hete ê ending = EE ” ER et Prdwd tem kenen p mr we Ter oan 3 hen mn tn di Ea A a a ni ee ann ne nen De rr ee ED Ed a aen di B a di rr nne ij Me mn ‘ HI IE, Î Î ee nende ad nn Dat Ee ennen 4 - en hs, _ . = - ee » - d - Dn meden a . nn nm ha nd jn Ee wert, °, mel - en Dn a en . me „te Dl en gs : _ = mn Kn d ei es - = emee me R ' e > vd dn … - as in je mi n pen „ „a Sama” a N Rd ten ad js _ eld mr Ed Ti 3 Ean eting _ En pe ha en ne gm E ae en fi - mm et beijer nn a _ we: mn 4 bee ln etn pe nn _ . B E «' me” rt Berdine _ en mn Ean a zand daden es _ en. en h mijn Ens en on Et KS Ge: : - a Te meter” vr nt af ee en el _ 3 Ons en Medan _ 3 de mk ne „ me id gen ed nds. Ee en ed at pina nd. en oenen a and et nr ed | en he — Bn ars pn n er en ze _ _ ad belen - b _ ed dd 16 map pn Doen. an aes n - ne dend Mt Spel _ en m en pn es rard ddie U ar Dan n m4 a __ — en jn pf E eng are a ae Li en ad 5 pn “ —_ vam me _ Ed En En Gr ind mame, ee EEn a _ Ì _ Kon _ Bd rd penn _ med Ed _ mdr en pg , - e= omen nn . © dan Tangen 5 a ar en en en ms ui Ee pa ud md adat Nd hann Wade ‚n en _ wf … me en á En ” En “ en _ ie pan ne em a tn on TE ee te np an mijnen _ en nr antr ne . em mn mn oma ET ad Dn ma n DE sim n ber ang: ed . B aud en en en EE. _, nen nd an ien meen rn gn EE a ne Sri mn ne EE ar a ms ' hi - gnd pms p d en ie Dn 8 han jen Ne Ed nn in hbe nd nand ha ne name ” ed EN pn an ee gn mf a en nn . Dn Pidi mnd Debet NE ti A 9 8 . no - De - z me n ae ad E - « 0 m ear ende N a ii a a Lr Manden eddie nd en ee _— Er Gn nf bu mcd nge De alien _ & pn an en EE B ea en ps Dn tag nn mn nend aes _ me pijn gn 5 a rbe id ae mmm _n n me en - a en den ze Ent en Ees and _ mma zt en gj nn jn d js vase ke En hi ne need ng an n negen zn. me =t D named zel . n gin nnn nd =en » EE A in . mr en _ dt en pan en me jk aad En dn n _ En En nd ed me Ee deden ded am mn at ON inn dn ti id end. nn El ej en es En ne n oan prada aad E - Plain, ane n a ef _ ii Ed ‚. a Ge Re - en, - En m aon. _ Ea gem = En mnd en mee ne er Bi a nr E En a _ en pd inne er n A me - EE jn _ on ” p eN ha en _ as Ea mm an ended Dn dg nn tener En nne mas ee mn 3 pn wagen nn er og men deden ST denn BE a dn en _ bn. re _ mm he rn Er mee _. md n Ef a nn pms Es " aman en err mas dn …. nat - mma eng ns rn hak ar on en _e = annae = Bs al _ ennen ass - et tin Rr md en Kad u nnn en ze ad pn pn en au of asf he n jn penn " n n oane tn . mn Gan. - - time n en me u De ae mn En _ ” hisen % “ fp ede pes bj a inr Da md De rn en gd en enn n _ se „en ce: _ … De en nn _ “ te an 8 aan Ene niin » n nd . am d _ he pe he hd en a mn pt 5 DE nin As a dd es E & ia à Eat re oen » in rde Emm _ en Orr mpm mee en mn m0 eng ld = ne vm IE tn ij En ne Dn r ú ml _ med en an men Me M abndebendand en er ed ND es me Ee » | on nee 8 Ed nn ee en > at ane _ pn en den: pee S pe jn nin & me ani ES Ee ade za Ee jd Ee ns ee wine a el zn - nd mn ps _ _ enheid en n D en en en = eò m En d ge 5 an n On en eefje aaa a ene, had hi ee en e zen _ a ren n nd pn _ - maf _ De je n ES ede pas n mm _ me Ds n an en nr ien ae nn ee en ade a in En pan vin n bele an nme aeg _é nmr mn Ba hd gan 6e > n een en je hal _ maas nde mn za ge aan n wa peete eije at Edd Rinie pe _ men je mp mr DN . _ a: ap nt mnd. nn ed pn ad pd een. an jn pe s jn Ee _ : dn, s. het d ui - ee pe ar a n = men - en he ben dr on = - pn n he E = 3 pen er haa n De tr amis _ m8 ee zn za mean en en zi is Mi pn r n _ _ - gn pen u _ … nad ens pn Dn _ Dd ht ae De n _ = hips an n Dr es min een mr jn me 3 den jas 7 -d B _ tn DE me Le _ Es E m hai was ernst an ndi E on _ dna _- pe n je Dn _ tn p matig n ne - « n _ hak in anje mnaestij Ee » Rd _ ” _ Dar Pak nn _e. ai a n a od mere me on sf Prem a _ Men kado nà = - en an _ ul Nahe neen _ E n gen pn _ . 8 _ ‚ an - adik an pe nd # n - en nan n _ Ee " jn rde B an mn _ md te e E n= en ige nn e Es rome pn ha pa mé ne lm eng men. jn Da mai ae nn er n en _ _n an pn Dn pn nd — - ma s pt _ en ae en di n. Be Ee mn hd en gf has ene u wms afnd En jn ej mn _ _ EI pn . _ N Bnn a ans u n n va ie meer en end a me pe: -_- n eneen n En na En hd ks SE n = g En E Er Maas Ee if A HARVARD UNIVERSITY GEEN LIBRARY OF THE Museum of Comparative Zoology fet es ke pe eN Ens Nn Par erm? La eN ek \ van id ORS ie ne zi Rea: r, ek kJ äs 4 y an d * en aj u mt p - x 8 a Ea te À X en hd En j rd d s, ES: ed ’ ke LN d sr ä. - mj « A Es On bed hdd ef E, pd ve d ke nr Od En en , id we Boas ie , ki ú « VERDHANDEELEINGEN VAN HET á BATAVIAASCH GENOOTSCHAP. WERKER UD EL LEG RN VAN HET BATANILAANG VAN / KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN. XXIste DEEL. Cerste Gedeelte. BDATAYEA, TER DRUKKERIJ VAN HET BATAVIAASCH GENOOTSCHAP. 184647. \ ‘ Ni ' « $: Li # Iper! p Ki ri EAP WSV ALSE Jin aansartoontn RÄBAATATAE THip HAY Cina nd nat PERM rt RN EE 4 ij fl é Di AREN WW ETC HA 5 Mi MA dn VAN DEN _STAAT DER WERKZAAMHEDEN VAN HET BATAVIAASCH GENOOTSCHAP VAN KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN, GELEZEN IN DE ALGEMEENE VERGADERING OP DEN Ssren MEI 1847; DOOR Dr. UU. B. van HGoevell, President des Genootschaps. ki lë Ek, ij Nes é A K es wide , br ij za RO RD 4 k is ar wt, ' op ê bes Far re ANR Ie ni ‚ . BT Wy 44 í hi ni Pp d « (s ë ER MN st é f . / LJ ' LE / d Ï n ks ET | k Vi 3 Ar k NK ej Í x A 1 4p' pr L | | N e E0 mtd = . Ki fi . ‘ e « ' s Y hi , Fn b E. PR hd ; v / \ 1 hd je ‚ « « _ NS * < Fe s. IR Le ' Ed ' / « - " LL ' ' * dj Ì ‘ eo a ie ‘ hf } Ld À 4 Ei N hd | kad . RE: / - zi Mijne Heeren ! Indien geene bijzondere omstandigheden het verhinderd hadden, zou deze algemeene ver- gadering reeds heden voor veertien dagen ge- houden zijn, dewijl dat oogenblik, meer dan eenig ander, voor zulk eene bijeenkomst van het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen geëigend was. Immers het is voor deze wetenschappelijke instelling een al-_ toos gedenkwaardige dag, waarop hare eerste vestiging verjaart, waarop nu negen en zes- tig jaren geleden hare grondslagen werden ge- legd. Op den 24” April 1778 vereenigden zich de aanzienlijkste ingezetenen dezer Hoofd- plaats, aan wier hoofd de verdienstelijke Jaaos Corneris Marrneus RaADERMACHER zich bevond, tot een Genootschap, dat zich ten doel stelde om de natuurlijke historie, de oudheden, de geschiedenis, de zeden en gewoonten, den landbouw en den koophandel dezer gewesten wetenschappelijk te onderzoeken, en de resul- taten dezer navorschingen aan het publiek me- de te deelen. Onder afwisselende omstandighe- 1. 4 den, nu eens gevoed door vruchtbare tijden, dan weder gedrukt door algemeene volksram- pen of bijzondere tegenspoeden, maar nimmer geheel zonder bloesems en vruchten, is deze eerste kiem ontwikkeld en opgegroeid tot een krachtvolle boom, die op dit oogenblik, door zijnen ouderdom eerwaardig en door zijne jeug- dige frischheid en kracht weldadig, de oogen tot zich trekt van allen die belangstellen in de wetenschap. Wij verblijden ons in den bloeijenden toestand van deze geleerde instel- ling, en wij willen haren 69“* feestdag huldi- gen, door ons op nieuw aan haar te verbin- den. Ja, Mijne Heeren ‚ gelijk zoo veel groots en voortreffelijks in Indië, zijn wij ook deze nuttige en beroemde Maatschappij aan onze voorouders verschuldigd. Laat het ons dan niet genoeg zijn, in het bezit te wezen van hunne erfenis, maar laat ons hunne voetstap- pen drukken, opdat er van ons ook sporen overblijven, tot heil der menschheid en tot roem van het Vaderland. De Almagtige Bestuurder van de lotgevallen der natieën storte daartoe zijnen zegen uit o- ver onze pogingen en de inspanning onzer krachten. Het 21° deel der Verhandelingen wordt op 9 dezen 69°" verjaardag des Genootschaps, ge- heel afgedrukt en gereed, ter tafel gebragt. Het bestaat uit den Javaanschen tekst van het Javaansche gedicht de Momo, uitgegeven en van eene inleiding voorzien door den Heer C. F. Warren. Deze beroemde geleerde heeft den tekst gevolgd der bewerking, die Joso Durroero, ongeveer zestig jaren geleden, in de kleine versmaat, fambanggalit, daarvan gemaakt heeft. De vaststelling van den tekst is door hem met de meeste naauwgezetheid geschied, de correctie is zoo naauwkeurig mogelijk geweest, zoo dat wij gelooven, dat deze arbeid in dat opzigt weinig te wenschen overlaat. Het is mij eene aangename taak, den Heer Wanten hier weder toetebrengen, den dank des genootschaps voor al wat hij ter bevordering der Javaansche taal- en letterkunde in ’t algemeen gedaan heeft, en in ’t bijzonder voor de bezorging dezer uitgave van de Romo. Het tweede stuk, waaruit dat deel der ver- handelingen bestaat is een »Beredeneerde be- schrijving der monumenten van het kabinet van oudheden van het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen; vervaardigd door Dr. W. R. van Hoëvarr President des Ge- nootschaps en B. Frreperron, Bibliothecaris des Genootschaps. Eerste gedeelte.” Over den aard 6 en de inrigting van dit werk behoef ik hier niet uittewijden. Ik verwijs u daaromtrent naar de Inleiding. Ook over de wetenschap- pelijke waarde van dezen arbeid mag ik niet oordeelen; maar ik gevoel mij toch verpligt U opmerkzaam te maken op de groote behoef- te, die er aan eene dergelijke catalogus be- stond. Tot dus verre wandelde de bezoeker van ons oudheidkundig kabinet in een dool- hof, waarin hem zijne eigen waarnemingen en opmerkingen den weg moesten wijzen. Thans, met deze beredeneerde beschrijving inde hand, kan hij onmiddelijk de voorwerpen herkennen, en wordt hij op de meest belangrijke opmerk- zaam gemaakt. Al de metalen — en een groot gedeelte der steenen godenbeelden zijn in deze catalogus zoo goed mogelijk geclassificeerd en naauwkeurig beschreven. In het 22*° deel van ’s Genootschaps werken zal, naar wij hopen, het vervolg, bestaande in inscripties, huis- raad, godsdientig -en ander gereedschap, mun- ten en penningen en dergelijken, worden be- handeld. De Heer Dr. P. Brreregkern heeft, bovendien dit deel van ’s Genootschaps verhandelingen ver- rijkt met drie Zoölogische bijdragen, waarvan de eerste getiteld is: »Siluroideorum Batavien- sium conspectus diagnosticus,” de tweede, »La- 7 broïdeorum etenoideorum Bataviensium diagno- ses et adumbrationes,” en de derde: » Nieu- we bijdrage tot de kennis der Siluroieden. van Java.” Voor het 22°“ deel van ’s Genootschaps werken liggen de bouwstoffen gereed en zijn voor een ge- deelte reeds afgedrukt, zoo als u blijkt uit sen exemplaar van de verhandeling van Dr. BLEEKER, getiteld: » Overzigt der te Batavia voorkomende gladschubbige Labroïeden, met beschrijving van 11 nieuwe species.” De tweede bijdrage zal bestaan uit het: ‚Hollandsch - Daijaksch en Daijaksch - Hollandsch woordenboek van de Heeren J. F. Bereken en HArpeLAND, waarover ik in mijn laatste verslag zitvoerig heb gesproken (1). De derde bijdrage s de Javaansche tekst der geschiedenis van Jangerang PorceR met inleiding, vertaling en ianteekeningen van Dr. P. P. Roorna van En- INGA ,:s welk stuk u almede in mijn laatste verslag (2) is aangekondigd. De wierde bijdra- (1) Zie mijn »Verslag van den staat der werkzaamhe- cen van het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en We- bnschappen , gelezen in de Algemeene vergadering op (en 4den Januarij 1845’ bladz. 20 tot 23. (2) 11. bladz. 16. 8 ge zal u het laatste gedeelte aanbieden der: »Beredeneerde beschrijving der monumenten van het kabinet van oudheden, door den Heer Frrepr- RICH en mij zelven.” De vijfde bijdrage heet: » The Rocks of Pulo Ubin, with some remarks of the formation and structive of hypogene rocks and on metamorphic theory; by J. R. Loean.” De zesde bijdrage bestaat uit eene verhandeling o- ver » Afmetingen van schedels van Malaijo-Moluk- sche volken” van den Heer Brerken. En ein- delijk ontvangt gij in eene zevende bijdrage een werk getiteld: » Verhaudeling over het eiland Bali, door KR. Friepericn.” Daar deze arbeid. het resultaat is eener gewigtige onder- neming, in het laatste jaar door het Batavi- aasch Genootschap ondernomen, zal ik straks gelegenheid hebben hierop terug te komen, en U omtrent den oorsprong, den aard, de in- rigting en het plan dezer verhandeling uitvoe- rige berigten mededeelen. ’t Is hier de plaats u opmerkzaam te maken op het nieuwe formaat dat wij aan de werken des Genootschap's hebben gegeven. Het octaaf- formaat is voor boeken van wetenschappelijken omvang niet zeer geschikt: wij hebben dat, vooral in de laatste deelen ondervonden, en daarom besloten, om de séries der verhande- lingen van deze geleerde instelling, op haar 9 zeventigsten verjaardag, in het volgend jaar, verder voorttezetten met werken in kwarto ge- drukt. Een groot voordeel van deze wijziging in het formaat zal ook wezen, dat wij nu in één deel veel meer bouwstoffen kunnen opnemen, iets, ’t welk de toenemende algemeene medewer- king der leden van dit Genootschap, naar wij ho- pen, meer en meer noodzakelijk zal maken. Na u alzoo de resultaten der bemoeijingen van ons Genootschap te hebben aangeboden, wil ik u thans een verslag geven van de werkzaamheden dezer inrigting, den staat van hare inwendige aangelegenheden en van hare inspanning, onderzoekingen en na- vorschingen, om tot die resultaten te gera- ken. Behalve hetgeen zij meer speciaal in ’t belang der onderscheiden takken van weten- schap gedaan heeft, en dat ik U, in de- zelfde volgorde als bij vroegere gelegenheden, zal voorstellen, moet ik voor alles uwe aan- dacht vestigen op eene krachtdadige poging, die zij, tot opwekking van den geest van on- derzoek bij de ingezetenen dezer gewesten, in ’t algemeen heeft aangewend. In eene al- gemeene vergadering , gehouden den 14°“ Janu- arij 1846, heeft de Minister van Staat, Gou- verneur Generaal van Nederlandsch Indië, de heer J. J. Rocnussen, het Z, Exc. aangeboden 10 protectoraat van deze wetenschappelijke instel- ling welwillend aangenomen, gelijk u zulks uit de zoo even door den Secretaris gelezen no- tulen gebleken is. Bij monde van den Presi- dent heeft toen de Directie haren wensch te kennen gegeven, dat, met het bestuur van Z. Exc. over deze gewesten ook eene nieuwe pe- riode voor dit Genootschap mogt aanbreken, niet alleen uitstekende door krachtdadige on- dersteuning en bescherming van de zijde van het Gouvernement, maar bovenal ook door eene algemeene medewerking van de leden de- zer instelling en van allen, die door bijzon- dere omstandigheden in de gelegenheid zijn, om der wetenschap eenige diensten te kunnen bewijzen. Van hare zijde meende de Directie daarom de aandacht van het publiek te moe- ten vestigen op den tegenwoordigen toestand, waarin zich de verschillende takken der weten- schap van dezen Archipel bevinden, op de talrijke punten, die nog moeten worden op- gehelderd, en op die bijzonderheden, welke zij in de eerste plaats van de welwillende me- dewerking harer medeleden zou verlangen. Zij heeft daarvan eenige desiderata ter tafel ge- bragt, welke zij heeft aangeboden aan alle in- gezetenen van MNeérland's Indië, die door hun- ne woonplaats, hunnen werkkring, of de bij- 11 zondere omstandigheden, waarin zij zich be- vinden, in de gelegenheid mogten zijn, daar omtrent ophelderingen en mededeelingen te doen of bijdragen in te zenden. Op die wijze geloofde zij, dat de aandacht zoude gevestigd worden op de belangrijkheid van vele zaken en aangelegenheden, die anders ligt over ’t hoofd worden gezien: terwijl bovendien alleen door de algemeene medewerking van het be- arbeiden van zulk een uitgebreid veld goede resultaten zijn te verwachten. Die desiderata waren van den volgenden inhoud. Taal- en Letterkunde. Om al de verschil- lende betrekkingen der volkeren van dezen Ar- chipel, hunne onderlinge verwantschap, hunne godsdienst, hunne onderscheiden trappen van beschaving te leeren kennen, is het vooral noodig, dat de talen dier volkeren grondiger - en vollediger onderzocht en beoefend worden. Sedert eeuwen hebben onze voorouders zich op de Maleische taal en letterkunde toege- legd: en,‚ door de resultaten hunner naspo- ringen, gevoegd bij hetgeen de Zngelschen daaraan hebben toegebragt, zijn wij tegen- woordig in staat, om, door de bestaande hulp- middelen, haar, even als elke andere die onder de geleerde studien is opgenomen, we- tenschappelijk te beoefenen, en in haren rijk- dom verder door te dringen. Hetzelfde mogen wij zeggen van het Ja- vaansch, sedert de navorschingen van Rarrres, 12 en vooral sedert in de laatste jaren onze eigen geleerden, in het hart van dit eiland, de rijke taal en schoone litteratuur der Javanen tot het voorwerp hunner onvermoeide studien hebben gekozen. Sedert dien tijd hebben mannen van erkende verdiensten in Europa haar eene plaats in de wetenschappelijke we- reld aangewezen, die zij reeds zoo lang verdiende. Voor het Boegineesch en Macassaarsch heb- ben wij uit de nalatenschap van D'". W. GC. H. ror Warren eene rijke bron te verwachten, die thans door den heer Verren te Macasser zelf verder wordt bewerkt, en waarnaar wij verlangend uitzien. Maar er blijven nog zoo oneindig veel talen en tongvallen over, die, over grootere of kleinere gedeelten van den Archipel verspreid, overwaardig zijn gekend te worden, maar die nog altoos met eenen digten sluier bedekt zijn. Immers het is de groote taak onzer eeuw, alle, ook de geringste schakeringen van de uitdrukking en het karakter der geheele mensch- heid, in taal en leven te onderzoeken en te ontvouwen, ten einde alzoo in de veelheid de eenheid, en in de schijnbare eenheid de onopgemerkte verscheidenheid te leeren kennen. De talen en tongvallen van ieder volk en elken volksstam verdienen dus onze opmerking, en zij verdienen die te meer, als zij een eigen letterschrift en eene eigen litteratuur bezitten. Tot deze laatsten behooren vooral, behalve het hierboven genoemde Maleisch, Javaansch, Boegineesch en Macassaarsch, de talen van Sumatra, het Redjangsch, het Battaksch en het Lampongsch. Bij Manrspen history of Su- matra, bij Rarrres en Crawrurp vindt men de eigenaardige karakterteekenen dier talen opge- 15 geven, eenige weinige algemeene aanmerkin- gen over haren aard, en enkele korte woorden- lijsten, maar dat is ook al wat er tot dus verre van bekend is. Daartoe behoort ook het Balineesch, waarvan wij eene woordenlijst bij Rarrres bezitten, maar overigens genoegzaam niets meer weten. Onder de talen; die geen eigen letterschrift of litteratuur hebben, zijn er die onze hoog- ste belangstelling verdienen, zoo als in de eerste plaats het Soendasch, dat tot voor de poorten van NV. Indië's hoofdstad wordt ge- sproken, maar waaromtrent nog niets is ge- publiceerd, dan het woordenboek van den Heer A. per Wipe, uitgegeven door Prof. Taco Roorpa. Maar ook die menigte talen van het oostelijk gedeelte van den Archipel, de talen van al die eilanden beoosten Bali, van Sum- bawa, Flores, Timor, de Zwid-wester-eilan- den; van de Aroe-eilanden; van de tallooze eilanden, die tot den Molukschen Archipel behooren; van de Alfoeren van Noord-Celebes; van de Daüjakkers op het onmetelijke Borneo en van tallooze meer: — deze allen behooren eindelijk de aandacht der geleerde wereld tot zich te trekken. Men vindt daaromtrent eenige korte wenken bij sommige Engelsche schrijvers, eenige naauwelijks noemenswaardige mededeelingen in de werken van ons Genoot- schap, weinige korte aanteekeningen in enkele monographien of reisbeschrijvingen, en een paar opgaven in het Zijdschrift voor Neêr- lands Indië, waaronder vooral het »Zets over de Aroe-taal’ van den Heer J. F. G. Brumunp. Bovendien heeft de Heer Brecker eene verta- ling geleverd van het Evangelie van Marrurus 14 in de taal der Daijak van Poeloepetak, en is deze Directie in het bezit eener vrij uitvoe- rige woordenverzameling van dat zelfde dialect, door genoemden Heer Broker en den Heer Harperanp vervaardigd. Maar dat alles stelt ons nog naauwelijks in staat, om van die ontelbare menigte talen en tongvallen ook slechts een oppervlakkig denkbeeld te vormen. Het Bataviaasch Genootschap heeft vroeger getracht, door het uitschrijven van Prijsvragen, in het bezit te geraken eener meer volledige kennis van dit belangrijk onderwerp. Het heeft daarom in het jaar 1842 de groote gouden medaille des Genootschaps of eene waarde van vijf honderd gulden in geld uit- geloofd voor een Soendasch-Nederduitsch woor- denboek, in het » Kort begrip van den staat des _ Genootschaps,’ voorkomende in het 19° deel der Verhandelingen, nader beschre- ven. Maar tot leedwezen der Directie is daar- op tot dus verre geen antwoord ingekomen. Zij heeft derhalve vermeend, dat het uitschrij- ven van prijsvragen op die wijze misschien het middel niet was, om haar doel te bereiken, en is dientengevolge op het denkbeeld geko- men, daartoe eenen anderen weg in te slaan. Immers het vervaardigen van volledige woordenboeken, grammatica's enz. ligt niet onder ieders bereik; daartoe behoort eene ge- zette studie, en eene langdurigheid van tijd, welke de Europeanen, die in de gelegenheid zijn, om de kennis der door ons bedoelde talen te verkrijgen, daaraan maar zelden kun- nen toewijden. Maar wat ieder, die door zijne omstandigheden of zijne standplaats in Jndië daartoe in staat is, vermag, is het vervaar- 15 digen van woordenlijsten, het verzamelen van manuscripten, en het geven van mededeelin- gen omtrent allerlei bijzonderheden, de talen betreffende, die de inboorlingen spreken, waaronder hij woont, voor zoo verre die ter zijner kennisse komen. Het Bataviaasch Genootschap verzoekt daar- om ieder, die eenig belang stelt in de wetenschap: 1°. Om eene naauwkeurige opgave van al de schrijfteekens, die bij eenige der hierboven opgenoemde volkeren in gebruik zijn: en al die ophelderingen en mededeelingen, welke kunnen dienen tot beter verstand dier schrijf- teekens en van het geheele orthographie- sijsteem, waartoe zij behooren. 2°. Om manuscripten in die talen, zoo veel als er gevonden worden, waarbij het wensche- lijk is te weten, wat er over den ouderdom, het oord, waar het geschreven is, den aard en inhoud van ieder manuscript, ter kennisse van den inzender is gekomen. Eene vertaling in het Nederduitsch of Maleisch of eenige andere bekende taal van het geheel of een gedeelte van het manuscript zou al verder al- lerbelangrijkst zijn. ‘ 8°. Om woordenlijsten, zoo volledig als die maar te verkrijgen zijn. Daarbij dient zoo veel mogelijk juistheid en naauwkeurigheid van spelling in acht genomen, en, zoo mogelijk, eene opgaaf gevoegd te worden van het sijs- teem van spelling dat daarbij gevolgd is. Het Genootschap zou gaarne deze woorden- lijsten volledig erlangen, maar ook korte mededeelingen en elke opgave, hoe gering ook, zullen welkom wezen. 16 Oudheidkunde. Java is een land, rijk aan bouwvallen en monumenten uit den voortijd, de bewijzen eener hoogere Indische beschaving in vroeger eeuwen. Rarrres heeft de wetenschap daarmeê het eerst bekend gemaakt, maar hij heeft niet meer dan een algemeen overzigt en de ruwe omtrekken van het geheel kunnen leveren. Nog altoos wacht de studie der oudheidkunde van dit eiland op mannen, die zich geheel aan haar toewijden. En niet alleen op Java, maar ook sommige andere eilanden van dezen Archipel hebben in den Mindoe-invloed gedeeld. In de Resi- dentie Palembang zijn oudheden gevonden, geheel in den vorm, als die van Java. In de bovenlanden van Padang zijn er aangetroffen, die duidelijk van Mindoe-oorsprong zijn. Bali, thans nog de zetel van het Hindoeïsme, bezit ongetwijfeld ook monumenten van vroeger eeuwen, voornamelijk in de streken, waar de mijthe der worstelingen met de reuzen (Rek- sasas) en de zege der beschaafde Hindoes te huis behoort. Zelfs in het beschaafdere ge- deelte van Celebes, kan men bijna met zeker- heid plastische herinneringen uit den voor Mohammedaanschen tijd verwachten. Het Bataviaasch Genootschap kan deze anti- quarische studien in de hand werken en be- vorderen, door het verzamelen van al die voorwerpen, welke van hunne oorspronkelijke plaats genomen en hier en daar verspreid zijn, en welke van tijd tot tijd onder de rijke vegetatie, of in den grond gevonden worden. Bovendien door het bij een brengen van beschrijvingen en teekeningen van groote- 17 re, bouwwerken, die zich, nog gedeeltelijk in hunnen oorspronkelijken staat bevinden, _en voor geen. vervoer. vatbaar zijn. Er bestaan dergelijke kabinetten van, Ja- vaansche oudheidkunde ‘te Leijden en te. Lon- don, waarvan de inhoud uit de Catalogussen te. zien is. Maar het belangrijkste, en om het aantal en omde voortreffelijkheid der voor- werpen , is ongetwijfeld dat, ’t welk in dit Genootschap bewaard wordt. Een Catalogus van de het getal van driehonderd, verre te bovengaande voorwerpen, die het bevat, zoo in trachijt, als in goud, zilver en brons, zal in de eerst. volgende. jaarlijksche algemeene vergadering, in de maand April, ter tafel worden gebragt. Door eene gunstige dispositie van. het Gou- vernement en welwillende medewerking van den heer Resident van Kadoe, worden suc- cessivelijk voorwerpen in steen, welke zich op dit oogenblik in den tuin van het Residentie- huis te Magelan bevinden, herwaarts o- vergevoerd. Het zal misschien niet ongepast wezen , ee- nige opmerkingen, die zich bij het beschouwen der nu reeds verzamelde schatten opdringen, hier mede te deelen. Swa is die God, die, onder de metalen beelden en naar het schijnt ook in steen, het meest voorkomt. Wij hebben er een en weer- tig in metaal, behalve twee of vier, die hem misschien ook moeten. voorstellen, maar. die wij, tot nadere inlichtingen, eer genegen zijn voor Visjnoe te houden. Siva verschijnt, op al die beelden, niet als de gevreesde vernielende God. Nergens ver- ’ 2. 18 toont hij zich met den schedel-keten, of in eene dreigende houding. Hij schijnt (naar den inborst en het karakter der Javanen) een meer vredelievend of onverschillig karakter te hebben aangenomen. Ook schijnt de invloed van het Boeddhisme op dezen zachteren en milderen vorm niet te ontkennen. (Zie Hun- sopt Ueber die Kawì sprache auf der Insel Java, 1, uber Batara Goeroe). Hem be- paaldelijk een van zijne vele Indische namen toe te kennen, zou verkeerd zijn, dewijl daar- voor geen redenen bestaan. Slechts één vorm, die in tien beelden zich vertoont, zoude _ misschien tot andere dan de gewone denkbeel- den van den Javaanschen Siva doen besluiten. Deze vorm is namelijk voorzien van aschkrui- ken (?) en van gedrogten, die men even goed voor tijgers als voor leeuwen verklaren kan, daar de leeuw op Java niet gekend en in Indië zelve zeldzaam is, en ook daar in afbeeldingen dikwijls misvormd wordt voor- gesteld. Over het algemeen gelijkt die Javaansche Siva meer naar eene hoogste, eenstemmig vereerde Godheid, die daarom ook het sijm- bool der Schepping, de lotus, bijna altoos bij zich voert. Bijna niets herinnert ons dien energischen, vreesselijken God van de Hindoe- trias, en evenmin de eigenschappen zijner echtgenoote, als Káli. Van deze laatste be- vindt zich maar ééne afbeelding op eene groote bel, wel is waar zeer fraai bewerkt, maar toch waarschijnlijk van nieuweren datum. De steenen beelden, die hem echter niet zoo dikwijls voorstellen, stemmen met dit 19 karakter overeen. Maar wij zullen daarover een verder oordeel uitstellen, tot dat er nog meer voorwerpen van dien aard hier zullen zijn aangebragt. | Een door Rarrres voor Swa gehouden beeld (Tom. IL, plaat tegenover blz. 42) bezitten wij nu reeds inzes tot acht exemplaren, waarvan twee bijzonder goed bewerkt. Maar de redenen waar- om hij deze godheid voor Siva aanziet, zijn door den beroemden Engelschen schrijver niet opge- geven. Het beeld heeft wel is waar de trisoe- la (drietand), maar buitendien de koendi, de aksamala (rozenkrans) en gewoonlijk de tjamara (waaijer). Deze laatste attributen nu maken het eenigzins twijfelachtig, of het de bovengenoemde godheid wel voorstelt, en ken- teekenen hem eerder als eenen dienenden Brahman of eene ondergeschikte godheid, die pligten van dienaar jegens eenen hoogeren God uitoefent — (Vergelijk Ganesa met den tjamara bij Siva, in verscheidene platen bij Moor Hindu Pantheon). Nu wordt Siva ook wel als dienende voorgesteld, tegenover zijne Sakti Párvati; maar deze Sakti-vereering houdt men in JZndië voor een voortbrengsel van lateren tijd en minderen omvang; op Java althans heeft zij meer dan waarschijnlijk nooit bestaan. Eene hijpothese, die misschien door latere data zal bevestigd worden, zoude wezen, dit beeld voor eenen watergod (Waroena) te hou- den. Niets is. immers natuurlijker, dan dat deze eilanden aan de zee eenen bijzonderen eerbied toebragten, wier zegenrijke en vreesse- lijke uitwerkingen en voortbrengselen zij da- gelijks voor oogen hadden: terwijl de Hindoes, 20 wier godsdienst zich deels buiten Andië, in van de zee verwijderde streken, deels in het binnenland Madhijadèsa (tusschen de Hima= laija- en Vindhja-gebergten) vormde, zich weinig of niet om de zee bekommerden, zoo zelfs, dat, gelijk men verhaalt, er wetten waren, die de zeevaart verboden. Van daar dan ook het weinig beduidende van den zee- god Waroena, die in Indië misschien zelfs als een later bijvoegsel eener locale eeredienst te beschouwen is, gelijk dit ongetwijfeld het geval is met de slangen van Kasjmir, en ook van den veel geprezen Krisjna, als her- dersgod, in de bloeiende dalen van den Jamoena _ verondersteld wordt. Op Java moest echter diezelfde Waroena een gewig- tig _ persoon worden; zeker vonden de Hindoesche volkplantingen reeds de vereering eener zee-godheid onder de oorspronkelijke bevolking van dit eiland, en namen haar zoo in hunne mijthologie als Waroena op. Voor deze hijpothese pleiten zoowel de attri- buten, de #risoela, die ons Neptunus herin- nert, en de waterkruik, als de door Craw- FuRD opgegeven Dèva Agoeng Segara «de groote God der zee” of liever «de groote God Segara (Oceaan)”, die op Bali thans nog vereerd wordt. Baroena is, volgens Humsorpr, ook eene voorname godheid bij de bewoners van Celebes geweest. Maar van Bali is over het algemeen voor al deze navorschingen het meeste licht te verwachten. Párvati, die wij in veertien metalen en een groot getal steenen beelden bezitten, deelt meestal in het karakter van haren echtgenoot. Wij hebben er eene, die geheel 24 overeenkomt met de tien Siva's met aschkrui- ken: Bovendien hebben wij slechts eene Doerga in koper, maar zeer velen in steen. Ook schijnt de. vorm der Párvati als Bhaváni of ‚godin der natuur, door de groote borsten aangeduid te worden. Ganésa is in steen zeer gewoon, maar in metaal hebben wij er slechts vier. Visjnoe is, onder de metalen beelden, slechts in ééne voorstelling met zekerheid te onder- scheiden; twee beeldjes laten nog twijfel over, of “men ze niet voor Visjnoe zou moeten ver- klaren, en een derde schijnt Aáâma met Si- va te zijn, doch hij heeft drie hoofden. En daar wij op figuren, die duidelijk Sèva zijn, ook. de attributen van Visjnoe vinden, zoo moet men zich wachten al te spoedig een beeld voor „de laatste godheid te verklaren. Onder de steenen beelden vinden wij even zoo de at- tributen van Visjnoe bij velen, maar diezelf- de attributen zijn ook bij een Siwa, die op een nandì met menschenhanden en voeten zit, en het derde oog op het voorhoofd heeft. Brahma wordt bij Rarries en‚ in navolging van hem, bij anderen voorgesteld, als dik- wijls op Java gevonden. Maar als wij van de vier. hoofden afzien, blijft er bij de meesten weinig. of „geen grond over, om hem aldus te noemen. Immers eenigen van die beelden, en vooral dat, hetwelk eerst sedert kort hier uit de Kadoe is aangebragt, en bij Rarrrrs (Tom. II, plaat met het onderschrift: d'rom sub- jects in stone found in the vicinity of Boro Bodo. in Kedu’,n° 3) is afgebeeld, dragen, om hunne grootte, kunstige en fijne bewerking en andere redenen, de duidelijke: kenmerken, 22 dat zij voorname voorwerpen van aanbidding zijn geweest, en dat is, gelijk wij weten, Brahma in Indië nimmer en nergens. Boeddha, eindelijk, is aan zijne haardragt ligt te herkennen; bij hem heeft men voor- namelijk maar op de houding van voeten en handen te letten. Wij bezitten vier levens- groote voorstellingen van hem, zoo als hij, in vier verschillende houdingen, aan de vier zijden van den grooten tempel van Boero Boe- dor, in eene tallooze hoeveelheid voorkomt. En bovendien bezitten wij nog dertig metalen beelden, die hem voorstellen. Eindelijk hebben wij in steen verscheiden Reksasa's (reuzen), die meestal wachters en wakers moeten geweest zijn; één nandi; twee leeuwen; éón aap (misschien Manoeman, met den Ramaphala of Rama-appel), welke drie laatste voorwerpen tot ornamenten en uit- einden van waterleidingen gediend hebben. Onder de metalen voorwerpen is nog een twee en twintigtal, dat goden voorstelt, wel- ke niet regtstreeks met eenige Mindoe-god- heid te vergelijken zijn. Omtrent hen zal men voornamelijk de legenden der Javanen moeten onderzoeken, welke waarschijnlijk den sleutel zullen aan de hand geven, om de verandering en verbastering der Hindoe-godsdienst in late- ren tijd op dit eiland nategaan. De Zenggerezen en de Balinezen zullen hierbij waarschijnlijk belangrijke inlichtingen kunnen geven. Nog hebben wij een dertigtal dieren in metaal , misschien ex woto's van geloovige Hindoe's, waaronder tien leeuwen (of tijgers), tien nandi’s, vier olifanten, en twee zeer groote sprinkhanen. 25 Eindelijk zijn er drie sphinksgedaanten, waarvan twee tot lampen gediend hebben; acht en twintig bellen, waarvan een, zoo als boven gezegd is, met een beeld van Ká- li is voorzien, en een ander met een nand: is versierd ; dertig kleinere godsdienstige voor- werpen, waarvan de meesten eene afbeelding van eenige Hindoe-godheid in haut relief heb- ben; eene groote menigte van allerlei oude gereedschappen, borden, potten, waterkrui- ken, kettingen enz. Nog hebben wij, en dit is misschien niet zonder groote waarde , daar het onderzoek van den zodiakus reeds zoo lang een onderwerp van de navorschingen der geleerden geweest is, vier cilindervormige, boven geopende potten, ieder voorzien van de twaalf teeke- nen van den dierenriem, waarboven zich an- dere mythologische figuren vertoonen. Vijf van deze figuren stemmen met vyjf van onze maanden van 81 dagen overeen, zoo dat het jaar hier in zeven maanden van dertig en vijf van een en dertig dagen verdeeld schijnt. Dit weinige komt ons voldoende voor, om de hooge waarde, die ons kabinet tegenwoor- dig reeds bezit, eenigzins te doen kennen. Ten einde het echter gedurig in belangrijkheid en omvang te doen toenemen, en alzoo de studie der oudheidkunde van dit eiland in ’t bijzonder en van dezen archipel in ’t algemeen te bevorderen, verzoekt het Genootschap : 1°. Aan deze directie in te zenden antigua- rische voorwerpen in steen of metaal, die van tijd tot tijd op Java of elders in den archipel gevonden worden, met opgaven van de plaats waar, en de omstandigheden, waaronder zij 24 zijn aangetroffen, benevens legenden en ver- halen over godenbeelden , verzameld « bij «de beschaafdste- en minst bevooroordeelde inboor- lingen. Deze legenden zijn van te meer waar- de, hoe meer het godenbeeld van de zuivere Hindoesche kunst afwijkt, of, om zoo te zeg- gen, populair op Java is geworden. 2°. Aan deze directie in te zenden beschrij- vingen, opmetingen of afbeeldingen van groo- te gebouwen en tempels, en de ve: pe die daaromtrent in omloop zijn. | Penningkunde. Het groote nut van munten en penmipgen ter opheldering der geschiedenis; maakt het wenschelijk, “dat de weinige voor- werpen van dien aard, welke in dezen Archi- pel in 't algemeen en op Java in ’t bijzonder worden gevonden, met de meeste naauwge- zetheid en zorg worden nar en zou waard. Diegene, welke tot dus verre zijn aange- troffen, bestaan in: | 1°. Mindoe- munten, soms met inschriften (Javaansch, Kawi of ook Davanágari), maar meestal onderscheiden door emblemen en zinnebeelden der «godsdienst en door figuren van goden of waijang-personen en dieren. 9e, Mahomedaansche-munten met inschriften in Persisch of Arabisch. 8°. Chinesche- munten, «die echter voor 4 geschiedenis van Java minder “waarde hebben. Bij Rarrres komen van Hindoe-munten, “op Java gevonden, eenige afteekeningen voor; en het Bataviaasch Genootschap bezit er in zijne werzameling een veertigtal, die allerbe- 25 langrijkst zijn. Acht en twintig zijn van ko- per of geelkoper, zes van-zilver; en twee van goud, benevens een aantal Ghinesche munten. De ouderdom van deze munten wordt, zoo als bekend is, naar, de tjondro sengkolo (woordelijk maan-tijdrekening, dewijl woelan of „boelan het eerste woord.daarin is) opgege- ven. „Hoe onzeker. deze opgaaf zij, blijkt. al aanstonds uitde ‘vele. woorden, die gebruikt worden , «om hetzelfde getal uit te drukken, en uit dubbelzinnigheden. in de getalbeteeke- nis van hetzelfde. woord „ gelijk. Humsorpr te regt aanmerkt. (Tom. 1.-Buch 1, $-4). Maar wij heb- ben in onze eigen verzameling , hoe klein ook van omvang, de duidelijkste bewijzen, van de geheel absurde verklaringen, die de te- genwoordige „Javanen van de zinnebeelden op de munten weten te. geven. ‘Eén voorbeeld zal genoeg zijn, om dit te staven. Er is ‘in ons kabinet eene. bijzonder. fraai gewerkte munt, die eveneens de onmiskenbare kenmer- ken draagt. van hooge Hindoe - beschaving, als eenigen van onze Siwa, Pärvati en Doerga beel- den. Op die munt zijn alle voorwerpen. nog volkomen goed te onderscheiden. Op de -ach- ter zijde, aan «de twee kanten van, de gewo- ne opening in ’t ‚midden, zijn twee: gedaan- ten, die duidelijk apen voorstellen: … Daarbo- ven loopen twee ineen gekronkelde,, met monsterachtige hoofden tegen elkander instaan- de, slangen of draken. Beneden - bevindt zich een olifant. Rarries heeft deze munt gekend, er eene teekening van. gegeven, ener eene verklaring van meêgedeeld, die hij van eenen Javaan ‘had ontvangen. Die. verklaring luidt aldus: - | hûs hr af Snakes (are) moving (while) men (are) working. Slangen bewegen (zich ter- wijl) menschen werken. Afgescheiden van de geesteloosheid dezer uit- drukking, is er vooreerst een fout in, dewijl hij de twee figuren , die klaarblijkelijk apen voorstellen, voor menschen heeft aangezien. Bovendien schijnt die olifant, dien Rarrrrs onbepaald een dier (animal) noemt, ten min- sten evenveel aanspraak als de andere figuren op eene getalverklaring te hebben; en inderdaad vindt men in de tjondro sengkolo, het woord «olifant (gadjah) voor het getal acht bestemd. Behalve deze fouten, die de verklaring on- juist maken, kan nu ook geenszins het jaarge- tal 1568 (of A. D. 1646) op de bewuste munt toegepast worden, want er zijn te duidelijke bewijzen van Hindoe - godsdienstop de voorzij= de, bestaande in: 1°. Een niet te miskennen linga. 2, De Koendi, die zoo velen van onze steenen beelden hebben (een attribuut van Brahma en van eenen Brahman). 8°. De vijf balletjes, die Moor ( Hindu Pantheon) als zinnebeeldige voorstellingen van de vijf voornaamste godheden beschrijft (zie plaat 12, 41, 48), om niet eens van twee uren voorwerpen, van de twee waijang of godenbeelden, en den overschaduwen- den aswaltha (waringien-boom) gewag te maken. Dit enkel voorbeeld zal toereikend zijn, om de onzekerheid van de tijdbepalingen naar de NM 37 tjondro sengkolo, ten minste voor de tegen- woordige gegevens, te beoordeelen. Het blijft echter altijd eene bron, die men, al wordt er ook slechts weinig waarheid in gevonden, zoo zij maar met omzigtigheid en de vergelijking van alle data gebruikt wordt, in geenen deele mag verwaarloozen of voorbij zien. Immers als men de tijdsverklaring van dezelfde munt van onderscheiden Javanen, onderling onafhankelijk en onbewust van el- kander, kan verkrijgen, zal men toch dikwijls op het spoor van de waarheid geleid worden. Een ander oogpunt, bij de beschouwing van munten, is de aard van bewerking, en de overeenkomst of het verschil der daarop zich bevindende voorwerpen. Het getal mun- ten, die wij tot dus verre bezitten, is te ge- ring, dan dat wij uit die twee kriterien thans reeds zekere gevolgtrekkingen kunnen afleiden, vooral als men bij Rarries de munten, vol- gens de tjondro sengkolo, over eene ruimte van bijna acht eeuwen verdeeld ziet. Mis- schien echter zou men, van de verklaring vol- gens de genoemde tijdberekening afziende, niet geheel ten onregte de munten naar de attributen en figuren kunnen rangschikken. In dat geval zou de overeenkomst niet op het- zelfde jaar, maar op hetzelfde rijk , en den- zelfden heerscher of dijnastie kunnen wijzen. Misschien is b. v. de bovengenoemde olifant (het zinnebeeld van magt en zeer zelden op Javaansche munten voorkomende) hier het ken- teeken van een magtig rijk of vorst. Op eene andere munt ziet men onderscheiden zeedieren, die misschien eene overstrooming of eenig an- der natuurverschijnsel aanduiden. 28 „Om overigens het. belang van de munteù; bijzonder voor Andië, te bewijzen, behoeven wij slechts de vele verhandelingen en geschrif- ten „te herinneren, die in de laatste twintig jaren. over gevonden Bactrische, Indo Seythi- sche. en oud Indische munten geschreven zijn, verhandelingen , die een nieuw licht. over bij- kans onbekende streken en magtige rijken ver- spreid hebben. (Zie verscheiden opstellen in het Journal Asiatique, in de Fransactions of the royal Asiatic Society of Gr. Britain and Ireland, en het werk van Prof. G. Lassen «de nummis Bactricis.”) Ten einde die bknctikk tak van weten- schap ook voor dezen archipel en vooral voor Java te: bevorderen ,„ verzoekt de directie aan haar in te zenden: 41° Munten, die int bezit zijn van parti- culieren of nog van tijd tot tijd gevonden worden, met opgave der plaats,: waar zij zijn aangetroffen. 2°. Naauwkeurige afbeeldingen van dergelij- ke munten , zoo groot als zij in natura zijn, met opgave der substantie, waaruit zij ver= vaardigd zijn. 98°. Verklaringen der daarop voorkomende zinnebeeldige voorstellingen en vertalingen der tascripties, door kundige inboorlingen. Bij- aldien. daartoe verscheiden inboorlingen ,„ onaf- hankelijk „van. elkander, gebezigd worden, zullen, zoo als boven is aangeduid, de -resul- taten, die daaruit voortvloeijen, van meer gewigt zijn. | | | Natuurlijke Geschiedenis. … Niettegenstaande deze eeuw rijk «is geweest aan natuurkundigen , 29 welke de natüur van den Malaijo-Molukschen Archipel tot het onderwerp hunner tasporin= gen hebben gemaakt, en daarin met’ schitte= rénd succes gewerkt, is de tegenwoordige kennis- der geologie, oryetognosie, phytologie en zo- ologie van deze Indiën im vele opzigten nog 200 onvolledig ‚ dat er slechts moejjelijkheid kan bestaan in eene keuze “uit de menigté vraagpunten, welker beantwoording de viriel schap thans verlangt. | De geologie van MNeêrland's. Indië ‘is nog geene halve eeuw lang een onderwerp van navorsching geweest. Honsrrern, die met deze studie begonnen is, heeft zieh’ tot hoofdtrek- ken moeten bepalen en , behalve Java en Banka, zijn de overige Soendasche en’ Moluk- sche eilanden niet door hem opgehelderd. De leden der natuurkundige kommissie, hoezeer grootendeels meer zoölogen en phytologen dan geologen, “hebben later nog vele der merk- waardige geologische verhoudingen van Javú;, Sumatra, Borneo en Timor aan het licht ge- bragt, doch zelfs tot heden toe kan onze positieve kennis slechts zeer onvolledig ge= noemd worden. - | si Het is de wensch des Genootschiaps, dat die kennis worde uitgebreid. Het heeft ge- meend krachtig daartoe te kunnen bijdragen door de oprigting van deszelfs geologisch niu= seum, ‘welks tegenwoordige rijkdom aan spe= eimina uit dezen archipel, het reeds zeer be- langrijk maakt. Dit museum, hetwelk inde laatste 2 jaren, door belangrijke geschenken van specimina van de heeren Máirr, Juncuuar, Bieeken, ZotrmneerR en ‘KRAMENBRINK zeer is verrijkt geworden, vooral opzigtelijk de pe- 50 trefacten van Java, is niettemin nog voor eene groote uitbreiding vatbaar, aangezien slechts de geologie van Java, gezegd kan worden, daar eenigzins voldoende te zijn ge- representeerd. De verzamelingen van Suma- tra en Borneo, in vroegere jaren niet met de noodige zorg bewaard, hebben een gedeelte van derzelver waarde verloren, vermits de etiquettes van vele specimina zijn verloren ge- gaan, zoodat men betreffende dezelve onzeker is, van welk gedeelte van Sumatra of Borneo dezelve afkomstig zijn. De verzamelingen van Banka laten veel te wenschen over. Van de Moluksche eilanden en Celebes zijn slechts eenige weinige specimina aanwezig. Het Ge- nootschap roept daarom op elken beminnaar der wetenschap, die door zijne verhoudingen daartoe in de mogelijkheid zich bevindt, de bedoelingen van het Genootschap bevorderlijk te zijn en alle eenigzins merkwaardige speci- mina, welke tot opheldering der geologische verhoudingen van eenig gedeelte dezer ge- westen kunnen dienen, aan hetzelve toe te zenden. De tijd is dus nog niet daar, om collectief de resultaten der geologische en mineralogi- sche nasporingen dezes archipels te bewerken. De eischen des Genootschaps kunnen zich al- zoo nog niet uitstrekken tot het bezit van een genoegzaam voldoend handboek der geolo- gie en orijctologie van JV. Indië, hoezeer ook een zoodanig werk gewenscht wordt. Het Ge- nootschap zal zich ‘dus vooreerst bepalen tot het jaarlijke uitschrijven van twee prijsvragen over deze wetenschap, tot welker beantwoor- ding de mogelijkheid gegeven is. 54 De laatste jaren zijn rijk geweest aan ont- dekkingen van petrefacten op Java. Die van Jassinga waren reeds vroeger in het museum des Genootschaps gedeponeerd en, door de verhandeling van den heer J. Rice, eenigzins geïllustreerd. Sedert echter zijn merkwaardige petrefacten uit Bandong, Cheribon en Ma- lang, door de heeren Marren, Kranensring en ZormnceR aan het Genootschap ten geschenke gegeven en de vergelijking dier petrefacten bewijst, dat zij tot terreinen van kalk- steen van verschillenden ouderdom behooren. Daar onbetwijfelbaar de studie dezer petrefac- ten tot belangrijke resultaten kan leiden en veel licht verbreiden over de geologie van Ja- va, stelt het Genootschap als prijsvraag voor: 1°. Eene opsomming der petrefacten van Java, met volledige beschrijving van het ter- rein, waarin dezelve voorkomen. Het Genootschap stelt op de goedgekeurde beantwoording dezer vraag deszelfs gewone gouden medaille. Een ander gewigtig onderwerp, welks studie reeds tot belangrijke toepassingen op de ge- neeskunde heeft geleid, is de rijkdom van Java aan minerale wateren. Vooral de laat- ste jaren hebben zich door talrijke ontdekkin- gen van minerale bronnen op dit eiland ge- kenschetst en. van vele derzelve is reeds de scheikundige analijsis publiek gemaakt. Bui- ten twijfel maken de bekende slechts het kleinste gedeelte uit van de bestaande, en er bestaat gegrond vermoeden, dat men, afge= scheiden van de aanwinst, welke de geologi- sche kennis van Java door eene voortgezette 32 studie. derzelve zal erlangen, zal geraken tot de. overtuiging, dat men de Europesche mine- rale wateren hier te lande geheel kan ontbe- ren en de geneeskunde hier alle die voordee- len. in den boezem des eilands bezit, welke men in Europa. van de talrijke, aldaar zich bevindende. geneeskrachtige bronwateren trekt. Het Genootschap stelt daarom als prijsvraag voor: | | 2°. Eene -beschrijving der minerale bronnen, met natuur-geneeskundige topographie van der- zelver onmiddelijke omstreken. en opgave van de qualitatieve en quantitatieve scheikundige za= menstelling van derzelver wateren ;— stellende hetzelve ook op de goedgekeurde beantwoording dezer vraag deszelfs gewone gouden medaille. Ook de phijtologie en zoölogie van dezen archipel zijn in het laatste decennium niet stiefmoederlijk behandeld. Het verdient intus- schen opmerking, dat de klassen: der Wie- ren, Gramineën en Leguminosen, vooral de beide eerste, nog over geene speciale bewer- king zich: hebben. mogen verheugen. Het Ge- as Áo wenscht alzoo, dat, de phijtologen deze klassen, welker studie hier nog rijke resultaten belooft, tot een meer speciaal on- derwerp hunner navorschingen. maken. Reeds vroeger, doch vooral in de laatste drie’ jaren, is. ter sprake gekomen, de ge- neeskundige studie: der inlandsche planten. Het Genootschäp, overtuigd. van het onberekenbaar nut, hetwelk,en voor:de botanische wetenschap, en voor de geneeskunde ,en voor den staat, uit eene. dusdanige zamenwerkende studie van Zn- 55 die's planten kan voortvloeijen, wenscht de ver- eeniging van de pogingen der phijtologen en schei- en geneeskundigen , ter bereiking van het bovengemeld drieledig doel. De tegenwoordige zoölogische keûnis van deze: gewesten is, niettegenstaande de: vele ontdekkingen dezer: eeuw, in vele opzigten nog onvoldoende. ‘De klassen der Zoogdieren, Vogels en Reptiliën, en van de Invertebra- ten enkele orden van Insecten, zoo als de Goleopteren, Orthopteren: en Lepidopteren, zijn voor: een groot gedeelte bewerkt. De kennis der Visschen daarentegen en ‚voor de inverte- braten, die van bijkans alle klassen en van de Insecten zelfs die van de orden der Neu- ropteren, Hymenopteren en Dipteren , laat nog … zoo” vele leêgten bestaan, dat bijzonder verlangd wordt, dat de zoölogen zich speciaal met deze - afdeelingen der N. Indische fauna bezig houden. Elke bijdrage , welke kan strek- ken: om onze kennis dienopzigtelijk te vermeer- deren, zal het Genootschap zeer aangenaam zijn. „Ethmologie. De ethnologische verzameling van het Bataviaasch Genootschap is. vooral rijk aan voorwerpen “van Sumatra’, Borneo en de Moluk- ken. Maar zij heeft een groot gebrek. Door- dien in vroeger jaren de geëerde inzenders met de noodzakelijkheid daarvan niet waren bekend: gemaakt, hebben zij de door hen aam; het » Genootschap aangeboden voorwerpen niet van de noodige verklaringen en uitleg- gingen doen. vergezeld gaan,’ zoodat daarvan het gevolg is geweest, dat wij thans eene menigte wapenen, huisraad, kleedingstukken d. 54 enz. bezitten, waarvan ons de herkomst, het gebruik, de wijze van bereiding, en van sommige zelfs de namen onbekend zijn. De directie noodigt daarom een ieder uit, die met de inboortingen van de zoo evenge- noemde eilanden bekend is, haar in de eth- nologische verzameling des Genootschaps aan- wijzingen en verklaringen te doen omtrent de daar aanwezige voorwerpen, voor zoo verre die der directie onbekend zijn. Maar bovendien is ons museum in dat op- zigt nog voor groote uitbreiding vatbaar. De Heer Bouprror, AÁssistent Resident van Pon- tianak, heeft in de laatste twee jaren al- lerbelangrijkste geschenken aan het ethno- logisch kabinet gedaan, bestaande in wa- penen, kleedingstukken en andere bijzon- derheden, behoorende tot de Daijak van Bor- neo, en vergezeld van de noodige beschrijvin- gen en verklaringen. Maar hij is ook de eeni- ge, die het heeft bedacht. Daarom worden alle voorstanders der wetenschap dringend uit- genoodigd, aan het Bataviaasch Genootschap in te zenden: 1°. Ethnologische voorwerpen der volkeren, waaronder de inzenders wonen, in natura. g°, Afbeeldingen van dergelijke voorwerpen, met opgave van de verschillende dimensiën, die zij in natura bezitten, de stof, waaruit zij vervaardigd zijn, enz. 38°. Beschrijvingen van de in te zenden voor- werpen, van de stof, waaruit en de wijze, waarop zij worden gemaakt, van het gebruik dat de inboorlingen er van maken, en dergelijken. Landbouw en Nijverheid. In het museum 55 van het Bataviaasch Genootschap is eene niet onbelangrijke verzameling aanwezig van mo- dellen van huizen en andere gebouwen, van werktuigen voor den landbouw, van schepen en vaartuigen, zoo als dit een en ander bij verschillende volkeren van dezen Archipel wor- den aangetroffen. Die verzameling is echter ver van volledig, en daarom verzoekt de directie aan alle voor- standers der wetenschap, die daartoe in de ge- legenheid zijn, dergelijke voorwerpen voor haar te laten vervaardigen; en daarbij eene be- schrijving te voegen, van de substantie , waar- van ieder voorwerp wordt gemaakt, van de wijze, waarop de inboorlingen het gebruiken, en, zoo het ingezonden model verkleind is, van de dimensie, die het oorspronkelijk bezit. Daar er bijna in ieder land van dezen ar- chipel, ja vele residenties op Java, in der- gelijke voorwerpen eene niet onbelangrijke verscheidenheid heerscht, is het van het ui- terste belang voor de wetenschap, die verza- meling zoo volledig mogelijk te maken; ter- wijl de directie zich onledig houdt, om het nut daarvan te vergrooten,. door het vervaar- digen eener uitvoerige beredeneerde catalogus, waarin al de bescheiden zullen worden opge- nomen, die de geëerde inzenders daarbij zul- len willen voegen. Maar bovendien zijn er nog vele punten be- trekkelijk den landbouw en de nijverheid, waaromtrent de directie gaarne inlichtingen zou ontvangen. Zij zal daarom hiereen paar vragen voorstellen, die zij gaarne, ’{ zij vol- ledig 't zij ook slechts door enkele opgaven, beantwoord zou zien. 56 l° Op welk eene wijze wordt, op de ver- schillende eilanden van den archipel, buiten Java, het regt van eigendom van den grond beschouwd, en hoe worden de belastingen van dien grond geregeld en opgebragt? 2° Welke is de oorsprong, de aard en de geschiedenis van de verschillende wijzen van belastingen, zoo als tjoekeì , padjak enz. in de tegenwoordige vorstenlanden van Java, en in de overige residenties van dat eiland vóór de invoering van het thans bestaande landelijk stelsel ? | Ofschoon door deze desiderata niet die alge- meene medewerking en geestdrift is opgewekt, welke de ‚Directie verwachtte en hoopte, is deze poging tot dusverre echter niet geheel zonder resultaten gebleven. De heer H. Zoi LINGER heeft over de schrijfteekens, taal- en letterkunde van de Lampong's eenige belangrij- ke mededeelingen gedaan, en zal, op zijne reizen naar de eilanden beoosten Java, zijne aandacht ook op. de desiderata van dit Genootschap verder vestigen. De heer Weppnik, Gouverneur van Bor- neoen ’s Gouvernements Commissaris, en de Heer Wiutrer, die aan hem is toegevoegd „hebben zich op hunne reizen in de Molukko's en hun aanstaand verblijf op Borneo, met gewigtige navorschingen , ook in ’t belang van de we- tenschap, belast. De Heer Baron pr Kock, 57 Resident van Palembang , zond ons aanvanke- lijk menige belangrijke bijdrage, waarvan straks nader. … Wij hopen„-dat de overtuiging zich meer en meer zal vestigen ,. dat het in deze eeuw en bovenal in dit land, voor ieder, die door ” zijne ontwikkeling en beschaving boven de inboorlingen. dezer gewesten uitmunt,-pligt is, om daarvan bewijzen te geven, door mede te. werken aan, den opblaas van. den. tempel der wetenschap. - | Thans. de verschillende takken van weten- schap , “die het Bataviaasch Genootschap zich ter „beoefening gekozen heeft, meer in. bijzon- derheden beschouwende, beginnen wij met de: Indische: taal- en letterkunde. 't Is u bekend, dat. èn om hare belangrijks heid, èn omde plaâáts, die zij reeds in ‚de wetentenschappelijke wereld hebben ingenomen; de Maleische- en Javaansche. talen. hier aan ’t-:hoofd.. staan. En, toch zijn ‚de „twee ‘laatste jaren; waarover «dit, verslag. loopt, daarvoor het onvruchtbaarst… geweest; of liever, de ge- leerden, die zich met de studie dier talen in Indië zelve bezig houden, hebben de re- sultaten van hunnen arbeid ; gedurende dat tijdvak , nog niet gepubliceerd. … Zoo als gij ‚u 58 herinnert is, hoofdzakelijk op voorstel en door medewerking van dit Genootschap, aan de Heeren WinreR en Wakers te Soerakarta, door het Gouvernement opgedragen het ver- vaardigen van een uitvoerig, verklarend, om- schrijvend Javaansch- en Nederduitsch woor- denboek. Zij hebben zich daarmede, tot op dit oogenblik toe, onafgebroken bezig gehou- den, zijn aanmerkelijk gevorderd, en zonden reeds een aanzienlijk gedeelte aan den Hoog- leeraar Taco Roonpa te Delft, die zich met de verdere revisie en uitgave zal belasten. Bovendien is de druk van het woordenboek van den Heer Gericke, waarvan ik mede in mijn laatste verslag gewaagde, ook onder op- zigt van den Hoogleeraar Taco Roorpa, reeds aan- merkelijk gevorderd, en kunnen wij weldra daarvan exemplaren hier verwachten. Ofschoon er dus in de afgeloopen twee jaren weinig zij gepubliceerd, heeft toch de studie der Javaansche taal aanmerkelijke vorderingen gemaakt; want door de vruchten van de in- spanning der geleerden in dat tijdvak, zal nu weldra in eene behoefte worden voorzien, die zich krachtiger deed gevoelen, naarmate de zucht voor de Javaansche litteratuur in Zwropa algemeener werd, de behoefte namelijk aan een onmisbaar Javaansch en Nederduitsch Lexicon. 59 Maar bovendien zijn eenige belangrijke teksten van - oorspronkelijke Javaansche werken gepu- bliceerd. De tekst van den Romo, waarvan onder anderen ook honderde exemplaren onder de Javanen zelve zijn verspreid, is bekend. In het Tijdschrift voor Neèrlands Indië is de Javaansche tekst geplaatst van de Pregiwo, eene bekende waijang-voorstelling , met eene verta- ling en -aanteekeningen. De Heer Winter gaf eene Javaansche overzetting uit van de » Ara- bische Nachtvertellingen ,” die met graagte door de Javanen werd ontvangen en gelezen ; maar ook voor de Javaansche letterkunde als eene groote aanwinst is te beschouwen. Door den dood van Dr. D. L. Mouriren en den Heer A. W. van pen Ham heeft de studie der Javaansche taal en litteratuur evenwel weder een groot verlies geleden. De letterkundige nalatenschap van beiden is waarschijnlijk een eigendom van het Gouvernement, en zal wel in handen vallen van den Hoogleeraar Taco Roorpa, en alzoo ten meesten nut der weten- schap worden aangewend. De directie heeft zich echter gewend tot de executeuren in den boedel van den Heer van pen Ham, ten einde haar regt te doen gelden, op eene ,, proeve van vergelijking van het Kawi en tegenwoordig Javaansch (Kromo en ANgoko) met het Sans- 40) krit,” welk werk de overledene op verzoek van deze Directie had begonnen, en waarmede hij. reeds twee jaren. geleden aanmerkelijk ge= vorderd, was. Er is geen twijfel aan, of dit Genootschap zal in ‘t bezit gesteld worden: van het eigendom, waarop het regtmatig aanspraak heeft. Indien de proeve van den Heer van DEN. Ham daarvoor vatbaar is, zal zij zonder eenige. verandering worden uitgegeven , „zoo als de, overledene, haar heeft nagelaten. 193 Met deze proeve in ’t bijzonder: en met de Javaansche letterkunde. in ’t, algemeen. staat eene onderneming in het naauwste verband, die het vorige, jaar is begonnen: en thans nog met de meeste inspanming.„wordt voortgezet, ‘en: die aanvankelijk met de. schoonste resultas ten. schijnt bekroond te worden: Toen name lijk: het, gerucht zich begon te bevestigen, dat, eene expeditie, tegen, den vorst , van. Bléling op het eiland Bali ondernomen zou worden, werd de aandacht der Directie van het Bata viaasch Genootschap van Kunsten en Weten= schappen. bijzonder op dat voor de philologie, van dezen Archipel zoo belangrijk, eiland ger vesligd, en begreep zij, dat het voor de. we- tenschap tot zeer beduidende resultaten zou; kunnen leiden, indien deze gelegenheid werd aangegrepen , om. antiquarische, historische 44 ethnologische en linguistische navorschingen te doen. Dien ten gevolge wendde de President der Directie zich tot Zijne Excellentie den Mi- nister van Staat, Gouverneur, Generaal van Neêrland’s Indië, met het volgend adres. Baravra, den 29sten Tender 1846. Wij vinden onder de inboorlingen van dezen Archipel, waarover Nederland sedert twee èn een halve eeuw het oppergezag irri vier verschillende eden te weten : o, Eene oorspronkelijke Polynesische of Maleische. 2°. Bene Hindoe-beschaving, die op de Maleische ge- volgd is, maar zich met de beschaafde natieën dezer eïlan- den (vooral de eigenlijke Maleijers en Javanen) zoodanig vereenzelvigd heeft, dat ‘zij in taal, zeden, gebruiken, letteren’ en overblijfselen van Godsdienst, een overal dui- delijke te herkennen inde — karakter draagt. 3°. Eene Arabisch Mohamedaansche beschaving, die echter, behalve de Godsdienst - vormen , slechts weinig ver- anderd heeft, en wier bestanddeelen zich met de volkeren zoo weinig vereenzelvigd hebben, dat zij ín taal, zeden, gewoonten en letteren, dadelijk als vrébriide Inmengsels te herkennen zijn. | 40, Bene Christelijke bonidnit ged die tot dus verre alleen in zulke volkeren van den Archipel eenige sporen vertoont, waar hèt Hindoeïsme en Islamisme niet of wei- nig waren doorgedrongen. Daar derhalve de Heindoe-beschaving de helde is, welke’ in ‘het karakter der natieën van deze eilanden diep is ingedrongen, behoeft het geen betoog, dat wij, om die volkeren door en door te leeren kennen, vooral ons 42 met dien aard van Godsdienstige en burgerlijke begrippen bekend moeten maken, die van het vaste land van Zndië (Hindostan en Dekan) uit, het leven en denken der ei- landers veranderd hebben. Maar wij moeten ook weten, welke wijzigingen die oorspronkelijke Hindoesche bestand- deelen , door het eigendommelijke karakter der eilanders zelve, hebben ondergaan; welke modificaties in dat op- zigt hebben plaats gehad. Als een hulpmiddel, om tot die kennis te geraken, be- zitten wij op Java eene oude heilige taal, het Kawi, door wier geschriften al hetgeen boven aangetoond is ge- heel of gedeeltelijk kan worden opgehelderd. Maar nie- mand, noch inboorlingen, noch Europesche geleerden, bezit tot dusverre den sleutel dier taal. Immers vele geschriften, vooral over de oude Godsdienst, zijn bij de vroegere onverdraagzaamheid van den Zslam op Java zelve niet meer te verwachten. Even weinig ophelderingen en verklaringen bezitten wij van de bouwvallen van tempels, van de hier en daar verspreide of uit den grond opgedol- ven godenbeelden, en van al wat van den voortijd is bewaard gebleven. Nu is het echter een algemeen bekende daadzaak, dat op het eiland Bali, tot heden toe, ongestoord en eenig in den geheelen Archipel, de Mindoe Godsdienst bestaat, en wel in hare twee groote hoofdgedaanten, den Brah- manischen, en den Boeddhistischen (volgens het gevoelen der grootste geleerden) gereformeerden vorm. | Dit verschijnsel is eene van de merkwaardigsten, wier verklaring de Europesche weetgierigheid en scherpzinnig- heid zich in het oosten tob het voorwerp harer aavor- schingen kan kiezen. ledereen, die zich ook maar opper- vlakkig met de voornaamste Godsdienstvormen van het beschaafde Azië heeft bekend gemaakt, weet dat het 45 Boeddhisme door het Brahmanisme wordt uitgesloten, en in eenen oorlog, die eeuwen geduurd en groote land- _ streken verwoest heeft , door de Brahma-aanbidders is uit- geroeid. Hoogst belangrijk is het dus voor de wetenschap te onderzoeken , hoe die twee Godsdienstvormen, zonder elkander te vernielen, vreedzaam onder hetzelfde opper- gezag leven, naar dezelfde wetten bestuurd worden en tevens zich van Mohamedaansche heerschappij weten vrij te waren. Want, indien wij eene vijandige verhouding tusschen de belijders van de twee Indische Godsdienst- vormen op Bali veronderstelden, zouden ongetwijfeld de Mohamedanen van deze vijandigheid gebruik hebben ge- maakt, om hunne plannen tot verovering doorte zetten, iets dat zij op alle naburige eilanden gedaan hebben. Reeds op zich zelve beschouwd is dit verschijnsel der- halve allerbelangrijkst. Maar het verkrijgt nog veel groo- ter gewigt, door de gevolgtrekkingen, die daaruit zijn afteleiden voor Java, waar iets soortgelijks , (Boeddhisme nevens Brahmanisme) bestaan heeft; en waar in vroeger eeuwen, de Mindoe- Godsdienst zulk een’ hoogen trap van beschaving heeft voortgebragt, dat de bewijzen, die de prachtige bouwvallen in trachiet en voortreffelijke oude geschriften daarvan aanbieden, ons met regt verwonderen en verbazen. Twee verdienstelijke mannen, die de studie van dezen Archipel in ’t algemeen zoo zeer bevorderden , hebben ook van Balt de eerste wetenschappelijke berigten aan het Europeesch publiek geleverd. Rarrrms en CaawrFumD wa- ren op dat eiland, en hebben al wat zij van eigenaardig- heden van land, volk, Godsdienst, taal en letterkunde zagen of van anderen hoorden, ons medegedeeld. Maar hoe voortreffelijk ook hunne bemoeiijingen waren, zij kunnen toch in geen enkel opzigt als voldoende worden 44 aangemerkt. Wij kunnen Rarrres, die met de talen van den Archipel nagenoeg niet bekend was, echter geen lof genoeg toezwaaijen voor de onvermoeide zorgvuldigheid en naauwkeurigheid, waarmede hij het materieel daarvoor heeft verzameld. Wij erkennen in Crawrurp in zijne »be- schrijving van het Hindoeïsme op Bali (Asiatic Resear- ches, t. XIII, bl. 128 en 199. Calcutta 1820, Cf. In- dian Archipelago, t. II), de pogingen van eenen geleerden, om, op een nieuw veld van navorschingen, voorzigtig , maar met vaste schreden voort te gaan, en waarheid te zoeken, zonder vooroordeel of voorliefde voor eens opge vatte meeningen. aa Maar aan den arbeid’ van beide deze schrijvers ontbreekt die omvang, welke ons alleen een getrouw denkbeeld van Balt geven kan. OCrawrurp was slechts te Bléling en heeft nimmer die oorden gezien, waar meu verzekerde dat het züivere Boeddhisme bestond. Hij is niet in het binnenland doorgedrongen , terwijl wij uit de berigten van eenen Mohamedaan, Aspurram (Tijdschrift voor N.°1-; 7de Jaarg., 2de deel, bl. 160 , enz.), en van andere ‘reéi- zigers weten, dat in het binnenland tempels en beelden van Goden bestaan, wier aanwezen Crawronp, volgens hetgeen ‘hij gezien had, loochent. Ons ontbreken boven= dien nog geschriften der Baliers , waarvan Crawruro en Rarrtes alleen sommige titels opgeven, en dat nog wel zonder de vereischte” naauwkeurigheid, « Die titels: zijn’, zoo als W. vor Humgorpr aantoont’, Sanskrit. Ons onte breekt eene naauwkeurige berede neerde opgave, van. kunsten en ambachten , van den staat van den ‘landbouw ‚in ’t kort váân al wat den toestand eener natie kenmerkt. Veel licht heeft W. von Humsorpr over: Bali: verspreid. Die grondige philoloog heeft, alleen uit de bovengenoemde niet altoos zaivere bronnen scheppende; met verbazende A5 geleerdheid en scherpzinnigheid , voornamelijk door verge- lijking van de talen van den Archipel met het Sanskrit , eene menigte gevolgtrekkingen en zeer waarschijnlijke gis- singen gemaakt, die plaatselijk aan het bestaande zullen moeten worden getoetst, om ze als zekere waarheid te kunnen aannemen. Het is derhalve de taak van de beoefenaren der weten- schap in deze gewesten, die navorschingente doen , welke, om den verren afstand en het ontoereikende der middelen, de groote vor Humgorpr slechts gebrekkig heeft kunnen ia ’t werk stellen. ‘Niet alleen: moeten de verschijn- selen van den tegenwoordigen tijd worden opgegeven: niet alleen moeten. over den verleden tijd, uit den mond van de ‘beschaafdste inboorlingen, alle mogelijke inlichtingen” verzameld worden; maar bovenal behooren alle Kawi- en andere manuscripten, die maar te ver- krijgen zijn, te worden bijeengebragt, omdat deze vooral ter opheldering van: den maatschappelijken en godsdienstigen toestand níet alleen van Zalë zelve, maar ook van het nog belangrijker-oud-Java , van het uiterste gewigt zijn. „Gelijk ik boven gezegd heb, is er bij Rarrres en Craw- ruRD een vrij grout getal van zulke Áawi-geschriften. op- gegeven, die, naar «den titel te oordeelen, de godsdienstige denkbeelden van het “volk moeten bevatten. Op Java zijn tot dusverre, voor zooveel mij bekend is, slechts Kawi- vertalingen of paraphrasen van de Indische heldendichten, het Râmáâijana en Maháâbâratha aangetroffen. Door hetgeen wij «echter van Balt te verwachten hebben, wordt deze litteratuur een geheel en kunnen wij hopen , in ’t bezit van al hetgeen de Hindoe’s naar de eilanden overgebragt hebben te geraken, en tegelijker tijd die veranderingen waar te nemen, die het Mindoe-element op Javaen opde andere eilanden ondergaan heeft , voornamelijk ook aangaande de 46 veronderstelde vermenging van Brahmanisme en Boeddhisme. Op grond van dit alles reken ik mij verpligt, Uwe Exc. opmerkzaam te maken op de noodzakelijkheid voor den let- terkundigen roem der Nederlandsche natie, dat bij de aan- staande expeditie tegen den vorst van Bléling, welke naar ik verneem eerlang op handen is, de belangen der weten- schap vertegenwoordigd worden. Gelijk ik de eer had Uwe Exc. hierboven te zeggen , de oogen van alle philologen in Europa zijn op Bali gevestigd: van dat eiland verwachten zij een nieuw licht over de geschiedenis van dezen Archi- pel. Het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Weten-: schappen verlangt daarom bij die expeditie een Zendeling der wetenschap te voegen, die de volgende missie heeft. lo. Alle Kawi- en Balische geschriften over mythen, godsdienst , wetten , geschiedenis, kunsten, enz. te ver- zamelen ; eveneens alle inscriptien in steen, koper, enz. 2o. De te vinden godenbeelden gooveel mogelijk aan het kabinet van het Bataviaasch Genootschap over te voe- ren; of, waar dit met te veel moeijelijkheden gepaard gaat, het eigenaardige dier beelden, hunne overeenkomst met en afwijking van de bekende Javaansche beelden aanteteeke- nen; en alle legenden en overleveringen te verzamelen, die betrekkelijk die beelden in den mond van het volk, voornamelijk van Brahmanen gevonden worden. 3o. Het tegenwoordig rituëel bij de godenvereering, de feesten , enz. te leeren kennen, en de geschriften te on- derzoeken, die daarover zijn opgesteld, met opgave van hetgeen aan de Brahmanen alleen en van hetgeen aan het geheele volk behoort. 4, Den stijl en de bouworde van tempels en godsdien- stige en andere voorname gebouwen , door afbeeldingen en teekeningen, vergelijkbaar te maken met hetgene zich op Java en in Zndië bevindt. 47 „5. Te onderzoeken of het Kawi nog gebruikt wordt, en hoe oud de aanwezige geschriften zijn ; vooral ook of het Kawt van Java of onmiddelijk van Zndië naar Bali gekomen is. 6. Zoo mogelijk eenen geleerden Brahman voor het Ba- taviaasch Genootschap te engageren en herwaarts over te voeren. Indien deze zending naar behooren volbragt wordt, zal een groot licht over het nog weinig bekende Hindoeïsme , zoo als dat op Java voor het Islamisme bestond, ver- spreid worden ; zal eindelijk een taal, die met klaarblijke- lijkheid de grondslag behoort te zijn van alle philologische navorschingen naar de Polynesische tongvallen, uit een onverdiend duister getrokken , en aan de wetenschap, die haar al zoo lang in haren kring wenscht optenemen, wor- den overgegeven. Daarom neem ik de vrijheid Uwe Exc. met den ver- schuldigden eerbied te verzoeken en voor te stellen : l. Aan het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen te vergunnen, om bij de expeditie, die eerlang naar Bali zal vertrekken, in wetenschappelijke zending te voegen den heer R. Farsprnrcu, Assistent-bi- bliothecaris des Genootschaps. De studiën, welke die heer, vooral ook in het Sanskrit, aan de Academie te Bonn en Berlijn heeft gemaakt, en de toepassing dier studien op de taal- en letterkunde van den Archipel, waarmede hij nu sedert ongeveer een jaar in den boezem des Genoot- schaps bezig is, stellen hem in staat, om de hem opge- dragen taak naar behooren te volbrengen. 2. Het Genootschap in het dragen der kosten dezer zending eenigzins te gemoet te komen , en 3. De noodige bevelen te geven, dat de heer Faranz- BICH, voor zooveel de omstandigheden zulks zullen toela- 48 ten, in de gelegenheid. worde gesteld, om op Bali al die navorschingen te doen, welke zijne zending zal vereischen : en dat de verzameling van geschriften , inscripties , beel- den, enz., welke de heer Farepericm op Salt zal maken, aan boord van een der schepen van de expeditie naar Ba- tavta worde overgevoerd. De President van het Bataviaasch Genootschap van Kuns- ten en Wetenschappen. (w. g.) Dr. W. RBR. van Hoëveu. Gelijk van den verlichten geest en de zucht voor de bevordering van wetenschap en kunst van den Opperlandvoogd te. denken was, vond dit. voorstel bijval bij Z. Exe. , zoodat reeds bij besluit van 28’ Februarij daaraanvolgende, no. 8, aan het verzoek in bovengenoemd adres vervat werd voldaan. Wij laten dat besluit hier volgen. EXTRACT uit het Register der besluiten van den Minis- ter van Staat, Gouverneur Generaal van Meder- landsch Indië. Boirenzomre, 24 Vebruarij 4846. Gelezen eene missive van den 19 Februarij 1846 van den President der Directie van het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, strekkende ten betooge der wenschelijkheid, dat van de ophanden expeditie tegen den vorst van Blêling ( Bali) worde gebruik gemaakt, om de nog zeer onvolkomene kennis van dat eiland te ver- meerderen, hetgeen, voornamelijk uit een philologisch oogpunt beschouwd, hoogst nuttig zou zijn; tot welk 49 einde een geschikt persoon aan die expeditie zou dienen te worden toegevoegd met den last: 1. Om alle Kawt -en Balinesche geschriften. over mij- then, godsdienst, wetten, geschiedenis, kunsten, enz. te verzamelen, eveneens alle inscriptien in steen, ko- per, enz. 2. Om de te vinden godenbeelden zoo veel mogelijk o- ver te voeren naar het Kabinet van het Bataviaasch. Ge- nootschap van Kunsten en Wetenschappen, of, waar dit met te veel moeijelijkheden gepaard gaat, het eigenaardige dier beelden, hunne overeenkomst met- en afwijkingen van de bekende Javaansche beelden aan te teekenen , en alle legenden en overleveringen te verzamelen, welke be- trekkelijk die beelden in den mond van het volk en voor- namelijk van Brahmanen gevonden worden. 3. Om het tegenwoordig ritueel bij de godenvereering , de feesten enz. te leeren kennen en de schriften: te onder- zoeken, welke daarover zijn opgesteld, met opgave van hetgeen aan de Brahmanen alleen en van hetgeen aan het geheele volk behoort. A, Om den stijl en de bouworde van tempels en gods- dienstige en andere voornamegebouwen, door afbeeldingen en teekeningen, vergelijkbaar te maken met hetgeen zich op Java en in Zndië bevindt. 5. Om te onderzoeken, of het Kawt nog gebruikt wordt en hoe oud de aanwezige schriften zijn , voorname- Jiijk ook of het Kawi van Java of onmiddelijk van Zndië naar Bali gekomen is. 6. Om zoo mogelijk eenen geleerden Brahmaan voor het Bataviaasch Genootschap te engageren en naar Batavia mede te nemen, wordende voorts door den President - onder anderen medegedeeld: Dat ingeval deze zending naar behooren volbragt wordt, Á. 50 een groot licht verspreid zal worden over het nog weinig bekende Hindoeïsme, zoo als dit op Java vóór de invoe- ring van het Islamisme bestond, en over eene taal, welke klaarblijkelijk de grondslag behoort te zijn vanalle philo- logische navorschingen naar de vele dik 0 tong- vallen ; en Dat voor deze zending de noodige geschiktheid kan worden toegekend aan den heer R. Farspericu, bedoeld bij besluit van 9 Julij 1844 no. 23 , die door zijne vroe- gere studien, vooral in het Sanskrit aan de hoogescho- len te Bonn en Berlijn en de toepassing van die studien op de taal- en letterkunde van den Archipel, waarmede bij nu sedert ongeveer een jaar in den boezem des ge- nootschaps bezig is, volkomen in staat is , om de hem op te dragen taak naar behooren te volbrengen. Is goedgevonden en verstaan : Herstelijk. Aan de Directie van het Bataviaasch Ge- nootschap van Kunsten en Wetenschappen te kennen te geven , dat aan R. Frrspericu wordt vergund, om de ex- peditie, welke eerlang naar Bali zal vertrekken, derwaarts te vergezellen, mits hij zich in alles ondergeschikt ge- drage en niets voor hem gedaan of gelaten behoeve te worden , hetwelk niet overeenkomt met de belangen van die expeditie; zullende hij zich ter bekoming van overtogt derwaarts en terug moeten vervoegen tot het Marine De- partement. Ten tweede. Het Genootschap in het dragen van de kosten dezer zending eenigzins te gemoet te komen, enz. Ten derde. Den Gouvernements-kommissaris voor Balt J. F. T. Marsor uit te noodigen, om, met in achtneming van het slot van art. 1 hierboven, den heer Farrnsnicn, voor zoo veel de omstandigheden zulks zullen toelaten, in de gelegenheid te stellen , om op Bal: die navorschin- ò1 gen te doen, welke zijne zending zal vereischen , met be- paling, dat de verzamelingen van geschriften, inscriptien , beelden , enz. welke hij op Bali zal bijeenbrengen, naar Batavia zullen worden overgevoerd, aan boord van een der schepen van de expeditie ; behoudende de Minister van Staat, Gouverneur-Generaal zich eene nadere beschikking voor over de verzamelde merkwaardigheden, welke niet à priori kunnen worden afgestaan. Ten vierde. Aan de Directie van het meer gemeld Ge- nootschap te kennen te geven , dat de Minister van Staat, Gouverneur-Generaal een omstandig rapport van den uit- slag der zending van den heer R. Frrepenicn zal te gemoet zien. Afschrift , enz. Aeccordeert met voorn. register, De Adjunct Secretaris van het Gouvernement, (w. g.) F.C. Rose. De Heer Farrpenicn is den 26sten Mei aan boord van Z. M. Schoener Caorce, Luit. ter zee Iste kl. Krinkertr, vertrokken, welk vaartuig den 27sten Junij daaraanvolgende voor Bléling ten anker kwam. Nadat op den 28sten Junij het belangrijke treffen tusschen onze zee- en landmagt en de troepen van den vorst van Bléling had plaats gehad, met dat gevolg dat de kampong van dien naam werd in den brand gestoken, em den volgenden dag de zetel van den Radja zelven, Singa Kadja, ver- 52 woest werd, begon zich de gelegenheid voor wetenschappelijke navorschingen aan te bieden. Bij de plundering en verwoesting zijn eenige volledige Balische manuscripten, maar meest Arabische of Maleische gevonden, ‘t geen hoofdzakelijk daaraan is toeteschrijven , dat de kampong Blêling vooral door Linganezen en Boeginezen en enkele Chinezen en Arabieren werd bewoond. De Heer H. ZorumeerR, die door het Gouvernement met eene wetenschap- pelijke zending naar Lombok en de verder oostelijk gelegen eilanden is belast, woonde toevallig mede de expeditie tegen Bléling bij, en was zelfs bij de vernieling van deze kam- pong en Singa Radja tegenwoordig. Hij redde vele handschriften en voor de wetenschap be- langrijke voorwerpen, die hij met veel moeite, gevaar en list wist bij elkander te brengen. Den eersten Julij ging de Heer Fearrprnrcn aan wal; hij vond den eersten avond in de puinhoopen van Bléling een aantal losse bla- deren, ten deele brieven. Den volgenden dag vergezelde hij de troepen op een’ togt naar Singa Radja, waar hij nog vijf volledige Ba- lische manuscripten en eenige houten en stee- nen beelden verzameld heeft. De onderschei- den excursien, die hij, gedurende zijn verblijf te Bléling, in de omstreken maakte, zijn, door ee 55 het verzamelen van ethmologische voorwerpen , voor de wetenschap zeer nuttig geweest. Maar aangezien , volgens de verzekering van deskun- digen, Bléling de eigenlijke plaats van het onderzoek niet moest zijn, maâr Klongkong en Badonyg , benevens Tabanan, is de Heér Farr- pericH sedert naar Badong vertrokken, en zet hij aldaar zijne studiën voort. In het Tijd- schrift voor Neêrlands Indië heb ik van tijd tot tijd eenige berigten medegedeeld over de verkregen resultaten, waarheen ik de vrijheid neem U te verwijzen. Dezer dagen heeft de Directie op nieuw allerbelangrijkste mededee= lingen van den Heer Farspenren ontvangen, waarvan ik weldra langs denzelfden weg in bijzonderheden aan het publiek berigt zal ge= ven. Ze bevatten nieuwe bijdragen voor de Kawi- litteratuur: eenige gewigtige opmerkingen om= trent de Kasten, uitvoerige mededeelingen be- trekkelijk de Godsdienst op Bali, éù voorts een aanbod om al de verzámelde materialen te bewerken tot eéne » Verhandeliúg over Bali.” Zoo even hebt gij reeds gehoord, dat de Di- rectie dit aanbod gaárne heeft aangenomen, en deze arbeid van den Heer Farrpericn eén der bijdragen zal wezeù, waaruit het 22ste deel van ’sGenootschaps werken zal zijn za= mengesteld. Het plan dezer verhandeling zal o4 geheel gegrond wezen op den vorm en de in- rigting van het beroemde werk van den Hoog- leeraar Lassen » Indische Alterthumskunde ,” en bestaan uit negen hoofdstukken, namelijk : L. Een geographisch overzigt van Bali. II. Eene schets van de geschiedenis van Bali. IL Ge- schiedenis van de Godsdienst op Bali in ver- band met die op Java. IV. Over de cultus van Bali. V. Over de Boeddhisten op Baks. VL. Over de talen van Balë. VII. Kawi-litteratuur. VIJL. Balische litteratuur. IX. Kunsten op Bal. X. Staatsinrigting van Bale. Xl. Huisselijke in- rigtingen en leven. Wanneer dit werk gereed zal zijn, heeft de Heer Friepericu het voornemen, om eenige der voornaamste concepties der Kawi-littera- tuur op Bali, te publiceren, en te beginnen met het Rámaijana en de Parvas. | leder , die met ons het verlies betreurt van de kennis eener taal, die zich in vroeger eeuwen op Java heeft gevormd, waarin de volheid van het zuivere Sanskrit met de taal der inboorlingen doorweefd was; waarin de beroemde oude litteratuur van het vaste land van Indië, door den geest en het vernuft der gehindoeïseerde Javanen was opgenomen , eigen- aardig bewerkt en met nieuwe schoonheden verrijkt; waarin de inboorlingen van het eiland, DJ zoo als zij nu eenige eeuwen geleden door Indische beschaving en ontwikkeling uitmunt- ten, zich treffend afspiegelden en karakteri- seerden — ieder, die zich dat alles voor den geest stelt, zal zich ook met ons verblijden in de nu reeds verkregen resultaten dezer schoone onderneming. De dorre Islam heeft op Java het letterkundig en poëtisch leven van Indië uit- gedoofd en gedood, maar op Bal vinden wij den sleutel, om tot de kennis van dat leven, zoo als het eens de Javanen bezielde, te kunnen doordringen. Mogen dan deze navorschingen verder met een’ rijken oogst gekroond worden, tot bevordering der kennis van dezen Archi- pel, in ’t belang der wetenschap en tot roem van Nederland. Ik ben thans tot een ander belangrijk ge-_ deelte der Indische taal- en letterkunde gena- derd, waarop de aandacht dezer Directie in de laatste jaren is gevestigd, en waaromtrent hare bemoeijingen niet zonder gewenschte uit- komst zijn gebleven. De Heer VerrenR, die zich, blijkens zijnen in mijn vorig verslag op- genomen brief, met eene herziening en rang- schikking der door wijlen Dr. W. C. H. ror Waren nagelaten bouwstoffen eener Makassaar- sche en Boeginesche chrestomatie had belast, 56 heeft aanvankelijk zijne taak volbragt, door ons de Makassaarsche woordenverzameling van den Heer ror Waren, met een aantal woorden verrijkt, en hier en daar met eenige wijzi- gingen en verbeteringen in de verklaring, voor eenigen tijd toe te zenden. Dit lexicon bestaat thans uit 757 woorden, namelijk : op de letter Ka 114 » Ga 50 ) Nga 18 ) Pa 136 Di Ba 130 br vortnolfar nr 88 Dj Ta 103 ) Da. AM Dj Na 18 ) Tja 14 » Dia A ) Nja 5 ) Ja © D Ra 80 » La 838 Te zamen 757. Ik weet, dat het plan van den Heer ror Warer was, om deze woordenverzameling ety- mologisch te bewerken. De dood heeft hem 97 daarin verhinderd, en ook de Heer Verren heeft de oorspronkelijke rangschikking van den vervaardiger behouden ; alleen zijn sommige woorden door spreekwijzen uit het dagelijksche leven, en hier en daar door voorbeelden uit oorspronkelijke Makasaarsche schrijvers opge- helderd. Maar des niet te min gelooven wij, dat dit lexicon, zoo als het daar ligt, een allergewigtigst hulpmiddel zal wezen voor de beoefening van het Makassaarsch. Behalve het belang, dat de wetenschap bij die beoefening heeft, en waarop ik in vroegere verslagen u opmerkzaam maakte, heeft zij ook een ver- hoogd praktisch nut, bij de nieuwe toekomst , die Makassar door de wijziging harer politieke aangelegenheden te gemoet gaat. Wij zullen alzoo de uitgave van dit woordenboek zoo veel mogelijk bespoedigen , ofschoon zich in den laatsten tijd eenige onvoorziene moeijelijkheden hebben voorgedaan. De Heer Zrona heeft de stempels der karakters gereed, maar tot zoo verre bepaalt zich ook alles, wat men aan dezen arbeid hier ter plaatse kan verrigten. De stempels zullen dus eerstdaags ter verdere bewerking naar MNederland moeten gezonden worden ; zoodat er nog eenige maanden zullen verloopen , eer met het drukken van het Lexi- con een aanvang kan worden gemaakt. 58 Oudheidkunde. Het Bataviaasch Genootschap is in de laat- ste jaren voortgegaan met alle mogelijke zor- gen te wijden aan de bevordering der Anti- quarische studien van Java. Het voornaamste middel daartoe is geweest het opgerigte kabi- net van oudheidkunde, bestemd om al de o- verblijfselen van den voortijd, welke van hun- ne oorspronkelijke plaats genomen en, hier en daar verspreid, zonder behoorlijke verzorging zijn, op te nemen en te verzamelen. Belang- rijke aanwinsten heeft dit kabinet gemaakt. Het midden van Java, vooral de residentie Kadoe, heeft ons weder prachtige gedenkstuk- ken der Hindoe-periode geleverd. Eerstdaags wordt van het oostelijk gedeelte van dit ei- land, van Soerabatja en Bezoekie, een twin- tigtal, meestal geheel ongeschonden gebleven godenbeelden verwacht. Maar in zeker opzigt hebben wij de belangrijkste aanwinst van het kabinet te danken aan een oord, van waar niet veel meer te verwachten is, omdat er maar zeer zelden Hindoe-overblijfselen worden aange- troffen. Juist die zeldzaamheid geeft dan ook aan de van daar ontvangen voorwerpen de mees- te waarde: van Zjiringin in de residentie Ban- tam zijn ons namelijk, door de welwillende 59 tusschenkomst van den Resident A. D. Buun, toegezonden 1l voorwerpen in trachiet. Ze bestaan uit zes linga's, alle volkomen van denzelfden vorm, iets meer dan een voet hoog , beneden vierkant en boven rond. Voorts eene voorstelling van Ganrsa, zittende opeen lotus- bed, rijk versierd, twee voet hoog, en voor- al opmerkelijk door fijnheid en naauwkeurig- heid van bewerking. Het beeld is geschonden, doordien de olhifantssnuit en de prabhávala ge- broken zijn, maar het overige is geheel gaaf en nog genoegzaam in zijnen oorspronkelijken toestand. Al verder is er bij die verzameling van Zjiringin een Dorrca, die echter veel ge- leden, en onder anderen het hoofd en een der acht armen verloren heeft, terwijl de buffel en Mahishasoer mede bijna onkenbaar zijn ge- worden. Twee beelden schijnen Stva voor te stellen, waarvan één met vier hoofden zeer veel overeenkomst heeft met dat hetwelk in den Ca- talogus voorkomt onder No. 110 en te Peka- longan gevonden is, ofschoon het veel meer kunst en zorgvuldige bewerking verraadt. Ein- delijk is er nog een beeld bij, volkomen van denzelfden vorm als die voorstelling, welke Rarries mededeelt in zijne History of Java Tom. IL. op de plaat tegenover blz. 42, en waarop wij de aandacht gevestigd hebben in 60 de desiderata van het Bataviaasch Genootschap blz. 11. De trisoela (drietand), koendt (wa- terkruik), aksamala (rozenkrans) zijn allen duidelijk en geheel in denzelfden bekenden vorm aanwezig, terwijl vooral de tjamard (waaijer) fraai bewerkt en zeer gemarkeerd is. Eene rijke kleeding en prachtige versierselen, die weinig geleden hebben, kenmerken al verder deze schoone voorstelling van Waroena. Alle deze beelden en ook de linga's staan op vierkante voetstukken, die echter de duidelij- ke bewijzen dragen van in lateren tijd, mis= schien wel zeer kort geleden, er te zijn bijge- voegd, al zou het dan alleen wezen, dewijl deze voetstukken uit kalk en metselsteen zijn zaamgesteld. Opmerkelijk is het, dat alle die beelden aan de aangezigten geschonden zijn, ja deze meest alle verloren hebben, terwijl ze overigens, juist in de teederste en fijnste sculptuur, in hunne oorspronkelijkheid geble= ven zijn. Wij kunnen niet anders, dan dit aan eene opzettelijke verminking toeschrijven, misschien wel door de invoerders van den Is- lam in Bantam, die in die residentie meer dan elders zich als fanatieke ijveraars hebben | doen kennen De beelden zijn voor weinige ja- ren in een bosch bij Zjimanok, aan den voet van den berg Karang gevonden, van daar naar 61 de Assistent Residents woning vervoerd en al- daar in den tuin ten toon gesteld. Als men nu in aanmerking neemt, dat, behalve de zes linga's er ook nog een kolossale jond toebe- hoort, die echter wegens de grootte en zwaar- te niet kon vervoerd worden, dan kan er in dat opzigt niet veel twijfel bestaan, welke _ soort van eeredienst hier geheerscht heeft. In alle geval blijven deze beelden een alleropmer- kelijkst verschijnsel, als zijnde, behalve de onlangs door Dr. F. Junenvan ontdekte monu- menten in het regentschap Bandong, Prean- ger Regentschappen, de eenige zuivere en ge- heel in den tijd van Midden- en Oost-Java bewerkte steenen overblijfselen van de Mindoe- periode in de Soenda - landen. In mijn vorig verslag heb ik U medege- deeld, dat de Baron pre Koek, Resident van Palembang, ons eenige steenen beelden had toegezegd, welke in zijne Residentie zich be- vonden. Twee daarvan hebben wij ontvangen. Het eene is een Ganrsa geheel van dezelfde soort als ze op Java bij menigte worden aan- getroffen. Het andere is een Borpna - hoofd, met de bekende eigenaardige gelaatstrekken, het gewone gekroesde hoofdhaar, en het wrat- je op het voorhoofd. Dit hoofd is zoo gi- gantesk, dat, indien het overige van het 62 beeld in dezelfde verhouding is geweest, wij hier de overblijfselen hebben van eene voor- stelling van Borpma, die ten minste zoo groot moet geweest, zijn als de prachtige beelden te Tjandiì Moendoet. Dit kolossale schijnt aan de monumenten der Hindoes te Palembang over het algemeen eigen te zijn, want de heer pe Kock schrijft ons, dat de grootte en zwaarte der oudheden, welke hem nu nog aldaar bekend zijn, het onmogelijk maakt, ze in ons kabinet overtebrengen. Ondertus- schen zijn wij den heer pe Kock zeer erkente- lijk voor zijne hoog door ons gewaardeerde, medewerking. Hij heeft onze verzameling we- der verrijkt met twee voorwerpen, die de conjecture, welke ik in mijn vorig verslag waagde omtrent den Hindoe invloed op Swma- tra en de gemeenschap tusschen Java en Pa- lembang in de Hindoe-periode, nader beves- tigen. Inderdaad , hoe meer de kennis der volke- ren van dezen Archipel vooruitgaat, hoe meer het blijkt, dat die Mindoe- invloed al zeer groot en krachtvol moet geweest zijn. Te regt zegt W. von Humsoipr, dat Java het brand- punt van dien invoed geweest is, en wel zoo zeer, dat men niet ten onregte mag veron- derstellen, of niet die van het overige gedeel- 65 te des Archipels grootendeels middellijk van dit eiland is uitgegaan. Buiten Java en Bali vonden wij tot dus verre duidelijke en volko- mene bewijzen van litteratische Indische kul- tuur slechts bij de eigenlijke Maleiers en bij de Boegis van Celebes; maar des niet te min beginnen zich hoe langer zoo meer ook bij andere volkeren sporen op te doen, dat zij althans niet geheel van die kultuur versto- ken zijn geweest. Met betrekking tot het groo- te eiland Borneo ontvingen wij daarvan on- langs in ons kabinet van oudheden een op- merkenswaardig bewijs. De heer Bouprror, aan wien dit Genootschap, blijkens mijne vroege- re verslagen, reeds zoo veel verpligtingen heeft, zond ons een te Pontianak gevonden voor- werp, bestaande in een nandt, ongeveer vier voet lang, niet van trachiet, zoo als meestal de beelden op Java, maar van zandsteen, en van eene buitengewone zwaarte. Twaalf koe- lies konden het beeld naauwelijks dragen, en, hoewel dit in de vervoering natuurlijk eenige moeijelijkheden veroorzaakte, was het ons een bewijs te meer voor de waarschijnlijkheid, dat dit voorwerp niet te Pontianak is aangebragt, maar aldaar oorspronkelijk werd vervaardigd. Het is zeer geschonden, zoodat de kop en de geheele rug zijn verdwenen. Maar uit hetgeen 4 er van over is gebleven, laat zich de oor- spronkelijke gedaante van de nandì gemakke- lijk gissen, zoodat wij daarin duidelijk de Hindoe-type herkennen. Te meer opmerking verdient dit beeld, nu de zendelingen op Bor- neo ons bekend hebben gemaakt met eenige volksliederen, zoo genaamde panton'’s, waarin vele sporen van het Sanskrit aanwezig zijn. Tot welke verdere resultaten dit een en an- der leiden zal, laat zich moejelijk gissen, maar gij ziet er een nieuw bewijs in, hoe noodzakelijk, vooral in Zndië, algemeene mede- werking is, tot bevordering der wetenschap, en hoe wij hier, door de bijzondere omstandighe- den waarin wij ons geplaatst zien, daartoe dikwijls belangrijke bijdragen kunnen leveren. Ziet daar een kort overzigt van de uitbrei- ding, die ons kabinet gedurende de laatste twee jaren ondergaan heeft. Maar ook de in- wendige toestand is in dat tijdsverloop aan- merkelijk verbeterd. Maakte ik u vroeger op- merkzaam op de noodzakelijkheid, dat de voorwerpen, die wij bezitten, door plaatwer- ken en naauwkeurige beschrijvingen, ter ken- nisse van het publiek worden gebragt, ten einde daardoor de geleerde wereld al het nut te bezorgen, waarvoor zulk een kabinet vat- baar is — gij ziet in de hier ter tafel. gebrag- 65 te beredeneerde beschrijving, dat aanvankelijk in die behoefte is voorzien. De voorwerpen zijn behoorlijk gerangschikt en genommerd, worden met alle vereischte zorgen bewaard en staan elken dag ter bezigtiging van het pu- bliek. De Directie heeft een aantal exempla- ren van den catalogus afzonderlijk laten afdruk- ken, opdat ieder bezoeker van het kabinet daarvan gebruik zou kunnen maken. Land- en volkenkunde In de resultaten van dit vak van wetenschap is het Genootschap gedurende de laatste twee jaren niet bijzonder gelukkig geweest; of lie- ver, niet onmiddellijk door het orgaan van de- ze Instelling, maar langs eenen anderen weg is er ter bevordering der land- en volkenkun- de van Zndie veel gedaan. Immers in het » Tijdschrift voor Neérland’s Indie” zijn vele al- lergewigtigste bijdragen en verhandelingen op- genomen, waarvan het genoeg zal zijn te noe- men die van den heer Zoruncer over Bali en de Lampongsche districten, en den even naauwkeurigen en doorwrochten als uitvoerigen arbeid van den heer Wieg over de Battah- landen. Daar alzoo tegenwoordig de beoefening der Ethnologie minder bepaald ’s Genootschaps 5. 