w^ fKSPtSsIiik? -'. '"^i S^% "*■ --iit. ^' ^^Ik^'^VLv ^*'' hagf:iv. S^^NONVMrA JM KIHOPAEARIIM v/^/ t^-i /l^ l^ ' "x^A^-^r iCatki^ THE UNIVERSITY OF ILLINOIS LIBRARY r^ NOnCE: Retum or renew all Library Materialsl The Mlnlmum Fee for each Lost Book is $50.00. The person charging this material is responsible for its return to the library from which it vvas withdrawn on or before the Latest Date stamped below. Theft, mutilation, and underlining of books are reasons for discipli- nary action and may result in dismissal from the University. To renew call Telephone Center, 333-8400 UNIVERSITY OF ILLINOIS LIBRARY AT URBANA-CHAMPAIGN SYNONYiniA LIBELLIILAR119I GIIROPAEARIE DISSERTATIO INAUGURALIS QUAM CONSENSU ET AUCTORITATE GMIIOSI MEDIGORIHIl ORDMS IN ACADEMIA ALBERTINA AD SUMMOS IN MEDICINA ET CHIRURGIA HONORES RITE CAPESSENDOS Dlfi XVII. M. OGTOBRIS MDGCCXL H. L. Q. C. PUBLICE DEFENDET AUCTOR Hi2Rin. Aijo. hage;i% REGIOMONTANUS. CONTRA OPPONENTES AMICOS JIJJL» WLOIaIaEWLj med. et chib. dr. ET GIJU. SCHIBFFERDilCKER, med. cand. S.E6ZOMOXTTJ:.irOS*. REGIillOlVXa PRIISSORIIIVI lUPRESSIT ERX. JUL. DALKOWSKT. Praefatio. — f[Puuni anno 1830 tempore aestivo in vico haud procul ab iirbe paterna vitam degerem, vix primis entomolo- V giae elementis imbutus, maximo cum studio insecta omnia, quibus abundat ille vicus, coUigebam. Praeser- tim magna et innumerabilis Libellulinarum copia, quam totum per diem ad rivulum ibi fluentem rapidissime volitantem grassantemque vidi, totam meam occupavit diligentiam, quippe quae tum pulchritudine colorum, tum formarum elegantia tum imprimis multitudine spe- ciminum valde me delectaret. Quae quum ita essent, nova accessit res, quae mihi insecta illa multo fecit mirabiliora. Patri enim amatissimo, quum praedam meam nominibus designare vellet systematicis, haud parvam specierura captarum cppiam nec in Linnaei nec in Fabricii operibus invenire K contigit. Itaque denuo incitatus per omnera illius anni -aestatera prata et silvas disquisivi, et species ibi obve- ^^nientes quoad naturara et consuetudines diligenter ob- servavi. Hieme insequenti, libris et consilio Professois jclarissimi de Baer suffultus omnia, quantum potui, accu» ^rate descripsi. Ex eo tempore in uno quoque fere anno -observationes de hac insectorum farailia novas feci, et cSynonymiam rectam completamque colligere studui. ^Tamen scripta de hac re partim sunt rara, partem mihi ^gnota fuerunt, ita, ut modo sensim opera graviora adi- J*pisci possem. Dico Charpentieri ,,horas entomologicas" ■ et Vander Lindenii „monographiam Agrionura et Aesch- nidura Bononiae^' et „specimen monographiae Libelluli- narum Europaeanim." Tum occasione faustissima 1 obseivationes meas augendi anno praeterlapso mihi data, quum sub auspiciis Professoris clarissimi Rathke per Norwegiam, Sueciam, Daniam, Germaniam iter facerem, diligcntissime usus sum, et ex museorum ibi clarissimo- rum cognitione multa adhuc obscuriora aut falsa illu- stravi et correxi. Quibus vix absolutis, quum synonymiam a me con- fectam in lucem proferre vellem, opera tria accepi ma- ximi momenti: Burmeisteri, Charpentieri, Selysii. Om- nia maxima cum doctrina atque eruditione elaborata certe multa mihi anteceperunt, quae jam in manuscripto per annos deposueram, attamen supersunt adhuc non- nulla, quae illi aut neglexerunt, aut videre non po- tuerunt. Itaque non supervacaneum putavi, talibus et tantis hac de re operibus editis, denuo familiam illam insectorum tractare, praesertim quum nullus ex illis viris illustribus opera aliorum eodem anno impressa, antequara suum publici juris fecerat, videre potuerit. Praeterea nuUum eorum, synonymia gaudet perfecta et completa, sed omnia graviores modo scriptores, multis aliis nec contemnendis omissis, attulerunt. Ego, quan- tum potui, citata accuratissime comparata accumulavi et composui, et ne solas indices locales quidem omisi, quippe quod crederem, illas haud parvi esse momenti in ex^onenda horum animalium distributione geographica. In enumerandis speciebus novissimum Selysii opus secutus sum, quod et uberrimum quoad numerum specie- rum, et optimura quoad ordinera earum naturalem inveni. Synonyma a scriptoribus allata saepissime falsa sunt, itaque quum scriptorem quendam citarem, citata ejus, nisi si ipse ea postea attulerim, non sunt ad spe- ciem meam referenda, sed sola scriptoris allati diagno- sis et descriptio. II i s t o 1* i a. Omnia illa, qnae ante Linnaeum de Libellulinis scripta et olb~ servata invenimus, ut, in aliis quoque historiae naturalis parti- bus minoris sunt momenti. Conradus Gesner, cujus opera de insectis postuma, postquam multis ex fatis feliciter evaserunt, Thomas Moufet edidit, primus de Libellulinis paulo fusius disseruit. Descripsit species nonnullas in capite undecimo „de muscarum diflferentiis" p. 64 — 70, iconibus ligno expressis pes- simis additis. Mulleos, dixit, pavones et libellulas a Graecis „a piscis cognominis similitudine '^ayaivag^^ ab Anglis adders boultes, dragonflies, water butterflies, ab Italis cevettoni, ab HoIIandis romdoubt nominatas fuisse. Praeterea tres enumerat species: Libellas maximas (nunc Aeschnas) me- dioxumas C^unc Libellulas) , minimas (nunc Agriona) et earum varietates (nunc species) brevibus descripsit. Sub no- mine Aeschnae Ephemeras quasdam p. 69 commemoravit. la capite trigesimo nono p. 322 Libellularum quoque nymphas ac- curatius descripsit et depinxit, quas pulices seu asellos seu scolopendras nominat marinas. Alia ex veterum scriptis de Libellulinis in Swammerdam- mii bibliis naturae p. 90 (ed. germ.) collata inveniuntur. In se- cundum, ait illo loco, metamorphoseon ordinem primum mordel- lam transtuli vel orsodaenam Adriani Julii, Libellam Moufeti, perlam Aldrovandi, quae nostra lingua rambout, scarbut, nayer vel puystebyter, germanica juengferchen, schillebold et grasmetze, nominatur. Qnarum possideo septemdecim species^ novem ma- 1* ximaS; quinque inediocres, tres minimas, quas ultimas ob majo- rem teneritatem prae aliis juengferchen apellamus. In Goedartio minima quaedam describitur. Goedart autem, quum tubercula illa, alas in dorso includentia, nec in icone suo nec in descri- ptione commemoret, certe pupulam nunquam viderat. Similiter tertia figura non nisi sola imaginatione formata est, nec quis- quam alius hoc modo illam descripsit. Hoelfnagel decem spe- cies sine pupulis depinxit, quae tamen Rondeletio non ignotae erant, etsi perverso modo Wasserkrekel seu Wasserschrecke eas nominavit. Credo ex animali illo Moufeti, tali nomine praedito, etiam iibellas exoriri et Jonstoni forficulam et puli- cem aquaticum nec minus Redii scorpionem aquaticum nihil aliud nisi libellularum erucas exprimere. Illo terapore Hombergius quasdam de Libellulinis observa- tiones edidit, cujus librum ipse non vidi, tamen a Robergio laudatur. Hoc Laurentio Robergio medicinae doctore L^psa- liensi praeside alumnus regius Petrus Leetsroem Vermelandus anno 1732 dissertationem physicam, „de libella, insecto lacustri et alato" publico examini submisit. Cujus dissertationis, quum nunc sit rarissima, argumentum paulo uberius et latius com~ municabo. Post introitum de insectorum „generali et summa divisione", ad Libellulam transiit. Ubi reperiantur (nomen Vog~ halsar iis imposuit) qua ratione capiantur, quid in iis specte- tur, unde horum insectorum sonus et vox, quc modo servari possint vivae, quomodo papiliones venentur, quomodo