j 4 "n T " " , E. ur [ " SLIBRARY ICHTHYOLOGIAE ARO LP EAA GL NLC} BRO DER OM Uns, AUCT. PETRO(EQUITE A’ BLEEKER, Math. Mag., Philos. Nat. et Med. Dr; Ordin. Coron. Querc. et Ordin. Reg. Frideric. Praefect.; Ordin. Leon. Neérl., Ordin. Imperial. Austriac. Coron. Ferr. et Ord. Rez. Boruss. Aquil. Rubr. Eq. Class. Sup.; Societ. Reg. Scient. Ind. JVeérl. Praes.; Acad. Reg. Scient. Neêrland. ete. etc. Soc. VOLUMEN IL VER WT NE: BATAVIAE, TYPIS LANGEI ET SOC. 1860. LEE UE uM Nu e v pr C TT HR wt fata ie SON AM lay see 12 1958 DE y ME 26 V I9 $46 HEN VAN DEN INDISCHEN ARCHIPEL DOOR p. P BLEEKER, Kommandeur der Orde van de Hikenkroon en van de Koninklijke Wurttembergsche Frederiks- Orde, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw en van de Keizerlijke Oosten- rijksche Orde van de IJzeren Kroon, Ridder 3e Klasse der Koninklijke Pruissische Orde van den Rooden Adelaar, President der Koninklijke Natuurkundige Vereeni- ging in Nederlandsch Indie, Lid der Koninklijke Akademie van Weten- schappen te Amsterdam, enz. enz. DEEL II. GY PRINL BATAVIA, LANGE & CO. 1860. LAM P MN CON ITA CHOSE RS OU STATUE NORTH ama " BMTTNITSTT ON RTE TS | LA iue "E | mi : TH T Ke n jl Tu Er O wd “salle Wer S i Pip i. 7 S ut Nh fh ir re ^ "uc M RU LA qM (| i T I —. MS LN HUNE o gon aar DUDAS ET TD NU n - NT RNCS AN IN e 8 ae "M Eno 1 i "Cd x P" M. M iat Pm m aU all a thy pu ù "AD. TRAP "" Mn pr EE TM EU M nando DLL NE MU v4 E ERR RP DN "aM UN ALL Jm , CORN Mad H^ a M oat EN TM | | LA P DN TA m VA LT " 21. La i À g 4 i” 9:08. MET TY"! [EP mn M T Tren uum An $8 i det "a. HN. La EJ LE " ub ite d MA ue » 14! j A ra AN br CP " n MC v m n B m v Ü » P b vi aa Dr i "a 1 ) IN E Pn i d B Tote a 7 S TN. d MIT LM Tg rl 8 a | 7 m NN ' ul TE M t dt À CEA TA Xa PET | + in PI i M 7 } NT e "p M. dt iu rM EM L a ee ‘| zd E | QUE SE WRAP AU HE a Pi rc PAT im] ea eee Wie DATES NAN RASE d EU Md nM ef vi n n T M DENTS T MI MY Nu "AN | 7 " ; "ule ; CN U E J EPN À Ne EM Wein Mis PRU 7 | m a aH Y 7 / m... ; ve AS MM T | , | DE on i" d uL fh «n Ik Na a m TOUR "t hj mo 3 à s E | ' "ih M E" - 3 j^ dl ) inb dub ln " i ki int in: Mir. wie Ae L T " a [AI it Sind e dod n. | belly ed P ph P" dial Ji CETTE. ad id "T TN Wound". ud PT TUM He vhs bud yj "a - Ket Mein " b ja We " EL ter hey La zm ipit T " yt diy ey "n im Hap p alind ! 4 NT pM Ww ha T -* 7) * AI ye li di nm no, vr LE A p h Mi m il pem A Hind ien i^. — m A 2200 ] B' E B n / i T P. s | bii T u en "T k D MN BL 7 UL "a 70e Ex M Hw y re h T M ds D US ! 4 À. VAN "i NA vol Af » uid " : hs e i e j li eha Sih TI db d^ 5 piti p E v "Apod earn UN jm MA. ud 2 n PK jan Mb AR m wn elt Made | URL Sh QUIL wf mn p T qm le ak | E ft co . | ty ' "1 Mio E TM 31 ar P qug T E l y En ME ma " » n AM " an ET TS Ap ML Am. MEL TA Jj iN "n9" MY. - i 4 d M di m Im NEL e "D | I F A Ah d xu ri N Un K T. Miren IP os n | en li : EL : E à A1 5 R^ E pois | Ld RAP * VU Meca E a Du sug. nd in h i CRUE n Jj E LI ie "mts hy wr LUI à » diye! "I P m , LI | | | ; 7 n E fans 4 ne ik E | PC i a ze "i PE " i Tu es DATE "m "n di m I1 ELA EE bell Aus dis Vue | ti ip id "T hi D Pr j ID pepe” i "vu NET | yan : | "m [ E. I iu B | ni hn P "HP p à: Wi RET ib RD | on i) "ui k ZI C NL : ( LE ue ». I i | 2o Da ieee . atte j ( L Du : tls f perte Tue hud n Ó M | m jé À Hi J HW JT TU M ii nn i LET a i r Ni | B" je pl p iis " LJ “à AS ense vb b BA L Lg Lr ur ue nu E » An pum NE YU r m TU VA" LS ub Mn MOT gus am Du Ki à 4 ! = " ü m er ile , E kj 5 U A P sg L | M M a | m lm cid ] 7 il "n, 4, » i i T ET | | we "m "I Am o; IM" ui - p | | 4 pr me — n üs A M. : VE ak | " " B : Em. - tbe > V * (usum MON x | ad | y 4 di f any -" uA ban A a "+ ! 9 a nt | 8 7 E "n T EM 9 bi 7 n VS : i i M : L " m bi 7 j PALETTE Lap , selijk i L BL LT QUAM NC | , m 7 | DES conu | E zn Ed ae E Abi P y LE " | Y V d L hal Ju | L AM af "n nm. " i A bu " B " x m { 'ü b > B gn m ; TIE 7 | ve Py be": | eer ay 7% as ie, B m til | "n — y | 1i NEN 14 À LE , xL T Pi dt PART les k Mi | te "| ic 7 AL d. SAT LA ans * A L _ H WW | i E VN ' , E Lau ALS "s : CTI M. ' | | P | AD n EM P" ' | ! - ire me ID M. | | N, U | P T" I à. i | m nans | a Be MU " n " no à "s. n M : LE | i. d E LAN PEU aat ot hi n I | | e gn ri Ju DN 7 5 m in E y "100 , : A ; ; Me pa "ts . ! [ D Al e un " E | " 1 nur DM dog Doe r di A : P» Tu OER rite h T n COR D OTE ENR ENE ek ES. Pisces ossei, branchiis liberis simplicibus, malacopteri, corpore oblongo vel elongato squamato vel nudo, nunquam loricato; suboperculo non deficiente; ossibus intermaxillaribus marginem maxillae superioris con- stituentibus, palatinis edentulis; pharyngealibus inferioribus non unitis, dentatis; pinna dorsali unica radiosa libera. Ventriculus sacco coeco nullo. Appendices pylorieae nullae. Aanm. De Cyprinen zijn weinig minder scherp gekenmerkt in de groote rei der Beenige visschen dan de zoo na aan ze verwante Siluren. De aanwezigheid van het suboperkel, de vorming van den bovenkaaksrand geheel door de tusschenkaaks- beenderen, het niet vergroeid zijn der onderste keelgatsbeenderen, eene vrij staande enkele straalachtige rugvin, en ongetande gehemeltebeenderen, zijn kenmerken, welke men, vereenigd, bij geen der overige orden van weekvinnige visschen aantreft. De bepalingen der orde, door andere schrijvers gegeven, zijn niet van volstrekte waarde. Tot die bepalingen reken ik de zoodanige, welke de Cyprinoïden en Cy- prinodontoiden als eene enkele familie of orde omvatten. Er is daarin sprake van kenmerken, welke niet bij alle Cyprinen gevonden worden en welke alzoo slechts van betrekkelijke waarde zijn. Zoo ontbreken soms de schubben (Aulopyge Heck.) en de zwemblaas (Homaloptera V. Hass., Lepidocephalus Blkr, Acanthophthalmus V. Hass). De kaken zijn niet altijd zwak en de mondspleet is niet altijd klein (Macrochirichthys Blkr, Hampala V. Hass.), en bovenste keelgatbeenstanden vindt men bij de geheele familie der-Cyprinodontoïden. De onderste keelgatbeenstanden zijn niet altijd groot en sterk (Cobitiformes, Homalopteraeformes, Catostomini en Cyprinodontoidei); de schubben zijn niet altijd gladrandig (soorten van Homaloptera) en zelfs ontbreken de schubben niet standvastig op den kop (Lepidocephalus Blkr). De buik, volgens sommige schrijvers bij de Cyprinen altijd afgerond, is bij sommige geslachten mesvormig zamengedrukt en scherp hoezeer niet doornachtig 1 2 gekield (Chela Buch., Laubuca Blkr, Macrochirichthys Blkr), enz, Er is echter geene soort der Cyprinen bekend, op welke, volgens den tegenwoordigen stand der wetenschap, de hier gegevene kenmerken niet volledig passen en aan den an- deren kant sluiten zij alle andere verwante orden uit, De Cyprinen zijn eerst laat op de aarde verschenen. Ofschoon zij reeds in de voorwereldlijke tijden de zoete wateren bevolkten, reikt haar oorsprong niet verder dan de tertiaire vormingen en in dat tijdperk zelf werden nog de Cyprinoïden van de Cyprinodontoïden voorafgegaan. Men kent een zestal soorten van Cyprinodon en Poecilia uit de molasse-periode, terwijl het aantal soorten van echte Cyprinoiden, tot dusverre in de tertiaire lagen aangetroffen en alle behoorende tot geslachten der Cobitiformes, Cyprininen en Barbinen, slechts ongeveer 35 bedraagt, zoodat in het geheel thans nog slechts ongeveer 40 soorten van fossiele Cyprinen bekend zijn. Alhoewel nu aannemelijk is, dat de nadere kennis van meer zoetwatervormingen van het tertiaire tijdvak, nog zal leiden tot de ontdekking van nieuwe fossiele vormen der orde, laat zich niet verwachten, dat haar aantal eenigzins zal nabij ko- men aan dat der soorten van Cyprinen van de thans levende schepping. Inderdaad zijn zij de talrijkst vertegenwoordigde orde van visschen in de tegen- woordig bestaande orde van zaken en de in de registers der wetenschap ingeschre- vene soorten zijn thans reeds meer dan 1100 in getal, van welk cijfer meer dan 1000 komen op de Cyprinoiden alleen. Zij kunnen gerekend worden ruim een achtste gedeelte uit te maken van de thans bekende nog levende vischsoorten, en wanneer men alle fossiele vormen bij deze verhouding in rekening brengt, dan be- draagt hun aantal nog meer dan een tiende van het geheel. Deze evenredigheid is nog te opmerkelijker, wanneer men in het oog houdt, dat de Cyprinoiden , welke meer dan 91 procent bevatten van het geheele aantal thans nog levende Cv- prinen, in geheel Australië, Polynesië en Zuid-Amerika ontbreken en in Afrika in slechts een gering aantal soorten worden aangetroffen. Een eeuw geleden kende men nog niet zoovele levende soorten van Cyprinen als thans fossiele. Artedi kende er slechts 22 of 23, en op het einde de vorige eeuw waren er nog paauwelijks 50 in de registers der wetenschap ingeschreven. Lacepède, in zijne Histoire naturelle des Poissons, en Schneider, in het Systema posthumum van Bloch, beschreven nog geene 70 soorten. Sedert, doch voorname- lijk in de beide jongste tientallen jaren, is de kennis ten dezen met reuzenschreden vooruitgegaan. a o Azié, de Indische archipel en Noord-Amerika hebben hunne rijke bijdragen allengs geleverd. Zuid-Amerika bragt menigen vorm der Cyprinodontoiden aan het licht, en zelfs Afrika voegde enkele tientallen soorten bij die der overige werelddeelen. Nog geen 30 jaren geleden evenwel bedroeg het aantal bekende soorten nog geen nog geen vierde gedeelte van het tegenwoordige. In 1843 was het cijfer der soorten tot ongeveer 500 geklommen. In het begin van het tegenwoordig decennium schatte men het reeds op ruim 650, en de talrijke nieuwe vormen, in de jongste jaren van den Indischen archipel en Oost-Azië en van Noord-Amerika bekend geworden, doen voorspellen, dat het thans bereikte cijfer van meer dan 1100 soorten, nog op verre na niet uitdrukt het getal der werkelijk op de aarde levende, Latere tijden zullen ongetwijfeld nog honderden nieuwe vormen aan het licht brengen, De belangrijke ontdekkingen der laatste jaren hebben een nieuw licht doen op- gaan over de geographische verbreiding der Cyprinen. Men meende ze vroeger tot het noordelijk halfrond beperkt te zijn. De heer Agassiz schreef zelfs nog in 1859 (Lake Superior p. 352) » I am not aware that any of these fishes have ever been „noticed in the waters of the southern hemisphere; nor do they extend anywhere „far beyond the limits of the temperate zone, as it is well ascertained that they ‚are most numerous in the rivers and lakes of Central Europe and Central Asia and v Northern America. Indeed, it is so much their natural home, that they do not „seem to occur in the northernmost freshwater streams nor anywhere in the tropics, „except in very great altitudes, where recently a few have been found in the Andes”. Hoezeer nu ook deze meening van een der grootste ichthyologen blijkbaar niet steunde op den stand der keunis in gezegd jaar, als wanneer het reeds bewezen was, dat de lage landen van zuidelijk Bengalen en llindostan en Pegu meerdere Cyprinen voeden, terwijl ook reeds zuid-afrikaansche en javasche vormen der orde, dus van het zuidelijk halfrond, waren beschreven, bleef toch de stelling gegrond, dat voornamelijk de gematigde streken van het noordelijk halfrond als de hoofdba- kermat der Cyprinen waren te beschouwen. Doch ook deze stelling schijnt hare waarde grootendeels te hebben verloren, sedert het gebleken is, dat de eveunachtlijastreken der Soenda-eilanden niet alleen een zeker aantal soorten van Cyprinen herbergen, maar dat zij daar zelfs zoo talrijk zijn, dat de soorten van Cyprinoïden alleen er meer dan 13 procent uitmaken van het geheele aantal bekende thans levende soorten ; eene verhouding o? der zoete wateren van de Soenda-eilanden, zeer zeker nog op verre na niet uitdruk: welke, in aanmerking genomen het betrekkelijk nog weinig onderzochte den wezenlijken rijkdom dier wateren aan Cyprinoïden en welke verhouding voorts alleropmerkelijkst moet voorkomen, wanneer men in het oog houdt, dat de eeuwen 4 lang door talrijke naturalisten voortgezette nasporingen, van geheel Europa niet meer dan een gelijk bedrag aan soorten van deze orde hebben doen kennen. De grenzen der Cyprinen zijn alzoo niet alleen ruimer te stellen dan geschied was, maar de verbreiding der soorten binnen die grenzen blijkt ook niet zoo te zijn als was vermoed. Sir J. Richardson verviel in een ander uiterste door te beweren, en zulks reeds in het jaar 1836 (Fauna Boreali-Americana II Fish. p. 109) dat de Cyprinen » abound in the fresh-waters of all quarters of the world”, eene bewering, die evenmin in de toenmalig bestaande kennis haren grond had als die van den heer Agassiz in 1850, en die ook gewis niet lang volgehouden is geworden door den voornaamsten ichthyoloog van de australische wateren. Voor zoo ver de tegenwoordige kennis reikt, zijn de Cyprinen uitgesloten van Australië en Polynesië. Zij bewonen alle overige werelddeelen. In het noordelijk halfrond strekken zij zich uit tot tusschen den 60" en 70" breedte- graad, doch zij schijnen den noordpooleirkel niet te overschrijden. Van Groenland en IJsland zijn nog geene soorten bekend geworden. Men vindt ze algemeen op het vastland van het noordelijk halfrond, zoowel op dat der oude als dat der nieu- we wereld, doch zij strekken zich ook uit tot de eilanden , welke beide vastlanden om- zoomen. Groot-Brittanje heeft zijne Cyprinen zoowel als de Japansche, de Philip- pijnsche en de Soenda eilanden en Ceylon, en en ook op de Antillen ontbreken ze niet. In het midden-gedeelte van Zuid-Azië en in de groote stroomgebieden van Noord-Amerika schijnen zij echter hare talrijkste soorten te bezitten, ter- wijl zij het spaarzaamste schijnen vertegenwoordigd te worden in Afrika. In het zuidelijk halfrond strekken de Cyprinen zich veel minder ver uit. In Afrika gaan zij tot over den 302, in Zuid-Amerika tot den 352 breedtegraad. Talrijk nog zijn zij op Java en de deelen van Sumatra en Borneo, zuidelijk van de evennachtslijn gelegen, doch Java (met Bali) en Borneo is ook hare zuidoos- telijke grens. Zij gaan in het oostelijk gedeelte van het zuidelijk halfrond niet verder dan de Ye breedtegraad en de 118e graad beoosten Greenwich. Op het groote eiland Celebes ontbreken ze reeds, evenzeer als op Timor en in de Molukken, en men vindt ze dan, in oostelijke of zuidoostelijke rigting voortgaande, niet eer- der terug, voor men Zuid-Amerika heeft bereikt, waar dan toch nog de Cypri- noïden volkomen ontbreken om slechts aan de Cyprinodontoïden plaats te laten, De grenzen verschillen nog voor beide familiën, De Cyprinoiden gaan verder noordelijk dan de Cyprinodontoiden. In Noord-Amerika schjnen de Cyprinodontoïden den 45n breedtegraad niet te overschrijden. Ook in Europa strekken zij zich niet noordelijker uit en zijn daar tot Spanje en Italië beperkt. In Azië is het niet anders gesteld en zelfs schijnt het, dat zij daar den 40" graad breedte niet bereiken vermits de noordelijkst be» kende vindplaats tot heden toe is Jedo, de hoofdplaats van Japan, in welker zoete wateren nog eene Aplocheilos leeft. In het zuidelijk halfrond is deze verhouding eenigzins anders. In Afrika schij- nen de Cyprinodontoïden weinig minder zuidelijk te gaan dan de Cyprinoiden , ver- mits eene Hydrargyra van Quellimane in Mossambique vermeld is. In den In- dischen Archipel hebben de Cyprinodontoïden hare zuidelijke en oostelijke grens, evenzeer als de Cyprinoiden, in Borneo en Sumatra. Maar in de nieuwe wereld zijn de grenzen geheel anders getrokken. Terwijl de Cyprinoiden zuidelijk Mexiko niet overschrijden en de Antillen niet bereiken, en alzoo ver noordelijk van de evennachtslijn verwijderd blijven, gaan de Cyprinodon- toiden door Centraal-Amerika en de Antillen naar Zuid-Amerika, om eerst hare begrenzing te vinden in Uraguay en La Plata. Alhoewel van Noord-Amerika meer soorten bekend geworden zijn dan van Zuid-Amerika, laat zich verwachten, dat de zuidelijke helft der nieuwe wereld niet minder vormen voedt dan de noor- delijke. In allen gevalle bezit zij de merkwaardigste vormen, de Orestiasinen en Anablepinen. ~ De oude wereld is, in verhouding tot de nieuwe, arm aan Cyprinodontoiden, vermits van Amerika thans reeds 3 maal meer soorten bekend zijn dan van ge- heel het oostelijk halfrond. Zoo lang men nog slechts eenige weinige soorten van Cyprinen kende, kon men zich vergenoegen met ze tot zeer enkele geslachten te brengen. Artedi nam slechts 3 geslachten van Cyprinen aan, Cyprinus, Cobitis en Ana- bleps, geslachten, welke aan de subfamilién Cypriniformes en aan de familie der Cyprinodontoiden beantwoorden. Voortreffelijk werd zijn geslacht Cyprinus, naar de hem bekende soorten, gekenmerkt: door 3 kieuwstralen, in het midden zamen- gesnoerde zwemblaas, tandeloozen bek en » ossa duo in faucibus inferioribus ser- rata et dura pro dentibus, quibus superne unicum os ovale seu mollius respon- det." Cobitis is door Artedi naast Cyprinus gesteld, maar de verwantschap van Anableps met beide werd door hem niet opgemerkt. Linneus loste het geslacht Anableps in Cobitis op en bedierf het geslacht verder, door er ook in op te nemen eene Poecilia, alsmede Houttuyn’s Cobitis japonica. Overigens plaatst Linneus Cobitis en Cyprinus in zijne afdeeling Abdominales zoo ver mogelijk van elkander, en wijzigde de diagnose van C-prinus van Artedi zonder haar te verbeteren. In zijne » Historiae piscium naturalis promovendae missus quintus" (1749), on- derscheidde J. Th. Klein de geslachten Cyprinus, Brama, Mystus en Leuciscus. Het eerste beperkte hij tot echte Cyprininen, waarbij hij echter ook eenige Poma- 6 centroïden opnam. Brama bevat er Abramis Cuv., Carassius Nilss., Tinca Cuv. en Scardinius Bp. Mystus is er gelijkbeteekenend met Barbus Cuv., en Leuciscus omvat er de overige soorten van Leuciscus Cuv., doch tevens ook Alausa Cuv. Hij gaf al- zoo de gronddenkbeelden aan voor de splitsing van het Artedische geslacht Cyprinus, waarop eerst door Cuvier verder werd voortgebouwd. De hem bekende Cobitiformes bragt Klein onder zijn uiterst zamengesteld geslacht Enchelyopus. L.'T. Gronovius, in zijn Museum ichthyologicum, uitgegeven in het jaar 1754, nam de door Artedi voorgestelde geslachten aan, Anableps evenwel van Cobitis en Cyprinus verwijderd plaatsende. Mij verdeelde de soorten van Cyprinus in die met, en in die zonder voeldraden. Later, in zijn Zoöphylactum (uitgegeven in 1763) plaatste hij Cobitis in zijne orde Branchiostegi en Cyprinus en Anableps, verwijderd van elkander, in zijne orde Branchiales. In het Systema ichthyologicum van Bloch en Schneider (1801) werden de Cyprinen met het geslacht Poecilia verrijkt. Anableps staat er door de genera Notacanthus, Esox, Salmo, Clupea en nog andere, van Cobitis en Cyprinus verwijderd en Amia neemt er rang tusschen Cyprinus en Poecilia. Lacepède ging in het vijfde deel (an X1) van zijne Histoire des Poissons reeds een weinig verder en beschreef 7 geslachten, Cobitis, Misgurnus, Anableps, Fundulus, Hydrargyra, Cyprinodon en Cyprinus. Met uitzondering van Misgurnus, welk ge- slacht geheel foutief bepaald was en later in Acanthopsis is opgelost, zijn deze ge- slachtsnamen , gedeeltelijk echter onder eene gewijzigde beteekenis, behouden gebleven. Lacepède kwam echter, evenmin als zijne voorgangers, op het denkbeeld, ze tot eene natuurlijke groep bijeen te brengen en plaatste ze zeer verspreid in zijn stelsel. De heer C. Duméril bragt de hem bekende Cyprinen, in het jaar 1806, het eerst onder bepaalde familiën ; — Cobitis, Misgurnus, Anablepsen Fundulus, met nog an- dere zeer heterogene geslachten onder zijne familie Cylindrosomen ; — Hydrargyra en Crprinus, insgelijks vermengd met hoogst uiteenloopende genera, in zijne familie Gymnopomen. Geen dezer beide familiën is als eenigzins natuurlijk te beschouwen en de kennis der Cyprinen won er niet bij. Rafinesque was de eerste, die, in zijne Indice d'Ittiologia Siciliana (1810) den fa- milie-naam Ciprinidi voorstelde, doch hij plaatste daarin Mugil naast Cyprinus, waardoor het natuurlijke der familie geheel verloren ging. In zijn in 1815 te Pa- lermo verschenen werk over de Natuur, stelde hij de Cyprinia, als familie, op nog minder natuurlijke wijze zamen en splitste ze in drie subfamiliën, een van welke hij Gymnopomia noemde, en welke, even als zijne familie Cylindrosomia, overeen- komen met de gelijknamige familiën van den heer Duméril. De natuurlijke verwantschappen der Cyprinen werden het eerst begrepen door Georges Cuvier. Hij vatte de Cyprinoiden en Cyprinodontoiden te zamen in eene enkele familie, zijne Cyprinoides (welke volgens mijne wijze van beschouwing even- M wel eene hoogere waarde heeft) en splitste in 1817 het geslacht Cyprinus Art. in verschillende geslachten, in Cyprinus, Barbus, Gobio, Tinca, Cirrhina, Abra- mis, Labeo en Leuciscus. Ten onregte evenwel bragt hij ook het geslacht Go- norhynchus Gron. tot dezelfde familie. Het door hem in de eerste uitgave van zijn Règne animal voorgestelde geslacht Lebias, is sedert tot Cyprinodon Lac. terug- gebragt. Nadat door Cuvier, meer bepaald dan door Klein, de baan gebroken was in de ontleding van het geslacht Cyprinus Art., en nadat talrijke nieuwe vormen van Cy- prinen aan het licht gekomen waren, begreep men, in die splitsing nog verder te moeten gaan. Lesueur grondde in 1818 het geslacht Catostomus, en in 1821 nog het geslacht Mollienisia. Rafinesque, na zich in Noord-Amerika verplaatst te hebben, onderkende met scherpen blik een aantal nieuwe generische vormen, deels onvoldoende gekenmerkt en aanvankelijk niet in de stelsels opgenomen, doch in de jongste tijden, door de nasporingen, vooral van den heer Agassiz, als natuurlijke geslachten gewaar- deerd. Die geslachten schijnen alle beschreven te zijn in zijn’ Prodromus van 70 nieuwe geslachten (1818) en in zijne Ichthvologia Ohiensis (1820), welke werken niet ter mijner beschikking zijn, doch zij zijn in de nieuwere ichthyologische schrif- ten over Noord-Amerika nader aangeduid onder de namen Exoglossum, Pimephales, Moxostoma, Carpiodes, Cycleptus, Luxilas en Ichthyobus, welke het burgerregt ver- kregen hebben, en onder de namen Decactylus, Eurystomus, Hypentelium, Rutilus en Teretulus, welke door de nieuwere ichthyologen niet aangenomen zijn. Terwijl Lesueur en Rafinesque nieuwe generische vormen in Noord-Amerika be- schreven, ontdekten Buchanan Hamilton in Britsch-Indië, en Kuhl en Van Hasselt op Java, nog andere nieuwé genera. Buchanan was evenwel in de bepaling dier geslachten niet gelukkig. In zijn: Account of Fishes found in the river Ganges and its branches, te Edinburg in 1822 uitgegeven, heeft hij de Cypriniformes onder 9 groepen gebragt, welke hij noemde Chela, Barilius, Bangana, Cyprinus, Puntius, Danio, Morulius, Cabdio en Garra, maar hij kenmerkte ze zoo onvolledig en gebrekkig, dat geen derzelve als generische vorm is behouden gebleven, behalve Chela. Kuhl en Van Hasselt onderscheidden met scherperen blik de Cvyprinen-wereld, die zich op Java voor hen ontrolde, maar zij hadden den tijd niet, hunne waar- nemingen in voldoenden vorm te publiceren. Gezamenlijk ontdekten zij de ge- slachten Hampala, Crossocheilos en Lobocheilos, terwijl Van Hasselt bovendien nog onder zijn’ eigen’ naam opstelde de geslachten Labiobarbus (Rohita en Dangila Val), Diplocheilus (subgenus van Labeo Val), Acanthophthalmus, Acanthopsis, Ho- maloptera en Odontopsis of Homalopsis (Panchax