66 zorgen en aanmoediging vereischt, heeft de Di- rectie zich niet hoofdzakelijk aan haar toege- wijd. Des niet te min heb ik toch het een en ander te berigten, dat niet zonder belangstel- ling door U zal worden vernomen. In de eerste plaats zal het U waarschijnlijk bekend zijn, dat ons Genootschap in het be- zit is eener merkwaardige verzameling van sche- dels van inboorlingen der Malato- Moluksche eilanden. De wetenschap bezit nog slechts wei- nige craniologische gegevens der volken van dezen Archipel, en de bestaande gegevens zijn zelfs gedeeltelijk voor haar van gering belang, omdat in velen, b. v. in de beschrijving van Maleische en Moluksche schedels door Brumen- BACH in zijne »Decades CGraniorum”, naauwkeu- rige afmetingen volstrekt gemist worden. De heer Dr. Breeker heeft zich de moeite getroost, van de schedels des Genootschaps twee en twin- tig verschillende afmetingen te nemen. De re- sultaten dezer metingen, in millimeter -maat uitgedrukt, heeft hij in eene verhandeling neêrgelegd, die, zoo als gij straks gehoord hebt, almede in het 22° deel der werken des Genootschaps zal worden opgenomen. Hoezeer het aantal gemeten schedels vrij aanmerkelijk is, moet het toch nog te gering worden ge- acht, om daaruit bepaalde gevolgtrekkingen 67 afteleiden : want, niettegenstaande ruim 40 sche- dels onderzocht zijn, is het getal der schedels, die tot de onderscheiden bijzondere volken van den Archipel behooren, b. v. de Javanen, Ma- leijers, Madurezen, Boeginezen enz. toch nog zeer gering. De metingen zijn ondertusschen „ ook zoo als ze daar liggen, belangrijke bouwstoffen eener craniologische geschiedenis van MNeêrland's Indie, en ons Ethnologisch kabinet, waartoe deze schedels behooren, heeft alzoo aan Dr. BrrrekKen; ook door dezen arbeid, nieuwe verpligtingen. De zending van den Heer Friepericn heeft aan dat kabinet aanvankelijk ook reeds eenige niet onbelangrijke aanwinsten bezorgd. In de eerste plaats ontvingen wij een van gebakken of in de zon gedroogde klei vervaardigd beeld, voorstellende Ravana, zittende op zijn voertuig Wirmana, en de schoone Srrâ in den arm houdende. De aangezigten van Ravana en Wumaxa zijn gedrogtelijk , en over ’t algemeen heeft het beeld als kunst-product geen de min- ste waarde, maar het is belangrijk als eerste en zeker bewijs van Vrssor-dienst , of ten minste van het groote aanzien waarin het Ra- maijana op Bali staat. Bovendien ontvingen wij nog een vrouwen- beeld , mede van gebakken klei „ een linga van dezelfde stof , twee wachters van hout en een’ 68 houten vogel. En eindelijk eenige afteekenin- gen van Balische goden , door eenen Brahmaan vervaardigd, met eene uitvoerige beschrijving en verklaring door den heer Frrepericu uit den mond van eenen geleerden Ida of Pandita op- geteekend. Wij hebben den heer Frieprricn opgedragen , ons eene zoo veel mogelijk volle- dige verzameling te bezorgen van de Balische muzijk-instrumenten , huisraad, kleedingstuk- ken, hulpmiddelen voor den landbouw , in een woord van alles wat dienen kan, om ons een denkbeeld te geven van de zeden , voor- oordeelen en maatschappelijke en godsdienstige idéén van dit in vele opzigten hoogst belang- rijk volk. De catalogus onzer verzameling , waarover ik in mijn vorig verslag gesproken heb, is nog op verre na niet gereed. Wij stuiten daarin op moeijelijkheden, die alleen te overwinnen zijn, door eene algemeene medewerking van de leden dezer wetenschappelijke inrigting en van allen, die in de gelegenheid zijn , ons omtrent onbekende en onbestemde voorwerpen inlich- tingen te geven. Daarom betreuren wij het te meer , dat tot dus verre door niemand voldaan is aan de uitnoodiging der Directie, uitgedrukt in de nu een jaar geleden door haar medege- deelde desiderata, dat namelijk ieder , die met 69 eenig gedeelte der inboorlingen van dezen Ar- chipel meer speciaal bekend mogt zijn, ons in de ethnologische verzameling des Genootschaps aanwijzingen en verklaringen mogt doen, om- trent de daar aanwezige voorwerpen, voor zoo verre die der Directie onbekend zijn. Wij her- halen alzoo dit verzoek , en herinneren de drie andere punten waarop wij toen hebben gewe- zen , alle strekkende, om ons kabinet uit te breiden en in ’t algemeen de kennis der vol- keren van dezen Archipel en de studie der Ethnographie te bevorderen. Natuurkundige Wetenschappen. Sedert een zamenloop van omstandigheden de goede instandhouding en uitbreiding van het zoölogisch museum niet meer mogelijk maakte, zijn , zoo als U uit het laatste alge- meen verslag bekend is, de nog in goeden toe- stand van conservatie zich bevindende Specimi- na ‚ vooral van zoogdieren en vogels naar het koninklijk museum van Natuurlijke Historie te Leijden overgemaakt, terwijl de min of meer beschadigde voorwerpen op publieke veiling zijn verkocht. Van de goede ontvangst van het grootste gedeelte der naar Leyden verzondene voorwerpen is door den Heer Temminck, Direc-. 70 teur van het Koninklijk Museum van Natuur- lijke geschiedenis te Leijden, onder dank betui- ging aan de Directie kennis gegeven. Eenige kisten met nog fraaije Specimina van zoogdie- ren, voornamelijk Indische Quadrumanen, zijn echter verloren gegaan , door het verongelukken op de Vlaamsche banken van het schip, dat ze naar Nederland overbragt, iets hetwelk te meer te bejammeren is , omdat juist die kisten „de best geconserveerde en belangrijkste speci- mina bevatten. Wat het mineralogische kabinet betreft , ie- der der aanwezige Heeren kan zich overtuigen van de aanmerkelijke uitbreiding dezer verza- meling , welke de noodzakelijkheid heeft doen geboren worden , om bij gebrek aan andere geschikte localiteit , deze vergaderzaal daarvoor in te rigten. Vroeger werden de mineralogische specimina in eene afdeeling van het Zoölogisch Museum bewaard. Zij waren noch behoorlijk uit een gezet, noch gerangschikt en het was den beoefenaar der geologie en mineralogie de- zer Jndiën moeielijk, daarmede vergelijkende studiën te maken. Door de zorg van den Heer Breeken zijn ze thans gerangschikt naar de plaats van voorkomen „ zoodat men de verschil- lende specimina van verschillende eilanden de- zes. Archipels bijeen vindt, terwijl bovendien , 71 b. v.-van Jdva, de specimina der onderscheiden bergen en gebergtesystemen , zoo vele groepen vormen „ welke in één oogopslag , een leerrijk overzigt geven van den bouw en de eruptie- stoffen der verschillende terreinen en vulka- nen. ‘Sedert deze rangschikking van het mi- neralogisch kabinet, is het door talrijke ge- schenken aanmerkelijk verrijkt geworden. — De heeren Juncauun, ZormincerR , KRATJENBRINK en Birken hebben een groot aantal merkwaardige geologische specimina van verschillende gedeel- ten van Java aan het Genootschap ten geschen- ke- gegeven , waaronder vooral die. van den Heer ZoruneeR, grootendeels verzameld op de vulkanen van Java en deels bestaande uit Pe- trefacten uit Java's oosthoek , bijzondere be- langstelling verdienen. — De heer Zorrincen, reeds met. roem bekend door zijne ontdekkin- gen in de Flora van Java, heeft op zijne tal- rijke reizen , nu eenigen tijd geleden. in de Lampong en naar de eilanden Bali en Lom- bok ondernomen, tevens de belangen van ons geologisch Museum behartigd, en een aantal specimina van die gewesten het Genootschap ten geschenke aangeboden , welk geschenk te meer van belang was, omdat toen juist de Lampong „ Bali en Lombok in. onze geologi- sche. verzameling door niets werden gerepresen- 72 teerd. —In het museum bevindt zich bovendien thans reeds eene merkwaardige verzameling petrefacten van Java, te weten van Lebak, van Jassinga, van Bandong, van Cheribon en Bezoekie, welke bevonden zijn in elke dezer verschillende landstreken tot-lagen van ver- schillenden ouderdom te behooren. — Even zoo zijn meerdere specimina van bruin- en steen- kolen, in de residentiën Menado en Banjer- massing opgedolven , het Genootschap aange- boden geworden, waardoor thans reeds eene vergelijkende studie van de bruinkolen van Lebak , Bodjomanik , Cheribon en Bencoelen met de bovengenoemde mogelijk is geworden. De Directie kan hier den wensch niet onder- drukken, dat spoedig een geoloog van vak zich genegen zal gevoelen, den thans reeds rijken voorraad van bouwstoffen, in het mu- seum voorhanden, wetenschappelijk te bewer- ken, zullende daardoor eene groote leegte in onze geologische kennis van Java en de overige eilanden dezes belangrijken Archipels ophouden te bestaan. Heeft de Directie zich alzoo aan de eene zij- de genoodzaakt gevonden over te gaan tot de ontbinding der resten van het Zoölogisch Mu- seum, aan de andere zijde heeft zij zich be- verd, het geologisch kabinet te doen bloei- 75 jen, en met voldoening mag zij u doen zien, dat de daartoe in het werk gestelde pogin- gen met den besten uitslag zijn bekroond ge- worden. Bovendien heeft de Directie getracht, het on- gerief, door de opheffing van het Zoölogisch Museum voor den beoefenaren van de Fauna, van dezen Archipel ontstaan, zoo veel moge- lijk weg te nemen, door uitbreiding der Bi- bliotheek en speciaal door haar met die wer- ken te verrijken, welke geacht moeten wor- den, voor de studie der Fauna niet alleen, maar ook der Flora van Nederlandsch Indië, onmisbaar te zijn. Ook die poging is aanvan- kelijk met succes bekroond, doch de groote sommen, ter algeheele bereiking van dit doel benoodigd, en de minder gunstige toestand der finantien des Genootschaps in de laatste twee jaren, hebben verhinderd, dat tot heden toe zoodanig in de behoefte is voorzien, als wel wenschelijk te achten is. Het strekt der Directie tot een waar genoe- gen , te kunnen mededeelen, dat de laatste twee jaren zich bijzonder gunstig hebben doen kennen door talrijke en grondige studien der natuur van dezen Archipel. Ik moet hier na- tuurlijk in de eerste plaats gewag maken van 74 hetgeen onmiddellijk door de regtstreeksche be- moeijingen van het Genootschap is gedaan. Het is u reeds bekend, dat de Heer Dr. P. Brurker eene bijzondere studie maakt van de lehthijologie van Java, ongetwijfeld die afdee- ling der gewervelde dieren, waarvan het on- derzoek in dezen Archipel nog de rijkste uit- komsten belooft. Dat zijne reeds verkregen re- sultaten niet gering zijn, kan blijken uit de drie verhandelingen, die hij in het hier te tafel gebragte 21ste deel geplaatst heeft. De eerste, getiteld: » Siluroïdeorum Bataviensium conspectus diagnosticus,’ bevat de beschrijvin- gen van 66 Species van Siluroïeden n.l. 5 van Silurus, 16 van Bagrus, 1 van Pangasius, 27 van Arius, 6 van Osteogeneiosus, 1 van Batrachocephalus, 1 van Pimelodus, 8 van Clarias en 6 van Plotosus. De genera Osteo- geneiosus en _Batrachocephalus zijn nieuw opgesteld en van de 66 species zijn 35 nog onbeschreven. De Directie had gewenscht, de- ze verhandeling zoodanig uit te geven, als de schrijver ze heeft aangeboden, namelijk met de omschrijvingen en de platen der nieuwe spe- cies. Zij heeft zich echter tot heden toe daar- in teleurgesteld gezien, door de onmogelijkheid om de talrijke lithographieën zoo spoedig te doen in gereedheid brengen, en zij moet 75 _ daarom «het eigenlijke groote werk van den Heer Bierker, waarvan deze verhandeling slechts het zakelijke uittreksel is, tot betere tijden verschuiven. —— De tweede verhandeling van denzelfden schrijver handelt insgelijks over de Siluroïeden- van Java. Daarin worden het ge- slacht Ketengus en 6 species als nieuw beschre- ven, te weten eene soort van Silurus , eene van Pangasius, eene van Ketengus en drie van. Pi- melodus. — In de derde verhandeling eindelijk van. den Heer Brirrken , ten titel voerende: Labroideorum Gtenoidorum. Bataviensium diag- noses et adumbrationes”’ komen de beschrijvin- gen voor van 16 species dezer familie , waar- van 5 nieuwe. Men ontwaart alzoo, dat de kennis der Ichthijologische Fauna van Java in dit deel verrijkt is met 8 nieuwe geslachten en 66 nieuwe species , gewis eeù merkwaardig re- sultaat «der navorschingen van Dr. Brerken , te- meer, wanneer men in het oog houdt , dat verre „weg de meeste alleen te Batavia zijn verzameld. En dat hiermede het onderzoek bij lange na niet als afgesloten. moet be- schouwd worden , blijkt uit de verhandeling van Dr. BreekeR , waarmede het XXlIIste deel zal geopend worden , en die handelt over de gladschubbige Labroieden van Batavia. Daar- in. worden 26 soorten beschreven, nl. twee 16 van Gossijphus, Î van Tautoga, 6 van Julis, 4 van Cheilinus, 1 van Epibulus en 12 van Scarus. Niet minder dan 11 dier species ko- men daarin als nieuw beschreven voor. Wij hebben nog eene bijzonderheid te ver- vermelden , die ons dubbel aangenaam is, niet alleen om haar gewigt op zich zelf be- schouwd , maar vooral ook om de omstandig- heden , die haar kenmerken. De heer J. RK. Locan, een gelukkig en onvermoeid beoefenaar der wetenschap te Singapore , heeft zich met ons in betrekking gesteld, en ons allerbelang- rijkste geologische mededeelingen gedaan, die hij heeft neêrgelegd in eene verhandeling ge- titeld: » The Rocks of Pulo Ubin with some remarks of the formation and structure of hy- pogene rocks and on the metamorphic theory”. Het is u bekend, dat Poelo Oebin een ei- landje is van omstreeks 5 mijlen lang en 2 mijlen breed, gelegen in de straat tusschen het eiland Singapore en het schiereiland Malacca. De heer Locan geeft in gezegde verhandeling eene geölogische beschrijving van dat Poeloe Oebin, waaruit blijkt, dat het hoofdzake- lijk bestaat uit graniet, afwisselende met sijeniet, groensteen en basalt. Uit de bijzon- dere verhoudingen, waarin die geologische be- standdeelen op gezegd eiland voorkomen, schijnt 77 het den Heer Locan te blijken, dat alle dis- tinctien tusschen plutonische en vulkanische formaties willekeurig zijn, en schijnt het be- vestigd te worden, wat de meeste geologen thans aannemen, dat die formaties in het wezen der zaak van gelijken oorsprong zijn. Men weet dat het verschil in structuur tus- schen compact basalt en kristallinisch graniet, wordt toegeschreven aan het verschil van druk- king, aan welke het basalt, tijdens deszelfs vloeijen naar de oppervlakte der aarde, en het graniet, vloeijende op groote diepten, ten tij- de van derzelver vastwording, onderworpen wa- ren. De heer Locan erkent, dat die drukking van grooten invloed moet zijn geweest, maar beschouwt ze als ongenoegzaam, om het ontstaan der rotsen van Poeloe Oehin te ver- klaren. Volgens hem bewijst dit eiland, dat er in de natuur invloeden zijn, onafhanke- lijk van verschillen in de drukking, adae- quaat aan de gelijktijdige te voorschijnroeping van tot de vulkanische en plutonische rijen be- hoorende rotsen. Dezelfde invloeden, welke het graniet van Poeloe Oebin hebben te voorschijn gebragt, diezelfde invloeden ook hebben de sijenieten en groensteenen daar doen ontstaan, en de heer Locan twijfelt er niet aan, dat ook aan diezelfde invloeden de oorsprong der ver- 78 schillende vulkanische rotsen toe te schrij ven is. | Wij verheugen ons niet weinig over deze voortreffelijke verhandeling , die in het XXIE® deel eene waardige plaats zal beslaan: wij hopen, dat het wetenschappelijk verkeer met Britsch Indië, dat langs dezen weg is verle- vendigd, en ook in vele andere opzigten, ge- lijk gij straks zult vernemen, is toegenomen, vele zulke vruchten mag opleveren, en een wedstrijd op het veld der wetenschap zal ope- nen, veel edeler en nuttiger voor de volkeren, dan de kleingeestige jaloesie eener verkeerd be- grepen politiek. Wanneer wij u straks den heer Locax voorstellen tot corresponderend lid van dit Genootschap, zal daaraan ongetwijfeld gaarne uwe gave goedkeuring gehecht worden. Afgescheiden echter van deze bijdragen tot de werken des Genootschaps is, ter uitbreiding der kennis van de natuur dezer gewesten, nog veel gedaan, zoowel in Europa als in deze Indiën zelve. Ik zal hier geen gewag maken van hetgeen de leden en corresponderende le- den des Genootschaps, de H.H. S. Murren, P. W. Korrnars; J. K. Haskanr, CG. J. Teu- MINGK, « H. Scnreeren, W. pr Haan en Prof. W. H. pe Varrze in de laatste jaren in /Ve- derland daartoe hebben bijgedragen, noch 79 ook van hetgeen onze Nederlandsche kruidkun- digen, de H.H. Morkexgoer en pOzij en de Fransche Botanici de H.H. Léveriré en Monracne omtrent de Flora dezes Archipels in de laatste twee jaren hebben gepubliceerd. Deze talrijke namen worden hier slechts herinnerd, om le- vendig te doen gevoelen, in welke hooge mate de keerkringnatuur van onze prachtige eilanden de belangstelling gaande houdt, zelfs van wie die patuur slechts in Herbaria of Musea be- schouwden. Maar ik mag niet voorbij gaan, dat vele der H.H. leden des Genootschaps in deze Indiën, hetzij uit modestie, hetzij uit loffelij- ken ijver om hunne waarnemingen spoediger ter kennis van het wetenschappelijke publiek te brengen, de resultaten hunner nasporingen hebben nedergelegd in twee der Tijdschriften, welke hier ter dezer hoofdplaatse bloeijen en daarvoor geopend zijn; Tijdschriften, welker uitgave door de pers des Genootschaps ge- schiedt en welker Redacteuren tot het bestu- rend of gewoon lidmaatschap des Genootschaps behooren. Zoo vindt men in het »Tijdschrift voor Nederlandsch Indië van af 1845 tot he- den, de volgende verhandelingen, uitsluitend of grootendeels betrekking hebbende tot de Natuurkundige wetenschappen : F. Jerenvnr. Chronologisch overzuigt der 80 aardbevingen en uitbarstingen van vulkanen in Nederland's Indië. 2. F. Jusenvan. Schetsen, ontworpen op eene nieuwe reize over Java, voor topographische en natuurkundige navorschingen. 8. ejusd. Phijsiognomie der Flora van Java- sche bergtoppen. 4. Brieven over Java. 5. J. Dvrun. Een paar aanteekeningen om- trent vuurbergen en aardbevingen op Suma- tra. 6. J. A. KranernsrinK. lets over den gevonden kalksteen in het oostelijk gedeelte der residen- tie Cheribon. 7. H. Zorunecen. Bijdragen tot de kennis der gebergte-sijstemen in het Oostelijk Java. 8. P. Brreken. Bezoek van den Tankoeban Prahoe, na de eruptie van den 27°“ Mei 1846. 9. Sruurrr. Observatiën omtrent aardbevingen en vulkanische verschijnselen op Sumatra's westkust van April 1845 tot April 1846. 10. P. Breeken. Iets over de geologische verhou- ding tusschen Java en Madura. 11. H. Zorumneen. De Lampongsche Districten en hun tegenwoordige toestand. Zoo zijn verder in het »Natuur- en genees- kundig Archief” talrijke grootere en kleinere opstellen, alle van Leden des Genootschaps, 81 publiek gemaakt. Deels zijn deze opstellen van « Geologischen en Meteorologischen, deels van Botanischen, en deels van Zoölogischen inhoud, De H.H. G. Wassink, H. Zorumern en J.K. Hasskarz “hebben daarin hunne Meteorologische waarnemingen medegedeeld; de eerste be- treffende het eiland Amboina, de tweede be- treffende Oostelijk en Westelijk Java en de derde van eene heen- en terugreis van Java naar Nederland. Talrijke berigten omtrent aardbevingen en andere vulkanische verschijnselen in dezen Ar- chipel zijn daarin nedergelegd,, zoo als van aardbevingen te Modjokerto, te Kedirie en van eruptiën van den Semiroe, Gedeh en Tankoe- ban Prahoe op Java; van aardbevingen te Amboina, Menado, Gorontalo in de Moluk- ken. — In eene vorige algemeene vergadering, heeft de Directie de aandacht van het wetenschap- pelijk publiek gevestigd, op den rijkdom aan minerale wateren van dezen Archipel en van Java in het bijzonder, en zij heeft dit punt, om ontwikkelde redenen belangrijk genoeg ge- acht, ‘om daaromtrent eene prijsvraag uit te schrijven en op de voldoende beantwoording daarvan de Gouden medaille des Genootschaps te 6. 82 stellen. Hoezeer tot heden toe nog geene be- antwoording daarvan bij de Directie is ingekomen, waarvoor trouwens de bepaalde tijd ook nog niet verstreken is , blijft het een opmerkingswaar- dig verschijnsel , dat in de twee laatste jaren onze kennis der minerale wateren van dit ei- land bijzonder in omvang is toegenomen. De leden der Directie de HH. Goperror en Boscu, hebben geene pogingen onbeproefd gelaten, om hunne invloedrijke positie, tot de uitbreiding dier kennis bevorderlijk te doen zijn. De Heer Marr, lid des Genootschaps, heeft de talrijke hem toegezondene minerale wateren scheikundig onderzocht, en aan de vereenigde pogingen van bovengenoemde Heeren heeft men het te danken, dat de minerale wateren van Tjipannas , Tjiheokh en Wanantaka in de re- sidentie Bantam, van Segala-Herang in de adsistent - residentie Krawang, van Sissvpan in de adsistent-residentie Bwitenzorg, van 1ji- pannas in de Preanger-regentschappen , van Assinan en Tiries in midden en oostelijk Java scheikundig onderzocht zijn. Ook een mineraal water van Telokh Betong in de Lampong's, door den Heer ZoruneerR verzameld, en een ander van het eiland Madura, zijn door den Heer Maier scheikundig onderzocht. De Heer H. W. Rovers, Apotheker der 2de klasse te 85 Samarang heeft bovendien nog het mineraal water van Pablingan scheikundig ontleed. Alle de merkwaardige resultaten van die nasporingen zijn nedergelegd in het bovenge- noemd Archief, en de Directie, met het oog op de ook ten deze zoo ontwikkelde zucht tot onderzoek , durft zich vleijen, dat weldra de zamengebragte resultaten door eene kriti- sche hand tot een overzigteliijjk geheel zullen worden vereenigd, en alzoo voldaan worden aan de door haar uitgeschreven prijsvraag. Door laatstgenoemd Tijdschrift zijn verder ter kennisse van het wetenschappelijk publiek ge- bragt, de botanische nasporingen van de leden des-Genootschaps , de HH. Zorrineer en Hasskarr. De Heer ZorumncerR heeft doen zien, welke rijke ontdekkingen nog te maken zijn in de Flora van Java. Met glansrijk gevolg het voetspoor drukkende van de met roem bekende kruid- kundigen, die in de laatste decenniën dezen Archipel tot het veld hunner onderzoekingen kozen , heeft de Heer ZoruneeR een aanmer- kelijk aantal nog onbeschrevene genera en species van planten ontdekt. De beschrijvin- gen van niet minder dan 13 nieuwe geslach- ten, te weten: Guttenbergia, Glyaspermum , Bombycidendron , Paracelsea; Nov. gen. Hae- madoracearum, Claotrachelus, Anthocoma, Tri- 84 chacanthus, Odontostigma , Murrithia, Hetera- chaena, Drebbelia, Cinclidocarpus, — en 105 nieuwe soorten zijn door dien onvermoeiden natuurkbndige aan het licht gebragt, ongere- kend de talrijke nieuwe genera en species, welke hij naar Europa heeft gezonden en welker beschrijvingen deels door hem zelven, deels door Prof. Morrrzi, deels door Dr. Lé- verk. en deels door de Heeren Scnärer en Dueis ontworpen, in een afzonderlijk werkje van Prof. Morrrz:r in het vorige jaar uitgege- ven zijn. De directie keurt die beschrijvingen allezins waardig voor de Verhandelingen des Genoot- schaps, doch zij kan het, vooral in den tegenwoor- digen tijd van snelle scientifieke gemeenschap, den ontdekkers van daadzaken in het gebied der wetenschappen in geen opzigt ten kwade duiden, wanneer zij, ter spoedige algemeene bekendmaking hunner bevindingen, gebruik maken van tijdschriften. De wetenschap kan daardoor niet dan winnen. Behalve de bovenbedoelde diagnoses van den Heer ZorunceR, komen in genoemd Archief nog meerdere botanische mededeelingen van dien Heer alsmede van den Heer Hasskarr. voor, omtrent welker inhoud echter hier slechts paar de stukken zelve kan verwezen worden. 85 Niet zoo levendig als de bemoeijingen voor de Botanie, waren die voor de Zoölogie. De HH. S. Muüzrrer en H. Scnrrcer, beide leden des Genootschaps, gingen voort in hunne bewer- king van den rijken voorraad van bouwstoffen, van uit dezen Archipel naar het koninklijk Museum van natuurlijke historie te Leiden gezonden. Vooral in de Verhandelingen over de Natuurlijke geschiedenis der Nederl. Overz. Bezittingen, zal men de resultaten der na- sporingen van die Zoölogen aantreffen. In zijne Bijdragen tot de geneeskundige topogra- phie van Batavia heeft Dr. Birger. een schatbaar overzigt gegeven van de Fauna van Batavia, en wat hij met betrekking tot de Ichthyologie, meer in den boezem en door het orgaan van dit Genootschap, heeft verrigt, is zoo even. door mij uit een gezet. In het vorige algemeen Verslag. is melding gemaakt van de omvangrijke bemoeijingen voor de Meteorologie van Java, van ons geacht me- delid , den Generaal Jonkheer van pen Wruck. De Directie had gehoopt, de resultaten, door de eigene en geprovoceerde meteorologische, waarne- mingen van den Heer van per Wuck verkregen, in. het XXlIste deel van ’s Genootschaps werken te kunnen opnemen, doch de omvang der overige gewigtige werkzaamheden van ons medelid, 86 en eene min gunstige gezondheid, hebben niet toegelaten het XXlste deel met die resultaten te versieren. Het insgelijks voor het XXlIste deel bestemde verslag van den Heer Scnwa- NER, over de steenkolenmijnen in de vorsten- landen van Banjermassing, blijkens het vo- rige algemeen verslag het Genootschap aange- boden, is sedert door het Gouvernement we- der opgevraagd, en zal voor als nog niet pu- bliek kunnen worden gemaakt. De Directie vleit zich echter, dat een en ander nog tijdig genoeg ter harer dispositie zal komen, voor een’ volgenden bundel van ’s Ge- nootschaps werken. Loo als gij uit de laatste deelen van ’s Ge- nootschaps verhandelingen zult ontwaard heb- ben, zijn de geneeskundige wetenschappen daar- in weinig meer gerepresenteerd. Het ontbreekt tegenwoordig echter in Zndië niet aan leven in deze studiën, en het Natuur- en Genees- kundig Archief, waarvan ik zoo even sprak, heeft ook in dit opzigt doen zien, dat de me- dische met niet minder ijver dan de overige wetenschappen worden beoefend. Het Genoot- schap heeft het aan een harer medeleden, den Heer Murnicu, te danken, dat hetook daartoe in het laatste jaar iets heeft kunnen bijdra- gen. Immers sedert eenigen tijd houdt die 87 verdienstelijke geneeskundige in deze zaal popu- laire demonstratiën, volgens het kunstkadaver van: Dr. Auvzoux, hetwelk ons geacht medelid dezer Directie, Dr. Boscu, tot dat einde hier tijdelijk heeft doen. plaatsen. De Directie betuigt den Heer Munmen hare bijzondere erkentelijk- heid voor den loffelijken ijver en het talent, waarmede die voorlezingen gehouden zijn, en vleit zich, dat hij opgewektheid zal blijven gevoe- len, om met die belangrijke taak. voort te gaan. Bibliotheek. Wij zijn in de laatste twee jaren voortge- gaan, met, zooveel in ons vermogen is, te trachten naar het doel, dat wij ons met on- ze Bibliotheek hebben. voorgesteld en vroeger breedvoerig. hebben ontwikkeld: en wij zijn daarin niet ongelukkig geslaagd, blijkens de volgende opgave der Boekwerken, die sedert 20 Februarij 1845 tot ult. April 1847 aan de Bibliotheek. van het Genootschap ten geschenke gegeven en aangekocht zijn. _A. TIJDSCHRIFTEN, PERIODIEKE WERKEN. * Fa. Zansrmaisen. Zeitschrift der k.k. Gesellschaft der Aertze zu Wien. 1r Jahrg. No 1, 2, 3, 4. Wien. 1844. (Sremuso). * Beteekent geschenk, 88 * Tijdschrift voor genees-, heel-, verlos: , schei- en natuurkundige wetenschappen. VlIde deel le stuk. Vide deel Ile stuk. (Gen. Vis unita fortior ). Fisnen’s Colonial magazine. New Series. March 1844, N° 2 | * Asiatic Researches or Transactions of the Society instituded in Bengal, Vol. XIIL 1820; vol. XIV 18225 vol. XV 1825; vol. XVI 1828; vol. XVII 1832. Index to the first XVIII vol. 1835. (Asiatic Society). * Asiatic Researches. Transactions of the Physical class part. 1. 1829; p. II 1833; Ip. of the XIX and XX vol. 1836 ; p. II vol. XX 1839. * Journal of the Asiatic Society of Bengal; 1839 - 1844. Transactions of the Linnean Society; vol [- XIX. Zon- don 1791 - 1344, 4°. | Tijdschrift voor Natuurlijke geschiedenis en Physiologie; Dl. VIL- XI, 1839 - 1844. Leiden. Annales des sciences naturelles comprenant la Zoölogie, la Botanique, ete. 2 Série; tom. XI -XX, Paris 1839- 1843 et table générale de la 2° Série (Botanique). Paris 1844. Annales des sciences naturelles; 3° Série, tom. I 1844, tom. IT 1844 (Bot.) et tom. III 1° liv. Janv. 1845. An- nales des sciences naturelles, 2e Série, (Zoölogie) tom. Xl- XX et table générale. Paris 1836-1844. Annales des gciences naturelles , 3e Série , (Zoölogie). Parie 1. II; 1844. Tom. MI Juin 1845, tom. IV Juillet 1845 , tom. Iv Aug. 1845. Archiv für Naturgeschichte. Jahrg. 1-vUL. Berlin mre 1842. -* Novorum actorum Academiae Caesareo - apres Ca- rolinae Naturae curioworum, tom. XX pars Ta, tom;-XX p. 89 Ia , 1843-1844. Vratislaviae et Bonn. (Acad. Nat. Cur.). * Bericht ueber die zur Bekanntmachung geëigneten Ver- handelungen der Königlich. Preuss. Akad. der Wissensch, zu Berlin. ( Königl. Pr. Akad.). Julij- Dee. 1843 Jan. - Dec. 1844 Jan. - Dec. 1845 * Abhandlungen der Königlichen Akad. der Wissen- schaften zu Berlin aus dem jahre 1842. Berlin 1844, 4°, (Kön. Pr, Akad.). * W. Tracker’s Complete catalogue of the contents of the three branches of their. establishment. Calcutta 1843. (Tracker). * 3e Supplement to Tracken’s Catalogue. Calc. 1844. * 4e id. id. » 18465. * Tracken’s Monthly overland eircular of litterary and miscellaneous intelligence. ‚N° I.Nov. 1844, II Dec, 1844, IUI Jan. 1845, * Journal Asiatique. 4e Série, No 14 Mei, No 15 Junij, No 16 Julij, N° 17 Aug. ,‚ N° 19 Nov., N°20 Dee. 1844; Ne 21 Jan. 1845. 4e Série, tom V; No 22 Febr. , Maart 1845. 4e Série, tom. VL. No 23 April, Mei 1845. 4e Série, tom VL. No 26 Aug. 1845, ‚N° 27 Sept. , Oct. ; N° 29 Dec. 4e Série, tom. VIII, No 37 Aug. , Sept., No 38 Oct. 1846. (Soc. Asiatique ). | * Memoirs of the American Academy of Arts and Scien- ces. vol. IT, Boston 1785, 4°; vol. IL, part II „ Charles- town 1804, 4o ; vol. III, Cambridge 1809; vol. IV ib, 1818, and New Séries wol, I ib., 1833. ( Amer. Acad.). * Bulletin et annales de l’ Academie d’Archéologie de Belgique A. 1843 T.-1,.le livr. Anvers 1843, kaal Ár- chéol. Belge). | % Journal of. the Americau Oriental Society , vol. 1, 1843 en No 2, 1844. Boston 1843, 1844. Ao (Am. Or. Soc.). 90 * Natuur en Geneeskundig Archief voor Med. Indië, Jaargang 2 en 3, 1845 - 1846. (Van de Redactie). * Tijdschrift voor Neêrland’s Indië, Tde Jaarg., afl. 1-12. 1845; 8ste Jaarg., aflev. t- 12. 1846. (Van de Redactie). Mémoires de la société de physique et d’ histoire natu- relle de Genève. Tom. X, 2e partie, Genéve 1844, 40. * J. van Dess. Nieuw archief voor binnen- en buiten- landsche geneeskunde in haren geheelen omvang. Zwolle 1845, le Jaarg. le st. (Van den schrijver). * Nederlandsch Jaarboekje voor Vrijmetselaren. 1845 - 1846. Amsterdam. (Van den schrijver). * Annales for Nordisk-Oldkijndigheid 1842-1843. Kjö- benhavn 1842, 80. (Kgl. Nord.-Oldk. Selsk.). * Die Königliche Gesellschaft für Nordische Alterthums- kunde. Jahresversammlung 1843. Copenhagen. Mémoires de la Sociëté des Antiquaires du Nord. 1840- 1843. Section Ant. Copenhagen 1843-1845, 80. ® Antiquarisk Tidsschrift udgivet of det Ee Nord. . Oldsk. Selsk. 1843-1845. Copenhagen. ® Abhandlungen der mathematisch physikalischen Klasse der Königlichen Akademie der’ W. zu Berlin. B. 1-4. Munchen 1832, 37, 40, 41, 43, 44, 45. (Kön Pr. Ak. d. W.). Transactions of the Linnean Society, vol. XIX part IV. Errcnsox. Archiv fur Naturgeschichte, 1844; tom. IV, V, VI. 1845, tom. II, III. The Zoölogist. A popular monthly Magazine of natural History. Zondon 1846. 8o. The Zoölogical journal. Zondon 1825 - 1835. Proceedings of the committee of science and correspon- dence of the Zoölogical Society of London. Zondon 1832. 80. 1 Proceedings of the Zoölogical Society of London. Zon- don 1833 - 1844. Part 1-12. 8o. „Het Instituut of verslagen en mededeelingen. uitgege- ven door-de vier klassen van het Koninklijk Nederlandsche instituut van- wetenschappen , letterkunde en fraaije kun- sten, Jaarg, 1842, No 1,2, 3, 4. Jaarg. 1843, No 1, 2,3, 4. Jaarg. 1844, No 1, 2, 3. Jaarg. 1845, No 1, 2,3. dmeterdam 1842-1845. B. REISBESCHRIJVINGEN. VOLKENKUNDE. A. Dow. . The history of Hindostan , translated from the Persian, 2° edit. revised , altered, etc. 2 vol. 4°. London 1770 A. Dow. The history of Hindostan from the death of AxBaR to the complete setlement of the Empire under Aunure Zese. London 1772. 4°. * Bijdragen tot de kennis der Nederlandsche en vreem- de koloniën.. 1844, N° 5,6. 1845, No 1, 2,3, 5. 1846 , No 2, 3, 4. ( Van de Red. ). ® C. Leemans. Aegyptische monumenten van het Neder- landsch Museum van oudheden te Zeiden. 6de, 7de en Bste Aflev. (Gouvernement) P. O0. v. ». Cniss. Incrementa musei nummarii Aca- demiae Lugduno - Batav. Rector. Magn.J. v. ». Horvsn, Scrrast et Saxmwrort, 1842-1845. * Pu. Fn. vor Sigsorp. Nippon Archief voor de be- schrijving van Japan. 15 aflev. (Gouvernement). “JJ. F. Davis, Chinese - nouvels, translated from the orginal, to wich are added proverbs etc. London 1822. 80. ( BrerkKsn ). ® Ten thousend Chinese things. A descriptive catalogue 92 of the Chinese collection in Philadelphia etc. Phil. 1839. 8°. (BrEEKER). * Nanuis. Brieven over Bencoelen , Padang, hetrijk van Menangkabau, Riouw, Singapoera en Poeloe - Pinang. 2° druk. Breda 1827. 8°. ( BreegKsn). * Nederlandsche reizen , tot bevordering van den koophandel naar de meest afgelegene gewesten des aard- kloots, enz. „Amsterdam en Haarlem. 1784-1787. 14 deelen. 8°. ( Breuker). * Pr. Feaxix. Nieuwe algemeene beschrijving van de kolonie Suriname, etc. 2 deelen in 1 band. Harlingen 1770. 8°. ( Brezxen ). *L. Smrosn. Voyage en Jtalie et Sicilie. 2 ed. 2 vol. 8°. Paris 1828. ( BruexKer ). J. Cook. Voyage dans l'hemisphère austral et autour du monde fait sur les vaisseaux du Roi, »l’ Aventure et la Resolution’’ en 1772-1775; traduit de l'Anglais. 6 vol. 8°. Paris 1778. Penserrr. Histoire d’un voyage aux îles Malouïnes fait en 1763 et 1764 avec des observations sur le detroit de Magellan, et sur les Patagons. Paris 1770. 2 vol. 8°. A. vor Sack. Reize naar Surinamen, uit het Hoog- duitsch, 2 vol. Zaarlem 1821. 8°. W. Caxrsern. Brithish India in its relation to the decline of Hindoïsm and the progress of Christianity, con- taining remarks, etc. London 1829. 8°. | W. Burssas. Letters on India, mith special reference to the spread of Christianity. Zondon 1840. 8°. *G. C. Rarx. Antiquitates Americanae. Hafniae 1845. 4°, (Soc. Antiq. Sept.). | J. Osrvisn. Land- en Zeetogten in Nederlandsch In- dië, ete. 8°. 95 Dr. Marrrss und Dr. Sprx. Reise in Brasilië, 3 dee- len met atlas. Munchen 1823, 1828, 1831. S. Morren. Bijdragen tot de kennis van Swmatra. Leiden 1846. Troosr. Aanteekeningen gehouden op'eene reis óm de wereld, met het fregat de Reigersberg en Pollux in 1824-1826. Rotterdam 1829. 83°. R. Veaneurv. . Mijne eerste Zeereis. Rott. 1842. 8°. Oxrers. Reizen in de binnenlanden van Zustraliën in de jarén 1817 en 1818. Uit het Engelsch. Dordr. 1821. Ontdekkingen in de Zuidzee en berigten aangaande Larerrovse en zijne togtgenooten. Haarlem 1791. 83°. Reize van den jongen Arprmren Heer Jax, bijgenaamd de Tovenaar. S. H. Spiker. Reis door Engeland, Wallis en Schot- land in 1816. Uit het Hoogduitsch. 2 dn. dmsterd. 1818. Rusland beschouwd met betrekking tot zijne aardrijks- kundige en natuurlijke ligging, ete. Haarlem 1804. g°. H. Marrnrws. Dagboek van een’ Invalide, gehouden op eene reis naar Portugal, ltalië, Zwitserland en Frank- rijk. Uit het Engelsch. Haarlem 1821. 8°. Lessmas.- d'Albuquerque of de Portugezen in de tijden van hunne grootheid en magt in Zndiën, Een geschied- kundig “tafereel uit het Hoogduitsch. Zaarlem 1831. 89°. Warren Haurrror. Geographical, Statistical and Histo- rical description of Zndostan and the adjäcent countries. London 1840. 2 vol. 4°. Th. Mirns. A new and comprehensive system of mo- dern geography, mathematical, physical, ete. Zondon 1834. 2 vol. 4°. With maps and engravings. W. Apaus. The modern voijager and traveller through Europe, Asia, Africa and America. A vol. Lond. 1832. 3o. | 94 ‚H. F. Passer. History of the political and Military transactions in India’ during the marquess of Hasrince, 1813 - 1823. Zondon 1821. J. S. Sravorixus. Voijages to the East Indies. 3 vol. Zondon 1798. 8o. Vax pa Verps. Gezigten uit Nederlandsch Indië. L. van Vurer. Bijdragen tot de kennis der Nederland- sche bezittingen. Rotterdam 1846. C._ PHILOSOPHIA ET HISTORIA NATURALIS. * Pourier. Eléments de physique expérimentale et de météorologie. 2° edit. 4 vol. 80. Paris 1832. (Dirig. lid van Nes). Vos Siegorp et Zuccaaini. Flora Japonica. Sectio pri- ma. Plantae ornatui vel usui inservientes. Lugd. Bat. 1844. * J. Kors. Flora Batava of afbeelding en beschrijving der Nederlandsche gewassen. Afl. 135-146. ( Gouverne- ment ). * E. Spacn. Histoire naturelle des végétaux (Planéroga- mes). vol. 1. Paris 1834- 1841. ( Dirig. lid var Nes) Vor SieBorp, TemuiscK en Scurroru. Fauna Japonica. Afl, 1-8. Lugd. Bat. 1844. Tur. Horsrierp. Zoölogical researches in Java and the neighbouring Íslands. 8 numbers. Zondon 1821 - 1825. 8o. C. G. C. Rerxwanpr. Ueber den Character der vegeta- tion auf den Inseln des Indischen Archipels. Berlin 1828. 4o. P. L. vas per Lanpes. Essai sur les insectes de Java et des iles voisines. Bruxelles 1829. 40. A. G. E. T. Heascner. Clavis Rumphiana botanica et zoölogica. Accedunt vita G. E. Rumenrm , specimenque Materiae Medicae Amboinensis. Vratisl. 1832. 95 J. W. Baaxar. A selection from the most remarkable and interesting fishes found on the coast of Ceylon, London 1830. F. Juxcuvux. Topographische und natur - wissenschaft- liche reisen durch Java. *W. H. pe Varess. Berigt aangaande een onlangs uit Java ontvangen Cycas circinalis L. gekweekt en thans bloeijende in den kruidtuin te Amsterdam. Amsterdam 1842. 80. (Van den Schrijver). | * Verhandelingen over de natuurlijke geschiedenis der Nederlandsche overzeesche bezittingen. Afl. 19, 20, 21, 22, 23-26. ( Gouvernement). * Uittreksel uit de meteorologische waarnemingen, enz. medegedeeld door Wescusraca. (Prov. Utr. Gen. van K. en W.) Van Rees. Uitkomsten der meteorologische waarnemin- gen gedaan te Utrecht in 1839- 1843. G. W. Kxon. Verzameling van horens en schulpen. Amsterdam 1770. 40. * W. H. ve Varzsg. Plantae novae et minus cognitae Indiae Batavae orientalis. Amsterdam 1845. Iste afl. (Gouvernement ). Nieuwe Verhandelingen van het Bataafsch Genootschap van proefondervindelijke wijsbegeerte te Rotterdam. Deel IX stuk IT. 1844. 4o. D. GENEESKUNDIGE WERKEN. * G. R. Rercn. Lehrbuch der Practischen Heilkunde, nach chemisch rationellen Grundsätsen. Berlin 1843 en 1844. (Van den Schrijver). * W. Bosc. De Dysenteria tropica, benevens een vlug- tig onderzoek aangaande de vraag: of de mensch de na- 96 tuurkundige geschiktheid heeft, om zijn’ geboortegrond te verlaten en elk klimaat te gaan bewonen? Door be- rekening der sterfte in Oost- Zndië wederlegd. (Van den Schrijver ). H. M. Dvranc. Het gebruik en misbruik der geestrijke dranken , benevens de middelen tot wering van dezelve; uit een genees-, staat- en zedekundig oogpunt beschouwd. Utrecht 1843. 80. * Bedenkingen op het ontwerp van wet betrekkelijk de uitoefening der Geneeskunde. Hoorn 1844. (Plaats. Commissie van Geneesk. onderzoek). * J. C. var per Baoeke. De uitoefening der geregte- lijke geneeskunde in Nederland. Utrecht 1845. (Prov. Utr. Genoots. v. K. en W.). * A. W.F. H. Henckesnarm. Over het onmatig ge- bruik van sterken drank. Utrecht 18453. * J. J. Sas. Het levenslang beveiligend vermogen der vaccine ontkend, enz. Leiden 1845. 80. (Van den Schrijver). * J. J- Sas. Gedachten en opmerkingen omtrent de waarde der vaccinatie en revaccinatie. Zeiden 1845. * H. C. Hooenwisker. Diss. med. inaug. de Hernioto- mia. Moorn 1846. (V. d. Schrijver). * E. Issxser. Grundriss einer Geschichte der Natur- und Heilkunde. Berlin 1845. ( V. d. Schrijver). E. GESCHIEDENIS, TAAL- EN LETTERKUNDE. G. BrocsxenR. Proeve eener Javaansche Spraakkunst. Serampore 1830. 80. Plan en grondwetten van het Bataafsche genootschap der proefondervindelijke wijsbegeerte te Motterdam. Rott. 1843. * Mr. J. van Lexsar. Proeve van plat- Amsterdamsch, 97 met ophelderende aanmerkingen van J. H. Hargerrsma. Deventer 1815. 30. (HaArBerrsuA). * Duraumien. Des langues et de la littérature de l'ar- chipel d'Asie. ( Van den Schrijver ). * J. Horrxar. Catalogus librorum et M.M. Japonicorum a Pu. Fa. pr Sirgorp collectorum, annexa enumeratione illorum qui in Museo regio Hagano servantur. Lugd. Bat. 1845. * Nieuwe werken van de Maatschappij der Nederland- sche letterkunde te Zeiden (Deel VI). Dordrecht 1844. (Van de Maatschappij). * M J. Lasrpaacen. Nieuwste geschiedenissen van Nederland, in jaarlijksche overzigten , 5 deelen. Amst. 1814. (Van d. Schrijver). * H. J. Kozrsex. Geschiedenis der Joden in Nederland. Utrecht 1843. 8o. * Booszarsen. Geschiedkundige aanteekeningen betrek- kelijk het slot Loevestein. Gorinchem 1810. 80. (Van den Schrijver ). | * F. Bocarars. Esquisse d’une histoire des arts en Belgique, depuis 1640-1840. Anvers tom. I. 1840. * De vrije Vries. 3 deelen. 80. Leeuwarden 1845. (Prov. Fr. Gen. ). * A. v. Gaoxiscen. Geschiedenis der watergeuzen. Zei- den 1840. 80. ( Boven Niseanvss ). * Nieuwe verhandelingen der eerste klasse van het Koninklijk Nederl. Instituut. ls. XlIlde st. Zmst. 1846. * Xiphias carmen. Auctore Didaco Vitrioli. Amstelodami 1845. * Nieuwe reeks van werken der maatschappij van Ne- derlandsche letterkunde te Leiden, over 1845 - 46. (Van de Maatschappij ). * Algemeen verslag van werken van de Maatschappij |, 98 der Ned. letterkunde te Zeiden, deel IT en II. 1846. J. D. Merssn. Verhandelingen in geleerde genootschap- pen. Iste en 1Ide bundel, ’s Gravenhage 1844. 8o. J. H. Weijrnmaxs. Gemengde taalkundige bijdragen en bedenkingen. Mage 1846. * id. Nederlandsche spraakkunst. ’e Mage 1846. (Van d. Schrijver ). * D. Boppixen. Verhandeling over het Westland, ter opheldering der Zoo-en, Woerden en Hoven. Leiden 1846. 30. (Van den Schrijver). * Groes vax Parissrtenmn. Kort overzigt vande geschie- denis des vaderlands. (Boper Nisexmuis). * E. B. Swarve. Herinneringen aan de Zeeuwen van vorige eeuwen. Dordrecht 1845. (Van den Schrijver ). * Verhandelingen van het Genootschap te Groningen: Pro excolendo jure patrio. Gron. 1846. (Van 't Genoot- schap ). F. LEVENS - BESCHRIJ VINGEN. J. Borsrvs. Hermanus Faukelius, zijn levenskarakter en letterkundige verdiensten. (Uit het Archief voor ker- kelijke geschiedenis, deel IV. 1844). M. C. vax Harr. Hexprik, graaf van BreprRopE, mede grondlegger der Nederlandsche vrijheid, verdedigd. Am. sterdam 1844, 40. ® idem. Wederwoord aan Mr. Groes van Paisstenen. Amsterdam 1845. (Van den schrijver ). * J. L. Kesreroor. Hulde aan de nagedachtenis van A. R. Farc. ’s Gravenhage 18414. ( Van den schrijver). * Cornapr Leemans Epistola ad. L. J. F. Jaxsszn, de vita C. J. C. Reuvexsr. (Maats. Ned. Lett. te Zeiden). ® Bopzrr Nisenmoris. Over de Nederlandsche iandmeters en gg kaartgraveurs Frorrs Barrmasan en zijne drie zonen. (Van den schrijver.) * Rosipé van prm Áa. Pestalozzi’s leven en lotgevallen. Arnhem 1846. 830. (Van den schrijver). * D. Lerrife. Geschiedenis van Sulthan Ierauam , zoon van Apamam, vorst van Zrakh. Breda 1846. G. BOEKWERKEN VAN VERSCHILLENDEN INHOUD. * W. C. Brapg. Theoretisch en practisch bouwkundig handboek ten dienste van Ingenieurs, Architecten, enz. 2e druk. 4 deelen. 4o. ’s Gravenhage 1842. (Dirig. lid var Nes). Mr. J. C. van Assrx. De taal der grondwet en eenige aanteekeningen. lest. Zerden 1844. De Referent. Jaargang 1843 en de helft van 1844. * Jacorsox. Handboek voor het sorteren en afpakken van thee. Batavia 1845. 80. (Van den Sehrijver). Erisk SrenxK. De belastingen, vooral die van den han= del in verband beschouwd met het algemeen volksbe- lang. 2e druk. ’s Gravenhage 1844. 8o. Idem. Supplement tot den 2den druk van de belastin- gen. enz. ’s Gravenhage 1844. 3o. Berxann pt Saxen Werman. Précis de la campagne de Java en 1811, avec cartes et planches. La Mate 1834. 8o. DöLriscer. Die Baukunst und ihre bedeutung im Staate. Munchen 1833. 83° Bijdragen tot de juistere kennis van het Grieksche vuur. Mr. var pen Berner. Gedachten over armoede, over= bevolking en kolonisatie. Leiden 1845. Bo. (Maats. Ned. Letterkunde). * Lettres et négociations de Paul Choart, Seigneur de 100 Buzanval et de F. d’ Aerssen. Publiés par Vrrepn. Lei- den 1846. (M.N. L.). Liam. De Fransche geestelijkheid onder den invloed der Jesuïten. Amsterdam. 1844. * E. B. Swarvg. Het hospitaal te Goes. (Van den Schrijver). * Mr. M. C. vas Hars. Herinnering aan de plegtige onthulling van het bronzen standbeeld van Wirzem Ï van Oranje, op den feestdag van Nederland's verlossing, 17 November 1845. (Van den Schrijver). Maar in weerwil van de uitbreiding, die onze boekverzameling door deze werken heeft verkregen, blijven wij nog altoos aan vele belangrijke, en voor de beoefening van onder- scheidene takken van wetenschap, onmisbare werken gebrek hebben. De ongunstige toe- stand van ’s Genootschaps financiën is daarvan oorzaak. Het uiterlijk voorkomen, de rang- schikking en orde der boeken laat overigens niets te wenschen over. Dr. P. Brerken heeft de catalogus voor de pers gereed gemaakt, en deze is in het vorige jaar gedrukt en u ter hand gesteld. In mijn vorig verslag moest ik u berigten, dat Dr. roer Water, die Dr. van per Vrrs was opgevolgd in het vervaardigen van een’ berede- neerden catalogus onzer oostersche manuscripten- verzameling , daarin door den dood was verhin- derd. Thans kan ik u mededeelen, dat dit 101 belangrijk werk weder is opgevat door den Heer R. Frreprricu. Aan de hoogeschoolen te Berlijn en Bonn had hij zich in de Semitische talen , maar bovenal in het Sanskriet geoe- fend, en hij brandde van begeerte, om zijne studiën in Jndië zelve en vooral in dezen Ar- chipel voort te zetten. Eigen middelen ont- braken hem daartoe, en hij wendde zich om die reden tot den Hoogleeraar Taco Roorna te Delft; maar deze verklaarde hem, dat er wei- nig vooruitzigt bestond, om in eene weten- schappelijke betrekking door het Gouvernement naar Indië gezonden te worden. Dit antwoord schrikte hem niet af; de zucht naar weten- schap was bij hem sterker dan alle bezwaren, hoe onoverkomelijk ze ook schenen, en hij kwam tot het koene besluit, om dan naar Zn- dië te gaan langs den weg, die voor ieder, ook voor den meest onbemiddelden open staat; om soldaat te worden, en bij zijne komst te zien, wat hem verder te doen stond. Of- schoon hij geen’ den minsten aanleg voor of kennis van zijnen pieuwen stand bezat, had hij echter nog zoo veel voorspraak in MVeder- land , dat men hem tot onder-officier bevor- derde, ten einde de onaangenaamheden en ontberingen der reis eenigzins voor hem te ver- minderen. Onmiddelijk nadat hij hier voet 102 aan wal had gezet, meldde hij zich bij de Directie van het Bataviaasch Genootschap aan. Ons geacht medelid, Z. Exec. de Heer Cocurus, kommandant van het leger, gaf hem vrij- heid van provisioneel bij deze instelling werk- zaam gesteld te worden, ten einde te zien, in hoeverre zijne diensten voor dit Genootschap van nut konden zijn. De voltooijing van den door v. ». Vus en ror WareR naauwelijks be- gonnen arbeid werd hem aanvankelijk opgedra- gen; en toen de Directie overtuigd was, dat van zijne grondige studiën en onvermoeiden ijver _ veel was te verwachten, heeft zij bij het Gouvernement aanzoek gedaan en verkregen, dat hij bij het Leger voor memorie gevoerd werd, zoodat hij zich thans, in den boezem des Genootschaps, geheel aan de wetenschap kan toewijden. Als adjunct-bibliothecaris, is hij nu sedert bijna twee jaren werkzaam: hij heeft, gezamenlijk met mij, het eerste ge- deelte der beschrijving van ons oudheidkundig kabinet bewerkt; een groot gedeelte van den catalogus der oostersche handschriften heeft hij gereed , en hij zou dat reeds gepubliceerd heb- ben, ware die arbeid niet tijdelijk gestaakt door zijne zending naar Bali, waar het Ge- nootschap meent zijne diensten vooral noodig te hebben. Maar zoodra die zending is afgeloa- 105 pen , zal een groot gedeelte van den catalogus, dat nog slechts eene herziening behoeft, on- middelijk worden uitgegeven. Lokalen , Drukkerij , enz. _ De Lokalen des Genootschaps zijn in den- zelfden staat gebleven: de bekrompen finan- cieële aangelegenheden hebben elke uitbrei- ding, ja, zelfs doelmatige verbetering belem- merd en belet. | De drukkerij des Genootschaps is in mate- rieël en omvang aanmerkelijk toegenomen. De door den Heer J. van per Vinne in Nederland voor ons bezorgde Javaansche en Maleische ty- pen, waarover ik u in mijn vorig verslag sprak , zijn sedert aangekomen , en door de voortreffe- lijke wijze, waarop door hem deze zaak is ten einde gebragt, heeft hij ons op nieuw aan zich verpligt. Vele belangrijke werken van weten- schap en kunst zijn er van onze pers versche- nen. Voor de Javanen heeft de Heer Winter zijne Javaansche vertaling van de » Arabische Nachtvertellingen"” laten drukken, die gretig door hen ontvangen is. Tot ons leedwezen zijn er echter eenige moei- jelijkheden ontstaan in de wijze, waarop het Genootschap van zijne pers tot dusverre ge- 104 bruik maakte. Daar het gebleken is, dat de meening van het Gouvernement in dit opzigt verschilde van die der Directie, heeft het Gou- vernement nadere bepalingen vastgesteld, bij besluit van 29 Januarij ll. No. 8, van den vol- genden inhoud. EXTRACT uit het register der besluiten van den Minister van Staat, Gouverneur van Mederlandsch Andië. Berrexzone 29 Januarij 1847. Gelet op de navolgende besluiten, als: a. Van 29 April 1842, No 3, waarbij, op bet daartoe door de Directie van het Bataviasche Genootschap van kunsten en wetenschappen gedaan verzoek , autorisatie is verleend, om het bij ’s Lands drukkerij te Batavia aan- wezige, reeds gebruikte stel drukletters, hetwelk vroeger is gebezigd tot het afdrukken der verhandelingen van het Genootschap , kosteloos aan genoemde Directie af te staau, onder de verpligting nogtans om deze drukletters, wan- neer daarvan geen gebruik meer zal worden gemaakt we- der bij ’s Lands drukkerij te doen inleveren. 8. Van 28 Junij 1812 No 7, bij hetwelk ten eerste, met wijziging van het voorschreven besluit van 29 April 1812 No 3, magliging is verleend, om, instede van het daarbij bedoelde stel oude drukletters, het bij ’s Lands drukkerij aanwezige stel nieuwe drukletters tot het druk- ken der verhandelingen van het Bataviasche Genootschap van kunsten en wetenschappen , kosteloos aan de Directie van het Genootschap af te slaan, en ten tweede nog magtiging is verleend tot de kostelooze verstrekking aan 105 gemeld Genootschap van het benoodigde materieel, onder de verpligting van de zijde des Genootschaps om de be- doelde drukletters en het materieel weder bij ’s Lands drukkerij in te leveren , wanneer daarvan ten behoeve van het Genootschap geen gebruik meer zal worden ge- maakt ; ce. Van II November 1842, No Il, waarbij aan be- sturende leden van het Bataviasche Genootschap van kunsten en wetenschappen iste kennen gegeven , dat niet kon worden getreden in hun verzoek, om vergunning ten behoeve van den toenmaligen hoofdopziener der Lands drukkerij H. L. E. Crom, die met het drukken van 's Ge- nootschaps verhandelingen was belast, om op de pers van het Genootschap , ander gewoon los drukwerk , ten behoeve van particulieren te mogen verrigten en ook te doen drukken werken van meer omvang, nadat vooraf door tusschenkomst der Directie van het Genootschap , de autorisatie zal zijn gevraagd van den Directeur der producten en civiele magazijnen, en dat het Gouverne- ment verlangt, dat na het afdrukken van elk deel der verhandelingen van het Genootschap het stel drukletters en het overige materieel van Gouvernements wege ver- strekt, weder bij ’s Lands drukkerij worden ingeleverd , tot dat de noodige bouwstoffen zullen verzameld zijn, om met den afdruk van een volgend deel der verhande- lingen eenen aanvang te maken. d. Van 11 Januarij 1813 No 26, bij welks artikel 1 met wijziging der voorschreven besluiten van 28 Junij en 11 November 1842 No 7 en 1] magliging is verleend om het stel drukletters en het overige materieel, bij die dis- positiën bedoeld, ín vollen eigendom aan het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen af te staan, terwijl bij art. 2. van dat besluit, aan besturende leden 106 van het Genootschap is te kennen gegeven, dat niet kan wor- den getreden in hun verzoek ‚ om vergunning tot het dienst- baar stellen van ’s Genootschaps pers voor allerlei drukwerk. e. Van 5 Mei 1843 No 8, bij hetwelk aan het Bata- viaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, tot weder opzeggens, is vergund het drukken op deszelfs pers van alle stukken van geringen omvang, welke slechts tot bepaalde einden voor den handel en ten gerieve van par- ticulieren moeten dienen, zoo als: manifesten , rekenin- gen, uitklaringen , catalogussen en dergelijke; onder te kennengave aan het Genootschap , dat het vroeger hiertoe gedaan verzoek is afgewezen, dewijl uit de bescheiden moest worden opgemaakt, dat op deszelfs drukkerij Gouvernements personeel zoude gebezigd worden, weshal- ve de tegenwoordige vergunning geschiedt, onder uit- drukkelijke bepaling, dat bedoeld personeel in geen ge- val, gedurende den tijd, dien hetzelve bij ’s Lands druk- kerij werkzaam behoort te zijn, hetzij met het toezigt o- ver, — hetzij met den arbeid voor de drukkerij van het Genootschap zal mogen worden belast; en Ff. Van 27 Mei 1844 No 35, voor zoo veel betreft het Ae artikel, zijnde daarbij op het verzoek der redactie van het tijdschrift woor Nederlandsch Indie, om haar werk voortaan op de pers van het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen te laten drukken, met uit- zondering van de Javaansche en Maleische bijdragen van het maandwerk, welke voortdurend ter perse bij ’s Lands- drukkerij zouden worden gebragt, tot dat ’s Genootschaps drukkerij zelve in staat zal wezen, ook die bijdragen te drukken, aan de redactie te kennen ge- geven, dat het Gouvernement geenszins bedenkingen heeft, dat haar tijdschrift, overeenkomstig het verzoek , gedeel- telijk elders, als bij ’s Lands- drukkerij worde gedrukt, nn 107 mits onder hetzelfde toezigt van den Algemeenen Secre- taris, als vroeger was bepaald. Gelezen de missive van besturende leden van het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen , van December 1846, geschreven naar aanleiding van den brief van den Algemeenen Secretaris van 12 December 1846 No 2519, waarbij aan besturende leden van het Ge- uootschap , op grond dat uit. verschillende aankondigingen in de Javasche courant gebleken ig, dat behalve het bij de boven omschrevene besluiten bedoeld drukwerk, op de drukkerij van het Genootschap bovendien zijn gedrukt boeken, werken en brochures van omvang , — is verzocht geworden ‚ om op te geven, krachtens welke bepalingen zij zich, in weerwil eener bepaalde weigering van daar- toe leidende verzoeken, bevoegd hebben kunnen achten, om de pers van het Genootschap dienstbaar te maken aan het drukken en verspreiden vsn boeken, werken en bro- chures als de hier boven bedoelde; gevende de Directie van het Genootschap hoofdzakelijk te kennen: Dat zij zich tot de uitgave van de bedoelde werken be- voegd heeft geacht, uit kracht der bij besluit van 5 Mei 1843 No 8 aan het Genootschap verleende vergunning tot het drukken op deszelfs drukkerij van alle stukken van geringen omvang, welke slechts tot bepaalde einden voor den handelen ten gerieve voor particulieren moeten dienen, zoo als manifesten, rekeningen, catalogussen en dergelijke. Dat indien zij hierin hare bevoegdheid: is te buiten ge- gaan, zulks alleen is toe te schrijven aan eene ver- keerde interpretatie van gemeld besluit ; Dat deze interpretatie gegrond is : le Op de omstandigheden, welke het nemen van dat besluit zijn voorafgegaan. en tot het nemen van betzelve aanleiding hebben gegeven; 108 2e Op de bewoordingen van het besluit zelve, en 3e Op eenige algemeene beschouwingen. Dat wel is waar bij besluit van 11 November 1812 N°. IL bepaald is afgewezen het verzoek van het Genootschap om, voor zoo verre de werkzamheden aan hetzelve zulks mogten toelaten, op deszelfs pers te mogen drukken an- der gewoon los drukwerk en werken van meer omvang» de laatste na vooraf bekomen autorisatie van den Direc- teur der producten en civiele magazijnen, doch dat zulks, blijkens besluit van 5 Mei 1843 No 8, is geschied, dewijl uit de bescheiden moest worden opgemaakt, dat op de drukkerij van het Genootschap ’s Gouvernements personeel zoude gebezigd worden, terwijl daarbij voorts overeenkom- stig het verzoek van het Genootschap, vergunning werd verleend tot hetdrukken van alle stukken van geringen omvang, welke slechts tot bepaalde einden voor den han- del en ten gerieve van particulieren moeten dienen en bierboven zijn omschreven ; Dat de Directie nooit het verzoek heeft gedaan tot het drukken en verspreiden van boeken, werken en bro- chures en zulks ook nooit ís kunnen worden van de hand gewezen, terwijl de eerste weigering van het door haar gedaan verzoek is verklaard te zijn geschied om re- denen van geheel administratieven aard; Dat de Directie bezwaarlijk eene andere vergunning had kunnen vragen, dan voor het drukwerk, vermeld bij be-= sluit van 5 Mei 1843 No 8, omdater toen in Zndië geene andere stukken als de daarin genoemde werden gedrukt; Dat, toen echter later bij de ingezetenen de lusten be- hoefte ontstonden, om ook stukken van wetenschappelijken inhoud te laten drukken, de Directie gemeend heeft, dat deze onder het woord » dergelijke” bij dat besluit gebe- zigd, mogten begrepen worden ; 109 Dat zij dus vermeent, zich steeds slipt en letterlijk aan den uitgedrukten wil van het Gouvernement te hebben ge- houden , dewijl zij nimmer andere stukken heeft gedrukt dan van geringen omvang; | Dat zij, zoodra het grootere werken gold, vooraf eene bepaalde toestemming van het Gouvernement heeft gepro- voceerd , zoo als het geval is geweest met het Tijdschrift voor Neêrlandsch Indië; — den Index op het Staatsblad van Neêrlandsch Indië van den heer Caxrtenvisser ; - het Tijdschrift ter bevordering van Christelijken zin in Veder- landsch Indië, enz; Dat zij ook nooit iels anders heeft gedrukt, dan het- geen tot bepaalde einden en ten gerieve van particulieren moest dienen , dewijl alles geschiedde op verlangen en kos- ten van bijzondere personen ; | Dat voorts het doel van de instelling, welke zij be- stuurt, namelijk de bevordering van kunsten en weten- schappen, haar belette, het denkbeeld aan te nemen, dat zij moest verzoeken, veel minder dat haar zou verboden zijn, het drukken van stukken , tot dat doel in meer of minder opzigt mede werkende. Dat de regering zelve haar in deze meening heeft ver- sterkt, vermits de leden derzelve, met het kennelijk oog- merk om de zaak te bevorderen, door inteekeningen op uit te geven stukken als anderzins, stilzwijgend hunne goedkeuring hebben betoond, terwijl der Directie nim- mer is onder het oog gebragt, dat zij bezig was iets on- geoorloofds te doen, noch aanmerkingen op hare hande- lingen zijn gemaakt; | Verzoekende zij ten slotte dat, ingeval zij mogt gedwaald hebben en iets gedaan, dat wederregtelijk is en afkeu- ring verdient, haar zulks op grond der vorenstaande be- schouwingen niet worde ten kwade geduid en dat. haar 110 voorts worde toegestaan , om op den ingeslagen weg voort te gaan, en zoo noodig door een Gouvernements besluit worde gewettigd, wat tot dus verre, in het oog der re- gering, wederregtelijk is gedaan, De raad van Zndië gehoord; Is goed gevonden en verstaan ; Eerstelijk. Aan besturende leden van het Bataviasche Genootschap van kunsten en wetenschappen te kennen te geven, dat zij het besluit van 5 Mei 1843 No 8 verkeer- delijk hebben geïnterpreteerd, vermits het in Vederlandsch Indië niet aan elk is geoorloofd ; om zijne gedachten en gevoelens, door de drukpers als een doelmatig middel tot uitbreiding van kennis en voortgang van verlichting te openbaren, zonder eenig voorafgaand verlof daartoe noo- dig te hebben ; Terwijl daarenboven in’ geenen deele uit dit besluit op goede gronden kan worden afgeleid, eene vergunning, wel- ke door besturende leden niet bedoeld werd bij hunne missive van den 13den Februarij te voren , waarbij alleen verzocht is: » vergunning tot het dienstbaar maken van ’g Genootschaps pers voor zoodanig los particulier druk- werk , als dagelijks bij ’s Lands drukkerij te Batavia wordt verrigt, zoo als manifesten , uitklaringen , rekenin- gen, catalogussen en andere stukken van minderen om- vang, welke voor geen censuur vatbaar en slechts tot zeer bepaalde dienst bruikbaar zijn.” Ten tweede. Besturende leden voornoemd al verder uit te noodigen, gelijk geschiedt bij deze, om, ten op- zigte van het-dienstbaar maken van ’s Genootschaps pers niet voort te gaan op den ingeslagen weg, maar voortaan in den geest van het bovenstaande het besluit van 5 Mei 1843 No 8 te interpreteren en na te leven ; Blijvende het aan besturende leden onverlet, om wan- en ld na” af 111 neer zij wenschen ’s Genootschaps pers aan te wenden voor drukwerk , in hunne missive van den 13den Februarij 1843 niet genoemd, of hetwelk reeds niet speciaal toegestaan is, daartoe telkens vergunning te verzoeken. Afschrift dezes zal worden gezonden aan den raad van Indië tot informatie , extract verleend aan den Procureur Generaal en de besturende leden voornoemd, tot informa- tie en narigt. Accordeert met voorschreven register; De eerste Adjunct Secretaris van het Gouvernement, (w.g. ) F. GC. Rosz. Financiën des Genootschaps. De minst voldoende resultaten van al de af- deelingen, waarover ik gehandeld heb, bevat die, waartoe ik thans ben genaderd. De fi- nanciëele aangelegenheden des Genootschaps zijn in de laatste twee jaren niet vooruit gegaan. In weerwil der kwijtschelding eener schuld- vordering van het Gouvernement, groot f' 4000, waarmede Z. Exc. de Heer Rocuussen, zijn pro- tectoraat, op eene edelmoedige en loijale wijze heeft aanvaard, bevinden wij ons nog altoos buiten de mogelijkheid, om nieuwe onderne- mingen in ’t belang der wetenschap te begin- nen. De zending van den Heer Frirpericu is tot dusverre grootendeels door ons bekostigd , maar aangezien onze kas geheel was uitgeput, 112 heeft het Gouvernement ons daarvoor eene nieuwe , ofschoon geringe te gemoetkoming toe- gelegd. Door de naauwkeurige, spaarzame en uiterst geregelde administratie van onzen waar- digen thesaurier, kunnen wij de vaste uitga- ven dezer wetenschappelijke instelling bestrij= den, maar aan aankoopen van boeken voor onze bibliotheek en voorwerpen voor onze ka- binetten valt niet te denken. Correspondentie met buitenlandsche geleerden en geleerde Genootschappen. Behalve de gewone correspondentie met bui- tenlandsche geleerden en geleerde genootschap- pen, hebben wij in de twee laatste jaren nieuwe betrekkingen aangeknoopt met » the American Academy of Arts and Sciences” en vooral met de » Asiatic Society” te Calcutta. Dit laatste hebben wij voornamelijk te danken aan Jhr. P. MerviL van Carnpre, corresponderend lid, en den Heer Srrun Parvér, gewoon lid van ons Genootschap, die op hunne reizen door Britsch Indië daartoe aanleiding gegeven en de belangen dezer wetenschappelijke instelling waardig hebben gehandhaafd. Slwitrede. In de afgeloopen twee jaren heeft de onver- 115 biddelijke dood ook weder van ons Genoot- schap droevige slagtoffers gevergd. . Onder de Honoraire leden verloren wij in de eerste plaats L. Exc. den Heer Baron H. Merkus ve Kock. In de geschiedenis van MVeérland's Indië wordt zijn naam met eere genoemd ,en ook deze we- tenschappelijke instelling had aan hem verplig- tingen , die in hare jaarboeken zijn opgeteekend. Avcusr Wigerm von ScureceL, de beroemde dichter en philoloog, die in het vorige jaar uit zijne langdurige en eervolle letterkundige loopbaan werd weggerukt, was ook aan ons Genootschap verbonden, want de titel van Ho- norair lid, dien wij hem kort voor zijnen dood hadden aangeboden, werd minzaam door hem aangenomen. Hier een lofrede op den onsterfelijken geleerde te houden, verbieden mij en de tijd en het noodige talent; en u in weinige woorden voor te stellen, wie vox ScnreceL was, zou eene beleediging zijn voor uwe bekendheid met de geschiedenis van de poëzij en philologie onzer eeuw. Zijne grondige geleerdheid in Indische faal- en letterkunde maakte het dit Genootschap tot pligt, hem een bewijs van hulde aan te bieden; en wij verblijden ons, dat zulk een beroemde naam aan ons wetenschappelijk ligchaam verbonden is geweest. + 114 Van de gewone leden verloren wij door den dood de Heeren J. M. van Berusecnem, H. Dö- BEL, VV. A. van pen Hau, J. H. Horrmrum Hz, Dr. CG. J. Kircunorr, Dr. D. L. Moumern, W. A. Nacer, CG. F. D. Prarronius, O. M. Roz- BERTS, R. Scorr, H. Tisrnorr en H. J. Huskus Kooruan. Wij brengen hier eene eerbiedige hulde aan hunne nagedachtenis. Er waren mannen onder, uitmuntende door burgerlijke verdiensten , door eene langdurige eervolle loopbaan , door geleerdheid en wetenschap. — Zacht ruste hunne asch. In de Directie hebben ook eenige verande- ringen plaats gehad. Door vertrek naar Veder- land, verloren wij onze medeleden Kolonel J. Penne Nrevwrann en den Heer A. J. Bik, welke vervangen zijn door de Heeren Dr. W. Boscn en M. Ruporen, terwijl ons medelid Mr. P. Muren, wegens veelvuldige werkzaamheden, verpligt is geworden, zijne betrekking van Secre- taris neder te leggen. Dien ten gevolge is in zijne plaats als zoodanig benoemd Mr. W. CG. E. Baron pe Gren, en toen ook dit ons medelid, door verandering van woonplaats verpligt werd, om zijn ontslag te nemen, droeg de Directie het Secretariaat op aan den Heer P. Brergen. De wetenschap in Zndië in het algemeen en dit Genootschap in het bijzonder, heeft zoo 115 veel verpligtingen aan dien geleerde, dat het ons voorkwam eene regtmatige hulde te zijn aan zijne verdiensten, en bovendien zijne be- noeming als hoogst voordeelig voor deze In- stelling moest worden aangemerkt. Het ver- heugt ons, dat wij niet de eenigen zijn, die regt hebben doen wedervaren aan zijne bui- tengewone talenten. De Senaat der Hooge- school te Leiden benoemde hem eenige maan- den geleden honoris causà tot Matheseos Magis- ter et Philosophiae naturalis Doctor, eene on- derscheiding ‚ waarmede wij hem hartelijk geluk wenschen, een’ titel, dien hij waardig zal dragen. In zijne plaats is tot 1sten Bibliothecaris aan- gesteld Dr. P. W. B. ove Warne. Liet daar, Mijne Heeren, mijn verslag van de werkzaamheden des Genootschaps, gedu- rende de laatste twee jaren. Ze zijn niet on- vruchtbaar geweest voor het groote doel, dat wij ons voorstellen: ze hebben getuigd van eene meer ontwakende zucht voor de beoefe- ning der wetenschap in deze gewesten. Mogen die gelukkige verschijnselen zich blij- ven ontwikkelen, en alzoo Nederlandsch Indië niet achterblijven bij de vorderingen onzer eeuw op het pad, dat naar den tempel der wijsheid voert. and En d RN zl BGlemootechan hen ait: hoopt Tjon 1 BATAVLENSIUM M of | CONSPECTUS DIAGNOS TICUS 4 ge 3 re } AUCT. TREFT et he ee 2 Tt re 4 es Ar ú | OVERZIGT E DER STLUROTEDER, b WELKE TE BATAVIA VOORKOMEN. 5 Ont | Toen ik in het vorige jaar in de Bijdragen tot de geneeskundige topographie van Batavia (1) het getal « am À der in mijne verzameling aanwezige soorten van Batavia- sche Siluroieden opgaf te zijn 23, vermoedde ik niet, dat die verzameling binnen een half jaar tijds meer dan het dubbel aantal soorten dier familie zou bevatten. 5 In de Mistoire naturelle des Poissons van Cuvier en Walenciennes , worden slechts 27 soorten dezer fami- lie gemeld, als in den Malaijo-Molukschen Archipel ge- ‚vonden wordende, te weten: van geLvaus 2 soorten n. 1. Silurus bimaculatus Bl. SAE » bicirrhis Valenc. Batavia. NK enne Il » » Bagrus cavasius Valenc. Java. | » keletius » » » nigriceps » » » _stenomus » » 2 (1) Natuur- en Geneeskundig Archief v. N. I. Jaarg. II, 1845 Af. a Bagrus abbreviatus Valenc. Ta. jj: » _planiceps s/M ENE » _anisurus » Vogt hi D nemurus » > » __ poecilopterus » hak he » sondaicus » » » __javensis » (TSE Anrus à A soorten » Arius nasutus » » | » truncatus » » EN caelatus » Batavia. Ì » argyropleuron » Java. Pimeropus 2 » » Pimelodusplatypogon » » » javus Ad ! Crarras 3 » » Clarias fuscus » Sumatra. ] » _ punctatus » Java. ins Nieuhofti » Piorosvë A4 » » Plotosus lineatus » ian Celeb. » unicolor K.v.H. Java. » albilabris Valene. » » macrocephalus» Timor. Totaal 26 soorten. De I4de en 15de deelén van gezegd vischwerk zijn în 1839 en 1840 uitgegeven en hèt is mij nièt bêkend; dat sedert nóg andere soorten van Siluroieden als tot de Neêr- landsch Indische Faura behoorende, zijn vermeld (2): (1) Waarschijnlijk dezelfde soort als B. sondaicus. (2) De Plotosus marginatus Raffl. (Catalogue of Zoölogy specim. in Memoir of the life and public services of 7, S. Raffles, 1820 p. 691) is misschien ‘eeue afzondërlijke soûrt, höezeer door Valerciefees hiet vermeld. b 5 ____Neemt men nu in aanmerking, dat Batavia alleen min- stens 67 soorten geeft, waarvan ik hier reeds 66 verza- __meld heb, dan is het meer dan vermoedelijk, dat de Malaijo- __Moluksche Archipel niet minder dan het dubbel aantal soorten oplevert en zeker, dat onze kennis ten dezen opzigte nog _ bevreemdingwekkend gering is. Slechts 10 der 26 soorten van Valenciennes bevinden zich 4 in mijne verzameling. Men telle dus bij de bovenbedoelde _66 soorten nog 16 en men erlangt het tegenwoordig van den Indischen Archipel bekende getal Siluroieden = 82. Het is evenwel mogelijk , dat meerdere mijner als _ nieuw beschrevene soorten, reeds naam en plaats erlangd hebben in het groote werk van Cuvier en Valenciennes, _ maar ik moet opmerken,.dat ik dezelve niet volkomen tot eenige der beschrijvingen van Valenciennes heb kunnen terug 75 brengen ‚ beschrijvingen , welke, althans wat vele soorten ee van Siluroieden betreft, geene aanspraak kunnen maken op _ paauwkeurigheid van diagnosis en op vergelijkbaarhied. __Zoo b, v. zoude:het kunnen zijn, dat Bagrus Cava- sius Valence. dezelfde soort is als mijne Bagrus macra- _nemus enz., maar dit is zeker, dat òf sommige soorten door Valenciennes onnaauwkeurig beschreven zijn, òf de hem ten dienste gestaan hebbende specimina beschadigd waren, òf de als nieuwe soorten door mij opgegevene in- _derdaad nieuw ziju, ; BE. + Ied ___ De diagnosis bij Raffles is | 8 Plot. plumbeus, lineis longitndinalibus 4 albis, pinnis verticalibus _migro limbatis; pinnarum dorsalis pectoraliumque radio primo utrinque \serrato, breviori, ek: ‚P- 1,5 cum C, et Á. 10047. 18. P. 1/12, Ln Welligt ook is zij geene andere als Plot. lineatus. “Eene nadere vergelijking der specimina, welke ns ciennes tot zijne beschrijvingen hebben gediend , met r diagnoses of platen (1), kan omtrent de identiteit of niet-identiteit beslissen. À De geslachten , waartoe de door mij waargenomene te Batavia voorkomende soorten behooren, zijn : vel È > Silurus met 5 soorten, Bagrus | » 16 » Pangasius pil: > Arius — » 2 >» Osteogeneiosus puns -in Batrachocephalus » 1 » Pimelodus ss Lis Clarias sg ip Plotosus De 6: 66 Twee dezer geslachten zijn nieuw gevormd. Osteoge neiosus (2), waarvan mij thans, Arius militaris Valenc. medegerekend, 7 soorten bekend zijn en Batrachocepha- lus (3) welke geene Cirri, zelfs niet de minste rudi- menten derzelve bezit. / (1) Eene meer uitvoerige beschrijving der soorten mijner verzame ing met de daarbij behoorende talrijke platen zijn bestemd voor de Verhan delingen des Genootschaps. Aangezien echter het lithographieeren de: platen hier te landen met groote moeijelijkheden en vertragingen gepaard gaat, heb ik gemeend, beter te doen, voorloopig slechts de hier vol- gende diagnosen publiek te maken. Dit overzigt is reeds grootendeels gepubliceerd in het Natuur- en Geneesk. Archief v. N. I., doch latere waarnemingen hebben mij in staat gesteld hetzelye thans vollediger te ma - (2) Beendraad, naar zijne beenachtige cirri dus genoemd. + U (3) Kikvorschkop, dus geheeten naar de oaren des er op dier van een kikvorsch, te Ni ie Het geslacht Bagrus van Valenciennes is mij voorgekomen ‚in meerdere geslachten scheidbaar te zijn. __ De Bagrus sondaicus, B. rhodonotus en B. carchario- rhynchos, welke te Batavia voorkomen en in de afdeeling der Bagri met 6 voeldraden zijn gebragt, zouden eerder plaats behooren te nemen in het geslacht Zrius, daar de plaatsing hunner gehemeltetanden meer met die der soorten van Arius overeenkomt. | Arte) Met evenveel regt echter zou men van dezelve twee tusschengeslachten kunnen vormen, daar nog andere bij- zonderheden en de geheele physiognomie dezer visschen, ze althans van de soorten van Bagrus veel doen ver- schillen. Daar ik echter niet in de gelegenheid mij be- vind, de min of meer met deze overeenkomende soorten van Valenciennes, zoo als Bagrus bilineatus, B. netuma, B. laevigatus enz. in natura te vergelijken, heb ik mij tot de vorming van twee nieuwe, geslachten vooralsnog piet geregtigd geacht. Met Arius zou hetzelfde kunnen ‘geschieden. Valenciennes duidde daarop reeds bij zijne verdeeling der soorten van dit geslacht in die à dents en - velours ou en cardes en in die à dents en pavé. Vier mijner soorten, Arius polystaphylodon, A. crossocheilos, A. Ha- miltonis en A. tonggol, vormen eene derde afdeeling in dit geslacht, welke vele zoölogen waarschijnlijk niet zouden aar- „zelen, onder een’ nieuwen geslachtsnaam te brengen. … Merkwaardig is het, dat verreweg de meeste Batavia- sche Siluroieden zaevisschen zijn. Alle onze soorten van “Arius en Osteogeneiosus, de Batrachocephalus ageneiosus Sen de soorten van Plotosus leven in de zee, ja zelfs “enkele soorten van Bagrus (I). (1) Ik meen op deze belangrijke daadzaak te meer.te mogen optel- Andere soorten van Bagrus leven zoowel in zee- rivierwater, zich voornamelijk ophoudende aan de uit wateringen der rivieren, terwijl de meeste soorten van dit geslacht niet dan in zoet water worden aangetroffen. De soorten van Silurus, Pangasius djambal, de soorten Clarias en Pimelodus zijn alle zoetwatervisschen, die van Clarias meer eigenlijk moerasvisschen, hoezeer zij ook i de rivieren worden gevangen. Zoetwater- en Moeras-Siluroteden. Silurus Mülleri, Blkr. Zhan Limpok Mal. » _micronemus, Blkr. » » _ bimaculatus, Bl. Valenc. » » _ hypophthalmus, Blkr. p » _ bieirrhis , Valenc. » Bagrus macronemus, Blkr. Zhan Singaring gan. » _ singaringan, Blkr. » » _ heterurus, Blkr. » » _micracanthus, Blkr. » Bagrus planiceps, Valenc. Zkan Bawon. » _Hoevenii, Blkr. » » _nemurus, Valenc. » _ Sieboldif, Blkr. » flavus Blkr. ‚_ Pangasius djambal, Blkr. Pimelodus variegatus, Blkr. Clarias punctatus, Valence. Zkan Zaldi » _ meladerma, Blkr. Zhan Wiroe. tend maken, omdat uitmuntende Ichthijologen , zoo als Rüppel, in zijne Neue Wirbelthiere (Fische aus dem Rothem Meere ) in de meening schijnen te verkeeren, dat slechts zeer enkele Siluroieden in de zee leven. De Bagrus thalassinus van Rüppel is overigens een Bag maar een Arius. 9 o __ _Clarias Nieuhofii, Valence. Zhan Zindie. __Siluroieden, zoowel in zout als in zoet water levende. 4 « «‚ … Bagrus gulioides , Blkr. „Jkan Loendoe. LI » melas , Blkr. » geest vs teton’ Schlegelit, Blkr.- … y its …®, ‚rhodopterygius, Blkr. » E „Zoutwater Siluroieden. | ‘Bagrus sondaicus, Valenc. Zhan Kedoekan. Bagrus rhodonotus, Blkr. Zhan Manjong. » carchariorbynchos, Blkr. » Arius nasutus, Valenc. » » … macronotacanthus, Blkr. » » _caelatoides, Blkr, y Arius micronotacanthus, Blkr. Zhan Manjong. » _micropterygius, Blkr. » » _clypeaster, Blkr. p » _clypeastroides, Blkr. » » __chondropterygius, Blkr. > » _manjong, Blkr.: _ » macruropterygius ‚ Blkr. » mieruropterygins, Blkr. > laeviceps , Blkr, » venosus , Valenc. p » _ macrocephalus, Blkr. » » acutus, Blkr. | p » utik, Blkr. » » …_ gagoroides, Blkr, » » Heckelii, Blkr. » » _pidada , Blkr. » » angulatus, Blkr. _» » _chondropterygioides, Blkr. » » viviparus, Blkr. | p Van de bij Valenciennes als Malaijo-Moluksche vermelde, doch niet door mij te Batavia waar genomen soorten, komen _ voor in : Zoetwater Zoutwater Bagrus cavasius, Valenc. Bagrus javensis, Valenc. » _ keletius, » Arius truncatus, » 5 Ì » nigriceps, » » _ caelatus, » » _stenomus, »? » _argyropleuron» » _ abbreviatus, » ? Plotosus albilabris, » » anisurus, > ___» macrocephalus, » — 4 » _ poecilopterus, Valenc. 5 , 1 dr ihd ' K & ta kj ij He } : 10. k Arius polystapbylodon ‚ Blkr. Zhan Moeng | » erossocheilos, Blkr. _ > » Hamiltonis ‚ Blkr. » k. » _tonggol, Blkr, » vk Á » leiotetocephalus ‚ Blkr. » Osteogeneiosus macrocephalus, Blkr. Zkan k: Manjong karbau. » longiceps , Blkr. » » ingluvies, Blkr. » - » gracilis, Blkr. » » Blochii, Blkr. » » __ Valenciennesii, Blkr. » Batrachocephalus ageneiosus, Blkr. Ikón! 4 Manjong kodokh. Plotosus eren en Blkr. Zhan Sambi- lang. » unicolor , K. v. H. » » lineatus, Valenc. » » _ viviparus, Blkr. » » «horridus, Blkr. » » multiradiatus, Blkr. » Nij 11 „Zoetwater Zoutwater. _Pimelodus platypogon, K. v. H. » _javus, K. v. H. | … Clarias fuscus, Valenc. Zoodat van den Indischen Archipel bekend zijn: bo: Zoetwater Siluroieden . . 29 Zoet-zontwater Siluroieden. 4 Zoutwater Siluroieden . . 49 82 Wat verder de tegenwoordige kennis van de geogra- _phische verbreiding der Siluroieden in den Malaijo-Moluk- schen Archipel betreft, — volgend overzigt toont de volstrekte onvolledigheid daarvan aan. ’ _ Java 80 Sumatra 3- n. l. Clarias fuscus, Bagrus sumatranus Rafil. ( Arius ma- eronotacanthus? ) Plotosus marginatus Rafíl. (1). Borneo 0 Celebes P- Plotos. lineat. (2) Banka de, _0 Billiton 0 Bali 0 Lombokh 0 Sumbawa 0 Floris 0 (1) Raffles, L. ce. p. 691. (2) Cfr. Land- en volkenkunde der Ned. Overz. Bezitt. p. 85, waar Ss Müller opgeeft, dat te Makassar verschillende soorten van Pimelo- dus, Macropterus en Plotosus voorkomen. 2 Timor 1 Plotosus macrocephalus Valenc. Amboina en overige Mo- | luksche eilanden ‚__1-Plotosus lineatus. — Men ontwaart, dat men, Java uitgezonderd, van de verbreiding der Siluroieden over dezen Archipel nog bij- kans niets weet. Ik zal mij zeer verpligt rekenen jegens mijne collega’s in deze gewesten , wanneer zij de goedheid — willen hebben, de op hunne verschillende standplaatsen 4 voorkomende visschen dezer belangrijke familie te beschrij- ven , optesoiumen of mij toetezenden. Het kan niet mis- sen, dat zulks zou leiden, eensdeels tot eenige meerdere kennis van derzelver geographische verbreiding over de zeeën en-eilanden dezes Archipels en ten andere, tot de ontdekkjng van nog een aantal ook eldans voorkomende _ of nieuwe vormen. #4 Batavia alleen heeft mij de hieronder beschrevene 55 nieuwe soorten doen kennen en daaruit is met eenige waarschijnlijk- heid op te maken, dat de ons in dit opzigt nog bijkans — volstrekt onbekende eilanden en zeeën dezes Archipels, ten minste een nog even groot aantalonbekende vormen voeden Tot opheldering van de lengte- en breedte-opgaven des | kops, welke in de diagnosen van de meeste soorten voorkomen, diene, dat delengteis genomen van het voorste É gedeelte der bovenkaak tot het meest naar achteren uitstekende 3 gedeelte van de kieuwdeksels. Slechts bij de soorten van Clarias is die lengte genomen van de bovenkaak tot het meest achteruitstekende gedeelte van het os interparietale. De breedte des kops is bij alle soorten genomen over de operkels. Waar gesproken wordt van de lengte des lig-_ chaams, is de geheele lengte des ligchaams met inbegrip _ van kop en staartvin bedoeld, tenzij het tegenovergestelde wordt gezegd. 13 CONSPECTUS SPECIERUM ANALYTICUS. SILURUS. / a. Cirri 4. — £_# Membrana branchiostegà radiis 20. 1. Silurus Mülleri, Blkr. “ Membrana branchiostega radiis 14. 2. Silurus micronemus , Blkr. 2 Membrana branchiostega radiis 12. 3. Silurus bimaculatus , Bl. Valenc. »*#* Membrana branchiostega radiis 11. 4. Silurus hypophthalmus , Blkr. 6. Cirri 2. * Membrana branchiostega radiis 8. 5. Siluru® bicirrhis, Valenc. Bacrus. IL Cirri 8. Vitta dentium voinero-palatinorum continua simplex. a. Pinna àädiposa pinnâ anali longior. * Membranà branchiostega radiis 9. 6. Bagrus macronemus , Blkr. 7. Bagrus singaringan , Blkr. 8. » heteruru8, Blkr. 9, y micracanthus , Blkr. “5. Pinna adiposa pinnâ analí brevior. * Membrana branchiostega radiis 10. Es 10. Bagrus gulioides, Blkr. Fabiniet u. » __melas, Blkr. ** Membrana branchiostega radiis 9. 12. Bagrus Schlegelii; Blkr. | 13. _» _rhodopterygius, Blkr. c. Pínna vadiposa longitudine pinnae anali aequalis vel subaequalis. 14 * Membrana branchiostega radiis 12. 14. Bagrus planiceps, Valenc. 15. hen Hoevenii , Blkr. 16.” ks nemurus , Valenc. 17. ts Sieboldië, Blkr. * Membrana branchiostega radis 11. 18. Bagrus flavus, Blkr. IL. Cirri 6. Vitta dentium vomero-palatinorum divisa, composita. a. Vitta dentium vomero-palatinorum in 4 partes divisa. * Membrana ‘branchiostega radiis 7. 19. Bagrus sondaicus , Valence. b. Vitta dentium vomero-palatinorum in partes 4 di- visa, laminis 2 accessoriis trigonis. * Membrana branchiostega radiis 5. aa. Maxilla superior non prominens. 20. Bagrus rhodonotus , Blkr. bb. Maxilla superior inferiore multo longior- 21. Bagrus carchariorhijnchos, Blkr. P àxcAsIus. * Membrana branchiostega radiis 9, | 22. Pangasius djambal, Blkr. Arrus. IL. Dentes palatini in thurmas 2 collocati. a. Antice ín palato positi, conici vel setacei. Mem- brana branchiostega radiis 6. fi * Spinae dorsalis et pectorales crassae; granula scuti capitis numerosa. aa. Maxilla superior inferiore multo longior. 23. Mrius nasutus , Valenc. bb. Maxilla superior inferiore paulo tantum lon- gior. Tax re 15 24. Arius macronatacanthus , Blkr. 25. » » caelatoides, Blkr. 26. » mecrogastropterygius, Blkr. 27. » eclypeaster, Blkr. 28. » ‚ clypeastroides, Blkr. 29. » chondropterygius, Blkr. ** Spinae dorsalis et pectorales graciles ; granula | scuti capitis parca vel fere nulla. aa. Spina dorsalis spinâ pectorali brevior. 30. Arius micronotacanthus, Blkr. bb. Spina dorsalis spinae pectorali aequalis. 31. Arius manjong, Blkr. cc, Spina dorsalis spinâ pectorali longior. 32. Arius macruropterygius, Blkr. 33. » mieruropterygius, Blkr. 34, » laeviceps, Blkr. 35. » venosus, Valenc.? 36. » utik, Blkr. b. Medio vel postice in palato positi, graniformes vel subeylindrici. * Membrana branchiostega radiis-6. Spina dorsa- lis non filigera, parum tantum producta. 37. Arius macrocephalus , Blkr. 38. » acutus. Blkr. _#& Membrana branchiostega radiis 5. Spina dorsa- lis in filum producta. 39. Arius gagoroides, Blkr. 40. » Meckelit, Blkr. Al. » pidada, Blkr. 42. » angulatus, Blkr. 43. » chondropterygioides, Blkr. 44,» viviparus, Blkr. AE eh PETE ESE TE MEAN bee PEN sen Ae his 4 ' VAA es 0 AEM ie 4 16 EEE | do IL. Dentes palatini íù thurmás 4 distantes collocati, an- — teriores posterioribùs minores. a. Graniformes vel eylindrici. * Membrana branchiostega radiis 5. 45. Arius polystaphylodon, Blkr. 46. » « erossochetlos, Blkr. ** Membrana brauchiostega radijs 6. aa. Crista ENNE ‘et “scutum capitis granosa. Á . Arius Hamtiltonis, Blkr. ri » tonggol, Blkr. b5. Crista interparietalis glabra; scutum fere totum glabrum. 49. Arius leiotetocephalue, Blkr. OstroOGExEIoSUS, Blkr. * Caput longum, plus quartâ parte totius Cornee ris longitudinis efficiens. 50. Osteogeneiosus macrocephalus, Blkr. 51. y . longiceps, Blkr. 52. > * _dnagluvies, Blkr. *# Caput mediocre, minus quartâ parte totius cor-_ poris longitudinis efficiens. 53. Osteogeneiosus gracilis, Blkr. 54. » Blochii , Blkr. 55. » Valenciennesii , Blkr. BargacnocePnarvs , Blkr. i 56. Batrachocephalus ageneiosus, Blkr- Prxeropus. a. Cirri 8. Membrana branchiostega radiis 8. 57. Pimelodus variegatus, Blkr. - CrLARIAS. a. Pinnae dorsalis, caudalis, analisque distinctae. 17 | 58. Clarias punctatus, Valenc. ae 59. » melâderma, Blkr. 8. Pinnae dorsalis, caudalis analisque unitae. 60. Clarias Nieuhofii, Valenc. Prorosvs. | a, Membrana branchiostega radiis 10. 61. Plotosus macrophthalmue, Blkr. 5. Membrana branchiostega radiis 11. 62. Plotosus lineatue, Valenc. 63. » „unicolor, K. v. H. c. Membrana branchiostega radiis 12. 64. Plotosus viviparus, Blkr. 65. » horridus , Blkr. 66. » multiradiatus, Blkr. 18 SILUROIDEORUM BATAVIENSIUM CONSPECTUS DIAGNOSTICUS. Sirunus , Valenc. TL OEEENEN d. Cirri 4. * _Membrana branchiostega radiis. 20. Silurus Müllert , Blkr. % S. capite 55 fere in longitudine totius corporis, latitudine capitis 1$ in ejus longitudine; oculis superis ; cirris supramaxillaribus me- dium corpus fere attingentibus; inframaxil-_ . laribus bis in longitudine maxillae inferioris ; pinnis anali caudalique non unitis, ultima profunde bipartita, lobo superiore | | Immaculatus. D. 5,P. 1/13 V. 1/9 A. 1/88 C. 8/9. _ Syn. Jkan limpok djambal , Mal. Hab. In fluviis. Species Siluro wallago Val. affinis sed sa- tis distincta. ** Membrana branchiostega radiis 14. Silurus micronemus, Blkr. S. capite sexies in corporis totius longitudine ; latitudine capitis 14 circiter in ejus longitu- dine; oculis posteris ; cirris gracillimis, su- pramaxillaribus oculi marginem posteriorem attingentibus, inframaxillaribus maxilla infe- riore brevioribus; pinnis anali caudalique non unitis, ultima profunde bipartita , lobo superiore. …... | Immaculatus. D. ? P. 1/12 V. 1/8 A. 3/90 C. 17, 3 AEN 19 K ì Syn. Zkan limpok , Mal. Hab. In fluviis. Species Siluro pabo, Val. affinis. ___### Membrana branchiostega radijs 12. kr __ Silurus bimaculatus, Bl. C. V. S. capite sextam circiter partem corporis to- tius longitudinis efficiente , latitudine ca- KE …___pitis 14 in ejus longitudine ; oculis poste- ee ee oris; Cirris supramaxillaribus pinnam ana- lem attingentibus, inframaxillaribus maxillâá inferiore. brevioribus; pinnis anali cauda- lique non unitis, ultima profunde bipar- tita , lobo superiore septies in corporis to- tius longitudine. Macula rotunda nigra supra pinnam pectoralem. D. 4 P. 1/14 V. 1/7 A. 57 ad 66 C. 17. Syn. Week vis. Nieuhof. Gedenkw. zee- en landreize. Fig. “Witvisch. Nieuhof. ibid. p. 276. Ikan Marate Betina, Valentijn O. Ind. III. p. 507 fig. 513? Pabta ou Carbauw, Renard. Nat. Hist. d. Ind. Zeeën, p. 25 fig. OI? Silurus bimaculatus, Bloch, pl. 364. Ompock Siluroide, Lacep. V. p. 50 et VI pl. I fig. 2. ’ Silure à deur taches. Valenc. Hist. Nat. Poiss. XIV p. 267: Sewaleij , Tranquebar. Ikan Limpok , Malaic. Hab. — In Âq. dulc. praesertim fluviis. #4## Membrana branchiostega radiis II. 20 .Silurus hypophthalmus, Blkr. S. capite septimam fere partem corporis to- | tius longitudinis efficiente , latitudine capi- | tis 12 in ejus longitudine ; oculis inferis; cirris supramaxillaribus pinnam analem _ attingentibus, submaxillaribus maxilla in- feriore brevioribus; pinnis anali caudali- que non unitis, ultima profunde bipartita, lobo superiore sexies fere in corporis totius longitudine. Immaculatus. D. 4 P. 1/13 V. 1/6 A. 77 C. 17. Syn. Jkan Limpok , Mal. Hab. — In Aq. dulc. praesertim fluviis. 5. Cirre 2. | * Membrana branchiostega radiis 8. Silurus bicirris, Valenc. | S. capite duas quintas decimas partes cor- poris totius longitudinis efficiente, latitu- dine ecapitis bis fere in ejus longitudine; oculis posteris; cirris supramaxillaribus pinnam analem attingentibus; pinnis anali_ caudalique distinctis sed contiguis, ultima profunde bipartita. | D. 1 (flum breve fere inconspicuum) P. BV. 5 A.-53 C. 15. Syn. Silure à deur fils, Valence. l. c. XIV | Pp. 272 tab. 411. Jkan Limpok , Mal. Hab. — In fluviis. PaAxGAsrus. Pinnae dorsales 2, anterior radiosa, posterior adi- posa. Dentes intermaxillares et inframaxillares 21 seriebus pluribus dispositi conferti conici. Vitta dentium vomero-palatinorum in 4 partes contiguas _divisa, quarum laterales 2 obliquae palatinae. Cirri carnosi 4. Caput scutatum. Membrana branchi- h E ostega radiis 9 vel 10. # Membrana branchiostega radiis 9. a. Scutum capitis rugosum. Pangasius djambal, Blkr. (vide Silur. Batav. spec. nuperr. detect. Nat. Gen. Arch. Ann. III. p. 290). | P. cirris supramaxillaribus opercula attingen- tibus, inframaxillaribus paulo iis breviori- bus ; capite 54 fere in totius corporis lon- gitudine, fere aeque lato ac longo; scuto capitis eristaque interparielali rugosis ; oculi diametro septies in longitudine capitis; maxil- la superiore inferiore longiore ; dentibus pa- latinis eonicis obtusis rectis ; spinis dorsali pectoralibusque crassis postice serratis, dor- sali pectoralibus longiore ; pinna adiposa pinnae analis parti posteriori opposita, oculi diametro longiore; pinna caudali profunde ‘biloba lobis acutis superiore inferiore paulo longiore. | D. 1/7P. 1/13 V. 1/5 A. 4/27 C. 8/9 cum later. Syn. Ikan djambal , Mal. _Hab. In fluviis. Bacrvs, Valenc. Ï. Cirri 8. Vitta dentium vomero-palatinorum continua, ei Ì Ee simplex. __a«. Pinna adiposa pinna anali longior. 22 * Membrana branchiostega radiis 9. Bagrus maecronemus, Blkr. B. cirris supramaxillaribus externís pinnae caudalis basin superantibus; capite sextam { fere partem totius corporis longitudinis efficiente, scuto capitis tota longitudine | fisso; spina dorsali spina pectorali lon- giore, postice subdentata; pinna adiposa_ longissima, pinna anali quintuplo longiore, 2 corporis longitudinis aequali; pinna d caudali lobo superiore longiore subfiligero. D. 1/7 P. 1/IO V. 1/5 A. 3/8 C. 17 cum lateralibus brevioribus. Species Bagro cavasio Val. XIV p. 303 affinis, sed numero radiorum membranae branchiostegae majore, capite breviore, spina dorsali postice dentata , pinna cau- dali breviore, cirris longioribus dis- tincta. | Syn. Zkan Singaringan. Mal. Hab. — In fluviis. Bagrus singaringan , Blkr. B. cirris supramaxillaribus externis pinnae caudalis basin attingentibus; capite sextam fere partem totius corporis longitudinis effi- ciente ; scuto capitis tota longitudine fisso ; spina dorsali spina pectorali longiore, pos- tice supra tantum subdentata; pinna adi- posa longissima, pinnáâ anali quintuplo longiore, tertiae parti corporis longitudinis aequali; pinnae caudalis lobo superiore longiore , acuto. Ô EA dl bed mr ' 28 D. 1/7 P.'1/9 V. 15 A. 3/8 C. 17 c. lat. brevior. — Species Bagro keletio Valenc. XIV p. 305 affinis, sed longitudine cirrorum supra- maxillarium - majore et numero radiorum pinnae analis minore distincta. Syn. Zkan Singaringan. Mal. Hab. In fluviis. Bagrus heterurus, Blkr. B. cirris supramaxillaribus externis pinnae caudalis basin attingentibus; capite quin- tam fere- partem totius corporis longitu- „dinis efficiente ; scuto capitis tota longi- tudine fisso; spina dorsali spina pectorali longiore , postice supra tantum denticulata ; pinna adiposa longissima, pinna anali qua- druplo ‘longiore , 6/16 circiter corporis lon- gitudinis aequali; pinnae caudalis lobo superiore multo breviore. Basi pinnae analis macula oblonga rubra. D. 1/7 P.W V. 1/5 A. 3/0 C. 7/10 ec. lat. brev. Syn. kan Singaringan , Mal. Hab. In fluviis. …__Bagrus micracanthus, Blkr. B. ‘cirris supramaxillaribus externis pinnae caudalis basin fere attingentibus; capite quintam fere partem totius corporis longi- ‚ tudinis efficiente ; scuto capitis antice tan- tum (dimidia longitudine) fisso; spina dor- sali spina pectorali breviore, postice acute dentata ; pinnâ adiíposa longa, pinna anali Î en TER Ö | Á _ { dimidia longitudine tantum majore, quin- tae parti corporis longitudinis fere aequali; — pinnae caudalis lobo superiorelongiore, acuto. } D. 1/7 P. 128 V. 1/5 A. 3/9 C. 18 c lat. brev. d Syn. Zkan Singaringan , Mal. Hab. In fluvüis. | b. Pinna adiposa pinna analë brevior. * Membrana branchiostega radiis X. Bagrus gulioides, Blkr. B, cirris supramaxillaribus externis pinnam analem attingentibus; capite quartam fere partem corporis totius longitudinis effi- _ciente, £ longiore quam lato ; crista inter- parietali spina dorsali duplo breviore antice granulosa postice glabra, laminam ossis in- terspinosi primi attingente ; pinna adiposa minima pinnae analis analis parti posteriori opposita, altiore quam lata. E D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A. 5/10 C. 17 c._ lat. brev. 4 Syn. kan Lundu, Mal. Hab. In Aq. fluvio-marinis. Bagrus melas , Blkr. B. cirris supramaxillaribus externis anum at- __tingentibus, capite duag nonas partes cor- poris totius longitudinis efficiente, 5 lon- giore quam lato, crista interparietali con-_ spicua brevissima, basi tantum granulosa, parte posteriore longiore sub cute occulta, 4 laminam ossis interspinosi primi non atfin- gente; pinna adiposa minima, pinnae analis 25 ‚parti posteriori opposita , aeque longa aclata. D. 1/7 P. 1/8 V. 1/5 A. 5/10 C. 17 c. lat. brev. & Syn. Zkan Lundu , Mal. Hab. In Aq. fluvio-marinis. ** Membrana branchiostega radiis IX. Bagrus Schlegelii , Blkr. B.cirris supramaxillaribus externis anum fere attingentibus; capite duas nonas partes- corporis …totius longitudinis efficiente, 5 longiore ‚quam lato; crista interparietali tota granulosa, laminam ossis interspinosi primi attingente; pinna adiposa parva, pinnae analis parti, posteriori opposita , altiore quam lata. _D. 1/7 P. 1/8 V. 1/5 A. 4/10 C. 17 €. lat. brev. Syn. Zhan Lundu, Mal. Hab. In Aq. fluvio-marinis.… Bagrus rhodopterygius , Blkr. B. cirris supramaxillaribus externis anum attin- gentibus, capite duas nonas partes corporis totius longitudinis efficiente, } longiore quam lato; crista interparietali parte an- teriore majore granulosa, parte posteriore breviore. glabra „ laminam ossis interspinosi primi ‘attingente;. pinna adiposa parva, ‚_pinnae. analis parti posteriori opposita, aeque longa ac lata, Pinnae pectorales, „ventrales et analis basi rubrae. D. 1/7. P. Miri 1/5 A. 5/11 C. 17 c. lat. brev… 26 Syn. Pennevisch. Nieuhof Gedenkw. en Zeereize fig. — p. 272. Ikan Manjong Lundu, Mal. Hab. In Aq. fluvio-marinis.