servari possint mortuae (inter chartas deponendae aeque ac in herba- riis vivis plantae) quomodo integrae siccentur atque condian- tur, quomodo rite delineentur, paulo fusius enarrat. Tum Li- bellarum anatomen, pedes, oculorum bulbos, cornicula, quibus praetentant objecta, mandibulas, genitalia Ccurpropendeant ma- ribus, cur feminis occultentur) ovarium, miram metamorphosin descriptione ac iconibus clariora fecit. Adjecit descriptionem et delineationem Libellulae ex suo exuvio prorepentis, atque coitus mirabilis et pauca de generibus diversis, de vita etcou- suetudine. Fuerat certe tunc temporis opus laude dignum et monographia uberrima. Joanncs Rajus, Angius, in historia insectorum, a Listero edita, monographiam de Libellulinis scripsit, nec parvam spe- cierum copiam adeo accurate designavit, ut facile hodie co- gnoscantur, taraen, quod certe dolendum est, ab novis Angiiae entomologis nunquam laudatur. Optima et pulchenima prae aliis coitus Libellularum Rajana est descriptio. Attulit prae- terea specierum trium et viginta diagnosin, etiam divisione Gonsueta in maximas, medias et minimas conservata. De ana- tome, Robergio excepto, tum sohis Svvammerdam nonnulla com- raemoraverat, quum Reaumurius in opere suo clarissimot j et Degeerius accuratissimas dederint observationes, quibus hodie ferc non exstant meliores. Roesscl noster multas species descripsit atque earum cx nymphis metamorphosin diligenter observavit, tamen iconcs ejus liibcllularum paululum pejores sunt, quam aliorum insectorum, quae vivis fere coloribus in opere illo sunt expressa. Scripta Linnaei de Libellulinis quoque certe prima sunt, quae ad species recte dignoscendas usque ad hoc tempus ma- xime vigent. Edidit, quum jam prius anno 1736 in actis so- cietatis Upsaliensis elenchum animalium per Sueciam observa- torum in methodum Raianam communicavisset (est Leidae a. 1743 denuo editus et opus rarum) faunam suam Sueciae pri- mum a. 1716, adhuc sine nominibus trivialibus. Tamen in illo iibro (toto a se ipso conscripto, quod in posterioribus non sem- per factum est) tractatus de Libellulinis fere mclior videtur, quam in editione multo locupletiore secunda, in qua saepe species antea recte separatas conjunxit, id quod praecipuo de Agrionibus valet. lilas species Sueciae indigenas etiam in sy- stemate suo naturae {ed. X. et XII) fere immutatas et modo ^ynonymis locupletatas transtulit, neque plures quam octo spe- cies novas cxoticas ibi descripsit. Casu faustissimo in elabo- randa synonymia mea exemplar hujus systematis (ed. XII) mihi ad manus erat, quod sine ullo dubio Pallas possedit et multis annotiationibus in Russia meridonali et Sibiria factis (propria manu descriptis) locupletavit. Est liber ille in bibliotheca uni- versitatis nostrae, quo ex bibliotheca clarissimi Rudolphi venit. Dolendum est nihil nisi animalia evertebrata prctiosi illius ex- emplaris ibi exstare. 6 Eodem fere tempore in Dania exstitit historiae naturalis patriae indefessus ac diligentissimus scrutator 0, F. Miiller, cnjns opera, in quibus de insectis locutus est, prima jam anno 1764 ad lucem prolata sunt, dico Faunam Friedrichsdalinam et monographiam libellularum agri Friedrichsdalensis in actisnovis naturae curiosorum tom. III. Viginti annis post prodromum fau- naeDanicae edidit, quo in libro tamen libellulas paululummodo miptavit, citata nova adjunxit, unamque speciem novam descri- psit. Habuere prae aliis de Libellulinis operibus illa Muelleri inprimis fatum infelix, ut fere ab omnibus serius hanc rem Iractantibus praetermitterentur. Mirum tamen est, quod Fabri- cius ejusdem regni incola eodem tempore] vivens nunquam, ut scio, Muelleri operibus in synonymia elaboranda usus est, quippe qui bene ea cognoverit, et praeterea in philosophia en- tomologiae p. 12 faunam Fridrichsdalinam optimis faunis locali- bus adnumerarit. Accuratissimum vero Muelleri opus, mono- graphia in act. nov, nat. cur., in quo novas suas species fu- sius descripsit, nemini adhuc notum esse videtur. Olivier, Villers, Vander Linden et Selys fere soli Muelleri descriptiones et haud raro false citaverunt. Nec desunt huic aetati aliarum regionum monographiae entomologicae, in quibus saepissime tamen genus libellularum negligenter tractatur. In iconibus Schaefferi libellulas Ratis- bonenses, in operibus Harris Anglicas depictas habemus. Sco- poli insecta Carniolica, Schranc Austriaca, Fourcroy, Geoflfroy, Villers, Walkenaer Parisiensia, Fuesly Helvetica, Poda illa musei Graecensis, Petagna Calabrina, Fischer Livonica, Bock Prussica descripsere, attamen fere omnes ex Linnaeo et cha- racteres et descriptiones et synoyma mutuabantur, et saepe nulla fere habita ratione animalia toto coelo diversa nominibus Linnaeis designabant. Neque clarissimus Fabricius in diversis systematis sui edi- tionibus novi quidquam de libellulinis Europaeis communicavit, fere omnia sunt ex Linnaeo desumpta, et interdum citata illius ordine perverso relata. Quin etiam speciem unam a Linnaec descriptam omnino neglexit, dico L. junceam. Tamen ex hac sola familia; quam prius Unogatis suis adnumeraverat, propriam formavit classem Odonatorum, geiieraque duo nova Acschnam et Agrion condidit. Libellulinarum monogTaphia in encyclopaedia methodica ab Oliviero conscripta mera compilatio et, saltem quoad species Europaeas, nullius momenti videtur. Synonymiam specierum nonnullarum Latreille in historia naturali sua extricare conatus, novas addidit quasdam species, sed etiam in hoc opere multa desiderantur. Quo factum est, ut familia Libellulinarum, quum alii inse- ctorum ordines valde amplificarentur, per quinquaginta annois nullos fere fecerit progressus. Vander Linden primus fuit, qui ratione et diligentia denuo iractavit Libellulinas. Edidit anno 1820 in opere Opuscoli scientifici dijBologna (et separatim) monogTaphiam]Agrionum et Aeschnarum Bononienslum, cum iconibus et descriptionibus sat accuratis et completis. Proximus eum secutus est pastor Han- semann in Wied. Zool. Mag. , ubi Agriona Germanica in lucem protulit, tamen quum Vander Lindenii opus ei notum non fuerit, nonnnllas species denuo nominibus novis instruxit. Uterque propriis observationibus accuratis itinixus omnes priores hac de re scriptores valde superavit. Linnaei Libellula puella, multis ex diversissimis speciebus composita, in species plures recte diffissa est, novaque ad species recte dig'noscendas signa in- ducta. Paulo post anno 1825 alius exstitit Libellulinarum ama- tor scructatorque indefessus, Toussaint de Charpentier, qui in opere suo notissimo „horae entomologicae" Libellulinas, quas ipse aut in Silesia aut in Italia superiori observaverat aut ab aliis acceperat acuratissime descripsit. Ad species facilius di- gnoscendas appendicibus marium analibus praecipue utebatur. Dolendum est maxime, eum opera Vander Lindenii ignorasse, quum hoc modo iterum nova nomina speciflca speciebus jam antea descriptis imponeret. Eodem anno Vander Linden spe- cimen suum monographiae Libellulinarum Europaearum edidit, et fere omnes a Charpentiero vix absolutas species denuo aliis nominibus donavit. Signum optimum ei suppeditabant collaris forma diversa et membranula accessoria. Tamen fere nullas nisi Bruxellis aut Bononiae captas attulit species. 