), P. ambigua — Physcia parietina, Ph. lychnea, Ph. ciliaris, Ph. pulverulenta, Ph.
YI afseende på Hepatice har den anordning och nomenklatur blifvit följd, som finnes i HARTMANS Flora nionde upplagan —
2) Klintaberg. — 3) Flerstädes t. ex. nära Almesåkra kyrka, Gydeberg, Hulthagen, vid foten af Skirö kulle. — ?) På stenar
i bäcken i dalen ofvan Storqvarn ej sparsamt; Fredriksdahlssjöns strand vid gamla Fredriksdahl ytterst sparsamt. — ?) Fler-
städes t. ex. Gydeberg, Spjervälling, Hulthagen. — ") Nedom Hule vid vägen till Spjervälling i mängd; Fredriksdahl i diken
sparsamt. — 7) I dalen ofvan Storqvarn, rar. — 5) I hvitmossarne tillsammans med Jungermannia setacea och J. catenulata
ferstädes t. ex. Fredriksdahls mosse, Almesåkra mosse. — ”) Almesåkrasjöns strand med Fossombronia — >?) Kliutaberg. —
”') Flerstädes t. ex. Fredriksdahls mosse, Almesåkra mosse, Gydeberg, Hulthagen etc. — !9) Flerstädes i mossarne t. ex. Fredriks-
dahls mosse, Almesåkra mosse, i mossarne vid Pustanäs. — !!) I dalen ofvan Storqvarn. — !?) På stenar i bäcken i dalen: ofvan
Storqvarn sparsamt. — 1!3) Fredriksdahls mosse på ett ställe i mängd; i en källa nära Gydeberg. — '!4) I dalen ofvan Storqvarn.
— 15) Vid foten af Skirö kulle växer på sten en kolsvart varietet (forma atra). — !5) På stenar i bäcken i dalen ofvan Stor-
qvarn sparsamt. — !') Klintaberg temligen sparsamt tillsammans med sina båda samslägtingar. — 1!$) En ljusbrun varietet
(forma cinnamomea) finnes af denna art på trädstammar vid Klintaberg. — !9?) Almesåkrasjöns och Storsjöns stränder flerstädes i
mängd. — ?9) På stenar i bäcken i dalen ofvan Storqvarn temligen sparsamt. — ?!) Thoranäs. — ??) NYLANDERS ”Lichenes Scan-
dinavise” har blifvit följd i afseende på anordning och nomenklatur. — ?3) Flerstädes på asp t. ex. Fredriksdahls allé ymnig,
Gydeberg, Thoranäs, vid foten af Skirö kulle. — ?4) Flerstädes på asp t. ex. Fredriksdahls allé, Thoranäs. — ?5) Fredriksdahl på
al. Växer eljest vanligtvis på tall, men ej af mig observerad på detta trädslag i Almesåkra. — ?5) Klintaberg. — ?7) I dalen
ofvan Storqvarn. — ?5) Nära Almesåkra kyrka; vestra Gydeberg. — ?9) Plerstädes i mossarne t. ex. Fredriksdahls mosse, Almes-
åkra mosse. — 39) I dalen ofvan Storqvarn. — 3!) Thoranäs skog. — 3?) Flerstädes, men spridd och sparsam på sten, oxel och
gran t. ex. Fredriksdahl, i dalen ofvan Storqvarn, Hjertsöla. — 33 och 3!) Klintaberg. — 35) Flerstädes på sten, sälg och rönn.
I mängd på Klintaberg. — 35) Plerstädes t. ex. vid torpet Bialite, och ej långt från Elgaryd på gränsen mellan Almesåkra och
Malmbäcks socknar. — 37) I dalen ofvan Storqvarn. — 35) Fredriksdahls allé på asp och ask, rar. — 3?) Var. dendritica finnes
ferstädes t. ex, söder om Almesåkra kyrka och vid torpet Bialite. — ') Var. labrosa finnes i dalen ofvan Storqvarn och på Klintaberg.
OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 51
stellaris, Ph. obscura — Umbilicaria proboscidea med var. deplicans !), Umb. cylindrica ?), Umb, erosa ?), Umb
hyperborea +), Umb. flocculosa 7), Umb. polyphylla — Pannaria microphylla 9) Amphiloma lanuginosum —
Squamaria saxicola — Lecanora vitellina, IL. aurantiaca, L. ferruginea var. festiva 7), L. cinerea, LT. parella var,
pallescens 98), L. tartarea ?), DL. glaucoma, L. subfusca, L. varia, L. atra, 1. hematomma !9) — Urceolaria seruposa
— Pertusaria communis !!) — Lecidea lucida !?), L. anomala. L. parasema med var. enteroleuca, L. contigua, L.
fuscoatra, L. petrea, L. sanuguinaria !?), L. geographica — Graphis scripta — Arthonia astroidea 4) — Endocar-
pon miniatum var. complicatum 19) — Verrucaria epidermidis.
Således har för Almesåkra socken och de delar af närgränsande socknar, som beröra dess gränser, blifvit
antecknade:
361 arter
NEMEZAE (utom Alg&e och Fungi)
FARAN AN AD BIR 5 NA JA ST ERA RR AE 276 arter
ETTER NETA a RA nere oa SÄ a 1 endl 21 arter
SVISUT SS OTESRS ERRIN NTE SRE RATAR AREAN BERNT OSAR ATI 130 arter
ELE)B/AS TT (RAS AE ARS ENS ATA RRD RATAR LENE nn et UC hAE 39 arter
TF TOFU DVS ESA r NE na KA AA SAN SNIA FLSA LT ANN AA KN rare 86 arter
Summa 637 arter.
1) Denna mycket varierande art finnes i myckenhet på stenmurar vid Spjervälling, der var. deplicans är ymnig; dessutom före-
kommer hufvudformen sparsamt vid Dynefall på stenmurar, och på sten vid Almesåkra kyrka. — ?) Ett enda litet individ fun-
net på en stenmur vid Dynefall, der den växer tillsammans med de fem här upptagna samslägtingarne. Af samma Umbilicaria
cylindrica har jag vid Fagerli i Wiby socken i Nerike äfvenledes endast funnit ett individ. — 3, ? och ?) På stenmurar vid Dyne-
fall sparsamt. — 5) Klintaberg sparsamt. — 7) Klintaberg på sten sällsynt. — 9) Fredriksdahls allé på ask. — ?) Klintaberg.
— !0) Klintaberg med vackra frukter. — !!) Fredriksdahl på asp. — !?) I dalen ofvan Storqvarn. — !3) Thoranäs på björk. —
12) I dalen ofvan Storqvarn på träd tillsammans med Graphis scripta. — '?) I dalen ofvan Storqvarn på stenar i bäcken.
oo — n6:s&
a)
5)
c)
d)
e)
D
9)
h)
a)
b)
c)
d)
e)
LÄ)
BIHANG N:o 1.
(Jemförsofvan pag. 12).
1. Gran.
På Fredriksdahls egor:
INO DA ka etSKN AS IMTUrkKen ESSER Sr SST SR RR ES eran (er SAS RR INO
ÖTSTID SATA e sense nt jar ess ÅS San as sne ser fe sne elle obs else ee se As RNA pA SSE SEEN a 20,
minsta radien 1 tum 3 linier, största 1 tum 8 linier;
A:0 MA :0 EKO TN Ke bS VAC MN ALKEN ess ss der snsa soi sr sas sier io ser OSS a SANS SSE SENS SNS KASS for
ÄLSKA SALES Ae dor ee sr a elelr Sj se role bister ass enl AMRA SATSAR SFSR Urs SANTE ERNSE 36,
minsta radien 2 tum 5 linier, största 3 tum 4 linier;
Ul: 0720: 07 1-0 MKrebS: VIA IM ALKEN sms 0s0 rr sons a Na a a ASEA Sarge, BE Sa 5 EVE RTR TS ASEA 3 fot,
UTSTIN SAR scouterna yrsa As NS edet os A sej a sb ASIA ardj sia sars ESR SE SSE 43;
A:01 d:0:51-10mkretst vid marken. ss. ses ss Ae sla da a fela ee Re hj ENA SA STA SN NE ASA 5 fot,
ÖTSTIN SÄL safes ars nns saasfsblsns rss es ene vo olsen ekar annes i ss: en SRB sans sne is ES Nee 60;
d:o d:o en afsågad granstock fullkomligt frisk !): i omkrets vid storändan ............. 8 fot,
ATSTITN SALES effe ora Lats SEN SE NE rar a SSE EE SSA SANSAT ROSE
d:o d:o i omkrets vid marken
HEOt10 LVAD (IMNATK EIN sr fe Am ce sa sf Sd älgar ASSR DEN ASK RISK SERA LÅ AE VE RER
på höjderna söder om Almesåkra kyrka:
150 MIkre bS: sVI CL SIN ALKEN Ess ss de sele Lr fef sjeT SRA EA Ner ES ER RAN SS Er SRS DAS 8 fot,
i dalen ofvan Storqvarn:
1 (Om krets Vid Sm arken se Mad ARP Ses VETA SEM UA ARA BIN are CO BAN ORK TS Sr AROR ANAR 10 fot,
5 fot ofvan marken U NOR
2. Tall.
På Fredriksdahls egor:
170 MI KTE SN AL GI ALKEN so see ob Tas Sn LTR STA SSE LE RNA RN ER GT IRIR TN SA 1 fot,
ÖTSTAN GAN Eotuspr sn seb sorslssde ve br Sat ber Er oe ls ae esse Ses Ak selen sale els es SS 17,
minsta radien 1 tum 5 linier, största 2 tum 3 linier;
d:o d:o i omkrets nära marken
ULSTIN GAR sd fet bencslsen er dossier ns bena ov seals jäs senta ska R LAN EL SVAB ble sl NESS sn SEE ERA 30,
minsta radien 3 tum, största 3 tum 9 linier;
d:o d:o en stubbe med afskalad bark: i omkrets vid storändan .............«...ssses-=ss=-0- T Or
[2 h 15) ta Ua Vaaf:b VA RAR KR BA ANAR RER NAT TA ra EE AE Ae SRA RT OR NAN ERROR AA a 84;
d:0 d:0, en tallstubbe med bark: 1 omkrets. vid marken... cceesssms sd Faa HTföt,
ATSVÄN GAN 2205 2odplecn ir festar e SSJ rönn tells slinker ana SSR Se sf E AS. ANAR : 86,
växte på fuktig mark;
(:01 4070-17-10 KTEtS” Vid; Marken GP ae a RA a In RS AA RNE RAFAEL BA ASSA 5 fot,
OTO b-LO VÄN IMATKEN sel s osa sor de SSE ke ESSER ENSE REAR SAS SRTN SS NESRSNNSUBRA 4 fot,
(:0NdE0, 1 OM krets,svid marken s-ss. sy me dagssn oe. ARSA NESSER ERE TRES ANNARS RSA Asa 6 fot,
HIRO biRO VANN BK GJ oa SR RAR SS ERE RASA re SA a SS EE a RA eh KE KE 5 fot,
!) De yttersta årsringarne så tunna att deras antal ej med full säkerhet kunde räknas.
8 tum, 7 linier,
4 tum,
4 tum, =
7 tum,
tum,
tum;
2 tum;
2 tum,
4 tum.
1 tum, 5 linier
1 tum, 5 linier,
8 tum,
6 tum,
5 tum;
3 tum,
1 tum.
b)
ec)
d)
€)
»
9)
h)
a)
b)
c)
d)
e)
DD
a)
OM VIGRTATIONEN I DET HÖGLANDTASTD SMÅLAND.
3. Björk.
På Predriksdahls egor:
TIN GODA ENG STL ASU MIT SLR OLLE avs oss salsa sne sen bien Drele hälla be eV bla 6l4 relas ar Renas ra RTR onto n SSA BR r NRA ANAL TAN TAR 1 fot,
UPSVID SUN eos 200 fo oMbNSnn ANSE BOSE ONE a OR Bu bogsera ANSE ooo PEO EN SÄTT EEE TE: O0opa: 25,
minsta radien 1 tum 2 linier, största 2 tum 3 linier;
d:o d:o i omkrets nära marken 1 fot,
(NYE NEN Sr sa00r Ss0 0 Da . SA 37,
minsta radien 2 tum 4 linier, största 3 tum 5 linier;
vid Storqvarn i Bringetofta socken:
i omkrets 2 fot ofvan marken
SPE ASA SSE BE OC act REA EE ESSER NS RA SN Se ske KO Fra 4 fot,
nedom Hule:
NE OD KASUS ÄLV) CNS DI FUL REG TAR s ferdlalsiala saa ssleleslsu skiss av s]a allel sföse sleir sine NR /e 86 a n.se välelajåf a ds bef fer bas le AR ee 5 fot,
STO MO LV ATT UURK ÖT ste oe e el sele so NS se Se aiele joe ee SES Roe el ve ole SNES ne ES sina jöla UTE aja ene SER Kr E sus DER 4 fot,
USE UDI ONKEL US VI CU ST AT KÖN vv seen son oa slöa sno 0 AEPSVEN ÄR oc a SÅ ola an öjsjue se 8 js eäloe ön aa sn ds ok An EA RETA AVR RRsEr Rae 5 7 fot,
BEE O OM OEV SIDE AUG TIA a SA SS el aeSS SPÄs öl Us fel a claes se ans Al Sa föla 0 5 00 ei es sae iv ejö se HäR SA Ner LAN NAR 5 fört,
på Fredriksdahbls egor vid torpet Tele:
1 linie,
9 tum,
92 tum;
5 tum,
1 tum;
1
tum,
5 tum;
TIK OT KI; tU Skr TO OR ATEN. ATK CN soo se netser tel enis scr essens rk dos söner Deg Are fe NER As SNES 5 fot, 2 tum;
vid Fredriksdahl:
TER ONT ETS SVA CÅNRTN AR EIN fs dee de ER AA AS Sjal fal aj SANS än ASK cs SER rela Sv as fa SAN SL UN SA ES re NO S rg
ORLLO OO By ATS ATKE Te se fs ale dee S Sole] ord slet fal Jo efejal ala AA ar Sale Sole fela a Solbro le Sal a 6 Baa a sel a Ellan sia SS e eo ae 3 fot, I tum;
de Clan TOD TRINK TOT elr TREA OSS (GOA Dn
ELO ORO SVA TIN ATK E TA rs a sb fejd fa a are AR SÄ sr Ra a a Rae ma all ole Sj ujsra sjal bref ål SJs oe je Sa a nee ee 4 fot, 9 tum;
TIECAI GE OMR O Tr Ke TS VI GL, ALE TI: sets a sla rese SNS sf als lelalele ja ris farselsja a dje la sa lös oja bare Te sal la fet elelr ASA 8 fot, 4 tum;
ELO GIN O LV a AK CNS 2 sa seja sts a clade Eje rf sta ei SA SR rs nde Lelle ofelals fS SG ai fe sofie a oi IN lelels själn sa ES Me 5 fot, I tum,
denna björk är mycket utsväld vid marken genom tjocka rotgrenar.
4. ÅSp.
På Fredriksdahls egor:
IN OTN EE tSIKn är as Ark ED. oo les deellysn slgrns eo rerna lens fö dfn Seleja ec ee fler een SARI ER ERNESTO UREA DE TEfoT) 3 tum,
SLS TT GUTE SS SE pa SR rr NS RRD ke Sr AE re ES rd ra En a Ae ers SSE bast a eg Södade 24,
minsta radien 2 tum, största 2 tum 5 linier;
GON SOREO maka; 6 VS IKT ATA TIN ALT G NN svs se fa NS RTR NGT sh era ee sf se era rr sf se NAR NERE 2 fot, 4 linier,
ESTATE fors hes ala 2 fue sleleieielarta Ca jers Ne ERfa ee Säljs a nr bjärs lr Sf föl Main sfolg era SRJ AA 2 BAER Se ER SÄS SEAN 40,
minsta radien 3 tum, största 4 tum ;
i Fredriksdabls allé:
TIK OTDUIGKE tSKSva OT Ke NTE es hat sr AN ER fe A a ha säja Era of lejS fe ll Reels aln rss En re 3 fot, 6 tum,
FEtO EF Olvan markens sr. Nee ot bre DAS SLA hur. OLE, AI VAG AE ERS a, BINERO 5 fot, 8 tum;
COM CO SI NKO Im Kene tb STÄV ts AK CI seb fee ss 5 les of efslejela je Safe a si fsfers öS Åsle del Ef sTe ESS sja nIS SR El ss es je a En sa EA SER 8 fot, 2 tum,
DIR Ob 0 RV AND ATK ET SE 5 ra es far AN TS TE sie ee ja la fl EE bese a eb sjöa al ste ue oja ee mere le de 6 fot, I tum;
GEO COME OTIKae CSKA VA OSS ANGE INSE seg Eee sie Jej AT ses afelea a fa] SYS] effe ÅN 6 RA of ale t ie aja h ENE Kr RIE (AL EE 8 fot,
HR LOCKO SV AnNEnY ATK GT ESA ryss SR see of ar ag a ef ef a fa RF RE are Sa ee) Ta SG SRA Na därför; or bum,
förgrenar sig 6 fot ofvan marken i flere starka hufvudarmar;
ka ko I ODEN NTE ogt RR SSE SLR DAR SR SSD ES Sr SES Sr Ar ÖGA SS 8 fot,
5 fot ofvan marken (DIOR. Ad VINN
delar sig 8 fot ofvan marken i flere starka hufvudarmar.
3. Sälg.
Söder om Almesåkra kyrka på vägen till Hjertsöla backar (Fredriksdahls egor):
TA (OM KLE USIAVA Civ BE TIER SERA 1 ARS NEAR rs RA RADAR rn er ert se ne a SBR BIT IN AA 6 fot,
EK. Vet. Akad. Handl. B, 6. N:o 2,
34
J. E. ZETTERSTEDT,
5 fot ofvan marken delar den 23 i två hufvudarmar och är i omkrets der armarne
sprida sig.......
eeaoesevesereerestre>rse Ares erressEr ser rRROTR er RAR RRERPeRBSRDsOReOUs src eeR rer re RR rr RP RR RR PRe
denna åldriga Sälg är mycket angripen af lafvar och endast ett fåtal små-
grenar äro friska.
a) Vid Fredriksdahl:
INO Terre US VA GEA LÖT ss esse slöa åa fa IA AL SARS Te ÅS SE ee ED SAL RA ÖRE e SS LON SSE NAKEN
4 fot ofvan marken
GREN (RINGT SS tl UNG. SEIN DAN oo090005000983099030500039590opEsubescenusE ses
HD) NA: OHA:OIOMIKTe tS4 VIA = MAT KEN 5er 55050 sara nb anar bes Sara slik spells a abs sie ns ne SN SNES ESSENS
5 fot ofvan marken
ce) d:o d:o 1 fot ofvan marken
a) I Fredriksdahls allé:
der iden (delartsiobisovans banan ars ss. SAS SAN SENARES ANNE
1; 0 Mike ts: VIC - MN ALKE TN eg ste are ee fela jöle Nr rd SS aj AE EN Se ARE 1Ä NS RO ER NE SEE
5 fot ofvan marken
Aer den delarks ga iEman Sas ata ss ses TS TEEN ARN
0) NG:040.:0'1 "OM KTe ts: VIA NATET Gö ser ee srt a AR Tr sr fe SA Aja SFS S Teres TENS LANE på EA a RO KE ESA
5 fot ofvan marken
ce) d:o d:o i omkrets vid marken
5 fot ofvan marken.
d) vid Fredriksdahl:
THOMKTE ts, VIC. MATKEIN:: 5S9N doses se ör sfle see effe a RAS re Ta ja IE bar teer KR ae AA 5 AR EB TE ALA
5 fot ofvan marken
e) söder om Almesåkra kyrka
1 COTIIKTe ts y CA
profvet funnos fragmenter af Sphagnum.
En brun temligen tät torfmassa, som vid genomskärning visar ett något blankt genomsnitt. Hufvudmassan
utgöres af fragmenter af Eriophorum vaginatum, strån, blad och rotfibrer. Fragmenter af Ozxycoccus.
D 5 IL J 3 , 5
I kanterna fragmenter af Sphagnum.
En brun temligen lös jordmassa. Ofverst talrika fragmenter af Cladonia rhangiferina jemte några blad-
2 J E 2
bärande stjelkar af Hypnum Schreberi. Talrika rotfibriller af Ericineer. Trädfragmenter och fibriller af
Calluna. Knappt urskiljbara fragmenter af Ozxycoccus.
Temligen fast Sphagnumtorf af Sphagnum cuspidatum med inblandade bladfragmenter af Eriophorum vagi-
natum, och en mängd rotfibrer af flere växtarter.
Lös odecomponerad Sphagnumtorf. MHufvudmassan Sphagnum acutifolium. Stamfragmenter af en liten
buske (Empetrum nigrum). Nära oigenkänliga blad af Andromeda polifolia. Diverse rotfibriller af
småbuskar.
Sphagnumtorf, till sin hufvudmassa bestående af Sphagnum cuspidatum. Nedantill ljusbrun och temligen
fast, ofvantill ännu odecomponerade specimina. Fragmenter af Sphagnum acutifolium och af Trichophorum
ccespitosum. Diverse rotfibriller, som det tycktes af Ericineer.
56 JR INT RR SKE DIN
9. En brun torf, torkad hård med blankt genomsnitt, tagen på ett sådant ställe der öfversta ytan af mossen
var öfverdragen af en svart seg hinna, en alg, och i saknad af all annan vegetation. Denna öfversta
hinna, som lagd i vatten släpper ifrån sig svarta stoftkorn, täcker en brun eller brunsvart halfflytande
massa, som vid torkning hårdt sammanbakas. Utom fragmenter af Sphagnum (som tycktes vara
Sph. acutifolium) funnos knappt några andra växtfragmenter utom rotfibrer, som tycktes tillhöra Erio-
phorum vaginatum.
10. En brun fast torfmassa af tätt packade Sphagnumfragmenter (Sphagnum acutifolium), som vid genom-
skärning visar glänsande snittyta, med rotfibrer och bladfragmenter af Eriophorum vaginatum.
II. Torfprofver tagna på en fots djup.
1. En grå ej hård dock sammanhängande Sphagnumtorf, till sin hufvudmassa bestående af Sphagnumfrag-
menter (Sphagnmum acutifolium), genomdragna af talrika rotfibriller af flere växtarter (Eriophorum vagina-
tum, Ericinee); jemte bark och qvistar af vedartade robustare växter (förmodligen Calluna) samt stam-
fragmenter af en fin buskväxt, som tycktes vara Empetrum nigrum.
2. En grå sammanhängande dock ej hård Sphagnumtorf (.Sph. acutifolium), genomdragen af platta rottrådar
af Erioph. vaginatum, samt tydliga fragmenter af Calluna med ännu qvarsittande alldeles förtorkade blad,
och tydliga fragmenter af Cladonia rhangiferina.
oc
En grå sammanhängande men lös Sphagnumtorf (Sph. acutifolium). ”Talrika fragmenter af Eriophorum
vaginatum, nemligen långa tågor af strån och blad, platta rotfibrer ete. Talrika qvistar af buskar (för-
modligen Calluna) och rotfibrer af Ericinece.
4. En grå temligen fast sammanhängande Sphagnumtorf (Sph. acutifolium och Sph. cuspidatum). Tydligen
urskiljbara fragmenter af Cladonia rhangiferina och bladfragmenter af Andromeda polifolia. Små fina
qvistar af Ericinee, förmodligen af Oxycoccus och Andromeda.
5. En grå löst sammanhängande lätt sönderfallande torfmassa till 3 bestående af Sphagnumfragmenter (Sph.
acutifolium) till + af fragmenter af Kriophorum vaginatum, nemligen hela knippen fibrer af strån och
blad jemte en mängd rotfibrer. Fragmenter af andra växter observerades ej.
6. En blekt rödaktig lös alldeles odecomponerad Sphagnumtorf (Sph. acutifolium), på Nålen blad och grenar
alldeles hängde fast vid stammarne liksom på den friska Sphagnum, genomdragna af talrika rotfibrer af
Eriophorum vaginatum. Bark och gröfre hårda qvistar af Calluna vulgaris förekommo äfven, ehuru
sparsamt.
7. En grå något sammanbakad men ej hård Spagnumtorf. Hufvudmassan Sph. acutifolium, derjemte äfven
Sph. cymbifolium. Eljest observerades endast gröfre och finare rotfibrer af Iricinece.
8. Hårdt sammanbakad Sphagnumtorf, som lemnar något blankt genomsnitt för knifven. MHufvudmassan tyd-
ligen bestående af sammanbakade Sphagnumfragmenter (Sph. acutifolium och Sph. cymbifolium) och frag-
menter af strån och blad af Eriophorum vaginatum. Massan genomdrages af talrika rotfibrer af Erio-
phorum och derjemte finnas tydligen urskiljbara fragmenter af Andromeda polifolia's blad, samt små
qvistar af Ericinee, möjligen Andromeda, och ännu odecomponerade lemningar af strån och bladslidor af
Trichophorum ccespitosum.
9. En lös föga sammanhängande Sphagnumtorf af till en del ännu odecomponerade Sphagnumstjelkar med”
sina qvistar och blad (Sph. acutifolium), innehållande derjemte talrika fragmenter (qvistar och rotfibrer)
af Ericinee och deribland qvistar af mer än 5 millimeters diameter, utanpå brunsvarta inuti ljusare
(Calluna) samt tydligen urskiljbara fragmenter af Cladonia rhangiferina.
10. En grå sammanhängande ej hård Sphagnumtorf (Sph. acutifolium) med talrika fragmenter af Eriophorwn
vaginatuwm, nemligen rotfibrer samt fibrer af strån och blad. Derjemte ännu urskiljbara fragmenter af
Calluna med vidhängande bladfragmenter, gröfre qvistar af Calluna och fina trådlika qvistar af Oxycoccus.
J. E. ZETTERSTEDT, OM VEGETATIONEN I DET HÖGLÄNDTASTE SMÅLAND. 31
BIHANG N:o 3.
(Jemför ofvan pag. 17).
I. Vegetationen på sjöarnes stränder.
a) På Predriksdahlssjöns strand: Galium palustre, Lobelia Dortmanna (som detta år mest växte på den ut-
torkade stranden, emedan vattenståndet var lågt), Myosotis ciespitosa, Scutellaria galericulata, Stachys
palustris(rar), Veronica scutellata (glabra et villosa), Lysimachia vulgaris, Naumburgia thyrsiflora, Litto-
rella lacustris (mångenstädes i stor mängd), Peucedanum palustre, Angelica silvestris, Ranunculus Flam-
mula var. reptans, Nasturtium palustre, Subularia aquatica, Viola palustris, Drosera intermedia (vid sjöns
norra ända) Lythrum Salicaria, Polygonum amphibium var. terrestre, P. Persicaria, Rumex crispus, Salix
aurita, Myrica Gale, Juncus filiformis, J. alpinus, J. supinus, Heleocharis palustris, H. acicularis, Carex
vesicaria, C. ampullacea, OC. filiformis (på Björkön), Carex Oederi med var. pygmeea, OC. acuta, OC. stricta,
Glyceria fluitans, Molinia cerulea, Calamagrostis epigejos (på Granön ytterst sparsamt), C. lanceolata,
Agrostis canina, Alopecurus geniculatus, Lycopodium inundatum (vid norra ändan).
b) På stranden af Almesåkrasjön: Tussilago Farfara (vid sydvestra ändan rar), Galium uliginosum, G. palustre,
c)
d)
a)
b)
Myosotis czespitosa, Mentha arvensis, Scutellaria galericulata, Veronica scutellata, Naumburgia thyrsiflora,
Littorella lacustris, Peucedanum palustre, Ranunculus Flammula var. reptans, Subularia aquatica, Drosera
longifolia, Dr. intermedia, Parnassia palustris, Lythrum Salicaria, Comarum palustre, Myrtillus uliginosa,
Polygonum Hydropiper, Rumex domesticus, Salix pentandra, S. cimerea, S. aurita, S. repens, Myrica
Gale, Callitriche verna, Triglochin palustre, Juncus filiformis, J. alpinus, J. supinus, J. bufonius, Heleo-
charis palustris, H. acicularis, Carex ampullacea, C. Oederi med var. pygmea, OC. acuta, OC. stricta, OC.
vulgaris, Molinia cgerulea, Calamagrostis lanceolata, Agrostis canina, Hierochloa borealis (vid sydvestra
ändan rar), Equisetum fluviatile, Lycopodium inundatum.
På Storsjöns sandiga stränder: Tussilago Farfara, Galium palustre, Myosotis ceespitosa, Mentha arvensis,
Veronica scutellata, Naumburgia thyrsiflora, Ranunculus Flammula var. reptans, Cardamine pratensis,
Subularia aquatica, Viola palustris, Sagina procumbens, Lythrum Salicaria, Epilobium palustre, Comarum
palustre, Polygonum amphibium var. terrestre, P. Hydropiper, Salix pentandra, S. aurita, Juncus fili-
formis, J. alpinus, J. supinus, J. bufonius, (Potamogeton gramineus och Sparganium fluitans på den
uttorkade stranden, båda eljest vattenväxter), Heleocharis palustris, H. acicularis, Carex Oederi med var.
pygmeaa, OC. vulgaris, Glyceria fluitans, Agrostis canina, Alopecurus geniculatus.
På stranden af Spexsjöns sydligaste ända vid Thoranäs: Bidens tripartita, Galium palustre, Mentha
arvensis, Scutellaria galericulata, Veronica scutellata, Lysimachia vulgaris, Naumburgia thyrsiflora, Litto-
rella lacustris, Peucedanum palustre, Ranunculus Flammula var. reptans, Lythrum Salicaria, Myrtillus
uliginosa, Ledum palustre, Polygonum Persicaria, P. Hydropiper, Myrica Gale, Juncus filiformis, J.
supinus, J. bufonius, Heleocharis palustris, Carex ampullacea, OC. stricta, C. vulgaris.
II. Vegetationen i sjöarne.
I Fredriksdahlssjön: Lobelia Dortmanna, Nymphaea alba, Nuphar luteum, Myriophyllum alterniflorum, Poly-
gonum ampbhibium var. aquaticum, Acorus Calamus (utan tvifvel fordom planterad), Potamogeton natans,
P. gramineus, Scirpus lacustris, Phragmites communis, Equisetum fluviatile.
I Almesåkrasjön: Lobelia Dortmanna, Nuphar luteum, Myriophyllum alterniflorum, Sparganium fluitans (nära
kyrkan), Scirpus lacustris, Phragmites communis, Equisetum fluviatile.
I Storsjön: Lobelia Dortmanna, Nymphaea alba, Nuphar luteum, Myriophyllum alterniflorum, Juncus supinus,
Potamogeton mnatans, P. gramineus, P. perfoliatus, Sparganium fluitans, Sp. minimum, Scirpus lacustris,
Phragmites commuris, Equisetum fuviatile, Isoötes echinospora.
I Spexsjöns sydligaste del: Lobelia Dortmanna, Nuphar luteum, Myriophyllum alterniflorum, Potamogeton
natans, P. prelongus, P. perfoliatus, Scirpus lacustris, Phragmites communis, Equisetum fluviatile.
K. Vet. Akad. Handl. B, 6. N:o 2. 6
SENS RR ANAMG HOVET
dl BR) SEGT IR tå EN. MD af rel SR RE SudeEg
ANUS EL ka OM Ian ar sfaoNiyerg sktomuys SR Pall end
LITA 0 IE KOSTAR RANA SI ENS Be ML SO NAVS TOR
Se allsköns SBR IHSE read VN IRALARE ANG SA GIN)
uSnla HlORE- NASAS BEOINSHON one lästOFn Ja i
| | NAN SARS ou j
Unge He $
0. FROTBS nod tg)
| ; 2 RN
KRA
FR
Biröje Birk Arn HTT a tonade
VibG AGERA GET AND
KSS) Lebrbbborg spa grrsostoll
Ert
UMDENS- 0 BEU00 0 RSA än ret
LOSSA hilnes ad IBELIPE. OUR | ; (RÖKER
k ARS VEITIGAS UD Aron DF)
STARTA id Van Fintiagtla Hay lls 0 GA She BOÅ ber sol Vt OR
JAR Sr ROST ugn, IBUT UTG SJU NG EMI T Vaa RB EcRLE vpk frn ag
Å ? NA / 1 pf
BIJEOSGE CON lt PAR SN HO Få OR SRA Utan RUN ISESE HaA Ak WII CER
| NASA SALONG ILE GAR STIGER SKURnING lsd JN
IS FE ER. ön EES
281 BEEN OG NSI AE
GB AGT BIR [E SUSIE ob SIONOMA Sör b Urs DN DL
SPE TIB AST HYLHONG, VIASAT SH Eg Fra J SOT Fr AID SPI UR HG SEA
TR De DUN ARS NOM ADA
OLraR
JUR TALE gröt” NUR
tonat erat
alälkerar Sdf i Haottns) eivsof ALERS HOTA SM tGAR ORÄLGS 4 SERSENÖNNS
Brors TONER ENS ue SAR ARG eGNRDE BUN GNGNs SAVE TNT DIA UN
mmm OR OtRRlAd
free er aA YRAN TO IEA 1 a Dee AIN MAG SR
RT BION IÅR KEfSEL NG hg. KÖRDE FIG Jibgk För SE EG TULeN
| teg en
BANAN VÄONSAONA OS AUDI SMÖR HUT veämniglal
FIRAR NRA RTR GSE avegn Hindiuskl SN ASRRARn, Hl I ÄR tång
' SÅN q
IEKA Gg BILDT Nun GE
IRS FENG ANA ETT KAN MOT G FIN Ren
HAVING E Hig Skit AN EE SB
"OSLO RfatudusRet a LEG OMIOSNIEN Ok TINAS BORSTA hPa Ok sbplngaks
MR ERT ES SU Mt sluten see tta äv NEAL Binder (FE EN HOTER DOS c)
yn 4 I I
lv BONE Aygo KRM agg ebrR
OS NT TTT TR mn Col |
BÖTA UT päkdtR fer al NN NE AT råkar HUT
HtRöTR I HeNOljsIog SKI
NÅGE TERO turned Le mr DAR ME Sm ap GO hed NA TAND sjmskark
TALAR BOT AGT AD NR É VTA II) Fund HSE ALS HE RAT
EA Sen fasar MTG BAJSE sp JasjonRl 1 (Kil
KAL Send SOCIAL FUMLE 19EFANL TON Fn RTGE AR HEL
AOL ANA OS ELENOR svt men SEEN KARA HA er
; k ; SRA
GEFLE CANE STORE LF EO UR 5 kit LE eter DA US RO KAS RO Hörs uNg i; Bimunnod Atludöd, INU Kr
NOUR) strid: EFLUDATLA jet BTR MN La DE SOTO RE oy kör SPOUTNATA Fält OTTO Od
BIRD HokiggEn FLOTTE TITT RADAR FR KU NR EN
ögon MATIG TT RE EES DO Ae a rr 0 ANG ra Ras et 459 ASU
POLL GA Ulv SLU HUD RETT SAN rg DA OT SLR
Å FÅ IR »
Dp
ON
vå f
»
KONGL. SVENSKA VETENSKAPS-AKADEMIENS HANDLINGAR. Bandet 6
OM
DEFINITA INTEGRALER
MELLAN IMAGINÄRA GRÄNSOR
AF
C. J. MALMSTEN.
TILL K. VET. AKAD. INLEMNAD DEN 7 APRIL 18653.
=S 0
EK. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 3.
FRU RT RSA URNA ue PTA SON
(ET SAR
Ed HORA ASLÄVID RAT VORE
- Pe i a é vc [|
FVÄPPENKLS Nos od
? : VI
| | 4
| 5
3
L'
3
TLL HÄR OT AG UAKNMIRIKE ARKA SYV Vv NEG Sk
n in
a
, 4
ko u y
kg ” « NOSA äl
; | |
/ | EA
De 4 0 be a kod NNE BAG)
eb, AA YR ”
Nedan CaAucHY i sin år 1823 publicerade ”Resumé des Legons sur le Calcul In-
”finitésemal” (Legon 21) fixerat -betydelsen af en definit integral mellan reella grämsor,
utsträckte han i en, 2 år senare utgifven, ”Mémotire sur les Intégrales difinies prises
”emtre des linvites imaginaires” samma definition till det fall att gränsorna äro imaginära.
Han fixerar nemligen i nämnde afhandling betydelsen af tecknet
till att vara ”la limite ou Vune des limites vers lesquelles converge la somme des produits
”de la forme
få AN Te (TROS Asp] fll VE) )
[2 ==20r (Me =) VEN JE mV VET)
etc. = ENT) va SN SOERETT rt CESSPREEESTIA F ICEA SR , HORSE RENAR SEE ad (2
[X— Cy—1 + (FE a) MEL) EE Ra v—=T)
”lorsque, chacune des deux sutites
S
DIAMEDASNN CN DESERT
Jor YJir Yo: Ynr2 Ve
”etant composée de termes qui wallent toujours en croissant ou en decroissant depuis le
"premier jusquau dernmier, ces memes termes se rapprochent indifinement les uns des
"autres, et que leur nombre crott de plus en plus.”
Han visar vidare, att äfven för dessa slags definita integraler gäller detsamma,
som för reella sådane förut blifvit bevisadt, att nemligen, så länge man håller sig
inom de gränser, för hvilka functionen
TESEN
förblir ändlig och continuerlig, limes för den ifrågavarande summan af produkterna (2)
endast är beroende af sjelfva gränsvärdena, och icke af de mellanliggande värdena
på &£ och y.
4 C. J. MALMSTEN,
Sjelfva hufvudpunkten i beviset härför är följande. Genom att supponera x och
y vara två continuerliga functioner af en och samma nya variabel t, nemligen:
2 =), y =),
hvilka, jemte det de, hvar för sig, gå 1 oupphörligt stigande eller i oupphörligt fallande
från t=1t, till t= 7, uppfylla vilkoren
pli) = 0» w(t)) = Yor
OMSK MINE
erhålles värdet af integralen (1) exprimeradt i en definit integral mellan reélla gränsor,
och helt och hållet oberoende af functionsformerna 9 och wy.
Det vill emellertid synas, som om CaAucny sjelf icke hade varit fullt belåten med
detta sätt att bevisa en af integral-kalkylens vigtigaste grundtheoremer. Onekligen
förefaller det också något oegentligt, att, på samma gång man bör fasthålla « och y:s
fullkomliga oberoende af hvarandra, supponera dem vara functioner af en och samma
variabel t, nemligen
2 = MM, M= Mr
Härigenom, äfven om man sedermera lyckas bevisa att värdet på integralen (1) är af
funcetionsformerna 9 och w helt och hållet oberoende, kommer dock icke sjelfva bevis-
ningen att framträda med den styrka och tydlighet, som vore behöfligt.
Att Caucny sjelf, såsom ofvanför blifvit antydt, icke synes hafva varit med
denna deduction fullt belåten, framgår deraf, att han omkring 20 år senare återtog
samma ämne till förnyad undersökning. Den af honom då gjorda definitionen finnes
intagen i Comptes Rendus 1846, och har sedermera åtskilliga gånger blifvit reprodu-
cerad, bland andra af Puisspux i hans ”Recherches sur les fonctions Algébriques” (Journ.
de Liouville Tom. XV) och af Bror och Bovauet i deras ”Théorie des fonctions
”dowblement periodiques” (Cap. ID.
Vid denna förnyade behandling af ämnet utgår CaucHYy ifrån att betrakta x och
y 1 expressionen
z=2FyV—1
såsom rätvinkliga coordinater, hvilka fixera en punkts läge i planet, så att mot hvarje
värde på 2 svarar ett bestämdt läge af punkten, och tvärtom.
Han söker derefter visa, att om, i stället för att låta z passera
från 2, till Z genom sådane mellanliggande värden som fixera
punktsystemet (linien) z,m, mr, Z, man låter detta ske genom
sådane mellanvärden som fixera ett annat, indefinit nära intill
det förra liggande, punktsystem (linie) z,mn»r, Z, variationen
af värdet på integralen
+
OM DEFINITA INTEGRALER MELLAN IMAGINÄRA GRÄNSOR. 5
blir 0. Häraf följer naturligtvis, att, inom gränsorna för funktionens f(z) continuitet,
värdet på integralen (3) är helt och hållet oberoende af de mellanliggande värdena på
z och endast beroende af gränsvärdena z, och Z.
Äfven emot detta sätt att bevisa ifrågavarande vigtiga grundsanning hafva vi hört
åtskilliga anmärkningar göras; och det kan icke förnekas, att äfven här beviset icke
framstår så klart och bindande, som det vore att önska. Först och främst förutsättes
vid detsamma variationskalkylen såsom känd, hvilket gör att framställningen af läran
om definita integraler mellan imaginära gränsor svårligen kan ske på det ställe och i
det sammanhang, som för densamma vore mest passande. Vidare kan det ifrågasättas,
huruvida icke i begagnandet af formler sådane som dessa +)
: N
off = flöf()de + (Jada
Z0 SN
och
Ja HONA KORA (4)
ligger så tillvida en ”petitio principiu”, som man här till imaginära variabler utsträcker
giltigheten af formler, hvilka endast för reella sådane blifvit bevisade. Hvad formeln
(4) särskildt beträffar, har ju Cavcny sjelf först då kunnat bevisa densammas giltighet
för reella variabler, sedan han förut bevisat att den limes-summa, som med tecknet
utmärkes, är helt och hålet oberoende af de mellan z, och Z liggande värden. Just
detta senare är hvad man här afser att äfven för imaginära variabler få bevisadt; och
det synes då icke rätt lämpligt, att i beviset härför begagna formeln (4).
Utan att nu ingå 1 någon utförligare pröfning af den större eller mindre vigt
och betydelse, som bör tillerkännas de här ofvan anförda objectionerna, hafva vi dock
ansett såsom en vinst för den mathematiska vetenskapen, att, liksom CAUCHY gjort för
definita integraler mellan reella gränsor, kunna äfven för det fall, då gränsorna äro
imaginära, deducera motsvarande theoremer omedelbart ur sjelfva definitionen på definit
integral. Härigenom vinnes bland annat den fördel, att äfven läran om definita in-
tegraler af detta senare slag får inom Integral-Calewen intaga en plats motsvarande
den, som läran om reella definita integraler redan fått sig anvisad.
Hvad de i denna afhandling framställda theoremer beträffar, innehåller det första
en sats rörande imaginära qvantiteter, hvilken motsvarar ett sedan länge kändt theorem
rörande summan af tvålediga produkter af reella factorer, der den ene factorn i alla
termerna är af samma tecken. Theoremet II, på hvilket vi tillåta oss att särskildt
fästa läsarens uppmärksamhet, är för vårt afsedda ändamål af hufvudsaklig vigt. Det
är med dess tillhjelp som vi kunnat bevisa grundegenskaperna hos definita integraler
') Se Theorie des Fonctions doublement périodiques par BRIoT et BovQueErt pag. 21.
6 C. J. MALMSTEN,
mellan imaginära gränsor, äfvensom den särdeles vigtiga satsen, att det till hvarje,
mellan vissa gränsor synektisk, function fle) af den imaginära variabeln
2=2+iy, |
alltid finnes en motsvarande, mellan samma gränsor synektisk function F(2z), hvars derivata
FE) =
$1
Definition: Den imagmära qvantiteten
a—+ib
- säges vara en medelqvantitet till
Ar i Leni orsn An
om a och b äro sådane att
Vä td
är en medelqvantitet till
Vätbi, Våtby ... Våtb.
Theorem I: Om
äro af samma tecken, och äfvenså
så är
(A, FiB)) (ei-Fib,) + (AA; FiB))(00-+Hib,) eos + (At iB)) (En-Fib))
[ANA Arran Aaro (Bar Bare ra) (OA DNLE
der a—+ib är en medelqvantitet till
Fi 12 0, + iP, FYR dT n?
och 0 är en positiv qvantitet som alldrig är större än V2, men för det fall, att
FA, Be Bred
icke är större än 1.
Bevis:
Sätt för korthetens skull
Roi = (A,HiB) (4, HiB) + (4, +iB) (a, HiB) +... + (4, HiB,) (0, +ib), > (0)
OM DEFINITA INTEGRALER MELLAN IMAGINÄRA GRÄNSOR.
Ren 5 4, (e, + iP.) As 4, (et ip.) a As är 4, (en är ip,),
Ryevai — Bi (et i£,)-F By (2 ti)... + B, (ce, +Fib,),
hvadan
Rev! — Rev -FiRseva.
Härur erhålles
R=EVR+R+2RR, Sin (ON
och således
då 0=0,=1, om
R,R, Sin (v, — v,)) = EA Bi(e,b, —2 B6,)=0,
och 1 =0=V25 om
IL Sn (0 0) = AR (CE a B)20.
Emedan ur (6) och (7) erhålles
Re (ke det de (AR FAR Kd BN
Ri (Bort Bett Bie) | (BA -FBb or BeN,
så, om vi för korthetens skull sätta
r, = A, Vä bit AV eb dosotr A VA Bl
r,= BY tb +BVAtBbi +... + BYVAtB
erhålles utan svårighet
RE +R,) SA dag
hvilket jemfördt med (8) gifver
R=0Vri+r)
der &9 är en positiv qvantitet, som alldrig är större än V2, och, för den händelse att
RR, Sin (v, —v)) = 2A, B, (Ear ec) =0,
icke är större än 1.
Låtom oss nu med
a—+ib
beteckna en medelqvantitet till
a Hib, a tiby, -... a, ib,
då inses utan svårighet att
ri+r=[A +4 +. +4) +B+B,+..+B,) |(e+5),
8 C. J. MALMSTEN,
hvadan
0 (EEEEER AE SIR EE IBIER EE BN VG No,
och således, emedan i allmänhet
VM EN = (M-HiN)e”
äfven
Rei =[A F 4, +t..-+tA, Fi(B,+FB, +... + B)]l(a+ib).0.er.
Coroll. 1. Med tillhjelp af detta theorem bevisas utan svårighet att, om för
hvilka värden som helst på k och k'
RR a RT Vg
rn OR RIO
och alla y, så väl som alla 9 convergera mot 0, så är äfven 0e” en mot I convergerande
qvantitet.
(Coroll 25 IDAG
20 äyF YgD Zl KG
2, = OK Wi;
fe) = plc, yY) Five, y)
vara en inom gränsvärdena z, och Z synektisk (continuerlig, monodrom och monogen)
function af z; låt slutligen differenserna
och i allmänhet
låt vidare
pr
dn
Na 2 AS An
alla hafva samma tecken, och äfvenså differenserna
Ya TYG Lar ro An ARE sl ÄRE a I a
alla hafva samma tecken; om då för korthetens skull sättes
EE DE a EDA oe VAR VN Br
erhålles utan svårighet af här ofvan bevisade theorem jemte dess Coroll. 1, att
PEMA oket EA går
der & är en medelqvantitet till 0 och Z—2,, 9 en positiv qvantitet alldrig större än Va,
och O.e” convergerar mot I på samma gång som Z—z, convergerar mot 0.
On
(
Theorem II: Låt
plx, y) och g(x, y)
vara två functioner af x och y, hvilka äro continuerliga från
OM DEFINITA INTEGRALER MELLAN IMAGINÄRA GRÄNSOR. D
till SES Frygt Hess NRO)
låt vidare mellan
äv och X samt y, och Y
(hvilka + gränsvärden antagas vara ändliga) n—1 mellanliggande värden
KEE Y22 SRA? yn
respective wvara satte, hvilka gå, alla x i tillväxande eller aftagande, och alla y i till-
växande eller aftagande, (dock icke nödvändigt de förra på samma gång tillväxande eller
aftagande som de senare); låt slutligen för korthetens skull sättas
Sa (ET (ER EE NERE)
(GA) aE Aa UAE I
sl (CC SR (ES al (EA (EA) RR (11).
+ TES Ty er
(CE DR (REN a (An a) (En ta Sms)
Om nu funetionerna plx, y) och ql(x, y) äro sådane att, för hvilka värden som helst inom
continuitets-gränsorna (9),
d. plx, Y) d. glc, y)
gg TRE SR ENA RANA AE (12)
så blir för indefinit växande värden på n, om på samma gång differenserna
Jams Jena Janis Er RER |
indefinit aftaga,
Xx 4
lim. S, = plc, Y)dz + Jaan y)dy,
Yo
Xx Nf £ :
=p, y,)de +JaX, y)dy,
xo Yo
och således lim. S, helt och hället oberoende af n, äfvensom helt och hållet oberoende af
de mellanliggande värdena (10).
Bevis: z
Emedan för hvilket värde som helst på r från r=1 till r=2n
DEE
Joke, udde Jrle, y, de = flole, 4) —ple, y. dIde+ fre, udda,
Tr 1
K. Vet. Akad. Handl. B 6. N:o 3. 2
10 C. J. MALMSTEN,
följer ur sjelfva definitionen på definit integral mellan reella gränsor, att
Jol, ydde—Jrle, y, Jde =
= (2, — 2, pe, + Oc, — 2, ), yr) imon oo (m=0)
då man för korthetens skull sätter
5 k=m ; Köbg
2 = (6 SIREN ANA (15)
[0
och låter
5, =S, OCME, FB
Om nu functionerna p(z, y) och q(z, y) äro sådane som vilkoret (12) förutsätter,
måste 1 allmänhet
år 2) Lv HD Ur Nr AD LJ (16)
Yrte Lrg a k2 ENN
der dj, convergerar mot 0 på samma gång som differenserna
Yr BÄ OCh Köper Sod SRV OL ÄRE RT a aa (17)
båda convergera mot 0. Med tillhjelp af (16) erhålles ur (15)
(r) k=m Å a 3 FAN
Om SET Ya OEE yr (&— 5 VA
och således
. (r) i
lim om = (y, — Yr gl, 12 Ir JU Uv NIE a (EE am BovosgRdssREss (18)
der y, convergerar mot 0 på samma gång som differenserna (17). Men nu är tillika
IS
(05 = 2) AE DNA J q(2,> Y)dyt l(y.— Yr1)9'
Ja
(der 9'. convergerar mot 0 på samma gång som differenserna (17)), hvilket insatt i
r
(18) gifver
I
. (r) f F '
lim Om = (TE QX, , EA) —falav y)dy— (Yr — Yr 9 PESTEN SARAS (19).
Ia
Med samma lätthet inses äfven att
Pläpra 1 (2 NA NED OA (20)
der 0, convergerar mot 0 på samma gång som differenserna
Ly pd och Yr Yrsa
båda convergera mot 0. Med tillhjelp af (19) och (20) erhålles ur (14)
OM DEFINITA INTEGRALBEBR MELLAN IMAGINÄRA GRÄNSOR. 11
(x, Vy DE (2, UJ ENS R Yr NYE ST Yr 1) Job, y,) da Job, Yr )dz-F
$ Th
AY.
+ fake , y)dy I (En; Vy — MO = Ci Y, - OF
SIR
Göres här successive
rö [9 2
ES SDN SG SOA O
och resultaterna adderas; erhålles, med iakttagande af betydelsen af 'S, (se formeln (11))
äfvensom att £, = X och y, = Y,
på oy
1 FÅ 4 k c
SPE [NIA RE AT nr AR (21)
EN sto
der I, convergerar mot 0 på samma gång som för indefinit växande n differenserna
IN Öyg. Mah ove AN En 11)
GÖR RNE (OR SiS
Yr op, AT Sr 0 ENN
alla convergera mot 0. Formeln (21) gifver omedelbart
AX GE
lim S, = pe, 7)de + fala, 2/0) OVR PR EA NLRA BS BI (0)
ST
To
Låtom oss i (11) permutera sinsemellan
z, och X samt y, och Y,
äfvensom i allmänhet
dr OChE 2 AA Sanmnit Y, och YE
om då med 5, betecknas hvad som genom sådan permutering blir af S,, d. v. s.
SIE) i er JA AE NI = DE MER AD)
(2 — 22) + plz2> Y) + (Yi YI Y) (221)
+
AT sa AVES LÖS RNE PA
erhålles omedelbart ur (22)
K 7
Ia —Jo(e, y)de a (Uf) JÄRN faltrr SAR REN 000 (DA)
yn
"Genom att sinsemellan jemföra formlerna (11) och (223) inses utan svårighet att
lim SS, == im SS,
hvaraf äfven följer att
Sr r
lim S, = fa, y)dz +JaX, 2) CJ AR EE ERS ERA (24).
In
I och med formlerna (22) och (24) är vårt theorem fullständigt bevisadt.
Il2 C. J. MALMSTEN,
$ 3.
Theorem III: Låt
2= Z-T Y
vara en imaginär variabel, och
KADETT lg arne ban EIA (25)
synektisk (continuerlig, monodrom och monogen) för hvilka värden som helst, från och med
T=200> Y=Y,
till och med
g=X, y=Y,
och således
p(z, Y) — dl, Y) dl, Y) dw(x> Y).
Ek Of? GEN pel ake =D
låtom oss vidare mellan &x, och X samt y, och Y (hvilka 4 gränsvärden antagas vara
ändliga) insätta respective n—1 mellanliggande värden
(hg, BN LAG Rs FA
Ya Ya 432 Sä Yn—12
hvilka gå, alla x i tillväxande eller aftagande och alla y i tillväxande eller aftagande,
(dock icke nödvändigt de förre på samma gång tillväxande eller aftagande som de senare).
Laätom oss slutligen sätta
E Sal mi y k?
och för korthetens skull
SF (a (2 (Z än DNE (26).
Om nu n växer indefinit och med detsamma differenserna
Är ång BA Äg 0000 AA
d. v. s. differenserna
Ti — Ljy lj AN L
n
n—1?
Yu Ior Ja Yan VT Ynr
aftaga indefinit, så är lim S, oberoende af n och äfven oberoende af de mellanliggande
värdena ?
21, 227 239 oc8s En 1
Bevis:
På grund af formlerna (25) och (26) erhålles utan svårighet -
— AMMA ooo
OM DEFINITA INTEGRALER MELLAN IMAGINÄRA GRÄNSOR. 13
rs P, = (8 — 0) > lär YT — (Yr Y)
(0 ERA RE RER
+ AES get
| Ft (CST SF RN Go (ra aa (EYE fa BIR EKA (Kl fa DG
och
QQ = (2 — 2) lr YT TY Pr Y)
a (0 — a ve ar (AE 41)
--
AC EE BA SRA Far (Em AN) SO CE EEE
Utaf theoremet II följer då att
x y
lim. P, = Joke, Y)dz —Jföla y)dy,
To Yo
x AEA
=Jfole, y)de — f(x, y)dy,
Lo HE
X y
lim. Q, = fw(e, V)de+ pla, vå,
0 Yo
De Y
= ful, y)de+ fylX, Vår,
ME Yo
och således på grund af (27)
x NA IG Y )
lim. S, = i plx, Y)da— | wa, y)dytill we, F)det |yla, rn
Lo "yo Zo
v
Yo
Xx 6 DG OZ
= föl, y)de— fux, vdytilfvle, u)det fox, Vår
To Yo To Yo
HÖSTB:
$ 4.
Sedan vi nu i föregående theorem visat, att limes för den i (26) bildade summan,
d. v. s. lim. S, endast är beroende af functionsformen f och af gränsvärdena z,, y,
och X, Y, eller, hvilket är detsamma, af
2 = 2tiy, och Z=X-FiY;
14 C. J. MALMSTEN,
kalla vi — analogt med hvad som skett för definita integraler mellan reella gränsor —
nämde limes för definita integralen af fle) mellan gränsorna z, och Z, och beteckna
2 X+iX
TM SE HOLE = | (ejda
7” 20 ” zotiyg
Utaf sjelfva denna definition följer omedelbart, att nämde definita integral för-
svinner för Z=>,, eller att
Äfvenså erhålles ur (28)
2 SÄ Yr Xx ov
Or = |ala, Y)dz — fula, y)dy Hi) fue, Y)dz HF) pla, y)dy|
20 CO Yo : yo
c
To
AK er 24 Yr
= föl, udde — folX, dy tirfule, yddet ox, Dy
än Zz Ya Ty Yo
hvilket äfven, på grund af (25), kan skrifvas sålunda:
fia Jä Fil )dr + i fra, + iy)dy |
Zn Yn
Xx Kg
= file ar 00) ika Ir X + iy) dy
VER EYD
Göres här successive
N305 AIG 25080 AN VY,»
3:0. Z FE By 0 4:0. Z = Xr iY,>
erhålles undan för undan
Kar Kra
fra +FiV)dx =|flde
xo Ear
r oX-+ilY
i-|AX+idy = | fe
yo X+iyo
Y px) HiK
i. [fly =)
Yo ; Zo Fiyo
2 X+iyo
Jia + iy)de = I fle)dz
Th 9 TF Yn
OM DEFINITA INTEGRALER MELLAN IMAGINÄRA GRÄNSOR. 15
hvilka värden insatta 1 (31) gifva
4 gg Hi pe
| rede S | f()de+ | f()de |
HR Ul HER
0 SR Zz, +i (32)
X+iyo X+iY
= | f(e)de= [Hos]
, Då + iYg S X+iyg
$$ I.