- „€. Pinna adiposa longitudine pinnae anali aequa- lis vel subaequalis. * Membrana branchiostega radiis XII. Bagrus planiceps Valenc. XIV, p. 312, B. cirris supramaxillaribus externis pinnam ) pe pl Ee a 3 mt | analem ferê attingentibus ; capite duas no- nas partes corporis longitudinis efficiente, 4 longiore quam lato; seuto rugoso (nec - granuloso); cristae interparietalis parte _ externe visibili brevissima, parte poste- _ riore multo longiore sub cute occulta; os- sibus interspinosis totis subcutaneis ; oper- _ culis subglabris leviter rugosis; ossibus hu- meralibus rugosis; pinnae caudali lobis subaequalibus acutis. D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A. 4/9 C. 17 c. _ lat. brev. Syn. Pimelodus planiceps K. v. H. Bagre à tête plate Valenc. Ikan Bawon Mal. À Hab. In fluviis. Bagrus Hoevenii Blkr. B. cirris supramaxillaribus externis aperturam genitalem fere attingentibus; capite quar- tam partem corporis totius longitudinis ef-_ ficiente , £ fere longiore quam lato ; scuto | granuloso-rugoso ; crista interparietali gra- cillima , longa (nec occulta) , medio basi et _ 27 — apice graciliore, basi tantum rugosa, ossi interspinoso contigua; operculis ossibusque humeralibus radiato-rugosis; pinnae cau- dalis lobo superiore longiore acuto vel filigero. D. 1/7 P. 1/8 V. 15 A. 3/8 vel 3/9 C. 8/9 c. lat. brev. Syn. Zkan Bawon Mal. Hab. In fluviis. Bagrus nemurus, Valence. XIV. p. 314. B. cirris supramaxillaribus externis anum fere attingentibus ; capite quartam partem to- tius corporis longitudinis efficiente, 4 fere longiore quam lato ; seuto rugoso-granoso ; crista interparietali- gracillima , longa , basi granulosa , postice glabra partim sub cute occulta , os interspinosum fere attingente ; operculis granuloso-radiatis ; ossibus hume- ralibus radiato-granosis ; pinnae caudalis lobo superiore longiore acuto vel filigero. D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A. 4/10 C. 17 c. lat. brev. Syn. Pimelodus nemurus, K. v. H. Bagre à queue en fil, Valenc. Jkan Bawon , Mal. Hab. In fluviis. Bagrus Stieboldit, Blkr. B. cirris supramaxillaribus externis pinnam ventralem attingentibus; capite quartam partem totius corporis longitudinis effi- ciente ; 2 latiore quam lato; scuto radiato - granoso ; crista interparietali longa, gra- ‘ an SN BE PE ep AA bn of Miss k Ek à ek Br vald ba 0d bad” Kr Sn Ab EE on 4 : J ' EN he a EC, Nl \ " (Cal rt er MAA Af | ANG ROOIEN MEAN ot cili, maxima parte sub cute occulta, tertia _ parte tantum granulosa; osse interspinoso | subcutaneo; operculis et ossibus humerali- bus radiato-granosis; pinnae caudalis lobo superiore longiore acuto_ D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A. 4/10 C. 17 e. lat, brev. Syn. kan Bawon, Mal. Hab. In fluviis. Species Bagro nemuro maxime affinis. “# Membrana branchiostega radiis XI. Bagrus flavus, Blkr. B. eirris supramaxillaribus pinnae analis par- tem posteriorem attingentibus ; capite quin- tam fere partem corporis totius longitudi- nis efficiënte, 2 longiore quam lato; scuto venoso-rugoso ; crista interparietali gracil- lima maxima parte sub cute occulta; osse interspinoso subeutaneo; operculis et ossi- bus humeralibus rugoso-radiatis; pinnae caudalis lobo supèriore longiore filigero. D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A. 5/10 C. 17 ce; lat. brev. Syn. Zkan Bawon koening, Mal. Hab. In fluviis. II. Cirri 6. Vitta dentium vomero-palatinorum divisa, composita. Species hujus sectionis potius generi Amro adnumerandae , vél sub genere novo col- locandae. Species Valenciennesianae se- quentes huc pertinent; — Bagrus bili- neatus Val.; B. nefuma Val., B. laevi- 29 ‚‚gatus Val., B. arioides Val. ? B. son- daicus Val., B. javensis Val., A. sagor Val. , B. Commersonii Val., B. Herzbergii Val., B. proops Val., B. passany Val., B. cauma Val., B. albicans Val., forte et ali- quot Bagri species, quarum dispositio den- tium vomero-palatinorum non descripta. a, Vitta dentium vorero-palatinorum in A partes divisa. * Membrana branchiostega radiis VII. Bagrus sondaicus , Val. B. cirris supramaxillaribus spinam dorsalem fere attingentibus; capite 2/9 fere corporis _ totius longitudinis efficiente, 1 longiore quam lato; scuto, crista inter- parietali et osse interspinoso latissimis, totis granulatis ; operculis venoso-granulatis; ossibus humeralibus reticulatis ; spina dor- sali spina peetoralt breviore; linea late- rali antice granulata. D. 1/7 P. I/II V. 15 A. 72 C. 17 c. lat. brev. | Syn. Bagre de la Sonde , Valenc. 14. p. 329. Than Hedoekan. Mal. Hab. Mare. 6. Vitta dentium vomero-palatinorum in partes 4 di- visa, laminis 2 accessoris trigonis basi ei contiguis. * Membrana branchiostega radiis V. aa. Maxilla superior non prominens. Bagrus rhodonotus , Blkr. B. cirris supramaxillaribus..os humerale attin- gentibus, ecapitis longitudine 45 ad 42 in totius corporis longitudine, & longiore quam | | lato ; rictu oris dimidiam fere partem lon- | gitudinis capitis efficiente; scuto capitis k lateribus et angulis granulato, medio gla- bro; crista interparietali duplo longiore quam basi lata, granulata, osse interspinoso secundo granuloso unita; operculis et ossi- bus humeralibus venosis, pinnae caudalis lobo superiore longiore. / D. 1/7 P. I/II V. 1/5 A. 4/15 CG. 16. Syn. Jkan Manjong , Mal. Hab. Mare. 55. Maxilla superior inferiore multo longior. Bagrus carchartorhijnchos , Blkr. B. cirris supramaxillaribus os humerale attin- gentibus capitis longitudine 4& fere in to- tius corporis longitudine; latitudine capitis 1E in ejus longitudine; rostro subsqualoi- deo, rictu oris dimidiam fere partem lon- gitudinis capitis efficiente ; scuto capitis an- tice granulato, medio et postice glabro; crista interparietali # fere longiore quam basi lata, granulata, osse interspinoso se- cundo rugoso unita; operculis venosis ; os- sibus bumeralibus glabris ; pinnae caudalis lobis acutis superiore wmulto longiore, 4E in longitudine corporis. «Rufus. | D. 1/7 P. 1/12 V. 15 A. 6711. C. .. Syn. Zkan manjong tonggol, Mal. Hab. Mare. Species. Bagro rhodonoto et Ario nasuto affinis, sed distincta. | Dj Arius. Pinnae dorsales duae , anterior radiosa posterior adi- posa. Dentes intermaxillares et inframaxillares serie- bus pluribus'dispositi , conferti, eonici. Dentes pala- tini in thurmas 2 vel 4 distantes dispositi, linea palati media glabra. Cirri carnosi. Caput scutatum. Genus hoc modo definitum species complectitur Valenciennesianas, excepto Ario militari, Val. I. Dentes palatini in thurmas 2 collocati. Cirri 6. a. Antice in palato positi, conici vel setacei. Mem- brana branchiostega radiis VI. *_Spinae dorsalis et pectorales crassae; granula scuti capitis numerosa, crista interparie- talis tota granulosa, os interparietale apice truncato vel inciso attingens. 1. Maxilla superior inferiore multo longior. Arius nasutus, Val. A. cirris supramaxillaribus basin pinnae pec- toralis fere attingentibus; capite quartam partem totius corporis longitudinis efficien- te; rostro squaloideo; scuto capitis irregu- lariter granuloso, crista interparietali basi fere aeque lata ac longa, granulosa ; den- tibus palatinis setaceo-conicis, in thurmas triquetro-ovales collocatis; ossibus hume- ralibus rugosis; spina dorsali spina pecto- _ rali longiore, antice granulosa postice sub- dentata; pinnae caudalis lobis acutis, su- periore longiore. 7 D. 1/7 P. 1/12 V. 1/5 A. 15 C. 15 c. lat. brev. Syn. Arius à nez, Valenc. XV p. 45. Catostoma nasutum, K. v. H. Zkan Manjong tonggol, Mal. Hab. Mare. 2. Maxilla superior inferiore paulo tantum lon- gior. Spina dorsalis antice basi granulata, apice dentata, lateribus reticulata, postice leviter dentata, spina pectorali longior. Arius macronotacanthus , Blkr. A. cirris supramaxillaribus apicem ossis hu- meralis attingentibus; capite quartam fere partem corporis totius longitudinis efficien- te, 3 longiore quam lato; scuto capitis radiato-granoso; dentibus palatinis conicis brevibus in thurmas oblongas obliquas subtrigonas collocatis; spina dorsali quater et 3 tantum in longitudine totius corporis filo brevissimo; pinna ventrali septies et 4 fere in longitudine corporis, oblique qua- drata, radio postico radijs mediis simili> pinna caudali lobis obtusiusculis, inferiore longiore, septimam partem corporis longi- tudinis efficiente. D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A.8/11 C. 748 c. lat. brev. Syn. Bagrus Sumatranug Rafil.P Catal. of _ Zoölog. Spec. in_ Memoir of the live and serv. of Th. Stamf. Raffles p. 691. Tkan Manjong pidadah , Mal. Hab. Mare. Arius caelatoides, Blkr. A. cirris supramaxillaribus apicem ossis hu-_ A, A Ki EE 58 meralis attingentibus ; capite quater et 4 in totius corporis longitudine; + ad 4 lon- giore quam lato, scuto capitis radiato- granuloso; dentibus palatinis conicis bre- vibus numerosis, in thurmas cordiformes oblique positas collocatis; spina dorsali quinquies et £ in longitudine totius cor- poris, non filiforme producta; pinna ven- trali septies in longitudine corporis, obli- que subquadrata apice obtuse rotundata , radio postico radiis mediis simili; pinna caudali lobis acute rotundatis, superiore longiore, plus sexta parte corporis longi- tudinis efficiente. | D. 1/7 P. 1/9 V. 15 A. 3/13 C. 7 +8 c. lat. brev. Syn. Zkan Manjong pidadah , Mal. Hab. Mare. | Species Ario caelato maxime affinis, sed rostro acutiore, granulis capitis parciori- bus , pinna caudali longiore, numero ra- diorum pinnae analis majore distincta. Artus microgastropterygius , Blkr. A. cirris supramaxillaribus apicem ossis hu- meralis fere attingentibus; capite quater et { in totius corporis longitudine, 4 lon- giore quam-lato; scuto capitis sparse vel subr adiato-granuloso ; dentibus palatinis mi- nimis, pluribus ineonspicuis , in thurmas subéordiformes obliquas eollocatis ; spina dorsali 55 in longitudine totius corporis, filo dimidío spinae longiore; pinna ventrali 9. 84 acties et £ in longitudine corporis, obli- que subquadrata apice rotundata, radio postico radijs mediis simili; pinna caudali_ lobis acutis , superiore longiore , sextam cir- citer partem corporis longitudinis efficiente. D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A. 7/16 C. 7 T 8 c. lat. brev. r Syn. kan Manjong pidadah, Mal. Hab. Mare. Arius clipeaster, Blkr. A. cirris supramaxillaribus apicem ossis humera- lis attingentibus ; capite quater et jin totius corporis longitudine ; + longiore quam lato ; Á scuto capitis radiato-granuloso; dentibus pa- | latinis conicis numerosissimis, in thurmas_ latas triquetras , angulis rotundatis , collo-_ catis ; spina dorsali quinquies in longitu | dine corporis, filo spina quadruplo circiter breviore; pinna ventrali septimam partem corporis longitudinis efficiente, oblique qua drata, angulis leviter rotundatis, radi postico adiposo-cartilagineo ; pinna caudali lobis subrotundatis, superiore paulo lon giore , sextam circiter partem corporis lon gitudinis efficiente. DLP. 1/9-:Ns MDA TABG. At c. lat. brev. Syn. Zkan Manjong pidadah. Mal. Hab. Mare. Arius clypeastroides , Blkr. A. cirris supramaxillaribus apicem ossis hum ralis superantibus; capite 44 in longitudi 85 totius corporis, d longiore quam lato ; scu- to capitis subradiato-granuloso; dentibus palatinis conicis brevibus numerosissimis in thurmas latas triquetras angulis rotun- datis collocatis; spina dorsali quintam fere partem corporis longitudinis efficiente, filo spina duplo breviore; piuna ventrali 55 in longitudine corporis, oblique quadrata. apice acuta, radio postico semi-adiposo- cartilagineo ; pinna caudali lobis subacutis inferiore longiore , sextam partem corporis longitudinis efficiente. D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A. 7/15 vel 3/14 C. 718 c. later. brev. Syn. Zkan Manjong pidadah Mal. Hab. Mare. Arius chondropterygius , Blkr. A. eirris supramaxillaribus apicem ossig hume- ralis superantibus ; capite 4{ in totius cor- poris longitudine, & longiore quam lato; scuto capitis radiato-granuloso; dentibus palatinis conicis numerosissimis, in thur- mas latas cordiformes collocatis ; spina dor- sali 45 in totius corporis longitudine , filo spina quadruplo breviore; pinna ventralí 53 in longitudine corporis, rotundo-oblon- ga, radio postico latissimo reflexo, adiposo- cartilagineo ; pinna caudali lobis obtuse ro- tundatis , aequalibus „ sextam partem cor- poris totius longitudinis efficientibus. D. 1/7 P. 1/9 V. 15 A. 7/4 C. 7 +8 ce. later, brev. 36 Syn. Zkan Manjong pidadah. Hab. Mare. ** Spinae dorsalis et pectorales graciles; granula capitis parca vel fere nulla. 1. Spina dorsalis spina pectorali brevior. Artus micronotacanthus ; Blkr. A. cirris supramaxillaribus apicem ossis hu- meralis attingentibus; capite quintam par- tem corporis totius longitudinis efficiente , 4 longiore quam lato, fronte et dorso ele- vatis; seuto capitis marginibus et angulis tantum granulis parcis munito; crista in- terparietali parce granulata; dentibus pa- latinis conicis brevibus numerosis in thurmas ovales rectas collocatis; spina dorsali septimam fere partem corporis lon- gitudinis efficiente, filo spina breviore; pinna ventrali sexies in longitudine corpo- ris; pinna caudali lobis acutis superiore longiore, 4A£ in corporis totius longitudine. D. 1/7 P. 1/0 V. 15 A.7/12 C. 7 +8 c. lat. brev. Syn. kan Manjong , Mal. Hab. Mare. | 2. Spina dorsalis spinae pectorali aequalis. Arius manjong , Blkr. A. cirris supramaxillaribus apicem ossis hu- meralis attingentibus; capite quater et 3 in totius corporis longitudine, 3 longiore quam lato; fronte et dorso subelevatis ; scuto capitis marginibus et angulis tantum granulis parcis munito; crista interparietalí À j 97 tota granulata; dentibus palatinis conicis , brevissimis ‚ numerosis in thurmas trique- tras rectas angulis rotundatis collocatis; spina dorsali sexies et 3 in longitudine to- tius corporis, filo spina paulo breviore; pinna ventrali sextam partem corporis lon- gitudinis efficiente; pinna caudali lobis acutis ,_ superiore longiore, 44 in corporis totius longitudine. D. 1/7 P. 1/10 V. 15 A. 7/11 C.7 T 8 c. lat. brev. Syn. Zkan Manjong , Mal. Hab. Mare. 3. Spina dorsalis spina pectorali longior. Arius macruropterygius , Blkr. Á. eirris supramaxillaribus apicem ossis hu- _ meralis fere attingentibus, capite quin- quies fere in totius corporis longitudine, 2 longiore quam lato; fronte et dorso subelevatis ; scuto capitis angulis margini- busque tantum granulis aliquot munito, crista interparietali glabra; dentibus pala- tinis conicis brevissimis numerosis, in thurmas subtriquetras rectas angulis ro- tundatis collocatis; spina dorsali sexies in totius corporis longitudine , filo spina paulo breviore ; pinna ventrali sextam fere par- tem corporis longitudinis efficiente; pinna caudali lobis acutis, superiore multo lon- giore, A5 in totius corporis longitudine. D. 1/7 P. 110 V. 1/5 A. 7/13 C. 748 c. lat. brev. 8ö Syn. Jkan Manjong utik , Mal. | Hab. Mare. | Arius micruropterygius , Blkr. | A, cirris supramaxillaribus apicem ossis hu- meralis superantibus; capite 42 in longi- il tudine totius corporis, £ longiore quam 4 lato, fronte et dorso humilibus; scuto capitis fere toto glabro, marginibus gra- | nula aliquot minima tantum gerente; crista _ interparietali glabra carina tantum granu- lata ; dentibus palatinis conicis brevibus dl numerosissimis , in thurmas triquetro-cor- diformes rectas collocatis; spina dorsali 65 _ in corporis totius longitudine, filo spina duplo breviore; pinna ventrali 53 in cor-_ poris longitudine ; pinna caudali lobis acu- tiusculis , subaequalibus , superiore paulo longiore sextam eirciter partem corporis _ totius longitudinis efficiente. { D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A.7/12 C. 748 e. lat. brev. ä Syn. Zkan Manjong utik , Mal. Hab. Mare. Arius laeviceps, Blkr. | Á. cirris supramaxillaribus apicem ossis hu- meralis attingentibus; capite 4} in totius corporis longitudine, 4 longiore quam lato, fronte et dorso humilibus; scuto capitis fere toto glabro, marginibus granula ali quot minima tantum gerente; crista inter- parietali glabra ; dentibus palatinis conicis brevibus numerosis, in thurmas subcordi 99 formes rectas collocatis; spina dorsali 52 in corporis longitudine, filo spinae longitudine aequalí ; pinna ventrali plus quam septies in longitudine corporis; pinna caudali lobis acutis, superiore inferiore paulo longiore, quintam partem corporis longitudinis effi- ciente. D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A. 7/11 C.7 18 c. lat. brev. Syn. Zkan Manjong utik, Mal. Hab. Mare. Arius venosus , Val. ? A. cirris supramaxillaribus apicem ossis hu- meralis attingentibus; capite 45 in longi- tudine totius ‘corporis, % longiore quam lato ; fronte et dorso humilibus; scuto ca- pitis fere toto glabro, marginibus granula aliquot minima tantum gerente , crista in- terparietali glabra, carinâ tantum granula- ta; dentibus palatinis conicis brevissimis in thurmas triquetras parvas collocatis; spina _ dorsali sextam partem totius corporis lon- gitudinis efficiente, filo spinâ longiore? (partim abrupto); pinna ventrali nonies in corporis longitudine ; pinna caudali lobis acutis, superiore longiore, quintam fere par- tem corporis totius longitudinis efficiente. D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A. 7/12 C.7T8 ce. lat. brev- Syn. Arius veiné, Valence. XV, p. 52? Tkan Manjong utik, Mal. Hab. Mare. 40 Arius utik, Blkr. A. cirris supramaxillaribus apicem ossis hume- ralis attingentibus ; capite elongato quar- tam partem totius corporis longitudinis ef- ficiente, 2 longiore quam lato; fronte et dorso humilibus; scuto capitis angulis marginibusque granula aliquot tantum parva gerente ; granulis parcis minimis in crista interparietali ; dentibus palatinis conicis bre- vibus, in thurmas cordiformes parvas obli- quas collocatis ; spina dorsali 63 in corpo- ris longitudine , filo spinâ paulo breviore; pinna ventrali octies in corporis longitudi- ne ; pinna caudali lobis acutis superiore longiore , 43 in totius corporis longitudine. D. 1/7 P. 1/10. V. 15. A. 7/13 C.7 +8 c. lat. brev. Syn. Zkan Manjong utik , Mal. Hab. Mare. | b. Medio vel postice in palato positi , graniformes vel _ subeylindriei obtusi. Caput granosum. Spina dorsalis spinâ pectorali longior, antice granulata postice plus minusve dentata. Crista interparie- talis granulosa apice incisa, os interspinosum granulosum recipiens. * Membrana branchiostega radiis 6. Spina dorsa- lis non filigera , parum tantum producta. Arius macrocephalus, Blkr. A. eirris supramaxillaribus operculum attin- gentibus , capite 3} ad 35 in totius corpo- ris longitudine , 2 longiore quam lato ; scuto rugoso-granulato, granulis angulis margi- an Gd ed ne 41 nibusque parcis , medio fere nullis , cristae interparietalis parcis; dentibus palatinis cy- lindroideo-graniformibus in thurmas parvas oblongo-ovales collocatis ; spina dorsali 5%, pinna ventrali 85 in corporis totius longi- tudine, oblique quadrata, apice subacuta radio postico mediis simili ; pinna caudali lobis obtusis subrotundatis, subaequalibus sextam fere partem corporis totius longitu- dinis efficiente. D. 1/7 P. MIL V. 1/5 A. 6/14 C. 74 8 c. lat. brev. Syn. Zkan Manjong utik , Mal. Hab. Mare. Arius acutus, Blkr. A. cirris supramaxillaribus operculum attin- gentibus, capite 34 ad 32 in totius corpo- ris longitudine, E longiore quam lato, scuto rugosulo-granulato , granulis parcis sparsis medio fere nullis, cristae interpa- rietalis parcissimis ; dentibus palatinis cy- lindroideo-graniformibus in thurmas parvas oblongo-ovales collocatis; spina dorsali 5% , pinna ventrali nonies in corporis totius lon- gitudine, oblique quadrata, apice subacuta radio postico mediis similis; pinna caudali lobis obtusiusculis subaequalibus 62 in totius corporis longitudine. D. 1/7 P. 1/11 V. 1/5 A. 6/13 C. 778 ce. lat. brev. Syn. Jkan Manjong utik , Mal. Hab. Mare. 42 ** Membrana branchiostega radiis 5. Spina dorsa- lis filiforme producta. Arius gagoroides , Blkr. A. cirris supramaxillaribus operculi limbum branchialem inferiorem attingentibus ; ca- pite plus quam 4 totius corporis longitudi- nis efficiente, 5 longiore quam lato; scuto granulis angulis marginibusque numerosis medio parcis, granulis cristae interparieta- lis aequalibus ; dentibus palatinis granifor- mibus in thurmas oblongo-ovales collocatis ; spina dorsali septies in corporis totius lon- gitudine, filo spinâ duplo breviore ; pinna ventrali 85 fere in corporis longitudine, obligue quadrata apice subacuta, radio pos- tico radiis mediis simili ; pinna caudali lo- bis subacutis , superiore longiore , quintam fere partem corporis totius longitudinis ef- ficiente. D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A. 7/15 C. 748 c. lat. brev. Syn. kan Manjong pidadah , Mal. Hab. Mare. Arius Heckelit, Blkr. A. cirris supramaxillaribus limbum operculi branchialem inferiorem attingentibus; ca- pite quartam fere partem totius corporis longitudinis efformante, £ longiore quam lato ; scuto granulis angulis marginibusque numerosis medio parcissimis, granulis cris- tae interparietalis aequalibus; dentibus pa- latinis graniformibus in thurmas oblongo- 48 ovales collocatis; spina dorsali sexies in totius corporis longitudine, filo spinae lon- gitudine fere aequali; pinna ventrali octieS in corporis longitudine, oblique quadrata apice acuta, radio posteriore radiis me- diis simili ; pinna caudali lobis acutis su- periore longiore quintam partem corporis totius longitudinis efficiente. D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A. 7/16 C. 7 8 c. lat. brev. Syn. Jkan Manjong pidadah , Mal. Hab. Mare. Arius pidada , Blkr. A. cirris supramaxillaribus spinae pectoralis basin attingentibus; capite 44 in totius corporis longitudine, £ longiore quam lato ; scuto subradiato-granuloso, granulis parvis numerosis, granulis cristae interparietalis aequalibus ; dentibus palatinis numerosis graniformi-eylindricis in thurmas ovali- trigonas collocalis; spina dorsali sezies in totius corporis longitudine , filo spina lon- giore ; pinna ventrali 7E in corporis longi- tudine, oblique quadrata, apice acuta, radioi postico basi tantum adiposo-cartilagineo , radiis mediis paulo crassiore; pinna caudal lobis acutis, superiore longiore, quintam partem totius corporis longitudinis efficiente. D. 1/7 P. LIO V. 1/5 A. 6/15 C.7T8 c. lat. brev. Syn. Zkan Manjong pidadah , Mal. Hab, Mare. hk Arius angulatus , Blkr. A. cirris supramaxillaribus pinnae pectoralis basin attingentibus; capite 45 in corporis totius longitudine, 5 longiore quam lato; scuto capitis irregulariter granuloso , granulis angulis wmarginibusque nume- rosis, medio parcissimis, granulis cris- tae interparietalis majoribus; dentibus palatinis numerosis graniformibus in thur- mas ovali-trigonas collocatis ; spina dorsali quintam fere partem ‚totius corporis lon- gitudinis efficiente, filo spina longiore; pinna ventrali zsepties fere in corporis longitudine , oblongo-rotundata, radio pos- tico basi tantum adiposo-cartilagineo, ra- diis mediis crassiore; pinna caudali lobis acutis superiore longiore plus quam £ cor- poris totius longitudinis efficiente. D. 1/7 P. 1/10 V.1/5 A. 6/17 C. 718 c. lat. brev. Syn. Zhan Manjong pidadah , Mal. Hab. Mare. Arius chondropterygioïides, Blkr. A. cirris supramaxillaribus mediam basin pin- nae pectoralis attingentibus ; capite 4} in totius corporis longitudine, } circiter lon- giore quam lato ; scuto capitis subradiato- granuloso, granulis parvis medio scuto pareis granulis eristae interparietalis ae- qualibus; dentibus palatinis numerosis gra- niformibus in thurmas trigonas obliquas collocatis; spina dorsali sextam fere par- ol ete mg ee _ arden a tin nn nnen. en ad ne 45 tem corporis longitudinis efficiente, filo spina £ breviore; pinna ventrali septies in corporis longitudine, latv - rotundata, radio postico latissimo adiposo-cartilagineo, an- gulato ; pinna ecaudali lobis acute rotunda- tis, superiore paulo longiore, quintam fere partem totius corporis longitudinis effi- ciente. D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A. 7/16 C.7 +8 e. lat. brev. Syn. Zkan Manjong ptdadah , Mal. Hab. Mare. Arius viviparus , Blkr. A. cirrissupramaxillaribus basin ossis hume- ralis attingentibus; capite 44 fere in to- tius corporis longitudine, 4 fere longiore quam lato; scuto ecapitis sparse granuloso , granis majoribus parcioribus , granulis cris- tae interparietalis majoribus ; dentibus pa- latinis eylindrico-graniformibus, in thur- mas - magnas oblongo-trigono-ovales collo- catis ; spina dorsali septies in corporis longitudine, filo ..... (abrupto); pinna ventrali oblongo-rotundata, septimam par- tem corporis longitudinis efficiente, radio postico late angulato adiposo-cartilagineo ; pinva caudali lobis acutis, superiore longiore, quinquies in corporis totius longitudine. D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A. 7/16 C. 778 ce. lat. brev. Syn. Zhan Manjong pidadah , Mal. Hab. Mare. 46 IL. Dentes palatini in thurmas 4 distantes collocati, an- teriores posterioribus minores. Cirri 6. a. Dentes graniformes vel cylindrici. Crista interpa- rietalis os interspinosum attingens. * Membrana branchiostega radiis V. Arius polystaphylodon, Blkr. A. cirris supramaxillaribus os humerale attin- gentibus; capite 45 circiter in totiug cor- poris longitudine, 4 longiore quam lato, fronte convexo; scuto capitis medio glabro, marginibus tantum granulato, crista inter- parietali medio basi et apice latiore, antice granulata, postice glabra; dentibus palati- nis cylindrieis anterioribus in thurmas oblique transversas parvas , posterioribus in thurmas oblongas rectas collocatis; spina dorsali sep= ties, pinna ventrali decies in longitudine corporis, pinna caudali lobis acutis, supe- riore longiore, 54 in longitudine corporis. D. 1/7 P. W/12 V. 1/5 A. 4/12P C. 778 ec. lat. brev. Syn. kan Manjong pidadah , Mal. Hab. Mare. | Arius crossocheilos , Blkr. Á. cirris supramaxillaribus os humerale at- tingentibus, capite quvartam partem totius corporis longitudinis efficiente, 5 longiore quam lato, fronte depresso; scuto capitis radiato-rugoso granis aliquot intermixtis: crista interparietali basi medio et apice latiore rugosa; dentibus palatinis grani- formi-cylindricis , anterioribus parcissimis 47 in thurmas minimas , posterioribus nume- rosis in thurmas trigonas collocatis ; spina dorsali sexies, pinna ventrali octies? in longitudine corporis; pinna caudali lobis subacutis , superiore paulo tantum longiore 54 in corporis longitudine. D. 1/7 P. 12 V. 1/5 A. he 7 +7 c. lat. brev. Syn Zkan Manjong utik , Mal. H.ab Mare. “* Membrana branchiostega radiis VL. aa. Crista interparietalis et scutum granosa. Arius Hamiltonis , Blkr. A. cirris supramaxillaribus operculi marginem posteriorem attingentibus, capite acuto, 4 in corporis totius longitudine, latitudine capitis 12 in ejus longitudine ; fronte recto; scuto capitis angulis marginibusque granu= lato granulis parcis, medio glabro; crista interparietali basi latiore quam longa, apice gracili rotundata, rugoso-granulata; denti- bus palatinig anterioribus 2 ad 6 in angulis palati anticis, posterioribus in thurmas me- diocres ovales rectas collocatis, spina dorsali 6, pinna ventrali 8 fere in longitudine cor= _poris; pinna caudali lobis latis rotundatis , superiore longiore 54 in longitudine cor- poris, D. 1/7 P. 1/11 V. 1/5 A. 5/14 C. 848 cum later. Syn. Zkan Manjong utik, Mal. „Hab. Mare, 18 Arius tonggol, Blkr. Á. eirris supramaxillaribus operculi marginem posteriorem attingentibus; capite acuto 4: in corporis totius longitudine; latitudine capitis 1% in ejus longitudine; fronte rec- to; scuto capitis rugoso-granulato, crista interparietalí basí aeque lata ac longa, apice late rotundata tota granulosa; dentibus pa- latinis graniformibus; anterioribus in thur- mas ovales rectas parvas, posterioribus in thurmas maximas oblongo-ovales rectas col- locatis ; spina dorsali 6), pinna ventrali 9 in longitudine corporis; pinna caudalí lobo superiore longiore acutiusculo 5} in longi- tudine corporis, inferiore obtuse rotundato. D. 1/7 P. VII V. 1/5 A. 4/15 C 748 cum lat. Syn. Zkan Manjong tonggol, Mal. Hab. Mare. bb. Crista interparietalis glabra ovalis, scutum totum fere glabrum. Arius leiotetocephalus , Blkr. A. cirris supramaxillaribus operculi marginem posteriorem attingentibus capite acuto, 4 in corporis totius longitudine; latitudine capitis 14 in ejus longitudine; fronte rec- tiusculo; scuto capitís glabro , granulis tan- tum parcissimis; crista interparietali ovali, medio basi et apice latiore, tota glabra; dentibus palatinis graniformibus anteriori- bus in thurmas parvas subrotundas, poste- rioribus in thurmas maximas oblongas rectas NE 49 carinatas collocatis; spina dorsali septtes fere, pinna ventrali nonies fere in longi- tudine corporis ; pinna caudali lobis acutis , superiore longiore quintam fere partem cor- porvis totius longitudinis efficiente. D. 1/7 P. 1/12 V. 1/5 A. 4/13 C. 9T8 cum later. Syn. Zhan Manjong tonggol, Mal. Hab. Mare. Osrgoceserosus, Blkr. Pinnae dorsales 2, anterior radiosa, pos- terior adiposa. Dentes intermaxillares et inframaxillares conici, acuti, curvati, con- ferti , pluribus seriebus dispositi. Dentes palatini in thurmas 2 oblongo-arcuatas in anteriore palati parte dispositi, linea pa- lati media glabra. Oeculi posteri. Cirri 2, supramaxillares, ossei, rigidi. Membrana branchiostega radiis 5. Caput scutatum. A- pertura pharyngea angustissima. Arius militaris Val. XV, p. 85 huc perti- net. Species sex sequentes nuper detectae. a. Caput longum, plus quarta párte totius corporis longitudinis efficiens. Osteogenetosus macrocephalus. Blkr. O. eirris apicem ossis humeralis fere attin- gentibus ; capite 3% in corporis totius lon- gitudine , 1} longiore quam lato ;“altitu- dine corporis sexies in ejus longitudine ; dentibus palatinis minimis, fere inconspicuis in laminas oblongo-arcuatas antice et pos- kh, 50 tice convergentes collocatis ; spina dorsali Gt fere in longitudine corporis ; cute menti angustá. D. 1/7 P. 1/10. V. 15 C. 7+8 c. lat. brev. Syn, Jkan Manjong karbau. Mal. Hab. Mare. Osteogeneiosus longiceps , Blkr. 0. cirris spinam pectoralem attingentibus, ca- pite 35 in totius corporis longitudine, du- plo fere longiore quam lato; altitudine corporis septies in ejus longitudine; denti- bus palatinis minimis, in laminas oblongo= arcuatas antice et postice convergentes col- locatis ; spina dorsali octies in longitudine corporis; cute menti angusta. D. 17 P. 0 V. 1/5 A. 5/17 C. 778, Syn. kan Manjong karbau, Mal. Hab. Mare. Osteogeneiosus ingluvies, Blkr. N 0. cirris spinam pectoralem attingentibus; ca- pite 33 in corporis totius longitudine, lati- tudine capitis 13 in ejus longitudine ; alti- tudine corporis septies in longitudine cor- poris; dentibus palatinis mediocribus, gra- niformibus, in laminas oblongo-arcuatas antice et postice convergentes collocatis ; spina dorsali 6£ in longitudine corporis ; eute menti latissimâ, ingluviem formante. D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A. 5/16 C. 748. Syn. Zkan Manjong karbau. Hab. Mare. 51 b. Caput medioere, minus quartâ parte totius cor- poris longitudinis efficiens. Ostegeneiosus gracilis, Blkr. 0. ecirris apicem ossis humeralis superanti- bus; capite quintam fere partem corporis totius longitudinis efficiente, tertia parte circiter longiore quam lato; altitudine cor- poris 6£ in ejus longitudine , dentibus pa- latinis numerosis parvis cylindrico-grani- formibus, in thurmas oblongo-arcuatas, an- tice convergentes , postice parallelas collo- catis ; spina dorsali sexies circiter in lon- gitudine corporis. ___D. 1/7 P. 1/10 V. 1/5 A. 4/16 C. 7+8 ce. lat. brev. Syn. kan Manjong karbau, Mal. Osteogeneiosus Blochiit, Blkr. O. cirris apicem ossis humeralis paulo supe- rantibus, capite 4! in longitudine corporis 2 longiore quam lato; altitudine corporis sexies in ejus longitudine ; dentibus palati- nis numerosis parvis cylindrico-graniformi- bus in thurmas oblongo-arcuatas, antice convergentes postice parallelas collocatis ; spina dorsali sexies circiter in longitudine corporis. D. 1/7 P. 1/10 A; 5/15 O. 778 c. lat. brev. Syn. Zkan Manjong karbau, Mal. Hab. Mare. Osteogeneiosus Valenciennes: , Blkr. 0. eirris os humerale attingentibus ; capite 45 52 in longitudine corporis, 3 longiore quam lato ; altitudine corporis septies in ejuslon- gitudine ; dentibus palatinis numerosis par- vis, eylindrieo-graniformibus in thurmas oblongo-arcuatas antice convergentes , pos- tice subparallelas collocatis ; spina dorsali GL in longitudine corporis. D. 1/7 P. 1/10 V. 15 A. 5/15 C. 7+8 e. lat. brev. Syn. Zkan Manjong karbau , Mal. Hab. Mare, BaArracnocePnALvs, Blkr. Pinnae dorsales 2, anterior radiosa, posterior adi- posa. Dentes intermaxillares et inframaxillares eylindrici, crassi, seriebus pluribus dispositi. Vomer et palatum medio glabra. In angulis pa- lati anticis tantum dentes aliquot cylindrici, con- ferti. Oculi superi. Caput scutatum. Cirrinul- li. Membrana branchiostega radijs 5. Maxilla inferior superiore paulo longior. Batrachocephalus ageneiosus, Blkr. B. capite 2 in corporis longitudine, 2 lon- giore quam lato; scuto eruciformi glabro ; En crista interparietali cum scuto angulum ob- tusum formante , tota granulosa, os inter- spinosum attingente; spina dorsali sexies | in corporis longitudine, pectorali aequali, antice granulata postice dentata; pinna cau- dali lobis acutis superiore longiore quin- quies circiter in corporis longitudine. 53 D. 1/7 P. 1/9 V. 1/5 A. 7/14 C. 748 ce. lat. brev. Syn. Zkan Manjong kodokh. Hab. Mare. Prxeropus , Valenc. Cirri. 8. Membrana branchiostega radiis 8. Pimelodus variegatus, Blkr. P. cirris variegatis, supramaxillaribus pinnam pectoralem attingentibus; capite quintam fere partem totius corporis longitudinis ef- ficiente , paulo latiore quam longo ; oculis minimis; spinis dorsali peetoralibusque cute carnosa tectis , glabris ensiformibus acu- tissimis ; spinis peetoralibus dorsali longiore; seuto capitis glabro usque ad cristae inter- parietalis basin late fisso, erista interparietali gracili medio seutum capitis inter et spinam dorsalem acute desinente; pinna caudali lo- bis aequalibus acutis, £ fere corporis lon- gitudinis efficientibus ; eolore corporis fusco_ et flavo variegato. D. 1/6 P. 1/5 V. 1/5 A. 2/6 C. 12 c. lat. brev. ' Hab. In fluviis. î Cranras , Valenc. a. Pinnae dorsalis, caudalis, analisque distinctae. Clarias punctatus , Valenc. C. capite quartam eireiter partem corporis totius longitudinis efficiente, f longiore quam la- to; altitudine capitis 25 fere in ejus lon- gitudine ; impressionibus frontali et occipi- tali 2 distantibus, anteriore oblonga ma- 54 | jore ‚ posteriore ovali multo minore; osse interparietali lato apice obtuso parum pro- ducto rotundato; cirris nasalibus pinnae pectoralis basin, supramaxillaribus radium primum pinnae dorsalis fere, inframaxillari- bus internis ultimis 4 fere brevioribus; spina pectorali „ cireiter corporis totius longitu- dinis efficiente antice et postice leviter den- tata. | B. 9 D. 62 ad 70 P. 1/9 V. 1/5 A. 52 ‘ ad 54 C. 15 cum lateral. brev. Synon. Marmouth ponctué, Valenc. XV, p. 285. Zkan Leléh. Mal. Hab. In fluyiis, praesertim autem paludibus. Clarias meladerma , Blkr. Cl. capite 43 ad 4} in totius corporis longitudine, % longiore quam lato; altitudine capitis bis in ejus longitudine ; impressionibus frontali et occipitali 2 distantibus , anteriore cor= diformi majore , posteriore rotunda minore; osse interparietali lato apice non producto gemicirculariter rotundato ; cirris nasalibus basin pinnae pectoralis superantibus, supra- maxillaribus pinnam dorsalem, inframaxil- laribus externis pinnae pectoralis flexae api- | cem ‚ inframaxillaribus internis basin ejus | attingentibus ; spina pectorali „/, ad „ cor- poris totius longitudinis efficiente, antice — acute dentata dentibus magnis, postice glabra. B. 9D. 68 ad 72 P. 1/9 V. 1/5 A. 57 ad 61 C. 15. 55 Synon. Zkan Wiru, Mal. Hab. In paludibus. Species Clario fusco Valenc. XV, p. 284, affinis. 8. Pinnae dorsalis, caudalis, analisque unitae. Clarias Nieuhofië , Valence. XV, p. 287. CL capite 63 in longitudine totius corporis, 3 fere longiore quam lato; altitudine capitis bis in ejus longitudine ; impressionibus frontali et occipitali distantibus subaequalibus; osse interparietali lato apice obtuso parum pro- ducto, rotundato ; cirris nasalibus et in- framaxillaribus internis capite brevioribus, inframaxillaribus externis capiti longitudine subaequalibus, supramaxillaribus capite lon- gioribus ; spina pectorali „5 totius corpo- ris longitudinis efficiente, leviter dentata. B. 9 D. 87adl04+C. Il ad 13 + A.69 ad 84. — P. 1/9 V. LA vel 1/5. Varietas a. Corpore pinnisque verticalibus viridibus , dorso lateribus seriebus macularum rotunda- rum aurantiaco-flavarum verticalibus no- tatis, secundum lineam lateralem maculis similibus sed majoribus sparsis. Varietas b. Corpore pinnisque ne minime quidem ma- culatis, colore uniformi profunde viridi , ventre flavo-aurantiaco, pinnis pectora- libus et ventralibus fusco-aurantiacis. D. 104. Longitudo 490°”, Syn. Harmouth de Nieuhof , Val. XV p. 287, Mustela , Bont. Hist. nat. et med. p. 81? figura pessima. 56 Bontael. Nienhof. Merkw. Lant en Zeerei- ze, p. 271, fig. melior. Negenoog. Nieuhof ibid. Jkan Lindie , Mal. Hab, In Paludibus et Fluviis. Pxorosvs Valenc. a. Membraua branchiostega radiis 10. Plotosus macrophthalmus, Blkr. Pl. capite 54 in totius corporis longitudine , } longiore quam lato, # longiore quam al- to; cirris nasalibus basi approximatis, oper- culi apicem fere attingentibus , supramaxil- , laribus pasalibus brevioribus ; submaxillari- bus externis basin spinae pectoralis, inter- nis limbum brauchialem tantum attingenti- bus ; rostro et fronte tonvexis; oculi dia- metro quinguies in longitudine totius capi- tis; dentibus maxillaribus conicis magnis , eylindricis pluribus intermixtis, vomero- — palatinis cylindroideo-graniformibus ; spina dorsali spinae pectorali aequali, singulis sub- serrato= dentatis ; labiis erassissimis , pa- pillosis, Color fusco-rubeseens. | D. 1/5--108 + C. 12 + A. 90 = 210 P. 1/13 V. 13, | Specimina alia. Capite latiore, spina dorsali breviore. D. 1/5 — 102 + 12 +93 = 207 P. 1/13 V. 13. Capite graciliore, spina dorsali longiore D: 1/5 — MO + 12 + 90 — 212 P. 1/13 V. 13. An varietates ? Species Plotoso albiladri Valenc. XV, p. 316 57 affinis, sed radiorum numero, cirris nasali- bus brevioribus caet. satis distincta. Celeb. Valenciennes oeulorum magnitudinem Plo- tosi albilabris non commemorat. Syn. kan sambilang, Mal. Hab. Mare. b. Membrana branchiostega radiis 11. Plotosus lineatus, Valence. XV. p. 306. PI. capite 43 in totius corporis longitudine, E longiore quam lato, duplo longiore quam alto; cirris brevibus, nasalibus medium oculum, supramaxillaribus opercula fere attingentibus , submaxillaribus externis su- pramaxillaribus subaequalibus, internis paulo brevioribus; rostro et fronte sub- convexis , oculi diametro sexies in longitu- dine capitis; dentibus maxillaribus conicis , maxillae inferioris iis maxillae superioris ma- joribus, dentibus vomero-pelatinis conicis 5 spina dorsali pectorali breviore, singulis serratis ; — Vittae 3 albae a capite et pinna ventrali usque ad pinnam caudalem sese extendentes. B. 11 (nee 12 ut apud Valence. XV p. 307) D. 14 — 93 ad 98, C. 13 A. 66 ad 71 P. Vil V. 13. | Syn. Petit Machoiran , Commers. Platystacus anguillarts, Bloch. pl. 373. Plotose anguillé, Lacepede. Poiss. V. pl. HI fig. 2. Plotose ikapou, Less. Dict. Class. 5ö d’hist. nat. XV 435, et Voyage Du- perrey , Poiss. XXXI fig. 3. Plotosus malignus, Ehrenb. Plotosus marginatus, Raffles? Catal. of Zoölog. specim. 1. c. Plotose rayé, Valence. XV. p. 306. Tkan binara, Mal. apud Valentijn, N. 496. Akegedou, Tamoul. Ingeelée , Russell II p. 51 pl. 166. Jkan Sambilang karang , Mal. Batav. Hab. Mare. Plotosus unicolor, K. v. H. Valenc. XV p. 316. Pl. capite 54 ad 55 in totius corporis longi- tudine, & longiore quam lato, duplo ad 24 longiore ‘quam alto; cirris nasalibus os hu- merale , supramaxillaribus apicem ossis hu- meralis, inframaxillaribus externis mediam basin pinnae pectoralis attingentibus, in- framaxillaribus internis caeteris breviori- bus ; rostro et fronte subconvexis; oculi diametro & ad +, capitis totius longitudi- nis efficiente; dentibus maxillae superioris _ conicis, maxillae inferioris anticis conicis - posticis graniformi-eylindricis, vomero-pala- tinis cylindroideo-graniformibus ; spina dor- sali pectorali longiore vel aequali. — Fuscus. D. WA + 133 ad 140 + C. 11 ad 13 + A. 110 ad115 P. 1/11 V,. 13. Syn. Plotose unicolore, Valenc. XV p. 316. Jkan sambilang betoel, Mal. Hab. Mare. 59 c‚ Membrana branchiostega radiis 12. Plotosus viviparus, Blkr. Pl. capite 55 in totius corporis longitudine , 2 longiore quam lato, # longiore quam alto; cirris nasalibus apicem ossis humera- lis attingentibus , supramaxillaribus apicem ossis humeralis superantibus, inframaxilla- ribus externis basin spinae pectoralis attin- gentibus, internis iis multo brevioribus; rostro et fronte subconvexis; oculi diame- tro octies in capitis longitudine; dentibus supramaxillaribus conicis, inframaxillaribus plurimis eylindricis, vomero-palatinis cylin- droideo-graniformibus; spina dorsali ter in longitudine capitis, (spinis pectoralibus abruptis). — Fuscus. D. VA — 129 f C. Il * A. 106 = 246 P. 1/12 V. 13. Syn. kan Sambilang, Mal. Species Plotoso canio Buchan. affinis sed satis distincta. Hab. Mare. Plotosus horridus, Blkr. Pl. capite quinquies in totius corporis lon- gitudine, 4 longiore quam lato, 2% lon- giore quam alto; cirris nasalibus et supra- maxillaribus operculum non attingentibus, internis iis brevioribus ; rostro et fronte subconvexis ; oculi diametro undecies in capitis longitudine, rictu oris amplissimo capite latiore ; dentibus supramaxillaribus conicis , inframaxillaribus anticis conicis, 60 postieis cylindrieis vel graniformibus, vo- mero-palatinis parcis conico-graniformibus eylindricis; spina dorsali 35 in capitis longitudine (spinis pectoralibus abruptis)— Fuscescente-niger. D. 1/A— 130 t C. II +A. 1Oz=251. P._ 12 V. 13. Syn. ‘Ikan Sambilang , Mal. Hab. Mare. Plotosus multiradiatus, Blkr. Pl. capite 53 in totius corporis longitudine ; 3 longiore quam lato, 24 longiore quam alto ; cirris nasalibus opereculi limbum pos- teriorem fere, supramaxillaribus os bume- rale, inframaxillaribus externis mediam ba-_ sin pinnae pectoralis attingentibus, internis iis brevioribus; rostro et fronte beon-_ vexis; oculi diametro octies in longitudine capitis; dentibus supramaxillaribus conicis ,_ inframaxillaribus antieis conicis, posticis cy- lindricis vel graniformibus, vomero-pala- tinis cylindrico-graniformibus; rictu oris amplissimo, capitis latitudini aequali ; spi- na dorsali 23 in capitis longitudine (spini pectoralibus abruptis). D. 1/A- 1424 C. 1244. 117271 P Ia V. 13. Syn. Jkan Sambilang , Mal. Hab. Mare. ee LABROIDEORUM CTENOIDEORUM BATAVIENSIUM DIAGNOSES ET ADUMBRATIONES; AUGT. DABBEREA. PIK ‘ OVERZIGT ‚DER TE BATAVIA VOORKOMENDE SOORTEN VAN $ } KANSCHUBBIGE LABROIEDEN, MET BESCHRIJVING VAN Ö NIEUWE SPECIES. & Ve Nog zeer onlangs zijn de in den Jndischen Archipel voorkomende soorten dezer familie het onderwerp geweest eener verhandeling van de heeren H. Schlegel en S. Muller (1). Met inbegrip van 4 nieuwe soorten’ (2) worden in. die Verhandeling 37 species als Ti -Moluk- sche opgesomd en wel, van Axrmerrox 9 nl. Amph. ephippium Schn. den EE bifasciatus Bl. Schn. laticlavius C. Val. intermedius M. Schl. trifasciatus C. Val. percula C. Val. ocellaris C. Val. - melanurus C. Val. EI A On ranthurus-C. Val. EN 8 (1) Overzigt der uit de Swunda- en Moluksche Zeeën bekende visschen van de geslachten Amphiprion, Premnas, Pomacentrus, Glyphisodon, rte. en Heliases. In Verh. over de Nat. Gesch. der Ned. Overz. Bezitt. (2) Amphiprion intermedius, Pomacentrus - ra Glyphisódon rorieeps en n Glyph. modestus. B 92 Pazuras 1. n. 1. Premnas trifasciatus C. Val. Poxacestaus 9. » Pomac. pavo Lac. C. Val. brachialis C. Val. » emarginatus.C. Val. » littoralis K. v. H. » nigricans C. Val. » » » id fasciatus K. v. H. “ trimaculatus C. Val. chrysopsecilus K. v. H. » albifasciatus M. Schl. Dascrrrus 2 » Lraed aruanus C. Val. p niger Blkr. Grxeursopox 12 » Glyph. Rahti C. Val. | » coelestinus Sol. C. Val. H. bengalensis C. Val. DS aureus K. v. H. » melas K. v. H. » breviceps M. Schl. y modestus M. Schl. » uniocellatus Q. G. » unimaculatus C. Val. > andjerinus K.v. H., C. Val. » biocellatus C. Val. » zonatus C; Val, Herrases A » Heliases cinerascens C. Val. » analis GC. Val. » coeruleus C. Val. Eke » lepisurus C. Val. 37 | | Bij deze soorten zijn nog te voegen, Amphiprion polym- nus Bl. Schn. - Pomacentrus bilineatus Ehr., Glyphisodon waigiensis C. Val. en Glyph. azureus V., welke door Cuv. Val, als in ‘den Zndischen Archipel voorkomende sn AC k : ve Ae Ie à - P Pe Phr ’ E ‚ . $ « 4 Ei ee . í + . _ " ” ' ’ k ‘ . Ed ef - RD id worden vermeld en waardoor het getal reeds bekende. soorten van Veérland’s Indië tot 41 zou zijn gebragt. - Te Batavia heb ik, behalve enkele der bovengenoemde species, verzameld 5,nog onbeschreven soorten van Gly- sphisodon en Premnas semicinctus C‚ V., terwijl ik Gly- phisodon sordidus, zeer onlangs van Solo, uit de rivier aldaar, ontvangen heb, zoodat het getal tot. heden toe bekende Malaijo-Moluksche soorten van Kamschubbige Lip-. visschen 48 bedraagt. Van alle die soorten bevat mijne verzameling slechts 14, alle, Glyphis. sordidus uitgenomen, — te Batavia voorkomende, doch met uitzondering van Glyphisodon bengalensis vrij zeldzaam. * | Premnas trifasciatus C. Val., Glyphisodon biocellatus C. Val. bepaaldelijk als Bataviasche soorten opgegeven, heb ik te Batavia tot heden toggnog niet gezien. _ De verbreiding dezer visschen in de zeeën van de ver-_ schillende eilanden des Malaijo-Molukschen Archipels is nog slechts onvoldoende bekend. Wat men daarvan tot heden weet, bepaalt zich tot het volgende. | Jar .. soorten 28 n.l. Amphiprion ephippium Rates: > percula „ hs nvo 22 „Premnas trifasciatus | DN semicinctus Pomacentrus brachialis » kttoralis » _ fasciatus » trimaculatus » chrysopoecilus Dascyllus niger Glijphisodon Rahti > bengalensis » waigiensis » coelestinus OR: „Jara ... soorten 28 n,l. Glijphisodon sordidus » aureus » … ___melas k modestus uniocellatus ij it: ib unimaculatus . KEE antjerius biocellatus U » guadrifascia- _ zl / tus n.sp. » trifascidtus » Behnië _n.sp. ' f » __anabatoides n. sp. » leucogaster n.sp._ Heliases cinerascens NUMATRA . soorten 9 n‚l. Amphiprion percula » | ocellaris se melanurus » ranthurus “ Premnas trifasciatus Glijphisodon unimaculatus » « _ breviceps » modestus » bengalensis _Rrouw ... soorten 0 | Barza... 3 0 Brzzizor > 0 d Boarzo ... >» _2n.l. Gliphisodon unimaculatus » ‘modestus Cazzzas. > 9 n.l. Amphiprion percula Pomacentrus trimaculatus » nigricans » « __albifasctatus Cezrzzs … soorten ij 6% Barr gn ‘ LomroxH > Sumzara > „Fzokis .. » Pamomi.. SS vs Aaxzoird en o-. | _Mo- luksche eil. » verige Nrzuw- Gurnzs » hd 3 9 n. 1: Dascijllus niger _ Gliphisodon Rahti- » bengalensis … » — __melas | Kh a coelestinus 0 de ai o MR 4 n.l. Dascillus aruanus Glijphisodon unimaculatus > azureus » _ untocellatus 13 n.l. Amphiprion bifasciatus ab „intermedius » trifasciatus >» polijmnus 2 Premnas trifasciatus ‘ Pomacentrus pavo » „ emarginatus » __ littoralis „ » trilineatus Dascillus aruanus „ __ Glijphisodon waigiensis » melas Heliases analis 7m. 1. Amphiprion laticlavius » percula Glijphisodon Rahti » biocellatus B 5 ‚ Nazum- BAREL | | Gvirzea soorten 7 n.l. Glijjphisodon zonatus ii | Heliases caeruleus rd "U » lepisurus N De kennis der geographische verbreiding van de goor; ten dezer familie in den Malaijo-Molukschen Archipel, dus nog zeer onvolledig. | IR Ik laat hier volgen, een overzigt van de door mij | Batavia waargenomene soorten , benevens eenige aantee- „keningen betrekkelijk dezelve, latende ik de als Batavi-_ asche bij de schrijvers vermelde, doch door mij niet Sen observeerde, buiten critiek. _LABROIDEORUN CTENOIDEORUN- Moshe BATAVIENSIUM DIAGNOSES rr ADUMBRATIONES. PREMNAS SEMICINCTUS C. Val. Hist. Nat. Poiss. V. 307. Er, corpore fuscescente-rubro, vittis tribus verticalibus coerulescentibus corpus semicingentibus; osse _sqbor- ef spinis.3, intermedia maxima. ‚VL. D. 10/19 P. 17 V. 1/5 A. 2/16 C 6. 4 ‘Premnade à demi-ceinture Cuv. Val. 1. c. __Hab. Batavia. Cuvier en Valenciennes bach in hunne beschrijving van Premnas semicinctús, deze soort niet bepaaldelijk als eene van Premnas trifasciatus verschillende op. Het blijkt echter uit hunne beschrijving niet, dat zij de getallen | der vinstralen hebben onderzocht, welke bij Premnas see mieinetus aanmerkelijk van die bij Pr. trifasciatus ver- schillen. Het exemplaar door mij te Batavia op de vischmarkt gekocht, het eenige, wat ik heb kunnen magtig worden en 131 millimeters lang, gelijkt in habitus volko-. men op de door Cuvier en Valenciennes gegevene af beel- ding van Premnas semicinctus (pl. 133 fig. 1) en verschilt slechts van deze soort door gemis van den blaanwen band over den borstvin. Ik beschouw Premnas semicinctus stellig als soortelijk van Pr. trifasciatus verschillende, ed! eensdeels, omdat &de ‘banden des ligchaams hetzelve -niet geheel omringen, ten andere, omdat boven den $groo ter doorn van het os suborbitale een derde kleine doorn be- ‚staat en ten derde en voornamelijk , omdat ‘het getal vin- stralen aanmerkelijk verschilt, zijnde hetzelve bij Premna: trifasciatus volgens Cuvier en Valenciennes = _D..1/16 P. 16 V. 1/5 A. 2/13 C. 17. | Bovendien wordt Premnas semieinetus aanmerkelijk groo ter“dan Pr. trifasciatus. id Enkele ‘aanteekeningen slechts voeg ik rog hierbij: Praeoperkel aan den benedenrand glad, {aan den af- _geronden hoek met 3 schuins. naar beneden gerigte tan den, waarvan de bovenste de grootste is; aan den ach- . terrand bovendien nog 3schuins naar boven gerigte tanden van gelijke grootte. i Operkel dichotomisch tiedaine: aan ad and glad , met uitzondering van een’ kleinen doorn aan Kiden bovenrand. Suboperkel met A tanden. © se e Interoperkel glad. | Os suborbitale zeer bewegelijk , zoodat Hokzelt doornen inderdaad als verdedigingswapen kunnen dienen. In rust liggen de suborbitaaldoornen in vrij diepe groeven van _ het praeoperkel. - bs , Et. Schubben aan den vrijen rand onder het microscoop eene menigte kleine. tandjes vertoonende, welke zich niet tot den’ schubrand bepalen, maar zich tot op een _klein gedeelte van het ligchaam der schub. uitstrekken. | Linsa lateralis, uit eenvoudige buisjes bestaande. _ In den tekst van Premnas semicinctus bij Cuv. Valenc, worden , wat boven. gezegd is, de getallen der vinstralen . niet opgegeven: In de aangehaalde plaat echter tel ik die getallen = D. 12/18 P. 17 V….1/5A 2/14 v. 2/150. 18, welker juistheid echter betwijfeld mag worden. 9 _… De blaauw-paarse banden langs den bovenrand van het weeke gedeelte des rugvins en die, welke nabij het einde des ‘borstvins (parallel met hetzelve loopende) op de plaat van Cuv. Val. zija afgebeeld , en waaromtrent in den tekst niets gezegd wordt, zijn op mijn exemplaar niet waar te nemen. De kleur van dit exemplaar is donker bruin. De iris donkerbruin met goudgeelen pupilrand. __ Meelgatsbeenderen. Onderste enkel, met kegelvormige tanden, de voorste stomp kegelvormig, de achterste veel ranker, langer eu spitser. Bovenste keelgatsbeenderen dubbel, halvemaanvormig, met kegelvormige tanden ge- wapend. Maag zakvormig, zeer dunvliezig. Cardia digt bij den pylorus, Maaginhoud onherkenbaar. Appendices py- loricae. slechts 2 herkenbaar ‚ elk ongeveer even lang als de maag. Peritoneum glinsterend wit, met zwarte spikkels be- zaaid. Zwemblaas groot, dunvliezig, glinsterend wit. _ Eijsrnesten peervormig, gevuld met zeer talrijke kleine , hoezeer met het bloote oog duidelijk zigtbare eitjes, wel- ke langs vliezen en plooijen binnen in het ovarium geplaatst zijn. Parxnas TRIFAsCIATUS Cuv. Val. Ì. c. Pr. corpore fuscescente rubro, vittis tribus verticalibus albescentibug totum corpus cingentibus; osse subor- bitali spinis 2, superiore maxima. B. VL. D. 11/16 P. 16 V. 1/5 A. 2/13 C. 17. Syn. Tontelton Renard Pl. 22 No. 122. EN | Chaetodon biaculeatus Bl. Pl. 219 fig. 2. | Holacanthe deur-piguans Lac. IV.p. 528 et 537. ha 10 AAN Holocentre Sonnerat Lacep. IV. p. 344 ct 391 _Lutjanus trifasciatus Schu. Premnas leucodermus K. v. H. veert Jl Hoezeer als te Batavia voorkomende gemeld, niet in mijne verzameling, RAC, 4 rj Dascrrrus sicenR Blkr. D. corpore suborbiculari altitudine 2 in ejus longitudine, toto nigrescente violaceo margine pinnarum nigro, macula laterali alba sub spinam dorsi 8m vel 9m; ca- pite multo altiore quam longo, 4? ad 4} in lon- gitudine corporis; dorso et ventre valde convexisg pinnis dorsali analique rotundatis, caudali postice le- viter concava angulis late rotundatis. sof B. VL. D. 12/16 P. 2/17 V. 1/5 A. 2/15 GC. 15 vel | 16 c. lat, ’ Variet. a. Bimaculata. ee Hab. Batavia. Variet. 6. Frimaculata. ed Syn. Pomacentrus trimaculatus Rüpp. Fisch. Roth. … Meer. p. 39. 4 A Dascyllus trimaculatus Cuv. Val. Leer Ves 330. ij Le Dascijlle à trois daöliok Cuv. Val. ib. De Dascyllus mijner verzameling, 132 millimelers lang den 2Isten Mei 1846 te Batavia op de vischmarkt gekocht beantwoordt ‘aan de beschrijving van Cuv. Val. en Rüppels doch de voorhoofdsvlek ontbreekt geheel. Z'rimaculatus is alzoo eene minder juiste benaming dezer species, waar om ik dien van D. ziger voorstel. | )À In de meergenoemde verhandeling van S. Müller « Schlegel, geven deze, zoölogen onder de geslachtskenmerken van Daseyllus op , 4 stralen in het kieuwvlies, Waarschijnlijk 11 is dit eene drukfout. “Bij Dasc. niger tel ik zeer daide- lijk 6 kieuwstralen en Cuvier Valenciennes spreken van 5 kieuwstr alen bij Dascyllus aruanus. Kleuren. Het geheele ligchaam violetkleurig zwart met | donkerder schubranden. __ Oog. Pupilrand der iris wit, orbitaalrand En: iris zwart ; iris tusschen deze twee randen grijsachtig blaauw. Lippen zwart. Vinnen. Alle violet, en,‚ de borstvin uitgezonderd, naar de einden toe zwart. Eene zwarte okselvlek. Kaaktanden kegelvormig, dik, op meerdere rijen ge- plaatst, zeer talrijk. Onderste keelgatsbeen betrekkelijk zeer klein, met op meerdere rijen geplaatste kleine ranke tandjes ge- wapend. ‚ Schubben s vrije rand met zeer talrijke tandjes hezet , welke tot op het ligchaam der schub gaan. | Ltnea lateralte ongetakt, midden onder het straalachtig gedeelte des rugvins afgebroken. ‚De tweede rugdoorn is de langste en niet zoo al bij Rüppel is hfgebdiid: Ook zijn bij mijn exemplaar de staartvin en borstvin meer afgerond. Peritoneum wit. Zwemblaas groot, doorschijnend. Milt «klein, zwart. Lever grijsbruin zeer broos. Galblaasje langwerpig. Ovaria zeer groot, dunvliezig, hoekig; vol eitjes welke zoo klein zijn, dat men ze. met het ongewapend oog naauwelijks kan herkennen. GLYPHISODON BENGALENSIS Cuv. Val. V. p. 342? Gl. corpore ovali, altitudine 2E ad 2% in totius corporis _… __ longitudine; viridi, fasciis 6 verticalibus nigrican- tibus notato, capito altiore quam longo, 44 in lon- 0 gitudine corporis ; praeoperculo semicirculariter. ro- Cuvier en Valenciennes geven het aantal aarsvinstralen NEN 12 ‚+ tundato, pinnis dorsali analique acutis, pinna cau- __dali bilobata, lobis obtusissime rotundatis. — ij | B. VI D. 13/15 vel13/14 P.I/18 V. 15 A. Her | C: 15 €: lat. …-R Syn. Chaetodon bengalensis Bl. pl. 213 is a. n Chaetodon saratilis Forsk? p. 62 N. ptn Labre mept en pred t. III. pl. fig. te nge du Bengale Cuv. Val. v- pal 342. Jkan betokh lawut Mal. » bonang bonang » Hab. Batavia. | Ik kan niet zeker bepalen, of de exemplaren mijner ver- zameling tot Glyphisodon bengalensis Cuv. Val. behooren. — op; te zijn 2/11 of 2/12, terwijl ik bij alle mijne exempla- _ ren tel 2/14. De getallen van den borstvin zijn bij Cuv. Valenciennes niet opgeteekend. De eenige afbeelding van Glyphisodon bengalensis welke ik voor oogen heb, is die van Lacepède, doch in dezelve is de staartvin geheel an- ders dan die mijner individu’s, zijnde dezelve halve- maansgewijze uitgesneden en niet afgerond. Lacepède geeft overigens de getallen des rugvins op als 13/15 (Tom. 3 p- 430). De nekband is slechts bij 3 mijner 6 exemplaren zigt- baar, hoezeer deze exemplaren overigens volkomen met elkander overeenkomen. De kleur van het ligchaam zoowel | van de levende als van de in wijngeest bewaarde indivi-- du’s groen en niet, zooals Ehrenberg van zijn exem- plaar uit de Roode zee opgeeft, zilverkleurig, blaauw- achtig op de zijden en groenachtig op den rug. Aris geel of bruin met geelen pupilrand. iid Te ee ne PN ” it e gehen aan: de vrije helft van eene ak _tan- djes voorzien. > Bovenste keelgatsbeenderen aan beide wides dubbel, _ bestaande uit eene kleinere en eene grootere, bijeenliggende doch. afzonderlijk beweegbare platen, met kegelvormige puntige tanden. “Onderste keelgatsbeen , van voren met stompere kegel- vormige, van achteren met langere, neee kegelvor- mige tanden gewapend. Peritoneum zilverkleurig wit, zwart gespikkeld: Zwemblaas, glinsterend wit, zeer groot. Grrxrnisopon walciessis Cuv. Val. Gl. eorpore ovali, altitudine 2% in ejus longitudine; ____Jateribus margaritaceo, dorso pulchre flavo , ‘fasciis 5 verticalibus nigro-violaceis; capite paulo altiore bi Ok quam longo, 44 ad 45 in corporis totius longitudi- 4 ne; praeoperculo angulo rotundato; dorso et ventre ‚> valde convexis; pinnis dorsali acuta, anali acutius- v_… « eula, caudali profunde incisa lobig acutiusculis su- ______periore paulo longiore.-Macula axillaris nigra. “B. VID: 13/14 P. 2/18 V. 1/5 A. 2/13 C. 15 c. 1. kds Syn. Le Glijphisodon de Waigiou Cuv. Val. 1. c. | _V. p. 341. Jkan bonang bonang Mal. ____ Hab. Batavia. _Den 8sten Mei 1846 heb ik dezesoort voor de eerste maal te Batavia gezien. Zij is zeer duidelijk van de vorige onderscheiden door hare spitse staartvinkwabben , meer- ‚dere slankheid, geelen rug en gh plaatsing der verticale _ banden. __ De eerste band komt van den eersten rugdoorn en ein- _digt op de basis van den borstvin ; — de tweede ontspringt 1 van de 5de en 6de rugdoornen en daalt tot midden tus- schen borstvin en anus; de derde ontspringt van de 10de, 11 le en 12de rugdoornen en eindigt boven de aarsvindoornen; de vierde komt van de middelste rugvinstralen en eindigt boven het achterste gedeelte van den staartvin; en. de vijfde loopt verticaal midden over den staart. De staart- vin is donker zonder banden of zoomen. De dikte des ligchaams gaat 22% maal in deszelfs hoogte Convexiteit van den rug grooter dan die van den buik. Oog een weinig meer in de voorste dan in de ach- terste helft des kops geplaatst, en ongeveer midden in de hoogte des kops. De diameter des oogs driemaal in de lengte van den kop. | „Tanden der kaken plat, ligt gekorven, in de boven-_ kaak zoowel als onderkaak 50—52 of 54, in den bek- hoek veel korter dan in het midden der kaken. Onderste keelgatsbeen van voren met stompe kegelvormi- ge, van achteren met langere en spitsere tanden gewapend. Bovenste keelgatsbeenderen aan beide zijden dubbel, bestaande uit eene kleinere en eene grootere MRE doch afzonderlijk beweegbare platen. Neusgaten aan beide zijden enkel, ovaal, met openstaan- de randen. Praeoperkel stomphoekig, de hoek zeer afgerond. Borstvin breed, 4 maal in de lengte des gel een ief 3de en Ade stralen de langste. Rugvin; begint boven de basis van den borstvin; de langste doorn gaat 4 maal in de hoogte des ligchaams. Buikvin ; de eerste straal dubbel zoo lang als de doorn. Aarsvin; afgerond, de tweede doorn meer dan dubbel zoolang als de eerste. Staartvin; diep ingesneden, de Eeab bi naties de 15 bovenste iets langer dan de onderste; iets minder dan 4 maal in de lengte des ligchaams. / Linea lateralis ligt getakt, nog voor het einde van het weeke gedeelte des rugvins eindigende. Schubben ; de vrije helft van den rand met eene menig- te tandjes bezet. _ Kleuren. Kop. Voorhoofd en snuit blaauwachtig. Oper- kels en wangen parelkleurig. Iris wit met eenig zwart doormengd. Ligchaam. Grondkleur aan den buik geelachtig wit, aan de zijden parelkleurig wit, op den rug fraai geel. Dwars- banden violet; zij vertoonen. zich op den. rand van elke schub nog donkerder dan in derzelver midden. Rugvin; aan de basis geel, aan de bovenhelft violet met weinig duidelijken zwartachtigen bovenrand; straal- achtig gedeelte blaauwachtig. _ Borstvin; boven aan de basis in den owe eene drie- hoekige zwarte vlek. Buikvin ; wit. Aarsvin ; een weinig geel aan de basis, overigens Hek blaauwachtig. „Staartvin ; violet. Peritoneum zilverwit, zwart gespikkeld. Zwemblaas groot , zilverglanzig… … Ovaria dubbel, langwerpig, groot, vol met eitjes. Grxrursonox cazresrIsUS Solander. | Gl. corpore ovali, altitudine 23 ad 2? in ejus longitudine; hb _… flavescente fasciis 5 verticalibus caeruleo-violaceis;pin- na caudali fasciis 2 longitudinalibus caeruleis; capite _paulo altiore quam longo, quinquies fere in corporis totius longitudine ; praeoperculo obtusangulo angulo “___rotundato; pinnis dorsali subacnta , anali rotundata , ___“ eaudali profunde incisa lobis acutiusculis s wperiore paulo longiore. Macula axillaris nigra. … ; ‚B. VID. 13/14 P. 2/17 V.1/5:A. 2/13 C. hc: lat. Syn. Zootsmannetje Renard IL. pl. 33.N. 176, — ‚8 Jkan Siam Valeutijn HIL. N. 75. | Labre six-bandes Lacépède T. TIL. pl. 19 ig Glijphisodon eaelestinus Cuv. Val. V.p. 347. Emamou Ins. Societ. | Jkan bonang veraden Mal, Hab. Batavia. Forte varielas tantum Glijphis- waigiensis. In April 1846 zag ik Glijphisodon caelestinus te Bate î via voor de eerste maal in 3 individu’s. Sedert zag ik daar nog eens 5 exemplaren op de vischmarkt (in Mei 1846). | Grrruisopox sorpIDus. Cuv, Val. 3 Gl. copore ovali altitudine 24 ad 24 in ejus longitudine, fus- cescente fasciis 5 verticalibus dilutioribus-; macula ni- ‚gra in dorso caudae post pinnam dorsalem ; capite pau- lo altiore quam longo, 4 in corporis totius longitudine; praeoperculo rectangulo angulo rotundato ; pinnis dor-_ sali analique rotundatis , eaudali parum ezeisa lobis a- eutis rotundatis. Macula axillaris nigra. 5 D. 13/15 vel 13/16 P. 2/15?. V 1/5 A. 2/4 ve 2/15 C. 15 c. lat. ad Syn. Chaetodon sordidus Forsk. et Gmel. - Pomacanthe egale Lacépède IV. p. 519. Calamoia pota Russell. Corom. Fish. tab. es. Abu-defduf Arab. Djedda. Get Arab. Mohila. „Hab. In Solo flum. | nd: Onlangs kreeg ik 6 jonge admi: dezer soort ten 4 17 __gescheiike van den Heer Harloff, Oft. v. gez. Iste kl. te Solo. Zij zijn gevangen aan de zuidkust van Java bij Pagotang in het Samboeijangsche, bij de vogelnest-klip van Prins Mangko Negoro. __Guxrursopox ovAnmrrascrarus Bkr. Nd Gl. eorpore triplo longiore quam alto, flavo -viridescente , ; faseiis 4 verticalibus nigrescentilsus notato, capite ae- 5) que altoaclongo, 44 in longitudine corporis, prae- operculo obtusangulo; pinnis dorsali analique rotun- datis; pinna caudali profunde incisa, lobis acutiuscu- lis. B. VI. D. 13/14 P. 1/18 V. 15 A. en C. 15 c. later. Syn. Zhan betokh lawut Mal. \ …_ Hab Batavia. __Ik bezit slechts een enkel exemplaar dezer soort van 4 130 millimeters lengte. Zij onderscheidt zich reeds bij __den eersten oogopslag van Glijphisodon Rahti, Gl, benga- _lensis en verwante soorten, door hare meer langwerpige gedaante en het aanzijn van slechts A dwarsbanden. De eerste dezer dwarsbanden begint twee of drie mili- meters voor den eersten rugdoorn en daalt onmiddelijk achter het praeoperkel tot aan de basis des borstvins, gn tene band begint van de bases der 5de, 6de en 7de rugdoornen en eindigt op de zijden, midden tusschen den buikvin en den anus. De derde band ontspringt van de laatste drie rugdoornen, dalende tot bijkans aan de aarsvindoornen. De vierde band begint van de achterste Bstralca des rugvins en eindigt eenige millimeters boven de achterste stralen des aarsvins. | F. De dikte des ligchaams gaat driemaal in desgzelfs hoogte. De conveziteit van het profiel veel geringer dan bij Glijph. 2. plaatst. Deszelfs diameter gaat driemaal in de lengte les kops. RE Tanden der kaken aan den top tweedeelig, in de onder- kaak ongeveer 50, in de bovenkaak ongeveer 54. De tanden kleiner aan den bekhoek dan ín het midden der kaken, doch van de hoeken af allengskens grooter wor- dende. il Onderste Keelgatsbeen van voren met stomp kegel- vormige, van achteren met langere spitsere tanden gewa- pend. Bovenste Keelgatsbeenderen aan beide zijden dubbel, bestaande uit eene kleinere en grootere bijeenliggende doch afzonderlijk beweegbare platen met kegelvormige tanden. De tanden der kleinste plaat, ranker en scherper dan dig der grootste plaat. Neusgaten, aan beide zijden enkel, ovaal met verhe- vene openstaande randen. Praeoperkel stomphoekig, de hoek zeer warn Borstvin breed, eenigzins afgerond, ter lengte onge- veer van een vierde gedeelte des geheelen ligchaams, de 3de, 4de en 5de stralen de langste. _Rugvin hoog; de langste van deszelfs doornen gaar slechts 3 maal in de hoogte des ligchaams. Staartvin lang, de bovenste kwab iets langer dan de onderste en ongeveer 3E maal in de lengte des geheeler ligchaams. | 6. Buikvin, de eerste straal draadvorming, dubbel « lang als de doorn. Aarsvin afgerond, de eerste doorn klein, de tweede dik, sterk en lang. Á 19 „… Linea lateralis ligt getakt, nog voor het einde van het weeke gedeelte des rugvins afgebroken. … Schubben, de vrije helft met eene menigte kleine tandjes bedekt. De vrije randen van de schubben der an late- ralis tweelobbig. Ì … Peritoneum, zilverwit, zwart gespikkeld. _ Maag, zakvormig, cardia digt bij den pijlorus. … Zwemblaas groot en zilverglanzig. Ovaria, dubbel, langwerpig peervormig, klein, met eitjes gevuld. De ingewanden overigens niet genoegzaam geconserveerd voor naauwkeurig onderzoek. Soren TRIFASCIATUS Blkr. pals corpore suborbiculari 24 longiore quam alto, dorso „olivaceo ventre flavo, fasciis 3 verticalibus nigris ts _< _“ … notato, capite altiore quam longo, 4} ad 45 in lon- gìtudine totius corporis; praeoperculo obtuse angu- lato parum rotundato; pinnis dorsali analique ro- tundatis, caudali semilunariter incisa, lobo superiore … „acuto, inferiore acutiusculo. B. VLD. 13/13 P.1/16 V. 1/5 A. 2/14 C. 15. c. lat. —_ _… Varietas a. Pinnae caudalis lobo tperigre inferiore 8 longiore. En det 00 b. Pinnae caudalis lobo superiore inferiore breviore. … Syn. kan betokh lawut Mal. __Hab. Batavia. Deze soort schijnt” verwant te zijn met Ciyphaadon _margaritaceus Cuv. Val. van Zsle de France. De zwarte banden zijn breed en gevormd door driehoe- «kige zwarte vlekken op. de schubben, welke zich bevin- den tusschen de eerste vijf of zes rugdoornen en den borstvin, een weinig meer achterwaarts tusschen -de- 9de _ tot 12de rugdoornen en-den anus, en tusschen de -weekd rugvin en aarsvinstralen. De, banden zijn niet duidelijk Î begrensd, omdat zich op de overige schubben insgêlijks- driehoekige vlekken bevinden, welke violetkleurig -bruin- achtig zijn en “de zwarte vlekken, vooral bij in wijngeest. bewaarde exemplaren , tminder- doen uitkomen. *- …— — Ik bezit slechts 2 individu’s; 1 van 102 en 1 van 99 _ roillimeters lengte. Zij zijn de eenige, welke ik tot. nog toe heb aangetroffen. aad) Dikte des ligchaams 3 maal in deszelfs bbele Profiel _ zeer convex, dat van den buik bijkans even convex als :/ dat des rugs. 1-64 Oog, in de bovenste en voorste helft des kops geplaatst. Deszelfs diameter 2} maal in de lengte des kops. rd ‚ Tanden der kaken aan den top zelfs onder-de loupe niet 2 deelig, die der. bovenkaak glad, in de bovenkaak ten getale van 32 of 34, in de onderkaak ten getale van 36 of 38. Die in het midden der kaken de grootste, die der hoeken kleiner en zelfs min of meer kegelvormig. Onderste keelgatsbeen ; deszelfs voorste tanden zeer klein en stomp, de achterste puntig, kegelvormig, ranker en langer. | Bovenste keelgatsbeenderen aan beide zijden dubbel, uit eene kleinere en eene grootere platen bestaande, even als bij de voorgaande soorten en evenzoo gewapend. | Neusgaten aan beide zijden énkel, rond, open= staande. Praeoperkel nge regthoekig , met zeer afgeroniden hoek. | bend ‚8 Borstvin breed, van achtereu eenigzins afgerond, ter lengte ongeveer van een vierde gedeelte des ligehaams; de 2de, 3de en 4de stralen de lángste. val 21 … Rugvin hoog; deszelfs langste doörnen’ gaan slechts a maal in de hoogte des ligchaams. ‚Staartvin , halvemaansgew ijze BRIE. met badian kwabben. Bij de varieteit, waar de bovenste staartvin- _kwab langer is dan de onderste ‚gaat dezelve 32 maal, bij de varieteit, waar «de bovenste staartvinkwab korter is dan de onderste, 4£ maal in de lengte des ligchaams. … Buikvin; de eerste straal draadvormig verlengd meer dan dubbel zoo lang als de doorn. haas __ Aarsvin afgerond, de eerste doorn klein, de tweede zeer groot. „Linea lateralis df nog voor het midden van het weeke gedeelte des rugvins afgebroken. “Schuiten als bij de vorige soorten, maar de tandjes van derzelver vrije gedeelten zijn minder talrijk ‘en strekken zich niet zoo ver op het ligehaam der schubben uit. De vrije rand der schubben van de linea lateralis tweelobbig. _Jngewanden niet genoegzaam geconserveerd voor:ana- tomiach onderzoek. Peritoneum arn zwart va rare Ln avnzus K. v. H. — Cuv. Val. 4. p. 353. . Gl. corpore alto, orbiculari, bis longiore quam alto» < __ flavos capito altiore quam longo, 4? in longitudine in eorporis , praeopereculo rec tangulo, parum rotunda- to; pinnis dorsali acuta, anali rotundata, eaudali semilunariter excisa , lobis acutiusculis. B. V.D. 13/13 P. 1/16 V. 1/5 A. 2/14 C. 16 e. dat. ‘oer Sym: Glyphisodon doré Cuv. Valenc. V. p. 353. Ikan betokh lawut el, Mal. ‚ Hab. Batavia. | ___Drie specimina, waaronder een van’ 150 millimeters dengte, op verschillende tijden door mij :te Batavia ge- 22 kocht, bevinden zich in mijne verzameling. Deze soort is dus niet zoo zeldzaam als men wel zou opmaken uit het door de heeren S. Müller en H. Schlegel (1. c.) in het artikel over dezen fraaijen visch gezegde. Bij alle drie exemplaren vind ik de getallen der strales ES zoo als zij boven opgegeven zijn en niet, zooals zoowel Cuvier en Valenciennes als S. Müller en MH. Schlegel opgeven, D 13/12 en A 2/13. De korte zijstralen van den staartvin niet medegere- kend, bestaan bij mijne individu’s de staartvinnen slechts uit 15 stralen. /, De Kleuren, naar een versch individu opgeteekend, zijn: de grondkleur van kop en borst paarsachtig-geel. Het paarsachtige vooral schoon op de operkels en het os sub-_ „orbitale. Iris geel met een’ witten smalleren rand om de hoekige fraai donkerblaauwe pupil. De snuit fraai geel. Vertex en voorste gedeelte des rugs ligt paarsachtig-_ geel; het overige van het ligchaam geel. Doornachtig gedeelte des rugvins groenachtig geel, voorste helft van het weeke gedeelte guttegom-geel, achterste helft violetkleurigdoorschijnend. Borstvin ligt geel. Buik en aarsvin donker guttegom - geel. Staartvin in het mid- den en aan de zijranden guttegomgeel; de stralen aan de einden zwartachtig- of violetkleurig doorschijnend. Profiel zeer convex. Convexiteit van rug en buik bij- kans even groot. | HKaaktanden niet uitgesneden aan den top. Heelgatsbeenderen; de bovenste aan beide zijden dub- bel, even als bij de voorgaande soorten en evenzoo gewa- pend; het onderste, in evenredigheid veel kleiner dan bij de voorgaande soorten en met minder tanden gewapend. Linea lateralis niet takkig, onder den laatsten rug- doorn afgebroken. JL ats id 23 … Schubben aan den vrijen rand met talrijke tandjes be- zet, welke zich tot op een gedeelte van het ligchaam der schub uitstrekken. _‚Neusgaten aan beide zijden enkel , klein rond , open- staande, « Oog, in de voorste en bovenste. helft des kops geplaatst ; deszelfs diameter gaat 8 maal in de lengte des kops. _Borstvin, evenlang als de kop, de 2de en 3de stralen de langste. … Rugvin; de langste doorn 3; in de hoogte des liesband Staartvin halvemaansgewijze uitgesneden, met puntige kwabben van gelijke lengte. „Buikvin, eerste straal draadvormig verlengd, dubbel zoo lang als de doorn. | ‚ Aarsvin afgerond, deeerste doorn 21 maal in de lengte van den tweeden. Grreuisopor meras K. v. H. Cuv. Valenc. V. p. 353. ‚Gl. corpore alto, 25 fere longiore, quam alto, fuscescen- te nigro ;. capite aeque alto ac longo, quater in longi- _ tudine corporis; praeoperculo obtusangulo, rotun- dato; pinnis dorsali analique. rotundatis, caudalî é: leviter bilobata , lobis latis rotundatis obtusissimis. B. VID. 13/14 P. 1/17 V 1/5 A. 2/14 C. 15. c. lat. Syn. Glyphisodon mélas Cuv. Val. V.p. 353. Glyphisodon ater Ehr. Glyphisodon noir Cuv. Val. V. p. 354. Ikan betokh lawut itam Mal. Hab. Batavia. Deze soort komt van id. tot tijd op de. markten te ‚Batavia voor, doch steeds slechts in enkele individu’s. _De twee exemplaren mijner verzameling hebben eene lengte ‚van 151 en 134 millimeters. De verschillen in de details der Bichiteald bij Car _ Val. tusschen Glyph. melas en Glyph. ater opgegeven, war — ren waarschijnlijk van den minder of meerder geconserveer-_ den toestand der beschreven exemplaren afhankelijk. Ove- rigens kunnen ook de dunheid en het digt bijeen staan der achterste stralen van de rug- en aarsvinnen het ver- schil in de uitkomsten der telling verklaren. De bewering van Cuvier (l. c. p. 354) dat de eid À randen van Glyphisodon melas ongetand zouden zijn, is ongegrond. Door het mikroscoop zijn de talrijke hoe-” zeer kleine tandjes van den vrijen schubrand zeer duide- lijk te zien. Indien het door Cuvier beweerde waar was, zou deze soort eene merkwaardige uitzondering maken op de geheele familie. Kaaktanden , meer dan bij de vorige soorten van die « van Glyphisodon bengalensis afwijkende, aan den top niet verdeeld, stomp kegelvormig, in de onderkaak 46 of 48, in de bovenkaak 42 of 44. KHeelgatsbeenderen ; de bovenste aan beide zijden dub- bel, even als bij de bovenstaande soorten, het onderste evenredig klein, met kegelvormige spitse niet zeer tal-_ rijke tanden gewapend. | Linea lateralis ongetakt, onder de voorste stralen van het weeke gedeelte des rugvins eindigende. … Neusgaten aan beide zijden enkel, rond, …open- staande. | Oog in de bovenste en voorste helft des kops genlaatsid Á met deszelfs diameter-35 tot 35 maal in de lengte des kops. Borstvin even lang als de kop, breed, van achteren bol, de 2de en 3de stralen de langste. A Rugvin ; de langste doornen 3 maal in de hoogte ie Pp ligehaams, week gedeelte afgerond, — eel Staartvin van achteren slechts zeer weinig uitgesne- 25 den met’ zeer stompe afgeronde kwabben, waarvan de bo- venste een weinig grooter is dan de onderste. | > Buikvin „ doorn in evenredigheid grooter ‘dan bij de overige soorten; de eerste straal draadvormig verlengd doeh een weinig minder dan dubbel zoo lang als de doorn. N “Marsvin, week gedeelte afgerond, de tweede doorn dik en lang; de eerste doorn gaat 25 maal in deszelfs lengte. Grreursopox Brasm: Blkr. | GL corpore oblongo, ehehe mikided altitudine ter “fere in longitudine , toto fusco , vitta nigra in oper- culi margine praeoperculari, macula nigra supra ad basin pinnae pectoralis; capite altiore quam longo 43 in longitudine totius corporis; praeoperculo fere rectangulo angulo rotundato; dorso elevato; ventre rectiusculo; pinnis dorsali analique rotundatis, pin- “pa caudali semíilunariter excisa, lobo wenen acu- to inferiore acutiusculo. eD.- 1314 P, 1/15 V. pâ A. Ala C. 15e: lat. =____Hab. Batavia. | ‘Species Glyphis. glauco Cuv. Val. Hist. Nat. Pois. __V. p. 355 affinis. | _ Professor Behn, van de Deensche expeditie rondom de wereld met de Galathea, vond deze soort te Batavia | den 8sten Mei 1846. Deze geleerde heeft mij dezelve ter beschrijving afgestaan. Het is het eenige exemplaar het- welk ik tot dusverre gezien heb en heeft eene lengte van 122 millimeters. Ter eere van den ontdekker, de herin- nering van wiens verblijf te Batavia mij steeds aangenaam zal zijn, noem ik deze soort Gl. Behnii. > Profiel zeer convex, rug zeer hoog; bek zeer laag ge- plaatst, buik bijkans regt tot de aarsvindoornen dalende en van daar met een’ stompen hoek weder stijgende. Op 26 „Oog 23 in de lengte des kops, iu deszelfs „voorste en bovenste helft geplaatst. Tai Tanden in de bovenkaak 46 —48, in là: ndacheid 48— 50, plat, niet gekerfd, red den Schubten , vrije rand met kleine earn horets welke zich niet over het ligchaam der schub uitstrekken. 26 tot | 28 schubben in eene overlangsche rei van het. operkel tot den staartvin. n Linea lateralie ongetakt, onder de eerste weeke rug- stralen afgebroken. De eerste rugdoorn de kleinste, de achterste de grot | ste, ongeveer 24 maal in de hoogte des ligchaams. | Borstvinnen weinig afgerond. Buikvin; eerste straal draadvormig verlengd, Grrenrsopox LEUCOGASTER Blkr. Gl. corpore suborbiculari, 2} longiore quam alto, dors et lateribus olivaceo-fuscis, maculis pluribus caeru- _ leis, ventre et pinna ventrali pulchre flavis; capite — eirciter aeque longo ac alto, 4 in longitudine cor- poris, praeoperculo rectangulato rotundato, pinnis dorsali subacuta, anali rotundata, caudali semiluna- riter excisa lobis acutis. B. VL. D. 12/13 P. Epe Vv. 1/6 A. 2/4 c. +15 cum later. Syn. Zkan betokh lawut Mal. Hab. Batavia. Deze soort is verwant aan Glyphis. laerymatus Cuv. val. (Le. V. p.358) welke bij Guam is ontdekt. De onvolledig- heid der beschrijving van Cuvier laat echter niet toe, te beslissen of beide tot dezelfde soort behooren. Dat de kleuren bij Cuvier anders opgegeven zijn, kan aan het bewaren in wijngeest zijn toeteschrijven. Evenwel spreekt EE … EE ed 27 Cuvier völstrekt niet van den geelen buik en buikvin. Hij zegt echter, dat bij Gl. laerymatus de staartvin naauwe= ‚lijks uitgesneden is, terwijl dezelve bij Gl. leucogaster van achteren halvemaanswijze concaaf is. Mijn exemplaar heeft M7 millimeters lengte. Tot nu toe heb ik slechts een en- kel magtig kunnen worden. ‚_Rug- en staartvin bruin. Staartvîn aan den boven- en onderrand donkerder dan in het midden. Eene zwarte vlek aan de basis van den borstvin. Iris bruin met goudkleurigen pupilrand. Dikte des ligchaams 35 maal in deszelfs hoogte. Con- veziteit van het profiel sterk. Convexiteit des rugs grooter dan die des buiks, doch beide groot. Tanden der kaken, aan den top breed en plat, weinig of niet ingesneden, in de onderkaak 34 of 36, in de bo- _ _venkaak 40 of 42, de middelste in beide kaken de grootste: … Keelgatsbeenderen ; de bovenste aan beide zijden dub- bel, bestaande uit eene grootere en eene kleinere platen, beide met ranke kegelvormige spitse tandjes gewapend ; on- derste keelgatsbeen, als bij de overige soorten , met talrijke dergelijke tandjes gewapend, waarvan die der achterste rei _ de grootste zijn, doch tevens de dunste en spitste. … Neusgaten aan beide zijden enkel, rond , openstaande. __ Oog voor en boven in den kop geplaatst, groot, met deszelfs diameter slechts 25 maal in de lengte des kops. Borstvin breed, aan den achterrand convex, de 2de en 3de stralen de langste, 4 maal in de lengte des ligchaams met inbegrip des staartvins. _Rugvin hoog „ het week gedeelte puntig; de Rie doornen 25 in de hoogte des ligchaams. Staartvin halvemaansgewijze uitgesneden, met puntige { vm ‚ waarvan de bovenste tem langer dan de on „Buikvin, eerste straal draadvormig vib: dubbel zoo lang als de borstvindoorn. EN Aarsvin, week gedeelte afgerond ; de tweede doorn zeer — Jang. jan, a KP cu Linea lateralis, ongetakt, onder den voorlaatsten rug doorn afgebroken. | | Schuiten, zoowel die Ö linea lateralis als der zijden aan den vrijen rand met talrijke kleine tandjes bezet, die zich echter slechts zeer weinig op het ligchaam der schub _ uitstrekken. Ingewanden van mijn eemplans, niet „Gent tot ana- tomisch onderzoek. GrrPrisopox BIOCELLATUS Cuv. Val. 1.e. v. p. 361. | GL. eorpore oblongo, flavescente , dorso caeruleo striato, pinna dorsali parte radiosa biocellata subacuta; pinnis anali subachta, caudali parum excisa lobis _ subacutis. | D. 13/13 A. 2/11. ht Syn. Glijphisodon Biocellé Cuv. Val. Vp. 361. an AVON Volgens S. Muller en H. Schlegel door Kuhl en Van Hasselt te Batavia waargenomen. Ik heb deze soort tot | nog toe niet gezien. In den text van Cuvier (l. ec.) wordt gezegd dat deze — soort afgebeeld is in de teekeningen van Muhl en Van Hasselt en met de etiquette tjelan-cahan voorzien. Deze etiquette duidt blijkbaar de plaats van voorkomen aan (Zjilankahan aan de zuidkust van Bantam) en niet den Maleischen naam van deze soort. ro GLYPHIsSODON ANABATOIDES Blkr. | sid el a Gl. corpore plus triplo longiore quam alto, supra vio- _ 29 , iwan infra viridi-flavescente, squamis dorsi late- _rum operculorumque singulis medio macula caerulea 4 rotunda notatis; capite aeque longo ac alto plus quam quinquies in longitudine corporis; praeoperculo ____ rectangulo leviter tantum rotundato; pinnis dorsali f analique acutis, caudali profunde divisa lobis acutis. | B. VI D.13/11 P. 1/16 V. 1/5 A. 2/11 C, 15 c. lat. Syn. Zkan betokh lawut Mal. Hab. Batavia. | Slechts eene enkele keer heb ik tot heden toe deze soort aangetroffen. Ik noem haar ana&atoides wegens hare overeenkomst in habitus met Anabas scandens, eene overeenkomst, welke den Maleijers niet ontgaan is, vermits zij deze soort, en ook de andere van dit geslacht dkan betokh lawut (zee - Anabas) noemen, zijnde hunne naam voor Ánabas scandens eenvoudig Zkan betokh. _ Mijne drie exemplaren zijn lang, 101, 96 en 94 milli- meters. De soort schijnt niet grooter te worden. Snuit en voorhoofd donkergroen; . zoo ook het grootste gedeelte des rugvins, welke slechts aan den bovenrand en aan de bovenste helft van het weeke gedeelte zwart is, _ Op het groene zoowel als het zwarte des rugvins zijne tal- rijke fraai blaauwe vlekjes verspreid. Borstvin bruinachtig groen, slechts boven aan de basis met eene zwartachtige vlek geteekend. _ Buikvin geelachtig groen. „Aarsvin groen met geelachtige aol en smallen zwar- „ten onderrand. Staartvin van boven en onderen met een’ vrij rod overlangschen donkervioletbruinen band geteekend, in het _ midden groen. Zris bruin met goudkleurigen rand. | | Dikte des ligchaams 2! in deszelfs hoogte. Convexiteit 80 van het profiel zeer sterk. Convexziteit des rugs kinde dan die des buiks. Tanden der kaken aan den top breed en plat, in del bovenkaak 44 of 46, in de onderkaak 36 of 38, de mid- delste grooter dan de hoektanden. Keelgatsbeenderen , de bovenste aan beide zijden dub- bel, bestaande uit eene kleinere eneene grootere platen, beide met ranke kegelvormige tanden gewapend. Het on- derste keelgatsbeen, van dezelfde gedaante als bij de overige soorten van Glyphisodon, met zeer talrijke ranke _ kegelvormige spitse tandjes bezet, waarvan die langs den achterrand de langste zijn. Neusgaten aan beide zijden enkel, rond, openstaande. Oog in de bovenste en voorste helft des kops geplaatst; deszelfs diameter gaat, 3£ maal in de lengte des kops. Borstvin, breed, aan den achterrand convex; de 3de | en Ade stralen de langste. Rugvin; de tusschendoornvliezen smal kwabvormig bo- ven de rugdoornen verlengd; de langste rugdoornen 3& maal in de hoogte des ligchaams; week gedeelte puntig. Staartvin, diep tweedeelig, met puntige kwabben, waarvan de bovenste een weinig langer is dan de on- derste. Buikvin, de eerste straal draadvormig verlengd, bk | bel zoo lang als de borstvindoorn. Aarsvin, week gedeelte puntig, de eerste door even- redig grooter dan bij de andere soorten. vak Linea lateralis, ongetakt, afgebroken onder de twee | eerste stralen van het week gedeelte des rugvins. Schubben, aan de randen van talrijke kleine tandjes voorzien, welke zich op de schubben der linea lateralis echter verder op het ligchaam der vesie uitstrekken, dan op de schubben der zijden. 51 _Zngewanden mijner specimina tot eene geleiachtige massa veranderd, onherkenbaar. Herrases cinmRAscExs Cuv. Val. 1. e. V p. 371. Gl. corpore subovali, 3 fere longiore quam alto, supra ‚__… olivaceo, infra viridescente, capite aeque longo ao alto, Af ad A? in totiùs corporis longitudine ; prae- operculo limbo posteriore emarginato, angulo plus minus retrorsum prominente, leviter rotundato ; pinnis dorsali analique rotundatis , caudali profun- de. divisa, lobis acutissimis , superiore subfiligero. B. V.D. 13/12 P. Leke 1/5 A. 2/11 C. 15e. lats brev. Syn. Heliase maeltld Cuv. Val. V. 31. Jkan betokh lawut Mal. i Hab. Batavia. Eene ongekleurde afbeelding van Heliases cinerascens is is gepubliceerd in boven aangehaald werk, door S. Mul- ler en H. Schlegel. In mijne bijdragen tot de geneeskundige ankie van Batavia, heb ik deze soort verkeerdelijk als eene soort van Glyphisodon en als eene nieuwe soort, Glyphisodon angulatus genoemd. Het ligchaam van den verschen visch is van boven olijfkleurig , aan den buik groenachtig, De benaming Cinerascens is dus niet juist gekozen. „Slechts vier malen vond ik te Batavta deze soort en wel 2 exemplaren in Februarij, 3 in Maart 1845, 14 in Mei 1846 en 1 in October 1846. Zij hebben eene lengte van 121 tot 96 millimeters. Dikte des ligchaams 23 in deszelfs hoogte. Convexiteit van het profiel gering met vooruitstekenden snuit, waar- door de physiognomie meer op die eener soort van Sparus dan van Glyphisodon gelijkt. _Bekspleet laag aan het ligchaam geplaatst. Rug hoog, buiklijn zeer weinig convex. Tanden der kaken kegelvormig, die der voorste rei grooter dan die der volgende reien. — N KE Keelgatsbeenderen, even als die bij de soorten van Glyphisodon mijner verzameling, met kegelvormige tanden gewapend. De achterste rei tanden van het evenredig klein en dun onderste keelgatsbeen, niet in het oog val- lend grooter dan de overige tanden van hetzelve. Kk. _Neusgaten aan beide zijden enkel, rond, openstaande. Oog in de voorste en bovenste helft des kops geplaatst; deszelf diameter gaat 3 maal bijkans in de lengte des kops. Borstvin, breed, aan den achterrand afgerond, de 2de en 3de stralen de langste. É Rugvin, de grootste doornen gaan ongeveer driemaal in de hoogte des ligchaams. d Staartvin, diep tweedeelig met puntige kwabben waar- van de bovenste langer dan de onderste en eenigzins draadvormig verlengd. Î Buikvin, de eerste straal draadvormig verlengd, dub-_ bel zoo lang als de buikvindoorn. ; . Aarsvin afgerond, de eerste doorn klein, de tweede dik en lang. « | Linea lateralis, ongetakt, afgebroken onder het midden van het weeke gedeelte des rugvins. Schubben ; de vrije helft der schubben van de linee lateralis met zeer talrijke zich tot ver op het ligchaam der schub uitstrekkende zeer kleine tandjes bedekt. Op de schubben der zijden zijn deze tanden evenredig minder talrijk. Peritoneum glinsterend wit. Zwemblaas middelmatig groot, glinsterend wit. Testikels groot, dubbel , langwerpig. ên belt pre EE EL 1 PN Lilo ant ol Le EE 4 88 Ovaria groot, duizende eitjes bevattende. Overige ingewanden zoowel der mannelijke als vrouwe- lijke individu’s niet genoegzaam geconserveerd tot anato- misch onderzoek. Nota. Pag. 16 regel 2 van onderen staat verkeerdelijk Hab. In Solo flum.- Men leze daarvoor. Hab Mare prope Pagotang (Java meridion.) NIEUWE BIJDRAGE TOT DE KENNIS DER SEEER VAN AO GERD nf. He DOOR P. BLEEKER. 2 tret kl 8 8 ' hd Le F . " Lal be 8 e \ A AN NIEUWE BIJDRAGE TOT DE KENNIS DER DN 3 N Î N N SN SS SN REN S VAN 5 AA OW MA Gedurende eene reis over Java, onlangs in gezelschap van Dr. Bosch gedaan, heb ik eenige nieuwe vormen van Siluroieden waargenomen , welker diagnosen hieronder vol- gen. Een der soorten liet zich onder geen der bekende ge- nera brengen. Hare kenmerken zijn ook gewigtig genoeg ; om ze als tijpe van een nieuw genus op te stellen, hetwelk ik Metengus heb genoemd, naar den naam MKeteng , onder welken deze visch bij de Maduresche visschers be- kend is. Ik heb dezen merkwaardigen visch te danken, aan de bereidvaardigheid van Zijne Hoogheid fjakra Adi Ningrat, Sultan van Madura, welke vorst, gedurende mijn zeer kort verblijf te Bangkallang , mij in de gele- genheid gesteld heeft, vele der in de straat van Madura voorkomende visschen te observeren. De overige soorten 4 behooren tot bekende geslachten en wel tot Silurus, Pan- gasius en Pimelodus. — Pimelodus bagarius is reeds lang | bekend , maar slechts van Bengalen. Voor de Fauna van Java is hij nieuw. — Pimelodus rugosus en Pim. _ eyanochloros zijn geheel nieuw. Ik ontdekte ze alle drie in de rivier van Solo, waar ik ook de hieronder gekenmerkte nieuwe species van Silurus en Pangasius | vond. Het stroomgebied der Solo-rivier is in een Lehthyolo- gisch opzigt zeer belangrijk. Behalve met 5 voor Java’s Fauna nieuwe species van Siluroieden, is mijne verzame- ling uit die rivier met meerdere nieuwe species van an- dere familien van visschen verrijkt geworden en waar-_ schijnlijk verbergt zij een nog grooter aantal nog onbe- kende vormen. Eéne'merkwaardigheid dier rivier wil ik hier slechts aanstippen. Te Solo, honderden Engelsche mijlen van de straat van Madura verwijderd, zijn Pleuronectoieden, Rajoieden en Squaloieden niet zeld- zaam. Van de twee eerste dezer familien heb ik te Sola eene species van Plagusia en Hijpolophus gekocht en vol- gens de mondelinge beschrijving van den heer Harloff Chirurgijn majoor te Solo, moet daar ook eene specie yvan Carcharias nu en dan ter markt komen. De Panga: sius van Solo verschilt aanmerkelijk van Pangasius djambal van Batavia. De vergelijkende studie van dez | beide species in jongeren en ouderen tijd. heeft mij ge leerd, dat: de kenmerken van dit geslacht, beschreve in het Natuur- en Geneesk. Archief voor Meêrl, Andië Jaarg. III, pag. 290, niet standvastig zijn. De ploe beentanden namelijk, vormen bij de jongere individu? van Pangasius djambal slechts eene enkele groep» ter wijl die groep bij de oude individu’s door randgroeve ö min of meer in twee helften is verdeeld, Bij Pangasius micronemus daarentegen (van welke ik slechts 1 exem- plaar van ruim Ì voet lengte bezit), zijn de ploegbeen- tanden duidelijk in twee groepen gescheiden, zoodat de middellijn van het gehemelte even als bij Arius vrij blijft, hoezeer de groepen zeer nabij elkander staan. Daarom heb ik de diagnose van dit genus veranderd. Door de vergelijking van beide species van Pangasius heb ik ook de karakters van Pangasius djambal beter kunnen opge- ven (1). Silurus mononema is zeer merkwaardig, vermits hij een tweede voorbeeld van Silurus geeft, waar de rug- vin slechts in een enkel kort draadje bestaat, even als bij Silurus bicirris Valence. | Het aantal bekende soorten van Siluroieden van den _Malaijo - Molukschen Archipel is thans 88, waarvan 86! op Java komen. Hiervan bevinden zich in mijne verzameling : Soorten van Silurus .…. . Pangasius Bagrus . Arius . Osteogeneiosus … …- . Batrachocephalus … Ketengus … . . «5. Pimelodus … . . ORE SIEF EAROD, tT Plotosus. …. … … 9e Nn Wm en ee SS we dus 72 soorten. (1) Verhaud. van het Bat, Gen, van K, en W. vol. XXI, Siluroid. consp. diagn. 6 Volgende 22 species heb ik op gezegde reis over Java, buiten Batavia, waargenomen. De lijst daarvan strekke als eene bijdrage tot de kennis der verbreiding van de Siluroieden over Java, maar men houde in het oog, dat zij op verre na niet alle de op de verschillende plaatsen voorkomende soorten opgeeft. De reis was met geen Ichthyologisch doel ondernomen. Slechts op 2 of 3 plaat- sen. was het mij vergund, mij langer dan één dag op te houden, en men kan nagaan, hoe ongenoegzaam een ver- blijf van slechts eenige uren is, tot het doen van Ichthy- ologische nasporingen. 1. Silurus Mülleri Blkr. , SoZo. 2. » __micronemus Blkr., Banjoemaas. he » _ bimaculatus Bl. , SoZo. 4 »-__mononema Blkr , Solo. 5. Pangasius micronemus Blkr., Solo, Monogirie. 6. Bagrus macronemus Blkr., Serang, Banjoemaas, Solo. | » _ micracanthus Blkr., Banjoemaas, Poerwo- redjo. 8. » __gulioides Blkr., Cheribon, Bangcallang, Passoeroean. 9. » __nemurus Valenc. , Serang , Solo. 10. » _ _sondaicus Valenc., Samarang, Bangcallang, Passaroean. M. » __rhodonotus Blkr. , Samarang , Passaroean, Bezoektie. 12. Arius nasutus Valenc., Samarang. 13. » acutus Blkr., Z'agal, Tjilatjap. 14. » __gagoroides Blkr., Samarang , Passaroean , Tjilatjap. 15. Osteogeneiosus macrocephalus Blke., Samarang , Pas- saroean. ándere dake Gelk 7 16. Osteogeneiosus gracilis Blkr., Samarang. 17. Ketengus typus Blkr. , Bangkallang. 18. Pimelodus bagarius Buch. , Sofo. 19. » rugosus Blkr. , Solo. 20. » __eyanochloros Blkr., Sofa. 21. Clarias punctatus Valenc., Zjiriengien, Serang, Tjandjoer , Banjoemaas , Patjitan, Poer- woredjo. 22. Plotosus unicolor K; v. H. , Cheribon , Samarang , Passaroean. De inlandsche- namen der verschillende soorten verschil- len eenigzins op verschillende plaatsen. De soorten van Silurus worden overal, waar ik ze gezien heb, Zhan lämpok genoemd, even als te Batavia. De soorten van Bagrus dragen uiteenloopende namen. Zoo heet Bagrus macronemus te Serang Jkan Singaringan, te Banjee- maas Jkan Heting, te Solo Jkan- Karboegeran ; — Bagrus micracanthus te Banjoemaas Jkhan Meting en te Poerworedjo Ikan Hatting ; — Bagrus nemurus te Se- rang Jken Senga en te Solo Ikan Tageh ; — Bagrus gulioides te Passaroean Ikan Geting en te Bangcal- lang Jkan Senkiran; — Arius acutus te Zagal Ikan Manjong en te- Tjilatjap Ikan Djahan ; — Arius ga- goroides te - Passaroean Jkan Oeteh en te Zjilatjap Ikan Djahan. Plotosus unicolor wordt. overal Zkan Sambilan ,- Clarias punctatus overal Zkan ZLeleh ge- noemd.” Osteogeneiosus macrocephalus noemt men te Pas- saroean- Jkan: Songop en Pangasius - micronemus te Solo Jkan Wakkal, terwijl Pimelodus. bagarius aldaar bekend is als Zhan Melaling, Pimelodus “rugosus als Jkan Djogo ripo en Pimelodus ecyanochloros als Zkan Pitang.: Srrurus. a. Cirri 4. * _Membrana branchiostega radiis XI vel. X. Silurus mononema Bkr. S. Paxcasrus. capite nonies in corporis totius longitudine, latitudine capitis 14 in ejus longitudine ; oculis posteris ; cirris supramaxillaribus pinnae analis partem anteriorem multo superantibus, infra- maxillaribus « pinnas ventrales attingentibus; pinnis anali caudalique non unitis, caudali profunde bipartita lobis acutis, superiore 65 ad 63 in corporis totius longitudine. Immacu- latus. B. X et XE. D. 1 (filum breve). P. 1/M V. 1/1 A. 1/75 ad 1/78 CG. 8/9. Syn. Zkan limpok Javan. Hab. Java, in Solo flum. 1. Membrana branchiostega radiis IX. * Scutum capitis glabrum. Pangasiu smicronemus Bkr. P. eirris supramazillaribus oculi marginem poste- riorem attingentibus, inframaxillaribus mini- mis ; eapite 6 ad 7 in totius corporis longitu- dine, latitudine capitis 14 in ejus longitudine; scuto capitis cristaque interparietali glabris; oculi diametro 4E in longitudine capitis; ma-_ xilla superiore non prominente; dentibus pala- tinis conicis acutis curvatis; spinis dorsali_ pectoralibusque crassis (partim abruptis); pinna adiposa pinpae analis parti posteriori opposita, oculi diametro breviore; pian } 9 caudali profunde biloba lobis acutis, aequalibus. D. 1/7 P. 1/12 V. 1/5 A. 4/26 C. 3/9 c. lat. Syn. Zkan Wakkal Javan. Hab. in flum. Solo, Kerexeus Blkr. …„Pinnae- dorsales 2, anterior radiosa, posterior adi- posa. — Dentes intermaxillares et inframaxillares serie unica dispositi , cuneiformes. Vomer et palatum glabra. Caput seutatum. Oeuli superi. Membrana branchiostega radijs V. Cirri carnosi IV. Ketengus typus Blkr. K. capite 54 in corporis totius longitudine , aeque lato ac longo ; cirris supramaxillaribus et in- framazillaribus brevissimis; scuto capitis gra- noso , granulis numerosis ; crista interparietali granosa , basi aeque lata ac longa, os interspi- nosum attingente ; oculi- diametro 45 ad 5 in capitíis longitudine ; labiis earnosis ; rictu oris £ capitis longitudinis efficiente ; maxilla supe- riore valde prominente; dentibus maxillaribus numerosis, in maxilla superiore 68, in maxilla inferiore 60 ad 62; spinis dorsali pectoralibus- que crassis, antice crenatis; pinnis dorsali radiosa et adiposa longe inter se distantibus , adiposa pinnae anali opposita eâque breviore; pinna ecaudali biloba, lobis subacutis , superi- ore longiore 1 fere corporis longitudinis efficiente. Color corporis supra plumbeus infra argenteus. D. 1/7 P. 1/8 V. 1/5 A. 8/13 C. 7/8. Syn. kan Keteng Madur. Hab, Fretum Madurae. PimerLoDus. a. Cirri 10 8. 