8 In Auglia imprimis Leach, Stephens et Curtis Libellulinas tractabant, tamen ut est mos Anglis, quae extra patriae fines facta erant, omnino neglexenint. Itaqne etiam ab his nominn habemus specierum nova, donec hoc tempore Stephens in no- menclatura sua synonymiam Anglonim cura nostra comparatam edidit. Novissimis temporibus Libellulinarum plures exstitere mo- nographiae uberrimae. Eversmann Libellulas iuter Wolgam et montes Uralenses, Boyer de Fonscolombe illas ex Galloprovin- cia (circum Aquas Sextias} descripsere, et Bnrmeister in opere suo notissimo omnes fere orbis terrarum adhuc notas novo et perfectiori ordine composuit. Xova ibi genera condidit atque subdi\isiones ex alarum reticulatione divcrsa instituit. Anno praeterlapso iterum duaeLibellulinarum Europaearum monogrophiae editae sunt, mirabili diiigentia ac eruditione ela- boratae, ita ut, quae sit melior, certe dijudicjvri non possit, tameu quia alter alterius opus comparare non potuit, nomina nonnulla mutilia denuo creata sunt. Cbarpentier in opere „LibelluIinae Europaeae*' splendidis- simo, iconibus pulcherrimis praedilo, maximam specierum nova- rum copiam descripsit Dedit uovam Libellulinarum in subge- nera, plerumque optime condita, di\isionem, atque illorum subgenerum characteres fusius explica\it. Praeterea formas externas accurate examinavit et nomenclaturam perfeciiorem reddidit. Vix putarem, esse adhuc quidquam addendum operi illi, ante quam Selysii monogiaphiam novissimam videbam. Hic, quum omnia fere musea iiiAnglia, Gallia, Belgia ipse vidisset, multa adhuc obscuriora hujus familiae insecta denno fasius descripsit, synon>Tniam puriorem et locupletiorem elaboravit. Praeterea, quod Charpentierus neglexit, mensuras specierum, quin etiam partium singiiJarum operi suo adjecit. In appendice reticulationem alarum per omnia geuera diligentissime descripsit. Florismologiam et anatomen praeterea BruIIe, Lyonet et Erichson praesertim instrumenta cibaria exposuerunt. Cu\ier et Ramdohr organa digestionis, Rathke, Burmeister, Sukow et Siebold geuitalia et coitum fusius tractaverunt. Praesertim Siebold maguam huic rei adbnc semper obscurae lucem attulit. Etiam de Libellulinis pefreficatis nonnulla in Charpentieri libro inveniuntur. Depinxit Aeschnam, quam ego qucque vidi in Museo Dresdensi. Vide hac de re Germar in Act. Acad. Caes. Leop. Carol. Vol. 19. P. 1. p. 189. L. de Buch iiber den .Jura in Deutschland, Berl. 1839. Schmidelii Vorstellung merk- wiirdiger Versteinerungen tab. 19. Kahler in Leonhard Zeit- schrift fiir Mineralogie 1826. no. 9. p. 231. Knorr de Petre- factis. Frorieps Notizen Tom Vlil. no. 19. p. 295. In itinere anno praeterlapso instituto musea sequentia dili- genter exanimavi: Upsaliae: Gyllenhali, Marklini, Thunbergi (speciebus exoticis ditissimura) Hoeffneri, regis Adolphi Friderici. Hol- raiae: Paykullii (ditissimum) Degerii, Sundevalii, Wahlbergii, Haffniae: Lund-Sehestedtii fa Fabricio nominibus designa- tum). Westermannii, Kieliae: Fabricii: Altonae: Sommeri, Hamburgii: de Winthemii, Berolini rausenm regium, Ge- dani Sieboldii. liitteratura. ( Opera *i* notata ipse non vidi. ) •i* C. Allioni — in Actis societatis Taurinens. an.' 1762 — 65 tomUL p. 158. -}• J. Barbut — The genera insectorum of Liunaeus exempli- fied by varions specimens of English Insects, drawn from nature London 1781. 4to. •J* Berkenhout — Synopsis of the Natural History of Great Britain and Ireland being a second edition of the Outlines etc. London 1789. 2 vol. 8to. G. Billberg — Enumeratio insectorum in Museo G. Billberg Holm. 1820. 4to. S. Bock — Versuch einer wirthschaftlichen Naturgeschichte von dem Konigreiche Ost- und Westpreussen. Dcssau .1785. 5vol. 8vo. 10 H. Borowsky — Gemeinniitzige Naturgeschichle des Thier- reichs etc. fortgesetzt von W. Herbst. Berlin 1787. 8vo. (vol. 8. Insecta). •J* Brulle — In Exped. scientif. de Moree etc. •J- idem — Observations dans les annales de la societe d'£u- tomologie 1832. 8vo. H. Burmeister — Handbuch der Entomologie vol. 2. Berliu 1832 — 39 in 8vo. G. Carus — Entdeckung eines einfachen vom Herzen aus heschleunigten Blutkreislaufes in den Larven netzfliig- licher Insecten. Leipzig 1827. 4to. T. v. Charpentier — Horae Entomologlcae. Bresl. 1825. 4to. Idem — Libellulinae Europaeae. Lipsiae 1840. 4to. Idem — Nomenclatur der Schaiferschen und Rosselschen Li- hellul. in Germars Zeitschrift fiir die Entomologie. Tom.I. P.n. Lipsiae 1839. 8vo. •j- J. Curtis — British Entomology etc. London 1824. •J- Dale — Londons Magazin vol. 7. 1834. •J- Description de rEgypte. Neuroptera etc. •J- E. Donovan — The Natural History of Brittish Insects etc. London 1798 — 1816. vol. 16. 8vo. E. Doubleday — in Entomologlcal Magazin. vol. H. Londou 1836 in 8vo. p. 151. D. Drury — Illustrations of Natural History etc. Lond. 1770 — 73. vol. 3. 4to. W. Erichson — Entomographien Heft L 1840. 8vo. p. 6. und in Germ. Magaz. Tom I. Pars I. ^ Edward < — Historia naturalis avium Lond. 1746. 4to. E. Eversmann — Insecta inter Wolgam fluvium et montes Ura- lensis in Bullet. de la soc. de Moscau. an. 1835 et 38 (non vidi) an. 1837. 8vo. Chr. Fabricius — Systema Entymologiae Flensburg 1775. Svo. Idem — Genera Insectorum Kiel 1777. 8vo. Idem — Species Insectorum Kiel 1787. 8vo. Idem — Mantissa insectorum. Hafniae 1787. Svo. Idem — Entomol. systematica. Hafniae 1792 — 94 et supple- mentum 1798. O. Fabricius — Fauna Groenlandica Hafniae 1780. Svo. 11 L. Fischer — ► Versuch einer Naturgeschichte von Lifland. cd. 2. Konigsh. 1791. 8vo. •}• J. Frisch — Beschreibung' von allerldlnsecten vonDeutsch- land etc. vol. 13. Berlin 1720—38. C, Funke • — Naturgeschichte und Technologie etc. Braun- schweig 1798. vol. 3. 8vo. B. de Fonscolomhe — Monographie de Lihellulines des envi- rons d'Aix in Annal, de la soc. entom. TomVI. 1837. (Libellula) TomVn. 1838 (Aeschna) TomVlIL 1839 (AgTion non vidi). F. Fourcroy — Entomologia Parisiensis etc. Paris. 1785. vol.2. 8vo. C. Fuesli — Verzeichniss der Schweizer Insecten etc. Ziirich 1775. 4to. -}• C. Degeer — Histoire des insectes Paris 1734 — 42. vol. 6. 4to. Idem — Memoire pour servir a Thistoir des Insects Holm. 1752 — 78. vol. 7. 4to. Idem — Uebersetzt von Gotze. Leipz. 1776 — 83. vol. 7. 4to. Idem — Genera et species Insectorum ed. Retzius. Lips. 1783. 8to. GeofBroy — Histoire abregee des Insects, qui se trouvent aux environs de Paris. Paris 1764. vol. 2. 4to. •j* J. Goedart — Historische Beschryving van de oorsprong etc. der Wormen, Rupssen, Maden. Mediob. 1662. vol. 3. 8to. ^ Idem — de insects in methodum redact. ed. Lister. London 1685. 8to. •J* Guerin — Magazin zoolog. 1837. H. Hagen — Verzeichniss der Libellen Ostpreussens in den Preuss. Provincialblatt. TomXXI. Konigsberg'. 8vo. A. Hansemann — Monographie der deutschen Agrionen ia WiedmannsZooI.Magaz. TomH. P. I. Alton. 1823. 8vo. F. Hentsch — Epitome Entomol. system. Fabric, continens g'e- uera et spec. insect. Europ. Lips. 1804. 4to. J. Hoefnagel — Archetypa Insectorum. Frank. 1692. vol.4. fol. ^ Idem — Icones insector. 1630. 4to. -}• Homberg — Observations sur cette sorte d'Insects, qui s'appellent ordinairement Demoiselles in Acad. Reg'. ParisI669. Men. p. 206. M. Harris — An exposition of English Insects etc, Lond. 1782. 8 vo> 12 •j- Idem — The Aurelian or natural History of English. Ins. London 1778. fol. V. d. Hoeven — In annales des scienc. natur. Tom XV. und in Thons Archiv II. -}• A. Ingpen — Instnictions for collectning, rearing and pre- serving: Brittish. Insects. Lond. 1827. Svo. -i* J. Jonston — Libri tres historiae natural. de Insectis. Frankof. 