Val). Het geslacht Chela onder- 8 scheidde Van Hasselt ook, zonder den arbeid van Buchanan te kennen, en noemde het Oxvgaster. In de tweede uitgave van het Règne animal (1829) heeft Cuvier in de geslachts- verdecling der Cyprinen weinig verandering gebragt, niettegenstaande de arbeid van Buchanan hem volkomen bekend was, en ook de onderzoekingen van Rafinesque en Kuhl en Van Hasselt hem niet vreemd konden gebleven zijn. Hij heeft in die tweede uitgave de geslachten der Cyprinen slechts vermeerderd met de beide door Lesueur voorgestelde, t. w. Catostomus en Mollienisia. De heer J. Van der Hoeven gaf in 1833, in eerste uitgave van zijn voortreffelijk „Handboek der dierkunder , eene nadere omschrijving van het geslacht Homaloptera V. Hass, hetwelk intusschen door Gray Balitora was genoemd, alsmede van Chela Buch., hetwelk hij daar als een ondergeslacht beschouwt. De heer Van der Hoeven brengt er de Cyprinen tot vijf typen terug, tot Cobitis, Homaloptera, Anableps, Cyprinodon en Cyprinus, welke hij als geslachten beschouwt. De toen reeds bekende geslachten van Cyprinodontoïden brengt hij, met uitzondering van Anableps, als subgenera onder Cyprinodon, en de geslachten der Cypriniformes, met uitzondering van Homaloptera, als subgenera, onder Cyprinus. Gonorhynchus neemt daar zelfs plaats als een subgenus van Cyprinus. — De typen van den heer Van der Hoeven zijn zeer goed gekozen, doch hebben eene hoogere waarde dan die van geslachten. Slechts Gonorhynchus, welks kenmerken buiten de typen niet alleen maar zelfs buiten de familie vallen, behoort er uit te worden verwijderd. Terwijl de strekking van den heer Van der Hoeven blijkbaar was, eene vereen- voudiging in de splitsing der Cyprinen en eene terugbrenging der genera tot de waarde, door Artedier aan gegeven, achtten andere zoölogen het noodig, de toen aangeno- mene geslachten nog verder te splitsen. à Inderdaad moest de noodzakelijkheid daarvan welblijken, bij de toenemende op- hooping van bouwstoffen, en het kon niet bevreemden, dat men bij eene groep van visschen, bij welke de natuur slechts van betrekkelijk weinige kenmerken had gebruik gemaakt om honderdvoudige verscheidenheden te voorschijn te roepen, aan die kenmerken eene hoogere waarde hechtte, dan men er aan toegeschreven zou hebben bij familiën, weinig rijk aan soorten, maar uitstekende door veelvuldigheid van in het oog springende kenteekenen. Na 1834 namen de nasporingen betreffende de Cyprinen op meer uitgebreide schaal toe en gaven een’ rijken buit aan nieuwe generische vormen. In 1835 stelde de heer Rüppell (Neuer Nachtrag von Beschreibungen und Abbildungen neuer Fische, im Nil entdeckt) twee nieuwe geslachten voor, onder de namen Labeobarbus en Varicorhinus. De heer Agassiz stelde het eerst voor, de Cyprinen in twee familiën te splitsen , en in navolging daarvan nemen de meeste ichthyologen thans aan de familiën der 9 Cyprinoiden en der Cyprinodontoiden. In de familie der Cyprinoiden zelve stelde hij reeds in 1836, in het eerste deel der Mémoires de la Société des sciences naturelles de Neuchatel, eenige nieuwe genera op t. w. Rhodeus, Phoxinus, Chondrostoma en Aspius. De toen tevens door hem van Cobitis en Leuciscus afgezonderde geslachten Acanthopsis en Pelecus hebben dezelfde waarde als Acanthopsis van Van Hasselt en Chela van Buchanan. De heer Agassiz maakte ook het eerst het Artedische ken- merk der keelgatbeenstanden vruchtbaar voor de herkenning der geslachten, Nilsson zonderde (in 1837?) het geslacht Carassius van Cyprinus af. J. Heckel verrijkte in het jaar 1838 de familie der Cyprinoïden met het geslacht Schizothorax, hetwelk echter nog twee andere natuurlijke geslachten inhield, welke eerst later als zoodanig werden bepaald. Aan den kolonel W. H. Sykes had men te danken het geslacht Rohtee, van het- welk hij eenige soorten in het jaar 1838 bekend maakte in zijn artikel » On the Fishes of the Dukhun.” In hetzelfde jaar 1838 verscheen een derde belangrijke arbeid over de zuid- aziatische Cyprinen, van den heer J. MacClelland, getiteld » Indian Cyprinidae.” Hij vatte de Cyprinen op als familie, geheel in den geest van Cuvier en splitste haar in drie subfamiliën, welke hij noemde: Paeonominae, Sarcoborinae en Apalop- terinae. Deze splitsing was minder gelukkig dan de door den heer Agassiz voorge- stelde. Zijne Paeonominae omvatten Labeoninen, Catastominen, Cyprininen en Bar- binen en maken alzoo een deel uit van mijne onderfamilie Cypriniformes. De Sarco- borinae omvatten slechts een deel der Barbinen. In de Apalopterinen daarentegen vindt men de Cyprinodontoiden vereenigd, niet alleen met de Cobitiformes en Ho- malopteraeformes, maar zelfs met Labeoninen. Nog minder slaagde de heer MacClelland in eene juiste bepaling der geslachten en hij begreep de Cuviersche genera verkeerd, waardoor hij b. v. een aantal in- dische soorten geheel ten onregte bragt tot Gonorhynchus Gron., Cirrhinus Cuv. en zelfs tot Catostomus Les. Niettemin heeft zijn arbeid talrijke nieuwe generische vormen aan het licht ge- bragt, en hoezeer hij ook de door hem voorgestelde nieuwe geslachten in den regel zeer gebrekkig heeft bepaald, kunnen ze bijkans alle, naauwkeuriger omschreven, hunne plaats in het stelsel behouden. Die geslachten zijn, wat de Cyprinoiden aan- gaat, Cymenophysa, Psilorhynchus, Platycara, Oreinus (Schizothorax Heck.), Systo- mus, Perilampus en Opsarius, en, wat de Cyprinodontoiden betreft, Aplocheilos. Zijn geslacht Schistura valt geheel met Cobitis Art. zamen. De eerste proeven van natuurlijke stelsels van visschen van Charles Lucien Bonapar- te, prins van Canino, dagteekenen ingelijks van het vierde decennium dezer eeuw. Hi nam de familién van den heer Agassiz aan, slechts den naam van Cyprinodontes in dien van Poecilidae veranderende. De Cyprinoiden zelve splitste hij eerst in drie DJ 4 10 subfamilién, Anableptini, Cyprinini en Leuciscini, doch in 1839 bragt hij teregt de Anablepini tot de Cyprinodontoïden terug, zoodat hij elke familie in twee onder- familiën verdeelde, de Poecilidae n. 1. in Anableptini en Poecilini. Later nog zon- derde hij, even als Swainson, ook de Cobitiformes van zijne Cyprinidae als eigene fa- milie af onder den naam Cobitidae, William Swainson stelde in 1839 in zijne / Natural History of Fishes, Amphibians and Reptiles or Monocardian animals”, eene andere verdeeling der Cyprinen voor, doch hij was daarin even weinig gelukkig, als in vele andere deelen van zijn stelsel. Niet alleen scheidde hij de Cobitiformes en Homalopteraeformes (Balitorinae) uit de Cyprinoïden, maar bragt de overige Cyprinoiden tot de waarde van nog minder dan eene subfamilie terug, vermits zijne Cyprinae erals eene subfamilie der Salmonidae voorkomen en Erythrinus en Arapaima J. Müll. er als twee van zijne vijf geslachten van Cyprinae figureren. Overigens verheft hij de Cobitidae tot eene eigene familie en brengt daartoe vier subfamiliën, zijne Cobitinae, Anablepinae, Poecilinae en Ba- litorinae, zoodat zijne Gobitidae een zamenstel zijn van Cypriniformes, Cobitiformes en Cyprinodontoiden. Ten opzigte zijner geslachten volgde Swainson evenzeer eene van die zijner voor- gangers verschillende zienswijze. Zijne Cyprinae zonder tanden beantwoorden bijkans geheel aan de eigenlijke Cy- prinoiden en hij neemt daarin slechts aan de geslachten Cyprinus, Catostomus en Leuciscus, Onder Cyprinus brengt hij dan als subgenera Cyprinus, Barbus, Labeo- barbus en Salmostoma of Salmophasia (Chela Buch.); onder Catostomus als subgenera Labeo, Catostomus en Chedrus; en onder Leuciscus als subgenera nogmaals Chela en voorts Esomus, Leuciscus, Tinca, Abramis en Gonorhynchus Gron. De Cobitinae bevatten bij Swainson verder 2 geslachten: Cobitis, met de subgenera Cobitis en Acourus; en Canthophrys (Acanthopsis V. Hass.) met de subgenera Can- tophrys, Diacanthus en Somileptus, ondergeslachten, welke gedeeltelijk op de onjuiste meening gegrond zijn, dat er de schubben zouden ontbreken. In de overige sub- familiën der Cobitidae zijn geene nieuwe geslachtsverdeelingen voorgesteld. Alhoewel Swainson’s indeelingen op niet houdbare gronden rusten, zijn toch twee zijner subgenera als natuurlijke geslachten te behouden t. w. Esomus, hetwelk weinige jaren later door den heer Valenciennes nader werd beschreven onder den naam van Nuria, en Chedrus, hetwelk mij evenzeer voorkomt een natuurlijk geslacht te zijn. A. Smith deed (1839 —1845 P) in zijne v Illustrations of the Zoólogy of South Africa ee- nige nieuwe typen kennen, welke hij Abrostomus, Cheilobarbusen Pseudobarbus noemde. De prins van Canino voegde daarbij in 1841 de geslachten Scardinius, Squalius en Telestes, welke hij in de Fauna Italica beschreef. J. E. De Kay stelde in 1842, in zijne Zoölogy of New-York, het geslacht Stilbe op, hetwelk echter niet van Luxilus Raf, verschilt, 11 De belangrijkste werken van den nieuwen tijd over de Cyprinen ziju zeker die van den heer Valenciennes en van J. Heckel. De drie deelen der groote Histoire naturelle des Poissons, welke over de Cyprinen handelen, dagteekenen van 1842 tot 1846, en Heckel’s Fische Syriens en zijne y Nachträge” daarop, van de jaren 1843 tot 1847. De heer Valenciennes nam de familiën van den heer Agassiz niet aan, evenmin als vele der reeds in de wetenschap gevoerde genera. Mij bleef, even als Cuvier, de Cyprinen als eene enkele familie beschouwen, maar hij bragt eene aanmerke- lijke hervorming in de diagnosen der geslachten en voegde aan de Cyprinoïden toe de geslachten Dangila, Rohita, Capoëta, Catla en Sclerognathus, en aan de Cypri- nodontoïden het merkwaardige geslacht Orestias, alsmede het door hem buiten de Cyprinoïden geplaatste geslacht Panchax, hetwelk Van Hasselt reeds Homalopsis had genoemd, doch niet beschreven. Heckel’s arbeid, in zijne Fische Syriens, voor zooverre die de Cyprinen in het algemeen behandelt, is van een’ meer zuiver systematischen aard en bepaalt zich tot de onderfamilie der Cypriniformes. De heeren Agassiz en MacClelland waren Heckel voorgegaan in de waardering van de bijzonderheden van het tandenstelsel en van de betrekkelijke lengte van het darmkanaal, ter bepaling van de geslachten en van hunne onderlinge verwantschap- pen. Maar Heckel ging veel verder, wat het tandenstelsel betreft, en beproefde zelfs naar den bijzonderen bouw en rangschikking der keelgatstanden de talrijke door hem aangenomene geslachten te bepalen. In het overzigt, in 1843 door Heckel gegeven, splitst hij de Cypriniformes eerst in twee hoofdgroepen, de Macroentri en Brachyentri. De Macroentri verdeelt hij dan in twee groepen, in die met »dentes excavati" en in die met v dentes masticatoril.” Evenzoo verdeelt hij de Brachyentri in die met vdentes uncinato-submolares" en die met vdentes uncinato-subconici.” Elk dezer ondergroepen splitst hij dan nog in kleinere groepen, voornamelijk naar de bijzondere gedaante der tanden, zoodat het geheel verdeeld is in 13 zoodanige kleinere groepen. Hoezeer nu de keelgatstanden der Cyprinoïden een voortreffelijk hulpmiddel aan- bieden bij de bepaling van vele geslachten en zelfs van hunne onderlinge verwant- schappen, ging Heckel toch te ver, door meerdere nieuwe geslachten bijkans uit- sluitend op geringe bijzonderheden van het tandenstelsel te gronden en hij heeft dat later zelf ingezien. Het aantal der door Heckel in 1843 voorgestelde nieuwe geslachten is aanmerke- lijk. Zelfs na aftrekking van Osteobrama, Cyrene, Scaphiodon, Leucosomus en Glos- sodon, van welke de vier eerstgenoemde reeds onder de namen Rohtee, Dangila, Orei- nus en Luxilus door andere ichthyologen in de wetenschap waren gevoerd, terwijl het laatste geheel buiten de orde valt, blijven nog de genera Cyprinion , Luciobarbus, Iso- 12 cephalus, Tylognathus, Discognathus, Carpio, Gibelion, Aulopyge, Rhytidostomus ; Chondrochylus, Chondrorhynchus, Phoxinellus, Leucos, Acanthobrama, Devario, Bliccopsis , Blicca, Argyreus, Pachystomus en Idus over, welke hij aan de bestaande toevoegde, geslachten, welke niet alle behouden zijn kunnen blijven en gedeeltelijk later ook door Heckel zelven zijn teruggetrokken. Overigens gaf Heckel zijne op het tandenstelsel gegronde groepen geenszins voor natuurlijke groepen uit, en hij heeft achter zijne overzigtstafel zelfs laten volgen eene rangschikking der 54 door hem toen aangenomene geslachten, zoo als zij naar zijne meening in natuurlijke orde op elkander volgden, eene rangschikking evenwel , welke sedert belangrijke wijzigingen heeft ondergaan. Nog eene derde rangschikking gaf Heckel in hetzelfde jaaren in hetzelfde werk, waarbij hij ook de monddeelen en den vinbouw tot grondslag nam. Volgens deze rangschikking zijn de Cypriniformes verdeeld in tien "Tribus, welke niet met voldoende scherpte zijn begrensd en ook ongenoemd gebleven. Hij plaatste de ge- slachten in deze Tribus als volgt. Tribus I. Cyprinus Cuv., Carpio Heck., Carassius Nilss., Gibelion Heck., Cy- prinion Heck., Cyclurus Ag. = Amia L?. v II. Devario Heck., Rhodeus Ag, 5; lI. Systomus McCl., Barbus Cuv., Labeobarbus Rüpp., Luciobarbus Heck., Schizothorax Heck., Scaphiodon Heck., Aulopyge Heck., Abrostomus Smith. » IV. Catostomus Les., Rhytidostomus Heck.?, Exoglossum Raf. » NV. Labeo Cuv., Cyrene Heck., Rohita Val, Tylognathus Heck., Disco- gnathus Heck. » VI. Gobio Cuv., Tinca Cuv., Isocephalus Heck. » VIL, Gymnostomus Heck., Chondrostoma Ag., Chondrochylus Heck., Chon- drorhynchus Heck. » VIII. Abramis Cuv., Blicea Heck., Bliccopsis Heck., Acanthobrama Heck., Osteobrama Heck., Glossodon Heck., Ballerus Heck, » 1X. Chela Buch., Esomus Swns., Pelecus Ag., Perilampus McCl., Alburnus Rond., Aspius Ag. » X. Scardinius Bp., Idus Heck., Leucos Heck., Pachystomus Heck., Leuciscus Klein, Phoxinellus Heck., Phoxinus Ag., Argyreus Heck., Squalius Bp., Leucosomus Heck., Opsarius McCl. In het jaar 1847 kwam Heckel op zijne rangschikkingen terug, en nam een’ anderen grondslag aan voor de hoofdverdeeling der Cypriniformes. Hij vond dien in de vorming der monddeelen, deelen welke evenzeer in verband staan tot de le- venswijze der betrokkene vormen als de keelgatstanden en de lengte-verhoudingen van het darmkamaal, maar dit vóór hebben, dat zij die levenswijze in een uitwendig en gemakkelijk herkenbaar teeken terugkaatsen, 13 Hiermede was eene derde groote schrede gedaan in natuurlijke rangschikking der Cypriniformes. Heckel bragt alle soorten, bij welke de onderkaak in een’ dunnen kraakbeenigen rand overgaat, tot zijne Temnochilae, en alle overige tot zijne Pachychilae. Deze laatste liet hij verder onaangeroerd, doch zijne Temnochilae splitste hij in twee onderafdee- lingen, gegrond op het al of niet aanwezig zijn vanlippen. Tot de groep, bij welke de lippen aanwezig zijn, bragt hij de geslachten Labeo Cuv., Rohita Val., Tylogna- thus Heck., Discognathus Heck. en Cyrene Heck. — tot de groep zonder lip (onderlip), de geslachten Cyprinion Heck., Dillonia Heck., Schizopyge Heck., Scaphiodon Heck., Gymnostomus Heck., Aspidoparia Heck. en Chondrostoma Ag, geslachten, welke hij nog onderrangschikte naar het al of niet aanwezig zijn van een’ beenigen straal in de rugvin en naar de gedaante en formule der keelgatstanden. Behalve de geslachten Dillonia, Schizopyge en Aspidoparia stelde Heckel in 1847 nog een nieuw geslacht der Pachychilae op, hetwelk hij in de Addenda en Corri- genda op zijn Fische Syriens met den naam van Mola bestempelde. De betere kennis der Cypriniformes is aan de studiën van Heckel grootelijks verpligt en zonder twijfel zou zijn stelsel in de bijzonderheden vollediger uitge- werkt zijn geworden, indien hij had kunnen beschikken over zoovele zuid-aziatische, indisch-archipelagische en noord-amerikaansche vormen met merkwaardigen kaak- en lipbouw, welke eerst na zijnen arbeid voor het eerst of beter zijn bekend geworden. Tusschen de jaren 1842 en 1846 stelde de Prins Charles Lucien Bonaparte nog op het geslacht Gardonus met de subgenera Pigus, Gardonus en Cephalus, en voorts in het genus Leucos het ondergeslacht Cenisophius, in het geslacht Scardinius het subgenus Hegerius en in het genus Leuciscus het ondergeslacht Microlepis. Geen dier namen echter is door de nieuwere ichthyologen aangenomen. De Cyprinodontoïden werden door Heckel in het jaar 1S4S nog verrijkt met het geslacht Xiphophorus, en in hetzelfde jaar ook stelde de heer Agassiz, in de Cypri- noïden, zijn geslacht Rhinichthys voor. In het tegenwoordig decennium werden weder groote voortschreden gemaakt in de kennis der Cyprinen. Zeer talrijke vormen, vooral noord-amerikaansche en indisch-archipelagische , kwamen het aantal der bekende verdubbelen en talrijke nieuwe geslachten ook werden weder voorgesteld. De opvattingen omtrent de waarde dier geslachten liep zeer uiteen, en terwijl men aan den eenen kant geneigd was bijkans alle de talrijke nieuwere genera te verwerpen en ze hoogstens met den rang van ondergeslachten in de spaarzame oude geslachten op te lossen, ging men aan den anderen kant tot een ander uiterste over, door geslachtskenmerken te vinden in zoo weinig beteekenende bijzonderheden der bewerktuiging, dat het inderdaad dreigde moeijelijk te worden aan het aantal der op te stellen genera andere grenzen te stellen dan die der soorten, 14 De heer Van der Hoeven bleef in de tweede uitgave (1850) van zijn Handboek der dierkunde, een voorstander van het behouden der, Artedische genera. Slechts aan twee opmerkelijke nieuwere typen, aan Artedi ongekend gebleven, Aulopyge Heck. en Homaloptera V. Hass. kende hij generische waarde toe. Alle Cobitiformes behooren volgens hem tot Cobitis Art. als genus, en alle Cypriniformes, met uitzondering slechts van Homaloptera en Aulopyge, tot Cyprinus Art., als genus. Even zoo neemt hij in de Cyprinodontoïden slechts 8 geslachten aan, Anableps, Cyprinodon en Orestias, terwijl hij alle overige typen deze familie slechts als subgenera van Cyprinodon erkent, De meeste specialiteiten echter in de kennis der Cyprinen, Heckel en de heeren Agassiz, Baird, en Girard, gingen voort, aan vele nieuwe door hen waargenomen typen nieuwe geslachtsnamen te verbinden en ook de heeren Gervais, Ayres, Poey en Basilewski stelden nog bovendien nieuwe genera voor. Het aantal geslach- ten der Cyprinen werd daardoor bijkans verdubbeld. De Cyprinodontoïden ontvingen in dit decennium van den heer Poey (1851) de geslachten Gambusia, Limia en Girardinus; van de heeren Baird en Girard het ge- nus Heterandria; van den heer Agassiz het geslacht Zygonectes en van den heer Gervais (1853) het geslacht Tellia. De Cyprinoïden erlangden nog veel rijkere toevoegingen. De Catostominen waren reeds door Rafinesque als een kompleks van verschillende geslachten beschouwd geworden. De heer Agassiz voegde daar nog bij de geslachten Bubalichthys, Hylomyzon en Ptychostomus, en de heer Girard de genera Minomus en Acomus. Wat de overige Cypriniformes betreft, waren de nieuw voorgestelde geslachten veel talrijker. Het was, even als voor de Cyprinodontoïden en Catostominen, bijkans uitsluitend de nieuwe wereld, welke alle die typen opleverde. Slechts Tellia maakt daarop eene uitzondering voor de Cyprinodontoïden, even als Leucaspius Heck. Kner en Culter Bas. voor de Cyprinoïden. De typen der nieuwe wereld, en in het bijzonder van Noord-Amerika, gaven den heer Baird aanleiding tot de opstelling van Ceratichthys, Cheilonemus en Hypso- lepis; den heeren Baird en Girard tot die van Cochlognathus, Gila en Pogonichthys; den heer Agassiz tot die van Acrocheilus, Campostoma, Hybognathus, Hybopsis, Hyborhynchus, Mylocheilus en Ptychocheilus; den heer Ayres tot die van Mylopha- rodon, en eindelijk den heer Girard nog tot die van niet minder den 23 geslachten , welke hij noemde Agosia, Alburnops, Alburnoides, Algoma, Algansea, Cheonda, Chrosomus, Clinostomus, Cliola, Codoma, Cyprinella, Dionda, Hudsonius, La- vinia, Meda, Moniana, Nocomis, Orthodon, Richardsonius, Semotilus, Siboma, Tigoma en Tiaroga. 