Utaf formlerna (25) och (30) följer omedelbart, att, hvilka än
Lag, Li Ler OCH FY YT Ye
må vara, blott icke någon ligger utanför continuitetsgränsorna, är
P3 + Ug Ty tyg 2 + Yo
Ifde= fd fode
FR FE FR SRA SEA REAR R EN (33)
Po + Ya Po Fiy, Za FY
| = | flJde+ ie]
= tiga = zotiyg ot Y,
Likaledes erhålles ur (32)
P2 Fiyo > Fiy, pe Fiy, Pe FiY,
0=Od KÖ INDI | f(dz
zy " UWo > Fiyo T "iYyo "om iy
ct, 2, Fiyg Fi,
flz)da = I fle)dz-F I fle)dz
Zotiyo Zo Fiyn zytiyg
> + iya Pe + iy, 2 Fiya
fle)de = | elar A
Ty FY, a tiy > Fiy,
Genom addering af dessa 3 eqvationer erhålles
TT iY P3 Ya Pe, +iyg P3 Fiyo FY 2 + ya
fl)de+ | f()de = | fle)de+ | fle)de+ | f(de+ ff
Totiyg Ac FiYj Zo Fiyg ark Ar, Gar dia
d. v. s. med tillhjelp af (33)- i
zy ti > tiya Zz Fiyn PX + iya
fle)dz+ | fle)de = | fle)de + I fle)de
To tiyg zy +FY Lo FiYg > Fiyg
16 C. J. MALMSTEN,
och slutligen på grund af (32) i
zyFiY, T, +iyg ZH iYa
ffde+ fle)dz = | fle)dze
Zo Fiyo FY, Zotiyo
eller, hvilket är detsamma,
fio = fre + [fade BEE RA AR ÄR Esa sr oosdtosoen (34)
Ur denna formel framgår omedelbart följande, förut endast för reella gränsor
bevisade
Theorem IV: Antag
2=2-+Hiy,
och låt fl2) vara en synektisk (continuerlig, monodrom och monogen) function af denna
variabel; då är alltid
2k—1
Z 2 22 2k1 Z
fre = |f(de +|fde+.+ fle)dz +|i0
20 20 2 2k—2
hvilka än :
FN ERA SOS FER LÅG
må vara, blott att ingen af dem ligger utanför de gränsor, inom hvilka functionen
oafbrutet är synektisk.
Coroll. 1. Utaf formeln (34) följer omedelbart, om man der gör 22 = 2,
fia = —Jiu.
2
$ 6.
Kalla för korthetens skull
=
der såsom vanligt
Z= 2 W.
Utaf formeln (30) följer omedelbart, att F(z) är continuerlig och monodrom inom
samma gebiet som f(e). Att den tillika är monogen bevisas lätt ur samma formel,
hvilken gifver
F(2) FE P(z, y) FiPle, y),
OM DEFINITA INTEGRALER MELLAN IMAGINÄRA GRÄNSOR. 174
der för korthetens skull
y
P(x, y)= fela, da — fylke, Y)dy,
Yo
z y
Be, = fler vet fyla, Vy.
To Yo
Härur följer omedelbart
SL NN = gle, y)
dl fasen
a; 5: =) SE dz —w(z,, y)=— YVlz, y)
Lo
d.- Tr, y)
SÄRR (GE RS v(z, y)
0. är (x, Y 5 väl
lar DA j dat el» =, Y)
Lo
hvadan således
dP(x, vy) — dT (Lr, y)
FEEL NEG
09. Pl(z, y) d. Fx, y)
CE Gkg M
hvilka båda eqvationer innehålla det fullständiga kriteriet att F(z) är monogen inom
samma gränsor som f(e).
Vi hafva således bevisat, att
F(0)= [fd
” är synektisk inom samma gebiet som functionen f(2).
$ da
Låtom oss såsom förut sätta
F(z)dz = [fd
hvadan
2+0
F(e+0)— Fe) = | fl)de;
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 3. [3]
18 C. J. MALMSTEN.
på grund af Coroll. 2 Theor. 1 erhålles 9
He För HN GR
der &«& är en medelqvantitet till 0 och & (och således convergerar mot 0 på samma
gång som d), och &9.e” convergerar mot 1 på samma gång som d convergerar mot 0.
- Ur formeln (35) erhålles omedelbart
lim. 7E+ = 20 — F(0) = /f(2).
Vi kunna således på grund af hvad i denna och nästföregående $$ blifvit bevisadt
framställa följande vigtiga
Theorem V: Till hvarje synektisk function flz) af en imaginär variabel
z2=2+iy
finnes det alltid en motsvarande, nom samma gebiet synektisk, function
F(2) = fd
hvilken är sådan, att dess derivata
F(2) = fe).
KONGL. SVENSKA VETENSKAPS-AKADEMIENS HANDLINGAR. Bandet 6
BIDRAG TILL KÄNNEDOMEN
OM
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR.
AF
120-185 (01613 NIE
TILL K. VET. AKAD. INLEMNAD DEN 11 APRIL 1865.
E. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 4.
BEE REV OSS
1 in
NNE
D.. hade länge varit bekant, att, om en lösning af ett kromoxidsalt i den violetta mo-
difikationen fälles med kaustik ammoniak och det utfällda kromoxidhydratet lemnas i
beröring med ett öfverskott af fällningsmedlet, detta senare löser en del af fällningen och
färgas deraf rödt eller violett, innan de produkter, som bildas vid denna reaktion, blefvo
föremål för någon undersökning. ' Den förste, som anställde några försök för att lära
känna de omständigheter, under hvilka kromoxidhydrat löses i ammoniak, var HErRTWIG +).
Denne kemist fann genom en serie försök att, i den händelse ammoniak sättes till krom-
lösningen, en mindre mängd kromoxidhydrat löses, än då kromlösningen sättes till am-
moniak, och att, om kromoxidsaltets lösning innehåller fri svåfvelsyra, en större mängd
oxid löses än då lösningen är neutral, en omständighet, hvilken han söker förklara deri-
genom att svafvelsyran och ammoniak samtidigt inverka på kromoxiden i det ögonblick
den frigöres. HertwiG fann dessutom, att färgen på det kromoxidhydrat, som uppstår,
då ammoniak tillsättes kromoxidlösningen, är ljusgrönt, då den deremot är gråviolett,
när kromlösningen sättes till ammoniak. Begge hydraten lösas i syror med violett färg,
hvilken vid upphettning blir grön, såsom fallet i allmänhet är då en lösning af ett violett
kromsalt upphettas till kokning. ,Begge dessa hydrater visa ett olika förhållande, om de
lemnas i slutna kärl i beröring med kaustik ammoniak under några dagars förlopp. Det
förra eller gröna hydratet förändrar icke färg, men det gråvioletta antager en rent vio-
lett färg och löses till en del. Efter behandlingen med ammoniak löses det förra hydra-
tet 1 svafvelsyra med violett färg, men då lösningen kokas blir den grön, och om den
fälles med kaustik ammoniak erhåller man först grönt basiskt salt och sedan grönt hydrat;
det violetta hydratet löses efter behandling med ammoniak äfvenledes med violett färg i
svafvelsyra, men lösningen blir vid kokning icke grön utan violett eller blå, och af am-
moniak fälles först violett basiskt salt och sedermera violett kromoxid. Då lösningen af
kromoxidhydratet i kaustik ammoniak utsattes till frivillig afdunstning, fann HErTWIG,
att ett violett pulver afskiljde sig. HERTWIG anmärker slutligen, att dessa produkter af
kromoxid och ammoniak innehålla icke blott vatten och kromoxid utan äfven ammoniak,
hvilken icke kan aflägsnas genom tvättning.
Ehuru dessa iakttagelser äro af sådan beskaffenhet, att en närmare undersökning
af detta ämne borde leda till resultater af särdeles intresse, blefvo några försök att be-
stämma sammansättningen hos dessa produkter icke utförda förr än FREMYy"") gjorde till
föremål för en undersökning sammansättningen så väl af kromoxidens hydrater, som af
de produkter, som bildas vid inverkan af ammoniak på kromoxidhydrat i den violetta
') Ann. der Ch. u. Pharm. Bd. 45 p. 298 (1843).
”") Compt. Rend. t. 47 p. 883.
4 125 28 (OIL Do,
modifikationen. FRrREmy fann sammansättningen af det kromoxidhydrat, som erhålles af
ammoniak och ett violett kromsalt, kunna uttryckas med formeln Ör H, och benämner
det metakromoxid, till skilnad från det hydrat, som erhålles af ammoniak och gröna
kromsalter. Metakromoxidhydratet är lösligt i ättiksyra, kali och ammoniak, då krom-
oxidhydratet är olösligt i dessa reagentia; men genom inverkan af kokande vatten, kon-
centrerade saltlösningar, till och med uttorkning i lufttomt rum förlorar metakromoxid-
hydratet sin löslighet. Den inverkan ammoniak utöfvar på metakromoxidhydratet är
särdeles egendomlig. FREMY fann nemligen att det först antager en violett färg, hvarvid
bildas en förening mellan ammoniak och kromoxidhydrat, och att, om samtidigt ammo-
niaksalter finnas närvarande, löses denna kropp och bildar de sedan gammalt bekanta röda
lösningarne. Om till dessa lösningar tillsättes alkohol, erhålles en amorf violett fällning,
hvilken löses i kallt vatten men sönderdelas af kokande. Var det ammoniaksalt, vid hvars
närvaro kromoxidhydratet löste sig klorammonium, innehåller fällningen klor, men klor-
halten kan icke upptäckas med silfversalter, förr än föreningen blifvit sönderdelad. Ut-
sättes lösningen af denna kropp för luften, bortgår ammoniak och en olöslig violett
fällning afsätter sig, hvilken FREMY fann innehålla lika många eqv. ammoniak och krom-
oxid jemte vatten. Dessa ammoniakaliska kromföreningar lösas i syror och FrReMy fann,
att dervid bildas utom vanliga kromoxidsalter äfven rosenröda salter, i hvilka den posi-
tiva beståndsdelen är en bas, bestående af fyra eqv. ammoniak och en eqv. kromoxid.
Han fann, att denna bas är treatomig eller bildar salter med tre eqv. af syror, och be-
nämnde den Roseokromoxid. FRrREMY trodde sig vidare finna, att det klorvätesyrade saltet
af denna bas sönderdelas af vatten i tvenne andra klorvätesyrade salter.
På uppmaning af Hr Prof. L. SVANBERG företog jag för flera år tillbaka en under-
sökning öfver dessa särdeles egendomliga föreningar, och de resultat, till hvilka jag kom,
har jag redan 1861 till Akademien inlemnat”). Den kropp, hvilken jag erhöll på det
sätt FREMY uppgifver att det klorvätesyrade saltet af roseokromoxiden kan framställas,
nemligen genom upplösning af de amorfa ammoniakaliska kromföreningarne i klorväte-
syra, var så till vida icke öfverensstämmande med Fremys klorvätesyrade roseokrom-
oxid, som den befanns innehålla en eqv. vatten mindre än Fremys förening samt dess-
utom icke sönderdelades vid lösning i vatten uti tvenne nya klorvätesyrade salter. Jag
förmodade att de kroppar jag framställt icke voro de samma, som blifvit undersökta af
FrReMmY, och fann mig derföre föranlåten att benämna kloriden på grund af det relativa
förhållandet mellan kromklorid och ammoniak, hvilka jemte vatten utgöra saltets be-
ståndsdelar, Tetramminkromklorid och basen i syresalterna Tetramminkromoxid. Jag
fann att denna klorid ger med platinaklorid ett dubbelsalt af formeln Cr, Cl, 4NH, 2H
+ 2PtC1,, att qvicksilfverklorid äfven ger ett dylikt dubbelsalt, hvars sammansättning jag
icke kunde med bestämdhet uppgifva; att, då svafvelsyra inverkar på kloriden, bortgå 3
af saltets klormängd och att dervid bildas ett surt klorhaltigt sulfat, hvars sammansättning
enligt analyserna befanns öfverensstämma med formeln Cr,C1O,, 25, 4NH,, H, + 45SH ++),
') Öfvers. af K. Vet. Ak. Förh. 1861. p. 163.
”) Jag är numera föga böjd att anse denna formel sannolik, emedan det salt, som undersöktes, var före analy-
sen endast genom torkning på oglaseradt porslin befriadt från öfverskott af svafvelsyra, hvilket efter all sanno-
likhet icke kunde ske fullständigt. Det analyserade saltet innehöll troligtvis mekaniskt inblandad fri svaf-
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. d
Då vatten inverkade på detta salt, erhölls ett svårlösligt rosenrödt pulver af mikroskopi-
ska taflor, hvars sammansättning befanns vara Cr, O, CI4NH,, H,.S,. Då jag försökte
att upplösa det violetta pulver, hvilket afsätter sig ur én lösning af kromoxid i ammo-
niakaliska ammoniaksalt-lösningar vid frivillig afdunstning, i andra syror än klorvätesyra,
kunde jag icke erhålla några salter analoga med tetramminkromkloriden. Försök att
framställa basen i salterna genom kloridens behandling med silfveroxid ledde icke till
något bestämdt resultat, men, då kloriden behandlades med salpetersyrad silfveroxid, er-
hölls ett klorfritt salpetersyradt salt, hvars sammansättning äfvensom några oxalsyrade
salters icke kunde uppgifvas.
Kort före dessa mina försök offentliggjordes hade MOorrLAnD ”) lyckats erhålla några
med dessa salter beslägtade föreningar på ett ganska egendomligt sätt, nemligen genom
att tillsätta tvåfaldt kromsyradt kali till smältande rhodanammonium. MOorrtaAnp åskåd-
liggör sammansättningen af den produkt, som uppstår vid denna reaktion, med formeln
Cr, Cy, 2NH, 0. En undersökning af detta ämne offentliggjordes icke långt derefter af
A. REINECKE ”"), som fann att den kropp, som vid nyss anförda reaktion bildas, har en
annan sammansättning, än MORLANDS formel uttrycker. REINECKE uppgifver, att samman-
sättningen är Or. Cy, NHs, H, och, då en tredjedel af ammoniakhalten jemte en eqv. väte
kan utbytas mot metaller, anser han att detta ämne är en förening mellan ammonium
och en kropp af sammansättningen Cr. Cy, 2NHs, för hvilken han uppgifver följande ra-
tionella formel: Cya N(Cr. H;)H, hvilken uttrycker en förening af fyra eqv. rhodan, två
eqv. ammonium, uti hvilka 3H blifvit substituerade af Cr, och en eqv. väte. Utom detta
kristalliserande ammoniumsalt omnämner REINECKE, att vid inverkan af kalibikromat på
rhodanammonium bildas äfven amorfa föreningar, men hvilka icke blifvit närmare under-
sökta. Dessa föreningar, hvilka i anseende till färg och förhållande till vatten i hög grad
likna ofvan ommnämda ammoniakaliska föreningar, äro af största intresse och fortsatta un-
dersökningar torde måhända utvisa, att de stå uti ett ganska nära samband med de af
FreEmY först upptäckta föreningarne.
Sedan min förra undersökning blifvit offentliggjord, har jag dels upprepat mina
äldre försök dels framställt nya salter och bemödat mig, att komma till insigt af dessa
kroppars närmare sammansättning. Jag har härmed äran framlägga resultaten af mina
arbeten, men får på samma gång anhålla om öfverseende att ämnet icke blifvit så full-
ständigt utredt, som önskligt vore, och att mycket, som varit af vigt, icke blifvit under-
sökt. Till min ursäkt får jag anföra, att jag, då jag för tvenne år sedan påbörjade detta
arbete, hoppades kunna medhinna undersökningen af långt flera föreningar, men utredandet
af sammansättningen af de i det följande beskrifna föreningarne, till en del svåra att
erhålla i tillräckliga qvanta och lätt utsatta för sönderdelning, har medtagit långt mera
tid än jag till en början föreställde mig. Dock vill jag hoppas att åter få vidare under-
söka detta ämne, om tid oth tillfälle medgifves.
velsyra, och det är högst sannolikt, att det rena saltet innehåller mindre svafvelsyra än formeln utvisar. Då
jag icke funnit något medel att borttaga öfverskottet af svafyvelsyra fullständigt, har jag icke ansett löna mö-
dan att ånyo undersöka detta salt.
') Quat. Journ. of the Chem. Soc. V. 13 p. 252—254. enligt Chem. Centralbl. 1861 p. 543.
FANN. oder Ch: uu Pharm.; Bdil26rp: ti3.
6 PACE (6 RIVER
De föreningar, som blifvit undersökta, torde kunna sammanfattas i fyra grupper, af
hvilka den första utgöres af sådana föreningar, 1 hvilka krommängden förhåller sig till
ammoniakhalten som 2:4 och hvilka jag benämnt tetramminkrom-föreningar; den andra
gruppen innehåller salter, i hvilka krom och ammoniak stå till hvarandra i förhållandet
af 4:7 och för dessa har jag föreslagit benämningen dikromheptammin-föreningar; den
tredje gruppen utgöres af salter, 1 hvilka förhållandet mellan krom och ammoniak är
2:3 eller triamminföreningar och af denna grupp har jag icke erhållit flera salter än ett
oxalsyradt; den fjerde gruppen innefattar amorfa salter, som bildas då ammoniak och
amimoniumoxidsalter inverka på kromoxidhydrat.
Tetramminkrom-föreningar.
Tetramminkromklorid.
Cr, Cl; 4NH;, El.
Denna förening har jag erhållit på samma sätt, som blifvit beskrifvet i min förra
uppsats, nemligen genom att utsätta den violetta lösning, som uppstår när ammoniak och
klorammonium inverka på nyss fälldt metakromoxidhydrat, till frivillig sönderdelning
och upplösa den amorfa blåvioletta kropp, som dervid afskiljer sig, 1 koncentrerad klor-
vätesyra samt rena det salt, som vid denna reaktion bildas, genom tvättning med alkohol
och omkristallisering ur varmt saltsyrehaltigt vatten.
Jag har underkastat detta salt nya analytiska försök, hufvudsakligen af det skäl att
jag icke förut bestämt dess vätehalt.
a. 0,5320 gr. gaf 0,9330 gr. Ag Cl, motsvarande 0,2307 gr. Cl och 0,1675 gr. Ör, som
innehåller 0,1149 gr. Or. ;
b. 0,3347 gr. gaf vid förbränning med kromsyrad blyoxid 0,1720 gr. H, hvaraf beräk-
nas 0,0191 gr. H.
I procent är detta:
a. 06
(Ce MSN.
Cl 43,36 —
H — 5,70.
Mina förra försök lemnade i medeltal:
(Oe: IBA
Cl 3,38
N 2948.
Formeln Cr, Cl; 4NH;, H> fordrar
Beräknadt. Medeltal af
SS alla försök. Diff.
CR HAS IAEA — 0,02
CISA RS 106,38 43,45 43,37 — 0,08
NEAR 56,00 22,87 22,48 — 0,39
Fl JAA se AO BN 5,70 = 0.01
(NEN 18.00 — BA (7,04) + 0,50.
244,86 100,00. 100,00.
AMMONIAKALISKA KROMFÖRDNINGAER. 7
Till det jag i min förra berättelse anfört om saltets egenskaper har jag icke nå-
got annat att tillägga än redogörelsen för några försök öfver saltets förhållande vid upp-
hettning.
Upphettas saltet i luftbad, undergår det icke någon vigtförlust förr än något öfver
120? 0. "), Någon konstant förlust vid denna temperatur kunde jag icke erhålla, emedan
saltet ytterst långsamt förlorade i vigt. Utsättes saltet för en högre temperatur, minskas
vigten oupphörligt, färgen öfvergår först till mörkt rödt med dragning åt grått, kristal-
lerna blifva sedan gråa och starkt glänsande, slutligen bortgår salmjak jemte ammoniak och
en återstod af kromoxid erhålles vid ännu högre temperatur. Någon konstant vigtförlust
lyckades jag icke erhålla vid någon temperatur, innan kromoxid återstod. För att bättre
(>)
vätgas. Försöket utfördes sålunda, att saltet, inneslutet i ett porslinsskepp, infördes i ett
iakttaga saltets metamorfoser vid upphettning, försökte jag att upphetta det i en ström af
förbränningsrör, som upphettades i en förbränningsugn, sedan derigenom först blifvit ledd
en ström vätgas, tvättad med en lösning af pyrogallussyra i kali och torkad förmedelst
ledning genom flera rör, innehållande pimstensstycken fuktade med svafvelsyra. Till en
början antog saltet vid upphettning en mörkare färg, och den bortgående vätgasen hade
en stark lukt af ammoniak samt bildade tjocka moln af salmjak, då en glasstaf, doppad i
saltsyra, utsattes för gasströmmen; samtidigt förmärktes på rörets kalla delar vattendrop-
par och närmare porslinsskeppet hade ett hvitt sublimat af salmjak afsatt sig. Upphetta-
des saltet så länge, som lukt af ammoniak förmärktes, erhölls såsom återstod ett grågrönt
diamantglänsande pulver, der hvarje korn bibehållit kloridens karakteristiska form. Detta
pulver synes vara basisk kromklorid, ty vid behandling med hett vatten löstes det utan
återstod med grön färg, och lösningen gaf vid kokning med natron endast spår af am-
moniak, men fälldes deremot starkt af silfvernitrat. Utsättes denna kropp för fortsatt in-
verkan af upphettning 1 vätgas, så bortgår klorväte lätt igenkänligt på lukten och egenska-
pen att med en i ammoniak doppad glasstaf utstöta tjocka moln. Slutligen återstår ett
grönt pulver, hvars vigt befanns nära öfverensstämmande med den mängd kromoxid,
som kan bildas af saltets kromhalt. Vid smältning med natronkalk utvecklades icke am-
moniak och således fanns icke något kromqväfve inblandadt. Att vid detta försök erhölls
kromoxid och icke såsom man kunnat vänta kromoxid och kromklorur är icke svårt att
förklara, ty det torde vara väl bekant huru svårt det är, att erhålla en gas fri från hvarje
spår af vatten och luft. Sannolikt var vätgasen, som användes till försöket, något litet
förorenad af luft eller fuktighet.
För att finna, om vid upphettning jemte ammoniakgasen bortgick väte eller qväfve,
upphettades saltet i en ström af kolsyregas. 1 ett porslinsskepp afvägdes 0,351 gr. torr
klorid och infördes i ett förbränningsrör, i hvars bakre del var inneslutet natronbicarbo-
nat och hvars främre del slutade med ett afledningsrör. Då den bakre delen af röret
upphettades och den utvecklade kolsyran fullständigt absorberades af kali, inleddes gasen
i ett rör fyldt till en tredjedel med kalilut och till två tredjedelar med qvicksilfver, sal-
tet upphettades och efter slutadt försök befanns att uppsamlingsröret innehöll endast om-
kring 3 c.c. gas, som icke blifvit absorberad af kali och således efter all sannolikhet icke
var annat än luft, som icke blifvit fullständigt utdrifven ur apparaten före försökets början.
Aterstoden i porslinsskeppet vägde efter försöket 0,2045 gr.
') Genom ett skriffel har i min förra uppsats blifvit anfördt 2209, hvilket härmed rättas.
8 1230 485 (EIN IDA
Genom försöket med upphettning i vätgas visades, att saltet afgifver så väl vatten
som ammoniak och salmjak, och af det senast anförda att dervid icke bortgå hvarken
vätgas eller qväfgas. Då återstoden är basisk kromklorid, torde förloppet vid upphett-
ningen kunna uttryckas med formeln
Crz Cl; 4NH;, H, = Crza OCIz ar 3NH; är NH, CI ar H.
Om denna formel är riktig, skulle återstoden efter upphettning väga 0,1883 gr.
I min förra uppsats har jag anfört, att saltets lösning med lätthet sönderdelas af
alkalier, äfven af ammoniak till och med vid vanlig temperatur. Ett ammoniakhaltigt
kromoxidhydrat afskiljes dervid. Jag har nu försökt bestämma sammansättningen af
denna produkt och gick till väga på följande sätt. En i köld framställd lösning af tetram-
minkromklorid försattes med kaustik ammoniak till dess den lIuktade deraf. Lösningens
klart karminröda färg förändrades ögonblickligen till purpurviolett, och efter några dagars
förlopp hade alltsammans stelnat till ett dallrande gelé af grön färg. Denna produkt ut-
rördes med kallt vatten, togs på filtrum och tvättades med kallt vatten, hvilket likväl icke
kunde ske fullständigt i följd af fällningens gelatinösa beskaffenhet. Slutligen utpressades
den mellan sugpapper och underkastades analys, utan att förut hafva blifvit torkad.
a. 0,3042 gr. gaf 0,0615 gr. Ör och 0,009 gr. Ag Cl motsvarande 0,0022 gr. Ol.
b. 0,5450 gr. destillerades med natronlut och ammoniakgasen samlades i saltsyra; efter
den senares afdunstning återstod 0,0440 gr. NH, Cl, som innehåller 0,0139 gr. NHs.
ce. 1,3168 gr. torkades under fem veckors tid öfver svafvelsyra och vigtförlusten var
0,7960 gr. |
Procentriska sammansättningen blir:
q a. b. c
IC SAN TAN MISSY 20,21 Ex 2
CIS Use tja an VARNAS 0,72 Pe
IS 5 PR SENS Er KT IN AR — 2,55 —
Hygroskopiskt vatten — — 60,45
Flörlast FRAN RATTEN I NAEN 16,07
100,00.
Antages klorhalten härröra af inblandad salmjak och tages den hygroskopiska fuk-
tigheten icke med i beräkningen, blir det stöchiometriska förhållandet mellan Ör, NH;, H
=O
Hvaraf följer formeln
Ör. NH; + 13H.
Likväl torde den vattenhalt, som denna formel uttrycker, icke vara särdeles tillförlitlig.
Denna produkt qvarhöll ännu efter långvarig torkning öfver svafvelsyra ammoniak,
ty vid kokning med kali utvecklades stark lukt deraf.
I min förra uppsats har jag anfört, att vid inverkan af koncentrerad svafvelsyra på
kloriden, två tredjedelar af kloren aflägsnas och att som produkt erhålles en rosenröd
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. 9
massa af fina mikroskopiska nålar, bestående af ett surt klorhaltigt sulfat. Jag har nu
försökt inverkan af andra reagentia, deribland af oxalsyra. Då en lösning af denna syra
tillsättes kloridlösningen, afsätta sig efter flera veckors förlopp en mängd rosenröda kri-
staller, af hvilka en del äro temligen stora, sneda prismer och en del tunna fjäll, hvilka
vid omskakning gifva lösningen ett egendomligt sidenglänsande utseende. Sannolikt äro
de salter af olika sammansättning. Det förra saltet kan erhållas temligen lätt rent, helt
enkelt genom behandling med hett vatten, hvari detta salt är ytterst svårlösligt. Detta salt
är chlorfritt och sammansättningen befanns öfverensstämma med formeln Ör Ös, 3NH;, + 3H,
således oxalsyrad triamminkromoxid. Det andra fjälliga saltet kunde jag icke framställa
i tillräcklig mängd.
Silfversalter inverka på det sätt, att när de tillsättas kloridens lösning, afskiljes
klorsilfver i mängd, men icke fullständigt förr än efter någon tid. Säpet sd silfver-
oxid ger ett salt, hvars formel befanns vara 2Ör N, + 9NH, + 11H. Salpetersyrlig silfver-
oxid aljer ur kloridens lösning klorsilfver och en röd lösning erhålles, hvilken hastigt
sönderdelas. Tvåfald kromsyrad silfveroxid ger med kloridens lösning en brun vätska,
som öfver svafvelsyra intorkar till hartslika, bruna klumpar, utan spår till kristallisation.
Tetramminkromklorid-Platinaklorid.
(Ör Ol, INNER, äh HER
Detta salt har redan förut blifvit beskrifvet i min förra uppsats och till mina förra
analyser får jag här tillägga några nya bestämningar, såsom ytterligare stöd för formelns
riktighet. Det salt, som användes till följande försök, var framställdt genom fällning af
ren tetramminkromklorid med platinaklorid och befanns vid mikroskopisk undersökning
icke innehålla ammonium-platinaklorid.
a. 0,93617 gr. gaf efter förutgången smältning med kolsyradt natron 0,9602 gr. AgOl,
som motsvarar 0,2374 gr. CI
b. 0,6720. gr. smältes med kolsyradt natron och klorsyradt kali samt gaf 0,2250 gr. Pt
och 0,0865 gr. Ör, fälld såsom kromsyrad qvicksilfveroxidul, hvilket svarar mot
005 Ör:
Detta gör 1 procent: a. b.
(CER KN ENE — 8,82
IE törer. RE = 33,48
ÖR 42,26. ÅS
Mina 20 försök lemnade i medeltal
(Mod RR RA BOSE 8,58
LANE AR NER 34, I9
Formeln fordrar PET Sar Medeltal af Dif.
(ÖR H2, LST SH0S 8,70 — 0,28
BONES re. NOTIS DD 30,00 + 0,10
(FINS NE 24 42,26 —- 0,20.
INBKSSKE RNRaN & 56,00
Gb ENA RER 14,00
ÖN 16,00
584,58.
Om detta salt icke skulle innehålla vatten, borde klorhalten vara 43,81 procent.
EK. Vet. Akad. Handl. B, 6. N:o 4. 2
10 Par I CHE EL
Tetramminkromkl orid-Qvicksilfverklorid.
Cr. Cl;, 4NH;, El + 6Hg CI.
I min förra uppsats har jag anfört några försök att bestämma sammansättningen af
ett dubbelsalt mellan tetramminkromklorid och qvicksilfverklorid, hvarvid erhölls såsom
resultat
(TEA St dd 5,27
Te aln AA 56,54
Af detta resultat kunde jag icke med säkerhet sluta till någon formel, men ansåg
såsom sannolikt uttryck formeln Cr,Cl;, 4NH;z, H, + SHg Cl eller också Cr.Cl;, 4NHs;, HH, +
4Hzg Cl, då saltet möjligen kunde vara förorenadt af ett öfverskott af qvicksilfverklorid.
Nya försök lemnade ett nära öfverensstämmande resultat, och således finnes ingen anled-
ning förmoda närvaron af ett öfverskott af qvicksilfverklorid. En bestämnimg af klor-
halten lemnade ett resultat, som utvisade att den rätta formeln är
(Öm, Ol, NIER BR GkHSÖ
a. 0,8280 gr. gaf efter förutgången uppbettning med kolsyradt natron 1,010 gr. Ag Cl,
som innehåller 0,2497 gr. Ol.
b. 0,5405 gr. gaf 0,3540 gr. Hg, som svarar mot 0,3052 gr. Hg, samt 0,0375 gr. Ör,
hvaraf beräknas 0,0247 gr. Or.
Beräknas dessa försök i procent, erhålles:
a b.
(TSARENS rd = 4,57
För NA — 50,47
CISSI ASTRA 30,16 =
Formeln fordrar
Beräknadt. Medeltal af
—L NN alla försök. Dif.
(ÖVRE ses 52,48 4,96 4,92 = 004
FORSK 600,30 56,74 56,64 = (00
OM Benet. 8 SLONA- HO 30,16 = 0015
NIER ES ASEA 56,00
FRYS Se TN 14,00
(OFEIERSIRIEER 16,00
10575 92,
Tetramminkromklorobromid.
Crsa CI Brz, 4NH;z, H;.
Detta salt uppstår, då man till rykande bromvätesyra tillsätter en lösning af den i
det följande beskrifna tetramminkromklorojodiden. Saltet fälles ögonblickligen och nä-
stan fullständigt i form af rosenröda, rosettlikt grupperade nålar. FEfter tvättning med
alkohol och torkning vid 100? erhöllos vid analys följande tal:
AMMOÖNIAKALISKA KROMFÖRENINGA R. 11
a. 0,358 gr. gaf 0,0842 gr. Ör, motsvarande 0,0578 gr. Cr, samt 0,5590 gr. Ag Cl och
Ag Br; af denna blandning upphettades 0,5475 gr. i klorgas; vigtförlusten var 0,0950
och häraf kan beräknas, att hela blandningen innehöll 0,1494 gr. AgÖl och 0,4096 gr.
Ag Br, hvilket motsvarar 0,0369 gr. Cl och 0,1743 gr. Br.
b. 0,4955 gr. destillerades med natronlut och sedan destillatet blifvit uppsamladt i salt-
syra, erhölls vid afdunstning 0,3135 gr. NH, Cl, som innehåller 0,0821 gr. N.
Detta är i procent beräknadt:
a. b.
(ÖTPIRARS UR ISSNASTE 16,15 —
GEES AE 10,31 CS
BT KAL NER 18 Ip 48,68 —
ING rr RN RK LAR a 16,57.
Formeln Cr: Cl Br2, 4NH;s, H. fordrar:
Beräknadt.
= Funnet. Dif.
Cr ONA 52,48 15,72 ONS + 0,43
CIA -HMR SR 35,46 10,62 10,31 = (öl
Bra Mac JE SONARA 48,68 + 0,78
INGTREIE 200 See HO OOMEO Kd 16,57 — 0,20
EU RNESR A 14,00
(INATT VIE 16,00
333,88
Saltet är ganska lättlösligt i vatten med karmosinröd färg och fälles derur med
bromvätesyra. Lösningen antar vid upphettning purpurröd färg och vid kokning utveck-
las ammoniak under det att kromoxidhydrat fälles.
Tetramnunkrombromid.
Crz Br3, 4NH;z, IE
Försätter man den djupt röda lösning, som erhålles då kromoxidhydrat, fälldt ur en
lösning af kristalliserad kromalun, behandlas med en lösning af bromammonium 1 ammo-
niak, med alkohol, erhåller man en grumling af små oljelika, tunga droppar, som samla sig
på kärlets botten till ett trögflytande lager af klar röd färg. Behandlas denna kropp med
koncentrerad "bromvätesyra, löses den och ur den blåröda lösnimgen afsätta sig vid tillsats
af ett stort öfverskott bromvätesyra småningom ett rosenrödt, otydligt kristalliniskt pulver.
Vid analys af denna produkt erhöllos tal nära öfverensstämmande med formeln Cr, Brs,
4NHs, Hs, således analog med FrEmys klorvätesyrade roseokromoxid, men då denna pro-
dukt ånyo löstes i vatten och omkristalliserades efter tillsats af bromvätesyra, befanns sam-
mansättningen vara Or. Br;, 4NH;, H:s. Jag är derföre öfvertygad att den först erhållna
produkten icke var rent salt och anför af denna anledning icke mina försök.
Det omkristalliserade och öfver svafvelsyra torkade saltet, gaf vid analys:
a. 0,3482 gr. gaf 0,0716 gr. Ör, motsvarande 0,0491 gr. Cr, och 0,5195 gr. Ag Br, som
innehåller 0,2210 gr. Br.
12 P. T. CLEVE,
b. 0,5250 gr. gaf efter destillation med natron och sedan destillatet blifvit uppsamladt 1
saltsyra samt afdunstadt 0,2990 gr. NH, CI, hvaraf kan beräknas 0,0782 gr. N.
c. 0,3905 gr. förbrändes med kromsyrad blyoxid och gaf 0,1330 gr. H, motsvarande
ODIN Sr Ii
d. 0,2840 gr. af en ny beredning gaf 0,0593 gr. Ör, svarande mot 0,0407 gr. Or samt
0,4265 gr. Ag Br, som innehåller 0,1815 gr. Br.
Beräknar man dessa försök i procent, befinnes sammansättningen vara följande:
a. b. C- d.
(ÖTFRKESSS BLS . 14,07 = -— 14,33
| BEDRE SA SER .. 63,47 — = 63,90
INGENS van TRUE = 14,89 -— —
FIS Seg SEN En — — 3,16 ==
Formeln Cr. Br;, 4NH;z, H, fordrar:
Beräknadt Funnet
SS medeltal. Dif.
(DERE ARE EE SAN MIEB2LSNE Sod 14,20 + 0,33
(EST UVEKD a tel ANA 230-016SNO 63,40 + 0,28
INRESA RR ER NARE 5:05 0,0 ENA SS 0 14,89 + 0,09
ENSE orerar FIA (0 05 -FSSRO 3,16 + 0,06
O 16,00. 4,28 (3,47) — 0,76.
378,39 100,00 100,00.
Saltet anskjuter i mikroskopiska kristaller af rosenröd färg med dragning åt violett.
Kristallerna äro korta rhombiska prismer, dels tvärt afstympade af ett plan, dels med do-
matisk tillspetsning, dels på en gång afstympade af ett plan och domatiskt tillspetsade.
Enda olikheten med kloridens form är, att här uppträder 1 kombinationen ett basiskt
plan, hvilket jag aldrig funnit förekomma hos kloridens kristaller. Saltet löses med lätt-
het i vatten och kan utfällas af bromvätesyra. Lösningens färg är karmosinröd, men upp-
hettas den, blir färgen purpurröd och efter en stund utvecklas ammoniak och kromoxid-
hydrat utfälles. Saltets lösning fälles af salpetersyrad silfveroxid, men hela bromhalten
fälles icke genast fullständigt, såsom följande försök utvisar.
Då 0,2872 gr. löstes 1 vatten och fälldes med qvicksilfvernitrat, erhölls 0,4150 gr.
AgBr, svarande mot 0,1766 gr. Br eller i procent 61,49. Således qvarstannade i lösnin-
gen endast 2,79 procent af saltets bromhalt.
Tetramminkrombromoklorid.
Orsa Br Ciba 4NH;z, Hz.
Om en lösning af tetramminkrombromid indrypes i rykande klorvätesyra, utfälles
ett rosenrödt kristalliniskt pulver. Denna kropp upptogs efter några timmars förlopp på
filtrum, befriades från syreöfverskott genom tvättning med alkohol, torkades i luftbad vid
100” och gaf vid analys:
AMMONIAKALISKA KROMFÖRRNINGAR. 13
a. 0,268 gr. gaf 0,0711 gr. Ör, motsvarande 0,0488 gr. Or samt 0,442 gr. Ag Ol och AgBr.
Då 0,429 gr. af denna blandning upphettades i klorgas, blef vigtförlusten 0,0385 gr.,
hvaraf beräknas, att hela blandningen bestod af 0,1675 gr. AgBr och 0,2745 gr. Ag Ol,
hvilket motsvarar 0,0713 gr. Br och 0,0678 gr. CI. ; é
b. 0,5895 gr. af en ny beredning gaf 0,1580 gr. Ör, hvaraf beräknas 0,1084 gr. Cr, samt
0,9533 gr. AgCl och AgBr, af hvilken blandning 0,9378 gr. led vid upphettning i
chlorgas en vigtförlust af 0,0851 gr.; häraf kan beräknas att hela blandningen inne-
höll 0,3653 gr. AgBr och 0,5880 gr. AgCl, hvilket motsvarar 0,1554 gr. Br och
0,1454 gr. Ol
I procent gör detta:
a. b
ÖT SR ALLE oc HN 1839
rs GReta SANN oh 26,60 26,36
(OM fo ks ERAN NER 25,30 24,66.
Formeln Cr, Br Cl;, 4NHs, H; fordrar:
Beräknadt. Funnet
medeltal. Dif.
(OMS: AS Rn Er 52,48 - 18,14 18,30 + 0,16
Töre REN 79,97 27,64 HBA STR
CISA 70,92 24,50 24,98 — + 0,48
NER 6800-250
för PR RR ED 800 Ga ERA ER Up
289,37 100,00.
Sedan det salt, som användes till den senare af de i det föregående anförda försö-
ken, blifvit afskiljdt från moderluten, försattes den senare med ett öfverskott af saltsyra
och öfverlemnades åt sig sjelf. Efter 14 dagars förlopp upptogs det salt, som afsatt sig
och analyserades:
0,5385 gr. gaf 0,1591 gr. Ör, motsvarande 0,1092 gr. Cr samt 0,9368 gr. Ag Ol och
AgBr, af hvilken blandning 0,9041 gr. upphettades i klorgas samt lemnade 0,8748 gr.
AgOl. Således innehöll blandningen 0,1282 gr. AgBr och 0,8086 gr. AgÖl, hvaraf man
kan beräkna 0,0545 gr. Br och 0,1999 gr. Cl.
Beräknadt i procent utgör detta:
Stöchiom. förh.
(ER ANS OY NA
BOR LKON (ONE EON an
(GETTER STOL 046
hvaraf befinnes, att denna kropp var en blandning af föregående salt och tetrammin-
kromklorid.
Af dessa försök kunna vi således sluta, att då klorvätesyra inverkar på bromiden,
utbytes i första ögonblicket 2 eqv. brom mot 2 eqv. klor, men sedermera utdrifves allt
mer och mer brom och ersättes af klor.
14 IPA Hära (OLIN VING
Tetramminkromlokrojodid.
Or CI, 4NEL,
Denna förening erhålles, om man till fint fördeladt klorosulfat tillsätter en koncen-
trerad jodbariumlösning i öfverskott, affiltrerar från svafvelsyrad baryt och afdunstar öfver
svafvelsyra. Dervid erhålles en röd kristallmassa, som genom utpressning mellan sugpap-
per befrias så mycket som möjligt från moderlut och genom tvättning med alkohol från
de sista spåren jodbarium. Efter återupplösning i jodvätehaltigt vatten och afdunstning i
exsiceator anskjuter saltet i rediga kristaller.
a. 0,7220 gr. gaf 0,1283 gr. Ör, hvaraf beräknas 0,0880 gr. Cr, samt 1,0305 gr. Agl
och AgCl. Då af denna blandning 1,0240 gr. upphettades i klorgas, förlorade den
0,3075 gr. och följaktligen innehöll hela blandningen 0,7950 gr. AglI och 0,2355 gr.
AgCl, hvilket svarar emot 0,4295 gr. I och 0,0582 gr. CI.
b. 0,6025 gr. destillerades med natronlut, destillatet upptogs i saltsyra och deraf erhölls
efter fällning med platinaklorid och fällningens glödgning 0,5500 gr. Pt, motsvarande
OMS Tr No
c. 0,610 gr. gaf efter förbränning med kromsyrad blyoxid 0,1820 gr. H, som innehåller
0,0202 er. H.
Af dessa försök kan den procentiska sammansättningen beräknas till:
a. b. (6
(TYRONE SAN 1250 -— =
(6 ERE REN 8,06 — —
TERS ENE VRT Sa 59,49 — —
NES SYS STEEN — 12 Gi =
FINN ETTA = = Ja
Formeln Cr, Cl I;, 4NH;, H> fordrar:
Beräknadt.
ot AA HI Funnet. Dif.
(rs ED A:S 12,27 1218) — 0,08
(CIRA 35,46 8,29 8,06 — 0,23
ENE RNE 200,00 HN PA 59,49 + 0,15
Kamen 300 KFN ANNE AG
IE Bör RAGE 14,00 SG SD + 0,04
(ar RT EN 100 RI (AD > 0
Äg NON NON
Detta salt löses lätt 1 vatten med karmosinröd färg och denna lösning ger vid kok-
ning, liksom de öfriga salterna, ammoniak och kromoxidhydrat. Afdunstas lösningen öf-
ver svafvelsyra, anskjuter saltet i väl utbildade, diamantglänsande, granatröda, rhombiska
prismer, tillspetsade af domatiska ytor, således alldeles öfverensstämmande med kloridens
form. |
Tetramminkromjodid?
Då jag försökte att framställa en mot kloriden och bromiden svarande jodid, gick
jag tillväga på det sätt, att kromoxidhydrat, fälldt med ammoniak ur en lösning af kri-
t
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. 15
stalliseradt kromalun, behandlades med en lösning af jodammonium i ammoniak. Hydra-
tet löstes efter någon tid och då alkohol sattes till den mörkröda lösningen, afskiljde sig
en terpentinlik fällning. Denna produkt löstes i rökande jodvätesyra och då ett öfver-
skott af denna syra tillsattes lösningen, afskiljde sig efter afdunstning öfver kali ett af
fri jod brunt färgadt kristallpulver. Under mikroskop syntes det bestå af rosenröda oktaö-
derlika kristaller. Analysen gaf
(ÖTRER, SM RR FER 10,11
SKE aelan 70,68,
men en jodid, motsvarande kloriden, alltså med formeln Or. I; 4NH;, H, fordrar
(Cross OSLO
Ti SIOEH-09 1320
hvilket allt för mycket skiljer sig från de funna talen, för att skilnaden skulle kunna
härleda sig af ett af observationsfel. Jag misstänkte att saltet var orent och omkristalli-
serade det, men erhöll vid analys:
Till att ännu en gång rena saltet genom omkristallisering hade jag icke tillräckligt
material och jag måste derföre lemna saltets sammansättning outredd. Saltets kristall-
form var oktaöderlik, men denna form är icke särdeles olik kloridens, ty om vi föreställa
oss kloridens prismatiska ytor förminskade, uppstår en oktaöderlik form. Sannolikt var
det undersökta saltet icke rent. :
Saltet löses lätt i vatten med rosenröd färg och äfven i alkohol. Ur koncentrerade
lösningar fälles det af rökande jodvätesyra.
Tetramnunkromklorosulfat.
Cr. Cl OM 4NH;s, Sö H;.
Redan i min förra uppsats har jag beskrifvit denna förening och af de på samma
ställe anförda analyserna beräknat ofvan anförda formel. Jag har nu ånyo underkastat
föreningen analys och erhållit samma resultat. Jag får här anföra mina försök, då de
kunna tjena som ytterligare stöd för formelns riktighet.
Det salt, som användes till följande försök, framställdes af kloriden och koncentre-
rad svafvelsyra; den rosenröda kristallgröten behandlades med vatten, utpressades mellan
sugpapper, utrördes ånyo med vatten och utpressades, hvilket förfarande upprepades, till
dess att tvättvattnet icke reagerade för fri syra. Saltet torkades öfver svafvelsyra och
gaf vid analys följande resultat:
a. 0,3765 gr. gaf 0,1076 gr. Ör, motsvarande 0,0738 gr. Cr, och 0,2005 gr. AgOl, som
innehåller 0,0496 gr. CI.
b. 0,4275 gr. förbrändes med kromsyrad blyoxid och gaf 0,1985 gr. H, som svarar mot
0,0220' gr. EH.
ce. 0,5435 gr. destillerades med natronlut och destillatet, som uppsamlades i saltsyra,
lemnade vid afdunstning 0,4160 gr. NH, Cl, motsvarande 0,1089 gr. N.
16 BIC ENE)
d. 0,4475 gr. gaf 0,1287 gr. Ör, svarande mot 0,0883 gr. Cr, samt 0,3815 gr. efter glöd-
gning tvättad BaS, hvilket innehåller 0,1309 gr. 5.
Sammanställas dessa värden, beräknade i procent, erhåller man:
a. b. C. d
(ÖTSON REAR 19,60 — = 19,73
(OINSTESNR ne 13,17 — =— —
SE RR = — = 29,25.
NER Ne — — 20,04 =
FLISASER SEN — 5,14 — —
Formeln Cr Cl O; 4NH;, 5, H> fordrar:
Beräknadt. BLA, Medeltal
= äldre försök. af alla försök. Dif.
(ÖT NR 32,48 19,44 19529 19,47 + 0,03
(CR RER os6 35,46 13,14 UAE 13,07 = 0:07
SEN 80,00 29,64 30,68 29,96 + 0,32
NUR RER OG 56,00 20,75 20,38 20,21 — 0,54
IE RASA 14,00 5,18 — 5,14 — 0,04
(DNISTASAA oe 32,00 11,85 — (12,15) + 0,30.
269,94.100,00 100,00.
Upphettas föreningen i torkskåp, så förminskas vigten först omkring 130”, då saltet
antar blå färg och utvecklar ammoniak, slutligen blir det grönt. Någon konstant vigtför-
lust kunde jag icke erhålla.
Tetramminkrombromosulfat.
Or: Br Os, NES, Sö Hö
Sammanrifvas tetramminkrombromid och svafvelsyra, så utvecklas bromvätegas och
brom i mängd, och tillsättes svafvelsyra så länge som gas utvecklas, erhåller man en af
fri brom brunfärgad vätska, ur hvilken vid tillsats af vatten icke något fälles. Då jag
icke kunde på detta sätt erhålla en förening motsvarande föregående salt, försökte jag att
upplösa i vatten en eqv. bromid och tvenne eqv. vattenfritt svafvelsyradt natron. En
klart röd lösning erhölls, hvilken, sedan den blifvit försatt med något litet svafvelsyra för
att förekomma möjligtvis inträffande sönderdelning, afdunstades öfver svafvelsyra. Efter
en veckas förlopp hade intet salt afskiljt sig, hvarföre lösningen försattes med alkohol.
En grumling erhölls genast, hvilken efter hand samlade sig till oljelika droppar, som efter
en stund antogo kristallinisk form. Denna fällning utpressades mellan papper, löstes i vat-
ten och fälldes ånyo med alkohol. Vid analys erhöllos tal, som icke ledde till någon for-
mel, men hvilka antydde att produkten var en blandning af ett bromosulfat och ett svaf-
velsyradt salt. Jag behandlade nu denna blandning med en ringa mängd vatten, en del
löstes med intensiv karminröd färg ") och qvarlemnade ett violett rosenrödt kristallpulver,
') Då denna lösning försattes med alkohol, erhölls en fällning af oljelika droppar, blandade med en ringa mängd
kristallfragmenter. Den qvantitet, öfver hvilken jag kunde förfoga, var alltför obetydlig att tillåta någon vidare
rening, hvarföre sammansättningen af denna kropp måste lemnas oafgjord. Om jag får framställa en gissning,
torde denna kropp vara tetramminkromsulfat.
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. Mk
. hvilket utpressades mellan papper, behandlades ånyo med en ringa mängd vatten, utpres-
sades derefter och analyserades efter torkning öfver svafvelsyra.
a. 0,1605 gr. gaf 0,0390 gr. Cr, hvilket svarar mot 0,0268 gr. Cr, och 0,1177 gr. glöd-
gad och ånyo tvättad svafvelsyrad baryt, som innehåller 0,0404 gr. S.
b. 0,5730 gr. gaf 0,1405 gr. Cr, motsvarande 0,0964 gr. Cr, och 0,3400 gr. Ag Br, hvaraf
beräknas 0,1447 gr. Br.
Detta gör 1 procent:
a. b.
Cr 16,69 16,82
BIS SR se — 25,25
IS ars SMS RA SE 25,16 —
Formeln Cr: Br Os, 4NH;z, S,, H, fordrar:
Beräknadt.
Funnet. Dif.
(TER ann 22,48 16,69 16,75 + 0,06
Bros tass An VIDA 25,20 = (Wi
SEA om SOV MA IG SVR
INET a nt 56,00 —
JAR RAA ER 14,00 —
(Ör ARS NG 32,00 =
314,45.
Saltet löses lätt i vatten med blåröd färg. Kokas lösningen utvecklas ammoniak
och pulverformigt kromoxidhydrat afsätter sig.
Tetramminkromklorokromat.
Cra Cl OM 4NHszs Örs, X H.
Denna kropp erhålles i form af en brun, amorf fällning, då en lösning af tetram-
minkromklorid försättes med enkelt kromsyradt kali"). Betraktar man denna fällning
under mikroskop, synes den sammansatt af bruna genomskinande spherer, hvilka vid
tryckning utplattas. Saltet kunde icke erhållas rent, ty vid dess framställning förmärktes
lukt af ammoniak och af denna anledning har vattenhalten icke kunnat med bestämdhet
uppgifvas. Upphettas saltet, sönderdelas det med häftighet och kromoxid kringkastas.
Analyserna af salt torkadt öfver svafvelsyra, lemnade följande tal:
a. 0,4778 gr. behandlades med svafvelsyrlighet till kromsyrans reduktion, fälldes med
ammoniak och gaf 0,2610 gr. Ör, som svarar mot 0,1791 gr. Cr; ur filtratet erhölls
0,2240 gr. Ag Cl, hvaraf beräknas 0,0554 gr. Cl.
b. 0,4450 gr. gaf efter förutgången smältning med kolsyradt natron 0,2125 gr. Ag Cl,
som innehåller 0,0525 gr. Cl.
ce. 0,2597 gr. destillerades med natronlut, destillatet uppfångades i saltsyra, afdunstades
till torrhet och titrerades med en silfverlösning af titre 100 c.c. = 1,6997 gr. Åg N.
Till utfällning af kloren erfordrades 34 c.c. hvaraf beräknas 0,0476 gr. N.
I Tvåfaldt kromsyradt kali ger ingen fällning i kloridens lösning.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 4. 3
18 JEAN, (ÖRING
d. 0,3415 gr. förbrändes med kromsyrad blyoxid och gaf 0,1420 gr. H, som svarar mot
0,0158 gr. H. ;
I procent beräknadt utgör detta:
a. b C. d
(Raa 37,48 a 23 hän
(NET iil80 LÖ 25 2
INTE SEE = — 18,33 —
IRAS = — SS 4,62.
Det stökiometriska förhållandet mellan beståndsdelarne är:
(Cre 3 (Gil 3 IN SIE =23 0:08 3 Sö7 3 NY DA
Hvilket torde kunna uttryckas med formeln
Cra CI 0;z, 4NH;s, OR, H..
Såsom det synes af detta förhållande, var saltet icke rent och derföre kan vatten-
halten icke med säkerhet beräknas af analysen, men om man på grund af svafvelsyrans och
kromsyrans isomorfi får sluta till saltets vattenhalt, blir det troligt att det liksom mot-
svarande svafvelsyrade salt innehåller tvenne eqv. vatten. Detta är dock endast en för-
modan.
Tetramminkromkloronitrat.
Cr CI 03, 4NHs, Ns>, H,.
Man erhåller denna förening genom dubbel dekomposition af afvägda.qvanta kloro-
sulfat och salpetersyrad baryt. Saltet sönderdelas lätt i lösning och för att framställa
det måste man använda möjligast minsta mängd vatten af omkring 80” och försatt med
något salpetersyra. Salterna sammanrifvas med vattnet och den röda lösningen affiltreras,
medan den ännu är varra, från den svafvelsyrade baryten. Om man användt icke alltför
små qvanta klorosulfat och för mycket vatten, har saltet utkristalliserat redan efter 24
timmars förlopp. Ur moderluten kan man icke genom afdunstning 1 exsiceator erhålla
någon större mängd af det salt, som qvarstannat i lösningen, emedan det sönderdelas.
Saltet torkades öfver svafvelsyra och lemnade vid analys följande tal: i
a. 0,3223 gr. gaf 0,0834 gr. Ör, motsvarande 0,0572 gr. Or, samt 0,1557 gr. AgOl,
hvaraf beräknas 0,0385 gr. Ol.
b. 0,4780 gr. gaf vid destillation med natron, destillatets uppsamling i saltsyra och af-
dunstning 0,3420 gr. NH, Cl, hvilket motsvarar 0,0896 gr. N.
ec. 0,4132 gr. gaf 0,1059 gr. Ör, som innehåller 0,0726 gr. Or, samt 0,1965 gr. Ag Ol,
motsvarande 0,0489 gr. Cl.
d. 0,2710 gr. gaf efter förbränning med kromsyrad blyoxid 0,1120 gr. H, som svarar
mot 0,0124 or. H.
e. 0,5734 gr. gaf 0,1485 gr. Ör, hvaraf man kan beräkna 0,1019 (258 (ÖP
f. 0,4968 gr. gaf 0,1277 gr. Ör, som motsvarar 0,0876 gr. Or”).
”) Dessa tvenne sista prof användes äfven till försök att bestämma salpetersyremängden på det sätt, att sedan
saltet genom kokning med vatten blifvit sönderdeladt och kromoxiden affiltrerad, kaustik kalk sattes till filtratet.
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. 19
Häraf följer följande procentiska sammansättning:
a b. (6 d. e f.
Sir FORNA rs RANA 17,75 2 Ted VISSTE ESNT 63
OM oörsoc io R SAST ET SARI HALD — 11NZ6 — =— des
N (under form af ammoniak) — 18,74 -—- — -— ——
JEN MS OUR SE SSL oo — — 4,58 —
Formeln Cr C1O: 4NH,, N:, H> fordrar:
Beräknadt. Funnet -
å ST medeltal. Dif.
Gris MEL 5034 BniöulTa6 tur 17,68 0:00
ölnudad tubhols5sd6r kbdind0 11,85 = 0,05
Neta lb! SL 0 0FOR 2810 a UNG LS, 4 — 0,05
Here 14004 TO 4,58 ROP:
OR NaLuRa T12500--137,60
297,94 100,00.
Analyserna a och b utfördes med material af samma beredning; de öfriga med ett salt
af en annan kristallisation.
Saltet kristalliserar i väl utbildade kristaller, hvilka tyckas vara rhomboédrar och
stundom uppnå en diameter af en m.m. De hafva stark, nästan diamantartad glans och
pyropröd färg. De äro lättlösliga i vatten med intensiv karminröd färg, men lösningen
sönderdelas lätt vid kokning liksom de öfriga salternas, hvarvid afskiljes kromoxid under
ammoniakutveckling.