1. Vesica natatoria nulla. * Membrana branchiostega radiis XII. Pimelodus bagarius Buch. P. cirris supramaxillaribus basi partim osseis par- tim membranaceis latis, operculi marginem posteriorem attingentibus; capite 45 ad 5 in longitudine totius corporis; latitudine capitis 1 ad 14 in ejus longitudine; oculis parvis ; dentibus conicis acutis , caninis curvatis inter- mixtis; scuto capitis operculisque rugosis; crista interparietali longiore quam basi lata, rugosa, os interspinosum non attingente ; spinis dorsali pectoralibusque crassis in fila productis, spinis pectoralibus postice serratis ; pinna cau- dali excisa, lobo superiore longiore filiforme producto, + longitudinis totius corporis effi- ciente. Color corporis profunde viridis, fasciis latis irregularibus nigrescentibus. Pinnae dor- salis , pectorales, ventrales , analisque bifasciatae. D. 1/6 P. W/12 V. 1/5 A. 3/11 v. 3/12 C. 17 cum later. Syn. Pimelode vagharit Cuv. Valence. l.c. XV p. 109. Pimelodus bagarius ibid. Vaghari Bengal. Ikan Kelaling Javan. Solo. Hab. Java in Solo flum. ##* Membrana branchiostega radiis VIII. Pime lodus variegatus Blkr. (Vide Siluroid. Batav. consp. diagn. Act. Soc. Batav. vol. XXI). 1 Pimelodus cyanochloros Blkr. P. cirris supramaxillaribus os huwerale attingenti- bus; capite 5 in longitudine totius corporis; latitudine capitis 15 in ejus longitudine ; ocu- lis parvis; dentibus conicis acutis curvatis; scuto capitis operculisque granulosis; crista interparietali gracili basi granulosa acuta, os interspinosum non attingente; linea laterali undulata; spinis dorsali pectoralibusque non productis postice serratis; pinna caudali pro- funde bilobata , lobis aequalibus acutis, 4 ad AX in totius corporis longitudine. Color cor- poris caeruleo-viridis, pinnarum dorsalium, basis pinnae analis et pinnae caudalis ni- ger. D. 1/6 P. 1/7 V. 1/5 A. 3/10 C. 8/9 cum later. brev. Syn. Zkan Pitang Jav. Hab. Java in Solo flum. *** Membrana branchiostega radiis VI. Pimelodus rugosus Blkr. P. cirris supramaxillaribus opercula attingentibusg; capite 5 in totius corporis longitudine, fere aeque lato ac longo ; oculis minimis punctifor- mibus ; dentibus conicis acutis curvatis; scuto capitis operculisque glabris ; crista interparietali gracili glabra acuta, os interspinosum non at- tingente ; cute corporis longitudinaliter rugosa; spinis dorsalì pectoralibusque cute carnosa tec- tis non productis ensiformibus acutissimis, spi- na dorsalíi postice tota glabra, spinis pectorali- bus postice medio serratis dorsali longioribus ; 12 pinna caudali integra, octies in longitudine cor- poris , mârgine posteriore recta. Color corporis fusco et nigro variegatus guttis griseo-caeruleis numerosissimis intermixtis, pinbaram dorsalis pectoraliumque niger. Pinnae ventrales analis- que nigro fasciatae. D. 15 P. 1/7 V. 1/5 A. 2/8 CI 13 c. later. Syn. Zkan Djogo ripo Jav. Hab. Java in Solo flum. ___BEREDENEERDE BESCHRIJVING DER JAVAANSCHE MONUMENTEN VAN HET KABINET VAN OUDHEDEN VAN HET BATAVIAASCH GENOOTSCHAP VAN KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN ; DOOR De WR VAN HOEVELL, President des Genootschaps R.FRIEDERICGH, Bibliothekaris des Genootschape, EERSTE GEDEELTE. ‚‚ ao sarin ed E, Eh Aj: sr Ee, INLEIDING, “ Wij hebben het genoegen, hierbij het eerste gedeelte onzer «Beredeneerde beschrijving der Javaansche monumenten van het Kabinet van oudheden van het Bataviaasch Genootschap van kunsten en wetenschappen” het publiek in ’t algemeen en den leden dezer wetenschappelij- ke instelling in ’t bijzonder aan te bieden. De moeijelijkheid van dezen arbeid is niet weinig vergroot geworden door het gemis aan genoegzaam alle hulpmiddelen, want tot dus verre heeft de studie der Javaansche Archaeo- logie bij de beoefenaren der wetenschap: wei- nig voorstanders gevonden. Niet alleen zoekt men nog te vergeefs naar eene volledige be- schrijving en verklaring der monumenten van Java: niet alleen behoort een bepaald en gron- dig onderzoek nog tot de wenschen van allen, die eenig belang stellen in de wetenschappe- lijke aangelegenheden ‘van dit eiland: maar slechts zeer weinigen zijn er geweest, die hun- ne aandacht in 't algemeen gevestigd hebben op de prachtige overblijfselen eener vroegere pe- riode van beschaving en kunstzin der Javanen. Vóór het begin dezer eeuw was er genoegzaam niemand die zich met de Javaansche oud- heden heeft afgegeven, ’t geen grootendeels is toe te schrijven aan den toenmaligen ‘toe- stand van het politiek gezag op dit eiland. EK Iv Immers voor de regering van den Maarschalk | Darspers was het, ofschoon aan de stran= den gevestigd, in de landen ‚ onder het onmiddellijk bestuur der Javaansche vorsten staande, zeer beperkt. Slechts weinige Ne derlanders bevonden zich in de toenmalige — vorstenlanden, in welke de voornaamste monu- menten van de Hindoesche Godsdienst lagen. Dit, gevoegd bij het gebrek aan de noodige. hulpmidde- | len, moet als de voornaamste oorzaak beschouwd _ worden, waarom het Nederlandsche Gouvernement in vroegere tijden zoo weinig belangstelling toon- de in eene zaak, van welker nuttigheid men toen nog niet overtuigd was. | Van het door den Gouverneur Generaal Daen- pers meer bevestigd gezag der Nederlanders in de binnenlanden van Java heeft het Engelsche tusschenbestuur een voor de wetenscha allernuttigst gebruik gemaakt, en het was vooral de prijzenswaardige zucht van den Luitenant Gouverneur Rarrres, om door zijne hooge betrekking ook voor haar nuttig te zijn, welke hem aandreef, de oudheden, op Java verspreid liggende, te doen onderzoeken en de resultaten van dit onderzoek aan. Eu- ropa bekend te maken. Hij gebruikte hiertoe de hulp der heeren G. Baken en Dr. Hons- riep, welke op zijnen last de voornaamste oude. monumenten op Java hebben beschre- ven. Aan den eersten was vooral het on- derzoek aangaande de oudheden, in het mid- den van Java gelegen, opgedragen, terwijl de laatste die, welke zich in het oostelijk, ge deelte van dit eiland bevinden , beschrij ven zoude. Het zijn de berigten van de mannen, welke den heer Rarrigs „de mees 3 Vv bouwstoffen hebben geleverd voor de beschrijving der Javaansche oudheden, voorkomende in zijne Historij of Java, Il. deel, en welke meestal woordelijk door hem schijnen overgenomen te zijn. De heer Rarries heeft zelf ook eenige oudheden onderzocht, voornamelijk die te Soengkoeh (door hem Soekoe genaamd), ter- wijl hij, in het verklaren der opschriften, de hulp van den geleerden Panumbahan (thans Sulthan) van Sumanap heeft ingeroepen. De berigten van den heer G. Baken betref- fen de oudheden bij Prambanan, van Boro Boedor en die, welke op het Diëngsche ge- bergte gevonden worden. Zoomen in de berigten, welke de heer Rarrres uit de rapporten van den heer G. Baken heeft medegedeeld, eene naauwkeurige beschrijving en verklaring ver- wacht der tempels en beelden, waarin tevens onderzoek gedaan wordt naar de eeredienst, welke op de plaatsen, waar deze oudheden gevonden worden, geheerscht moet hebben, met opgave tevens der opschriften en derzel- ver uitlegging, zal men zich zeer bedrogen vinden. De voornaamste verdiensten dier be- rigten bestaan in eene opgave der platte gron= den van de tempels en haar bouworde, wel- ke echter niet overal even naauwkeurig is opgegeven. | In de beschrijving van Zjandì Kebon Dalem geeft de heer G. Baker ook eene naauwkeu- rige opgave der beelden, welke hij aldaar ge- vonden heeft. Dezelfde naauwkeurigheid wordt ook in de beschrijving van Zjandi Loro Jong- 4d en Tjandi Sewoe waargenomen. De Tjan- di Loemboeng met de zestien rondom’ dezelve staande kleinere tempels, tusschen 7jandt Lo- VI ro Jonggran en Tjandi Sewoe gelegen, is ech- | ter zeer onvolledig vermeld. De overblijfselen van Dinangan of Kandoe Goenting en die bij kali Sari, zoo als ook de tempel en overige ruïnen bij kali Bening zijn, vooral bouwkun- dig, naauwkeurig beschreven, ofschoon, in de be- schrijving des tempels bij kali Bening, de beel-_ den eene uitvoerigere beschouwing vereischen ;, tot regt verstand van den aldaar mie en hebbenden eeredienst. Zeer onvoldoende zijn de berigten aangaan- de de oudheden van Boro Boedor. Na het lezen van hetgeen de heer Rarries uit de rapporten van den heer G. Baken heeft me- degedeeld, weet men naauwelijks meer, dan dat er een groote tempel en eenige andere ruïnen aanwezig zijn, doch moch de inrig=_ ting des tempels is genoegzaam uit een ge- zet, noch is er van de menigte basreliefs iets meer verhaald, dan dat zij bestaan. Van veel meer belang is de beschrijving van Boro Boedor bij Crawrvan, over wien straks nader; ‚Dat er op het Diëngsche gebergte een groo te en belangrijke voorraad van oudheden is, leeren wij uit de medegedeelde berigten van den heer G. Barker. Volgens getuigenis van den heer Rarrres, heeft de heer 4 Baken zich drie weken met het onderzoeken en afteekenen dier oudheden bezig gehouden: Met regt zoude men dus mogen verwachten, dat een onderzoek van drie weken een uits voeriger resultaat moest hebben. opgeleverd; dan hetwelk ons door den heer Rarrres wordt medegedeeld. Aan wien de schuld te wijten zij, blijkt niet duidelijk. Zeker is het, en in blijkt uit zijne eigene woorden, dat ‘de heer en A | VII Rarrigs niet alles heeft medegedeeld, het- welk de heer G. Baker aangaande de oudhe- den op het Diëngsche gebergte had aangetee- tE | ‚De oudheden, door Dr. Honsrreun bezocht, zijn voornamelijk die, welke in de Residen- tien Madioen, Kadiri en Pasoeroean aanwe- 1ig zijn. Volgens zijne eigene woorden moet: men geene uitvoerige beschrijving der menigte oudheden, welke hij- bezocht heeft, verwach- ten. Het schijnt voornamelijk zijn plan ge- weest te zijn, om eene beknopte opgave dier oudheden te leveren, slechts op enkele plaat- sen is hij uitvoeriger geweest. De voornaamste. verdiensten der beschrijving van Dr. Honsriero bestaat in eene opgave van de uiterlijke ge- daante der tempels, waarin hij dikwijls naauw- keurig schijnt te werk gegaan te zijn. Ofschoon dus voor een grondig onderzoek der Javaan- sche oudheden zijne beschrijving allezins on- voldoende is, moet men echter aan den heer Honsrieip, wiens studien niet bepaaldelijk op het vak der oudheden maar op dat der natuur- kunde betrekking hadden, den lof niet onthou- den van heteerst deze oudheden te hebben be- kend gemaakt. | „De oudheden, welke Dr Honsriei»m in Madi- oen gevonden heeft, zijn door hem zoo opper- vlakkig beschreven, dat men naauwelijks meer verneemt, dan dat er eenige oudheden zijn. Van het bestaan van beelden wordt melding gemaakt, maar den toestand, waarin zij zich bevinden, en welke Godheden zij voorstellen, houdt hij. voor zijne lezers verborgen. Van verscheidene opschriften, welke aldaar voorhan- den waren, heeft hij er slechts één gecopi- Var eerd. De Hr Rarrris heeft van: dit: - afschrift geene mededeeling «gedaan: … min lios Ó -_Kadiri, hetwelk een zoo ruim eld: voor den onderzoeker der oudheden oplevert, is door Dre Honsriip ook. met dit oogmerk. bezocht. Over het algemeen mist men in de beschrijving der _ Kadirische oudheden, even als in_ de beschrij- \ ving der oudheden in Madioen, die uitvoerig= heid, welke den lezer in staat kan’ stellen, | zich een duidelijk denkbeeld van. dezelve te vormen. Het is een beredeneerde opgave doch geenszins eene naauwkeurige beschrijving veel min | eene verklaring. Ook de in Kadiri voorhandene opschriften zijn niet gecopiëerd. « Vele oudheden, welke, volgens zeggen der inlanders nog in def bosschen verspreid. lagen, zijn volstrekt niet onderzocht. Het uitvoerigst van allen zijn de oudheden te Panataran beschreven. De oudheden te Singo Sari zijn door Dr. Housrreip uitvoeriger vermeld dan die van an- dere plaatsen, ook heeft hij eene opgave der aldaar aanwezige beelden en derzelver voorstel ik gegeven. De oudheden bij Malang zijn Z00 brb be- schreven, dat men zich geen duidelijk denk beeld van dezelve vormen kan. Ook hier, zoo= wel als te Singo Sari, is het copiëren achter- wege gelaten. De Heer Rarries heeft de eikel KJ Soengkoeh (gewoonlijk Soekoe, genaamd) aan: wezig, zelf. bezocht en beschreven. Vóór. he had nog niemand van dezelve melding gemaakt ook bestond in zijnen tijd de weg» nog niet welke van Soerakarta: naar Karangpandan: EK: van daar naar Soengkoeh leidt. | | Hetgeen echter. den onderzoeker der ond ix den-minder aangenaam is, betreft het wegnemen van eenige voorname voorwerpen door den Heer ‘Rarrrss.. De. zes voeten lange linga is dor hem “van Soengkoeh weggevoerd, doch geluk- kig: nog inons Museum bewaard gebleven. 4e Een: andere groote steen, waarvan hij ech- ter-geene- melding maakt, is, volgens getuige- nis van eenige inwoners van: Soerakarta, «die in den tijd-van den Heer Rarrres reeds aldaar waren, door hem van Soengkveh medegebragt, en bevatte «een «groot opschrift. Wegenis de zwaarte: heeft er in het vervoeren eenig eponthoud. plaats. gehad, en eindelijk is «de steen; op de hoofdplaats tusschen het tegen- woordige- Residents en Adsistent Residents huis; blijven liggen. Jaren- lang is hij -al- daaraan de opene lucht. en allerlei vermin- kingen bloot gesteld gebleven, en tot nog ‘toe js het-ons-niet gelukt ‘te vernemen waar deze steen zich thans bevindt. ‚De Heer Rarrres meldt niet, of hij de _f iens digt bij het oude Padjadjaran ‚in Cherihon, en op het Oengarangsche-gebergte gelegen, “zelf bezocht heeft. Zijne beschrij „ving, ‚vooral die van de oudheden op het „Oengarangsche-gebergte, zoude het. tegendeel „doen: gelooven; — want zijne beschrijving der oudheden op Soengkoeh, in éénen dag vervaar- ‚digd, doen ons veronderstellen, dat hij zich „niet alleen zoude bepaald hebben tot het weinige, „hetwelk omtrent de op het Oengarangsche - „gebergte aanwezige oudheden vermeld - wordt. _ Men deert daaruit naauwelijks meer, dan dat ser: op-Retjo Domas een beeld met drie hoof- ‚den, en op het Oengarangsche — gebergte eene safbeelding der. godheid Soerjo-aanwezig is. X „Van het oude te Zelaga in Cheribon aan- wezige handschrift, zegt de Heer Rarrizs, dat het slecht geschreven is, Door de vrien- delijkheid van den Heer Surssagnr, toen ter tijd Resident van Cheribon, is van dit hand- schrift eene copij vervaardigd. Het origineel is met zeer veel zorg en zeer gelijkmatig van het begin tot het einde geschreven, maar heeft veel geleden door den ‘tijd. Het slot van het handschrift ontbreekt perkt Dat het ten tijde van den Heer Rarries nog aanwezig moet geweest zijn, blijkt daaruit, dat deze de afbeeldingen der vijf Pasar- dagen mede- _ deelt aan het slot van het eerste deel zijner History of Java, welke afbeeldingen echter thans niet meer aanwezig zijn. Op den rug van dit handschrift, want het papier is slechts aan eene zijde beschreven, zijn ver- scheidene berekeningen, volgens de regelen der thans bij de Javanen nog in zwang zijnde _ voorzegkunde, welke echter in het Maleisch zijn opgesteld en dus van latere dagen getui- genis dragen. De tempel bij Banjoe Kooninij is door den Heer Rarrres zelven bezocht, doch de verwoes= te staat van denzelven, door vulkanische uit= barstingen en de weelderige groeikracht van den grond veroorzaakt, is de reden, waarom hij niet in eenige bijzonderheden omtrent denzelven treedt. De oudheden in Banjoe- wangi zijn door den Heer Rarrims slechts ter loops vermeld. aa Aangaande de menigte bronzen en van andere metaalsoorten gemaakte kleine beeldjes, waarvan de Heer Rarrrss een honderdtal op Java vols zameld en naar Engeland gezonden heeft, is XE eenig “berigt gegeven, doch zeer onvolledig, en. van geene derzelve. is de beteekenis me- degedeeld „De opschriften welke de Heer _ Rarrizs in groote menigte op Java gevonden heeft en waarvan hij verscheidene zeer voorna- me , tot groot nadeel der wetenschap , van hunne plaats heeft weggenomen, zoodat men thans naar sommigen te vergeefs zoekt, worden door. hem in vier soorten verdeeld: 1°. Opschriften in de Sankrita-taal en met het Devanagari-karakter geschreven. 92°. Die, welker letters met het vel woordig Javaansch letterschrift eenige over- eenkomst hebben en door het Sunda-volk ge unan gebezigd te zijn. 8. Die, welker letters noch met het Deva- nagari- -karakter, noch met. het tegenwoordig Javaansch letterschrift eenige overeenkomst heb- ben, en daardoor onverklaarbaar zijn. he. Die, welke in het Kawi of oud Ja- vaansch-karakter geschreven zijn. Eene juistere beschrijving der Javaansche penningen, door den Heer Rarries in menig- te van Java naar Engeland vervoerd, zoude voor de kennis der Javaansche oudheden hoogst nuttig geweest zijn, en het is te bejammeren, dat de Heer Rarries derzelver verklaringen, hem door den Kjahi Adipatt van Demak ge- geven, niet heeft medegedeeld. De Heer Rarries besluit eindelijk. zijne be- schrijving der Javaansche oudheden met eenige aanmerkingen van veel gewigt, welke echter te. weinig zijn bewezen, en eene meer uitvoeri- ge behandeling verdienen. De beschrijving, der Javaansche oudheden Xi daor den Heer J. Crawrunp, in he Biton of the Indian Archipelago, tom. 2. p. 194 sqq: gegeven, is geheel verschillende van die, wel- ke men în het’ werk van den Heer’ Rarrrus aantreft, Gelijk de laatste zich beiijjverd heeft, om berigten aangaande de Javaansche oudhe- den te verzamelen en mede te deelen, zoo heeft de eerste, na zich eene juiste kennisder _ Javaansche oudheden te hebben eigen gemaakt, alleen het resultaat van zijne onderzoekingen _ opgegeven. In het werk van den Heer J. Crawrurn zoude men te vergeefs naar eene naauwkeurige beschrijving van elk der oude Javaansche monumenten in het bijzonder zoe= ken. Hij geeft daarvan slechts een algemeen overzigt en eene beoordeeling van den vroege ren eeredienst der Javanen. Met betrekking tot het laatste verwijst hij zijne lezers naar een paar verhandelingen, door hem in de Transactions of the Royal Asiatic society en in de Transactions of the Literary society of Bombay geplaatst. “Daarenboven heeft de Heer J. Crawrurp eene verhandeling over de oudhe- den bij Prambanan geplaatst in de Asiatic Researches tom. XIII. p. 837—368. In het beroemde werk Ueber die Kawi-spraché auf der Insel Java von Wirneum von Huxsoupt Berlin 1836, 4, geeft deze geleerde schrij- ver, na eene inleiding tot de hoogere taal- studie behoorende, eene uitvoerige verhaän= deling over het verband tusschen’ Javá en het vaste land van Jndië. De uit dit vers band ontstane gevolgen, ‘voor den weten schappelijken. en godsdienstigen toestand de Javanen, worden naauwkeurig onderzocht; Hierdoor werd de schrijver van zelven gedron- KI en‚.…om, op ‚de Hindoesche oudheden, op lava aanwezig, zijne bijzondere. aandacht. te vestigen. In het derde hoofdstuk. dezer, ver- handeling. heeft de Heer, vor Humsorprt - alles; wat op den Hindoeschen godsdienst, vóór de invoering van het Mahomedanismus. op: Java eleden, betrekking heeft, te zamen gebragt. je bronnen, waaruit de schrijver zijne aans merkingen over de Hindoesche oudheden, op Java geput heeft, zijn voornamelijk. de reeds door ons behandelde werken. der. Heeren Rar- ries en Crawrunp. Daar het den Heer von Humsoipr niet gebeuren mogt, de voornoemde oudheden zelf in oogenschouw te nemen, zoo moet men _ vooraf, reeds verwachten, dat hij. niet. in staat geweest kan zijn, om de onnaauwkeurigheden en misslagen, in die beide werken voorkomende, genoegzaam in te zien «en ‚het ontbrekende derzelve aan te vul- len. Geen wonder dus, dat deze arbeid van den Heer von Humsorpr niet veel licht ‘ver- spreidt, over. de juiste kennis dier. oudheden zelve, waarvan sommigen zelfs naauwelijks door. hem genoemd worden, Ook was het zijn plan niet, om eene volledige beschrijving en verklaring der Hindoesche oudheden. op. Java te. geven. Het zijn de oudheden, bij Praamn- banan en‘ vooral die van Boro Boedor. (p. 120-171), welke door „hem zijn toegelicht, voor: zijn bijzondere doel, om de sporen,vau het vroeger op Java,geheerscht hebbende, Boe- dhismus aan te wijzen. De schrijver toch. gaat uit. van het denkbeeld, dat de leer van Bor- pHa de eigenlijke godsdienstleer der oude Ja- wanen, „vóór de invoering vanhet. Mahome- danismus, geweest is. Het was vooral de xIv tempel van Boro Boedor, welke hem over. tuigde van het bestaan der leer van Bor-_ DHA op Java. Ook meende hij in de mij- thologische werken der Javanen en in som- mige opschriften bewijzen voor zijn gevoelen te vinden. Hij ontkent wel niet, dat de leer van Siva op Java bekend is geweest, zoo als de sporen van den Srva-dienst, bij de mees- te tempels genoegzaam barilborkd ‚ doch Boe- dhismus is, volgens zijn gevoelen, naderhand met Srva-dienst vermengd geworden. Het :ge= voelen van den Heer von Humsomor is: hierin dus geheel verschillend van dat van den Heer Crawrurp. Deze toch meende, dat de Sivual dienst, de meest verspreide godsdienstleer op _ Java geweest zijnde, naderhand met het Boe- dhismus vermengd is geworden. | De verhandeling. van den Heer vor Hos BoLpr bepaalt zich alzoo meer tot een onder- zoek aangaande de vroeger op Java geheerscht hebbende godsdienst, dan wel tot eene beschrij+ ving en verklaring der oudheden zelve. Het is alleen de tempel van Boero Boedor, welke door hem nader beschreven en verklaard wordt, en, door dezen met de overblijfselen van andere tempels op het vaste land van Zndië te vergelijken, heeft hij in vele opzigten een nieuw licht over dit belangrijk Ter der oudheid verspreid. In de werken van het Bataviaasch (Genaot schap van kunsten en wetenschappen: komen eenige stukken voor, betreffende de Javaans sche oudheden. In het zevende deel is geplaatst Narrative of a journey to examine the re- mains of an ancient city and tempels at Brambana by Luit. Col. C. Mackexzme. De ne ten ek dn Kn an xv schrijver geeft in den vorm van een dagboek op, hetgeen hij gedurende zijn bezoek op Prambanan gezien heeft. Het schijnt echter, dat hij aan zijne aanteekeningen de laatste “hand niet heeft kunnen leggen. Immers de “aanmerking, door de uitgevers voor deze aafi- teekeningen geplaatst, geeft dit te kennen, en het wordt ook bevestigd, door dat hij ée- ne in het begin aangenomene verdeeling in paragraven in het vervolg achterwege laat. Jammer is het, dat de platen, welke doorof op last van den Heer Mackenzie van deze oud- heden vervaardigd zijn, zoo als ook de aftée- keningen ‘der gevondene opschriften, onuitge- geven zijn gebleven. Deze aanteekeningen be- vatten voornamelijk eene beschrijving van den vorm der tempels en andere gebouwen, wel- ke bij Prambanan gevonden worden, doch de orde, waarin alle deze gebouwen tot el- kander staan, is niet opgegeven. Als proeve eener eerste beschrijving dezer oudheden ver- dienen de aanteekeningen des Heeren Macken- zig allen lof, doch zij openen slechts het on- derzoek en laten het voornaamste, de orde ven zamenhang der tempels tot elkander, de beschrijving en verklaring der beelden en der „opschriften, en het onderzoek aangaande den vroeger aldaar geheerscht hebbenden godsdienst nog te doen over. Deze aanteekeningen, in 1812 vervaardigd, zijn op nieuw gedrukt in het Asiatic Journal, IL., 15, 16, 132, — 186, 286— 241, 350 — 354. In het achtste deel heeft de Heer J. Craw- __ruRD eenig berigt gegeven aangaande drie op- „schriften, onder den titel: an inscription “from the Kawì or ancient Javanese language, xvI taken from a stone found in the district of Soerabaija on Java, translated into the mo- dern Idiom by Nara Kasvma, Panambahan _ of Sumanap (Madura) rendered into English by Mr. Crawrunp, and. submitted. to the Socie- ty by the, President the Honnorable. Tuomas S. _ Rarries — Copies of two of the ancient In- scriptions on Copper Plates dug up in the vi- comty of Surabaya, and now deposited, èn the Mu- seum of the Society at Batavia, rendered from k the ancient Kawi Character in to the „Roman and Communicated by the President (Rarries). — Van het eerst vermelde opschrift is geene copij van het oorspronkelijke gegeven, zoodat „men over de juisiheid der vertaling niet kan oor- deelen. Dat zij eene omschrijving van het oorspronkelijke en niet eene juiste verta- _ ling bevat, zegt de heer Crawrunp zelf in de — aanmerking op de eerste ‘bladzijde. De beide laatstgenoemde opschriften zijn: niet vertaald, alleen is de inhoud in weinige woorden-me- degedeeld. Voor een wetenschappelijk onder- _ zoek der Javaansche oudheden heeft dus deze arbeid van den heer Crawrunn geringe waarde. _ Bij het verklaren toch der opschriften is een _ eerste vereischte, om een getrouw. afschrift van _ het oorspronkelijke te geven. Had de ‘heer Crawrurp dit gedaan, men zoude het verloren _— gaan dezer koperen platen thans minder be- _ treuren. | | HH j PE In het tiende deel pag. 129, en volgende heeft de heer Dou:s het afdruksel medegedeeld van een _ opschrift door hem op den Merbaboe gevonden en van daar naar Salatiga gebragt. Daarbij deelt hij tevens eene Maleische vertaling me- de, door den reeds meermalen genoemden Sul- . Pr EV tan van Sumanap van dit opschrift vervaardigd, welke vertaling door den heer Dowuis tevens in het Hollandsch is overgebragt. In het negentiende deel komt voor eene „Proeve eener beschrijving en verklaring der oudheden en opschriften op Soekoeh en Tjetto, door G. J.van ner Vurs; Doctor in de Godge- leerdheid.” Na een kort overzigt van 't geen, tot op de ‚uitgave van dien arbeid, omtrent Soekoeh. geschreven was, volgt de beschrijving der oude monumenten zelve, over ’t algemeen zeer uitvoerig en naauwkeurig, opgehelderd door vrij goed uitgevoerde lithographien. Daar- op gaat de schrijver over tot eene verklaring dier monumenten, voornamelijk om de vraag op te lossen, welke eeredienst vroeger op Soe- koeh geheerscht heeft. Vervolgens waagt hij eenige conjecturen omtrent den stichter en den tijd der stichting dezer monumenten. En eindelijk geeft hij eene verklaring der opschrif- n op Soekoeh. Op dezelfde wijze is de ver- handeling over de oudheden van Zjetto inge- Krigt, en het geheel wordt met een Alphabe- | tsch register der in de opschriften voorkomende | woorden besloten. Groot zijn de zorgen, die jde verdienstelijke, te vroeg aan de wetenschap- pen ontrukte schrijver aan het opnemen en faaauwkeurig « voorstellen der monumenten heeft fbesteed, en wij, die ze in originali gezien hebben, kunnen de verklaring vrijmoedig af- Heggen, dat hij daarin zeer gelukkig geslaagd fis. Of evenwel eene verklaring van oude op- jschriften mogelijk zij, zonder eene grondige ennis van het Sanskrit, betwijfelen wij nog 3 meer, na hetgeen de Heer van pen Vurs igeleverd heeft. xv In het 7 ijdschrift voor Nederlandsch Ina worden ook eenige stukken gevonden betreffe de de Javaansche oudheden. In den eersten jaargang is een stuk getiteld Godsdienstige monumenten op Jat naauwelijks ééne bladzijde groot. Het bes slechts eene opsomming van sommige ou monumenten en is dus van weinig beke In dezen zelfden jaargang heeft de he Resident Hartman eene korte beschrijving « geven van den tempel Moendoet genaam welken deze ijverige voorstander van het derzoek der Javaansche oudheden in de Re dentie Kadoe het eerst heeft ontdekt, waar tevens eene plaat, de drie groote aldaar” vondene beelden voorstellende, gevoegd is. In dien jaargang heeft Dr. S. A. Bunpr almede eene naauwkeurige beschrijving \ dezen zelfden tempel gegeven. De verklari echter is er niet bijgevoegd, maar de vol overlevering aangaande denzelven vermeld. deelt hij ook eene korte beschrijving mede den tempel Selo Grio genaamd. d In den tweeden jaargang vindt men nige overleveringen opgegeven, aangaande stichting der oudheden bij Prambanan, B Boedor, Soengkoeh, Banataran, Srengat® Blitar door den in de Javaansche taal en l terkunde zoo beroemden heer CG. F. Winter. In den derden jaargang heeft de heerl F. G. Varek zijne gedachten over de ruin van den Hindoeschen Godsdienst, welke « Java gevonden worden medegedeeld. Deze + handeling bevat eenige gissingen aangat oe den waarschijnlijken oorsprong en het ve van vele tempels op Java. Ofschoon gissinge XIx zijnde, kunnen ze echter aanleiding geven tot nadere ontdekkingen. In denzelfden jaargang deelt Dr. W. R. van Hoiverr onder den titel van nieuwe belangrijke bronnen voor de oude geschiedenis van Java eenige gedachten mede, aangaande het tijdstip, waarop de Braminsche en Boedhistische Gods- diensten op Java gebloeid hebben, en de be- trekking dezer twee eerediensten tot elkander, waaruit gevolgtrekkingen gemaakt worden, op den oorsprong en het verval der oude Hindoesche tempels op Java betrekking heb- bende. Deze gissingen gronden zich op een gezegde, in het Chinesche werk van Sur Fa Hrian voorkomende, hetwelk in het Fransch vertaald is onder den titel: Tou kue ki of rré- lations des Roijaumes Budhiques. In dit werk wordt gezegd, dat Fa Hran in de vijfde eeuw kotters en Brahmanen in groot aantal op Java aantrof, maar dater de wet van Foë (Boeddha) geheel onbekend was. Ki In denzelfden jaargang is door den heer P. A. SCHILL eene beknopte schets geleverd, van den zodsdienst der Hindoes met betrekking tof die leer, welke vroeger op Java is beleden. Deze verhandeling, waarin de heer Scui alleen de Hindoesche Godsdienstleer en niet lavaansche oudheden beschrijft, behoort als oodanig niet tot ons tegenwoordig onderzoek. ‚De heer Dr. Fr. Jureuuns plaatste in den kesden jaargang een opstel getiteld » Ruinen ban Java. Korte ontleding der steenen ge- lenkteekenen, welke de Hindoe's op Java heb- ben achtergelaten.” Hij heeft daarin al de hem D ekende monumenten, zoo als ze volgens de ij van het westen naar het oasten op el- xXx kander volgen, zoo naauwkeurig mogelijk ope’ gesomd, de beschrijvingen, welke daarvan in, de Nederduitsche taal bestaan, aangehaald, en diegene, welke nog niet beschreven, doeh door hem gezien zijn, kortelijk nader bekend gemaakt. | Ofschoon de hier opgegeven geschriften « vrij talrijk zijn, blijkt uit het weinige, d wij over hunnen aard en inhoud vermeld he ben, genoegzaam de gegrondheid onzer. kla over het gemis aan de noodige bronnen bouwstoffen voor de vervaardiging van onz arbeid. Ondertusschen zijn er vier werke onder de bovenstaande niet opgenoemd, die € van groot nut zijn geweest (1). Het eerste Moor's Hindu Pantheon London 1610, in 4 hetwelk nog altoos als de hoofdbron voor kennis der Imdische Oudheden mag worden aangemerkt. Door de welwillendheid van de Heer P. van Rees, Resident van Batavia, d daarvan een prachtig exemplaar als een ninklijk geschenk bezit, hebben wij er eenig tijd gebruik van kunnen maken. Het twee is de verhandeling van CG. J. Reuvers, over dr groote steenen beelden, in den jare 1819 Java naar Nederland overgezonden. Am k (1) In 1822 gaf Cr. Corzmas uit een werk, getifek Mythology of the Hindus, with notices on various mouns tain and island tribes, inhabiting the two peninsulag of India and the neighbouring islands, and an app dix containing the minor Avatars, and the Mytholog cal terms etc. etc. of the Hindus. Bij dit eerste g deelte onzer beschrijvirg is het ons echter niet mogen beurt vallen daarvan gebruik te maken. XXI 1826, 4°., uitgegeven door de derde klasse van het koninklijk Nederlandsche Instituut. Of- schoon deze monographie natuurlijk eene zeer bepaalde strekking heeft, is zij echter meerma- len met vrucht door ons geraadpleegd. Maar meer hebben wij te danken aan de Beredeneer- de beschrijving der Aziatische en Amerikaansche monumenten van het Jluseum van Oudheden te ydlen door Dr. GConranus Leemans, Directeur van het Museum. Leyd. 1842, 8°. Niet allcen toch hebben wij den vorm van dat gedeelte van dit werk, hetwelk de Indische oudheden bevat, eenigzins gevolgd; maar wij zijn ook, door vergelijkingen van ‘de daarin voorkomende beschrijvingen met onze godenbeelden, dikwijls tot een beter begrip van hetgeen wij zagen en tot goede resultaten gebragt. Wij moeten thans spreken van nog een vier= le werk, dat ons ten dienste heeft gestaan. et was een Catalogus van de oudheden, af- omstig uit het kabinet van wijlen den Heer …G. Varer, vervaardigd door wijlen Dr. G J. van ER Vars. Met is bekend (1), dat het Batavi- asch Genootschap door aankoop eigenaar is geworden van deze uitgebreide en belangrijke verzameling. Dr. van ner Vus had daarvan, pen zij nog de eigendom van den Heer Varck was, cene beschrijving gemaakt, echter zeer tort, en oppervlakkig. Zij heeft ons des niet te min tot het bepalen der beelden goede liensten bewezen; waar wij in gevoelen van 0) Zie het gelezen » Verslag van den staat der werk- mheden van het Batav. Canbotd” voorkomende in het e deel der Verhandel. bladz. XLIV enz. xx den schrijver verschilden, hebben wij dit h en daar in ons werk aangewezen. kt De verzameling van Oudheden van het WB taviaasch Genootschap bestaat in de eerste pla uit eenige voorwerpen, die reeds sedert eer geruimen tijd in het Museum aanwezig zi geweest, althans reeds vóór wij met deze in ting bekend werden. Im weêrwil van al mogelijke moeite is het onssniet mogen gelu ken, de herkomst dier voorwerpen op te sp ren, zoodat wij daaromtrent niets kunnen IJ dedeelen ; welke beelden hiertoe behooren, door ons bekend gesteld. Eene zeer aanzienl ke plaats der verzameling wordt ingenom door de zoo even vermelde nalatenschap den Heer Varck, In de catalogus van Dr. per Vris vonden wij van vele voorwerpen plaats, waar ze gevonden zijn, vermeld, _ deze opgave is ook getrouw door ons overget men. De overige monumenten zijn, ten ger ge der bemoeijingen van de Directie van. k Genootschap, en de beschikkingen van het Go vernement (Ì), van tijd tot tijd, uit versch lende streken van Java, enkelen ook van matra en Borneo, naar Batavia overgebraf ’t Zijn allen steenen voorwerpen, en nog dag lijks wordt het kabinet daarin gedurig rijke Naauwkeurig is door ons de plaats, van wa ze het läatst verzonden zijn, opgegeven, waar het ons gelukte ook de oorspronkelij herkomst en bestemming van het beeld op sporen , is dit almede vermeld. (1) Zie het » Verslag enz.’ zoo even aangehaald blads. LIL. XXI Zoo veel over de origine van het kabinet. Wat den inhoud betreft; het bestaat uit vier afdeelingen, als: a. Godenbeelden, hb. steenen met opschriften, c. Godsdienstig en ander ge- reedschap en huisraad en d. munten. Dit eerste gedeelte onzer beschrijving bevat slechts de Godenbeelden. ‘Eerst behandelen wij de voorwerpen in metaal en vervolgens die in steen. Maar aangezien het getal dezer laatsten, gelijk wij zoo even zeiden, nog dagelijks ver- meerdert, zal het tweede gedeelte onzer be- schrijving weder met deze zelfde rubriek moc- ten aanvangen. En wat zullen wij zeggen van de bijgevoegde platen ? De kunstwaarde kan ieder, die ze beziet, beoordeelen. Wij voor ons vreezen, dat men daaruit zich geen groot idée zal maken van de hoogte, die de lithographie in Indië bereikt heeft. Eenige beelden treft men er op aan, die nog niet door ons behandeld zijn: van de anderen voegen wij hierbij de volgende index, ten einde aan te toonen, hoe de num- mers van den Catalogus op deze platen slaan. Plaat 8 is No. 134 van den Catalogus. » Miormer porn mb nr ) ) ron, kB mot» ) ) bl» » 118 » » ) ) Gob onbbomve1A rm a ) » 6,17 vornst AIB Bait» ) ) 9,I » » 101 » » ) », 19,E » np 402» on ) » 18,1»: p::19D neben » np ' Anak err 1BOdemroro » ) 15,1 » » 132 »n '» ) XXIV Ed Daar wij een aantal Indische woorden heb- | ben gebruikt, voor het aanduiden der ver=| schillende attributen en voorwerpen, zien wij ons verpligt daarvan eene verklaring te geve an. | Men zal ook hier eenig verschil met de opgax ve | van Dr. Leemans ontdekken. Agamt-nasra, de hand geopend met de val naar boven; eene houding waarin de beelde dikwijls voorkomen. De hand, met de de naar beneden heet narada- hasta. ï Axsamârâ, de krans van zaadkorrels, 8 bidsnoer gebruikt, gelijk de rozenkrans. Anckasa, de olifantshaak; het werktuig waal mede de; olifánten; bestuurd worden, een de attributen van Ganfsa. | Araratrra, in het Javaansch paijong; zonnescherm, die meestal aan eene nis geve tigd is, en de Godheid overschaduwt. Avarâna. Vleeschwording van eene Ga heid. De Indische Godenleer bevat zulke vleesch wordingen van onderscheiden Goden. … De voo naamsten zijn die van Vissor, ten geta van tien, waarvan negen reeds voorbij zijn en de tiende nog verwacht wordt. In de Po ránd’s en andere Mijthologische en Godsdien tige geschriften der Mindoe's worden echt han meer dan tien avatára's, en in eene ge heel andere volgorde dan de gewone, vermelt (Vergelijk Bhág. Poer., vertaald door Bunxot in het Journ. Asiat. 1832 tom. X). Banorsasnna ( Bazoeband ). Bovenarmband bijna bij alle beelden met een slot of verbin ding, rijk met edelgesteenten versierd. \ Barasa. Het etensbakje van Ganêsa. Ei Duar. Klein ‘rond schild, voornamelijk bij. Dorrca. | E || XXV — Dsarâ. Hoog kapsel, rondom hetwelk het lange- hoofdhaar wordt rondgeslingerd , zoodat het van boven eene holte of kuil vormt. Naar dat kapsel, hetwelk aan Siva eigen is, draagt deze God den bijnaam van Doernssari. Bij onze beelden bestaat deze djatá echter altijd uit het hoofdhaar, dat naar boven wordt. op- gewonden; in het midden, waar zij „meestal door een band wordt vastgebonden, is zij naauwer dan aan het boveneinde Gavâ.. Een knods, een der: voorname. at- tributen ‚van Vissor, echter ook bij Srva voor- komende. Hàâra. Borstsieraad uit parels habit ® Jon. Het zinnebeeld van de vrouwelijke natuur en scheppingskracht. Kamanparor. Een vaatje of bakje, dat de asceten. gebruiken, om aalmoezen in te. za- melen. | | PT KanekKaAna. Armbanden, gewoonlijk: eene aan de handgewrichten, somtijds nog een dier- gelijke aan de ellebogen, of iets boven dezelve. Wij vinden ook „dubbele aan de handge- wrichten, en. somtijds nog één diet onder. de bahoebandhä. Kasa. Een lange siërpi; welke van het midden af, in lange wijde bogten om het-lig- chaam gewonden, op. de heupen en achter den rug vastgestrikt, een gewoon ble Bingebak der Bramienschie-Goden: is. Koespara, oorring; nága-koendala oorring door eene slang gevormd. Koesnî. „Het watervat. der asceten; een zeer gewoon attribuut van Siva. Linea. Het zinnebeeld der: mannelijke na- tuur en scheppingskracht. - Het is’ bij onze XXVI beelden, even als op het vaste land van Zndië, altoos verborgen of liever gemetamorphoseerd, en voor profane oogen niet kenbaar. Eveneens de verbinding van de linga en jonî. Dikwijls wordt deze laatste ook voorgesteld door eene lotusbloem, met een uitstekende knop. Manrpa. Een bekkeneel of doodshoofd; in _het hoofdtooisel van GanÊsa dikwijls voorko- mende. Marpamârâ. Een krans van afgeslagen men- schenhoofden, om den hals van Siva; een zin- nebeeld van den loop des alles vernielenden tijds. Zij wordt bij het geheele geslacht van Siva, vooral ook bij GanÊsa, aangetroffen. Morkorra. (In 't Maleisch makota). Diadeem, tiara. Narapa-nasra. (Zie Abahi- hasta). Notrorna. Banden om de enkels, die ge- bruikt worden, om een, naar het gevoelen der Indiërs, aangenaam geluid voort te brengen, ook op Java nog in zwang. Ozrravira, Jadjajópavita. Volgens Moorr Zen- naar genoemd (naar het schijnt, in het zui- delijke gedeelte van Jndië, of Dekan, waar van het Skt. oorspronkelijk verschillende talen gesproken worden). De heilige bandelier der Bramiensche Goden en priesters, en van de volgers der Bramiensche eeredienst. Bij de Goden dikwerf in de gedaante van eene slang, die den staart in den mond houdt of om haren hals slingert. Het is die snoer, die tot in- wijding der kinderen der drie hoogste kasten in Indië (der dwidjas, tweegeboren, d. 1. de tweede keer door de ontvangst van deze snoer) op een verschillenden tijd voor de drie ver- scheidene kasten (de Brahmanen ontvangen haar XXVII vroeger dan de Ksatrijas en deze vroeger dan de Vaisjas)en tot invoering in de burgerlijke en godsdienstige gemeenschap gebruikt wordt. Zie Manxoer IL. 41 en volgg., waar ook de stoffen, waarvan zij voor de verschillende kasten ge- maakt worden, opgegeven zijn. Zij is over het algemeen drievoudig »of a triple thread.” Papmâsana. Lotus-zetel of lotus-bed, de ge- wone zetel der goden, maar ook wel eens gebruikt, om daarop te staan. Zie Wiwoho van Gericke (Padmo Sono) bladz. 51. Pârna. Woordelijk een werktuig om te drin- ken; wordt als attribuut bij Pârvarì gevon- der in haren vernielenden vorm (als Kärì of Bravânsi), waar zij met dit vaatje het bloed der offerhanden (ook wel van menschen) op- vangt. Sakti. De vrouw of werkkracht der Indische Goden en derzelver Avatára's. Zoo is Saraswarî de sakti van Branmâ, Lakssmî van Visinor, Par- VATI van SIvA. SarckKHâ. Eene schelp, die als krijgstrompet gebruikt wordt, en een der gewone attributen van Vismor is. Wij vinden haar eveneens bij S1vA. Tsakra. (Jav. Tjokro). Het gewone wapen van Vissor, dat op den vinger of op eenen stok, horizontaal geslingerd en uitgeworpen, alles vernielt en doorsnijdt, en uit zich zelf tot den God terugkeert. Wij vinden het even- eens zeer dikwijls bij Stva, die, ten minste op Java, ook de attributen van Vissor met de zijne vereenigt, ten teeken, dat hij hier eigenlijk de almagtige, hoogste God is ge- weest. De takra staat of op de punt van den voorsten vinger, of op de palm der hand XXVII of wordt door een of meerdere vingers vast- gehouden. Zij is of hol, of ook van binnen op een rad gelijkende, zoo als de Skt. naam te kennen heeft. Tamara. Een waaijer, volgens Dr. Joxes oor- spronkelijk van koeharen, maar ook van veren enz.; bij Moore alleen te zien bij Gansa; hier op Java, naar het schijnt, ook een ge- woon attribuut van Siva, en wel in den oor- spronkelijken vorm. | Tsoersa (vgl. Mal. tjelâna, broek). Bij Moorz eene tot de knieën afgaande broek, niet te _ verwisselen met het gewone kleed (Mal. sarong). Trisoera. Driepuntige speer (Drietand ), een der gewone attributen van Srva, en van zijne Saktis-(?).- Hij is bij Srva altijd opgerigt met de punten naar boven, als zinnebeeld van het vuur; daarentegen kan hij bij Vrssnoe, volgens Moorr, ook voorkomen, met de punten naar beneden, als zinnebeeld van het water. ee © tE JAVAANSEUS OUD BDA, L. GODENBEELDEN. nnen ar £ ir d Ì ai: é t Bte oliern ta hen « Ganden ke € he Pl d k An a! E Se ET, di 5 ve Oe Ad En van, Sora dader Ae 4 Bab dee: & Ne rt IN Ae Ree ú VD ,/ Ä úh Nik à hf Mee Wda 4 CH E € Ne hat 8 _ LAD bats f: birafd wie Lj hid es idd add AE ER kie Ahead AE zn walk k VOORWERPEN IN METAAL. 5 : eeen |. Srva, met de Gangá op het hoofd, niet uit de lokken alleen met het hoofd uitstekende ‚ 200 als wij haar in de platen van Moone te, zien gewoon zijn, maar geheel zigtbaar: hoog hoofd- tooisel (moekoeta, Maleisch makota, wat Moore moogoot noemt); lang afhangende oorringen (koen- dala), en op iedere zijde eene over den schouder naar voren afdalende lok. Het hoofdtooisel is gekroond door eene kleine pyramidale verhoo- ging, die waarschijnlijk den linga verbeeldt. Dubbeld borstsnoer (hára), waarvan de eene uit EED. De (drievoudige) “Brahmanen- snoer, jadjnjópavîta, ook djahnawi, tegen- woordig in Indië zennaar genoemd. Gordel (môkhalá), in het midden door een edelge- steente te zamen gehouden. Aan de opper- armen armbanden (kangkana), in den vorm van slangen in een gevoegd; aan de handgewrichten eenvoudige banden. Van de heupen af een kleed, dat tot de enkels reikt, wel te onderscheiden van eene broek (tjoelna bij Moore, het Mal. tjelá- na ), die wij bij andere beelden vinden. De k7. linker hand opgerigt met de palm naar buiten, en daarin de lotus; de regter hand met de palm naar boven, op de knie rustende (abahi-hasta) (1). De figuur heeft de voeten gekruist fl en zit op een lotus-bed. De gelaatstrekken en al- le vormen fijn en naauwkeurig uitgedrukt: ge- goten brons, hoog 8,1. Gevonden in de residentie Djocjokarta,- en af komstig uit de nalatenschap van VarcK. 8 2. Srva, met de Gangá eveneens als N°. 1; pyramidaal hoofdtooisel, dat hier alleen door de rijkversierde naar boven oprijzende haardragt der Sivaïsten (djatá) gevormd wordt. Oorringen en lokken omtrent gelijk N°. 1, maar anders gevlochten. Het derde oog op het voorhoofd, ofschoon niet duidelijk meer. Borstsieraden ‚Ì zennaar en „mêkhalâ gelijk N°. 1, alleen is er nog boven de mêékhalâ een smaller streep om het lijf te herkennen. Aan de opperarmen rijk- versierde armbanden; om handgewrichten en enkels eenvoudige ringen (de laatste noepoera ge- naamd). Het kleed, gelijk in N°. 1, is met bloe- men versierd, en onder den gordel met een dub- beld snoer bedekt. Met de linker hand rust hij op het lotus-bed, waarop hij zit, en van daar (1) Moore Hindu Pantheon, pag. 54: de hand me de palm naar beneden heet rarada-hasta. D | rijst de steel van een lotus langs de arm naar boven, waarvan de bloem echter is afgebroken. De regter hand juist als N°. 1. Het linker been onder geslagen; het regter been over het lotus- bed afhangende, maar op eene van den grooten lotus uitspringende bloem rustende. De glorie (prabhâvala) is ten grootsten deele gebroken. Het beeld is van brons; hoog 9,1., het piede- stal 2,5. Gevonden in de residentie Djocjokarta, afkomstig uit de nalatenschap van VArcK. _ 8. Srva, met de Gangá even als de voorgaan- de. Hoog hoofdtooisel, alleen door twee een- voudige snoeren gehouden, maar ook de Sivaïs- ten haardragt (djatá) verbeeldende. Oorringen gelijk N°. 1 en 2. De ooren (op de wijze der Boed- dha’s) bijzonder groot. Eenvoudige borstsnoer. In plaats van de zennaar een driedubbele doek, waarvan de einden op de rug afhangen. Mê- khalâ en kleed gelijk N°..1; armbanden gelijk N°. 2; handen even als N°. 1, behalve dat ‘de linker hand gesloten is. De lotus-knop is afge- broken; uit de steel, waaraan die knop gehecht was, zou men opmaken, dat het beeld ook op een lotus-bed gezeten heeft, hoewel daarvan geene bewijzen meer zigtbaar zijn. De zittende houding van het beeld is gelijk N°. 2. De pra- 4 bhávala, die een eenvoudige ring geweest is, gelijk N°. 2, is afgebroken. Het beeld is van gegoten brons, hoog 8,6. Gevonden in de residentie Djocjokarta, af komstig uit de nalatenschap van VarcK. h. Srva, met de Gangá als de voorafgaande Hoog hoofdtooisel, dat ook de djatá schijnt te zijn, maar met snoeren van parels en edelgesteenten doorvlochten, en door een breed, rijk versierd diadema vastgehouden; rijke oorringen; op ieder schouder twee lokken af hangende, gevlochten als in N°. 1. Het 8° oog is te herkennen; dubbelde borstsnoer, de benedenste met een groot edelge- steente in het midden. Zennaar, mêkhalá, kleed, met bloemen, versierselen der opperarmen , hou- ding der benedenste onderarmen en der beenen alles juist als in N°. 2. Hij heeft 8 onderarmen; in de bovenste linker hand een gebroken voorwerp; in de tweede de gadá; in de derde de érisoe- la; de vierde houdt, als boven gezegd, den lo- tus-steel, wiens knop over den linker schouder reikt; de bovenste regter hand houdt een onken- baar, schijnbaar gebroken voorwerp; de tweede ledig, met de palm naar buiten, de vingers omhoog; de derde houdt de pása; de vierde is boven gemeld. De lotus, waarop het beeld zit is op een vierkant geplaatst. Eene groote kreit ‚ | 5 vormige prabhávala met uitstekende vuurvlam- men, maakt het ruggestuk; daarover reikt in de strekking van het hoofd van de godheid eene _ansa ‚ die klaarblijkelijk de áfapatra gehouden heeft. In de gelaatstrekken en vormen, die zeer | regelmatig bewerkt zijn, is de Mindoe-type niet te miskennen. Over ’t algemeen een bijzon- der schoon beeld; het is van koper, hoog 11,9, hoogte der prabhávala 14,8 ‚ piedestal 1,9. Gevonden in de residentie Soerakarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. … 5. Srva, waarschijnlijk althans, dewijl in het hooge hoofdtooisel de Gangá zich schijnt te bevinden, ofschoon aan het geheele beeld, dat van zeer ruw maaksel is, geene andere attribu- ten van Srva te herkennen zijn. Misschien is ook op het voorhoofd het derde oog ppke Het hoofdtooisel gedeeltelijk als N°, 2 en ge- deeltelijk als N°. 6. Zittende sns als N°. 8, maar het ligchaam eenigzins schuins, naar de linker zijde overhellende. Sieraden en klee- ding schijnen met N°. 2 overeen te komen. De handen en beenen geplaatst als in N°. 2, waaruit is op te maken, dat hij mede op een lotus gezeten heeft. Beneden bevindt zich eene soort van kram, waarmede het beeld waarschijn- lijk aan het voetstuk was vastgehecht. Ook zijn er sporen van eene prabhávala. Het ee Î van brons en hoog 8,0. 4 Gevonden in de residentie Soerakarta, en af komstig uit de nalatenschap van VarcxK. 6. Srva, hoog hoofdtooisel, op een bijenkorf gelijkende, zonder Gangá : in het regteroor een — ring, die Srva’s oorversiersel nága-koendala, d._ 1. slangen-oorring, schijnt voor te stellen. Dit is het eenige attribuut, waaruit met zekerheid zou op te maken zijn, dat het beeld Srva voor- stelt. In het linker oor is een ring, die op N°. 2 gelijkt, eveneens de borstsieraden, armban- den, mêkhalá, houding der beenen en het lotus- bed, Lokken gelijk N°. 4. De zennaar en de handgewricht-ringen schijnen ook door slangen gevormd te zijn. Het kleed schijnt uit eene broek te bestaan, tot aan de knie reikende, door Moorr tjoelna genoemd. De linker hand, rustende op de linker dije, houdt den steel, waaraan waarschijnlijk (boven den schouder) een lotus-knop was gehecht, die thans is afgebroken; de regter hand met de palm naar buiten en eenigzins vooruitstekende, maar niet op de knie rustende. Het beeld is van gegoten brons, hoog 7,9. Gevonden in de residentie Djocjokarta en af komstig uit de nalatenschap van VauckK. : 5 7. Srva. Hoog hoofdtooisel, eene andere soort van djatâ, met de Gangá, gelijk N°. 1 enz; groote oorringen; lokken als N°, 4; het derde oog is aanwezig. Een borstsnoer met een groot edelgesteente; armbanden als N°. 2. Zennaar vier- of zelfs vijfvoudig; mêkhalá met een zeer groot edelgesteente in het midden; kleed bont bewerkt, nog fraaijer dan N°. 4, Beneden den gordel over het kleed heen een snoer, als N°, 2; handgewrichten en enkelringen. Vier armen, waarvan de twee benedensten dezelfde houding hebben als in N°. 2. De houding van het lig- ‚chaam is schuins, even als N°. 5. Eveneens is de houding der beenen en het lotus-bed met uitspringende bloem. In de boven armen zijn onkenbare voorwerpen; achter de linker- boven hand rijst de lotus-bloem op, die hij met de beneden hand bij den steel houdt; zij is vol- komen ontvouwen. Als ruggestuk dient eene prabhávala met vuurvlammen, gelijkende op die in N°, 5, overdekt van een átapatra, dat met een lunga gekroond is. Het lotus-bed rust op een vierkant voetstuk. Het beeld is van brons, hoog 17,7; punt der linga en prabhá- vala 2h,‚k, piedestal 4,0. Gevonden in de residentie Soerakarta en af komstig uit k de nalatenschap van Varck. 8. Srva, met de Gangá, als N°. 1 enz. Hoog hoofdtooisel, dat bij de geschondenheid van het | beeld niet zeker te bepalen is, doch veel op N°. 1 gelijkt. De pyramidale spits schijnt den ling L te verbeelden; oorringen en lokken lang afz hangende; borstsieraad (hára) met een groot e- delgesteente; zennaar schijnt door eene slang gevormd te zijn; armbanden gelijk N°. 2; kleed, zittende houding, handgewricht-ringen, lotus-_ bed als N°. 1. De linker hand met de palm naar boven (abahi-hasta) rust op het regter been; de regter hand, zonder op de knie te rus-_ ten, is eenigzins uitgestrekt, met de palm naar voren; de vingers gedeeltelijk afgebroken. Het beeld is van gegoten brons, hoog Ki 0; het lotus-bed 5,1. / Gevonden in de residentie Kadoe en afkomstig uit de nalatenschap van VarcK. N 9. Srva, met de Gangâ en hoog hoofdtooisel ,_ gelijk, maar sierlijker, als N°. 1; twee neêr- _ hangende lokken op ieder schouder; borstsieraad met een groot edelgesteente; 3 halsketenen ; arm 5 banden, zennaar, kleed als N°. 2. Houding der armen en beenen gelijk N°. 2; achter den lin- ker arm rijst een lotus-steel op, wiens bloem over den schouder reikt; die steel, in het mid den gebroken, komt als in N°. 2 uit het lotus- 9 bed. voort, waarop hij zit; dit lotus-bed rust op een vierkant voetstuk. Achter den rug komt een haak uit, waaraan misschien een gprabhá- vala gevestigd was. Gegoten brons, hoog 12,2; het voetstuk 2,4. _ Gevonden in de residentie Samarang en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. 10. Srva, met de Gangá als N°. 1 enz. Hoog hoofdtooisel, veel gelijkende op N°. 2 en 8; over de schouders drie neêrhangende lokken; breed borstsieraad, met een groot edelgesteente; zennaar, armbanden: als N°. 2. Van de heu- pen tot de enkels een rijk gebloemd kleed; zit- tende houding als N°. 8, maar de regter voet wat hooger, de houding der handen en oprij- zende lotus-steel met knop boven den linker schouder, ook als in N°. 8. De glorie (prabhá- vald) is hier een langwerpig vierkant, boven afgerond, wiens midden ledig is, en dat maar onmerkbare uittakkingen heeft, in plaats van de vuurvlammen in N°. 5 en 8. Het lotus-bed rust op een vierkant, viervoetig voetstuk. Het beeld is, even als N°. 8, opmerkenswaardig door fijnheid van bewerking en schoonheid van vor- men. Gegoten brons; de glorie echter van ko- per; hoog 12,4, glorie 14,1, piedestal 2,6. Gevonden in de residentie Kadoe en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. 10 11. Srva, met een hoog hoofddeksel, met over den schouder neêrhangende lokken; zeer groote ronde oorringen, die de gedaante van den tja- kra hebben; borstsieraad met een groot edelge- steente; de zennaar is door eene slang gevormd; mêkhalâ, armbanden en sjerp (kasiha volgens Moore) over de broek gelijk N°. 2. Zyoelna gelijk N°. 6; houding der handen eveneens als N°. 6, maar de regter hand schijnt hem als onderwijzende voor testellen. Houding der beenen gelijk N°. 2 maar in plaats dat daar het linker been onder- geslagen en het regterbeen vooruitstekendeen op een uitspringende lotus rustende is, is hier het regter been ondergeslagen, en het linker vooruit- stekende. Dat lotus-bed is geplaatst op een vierkant voetstuk, dat door twee leeuwen on- derschraagd wordt. Achter den rug is nog een stuk van een ringvormig prabhâvala; en in het voetstuk is een gat, waaruit mogelijk een rug: stuk opgerezen-is. Het beeld is van koper, maar de oogen zijn van zilver; hoog 22,0. | Gevonden in de assistent-residentie Ledok, residentie Bagelen. Afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. 12. Srva, in eene staande houding, hoog hoofd= tooisel als N°. 2, met de Gangá; nága-koenda= la, hára, zennaar, mêkhalá, kleed en arm- banden meestal gelijk N°. 2; de handen als N° 11 6, doch rust de linker hand niet op de dje, wegens de staande houding; ook gaat er een lotus-stengel van de linker hand oprijzende tot den schouder, waar de knop afgebroken is. Hij staat op een lotus-bed, dat op een vier- kant voetstuk rust; van achteren is als glorie (prabhávala) eene nis, met smalle uittakkin- gen, als N°. 10, maar niet als deze ledig; daar- boven de átapatra, door den linga gekroond. Het beeld is van brons, hoog 14,4, prabhá- vala 17,4, piedestal met den lotus 8,6. ‚Gevonden in de residentie Djocjokarta, afkomstig uit de nalatenschap van Varck. 18. Srva, in eene staande houding, hoofdtooi- sel djatá, met de Gangá; het derde oog; twee lokken, tweevoudige zennaar , kasiha, gebloemd kleed. De regterhand abahi-hasta, de linker houdt, als N°. 12, een lotus-steel, wiens knop aan de nis gevestigd is; opene nis, zonder uittakkingen; daar over heen eene ansa voor de afgebroken áta- patra. Hij staat op een lotus-bed. Het beeld is van brons; hoog 8,8, glorie 10,0, piedestal 1,8. Gevonden in de residentie Djocjokarta, af komstig uit de nalatenschap van Varcx. 14. Srva, in eene zittende houding als N°. 1; hoog hoofdtooisel, waarin de Gangá niet meer A ' B, s Al id fry PL 4 ” wb He sv y ik cd hd | \ ' 12 duidelijk te hörkdi Enk is; zeer rijk diadema, bo- jp venop de linga. Lokken, oorversierselen en ei- | genaardige sieraden achter de ooren; het derde | oog. Hûra, zennaar en nog eene tot den gor- del afdalende, met een groot edelgesteente ver- sierde snoer over de linker borst. Buiten de ge- | wone armbanden aan de opperarmen en hand- gewrichten als in N°, 2, nog slangen -armban-_ den boven de ellebogen, en een ander paar ge- wone ringen boven de handgewrichtbanden. Mêkhaláâ; zeer rijk kleed met verscheidene sjer- pen. De armen gebogen en de handen voorde borst elkander rakende, de regter hand open met de palm naar voren en de vingers omhoog, de linker hand gesloten. Hij zit op een kussen — (gaddi) (1), aan den rand met arabesken ver- sierd, gedragen door zeven (wanstaltige) leeu- wen, die op een lotus-bed rusten. Het lotus- — bed nog door een vierkant voetstuk gehouden. In _ het kussen van achteren eene opening, misschien — om een prabhâvala te houden. Het is van koper; _ hoog 17,2, de gaddi 7,8, het ondervoetstuk Dh Gevonden in de residentie Madoe en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. | (1) Zoo noemt Wr1rsor het kussen (pillow) van de — grondleggers van Secten, b. v. pag. 46 in A sketch of the Religious Sects of the Hindus, Asiatic He- — searches, XVI. pag. 1 volg. B 15 _ 15. Srva, met de Gangá, als N°. 1; met e- delgesteenten en parels doorvlochten djatá, als N°. 4; hára, lokken, armbanden, houding der beenen ‚ (het regter been op een lotus- bloem), _zennaar met loodregte strepen, mêkhalâ, ge- _bloemd kleed, alles volkomen als N°. 4. 2 armen, de regter hand, abahi-hasta, op de knie rus- tende, de linker hand juist als N°. 1, houdende een lotus-steel, wiens knop afgebroken is; uit de verlenging van dezen steel langs het linker been, en uit de lotus, waarop het regter been rust, zou men besluiten, dat het beeld ook op een lotus-bed gezeten heeft. Het beeld is van zil- ver ‚ met zeer schoone vormen, en uitgedrukte gelaatstrekken. Hoog 7,5. | Sedert langen tijd is het in ’t Museum van het Batav. _Genoot. aanwezig, maar van waar het af komstig is, is onbekend. 16. Srva, in staande houding, hoog hoofd- tooisel, het meest op N°. 7 gelijkende, met de _Gangá. Lokken, hára, zennaar, armbanden aan de opperarmen, als in N°. 2; mékhalá met den evenwijdigen streep boven dezelve, even- eens als N°. 2. Ringen onder de ellebogen en om de handgewrichten : & sjerpen met neêr- hangende einden; de twee benedensten met hetgeen ter zijde afhangt gelijkende op N°. 14, bij Moore Aasiha genoemd. Vier beneden ar- A Tk POR +, y BENE u EN men : in de boven regter hand tjakra, bene- den regter hand abahi-hasta, de boven lin- ker hand met een voorwerp, dat niet meer te | onderscheiden is, in de beneden linker hand een lotus-knop. Hij staat op een lotus-bed; rijke — sieraden, maar ruwe bewerking; de voeten en _ | onderdeelen der beenen zijn niet eens van mal- kander gescheiden, zoo als wij het anders bij alle diergelijke beelden zien. Overblijfselen van — eene ringvormige prabhâvala. Het beeld is van brons; hoog 17,1, het piedestal 3,5. Gevonden in de residentie Soerakarta, bij Ampel, en af komstig uit de nalatenschap van Varck. | E 17. Srva, in eene staande houding, hoofdtooi- _ sel ook op N°. 7 gelijkende; Gangá zoo als op de meeste platen van Moorr, (b. v. pl. 14); alleen het hoofd zigtbaar, daaronder de halve maan, (arddha-tjandra.) Hára, lokken, oorringen, zennaar door eene slang gevormd; armbanden aan de opperarmen en handgewrichten als N°. _ 2; sjerp met voren afhangende einden; gewoon _ kleed. Vier beneden armen, boven links de tjamara (1), een waaijer, beneden links het (reinigings-, Brakhminen-) watervat, koenda of | (1) Zie Moore, Mindu Pantheon, naar de opga- ven van Jones. De gewone naam voor een waaijer is / vjadjana. 15 koendt (Jav. kendi) genoemd; boven regts niet te herkennen, beneden regts de trisoela. Staan- de op een mythologisch viervoetig monster, of liever een wanstaltigen leeuw, (vergelijk de leeu- wen in N°. 15), met opgesperden muil, die op een vierkant voetstuk zit. Een naar achteren uit- gebogen en beneden afgebroken ruggestuk. Het beeld is van brons; hoog 14,1, piedestal 2,6. Gevonden bij „Zmpel in de residentie Soerakarta; af- komstig uit de nalatenschap van VaArcK. 18. Srva, in eene staande houding; buitenge- woon hoog hoofdtooisel gelijkende op N°. 7 en 17; Gangá en tjandra als N°. 17; boven op een groote linga. Oorringen, lokken, hára, zen- naar, (naar het schijnt eene slang); armbanden aan de opperarmen, (slangen-) ringen aan de handgewrichten; mêkhalá;s rijk gebloemd kleed ; enkelringen (noepoera) ook door slangen ge- vormd. Vier beneden armen: de twee boven han- den schijnen voorwerpen bevat te hebben, maar zijn thansledig; de regter beneden hand afgebro-_ ken, de linker abahi-hasta. Hij staat op een lotus-bed; dit beeld is van brons; hoog 28,8 piedestal 5,1. Sedert langen tijd in’t Museum van het Bat. Gen. aan- wezig. 19. Siva; hij heeft eene staande houding ge- he le Se AN had, doch de voeten, even als de handen, zijn afgebroken. Hoofdtooisel gelijkt op N°. 7, 17 en 18; Gangá als in N°. 1; lokken ten deele gebroken; hâra; zennaar van eene slang, wier kop zeer vooruitstekend is; armbanden aan de opperarmen als N°. 2. Möékhalâ, sjerp, gewoon kleed; vier (opper- en beneden-) armen. Het beeld is (misschien opzettelijk) zeer beschadigd; het is van erts, en hoog 18,1. 3 Gevonden bij Zedok in de residentie Bagelen , en af- 4 komstig uit de nalatenschap van Varcx. eN 20 Srva, in eene staande houding, hoofdtooi sel gelijkt het meest ” op N°. 7, een weinig naar achteren overgebogen, zooals het geheele beeld; Gangá als in N°. 1; daaronder schijnt de tjan- dra zich te bevinden. Drie af hangende lokken; hára; zennaar op den schouder veel smaller dan beneden; opperarmbanden als N°. 2. Ringen aan de handgewrichten; enkelbanden (noepoera); mêkhala met op de dijen afhangende einden; 5 fraai kleed met verscheiden strepen; 12 is denarmen, van de voorwerpen in de hande nj weinig te onderkennen, in de beneden linker- hand de koendi; in de middenste linkerhand | die vooruitsteekt, is een lotus-steel met afgebro- ken knop, de corresponderende regterhand is onnatuurlijk naar achteren overgebogen; in de 17 tweede linkerhand schijnt de #risoela te zijn. Het kleed wijkt eenigzins van al de vorigen af. Hij staat op een lotus-bed. Het beeld is van brons, maar het kleed is van zilver; hoog 16, 9 piedestal 8,5 Gevonden in de residentie Samaraxng „ af komstig uit de nalatenschap van Varcx. 21 Srva, in liggende houding; hoofdtooisel als N°. 2 zonder diademen; Gangá en daaron- der gandra als in N°. 1, 7 en 18; met het 38° oog. Alle sieraden ontbreken; gewoon kleed; vier (boven- en beneden-) armen, waarvan de lin- ker boven- het hoofd ondersteunt; de linker beneden hand naar de dije toegekeerd; de reg- ter beneden hand langs het ligchaam uitge- strekt; in de regter boven hand schijnt een voorwerp geweest te zijn, waar achter misschien een lotus-steel. Het hoofd rust op een kussen; de regtervoet is gebroken. Over het algemeen is het beeld zeer beschadigd en wat ruw gemaakt. Opmerkenswaardig is een groote voet, die het geheele bovenlijf bedekt. D°. van per Vurs zegt daarvan: «De voet op de borst is misschien het eenig overgebleven lidmaat van Marnârâri bij haren wilden dans, na het vermoorden van den reus Trarisorra (ÌÎ), haren echtgenoot Srva on- (1) Waarschijnlijk Trrpornâsorna: zie Moore, H. P. pl. 14. 5. 18 der den voet tredende.” Het beeldje is van brons; hoog 8,6 Gevonden in de residentie Djocjokarta ; af komstig uit de nalatenschap van Varcx. 22. Srva, in eene staande houding, op een koepel- vormig voetstuk; hoofd der Gangá in het hoofdtooisel, met de tandra naar het schijnt daaronder, en eene corresponderende boog daarboven. Hoofdtooisel gelijkt op N°. 20; há- ra, kangkana, mêkhaláâ, kleed gelijk N°. 2; onderscheidene sjerpen: in plaats van de jadjnjó- pavita (zennaar) een doek, die achter den rug in breede plooijen afhangt. De beide armen gebroken, eveneens de kreitsvormige prabhávala, waarvan het overblijvende stuk aan den rug van het beeld gevestigd is. Het beeld is iets boven de enkels afgebroken. Langsde voeten rijst, uit het voetstuk voortkomende, een (lotus-) steel, die echter reeds onder de knie afgebroken, verder geene sporen naar boven achtergelaten heeft. Het beeld is van brons, met zilver overtrokken; hoog 7,9, piedestal 1,7. Het is al lang in het Museum van het Batav. Genoot. aanwezig. 25. Siva? De kenteekenen dezer godheid ont- breken. Daar Srva echter op Java als de voor- 19 naamste godheid schijnt vereerd te zijn, en daarom meest altoos met de lotus, het teeken der scheppende en bevruchtende kracht, voor- komt, zal ook dit beeld wel eene voorstel- ling van Srva zijn: want het zit op een lotus- bed in de houding van N°. 1: houdt in de lin- ker hand, dieop de linker knie rust, den steel eener lotus, waarvan de bloem zich boven den linker schouder vertoont; hoofdtooisel bijkans een dek- sel als N°. 11, maar in het midden vernaauwd. De linker oorring schijnt eene slang te verbeel- den, als in N°. 6; de regter komt eenigzins met die van N°. 11 overeen; twee lokken; opper- arm-, handgewricht- en enkelbanden als N°. 2. Zennaar welligt eene slang, eveneens de mê- khalá ; gebloemde tjoelna, (zie N°. 11); de reg- ter hand ook in de houding van N°. 11. Hij zit op een lotus-bed, waaraan eene eironde prabkâvala gevestigd is. Het beeld is van zil- ver, en met eene kram in het lotusbed gevestigd, dat benevens de glorie van brons is; ee: 6,5, prabhâvala 6,8, piedestal 1,7. Gevonden in de residentie Madoe ; afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. 24. Srva? om dezelfde reden als N°. 29. Hoog hoofdtooisel, dat op N°. 11 gelijkt, gekroond, naar het schijnt, door den linga; zittende houding 20 op een lotus-bed met overhangenden regter voet als N°. 2; eigenaardig gewonden lokken; rijke oorringen; Aára van groote parels; opperarmban- den ook van parels met een groot sieraad in het midden. Handgewrichtbanden (kangkana) en enkelbanden (noêpoera), benevens de mêkhalá van groote edelgesteenten (of parels); de zennaar ontbreekt; tjoelna als N°. 11; sjerp met naar achteren afhangende, breede einden, bij Moorzr kasiha genoemd; de regterhand juist als N°. 11. De lotus, wiens bloem tot naast zijnen schouder reikt, is drietandig; hij zit op een deken, dat over het lotus-bed afhangt; ringvormige pra= bhávala. Het beeld is van brons; hoog 16,5. Gevonden in de residentie Soerakarta ; af komstig van Varcx. 25. Srva?, zittende houding juist als N°. 24; hoofdtooisel als N°. 11; het derde oog schijnt aanwezig te zijn, maar als eene verhevenheid; de regter oorring misschien nága koendala (zie N°. 6 en 23); de linker gewoon; hára, arm- en enkelbanden als gewoonlijk; de zennaar eene slang; gestreepte tjoelna. Houding der regter hand als N°. 24; linker hand benevens den daar- aan oprijzenden lotus als N°. 2 en 10. Hij zit op een kussen (gaddt), dat van twee knopen (regts en links) voorzien is, waarover de ein= 21 den van zijne sjerp afhangen; daaronder is een vierkant voetstuk, waaraan de lotus gehecht is, waarop zijn regter voet rust. Het beeld is van brons; hoog 11,7, piedestal 2,6. Sedert langen tijd in ’t Museum van het Batav. Gen. aanwezig. 26. Srva?® Zittende houding als N°. 1; laag hoofdtooisel ; oorringen, lokken, arm- en en- kelbanden; houding der handen en lotus als N°. 6; zennaar eene slang; lijfgordel boven den navel, met een groot edelgesteente; tjoelna; het rustbed ontbreekt, maar de daarin vroeger geves- tigd prabhávala (in de gedaante van eene nis), met den étapatra, die door den linga gekroond is, zijn overgebleven. Het beeld is van brons; hoog 5,8, prahhávala met den linga 6,8. Gevonden in de residentie Madoe; afkomstig uit de nalatenschap van Varck. 27. Srva? Staande houding; hoofddeksel als N°, 11 en 25; oorringen, lokken, hára, arm- en enkelbanden als gewoonlijk, eveneens de zen- naars mêkhalá in het midden rijk versierd, met naar voren afhangende einden; kleed of broek? (Goelna), die aan het regter been tot digt on- der de knie afgaat, aan het linker bijna aan de enkel reikt, en zeer fraai met bloemen en rui- 22 ten getooid is. In de linker hand de lotus- steel, wiens bloem ter hoogte van den schouder gezien wordt; de regter hand in eene, wijzen- de houding voor de borst, heeft misschien eenig voorwerp gehouden. Hij is op het lotus- bed door de voeten vastgespijkerd; dit lotus-bed rust op een vierkant voetstuk. Het beeld is van brons; hoog 17,8, piedestal 2,7. Gevonden in de residentie Kadoe; afkomstig uit de nalatenschap van VarcK. 28. Srva? . Zittende op een lotus, als N°. 1; hoofdtooisel en versierselen als N°. 8, maar veel fijner bewerkt; de twee handen voor het lijf, de regter boven de linker; achter het beeld is eene nis, en het is gekroond met de átapatra, waarboven de linga. Het beeld is hoog 10,6, de átapatra met den linga 183,8, piedestal 2,9; van brons vervaardigd. Gevonden in de residentie Djocjokarta ; af komstig uit de nalatenschap van VarcxK. 29. Srva, staande houding; met het derde oog; bijzonder hoofdtooisel, naar het schijnt de ha- ren naar boven en over een kam heen weder naar beneden gestreken, met een rijk versierden band vastgebonden; oorringen, waaraan de há- ra verbonden is. Tot op de heupen naakt, 25 maar van daar tot aan de enkels gewikkeld in een kleed. Vier beneden armen, waarvan de twee linker zijn verloren gegaan: in de regter boven hand de tjakra ?, de regter beneden hand geopend, met de duim en voorste vinger bij elkan- der. Het beeld is in drie stukken gebroken, zoodat de armen, het hoofd tot op de borst en het verder gedeelte van het ligchaam afgeschei- den zijn. Het is hoog 29; van buiten is een dunne laag brons, maar van binnen gebakken steen. Gevonden op het gebergte Diëng, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. 80. Srva ? Staande houding; hoofdtooisel , arm- banden en oepavita, zoo als N°. 6; de hára schijnt hier ook met de oorringen zamen te hangen; van de heupen tot aan de enkels in een kleed gewikkeld. De regter arm tot aan de elleboog is verloren geraakt, de linker houdt een voorwerp vast, dat niet meer te onderschei- den is. Het beeld is beneden aan de knieën van elkander gebroken , zoodat het voetstuk met de twee voeten afzonderlijk zijn. Dit voetstuk is van steen, en het beeld zelf is van eene soort van pijpaarde, met eene dunne laag zilver over- dekt. Hoog 9,7, piedestal 1,8. Sedert lang in de verzameling van het Bataviaasch Genootschap aanwezig 24 81. Srva, zittende op een lotus-bloem, onge- veer als N°. 2, behalve dat de linkerhand eene andere houding heeft, die echter, omdat het beeldje zeer geschonden is, niet duidelijk meer blijkt. Dit is ook de oorzaak, dat alle andere attributen en versierselen bijna onkenbaar zijn. De eenige reden, waarom wij dit beeld voor Srva aanzien, is een voorwerp in de nek, dat naar het schijnt een halve maan verbeeldt (1). Het is hoog 6,8, piedestal 1. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van VarcK. 82. Srva (2). Zittende houding, op een lo- tus, met de regtervoet rustende op een kruik, die omgevallen is, en waaruit iets schijnt voort te komen; van denzelfden vorm staat op het voetstuk aan elke zijde van het beeld nog zulk een kruik. In de regterhand, die op de regter knie rust, is een voorwerp, dat eene vrucht (1) Dit voorwerp is hetzelfde dat voorkomt op de plaat bij Rarrres: » From casts in metal found in the vicinity of the mountain Diëng or Prahu ,”’ bijde twee eerste beelden. (2) De nu volgende tien beeldjes, benevens de eene Pânvarî (NO. 42), behooren klaarblijkelijk in eene bijzondere kathegorie, verbeeldende een’ bijzonderen vorm van Srva, benevens zijne saktt ; welke bijzondere naam aan denzel- ven toe te kennen zij, zullen wij onbepaald laten. 25 schijnt voor te stellen, die misschien de bilva of rámaphala is, (zie Moore's Mindoo Pantheon — pag. 59 en 56); in de linkerhand, die op de linkerknie rust, heeft hij een voorwerp, dat onkenbaar is, maar veel overeenkomst heeft met hetzelfde voorwerp in de linkerhand bij N°. 83. Opvallend is de dikke buik van dit beeld, (even als bij Rarrres op de plaat volgen- de op die, welke wij in de voorafgaande aan- merking hebben aangehaald) ; om die buik loopt, een band, buiten de mékhalá, die de heupen omgeeft. Hoog hoofdtooisel; de gelaatstrekken en versierselen zijn overigens onkenbaar door be- schadiging; de halve maan is als in N°. 81; maar bovendien nog eene ringvormige glorie. Het beeld is van brons; hoog 6,7, Sedert lang in de verzameling van het Bataviaasch Ge- nootschap aanwezig. 33. Srva? Zittende op een kussen, met de beide beenen insgelijks op een kussen rustende; hoofdtooisel rijk versierd; twee lokken, op ie- deren schouder een afhangende, buitendien een gevlochten staart; groote oorringen, die door hout (of bladeren van lontar- boomen) schijnen gevormd te zijn. Armbanden om den boven arm en aan de polsen; verscheidene op den buik afhangende halssnoeren van paarlen en edelge- 26 steenten; buitendien eene breede hára; broek. In de regterhand een voorwerp als N°. 82, (rá- maphala ?); in de linkerhand een zak (°), uit welke iets schijnt te vloeijen of naar bene- den te vallen; op het voetstuk staat, aan elken kant van het kussen, ook zulk een zak, en de piedestal wordt ondersteund door twee leeuwen. De buik als N°. 82; vóór in het hoofdtooisel, meende de heer var peR Vurs, een halve maan te zien: ons komt dit voorwerp alles behalve duidelijk voor, en schijnt het eerder een der gewone hoofdsieraden te zijn. Achter in het kussen is eene opening, die de kenmerken draagt, dat het beeld vroeger door eene glorie en nis omgeven geweest is. Het beeld is van brons; hoog 17,6, pied. 8,6. Gevonden bij Zmpel, in de residentie Soerakarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varck. 84. Srva. Een terrasvormig voetstuk: vóór het onderste gedeelte staan vijf kruiken in eene rij, waarvan de beide uitersten de grootste zijn. uit een van deze schijnt eene bloem op te spruiten: op dit gedeelte zitten twee leeuwen, die het bovenste van het voetstuk onderschra- gen; daarop ligt een kussen, waarop het beeld zit. De regtervoet rust op eene kruik van denzelfden vorm als de vijf onderste, 27 maar zij is omgevallen en er loopt eene, zoo als het schijnt, vloeibare zelfstandigheid uit. Hoog hoofdtooisel; armbanden, borstsnoeren, mêkhalá, kleed met bloemen bewerkt (?), buik- gordel als N°. 82; de buik als N°. 82. In de regterhand, die op de regterknie rust, een voorwerp als N°. 82, (rämaphala 2); in de lin- ker hand, die op de linker knie rust, eene soort van zak ?, waaruit dezelfde zelfstandigheid vloeit, als uit de kruik. Het beeld rust tegen een ruggestuk met lotus versierd; boven deze lotus, op iederen kant, vertoont zich de kop met de opgeheven snuit en slagtanden van een oli- fant: en daarboven staat een opgerigte leeuw met de eene poot op de snuit, en de andere op den kop van den olifant. Daarboven prijkt eene glorie, met den linga?; die glorie wordt on- dersteund door twee vogels, aan de linker zijde bevindt zich in de glorie de halve maan; die aan de regter zijde is af gebroken. Het beeld is van brons; hoog 17,4, prabhâvala 22,8, piede- stal 5,7. Gevonden in Zedok, in de residentie Bagelen , en af- komstig uit de nalatenschap van Varcx. 95. Srva? Een voetstuk, met drie kruiken vóór en eene aan elke zijde; op dit voetstuk een lotus-bed, waarop het beeld zit. De regter 28 voet rust op twee zakken, die beide op zijde liggen, gelijkende op die, welke bij N°. 83 voor het voetstuk staan. Rijk versierd, vier lokken, hára, oorringen, arm- en enkelbanden, buik- band als N°. 82; broek, oepavîta ?; een hoog hoofdtooisel. De regterhand rust op de regter- knie, en houdt een voorwerp als N°. 82; in de linkerhand dezelfde zak, als bij de drie voorgaande beelden, echter schijnt er niets uit te vloeijen. Het beeld zit in eene nis, waarbo- ven eene glorie prijkt, en het is gekroond met een átapatra, waarboven de linga; tegen het rugstuk aan, staan nog twee hoogere krui- ken. Het beeld is van brons; hoog 9,1, pra- bhávala 11,4, piedestal 2,4. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en af komstig uit de nalatenschap van VarcxK. 86. Siva? Een voetstuk, vóór 'twelk 4 krui- ken staan, en aan welks beide zijden zich een kruik bevindt: op dit voetstuk een lotus-bed: het beeld als N°. 85, behalve dat de regtervoet op slechts eene kruik (niet zak) rust, en er geene nis, noch átapatra aanwezig is. Het beeld is van brons; hoog 7,5, prabhávala 8,0, piede- stal 1,6. Gevonden bij Prambanan, in de residentie Djocjokar- ta, en af komstig uit de nalatenschap van Varcx. 29 37. Stva? Even als de voorafgaande, behal- ven, dat er vóór het voetstuk slechts 8 kruiken staan, waarvan eene is omgeworpen, en waarop de regtervoet van het beeld rust. Het beeld zit in eene nis, maar de glorie is er afgebro- ken. Het is van brons; hoog 7,5, pied. 1,4. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en mere uit de nalatenschap van Varcx. 38. Srva? Zittende op een lotus-bed, overi- gens als N°. 86, behalve dat hij de beide beenen heeft onder zich geslagen, en de oepavîta, maar geene kruiken aanwezig zijn, misschien dewijl het voetstuk onder de lotus afgebroken is (?). Het beeld is van brons; hoog 5,6. Gevonden in de residentie Madoe, en af komstig uit de nalatenschap van VarcK. 89. Srva? Een voetstuk, dat van voren be- schadigd en gebroken is; aan iedere zijde eene kruik; op dit voetstuk een lotus-bed; de bee- nen onder zich geslagen; vier beneden armen, de beide beneden handen als N°. 32, in de regter boven hand de tjakra, en in de linker de sangkhá. Buik en buikband als N°. 32; niet zeer rijk versierd; hoog hoofdtooisel; het beeld zit in eene nis, die nog het bewijs draagt, dat het vroeger met de áfapatra is gekroond ge- 50 weest. Ofschoon de tjakra en sangkhá twee attributen zijn van Vissor, gelooven wij toch, dat dit beeld Srva voorstelt, omdat attributen, bepaald aan eene godheid toegekend, ook som- tijds bij andere goden worden aangetroffen (1), en omdat overigens dit beeld geheel overeen- komt met N°. 82 tot 88, die meer dan waar- schijnlijk Srva voorstellen. Dit beeld is van brons; hoog 9,2, de nis 9,4. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. 40. Srva? Zittende op een lotus; de beenen onder zich geslagen; de buik en linker hand, en waarschijnlijk ook de regter hand, als N°. 82. Het is zeer geschonden, en voor een ge- deelte onkenbaar. Het beeld is van brons; hoog 6,4, het piedestal 1,7. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. A1. Srva? Zittende op een lotus, met de regter voet rustende op eene omgestorte kruik (?); aan elke zijde van het voetstuk schijnt ook eene kruik te zijn; de buik en handen als N°, 32. Overigens zeer geschonden en bijna onken- baar. Het beeld is van brons; hoog 4,5. (1) Zie Moone, Hindoo Pantheon, pag. 24 en 25. 31 Gevonden in de residentie Djocjokarta, en af komstig uit de nalatenschap van Varcx. 42. Pânvart. Een voetstuk, waarop een lo- tus-bed: naast dit lotus-bed aan beide zijden van achteren ligt eene kruik (of zak ?). Op dit lotus-bed zit het beeld, met de beenen onder zich geslagen; vier beneden armen; de beide beneden handen met voorwerpen, even als N°, 92; in beide boven handen de bidsnoer (ava- máâlá); versierd met armbanden en een hals- snoer; hoog hoofdtooisel, de oepavita; het beeld zit in eene nis, en is van eene glorie omgeven. De reden, waarom wij het voor Pârvarî aan- zien, is omdat het zulk eene groote overeen- komst heeft met de beelden van N°. 82 tot 41, behalve dat het een vrouwelijk beeld is. Het is van brons; hoog 9,8, piedestal 1,5. Gevonden in Zedok, residentie Bagelen , en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. ‚ 43. Pârvari. Een lotus-bed, waarop het beeld zit, met de beenen onder zich geslagen; uit dit lotus-bed ontspruiten drie bloemsteelen, aan twee zit de vrucht, ter hoogte van het linker dijbeen van het beeld, en de derde loopt langs den linker arm naar boven, maar de vrucht is verloren geraakt. Het beeld is 32 versierd met de mêékhalâ; met armbanden aan de handen en aan de opperarmen; van deze laatste bestaat de sluitsteen uit eene jóni; de _ oepavîta loopt van de linker schouder. In vijf — groote lokken valt het haar over den rug naar — beneden; het hoofdtooisel is, boven het voor- _ hoofd, omgeven van een band, waaraan vier — jônîs, vóór, achter en aan de beide zijden. Achter de vóórste jóné vertoont zich de halve _ maan en het bovenste gedeelte van het hoofd- _ tooisel vormt misschien de linga; eene ringvor- _— mige glorie omgeeft het hoofd. In de regter hand, die opgeheven is, houdt het beeld een Î langwerpig voorwerp, eenigzins overeenkomende _ met dat, hetwelk de Pärvarî bij Moore (l)in de tweede linker hand heeft, en dat misschien dezelf- de soort van knods is, die wij in 4 exemplaren. in ons ethnologisch kabinet bezitten. In de < geopende linker hand, die op de knie rust, â houdt het eene vrucht (rámaphala?). Het is | van brons; hoog 8,9, piedestal 2,0. ki Gevonden in de residentie Cheribon, en afkomstig uit | de nalatenschap van VarcxK. Wh. Pânvari, zittende op een lotus-bed, met de beenen onder zich geslagen. Oorspronkelijk heeft zij acht armen gehad, waarvan echter de (1) Mindu Pantheon, plaat 21. 35 twee middelsten, van elke zijde, zijn afgebro- kelk _De beneden linker hand steunt op het lotus-bed; de boven linker hand houdt een voorwerp ‚ dat niet meer kenbaar is; de benee den regter hand rust geopend op de regter knie; de boven regter hand houdt een trisoela. Arm- banden aan de boven armen en handen; de oe- pavîita van den linker schouder afloopende; kleed, door de mékhalá vastgehouden; halssie- raden; hoog hoofdtooisel, en op het voorhoofd een wratje (zoo als wij bij de Boeddha's zien). Het beeld is van brons; hoog 9,8, piedestal 1,8. Afkomstig uit de nalatenschap van Varcr. … 45. Pârvari. Het beeld zit met de beenen onder zich geslagen, op een lotus-bed, dat op een vierkant voetstuk rust. Het draagt een fraat kleed van af de heupen tot even boven de en- kels; vier armen, met armbanden aan de boven armen en de handgewrichten; de twee beneden handen rusten geopend op elkander in de schoot, en houden eene soort van kopje of bakje (misschien de pâtra, waarin zij, volgens Moore, het bloed der offeranden. opvangt). In de bei- de boven handen draagt zij een voorwerp, dat niet meer te onderscheiden is. Over de borsten, die groot, maar niet moùstreus, zijn, zoo als bij N°. 52 en 53, loopt de oepavtta; hára; lange 5. hoofd de jönî (P); hoog hoofdtooisel, aak.” ek % eigenaardig opgemaakt is, en misschien de Sivaï _ tische haardragt djatá verbeeldt (1), waarop — waarschijnlijk het hoofd van de Gangá. Een glorie met vuurvlammen omgeeft het geheele beeld, en boven die glorie is het gekroond met _ de átapatra, waarop de linga. Het beeld is van brons; hoog 14,5, prabhávala 20,7, pee j destal 4,3. _ Gevonden in de residentie Soerakarta; afkomstig uit de nalatenschap van VArcK. 46. Päârvarî (?). „Het beeld zit op een lotus- bed, met de beenen onder zich geslagen; van de heupen tot de enkels een kleed met bloemen gestikt; de regter hand geopend op de regter knie; de linker hand houdt den stengel der lo- tus-bloem vast, die uit het lotus- bed ontspruit, en waarvan de bloem zich boven den linker schouder schijnt te vertoonen. Armbanden aan de boven armen en handen; halssieraad (hára) „en oepavîita; hoog hoofdtooisel. Het beeld zit in eene nis, en schijnt vroeger door een áfapa= tra gekroond geweest te zijn. Hoog 12,4, pra- bhávala 183,8, pied. 8,0; vervaardigd van brons. Afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. id (1) Zie Moone, Hindu Pantheon, plaat 19 en 21. Ä 35 47. Pânvarî (?). Bijna volkomen gelijk aan N°. 16, behalve dat het kleiner en minder fraai bewerkt is, maar nog in ’t bezit van átfapatra. | Het hoofdtooisel is mede eenigzins anders en miet zoo hoog. Het beeld is hoog 9,1, prabhá- wala 12,2, piedestal 1,7; van brons vbrtonrdik Gevonden in de residentie Djocjokarta, en. af komstig uit de nalatenschap van VArcx. 48. Pânvarî (P). Ook bijna volkomen gelijk aan N°. 46, maar iets kleiner; het voorwerp in de linker hand is waarschijnlijk een stengel, maar _neemt zijn oorsprong niet uit het lotus-bed, en heeft ook een’ anderen vorm van bloem. De - êtapatra is bewaard gebleven; het beeld is hoog 10,0, prabhávala 13,9, piedestal 2,8; van brons vervaardigd. Afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. __ 49. Pârvarî (?). Zittende op een lotus-bed, met een kleed, dat tot de enkels reikt, en met twee strikken (of dubbele mêékhalá) even boven de heupen vastgemaakt. Armbanden om de handen, bovenarmen en ellebogen; hára; de twee handen vóór het midden boven elkander, in de linker houdt zij den stengel der lotus, waarvan de bloem zich boven den linker schou- der vertoont; het hoofd van eene glorie omge- ‘86 ven. Het beeld is van brons; hoog 12, 9, bhávala 13,0, piedestal 3,8. „Gevonden in de residentie Kadoe, en afkomstig uit ak nalatenschap van VaArcK. 50. Pârvari (?). Zittende op een lotus-bed A het linker been onder zich geslagen als N°. 2, en met den regter voet rustende op een lotus- bloem, die uit het bed haren oorsprong neemt. Het beeldje is zeer beschadigd, en de attributen in de twee handen zijn niet meer te onderscheiden. _ Het wordt door eene glorie omgeven, waaraan, ter regter zijde van het beeld, zich een lotus-_ bloem vertoont. Het is hoog met de prabháva-_ la 8,7; van brons vervaardigd. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van VarcK. 5i. Pârvari. Zittende houding; de beenen ondergeslagen met de voetzolen naar boven als N°. 1; hoog hoofdtooisel met menigvuldige ver- sierselen, wegens de geschondenheid van het beeld niet nader te bepalen. Lang getrokken” ooren, waarin echter geene versierselen te zien zijn; rijke hára, mêkhalá, armbanden aan de opperarmen; eenvoudige ringen aan de hand- gewrichten; kleed van de mêkhalá af. Onder de borsten nog een met een groot edelgesteen— 37 te bevestigd snoer; overblijfselen van de pra- bhávala. Van de vier handen ‘is de beneden linker hand gebroken; in de regter beneden hand schijnt een lotus-steel te zijn. In de boven handen onkenbare „voorwerpen. Het beeld rust op een lotus-bed, en dit op een vier- kant voetstuk. De heer van per Vurs verklaart het voor Srva, en hiervoor schijnen de (in de tegenwoordige geschondenheid) eenigzins man- nelijke gelaatstrekken te pleiten; de borsten echter laten geen’ twijfel: wegens de sekse over. Het beeld is van brons en tot in het „midden van zijne hoogte hol; hoog 12,9, pie- destal met het lotus-bed 8,3. ° __ Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van VarcxK. 52. Pârvam of Bravânî? Een ruw beeld ) zonder voetstuk; plat hoofdtooisel, met een bree- den band boven het voorhoofd; misschien moet een regt op staande ring daarboven de naar hören gestreken Sivaïtische haarlok (djáta) ver- beelden; door dien ring gaat een ander losse, waaraan het beeld opgehangen geweest is. Oor- ringen, breede hára, banden aan de boven armen en handgewrichten ; mêkhaláâ en kleed niet meer te onderkennen, maar van achteren vormt het kleed twee sterke eigenaardige uit 38 hoeken, waarvan de benedenste echter ook à de naar achteren teruggeslagen linker voet zijn _ kan. Bijaldien dit laatste niet het geval is, heeft zij de gewone zittende houding met on- dergeslagen beenen. De borsten zijn monstreus en dit is de reden, waarom wij haar die bij- zondere benaming Bravârî toekennen wilden, (de Indische Demeren,) hoewel ook Kärì, een andere vorm van Pârvarî (in hare vernielende functie) (1), wel eens zoo gezien wordt. Zij heeft een zogend kind aan de borst, dat zij met beide handen ondersteunt, terwijl het op haren schoot rust; de linker hand is buiten- dien met de palm naar buiten afwaarts ge- keerd. Aan het kind is in den tegenwoor- digen geschonden. toestand van het beeld, geen bewijs, dat het den olifants snuit (van Ganêsa) gehad heeft. Het beeld is van brons, ten deele hol; hoog 10,5. | _ (1) De heer var per Vrrs denkt bij dit beeld aan Srrmoera, de bewaarster van de kwade gevolgen der kin- derpokken , of Ssonsrr, de beschermster der kinderen. Of dit uit het zogende kind op te maken zij, laten wij aan anderen te beoordeelen over; als wij er aan ge- _ loof zullen hechten, moeten wij eerst zekere voorbeelden bezitten van zulke personen, die misschien nooit op Java bekend geweest, en niet eens mythologisch te noe- men zijn. 39 _ Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig gate nalatenschap van Vaárcx. À 3. Pârvari of Bravâni? Om dezelfde reden als N°. 52. Zittende houding met ondergesla- gen beenen op een ovaal voetstuk (lotus?). De _haardragt versterkt ons in het boven geuit ge- voelen, dat zij de djáta verbeeldt; zij is nog hooger, en duidelijk eene groote, in de hoogte opgewonden lok (1); de opening in die haar- lok is als in N°. 52; dering is niet meer aanwezig; naast de opening van de haarlok is de halve maan. Oorringen, armbanden, snoe- ren om den hals; de twee handen opgehe- ven met de palm naar buiten, waarin mis- schien de lotus-steel, wiens bloem zich aan beide ‘schouders vertoont. Het beeld is zeer geschonden en op verscheidene plaatsen gebro- ken. Naast de ellebogen reiken van het voet- stuk, op twee pilaren (?), die den grondslag van eene aanwezig geweest zijnde, opene nis (of glorie) schijnen te vormen. Het beeld is van brons, grootendeels hol; hoog 18,8. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx (2). (1) Zie de platen van Srva bij Moore, Hindu Pan- ‚theon from pictures. (2) De heer var prm Vrrs zegt: » Het schijnt eene fen 8 # k & u OER MEE \ hi WR 7 1e Fe 4 Ke | ed Bef d Bh. Dorrcâ, staande op den rug van den bu fel waarin de asoera zich gemetamorphoscerd heeft, daarom mahisjäsoera genaamd (mahisja—buffel, en dsoera — daemon). De buffel ligt met de beenen onder zich op een vierkant voetstuk, en met den snuit op den grond; uit zijnen nek springt de daemon (asoera) en staat schuins over den kop van den buffel heenge- bogen, in eene afwerende houding pd met de linker hand het kleine schild (dhat volgens Moore) opheffende’, met de regter hand het kor- te Indische zwaard (khadga) houdende. Zijn hoofd is door lokken, die om hetzelve gewon- den zijn, als het ware met een ronde kap bedekt. Zijn (krijgs-) kleed is tot boven de heupen op- getrokken. Dorrcâ heeft een zeer hoog hoofd- tooisel, dat uit drie verdiepingen bestaat. Oor-_ ringen, en zeer rijke hára; een dubbele oe= _pavîta, die tusschen de borsten en op den rug door drie edelgesteenten vereenigd is, en van welke nog twee banden digt onder de borsten nl voorstelling van Vrisrwor te zijn, met de slang boven zijn hoofd, en ín elke hand eene lotus-bloem houdende”? De borsten bewijzen echter het tegendeel; de lotus is geen _kenteeken van Vrsssor alleen; de maan pleegt hij ook niet te hebben, maar wel Srva’s familie; de slang eindelijk heeft Srva ook boven zijn hoofd, en wat wij op het beeld zien, is eerder de doorgebroken djatû. 41 paar den rug toeloopen. Aan alle de tien ar- men, opperarm- en handgewrichtbanden. Een 3 tot aan en over de knieën opgetrokken (krijgs-) kleed als de asoera, met vier groote plooijen, “waarover de einden van een’ gordel (mékhalá) afhangen, ter zijde van sjerpen (kasiha bij _ Moore) voorzien. Op den rug heeft zij twee pijlkokers met uitstekende pijlen. In de linker handen, die het naast naar de asoera heenge- keerd zijn, heeft zij, van boven te beginnen : 1) sangkhá, 2) ledig, met gebalde vuist, 8) _boog (dhanus), 4) het kleine schild (dhat), 5) ledig, gebalde vuist; in de regter handen: 1) tjakra (U), 9) naar het schijnt de oorlogstoorts, 8) het zwaard (khadga), 4) een speer, 5) den: staart van den buffel. ‘Het beeld is, met uit- zondering van het gezigt, dat echter geschon- den schijnt, bijzonder fijn en kunstig bewerkt. _Bij de groote menigte van steenen beelden, die _Dorrcâ voorstellen is het opmerkelijk, dat wij “maar dit eene metaal-beeld bezitten; dit wordt _echter misschien door de groote moeijelijkheid, van zulk een beeld juist te vervaardigen, verklaard. Dit beeld is van brons; hoog 16,1, piedestal 2,4. de (1) De heer var pen Vrrs noemt die tjokro (naar Ja- _vaansche uitspraak) een pil, het is echter een werp- schijf (discus). Gevonden in de residentie Samarang, en af ve de nalatenschap van Varck. N 55. Ganêsa, zittende op een gebloemd kussen, dat op een met een vierkant voetstuk met puntige einden, rust; hoog en* spits hoofd- tooisel met de tjandra, en daarover een sche- & del (moenda), die bij dit beeld ook wel voor & het hoofd van de Gangá zou kunnen ver- klaard worden, (zie N°. 