15 Te oordeelen naar de trouwens weinig voldoende beschrijvingen, welke van de meeste dezer geslachten gegeven zijn, laat zich vermoeden, dat meerdere met vroeger reeds bekend gemaakte zamenvallen en dat aan vele andere het burgerregt zal ge- weigerd worden. Over de geslachten, welke ik zelf heb gemeend te moeten voorstellen, zal hier- onder nader worden gehandeld. Niettegenstaande de verdubbeling van het aantal genera in het jongste decennium, heeft de natuurlijke rangschikking der Cyprinen in denzelfden tijd niet die vorde- ringen gemaakt, welke men van het bekend worden van zoo talrijke nieuwe vor- men, het regt had te verwachten. Intusschen zijn vele gegevens daarvoor neder- gelegd, vooral in de uitkomsten der jongere nasporingen van den heer Agassiz op- zigtelijk de Catostominen en noord-amerikaansche Labeoninen. De heer C. Girard splitste in 1856 de Cypriniformes in Cyprini, Catostomi, Chon- drostomi en in nog twee andere groepen, welke hij met de nummers IV en V aanduidde. Zijne opvatting der door hem benoemde groepen Cyprini en Chondrostomi ver- schilt echter aanmerkelijk van de gewone, zonder dat zij beter is. De natuurlijke rangschikking der Cypriniformes heeft er niets door gewonnen, evenmin als door zijne groepen IV en V, welke haren grond hebben in het aanwezen van dentes raptatorii en het al of niet aanwezig zijn van voeldraden. De heer C. Duméril kwam, een halve eeuw na de uitgave van zijne Zoölogie ana- lytique, op zijne oude rangschikking der Cyprinen terug, en gaf in zijn nieuw werk eene nieuwe indeeling der door hem aangenomen typen, eene indeeling, welke meer op oorspronkelijkheid dan natuurlijkheid kan bogen. De Cyprinen zijn er gebragt onder zijne familiën Gymnopomes-Cyprinoides, Po- gonophores en Lépidopomes. Van deze familiën heeft die der Gymnopomes-Cypri- noides, in zoo verre de beteekenis der geheele orde, als zij de geslachten Cyprinus, Tinca, Abramis, Pelecus, Leuciscus, Chondrostoma, Catostoma, Cyprinodon, Poe- cilia, Fundulus en Hydrargyra omvat. Opmerkelijk genoeg echtér zijn de geslachten Barbus, Gobio, Anableps en Ores- tias van die familie uitgesloten, om verder in het stelsel, nadat eerst de Clupeoïden (Gymnopomes-Clupéides Dum.) onmiddellijk op de Gymnopomes-Cyprinoïdes gevolgd zijn, plaats te nemen, de vier eerstgenoemde geslachten in de familie Pogonophores, in welke ook Trichomycterus, Eremophilus, Vandellia (alle Siluroïden) en Gonorhyn- chus geplaatst zijn, het laatstgenoemde, nogmaals met Fundulus en Hydrargyra, achter de familie Opisthoptères, in de familie Lépidopomes, welke een vreemdsoor- tig zamenstel is van Cyprinodontoiden, Mugiloïden, Polynemoiden, Tetragonurifor- mes, Scombresocioïden en Notopteroiden, 16 Er behoeft niets meer van deze rangschikking van den heer Duméril gezegd te worden, om in het oog te doen vallen, hoe weinig zij aan eene natuurlijke beantwoordt De laatste mij bekende, in de rangschikking der Cyprinen voorgestelde, wijziging is die van Heckel en den heer R. Kner in hun werk » Die Süswasserfische der östreichischen Monarchie”, in 1858 te Weenen uitgegeven en mij eerst kortelings on- der de oogen gekomen. Zij betreft echter uitsluitend de afzondering der Cobitinen uit de Cyprinoïden en hare verheffing gelijktijdig met eenige echte Siluroïden, zooals Cetopsis, Pareiodon en 'lrichomycterus, tot eene eigene, met den naam van Acanthopsides bestempelde, familie, eene familie, welke mij, op nader te ontwikkelen gronden, voorkomt niet aannemelijk te zijn. Voor mij bestaan de Cyprinen uit twee familiën, de door den heer Agassiz reeds voorgestelde Cyprinoiden en Cyprinodontoïden. Die familiën zijn, mijns inziens, natuurlijk en bovendien scherp van elkander ge- scheiden, behalve door het tandenstelsel, ook door het kieuwstelsel. Den arbeid mijner voorgangers mij ten hutte makende, vooral dien van Heckel en van den heer Agassiz, heb ik getracht, verbeteringen in de onderverdeelingen der familiën, voornamelijk der Cyprinoiden, aan te brengen. Ik splits de Cyprinoïden in drie onderfamiliën, de Cobitiformes, Homalopterae- formes en Cypriniformes. In de Cobitiformes neem ik aan verschillende goed gekenmerkte geslachten, twee van welke, Lepidocephalus en Cobitichthys, het eerst door mij zijn voorgesteld. De Homalopteraeformes omvatten de geslachten Homaloptera, Platycara en Lisso- rhynchos, het laatste door mij voorgesteld. De Cypriniformes bevatten twee hoofdgroepen, de Phalakrognathinen en Cheilogna- thinen, reeds door Heckel aangeduid met de namen Temnochilae en Pachychilae. De Phalakrognathinen sluiten twee kleinere groepen in, de Labeoninen en de Chondrostominen. In de groep der Phalakrognathinen was het noodig meerdere nieuwe genera op te stellen. Ik heb die genoemd Epalzeorhynchos, Discognathichthys, Schismato- rhynchos, Morulius (Chrysophekadion ol.), Rohitichthys, Barbichthys, Morara , Opi- stocheilos, Pseudogobio, Acheilognathus en Mrigala. De hoofdgroep der Cheilognathinen bevat drie scherp gekenmerkte groepen in de Catostominen, Cyprininen en Barbinen. Slechts in de Barbinen, de groep welke de talrijkste vormen bezit, meende ik nieuwe geslachtstypen te moeten voorstellen. Ik heb die genoemd Cylocheilichthys, Balantiocheilos, Amblyrhynchichthys, Albulichthys, Hypselobarbus, Hemibarbus, Chanodichthys, Pseudoculter, Hemiculter, Elopichthys, Leptobarbus, Sarcocheilich- 17 thys, Pseudophoxinus, Thynnichthys, Hypophthalmichthys, Gnathopogon, Rasbora , Pseudorasbora, Rasborichthys, Luciosoma, Laubuca en Macrochirichthys. De familie der Cyprinodontoïden bezit op verre na niet de verscheidenheid van typen der Cyprinoïden. Men kan ze gevoegelijk brengen onder de vier groepen Cyprinodontinen, Aplo- cheilinen, Anablepinen en Orestiasinen. In de Cyprinodontinen slechts heb ik gemeend nieuwe generische typen te vinden in Fundulichthys en Pseudoxiphophorus. Over alle deze onderfamiliën, hoofdgroepen , groepen en geslachten, wordt hier- onder uitvoeriger gehandeld. Ik heb ook, voor zooverre mijne hulpmiddelen zulks hebben toegelaten, alle de talrijke, door de nieuwere schrijvers voorgestelde, geslachten aan een kritisch onder- zoek onderworpen. Dikwerf stuitte ik daarbij op het onvolledige, ja meermalen volstrekt onvoldoende, der gegevens, in de bestaande beschrijvingen en afbeeldingen nedergelegd, en lang heb ik mij daardoor laten terughouden, de uitkomsten van dat onderzoek te formuleren. Ik heb het intusschen gewaagd, die talrijke geslachten te schiften, sommige met elkander te vereenigen, andere zelfs nog te splitsen, en in het algemeen vaste ken- merken ter hunner juiste onderscheiding aan te wijzen. Ik geloof voor talrijke geslachten daarin voldoende geslaagd te zijn, evenzeer als ik overtuigd ben, dat nadere en meer zorgvuldige waarnemingen der natuur zul- len leeren, dat voor andere genera de gegevens onvoldoende en deels onjuist door de ichthyologen zijn te boek gesteld. Maar deze herziening heeft dikwerf geleid tot zoo groote wijzigingen of beper- kingen van de bestaande diagnosen der geslachten, dat het misschien beter ge- weest ware, geen der namen van die geslachten, ter vermijding van toeneming der thans reeds bestaande verwarring, te bezigen en eene rei van geheel nieuwe namen te ontwerpen. "Ik heb dat niet gedaan, voornamelijk uit eerbied voor mijne voorgangers en ook, omdat er geen einde zou komen aan de naamsveranderingen, wanneer het be- ginsel aangenomen werd, dat een eens gegeven naam veranderd behoort te worden, zoodra blijkt, dat de aan hem gehechte diagnose onvoldoende of onjuist is. leder naturalist staat bloot aan het onjuist formuleren van een geslacht, zoo lang hij niet alle soorten kent, welke tot dat geslacht behooren. En het is juist deze kennis, welke eerst van eene verre toekomst is te verwachten. De Indische archipel bevat slechts Cyprinen in zijne westelijke helft. Zij gaan er, zooals boven reeds is aangestipt, niet verder oostelijk dan Borneo en Bali. Re- 3 18 kent men echter ook de Philippijnsche eilanden tot den Indischen archipel, dan is hare grens nog iets oostelijker te stellen. Luçon heeft nog zijne Cyprinen, terwijl Celebes, hetwelk op dezelfde lengte is gelegen, er volstrekt van schijnt verstoken te zijn. De Cyprinen zijn in den Soenda-archipel talrijk aan soorten en merkwaardige typen. Maar zulks is slechts van toepassing op de Cyprinoïden, niet op de Cy- prinodontoïden. Van de Cyprinoiden ken ik thans 141 archipelagische soorten; van de Cypri- nodontoïden slechts 2. De armoede aan Cyprinodontoïden komt alzoo sterk uit tegenover den rijkdom aan Cyprinoiden, en deze laatste vooral zullen blijken nog veel talrijker aan soorten te zijn, wanneer de hoogere gedeelten der groote stroomgebieden van Java, en vooral van Sumatra en Borneo, beter zullen zijn onderzocht. Intusschen is de reeds verkregene kennis niet als onbelangrijk te achten, vooral wanneer in aanmerking genomen wordt de tijdruimte, binnen welke zij is verkregen. Te vergeefs zoekt men bij de oudere schrijvers naar bepaalde soorten van archi- pelagische Cyprinen. Slechts oppervlakkige aanduidingen van karpers vindt men bij Bont en Nieuhof. Onder karpers verstonden deze schrijvers echter ook sommige zeevisschen. Bont noemde de door hem afgebeelde Notopterus zelfs Tinca marina. Zelfs in de beide eerste tientallen jaren dezer eeuw treft men nog geen spoor van kennis ten dezen aan. Men moet tot het jaar 1822 opklimmen, den tijd waarin II. Kuhl en J. C. Van Hasselt hunne scherpzinnige waarnemingen aan de natuur van Java wijdden, om tot de eerste kennis omtrent de Archipelagische Cyprinen te geraken. Getroffen door den onverwachten rijkdom aan Cyprinen der Javasche rivieren, onverwacht omdat meer dan twee eeuwen van europesche vestiging in deze gewes- ten geene enkele soort daarvan hadden aan het licht gebragt, wierpen Kuhl en Van Hasselt, doch vooral Van Hasselt, zich met blijkbare voorliefde op de waarne- ming der merkwaardige vormen, welke de Javasche Cyprinen hun aanboden. Het ontging niet aan hunnen kritischen blik, dat die vormen in zoo vele opzigten van die der europesche Cyprinen verschillen en zonder twijfel zou een groot gedeelte van den arbeid der latere ichthyologen overbodig geweest zijn, wanneer zij, die thans nog in de wetenschap hadden kunnen bloeijen, niet in de jongelingsjaren aan haar waren ontrukt geworden. In cen’ brief van het laatst van December 1822, gerigt aan C. J. Temminck en bij uittreksel opgenomen in het eerste deel van Jaargang 1823 van de 7 Algemeene 19 Konst- en Letterbode" , zijn de eerste uitkomsten der waarnemingen van Kuhl en Van Hasselt betreffende de javasche Cyprinen nedergelegd. Zij hadden ook reeds opgemerkt, dat de stroomgebieden in hunne verschillende gedeelten, naarmate van de helderheid der wateren en van de loodregte uitbreiding, verschillende soorten voeden. Zij duidden een aantal soorten aan, gedeeltelijk door den heer Valenciennes nader bekend gemaakt, en welke bijkans zonder uitzondering door mij zijn teruggevonden. Deze soorten zijn. Cobitis fasciata Val. = Nemacheilos fasciatus K. v. H. Acanthopsis dialyzona V. Hass. = Cobitis macrorhynchos Blkr. Acanthophthalmus fausiatus V. Hass. Cobitis Kuhlii Val. y javanicus V. Hass. = Cobitis oblonga Val. Lepidocephalus Hasseltii Blkr = Cobitis octocirrhus "V. Hass. = Cobitis Has- seltii Val. Homaloptera fasciata V. Hass. = Homaloptera Wassinkii Blkr. » javanica V. Hass. = Homaloptera Zollingeri Blkr. Crossocheilos oblongus K. v. IH. = Labeo oblongus Val. Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr = Diplocheilos erythropterus V. Hass. Lobocheilos falcifer K. v. H.= Labeo falcifer Val. Dangila leptocheila Val. = Labiobarbus leptocheilos V. Hass. # lipocheila Val. = Labiobarbus lipocheilos V. Hass. Cyprinus flavipinnis K. v. H.= Cyprinus floripenna (err. typogr.) V. Hass. Labeobarbus tambra Blkr = Barbus tambra K. v. H. Systomus (Barbodes) hypselonotus Blkr = Barbus hypselonotus V. Hass. v ( v ) maculatus Blkr = Barbus maculatus V. Hass.= Barbus binotatus Kuhl. v ( " ) obtusirostris Blkr i Barbus obtusirostris V. Hass. " ( " ) rubripinnis Blkr = Barbus rubripinnis V. Hass. Barbus striatus V. Hass. (species plane incognita, an forte Rohita Hasseltii Val. ?). Hampala macrolepidota K. v. H. Rasbora lateristriata Blkr == Leuciscus lateristriatus K. v. H. Chela anomalurus Blkr = Clupea anomalura V. Hass. = Oxygaster anomalura V. ass. Panchax Buchanani Val. = Homalopsis javanica K. v. H. = Odontopsis arma- ta V. Hass.? Behalve de genoemde soorten kenden Kuhl en Van Hassslt nog een aantal andere, zooals Homaloptera erythrorhina V. Hass., Homaloptera ocellata V. llass., Rohita vittata Val. (Labiobarbus vittatus K. v. H.), Cirrhina breviceps Val. (La- biobarbus breviceps K. v. H.), Barbichthys laevis Blkr (Barbus nudicephalus K. v. H.), Cyclocheilichthys apogon Blkr (Barbus apogon Kuhl) en Luciosoma setige- rum Blkr, doch de namen dier soorten zijn niet door hen openbaar gemaakt. 20 De rijke verzamelingen, door Kuhlen Van Hasselt en de hun opgevolgd hebbende leden der voormalige natuurkundige kommissie naar het Museum van natuurlijke historie te Leiden gezonden, hebben veel bijgedragen tot eene nadere kennis der Ja- vasche Cyprinen. De heer Valenciennes heeft de daar vergaderde bouwstoffen kun- nen raadplegen en de uitkomsten er van nedergelegd in de groote Histoire naturelle des Poissons. Ik zie in de deelen van het groote vischwerk , welke over de Cyprinen handelen, 46 Javasche soorten der orde beschreven, doch het aantal dier soorten is geringer, omdat meerdere onder verschillende namen twee tot driemaal als verschillende soorten zijn opgebragt. Na terugbrenging dier soorten tot hare ware beteekenis, zijn de overblijvende de hier ondergenoemde 38. Cobitis fasciata Val.= Cobitis chrysolaimos K. v. H., Val. == Nemacheilos fasciatus K. v. H. = Cobitis suborbitalis Val. Acanthopthalmus fasciatus V. Hass. = Cobitis oblonga Val. " javanicus V. Hass. = Cobitis oblonga Val. Lepidocephalus Hasseltii Blkr = Cobitis Hasseltii Val. Homaloptera erythrorhina V. Hass. = Balitora erythrorhina Val. " pavonina Blkr = Balitora pavonina Val. i" Valenciennesi Blkr = Balitora ocellata Val. Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass. = Labeo oblongus Val. Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr = Labeo erythropterus Val. v" ? ( w P) hispidus Blkr = Labeo hispidus Val. Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer V. Hass. = Labeo falcifer Val. " (Gobionichthys) lipocheilos Blkr = Chondrostoma lipocheilos Val. » ? vel Rohita?? = Cirrhina breviceps Val = Labiobarbus breviceps K. v. H. Rohita (Rohita) Hasseltii Val. 4^ — ( w# ) microcephalus Val. " ( ^") vittata Val. = Labeobarbus vittatus K. v. IT.— Rohita erythrura Val. Dangila leptocheila Val.= Labiobarbus leptocheilus K. v. H.= Dangila Cu- vieri Val. v — Kuhli Val. » lipocheila Val. = Labiobarbus lipocheilus K. v. H. Barbichthys laevis Blkr = Barbus laevis Val. = Barbus nudicephalus K. v. H. Cyprinus flavipinnis K. v. H., Val. = Cyprinus vittatus Val. Labeobarbus douronensis Blkr = Barbus douronensis Val. " soro Blkr =" Barbus soro Val. " tambra B!kr = Barbus tambra Val. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) armatus Blkr = Barbus armatus Val. y (Anematichthys) apogon Blkr = Barbus apogon Kuhl= Systomus apo- gon Val. 21 Systomus (Barbodes) bramoides Blkr = Barbus bramoides Val. » ( ” __) hypselonotus Blkr = Barbus hypselonotus V. Hass., Val. v» ( w^" ) lateristriga Blkr = Barbus lateristriga Val. # ( v" ) maculatus Blkr= Barbus maculatus V. Hass. = Barbus bi- notatus Kuhl, Val. » ( »# ) marginatus Blkr = Barbus marginatus Val. " ( » ) obtusirostris Blkr = Barbus obtusirostris V. Hass. y (/-" ) rubripinnis Blkr= Barbus rubripinnis V. Hass. Val. = Bar- bus orphoides Val. = Barbus gardonides Val. specim. javanic. Hampala macrolepidota K. v. H. = Capoëta macrolepidota Val. Luciosoma (Luciosoma) setigerum Blkr = Barbus setigerus Val. Chela anomalurus Blkr = Oxygaster anomalurus V. Hass. = Leuciscus oxy- gaster Val. Macrochirichthys ? macrochir Blkr = Clupea macrochira K. v. H. = Leuciscus macrochirus Val. Panchax Buchanani Val.-3 Homalopsis javanica K. v. II. — Odontopsis armata V. Hass. De kennis der Javasche Cyprinen werd hierdoor vermeerderd met die van 90 soorten, zoodat daardoor in het geheel, Barbus striatus V. Hass. als geheel onze- kere soort alleen uitgezonderd, 42 Cyprinen in de registers van Java bleven in te schrijven. Nagenoeg gelijktijdig met den heer Valenciennes maakte ook Heckel, in zijne Fische Syriens, eenige archipelagische Cyprinen bekend. Alle soorten van Kuhl en Van Hasselt en van den heer Valenciennes waren uitslui- tend van het westelijke gedeelte van Java, terwijl die van Heckel alle buiten Java, op Borneoen de Philippijnen waren gevonden. Met uitzondering van een dier soor- ten, van welke mij geene beschrijving is onder de oogen gekomen, zijn zij kor- telijk in gezegd werk beschreven. Zij zijn: Systomus? (Barbodes) carassiodes Blkr = Barbus carassiodes Heeck. , van Borneo. Dangila festiva Blkr = Cyrene festiva Heck., van Borneo. » ocellata Blkr- Cyrene ocellata Heck., van Borneo. „_ cyanopareja Blkr = Cyrene cyanopareja Heck., van de Philippijnen: » philippinia Blkr= Cyrene philippinia Heck., van de Philippijnen. Met deze soorten werd voor het eerst het voorkomen van Cyprinen ook op an- dere eilanden van den Indischen archipel bewezen. In 1849 bewees de heer Th. Cantor het voorkomen van Cyprinen op het eigen- lijk meer tot het geographisch gebied van Malakka behoorend eiland Pinang, waar hij de volgende soorten aantrof. Hampala macrolepidota V. Hass. = Capoéta macrolepidota Val. 22 Rasbora rasbora Blkr?= Leuciscus rasbora Cuv., Cant. Panchax Buchanani Val. Zoover was de kennis der Cyprinen gevorderd, toen ik mijne nasporingen be- trekkelijk dezelfde orde begon. | Men had in het geheel slechts 48 soorten van den geheelen archipel leeren ken- nen en de van ze gegevene beschrijvingen waren, wat de groote meerderheid be- treft, als onvoldoende te beschouwen, wat ook gedeeltelijk niet anders kon, omdat ze genomen moesten worden naar lang in wijngeest bewaarde of opgezette of opgelegde voorwerpen. Was, hetgeen men ten deze van het grootste eiland van den Archipel wist, niet noemenswaardig, van de overige Soenda-eilanden buiten Java wist men volstrek- telijk niets. Mij is het voorregt te beurt mogen vallen, veel in de ontbrekende kennis van de archipelagische Cyprinen aan te vullen, en het eerst eenig licht te versprei- den over de Cyprinen van Sumatra, Bali, Biliton, Banka en Singapoera. Talrijke soorten voorts heb ik het eerst in de wetenschap kunnen voeren, en al- hoewel meerdere vroeger door mij als nieuwe opgestelde soorten mij later, bij dieper doordringen in dezen tak van studie en na bekoming van rijkeren voorraad aan bouwstoffen, gebleken zijn tot vroeger reeds bekende doch gebrekkig beschrevene te behooren, blijven, na aftrekkking dier soorten, toch nog 84 soorten over, van 1859 tot 1858 door mij beschreven, van welke de wetenschap vroeger geen kennis droeg. De beschrijvingen dier soorten zijn in talrijke bijdragen verspreid. Ik laat hare namen hier volgen in de orde, waarin hare beschrijvingen van 1849 af tot heden zijn openbaar gemaakt en met bijvoeging der nieuwere namen, welke veranderde inzigten in hare generische verwantschappen hebben noodig gemaakt. 1849. Systomus (Barbodes) gonionotus Blkr = Barbus gonionotus Blkr. v. ( «# ) erythropterus Blkr = Barbus erythropterus Blkr. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) enoplos Blkr = Barbus enoplos Blkr. Morulius chrysophekadion Blkr = Rohita chrysophekadion Blkr = Rohita polyporos Dlkr = Rohita koilogencion Blkr = Rohita cyanomelas Blkr = Chrysophekadion polyporos Blkr. Systomus (Capoéta) brevis Blkr = Capoéta brevis Blkr. Rasbora argyrotaenia Blkr = Leuciscus argyrotaenia Blkr = Leuciscus cya- notaenia Blkr —' Leuciscus Schwenkii Blkr. 1850. Balantiocheilos melanopterus Blkr = Barbus melanopterus Blkr = Systo- mus melanopterus Blkr. Rohteichthys microlepis Blkr = Barbus microlepis Blkr = Systomus micro- lepis Blkr = Rohtee microlepis Blkr, 1 23 Amblyrhynchichthys truncatus Blkr = Barbus truncatus Blkr = Systomus truncatus Blkr. Epalzeorhynchos kallopterus Blkr = Barbus kalopterus Blkr. Macrochirichthys uranoscopus Blkr = Leuciscus uranoscopus Blkr. Rasbora dusonensis Dlkr — Leuciscus dusonensis Blkr. Dangila spilurus Blkr. Rasbora kallochroma Blkr = Leuciscus kallochroma Blkr. . Cyclocheilichthys (Siaja) microlepis Blkr = Capoëta microlepis Blkr. Systomus (Systomus) bulu Blkr. Leptobarbus Hoevenii Blkr= Barbus Hoevenii Dlkr. Cyclocheilichthys (Siaja) siaja Blkr = Capoéta enoplos Blkr= Capoëta siaja Blkr. Rohita (Rohita) Schlegeli Blkr. Rasbora Einthoveni Blkr= Leuciscus Einthovenii Blkr. Cobitichthys barbatuloides Blkr = Cobitis barbatuloides Blkr. Rasbora cephalotaenia Blkr = Leuciscus cephalotaenia Blkr. . Rohita (Rohita) melanopleura Blkr. Chela oxygastroides Blkr = Leuciscus oxygastroides Blkr. Systomus (Capoëta) padangensis Blkr = Capoéta padangensis Blkr. Hampala ampalong Blkr = Capoéta ampalong Blkr. Dangila sumatrana Blkr. Rohita (Rohita) enneaporos Blkr. "7 ( * ) triporos Blkr. Thynniehthys thynnoides Blkr= Leuciscus thynnoides Blkr. Luciosoma (Trinematichthys) trinema Blkr= Leuciscus trinema Blkr. Rasbora sumatrana Blkr = Leuciscus sumatranus Blkr. Hymenophysa MacClellandi Blkr 2 Cobitis hymenophysa Blkr. z; macracanthus Blkr — Cobitis macracanthus Blkr Cobitis Jaklesi Blkr. Rohita (Rohita) Waandersi Blkr. Momaloptera ophiolepis Blkr. " | salusur Bikr. » | gymnogaster Blkr. . Systomus (Barbodes) Huguenini Blkr = Barbus Huguenini Blkr. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) repasson Blkr = Barbus repasson Blkr. Systomus (Capoéta) oligolepis Blkr = Capoéta oligolepis Blkr. Dangila fasciata Blkr. Systomus (Barbodes) fasciatus Blkr = Barbus fasciatus Blkr. Rohita (Rohita) oligolepis Blkr. Rasbora bankanensis Blkr = Leucisens bankanensis Plkr. 24 -— Go or 1856. Qt Cyclocheilichthys (Siaja) heteronema Blkr = Barbus heteronema Blkr. » (Anematichthys) janthochir Blkr = Systomus janthochir Blkr. yr (Cyclocheilichthys) macracanthus Blkr = Barbus macracanthus Blkr. Systomus (Barbodes) Schwanefeldi Blkr-; Barbus Schwanefeldii Blkr, ex parte. Crossocheilos (Crossocheilichthys) cobitis Blkr= Lobocheilos cobitis Blkr. Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi Blkr. Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr = Lobocheilos heterorchynhos Blkr = Schismatorhynchos lobocheilioides Blkr. 54. Labeobarbus tambroides Blkr = Barbus tambroides Blkr. Rasbora lateristriata Blkr = Leuciscus lateristriatus V. Hass. ic. mss. Acanthopsis choirorhynchos Blkr = Cobitis choirorhynchos Blkr. Lepidocephalus macrochir Blkr = Cobitis macrochir Blkr. Aplocheilus javanieus Dlkr. Systomus (Barbodes) amblycephalus Blkr = Barbus amblycephalus Blkr. ” (Capoëta) sumatranus Blkr = Capoeta tetrazona Blkr. . Luciosoma (Luciosoma) spilopleura Blkr. Rohita (Rohita) brachynotopterus Blkr. Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr = Lobocheilos pleurotaenia Blkr. Rasbora leptosoma Blkr = Leuciscus leptosoma Blkr. Systomus (Barbodes) javanicus Blkr = Barbus javanicus Blkr. vo ( " ) macrophthalmus Blkr = Barbus macrophthalmus Blkr. 7? ( " ) platysoma Blkr = Barbus platysoma Blkr. v (Systomus) lawak Blkr. Cyclocheilichthys (Anematichthys) apogonoides Blkr = Systomus apogonoi- des Blkr. v ( Siaja ) Deventeri Blkr = Capoëta Deventeri Blkr. Systomus (Capoéta) leiacanthus Blkr = Capoéta javanica Blkr. Albulichthys albuloides Blkr = Systomus albuloides Blkr. Systomus (Barbodes) tetrazona Blkr = Barbus tetrazona Blkr. Rasborichthys Helfrichi Blkr = Leuciscus Helfrichii Blkr. Rohita (Rohita) borneénsis Blkr. v ( " ) kahajanensis Blkr. . v ( " ) Kappenii Blkr. . Systomus (Barbodes) koilometopon Bikr. "7. ( w ) bunter Blkr — Barbus bunter Blkr. Lobocheilos? (Lobocheilos?) Hasseltii Blkr = Barbus Hasseltii Blkr. v — (Gobionichthys) microcephalus Blkr = Gobio microcephalus Blkr. Labeo (Diplocheilos) lucas Blkr — Lobocheilos lucas Blkr. 7^ ( " ) rohitoides Blkr = Lobocheilos rohitoides Blkr. bo Qt 1858. Systomus (Systomus) Waandersi Blkr. Behalve deze 84 soorten bevat mijn kabinet nog eeni beschrevene. Ik heb die genoemd: Crossocheilos (Crossocheilichthys) Langei. Lobocheilos (Lobocheilos) lehat. Rohita (Rohita) Kuhli. Cyclocheilichthys (Siaja) macropus. Systomus (Barbodes) belinka. y" ( " ) goniosoma. Thynnichthys polylepis. Rasbora borneënsis. ge andere, vroeger niet Chela hypophthalmus. De laatstgenoemde soorten worden in dezen arbeid voor het eerst bekend gemaakt en brengen het aantal der door mij ontdekte archipelagische soorten van Cyprinen op 95, en dat der in het geheel waargenomene op 141. Van die soorten behooren slechts 2 tot de familie der Cyprinodontoïden en daarin tot de groep der Aplocheilinen, welke groep tot de oude wereld beperkt is en daarin tot Zuid- en Oost-Azië en de Japansche en Indische eilanden. Van de overblijvende 189 Cyprinoïden behooren 11 soorten tot de subfamilie der Cobitiformes, welke subfamilie insgelijks tot de oude wereld is beperkt, doch zich uitstrekt over de geheele breedte van Azië en Europa, terwijl vij in Afrika - geene vertegenwoordigers telt, De Homalopteraeformes tellen op de Soenda-eilanden 9 soorten. Andere soorten dezer subfamilie zijn slechts bekend van Zuid-Azië. De Cypriniformes, 119 in getal, behooren, op 2 soorten na, alle tot de groepen der Labeoninen en Parbinen. De Catostominen vindt men evenmin in den Indischen Archipel als in Europa, Afrika en bijkans geheel Azië, van welk werelddeel tot nog toe slechts oostelijk Si- berië het bestaan van Catostominen, en dan nog slechts van eene enkele soort, heeft aangewezen. Ook de Cyprininen mogen gezegd worden in den Indischen archipel niet natuur- lijk voor te komen, want Carassius auratus is er slechts een kultuurvisch en Cyprinus flavipinnis is dat even zoo en heeft zich vrijwillig ook nog niet verder verspreid dan in de bovenlanden van het westelijke gedeelte van Java. et eigenlijke vader- land der Cyprininen is ook beperkt tot de gematigde en koudere streken van Azië en Europa, van waar enkele soorten over de meest verschillende deelen der aarde zijn verbreid. De archipelagische Labeoninen zijn, volgens den tegenwoordigen stand der weten- schap, 42 of 43 in getal. Deze groep vindt men in alle werelddeelen terug, waar 4 26 Cyprinoïden leven, doch hare soorten zijn zoo talrijk in Zuid- en Zuidwestelijk Azië en in Noord-Amerika, als zij spaarzaam zijn in Europa, Zuid-Afrika en Oostelijk Azië, terwijl ze in Noord-Europa en Noord-Azië