Då moderluten, ur hvilken detta salt utkristalliserat, försattes med oxalsyrelösning
i afsigt att försöka om på detta sätt skulle kunna erhållas något chlorhaltigt oxalsyradt
salt, erhöllos efter någon tid små, korta, platta, tvåytigt tillspetsade nålar af en klar och
ren röd färg. Detta salt innehöll icke chlor och gaf, sedan det blifvit torkadt öfver svaf-
velsyra, vid analys följande resultat:
a. 0,3119 gr. upphettades och lemnades i återstod 0,0520 gr. Ör, motsvarande 0,0562 (= (ÖR
b. 0,3060 gr. gaf vid förbränning med chromsyrad blyoxid 0,1370 gr. H och 0,911 gr. Ö,
motsvarande 0,0152 gr. H och 0,0244 gr. C.
I procent gör detta:
a. b.
ÖTSNASEKRA FjäG 18,01 =
(0 RNE = TD
1 RN ARR SN = 4,96.
Häraf blir troligt, att saltet var det i det följande beskrifna heptammindikrom-
oxidoxalonitratet, ty detta salt innehåller
(Ön. Arg SR 18,16
(Ur os Ne 3,30
d HlÖMsn Red 4,67.
Sedan ammoniak blifvit utdrifven genom kokning, inleddes kolsyra i vätskan och sedan öfverskott af kolsyra
blifvit utjagad genom kokning, fälldes den lösta kalken med oxalsyrad ammoniumoxid och fällningen vägdes
såsom kolsyrad kalk. Med tillgodogörande af den funna klorhalten beräknades salpetersyrehalten till 34,17—
33,19 procent, men formeln fordrar 36,25 procent. Någon osäkerhet om saltets formel kan härigenom icke
uppstå, då de öfriga talen stämma väl öfverens med de beräknade.
20 P. T. CLEVE,
Heptammindikrom-föreningar.
Salpetersyrad Heptammindikromozid och Salpetersyrad ammoniumvsxid.
Man erhåller detta salt genom dekomposition af tetramminkromklorid med salpe-
tersyrad silfveroxid. Man afväger jemnt så mycket salpetersyrad silfveroxid, som fordras
att utfälla kloridens klorhalt, affiltrerar från klorsilfver, afdunstar under luftpumpens
klocka äfven kali och svafvelsyra. Efter slutad afdunstning återstår en kristallinisk röd
massa, klorsilfver, som afsatt sig under afdunstningen, samt en violett moderlut. Den
senare aflägsnas genom pressning mellan sugpapper och då återstoden behandlas med en
ringa mängd vatten qvarstannar klorsilfret. Afdunstas lösningen i luftförtunnadt rum,
erhåller man saltet i form af stora, klara, ormbunkelika kristallaggregater, der kristall-
individerna icke äro tydligt utbildade, men tyckas vara antingen rhomboödrar eller rhom-
biska taflor. Framställdt vid trenne olika tillfällen visade saltet en konstant samman-
sättning.
Salt torkadt öfver svafvelsyra gaf vid analys följande värden:
1. Af den första beredningen. ;
a. 0,5660 gr. destillerades med natronlut och gaf, sedan destillatet blifvit uppsamladt i
saltsyra, efter fällning med platinaklorid och fällningens glödgning 0,5740 gr. Pt,
motsvarande 0,0812 gr. N bundet under form af ammoniak.
b. 0,5500 gr. gaf vid likartad behandling 0,5720 gr. Pt, motsvarande 0,0810 gr. N bun-
det under form af ammoniak.
c. 0,5145 gr. gaf 0,0945 gr. Ör fälldt genom kokning af saltets lösning, motsvarande
0,0648 gr. Cr, och då filtratet från kromoxiden afdunstades till torrhet och fälldes
med platinaklorid, erhölls vid fällningens glödgning 0,4880 gr. Pt, som svarar mot
0,0691 gr. N, bundet i saltet under form af salpetersyra.
d. 0,3625 gr. gaf vid likartad behandling 0,3420 gr. Pt, hvaraf beräknas 0,0484 gr. N,
: bundet i saltet under form af salpetersyra.
2. Salt af den andra beredningen och tvenne gånger omkristalliseradt.
a. 0,4462 gr. gaf 0,0837 gr. Ör, motsvarande 0,0574 gr. Or, och 0,4200 gr. Pt, hvaraf
kan beräknas 0,0594 gr. N, bundet under form af salpetersyra.
b. 0,5160 gr. destillerades med natronlut och ur det i saltsyra uppsamlade destillatet
erhölls efter fällning med platinaklorid och fällningens glödgning 0,5180 gr. Pt, mot-
svarande 0,0733 gr. N, bundet under form af ammoniak.
ce. 0,3055 gr. brändes med kromsyrad blyoxid och gaf 0,1293 gr. H, hvaraf beräknas
0,0144 gr. H.
3. Salt af den tredje beredningen.
a. 0,2625 gr. gaf 0,0490 gr. Ör, hvaraf beräknas 0,0336 gr. Or, och 0,2450 gr. Pt, hvil-
ket motsvarar 0,0347 gr. N, bundet såsom salpetersyra.
b. 0,1563 gr. gaf efter förbränning med kopparoxid 37,9 c.c. gasformigt N mätt öfver
vatten vid 12” C. och 752 m.m. Bar. (16). Beräknadt på 0' OC. och 760 m.m. Bar.
är detta 35,31 c.c. torr qväfgas eller i vigt 0,04437 gr.
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. 21
a. 0,1582 gr. gaf vid likartad behandling 40 c.c. gasformigt N, mätt öfver vatten vid
15” C. och 758 m.m. Bar. (18 C.), hvaraf beräknas 36,89 c.c. torr N vid 0” OC. och
760 m.m. Bar. hvilket i vigt är 0,04635 gr. N.
Beräknade i procent äro dessa värden:
I 2
— OO äär — OO LL —— AAA — mm NN ———
a. b. (6; d. a. b. (&
ORMAR et lllåea 10 LOU PRALIN ÖN gr st or6Ar Vas
såsom NH;z........ 14,36 14,72 — == 190
såsom NOs....... — — 13,44 13,35 lära —
ite ot EE TES NASEE NR VE Fl i CERT rd
I :
a. b. & Medeltal.
(ÖN sl le al 116) (ON Nee eo 12,68
(såsom, NE +... — RR
såsom NOs .... [3522 Rh 0 (33 de
IRS ee 2 bre MAIS 4,71
(ÖVER IR rn EE re — = — (54,13)
100,00.
Hvaraf formeln 2Ör NN.) 7NH; + 2NÉ,N + 9H, som fordrar:
Dif.
(UTE SR 104,96 — 12,54 + 0,14
| såsom NH; 15,06 | — 0,63
NU og t or 238,00 — 28,44) ARD fi | + 0,04 | i
; "(såsom N 13,38 ; — 0,05
TRA 38,00 4,57 + 0,14
ÖA 1 456:00,.. 54,48 LER
836,96 100,00.
Jag har skrifvit denna formel såsom om saltet vore ett dubbelsalt mellan salpeter-
syrad heptammindikromoxid och salpetersyrad ammoniumoxid på grund af dess för-
hållande till platinachlorid. Om man nemligen tillsätter platinaklorid till saltets lösning,
erhåller man nästan ögonblickligen en fällning af ljusgula oktaödrar, hvilka bestå, såsom
jag vid analys funnit, af ammoniumplatinaklorid; afdunstar man i exsiccator moderluten,
afsätta sig platta, brunaktigt gula nålar af ett dubbelsalt, hvilket synes vara mera lätt-
lösligt än dubbelsaltet mellan platinaklorid och tetramminkromklorid. Jag erhöll detta
senare salt icke fullt rent och i så små mängder att jag måste afstå från alla försök att
utreda dess sammansättning. Jag har försökt att bestämma huru mycket qväfve kan un-
der form af platinasalmjak fällas ur saltets lösning med platinaklorid, men då jag icke
kunde genom tillsats af alkohol, emedan 1 detta fall äfven något af kromdubbelsaltet
fälles på samma gång, fullständigt fälla alla ammoniumplatinaklorid, kan mitt försök
icke göra anspråk att vara annat än approximativt. Af 0,2595 gr. salt löst i vatten
erhölls genom fällning med platinaklorid och fällningens glödgning 0,0552 gr. Pt, som
motsvarar 0,0079 gr. N eller i procent 3,04. Saltets formel fordrar att 3,35 procent
skulle fällas.
22 POM CB EE
Ett förhållande, som kan tjena till ytterligare stöd för åsigten att saltet är ett dub-
belsalt med salpetersyrad ammoniumoxid, är att svafvelsyrad lerjord fäller ur dess lösning
färglösa oktaédrar af ammoniakalun.
Oxalsyra tillsatt saltets lösning bildar efter någon tid ett dubbelsalt mellan oxal-
syrad och salpetersyrad heptammindikromoxid, hvarom mera framdeles.
Klorvätesyra ger med saltets lösning efter någon tid ett salt, hvars kristallform,
klor och kromhalt öfverensstämde med tetramminkromkloridens, en omständighet som
kommer mig att tro, att den salpetersyrade heptammindikromoxiden sjelf är ett dubbel-
salt mellan salpetersyrad tetrammin- och triamminkromoxid. I detta fall blir ofvan be-
skrifna salt ett trippelsalt och formeln
Ör SNH;, N, är Ör, 4NH;z, N. ar 2NÉL N är 9H.
Saltet är luftbeständigt, men undergår i solljus förvandling, färgas violett och löses
sedan icke klart i vatten. Det löses med största lätthet af vatten och utkristalliserar
oförändradt i luftförtunnadt rum. Lösningen har en klar röd färg utan dragning åt vio-
lett, kan icke förvaras någon längre tid utan att sönderdelas och icke heller koncentreras
i värme, emedan i detta fall färgen hastigt blir purpurröd, blå och slutligen grön samt
ögonblickligen, sedan dessa färgförändringar inträffat, utvecklar ammoniak och låter krom-
oxidhydrat utfalla. Lösningen är sedan detta inträffat färglös och innehåller salpetersy-
rad ammoniumoxid.
Ozalsalpetersyrad heptammindikromozid.
Detta salt erhålles, om man till lösningen af en föregående förening tillsätter en
lösning af oxalsyra”). Föreningen utkristalliserar inom kort, såvida man icke användt
alltför utspädda lösningar, i form af starkt glänsande, klart röda, bräckliga nålar. Samma
förening tyckes äfven bildas af oxalsyra och tetramminkromkloronitrat, såsom förut
blifvit anfördt. Till analyserna användes salt, som blifvit torkadt i exsiccator öfver svaf-
velsyra. :
Ett salt, erhållet genom att till den lösning, som bereddes genom dekomposition af
en eqv. tetramminkromklorid med silfvernitrat, tillsätta en eqv. oxalsyra, lemnade föl-
jande resultat vid analys:
a. 0,2345 gr. lemnade vid upphettning 0,0621 gr. Ör, som svarar mot 0,0426 gr. Or.
b. 0,3585 gr. gaf vid förbränning med kromsyrad blyoxid 0,1112 gr. Ö och 0,1500 gr. H,
hvaraf beräknas 0,0303 gr. C och 0,0166 gr. H.
0,4585 gr. kokades med kalkmjölk och destillatet upptogs i saltsyra, efter hvars af-
dunstning erhölls 0,2916 gr. NELL Cl, motsvarande 0,0764 gr. N under form af ammo-
niak. Då kolfåterstoden blifvit behandlad med kolsyregas och öfverskottet af kolsyra
genom kokning utjagadt, erhölls ur filtratet från kromoxid och kolsyrad kalk genom
fällning med oxalsyrad ammoniumoxid och fällningens lindriga glödgning 0,0810 gr.
CaC, som motsvarar 0,0227 gr. N, under form af salpetersyra.
Ö
') I stället för att framställa saltet af det rena salpetersyrade heptammindikromoxid-ammoniumoxidsaltet, har
jag användt den lösning, som erhålles af afvägda gvanta tetramminkromklorid och silfvernitrat vid upplösning
1 vatten.
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENING AR. 23
Ett salt erhållet genom att tillsätta tvenne eqv. oxalsyra till en lösning af en eqv.
tetramminkromklorid, sedan den blifvit dekomponerad med silfvernitrat, lemnade vid ana-
lys följande tal:
a.
b.
0,2990 gr. gaf vid upphettning 0,0780 gr. Ör, som innehåller 0,0535 ör. Gr.
0,4810 gr. behandlages såsom föregående salt c. och gåf 0,3145 gr. NH, Cl, som mot-
svarar 0,0824 gr. N under form af ammoniak, samt 0,0805 gr. CaÖ, hvaraf beräknas
0,0225 gr. N, under form af salpetersyra.
0,4095 gr. gaf vid förbränning med kromsyrad blyoxid 0,1227 gr. Ö och 0,1758 gr. H,
som svarar mot 0,0335 gr. CO och 0,0195 gr. H.
0,3180 gr. gaf 0,0953 gr. Ö och 0,1340 gr. H, hvilket motsvarar 0,0260 gr. C och
0,0149 gr. H.
0,3230 gr. gaf 0,0964 gr. Ö och 0,1385 gr. H, hvaraf beräknas 0,0263 gr. C och
0,0154 gr. H.
Sammanställas resultaten af dessa försök, beräknade i procent, erhålles:
2.
a. b. C. sol lrbytdsonaladar Medeltal.
ÖTSI Bon Or WNSKLORE = INU — 18,01
såsom NHz;. — =— 1 16,66 — 17,12 — = 16,89
såsom N..... ERAN = 460 oo Hilbäre 4,82
(Ör ostderd FA ÖR = — 8,16 8,17 8,14 8,23
LEE ade sr SSA SEAN — 4,62 — = = ebba ANOS At 4,71
ÖRE = = == — — — — — 47,34
100,00.
Det stökiometriska förhållandet mellan saltets konstituerande beståndsdelar är:
Or : N (såsom N) SIN (Såsom NE) =0:H7IO0OET:05003T75E 199-606 8,62
och om man i stället antager förhållandet 4:2:7:8:27:34, kan häraf uppställas formeln
Dif. med det
funna medeltalet.
(UrbR OSA 104,96 18,16 — 0,15
INHSäsom, NES Gr oc 98,00 16,96 - 0,02"
IN Såsom NOA Luu 28,00 > 4,84 — — 0,07
(NER SOA otyg AS00 > FI OO
FIRE med nap a 27,00 — 4,67 —-+-0,04
(0) ESO RT NE 200250 08 AG OO SE
577,96 100,00.
Om saltet upphettas börjar det redan vid 100”—120" sönderdelas under utveckling
af ammoniak, färgas mörkt violett och vid högre temperatur förpuffar det likt fugtigt
krut, hvarvid kromoxid med våldsamhet kringslungas.
24 P. T. CLEVE,
Saltet löses ganska trögt 1 vatten af vanlig temperatur, deremot temligen lätt af
hett vatten, men lösningen kan icke upphettas till kokning utan att saltets sönderdelas.
Lösningens röda färg antager vid upphettning en purpurviolett anstrykning, förändras se-
dermera till grön under utveckling af ammoniak, men något kromoxidhydrat utfälles
icke, äfven om lösningen kokas en längre tid. Med jernvitriol och svafvelsyra erhålles
reaktion för salpetersyra.
Triamminkrom-föreningar.
Ozalsyrad triamminkromozid.
Ör (ÖN SNH;s, H,.
Detta salt bildas genom inverkan af oxalsyra på tetramminkromklorid. Om begge
preparaternas blandade lösningar öfverlemnas åt sig sjelfva, utkristalliserar först ett salt
uti sneda rhombiska prismer af präktig röd färg. Detta salt synes vara ett dubbelsalt
mellan sur oxalsyrad ammoniumoxid och oxalsyrad triamminkromoxid. Sedan detta salt
afsatt sig, anskjuta temligen stora, röda kristaller samt ett salt i form af tunna rosenröda
fjäll. Den senare produkten kunde icke framställas i tillräcklig mängd. De större kri-
stallerna kunde deremot erhållas i temligen rent tillstånd genom slamning med hett vat-
ten. För denna produkt har jag vid analys funnit en sammansättning, motsvarande den
ofvan uppgifna formeln.
Vid analys af tvenne olika preparater erhöllos nemligen följande tal:
1. a. 0,2034 gaf vid försigtig upphettning 0,0598 gr. Ör, som innehåller 0,0410 gr. Or.
b. 0,4800 gr. destillerades med kalkmjölk och destillatet, uppfångadt i saltsyra, gaf
vid afdunstning 0,2855 gr. NH, Cl, hvaraf beräknas 0,0748 gr. N.
c. 0,3833 gr. gaf vid förbränning med kromsyrad blyoxid 0,1945 gr. Ö samt 0,1475
gr. H, hvilket svarar mot 0,0541 gr. C och 0,0164 gr. H.
2. a. 0,3887 gr. gaf vid glödgning 0,1157 gr. Ör motsvarande 0,794 gr. Or.
b. 0,2070 gr. gaf efter förbränning med kopparoxid 27,67 C.C. qväfgas, mätt öfver
vatten af 13” och vid 753 m.m. bar. tr. Detta är uti vigt 0,0325 gr. N.
c. 0,3405 gr. gaf vid samma behandling om föregående 43 C.C. qväfgas, mätt öfver
vatten af 10” och vid 764 m.m. bar. st. Detta är uti vigt 0,0518 gr. N.
d. 0,3406 gr. gaf vid förbränning med kromsyrad blyoxid 0,1708 gr. Ö och 0,1434
gr. H, hvilket motsvarar 0,0466 gr. C och 0,0159 gr. H.
I procent utgör detta:
1 DN
— — — — NM OO —
a. b. C. a. b. C. d.
(Öar 20515 gg ka EN 0) BA Dl AE
ÖR ARR ANN FÖ TAN OA SN ES PRE GGR SAD
Note ER SA re Tee = Hylel5 Oras INN
ER AS RR ML VerblieyäNeE REG G
AMMONIAKALISKA KROMFÖRP NINGAR. 25
Formeln Ör Ö;, 3NH,, H, fordrar:
Beräknadt. Punnet
MR medeltal. Dif.
Gr ETS 099 20,27 — + 0,28
(CL Une 36,00 13,72 IS OLE
NIO 42,00 16,00 IA (0
FROM 12,00 — 4,57 AT E0106
(OT Rd 120,00 — 45,72 415 BR 00:
262,48 100,00 100,00.
Saltet kristalliserar uti tunga, korta, prismatiska kristaller. Det löses ytterst trögt
uti kallt vatten, temligen lätt af kokande, men sönderdelas dervid. Lösningen i hett vat-
ten blir först purpurfärgad, sedermera grön utan att grumlas och samtidigt bortgår am-
moniak uti icke ringa mängd. ;
Dubbelsalt mellan Ozalsyrad triamminkromozid och sur Ozalsyrad ammoniumozid.
Såsom förut är nämnt bildas vid inverkan af oxalsyra på tetramminkromkloriden
först sneda, rhombiska prismer, hvilka synas ega den ofvan uppgifna, högst egendomliga
sammansättningen. Saltet kristalliserar väl uti skarpt utbildade, mikroskopiska kristaller,
hvilka äro fyr- eller sex-ytiga, sneda prismer med snedt afskurna ändar. Öfver svafvel-
syra torkadt salt gaf vid analys:
a. 03783 gr. gaf 0,0963 gr. Ör svarande mot 0,0661 gr. Cr.
b. 0,4693 gr. gaf 0,1185 gr. Ör, hvaraf kan beräknas 0,0813 gr. Or.
ce. 0,461 gr. gaf 0,2700 gr. Ö och 0,200 gr. H, hvilka värden motsvara 0,0736 gr. C
och 0,0222 gr. H.
d. 0,2645 gr. gaf 0,1614 gr. Ö och 0,1025 gr. H, hvilket motsvarar 0,0440 gr. C och
0,0114 gr. H.
e. 0,148 gr. gaf 20,24 C.C. qväfgas, mätt öfver vatten af 14” och vid 752 m.m. bar. st.
(t. 14”). Detta utgör 0,0235 gr. N.
f. 0,139 gr. gaf 19 C.C. qväfgas, mätt öfver vatten af 18” och vid 742 m.m. bar. st. (t. 14).
I vigt utgör detta 0,0213 gr. N.
g. 0,42 gr. gaf 0,106 gr. Ör motsvarande 0,0727 gr. Or.
Beräknas dessa data i procent erhålles:
a. b C. d. & IG g
: g.
EN AR ITA Hi, 32 ae är 2 of Sk
ÖRE — 2 15,96 = 16,63 = — =
Non ene 2 a il Ez 15,85; ul5gd 2
Hösse d ar än 4,82 4,35 = = Ch
Den formel som bäst passar till dessa tal är:
AÖr Ö;, 3NH;) + NH, OÖ H + 3H.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 4. 4
26 E:0T:0CHEVE,
Denna formel fordrar nemligen:
, Beräknadt. Funnet å
SA medeltal. Dif.
Ör 104,96 17,35 130 E0:0S
OTO 96,01 15,87 16,29 — + 0,42
NEG SD 98,00 16,20 läg OA
EI fo 26,00 4,30 4,58 + 0,28
(NAR 280,00 46,28 46,12 — — 0,16.
604,96 100,00. 100,00.
Saltet syntes vid noggrann mikroskopisk pröfning vara fullt homogent, intet spår
af färglösa kristaller kunde upptäckas och således finnes icke någon anledning till förmo-
dan att denna produkt var en blandning.
Ammoniakaliska kromföreningar, hvilka bildas vid inverkan af ammoniakaliska
lösningar af ammoniaksalter på kromozxidhydrat.
För att lära känna de produkter, hvilka uppstå då kromoxidhydrat, fälldt ur vio-
letta kromoxidsalter, lemnas i beröring med ammoniak och ammoniaksalter, har jag an-
ställt åtskilliga försök. De kroppar, hvilka vid denna reaktion bildades, erhöllos icke
kristalliserade och jag har således saknat alla kriterier på deras renhet. Icke desto min-
dre har jag önskat offentliggöra dessa försök, då de åtminstone kunna lemna någon upp-
lysning om reaktionens beskaffenhet och ingalunda kunna vara vilseledande, då jag på
förhand tillkännagifver att de endast till en viss grad förtjena tillit.
Mina försök äro följande:
1:o kromoxidhydratets förhållande till ammoniak och salpetersyrad ammoniumoxid;
2:o dess förhållande till ammoniak och svafvelsyrad ammoniumoxid;
3:o dess förhållande till ammoniak och oxalsyrad ammoniumoxid.
1:o. Då en alkalifri lösning af salpetersyrad kromoxid fälldes med kaustik ammo-
niak och det utfällda kromoxidhydratet lemnades i beröring med en lösning af salpeter-
syrad ammoniumoxid uti kaustik ammoniak, erhölls efter någon tid en djupt röd vätska,
hvilken försattes med alkohol. Dervid erhölls en tjärlik fällning af intensiv rödviolett
färg. Då denna amorfa massa tvättades med vattenfri alkohol, blef den allt mera fast
och hartzlik. Denna massa torkades uti exsiccator öfver svafvelsyra, pulveriserades, tvät-
tades med alkohol och torkades ånyo.
Den sålunda beredda produkten underkastades följande bestämmelser:
1. a. 0,6955 gr. löstes uti vatten och lösningen upphettades till kokning, hvarvid afskilj-
des 0,2700 gr. Ör. Då filtratet afdunstade till torrhet i vattenbad, fälldes med
platinaklorid och fällningen glödgades, erhölls 0,3830 gr. Pt motsvarande 0.2090 gr. N.
2. a. 0,807 gr. gaf vid samma behandling som 1. a., 0,3175 gr. Ör och 0,440 gr. Pt,
motsvarande 0,2400 gr. ST
b. 0,816 gr. gaf 0,323 gr. Ör och 0,435 gr. Pt, som svarar mot 0,2373 gr. N.
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. 217
c. 0,8765 gr. gaf 0,462 gr. NH, Cl, hvilket erhölls då saltet destillerades med natron,
destillatet upptogs uti saltsyra och afdunstades. Denna salmjakmängd innehåller
0,1469 gr. NH.
Om dessa analytiska data beräknas uti procent, erhålles:
2.
1 år a. b c
SRA NAN Hos 38,82 39,34 39,58 —
Ne MFg 30,06 — 29,74 29,08 —
NE SeoN. Smb. Ir 2 = SER
Medeltal af dessa försök är:
RES 39,25
NARE 29,62
NET dark 16,76
FP ORG. TÅ 14,37 (förlust)
100,00.
hvilket resultat motsvarar formeln:
Ör N, 2NH, + 3H,
som fordrar:
ÖNS Ser Ae är 76,48 39,94
Niutnsagudörn. 105) 54,00 28,20
NUET SSR a 300 17,76
12 [IR 1 ra MER LLR 27,00 14,10
191,48 100,00.
Denna produkt är fullkomligt amorf, den löses klart uti kallt vatten med mörk
violett färg, men lösningen undergår efter någon tids förlopp sönderdelning. I alkohol
är denna kropp olöslig. Att de funna och beräknade värdena icke fullt noga motsvara
hvarandra, bör icke förefalla underligt, då föreningens beskaffenhet är sådan, att jag icke
kan bestämdt uppgifva om de undersökta profven voro rena eller icke.
Om detta salt behandlas med salpetersyra, erhåller man en violett lösning, hvilken
vid tillsats af alkohol afsätter ett rosenrödt pulver, under det att salpetersyrad kromoxid
går uti lösningen. Denna rosenröda kropp har jag ännu icke medhunnit undersöka.
Den löses med lätthet och med röd färg uti vatten och ur lösningen kristalliserar vid
afdunstning öfver svafvelsyra stora, rosenröda kristaller, hvilka tyvärr icke kunnat under-
sökas af brist på tid och material.
Nyss förut har jag nämnt att en vattenlösning af den hartzlika kroppen sönderde-
las af sig sjelf efter någon tids förlopp. Saltets lösning stelnar till ett dallrande grönt
gelé. Denna kropp utrördes med vatten, upptogs på filtrum, tvättades med kallt vatten
samt utpressades slutligen mellan sugpapper. Det sålunda erhållna preparatet underkasta-
des följande bestämningar:
28 P. T. CLEVE,
a. 04625 gr. gaf 0,1382 gr. Ör då pulvret kokades med vatten och återstoden glödga-
des. Efter afdunstning af filtratet från kromoxidhydratet, fällning med platinaklorid
och fällningens glödgning, erhölls 0,0262 gr. Pt, svarande mot 0,0143 gr. N.
b. 0,5485 gr. destillerades med natronlut, den utjagade ammoniakgasen uppsamlades uti
saltsyra. Efter afdunstning och fällning med platinaklorid samt fällningens glödgning
erhölls 0,1150 gr. Pt, hvaraf man kan beräkna 0,0198 gr. NH;.
Dessa data gifva då de beräknas uti procent:
a. b.
ÖRaR se Lr 29,89 =
NEED TATE 3109, INNER
NIE ee AE Zu 3,60
H (förlust)... — 63,42.
Då dessa tal angifva följande stökiometriska förhållande Ör: N: NH, :H=2: 0,29:
1,08 : 36,06 och salpetersyrehalten sannolikt härrör af mekaniskt inblandad salpetersyrad
ammoniumoxid samt vattenhalten är osäker, synes följande formel vara den mest passande.
Ör, NH; ar xH.
Häraf synes att denna produkt är sannolikt alldeles samma förening, som jag förut er-
hållit genom inverkan af ammoniak på tetramminkrombklorid.
Om den röda lösning, som uppstår vid inverkan af en ammoniakalisk lösning af
salpetersyrad ammoniumoxid på kromoxidhydrat, utsättes för frivillig afdunstning, afsätter
sig småningom ett gråviolett pulver, hvilket efter utpressning mellan sugpapper underka-
stades följande analyser:
a. 0,5697 gr. kokadt med ammoniak gaf 0,165 gr. Ör och vid filtratets afdunstning,
fällning med platinaklorid och fällningens glödgning erhölls 0,0930 gr. Pt, som svarar
mot 0,0508 gr. N.
b. 0,9150 gr. destillerades med natronlut och vid det uti saltsyra uppfångade destillatets
fällning med platinaklorid och fällningens glödgning erhölls 0,392 gr. Pt, svarande
emot 0,0673 gr. NHz. E
1,150 gr. gaf vid lika behandling 0,5175 gr. Pt motsvarande 0,0889 gr. NHs.
d. 1,206 gr. torkades öfver svafvelsyra och vigtförlusten befanns vara 0,4860 gr.
FP
I procent är detta:
a. b. C d
UTSER GR Ål SÅ bone 28,96 = — —
NE RSRRTA 8 Ollätana <= kän stnäläg
NET or AR IN TTT GÅ RIANGS BO
H (bortgående öfver $) — = — 40,30
FIS (föras DO) AS OR = sat = TD.
Produktens konstituenter stå till hvarandra uti följande stökiometriska förhållande:
Ör : N: NHL: H=2 : 0,87 : 2,34 : 32.
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. 29
Då den vattenmängd som bortgick öfver svafvelsyra, till största delen torde vara
hygroskopisk fuktighet, torde formeln blifva:
Ör N 2NH; är xH.
Den vattenhalt, som blifvit beräknad af förlusten torde motsvara 8 eqv.
Denna produkt har således, om formeln är riktig, en sammansättning, som skiljer
sig från det amorfa hartzlika nitratets genom ett plus af en eqv. Ör.
2:o. Då en lösning af ammoniak-kromalun fälles med kaustik ammoniak, erhålles
ett grått hydrat, hvilket om det lemnas i beröring med en lösning af svafvelsyrad ammo-
niumoxid uti ammoniak löser sig med en intensiv mörkröd färg. Tillsättes till denna lösning
alkohol, erhålles en djupt röd olja, som sjunker till kärlets botten. Behandlas denna
kropp med mera alkohol, stelnar den till en gröt af svafvelsyrad ammoniumoxid samt en
hartzlik violett kropp. Dessa begge ämnen kunde icke åtskiljas, enär de voro olösliga
uti alkohol; massan behandlades derföre med vatten, som löste svafvelsyrad ammonium-
oxid och qvarlemnade en mjuk, flockig, rosenröd massa, hvilken utpressades väl mellan
sugpapper. Med denna produkt anställdes följande analytiska försök:
a. 0,8070 gr. löstes uti salpetersyra och fälldes med ammoniak, hvarvid erhölls 0,2735 gr.
Ör; uti filtratet härifrån erhölls 0,2300 gr. BaS, hvilket motsvarar 0,0789 gr. S.
b. 0,5430 gr. destillerades med natronlut och ur det med saltsyra mättade destillatet
fälldes platinasalmjak, som efter glödgning qvarlemnade 0,2657 gr. Pt, hvaraf man
kan beräkna 0,0456 gr. NH;.
ce. 0,961 gr. torkades öfver svafvelsyra. Vigtförlusten var 0,266 gr.
I procent är detta:
2. b. C
ÖRNEN 33,89 — —
SRS RA es MU — —
NESS ar a 8,40 —
ENE RSSASRE = = 27,68
(förlust) ...... = = 20,26.
Om förlusten antages vara vatten, är det stökiometriska förhållandet mellan be-
ståndsdelarne Ör:$:NH,: H=12 : 1,10 : 2,23 : 24,06, och det mest enkla uttryck för detta
synes vara formeln:
Ör, S, 2NH, + 24H.
Denna formel fordrar:
Dif.
Jörn Re DOG SS
SURRAR 40:00 NOSEERE KONG
INET SE Dh 300 > LB OA
FREY EDI 216,00 48,76 = 0,82.
442,96 100,00.
Den vattenhalt som bortgår öfver svafvelsyra synes vara 14 eqv.
30 P. T. CLEVE,
Denna produkt motsvarar således till sin sammansättning det ofvan omnämnda ni-
tratet, hvilket afsatte sig vid frivillig afdunstning af en lösning af kromoxidhydrat uti
en ammoniaklösning af salpetersyrad ammoniumoxid.
Om man utsätter för frivillig afdunstning den lösning som erhålles vid behandling
af kromoxidhydrat med ammoniak och svafvelsyrad ammoniumoxid, afsätter sig ett vio-
lett pulver. Då denna kropp upptogs på filtrum, tvättades (dock icke fullständigt) med
kallt vatten, utpressades mellan sugpapper och analyserades erhölls följande resultat:
a. 0,6092 gr. gaf 0,1900 gr. Ör och 0,044 gr. BaS motsvarande 0,0151 gr. 8.
b. 0,695 gr. gaf efter dest Nation med natronlut och det i saltsyra uppsamlade destilla-
tets fällning med platinaklorid samt fällningens glödgning 0,214 gr. Pt, hvilket mot-
svarar 0,0368 gr. NHs.
c. 1,681 gr. torkades öfver svafvelsyra, hvarefter vigtförminskningen befanns vara 0,681 gr.
Om dessa värden beräknas i procent erhåller man:
(SP earg RN a 31,19
Sarman öres 2,48
NET oboe ORRSR hr 5,29
Flgl.. ons. arg. ONE 40,51
2 Hörlastir kry Sv 20,53
100,00:
Antager man att förlusten utgöres af vatten, befinnes stökiometriska förhållandet
mellan beståndsdelarne vara Ör:NH;:S :H=2:1,5 : 0,3 : 33,2. Om nu icke medtages uti
beräkningen vattenhalten, hvilken till en stor del torde vara hygroskopisk fuktighet, och
svafvelsyrehalten, som sannolikt härrör af inblandad svafvelsyrad ammoniumoxid, blir den
enklaste formeln
Ör, NE3 + xH.
Skulle den af förlusten beräknade vattenhalten anses såsom kemiskt bunden blir formeln
Ör, NH3 + 11H,
hvilken formel är nära nog densamma, som erhölls för den kropp, som bildades då. am-
moniak fick inverka på tetramminkromklorid.
3:o. Om en lösning af oxalsyrad kromoxid blandas med oxalsyrad ammoniumoxid,
löst uti kaustik ammoniak, erhåller man ingen fällning; lösningen förblifver klar under
någon tid, men efter flere dagars förlopp afsätter sig småningom ett grått amorft pulver.
Denna produkt upptogs på filtrum, tvättades med kallt vatten och utpressades mellan sug-
papper. Det sålunda beredda preparatet underkastades följande analyser:
a. 0,485 gr. gaf 0,1925 gr. Ör.
b. 0,731 gr. förbrändes med kromsyrad blyoxid och gaf 0,151 gr. Ö och 0,3445 gr. H.
Detta motsvarar 0,0412 gr. C och 0,0383 gr. H.
c. 0,606 gr. gaf efter destillation med natron och det med saltsyra mättade destillatets
afdunstning 0,144 gr. NH, Cl, som innehåller 0,0377 gr. N.
AMMONIAKALISKA KROMFÖRENINGAR. 51
Detta är uti procent:
ÖN uud 189 69
C 5,63
Ned elvognm vb 6,22
FISH OTAOMTAN 5,24
ÖQBNADT AvNBE 43,22
100,00.
Den enklaste formel, som häraf kan beräknas är Cr, OO, NH, + 8H, som fordrar:
K Dif.
BRANTA T6,48.. 137-96 hit
GE da ar. 12,00 5,95 0,32
NECKR SEO 14,00 — 6,95 40,78
LÄR ORARONR 11,00... 5,46 — 0,22
ÖR Hed 88,00 43,68 = VAG
201,48 100,00.
Denna produkt löses lätt uti oxalsyrelösning med purpurröd färg, tillsätter man till
lösningen alkohol, erhåller man en fockig eller terpentinlik rosenröd eller violett fällning,
under det att oxalsyrad kromoxid stannar i lösningen. Lemnas oxalsyrelösningen åt sig
sjelf, erhåller man ett kristalliniskt, lifligt rödt pulver. Ingendera af dessa kroppar kunde
undersökas af brist på material. .
Jag afslutar denna korta redogörelse för mina försök öfver inverkan af ammoniak
och amimoniaksalter på kromoxidhydrat med att ännu en gång upprepa, hvad jag förut
nämnt, att de icke kunna göra särdeles stora anspråk på tillförlitlighet.
AT dessa försök framgår dock såsom allmänt resultat att då kromoxid löses uti
ammoniak vid närvaro af ammoniaksalter, bildas föreningar mellan kromoxiden, ammoniak
och ammoniaksalterna samt att dessa produkter sönderdelas lätt under mer eller mindre
fullständig afsöndring af ammoniak eller ammoniaksalter. Af syror dekomponeras de uti
kromoxidsalter samt uti ammoniakaliska kromföreningar af liflig, röd färg. Denna senare
reaktion utvisar att de äro efter all sannolikhet kopplade föreningar mellan kromoxid och
ammoniakaliska kromföreningar. |
Sedan jag nu sålunda redogjort för mina försök, vill jag uti det följande bemöda
mig att sammanställa resultaten af dem samt så vidt möjligt är söka förklara de uti det
föregående beskrifna föreningarnes konstitution. Såsom bekant hafva af olika kemister
ganska skiljaktiga meningar öfver de ammoniakaliska metallföreningarnes sammansättning
blifvit framställda. En del antaga att de äro att betrakta såsom metalloxidsalter, kopplade
med ammoniak, hvilken uti dessa salter icke uppträder aktivt. Andra forskare anse denna
klass af föreningar såsom ammoniumsalter, kopplade med någon amidartad metallföreving.
Slutligen torde för närvarande de festa kemister hylla en åsigt, enligt hvilken ifrågava-
rande föreningar böra anses såsom salter af ett enkelt eller polymert ammonium, uti hvil-
ket vätet blifvit delvis ersatt af metalliska eller metallhaltiga radikaler. Då meningarne
32 P. T. CLEVE,
sålunda äro så olika och jag ansåg mig böra förskaffa mig en möjligast sjelfständig åsigt
öfver detta ämne, trodde jag mig bäst kunna nå mitt mål genom en undersökning öfver
de mest karakteristiska föreningarne af denna klass, de ammoniakaliska platinaföreningarne.
Resultatet af dessa arbeten ") iblef att de ammoniakaliska metallföreningarne bäst kunna
betraktas såsom kopplade föreningar af ammoniumsalter och neil, hvilken senare
allt efter metallens natur kan uppträda aktivt, förena sig med saltbildare eller syre och
syresyror. Jag skall här försöka att tolka de ammoniakaliska kromföreningarne i öfver-
ensstämmelse med denna åsigt.
Hvad först och främst beträffar de af mig benämnda tetramminkromföreningarne
äro de gemensamt utmärkta deraf att de på Cr innehålla 4 eqv. NHs samt 2 eqv. El
vidare deraf att inga föreningar, fria från saltbildare kunnat framställas uti rent tillstånd.
Kloridens förhållande till silfversalt, hvarvid ej hela klorhalten fälles ögonblickligen utvi-
sar att hela klorhalten icke kan vara bunden vid ammonium. Då dubbelsaltet mellan
kloriden och platinaklorid innehåller tvenne eqv. platina, är det tydligt att tvenne eqv.
klorammonium förekommer uti saltet och att kloridens formel bör vara:
OR (CI ;
” 12NH.O2NH, Cl+2H
och syresalternas
Ör Cl
FANER G NERO AT DE
De brombhaltiga salterna komma naturligtvis att erhålla analoga formler.
Jag har nyss anmärkt att alla hittills undersökta tetramminkromföreningar jänekälla
2 eqv. vatten. Denna vattenhalt torde icke vara i ordets vanliga bemärkelse kristallvat-
ten, enär den icke kan aflägsnas med mindre än att sönderdelning inträffar. Den är i
sjelfva verket svår att förklara. Kanske tillhör den det öfre membrum uti ofvan skrifna
formler och har således sitt läge vid den kloratom, som är bunden direkte vid Cra.
De uti det föregående omnämnda dikromheptammin-föreningarne torde bäst låta be-
trakta sig såsom dubbelsalter mellan tetramminkrom-föreningar och triammin-föreningar,
så mycket heldre som det salpetersyrade saltet ger vid behandling med saltsyra tetram-
minkromklorid. Huru man bör tänka sig sammansättningen af triammin-föreningarne, vill
jag för närvarande lemna helt och hållet. oafgjordt, emedan de fakta, hvilka för närvarande
föreligga, äro alltför otillräckliga för att kunna gifva någon antydan om salternas konsti-
tution. Alla försök till förklaring af deras molekölarsammansättning, måste för närvaran-
de endast leda till ändlösa hypotheser.
De amorfa salter, hvilka bildas genom inverkan af ammoniak och ammoniaksalter
på kromoxidhydrat, synas, till följe deraf att de spaltas af syror uti kromoxidsalter och
salter af sannolikt mera ammoniakrika föreningar, böra betraktas såsom amidokromammo-
niumsalter förenade med kromoxidhydrat. :
Den undersökning, för hvilken dessa blad utgöra en redogörelse, har blifvit utförd
på det under Prof. L. F. SVANBERGS uppsigt ställda kemiska laboratoriet uti Upsala och
det är mig en kär pligt att här betyga min tacksamhet för den välvilja, för hvilken jag
under arbetets fortgång varit föremål.
”') Om ammoniakaliska Platinaföreningar. Upsala Vet. Soc. Acta 1866.
oe ee
2
KONGL. SVENSKA VETENSKAPS-AKADEMIENS HANDLINGAR. Bandet 86 No 5,
ANTECKNINGAR
TILL
SPETSBERGENS GEOGRAFI
AF
N. DUNÉR oc: ÅA. E. NORDENSKIÖLD.
Med en Karta.
TILL KONGL. VETENSKAPS-AKADEMIEN INLEMNADE DEN 14 JUNI 1865.
ee
STOCKHOLM, 1865.
PS ALEINEOPRIESETSRIDIT ES i & Co SKÖRNAETR
KONGL. BOKTRYCKARE.
ER
Ha
|
ARS SIDEN
SKV
orkar ot
nskrklr
en
U nder de senare åren hafva trenne vetenskapliga expeditioner från Sverige afgått
till Spetsbergen. Sommaren 1858 besökte O. Torrent, A. QVENNERSTEDT och AÅ. E.
NORDENSKIÖLD Spetsbergens vestkust med ett af Torrirr i Hammerfest förhyrdt och ut-
rustadt fartyg, jakten Frithiof. Man egnade sig hufvudsakligast åt naturhistoriska under-
sökningar och hembragte rika samlingar af naturalster. Den andra expeditionen erhöll
genom betydliga anslag af regeringen, H. K. H. Prins Oscar, Vetenskaps-Akademien och
enskilte män en större utsträckning, och afsåg forskningar i de flesta grenar af natur-
vetenskaperna. Den afgick på två i Tromsö förhyrda fartyg, skonaren /Eolus och slupen
Magdalena, i Maj månad 1861 till Spetsbergen, och besökte ögruppens norra och vestra
del, från Isfjorden till Dove Bay. Utom expeditionens upphofsman och chef O. TOorELL,
deltogo i densamma A. Gogs, F. A. Smitt, A. J. MALMGREN, G. V. YHLEN såsom zoologer
och botanister, B. LILLIBHÖÖK och J. W. KUYLENSTIERNA såsom befälhafvare- på fartygen,
C. CHyDENIUS, CO. W. BLOMSTRAND, N. DUNÉER och A. E. NORDENSKIÖLD såsom represen-
tanter för de fysikaliska naturvetenskaperna. Bland de många frågor som denna expedi-
tion föresatt sig att lösa, intog rekognosceringen af ett gradmätningsnät från Spetsbergens
nordligaste öar till Sydkap en framstående plats. Men tillfölje af ogynnsamma vindar och
isförhållanden kunde denna fråga under 1861 års expedition endast till en del besvaras, och
en ny expedition afsändes derföre 1864 på regeringens bekostnad under ledning af Nor-
DENSKIÖLD till södra delarne af Spetsbergen och Storfjorden. I denna expedition del-
togo DUNER såsom astronom och MALMGREN såsom zoolog och botanist. De senare
tvenne expeditionerna sysselsatte sig bland annat med vidsträckta geografiska mätnin-
gar och iakttagelser, hvilka vi härmedelst få förelägga K. Vetenskaps-Akademien i förening
med en derpå grundad ny karta öfver Spetsbergens land och öar.
Alla äldre kartor öfver denna ögrupp äro ytterst oriktiga. De tyckas i allmän-
het vara uppgjorda endast med stöd af de iakttagelser, som för mer än hundra år
tillbaka blefvo anställda af hvalfångare från Holland och England. De medel, man då för
tiden egde att bestämma en orts läge, voro mycket ofullkomliga, isynnerhet hvad möjlig-
heten att bestämma längden beträffar, och till följe häraf blefvo ögruppens all-
männa konturer ganska felaktigt utlagda, ehuru man tydligen kan se att hvalfångarne
varit ganska väl hemmastadda på Spetsbergen och kändt till alla dess vigtigaste
bugter och hamnar. SCORESBY, en af de sista hvalfångare, som under en följd af år
seglat i de norr om Europa belägna arktiska farvattnen, har uti sitt berömda arbete ”An
Account of the Arctic Regions etc.” offentliggjort en mindre karta öfver Spetsbergen, som,
åtminstone hvad vestkusten beträffar, till stor del grundar sig på egna mätningar. Genom
jemförelse med de ortbestämningar, hvilka vi utfört, har det dock visat sig, att de be-
stämningar, på hvilka SCORESBYS karta grundar sig, oaktadt ojemförligt riktigare än alla
4 N. DUNER OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
föregående, hafva fel af ända till 5—6' i bredd och 40' till 70' i längd. Förmodligen
äro de anställda på sjön och genom pejlingar hänförda till land. Ganska noggranna och,
såsom nedanföre synes, till en del af oss begagnade kartor öfver vissa delar af Spets-
bergens nordkust, äro uppgjorda af kapten Brook 1807, kaptenerna FRANKLIN och BEECHEY
1818 samt sir EDWARD PArrY och löjtnant Foster 1827. En mindre del af Belsund lär
hafva blifvit kartlagd under den franska expeditionen med korvetten la Recherche år 1839,
men vi hafva ej kunnat förskaffa oss den af expeditionen offentliggjorda kartan, utan
nödgats att utlägga Recherche Bay efter en kopia i ett nyligen utkommet, eljest ganska
oriktigt engelskt sjökort.
Sjelfva grundvalen för vår karta utgöres af geografiska ortbestämningar, anställda
på omkring 80 skilda ställen af Spetsbergens kuster, medelst prismacirklar af PiIstor & MAR-
TINS, qvicksilfverhorizonter samt tillförlitliga kronometrar af FRopsHAM och KBsSSELS. Dessa
ortbestämningar hafva blifvit beräknade af professor D. G. LINDHAGEN och DUNÉR och, såsom
man finner af den redogörelse för dem, hvilken blifvit inlemnad till Vetenskaps-Akademien,
kunna de, ehuru ofta anställda under ganska ogynsamma omständigheter, göra anspråk på
en för ändamålet fullt tillräcklig noggrannhet, 1 det de, möjliga konstanta fel inberäknade,
sällan torde vara osäkra på mer än 1,000 till 2,000 fot. Längden af SABINES observa-
torium, beläget på inre Norsköns sydöstra hörn och derstädes betecknadt genom en på
stranden uppförd ringmur, utgör utgångspunkten för de af oss gjorda längdbestämningar.
SABINE har bestämt detta ställes längd genom 1) flera serier månkulminationer, 2) en
solförmörkelse, 3) tvenne serier måndistanser, en öster och en vester om solen.
Vid 79" 49 58” polhöjd har han sälunda funnit längden:
genom månkulminationer = 1140 138
» solförmörkelser. = 11 37 58,5
» måndistanser = 11 40 54,2
Antaget medium = 1140' 30"
Våra kronometrars gång bestämdes genom upprepade tidsbestämningar på samma
ställe. Dessutom hafva vi uppmätt flera serier måndistanser, men samtliga vester om
solen, till följd hvaraf de äro underkastade instrumenternas konstanta fel.
Ortbestämningar hafva blifvit gjorda på följande å kartan med svarta kors betecknade
punkter.
| AD Bredd. Längd.
Piipps'srötguraut.. ovislt end. ni. IE NERE. sot |. N.') | 804011”) 91” 7-0
Manrbensis lö vid. ke. om. UEd one ker radar etag, FOS | N: 180 3918) 21 3015
Patnystötv.. sul ontle. te. trial. dor. Wendt te RNE | N. 18036 50 |20 5830
Nördkapilöt. um. edituromee öemeilerd. ata oh ect bese | N. |803143 |20 1245
Castremsiönn. slugaliul tue He redas met er ARR NA. | N. 180 2947 | 20 25 30
Ostkusten tatisPrins ÖSscars bands... sc. EE | N. | 8025 52-123 35 13
') 5. = SaBIne; P. = Parry; N. = NoRrDesskröLp; D. = Dunér. De under 1861 års expedition tagna
längder, hvilka blifvit beräknade af D. G. LInpHaAGEN (Kongl. Vet.-Akad. Handl. B. IV, N. 5), äro här ökade
med 715”.
ANTECKNINGAR TILL SPETSBERGENS GEOGRAFI.
StalenrenellanN3Td ock Bran dyWijDe BäY seccecsöeeswsasiecumerissmuere |
ISS UR ST CR ETT Od em mn mn a a mk ee nå a da es sen |
SCENEN eden Ar fe RE Es EE RS EE AS RAN |
[ENS ST ET CA AAA ÅR NÄ rd orda ag sten SR SLA Son kö nsst banen bara bkeeesent sor
Kap | sen RN Aa a rr rr rerna nns pe teen dena |
KSS SNES SÄ GERE NN 0 AS ET SEN Met kati ra ören ser a pr ae nes sun fe kn AR
WVedagen. GO VEN Nee ke RE Ar Ar fåra |
NenleecaWElooktlmellersta Adde ...wss-ssusmssmnssmvs ryssen
NIER Ren ElG Oe TÖS tran, MUGGEN srsnppsiesskrns nad See os sen skenekan ss nanterergn NE NANA,
ST Seg RA RR a nr ast suvskalier BIRRO Lå
ETERN oso rs N BRA I Va As EA SE SR RA SRA ANS KATA NAR AN FRASER NA
MOIRET 00086 560 000 5 SS ASEA Ede 5 AA ER NR SERA EKA RU RASIST ARIANA
Eepe en KEN ro petra nd ber, AES SEA ST AE Tr AE re |
Hok TEN ÖT fm so 06 br SR BIR AE ERAN EANEA FAROR SR IR SM ER i ee BE AR
IPENPTYS TAGA mer Sr Sass FSA AS ENA AI INA SANNA RN |
JNDNITST I STERN ARNE sota a rs hört gelen bean eder HR rand AAA sken ak Än |
YGER CE NOS SIGÖ Ta SR KEN be Fl a le ga le sht njöka ke vad ang a arsle er esk daner AN |
ING GI NG) 14 Sikt 6 TOR RSK ALE META Ra ls OT SE Le AS arte RR RE ske a ntR
(Green [EKO STA ENA FR ANSSI TG NASSER a AA LANTA .
EKG VU ERS ON CSR: RA AAA oa dl arr nere vent un ÖRAE, BIO LIN IT I
JBL [DS OD ne betan SR Rb RR ARSA ATS ANET SR OAS ANAR ANAR TR I RA RA |
[GNT a one ba aa fel ök sb öd NAR bas öns an lig rs ena |
ANNGSTE DIESES TEA SNES Re RAR ras RANA RNA NÄ
EG She SG ARA Dr RE SÄGA AA aa saa sas ä fdr Nea Dead Rao öns
WE SOMMARRO SN ÄR STETTIN SA AA TIN bra ag |
SIE I CT) re rr a a näve dag da bä oso pd SA sagans rena a NBA TÅ |
[DERES MG Sa AS SAN SSA RR ENN INRE er a a ee |
Ställe emellan Magdalena Bay och Kors BaY..sssssesscsssssnn
ILovens TBerS ssd de ENE NEN Ag OLAS SR AR
WONDERS ÖT RR SON SENSE Orr ES SERA RR a os
Mittelhooken i Möllers [SETS RONNE ön EES ESSEN ERROR
TOY SSTTGENN a, NINO Sea es a Ae NORR Aas |
FENMNST DONT BY bros NS SE RE EN 0 EN
SHENLG FAN US NON TEN TR es NS SE SS KN ENN
IBG SCA ns ATA rm rm a as |
Obser-
valor,
ID
Ni D:
25 NG
N.
JD
N.
Bredd
802426”
80 24 20
80.22 22
HSO 20551
18019 4
80 17 59
SOMLTISN
80
30
30
80
80
80
80
[9.0]
[SA
—
KH RA 9 VI UD
80 048:
I BD
ID DÖ
79 57.10
79.50 31
7955 20
19.52 34
179 50 55
7049 58
7947 39 |
7946 56 |
79 42 35
19 41 59
19.41 23
7935 3
79 34 11
79 28.36
17926 22
1920 0
T9 2-4 57
79 2315
17916 32
(79 14 51
7912 17
| 79.10 58
179 918
179 652
Lingd.
19”40'30'
20:33 45
| 21 41 30
22 35 45
19 3445
21:33. 0
(17.53 45
16 2545 |
16 3215 |
| 16 43 45
1845 0 |
118 23 30
(143415
18 58 45 |
18 13 30
| 171330 |
laga 0:
-16 55 30 |
17 030 |
182815 |
[1144 01
11 40 30 |
14 48 30 |
15 2545 |
ORTEN
105845 |
15 48 30
19 35 Så
12016 15 |
181210 |
(11 :030 |
119.030
120 915 |
[192 05 |
[ESS ON
[10 TAR
11145 0 |
11 42 30 |
15 52 15 |
6 N. DUNÉR OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
SS Bredd. | Längd.
Klolhanin ens, Kön OST Aa a La ola fasen s esse sö sasson BST RA EEE ER D. |78'56'31”| 115845
IFIGITS:0 SW GRS: NN TA ER Me ar färre Tag ar or AN SE ROR N. D. | 78 40 39 | 2059 0
Hyperitudden vid Edlunds berQ..mmmseeeemsmesemmssmmmssummsmsn N. D. [78 36 52 120 530
Röyssestusanvidk Nor dfjordeny5-eeeem ee ee ee Sr SNS D. |783438 | 1516 45
Nordkusten af Klaas Billes Bay.....occoecocc SRA fortast ERA N. 178 3311 1618 0
EPOST AE (OO TTR SSR I SRA SNR Ar ra ne: N. |78 2720 11623 0
ING Des OT SET RR rö o sker sas ngn rn sn RSS GR RNA N. | 782711 |1530 30
HÖG 5 OG RAT fees Ser rt aa a ER rela Bs NE ON ER RR AR AS D. (782236 | 14 51 15
Ställe emellan Advent CR SASSCI NS ANT ARS IRAN SS ra N. |7820532 155515
IVVSS tusan: KEAV En Bay sosse DERE ERE ER oe TE Ae ER TR N. 17815 2 153745
Aldventi Bay, mynningenkatelfyen ost D. |781411 153745
Sater HavenhänsandemstjellesE 5555 D. |7814 811356 45
Safe Haven, inre ÖN. ....nmmmsmmmnn rs RESA RE Sr AE a SAR ENN NN VORE D. |781322 14 0 0
Dödmansören ........... ERE RENA INGEN FY RS No RO D 7811 011344 30
KOL as AT re TNS e eR 1 0 Kr er rf Er RE Ks ROR Ra se DE (78 ON LoRNeRS
ICON T BEN GSOeA HO (GE Nosare nr ed so ARA SN Sy aa D. 14 57 45
[Elyperundden itl INGEN ILBG Satsen 400 Ers INNVIENN IPLRNEKNSNE0RL SES B309NALES N. D. (78 5 8/|205351 6
NAD FAS Ar SARA SEE Sr Ah a er a es ET ANS ANNA PR OT reg Tr D. |78 241119 1435
Nordkusten af Van Mijens Bay .....e.-em:0 ES EE RAA SE N. 17751 9 1152613
SUNE Valls er oe ek ER rare SE OS TT ers BR N. 177 5016 (154515
KFO ETTER RS RT SR ORO NEO 2 Sr SR a ES Sr EN N. | 77 47 20114 38 30
Svelkuskea ec Ven Miles IBA — oessoosossidssrsrronsssdeoanorrnssss Bergs sasedood) N. | 774448 1546 0
ITA mna mn e ra va GR Vi GU GL EO ks EE ER N. | 7738 20 14 52 30
SAG vi myvannnsen Mu SLIK dswnsssvnsnikssnsdsbntsdsaLvsbsbsssdd Yassas N. |77 3512 |14 2515
Ställe på norra kusten af Van Keulens Bay .............. KONTRER D. |77 3432 |1548 0
KAND IS tis alm cl Sun el el eg AE SR KORSAT (RTR AR Er Fre ERS D. |773353|15 630
NYJD ae SOLRO I CR ee br EA dd SSE Sd le Sf LE a Ar N. D. [77 32 712056 45
Sandudden i Van arllen BENA NRA RN RS ON SR D. |77 3156 |15 4515
NO BEA NAD UNG TAN BANER Rear ed fac REA d oRES UA ee nga ae | D. 177 359 115 1 0
Ställe. vid stranden hn Or OM HÖNS es. sr INS IT 5 ESESES0
Ställer emellantbunönuocht ELON Svin (ös ss. se RE D. 15 17 135
SENS VC anynnngen Et 15 bors000000030350099505594 0035039400000509 500000. 06 N. |77 028 |15 28135.