17 en 18,) echter ‚4 volgens analogie van andere Gaxêsa-beelden © (in steen), waarschijnlijk een doodshoofd ver- | ‘toont. Op het voorhoofd het derde oog; bree- | ‘opperarmen en handgewrichten; eene breede de olifants ooren; de gewone banden aan de oepavita, naar het schijnt door eene slang ge- vormd. Dikke buik; kleed door eene da vastgehouden; buitendien een gordel om het midden van den buik, en een digt onder. al borst. Vier armen; in de linker boven hand de angkasa (de haak om den olifant te lei- \ den); in de linker beneden hand het eetensbak- je (batása bij Moone genoemd; ása is spijs, hata?), waaruit hij zich met de snuit voedt. Onder die snuit steken de twee slagtanden uit; | het voorwerp in de regter boven hand niet te herkennen; de regter beneden hand houdt de aan hem toegekende afgebroken tand. Het beel 1 43 is bijzonder fraai, vervaardigd van brons; hoog 7,4, piedestal 1 ‚9. | “Gevonden in de residentie Bagelen, bij ZLedok, en af- komstig uit de nalatenschap van Varcx. ee ie 56. Garêsa, zittende op een lotus-bed, dat | op een vierkant voetstuk rust; de beenen onder zich geslagen, met de zolen van de voeten te- gen elkander, eveneens als N°. 55. Hoofdtooi- sel met tjandra en moenda; ooren; armbanden; oepavita van eene slang gevormd; het derde oog door eene vrij diepe insnijding gevormd. Band onder de borst gelijk als N°. 55: zoo ook de attributen, maar even als het geheele beeld, ruwer bewerkt; de afgebroken tand vorme- loos; in de regter boven hand wordt de hand- gewrichtband, die door eene slang gevormd is, tusschen den duim en voorsten vinger gehou- den. Beide de boven handen zijn door een metalen streep met den rug van het beeld verbonden, iets hetgeen nog meer de min- dere bekwaamheid van ‘den kunstenaar aan- toont, naardien deze strepen niet tot de at- tributen mogen gerekend worden; achter het hoofd een kreitsvormige prabháâvala. Het beeld is van brons; hoog 8,2, piedestal 3,2. Gevonden in de residentie Djocjokarta. en afkomstig {uit de nalatenschap van VarcK. B. Ganêésa zittende op een kussen, dat op een vierkant voetstuk rust. In den aard der bewerking en attributen volkomen met N°. 56 overeenkomende. De Heer van per Vis noemt het voorwerp in de regter bovenhand een bijl, maar het is duidelijk, even als bij al onze Ga- nêsa's dezelfde (olifants-) haak (angkasa). De | oepavita door een slang met een groot hoofd, of mogelijk door twee om elkander gewonden slangen, gevormd; ook zijn alle armban= den van slangen. De moenda boven de tjan- dra is veel grooter dan bij de twee voorafgaan- | de beelden , wat echter niets tot de fraaiheid van het onderhavige beeld afdoet. De boven handen zijn hier met de ooren in verbinding gezet. (Het derde oog is eigenlijk niet te her kennen). De prabhávala, achter den rug ge- vestigd, is hol en ringvormig. Het beeld is van brons; hoog 8,1; piedestal 1,8. EK Gevonden in de Residentie Bagelen, en afkomstig uit de nalatenschap van VarcK. Ds 58. Ganêsa zittende op een schoon ovaal kus- sen, met puntige, met bloemen. versierde ein- den. Dit kussen rust op een vierkant voet- stuk, waaraan van voren twee, met de hoofden elkander tegenoverstaande, en aan iedere zijde één wviervoetig dier staat, dat een langen he 45 staart « heeft ‚ gelijk aan dien van amphibiën. Voor ‚rotten kunnen deze beesten geenszins gehouden worden, eerder voor otters of diergelijken. Het beeld komt geheel met de twee voorafgaande overeen, maar er ontbreekt de oepavita aan. Het derde oog is, daar het beeld lang onder den grond bedolven schijnt geweest te zijn ‚ niet duidelijk te herken- nen, evenmin het voorwerp in de regter bovenhand. De schedel boven de tjandra (in het hoofdtooisel) is ook hier wat groot. Het beeld zit in eene nis, die door eene kleine âtapatra benevens een linga gekroond is (1). Het beeld is van koper; hoog 8,4; punt der prabhávala 10,9; piedestal 1,4. Waar het gevonden is, kunnen wij niet opgeven, het is reeds lang in de verzameling van het Bat. Gen. wenig. | _s0. Branmâ? Buiten twijfel het rijkste en schoonste beeld van metaal, dat wij bezitten , W Misschien zal de arsa, die de dtapatra aan de prabhâvala hecht de overschaduwende slang dnanta of Sesja Nâga verbeelden ; bijaldien dit zoo is, zoo heeft dit ook plaats bij verscheiden van onze Siva’s en Pâr- vAri’s; zie deze, meestal vijfhoofdige slang in vele pla- ten bij Moore, boven het hoofd van Nänârsasa , var” Vis- JOE en verscheidene godheden ; (Moore's pandiets schij- nen meestal volgelingen van Vissxor geweest te zijn). welks naam wij echter alsnog onbepaald laten, | gevende alleen eene naauwkeurige beschrijving. — Op een hol vierkant voetstuk, wordt de golvende zee voorgesteld; uit het midden van deze komt een sterke lotussteel op, gekroond door eene magtige bloem, die buitendien nog door twee insgelijks op die golven staande priesters of heiligen (rishis 2 of Boeddhistische heiligen ?) ondersteund wordt. Op die lotusbloem rust het beeld in de ge- wone zittende houding, met de voeten onder zich geslagen en de zolen naar boven. Hoofdtooisel een hoog diadeem (vgl. het hoofd tooisel van Râma bij - Moore); daarachter het haar in den vorm der djatá opgewonden, en met een lotus (?) gekroond. Het hoofdtooi- sel is door een zijdeversiersel met de bovens armen in aanraking. Op het voorhoofd eene verhevenheid , omtrent eivormig, en in het midden eene spleet. Wij durven niet bepalen, of dit de Llaka der Sivaiten zal zijn. Oorringen en vijf lokken of banden over de schouders heen afhangende. Rijke húra, met drie tot den navel afhangende snoeren. Schou ders en bovenarmen door een kleed bedekt, Ringen aan ellebogen en handgewrichten en enkels. Kleed, van beneden den navel tot aar de enkels, juist als een sarong, met een À HT griene „snoer boven de heupen vastge, maakt. Van het opperkleed, dat aan de schouders zigtbaar is, gaan achteren twee mge, gewonden sjerpen, kasiha, tot aan en be= eden de lotusbloem ; 18 armen , waarvan . de twee benedensten in eene biddende (of medi- terende) houding voor de borst bijeengebragt, met den duim en 2 voorste vingers opgehe- ven , de overige vingers in elkander gevoegd. 5 armen zijn op iederen kant in eene reeks van beneden naar boven , en 8 achter dezelve. In de bovenste regterhand : de spits van een speer, met een kort hecht, waarin eene opec- ning; in de tweede: een boek (de Veda's); in de derde: eene bloem (de lotus), met twee naast dezelve uitstekende bladeren, zoo dat het geheel eenigzins op den trisoela gelijkt; in de vierde: een dolk die driekantig bewerkt is; de vijfde rust gesloten digt achter de knie op de dij ; in de 3 achterhanden : 1) het klei- ne schild (dhat) 2) en 5) gesloten en eene vuist vormende. In de bovenste linkerhand, die gesloten is, evenals de 3 pas genoemde, en gelijk als deze eene holte vormt, is tegen- woordig een omtrent een’ halven voet lange steel met eene bel; het schijnt echter , dat dit een later bijvoegsel is, nademaal het los daarin zit, van ander metaal en minder goe- de bewerking is. ‘In de tweede hand is he voorwerp piet zeer duidelijk, maar schijnt eene bloem te verbeelden, wier steel in de palm der hand zich bevindt, en die zelve tusschen de voorste vingers uitsteekt; mogelijk echter is het de sangkhá; in de derde hand dezelfde bloem als in de derde regter hand; in de vierde eene kruik (?) meteen dun lijf; de vijfde geopend met de palm naar voren, de vingers omlaag , iets gekromd, evenredig met de vijfde regter hand op de dij rustende. In de achterhanden : 1) de tjakra, staande op de opene hand, een voorwerp , evens op de hand staande, op eene ronde kruik gelijkende ,‚ waarboven ech. ter de drie punten van een’ trisoela zigtbaar schijnen te zijn, 8) ledig, eene vuist vor- mende. Buiten de holten in die handen, die geene voorwerpen bevatten, zijn er ook openingen aan alle beneden armen, digt aan de armringen (kangkana), wier bedoeling niet blijkt. Die openingen in de gesloten handen mogen wij misschien aan de grootere vaardigheid van den kunstenaar wijten , die de natuur zoo getrouw mogelijk vertoonen wilde. Wij vinden ze ech ter oók op het onderlijf , in het hoofdtooisel, in de oorringen en in de prabhávala. Zouden het de duizend oogen van Zndra (de sterrehe mel, zijn? naar de Indische Mijthe echter teekens 49 van zijne onkieschheid , met Amara. Achter het beeld, rustende op de lotus, is een groote ring- vormige prabhávala, in die ring zijn ook de wen gemelde openingen; om denzelven zijn vuurvlam- Ee en, en tusschen iedere van deze nog eens ‘openingen, die door het metaal doorgaan. Boven het hoofd is eene grootere vlam. Im deze ringvormige prabhâvala is eem massief stuk metaal (°) ingevoegd. Nu zijn er wel aan den ring twee haken, die iets vastgehouden schijnen te hebben, en is aan het massieve stuk in het midden een holle ronde verhooging dat misschien „bestemd was om een staaf te bevatten; het blijft „echter nog twijfelachtig, of het wel oorspron- kelijk tot het beeld behoord heeft. Op de rugzijde van dit stuk zijn arabesken, maar geene let- ters ; op de voorzijde is het geheelen al glad, en schijnt het misschien op de wijze van een’ spiegel gepolijst te zijn geweest. — Het beeld is van brons, en benevens den ring der pra- bhávala verguld geweest ; het middelstuk ech- ter niet. Het is hoog 22,7, de prabhâvala 26,8 ; pied. met lotus 12,3. ‚ Gevonden in de residentie Samarang, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx (1). RN Wegens de belangrijkheid van het beeld zullen wij pn kier bijvoegen, Letgeen de heer van pen Vrrs daarvan ze, b: » Brama op een lotus-bloem uit het midden der zee he, 50 60. Vrissor, zittende op een lotus-bed, eene voet als N°. 2, rustende op eene ais kende bloem. Hooge, rijkversierde kap, in het midden van derzelver hoogte een kreitsvormige verhevenheid, daaronder eene kleinere dierge lijke, die wat geschonden is. Achter het hoofd zeven dikke, maar korte haarlokken , twee op_ iederen schouder, die echter eerder met de niet __ voortkomende. Het figuur in het voorhoofd, zoude aan eene voorstelling van Srva of Visjsor doen denken, zie echter een diergelijk figuur op Brama’s hoofd in Moore’s Hindu Pantheon, pl. 5, No. 3” (De figuur is eene verhooging, niet eene verdieping, zoo wij bij andere beelden gevonden hebben). »Volgens het oorspronkelijk verhaal kwam Brama op eene lotus-bloem zittende, uit den navel van Vrissxor (van NânârAra) voort, welke in het midden der zee op eene slang dreef. De twee mannen, welke de lo-_ tus-bloem ondersteunen, schijnen hunnen oorsprong ver- schuldigd te zijn aan den kunstenaar, omdat de stengel der lotus-bloem te zwak was, om het beeldje te dra- gen. Eene soortgelijke afbeelding komt voor in het werk van Krrcuerus getiteld China dllustrata, pag. 142. Braxa wordt hier voorgesteld als geheel omstraald door eene glorie. Hij is voorzien met achttien armen; in le bovenste linker hand houdt hij een klok, welke men er uit kan nemen; wat hij in de tweede linker hand houdt, is mij niet duidelijk; in de derde linker hand houdt hij de pijl van Vissxor, genaamd &jokro; in de vierde linker hand houdt hij eene bloem; in de vijfde schijnt hij een bakje te houden ; in de zesde bevindt zich de water- sk bijzonder fraaije oorversierselen, dan met het hoofdhaar schijnen zamen te hangen; van de hoogte dier oorversierselen loopt ook een dub- ele hára over de borst, op den rug is er _miets te zien. Oepavita; buitendien eene twee- í vuldige, breedere snoer, die ook van den lin- ker schouder af ‚ doch niet onder den regter arm door, maar over dien arm heen, naar den rug loopt. De groote slang, ananta of sésja, kan; de zevende is gesloten, doch bevat niets; de acht- ste is geopend, naar buiten gekeerd, naast de linker dij liggende; de negende linker hand houdt hij tegen de reg- ter hand gesloten voor de borst. In de bovenste regter hand schijnt hij een pijl te houden, welke van onder drie- puntig is, en van boven hol; is het misschien de om- gekeerde drietand of trisoelo? In de tweede regter hand houdt hij het heilige beek, de Weda. Wat zich in de derde regter hand bevindt, is mij onbekend; in de vier- de houdt hij de schelp van Vrisssor, genaamd tjank ; de vijfde is gesloten doch bevat niets; in de zesde houdt bij een zwaard of dolk; in de zevende is niets; de acht- ste ligt gesloten op de regter dij; de negende regter hand wordt, zoo als wij gezegd hebben, tegen de negen- de linker hand gesloten, voor de borst gehouden. Dit aanmerkingswaardig beeldje, dat de attributen van Brama en Vissxor in zich vereenigt, is van brons, doch vroe- ger geheel verguld geweest.’ Het zoude zeer belangrijk zijn, de aangehaalde afbeelding van Krrcmerus “te verge- ijken, doeh wij zijn tegenwoordig daartoe niet in de N gelegenheid. eg dl Aas A en B Hein A . Ba loopt, eene keten vormende, van de uiterste e N booggewrichten langs de dijen en voor de knie- / en heen, over het lotus-bed;, naar achteren zinkt zij insgelijks op het lotus- bed neder; waar der- zelver hoofd en staart in een gevoegd zijn, blijkt niet; maar het gedeelte, dat van den linker arm tot het lotus-bed hier loopen moest, _ ontbreekt en men kan dus vooronderstellen, dat hier het hoofd en de staart geweest zijn. Da i het overigens die slang is, geeft de arbeid des kunstenaars en de ligging om het ligchaam van _Vassor duidelijk genoeg te kennen. Kleed, een sarong door vier snoeren vastgehouden, waar- aan op iederen kant eene sjerp. Banden aan de opperarmen breed en bovendien met een daar-_ boven uitstekenden sluitsteen, die op de kreits- vormige verhevenheid in het hoofdtooisel ge lijkt. Banden aan de handgewrichten en over de voeten; de laatsten zijn niet aan de enkels, maar loopen onder deze, en over het bovenste ge- deelte van den voet tot nabij de tee- nen heen. Vier beneden armen; links bo ven de sangkhâ, beneden de gadâ, kunstig: bewerkt, en eenigzins gelijkende op eenige dier- gelijke voorwerpen in ons ethnologisch kabinet; regts boven de tjakra, in het midden met naar vo- ren en achteren uitstekende vlammen; beneden een lotus-steel, wiens bloem digt boven de 55 hand uitsteekt, die aan de regter dij leunt. Het beeld is van koper en verguld geweest; hoog 13,9, piedestal (lotus-bed) 4,4. _ Gevonden in de residentie Soerakarta, te Padjang, MN en af komstig uit de nalatenschap van Varcx. 3 61. Râma (). De heer van peR Vuis zegt: » een -driehoofdig beeldje ‚ waardoor in de Hindoesche mijthologie, trimourti, dat is eene vereeniging der drie voorname Godhe- den Branma, Wriscnvor en Srwa of Trrwen, dat is eene vereeniging der drie heilige ri- vieren, voorgesteld door Saraswati, Ja- moena en Ganga, de deelgenooten der drie bovengenoemde Godheden wordt te ken- nen gegeven. — Voor-zoo ver mij bekend is, is er, behalve het onderhavige, geen an- der soortgelijk beeld bekend, waarbij ie- mand, op de knie van eene der drie God- ig zittende , wordt voorgesteld.” _ Dat aan Frivéni, de vereeniging der drie Nifiee rivieren (bij het tegenwoordige Alla- habad of Prajága) niet te denken i is, blijkt duide- lijk, want die drie rivieren worden door vrouwe- lijke Godheden gerepresenteerd; trumoerts (niet trimourti; het woord beteekent «drie ligehamen”) zal het ook wel niet zijn, want de drie hoofden zijn elkander volstrekt gelijk, 54 ook niet door het teeken op het voorhoof 3 (de tilaka) onderscheiden, wat toch, naar platen bij Moore, het geval zijn moet. Bui- tendien is, en wel bij die vereeniging van de drie voorname Godheden niet te vooronderstellen, dat zij eene sakti (kracht, of vrouw) bij zich hebben , waardoor uit die drieheid eene vier. heid ontstaan zoude. Wij houden het voor de verbeelding van eene eenige godheid, met hare sakti, op den schoot zittende. Ook hebben wij onder de steenen beelden ver- scheidene met drie hoofden, die wel zeker de Trimoerti niet verbeelden, hoewel wij niet ont- kennen, dat bij die beelden meestal een vier-. de hoofd, wegens de moegelijkheid van den: arbeid en ‚het noodzakelijk ruggestuk, achter= wege gelaten schijnt. Wel zoude het beeld op Sr- va kunnen duiden, doch de boog, dien hij houdt, wijst eerder op Ràâma, naardien ook geen een van de gewone attributen van Srva aanwezig zijn. Wij gelooven dus Râma met zij- ne echtgenoote, de schoone Srrà, voor ons te hebben. Het beeld zit op een lotusbed , de beenen niet op de gewone wijze gekruisd , mac r de linker voet onder de regter kuit geslagen. De drie hoofden hebben een hoog hoofdtooi- sel, en wel eene versierde kap; om de voor- hoofden loopen als gewoonlijk banden (diade 55 Batik met drie boven puntige versierselen. Het merk in de voorhoofden is dubbel, eene # k ine verdieping, gelijk als bij vele Siva-beel- boven den neus, en buitendien eene ter terzijde iets hooger boven het regteroog. Rijke oorringen, hára met een groot edelge- steente in het midden (bhrigoelitha ?). Banden aan opperarmen, handgewrichten en enkels. Oepavita, Mêkhalá. Buitendien een band om het midden van het lijf, 6 armen, de op- perarmen op de beide zijden vereenigd, en van dezelfde armbanden omgeven. In de han- den regts boven misschien de lotus , mogelijk ook eene soort van knods; in de tweede een stafachtig voorwerp, welks spits afgebroken is, misschien de pijl ; in de derde naar het schijnt eene waterkruik. Links boven: een boog, zon- der pees; de tweede is afgebroken; de derde omvat «het vrouwelijke beeld. Dit laatste beeld is zonder blijkbare versierselen, de ha- ren naar achteren gestreken, zittende met de regtervoet onder de linkerdij en de linkervoet ter zijde van het beeld uitstekende, vastgehouden door de linkerhand; de regterhand op de reg- terkuit ; beide de handen geopend, met de palm naar beneden. Het beeld is van brons; hoog 11,6; lotus- d 2,3. 56 Gevonden te J'att Anom in Padjang en afkomstig de nalatenschap van Varck (1). 62.? Een ruw beeld in zittende houding, eveneens als het voorgaande. Hoog hoofdtooi sel, met eene verdieping van voren, twee snoe- ren rondom hetzelve met sieraden, en eenigzins op de djata gelijkende. Zeer dikke oorringen , op iederen schouder eene afhangende lok 5 hára ; mêkhalâ ; sarong. Banden aan de hand gewrichten met groote sluitsteenen; vier bene- den armen ; de regter beneden hand rust geopend op de regter knie; de linker beneden hand op- geheven , met de palm naar voren, de vingers omhoog ; in de regter boven hand misschien een _ tjakra, in de linker boven hand een snoer, die bijna tot aan den elleboog afhangt, met een sluitsteen op de hoogte van het handgewricht, waarvan een gedeelte gebroken is, en die niet naar de avamálá (bidsnoer) gelijkt. Die linkerarm wordt nog door een stuk metaal, van het voetstuk oprij zende , ondersteund, dit schijnt echter alleen aan den kunstenaar te wijten te zijn. Voet stuk een vierkant, gelijk bij verscheiden vroe (1) De twee laatste beelden, die wij niet twijfelen tot de cultus van Visjnoe te trekken, zijn opmerkenswaar diger wijze ook digt bijeen gevonden. 57 gere beelden (b. v. N°. 7,9, 17.) Op der rug zijn nog de bewijzen van eene (ringvor- ige) prabhávala. Het beeld is van brons; hoog 12,9; piedestal 2,5. fik Reeds lang aanwezig in de verzameling van het Bat- museum. 63. ? Een zeer beschadigd beeld; staande op een lotus-bed. Hoofdtooisel hoog en eenigzins puntig uitloopende. Op het voorhoofd eene verhooging; oepavita, naar het schijnt eene slang ; drie lokken op iedere zijde , en twee naar achteren afhangende; kleed; vier armen , de regter beneden arm afgebroken en de drie ove- | rige zoo beschadigd , dat er niets te herkennen valt. Het beeld is van koper; hoog 17,5, lo- tus-bed, 2,4. | Gevonden in de residentie Djocjokarta en afkomstig uit de nalatenschap van Varck. if) 64, P Eveneens onduidelijk , daar alle attri- buten ontbreken; de twee handen en de reg- tervoet afgebroken. Zittende houding ; het voet- stuk ontbreekt. Eigenaardig hoofdtooisel ; oor- ringen; zeer rijke hára en sluitsteenen aan de: opperarmbanden. Twee lokken over iederen schouder; oepavitas; mékhalâ; noêpoera; kleed. eenigzins verheven borsten laten zelfs over sekse nog eenig twijfel over. De heer * VANDER Vus zegt van dit beeld, gelijk als « van het voorafgaande, «het schijnt eene verbeelding van Srva te zijn” Het beeld is van brons; hoog 8,1. | Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. RM 65. en 66.? Twee onderling geheel en al over- eenkomstige beelden, maar het eerste mannelijk het tweede vrouwelijk; ze schijnen een bijzonderer vorm van eenigen God met diens echtgenoote te verbeelden ; waarschijnlijk ook van denzelfder kunstenaar vervaardigd. Versierselen van het hoofdtooisel gelijkende op het voorafgaande beeld , overigens eene kap gelijkende op N°. 6, en 11. Op den rug drie lokken over elker schouder; twee oorringen; hára; oepavîta. Ban- den aan de opperarmen met groote sluitstee- nen , aan handgewrichten en enkels. Mék I= là, kleed met afhangende kasiha, bij N°. 65 echter een broek. Zittende houding op de gewone wijze met gekruiste beenen, op eer lotus-bed. Beide de handen opgeheven, de duim omhoog , de overige vingers half geslo- ten , de voorste echter minder dan de ande: re. Bij N°. 66, is de regter hand geheel, de linker gedeeltelijk gebroken. N°. 65, hoog 10,8, lotus-bed 2,8. N°. 66, 10,6, lotus-bed 2,9 Beiden van brons. 59 “Reeds lang aanwezig in het Museum van het Batav. Genootschap. (er JN | 7. Boenpua, zittende houding met de Peerd de gewone wijze gekruist, de zolen naar boven; ; gekruld hoofdhaar, op het achterhoofd verhoogd, en door een koepelvormig uiteinde gekroond; op het voorhoofd een wratje. De regter borst en schouder ongedekt; over den linker schouder, onder den regter arm door, loopt een kleed, dat naar het schijnt tot aan de knieën afgaat, waarvan een einde over de zolen heen op het lotus-bed nedervalt. Buitendien loopen er over den linkerschouder, op de borst en over den geheelen rug, sjerpachtige banden neder, waarvan het niet duidelijk is, of dezelve tot het eerstgenoemde kleed, of wel tot een opperkleed behooren, dat ter gelijker tijd den linker arm bedekt. De handen voor de borst boven elkan- der gehouden, zoodat de regter het boven ge- deelte van de gesloten linker bedekt. Van die regter hand is de voorste vinger meer opgehe- ven, hoewel ook gedeeltelijk naar binnen gebo- gen. Zetel een lotus-bed; aan den rug van het beeld is eene glorie gevestigd, zonder eenige versierselen, omtrent kreitsvormig, echter een ‘ einig ovaal, vroeger misschien tot een spiegel gepolijst. Het lotus-bed rust op een fijn ge- werkt vierkant voetstuk, aan den boven k f van versierselen voorzien, daarmede verbond en verheft zich van achteren eene nis, die ter hoog | e van het hoofd een versierde halfkreits vormt, ge- kroond is door een átapatra, en daarenboven ee ne pyramidale verhooging , waarin men zeven verdi 3e pingen zoude kunnen tellen, en wier punt op een linga(?) gelijkt. Het beeld is van brons; hoog 18,2; punt der prabhávala 19,7; pio stal 4,9. Jij Gevonden in de residentie Djocjokarta, en af komstig uit de nalatenschap van Varcx. } 68. Borpnra. Zittende houding als N°. 67; hoofdtooisel omtrent gelijk N°. 67, alleen is het haar op het achterhoofd duidelijker in eene dike ke lok opgewonden, zonder het koepelvormig uiteinde. Wratje op het voorhoofd, niet ver- heven, maar eerder op het derde oog van Srva gelijkende. Kleed als N°. 67, maar zonder af- hangende einden of sjerpen; van den linker arm op de linker dij met eene wijde mouw af- hangende, (vergelijk N°. 67). Handen voor de borst; de linker echter, waterpas uitgestrekt, met de palm naar boven, nagenoeg geopend, houdt een onkenbaar voorwerp, dat de gedac 1: te van een’ doek heeft. Hij zit op een Totus- bed, dat op een vierkant voetstuk rust; hef G1 laatstgenoemde heeft aan de vóórzijde, op beide de hoeken een’ leeuw, in het midden een rad met versierselen aan den buiten kant. Nisvormige, ronde prabhávala, aan het lotus- jed gehecht, omgeven van vlammen, die van buiten nog door eenen ring ingesloten worden. Daarboven, door een eigenaardige steunsel vast- gehouden ‚ de éfapatra, gekroond door een lin-_ ga- vormig voorwerp. Op de ruggezijde van de prabhávala is eene inscriptie in Dévanágarî ka- rakters. Diezelfde inscriptie vindt men bij Craw- rump, History of the Indian Archipelago, vol. U, pl.S1. (Fac-simile of a Dêvanâgari inscription, from the back of a brass cast of Buddha, in the Author's possession). Wij hebben beelden van steen, van welke Rarrres zegt, dat zij naar Enge- land overgevoerd zijn, nogthans in ons Museum; dat echter dit beeld, alleen op Java, »in the Author's _possession’” geweest is, is moeijelijk aan te nemen; bovendien heeft Crawruap zijn werk, in Engeland zijnde, uitgegeven, terwijl het beeld op dat tijdstip nog in zijn bezit was. De catalogus van den heer van peR Vrrs zegt dat ons heeld bij Ampel gevonden is, zonder van eenen vroegeren bezitter te gewagen; buitendien hebben wij de inscriptie, die, op één teeken na, „met die bij Grawrurp overeenkomt, in drie regels, en hij in vier; ook ontbreken bij hem nog eenige 62 ij eN Mi A0 . kleinigheden, zoo als de waterpaslijn boven het _ grootst gedeelte van den eersten regel enz. Dat fac-similé bij Grawrurp is tot de ontcijfering wel volstrekt niet te gebruiken; men ziet hoe de fou-_ “ten ontstaan zijn, en eene naauwkeurige beschou- wing geeft de meeste letters anders, dan Craw- rurp die heeft. Uit de overeenkomst echter laat zich wel opmaken, dat het eene spreuk of legende is, die men op zulke beelden dikwijls plagt te graven. Duidelijke kenteekens, dat die inscrip- tie, na de vervaardiging van het beeld, door een? bezitter of toewijder (aan de godheid) gegra- veerd is, zijd aanwezig. De inscriptie is on- naauwkeurig en onregelmatig geschreven, en _ daarom wel nog meer, dan wegens de ge- schondenheid van het geheele beeld, naauwe- lijks met zekerheid te lezen. Achter deze cata= koper; hoog 17,8; prabhávala 25,4; piedestal, logus zal nog ‘t een en ander omtrent deze in- scriptie worden medegedeeld. Het beeld is van zonder lotus- bed, 4,5. Gevonden bij Ampel, in de residentie Soerakarta, en afkomstig uit de nalatenschap van VarcK. 69. Borppna. Zittende houding; de zetel ont- : $ breekt, de twee voeten uitgestrekt, naar de Eu- Î | ropesche wijze van zitten. Hoofdtooisel gelijk — de voorgaande, maar minder op de djatâ- — 2 | A Nd 65 vorm, gelijkende ‚ meer uit het midden van het hoofd oprijzende, gekroond door eene kleine spits. Het wratje zeer duidelijk en wat grooter Pan bij de meeste Boeddha-beelden (het is van _koper ‚ even als de wat uitstekende tong; de oogen zijn van zilver). Kleed, als N°. 68, valt tot de enkels neder; in het midden van den schoot. tot aan het beneden einde eene verheven breede streep. De linker hand, gelijk N°. 68, houdt insgelijks een afhangend voorwerp; de regter hand niet voor de borst, maar evenwijdig met den regter opperarm opgeheven, de palm naar _ buiten, de voorste vinger tegen den duim ne- _dergebogen, de drie overige vingers omhoog Het beeld is, buiten de oogen, wratje en tong, van brons (of geelkoper?); hoog van de voeten af 18,0. Gevonden bij „Zmpel, in de residentie Spa rahaniijns en afkomstig uit de nalatenschap van Varex. _ 70. Borppua. Zittende A een lotus- bed, met den linker voet onder den regter geslagen ; hoofd- _ tooisel als N°. 67, maar boven hetzelve een trosoela. Het gewone kleed; het wratje onzigtbaar; de regter hand met de palm en uitgestrekte vingers op de regter knie rustende; de linker hand op _den regter voet, insgelijks met uitgestrekte vin- gers, de palm naar boven. Achter in den nek E. is een ovale prabhávala gevestigd , zonder ver- k sierselen maar met een puntig uiteinde. Het beeld is van brons; hoog 10,8; uiteinde der prab fi vala 11,3; lotus-bed 2,5 (1). Gevonden in de residentie Soerakarta, en afko uit de- nalatenschap van VarckK. 71. Borppua. Zittende houding, hoofdtooisel, kleed met afhangende einden over den linker schouder en de voeten, volkomen gelijk N°. 67; houding der handen als N°. 70; het wratje wat hoog, digt onder het hoofdhaar. Lotus-bed, dat op een vierkant voetstuk rust; aan dit voet stuk is nog het benedenste gedeelte van eene nis; in den nek een ovale, ten deele gebroken pra- bhávala, al hetgeen met N°. 67 het meest over-_ eenkomt. Het beeld is van brons; hoog 11,6; voetstuk, zonder lotus-bed, 2,9. 4 Gevonden in de residentie Samarang, en afkomstig uit de nalatenschap van VArcK. 72. Borppna. Zittende houding, hoofdtooisel kleed en houding der handen eveneens als N° 67 en 71; alleen is het uiteinde van het hoofd tooisel meer op een linga gelijkende, en bestaat (1) De heer var pen Vrrs noemt het driepuntig (ook vlamachtig sich voordoend) voorwerp op het hoofd, de: tiara van Boeppna, afgebeeld ook bij Moone, Hindu Pantheon, pl. 76, No. 5. 65 eigenlijk uit drie op een gestapelde stukken. Het wrafje ontbreekt, bijaldien het niet door cen van de krullen des haars, juist boven den neus wordt voorgesteld. Lotus-bed op een vier- k ant voetstuk rustende, waaruit eene nis met versierselen oprijst, die achter het hoofd eene gladde vlakte inhoudt (misschien een’ spiegel). Het beeld is van brons; hoog 8,1, pied. 8,0. Gevonden in de residentie Samarang, en afkomstig uit de nalatenschap van VarcK. 78. Borppna. Zittende houding als N°. 70; hoofdtooisel als N°. 69; het gewone kleed, maar op den linker schouder met een versiersel, of mis- schien ook uitgesneden, zoodat die schouder ont- bloot zoude zijn, terwijl de linker arm en borst gedekt zijn. Het wratje ontbreekt; lotus - bed op een vierkant, waaruit eene versierde nis met eene ledige vlakte in het midden en een puntig uit- einde oprijst. De handen beide geopend, in den riioot rustende, met de palm naar boven, de regter boven de linker. Het beeld is van brons; hoog 12,0, piedestal 4,2. Gevonden in de residentie Djocjokarta, eû af komstig uit de nalatenschap van Varcx. À | 14. Borppua. (een zeer beschadigd beeld). Zit- tende houding als N°. 70; hoofdtooisel gelijk N°. | 5 4 ld 0 TOREN d | od it BT, à eN Ë Ni 71; kleed en wratje niet te onderkennen; hou- ding der handen als N°. 70; lotus-bed, vier= kant voetstuk, nis, gelijk N°. 78. Het beeld is van brons; hoog 8,1, piedestal 2,8. E Gevonden in de residentie Madoe, en afkomstig uit de nalatenschap van VArcK. 75. Borppua. Houding der handen en voeten gelijk N°. 78; hoofdtooisel omtrent gelijk N°. 68; gewoon kleed; het wratje ontbreekt; zittende op een zeer beschadigd lotus-bed, waarvan nog de kenteekens zijn, dat het vroeger beneden in een ander voorwerp gehecht is geweest. Ring- vormige prabhávala, zoo als wij bij verscheidene Siva-beelden ze opgemerkt hebben, in den nek vastgehecht ten deele gebroken. Het beeld is van brons; hoog 10,6, lotus-bed 2,7. Gevonden in de residentie Kadoe, en afkomstig uit de nalatenschap van VarcK. 76. Borppna. Houding der handen en voeten « en hoofdtooisel gelijk als N°, 71; kleed met een | afhangend einde over den linker schouder (sjerp? | wratje. In de linker hand hetzelfde voorwerp. als N°. 68 en 69. Een (lotus-?) bed, daar ach- ter eene vierkante, holle nis tot de hoogte der schouders; boven deze, aan nek en hoofd beves | tigd, een ovale prabhávala met de átapatra, ke 4 „1m 67 door een linga-vormig voorwerp gekroond. Het beeld is van brons, ruw bewerkt; hoog 7,4, punt der âtapatra 8,8, zetel 1,9. ‚Gevonden bij Ampel, in de residentie Soerakarta, en Pi afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. 71. Borppua, (een zeer fijn beeld). Houding van handen en voeten en. hoofdtooisel gelijk N°. 73; wratje; kleed met afhangende sjerp (?) over den linker schouder. Dit kleed schijnt echter alleen den linker schouder benevens den linker arm. te bedekken, terwijl het overige ligchaam naakt is, (verg. N°. 71 en 72). Aan de beide knieën een circumflex-vormig teeken (=). On- der den regter schouder schijnt eene oepavîta(?) door te gaan. Aan de enkels zijn ringen of de uiteinden van een kleed of broek zigtbaar. Lo- tus-bed met een geplaveid boven gedeelte; daar- onder een vierkant voetstuk, waaraan eene nis gehecht is, die ter hoogte van het hoofd op- rijzende breeder wordt, met versierselen aan de zijden; in het midden een ledig vlak. Mond, voorhoofd, oogen en juk-beenen vertoonen zich bij dit beeld allerduidelijkst als niet Cau- casisch, (mogelijk dat het van China af komstig is). Het beeld is van geel ek hoog 14,3, piedestal 3,9. Reeds lang in de verzameling van het Museum van het ____Bataviaasch Genootschap aanwezig. hd elen een Javaansch namaaksel uit Ltc tj dq A is. Houding van handen en voeten gelijk N°. | 70; kleed met over den linker schouder en arm _ afhangende einden (of met een bijzonder op- perkleed). Hoofdtooisel gelijk N°. 67, maar in plaats dat daar, van het voorhoofd tot het ver- Ì hoogde gedeelte van het haar, vele rijen van krullen liggen, is hier maar eene rij aan den rand. van het voorhoofd; en iets binnenwaarts boven deze verheft zich het overige gedeelte. Geen wratje. Lotus-bed op een vierkant voetstuk, waaraan eene eigenaardige nis, geheel en al met ronde, in een gekronkelde versierselen be- kleed, gehecht is. Daaraan was vroeger de pa- jong (éfapatra) bevestigd. Het beeld is van brons; hoog 11,7, piedestal 8,4. 4 Gevonden in de WER Cheribon (1), en af komstig É „uit de nalatenschap van VarcK. | 79. Borppma, zittende houding gelijk N°. 60, alleen zijn de voeten beneden aan elkander ge- sloten; het voetstuk ontbreekt insgelijks, maar als zetel is er nog eene groote bloem (lotus?) | aanwezig, en de voetzolen rusten op een blad, (1) De weinige uit het westelijk gedeelte van Java af kom-_ | slige beelden kenteekenen zich door ruwere bewerking en | mindere naauwkeurigheid van vormen. 69 a welks: bloem -steel naar beneden afloopt. Hoofd- tooisel, kleed en houding der handen gelijk N. 68. Het voorwerp in de linker hand (als bij N°. 68) is, benevens een gedeelte der vingers van beide de handen, gebroken; het wratje ont- | Breekt. In den nek iseen kram, die eenen pra- _bhávala gehouden heeft, of tot bevestiging van eene nis diende. Het beeld is van brons; hoog _ 12,8. Gevonden in de residentie Madoe, en af komstig uit de nalatenschap van Varcx. 80. Borppna. Zittende houding; het bed of voetstuk ontbreekt, alleen is er nog achter aan het beeld een kram overig, waardoor het in een voetstuk gehecht is geweest. Houding der voe- ten en handen, kleed met een einde over den linker schouder (sjerp ?), en een over de zolen afhangende, en hoofdtooisel gelijk N°. 67. In den nek zijn de bewijzen van een gewezen pra- “bhávala. Het beeld is ván zilver; hoog 7,5. k Reeds lang in het Museum van het Bataviaasch Genoot- schap aanwezig. 81. Borppna. Zittende houding; voeten, han- den, kleed,’ hoofdtooisel gelijk N°. 67, insge- dijks de in den nek gevestigde re nis achter aan het vierkant voetstuk Gea, (dat ” ‚ pend rustende, als N°. 70, 71, 72. Kleed als 70 een lotus-bed draagt, waarop het beeld rust) gelijk N°. 73 en 74. Het bovenste gedeelte er van is gebroken. Het beeld is van brons; sh 8,2, piedestal 8,9. Gevonden bij Ledok, in de residentie Bagelen, en af- | komstig uit de nalatenschap van Varcx. 82, Borppna. Handen, voeten, kleed, lotus- bed, ringvormige prabhâvala gelijk N°. 78. Hoofdtooisel en aangezigt verminkt. In het lo- { tus-bed is van achteren eene opening, die, naar het schijnt, eene nis gehouden heeft, Het beeld is van brons; hoog 10,1, piedestal 8,2. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. rn AED 88. Borppua. Zittende op een lotus-bed, als N°. 68; hoofdtooisel en aangezigt geschonden; i de regter arm en voet en het lotus-bed gebro- ken; de linker hand op den regter voet geo- N°. 67; vierkant voetstuk, daar achter eene nis op de wijze van N°. 76, maar niet hol; daar- boven de prabhávala , door een’ haak gehouden. Het beeld is hoog 7,8; punt der prabhávala 11,0; piedestal 1,8; vervaardigd van brons. | Reeds lang in het Museum van het Bataviaasch Genoot- schap aanwezig. 78 _ 84. Borppua. Houding van voeten en han- den, ‘en kleed gelijk N°. 67; hoofdtooisel met eene verhoogde spitse punt; het wratje aanwe- zig. Prabháâvala in den nek, en nis aan het vierkant voetstuk (de linga?) gehecht, beiden ge- broken. Zetel en lotus-bed op genoemd voet- stuk. Het beeld is van brons; hoog 11,5. Kir tus-bed 5,8. Gevonden bij Zmpel, in de residentie Soerakarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varc. 85. Boeppna, zittende op een lotus-bed; voe- ten als N°. 67; hoofdtooisel als N°. 69 en 78. Kleed met afhangend einde over den linker schouder en arm, (opperkleed ?). De linker hand rustende op den regter voet, met een voorwerp als N°. 68 en 69, dat hier echter veel op eene sjerp of een gedeelte van het kleed gelijkt. De regter hand rustende op de regter knie, de palm naar boven en geopend. Het lotus-bed staat op een vierkant voetstuk; daaraan is eene nis “gehecht, gelijkende op die van N°. 78 en 74, het boven gedeelte daarvan is gebroken. Het beeld is van brons; hoog 9,8. lotus-bed 8,1. Gevonden in de residentie Djocjokarta ‚ en af komstig uit de nalatenschap van Varcx. ___86. Bornpma. Houding der voeten en der lin- ke & ‚(geen blad, als in N°. 79,) uitstekend. Houding ERE hf ie: w Hi U ker hand, hoofdtooisel, kleed, san en lo- tus- bed oid N°.75. De regter atikoprchtie de hand afgebroken; het aangezigt geschonden. Het beeld is van brons; hoog 10,5, lotus-bed 2,8. Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varck. 87. Borppua. Een zeer verminkt beeld; zit- tende houding als N°. 69, maar hier is de zetel, een lotus-bed, aanwezig, dat op een vierkant rust, ook is er onder een kussen voor de voeten der handen, kleed’ als in N°. 68 en 79; aange- zigt en hoofdtooisel geschonden. Het beeldje is van brons; hoog 7,8, lotus-bed 2,9. Gevonden in de residentie Zadoe, en afkomstig uit de nalatenschap van Varck. ä 88. Borppna. Houding van voeten en handen, kleed met sjerp (?) over den linker schouder, gelijk N°. 87. Het beeld zit op een vierkant, | waaraan beneden nog een plat tot steun voor de voeten gewerkt is. In den nek zijn over- blijfselen van eenen ringvormigen prabhávala. Het is van geel koper (?); hoog 8,0, zetel 2,4. Reeds lang in het Museum van het Bataviaasch Genoot- | schap aanwezig. 78 89. Borna ‚zittende op eene lotus -bloem als N°. 67 en 68. Een ruw beeld; het boven ge- dee! elte geschonden. Het kleed is nog zigtbaar, van den linker onder arm op de dij af hangen- de e. naar boven, op den regter voet rustende, de De linker hand geopend, met de palm ‚voorste vinger en duim bijeengebragt. De reg- ter hand insgelijks geopend, wordt boven de linker gehouden, de palm naar beneden, de duim en voorste vinger gelijk bij de andere hand. Het beeld is van brons; hoog 8,6, lo- tus-bed 2,4. - B Gärönden in de residentie Samarang , en afkomstig uit ___de nalatenschap van Varcx. 90. Borppua. Zeer geschonden. Handen, voe- * ten en kleed gelijk N°. 68; de handen zijn ech- ter mede zeer geschonden. Zittende op een lo- tus-bed, dat op een vierkant rust; daar ach- ter eene nis, en achter het hoofd, in den nek, zijn nog de bewijzen van een’ prabhávala. Het beeld is van brons; hoog 9,8, lotus-bed 4,2. Sedert lang in het Museum van het Bataviaasch Ge- nootschap aanwezig, _ 91. Borppua. Zeer geschonden. Hoofdtooisel Ko als bij de vier voorgaande, het meest op N°. 68 en 75 gelijkende. Handen en voeten als N°. % SEA 8 zi 71. Bewijzen van een’ gewezen prabhâvala in den nek. Het beeld is van brons; hoog 6,8. hs A ' Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig uit de nalatenschap van Varcx. 93. Bornpna?. Zittende houding gelijk N° 70; het bed ontbreekt, maar een kram achter duidt aan, dat het beeld in een zetel. geves- tigd was. Aangezigt en kleed niet te herken nen. De handen voor de borst bijeengebragt, met de palmen tegen elkander gesteund , de vin- gers” omhoog. Deze houding der handen, die geen ander van ofze Boeddha-beelden vertoont, benevens het hoofdtooisel (eene niet hooge, ron- de kap), doet twijfelen of dit beeld Bornpua voorstelt. Voor die vooronderstelling pleiten echter de (bij Bounnma gewone) lang getrokken ooren zonder oorringen, en de afwezigheid var alle versierselen der Brahmaansche goden. Dit beeldje is van brons; hoog 5,9. | Gevonden in de residentie Djocjokarta, en afkomstig” uit‚de nalatenschap van Varcx. 93. Boeppna. Zittende houding gelijk N°. 67 en® 68. De zetel ontbreekt, maar de kram tot be= vestiging van het beeld in een diergelijke is nog ® aanwezig. Hoofdtooisel als N°. 70; kleed als N°. 65. De regter hand opgeheven als N°. 69; de 18 3 linker hand als N°. 70. Een vrij groote, in den nek gevestigde, ringvormige prabhávala. Dit beeld is vrij goed bewerkt; de gelaatstrekken echter ook van de Gaucasische afwijkende, verg. N°. 77). Het is van koper; hoog 7,1, prabhâvala 8,3. _ Afkomstig van Palembang (Sumatra). 94. Boenpua ‚ zittende op een voetstuk, dat op een’ afgeknotten kegel gelijkt, vóór echter eene evene vlakte vertoont. Houding van handen en voeten gelijk N°. 70, maar beiden onnatuurlijk lang. Het gewone kleed met eene sjerp (of uit- einde), die over den schouder, op borst en rug mederdaalt. Andere uiteinden van het kleed zijn boven het linker handgewricht en beneden de twee knieën zigtbaar. Hoofdtooisel als N°. 68, maar de kruin meer naar voren, waarvan het boven gedeelte open is, (naar het schijnt, gebroken). Het beeld is van dun blik, dat o- ver eenen houten onderlaag heengetrokken. 18; hoog 13,9, zetel 5,8 (1). _ (1d) No. 94, 95 en 9 zijn sedert lang in het Museum van het Bataviaasch Genootschap aanwezig. Alle drie zijn pd niet van Javaansche of Hindoesche afkomst, aar schijnen eerder aan Chinezen of Siamezen hun aan- wezen verschuldigd te zijn. \ ká ping te zijn, misschien het (geschonden) wrat- 76 95. Borppna, zittende op een afgerond val stuk; bouding der handen en voeten als N°. 70; gelaatstrekken, ooren, handen en voeten mon- strueus (maar veel op de Ghinesche schilderijen van goden enz. gelijkende). Kleed niet te her- kennen; boven den neus schijnt eene verdie- je. Het beeld is van eene harde soort van aarde, en zwart gekleurd; hoog 18,5, zetel 6,0. 96. Schijnt eerder een Rahan, (Boeddhis- tische priester, zoo genaamd door Siamezen, Barmanen enz; ket woord is, als bekend, het Sanskrit arhat, nom. arhán, waardig), dan wel Borppua zelf te verbeelden. Het kleed is een mantel, die over de beide schouders in plooijen naar beneden valt, de borst vrij laat, en on- der dezelve in één gevouwen is; boven het hoofd vormt dezelve eene soort van monniks-kap. Uit- einde van dien mantel, naar het schijnt, door de handen gehouden, ter regter zijde uitstekende. Het voetstuk ontbreekt, insgelijks de voeten, die misschien ook niet aanwezig geweest zijn. De handen zijn niet te herkennen. Het beeld is hol, van binnen is blik, daarover heen aar- de en blik of brons getrokken; hoog 14,0. VOORWERPEN IN STEEN. 97. Srva, staande houding op een voetstuk, dat met het ruggestuk zamenhangt. Het bo- ven lijf helt een weinig naar de linker zijde over. Hoofdtooisel hoog, maar niet pyrami- daal; drie om het hoofdhaar gewonden banden: de eerste digt boven het voorhoofd, met een groot versiersel, dat op een sextant gelijkt, welks “middenpunt naar boven gekeerd is, van voren, en twee diergelijke aan de beide zijden, over- eenkomstig met N°. 2, 4, 6 en 11 der metaal- beelden; die versierselen zijn van parelsnoeren gevormd, en in het midden van drie, naar mate | 1e oprijzen, kleiner wordende edelgesteenten voor- ien; in het voorste versiersel zou men de onderste EE atanoer voor den arddhatjandra kunnen hou- den. De tweede band daar boven, door de pun- ten der genoemde versierselen gedekt, in de tus- schenruimten van die versierselen van groote edel- gesteenten voorzien; onder dezen band is de om- vang van het hoofdhaar minder groot. De derde „band met overeenkomstige, maar kleiner versier- selen dan van den eersten band, en daar tusschen n verhoogingen om den. hals waar te nemen, 78 RNN nog edelgesteenten gelijk bij den tweeden ba A Boven dezen band wordt het hoofdhaar, of de naar boven opgewonden lok breeder van omvang, en schijnt in zijn geheel een vorm der djatâ te verbeelden. Het uiteinde is onduidelijk, maar verbeeldt misschien de lo- tus-bloem. Drie hâras, de opperste een pa- relsnoer; de volgende, naar het schijnt ‚ van edelgesteenten; de derde, die op de borst af- hangt, van parels, die voor de borst drie reek sen vormen, met een groot juweel in het mid den. Buitendien zijn er nog vier ringvormige die mangala-soêtra ( geluks-strepen ) schij- nen te verbeelden, welke, volgens Moore, om den hals van verscheidene godheden met kleu= ren geteekend worden (1). Op iederen schouder twee afdalende lokken; koendala van parels; in de langgetrokken oorbellen; boven de oot bellen een ring, door het oor gestoken. Een band onder de borst, in het midden hangen daarvan drie korte einden af. Mêkhalá tot vasthouden van het kleed. De jadjnjópavita loopt op de gewone wijze van den linker schouder en tot onder de mêékhalá; bij den schouder heeft de- En (1) Moone geeft 7 op, die om den hals van Pânvarr zich bevinden. zelve de gedaante van eene sjerp, of is door drie smalle sjerpen overdekt. Bâhoebanda, ti NM \ A \ vangkana en noêpoera van parels; de eerstge- dd iöemde met versierselen gelijk die van den eersten band van het hoofdtooisel, als sluitsteenen. Kleed van onder den navel tot aan de enkels, vastge- houden door de mêkhalâ en de om het lijf en de heupen gewonden Aastha, die aan de zijden op het ruggestuk vastgestrikt is, en van wel- ke, van voren tot aan de knieën, smalle strepen afdalen. De bewerking is zoodanig, dat bijna de geheele beenen met de schoonste vormen onder het kleed zich vertoonen. Eveneens zijn de armen, het hoofd en het grootste gedeelte van het ligchaam van den steen af uitgewerkt De uitgestrekte linker hand houdt, met, twee vin- gers, de koendt (kendî) ter hoogte van de heup; de regter hand is door eene zachte buiging des elleboogs tegen de mékhaláâ geleund; het blijkt miet, dat zij iets vastgehouden heeft. In den nek een ovale prabhävala, verheven op het | ruggestuk. Tegen het laatstgenoemde rust ter regter zijde de érisoela, wiens drie, bijkans e- venwijdige, tanden (de twee uiterste zijn iets gebogen) ter hoogte van het hoofd oprijzen. Het ruggestuk is vierkant, boven afgerond. Uit- muntend zuiver is de bewerking der vormen, _en de houding van de onderscheiden ledematen NE bir fine verraadt hooge kunst en kunstvaardigheid; DAN leen schijnt de schuinsche houding van het bo- ven lijf niet geheel natuurlijk, eene opmerking, die eveneens op verscheiden fraaije metaal-beel- den (b. v. N°-4) toepassing heeft. Het beeld. is van trachiet; hoog 95,5; ruggestuk 110,0; voetst. 14,5; breedte van voet- en ruggestuk 48,0; diepte van het voetstuk 25,0. ff Gevonden in de residentie Samarang. 98. Srva. Staande houding, tegen het rugge- stuk geleund. Handen en voeten niet geheel van het ruggestuk uistekende; eveneens de koen- dó niet van het lijf afgewerkt, en de beenen weinig van elkander afgescheiden. Eigenaardig, afgerond hoofdtooisel met een breeden band boven het voorhoofd, «en een dubbelen band om en over het boven gedeelte, dat in zijne tusschen- 4 ruimten de waterpas liggende haren doet ont- waren , terwijl wij beneden hetzelve de haren loodregt zien oprijzen. Het uiteinde vormt de, lotus. Op iederen schouder eene afdalende lok. Hára van parels op de borst nederdalende, in _ het midden met een edelgesteente. Jadjnjópa- vita tot boven het kleed afhangende. Kleed door smékhalá en kasiha vastgehouden; niet zoo fraai als bij N°. 1. Báhoebandha met een vier- kanten, breeden sluitsteen. Kangkana en nod st poera als N°. 97. De beide handen langs het rug- _gestuk uitgestrekt, in de linker de koendt, ge- houden als in N°. 97, met de palm der hand El voren; in de regter de avamálá (rozen- krans). Prabhávala als N°. 97, daarvan echter di van het ruggestuk is het boven gedeelte ge- broken. Zrisoela ter regter hand aan het rug- gestuk, ten deele door den arm gedekt, met af- gebroken uiteinden der tanden, doch van den- zelfden vorm als bij N°. 97. Opmerkenswaardig is de dikke buik (verg. N°. 82 tot 41 der me- taal-beelden). Het beneden gedeelte van het aangezigt onder den neus, en een stuk van de borst zijn uitgebroken. Het beeld is van tra- chiet; hoog 98,0; ruggestuk 101,5; voetstuk 8,5; breedte van voet- en ruggestuk 48,0; daerijs van het voetstuk 24,0. | Gevonden i in de residentie Kadoe, het laatst aanwezig in den tuin van het Residentiehuis te Magellan. | ik | _ 99. Srva. Staande houding, maar het beneden gedeelte tot nabij de knieën afgebroken. Hoofd- tooisel met een band boven het voorhoofd, voor- zien van versierselen gelijk de derde band bij N°. 97. Daarboven, meer binnenwaarts, een tweede band meteen. groot versiersel van voren in het u waarvan een dwarsband naar het uiteinde het hoofdtooisel oprijst. Het haar boogvor- 6 mig gewonden, en een’ dikken wrong vormende; _ uiteinde als N°. 97. Twee op iederen schquder _ afdalende lokken; dikke oorversierselen; hára, naar het schijnt, van schedels (moenda-málá) ik Oepavita tot beneden de mêkhalá afhangende, — van breede, groote stukken, die door kleinere verbonden zijn, in één gevoegd door een’ ronden < sluitsteen ter hoogte van de borst. Báhoeban- dha en kangkana als N°. 97; kleed door mêkha- | lá en kasiha gehouden als N°. 98, reikt echter maar tot de knieën. De armen van de ellebo- gen af, langs het lijf vooruitstekende; in de lin= ker de koendt, met de volle vuist gehouden ‚de regter van voren afgebroken. 7risoela als N°. 97en_ 98, met drie puntige tanden ter hoogte van den schouder. Evenwijdig rijst op den linker kant van het ruggestuk een stafvormige steel, wiens uiteinde echter met het ruggestuk afgebroken is. Vierkant ruggestuk, met een smaller afge- rond uiteinde, dat eene in vorm op N°. 97 en 98 gelijkende prabhávala schijnt te verbeelden. De buik als bij N°. 98; buitendien heeft het beeld een’ knevel, en een’ korten kinbaard, die een weinig op de borst afhangt. Het beeld is van trachiet; ; hoog 87,5; hoogte der prabháva= la boven het ruggestuk 21,0; breedte van het ruggestuk 89,0. Gevonden in de residentie Samarang. 85 i 100: Srva. Staande houding, de voeten insge- lijks, gebroken. Hoofdtooisel omtrent als N°. 99, maar even als het gezigt en het geheele beeld eer geschonden. Twee afdalende lokken, oor- versierselen, hára, mêkhalâ, kasiha, kleed, WBároebandha als N°. 99; de oepavita schijnt een breede band te zijn. De linker hand uitgestrekt als bij N°. 97, houdt de koendt; de regter arm is gebogen en vooruitstekende, maar de hand gebroken. Boven de regter schouder is de #já- mara, wiens einden achter den schouder af- hangen. Zrisoela en ruggestuk met prabhâva- _da-vormig uiteinde als N°.99. Het beeld is van trachiet; hoog 75,0; hoogte der prabhâvala bo- ‘ven het ruggestuk 21,0; breedte van het rug- gestuk 41,0. 101. Srva. Staande houding; hoofdtooisel bij- kans gelijk N°. 99; onduidelijke, kleine hára; de oepavita is niet meer te herkennen; kin- baard op de borst afhangende. Armbanden, mêkhalá, kasiha, kleed, ruggestuk met pra- bhávala en trisoela gelijk N°. 97. De beide han- den langs het lijf regtuit gestrekt. In de lin- ker de koendí ; de regter tusschen de avamálá ingevoegd, die eene groote parel (of zaadkor- rel) als sluitsteen heeft; over den’ linker schou- der een snoer, waaraan achter den linker arm MAT, É NE AL TAR L ; een kleine tjúmara. Het beeld is van trachiet; hoog 68,0; voetstuk 4,5; breedte van voet- en ruggestuk 28,5; diepte van het voetstuk 14,5. 102. Siva. Staande houding, in eene nis, die door een vierkant gevormd is, en naar boven toe spits uitloopt. Hoog hoofdtooisel, de djatá | verbeeldende, met twee banden als N°. 99, ech- ter meer versierd; boven het edelgesteente, in het midden van den tweeden band, bevindt zich de arddhatjandra en het hoofd der Gangá. Het hoofdtooisel is gekroond, naar het schijnt, doo de linga in de jônd. Eene afdalende, breede en gekrulde lok op iederen schouder. Met de breede oorversierselen schijnt de onderste hára zamen te hangen, en daar boven is nog een smaller. diergelijke. Breede oepavita met een sjerpvor= mig uiteinde aan den linker schouder; arm- en enkelbanden als N°. 97. Mékhalá, kasiha, kleed, dat aan den regter voet tot onder de knie afgaat, aan den linker echter meer opge- trokken is. De linker hand houdt de koendá een weinig schuins:, de regter den ter zijde regt- op staanden trisoela, die op dien bij N°. 97 gelijkt. Versierselen aan de nis. Het beeld is van trachiet en, benevens de trisoela en koen- di, zwart gekleurd; de nis daarentegen is i den oorspronkelijken staat. Hoog 80,0; rug= ö5 gestuk 99,5; voetstuk 10,0; breedte van voet- en ruggestuk 54,5; diepte van het voetstuk P'Gevonden te WWonosobo, in den tuin der assistent resi- bd dent’s woning, en waarschijnlijk afkomstig van de bj Diéng. 103. Srva. Staande houding op een rond lotus- bed, dat op een vierkant voetstuk rust. Hoog, pyramidaal hoofdtooisel, met banden en versier- selen als N°. 99; boven den tweeden band zijn de haren ter zijde ringvormig gewonden. Het uiteinde nagenoeg gelijk bij N°. 102. Linga in de jJôni. Oorversierselen, dubbele hara en oe- pavîita als N°. 102. Band onder de borst, mê- khala, kleed met kasiha, banden aan armen en enkels, fraaije bewerking der voeten, die echter een weinig schuins staan, als bij N°. 97. In de linker hand houdt hij den regt op staanden érisoela (verg. N°. 102); de regter arm is van den elleboog af vooruitstekende en houdt den steel der tjámara vast, die zelf op den schouder rust en achter dien naar beneden hangt. Achter den. regter schouder en de #risbela, die vooruit staat, maar niet vrij van het ruggestuk afgewerkt is, vertoonen zich (lotus-) bloemen, regis met afhangende bladeren; het blijkt ech- ter niet, dat deze met het lotus-bed in eenig verband staan. Prabhávala ovaal, op het rue e= gestuk verheven; dit ruggestuk benevens het daaraan verbonden voetstuk is gelijk N°. 97. „Het is van trachiet; hoog 100; ruggestul 96,5; voetstuk 11,5; lotus daar boven 44,5; breedte van voet en ruggestuk 28,0; , van het voetstuk 26,0. 104, Srva. Staande houding, de voeten afge broken. Hoofdtooisel nagenoeg als N°. 99, maar de tweede band nog van verscheiden edelge- steenten op zijde voorzien. Het sieraad, dat het uiteinde vormt, blijkt hier duidelijk eene lotus-bloem te zijn. Twee lokken op iederen schouder, met slangsgewijs gewonden uiteinden. Twee verschillende oorversierselen, ringvormig | en hol in het linker oor, in het regter van de gedaante’ van eene omgekeerde pyramide. Het aangezigt is geschonden. Breede hára; oe= pavîta, van groote parels (of schedels?); armban- den en band onder de borst als N°, 97; mêkha- lá; kleed; zeer breede kastha met groote kno- pen ter beide zijden en een afhangend einde ter linker zijde. De armen een weinig gebogen, met de handen op de dijen rustende, de regter hand steunt te gelijker tijd op eene geweldige 1 gadá. De houding van het boven lijf is een weinig schuins maar den regter kant toegekeerd, 87 terwijl het hoofd naar den linker kant over- helt. Het ruggestuk is volkomen vierkant met verheven ‚ ovale prabhávalá. Wegens de gadá | en de afwezigheid van zekere attributen van Sr- ‚ zoude men dit beeld voor Vissxor of ook voor eenige andere godheid dan Srva kunnen ver- klaren, maar om de in het voorwoord opgege- ven reden, zijn wij genegen ook dit beeld voor Sivate verklaren, naardien toch de gadá niet al- leen als een toereikend bewijs van andere godhe- den kan opgegeven worden. Het beeld is van trachiet; hoog 102,0; breedte van het rugge- stuk 45,0. Re RS 105. Srva. Zittende houding op een lotus- bed, dat met het ruggestuk zamenhangt; de voeten gekruist, met de zolen naar boven. Bijzonder hoog hoofdtooisel; rondom het boven gedeelte van het voorhoofd een vierkant diadema, dat uit drie snoeren bestaat, die door edelgesteen- ten in het midden en op de hoeken zamen ge- houden worden; een tweede band, met een groot versiersel in het midden, als bij N°. 99 en 103; daar boven en achter rijst het hoofdtooisel cy- lindervormig, van buiten met boogachtige vlech- ten en edelgesteenten voorzien. Het uiteinde vormt de lotus; (deze heeft dezelfde beteekenis als de linga in de jóné, verbeeldende de knoop , de Dn Ei re. zet E ed Ni EAP PR dT R) „3 ; si 1e A Ti a 3 abe 7 3 Í u bs é den linga en de bladeren de jóni; vgl. Moor Ei). Eene afhangende lok met fraai gevlochten uit- einden, gelijkende op N°. 104. Knevel en kin- baard, op de borst afhangende en in een ge- vlochten, zoodat het beneden gedeelte eene spits vormt, die door een edelgesteente zamen gehou- den wordt. Parelsnoer met een edelgesteente van voren, als hára; breede oepavîta ; armbanden als N°. 97; mêkhalá; kleed tot aan de enkels; kasiha op de zijden breed, van voren met twee smalle strepen over de beenen af hangende; een meer dan gewoonlijk dikke buik De linker arm van den elleboog af naar voren gebogen; de hand, rustende op de regter zool met de palm naar boven, houdt een klein rond blad of bord, dat in vier gelijke deelen verdeeld is. De regter arm bij den elleboog afgebroken. Ter linker zijde leunt aan het ruggestuk de trisoela als in N°. 97. De prabhávala insgelijks als N°. 97; het boven gedeelte van deze en van het ruggestuk, eveneens de regter zijde van het laatstgenoemde, zijn afgebroken. Het beeld is van trachiet; de baard schijnt zwart, het overige gedeelte rood gekleurd te zijn geweest (1). Hoog 96,0; voet- (1) Men zal echter daaruit weinig kunnen besluiten, paardien de Javanen thans nog die beelden met ver scheidene kleuren versieren of besmeren. 5 89 stuk met lotus-bed 16,5; breedte van voet- en | ruggestuk 51,5; diepte van het voetstuk 48,0. dan in de residentie Semarang, Pig 4 106. Srva. Zittende houding, de beenen ge- kruist, maar het regter onder het linker lig- gende. Hoofdtooisel bijkans als N°. 97, maar zonder een derde band, en zonder versierselen aan het eerste; boven op de lotus-bloem. Eene lok op iederen schouder; twee hára's; oorringen nagenoeg gelijk den regter oorring van N°. 104; tweevoudige oepavita; báhoebandha als N°. 97; band onder de borst; kleed met breede kasiha, die op de beide zijden en voren in het mid- den afhangt. De linker hand als N°. 105, ech- ter de duim en voorste vinger een weinig op- geheven, en in aanraking met de oepavita; de regter hand boven de linker gehouden, met de palm naar de linkerzijde gekeerd, de vingers omhoog, houdende dienzelfden oepavitu. Ter regter zijde tegen het ruggestuk geleund de trisoela als bij N°. 97. Prabhávala ovaal en ver- heven van het ruggestuk; buitendien beneden- waarts te beiden zijden kleinere, afgeronde ver- hevenheden op ‘het vierkant ruggestuk. Het beeld is van trachiet; hoog 41,5; voetstuk 3,5; | reedte van voet- en ruggestuk 29,5; diepte van het voetstuk 20,0. % Gevonden te Redja in Ledok, residentie Bagelen. * ä 107. Srva. Zittende houding op een lotus-bed; de voeten als N°. 106, maar de regter ligt hie boven den linker. Hoofdtooisel gelijkende op N°. 97; de bovenste band ontbreekt; het uit- einde vormt ook hier de lotus. Boven den tweeden band is de arddhatjandra en daarbo ven het hoofd der Gangá (of de moenda); oor- versierselen (koendala); hára; oepavîta door eene slang gevormd, wier hoofd naast den linker oorring uitsteekt. Kasiha; kleed niet te her- kennen; bâhoehbandha als N°. 97; dubbele kang- kana (eenvoudige ringen). Vier beneden armen: de twee voorste handen met de palm naar bo- ven op de zool van den regter voet rustende; de regter hand boven de linker. De twee ach= terste armen naar boven oprijzende: de regte houdt den hollen gakra, met de vier in den zelven gevoegde vingers; aan dien takra is bo= ven een rond, bloemachtig uiteinde; in de lin- | kerhand de tjâmara. Vierkant voetstuk (waarop heteven groot lotus-bed rust) en diergelijk rugge stuk, boven afgerond en in eene kleine, pun- tige spits uitloopende. Het beeld is van tra- chiet; hoog 47 ‚3; voetstuk met lotus-bed 8,5; breedte van voet- en ruggestuk 29,5; at | van het voetstuk 18,0. 91 $ _De plaats, waar dit beeld het laatst gestaan heeft is ‚den residentie-tuin van Samarang. 1 Pr Srva. Zittende op een lotus-bed als N°. 4107; hoofdtooisel achter over hellende ‚ overigens Meel overeenkomende met het voorgaande, ech- ter alleen met een band om het voorhoofd. Boven dezen band is de arddhatjandra met het hoofd der Gangá te herkennen; boven het hoofd, der Gangáis insgelijks een halve kring, die ech- ter niet met de halve maan zamenhangt. De gedaante der haren en de lotus- bloem daarbo- ven onduidelijk. Lokken op den schouder neer- hangende; oorringenalsde regter van N°.104; breede hära; dikke, ronde oepavtta, insgelijks eene slang, wier hoofd van aanzienlijke grootte, hoewel iets geschonden ‚„ boven den linker schouder zich vertoont, op het hoofd eene verhooging (de ratna, het „edelgesteente, dat in de Mindoe- mythologie op het hoofd der slangen aanwezig te zijn voorondersteld wordt); de staart om den hals en om zich zelve verscheidene keeren ge- wonden, ter bevestiging. Báhoebandha gelijk N°. 97; digt daar onder nog eenvoudige ringen; eveneens als de laatste zijn ook de Kangkana en nobpoera. Kleed niet te herkennen; kasiha met twee breede einden op iederen kant, en Ke smaller van voren. Houding der handen als 92 N°. 107, maar in de regter beneden hand rust een rond, plat voorwerp, dat op eene bloem gelijkt. Zjakraen tjämara als N°. 107; ovale prabhávala en twee verhevenheden achter de ar- men, op het ruggestuk, dat gelijk is aan dat van N°. 107. Het beeld is van trachiet; hoog 55,0; voetstuk met lotus-bed 10,0; breedte van voet- en ruggestuk 34,0; diepte van het voetstuk 22,0, … Het laatst aangetroffen op het plein voor het residentie- huis te Pekalongan. 109. Srva. Zittende op een lotus-bed; hou- ding van handen en voeten en attributen ins- gelijks als N°. 107. Hoofdtooisel, van voren ge- schonden, schijnt gelijk N°. 108 geweest te zijn. Drie lokken op iederen schouder; koendala, hára, bâhoebandha, kangkana, oepavîita vol- _ komen gelijk N°. 108, maar het hoofd der slang (die den oepavita vormt) is hier nog meer ge- schonden, echter van denzelfden vorm. De be- neden handen beschadigd; de tjakra slechts nog gedeeltelijk aanwezig. Kasiha; prabhávalas ruggestuk met verhevenheden achter de armen als N°. 108; de prahhávala steekt echter iets boven het ruggestuk uit, terwijl het overige gedeelte op de gewone wijze op het ruggestuk. verheven is. Het beeld is van trachiet; hoog ® 58,0; voetstuk met lotus-bed 9,5; breedte var 95 voet- en B vestul 32,5; bis van Bed voet- stuk 96,0. Aden den in de residentie-tuin te Samarang. — 110. Srva, zittende op een lotus-bed ; armen, beenen, koendala, hára, kasiha en tjámara juist als N°. 108en 109. Vier hoofden; het rug- gestuk reikt slechts tot aan de schouders, en het vierde, achterste hoofd is boven en vrij van het ruggestuk uitgewerkt. De aangezigten en hoofd- tooisels zijn geschonden, maar gelijken het meest op de twee voorgaande. De oepavita is een breede band; báhoebandha, eenvoudige kang- kana en noêpoera- als de voorgaande. Het voor- werp in de bovenste regter hand is niet meer geheel duidelijk, heeft echter nagenoeg den vorm der tjakra van N°. 108; de beneden reg- ter hand is geschonden, zonder herkenbaar voor- werp in dezelve. Het ruggestuk vierkant. Wij gelooven, dit beeld ook voor Srva te moeten ver- klaren, „wegens deszelfs groote overeenkomst met de drie voorgaande. De vier hoofden schijnen ons geen bewijs daartegen te kunnen opleve- ren, daar ook andere vormen van goden (vgl. N°. 118 tegenover N°. 112, .N°. 115 tegenover N°. 114 en 116, ook N°. 117) nu eens met drie of vier, dan weder met een hoofd ver- schijnen. Het beeld is van trachiet; hoog 54,5; 94 TAC lotus-bed 9,0; breedte van voet- en ruggestul | 80,5; diepte van het voetstuk 24,0. Gevonden in de residentie Pekalongan even als No, 108. 111. Srva. Zittende op een lotus-bed; hou- ding van beenen en armen als de vier voor- gaande; eveneens de koendala, hára en kasiha. Oepavita als N°. 110. Banden onder de borst, 4 aan armen en enkels als N°. 109. Zjakra en tjámara als N°. 108. De beneden regter hand rúst niet op de linker, maar is van het hand- gewricht af opgeheven, met de palm naar de linkerzijde gekeerd. Drie hoofden, wij voor- onderstellen echter, dat het vierde hoofd (ach- ter) hier alleen wegens de moeijelijkheid der bewerking ontbreekt. In plaats van hetzelve_ is het ruggestuk even hoog als de drie hoofden, en vertoont nog gedeeltelijk een’ ver- heven prabhávala. Hoofdtooisel met een versier- sel van voren aan den band van het voorhoofd, nage- noeg gelijk N°. 108, maar zonder een tweede band. Twee op den schouder afhangende lokken. Het vierkant ruggestuk is ter regterzijde ge broken. De reden, waarom wij ook dit beeld mede voor Srva verklaren, is dezelfde als bij N°. 108; ook zijn die twee beelden met N° 108 van dezelfde plaats afkomstig. 4 Het beeld is van trachiet; hoog 46, 0; ret =, 95 bed 8,0; breedte van voet-en ruggestuk 28,0; diepte van het voetstuk 19,0. Gevonden in de residentie Pekalongan, even als No. 108. j 112. Srva. Staande houding; het voorste ge- deelte van de voeten en van het voetstuk is gebroken. Hoofdtooisel nagenoeg gelijk aan N°. 97, echter zijn nog twee versierselen in de tus- schenruimten van de drie grootere aanwezig; de tweede band is (van haren?) gevlochten; het bovenste gedeelte gebroken , maar de overblijf- selen vertoonen dezelfde gedaanteals N°. 97. Koen- dala iets langer dan bij N°. 97. Drie afhangende lokken; twee hára's; háhoebandha als N°. 97, daaronder nog een parelsnoer 5 kangkana en noê- poera gewone ringen. Oepavîta, borstband, mêkhalá’, kleed, kasiha veelvuldig om het lijf geslingerd, ter zijde aan het ruggestuk vastge- strikt als in N°. 97. Vier opper- en beneden- armen. De boven regter hand houdt den ta- kra aan deszelfs onderste gedeelte, met den duim en voorsten vinger; die takra heeft volkomen de gedaante van een rad met vier spaken. De beneden regter hand, die gedeeltelijk gebroken en’ voor en tegen de borst liggende is, houdt de oepavita, die over de hand heen naar bene- den afdaalt. De boven linker hand houdt de sûngkhá, naar het schijnt ook met den duim LK ‚ bhávala als N°. 97; op deze en achter den nek groote vaardigheid des kunstenaars; de beenen or ANV ASP of en voorsten vinger. De beneden linker afm \ s’ langs het lijf uitgestrekt, de hand is ter hoogte van den knoop der Kastha afgebroken. Pra- van de godheid vertoont zich den arddhatjandra. Dit is dan ook de reden, waarom wij aan de twee duidelijke attributen van Vrssor, den tja- kra en de sangkhá, geen gewigt hechten, maar in ons beeld Srva herkennen (verg. N°. 85). Het _ beeld draagt niettegenstaande zijne geschonden-_ heid (ook in het aangezigt) vele blijken van zijn namelijk nog duidelijker en fraaier uit- gewerkt dan zelfs bij N°. 97. Het beeld is van trachiet, (de beenen zwart gekleurd); hoogte des ruggestuks 114,0; punt des (geschonden) hoofdtooisels, van boven het voetstuk gerekend, 100,5; voetstuk 10,0; breedte van voet- en rug= gestuk 44,5. Gevonden, in den tuin der assistents -residents wo- ning te WWonosobo , waarschijnlijk afkomstig van den Diëng. 113. Srva?. Staande houding op een gebloemd kussen, dat op het voetstuk rust. Drie hoof- den (misschien in plaats van vier, zoo als wij bij 111 voorondersteld hebben). Hoofdtooisel gelijk N°. 97 en 112 (het voorste is gebroken) 97 W. Oorringen van den vorm eener omgekeer- dangeenide; twee hára's; breede oepavita; € Aap hoi ke Pi rm- en enkelbanden als N°. 112, eveneens een ewonden hasiha. Vier armen als N°. 112; m0] U tgakra en sangkhá(?) gebroken. De twee nog aanwezige vingers der beneden regter hand op- geheven, de beide lifker nagenoeg ganschelijk gebroken. Prabhávala grooter dan bij N°. 97 en kringvormig. Op het voetstuk ter linker zijde is een vazenvormig vat, waaruit eene vuur- vlam (of lotus ?) oprijst; ter regter zijde is nog het voetstuk van een, naar het schijnt, soort- gelijk voorwerp. Achter den boven regter arm zijn bloemen, wier oorsprong niet blijkt (vgl. N°. 103). Ruggestuk als N°. 97 en 112, ge- deeltelijk gebroken. Het beeld is van trachiet (rood gekleurd ); hoogte des ruggestuks 109,0; des beelds van het voetstuk af 95,5; voetstuk 11,0; breedte van voet- en ruggestuk 47,0; diepte van het voetstuk 30,5. | h Gevonden in deresidentie Pekalongan, evenals No. 108. (1) Misschien is deze beschadiging hier en bij No. 109 (verg. ook No. 100) niet toevallig, maar met het doel ge- maakt, om de voorname kenteekens der godheid (de tjan- ra en Gangâ) te doen verdwijnen, en daardoor de aan m beeld gehechte waarde te vernietigen. Ai Kk 98 Jl BS 114. Srva. Zittende op de schouders van d en nandî. Pyramidaal hoofdtooisel; boven het voor- hoofd een band met versierselen als N°. 97 Daarboven in het midden het hoofd der Gangâ, onder hetwelk zich de arddhatjandru, hoewel onduidelijk, vertoont. Boven op het hoofdtooi- sel de lotus. Op het voorhoofd het derde oog in de gedaante van een ellipse, met een. lood- regten streep in het midden (|). Boven de oor- lellen gaat een ring door het oor als in N°. 97. Zes afhangende lokken digt aanelkander geregen, de voorste tot beneden de schouders afhangende; een band, waaraan parels gehecht zijn, vormt de hára. Oepavîita eene slang, wier hoofd boven den linker schouder uitsteekt (hoewel niet dui- delijk, verg. echter N°. 107, 108 en 102). Band onder de borsten; mêkhalá; kleed tot aan de enkels, met fraaije kasiha, die boven het hoofd van den nand? en op diens zijden zigtbaar is. Báhoebandha als N°. 97; kangkana; noêpoera. Vier opper- en beneden armen; de twee ach- terste tegen het ruggestuk opgerigt: regts de tjakra, die van binnen gebloemd is, gehou-® den met den duim en voorsten vinger (verg. N°. 113 en 114); links de gámara. De bene-® den armen rusten met de handen op de knie-® en, de regter met de palm naar beneden, de | linker met de palm naar boven, en eene bloem Ld Pat rine Are HA » 7 vhs < / 99 houdende, de vingers van beiden uitgestrekt (abahi- en nárada-hasta, verg. de aanmerking op | bladz. 2). De voeten rusten op lotusvormi- ge piedestallen, die door de handen des nand? astgehouden worden. Die nand? heeft van een’ stier alleen het hoofd (met gebroken horens) en een misvormd lijf; armen zijn van een’ mensch, hoewel wat dik en lomp; de beenen met teenen voorzien, maar overigens van de gedaante van de pooten van een dier; hij is voor- zien van oorversierselen, hára, borstband, ka- siha, misschien ook van een kleed; buitendien heeft hij de báhoebandha, kangkana en noêpoera. Hij zit regtop ; zijne voeten gekruist, maar wegens derzelver lompheid niet geheel onder elkander geslagen. Prabhávala in den nek des gods als bij N°. 97. Het vierkant ruggestuk is boven de schouders van het beeld afgerond, en achter de prabhâvala verheft zich daarvan een ovaal uit- einde. Het beeld is van trachiet; hoogte van 4 uiteinde des ruggestuks 111,0; hoogte van het beeld van boven het voetstuk af 95,0; voet- stuk 11,5; breedte van voet- en ruggestuk 47,5; diepte van het hoofdstuk 11,5; hoofd des nan- dî hoog 44,0. _ Het beeld is gevonden in de nabijheid van Zoro-Boe-. dor, en afgebeeld bij Rarrres, vol. II, pl. pFrom subjects in stone found ín the vicinity of Bo- _ro-Bodo in Kedu.” 100 115. Siva?. Een vierhoofdig beeld, zi onde op de schouders van eene menschelijke gedag 1 te, die de voeten van den god in hare hander houdt. Cylindervormige hoofdtooisels ; een band met drie versierselen boven het voorhoofd, een tweede meer boven en binnenwaarts; boven op een kringvormig voorwerp met eene koepelac tige verhooging. Oorversierselen cylindervormig , van een’ ring omgeven. Rijke hára, en twee eenvoudige banden boven hetzelve; oepavîta een eenvoudige band. De band onder de borsten wordt zamengehouden door een groot slangen- hoofd, dat boven het hoofd van de menschelijke gedaante, waarop het beeld zit, uitsteekt. Bá- hoebandha als N°. 97; kangkana, noêpoera, kleed tot aan de enkels met kasiha. Vier ge- heel van elkander gescheiden armen; de twee achterste tegen het ruggestuk naar boven ge- keerd; regts de fjakra, in vorm en houding ® gelijk aan die van N°. 107 tot 111; links de tjámara; de regter beneden arm benevens een gedeelte van het regter been gebroken; de lin- ker onder arm, die op de knie rust, houdt met de gesloten hand eene kleine koendî. Aan de, tot zetel dienende, gedaante van een’ mensch zijn húra, borstband, kangkana en noêpoera zigtbaar. Om het hobkhand loopt alleen een band boven het voorhoofd. De voeten, die ge- 10 kruist liggen, met de : naar boven, hebben’ naauwelijks een’ _menschelijken vorm, hoewel zij van duidelijk gescheiden teenen voorzien zijn; gn de voeten van den nand in N°. 114). Die voeten ondersteunen het gevoelen, dat deze menschelijke gedaante ook den nand4 verbeelden moet, gelijk bij N°, 114, waarmêe ook de houding van het ligchaam volkomen overeenkomt, maar waarvan de stier-kop welligt door een le- vendiger schoonheids gevoel achterwege gela- ten werd. Aan den garoeda, den vogel en het rijtuig van Vissor, zal men niet zoo ligt kunnen denken, omdat die altijd (ten minste bij Moonz en op enkele kleine voorwerpen in metaal van onze collectie) van vleugels voorzien is, en een’ vogelbek heeft. En deze zetel en de ver- eeniging van Gakra en tâmara (verg. N°. 107 tot 111), benevens de koendi (verg. N°. 97 tot 105), doen ons besluiten dat ook dit beeld Srva verbeeldt, hoewel de zekere kenteekens (in het hoofdtooisel) ontbreken. Het tot zetel dienend figuur rust op een lotus-bed; het vierkant rug- gestuk rijst tot aan de hoofden op. Het beeld is van trachiet; hoog 91,0; ruggestuk 67,0; voetstuk 8,5; breedte van voet- en ruggestuk 81,5; diepte van het voetstuk 23,0; hoofd der menschelijke gedaante 53,5 boven den grond. 4 _regter knie en op de gadá, wier onder einde op_ 102 Gevonden te WWonosobo in de Ass. Residents wonir 5 __en waarschijnlijk af komstig van den Diëng. 116. Srva?. Zittende op een soortgelijk fi- guur als N°. 115. Hoofdtooisel cylindervormig; het voorwerp boven op nagenoeg gelijk bij N°. 115; twee banden, ‘ieder van drie versierselen voorzien, onder het uiteinde nog twee parel- snoeren. Dikke oorversierselen (van parels); af- dalende lokken; hára; dubbelde band onder de borst; oepavita, in het midden van de borst, door een’ breeden sluitsteen zamengehouden. E Báhoebanda , kangkana , noèpoera, kasiha; kleed niet te onderkennen. Houding der vier armen als bij N°. 115; boven regts de tjakra, met den duim en voorsten vinger gehouden, de palm der hand is ter zijde naar buiten gekeerd, de overige vingers half gesloten; links de sangkhá; in de beneden linker hand, die geopend op de linker knie rust, de rámaphala; de beneden regter hand rust, met de palm naar beneden, op de den arm van het tot zetel dienend figuur steunt. Prabhávala, met versierselen om den rand, en met vier afdeelingen, nagenoeg in den _ tjakra-vorm. Het als rijtuig of zetel dienend figuur heeft hára; hoofdhaar als N°. 115 met een koepelvormig voorwerp boven op, waarin 103 zich boven twee verdiepingen bevinden; dub- bele band onder de borsten , kangkana en noè- poera; s voeten in dezelfde houding en van de- Ifde gedaante als N°. 115. Wegens de onder- scheiden, aan VisJNoE toegekende, attributen van dit beeld, wordt het twijfelachtig, of wij wel die godheid voor ons hebben; het tot zetel die- nend figuur en de vele overeenkomsten met N°. 115, b. v. het hoofdtooisel, schijnen voor Srva te pleiten. Nog moeten wij opmerken dat de neus van dit figuur gebroken is; mogelijk was het dus een vogelbek, maar die zoude toch slecht bij de ossenpooten gepast hebben. Het figuur rust op een lotus-bed, dat naar gewoonte uit één stuk met het vierkant en boven afgerond rug- gestuk vervaardigd is. Het beeld is van tra- chiet; hoog 82,5; lotus-bed 7,0; breedte van voet- en ruggestuk 31 ‚9; diepte van het voet- stuk 205. Hoofd des figuurs, dat tot zetel dient, 49,0. 117. Srva? (1). Staande houding op een lo- tus-bed; vier hoofden. Hoofdtooisel met ver- sierde voorhoofdbanden, naar achter ingebogen; î (1) De volgende vijf beeldjes schijnen ook Srva te ver- beelden, maar laten zich door hunne kleinheid en geschon- denheid niet duidelijk onderkennen. _ ed te van het haar re waar de Fans gedeelten van de vier hoofdtooisels elkander raken vormt eene lotus- bloem het uiteinde. Eene hára om de halsen van de vier hoofden omloopende. Mé- khalá, kleed tot aan de enkels, met kasiha; gewone bháhoehbandha, kangkana en noêpoera. Vier armen: de twee achterste tegen het rugge- stuk opgerigt; boven regts de gebroken tjakra, (vormen houding daarvan gelijk als bij N°. 107 tot 111); in de boven linker hand de tjámara. De beneden handen zijn voor den buik bijeen= gebragt, met de palmen naar boven; de regter, boven de linker, houdt een rondachtig voorwerp, welks bedoeling niet meer te herkennen is. We- gens de vier hoofden aan Braumâ te denken, schijnt ons niet juist, naardien die godheid door geen een duidelijk attribuut gekenteekend is (verg. N°. 116); ook de roode kleuring van het beeld zal men wel als latere bijvoeging door de Javanen moeten beschouwen (verg. N°. 118). Het vierkant ruggestuk rijst tot onder de hoof- den. Het beeld is van trachiet; hoog 49,0; ruggestuk 86,6; voetstuk 5,5; breedte van voet- en ruggestuk 21,0; diepte van het voetst. 4,5. Gevonden in den residentie-tuin van Samarang. 105 | 18, Srva. Staande houding; voetstuk en voe- mn Pyramidaal hoofdtooisel met y versierden voorhoofdband ; daarboven zoude men den tjandra en het hoofd ra Gangá (of ook de _aittende Gangá, verg. N°. 1 enz.) kunnen her- kennen: echter zijn die voorwerpen door den tijd vrij onduidelijk geworden. Oorversierselen; hára; oepavita van eene slang gevormd, wier hoofd boven delinker schouder zigtbaaris. Mê- khalá, kleed, kasiha. Vier armen, met tjakra en támara als bij N°. 107, eveneens de arm- en enkelbanden en de houding der beneden handen, die echter geschonden zijn. Vierkant ruggestuk, boven afgerond, met verheven pra- bhávala als N°. 97. Het beeld is van trachiet; hoog 43,5; voetstuk 4,5; breedte van voet- en ruggestuk 16,0; diepte van het voetstuk 14,5. | _ Gevonden te Redjo. Ee) “119. Srva, gelijkende op het voorgaande beeld en op N°. 106 en 111. Staande houding op een rond lotus-bed. In het hoofdtooisel, dat iets lager is dan bij N°. 118, schijnen insgelijks de arddhatjandra en Gangá zich te bevinden. Má- ra, oepavita, kasiha, kleed, arm- en enkelban- den als N°. 108, 109 en 111. Vier armen: in de boven regter hand een onduidelijke iel je, dm SF 106 (verg. N°. 107); de boven linker arm gebrokhin houding der beneden armen als N°. 111. Vierkan t ruggestuk met afronding en prabhávala als het voorgaande. Het beeld is van trachiet; hoog 33,0; voetstuk 3,0; breedte van voet- en rug- gestuk 18,0; diepte van het voetstuk 11,0, U Gevonden te Zedjo. „ 120. Srva? Staande houding op een lotus- bed. Hoofdtooisel cylindervormig en naar ach- teren gebogen (verg. N°. 115 en 116). Lokken „achter de ooren; oorversierselen; breede hára; oepavita (°); dubbêle mékhalá; kleed tot aan de enkels; Kasiha. Báhoebandha als gewoon- lijk, daaronder nog één breede armband; twee kangkana’s; noêpoera tot nabij de teenen over het geheele boven gedeelte van den voet loo-_ pende. Vier armen; regts boven eene lotus-_ bloem, aan de steel vastgehouden; links boven de tjámara; de beneden handen voor het lijf _ boven elkander, met de azamálá. Klein ovaal prabhávala; ruggestuk vierkant, boven afge- rond. Het beeld is van (violet) trachiet; hoog 4 46,0; voetstuk 4,5; breedte van voet- en rug-_ gestuk 16,5; diepte van het voetstuk 13,5. ä 121. Srva?. Veelal met N°. 120 overeenko- mende. Staande. houding op een lotus-bed; 107 | hoofdtooisel eveneens als N°. 120, maar regt op staande. Oorversierselen, hára, mêkhalá, kleed, kasiha, arm- en enkelbanden als N°. 120; zoo ook de houding der vier armen, waarvan de bovenste linker de támara houdt, de twee be- _pedensten juist als N°. 120, maar zonder aza- málá; het voorwerp in de bovenste regter hand gelijkt veel op de sangkhá, is echter geschon- den. Prabhâvala en ruggestuk als N°. 120. Het beeld is van (violet) trachiet; hoog 52,5; voetstuk 7,0; breedte van voet- en ruggestuk 15,0; diepte van het voetstuk 13,0. __Dit en het voorgaande beeld zijn reeds sedert lang in __ het Batav. Genoots. aanwezig. Hun herkomst is ons geheel onbekend. | 122. Srva (Kära)?. Staande in eene nis ge- lijk N°. 102; de beenen van elkander gescheiden in eene vechtende houding; de linker voet iets opgeligt, met de punt op den grond; het bo- venlijf naar de linker, het hoofd een weinig maar de regter zijde overhellende. Hoofdtooisel als N°. 102, maar een band bedekt het boven gedeelte in plaats van de Gangá en tGandra bij genoemd beeld; boven op de lotus-bloem, (of de linga in de jóné). Gekrul- de lok op iederen schouder en opperarm, iets grooter dan bij N°. 102, buitendien eene smal- ler lok naar voren afdalende. Tjakra-vormige - vet SM 108 on verdi oorversierselen ; breede hára; band onder € el borst; tweevoudige oepavita, tot onder de ka- siha, op dedij afhangende. Mêkhalá; kasiha kleed, aan den linker voet tot nabij de enkels afdalende, aan den regter tot boven de knie opgetrokken (verg. N°. 102.) Báhoebandha, kang=- kana, noêpoera als N°. 97 en 102. De regter arm, van den elleboog af naar binnen gebogen, houdt de khadga (het kort Indisch zwaard) te- gen de dij; de linker arm is naar buiten ge bogen, en rust met de palm der hand op de gadá. Vóór, aan de vooruitstekende zijde der nis, liggen op den grond lotus-bloemen. Het gezigt is ten deele beschadigd, ten deele van latere hand met diepe gaten en roode verw voorzien (namelijk de oogen, en de uitstekend gemaakte voortanden, die waarschijnlijk bij het vervaardigen van het beeld niet zigtbaar waren). Het beeld is, als N°. 102, zwart gekleurd. De veelvuldige overeenkomst, die dit beeld met | N°. 102 vertoont, doet vermoeden, dat het ook Srva verbeeldt, en, wegens de houding van het ligchaam en de tot kamp gereede wapens, gelooven wij hem in zijnen vorm als Kâra (de vernielende tijd, misschien ook Manâ-Prârasa ER de al-oplosser) voor ons te zien. Wegens de © zwarte kleur, vergelijk echter de aanmerking ® bij N°. 118. Het beeld is van trachiet; hoog © 4 92,0; hoogte der nis 102,5; voetstuk 9,5; breed- te van voet- en ruggestuk 52,5; diepte van het voetstuk 23,0; diepte van de nis 8,0 ak noeg gelijk bij N°. 102). Even als No. 102, gevonden in den tuin der aidan $ resident’s woning te Jonosobo. Waarschijnlijk af- komstig van den Diéng. | 123. Srva met Pârvarr?. Zittende op een kussen, dat op een lotus- bed rust; het man- nelijke beeld heeft den linker voet op de ge- wone wijze onder geslagen, de regter voet is opgerigt met de knie gebogen; het vrouwe- lijke beeld, ter linker zijde, bedekt met de knieën het linker been van den echtgenoot, en heeft beide de voeten naar de linker zijde on- der zich geslagen (verg. N°. 52, Bravâmi). Hoofd- tooisel van Pânrvarî pyramidaal, gelijk N°. 108, waarmede ook de overblijfselen van Srva's (boven gebroken) haardragt overeenkomen. Vier neder- hangende lokken bij Srva; gewone hára; dubbele mêkhalâ; kasiha; kleed; arm- en enkelbanden. Srva heeft buitendien een band onder de borst en eene drievoudige oepavita, op de linker borst zamengehouden. Pärvarr heeft de dubbele, over de beide schouders loopende en tusschen de borsten vereenigde snoer (of oepavita ?), die wij bij N°. 45 opgemerkt hebben, en die zich ook bij de Dorraâ's bevindt. De twee figuren 110 RAE Stva rust boven den regter schouder en achter den rug van Pânvarî, stekende de hand onder derzelver linker arm uit; Pârvarìs regter arm gaat onder den linker van Srva door, en de hand isonder deszelfs regter arm zigtbaar. De” regter arm van Srva rust op de opgeheven knie, de palm der gebroken hand houdt een onkenbaar voorwerp; de linker onderarm van Pârvarî is opgeheven tegen den opperarm, de hand is gebroken. Beiden hebben een ovaal, ver- heven prabhâvala in den nek; het ruggestuk- ovaal. Het lotus-bed rust op een versierd voet- stuk. Duidelijke kenteekens van Siva en Pân- vari ontbreken; wij gelooven echter deze god- heden voor ons te zien om reden wij op Java voornamelijk slechts de familie van Srva te verwachten hebben, en naardien de aanwezige sieraden en vormen met de beschre- ven duidelijke beelden van Srva allermeest over-_ eenkomen, en wij geen enkel zeker kenteeken van eenige andere godheid ontwaren. Het beeld is van trachiet; hoog 63,0 (Pârvari); ruggestuk 64,5; zetel 20,5; breedte van voet- en rugge- stuk 87,5; diepte van het voetstuk 21,5. 4 Even als No. 121, sedert lang in het Batav. Genoots. aanwezig. 1 124. Känrrikèsa (?), zittende op een’ paauw. Hoofdtooisel met voorhoofdband; een tweede band, waar het haar meer binnenwaarts inge- bogen is, rijke bloemvormige versierselen (ro-_ setten) rondom het boven gedeelte; eene lotus- loer vormt het uiteinde. Versierselen aan en achter de ooren. Twee hára's en buitendien drie ingedrukte strepen (mangala-soêtra) om den hals. Van den benedensten, breeder hára af daalt, onder de borsten en naar achter toe, een band gelijk de oepavita bij N°, 45 en 128; ech- teris van deszelfs boven gedeelte over schouders en rug niets te zien, en schijnt het eerder eene verlenging van dien hára te zijn. Die hára, de band onder de ‘borsten en de smêkhalá be- staan uit vierkanten met een verheven rand en eene ronde verhooging in het midden. Dit- zelfde vertoont zich ook in het hoofdtooisel, en verbeeldt waarschijnlijk zeer groote edelge- steenten, gelijk die als pronkstukken door ver- scheidene vorsten gedragen worden, verg. de af- beeldingen daarvan in Korzesur’s Reisbeschrij- ving naar Perzië. Báhoebandha, kangkana, noèpoera als N°, 97. Zjoelna tot boven de knie- en, met kasiha ter zijde. Deeegter hand rust op de regter knie, gesloten; de linker hand op den rug van den paauw, met de palm naar bene- den. Arddhatjandra in den nek op de pra- 112 bhávala (verg. N°. 112); ruggestuk met verhe- ven prabhávala als N°. 97. Van den paäuw ontbreekt de kop benevens een gedeelte van den hals, en de linker poot; eveneens ontbreekt de linker voet van de godheid; de staart is met groote en fraai uitgewerkte oogen tegen het ruggestuk opgerigt. Hetlijf van de paauw rust op of leunt tegen van den grond ontsprui- tende bloemen. Kärrikêsa, de tweede zoon van Srva en Pârvarì, heeft de paauw als rijtuig, wiens staart de sterren des hemels verbeeldt, welker aan- voerder hij is, zoodat hij daarom ook als oorlogs- godheid voorkomt. Verdere kenteekens ontbre- ken, maar de maan is weleen duidelijk bewijs, dat wij hier een lid van Srva’s familie hebben; aan Sarasvarî te denken verbieden ons, buiten de maan, het ontbreken der borsten en de tjoel- na (broek). Het beeld is van trachiet; hoog 86,5; voetstuk 4,5; breedte van voet- en rug- gestuk 40,0; diepte van het voetstuk 26,5. Gevonden te Wonosobo, in de assistent-resident’s wo- | ning, waarschijnlijk afkomstig van den Diéng. 125. Pârvarî, zittende houding op eene men- schelijke gedaante, met gekruiste voeten. Hoofd- tooisel met twee versierde banden, daarover de tjandra en het hoofd der Gangá (of de moen- da); overigens gelijkt het hoofdtooisel op N°, 102 en 122. Oorversierselen; hára; oepavîta 13 e van tt intaaaddandló): Bind onder de bor- sten; kleed. met kasiha; báhoebandha; ; kang- hana. De geopende regter hand rust op den voet en houdt een vaatje met eene ronde ver- hooging in het midden (de pátra?); de din- ker hand, ter zijde tegen het ruggestuk gebo- gen, houdt een’ versierden trisoela. Wat be- treft de liggende figuur vergelijk N°. A en de aanmerking van D'. var per Vuis op dat beeld. De menschelijke gedaante ligt. op een lotus-bed, nemende met. hare lengte van de knieën tot aan het hoofdhaar de voorzijde van den steen in, terwijl de haren op de regter zijde bijna tot tegen het ruggestuk gestreken zijn; aan de knieën zijn de voeten naar binnen ge- bogen ‚ onder het ligchaam van Pânvarî ; de regter arm is langs het lijf uitgestrekt; ook — zijn kleed en mêkhalá te herkennen. Prabháâ- vala en ruggestuk als N°, 97. Het URN is met blaauwe arabesken beschilderd; aan de ver- sierselen en attributen zijn insgelijks blaauwe en roode puntjes en strepen. Verg. N°. 113 en de aanmerking daarop. Het beeld is van trachiet; hoog 95,0; ruggestuk 57,5; voetstuk 11,0; breedte van het voet- en ruggestuk 31 „9; diepte van het voetstuk 44,5. k Af komstig uit 5 resident’s woning te Sila ang ( id: ree @ Wat betref het zitten op de weuschelijk ggd 3 . 8” hj Boven op het. hoofdtooisel is eene geopende © _ bloem (de lotus; zie N°. 97 enz.). Oorversier- & buitendien nog drie verdiepingen om den hals CUE), | 126 Dorncâ. Zonder berijt het taat beeld in onze verzameling. Staande houding op den buffel (mahisja) en kampende met den daemon (asoera), die uit den nek van dens buffel uitkomt. Hoofdtooisel hoog F , midaal; voorhoofdband met drie groote ver- sierselen ; hooger ‚ boven elkander twee banden, | ieder van 5 kleinere versierselen voorzien; in | het midden versiersel van den tweeden band (de onderste van de twee laatstgenoemden) is | de arddhatjandra; ; het voorwerp daarboven. schijnt het hoofd der Gangé te verbeelden. selen als N°. 97. Twee lokken, twee hárds; (de mangala-soetra verbeeldende). Oepavîtas een dubbele band over de beide schouders en | onder de borsten doorloopende, gelijk N°. 45 en 54, door edelgesteenten vastgehouden. “On- der de borsten en evenwijdig met deze zijn twee verhoogingen, die echter niet naar ach- teren voortloopen, maar een gedeelte van het, aad die waarschijnlijk den liggenden Srva (van No. 21 der” metaal beelden) verbeeldt, vergelijk behalve Moors H, P. het dsiatte Journal van Celcuna van April 1837 pag. A85 benevens de noot , (waar ‘Kari op Srva ad nt MRT Cal F 6 ie (se ARES oe 115 onderlijf daar te stellen schijnen. (Zouden die ook in eenige betrekking tot de mangala-soe- tra staan?). Mêkhalâ; onder dezelve eene À slang om het lijf gewonden, wier hoofd op _hef®linker en wier staart op het regter been Wnederhangt:; eindelijk de kasiha, op beide zij- den vastgestrikt; door deze drie banden wordt het kleed, dat tot aan de enkels af hangt, vast- gebonden. Báhoebandha als N°. 97. Kangka- na en noèpoera van slangen gevormd. Acht onderarmen, waarvan de drie bovenste op ie- deren kant van een’ opperarm uitgaan, die achter den voorsten tegen het ruggestuk leunt ; de voorste opperarm heeft maar een’ naar be-_ neden gehouden onderarm. In de bovenste regter hand de takra, staande op de punt van den opgeheven vinger, terwijl de overige vin- gers gesloten zijn, de palm naar voren; de, tweede regter hand in dezelfde houding, op den voorsten bhi staat het korte zwaard (khad- ga); de derde houdt met de vuist. een’ speer, en spits in het achter gedeelte van den buf- fel ingedrongen is, (naar analogie van N°. 128 moet het de trisoela zijn); de vierde, insgelijks gesloten, houdt den staart des buffels. Van de bovenste linker hand zijn de vingers en het daarin vastgehouden voorwerp gebroken, de palm naar “voren ; de overblijfselen, benevens de analogie kj 116 van de overige Doergá-beelden, doen echter be- k sluiten, dat dit voorwerp de sangkhá was, die met den duim en voorsten vinger werd vastgehou- — den; het voorwerp in de gesloten tweede hand schijnt de angkasa te verbeelden, het gewone attribuut van Ganêsa, maar het is boven gebroken; } de derde houdt met de volle hand het kleine schild dhat; de vierde naar beneden uitgestrek- te, hand het hoofdhaar van den asoera, dat in : de hoogte getrokken wordt. De regter voet van de godin staat iets voor den linker, en is met de knie een weinig vooruit gebogen. De buffel rust. op de knieën van de voorpooten, _ terwijl hij op de achterpooten staat. Het hoofd van denzelven is nedergebogen tegen het voetstuk; de horens gebroken. De asoera staat met den regter voet nog in den nek van den buffel, de linker voet is ‘opgehe-, A ven in eene springende (strijdende) houding. Hij heeft oorversierselen„ knevel, hára ‚ arm- 5 en enkelbanden, kasiha, kleed, aaf den lin: ' ker voet tot boven de knie opgetrokken; in _ de regter hand voor het midden van het lijf de khadga ‚ in de linker de dhat, naar boven gehouden; haren zonder versierselen, bij het hoog oprijzend uiteinde door Dorrcâ vastgehouden. | Ruggestuk en prabhavala, daarop, verheven , als bij N°. 97. Het beeld is van eene donke- „AIN re soort van trachiet; hoog: 135, Ô; ruggestuk 137,5; voetstuk 14,0; breedte van het voetst. 58,5; diepte van het voetstuk 43,5; lengte des buf- fels 46;0; hoogte van den nek des buffels 85,5; van deszelfs achter gedeelte 43,0; van den a- soera 68,0 (1). | | Ohinaeld in de residentie Madoe, bij Boro Boedoor ; het laatst was het beeld aanwezig in den tuin van â resident’s woning te Magellan, van waar het naar. ‚het Bataviaasch Genootschâp'is overgevoerd. 127. Dornc f staande op den buffel, met de regter knie sterk. vooruit gebogen, het hoofd naar de linker zijde overhellende. Hoofdtooi- sel pyramidaal als No. 108, met twee banden. Eene nederhangende lok; versierselen aan en ach- ter het oor. Twee hárd’s en drie. ringvormige verhoogingen om den hals (mangala - soetra) ; oepavita; twee verhoogingen, onder de borst; mêkhalá; kleed met hasiha, bähoebandha als N°. 126. Kangkana en noêpoera van parels. 8 onderarmen van twee opperarmen uitgaan- de. “De bovenste regter hand houdt den tjakra w, Dit beeld komt voor bij Rarries op de plaat _ met het onderschrift : »From subjects in stone found in the vicinity of Boro Bodo in Kedu,” en daarop. de laatste nd pee 118 met den duim en voorsten vinger; de tweede een’ pijl met de volle vuist; de derde den khadga, en de vierde (benedenste) den staa des buffels, insgelijks met de vuist; links bo- ven de sangkhá, tusschen den duim en voor- sten vinger; in de tweede hand de dhanoes, in de derde en vierde het haar van den asoe- ra; de drie laatste handen zijn gesloten , N°: 3 met de palm naar vorên, N°. 