geheel ontbreken. De Barbinen zijn in den Soenda-archipel in de talrijkste soorten vertegenwoordigd. Die soorten zijn 74 in getal en maken alzoo de grootste helft uit van de gezamen- lijke archipelagische Cyprinoïden. Trouwens zijn de Barbinen in het algemeen de rijkst bedeelde groep der geheele familie, bedragende het aantal harer soorten, over de geheele aarde en de thans levende schepping genomen, ruim 64°/, van alle thans bekende der geheele familie. Betrekkelijk het talrijkst zijn zij in Zuid-Azië en Europa, het spaarzaamste in Noord Azië en Afrika, De kennis, door mijne waarnemingen verkregen, heeft reeds eenig licht doen op- gaan over de geographische verbreiding der archipelagische Cyprinen. Toen ik mijne nasporingen begon, was op de kaart van den Indischen archipel slechts een gedeelte van westelijk Java en eene enkele plek op Borneo en Luçon met Cyprinen te beteekenen, en wel, zooals hierboven reeds is aangeduid Luçon en Borneo elk met 2, Java met 42 soorten en Pinang, zoo men dit eiland tot den Archipel wil rekenen, met 3 soorten. Die verhoudingen zijn thans reeds aanmerkelijk gewijzigd. Van Java ken ik 78, van Bali 2, van Sumatra 84, van Nias 1, van Singapoera 3, van Banka 10, van Biliton 4, en van Borneo 52 Cyprinen; cijfers, welke zeker wel in de verte niet uitdrukken de juiste verhoudingen der op die eilanden voor- komende soorten, maar toch reeds opmerkelijk zijn, omdat zij aantoonen, eensdeels den vroeger niet vermoeden rijkdom van alle grootere Soenda-eilanden aan ver- tegenwoordigers der orde en ten andere, dat Sumatra vooral zeer rijk is aan Cyprinen, rijker zeker dan Java, vermits het, alhoewel minder onderzocht dan Java, thans reeds 11 soorten meer heeft aan te wijzen. Ook het cijfer van Borneo zou hoogst- waarschijnlijk veel hooger zijn, zoo niet de mij tot dusverre van daar gewordene karpers alle van slechts uit de lage gedeelten der gebieden van zijne groote stroomen waren toegezonden. fene geheel andere wereld van Cyprinen beweegt zich gewis in het hart van dit grootste eiland der wereld, dan nabij zijne stroommondingen, evenzeer als zulks reeds voor Java en Sumatra bewezen is. Nog kort geleden bestond er veel grond aan te nemen, dat de archipelagische Cyprinen, eene geheel afgezonderde fauna uitmaken. Geen enkele archipelagische soort der Cyprinoïden was van buiten den archipel be- kend, want Barbus gardonides Val. van Bengalen, door den heer Valenciennes ook 27 opgegeven als Java te bewonen, komt hier niet voor, —en al wilde men Pinang binnen de grenzen van den Archipel trekken, dan is het nog twijfelachtig, of de soort, door den heer Cantor van daar als Leuciscus rasbora beschreven, inder- daad dezelfde is als Cyprinus rasbora van Buchanan. Slechts van Panchax, dus een Cyprinodont, wist men, dat zij zoowel op de Soenda-eilanden als in Bengalen leeft. Maar ook hieromtrent heeft de jongste tijd een nieuw licht doen opgaan. Men is dit verpligt aan de nasporingen van den graaf Francis De Castelnau. Met groote getrouwheid heeft de heer De Castelnau, tijdens zijn verblijf in Siam, te Bângkok, de physiognomie der visschen, welke hij aldaar heeft waargenomen, in een album teruggegeven. Dit album, mij ter inzage welwillend toegezonden, heeft met zekerheid een groot aantal archipelagische vischsoorten en daaronder ook meerdere Cyprinoïden laten herkennen. Daardoor is bewezen, dat ook in Siam ’s stroomen leven Morulius chrysophekadion, Rohita (Rohita) melanopleura, Rohita (Rohita) borneënsis, Systomus (Systomus) bulu, Systomus (Barbodes) rubripinnis , Amblyrhynchichthys truncatus, Balantiocheilos melanopterus, Rasbora dusonensis en Macrochirichthys uranoscopus. En aangezien datzelfde album ook heeft geleerd, dat meerdere Labyrinthvisschen, Rhynchobdelloiden en Siluroiden, welke vroeger ook alleenlijk van de rivieren van den Indischen archipel bekend waren, insgelijks in de zoete wateren van Siam voorkomen, laat zich de groote verwantschap tusschen de zoetwater-vischfauna van Siam en die der Soenda-eilanden niet miskennen. Die verwantschap is zelfs zoodanig, dat ik, zoo als ik mij reeds elders heb uitge- drukt, indien ik niet bekend geweest was met den oorsprong der afbeeldingen van den heer De Castelnau, ze, wat de zoetwatervisschen betreft, gehouden zou hebben als voor te stellen de zoetwatervischfauna van Borneo of Sumatra. Het lijdt geen’ twijfel, dat een voortgezet onderzoek der zoetwater-faunen van de genoemde, door eene vrij breede zee van elkander gescheidene, gewesten, ten opzigte van de geographische verbreiding der Cyprinen nog menig merkwaardig punt zal aan het licht brengen en dat menig geoloog daarin aanleiding zal vinden tot the- orién over den genetischen zamenhang dier gewesten en de geboorte van de tus- schen ze liggende Chinesche en Maleische zeeën. Een ander merkwaardig punt is de verdeeling der verschillende soorten van Cyprinen over de verschillende Soenda-eilanden. Gelijk voor de plantenwereld, voor meerdere klassen van het dierenrijk, en in de klasse der visschen in het bijzonder voor de Siluren, reeds was aangetoond, dat Sumatra en Borneo meer met elkander overeenkomen dan een van beide met Java, is zulks thans ook ten op- zigte der Cyprinen te bewijzen. T'alrjke soorten worden gelijkelijk op Borneo en Sumatra aangetroffen, welke op Java worden gemist, en talrijke soorten ook vindt men op Java, welke op Borneo en Sumatra ontbreken. Voor zooveel men van 28 de eilanden Banka en Biliton weet, zijn zij in een cyprinologisch opzigt evenzeer nader verwant aan Borneo en Sumatra dan aan Java. Volgens den tegenwoordigen stand der kennis zijn volgende verhoudingen aan te teekenen. 1°. Soorten, op alle drie groote Soenda-eilanden (Java, Sumatra, Borneo) voor- komende zijn: Hymenophysa MacClellandi, Rohita Hasseltii, Rohita vittata, Dan- gila Cuvieri, Barbichthys laevis, Cycloch ilichthys (Anematichthys) apogon (ook op Banka), Systomus (Barbodes) lateristriga (ook op Singapoera, Banka en Biliton), Systomus (Barbodes) maculatus (ook op Bali, Nias, Singapoera, Banka en Bili- ton), Hampala macrolepidota (ook op Pinang), Chela anomalurus, Chela oxygas- troides en Panchax Buchanani (ook op Pinang). 2°. Java heeft gemeen met Sumatra, maar niet met Borneo; Cobitis fasciata, Acanthophthalmus javanicus, Acanthophthalmus fasciatus, Homaloptera fasciata, Homaloptera ocellata Homaloptera ophiolepis, Homaloptera salusur, Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus , Crossocheilos (Crossocheilichthys) cobitis, Lobocheilos( Lo- bocheilos) falcifer, Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi, Morulius chrysopheka- dion, Rohita microcephalus, Labeobarbus douronensis, Labeobarbus soro, Labco- barbus tambra Labeobarbus tambroides, Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) arma- tus, Systomus (Barbodes) javanicus, SyStomus (Barbodes) marginatus, Luciosoma (Luciosoma) setigerum, Rasbora argyrotaenia en Rasbora lateristriata. 3°. Borneo heeft gemeen met Java maar niet met Sumatra: Acanthopsis dialyzona en Systomus (Barbus) erythropterus. 4. Borneo heeft gemeen met Sumatra maar niet met Java: Hymenophysa ma- cracanthus, Epalzeorhynchos kallopterus, Rohita melanopleura, Rohita Schlegeli, Ro- hita triporos, Dangila fasciata, Dangila ocellata, Cyclocheilichthys (Cyclocheilich- thys) siaja, Cyclocheilichthys (Cyclocheiljchthys) mierolepis, Balantiocheilos mela- nopterus, Systomus (Barbodes) fasciatus (ook op Banka), Systomus (Barbodes) Schwanefeldi, Systomus (Systomus) bulu, Hampala ampalong, Albulichthys albu- loides, Amblyrhynchichthys truncatus, Rohteichthys microlepis, Leptobarbus Hoe- venii, Luciosoma (lrinematichthys) trinema, Thynnichthys polylepis, Rasbora du- sonensis en Macrochirichthys uranoscopus. Wanneer de hoogere gedeelten der stroomgebieden op Cyprinen zullen onderzocht zijn, zal het ook blijken, dat menige soort, sub 2° aangevoerd, ook de heldere rivierwateren van Borneo bevolkt, maar ik geloof niet, dat toekomstige nasporingen vele der soorten op Java zal doen vinden in deze $ vermeld. 5°. Aan Java zijn eigen: Lepidocephalus Hasseltii, Homaloptera erythrorhina, Homaloptera pavonina, Homaloptera Valenciennesi, Labeo (Diplocheilos) erythro- pterus, Labeo (Diplocheilos) lucas, Labeo (Diplocheilos) rohitoides, Labeo? (Diplo- cheilos) hispidus, Lobocheilos (Lobocheilos) lehat, Lobocheilos (Gobionichthys) ja- 29 vanieus, Lobocheilos (Gobionichthys) microcephalus, Lobocheilos?? Tasseltii, Dan- gila Kuhli, Dangila lipocheila, Cirrhina breviceps Val., Cyclocheilichthys (Cyclochei- lichthys) enoplos , Cyclocheilichthys (Siaja) Deventeri, Cyclocheilichthys (Anematichthys) apogonides, Systomus (Barbodes) bramoides, Systomus (Barbodes) bunter, Systomus (Barbodes) gonionotus, Systomus (Barbodes) hypselonotus , Systomus (Barbodes) koi- lometopon, Systomus (Barbodes) macrophthalmus, Systomus (Barbodes) obtusirostris , Systomus (Barbodes) platysoma, Systomus (Capoéta) brevis, Systomus (Capoéta) leiacanthus, Systomus (Systomus) lawak, Systomus (Systomus) Waandersi, Macro- chirichthys?? macrochirus en Aplocheilos javanicus. (^. Aan Sumatra zin eigen: Cobitis Jaklesi, Acanthopsis choirorhynchos, Lepido- cephalus macrochir, Homaloptera gymnogaster, Crossocheilos (Crossocheilichthys) Langei, Schismatorhynchos heterorhynchos, Diplocheilichthys pleurotaenia, Rohita brachynotopterus, Rohita eneaporos, Rohita Kuhli, Dangila sumatrana, Cyclo- cheilichthys (Cyclocheilichthys) macracanthus, Cyclocheilichthys | (Cyclocheilichthys) repasson, Systomus (Barbodes) belinka, Systomus (Barbodes) goniosoma, Systo- mus (Barbodes) Huguenini, Systomus (Capoéta) oligolepis, Systomus (Capoéta) pa- dangensis, Systomus (Capoëta) sumatranus, Thynnichthys thynnoides, Rasbora lep- tosoma, Rasbora sumatrana en Chela hypophthalmus. 7. Aan Borneo zijn eigen: Cobitichthys barbatuloides, Rohita Kappenii, Dangila festiva, Dangila spilurus, Cyclocheilichthys (Siaja) heteronema , Cyclocheilichtys (Siaja) macropus, Cyclocheilichthys (Anematichthys) janthochir, Systomus (Barbodes) am- blycephalus, Systomus (Barbodes) tetrazona en Rasbora borneënsis. 8°. Aan Banka zijn eigen: Rohita oligolepis, Rohita Waandersi en Rasbora bankanensis. 9. Biliton heeft tot nog toe geene eigene soorten aan te wijzen, evenmin als Bali, Nias en Singapoera, terwijl van de overige Soenda-eilanden nog geene en- kele soort der orde is bekend geworden. 10°. Aan de Philippijnen zijn eigen: Dangila cyanopareja en Dangila philippinia, de twee eenige soorten van Cyprinen, tot dusverre van die eilandengroep vermeld. Ten opzigte van de verdeeling der generische typen over de Soenda-eilanden blijkt uit het bovenstaande: 1°. Dat de drie groote Soenda-eilanden met elkander gemeen hebben de ge- slachten Hymenophysa, Acanthopsis, Rohita, Dangila, Barbichthys, Cyclochei- lichthys, Systomus, Hampala, Luciosoma, Rasbora, Chela, Macrochirichthys? en Panchax. 2°. Dat Java gemeen heeft met Sumatra, maar niet met Borneo: Cobitis, Acan- thophthalmus, Lepidocephalus, Homaloptera, Crossocheilos, Lobocheilos, Morulius, Labeobarbus, en het subgenus Luciosoma. 3°. Dat Borneo met Java geen enkel geslacht gemeen heeft, wat niet tevens op Sumatra voorkomt, | 4. Dat Borneo daarentegen met Sumatra gemeen heeft, maar niet tevens ook met Java, de geslachten Epalzeorhynchos, Balantiocheilos, Albulich thys, Amblyrhyn- chichthys, Rohteichthys, Leptobarbus, Thynnichthys en het sub genus "l'rinematichth vs. 5°. Dat in den archipel uitsluitend op Java zijn gevonden de subgenera Diplo- cheilos en Gobionichthys en het geslacht Cyprinus, van welke echter slechts Go- bionichthys aan Java eigen is. G. Dat aan Sumatra eigen is het geslacht Diplocheilichthys, terwijl het ge- slacht Schismatorhynchos wel ook in Zuid-Azie vertegenwoordigd wordt, doch in den Archipel op Sumatra alleen staat. Dat aan Borneo geheel eigen is het geslacht Rasborichthys. 8’. Dat de van Bali, Nias, Biliton, Banka, Singapoera en de Philippijnen be- kend gewordene soorten alle behooren tot geslachten, welke ook op andere eilan- den voorkomen. De boven omschrevene verhoudingen zijn in de hieronder volgende opgave tabel- larisch aangeduid, Wil men eenig denkbeeld van den soortenrijkdom, hierboven ontvouwd, dan is het slechts noodig Java of Sumatrate vergelijken met eenig ander groot eiland, gelegen nabij een vastland dat rijk is aan Cyprinen. Groot-Brittanje staat ten dezen in ongeveer dezelfde verhouding tot Europa, als Sumatra of Java tot Azië. Engeland en Schotland te zamen, in grootte weinig verschillende van Java, voeden slechts, volgens de List of the specimens of British animals in the Collection of the British Museum" van den heer J. E. Gray, 21 soorten van Gyprinen, t. w. 2 Co- bitiformes, 8 Cyprininen en 16 Barbinen, en van die soorten zijn eenige nog van het vastland overgebragt. Van Java daarentegen kent men thans reeds 73 en van Sumatra 84 Cyprinen en die cijfers drukken stellig nog op vele soorten na niet uit het wezenlijk op ze voorkomende, terwijl zich niet laat verwachten, dat het cijfer van Groot-Brittanje door nieuwe waarnemingen eenigzins van belang zal gewijzigd worden. Maakt men de vergelijking op eene eenigzins grootere schaal, b. v. van Java en Sumatra te zamen, met eenig groot gewest, rijk aan Cyprinen en naauwkeurig door naturalisten onderzocht, bij voorbeeld den Oostenrijkschen Staat, zooals die nog in begin dezes jaars omschreven was, met zijne groote stroomgebieden van den Do- nau en den Po, dan blijkt het, dat Sumatra alleen thans reeds meer Cyprinen heeft aan te wijzen dan geheel Oostenrijk, vermits in den jongsten arbeid van Heckel en den heer R. Kner over de oostenrijksche visschen, in het geheel Cyprinen zijn opgegeven. En voegt men Java en Sumatra bijeen, om eene uit- 31 gestrektheid lands te erlangen, die van Oostenrijk meer nabij komende, dan blijkt het, dat men thans reeds van beide eilanden 40 soorten meer kent, dan vande ge- heele Oostenrijksche monarchie. Geheel Europa bezit, volgens den tegenwoordigen stand onzer kennis, juist zooveel soorten van Cyprinen, als thans reeds van de Soenda-eilanden zijn ontdekt geworden. De Cyprinen zijn over den Indischen Archipel verbreid als volgt. 2 L3 CYPRINORUM ARCHIPELAGICORUM DISTRIBUTIO GEOGRAPHICA: S - Za | = d ^ : a 1 z : i 4 am dl AA NEN DCN IS IESUS LR CAE Eri NOMIN A. ses (es eS Tos eua ee mua 5 =] = ë 3 = S © A m z A ra EN tà e A 5 [Ae i Z a |" 4 Lj FAMILIA CrPRINOIDEI. Subfamilia Cobitiformes. 1 Hymenophysa MacClellandi Blkr. 1 » ii » » » » » 1 » » 7, » macracanthus Blkr. . » ” 1 » » » » » 1 » » 3 Cobitis fasciata Val. , . . 1 » l ? » ” » » » » » 4 » Jakleap Blkp 2 2. we » » 1 » » » » » » » » 5 Cobitichthys barbatuloides Blkr. . » » n » » » » ” 1 » » 6 Acanthopsis choirorhynehos Blkr. » » iL » » » » » » » » 7 » dialyzona V. Hass. 1 » » » » » » » 1 ” " 8 Acanthophthalmus fasciatus V. Hass. | 1 |» 1 n » » » » » » » 9 » javanicus V. Hass. C 1 » 1 » » » » » » » » 10 Lepidocephalus Hasseltii Blkr. . , l » » n » » » » » » » ll » macrochir Blkr. . . . » » 1 » » » » » » » » JUS E es 6 » 8 ? » » » » 4 » » Subfamilia IIomalopteraeformes. 12 Homaloptera fasciata V. Hass. . ” 1 ” » » » » ” » » 13 » gymnogaster Bik 5 » » l » » » » » » » » 14 » javanica NOR sie s 1 » 1 » » » » » » » n 15 n ocellata V. Hass. 1 -| » 1 » » » ” » » » » 16 » ophiolepis Blkr. . . . 1 » 1 » » » » » » » » 17 » salusur Blkr. 1 » 1 » » » » » » » n 18 » erythrorhina Bikers nn. L » » » » » » » » » » 19 » pavonina BIRT RE il » » » » » » » » » » 20 ” Valenciennesi Blkr. FREE i » » » » » » » » » n "I'otaal. ser 8 » 6 » » » » » » » » Subfamilia Cypriniformes. | 21 Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus DES V. Hass. 1 » 1 » » » » » » » » 22 » (Cu, ) cobitis Blkr. af » 1 » » » » » » » » 23 » {( » ) Langei Blkr. » » 1 » » » » » » » » 24 Epalzeorhynchos kallopterus Blkr. n » 1 ” » » » » 1 » ” 25 Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr. OE 2M BESTE » » 1 » » » » » » ” » 26 Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr. | » ” 1 » » » » » » » » Transp. 2 ) 6 ) D n » » l » » e5 [v] NOMIN A. Java Bali. Sumatra. Nias Pinang. Singapura. Banka. Biliton. Borneo. Ins. Philipp, Extra Archipel. Per transp. 2 » 6 » » » 27 Labeo (Diplocheilos) erythropterus IBIkp Po 6 1 » » » » » £s Jm c sg oye Blin 7 5 1 » » » » » 29 » ( » j rohitoides Blkr. . 1 » » » » » SOM (bo) hisprduss RIT il » » » » » 31 Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer V. Hass. . 1 » 1 » » » 32 » ( » )lehat Blkr. . . 1 » » » » » 38 » ( » ) Schwanefeldi Blkr. | 1 » 1 » » » 94 » (Gobionichthys) javanicus Blier 1 » » » » » 35 » (_» ) mierocephalusBlkr. 1 » »n » » » 36 » ? (Lobocheilos?) Hasseltii «Blk 1 » » » » » 37 Morulius chrysophekadion Blkr. . 1 » » » ” 38 Rohita (Rohita) borneënsis Blkr. . » » » » » n 39 »( » ) brachynotopterusBlkr. | » » 1 » » » 40 » ( » )enneaporo Blkr. . » ” 1 » » » 4l n (m » y Hasselt Val v. 1 » 1 » » » 42 »( m ) kahajanensisBlkr. . » » 1 » » » 8 »( » ) Kappenii Blkr. . . » » » » » » 44 DT s suse ke » » 1 » » » 45 »( » ) melanopleura Blkr. . » » 1 » » » 46 »( » ) microcephalus Blkr. 1 » 1 » » » 47 »( » _} oligolepis Blkr. . . » » » » » » 48 »( » ) Schlegeli Blkr. . . ” ” 1 ” ” » 49 (ae) triporos Blkr. . . » » 1 » » » B e(t ven Naaien 1 » 1 » » » 51 »( » ) Waandersi Blkr. . » » » » » » 52 Dangila Cuvieri Val . . .. 1 » 1 » » » 58 » fasciata Blkr. en en » » di » » » 54 De ENE DIET A So Bee » » » » » » 55 » Kuhli Val . SE, EE 1 » » » » » 56 » ocellata Blkr. . ; . PCR » » Ti » » » XL lxx time ee 305 » » » » » » 39 Silken Ise) NOR 3 » 1 » » » 59 » Jipocheïilos Val . . . 60 » cyanopareja Blkr, D Ou » » » » » » m » philippinia Blkr. . . . » » » » » » Barbichthys laevis Blkr. . . . 1 » 109^» » » 63 Cirrhina breviceps Val. (gen.??), . 1 » » » » » 64 Cyprinus flavipinnis V. Hass, . l » » » » n 65 Carassius auratus Nilss. 1 » » » » » 66 Labeobarbus douronensis- Blkr. L » 1 » » |» 67 » Soro Blkr. V9 Le de ke 1 » 1 » » » 68 Dee KONE TSE a G4 o 1 » 1 » » » 69 » tambroides Blkr. f i d n d » » *0 Cyclocheilichthys | ( Cyclocbeilich- thys) armatus Blkr. . . om TA Eo En » 1 | l | Transp. dg. ww 28 n 29 » oT rmm Mes B REI hi » » » » » n » » » » » » » » » » » » » » » » » 1 » 1 » n » » » » » n » n » » » 1 » » » n » 1 » » » n » n ” » » n » n » » n » » n » » » n 1 » 1 n » » » D » 1 » 1 » » » » » » » n» n ae all NOMIN A. Per transp. 71 Cyclocheilichthys (Cyclocheilich- thys) enoplos Blkr. . . . 72 »u Gr) ) macracanthusBikr. 73 » ( » ) repasson Blkr. 74 » (Siaja) Deventeri Blkr. T5 » ( » ) heteronema Blkr. 76 » ( » ) siaja Blkr. . . 77 »( » ) macropus Blkr. 78 »( » ) microlepis Blkr. 79 » (Anematichthys) apogon Blkr. 80 »( » ) apogonides Blkr. 81 » ( » ) janthochir Blkr. 3 ic 82 Balantiocheilos melanopterus Blkr. 83 Systomus (Barbodes) amblycepha- lus DIEr rn: belinka Blkr. . . . Uf» a 85 »( » ) bramoides Blkr. . 86 »( » ) bunter Blkr. . 87 » ( » ) erythropterus Blkr.. 88 »( » }) fasciatus Blkr, 89 »( » ) gonionotus Blkr. . . 90 »( » ) goniosoma Blkr. . . 91 »( » ) Huguenini Blk. . . 92 » ( » ) hypselonotus Blkr.. . 93 »( » ) javanicus Blkr. 94 »( » ) lateristriga Blkr. 95 » ( » ) koilometopon Blkr. . 96 »( » ) macrophthalmus Blkr. 97 »( » ) maculatus Blkr. 98 » ( » ) marginatus Blkr. . . 99 »( » )obtusirostris Blkr. , 100 » ( » ) platysoma Blkr. . 101 »( » )rubripinnis Blkr 102 »( » ) Schwanefeldi Blkr. 103 »( » )tetrazona Blkr. ... 104 » (Capoëta) brevis Blkr. . 105 »( » ) leiacanthus Blkr. : 106 »( » )oligoleps Blkr. . . 107 »( » ) padangensis Blkr. . . 108 » ( » ) sumatranus Blkr. 109 » (Systomus) bulu Blkr. . 110 »( » ) lawak Blood s ( 111 »( » ) Waandersi Blkr. 112 E s ampalong Blkr, . . 113 macrolepidota K. v. IL. 114 Albplichthys albuloides Blkr. . . 115 Amblyrhynchichthys truncatus Bklr 116 Rohteichthys microlepis Blkr. . 117 Leptobarbus Hoevenii Blkr. Transp. mm nm hi mé his » d PARC ss els | Z = En az = CRD Ko Ka, i91 9 {0 0 0 9 0 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » T » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » ” » » » » D » » » » » » » n » » » » » » » » » 1 » ” » ” » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » ” » 1 T 1 » » » » » » » » » » 1 » L 1 1 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » n » » n » » » » » » » » » » » » D » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 1 D ” n » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » leed 4/1 1 2 7 2 Borneo. rs mMrbhmesz Re Ins. Philipp. Extra Archipel. NOMIN A. Per transp. 118 Luciosoma (Luciosoma) setigerum 119 120 121 122 124 n » (Trinematichthys) trinema Blkr. Bikr. ( » )spilopleura Blkr. Thynniehthys thynnoides Blkr. » n » » polylepis Blkr. 123 Rasbora argyrotaenia Blkr. . bankanensis Blkr. borneënsis Blkr. cephalotaenia Blkr. . . dusonensis Blkr. Einthoveni Blkr. . kallochroma Blkr, lateristriata Blkr. . leptosoma Blkr. . . . . sumatrana Blkr. rasbora Blkr. . Rasborichthys Helfrichi Blkr. Chela anomalura Blkr. . » » » hypophthalmus Blkr. oxygastroides Blkr. Macrochirichthys uranoscopus Blkr. ?? macrochirus Blkr. , or: Tot. Cobitiformes. . » » Homalopteraeformes. . . Cypriniformes. EOU AM at Familia Cyprinodontoidei 140 Aplocheilos javanicus Blkr. . . 141 Panchax Buchanani Val . , : Tot. Ordo Cyprini. FAMILIA CYPRINOIDEL . : :; . ” CYPRINODONTOIDEI. , Tot. 1l 1 » » » » » » » » n » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » n gut » ” » n n» » » » » » » » 1 2 » » » » 1 2 1 2 » » » 1 0 1 ES 1 2 0 1 1 3 Singapura, Banka. Biliton. Borneo. Ins. Philipp, Extra Archipel. 36 Hierbij zijn waarschijnlijk nog te voegen Barbus balleroides Val.en Barbus caras- sioides Heck. Eene optelling, met de mij beschikbare hulpmiddelen, van de Cyprinen der thans levende schepping, heeft mij doen vinden een cijfer van 1144 soorten. In dit cijfer zijn de archipelagische soorten begrepen. ongeveer 1/S of ruim 0,12 uit van het geheel. Gaat men deze verhouding meer in bijzonderheden na, met betrekking tot de familiën, subfamiliën en groepen, dan erlangt men de volgende uitkomsten. Van de Cyprinodontoïden zijn 97 soorten beschreven, waaronder slechts 2 archi- pelagische. De evenredigheid is dus = 1:48,5. De beschrevene Cyprinoïden zijn 1047 in getal, met inbegrip der 142 archipe- lagische. De verhouding is alzoo = 1:7,37. De subfamilie der Cypriniformes telt, met inbegrip van 122 archipelagische , 959 soorten. Men vindt daaruit de proportie = 1:7,86. Deze soorten maken alzoo In de wetenschap zijn thans 72 soorten van Gobitinen vermeld, waaronder 11 archipelagische. Men erlangt daaruit de evenredigheid = 1:6,54. Van de 16 bekende Homalopteraeformes, zijn 9 archipelagische = 1:1,77. — Deze verhoudingen zijn voorts voor de groepen der Cypriniformes als volgt. Voor de Phalakrognathinen. . = 1: 5,67. " r Cheilognathinen. : = 1: 9,05. Hu » Labeoninen. . ej ddp. ate " » Chondrostominen. . = 0:64. D „ Catostominen. = 0:54. H „ Cyprinen. . . . z 0:33, of de beide ingevoerde soorten in reke- ning brengende. zt ge. V y Barbinen. ECCE ile) felis}. De fossiele Cyprinen zijn in deze verhoudigen buiten berekening gelaten. Alhoewel de Cyprinen in den archipel een zoo merkwaardig groot gedeelte van het geheel uitmaken, is het toch opmerkelijk, niet alleen dat de Cyprinodontoiden er naauwelijks en de Chondrostominen, Catostominen en Cyprininen er in het ge- heel niet vertegenwoordigd worden, maar dat ook, met uitzondering slechts van de Cobitiformes, zoo talrijke geslachten van de overige Cyprinoiden niet worden aangetroffen. Men vindt er geen enkele amerikaansch genus terug en van de in Afrika en Europa levende geslachten hoogstens Labeobarbus, Systomus, Chela, Labeo en Crossocheilos. 