Läget af framskjutande uddar och berg mellan de sålunda bestämda punkterna har
blifvit bestämdt genom vinkelmätningar, merändels anställda med smärre theodoliter, och
kustkonturerna sedermera uppdragna efter ögonmått. Endast undantagsvis hafva några
punkter blifvit bestämda genom pejlingar från sjön.
Norra delen af Nordostlandet och Hinlopen Strait blefvo upptagna af NORDENSKIÖLD
under de båtturer, hvilka han år 1861 företog tillsammans med TOorELL, och under hvilka
de flesta bugter och öar. besöktes. Kuststräckorna från Lomme Bay till Treurenberg Bay
äfvensom emellan Brandywijne Bay och Nordkap äro hufvudsakligen utlagda efter PARRYS
karta; Lågön, de innersta delarne af Lomme Bay och Wahlenbergs Bay, efter mätningar
ANTRBOKNINGAR TILL SPETSBERGENS GEOGRAFI. (4
af CayDpNIuS. Verlegen Hook och Wijde Bay kartlades 1861 af Duntr; Mussel Bay dock
endast efter en teckning af BLOMSTRAND. Någon vetenskaplig expedition har såvidt vi
känna, aldrig besökt Liebde Bay. Denna bugt är sålunda utlagd endast efter äldre kartor
från hvalfångarnes tid. Sträckan från Welcome Point till Magdalena Bay är utlagd efter
PARRYS, på Brooks, BrrcHryYS och FRANKLINS mätningar grundade karta. Endast smärre
ändringar hafva blifvit gjorda på grund af ortsbestämningar af DUNÉR, samt en special-
karta öfver IKobbe Bay af KUYLENSTIERNA och LirtieHÖÖK. Cross och Kings Bay kartlades
under 1861 års expedition af Dunér. Tillförlitliga upptagningar af Forelands fjorden och
Charles Foreland hafva vi ej blifvit i tillfälle att verkställa, och vi hafva endast kunnat
utlägga dessa trakters landkonturer efter äldre kort. Isfjorden är deremot af oss, med
undantag af nordligaste delarne af Nordfjorden, som vi endast kunnat utlägga efter teck-
ningar af norska Spetsbergsfarare, fullständigt och noggrannt kartlagd. Samma är för-
hållandet med Belsund, med undantag af den redan af fransmännen upptagna Recherche
bugten, hvilken vi derföre. ej ansågo nödigt att besöka. Hornsund bestämdes genom
triangelmätningar från dess norra kust. Beklagligen voro vi ej i tillfälle att på land verk-
ställa en bestämning af Sydkaps läge. Läget af det ett stycke från stranden belägna hög-
landet hafva vi dock varit i tillfälle att med tillräcklig noggrannhet utlägga genom orts-
bestämningar och pejlingar från sjön; det utanför liggande låglandet och öarna endast efter
de erfarnaste Spetsbergsfarares uppgifter. Genom ortsbestämningar och vinkelmätningar
från såväl ost- som vestkusten har Storfjorden till och med Helis” sund samt mynningen af
Walter Thymens Strait blifvit fullständigt kartlagd. För de utprickade delarne af sydöstra
och östra delarne af Stans och Barents land kunna vi deremot alls icke ansvara. Vi hafva
nemligen ej besökt denna del af Spetsbergen och derföre endast kunnat utteckna dessa
trakters landkonturer efter gamla otillförlitliga sjökort. Läget för Hopen Eiland har blifvit
rättadt i enlighet med en uppgift af LAMont. Från toppen af det omkring 3,000 fot höga
Hvita berget togo vi theodolitpejlingar på Giles land och hafva utlagt det med stöd häraf,
samt en observation och kompasspejling vid Nordostlandets ostkust af kapten CARLSON
från Tromsö. Samma i nyare kartor utelemnade land iakttogs äfven af Mr BIRKBECK
från Aberdeen då han år 1864 bland annat äfven besökte östra kusten af Stans Foreland.
Under den svenska expeditionen 1861 voro CHYDENIUS och DUNEÉR i tillfälle att
bekräfta en uppgift, som MARK BrEauFroYy erhöll af ryssar, hvilka öfvervintrat på Spets-
bergen, nemligen att tidigt på våren stora massor af foglar flyga från Spetsbergens nord-
kust ännu högre mot norden. Det är visserligen möjligt att de endast flyga till iskanten
1 norr, eller till de öar, som ligga norr om Nordostlandet, men det är äfven tänkbart att
de flytta till någon norr om Spetsbergen belägen okänd ö.
Nästan i alla trakter af Spetsbergen hafva TorELrr och öfrige deltagare i de svenska
expeditionerna bestigit de högsta bergen, och derigenom blifvit i tillfälle att taga känne-
dom om de inre delarne af landet; en och annan betydligare vandring inåt har äfven
blifvit verkställd. Samtliga dessa iakttagelser visa att hela inlandet, möjligen med undan-
tag af den ej. synnerligen breda sträckan mellan Isfjorden och Belsund, bildar en blott
här och der genom bergstoppar afbruten temligen jemn isplatå. Denna isslätt har i all-
mänhet en höjd af 1,500 till 2,000 fot öfver hafsytan och har sitt utlopp genom de väl-
diga isfjell, som öfverallt på Spetsbergens kuster nedskjuta i hafvet och i polarländerna
spela samma roll med hänseende till nederbörden, som floderna i mildare klimater. För
8 N. DUNÉR OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
öfrigt smälter snön under loppet af sommarn fullständigt bort öfverallt på låglandet, der
ej glacierer framgå, och ända till 2,000 fot öfver hafvet träffar man ställen betäckta
med en om också sparsam vegetation. Deremot äro de högslätter hvilka öfverstiga 1,500
fot i allmänhet höljda med snö och först vid denna höjd torde således den egentliga snö-
gränsen vidtaga. Möjligen sänker den sig dock på de nordligaste öarne ännu något lägre
ned mot hafsytan.
Följande bergshöjder hafva af oss blifvit uppmätta dels genom vinkelmätningar,
dels genom barometeriaktagelser.
Höjd öfver hafvet.
Svenska fot.
Parrys öv högsta toppen «ss er spalt SNR ST een sg 1860
Martens 0,06 SStar topp en See res ETEN PeT Ae Terese EAU ErENN . 1440
Manitenspröjsydöstrauddenestsbs ee Nur NN NN 940
Phipps öjt norra fuddent..5-a0S4 Oh orena Dö cr Rn 1 880
Pableslsländk! rad SA0Radölte Te NOR: OR BRNE AE eae SKE EN 380
EittletbbabletlstandX:2N--0M0N Te STRe ma 0ek sc db TOR 770.
(astrensköar dust BDae JAR Ta ESR. So SINE SBC GORE be SSE 800
Cap! Lindhagen, bergen närmast hafvet ass ke 3820
Extreme NElookbasla SMEGSRe 2 mala Ta BOM us: Re Rane 1200
Girytberget. Amara k Blend pltn. Romer SOITeRen: HKH ER IS OSKAR 1700
Sö toppen; Nag Sstad topp Se see rr re ers EEE svT bg 1900
IS ÖtO pp EN; Fp Late OT IRAS MYE SAS FRANSAR ERA SERNER Rea 1300
(Cap, Selander, platån Märmast hatvet/ku etta ae 380
Fovensibeno, platån marmast Ulalvetkoko tes See Se MIT 1:720
Klapablansbhawe ct 19083 Sad Ane ES NaTNTG VRNNR Seen 42 EN 1300
Eleclas Mownto.sQ2.: SE: mäckacet "bea SAR EE ER De 10 ve 1800
INOM BA NET NDS I [NTE bosoner ons EyN 0 60
Kobbe Bays bero på nograrstran dens... 6 een Tana 1.090
Maodalena Bays: beror patnortans tran den «ssk se. sees enes as 2300
Dödmandensua wish 1 A08a:0 Krk TERAD DRAMA KICKI ST IRA 2.600
Ein ol Ströns i eo MT SAEN Ne LODT MARCO STL BRON 3400
Kolfjellevi Belsond Fia HO OT RAgel Red BI0R SON 2300
Sundevallsuber set. MUKOT 8 MIBR RNr CS Ode” HÄR BEER RIS 2 200
Middle Fook i Belsund; högsta toppen ousntesbisessessssssisosimssunsssne 2 800
Flornsundsötind sv$ct. 25508 0a0tmuG. BIN ee See VANA Re 4 680
NYH allen stR Orm t erste BIKE Or EATING ARREE ET. TO ONA 1700
(Cap ASardh högsta topp enes. RASEN EE IRS rER. FO ORSA AEA 2 000
[eeswihoreland, "högsta 60 penne. ses sees SEAN br Van rear 1200.
Spetsbergens kuster erbjuda i allmänhet på flera ställen tillfälle till god och säker
ankarplats, och man finner rundt om hela landet många ställen, hvilka på äldre kartor
äro angifna såsom hamnar. Men till följe af dessa kartors felaktighet är det oftast omöj-
ligt att identifiera de på dessa kartor angifna hamnar med i verkligheten förekommande bugter,
och tillfölje häraf hafva vi på den af oss nu offentliggjorda kartan med ett ankare betecknadt
endast sådana platser, der våra fartyg legat för ankar, eller der vi sett andra fartyg ankra.
ANTECKNINGAR TILL SPETSBERGENS GEOGRAFI. bj)
En mängd af dessa ankarplatser äro visserligen alltför litet skyddade för att i egentlig mening
kunna göra anspråk på benämningen hamn, men för att gifva åtminstone någon ledning
åt dem, som utan tillräckligt erfaren lots besöka Spetsbergens kuster, vilja vi dock här
lemna en om än ofullständig beskrifning öfver hvar och en af dessa ”Spetsbergshamnar”.
Norra sidan af Nordostlandet är sällan isfri och besökes derföre ej ofta af fartyg.
Äfven från de svenska expeditionerna hafva endast båtexpeditioner blifvit dit afsända och
någon erfarenhet om der befintliga hamnar hafva vi derföre ej. Vi vilja dock här nämna,
att de norska fartyg, som förliden sommar förliste på Nordostlandets ostkust, kastat an-
kar uti en, enligt deras utsago, god hamn mellan Parrys ö och Phipps ö.
Nordöstra sidan af Lågön erbjuder äfven en ankarplats med god botten, hvilken
merändels är skyddad mot sjögång af det i norr liggande Drifisfältet och, då Brandywijne
Bay är isfri, bruka Spetsbergsfarare ankra äfven derstädes.
Murchisons Bay är en af de oftast använda hamnar i norra delen af Hinlopen Strait.
Fartygen ankra, då bugten är fylld af is, straxt innanför Depotön (5 famnar, sandbotten),
men senare på hösten, då isen drifvit bort, nära fjordens botten.
I Wahlenbergs Bay ankrade /Eolus på norra sidan straxt vester om andra is-
fjellet (4 famnar, lerbotten), men sökte deremot förgäfves en lämplig ankarsättning i
den del af Straitet, som ligger mellan Fosters och Syd-Waygats-öarne.
På vestra sidan af Lomme Bay finnes en god ankarplats (73 famnar, lerbotten)
straxt söder om det stora isfjellet vid fjordens mynning. Den något sydligare belägna
bugten sades äfven erbjuda god ankarsättning.
Oaktadt Treurenberg Bay egentligen ligger öppen för nordostliga vindar, kan man
dock der påräkna en nästan ständig stiltje, och dess begge ankarplatser, den ena innanför
näset vid /Eoli kors (3 till 5 famnar, lerbotten) och den andra, Hecla Cove, midt emot
på andra sidan innanför den halfö der Parrys flaggstång varit upprest, med ungefär samma
djup, kunna anses fullkomligt skyddande för storm, men begge äro desto mera utsatta
för nordifrån kommande drifis. Smärre fartyg kunna dock alltid påräkna att äfven un-
der sådana omständigheter finna skydd emellan stranden och någon större grundis. Bug-
terna mellan Verlegen Hooks uddar erbjuda äfven ankargrund, men ligga öppna för både
storm och drifis.
På bägge sidor om det sandnäs som bildar Aldert Dirkses Bay, finnas ankarplatser,
den på södra sidan med ett djup af 4 famnars sandbotten, skyddad för nordlig men ut-
satt för sydlig vind och sjö; den på norra sidan (5 famnar, sandbotten) deremot skyddad
för sydlig men utsatt för nordlig vind. Man kan sålunda alltid påräkna skydd på en-
dera sidan af näset. Ankarplats lärer äfven finnas på vestra sidan, midtemot Aldert
Dirkses Bay.
På alla sidor af Moffen bruka fångstfartyg ankra, och små fartyg sägas vid högt
vatten kunna löpa in i den ganska djupa lagunen midt 1 ön.
En god ankarplats finnes i sundet mellan begge Norsköarne straxt öster om yttre
öns sydligaste hörn. Det är dock ej att tillråda en med farvattnet okänd att löpa in i
sundet mellan inre Norskön och Cloven Cliff, emedan åtskilliga undervattensklippor finnas
derstädes. Norrut är deremot farvattnet rent.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 5. 2
10 N. DUNÉER OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
Norr om Ammsterdamöns sydöstliga hörn finnes ankarsättning (6 famnar, sandbotten),
och öfverhufvud taget tyckes Smeerenburg varit den i fordna tider inest besökta hamn
på Spetsbergen. Danes och South Gat äro i sina inre delar fyllda af skär, ehuru Spets=
bergsfarare äfven pläga ankra derstädes.
Kobbe Bay är den för närvarande mest använda hamn vid Spetsbergen. Man löper
in norr om den lilla klippön, på hvilken en stenvarde finnes upprest, och ankrar nästan
midt i bugten på omkring 8 famnars sandbotten. Denna håmn är af alla Spetsbergens
hamnar först isfri, och en sötvåttenssjö, som ej bottenfrysér om vintern och derföre året
om lemnar godt dricksvatten, finnes nära stranden, i bottnen af bugten.
I det inre af Magdalena Bay träffar man en förträfflig och skyddande hamn straxt
innanför grafudden. Äfven på norra sidan finnes. ankarplats (5 famnar, lerbotten), men
öppen för vestliga och sydliga vindar.
Hamburger Bay uppgifves såväl af äldre som nuvarande Spetsbergsfarare såsom en
god hamn. Den besöktes ej af oss och vi kunde från sjön ej ens varseblifva den, hvar-
före ock dess läge på kärtan är alldeles osäkert.
I Cross Bay finnes för mindre fartyg en god hamn (4 famnar, ler- och sandbotten)
i den lilla bugten på nordkusten. Större fartyg torde ej i Cross Bay finna ankarplatser
utom i vestliga bugten af Möllers Bay samt 1 hufvudfjordens östliga årm.
Kings Bay erbjuder trenne goda hamnar: 1:o Blomstrands hamn på norra kusten i
den lilla bugten vester om udden (8 famnar, lerbotten); vid inseglingen bör man dock
ej gå alltför nära udden, emedan här finnas några blindskär, utan hålla sig midt i bug-
tens mynning till dess man fått 'dess innersta botten fullt öppen; 2:o på södra sidan, öster
om sandnäset, samt 3:0 Kolhamnen innanför ön.
I English Bay kan man ankra vid norra stranden, samt i St. Johns Bay straxt
söder om fjördmynningen.
Charles Foreland hafva vi ej besökt, men goda hamnar sägas finnas norr om Fair
Foreland, i Peder Winters Bay samt nordvest om Saddle Point.
Isfjorden erbjuder Spetsbergsfararne många goda hamnar. Straxt efter inseglingen
möter man på fjordens norra strand Safe Haven, der man ankrar på 5 a 8 famnar mjuk
lerbotten. Denna” hamn ligger på bugtens vestra sida, innanför en obetydligt framskjutande
låg udde; bästa ankargrunden finnes utanför inre hörnet af det hängande isfjellet, och bör
sökas temligen nära land, emedan bugtens djup mycket hastigt tilltager utåt, så att det
når 100 famnar redan på en tredjedel af bugtens bredd från stranden; häftiga kastvindar -
komma stundom från fjellen, Men den goda bottnen gör dem ej farliga. Vid inseglingen
till denna bör man ej komma för nära hufvudfjordens norra kust, der åtskilliga skär finnas,
och längre imåt är hufvudfjordens norra sida ytterst låggrund, så att man vid kryssning
ej får allt för mycket närma sig norra stranden. Fjordens sydkust är 'deremot djup med
undantag af sträckan mellan Green Harbour och Kol Bay 'der man till 'én 'eng. mil från
kusten 'har grundt vatten. På denna kust finnas 'ankarplatser: V:o straxt innanför fjord-
mynningen, vester om tvenne små, ur vattnet uppskjutande lodräta 'qvarzit=murar; 2:0
i det inre 'af Green Harbour, utanför mynningen af den stora elfven; 3:o Kol Bay (god
lerbotten, 6 famnar) vid östra kusten nära bugtens botten (vestra sidan af bayen är all-
deles grund); 4:o Advent Bay, innanför näset vester om bugtens mynning; en alldeles
ANTECKNINGAR TILL SPETSBERGENS GEOGRAFi. 11
förträfflig hamn för såväl stora som små fartyg, med djupt och rent inlopp. Äfven i
Klaas Billens Bay samt i nordfjorden pläga Spetsbergsfarare ankra,
Den bästa hamnen i Belsund har under vintern 1860—1861 blifvit fullständigt
igenfylld af ett hastigt frambrytande isfjell. En liten, ofta besökt hamn finnes mellan
Middle Point och några utanför liggande skär, äfvensom i Recherche Bay. Straxt öster
om Cap Ahlstrand torde äfven god hamn finnas, dock mäste man insegla österifrån och
akta sig för de skär, som sträcka sig norrut från holmen och udden. Äfven i den söder
om Belsund belägna Dunders Bay ankra Spetsbergsfarare ofta, för att hemta vatten, men
denna är dock alltför öppen för att lemna skydd för vestliga vindar.
Nu för tiden ankra Spetsbergsfarare aldrig i Hornsund, men desto oftare vid de
norr om fjordens mynning belägna Dunöarna. Här finnes vid nordligaste öns östra sida
en förträfflig hamn med 6 famnars djup lerbotten. Inseglingen göres norrifrån, men un-
dervattensklippor göra den farlig för dem, som ej äro bekanta med farvattnet. Sundet
söder om öarne är alldeles orent.
Vid Sydkap ankra Spetsbergsfarare på begge sidor om ön, äfvensom i den lilla bug-
ten på fastlandets vestkust. Ingen af dessa ankarplatser erbjuder dock skydd för vind
och is.
På vestra sidan af Storfjorden finnes blott en god, af oss dock ej besökt ankarplats
i bugten söder om Whalers Head. I Agardhs Bay hafva vi visserligen ankrat, men denna
bugt är mycket oren och genom häftig strömsättning utsatt för is. Ypperliga ankarplatser
finnas deremot på fjordens östra sida: 1:o i en liten bugt straxt norr om Whalers Point;
2:o norr om det hyperitnäs, som utskjuter från Kap Lee; 3:o mellan Anderssons öar och
isfjellet på vestkusten af Barents land, samt 4:0 öster om det från Edlunds berg utskju-
tande hyperitnäset. I alla dessa hamnar utgöres botten af mjuk lera och djupet är 4 till
8 famnar. ;
På äldre kartor finnes ett betydligt grund utlagdt i Storfjorden, hvilket äfven Spets-
bergsfarare omtala, och hvilket enligt deras utsago skulle vid lågt vatten yara synligt
öfver hafsytan. Vi hafva dock ej varit i tillfälle att sjelfva se det eller bestämma dess läge.
Walter Thymens fjord är grund, och man vet ej med säkerhet om den är segelbar.
Det lilla smala Helis sund är deremot mycket djupt. En ytterst häftig ström går igenom
detta sund, dock i vexlande riktning, och det torde ej vara rådligt att försöka segla
igenom det vid motström äfven med tillhjelp af ånga eller god vind.
Östra kusten af Spetsbergen är under större delen af året svårtillgänglig, och man
torde på jemförelsevis få ställen der träffa hamnar. Särskildt gäller detta Nordostlandet,
hvars östra kust utgöres af ett enda sammanhängande isfjell. Goda och ofta besökta
hamnar finnas dock i de mellan Tusenöarna belägna sund, hvilka uppgifvas samtliga vara
segelbara. Likaledes skall man kunna ankra vid Ryk Yses öar och Hopen.
Ebb och flod äro icke synnerligen höga på Spetsbergen, men åstadkomma dock
ganska våldsamma strömsättningar i de stora fjordar, som skära in i landet. Skilnaden
emellan ebb och flod befanns vid slövatten i Safe Haven vara 3 fot; 1 Wijde Bay och
det inre af Van Keulens bay var flodhöjden vid springtid 5 till 6 fot.
Magnetiska iakttagelser äro flerestädes på Spetsbergen anställde af CHYDENIUS och DUNÉR.
Dock göra starkt magnetiska bergarter, som på flera ställen i ofantliga massor träda fram
i dagen, Spetsbergen till ett för dylika observationer föga lämpligt ställe, och särskildt
12 N. DUNÉR OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
gäller detta om Hinlopen Strait, Isfjorden och Storfjorden. Öfverallt på kusterna af dessa
vattendrag vexla nemligen mäktiga, starkt magnetiska hyperitbäddar med sedimentera
sand- och kalkstenslager, och de magnetiska iakttagelserna 1 dessa trakter äro derföre af
föga värde för läran om jordmagnetismen.
Svårigheten att föra med sig tillräckligt brännmateriel för en längre vistelse vid
Spetsbergen gör det till en särdeles lycklig tillfällighet för seglatserna på dessa farvatten,
att man flerstädes på kusterna träffar ofantliga massor af drifved, samt flerstädes i bergen
lager af stenkol. Det kan derföre vara på sin plats att här närmare utpeka dylika ställen.
Massor af drifved finnes vid Sjuöarne, Castréns öar, Cap Lovén, äfvensom, ehuru i mindre
mängd, längs Nordostlandets nordkust, vid Low Island, Shoal Point, Drifvedsstranden i
Lomme Bay, stranden af Vestfjorden ; Wijde Bay (på det låga sandnäset vid lagunen),
Moffen och Sydkap. För öfrigt träffar man vid vestkusten och Storfjordens stränder
endast spridda stammar och vedstycken.
Det rikaste stenkolslager på Spetsbergen har af BLOMSTRAND påträffats vid Kol-
hamnen i Kings Bay, innanför den lilla ön vid bugtens sydkust. Lagret ligger endast ett
kort stycke från stranden alldeles horizontelt och i dagen eller höljdt af en endast fyra
fot tjock grusbädd. RR)
|| ; i; | I
il |
= | | |
| & y i ; | fee 8 EE - I =
I
; i d ed | FT dd [TI == — — — — SNS i |
| I | |
= = AE =
Lera med Peruminifera.
Ant aren 7 | ; 1
SS Lågt, med sand ller kluppersten. betöekt. land |
RS RE ma
|
|
|
| I
mn NSI EEE
öfver
+ Stålln henrs läge Mllvit metromoriakt bertänsds 4
fo oSPETSBE)
een
|
|
|
|
I
i
RES
|
|
|
|
I
|
|
|
I
|
z KO fam netn, I il TT hufvudsakligast enligt iakttagelser
[nn | förumlallen 6 a
a | under de svenska expeditionerna ären 1861 och 1864
=
Stel > bomck | af
SARS br N. DUNÉR och AE. NORDENSKIÖLD.
re
|
|
I
i
i
|
I
<
= Stockholm, Maj 18635-
rd STEEN
SA | LUB. tr S09 Abratu UandquiatBC =
z
FR SEEN
I
|
3
i
|;
i
|
|
I
d
nes
AIK Srornenetr
1
lg —— = met Foruminiteri
ad pr for a ödaberedetedgar sent EE | FAN NT EN
T Sa = IF RS SRTSEE SOTO TA rg je AG FT IS RT im Enn ot EES SAR TEA rann enn VS Sö TR a - : sl
oendkerieniennr "vägen
ar
KONGL. SVENSKA VETENSKAPS-AKADEMIENS HANDLINGAR Bandet 6.
OM
TRIAS- OCH JURAFÖRSTENINGAR
FRÅN
SPETSBERGEN.
AF
G. LINDSTRÖM.
MED TRE TAFLOR.
TILL KONGL. VET. AKAD. INLEMNAD DEN 11 NOVEMBER 1865.
E. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 6.
N:o 6.
HAOUIIG GÅR BUALEUASA Sd RaNTTAG BE
SILENT
RENEE SINAN AE "rt AURORA Vy KSP SR NAN Malti bla yr YRAN
HA DYINETERÖTASUT H00. SR
; VE LTTETTT a
E MÖLTVEGVIL 4
: KPA, är 2 e
ä IVO ACER AE ASEIA IA ste aa ) Se
|
=
lins sitt vistande på Spetsbergen 1837 upptäckte Professor S. LovÉN några förste-
ningar af helt annan natur än de förut derifrån kända palrozoiska. Han såg hos dem
slägtskap och 1 några fall identitet med former, hvilka beskrifvits af KEysprrinG ur
Juraformationen vid Petschora och äfven till en del förekomma i några vesteuropeiska
Juralager. Antalet af dessa högnordiska Juraförsteningar ökades af Prof. A. E.'
NORDENSKIÖLD vid Professor OrTto Torrirs första Spetsbergsresa (1858). Vid den an-
dra expeditionen (1861) hemförde Prof. BLOMSTRAND ytterligare nya fynd ur Jura och
dessutom arter tillhörande en från Spetsbergen förut okänd geologisk period, hvilken
jag, efter jemförelser 1 åtskilliga tyska muséer under sommaren 1863, ansett mig kunna
bestämma som Trias. Till dessa samlingar komma slutligen de, hvilka Prof. NORDEN-
SKIÖLD 1864 gjorde vid Isfjorden och Storfjorden. Försöket att utreda detta material
utgör föremålet för denna afhandling.
I. Försteningar ur Trias.
Dessa härröra till största delen från tvenne punkter, Cap Thordsen och Saurie-
huk, belägna i det inre af Isfjorden på den landtunga, som utskjuter emellan Nord-
fjorden och Klaas Billen Bay. Det är samma landtungas spets, som af Prof. BLOMSTRAND
beskrifvits ') under namnet Midterhuken. Enligt honom består denna hufvudsakligen af
en svart och bituminös skiffer, här och der vexlande med lager af hårdare bergart,
och öfverlagrad af en hård sandsten. De flesta försteningarne äro ur lagren vid Saurie-
huk, hvilken, enligt Prof. NORDENSKIÖLDS meddelande, hvilar på den till sitt utseende
och till sin struktur något afvikande skiffern vid Cap Thordsen, som endast innehåller
två eller tre arter, af hvilka den ledande formen, en Halobia, är af annan art än den
för de öfre lagren utmärkande Halobia Lommeli.
NAUTILUS. L. ;
N.: Nordenskiöld on. sp. (Tall. I, fig. 1.) Testa globosa involuta, lzevis, ten-
uissime transversim striata, umbilico utrinque lato et profundo, dorso lato et rotundato.
Septa regulariter arcuata. Sipho subceentralis, margini ventrali propior quam dorsuali.
Diameter teste 1057”, diam. umbiliei 307". Anfractus maximus 50" altus. Lati-
tudo maxima dorsi 71 millim.
Denna art, hörande till samma grupp, som de af v. Hauer ur Hallstätter-lagren
beskrifna N. Breunneri och N. heterophyllus, förekommer i de stora klotrunda kalk-
bollar, hvilka äro inbäddade i de öfversta lagren vid Sauriehuk.
N. trochleceformis n. sp. (Tall. I, fig. 2.) Testa discoidea inflata, utringue
aperte umbilicata, striis tenuissimis transversis obtecta, leniter transversim undulata,
dorso rotundato. Diameter tester 1087”, latitudo umbilici 207”, anfractus maximus
60 mill. altus.
1) Geognostiska iakttagelser under en resa till Spetsbergen år 1861 af C. W. BLOMSTRAND, Kongl. Vet. Akad.
Elandl., Bd: 4 N:o 6, s. 44.
4 G. LINDSTRÖM,
Denna art skiljer sig från den föregående genom en mera sammantryckt form,
sin smalare rygg, nafvelns mindre bredd i förhållande till skalets diameter, samt genom
de äfven proportionsvis högre vindlingarne. Den yttersta vindlingens största bredd är
vid nafveln 52 millim. Det enda exemplaret, från Sauriehuk (NORDENSKIÖLD) Visar
visserligen icke på sin yta några tecken till septa, men att dömma af dess habitus och
dess likhet med föregående art torde det kunna räknas till slägtet Nautilus.
CERATITES. Haan.
C. Malmgreni n. sp. (Tafl. I, fig. 1—2.) Testa compressa, umbilico angusto,
striis transversis, tenuibus, leniter incurvis obtecta, ceterum levis. Dorsum rotundatum.
Selle laterales semicirculate, lobuli dentibus quatuor vel quinque acuminatis, duobus
vel tribus minoribus in utraque parte inferiore et angustiori sellarum. Testa tenuis,
vix 1 millim. crassa, prope aperturam in sinum coarctata, ut sepe apud Ammonites.
Diam. 60 millim, latitudo 18 mill. Differt a sequenti umbilico angustiori, sellis semi-
circulatis, superficie testee.
Från kalkbollarna vid Sauriehuk. Sannolikt höra äfven de krossade och hop-
tryckta snäckorna från Cap Thordsen hit. |
Hos yngre exemplar eller i de inre vindlingarne af äldre äro loberna goniatitartade.
C.? Blomstrandi n. sp. (Tafl. I, fig. 3—5.) Testa discoidea, compressa, in-
voluta, utringue aperte et late umbilicata, dorso rotundato. Anfractus quinque. An-
fractus extimus magnus, interiores plus dimidio amplectens; facies ejus interna angulo
subrecto incurva; superficies leniter transverse plicata, plicis sigmoideis, prope umbili-
cum tamquam nodiferis, striis perquam tenuibus obtectis. Dorsum teste in longitudi-
nem lineatum. Selle laterales (due solummodo visibiles) regulariter arcuate, lobi ob-
scure dentati. Diam. teste 77 millim. Anfractus extimus 28” altus, 167” latus,
in medio latissimus.
Från skiffern och sandstenen vid Midterhuken (BLOMSTRAND). De otydliga lob-
tänderna göra det tvifvelaktigt huruvida denna art verkligen bör räknas till Cera-
titerna eller om icke snarare till Goniatiterna. Emellertid likna sadlarnes form den
hos Ceratiterna vanliga och då arten till sitt yttre eljest står så nära verkliga, af
KEYSERLING beskrifna Ceratiter, kan den åtminstone tillsvidare upptagas inom detta
slägte, som ännu väntar på en nogrann begränsning. Dessutom anmärker L. v. BucE”),
att man ofta finner exemplar af OC. nodosus med lober utan tänder och att man derföre
ej bör lägga alltför stor vigt på dessas när- eller frånvaro.
Det är anmärkningsvärdt, att denna Ceratit visar den största förvandtskapen med
en annan högnordisk art, CO. euomphalus KeErys.”) från floden Olenek nära Ishafvet,
ej långt från Lena-floden. C. Blomstrandi närmar sig denna genom det nästan glatta
skalet med dess svaga och vågformiga, i riktning mot mynningen böjda veck, men
skiljes derifrån genom sin jemnt afrundade rygg med dess fina längdstrimmor, samt
sina svagt och otydligt tandade lober. Hos C. euomphalus är ryggen hvasst kölad och
1) Ueber Ceratiten sid. 17.
>) Bull. de PAcad. de St. Petersbourg Tome V, 1847 sid. 171. PI. III, fig. 7—10, samt äfven i MIDDEN-
DORFFS Sib. Reise Bd. I, Th. I sid. 248.
OM TRIAS- OCH JURA-FÖRSTENINGAR FRÅN SPETSBERGEN ö
loberna försedda med 3—4 otydliga tänder. Det ovanligt (2 mill.) tjocka skalet hos
C. Blomstrandi består, såsom äfven KRYSEPRLING ') anmärker om sina arter, af två lager,
af hvilka det yttre är vida tjockare än det inre. Så tjocka skal skulle dock, enligt L.
v. BucH's åsigt”), icke förefinnas hos Ceratiterna.
«C. laqueatus n. sp. (Tafl. II, fig. 3—4.) Testa discoidea, compressa, costis nu-
merosis incurvis vel paullulum sigmoideis, stris exilibus obtectis; carma dorsi obtusa,
leniter arcuatim striata. Umbilicus latus. Selle oblong2e, arcuate, lobuli dentibus acu-
tis. Diam. testa 47 mill. Lat. 15 mill.
Denna hör till en helt annan grupp af Ceratiterna än de två föregående, och är
mest beslägtad med sådana former som OC. Jegeri Kriest. m. fl. från Hallstätter-lagren.
Den förekommer i kalkbollarna vid Sauriehuk (NORDENSKIÖLD).
AMMONITES. BRrRUG.
Al (Eiwojmennd. INGRnesk, Wang, (IdEkio til Aage Bla do)
Cfr Kriesten, Geol. d. östl. Alpen sid. 110. Tab. V, fig. 4.
v. Hauer, Cephalop v. Hallstadt i Haidingers Naturw. Abh. III, sid.
IUgo IE IV ie 18, IA
SALTER, Paleontology of Niti, sid. 65. Pl. 7, fig. 7—8.
Ur kalkbollarna vid Sauriehuk (NORDENSKIÖLD). De fransiga sadlarne kunna
endast med möda skönjas på våra exemplar, men det lider intet tvifvel, att denna
art verkligen hör till den triassiska gruppen ”Globosi”. Till sitt yttre öfverensstäm-
mer den nästan fullkomligt med de figurer, som anförde författare lemnat. Den är
dock icke så mycket insänkt mot nafveln som de österrikiska tyckas vara. — Utom
de nu anförda Cephalopoderna förekomma fragmenter af andra, deribland en liten art
med öppet liggande vindlingar.
POSIDONIA. BRONN.
Några skal af en art, som sannolikt hör till detta slägte förekomma i den hår-
dare bergarten vid Midterhuk. (BLOMSTRAND).
HALOBIA. BRONN.
Detta slägtes allmännaste och oftast beskrifna art, H. Lommeli Wissm., öfverens-
stämmer icke till fullo med de kännetecken BROonn tillade detsamma, då han”) grun-
dade det med H. salinarum. Hvarken H. Lommeli eller den andra här nedan upptagna
arten visa det hos den först uppställda så egendomliga ”örat”. Man kan endast se en
svag antydning till ett sådant mot bakre skalkanten, der skalet är fritt från strålar och
strimmor, och således snarare visar ett naket fält, olikartadt med sin öfriga yta, än ett
afskildt öra. Emellertid har här föregående författares exempel blifvit följdt och de
ifrågavarande arterna upptagits inom detta slägte. Att med Pictet”) sammanföra
Halobia med Avicula hindrar den fullständiga bristen på tänder, och än mer den mikro-
skopiska skalstrukturen, om hvilken närmare är anfördt nedan.
Db (Gr fös IG,
2) Ueber Ceratiten p. 16.
3) LEONHARDS und BRONNS Jahrb. 1830 p. 284.
+) Traité de Paléont. Tom. III, p. 597.
6 G. LINDSTRÖM,
H. Lommeli Wissmann. (Tafl. II, figg. 8—10.) Testa compressa, magis longa
quam alta, oblique ovalis, umbone lxvi, parum convexo vel depresso, sepe trans-
versim rugoso, subcentrali, cardine longo ac rectilineo. Dentes nulli. Anterior testa
margo rotundatus, prominens, testam efficiens inzequilateram. Pars posterior teste in
speciminibus minoribus ad marginem cardinis simillima auri et sulco a superficie teste
altera sejuncta, caterum omnino levis vel radiis paucis. In valvis majoribus hec area
deest. Superficies teste radiis latis, plerumque rectilineis, 25—26 prope umbonem in-
cipientibus. Radii, sulcis separati, ad margines teste latitudine valde augentur, ubi
etiam multifidi. Rug2e transverse. Strie tenues, concentrice, regulares, presertim in
radiis conspicue. Altitudo 30 mill. longit. 38 m. Latitudo radiorum usque ad 6 mill.
Species variat radiis latis et filiformibus.
Syn. 1841. Halobia Lommeli WISSMANN Mänsters Beitr., IV, p. 22, Pl. 16, fig. 11.
1845. Avicula pectiniformis CATULLO, Nuovi Annali di Bologna, Ser. II, Tome 3, p.
458. Tome 4, Tavola II, fig. 1—2. (Fig. 3 tyckes
höra till en annan art.)
1851. Halobia Lommeli EicHWALD, Nouv. Mém. de Moscou, Tome IX, p. 104, Tab.
+
101 a I
SF = = QuENsSTEDT, Handb. d. Petref., p. 518, Tab. 42, fig. 25.
1855. — — HörnNEs, Denkschriften d. Akad. der Wissenschaften in
Wien 0 j0s DM, eln.. lib Te IT
1865. Monotis Lommeli SALTER, Paleont. of Niti, p. 68; Pl. 9, fig. 1.
NORDENSKIÖLD och BLOMSTRAND hafva hemfört talrika exemplar af denna art från
Midterhuken och Sauriehuk. Den typiska grofstråliga formen finnes ensam i den hår-
dare skiffern, samt tillsamman med den finstråliga i den tunna skiffern, hvilken på vissa
punkter tyckes vara helt och hållet sammansatt af dessa skal. Ur en hård och mörk
kalk, lik den från Sauriehuk, har NORDENSKIÖLD äfven samlat exemplar af den grofstråliga
formen från Cap Lee vid Storfjorden. Exemplaren från alla dessa ställen öfverens-
stämma fullkomligt med exemplar från Wengen i Tyrolen och från Salzburg. Skalet,
som är tjockare än hos den följande, visar dock spår till samma prismatiska struktur
som hos den ').
H. Zitteli n. sp. (Tafl. I, figg. 6—12, Tafl. II, fig. 11.) Testa tenuissima, sub-
ovalis, inequilatera, compressa, concentrice transversim rugosa; cardo rectilineus vel
parum curvus. Radii 20—30, medii lati, ceteri utringque decrescentes, curvi, etiam
paullulum undulati, ad margines teste irregulariter fissi. Superficies teste ad margines
cardinales, ad posteriorem presertim, aream formans levem, que faciem appendicis
1) Universitets-Museum i slottet Poppelsdorf vid Bonn förvarar exemplar af H. Lommeli, hvilka (af Gorpruss?)
blifvit försedda med påskriften ”Orthis (sedan ändradt till Avicula) fasciculatus Goldf. Wengen im Limeburgi-
schen, Grauw”. GoLpruss tyckes, liksom sedan EICHWALD, af en viss yttre likhet hafva blifvit förledd, att
räkna denna form till slägtet Orthis och på grund deraf lagret, hvari den funnits, till ”Grauwacke”. En för-
vexling råder ock med afseende på fyndorten. Enligt benäget meddelade upplysningar af hr: H. STEINVORTH
och BORNEMANN i Lineburg förekommer ingen art med detta namn inom Lineburgs område. Lika litet är
der någon ”Grauwacke” känd och den äldsta formationen derstädes är ”Muschelkalk”, hvilken, såsom bekant,
icke hyser någon Halobia. Gorpruss' exemplar tillhöra tvifvelsutan den vanliga fyndorten Wengen i Tyrolen,
OM TRIAS- OCH JURAFÖRSTENINGAR FRÅN SPBETSBERGEN. 7
auricularis gerit. Pulli majoribus dissimiles, ut eos facile Estherias vel Possidonias
cerederes: valvulx 1—3 millim. longe, convexe (minime globosr, majores aliquantulum
compresse) radiis carentes, rugis transversis, cardine rectilineo. Specimina 5 millim.
longa jam ad margimnes radios monstrant. Altitudo exemplaris maximi 70 mill., longi-
tudo alius 85 mill.
Syn.? Halobia Lommeli ZittTEL, 1865, Novara Exped., Geol. Theil, II, sid. 27, Tab. VT, fig. 2.
Denna art förekommer i skiffern vid Cap Thordsen. Den hemfördes äfven af
BLOMSTRAND ur en något finare skiffer från Midterhuken. Den har aldrig anträf-
fats tillsamman med den föregående. Liksom H. Lommeli fyller den skiffern i oräk-
neliga exemplar, hvilka hafva en höjd af från 1 till 85 mill. Ungarnes skal utgöra i
många stuffer hela skifferns massa och skulle lätt kunna tagas för Estherier och andra ento-
mostracéer, om ej skalstrukturen och öfvergångsformer varnade för ett sådant antagande.
Exemplar af 20 mill. längd skulle till en början kunna anses höra till en annan art,
då de med sina bredare, ej ännu 1 vinkel böjda strålar visa sig afvikande från de större.
Men de talrika föreningsformerna, hvarpå taflan lemnar några figurer, visa deras in-
bördes sammanhang. Dock förekomma några finstråliga skal, som äro mera afvi-
kande. Från H. Lommeli skiljes denna art lätt genom det öronlika släta fältet vid
bakre skalkanten, genom strålarnes oregelbundna form, och den, isynnerhet hos stora
exemplar märkliga krökningen. ZittErs H. Lommeli från Nya Zeeland torde möj-
ligen vara identisk med denna art. Det ytterst tunna skalet visar under mikro-
skopet en struktur, hvilken närmar sig den, som synes 1 de yttre lagren hos de
lefvande Anomie. Den liknar äfven den nätformiga yta, hvilken CARPENTER”) beskrif-
vit hos Pecten nobilis.
NS
MONOTIS. BRONN.
M. sp. ind. (Tall. I, fig. 17). Testa convexa, subequilatera, suborbicularis, radiis
14, minoribus interpositis, filiformibus, striis minutissimis transversis, auriculo postico
levi, cardine rectilimeo, umbone prominente. Valvula sinistra solum reperta. Altit. 10
mill., longit. 11 mill.
Ur den svarta skiffern vid Midterhuken (BLoMSTRAND). Den närmar sig Monotis
Alberti GoLpr.”) till form och skulptur, men har glesare strålar. Till denna art hör
möjligen ett högerskal, som äfven af Prof. BLOMSTRAND funnits 1 samma skiffer. Det är
föga konvext, tunnt, åt bakre kanten något förlängdt, med fina strimmor, örat skildt från
skalet genom en spetsig vinkel, samt prydt med koncentriska strimmor och tungformigt.
M. filigera n. sp. Testa convexa, subequilatera, striis filiformibus omnino ob-
tecta.
Talrika men ofullständiga skal förefinnas i skiffern vid Sauriehuk (NORDENSKIÖLD).
åtminstone likna de mest de der befintliga. Emellertid har artnamnet med GoLDpFuss som auctor blifvit
publiceradt af flere författare och tillämpadt på helt andra arter än denne ursprungligen menade. I A. v.
DECKENS öfversättning af DE LA BEcHEs Manual of Geology (p. 525) omnämnes i förteckningen på förste-
ningarne från HEifel Orthis fasciculata GoLDpF. utan någon beskrifning. Sedan har SANDBERGER med flera an-
tagit detta som synonymt med en Trigonotreta fasciculata.
!) Rep. Brit. Assoc. 1847 fig. 6.
2) Petref. German. 2:r Theil, p. 138, Pl. CXX, fig. 6, icke figuren i BRONnNs Letheea.
8 G. LINDSTRÖM,
PECTEN. OO. F. MÖLLER.
P. sp. ind. (Tal. I, fig. 16.) Testa plana, &eque alta ac longa, radiis circiter 40
inequalibus, creberrime transversim striatulis, auricul&e fere equales, leves. Alt. et
longitudo 14 millim.
Endast ett aftryck af venstra(?) skalet träffades af BLomstTRAND vid Midterhuken.
LINGULA. Bruc.
L. sp. (Tafl. I, fig. 13.) Af detta slägte förekomma i den svarta skiffern vid
Midterhuken (BLOMSTRAND) obestämbara aftryck och fragmenter. De kunna icke iden-
tifieras med L. tenuissima BRONN, då de till sin kontur äro fullkomligt ovala, icke mot
umbo tillspetsade. Ytan är beklädd med fina koncentriska strimmor.
ENCRINUS. MILLER.
E. sp. (Tafl. I, fig. 14—15.) Till detta slägte hänför jag några stjelkleder
ur den svarta skiffern vid Sauriehuk (NORDENSKIÖLD). Ledytornas teckning öfver-
ensstämmer någorlunda med de figurer”), som KLIPsTEIN lemnat öfver E. granu-
losus, äfvensom med vissa af Mönsters. Centralkanalens öppning är mycket liten och
omgifves af en liten ring, mot hvilken smala strålar sammanlöpa från sidokanterna.
Vid dessa äro strålarne gaffellikt klufna och bilda zickzacklinier. På yttre sidan är
stängeln på längden fårad af grunda refflor, ett hos Crinoidéer ovanligt förhållande,
men öfverensstämmande med hvad MönstER anför hos E. granulosus.
Utom dessa försteningar innehåller skiffern några otydliga fragmenter af bivalver
(Pecten- och Monotis-arter) samt aftryck af en med ribbor försedd snäcka, möjligen en
Ammonit. Vissa stuffer äro fyllda med små svarta och linsformiga kroppar af en half
millimeters tvärmått, oftast bikonkava. De bestå af kolföreningar utan spår af inblandad
bergart och äro möjligen af vegetativt ursprung, men någon organisk struktur har det
icke varit möjligt att hos dem upptäcka. Kankända äro de analoga med de små disk-
formiga kroppar (”sporangier”), som funnits i sådan mängd i den engelska stenkolen ”).
Att de skifferlager, af hvilkas försteningar nu en öfversigt lemnats, höra till
Öfre Trias-formationen, ådagalägges otvetydigt genom förekomsten af så utmärkande
former, som Halobia Lommeli och den närstående H. Zitteli. Som bekant sträcker sig
H. Lommeli genom nästan alla länkar af Keupern från de djupa lagren vid Buchen-
stein upp i Hallstätter-kalken. Att Spetsbergens Trias bör anses som en representant
DEG 6stl CAN pe ns sid F2:76 hab NPV fs 2
2) Geol. Magaz. Octob. 1865 p. 434. Fig. A 4—58, Pl. XII. — Vissa stycken af den i skiffern inlägrade hårda
bergarten, densamma som innehåller lemningar af Saurier, bestå helt och hållet af små sammangyttrade klot-
runda korn af vid pass 12ms styrlek. Om man någon tid håller bivalver (t. ex. Tellina baltica) lefvande, får
man se dem kring analrören hopa massor af klotrunda exkrementbollar, förvillande lika dessa fossila korn.
Tellinas exkrementbollar bestå till största delen af den lera, i hvilken hon lefver, och hvilken hon nästan oupp-
hörligt hemtar in i sin näringskanal. Innan kort förvandlas hela ytlagret af bottenmassan i kärlet till en
samling dylika bollar. I betraktande af den fordna Triassiska hafsbottnens finkorniga beskaffenhet, och den
massa bivalver, som lefvat på densamma, känner man sig nästan frestad att antaga ett likartadt ursprung
för de fossila småbollarna.
Cd
OM TRIAS- OCH JURA-FÖRSTENINGAR FRÅN SPETSBERGEN. KS
af den sednare är högst sannolikt, då den innehåller sådana arter som Nautilus Nor-
denskiöldi och N. trochleweformis, Ceratiter, Ammonites Gaytani var., en Enerinus, besläg-
tad med Encerinus granulatus, således arter, hvilka dels utmärka Hallstätter-lagren i
Österrike, dels visa stor slägtskap med andra, der förekommande. Ifrån att länge vara
inskränkt till några få punkter inom Österrike, vidgar sig således vår kunskap om de
yngre Trias-bildningarne allt mera, och omfattar nu aflagringar från vidt skilda orter
både i den gamla och nya verlden. Sålunda hafva dessa bildningar inom de sednaste
åren blifvit upptäckta af GABB i Californien, af STRACHBY, SALTER och STOLICZKA i Hima-
laya, af HOocHsTETTER och ZiTTEL på Nya Zeeland, af BLOMSTRAND och NORDENSKIÖLD
på Spetsbergen, samt af franska naturforskare på Nya Caledonien. Och vid allt detta
är det öfverraskande att se så många arter, såsom Halobia Lommeli, Monotis salinaria,
Ammonites Gaytani m. fl., gemensamma antingen för alla eller för de festa af dessa ställen
och antingen icke eller högst obetydligt afvikande från de österrikiska formerna. Den
åsigt, enligt hvilken man så länge ansett en stor likformighet 1 arter vara ett uteslu-
tande kännetecken för de äldsta eller palxozoiska formationerna, förlorar således allt-
mera af sin giltighet. Åtskilliga nya upptäckter, hvilkas betydelse S. LovÉn först tolkat”),
häntyda på att en sådan likformighet i arternas utbredning öfver stora rymder ej ens är
inskränkt till de sekundära formationerna, ja att den ännu i dag är rådande i utbred-
ningen af hafsdjuren på de djupaste regionerna. Att ifrågavarande Spetsbergslager bil-
dats på ansenligt djup synes, utom af bergartens fina textur, ådagalagdt deraf, att de
utomordentligt tunna Halobia-skalen ligga hela i sådana massor och att de icke sällan
äro förenade, höger- och vensterskal, vid ligamentskanten, och utslagna som en öppnad
bok, alldeles som man nu på stora, lugna djup finner tomma musselskal.
II. Jura-försteningar.
De flesta af dessa hafva funnits i en vanligtvis grå sandsten och kalk, som anträf-
fats på åtskilliga punkter på sydkusten af Isfjorden. Det största antalet erhölls 1861 af
Prof. BLOMSTRAND vid Advent-Bay. Liknande försteningar ur samma slags sandsten och
en skifferart(?) samlades äfven vid Green Harbour och Ryss-stugan, samt östra stranden af
Advent Bay af LOovÉNn, NORDENSKIÖLD och BLOMSTRAND. Dertill kommer 1864 års skörd
genom NORDENSKIÖLD ur en tunn, svart skifrig kalk vid Sassen-Bay, och ur en hård, på
ytan genom förvittring rödbrun kalkstens- eller skifferart från Cap Agardh vid Storfjorden.
ICHTHYODORYLITHES.
Ett aftryck i den hårda sandstenen vid Advent Bay (BLoMsTRAND) (Tal. II, fig.
12) saknar sidotänder, samt är på ytan försedt med fina längdstrimmor, hvarigenom
det får utseende af att hafva en fibrös struktur. Det erinrar om de paleozoiska Ich-
thyodorylitherna (Onchus etc.). Universitets-museum i Tibingen har en snarlik, obe-
nämnd form från bruna Jura £. Längd 82 millim. bredd 6 millim.
”1) Förbandl. vid de Skand. Naturforsk. möte i Stockholm 1863 s. 385. Detsamma har äfven blifvit uttaladt
af S. P. WOODWARD i RAMsAY's Addr. to the Geol. Soc. of Lond. 1864 p. 6.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 6. 2
10 G. LINDSTRÖM,
I stuffer från Advent Bay ligga åtskilliga svarta, trapezieformiga fläckar eller
fjäll, möjligen härrörande från någon ganoid-fisk, närmast att förlikna vid hufvudfjällen
kring ögonen af slägtena Dapedius och Tetragonolepis. Vida tydligare äro de som af-
bildats från Sassen-Bay på Tafl. II, fig. 13. ;
Ett problematiskt föremål ur sandsten (Advent Bay) torde vara aftryck af rygg-
raden tili någon större fisk. Det är cylindriskt, oregelbundet böjdt, med utstående,
på nästan lika långt afstånd från hvarandra liggande ringar, hvilka, ifall anförde för-
modan är riktig, äro intryck af de utskjutande kanterna vid kotornas öfre och undre
yta. Afståndet emellan hvarje utskjutande ring är 7 millim. och bredden 9.
SERPULA. L.
Några brutna och oregelbundet vridna kalkrör med fint strimmig yta, liknande
den hos S. Deshayesi QuEensrT.') torde möjligen kunna räknas till detta slägte. Med
dessa rör kan man äfven jemföra S. subrugulosa, afbildad af TRAUTSCHOLD ”) och af
honom, såsom det tyckes utan skäl, identifierad med QUENSTEDTS likanämnda art. Ad-
vent Bay (BLOMSTRAND) och Sassen Bay (NORDENSKIÖLD).
AMMONITES. BRrRUG.
ÅA. triplicatus Sow. (Taf. III, fig. 1—2.)
Cfr SoweErBY, Mineral Conchology, Tab. 292 och 293, fig. 4.
1830 ZieTEN, Verstein. Wäirtembergs, Tab. VII, fig. 1 (fig. 3 och 4?).
1836 F. A. Rormer, Nord-Deutsches Ool. Geb. p. 196.
1845 D'OrRBIGNY, Russia Vol. II, p. 446 (Ammon. biplex p. p-)-
1858 QuENsTtEDT, Jura p. 480, Tab. 64, fig. 17—19.
1865. BLANFORD, Palzeontol. of Niti p. 80, Pl. 13, fig. I a—c.
Hit höra aftryck från Sassen Bay (NORDENSKIÖLD) och sannolikt äfven ett par exem-
plar af en Planulatus från Cap Agardh, af hvilken dock endast de inre vindlingarne
kunna skönjas. Närmaste öfverensstämmelsen visa våra exemplar med den af BLANFORD
lemnade figuren. Afståndet emellan coste&e i de yttre vindlingarne går till 9 millim.
Ett skal har i fullständigt skick haft en diameter af 118 millim.
Från Advent Bay (NORDENSKIÖLD och BLOMSTRAND) finnes äfven aftryck af en
Ammonit af Falciferernas grupp, snarlika A. lythensis v. BucH. Ett fragment af en
annan Falcifer ligger inbäddadt i en af dessa runda sandstensbollar, hvilka efter
Prof. NORDENSKIÖLDS beskrifning betäcka foten af Cap Agardh”). Sadlarne äro regel-
bundet hvälfda och föga djupt inskurna, kölen hvass.
1) Jura p. 664. Tab. 81, fig. 53—56.
SEB uHdeMos cous 6 TAR ab NIT SES
3) En mängd sådana bollar finnas i den hemförda samlingen. Vanligen äro de klotrunda, men äfven ovala
eller snedt afrundade. Flera äro försedda med ett djupt cylindriskt hål, hvarur stundom en tapplik bild-
ning utskjuter. De likna vid första påseendet fossila spongier, men befinnas vid närmare undersökning
vara fragmenter af ett försteningsförande, mycket finkornigt sandstenslager, hvilka genom vågorna blifvit af-
slipade och svarfvade. De egendomliga hålen hafva uppkommit genom sandstenens förvittring kring inne-
slutne, vanligtvis fragmentariska försteningar, oftast såsom det tyckes rör af någon Gastrocheena-lik bivalv, och
kring kiselkorn, större än den öfriga massan.
OM TRIAS- OCH JURA-FÖRSTRENINGAR FRÅN SPETSBERGEN. iab
BELEMNITES. LAMKE.
Några fragmenter tyckas höra till gruppen Arcuati BRoNn och p'OrBIGNY (Paxillosi
(QUENSTEDT), således till samma afdelning, som den ryska B. Panderianus, men med
mera central alveol. Green Harbour (LovÉN och NORDENSKIÖLD). Dylika förekomma vid
Cap Agardh både i de lerblandade kalklagren och den underliggande svarta skiffern.
DENTALIUM. L.
Under detta slägte upptages här en mängd genom lagrens tryckning och rubb-
ning mer eller mindre krökta och brutna rör, liggande på sandstensskifvor från Advent
Bay (NORDENSKIÖLD och BLOMSTRAND), äfven från Cap Agardh (NORDENSKIÖLD). Möjligen
skola de kunna identifieras med D. Moreanum p'ORrB., hvilket för närvarande icke låter
sig göra. Endast ett skalfragment visar antydning till den tvärstriering,
ker den ryska arten.
Af andra gastropoder ses endast kärnor, deribland en sammantryckt, Turbo-lik form
från Green Harbour, jemte mindre och långsträcktare arter. Dylika ofullständiga kärnor
af gastropoder, till en del med qvarsittande bitar af skalet, liknande till skulpturen
dem, som vanligen räknas till Melania och Chemnitzia,; finnas i den hårda skiffern vid
Cap Agardh (NORDENSKIÖLD).
som utmär-
2PANOPAEA. MENARD.
Från Advent Bay, vestra stranden (BLOMSTRAND), en stenkärna, hvilken möjligen
är P. peregrina D'ORB.'). Dessutom förefinnas andra ofullständiga kärnor af stora for-
mer ur den mångtydiga gruppen ”Myacites”.
TELLINA. L.
Aftrycket af ett högerskal (Tafl. «I, fig. 15) i sandsten från vestra stranden af
Advent Bay (NORDENSKIÖLD) liknar T. zeta QuENnst. från Weisse Jura S&S vid Söflingen.