1658. fol. -j- Kirby and Spence — Introduction to Entomology. London ed.2. 1816. vol.2. 8vo. P. Latreille — Histoire naturell. etc. Paris 1802. vol. 14. 8vo. Idem — Genera Crustaceorum et Insect. Paris 1806. vol. 4. 8to. Idem — in Cuvier regne animal. 1817. 8vo. edr genn. Voigt. Leipz. 1839. 8vo. B. Lamark — Histoire naturelle dcs animaux sans vertcbres. Paris 1832. ed. 2. 8vo. -J- W. Leach — Miscellanea Zoologica Artic. Entomologie in Edingburgh. Encyclop. Edinb. 1810. 4to. ^ Lepcchin — Iter pcr Siberiam ed. Altenburg 1774. -}• A. Leuwenhoek — Arcana naturae detecta. Delphis. Bat. 1695. 4to. C. Liiine — Elenchus animalium per Sueciam obscrv. in act. soc. Upsal. 1736. 4to. Leidae 1743 separatim. Idem — Fauna Sueciae ed. 1. Hoim. 1746. ed. 2. HoJm. 1761. 8vo. Idem — Pandora insectorum re.sp. Rydl)ek. Upsal. 1758. 4to. et in ammoenit acad. Idem — System natururae ed. 10. Holm. 1758. 8vo. — -J- ed. II. Lipsiae 1762, ed. 12. Holm. 1767. vol. 3. 8vo. — cd. Gmelin Lip.s. 1788 etc. 3 8vo. Vander Linden — Agriones et Aeschnae Bononicns. in Opus- coli scient. Tom. IV. Bonon. 1823. 4to. ct separatim. Idcm — Monographiae Libcllulinarum Europaearum spccimen Bruexeli. 1825. 8vo. -j* Lyonet — Rechcrches sur ranotomie des inscctes. Paris 1832. •J* S. Merian — De Europaeische Insccten, Amsterd. 1730. fol. 13 -J- C. Merret — Pinax rerum natur. britlan. etc. London 1G67. 8to. •{• W. Millard — Outlines of Brittish Entomology Bristol J821. 12to. Tii. Moufet — Infectorum etc. Theatrum Lond. 1634 fol. 0. F. Miiller — Enumeratio ac descriptio Libellularum agri Fridrichsdalensis in Nova Acta Natur. Curios. Tom. III anno 1767. p. 122. obs. XXIX. 4to. Idem. — Fauna Fridrichsdalina etc. Hafniae 1764. 8to. Idem. — Zoologiae Danicae prodromus Hafniae 1776. 8to. ^ Mac Leay — Horae entomologicae etc. 1817. Ed. Newmann — Entomological Notes in Entomological Maga- zin Lond. 1833 vol. 1 et 2. Oken — Naturgeschichte etc. A. Olivier — Articulus Libellula in Encyclop. method. Tom. VIL f ed. Padov Tom. VIII. W. Panzer. — Faunae insectorum Germ. init. Niirnbg. 1793. etc. Idem — Iconum insectorum Ratisbon. Schaeflferi enumerat. Erlang. 1804. 4to. V^. Petagna — Specimen insectorum ulter. Calabr. Frauk. 1787. 4to. •J- J. Petiver — Centuriae Musei Petiv. Lond. 1695. 8to. •J* Idem — Gazophylac. Natur etc. Lond. 1702. 8to. ^ N. Poda — Insecta Mus. Graez. etc. Graez 1761. 8to. J. Rajus — Historia Insect. ed. Lister Lond. 1710. 4to. A. Ramdhor — Abhandlung iiber die Verdauungswerkzeuge der Insecten Halle 1811. 4to. H. Rathke — de Libellularum part. genital. Regiom. 1832. 4to. -J* A. Reaumur — Memoires pour servir etc. Paris 1734. vol. 6. 4to. ^ •{• Remarks on the Lmnean ordres of Insects Lond. 1828. 4to. L. Roberg — de libella lacustri et allata. Upsal. 1732. 4to. J. Roemer — Genera Insect. Linnaei et Fabr. etc. Vitodur. 1789. 4to. J. Roesel — Insectenbelustigung etc. 1746 — 61. 4to. vol. 4. •f P. Rossi — Fauna Etrusa etc. Liburni 1790. 4to. ed. Hel- wig 1795—1805. ed. Illig. 1808. 8to. ^ G. Samonelle — A nomenclature of Brittish Entomology Lond. 1819. 8to. 14 •J- Idem — The entomologists useful compendium etc. Lond. 1819. 8to. C. Schaeffer — Icones insect. Ratishon. Ratishon. 1761 etc. vol. 3. 4to. Idem. — Elementa entomolog. etc. 1766. 4to. -f P. V. Schrank. — FaunaBoicaetc. Ingollst. 1801— 3. vol.3.8to. Idem. — Enumeratio insect. Austriae. Vien. 1781. 8to. J. Scopoli — Entomologia Carniol. etc. Vind. 1763. Sto. ^ G. Shavsr — General Zoolog. vol. 6. Insecta. 1806. 8to. V. Siebold — Ueher d. coitus der Libellen in Wiegm. Arch. Tom. IV. in Germars Magazin Tom. 11. p. 11. 1840.; de Selys. — Cataloge methodique etc. precede du tableau des Libellulines de la Belgique. Liege. 1837 — 8to. -J- Idem — Description de deux nouvelles especes d'Aeschna du sous - genre Anax dans le tom. VI no. 10 du Bull. de Tacademie de Bruxelles. 1839. •j- Idem — Enumeration des Libellulidees de la Belgique Bull. de Tacad. de Brux. tom. Vn. 1840. Idem. — Monographie desLibelluIidees d'Europe. Parisl840. 8to. -J- Schelver — In Wiedemanns Archiv. Vol. II. P. II. p. 224. ^ ^ J. Sowerby. — Brittisch miscellany etc. Lond. 1806. 8to. F. Stephens — A systematique calogue of Brittish. Insects. London 1829. 8to. Idem — The nomenclature of British Entomology ed. 2. Lon- don 1833. 8to. -J* Idem ' — Illustrations of British Entomology. Lond. 1827 et vol. 4. 8to. •J- Stew — Elements of naturalhistory etc. Lond. 1802. vol. 2. 8ta. J. Stroem — Insecta rariores. Norwegicaein Actis. Nidros. T.UI. J. gulzer — Kennzeichen der Insecten. JJiirich 1761. 4to. -J- Idem — Abgekiirzte Geschichte der Insecten. Winterth. 1766. vol. 2. •J- Sukkow — in Heusingers Zeitschrift f. organ. Phys. Tom II. P. 3. -J- J. Swammerdam — Historia Insect. Lugd. Bat. 1685. 4to. Idem — Biblia naturae Lugd. Bat. 1738. fol. C. Thunberg — Museum naturalium Upsaliense 4to. Upsal. 1787—1804.' P. Trost — Kleino Beitrage zur Entom. Erlangen 1801. 8to. 15 -j- W. Turton — A general System of nature etc. Lontl. 1800. vol. 3. 8to. de Villers — Caroli Linnaei entomologia etc. Lugd. 1789. TOl. 3. 8to. A. Walkenaer — Faune Paris. etc. Paris XLvol. 2. 8to. •J- Wittenberg. Wochenbl. — Wahrnehmungen uber die be- sondere Begattung einiger Insecten, namentlich der Li- bellen und Schmetterlinge. Bd. VL p. 133. Wiegmann — Handb. d, Zoologie. Berlin 1832. 8to. -f W. Wood. — IUustrations of the Linnean genera of Insects. Lond. 1821. 12to. J. Zschach — Insecta in Museo Leskean. Lips. 1789. 8to. Synonyniia. Familia. Libellulinae. Latr. Vander Lind. Chp. Libellulidae. Selys. Wiegmann. Libellulina. Mac Leay. Burm. Neuropterorum pars. Linne et siiii. ' Unogatorum pars. Fabr. Odonata Fabr. Panz. Libellulaedes. Billberg. Tribus I. Libellulina. Selys. Libellulldae. Mac. Leay. Sectio L Libelluloides. Selys. Libellula. Autor. Seuus i. liibellula Selys. ]. Libellula quadrimaculata Linne. L. 4— maculata Linne Fn. Suec. ed. 1. p. 230. Nro. 764. idem ed.2. p.371. Nro.1459. 16 Idem Elenohus p. 77. Nro. 8. Idern Syst. nat. X. Tom. I. p. 543. Nro. 1. Idem ed.XU. Tom.I. P.II. p.901. Nro. I. Idem ed. Gmel. Tom.I. P. V. p.2619. Nro. I. Reaura. Ins. Tom. VI. tab. 35. f. I. 2. Scopol. Ent* p.261. Nro. 679. Poda Mus. Graec. p. 95. Geoifr. Ins. Tom. II. p. 224. Nro 6 la fran^aise. Fabr. Syst. p. 420 Nro. 1. Idem Spec. Tom. I. p. 519 Nro. I. Idem Mant. Tora. I. p. 336 Nro. 1. Idem Entom. Tom. 11. p.373. Nro. 1. Eischer Naturgesch. p. 335. Nro. 1. Wiegm. Handbch. p. 381. Mueller in Actis p. 123. Nro. I. Idem Fn. Fr. Nro. 531. Idem Prodr. p. 139. Nro. I6l6. Schaeff. Icon. Tom I. tab. 9 f. 13. fem Panzer. Enumer. p. 15. Nro. 13. Idem Fn. Germ. Fas.S8. Nro. 19. Latreilie. Hist. Tom. XIH. p.ll. Nr. 2. Idem Genera Cr. Tom. III. p. 181. Villers Entom. Tom. HI. p. 1. Nro. 1. tab.7. f. 1. fem. Oliv. Encycl. Tom. VII. p. 559 Nro. 1. tab. 94. f. 7. Fourcr. Entom. Tom. U. p. 345. Nro. 7. Fuesli Verz. p. 44. Nro. 833. Eversmann Bul. 1837. p. 39. Walkcnaer Fn. Tom.II. p. 171. Nro. 1. Hagen Pr. Prov. Tom. XXI. p. 58. Nro. 5. Chp. Horae p. 41. Idem. Libell. p. 60. Nr. 3. tab. 3. mas et fem. Ramdohr Verd. p. 146. Nro. 2. Vander Lind. Monogr. p. 9. Nro. 3. Burm. Entom. TomH. p. 801. Nro. 79. Selys Monogr. p. 32, Nro. 1. — p. 206. Nro. I. tab. 3. Nro. J. Idem Catal. p. 8. Nro. 3. Curtis Britt. Ent. teste Selys. 17 Fonscol. Annal Tom.VI. p. 133. Nro. 2. Stephens Catal. Tom. I. Nro. 3444. 