37 Ik heb hieronder laten volgen een tabellarisch overzigt van de geographische ver- verbreiding van alle de door mij aangenomene geslachten der Cyprinen, en men zal daaruit kunnen ontwaren, dat van de 35 geslachten der Labeoninen niet minder dan 26,en van de 69 genera van Barbinen niet minder dan 53 in den archipel ontbreken. Uiterst grensgewest der Cyprinen in het zuidoosten, heeft de archipel evenwel de merkwaardigste en meest zamengestelde vormen in het leven geroepen en voedt hij vertegenwoordigers van de geslachten Epalzeorhynchos, Diplocheilichthys, Lo- bocheilos, Barbichthys, Cyclocheilichthys , Albulichthys, Rohteichthys, Leptobarbus; Rasborichthys en Macrochirichthys, van welke de groote vastlanden der oude en nieuwe wereld tot nog toe geene soorten hebben aangewezen. CYPRINORUM DISTRIBUTIO GEOGRAPHICA. FAMILIA I. CYPINROIDEI. SPECIES. $ Asiaticae. Americanae. GENER A. &!8 $lsg : 5 SSN ON OUA IRE Ela NS 2 Ler) | = A < = ial = a FREE be 84|g 4 | | | 4 4 a | SUBFAMILIA 1 COBITIFORMES. Hymenophysa McCl. Sat 2 1 Sen NN on » Doll ep) oe EI NE Acanthopsis V. Hass. , : : 2 ii Su roa ah T T2258 » nn 721/15 Lepidocephalus Blkr. Al Jac 2 » TU. Ag deese Ls qp ne om) » D ON To ES, Acanthophthalmus V. Hass. 3 2 » 29 sy i) Oe a » » |» Ts NE Le I L Cobitis Art. : : 2 HR ZONES RN PTS ONZ n DS EPOR IE DILE Ik Cobitichthys Blkr. RENES 1 5 Dees Bot ei il D » 53»: 799319 22 JD Tot. A 11 4 —1984:12-177715971598] 85 » » nl) 110579072. SUBFAM. 2 HOMALOPTERAEFORMES Homaloptera V. Hass. : 9 » |4|»|n 4 |» » 5315» 28520531118 ?silorhynchus McCl. : » » ZENE IE 2 |» » AIN s HO Lissorhynchus Blkr. » » Le EIE l|» » roe Eme TA bal Tot. 9 » ré bw a» » » | » | » | » 116 SUBFAMILIA 3 CrPRINIFORMES, Cohors A. Phalacrognathini. Stirps 1 Labeonini Epalzcorhynchos Blkr. 3 1 » DEED |R) » | » » » „nme L Discognathus Heck, d » » SE Sr 6|» » 593/2931 €» 3186 Crossocheilos V. Hass. , 3 » 3 at des G |» 2 non £5» 2] LE Discognathichthys Blkr. : » » 4|1|n 5|» ” Dal eae] pel 35 Platycara MeCl. * ^ » » 1 n » 1 » » » » » » 1 Schismatorhynchos Blkr. 1 » 5 BT T5) S» » Su» enen Labeo Cuv. 2 UB. 4 » OU Toy 10 | » 8 »|»]|»|n»122 Tylognathus Heck. : » » dim 3)» » Di EDO Mal ED I e Diplocheilichthys Blkr. : 1 » »|n]|n » |» » Eijl eat ied SEDE Dad Lobocheilos V. Hass. af ». » » » » » » » » » » 7, Transp. 17 |» |2slelolojstloo [10 nn» | » l61 20 t SPECIES. " Asiaticae. Americanae. = 3 3 < GENERA. | 8 "rU ws EEA - d raat tay EME MEN RE EU S TIROL SIRE =o ERO EM SON EN seo, M AARS Ies = NS ewe) aie das Mss. ieu ish dm A MEMO UB des PR A LS Sm nsn EE EE LEX E ui o n ze 2 ES Lee en Sed EE NE EE EEE Etpe Per transp. 17 0 28| 6 | 0 | 0 7/3 DAMON ON Oe MON Ose Rohita Val. 5 " à H + (ZE » 20} » » » [20 » » » » » » 182(') Morulius Buch. 5 ci 5 A 1 » 11} » » » |11 » » » » ) » 11. Rohitichthys Blkr, E * k » » »| » » » »- » 1!» » » ) T Dangila Val, . . . N . 10 ” Li» » » T » » » » » n 11 Abrostomus Smith, : AN » » »| » |» » |» ” DAN ARDEN ) 2 Barbichthys Blkr. . 5 : 1 » »| » » » » » » » ” » ) 1 Morara Blkr. : : : : » » ZA Arlen all ZE » DY i 22 he ST 2 Semiplotus Blkr. à ^ A 2 » » 1!» » » il » » » » » ) 1 Opistocheilos Blkr: ln » 23 a |) » 38 ern UD INCONNU 4 Cochlognathus B. Gir . 5 : » » »| » » » » » » b » » 1 1 Pimephales Raf. di mat: " » » ONE je ay » PFS we hh elle 3 Pseudogobio Blkr. "Ces n 1 yf» foo foo |» ” 59 E MER 1 Mylocheilus Ag. Ae "cO EXT UE » » nin |» | » |» » mh lech 1/0 i oe ts: 3 Mylopharodon Ayr. 3 : » » » »| » » Deh 5 » DPA ler Tee 2 Eoplossump Rat. a T» » ONE Ie » DEZE »382 2 Campostoma Ag . . . . » » yt» | » | » | » » RA EN mn ee 1 Siboma Gir. EPEN fi hoe a. » » DIS 1E Ed PET » 5202 BI» 2 Iban (Gn) IG Eig! 0 Ve » » » »|»|»]|» » NE NEN ENE: 4 Dionda Gir. BME Vo VE » » »n|»|»|»]|» » 55 LOSE Ir CON UOS INOUE (CN M NE LT » » OH | SE I) » Dl ZD 9 2 Hyborhynchus Ag. 8 D c » » „| » » » » » » AXE v) » 5 5 Hybognathus Ag. - . . E » » 21522 19531 53:312» » ls yea ae rf Orthodon Gir. DE 5 des » » DN OK) » Te dieses come: [ines yal 1 Cliola Gir. . . . . C » » »| » » » » » » 9 » » D 3 Algansea Gir. A " 5 : » » »| » » » » » » 4|» » | 4 4 Allo D mon lis) 1 651 OI » | » 178 » | 18 158 | » | » 158 1180 Stirps 2Chondrostomini. Chondrostoma Ag. Â 7 ; » » »| 2 » » 2 5 » » n » » 7 Acheilognathus Dlkr. a 5 B » 5 „| » » » » » » n » E ” 5 Aspidoparia Heck. . B b " » » MS) » » 1 » » » » ” » 1 Gymnostomus Heck. . . . » » TCS 3 dp ee LE RS » Weeps e] 6 Mima ses | Men d » » BI» ESOS M6 » 238 beer AN ue 1e ) Dillonia Heck. : 5 5 5 » » ON EE » ” » th WW sy » » ) 1! Cyprinion Heck. . B B : » » »| 6 » » 6 » » » » | » » 6 Oreinus McCl. 0 ^ E : » » 8113 | » | » |16 » » |» » | » | » | 16 SCRIZOPVECRHECE EN CN ® » » zt Dele dek © » | OF shell so ENG Tot. Set » 5 981945 ee lay lay 5 OPN ay AL diy ted aso tee Ie Gl gn e= knn mm mn | | mm mn (1) Spec. 1 incert. habit. GENERA. Recapitulatio Stirpium. Labeonini. LE AE Chondrostomind. 3 8 Tot, Phalacrognathini. Cohors B. Cheilognathini. Stirps 1 Catostomini. "/Acomus Gir 2t Minomus Gir. Catostomus Les. . : Ptychostomus Ag. ES Hylomyzon Ag. E er e Carpiodes Raf. HM erre Cycleptus Raf, SAN: Ichthyobus Raf. Bubalichthys Ag. : . . Moxostoma Raf. . . . E . . Lote ets Stirps 2 Cyprinini. Cyprinus Art. Carassius Nilss, BN Tot. Stirps 3 Barbini. Racoma McCl. ae Schizothorax Heck. JEN Balantiocheilos Blkr. . Amblyrhynchichthys Blkr. Albulichthys Blkr. Hampala V. Hass. : (1) Introduct. (2) Mauritius. Archipelagicae. Japonicae- As. Mer. SPECIES, Asiaticae. 3 3 rej e tess 3 a SRE Ae AUI! =] 2] O1 | © als a all F3 dies » » » »| » » » » »| » » » » »| » » » » »| n» » » » »| » » » » » » » » » »| » » » » » » » » » »| » re Americanae. = E res èn ENEN = 2islaisia EN : 5 4 » 9 4 2 » |14 5 7 » » » Opsaridium Pet. (gen.??) . . » » 23 Er 2th ER || ant 1 » | » |» Hemibarbus Blkr. . : 3 - » 1 » » » » » » » » » » Pseudophoxinus Blkr, . . . » » mat p d xe |) 63 gp » »}» |» Rohteichthys Blkr. 5 ; À 1 » » » » » » » » » » » Ronte SV EE RECU E » » EM NEER PGA n » » |» |» Acanthobrama Heck. PURE » » » ou sme » » | » | » GENE Ie MENTEM » » DE ELS Tur » » |» | » Chanodichthys Blkr. : A : » ” » DESM ST » » » » Pseudoculter Blkr. ^ : 5 » » » » 2 » 2 » » » » » Hemiculter Blkr. > 6 E A » » » » 1 » 1 » » » » » Aulopyge Heck, i : A : » » ri eb Messy EIS IE » » |» | » Meda Gir. " , . . . » » » » » » » » » 1 » » Chedrus Swns. " Lt A : » » Ay oe» » » NIE AI a Plargyrus Raf. . * ^ . » » » » » » » » » 7 » » Gaus Vale: SOO 1. pes » » 11 RME Ien IGE » »|»|» Hypophthalmichthys Blkr. . . » » Dt We) er HNE » thy | Thynnichthys Blkr. JL NUM 2, » AN Son RAE » » |» |» Amblypharyngodon BIRT A » » SERE» Dn SME » »|» » Devario Heck. " * . . » » 4 » » » 4 » » » » » Luciosoma Blkr. ^ he : 9 » Tae HOD d E EDI » » |» » Perilampus McCl. ^ : - » » Brit Wee pail on SAID » aly » Esomus Swns. . » ° ^ » » 3 » » » B » » » » » 'Tinea Cuv. d M Je m T 1 » 5: SMS MS IL 2 am » » |» |» Areyreus Heck. : ? A F » » » » » » » » » 11 » » |11 Chrosomus Raf. - > 5 : » » » » | » bx» I» » TOR IRI 'Tiaroga Gir. . ^ . 5 . » » » » » » » » » 1 » » Phoxinus Ag. 3 : 5 : » » » » » » » 1 » » » » Phoxinellus Heck. . ^ ^ A » » » ” » » » 1 » » » » Cirrhina (Cuvee c Le » » IL [MEN IC AIS TN HAUTES » ey HAINE Gobio Cuv. . » , : L » » » 1 1 » 2 4 » 4 » » 4 Sarcocheilichthys Blkr, 2 he » 1 mal ov queer |) eo IT art » » | » |» Leptobarbus Blkr 2: : 6 D af » » » » | » » » n » » » Gnathopogon Blkr. As TP » 2 SEM Oo naan ST » yt» |» Pseudorasbora Blkr. A A ‘ » 9 » » » » » » » » » » Rasbora Blkr. X x^ s oe el »- LEO eer Wes eene | HOS: II 39 » » » |» Rasborichthys Blkr. T1 2.7. 1 » DOS LA Ie» NEEDE ed » 3918 538 89 Elopichthys Blkr. . E " » » DT EX ZI ED » » | » |» Aspius Ag. . . . - as » » » 6 » » 6 6 » » » » Gila Baird Gir. . € . , » » » » » » » » » 21 » » |21 NUM » | » 146 Transp. . . [72 | 6 |107/44 |29 | 1 |179 24 (1) Incert. OO mel bris ri 1 ©) rm T C9 C2 G2 9 m _ ) ho LD BD a he NO RO et be Oe pd pe bei bé IN SPECIES. gs Asiaticae. Americanae. o 5 5 . : GENERA, TTE - E 2 8 =; à : TEESE E E a - = 3 |e |E/S18] 8 AS | ele |‘ = a NES 3 mi = a EAM © se siu aS, ONE RIE © E = c zi © (5) 2 © = (to) sia » E Sys DIAZ A 3| EIRE A x m | 4 a = A 8 < = 77 | 13 |152| 67| 42) 2/260/116 | 30 |146| »| »|146| 628 RECAPITULATIO STIRPIUM. * Catostomini. ; 2 x : » » POR EUR UP 23 LEE » S| on! wh 59] be Cyprinini, , - : : 5 ZON ALSI REATUS Saat) i) 210583 Barbini. H x 5 5 5 77 | 13 1152] 67| 42| 2/260/116 | 30 |146| »| »|146| 628 Tot. Cheilognathini, : À : té 21 (153) 68| 55| 3|275|131 | 32 |201| »| 1/201) 715 RECAPITULATIO COHORTUM. Phalacrognathini — : . à | 43 | 6 | 93) 33] »| »125| 5 | 15 | 53] »| »| 53] 244 Cheilogoathini. , . … . | 79,21 [153 68] 55) 3/275|131 | 82 |201] »| 1201 715 BA, SOT FO NET PCR RN Pe RES PER PEN CR: (19 sid fe Tot. : . |122 | 27 |246/101| 55| 3/400/136 | 47 |254| »| 1/254] 959 ee | mn | | ——— RECAPITULATIO SUBFAMILIAR. Cobitiformes. F : ; : 11 NS) 071091253108 » »| »| »| »| 72 Homalopteraeformes. : : 9 » PR EX vl c » Dik e» E» T NET Cypriniformes, . : ; . {122 | 27 |246|101| 55| 8 400/186 | 47 |254| »| 1/254) 959 —— | | ee — | — a a | —— Tot. . 3 [142 | 34 los7l113) co] 5460141 | 47 [254] »| 1:254]1047 (1) 1 Spec. Maurit. (9) Cum specieb. dubiae affinitatis. ene en GENERA. Archipelagicae. FaMiL1A II CxPRINODONTOIDEI, Cohors A. Cyprinodontini. Tellia Gerv. Cyprinodon Lac. Girardinus Poey. « Heterandria Baird Gin Zygonectes Ac, F undulichthys Blkr. Mollienisia Les. Pseudoxiphophorus Blk. Xiphophorus Heck, Grundulus ‘Val, Gambusia Poey. Hydrargyra Lac. Poecilia Bl. Schn, Fundulus Lac. eres «© wt we « Cohors B. Aplocheilini. Panchax Val. A plocheilus McCl. Cohors C. Orestiasini, Orestias Val, Cohors ID. Anablepini. Anableps Art, , RECAPITULATIO COHORTUM. Cyprinodontini, . Aplocheilini. Orestiasini. Anablepini. RECAPITULATIO FAMILIARUM. Cyprinoidei. 6 Cyprinodontoidei. Tot. Tot, Tot. . ^ P 144 SPECIES, Asiaticae, Americanae. 5 SALE : 8 eger se SERRE E 8 SIE &IS|ERIA[E 3 Bie iSlZlals| 2/8 |2/2/8/<| < 5 2 Ol a a < E 5 "IB LE 4 |4|< < a » i Oe EI» 1 »| »| » » 1 » SIE» S 4 6 »| 2) 8| 19 » » » » » » » »| 1 »n 1 T » »| »| nf »| » » 4| nl ni 4 4 » 3718955 | AR ie 5 » Sh sali ail) S 8 1 » » » » » » » » » » T » nt EIL ie ee » 2!» ahh 6} 3 » x| »| »| »| » » NS $m pl al 1 » »| »| »| »| » » l| » Diet T D 57 Sk Ale Y » E TL e Lt 1 » DIT IN IER » 8| 4| nl 7 vi » »| »| n| »| » 1 7 »| » 7 8 » i et slk tl 5 » T5805 619 9 » De BNS EN n er Da RLO DET al TS 1 Si Sl ilk ta 6 | 43) 9| 11] 62| 76 » »| » »| 8| » ” » » n » 8 1 Pia wile al» » »| wf »]| » 5 1 »| nl »] 6| » » DD) 8 » » » »| » » » » »| 10} 10} 10 » » »| nl nl on » 1))| Di NS 3 1 Sie ens 8| 2 621043159 BUN) Cdl oes 1 »| »n| »| 6] » » » »| »| » S8 » AREN ieee oy | » E »| »| 10| 10| 10 » » » » | » » » » S sl 8 2 as f49 (o c eur de =| 79, 97 -—/-—}-—|-—|—— ——|-— -—|-—|-—| -— 34 113) 62] 5460141 | 47 954 »| 1125411047 2 8, »| »| 14) 2 6 | 43) 9| 24| 75) 97 — — € o — o ee mms | es a ees EE | 36 |293]121| 62} 5 ial 143) 53 (297) 9! 25/329 1144 FAMIBPA GYPTBUITNOIT' T. KARPER AG EB LGE N Cyprini maxillis edentulis; ossibus pharyngealibus inferioribus tan- tum dentatis, dentibus uni- ad triseriatis, ossibus intermaxillaribus non coalitis; radiis membrana branchiostega 3. Aanm. De Cyprinoïden verschillen standvastig van de Cyprinodontoïden door gladde tandelooze kaken, aanwezigheid van een- tot driereijige tanden op slechts de onderste keelgatsbeenderen en de aanwezigheid van slechts drie kieuwstralen. Het beschubt zijn des ligchaams is evenmin standvastig (Aulopyge), als het onbeschubt zijn van den kop (Lepidocephalus), en de schubben zelve zijn zelfs ook niet altijd gladrandig of eykloïde (Homaloptera). Ook andere kenmerken, door verschillende schrijvers als den Cyprinoiden eigen opgegeven, worden, zooals hierboven reeds is aangetoond, niet standvastig bij alle soorten teruggevonden en kunnen alzoo niet dienen tot eene volstrekte bepaling der familie. Alhoewel rijker aan soorten dan eenige andere familie van visschen, bieden de Cyprinoiden geenszins aan eene aan dien rijkdom beantwoordende veelvuldigheid van belangrijke en in het oog vallende kenmerken. Zij steken ten dezen opzigte hoo- gelijk af bij de Siluroiden, welke toch nog op verre na niet half zooveel soorten omvatten. De natuur heeft zich bij de Cyprinoïden bediend van het eenvoudigste alphabet om de veelvoudigste soorten van elkander te doen onderkennen en die kenmerken zijn veelal nog zoo weinig in het oogvallend uitgedrukt, dat het eene wanhopige onderneming zou kunnen schijnen, wanneer men de meer dan 1000 bekende soorten voor zich had uitgespreid, die soorten eenigzins voldoende te rangschikken. Ruim een eeuw geleden, toen men nog geen dertig soorten kende, bestond die moeijelijkheid niet, omdat het voldoende kon schijnen ze onder slechts een paar geslachten te brengen. Maar de talrijke, elkander met rassche schreden opge- volgd hebbende ontdekkingen van de laatste tientallen jaren, hebben eene verdere AT «to splitsing onvermijdelijk gemaakt, en indien er thans nog schrijvers zijn, welke oor- deelen, dat aan de Artedische geslachten Cobitis en Cyprinus hoogstens slechts enkele andere kunnen worden toegevoegd, laat zich zoodanig oordeel slechts verklaren door een weinig doordringend onderzoek of eene beperkte kennis der soorten. De Artedische geslachten Cobitis en Cyprinus hebben in den tegenwoordigen tijd eene hoogere beteekenis en behooren gewaardeerd te worden als subfamiliën. Als subfamilie kan daarbij gevoegd worden die der Homalopteraeformes. In zoover de rangschikking der Cyprinoïden slechts deze subfamiliën betreft, biedt zij geene zwarigheden aan. De Cobitiformes zijn van de gewone Cypriniformes altijd gemakkelijk te onder- kennen aan hare onderkaaksvoeldraden en enge vertikale kieuwspleet, uiterst kleine in de huid gezonkene schubjes en de volstrekte afwezigheid van pseudobranchiën en zoo het al moeijelijk wordt, ze naar die kenmerken van sommige Homalopte- raeformes te onderscheiden, beslist het niet neergedrukt zijn van kop en ligchaam en bet niet vlak breede van den buik, dat zij geene Homalopteraeformes zijn. Ook nog de splitsing der Cobitiformes in geslachten is op vaste grondslagen te bewerkstelligen, zooals in het hoofdstuk over deze subfamilie nader zal blijken. De Homalopteraeformes zijn gemakkelijk te herkennen aan den zeer platten kop en buik, de aan de buiklijn ingeplante horizontale min of meer schijfvormige en meerdere onverdeelde stralen bezittende borstvinnen, de kleine vertikale kieuwspleet en de kleine onderstaande centrale mondopening. De moeijelijkheid in de onderverdeeling der Cypriniformes begint ook eerst nadat men eenige hoofdgroepen uit ze gevormd heeft. Heckel heeft een gewigtig kenmerk gevonden in den bouw der kaken en lippen en met eene geringe wijziging in de definitie is zijne verdeeling der Cypriniformes in Temnochilae en Pachychilae eene zeer gelukkige te noemen. Die afdeelingen vallen bijkans geheel zamen met die, welke ik heb voorgesteld onder den namen Phalakrognathinen en Cheilognathinen. Ik heb met die namen willen uitdrukken, dat bij de eene afdeeling de onder- kaak, welke evenwel soms zeer dik is en niet altijd, zoo als Heckel zich uitdrukt, vin aciem attenuata”, vrij of naakt uitpuilt, onverschillig of er eene onderlip aan- wezig is of niet, terwijl bij de andere afdeeling de onderkaak steeds met de lip is bekleed, welke, indien zij al eene groote ontwikkeling bereikt, zooals bij sommige soorten van Labeobarbus en bij Balantiocheilos, steeds de onderkaak inhult en vóór baar afhangt. De geslachten Labeo Cuv. en Chondrostoma Ag. hebben de typen geleverd voor twee groote groepen der Phalakrognathinen. Inderdaad kan men de talrijke vormen brengen tot twee groepen, gegrond op de aanwezigheid of niet aanwezigheid der onderlip, groepen reeds door Heckel on- a 46 derscheiden maar niet benoemd. Men kan ze naar de geslachten, die het eerst in ze zijn opgesteld, bestempelen met de namen Labeoninen en Chondrostominen. Ieder dezer groepen bevat talrijke geslachten, tot welker groepering en bepaling de karakters moeten gezocht worden, voornamelijk in het tandenstelsel en in de bijzonderheden van den bouw van kaken, lippen en snuit, terwijl ook in de za- menstelling en plaatsing der vinnen en de beschubbing zijn te vinden goede ken- merken, welke hieronder nader uiteengezet zullen worden. De Cheilognathinen, tot welke de groote meerderheid der Cyprinoïden behoort, laten zich in drie natuurlijke groepen splitsen. Ik noem die naar hare voorname typen Catostomini, Cyprinini en Barbini. De Catostominen herkent men aan den vleezigen kop, dikke lippen en vooral aan de zeer talrijke keelgatstanden, welke in eene enkele rei, ten getale van 40 tot meer den 60, op elk onderkeelgatsbeen zijn ingeplant en het de gedaante eener kam geven. De Cyprininen hebben, afgescheiden van hare overige natuurlijke karakters, tot voornaam en gemakkelijk herkenbaar onderscheidingsteeken een’ getanden aarsvin- doorn, welken men bij geene andere groep der familie terug vindt. De Barbinen missen die aarsvindoorntanden en hebben, ter stellige onderscheiding van de Catostominen, nimmer meer dan 12 (4—12) tanden op elk onderste keel- gatsbeen. Deze tanden zijn op één tot drie reijen geplaatst. De grootste moeijelijkheid in het vaststellen van natuurlijke geslachten en in het bepalen van hunne verwantschappen, ontmoet men bij de Barbinen. Want hoe scherp de uiterste vormen der groep ook aan elkander schijnen tegenovergesteld te zijn, zooals de geslachten Barbus en Macrochirichthys, bieden de honderden tusschenvormen zoo talrijke en weinig merkbare overgangen aan, dat men bij eene poging tot ondergroepering der geslachten telkens stuit op het niet volstrekt gel- dige of standvastige van de gebezigde kenmerken, en daaruit laat zich dan ook verklaren, waarom meerdere uitstekende ichthyologen zich verklaard hebben tegen de opstelling van zoovele geslachten, welke men aan de Barbinen heeft ontleend. Het is hier echter hoofdzakelijk de moeijelijkheid, de juiste kenmerken te vin- den en zich bij de vorming van genera niet op een enkel maar op een kompleks van kenmerken te verlaten. Op die wijze de natuur met naauwgezetheid raad- plegende, zal men de meeste geslachten met voldoende juistheid kunnen bepalen en zich ook met beter gevolg, dan tot dus verre geschied is, aan de natuurlijke groepering dier geslachten kunnen wagen: Ik heb in dezen arbeid die groepering beproefd, even als de onderrangschik- king der Phalakrognathinen, maar ik heb mij daarbij dikwerf moeten bepalen tot het gebruik maken van de gegevens, in de verschillende ichthyologische werken voorhanden, en ik moest daardoor noodzakelijk blootstaan aan de dwalingen, welke uit de onvolledigheid of onjuistheid dier gegevens kunnen voortvloeijen. 47 Intusschen heb ik, mijne Bengaalsche en Japansche medegerekend, 170 soorten naar de natuur kunnen onderzoeken en daaronder vele, welke tot de meest merkwaar- dige geslachten behooren. Zooals boven is ontvouwd, laten zich de Cyprinoiden verdeelen in drie onderfa- miliën, de Cobitiformes, Homalopteraeformes en Cypriniformes, terwijl de laatste zich verder laten splitsen in twee hoofdgroepen, Phalakrognathinen en Cheiloghathinen, elke van welke nog twee tot drie goed gekenmerkte grootere groepen omvat. Men kan deze hoofdverdeelingen gemakkelijk kenschetsen als volgt. Familia CyPrINOÏDEr. Subfamilia Y. Cobitiformes. Squamae minimaein cute muco tegente laevi quasi immersae. Cirr 6 ad 10. Apertura branchialis verticalis angusta. Ca- put corpusque non depressa. Pinnae anacanthae, pectorales radio sim- plice unico tantum. Pseudobranchiae nullae. Dentes pharyngeales conici uniseriati. Subfamilia 1l. Homalopteraeformes. Caput corpusque depressa inferne plana. Pin- nae anacanthae, pectorales et ventrales linea ventrali insertae, horizontales, subdisciformes, pectorales radiis simplicibus pluribus, Dentes pharyngeales conici uniserlati. Os inferum, parvum, centrale. Subfamilia Il. Cyprimiformes. Cirri nunquam plus quam 4, frequenter nulli: Caput corpusque compressa. Apertura branchialis lata. Pinnae pectorales radio simplice unico tantum. Dentes pharyngeales uni-ad triseriati, varias formes referentes, Jreudebanchrne Cohors 1. Phalacrognathini, Maxilla inferior margine libero nuda, cum labio inferiore non vestita. - Stirps a. Labeonini. Labium inferius vario modo constructum, post api- cem maxillae reflexum. Stirps 6. Chondrostomint. Labium inferius deficiens. Cohors 2. Cheilognathini, Maxilla inferior apice cum labio inferiore vestita. Stirps a. Catostomini. Caput labiaque carnosa. Dentes utroque osse pharyngeali inferiore 40 ad plus quam 60, pecten efficientes. Stirps b. Cyprinini. Corpus oblongum. Pinnae dorsalis multiradiata et analis pauciradiata singulae spina dentata armatae. Stirps c. Barbini, Pinna analis radio dentato nullo. Dentes pharyngeales uni- ad triseriati parci utroque latere nunquam plus quam 12. Omtrent alle deze hoofdverdeelingen wordt hieronder in nadere bijzonderheden getreden. 