CYTHEREA. «LAMKE.
En kärna från Rysstugan, vester om Green Harbour (LovÉN) kan endast med stör-
sta tveksamhet anföras under detta slägte. Den liknar till formen A. F. ROEMERS
Astarte crassitesta, men har vida tunnare skal. En snarlik form har äfven CO. trigonellaris
Vortz. Venus suevica GOoLDF. närmar sig i högre grad än de förra, enligt exemplar
från Söflingen vid Ulm.
CYPRINA. LAME.
C. inconspicua n. sp. (Taf. III, fig. 7—8.) Testa inequilatera, convexa, ovalis,
transversalis, superficie tenuissime striata; impressio palliaris semicircularis, margini in-
feriori parallela, prope impressionem muscularem posteriorem angulo recto incurva.
Impressio musculi anterioris elliptico-oblonga, posterioris major et rotundata. Longit.
26 mill. altitudo 21 m. Cap Agardh och Sassen Bay (NORDENSKIÖLD). E
1) Geol. of Russia Vol. II p. 454.
12 G. LINDSTRÖM,
Ehuru låsdelarne icke kunna tydligen urskiljas, tala dock intrycken af muskler
och mantel för att denna art bör räknas till Cyprina. Det främre muskelintrycket är
elliptiskt förlängdt, uppåt tillspetsadt, samt förenadt med det större bakre, som är run-
dadt, genom ett mantelintryck, hvilket endast i närheten af det sednare genom en böj-
ning i rät vinkel afviker från sin regelbundna, mot nedre kanten parallela bågform.
Närstående är C. Sysolle Krys. från Petschora.
CARDIUM. L.
C. concinnum v. BucH.') Tvenne aftryck i sandsten erhöllos af Prof. BLOMSTRAND
från Advent Bay, samt af Prof. NORDENSKIÖLD från Cap Agardh. Man ser 12—14 svagt
upphöjda strålar vid bakre kanten. Dessa exemplar öfverensstämma närmast med exem-
plar från Moskwa. Deremot är den af Morris och LycetTt under denna benämning upp-
tagna art mycket afvikande. Det ena exemplaret har en höjd af öfver 18 millim.
SOLENOMYA. LAME.
S. Torelli n. sp. (Tafl. I, fig. 14.) Testa valde inequilatera, elliptica, antice
aliquantulo latior qgquam postice, radiis anticis sex latis, postice obscure et crasse pli-
cata. Altit. 16 m. longit. 52 mill. - Advent Bay (BLOMSTRAND).
Förut äro tvenne äkta Solenomy2e beskrifna såsom fossila. Den ena är S. Volt-
zil F. A. RorMer ”) från Monotiskalken i Posidoniaskiffern af öfre Lias. Den skiljer
sig från vår genom en mera hoptryckt form, med mera central umbo, (hos S. Torelli
är främre skalhälften tre gånger längre än hos den bakre), samt talrikare strålar. Den
andra arten från Weisse Jura £ är af QUENSTEDT aftecknad ”) men icke närmare bestämd.
Denna är nästan jemnhög, regelbundet concentriskt strimmig, samt framtill försedd med
8—10 strålar. De arter ur stenkols- och permiska formationen, hvilka man uppställt
under detta slägte, torde, enligt hvad äfven PictET yttrar”), icke böra räknas hit. Der-
emot är det ej osannolikt, att Unio togata TRAUTSCHOLD ”) är en verklig Solenomya.
från Moskwa-Juran.
NUCULA. IE.
Aftrycket af ett vensterskal från Advent Bay (NORDENSKIÖLD) kommer nära Nu-
cula Hammeri DEFR.
LEDA. SCcHUM.
I. nuda Kers. (Tafl. II, fig. 16.)
Syn. Nucula nuda KEYSBERLuING, 1845, Reise ins Petschora-Land. Tab. 17, fig. 7—9
(non YounG et BirD). :
Kärnor och skal, mycket allmänna i sandstenen vid Advent Bay (NORDENSKIÖLD
och BLOMSTRAND), öfverensstämma fullkomligt till formen med KEYSERLINGS beskrifning
!) Russia II p. 454. PI. 38, fig. 11—13.
>) Nord-D. Ool. Geb. II sid. 43. Tab. XIX, fig. 20.
SjäJurasE hab 98 fr
Felnarterdenpal pip bn
>) Bull de Moscou 1858 p. 550: PI. IV, fig. 3.
OM TRIAS- OCH JURA-FÖRSTENINGAR FRÅN SPETSBERGEN. 183
och figur. Den enda anmärkningsvärda olikheten består deri, att våra exemplar sakna
”emzelne tiefere Furchen”. Från Pumriirs N. nuda') skiljer den sig i så stor grad, att
den icke gerna, hvarpå äfven KRryserrinG tyckes tvifla, kan anses höra till samma art.
På intet af de så talrika Spetsbergs-exemplaren kunna hvarken låstäunder eller mantel-
intryck skönjas. Det är således endast på grund af den yttre likheten, som denna art
tillsvidare uppföres under slägtet Leda. Den hör till samma grupp, som de inom bruna
Juran förekommande arterna Nucula bebeta Quenst., Leda Deslongehampsi OrPpr, båda
med fina vågformiga strimmor på skalen. Spetsbergs-exemplaren hafva en höjd af 77"
och längd af 14 mill. Från Green Harbour finnes en närstående form med liknande
skalteckning och omkring åtta synliga tänder.
INOCERAMUS. Sow.
I? revelatus' Kers. (TAN. I fig. 17)
Syn. Posidonia revelata Krys., Petschora Land p. 302. Taf. 14, fig. 12—15.
Från Ryss-stugan, vester om Green Harbour, (LovÉN och NORDENSKIÖLD), Advent
Bay (BLOMSTRAND). Åtskilliga nedan anförda omständigheter hindra förenandet af denna
art med Posidonizx, och leda snarare till hennes upptagande inom slägtet Inoceramus.
Enligt de af åtskilliga palzontologer lemnade beskrifningarne äro hufvudskillnaderna
emellan dessa tvenne slägten följande: Posidonia utmärkes af sin raka låskant, öf-
ver hvilken skalspetsen nästan icke eller blott föga utskjuter, af sin merendels bredt
ovala eller cirkelrunda form, sitt tunna skal, samt af sina, om ock otydligt afskiljda,
öronlika flikar. Inoceramus deremot åtskiljes genom en låskant, som visserligen är
rak, men ligger dold under den spetsiga och högt uppskjutande, samt omböjda skal-
spetsen, genom sin aflånga ”Schinkenform” och framför allt af den egendomliga krenu-
leringen af ligamentskanten och af den trådiga skalstrukturen. BRONN tvekar, att räkna
arterna ur Jura och Lias till detta slägte. Ty, säger han, ”bei wirklichem Inoceramus
wärde die Schale faserig seyn”; och vidare ”längs dem Schlossrand ist die äussere fase-
rige Schicht sehr verdickt”. Detta är fallet med Spetsbergsformen, på hvilken, såsom
Prof. S. LovÉn redan förut funnit, KEYSERLINGS beskrifning i det närmaste passar. KBy-
SERLING beskrifver (1. c.) utförligt denna trådiga struktur, hvilken hvarken äldre eller
nyare författare anmärkt hos oomtvistade Posidonie och sjelf säger han, att den lik-
nar Inoceramus-arternas. På ett exemplar från Advent Bay nå de trådiga prismerna
vid skalspetsen en längd af nära 3 mill., men denna längd aftager längre ned på skalet.
På det qvarsittande tunna innersta lagret af en kärna af en otvetydig Inoceramus af
annan art, med qvarsittande ligamentskant, synas vackra, nätformiga intryck af pris-
mernas ändpunkter och alldeles dylika ser man på kärnor af Posidonia revelata. Oaf-
sedt skalets form och struktur tala äfven några af KEYSERLINGS figurer, afbildade efter
fullständigare exemplar än de Spetsbergska för Inoceramus-naturen. På fig. 12, pl, 14,
som föreställer ett snedtryckt skal ser man vid « ”einige erhabene Schmitzehen”, som
påminna om den krenulerade ligamentskanten hos en Inoceramus. Profilen, fig. 14, lik-
nar äfven en sådan hos en Inoceramus. I samma sandsten som den mera långsträckta
1) YounG et BIRD 1 PHILLIPS Geol. of Yorkshire Vol 1. . Tab. V, fig. 5.
14 G. LINDSTRÖM, :
formen af I. revelatus fann Prof. NORDENSKIÖLD den nyss omtalade kärnan af en sär-
deles tydlig Inoceramus, hvars obetydligt sneda låskant har vid pass fjorton små rynkor.
Denna måste höra till en helt annan art än I. revelatus, då intet spår synes till de el-
jest djupa, vågformiga tvärvecken på ytan. FExemplaren af I. revelatus äro mycket
snedtryckta och förvridna, så att man svårligen kan få något pålitligt mått. Dimen-
sionerna på ett exemplar från Rysstugan tycktes emellertid i höjd vara 45 mm., i längd
38 millim.
Om man, efter hvad nu blifvit anfördt, får antaga denna art för en Inoceramus,
utgör den en förstärkning till de få, förut kända arterna af detta slägte från mot-
svarande formationer. Mycket närstående förefaller I. obliquus Morr. et Lyc.'), men
i ännu högre grad öfverensstämmer den af KEYsERLING ”) beskrifne I. retrorsus från
Olenek, der den uppgifves vara funnen tillsammans med Ceratiter. Den fanns dock i
löst stycke, hvilket gör det tvifvelaktigt, huruvida den verkligen tillhör samma forma-
tion som Ceratiterna, eller om den icke snarare haft sitt ursprung ur der befintliga
Jura-lager. |
AUCELLA. Köps.
A. mosquensis v. Buck var. (Tafl. II, fig. 18 och Taff. III, fig. 3—4.) Från
Ryss-stugan (LOovEnN), Sassen Bay och Cap Agardh (NORDENSKIÖLD). Dessa mest frag-
mentariska exemplar, synas mig snarare böra sammanställas med ÅA. mosquensis än
med den närstående A. Pallasi Krys., hvilken de visserligen likna till det högra ska-
lets form, men från hvilken de skiljas till ytans skulptur. Det större, venstra skalet
har glesa ränder, nästan som den af KEysErRLtInG beskrifna varieteten, trenne på 5 ”"
bredd vid nedre skalkanten. Detta skal når i höjd 58 millim. och 1 bredd 37 millim.
A. sp. ind. Talrika skal och aftryck af dylika i sandstenen från Advent Bay
(BLOMSTRAND) höra till en efter all sannolikhet ny art, stående emellan A. crassicollis
och A. Pallasi Krys., men, såvidt man kan skönja af ett fragment, med mycket finare
strimmor. En närmare beskrifning och bestämning har icke varit möjlig, då samtliga
exemplaren genom tryckning af lagren äro mer eller mindre vanställda.
PECTEN. O. F. MörLer.
P. demissus Bran. (Tafl. III, fig. 9—10.)
Syn. 1829 Pecten demissus, Bran i Phillips Geol. of Yorkshire I. PI. 6, fig. 5..
21839 — — F. A. Rormer, Nord-D. Ool. Geb. Nachtrag sid. 26.
1840 — = Gorpruss, Petref. Germanie p. 74. Tab. 99, fig. 2.
SSE — Morris et Lycert, Moll. of Gr. Ool. part II p. 127 (men
icke figuren).
SFS — QUENSTEDT, Jura p. 38, 353, 500, 553. Tab. 48, fig. 6—
43 Ma VAN Al
1861 P. solidus TrRAuTscHoLp, Bull. de Moscou 1861. I p. 77. Tab. 6, fig. 4.
— -P. demissus id. ibid. II p. 268. Tab. VII, fig. 2, 4.
=) Iller IA IN fr Vt RN VIL a HV
2) MIDDENDORFFS Reise Bd I, Th. I p. 250. Tab. IV, fig. 4—5.
OM TRIAS- OCH JURA-FÖRSTENINGAR FRÅN SPETSBERGEN. 15
Under namnet P. demissus synas två arter hafva blifvit sammanblandade, den ena
med öronens öfra kanter convergerande i spetsig vinkel emot skalspetsen, hvilken är BEANs
P. demissus, den andra med öronens öfre kanter liggande i samma mot skalets längd-
axel vinkelräta linie. Till den senare formen hör P. demissus p'OrB.') och sannolikt
äfven den af KEyYspRLING så benämnda från Petschora, samt P. disciformis v..ZIpTEN De
Figuren af P. demissus Morris och Lycrtt”) liknar äfven dessa och öfverensstämmer
ingalunda med deras beskrifning, men denna passar åter till den verkliga P. demissus.
Efter hvad TRrRaAUTSCHOLD visat är D'ÖRBIGNYS P. demissus från Moskwa endast det släta
skalet till P. nummularis och dit bör väl äfven Key YSERLINGS form, hvilken han sjelf
förklarar identisk med p'ÖRBIGNYS, räknas.
En jemförelse emellan exemplar från Spetsbergen och Moskwa, samt från Eh-
ningen vid Reutlingen i Wirtemberg lemnar icke något tvifvel om att dessa alla böra
amses höra till samma art, hvilken är BraAns P. demissus. Det är dock tydligt, att
man hos en så vida utbredd och så långvarig form som denna skall finna modifika-
tioner, men för obetydliga för bildandet af särskilda arter. Hvad Spetsbergs-exemplaren
angår, så är det omöjligt förklara deras betydliga formafvikelser från hvarandra ur
annan grund än den, att väldigt tryck, kanske i förening med andra rubbningar i lag-
ren, anstalt såväl denna, som andra arter. Man påtr: Hör nemligen Söycrsänsar från
regelbundna skal till starkt oliksidiga, hvilka dock genom de katökteristska öronen
och den fina strieringen visa sin förvandtskap med de förra. oP. demissus synes
vara ganska allmän vid Advent Bay, både på den vestra stranden (BLoOMsTRAND) och
på den östra (NORDENSKIÖLD). Han förekommer dessutom på kusten emellan Advent-
Bay och Kol-Bay (NORDENSKIÖLD). Ett stort exemplar håller i höjd 45 millim., i längd
55 millim. TrRAurscHOLDS P. solidus tyckes i intet afseende afvika från den vanliga P.
demissus och dessutom kan detta namn icke bibehållas, då det redan förut blifvit af
F. ÅA. ROEMER bortgifvet till en annan art.
P. validus n. sp. (Taf. III, fig. 5 och 6.) Testa magna orbiculata, equivalvis,
plano-convexa, levis, auriculis subequalibus; auricula anterior valve dextre valde
striata. Cap Agardh (NORDENSKIÖLD).
Denna art förekommer i den lerblandade kalkstenen, men endast i ofullständiga
stycken, som nå” en längd af 125 mill. De utgöra nästan endast aftryck af den inre sidan,
och tyckas på ytan hafva varit fullkomligt släta, regelbundet hvälfda med några få till-
växtlinier. Det högra skalets främre öra SKAR sin sidokent S-formigt utsvängd och är be-
täckt med skarpa linier. Venstra skalets öron äro nästan lika stora med raka, snedt
afskurna sidokanter. Den enda form, med hvilken jag vet jemföra denna är P. so-
lidus F. ÅA. ROEMER '”).
Ur sandstenen från toppen af Cap Agardh finnes ett aftryck af en Pecten med
stora, i rätvinkliga spetsar utskjutande öron, starkt tecknade med tillväxtlinier. Det
liknar mycket P. nummularis p'ÖRB.
1) Geol. of Russia Vol. II sid. 475. Pl. XLI, fig. 16.
2) Verstein. Wäirtembergs. Pl. LIII, fig. 2.
SYM kof IG Oo PE XIV fig.
32) Nord-D. Ool. Geb. p. 212. Tab. XTII, fig. 5.
16 G. LINDSTRÖM,
OPHIURA. LAMK.
O. Gumaelti n. sp. (Tafl. III, fig. 11—12.) Impressio dorsi. Ad basin cu-
jusque brachii duo scuta semiglobosa, irregulariter ovata; im medio disci squama, mi-
noribus (quinque?) circumdata. Scutella dorsualia brachiorum minima, obscure tra-
pezoidalia vel sexangula, continua in disco prope ad centrum, ubi etiam scuta vel
"squame semiglobose. Scutella marginalia brachiorum lata, cum dorsualibus alter-
nantia. Brachia tenuia, 3 mill. lata, 17 mill. longa. Diameter maximus disci deformati
11 millim. Advent Bay, BLOMSTRAND.
Denna art närmar sig i åtskilliga afseenden till den vida mindre, nu lefvande
O. affinis LÖTKEN, enligt hans figur och beskrifning”). Ophiura Gumelji har ett
stort fjäll midt på dorsalytan, omgifvet af några mindre. Hvar och en af de fem
smala armarne omgifves vid sin utgångspunkt från skifvan af tvenne fjäll, ett på ömse
sidor. Armarnes dorsalskuteller fortsättas ett stycke in på skifvan och afslutas af ett
större basalfjäll. Ryggskifvan har således tillsamman 16 större fjäll: 10 ordnade i 5
par (ett par vid basen af hvarje arm), fem sitta på skifvan vid ryggskutellernas slut
och ett midt på skifvan. Detta sistnämnda omgifves af fem smärre fjäll. Basalfjället
är vid en af armarne ytterst litet och obetydligt större än dorsalskutellerna. Dessa
dorsalskuteller äro vida mindre än de breda marginalskutellerna, deras form är otydligt
rhombisk eller sexsidig. Dorsalskifvan har genom tryckning fått en oval form. Arten
skiljes från O. affinis genom sin större discus, sina trindare och jemntjockare armar,
genom dessas ryggskuteller, hvilka icke vidröra hvarandra med hela sin bredd, samt
fortsättas ett stycke in på discus.
Prof. BLOMSTRAND fann denna Ophiura i ett löst stycke af hvitgrå sandsten på
östra stranden af Advent Bay.
Vid Green Harbour, vid foten af Kolfjellet, samlade Prof. BLOMSTRAND några ex-
emplar af dessa gåtlika försteningar, hvilka blifvit funna 1 så många formationer ända
från de cambriska, och för hvilkas tolkning så många förslagsmeningar blifvit fram-
ställda, så att de än gällt såsom alger, än såsom spår efter annelider och många andra
djurslag. - QUuENSTEDT har”) afbildat och omtalat liknande former. Våra äro icke så
tydliga, men visa dock en regelbunden fördjupning långs efter medellinien. De skulle
helst kunna förliknas vid de spår, hvilka mollusker och företrädesvis bivalver lemna
på sandbotten. Arterna af slägtena Leda och Nucula, som lefva på mjuk och dyig
botten, krypa med konkavt hopböjd fotskifva. Man antager vanligtvis, att lager med
dylika spår äro bevis på att aflagringen skett nära stramden och det har tvifvelsutan
äfven varit fallet, när man derjemte ser märken af böljslag. Men för öfrigt förefaller
det samnolikare, att dylika bildningar försiggått på så djupt vatten, att icke vågornas
rörelse nått till botten, der spåren och märkena efter de krypande djuren följaktligen
icke kunnat utplånas, innan de fått ett skyddande täckelse af nya aflagringar. Vid
hafvens stränder deremot, der bottnen är sandig och i synnerhet der vattnet dagligen
regelbundet är underkastadt inflytelsen af ebb och flod, måste alla sådana spår för-
1) Addit. ad Historiam Ophiur. Förste Afdel. sid. 45. Tab. II, fig. 10. För upplysningar om denna och när-
stående Opbhiurer står författaren i förbindelse till herr AXEL LJUNGMAN. i
?) Jura sid. 62, 334. Tab. 46, fig. 1. Hans förmodan att de äro spår af ”Asterider” (d. v. s. Ophiurer, ty
hans Asterier tecknade på sid. 62, äro sådana) är icke antaglig.
OM TRIAS- OCH JURA-FÖRSTENINGAR FRÅN SPBETSBERGEN. 15
störas. Det förefaller äfven naturstridigt, att tillskrifva endast en enda djurklass bil-
dandet af dessa spår. Man ser emellertid en författare söka deras uppkomst endast
och allenast genom crustacéer (amphipoder), en annan åter uteslutande af annelider,
en tredje af asterider o. s. v. Samnolikt är väl att djur ur flera klasser kunna åstad-
komma sådana och det vore af välgörande inflytande på palwontologien, om direkta
undersökningar i denna riktning anställdes öfver de lefvande hafsdjuren.
Det har redan ofvanföre omnämnts, att de flesta fossilierna blifvit så förändrade
och förstörda, att endast de få nu uppräknade arterna kunnat med någon grad af viss-
het bestämmas. De flesta bivalverna, den talrikast representerade gruppen, visa sig
nästan endast i form af kärnor och aftryck, utan spår till lås, muskel och mantel-
intryck. Utom de nu anförda förekomma ofullständiga skal af åtminstone femton bi-
valv-arter. Man vill 1 dessa, som funnits dels vid Advent Bay, dels vid Sassen Bay
och Cap Agardh skönja representanter af slägtena Arca, Nucula, Avicula m. fl. An-
märkningsvärdt är, att nästan alla spår till brachiopoder saknas, blott ett fragment af
en Rhynchonella från Advent Bay har varit synligt.
Endast 1 förbigående må här omnämnas, att några få växtfossilier blifvit träffade
tillsammans med molluskerna. Från Advent Bay finnes en likt Chondrites fingrenig form,
kanske en alg. Stycken af fossilt träd från Green Harbour i en stuff med Dentalium
och fragmenter af Inoceramus likna fossilt träd från ”bruna Jura” vid Ehningen i
Wiärtemberg, liksom äfven QUENSTEDTS beskrifning på sådant från Lias'). Sådana
trädstycken förekomma äfven från Advent Bay, Kings Bay och Cap Agardh ”). Man
skulle tveka, att anse detta träd för samtidigt med Inoceramus, Pecten demissus m. fl.,
om man icke funne dem i samma stuff. Denna villräådighet i afseende på växtfossil-
ierna är helt naturlig, då man i lager, hvilka, enligt Prof. BLOMSTRANDS beskrifning
tyckas bilda ett helt med de förra, ser blad af dicotyledoner, häntydande på en vida
yngre geologisk tid. Man har dock icke i något af dessa lager vid Isfjorden funnit
Juraförsteningar blandade med de sistnämnde växtfossilierna, de visa sig endast i pa-
rallela lager. Dessa fossila blad äro, enligt hvad Prof. S. LovÉEn och sedan äfven Prof.
ANGELIN funnit, identiska med eller åtminstone mycket nära beslägtade med Platanus
(Dombeyopsis) aceroides GOoEPPERT och Sequoia Langsdorffi O. Herr, tvenne arter,
hvilka, enligt O. Herrs utredning i hans stora verk öfver Schweitziska Miocenfloran ”)
anträffats på Island, på Mull, i Schweitz, Frankrike och Italien, öfverallt i lager, som
äro miocena ”). RISK”) omtalar, att Ammoniter funnits på Grönland (Omenak) tillsamman
med blad af löfträd. Kanske återuppträder der en med lagringsförhållandena vid Is-
fjorden öfverensstämmande vexling af Miocena och Jura-bäddar ”), hvilka på det sednare
stället tyckas utgöra en enda sammanhängande formation. Liknande förhållanden visa
MNedföra Ta MANS rt
?) KEYSERLING (Petschora-land sid 380) fann äfven fossilt träd i sandsten jemte Leda nuda.
3) Flora tertiaria Helvetie p. 353, 358.
2) Detta bekräftas af O. HEER i hans uppsats om Spetsbergens fossila växter i Öfversigt af Vet. Akad. För-
handl. 1866 p. 149. (Tillagdt under tryckningen.)
3) Grönland, Bihanget sid. 142.
5) Horr Om Alderen af de i Grönland optredende Geognostiske Formationer sid. 7.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 6. 3
18 G. LINDSTRÖM,
sig på ön Mull vid Ardtunhead”) och isynnerhet vid Locle”) i Schweitz, der Sequoia
och Dombeyopsis, efter allt utseende desamma som de nordiska, ligga i bäddar, hvilka
skenbart öfverlagras af Jura. Man bör icke förtvifla om en lycklig lösning af de så
invecklade och svårtydda lagringsföreteelserna på Spetsbergen, då man erinrar sig de
bekanta förhållandena i Alperna”) och på andra ställen (Oporto), der de resultat, hvilka
hemtades ur lagrens inbördes läge, stå 1 uppenbar strid med de palexontologiska vittnes-
börden, och der endast mångåriga och i största detalj gående studier förmått bringa
de skenbara anomalierna till öfverensstämmelse med de i naturen gällande lagarne.
Den omständigheten, att så få af Spetsbergs-Jurans försteningar kunnat identi-
fieras med förr kända arter gör det omöjligt, att nöjaktigt och noggrannt fastställa
sjelfva formationens plats inom den stora Jura-serien. Om man emellertid, för att så
nära som möjligt söka bestämma dessa lagers förvandtskap med andra, utreder arternas
geologiska utbredning, vinner man följande öfversigt.
1. Ammonites triplicatus Sow.
a. Petschora (Poluschina). KEYSERLING.
b. ”Mittlere Moskwa Etage”. TRAUTSCHOLD.
cec. Simbirsk, Orenburg etc. (enligt ZEuscHENER, i Geol. of Russia, hörande till
Coral Rag; enl. D'Orz. Terr. Oxf. moy. et sup.)
d. Undre och öfre Coral Rag i Hannover och Nord-Tyskland. F. A. ROEMER.
e. Braune Jura & QUENSTEDT.
f. Coral Rag, England. Morris.
Niti i Himalaya (= Oxford Clay). SALTER och BLANFORD.
2. Leda nuda Keys. Petschora (Poluschina).
3. Cardium concinnum Vv. BucK.
a. Petschora (Poluschina). KERYSERLING.
b. Mittlere u. Ob. Moskwa Etage. »TRAUTSCHOLD.
c. Kaminka, Donetz (Oxford Clay enl. D'ORBIGNY).
I QuEnstEDTS ”Braune «” förekommer det ytterst närstående Cardium stria-
tulum.
4. Inoceramus revelutus Keys.
Petschora (Ischma, Poluschina).
5. Aucella mosquensis v. BucH var.
a. Obere u. mittl. Moskwa Etage. TRAUTSCHOLD.
b. Orenburg, Wilanka: KEYSERLING.
6. Pecten demissus Bran. >
a. Moskwa, mittlere Etage. ”TRAUTSCHOLD.
b. Braune Jura Pp. y. & ö Wärtemberg. QUENSTEDT.
1) E. ForBrs i Qu. Journ. Geol. Soc. Vol. VII p. 103.
SYRE OMEEER TIC: Hpar2M0:
3) Se härom i HAMILTONS Presidential address to the Geol. Soc. of London 1855.
OM TRIAS- OCH JURA-FÖRSTENINGAR FRÅN SPETSBERGEN. 19
ce. Liassandsten och Oolith i Bayern och Wirtemberg. GOLDFPUSS.
d. I England från Inferior Oolite till Kelloway Rocks. Morris et Lycprr.
Jura-lagren vid Petschora (Poluschina) och de två öfre etagerna vid Moskwa
öfverensstämma således mer än några andra aflagringar med Spetsbergs-Juran. Vid
Petschora finnas alla ofvannämnda arter, utom Auc. mosquensis, och med Moskwa äro
Am. triplicatus, Cardium coneinnum, Aucella mosquensis och Pecten demissus gemen-
samma. Men om man nu äfven får anse Jura på Spetsbergen motsvara de två öfversta
afdelningarna vid Moskwa, så öfvervinnes derigenom icke svårigheten, att sammanställa
dessa båda med de vest-europeiska lagren. Genom Aucella-arterna få de en egen prär-
gel, som söndrar dem från de öfriga, och, hvad särskildt Isfjords-Juran angår, har den
endast två arter gemensamma med vestra Europa: Amm. triplicatus och Pecten de-
missus, och dessa gå genom så många lager, att de icke kunna anses vara särskildt
ledande för något visst. Ammonites triplicatus förekommer visserligen i Frankrike, Eng-
land och Hannover i yngre Jura-lager, som anses motsvara Bath-Oolitens öfversta
gräns. Frågan om Spetsbergs-Jurans, liksom äfven Moskwa-Jurans, ställning i förhål-
lande till den vest-europeiska måste således fortfarande blifva öppen. TRAUTSCHOLDS
undersökningar göra det icke osannolikt, att Moskwa-Juran bör anses äldre än de för-
fattare velat, hvilka, såsom DpÖRBIGNY m. fl., identifierat den med Oxford-leran. Ett
öfvervägande antal arter är nemligen gemensamt med den sydtyska Bruna Juran.
Det möter äfven nu lika stora svårigheter, att afgöra om hela Jura-sträckan från
Greenharbour till Sassen Bay och derifrån till Cap Agardh är samtidig, eller om den
icke snarare består af flera serier. Den öfvervägande förekomsten af den snedtryckta
Aucella, Pecten demissus, Leda nuda och Inocerami i sandstenslagren från Green Har-
bour till vestra stranden af Advent Bay och af Ammon. triplicatus, Cyprina inconspicua
och Aucella mosquensis i lagren från Sassen Bay till Cap Agardh synes mig, utom olik-
heten af bergarterna, häntyda på möjligen två oliktidiga grupper.
Jura-lagren på Spetsbergen bilda det nordligaste utsprånget af den stora Jura,
hvilken enligt så många ryska uppgifter sträcker sig från halfön Kanin mot öster ut-
efter den NSiberiska kontinentens nordliga kust. Jura-försteningar hafva anträffats på
norra Novaja-Semlja. MIDDENDORFF') såg dylika vid Taimyrs öfre lopp, han omtalar
Jura-lager emellan Jenisej och Lena; de gå från mynningen af Olenek förbi dennes
källor och på andra sidan om Wiljui. Ryske marmofficeraren ANJOU tog Ammoniter på
en af de Ny-Sibiriske öarne och GREWINGK beskref Jura-försteningar från Aljäska. Flera
af dessa lager visa förvandtskap med Petschora-Juran. Från Taimyr har KEYSERLING
beskrifvit Cardium concinnum var. visinganum och Aucella mosquensis. Genom de
engelska nordpolsexpeditionerna är bekant”) att Jura-lager anträffats jemte Lias på Ba-
thurst- och Exmouth-öarne, men ännu känner man inga försteningar gemensamma för
Spetsbergen och dessa öar.
1) Reise Bd IV, Th. I sid. 300.
?) M'CLINToCK, Voyage of Fox, Append. sid. 388 etc.
20 G. LINDSTRÖM, OM TRIAS- OCH JURA-FÖRSTENINGAR FRÅN SPETSBERGEN.
Förklaring öfver figurerna.
Tafl. I.
Fig. 1. Nautilus Nordenskiöldi n.
DES Nautilus trochlezaformis n.
» A—535. Ceratites Blomstrandi n.
» 6—8. : Halobia Zitteli n.
0 Skalstrukturen af denna.
» -10—212. Halobia Zitteli.
» 13. Lingula sp.
» -14—15. Encrinus sp.
> MH Pecten sp.
Dr NY Monotis sp.
bena ING
Fig. 1—2. = Ceratites Malmgreni n.
» 3—4. = Ceratites laqueatus n.
» 0—7. - Ammonites Gaytani KLIiPst. var
» 8—10. Halobia Lommeli WisswM.
HN Halobia Zitteli n.
DIR Ichthyodorylithes.
» 13. Fjäll af fiskar.
» 14. Solenomya Torelli n.
» 15. Tellina sp.
» 16. Leda nuda KErys.
DNA Inoceramus revelatus KEys.
LS Aucella mosquensis Vv. BucH.
Tafl. III.
Fig. 1—2 Ammonites triplicatus Sow.
» 3—4. = Aucella mosquensis v. BucH var.
» 5—6. = Pecten validus n.
» 7—8 Cyprina inconspicua n.
» 9—10. Pecten demissus BEAN.
DEE Ophiura Gumaelii n.
DE NA Armen a af densamma, förstorad.
hJura, Tafl.L
Trias oc
a
ög
en
ström, Spetsbergt
ind
= Kongl Vetensk. Akad. Handlingar, Bd.VI, N? 6.
fe
SEE
NN
Kongl. Vetensk. Akad.tandlingar, Bd VI, N?6. indström, Spetsbergens Trias och Jura, Tafl. II
Lindström, Spetsbergens Trias och JurajTafl. I
KONGL. SVENSKA VETENSKAPS-AKADEMIENS HANDLINGAR
UAE KAS
TILL
SPETSBERGENS GEOLOGI
A. E. NORDENSKIÖLD.
TILL K. VETENSKAPS-AKADEMIEN INLEMNAD D. 27 SEPTEMBER 1866.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6, N:o 7.
AD
Få
FAO MU JORASNN LG ADA ee 2KNINRGA BASEN ARM SLLAEV ARG
a LG met GR a Fb ht FR ÄRR Fö FYRA rn härd Fr VARG MÅN RE Folkan fen dn ting a Ar mr
; | pt SÅ » = As ES
: REF ; FS
2 q Å a pA ) : r Ö
fe VAR $
5 a 3 - 3
RE far 2] d Ä [5 KR
: SS I $ i; J
+ 4 Å ; frksd 3
j i ER TTR.
& 4 rå Kl
. L T
N i S Red | 7 Ng
ST V0T0OT) 27 TOTTI
Le i: - F Xi nå
” É L CS = s (
, v
i a
GS s : Ö
- fy | OA SE OK
0 AES 4 + å '
rn Va AT, MrRÄgäR TG: MARINER TEE ASA SE
(& / JITG U
= an AT RE 7 Or
H | he
Se ij öv Å g
sj T - fvt SE (UAE ts
! ; i ; - |
I ARE BiA RA
1 - Y
7 '
D. första underrättelser om Spetsbergens geologiska byggnad finner man i ett
bihang till berättelsen”) om Parrys berömda försök att på isen norr om Spetsber-
gen framtränga till Polen. I enlighet med den af Engelska Amiralitetet utfärdade
instruktion, hvilken ålade expeditionens officerare att egna all den tid, som ej togs i
anspråk af sjelfva polarfärden, åt vetenskapliga iakttagelser, insamlades och hembragtes
en mängd stenprofver från de ställen som besöktes, och denna samling blef sedan lagd
till grund för några ganska ofullständiga notiser om de geologiska förhållandena på
Spetsbergens nordkust. Bland annat förtjenar omnämnas, att man i kalklagren vid Cap
Fanshawe fann bitar af encriniter m. m. Samma år (1827) besöktes Spetsbergen af
Norriges, sedermera så berömde geolog KremHav. I den berättelse”), han lemnat om
sin resa, vidröres dock landets geologi och mineralogi endast i förbigående, ehuru man
af hans i Christiania Universitets Museum förvarade samlingar kan se, att han vid
Sydkap fann Productus förande lager. Dessutom hembragte han en samling förstenin-
gar från Mount Misery på Beeren Eiland, hvilka sedermera blifvit undersökta och beskrifna
af Lrororp v. BucH”), som lagt KrEmHaAvs iakttagelser till grund för en geologisk skil-
dring af Beeren Eiland, i hvilken dock dervarande stenkolslager, som sannolikt tillhöra
miocen-formationen, med orätt hänföras till Kol-perioden.
Ar 1837 besökte Sven LovENn åtskilliga ställen vid Spetsbergens vestkust, bland annat
äfven Isfjorden, hvarest han vid Cap Staratschin utanför Greenharbour fann försteningar
tillhörande en formation, juran, som ej förut blifvit iakttagen i så nordliga breddgrader.
Äfven en mängd bergkalk-försteningar blefvo af honom insamlade. Under de tvenne
följande somrarne gjorde den franska vetenskapliga expeditionen på ”Recherche” utflygter till
Spetsbergen”); år 1838 till den på vexlande sedimentära formationer rika Bel Sound och 1839
till granit-regionen norr om Magdalena Bay. ”Recherche” uppehöll sig hvardera gången en-
dast några veckor vid Spetsbergens kuster, och oaktadt de stora hjelpemedel, som stodo
expeditionen till buds, blef derföre det geologiska utbytet ganska ringa. En samling
1) Narrative of an attempt to reach the Norlh Pole in the year 1827, under the Command of Captain
WILLIAM FDVARD PARRY. London. 1828.
2) B. M. KriLHAv, Reise i Ost- og West-Finmarken samt till Beeren Eiland og Spitsbergen åren 1827 og 28.
Christiania. 1831.
3) L. v. Buck. Spirifer KEILHAuUI und dessen Fundort. Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissen-
schaften zu Berlin aus dem Jahre 1846, p. 65.
2) Voyages en Scandinavie, en Lapanie, au Spitsberg et au Feroö sur la Corvette ”la Recherche”. Géologie.
Minéralogie et Métallurgie par M. E. RoBErt. Livraison 4:e p. 87; 26:e p. 129. Géologie, Minéralogie,
Möétallurgie et Chimie par M. J. DuRocHEr. Livraison 29:e p. 469.
4 A. E. NORDENSKIÖLD,
af försteningar hemfördes dock, hvilka sedermera blifvit beskrifna af v. KONINGK”) och
finnas afbildade i expeditionens stora planche-verk. I samma arbete finner man äfven
praktfulla afbildningar af Spetsbergens vestkust, hvilka gifva en trogen bild af dessa
högnordiska trakter och särskildt äro af intresse för bedömmandet af glacierernas upp-
trädande och utbredning. Äfven RoBErRT sammanförde de underliggande Bergkalk-lagren
med ofvanliggande kolförande, tertiära bäddar, och hänförde dem till följd häraf till kol-
perioden. 1858 deltog jag i en af TORELL utrustad expedition till Spetsbergen och hem-
bragte rika geologiska samlingar, bland hvilka här särskildt må nämnas löfaftryck från
de tertiära lagren i Bel Sound. Samma år och året derpå besökte LAMONT”) Spets-
bergen, och af den i friska och lifliga färger hållna reseberättelsen finner man, att
LAMONT äfven egnade sin uppmärksamhet åt landets geognostiska förhållanden. SALTER:
har sedermera beskrifvit”) de af LAMont hembragta försteningar, hvilka företrädesvis
voro insamlade i Bel Sound och nästan uteslutande tillhörde bergkalkformationen. Bland
dessa anför SALTER äfven några få ej närmare bestämbara musslor tillhörande slägterna
Nucula, Aviculopecten m. m., som blifvit funna vid Black-poi ntnära Deevie Bay och tyd-
ligen tillhöra juran.
Då de sednaste svenska expeditionerna vidtogos, kände man sålunda att Spetsber-
gens mark bestod af en mängd olikartade lager, bildade under vidt skilda perioder
af jordskorpans daning, men någon sammanhängande bild af landets geologiska bygg-
nad kunde man ej erhålla af de spridda iakttagelserna, och de svenska expeditionerna
funno således här ett rikt och tacksamt forskningsfält. Samtliga deltagare i dessa
expeditioner bemödade sig derföre att då tid och tillfälle det medgåfvo, bidraga till de
omfattande geologiska samlingar från Spetsbergen, som för det närvarande förvaras på
Riks-Museum i Stockholm, och dessutom åtföljde en person, som företrädesvis skulle
sysselsätta sig med geologiska undersökningar, hvarje af de för expeditionens räkning
förhyrda fartyg. Sålunda deltog jag, såsom redan ofvanföre är nämnt, i den Torellska
expeditionen år 1858 och besökte med den Horn Sound, Bel Sound, Isfjorden, English
Bay, Magdalena Bay och Norsk-öarna. Ar 1861 undersökte BLOMSTRAND om bord på Mag-
dalena Spetsbergens N.V. del emellan Sorge Bay och Isfjorden; TorELL och jag den
Nordöstra delen emellan Sorge Bay, Sju-öarne, Dove Bay och Syd-Waijgats-öarne. Under
ett långvarigt, ofrivilligt uppehåll i Isfjorden år 1864, blef denna redan förut af LovÉn, »
BLOMSTRAND och mig besökta fjord ånyo genomforskad, förnämligast under båtfärder
af MALMGREN och mig. Sedermera undersöktes under samma expedition Bel Sound,
Horn Sound och Storfjorden. BLOMSTRANDS ”) och mina”) under 1858 och 1861 års
expeditioner gjorda iakttagelser finnas redan förut offentliggjorda i Akademiens hand-
lingar. Jag kunde derföre här inskränka mig till en skildring af bergens beskaffenhet
och byggnad i de trakter, som besöktes under 1864 års expedition; men sedan dessa
1) Bulletin de VAcadémie "Royale de Belgique. T. XIII (N:o 6). T. XVI (N:o 21).
>) Seasons with the Sea-horses, by James LAMoNT. London. 1861.
3) I ett bihang till ofvan anförda arbete af LAMONT.
1) C. W. BLOMSTRAND. Geognostiska iakttagelser under en resa till Spetsbergen år 1861. Kongl. Vetensk. .
Akad. Handl. B. 4, N:o 6.
5) ÅA. E. NORDENSKIÖLD. Geografisk och Geognostisk beskrifning öfver Nordöstra delen af Spetsbergen och
Hinlopen Strait. Kongl. Vetensk. Akad. Handl. B. 4, N:o 7.
SPETSBERGENS GROLOGI. 1)
afhandlingar blifvit tryckta, hafva en del af de rika samlingar af försteningar, som
vi insamlat från de olika formationerna på Spetsbergen, blifvit undersökta och beskrifna
af Adjunkten G. LinpsTRÖM') i Wisby och Professor Oswarp Herr i Zurich”) ochen full-
ständigare framställning af de geologiska förhållandena på Spetsbergen, omfattande det
väsentligaste af den kännedom vi för det närvarande ega om denna ögrupps fasta mark,
har först derigenom blifvit möjliggjord. I stället för att inskränka mig till en skil-
dring af de under 1864 års expedition gjorda iakttagelser, får jag derföre här för
Kongliga Vetenskaps Akademien framlägga en öfversigt utaf nämnde lands geologiska
byggnad, åtföljd af ett utkast till en geologisk karta öfver samtliga af de Svenska
expeditionerna besökta trakter.
Spetsbergen utgöres af fem större och en mängd mindre öar, belägna emellan
76” 26 och 80” 50' N. Bredd samt 10” och 26” Längd Ö. om Greenwich. De tvenne
största af dessa öar, Vestspetsbergen och Nordostlandet, hafva liksom en mängd konti-
nenter och betydligare öar formen af en triangel, hvars spets löper ut mot söder, och
samma konturförhållanden tyckas upprepas på de halföar, 1 hvilka hufvudön är sönder-
skuren genom åtskilliga stora fjordar, som skjuta långt in i landet.
En blick på kartan utvisar, att dessa fjordar hafva en högst egendomlig, från
fjordformen i mera tempererade trakter afvikande gestalt. De äro nemligen jemnbreda
och dela sig oftast ett stycke ifrån mynningen i tvenne lika stora armar, hvilka plöts-
ligen afslutas utan att utlöpa i någon smal spets. Stränderna äro tvärbranta och visa
en vacker genomskärning af landets bergsformationer. Allt häntyder derpå, att Spetsber-
gens fjordar hvarken utgöra en sänkning i jördskorpan eller äro bildade genom rinnande
vattens inverkan, utan att de antingen utgöra gamla glacier-bäddar eller hafva blifvit
utgräfda genom mäktiga glacierer, hvilka i mån som den underliggande bergmassan
blifvit grusad och bortförd, flyttat sig längre inåt landet och derigenom gifvit upphof
till den breda och djupa dalsänkning, hvars botten nu upptages af hafvet. Ofta ser man
ännu en lemning af denna glacier i fjordens botten, t. ex. i Horn Sound, Kings Bay,
Wijde Bay, m. m. Då botten glacieren saknas, fortsättes fjordsänkningen nästan alltid
inåt af ett vidsträckt, sankt lågland, som småningom, utan någon dylik brant afsats, som
den, hvilken träffas vid fjordens sidor, öfvergår till höglandet i det inre. Vi hafva
här bädden för den i det inre höglandet begynnande snökälla, hvilken gifvit upphof åt
den nu försvunna glacieren. En dylik fjordbildning pågår utan tvifvel ännu flerestädes
på kusten, t. ex. norr om Rotgesfjällen nära Horn Sound. De mäktiga glacierer, som här
störta ned i hafvet, tyckas nemligen, att döma af holländska sjökort, under äldre tider
hafva sträckt sig ända till de låga, flerestädes af glacier-isen reflade”) Dunöarne, hvilka
1) Om ”Frias och JurA-Försteningar från Spetsbergen af G. Linpström. Kongl. Vetensk. Akad. Handl.
B. 6, N:o 6.
2) OswaLD HEER. Om de af A. E. NORDENSKIÖLD och C. W. BLOMSTRAND på Spetsbergen funne fossila växter.
Öfversigt af Kongl. Vetensk. Akad. Förhandl. 1866, N:o 6.
3) Oaktadt vi flerestädes på Spetsbergen varit i tillfälle att undersöka gamla, af hårda bergarter omgifna glacier-
bäddar, så hafva vi dock endast ytterst sällan derstädes sett några af glacierer slipade och repade klippor, och
dessa hafva dessutom alltid varit belägna i sjelfva hafsbrynet. Sådana vidsträckta glattslipade berghällar, som man
6 A. E. NORDENSKIÖLD,
icke upptagas på dessa sjökort, oaktadt de hade bort vara kända såsom ytterst rika
dunvär, belägna 1 nejden af en bland Spetsbergens mest besökta hamnar. Det lilla
sund (Helis Sound), som sammanbinder Storfjorden med östra Ishafvet, har tydligen
äfven uppkommit på sednare tider, förmodligen genom minskningen af de glacierer som
utmynna på nordöstra hörnet af Barentz land. :
I motsats härtill antyda många omständigheter att glaciererna på andra ställen
under de sista århundradena betydligt framskridit. Sålunda tecknas Horn Sound — hvilket
hade bort vara väl kändt för Holländarne, emedan äldre sjökort angifva flere ankar-
platser derstädes — såsom sträckande sig temmeligen långt mot norr med en fjordarm, 1
hvilken tvenne öar finnas antecknade. Stället upptages nu af en ofantlig glacier. Det-
samma anmärkte redan ROBERT rörande en numera isfylld bugt i Recherche Bay, och
sannolikt eger ett analogt förhållande rum med botten af Storfjorden, hvilken upptages
af en vidsträckt, låg glacier, som med en jemn sluttning utbreder sig ända till Chy-
denii Berg. De stora öar, som enligt äldre kartor skulle finnas i bottnen af fjorden,
kunna icke motsvaras af de små holmar, hvilka nu träffas der, utan det synes vara
mera sannolikt, att det numera af glacierer omgifna Edlunds Berg och någon annan, på
samma sätt innesluten, närbelägen bergtopp varit under hvalfångarnes tid kringflutna
och utgjort just de öar, som på gamla kort äro benämnda Hvalross ön och Säl ön.
Det mest slående exempel på ismassans frambrytande öfver förut isfria trakter
har jag sjelf varit i tillfälle att bevittna i Bel Sound. På norra kusten af Bel Sound,
straxt öster om den betydliga ö, som skiljer van Mijens Bay från hufvudfjorden, fanns
ännu för några få år tillbaka en af de bästa hamnar på Spetsbergen. Då fångstmännen
under sommarn begåfvo sig från Nordkusten till Storfjorden, brukade de ofta anlöpa
denna hamn för att jaga renar i de närbelägna gräsrika dälderna, och äfven för den
Torellska expeditionen år 1858 utgjorde den en af de stationer, som först och längst
besöktes. Expeditionens deltagare genomkorsade 1 alla riktningar det kring hamnen
liggande landet, hvars fordna utseende jag derföre utomordentligt väl kunde erinra mig,
då jag ånyo 1864 besökte stället. Stranden vid hamnen utgjordes ännu 1858 af ett
bredt af glacier-elfvar genombrutet slam-land, i vester begränsadt af höga berg, i nordost
af en högländt ås, på hvilken ett gammalt kors stod upprest öfver en graf. Längre
österut vidtog ett sankt slättland, som genomskars af en betydlig elf och först slutade
vid Kolfjället. Straxt ofvanför det af ofantliga dy- och grusbankar bildade slam-land,
som utgjorde hamnens strand, vidtog småningom en låg men bred glacier (Fritiofs
glacier), hvilken icke slutade med någon bräcka och som derföre förmodades vara dter-
gående. I dessa bankar träffades dock lemningar af åtskilliga hafssnäckor, hvilkas
skal ännu var betäckt med väl bibehållen epidermis, med anledning hvaraf TORELL redan
då misstänkte, att dessa slam-högar ej voro moräner, utan att de af isfjället nyligen
blifvit uppressade från hafvets botten. Under vintern 1860—1861 bröt den förut
öfverallt möter inom Skandinavien, förekomma alldeles icke i detta glacial-land. Detta beror tydligen på invärkan
af frosten, hvilken i förening med fuktighet inom få år söndersplittrar det blottade bergets yta. Skandina-
viens repade berghällar måste derföre antingen hafva bildat sig under hafvets yta eller i ett mera tempere-
radt klimat, hvarest den på bergshöjderna bildade glacieren når långt nedom snögränsen och der derföre den
vid glacierens bortsmältning blottade berghällen icke mera är utsatt för så stark köld som i de arktiska
länderna.
SPETSBERGENS GROLOGI. 7
oansenliga glacieren fram öfver slättlandet och grafkullen vid stranden, uppfyllde ham-
nen samt trängde långt ut i hafvet. Den bildar nu ett af de största isfjell på Spets-
bergen, från hvilket stora isblock ständigt nedfalla, så att ej ens en båt med säkerhet
kan nalkas dess söndersplittrade bräm.
Glaciererna på Storfjordens norra kust hafva genom sitt låga bräm och det fram-
för detsamma upptryckta slam-landet stort tycke med Frithiofs glacier i Bel Sound
innan 1860, och det synes mig derföre vara högst sannolikt, att de fortfarande skrida
framåt och möjligen innan kort fylla Ginevra Bay. Naturligtvis beror detta mindre
derpå att ismassorna på Spetsbergen ökas, än derpå att isen i likhet med vattnet stun-
dom ändrar strömfåra. Men öfverallt der en glacier går fram bidrager den till grus-
ning af den fasta bergmassan och derigenom till förstörandet af ett af de vigtigaste
villkor för sitt eget fortbestånd, nemligen berg eller bergsplatåer, som höja sig öfver snö-
gränsen. Skulle ej andra krafter motverka glacierernas nivellerande inflytande, så kunde
man derföre emotse, att hela Spetsbergen, inom en geologiskt räknad ganska kort tids-
period, skulle utgöra ett vidsträckt under sommarn isfrit lågland. Den storartade
'denudation, som glaciererna här åstadkommer, motväges dock i betydlig grad af den
hastighet hvarmed landvallen höjer sig.
Jemför man det af oss upprättade sjökortet öfver Nordost landet med äldre hol-
ländska kort t. ex. med det sjökort af Commodor Giles och Outger Rep, som här medde-
las i fotolithografisk afbildning (Tafl. 1), så faller en högst märklig olikhet genast i ögonen.
Åt nord, vest och sydvest löper Nordost-landet ut i trenne betydliga halföar, hvilka sluta
med uddarna Nord Cap, Shoal Point och Kap Sparre. Alla dessa halföar upptagas
af betydliga bergshöjder, som dock ej sammanhänga med det inre låglandet, utan skil-
jas derifrån genom låga dälder, hvilka på äldre kartor äro utritade som sund, i hvilka
till och med en mängd klippor och öar äro angifna. Den emellan Nord Cap och Shoal
Point belägna synnerligen karakteristiskt benämnda Låg-ön, vid hvilken en ankarplats
och lodningar finnas angifna på de gamla sjökorten, är utritad mindre än Moffen,
hvilken dock för det närvarande icke har en tjugondedel af Lågöns areal. Skulle
nordöstra delen af Spetsbergen plötsligen underkastas en betydlig sänkning, så skulle
landets konturer ovilkorligen komma att motsvara afbildningen 1 de gamla sjökorten.
Häraf föres man ofrivilligt på den tanken, att denna märkvärdiga olikhet emellan äldre
och nyare kartor skulle bero på en betydlig höjning af fasta landet sedan medlet af
17:de århundradet.
Ett säkrare bevis på den höjning, som Spetsbergen under de sednaste århundra-
dena varit underkastad, finner man dock i de lemningar af gamla skeppsvrak, drifveds-
saker, hafssnäckor och hvalben, som ferestädes träffas i de lösa jordlagren vid ögrup-
pens kuster, högt öfver hafvets nuvarande yta. Subfossila snäckor af samma arter,
som ännu lefva vid Norges kuster, påträffades sålunda redan af KrirHav vid Whales
Point, långt från stranden och på en höjd af omkring 100 fot öfver hafvet. ROBERT
undersökte på stränderna af Bel Sound, 39 meter öfver hafvets yta, jordlager som
innehöllo skal af musslor tillhörande slägterna Mya, Tellina och Saxicava. LAMONT
fann i Bel Sound en multnad ryggknota af en hval, 100 fot öfver vattenytan
och 3 engelsk mil från stranden; i Walter Thymens Strait undre käken af en
8 A. E. NORDENSKIÖLD,
hval, 40 fot öfver vattenytan. Likaledes hafva vi nästan öfverallt på Spetsbergens
kuster, med undantag af dess nordvestra del, funnit tydliga spår till en under sednare
tider försiggången landhöjning. Sålunda träffades vid Cap Lovén på norra kusten af
Nordostlandet en gammal strandvall, hvarest, på en höjd af 10 till 15 fot öfver hafs-
ytan, funnos alldeles oskadade skaft af hvalharpuner, åror af bok m. fl. lemningar från
den tid då holländarne idkade hvalfiskfångst på Spetsbergens kuster. Hvalben och
ofantliga samlingar af mossbelupen drifved träffades på de näs, som åtskilja bergstopparne
på Sju-öarne, långt in på Låg-ön, vid stränderna af Ryss-öarna i Murchison Bay m. £. ställen.
Subfossila musslor insamlades högt upp öfver hafsytan vid Kalkstranden och Duym Point 1
Hinlopen Strait, på vestra sidan af Safe haven (åtminstone 150 fot öfver hafsytan), Advent
Bay i Isfjorden m. fl. ställen. Särskildt torde än böra omnämnas, att MALMGREN fann
en betydlig del af ett hvalskelett på Förvexlingsudden, åtminstone 100 fot öfver Stor-
fjordens nuvarande vattenspegel").
Liksom glacierernas mnivellerande inverkan uppträder mera storartadt på Spets-
bergen än på de festa andra ställen, så torde äfven den vigtigaste naturkraft, som
verkar åt motsatt håll, nemligen fasta landets höjning, på samma ställe uppträda med
ovanlig kraft. Men hurudan än den slutliga utgången må blifva af den kamp om
Spetsbergens existens, som sålunda ständigt fortgår emellan isen på jordytan och elden
i jordens inre, säkert är i alla fall att Spetsbergens yttre prägel ännu under en nästan
ändlös följd af år kommer att blifva temmeligen oförändrad.
Det inre af Spetsbergen bildar för det närvarande en vidsträckt högslätt, på några
få framskjutande bergstoppar när, upptagen af en 1500 till 2500 fot hög inlands-is,
hvilken har sitt utlopp i hafvet genom de-ofantliga glacierer, som öfverallt mynna på
Spetsbergens kuster. Dessa glacierer motsvara vattendragen i mera tempererade trakter,
och några egentliga floder träffas derföre, om man wundantager en eller annan kort
men ofta ganska vattenrik och strid glacier-elf, ej på Spetsbergen. Kuststräckan närmast
hafvet är ofta bildad af ganska egendomliga sandnäs, som ferestädes med en bredd af
1. till 3 sv. mil skilja det inre fjell-landet från stranden. Men föröfrigt upptagas Spets-
bergens kuster nästan öfverallt, der glacierer ej mynna, utaf höga fjell, hvilka på vest-
kusten och vestra stranden af Storfjorden ända till Agardhs berg skjuta upp i de ota-
liga hvassa toppar och bergspetsar, som gifvit ögruppen sitt namn, men deremot på
Isfjordens sydöstra strand, östra kusten af Storfjorden och södra delen af Hinlopen
Strait bilda jemnhöga bergsplatåer med tvärbrant stupning emot hafvet. Till följd af
vextlighetens ringa utveckling äro fjällens sidor öfverallt, der de ej täckas af ett ofant-
ligt stenras, blottade, och man torde derföre sällan i något sydligare land träffa så
praktfulla genomskärningar, som de hvilka möta oss öfverallt på Spetsbergen, och hvilka
utomordentligt underlätta utredandet af detta lands geognostiska beskaffenhet.
Om man undantager den bergskedja, som bildar Pr. Charles Foreland, träffar
man inga kedjeformiga berg på Spetsbergen. Hela landet har tydligen utgjort en enda
!) Hvalben, tydligen härörande från den tid då hvalfiskfånget idkades i dessa trakter, träffas i stor mängd vid
Spetsbergens kuster, vanligen vid stranden, några få fot öfver hafsytan. Emedan hvalfisken alltid afspäckas
i sjön, så måste dessa ben ursprungligen hafva blifvit inbäddade åtmiastone några få fot under hafs-
ytan, och deras närvarande läge är derföre ett slående bevis på en landhöjning i dessa trakter under
historisk tid.