4 naar ach- teren. De buffel rust op de ondergeslagen vier voeten; uit deszelfs nek ontspringt de asoera, slechts ter helft van het lijf zigt- baar ; hij heeft een voorhoofdband en oorver- sierselen; de regter arm wordt voor de borst, en naar den linker schouder toe opgehouden Pk, schijnt met de hand tegen de niet te herkennen linker hand’ (misschien in biddende houding) geleund te zijn. Het ruggestuk is vierkant, boven afgerond, met een puntig uiteinde (vergel. N°. 103). Het beeld is.van trachiet; hoog 74,0; ruggestuk 76,5; hoogte van den buffel 9,0; van den asoera. 29,5; breedte van den buffel en het ruggestuk 34,5; Ee van dezelve 18,0. A Afkomstig uit de assistent-resident’s seonilk te Samád rang. 128. “Dorncâ staande op den buffel, met OB jer bovenlijf naar de regter en het hoofd _ | een. weinig naar de linkerzijde overhellende. Hagkitooisel pijramidaal, met drie banden, bij- ns als N°, 126. Oorversierselen, eene lok, 4 ra en twee verhoogingen onder den hals (mangula - - soetra), en eene onder de borsten. Oepavita; mêkhalâ; kleed met veelvuldig rond- gewonden kasiha s háhoebandha; kangkana als het voorgaande beeld. Acht armen (de op- perarmen zijn, hoewel niet scherp gescheiden, toch aanwezig); in de bovenste regter hand de tjakra gelijk bij N°. 127 gehouden; in de tweede de khadga in de volle vuist; in de derde de trisoela, die met deszelfs punten in het ligehaam van den asoera indringen wil; in de. vierde de staart van den buffel. In de bo- venste linkerhand de sangkhá als bij N°. 147; m de tweede de dhat; in de derde een groote boog (dhanoes) , die van de prabhávala tot aan den buffel in eene ronding afdaalt; de vierde ledig, ‚ echter gesloten, mogelijk hield zij vroeger de pijl (1); de buffel rust als, in N°. 127, het hoofd vooruit langs den grond gestrekt. De _ asoera komt insgelijks half uit des buffels nek, met het gebogen himker been op het hoofd oo Over. het algemeen vinden wij zwaard en schild » pijl en boog in corresponderende regter en linker handen. die buffels staande, het régter « been is zor den nek; het ligchaam helt sterk naar de li I= ker zijde over; hij heeft een pyramidaal hoofd- tooïsel en oorversierselen bijkans gelijk aan die van Dorrcâ; ook is een kleed te herken- nen. De regter hand, gehouden als in N°. 127, bevat den achter den nek oprijzenden khadga zi de linker, onder de regter heen naar de reg= ter zijde gekeerd, heeft - waarschijnlijk de dhat gehouden. Aan de regter zijde van het beeld zijn lotus bloemen op het ruggestuk gewerkt. Vierkant voetstuk, _ruggestuk als N°. 97, met een’ kleinen prabhávala achter het hoofd van _Dorrcâ. Het beeld is van trachiet; hoog 71,5; voetst. 5, O; nek des buffels 15,5; asoera 39 ‚0 breedte van voet- en ruggestuk 46,53 diepte van het voetstuk 45,0; lengte van den buffel _ 86,0. Ae De herkomst van dit beeld is onbekend : het is reede | sedert lang in het Museum ran het Bataviaasch Ge-_ Ä nootschap. aanwezig. EE 129. Dorrc ‚ staande op den buffel, de reg- ter knie een weinig vooruitstekende naar de regter zijdé, het bovenlijf overhellende naar de linker zijde. Hoofdtooisel nagenoeg gelijk N°. 102 en 122. Oorversierselen, kokken naar den ‘rug afdalende; breede, rijke hára; band onder de borsten (het onderste gedeelte van de borsten E | { iN Kaarten, 121 zelve is gebroken). Kleed door mmêkhalá en ka- siha vastgehouden. Báhoebandha een dubbele | ring „of band, in het midden door drie edelgesteenten (of schedels)? zamengehouden. _Kangkana en noêpoera van parels. Acht be- neden armen; de 6 bovenste zijn sterk naar achteren gebogen tegen, het ruggestuk, terwijl het overige ligchaam van dat ruggestuk eenig- zins vooruit staat en tegen eene verhooging van den steen leunt. De bovenste regter hand houdt op den opgeheven voorsten vinger den tjakra; de tweede den pijl, wiens punt naar _ boven gerigt is; de derde een’ speer, met het puntige uiteinde naar beneden tegen den buf- fel gehouden; de vierde den staart des buffels. Links boven de ‘sangkhá s in de tweede hand de dhanoes;. in de derde de khadga met de punt naar beneden (de laatstgenoemde regter en linker handen zijn gesloten); de vierde rust met de palm op het hoofd van den asoera. De buffel ligt op de vier pooten; het hoofd, van __korte horens voorzien, is opgerigt; de asoera, ge- heel en al zigtbaar, staat met van elkander verwij- derde beenen, die bij de knieën gebogen zijn, met het regter op den hals, met het linker tusschen de horens van den buffel; hij heeft __djakra-vormige oorversierselen, kleed (?) met _kasiha; de regter hand opgerigt tegen Dorrcâ, 122, de linker op zijne eigen knie rustende. lijn hoofdhaar ‘is gekruld, gedeeltelijk de oore: bedekkende (1). Versierde ovale prabhávala sich ter het hoofd, boven gebroken, meer van het ruggestuk afgescheiden dan gewoonlijk, door de boven genoemde verhooging van den steen. Ruggestuk vierkant, boven afgerond. Het beeld is van trachiet; hoog 57,5; hoogte van den nek des buffels 6,5; van den asoera 23,5; breedte van den buffel en het ruggestuk 27,0; en van dezelve 22,5. Gevonden voor het residentie-huis te Pakalongan. n 130. Dorncâ, op den buffel, voor het rugge- stuk vooruit staande. De regter knie iets voor- uit gebogen. Hoofdtooisel bijkans gelijk aan. N° 99. Oorversierselen; eene afhangende lok op iederen schouder; twee haras; drie verhoogingen om den hals, eene onder de borsten. Oepa- vita als N°. 126. Kleed met breede kasiha; die drie: keeren om het lijf gewonden is en van welke uiteinden tot aan de knieën afda- len. _ Báhoehbandha, kangkana, nobpoera als N° 97. De acht armen insgelijks naar achteren Á (1) Zie Rarrres Tom. II. de plaat naast p. 54. » Duz: sa called Loro Josceranc by the modern Javans. From a subject in stone brought from Prambanan”? kt Wert % 7 vd í Ge 1 Ame d $ … Di welk prat) iN / gebogen; „maar aan de regter zijde zijn de drie voorste opgeheven, de achterste naar be- neden gekeerd, aan de linker zijde de twee achterste opgeheven ‚ de twee voorste naar be= meden gekeerd. De bovenste regter hand houdt met den duim en voorsten vinger den _onkenbaar geworden tjakra; de tweede even- eens den. pijl; de derde met de volle vuist den opwaarts gekeerden Khadga; de vierde den ‘staart van den buffel. De bovenste linker hand bevat de sangkhá; de tweede de dhat; de derde: de dhanoes; de vierde bevindt zich met de gebalde vuist digt bij de heup, de voorste vin- ger uitgestrekt. De buffel ligt op de vier _‚pooten, het hoofd langs den grond, met ter zijde gebogen horens. De asoera is half. uit den nek gesprongen, zoo als bij N°. 128. Zijn hinker voet staat, met gebogene knie, naast en achter het hoofd van den buffel; zijn «hoofdtooisel komt met dat van Dorrcâ N°. 121, “overeen; tjakra- vormige oorringen; hára, kangkana, kleed. » | ‚De langs het lijf naar de linker zijde ge- houden regter hand bevat den khadga, wiens hecht op de knie rust en wiens punt achter den linker arm oprijst; de opgeheven linker hand houdt de dhaf. Het beeld is ruw, maar duidelijk in al zijne gedeelten te herken- * + 124 nen. «Vierkant: voet ‘en rdridiik; met sche ki d ren (ook in den rug des buffels). Hef beeld _ 1 is van donker trachiet; hoog 81,5; voetstuldië | 4,0; nek van den buffel 16,0; asoera 43,0; _ breedte van voet-en ruggestuk en van den buffel 39,0; diepte van voet -en wan her | 22,0. : 131. Dorncâ staande op den buffel. Hou- — ding van het ligchaam als N°. 127 „ude N regter knie naar de zijde gebogen. Het beeld is zeer geschonden. Hoofdtooisel schijnt _ gelijk te zijn aan N°. 180. Het gezigt gebro- Î ken en geschonden. Oorversierselen, lokken, — hára. Oepavîta als N°. 126. Kleed tot de eh- # kels met kasiha. Báhoebandha gewoon, digt daaronder een ring; kangkana, noêpoera. — Acht armen; de twee bovenste (en achterste), linker en de tweede regter gebroken; in de bovenste regter hand de tjakra; in de derde de met de punt naar beneden gekeerde speer E (misschien de trisoela); in de vierde de staart van den buffel; in de derde linker hand de khadga; het voorwerp in de vierde linker hand is onduidelijk, maar schijnt eene bloem 9 te verbeelden; de kleine vinger van die hand { is uitgestrekt (zie N°. 180). De buffel ligt als bij N°. 127; zijne horens hebben den vorm van Le TS PE) ee Ava AT RCT BERET eet lake De 125 den ardhatjandra; de asoera is half uit den nek gesprongen en staat met den linker voet ter zijde van den kop des buffels. De haren zijn glad over het hoofd naar achteren gestre- ken, met een voorhoofdband; hára, báhoeban- ij dha, kangkana, kleed met kasiha. De regter | hand houdt voor de borst de khadga, die ech- ter nagenoeg onkenbaar is; de linker rust op de knie. Ruggestuk, gedeeltelijk gebroken, daarop, naar ‘het schijnt, de prabhávala. Het beeld is van eene violetkleurige trachiet- soort; 78,0, nek des buffels 10,5; asoera 84,0; breedte van den buffel en het ruggestuk 86,5; f diepte van het voetstuk (den wenn en rug- | jsestuk. 16,5. 182. Dorncâ staande op den buffel, tegen het ruggestuk aan. Hoofdtooisel cijlindervor- mig met voorhoofdband, een tweede band meer binnenwaarts; koepelvormig uiteinde. Lokken, oorversierselen, hára. Oepavita als N°. 126. Kleed met kasiha; bâhoebandha, _kamgkana, noêpoera. Acht beneden armen. Regts boven de takra; in de tweede hand de _ pijl, wiens punt echter gebroken is; in de der-, de de khadga, naar beneden gekeerd; in de iede de staart des buffels. Links boven de loedel in de tweede hand de dhanoes; in de derde de dhat; in de vierde het hoofd- haar van den asoera. De buffel ligt als in N°. 128 en 180, de voorpooten voor het hoofd uitgestrekt, de tong uithangende. De asoera springt uit des buffels nek” als in N°. 126, maar de linker voet is niet, gelijk daar, op- 126 ‚geheven en, als het ware, in de lucht zwaaijen- „de, maar rust op het hoofd van den buffel met gebogen knie; in de regterhand houdt hij de Khadga, langs de regter zijde, im de opgeheven linker hand de dhat. Vierkant ruggestuk, met verheven prabhávala in den nek van Dorencà. Het beeld is van een? wit= achtigen steen; hoog 70,5; voetstuk 4,0; nek des buffels 12,0; asoera 85,05 breedte van voet-en ruggestuk 32,0; diepte van dezelve 41,0. Gevenden te Samarang-. 133. Dorncâ staande op den buffel tegen — het ruggestuk; de regter knie een weinig voor- — uit. Hoofdtooisel als N°. 122. Oorversierselen, hára, oepavîta, báhoebandha, kangkana, noê- 4 poera, kleed met Kastha als N°. 126, Acht beneden armen; in de bovenste regter hand de tjakra; in de bovenste linker de sangkhá; de twee volgende regter en linker handen be- vatten. dezelfde, soort van bloem (lotus)? De | 127 _benedenste- regterhand houdt den staart des buffels; z de benedenste linker een onduidelijk oogvormig voorwerp. De buffel rust als in 131 met ondergeslagen pooten; de asoera springt half uit den nek. De linker voet van denzelven is, wegens de onvolmaakte bewerking van het beeld, niet te herkennen; hij houdt de opgeheven bille met de regterhand voor het lijf; in de linker hand tot verdediging boven het hoofd de dhat. Wegens de bloemen in vier van de handen van Dorncâ en het _boogvormig voorwerp in de benedenste linker hand, verschilt dit beeld van al de overige; wat betreft het hoofdtooisel komt het alleen met N°. 129 eenigzins overeen. Het gebrek aan vrije bewerking, naardien- het beeld zeer wei- nig van den steen vooruit treedt, duidt even- eens een ander (misschien later) tijdperk aan, _en wij gelooven dit en het voorgaande in dat op- zigt van de overige te moeten afzonderen. Vier- kant, boven afgerond ruggestuk, met prabhávala alsN°. 97. Het beeld is van trachiet; hoog 79,0; mek des buffels 14,5; asoera 82,5; breedte van ruggestuk en buffel 84,5; diepte van _dezelve k dab tónden te Samarang. se Ker 84. Ganêsa, zittende «op cen ellipsenvor- 128 mig lotusbed, de zolen der voeten tegen el- kander houdende. Hoofdtooisel de djatâ met een band om het voorhoofd van drie versiersels, Pias en een bloemenkrans (málá), iets hooger en meer binnenwaarts, van een versiersel voorzien. Bo- ven laatstgenoemd versiersel, in het. midden _ van het hoofdtooisel, bevindt zich de tjan- dra en moenda, niet duidelijk te herken-_ nen tanden, oogenholten enz. Het uiteinde dekt een vlak uitgebreide lotus, zonder eene verhooging in het midden; daarin bevindt zich echter een vierkant, twee duim diep gat, welks bedoeling niet blijkt. Vijf afhangende lokken , groote olifants ooren; achter het regter oor dalen nog versierselen of uiteinden van de málá, die het hoofdtooisel omgeeft; bj het linker oor, onder de angkasa, vertoont zich eene bloem met steel, wier oorsprong echter niet te herkennen is. Zeer getrouw aan de natuur zijn de verhoogingen van het voorhoofd, tusschen welke een spleet is (zie plaat II, 1) die, of een van de strepen verbeeldt, die de olifant in den tijd van zijne woede (madana) verkrijgt, of- het derde oog der familie van Srva is. Oogen, ver- hooging tusschen dezelve, korte slagtanden en het overige gedeelte van den snuit, zijn bij uitstek fraai gewerkt. Om den snuit, bene 129 den de tanden, loopt een band met edelgee steenten en drie, van voren en aan beide zij= den afhangende, uiteinden. Báhoebandha na- genoeg gelijk aan die van N°. 97 en N°. 126. Kamgkana en noepoera van groote parels. _ Breede drievoudige hára, misschien eene málá van bloemen, door twee banden aan een geregen; de oepavita door eene dikke slang gevormd, wier groot hoofd, door een edelgesteente (ratna) versierd, maast het linker oor zich vertoont, terwijl de staart verscheiden keeren om den hals gewonden is. Breede buikband, nagenoeg gelijk de hára. Kleed van de heupen tot aan de enkels, door de mêkhalá vastgehouden, wier sluitsteen een groot versiersel vormt, en van wel- ke een smalle streep over iederen voet afhangt. Vier armen; twee beneden armen opgeheven te- gende prabhávala; in de bovenste regter hand de takra, met duim en voorsten vinger gehou» den; in. de beneden regter hand, die op de knie rust, de afgebroken tand; in de bovenste linker. hand de angkasa, in de beneden lin- ker hand op de knie de hatása. Uit deze voedt hij zich met. den gebogen snuit. De voeten zijn, ofschoon anders naar den aard van olifants pooten, echter van teenen voorzien, Achter den nek is een ronde prabhávala. Dit beeld kan, wat betreft de hgsbagmer delen 180 die van den olifant ontleend zijn, als een toonbeeld van fraaije bewerking ‚beschouwd worden. Het is van trachiet; hoog 89,0; voetstuk 19,0; breedte van het lotus bed 60,0; diepte van hetzelve 46,0. Gevonden te Samarang. ‚185. GarÊsa zittende op een rond ver- sierd voetstuk. Houding van beenen en ar- men als 184. Hoofdtooisel de djatá, voor- hoofdband met vier versierselen; een tweede band zonder versierselen (vgl. wegens het hoofdtooisel N°. 8); bovenop is de lotus; negen op den rug afdalende lokken. Ooren en snuit gebroken, het uiteinde van den laatstgenoem- den bevindt zich nog bij de batása; de oepavi- fa ook hier eene slang, met gebroken hoofd. Breede hára, van bloemen, die door een band zamengehouden worden, gevormd. De oogen zijn niet zoo geheel juist naar de natuur als bij N°. 184; zij gelijken eer op menschenoogen. Buikband; kleed met op beide zijden afhan- gende kasiha; bähoebandha gewoon; kangka- na; noepoera van eenvoudige ringen. De twee achterste armen gebroken; de beneden reg- ter hand beschadigd; in de beneden linker hand is nog een gedeelte van de batása be- 181 nevens van den snuit zigtbaar. Een prabhávala en ruggestuk zijn niet aanwezig geweest. Het beeld is van eene zwarte soort van trachiets; hoog 97,4; voetstuk 9,0; breedte van hetzelve 68,0; diepte daarvan 49,0. ee © een ke | hats, a, | ìe ® 4 nd E = ej zi renecl ap, boerde wijden ARN if Ó 1 \ 4 ‚ S Li k ú - | kt Te A < _ en as ‚ en. Ed Bn ergg ep re radi, Stee y Ei Lef d Ld berk — et Ir Te zi) der Gomi ee 6 EA (en EG "GE N° L 5 In ï Î h Dl i | AL \ | | | Ì H) Î 5 4 | | À LG, bh ek ef en If A bone pocle NN mebeadavia 2 7 Z { er „LO 7 . F4 zin Lr Bed Zo Ss Zi Ze 2 Pl. 6, p Orr pi Sn , ZEE | | | In | N e orale < ô da (ie UM Sf N°. L ee ALD Pi. Pl. 8. p 4 f An ke wel veberlggrs M Be Nep - he a A rde ed á. 4d # Ten, odd vig maredrnn Pl. N°, L N°. ie h p 3 )Ò j Li Le 3 . . Ì | Ld 3 | _ en N ine | | - E , : ke « Ld é Li k k 4 5 | | NN , . ‚ mad | | Kn | | Ne LP | … . » hek Ld id _ ’ dl LI 0} et 0 gr ed eg We ee: te x eN î za Eend £ NC Ì NE Ne men, wi A y den 8 “ oe / } one. heek He A A end | Ës t \ as mat aad ) f S N mf # E ) pn rid Y \ en _ % | ES gee Pe F \ hi ‘ \ 8 ke 5 ib P a » Deed N aad _—_ in Ee ee . ” en Pl. 11. N°, L N° IL CN mes dege Ne \ ®, Pl. 12, Pl. 18. N°, EL Rl NBN \ ON EN 3e Ee mese Ee ES Ie n | i KI | EE LE ET < äs E_ Er. Pi, Mb. Mr wait OVOM, ed LA mmm N°. L PI, 16. Pl. 17. í | ern ater ese Bn men AN rag hant 6 Er nend ERS VERHANDELINGEN VAN HET BATAVTAASGH GENOOTSCHAP. 4 b â 4 E Ae k\ 4 ! 4 Es N 1 He hik 4 iN | Kd E . ’ Ì v d Li 4 ó Ì . \ \ 1. d K'4! Ld * ie e ’ « a 7 4 ' k î N E hi le, an ah p Á 4 ‚ ef 3 / bend Mh N ®, IN Î Ld „ - r - : e $ . IN pr E ij a 8 ke d k A HAIAIAATRANAAV | d _ N t _ TAN HAT AAHOÄTOORED MIZAAITAN ok , WRR R NUDE E FIE GRU VAN HET BATANVIAASCH GENOOTSCHAP KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN. XXIstr DEEL. Eweede Gedeelte. BASAYEA, TER DRUKKERIJ VAN HET BATAVIAASCH GENOOTSCHAP. 184647. AEN KORAN A RAC ft Re foe Rd 0 mteannzernn hi aaron 4 5 p N id k í pe „3 Eee daa mk Het hû NE « hl a 4 ik . f 10 Et 1 p 1 \ ed dl i | br } Gt iel Ä rf . je f hi ) * ed ‚ARGArAG ke waswaroaimo moskee ran vur aaa wer” | E k jn En A0 EN Ö È IN ê d N - É ' ‚ pe Û Ì 4 8 AR | é \ eN, jee» rid gn 1 a ' En te eed RO M 0. en CEN JAVAANSCH GEDICHT, NAAR DE BEWERKING VAN JOS© DEIPOERS. UITGEGEVEN DOOR CRE WINTER de GCTUOIAHD HO2NAAVAL mat VAIAAANTAA HA AAAA Ô zamoriac oqor ha Ci A E 3 MATKIW A À . Te MTM ND NTA Ee De Directie van het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, den wensch koesterende, om de kennis van de Javaansche taal en letteren te bevorderen, door de uit- gave van teksten van oorspronkelijke Ja- vaansche handschriften, heeft, onder andere beoefenaren der Javaansche taal te Soera- karta, mij uitgenoodigd, om daartoe een geschikt Javaansch manuscript te bewerken. De keus der directie is gevallen op de Romo- Jono, meestal genoemd Roxo, een heldendicht uit het oorspronkelijke Kawi, hetwelk zij gaarne zoude wenschen, dat, tot voormeld ein- de, door mij in het Nederduitsch werd bear- beid. De dichter van genoemd heldendicht zou, volgens geleerde Javanen, genaamd zijn Hemror Porswo, die inde achtste, of, volgens anderen, in de negende eeuw zou geleefd hebben onder de regering van Dsosoroso, vorst te Kadiri. Van dit gedicht bestaan drie teksten, als een in het oorspronkelijke Kawi, en twee in het Javaansch in de TFembang gedé, en Tem- N : Je 2 bang motjopat (groote en kleine zangmaat), beide door wijlen den geleerden Mas Ngabe- hie Josopirorro, en de eerste onder de regering van Pakor Borwono III, die in het Javaansche jaar 1675 den troon beklom, bearbeid; doch wanneer deze bearbeiding heeft plaats gehad, is niet met zekerheid op te geven. — Hoewel in het begin van den Javaanschen tekst, namelijk van dien, welke in de Tembang motjo- pat, geschreven, en waarnaar mijne vertaling ge- volgd is, vermeld staat, dat het oorspronke- lijke Kawi in het Javaansche jaar 1750, nu 23 jaren geleden, in het Javaansch is overge- zet, moet men dit echter niet aannemen als den tijd, waarop de bearbeiding daarvan door Josoniroero heeft plaats gehad; want dit werk bestond reeds vroeger, en behalve dat, zijn de Javanen gewoon, om, bij het afschrijven van manuscripten, een nieuw jaartal aan het af- schrift te geven. — | De Romo heeft, wat den hoofdzakelijken inhoud betreft, hier en daar veel overeenkomst met de Hindoesche Ramasana, waarvan ik eene proza-over- zetting naar de Engelsche vertaling van Wim- riAM Carey en Josnva Marsuman, voor Z. H. den Soesoehoenan vervaardigd heb. — Romo, de held der geschiedenis, en eene incarnatie van den god Wisnor, was de zoon 3 van Daosororo, koning van MNgajodhjo, ver- wekt bij zijne gemalin Durwi Racor, ook ge- naamd Sorkosaiso. Hij (Romo) had drie jongere broeders van andere moeders als: Baroro, Laksmono en Trorcno; de eerste geboren uit Drew: Kekan, en de twee laatstgenoemden uit Duewr Sormerno, beiden gemalinnen des ge- noemden konings. Tot manbaarheid gekomen zijnde, werden Roxo en zijne broeders besteed bij eenen Pan- dito, genaamd Bacawan Wasistrno, die hen in alle wetenschappen, bovennatuurlijke magt, en in de krijgskunde onderwees, waarin Romo onder zijne broeders uitmuntte. — Nadat hunne oefening in het vak dezer wetenschappen vol- tooid was, werden zij naar hunnen vader teruggezonden. — Een magtig en heerschzuchtig reuzenkoning, en tevens een vijand der Pandito's, met name Drosomorko, of Rawono, regeerde te Vgalengko. Hij was de oudste der vier kinderen van den Pandito Wrisrowo; zijne broeders heetten Korn- BOKARNO en Wisisono. De eerste was een reus van eene verbazende grootte, en de laatste had de gestalte van een gewoon mensch, en was schoon en welgemaakt. —Zijne zuster, die van eene reusachtige gedaante was, heette SarPo KaAnoko. h Drosomorko’s onderdanen, de reuzen, ver- stoorden onophoudelijk de Pandito's in hun- ne godsdienst, en deden hun geweld aan, zoo- danig dat zij, tegen de magt der reuzen niet bestand zijnde, genoodzaakt waren, om veilig- heids halve van de eene plaats naar de an- dere te trekken. Dit gaf dan aanleiding aan twee voorname Pandito'’s, met name Ba- GAWAN Joeisworo en Bacawan Mrrno, om de hulp interoepen van Duosororo, die zijne zonen Romo en Laksmono tot bijstand aan hen medegaf. Nadat beiden al de reuzen, uitge- zonderd een, genaamd Marirso, verdelgd had- den, gaven de twee Pandito'’s aan Romo den raad, om zich naar Mantili te begeven, waar Dsaroko als koning regeerde, die eene uit- muntend schoone dochter had, genaamd Srinro, om wier hand verscheidene koningen en vorsten te vergeefs gevraagd hadden, omdat zij aan niemand hare hand wilde schenken, dan alleen aan hem, die in staat zou zijn, om haren schietboog te spannen, hetwelk hare aanzoekers vruchteloos hadden beproefd. De Pandito's gaven aan Romo dezen raad, omdat hij geoordeeld werd in staat te zijn dien boog te spannen.— Romo volgt dezen raad op, begeeft zich met Laksmoro naar Man- tili, breekt den boog bij het spannen in 5 tweeën, en wordt, in tegenwoordigheid van zijnen vader, die naar Mantili uitgenoodigd was, met Siro in het huwelijk verbonden.— Bij de terugreize van Duosororo, met zijne zonen en schoondochter naar Ngajodhjo, werd Romo onder weg tot een tweegevecht uitge- daagd door een beroemden Pandito, Dsono- paGNi of Romo Barcowo genaamd, dien hij overwon. Drosororo, in zijn koningrijk terug gekomen zijnde, besloot zijne koninklijke waardigheid neder te leggen ten behoeve van Rouo, ver- geten hebbende de belofte, welke hij aan Ke- KAJI gedaan had, namelijk, dat, wanneer zij een zoon mogt baren, deze den troon zoude beklimmen. — Toen echter Romo koning ge- worden was, gaf Krkasr hare ontevredenheid, onder vele verwijtingen, aan haren gemaal te kennen, eischte de vervulling zijner belofte, en verzocht tevens, dat Romo uit het koning- rijk mogt verwijderd worden, ten einde alle redenen van argwaan uit den weg te ruimen. De diep ter neder geslagen koning, zijn woord niet gaarne willende breken, voldeed aan haren eisch.— Baroro werd op den troon geplaatst, en Romo weggezonden; Laksmono volgde hem vrijwillig.—De droefheid van Dnrosororo over de verwijdering zijns gelief- 6 den zoons maakte weldra een einde aan zijn leven, hetwelk den nieuwen koning zoo diep in het hart trof, dat hij, onder vele verwij- tingen aan zijne moeder, het hof verliet, om zijnen broeder optezoeken, ten einde hem op den troon te plaatsen. Hij vond hem op den berg Koethoroenggoe; doch hij weigerde de koninklijke waardigheid aantenemen, en zond Baroro terug, na hem alvorens in de regeer- kunde onderrigt te hebben. Baroro keerde naar Vgajodhjo terug, en Roxo verliet den berg Koethoroenggoe met zijne gade en Laks- MONO, om naar den berg Dandoko te gaan. Op zijnen weg derwaarts doodde hij den reus Wiropzo, een der onderdanen van Drosomorko, wiens bedrijf was te moorden, en de Pandito's in hunne godsdienst te storen.— Vervolgens bezocht hij de hermitage van zekeren Pan- dito, genaamd Bacawar Joco, die van kinds- been af boete had gedaan. Hij trad Romo _ te gemoet, en nadat hij hem den raad had gegeven, om zich te begeven naar de hermi- tage van den Pandito Sortiksno, verbrandde hij zich. — Romo rigtte zijne schreden naar de hermitage van Sorriksvo, waar hij aankwam, en eenen tijd lang onderwijs van dien Pandito nam, waarna hij verder voortreisde. Onder weg be-_ 7 zocht hij verscheidene hermitages, en nam hij onderwijs van de aldaar aanwerige Pandito's.— Eindelijk kwam hij op den berg Dandoko aan, tot groote vreugde van al de aldaar boete doende Pandito's, omdat zij zich overtuigd hielden, dat hij in staat was, hen tegen den aanval der reuzen te beveiligen. De reuzin Sarpo Kanoko werd door haren broeder Drosomorko naar den berg Dandoko afgezonden, om er een onderzoek te doen. Daar zag zij Romo en zijne gade alsmede Laksmoro, voor welke laatste haar hart in liefde ontvlamde. Om haar doel te bereiken, nam zij de gedaante aan van eene schoone vrouw; doch vruchteloos poogde zij zijne liefde te winnen. Laksmoro zond haar naar Romo, die hare hiefdeverklaring van de hand wees, waarop zij zich weder bij Laksmoro vervoegde; doch, in stede van hem door hare schoonheid _en vleijende taal te bekooren, deed zij hem zooda- nig in gramschap ontsteken, dat hij haar bij den neus greep en denzelven afdraaide. Brullend verhief zij zich in de lucht, en deelde zij het geval mede aan hare mannen, Trimorrpno en Koropnorsono genaamd, die, aan het hoofd van tien duizend reuzenstrijders, zich naar Dandoko be- gaven, om wraak te nemen; doch beiden en hunne strijders werden door Romo en Laksmono verdelgd. ö Na de verdelging dezer reuzen verscheen Sar=- po Kanoko voor haren broeder, den koning Drosomorko, wien zij berigt gaf, zoo wel van de verdelging der reuzen door Romo en Laks- MONo, als van de mishandeling, aan haar door laatstgenoemden gepleegd, hem tevens mede- deelende, dat Romo eene weergaloos schoone vrouw had, die waardig was om de gemalin des konings te worden. Durosomorko werd door dit berigt in gram- schap ontstoken; en,‚ nadat hij zijne zuster gerust gesteld had, begaf hij zich naar den berg Dandoko, om wraak te nemen op Romo en Laksmoro. Onder weg keerde hij aan bij een zijner reuzen, genaamd Marrrso, wien hij met zijn voornemen bekend maakte, en gelast- te, hem te vergezellen. Marrrso trachtte hem dit voornemen uit het hoofd te praten, door hem voorbeelden te geven van Romo’s en Laks- mono’s boven natuurlijke magt, tegen welke hij niet bestand zou zijn. In stede van ge- hoor te geven aan dezen raad, ontstak hij in eene hevige woede, en stond op het puut van Marrrso te dooden, toen deze zich spoedig voor zijne voeten nederwierp, en zich gewillig be- toonde om hem te volgen, tevens aannemende, om zich in eene kidhang met gouden haren te veranderen, ten einde Romo en Laksmono 9 van hunne plaats te lokken, en de koning ongehinderd Sixto zou kunnen weg voeren. Durosomorko keurde dit voorstel goed, en vertrok met Marrrso, in de gedaante van ee- ne gouden kidhang, naar den berg Dandoko. Bij hunne aankomst op den berg Dandoko, hield Drosomorko zich verscholen. Marrrso ging in de gedaante van eene gouden A- dhang naar Romo’s verblijf ‚ voor hetwelk hij gedurig heen en weder huppelde. Siro kreeg haar in het oog, en verzocht haren gemaal haar te vangen. Romo voldeed aan haar ver- langen, liet Laksmoso achter om haar op te passen, en trachtte de kidhang te vangen. Deze ontweek hem gedurig, en Roxmo zette haar steeds na; tot dat hij ver van zijne ver- blijfplaats verwijderd was, en eindelijk, uit gemelijkheid over zijne mislukte pogingen, haar met zijnen pijl doorboorde. De kidhang gaf een geluid, hetwelk Stro voor de roepstem van haren gemaal hield, als of hij Laksmoro om hulp riep. Larsuoro, die echter wist, dat dit het geluid van de kidhang was, weigerde op uitnoodiging van Siro ter hulp te snellen, doch werd eindelijk daartoe genoodzaakt. Na de verwijdering van Laxksmono, kwam Drosomorko in de gedaante van een kluizenaar ter plaatse van Siro, maakte zich van haar 10 meester, en voerde haar door de lucht heen weg. Diarnavor, een verbazend groote vo- gel, eneen vriend van Dunosororo, het geschrei van Srixro in de lucht hoorende, snelde ter harer hulp, vocht met Drosomorko, doch werd overwonnen , waarop deze met zijnen buit te Ngalengko kwam, en Srsro, die hem ver- achtte, in eenen tuin van zijn paleis plaatste. Intusschen kwam Romo terug, met zich ne- mende de Kidhang, welke hij doodgeschoten had. Hij trof Laxsmono aan, kwam met hem in zijn verblijfplaats terug, waar hij Siwro te vergeefs opzocht, hetgeen hem in eene groote ongerustheid dompelde. Hij strekte zijne na- sporingen verder uit, door bergen en dalen, en ontdekte op zijnen weg den grooten vogel Dsarnarsor, wiens eene vlerk door DrosomorKo was afgehouwen. In de meening, dat deze vogel de schaker van Stmvrto was, spande Roo zijnen boog, om hem te schieten. Dsarnarsor dit ziende, hielp Romo uit zijne dwaling, en verhaalde hem het geheele geval tusschen hem en Drosomorko, en hoe hij vruchteloos getracht had, om Siro uit de handen van haren schaker te redden; naauwelijks had hij dit verhaal geeindigd, of hij stierf, waarop Romo zijn ligchaam verbrandde. Romo ging met Laksmono voort; zij troffen 11 op hunnen weg aan een reus met name Drr- GOBAHOE, wiens verbazende lange armen zij met hunne krissen afhakten, en die daarna zich in een Dnewo veranderde. Hij gaf aan Rouo te kennen, dat hij Barnoro Srr heette, en door het overschrijden der schaduw van Barno- Ro Gorror in eenen reus herschapen was. Verder zeide hij tot hem, dat hij in vervolg van tijd zijne gemalin, die door DnrosomorkKo, koning van Ngalengko, weggevoerd was, weder zou vinden, hem tevens aanradende, om hulp te verleenen aan den koning der apen te Goewokiskendo, met name Sorerrwo, die we- gens de ontschaking zijner vrouw in oorlog _ was met zijnen ouderen broeder, genaamd Sorzaur. Dat Sorerrwo hem voor deze hulp erkentelijk zou zijn, en tevens zijn bolwerk in den oorlog worden. Na dit gezegd te hebben verdween Barroro Sri, en Romo zette met Laksmoro zijne na- sporing voort. Hij vond eene hermitage, waar een groote vogel, genaamd Sorwarr Branar1, boete deed. Hij was een Durewo, die deze gedaante had gekregen, door zich den vloek van Barroro Goeroe op den hals te hebben gehaald, welke door Romo werd opgeheven. Hij verloor de gedaante eens vogel, was weder een Durwo als te voren, en keerde naar de 12 verblijfplaats der Drrwo's terug, mna alvorens aan Romo hetzelfde te hebben te kennen ge- geven, als Barnoro Srr aan hem gezegd had. Romo ging vervolgens met Laksmono voort, en bereikte den berg Aeksomoeko, waar hij zich ophield. Sorcrrwo, de koning der apen hier boven ge- noemd, had den strijd tegen zijnen broeder Sorparr verloren , en was genoodzaakt de wijk te nemen naar een bosch, werwaarts zijne Boe- patis en onderdanen hem volgden. Zijne Boe- patis heetten; Henpuro Dsanor, Barr Soro, Krepnoxo, Goxpmo Maprono, Sorseno, Wivoro, WrisaxeKorno, Porrnarsr, Hanoro, Gowakso, Hart Mepro, Srorwenpno, WReKsoBO, SaROBO, DrHANOrR- DHONO, Drarimorko, Sameatr, Krswarr, Duroreco- mo en Bimo Morro. De hoofden dezer Boepatis waren Hanrmo, Karr Dsemnawan en Hanoman, wel- ke laatste zijn neef was, en ook heette Romo Dnrosorarr en Basorsorro. Hij was de zoon van Dnrewo Hanpsanr, zuster van Sorcnrwo, en had eene witte kleur. Door eene openbaring der Durwo'’s werd aan Sorarrwo de. raad gegeven, om de hulp van Romo en Laksmono in te roepen, die in staat waren zijne droefheid te verdrijven. Hij zond daarop zijnen neef Haroman naar Romo en Laksmoxo, om hen naar des konings verblijf- eld ieden etn hi hae deer en le ee heren nt rn Ee 18 plaats uit te noodigen. Nadat Romo van hem het doel dezer uitnoodiging begrepen had, maakte hij geene zwarigheid om hem te vol- gen. Hij ging derhalve met Laksmono, door Hanoman vergezeld, naar de verblijfplaats van SorcRrwo, wien hij beloofde te zullen bijstaan, en met wien hij vriendschap aanknoopte. Vervolgens rukte Sorerrwo naar Goewokis- kendo op, vergezeld van Romo en Laksmono. Bij zijne aankomst aldaar daagde hij zijnen ou- deren broeder tot een tweegevecht uit. Sorsa- ar kwam uit, en ving den strijd met Sorcar- wo aan, waarvan Romo slechts een bloot aan- schouwer was, daar hij, uithoofde van de tref- fende gelijkenis der twee gebroeders, huiverig was, zijn pijl af te schieten, omdat hij, in plaats van Sorsarr, welligt zijn vriend mogt tref- fen. Na een lang hardnekkig gevecht moest Sorarrwo eindelijk voor de magt zijns broeders zwichten. Hij wendde zich tot Romo, en vroeg “hem, waarom hij hem niet had geholpen. Ro- Mo maakte hem de reden hiervan bekend, en gebood hem eenige bladeren tot teeken van on- derscheiding te dragen, en den strijd ander- maal te hervatten. Sorerrwo deed, zoo als Ro- Mo hem beval, en hervatte den strijd, waarop Roxo een pijl op Sorgam schoot, die een einde aan zijn leven maakte, waarna Sorcrrwo zich 14 weder in het bezit van zijn koninkrijk en zijne vrouw stelde. Sorrarr had een zoon nagelaten, met name Hanceopno, dien Romo als den zijnen aannam. Op aanrading van Sorcrrwo aan Romo werd Hanoman naar galengko afgezonden, om hei- melijk onderzoek te doen, of Siro er aanwezig was. Hij werd derwaarts vergezeld door Hanc- copno, Harro, en Karr Dsemrpawanr, benevens een leger van vier honderd duizend apen, en kreeg van Romo mede eenen ring, om, wanneer hij Sinro te Ngalengko mogt vinden, denzelven aan haar te vertoonen, ten einde zij aan zijne zen- ding niet zou twijfelen. Hij ging door de lucht heen; en Sorarrwo zond nog vier apen (Boepatis) af, om Sixto op te sporen. Hanoman en de zijnen kwamen op den berg Woro Windhoe aan. Aldaar ondekten zij eene grot, die door eene schoone maagd, dochter van den reuzenkoning Wr1so Karso en Durewr Méror, bewoond werd. Deze grot was vroeger een koninklijk paleis, genaamd Moepo Rengo, en werd in die gedaante door Barrnoro Henpro herschapen, omdat de bouworde en sieraden naar die van het paleis in den hemel geleken, hetgeen den toorn van Barnoro Hexpro veroor- zaakte. nn nn nn named etend 15 SasemBROHO (zoo heette de maagd), het doel van de zending der apen begrepen hebbende, besloot hen hierin te verhinderen, en bewerk- te door haar bovennatuurlijk vermogen, dat zij het gebruik van hun gezigt verloren; doch zeker aldaar aanwezige groote vogel, met na- me Sempati, genas hen van deze blindheid, en wees hun den weg naar WVgalengko aan. Haxoman zette vervolgens zijne reis voort ,'en kwam aan den oever eener zee, van waar hij zich in de lucht verhief, om naar Ngalengko te gaan; terwijl Harecopno en de overige apen zijne terugkomst aan het zeestrand bleven af- wachten. Op zijnen weg derwaarts werd hij door den reus Korno Kint gegrepen en opge- slokt, doch Hanroman breidde zich uit, en reet zijnen buik van een. Hij ondekte vervolgens in het midden der zee, een eiland, Mvnoko genaamd, dat hem toeriep, en verzocht even aan te keeren, ten einde gebruik te maken van de aldaar aanwezige vruchten. Nadat Hanomanr aan deze uitnoodiging voldaan had, zette hij zijne reis voort. Hij trof den reus Wikoruak- sint aan, die hem aangreep, en opslokte, doch wien hij den strot van een scheurde, dat hij stierf. Hanoman was reeds de zee overgestoken, en rigtte, na zonsondergang, zijne schreden naar 16 het paleis van Ngalengko, waar hij Smro ech- ter niet vond. Hij nam vervolgens de gedaan- te van eenen reus aan, ten einde zijn onderzoek in het gansche paleis ongehinderd te kunnen voortzetten. Hij kwam in het slaapvertrek van Drosomorko, dien hij slapende vond, en waar hij Siro ook niet zag. Na vruchtelooze opsporing verliet hij het paleis, en kwam in den tuin ge- naamd Soko, waar hij Stro vond, met, Dnewr Fripsormo, dochter. van Wigisono, die haar ge- zelschap hield, en haar, bij hare onderscheide- ne behoeften, de behulpzame hand bood. Hij vertoonde zich aan haar, en maakte haar, on- der aanbieding van den ring, met zijne zending bekend, haar tevens eenige berigten omtrent Roxo’s toestand mededeelende. Stro, van zijne zending overtuigd, zond hem maar Roxo terug met een’ brief en eene haarpen, als een bewijs van hare aanwezigheid te Ngalengko. Haroman was zeer verheugd over het welsla- gen zijner zending; doch besloot, om, alvorens maar Romo terug te keeren, Drosomorko erger- nis te geven; dit bewerkstelligde hij door den tuin Soko te vernielen, hetwelk weldra ter ooren kwam van Drosomorko, die daarop last gaf aan honderd duizend reuzen, om zich van Hanoman meester te maken, doch het reuzen -leger, als- mede het tweede en derde afgezondene, werd door Haroman verslagen, bij welk laatste Ra- zi 17 dhen Sakso, zoon van Durosomorko, sneuvelde, waarop Drosomorko aan zijnen oudsten zoon Hinpnrapsir, ook Mrco Nonpro genaamd, last gaf, om Haroman te dooden. Hij begaf zich naar den tuin, aan het hoofd van een magtig reuzen =leger, en schoot op Haroman eenen pijl af, die een zijner dijen doorboorde, vervolgens werd hij door een nogo-pijl, welke Hinpnrapar op hem afschoot, zoodanig omwonden, dat hij neder viel, gevangen, en voor Duosomorko ge- bragt werd. Deze gelastte, om Hanromuan met dhoek en alang-alang te omwinden, dezelve met olie te begieten, en in brand te steken. Deze last werd ten uitvoer gebragt; doch toen het omwindsel in volle vlam stond, verhief Haroman zich in de lucht, kwam op het dak van het paleis neder, rukte het omwindsel uit een, en stak het paleis in brand, waarbij vele reuzen het leven verloren. — Geheel onbescha- digd kwam hij bij Simro terug, verhaalde haar, hoe hij door Drosomorko behandeld was, en nam vervolgens afscheid, om naar Rouo terug te keeren. Hij kwam met zijne ver- zellers bij Romo op den berg Malihawan aan, wien hij, onder aanbieding van den brief en de haarpen, een uitvoerig verslag deed van zijne zending. Romo verheugde zich over dit berigt, en gaf last, om den pijl, die in de 5 he 18 dij van Haroman was blijven zitten, uitte- trekken; vervolgens brak hij, met Soremrwo en het apenleger, van den berg Malihawan op, om naar Vgalengko te gaan, en bereikte den berg Mahendhro, waar hij zich legerde. Drosomorko vernam de tijding, dat Romo tegen hem optrok, en op den berg Ma- hendhro gelegerd was. Zijne moeder, die reeds vooruit zag, dat hij tegen de magt van Romo niet bestand ‘zou zijn, en den dood vinden, droeg haren jongsten zoon Wairrsono op, om bij hem te bewerken, dat hij in der minne Siro aan Romo terug gaf. Wriersono voldeed aan dit verlangen, doch zonder vrucht; ook de goede raad van BAGAWAN „Sormarr, (grootvader van DurosomorkKo), en die van Koru- BOKARNO, die het gevoelen « van _ Wrersono toegedaan waren, werkten niets op zijn ver- stokt hart uit. Op het aandringen van Wr- BisoNo, om toch den goeden raad op te vol- gen, werd Drosomorko zoodanig in toorn ont- stoken, dat hij hem een schop gaf en weg- joeg. — Wirisono, zonder eenig teeken van misnoegen te geven, verwijderde zich van de tegenwoordigheid zijns broeders, en voegde zich met alle zijne «strijders bij Romo, door wien hij met beleefdheid werd ontvangen, en met wien hij vriendschap sloot. 19 „Nu dacht Romo alleen aan zijnen optogt naar Ngalengko, doch kon geen middel uit- vinden, op hoedanige wijze hij met zijn apen- leger over de zee zou kunnen steken, om in dat land te komen, daar slechts de voor- naamste apen door de lucht heen konden gaan. Im zijne radeloosheid schoot hij een vuurpijl in de zee af‚ om dezelve droog te doen worden, ten einde zijn leger er over zou kunnen trekken.—De pijl deed het zee- water heet worden, en bragt alles wat er in was in de grootste verwarring. Barorno, de god der zeeën, deze wanorde bemerkende, verhief zich uit de zee, kwam bij Romo en bad hem ootmoedig, om de onstuimigheid der zee te doen bedaren, onder opmerking, dat de zee toch ontoegankelijk was, schoon zij droog wierde, hem aanradende, om met be- hulp der apen eenen dam van bergen en steenen over de zee te leggen, langs welken zijn leger naar Ngalengko zou kunnen komen. Rouo schoot daarop een waterpijl in de zee af, die de onstuimigheid stilde; waarna ‘hij last gaf aan zijne apen, om den bedoelden dam aan te leggen, na de voltooijing waarvan Rouo, met het geheele apen leger, langs dien dam naar Ngalengko trok, waar hij zich np den berg Soewelo legerde.— 20 Toen Drosomorko berigt kreeg van de lan- ding van Romo, was hij zeer droefgeestig. Aangezien Siro hem geene wederliefde toe- droeg, zoo nam hij toevlugt tot eene list, ten einde haar eenmaal tot het besluit te doen overgaan, om aan zijne wenschen te voldoen. Hij beval, namelijk, om twee krijgs- gevangen gemaakte schoone jongelingen om- tebrengen, en derzelver hoofden bij Siro te brengen, en voor die van Romo en Laksmoxo te doen doorgaan. Drosomorko kwam kort daarop ook bij haar, en liet haar de hoofden zien; doch Sinro, die bij het eerste gezigt dier hoofden zeer ontsteld was, en een luiden gil gaf, instede van tot het gewenschte besluit te komen, verzocht den koning, om haar aan Romo op te offeren, door haar van het leven te berooven.—De koning stelde al zijne welsprekendheid in het werk, om Sirro’s hart te winnen, doch vruchteloos; zij bleef even standvastig, waarop hij zich van haar verwij- derde, en niets onbeproefd liet, om een mid- del uit te vinden, ten einde Sirro’s hart voor hem te openen, en tevens de magt des aannaderenden vijands te fnuiken. Intusschen was Siro in de meening, dat Romo wezenlijk gedood was, en besloot zich te verbranden; doch Trimsorno hield haar tegen, en begaf 21 zich naar den berg Soewelo, om zich van de waarheid van Romo's dood te overtuigen, waar zij door haren vader (Wrrrsono) aan Romo werd voorgesteld. Zij kwam kort daarop bij Siro terug, en deelde haar de blijde tijding mede van Romo's en Laksmono's aanwezen op den berg Soewelo. Drosomorko gaf intusschen last aan zijne bevelhebbers, om zich tot den strijd gereed te maken; terwijl hij een zijner bevelhebbers, met. name Sorkosvono, een bedreven en afge- rigte reus, dien hij gerustelijk bij de moeije- lijkste aangelegenheden kon gebruiken, naar den berg Soewelo zond, om het getal van Roxo’s leger en bevelhebbers in ’t geheim op te nemen. Hij werd echter. door Wririsono ont- dekt, gevat, en bij Romo gebragt, die hem op vrije voeten liet stellen, en naar Vgalengko terug zond, na hem alvorens uitgehoord te hebben. Hij kwam bij Drosomorko terug, ver- haalde hem het geheele geval, en ried hem aan, om Siro aan Romo terug te geven; doch de vorst bleef doof voor dezen goeden raad. Alvorens een aanvang met den aanval te maken, vond Romo goed, om Hanecopno, zoon van Soesarr, naar Drosomorko te zenden, ten einde zijn uiterste wil te vernemen, namelijk, om vrede te sluiten, en Siro aan hem terug 29 te geven, of den oorlog te verklaren. Hana- Gopno bragt dezen last ten uitvoer, en vernam van Drosomorko, dat hij liever wilde oorlogen, dan Srtrro aan Romo terug te geven. Nadat Roxo antwoord van Hareeopno ontvangen had, beval hij zijne bevelhebbers, om zich tot den oorlog gereed te maken. Duosomorko deed zulks ook, kort na HarccopuHo’s vertrek. De oorlog tusschen de reuzen en apen, nam vervolgens een aanvang. Nadat dezelve eeni- gen tijd geduurd had, bekwamen de reuzen de nederlaag; verscheidene hunner bevelheb- bers sneuvelden, en de overigen namen de vlugt, en sloten hunne poorten. Hinprapur, die bij dat gevecht Hanccopno tot tegenpartij had, en voor hem moest zwichten, deinsde terug, begaf zich naar zijn bedehuis, en bad de Dur- wo's dat hij de overwinning mogt behalen. Zijn gebed werd verhoord. Hij schoot vervol- gens eenen pijl af, die een donderend geluid in de lucht veroorzaakte, en eene menigte groote slangen voortbragt, die Romo en zijn gansche leger, uitgezonderd Wirisono, zoodanig omslingerden, dat zij zich niet konden verroeren. Siro zulks vernemende was zeer wanhopig, én besloot zichzelve van kant te maken, doeh Tripsoro verhinderde haar zulks, en be- gaf zich met toestemming van’ Siro naar den = rd e= DP Eater Te 23 berg Soewelo, om van haren vader te verne- men, hoe het lot van Romo beslist zou wor- den. Wrisisono zond haar terag, met de ver- zekering, dat Romo niet zou sterven, maar in tegendeel de overwinning wegdragen, hetwelk zij aan Sixto mededeelde. Intusschen bad Romo in zijn hart, waarop de Darwo's van de Soeroloijo (den hemel) bij hem nederdaalden, en bloemen deden regenen. Daarna ontstond er een stormwind, die de slangen, welke zich om het lijf van Romo en dat van zijne apen kronkelden, wegrukte, waarna het gansche leger een nieu- wen aanval op de stad van MNgalengko deed. Verscheidene reuzen bevelhebbers sneuvelden, waaronder Drosomorko’s oom, genaamd Praras- ro, die tevens zijn Pateh was. Droefheid, angst en vrees prangden Dnuoso- MOEKO’s hart bij het vernemen van den dood zijns ooms. Hij gaf vervolgens last, om zijnen broeder Kormzokarso te ontbieden. Deze kwam, en werd, na voorafgaande vleijende toespraak, uitgenoodigd, om den vijand te verdelgen. Koruzokanso bragt hem onder vele verwijtin- gen, zijne verkeerde handelwijze en hartvoch- tigheid onder het oog, zoodanig, dat Duoso- MOEKO, in toorn ontstoken, hem wegjoeg. Hij verwijderde zich van de tegenwoordigheid 24 zijns broeders, en begaf zich naar het slagveld waar hij eene verwoesting onder de apen aanrigtte. Soreriwo trad hem te gemoet, doch werd, na een hevig gevecht, door Korn- BOKARNO met een berg geworpen, zoodat hij buiten kennis nederviel, en in handen van zijne tegenpartij geraakte. Hanroman dit ziende bragt, door zijnen wensch, een hevigen wind voort, die Sorarrwo weder bij zich zelven deed komen, en hem in staat stelde, om zich uit de handen van zijnen vijand loste rukken, na hem behendiglijk. zijne beide ooren afge- scheurd, en zijn neus afgebeten te hebben. KormBokarno, zich aldus verminkt ziende, blaakte van gramschap, en rigtte eene ver- woesting onder de apen aan, doch werd ein- delijk door eenen pijl van Romo gedood. Het berigt van KomrmBoKarNo ’s dood dom- pelde Dnrosomorko in groote droefheid, daar hij te wel inzag, dat het gevaar, waarin hij verkeerde, onvermijdelijk was. Daarop traden zijne vier zonen, genaamd Trisiran, Trikoso, Noraxtoko en Durewo Tarroko in het strijd- perk. Ook dezen en hunne strijders sneu- velden. Drosomorko werd zeer ter neder geslagen door den dood zijner vier zonen, en voorspelde reeds zijnen ondergang. In dezen neteligen toestand 25 zijns gemoeds, verscheen zijn oudste zoon Hrs- pHRADJIT voor hem, die hem opbeurde, door de verzekering, dat hij Romo en zijn gansche leger zou verdelgen. Hij begaf zich vervolgens na zonsondergang naar het strijdperk, en schoot er tegen de plaats des vijands eenen pijl af, die de kracht had, om eenen onopwek- kelijken slaap te weeg te brengen. De pijl had de gewenschte uitwerking; al de apen vielen in een diepe slaap, ook Romo en Laksuono; alleen Wirisono was voor de kracht van dezen pijl onvatbaar. De kleine apen waren zoo goed als dood; doch dit was het geval niet met Ro- mo en Laksmono en de apen Boepatis, evenwel waren hunne oogleden opgezwollen. Wrersono zond daarop Haroman naar den berg Mimogiri, om van daar te halen het blad Sandhiloto, dat tot wekmiddel diende voor de in doodelijke slaap gevallen apen. Daar hij te spoedig was weggegaan, zonder te vragen, hoe dat blad er uit zag, zoo haalde hij, in zijne verlegen- heid, den berg uit den grond, en bragt den- zelven bij Romo, die er eenige bladeren van plukte, en zijne oogen daarmede wreef. Ter- stond werd hij genezen; en Hanoman deed, op last van Romo, hetzelfde aan de apen, die onmiddelijk uit den slaap gewekt werden. Terwijl Duaosomorko over het wel slagen der 26 aangewende poging van Hinpnransr tegen den vijand, zich des avonds in zijn paleis met fees- ten vermaakte, deden de apen eenen onver- wachten aanval, en staken het paleis in brand, hetwelk eene algemeene schrik en verwarring veroorzaakte. Toen de dag aangebroken was werd de strijd tusschen de reuzen en apen hervat. Na een lang en hardnekkig gevecht werden de reuzen verslagen , bij welke gelegenheid Hinpnrapur , en een der zonen van Kormsokarno sneuvelden. Toen nu het groótste gedeelte der helden van Drosomorko gesneuveld waren, besloot hij in persoon den strijd te beslissen. Hij begaf zich dien ten gevolge in eenen strijdwagen ten strijde. Ontelbare apen waren het slagtoffer zijner ver- schrikkelijke woede geworden. Een zijner pijlen, waarmede hij op Roxo mikte, trof Laksuono, en bragt hem eene wond in zijne borst toe; doch Wirrsoxo genas hem daarvan. De Drrwo’s zweefden in de lucht, om het ge- vecht tusschen Drosomorko en Romo te aan- schouwen. Barrnoro Herpuro zond daarop aan Roxo een strijdwagen, en twee pijlen, met name goewo widjoijoen bromastro. Hij besteeg den wa- gen, en trad Drosomorko te gemoet. De strijd duurde eenen langen tijd; doch werd eindelijk 27 ten voordeele van Romo beslist. De pijl goewo widjoijo maakte een einde aan Drosomorko's leven. Na den dood van Drosomorko werd Wrsrsono door Roxo op den troon van Ngalengko ge- plaatst, waarvan hij door Haroman mededeeling liet doen aan Siro, die daarover zeer verheugd was, en terug liet zeggen, dat zij, ter ver- vulling harer gedane gelofte, Roxo openlijk op het slagveld. hulde wilde bewijzen. Zij. be- gaf zich tot dat einde, van Tripsorno vergezeld, naar de plaats, waar Romo gelegerd was, doch deze ontving haar zeer koel, en met eene blijkbare afkeerigheid. Hij twijfelde namelijk aan hare trouw, gedurende haar verblijf in het paleis van Drosomorko. De schaamte van aldus door haren gemaal versmaad te worden, deed haar besluiten , om, door zich te ver- branden , een einde aan haar leven te maken. Men maakte daarop den brandstapel gereed ; en terwijl de vlam omhoog steeg, zag men Barroro Bromo op eenen dampar (vorstelijken stoel) in het vlammend vuur zitten, en Siro tot zich met de hand wenken. Siro ging in het vuur, zonder dat hetzelve haar schaad- de. Vervolgens daalde Barnoro Gorroe, van eenige Durwo's vergezeld, neder bij Romo. Baruo- Ro Bromo gaf daarop aan Romo te kennen, dat 28 Sixto’s trouw nog onbevlekt was, en beval haar daarna uit het vuur te gaan, en naast Roxo plaats te nemen. Hij verdween daarop met al de overige Duewo’s, nadat deze Romo ook verzekerd hadden van Sisro’s onge- kreukte trouw. Nu reed Romo met zijne gade in een voecr- tuig, vergezeld van Laáksuono, Wririsono , Sor- GRIWO, en al zijne bevelhebbers, de stad van Ngalengko binnen, waar men zich aan verma- kelijkheden overgaf. Hanoman werd vervolgens door Roxo vooruit gezonden naar Ngajodhjo, om Baroro met Romo's terugkomst bekend te maken. Romo brak daarna van Ngalengko naar Nga- jodhjo op, vergezeld van Weigrsono , Sorcrrwo, en Trimsorno. Hij kwam er behouden aan, en stortte vreugde tranen, bij het wederzien zij- ner moeder en van zijnen broeder. Vermakelijk- heden werden nu in het algemeen gevierd, na den afloop waarvan Wraisono en Sorarrwo afscheid namen van Rouo, om naar hun ko- ningrijk terug te keeren. en: en: Cy roma while en Ez ke RE oe beats top een en esch amar EE gp gen em nn nne iem OA bef ee “eg sop de jemen enfin vaer: ammel PIE En vi haa wa eere pr enne me: ve wt gan regedit eeh ebk \ aaa aug ej egen ggd De. AS € oven vorh EAD hl vanhee HEK genta EN ur on (Senam WRR or ee egen an Ns) En ag ne En ze Hp Io oai an en agen Dag vam vd aci stans eea: on UN AAÂD AI aten gegen age apen wieg Breijn garens gag ich, og ssjoem (enge gee aag Bajas En a\ eigenen kk Yr Bogena an ans mhr nenme ganga Pians Ai en / ú ar ang wire 2 EO X EIN / oee derogerende er A acti um a a En aa ar an) Daan m Feen aag jn Kern: (en bling gemgejn oja rggerijen dege) EM \ Gerade ene ent van han gn a en Aaa nr am nú eit disk UU \ ie erger erdee anamn & \ pt Ape ar jeg an SADE EMED EU SIE AP nun es Na WL On a Nx UN AA Id entend WIEN hik ai EIN ASM Baaren pk: NDC HE arl ie eea tr È: FIA en a gnnggen Ket un gege jemen nana ed BS > LE \ ern pna ngen aa a AN hoge qe ù (Ei (as Dg UO AND N vn area geen, ez ze Js ee | en Sn aaan aa mam en aam mame EN agate Fel ns GN EN EN REE WES, gang PD 1 ede ges engen vgnnadmnoa dy a tete len a Gesar iam vat ge amara ml kje p= wam is rr Ie B NS En aag ene gn ÍN de ted 9 Tia amadg epe ld 7 Era. dA ‘6: ax Sne eames fen e | vod hg am =D EN mas vaag ema np vg na amen edn apel dep a Q Ok geijeop Gjjefrldjtedieads va en (0) ren | Cà er © hk Ee) weleens glee np mj mejor B as REEN ES PE eijk eik ogen (Sje Baene ep eden wei nnt IG HE a Neon vr ant Aen dh (ag eam an q a oan vac span richie: gelerend u jem( ensen Send vree ME erde web: Ik pinagrgadeng ld voten” sh op pg Haa eg an Gimp ged ont delay perfide seg meene tjd ggd gaa a sle rete vince Een oe hed a qe b 9 MA: eenn am apeiendaaa gen, DD hk. Xx teke mee Wop at qralgmeig ver EL DRA 3 pedant) vindg en neben vB am agg, REL mena 65 aaan nam verie she vet ale ke hiria va af Was al ER PEC gn rege gegen pms amn vaa en) ea N we UI AN AEN A von aam Ep Gak heers ke ears se pg engel ie ek goeree ramen s UU < Bm ee ong neen re ene Uns U LN X opgegaan Seg maah | mn eo: Pokoe das an En an ON dtm 12 En RR: a a mena op gen ngen pend l (Ul En Ban aan IN ii an cas an Sen on aag EN By: El bin groen ogienrdsjag ve Bd a rde oper tan ontnenen gend Kien RT penggnd bemest pending Bz vans von enn es orjanach el ep ennn Stenman s rk veur bele zr al un EN UI st 0 /a jy ape ngai Grgic aan 1 sw 5 ern ene se Bahn wen oe ee Aj Den wagen ende) en wed Sjap gee OI Berdine pd gent rif enen, (eyy Besreaaa enn gg g> BD vereen eey aerden EN UN AEN AI \ ee rr EIN wpa anak ana edam mie ne Ke ee Bun ar ne ot mag ee ae pd rage eggen Oye am € UI AN 3jadr eed ENC enn ad (ane pe gen ij: oe VL BN enor Oi empaaan Hhaj an > « MU: sh Baeasougs tn” ach af greg EE: eig Baest ve oren egen agree Sja 8 bh | PDRE: ONE Ei nDCS MRP pi mcv ze AIN jg ooppeteran tapenade Pic enneh agngen Sje pe vd Don De er” gp genen pn en han B waaar genk mame jj det ejeg a! geparngge Udens gen EE BS dad a REA au am 5e en reld in vride rad Ii | «AMO: eran Menden qemsaa den ti en ene gejaagd zis vaken memo ne ip kealik pennen AN ARL Ps an orden gna daapedenfegeadef ls tegens geeen opg mjm EE. Boppgetenenp went e: un gram gegen dn? NL hp ws « am am : rm RT IS ten en site De ts a EN grtn”: (gaen eega ach jet waggele na eh mengen gon an aon Sia ag geneste GIS es le verm toga ea Meng gegjen ae aem sj agd nd emdegean we tgn at nav an siz» he en ch en 9 Bias an > ep Severgnini à Er gegane pe gviegs hea (WJ gen oen enn ang gan X mn an El wu ao SkEn om agri aal aq mg gegen enj gat oon (eg aan aan Nam as gij naddieme ez we ag hoopten (opte ia 7 Karas am dû peo: geneesmiddelen 0 wk jang (ee vand Rr erpen ngnjseris ag wien geen jad em jenga En AM UM AS mn Sar FEE OFK U en an eenn en gg Eem AMGEN TN eme jan gemaa an Aai San efen Jd prent bie igieepemandgielin a esn LAA ANN ANN AN AEN EN aaa dial: - UE Wiek opgegeten nylengjemodgmnle ej e aje NS Ghia de ELN pg eggen pgo egen PIN Tserkva Deer NIN eri EN (RCS 8, gamen : geernoianfdeldgannpliad 0 DE Da tege zl ten BOOD USS @) NE veer te aaan ocnp Nachoaas où En omge aggen rt 0 van + ea er An 3 maj ep tegen: gaas Es in njam gajpnjeg geerd mpg war) erge eg pages png Kee AAD om ius mangaan En minie) genommen gage ian | gern ens an nr wen gm. | apen geen 292 ag afijn efinanaa BA eng jena KP pe eN den Dee ei ia Or van aen enen RDE geil zj wan one | «amb: efen a) geenen TONE 0 0 B esin py uggs, pecdaa van elis. POS TD toga Dee BAS ge geonag Dig as ai ann en vn In p} in ng fredd npe ee nev dege ak gleed nnee een agame mponhag eaf Ôeinafiaen | jeden dept Bo se UA gangen REEN ids EI oane arj eypemaagsis Kilik ub u kn prepared a geeen jeep mi meshs UU rss enen agp kep hie tang) : 1 ma Oa a onee, osn SN 22 ui ap en an asf a MOE AG: NRS Ja ann es aaan Nd eternet najaar ET u  we Pi nen 15 and A Slam mes CC 4 jen las as gun sap een nan „Aaa ni, rame: dje ese je gan Ul pe sanne dn EN an En aanp aur „ma U NU TRR oge ALS u ar pen veh omne” on Á mn 9; REIN a ua am on 1 EI JN wgn B) npe anker End ee bi jemen ge ap arjen el jn Fon ALD LUN herme veran se RKENEN Kete AALO UU x Bae sarlet wdn genegen An pmen aje aan gn age ee _d nr a aj p à hard let zom vn ete”. we ete preien me: vans « am LU & ej, dae ter openge aard besanme pmtsrins aat Amaan on 0 TA co AN ae Sn eg Sega: gan \ a pee ris geej (en jaaar mer: AC JE Je qegeenpbagvd eggen arn vi gr ed, eed: mn aar ijn Nea Ehr gren, N Pe an ar nu VMR AE Ed Ze 2e Degen rn en SIEA NEE RE p) A5 AN ENLD v nanne aud je eh PEN se iP Sena Bef aan da” re Ne ck tene gijp de an KON ne Ln U BEN e green lo EEN sE : ilk vi ze ea TUNEN wir week peor LU Nx bbp ob Se gel Oran aan ken vanden es ET ls rna image Bep gea ie ee a nitraat ens Ger sug gea, omen amen nej mjg wert oja NE Aan iden el jar wei aÛ \ bee. dû je adegeda gd moes NED ejjee ene gen ietske. Tan dn aan SN 928 A je wrak oee Ei a je ie amb et: vba SIA nye jen nan dn ed eet enge a Mb vt krat Seger Agop anjer ere 5 (Booragesenls gatje s AMM VU & a id Aar Hel Ee nde Ji là (aa aan dl am a | D eon aL an A \ Braekel ks aaa eld oe: | Jee KE jn a vk aa aaa greerde EN ai grater gens DN aren á ergg aje \ le he aid arke Sanke: dek ZEND nfi, genegeerd © nn Pe hr | pg ge) ie opennpsjple peten agp ld eg enen jn Ad as ds: agp en epen hin Taren ggd Ageregendiggn geniep esadieid | NAK \ oat gam (ana (ang gerjan gen | heg venae nn AN / a ame Uk eran (eme (eg en vna } sk > a glu la A nete Na epe am aje adh aen damn aci am En U \ am Sopiren Slacniam qm anamdNg enen delig (es on) gen TTET eg a Bari edn u dns Negentien Hagg en een -ale za Ned dippen ar hak iid a a a en ae ata nq enorm Ain dd a Bel oa hae nan an an A} UI ded eurdenen, je ibn wapent LU UU zÌ onde JE NK uur jbs an spp enegie N nije ta ene Iden dje Ee: a ried | vdm MM a an, Berman ggn la) ida P fj gonnen pennen een el geneve veg ds KN gg mas vena na, palen eem gp. gens) gnigni ng nes noden apie 5 gegen Atlon ledi nlededdd ki ali An nt ie me mi gan ng gemenen) aa, Begttrenegigde jep en, rege glen durjee 4e ek ee eh AR GAN AM EN AK LU N AN etn ndgn re EEN Ar Bende en a/ UAR \ Dag Hem maal aannaaien waadgnn ere ov k smse ind mi; etn iam a aM AJ TOME Cm in Bâtop Le) Kr Ce au OKeR. geen Fog jama am AN esjenn ds achte’ wle andere esp gren ee a gan ad (an mjs ogpiijen oriens pp ina dn leng DS sewgpmorfderinei niel geteelde En an aem a5 laran aon A omgegaan, plagen penn reage zn weg ani djen pre dnpe En egens magere peês jeep grog dad Brnas vaiahaniggem age (ong eo an aan pven oen a sjen om nana nn 2D Bor ereen ent mensen r \ (6) RAE ar En ap erpen ee a | mjm gpengdn deaf | drogend vang aq Öl ijn as | ne Ea pj a j heh ang enen jpg ej eggen | | engte meng legs ue Í Brandes vame gechat on emag | opn egen hs: ojee geene epa Ei | a en jg en ales | IJ SEEN Beter En spiek ggn Cm ax U amnm \ rij tam an ee EE (ang enzgag | eng LANA een Jaja ies kabb, eng des ve a Á nt baaien BA, SEN EE RNE menu jemejem (eng en qemggeam meg Li r Re ri ei mt tin : 6: dE uù a en leni Tap geel pe henna: eed Siana n OT ati Ae rn enden: gegaan pin A dn eget EN Pps oen agg pe em gan Mi achiaa TL en rb iS a gan za Laaken aaan an (L3 25 U Éen om daa ee jg > op page mena en zt aes EN A gg garjent ZIN oogranden eer Her vn a be nd De a gegaen pnaalie Bal ten oa as lem tel BLS, N agg jeenenenegeihaag ne Pk romen gn Sa zj jemen ir si elan onl ao aaan HN enen Har gee | _ wegend gerjan fe jaan aan De Baaren ken ld gen ian gj fyn Ang EN ige gen ard jen pale Sens AA tn jr gg hen (aan > gnd games 8E)! ppp epen nne gend vh ve: pain ee on ’ a OA mujdoj EIN nternet Fi gn per AAE engen gend A Baly wg) gemee | aj ay=verpradsdrd | en gede EC nek manen am Bg ograanan qe karin | bel mpg rede ophrngpinne maan van MU) 2 AN AA A LA ANU LI A UU di eren Ragnar qe nge onraar vos aaf aaan aap en jan on an Ep — ate ne Ee en ks wee vermist borne ie gemanaged aa en py en ier gis veg gap penne nn ar ink gespen gren vate ICS at gn sn an (jg Tan PAD jn ej in waloge eng se ee nge jen naaa pgo en zap ree weed agen enn en goeba een iann mmm eid kel re DEE. ye engel mas ene gini aa PRS agg opdgenngeng «a vun AAE 0 a LAN esomenplebjennel meege vite blaat | eggen SN VN and | am \ ea: me en | ö pj genden | | pls gegra (eg egen gna | Pi zh op va hank: ue | egen hoh me Cd (yen d hehe Siana gel aj waan agen ey eenen arjen Ela dieper nrd | gegaen pn ê albe Jk gg nseng ara am A (ang SS ge N ae a el BL DE ES | aar” aem run or an ach ank qerigemendagi rr gerea | ten oade Egg rf ran onge ng | bz vi migeen orto le olan ser NEN opoeteren angen ogenen) engl jen orig gene NAAN mii emg GN ers manke LLS aj U (A —areete:w2 NEN AOP. 9reeN KON KONLN …7 Bop prop wete EN Bren eagen opn en daggie den 05 It an dd U Ba he Nen gangen pepe ENEN. gg geej 5) Gen en aa qena virnejs zl anp EN LAN HN ENA ern Eh aad acar be eh ris ap memo ‚x en anaena un erve user Feen B) CJ) gagetermtgn agg Seegers em Eggen nv (Ea ek dee | vodje a en Vara om on (2) gemene 0 nei RN. uren Pk gpega aak ze acmaamedianseeng jan « | ag geeen rar: aag en ijn ars he ER gereken ee J \ he Reen Bj Beal dvan me kt emma egger | zi bi Sen Ee, eh WS aj te | en Vi ron (YN tarn) vu gi nadar 5 KU slo ane gesae | 6) lmao ren jerghage we ENEN IN Been aag en magen uri aainen Tepe: Baere oa derne Boa aag Beg VEN genes ager stee zc AE ED Mt sqang pnegaeed aar UIR semens ra daaag n( Oiaas. BP ES EN ILT pp aandeden gg POR FN A ren or acier Ôx Gi gtedgggenge eer aen aes are dre NK ANGLE it U UI orn gi died jang än ke vk ergg alar dlp ernergewe vB sar edere (Er oaf Bin ms dd 1 BN noga in gan a eg EE | ver age (Dag rise Bs lo oon naa (ewa erÔras wi (en erg aa wi dn (jes reren Ay Eis we ee ERN En zl tn ea kt ten gf aaron era il | AN Cr Nil UU N EN Ul A UU X pen pegenng np Pre een re apr den om heila ran mijaag a) | ggd A CE jha gag EN on permen gepind ac vi Tm er a. net EN mies ja EAD jen eggen aaan : EN EE ASAT U u A& 5 ch Wade ei EDE gan un and Ser y gemong AN ARANN UN (Ejanan jj medje evy en sin diek, gegen (eng ennn gg ensen ‘ws ek Vado «U in bg Trend | dan âmaljden (gg genden naa sas at sd vegae jens geetiaa ann zg span anmntaaa on ee ie hk geren ef Shochaa eypemeg eg ng ad Belajar eggs ee gens ien dà a \ mgee en ie ee Rgredgen vin vn Slet ans a pen eas negen am hen aen a a mart We ne ng mans en gg wen La A aan AN mang ag de eb: a pe Rgdgngngengen cpc arie ac an ndgn ag) or innn aan ge: Rome mr wepernpesd machen anai EN a gg enn JI SII EN bl jonges Oes ing sijn EN gj „ee À nd daa koer nale ha as peen oge enten SD U 45) Oren geeneen) Jh on (29 et ik and "dla A a run q U a a q ar) un Eat) den ‘(aps eha | EA, En ot ptn td tk aug NN IEEE teng | A 37 alpen enja KN dagen, Ben ark: wen Hin me pg AÄAR NON AAL Zagen De monteer: pend ERD amm an es EN WD | PE Buys, Ea eam) nan (LN IA RE pe EP GAN STE EI. alan AA a hrs pes nja ÂN, eng jen onge A U A BL BL, EEN iig nae (ie neig bm gard gege tag jen po aan (esi) aan en Huda, aon Nut n aten EN une Én gen a, le ara ene ke beamen ke mas vague en aen a (ogg Je É jé a Zj zet bjpeft ta, JJ) / > ak er en dà vaa (am un End NN gg SE x UIN € an geen EN AA DN Eh (am ar en A 1 OP Aon ad ee sli EE PN afne JT Ot annn \ aa ENEN trnggs tijde mennen en el TN qe Bergeg en mi Nemi JI vr OE (eran, en gia am dj ast ek (en A nnee De X as 5) GJ ag ann ii ee) a& U AN gi AMD \ Pr eg iz, bl BN Sejegenrdgmend 2 Et viene peren er LN gn en ON eik ee et Ten Me: Hdi aj gens a u an 6u TN amen UNE dan naa Bornrif aje amer, (ie ann Lepel war sd: megen amg arslnd en ani Ih BVAS oan (et) aan nn En a vun un 2 gs Mrne Rh Peren war age jen, genau aag gn ik venae gbh agen [ gom ie ban id Weste wassen dieg pgo ven ggn an dag die Inn eg jn RAE: ge oj RCN ne) tagen ggn an RE Op: on naa acten Snap non qeen ged ergg aam naamde > vka Jian pb) PE MENG. ana wen grj dn vmeer oes oc ennen it A eN zond VE gas een gag jena ED DENN br à ss asiel ua gg narren gvnadaantdun @ naar ad he août an (en on (ty ETSN jeg nd regten epen Spdjepin EP BRIS nb ih am ant) emd naan a) anr gegeneerd en an EIN engen mda DN 0 ied a/ Lu LN RE EEG IE EJ pna kreng en teï an U en zr, qa ed bel es KN ir kre ear ot at ge | a. 4 oenen Tiemen gee ige 1 (en ten ur aa ag ve edi aar g in, gu ven digen bs ke / Aen ES gend bh ES RENSE pen agee PEEN sil ANNAE en MEN ee are vri ba a onde Siad vd kik gerangeerd bi ii jj ie MEt peert ma omde gea nin el ereen haten Bs eZ (eager en meae a N schrt nl Gin aa ae ad eh Sje en gpeg eu genegen ed tag asn ndi vh h an bid egens jn AN ne an ma à Eu 5 15) LAA asn €1 vn acu CU \ AU AN AI RE A AK N rele er fen hestgnedee vor a a aaan) Goeje Eg EN ENA A U LO AO | (le dad X ë he vagen ih ane dl pelo gleed Sanana DEAR wit Wk nrd rme eng” gien and Kan scribe mat sie amaeana nergens enqens geren [ig amsal an 06 [ h OER: 1 va ADN A ÙL il > geep Gp gon. CA daa an an aA saret A nee (ann pen gen namg geregen vi lj | er testis pkt angen | ming gtst omana en acg DE: Pr U ir Nr mer ap becerr bereid nartle ag teenep gjn aa 55e NE IGN dn eee getale er PEER NPE ged en U nn ere uur u a PD ENEN {en EN Ui ogen ggn E99 ee mA ee edi En ht ks png sen ke genen, EG : bo: er ebe hin nnn heee ge mj eng oe eames Ban qa rbe eli zl tag) vm em ema, ige porten qygeofigden er ij nagg gean it eggen nld pg ge ( egestas (ry veren q van hen 0 RORE ee) ER PR geeld ian IN „air grep eN bb be ak sep enge {en ag en medje ripe Dan d) on Geven earn ien sig tree tege s bam: en A EEN re ee keine Dii (ong ejeemardnijeioa A ee a BET mgee TER js ISK: APLD BRL TT ap qe) raggen) je on ELT \ AU pk heki et asin. k | sten rd, Sjee OEE gelen DAB O&N ande Te Î E: googjeten ijn Vi DNR Ter de ee a SE mer | gra je ef re \ Ng en gpeataa jaan ane vang pre nn Ee at a in eem qe en gn arran a gen ooge eo EE Sarthe. vd | Bn WOAR vens) gem kj (U if geep ngifaden Bgg (eng eran eem oan armen jd tn > ei ens Ee gaen a \ aan ara | TN iben a el ke kek hk ha gegen ogend gd ME BA zin Here peen genen mn per ap agg qe senigens ieu te nk joggen gege aio an d aan en alas ein KU NEN arn EM A vg Agee) epen dje ee a 2 sie heee ant: ee a gejetdn zanon fnap Ätn gsgegr je (eng emee ole ve id un a laan er envejdggeipgg a) gn enig au eng en Tagbina OEL, HJ Eeden zene zink en CÔ U jee gene d eten B Ee) managen Deman Sing Ha ers tags aen jag zen AEN Ù an Er as au En D zi alte AN ch gaas | nml mig end efdlesegjë pr KDE 17 aj peen an eee qe ge ga GI gerda aap BENE. sg ggn erna nen | ge ggn gegegs opeen garni, jee - EI 2 of epen ment age an ben B pr | azijn heeren vg Day | graan ef amy rr (eg enn po) | deerd: More * an mon bate eren eem vg amen BETEN ok Lennie aeg em taj entingen ad eraa aang nah side. gemd en) : 66: Speed an en RA: . jemig eg engenN hi ee ek AAS bajes eg engere (agg ú ve Ber wiek en zes geen, vaan” wen: Bl aai TN Bahn dE ha ee: an EN FN U HN DIEN Ur ni A Tagen eg ens perte, pa (6): EN Bela Breen geBREggmgerg « gegeerd vi ai ago an UU LM Er eg (ap geeneen seit ûa negen re he OCR > gn gar A R, Hg À NU en NWZ am ef an Ss ONE, am af aan vur an UU AM Eiom ehs rear gemaa a Uj\ nij nor aaien a PEREN on 5) 69: aten gag aait En gg evenement ef aarden geenen daj Bi A ann genen), vet hdaiche EE eg et en Oi as wu tui an am Nen aam uK EN En En geedgeeagjgengn dn GA 5 er amie om (Ege Wa” We he se gen jac» 5 € pr ien We id a RE st ak en hek 5 pt a Gej eeens VEA kn GIN om gn enjenn gem ears Ln Ee han aa Sn î gedra wis am Bloaacn an rn el basi ia: | EN rh ver: iede Le | GAN BN U TM U EM U AN U AM \ UI Tj MN EUN a A EAD (es a e B od SIN B ll dns ark lak re at: bin bn ae vena geen ap u aen qm aan gj ewa be: EE et en ar dak: man en gana gi: KIR IR vegen gear Geng pp seggen 54 Ken una Ki ml cured vega ERI ojee geenen aman en aas MJ pes jgegengndad) am Men 1 aat aen (ej wu 2 a) aen an an dg u egg gern a ie ac BN an 20 anùì 0e AN an 10 MO gens a vp ach an ggn a ij EN UU Ego De ua an wand wine ka, engste ng dgn giga (egg gens gege epe relamen pane wh AC Ds gi, een: na bene au At Pi es) ENE wieg La a sz, dj LA TN enne (ae aan au Ut « Gau: /a a. er an ad UU Ul 1 an Ne k | eter Nn Za lt wegen gvd gepre ler: annn x Rape? an A am pende geine gpeg dk mk nn ke eg PENNE NS ai ach eggen aijn oan q en 2004 vi: died gonmaig Ban nan apen un manana on * «6u: En ereen avan (a) rn Tr pg eden a mien Ee Sirenen pede mpg rear” zaden ve bas oe ai EM a nac ana A ae an a qena MNS WE en ae) hi zi rm ene Ee IA TTO TON EE he ann em adje a, angenommen aeg arti a aen UN vu AN ang je gon ann gean (gen Là ei er eg tee ate gp A 0 Ana hin oek DN (ld an ! Garan KL Ö el FTI JE gp tgeverpsjetgg nier (er: ms oane: hi | es el mjin gg U Kar 1 ike ve marre 4 TN « Gau: teen ce ae Seg, nl bbh geaggeejnte, a anú aha am \ Par LN \ Mae a LAX RN vege 0 ch amm A GUL za hoen nja ij zoe | UN Dl Mi ASN - EG: EP em DN EN \ egen aenema eren | EN vga a anna ijon an ang mjg degge en be de il am en ven von jad on eng na0 teh VEEN EN alek: sjors n nk DN MEINE made dk he on SETEEN qed it ct dt en ee MEN U af SP 05 aan „mas an ar am „Fac uma lk hie} 1 we d n. us PME eter benee ed I Baai aar tea een Genga b | Bo: ps tendigteegndndgne re a jee gg ej rtieripië paadje agg mjemegjend nn d dgeieng Iker là ir ae ea” mrd be WA pe ed {> ua an even bra baie à em Gn mr reen phi: PL UJ un ALE ia wagen” TN Ja is’ Rennen pend ss SN Ba jee ep enn 3 benemen vmeer (Eh ann aan ann ap ann < an au U A va aai an Ul En | a d zl 1999 a) wen El UO er sande sei wike. @Q 0 an La uur an Eh aan > NM AMA JN LO ANN ACN ries ge ah a AN Ear ‘gam: vie an: van ci Grjteny geej empneeena (0 Et syste LA UU \ EOC ADERS MOA EKE dend A a GS WIJ ASL, KO EK: ln ad ved ede pepe a. ‘ha eee am, | vena em anas ans pen Sia mndi nj d reijn aad, 20 Gl U EN AM ra bin at KE lk A sn AE ny, Dn) teng es RN amy Ön pa ar as am DI gegen en ayy eeieeensjend org Ere pnnpaggage) oh as j mnl ent ae wi oef togo gef andeng enn dij ed je leger meegn ten jj endije | Oe geetmagej e) Eh | (ejen tam AST aan A ST (ag an nan EDE | aM A 7 logan Sj | tape aans op angan agent aam nent kei az an ij in gn feng sr du a a a. wenge ergen magenta ey jen a Haan An Pr Erpe Ih wia idg jan anr erg (nd FEN vagen pee Geuens gn were gegeven Bea degen verie gngeten gan en El wu en Aaen nau, Ke NI De se eer) ani wrap Een ri semen gean epen Jd RGS DJS Aaengengdae 3 | aen agen el al Äeygen EN erges Be JAI pen gg me un aeg eggen Bm) aka: 77 (egaghirerdian nare, | his bis and zi ws jälsgen nen eas onp eha naan Poiana | RINKE ENE AEL sag gege Suman, el aam ann U aa Ve a Cn 22 aM EUN EN ED AAN lie; RE geeen (gf amam Fireman we a MEP Ss avi re ded he van nea he jg haung Ve ze” le PAGE Use led) ef gj Demel jgne is MP vam grading ve gespen ei ien in ops KU HCS npt / geeNapg gent KAR vo # be a al eh on Gn ACEA Ad Vet IN ian Bagage enso emd) MA al | Sac aaneen am pee en aen El :qé: glee ANN EN NEN ONB a Q tems UU} HN NA AO MY HN SK ANNN a a oa eng ed ragas an KN NN jen B 10 an ei tn L£ de Pae ee a Pt einen ee 129 Rn meh ee gen eg jeg en oa annae a among vit vane EN Ti aRÀ MN EN AG U En gemente sE egen vi ninae ni zakt asje áls (aen Np ergeren gediend en un cos dneers har= Pv e oahe arn maaar’ (eng en jenna Dew ee eere ame vader eee geur aan ach aan eh aan aem oan Sam em Denn WT eng nand Âadgd, En Ee Gi MEN (pjengeegdegescendemoatifif mnop pee amaai imen dn nak aag een qm > (ag) apres Epen An CTA an a | OL B ce Oe eagen en (gaan. enanaa gaand ua (ed ongesa tegn kon ploeg gein mengen ) gjin magen ce rine” a oi aan a ar dij zn ga and naaj > NU) AI EON AU A ANU EN MN EM AE } QA KLAN NA Ò BL S 1 gn bis NDR Ee ELSE ten GRS Ra CC AN AAEN AN aSa ann den nn ij BN ua LE CNE eq Jg Oman Haeg (ny gem man gana a a vi ah ann an AA AN AN np eeh oane nn an ned x>a aa an Eet 8 ik gerda 2 U NN DO rid AL a 4 agfa Rege aijn wagen CC a san d re BN El am dsiagn eham au eN 5) a > a daten ik vi We rn ASL, SL, engin EN ea ranges aan ie na Ca k a aa a ahd hee! herma shad re dn a En Ta > rr zi mk EL en Petre ages eemaag ug Hen) at onrndteenepege (egp tieke a; a Agger gag” a bnn ae Br 9) gesae jeigemendjnn (enge graan nja nan (jean a (5 a ej en oa ama qa eme) Bpivann as 4 opg fedg gehn Weggeman eed eedt @) an a a peep agg aeta UUI ad GPe rede Engente or) a at | TD ak (nsi Ki jn sena owes eran een ar aen RT AN an N r aag “we wesen, ann: eb ale” De de Ld seen nei mied radar (u I ergg oen aam ate geen rhg 6 nale Uu D, eel Dh aa en hat aL ul, ENT gren Gegg väjems Londe | EIN Bene en genept isk At (en a em ria 5 aen egen ab ej PT oi En a was ba WT SP U 1D game ij eeng gese en gen geregen eraf em negen gaasje id) Doge amana ER an A ON UN (en bd ie RL qe CU \ uang dem dr Een Ee: aen jad ala wbt an enol: onaf apnepe gerda geene sche boh aeiar ervarin ages betere is EL in oja aaemmeen jeal IN had iiâ an ojee (jj pe gem el Benieiag dn Qu: e a « @ e nale aan gna an vom eum onndgs /a Cx a/ aaf haa an au ny aaa qe je annae ene ao/ /a CX aa Wan a ex lS nende nt: abra a ‘sch AN Me apen ade  ain ee en en” 1 PAN care an eggen wa) RAR mend wak: 1-8 Cen CON eN jas Bang enden bd ben ea Ee iet dons aw ahl am En \ aanne Barat and ú / an ad ERNA NMA {1 vem (ej gnd 5) … ú enn, SI neme me / Eran A ah AAN a va: Vb an mrrdiek Bn Arie: a enh Bane hicoioent vere re: 8) 4 Af vna + amd ae akin 55de» ann ann ee in wijnen 5 ret CET hs ad NE ame enen rine «vi / {a ‘ en adt oan (aj \ arn a an Mi asirand Nd Dam meus ART Va aan A) an ach ENA Nan UA engateenf) a (e) gejaagd a R At ) rhenen aa QA / a 3 De: El ame bata ese nie (Ei fn reep U En Ue Ò Je Snip jenga En came ap he ek vaa gd amg arn Ön je eg mg am an en! god Den Damen deman eygene sân geragd. emg gadn wat ln Fl AEL TE gemoed Nn Kor in Ke PAS esi ie | Oj pr jenge E gen mn gege Egem ad lan aur ENEN 1e BSM EN Via an N en cyan aah aan en penn aaa gal ap rag anahan nee | Hann ea an lengen OMEN T: an L anan ng) bi d ee CJ PVEN cn da a ala en mene vie / a MT iis WES union AN gans moja (gpeg enarogg gehen ogen amcreN wifi aen a agen or an alen ida angan maagjes en a a ggn ng jn opg edns(ern @ CE dere iaag me aijhej rd pa jdm Ögts Heny là) ires spr maaken alg ig (en itt ele, ain Be ARA leto je Ev, af ED er ed ie dye Y ere neg een: Eg antie aje je) OE ny onze hond Kn en (ey nan om nf IRENE AD d EN Ean a C> year vn gan js ajah mang kl h a AS all ij pemene nae DEMEN ARE ZOREHLS a as &) Qe Q AN an aan #0 A AN ANN AARALAN ANN U A (ej mn L (amen CJ GL, De, wd 8 cyane: a a Bene) peor baan arn gemd ann jenga re ep je n @) ape an ane \ NU opgegaan jaar gemdegnagaugae ben esngederpdgentrderfeij L an ree / avn rr amn CUL a ON EN df A a U an an ru aam Kanan nente A lon on Aare dag epen af / EREA jared ek a au A PPI re: vere ar ade ap ie. n LN UU Xx vlgns (eg ja Â, Arneis sd en RN | jean Vlan aaa diam (aa Kn YI geanm an dS a bias saf agen gpeg À U iin padt cha naan ang ze OO PSS BOE keer: pp een teh Eiag fn ang GP, mjm gend dive vaten Afton ng €) a J peren kn an En AR UU \ am an am 2, amie Severo sidie un penne aM ke lenea Beige (eagg georg jen ea) dea LN meng unja AN (epen ad ar annn FMN X qe Anje iN Pb het: tie EEEN UI U Balm mijten Ae raak vogedanaenagemnaagngaagN nage, nan jac aaf depp) GN AN AEM ACU AJ BOM RAN N JIA genden ernst a a En am af Lon San led) iv eg eo hen KdG ar vaa an (aa Ln 3 HK] Al ( U} UI UN L) anNN AM NAA U (a) El SL, GJ î CN a CE a … Es fende Vd ek a bide Cn Q | « ID Ee el A Tea EL naaa RORE A MANEN 1 X gympen sqajifgrss hk bis he eres apg keen SA gn hyena gen opgengen SIN NKP nd 0) U U aM wap NE > ES. Es bal a BI za a A opeen men ù ang ed aam em aam gn meenen zaam Egeuanen On On ach nem A um RS Seggelen eren gelen, Td pn He OL an Od an ao € ai ave etsen =d va Ln kamen pgr ain el be hak rh nd qr np (cg jean, an nt ir isde | En eene EL EN vR BEF AS neg «U (ee Ein aan \ an aj SVS À dl dl Sh magen un aa Ui en jer SIN hr ed ks il ge peen au an vende zt ale ee) | ande ban, aa ema vn ategaemde et, add. rab: a ago eid gn Hain egte deg era + doa mam den: B Boaeinrdel Ket pee sl al elen annae a ep, ens ii vrt opd en Serg erdee vaags je ven RR peeler adi EE TE (eg ane aan an Cel (8) $: ri my aan ach en AA NAA LA AM rn Be iel | per os jeun iS dp, a hit, 15 DN regens. (oep aak: bevangen Smeg ey an) ed in hit mnd ha aijn En MA ON in): mann jaan uk ei EA ak Ks Eur s en Baten anita An Ei | | asùì an Ene bans OE jd a Sh 19 pr E gg ge jgeneindjesd lekke Oan (pn ami aha mee . obd ee je ema | qe än omega) es jn ijn e | UN ae oee 1 ana an ga ei aes EI sont ikben team eli A ne aaf vu € a a a an Q 5, A ux opgeno | MEE amar oarsen ah ee { 4 enge vepdeab | ERE 3 8 a LL ANN \ agree dáÁ eigenen) SE gan an en A aa en a (yn ann EN El ar aa UI q an 3 Ar gn \ gem (CS en amaeana dea en an Bad (jen E wu esn namg as >) aa dl et ooren re drin ame vem meen Ei se ee A} CU \ se ade. ASLI GEE {> Tehag bd ve ene ee da pn qegem aad (en a wenn nti aande dare amen 6 be ea ak gegen jd Ras kc ik et ee nnn pa) tE: / CO En Dan vu an iis ti a geen. jens | a. Ek gege vakant 7 denn. En den a hit Ps jj een er | Sn) an rene aen A EN ramen BaN Je sg | REN 5 irene a Ws rs | ae nge en ENE OS 5 hes Zos er: 5 : mv he ee Agenda E el ers en fi Oi ach | | vena aas Breek an U ar AN at | Ron Mm En damn Ta gg eem \ ar ee GR | je ’ ER Agee was hd bediend: eg vooor HEIN oee sid: vinde Cr UU A ECSR eN mel Stammen Ene tp kn AAE 1e hef ele EO dig ha wei, el PRL je ke inging rand gene noo) Asie per er mmo) WA NC Kl ze ez en aa ia ige ade mer she ag err eaten A dd ere |K age: nk er viene Dep joga: IL end eggen ien egag eije NI LO AN AO JN CN LU \ AN TAU gedegen 6 ech an Uw ä wa eend goa agg aen u od en cl) EN UN UI 2D stekel ANR as Es eit ann rt aaïLaa aan E) «MN NGN eg) end | oe len N Ter aal zj naam ud | elpee 3 noses vc vers ea) se ii NRE he | getogen pa ) makke ban kat Kn a =p dh an EN Oa ar a eem au an mn Ta aan eam Karan ora era EN We ae biss | | vj Bia mel ve fee ending enen mj 35’ ee pre reed cia, Kn angke) ef ej (ane Bias aan omeen ggn ds onp (ong eme | basen mel inden: oke anke n | peek tg aan regaanagsjaan N ze | | nd on 4 dh le dende ong Haga Gas an mas man) a on Cs var we aee iee md. NAE) reren Bee og nn oak ait PEP ak aha 4 rte: tag | zine ee, _ aen gaN aA an en Ô as aan on Ca cah di A OA haa dig) nj ERE) AE a RA it Pangeea | a az ca ogenen EN A) A) Bgg glt» pret eine ki di, ab ee ame) va, UE Ed « ann aM £ gevonden don sema en Taa Ce gn tn uu | | gee andeng es uggs ke sk n Andenne em xj 1q eenn rammen po akur bd re b a) Ce barhehe en D (eng aeg jam | gecreeerd sh en An Er CM an UD A Eggers zg Jd ND ar ageren neste MU NX KE ie a en u gedegen gegen eneapdie genas an RO Fed gen Sn ep nj ie Jaa Behr geenen genen eu qena eden qa eu en aag ue, B It genegen angeren ee! (brain le Sn) bndes: e ee ade s MU AM E d germ pep Bead iggsaagspsde an aA um erebaan vagen enge pgs neren Agg gegen eggen an \ a Dee en an NR el egen Ae agrar peas 5e elen: zj sena gen mi ages pf gedegen gn glen jad gegen ger jeej den din ON AKA OBB 0 A Baard) bn la ri od pd en ni ade à al bnr Aj) NA gn degen en Mrt een en aa Ld den vane vt qeesmandn enge ed ie adh a aa Re Ce ven un en ey CA id a aon an k edna RSE dl AM KT \ or gf ea maen enh angen b a AM gE U Di ENA RES del JE AD IMI Ean nen: Ipa pev Agaers | B TA BD be ee: EA Lä un Q a | a annn ann A AÁ x LN, KEE Cn gegen an aan aa an EN anr arti am aan ah (ergg ira nang gem veen gpeg Pen dames C/ CX RP gm EAT js Oemar janeaens aoj eerst A eas om gp Shen wel | tan a aaan cera a iam ug ag gage : au 6: en gijn Berreta apen VEND imnennsids cs Lm CU KT RANK rl bm le ae ei ae averij agg Ld an EN EM Ean ur eon aah aM 00 aaa. t] Jeep temen emscienggrag Bei a A Dr ptn jef al gj geren ahd ge& (jaan an en Ó a an aen eg en adn ue Ji ane) Ia 0 pt Otegem a Xx ongeneerd 0 Ne, ore AE ORI Bam ih en ver Sn: de ma) an: Kl ve ard de e an ann vid Shi RT A gyn jn prc gedijen JN gran qena n kiz 5 ed en a rn tud): a WES \ md AIEE 5 zie was tj TD EN Pt ami | generen eng lenen ASRSN Pin morte A es | KL ek Gr aang um da aen aag an AEN, 0 an < A) AN EN UM A es PRT ggn gangegenje Ae AK EN KN d tgeen Gian ny ergen hee “eg , aman wenjen jn Hr a an ME AMU ? U KD X TD DW ie Là mm GI Can ved ME EN NN ne 2e KO nr B: EL an 10 B | jeg gese opgedaan J ra kik u aak iz 95 IE hen bir es … UUN ang jan pe ag nara (jn MUC : pps ge 7 en \ aan daan ae ij nappe en a D, DP IED, LS, vl materie SUL cn là emme ride gege eN pense Se el ag Ölasgaemaa Ne gem \ men ego a qe ERE) OENE mis eht mn hk ker ie laha vak aa benee aA nae naq eagen aar NIN and her … CJ An DEE FAG ved dd ke ers arena Ban m og qemn uma mna aaf on an ana ne en aam nn ga aj ag an gep npe gc knn ie ecn EN resin Na zj dan a UN EN BN \ pe Aen gen pgeven eg at leg gn voeden ba onl (e 4 Einen sgam ern io jm aam aam Jd a ge alen Vibe ge Ajan AND EN AU X aad « WU MU E AMIN an Gia en gerei En N pn Coys ej] wp Ge un genere a AA NN RE! mates Sr val) un Id Eh ach u at UU \ spre je ye /, ke ther Le adr. VG mi 0, ay (agg en vi ni a wijn their Si reen TOR es am hen; mene) eN pk an BE atis Tije ven is Phi 2 nas ou (1 bii be ben ú NEN JN or Glan AI bebe ag! bm an 1 JM NG eer ùn jeg ak NAE in py nn TN asid. EACS Q tas: SIN em again Da Based fad dor spf erg aaa ei EN EN Reg ER TREO Bene emeepeen et NS erp nergden Sg en aes ROn ree gags eraan ane del Ae a Re, a an an LI \ (aa EN 3 AA (&); Kamen EN AN t WS 5 wend. oren tt ne ee zn pr rennen Ea: a ace 50 hi Maja ega anaf es mamammam an mag pen mesje meme | wi va mtr Pe. ernie oaf pg regenen dart ee al ere teer gepende hed AN U) AN ne age end geeen ven BE nbs n ze Ls (59 Jt J gaia vee ne aak zp oge geegeg Ù NE hr a pg ngen a een En oa ren aren (ju CN | Ba an an EO AR WU \ eg nhn gep endapgesije | adang aa fa ak arden | vom ano. am (eem aan 5 EN app spr oaf ta meid mak leveran ton ag EN Rs ee. an En Ol a vur aang U AN q aag UA IN NU ad J\ en \ D rn a Cs bd a ada ce ae: LN AL au EON A a Ö is annn \ kins an: app etnetrnagggen ke vie hit anna ajang \ oe) Es Agrate Ma abon Wij ús MEL 0E En rugged ds 8 au ana on mes aj anaman n En: sA08 dieg ij greed aaa se aaan mdj gen Bntammly TN Ei er en (geen en Erem el JJ un un Bep an En Rs gopr dogs Hadaend Sven ogenen arenden gra EAO Gd {hant Uem at UN 5 vi Vie ae anr enn aamqagN as tel agar greg ep erg ognoarm amm ada” m8 paer el Da kette a: WS ys oP. ne 55 PE edge rogdnggergermeng pope es > gp 4e wai aje Tjen io 21 Doman. egg seggen jn ee id rade ha ij geenuijn rvd en gars re ch x 6 < GAM: on ana wan raderen aa Sq en ss gomegh | 1 | ER EPEN Ke os aaa NN gj yen an N agmifgee NEEN engine ven aj, EN er ot gene enegie gien rar torn pntgen: Ear en (eye cl var KR BL, BL ej ae es eg rg woa eme lee | arcen gays gam am en BE COPEN pn adden nj samen gfa IA MOL ISN) ee Le É eggen QA 0 ASN wa Sjap Ux ming ern hg ogend na gierig jes gese ER UM EN ZM \ gem Dag en ia en gend be: ab Taak manege EIN hi gepre Neo oma aon (paal 3 jn aren hak hars dl a @) Mg PN en es vaar snie gen am aa UN aan an ag a A 1 ER A U AI IN ANN AN SN OP AL, à aL NE mand genen nach genen Si 8 CT veen (Vc a as ch Baan an jam ugl bu (aneh Gi ded ATV Ord rm ie PRE ie ame “hmmit Ee Jd gen Ton anna diet che, GEN iets Bargain ad CL rg en | Meddle eN gsf te, che om: het tn a and. We CNCZ RK UU sv wgjdna3gsd, on gh EE prem ur aan IM AN AAD JN jo Prnaad : dl « Dl nag aa agt aan en) a aan \ un nen oan SP an Í en a BENEN Gee Een JE LOS ge as kig anar eo: 3 gegen B argos Ce ON EEE. Rn BESS vaan Dalam mamma X Appa 3e Me a rn lk Re ee En el un aad jeje d Jl wogejentin den jeg gente rme f NE oger en PiP, | PTA A UC ega agoen | @) Qe Ki hi az it LUN ASN A) LC A âge CEL, ed BDS ie ot en van Eran Tj vu am (5 d Eh an a GA an an ) Jt iens \ ie Rs snfdpnped; ie U \ er dens AE, <° mjg am ggd KON Dias Ölaan a vana en an maai (end aa Ó rine Beggen ik win pen el ori an N aag us wdn 3 GN N A J\ omi: fen Gi if Mage | inn bok cx "inva zer} J pe gegeneerd ii aram ze bd KA CUE: eN E° eggen dà RENEE REN cl gede nr oh en opnam En \ CC aaan eee (ogg omen jemen AQ 2 ve A UU \ WU UU 7 LN AN CUL AO \ A NM EN 2 MN RL, 5 Oe Ne rd 7 ENEN RN EN AA ANN EM GS atuaa, jj En , _chirnene®, eha genen BO OQ B an jn en ad Tand geenagddg "à ar il ‘6: gedien men wegen enor eraknaer-k ader fn | a enopes an aaan > VERE PE | Q. ka a nn ng anggar ej EN ea shsumgn nbs bn 1% pn gelegen advi en sn \ on ea-mg am (En jee elli) Be eenen Tine gean nn jee en ej opge agg Zpen ey gard ENGEN egen Et aur cen 0 peper UN HD arten od migen ngen jeg das an ur a EM a az ar gie aa el ema gg eem enen ggn ed LAN A EN AAN 0 as vh he annn ar 1 aNMN \ y, BLA, MD y, ee ne El an q AT) ACU CUI AT AN AN X rad ojee ev gd ar qa Den oomdat { \ Se, t a ged vlagen Ragjentjnten ami en dS) ac \ EK Ke REE lam pd, a / B MO ges geen aad aan mi ceo ® nr ejanne ene gen rÀ RD WE ieders, ziakend EN wd AN fa En aje Eh A mar: Ed A: penn ursa El EN tan 2E en ed A A UU X (en relo omen hees tik em enge (an hs ie ij oi RE geen je ë, EQ ta A nr DEN engines un EO / enen Ne NUE ah CAK UU Hf AAN fj an AU EN 5 Dag ged rg A CY a. ee Ben ANN AN U A A UU RL, A B Pas noga ODE EE DE EA Con aai (an ggn Dr iediite sa rnsthap miij wapen gg ec EPN Bei, sede gend a hars eens aa ijn dag QST rs , @) nd ord ve 1D ao hl gene EUR SH hd ele 34 BL, Berten gere eg an mamma am u El Den en 5) bone eer ij EN EN aam Hen LN es bp Á tagen Sivas rt ne Ee el penn fs ergvangn ui a Ce De tan ng BAE ER AM AUX OA UU WAA J 0 il ) 15 D ge | de nn a ane s LL: 2 A a a MEALS N zehet de ae er kn once ganja he kkn ek genageld (en ge N LAN LO AJN DO UU LD N titeit een am am ac a N ) GMN BRC / EN aleen) EN en miei VE: ay gear Bi ijn menens N pede nach ng gijn nei at a te a tE? faninn dij vn: LAA ni ge ngen a opge Hagen en om a en en Vai aacdg en EE Senor San Be ebegetrle Dan A En va gris airs jd, she an ijan Ng Reitz qena Gin enne emme generen at eter EO EM AT) A (enn ferien ton nij agg s Là UU & SRB en ermaaaggggg En “ij nag eieleg nek be ene sr gen dend u () en ggd ess ann 2 ach ann (a ann (aà \ aan En cur ec acu osn arun dE) an 0 bn Ze be) KL, Pak aa Er] on nad en \ 3 EO 1 BAK a Ü TN ob a SS bere ein Ì Span 7 am {agp em mn (gg eg ent | an pe ade georg m IN oh ayn ia sngjaa BSO ri ene, Ee LEDS mega dn nahe qraijugs: | e á * î Pr è pa 8 ‘ * A s UUIO nn Ag N mgr gevan Agon eetgerei Neger jj jade gj erde per Derek ia: gese erder arion pedingn gren geenen ge nag ijler Pesjedn ennaf zn ai tk pf eenn -m Gen gaan aon OA aam a en NT Nn eN PSN kat slk E22 GMN AM AN ARDEN FD AD AA EN d SLA S CC N asina ga mqn ai X Ae (dj Nma nj om (sf sanndegagp Nel LANS ste: Ab sn he jn sie NE) en an on gan afia ge potje re KD 4 ak aang (Er jr eng tie erdaap on man den sm rt ia es sn ) an ©, gegad Ek digen ee là hi Au PES Saygehen iP vei sr jee B ay tegen aan end) ao) \ Ja gag ien KP EERE Vj VD AN Ee bi el NE | | meid enk eagen age ej OENE EN iN jemen gen je rege ADN ATEN hi opgegeven dg ach aa A dg 4 ml > a dan é rn vba er | nn en ann } Ul aur ann an an 0 AAA aram aan am) LS, EN aa U AN as U had | 4 3 nd magen vg ends afd lede à Ne, aad ri zj u petbinamgdgghn EN evin aki oon yaaa gem ds ven agg Ega al og mann nend CO A Bn Ci | gep gee wl eh on aa Digna m an 1 jk we mn a reggae a ja deny gaan Trem Aum aa ach pre gngeneengans Bu) he an ggf ENE ach em aan aan chaam en ag be ke Prang em tagen A ondin Segen gepgn Jagen en 2 penjggeneijn. eies DART Zr a Segtge sd: ln U ien aan an mag agp aam aag ADI, an GA Je 5 yes nemegemaagi (ONS nn ee rde aa vee ed IISi® ages Been (ag een epemjegen, a Kil ed OQ bashen leg iis In A. Q CRE JAE vom er aa (io en \ jamgumt vi a an engine (vene ca àl Ada apen be lee EN EM A ENGEN Kama eoa EEEN ann Oan ef on een ie ash aen al een gelegen anja an aur un oa Kij Kl as Ul ih hea ojee gen zam maman KK) Jù DEI an en aan vu Eren ope den un a a appe Kiem SA (am a ah an | ó 29 enn Bag (0 apa = aar ama: aan amn an ast an an an arur QM AA A AN EN DAS 0 UU AT \ | gei ore Sig ji en gamay dgn: Gn otten bag ie GN \ U Ti 0) ez ke a (pg vj egen eng aag agen gegen Engen gens À rekeeeikraes aaide cht « wu 6: ve mame bren ont a nardie, EE . pgr tn den aman og aan VE 4 U er st mike ep, wga, eN) epe maen EN EE nk jjge aci Ln an rde asen aan, vr eee EN ao En iN again ores rie be aap gn geen en en NON: NS is gj mean B poa Adin en aju Mp UN t UG) : ggn, gg aen edad an mee As Jep qe (any cen 0 act maen ani EN diege in Bae: > el Ee ey jeg Ben aks. | el gingen ERIKA | wenken ied mad geagas en 29 wg vdrg pe) re Bin (emt. en ES Pte Wichard qe) @ a ST wu vl U Kd 0m an an em An gen d /a | gea ennam kj, eigen DEN SN AAN U LON TM NANA AM A AAAR FEN TN A AM EN a) rd jer as ian Sj a je pf angan an BN um gaan an a En EN \ AD Vd me da je jan gejnÂs et ach Ur UIN Cm Gers aggijgnnt tgene au ne on gedonder | (eng 25e (Ban ara aam vn qena ij a | EE VD ‘ UUL : SIN gean mas € aan can ega pp de id ed en wl mjn enen) EEEN gen an «a aa aaan AI Él Él gone jdntie Peersman Vp eenen verm ph Sealing KJ ann am dn hea wd ke Si a be AE rg ijn eagen gn gemin RE badderen Q. er En em a petigemenn aai 9 Cf ‘en arn Vc leid “an an Ca pan gmina en ard endegeen gg geene ann am ex «0 mala cht Ie ee: à ad an on an ace jag pgb \aaari TD Serien prndjenge pel ke bre ene gapen ia fe Q Q (een ach reren en 7 J8, D, a Ge @) (en Oi vur eem) \ un (os Kij AN Laa en iN ONEN arn SAR am hepa dp ero deg gr Nad hp a: Cn an P o â RSL, Gn ten engaged el Aen J\ eregentendsmdj ent x (EN mg, KKP kohni Blans eier maar’ kiss haa) Esa wa "gd med anke: a az ee Phi 3 cap menddpn ene) Sas DE, geer ien gd pij onser rg Sn VEE IES a é NE pg goede lei: a je /a Ce ann wa a apr a a Eh TM ag BA mm a ie 6) a geen prem fen agamen gen dn on am en í 2 a en: enn REN Nr ane mdj ven ani aan is am aa \ (pg engen ren Jente Gaan mn LO KD AA JN HD IN U) cake ijd gedi di QX Es Es BEN js eg dreggen te hek DT PE ET en age engen ei ijermnsjanl RN pep Bornand Be, ener eagen dE mie eoftjdrmen En UU AN A AU ANN a en, Ee, UI RS, pen opa aa em mon prend en ge’: pl a ln va gl ether. v 4 a t DAN ALAN AH X ike Mh brake in lan LAN as an VDE el md TN ki] en jr nh en en A ROK eg 10 ITO enen ach a en Enger AA qena damen jama gaan el Un Cm a E in) iS LAN te a rt a here ep dg: ni ee paas benk as RE: ul, regard 9 KASA PEES su | ae jp had ee kee MIRI ET ISP hl | anas eq, es aen em a Faa NE ema, | ei eme ORE EN ke opge ngen NE OS LU \ (ang ej, uejaujnN EEN Gi nag Somma An am zo aan aen gg a engen hate Begreri a EN \ dB Säqaadd, ogen ac enaaan un dado La) EN ve ak ip He nain EN qe ng EN LU he an az WJ | p rasc tip ie een ENA U U UU 15 “u or ts Ke NP are gepraat en annn as CA ANNN Xx egg male uu Nl EN U) L£ UU TRE AE ve Bn: page Wb 4 en JJ Jd ern cj afg eene Pap pen An UU \ ogenen (jn sa ieman anann an MM U U LN | U] ELAN HOYA UI 5) UI XU U) UD EE ne ad add De Koh \ ee Rn vajdga 1d Kadee ema, rs En bve mjn mougenÂnen zB aans wi vene amar bn le CG ij te dE amaniet eej Bapa Galen ap Sens Re 5 (el (jen ane gmg a a Q. a seri vil edm amd Pf oe « ammo am : agnageggfegeeje og (aten, ez keen id lag Gele sjBangad jeg gend EE EP eld me Pe Ni: Beg op Rs) ge una Sj aderen Das wegend dk Te an a er: Ee ber gerjan append Se njet ay BON Mh ADP ADE pati a en ge aur aa ESE: ta jen Je bjtal dt e amgetjssgjde (pf ita bes Eg Bndeeger weg ej In enge aang \ TE arr hen en Wp 0 kende emg Dope ad ek genaam an pri en ap ie Aijgeened mage Beppe 5D ienie mega GE om Blaue ann (aéî ann (aö \ ak an EN ATAR \ an 2D A AN A D. vl d gein gee 5 le / amar sin BARS wi, if tan 2 Eh na KU nl Er Ti NE AID y, RIN un ag Ee ard aon Ea @M aam 4 A5 as ann (ri N NS pe tide Biene ern te pee wan > Ke: aan daa aq ank En U A) aan ann aan (any eq een san opgegeten (agp mijnen genen geen of Aard vm aren zonms mli engen eni ua U U zaet Cea eN EA ere a. a daneen vo inamensf eet a A @) A. a Lu Ean gaama en onaad aam A Non Np en, LL, CU, a Can Q a a ei enn ed ddierander Ä LL, | | ann (té am (a \ Banennet gasgeur. OD B BL, mk ved ER IN pa) vide sale: mam: Mm ei jan eh | a CA a Q Magne gen ENE erom (azo gaf a aars a a Wb Kr 5 A a /â fe! ee oomen gienen Nedam Reijn ie germaan eneen en a. > á Tiank oei en Km aaa, ice gente) pepe spe aad nadia gen gege ed on en em ar ijn a « $ an Dram AA ori On efen ds a a a a a AN (oa avds a rr ae it a a. a a a. er beb ca Kaper Q ê gegen Kar ppd JAI a a Q. nan \ DT TTE Bie AA an UD Kan an Eh ad an St de vak rde EET np EN nd id „min an, a ‘* amo6: (agun El AE [ig “eel gen a oom pe gereden Siezen, awk a. geirn js entingen al rd a a. grid aan vr ven bei verg Jb, ‘af ag tend Boggs in uu (aen aon UN AN A AS an Ti A es, eije | k, Si ora sec ken Kd vhn Paal bi mac ban epa vekce e nt oa aan pr ajang en Eianiegiaf au nanda ene vie A ee ag VN serge geoon enge agp jpeg end Eh pre nep. Juana gig, gen agja wer ae et et erde Pamir mag a UI au u enn acu an any (ast) \ pe We ifs ee (pg serena engin eg an phgenp Bjgeten Arda wije Ea be sanch ad a lH d aa A AE ax U Al 0 zt geben B sdk — 5 heem | NP 7 en denqegin a. a aa” ae nd gemene an 0 Sa aaan Ee AN mes ain jeep EN NX wigs ane. Iene sorggenjd en aam A A ai grenen ehhh. getagiehg: me (Den; Erni: AD (jan aa 13 ennn egen dà B aur an a aan ann gewejng ennn ER LENKS (eng UU NEE fs) Ò agens pig Ean an np qr AMO Cc, : En waged atengeje dates, el vangen sg eenen [ ne mee TN an aai uK dagmar un iam, ge ete veen lm ann (aïrann(1ö aus Ehr ETL KN LN EN worn) EN Gd dje pretjnggald arj Eg tania opg ggn genen penai re) Poth r o lg V Jpeg gend naer on gamen Aij SN Opende ef EH (eg eem nn > a (f8| un MI Sn (5) wa gpeg es aan aang gj eng aaa arden agen ige gebie) onlang aruana) eid ere pmen) „amour: a ede a Beima a epen Lm hi relance | Ea it a. a EEE NED ENT / / gen kas am an a ms (en ame | ado agerngjng NU ht tE \ Ói asjemansg gegen AT AAV A lar am em and TE: Sn EAP EE, arenden an \ GE nar aren ra eggen D a/ ne geni aang gg, sta) caaaer aeg ia) aan dan an a MM q 1) / el am \ DE Tanen (d pend ui gage egg rede el am A run am Kan wi aem aan arun am \ A5 ed KM | gdntgnddeje dre germaan en TN EERE SN 7 | ns À ITT Paar am ie deens gl anje X EE AE uu a IN AE x nei dam nr bk onhe 5 va A « « a a « a @) a rds Kk BREDA mA ke Ka OM EN GEEA A ach aan an aan an A LO LUI \ pele jeje pis rene Ma an ra Aat gaa ra Lak 5 rg en nt eg ven BRE onigaastaml) unde Qe a Q D re rats vo et do KAN SD Je el, gege end gras NAAN veerd er X » A U (FN 5 LS B a en =, Q ed iaer OT TR 1d Le RD pob nen Ún qma aan ann von En Ol as Ln \ vi 2D} Q. Q. Cen pr dais bebaarde valde ee Ca nj gringo 0 3 an hd Lc en (jaa WEE) NS Ce Gen a ane gerantie CX aait JJ EN Bia OO ID rad Che gersandigng geven ARJ ‘ « AMO uu : LGR AAN fan) aa hom (ey qe and am A n ij } Ea mjs gegrepen manen jgdn ndaindgpadendg nn WE ie gran maman UN AN ÉN A22 AQ AM ER AN MEN an MM rhis Aa EN) en (ag am w ERE he Ì ie jp, | ongenade tan jg mok a ee 53 gespe mense jn EEEN av a eggen agen sô | ee SO tee | oe hi ae n= gj oge zag EE be Cie ae) rebels 5 KN AN Kn KN | EAD Ld operandi aan gan | rj iden epdm zel ee agen daf moggen en Gaai ven jan LAG aa VO gant NX El Uj am ua PO DN, gpega) id” en rele je (ug) penn erna dn en npt REN ADI varnenre Bes Bs Barnett) ab Lo | ad Ten ant jemen je äis RENS IN migen 2d Soto gjdpedig SD ken S / siseak aan dd aan Ul arn han (aang an Green 55 tap ng wageramagaues ds gens Bagage eeh BA ar EN LN 0 Ganda aaan ep an A grjeeggendgenn Bijen dek Tag Ei aq at « aman ann am: gnd eng Haanen aug eN 1 Hesen > RA an ESE RED: 7 REKEN hetgene Wa he ni ER aa pen aam a Hann LO AN MH) agg nj mag (gauges vd: Ja 2e, Ea an an un En ah En UU LO en K\ UU HM LN AD AU AI} AA AT) UN NE gegen aag wije jes ven gg eis gen gg as bo ee ERE GE jd mggnen as: Gag aje gr dogen tmp en (ggn egen erge nend UN EN Das WU 40 a mg Se heh Le ai’: en 25 RR FN | a gee meng let > Ran a) he: INN Dd an Ul ng gie EÙ EN aegon mesamitept aj an zalk, el neee an an Em an AN opne adi af einigen ahd a EN N/ hed « hd CH « a ® gem Bi ia (ag arl arm oi aan se zi verta KE SS be ne an an an UJ EN) ASN ASN IN LÈ gen nun Elan El Re gleed wie wad pe Ran ENT an \ alkenen EME Eigen a Bretegenggn en geding EE en geurde gegen Ket vec Eion: sd ever ol lik inde LQ WU LS EA Geenen (agg jee anrn 3 granaat edejgnae | creed a) kin ld adt, died 8 ee ntuerd ki ef wisi eb Lie ie N (as an voe br dehik a be 10 iid ad ND bin Nn $ Ei ri hab mate “aj ey geeen | EN LA AA ES EN pla at ra rende SN ze or meter aje an ar entre gld mn U asn act 0 6) an aem el Ld; ta raap magna AN KL in, per Pci ols | jer nn jena eam aan) U | vj ea fem ag na …n eem ee hik had EN « ann am 6: rapen a U eoh ij £ a a ar ham an a a eh ard \ qe semas sjen: grtn gens B ik Nx / sjed Huan dN ng egen U En Men a> DAEB ETR an rn a un Ca an KL an Ui ann eq an UN A El al EN \ ennn (@ ol an cai T je lee Lak um an dr een aag as eon \ ong igjen, zac En Ce ) Ce Aaen urg sgea-agg Ben En nde 9, Es a. 4/ OAN PLEEN hi ai vp) x ene? ete a) C/ et ON oe u aa ox wijk gegeten en ie or 4 ERETe pn tastte jn an Kran À ggf arn NERO: agg ergeren gijn on ag eo Baan in qena Daag am (ong. Ln Oe a a Q he had ven ngen OENE EN OR a « UU A nk cur On ak ann Er AN UN mam: A 5 /a a eh nae ide ba < h a Em L an am EN A \ 1 srheamheake aai) A Ks bi ese > En Ck kk meh an eigne ent Kek: ep SIN stegen dagguad koke mali kei ie genk ng foon enn aam waden a Je bii WEA ak make hhinhiait ie gr ia ER (gee gg eng nn haag eneen end egen GTO RTD jij kin A Mn gag daar Ken a waa ES IE 5 Ce a Kr dire hai a” de oade ag van im ar nj [a I qeBtig Bergerden Eze kink =d pake vn 1 Ol Lat gr an aa qe afm OE keen A ianee: GEL 5 nage en en Haan ag mag rn (aäanm LJ je tam ame, : ws: ee hen N vd eo en 4 Dan Renbaan zink ELD en. manen den ia, venen en A U an IId fh eren eu rz ES nan ngen, un 1] A (en El LM : leden vrm ed ve DL enb altan er a edn leen SD UN UN AT U \ O Qe a wav bord A EN Ó AR UU N EN LDD Mel KME) | vanen jef za 7 e= Baas Kai jemen à A lan Fel gemaa je is oere ved ge nge eggen Uk ved wens zi bant 7: his be de aur an _m EN An JAA WA JF | ag a oen nag un Bt Je F1 gmg) Sg Öaslegenny Dr mier drevegerngelegd | in vate send Kl er 5 A LO UU \ vasten cad B boe A EN De arm: ai genen anan sh lop: erde ge en aam en eg mac enh ge ny eg sfsegeef mg (agg sem Slag om es ER WAL en he eee oen rag an A Bm gon EE EE AE ne ah Ng jen Haargaajn enn Ten nch en ana en nen Ce a. En anni A an ech UM LM AN UI tel aar an U EN U AK UU pen KN AEN \ HEN oS < am am 5 £ ongenken” eej onm q arjen Jl erg a zond Ie jn dd: epe agg geeen jen aen gege DA hik ad del 7: ek iks on a npe Arde, Fi ET al ann mâ ed peten gole vet Fa ngen jamas (opg emmae gergnn Sjnpegrgj wynggeng jen eenen egg za steenen gag reke ún enn agegp heinde ergen og Ogen sq genazen an aa < AM AN UU a NEE | Os Q. a Er ike ad he Nl ied RU Darch pijen: vi SIN (a) gehen ann UD \ ti wam 3 ei "0 je arn Si 8 enn Ven mag (ej enen A NU bi », E) a ag bent d a an (ap Pee …n ore oe EN niksen neee (engl yen ene Dt asen a AE 6 A Renn 5) Ne egen Bg nen EL an re Agh Jee Den Den EE Wy egedte as Î eng “albe gg en Ee ie ln sein an He ep mk ks” (sg) RS ek (ega glas end (agg gehen aen gean emg ven | | „od had 5 Er ure er ke ode naai Beggen zu nrg man ann un en arjen je peers” ong (jg ej on han enn gea oep mige B gp nrg ele, 125 erb) (Fi) jier jd jen ng qe ef Peerd des area va ad oan Ag NM run En ag un a aen \ amaaad nat gn an 2 arl ER OERS OJ RE ijf gyn gan nac omg ven an ( San en degaegenag eg al Mg en ade ige ende dl ERS pepe mei gede Espace Ùi aa Ea gegaen gen gd) Pp) vk he 0 prddegegs a aa aaa se k aA A A en gep geenen ons wander zh a | ia naam dd ore Oe te | 0 AI a es | DD vaan a en ij aas pe om jes sage gern Dgjengenn WU En an HA (ua RE ae AL, ann JAL Nt ef in medias eam ve , ne sed eraa ese Ì jerks dh EVE a En TE Ae ed lt NY vr NR 4 Iek ro AN MEEL (ej en em on aha omgaan gaan \ dana gage jen RE RE EKE Ce Oa UU \ IN) nRT pls a /a Je aa Js an PNIN ns id gen niks df ’ A ijk od wad oe ene | r 4 es (u $ It Rek sa - se EM Bn ji | da pet iN à 7 al gr p Ji \ An ze 3 ee jen spp Re, aoj pe df 6 TN El ad an A Ká rain | nn 7 en de AN aa dan ge aje Lub hi „es Ke Ks en Vaan nd 7 ze wa Ca q UN an ie ib en 5 ! 