8. Idem Nomencl. p. 114. Nro. 2. Barbut. Gen. 207. p. i 1 cum fig. Berkenh. Synop. Tom. I. p. 14S. Donov. Natur. Tom. XI. p.407. Stew. Elem. Tom. 11. p. 207. Turton. Gen. Syst. Tom. ID. p. 386. Samou. Nomencl. p. 65. tab. 7 i^ I. Wood. Illustr. Tom. II. p. 9 tab. 46. Bock Naturgesch. Tom. V. p. 143. Nro. 1. Billberg Knum. p. 96. Hentsch. Epit. p. 127. Nro. I. Thunbcrg-. Mus. p. 80, Zschach Mus. Tom. I. p. 84. Nro. I . L. maculata Harris Exp. p. 155. tab. 46 f. 1 mas. h. praenubila Newn. Ent. Tom- 1. p. 416. Doubled. Ent. Tom.III. p. 151. mas long 21'' extens. alar. 31" (lineae Gallicae) fem. long 21" extens. alar. 32"— 36" Possideo marem et feminam ex Prussia. Habitat in pratis humidis totius fere Europae: in Suecia, (Upsaliae rarior), Livonia (Mai. Juni), Prussia (Juni), Dania, Belgia, Anglia, alpibus Scotiae, Gallia ([Parisiis rarior), Gallo- provincia, Germania, Carniolia, Helvetia, Russia meridionali, Italia (Romae). — Citatum a Linnaeo e Rajo allatum p. 49. Nro. 3 (in Fn. Suec. false scriplum p. 72. Nro. 3, sed in systemate recte mu- tatum est) sine dubio ad C. aeneam pertinet. Citatum a Fabricio et Oliviero eRajo laudatump. 19. Nro.4. pertinet ad L. depressam. Citatum Reaumurii a Linnaeo etFa- bricio allatum auctore Charpentiero ad L. depressam pertinet. Burmeister I. c. annotavit, hanc speciem et L. semifascia- tam suam solas esse, in quibus seriem cellularum post triaugu- lum alarum anticarum non semper eandem invenerit. 2 18 Etiam nos, ut Chp. et VanderLind., nebulas fuscas ad api- cem alamm, sicuti in figura Panzeri, non raro sed solum in fe- minis \1dimus, quae tamen multo saepius sine illis occurrunt. FonscoL (1. c.) mares quoque tali modo pictos prope Aquas Sextias vidit, et quidem hanc varietatem illo loco ita frequen- tem invenit, ut varietatem pro genuino speciei typo habuit, no- stram vero L. 4 - maculatam ibi etiam non raro obvenientem pro varietate descripsit. Illam varietatem in Scotia inventam New- mann nomine L. praenubilae descripsit, tamen a Doubleday 1. c. refutatus est. Varietates Muelleri sic non nominandae sunt, ita enim facile centenas facere potuissem. Vidi in Museo Fabricii L. 4 - punctatam (Entom. syst. Tom. n. p. 375 Nro. 5) etiam mihi ut Burmeistero a L. 4-macuIata non diversa esse videbatur, tamen accuratius eam disquirere non potui, quod specimen L. 4 - maculatae mihi tum non ad ma- mus erat. De migratione interdum Libellularum, et inprimis hujus spe- ciei, vide Roesel Insect. Tom. II. de locust. p. 154. p. 135, To- bolii observavit Chappe Meinecke Naturf. Tom. VI. p. 109, et in pago Anhaltino, ad Albim, ad Kuschum et Volgam australem Pallas. lu Livouia anno 1779 (Mai. et Juni.) Fischer 1. c. Re- giomonti ego 1830. In Silesia 1746. Regiomouti (Juni.) 1775 Bock 1. c. Halae 1839 (Mai) Germar. Magaz. 1840. Tom. II. p. 443. Vide praeterea Magaz. (prior.) Tom. II. p. 33G. Leipz. Sammlungen 1744 p. 384. Hoppe Nachricht der sogenannt. Ei- chen, Weiden und Dornenrosen p. 17. Kirby etc. Intr. Tom. II. p. 12. Charp. Lib. Eur. 1. c. 2. Libellula depressa Linne. L. depressa. Linne Fn. Suec. ed. n. p. 372 Nro. 1463. Idem Elenchus p. 77. Nro. 4 et 7. Idem Syst. ed.X. Tom.L p. 545 Nro. 5. Idem Syst. ed. XH. Tom. L P. H. p. 902. Nro. 5. Idem ed Gmel. Tom.I. P.V. p. 2621. Nro.5. Rajus Hist. p. 49. Nro. 4 et 5. — p. 140. Nro. 2. Reaumur Ins. Tom. VL tab. 35 f. I. 2. Roesel. Ins. Tom. H. tab. 6. f. 4 maiS. f, 1—3 larvn. tab. 7. f. 3. majs. 19 Scop. Entom. p. 260. Nro. 678. Edwardg aves tal). 333. Geoflfr. Ins. Tom. H. p. 225. Nro. 7. tal). 13 f. I. L'eleonore» Idem Tom. U. p. 225. Nro. 8. La philinte. Fabr. Syt. p. 420. Nro. 2. Idem Spec. Tom. I. p. 519. Nro. 2. Idem Mant. Tom. I. p. 336. Nro. 2. Idem Entom. Tom. II. p. 373. Nro. 2. Schrank Enum. p. 300. Nro. 59T. Poda. Mus. Graec. p. 95. Muell. Linne. Nat. Cl. Tom. V. p. 768. Fischer Natur. p. 336. Nro. 557. Bock. Natur. Tom. V. p. 146. Nro. 2. Zschach Mus. Tom. I. p. 84. Nro. 2. Wiegm. Hdtach. p. 381. Thuntaerg Mus. p. 80. Hentsch Epit. p. 127. Nro. 2. Billtaerg Enum. p. 96. Schaeff. Icon. Tom. I. tab. ^ f . 1 fem. Tam. II. tsta. 106. f. 1. mas. Panz Enum. p. 69. Nro. 1 — p. 115. Nro. 1. Idem Fn. Germ. Fasc. 89. Nro. 22. Schaeff. Elem. Ent. tab. 13. f. 6. — tata. 78. f. 2. fem. Moufet. Theatr. p. 67. flgurae ^uae ultimae ad la- tus sinistrum paginae. Villers Entom. Tom. III. p. 4. Nro. 5. La sylvie. Fourc. Entom. Tom. H. p. 346. Nro. 9. La philinte. Mueller in Actis Nro. 5. Idem Fn. Fr. Nro. 535. Idem Prodr. p. 139. Nr. 1620. Fuesli. Verz. p. 44. Nro. 857. Hoefnagel Archetyp. Tom. 1(1. tab. 5. Eversm. Bull. 1837. p. 39. Walken Fn. Tom.H. p. 171. Nro.2. Steph. Catal. Tom. L Nro. 3445. 9. Idem Nomencl. p. 114. Nro. 1. Harris Aurel. pl. 26. f. e. m. Berkenh. ^ynops. Tom. I. p. 14§. 20 Donov. Natur. Tom. I. pl. 24 fem. Tom. 11. pl. 44. larva Tom. III. pl. 81. mas. Stew. Elcm. Tom. II. p. 208. Shaw. Gener. Zool. Tom. VI. p. 245. Turton Gener. Syst. Tom. III. p. 386. Samou. Entom. usef. p. 257. Kirby etc. Intr. Tom. III. p. 303. Tom. IV. p. 39. Selys. Catal. p.8. Nro. 1. Idem Monog. p. 34. Nro. 2. — p. 206. Nro. 2. Fonscol. Annal. Tom. VI. p. 131. Nro. I. Rossi. Fn. Etr. Nro. 942. — ed. nova Tom. II. p. 192. Oliv. Encycl. Tom.VII. p. 560. Nro. 10. pl.94. f. 9. Latr. H. N. Tom. XIII. p. 12. Nro. 3 modo fem. Idem. Gen. Cr. Tom.III. p. 181. Burm. Entom. Tom. II. p. 860. Nro. 72. Chp. Horae p. 40. Idem Libell. Eur. p.63. Nro. 4. tab. 4 mas. et fem. Petagna Tom. II. tab. 6 f. 1. Vander Lind. Monogr. p. 7. Nro. 1. Curtis teste Selys. Latr. in Cuvier Tom. V. p. 441. Hagen Pr. Pr. Tom. XXI. p. 48. Nro. 4. Rathke de genit. p. 4. Schelver Tom. U. P. IL p. 224. mas. long. 20' —21" extens. alar. 34". fem. long*. 19" extens. alar. 34". Habitat per totam fere Europam in Suecia, Livonia, Prus- sia, Dania, Belgia, Anglia, Helvetia, Italia, Germania, Russia meridionali et in Syria (Mus. Berol.). Linne citatum e Rajo (p. 49. Nro.3.) in omnibus suis operibus ad L. depressam ct ad L. aeneam transtulit. Eundem fecerunt erro- rem Fabricius et alii. Similiter Rajum (p. 49. Nro. 4.) et L. flaveolae et L. depressae addidit. Tamen quum in diagnosi abdomenla- tius esse dixerit, melius ad L. depressam transfertur. Paulo post commemorat Linne mares interdum abdomine coeruleo oc- currere, tamen mares adulti omnes mox abdomen coeruleum adi- piscuntur, feminae vero rarissime. Cepi talem prope vicum Kleinheide lapidem unum a Regiomouto remotum(I3. Jul. 1834), cujus iconem accuratissimam possideo. 21 Varietates a ScopoJi commeuioratae vix ita nominari pos- sunt, nam in adultis macuiae illae flavae saepius fere vel om- nino evanescunt. Varietas quarta est specimen jam diii in rau- seo observatum, in quibus haud raro color dorsi coeruleus sen- sim amittitur. Linne et Fabricius aliique false Geofr. Inf. Tom. II. p. 220 Nro. 9 ad hanc speciem attulerunt, quippe quae est L. cancellata. Etsi citata Geoffroy. ipsius contradicere viden- tur, tamen descriptio bona citata superavit. Geoffroy ad L'eleo~ nore false citavit L. flaveolam Linnaei, descriptio bona omnino L. depressam signiflcat. Latreille L. rubicundam Linn. pro mare L. dcprcssae certe injuria habuit. Varietas maris a Fonscol. nominata est L. conspurcata. Latreille praeterea solam feminam L. dcpressae descripsit, mas, perlinet forsan ad L. cancellatam, nam dixit, abdomcn esse elongatum, subtus nigricans, basin alarum immarulatam. Vide hac de re Chp. et Rossi. 