SPEUSBERGENS GROÖOLOGI. 9
hög slätt, från hvilken genom isens inverkan isolerade bergstoppar här och der blifvit
utskurna. Bergens höjd öfverstiger sällan 1000 till 2500 fot. Endast på Charles Fore-
land och halfön söder om Horn Sound resa sig några spetsar ända till 4500 fot öfver
hafvets yta.
Redan olikheten i bergens yttre konturer visar, att de äro bildade af sten-
arter med olika motståndskraft för frostens och atmosferiliernas förstörande inverkan.
Endast de kristalliniska bergarterna och Hecla Hook formationens hårda skiffer- och
qvartsitlager äro nog fasta att gifva upphof till vestkustens spetsiga och söndersplittrade
bergstoppar. Den undre afdelningen af bergkalk-formationen igenkännes deremot redan
på afstånd genom låga, afrundade, med ett grått kalkgrus betäckta höjder, utan spår
till vextlighet; de till samma formation hörande kisel- och kalklager genom platå-
formiga berg med branta afsatser, samt trias-, jura- och tertiära formationernas lösa sand-
stenar genom terrassformiga berg, med mindre brant sluttande sidor. Ett jemnbredt,
svart eller mörkbrunt band, som med en tvärbrant afsats löper fram miltal, gifver slut-
ligen redan på afstånd tillkänna närvaron af den vulkaniska bergart, som tryckt en
så egendomlig prägel på en stor del af Spetsbergens fjordar och sund.
Af den vidfogade kartan (Tafl. IT.) ser man huru mångfaldigt dessa olikartade
lager vexla med hvarandra på Spetsbergen, och för att gifva en helst någorlunda full-
ständig bild af denna ögrupps geologiska byggnad, torde det derföre blifva en nödvän-
dighet, att särskildt redogöra för hvar och en af de formationer, som uppträda derstädes.
I. Kristalliniska bergarter.
Spetsbergens norra, nordvestra och förmodligen äfven nordöstra och södra del
upptages af kristalliniska bergarter, hvilka sönderfalla i tvenne afdelningar:
a) Gramnit-gneis. Graniten uppträder visserligen på några ställen, t. ex. emellan
Bird och Brandywine Bay, Cap Lindhagen, vissa delar af Norsköarne wm. m., mass-
formig, men öfvergår dock alltid småningom i skiktad gneis, och någon verklig granit
tyckes sålunda icke förekomma på Spetsbergen. Gneislagren hafva vanligen en sträckning
från N.—S. och äro nästan upprättstående, ofta vexlande med lager af kornig kalk, i
hvilka man träffar nästan alla de mineralier, som äro egendomliga för Sverges och
Finlands s. k. ur-kalklager, t. ex. wollastonit, spinell, kondordit, idokras, kalkgranat
o. s. v. Flerestädes, isynnerhet vid stränderna af Parrys ö, genomkorsas gneislagren
af pegmatitgångar, hvilka såsom vanligt utgöras af en grofkornig blandning af orthoklas,
qvarts och glimmer, i hvilka åtskilliga för den öfriga granitmassan fremmande minera-
lier, t. ex. turmalin och orthit, äro inneslutna. Dessa grofkorniga massor af yngre
granit bilda oftast smala gångar, som från alla håll äro begränsade af gneisen och
icke synas stå i något sammanhang med en underliggande eruptif massa. De frem-
mande mineralierna hafva företrädesvis utkristalliserat på gångens väggar, men ingen-
städes kan man märka spår till några verkliga sal-band. Härtill kommer, att dessa
gångar oftast äro så smala, att en svårsmält eruptif massa, till följd af väggarnas af-
kylande inverkan, skulle stelnat långt innan den hunnit uppfylla någon längre sträcka
af den springa, som nu upptages af pegmatit-graniten. De synas sålunda antingen
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 7. 2
10 A. E. NORDENSKIÖLD,
hafva uppkommit samtidigt med gneisen eller ock hafva blifvit bildade genom en lokal för-
ändring af den omgifvande bergmassan, förmodligen förorsakad genom infiltration af mi-
neralhaltigt vatten.
b) Kristalliniska skifferarter. Genom vexlande lager af gneis och kornig kalk
öfvergår föregående bildning småningom till de kristalliniska skifferarter, som i synner-
het uppträda starkt utvecklade på Wijde Bays östra strand. Lagren äro derstädes nä-
stan lodräta samt stryka från norr till söder. Hufvudmassan utgöres af hornblende-
skiffer och qvartsit, hvilka här och der vexla med talk- eller glimmerskiffer samt en
art hälleflinta eller felsit-porfyr. Tvenne i BLOMSTRANDS arbete ') anförda genomskär-
ningar, den ena af strandklipporna vid Mossel Bay, den andra från Aldert Dirkses Bay,
gifva en tydlig bild af den märkvärdigt ofta upprepade lagervexling, som karakteriserar
bergen på östra stranden af Wijde Bay, och hvars närmare studium utan tvifvel skulle
gifva många vigtiga bidrag till läran om de plutoniska och metamorfiska bergarternas
förhållande till hvarandra. På det förra stället uppträda enligt BLOMSTRAND, inom en
sträcka af 50 alnar, fullkomligt likformigt lagrade skikter af: tunnskifrig qvartsit, kri-
stallinisk hornblendeskiffer, tydligt utpräglad granit med jernglans, blekgrön talkskiffer,
en egendomlig tät bergart med insprängda kristaller af feltspat, ett slags felsit porfyr.
Att döma af den massa lösa block af kristalliniska bergarter, hvilka ligga kring-
spridda på Wijde Bays östra strand och ofta utgöra hufvudmassan i der befintliga gamla
moräner, skulle mäktiga granit- och gneisberg äfven förekomma mera i det inre af
landet söder om Wijde Bay. De höga Hornsundsfjellen och kanske större delen af den
längre söderut belägna halfön torde likaledes vara bildad af hithörande bergarter. De
kristalliniska skifferarterna på Spetsbergen äro öfverallt upprättstående med så ofta
upprepad veckning, att det varit omöjligt för oss att ens ungefär bestämma formatio-
nens mäktighet.
II. Hecla Hook formation.
Närmast granitgneisen möter man merändels mäktiga sedimentära lager, sanno-
likt tillhörande siluriska eller devoniska tidskiftet, hvilka jag i brist på något annat
namn uppkallat efter det berg, Hecla Hook, der dessa lager träffas på det mest om-
vexlande sätt utbildade. Formationen har en ofantlig utbredning på Spetsbergen och
utmärker sig genom fullkomlig brist på försteningar, en brist så mycket mera påfal-
lande, som hithörande vackra skiffer- och kalklager tyckas vara särdeles lämpliga för
bevarande af organiska lemningar.
Nästan öfverallt, der Hecla Hook formationen uppträder, stryka dess skikter
från N.—S. samt äro så starkt uppresta och veckade, att det blir ganska svårt att be-
stämma deras relativa ålder. Efter en noggrann jemförelse af de profiler, som vi aftecknat
från åtskilliga olika ställen, tror jag mig dock kunna för dem uppställa följande lagerföljd:
1 (Nederst). Grå kalk, genomkorsad af hvita kalk- och qvartsådror. Norra
stranden af Cap Wrede, vestra sidan af Hecla Hook, Kors-Bay, English Bay, Död-
1) Jemför ofvan anförda afhandling af BLOMSTRAND, s. 11—13.
SPETSBERGENS GEOLOGI. 11
manden, klipporna kring hamnen vid Middle Hooken i Bel Sound, sydkusten af Beeren
Eiland 0. s. v.
2. Hård, hvitgrå eller röd qvartsit, bildad af små, jemnstora, runda qvartskorn,
meriändels utan inblandning af feltspat eller glimmer. Cap Platen, Cap Wrede, Cap
Irminger och Cap Lovén, Lågön, Hecla Hook (företrädesvis vestra sidan), Stora Stenön,
Cross-Bay, English Bay, en klipp-kam norr” om Cap Staratschin, bergen på norra
stranden vid inloppet till Bel Sound och Dunöarne norr om Horn Sound.
3. Svart, röd och grön, ofta vackert bandad lerskiffer. Cap Irminger och de
österut liggande uddarne på Nordostlandet, Lågön, Cap Hansteen, Stora Stenön, Hecla
Hook (företrädesvis mellersta delen), Nordfjorden och Klaas Billen Bay, bergen inom
glacieren norr om Horn Sound.
Lagringsförhållandena vid de flesta af ofvan anförda ställen visas af de vid kartan
fogade profiler, och jag anser derföre onödigt att närmare uppehålla mig dervid. Här
vill jag endast nämna, att sjelfva Hecla Hook är bildad genom en ofta upprepad
veckning af ofvan anförda bergarter, hvilka dessutom stundom i smärre band ge-
nomkorsa hvarandra, hvarigenom utredningen af lagerföljden ytterligare försvåras. På
bergets östra sluttning möter man en grå kalk, som möjligen tillhör den under näst-
följande hufvudafdelning närmare beskrifna ryssö-kalken.
Med samma gula färg, med hvilken Hecla Hook formationen betecknas, har jag
äfven på kartan betecknat några genom deras jernhalt utmärkta lager af röd sandsten,
rödbrun kalk och ett rödbrunt konglomerat (rundade bitar af lagren 1. 2. och 3., sam-
manbundna med ett af jernoxid färgadt bindemedel). Dessa lager (Röde Bay lager),
hvilka kunna spåras redan på långt afstånd från fyndorten, derigenom att de meddela
deras egen röda färg till vattnet i de elfvar och mindre vattendrag, som löpa igenom dem,
förekomma på kusten emellan Röde Bay och Grey Hook, på vestra stranden af Wijde
Bay och Lomme Bay samt norra stranden af English Bay. Endast vid det sistnämnda
stället har jag dock varit 1 tillfälle att sjelf närmare utröna lagerföljden, hvilken visar
att Röde Bay lagren ligga emellan den under 2. anförda qvartsiten och ryssö-kalken.
Man möter nemligen på nämnde fjords norra strand:
Äldre lager, bestående af: 1) En bädd af glimmerskiffer straxt vid hafsstranden.
2) Grå, fossilfri, talkhaltig och derföre för syror icke fräsande kalk. 3) Hvit eller brun-
grå, tät qvartsit, vexlande med föga mägtiga bäddar af grå kalk.
Röde Bay lager. Qvartsiten öfverlagrar omedelbart skikter, hvilka redan på af-
stånd kunna urskiljas genom deras rödbruna färg och hvilka äro bildade af: 4) En
mer eller mindre rödbrun sandsten. 5) En röd, jernhaltig, lerblandad kalk. 6) Ett
rödt konglomerat.
Ryssö kalklager. 7) En grå breccia, bildad af kantiga kiselfragmenter samman-
bundna med ett grått bindemedel och öfverlagrad af grå fossilfri kalk.
Lagren vid English Bay stryka från N.W. till S.O. och stå antingen upprätta eller
falla tvärbrant mot sydvest. Detta beror dock tydligen på en omkastning, hvarigenom
glimmerskiffern, ehuru äldst, kommit att öfverlagra åtskilliga yngre bildningar.
Enligt BLOMSTRAND bestå bergen på vestra sidan af Wijde Bay nästan uteslutande
af mer eller mindre lerblandad sandsten. Den rådande färgen är ljust rödbrun, men
12 A. E. NORDENSKIÖLD,
de röda skikterna omvexla flerestädes, i till en del ganska mäktiga lager, med en blek-
grön till gråaktig, ofta glimmerhaltig sandsten, och genomsättas dessutom af en tät
eruptif bergart — ett slags grönsten, skild från den vanliga Spetsbergs-hyperiten.
III. Bergkalk formation.
Den vid Hecla Hook och Klaas Billen Bay förekommande röda och gröna ban-
dade skiffern öfverlagras af en högst egendomlig och öfverallt der den uppträder lätt
igenkänlig bildning, som af oss blifvit benämd ryssö-kalk, efter de öar, der den före-
kommer mest utbildad. Jag anför den här ibland bergkalk-formationens lager på grund
af dess yttre likhet med öfverliggande korallhaltiga kalklager. Sjelfva ryssö-kalken är
nemligen ej fossilförande och består nästan uteslutande af en oren, gul, föga tydligt
eller nästan alls icke skiktad kalk, af en så egendomlig, korallartad struktur, att man
vid första påseendet skulle anse den i alla riktningar vara genomkorsad af korall-
stammar, något som dock icke torde vara fallet. Kalken sönderfaller lätt samt ger
upphof till Spetsbergens mest ofruktbara landsträckor, och dess förut sannolikt ganska
vidt utbredda, men numera för Hinlopens påträngande böljor allt mera och mera vikande
bäddar bilda derföre inga branta och skarpkantiga berg. Det vidsträckta låglandet
vid Shoal Point, öarne i Murchison Bay, den breda landtungan emellan Murchison Bay
och Wahlenbergs Bay, på hvilken ryssö-kalken bildar en ganska hög emot sidorna all-
deles afrundad bergskam, samt slutligen Drifveds-stranden och en obetydlig del af nord-
vestra stranden af Klaas Billen Bay upptagas likväl fortfarande af denna bildning. I
sjelfva kalken kan man knappast urskilja någon skiktning, och det skulle derföre möta
ganska stor svårighet, att bestämma dess lagringsförhållanden, om icke den enformiga
kalkbildningen då och då skulle afbrytas af föga mäktiga lager af kiselhaltiga berg-
arter, hvilkas i dagen framskjutande hårda och fasta kammar torde gifvit det mot det
påträngande hafvet nödiga skyddet åt mera än en af de så kallade Ryssöarne i Mur-
chison Bay.
Stenarten i dessa hårdare skikter är af trenne olika slag, nemligen: 1:o En tät,
alldeles homogen, svart eller mörkbrun flinta, i hvilken ej heller några spår till för-
steningar kunnat anträffas, men som till det yttre utseendet har stort tycke med åt-
skilliga, dels fossilfria, dels fossilförande lager å ön utanför van Mijens Bay. 2:o En
blandning af flinta och kalk. Flintan bildar här dels kulformiga konkretioner, dels en
väfnad af ofta mångfaldigt veckade och böjda, 1— tum tjocka cylindrar, hvilkas mellan-
rum äro uppfylda med grå kalk, och uti hvilka små, med qvarts-kristaller betäckta drus-
hål ofta träffas. Dessa cylindrar hafva en förvånande likhet med korallstammar, och
en närmare mikroskopisk undersökning torde kanske komma att visa, att dessa lager
utgöra lemningar af gamla korall-kolonier. 3:o En hvit eller hvitgul qvartsit, lik
qvartsiten från Hecela Hook. Alla dessa skikter stå vid Ryssöarna nästan upprätta och
stryka från norr till söder; vid Drifveds-stranden åter stryka de, liksom underliggande
Hecla Hook lager, från nord-nordvest till syd-sydost och falla ungefär 60? åt öster.
På östra stranden af Lomme Bay är ryssökalken öfverlagrad af: 1) Röd och hvit
sandsten med otydliga spår till fucusartade växtaftryck. 2) En grå kalk med talrika,
ehuru föga väl bibehållna försteningar (små arter af Terebratula, Productus, Encrinites
SPETSBERGENS GEOLOGI. 13
och Cyatophyllum), i vissa hänseenden liknande, men ingalunda identiska med petrefak-
terna från Lovéns och Angelins berg. 3) Kalk med kiselbollar och talrika, af kalk-
spats-kristaller uppfyllda drushål. 4) Ett mäktigt lager af hyperit. Vestra stranden
af Lomme Bay företer flerestädes en vacker profil af dessa lager, hvilken visar, att de
ligga temligen horisontelt med en svag lutning mot öster. SE
Ungefär vid midten af N.W. stranden af Klaas Billen Bay ser man likaledes
Heela Hook formationens röda och gröna bandade skiffer öfverlagras först af ryssö-kalk
och sedan af en kalk till det yttre mycket lik ryssö-kalken, men förande ymmigt för-
steningar, i synnerhet koraller, till en del liknande de som förekomma vid Cap Fan-
shawe. Likartade försteningar förekomma äfven ett stycke från stranden innanför Kol-
hamnen i Kings Bay samt på norra stranden af Bel Sound, straxt vester om mynningen
till van Mijens Bay, insprängda i en såväl i friskbrott, som sedan den blifvit af atmo-
sferilierna anfrätt, grå kalk. Dessa lager, hvilka, inberäknadt ryssö-kalken, ferestädes
torde nå en mäktighet af åtminstone 1500 fot, utgöra den understa afdelningen af den
på Spetsbergen så väldigt utbildade bergkalk-formationen.
Kalklagren vid Cap Fanshawe betäckas upptill af en hyperitbädd, som söderut
sänker sig ända ned till hafsytan och skiljer sålunda korall-lagren på Cap Fanshawe
från den söder om Lomme Bay och W ahlenbergs Bay vidtagande öfre afdelningen af
bergkalkformationen, hvilken bildar öfver 1500 fot mäktiga, nästan horisontela, ytterst
försteningsrika lager, bestående dels af grå kalk, dels af sandsten och flinta. Sand-
stenen är starkt kalkblandad samt torde företrädesvis tillhöra formationens nedra del.
Derpå tyckes kalken komma, samt slutligen mäktiga lager af flinta vexlande med mer
eller mindre kiselblandad kalk. Emedan bergsluttningarne öfverallt äro betäckta med
ett omätligt stenras, från hvilket endast här och der fast klyft träder fram i dagen, är
det dock ganska svårt att vid en hastig undersökning med säkerhet afgöra dessa skik-
ters lagringsförhållanden. Samma slag af försteningar, förnämligast stora och starkt
utbildade former tillhörande slägtena Spirifer, Productus och Terebratula, förekomma
för öfrigt uti alla dessa lager, hvilka, såsom den fullständiga geologiska öfverensstäm-
melsen emellan Lovéns och Angelins berg utvisar, i fordna dagar sträckt sig tvärsöfver
Finlopen Strait, ehuru de lösa kalklagren numera, der de ej varit skyddade af den
hårda hyperiten, blifvit grusade och bortsköljda.
Äfven ferestädes i Isfjorden förekomma lager, hvilka tillhöra öfre afdelningen af
"bergkalken, nemligen:
Östra stranden af Safe Haven: upprättstående, från norr till söder strykande lager
af kiselskiffer och hård kiselrik kalk, uppfyllda med skal af Productus, Spirifer m. m.
Södra kusten af hufvudfjorden, vester om Cap Staratschin och i det inre af Green
Harbour: starkt omkastade och veckade lager, hvilka enligt BLoMmsTRAND falla 50—60?
emot öster, samt tydligen äro en fortsättning af lagren vid Safe Haven.
Gips Hook emellan Sassen Bay och Klaas Billen Bay: alldeles horisontela, ymnigt
försteningsförande lager af en lös grå kalk med hvita perlbandlikt insprängda gipsbollar,
vexlande med lager af grå gips och hård kiselskiffer. Likartade lager träffas äfven på
norra kusten af Klaas Billen Bay, å ömse sidor om Skansviken. Lagren slutta här
svagt mot vester och öfverlagras först af hyperit och sedan af Saurie Hookens mäktiga
trias-bäddar.
14 A. E. NORDENSKIÖLD,
Då man från vester till öster åtföljer norra stranden af Bel Sound, börjande med
tredje bergspetsen vester om mynningen till van Mijens Bay, så möter man:
1) Upprättstående lager af en hvit sandsten, som är ytterst hård 'och saknar
hvarje spår till försteningar. Emellan dessa hvita, från norr till söder strykande sand-
stenslager möter man stundom föga breda lager af en mera mörkfärgad sandsten. Öster
om denna sandstensbildning, hvilken är ganska mäktig och upptager hela den yttersta af
de tre bergsspetsar, som ligga vester om Frithiofs glacier, träffar man först, såsom man
kan sluta af från fjellet nedrasade stenar, ett obetydligt lager af konglomerat och sedan:
2) En mycket hård och oren, såväl i friskt brott som sedan den blifvit af vatten
och atmosferilier anfrätt, grå kalk, här och der innehållande skal af Huomphalus, Pro-
ductus, stammar af Cyatophyllum, taggar af Echinoider, m. m. Nästan hela den mel-
lersta af de tre vester om glacieren liggande bergstopparna upptages af denna formation,
hvilken innehåller samma försteningar som lagren på Cap Fanshawe och de understa
försteningsförande lagren på norra stranden af Klaas Billen Bay.
3) och 4) Lager tillhörande öfre afdelmingen af bergkalk-formation, nemligen:
3) En lös, grå kalk, nästan helt och hållet bestående af vackra och väl bibehållna för-
steningar, förnämligast Brachyopoder, hvilka tillhöra samma arter som försteningarne från
Lovéns och Angelins berg i Straitet. Till följd af det betydliga fjellras, som här liksom
öfverallt på Spetsbergen betäcker den fasta klyften på de ej alldeles tvärbrant stupande
bergsidorna, var jag icke i tillfälle att iakttaga dessa, förmodligen ej synnerligen mäktiga
lager i anstående klyft, men väl träffade jag på stranden kantiga, från dessa lager här-
rörande kalkstycken, hvilka en strid, under snösmältningstiden vattenrik bäck tydligen
fört med sig från den ofvanliggande bergskammen. Tillsammans med denna lösa för-
steningsförande kalk träffas bitar af en egendomlig breccia, bestående af kantiga, med
ett grått bindemedel sammankittade stycken af en hvit kiselblandad kalk. Dessa i
breccian inneslutna kalkstycken äro alldeles skarpkantiga, mycket lösa och hafva full-
komligt utseende af krita. Möjligen har detta lager bildat sig samtidigt med den
hyperitmassa, som äfven vid Bel Sound mellanlagrar de sedimentära formationerna,
och som numera dels alldeles upptager en del af det mellersta berget vid fjordens
mynning, dels såsom ett svart horisontelt lager bildar sjelfva den öfversta kammen på
ett af de inre fjellen. Redan emellan de till 1 och 2 hörande lager ligga några föga
mäktiga bäddar af skiktad qvarts, hvilka, såvidt jag vid flygtig undersökning kunnat be-
döma, alldeles sakna försteningar, men först öster om kalklagren uppträda likväl dessa
qvartsmassor i något större mängd och bilda andra afdelningen i denna grupp, nemligen:
4) Mer eller mindre ren, skiktad, mörk kisel, med Productus, Spirifer m. m.
Dessa lager, utmärkta genom sin synnerliga rikedom på kisel, äro ytterst täta och
hårda, så att man endast med svårighet kan lösslå några exemplar af de vackra och
företrädesvis stora försteningar, man finner i dem. På den långa ö, som afstänger myn-
ningen till van Mijens Bay, kan man se en utmärkt vacker genomskärning af dessa oftast
upprättstående, men merändels, isynnerhet på öns östra sida, åt öster brant stupande samt
ungefär från norr till söder strykande qvarts-skikt. Man kan möjligen dela dessa lager
i två skilda afdelningar, nemligen a) en grå, genom vittring i luften gulbrun, ytterst
tät och svårt söndersplittrad kiselskiffer, hvilken i friskt brott visar sig alldeles homo-
gen, men då den en längre tid varit utsatt för atmosferiliernas inverkan, till följd af
SPETSBERGENS GR OLOGI. 15
inblandad kalk, erhåller ett skrofligt och taggigt utseende. b) En svart, i luften föga
vittrande kisel. Dessa begge afdelningar, af hvilka den förra upptager större delen af
ön, den sednare en smal kam å öns östra sida, äro dock i palacontologiskt hänseende
fullkomligt identiska.
5) Från norr till söder strykande, brant emot öster fallande sandsten, med
spår till växtaftryck och ofvan om den en något glimmerhaltig skiffer, äfvenledes
med spår till växtaftryck. Dessa sannolikt till triasformationen hörande lager upp-
taga bergen straxt vester om Frithiofs glacier, från hvilken ett ända till kolfjellet
fortsatt lågland vidtager, öfver hvilket glacieren numera frambrutit. Endast här och
der kunde man på detta lågland, straxt nedom och vester om glacieren, träffa an-
stående klyft, som visade att bergarten äfven här utgöres antingen af en svart skiffer
eller en grå samdstensartad massa, hvardera på några otydliga växtaftryck när alldeles
saknande försteningar. Lagren stryka från norr till söder och falla alldeles tvärbrant,
dels åt öster, dels åt vester. A ett ställe äro de till och med alldeles sadelformigt
sammanböjda. Vid stranden på östra sidan af glacieren störtade") ett litet, mycket sönder-
splittradt berg ned i hafvet, som, enligt hvad man af dess läge skulle förvänta, borde
bestå af samma sandsten. Detta var dock icke förhållandet; man träffade nemligen här
några från nordost till sydvest strykande och endast 12" emot nordvest fallande lager af
en mörk bituminös skiffer, med några få Pecten- och Östrea-artade försteningar. Lägre
ned på samma berg lågo lager af en mörk skiffer, med insprängda svarta, till en del speer-
kishaltiga körtlar, genom hvilkas vittring berget å ytan erhållit ett hvitaktigt utseende.
Dessa lager tillhöra sannolikt jura-formationen, ehuru de i dem funna försteningarna
varit alltför otydliga för att kunna med fullkomlig säkerhet identifieras med några
jJura-försteningar från Isfjorden.
I bottnen af Recherche Bay träffade RoBert, under den franska expeditionen
1838, äfvenledes lager af talkhaltig kalk, rika på försteningar, hvilka af honom hän-
fördes till bergkalken, men sedermera af v. KONINGK beskrefvos såsom tillhörande den
permiska formationen. De i franska expeditionens arbete förekommande afbildningar
(Atlas Géologique) tyckas dock, såvidt man af de dåliga figurerna kan döma, visa att
dessa försteningar äro identiska med försteningarne från Axels-öar, Isfjorden och Hin-
lopen Strait.
Slutligen fann BLoMsTRAND på sydvestra stranden af Kings Bay äfvenledes bergkalk-
försteningar, nemligen: a) vid det yttersta berget nära Qvad Hook, kalk med Euomphalus
och Cyathophyllum (Cap Fanshawe lager); b) i en liten klippa eller ett stort löst stenblock
emellan detta berg och stranden, kalksten med försteningar af samma slag som de,
hvilka förekomma på Axels-öar i Bel Sound.
Af hvad jag ofvanföre anfört, ser man att bergkalkformationen haft en ofantlig
utbredning på Spetsbergen, och att under denna tidsperiod förmodligen hela ögruppen
legat under hafvets yta. Några lemningar af landväxter eller stenkolsbäddar före-
komma nemligen icke i de aflagringar, som tillhöra denna grupp. Visserligen lemnar
ROBERT, som antager att Spetsbergens stenkolslager tillhöra kolperioden, några föga
tydliga afbildningar af en Lepidodendron och en Sigillaria från Bel Sound, men såsom
1) Numera är detta berg, eller rättare denna klippa betäckt af Frithiofs glacier.
16 'A. BE. NORDENSKIÖLD,
vi sedermera skola se måste dessa uppgifter bero på ett fullkomligt misstag, 1 det samt-
liga kolbäddar i dessa högnordiska trakter tillhöra en vida nyare tid af jordskorpans
daning. Från alla af oss besökta ställen, der bergkalk uppträder, hafva vi hem-
bragt en mängd försteningar, hvilka Professor ANGELIN åtagit sig att närmare under-
söka och beskrifva. De komma utan tvifvel att lemna ett vigtigt bidrag till bedömande
af polarfaunan under detta aflägsna geologiska tidskifte.
IV. Permiska formation.
Såsom ofvanföre nämndes tillhöra de af v. KONInGcK beskrifna försteningar, som af
RoBERT insamlades under expeditionen med »Recherche», icke, såsom v. KONINGK uppgifver
den permiska, utan bergkalkformationen. Deremot anger SALTER") att han i ett löst block,
som LAMONT funnit på Tusenöarne, igenkände verkliga permiska försteningar, nemligen:
Spirifer alatus, SCcHLOTH., en vanlig «Zechstein« petrefact, en liten Productus (V. KONINGKS
P. horridus) och en storbladig Stenophora. TLAMoNT förmodar att detta lösa stenblock
kommit från Giles land. Det tyckes dock vara mera sannolikt att det härrör från
någon närmare belägen fyndort, och att således permiska lager verkligen, ehuru 1 mindre
utbredning, förekomma på Spetsbergen.
V. Trias formation.
Denna formation är tydligast utbildad på den af mäktiga fjell upptagna land-
tunga, som skiljer Nordfjorden och Klaas Billen Bay ifrån hvarandra, och hvilken fer-
faldiga gånger varit besökt af de svenska expeditionerna, först af BLOMSTRAND 1861,
sedan tvenne särskilda gånger af DUNÉR, MALMGREN och mig 1864. Stället utgör äfven
en af de i geologiskt hänseende intressantaste punkter inom hela polarregionen.
På norra stranden af Klaas Billen Bay öfverlagras bergkalkformationens kalk-
och gipslager utaf en hyperitbädd, som ett stycke vester om Skansviken sänker sig
ned till hafsytan och längre vesterut betäckes af svart lerskiffer, här och der vexlande
med en i friskt brott grå, efter vittring gulaktig kalk. Lagren innehålla endast spar-
samt försteningar, hvilka visserligen äro illa utbildade, men dock vid första ögonkastet
visa, att man här har att göra med djurformer helt och hållet olika med de, som
träffas 1 flintlagren under hyperiten.
Strandklipporna vid Cap Thordsen visa en tydlig genomskärning af denna afdelnings
nedersta lager, och beger man sig från södra sidan af Cap Thordsen längre inåt landet
emot Rendalen, så har man först att gå öfver ett vidsträckt, mot Saurie Hook långsamt
uppstigande slättland, hvilket dels är öfverhöljdt af lösa hyperitblock, dels utgöres af
anstående, starkt söndersplittrade hyperitklippor. Ofvanom detta hyperitlager vidtager
åter först en svart lerskiffer och sedan en grå sandsten, i hvilken kolossala klotrunda
bollar af lerhaltig kalk finnas insprängda, och hvilken på norra sidan af Rendalen åter
öfverlagras af ett mindre hyperitband. Från de till triasformationen hörande lager,
som inneslutas emellan detta sistnämnda hyperitband och hyperitbandet som betäcker
bergkalken, hafva under Spetsbergsexpeditionerna 1861 och 1864 af BLOMsTRAND och
!) LAMONT. Seasons with the Sea-horses. Appendix.
SPETSBERGENS GEOLOGI. 17
mig en stor mingd försteningar blifvit insamlade, hvilka sedermera blifvit bestämda
och beskrifna af G. LINDSTRÖM, nemligen:
Nautilus Nordenskiöldi LiISpsTRÖM. Denna stora Nautilus-art förekommer ymnigt
innesluten i de kalkstensbollar, som träffas insprängda i skiffern och sandstenen vid
Saurie Hook på södra sidan af Rendalen.
Nautilus troehleaeformis LinpstrRömM. Endast ett exemplar har blifvit funnet, in-
sprängdt tillsammans med föregående art i ofvan anförda kalkstensbollar.
Cerutites Malmgren LinpsTRÖM. Insprängd i kalkstensbollarne vid Saurie Hook.
Ceratites Blomstrandi LispstRÖM. Träffades af BLOMSTRAND på den udde, som
från Middel') Hooken skjuter ut. i Isfjordens norra arm.
Ceratites lagqweatus LispDstTRÖM. Insprängd i kalkstensbollarne vid Saurie Hook.
Ammonites Gaytani Kriiest. Var. Kalkstensbollarne vid Saurie Hook.
Posidonia? Några skal af en art, som sannolikt höra till detta slägte, före-
komma i den hårdare bergarten vid Middel Hook i Isfjorden (BLOMSTRAND).
Halobia Lommeli Wissman. Ytterst allmän såväl vid Saurie Hook som vid
Middle Hook i Isfjorden. Dessutom förekommer denna art äfven vid Cap Lee.
Halobia Zittelt LiypstrRöm. Liksom H. Lommeli fylla oräkneliga massor af denna
art åtskilliga ända till 85” tjocka skifferlager vid Cap Thordsen. Ungarnes skal utgöra
ofta hela skifferns massa, och vid hastigt påseende kunde de lätt tagas för Entomostraceer.
Samma art träffas äfven i en finare skiffer vid Middle Hook i Isfjorden (BLoOMSsTRAND).
Monotis. En ej närmare bestämbar art, som närmar sig till M. Alberti 'Goldf.,
förekommer vid Middle Hook i Isfjorden (BLOMSTRAND).
Monotis filigera ILispstRÖM. ”Talrika, men ofullständiga exemplar förekomma i
skiffern vid Saurie Hook.
Ej fullt bestämbara former af Pecten, Lingula och Enerinus.
De intressantaste till denna formation hörande försteningar bilda dock de käkar,
ryggkotor, refben m. m. af vertebrerade djur, som under 1864 års expedition påträf-
fades af mig 1 synnerhet vid Saurie Hook. Dessa ben förekomma insprängda i den
gråa skiffer och bruna koprolit-haltiga kalksten, som bildar det öfversta lagret af ber-
get. Man träffar dem dels i anstående klyft, dels i lösa stycken bland bergraset. I
sednare fallet äro benbitarna ofta genom luftens inverkan delvis förvandlade till turkos
eller åtminstone blåfärgade. Benen hafva tillhört flera olika djurformer, bland hvilka
man kan urskilja lemningar af en eller flera fiskarter och en Ichtyosaurus.
Hela östra sidan af Storfjorden upptages af nästan fullkomligt horisontela lager,
för det mesta bestående af grå, föga fossilförande sandsten eller svart lerskiffer. Dessa
lager begränsas af tvenne hyperitbäddar, af hvilka den undre, som på otaliga ställen
af kusten alltifrån Tusenöarne ända till Edlundsberg är blottad, föga höjer sig öfver
hafvets yta, den öfre åter bildar ett jemntjockt, tvärbrant lager nära kanten af bergs-
platån. Högre upp möter man åter sandsten, till yttre utseendet alldeles lik det under-
liggande sandstenslagret. Att döma af de få försteningar, som träffats vid Whales
1) Jag har bibehållit detta af BLoMSTRAND begagnade namn för det berg eller rättare den bergsplatå, som är
belägen norr om den stora däld (Rendalen), hvilken genomskär halfön som skiljer Nordfjorden från Klaas
Billen Bay. Berget söder om dälden är betecknadt med namnet Saurie Hook.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 7. 3
18 A. E. NORDENSKIÖLD,
Point och Cap Lee, bland hvilka särskildt förtjena omnämnas några på sistnämnda
ställe funna exemplar af Halobia Lommeli, och en Saurie-knota alldeles lik motsva-
rande försteningar från Saurie Hook, tillhöra samtliga dessa, ända till 1200 fot mäktiga,
men för det mesta nästan fossilfria bäddar, Astormnationgns
Under de engelska expeditionerna, för att upptäcka Nordvest-passagen, fann Sir
Epw. BELCHER 1 en lös sten på Exmouth Island belägen vid 779 12 N. B. och 969 L.
vester om Greenwich ben af en Saurie-art, hvilka, såvidt man kan döma af de i BELCHERS
resa gifna afbildningar, hafva utomordentlig likhet med åtskilliga vid Saurie Hook funna
benstycken. Jag förmodar med anledning häraf, att benlemningarna från Exmouth.
Island, hvilka icke voro åtföljda af några andra bestämbara fossilier, tillhöra samma
formation som de Saurie förande lagren på Spetsbergen, och ej juran, såsom man
hittills antagit. ”Triasbildningen synes således hafva en betydlig utbredning, ej allenast
å Spetsbergen, utan äfven inom hela polarregionen.
VIL. Juraformation.
Följer man från vester till öster Isfjordens södra strand, så möter man först, ett
stycke öster om fjordmynningen, qvartsit med Brachyopoder tillhörande bergkalkforma-
tionen, derpå starkt uppresta och veckade lager af lerskiffer, grå lerblandad kalk och
samdsten, hvilka innehålla en eller annan förstening tillhörande juraformationen. Ler-
skiffern är ferestädes uppfylld med kulformiga konkretioner, ofta af mer än en aln i
genomskärning. På östra sidan om Green Harbour blifva dessa lager fullkomligt horisontela
och fortsättas på detta sätt utan afbrott ända till Sassen Bay. Närmast hafsytan träffar
man sålunda skålformigt afsöndrade lager af svart lerskiffer, som vexla antingen med
lager af grå kalk, ofta perlbandlikt afsöndrad, 1 runda kalkhaltiga bollar, eller hård
sandsten. I dessa lager träffas sparsamt försteningar, merändels Aalet någon gång
äfven aftryck af illa bibehållna Cephalopoder. Längs med stranden gmteln Advent
och Sassen Bay ligga ofantliga klippblock strödda i hafvet, bestående af ett hårdt grof-
kornigt konglomerat, som tydligen nedrullat från ett tvärbrant utskjutande lager nära
bergskammens spets. Detta konglomeratlager tyckes skilja underliggande juralager från
ofvanliggande tertiära bildningar och är sannolikt samtidigt med konglomeratlagren vid
Middle Hook i Bel Sound.
På vestra kusten af Storfjorden träffar man vid Agardhs berg lager tillhörande
juraformationen och förande ymnigt försteningar, hvilka dock äfven härstädes äro
ganska illa bibehållna. Basen af detta 1500 fot höga, pyramidformiga berg upptages
af en vidsträckt platå, som med en tvärbrant strandafsats höjer sig 30 a 50 fot öfver
hafvets yta. Denna platå var vid vårt besök fullkomligt snöfri och torr samt alldeles
regelbundet, jemnt och vackert stenlagd, med små runda stenbollar af 1—1 tums dia-
meter, hvilka vanligen bildat sig kring en -Belemnit-bit eller något fragment af en till
juraformationen hörande snäcka. Belemniten eller snäckan har sedermera ofta blifvit
bortfrätt, så att ett koniskt eller spiralformigt hål uppstått på ena sidan af den eljest
klotrunda bollen. Ofvanom denna märkvärdiga platå träffar man vid foten af det egent-
liga fjellet ett mäktigt lager af en lös, svart, svafvelkishaltig lerskiffer, som innehåller
ymnigt Belemniter och några få Bivalver, af hvilka exemplar dock icke kunde erhållas, till följd
af skifferns lösa och anfrätta beskaffenhet. Denna kishaltiga skiffer öfverenstämmer till
SPETSBERGENS GROLOGI. 1)
yttre utseendet fullkomligt med skiffern i den nu mera af is betäckta grafkullen på norra
stranden af v. Mijens Bay. Längre upp på Agardhs berg möter man först ett föga miäk-
tigt, ymnigt försteningsförande lager af grå ler- och jernhaltig kalk, hvilket redan på
afstånd är lätt igenkänneligt på den röda färg detta lager antar genom luftens inver-
kan; och sedan ett till bergets topp gående lager af hård sandsten, innehållande endast
ytterst få, föga väl bibehållna försteningar. Närmare toppen är sandstenslagret afbrutet
af ett obetydligt hyperitband. a
Redan 1837 hembragte LovÉn åtskilliga försteningar från Cap Staratshin, vester
om Green Harbour i Isfjorden, af hvilka det visade sig, att lager tillhörande jurafor-
mationen förekomma i dessa högnordiska trakter. Dylika försteningar insamlades ytter-
ligare under 1858 års expedition af mig ifrån lagren vid Green Harbour och Advent
Bay, under 1861 års expedition från Green Harbour och Advent Bay af BLOMSTRAND,
och 1864 af mig i synnerhet från kuststräckan emellan Kol och Advent Bay, från
stranden af Sassen Bay (ungefär + mil N.V. om Hyperithatten) och från Agardhs Berg.
Försteningarna i dessa lager äro i allmänhet sällsynta och illa bibehållna, så att endast
en del af de funna arterna kunnat närmare bestämmas. Dessa hafva blifvit beskrifna
och aftecknade af G. LInDsTRÖM, efter hvars i Akademiens Handlingar offentliggjorda
afhandling jag går att meddela en förteckning öfver de vigtigaste af oss funna arter.
Ichtyodorylithes. Atskilliga mer eller mindre otydliga fisklemningar hafva blifvit
funna i sandstenen från Advent Bay och Sassen Bay. Bland dessa förtjenar ett Ichtyo-
dorylith-aftryck att omnämnas, som af BLOMSTRAND påträffades i den hårda sandstenen
vid Advent Bay.
Serpula. En mängd vid Advent Bay och Sassen Bay funna, brutna oregelbundna
kalkrör torde tillhöra detta slägte. ;
Ammonites triplicatus Sow. Aftryck af denna art blefvo funna vid Sassen Bay,
ymnigt insprängda i en svart, genom inblandning af vittrande kis, ytterst spröd skiffer.
Andra ej bestämbara Ammonit-fragmenter tillhörande Falciferernas grupp blefvo hem-
förda från Advent Bay och från Cap Agardh, hvarest man träffade dem insprängda i
några af de runda sandstensbollarna vid foten af berget.
Belemmites af gruppen Arcuati, Green Harbour (LovEnN) insprängd i kalk, och Cap
Agardh. På det sednare stället förekomma Belemmiterna ymnigt insprängda i den
svarta skiffern, som upptager undre delen af fjellet, men alla exemplar äro ytterst
anfrätta af de svafvelsyrade salter, som bilda sig vid vittringen af den i skiffern inne-
slutna speerkisen.
Dentalium. Tydliga lemningar af arter tillhörande detta slägte förekomma vid
Advent Bay och Cap Agardh. Möjligen tillhöra de Dentalium Moreanum d'Orb.
Panopaea. På vestra stranden af Advent Bay träffade BLOMSTRAND en stenkärna,
hvilken möjligen tillhör Panopaea peregrina d'Orb.
Tellina. Aftryck af ett vid östra stranden af Advent Bay funnet vensterskal lik-
nar Tellina Zeta Qvenst.
Cytherea. En stenkärna, funnen af LOovÉnN i klipporna vid Ryssstugan öster om
Green Harbour, tillhör möjligen detta slägte.
Cyprina inconspicua LINDSTRÖM. Snarlik Cyprina Syrolla från Petschora. Före-
kommer ymnigt vid Cap Agardh och Sassen Bay.
20 A. E. NORDENSKIÖLD,
Cardiwwm concinnum v. Buck. Advent Bay (BLoMSTRAND) och toppen af Cap Agardh.
Solenomya Torelli LinNpström. Endast funnen vid Advent Bay af BLoOMSTRAND.
Nucula. Aftryck af ett vensterskal från Advent Bay kommer nära Nucula Ham-
meri DEFR.
Leda unda Keys. Allmän vid Advent Bay.
Inoceramus? revelatus Keys. Temmeligen allmän vid Cap Staratschin och Ad-
vent Bay. ;
Ancella Mosquensis v. BucE. Var. Cap Staratschin (LovÉEn), Sassen Bay och Cap
Agardh. I sandstenen från Advent Bay fann BLOMSTRAND dessutom talrika aftryck af
en annan till detta slägte hörande, förmodligen ny art.
Pecten Demissus Bran. Allmän i lagren vid Advent Bay och emellan Advent
Bay och Kol Bay.
Pecten validus LINDSTRÖM. Ytterst allmän i den jernhaltiga kalken vid Agardhs berg.
Opluura Gumeeli LispstrRöm. Östra stranden af Advent Bay (BLoOMSTRAND).
Utom ofvan uppräknade försteningar träffar man i de hembragta profven skal af
åtminstone 15 arter Bivalver, förmodligen tillhörande slägtena Arca, Nucula, Avicula,
m. m. Gasteropoder saknas deremot nästan helt och hållet, så att endast skal, frag-
menter och ofullständiga kärnor blifvit påträffade. Några få otydliga och obestämbara
algartade vextaftryck förekomma äfven i de försteningsförande juralagren. De breda
alglika former, hvilka bilda ett svart anflog på en sandsten från Green Harbour, höra
likväl icke till denna afdelning. Alldeles likartade aftryck förekomma nemligen vid
Kolfjellet i Bel Sound och Kolöarne 1 Isfjorden i en sandsten, som öfverlagrar åtskil-
liga otvifvelaktigt tertiära bäddar. ;
Sjelfva jura-aflagringarne kunna, både med afseende på deras läge och de för-
steningar de föra, delas 1 tvenne grupper, nemligen:
1:o. En äldre afdelning, hvars skikter ofta äro rubbade från horisontela läget. —
De under hyperitbandet belägna lagren vid Agardhs berg, juralagren från vestra stran-
den af Sassen Bay och Cap Staratshin (Rysstugan).
2:o. En yngre afdelning, hvars skikter ligga fullkomligt horisontela. — Lagren från
östra stranden af Green Harbour till mynningen af Sassen Bay, och förmodligen äfven
ofvan om hyperitbandet på Cap Agardh.
Följande tabell, i hvilken en arts förekomst betecknas med ett kors, visar de vig-
tigaste försteningarnas fördelning emellan dessa afdelningar:
Belem- Ancella Cyprina Ammoni- Inocera-
-. mosquen-| incon- ltes tripli-| mus re-
nites. : 5
sis. spicua. | catus. | velatus.
(APS AbS ar se EEE Er — +?) +
SASSen, BAY, Ho sw oe ooo) = + + -—
(ÖRY ON NEP hea lera 1ö ER sars AE + ed
AGNent Beyd sc bloss vo = RN TA | +
Af de sex eller sju arter, som förkomma i juran vid Advent Bay, är således
endast en enda gemensam med de försteningar, som förekomma på de öfriga ställena.
SPETSBERGENS GEOLOGI. 21
Med afseende på Spetsbergs-jurans ställning inom den stora juraperioden utre-
der LiInpstTRÖM, att dessa högnordiska lager mest öfverensstämma med juralagren vid
Petschora och de två öfra etagerna vid Moskva, men att deremot endast ett par vest-
europeiska arter blifvit funna på Spetsbergen.
VII. Hyperit.
Juran är den yngsta formation på Spetsbergen, i hvilken man träffar hyperit-
band '), och det kan derföre vara på sin plats att här, innan vi gå till beskrifning af
Spetsbergens tertiära aflagringar, med några ord omnämna denna bergart, som med så
oerhörda massor träffas ferestädes 1 polartrakten och öfverallt, der den förekommer,
gifver åt landskapet en högst egendomlig prägel. Hyperiten har nästan öfverallt fullkom-
ligt samma yttre utseende, så att man omöjligt kan på yttre utseendet skilja, om ett stycke
är ifrån de under graniten liggande bäddarna 1 Brandewijne Bay eller från juralagren
vid Cap Agardh. Den bildar en jemn och temmeligen finkornig, svartbrun blandning
af grågrön labrador, hypersthen och titanjern. Strukturen är öfverallt, der den för
basalten egendomliga pelarformiga afsöndringen ej förekommer, massformig, så att berg-
arten icke låter företrädesvis klyfva sig i någon riktning och i allmänhet är ytterst seg
och svår att sönderslå. Genom atmossferiliernas inflytande antager hyperiten ett rost-
brunt utseende, hvarigenom man redan på långt håll kan igenkänna de hyperitband,
som med lodrätt afskärning genomdraga de sedimentära lagren. Om man undantager
kristaller af granat och kalkspat, som stundom utkristalliserat i någon klyfta eller
springa, saknas alla främmande inblandningar fullständigt. Särskildt är detta fallet med
de mineralier — olivin och zeolit — hvilka karakterisera den egentliga basalten.
Om man undantager några obetydliga gångar af en plutonisk bergart, som före-
kommer vid södra udden af Parrys ö och hvilken är närbeslägtad, men icke fullt iden-
tisk med Spetsbergs-hyperiten, så träffar man icke hyperit hvarken på norra kusten af
Nordostlandet eller på de mera norrut belägna ögrupperna, men redan Depot-udden i
Bramdewijne Bay utgöres af en mäktig hyperitbädd, hvilken på stranden norr om näset
öfverlagras af granitgneis. Söderut fortsättes denna hyperitbädd till Cap Hansteen
och den något sydligare belägna Lågön, hvarest man finner marken flerestädes liksom
stenlagd med jemnstora, sexsidiga, vid hvarandra ytterst noggrannt hopfogade stenflisor,
hvilka tillhöra öfversta hällen af ett i vertikala sexsidiga prismer söndersplittradt hype-
ritberg. Förmodligen är det äfven samma hyperitbädd, som bildar grafkullen vid
Aeoli kors i Sorge Bay och kanske en utgrening af densamma, som genomdrager lag-
ren vid Hecla Hook.
Först söder om Hecla Hook når dock hyperitbildningen sin fulla utveckling. De
svarta bergmassor, som ungefär midt emellan Cap Foster och Is-Cap afbryta den på
N.W. stranden af Straitet rådande betydliga glacieren, äfvensom några berg i det inre
af landet, emellan Sorge Bay och Lomme Bay, bestå, att döma af bergens yttre utse-
1) Ett föga mäktigt hyperitband mellanlagrar äfven de sedimentära skikterna vid Middle Hook i Bel Sound.
Sannolikt tillhöra de derstädes förekommande konglomerat-bäddarne antingen öfversta afdelningen af juran
eller undre afdelningen af miocenformation, och i sednare fallet skulle således hyperit hafva bildat sig
till och med under den tertiära perioden.
22 A. E. NORDENSKIÖLD,
ende, af hyperit, och på Straitets östra sida skiljer den, efter den rådande bergarten
benämnda Hyperit-ön, Ryssöarnas ödsliga kalkformation från de söder om Wahlenbergs
Bay vidtagande försteningsförande lagren. Vidare öfverlagrar en hyperitbädd ej alle-
nast ryssökalken vid Cap Fanshawe utan äfven de äldsta bergkalklagren (Cap Fanshawe-
lagren), men sänker sig sedan ned till hafsytan och bildar Fosters-öarne i midten
af Straitet äfven som tvenne ganska mäktiga fjell på dess vestra kust, nemligen Duym
Point och Alk-fjellet. Samma emellan de äldre och yngre bergkalklagren frambrutna
hyperitbädd bildar i Isfjorden basen af Gips Hook, men uppträder endast ytterst under-
ordnadt på norra kusten af Bel Sound. Ofvan om denna bädd vidtager den egentliga,
genom tallösa försteningar utmärkta bergkalkformationen, som i fullkomligt horisontela
lager framträder. på ömse sidor om Straitet. Öfre delen af dessa sedimentära lager
är mellanlagrad af en ny hyperitbädd, hvilken miltals framgår emellan de skiktade kalk-
och kisellagren utan att det minsta rubba dem i deras läge och utan att på ett enda
ställe utgrena sig genom tvärgångar, som genomskära skikterna. Denna hyperitbädd
sänker sig i södra delen af Strait ned till hafsytan samt bildar Svarta Bergen på
Nordostlandet, Syd Waijgats-öarne och förmodligen flera af de längre söderut på Strai-
tets sydvestra strand befintliga berg.
På norra kusten af Storfjorden har detta hyperitlager redan sänkt sig till hafs-
ytan och fortgår sedan utan någon vidare nivå-förändring ända till Tusen-öarne, d. v. s.
inemot 20 svenska mil. Den bildar basen för samtliga fjellen på Storfjordens norra
och östra kust och öfverlagras af lika horisontela sandstenslager tillhörande trias-for-
mation, hvilka åter 1 sin tur betäckas af ett 30—70 fot mäktigt hyperitband, som bil-
dar ett ytterst regelmässigt horisontelt lager vid öfra delen af de fjell, som upptaga
östra sidan af Storfjorden, från Edlunds berg ända till Whales Point. Ett nytt lika
regelmässigt lager af hyperit mellanlagrar slutligen de sandstensbäddar, som vid Cap
Agardh föra jura-försteningar. Men deremot förekomma inga hyperitband 1 de ter-
tiära aflagringarne emellan Isfjorden och Bel Sound.
På Spetsbergen vexla således hyperitlagren, såsom jag ofta med flit benämnt
dem, så regelmässigt med rent sedimentära försteningsförande bergarter, utan att det
ringaste hafva rubbat dem i deras läge, utan att, så vidt jag kunnat finna, märkbart
hafva förändrat dessas utseende och utan att det ringaste utgrena sig i några tvär-
gångar, att man svårligen kan antaga, att Spetsbergs-hyperiten skulle vara af rent
eruptiv eller plutonisk natur, d. v. s. att den alltid i glödande smältform frambrutit från
jordens inre, och att således ofvan anförda lager skulle utgöra verkliga gångar, som skulle
uppfyllt en horisontel remna af flera 100:de qvadratmils areal. Hyperitbanden, som
ligga emellan -de försteningsförande lagren, tyckas nvig tydligen utgöra aflagringar af vul-
kanisk aska eller af sand, som under tidernas längd bakat sig tillsammans, härdnat och
metamorfoserats till den jemnkorniga vattenfria bergart, som vi nu benämna hyperit"). En
1) Dylika sandlager bildas för det närvarande på hafsbottnen vid foten af många hyperitberg t. ex. vid Låg-
ön, och i en aflägsen framtid torde äfven dessa gifva upphof till ”plutoniska” bäddar, hvilka naturligtvis
alldeles regelmessigt mellanlagra de lerskiffrar och sandstenar, som uppkommit genom tillhårdnande af nuti-
dens ler- och sandlager. För denna åsigt, att hyperit dels är eruptiv dels utgöres af tillhårdnade sand-
lager, talar isynnerhet den omständigheten, att ingen enda tydlig tvärgång kunnat af oss upptäckas i några
formationer, som äro yngre än Hecla Hook lagren, då deremot ganska vackra tvärgångar förekomma i
granitgneisen vid Depot Point och i Hecla Hook lagren vid Cap Hansteen.
SPETSBERGENS GROLOGI. 23
del af materialet till de ofantliga försteningsförande flintlager, som så ymnigt träffas
inom bergkalkformation, skulle kunna hafva ett likartadt ursprung. Hyperitbädden,
som på norra stranden af Bramdewijne Bay ligger under gramitgneisen, äfvensom
hyperitbergen i Straitet torde deremot vara rent eruptiva. |
Hyperiten är ofta sönderklufven i vertikala fyr- eller sexsidiga pelare. Någon
tillfredsställande förklaring har hittills icke blifvit gifven på denna märkliga, i synnerhet
för basalten egendomliga struktur, hvilken af åtskilliga geologer betraktats såsom ett
konkretions-fenomen, eller såsom en slags kristallisation af hela bergmassan. Örsa-
ken härtill är dock alldeles enkel, nära till hands liggande, och företeelsen, ehuru i
mindre skala, ganska allmän. Går man en varm sommardag öfver en förut fuktig, nu
mera på ytan torkad lerbädd, så skall man finna lerans yta söndersprungen i alldeles
regelmässiga, oftast sexsidiga figurer. Detsamma kan man äfven märka på de vatten-
dränkta grusbäddar, som på Spetsbergen upptaga låglandet vid fjellens fot. Under för-
sommaren äro dessa så samka, att man, då man går öfver dem, sjunker ned ända till
knäna i ett vattendränkt kantigt stengrus, men emot hösten torka de ofta fullständigt,
och härvid uppstår springor på ytan, hvilka bilda reguliera sexsidiga figurer.
Då ler- eller grusbädden torkar eller den plutoniska bergarten afsvalnar, samman-
draga de sig småningom. Sprickor måste derföre uppstå, och det är tydligt, att vid deras
bildning följande tvenne vilkor måste uppfyllas. 1:o. Måste klyfningen ske så att mot-
ståndet emot densamma är så litet som möjligt. 2:o. Få enskilda partiklar ej genom
söndersprängningen förflyttas så mycket, att det öfre sammandragna lagret lossnar ifrån
det undre ännu ej sammandragna. Det sednare vilkoret är en nödvändig följd deraf, att
sammandragningen försiggår långsamt och oupphörligt fortplantar sig till massans inre”).
Försöker man att på grund af ofvan anförda tvenne vilkor lösa problemet på mathe-
matisk väg, så skall man finna, att de ytor, efter hvilka en bergmassa klyfver sig, då den
till följd af afsvalning, metamorfosering eller dylikt sammandrages, måste utgöras af plana
ytor, hvilka skära hvarandra så att regelmässiga sexsidiga pelare uppstå”), och äro
vinkelräta emot den yta der temperaturen är konstant, eller parallela med den riktning,
i hvilken sammandragningen fortplantas. Den för basalten egendomliga pelarformiga
strukturen är sålunda en enkel följd af den stelnande massans sammandragning vid afsval-
ningen, och af nödvändigheten, att massan dervid skall springa sönder efter de ytor der mot-
ständet är ett minimum; den har deremot intet gemensamt med konkretions- eller kristallisa-
tions-fenomenen, ehuru basaltpelarnes reguliära, af plana ytor begränsade form gifver
dem en viss likhet med kristall-prismer.