48 De archipelagische Cyprinoïden van mijn kabinet heb ik alle op nieuw beschreven. Naarmate de studie dier soorten , welke eerst opvolgend mijne verzameling kwa- men verrijken, mij tot nieuwe inzigten bragt betrekkelijk de kenmerken, op welke bij de beschrijvingen voornamelijk behoort gelet te worden, heb ik de overtuiging erlangd, dat mijne beschrijvingen van vroegere jaren eene algeheele herziening be- hoefden om ze te kunnen doen dienen tot de voldoende herkenning der geslachten en soorten, en te eerder ben ik tot die herziening overgegaan, omdat die diagnosen veelal waren genomen naareen enkel of naar zeer enkele voorwerpen, welke boven- dien niet alle in een’ gewenschten toestand van bewaring verkeerden of slechts een’ bepaalden leeftijdstoestand voorstelden. Van vele dier soorten zijn mij later groo- tere reijen van voorwerpen in uitmuntenden toestand van bewaring geworden, en ik werd daardoor in staat gesteld veel in mijne vroegere beschrijvingen te verbeteren en aan te vullen. Bovendien was die herziening noodig, omdat ik vroeger een’ minder goeden weg volgde in de bepaling van de betrekkelijke grootte der oogen , de dikte des ligchaams en van de formulen der schubben. De afmetingen der oogen, zoo ze niet, zoo als bij vele Cobitiformes, met de huid van den kop overtogen zijn, laten zich be- ter bepalen, wanneer men die der oogkas zelve neemt, dan wanneer ze genomen worden, wat ik vroeger veelal deed, tusschen den vrijen rand van het de iris min of meer bedekkend oogvlies. De dikte des ligchaams laat zich het zekerste opgeven, wanneer men haar neemt over het operkel of de schouderbeenderen en niet achter de oksels, waar die dikte soms wel aanmerkelijker is, doch ook afhankelijk van den toestand der weeke deelen, van vet of kuit. Het aantal schubben op eene over- langsche rei wordt voorts in den regel naauwkeuriger bepaald door te tellen de schubben op welke zich een zijlijnbuisje bevindt (namelijk daar waar de zijlijn aan- wezig is) dan door ze te volgen, zooals ik vroeger veelal deed, in eene regte lijn van de kieuwopening tot het midden van den staartvingrond. Ook in het beschrij- ven van het tandenstelsel ben ik vroeger, deels door mindere geoefendheid, veelal minder naauwkeurig te werk gegaan dan mij later gebleken is voor eene goede waardering van de dentitie noodig te zijn. Voorts valt nog, met het oog op de verschillen tusschen mijne vroegere en tegenwoordige beschrijvingen, opte merk en, dat de grootere reijen voorwerpen , over welke ik thans heb kunnen beschikken, van zelve hebben medegebragt wijzigingen in de vroeger gegevene hoogte- en lengte-evenredigheden van ligchaam en kop en oogen, want, alhoewel die evenredigheden binnen zekere grenzen zijn besloten en daardoor niet ophouden bij de bepaling der soorten van waarde te zijn, ver- schillen ze toch soms aanmerkelijk binnen die grenzen, naarmate de voorwerpen tot een’ verschillenden leeftijdstoestand behooren. n Ven dezen opzigte geldt in het algemeen als regel, dat de kop in verhouding zt T A 49 tot de lengte des ligchaams en de oogen in verhouding tot de lengte van den kop, kleiner worden, naarmate het dier in lengte toeneemt , terwijl daarentegen de hoogte des ligchaams in verhouding tot zijne lengte toeneemt, naarmate het dier den vol- wassenen toestand nadert. Ten opzigte der door mij gebezigde termen, zijn slechts eenige weinige toelich- tingen noodig. In dezen arbeid wordt verstaan onder: Longitudo capitis, . . Latitudo capitis, . . . Oculhayelati, rer Membrana palpebralis, Cirri rostrales, . Cirri supramaxillares, . Facies masticatoria, Pinna multiradiata, Pinna pluriradiata, . . Pinna pauciradiata, . Rictus centralis, . . . Sulcus postlabialis, . . De volstrekte lengte van den kop, gemeten van eene lood- lijn, welke men voor de snuitspits laat vallen, tot aan den achterrand des operkels. De breedte van den kop, gemeten over de operkels. Oogen zonder oogvlies en geheel met de boven de oogen doorschijnende kophuid overtrokken. Ooglidvlies, verlengsel der kophuid binnen den oogkasrand en, na een grooter of kleiner gedeelte der iris ringvormig be- dekt te hebben, zich weder naar den oogkasrand terugslaande. . Snuitdraden , dezelfde, welke oneigenaardig door andere schrij- vers ” cirri maxillares" genoemd worden. Bovenkaaksdraden, dezelfde, welke door andere ichthyologen minder eigenaardig met den naam w cirri labiales” bestempeld worden. . De kaauwvlakte van verschillende gedaante, welke men bij vele keelgatstanden waarneemt. . Eene vin met meer dan 15 verdeelde stralen. Eene vin met meer dan 10 doch minder dan 15 verdeelde stralen. ! Eene vin met minder dan 10 verdeelde stralen: De bekspleet in het midden der ondervlakte van den kop, van de zijvlakte van den kop verwijderd. De groef, welke men bij vele Cyprinoiden vindt aan de on- dervlakte der onderkaak, in de kinhuid, en welke soms enkel is en dwars geplaatst, soms dubbel, aan elke zijde der kin één (soms zelfs twee) en overlangs geplaatst. SUBFAMILIA I COBITIFORMES. MEERSLANGACHTIGEN. Cyprinoidei corpore elongato vel oblongo compresso vel cylindraceo , non depresso, squamis minimis cycloideis in cute muco tegente laevi quasi immersis vestito. Caput cute ubique tectum; rostro carnoso; ore parvo infero cirris 6 ad 12 cincto; labiis carnosis; maxilla infe- riore plana ante labium inferius prominente. Dentes pharyngeales conici uniseriati. Pseudobranchiae nullae. Apertura branchialis angus- ta, verticalis. Pinnae anacanthae, dorsalis et analis pauci- ad plu- riradiatae, nunquam multiradiatae, pectorales radio sinplice unico tantum. Aanm. Toen Artedi het geslacht Cobitis opstelde, kende hij slechts de drie gewone europesche soorten daarvan. Zijne diagnose bepaalde zich tot de volgende woorden: „Caput et corpus cathetoplatea. Pinnae dorsi et ventrales eadem a rostro distan- tia sitae. Cirri ad os. Corpus maculosum". Sedert 1738, het jaar waarin Artedi's diagnose werd openbaar gemaakt, zijn nog ongeveer 70 andere soorten bekend geworden, welke tot Cobitis te brengen zijn, doch op verscheidene van die soorten zou van de door Artedi genoemde ken- merken slechts dat der voeldraden kunnen toegepast worden, want er zijn soorten met cilindervormig ligchaam, soorten bij welke de rugvin ver achter de buik- vinnen is ingeplant en soorten bij welke het ligchaam niet de geringste vlekteeke- ning vertoont. Linneus ontnam aan het geslacht Cobitis zijne oorspronkelijke en natuurlijke be- teekenis, door er Cyprinodontoïden in te plaatsen uit de geslachten Anableps en Fundulus. Cuvier, het geslacht opvattende in den zin van Artedi, gaf er in 1817 eene nieuwe omschrijving van, doch ook deze past op verre na niet op alle soorten. Want er zijn er, zooals mijne Cobitis macracanthus, bij welke de kop niet klein en het ligchaam niet lang te noemen is; andere, zooals Cobitis oblonga Val., bij welke de rugvin ver achter de buikvinnen is geplaatst; en nog andere, zooals Cobitis dario Buch., bij welke een gedeelte der zwemblaas zich buiten het gewone beenige wer- ol velomhulsel bevindt en zich als een ruime zak tot ver achter in de buikholte uitstrekt. De heer Valenciennes heeft de Cuviersche diagnose verbeterd, waartoe hij in staat gesteld was door de ongeveer 46 soorten van Cobitiformes, welke tijdens de uitgave van het 18° deel der groote Histoire naturelle des Poissons bekend waren. Met de waarde van subfamilie aangenomen , past het geslacht Cobitis Val. ook op alle sedert nog ontdekte soorten. Toen men talrijke buiten-europesche soorten van Cobitis had leeren kennen, heeft men getracht, het groote Artedische geslacht in meerdere genera te splitsen. Proeven daarvan zijn geleverd door Kuhl en Van Hasselt, door de heeren Gray, Agassiz en MacClelland en door William Swainson, maar de grondslagen, op welke die splitsingen berustten, waren deels onvoldoende, deels onvoldoende uiteengezet, en zoo werden alle bekende soorten door den heer Valenciennes ten onregte weder tot een enkel geslacht teruggebragt. Lacepède vormde uit Cobitis fossilis L. een eigen geslacht, hetwelk hij Misgurnus noemde, doch geheel ten onregte tanden in de kaken toekende. Kuhl en Van Hasselt stelden in 1822 voor het geslacht Nemacheilus, aan het- welk de oude beteekenis van Cobitis werd gegeven. Na den dood van Kuhl ontdekte Van Hasselt nog de soorten, op welke hij de ge- slachten Acanthophthalmus en Acanthopsis grondde. Hij was de eerste, die de soorten van Cobitis met bewegelijke onderoogkuilbeensdoornen van de overige soor- ten van Cobitis afzonderde, en gaf den geslachtsnaam Acanthophthalmus aan de soorten met stompen snuit, bij welke de doorn zich onder het oog, en den geslachtsnaam Acanthopsis aan de soorten met spitsen, verlengden snuit, bij welke de doorn zich vóór het oog bevindt. Het geslacht Botia Gray, ingelijks op den bewegelijken onderoogkuilsdoorn gegrond, omvat als zoodanig de geslachten Acanthophthalmus en Acanthopsis van Van Hasselt, maar de soort, in de Illustrations of Indian Zoölogy onder den naam van Botia grandis afgebeeld, is eene Hymenophysa, waarover nader. De heer Agassiz nam twee geslachten van Cobitiformes aan. Onder Cobitis begreep hij de soorten zonder wangdoornen, onder Acanthopsis die met wangdoornen. Zijn geslacht Acanthopsis heeft alzoo dezelfde beteekenis als Botia Gr. Ducrotay de Blainville schijnt de eerste geweest te zijn, die het geslacht Cobitis tot eene hoogere groep verhief, althans plaatste hij in eene soort van stelsel, in 1816 in het 83° deel van het Journal de Physique openbaar gemaakt, zijne Cobites ” in eene groep zijner afdeeling Tétrapodes abdominaux, met den naam Subenchéliosomes”’. Swainson stelde met de Cobibiformes eene familie te zamen, onder den naam Co- bitidae, doch hij begreep daaronder de Homalopteraeformes en de Cyprinodontoiden. Zijne Cobitinae echter, welke hij als onderfamilie der Cobitidae opstelde, hebben de- 52 zelfde waarde als Cobitis Art. of mijne Cobitiformes. In de splitsing dezer sub- familie ging Swainson verder dan zijne voorgangers. Wèl nam hij in het wezen dezelfde geslachten aan als de heer Agassiz, het geslacht Acanthopsis slechts be- stempelende met den naam Canthophrys, maar hij vond voor de beide geslachten subgenera uit, voor Cobitis de ondergeslachten Cobitis en Acoura, voor Cantho- phrys de subgenera Canthophrys, Diacanthus en Somileptes. Het subgenus Acoura zou van Cobitis slechts verschillen door eene in het al- gemeen tweekwabbige staartvin en schublooos ligchaam en daartoe zouden behoo- ren Cobitis savona Buch. (Acoura obscura Swns.), Cobitis turio Buch. (Acoura ar- gentata Swns.) en Cobitis corica Buch. (Acoura cincrea Swns.). Het ondergeslacht Canthophrys zou gekenmerkt zijn door afgeronde staartvin en ongeschubd ligchaam. Swainson bragt daartoe Cobitis cucura Buch., Cobitis pan- gia Buch., Cobitis balgara Buch. en Cobitis guntea Buch., soorten, welke Swainson zich de vrijheid gaf te herdoopen met de namen Canthophrys albescens, Canthophrys rubiginosus, Canthophrys olivaceus en Canthophrys vittatus. Het subgenus Diacantha zou verder kenbaar zijn aan ovaal, onbeschubd lig- chaam en gevorkte staartvin. Cobitis geta Buch. en Cobitis dario Buch., welker na- men Swainson evenzeer veranderde in die van Diacantha zebra en Diacantha flavicauda, zouden daartoe behooren. Het ondergeslacht Somileptes eindelijk zou tot kenmerken hebben een lancetvormig, zeer zamengedrukt, beschubd ligchaam; groote, nabij de snuitspits geplaatste oogen en afgeronde staartvin. Swainson bragt daartoe Cobitis gongota Buch. en Cobitis botia Buch., of, wat hetzelfde is, zijne Somileptes bispinosa en Somileptes unispina. De heer MacClelland nam, in zijne Indian Cyprinidae, aanvankelijk slechts twee geslachten van Cobitiformes aan. Hij grondde die geslachten op het al of niet tweedeelige van de staartvin, onder Cobitis latende de soorten met afgeronde of afgeknotte staartvin en de soorten met tweekwabbige staartvin UTR tot zijn geslacht Schistura. Verder in hetzelfde werk stelde hij nog voor drie bengaalsche soorten, Cobitis dario Buch., Cobitis geta Buch. en Botia grandis Gr. den geslachts- naam Hymenphysa voor, wegens de aanwezigheid bij die soorten van eene vrij in de buikholte hangende, door een middenschot in kwabben (into lobes) verdeelde zwemblaas. Prins Charles Lucien Bonaparte stelde geene nieuwe geslachtsverdeeling der Co- bitiformes voor, maar verhief ze tot den rang eener familie, onder den naam Co- bitidae. In het groote vischwerk zijn de Cobitiformes aangenomen, noch in den zin eener familie, noch in dien eener subfamilie, noch zelfs in dien eener groep. Evenzeer heeft de heer Valenciennes alle bovengenoemde geslachten en ondergeslachten ver- worpen. 2 - 58 © Inderdaad is de generische waarde van.de ter splitsing gebezigde kenteekenen deels voor betwisting vatbaar, deels volstrekt onaannemelijk, terwijl nog andere kenteekenen, zooals die der zwemblaas, niet uitwendig zigtbaar zijn. Maar dit neemt niet weg, dat zij, in verband met andere kenmerken, na een nieuw onderzoek der thans reeds zoo talrijke soorten, kunnen dienen ter vaststel- ling van generische groepen, onder welke die soorten, mijns inziens, inderdaad be- hooren gebragt te worden. De Cobitiformes toch bieden in hare bewerktuiging zoo talrijke en deels gewigtige verschillen aan, dat men, indien ze aangetroffen werden bij zoovele familién, welke grootere soorten tot vertegenwoordigsters hebben, niet zou aarzelen daaraan generische waarde te hechten. Tot die verschillen reken ik te behooren de aanwezigheid van een’ gevorkten on- deroogskuilsdoorn, welke reeds aanleiding heeft gegeven tot de opstelling van de geslachten Acanthopsis V. Hass. en Acanthophthalmus V. Hass. (Botia Gr., Acanthop- sis Ag., Canthophrys Swns.) Andere merkwaardigheden vindt men in den bouw der zwemblaas. Bij eenige soorten is geen spoor van zwemblaas te herkennen, terwijl zij bij talrijke soorten bestaat uit een klein eenkamerig of tweekamerig blaasje, besloten in eene beenige doos gevormd door eene buitengewone ontwikkeling van den voorsten wervel. Maar eenige andere soorten, zooals Cobitis dario Buch., Cobitis macracanthus Blkr, Cobitis hymenophysa Blkr, enz. bezitten bovendien eene ruime, vrij in de buikholte liggende zwemblaas, welke door eene kortere of langere buis met de voorste klei- nere in de beenige holte der werveluitsteeksels beslotene blaas in gemeenschap staat. Op deze merkwaardigheid berust het geslaéht Hymenphysa McCL, hetwelk inderdaad. verdient als een eigen geslacht te worden aangenomen, omdat het genoemde ken- merk in verband staat met andere bijzonderheden in den bouw, welke ik zoo aanstonds zal vermelden. Minder gelukkig was het denkbeeld, geslachten vast te stellen op de gedaante der staartvin (Schistura McCl.) en op het al of niet beschubd zijn des ligchaams. (Acoura, Canthophrys, Diacantha Swns.) De staartvin toch biedt in haren vorm de meest talrijke verscheidenheden aan, van gaaf en afgerond, tot weinig en diep in- gesneden. Bij vele soorten is die insnijding of uitranding zelfs zoo gering, dat de vin, indien zij niet geheel uitgespannen is, het voorkomen heeft afgeknot of af- gerond te zijn. Van dit kenmerk is door Swainson bij zijne subgenera insgelijks gebruik gemaakt, terwijl hij bovendien het kenmerk van schubloosheid daarbij bezigde. Totdat nadere waarnemingen het tegendeel zullen hebben aangetoond, geloof ik, met den heer Valenciennes, dat alle soorten van Cobitiformes huidschubjes bezitten, alhoewel die zeker bij vele zoo klein zijn, dat zij eener oppervlakkige waar- neming ligtelijk ontglippen. Van twee soorten in mijn bezit, Diacantha flavicauda o4 Swns. (Cobitis dario Buch.) en Canthophrys vittatus Swns. (Cobitis guntea Buch.) kan ik met zekerheid zeggen (vergel. Verhand. Batav. Genootsch. XXV Nalez, ichthyol. van Bengalen p. 143), dat het ligehaam even volkomen met schubjes bekleed is als dat van alle mijne overige soorten. Swainson schijnt, in zijne bepa- ling omtrent het al of niet beschubd zijn van de bengaalsche soorten, enkel afge- gaan te zijn op de beschrijvingen van Buchanan in zijn werk over de visschen van den Ganges. De ondergeslachten Acoura, Canthophrys en Diacantha kunnen, om de boven ontwikkelde redenen, niet behouden blijven. Het subgenus Somilep- tes Swns. valt overigens met Acanthopsis zamen en is er slechts van afgescheiden op grond van zeer zamengedrukt ligchaam, groote oogen en afgeronde staartvin. De mij beschikbare soorten van Cobitiformes zijn slechts 16 in getal, en ik ben alzoo in het onderzoek der talrijke overige soorten beperkt, tot de daarvan bestaande beschrijvingen en afbeeldingen. Die beschikbare soorten bieden echter zoo verschillende bijzonderheden in de be- werktuiging aan, dat ik niet aarzel, daarin grond te vinden tot hare groepering ineenige geslachten, en als mijne meening uit te drukken, dat eene nadere studie der overige soorten er toe zal leiden, ze deels tot die geslachten terug te brengen, deels welligt ze tot nog andere eigene geslachten te verheffen. Bene eerste bijzonderheid in de bewerktuiging der Cobitiformes, welke door de- schrijvers te zeer is over het hoofd gezien, is het met de kophuid bedekt zijn of niet bedekt zijn der oogen. Bij vele soorten zijn de oogen vrij, van een oogvlies voor- zien, zoodat de kophuid zich tot eene soort van ooglid over het oog verlengt om zich dan terug te slaan en eene soort van bindvlies te vormen. Hiertoe behooren de soorten, welke ik vroeger heb beschreven onder de namen Cobitis macracanthus, Cobitis hymenophysa, Cobitis dario, Cobitis fasciata en Cobitis Jaklesi. Bij alle mijne overige soorten zijn de oogen geheel met de kophuid overtogen. Eene andere bijzonderheid der bewerktuiging is te vinden in de plaatsing der voeldraden. Bij alle mijne soorten zijn minstens 6, bij enkele 8 tot meer voeldraden aanwezig. Zijn er meer dan 6, dan behooren de meerdere tot de onderlip, doch de normale 6 draden behooren steeds tot den snuit of tot de bovenlip. De bovenlip- of bo- venkaaksdraden zijn ingeplant, òf slechts aan den hoek der bovenkaak, òf, wanneer er meer dan een paar aanwezig is, ook aan het midden van elken tusschenkaak- beenstak. Zoo zijn bij sommige soorten 4 snuitdraden en 2 bovenkaaksdraden aanwezig, en bij sommige andere soorten slechts 2 snuitdraden en 4 boven- kaaksdraden. Vallen deze verschillen, met andere verschillen van waarde zamen, dan ligt daarin grond tot het opstellen van eigene geslachten. 55 Hen derde punt in de bewerktuiging der Cobitiformes, wat bijzondere opmer- merking verdient, is de inplantingsplaats der rugvin boven of geheel achter de buikvinnen. In deze kenmerken is misschien slechts generische waarde te zoeken, wanneer ze door andere van hooger gewigt begeleid zijn. Zeer opmerkelijk eindelijk is nog de bijzonderheid, dat bij enkele Cobitiformes niet alleen het ligchaam, maar ook de kop met schubjes is bekleed. Zoo hebben Cobitis macrochir Blkr en Cobitis Hasseltii Val. schubjes op wangen en operkels en eerstgenoemde soort zelfs op de kruin en het suboperkel. Bij alle mijne overige soorten is de huid van den kop volkomen schubloos, wat ook wel het geval zal zijn bij verre weg de meeste overige bekende soorten, hoezeer ik vermoed, dat er onder de bengaalsche soorten zijn, welke een dergelijk karakter aanbieden. De boven omschrevene kenmerken, in verband beschouwd met elkander, met die, gelegen in de aanwezigheid of afwezigheid van wangdoornen en den algemeenen bouw en habitus, hebben mij geleid tot het aannemen in de subfamilie Cobitifor- mes van de geslachten Hymenophysa, Cobitis, Lepidocephalus, Acanthopsis, Acanthophthalmus en Cobitichthys. Deze geslachten laten zich naar volgend schema gemakkelijk herkennen. I Spina suborbitalis bifurcata. À Five. Mal Pinna dorsalis pinnis ventralibus opposita. T Oculi liberi. Cirri 6 vel 8, rostrales 4, supramaxillares 2 , inframaxillares .interdum 2. Vesica natatoria parte majore libere in cavitate ventris suspensa. Hymenophysa MeCl. = Aynererjar GAL etel ber ton, fs Tf Oculi velati. Cirri 6, rostrales 2, Ne 4. Vesica natatoria tota in pyxide vertebrali inclusa. Acanthopsis V. Hass. = reach Le, 14 7 6. Pinna dorsalis pinnas ventrales inter et analem sita. Oculi velati. Corpus valde compressum. Vesica natatoria nulla. Cirri G. T Cirri rostrales 4, supramaxillares 2. Caput squamosum. Lepidocephalus Bkr. ff Cirri rostrales 2, supramaxillares 4. Ve alepidotum. Acanthophthalmus V. Hass. = / "n gro BC, B. fmmar ver dra m, nulle. , eve a? vijve KEM, Il Spina suborbitalis nulla. Pinna dorsali pinnis ventralibus opposita. Vesica natatoria tota in pyxide vertebrali inclusa. ) LL 4. Oculi liberi. Cirri 6, rostrales 4, supramaxillares 2. Colitis. Art. 56 b. Oculi velati. Cirri 10 ad 12, rostro-supramaxillares 6—S, inframaxillares 4. Corpus valde compressum. Pinna caudalis supra et infra caudam in ca- rinam subadiposam producta. Cobitichthys Blkr. Ik beschouw deze geslachten als natuurlijke en ik bezit van alle 2 tot 4 soorten. De bestaande gegevens zijn overigens niet voldoende om de overige reeds bekende soorten alle met zekerheid eene plaats in ze aan te wijzen. Misschien zelfs vindt men er typen onder, welke toteigene geslachten behooren te worden verheven. De Cobitiformes zijn beperkt tot Europa, Azië en den Indischen archipel en bezitten het grootste aantal soorten in zuidelijk en zuidwestelijk Azië. De geslachten Hymenophysa, Acanthophthalmus en Lepidocephalus schijnen zich niet verder westelijk uitte strekken dan Hindostan , doch oostelijk gaat Hymenophysa tot Java, Borneo en Japan en de beide overige tot Java. Acanthopsis en Cobitis hebben de grootste verbreiding. Acanthopsis vindt men zoo wel in Engeland als in Japan vertegenwoordigd. Cobitichthys schijnt uitsluitend te behooren tot Oostelijk Azië, tot China, Japan en Borneo. De bekende soorten der subfamilie zijn, voor zoo ver ik heb kunnen nagaan, de hier onder genoemde. Species Cobitiformium hucusque cognitae. Habit. ' Hymenophysa dario Blkr = Cobitis dario Buch. = Diacantha flavicauda Swns. = Schistura dario McCl. , . . Bengala, Assam. geto Blkr.= Cobitis geto Buch. = Diacantha zebra Swns.= Schistura geta McCl. . . . . . . . Beng. Assam. grandis Blkr = Botia grandis Gr. = Cobitis grandis Val = Schistura grandis McCl. . . . . . . Hindostan. i curta Blkr= Cobitis curta T. Schl . : . . : Japonia. y MacClellandi Blkr= Cobitis hymenophysa Blkr. . Java, Sumatra. macracanthus Blkr = Cobitis macracanthus Blkr. . Sumatra, Borneo. Cobitis LÀ [4 I barbatula L.= Cobitis Furstembergii Fitz. nurga Nordm. = Cobitis merga Krynick. frenata Heck. panthera Heck. insignis Heck. tigris Heck. 0 leopardus Heck, malapterus Val. . argyrogramma Heck, persa Heck. . marmorata Heck. vittata Heck. mooreh Syk. Ruppellüú Syk. arenata Val. . OS ut. scaturigina Buch. = Schistura scaturigina McCl. bilturio Buch. = Cobitis ocellata McCI. turio Buch. = Acoura argentata Swns. gibbosa MeCl. savona Buch. savona McCl. corica Buch. punctata McCl. ? rupecula = rupecula Val. ae Gak ?? boutanensis = Cobitis boutanensis McCl. ? zonata = Schistura zonata MeCl. Cobiti . + ol Acoura obscura Swns. — — Acoura cinerea Swns. ° E ^ — — . . . Schistura du MeCL. . . — — » . STDS “a ex Habit. As. occ. sept. Russia meridon. Syria. Syria. . Syria. 3 Syria. Syria. . Syria. . Syria. . Persia. Cashmir. . Cashmir. . Deccan. . Deccan. S Hindostan. Bengala, Assam. Bengala. . Bengala. = Schistura . Bengala. = Schistura : . Bengala. Cobitis . Bengala. . bengala. = Cobitis zona- ta Val. . EEN AE e . Assam. ? chlorosoma = Cobitis chlorosoma McCl. . . Assam. ? monoceros = Cobitis monoceros McC]. . . . Assam. ?? pavonacea = Cobitis pavonacea McCl. : . . . Assam. ?? subfusca = Schistura subfusca McCl. = Cobitis subfusca Val. : : Se o hes ace A Sam. PP phoxocheila zi Cobitis SER McCay MER PASsame PP guttata = Cobitis guttata McCl. . . . . - 4 Asam. ? micropus — Cobitis micropus Val. A 0-0 Chine STILLER Val. OU euo MM . . Cochin-China, chrysolaimos K. v. H. = Nemacheilus TE Vi Co 58 Hass. — Cobitis fasciata Val.= Cobitis suborbi- talis Val.= Cobitis Pfeifferi Blkr. * Cobitis Jaklesi Blkr. Da MU Acanthopsis fossilis Ag. = Cobitis fossilis L. . " taenia Selys = Cobitis taenia L. = Botia taenia Yarr. Eur., As. sept., Japon. " elongatus Blkr = Cobitis elongata Heck. Kner. . Europa. " linea. Heck. & INT . Persia. » P armatus Blkr = Cobitis armatus McC]. . Afghanistan. v ? maya Blkr= Cobitis maya Sykes. . Deccan. " guntea Blkr = Cobitis guntea Buch. = Cantho- phrys guttatus Swns. . Bengala, Assam. " amnicolus Blkr = Cobitis C Val . Bengala. ” montanus Blkr= Schistura montana McCl. = Co- bitis montana Val. 5 . . Bengala. » ? cucura Blkr = Cobitis cucura Nhi Cantho- phrys albescens Swns. > = = Bengala: » ? aculeatus Blkr = Schistura EME McCl. = Co- bitis aculeata Val. . Assam. v ? gongota Blkr— Cobitis gongota Bus = Somilep- tes bispinosa Swns. = Cobitis oculata McC. : v" ? botia Blkr = Cobitis botia Buch. = Somileptes unispina Swns.= Cobits mucronata McCl. " dialyzona V. Hass. = Cobitis macrorhynchos Blkr. " choirorhynchos Blkr = Cobitis choirorhynchos Blkr. Acanthophthalmus pangia Blkr = Cobitis pangia Buch. = Can- thophrys rubiginosus Swns. = Cobitis cinnamo- mea MeC]. a ^s v .— PPthermalis Blkr = Cobitis PESE: Val. Habit. v . Java, Sumatra. . Sumatra. . Europa, Asia occid. . Bengala. . Bengala. . Java, Borneo. . Sumatra. . Bengala. . Ceylon. 