1. c* Reaumur et Schrank coitum etiam inter specimina coeru- iea et brunnea observarunt, quod nobis nunquam contigit. De spcciminibus coeruleis Selys commemorat, ea in Belgia et in Anglia non ante 25 Aug. apparere. Romae vidit 25 Mai. Regiomonti ego 4 Jnn. I83S, quum adhuc nullam ibi brunncam conspexissem, marem coeruleum vidi. 3. Libellula conspurcata. Fabr. L. conspurcata. Fabr. suppl. p. 283. Nro. I — 2. Chp. Hor. p. 42. Idem. Libell. p. 50. Nro. 2. tab. 2. mas. ct fcm. Vander Linden. Monogr. p. 8. Nro. 2. Swammerd. Hist. tab. 8. f. 6. fem. Selys. Catal. p. 8. Nro. 2. ' Idem. Monogr. p. 35. Nro. 3. — p. 20G. Nro. 3. Curtis teste Selys. Burm. Entom. Tom. IL p. 860. Nro. 71. Steph. Catal. Tom. L Nro. 3443. 7. Sowerby. Britt. Tom. L p. 16. Samou. Nomencl. Tom. I. p. 25. Steph. Nomencl. p. 115. Nro. 4. 22 Eversm. Bull. 1837. p. ^9. L. fugaX. Harris Exp. p. 156. ta*. 46. f. 2. mas. L. Fridrichsdalensis. Muell. in Act. Nro. 11. ma». Idem. Fn. Fridr. Nro. 549. mas. Idem. Prodr. p. 141. Nro. 1635. mas. Villers Ent. Tom.III. p. II. Nro. 20. L'agatlie. li. depressa var. mar. Fonscol. Annal. Tom. VI. p. 131. Nro.l. L. 4. fasciata. Bonov. Natur. Tom. XII. p. 425. L. rubicunda. Stevir. Elem. Tom. II. p. 208.? Turt. Gen. Syst. Tom. m. p. 387. ? L. bimaculata? Steph. Nomencl- p. 115. Nro. 3. L. fulva. Muell. in Act. Nro. 20. Idem. Fn. Fr. Nro. 544. Idem. Prodr. p. 140. Nro. 1629. Villers. Ent. Tom. III. p. 10. Nro. 16. la Christine. L. adusta. Hoflfmannseg'. in Mus. Berol. mas. abd. fusco ex Hung\ L. rujjiginosa Idem in Mus. Berol. mas. abd. coerul. mas. long 18"— l^y/' extens. alar. 32»//'— 34''. fem. long 18" extens. alar. 30"— 33". Possideo marem ahd. fusco in Siellandia captum ex museo Westermanni, et feminam ex Italia superiori. Hahitat in Suecia rarissime (Mus. Sundevall et Rosenskioeld), in Siel- landia, Kiliae, in Belgia (frequens Junio) in Angiia, Gallia, Italia, PvUssia, Hungaria, Silesia. Apud nos adhuc non obser- vata est. Descriptio Fabricii bene congruit cum insecto nostro, ta- men illud ^jalae planae stria ante margirtem crassiorem filava, quae tamen apicem haud attingit" non satis perspicuum mihi est. Quum costa marginalis anterior omnium L. conspurcatae alarum tota nigra sit, mea opinione nihil aliud stria illa flava designare potest, nisi colorem flavum inter marginem auteriorem et sectorem principalem. A L. 4 — maculata hene separatur L. conspurcata his differentiis : 1) Labrum in L. 4 — m. nigro limbatum, in L. c. concolor. 2) Labium totum et laciniae ejus laterales in L. 4 — m. latere interno nigrae coloratae eunt, iu L. c. modo pars int^r- media nigra. 23 3) Macalae thoracis, nbi pedes exoriuntur, flavaeL. 4. m. ';n L. c. desunt. 4) Stria flava nigro interrupta post oculos L. 4 m., in L. c. deest. ^ 5) Pedes in L. 4 m. omnino nig*ri, in L. c. femora prae- seitim anticorum brunnea. C) Costa marginalis anterior in L. 4 m. stria flava usque ad mdum, radii sequentes et sectores nigrij in L. c. costa nig*ra, radii et sectores proximi flavi. Membranula accessoria in L. 4 m. alba in L. c. nigra. 7) L. 4 m., non liabet virgulam illam nigram, quam inve- niraus iii L. c. , et macula triangTilaris nigra alarum posticarum in L. 4 m. genu facit, quod deest L. c. — 6) Abdomen L. 4 m. apicem versus paulatim attenuatum, abdomen L. c. usque ad segmentum octavum aequale. 9) Appendices anales et maris et feminae valde inter se discrepantj vide Chp. I. c. Figura in Harris depicta marem (quod ex cauda triphylla cog*noscitur) nec, ut Vander Linden putat, feminam designat. Jam ex longo tempore L. Fridrichsdalensis Muelleri sera-' per dubia fuit Entomologis species, tamen ex descriptione sua inprimis iu Fn. Fridr. „alis prioribus linea, posticis macula baseos nigricante, abdomine depresso toto coeruleo" facillime, ut mihi quidem videtur, elucet, hanc speciem nullam aliam esse, quam Fabricii L. con.spurcatam et quidem marem solum. De citatis Muelleri ad hanc speciem adhuc nonnulla sunt, monenda. Illud e Rajo p. 140. Nro. 2. in Actis ne minimi qui- dem momenti est et ad L. depressam pertinet, aeque ac cita- tum e Roeselio (tab. 7. f. 3.) et e Schaeffero (tab. lOG. f. 1.) in prodromo memoratum. Tali modo et varietas b. in prodromo notata, est L. depressa mas. abdomine coeruleo. Charpentier iconem Roeselii (tab. 7. f. 4.) in horis ad hanc speciem relatam, nunc rectissime L. cancellatae attribuit. Quae ad hanc spe- ciem in horis de L. rubicunda Linn. disseruit, serius tractabo* De icone maris in Chp. Libell. est monendum, pictorem appen- dicem analem inferiorem depingere oblitum esse. Interdum inveniuntur specimina sine macula ad apicem aiarum brunnea, talis varietas est L. bimaculata Stephens ab- 24 /^ dominc fiisco, et L. deprcssa maris variet. Fonscol. abdominc cocrulco. 4. Libellula cancellata. Linnc. L. cancellata. Linne Fn. Suec. ed. II. j>. 373. Nro. 1465. Idcm Syst. ed.X. Tom. L p. 544. Nro. 7. Idem Syst. ed. XII. Tom. L P. II. p. 902. Nro. 7, Idem Syst. ed. Gmel. Tom.L P. V. p.2021.Nra7. Idem Pandor. lus. tab. fig. 206. 7. et in Amoen. Acad. Zschach Mus. Tom. I. p. 84. Nro. 3. Fischer Nat. Livl. p. 336. Nro. 550. Fabr. Syst. p. 422. Nro. 12. Idem Spec. Tom. L p. 522. Nro. 15. Idem Mant. Tom. L p. 337. Nro. 15. Idem Entom. Tom. 11. p. 378. Nro. 18. Hentscn Epit. p. 127. Nro. 18. Billberg Enum. p. 96. Vander Lind. Monogr. p. 11. Nro. 4. Kirby etc. Intr. Tom. I. tab. 3. f. 5. ed. angl. Villers Ent. Tom.III. p. 5. Nro. 7. tab. 15. laphilis. Oliv. Encl. Tom.vn. p. 562. Nro. 16. Latr. H. N. Tom. XIH. p. 13. Nro. 5. fem. Roesel Ins. Tom. IL tab. 7. f. 4. Schaeff. Icon. Tom. 11. tab. 137. f. 1. fem. — Tom. lU. tab. 206. f. 3. mas. Pauz. Enum. p. 135. Nro. 1. — p. 178. Nro. 3. Oeoffr. Ins. Tom. IL p. 220. Nro. 9. fem. la sylvie. Burm. Ent. Tom. II. p. 859. Nro. 70. Chp. Libell. p. 65. Nro. 5. tab. 5. mas. et frm. Hoefnagd Archet. Tom. I. tab. 10. Eversmann Bull. 1837. p. 39. Steph. Catal. Tom. L no. 3442. 0. Idem Nomenel. p. 115. Nro. 6. Donov. Natur. Tom. XIV. p. 472. Stevv. Elem. Tom.II. p. 209. Turton. Gener. Syst. Tom. IIL p. 388. ^ Samou. Nomencl. Tom. I. p. 25. Fonscol. Annal. Tom. VL p. 135. Nro. 3. Selys Catal. p. 8. Nro. 4. 25 Sclys Monogr. p. 37. Nro. 4. — p. 207. Nro. 4. Curtis teste Sclys. li. dcprcssa. Latrcille H. N. Tom. XIII. p. 12. Nro. 3. mas. L. frumcnti. Mueller in Actis p. 129. Nro. 18. Idem Fn. Fr. Nro. 551. Idem Prodr. p. 141. Nro. 1636. Villers Entom. Tom. IIL p. 10. Nro. 22. L. Lineolata. Chp. Horae p. 44. fem. — p. 28. Hagen Pr. Prov. Tom.XXI. p. 58. Nro. 7. L. intermedia. Hansem in Mus. de Winthem. L. nifa ? in Mus. Berol. mas. long 20" extens. alar. 33". fem. long 10"— 22'//' extens. alar. 32"— 36". Possideo feminam a Dom. de Siebold Gedani captam, ct marcm et feminam ex Suecia (Upsal. Mus. Marklin). Habitat; in Suecia, Livonia, Prussia (Gedani, apud Regiomontum non capta), Dania, Lueneburgae, Anglia, Belgia (Jun. Jul. fre- quens). Gallia australiori (haud frequens) ad Aquas Sextias, in Italia, Hungaria, Russia meridionali. Villers, quum dixerit „in nostris speciminibus anus albus, appendice albo,^' modo feminas ante oculos habuisse videtur. Miiiler in Actis false Rosel (tab. 8. f. 3.) ad L. frumenti attraxit, pertinet ad L. nigripedem (teste Charpentier) aut spe- cicm affinem. Citatum e SchaefFero (tab. 137. f. 1.) aMuellcro in Prodromo forsan recte ad L. frumenti laudatum est, attamen pedcs iconis illius omnino brunnei sunt, quum in natura atri fcmoribus