VIII. Miocenformation.
Öster om grafkullen vid (eller nu mera rättare under) Frithiofs glacier i Bel Sound
vidtager ett vidsträckt lågland betäckt af lösa grusbäddar, hvilka hindrade mig att
1) De tvärspringor, som ofta afskära basaitpelarne, bero tydligen på en plötslig förändring i afsvalningens
kontinuerliga fortgång, föranledd t. ex. derigenom, att vatten nedträngt i den ännu ej fullkomligt afsvalnade
bergmassans klyftor och springor.
?) Professor LINDELÖF, ifrån Helsingfors, har meddelat mig ett indirekt bevis på detta för geologien så intres-
santa problem. En fullständig lösning skulle sannolikt visa, att de reguliära tre- och fyrsidiga pelarne mot-
svara relativa minima, de sexsidiga pelarne deremot ett absolut minimum.
24 A. E. NORDENSKIÖLD,
direkte undersöka de bergarter, som omedelbart hvila på juralagren vid grafkullen.
Men förmodligen skulle man här hafva mött en fortsättning af de lager, som ännu
upptaga Middel Hook i Bel Sound. Detta höga berg stupar alldeles tvärbrant ned
emot stranden, så att man redan på långt håll kan urskilja dess lagerformiga struktur,
och vid närmare undersökning finner man, att det består af vexlande parallela lager
af qvartsit, kalksten, sandsten, konglomerat och bhyperit. Lagren stryka från nordost
till sydvest och falla 14” till 17” emot sydost. Konglomeratet håller något kolsyrad kalk
och består af afrundade qvartsit- och flintbollar, hårdt sammankittade af ett brunt, för
det mesta af kisel bestående bindemedel. De föga mäktiga lagren af hyperit ligga
alldeles uniformt lagrade emellan de öfriga skikterna, uti hvilka några spår till förste-
ningar ej träffas.
Dessa mäktiga lager äro tydligen, såsom de grofkorniga konglomeraten utvisa,
ganska lokala bildningar, hvilkas ålder man icke med säkerhet kan bestämma, då de ej
innehålla försteningar. Sannolikt äro de samtidiga med konglomerat-lagren emellan
Advent och Sassen Bay i Isfjorden, och utgöra understa afdelningen i den: mäktiga
tertiär-bildning, som österut i fullkomligt horisontela lager upptager de 1000 till 1500
fot höga fjellen på stranden af v. Mijens Bay i Bel Sound. Vid Kolfjellet ser man en
vacker genomskärning af dessa lager, nemligen:
a) En svart, lätt söndersplittrad skiffer, å en del ställen innehållande bollar af
speerkis, eller af kalk med en obetydlig kärna af kis. Dessa lager, 1 hvilka man någon
gång finner temligen tydliga växtaftryck, stryka från norr till söder och luta svagt emot
öster, samt upptaga i synnerhet bergets, genom ett lågland från det egentliga fjellet
skilda bas. Man kan se en vacker genomskärning af dem vid den tvära, några
famnar höga afsats, hvarmed detta långsamt sluttande land slutar emot hafvet. Emellan
den svarta skiffern- träffar man ofta obetydliga lager af en mer eller mindre tät, grå
sandsten, och ju mera man nalkas den svarta skifferns öfre gräns, dess mera tilltaga
dessa lager i antal, så att formationen alldeles småningom öfvergår till:
| b) Gråhvit sandsten. Man kan kanske skilja två något olika afdelningar af denna
sandsten, nemligen: 1) Den sandstensbildning, som upptager den nedra delen af det
egentliga Kolfjellet. Dessa lager utmärka sig genom en större täthet och derigenom
att emellan dem ofta ligga lager såväl af skiffer, som af konglomerat, och af en grof,
hård sandsten, uppfylld med fucuslika aftryck, hvilka äro ända till + aln breda. Det
kollager, af hvilket stora stycken träffas bland stenraset 500 fot öfver hafsytan, hörer
utan tvifvel äfven hit. 2) En lös, grå sandsten, med fina insprängda talkfjäll och
talrika, ehuru föga tydliga, små växtaftryck. Dessa lager, hvilka upptaga den öfra
delen af Kolfjellet och ett mera åt öster, i det inre af bugten beläget mindre fjell,
ligga nästan horisontela, med en mycket svag lutning emot nord eller nordost.
Alldeles samma lager träffar man vid Sundevalls berg och vid bergen i det inre
af van Keulens Bay. Man söker förgäfves i dessa vackra sandstens- och skifferlager
efter några andra försteningar än ofvannämnde växtaftryck, hvilka dock tydligen bevisa,
att lagren måste tillhöra tertiär-formation.
Ännu mäktigare är den tertiära formationen utbildad i Isfjorden. Ofvanom de
horisontela jura lagren möter man lager af skiffer och sandsten, hvilka här och der
1
SPRTSBERGENS GROLOGI. 25
vexla med föga mäktiga kollager och icke innehålla några andra djur- eller växtlem-
ningar än ett eller annat dikotyledont löfblad eller stora, men föga tydliga alo-
lika aftryck. Dessa tertiära lager hvila på de vid bergens fot förekommande jura-
lagren, med hvilka de hafva en stor yttre likhet, samt upptaga hela öfre delen af den
höga fjellsträckningen emellan Green Harbour och Sassen Bay, möjligen skiljda ifrån
juran af de redan förut omnämnda hårda konglomerat-lager, som på en höjd af
500—800 fot öfver hafsytan, emellan Advent och Sassen Bay, bilda en lodrät afsats i
fjellraset. Äfven lågnäsen på Isfjordens norra strand äro upptagna af en tertiär sand-
sten med små kolbäddar och otydliga vextaftryck, och förmodligen tillhöra äfven åtskil-
liga af de vertikala lagren från vestra stranden af Green Harbour samma tidsperiod.
BLOMSTRAND jlakttog tertiära lager ungefär på midten af södra stranden i Kings
Bay. Lagringsföljden på detta ställe har jag sökt utreda dels med ledning af BLom-
STRANDS beskrifning och de af honom hembragta stenprofver, dels på grund af en jem-
förelse med motsvarande mindre omkastade laGen på andra ställen af Spetsbergen.
De tertiära bäddarne i Kings Bay ') äro nemligen, såsom en vid kartan fogad profil
utvisar, så starkt veckade och omkastade, att de skenbart underlagra åtskilliga äldre
skikter, som träffas på vestra delen af fjordens södra strand”), hvarest man möter:
1. Kiselskiffer af fullkomligt samma slag som Hecla Hook lagren i Cross Bay,
och sannolikt upptagande hösfjellen 1 det inre a landet.
2. En närmast stranden 1 fjordens öfra del anstående, hvitgul, till ytterlig grad
splittrad kalk, vexlande med ända till 20 fot mäktiga bäddar af qvartsit.
3. Tydligen skiktade kalklager, som, med en strykning af omkring 30” W., upp-
taga det längst utåt uppstigande, höga kalkfjellet. Såsom försteningarna utvisa, tillhöra
dessa lager understa afdelningen af bergkalkformationen (Cap Fanshawe-lagren).
4. En grågrön efter vittring gul sandsten, som synes upptaga större delen af det +
mil breda låglandet och tvenne genom glacieren åtskiljda fjell i närheten af Kolhamnen.
1) Jemför BLOMSTRANDS afhandling s. 24.
2) Medan de till bergkalkformationen hörande lager, hvilka i Hinlopen Strait vexla med bäddar af hyperit, ligga
fullkomligt horisontela, äro deremot de tertiära lagren i Kings Bay alldeles uppresta, oaktadt någon eruptiv
bergart icke förekommer i grannskapet. Veckningen måste således här hafva en annan orsak, och jag tror att
man öfver hufvud taget tillskrifvit de eruptiva massorna en för stor andel i den omkastning och rubbning,
som öfverallt iakttages i jordskorpans lager. Liksom fallet är med otaliga andra geologiska företeelser, så
synes mig äfven denna mindre bero på några våldsamma omkastningar än på en knappast märkbar,
men idkeligen och ständigt verkande kraft. Den öfra delen af jordskorpan är naturligtvis underkastad peri-
odiska temperatur-variationer, hvilka t. ex. vid Stockholm på ett djup af 70 till 80 fot stiga till 0,019. I
fall jordskorpan vore fullkomligt sammanhängande, och i fall den genom dessa temperatur-variationer betingade
volumförändringen icke öfverstege bergartens elasticitets gräns, så skulle de icke utöfva något inflytande i
geologiskt hänseende. Men då alla berg äro mer eller mindre genomdragna af springor och klyftor, så
måste dessa vid lägre temperatur vidga sig, för att, då temperaturen ökas, åter sluta sig tillsammans, och
ifall, såsom ofta torde vara fallet, springorna förut blifvit fyllda antingen med kemiska eller mekaniska sedi-
menter, så måste ett starkt sidotryck uppstå, hvilket ovilkorligen måste hafva till följd en obetydlig för-
skjutning af lagren. När man betänker, att denna kraft år från år verkar åt samma håll, och att förskjut-
ning för en sträcka af flera tiotal mil kan koncentrera sig på ett enda ställe der motståndet är svagast,
så bör det i sanning icke förvåna, att man så ofta finner till och med de nyaste bildningarne starkt om-
kastade, medan äldre formationer i grannskapet äro fullkomligt horisontela.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 7. 4
[NS
[or
A. E. NORDENSKIÖLD,
Emellan dessa skikter finner man lager af en blå lerskiffer med fisklemningar, och
högre upp sandsten med Platanusblad och trenne kolbäddar liksom invikna, så att en
del lager blifvit fullkomligt omkastade och skenbart öfverlagra yngre bäddar. Hufvud-
flötsen är åtminstone på en del ställen mycket mäktig (på ett ställe ända till 8 fot),
blottad eller nära i dagen på en sträcka af minst en + mil, med mer eller mindre lod-
rät stupning. Då härtill kommer, att den endast genom ett långsamt sluttande låg-
land af ett par tusen alnars bredd skiljes från stranden af en bland Spetsbergens bästa
hamnar, så torde den helt säkert i en framtid kunna blifva af vigt åtminstone för
de polarexpeditioner, som välja Spetsbergen till utgångspunkt för sina sträfvanden
mot norden.
Såsom man af ofvanstående ser, bildar den tertiära formationen flerestädes mer
än tusen fot mäktiga lager af lerskiffer och sandsten, och man ägde skäl att vänta, att
i dem åtminstone någonstädes finna skal af snäckor, m. m. Detta är dock icke för-
hållandet. Spetsbergens tertiära bildning utmärker sig tvärtom genom en fullkomlig
brist på djurlemningar, kanske dock med undantag af den möjligtvis hithörande ler-
skiffern från Kings Bay, i hvilken BLOMSTRAND påträffade fiskfjäll.
Äfven vextlemningarne äro ytterst sällsynta och illa bibehållna, så att vi endast
lyckats insamla ett ganska ringa antal någorlunda väl bibehållna aftryck, hvilka
för OswaLrp HeErrs skarpa blick visat sig tillhöra 16 skilda arter. Han meddelar om
dem följande ').
”De fossila växter, som blifvit mig till undersökning öfverlemnade, voro insamlade
på trenne ställen, nemligen i Kings Bay (78 56 N. Br.), i Isfjorden vid Green Harbour
(78') och på Kolfjellet i Bel Sound (77" 50). De ligga inneslutna i en hård, temligen
grofkorning sandsten, hvilken är ganska ogynnsam för erhållandet af vackra växtaftryck,
och detta så mycket mer, som den splittrar sig särdeles oregelmässigt. På de flesta
stufferna är bladsubstansen ännu för handen och bildar ett mörkt, stundom svart, tunnt
öfverdrag på stenen; på andra är densamma alldeles försvunnen och blott bladnerverna
visa sig såsom aftryck i stenmassan. Till följd af de till undersökning föreliggande
styckenas ofullständighet är deras bestämning svår och fordrar ett noggrannt studium.
Emellertid har det lyckats mig att urskilja 16 arter, hvilka jag nu går att uppräkna.
1. Gymnogramme(?) Blomstrandi Hr. n. sp. Kings Bay i en lösare sandsten än
de nedan omnämnda poppel- och lindarterna.
En vacker ormbunke med parbladigt stamblad och oskaftade, pardelade småblad.
lik Sphenopteris recentior UNG. och den ännu lefvande Gymnogramme calomelanos KAULE.
2. Filicites deperditus Hr. Bel Sound på ravinerna vid Kolfjellet.
Endast ett fragment af bladskaftet och några småbladsrester, hvilket gör hvarje
närmare bestämning omöjlig och blott så till vida är af intresse, som det visar, att en
större ormbunke med tjockt bladskaft en gång här förefunnits.
3. Equwisetum arcticum Hr. n. sp. Kings Bay.
Blott några stängelrester och ett stycke af slidan.
1) OswazLD Herr. Om de af A. E. NORDENSKIÖLD och C. W. BLOMSTRAND på Spetsbergen funna fossila
vexter. Ofversigt af Kongl. Vetenskaps-Akademiens Förhandlingar 1866. N:o 6.
SPETSBERGENS GEOLOGI. 2
4. Vaxodium dubiwm SriBG. Sp, Hr. Flora tertiaria Helvetim I. p. 49. — Bel
Sound, Kolfjellets undre lager och 1 ravinerna.
Tvenne gren-stycken, hvilka väl öfverensstämma med dylika från den europeiska
kontinenten, hvarest denna art under miocenperioden hade en vidsträckt utbredning
ola i Italien.
5
och kan följas från Östersjökusten (Samland och Danzig) ända till Sinega
I Schweiz var den isynnerhet ymnig vid Hohen Rhonen (i undre molassgruppen), men
förekommer ännu 1 Oeningen.
5. Taxodium angustifolium Hr. n. sp. Bel Sound, öfre lagret.
Ett vackert stycke af en gren, hvilket genom smalare och relativt längre, något
mer från hvarandra åtskilda blad afviker från föregående art, af hvilken den dock
måhända blott är en varietet.
6. Pinus polaris Hr. n. sp. Bel Sound, undre lagret.
En tall-art med barren fästade två och två tillsammans, af hvilken dock alltför
ofullständiga fragmenter erhållits för en närmare bestämning.
7. Poacites Torelli Hr. n. sp. Kings Bay.
Ett 5 millimeter bredt, af 14 längd-nerver genomdraget gräsblad, lik Poacites
leevis ALRx. Br.
8. Potamogeton Nordenskiöldi Hr. n. sp. Bel Sound; det allmännast förekom-
mande bladet.
Ett långskaftadt, utdraget ovalt, tunnt blad med nervatur af en Potamogeton och
likast P. natans L. eller P. fluitans ROTH.
9. Populus Richardsomi Hr. Bel Sound, undre lagret.
En med Populus tremula IL. närbeslägtad poppel-art, hvilken jag äfven påvisat
förekomma i miocenformationen i Nord-Grönland och vid Mackenzie.
10. Populus aretica Hr.? Kings Bay.
Blott blad-basen, hvilken dock väl öfverensstämmer med blad från Nord-Grön-
land och Mackenzie, hvarest denna art har varit allmän och anträffas i talrika former.
11: Salig sp.? Bel Sound.
Ett obetydligt blad-fragment, som synes höra till en Saliz.
12. Alnus Keferstetri Gorer. Bel Sound, undre lagren.
Tvenne blad-rester, hvilka väl öfverensstämma med denna vidt utbredda miocen-al
(Alnus), isynnerhet med blad från Samland och brunkolen vid Danzig. Här, liksom på
Island, anträffades väl bibehållna kottar af denna buske.
13. Corylus Mac Quarri Forb. spee.? C. grosse-dentata Herr Flora tertiar. Helvet.
II. p. 44. Bel Sound, undre lagret.
Flera bladstycken, på hvilka kanten dock saknas. Nervaturen öfverensstämmer
emellertid ganska väl med den hos blad af ofvannämnda hassel, sådana dessa kommit
oss tillhanda från Nord-Grönland, Island och talrika ställen på den europeiska kon-
tinenten.
14. Fagqus Deucalionis UNG. Bel Sound.
Endast ett blad-fragment är visserligen anträffadt, men detta öfverensstämmer så
väl med bladen af denna miocen-bok, sådan den blifvit funnen på Grönland och talrika
ställen i Tyskland, att det måste hänföras till denna art.
28 A. EB. NORDENSKIÖLD,
15. Platanus aceroides Gorrr. Herr Flora tertiar. Helvetie II. p. 70. Green
Harbour.
Ett i kanten visserligen skadadt exemplar af ett stort, handnervigt blad, men
som i anseende till de bibehållna delarne helt och hållet öfverensstämmer med Plat.
aceroides. Dess form och nervatur förer detta blad utan tvifvel till slägtet Platanus
och med stor grad af sannolikhet måste det anses tillhöra Pl. aceroides, hvilken art
förekommer i Schweiz och öfre Italien i de öfversta molass-lagerna. t
16. Tilia Malmgremi Hr. n. sp. Kmgs Bay i hård sandsten.
Ett påfallande stort lind-blad, likt Tilia americana L., men med smärre tänder.
Ehuru den högra sidan af bladet till största delen är förstörd, låter det dock påvisa
sig, att jemte medelnerven tre hufvudnerver der utgå från bladbasen, men blott två
på venstra sidan. Detta vigtiga kännetecken jemte de starkt förgrenade och motsatta,
med kanten parallelt löpande sekundärnerverne samt den tandade kanten låter oss med
säkerhet igenkänna bladet af en lind-art. Denna tydning blir bekräftad genom en vis-
serligen otydlig, men dock igenkännelig blom- eller frukt-ställning, hvilken jemte ett
blad-fragment befinner sig på en sten från Bel Sound. Denna består af flera temligen
långa, klaselikt förenade skaft och på ett af dessa sitter en oval liten kropp, — om
knopp eller ung frukt kan ej afgöras.
Huru ringa detta antal af fossila Spetsbergs-växter än är, berättigar det oss dock
till vigtiga slutsatser, bland hvilka jag vill påpeka följande:
1. Det lager af Kolfjellet i Bel Sound, som innehåller blad af löfträd, är en
sötvattens-bildning. Härför talar ofvan anförda Potamogeton-art, då dylika stor- och
bredbladiga Potamogetoner aldrig förekomma i salt vatten. De der befintliga bladen
kunna derföre icke hafva blifvit ditkastade af hafvet; de måste hafva vuxit på ort och
ställe eller åtminstone i närheten deraf. Detsamma gäller utan tvifvel äfven om land-
växterna från Green Harbour och Kings Bay. Hårda frön (t. ex. af Entada) och ved
kunna visserligen af hafsströmmen föras från vidt aflägsna trakter, men icke så blad,
hvilka under en lång transport måste upplösas. De hafsdjur, hvilka anträffades på
Kolfjellet vid Bel Sound, måste derföre tillhöra andra skikter.
2. De sandstenar, som innesluta barr- och löfträdslemningarne i Kolberget vid
Bel Sound, från Green Harbour och Kings Bay, äro från miocen-perioden. Af de 11
arterna från Bel Sound äro 5 (neml. Tazodium dubivm, Populus Richardsoni, Alnus
Kefersteini, Corylus Mac Qvarri och Faqus Deucaliomis) förut påvisade i miocenbild-
ningar och äfven de öfriga arterna, såvidt de äro närmare bestämbara, sluta sig när-
mast till likartade från denna period.
Från Green Harbour såg jag blott en enda bestämbar art (Platanus aceroides),
men denna är betecknande för miocenformationen.
Blott en art från Kings Bay (Populus arctica) är annorstädes anträffad, och i
anseende till dålig bevaring är dennas bestämning ej fullt säker. Det oaktadt torde
vi kunna anse den hårda sandstenen från Kings Bay, hvilken innesluter blad af denna
poppel och ofvan anförda lind, såsom en miocenbildning, alldenstund utom denna
bildning blott kritan skulle kunna komma i betraktande, i hvilken senare man dock
hittills ingenstädes funnit lind-blad.
SPETSBERGANS GROLOGI. 29
Gymnogramme, Eqwisetum och Poacites från Kings Bay befinna sig i en lösare
sandsten, och denna kunde möjligen tillhöra en annan formation, hvarom dessa växter
ej lemna något bestämdt utslag. Hquiseta förekomma i de mest olikartade formationer,
och äfven ormbunken hörer till former, som ega en vidsträckt utbredning i formatio-
ner från olika verldsperioder. i
5. Spetsbergen måste under miocentiden hafva haft ett mycket varmare klimat
än dess nuvarande. Redan förekomsten af stora löfträd tyder härpå och ännu mer en
Jemförelse af dessa med de närmast beslägtade, nu lefvande arterna. Slägtena Pinus,
gi
upp i den arktiska zonen, men blott pilarter gå öfver 709 N. Br. och förekomma t. o.
m. ännu på Spetsbergen, under det att de öfriga slägtena stadna 8—12 grader sydli-
gare. Härtill komma flera arter, hvilkas nu lefvande slägtingar icke uppnå polcirkeln.
Boken (Fagus silvatica) uthärdar i Skottland, t. o. m. odlad, icke öfver 579 N. Br. och
går på den i klimatiskt afseende så gynnande Norska kusten icke öfver 60! 31 N. Br.
Equisetum, Potamogeton, Populus, Saliz, Alnus och Corylus gå visserligen ännu ända
(vid Alvesund), under det att den miocena arten på Spetsbergen visar sig ända till
17 breddgrader längre mot norden. — Af Tiliwe har den amerikanska arten sin nord-
gräns vid Vinipeg-sjön (503? N. Br.) och uppträder der blott såsom buske; i Europa
förekommer den småbladiga linden (Tilia parvifolia) på Norges vestkust ända till 62?
och odlas på en synnerligen gynnsamt liggande punkt ännu vid 63? 42. På Spets-
bergen åter se vi en lind, hvilken genom sina stora blad mest liknar T. americana,
ännu vid nära 799 N. Br. — Arterna af slägtet Vaxodium trifvas bäst i södra Förenta
Staternas kärrtrakter, isynnerhet vid 31—532" N. Br., men anträffas äfven i Kentucky
och Virginia ända till Delaware (alltså till 409 N. Br.). Odlade förekomma de deremot
i Europa under långt högre breddgrader. Så finna vi dem i trädgårdarne i Schweiz,
i trakten kring London o. s. v.; i Tyskland torde emellertid deras odling ej lyckas
öfver 532.
Dessa taxodier, den storbladiga linden, platanen och boken fordra för det mio-
cena Spetsbergen en sommar-medeltemperatur af 14—15" C. Det sydliga Sverige och
Norge (ungefär Christiania-trakten med en medeltemperatur af 5,39 C. för året och 15,4"
för sommaren) torde derföre nu ega ett klimat likartadt med det, som under miocen-
perioden herrskade vid 78” N. Br: på Spetsbergen. Det minimum, som vi hafva antagit
för Kings Bay vid ungefär 799 N. Br., är 59 O. såsom årets medeltemperatur, allden-
stund här utom en poppel äfven den storbladiga linden förefanns. Kings Bay ligger
ungefär 32" nordligare än mellersta Schweiz (vid 479 N. Br.) och skulle derföre hafva
haft en ungefär 16" C. lägre temperatur än det miocena Schweiz, för hvilket jag genom
kombination af talrika naturföreteelser beräknat medeltemperaturen till 219 C. (Jfr
Klima und Vegetationsverhältnisse des Tertiärlandes p. 133.) Vi erhålla härigenom ett
aftagande i temperaturen för hvarje breddgrad mot norden af 0,5 C. För närvarande
utgör temperaturskilnaden, om vi beräkna Schweiz till hafvets nivå, 20,6? O., hvilket på
hvarje breddgrad gör 0,66? C. Temperaturens aftagande mot norden är derföre för
närvarande större, än den var under miocen-perioden. Förmodligen var dock tempe-
raturskilnaden i dessa begge länder då ännu mindre, än vi här ofvan hafva antagit; en
jemförelse af den nuvarande floran på Spetsbergen och i Schweiz med den miocena
häntyder härpå. Af de 93 phanerogama växter, hvilka enligt D:r MALMGREN nu före-
30 A. E. NORDENSKIÖLD,
komma på Spetsbergen, anträffas äfven ungefär 3 i Schweiz. Bland dessa anträffas dock
blott 3 arter äfven på låglandet, alla de andra först på alperna och de flesta först på
betydande höjd. Af Spetsbergens miocena växter förekom deremot nära hälften äfven
i Schweiz eller angränsande länder, och den andra hälften består helt och hållet af
arter, som häntyda på ett likartadt klimat. Ingen enda finnes deribland, som skulle
kunna motsvara rent alpina eller högnordiska typer. Denna arktiska miocenflora är
sammansatt af sådana arter af vår miocenflora, som motsvara den tempererade zonen.
En större likformighet har alltså då egt rum än nu, alldenstund ett större antal arter
äro utbredda från vår breddgrad ända upp till högt i polarzonen, än det för närva-
rande är förhållandet.
Det torde väl kunna antagas, att för taxodier, bokar, plataner och lindar de
angifna fyndorterna på Spetsbergen bilda nordgränsen; för tallar, alar och popplar är
detta deremot säkerligen icke förhållandet, alldenstund dessa slägtens nu lefvande repre-
sentanter ännu gå ungefär 4—12 grader högre mot norden än de förstnämnda träd-
slägtenas. De torde derföre tvifvelsutan under miocenperioden hafva egt en mycket
större utbredning mot norden, ja t. o. m. ända till nordpolen, såvida ett fastland då
funnits derstädes, och vi kunna äfven med hög grad af sannolikhet säga, hvilka träd
bildat detta lands skogar. Det skulle hafva varit tall- och poppel-arter, ithy att Vi
kunnat påvisa dylikas förekomst ej blott på Spetsbergen, utan äfven i norra Grönland
och arktiska Amerika. Äfven anträffas de här i en sådan rikedom af arter, att man
ej kan tvifla på deras vidare utbredning härifrån mot norden, hvilket jag kommer att
utförligare framställa i mitt arbete: Die fossile Flora der Polarländer. Detta arbete
kommer äfven att innehålla afbildningar och utförligare beskrifningar på de här om-
nämnda Spetsbergs-växterna.” |
Det i ekonomiskt hänseende vigtigaste lager, som träffas 1 Spetsbergens miocen-
formation, utgöras utan tvifvel af de stenkols eller rättare brunkols flötser, som före-
komma ferestädes på Spetsbergen. Redan under den tid, då Spetsbergen besöktes af
hvalfångare, brukade dessa, enligt Scoresby, besöka Kings Bay för att hemta kol till
brännmaterial. Bland import från Spetsbergen till Norrige uppräknar KrmHav 60 tun-
nor stenkol. Alla äldre fångstmän veta äfven att omtala ställen, der man finner sten-
kol antingen i anstående klyft eller i lösa af glacier-elfvarna nedförda stycken.
Under den franska expeditionen med Hecherche undersökte RoBErt de stenkols-
förande lagren i bottnen af Recherche och v. Keulens Bay. De tyckas, att döma af hans
ofullständiga beskrifning, hvila på en kalksten, som för ymnigt försteningar tillhörande släg-
tena Productus, Spirifer m. m. och som är starkt rubbad från sitt ursprungliga läge, medan
de egentliga kolförande sandstens- och skifferbäddarna ligga temligen horisontela och ej
innehålla några andra försteningar än otydliga vextlemningar. Bland dessa vextlemningar
anför RoBErT visserligen äfven aftryck af Sigillaria- och Lepidodendron-arter, men dessa
uppgifter bero tydligen på någon förvexling med stenkols-vexter från andra fyndorter.
Förledd häraf och af de underliggande förstenings-förande lagrens ålder, hänförde RoBrrr
dessa kalkbäddar till den egentliga kolformationen. Härvid begick han dock ett full-
komligt misstag, i det lagren kring Bel Sounds södra arm tydligen äro samtidiga med de
otvifvelaktigt tertiära lagren från Kolfjellet i v. Mijens Bay. Äfven kollagren på Beeren
SPETSBERGENS GROLOGI. 51
Ziland torde ej, såsom v. Buen och Krav antagit, tillhöra kolformationen, utan vara
tertiära och möjligen är detta äfven fallet med de af PArryY, M'CLINTOCK, m. fl., i Norra
Amerikas polarländer upptäckta kollager.
Utom i Bel Sound (Kolfjellet och v. Keulens Bay) och Kings Bay har stenkol
blifvit funna på följande ställen af Spetsbergen.
Green Harbour i Isfjorden. Vid foten af det första högre fjell, söder om den
djupa dalgång, som skjuter in på Green Harbours östra strand, träffade BLOMSTRAND
stenkol på en höjd af omkring 700 fot öfver hafvets yta, tätt under det öfversta ut-
springande sandstens-skiktet. 'Sjelfva kollagrets mäktighet kunde ej utrönas, men i den
finkorniga, glimmerhaltiga sandstenen träffades utom andr a ofullständiga vextlemningar
äfven ett Fda blad Platanus aceroides, och kollagren äro här saledes tydligen
miocena.
Advent Bay. Emellan Green Harbour och Advent Bay träffar man här och der
kolband i fjellen. Ungefär en half mil innan man når Advent Bays mynning, träder
den lodrätt stupande sandstensklippan, blottad och fri från ras, så godt som omedel-
bart ut till sjökanten. Här påträffade BLOMSTRAND några stenkols flötser, af hvilka
den understa, med en mäktighet af inemot en aln, vid lågt vatten stod 3 fot öfver hafs-
ytan och nästan horisontelt. Parallelt med hufvudflötsen såg man 2 till 5 alnar högre
upp ytterligare tre till fyra mindre stenkolsband.
Nordvestra stranden af Isfjorden. Spetsbergsfarare uppgifva, att betydliga ehuru
svårtillgängliga stenkolslager förekomma i bergen innanför glaciererna emellan Cap
Boheman och Safe Haven. Sjelf påträffade jag 1864 ett obetydligt stenkolslager på en
af de små öarna söder om Cap Boheman, hvarest stenkolen öfverlagrades af en hård
sandsten med breda alglika aftryck af fullkomligt samma beskaffenhet, som aftrycken
i samdstenen från Kolfjenet vid v. Mijens Bay.
Östra delen af Spetsbergen. Från Black Point, öster om DS Bay, hembragte
LAMONT fossilt träd med vidhängande kol, och Spetsbergsfarare omtala, att lösa stön
stycken ymnigt påträffas vid delande! at Walter Thymens Strait. Dessutom fann
LaAmMmoNT vid Black Point äfven lager med Nucula- och Aviculopecten-artad förstenin-
gar. Det visar sig häraf, att äfven triasbildningen på Spetsbergens ostkust är öfver-
lagrad af jura- och tertiärlager.
På den udde, som åt söder begränsar Bel Sounds mynning,
den en lös sandsten med mycket otydliga vextaftryck, hvilken här och der innehåller
afrundade kolbitar. Dessa äro anmärkningsvärda derigenom, att de innesluta små kört-
lar af ett gult harts. Samma fossila harts träffar man äfven i de lösa kolbitar, som
längre inåt fjorden ligga ymnigt kringströdda på stranden. Ovisst är, om dessa lager,
till hvilka materialet blifvit lemnadt genom söndergrusning af tertiära kolförande bäddar,
blifvit aflagrade under den sista delen af tertiärperioden, eller om de äro posttertiära.
Kolets ursprung är dock utan tvifvel tertiärt, och dess hartshalt lemnar en vigtig anty-
dan rörande arten af de vexter, som gifvit upphof till Spetsbergens kolbäddar.
IX. Det närvarande tidskiftet.
Spetsbergen är för det närvarande, på det smala kustlandet när, nästan helt och
hållet betäckt af glacierer. Mäktiga isbäddar, ofantliga moräner, glacialleror och andra hit-
möter man vid stran-
32 A. E. NORDENSKIÖLD,
hörande aflagringar bilda derföre den ojemförligt vidsträcktaste formation på Spetsber-
gen, och en fullständig redogörelse för alla de företeelser, som stå i sammanhang med
densamma, borde egentligen afsluta ofvanstående utkast till Spetsbergens geologi. TORELLS
första expedition till Spetsbergen 1858 föranleddes äfven företrädesvis utaf önskan att
få åtskilliga frågor rörande den europeiska glacialperioden besvarade på grund af
omedelbara iakttagelser i ett fortfarande ishöljdt land, och äfven under sednare expe-
ditioner till Spetsbergen och Grönland samt vidsträckta resor i Europa har TORELL
sysselsatt sig med hithörande undersökningar. Såsom resultat af dessa omfattande
forskningar hafva vi att förvänta en fullständig monografi af detta vigtiga tidskifte i
jordklotets utveckling, och den mindre fullständiga beskrifning af Spetsbergens glacial-
period, som jag vore 1 tillfälle att här sammanställa, torde derföre saklöst kunna
uteslutas.
Följande tabell oifver en öfversigt af de formationer, som af oss blifvit iakttagna
på Spetsbergen.
I. Kristalliniska a). Granit och gneis.
bergarter. b). Upprättstående lager af hornblendeskiffer, qvartsit, kalk
och dolomit.
II. Hecla Hook a). Mezxendels upprättstående, fossilfria, ända till 1500 fot mäk-
formation. — tiga lager af röd och grön lerskiffer, grå hvitådrig kalk och qvartsit.
b). Röda, jernhaltiga skifferarter och konglomerater af en mera
inskränkt utbredning och okänd mäktighet. Icke fossilförande.
Ill. Bergkalk for- a). Ryssökalk, starkt talkhaltig, utan försteningar, genomdragen
mation. af qvartsit och flintbäddar. Mäktighet omkring 500 fot.
b).. Cap Fanshawe-lager, med förherrskande korallfauna. Högst
1000 fot mäktiga.
c). Hyperit.
d). Anda till 2000 fot mäktiga lager af kalkhaltig sandsten,
kalksten och flinta, inneslutande lemningar af praktfulla Brachyopoder,
Dessa lager äro upptill mellanlagrade af ett vidsträckt hyperitband,
som åter öfverlagras af skikter med Brachyopoder.
e). Hyperitbäddar, af en mycket vidsträckt och regelmässig
utbredning, t. ex. från Edlunds berg till Tusenöarne.
IV. Trias forma- Svart, bituminös lerskiffer, hyperit, kalk- och sandsten, med
OR koprolitbäddar, Saurie- och Ammonit-rester, ända till 1500 fot
mäktiga. ;
V. Jura forma- Sandsten, jernhaltig kalksten och svart lerskiffer, genomdragna
tion. af ett mindre hyperitband. Mäktigheten vid Agardhs berg omkring
1200 fot.
VI. Miocen -for- En ända till 1500 fot mäktig sötvattensbildning, bestående af
mation. konglomerat, lerskiffer, kalk och sandsten, nästan utan djurlemningar,
men med kolbäddar och vextaftryck.
VII. Det närvaran- Glacierer och aflagringar tillhörande den närvarande glacial-
de tidskiftet. perioden.
SPR'USBERGANS GROLOGI. 30
Hvarje af dessa lager utgör ett lösryckt blad ur polarländernas geologiska historia,
och om också luckorna emellan dem äro alltför stora för att gifva en sammanhän-
gande bild utaf de förämdringar, som försiggått inom denna trakt af jorden, så gifva
de dock till följd af Spetsbergens afskilda lade 4 i polens granskap månget vigtigt bidrag
till vårt jordklots historia.
Liksom i alla öfriga trakter af jorden har också på Spetsbergen land och haf
otaliga gånger vexlat. Undre afdelningen af Heckla Hook formationen visar sig tydligen
genom sina fina, mäktiga lerskiffrar vara en hafsbildning, aflagrad långt från land. Den
öfre afdelningen utgör kigremot en strandbildning, till vilket materialet blifvit lemnadt
genom söndergrusning af föregående lager. De konglomerater, som tillhöra denna afdel-
ning, bestå nemligen af rullade qvartsit- och lerskifferbitar af fullkomligt samma ut-
seende som de qvartsiter och lerskiffrar, hvilka träffas anstående vid Heckla Hook. En
betydligare kontinent måste då hafva funnits i dessa trakter. Bergkalkformation är
en hafsbildning, såsom bristen på konglomerater utvisar, aflagrad temmeligen långt från
land. Gipslagren vid stränderna af Klaas Billen Bay häntyda dock derpå, att i dessa
trakter äfven under detta tidskifte förefunnits en kringsluten hafsvik, som intorkat,
sedan den blifvit genom förändringar 1 landets nivå skild ifrån hafvet. Mäktiga
aflagringar af plutonisk ') sand eller af vulkanisk aska hafva flere gånger egt rum
under denna tidsperiod, utan att dock åstadkomma något väsentligt afbrott i djurlifvet.
Så väl bergartens beskaffenhet som försteningarne antyda, att åtminstone öfre af-
delningen af trias formationen blifvit aflagrad nära land, och detta tyckes äfven vara fallet
med en del af den kisrika juran. Materialet till de sandstenar, som tillhöra dessa for-
mationer, måste härröra från några fullständigt förstörda eller atminstone ej af oss i
anstående klyft påträffade lager. Äfven under dessa perioder hafva mäktiga hyperit-
bäddar bildat sig, hvilka mellanlagra de sedimentera skikterna.
Miocen formationen är, såsom redan nämndes, en sötvattenbildning, och en vid-
sträckt kontinent existerade då i dessa trakter.
Alla försteningar, som blifvit funna på Spetsbergen, häntyda derpå, att den när-
varande fördelningen af klimatet på jordytan börjat under de allra senaste geologiska
tidskiftena, att den uppfattning vi för det närvarande hafva om kontrasten emellan
eqvatorial- och polarklimat icke ens är tillämplig på de tidskiften, som närmast före-
gått nutiden. De stora korallerna — vi hafva t. ex. hembragt en korall från Klaas
Billen Bay, som höll öfver en aln i genomskärning — de praktfulla Produktus- och
Spirifer-arterna från bergkalken hafva tydligen fordrat ett varmt, sannolikt till och med
tropiskt klimat, och af Ammoniterna och Saurie-lemningarne 1 trias och juran, Platanus
och Taxodium aftrycken från miocenlagren kan man sluta, att detta endast småningom
förändrats, så att det ännu under miocentiden varit mildt och gynnsamt för en yppig
skogsvegetation.
Men hurudan har öfvergången varit emellan miocenperioden och nutidens gla-
cialbildning? Hvilka djur och vexter kunde under miocen- och den europeiska slacial
perioden trifvas i polens granskap? Derom lemna våra undersökningar på Spetsbergen
1) D. v. s. sand uppkommen genom söndergrusning af äldre plutoniska bergarter.
[DL
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 7.
34 A. E. NORDENSKIÖLD,
ingen upplysning. Vi hafva nemligen icke derstädes påträffat några aflagringar, hvilka
skulle bilda en föreningslänk emellan de tertiära lagren i Bel Sound och nutiden ").
Om några dylika lager funnits, så hafva de tydligen blifvit grusade och bortförda af
glaciererna. En liten antydan om den förändring, som försiggått, lemnas dock af en
subfossil mussla, hvilken af MALMGREN och Torrerr påträffades vid stranden af Finlopen
Strait och af BLOMSTRAND i ett särdeles intressant jordlager vid stranden af Advent
Bay. Denna snäcka, Mytilus edulis, förekommer för det närvarande ymnigt vid Skan-
dinaviens kuster, men lefver deremot icke numera vid Spetsbergen. Atminstone hafva
de zoologer, som medföljt Spetsbergs-expeditionerna, icke kunnat erhålla ett enda lef-
vande exemplar af densamma vid de draggningar, som under trenne somrar blifvit
anställda derstädes. Musslan vistas företrädesvis vid vattengången och har troligen
blifvit utrotad, då glacialperioden började på Spetsbergen, och då till följd deraf stora
isblock begynte att stryka fram längs med dess stränder, samt krossa och utrota det
derstädes rådande djurlifvet. i
Många omständigheter häntyda derpå, att Mytilus-lagren på Spetsbergen äro vida
yngre än glacialbäddarne i Skandinavien, och att sålunda Spetsbergen ännu under den
europeiska glacialperioden varit jemförelsevis isfria. Det fordna varmare klimatet i polens
granskap och glacialperiodens köld tyckas sålunda hvarken hafva berott på en högre
medeltemperatur af jordklotet eller på någon plötsligt inträffad allmän köldperiod, utan
"har snarare varit betingad af en förändrad klimatfördelning; och de märken af isens
inverkan, som man trott sig finna, till och med 1 åtskilliga af de äldsta formationerna,
tyckas antyda, att det kretslopp, som i så mycket annat spåras på jordytan, äfven varit
rådande med afseende å denna temperaturens fördelning, att ett jemnt och nära likfor-
migt klimat fera särskilda gånger vexlat med skarpt åtskilda temperatur-zoner. Jag
bör dock tillägga, att vi uti de talrika sedimentära bäddar, som af oss blifvit undersökta på
Spetsbergen, icke lyckats finna några spår till slipade stenar, flyttblock eller andra lager
liknande nutidens glacialbäddar. Det tyckes sälunda, som om Spetsbergen endast sällan
under fordna geologiska perioder skulle varit isbetäckt.
1 Om pliocena- eller posttertiära lager förekomma på Spetsbergen, så finnas de sannolikt på halfön emellan
Isfjorden och Bel Sound, eller på ostkusten af Barents land och Stans Foreland. En fullständig under-
sökning af den förstnämnda trakten vore isynnerhet önskvärd. Såsom ofvanföre omnämnes, påträffade vi
spår till postpliocena(?) bäddar på stranden, straxt söder om inloppet till Bel Sound.
AS
an
SPETSBERGENS GEOLOGI.
-
>
Förklaringar till den Geologiska kartan.
Genomskärningarna 1—06 och 8 äro uppdragna i en ungefärlig skala af 1:100,000 i horisontel, och
1:10,000 i vertikal riktning. Kol- och hyperit-bäddarne äro likväl utritade för mäktiga, i jemförelse med
de kringliggande lagren. För genomskärningen 7 tyckes BLOMSTRAND hafva användt en skala af 1:500.
1. Genomskärning af norra delen af Hecla Hook.
2. Genomskärning af norra stranden af Murchison Bay.
3. Genomskärning af de uddar, som från Nordost-landet sträcka sig emot norr.
4. Genomskärning af norra eller snarare nordvestra stranden af Klaas Billen Bay, från en bredd af
789 33 och en längd af 169 18' till Cap Thordsen.
a) På norra sidan om Rendalen -— Middle Hook.
b) På södra sidan om Rendalen — Saurie Hook.
c) En låg, vidsträckt terrass, betäckt med klippor och klippblock af hyperit.
d) Flintlager med Produktus, hvilka betäcka lager af gråa gips.
e) Skans Mount.
f) Slipade och refflade klippor, bestående af röd- och grågrön, bandad skiffer, och betäckta med en
grå kalk, hvars öfre lager innehåller ymnigt koraller.
5. (BLOMSTRAND). Genomskärning af klipporna från ömse sidor om Greenharbour. Det är emel-
lertid ovisst, om de tertiära lagren på denna bugts vestra strand betäcka jura-lagren eller om de omgifvas
af ett veck af dem.
6. Genomskärning af norra stranden af v. Mijens Bay, från Kol Berget åt vester.
a) Den fordna Grafkullen, numera betäckt af Frithiofs glacier.
b) Lager ar lerskiffer och sandsten, hvilka innehålla aftryck af miocena vexter.
c) En obetydlig kolbädd.
7. (BLOMSTRAND). Genomskärning af kollagren i Kings Bay (789 46' Br.; 12 L). Åtskilliga
sandstens- och lerskifferlager äro på denna profil färglagd såsom tillhörande juran, ehuru detta till följd af
brist på bestämbara försteningar icke med säkerhet kunnat afgöras. Det är kanske sannolikare, att lerskif-
fern, i hvilken man träffar ett eller annat fiskfjäll, tillhör samma tidsperiod som den kolförande sandstenen.
Dels till följd häraf, dels till följd af bristande utrymme äro dessa i alla händelser obetydliga juralager icke
på kartan angifna vid Kings Bay.
a) Sandsten med miocena vextaftryck.
38. Genomskärningar från olika ställen emellan Brandewijne Bay och Whales Point, utvisande hype-
ritens ofantliga, mestadels lagerformiga utbredning på Spetsbergen.
Slutligen må ännu nämnas, att en viss osäkerhet råder rörande formationen vid Grey Hook. De
få försteningar; som blifvit funna på detta ställe, hafva nemligen tycke med försteningarna från Spetsbergs-
juran, men äro dock icke med säkerhet bestämbara. Af Keilhaus i Christiania universitet förvarade sam-
lingar synes det, att Hecla Hook- och bergkalklager förekomma vid Sydkap, och en liten del af Spets-
bergens sydspets är derföre på kartan belagd med dessa formationers färger. En osäkerhet förefinnes dock
äfven här, emedan det varit omöjligt att ur skildringen af Keilhaus resa få noga reda på det ställe, der
han landstigit, och från hvilket profven blifvit hembragta.
"I
5
J
Å
,
FD
A a
5
'
ORK TE
la
f
3
i Y N å ” tt 40 ö öv
Bb IVE SMAL I förd sd 1 > (NR HAR SST
HERR
SP ST WILLE
| FRSNW: OIGTE ön Kg
NOTE NORS
i FÄLLS i-
tå / "1
SETT SAT NOTAN AV
omburyRnee
3 Fv u VM
d (i fre ADA OPRETA
A BRN
? Vv. >$
fe KeA
d od 4 É i WE a
Å k ERA nt agn reg
Ton HS mA er Na DS
Up Fal BU å -
I [d fö ju FARS T
LD dr SE art 1 I
Viet Ad A pel i te
fb Ä rk å fé Lå Så [
i v på Cd vå
| K KA £M nd
) VV garn fa
Få å v
» 6 : ' + Ke
TE: Säkert F ; NE FETA AR Pray: ILLA ARNE
f ä i : KR a
ETANOLEN
| ;
HELA i å Pa 4108 AA UT "BARE SEE SH
' i Jag r
a tl | bl
5
Eh T
5
hj NANA Met
;,
STEKS NIE, ? É i
21 VD UEU: Öb H2 F 2 Pp (Id 5 POYS ut UllOf El: buruppyp”
utolbuogsjudeg LI2YO LO s4ols
>
re
TS Sf
| XY FSE NG
YST 0 RR Ve
Y--
|
SVoorland
så
ONES
4 2 fp OR
og DE er TA
SE Mo,
X NTE
Be sor
MS MA
— TUR, Ber
A | G
7
Zz
: FA arpa GI ud,
SRE |
C
z NE
LYLE RAF ASU
I UU LOs EHAbLIYSfols PIOrYS US pf
;
rånat RR Y
KYctonskAkad Handl Bali Ni,
1
Nr
———— — ——— ER RET,
5
———————————————————————————— RE
I
Hr l
Lö s
1. Hecla Mount
2. Norra Stranden ac Murchisons Bay
Cap Löven.
3. Norra kusien al Nord Ost Landet
ov
Yo a ran
oasen An rf
EA Fr CL
Krnarafinsce Sas: MIL 3 Entanler
Hela HX Form
Rysrö - kolk
5 Billen Bay
sar DS
pesbanten
103 0081 270
Särral
|
I
Glacieryr
LL
[ZSars dar
Granit -gnels
Skiffer
Sandsten
FER rr 1
På
thartsit
HBerykalk
Triax
Jura.
Hyperit
Björn Hb
EN
Flinta
Kalk
Gif
löpa med. alobaster bollar
Hyperit
3
SM åparäkd al
S 2
Tertiära lager
Hög iMtande is
UTKAST
till
ruml
läge
-
Whales Head "Net
Wake P1 CA avwots 1 |
nalfnvon I
mg vek
EN GEOLOGISK KARTA
IFS IBINTR IR N
A.E. NORDENSKIÖLD.
Enligt iakttagelser
de Svenska Expeditionerna 1858 ,1861 och 1864
C W-BLOMSTRAND, 0.TORELL och A.E. NORDENSKIÖLD
Tapegrufien efter Expeditionens stora karta,
reducenid till skärande komisk projection
Skalan; 1,000,000.
49 Svenskar mit
— SE
SEA
Lhepet udden (S0"er).
Han medgereg
Hornsunle
tnd
NN
Haftamdten
WAriihous berg
finde hery FFREL
utylsande
hyperitons
5. Kusten vid Green Harbour, enlist Blomatrand
Kalfjellet
| Krithisls isljelt z
6. Norra Stranden af Bel St?
Förveatingr nedden 780).
Whaler point ( 1142).
Gap Lee (FAr).
upp nude på Spelsburgen
FaR SRA RER
= SESSNAA SD
FÖRBEREDANDE UNDERSÖKNINGAR
RÖRANDE
UTFÖRBARHETEN AF EN GRADMÄÅTNING PÅ SPETSBERGEN
AF
N. DUNER oct A. E. NORDENSKIÖLD.
TILL K. VETENSKAPS-AKADEMIEN INLEMNAD D. 27 SEPTEMBER 1866.
E. Vet. Akad. Handl. B, 6. N:o 8. 1
-
-
Sv S 1
öd
d 4 y d
Arad
2
£ 2
i
+
SR E
+ Ha
SÅ Å
iv t Å
Tr -”
ANNO IKREKE RS
NEKA
Eb
4 vå
EF? - PRADA > OFTA
nn
-
=S - STEN
- ha
fr ve
AN TNE
KA
Rio är 1826 framkastade kaptenen vid Engelska Marinen IE. SABInP') i ett bret
till vice presidenten för Royal Society i London M:r DAvirs GILBERT det förslag, att
engelska regeringen skulle låta utföra en meridianmätning på Spetsbergen. SABINE
hade sjelf några år förut en kort tid uppehållit sig vid Spetsbergens kuster, för an-
ställande af pendel-iakttagelser”), och derstädes äfven bestigit åtskilliga bergstoppar på
de öar, som omgifva Spetsbergens N. V. hörn. På grund af den erfarenhet, som han
under denna resa vann om dessa högnordiska länders klimatologiska och geografiska
förhållanden, en erfarenhet som ytterligare bekräftades genom upplysningar erhållna af
M:r CrowzE, Englands dåvarande vice Consul i Hammerfest, kom SABINE till den slut-
sats, ”att man icke har skäl att befara, det några hinder skulle möta utförandet af en
gradmätning på Spetsbergen, hvilka icke kunde öfvervinnas genom det tålamod och
den ihärdighet, som är behöflig vid dylika arbeten, eller hvilka skulle i ringaste mån
hafva inflytande på sjelfva resultatets noggranhet.” De begge vattendrag, öfver hvilka
gradmätningsnätet enligt all sannolikhet skulle komma att sträcka sig, Storfjorden och
Hinlopen Strait, voro dock ännu högst ofullständigt kända, och kartorna öfver dem
grundade sig till största delen på Holländarnes, visserligen för sin tid utmärkta, men
för afgörandet af en dylik fråga alldeles otillräckliga sjökort. Innan någon verklig
gradmätnings-expedition kunde påtänkas, var derför en förberedande expedition nöd-
vändig, under hvilken landskapet, öfver hvilket nätet skulle framgå, borde undersökas
så fullständigt, att man ej behöfde befara; det företaget skulle stranda mot några oför-
utsedda hinder, sedan betydliga kostnader blifvit nedlagda på detsamma. SABINE erbjöd
sig, att, om ett mindre fartyg ställdes till hans förfogande, sjelf utföra denna under-
sökning, och sålunda ”antingen bevisa företagets omöjlighet eller utföra så fullständiga
förberedande undersökningar, att gradmätningens utförbarhet kunde anses såsom afgjord.”
Detta förslag blef visserligen ifrigt understödt af en mängd framstående person-
ligheter inom Royal Society, men ledde dock ej till några vidare åtgärder, förmodligen
till följd af den alldeles oriktiga föreställning, man hade om de klimatologiska förhål-
landena vid så höga breddgrader. Man fruktade nemligen, att luften vid Spetsbergen
endast under en jemförelsevis kort tid af året skulle vara så klar, att signaler kunde
synas på behörigt afstånd. Äfven isförhållandena vid Spetsbergens kuster bedömde
1) SABINES bref är dateradt d. 8:de Febr. 1826 och finnes intaget som ett appendix till BErcHEYy's berättelse
om kaptenen BUucHANs polarexpedition (ÅA voyage of discovery towards the North Pole, performed in
his Majesty's ships Dorothea and Trent, under the command of Captain DAvID BucHAN, 1518, by Captain
EF. W. BEECHEY, one of the lieutenants of the expedition. London 1843.
?) Några notiser om SABINES resa till Spetsbergen och östra Grönland finnas intagna i hans stora arbete: Ån
account of experiments to determine the figure of the earth, by EDVARD SABINE. London 1820.
4 N. DUNÉR OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
man kanske företrädesvis på grund af den erfarenhet, som vunnits under expeditioner
till de svårtillgängliga och sällan isfria farvattnena vid Amerikas nordkust, och man be-
farade derföre, att drifisen skulle bilda ett lika svårgenomträngligt och nyckfullt stängsel
vid Spetsbergen, som på den Amerikanska sidan af polarhafvet. Hundradetals från
Holland, Frankrike och England utsända hvalfångare-fartyg hade dock ett sekel förut,
utan att mötas af några synnerliga svårigheter, besökt Spetsbergens hamnar, och år
1826 begynte Norrmännen att med små bräckliga, för annan skeppsfart merendels ut-
dömda fartyg, göra sommarturer till Spetsbergen för att jaga hvalross och skälar. -
Då Parry år 1827 företog sin berömda polarresa, hade visserligen hans uppmärk-
samhet blifvit fästad vid en mängd vetenskapliga frågor, hvilkas lösning endast kunde
vinnas genom forskningar i den högsta norden, men bland dem tyckes SABINES förslag
hafva blifvit uteglömdt, åtminstone hafva vi ej kunnat finna det någonstädes omnämndt
i den eljest g snoka fullständiga och med behöriga bilagor försedda" beskrifningen öfver
PARRYS opel År 1843 lemnade kapten FT. W. Brate en redogörelse för den
1818, under befäl af kapten D. BuUCHAN, företagna polarresa, i hvilken äfven Öasoense deltog.
I detta arbete nämner han i förbigående om kapten SABINES förslag och framhåller, att
äfven detta skulle förtjena att ihågkommas bland andra vigtiga, ännu olösta högnordiska
frågor. Efter att hafva närmare redogjort för den ofantliga lättnad ångan torde bereda
seglatsen bland drifis, uppmanar han till en ny expedition från England till Spets-
bergen: ”hvarken landet eller flottan skulle någonsin beklaga färder, hvilka måste lända
båda till heder i såväl utlänningens, som efterverldens ögon””). Äfven denna uppma-
ning blef dock lemnad utan något afseende, och ifrån England har sedan dess intet
vidare försök blifvit gjordt att närmare utreda frågan.
Först 17 år derefter upptogs SABINES förslag ånyo af Professor OTTO TORELL,
som i sin till Kongliga Vetenskaps-Akademien inlemnade arbetsplan för den svenska
expeditionen till Spetsbergen 1861 äfven fäster Akademiens uppmärksamhet på det till-
fälle, som denna ogelton erbjöd att genom en noggrann rekognoscering afgöra, om
en tillräckligt omfattande gradmätning på SPA vore öre Hörslaset om-
fattades med lifligt intresse af Akademien, och till en del för att underlätta dessa re-
kognoscerings-arbeten blef expeditionen fördelad på tvenne fartyg, af hvilka det ena,
Aeolus, skulle besöka Spetsbergens norra del och Hinlopen Strait, det andra, Magdalena,
vestkusten och Storfjorden. Af expeditionens deltagare borde CHYDENIUS På Åeolus
och DUNÉR på Magdalena egna sin uppmärksamhet åt den föreslagna rekognosceringen.
Då alla större landfärder i dessa nordliga trakter äro ytterst besvärliga, emedan
man endast kan påräkna menniskokraft för transporten af lifsmedel, husgeråd och in-
strumenter öfver en ofta ytterst oländig terräng, så måste triangel-nätet framdragas så,
att triangel-punkterna, såvidt möjligt är, blifva tillgängliga från sjön. Med behörigt
afseende härpå, och med ledning af den visserligen ganska ofullständiga kännedom man
då hade om Spetsbergens topografi, tycktes tvenne olika riktningar för gradmätnings-
nätet kunna komma i fråga, nemligen antingen utmed vestkusten eller öfver de stora
Y Narrative of an attempt to reach the North Pole, in the year 1827, under the Command of Captain WILLIAM
EDVARD Parry. London 1828.
2) BercHEY's resebeskrifning. S. 211.
GRADMÄTNINGSNÄT PÅ SPETSBERGEN. 5
vattendrag Hinlopen Strait och Storfjorden, som från norr till söder genomskära hela
ögruppen. Det ingick i planen för 1861 års expedition att noga undersöka begge dessa
riktningar. Expeditionens fartyg skulle åtföljas till någon hamn på Spetsbergens nord-
kust, hvarest Magdalena skulle aflemna de nödiga förråderna för den afsedda polar-
färden. Härefter skulle detta fartyg återvända till Amsterdams-ön vid Spetsbergens
N. V. hörn för att derifrån med anlöpning af de för rekognoscerings-arbetena nödiga
hamnarna segla först söderut till Sydkap och sedan rundtom denna udde till Storfjorden,
samt möjligen vidare genom det af Norrmännen upptäckta nya sundet (Helis Sound) och
Hinlopen Strait åter till nordkusten. Det andra fartyget, Acolus, borde under tiden i
hamnarna på nordkusten och Hinlopen Strait invänta den på isen emot norden afsända
expeditionen. DustÉr blefve sålunda i tillfälle att undersöka möjligheten af en grad-
mätning på Spetsbergens vestkust äfvensom södra delen af den enligt all sannolikhet
för ett gradmätningsnät i dessa trakter mest fördelaktiga riktningen genom Storfjorden
och Hinlopen Strait. Norra delen af detta nät skulle CHYDEnius utstaka under båt-
färder från Aeolus. Man hoppades sålunda att de förberedande undersökningarna för
detta vigtiga vetenskapliga arbete skulle kunna afslutas under loppet af en enda sommar.