7 fasciatus V. Hass. = Cobitis Kuhlii Val. . Java, Sumatra. " javanieus K. v. II. 2 Cobitis oblonga K. v. H., Val. Java. Lepidocephalus ? balgara Blkr = Cobitis balgara Buch. = Can- thophrys olivaceus Swns. = Schistura bulgara McCl. Bengala. " Hasseltii Blkr = Cobitis Hasseltii Val. = Cobitis octocirrhus V. Hass.? . Java. " macrochir Blkr = Cobitis Beat Blkr. . Java. Cobitichthys anguillicaudatus Blkr*= Cobitis anguillicau- data Cant. UT von RATE eee . China. 7 pectoralis Blkr = Cobitis pectoralis McCl. . China. 59 Habit. Cobitichthys bifurcatus Blkr = Cobitis bifurcatus McCl. . . China. " decemcirrosus Blkr = Cobitis decemcirrosus Basil. . China. v. ?? psammismus Blkr = Cobitis psammismus Richds. China. 2 rubripinnis Blkr = Cobitis rubripinnis 'T. Schl. (nec Blkr ol.). 1 eel... * EMO HERE FIT UE Japenia. " maculatus Blkr = Cobitis maculata T. Schl. . . Japonia. n enalios Blkr = Cobitis rubripinnis Blkr ol. (nec Mn RUN ee S oec IE o Japon. 2 dichaehrauswmBIkr MEN EL SUM MERE Japonia. " polynenia c BIkramdu d NE v. v o ato. Japonia: " barbatuloides Blkr = Cobitis barbatuloides Blkr. Borneo. Species fossiles. Gubitis cenmoowr wo, c P RUE Me Fe yo... Omen: n CEHAAIOTES Ac wy RER EPEN ONE, 25 Oeningen: " ONCE rp e ER RU wo meme t Mombach- Acanthopsis angustus Ag . . . . . . . . « . vs . Oeningen. Het aanwezen van Cobitiformes op de Soenda-eilanden is het eerst aangetoond geworden door Kuhlen Van Hasselt.—Van Hasselt kende 5 soorten van Java, Co- bitis fasciata, Acanthophthalmus javanicus, Acanthophthalmus fasciatus, Lepidoce- phalus Hasseltiien Acanthopsis dialyzona, soorten, welke ik alle heb teruggevonden. Na Kuhl en Van Hasselt, tot op mijne onderzoekingen, werd geene enkele soort aan deze 5 toegevoegd, want Cobitis chrysolaimos Val. en Cobitis suborbitalis Val. zijn mijns inziens tot Cobitis fasciata terug te brengen. Op Java vond ik, behalve de 5 genoemde soorten, van welke slechts vier in de groote Histoire naturelle des Poissons zijn vermeld, nog Lepidocephalus macrochir en Hymenophysa MacClellandi. Sumatra, van waar vroeger geene enkele soort van Cobitiformes bekend was, heeft mij van de Javasche soorten geleverd Hymenophysa MacClellandi, Cobitis fasciata, Lepidocephalus macrochir, Acanthophthalmus javanicus en Acanthophthal- mus fasciatus, en bovendien nog Hymenophysa macracanthus, Cobitis Jaklesi en Acanthopsis choirorhynchos, dus in het geheel acht soorten. Van Borneo ontving ik slechts 4 soorten, Hymenophysa macracanthus, Hyme- nophysa MacClellandi, Acanthopsis dialyzona en Cobitichthys barbatuloides, welke laatste soort aan Borneo eigen schijnt te zijn, 60 iul Opmerking verdient het, dat van de eilanden Banka, Biliton en Singapoera nog geene enkele tot deze subfamilie behoorende soort is bekend geworden. De archipelagische Cobitiformes beminnen bij voorkeur de heldere snel vlietende rivieren der bergachtige streken. Nabij de riviermondingen treft men wel voor- werpen aan van Cobitis fasciata, Acanthopsis dialyzona, Lepidocephalus Hasseltii en Acanthophthalmus fasciatus, doch slechts zelden, en in den regel slechts bij hoogen stand en snellen stroom der rivieren. Zij behooren echter in de hoogere ge- deelten. der rivieren te huis, waar eenige soorten, zooals Cobitis fasciata en Le- pidocephalus Hasseltii, althans op Java, dikwerf in honderden voorwerpen te gelijk gevangen worden. Hymenopuysa McCl., Blkr. GETIOEBAN. Corpus oblongum compressum , microlepidotum. Maxilla inferior acie tenui, tubereulo nullo. Caput acutum. Oculi liberi. Cirri 6 vel 8, ros- trales 4, supramaxillares 2. Caput alepidotum. Spina suborbitalis. Nares anteriores patulae. Pinna dorsalis ventralibus opposita , caudalis biloba. Vesica natatoria duplex, posterior libere in cavitate abdominali sus- pensa. Dentes pharyngeales conici uniseriati. Aanm. Ik beschouw het geslacht Hymenophysa als volkomen natuurlijk. De ijzondere bouw der zwemblaas gaf den heer MacClelland aanleiding tot het denkbeeld, dat men daarop een eigen geslacht zou kunnen vestigen onder den naam van Hymenphysa, doch hij bragt dit denkbeeld niet ih praktijk en plaatste alle Cobitiformes onder Cobitis en Schistura, latende hij de door hem beschrevene soorten van Hymenophysa onmiddellijk achter die van Schistura volgen. De heer Valenciennes heeft het geslacht Hymenophysa niet aangenomen, voorna- melijk omdat hij meende, dat het karakter, gelegen in de zwemblaas, niet vergezeld was van kenmerken in andere organen. In de eerste plaats moet ik hier aanteekenen, dat de zwemblaas bij Hymenophysa niet, zooals ik zelf vroeger meende en beschreef, enkel is en niet slechts bestaat uit de ruime, vrij in de buikholte liggende, blaas, maar dat die blaas slechts het achterste gedeelte der geheele zwemblaas daarstelt en door eene kortere of langere buis vereenigd is met het voorste gedeelte, hetwelk, even als bij de geslachten Cobi- tis, Cobitichthys en Acanthopsis, besloten is in eene beenige, door den voorsten wervel gevormde doos en zelfs betrekkelijk aanmerkelijk grooteris dan bij de genoemde geslachten. Deze bijzonderheid was door mij nog niet opgemerkt, tijdens ik de drie soorten van het geslacht, in mijn kabinet bevat, beschreef en bekend maakte. 61 En zijn echter andere kenmerken dan die, welke betrekking hebben tot den bouw der zwemblaas, welke regt geven Hymenophysa als een eigen geslacht aan te nemen. — Vooreerst is de habitus der tot hetzelve behoorende soorten een geheel eigenaar- dige en reeds voldoende om ze van alle overige Cobitiformes te onderscheiden. Alle doen zij zich kennen door een veel korter en gedrongener ligchaam dan men bij alle overige Cobitiformes waarneemt, eene gedaante aan welke door den betrekkelijk hoogen rug meer kenmerkends wordt bijgezet. Het is voornamelijk op grond vande gedaante des ligchaams, dat ik Cobitis curta T.Schl. tot Hyme- nophysa breng, welke japansche soort overigens ook de andere uitwendige ken- teekenen van Hymenophysa bezit. Ten tweede verschilt Hymenophysa van Cobitis, volgens mijne opvatting van dit geslacht, door de aanwezigheid van den gewoonlijk sterk ontwikkelden onderoog- kuilsdoorn, terwijl het zich met geen der overige geslachten van Cobitiformes laat vereenigen, wegens zijne vrije niet met de kophuid overtogene oogen. Men kan het geslacht alzoo oogenblikkelijk herkennen aan de onderoogkuilsdoor- nen met gelijktijdig vrije oogen en men wordt in die herkenning nog vergemakkelijkt door de gedrongene vormen des ligchaams en hoogen rug, alsmede door de gevorkte staartvin en min of meer spitsen varkensachtigen snuit, welken alle soorten met el- kander gemeen hebben. De thans bekende soorten van Hymenophysa laten zich groeperen in die met zes en in die met acht voeldraden. Alle hebben echter 4 aan de basis digt bij- eenstaande snuitdraden en twee aan den bekhoek ingeplante bovenkaaksdraden. De onderkaaksdraden ontbreken soms en zijn altijd slechts weinig ontwikkeld. Zij staan ook niet in*verband met andere kenteekenen, gewigtig genoeg om aan de groepen eene hoogere beteekenis te geven. Tot de achtdradige soorten behooren Hymenophysa macracanthus, Hymenophysa geto en Hymenophysa grandis; tot de zesdradige Hymenophysa MacClellandi, Hyme- nophysa dario en Hymenophysa curta. De beide archipelagische soorten laten zich voorts naar volgend schema van de aan haar verwante onderkennen. I. Cirri 8. Corpus fasciis transversis fuscis latis 3, oculari, dorso-ventrali et dorso- anali. D. 3/8 vel 3/9. Hymenophysa macracanthus Blkr. il. Cirri 6. Corpus vittis transversis 15 p. m. coerulescentibus. D. 3/10 ad 3/13. LHymenophysa MacClellandi Blkr, 62 Hymenophysa macracanthus Blkr, Grootdoornige Getjoeban. Atl. Cypr. ab! 7. Hymenoph. corpore oblongo compresso, altitudine 4 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; eapite acuto convexo 3°/4 ad 5 in longitudine corporis; altitudine capitis 1 et paulo ad 1!/5, latitudine 2 ad 17/3 in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis liberis, in posteriore dimidio capitis sitis, lineam rostro-frontalem non attingentibus, diametro 4 ad 6 in longitudine capitis, diametris 1?/; ad 2?/,; distantibus; linea interoculari valde convexa; naribus medio rostri apicem inter et orbitam circiter paulo ante spinam suborbitalem perforatis, valde approximatis, posterioribus anterioribus majoribus foraminiformibus, anterioribus valvula lata basi subtubiformi claudendis ; spina suborbitalisat longe ante oculum inserta, validissima, bifurcata, ramo inferiore ramo superiore plus duplo longiore, sub oculi margine posteriore desinente; rostro acutiusculo convexo, oculo duplo fere vel plus duplo longiore, carnoso, ante os prominente; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, longe ante oculum desinente; maxilla inferiore gracili cochleariformi sat longe ante labium inferius deflexum prominente; labiis latis carnosis, superiore antice in lobos 2 oblongo-rotundos membranaceos producto, inferiore pendulo margine sinuato; cirris 8, rostralibus 4 apice rostri basi communi insertis, dimidio apicali apntennatim articulatis externis cirris mediis et oculo longioribus, mediis sat alte palmatis (membrana sat alte unitis); cirris supramaxillaribus basi carnosis compressis apice gracilibus cirris rostralibus externis non vel vix longioribus; cirris infra- maxillaribus basi approximatis latis cirris ceteris brevioribus; dentibus pharyngealibus utroque latere 5 uniseriatis conicis aeutis vix curvatis parvis; apertura branchiali subverticali; squamis minimis, oculo nudo bene conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente, antice tumida; vesica natatoria bipartita, parte anteriore globosa in cavitate ossea inclusa cum parte posteriore tubulo gracili longo unita, parte posteriore oblonga parte anteriore plus duplo majore libere in cavi- tate ventris suspensa: pinna dorsali junioribus paulo ante, aetate provectis supra basin ventralium incipiente et ante pinnam analem desinente, acuta vel acutiuscule rotundata, non emarginata, altiore quam basi longa, corpore humiliore; pinnis pectoralibus junioribus acutiuscule rotundatis aetate provectis acutis, ventrales non vel vix attingentibus, capite brevioribus; ventralibus acutis vel acute rotundatis pectoralibus brevioribus; anali acuta non vel vix emarginata, duplo circiter altiore quam basi longa, dorsali humiliore; caudali profunde incisa lobis valde acutis 3!/; ad 3% in lon- gitudine corporis; colore eorpore pulchre roseo vel flavo, fasciis 3 latis transversis nigricante-fuscis luteo limbatis; fascia 14 oculari vertice incipiente oculum amplectente, inferne gracilescente et non cum fascia lateris oppositi unita; fascia media dorso-ventrali latissima, ante pinnam dorsalem inci- piente inferne gracilescente et ventre ante pinnas ventrales cum fascia lateris oppositi unita; fascia 31 a pinna dorsali et a tota caudae dorso incipiente pinnam analem versus descendente et totam caudam fere amplectente; pinnis dorsali et anali totis fere nigricante-fuscis basi antice et margine an- teriore et apice interdum roseo-rubris; pinnis peetoralibus et ventralibus juvenilibus miniatis, aetate provectioribus roseis medio late fuscis; caudali pulehre rubra; iride aurea, violaceo et fusco tincta. B. 3. D. 3/8 vel 3/9. P. 1/13ad 1/13. V. 1/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 ad 10/17/12, lat. brev. incl, Syn. Cobitis macracanthus Blkr, Diagn. Beschr. nieuwe vischs. Sumatra Tient. I ad IV , Nat. T. Ned. Ind. III p. 603. Matjan Mal. Sum, Getjuban Lampong. Sum. Hab. Sumatra (Pangabuang, Palembang, Djambi, Lahat, Lematang-Enim, Kwanten), in fluviis, Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pontianak, Sintang), in fluviis, Longitudo 36 speciminum 48'" ad 320"". 63 Aanm. Ik beschreef deze soort voor het eerst ter aangehaalde plaatse, in het jaar 1852, naar kleinere voorwerpen van Sumatra. Sedert ontving ik talrijke voor- werpen, niet alleen van verschillende plaatsen van Sumatra, maar ook van Borneo en daaronder van ongeveer een voet lengte. Op Java schijnt zij niet voor te komen. De Grootdoornige Getjoeban heeft, even als Hymenophysa grandis en Hymeno- o ] v o ry physa geto, 8 voeldraden, doch bij eerstgenoemde soort is het ligchaam onregel- matig gevlekt en zonder banden, terwijl bij laatstgenoemde de donkere dwarsbanden 7 of 9 in getal zijn, zoodat zij zich bij den eersten oogopslag daarvan laat onder- g IJ ? o o kennen. Merkwaardig is bij deze soort de verlenging der bovenlip in twee afzeronde o J iBT me! D kwabben en de voelsprietachtige geleding der snuitdraden. Zij is, naar ik ver- p o o o À 2 moed, de grootste soort van alle bekende Cobitiformes. Hymenophysa MacClellandi Blkr. MacClellandsche Getjoeban. Atl. Cy- prin. Tab. II fig. 6. Hymenoph. corpore elongato compresso, altitudine 5 fere ad 5!/2 in ejus longitudine, latitudine 2 fere ad 2!/ in ejus altitudine; capite suilloideo, acuto, 42/5 ad 5 fere in longitudine corporis; altitudine capitis 11,2 ad 12/5 , latitudine 21/2 ad 3 in ejus longitudine; linea rostro-frontali declivi rectiuseula ; ocu- lis liberis, in posteriore dimidio capitis sitis, lineam rostro-frontalem non attingentibus, diametro 5 ad 7 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/» distantibus; linea interoculari convexa; na- ribus medio circiter rostri apicem inter et orbitam longe ante spinam suborbitalem perforatis, valde approximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus valvula magna dimidio basali tubiformi claudendis; spina suborbitali non longe ante oculum inserta, valida, bifurcata, ramo inferiore ramo superiore duplo circiter longiore, sub medio oculo circiter desinente; rostro acuto non vel vix con- vexo suilloideo, oculo juvenilibus duplo aetate provectioribus plus duplo longiore, ante os prominente, carnoso; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, apice hamato, longe ante oculum desinente; ma- xilla inferiore sat gracili, cochleariformi, ante labium inferius deflexum prominente; labiis carnosis , simplicibus, non lobatis; cirris 6, rostralibus 4 apice rostri basi communi insertis, non artieulatis, internis supra cirros externos insertis iisque et oculo multo longioribus basi tantum leviter palmatis: cirris supramaxillaribus 2 basi parum carnosis cirris rostralibus non vel non multo brevioribus; dentibus pharyngealibus utroque latere uniseriatis conicis acutis vix curvatis parvis; apertura branchiali subvertieali; operculo postiee inferne in processum obtusum producto; squamis minimis oculo nudo conspicuis; linea laterali rectiuscula, per medialatera decurrente, antice tumida; vesica natatoria bipartita, parte anteriore globosa in cavitate ossea inclusa cum parte posteriore tubo bre- vi sat amplo unita, parte posteriore oblonga parte anteriore plus duplo majore libere in cavitate ventris suspensa; pinna dorsali supra vel vix ante pinnas ventrales incipiente et paulo ante analem desinente, acutiuscula, non vel parum emarginata, corpore humiliore, juvenilibus vix vcl non aeta- te provectis malto longiore quam alta; pinnis pectoralibus acutiuscule vel obtusiuscule rotundatis, longe ante ventrales desinentibus capite multo sed minus duplo brevioribus; ventralibus acutiuscule vel obtusiuscule rotundatis pectoralibus brevioribus; anali acute vel obtuse rotundata, non vel vix emarginata, multo minus duplo altiore quam basi longa, dorsali paulo vel non humiliore; caudali profunde incisa, lobis acutis vel acute rotundatis 4'/; ad 5 in longitudine corporis; colore corpore 64 superne pulchre roseo-viridi, inferne margaritaceo; capite utroque latere fasciis 2 longitudinalibus violascentibus, superiore rostro-frontali, inferiore rostro-oculari; corpore junioribus fasciis 13 ad 15 transversis subaequilatis et subaequidistantibus coerulescentibus vel dorso violascentibus antice et postice vitta vel vittula profunde coerulea lineam ventralem non attingente marginatis, aetate pro- vectis fasciis non vel vix conspicuis sed vittulis coeruleis persistentibus; pinnis roseis, dorsali fasciis 4 vel 5 obliquis vel subhorizontalibus violascente-coeruleis et apice vulgo macula nigra vel fusco- a violacea; caudali dimidio basali vittis 8 ad 5 transversis coeruleis; iride fusca aureo et roseo tincta. B. 3. D. 3/10 ad 3/13. P. 2/10 ad 2/13. V. 1/7. A. 3,5 vel 3/6. C. 10/17/10 ad 15/17/15, lat. brev. incl. Syn. Cobitis hymenophysa Blkr, Diagn. Beschrijv. nieuwe vischs. Sumatr. Tient, I—IV, Nat. Tijdschr. N. Ind. III p. 602. Langli Lampong. Hab. Java (Ngawi), in fluviis. Sumatra (Pangabuang, Palembang, Lematang-Enim, Lahat), in fluviis, Borneo (Kahajan, Pontianak), in fluviis. Longitudo 24 speciminum 61" ad 187”. Aanm. Ik ontdekte de hier beschrevene soort gelijktijdig met de Grootdoornige Getjoeban en beschreef haar ter zelfder plaatse naar een enkel kleiner voorwerp van Palembang. Sedert ontving ik vrij talrijke exemplaren van verschillende plaatsen van Sumatra en Borneo en ook enkele van Java. Van hare archipelagische verwante verschilt zij door slanker ligchaam , talrijker rugvinstralen, talrijke anders gekleurde ligchaamsbanden en door de aanwezigheid van slechts zes voeldraden. Dit laatste ken- merk heeft zij gemeen met Hymenophysa curtaen Hymenophysa dario, doch zij laat zich nog gemakkelijk van deze beide soorten onderkennen, — van Hymenophysa curta door hare dwarsche ligchaamsbanden en aanmerkelijk talrijker rugvinstralen,— en van Hymenophysa dario door spitser profiel, kleinere oogen, talrijker rugvinstralen en talrijkere en minder schuins geplaatste dwarsche ligchaamsbanden. Ik bezit slechts 3 javasche voorwerpen dezer soort, gevangen in het gebied der Solo-rivier, nabij Ngawi. Deze voorwerpen hebben alle slechts 13 dwarsche lig- chaamsbanden, slechts 3/10 of 3/11 rugvinstralen en de violetblaauwe rugvin- bandjes bijkans horizontaal geplaatst en zeer smal. Ook eenige mijner sumatrasche voorwerpen vertoonen dezelfde bijzonderheden en ik zou er aanleiding in gevonden hebben alle die voorwerpen tot eene eigene soort te brengen, indien ik niet ook in het bezit was van nog twee andere voorwerpen, welke, met de aanwezig- heid van 15 dwarsche ligchaamsbanden en zeer schuinschen stand der rugvinban- den, zooals ik bij de meeste mijner exemplaren waarneem, slechts 3/10 tot 3/11 rugvinstralen bezitten, zoodat hier, vermits overigens de habitus van alle voor- werpen gelijk is, slechts aan klimaatsvarieteiten te denken is. 65 AcaNtmorsis V. Hass, Dlkr. Modderkruiper. Corpus elongatum compressum, microlepidotum. Maxilla inferior acie tenui, tuberculo nullo. Oculi velati. Cirri 6 ad 10, rostrales 2, supramaxillares 4. Caput compressum , alepidotum. Spina suborbitalis. Nares anteriores patulae non tubulatae. Pinna dorsalis ventralibus opposita. Vesica natatoria parva in cavitate ossea vertebrali inclusa. Dentes pharyngeales conici uniseriati. Aanm. De geslachtsnaam Acanthopsis is niet het eerst voorgesteld door den heer Agassiz, zooals men algemeen schijnt aan te nemen en ook uit den Nomenclator van den heer Agassiz zou opmaken, maar dagteekent reeds van het jaar 1828, in welk jaar een uittreksel uit een’ brief van Van Hasselt over de visschen van Java, in de Algemeene Konst- en Letterbode is opgenomen en daaruit vertaald overgeno- men in het Bulletin van De Férussac van 1824. Van Hasselt grondde zijn geslacht Acanthopsis op eene merkwaardige soort van Java, welke hij onder den naam van Acanthopsis dialyzona aanduidde, en nam als geslachtskenmerk aan den spitsen verlengden snuit en de plaatsing van den on- deroogkuilsdoorn vóór en niet onder het oog. De benaming Acanthopsis werd later ook toegepast op alle soorten van Cobitiformes , welke een’ onderoogkuilsdoorn bezitten, onverschillig of die doorn vóór of onder de oogen is ingeplant. In beide gevallen laat de bepaling van het geslacht te wenschen over. Niet alle soorten van Cobitiformes met onderoogkuilsdoornen zijn tot een zelfde geslacht te brengen en aan den anderen kant zijn die doornen niet bij alle soorten van Acanthopsis vóór het oog geplaatst, terwijl de snuit slechts bij enkele soorten verlengd is. Ik heb alzoo eene nieuwe „diagnose van het geslacht opgemaakt, doch ik moet aanteekenen, dat ik slechts drie soorten uit eigen aanschouwing heb leeren kennen en dat ik alzoo ten opzigte van alle overige soorten beperkt ben, tot hetgeen de bestaande beschrijvingen en afbeeldingen daaromtrent leeren. Ik ben in het bezit geweest van eene Acanthopsis (Cobitis guntea Buch.) van Bengalen, doch deze soort is tijdens de veelvuldige verplaatsingen van mijn kabinet verloren gegaan, terwijl ik in de daarvan gegevene beschrijving, in mijne Nalezingen op de ichthyologie van Bengalen, niet gelet heb op de geaardheid van het oogvlies en van de neusgaten. Thans kan ik alzoo slechts raadplegen de beide archipelagische soorten van mijn kabinet. Deze soorten intusschen behooren tot eene eigene groep in het geslacht en zijn merkwaardig door haren varkensachtigen kop en ver vóór de oogen ingeplante onderoogkuilbeensdoornen. Reeds daardoor laten zij zich van alle overige soorten herkennen. 66 Het geslacht Acanthopsis, zooals het boven omschreven is, laat zich gemakke- lijk van de overige geslachten van Cobitiformes onderkennen. Door zijnen onderoog- kuilbeensdoornen reeds verschilt het van Cobitis en Cobitichthys. Door zijne bedekte oogen laat het zich niet verwisselen met Cobitis en Hymenophysa. Door zijne twee snuitdraden, vier bovenkaaksdraden en onbeschubden kop verschilt het van Lepidocephalus. En ook met Acanthophthalmus kan het niet verward worden door de plaatsing der rugvin boven de buikvinnen. De beide archipelagische soorten zijn te kenmerken als volgt. 1 Cirri 8. Caput suilloideum acutum, rostro oculo plus triplo longiore. Spina suborbitalis longe ante oculum inserta. Pinna caudalis emarginata. . A. Caput 4?/, ad 5 et paulo in longitudine corporis. Caput, dorsum et la- tera maculis rotundis vel polymorphis violaceo-fuscis. A. 2/5 vel 2/6. Acanthopsis choirochynchos Blkr. B. Caput 5 ad 5!/, in longitudine corporis. Maculae fuscae capite dorsoque nullae. A. 2/6 vel 2/7. Acanthopsis dialyzona V. Mass. Acanthopsis choworhynchos Blkr., Varkensachtige Modderkruiper. Atl. Cypr. Tab. II fig. 5. Acanth. corpore elongato compresso, altitudine 9 !/ ad 11 fere in ejus longitudine, latitudine 1'/s circiter in ejus altitudine; capite valde acuto, suilloideo, 5 et paulo ad 42/3 in longitudine corporis; altitudine capitis 21/3 circiter, latitudine 3!/s circiter in ejus longitudine; linea rostro-frontali declivi recta; oculis totis velatis, in posteriore tertia capitis parte sitis, lineae frontali maxime approximatis , diametro 6!