supra brunneis inveniantur. Pro femina L. cancellatae Latreille habuit la justine Geotfr. qua cum opinione exiguitas (17 lin.) et stigma cinereum valde discrepare videntur. Schafer in icone (tab. 206. Nro. 3.) non feminam, ut Van- der Linden putavit, sed marem depinxit. Quae Charpentier Hor. p. 28. de L. cancellata exposuit, in libro Libell. Europ. p. 67. et juste ipse delevit. Eodem loco haud minus rcctc monuit, Latr. errorcm commisisse, quum dixerit, L. flaveolam esse cum L. cancellata conjungcndam. L. canceliata Muelleri omnino aliam format speciem, quam se- rius sub nomiuc L. scotica attuli. Cui specici etiam L. can- 26 cellata Roemeri adnumeranda est, quod ex icone ejus etsi pes- sima perspicitur. Eandem L. scoticam et in museo Thunbergi et Gyllenhalii nomine L. cancellatae inveni. Nostram L. cancellatam vidi recte nominatam in Museis Hoeflfheri, Lund- Sehestedtii et Fabricii. Icon a Linnaeo in Pandora Ins. data, omnes certe dubi- tationes sustulit, quam speciem vir ille clarissimus nomine L. cancellatae descripsit. Est tamen error typographicus in illa tabula, nam figurae L. c. adscripsit genus 20G, quum in Systemate ipso (ed. X.) Libellula genus 207 formet. Error ille ex indice editionis prodiisse videtur, ubi numerus etiam false expressus est. Hoc loco etiam Libellula Sparshallii Curtis nominanda fuis- set (quam Dom. Sparshall 1823. apud Londinum captam esse contendit), nisi forsan est species exotica ex Nova-HoIIandia. Vide Selys Monogr. p. 36. annot. et Steph. Nomen cl. p. 115. Nro. 5. 5. Libellula coerulescens Fabr. L. coerulescens. Fabr. Suppl. p. 285. Nro. 18 — 19. mas. Vander Lind. Monogr. p. 12. Nro. 5. Schaeff. Icon. Tom. IL tab. 174. f. 1. fem. — Tom.m. tab.206. Nro. 1. et 2. mas. Chp. Horae p. 46. Idem Libell. p. 67. Nro. 6. tab. 6. mas et fem. Burm. Entom. Tom. II. p. 859. Nro. 69. Fonscol. Annal. Tom. VI. p. 141. Nro. 4. tab. 5. f. 1. mas. 2 fem. Selys. Catal. p. 8. Nro. 5. Idem Monogr. p 38. Nro. 5. — p. 207. Nro. S. Curtis teste Selys. Steph. Nomencl. p. 115. Nro. 7. Geoffr. In^. Tom. II. p. 227. Nro. 11.? la Justine fem. L. cancellata. Panz. Enum. p. 137. Nro. 1. — p. 178. Nro. 1. 2. L. opalina. Chp. Horae p. 45. mas. recens natus. L. brunnea. Fonscol. Annal. Tom. VI. p. 141. Nro. 6. tab. 6. f. 3. fem. L. Donovani. Steph. Catal. Tom. L Nro. 3441. 5. Leach. Edingb. Enc. Tom.IX. p. 136. 27 Samou. Nomencl. Tom. I. p. 25. L. biguttata. Donovan. Natur. Tom. XIII. p. 449. L. triquetra. HoflFmannsegg*. in Mus. Berol. fem. long. 16'— 20". extens. alar. 26"— 32". Possideo nullam, sed vidi in Museis. Habitat in Europa media, in Anglia, et Belgia (Jun. JuJ. frequens) in Gallia (Mai — Septemb.) in Lusitania, Italia, Hungaria, in Turcia (Constantinop. Hedenborg in Mus. Paykull). Vidi in Museo Fabricii L. coerul. suam , quae mihi tum L. Olympia esse videbatur, sed quum unum modo adesset spe- cimen, comparationem accuratam facere non potui, praeterea nunc mihi incertum est, quo colore stigma speciminis erat in- dutum, qua de re in annotationibus meis nihil descriptum inve- nio. Tamen, quum nunc nullum L. coerulescentis specimen ad manus habeam, Selysium secutus sum. Varietas minor Vander Lind. forsan ad L. Olympiam per- tinet, inveniuntur tameu varietates L. coer. verae consueto multo minores. L. vulgata Scop. non huic speciei, sed sequenti est adnu- meranda, habet enim stigma flavescens. L. opalinam Charpen- tier ipse cum hac specie conjunxit. Praeterea credit vir ille cl. L. coerulesc. et L. Olymp. unam speciem formare, qua de re non omnino certus sum, quum caream speciminibus. L. brunneam Fonsc. Selys., Charp. et Erichson (in Wieg*m. Mag.) jure ut credo pro recens natam L. coerulescentem habuere. 6. Libellula Olympia. Fonscolombe. L. Olympia. Fonscol. Annal. Tom. VI. p. 139. Nro. 5. tab. 6. f. 1. mas. 2. fem. Selys. Monogr. p. 4o. Nro. 6. — p. 207. Nro. 6. L. coerulescens. Vander Lind. Monogr. p. 12. Nro. 5. var. L.vulgata. Scopol. Ent. p. 261. Nro. 680. L. glauca. Hoflfmannsegg. in Mus. Berol. mas. long. 19''. extens. alar. 30''. fem. long. VlV%' extens. alar. 27". Possideo marem ex Italia superiori et marem et feminam ex Suecia (Mus. Dm. Wahlberg). 28 IJabilat in Europa mcridionali, in Italia (Mai), Gallopro- vincia (Jun. — Sept.)? Carniolia, llungaria, Germania, in Belgia (Juli) et in Suecia meridionali (Mus. Dm. Wahlberg). Vidi in Museo Wcsterraanni specimina ex Africa (Cap. bon. spei), quae mihi ab L. Olympia non discrepare videbantur. Certe memoratu dignissimum hanc speciem prius modo in Europa media aut meridionali visam, etiam in Suecia inveniri. Prof. Holmiensis Wahlberg reperit eam prope vicum Gusum haud procul ab oppido Norkjoeping in Suecia meridionali, ubi haud raro cepit, et metamorphosin ex larvis observavit. Est omnino eadem species, quam ex Italia accepi. Inveniuntur teste Selys. intendum varietates majores. 7. Libellula coccinea Charp. L. coccinea. Chp. Libel. p. 70. Nro. 7. tab. 7. mas. et fem. L. ferruginea. Vander Lind. Monogr. p. 13. Nro. 6. Burm. Entom. Tom. II. p. 858. Nro. 62. Donov. Insects. of China pl. 46? Descript de TEgypt. Neur. pl. 1. f. 1. Fonscol. Annal. Tora. VI. p. 142. Nro. 7. Selys. Monogr. \\ 42. Nro. 7. — p. 207. Nro. 7. L. erythraca Bruile Exp. sc. pe Moree Zool. pl. 32. f. 4. L. rubra. Villers Entom. III. p. 11. Nro. 21. la pudique. L. haematodcs Mus. Berol. mas. long. 16''— 19" extens. alar. 24"— 28". fem. long. 15"— 17" extens. alar. 25"— 27". Possideo mares ex Radicofani haud procul a Roma. Habitat in Europa meridionali, in Galloprovincia (Aug. Sept.) in Corsica, Hispania, Italia (Neapol. Maij Ferrar. et Ravenn. Jun.), Hungaria, Graecia, in Africa septentriouali (Aegypt.) in Asia (Java Mus. Berol.). Libellula servilia Drury tab. 47. f. 6. valde discrepat a specie nostra, praesertim magnitudine ct colore baseos ala- rum. Etiam L. ferruginea Fabr. , quam in Mus. Fabr. et in Mus. Lund-Sehestedt vidi, omnino alia cst spQcies. Practerea Fabricius, ut Charpentier acutissime demonstrat Libell. p. 71., in operibus suis trcs species confundebat: L. ferrugiueam, L. ferrugina Rajuo Hist. p. 51. No. 15. Reaum. Ins. Tom. VI. tab. 40. Steph. Britt. Ent. Tom. VL p. 73. 77 l/ili)ellula puella. Barbut. Gen. 20S. pl 11. cum flg'. Berkenhout. Synops. p. 149. Shavv. Gcn. Zool. Tom Vl. p. 246. Turton. Gen. 8. Tom. p. 392. Schaeff. Icon. Tom. II. tab. 120. f. 4. fem. Panz. Enum. p. 120. Nro. 4. mas long". l^y^" extens. alar. IS", fem. long. 14" — 10" extens. alar. 19'//' — 20'//'. Possideo marem et feminam ex Prussia. Ilabitat in Suecia, Prussia, Silesia, Germanica, Dania, Belgia, Anglia, Gallia, Italia et jn Africa septentrionali (ad Algeriam). Hansemann contendit, hanc speciem interdum cum sequenti in copula inveniri, quod false contendisse mihi videtur. Equi- dem centena spccimina huius et sequentis speciei in coitu sed .semper regulari inveni. Charp. Schacfferi icon ad A. cyathigerum injuria attulit. 70. (11). Agrion furcatum. Charp. Agrion furcatum. Chp. Horae p. 18. tab. I. f. 24. Idem Libell. p. 158. Nro. 54. tab. 40. f. inf. mas et fem. Steph. Britt. Entom. Tom. VI. p. 73. Burmeister. Entom. Tom. II. p. 820. Nro. 15. Steph. Nomencl. p. 113. Nro. 6. Hagen Pr. Pr. Tom. XXI. p. 56. Nro. 2. Agrion cingulatum. Steph. Catal. Tom. I. p. 307. 'Nro. 3414. 