1 UN ae oud gan j E REN A UN mi f en a aan ES , | HS gern oee ds 7 CO AA ig br: oe tanad aj an pe un az NM U sl Ee Miagenm( je drs ü 5 el pas. mas Ban aj Gen DE Sen El NA En 5 a ette nl SR î : per enen 58 jen emi dd; caai GIN oe arrest N {1 4 È d eng, Eke eeN A nurse AE pi gee njg ui vee be wa * ergen gers nada en Ell UN an aft MN a a A. a anr MO AN MM LU X pake ade oe ap bent shoe hast sh ak den be ET AR mn El ad {es \ aan UU 2 El blik hes a zoa m geamhnenje aem hema) in Even amar ke, \ Aje amste ar vh laa; CX « aa geragd e genden pe a a | nb agdes eh aan an (aaan an es A ee, (ejengaa gids ° daama eon) ( ja a) a hiken NC eo ken” ie genten eas Lik pn genten ep yreegnde vie UP AI ag {En nm een ann Ti annya.OAN gemaand a Qe ang ED NN Q A \ worjngge eoa ie ie en Jin ann aa \ el ger engl pen wate jeg gem ge ‘Agger an | NTNAN zhe gj nem q naaa À eng vba dek rs wt geïn aman hik draaf aag ame an en OL as vu N (an ge, tp OO 1 ren an Hand ud 6) KL wogen eenden peen vC Tori namg eN 7 a eK wine: oi anr: es Ooa amar dee en Dias aa gem iN a ag onas ng Saam en Cam a a te nt >, omde ke an Shen Ti JP PRK: ze: ag gean \ vanen ng nam mafia a en @ ies’ A be ARS Inn NAT & ni =e NEMON {AA ares (ed ei mdma EE lom 1 eej OP vande eet” LUID pla ie ‘an gege Shan un aa an dd an Ca \ J vangt vrare genaam a gn ta ge, agung nn ven Bie nh el dn A hk zb Jt ed ve pn a gsm AOM UN \ sle Gard dankt ja nij en Ee ane enn pl we neji Ne ain RANDEN ppd seg en eN ope Sag vm era re am B EE A Li be eee OEE NEE gene LN genegen Q Q. a (roses enqggoen Sai va ggf ea vaan am vla did Ee NN a PN d earn (egacn song (ee naemen di am ne Cn a) Br Vi IC: MR: Se) War” wc pn wenn gear JAJ grenen PEP het D-, ame el ev ws as var ke a ian D > EN aan mn A5 an dE \ rid GON An am te. Vid a vo id aleen a Se (ig) aan ann jk zin En annn \ wle wtgaliju org wp vilt: WEN > 3 EC qeegdrg ret RE ann /LO UU x ol zker ae Es nea bena iak sen as (1) En gen aman KI zate Deenen: Eid eee: Jiih en (opg mestmaamiejegg arun 0) rs a ee ammo gnatijmaen en qe ann JN Lt mn ne mn he’ adhd LON gegaen nn | NI 7 i Ws ND WED | Eppegem dgn ged enn NE ld Cen 4 zmc jrg Gen jgense garen ej eag KK atv tet te ogen gegegeten EN pr LO \ nn en gna djan nn hd Anne pg pe a EIT IN mgee hal Je ERA graden opa ijn an an an eN si dept apk aA UI an aNNN UU EL dn en ag Si gna Eigen hin Pe a a EI AD a OE AE Ee aur Ui an win act LO el PA a eatgegihd, birkhdtsn vaer ARE id wapen u corN Ee Ns laha: he gen an un en naa mag 909 vez at deeg vrt are jj eea antenne en npiptaern gengengen NSI aaananaên en dq um aan ernirenaù gg Seeger Arn iki tin mn bgstienppen ns vga aa aon en En zl SEN U ANA gie an ope agnngg gern Aeg Ean agen mame map On AED A) UU 3 EN MN AN VU EN N Ate dt, KD wor Mr a a a - naren valet ke btk nan aen bs EE ee. a a a FN AN U EN UU UI SANI AN UU HJ U GN EN) AN jp LU DENN ep ern 3) el Q ra Kan Oi an OT A maag er ggn tandje Jl gj ven jen qviaen a ENH aci AE 3 Ì ge aa eliene KN U KN en Cn Cen OE II PLE ANN AA AA teha) grenen pijn u a aen TN am ne et AN 33e un (aj TENEN BAPI > le) vi ang jeje x AE MAN Ch CAE ken RAN jana wenjen djigaee an OK 4 an © an a as ar ar \ onge nfn RD Eis ab wl hi jenefnaenendn oge eh en EEN a ie ae ve amanda aÂS Dj UN aen seek > AN AN El ged ponen DEN NESS JJ a | IN ton Ameen Ei aan a U act aan au am an NX ee CO Ob TE EC ad al aa nn enn is pe te En #0 a eN FN AD A bi BL, SL | aaaAa MEAN etna: > oe TTE el wi ASL, le fen el pd tj. aan nnn, Sayers jeg iew) nnee an Mn a ecn an opge en ce RE en “dg Emage An \ A TE veen vn an am En \ qmatjng en preenden geaRgge e vaag gade Ein) cra aanp aans Eh DÛ en mn he dcd ah wid omen Easchai … hu ang an NEA OP Ene | ris U d nas TN Le vb MS Jan Wer aa a opstar genden and \ AE B 00 ERST an | EN jn del engte qe rit jk ag ag jen eu wpd Ì At gan aan arm aan atn aan / aanva agen, pept N bleker: ee ang 343 q Jeg Cn TN ele Dore ) @) OBR ede Ii hd ok aa na he es es ad: La eaf Iz geageg gan ACU A pn gaara epe gras angan aan Ea a an aam qa qe en a Oe geenen er bite ek ke am >, ‘ « f « ld hed « Breen repte enso capense es a) Ce a Te) / saatd el vaer inden mn a tha er DD a @ ae en egen (aan afia qz as as > aen pgo jeg geen acta g> ee Q gem (ay en ah cfr an Ramapsti om EER BL KL Ch di: Be SN a cra eedt wii havens ) a. ad Na Laa ah an 05} NN vend ach aram gn (né ann Cad aan 4 Ne ien, ed a/ ee eu vur vl in aah An aa ann CA ee gjsene UNIE: gegen TE vt vcd 1 Siiphegeafndn ee EN (ui > VR tf ven djan (jab El vu Db A is aj int (gg emee, Kd obd Smhagrar Ô Ón hrg on mig en dU AN EN 9 UN AD MM RS 2 AA \ daan an lecdkns gaen UiÖ edn AR G SN ze le, ah 10 Ah an N LA AN aA \ (gg emg ij Kak kek: arr negen pen Ea au am an ad ani an anÙi \ aah en eaf wu acuan am gn vee omda (en 94 jg AEN ESL am ae an an Naden sn kkk gren gn ba) TO gain am (a ANA RAT. eg ET MARE Ke ee eef EG hae made ggd Erge Meen nn nn a ET B < ANN zi he dje Tt re a "a U A0 UN GIN un 2 0 Be LL KLE , d LO | a 1 ve ee ana 1d verg af rn TC CO el KC As a maen Or PETE ngo jn a sns na ech oma 1 un dà A jenga Eem Ls 0 A B Cs te Sik fe abd poke ijd mijne on „cn DE ODE: AN IDA Whe a aQ a a anne. Ee henna merg ast) uur ani eea hj | EAU Coppen ema aa ann aa \ eg bageges Bargen eì neden enge gn eo e+ wei en 1 KP trage (Ge EE Aes == mop En Lj an Eu Saan aay syn Hen Sagem eaf jd mean: GS gaeengegeg egt gr teen LE vale NIE en, gn angsten A 7 eggen NE APS eek Aje AEN (eng jeje anamges gered eed amaday pevegsindnafn aa ach an vec an) ar: te gege: med asian aam aam (ag am dsl aan \ egg jens Rn tT par Sid agenderen en Ki er wid ener sj es ge ema aan (Sj cn anar > opge asîì amn OER pn RA AT jn PEA ergen epe ae ier enaar ag > SN EN ann LN A LÌ el rohe aa aa gpeg ateepgeten an UU AN gemmea gs en arg en aman a vie zi 5 Cn ay are geese Dea Dena u af en É penne ld ml (ER _ Eh 2-a.n aan aem ann A inten Ie X UN U on en m5 gj Elena gars _\ vu WL AI an wav km dek Sat: da KL Meegeven ne ah Sh A aah ndgn NI opne remwef nn un &n a agar dend, een ene dd Sen Ean eve a A ite ndag eis jeanne nap gangen (ej enen jw ijN iu peetnfden eau en aan aag ono aan „nb lon ies en à li DD jeep tpnlngeng ggf ern in qsenjge Hef hrs erde asheje en dara hade gee ese Jee DIe jeg gran (nn (any ou adam EN engen en aja en zi) Ue z ann Gam: Cie chen er vn vid Es ze) nik ais APEK opeen agape Bogte FM genten k (egens qasaans DE Bi ga geene jen gee RET SPI onl getioen aan aa ) enn agg a rijen qa Eg PE ah em za ús web) Ti aaan maga EN pg Seam en( vn EEn MSIPAELRTRANS ee, hema 1 gingen pek reg n alam TE Gn Jae: As Mie DE RUE A DN Cen vun | gren NEN AT" een ink Be enten Ca En enh amana (any Bag B gn | III ae) ist vEt q 3 \ ag mash men hans vaan gees an | peer a. etek Samaj B) webs mr pe GITE DIe ged hi a old gege Ee Sady tegen ear EN genomen eenn un ten perte jn an epe HEN an ea mandans gaapte sg uaa ergen ea J BL COL il geegan SgT gar Gj (gg sm CI ensegeisd srt ae, A viele ie ggn menen oen vins ane tanende De bete fa mn ko} wate enh (ang eye he ie en agja oe man enja sja | end an en gt a ii laven ad ten pts gE deer rj eg | vil AE (pg er Spegengge CON et tenen | NEL. | ON BCe gee Ned (egg 95 yder 5 | PEA Jp Vh tjd en ie en aan an eng J Rep se: Ee inr gege dn egg pms ng EN iter | Pe gegen MP d iid we g> any gen eeen gan idd Rn el an AEN stugge a DEN AT ar En UJ ML Be ike wieden gede TUT aasde nap ae ha 4 been aerkjerjven ie oa ann ex engen Fe geiten naj jen ee nd ee nn rr) a Te ram 66: A Cn B en va jeep: ard” SN engen | en aa qa ie ga > ner aa a) ve oe png) zhe meat adeke pan Ve Tug eeen a A \ oac aan tan jan Cr CL lee cate a KL aan ot (yy oen (aen Ek et od Men en en je Ta pen nen dia es ik UI U LE 4 Lj RN NN re he henna en Ee gh fanpage op gemosge len: \ he ie za akad mon. \ eggen ater hi pppn Aen ref tja JI ge aa ee, is a naam a jjge en en ak U Nam tn laan df aan nach 5) ie DL He Def wed : Gegen wia | PÀ Ga agens ananddiaf gum mylej | / R/C jn geling ANN WE EK an an U FD ann —annm A AN CQ ann a €) 10 am 69) : uu li held ee TEN vh ba ba BE Wi el VR B miv ER (aan re aug PR and Nae en aaan peper en nj pn ereen ne eea J DN wake b * reren ga naa 09 ge ak op emg tegen BN qe enen ag (egaan eld Sommen eg jen EN ek bte ah kan eager area eel mia Drees me 20 EE Tel Ca d + an be, : INN erpen ee ae keie ee egen re NES Knee jens aur dc < re AES neuen: mee vee en ehm omiamesren Aa eg eendianni lem qe regenen je ar SiS: 7 one re gegeten ged eraan FR ann an \ egel ers zinken eh EE ennen eggen pen geen AN caf geva enge: mjg EN entei gegen se) « am Gau : a ax gerda fen gr (og vn meretder vi RE zt st gr, ap opg rendgn oasa gehe en À B aajet gemeneng jam nge eg preso nm de | iden ap ern enten He beg ng Cx pek ages ed rn ong vern an get rd Ge | / Rea naj CN aa ar A ash AD IN sahan ag dg gien a oe gp 10 Pm a dk ven ye CTED apa Es re eileen megan, je ) (Bejam an emgdd mannen ae TRE | ar à ag q eam emg mnsag NA aaa en | t ann Ges « er on gd ges si vi ee ezen tiach an Coppen nanda pgeyregtnj varen nand hb eenen ak ei: gn weep ne ER agp ema em kh opg derjegeen rf anù ann sa Siecrari dear es gb 5D he Hi ne Ee | pa pejdgeeegeerg Gerng wan Knabe Pel minis pmen eel ene one ve er So ai 4) gyne le Srrenejs ves ong kh a zin SUR arte ni meerde naj Pa id ste vr he on nen drm aan en ag gemaened (en HCE) „it om eran FI gar adjam dam dn be, am bau: nge ze EP ie raes ER sen: zie an aan an aa om ang ed eh afs egergesg ern Een engen eu EEE B ememauggeronn cj | al IN PRI 95 ri wo Jl ens A ij ie ES eN Ne EP shi De n= ea en br: enn RE AE RO rend vg daag gapen er 8 ten) geramn NINA menin engen Sjeng ee (ag EE" egg ee Ba emen 5 tn A sr aio aan: om nq edaam genas och q(egagamanan am gg eega eng tango: agg en egfengmorgefs a) ra amen wij emear | Ree: VDR hets: id en oen aafierbng el veren (eng Beg senen KES 58 qren va 0: aem arn aan Saen aa an 2 er RT A: man gna, PN pen bonti ve manen gere eat ip ggn Asagena RSS: A an aaa ae di IJ vi ded hi J t ann 6) am : ah ij sam gn EN scha ajaran qena eg eere adi PAR 5 ge Asmaa veeneman ej Ù berkel EPN EOF IN Rhene nld IA PETE 2 derde HON Xf AD walgen en: ie en IE tl: Dee naerlggnn en Tien Du KD x af aam a 0 AAD Zi et EEL Soter jen Blaas algen pe png gep en zanger get } en gana grati en an ves nd diddl gen pere mjn ps en (gan ensen sanni eN gen vhn keen (Eire) ge Eene ora mn es ns graag annet ie hoje neen gij eten en rn ITN er es Parme RE 5 zp muh: keten cgs (pg em rd gan geding pr pp Tus gen am gj enhenangan adi egen err. NEE Ica er angen a UN HUN (LA ad ann En 4A UU 5 B ecu an fi aan ni (SS ip al ML re a agejam a er ee ot A gp ws aje pnne vlc ore ea gen ng ah hd Dae Gagarin aam Aa van a en dE an (ay an a arn aam an (ay aam an dd aag kj kenen PASSEN ad mg NE ke 7: zel aa | RGA sj Srerensgag> mj: WIK | Ta IA KLE Mx neej emo 4 rard epmmas ae | 4 { & 4 He il Ma van | enig gn ar: maman id MES KE jas an AEM LU Cn ween. Egan ee zt ae gelegen ZGN gren gemeen ene val vins hanna REK heks (lapin ra (gernom an an-Aan ea Nagsemanagenaa sent im el : aang) au : op-en gren jie got gean erlegeijvansgpen- enjoy eon ecn pmen un an an eg enen enn en lege tanngdenif epen B ABN EL EL npe Er ee EA) Aan u gogegdea entenrijeen cp per mmv ij ara ea add am st nm laan ep geopend „ A ECS ET PL verfen din eaten fleme gei PER ú El ere Lei en (eg jn an gean gelen, Agg jan mogen SLO Ai EP onp gig eggen omge ma agg aap u ke, AZU &) @; A Cx OQ OCH diie u a al ha AI RAT «AN 471 KD ann Cf O. Cf veder dan gesehen ki Henley zang : ged Aa oppen tan Mam (en openers tan | gege LAD \ B pede ida: ane, | pee nn agen pede (ej topen Dh evil hd tenen oa gg anke AA n enen am emejegenN ovj en am aen un geregen reggea see vl nrg ca er Tue En okee tende hen vene pr gege eng en \ inv: sal kik UIN hr, rn il 1 d UU) RA x Nel u Le: Pom Dy) reren malen UU sd zaamheden wok a aeg on eneen + ann 5) WU : ia) genten eng dn Gwesgjrâe ij as \ neg rj vende cr NE ZA ERI | rr gnd n(eagg pense degedddna | a a permet gie Sn Úb | AL, a. ren onde kem es TN nt: PEA ENE CQ NA ag gevaagd 5 pe, ark Gad adhd in Wia enn ee gpeg ens gpeg Saa Bad Bamagens kk ai a zie | TORE | AMA 0 ed dd gmg jeg oen dean oleh mee ETEN aandag d ie jaan eu enn 4 Vn 5 other dik hel ve iel Lag) lang eN “> OL vEIG me D Eee, aan ann 40 \ jh ene tra kee (aag en td VERL | Di ed Baga diaan melo rj PE RO lan | en ge eitje ee ge er ee, george dj eggen fjs ej eng | En mena jeje TN gege engepdgjehe bd: ierse pj nf SM gem naan hij er eenen gjjaag Bie a / in % 4, er ac te bk ad acijaaaiaa enol gean AB a, Q a sti lanka pr ET ch C Led @) a hd a Ge, urn AC tn ei ee am an EN A a poe aal pravernspengijnen il Ae a nr. an ann am Oan OAN pee Un } geeen tgeen hr pnt Ee EN egg eeen. geenuafi > ngepeien, geen 1 same am : a un Glenn meg wachting jn: Dg sg igjen nge Sjeng MEE en te ALD) gaagrs UPE Res Á ga, Ree: ODE zene pil opg ne doser ac EIN ei aan maa am We B te en et ONE 1 gpeg eis. LU a AN rin’ vega ban: rik Agen opn ge An uaa dn ME ea yer a AN (egg ris men jn KU AN XN didg | 5 D) > | Er aed T Jk UN nr { Rek gem gen EE apen anja aan vd iam he amg on o) DON Ed is gegen pe wen (a SCEE Fe bone Ch zg ej Bl veeneman un aa Rea Oh Aai vent A OR EN aq annen nen men an û) ) 0 oJ il hb aam naam anar un an eianlggamangN an FAT EREN VEN | | TS gep gert agens Ed vont ME) nij en Neerse jeg ien) SR UU EO AAN vpk winte { En DD aam omana en jes ny hak ib lijn ED al EE 5 brokken vi bondt: an os aren ih he za (dj en ig Q./ eihaangaen jean a as aft sjaak a pari: a Paid: adami jens mg Ga ag geene, AN arie kde EN MN @ Tl mn arn aM WM FEM EM EN an a 2 HN | w. RDJ ca | il si \n a ON : a a) ien Ge wien ha Pim he, Vti ie vak ph ar an ven eed tg TE ee aks er Bes (ary mdk ae td ae enh PSTN vride a vre nerd el genant nej a ge jaar Beem mora x oden ram & Ci: aud en a FOD AO AM En A ER acu ai Me 3 ENA pe À OA en dl fe Ne a. fie vee arhaa steeue KL SL, Q. d wg N weak kad rde a a a ) nj na Bee En rg bi Cx a wear ae ad nt wid’ gen ensen | nahe oaker Mepa gan (any KN U AA AN MN brik. ner nag his as a ahl 8 gese sj jer megan ag Li Gha hin’ veger ap EN gens ER oek: \ uiian jen EE ie qe dnjggsageden wijn uien Cy Gl EL A ug ng am a a Cn ten El aq nan (a: Gin Menq gegroeid jen wid sers tan ee bgn Hi ene PE RA dale « âme 6: iid mamatt: se agglaggfeman an U jn (dj HE an a O8 U LO) EN \ ns d @ En run ar (À JEN LO wrede pn Rene jama dage hk a tga. eg Ora RE 5) PP ee ras RN ppke eneen genen gea en an En Ti ann ann aa \ Bena ei ei aa aci ak eid’ pope repen dr ek oo dl ENT se a a) Eke Lt CR a arie petan mer ga tdugnarden dg BL ERA KR (al BRO | a zz hah haalt gg aan a a Q. ES gene Bang adr ie geer jen Q A. Mee: Tel nj vides dn en Kaan Ad pe DIAS UU A eagen Bet np asap emg ne id ge ij 3 AN x m emagaa An jn gj Ae 5 ante eo WW oe a Ee lek 156 ur item ud EN hel SO aen aa EEEN 5 penlogemejlss dgn | ali DE ae degel aon as) an 95 jeje | nen vd gn vegae pj \ ike. alia ei ype Beene jes aen jena on een hidde geprangd sbjagen egdveronpenmijng na EN ende es) wa | vba Walk nijgen ens wij ving & Ee 0 MAS ENEN N aaan A 1D ME U UN p. pil wi: 5 eden peage fe Gt (nj aje je mr agg engs qe manpen te gigs ùa voedering rame € : read ne” en aerden eN rc amd Ì cen bi ak gi (eagg eea a. a. ge etap wamre es UI ah a ara hiep aM CI gerade ca * nad} KEA An aat MS Le roden u De 0 joen ij vk Erg erdee JS CJ ereen pgr un a, IE G RAIN A5 RAN U AN DD SAN ur aa dà an aam en an a Ea a | aw ak emee en | a. ú a GJ wei es gatos enaar Mt en adj gelen get Hang ae PIII B merenens Jh | el} LO a (pet npe Kd an a re PRA an FR aan SAN UI ach CE act UU a OA PEEN sten ar shear. owe tn aorptend sere on en “er eik EN mt, sag et jm ega Gaga een ijacmaan monaden aus zo hees q tam eau genre du engen eà agrmomd Äd ah hid a La in AN LA di > > ben En en a oan ngen ige ii EL an Ea as en SS > Ean EIO zhe AP ams | OS zen) gen gean mommy  @) / af Eg? MIM ede EN jeu me re an» wjn. 010 Te Te lice ji nge ene am ega beer Aj eran gj ennn aaan ao Dain jang DE MEE ne wide Ë MS a et ERE ee kein gengerigags: ) ij 1E gn je, a a Q É et , Ne agen an Ee CEN ian ens vs went wr ben tag DEN sk) Ki dienen ie wnd iel TC Ald magen aM ) ) En Me / v ame 5 «a ek ber tie in (a am aon gn jn TAN same, as : AMOUR \ dege ECTS ki mn: N ye lam goa, je nam aang Saga Oel ae eh ak Ee oren en RLG 6E Cn Oe Te AE AS ai kene ap (engage Ae lr wijk ILKE PEEK ne Buy vergr 3 Me ema: ade varen: nm (Sn veran gn KEF VRDS zé ra ai zoe rd pg Oe enh eagg eeens 8 migen BI gejeaamegen ig (ee zen gel jens ger st bej be agens (eng arm pop RG TN remie vrl gean tam €, UU: gaen ane ma Bt «Si G) Gem PN Gi ans ig emanamarj, in ds, gj nieue gen aan ggd sed RE en bnn. ES peper ne Smeg enkegidgent vj jen jagend | 4 a) ee ltd mma orgel. Ben ii op ig is Ek ee Qe En haan edoch a 3 ven wr an A ere CQ DRL Lai 2 \ lan wapens gemehjuge REN eet A: vi a gea aan ann aen rn jen Cc brek, \ CM ji RS OT ta ha” en KL de dij una \ pan Safe ir A Ve 3 jaag LN pg emtragecin vn he in renamen an APN UA CLE : PE s AN DUO | ash) Ol EN ca \ Oda ol jj Baljan [gm mgr rijen aad eega namen (ng gegen namen Bn ede eme ite te, ir.” EN en q aan am az 2 aan 15) wg NIA aa sja Ken RE ed IN) le A. | ek em grease ELK NAT K wrak: en hes 2 ES NE rn EP ens je jam ig và appe drm oan 3 FIN ET nr Ke, eee” NE ds a ate mr peen nnen rk IN ti j wire Ke RTR aen tgene eel | gaen ac acny Bag ee edere (eng eenndau gr jg rn aka rapen DE AE) ei bc Pd hg nen LS or EN ma dee agar eg oren engen ana am: vs Dj mmc ei Beren al ergs ng ZJ II SQ gegen Md (PE, ane mna te ei '5 5 Á hie RRD 4 BES ae gy premann EN kde opg eren l B n DEN geen” ogend | mas Pate Re ongageemdijn 5 ie ETON belde a ê engen pee an ct bark wp kr als 99 sgypeegg eytorgens rent ED, U an AD pk vo neige J kel A: gangen dm el va Eadand ans Ke” ak "Rn - fi NN TO ED Ee a Pk en ggn wl sider he yen Beggen agr eagen meijer ggn raed | tene dk È EO a geze iageag tE Ea Ön Ee KÀ sd UU X om agg jep was zr tosti dae? vlek ul geagegagjasd, renten ii zà ema ng garen PE ed Andante. ep man le pijlen legd zteng mna iseen Pr a ahisha En SEK rds: en eagen een a ach s Ce « On REAR SNN MO ek! ar ani A ah ach geeneen gere mn vennoten ke, Begemann TE vtt ng be | vaadonanam Nep ameg en eng maegen as Fven rj eh ad a. Bag eN etten pe IEI BEK RE SE ae: 4 EE) STe IE Ei maa Mid Bn am Oleran AAI U \ U uur Ca Ca | Dae) kema 3 lean ete via Kms DU TiN Gemen en ME Nee dl el RK OA/ 0 a ba nati jen agen ofer 0 amd en > nn jmmr wg EN . TT A en vo gal « en geget jen VOT DJD t mpeg R enen an 2 nù GG a ene | ng eres C | DIEKE Rf den DIe Sonnet 3 nae dd jd EEn ve or Gais VERRE gens ggn nn 5 J gi ra LIS ep engen | Kr deva hf: Kee teh qena gemaa age Reng enen s am mu 6: EP IM: ME GA A o | eri an Pai ene a a á a a. la se fen den eren ur ach as cre ke La a DN mega Daf (7 I Abre Aert AR Bian, N va Ne fj Rr DU SN 1 0 geren as \ ned nein apen EN UAA MEM WA han ar adt ach fia ES du Me eN tee OS CEEERIN CI ar Am ghyldaf ERTIN anù, gat NOL Aiamnem Oel en: u) Dopipe “jk LER RAK ge) | AT EN pr et navette PLN ke Slams, zis ere eg mang d gaen paie Lam en ad aha ma aam gaan ear ergensm dege an-San vam nja enan Alamam en AU NEN U ER A SN ies TETE ie) ke ec ogg Bane: heb Bld cl TPA ge) pe hid ven aem em un jg) (eten gated vyd samm: aren ep Sajjad ER Nd € unngg ed ‚md REDDEN U EU wege si: Ren KCE RCA Pz vbn hoe gen Ot deer en Kees IV NS VD Oe Cy vn RDA ICR Gre gemd id gen rs mei ten haan sa | es B zE 1 ra a 15 | Le 05 A Magne en Ugn î gg Parma nnn we PRK $ glen (ey rd gf EN el | petjes Daden 8 EN af rvaen eran (yn Taai EKL ICP En A0 avn en ten gt in a angan mg Ef wdn ng N de en le boten ze Ô pk 1) Le ew ed geren gaas enn Ki ol za Me, : wee Ir ie aan al U) ANS a he B (an en am on lo Hai Ep AN UU) am FA LA nne ie AKD) Hengelo oale mans É Re cit Q a Gen Dig EN dae U A coen En 0 Slak ARN dolt (®;) BE, OR Oe in geroepen gene par sot zy fr a er eeen an Sgdtderg ie ea penn nnie * a zj mk otd Md: X aA an U) ae aem un - eenn Vn dek tn aaf TO B aon herl mania 5 beans mein ed ae keg an EIKEN VE drh enoma anna aat any JAT « GMN U NU $ ogenen vi PPH Aj an ana aes vk: wei zp anp eu eni RRP PLS ann aq U nijn al agnajegje pls ben Un A Sinrtenn Ln | menens ig apel ngst rn cra geeen er es af a ESE EL BORE ah gd NEN Sf ls IN ui (dj aan a Na 4D U EN U TDaaren BBIE Ona MO | TE ongemeen on er EN cen ole eraa? gang ERA SRD EES OP eenen egte BE 5 ENEN oer neem maals od Sanne eau Sagen agv enen qed samm U dS : he an uu ee eggen ân hmnee. se EK rg eem ele al gemee em esn aan an ah an an an aem a ib ihn in idndie En HEN un eta PE Rt MEN ENAA re En or dere ade ï a Qe Q a va aat ome Dd enk an U AN HK) AN AN AN Oe « aa Q Q. MA _AO NU aur AM AO AM AA AN \ AA HT UU AM AS US veder Beggen reti ik koha belan a ae hej len dn elan bgn un UI « am an UU Jeen peggnegie 4 Byetger REST gaven og ee agp engen en jen pe LA AS X arken page: EE A. SIN KN AE ROWE on ERE ddr eg onj iegijn amgstijk boyv bieb: ki epi mgedgen| IS tja Wma, gonda ijd pun man enge jj aa ÀN nen Guan ge fees ego Gag pan dee ch Rs NE DCS 5D | 5 EN \ Pannen emg | | | «amo: ei aa a a ei jd jen nad ani nt hiken ar foie « a a Q. agg made aai an an (dj au LN BN KAN in KEI RET. OD pee ale EER Ke in on dpd un gj Tio gn aam aL aa ac vur oor ASL, Ge kie mir (he age en ue che kee gege an dh os ea gege MN VAT Zink u ai an act ld rg el jasjes geregen enge 8) (gb manag aad’ genaam agen Menam en eggen gmg gef arseen AS IN KN rd Be jj ann annnn \ SET Jh a (eey en ee -Fhaen shaft ft Flan ang ger len s am «5 aM : aram an EN B, Bjerge gen pensen jg ee, demen gj ie À ice) aka: eeh eg EEP te | EON IREN EON KUN Are a sol gj ALA knie enge (en gur abide vR mite St - mn a NN | kl ol: oee rr A dogen maag elden: are ogenen ag Dise pen an En as au of Gele D Di Re P /a ASA. edt in ai ie or hi 4 ? an an | am wu acu an enge Se ge pers & gs MND ET tornen ngen x tn < am GG 1): (any etste Wer A Pis: vee lans sns opgereden fame ARL CCL pijen Beag a nag gage get jag oogen ernjelén gent ng nagenaca Pr raden a EO a a nijn ig DA taaie arj ( gj degeen as vagen eg eng beige akag = amen: ze egen erp Ko wen er ze Poeder ajb Oasen: je up eee jama (pg Seaman gen gen B gina oan om qa Ge zien pet ease ips EEA BRS RN aad hemme vegen Kr je Nt PaP je sn deni (pg elen engen A apnoe | Tat d sfgjaemggannd ae ak er it: | Ti TN eo ge pdga gad FN REN LO N OOP Del EN 1s abh be hah) u aggemengsj eg wil le aaf zet html geente AE NEE es (jn PPT Baene jpeg ggd aging | Io ah Me en aa MU L5, EN är: bt ne nae $ PC toman zend B jä ogg eg degene een ggnen gn a anje jennen enen dl 4 dl el an eh em (ea suo ge 4 | A. CATS CX Ei FG zhe EN El A AA ob benen oe | „ se | ei aorgedased doa Ei Bah ij Ô 0 ij aL | «am as 6: apdemseyggtegp jeden dw a fl A ene ( wan hijab U HT AMD AN Uijen vergden eg egdiegenn EN \ reden aang genen an arg ner ne ann Sk en em u an Ke, DE 3 epen en Sang LAN Gn en gk AAE, RE De 5: oi | imac an CA cl it aes. Kri JI pa) 2 ei tl tag EP ve NE ih] TEN vel OR EN A ge a/ aanta pi AA ED LO LO X AA deal El pgr Een, geren ana a Bona aafian mma ge; eggen tang): a x JN od Banden) (ny erijsengagnacd | /a aft eh an \ aangelegen vid í kN oi aegemg aaa eha eha nq peen agnpnt pal, Rs atd UI EN NAS \ age aaa TN âme A di ak: ra Á X ion atd ai ama ag mine Wi 8 a 8 SE MEL 2 (eg geen amen en EN gene Voer df PEN CD DD Cen ge LI X NE een aen ren oa Bam (aam (ap jemen on lj jemen pen Vie iK end” RE mates A air ae 5 NEI Tj Tp CU a JAM AANAMM rd naam (jen ijn or bed ac am aam aa Ti Aj À AMC: Aes. zie ande ahd getijden dn (EPEN pie 00 st aj 2 aa ant) il ann A enn ON ne a. Re meene qeotijnen Jeg gj de aah an EN arn hl gegen Bg ged On eenaent gemene SE geine gr ejan end N aen a ast re nj a oppemenemged (ea zes WP nilardmatas ek. zede we itis migen a engs) Genen Sr Tin Kn ven venae it: wan angen gp Dias, in pars Wiid beaten Al Ae ensen 0 ze: shin a een Eh a VE a abeel < MM TA MU verdere ek del waters hie Ten Beag (a 5 prk lln goe gle jdeig hase kr a: u 0 KO ia val ae eggen Geoag een pong ese jennen von tk gn neen Wk Sat. zo Eng we gd oe ee op (GAN d gpeg deens 0 ze. en | PE aA vti en tioap ehemeud aan dl \ nn Verne sc A, kerl sen chr: NE ran anr an U Cn On ar HD) JM LC AN KT N dan al ee, x ANN ANT WJ AN . KL a hee pr / } À sn erngengävendidag NN Kr & aca a/a hot heen bn ot ERN ME Np ge be. ui | tú Bep ansaden anima nig | | sam u ts Penn endejj mengen ee ve oke oogen dend Bree) 1 Tau ra AEO ADE ee (ea ereen ang eran aars egg neden rf eam age dame) vies (ang espera hae ii: By (epen? zn Bk nv DELE Ad a m4) B hi A: ern Breda Aperen age nn AS gung) BEP EDE nf (IN gp egen Bals hedde bk wa ade aib crm: A agme Un x ran nei na ie Ba DN een iP (le ns grid 5) getand ea soa vn Oudaan « AM 3 UU : vg ptn Papas gl Ere EREN PLE nh | pags GN ate Gee neger BNP EROS 7 bd pen effen eN | ogen en Ten dag peen ij) au A5 ON ve hie on Ls etn bert: ai Weak gegen Beh LA DIE gesehen Jk En Q opm EN KN TD CA AA EA MN ST SEEDEN mens tegn mj afia am nam LI \ pe Wip rde nend aios s AMM VUO £ Bohcid. gedejdveargeg EN (ad) ris’ PED pige hammen. | Ayn an ei to Kben er LOE un alde ka) an Ene EE | ereen jee nia eel vodden KA jeans A: Pt 5) s AM UU AM & dant jac Dogon hoses a ale re fen gern SN aci eni) gende g> en 113 4 gd A az dà \ gn geladen a enn AG BR PAG iv elke gep na jen ennn arjan eN Wi en Eke a vv nn Í Ee td ne, PAP ck ens ' ATEC VED ä a Q. genaam anda dae Beit E BR LO gen ar om em 29 Nt id Phish A (AN X BEC shag, arl be raa ra ids ke A OE aan | IER se ie ien gege jen | id KNIE vpe tgn Lc a Cine 359 ij wgn egnaanzjenmar nb {eagen sn © Hi ii ggn 5) \ As amer ge leken rue eam ew ler astie he vi een eden gel AA 58 me Ki ad brij dE a we an (jon elan gear (aang gem genen tie ega Bani is 1D MGE iS Ee EN en a eenen N (eeen aaien an, RA NM AAN CM A IG 00 ms cn til Áli ij ver nvens wepna:e ver eee Gan aan mann ad aan 1 cu \ dan: Peen rr se an > a Ne. AP (xs ml} Lacy ANN LK) ANN LH Xx Spans an Lr an ar a&£ ann we nerd Ì via aan a al MOO; a Beegden es Hej si pennen Wajares an Bam (sj Namansn am vu #6) (Ly a vj aa a Ì drtefn londen KR EC > enggenagaa ggn on am EL OS KL ong ang ug nag amen Dn egam gg demen erg sn Geeren nâ ad hk aajt og eg dg jeg graden re U ze waag eije emd vga vaa «zee ehrjmskienë eg grenen gg vegen aan aam BEREN: opn nen gE 5e (pg jeep eg Ain, Ir EA AN € : am uu 6: a) a « GAN gentse rejeug be en A O EN a, BETERE URO en aM. 4 dert ikk in pb Hi ln ie ak: E en ge ogen ejaen UI En en jen ae ‘En on (ag enn mludadn { SL d dl Ben pes anen aa Ws Cr Se. anr ae AN page gienen AN a Hj x Banja jn ä regen genden en are aad ingg nen gaen Bi aad ererseendenddenj fj nogeen oaren ne loggen igjen EN) wr tes ind gpeg ee jaan Haay, an a tam aug) : en Maynen agnmand tem MANIE gemeden. en ago ( re ene: kzal ni dg nan B tE Ge pk jdied peen {sam Orgen ggn Kegel Je Le HN gee IE PRE ELSE EED ble rik lina eze. e= PPN Wij oe, Bande ijden wap aen 6, ik” E jpeg geen RAL KC wam agaat A es DP yo ee a mjg ame JT EA gend yy iers Sley ses | t AMU : | taj nam apen AN Beer tndegeigarde el pepe jh ge eg Aegean (a ij egenpes U AGS. AN vaan aide aen vie eh a qeijgomDn naan Ep à eha > gigi B (an a he OE CE EN sc ne a Die a gean eh ea (jam vel G) a A a a zm um Braem un an ag CU ENEN gen Ge CEL, pj p wms VEN 993 ega lk regen nnn DEIN mt oe payne velt sak BI RASA A 7 Seph AL ont geen an am gege aan eg erger gern ge A earn lk Ct en a t MAU AU: BAER var Ragem maj, ay an aac | BEEM En \ âgepdejwe, eo pmen ane RD gegen Piaeg age aa N a Sagne a ken apar u MA uang ima , | Sop Eggy gg EN sen \ amg nen enn Gij aen N vo cie ema: Aj sends va: a Cor eon am Ee ga Emad peonage sens enge ek lik, amg Hen meng, AN EN EM reiki han omega tn UI erm etape dd / Ja f AE A A hat arjen HRe beganen kn gem gas a a TN raand elden ved pp men anamn a nel aaa eenig vdm ang em armen ema nd A s am LU LA : pe nd VR je EN EN A DN a, azie) jlgnêg | el ph IG ak pn (jaan fera > Sotres a wie: DSN IE am a LO re es, mame seb gegen eggen enrvagnse zak Se STREPEN me Dine green aaa A NE, 2 aM \ oon reren aa am aon on qr a ° u, G EC) AL el mindek af abn ENEN VE Welpen ed CE ve Kik de en 4 a ogenen emd nennen « MN UU UU aptent aj EG gears vem agg rg ea ie” ee ie er | gem dzem gean wa | gpnameg eig (ay meme Alegeenaflenjd eigenen gp varden gerjan; pad | nn verleng jp vi An- geha agens emu Dan ayn made Le ids id a ih LP madone gE qe | | » bedeling EN kn rc men san 5, CQ | Gj pre naden: wee A ie en aai UN nj gag pn ge meng Gpeg paf np aag enen au sj jn och eagen {Un Tesa Speen ngen en | tia ES ke laf en eN emi Ve ddr ojee nds Bi id avan hi tat | me) u Pere sjen È eel : AK 1 NAA Ae ii EE n 3 er xam am kzin: 5 ‚ aaï.an ann. we 5 | mep B man gien Ram u eek en peer E, anr am gen vas 5 2 zt 1e, W) ty GN enen vaan eap. 0 ) Mea, À og En " EN JAN , : Ë À 5 LA 5 | ol aan 25) 10 KL GE EL Aon de G pe 8 Eine) Ô Jl naa Ch ae pd : Toen rf mit: ra eid Ep el pn Sen » je) ip sen vee 2 heet Ti aan aan A kn 5 et ; OTT ENN a) Eau ern SS as 3 Á GMN B ejudenn di 5 ” en , 800 ze 8 z : an ke dû a 5 nt AE ij PPT pdre te e 8 | sf tt pe 3 ru 0d get Jeje) ee B if CO enmet, aRALMT genog NE VOE, am shuang vg gere jnen 45 k lich teg nf IE Ï aj eam aag zakt adn ee î | anr pj geenen (ang 4 BE AAS Pe pz ad an aaï { aa a LS EN vonkt ageren nag argent heal rj Or pg uy eega } cad dem en aap eas jaa MTN B eng mam ' / an ‘bittere menin se 2: / A8 \ aad and an (gansen aeron An Mpp en BEIDE EZEL: UEA a \ ea edge Î opl engnnApns Del geeen El on geen (ey een sg amy eega | RAE ren gen Tear pa eh de 1 aoe: DR ERON NE pe ng EE RRD A be te li enn EERE P Da en ad en naan ams ht il si eran ggn Ey war an a en ERGEN nk En rent: NRE APE engen namg ggn NEI UIR OE Gerd Sep ogenen eens Biggen sh wg ob ah eek Ae ben | oa, u BG EE epen pers hts cgs gem raggen ih or Rl geej heen: EI a ny: bes EN IN OPENEN ps Oa ae | Re) 0 ie ela dn ee ad JUT mrs ee omm jans gean A) LO MN wenn gegen ti griene ike ar ei 7, ce: erg ej peet Amr ENDE mn geef ee iden \ NI Pen é En EM X ui gamma rn en paren LN en wis” ii ee DI enn ema Mpp en {rj wp (ee ia a nale > nuja EE. eea LO a& {any aan anr an a en an ar x EA ie en ecn aan Jaan aam 3 aagnend aft aj ei fe iik age jog geene m8 wenn ODREN ALA AN ee NE LA {Egan ent an EEN mug Mau vst wrede ) pe ace ny py gemeene, ‚jk jen pijen en vz | entei er: ee. _zehan ije gb vrg gean aa ann, pat ev ge ee ven ev gun ge un gan aring am qm rd oes blie we Î UE en Ce eb Jant be hand EN gerne | epe ee en an AN AIM ANU \ Eh og) BN mm lt wetn wer eiale EN onp, | ROTIN tan cg enigen jg id sil gr gp pre erpen desta BE MSD (5e en San en KAAN EN IAA SRAD AAN EAA EA yn oming gai É on ac ac aan nj (pg ennen jn mpg: enaar zg am | a ad MEE Rd UU Ì an ANN « zac, nagaan fien dado AR NE jn Á 4 nienahgpageeren pre EIN Ns ng ch gem veran | wadde BE KOE Nij BENEN Dena An enter eci gna vie AS AES liz | mapergrÂsde onp Heen add np Laag ang Men EE dgfidiggdasgean om A fl an AN (cc) en aem aar ag U ee goon nag 4 joe: Amg genden grgenendg geren en LL AU ggn Cseh. zi WK ei Cp a& Board ams Sr pj Sy en en edn gl ENE aen epenijd jenvn 2) gg ee ad on B mcdaels zál vodddn Ten uu gn ur flag aon \ on hage alen aaa mn nfrerangss AN u gan dp dij an eN ve Pd aan peering eend jen gjin ei ggig eng on gn Bang Dan ae Bn an neen bid Aaja egg Bene nn: pergnerpnijng Hegdel Poona eugeen” OR aj ge Shek ge {> DL geneigd EA 0 | et eZ opa aan eh em ala Ei 1 du vän $ aman Siem GA (a siege En ) Le SD ANN og encian Meng Ben Ti Ei amg a gg Satie ma 2 a N alang am (annm a& an A CU Na Lam TIA Je meleken: Wda 22 ha aur an aan ah a a KAS aa RN Li oe a a ASN ALA WU \ Smeg en jp renderer send EN SIN ne salad Asen pletten hd maa ke 1: { SAND 5 akan heh OG REDE En er ak Sgedondgnignda Jeu=aPs pee igpdef? kai end er ie enen pigment aai hik el PEN LN EN greetje sd A hehe amer eeen zn an mn an an AT arj Tm DN es van el engen, Eng eng page Aas 17 ggn gg mila ESTA LIN emme ieden vig me ar pe tgn Kn g molded, nt el Apes rag Berend amer ARA. AN UU LI A5 AL ANNN % (ayam jaa anas Blagge am nand EL he 14 bc dn Sl ooh wens eef ica ggn en pn va jacta anos ens werfen prtrgdeisnds ogen ‘ast ai enen An vana DAM 2 AN A är El 5 nge Bent Gamla ger aggger gewiuä Spe menen ged smenan atin wi me Ai 7 SCE MED A oi hi ani: bs gef remnnde Eos oenen ging (eig aa age gevergopgtnd an (gerenpd zò 5 sind venae HE 0 ES B, gage cancer, Er | GERE Apenjgpnenged Ragem moge jen gid janie ar gam zjn, ur geej a Beggen | ada egte âge EAN Beenggegmain emo argoers leon | we : eenn vegen pane mams gjin dak be goede Bin sag Male Bo ipanga Bx kn oem managen | a dan ad (ereen nagana ag va iN gen geenen: arti pogingen rde nen amg gedegen Bgoesietn ag gen gege pen vn Pak ed epe "9 yegmij an 0 shake hi beg pende prisma Baga ngen gese ogen germer thea de Ee ie Wiels: we Bam aj da jk Tania eas arr 15 giet galea Kr, a hl vint een ate Nen BST) \ shi ite a het bleke EN tb ile anne. gen EN a bie bons bedie ante kk nii ger tar ade geep eef ak ok N ek bna id a hele ban zh ate kij pn hal em gr peten ijs) Le veh aaci, henk te Beemen ih veen Te en while Te Sd, een hee Si Wi sr id ai: es ln hein dt: eins dagens \ om greg ef aá a a zaal < OA rbe ak a ss beta enh hek pe in genen Aan agp enegan ci. | he vaa 2 lenen gemaa gene SA EN nej Bede wekl is oel od rj wk nj ay gente Manas UU plet zjjn discaide heen): eneen EDEN AN SAN AL EN a dl gg Ni ren N( id ed degregengedgegnde jn) din nj oc ng PON jeden ggn dj  won gin neen wenge (pg veen engleen j reed P dede zis adi he rendent ede SW hail EPI geldhleas Aj KN ALO, nam Eine am) cage epen ennn er (ny rn gage ervaar rig ee Eis ae arie Bags mjs gaf ANR a Beeri wat hi Ear RN a A: aug (ij tente ar Aen eres. AAE jaeren apsis IA RN di | ame iben a Ene kn he es Erf ard ant (an | gens, Ì pende deren lg Cepeendjegeneg ee pags js vna ef teut pgs Open zz deracepend, ej ab rd af geregen a dieren joren an er (en jensen eng gen onlag enja d (en ne Eigen agS ergg jen u pen: is edje dt, eyes ige paggept eme Pggnndegege enen | ej omen EE wi. | me ec ei wgn Beja pannen 10 | ge ancang. BIN age gegen vane, lamers miss EE eey ogg dea Grts en gigdegdeeggjen aaan bj tel de! zm a ee dn | IEA BONE ahh unu BZ or ad gee, dn germ geknepen gijn ashes | wis: gg opeen yynmardiged ngen Spades ee a | uÙ angen en ij an gegane a when a A aon ac Ban Bj nan vd en ham Diga ren AL a oen ac agree dede f edn uggs GL Eh ie aman ok Ke kvk le 4 Gn a & 0 uk od an en iam anr ie 5 engte B wu RSE vene umg Á ED ai) um an joen san on aaap EN bemid zn We ve Ori ho mijd Í egen) EEP jn raam wu AR an \ a tgene 20, 3 ein Gd en El \ Lamn. afan en Ol as LU \ ar nan an Meehan af) x aen aL, EB ek aka end: en jeg age gerne nagel ndiagg | gem nemer an (eng geen agen ge gnd TEN EG habe Kms. « E op Pjejemgese ik etn as aa Sh oen hd hek ds A ws hik eh ea reiken Ld) eee, wagen, aijn vt nl een AES) arden de fngene gegeneerd SK zi sjeoknjen (opp emerge) Pioyn gere genaam iN a jeje vlnr pjgnegggd ypres alepa PERNATMT agen: geopende aa am elk ke 4 gene grz m afleren J apk ai rd ia vende EN (opg ein re Arend hann: de gempgngje Teja Aersgg (pg Sieme wi ec aas pe ged np geni ra is EREN: ej engage bien iemenigsd mre prpemojgengendajgeen ez genten jen oaapsamaaaagpkiae (& erge rep en emandenpan | ge engnnen jee fs genie iegeng mjsjan peten gads Jeng penn wmes(jaa ag a za egead aaa, pmen tagen npe engen une graag a er warp: DAE gon U as eerd ine ae maen aa Bneciiamn mata. eugeen gegen gpaagpik EN a) eng magen. em ag am hagen a aaf a ae a/ Magen CE rd orn) a) ERA AE 1e rn pigeon penn pap Soon opgaande ge veteranen an ee de leg ik: | scene PEPE ggd ende eeen ee Pen aut ek (DR | ON) Re 10 en Re ngen aesrbakt N greg gegaen Ten A geen nj an gn vage : dk WU wabe deb blkon ni rat AEN Dd esdek Arm ia IGZ My Nain Î ee lanen 1 bpeopden ja JIS | LN ee lar” | be oan ine. german jen fi gene ESA } cjagtrn eg Esa BI | Dep PET ELLI ECN KADER vejsgahen k Taks: ging gedag gent bn de LA EA ISP GS J5 A JaE gees jj ICH ile pb gd gensen gymen iten | va eg eneen ie RN {eran dn Hse | rr ea Cue | vond onja aenema aam meng en je ese pO Te eneen Ca 4 4, OD 5 5 KEIEN onaangename aad ans Deen jjge ergeren re eren nn Ml Eienng | ene agg en ann AG EA Ad it PD LIET: arjen gei mene afin Wd ER Epl pe) JdROdÛ ei pe) Sagen nanerkneatinsh en ENA opge pp Segenegnagenmneny BE REE LUN AP zh sn bak drak SE Lv ten epeemanaam and Tore hens ar mi ELS engere le a ermee En Jg agens paepe ES ans ad en un greuan d jeg gen Ka zij RK 457: vig naden taj Sy RENE 7 HP ertegen eha ns mnidinhad opta pes prerrarmgejjen OT En enaar bb hb: ak a BLD ARD KC ee ger ONS u 1 peat enasjern vn en ln gone aag geinejege aen gemanindgg engedaamgsegggg enn Bg gemee mj msn egen eg pr EN a ii omm aan: ges EN CHE pps jan Begeer Megjegdor gm RN RS mn od qed IN page andes eN qe “dd topte riffen genden: el boh ed ad ar erde. mg gage) mum gemjengindnaardnleg en mnd jep efengiien paepe) ener gegen reen renine agg Sjo(gemen oan gam gent niging Verde aeg Ul UN U ANN es un gen ae on wg engen fem en (En Gon EA nr Je ggd zkke voengnoeggieg ejjd vn van ers eypenakenijdianag, KERN megen gpeg eg gekende pe mn Jelger geen gamen den- Janis NE On hj annetd Eren 999): geenen genegen, ie hk geni Een JN ( eggen ende maen eggen A a eej (ang geen | en 7 ae en re ke Ea gen (eng en zag AEN RIE NG perd jeepee waer kh JN pede een \ eggen (Eeen oaeen gfepije [eg ai) agen ang og Me u Arae nme leker: u wma gemaa en ap nn oe ek a te a SE NITS gegemgijenn aaan dj aa (gn et ahd beed en na an e, Zo Mps: fh ia genaagenn opgstenggangerge WEA ELO EP NI hed a KI png amd Ân arie Aeg Amage dan (er nag gee haa are amen xe: es of peerd DiN LN OD bite pdga 7 0 ra eg leje Benga à ohne iens vre NS APRES NE A 3 ond jad, AN EON ALO UU \ entingen La Dt rin hik wann tijs gen en gj (je enen den gp ai „ a eender pl wp j | | I EEL EN AN FO jeden ne eng ei UA aa ongie x LO jen LK: SDA mb 1 eem td ENA A nj Ek ae gegen trant Ton KEI Pt AE hin bi asû Un A Ek KCMD gene PEAT Seng eer. ef DE PINT ATEN AN ee arne: gee nn es a Xx ved 5% omg aandag id) Aan El > En an RE Ki RL ndgn a an al Bat WO NE ven qesa TOR Dr gp Osygeguc og naemen er EA TN JS {A OEE eni erheen £ ee: eg ed bi Geren rk vla, NE ens pn ogpgesemerdan rl) Eteone deponeren jg leg gemeene nge ln Ane osdanij aaan an eN pg onsgend Rp egrantdbageepjgind eier eicel he je SN AT) \ naren hi ee (agg Peres aag, IEN ahaaa sij gerede Bess an glee Pois mpd jn etl app annen oja AA ARNE pie 1 00 eatsjaen) vase zak ee” parks ad an sekt gegen ga lee agree n EEDE | (id Gh eN sian Je bi rr pengeras | senga gan aam den 20 SUN OC ij ge en Fetje EN bd elle kee. au 2 zi ak ge dodenggro Bn zo omda en (ang ger, vp ea IR vba: NLET. ijk pad s Hie aijn dga Ser gep aaaagdin ai eon LO ee RE 5, eaaggreerijn ESPN ep | (@) enn we aid ener ge enger en eb geep ab jin Sos osgral gnd eoa eind aa ani B BEEN ann U aa XN ten a pgeng IE 2 a an KAN EN MM an U UA a AN AJ EN an al genas gt wi, njc CI ge je Berm nas 5 N mik Pe gj Ssang tek png thali ba a wd en gen en a sagt ggadijn sl Oc jjge weeen EEN AGEN jean nes ON eran ID EN TEE Djek gen al ngsen gene JIJ hi WA WLS png sr wee Oee, CU) En AQ Pjee e her hiken a. prem jemen gene gamen RO JAM LN Vens We zap EN trinaa: wike eneen guns aap ach zagen au nen qm amg) gn (en eega negamakjgap jen é 1 Webs hi kb nbs vnd én aaa dta) edp jelte og Bagâan-mgem nad à ESA pel an HEN vld hp oa we ash ae kt, GPe arm wi am Oort | ggn mer: gemengd jen: je gem gr eee ners ih engage (igg enja jd genggens os an kj aen phi hd Ur yn Negen sl bi hd Ko a. (enn rade A vn: oi U opga gegen ng ede hp hbs car and mie (eyy Pmaateaag geramd ven eget fe kere ige en vn ( | Ö naat ds Ue Laad N if le versen ä mee: En (el Tamnaa eget aj oft) mij dijen gen W hals avs fd ’ wike meneer ee pan pe ien Cp ol en a un an gundij ien tian genansjem adang Ig ENEN va eee ide ef vh Gs ien U zi hi eppemngger gegen wma De AS Wenge ee ze gtje » Gey ae nh en song a CU AT N Lie) cn da daer Ögnsemn nia gn eg ERA Ee mensa gam aan OE) JIJ ENIG | jen grom eme mereakjg dan ui gc dt ANANAS X u eer en Mn (ijk in e= ORT ed ej KAD U RD aj gesonden Hvargaaq at ie 2d be a) (agg cen, gn MAA. genre VU os EoB f af NE a: A tje NGE he a EN er do pg gegen gnd 9 a GQ ppp dt gea EM L T Eran wke Al Heien a EE enen À enja Sep UT enge ei op, ret mois ik ben wp, ppi ontaen: ggd ren ajar geeen iN ERI be er (e= BG gen nei 2e ig genaeien args gemene DEN qe N be eee mad Al, Ti B bou êen oen BO EJ | ee aen hai EN gege ND in Ne. aop GEN vet drs val reren ojee er agg en ark SAE % daa ou ek PEN giga GJ) | Senn ce nnee. nj vineg oben pejstipma engage 0 pepe eng: Bp op tgeen me EO. IgG mi an & emg âge gemn me ENT eigen genaam oa aem nge eq antie Segel gen IP oe Ki ta Ewe vn vee): MAG kaa bnn ee eh ak injagen Ne (eng sE or le ed eren en gpeg daan Bae gaen 2o deler 6) gege nj ETR ng vur aan as wan an aante haunt (e Ki / sn (& PE a eN ú qe Fe Tamar” sy Nn an Uamm orda beid gom naan jj a maen ge vraag enger eh eN vene ru ijn | u aan EE VL ajb en Ke) UI UU LAN (MD pgs ap | anpassen enge | mgprendefpngag ged ag er gp qa Rc Bendigo | IG aeta Na ais a « PRE ED t NE nag Cen Bramen geiemmijsnetd vg lr kier ER a eeh Sg vens greg ene en ergen aps | Ben ahead ar pg re 6 go gp en: gerea am aag Hat gar egann ger Bamejan ws ge der: SD ek JT TE a be orda agle'sdef ade feel att eeh EAA La GM gore, aad end: raed gan Sag {ton dieen BE hs: ARE a an eam aan 3 A AN KN A aa A UN tier HN elegans in Ed A5 A KAN Tr piche Nei in ain nen as wu ar eon Begon gen jroese, (Ge js Raedern gopr wr vide genegen pk dn oe ELD T ds oog ameedjln te) een em en Aaaa-an gem \ ten gp eg) an (egen aan a Ean ab, DN CD OA hk nj en daloge jean gerede: inro se (1 me on Ve Gegen ee Re in ojee, AE & Nij gend nan Re. AR St Krin E sas ER « Q Oe aa. ve Na en a TN engen Aar agpeorm naaien muf a a CX zij seus Sl IP TS Laan a. CF GA em Ma (ongentaag an Bn ar Bn a acu an an SC | LA] a A ISL, meg Ea anaga genegen men | ML un Ee nde ug en opg dng enim a el aam (sf IEEE ER A > ie 0 AE enjonbjam (sd Jeet ge gan U can U \ ptn an ui je vEt yon en ej un laa en U DAS: amg enal ENE LKS ARE" gerag gheen Knie) AA LO am am aang gangen en ag g> (egen aaan wagen ENE zl kur Tb wn and) ig name any ie ea Er Gie Be ik RL dis ln ipden b aan @) nang pep EEE dakk adà kre Te TREE. Emm iK Er a ha hk: Pee bi eel ers nja ateam GN gee da Gas ts ia nad TE AEN oh ey Arre veeg O @ gres St vite Iek argopntBtenggen epen fonen enn nà ek ra gopr Sigg een on adam fan > ed ON ENN «0 ma KC ln "IJ den EN bd a 6) UL Pen ROR gee ad D/ ER pie, zine BEAMERS x A oi aeg ema onvtig ng gean (aon (ax nja pi CN AO RANT UU A AN ASU A AS Te Mn nn del en aanidoa Un BEREA SO AN das 3 opeten i ED EIN U a aeranLen am (ti » amana Pe) grs N antenna) a AAA zo: en Pan oaaiaieg eetset ele je eN onl: egens dep asen EN weeen gepan aan cn anù.ann (aaan at nT wgn ong jers HIN Tentamen > engen emiechnea ham 2 gesehen a ) 1) pp had | sjef peen geth vndram ROMI: ndgn eed El oh aaa en ninae ira en rn ri: oe ie) koer Se en a BEIRA KS EA 0 we im ha: it pven ng oek N tse EA pept : | eN ER EN rnengjn 5 ggn (eg em ennn u Re | Reen, AE AE mj Rege e gang wogjemmajag Ee a Ne) an N spreng jaan na a amg | pore enne un RE LIS jede jen jd her: ie BEE gi Mail, pe IJN renden rare mer | gemene enen aan Jak gg en) mj (an (ej en “a NN CE SMA NEE Pe 00 un Barger diger ag. MI fen pg jaan rde, EAI daon oml B gngane ogg and gegen endnanjn a tapdans xXx aa de or ward be ar tide en an SN (an em ggn an À agente KLCO en En e lerende hie LQ AN AN AN U UN AA a Ge Dre UN E aster nr Ahh ae VA N agenda geen maen ns Nen Dot aar sen aan arn EN asje Wide gn eraan aal KN Rang dre opdr enge Ed, WB NC, deden js ogoejepde ong grom a aa am amg Baai) an epen AN LO UU x 5 Bg gemengd nen eh | sdam an vn Ja en Per ; Ren: teef gg pn ej nen jg amd eentje nd pg e jenga e Sands og helaas Ait one BrjjgsI be ae zapt: Nie eu 125 el 2 A arseen pf Reale ten negen (jam guje LN > opge dj TAN mh Em afiehn a 3 js eme dd epo menens Henn 3 / a greens (eon (5D Nog an aan jaa aan afia et oan B We a 2 mine iak nr am jens a ej gee degen gÄdagmagdg dagenlijk, vehaal iof cc andes | 5 ar aa ke an ar eee Assema sl em vu UB DS (ogg egneeg ewenag ing : kl gf jon B. jet oe ng ensen > pere tap hie pe fg mint deerde aag gag gn renee mjg eg dagen ate ee LA Ce ee NON URI 0 baja ig paer enk aaan MAND A | gu Alen an ic Er û eb aa af gesae en sag gag eem Ôageenag nn ET MAR ZEP IEN INKE opte mean paip greppel Gedaan cap pz vg te pig “egg geagigt jeje nf gedegen qeij NN eben: (pgo engen oa Eens man te LA RS aai a ggn jee AS ER ep 5 ED ACU SEG ak To “ny pen reengn eh gevens pn en pr br: age nend | EDE ii LE EN-IE | riete oe ani nú enen er En afg angen gdeden « AN AN AA AM p Kr REN: un Ul ETE CEE A sE, GS mn aag en VA A armen EM aa aman AD ij eb: gn (enen gegen ai ren geeen: npe rg jen gen gaa ai empaan vO SEEN onl er keb amen ear 1 aya d ojee idd 2 enmngegd Ph ee er generen jaag eon bs CD (ej enn je am Aa ogg eengegeneniengenge an Elan (Uy an a wees je Deeg enen Ep genen am nn ene jg El gemogen tegen nst oog gE on EEN engste ars sv lane Eje) ongenegen GN 93 enn gen neden eg geeemerijngen Baat aan ri enaang oml omde RL Ae gen: gn pra Begeer gpeg B as 0 [an eha opd pear Ie ones Len È \ Gemen (gaan jg zjn dà (gen men germ Safina hammam an gen aq am a ane SA ENEN eh ema oa 19 pe venom ed Ed et aar en MD oet adder an Dad: (death vn el a Or ang ser NM A es > eggen jeje vam enen wu aen ph en de Me zui mame qeeisjgnenan qeas eraa pan gi, Ei gj aur an an oa. pe a )\ SRA OE dgn Er eha Hem RN agen egpaens À Seg al z aaan BN pal zen zer rard id Pa ús SN ver enen DEDEN a camee N Japin she eenn <4 ENKELS jd, gean die) (ang erger non Kah a apeegmejeÂngsean gsm oa aem ana on eon UN N AN FN AO Ih en (eam (aijn | elan, OD ug Ege jsgaark aman pe gnenagggne iech orana gede dengenen | eu “aj iid | pepe openging ag iej wegraen vr: a ie qm gm zon enen gag | a ad rijke mla A U AN ER aan acu eon an an ne Ree an jj weke PT” zE gren ng eha hi gienen ien ° Ens genegen ern, genta oan gn nac an( En arn ad am aa an aen nea ene Jgsnnpadig aan em Em Neer ae HP en er: a pan jennen aren rap lejo (Ei var 5) rpg Rr na ss AD Ea EMEA ie 2 en rde pndkedden jn /D | egen en appelsap ik negen peage con ergen vr A A ES zi ont peen eere men pend peropneebehemijnj 5 ih ese ag nei) mre ee jg naiam(e je en: oee rf A Semana ea gag va pine 090 REP aaan nan ij) | Ó\ jg an ir tn on he a vv Wenne >} gin ien Ayu & 5 aM B B EIN (ad koplgnn: re Keent. geen eem rijen (ei aaa au uw gen ann am enal tj aaa enal gam gem WSR EEN uang gd | wl ECN xD RDE 2 | ptn A a ; ii ia gagnergeegN U gangen sl nagean ries gaten ggn Peleng ë) an ann (a \ en neer an.m ze, gs una genden re ET an a an an eng au vu {end uur 205) anda a EÌ 3 Or meng waagndeganjee ha) vj drajdgent io ga Hum en mij men gdegenggeggnen Re, Lj 3 an En em \ oaeen (eam Rá \ aan dd vhn \ Lm neg genden Artvenjeejenn ana em (ain un Pe GE oane ike, J& Î ertegen pe hate Ps el eq epe tobennag- ie Li oa er: ke nn dent GN En @) a) ah A AN UIN End AN AN enn ar lg oane. p= gegen un Bg men ma an au D aandienen gen wie Rha eredi u Ke a Segdagen \g peen aeg neden An ez dh a Ir EN ens wenge bis gan annn « gj N Dh bad hide se +: duin pon dread engen ong (eapg om feeen den ap BE TOT le en 4 vrede >p Pad SE mas af (ag grs BE ik ac pb ale | Ooo enegesnsijenlgegege | ed Da le ger ejgmaygengenagd pj eht da” pre a mam a} wien N éh eek hinne dek: vaa reen ngsgegndst nge deren (ES EN enn ie) | & PAS a / es / il UIN AN F5} AD ANN A Gangelen 0 tedje e) ae 4 A Ben: 20 bd val il hik: ik geenen) win vant: be (ay aa Jie eli a: ema” pregnant ch a areas gen gen ae pz: A dg erigidan vand Sh Sper lr A a an 2 Kij on an A am 2 aq ac) eh 2 ec ox aca g UI he ad Le, Ca wenge ep jgense hd dr” a Nr bans es mpg jade Bg fn eeu ijna enal ten tgeen zz Pe (A; ggn Âgdlenmajergman mj gahad Nma en 1e): gend, Geogdrg bej wl aard den oa) agnavhejngn ij pa ce ls OW geren vi Sje gen be Dg edn TE Satie HA algen ngen JJ nang oi add: ofer agen lens dl” re asten: pre VE ee EIK ve gegegeven ene menen Ds u bk ENEN HERMES gm ag de; VBS bii EN | kton an vaa cheap LE Kn gab: pe qe propeen gep, al lan vr dln Wd ene near eered 5 agg ef genen en Ean en dpa maagd rd vangen aeg Ögedei en ah aa ad a gege ati Dann Beersogpjteire petje UO) 1 LA SN 2 OL ar a 2 man Haten ge neey gmg nijn pr eergpee eh es de Kie poor U A: Kn ep anam > gerea Ge grau areas Sprang EN ot en a fraag np La am aard opnam oane dng a We an moge: om am janie jaan u aai (gam gr ares re innen + mang jm EF E Mpeg a lk AL Db Ee oe ee ts Eg De wogen sper a: be» (en em ag may pie em AU zu eonaan Aven qm aan: AN EN A AAN plee Femy ongenegen ageren GgvegehBojdeaden gee Ee Lb mp and) nn eoa ed N(ag em eon maaie ana LAUS? Beg ejgpegnan gene gpeg tr genen manen ej aam dS aam datg De it bi Mdk IS eaten B it: hr ep pais Cm î Pake ke nk en | Ì\ st pinda A he be Ahh PSE ern lap wringen | EP Hd Ber = "En AAE Zoyà B ETAGEN ef gpega a a no sag peeters gengden B 2 ODD ASN Dn Te ce en (agg em gang Konz tje jen B al Mee HR TU omg) men Det greet NGIAS jape BA dh zl, 5 rd eb a TR NE EN peen jee ep Delen JUB an EN NAA A 7E ER ID oja Bie: geoi om aaa enn natafenay wijn ver en B sik 1) onaf aen rl te gr eel mpg wel LAI MERE ME (2E deman nente id NER. ngen eo rijn ju ROET IEC P george onge ECE CR rf genpranfgeen rd wenge hd taggen epe ueh waer re nan jaa ma \ U wg en (jan aaan vp EEN | ZANG NME EN ug edes, DEE 2E Gmard gamen gj jer arne | en Jean op> 0 0eg ggd ene wan jen | CA a BS amg gag tongelen eenma À ie | ngen en when holes 1:57 DE ne vD aa. k mamnd i okt P vaa Kak KE à or ib er: ann Oerd genre geengageerd pe an og a ea jn Baan en Ha ej gj 4 a imilerd: gg Ei ad me ate 7e de he es gn) a eten” Se) ik ahd Adank aA Kade ch we. magna geeneen dj eha (yana regeis (ang gens engen 3 40 CALS Smead Repennpe) ad an eoù vez on se. Eland image v genen wp HN UU ek gensenang en gamen alen qua ehh re bne SP esse ramp des gn gg meat epaa An re gegamed k ch iej un mag esdek he baile: | (eg een tanl eg aen n en Djan aam lite da En JET png eega leger ih ie etn (eg eenen genen EN AS \ vj ea aa aanam nN eneu ie isle vera wdd ne gen WEEREENS oom ome (en refga grn KE: IUD | nar baker de cai veren | KMI: mjg U an am AN (eng jemen een wam fn au AD JJ DA MEE ket Minden es handi: ennen TO siz abd es ra daten hem hid Hai Ah dopje vogende gn & Eggauanag nn Eh ed ee gelas sn Ens (pg ergg en aa anje imuran memo at) va | MILE eind TR NN geren Bq manjdag sor UN (eg, esami nain Garage Rie) De a ed en eh nagana diie 4 oe es ì Ogg A) U ggn Siep eenen Regen en enn Gama Dag aan afd an ann En \ KD adt dn Wo Rr) gege geggegen-nkgeg an fi aam ach Lan \ Seyne \ U LA AN / Cx ndsm a u haf an OR aam En VA iben >ik an ARETRA 5 ales GE Dag DS eam and Ea ag ie akki mer a Ar ged anger jn tjd per Ae tee | R jd jn BEK ve pessinne NEE OD Heten gem ema om iom ag van eng on (egepgdenaasanenps (py aas sene amaem > Ana 1} rekest ant: UN kek ojnijnn en en gang amen af ien gee 385 gedegen og Basan An Dan smar UM ZN Û Q venanmn aad aa a Oi \ an EM aem acu U oan a en Ánan bed. KL | én (an 0 ee br oe En ia of srann: qe SE agate mr gatenetejan bet ie dan Baan gen wei sd he wee lr epe cj enan fa tia gen} pn Eapro Taag \ mok |) eddie ae be iz aat a Dag emoe 0) es be ET a eene aaacheamh enn > it ete ad ka bes gert mijden on EN EM EN aje je deg aften gg em agen (gard en Aaa aman Ren qe gan (engs un 9 Oe sk AE dam ne ale wees Eea oren aan (en osn 25 aranka: linden tj El Oogjes dl UN wenen ahd en: OENE vh dad pjopnn tha iele an an ANN UU jj opgeno (ann 3 jët wabe’ il kid, (hi Jen amedee PRO NAT En el rar enk: an arn en au aM AN U en q emme aa qena Cg A Ea © ‘ga: geen refe TNA “hg, | es en Ol amnm x oben. nk in Pike mejjgnad art teng eggen KDE enge segejdn E AE EE 5 bama behe mi ag PDN AT (enger ennen gen EN Je en en arn aon —SLanm \ ai af a a De al AN Er d be. P, ij 0 A rd Gd BE gage gap ks u Oan \ un 29 Ui Nen wijden 3 LI es) road arb: JT ann ee Dg RANGER, prik gienen nj vann Arn Bagesgengan-aaange nn qe gag st sake) gen oen aal genanmn De Ke MRP on aes. DE en. SN AM m (jj em (en wm ita aa BES en CEE MO SH an OE naren (Eman Eq dt an eh cas hik _ a a « peaajenen > aaan g mach Jas ann &r En ee woeden Bte a an @) En ag Henan seh adt kds aad rme ea ap ren Ae OQ a Cs 0 Raaka mang A it Ze EEL CX ewa en 2) Mn PSN jen ak eine HEC: Brennan bama ier hen gaa ej gepeste geld ENE) Ten federen da sans agenen an EEn a AN er: 0 ak ken: AR BEVEK lstel 54 Q DRE UK aan aan À& aanm an Là LN we manie Ch bn iegemgg enge je )) pe Un as OE 6 kaan an A wije mjg em dn em ang geen ged aan gia nan (egg geeen and gr EAR ej EEN ta jen ach „raps he) hen slak Witvis pk rij mre aaron mor aachejngg \ aa ac ENE Epe En Re bs ds Ape wi, = Klean elen eaf ar ld jn ej A UI En es eaten ph bee hid A ijf edje Nen en er”. beth Tu dae a oek alah de Ns derd QC FNA DEN ge ORN opp mengen deni rog en aan a mires zet, bn ne aes k gun aam as a a U Q ah berde bloes maf kds nj” en en a. abai pn NR EP angen Aan jan bijgads eraan (eapg qa) een Bedert” — ws ad eh Jg ke ee Be Rt ) Sed Pel dek oe jn, aa jena ger gegen js a LB, geregen eg erehdengj EN BN REEVES in aha Hej 0 oe G a uil a LO NN aerden deny vaar” vaan A ed a vn genoa egen dans jad zen Eu Smlogegenaodef a ae (B aat aL AAN \ aang een aan am on qe 5 he zb IR LNE Ef am run En \ UU rt: hae Pik pee a aaan « (Ean aan (os, ei gj EN UN NAK x AOÛ ede EN ej aft dn ur Eat aon ure, re Un 3 a MD JN Tad ie he et and meen zo u (ergg rijen gon sen eu ve er nj: Gen A en UD A \ pyetaopnnng en Ejeann Sjap EL Bpel A Ee k BA OE Wa ta a ez ê end ej genneegen ng (ae) al agg vavo eee la negen aijn ba E a og aang Ea rapen jennen vn oja jn VEE ireen WER > a | | KK an Erem earen eegqantienegeg y meo JJ ord jeden djeeen jgense reld pels Ameide | EAN arl an as 5 em gg ema A} | Ebi NL wii. Wd an En en gong en ep genden (ene is hk, ele let vi khad rent an per | ie ad gegen Bagni De ha au op, bhstan genen tkn EN ggd vermij Ce cr za Banen en an Un a aanagen ome jn LN NN BEN ts dr: REC | qe enen wù an 1e jan ra ame he enen Sn grepen et A ei geene nen a 2 HN MM nen Ti rani etten ee vais Ka ik GR ag NG | gegen zgeen a ggn aan (agg engage | penne: ag enh Glind jagen Un N HAU MGRA da en achatanyg | MEA PCLT cd Ears erg pi: genase A Ki | ve daa N ae hi npe (Éj an a ie à egen PA a Braad aug rv genant (gg openenen aen > jengegeggdi nerf au grenen sen an aaa IN LN epen SEN dalen 3 nee lis pn. SIN ven Diem geen na gg og aag en DE VEN SEA AS Pe en shr len ggn vel RPP pna pe veninga En ej Ke a an ò an a ach an ann an \ c) nani EN En EL e) KL kga shi asnaum da van Ti (aan En ach Oì q an aan \ am au a Prien ida ea aeg (graan adje dn ej: gend jam ee Dn mm ej vig sds oke mammae ade ie jd ar a ERE E. age id uid re win hade Mee cs de nan jn BE gesleep ne be ih hie J& aaan glenn aag wenn paken) digen gmg gens tejejna veerd azie: ia ven an ij ik he ze desen hi id ib Aes dij ei Wins Cia fes jn geladen  un an a£ 1) pl doteren pan ie Gl er Rd dempen gegeaedeg jam a (ag 25 ae kleine úe EN MU AN LA head ke: ia Ee: & an KT aur \ EM 2 AN run aan DÛ HN dû FK AN 3 BL EL peerage reed BI vrl he A Banga wee rt (ay aang gg de te hahah jn ik’ Ip: ie Ml RTR AEL te ran em am gen (any ws: be el EN von q em gaa dd jn ann spoken (8) a) ht kip ie jd a his ide ss 5 Ce va bike Ef A EN Ë r akd afde ) a. EN hi er DEN BA vi: iis 3 pi Hs gam eu A a A Go a aan iN biikdakd: ij ed pee bn its dl madam goden un dn peen JS annen (ee ega en ei zap tk an pg goeree BIN presence ann En ag vu \ am gejat ong nn jee 9 In 0 an dv annet zere uy an Nea nen Ve hat sar Faa se Jij me CR / 4 e ie LD A AT \ ganane kening sjen jp han is had id CQ a a) a wilt le ht vee? mann eo beh hd 4 A RO A eid ad gd sjen a Ë) CA, GE as Sbn Eet mk won: en “5 NMR oge efenmendjerfnn dosse vec hedde au an gene be: Baur vegan gamer egg gatje hed dd Synien tja mak PS ar gemeent geren mi) 3 iki IE ze is sh a Q a kak ziictd Ae GC Oe gen Bau noa agf eene an ahadse Re < en qm EI aa en aj em mn oi een gm en eem vaan am ar 5 vomngsnajgen Bdgergj sg onaf arl jn, reg aqua an Blgg senen Beuagend ROE PE | dieven whas en | gedeald É 8 he ale andes / Gn walk ET EN \ ah damas P hand kb tn LG Ö De PREV A ofer graemdej pen ojee DS ze hce. acg Gemenen gg is eggen enge a. / aa a Re Oy A MEAD ED ITD ALAIN BN UI UU U A An, a a. a a es Ae aam > (ELI vab AE velit La takes ade lada a a rl a. a ne bid ah inder pl aan AN AN Regeren plaid aan an ac UA en lan jer veng en; Un athach Ì Q „ann \ age zij en gn gana aan ang En prom tarn ie geenen gg eden | (eng Yi @) hd hd B HN iele add ded Wah UN UU UI HK) A KML TJ a b a genen om ch enrg en sn gg en Jeup un qena Ca CA KD l AQ ys « EN U LAN se we bij bela ere in ls is geen a / vake 5e pool Braaf a dsg ijejn enmaagn gnzen a a A. zene: nrs ’ un HK) am _— tek dE 3 gege jen DE gaen IN aai an EN Oras un \ geren Aes, ang OR aan A 6 tel ddie jaa Ea ani an Dik Deen ijege eres ng gl on jeetje an \ a hi. PRE ZR ve | BEE ed mn ei sg ggeagel | bre” he. Ba un en an an am qa an Pe BE: a ER ese gan Eej rna nan \ WAE el arjan en gj Erg ves teng qena tijm gens MO) Wa ADG: APE CEE Vak ti ie ass: ene ef ag en Mes” oge he mk le ca ane pe pAn & A0 he” eat en ad egg eej A TE EN Ln Pk a kat 5 pe se: Ashe de /a Ak tgn et TR Bangert dn KNK MELON WEDI a iel en vanen Et dn: ne ' \ oe ef ze een Ed eenn wdn eg rh rn en ip eeigen aa apen Di (an Sj pe Ek ns Ee ls an & wapndag ia gnan jn ge regenen qaaanaaen à sima ve ver she emee de je) mso Leg 717 tg td gi ezel jemen EEN big kn as aan nn ame or a je Sem rk mep gangen weeg Sm mt ve Oy sh ke ee eo an nnee nde lemen en pee ae dermee gee ana S aag e) mee pe deel gn ven am ne amaai pep Fram na wo ad ol zo rh tn ee sed vbs DE ed on | tense jj enati ad ind A br nn jh geni nijn set © en ns we rd edi ‚en gg No zege je Ó\en Arae rd ide hp ET nen wijt ner ij elan han \ (a aoe sopi hal jad rear Ven fj nanne oen (es « am a ann ah LA KEA DUN amie: zake: spela catmen 4 / aa | Ela orlando ERO an \ gegeven III nd veel es Scree be wu nn gegen Le wrr e an wen (4 EE ENE EDE UE an oefenen OA earn. Ci (eens Kes zee daha rbe vake bb es IN UU \ {A wan apen gefendn En acn enn EE ( pere Gh iv hi le ss keper pg eere rjg ae | zadeh abn ik had eenen den(gg ener hals ala a ee IE gpsgeerdaanereng men an rn au EY AAN ENE led U a af UI LO AR, aat En rindeslsn Boyesen geenen (3 prengensigan rg vi Oek dav Gp ten koen bs td eN maere) prada mj je lk: B gaa jog gelia> ak ed je BaN ane ke aan eh (eN TT gaf george geeneen qe Ei om an manen UNS gesel Oger un En En wenge ge er: hs, DE ee kika es | arg Sj sh gg | hinde je engen q em aang endijn La | me be gb eg genegen ie ro BE athens he ss kP sh he PP Pd) ERGE epo Bangers en ih vib nn 5 p | Ss pane iid Rb Ke Pe raad dan oane pe Ke tere gd en asta wi an ac se a br behe D hg gag angen Nahon gonnen deg genen ne AK WU \ van geac gg ama an jen 5 he: za LKO: d kr dd genegen genees vlee va gphe Wel gj nn Jen br vg Tg after tee en UN WA Gi a Ee ia / ig òk png, ta U ac aen uit an Zo gum hale cd aang Loan. eig men el piace AN ve So tn Gej ep eene aanwndd gien g> pe gem nale peat Ea or gege tod gr peten ee) mg EN has vi as AN AM A A 0 jm een a en arn le 8 0) neer mengengd tn geval em gag naer ait eha En \ an an aM acu aan B am A (eng emir er Bq mogmanci Klek emma de, td a à) agame sn Kliks: U k Epen Hema pe, di peage mea maagddd aaan iN (eem pan Fe mean Wk BED hide | GS pb aq emsenfialsr je An Bere geplaagd Sgt JDN gig era dae anke We Ji tortn PE en neen SE PEN gpeg geget an ach ani LU A em ggn rag aen am {A (es: AS ngo eden gegoeden eng LO esin ed Dero rn en grertf eg ve kenen eng png, gegaen hae use pe gee ghgerggegern gj jin VEN dnek BETER aman he ggn ger yen zm: à Oe A a Bgtepgeegmogg dige B ELL) EREN (an sier ij ta et a a / a A. a a a @) zal pat re ed: de UN UU LN KO NN AN HI naan gehan NM et nd fe U UN SOA eid am al L Bidden ie wneer So ereen al (ee oogeren Heeeg irnrgenrn edn ir. aan annnn wdn deren en (8) 5) gemijnd dE Af La aaa. KA ee PN vene enen (ene a Ea eik: oan aa erna ge arg el er PE rar edn KM MAN 4 vn bii ri ie Seo geente ae asen he | per rengtbenkgdndegg genen allee anger Hens (egg, nt rape epi de: nete ho Eej: tong jaan ac Danen gee ei ida ved ed jedi gare epgeqmagdggen egg anje eigen sapien B wrr gf patate des dad en a DE EN tad Tigran 5 nh er ALS be 4 geren nag em astan eon egal gamma) spe: (opgereden gp me vee ae aar was ojee heinen aag eam Eg eg NRD ts zegd wa ne oe a ef oro an nn, a er Belo WIN ED ECH ve gaarden egens gen Beragi peeaggeengsengegnd (egg jen? rt ff van ends nde nr PRT: peen ANEGRE kn aen et be Gj agen eg maen aem EE do Le Roper eN, pn en EN NOMEN engen a Fe ie mba a Fold ots apgejjemenjenn al EN ol dertien EL Banaan na Een m ( ge en jn RE he ode tslau EN is ae hi pp, CA Ja a Bh A aen AM N kEne knp en MN OE aa. ÍCS annn € ent m Ei x UN JEN DID Bjlameg mas ap gegen un a Ke ee baan jsrijsen pk Ki zn EI OR nn ( eden eienamangen 4 IN rr d:d 8 OA EN ETA ae a) * e Id a ee ae on nani ER aft enh an am N KL vl €, DD aaan) jana (gg oro U a EAO miepte in an gehan Sarin ged mn athletes d epen ann a anal U Ó& aje ) dl ggdmoneng ds gmg p acioe VED ren A in ia te Le A Re weides | pe: rag EE aa (eije zap ten genes: ereen uur an aan penn ggn genegen ar Bin sedan Ban ya ven enn HNG de A Benton ze Sei /a an cr an cd neem U GE en an aa an gaa aan ur an Ch meta Sk aam du gens anges mess AE) (a al BRTN U dai cn en jaan ast an daam UU EN X LO U EN HN ANN U Lul xj aam aem wu ag ed p ki wid / /à wapp jemen a Ln ete ie 2 A ee enn vi Eter dd aha EL breef EJ stek wh le BAS Te EBB lap asf «u GRE TN Ega ega ay ) va da . Cn / 4 QA b dan EN Jo PP Rr ee au aaa. Q/ 5 a tej Sen ep hein mala. dà EAN PD HE \ elan a teer hk le jen | NP PEREN gn vam ach (Uy le Ken mon: ziee xn | 5 kg pe EG herders s4dap js vp p, oppe 2 El 1 NG } en Sonejee oh EEE ANR Ik: e Ul A5 GEOI Nd | / Ca p apa ige nee ) El Ih Ene eg ge te id je > L4f es: vab Gaia apen Ph ie ON Dik CJ eng (egg eng eng rg on (Eunergren | j 1 ik Sl payfepngnd, JIJ gen Bogert jgense j ranger sgr kapgesjnge | LS ATI eggs onvangen npe vod eam ij aang B: A hs vida en ej u giogopÂar adat ‘ein nele site ie: an, pmmspennadente Ega erpen geen qena Egg jan per dao àl en jjge onse ne an an nf oa egneeg nag 23 vr WARS de NSM Da Nl Uu url an Ô Ê aa am tagen ei hpi nst vi gefadeaamgegsagg peet rd id dk en UU: EN a wu \ ve un run Ti aur \ md (a es EU fee wagen rs ed greed AN LO UU X geldend: tad) aan (wy an aur oajad Beja gr Bn cad | tama an \ wens EEN eG mere admin gangs af eur dab: Gena Edie he Ba eht PE a a Beren ee al aid jerre maal aak hie: aje fegendgnmgjede UU A var a a (eng ee een 5 geent gedjgglge a Ee ant eLaan A OE eam a/ dr ak Rn EN x eaf, Ui enden RE WU \ toga aon nr ame jam at oge naan parmantg can wro aks Djegjer x SO NEN a en Eb Sep sn len rs pi 2E a eben Dd oP ogentest yegvan 4 od enpeaam gran genen Bemande renten geve gn apen Aget En zij) ziten bebt: abe ad gen Ee we jn eta BP oh} wiet Ka wend: star oke (B enjaen td gaende ana enal opg dn ern LY UU X En eon een an A ej jar Rn gn dend ahd d canne gj & gegen AN gaas asen engen fa en apen Bn en Kina r on an damn maden AIK. , ad aq emma een pijen gehan qm. WN (el EE regie el goh U A& va NAK. page gegen, Rt Anca t pendgn IN eN nj a oge qeqe 0 a (nen ae TE onsen an. ei en a gn, (Gamen Nn x PT tee prc NON OEE akin, re wrgrikee r UN (eng ej medngengg nen wt iz pes degenere dje Rr emg "da JA dg meme gap dden he) Ei MR rag mie None zeeen a PRE Nij gaen geeen ggn Diaea} Ke bb eng Mesto Heen p Deweb, et PN eb MEEDEELDE gpeg gee jen en (aq \ TE Dhr ir ak aag rt EEE zp genrgggen enge mai vb ib pt ien vak af: a Nam eypefewas gpega il afiaaam mam jan bej: NC mang (an aj jen bemad SCN VELDE wann a aanenangan gerdarddij az 263 ee JJ ves: wipe ven Op jef tagen gg dgn ngen nb el IBAN TD IR el dant mine in a a : zr cl epen laa; EN Bioeipge,: geftrnegnpaaje pe peep: vre Me ne E … Ae jeu ven oja den neg van gmt) en a (eq afd aj on an A (en amd AN WJ EN 2 phegea inside egen engen u a A viognier dee! papie B | AA a Gegen N scant eer caf | em jen Eqeseijne ds mam spend: (a preek s a e > dr GU hhicaige f< Kh pas) gl gn placeren hihi tap leona je ad aam ach ga qe an EN Blan ea elanggmajen opp Stegge teng teke Kh pens nensaha nele jang eg Bede oppen feae nd Vs ant senda 2 gg Ön angen, hee be hen oe LAN AA A0 prijine) IAS LG el pn td he ng : plan 6 bj ) | u ogg maan se CM an A ech 5 AM RN LA UU Xx mj en: vang eN aa Btlaen NE wg B RN tong ia anaal ngen ige, geen php ak iS Av ang Bl in. pertinent Saad ag jenga ie a Reenen dr al LA Os am gas wangtjd en En een AOT ae LD on lmet: NA Ox e as ann aa AD nf) x ended erna Bj mggegig geweren aaan (og aam (aaan my BAT MNRGT ph A AL at oaaciam eneen enÀ DIN pg EN jean: NE Ba apignnng ani af gdgsel mn sE shan Semana r= e h we hi EE PU ve SP AT 8) el wke ngen A oc Dog aaan ug gg a} a enke Pat (opeen vemensneaanggg gd TI jemen jer rde ded ver ws ae ok werck tz e a Pean had, dog jen au nage ergo pa Q Q a ass aur (CE) \ ia ravaemn nnen JA aan on aman cf aang \ AAS U 3 dagens ve aa ap gages eh ng En a En TN om gee an Dia an NN aman an vur ann \ (edje dpegen a U innen es RAR Gen ot gran aaide Fijn degen gaen ij A az Eh LNE A ggn nn Eene ERE dag B Ris EN (ANN WOP on orig oop ddgealen ogen hm an an Ed ij a nn aaa (een a 4) Pele be ee ien flap ners en a Jen Saed, EREN A AL N zn < a gege ee: 493) a a LG LAK ADE 7e aan aen (ee) \ IS ro dee Td a; ah. anNN \ PAD nen men ochak see LE henk pe (EN) ann ap an LN an Bnn d EU? UO ANU SA Cad) ER UU A ydespe gen Gini ren un LA LE Ter hb ann ua) ED (agen Ee hind veer is, wr jj er Ki etn, PN B ER PS anjer en, pregnant eh Pis B Ae hie: | gren EEN joa en TN opge oer ijle B emp otegeegdggd a) TE er € 4 CM re el ves zite ze ad) B APD A vn gegenegen haha NN RM Kop gegegeten oppa jen granen gen \ (a pe peagpenangeset an opeet ged en, u asen vp ra voe eel qe ea n ge SAN a Ed der: gein jeje organen ey DI3 grep Gaarne yen seed tene ar mera ageren Aa jerre gen jeg es em an een eg qmnegpgaonp am SAE pogen genoeg St aar gaarne gam on une 0 (CGB (0) 5 D op D ne, ee agitatie re ie eer pepe Dn a gonne cl qeaegemegede Paar gegen < «aa cal a A. Q EN EN NAM LI U bag ME eng Pons Oe an genen gens eng ain Kester a a es han ik Leti ac + eg ph Bj of gn inn d gern ged | egaat aan mees Eh io 7 ng) opge nngenenen | wh om (ecmjon AA # AM ak GN MY eene gern gn ee ma mee el mi. walt Groen ag en aag een UN nee EE | mena aur 0 aam aa en mn a an a aan mm ag aang (eyy ad run an em wenend dritten | a 4 var ee genen een kn | gg marijn EEDE a MN ADI nnn enegiieaag en eend gedeenn (a Rel AZEN A (LA Ú (lg ks vd nne u aj vis Led ri bee Ja: ba au ries: ir) sp tn AK ana ens (en on reggglegkelss dn HULT KES hee aan an ech an Ban oever begr or de ee a eeen taten recen vang om  aan End ERN dje dege en ME ins sne grease mjin Men AE BELGEN rd GO md oel RS tel / [AC aen feng E gag a vb mr 5e WIT, ei HN vh rn arki ek Ne ETA Ce erf a qena nea ee) CE AAN DD NE aeg eraa oa nd aj aio epa bgg ee 2am Q Q. AL a BE vl. ES jen EIZ EE KP ze Al Ga Be, Bg aag jen Gine NTP ger vreet egneeg va VP NE. mA nap daaape ut INE LLN EN MO 5 REM MY ar au pee) mee Dn peten EH OPI en njc mpeg gvne legaanen en Rio Ud heij aaen en Elaa Aysa aan ann AN 4 amana eg afie) ga en \ jemqe a KA A | Tel laine: amd) 1) ed E aid : pl : Raines ene aap jean rijn wenge ej ERO a ve aish: a aq aa agg am ie ey lap ds @) Ch Cx a Can ate vaa DN 0 Q a LN jg gen vg > > ax a KN û. peage Shagged en Ap zn Ho) planet aag ue ge ngen Jef van aaan maan | ri KL a, > a an LN ad sid (H) AAA AEN er. (aes ges En an DIA act an zom LT and ecn ar 1 aon AN jg G) FL GS Te grgenmggenn Grjeenggjm Argens kaak, geen tag a egen jag eenen jj hara A le, gran tchas om aal aaoanf onge east ONLINE ende ds dee koch)? sena Nele KLAN M AO JI AU U EQ MN AR A FOD FOS ta AO ER ae DI IIG Ea DA CER / À onde nen arti am ac aa ac a A GJ | per gpeg gen id ved geen inr eneen dg tn aag ken af D EN 5e: MAK aM an (gg lensen gea ven En ag NARE vreze Zoen wrs ee De ggn Bh ek: a ee he: Sen VIE NL nej jen egg ee eN bn a aa eng DN) pAn agen ejgn jn es kw shi ar à ty TES x ew mjg taan geek MAK a na da € oge REEDS om gegen gn nf wg eggen presen eg | OENE RNL | Seng) djan /Q. hide En EE EN ende jes a a a AN Bafigs eo ue UU AO AAP AN UN HM) X “Bp jud d 8595 morpho (ae B amen ge ggn Med zij 73 A EEN SJ ES UR as un Evosanedimenep ve ann 3 ns x Lj 2 gom nd dje an En HE gewa, UN U LM A prada vu eggen mige (Bananen ej ps ar nde sed pan engaged ng nanne U hr ba La opving esn wis) aja {am ee „kann an peage peten wie amel ed eten oe deinde jef kl rees URE ken Q Ws we PS Rnd emir ee gg ehehe k Je HEEE are 8 egg genas Sadi f velg eraan Agam mam Hach etl LLN ep gegen ven Mach AR RAS | pr wks er. u | veur ur acu und) om a \ tr mi 4 Pama. jen man enaa q ame) gaand a a mze. eN DR is A out pr Pipa ja ring au SEE AET au 1 Wvl a in Sake KR tied paer les te ij opg an msi, gg ns bij oen an De ina ta anajem aat) oa eon gj lik es 24 iS rr un ur nt re aL pen gna maden fen hen) green SVENN ALEA D ia es {ee on rj gn tn Hagg en nn Nena (3 EN OAN U UA 0 20 0 ET Ue LJ Hier GU Sh aanp och crama anas psp > an an wmamejsenemagegsneng gran an LU UI „rl an ae en ze gs; 8, ij hs Ch Oan ma Apennijnen LUN a ang g va aaa.) an eni aat) q an ik jeg NE zl IN Tere) mena ug N ach am gemene an aan vnd tie edm len (an Sjee peak u(é agen u is agame; gege se, naj ND 2 EA) vmma: de AN BL KL en BRE NN SU CJ 52 da (ameda en honen aman dn gong aam an \ an va Dhu naat ema geen aaf am ang um ee (en oen en ERD hs 50 angus es en) Senn JT | zi de ie bj le gp BAE! aen eme =P glen an An gran agp (eg En we IJ DE X, ul gag Em agpaen qena neue) ag D Ger JN CHE A TD PA € KAST IMD Sea: E striae AN LO a ms ENEN arn es d Ü a a a WG {| ied IG En E00 oe: (ereen (ogg PSN se a ee gegen 5 va) abe DV en U AT vre: ing gE rte egg etanegs EE ae. pepe jama can gehandi Bia naa (egens deed na WU [an RIEGEL ie Ee un ay en ac q ak DS on paren 5 manege ag ematgn En gerjtaafat gn bege same veg vi WP, OTN jn om (ey geen dd a om pn he: ln ore en opgefpn jean tao) Hers A wanda ama gin anaf aan a am genegen a 5 Bedr eWar as 5, a Wamnn. UU NAMAAK AD ME mar 1 AMM AD A (AA LO UN ) dd Ja, Gade a Cx ie am \ sr Ph ak mad dede kds L 4 os je Gp ren el un an U YE SE LQ \ Hen fd: Za Eis Ghiden a & genre ng en NASA Ue’: 2e LE, pk Sne menthe) | eng gna de a oa fi aa maj en ON Kee =DE euri) Eene Ln KN MC at egertdes REE | ere Bj En acu A) UU A jemen gj en org pr EK gemaa (Een gren 9 peten genen omg dan dx gn ennen te jr; B amd aen an aa ea aon a ANN \ etn ad sel hi DEN (egg rc uma aen jagen enb wu ea Ln aam En EN EE Pe am ema ega iaido EL 7 tn a AS NS, Ed BEREA En das’ hee A 5 gn EEn ac nk genaaid, rl sf en ge egen ge jak eg ch ae nd En sik jrg egen EDE EA gend aen qena mpeg main (pg geen Ne, 5d ri ik Se ij 6) S greens ngen ten ve a He jeg (erp ageren jjge water snar: e> vate PP A nen ak hester) genta a) aag qa man q eme uren 5 RE eeen eran acten gemd gj a aha og se end 7 Bj haasje ngen egt (ep refs ea tag | CIN ED peten dps | EA Le alone ROER vagen ge un ken 4 ls piraten | eea agape onde AN OB ee geison aapje he Pi we aa mg 4e) genees an NAT, dh cu bike IR re en um dà Ci) avi A an \ a a ama jana au 1 (agg veg EPE Be dl A maag vaemaden tad) beek uy Geja l LL UD cm gaa Ee ents ham ils ie pp gen alen seen enaar genaam gemin u gj gs a pendant Kea itn an En LUL EN ELN a jeenetgngnn dhr gen, en ergen) caf NE RS wu aon 2 SML Her if eni yn peennpin gemaa epenggen AE, iere à Cogpemenmcjenngeen a Eik wa gj led en, aan ge fjasi Sansen vac où ni hac ane geni seni en LAS X nad gan an aam, ndr an Aer jn wie meh h EE jen pe ae gend Hg ne U ip | meer amndteN Lan din 0 MAIN an AT DO) vu aen ER Aar ap Ei aan | Be dd CD omnam Taa an Bj geeen gern (agp | mean: nen ema qena en tri gan gechahen vR AD a ah as \ TPE en Craan en EA htss aen near be ate tamin | 0 ve aai pk jede mand id rl Wes wu teab an RT 0 \ val ohetje8 Igngn a EEEN ene en ag ten aj an (eg ie a eygene jd feae (Syr meg un aren agg Er vla, EDEN (egg dies an q eren eng EAN deit: ppm ed oe Ke ane alang Dn em Ort) begepmnmarnnjpn bist an aram El EN EN (eyes JJ \ ka pe In Sar tat len JJ gage Gag on ia (gj weg ven oma Tag N ej op heman Beg lang vei ai hi en Bgg gene ei ong gememancigg En ps dennen Arg DEDEN Sqeedp pretje Fr om aram ag grand, dijeleiose jn AGE (yy aam en nijn ed de a lee ged ht ki We Num u La dl an RA Kn Senne RN EN ON AN lek wks) pad ER La | ante ge een wad kiest vds nies waer: et úiing gean gemgenggtgngen | ea geene He Sagan jeg ge a omm ag ang ana U a We lada Dee 150 SN, 9 ENEN ee en Aa (ij aen) ann, ogende wegg oë end 4 le beh. ten jn aad an (LL AST \ Ie Marie ER vapg gegeerde) aaan gerda rdnn Arn ad pien 8 \ hek ebde 2 sak by Vonage ar A A bessen nes TN EEE) ek map: hik u en or (aan aaan EN grad „am Oi aan LAN NE IE UU eis teng bii hek end liga zak he akbar” GC Oe best en. PL ve ik Beggen EU na ref Pasage es / En aq aa 2 aan aan „kan aan dr \ ard eq A am ann an ERN zn ed Tl dc AP/ ht nù jd Begreadde Bend 995 Nr ee a lie ze he) Rd De Af qeggeegedaijen UI vo ist vind oge elan en (ej as an ing vo maibe n e vane et den (an her 25 ORLEANS es: ergen Aah vR: vi, kei plan As gba se. PE AL (id) Ede, OA ek appe onee PEP BEE AN ea onm aaan en LT € CRN py Senia el a aaa eg nend aem raars gegen wnd eea Sergije leen en ld We hd uu x wget gta amnaaij Nan AM aon SNN aam AA a aa 2 aan \ EG | wegend Din ie Arontejelhag gee: U =S 2 we ies oe | âlagg sar) gef nadagen vj sle elafender and grep) morse be peren nennen hr deense Re Le ggn Ee DEIN il draa A erna aten qesorjneange EAA ton aan aaa aa a op Semen a (a CP hi Kem je naa ene anù min akan had: eenheden dad Er 15 fg dd eden beha cen un vu wab aken \ ae DE ie | ELL NN In jens) etna emee aca, as UMS JSD manden jep erogene emerge (ep Ee ta risi antje El au mic) Pd gn” een RE ams A aat Te ge oade Nt oe aid (| aafndndved ogen Agema vang sr: beenen S= annn 1 La ann A - di bre gens Dieng per age Koek zi ment id (eyy eee en /a a (ann dbs zoe vee haute en {r get a Vs in ien el ogen u neuen el id | enge Hen (gehen end en oe Wes Cid isd greef ame U En IN UT bi En in ene au (ke de ee ole org: e= ee dl en a ESL Beh CHIEL EE. meege) jeg peen iof bake Un 8 naam eggen jn nf won era on aten J kanten drent er BOERE P INE IOC ae a haden 4 gg AA en sjen Ed be um hg engen en ae agp jn en jan em emacm em U EN TT TE (5 EREA) PDRE Ar pn jle, pr: aannaaien C tn ach aan aan ma (a gn gegneeelgegen Agel dd 1 zak EN, yauds u zi nt jana aaan om mam an enge + Ih ®, annn we EL LP ADR ve EN lat AT it Jr CN NE hike hannan las BN trage eng oid AAC he gemene ESP Dn d E wist SEN te Ik Ge nee ey geringe en do hear zap ee De od a zamen ere te) dad a an zn mos em ani aag rd aad C/ ige amen pn ie rs en, 21 < ERE. pp se, ie ged, aen jag jn NS zin BEE 0 lok ar NC. ogg mgee gez eegjen wid LU IK un wg (ang «aa cb AS Zi vl ie Ear an: A5 \ Sierd en ann MEER ot | nnn jn (EN U gien vd BaN or zeen: ae hes Tar aan aa kama JI genie il jeje gr ian ernie ej ong aje ear gd RARE mn NEMON (CI pven en { had Á/z * eggen wie nn zi egen jn Ul agg jn omge enmfag ag id: / Ä CKO Cen ad) te Daem agja en abn tn A A AE U EN ASL, PR: aag dagje UU U HN) AI nai(ang MLO CA J Ju ape en Ir a @; MSS iki whas > wd oh NE ‘dad EL ee ae, ”; mie me MOE 00 Degen er Kira zeem a Sijn ea vaa mn gahad aik gen gaa | a Q | BIN CdC LA TR ee 35 Dan ap he ve (gg senga tag BN joden dede a eer na vj ego gg wabe ging tegen in lok: PII ij hacia ann dj jenjge dk ag El rund aon am (ij om En q ik egg ie ori geadd vedan Od an om a a ag je a ereen aem iech où a aM; A End \ \enag un ze (aag oeren ej EN an en. AN UN AN Ak opde à hed jj mr dn A a ge Ur U UA OL LAN NE rar zi diddcl’ er afapenasS taj Beam (> Brengen DAE ev opgemeten poke genrplgf ag vangend detijd Gj je aa bj pent a ee an ED arn gee | ih (pg eeen gegen ne VOTRE BAG ED De, ad pane jeg (u gen ag gg gnd RZA prm Bu El das aen 4 D Ee (ee gaa ensen Lan El AAM el Fk Vond hanen Pd 1 la, od ok Re) asta mal an a gegra engelen eng A un an ap an em dà \ agen jp an AN enen gefnk an mak ha NN BIj an degen jen JE operargenehgn neg ar Ee we bin Beb ne ei made sad geurt Bug en bees oeh a U AL ACD SN gan, jniefhajn (eng mem qe enn nappe: wk hid ve egg eggen Heggen alg cgs gegen geac Hicham (Semap ET Nei iik bes a Ea a ah Aai gemalen jr eg Gates (jn aud ur gg mij hg. EEK pek en) er EEN & | A (ang em (ang j mengen deg gg Omega aj dage | fn ete nn | hik bie zi aje (aje kf tper SART IN hl wine La ai gap | al pm Y rde) nn hi Se (abana an «5 A an ed Ah agu erpen big GRE ep De) af gn Bru en jaan egen Dg en GRT EON AAN EO \ iS RE genant ai behoe: ek Gi GROND ERS Sje OT OEE nd Eija Nba renden Ee iS teke stino wars DON SR oa ega rama genaam raa En em PE DE 0 DD knik engelen eggen peren grts RLN ge DN agg Segre Dl seg on wap dig egen (en rasa: h any ge el aen: tj reerde ARE ren end aad Ela ang Cx £ en naa mag > a an tt wu ON EE aeKanmn N Lik Baosnenlegraridn vi El CU eci ann AR 1 / ECD \ navel alge Ben iben il agfa pT: Bud nn mp Gn Ad ask, NAD X 5) JJ AS pegno nig esmee DA png bat Ange jen Baudi regeer genade NCT teng Ct ag jeg eng emar ega raam graad X Úk je: | aaan ENEN DN pejnenegtn: Te lage jaap af gare | gen gienen Pii ey ve ug Í Saegenn aje ED en ce geni sli Sori en” en au ge steenen maine ge De a legger as vu on dl EN pensen jn etn nh on aj ie gana eagen Burge | sjengen etn SE SN voganpmgseiij KS eb, | | Aegean germ pe in) | cal lt mamet onl agn ggd aen Senegal en gls randen Ordenen | Db a eagen i Eh an) am aur ananas ag eag Ben Eea | Uu x Egg nau tr (eng ej iagnsn — ope: (gaas pk egale ers a a a a Cres « dk sd aen Je d annnn AM AA WU X aq ren (aa u G) KL, EEND BAILE Raet GE. Ch Geen Een: En AAE XA AN AS EN U HON HD Sh ie > ennen Heg 6L, Ca a A ges demen, ann Ul UU ori =S vantendanr dn negens 5 aem.annnn AAN HD GN x LM EN ven (ag bagage HK 8 vn al ann Ul \ PENN EN LO HI en ekeren nd ge an u Su an X en aen) wu En X leugos ad Pe O AKD gerijn am an BÀ NRR 3 N cl zi : pps, gmg en a sh ne pn je eeigen | manen rd dg u as > wis, Ope en Ga an onm En megen IA: 9 Lj ige 5 vree ern padagje | Gage damen gen | gemenen gj aanhan Ben te pe. | pink es jaag in gn sn ET el bk we hi wpa ve Dn A A NUT LM OE A dal enen senden nang (app ere peage ma, choir in hadt ee hes AED peren aan hoa jeje teer vane | | cer A eN ged den WEAR es DD (Ejaan aa E] wedn a UN A BA UU AJ LO BO MN < Ra Deer an arn stile als DEE PN El penge Bet Vd el spee war ipsa Eus edi can ont genau jee Lik EOS ADE Pe RE en Ogg Be ge penn vena en a ld mare, ie k venne vaten hi Kie hes aj dje ve Was pe vant: enja ep gages maggi) el A Re aa Hg zn (arjan an qenetn(oj) ie DN en epIgns AEN vene enmmaln UUR AO ‘ole am : rh me Eu an arj PL OO Srecdiandeng RP” ov md Ue: Wiid wr Er EN EEE a gef degenen Cogge ca gee SN aam L5 EN EN OD AS U \ PRK AET vk de gen ama Tere nt ee UA NA ee. RA LO NN anúi sajann BR 7 ad aaan Em age re p, ong techn , senga dlg’ pg ngen emg en (es Ben ape am DE ne dE ui ars ai EN) sela de Ke BEN ii tine GHA an je rludjesag hitemann nde EON \ (oppersjejaagenenterenn Baja tn AE \ a ann en osm À nen em Beno d made) Hedi ts OA da (angai(amn af a ak {aaa EU aan uur Fl Oh aan an \ AM ER 4 a N EN ten op eneen aaan ga maa 4 Es: C> AME ca NI ED ande we EA ha Bas a a) LS LN ADA pda), ze didi ng Gj aa engen TN Blesing De EN A al AE A an an daam eng pegase gedijen (ang jens gj Snas oaren eggen ning | clelël SON ng orden CiphhabE. ° ande Opt getij RK gan meg eN Mn wv geile | ne See © Viele (aan en pn le oe ad bf eter fi (EAN AES nen denon Senday(lege GN agra Betere ee dje hie SIN my jagen nada UU \ eik is en: re ved (gem rn ach an acta (eganerege staag venne oee ee beh 0 lit ani en nies he vn SN engjjn aje ef gE ADA aan an Denen aad en aug genees aan ES 5E Name temansggngsen gen babe: a sane DC a \ qena raams mas dd aa amer (& Î 2 \cif pdga en kik pent | repen vee aa cai mijjn gegen Rsnaenerenropg eend gn Dalt Pir, KE nas mk FUR E wear en sr ges: pus U ENN ie gen bs dlegig Sd, algen amen (yy an ganamad Kas am ao 4 RE RE ea rk 2 atie? an ke jeje Et van osne Sv wit nd on eesijee Ke aad.La reac aan as EN agp amar (a a 2 LEN en Et iem en En aan Jed DSA @) aur jl AJ CO en sen a gp ngenmsgjanN Eeen a UN LA a MN a AA pj UI ni ACN 25 ann 3m) \ EN aan em an e 5 CE « En, a a la 1D Er UNI gende ON AA BN We. ein nijd @) @) @) \ me geni en Dad aa aaan 1 \ am a EM daa Tau GN \ ERD BES onee en, _ nagaan Ag eam Maag tad mek iaer Ô SBER Jl | png gee eg EN EN U \ tn PEEN apt a gee nn ue a zs mn an en japan dà Ear nag | Jd KE 48 Kiek on au | gn wen oa ia (oac nq em ij een rn iet | | geeen nd Ae | (Badane ps ij Befehl Ôo ann NL Fe En ST) EN A \ neel EE KA AS ten( Bed Mers ennpgtredjn eg marge ne nie ki ang laan pk gemaa aaa ana; Denn pmte te (ang oprij neppen nie nd en gg am naan arn ur EC dn en) ni hd AIC nam an E op ee, GEN gemnaaommna gen HAA PE EN (eggen ag dna re a Eh pen jen a Nn A ars Semen. Sraa andang en qm dad enal was Uil 70 a Ea ao VREE Ce he vanen muggen aA UU spij gevan ppm pna grapjas ann em LA EN aar mja 8 symaes en (og da AN anje eng en vie sm men das ans qe anilageman A | 29 ei 4 hink Jen EPE AAA Ri 2 an jes NS N pn gd aant ang om an 40 } deppen an ot elede vagen ent ng gg enim gee gj PN ONE Begane Baden gonj gm gvbnng senteren wgn N Adere aan aem an dd an / un nap erg mand nj, gerne uus noemd el eerden psa ep ergeren gen E | NCA tr pe gens Redan. ed (ad hi a Gran geene agame hanin: en CEEAEENEN ws ded boz nan aan an En sn Gj dann nam ke3t RATEN BNB jean agen enn CI jengenomakdganaann ogen ann om eg pijen re a rodendn) | an CUE ON AN AE AA \ Een GII ole ij aarin enn gem af ma Srem aj na ogg aam rn eran (gam aan. ) tegen mens anar jep ech agen pamsienngpiggpgelk ET Bte grappen genten enen enge: epe op sepeggenen SG vand) IAS en a ME AP OD OQ HM B) HON MEI Og nan nan UIEN \ befje rik (goan en ijn Eep B ENT AELS 1 in (ap gem oa amo qa waa naan maare Oren Q. e, n a a Q a UD 0) wr A MA am LT NA aO & a IN U A a Arn pende ojos) ef pj Ik bn nana dr Bat A vam een ri pnt BC. en Een Gen EE eb Taams wite Gsm ger dagegggagegndn eggen riana mjn r ie fB Re gs: abe (egg ven meng an aan NDS SD Be Ae 9 anne DE : enge el EEM EA hedde AU B, daan 3 Q. @) CNC ae a tin weiger aen Doa de ed lid > a / vn Me ug genome geen Das rege al gedenamen c UN a ny eig gen, WZS Gen Ered EA HEET, D ETE UEC AE epen En Ke gh eni a: tn RE epe aan a nf nd apa en p Ue Ie TORD ES wibi isd vaal a Kit map opk NE 1 gered gend Er Ke (gp engin amen ded vaa Bam gag manen be ven an dh neppen Te and Wijs wigger rd redger AN LN BY AN IN AMEN X ann tenaci mam Bins gn | Ca a BL BL ars znne PLE gen k dE jeg eng a ee nd. DE) redde) an geen om ge ab hint: hai ba nn opge epe ton an aam am sap naad jen en aam UU hea yen acmp aam maan a ag On agaena am En E BON AN AS OL ANN ADN N maass END En D) Pai man ha coches Amen ze AN nang ajmag vam aam (ay qena agt e vorigen aa. ee em vr vene za A 5 gern jeje gn KE meden gage an in an eem (ep em op manana am am ian ggn genes on go um ds, nan Banen (uu ve iv EN EE eel Am eer at (enge as A nem -aar rd fi 1 eP 7 oe. a GN ANA ra Eat nn wee) heers daar gina en zij ge rj en geiengnggd Yen) grtnremaan: ie KL geeen eene) a ONB mige enof aan Ee eN A a (TS a jz 5 el Ke hid tE afteren rt za si 7 egen gerne aje (eri geadjemen a REEN euh (@) NA LL, gj Ene, W a ej Satin eran gran CF ON nam asl ee N LS ana 3 dt mn je L SL ie jo Sien aten an En amn 2 an am Lt: (ega nam ER Ei Ôe ng JS \ Ig x oreert ngen Bren ma on el MEI Pb Ns IN lege ee oe amg | ap X peten | en dn U 0) | 5, AN Oane Sorong vangen, WINS spenen, lan oo en en x bes ha getand da ek pg gegeegen gn ran anjer: a gegen en Figi een ef / jjge ggn gnagna dn \ Grammar def sinspen: engel | ven: nee iden Spear nj en tan Eg ane (gaen an op aaan ann JE WE) ERS arn dn Önaiach aast, Ln Ne 2 G) en Cn JI AAM mann (gg dam En sap Eggnaaar fs: ropese aes gar shi engage ego an ANU < ie Pir tin tes dias nps x Rat jl SEN du anikieadiel CU, bi B en con oem daaar an \ dd es 5 NN ACR dn ENOR UU EE EN arte pak a Benne WÛ meses, Pr Beajney pennen owl EG, wervel mees UN paden) CI 6 \ pige gn ij UM DNA MN AD \ opsegrpudg oge gemenen denna an em; Úag U En jer jen we Ham ga repen nes gegen enggmijeden, un vu on wg Sjem, sgpnâvhhe ua Rage (apps em Le | Ús opd: eis ITE lenende B an Sen dà EN ee Bek k jeu ug jjge leed Bag VA utca genase ol ann D nde 20 “arn dert: a ki hele wen: Shen edad | nn (penaggigen hl qa N VE! van abs | atv ae RCT Jel to Mn miser 4 Mede KME ZP (@) jaN ge Tg EE) geacjepea (ega ami a un an aan aan aa TIN Kea belegen od ge Ban degsagg an sn agp in ge He pbes ogenen Jemen sle an 6 A& ru €) di \ (ag Gager AN AN pj gtemasdadmgnn Mij ten en gen esp rsijndae) Ei DL gh: men kk kein EET el zet ej Keta enedrehs Sanyo Bg deren bid al tumen U e0 nn EN (gan Er bndinnd hs Pod / @ an uur Oe aaan A OL an an an oge Sg En en ej gegen enja Sel ag gemenen wen: eren aangerend a a re daken El A en uur at) \ aba js dh bl ah en ng gede re Pian EN AI AE UU \ AN A AN Wibe se behe | | egen PCR mg dn VERRE rte walg pre uch 2” bie à afs bra au \ Wash aem aem a a em an aj pp Sen asarn | Breeven dreper ed | : a ê 9 ed a vei ai Be ee zat zin | zt ple eg En Gn aN EN 0D be she enen an dh an a mA id vast meeer je can. ere ge neen Eea pel derne aken Ren a 450 aan df ive tonnen ja wi ba agen gn wek Î de à sE vene teh Úh aac he ka nau daj nam prenten egg genie schel IEA TN, La zac Q. (a BA, | ps) a! war vn ns cit teer Kg ark EST el he De CD Gen ( een: CORINE. ap (en an #Q UN a GJ a @ Gn FO UN LD U x un( &l Pt: Pe eg Ee rd deeg ween et RN AD Ce ee an en en ie es meren ard 0 | ‘ner 17 254 agg kel Eren gegdeeus el > ed ve an hik oa en og gdygededejn pes RIEN el Sn B RAL mas agen pe: kad En | A br og egen aan aon O wu En: En B aon an AO A a wi ann En anrh (EN ERS OKE VI 9 bed en a ANN a MM AN UE Er; a (am ih a AN UN NE JN (e an Uns SPE) mri mmnde -a Gmlege ES enen jet og (egg engen mam gegen CD En NDE Ne. jd he HP ke Sl agamen Wren” ANG Én mt gg me Pl 7 (engpren( gen be ne co ee) \ (1) (emile (ug en aa pi. PE can: kl Tar Gs qe ananas nd ads 7 iden ei if Eggen RS gienen peseta ee ER) 7 EER bat ani see Eh zak an aam gemene kn weiss Joga jean on en em (gem Egg was alsmaar (hg ende an te 0 k Ein ach Eran OEREN Sil apie sage ggegn gd gege DK en, gerne) EE an, Hel mcjeen ads det 4 al ann 3 nl MN BCH Ek KN A UJ AN Ue) Ban al TE pT magen Alegria eenen al ten ja Meg B ema tap ari arion | GEELSE GEN « an U) HN QE) (eg Senne den a id * te a a | EC mk We Ee 4 el d so Or ú ej renee | be bpEE ami nj naj Bn genre > > ES aam and a em u pam aa aman d& asn | Ee 0 F7 eon rna „agg aan ach UN AN aan AAN AU \ en (a raam ma tan 2 ac ohh ‘(u A coen BE AD gij dg \ agg emee vn pen a BAS Oe glee 5 ed jen mg sdndig A u ien galen (eng eenensgen and oan 0 zn op aneh aan en (, Un Bee deren & as ann am 3AAAMJ N MK) an AN 9 annn id eht d del I&Ae eng aap ve) jj jen Pe OENE LPM en ha RI: Blgmonas {US el en mr ge" on vn (egen me gag a im ej} Ln ON (gem an am zj men \ laga nq mnd nend ON gonenngann gemee tgn aon Pe agteerseernsehr pit ln ppt taugpkons am as Dias en rAs) ren srbedggengn de ennen nage Kebab UA AM AAAN UD Elen Ben jon EN an an am aÙì Kl) BSD rpg Bema jagt Vsi: jn vj enig Nl le Ba {cop ik ir nl mgeijeujn andrs vink do väge wu zangers jen? au Ree opg opa mine lijn Kerak, era) ’ jep Jatten lep IN) (3) ar eaptaimad jen Ve AAG pn eg mre en, ann tekse ige eat ze gep ema Le he one aire JO Dd rang nang is KE 23 DD): onno g und an EE, eN | dl (ej on Ke) PA on wg Kz tgeen al kers (Dias nr Kn verlo en. Lt | @ spem: (Diusg gag naam maen; een (opg, topte dem Ik aj /) em AN an (ac an A an aur ac EAR sm mj Bg jen opt | ea nea gj emacmen Ann (id) jn pgs pis Paige Ek nn vn UN hoa ha agg EA DE ADD et re pipes Ed jn JE | ven aang Un af kg ala mig | il ce an can) ne manen RE en gg Pen a uu