Till följd af fartygens långvariga instängning genom drifis 1 Sorge Bay på
Spetsbergens nordkust gick dock en betydlig del af den korta arbetstiden förlorad, och
då Magdalena, sedan isen ändtligen skingrats, seglade vesterut för att uppnå Amster-
dam-ön, hvarest DunÉrs rekognosceringsarbeten egentligen skulle börja, hade fartyget
ytterligare det missödet att af is uppehållas i Wijde Bay. Den ihållande stiltje,
hvilken såsom vanligt var rådande på Spetsbergens vestkust, fördröjde sedermera
nedseglingen så betydligt, att man icke ens kunde uppnd Storfjorden före den tid, då
fartyget åter måste vända mot norden för att den 15:de September kunna infinna sig
på den gemensamma mötesplatsen i Kobbe Bay. DunÉr blef sålunda icke i tillfälle att
såsom ämnadt var undersöka södra delen af gradmätningsnätet genom Storfjorden, och
redan vid Magdalena Bay stadgades hos honom den öfvertygelsen, att utförandet af en
gradmätning längs vestkusten mötes af snart sagdt oöfvervinnerliga svårigheter. Mag-
dalenas ofrivilliga uppehåll i de vigtigaste fjordar emellan Sorge Bay och Isfjorden blef
dock af stor nytta för Spetsbergens kartläggning samt utredningen af Spetsbergens
geologi och naturhistorie. :
CHYDENIUS hade deremot mera framgång på norra kusten, så att det lyckades
honom att visa, det Spetsbergens nordligaste ö, Ross-ön, utan svårighet kan samman-
bindas genom ett lämpligt triangelnät med det norr om Storfjorden belägne berg, som
vi sedermera benämnt Chydenii Berg.
Under 1861 års expedition blef sålunda den norra hälften af det triangelnät, som
skulle sammanbinda Ross-ö med Spetsbergens södra del, fullständigt rekognoscerad och
den erfarenhet, som under denna expedition vanns rörande Spetsbergens klimatologiska
förhållanden, rörande möjligheten att bestiga Spetsbergens förut så illa beryktade berg m.
m. gjorde det tillika högst sannolikt, att några svårare hinder ej skulle möta för nätets
fortsättning. Men innan någon verklig gradmätning kunde komma i fråga, måste man
dock genom direkt rekognoscering få full visshet derom, att nätet verkligen kunde
fortsättas öfver land till Storfjorden och derifrån vidare söderut öfver detta stora ännu
föga kända sund till Sydkap. På underdånig tillstyrkan af Vetenskaps-Akademien och
6 N. DUNER OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
Kongl. Maj:ts nådiga proposition, anslogo derföre Riksens Ständer medel till en ny
expedition, hvilken företrädesvis skulle hafva till uppgift att fullborda de påbörjade
rekognosceringsarbetena för gradmätningen.
CHYDENIUS, som med så mycken -raskhet och ihärdighet utfört sina åligganden
under 1861 års expedition, hade äfven för afsigt att deltaga i denna, men beklagligen
bortrycktes han kort före afresan från Stockholm af en förtidig död. TI stället blefvo vi af
Akademien utsedda att under den nya expeditionen, som stäldes under NORDENSKIÖLDS led-
ning, utföra de afsedda rekognoscerings-arbetena, och på det att den lägenhet, som här er-
bjöd sig till nya studier af polarländernas djur och vextlif, ej skulle gå aldeles förlorad,
bereddes, genom Grefve PLATENs frikostighet, tillfälle äfven för en zoolog att medfölja.
Härtill utsågs en af deltagarne i 1861 års expedition, D:r MALMGREN från Finland.
För expeditionens räkning förhyrdes i Tromsö en till skonare omriggad kanon-
båt, Axel Thordsen, om 123 norska comerse-läster och bemannad med 12 man. - Far-
tyget lemnade Tromsö den 7:de Juni 1864, och ankrade den 18 Juni i Sydhamnen vid
Beeren Eiland, efter att under nära en veckas tid hafva blifvit uppehållet vid Carlsö
genom en häftig snöstorm. En stark dyning nödgade oss dock redan följande dag att
lyfta ankar. Sedan ännu ett besök med båt ifrån det utanför kryssamde fartyget blifvit
gjordt till denna svårtillgängliga ö, ställdes kursen på Storfjorden. Hela södra och
sydvestra delen af Spetsbergen var dock vid vår ankomst så fullständigt spärrad af
drifis, att vi först vid Isfjorden kunde nå land. Här kastade vi ankar den 25:te Juni
i Safe Haven, hvarest is och ogynsamma vindar uppehöll fartyget till den 16:de Juli.
Det ofrivilliga dröjsmålet begagnades till en nästan fullständig kartläggning, samt zoo-
logisk och geologisk undersökning af denna ytterst intressanta fjord. Härifrån seglade
vi söderut, men nödgades redan den 18:de Juli af en mycket häftig storm att söka
hamn i Bel Sound. Motvind uppehöll oss härstädes till den 27:de. Tiden begagnades
såsom vanligt, af MALMGREN till zoologiska och botaniska forskningar, af oss till båt-
färder, under hvilka geografiska ortbestämmelser anställdes, den betydliga fjorden kart-
lades och undersöktes i geologiskt hänseende. ;
Den 27:de seglade vi vidare, men råkade på höjden emellan Bel Sound och Horn
Sound ut för en så fullkomlig stiltje, att vi, då strömmen fört oss till granskapet af
Dunöarna, nödgades, för att ej sysslolöst förnöta tiden ute på hafvet, bogsera fartyget
in till den emellan dessa öar befintliga hamnen. Båtfärder företogos nu till den
söderut belägna fjorden, hvilken kartlades genom triangelmätningar från dess norra
strand. Några svaga fägtar från N. V. och vår otålighet att ändtligen komma till den
egentliga platsen för vår verksamhet, lockade oss att åter den 3:dje Augusti lyfta
ankar. Vi råkade dock snart ånyo ut för stiltje, så att vi först den 7:de kunde passera
Spetsbergens sydspets. Sedan vi på detta sätt under hela 2:ne månaders tid haft att
kämpa med drifis och vidriga vindar, följdes vi deremot under vår seglats i Storfjorden
af nästan ständig framgång, så att vi endast behöfde uppehålla oss så länge på hvarje
ställe, som var nödvändigt för att bestiga bergtopparna, uppmäta vinklar och göra
ortbestämmelser. Den 9—10:de Augusti lågo vi för ankar vid Whales Point, den 12:te
i Agardhs Bay, efter middagen och natten emot den 14:de vid Lees Foreland, den 14:de
och 15:de vid Anderssons öar, den 17:de och 18:de vid Förvexlingsnäset, den 19:de—
25:te i hamnen vid Edlunds berg i bottnen af Storfjorden. Under en båtfärd härifrån
GRADMÄTNINGSNÄT PÅ SPETSBERGEN., T
till Hvita berget afslutades gradmätnings-rekognosceringen, och vi vände nu åter mot
söder för att, sedan vi passerat Sydkap, längsmed Spetsbergens vestkust segla upp så
längt emot norden som hafvet var öppet. Medan vi den 30:de Augusti för frisk sydlig
vind seglade upp längsmed vestkusten, mötte vi emellertid utanför Isfjorden en mängd
båtar med förlist folk. Dessa måste vi berga, och vår lilla skuta blef härigenom så
öfverfylld, vårt obetydliga återstående matförråd så anlitadt, att vi ej kunde tänka på
några vidare utfärder, utan nödgades återvända till Norge, dit vi ankommo den 13:de
September på morgonen.
Då CHYDENIUS redan förut till Akademien inlemnat en redogörelse för arbetena
under 1861 års expedition”), så skulle vi visserligen kunna inskränka oss till en fram-
ställning af de förberedande geodetiska undersökningarna under resan 1864. Till följd
af Storfjordens på äldre kartor alltför vestligt angifna läge, hafva dock åtskilliga för-
ändringar blifvit nödvändiga med afseende på nätets norra del, och vi anse det derföre
lämpligast att här lemna en fullständig redogörelse för samtliga under de svenska
Spetsbergsexpeditionerna 1861 och 64 utförda undersökningar, hvilka stå i omedelbart
sammanhang med frågan om en gradmätning i dessa nära polen belägna länder.
Kastar man en blick på den af oss upprättade kartan öfver Spetsbergen, hvilken
finnes införd i Akademiens handlingar”), så finner man, att fyra olika riktningar för en
gradmätning på Spetsbergen äro tänkbara, nemligen: 1:o En meridian-mätning längsmed
Spetsbergens vestkust; 2:o En meridian-mätning längsmed Wijde Bay, Isfjorden och
Bel Sound; 3:0 En längdgrad-mätning från Gilesland genom Walter Thymens Strait
öfver Storfjorden och Isfjorden till södra spetsen af Pr. Charles Foreland; 4:o En
meridian-mätning genom Hinlopen Strait och Storfjorden. Ehuru de tvenne först-
nämnde meridian-mätningarne icke kunna komma 1 fråga, sedan det visat sig, att man
på den vida längre sträckan öfver Storfjorden och Hinlopen Strait äfven möter en för-
delaktigare terräng, så tro vi oss dock för fullständighetens skull med några ord böra
omnämna äfven de hithörande undersökningar, som under de svenska expeditionerna
blifvit gjorda på Spetsbergens vestkust, i Isfjorden och Wijde Bay.
1. Meridian-mätming längsmed vestkusten. En gradmätning på Spetsbergens vest-
kust kunde visserligen ej erhålla samma längd som ett nät genom Storfjorden,
och ifall det vore möjligt att gifva nätet en utsträckning ända till Sydkap, skulle en
betydlig olikhet vara rådande med afseende på Längden af ändpunkterna, men detta
oaktadt skulle många skäl tala för valet af denna riktning, ifall terrängen ej lade altför
betydliga svårigheter i vägen för arbetets utförande. Vestkusten från Horn Sound till
Cloven Cliff är nemligen de flesta år från tidigt på våren till sent på hösten så
isfri, att man under denna tid endast i det inre af de stora fjordarna möter fast
is eller så tät drifis, att seglatsen derigenom hindras. - Till följd häraf kunde arbetena
här påbörjas tidigt, och sannolikt kunde man äfven påräkna att dessa här mindre ofta
skulle hindras af töcken och dimmor. Ungefär midt på vestkusten träffar man på
södra delen af Pr. Charles Foreland äfven ett vidsträckt lågland, som torde vara sär-
1) KARL CHYDENIUS. Om den under Svenska Expeditionen till Spetsbergen år 1S61 företagna undersökning af
en gradmätnings utförbarhet derstädes. Öfversigt af K. Vetensk.-Akad. Förhandlingar, 1862, INFÖRS ISEES JE
2) Anteckningar till Spetsbergens geografi af N. DuUNÉrR och A. E. NORDENsKIÖLD. K. Vetensk.-Akad. Hand-
lingar, 1865. B. 6. N:o 9.
8 N. DUNÉR OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
deles lämpligt för uppmätningen af en bas, hvilken utan svårighet kunde sammanbindas
med en närbelägen triangelsida. Medelst trenne ganska goda trianglar (Vogelsang,
Hakluyt Headland och Foul Point; Hakluyt Headland, Foul Point och Magdalena Hook;
samt: Foul Point, Magdalena Hook och ett berg i det inre af Smeerenburg) kan man
utan svårighet framgå från nätets nordligaste punkt till Magdalena Bay, och på större
delen af den öfriga sträckningen, nemligen från bottnen af Cross Bay till bottnen
af Recherche Bay (79” 20 — 77" 30), torde icke heller några betydligare svårigheter före-
finnas. Men deremot är terrängen söder och norr om dessa punkter ytterst ogynnsam.
Om ej vägen, isynnerhet norr om Cross Bay, rent af stänges af hög inlandsis,
hvilken är i beständig om ock långsam rörelse emot kusten, så måste man åtminstone
framgå här genom att till triangelpunkter välja berg i det inre af landet, hvilkas svår-
tillgänglighet fullständigt torde motväga en mängd af de fördelar, som vestkusten eljest
erbjuder. Härtill kommer, att man på denna sträckning måste använda kanske dubbelt
så många trianglar, som för det vida längre nätet igenom Storfjorden och Hinlopen
Strait, och äfven ifall det framdeles skulle visa sig att sammanbindningen af Cross och
Magdalena Bay samt Bel Sound och Sydkap vore möjlig, så tro vi oss derföre helt och
hållet böra afstyrka nätets framdragande i denna riktning.
2. Meridianmätning öfver Wijde Bay och Isfjorden. Hvad den andra riktningen
öfver Isfjorden och Wijde Bay beträffar, så hafva vi först vid beräkningen af iakttagel-
serna under 1864 års expedition blifvit uppmärksamma på möjligheten att öfver dessa
fjordar sammanbinda Rossön med Sydkap. På äldre sjökort var nemligen Isfjorden
utritad såsom en alldeles obetydlig fjord, med en sträckning från öster till vester. Den
i sjelfva verket ganska smala landsträckan emellan denna fjord och Wijde Bay blef här-
igenom på äldre kartor så bred, att ett triangelnäts framdragande deröfver omöjligt kunde
komma i fråga. Vid våra besök af dessa numera temligen noggrannt kartlagda fjordar
egnade vi derföre icke särskildt vår uppmärksamhet på möjligheten att framdraga ett
gradmätningsnät 1 denna riktning. Den erfarenhet vi sjelfva vunnit om Isfjordens och Wijde
Bays topografi, äfvensom de meddelanden, som erfarna fångstmän lemnat oss om be-
skaffenheten af den emellan dessa fjordar belägna landsträcka, låter oss dock med temlig
säkerhet sluta, att inga synnerliga svårigheter skulle möta vid sammanbindningen af
Verlegen Hook med södra delen af Bel Sound genom ett lämpligt triangelnät. En al-
deles jemn och hård terräng, särdeles lämplig för basmätning, skulle man finna i delen
norr om Sundevalls berg i Bel Sound eller på Kap Thordsen och Kap Boheman i Is-
fjorden. Sannolikt blefve det ej heller synnerligen svårt att från trenne punkter af
Verlegen Hooks-kedjan vända sig först mot öster och sedan emot norr samt sålunda
uppnå sjelfva Ross-ön. Deremot torde kanske oöfvervinneliga svårigheter möta på
sträckan emellan Bel Sound och Sydkap. Ej heller torde man kunna undvika en mängd
små trianglar, genom hvilka besväret vid sjelfva gradmätningen skulle i betydlig mån
förökas. Oaktadt äfven denna sträcka har den fördelen att åtminstone till hälften af
sin längd vara tillgänglig från den tidigt isfria vestkusten, så tro vi oss dock ej kunna
förorda densamma, äfven om det skulle vara genom direkte rekognosceringar afgjordt,
att på denna väg inga hinder förefinnas.
3. Längdmätning emellan Gilesland och Saddle Point. Redan i början af förra
seklet upptäckte Commodor Girrs ett land öster om Spetsbergen, som sedan dess varit
GRADMÄTNINGSNÄT PÅ SPETSBERGEN. 9
nästan fullkomligt bortglömdt, ända tills det under de sednaste åren änyo blifvit iakt-
taget af en mängd Spetsbergsfarare. Detta efter upptäckaren benämnda land tyckes
hafva en betydlig utsträckning och synes från flere ställen af Spetsbergens Östkust.
Det vore derföre en möjlighet att sammanbinda någon högtbelägen punkt på Giles land
genom en triangel med tvenne punkter på Spetsbergens ostkust, och sannolikt skulle
inga oöfvervinneliga hinder förefinnas att från dessa begge punkter framgå vidare med
ett triangelnät öfver Barents land, Storfjorden och landet vester om detta vattendrags
norra strand till Isfjorden, samt sedan långsmed denna fjords stränder till södra delen
af Prins Charles Foreland. Flerestädes på dennas sträcka möter man också lämpliga
slätter för en basmätning. En möjlighet förefinnes således för anställande af en tri-
angelmätning af 16 längdgraders utsträckning på Spetsbergen. Svårigheten att uppnå
Giles land och omöjligheten att utan telegraf med noggrannhet bestämma ändpunkternas
längd-olikhet torde dock tillsvidare bilda oöfverstigliga hinder för denna mätnings utförande,
och vi tro oss derföre icke närmare behöfva uppehålla oss med en redogörelse för de
trianglar, som vi kunde föreslå åtminstone för en ej obetydlig del af nätets sträckning.
4. Meridian-mätning från Sydkap genom Storfjorden och Hinlopen Strait till Ross-ön.
Då man tager i betraktande den svårighet, som är förenad med längre landvandringar
i hvarje obebodt och ishöljdt land, och nödvändigheten att i dessa trakter, hvarest
arbetstiden är inskränkt till en jemförelsevis obetydlig del af året, förenkla och på-
skynda arbetena så mycket som möjligt, kan man uppställa såsom regel, att den för-
delaktigaste sträckning för en gradmätning.1 ett polarland måste sökas der, hvarest
triangel-punkter kunna väljas på ömse sidor om ett bredt vatten och endast undan-
tagsvis behöfva tagas längre in i landet. Trianglarne blifva härigenom få och stora
samt triangelpunkterna lätt tillgängliga. Dessa vilkor uppfyllas endast af den ostligaste
bland de ofvananförde riktningarne, hvilken framgår från Sydkap eller Tusen-öarna
öfver Storfjorden, Hinlopen Strait och Nordvestra sidan af Nordostlandet till Ross-ön.
Om en gradmätning på Spetsbergen verkligen blifver utförd, så torde åtminstone i första
hand denna riktning böra väljas. Vår uppmärksamhet har äfven företrädesvis varit
fästad på densamma, och vi anse oss derföre här böra gifva en fullständigare redogö-
relse för de undersökningar, som blifvit gjorda under de svenska expeditionerna, till
förberedande af en gradmätning längsmed dessa fjordar eller sund.
Ändpunkterna. Den nordligaste triangelpunkten och observatoriet för bestäm-
mandet af det geografiska läget för nätets norra ändpunkt torde böra uppställas på
toppen af Little Tabel Island, hvars branta sidor dock ej erbjuda någon lämplig rast-
plats, och hvilken derföre lämpligast besökes ifrån Ross-ön såsom hufvudstation. Någon
hamn finnes icke i trakten och stället måste derföre nås genom en båtexpedition från
hamnen vid Parrys ö, Låg-ön eller Brandywine Bay. Sju-öarne äro visserligen under
större delen af året omgifna af drifis, men det tyckes dock som om man hvarje år skulle
kunna nå dem, antingen tidigt på våren eller under sensommaren. Till ledning för be-
dömmandet häraf vilja vi anföra de uppgifter vi kunnat öfverkomma rörande isens läge
1 dessa trakter under de sednaste 100 åren:
1773 kryssade Phipps från den 28 Juli till den 10:de Augusti för det mesta bland tät
drifis emellan Sju-öarne och Nordostlandet.
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 8. 4 2
10 N. DUNÉR OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
1827 d. 14 Juni nådde PArrY under seglats bland spridd drifis en bredd af 81” 5 3
ungefär 1” vester om Ross-ön, och d. 17 i samma månad kryssade han ikring
Table Island, som då omgafs af isfritt vatten. Då den på polarisen afsände expe-
ditionen återvände, mötte den d. 11:te Augusti vid 81234 N. Br. samt 181 L. Ö.
om Gr. öppet vatten. |
1861 Nådde Torrirr och NORDENSKIÖLD, ehuru med stor svårighet, d. 29 Juli Parrys ö,
rodde derifrån till Castrens öar och Cap Platen, samt återvände d. 17:de Augusti.
Hafvet emellan Sju-öarna och Nordostlandet var då fullkomligt isfritt, och ännu
de sista dagarna af Augusti månad syntes icke något spår till drifis utmed Spets-
bergens nordostkust.
1863 kringseglade Kapten CARLSON Spetsbergen. Han kom till nordkusten d. 8:de Juli
och fann hafvet isfritt så långt ögat kunde nå. D. 2:dre Augusti kryssade han
norr om Table Island. |
1864 Under slutet af Juli månad var hafvet kring Sju-öarna så isfritt, att trenne norska
fångstfartyg kunde kryssa derstädes och göra fångst.
1865 d. 4:de Juni var föga is synlig i trakten af Brandywine Bay, men ett stycke längre
mot norr hindrades seglatsen af alldeles tät is. D. 5:te Augusti samma år hade is-
fältet drifvit ännu mera mot söder, så att iskanten redan vidtog vid Låg-ön. Beklag-
ligen sakna vi för detta år underrättelser om isens läge under sednare delen af
Augusti månad.
På de nära Ross-ön belägna Parrys, Phipps' och Martens öar träffar man ymnigt
drifved samt stundom äfven en eller annan under sednare delen af sommaren ganska
fet ren. Skulle det till undvikande af lokala inflytelser blifva önskvärdt att anställa
polhöjd-bestämmelser på flere olika ställen nära nätets ändpunkt, så erbjuda de på
dessa öar förekommande låga sandnäs lämpliga platser härtill. I bugten emellan Parrys
och Phipps öar skall man finna en god ankarplats. Om man vill gifva åt nätet den
största möjliga längd, måste det söderut sträcka sig ända till Keilhaus berg på sydli-
gaste delen af Spetsbergens fasta land. Berget är enligt Spetsbergfararnes utsago lätt-
bestigligt, och fångstmännen bruka ofta ankra vid ständerna af den utanför liggande
ön, hvilken är särdeles rik på drifved och fågel. Renar saknas deremot härstädes helt
och hället. Sydkap blir visserligen stundom isfritt redan tidigt på våren, men ofta hopar
sig under loppet af sommaren så ofantliga massor af drifis ikring denna udde, att den
blir otillgänglig för en ganska - lång tid. Nästan hvarje år tyckes dock stället besökas
af Spetsbergsfarare. Sydkap ligger ungefär 3” 30' vestligare än Ross-ön, och, om nätet
skall sträcka sig ända till denna udde, så komma dess ändpunkter icke att ligga på
samma meridian, men, ifall man så önskar, kan denna olägenhet undvikas genom att
välja en af Tusen-öarna till den sydligaste triangelpunkten. De flesta af Tusen-öarna
utgöras af låga hyperithällar, emellan hvilka fere goda och säkra ankarplatser finnas.
Rik tillgång på drifved äfvensom på jagt af sjöfogel och björnar kan man äfven på-
räkna derstädes.
Ross-ön ligger ungefär vid 80” 49' N. Br. och 20” 20'') L. Ö. om Gr. (den när-
belägna Little Table Island en minut sydligare), den sydligaste triangelpunkten åter ligger
1) Enligt Parry 209 25'. Alla längder äro här hänförda till SABINEs bestämning af längden för observatoriet
på Norskön och DUNERS bestämning af längd-differencen emellan detta ställe och Aeoli kors.
GRADMÄTNINGSNÄT PÅ SPETSBERGEN. 15
vid 76737 N. Br. och 16?50' L. Ö. om Gr., och nivtet emellan dessa punkter skulle
således hafva en utsträckning af 412. Om man föredrar att låta nätet sluta vid
Tusen-öarna, kunde en holme väljas belägen på nära samma längd som Taffel-ön och
vid ungefär 77" Br; nätets längd skulle då blifva 349. Lämpligaste slut-stationen
torde i så fall bildas af den s. k. High Rock, hvilken är den enda bland denna ögrupp,
som höjer sig några få hundrade fot öfver hafsytamn.
Basmätningen. Under försommaren äro de flesta lågländer på Spetsbergen snö-
täckta eller vattendränkta, och under denna tid torde det derföre vara ganska svårt
att anställa någon basmätning, men redan i början af Juli träffar man bara och torra
ställen, och emot slutet af denna månad kan man med säkerhet påräkna att finna
hvarje lågland eller hvarje betydligare bergplatå, hvars höjd icke öfverstiger 1000
fot, fullkomligt torr och snöfri. Under denna tid träffar man på många ställen af
ögruppen landsträckor, som utmärkt väl egna sig för en basmätning och ofta hafva en
fullkomlig likhet med en omsorgsfullt stenlagd gata, någon gång, der grunden utgöres
af hyperithällar, till och med tycke af ett i sexsidiga skifvor indeladt parket-golf. Sålunda
träffar man på Låg-ön ett aldeles jemnt, med klappersten betäckt lågland af mer än en
mils längd, vid Shoal Point en dylik med små kantiga stenfragementer betäckt slätt af
öfver 2 mils genomskärning. I Hinlopen Strait skulle en kortare bas (högst 3 mil)
kunna uppmätas på någon af de större Syd-Waijgats öarna, t. ex. Wahlbergs ö, eller
kanske ännu häldre på en af de fyra söderut belägna öarna, hvilka sedda ifrån Wahl-
bergs ö visade sig aldeles jemnma och låga, men icke blifvit af oss besökta. I Stor-
fjorden skulle under sednare delen af sommarn baser kunna uppmätas på Förvexlings-
näset, antingen längsmed dess södra strand eller uppe på den några hundrade fot höga
bergås, som bildar sjelfva näset; likaså vid Cap Agardh, på den med” små runda sten-
bollar aldeles jemnt stenlagda stranden, och sannolikt äfven på den låga sandstranden på
norra sidan af Walter Thymens Strait eller på den söder om Straitet belägna bergplatån
vid Cap Lee.
Triangelnätet. 1. Triangeln: Sydkap, Whales Point, Whales Head") (30", 48” 102”),
eller om High Rock bland Tusen-öarna väljes till ändpunkt, High Rock, Whales Point
(sydligaste Kullen) och Whales Head. Bergen vid Sydkap och Whales Head äro lätt be-
stigliga enligt enstämmig utsago af fångstmännen, hvilka bruka från toppen af dessa
berg hålla utkik öfver isens läge i Storfjorden. Whales Point hafva vi sjelfva besökt.
Den är visserligen temligen obeqväm att bestiga på den väg som vi använde, nemligen
från bergets nordvestra hörn, men om man följer bergets norra sluttning, så finner
man snart en mindre brant och mera lätt beträdd väg till bergplatån. Till triangel-
punkt vid Whales Point torde, om Sydkap blir slutpunkt, en vid bergets nordvestra
hörn befintlig ringa, tidigt snöfri upphöjning böra väljas. Härifrån har man en ofantligt
vidsträckt utsigt öfver hela Storfjorden, från Sydkap öfver Whales Head och Agardhs
berg till fjordens norra del och Kap Lee. En liten bugt vid N. Vestra sidan af Whales
Point bildar en af de bästa hamnar på Spetsbergen, och i den närbelägna dälden träffar
1) Då de vinklar som angifvas, icke hänföra sig till några signaler utan till bergtoppar eller vidsträckta berg-
platåer, äro de naturligtvis aldeles ungefärliga. De anföras alltid i samma ordning som triangelpunkterna,
så att t. ex. vid första triangeln vinkeln vid Sydkap är 309, vid Whales Point 4800. sh Vv.
12 N. DUNÉR OCH A. EB. NORDENSKIÖLD,
man ymnigt renar. Deremot kan man hvarken här eller på de norrut belägna stränderna
af Storfjorden påräkna att finna någon drifved. Likaledes träffar man goda hamnar 1
bugten söder om Whales Head och i de djupa, af undervattensklippor föga förorenade
sunden emellan Tusen-öarna.
2:dra Triangeln: Whales Point, Whales Head och Agardhs Berg (50 78",52"). Agardhs
berg utgöres af en 2000 fot hög pyramidformig, vid toppen obetydligt afstympad
kegla, som är föga bramt, särdeles lätt att bestiga och tidigt snöfri. Härifrån har man
en obehindrad utsigt öfver större delen af Storfjorden och Walter Thymens Strait, och
samtliga krnskogand. triangelpunkter förtona sig emot horizonten. Den söder om
Cap Asardh belägna fjorden är på äldre kartor. benämnd .Houl Sound eller enligt
Norrmännens öfversättning ”Orenfjorden”. Fångstmännen besöka den, kanske tillfölje
af namnet, sällan och veta ej att der angifva någon säker ankarplats. Läglandet vid
fjordens strand är en god renmark.
3:dje Triangeln: Whales Point, Kap Agardh och Kap Lee (35, 55", 90"). Kap Lee
utgöres af en 1200 fot hög, snöfri och lättbestiglig bergplatå, hvars nordvestligaste hörn
lämpligast torde väljas till triangelpunkt. Äfven härifrån har man en utomordentligt
vidsträckt utsigt såväl öfver Storfjorden, som Walter Thymens Strait. Stränderna af
den söderut belägna Disco Bay bilda en af Spetsbergens bästa renmarker, och en bugt
det vid bergets fot belägna hyperit-näset erbjuder en förträfflig ankarplats.
4:de Triangeln: Kap Agardh, Kap Lee och Förvexlingsnäset (45", 85”, 50”). För-
vexlingsnäset utgör en lågländt udde, som framskjuter emot vester från Barents land.
Till triangelpunkt väljes en på näsets östra del belägen kulle, som höjer sig omkring
50 fot öfver det kringliggande landet. Vid Förvexlingsnäset träffar man visserligen
ingen hamn, men dock vid dess spets en god ankargrund. Under uppseglingen bör
man akta sig för en undervattensklippa belägen ungefär i mil söderut. Trakten är rik
på renar.
5:te Triangeln: Agardhs berg, Förvexlingsnäset och Svanbergs berg (44 72", 64"). Den
sistnämnda triangelpunkten hafva vi ej besökt. Man är här i tillfälle att välja emellan
en mängd olika, 12—-1500 fot höga, snöfria bergtoppar, hvilka ligga omslutna af den
ofantliga, låga glacier, som upptager Storfjordens botten. Alla dessa bergtoppar tyckas
vara lätta att bestiga, men deremot blir det kanske svårt att finna en för fartyg lämplig
hamn i trakten. Triangelpunkten besökes derföre lämpligast med båt ifrån hufvud-
stationen vid Edlunds berg.
6:te Triangeln: För Ed snase Svanbergs berg och Hvita berget (87", 36, 57"). Hvita
berget utgör en snö-kegla, som på norra stranden af det lilla Helis sund, höjer sig till
omkring 3000 fot öfver hafvets yta. Den är från norra sidan af Ginevra Bay lätt att
bestiga, och från dess topp har man en af de vidsträcktaste och praktfullaste utsigter
på Spetsbergen. I öster ser man Giles-land eller kanske rättare en sydlig fortsättning
af det land, som holländaren GiLEs upptäckte år 1709 vid 80” N. B., i norr ostkusten
af Nordostlandet, Kap Torell och Hinlopen Strait, Lovéns berg och Thumb Point, åt
N. V. Chydenii berg, åt vester och söder Storfjorden ända till Whales Head, som man
ännu tydligt kan urskilja, och Kap Lee. På Barents land och norra kusten af Helis
sund finnes skaror af renar, och vid det knappast 2:ne mil aflägsna hyperitnäset, som
skjuter ut ifrån Edlunds berg, träffas Storfjordens bästa hamn, från hvilken man, om
GRADMÄTNINGSNÄT PÅ SPETSBERGEN. 13
man dfreser under den tid, som den härstädes ytterst häftiga och vexlande strömmen
är gynsam, inom några timmar kan uppnå östra ishafvet. Öfverhufvudtaget torde det
vara lämpligt att välja denna ypperliga hamn till hufvudstation för arbetena i norra
delen af Storfjorden. Helis sund är djupt och fritt från klippor, så att ett fartyg
utan fara kan segla genom detsamma.
7:de Triangeln: Svanbergs berg, Hvita berget och Chydenii berg (114”, 29,37"). Norra
kusten af Storfjorden upptages af en ofantlig glacier, som mynnar i hafvet med ett
lågt bräm, hvilket omgifves af ett betydligt, förmodligen från bottnen af fjorden upp-
tryckt slam-land. Denna glacier höjer sig småningom till en 1000 a 1800 fot hög is-
platå, som upptager det inre af landet emellan Storfjorden, Wijde Bay och Hinlopen
Strait. Från denna snöslätt resa sig ytterligare talrika bergtoppar till en betydlig höjd.
En af de största och mest i ögonen fallande bland dessa utgöres af det berg, som
mot söder afslutade CHYDENI rekognosceringar 1861 och sedan af oss blifvit benämndt
efter denna vår numera hädangångne raske och oförskräckte reskamrat. Från de fleste
bergtoppar i södra delen af Hinlopen Strait och norra delen af Storfjorden kan man
tydligen urskilja detta ståtliga berg, och vi hafva ej tvekat att välja det till triangel-
punkt, oaktadt tiden ej medgifvit någon af oss att framgå till och bestiga detsamma.
Den erfarenhet, hvilken såväl vi som CHyDENIUS vunnit med afseende på möjligheten att
framgå öfver alla ej alltför brant sluttande glacierer på Spetsbergen, bevisar tydligen,
att någon svärighet ej kan uppstå att nå bergets fot, och såväl för oss, som för ÖHY-
DENIUS föreföll berget bestigligt. Trots det rykte för svårtillgänglighet, som Spets-
bergens fjäll erhållit genom några holländska fångstmäns misslyckade försök att klättra
uppför bergtopparna på Spetsbergens vestkust, kan man uppställa som regel, att alla berg
på Spetsbergen, med undantag af Hornsunds-tind och en eller annan lodrätt stupande
mindre bergtopp, äro bestigliga. Åtminstone hafva svenska expeditionens medlemmar
alltid kunnat nå de bergtoppar, som de önskat bestiga, och blott sällan hafva de blifvit
nödsakade att vända om från en engång beträdd väg till bergets spets, för att upp-
söka en mindre brant stig. Ehuru afståndet emellan Chydenii berg och Storfjorden
är vida betydligare än afståndet emellan samma berg och Wijde Bay eller Hinlopen
Strait, torde det dock, såvida ej drifisens läge eller andra oförutsedda omständigheter
lägga hinder derför, vara lämpligast att taga hamnen vid Edlunds berg till utgångs-
punkt för den land-expedition, som skulle söka uppnå denna triangelpunkt.
8:de Triangeln: MHvita berget, Chydenii berg och Lovéns berg (35”, 83”, 62"). Lovéns
berg utgör det högsta och praktfullaste berg vid stränderna af Hinlopen, och det blef
derföre redan af CHYDENIUS, som ifrån dess topp företagit en längre vandring till lands
åt Lomme Bay, utsedt till triangelpunkt. Ifrån öfre delen af Lovéns berg kan man
se Chydenii berg, Hvita berget och bergen vid stränderna i södra delen af Straitet,
men, såvidt man utan signaler kan döma, höjer sig deremot en snöslätt emellan Lovéns
berg och toppen af Kap Fanshawe. Nära Lovéns berg finnes icke någon lämplig hamn,
och detta ställe, liksom öfverhufvudtaget alla ställen i södra delen af Straitet, besökes
derföre lämpligast genom båtexpeditioner företagna från en hufvudstation t. ex. i Lomme
Bay. Ej heller har man här att påräkna renjagt eller någon större mängd drifved,
men deremot utgör berget en af de rikaste fyndorter för praktfulla försteningar hö-
rande till bergkalkformationen.
14 N. DUNÉR OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
9:de Triangeln: Lovéns berg, Hvita berget och Kap Torell (50", 40", 90"). Kap To-
rell upptages af ett lågländt och långsamt uppstigande berg, som icke blifvit besökt
af oss, men tydligen är lätt bestigligt. Sjelfva udden är tillfölje af den drifis, som ofta
hopar sig i Straitets mynning, bland de svårtillgängligaste punkter af hela nätet. Dock
omgafs denna udde af fullkomligt isfritt vatten, då vi den 22 Augusti från toppen af
Hvita berget togo en öfversigt af isens läge emot norr och öster, och sedan dess hafva
Norska fångstfartyg tvenne särskilda somrar ankrat vid udden. Stället torde lämpligast
uppnås genom en båtexpedition från Lomme Bay. Linien Kap Torell—Lovéns berg
kan lätteligen genom en mängd olika nätsystemer sammanbindas med linien Hecla
Hook—6Celsii berg'). Bland dessa föreslå vi med ledning af den kännedom, som Nor-
DENSKIÖLD förvärfvat under 1861 års expedition i traktens topografi, det hvilket före-
faller oss enklast och hvilket, på en enda triangelsida (Kap Selander—Kap Torell) när,
grundar sig på verkligt iakttagna synlinier.
10:de Triangeln: Lovéns berg, Kap Torell och Kap Selander (51, 38”, 91”). Den
1000—1500 fot höga bergplatå, som upptager landet söder om Wahlenbergs Bay, stupar
aldeles brant ned emot Hinlopen Strait och bestiges derföre lämpligast ifrån glacieren
på norra sidan af Svarta berget. Såsom redan nämndes, kunna vi ej med full tillför-
litlighet påstå, att man här kan träffa en punkt, från hvilken man på en gång kan se
bergen vid Kap Torell och Forsii berg, men detta är dock ytterst sannolikt, och då vid
en gradmätning i dessa trakter en stor vigt ligger derpå att använda så få trianglar
som möjligt, så bör man i alla hänseenden först öfvertyga sig om omöjligheten att finna
en lämplig triangelpunkt på Kap Selander, innan man går att använda något mera in-
veckladt nätsystem, för sammanbindningen af linien Lovéns berg—0Cap Torell: med Lo-
véns berg—Kap Selander. Hvarken renar eller drifved tyckas förekomma på Nordost-
landets sydvestra kust.
Enligt CHYDENH utkast till norra delen af gradmätningsnätet på Spetsbergen är
Thumb Point synlig från Chydeni berg, och man kan således använda detta berg, från
hvilket man med säkerhet kan se toppen af Kap Selander, till triangelpunkt i stället
för Kap Torell. Trianglarne blefve då: 8:de Hvita berget, Chydenii berg, Thumb Point
9:de Chydenii- berg, Thuwmb Point, Lovéns berg 10:de Lovéns berg, Thumb Point och
Kap Selander. Under sommaren 1865 bestegs Thumb Point utaf en Spetsbergsfarare,
som från dess topp såg Giles land, och enligt uppgift af honom är Thumb Point genom
ett smalt sund skild från fasta landet.
11:te Triangeln: Lovéns berg, Kap Selander och Forsii berg (41", 100", 39"). Den
emellan Murchison Bay och Wahlenbergs Bay liggande delen af Nordostlandet, som på
äldre kartor är utritad som en ö och benämnes Nordost-ön, upptages af en bergkam,
som stiger långsamt uppåt och nästan uteslutande är bildad af en fosilfri, ytterst
splittrig kalk. Den lätt tillgängliga triangelpunkten torde lämpligast uppnås genom en
liten båtexpedition ifrån Murchison Bay. Kuststräckan nedanför erbjuder nemligen icke
någon hamn, och strömmen i det härstädes smala Straitet är så våldsam, att ett fartyg
1) På våra kartor är detta berg, i enlighet med dess läge på CHYDENII gradmätnings-croquis, sanmnolikt-utsatt
litet för långt emot mnordvest. CHYDENIus hade bestämt bergets läge genom vinkelmätningar och dervid
utgått från det af PArRry 5 för nordligt angifna läget för Cap Hansteen.
GRADMÄTNINGSNÄT PÅ SPETSBERGEN. 15
svårligen kan lägga bi utan att ankra. Hvarken drifved eller jagt af något slag är
här att påräkna.
12:te Triangeln: HForsii berg, Kap Selander och Kap Fanshawe (55",56", 69"). Från
toppen af Lovéns berg kan man, såvidt vi kunnat döma, icke se en på Kap Fanshawe
uppställd signal, och det torde derföre blifva nödvändigt att här framgå ej från linien
Lovéns berg—Forsii berg, utan från Kap Selander—Forsii berg. Till tredje punkten i
triangeln väljes Kap Fanshawe, hvilken med lätthet kan nås från hufvudstationen i
Lomme Bay och äfven med lätthet bestigas från nämnde bugts terassformigt bildade
östra strand... Lomme Bay är rik på drifved och dess stränder utgöra en bland Spets-
bergens ypperligaste jagtmarker.
13:de Triangeln: Kap Fanshawe, Forsu berg, Hecla Hook (55", 80", 45”). Hecla
Hook bildar en väldig fjällmassa på östra sidan af Sorge Bay. Denna fjord är rik på
drifved och renar och erbjuder dessutom en ganska god ankarplats. Då härtill kom-
mer, att den är tidigare tillgänglig än de flesta andra hamnar på nordkusten, vore den
särdeles lämplig till en -hufvudstation för gradmätnings-expeditionens fartyg, om man
ej vore härstädes mer än på något annat ställe utsatt för risken att under flere veckors
tid blifva instängd af drifiss Då endast en triangelpunkt med lätthet kan uppnås från
denna hamn, och arbetstiden derföre, i händelse af en instängning, skulle gå helt och
hållet förlorad, så böra expeditionens fartyg om möjligt söka undvika att längre, än
nödvändigt är, uppehålla sig i Sorge Bay. Hecla Hook har en höjd af omkring 1600
fot och är ganska lätt bestiglig. Triangelpunkten bör dock väljas ej på fjällets högsta
topp utan på någon af de mera åt öster belägna, obetydligt lägre bergtopparna.
14:de Triangeln: Hecla Hook, Celsii berg, Forsii berg (30", 97", 53"). När Murchi-
son Bay är isfri, kan man med båt komma fram ända till foten af Celsii berg,
är 1500 fot högt och lätt bestigligt såväl från östra som vestra sidan. En mindre
stenvård finnes af CHYDENIUS upprest på det ställe, som blifvit utsedt till triangelpunkt.
Förmodligen komma dock mätningarne vid denna triangelpunkt att utföras tidigare på
året medan fjorden ännu är isbelagd, emedan hamnen vid Depot-ön vanligen är tidigare
som
tillgänglig än hvarje annan på Nordostlandet. Man kan då lätteligen uppnå foten af
berget genom en expedition öfver isen i Murchison Bay.
15:de Triangeln: Hecla Hook, Celsii berg och Kap Hansteen (25”, 115", 40").') Kap
Hansteen upptages af ett 1500 fot högt berg, som stupar nästan tvärbrant vid uddens
spets, men deremot längre i S.O. småningom sänker sig till ett lågländt näs, hvilket
skiljer Brandywijne Bay från Lady Franklins Bay. Härifrån kan man lätteligen klättra
upp till den punkt, som CHYDENIUS utvalt till triangelpunkt och utmärkt med en hög
stenvård. Under sednare delen af sommaren kunna fartyg finna en god ankarplats i
Brandywijne Bay. Men förmodligen kommer stället att besökas tidigare på året medan
bugten ännu är isbelagd. Man kan då ankra vid norra hörnet af Lågön, hvarifrån
man endast har några timmars rodd till Kap Hansteen. I det inre af Brandywijue
Bay träffade vi renar, och Lågön är rik på drifved. Nedanför CHypeEsn varde finner
man ett temligen rikt fågelfjäll, hufvudsakligast bebodt af fiskmåsar och stormfåglar.
1) Enligt CayYDEnivs: 349, 1119, 359, jemför noten på föregående sida.
16 N. DUNÉR-OCH A. E. NORDENSKIÖLD,
16:de Triangeln: ” Kap Hansteen, Celsii berg, Extreme Hook (113",30',37'). Det
sistnämnda stället besöktes af TOoreErr och NORDENSKIÖLD under 1861 års expedition.
Landet höjer sig här temligen långsamt från stranden till en betydlig höjd, från hvilken
man har en ganska vidsträckt utsigt öfver norra delen af Nordostlandet och Brandy-
wijne Bay. Bland annat ser man härifrån öfver det temligen högländta Nordkap och
den vester om denna udde belägna ögrupp, som vi benämnt Castrens öar, såväl Wal-
den-ön, som Little Table Island.
17:de Triangeln: Kap Hansteen, Extreme Hook, Walden-ön (53", 89", 38"). Wal-
den-ön » bildas af ett genom en däld itudelt berg, som lätt kan bestigas och blifvit be-
nämndt efter en af följeslagarne i Phipps expedition. Stället torde lättast uppnås med
båt ifrån hufvudstationen vid Låg-ön.
18:de Triangeln: Walden-ön, Extreme Hook, Parrys ö (81,34, 65"). Parrys ö
besöktes af TORELL och NORDENSKIÖLD under 1861 års expedition och bildas af 3:ne
genom låga sandnäs från hvarandra skilda granit-keglor, hvilka äro lätt bestigliga.
Den ostligaste af dessa torde lämpligast väljas till triangelpunkt. Lågnäsen äro rika
på drifved och till och med på dessa, de nordligaste kända öar, blefvo under 1861 års
expedition ett par renar skjutna.
19:de Triangeln: MWalden-ön, Parrys ö och Little Table Island eller Ross-ön (59,
NO)
Såsom de på den bifogade kartan med finare streck tecknade trianglarna utvisa, kan
man sannolikt förenkla den nordligaste delen af triangelnätet och tillika undvika den
temligen ofördelaktiga triangeln Celsii berg, Kap Hansteen och Extreme Hook, genom
att till triangelpunkt taga en bergtopp på udden norr om Murchison Bay, från hvilken
man på en gång kan se norra delen af Lågön och Kalkberget. Man skulle då, förut-
satt att Little Table Island är synlig från Lågön, från linien Hecla Hook—Forsii berg,
med endast fyra trianglar uppnå nätets norra ända, nemligen 1:0o Forsi berg, Hecla Hook,
Wargentins berg; 2:0 Wargentins berg, Hecla Hook, Lågön; 3:0 Wargentins berg, Lågön,
Extreme Hook och 4:o Lågön, Extreme Hook, Little Table Island.
Beläget i de nordligaste af menniskor besökta delarna af ishafvet har naturligtvis
Spetsbergen med hänsyn till klimat och öfriga förhållanden i full måtto karakteren af
ett arktiskt land. Sålunda höljes hufvudmassan af landets inre af en ofantlig, sam-
manhängande isslätt, från hvilken otaliga 1isfjäll utmynna 1 hafvet, bildande aflopp
för denna aldrig smältande ismassan och derigenom hindrande denna att obegränsadt
tillvexa. Äfven de af denna ismassa ej täckta delarne af landet äro endast under
några månader snöfria och sparsamt klädda med en torftig vegetation. Likväl är
Spetsbergens klimat i jemförelse med andra lika nordliga länders utomordentligt mildt,
och seglatsen utmed dess kuster på långt när ej så svår och farlig, som man skulle
tro. Under uppseglingen på våren möter man visserligen hvarje år ett ganska tätt
packadt drifisfält, men för en skrufångare — och ett dylikt fartyg är af många skäl
oundgängligt för utförandet af ett sådant arbete som det ifrågavarande — torde det
sällan eller aldrig vara svårt att redan i midten af April uppnå någon hamn vid Spets-
bergens vestkust.
GRADMÄTNINGSNÄT PÅ SPRTSBERGEN. UT
Vi hafva redan i det föregående antydt, att de farvatten, längsmed hvilkas stränder
det af oss förordade triangelnätet framgår, imgalunda höra till de lättast tillgängliga på
Spetsbergen. Hinlopen Strait är hittills föga kändt; man kan nära nog säga, att det
först var resorna och forskningarna under 1861 års expedition, som öppnade detta far-
vatten för de Norska fångstfartygen, och man känner derföre föga till isförhållandena
derstädes; det torde dock med stor sannolikhet kunna påstås, att den derstädes så ofta ra-
sande sydostliga stormen nästan hvarje år gör sundet fritt från drifis, åtminstone norr
om Syd-Waijgats-öarne. Dessa bilda nemligen ett naturligt stängsel emot söder, som
hindrar isen att drifva bort. En blick på det af oss föreslagna triangelnätet visar dock,
att detta förhållande blott kan lägga hinder 1 vägen för uppnåendet af triangelpunkten
på Cap Torell, den öfverhufvud taget svårtillgängligaste punkt i hela nätet. Denna
punkt torde för öfrigt i värsta fall kunna utbytas emot Thumb point eller uppnås
medelst en expedition öfver land. Såväl år 1861 som 1863 var Hinlopen Strait till-
gängligt, åtminstone till Syd-Waijgats-öarna; 1864 i slutet af Augusti fullkomligt isfritt,
och 1865 seglade tvenne norska fartyg från nordkusten genom sundet emellan Thumb
Point och fasta landet samt Helis-sund in i Storfjorden.
Storfjorden har ofta blifvit besökt, emedan den af gammalt varit känd såsom en
förträfflig fångstplats, och man känner derföre temligen väl till isförhållandena der-
städes. Trots detta vattendrags storlek och gynsamma form har det vissa år inträffat,
att det förblifvit otillgängligt, åtminstone för segelfartyg, ett förhållande som synes
hafva berott derpå, att uteslutande sydliga vindar herskat sedan isen brutit opp. Ty
man behöfver blott kasta en blick på kartan för att inse, det några få dagars frisk
nordlig vind är tillräcklig att fullkomligt förjaga isen, sedan den brutit upp. Emel-
lertid kan man hvarje år påräkna att äfven med segelfartyg kunna framkomma till
Whales Point och Whales Head. Då det för beräknandet af den ungefära sannolik-
heten att träffa fritt vatten i Storfjorden är af vigt att veta, huru ofta dess inre delar
varit öppna, anföra vi följande data, sammanställda efter åtskilliga Spetsbergsfarares
erinringar. Öppen skulle fjorden hafva varit åren 1842, 43, 44, 45, 46, 47, 51, 52,
54, 55, 539, 60, 61, 63, 64 och 65; mer eller mindre stängd deremot 1848, 49, 50, 53,
56, 37, 58, 62, således i medeltal spärrad för segelfartyg blott ett år af trenne. Lägger
man härtill, att hvalrossfångarne blott då söka fjordens inre delar, när de ej träffa
fångstplatsen, d. v. s. drifisen, vid dess mynning, växer sannolikheten att med ett godt
ångfartyg tränga in i fjorden ganska betydligt. Så mycket bör man dock göra sig
beredd på, att det kan inträffa att fjorden något år verkligen förblir otillgänglig, och
expeditionen bör således beräknas för minst tvenne somrar, en sak som äfven med
hänseende till nätets stora utsträckning kan blifva nödvändig. Dessutom är det af
vigt att vara så provianterad och utrustad, att man ej behöfver frukta för en öfver-
vintring, emedan man blott då kan våga, att med den djerfhet, som möjligen kommer
att erfordras, intränga 1 ett af is nästan spärradt vatten. Det torde för öfrigt kunna
anses otänkbart, att begge sunden samma år skulle vara tillslutna, och att följaktligen
en sommar kunde förgå utan att något skulle kunna uträttas, enär den orsak som
hindrar, att det ena sundet blir isfritt, öppnar det andra. Då, såsom sannolikt fallet
2
K. Vet. Akad. Handl. B. 6. N:o 8. 2
18 N. DUNER OCH A. EB; NORDENSKIÖLD,
är de flesta år, starka nordliga och sydliga vindar vexla, kan det inträffa, att begge
sunden samtidigt bli isfria. Detta ägde t. ex. rum 1861, 1864 och 1863.
Året på Spetsbergen kan anses deladt i blott tvenne årstider, nemligen en nio
månaders vinter och en föga varm sommar eller vår. Emellertid tyckes vintern i in-
tensitet ej kunna jemföras med Amerikas nordliga delars eller Grönlands, ja, om man
får döma efter några berättelser om öfvervintringar, ej ens med nordliga Norges in-
landsvintrar. Härmed stämmer äfven en under 1861 års expedition gjord iakttagelse,
att en vid kusten belägen mindre sötvattenssamling, hvilken förmodligen legat frusen
från slutet af September till slutet af Maj, befanns täckt af endast 6 fot tjock is.
De allmänna dragen af klimatet under den tid af året, då gradmätnings-opera-
tioner kunna ifrågakomma, blifva ungefär följande. Under senare hälften af Maj och
första delen af Juni håller sig temperaturen i närheten af fryspunkten, och man be-
höfver ej befara strängare köld än 6” under noll. Redan i tredje veckan af Juni stiger
dock temperaturen temligen hastigt, och snösmältningen börjar. Denna försiggår med
en så stor snabbhet, att alla ställen, som ej äro täckta af isfjäll, äro snöfria redan
innan medlet af Juli. Då snösmältningen försiggår, kunna till följd af lavimer bergs-
bestigningar blifva farliga, och, med undantag af iakttagelserna för bestämmande af
ändpunkternas läge samt en eller annan vinkelmätning från några bergtoppar, kan
arbetstiden egentligen räknas blott från andra veckan i Juli till slutet af September.
Under denna tid håller sig temperaturen mellan 0 och + 12"; endast under sista hälften
af September torde den falla något under fryspunkten. Vindarna äro för segling föga
gynsamma, i det stiltje, endast afbruten af en och annan stundom ganska häftig storm,
nästan ständigt är rådande. Redan af denna anledning kan man ej nog påpeka nöd-
vändigheten att för en gradmätnings-expedition välja ett skruffartyg.
Det medel, golfströmmen, som kraftigare än något annat bidrager att göra detta
nordliga land tillgängligt, och som så betydligt mildrar dess klimat, föranleder emellertid
på samma gång, att dimmor ingalunda höra till sällsyntheterna. Då nemligen den öfver
golfströmmens varmare vatten strykande och derigenom med fuktighet mättade luften
kommer i beröring med Spetsbergens väldiga ismassor, måste den afkylas, till följd hvaraf
en del af den medförda fuktigheten kondenseras till dimma. Sålunda är det vanligt,
att, om man under sydlig vind påträffar drifis, man med detsamma får tjocka, äfvensom
att dimma inträder, då en från golfströmmen kommande vind stryker öfver isfjäll.
Emellertid visar den erfarenhet vi vunnit under expeditionerna 1861 och 1864, att
klart väder ingalunda hör till undantagen, och 1 så måtto utmärker sig Spetsbergen
före de flesta land, att luften, då ej dimmor rentaf förhindra seendet, är af en så un-
derbar renhet och genomskinlighet, att det ej torde vara lätt att uppleta ett motstycke
dertill. Härigenom inträffar ock, att den, som första gången besöker Spetsbergen, begår
de märkligaste misstag i uppskattandet af afstånd: ett föremål, som man ansett vara
endast en half mil aflägset, kan stundom i verkligheten befinnas på 2 till 3 mils afstånd.
Af den blåaktiga färgton, som i vårt klimat utmärker hvarje aflägset föremål, ser
man der intet spår. Hvitt och svart omvexla på det skarpaste till och med hos
sådana berg, som till följd af deras afstånd endast genom strålbrytningen bringas öfver
horizonten.
GRADMÄTNINGSNÄT PÅ SPETSBERGEN. 19
Vi afsluta härmed redogörelsen för det oss lemnade uppdrag. Den kan väl synas
i ett och annat afseende bristfällig — grunden dertill ligger hufvudsakligen i de ofull-
komliga fortskaffningsmedel, som stått de svenska expeditionerna till buds — men vi tro
oss dock hafva bevisat, att en gradmätning utan alltför stora svårigheter och kostnader
låter utföra sig på Spetsbergen, och vi kunna ej uttala någon bättre slutönskan än
den: att Sverige, som redan förskaffat sig en så framstående plats bland de länder,
som sökt sprida ljus öfver polar-trakternas natur, äfven måtte tillegna sig äran att
hafva utfört den nordligaste gradmitning, som, enligt hvad man nu känner, öfverhufvud
taget kan komma ifråga.
— mä m—>gse—
Of NOTE
BC te. SEEN
f ” 6 i É / VITT SNR ;
$ bal 0g ING Lä AVE L Z :
: Ar 3
- Hr ätt yr a
5 5 +
— Ny
Lå
>
22
;
+
Sv
i
ÅS
2 j ;
Rn TS AT TEE
K Velonsk. Akad Haodl DVI N:S
Gradmåtningsnål på Spetsbergen
ÅRE
| RS ju
Dk red
sq nn
N Sr
få ?
Y SR
ec
———
SE ——
/ N
Nr lnönga
L
NES
RA AE
SH Fosters öar
t ac?
Pam 0
£
Wahlbergs ö
2
FRE
Valt oo
oo
&
ILE STAN ER AR
———
|G AgardA
LIE El: El o& dh To S
STANS FOR
arne
ö
Jigk Meck
UTKAST
till
Ett gradmätningsnät
Tusen
ETSBERGEN
2
/ enligt iakttagelser
under de svenska expeditionerna 18610 1864
Keilhars dy,
ar
C.Chydenius , N Dunér » A.E Nordenskiöld.
Syd Cap
a