5. AgTion annulare. Idem Nro. 3415. b. Samou. Nomencl. Tom. I. p. 2. Agrion puella. Vander Linden. Opusc. Tom. IV. p. 104. No. 5. Idem Monogr. p. 39. Nro. 8. Selys. Catal. p. 10. Nro. 28. IdemMonogr. p. 103. Nro. 8. p. 219. Nro. 7. tab. 4. fig-, 39. Eversm. Bull. 1837. p. 39. Agrion pupa. Hansem. Mag. Tom. H, P. f . p. 155. Nro. 4, 78 Agrion luznUna? Hoffm. Mus. Berol. ex Lusitania mas. mas long. 14"— 16" extens. alar. le»//'— 19" fem. long. 14"— 15'' extens. alar. 19"— 21". Habitat tota in Europa aestate frequentissima. 71. Q2.} A^rion hastulatum. Charp. Agrion hastnlatum. Chp. Horae p. 20. tab. 1. f. 26. Idem LibeU. p. 160. Nro. 56. tab.41. f. 1. mas et femin. Steph. Britt. Ent. Tom.VI. p.73. Idem Nomencl. p. II 3. Nro. 8. Burm. Ent. Tom.IL p.820. Nro. 13. Selys monogr. p. 165. Nro. 9. — p. 219. Nro.8. tab.4. fig.40. Hagen. Pr. Pr. Tom. XXI. p. 56. Nro. 3. Agrion filiola. Hansem. in Mus. de Winthem. Agrion rufescens? Steph. Catal. Tom. I. p. 307. Nro. 3416. 7. Idem Nomencl. p. 113. Nro. 9. mas long. 13"— uy/' extens. alar. l^Va". fem. long. 137/' extens. alar. 19". Possideo marem et feminam ex Prussia. Habitat in Suecia, Prussia, Silesia, Saxonia (frequenter), in Anglia, Belgia, Hispania ranor. 72. 03.) Agrion mercuriale. Heyer. Agrion mercuriale. Chp. Libell. p. 159. Nro. 55. tab. 42. f. 2.mas et fem. long. 12y,". Vidi in Museo Westermanni et Winthemi. — Habitat Lue- neburgae. 73. (14.) Agrion lunulatum. Charp. Agrion lunulatum. Charp. Libell. p. 162. Nro* 57. tab. 41. f. 2. mas et fem. Agrion vernale. Hagen Pr. Pr. Tom. XXI. p. 56. Nro. 5. mas long. 14" extens. alar. 18''. fem. long. 14" extens. alar. 19"— 20". 79 Habitat in Silesia, regionibus montanis, Regiomonti (Junio). 74. (15.) Agrion cyathigerum. Charp. AgTion cyathigerum. Charp. p. 163. Nro. 58. tah. 42. f. 1.2. Agrion bivittatum. Sundevall. mas long. l.^^^extens. alar. 20". Possideo marem ex Museo Marklini. ' Habitat in Suecia, Lueneburgae (Dm. Heyer), in Silesia. 75. (16.) Agrion armatum. Chp. Agrion armatum Cbp. Libell. p. 164. Nro. 59. tab. 43. f. Lmas. Agrion profestum Sundevall. mas long. W/" extens. alarum 17". Possideo marem a Dm. Sundevall et vidi ibi feminas. Habitat in Suecia (Holmiae, Upsaliae haud raro), Luene- hurgae (a Dm. Heyer semel captum.) 76. (17.) Agrion Lindenii. Selys. Agrion Lindenii Selys. Monogr. p. 167. Nro. 10. — p«219. Nro. 9. tab.2. f. 41. Mihi ignotum, semel captum in Belgia. 77. (18.) Agrion coerulescens. Fonscol. Agrion coerulescens Fonscol. 1839. Selys. Monogr. p. 169. Nro. 11. Mihi ignotum. Habitat in Galloprovincia. 78. (19.) Agrion pulchrum nobis. mas. extens. alar. 18" fem. long. 15" extens. alar. 19". Habitat Regiomonti, Gedani, Upsaliae. In Prnssia modo fe- minae duae repertae sunt. Possideo marem et feminamexMa- seo Markl. Mas. Caput nigrum, pilosum, macula utrinque ad oculos lineaque intermedia coerulea. Frons coerulea linea lata trans- versa media nigra. Os albescens. Prothorax niger, lateribus margine lato flavo, margine collari propriori parvolobo prominulo, flavo. Color flavus hoc 80 ]oco magis in discum proccdit ibique excisus. In disco nigro utrinque plaga rectangularis tiava posita est. Collare fuscoae- neum pilosum linea utrinque longitudinali coerulea, subtus pal- lidum. Pedes pallidi, femora supra, tibiae interne nigrae. Alae hyalinae stigmatealbo, medio obscuriori. Abdominis segmentum I. coeruleum, basi fuscoaeneum, 2. coeruleum ad apicem macula fuscoaenea has(iformi, hastae a- pice basiu segmenti versus spectante. 3. fnscoaeneum, macuia. utrinque rotunda coerulea lineolaque consueta flava , 4 ct .5 fuscoaenea basi lineola utrinque flava. Subtus ct ad latcra palliduma Cetera segmenta mihi desunt. In feminae capite flavura, quod in mare coeruleum est. Pfothorax nigerj margine flavo, laterali latiore cum macula flava. Alia macula flava separata biloba utrinque i n disco invenitur. Collare fuscoaeneura, linea utrinque longitudinali lata au- rantiaca, lineola intermedia ejusdem coloris. Abdominis segmentura I flavum basi fuscoaencum , 2 fusco- aeneum, cetera fuscoaenea basi consueta lincola flava. Cctcra omnino ut in mare. Quamdiu et quo ordine apud nos species sin- gulae metamorphosi absoluta reperiuntur. An. 1838. 4. Juni. L. rubicunda, 4 — raaculata, depressa (mas. abd. coer), C. aenea, C. virgo, A. naias, furcatum, hastula- tum, lunulatum. 12. Juni. L. depressa, C. aenea, C. virgo, C. Loudovi- ciana, A. naias, pulchellum, platypoda, sanguineum. 14. Juni. L. depressa, C. virgo, A. pulchellum, furca- tum, hastulatum. 81 19. Jun. h. depressa, 4-maciilata, C. metallica, C. aenea, A. vemalis, C. virgo. A. platypoda, sanguineum, furcatum, pulchellum, Naias, h. sponsa. 26. Jun. L. flaveolata, 4-maculata, depreesa. C. metallica, aenea, flavomaculata, A. vernalis, G. forcipatus, C. virgo, Loudoviciana, A. nais, sanguineum, pulchellum, furcatum, pla- typoda, L. sponsa. 27. Jun. L. depressa, rubicunda, E. himaculata, A. lunu- lata, A. vemalis, C. metaUica. 28. Jun. L. flaveola, 4-macuIata, G. forcipatus, C. me- tallica, A. grandis, A. furcatum, pulchellum, najas, L. sponsa. 15. Jul. — 10. Aug. L.flaveola, vulgata, Roeselii, scotica, A. grandis, C. virgo, Loudoviciana, A. furcatum, sanguineum, elegans, L. sponsa. 23. Aug. A. virens, L. flaveola. 5. Septhr. A. mixta, grandis, L. vulgata, flaveola, sco- tica. L. sponsa, A. platypoda, C. virgo. 0. Sept. A. mixta, grandis, ocellata, C. virgo, L. scotica, vulgata. 9. Septbr. A. grandis. L. vulgata, sootica. C. virgo. T li e s e s . 1. Neuroptera et Orthoptera conjungi debent. 2. Menstruatio non necessaria. 3. Membranae serosae non secernunt. 4. Acidum hydrocyanicum e pharmacopoea delendum est. V i t a. •^go Uerrmann August Hagen Regiomonti ante tertium diem Cal. Jun, anno 1817 natus, confessioni evangelicae addictus sum, Parentes, pater carissimus Carolus Henricus Consiliarius regius universitatisque Albertinae Professor €t mater optuma e gente Link adhuc superstites sunt, Lit- ierarum rudimentis in Gymnasio Kneiphoviense imhutus a Praeceptoribus carissimis Ohlert (jeheu defuncto!), Lucas, Fabian, Koenig, Zornow, anno 1836 inter cives Academi- cos, maturitatis testimonium adeptus, a prorectore magni- Jico Sieffert receptus et a decano spectabili Burdach sen. medicorum albo adscriptus sum, Hac in alma litterarum sede hisce scholis interjui. Logicen, psychologiam , metaphysicen ill. Rosenkranz, physicen experimentalem ill, Moser, botanicen generalem €t specialem ill. Meyer, chemiam experimentalem , phyto- chemiam, zoochemiam, pharmaciam ill. Dulk, zoologiam, zootomiam, historiam evolutionis animalium, anatomen ilL Rathke, anatomen generalem et physiologiam ill. Burdach 84 sen,^ pathologiam^ therapiam specialem ilU Sachs, chirur- giam, akiurgiamy ophthalmologiam ilL Seerig, anatomen ilL Burdach jun. et exp* Burow, artem obstetriciam et theoreticam et practicam ilU Hayn, me docuerunt, Prae- terea excursionihus hotanicis duce ill, Meyer, exercitatio- nibus zootomicis duce ilL Raihke, seminario zoologico duce ilL Rathke per tria semestria interfui. Scholam cli- nicam et policlinicam medicam suh auspiciis ill, Sachs, chirurgicam duce ilL Seerig per annum et dimidium, obstetriciam praeside ilL Hayn per semestre frequentavi, Anno praeterlapso Professorem ilL Rathke in itinere per lYorwegiam, Sueciam, Daniam, Germaniam comitaius sum, quod mihi maximo usui erat, Praeclaris illis viris, qui tam bene de me meriti sunt, gratias habeo aeternas. c^^. ^-1.^ UNIVERSITY OF ILLINOIS-URBANA 595.73H12S C001 SYNONYMIA LIBELLULARUM EUROPAEARUM 3 0112 010051263