a gg an il nada a aam \ nqndjnän bi Bange epa \5 BOS PAS En, ON ran, HERE CA nge Ban gran Beydegde úû opeten VO am en un enen jo ecnf ed”. zi sn eq on mak agja) eggs eget eha dd en Bapao in RU nh Kak EPE me anr am wagen jd gegen pe nds mj jemen Gn Ges Shrodraad. laan au my ae) wil id BLA AN (opg Beige jd Bel rn nh Sel Haerden > / k FRE ai EIT 9. UN ad 4D u aa \ pe oppe temmng mam gaen et en be ta) Bamm qe ze a 30 AMS en he agens day rlr wab si vna an Seam | A ak kc Oner (mien amd ves: óp cs hein rk gen ag (eg a aram ag amai (eye eee a VE OP 2 RG Ee in zhe Moan ie nn eni cede a 97 ami Si SER eur SH DP geregeerde PP ia 4 EE arpa ntnme: lant to agg Tiene Femy nj Sjem leni 1 aje: ED CE a a a a. a X oen ardjen UU HY Nl LI EN AU AN AAN PIN eG ie peep (op sj (Jamaat naam is pagan un aa Aan wd ac a ulegngdiefen nering arie enen gj grin apen (ann al ze os: eN racen Siver: zee maag AN BNA En, hij gn an enge ej a nnen nn nl eg | va vm vr TAG (ang ej) tn: ie ge eum aq uaa 5 IN (ard aaneen aaa ars Zul ra a S E ann run (ya am (ej ee lk en we en. A) ae oom diet hide. alde ene hid hk gegen akon (eq ens telers zal assen: amen ch(Eamy (pg engen gensng ngai NTS RO au vn mend np en ag (wijan ENA enne wah ba men he a en Pk EI RES er en aan an En _N NM 0) am \ ver Kar meng ei Te rde gr enadg Ne bn sE B wrr pi edn KA, ggn nije aje ne jd 1e pe Ei {ej em en aj aen aam HD CA REA nie ik dei pegeeenan Cy Aat: Kore hijs an an N aken NN ptn oe sedan maga waarin gonaden \ maan (Sj Orr he we ke DL EN DN PSS op opgggnd epenge PP AAE vue juggsen SN SPAN il Pe zn hg Si ge ie) {UN ep tonie La ged | pptemggn naan ea eel eea de bl emna a Eel men eagen eg jj ero) gen an) Ei onaen aaa u Cai enag en elen he hi ear, Kar id A AAC praeses gegen Ak ge epen he gmg on oja pogen onp (ei mag @ reren DA ANN SN eK er jk za she anti ee PE Lik” 5 aa pe boren’ CDE uang tapAne: al (eng on ear aam ennn Rr mengen esmee enen ee 9 Aje mo ype ui can gum orion dier aeg ag (nj, qeigngngtagdn genres zn CEES CRE een Ede: Al pige appeal maag gn Ganges ye amalia ne naa ads Da | anne: ef geregen Ef (ec eda am \ aac (geil dann ween aren sa be NOME AREIA (ogg en ope tend ha ttageigens 5E geren geine gaen nn eggen adem a ema en dend Apen Aapensrgren Kid: Sep om REE am am afì he me be, presen Ang ACE 5D imi: are: aL Ga dl genant argens an 20 JI genaam eej vaan aa am enaar aas Led; u 5 _ er fa ER « « py: uee ENEN AD LM UU U EN AAN X Jk JN linde aai Biu gemalen tel jee ag wie RSD hin ik à &i pDA Dg ny nen (ed Di opend eter a jd deeman vl kie Ea A FN UAR) K CN AL ENT tenten enh am OE Oe ) d Aaen ach af ach A (agg dà dieen AF) un ANA \ U Et es AN EN marten en Ie di Vd à Ö' di ASDG en Ket NS eN) f agja pe pen je (egg wma graan aaa runen gamen, ane le of od ed A Agger dd ge bn dd VERDE: je) gemeene end Bange he Ss, ene We) dende) gaen hl ek (en Si epeggegemen mj tarn Speen Reich op memmen Bind re rtngdfed Arie wgn Eggen maah 5e ade eten TM aap gege dl de Here (engg ven aojeg ge ge ar agu mean ag vg omen aug agen om del av B amggages ndr m neema eg Tj \ 1 ets ET se tad ade edge j Sgjtrn nb ang pela a EN ee. ed gn TE gemenen elen sj III EN gegen je Ep, egggjeeiham an nadar eng en apar hac sinve 4 od ai afd 1 A hie pine Sue abd ma} CU EON / ®, bre eh and ren (0) an ach (uy as Cogis em eran abel oh gaen ana AKE pe Tk ECE ALPS dt. CC E A5 al mire hk tia dd iele à EN a h aa (een aem ana an aa em ) she heide Ade A ze, Je en KL , jagen maag EK Pate rhenen a he. dl ge genensijejanann | Sj: Ei a hl mk ii, (eg een eeen ond lS geeen den led EI Sud FU ann ma ana angan NE: GAU SO eh Li hk (eng prenatale en, ann \ ere: ai, d on yeh en Bi Re a 15 IN en aanhing ae gege NAE vale ep pn Sjeen, oper L wet map ik on bern Ee ASL a en hersft Jamais Behe babe omen an naa akon sh lalkskh re Dh a en, jn akk dre un) gwenn ge jnijgn ze EL AM run ME EEE ai ii oe jn EN oge (EI mm zl red Besijn gan d En wa di dead kol ok sccsanea sees ide omneo me ogg Semen JO NN EA @) SIN 59 Eren kee ane 5) aag sang en a en an vel KA, Kika mjam aje HATE het SE en (a aci Gn LEK Ke RE PN Gn LI waaneer jin oen a aam am nn (naren eneen agen aaa ogg enn bad hik eee op (egg magen Ee aag Tons ek vr Sgele dln Kd 0 enz. pl ea El ven aes EN ann am ha ndr geenen teh petgaten jama je Sh hen mann gemene sien an Ska aa C van aem a aon aan En ve bies 3 EER nen ny Waan GEas qr q taan) mu, veg geen ng ag aen an a ann Aaa Traa gas gem pen Spe ab a” wate) UA A DEK ond ape azen he “(ayam en aaan Sash an En Nan EN aan esn Ul q cam \ ken find emg wgn (99 ks ggn en 3 ve mei dede maarmageded ke genen | | kei ad jg) (eggen ln en koe RE gansje Dn En Ah (ang eon dum as U \ eian ak ok vb) BEE gpega den on geese en heet amaai med: we be Adin haci ie zg je geese ag jgennpeed? pp mang gees c penmpnpe LO AM AK AN WIJ LO egel: mn och me PPE ELEN ee sem jeje le ed een ak A a) mies dede is gmg nn AR UU AK UU DI vegae peer NN GAS Ih oid os aad jena eha yn a AAR aen Oh un aem an © onm BN edn ee Pie D ed a oeh apr dege gen ger a hk” ea / JN Saga gem (eng am enigen | EN Ninde ee te ej Kf gen aps erg og enden en pn aster: DSh Ean veeel ha” an ne greet gets OE gr densnpiejteer af wt ij * mjg Gi igegden | ( peen Aagemmgs | mams ie: N png nd frame ui am RS ad eri ee sh 5 to pogen ug rj gent ey Bman jee OT la) gem amie engere (u rme {oma en 5 Ck Nn EU Ke tenat ns jeej ghana nan qed: id akad | p & 7 « a) a Q MM AKN egneeg ado Cs | a an EN HD ie ne Ae: ee 0 a B, OE akan \ mg Tan aa aram afl aag bes. arn a (en am DIN NRE ani EEEN a a Alum G IEN ïj Lenn u ge) akan asv ann arr aan \ ani ay dé Pike a KL una teha en ik Ba nan) wa gna en aeg gan En cm cl an egg Er Ay pk ej fldeinjd ag Nene AM IEN Bnr nf Cel gene gen jn gege ing nd wap Een pg de reptjpegengen a Ei Bages hann he oe aid ogen dna gei Me) a nek \ Tg aa es aan aai ( as NEN) 24 nt EN demtar id | vS en Sgrgmgjnd B eaam ens zjn nn Vege P a EN, Cis ee helle eee om jen sj en mem au DPA qr VE che pe Pe X ug Alan mea eggen? El (En rr ver dE Si Jd Tas mind Gen vrg” ger | (eng leutesjederden mei cijnen agen en OS aam (qe caf hangen (gemaa dn Fragensenag en eraa genua haag aen am aan > q amana ep enja (en prnntanspeemeen Bam ee geene le, eea: npc) 4 aa kama DIER A (ayamane gamer ge ER af Pe Es Kd hi tt wi eh en (egamaaame) opaan aken vr id | en Aan u e Do Aas anas wi Baga LN gen ende dk BAN \ Almanda gee ID cul ear en( Gj iem aman Be rev gedegen > jen Gite men a eenma Appear bn if: aan dl Bn sene” en gag aat graal Eee ED II UU \ ijt a GIN agg Se NE) be biede rabi Le) m5 jen eraa je maan ES) GE Sie qeegrigemg yy nl penen zi hk nme a Bs: Mgepdagapaggpedige 8 mn he gemeen gmg Bj le é peren: uaa en Sr jag kel uganda gn . Cy an A NE menne al dein Tua EN t AN Tngrny mag OD d Nb in Ji ons msg Tam mpg eik JI a he ie jen REA Gn () ijsje geni Genen EN eN wgn ga ag eel ey Et ble Hs Tiest gen amijgen qe nd ede nn | age aen an gmg ‚d / | arena enof lag agen We jean aha IEN D Ui LON umami Oan aans) Hegang dà ng hid ke ie. (c UD aten ie aa an U och en u am umd, grenen kaneel Eb La, gren aangaan, en Cage ag b ER en / te maa en an: ei zomer ike visco wielahns ES Ö, ealepag den egt omrand naan vi 6e de MFAS A Ö ER ENEN eb ie sera wet cit C) a. a. a Eeten oe El eme TE MO el zijn ef av dn aA eng alasaann c ede maijn au B a ea an dû arun ®, ann \ held leld AA REN LO N a BA ed và eed. ain. EN a a EENS Tan, DN ie ik LL EL na WL geren an NEE ane jemen ap eye en où (gaan 1À aan wt mas wint smse) ( RkAE: rn ia En ne an KOLIN en arn Raden (Je) REP u Al Tian laee ot 25 AU EN AA wd un Ji OLS & IH JA \ AU A U AN AN amara ennen tea (rarr am ó) Y) eso el CREA aen £ Gan 3 Man a tj ann A \ UN an Tj am afn aft TI ann az A CRT 6) Jan” a a ed t hd a BES el Wk vn 4 Tae re Ra” Ee cl typen: gpu dien Àanag nare ges agr bid Je opent eregi egg nde jen dee gee lk (ang anas ag(ijam aa gn rn ea pen be iet da: engl pg venne af en Uny ij am aa eau U an gene BI a gen U LAM ANN opving se Bood sjeik en jij oninglees ren An on, KE Noden eci ed main. en EEEN bi ee: de Smrde ne aapjes gen Jar py E racpgpene jn WL, lic hin ne KT. io genten des aken Ju bend Br prak: Cy Cn > Oe a a Ne Gre EDEN IP An AE ORR ERE Peug ans ai we Wa in ih ansjentlg jin genees Ei Nejetenvag jen ‘39 hid Die gemaa ige onp Ar mains 5 eine cer erlas shu BIN grepen ned hae (aag an an Eq en En an CIN aa q af an annd pgeven dgn gedane) a tek wid SC ahh is on: geel gele nap a a wide ld gees) gegen JIE Lunar Ei (ogg magen GN tan El vur G) JBN) (Sen {opm JEN angeren „Amman gn ej zaam ha hae PP ST | geode egen den jn pen Era a EN DL ern bai kes NONA QA / AEN EN UO TO EN KV AN EN AU A NIEKACE … Mi Ze MENT 1 ZN ede njggerd un oa GQ B&M PD AN EN A) \ ares wan /a eN eN NS IEN OI MERA, 00 en AU vp ka ml ij Jen um Pu waden Eggen ine al CK ge jena ea aan ten a ann nun UR ann aon enn 0 « Gs a @) ann 3 K) eo U aur py EM gie LO aj isk adee m, ge CRC Q a. die tek bi add he mi ae whs RL map gegeten gana ode ae add EN Sanae aire a CC EN andamana „Sd pin KE Bag ej en RT jn pl an pen ci enen eng en a CE «ns Q QU) AE) MY APLD AA BON AND N PCG dh AA Xx AN D, 8 ( G> Chr an Qe engere NZE 10a) Gn dd jeaaneig ee oh tape gp gese agnneje pppd In Resorptie opgtiggennd PON om og naa ach no Dr meld Ie kT iden ie vann rel ns to ochaa en 5 en, gemee # rerinnp EIN jong magen wg meg a NE: Vo on a ng Kn En egal en nagaan gite ij an N U ON AK gg ver ode age Mij gegerde geriag ve re A ONE green eend Kga egg vene em gana eene en a ni Me RS Ken a EN GCC a a rs mien EN U AA ws dl Ce an (a AS KL rai hij ve Ca RS iz bal a a aan EN aan a, oa nem ap pj B aa Oe ne On OOS | vh inde hk a ont ON EN A LN AN AN IM en, GJ J | a) en a Gr ile vl hahah abon deg ah on vagen qr aaneen | a. re a an Ee ASL, aac en dj IN ui (an d&s aem cme a ®, MIA UN la made Eid gen ned hk reve (enn Te Ahh ENT / 8} Je &) a0 ann LS, AAN gardens be ide hi ed geeen jrg en (eg eremsjemeù ir on Ae aen vu GES an A am KE Aran Kd (aen) van d ITB Je aaan tij nac eg roman ICL onp Jaa ej SEND pek dike he arn bs Sk ogend p peen aeg endjantg beden LS AAN [A bh aa jeje AK, oe gg ea gene: a a; OQO em (satj ln adh aad SE de Ni pe Po mee jenmagd ie wi A Sj ian ogaan gg pda, Led aah aa a Asen aa wijn maf G5 ned be ee Eren CI a pijen ak aL annN \ U òf ar an a en oogje dog veger vang per jnsn Ó a& vu Ur UI a an LUN siens KL, BAD ON AEDES, AE geenen EN Q JE ie ee iere ea, LOR DA ERN FUL / opge BJ) jens vager prapsbeemadnnjnetteheapdenp a) cn ages Ejaan enja gram an Aen an Q ue EN AÍ LN EN an) AN A, ANN N dd a ie a C) | a En a ur CEN A, + a (EN N ha brak di ving Amge Ge) AN U A A B 1 au UN HK} LM En del Gel LAAD id enagekae KOHN vins enge enggeen LAN A / ie 20 EN DA NN GL AN AEN #5) U AAD, (an AN x a a a NN ml jr 5 lien enne ie, G Q a NE A bias aad el harde bb: oo en gas EN Pte og ccicln aan, gentse feng penn anal (ey Pepe Seagal) Ssang wg sau dsjag ea) eed” os ed ee gee a: tbv an en an amen genten tgn | babel du jena neg vege nan en gaen gam ng en aen oe A a. a « was =d SAT GU KD HIN A EA AI KN U EN HV 7Ö nan a runach en(Ej an > ee) 6) rijmen Enaug re pdgnpn JO haha petje egg ere (omwat VEB le: Aere giga ze it derde wo 5 B est in ci à pr bmw Ba ged qeaqgenern OMA EN, Cn qena elf un UU UN UI A A LA. MH DOEN DE. di HA Bibi GN AM AN ASN \ neve wind ese Goy genere ag ik ar oi oa 9, ek Gia dag tej en A EN a Gi aen jaaa han henk * DEK PGE (eng em aarsje (ng ge wv Mi ij te Da ele oan QS A) EN eikel ad awe) Luk yen nea venen Ag vAn: aa un aa. 2) L5, 1 re RE Zi ( gejsan {eea eng afia wil vur en Tian Jd es Lbh lide ee tj en ln ren Mn EN En GN whe vc. vib a uij hi mb ra Eitje ws 5 bn KN jemen gemeen gene Ta ERD ERN ei on egdd gedi aneh gen maj Eee emi jeje ziek l istin kP ek uren Tegen gj a VOE aon eem ah a u Nij em KN ANU EN fp Kn IE ke 25 ed Eke AR LA A UA AA RAN | UI U LN chin ho (eea JJA, ni en ) agen aA RN G ada Ee aam an WU EN EI A B KE ih es Pop) RP a ten en bo BD LIC NSR | EC Ei A hs ede Av oo (eng ig Hop EN gangen tee gg egeven Hen ei ich DOES > EAO a vaan ggn nn hp waag Je je jen maah jeg geand vend ee ie UI AD A npt br: oane 4 ae ve se 2 vagen pp rd es: teh nam (jg gn eea oa Ma an earl AE — dd ai las Cam a Gn vager Ve rida oden ee ep re DU) 7 dd Sd le am 2 dà 5 ON wan an (eraan gs (gy | CC ln, geregend vaa ed gie Megen ms ante dot il CS On ala be in ay, Q a « lori eo Mad aaï(es a egte vnd) Perge vnaaf poen rg enge wende jen ad hagen pmm pd neig ee epen egtefnaf merit psa rapeormen N endigagn asch op ap edgen hie al: ach: WL DRE DA hv 9e eh ks: gran fed en emmen Di pi redenen Lade raarder Biak is Dn ide, Ee ed v PAANS zi a DE EE MET 8 ns eng weber ren nme CUL EN LU HON UD KJ A AN AM A AM ED JN a Ei ec Ry aen BATE) ht MEN Je rj KE et Ka ies. X megma EEN LN dte ag appe joanne edelen nada wig ld gears nen (gn geej EDEN DE toegegaan amedee dan {ja Bnnag En x am OD AS WU UNE EN « py ommen: Ca Q. MEE A A Kn a, Je un ef aa wg Hia jennen En am a ON AD ze che zes eN Sadee 1 haha > } {aa gen ij en 8 cl U ugngue CR VU NAP FN UU AN BL As a ea A nine Gn Bef EN UR Smi Bae ama aar eggs en Desgegen ifv jer ge dze 1e ike Dh 5) sd! lid es elek Ens ngen gang genen Saen Ze zw Heek as aks grun cur an aan a ast) LT) AEN \ pesten, a B mdk dla, st dte ee dT EN GN A ag nj ge al KN geren vj qm ggechann td, wle vu Oan (an ara mage ai. ema penne ol ndade:, a be URS eee It ete di med and \ dn Stee Aisborsidies ann 2 \ a ann ann U €r 1 an #N A, UU 3 aan En ant AN ee an de fog HN) El aci (Ch annan an anan amnm A @ Dj G / Gy rk a: elek ven abdis” at kn À naming Ae Fagna gen qm en an a gn is heek et ie end uirtaha Sse aan eze aa wan am A NED an egsamemige 4 | GS () G SKS aaa a (Bam (Et tiara an an en UI aA AN A UI le ide bink a ER eni a gedijt ) (en u a nk KL geaggregeerd eg 8 oade Id nia: win eed: ay jendgeen Vole. nt: ade kbd mia an (dj aam ÉS tander ga dl babes mj dia af bena a G a AN AN EN ET NX UR en run En acu arn an an a \ kk rd Wael ankh 2 hie nme vd ele ld schaam au da qe aaan an aman gen a Lan eb een : 0 onge il gep Bp, ii aam eng an, OT an ea en 5) aa hi PE EES ag en, Un, a png rard HAAL eh: hl Cel A aaan rn AR asana En EN un zn: A gienen ei PEER, nj je, ere gedane demen TN magjrn pg eeen fggmen Q en cgjaem egN Leti’ gee aa eem angeren am ’) R& U ah an ASN MN Aj AN 7 \ CU UU AR BN AU EN N EN YI eet opp demen cd denân ve an a& an ann an a rama NX DARTEN [TEN ah < fp aur AM : rts it es cantate eenen de ij Re dje He er Rige bis han: pn ide 74 orn an zaam JN era tanende | pep gean aa ia jemen | Pae me | adje aag RSA kan madkai 27 Dek Tog RE biet aid Vd En REE Eren ien lend spar) : old bin: ve ea beke 5 vj pee ja vit ts ed rehgpananenggpengentnjengpen zake we mat ay gegeten ee br de AE Sj ut waneer vl are ed zand rnc kenne) eenn AU AKD gegeten Gj jongen zh mr vbs vant 7 de merrie. (ad he a MEEK Daken Di > ee val hae mad ash an ( ee ern LAN Ne EE (jÔ vg gea mn an FN AE DA hak El aard XU plÓT Q a ren laat: bees $ CX jan na aijn it be ik se ge ANCIEN EN eum qe ae | a dts ‚Ö a AT ODE EA ALIEN A EA AAADENAN NN pO iP pais a Lo Eeen naren qeaggegemddn GE sf EA, Gs @) REE kades De JAN OPE AAR AAMAANEEEN « a an a a A KN A LO N el 5 HOON AN UU UN LI cj, je bonden Gend aa ins sve: gangen ne wei Ek Ede gees vaan mach Aj a nen qena ri di > kes | Un a (es aaaam nr qena Dig gee ra SEN \ leser erjenmgen IN dbs: ogen Hege, eggen om an on An jaaa gemaa ann tijen ged is. ani Q a Q a kee aai mln Ca vs mk Ol je PEEN mn grijzen gem \ Ten Re EE egg gei heden amie en genaam mn BPo Fo Eo an Se 5 a a @) enn En haken hade mash a. a 0 d (enn gese an aen an UM ah AN AR AA \ Ch U a) 4 a hx RD gegen pn as a a Na) EM (an hi esra ad Pe ah” Nan À a o. a a au emeente kt: en laat oe, 4 ASL, N â. Ee « Feber awk aant ng angen ntettag a a a EET NS a â nn um jm gemend dend ad sa mate: a a eN Bin een 214 fe de ANNET KL LBL dlnmrs Tk ni oen af eng Fess 5 bk negende a. a ae: R& UI X 1e iki we aeg KN oe gden tege an midas wr moi. B ijaem ong EK uti za en (eng end 1 ) del de U) UI LA LI A ANN opg rpg ee | EE We he SNEDE ame algen agen (en RE 1 wet Me ee | (Baaren: U aam au 5, aan ad 0 LA | N JA NA EN EP had el png enagea | De Shen IN je gem aen ijn en ban sers Laa) Á RM er ie bern “an waan En “> op eteg magen gend OE ls ge Ten AE ik Vaal rin oper ir ee vi: eel paps { aa nù ann aa \ ej nagemamgliaa (e aa acu da heinen ne en ag ema em em Ng ac ae a | ORL indem agg enaar Sep) | he grain wiiaag bede nr ega aa wann gpeg a Dga, Uk EN A LO A AMA vd Ki | jij El 3 pi ln At gen enen gana hade oe rl | «boo: + ganden, di KH 5) El UIN denn def agdng pg penn a nn Bod pes Nn gei rf Jua nj EN eh, JN genen Damm aen As Oi en GN gesn kin PIII ten ep ji an pp, NU enn Big ng janne / > a EN UU MN ee mee Ns dl Ks am an ‚ jeetje BREA a agenten (aa) Re CNE mandagen eend Ce pagi feng el ani zn Elapg en nmoegjen dn een arta a 26 ‚:6oam: gem ren an ps ie hee ad an On gia, 93)D gaa Age Je) zE \ NLs a a: ras / EA ‘os EL 1e OK gegaan enn eau) EN AEH ACU AA BC KON N ern / tied u gren ard AUD HD ann am En Ms) jee genen Deen adapers J b EC EP Le AE MP GP Art (ppm Emad is IN Vat Anes een wit AS agame « ln ann wenn. MR BEAP 2E ed 3 Gel pes gE zl 4 hi =De ami on. gemenen) EI wren-arj gajgjen epategigad gnd mi nya Ri qaijmman es a, eggen geod: LON UU \ vn (ao en Sag en (egg menige we Re ag in ras Saen) olen a. En EEN Nn EKE ten GE aáa. a a. a FEAT 0 E aA bj En en a angie / dn kel Ai 5 EA jednagard ey né Fenn a el el Kn enen aah aen daag no on df gegane gpeg eng an en apnoe ach ongeneerd un aa DR nl Ge cienp nj” wss pmen anr ptn ab ib Eh gg as gf on pg etetenleg eg inpenggenn opgeven Beg 0E greg en ve njans ea neg Kl me yes jena end Ge oen Aegae 5 hb bo luke D peer: / genegen gere jen jd ep Daag enne esmee geren nan (eg ne EP DE PR Lodi A U AN IM AD AN ANN JN AUT ASN \ han ie an Jenn eggevegedals tgn aen of hg ke Onega a an ati \ uri dag on Eng gegen ag on ek Jes SC Same eg ee erp eg un en aq nae aa 55 qGgechenen gain u mgee len a a war DIA MH JEN el Q omaal ida w TESTEN vun EB Dac aen opt engere ete a MD ecn ak gege rme. RE A aaa El au / we B Hagg aan genealogen Aang : bo 6: edn f: jn serdar Q. Q, ogen nd dann: vas ken rie stee maa Mp ALI BL EN gaen Dea wine em ves aman El kT ERA AN ee amana a ae am TEN nie. ENGS VA EE AK a RAN LDA U LS EN deselen SE Gel vs ZK de edgar rap aan el A A: Oda gemaa as wan EB ung an Barn Dn GEEA dns EE \ Bn A ne ich UNIE (ae) ran) | inde. nj en, EJ eg aan aag > gegen engen : bog: a a. a a a Ne ET EL A uur am NN EN LA VU LS EAN ENA MA AM \ A 1 ANN EN MM En BEREN gegen prep ten SN mt mr gels ARP RG bee vg egg een amen angin DN Bam maf dramgeedgen geen ids wen ver: ph Ai baie a pon meinen 5 RIC LC be os AOR AN ago en A om EN gant qe ore erleg tn leng egen rep ee veh nn ner henk jede aon anas aqegngrn ee zater aide BNS INR A NE NE oa enen {En aj eras aanasan ICS bakel ep AE 5e apen ea sem ar Bee :Goa: Asfvet> onsptesppemvnkgap 1 Kdks Ree fie pgng dn vi pp Aaen I= (e(S gg | Can Bep eejenigengnn En qatemjd Sd IRE Mtd AX de coran J QA mpg nen on qena oa Beppe ad am ad (af aon El njammie vg een cp, Ea an (GS gamteamn en „rans on Eramig nh aan ay EA eren Bea opg jee ganegnmag rn Hej d doge ana) aag oee vj gedegen toy 8 BOI zi aanagrnatag NEA pee glans agg engen gef vann gj eon aap agria dann jd és & :6Goau: enn Kea Le enke rt me rages annen vi: ten (egg aen Psi ring So id ad | (agun nage U aap nen Bjerge gege das grs gaen Gaia (eg nn ongenegen eenigen an daad bake has As aunt Nam jad « ee Vi did bees dd hiii A ran bek garen ama op meheteggegennepev, em Om marij EN jede geen ad | lie aan gren age en” SDA ensen, TN Copy erneer genegen Boggs he | dE js nge | inham en. ele | QV, pa a wogen hd de IE EE : Goas: mem ag (eyy veg gd gen wu idee Md Aer ggd en a aem naa A wp en ano Eeen ja pede natgeregende jes raiggeriekteen, ian dhl je nedai, PEOP gong Mh pj Anet ensen; ding Sel Sn El Can en eb oan là EEEN DE vC EAK Üa, veger en (aem am qa) pv en ie, nne pennen ens jù EEL sir ge wf gede en ek um an €) jrg den | odd nee Wit otk wilden « Goam: nag nemen maj, maan aans nd wa ag pogen egenen gef qena gamen | pi remeeg mma) Jd | od “5 SI geen oen LEN LK ds vn maor oe ee gna aac zj aem an ag (aan nas dx hema dew dans 2 lie te AN Xx eygeagemengg: pp hier oh hak gien eng gn en ammneer ta, md 1} | ega gps Gedenk | Ke Ci gedaan aa ai gas nijnen gE aug gen Ne en B AG PD «AE B LA HO BANEN 2 El kar rme at et his reen EN d ARAG PARE PN aag h8, ve Sh AN an (ep : 6Gamo: AE ag eg maan ee seen onge U A& UU AS UU \ gamle aha \ aan ij ) dl ") sen ah acn —skann anr El aam an E dpd ze a aam Tai rijn ae B ann Ajeng ens Daarn Te vaan mj Ta a Ei enaar U Bagga hik wr: kannen gens er zi an: Ln 2 an Mm dà KI mena i DE) "el | qetaqend EN «a sjen ae, randen an 2 aan en A » ta: mans, date, Bor me ene Jes, and EIT mend adik Sep vent age | a aaaa DEE aan FMN AN EON BON x aan gem dd Gn A KA AN « Gannam: gsû aan aan an we epe re REN EEN ds dje ela gg geagen lenget, En Í ad LT) AS WU AS UU oom gm aan aam „mA aam SN 3) maid nn agg agg Bla > AN 2) RIE AE a en Pi rs A hi ok naor Ge oa an an gg aap onee vld | editen 4 keen a: EE en KD) AE el boe a n= | omg aac an dS Kee A | nr PE AN gade) vi cach gij soem ng vaan ie ri | a Ox a el Can annae gi en ea EN | gegane eneen Els | ue gp ema gegen eng megen generen ne gp pe: ER OV C/ CA ag Gar ZT er \ Al mop gram et, ern teen IA ie B kastie rte Be Dre nnfinten a zenpti a KP linn OO OQ / OUD AN ECM IRON AFT AEM ACU N La dà am dn annnn a, 5 ir B /a. ann anr nl ungrae, ” mai Hale jas un ( \ 5) ae ACS CY CY ‚Ö ET en Ve aaù. Ur UN a Er aan anft ar IN UL, KL Eh ann uu \ ke | fa ik u ad EÌ A. del NN Bay nee sle one) EEN mag ang oge amen AN LO UU EN ang Ten get gh a a BCM Ra ge a. / / mezi ih DE wp a eenen Gemen genen Ésaf en oema afd anarfn gern : bam: hr oi ae Sa mgee d ar: a Pa Gog gegen GEEN ge ay KAL enn) appr enne K EUT A rang maman an amnmn U U an al OE pflen ohne, mg ennn ogenen 1048 fien u gemene mi gegen Mn gegen rnggeaen A gg (opg mali ve N & mag) oge gj R RD WR er. ke jv. IPP ze re gaf be \ uu on ves un ang (ergg eisen a « GC a a PTR T Batak: eet ee nt : Game: wy, EREN N aah menen wopr deus ara eh ke opnamen UI as UI AS pengjrT B here Kaj geneigd gag geen a a anM \ akk ah lemarche an ge be SIN (eng enantenn maden ng von ng Dea nt andige nam gg eu Denver aje (a Een poem mijn ended let ngen nge) EREN Tatar epi ea et inscamb vIS gene tijen nge Ee Pi gemeene mag ag yen on era eng en De og ol eren a (ben an el PJ gegen eg umg dr « Gama: GN iens ine) gen (eea aan emg ts eran oa jac an u ech men jaan en N on caf raggen name ain gai en(en &) on del LN KOR EEN Hadsesn rite | A BEREN LT Ie Re a goe) | i ee en hk tn gan am 06) au aan on AK neg Srem op nag Digi om en gg EN mamie ener SL Cn anm \ VR Ee sn CJ pg Zakrhier nr De bink ze ij ei en ee ooms lak an jam, Pd Bamar > pb ETR UAL re een ee (au geteerde a af à / a/ Fn an Ee aad) A5 « Gamaa : ’) kod a ee MENS) + el REE NS: gehn gmg > genegen gemaa aam AT EA) irt Ie JI mbr Ja rn de. je vagre EE hilde Mij apa lens UN LD UU LN AN aa an ann AN ( HK) ANU eN} annnn Lr annn Xx ann aj Ene =p a DE a ves ren as Deed add, a] BNN Pr NA f andel : Gama: SO am (og egen Bengel ke, his lt. Re: an en a ageren genen Agg an Ge LA U AI N at en. AI AU * REL | a C/ Gn Ss, Braam Oa OA je ES id gem ay sf a val KE Aniel (ON ster heli gean en 450 ia: sehen boe a SUN a Ca gi bene vna ene ar ns MES, schien von raar ij ecg % hd en aap eenn agp en am teng ur a am an KN LO eee | ei str ae nd ge ha joen ada, Lege a CV AA AES ms, CA ii Er da q an aa AM 1D Tl A un za an da an A01 da NM a CC a Ad ep 2 Bernan ul za B gs ee ah a GN AD angel 0 UIA LN da op bei a ee hee eem NN AN EN ’) vba: Demnig en: ad an Nrg tbs ijn E e, (Een ae sea VO geleen, een) engaged EN SENS Ce rad er ban St vi Pra iis 5 ar asì acn WD AR Un 3 a a ASL, (en zede Aa Pe wa aad EEN alken. gg: B ER 0D IN ui anij En jaah uy HL, eeens qersgtdeng ge geod an Ga zh gegegeten (pg gene gr gem war li: en an En > OE en sons Megan El herten ar cu EN erm A pound Ken cen il En ann iN PEN mjn D Cin Cams aj aon aam zm am € ant fd aang Be eggs egg ggyienann0} EjGnen, gam gaen na am ij vat Tek Epe agg en Bee GRE | ep gen ' PR IF \ aja Pep ak dd een ca) ven par a Bida mj jen eng nende egt eer pe gese gg gege LM \ eam en zl Di | clan AIT IS richt AC d, {aa sien eb ea. md tehamigjarine u \ Len Basje naad nge eg Meh sk gg aj grog 8 ggn goetpdleeen ANVERS 2 sen hapt: 5) aur \ ate pi | ee dagen gags ke ONK ap rijp zi wand | gediend rl ge 55 | a. | ai \ um effen ane eeu aaa ui en | 5 fee: Re. op opereren gig Fi __ROANN wije ee ette (egen eej vem vee paegr eN EN A pO ertegen ete LN neg om a vaag ag enaar A aam un BEN Jk an a a EN oe A ke ae nge ansing eg eg, gem eng ian Tias | m8 \ En EAN gan 2 ad en dl \ Diar aan ra daa au an PEN goa me 7, Cn a RN SN gem aaa EN (aag ngen hage JI de ij saken EE jenga ee, mes AEN neg end aa en B ba cararsr: wm njam en bni vane bmg: en Sang rede aa IEN EE VAO AEK ul gn eggen aan senen Pres da red h gpeg ager orn rs en gemene Ne vane ZE NN CE aeg borgen wf BET NE pe gean Zan geene amtij gens BKC RN 007 been or It ha dna rijn gd LEEK NN Me Lt b% an B 5 SE WENT) Baden een ema a ng (app sns EE nt: pn lk Am rn ae aa (ams AEM ANN ON BCM AIN X Pr) En as a Retie (opp Sennett An we mh hater “aj EO TN AE en LE gj qed eman gga er: velen Ee ke ej brian nk en qa ene jn an ond varaan vc: aram” <1 Maen) hase he: ned a ea pin Ung vac De 0 meenen denn enn pionnen gages oa dich dn ed UU \ wh SIL Bn ej enn gereeden ka ERG ers gg maren (ey me El am an El ei Si CAV AEN aas krk Omps ere ge Ö asFasnacny [id were meme rdt annae gyn nr nde ponen gem zagers gaens ener Ee gegegeten (aj Digest 5 pre genees eem ape ema am un ea ach an gen sien ld St dS El al od ki zak asen tibet ug dna Ata dh cz sne Un #0 aan AN) 1 an HJ AM ek za adam en he A Id & tgeen erge NT DN pen ED xl eny Ene uns Eeen TTE vlinder ia jagen ngen ann gorges EI, ragam ach amag ÂN U KN Ul AA SLO ee dr Jd ent” di p a EN Sg gen a eega geeen sarggern or gen sab san ee [3 pmte EEn: SIN je ME Bf | earns tegn: sehnned. ik is mv in dus aa 23 En au au En @) a ANN UN 25) IN aAÙ \ s& NEET oe aan 5) 2D en Ci: aan qs En Oa ten AN 5 sei fg ge | RET ELT A ode verano an en Sqn genntearnpgeng ER reen gegen li in pp phi AO: 00 DE sjengen jag hp pepe pr RE rege. de ach va fn geej peage a ergeren a enaar mg oa oen an en qa aen Tag ejagge u nad hage: egen aen epen a ag gegen Sg gen; gemend PA Dr EERE mjg gm rak Kr ae ten q en aag feng nne u an SMAL 0 Rp, deni (aa nh vee: LE AM a an aM UU A AU KD EN X Be A SAN Kn oen Ming se Je degen gend pejegne nr) p 485 TN NVE LP AAT OE Abi GE met nf; ri geta (gp 2e ids) erp erde BEREN edge afdingen Kantines vaag memefeasn wneer Eb DL EN, NN ree zijl 5) nl en bte een na aag EE (Tae el ek na outen: do omga jan erken ue ED. PAD Een ssian Sam (Eqn gaa as NE SD NR 54 ee: ia. os we Laa Senda onm Mum Lia nn: aften IN DJ U EET. « Gaangam: Nor A « VRD [0 à ì WREE midi di an nk an EP en AA OEP zate ern. apo Spyepaemaapijek 5 ahh Pe. jjge gen gea emaen) vS gege An Nea siier 3) Jk aj | vante ht € Ate Ve dn iik hr wid ae yen Ui AM IN EN A ENEN ON AK a A B U aM 5 NN Jem NN ' ij ST 5À (pr ado ag gesaneerd Jd pept vann eg jer | a hae a hi dn «se | gen tg hrg EE aj AIEN A SARA inn | ge Kd lon dike: mimiek Ea siahidne it: mdj en za gg en ged name wr zi wi varen pe 33193 DN Gimp agen aur Soie gHSe BER am Le, ie A er leni uE zate an a em ok Jm pe UE en: airs bo inn Bap AO EN LU EON \ an ar aen Far an «U „Oe & „el ie a lee PT a Ra a a , afde haas nin a “ sa, dake kN Roatan en ac en act a al Ok aj) genden AE bs: vie 1d td 0 en jamie) a ijn melden ooo Sh de / 15 JJ wen te 05, Savah U LI /a mad Uig sn rde ar jn is gere gag gem a> of aam sand a ME be IK ed om Q erst ei hie > on aan a mn enja NÀ 28 Capo: ao an qe aan om anaf jaan \ va DO BE Tap mz neh gend 77 ie patina et peer: nee A lr pe jah agg gjin dgn gon a (am dà \ gage 17 Gi & aeLamnm en De) DE gap B ape ni ago gf Ha ner hike Dir Me, ent tr on genegen gt va pd ve) Pra mien ip En enoma ani) me enn a jn a | 3 DD 5 amen È en Se aa vink rs mese Pe | | td | en | ni wo rien epe: (a GEEN » zr aA RC Dh a BL DAC h a | a Eero gekeert en an eean venen hoc pe mem ip à arebe ak | a& KN JIM AS B aA sw hk) geragd gean zm «(fj ere ils, bp: / Cn Cr ike can KK SDA DE gtje gti aon vesper tend ED X genre Eggen gen Kete, gere neee cc: Cami geek vele eng Gage (gehe 5D hak nag tn el emme prdsae) gn pre angh Oaengemaran 7 ien leggen 99de eg Dd aapamaa isen nT jg eahba FOD KS Ci re vi vien engere aan gegaan eg (Sjer ran Lg peep np ne vp en Cale e | Í Ce sg Ten ‚Ee ig a ierk ei eve amen Es able 8 aa) ECS / a. È) 2 AAN AAM EN ANN EN ALA A} UU 5) A7) AOT B CO Et. OÒ ) oge ina entijddnn qe (pay a enaól Cn vi eos hieu aad) gel engen | ES Cen ea en An Laa jeje ENT bag LI pepenan zoe) “ ark geene etna jas ue Je ALE JA, di hek EER / en is 2 LEN HO] A seeden fia En HN AANN XN UW EN ng vr. bgn Sen ng KOE a) ogg ens ng ngen eN Sau enge Ë gen, sachar a ern Un d (essen ze, 57 ad heien Khin. | mel wedt bl opengaan ggn ne re To Js er ponden | zopie ng ij os egel TN eg erge DN agri | ojee genjenen vangen Beg gedag jen hen Fage a nj eg: a end pen ann Ln CA em gj mam au a ard ana > silki jen je De eenen prent vagen gtr een vn jj EH" ver | enpeen eoa engen gelgel Hadi, ) venpe: a / Fna Teer eonqrer oop je | a atas Oh ach ap aah EN ga nege EN CE Ce a a. qenangngeman Hann a En aan ach ans a U a) Q a aon RE) N ennen mm g(egeneg neme olhah Beos add Eer ke en hen qe en nutegde pn maen aa am aan) gene ann 40 beer Ne ee ok ia zin De ee bn ns menne Eg epe ann a AT vn tend oe ae en ad] ore Eb Ne ge me a 5 tie wg oes ANA daa jen’ gpeemsaadergjd, Eau OD et are gemeen gere ie (ej Sg tgn > eeen La (eggen steh eh gana et ann : a mgee nd ogeeg ntv oge gegen Wen aa eg gend n Bag eg smf Et Dor a nb en VD AE LPA ene aad ann an on 5) Emm en NEN) RCH paa-min niv mand Heel A Fioalejaanajen EN man vene ie ep geen pi zak ojgrehegetam Bes en U oe veel komers: wk ae EEEN pan Ne je vj nd EN el En en EPSE VA | AN anggaran derij taj En NT Wett € KEE A % ens ze am SR gaat arn wen Bgg ggd den Sj EN egneeg om (jan nld pe EN Pl a ED e Sferen nao gende ie rad enen jen gerea (aanp drayer agg edje OT Gere AN a aur MN TEN afk ang EN ary En wy U eon wus En, RY ah am wi ue ze ie Es: en gemeen gui 2 gege E: eter CPN an en eon a en ere Ds F5 aeg kn AA eendje agen gn genen ooms Rn LR dl Erm geenen Ceres erk $- agen: nana a EN | ter B in IN Sem De gegen A gnd KO On Cn gean vn Eide am CC Eb bege Leide ee aA zend sten geregen ee EN AU RENI Tel IN eed tod SL cl jang ahaaa Kas U A lu sean \ Taen daa an Ll 6) | hee med HRN u LT nadi AN AN AA AEN 9d d Ì ap Jested en an EN 2 rag hen mere wg 3 | Vesbien \ B ageaagen ai, je | Aci \ ven ras nq ad ele le gegen en a en en Hei Das gj ng aem ij ne ven PE N gemogen qe jl aap on ag anaa as: Sagen jg ns (pg gese enen gig a u Ar bg lp Gtt ete wired we gehe ATAR Ae acu an an EN DUA eg aise heele edad eg qe goat eam ana sen Haan gaan À "660: JR gein maman: JD ofagej aci MN ùn ETS {UI man Hir {Frei son) jaa a hier? scha ap en Laa a de aa. aa egen ijen maarsg on vafì igjen Ean / a bren de EN LO AS MEV ATH LU X jegens egt megenpe ideen gen etenfersg gende nn cin naa maan) un) DI) edes tk gE ah aid zi a ld rt) assen den pts geet ej EU ek es getelde geen en gaen) ah ag a my (na tn ee Hg jp a rh ri weeke EN GN KD an En EAA aus ek A UA ee erge nage ag en gg emo RARE reren an: eg Ban genen a Er ego neg NE Aan iq ag en jn | « 6GGam: Qe reden else S Q Srei hakt EEN d O. aaan gn wijl vana EL eN ANN q en at) am U aa am ui A2 U) (aam laa) Eme Ah um an Ui ded 1 K Er ebr nn a genie TE KEP | sj Er nrg ESD ON EN MN Cg U q en an Oan tn U ÈL hk oak hili in bi ve: hap: neo ON, ny tgeen egen qena jdN aai Hagg rn n a) engage NE aa go | ager a geeen) ee cas X apgaepe e ws gemaa We naimae: pijen manen (g> yep: ymaig à ier BAL es ergg ggn 9 prent epen gf at de wi; vem: atd imc: ema ai geneva wepe deens AN orden ain endraan nv amina mn ® End \ aa a en ve (aj aan aan Cn 1 en 6 eg ge geeneens jn en a ani en a vn} JA Fape nd enngjee >) an Enaiag Hen TOER tan wi en en jan ey 5 FN (ie a og naan an (raap aem ian en sE s : Aga: rn mende AM LO Q 2 A ANN AAN AM AA AN EOÙ A S ger AE ten ann UI a DER EINE HT. Leg gevang be en gemuf au AN sj, UUI nn un ur aa ot een! d HEN an Ul KN ene Oan af uang jn: de ad A en 5 A) ys ju nj an bi AAE \ tg sch Bl aijs tan gaon gm taan ’) Os Q gn nde ver. Gone an Vd 7 Nm a eN an zb ian order ven a a ste heer ran an B Bn Do an COQ a a mates: aeg mac: ben adr sen CC, a a) eg nm a Bar: head he es pe KE 7. Menge CR} CN CA oen arl aaan vam dB gas a vanhet LG a. a and © ongepag valk emi vanmessebe neede Kg a a Ke | ben zn LN elk ensen 5 a. A OEREN ME A a ag den Blan on ag (5 wann aa Tur an a as am a Q Cn er (pane a in abad oh an ger > 7 PRET amen {u en on as HS EM A Ted te ar agja vg nn nj gj an de aijaaen negra ijden  / gerea 5E dn > ke ajah Ii aaan u oma datde Zag CL BN ep Permagen gejat eau on an Öl o pt Je TN aas: genre laden bj rie RS SRR Aa B emf id Regeren ig eh wij gimind LLN gf ap > dte vido q en hope (Sn ge eren Re Ee bs ie SEE penn geen u or REE DE al ggn megen Herpen gegaen pj er err of L ann \ Vlad ke aa. gmg eten of ee Ie [ee Steeg renl gem agen gm aa ogende en sj  par er Hen eener aj eb Bint ir jes ACK Med. mgee de TeC Q u 0 um as aam on a6Û een AN CD HN Al UV cra 0 Un an CJ a C) 660: ae tog zeearm q maen, ggn wù mere pepe in (ids | et vg Uijen ju | nare Ke pn 2 AN U A EL an Keicnabetie. ie oh hed | hijst rde SA AAT | Mens (ny ze ik htss ‘od enesjm € \ ee ES hi ce dif eure ae cg in oeiggnatd | ien nn pr pp de DN de fp SN wennen gj dl kiep at Ae UI a Aur el ep engs oge amer aib > Hg kop me) arcie ee, a wien, UI vn A ogen Eggen annen > win id vapo | \ Í :66e: ten EJN eg enpnn tte EN U gn pmen WEPEEPELE Wehe peek ms bereenen PA Speen di ENE Se EP) egen ac gaen a aag reren hemme un ùì Ep ej aemasagnanaan HL KL ges gan aen Ì aon Er EN 2 KH UU ki Ee B ne 16 /ED 23 E Eo ) 3 a YÚ N en Sour aje a a dd dai a MN c @ ur an ama En Da Oan NX Gn tÙ EL AN aag eng Gj TL SN Âe van aaa (ria ag Mp engen oa nac (gen 0 ED A EED Bo ‘Zp 2 : 66u: Ae a uang jeg menen) em qe; rt or one pe, a iel ike U 5 È an In aa aa WU \ an aa ùL Dy, aen en aaf onm arr an Kas np gone a aa JA JI dome rk en el abh pj Ge gn aa hl OGER Kee Ve et ran gage ur ran an am ah aan ad Dj eet, \ Tran d | ak En) a& UU A ta en eng PADD NNC Se he d atm ch JE AD A LT Ld) SE 30 ve je es memrtn ei roet enn we a Bu ea ain, 1) akg vorh) eer ae /a aa eg See EJA RE ms zen op) Ed ed vec aggnd REEN ANN 1 gedag nem no ET IE (any + Me) egens glen SE Z e a vu ALLEN Bi an AA vers: ve ALA AUM EN N EN AN BN Á 3 u Ál «Gast Xe aa a anr an an AAN UI AM il ee ogen A Argens … dani enh ens gj es ) ppd deegjnijk UN it afgegaen jan dgn a CE CQ vida dane en bednet: Kanin Ae a zt each de id We in, P) si gee \ Asa ne wam Sige geen (apg Hj ad ane ds 7 hikers ng Ey (uaa a AE amar, NED, LE An EAA den) Vrh de en a ra a a a zak Pena de E a genoeg aman jansen an gem anp eo at Jk , a a Kernen q sle d ine iet en Rijn daa: EN olde wi idee ld ind nde gg rd ne gesn : 66am: veg aijgdedenn demeej ans io We nh nee ver gj gg ergen hej a pe vlee ede iN TEN (Goa ven wa ggn rc ne > gigs, DEN an nat ggeens a an vu au en | ee doagn adgge | mpsterld hr kei ie we lean bete oe | ab lp el eere ve te geeen teng wr be pest ed Bebe, linen 9 IN eo pe ind 4 a heks ik D Ge gemeen gg jen ne bi onnie lame 4 are an mm AN EIN [AD sn ij ee ui an am TA Surig eme, : 6qo: ANN AA AM UN EN U 2 AA AM AO NU) UA A) HM ME) Kj NEN ng ORE IE afprooringrngef Screen mA plans B AE sign LEN KAN AL rs / / SD, gren megane (a cn ac) a aen B genegen del gen van ng en aem ag En soma Q EENS N a pb eier eager € a ve a aram ega an iet vamn mn aa Sayed « a Q LL Ca tn 4 ain ar A d u kende. Vee eat eens en gade wa gen jen gee BD JI met beh vn es zogende (age nde gegaan QS U A ENG OÙ AS / a UU \ aAÄIN jahaaa ens qa wg aanp : 6gjam: ie vam ns Kd Dean ed ni sh RL KL ie A ei (an a U AN U UN EN AM VU HN AMM AU LS GI an LN EN HV mn 3 Sd Gos B: ed am enem (U ks bad Vb ke Ki ie be a a RE, Res ten. an A LA (EN ML dl BAE NA Je ager Te (as 5 vst mn en, En Va, un (ri arend a Ki RE en ws be te at al B rea om aag mam Haar agn age Q. a AR U LA aen A 1 LO CUL AA rn {ne glee bag Gar ge manag Hong aak ui ra Lamm ay aan a UU AS UU \ (a En 3 CU rg Kak EN Mt ts anale an \ am aa a aan vn En EN qd 2 U an A BEN Jep |, óns ef 5 a e vnd naren, he a d a ECA GEN gr EN ne ni gs &) KN ae vaat meg, van aen „med om engen vee en ad an Me a aang dn (aan nau dal wit FLEA VONN p SR BCA bed ik bm rj ur an mam A ana WEN woord eine! gold men AE wui gj dg: an ann {ea TN adt 1 ol in 1e el a bol a we rak de ee a ete Wide: a an a a a a CX a. et ent Deed oe) a ZP mr A ne ij OL af a C a ASN X AAL ANN UN A AM ANA AO NT AA LD RON RAN AN EON ANN he, BL d dins a a O/ aan LO JEN vla ij ax 0; BL -d naan ea sq aM en Vene op vlee di + + a wi teehneade set Ae er ve JL | ca CACX a ait” mia 5 aa 1 Teek aleen v hae wee KL d a a A La A LM \ a 7 1) EF EN N A cen Alan uu GL ij a a) a El a jaag GN geren se net A i Ka rg (outer zoe ips tegn a aam annn en cn zi sh enne nj Un el „4 OL aa gaan ogend tape gpeg CA Een DS hoe Ie ME os MP ie VEND je s geer gemenen an aA vaa hans : 6q 5}: pg gejee Zijn le Ek mb pp Ou en 0 hij ah (am qe gedijen An jen Ki REE REE Ee va ogen Phan rose raptor pp bak ran en lb kn aeg ema sl en, EEN PA EN op gemend cleane een Bren NAI LE Km | teken gie zr ouer Á an pete ett EA iosgderag am eon an ensen N VERE 7 dee | (ang op KN ns en gaal id gn det ach dn eeen geta | hek aes af Br), | RE ad Ee, wii am aa aa am aam a \- mj 696: gg) vana magen sn te Id je: 5 N REN gps À ness tg nag aag en > Banaan an aijn 0 AN AEN DEN RDA TMR ALD 5 halo is bd een Pe op asses gen ej opende, arj gemeden BPL en mam À. ea u, a 3E \ mam opne arn namaltaap gd erleg manen get ngen (dj pie pats eel eggen dijn ge) PE re le nd eggen gj je a bgn B REP en agerdee KS neg ei WW mmhen e gmbh II pg / ver oere gedegen ON Ns EO. Dina ej nen EN dà (erg eam aam erenaam omgegaan eg nF egg eg 699: ee vrm an ip an derden Sd Ee GE Beg wagen gejemss merge tg) we PAGE ba U am au OÙ as a \ mee mb ek io gege Dh bn EN CA El ej gen fes ee CTS / TIE Aon 2 nen gece gehan \ a efen lek landed bvn serv rde hi a a / an an Daar \ (a aar aan naa (ay aan an as En and US Ja k NIE $ BT eo pn en En # Ce a hide er or de Va Arie gern ogenen Ns pe Ee er kn beej vn « 5 smeden wg ggd cru zong a a 6qe: jaah De a Ken AN ep ama rd em jeg any Ln Q. a a. CG ek EN AA AN UU peen Ea al ar geek merg pg vegen gen ejeg Earahan ha ziek pre Kel enen ea nam ny an En annin an an an en in B Einen Vr an je Kang hade a U En grepen gjin aje Ge pdga ERD eget ) Sabha linke de san | Ge, ADE AW: wiel k aa (ann ges Ti em MN an Oramn aon A en da annan aen A SaR | at dogs : Gqw: a AL (en enden ad al EN se) en an: Nien: gage ep nd a Bb mn ah onp AE tn | me zn ben El: EN nei e ie kek Bb mrd {agen be id p) je gen enge an aen Naf plees be det TC en ld 5 bel ER (pg omeen jee en ih bn DRI AD Bee il wd ash mg ag enh eN 2 Ui an U eggen Ù ED te vba 5 den p ie an Pi ader, haag el ON Hap re (5 wl: aan ann aa ui ann aa ann eN aM meh en lk AD AX mir Kee © (an geeneen Oe de sr he WR Gn ig RP haan + a LO \ wig UP is ng Pamm ad bl :6e0: Bell en pnt maren on aam aon Aa rn au En NEC ENE (Bdend HP & pet ep annen Be De na on Eel ogende HI U 24 er BES a KD a a& ann A an aat. AL je Bl el gee on og gn 751 hen grapje oen ea gg en nag Dead ui As hang N EL, A En an En ea aM U] Ugs langen daa nen RL, AL, | Neh a a ac opdeed nej wenn go ke am un he Ee, Ek > a REE BRK TTS a in, br age ne Venne a re ds en ke 5 Pe win, “Po 40: Cn sr me eb in PA a: Te el ep ge aait” jo B wint hae IEN saeta Sg(en> ren ee ee Ok (ang ard vu @ En mn Mr Li 3 6e FEN LO \ erker ed heo pg eagen | genase dn mean en u aa am en pr DE Mer. pe ve gd banden he bet jj angan B atm es se haw 5). ope gh a a ver ane, alam a NP laa ur gletsjer | meen epengegenm gg jens \ Hp ee u rag he oe nec es Wi les Breet sE US Nie rt 5) SN enen aan aan aen q am nr an AAN aa wp at (eg jenna nde dn gegen men JE he En Aaen vaer 3 vr am af am gen anas ann jeg gm daag | tbe 6: gone unt dea UN an gen Ba A: gg vat au vn zena an a aam an od a Bg: al 1329) EPEN hi N Melogsten Ran aan an „Ska \ ee ER m5 RI Ege an foe Kaon fin eral eta gegen nd ej ahdidens Dek at ve ta ci an 90 MA) UI \ Saugen aps nn jane DE OD (RU el A in PS amada wijn zap ogg me gged en eta aha un au enja q en jj a em eeen ag > Veme jongen Magan ss greg pna dn wen cared ad grand ag eea ON qm anju Au AN 30 bef: Kie, ‘ ra st: anche \ AOR aanne heakntean: bape ahr hiie | (u 8 Oan eq ten maen 2 a DEN aura Uta garen grip aene aeta he 2e af slegt nemer ek en nad (Geej ln GE ma Ei RD; area Gm@Q En Yaa an A enamp Hoa, ws npe aan ah TU aén oa _m En Mr mm «maen mc er Ja i Sel Ke, ese apeggs A Et HE EE | hp (es ergen ris aanreed mok: air knit bf zb kt hide je een 291955 wdn geno ct HEE gepre aje gk 4 15 gg gtr EE inre vlet a aan 5 EN eam Gbbh bites \ | a rbe: en AREN le Eng iejeg gen EE om aca ag (a (a NEI (egen pegvegge Aje RE Hin = gant rs RER ok RE rd al rt gn mr: iS rn DE REG ng je. mn Je cc UD 2 AAA ” eepeegdege) ne ca am den an Even afd TA un agamen emmen ri ì tag ensen meege ze ete hp pee LUN - mest t ze hie A ak on TN agg gemeen je regendagen vamp CE eneegdeers mjg ngen plagende eggen teem anges gaa daveren en ngen ge r Ge aan: oomen agg en OE ON gr (Bau geeen ere venen 7 NE Hs ke. awm al MM KC: je Ardi pj E pe oi sjengen te a WS IN AP 590 Ë ape teen Sagen dns LN 5 wr kar erges wijd geep ded gh og gegen gegen gegeten je CREG TN et eeen meae man arjeemg Bama em aag oem a ‘beast | ont 0e Ien TN Se) peen gegen sopraan gaan \ [a ú (gp en mag ae oare isa a: an zie, me ejenpeifg een a mar zt 20 era =p enn eng ingen ge ow an eea am agen vrede AN EN N vogende enge ej EE teh Eng been en reggea MS garage gnoe an (a A U erg peeggnengn gd gen aande) geeneen ÂS en agun nage Eed sn gee za UN EM EN JI UI OÙ) ih bam Std ae we genegen Jr En mg 4 groen „aar aam eg er la pl | :6e au: dean hang ied var ck A CUI AS AML AN tT) teng rang meinl aan mijden a ax hens Ss rh een (ad B | EN AN og pgr jana, an Fran eg nd eer: el der can jeu dgn oem ag ypnvondammegpen Kn LN AN EN JCA riek MN 2 U A BAER hen did ar wtraes epegjjden zeen gna N wdn von Le VOTE NEEN efen : bauo: ve afie ni hpa sd aap KN nn ) al egt geen ang je (aa pegno unt eggen Eqranjomnd u Weet lik ii: he onp vhn gi WE Antek dE) gepeperde ic ha mgee ear (agg voegen ne eri aneaagagpaaag Sg an enen lenea Aij B eng ian ha 93de DEL Ie de be sn gegenangend an ke ein de a a gg gen gr ents ak U aag gen kak SDE ged nd gongs atm wga : 6anaam: Ya a ke hs iP ENA aon a Dam D Bargoed eb U mba: > li apel ie ij am EN u oa iam erg a akk etn nNN mgee \ EN jama gaf nn IN Ea. Cinese gag Bm egg Pen Ki | ER dl wjtedagdas DE gres No drenten É eng aem een q maen An Sr GI [ES ij dan Seger ma: ann x Rtl. | ge fn aje Burg ag SI jj a ln va hi gba 1 chape zieh enh gs went RN ù jep a 13 deg Ek Mie Tren Gang jee ga Ti enaa dn Be a aes za ee SU eten Mn en en. nn nde nmn en de dbi OAN Sas? ne re Bee a an Gw Sj enge ennen MEN eran aq en naaa di an SND LCA CA p, EE nen Od DEN UU # gerade we cam: Ne (GN en Ap De pn BEN is zb, zj Wis even aijn geese ard ton ka a NE MEN Zil DRR, ae ont RN Eik jam Sitia sjamanen f rn ds nj an U aam 1 20 AA Eq UN 3 La NN eh a as an ) ig il 5) A aaneediel nemen has viele wand ad Wi eins AM EN A ENA N AU UI AN AN UN AN RAN AI) AN AA A AO \ a CA / ' sle nnen can and. Ln aaa. EN FMN NS IN per em 3 vite ebt in. Dh sg ROPE EN EN Liteks etien Game): ei: Vars PEI A | MAN LEG Ld vam (El (egen genegen, op hi ein vee PA gen « AAN NA opgang Ue er un dl | gen ae bh Rien plegen std EEn VES LA AAA BE um a an tse | wagpan did wenti | ’) haa mee en A: wer pn en j geld ergen | deg | pw made NX Kan ega anag Naga one NS pprsd rad tong eu | : Gau G: Pain Rijd un Tear An AREA) Beel ggn meg wet amen Kel sp öner Ceppo nag agape Eeen oe. penai De Elam geomag a (pam errata, ilaaha ane rida. giet nd an Nan an ach ann Gu jpeg BA ae htt EAN EAN 20 g> nah NFN AA ej gaa ape eee geraas genen x am ‘bru: ranch am dà Kh wisten aam heen ien \ a zomrs Pa „pbl KN A AM AAN NX PEI OLE 1 vraa verz et a vann aen na haag Te gag ener Eras a Q. lee ae ak: er an wk oe a) arend ; Lig an Aeg: Di AK AM gli Lak a bo beklag opt Bag en pe Kon ega Eeen: ne & UN A ad Eden a NSE BE Te 2 gemee un (É gE TN aan gebogen (opg le e NN ë wi ee TN Degen td ij am idg vem run a ACT Bn) ENE De iN EVE: GI Bag ransoamenrd urg : Gauge: B sepr innn aen fis vu ie hed Den Jrg Re ld Re Le en AAL El be ymegen mr gegegeven (EN paepe der Diagne en vj gan zagen erop (ei) eneen anaem Epo inj mee VET gang venen Je) ang BE HP ej ogg Ag EI arl dol IRE / > k ui mede eea knn en ansfemenqe men Sj jen en Alg an aL CN EO N hd | veh 6 au: air ag en aten | gen mam je ngen le | re % Vh in ban he: | usa hsp. | ha | Li eb | ji, T un a ana U, area arnel arai rl pa vk ogen ams dj am sdjed tant aders «aur aan —SLANNN A Eran an je arran) Á an Ulf nt er knn} ses es De. Wb a bi eh ok ft Seger Bn) ed un Ta a AR 10 | one nie et | ca end enn ade eee lina. n rotors ag: ih ne enen be (pg Semen gei | 1D 0 Cm en van aon am gia Eq ear jj en dligiae egen nme « Gannas : = vaa rie tj EADE Za gaN ten “Daem 0 jag pg merg A ASN ASN \ alt FEN veg EVER. De mjs opdagen jes peddelen” ae ha make een pater eam am eg zj en niee dig wear zen A zwa bak 2 gong eten an ina \ jg em nr id Sa) En RLEN 1 ON U 2 EM am aen > Ll EAN a RL wgn ej asten a& tele aj lg EN R& UU AE UU N din ja) JE ud (Sj ep waste leeg vorig OW Ie band an en Jore groen (jj fend | ein err er agedggren : Ganna: a/ ' U an aa Laun aam an as +0 Bh a a En LN 4 ugl ep rd hare opera kee Ed gg engen ERD hik | ndgn dame) mh KL gr ls ie sien | ehh: B wie aa le an un | jog Find (id SERIE) aman Í vsgledglegeren pg: Lin he | pa -Ag raf it hen ae gein) Î jer gang, UT Taina À han uik (agg Sri naang | a \ ER pre LEREN aa’ 5 | gene gemenen df oa jn joa | agg omga dum Gba | Blgg Jeje lar he zl gen dn alie sb hi, | giman dongen anje | aa | ej: le zer gie | SNE vager ej on qensmdaa : beso: Fr AE Nl mggreajneenn vegen ip Ba Min a ann an A lW EN Mn) ad pr Seen he jen genen a agen De ED en eb magen Ee En ey merg Eran Ae Oane ame eenn aú 2 a an vn a opn al PN RUE JJ ë. aam mn el end amg Beg a Ma BE Dagna gaande nent (aj 5 am alseen LIJN U AN A pane IP AS) res ante ee wi gedegen gn gejk Rore U as gemeene li ei Cn a ziek ra digen) aich ear aa AE ve 6 ks : Gasam : (ay an am Bias veler: bnn 4 AE ee ed vis eh rl: Tasma eg Y afer N GMN (LJ Gn mpeg gee gs ae RER NE ha RAP La ze pk OR ELKEEN | ke ni Gegen hp kben Ben EE gemd hijgen vel uws en a. C… | rain gem ag jen ida zkt ganga N ad (ang elan ha hek EE. ie zr EN dd DATE ENG AS (Me) eN vleide meer 6 Sl EN \ pe en gemeen mg ge NE A&S 8 Cn Q Wy fl ae lm Cue 9 naam am Gen Nd) dier wen agen ea Cl me genoa) eer BAREL EN b mjg dagen gg En vri ae np. eee ee per jeep pe QQ mer gemaak; TEN A5) arl \ HS Hy a len jee geenen peage an pen de arte ggerddenddrapemeld, 5) ganges pe) {an of en PEAR EAA qejan egte un on 5) aidoginkee 5 hd Q Gr ER Mas gan \ vel enn gn aj pit er fn esn ij ngen as (opg en eting einden Ae: SNE A hengel daÂn sb car rte ep 92355 5 Egeneali ago U \ Di kt ne ee oe bo nr den DENDE bak bied haken ela | BD We en Tel FE) epe eg onfemndgpe Gel en ga gj bege Be aen EM IN er pna mai naam SN vp WL ikan: Ghea: NTA Aj gn mare: jannie en en agja pt ET OD megen 2 hoii La aah PSE 1 Sagen mj 5 Kran OA amen as Nn MAM EN \ (aang en ej Wat Ca i gedremendiggen sj Re 7e nn IETS ea gang mda ij re CD VLEES ge onl gan geenen pt Seer en (og eam mn En am AN ap Seng gene Q a haden he 1 wget as oan Neng eq ar gna «bas 6: agg ogngen Ej Bej ge RIN af stige a halfj amp Benen B er EEN (uy am ae enor 10 pven vi naan gj nen Eede ara ie degenen ài ar al aLannn aan em 200 eng LU Tiu BN NN aarda dan ian EN eg sne t A: (L ak wuz omeen een zo ne be al: Kid” BAS ee SE ea Q ara ren pand: EW SL: Mk namen nan ien aj ket eran ggd a ge ani ann UN ERS. Q mengen ny ia) Se char 5 a Saam qeqe mgged quan Arle an aaa, « + CC a SIN ee it as: aaa BEL Goat a N he, « a TEN ech Gaag aam EPA ‘bas: od (ie elen aans lgn Rs, Gijs gna pps pen Sag Î ene deine ERG NEN, vac aÂ Ì add he rens gere nega en ee gep js EN rd generen VE | ol (egen ease enen NE SE ge en neen aag jos gen meg paepe Dep grep lg Vn abe 5 a L2 A a EON DER ns En AN an ac ann an \ el dn ar, AU EN jemagsn KD A air) ggn KN N U ed hd ERE gs Pop get : Gas au: eg geeattngngens f EEE EE keke É we iP siebe Jl Boten pnt | agg ann Manan aa: OM per LO X | La hagen Arsa baron en | gen nen zj ete: mhv bere ananda | Gaga eni usg ergg | fp EEEN | bes bte es ed | ET ka ui a Saen pto ene | | aha aired 5) IJ Ban agt ij gegeten rang el aag Da 6 lis teng ten Dagje « Gasas: Gdganmgee ij EA a wal, ten) Eigen % kiss mi (aa ot pac ruin ee zl tud a in enaar se zer reeel a Chen A. On! At, an eel At Jen vete Ba, 5 ee A ati En a Q Cen an Mair df een. ‘à „\ Bergelmir Eran Aarm aon di C sn aon an aë dà EN, ij, dik a am en Das NP om A os geva aat bi ra (ien aijn Sb) aha aen en ala LN omge ean EET he ni se ë. me A WAE (0) Raa Jel mn Tegen Q. nig, jÀ : Gasau: (ey enen aenema ae ey A. | anr aM \ we en Lue dra pvenenn jee OPETE NN aan (as an. 7 aaainag Den > En qena qsamam Eigpan) ep Ie Ope, sean ‘Mm leje EEEN ME EE rt en PEER" En, c ton on haa a as nar wiu dn acid ad (B15 geken ge werner aje ED AA MM U) EON AU JN wr Bist ens Âs lid) Aa lane | d ì | erg’ N > amg gea am an eg gp fag ij Ke | en jier Daas kn Tas gd | aon Jam anja af lag onp am gp eu(ejenans aon \ ene megan gan aac ang ergen | « Gauo: | zij sem fiene eemeni nlt genpengdnjgl RE RER Er wei ernes nadagen qe api een ML aj den en jaN ndgn AGP pmen en aaa gean ach ag aag en ggd Arnen rog jn nn he eis aso}: gep ongv ere velen a asLamm \ dg ggd jee) > eigen ggjpgg le a ee rna ehaam X CH Un ah 15, an AN BREN A Ti Del an an an MM NEN D EL keine 2D LJ weg nnjle) er Mh SL rene a/ ETS N hes ns cr ang : 6annam: & a./ a EM er Gen EN te, a. Ege qa aamaann aa FL a EN JJ KV AK ER AU NX eeens ee | mes vg ge Ben EST 1 een af ne nen | TP OE aam Oi Kn aan Ira ee À ET area nd egg acmen | wed jrg eran pie NAC a î JIE eN De Ln ogg engere vegae | mbh En gee denied, DN he 1 haesen aerden deren JRË hg paden neg aje A in es EMS (ea “ fg zn QS f el SN erk ke ne naats EN B d pmm: an oaren ann AN ie Reg epen geef mt ge Det WBA dijn Megen (aan a Goggo Gnlegnn 5 Duan an gj 5 arn an Ga (ger ag\ deja dte Al a A qe men degegn NE Te 17 | Eh X MRS IKE ej ari veen gn gronags ze AE Zin eggen Aere LK Ei ere, VET GET el Red 0 SN op geraggen dg deme | apen gedegen REU IK: are. ng jg em >a aa U 19 CE nr engen engel gie han : wezel TE he eenma de | MET id N El nat: ade njet Elan Ws mz. get jd Sn ese bk jen {EE ata aap a megen an Eh ih Sage ge ra! EAR ze DL aje PA npedign te ni a en ih ad genes en Erg (Ean aen amnm q an (aam, an ram nm sr) en ee | eik neme {on ei af se et) Ei het: er. mar genegen) | ve eed, 5 gag aan 1) an tre ZK vree LN (mn boa sienna 6 AAC geh EE ne ON a N a an \ a aes od Tm ie” ad en ah : Gau 6: aken goet eel peen en zend pe mg EN Egg enal gaan aam Sa aen agar ema aanne enn oge OU li dr ren 8 ee ec enen gei nag ten aan and aad aar AR mek pe pg opt ngen eng BO \ Gjegr nen ep reek alan ang U an em mda ei ten(ua egen Dejean, egg emee Dresen santen EN en Trega ang Ade gende (gg Beerden tc hi Da geet Eeen mes agen BOLK: RS DAN MAREN aaan aam AN ER UU \ Ur rumwsr or. | eyvejee Re) ik cdi an aa ij a REK bug: D va Lag jn u an en gan Nie u Dh tE en (en en ingeb: am cit mj an (eg aon df) \ El an a an \ aan ann j an ar UI KAN | je de opn gemenen aijn 10/ | gean agg dram an Kg aa rij NEOS LU | ál kei amar we € gie on Bam X NP) eenen abra aijn LE rheenen (eng en N AM NX en oep madre Genemans | annn x Pe de ein ij RE jn | ffe gate oenen ige 5 it ea ea NX gege RE egen aa OD Bejegen AN aj gl ogen degen r hihia ea ens | wajang aa omga ON) gust | nn, el adang ien | mac ies) VII perron) dgn ann Gej Ars er :Gaue: EN as ann ER ans ac aan a ap (ag Eene en a ee zn hoe mda ddie sas elk u > (pam ag (en ke hhh vid 9) EN 11 ad AAI MN WN MU Ö Paris em AN EO ada U NLO EN MM KL G G eÎ an Dr, a an ie, eme X Ei Or OEREN un va it Bent a IS a mel at Sn lan @ guard: Mm on neg N LU en annn a en) A, Gn a rel an Ten VENUS Oe En, a ik uaa ah EM AT ge ik A 5; penn jon a Bangs van in ak olene a venen ) dj an L ES nm, EN aap hike oek @) af Breg eee sns AE Reken geving en ellen og Gj, prennent: he a là a a GE Om Ce Biogen SOD. (ej on an à pr un bii am an ar: ve (en ema ij ng ngen S EN oja th Bel Kv reeht aai, wip Wels « 6m au: nr iN, ien icn a JJM pennen gegeten | a Ai MAN ij engen am fag en Jagd 59 (an nd tint: na ti pels mein Rek ee Ci a a Get mame lepelen RE: | CE Gn Cn vs A a Ei a En aa cm an an act \ sai 5 je BL Í GS et CE Ch es me Atl OER DP RE REE CE taj e | Me AP 1 | AGE U Al jen eu am em en Ee (an Ca G ale \ am AA) 1 UI AA KUN HO LY) AN AA NA LM EN UN \ ap jj LL (en G EN | « a EN «iig Bb digde eli f LA dgn (a \ SEEN elf wei er in | dl NS an epos Ki gef nuts Us: Kee, KART en ef ee KE PM: HA: ers A q 5d Ji En ee nij Seng Ü gemee neen 4 vü a 48 (3 senen em q eon gem arn da hun en mart + 6autn: de an Sgggigendgdnpng ir vn hid ie rep dk iQ vO EEN ei grape pj ngee pe a een gie y:eg 39, ngen je cl MEE ep mpg a a a Maple be ben, ade gen dà art a um a a Ti Taru | ong egen ej qe Bugle enaar « am « « « MT AR ere) ae aewk EEE EE ng jaa REE ten gj aje ope men (a gen eggemalk daj Sorjertade mnd | det. mj Siem Ed Big an vloe 9 Ra eenma AAS DIN am Eis Oet ens EL AN UN U EN AEN Od KJ 2 1 U 2 ET a aen A La 5) Lie tj wijven U) EN ON (aang angie anda ej a a hadt dn ae EN aM A TUC EET gan N ge magen naj ma ap wss : bauau: aan maa an nagaan en aag Tg IIA eha epen egen agen ges nrg EB ES menen ema | RAG a Atie gen | gesae jg gei Eren en DEN zg DN A A B LO U qena LUI KL LL, nofelle u unmgan al KU 2 at Cha mn Ge A Eh sp nà onnnnten is wie’ scha Bagän | A NN Sq gegengepgsge Ì rb en ed gen RS NA EN ij | el Jh ogenen Avaren | Ì lar: nej RESTE RAE EM eam En aan 2 AN geladen erleg REN aan pengaegen wl Dh Eoaat: 7 ben dN. eng | KN AA AIN N UO LE agamen den} ‘Goo: 5 IN moja) greg Weng X ge afsmam eggen aang Esa ce tem en kn dn he RAS. Jie wach de vaan 5 jam GJ at, hg GND OREN a ter de CO an aajt En am 4D am AD, aag eah aaan nam) EN aem an Em aj Ca ERO (ORG oe, en Ean FIDE Le A EO \ en A en (ON u KENT) an U KT je TKA AKE NAS GI KID X EAS IEI TD Baggen ren a Pele wee tp jes mgememef sj: wm ast” Jane SN ND di seem vat Tas 4 EEN. 5 IN ) idd \ pj  erde as ‘gom: adi dl mn core Dag agemea | En am AK AUN AN AA AV -AAA en au an à | pray _orded Jel | oi , Sh | ea LD 25) A AD en msn aas mg ni gs aaf ej gg Re zoo jn il jg ee | Í AIS N nadar un aq a GL Kij a un | od ep nrg danger ea an Nia U am AIK am a at mn an Vie 2e vage aap pepiatnne eK ens | AE REE Ji Banja | g& aan ven am A a aem an and rk van B en Ai | earhahe: | | ID \ un nl len se paas 1 | dengenen ng ij BE es ects ol de pe engen nn osram Eem ant LN MJN bw ane po Pe ae Lianen MET 4 | Gaj nag Bam aaneen og enen | here Pr Sen qena aijn  Ei aaneen ig sg is jd ef ggtopem pag ng {Omama en MN 40 A | nj el Ja EN NUN 4D ple (EN io) EN geer AN jn AM mag Ln | Eon genen eenn B moed 4 EAN eaprvemagtaa enen Ee be Le pe ae, PS ae vanhee | wii rij Eingang naam Dias jum aq nt AS ie ee Pae ai ae gang nn Glenn ik a NEN cj nn AAT SNE TE LAC pan 3) vee pd malle oade HD vk | aA A AN eK UA MTD Het Id ohh», jaan ast > ergen ggn me en Shee jetaafieggnan zaam aen eng gean eam Pip vl De hens Dt ud ahd if rn Q ON an Gen A a. IT HR wm ek ek Pk en an « a Q Ee Ce ae | em {an ele ee eme ee dd : ang pgs al an (emagggngeden cg pear Jaen ed aar rt 5) Urn ens amar dq Bj En ELN gep gemogen ggd am 10 ECN oenen | On EIN RDE vj ij aa ang 1 anas a. revers Ä er is 0 an MARNE iel ee | SIN ra ertegen bites oi / BCD mr de ah Dem arjan pian neh | gehan [he een gm an aa aa en arg es | ) | > 5 d 5, badman bee vlee ned re ad ip OR dl a a aa EN El El B CRN 48 — a i vale; me rn de pa ear he vb CC Q era een En ac an ca een 16 aar BAS an ag a jan e ein + “ OG GAN Wi va NK JN: pe hie E PSN AVL pas CG a 6) NX og virge At mie opde sé be nag Sage 59 EES dn 5 Bn ojee eggen er in one ong Er ie ve vs, ong ats ogg js Bama eas an ny tia oJ BL, a k | Pen ihk TED ai bla UI] Ul EN an F1 za ee sate aai zeden mijne) ns Sraa > a. dd Em aan a an AT A5 AO \ EA zin ni ál Ca { KL LL, ) )\ bs. ii ve he ba VE a ik vd EN red Jed ha zakt. vente Sd daher an e vaan ia Tirana Stas am ca iwan N a a. aa Q a zakt 4 QA} UU AA LU EN VAS AN gi Wiki (eenn (5) eaqgenis N Ui arn U a XX werkd. ei bn (Eene CU U AN 4 PA) visarend hal En Dn reen GIN en genen REEN gen DAR SPONG tapenade sen ia au gaara gan aa :Bo8: ng peage: enen gegaen on en Jagen af on Di: 8 KL BL Q. er, „CQ Cm me ti en RN A AN am mn MY FO TU HN A U AD | 8 TEL ek 4. Biomnne J jn Er an An en aem see ef vnasamn pad En gn (and gers B TN enigen gam TN dre eu vera: sas Do) en veamnnde ba had aa” Ws ogen mai genag qäedigeenngagn gen v hadi ens vaag erat hommsn a UI ah aM 5 a / Ke ae hak =p ker daa ng eraan Rp mn En enden ha tee mii: aaan eaananan Hiem an og Ben (epen) | aeg agen ggd ad: en ndr a oid te genen: N ISDN ages gamen um chasm q aag aan ij nen Goe: plien ong rdf EN pn EN lep Prang ol gagegnj dj Vee: en elen vr Bà ur as merck Bam genaamde En aa sen pmen ' ET nenn vameaapt:s ARN de DT Cte PE me wee EN SPA an UIN x vana a a a oen an 1) a U OT lrrdpspemengdefd Fan Ar acu mn Ti \ O1 an A an ach en an A) \ ah A osn a GO en, a va ga eg Bam aang 0 gn of Harma, en ss A Md epe oi a 0, igg gege Ah Bepalen arg je gend EIN Ean, A enaar jn ou ger Gou: fi Bi ke k an Mer. : 0 waer rake ek remt EN non naj en KS Ter 4 Ten @ AÍ a WU 7 Ki grjre wl 4 anf au Goran A ten) je ag ama SN nf U RED rn DN NTS BEN EE 7 ole mena, gs pven en aan ag oem aan (a IJ Gag eva Bilgen ch BI B NEEMT. 0 dT is | aa) rw Pe ogreaeefgariend jn Í POREN an tag aan B aon ran a ru en ann ann U zm U \ ang Gag am aa om an gaan aaan Ent | pole ae age: BED MOP EK SOE weg ep eend, VDE «a a IN Bam ag an aim am 2 0 tan WU AM Ve, DEL OPS AS aa /a DN TN) Peoytnds, an ard dà aen aan azen \ NE: A ed z6oa: Herd co ie Bax me vedan etn te, teh vi an A Ti dale. U KU sk 1) PEN EIN u aaan an a5 egneeg Sjer en enge aeg) Cois Rege we ans ar de jn aje an js jiach vj Âeu eny nele Si D) Ss eee an pb anjnanmme ang, | rg agnaten agen Óas v\ vn eej emi Geige Fan onm er geeigende ennn nde glee Ananas annn (egg veg m5 aam as dan en Ol 6 a) a de Sent atd sad erde de ips daite ann en an aft an aa N eggen lappen dorp sou: EM \ jaa-merjen Hamam eraf Gp TN am en BS genen an ï ats Ee el 4 kiemen janny en Een an | Gremlins à an «a nj am arj Un ee rl tj jen aur a a (E db | ele gee Bh Domste jena em OR EN | ie AP za hes JEN | honde re ngen / geragd sd (ep ee rss ee: Nan ag gegeerd derge wan Gi an (jaan eeen ne zen EE pipe Etre un Ea wu sini &e (ka pars ek. 33 Ef eas Spgtegern ela 6) am aan X u peons derd | pit tap (ea geeen B agen anameiej meu | gjamo: | nan mein eg gege aan Ki nan N gen «U pfggerd 9 wangen, a gade eg (EN ce BJ aan gaen) mn ian amamn ag per lijmen) annn Tà GI AD As) HN EN an agg gens Ze ho nin plekken on anm nes Ant prep esjdgen meerde nb amedee Ln D SE, mag vg amana) gran 9 vor mr Eat X AN AM AAN U] HN) 1 AJN & un aen) d md het dd rn zes a a là zb iere oP sce ken ppp fen rmnggenenjje un G. enk atd plannen in aa 3 an gam (eng en NN GN LI VU UU) ERE jeg ans eggen vit LU og Geren dl UU < en Aad an En Sh en qad nang om (gu ton en eN vake Ga a U vu U een ac a eo) aa aa on ae \ aq aa nq an am Kian Tó DD ne :gamam: EON pe aen gesmeed RDE fe pajero 1 EN U IN RAERD EC Dn jag | an 1 X Vas alt ann ae Ji sang sdongveggngd | AOR N vd erik wand eV AN Hamag ar Ae sj maen Ala, MA a 4 | ERREN OA EORENN hs bn nagaan N a a Ik | eye et men ene (en ke, | gnagna AN LO UU \ BEAT He; El a) 1e MT ie BD EAN 2 an Tage qoq an aas ama ie a ORE EAT Id ge / en \ OEEEITEEN Cn. (EN 0 ge) DEP si Bil 5) din enen B dJ teng (cj enden DD Bo L3 a a on a a a ne B deed. hl hit ue ad gen 2 matin an aant a en Aen un dU HT tn shrink i il heks an edge un oee: A3 W ANJ an dan an Di 1 3 egen enifrded AKD bile: Cà nn nd CY grant ik tien Vlad rss andre an ed Paemel ne EA skenk X Aaygene A acta ast amn S imi Bcr gege sg | ur EN ee har ah al ziek eo en iam BEN oppeens jemen JA gading ds web ew bern EN U ON an a£ ann LA aon U 7} 5D 14) U af ON SRU ì 2D Bindenga dn ry gwp md ee tper Ap jes rage on ile asaen eng OE) Ee) bwin si bd bon rie gen (app ed engefden jaan 33 AANEN auk oe nde aante | | C=O ed proggel ie deed a RC mg ageerde learn van ca lamer r il sro erg daad agen eg pennen pemare schaam am | pm an nag ving agen ops | > a aa JAPEN Eend ke ane id a / a. all GU lee hg een | wrat oale padre ea | gn ej hi he bikinis vides, sig ep neng gn aj net gj vien dam pr geef pib FIGn nn Sadee es raad ed | siaehl henindun ae am Dad le IIs ape sie ane keer a eN 55 n bie {Nen a ng | ii IEA is AA A A AA ACL GON diene dd paap nen Biggen | | t Gam6: bk an &: RNN Gh nde Alda alb Baren A EN wel bee bi bp be, Mg re are draag en dn Aah zat hé Eje ay eagegan x en ij Ed weeke bee ee ols rs rd Ad dd ores hel Gays ageerden dgn NS ig pj sema, Le) gaande jij Ak 2 ahh gb Gh ” et le EN derd Baj, Acte iss ied adang bereiden 315 eend en egaat gr njet (Ei: ef ignem e= Jab Nn nan zt: oe sl Ns B one beni ha had eeen AS ul meel Alas fj pd gag arta of Gang): pee gep rengenen rn genten per eg AN a ij qena amada gra a LD ie | AA erg | Ve dee lar ne vaag | CU \ geej mame A ac eem oe ge | gpeestnen ge gajpeej oid | bii pegase MA | jm ek jn, perioden pen en | RA A jen u ra ar ae a iN ei eneen | aan age jana ong BaÂichaoas 9993 | pj Aegean R | Zjdanov | As 2 \ DE ria af Bru Are A nain, 3 Cx a / CX Ah er isa alkeen kei) Set fe de tele Er jen aj B, | ee lt | ‘BME: nej ik PE rde aeg ge men wagen CN: wir: EN (egg eneen De NA pin en geha nota en, er ee TJ zi biak germ es OE CEEOTEN Te AIEE à He ae rte digen alef ijd vna an on arm qr eam et aes, bin ge e anr ann 2 aM U AN HO U ni aan ikt um oa a) DA pg Eeen mgemen IN ie onse rijd aa ae EE () Bie a ee 33 a Maa Dea) rj Bd Viena a gers 1de | raha. za geeen ee wp erges er KE REE og aam Pacman ageren) eget RA vege enn ag a aa a oi \ eens ij )\ weg Se end zm: pdga gegaen ngen dap nge oke en, WD jj ger gepen. C enige Mi jet iej ur | LE, ee oan sjerp JT PE. nn: ) | jen ws: geregen ys | ah 5 edi ben oak hd. Ì entel Sagen ggd maden vgdegand vd ie nn le pe en ast ij | eenen am, gedu gd Bogin RS adi be TA betande A | wss rad KA ERLE EN E N ens enen, nj re SU Baan Bags nt ge. ad 15e TIN vene u agerge Serge den vedan oh hid d | het an ne bape dr zor sels | | sant: ge Pedi: rRndorver sn gee bigger U peen be GD PET aes En Bef | Ne ain | ene ej wi hen” ug a or pg bnn) wepe „es ine pn De lange B EE lijke € ld Nee een ad ke getij: el marhe heal (js eri N Gen Nach BRE heee hae are nwd zel Br eerden TT re oat | En U \ en name edn maaien menma Dh TA egen at gas ana , he in ae DN: bee gemengd en Be EE ok a sqamau: q gprs nj els Si jap maan a ik Cherie det EN RD oge el marphaense he | aki gan, NE genen gas gg engs wil ag / Ân nl jpeg (ang Gy halide gears renem geenen) nj enn | aide vpn > ngen | getting nlet aps megen. goden | eK pssngerngtiiged Orgen as ien aa aile Sa ye | wan ws (egg eo ears eme kai A5 A, a asen aaan aha ens aap ea mia bf farine de olde: ong | gs Et legen Sjenpn (app Anantoeg | B Bpad, den vi di: $ Pe gende jrg AE Mg gdeing np (Og JR | hbe af ‘, engs eggs ae 1 We ren ogedsarn on (gemaand en a af > De: vh: MP de In et eng vo ok id mag qe jn geerde (emi unu X des vie bare: aken end ie, reage aag un Br Oan enn VE En 1 | sek opgemegendent8 Nx urg Kee AK. ed 2 oge Aj am dij AN EPE ged Snes) BIB ln hd a ie PREP ri Or bn ong Oet ee Ee ie” on am Basiadgn Opee gyederef ee ard gonnen md ankh Su a ee dh jep Moppen a tia kb: ld gore pan a, Re wr a 1) Ui IM EN ral ee Manni Á wt: greppels PAPS AE plà 4 geagendeerd 1 poef ej ENIS Os dd ant” CEN E | a rl WAA zn | Az en get are eerd) er | ed En aren peten erwtjes | IEN gaama ag roem ian gr DN an th abt: DN meh | TN ij arie K hae (eyes | pj dn mk ikt Ben AE kenen. aap Ë | aa: eran: > ane geren Rr à AGT a ar et dà gaaat jag AN vn fen ang ong maen : Wa Or lp Gapinge nt 19 TOEREN dum Hom dees HD, il and Neher (ha Ki nakie Npe GIST OG qe Ananta gprs ease gs el et mens \ MELLE ae af kj np Hem: KS | VE EN EP, ug mrded ek ERKENT a De ee (aa WAS an en um B Kran ani as EUN pre Sen ja ) CA a a a) a, el DN AETR san gaen a JRE Eri en ee ergens eer Sd gas Bro ess gegen) oetans mua-av WE) Mk: RA re Re aan En ede lab tap, uni Erem Han |eêj aa EN r — pe selk wij bre ol an en Cr sijn) eh ae ee vn iki ai IN nt a bn dede RS eeh am (Saco poema Dus gjin | BBE tie He ie ER BR Oded ndideua 5 'à am JIE eis 3 dr AEN Len mal ara a ie bhi 5 oac (eg opg ar an ee we. he Ei aa, waag ana men BN y en 2, En (jy de pr En U on au ann an} « ij A (8 ven AN a) Ca a UU 4 A ar UI 0) SN np In EN cu ecn aa. Bijeegeni (en eh aan Ai an aan ar be /a pip we’ cap ggn 5 aah dl \ Boot erde na 2 mesje 1e rat: ve wael ergerden, | en A CAN DIN gaama Bn Cay en | wke pl bi ige 9) pdre ens Breggen ie) 35 diie iasi gend gE aad ai hd be) Isdn jen 9] a gejn U CUL U AD TAN LAN N hed Sade vd 5) iten peen pop mjs Big: nj ne he EP) je si ae ie dje an aa slr aaan El e ite vena defending es rfensinfd ls ge Sag rg Bija ide, garhag a amaaop ne (opgroeiende vi a hl br linies oe gemetdnjn at a bak derde (pg gegleden Ag pie 5: vi hon Mja egg: we zijn a gg eel gun en egen tgene iehin : j pk esb Tjen lt tr ij ef | enigen mis waag gens tek en WS nr pp eng elen TN ASTEN wi over eid pn ed ge am ama Q b 6) van man Er Vl am eb ii tn mh dpd be CEM ius abana bee Haard za flan enen enen ng tergrje | a hin et ebs vane nn JAS 5) ptn pe Be pl Ki mi Sa bee Seen TN hij saat: A wu vh (ds Eb maient AN hel hikede ah haknend de mone ida EL eo Erger uu KE ern And Bapo draf A a) vamlaggens derge d ed a Send art en de be ih 1 se fre pie om Elaa (nieje gen BC ELO EMA \ engen Kinds Re A EL (en abon aci om en an , pen) hs ygdoggegderndon gege CS dorre ek a haaks 5 EN an AN LI LUI N ene genen eg Dam em pesBang Jel Open fe ú gage gene | mank Un Lu MN of vur eni AV as am a kaa a am og ann ed re he in mhr ie 5m nt beni geeen een ul Bj a mn (jen (ei ig jemen je aadje seg Bramen ABB q bi LS ak zi bic | IA IN PE an aon) \ Eine aan on JN TN nb aijn ER AAN pe vinke: ek E TN and Roane Gog | mig ga gwen agen N egg prs NN pgs ag gf arjen | agg Spie tbe Ï Sarage gen Rank En) % gen Bj. af i ie . kende ede hie EEN Ì sa koren neet s herssers. agame haken te | evergreens i Ì gesnsgemen (ajmag EAN phi ke hinieh gg 1 ENA / permen) qemaggen dagen A ecn an ant SN \- aan ld vide | gen AEG 0 ! U 1 aad a an Skam aen ash eh aM 3 d | JE \ i 1d bl kh begren Ea U A ER EN genemegened a tk mah S an : à KENAN el terde Ge es met de De give de ONM NEEN a Ut au Beter on Art ad Ray en B anr aah igvegâdef EEN KL ML prk eni) na AN un nam n aL AL mem Scheen nl ee she sah eige A are zijd eni an mij meel Tagan Bang vj oi mas naj ER gn Ss rg jen eN Kee ve pe aang lr | pe uerisad lay SSâage: ten La #9 og u a ane ang van Djan CG as Gn Ee (dS zl BE broke, DN ijd zij Trenan: egen jen a | he jn ralen Eh / gede ggr e CI on An(&t ok vegen: zin Aare it ie RRP SE kiek | mei hik Eron IE! zat hf ui: to waat set SPRENG e ik 0 ei (hg {im ti gas dS jj a De EQ ( A. C anke kee: ARES St Cok tn EE Egt bren Bud dje a nd ED Ï er On GQ. a Te rigens er AN HO _N AT | np geen jozed scha wan Eon En dq iam ) nennen se bar ui jjge E ste ki Beiag Mn je | Jr Bip bn CT geenen ) 8 a. aa RN EN \ ek ti CH CH a aaan adang eng Fam aijn er JI Pl hb had mnd HNT rk b4, verige oo URL. zengen Seaen et ja ge emee a mar ere a em, BE EN ERE. (es aje 8 wan ze pe re | PR A ve pt den we [eg EEEN ge an arai qu za sht lee u ITE Ee Ad wga dgn vin pe ensen see ee 1 aan aal geen en okt areas wild ren namen ep JJM ss gienen pk bp aeg: | pda eee ou dv ie ie REEN | fe ogenen gped enja cm Eager angan Dany, aen ach a an an aan aca Nan an ag | gern mr van Ean am dj aan d geen ze af à nge en amar a Sen aq aar aj a \ ong Zeeg ppe Eje aan arr an a San \ mg nig ener Bnn Beijen ed U AS pegels mar TN LCP: be ae > a) Ke u (egen om an jn em wj nijn B ee hg Ashe oan an | ge aje: 1 Eon EE megen enen aan ag qena menor ij gmg Ax Die ber) TE ennn mandag oM > DS Ae dl ES ggZ ten a aon bn vsi ds te: aeretsel 4 VR aren” 2 ari eed seh um en ah lan B ie mie ba anche gg ond eere: Ter | aider ade kik Ji PE grunn ale ae dead hbe 2 ed mdr) > he hd wdn ger EE ge segt ya oan arg age RD jg  songi namen NE vibes KS bd sds: elk wise nn ng eea eg dmt. qederi Atag REEN as 5 0 dh MU \ Ol as ihn JE TD zen a eijk nd wil Ears ih) hi | ante egnd jen | ‚a aa enen aam qe Eenaa An (uy ui os ALAN X CES n= ene zen An en Badanes A; u ï gra he pien hok ie) NEN OAK UN his eas nj Sega UA aannam \ opaeggengdgegan un3 d WD) 3 Ed Vlas hie à egg eraan je | | SNN weken Happen (Ej B aarnm | | agg gd en ERN IEN NOAA UU ASN A0 UD Ù \ ak vas oe | 9) gegaen: sieke! | TAPES Henn EI | pe Ad | hohe ale dte beden a ga (“en | gn den Zj à ges gea nj | gen sn gn Eg can Sameanlegp Sen CRN (eng ens wu alt ER 3 ” is Aas ON ee gp geeen a « Fine en gemagen EN3 a. am gj in a: bie um (9 q esn agg dep. a niej (aa ojee nen G a ann \ mame TAS FBFRREN en ey an aa mm ER aem _m agp oman Ev an naam a an (ae) Eek ir KUKL ELP 40 … & a a a MEERTEN 0 Sp SPEL a a &) El bien le ane Eje A Me rn a d. LA AS \ ë en aprRen en BE: MU A EN AM Nek CA enen De MAAN AT > > an En En ggn B kit a whe Agm eng gen (u ied srad ed jg to nen Sman hate akvamnnnnan ke keke Beno Jah dd pasenmenlagengen as OE aaan \ eagen ag gna, on eat ngenâiseg nnar (eg ten op aman hei hel op gewaden den sons Sr Q Es de aKannn A ib me JAI Me mad tok ene ne jan ne Dhn ve B erhiet e | EE eli: arn stoer | Ba in: be ke Ds maagd onp eam Eion artralege \ Maa re bi ke waden: dige on en en gn dn JEN, TTN AG AK U Là u en ar) ia) Vi en a ed LU \ ia je) edad roda aas 3 mea ER maai enja rad gean Bn aeron d> he af hi a ej en a eve Se: zi opp Sergi Kia min bad eagen njam ol \ naw ag da: gd mengmagejdjdergreggd gen er: KEN ANN: vor ven aps gi pengtenend Jg eije) megen spp gain ag genen ar AN Ppke Zag pien 9 Dj LEN ABAP 2 ier: Tj miles aam, B ei gemend men peren tagp inenen sjees) sn le chen ee anc NA AESIN EE SIN ab a arn a an (jas ie: > ina ea le Gh aan aam ach (aug es, dn HD ARNE: ype NEL S LU \ AFCA dagen RRT vat td ef magen ans eam emraem on (yon É ud JJ inten ad ian maen jan an jen aeg (ogg deni end vi bi gecom oan ganga neen Den di gangen gudshaeg 8 HEENREIS B PA TD MN: B u Bed U pi zhe: oom we nen chan ngo enn dbm er bz ä TA Un ei ang Gp oveggngnjsjgenje aijn (ay grand raars Lc: VERS Ee a EREN edge pe gea ej ELI Le en am gd dee gei diless kine 3 EN (@)) gj iN ef en ana gj nan aag EE am TT er eef enen ende geen RN in © er NM A (any end eam esta ajmag EN A ee az ana :g6o: (an | a pe ame” dh og rinaam gaand aaf a rgtagjnnne > a (aa x en jaan jas ends (ng aa eenaaa ens Q. hd a) / @ dé … Bp aent rijenaren gf > a a ae Nae a ad es Q eN Cn ana of ad a a Ci rn (, aaa En UN al ag stg el Eh 3 an MT AD enan gg e an gg a mam Me Fel u, KL 0 al Gemen sai a genen map enen ananas Jog ha opg gee genegen Pz | a Sa rjg u am U a / ma a ir pn ende var ze), hk ny opg apres Pel gaf energiek LEM DEP ES IN epen ene ve En aan an, gen ae en a voi ai gaa en gp jn Ehang 1 aksi oe bon, ON scale AM ESM RAN] UN AK X sell nh REW. bii io an a nl gages mamma Ane Aue 96m: a a. Á eeN aange) en Viena an mom q anna ens iN a/ nd Ee a PL graag Of eggen jg Emad Bl lean et san gp 3 Ea ad anni en E| ds uredagges gedogen der AA IEN NAT aA ane rd (eng aan en ssiaen engs egg ereen rbi (rige en ogen gd jz magere dn anna En dar ann mn A8 \ (opgereden UI immersed ev” we on un mee: aan a opprigd engl zitdagen (go ten ge Ek: Ac ace ns Se EN AA he sabel rgb: eraanqengjsde ny (yen Là dan ende aje game jrgogdtagngedam AMEN Kint inca) aren RIN geoi an re mei Hi ed ga a er hisbegenr kennd aid We annan x Ef nf ype jen» Tpgen {ngen er an ah on an ROVEN De dà ain) Jaojn a TAT Te NRE \ ar OU KD En an an EN 306) AM zen gg ag genden Ls ded wg gepegedaan Hor Ag aps or jk tg nt he ek a ie isanne idee, Bnn dtmorst gn Sl ue gene Sen dà geren jk tinga mata giga a hed Lam scha books una A ij qu a ah) \{ ie ph med boh: (enge BS 4 aur UN AN nage jen ee Ì hi Aob ar ee NI Rini Pe EEE zin vanharte 9 wl MS (ey Bones Eek Brhat Ni Mee alepa heee eer Ka ine ME Nie hinde hi vie a, Keke grz mied ar SEDEKIA \ le li q geenen arjen gen ep) oger IN abi ht te he hrm aa: e= rh he mt zond velit ee tn gege (egg eggen ladi de 5: EPA a Ek Ak il Far an JD a laa) te ve ) J za ga aen EN earn a a a va VRA pee er 5 in ae 0 mega geop JjSeengajd EN | / Re ar aah En ad ac KN rkenen Ie Ei CHE @, fj aan am ann an ER \ vee eee a EN a) Bag MED 2e OE ARC ORN OT. 2, Je opgejnd LQ an eq ann aan ani MN Es AAN EN bi miegel ngen an AN ten aem paa Sen jd om aa jeun eneg | a 4 a en SN nne ep geeen (&) ÍN AN AN MJ AA SRU ST EN AO CU NL) 9 ON AA CUI cl RE a 0 IJ vin nen ne RC rr je nl “itn iet her inne pi op: een egen san ed de | pe EK En ie hd Das wu vanen jeej nam aap en) emg driabe: a, 35 69: REA ld AR ien EN tgene et adgays peen “ans neme el PAC TTS A) Di 1 an art aen a {en Belek en eb orphna Een or vO Ei aj ej ses Eeft porieen ang en201y NKP RER er za zie re ak in ds Serto a Elen be: aide en kn a ae bn enen (jp ongorgdn nejgejn en ggn gagigggnn ng a ANN aje nedjen tj Aa Wee genen ay pgr ienen gg den Sin hid gem (mag eanaen paman > on gg en pg steken engte al) naperagan à jen vinde ed vk FN LI AM U AN U Re bi ren gen ids ela ang ge gmg egen nge gem efsrfginjge AN AN pasiogtan raden EN ee Ben erp em: zele hear ware om (em aan Ban Aan veen am laa wid bev aan Banden ee agen gen :GEuu: a QC A ae weke ie VAE Nn | RSL, oen EDE nge pe angela Jai Ce wapen jjge degen pe | egen Ce gede en iet de get: ens oh | engere engemeiaa \ Sasja be vn eben ep pi {aa aon | ne eN Ed | ed be hr om ee Semenlgg Ne | Gi edn pepe ih ie | et heibel itn: Jt en ed any cen wb hand PS | Wid gp en hb va naa ar gg ad aa edna eg tf | bas: geen cen em iq moeras gersang agg Ben ageemaa a (a ati) wr omfg nnn: eere sy Tr peppen agg ai U 3 AD LN mnl dennen La 0: GN, d woeden TE Baggeogetngae engen gene math eerd en (eng ej gg gags the rg LEEN 2e EO TD penne eN Aan edp ea psp din On em oma rangen EN pidadhanns) nen aen aan ar jag jetragense; eu: gem aam aren A0 \ gens ggn Ea aap gegegeven EN DEE 0 EEE EE LC mnd ene een pn 1 Ca mer oe Ae h ea LI 3 A AAA open Tes ggn a aten |: TA Non en bnn bj 5 Eel vest naeve atie te Bremen un Trend Ve ee OE Dd: einen AA LU AA UU XN HY UN UU UN mania Sep gg Sen hi bi hi es eerd ELST DEN er ae se apen Gej (een tata geg aag ap megen 0e: gg genre a, oe dn NLET ur eran Gar stel En en. pr (penis ij AN Mij a U on mm | On zn bndde mio ie semen ra maf au jeg aj ve REEK) en genas MTD ba: ii rvd ag eran a en aag ERD enja HAS Ee | ang Se afged Sagen slepen ggn & vere a eg ENE AAE RT Pra) gen mairie de za hand We” SAP et a MEP ten Ejaan jn Ek ie ej Bag eo qe Ea es anaal ge gam: a! N U NPN. bbh Baordaadgerddeelng a eaten Ínann nar a ch a B En EE a / eon a mn an Ar pn nrg gj 5 geeen perd Sjndipn on Es LUN 0D ASN AAN gede agengen IE XA al ED va a ae IF enor vl eik 5 AE IO Ie aren an on ja au en gege ddenkage > an AD M an 3 an En aen an an an au dq A EL \ am 2 a KL el a 4 dl ne aka etn a iis, KN AKN U HN AN } KU KN ann MAAN AA t& U an al ac aá A AN sjen iS, lap | dl A gymen enja Bn geenen Eenes 9): gef eene je UU U and ASN \ Kz ovtopetsoen bn bei en sen se en led Dt hl gj | re hhh eee jena ed Borrel gnl ij Rn el PES jes | | geregen dps ye | agiedage opgeeft aug | Ae er bt (eng Sea egranedtiang | UN A0 Nx tree ip Di oh rj ro Nt | LEENMAN | Hb vn te ITIS | noopten he | un (ej on ed mie bir hiken ve eer | En ojee wije en gamemed jn oa jog jaag ea nn \Ugamggen DAN NEN (an oi 6: gegen en tree dn gon O1 A5 WU N Or aaan am zm unao A men an gar BN waan thang run an Kann egen Sag maag naa ij aag Ok aa. ger a EED yere ON rd ie an Eraan fn an an id BL AN A annig q and 2 En EM EMEA a jen q runs N Dndande Es ie à gr jeg bmi EN mopgnpsd paect. 8 ges aac ng u ging (as aaan en eerie rme eggen AN KHN Gemene oenageendn AN ang Bj aam aen 06) aan aan gan nen as prljk oejepemercign ge ei: eisen gern Rage geeen um a an ac ka pe ki hoda 4 ahh kh ega on ar ana mn en Aan aar Ma W aa 9: el (gg gegen ied Geren hie ee at cur aa ao AS an mm kel a gj ch aff acacn an anag en ig | openging Begndg ggn NG IN HP IE pj A mehr akk veg roan ee ge pendganaflnjnn jedg ngai ges gereed erdeepgehang Bef GN | pre” (gg ergatief | BNA EA Dd ebs Í bles 0 Snu jen | ST te pan | caf eed Angie U AU X we jpeg ht. Ë je: iN ojee Bd qenzopn aje € ragaon grin ikk | gaa: wget EINDE), On a am A hk raar: waat le, RL, gren gag a anemia an Nd mena nage a B aj eraf rf eta gemeen pn” Kn a CC a ahd zak id en PR AN FO AI AIN 2 UN UU AN aM IN ê „ Ca eeen NEI le edad zi vre a nj eon El AN Aq AÛ am A ofnn AM A US « En Wad em 8) JJ mA AE an ami aan aa arne n ere gan vi Nima 0 tn kohi LOE sien) en AE run an an am IO AR anar \ greerde A een vl mg end ade sles 5 AN U AN EN HOV AS VEA RENE, do gi: na zaden pede EAA rd qe: he, Ld | npe B nies ie a aan U \ va en ol hbe he j gens wen am fn un Bil aa vu STN ggn (er ne zi dae: ar gers ge k aa mn aad earn El \ af bg Ee se 4 DE: ATC: Se 0 ON | | ar gn mennen wee hen VENEN INK MAC oema megan aan qena em en amal (geeneen ag Eman umer, einen ng > Mp) ww van be fn mg be if bi an apa au Ra \ KAF MON oe u wr jena jagen IN res gimme), ej, hm mement) (agg ereen genegr mvg he a jjgummo SN gas den ma ngen A a el maersk bt / qr TD DD tje: prent eN (enn verdunt Ús af a. a SN er UR. En um an dh aon Vakddk rijen gens aan en ar \ earn den Baggen Ba an UI U va ene ge en Aap vend dns EN an AN Aajeniaeiggen TOE ON NEN A \ EE PP 1 men hen Yv mn + ‘u: ) bs ir aan geren en Ean an BEE an EC gpeg id LA gan ent (as das a cap anacn Ali ne D ns } magen rp Oe Bag eeng Gegaaatun eenen de | AOT WIR ADE | pg qa ed en an an amy \ a an jee on q EN2 en jeden pn egen re de Im he EIA ie | vognn oen eg mand: ae | gee OA hek 224 van | gen ggeaaneijn a) ohh ag qm aan aaien Benen SI | | in re EN Chipo kan rt midas geerde hggen en | jen Dpgsjenad um «zon « LPA 4 ns me, | rene epa al ilena | AS UU X enen aen) am Haa a EE | DEN Sagan arn genaggian AN ara ti ä ‘Geo: prnedefapegn opge men aniaan Ui ir ik ner oge ma Big (en ons enn Bj geeeaeee GN en Ae B Bral, png ats: engen EE) Bag We 2d eine an an (uy we Cp UIA eng a ie a a ds (ay aa as a (yen Je a ene EU gee (B ag na erpen dege LS en Én (ke) (aag a as a ni ane en NAM AN aa ah | zi gur getart geg ep ng egen 1 LN se AGL PAPEN AEL geband, inge a ap BRENG gee engen agg getergde nae 36 D) », "Bam: gan eN & peage SPee ager NT AD EK Jeg one ke mn a AE gijp motz an an En | Re pe dp aA 7 ERE | Re. ot: eee es a 1 an | re | PENS août | | al ED ee an amara aan end | Endpin | Hamo zaag ny schamen vna a js | OE be RS CEE LEK - Q a - mk AT ie | oma elan ras mise | Di AG an DL AN KLE | J vena on nj am RAE | ns ‘ en el te enen Hogg aen naaa a mule” salie shar 77 pi) AL, Gls dosjn: EE ODE ob vl, tr AT vS qe à wu aen hale) « (eng jeanne en « un a e zee wid bid sere ai X T chadekt a op leden envedn | EEE TE ehkdhuide’ EN AN U am Sp en aa amalan eu 9 gros EL La. en jeg mie kr en wenge ge gaiSesna ian En el ee gieren (e 0 ER {Oena denon ä) bi ach bondt Keen gamen hin Ar ei CL Sagagel ie nk oeli bie eh TEE Ia” wad 7 5 Chn | JIP Boef erna gend ee ir ma zin: zen nne | pgs gev sch jaam | | ertegen nj NEA ann am en Riana an aan wij aen vu q 10e am an an an au EP LINE Se er Ne 8 en, vijgen dla RS a Un a A ERS E úL OR ‘3 |! Mid gene geregen AAA RAISE RAe ed e kla a le: oe eenen Ei a en KD N (AA noen al en Ti aa an aen mf en kene getergd AO IN Led) enosm Agm onm gn EM enh O en an LQ a a a Q e « « Q ORR df tl 7 ee DE an qe 6: En hoen eggen NE geverft re heumen en ag an aan a an de smet Wr- am EN TENTEN rises ven ib {ag Nen Wgemmiggj RTE eer kane er, el qd Bigne laa) gemgnfgnd KL eN a zi, zl baart beni X na ens aatiaJam dv) en 6 rene er a/ Or En an ecn run an neh af En EN ON Kh bale AEN AO NO AND a 056): ge” iemand aegon À X agra eng agg Je In vage Aan” ede. | Cn > wen Sa eisen X err ea genie PE ent gene eN rgged IE | {en aes > an an Rt ann an aem aan Bie: gj | seat (yy ere Helme df tele ogg vaa omaran en ngo nen | | gilera jeje | ao | vaat e= eg > ee | genas aat: 0 {ea dta as van | santen den ot el JJ ee Bi dees | oh deer ed ek hei ALAN EN N KL KL ly: a a / | abh bin: Pk DAAN IE aff azm an an "BEG: il vaan ag ÓS eaneman aac qa an mn Bg gp enn gdan Lid ir DD lige EN q AA) aen ard \ amamn 15 dn En UM run 2 go dS aem muur | EE vi begrij af a an ggn bn ak hdi Be agg “jen ag mad 5 aam gsm Ain A ei hin nd id agg nenn 2 HE ene ait 5 aa ed vb ge (ese eisen ama {een aan ad e5 gage AM ep En es ea 5) | een nia Ve a et vei as LU \ esi an ad a an | rape ALTE oa IEN deggndgisdn: q ggn gen append gend mhr ele ak EE Birger eren Nin Ge: red DES adjenge De qe | na degeen Sil ek Sike pe hin nd the) en eq Si amg mann, | op gegeneerd | dana WAS def > ss ngen Big dens apen Pannen | Pe apero Sarena mi, gene | ener VE ee Ki ak ne Ben een AN | eten gagdggepdjeggadd | Z5 rde ee. weth, et a en 1 an aa a | beed Hele hk hikele iie qed aeäfeegeÂ, rene d eren IN angen entjageg Öqemeaegsengnd | An la ak gerje) pdga qena aan (ez jen (en am a a ei (aen aa pom arran gang as qe y eran Manama gun Rais wao: megen APEN Te gea aeg bei mijer “af eggen ad aan aa AN AN hg ae dl pg mennen pre vb) gaa ve be kp un mn ie: Die ie age gr nin Tg a em on Eg ij gejgadas mat oP der ar an aon dE) aen EN onp eau EN ans asten WE es eig oa aten ge en Pe ina aa ag ie a am dn bi, geen gen mog jg Beet engen align jeg A tBe wu: gg eng “ye On ar an a q en nam enor ha aj al ken dr un ei ie, beid wke he EON Kecks Rais: (5) gehaat a VE PP met ee kttes: href TI Ber agjmajsgen EE 2 sjen aan ni (a etioeng N eggen Es ied jeden: gen ay EE EEK | ag lege AE gg | elk rene g En MM a ite dl tege ofte) amoena en dine van es EEn 03 on en ren En aa 5 UIN sen ah van p eN ran 7 À Gano: AEN ETE ii, lk mbei bn hie op evenlang nen ke me wich KK ere in Q ac Q nnn hogen gna mk: sat iedee à wu uu (a a eerst wokken jeden wd emerfjesgeed heven en GT idle nap €) oom aa qe en nen Wijnen Wee pen (ad werg en AAN whe EEN & NER IEN ak? an gen nen en aen temaaem nggeom nege a. O/ n a a L ‘6jauam: oare rg an gnl” Arena pie ie gneis wig | | 5 hi nk Re hak Ki | ie: U ag an. Bifiene kanal ei al kele a hr id ast | be nad ens | gmg png aeg nag | en de li EE Ader AEN pta sipenn > eggen nge ae eggen esn dn wgn dee Nes en stad tn akai 7 5 a gets | Bred ei zede arie jen Vai (ngpergessen a DEV En Maaten ng demen aj Ba Etna GSE di egg Ver Er vpn wigs Ren (ges free en PI aan eon aan om an qe en u vr gant geeen. en Aken ee DE CA EA aa En tongen wi gare, zr EL ) Gn vr va Va MG AIN ME vrg je sr ade nr dader manen jena ann aag Betoetnaenbin ae, wk chan usstuezanee. pel oh fa ovadan (naaa aid A aje ke iis versi: le jm agg tifs RD SAE RN ree gens aa sne DE Ee \ Blau ka zat h UU X{ AD Tree Sas arun aen _m ann run em Mi ak É | CX ai eeen he. geeneen a ER ogag ‘| Ei as mie wk Eek En bw zand aja { pe En cn eee | a ze za, ed dl waa | Ne ee ern Gu omana | emg he mdinaanes geren | en et ki ae | en A KEE arden EQ a mr gdge hee m) rjg gj ge | | Wh Bagage amd) En ef: ON Eeen) ten agja afig Bme, dt) dins 2 ad) UL EON ageren dn DJ B han aidan \ ree gie de valt cm path he ‘aj eier gem eran be renamen a mrd Pf oren ivan a ach en eggen eenander eN EK me: en on 8 Ui Ee met um (B ivm ome En tn aa amen mij aon IE dn rie Gi an vur anij aan aan an arur aa KL KL, kern gjeslengeng | MEIN ie (an al aap: A (ang asten en gene zoge KEEN hd Semgenaaddan een eN grad am hai af aa EE on a a Ep ajang eg osogmge | ck zardpn: me: eme a UN AET: Gen | sn men à RP (agg gem va ORP raa spaan an reren arden es ran ar za 8 Sain 5 a IE p eha eng loen aa aa a EN iN neler Kun gh om a DN aa Rb her: an og gla gn (egg shaigk gean omm an am EN 4 EE gi 22 RMT 3 HV pr enen TS Ki ane gg: on jj CN gaa armand maen aam aag Da naa | | Ei B 4 8 ij | | E | TAD TEN gegen jn gra agg Osse jemen foam a, enig teg gens tap ‘Gave: is range ed {een jen qe rar a) \ aan aem aci au aem Sn aap en senaa Sanne es IN geste ween ee eed gd en geeen jag U an SKaeN EIN AIN Se ws Pe Ai KR gebe Ne EN aa Eem Aa, gean AG A JIS EME han EN ea at and mn en rl WOR (a Dalen af lam Ù 6 5 $ A AM ) \ nj an / dias 5 Bebo EREN ddie id ene) 37 gevan: au Bei arun aq un 2 aan taan En UI) aam ah an) a Nen di ges tn | L ús, ë, en | TE dE idd je U 2 End le aa Ke B a Wi 05135 byrvaidejeopnert gen magen megen IN ogen SN men geenen ENSIN DAA RRT Ld vr a Bamneenan rn geen (gan ane veeg Sea genegen (on, Keren thar qe kn OE Ut: an ine ak: gna IN jg aa anna cah pit bi B : Banes : wle LN HON oh, RDM re” 07 Ad ogg eietgedgen23 eer pn dt en an me Ko MEE EH a wkn Gamed, blah ran bk pe En 77 tee ge <0 59 OE a El ecg sop ie eme a IN ann DIe en oom Ei agg ene nn gem egen IN aaan eq en ha ADI ere er fe VDD eh pel jaren of ad | ze wr inar: her EN U Gan nat er zn & a EA en Tianam ED ge ear (en, De rd le EA OEREN waaigseiegn : u au: aaide: ennen Ah onz jagt EET ij lie nh? opge ged | B BEKERS EEKE ve a ana gemaa Nasr pad Ft ui aijn en on | an an (ex Ei aem an B ul A sh (eg eng hi ie | rg rj egen ST CR KEA | ERE B ie 8 eng ape vn Ve ie osje | JRE DEN BK | mh RI Af | EN PEUT B Î ri VE heg ge in | pe DIEN, SP REELS raad Ph pe ke es Î DE nn ii f Kloss argjenengedn enqu Bl ; al | 5 Een IJ ‘Gao: sh (hier angeren gj UL ASN \ Bih. na ere, ISL, sbo tg agg meijer en gg emaem n et de be JI een he a ien an wf amen v N (he) ch ve ANA AS Ume. ilk ni A En an Ar ENE fg egte jan D & Kn En A EV anne Ak oh Eg rope ek Sp jen | (ega ep aiaa angie derne e) Eid SON Sass, jena eon anus uhm tjes am: vr 3 ee an BAN (Ejaatianm PMLE IV jen EN BE hg ple eg og Ui gapen U eha arg agen an ans age) inner maes gheen en ea pod gd erendiaen gsus 8) een we ree ven angen | an am aar Si(dj au \ (an (en eem naaing fas PS | ve 7 (ap eu >p ey Boere sma jared an DIR Wi Ke) engen ge ag en(ijas a ver 7: A ia Slanke zeen ct x BRE: NIET EAS Mp en or Deh h ongenegen En LN AN 8, DR EE REN 7, mjm can oma gr Eg cie En ogen ‘Qae: weloe Pe A à Te 8 el (a gend wende em) Ee goa den ges eig Baga nak, FA TRT an en elen enne. epe Kaan Jbl 0. AAM NS AA EEN Eh am a ann \ ie ae oi 7 ad aaan \ arr en (ac annam a (azacm van ord artman en ds gnoe 5 ‘Qasa: Eo 8 ierse a& Óì Kij aa aam dia an d el B) Ay / ik =S Ë. Dg 15 IN jij iqsadgg, ws )\ un 2 U Kei t an Ep el Jd Or ÖB rs dd ij Pc migeen Je pn Mannen em engn ij man En var paar Me geeen gedopeggnd () ERE U: à En da) da arur mn an an am \ diam an AN sons Ee 85 Nie a/ vingen aan eng eenn en B emhaa N In Een a ve se > veer aaf RN NE Ad Nate pes LD AR aam \ wonden 5 order le OE: CEN aten pn a ie ar hi von um aon ad gap kei PA (mame N seg ges, var bar: gpega Hagens (te ka PD Ten aaagpelon vn om rie 3 ser nme il. hin genden PM WOE genaam 5E GK seven pg en emergggenengen ws ete anam aan ast om zr a A A tene (erg zoen aag Ds ded een jen HEA Se gen qengen aen a Shasm dn aon \ NN gedegen anje pasa EP DTZ E nn en Ne | | kos etn: 9 eN qeagels geine man jr Rigge reed RER LT eren te AR ayn Anodes eùjgg as Ez be: ge mes vn ank nadagen G 5 tn Rua me ch erik agen dijn jn 5D east meende > wa 05. reren ej REKE vt be DRE KUDDE: SCHORRE (sjen EE zere rh. 1e oe vR en: erom wee aje ggn dn paden (aj) PN CE en hem en jam aad RER) :Gjuuo: eg) pe ve IN ggn ket and mai pinda am” nch Ae ann an KEN AN AA zap manie dage eneen laa) amdijngem saas Gage retain WE Ei egen gep En inge: 9 pj opne bgn prisma uik 5 Ds ch degeen Ee re wie | an ta 3 vu an dd an eer ie ng | En en vlek Le Jen jk tau am: Sen an am RENK EN LEN A an ron a) an AN AN A de d rt hentai od (U en eden ok gemaa) | an bea Abn a El an EN | A ze a geen ae wga wnd gs hi EK Dia naam / (u LL aon \ gealhndrn zon Kann UU x Gs, en LJ genleijen EN X EN Vig an Ba DE cease per kene marne ain U aur A kaan a EN ÉN tamagageen En gren SE A7 day ta ad nm wget verden xn OTN vege ze an as AEX nm D, Bgg ar a nes hemden {ELEN er js: A DE rea id ze Sd igjen SJ aaan age zon repvap A nj BD ALDE ann A ers add Wie id kn ik Ps ee tn 1 Ps wenken (tj en gar apen opgenaaid br ie Malka end Ke ee vraa: Spes ene va an aaa Em om gam mu am pq Ee OP Ni 253 za 5 hd UN elden DP Pei opg egg gasrgnodn enjepieg aad Kebe > EE te vi pp, Epe e e enn mn waht pn an ab oe en Senders rbe a Peje gra eej a epe. VO: teng A EENES Ee en dglaen aam je) anjanmn nl Bog KNA, Srgsnen vi le EN | En U \ ten ag Ti armen am 3E ien CL EP EREN EE am 1 53 jm (erm en ij sema sjengen pn oen we oid hale lan pen enof rag wn | gjjgees pt Ie alam ment ahd à ka ae mn EEN pa 16) Besonr VEBDENL al : uu 6: a zjn doen nj | ge Bee En Sel vra Er ann N AEM an UN OOM RAN NJD ev, % je de ej kt Wo (aaan an en as vu Jr amaai zen genegen aam ef Laa ea rme sen haden ve en we X (ei) ak wo en aM mec U BEN BEN han an \ ar) Bog Rep CEES pe gegngend tes JL nere en NN On : Guus): nd Pasi (Éenuus ao hinges 8 Del JA EN JN 7 UN AD (5) Sh anaen en ag ap ME jN | here Lag) DA vi ke On, eon «ld estate get, | warlni ARE el ensen oac | pe A Nen mkv be JE er et AR a 00 EN OW ES ag waggie RK esn Net Te an 0 Ur A am a \ dan aaan Jel A ize AES | Panne be (pm aaen aanp npe) ge RE ESE en mm OÙ En ( jar ee oer rdt A | vR Spes Bb gigs te / mam eg ene fag mp oi aem dd gevan er ac hie ann begr nà te id nge jn maine le) EN pi [UM vaa. al End dj ok en AE: LS en ae ee En 3 ee nnn Rn Fn Nan ize mm na en, " ans af gg . amat had ii enn _ in hd Ens n _ En En & _ Baak En & ee ie Dn E md 4 dan mo » ad an han _ - ae ” dgn en me e _ = Bette - Een w Tm fs anne a, hd haf _ EE dn, dis „ nend ad ag — _ ie A ge En Ne de teng bes. ae _ ee _ pan In ik af n _ s 8 E ke . pee an _ n . a n eb dm a me „” K el E en ff _ a a - Dan _ j a hef 4 rn ® hand & Kn « pe „ Kd v _ n hind p hd Nee ze En Ea pn … - Ln N e a s® atas at rr 4 gn 4 8 _ = = _- En pr had n w _ pm n . _ ee heff hen a h js _ „e _ fe E ie . had ne ike eens ee Een ee 8 ps. n ks : Pan ps rd Eee. ‚a nj “ es D » ze - in mn jn gn ee " - Ì Dn n Ne if _ ie ® rn mi pe n - _ n : d er zâ re Tad ee md ‚ en en me _ en ee : mes => p e N wû Bn me a ee mm ee en : . en, minn E n msn an n edet ain á „e _ , = _ _ d - . im nd ” n 9 enam. fin n … ef rn pn _ . * ” En h en gamen Bn n en, En E mm ee wen 3 3 ‚n n em - ae _ Dn Dn Ne Dad mn en en ee „, nst aen ak „. EE, & » n n E crepe â à ea df pn 5 on AD mm ata = _ _ es Á ad al se Kal an - _ Ee gn fi rin 8 Pm an > Ì 3 yen E « - dn mnd „ mie pr en me er a en en ® - Ee N nn ne = EE _ aaf ee en ee ke EE en en à il an ee en a des dep _ p De _ 8 en en Deaf es ed nanne bs is . me een _ dead ee amedee: te Ee „Ee ee En an … ee en en dn ind, df mn Se me fn iS ns nerd ad _ ed n Bin hd _ mn ee ’ - me aes a mr - _ ee ene e pr nn B mi annen v ® pd n _ Je tn hel … En E nn a _ p > ws Te tn me Pe nein n a en A dE ne - En pe epe dan. n hd Es ig ns ee pn . _ mal Meger eme nie ati : ol hae Pe en ae 4 pn mg je ee en ennen: mede ad _ iz nn Gi U em UT vm Ee eere t ien ù = n emi » dd Ed e hd N P en a ee u ende Oeren nt ns pd ate di Mi ad =e ge Padma an om D= - d ie ‘n AN dn A In en _e d Ohad aaa an ps tl dis = ’ En ae n hed _ hand and han: erin n ie. ann Ps headed …_ EE EN en nee hen en Aakn Ka Vn en en eee en ra pa U ape u Di hd eenn me Kel andes e ie md dd ednd rije - agen ee Rn mn . ne pe ar daa « ; Ke oe ma _ En wg hdi a Tar ee sd creeer ie or. La dn id nde ° me de maren eden or _. . E en if at - ed w + ad ee à ef _ = lm en mij _ we n Mee ane _ Bg EE U ana nn ej ON den _ nn a mek Edd ee net dieg hed tg en en el or Bondi - n at EE nnn en rn an ed maden. b- e hanen ee eere nn ee n nn en ii mm vr en Na pn ag nde we Orne en tenten in Pe nen de .. edes ee me egen boa Teen me end le Denn en ng han EUfiags: ad _ , - ne tdi en ee pn ee en Ee van een nds an ee nd etende ed nd Er Pe pn Nn EE EE EE et ted en an en pd enn B u em ie ii de en Dg dm De ee demen een an ant een een er nnn Eget ed oat me haden nt : ond mn ad dan ee randen he Jediedier a. Dt Ear oe EE en es En Dei he Aan nge ene ene dn An es tt en Fr men ed En een — Mapes p= Nen mn Pus Á rs hadt je ne ee Te en ne =_ en Dg n vre en Ma . wm aen dende end a EO en prent ed em me En en ns de me Pe me eng men VE a en ien. En re me ve ET eee pe naer ee ei. rp n en Kaa an A man n a B, at n à y « hs mn … en hiene en ek, „ nn ait in Bnr a en ee in did ms ee ne an ra dr nen ee nr mnd a en En en enden ge De en enen On pd aai etn el EE EE EE EE mn Mn ate _ Ie hadiad EE oe SEE me en Ee. er ie Sne nan, pn tg em à EE dE Er nn rid Ee ee rare eed manie ee nd Rt ede pan: nd Ee nn EE een Tren tn ad Eed mn mn De —, = ee n ä m. 4 à p d hdihad _— n ee meds EN = _ pi an ne Kadt ng pt is ee en ann ma sdi RE EDE EEE ze a dd ed ed eed en or en u ee ee a rn neten tg nr EE EEE EEE EE EE ne en en ne ee een ee en EE TE a a en EL en Pae: ind meen Ben we nd jin ed EE EED te DE EEEN PE Ee agen re Pe ern en entei ne EEE GE GEE EL EEE a gn em er deden dn ee NE ne er pace hs: Ban Omer Ee ne en De Dn a a trdindend nT n _ ne Eg Dn etend nd EE en ee ee ee ee nn; ree ne rr nn a Band nn en nn Sa EE nee EE EEE a REE nn een ee mi en nan en a een Et dr ET en en tn NE A Ee OE EN A p end de inder en er en EE En ene wg nd on Ee ne mr n di pens hd B) eds ns me jn E er nn eenn Dn ee te md ne Ee eem ans mn m. rr me NE EE IE En Ae hemd Dn hi „8 mn ne a arne 6 ans ee nen _ tn mi el nn en « -, _ pan _ lid ja nf mn je n De a. 8 aan n hd „ we pe zn 8 e _ nn. zn : Ie are bnn ee … _ _ De + Ee : = EE _ - ” heb: . ' aman : Eem mee E a he Md en à nnn aen d me mn mens dd - E enden dn ii _ de - 5 Cn d pn ie - _ a EN hd ° in ® _ melig e à e n N zer 9 - td jn en ° E fe en nae n enen a ever ame, nn ee en PE nn rn dn ES Oe eg