/3 circiter in longitudine capitis, minus diametro 1/2 distantibus; linea interoculari non convexa; naribus medio circiter rostri apicem inter et orbitam E. ante basin spinae suborbitalis per- foratis, anterioribus brevitubulatis, posterioribus foraminiformibus; spina suborbitali longe ante oeulum inserta, mediocri, oculo breviore, longe ante oculum desinente, bifurcata, ramo inferiore ramo supe- riore minus duplo longiore; rostro acuto, suilloideo, oculo plus triplo longiore, conico-compressius- culo, apice ante os prominente, carnoso; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, longe ante oculum desinente; maxilla inferiore sat gracili, cochleariformi, ante labium inferius deflexum prominente; labiis carnosis, simplicibus, non lobatis; cirris 8 gracilibus; cirris rostralibus 2 basi approximatis apice rostri insertis oculo non vel non multo brevioribus; cirris supramaxillaribus 4, oculum longitudine aequantibus vel subaequantibus, anterioribus medio ramo ossis intermaxillaris, posterioribus angulo ossis intermaxillaris insertis anterioribus longioribus; cirris inframaxillaribus antice labio inferiore insertis cirris ceteris brevioribus; dentibus pharyngealibus utroque latere uni- seriatis p. m. 14 conicis acutis vix curvatis, parvis, inaequalibus ; apertura branchiali subverticali; oper- culo margine superiore concavo, apice rotundato, margine inferiore valde curvato; suboperculo post opereulum prominente; squamis minimis oculo nudo conspicuis; linea laterali bene conspicua, rec- 67 tiuscula, per media latera decurrente; vesica natatoria cavitate. ossea vertebrali inclusa, parva, parte accessoria posteriore in cavitate ventris libere suspensa nulla; pinna dorsali secunda 4a ejus parte pinnis ventralibus opposita et tota ejus longitudine circiter ante pinnam analem desinente, cor- pore paulo altiore, aeque longa fere ac alta, acuta, paulo emarginata; pectoralibus acutis longe ante ventrales desinentibus, capite multo sed multo minus duplo brevioribus; ventralibus acutis vel acute rotundatis, pectoralibus brevioribus, minus ad plus earum longitudine ante pinnam ana- lem desinentibus; anali acuta vel acutiuscule rotundata, vix vel non emarginata, paulo altiore quam basi longa, corpore humiliore; caudali oblique parum emarginata lobis acutis inferiore superiore longiore 5%/4 ad 63/4 in longitudine corporis; corpore superne violascente- vel roseo-viridi, lateribus ar- genteo, inferne albido, fusco-violaceo vel viridi-violaceo maculato et rivulato; maculis genis parvis polymorphis, rostro et fronte linea media oblongis transversis 4 ad 6, linea dorsi media magnis oblongis fascias transversas breves 13 vel 14 subsimilantibus, lateribus linea laterali subrotundis magnis 10 ad 12, lateribus inferne parvis interdum in vittam longitudinalem undulatam uni- tis, interdum nullis; lateribus dorsum inter et lineam lateralem vitta longitudinali fusca plus minusve interrupta subundulata; pinnis aurantiaco- vel roseo-hyalinis radiis roseis vel fuscescenti- bus; caudali membrana tota media pinna margaritacea, radiis aurantiacis singulis maculis parvis 4 ad 5 fuscis vittas totidem tranversas efficientibus, basi superne macula nigra parva rotundiuscula. B. 3. D: 2/10 vel 2/11. P. 1/9. V. 1/6. A. 2/5 vel 2/6. C. 7/14/5 vel 6/14/4 lat. brev. incl. Syn. Cobitis choirorhynchos Blkr, Overz, Ichth. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. VII p. 95. Hab. Sumatra (Provincia Palembang ubi confluunt flumina Lematang-Enim, Lahat). Longitudo 7 speciminum 101"' ad 178”. Aanm. Deze soort wordt aanmerkelijk grooter dan hare javasche geslachtsver- wante, van welke zij zich overigens voornamelijk onderscheidt door hare kleurtee- kening en betrekkelijk grooteren kop. Zij schijnt op Sumatra de plaats te vervan- gen van Acanthopsis dialvzona V. Hass. Acanthopsis dialyzona V. Hass., Algem. Konst- en Letterb. 1823 II p. 133, Bullet. Férussac 1824 p. 377. Spitssnuitige Modderkruiper. Atl. Cypr. Tab. IL fig. 8. Acanth. corpore elongato compresso, altitudine 9!/gsad 10!/, in ejus longitudine, latitudine 11/2 cir- citer in ejus altitudine; capite valde acuto, suilloideo, 5 ad 5!/3 in longitudine corporis; altitudine capitis 2!/; ad 21/4, latitudine 3 circiter in ejus longitudine; linea rostro-frontali declivi rectiuscula vel convexiuscula; oculis totis velatis, parte posteriore in tertia 34 capitis parte sitis, lineae fron- tali maxime approximatis, diametro 6 ad 8 in longitudine capitis, minus diametro ta distantibus; linea interoculari non vel vix convexa; naribus medio circiter rostri apicem inter et orbitam paulo ante basin spinae suborbitalis perforatis, minimis, foraminiformibus; spina suborbitali longe ante oculum inserta, mediocri, oculo breviore, longe ante oculum desinente, bifurcata, ramo inferiore ramo superiore minus duplo longiore; rostro acuto, suilloideo, oculo plus triplo longiore, conico compressiusculo, apice ante os prominente; maxilla superiore maxi!la inferiore longiore, non ha- mata, longe ante oculum desinente; maxilla inferiore labiis carnosis, simplicibus, non lobatis; cir- ris 8 gracilibus; cirris rostralibus 2 basi approximatis apice rostri insertis oculo brevioribus; cirris supramaxillaribus 4, anterioribus medio ramo ossis intermaxillaris insertis oculo paulo longioribus, 68 posterioribus angulo ossis intermaxillaris insertis cirris anterioribus brevioribus; cirris inframaxil- laribus antice labio inferiore insertis, parum conspicuis cirris ceteris brevioribus; dentibus pharyn- gealibus uniseriatis conicis acutis vix curvatis, parvis; apertura branchiali subverticali; operculo postice rotundato margine inferiore valde curvato; suboperculo post operculum prominente; squamis minimis oculo nudo vix conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica natatoria cavitate ossea vertebrali inclusa, parva, parte accessoria posteriore in cavitate ventris libere suspensa nulla; pinna dorsali secunda 43 ejus parte pinnis ventralibus opposita et tota cir- citer ejus longitudine ante pinnam analem desinente, corpore altiore, aeque longa fere ac alta, acuta, emarginata; pectoralibus acutis longe ante pinnas ventrales desinentibus, capite multo sed multo minus duplo brevioribus; ventralibus acutis pectoralibus brevioribus, tota circiter earum longitudine ante pinnam analem desinentibus; anali acuta vel acutiuscule rotundata, vix vel non emarginata, paulo altiore quam basi longa, corpore humiliore; caudali subsemilunariter emarginata lobis acutis inferiore superiore paulo longiore 5!/2 ad 6 in longitudine corporis; colore corpore su- perne olivaceo-hyalino, inferne nitente margaritaceo, lateribus nitente aureo-viridi maculis diffusis irregularibus violascentibus in seriem longitudinalem dispositis vel in faseiam plus minusve unitis; pinnis roseo-hyalinis; pinna caudali basi superne macula parva nigro-violacea et basi et medio vittis 3 vel 4 transversis dilute fuscescente-violaceis; iride flava vel aurantiaca. B. 3. D. 2/10 vel 2/11. P. 1/9. V. 1/6. A. 2/6 vel 2/7. C. 8/14/6 ad 6/14/4, lat. brev. incl. Syn. Cobitis macrorhynchos Blkr, Overz. Ichth. Sumatra, Nat. Tijdschr. N. Ind. VII p. 96. Act. Soc. Scient. Ind. Neerl II 10e Bijdr. Ichth. Borneo p. 20. Serowot et Djeler Sundan. Batav. Hab. Java (Batavia), in fluviis. Borneo (Kahajan), in fluviis. Longitudo 9 speciminum 70” ad 115% Aanm. De onderwerpelijke soort is dezelfde, voor welke Van Hasselt den aan het hoofd van dit artikel geplaatsten naam voorstelde. Ik heb de zekerheid daar- van erlangd, niet alleen doordien ik de soort te Batavia heb terug gevonden , waar zij de eenige vertegenwoordigster van haar geslacht is, maar ook, doordien ik in het bezit ben van eene kopie der afbeelding, welke Van Hasselt van haar heeft doen vervaardigen. Die kopie heeft eene lengte van 136”, zoodat de soort grooter wordt dan het grootste der in mijn bezit zijnde voorwerpen. Zij is te Batavia zeld- zaam. Van andere plaatsen van Java ik haar tot nog toe niet te zien gekregen. LrrripocEPHALUS Blkr. Schubkop. Corpus elongatum, valde compressum, microlepidotum. Maxilla inferior acie tenui; tuberculo nullo. Caput valde compressum, squa- mosum,rostro convexo. Oculi velati. Cirri 6 vel 8, rostrales 4, su- pramaxillares 2. Spina suborbitalis. Nares anteriores tubulatae. Pinna dorsalis ventrales inter et analem sita. Vesica natatoria conspicua nulla. Dentes pharyngeales conici uniseriati. 69 Aanm. Het geslacht Lepidocephalus is van de overige geslachten van Cobitiformes gemakkelijk herkenbaar door het beschubd zijn van onderoogkuils-en operkelstreek. Deze beschubbing, welke zich bij een der soorten zelfs tot over het geheele oper- kel en tot over de kruin uitstrekt, is in de familie der Cyprinoïden, voar zoo- verre mij bekend is, een op zich zelf staand feit en nog van geen enkel ander ge- slacht bekend, Reeds daarom schijnt aan dit kenteeken eene generische waarde behooren te wor- den gehecht. Overigens onderscheidt Lepidocephalus zich van Cobitis en Hyme- nophysa door zijne bedekte oogen, tusschen de buikvinnen en aarsvin geplaatste rugvin en de afwezigheid van zwemblaas; en van Cobitis bovendien nog door zijnen onderoogkuilsdoorn. Meer verwantschap heeft het met de geslachten Cobitichthys, Acan- thopsis en Acanthophthalmus. Met deze alle heeft het de bedekte oogen gemeen en bovendien met Acanthopsis en Acanthophthalmus den bewegelijken onderoog- kuilsdoorn. Het is echter voldoende van die allen te onderkenenn. Cobitich- thys mist den onderoogkuilsdoorn, heeft 2 snuit- en 4 bovenkaaksdraden, eene kleine zwemblaas en de rugvin aan de buikvinnen tegenovergesteld. Acanthopsis heeft wel een’ onderoogkuilsdoorn, maar overigens voeldraden, zwemblaas en rugvin als bij Cobitichthys. Het meest verwante geslacht echter is* Acanthophthalmus, doch ook dit nog is gemakkelijk van Lepidocephalus te onderkennen, niet alleen door het volkomen onbeschubd zijn van den kop, maar ook doordien er slechts 2 snuitdra- den en daarentegen 4 bovenkaaksdraden aanwezig zijn. Van het geslacht Lepidocephalus ken ik slechts twee soorten uit eigen aanschou- wing. Een daarvan was reeds geruimen tijd in de wetenschap bekend onder den naam van Cobitis Hasseltii Val, terwijl de andere eenige weinige jaren geleden door mij werd ontdekt en onder den naam van Cobitis macrochir bekend gemaakt. Ik ben echter niet vreemd aan het denkbeeld, dat er onder de Cobitiformes van zui- delijk Azië nog andere soorten gevonden zijn of nog zullen worden, welke tot Lepidocephalus te brengen zijn, en ofschoon de bestaande beschrijvingen en afbeel- dingen ten deze niet de genoegzame voorlichting geven, meen ik Cobitis balgara Buch. voor eene soort van hetzelfde geslacht te mogen houden, welke echter 8 voeldraden zou bezitten. De beide soorten mijner verzameling bezitten de volgende kenmerken. T. On 6. A. Vertex squamosus. Pinnae dorsalis medio ventrales inter et analem, ven- trales in dimidio corporis posteriore sitae. Corpus pinnaeque maculis vel fasciis nullis. 70 Lepidocephalus macrochir Bikr. B. Vertex alepidotus. Pinnae, dorsalis ventralibus magis quam anali appro- ximata, ventrales in dimidio corporis anteriore sitae. Corpus maculis et vittis variegatum. Lepidocephalus Hasseltii Blkr. Lepidocephalus macrochir Blkr. Groothandige Schubkop. Atl. Cypr. Tab. Bic. 10! Lepidoc. corpore elongato compresso, altitudine 6!/2ad 7 in ejus longitudine, latitudine 2!/2 ad 3 in ejus altitudine; eapite obtuso convexo 6 ad 6!/2 in longitudine corporis; altitudine capitis 1!/3 ad 11/4, latitudine 2!/sad 3 in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis totis velatis, postice in anteriore dimidio capitis sitis, a linea frontali remotis, diametro 11 ad 14 in longitudine capitis, plus diametro 1 distantibus; linea interoculari convexa; naribus oculis magis quam rostri apici ap- proximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus tubulatis; spina suborbitali paulo ante oculum inserta, valida, oculo longiore, post oculum desinente, bifurcata, ramo inferiore ramo su- periore plus duplo longiore; rostro obtuso, convexo, elevato, carnoso, ante os prominente; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, paulo ante oculum desinente; maxilla inferiore cochleariformi, ante labium deflexum prominente; labiis carnosis, simplicibus, non lobatis; cirris 6 carnosis; cirris rostralibus 4 peripheria apicis rostri insertis externis internis paulo longioribus capite paulo plus duplo brevioribus; cirris supramaxillaribus angulo ossis intermaxillaris insertis cirris ro- stralibus externis paulo brevioribus; vertice, genis postice operculisque squamosis squamis minimis oculo nudo vix conspicuis; dentibus pharyngealibus uniseriatis conicis acutis vix curvatis, parvis; operculo postice rotundato margine inferiore concavo; suboperculo post operculum non prominente; apertura branchiali subverticali; squamis corpore minimis oculo nudo conspicuis; linea laterali rec- tiuseula per media latera decurrente; vesica natatoria deficiente; pinna dorsali medio ventrales inter et analem sita, obtusa, convexa, corpore duplo circiter humiliore, aeque alta circiter ac basi longa; pinnis pectoralibus aeutis capite paulo longioribus, tota vel plus tota earum longitudine ante pinnas ventrales desinentibus; ventralibus obtusis rotundatis pectoralibus plus duplo brevioribus, in posteriore dimidio corporis insertis, tota vel plus tota earum longitudine ante analem desinentibus; anali obtusa rotundata, dorsali non humiliore, altiore quam basi longa; caudali extensa subtruncata angulis ro- tundata 71/2 ad 8!/» in longitudine corporis; colore corpore pinnisque fuscescente-aurantiaco vel fusco; maculis vel vittis corpore pinnisque nullis. B. 3. D. 1/8 vel 1/9. P.1/8. V. 1/5. A. 1/5 vel 1/6. C. 12/14/10 ad 10/14/8, lat. brev. incl. Syn. Colitis macrochir Blkr, Overz. Ichth. faun. Sumatr. Nat. T. Ned. Ind. VII p. 97. Hab. Java (Surakarta), in flumine Pepeh. Sumatra (Palembang) ubi confluunt flumina Lematang et Enim. Longitudo 5 speciminum 64'" ad 91'", Aanm. Bij de onderwerpelijke soort, welke ik reeds in het jaar 1846 ontdekte, doch eerst in het jaar 1854 bekend maakte, nam ik het eerste waar, dat, in afwijking , TA van de overige Cyprinoiden, de kop er grootendeels met schubjes is bekleed. Der- gelijke schubjes op den kop hebik sedert ook bij Lepidocephalus Hasseltii gevonden, maar zij bevinden zich daar slechts op de wangen en het bovenste gedeelte der oper- kels, terwijl zij bij Lepidocephalus macrochir zich tot over het geheele operkel en suboperkel en tot over de geheele kruin uitstrekken, a In algemeene vormen nadert deze soort meer tot de soorten van Acanthophthal- mus, door ver achterwaartsche inplanting van buikvinnen en rugvin, terwijl de vormen van hare geslachtsverwante meer tot die van de soorten van Acanthopsis naderen. Tot nog toe zijn mij slechts de beide bovengenoemde vindplaatsen van Lepido- cephalus macrochir bekend geworden, zoodat zij vrij zeldzaam schijnt te zijn en beperkt tot de verder van de zee verwijderde gedeelten der gebieden van grootere rivieren. - Lepidocephalus Hasselt Dlkr. Van Hasselt’s Schubkop. Atl. Cypr. Cabale 2. Lepidoc. corpore elongato compresso,- altitudine 6 ad 7 in ejus longitudine, latitudine 1'/3 ad 1' in ejus altitudine; capite obtusiusculo, convexo, 52/3 ad 6 in longitudine corporis; altitudine capitis 1!/3 ad 12/5, latitudine 2'/; ad 2!/» in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; genis, regione postoculari operculoque superne squamosis, squamis minimis ope lentis tantum bene conspi- cuis; oculis totis velatis, posticein dimidio capitis anteriore sitis, lineae frontali valde approximatis, diametro 6 ad 7 in longitudine capitis, diametro 1 circiter distantibus; linea interoculari convexa; naribus oculis magis quam rostri apici approximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus tubulatis; spina suborbitali paulo ante oculum inserta, sat valida, oculo non vel vix longiore, bifur- cata, ramo inferiore ramo superiore minus duplo longiore; rostro obtuso, convexo, elevato, carno- so, ante os prominente: maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, paulo ante oculum desinente; maxilla inferiore cochleariformi antelabium deflexum prominente; labiis earnosis, simpli- cibug, inferiore bilobo; cirris 6 carnosis; cirris rostralibus 4 peripheria apicis rostri insertis, externis internis paulo longioribus oculum vix attingentibus; cirris supramaxillaribus aneulo ossis intermaxillaris insertis oculum attingentibus; dentibus pharyngealibus uniseriatis conicis acutis, vix curvatis, minimis ; apertura branchiali subverticali; operculo postice rotundato margine inferiore vix concavo; suboper- culo vix vel non post opereulum prominente; squamis corpore minimis oculo nudo conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica natatoria deficiente? ; pinna dorsali pinnas ventrales inter et analem sita, ventralibus multo magis quam anali approximata, obtusa, rotun- data, corpore non vel vix altiore, altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus acutiuscule rotundatis capite vix vel paulo brevioribus, tota circiter earum longitudine ante ventrales desinentibus; ventralibus obtusiuseule vel acute rotundatis, ante mediam corporis longitudjnem insertis, pecto-- ralibus paulo brevioribus, minus earum longitudine ante analem desinentibus; anali obtusa rotun- data, dorsali humiliore, altiore quam basi longa; caudali extensa convexiuscula vel vix emargi- nata, angulis obtusiuseule rotundata 5 ad 5!/» in longitudine corporis; eorpore superne viridi, in- ferne margaritaceo; mediis lateribus maculis viridescente-fuscis rotundiusculis 10 ad 12 serie simplice dispositis vitta cephalo-caudali coerulescente-violacea percursis; vitta oculo-maxillari coerulescente- 72 E violacea; corpore superne lateribusque insuper maculis parvis irregularibus punetisque fuscescente- viridibus variegato; iride coerulescente; pinnis flavescente-vel roseo-hyalinis, pectoralibus, ventra- libus analique rarius et parce, dorsali et caudali semper et dense radiis punctis vel maculis mini- mis fuscescente-viridibus variegatis; caudali basi superne interdum macula viridi-fusca profun- diore notata. D. 3. D. 2] wel 3/7. P. 1/7. V. 1/6. A. 3/5 vel 3/6 vel 2/6. C. 10/14/10 ad 8/14/06, lat. brev. incl. Syn. Cobitis octocirrhus V. Hass, Algem. Konst-en Letterbode 1823 II p. 133, Bulletin de Fé- russac 1824. Cobitis Hasseltii Val, Poiss. XVIII p. 56, Blkr Descr. spec. pisc. Javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 365. Loche de Hasseli Val, Poiss. XVIII p. 56. Sereni Javan. Serowot, Serowot, Djeler Sundan. Mal. E Hab. Java (Batavia, Buitenzorg, Tjilankahan, Perdana, Bandong, Garut, Purworedjo) in fluviis. Longitudo 55 speciminum 32'" ad 48'". Aanm. Sedert ik deze soort naar minder goed bewaarde exemplaren, ter boven aangehaalde plaatse, beschreef, ben ikin het bezit gekomen van ongeveer een veer- tigtal nieuwe, deels grootere fraai bewaarde voorwerpen. Een nader onderzoek daarvan heeft mij doen ontwaren, dat de onderkaaksdraden niet aanwezig zijn, zooals ik vroeger heb beschreven , maar dat ik de onderlipskwabben als zoodanig moet hebben aangezien, wat bij de tedere lippen der kleine voorwerpen ligtelijk kan geschieden, wanneer men met een pincet slechts een weinig daaraan trekt. De soort is evenzeer opmerkelijk door haren beschubden kop als Lepidocephalus macrochir, maar zij heeft de bijzonderheid, dat het operkel slechts van boven en de kruin niet beschubd is. Overigens verschilt zij nog van Lepidocephalus macrochir, doordien bij deze soort ligchaam en vinnen geheel zonder band-of vlekteekening zijn, de buikvinnen achter de voorste helft des geheelen ligchaams zijn ingeplant, de. rugvin verder achter de buikvinnen begint, enz. LI De afmetingen van Lepidocephalus Hasseltii blijven zeer klein. Zij schijnt niet grooter te worden dan het grootste mijner voorwerpen. Lepidocephalus Hasseltii is het eerst in de wetenschap gevoerd, onder den naam van Cobitis Hasseltii, door den heer Valenciennes. Het schijnt, dat de korte be- schrijving in de groote Histoire naturelle des Poissons slechts naar eene afbeelding van Van Hasselt genomen is. 1k ben in het bezit van eene kopie der door Van Has- selt nagelatene afbeelding dezer soort, op welke slechts 6 voeldraden zijn aangeduid, wat aan de natudr beantwoordt, doch ook Van Hasselt heeft blijkbaar gemeend S voeldraden te tellen, wat blijkt uit den naam van Cobitis octocirrhus, welken hij voor deze soort voorstelde. 73 ACANTHOPHTHALMUS V. Hass., Blkr, SEROWOT. Corpus elongatum valde compressum, microlepidotum. Rostrum ob- tusum. Maxilla inferior acie tenui, tuberculo nullo. Oculi velati. Cirri 6 vel 8, rostrales 2, supramaxillares 4. Caput compressum, alepidotum. Spina suborbitalis. Nares anteriores tubulatae. Pinna dor- salis ventrales inter et analem sita. Vesica natatoria conspicua nulla. Dentes pharyngeales conici uniseriati. Aanm. Ik behoud hier een door Van Hasselt voorgesteld geslacht, hetwelk hij echter minder scherp kenmerkte, door daaronder te verstaan die soorten van Co- bitis, bij welke de onderoogkuilsdoorn onder het oog is ingeplant en de snuit stomp afgerond. Volgens deze diagnose zou Acanthophthalmus niet te onderkennen zijn van vele soorten van Acanthopsis, voor de javasche soort van welk geslacht Van Hasselt het eerst den naam van Acanthopsis voorstelde. Acanthophthalmus is mijns inziens een zeer natuurlijk geslacht, wanneer het, zooals boven, naauwkeuriger begrensd is. Het behoort tot de Cobitiformes met be- dekte oogen en onderscheidt zich daarin van de overige geslachten voornamelijk door de aanwezigheid van slechts 2 snuitdraden en van 4 bovenkaaksdraden, met gelijktijdig ver achter de buikvinnen ingeplante rugvin. Van Cobitichthys verschilt het door den genoemden stand der rugvin, alsmede door zijnen onderoogkuilsdoorn. Dezen doorn heeft het gemeen met Acanthopsis en Lepidocephalus, doch Lepidocephalus heeft den kop beschubd en 4 snuitdraden en 2 bovenkaaksdraden, terwijl bij Acanthopsis de rugvin aan de voor het midden des ligchaams ingeplante buikvinnen is tegenovergesteld, en eene kleine in eene beenige doos beslotene zwemblaas aanwezig is. In habitus heeft Acanthophthalmus overigens het meeste van Lepidocephalus. Voor zoover de bestaande kennis reikt, is het geslacht Acanthophthalmus in den Indischen Archipel door slechts twee soorten vertegenwoordigd, welke beide reeds aan Van Hasselt bekend waren en door hem onder den naam van Acanthophthal- mus javanicus en Acanthophthalmus fasciatus werden aangeduid. Met vrij groote zekerheid kan men Buchanan’s Cobitis pangia van Bengalen tot hetzelfde geslacht brengen, en ik vermoed ook, dat Cobitis thermalis Val. van Ceylon daartoe te brengen is. Beide die soorten hebben 8 voeldraden en dus 2 meer dan de ar- chipelagische. De beide soorten van Van Hasselt heb ik op Java teruggevonden en een daarvan tevens van Sumatra ontvangen. Zij laten zich naar volgend schema ken- merken. 10 74 I. Cirri 6. A. Corpus fasciis fuscis latis transversis 12 ad 15. Cirri capite triplo vel plus triplo breviores. Acanthophthalmus fasciatus V. Hass. B. Corpus fasciis vel maculis nullis. Cirri capite duplo vel paulo plus duplo breviores. Acanthophthalmus javanicus V. Mass. Acanthophthalmus fasciatus V. Hass., Algem. Konst- en Letterb. 1823 II p. 133, Bullet. Férussac 1824 p. 377. Gebande Serowot. Atl. Cypr. Tab. II fig. 4. Acanthophth. corpore elongato compresso, altitudine 8 ad 10 in ejus longitudine, latitudine 2 ad 3 in ejus altitudine; capite obtuso convexo, 8 ad 9 in longitudine corporis; altitudine capitis 11/2 ad 12/3, latitudine 3 cireiter in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis totis velatis, postiee in anteriore dimidio capitis sitis, lineae frontali approximatis, diametro 7 ad 10 in longitu- tudine capitis, plus diametro 1 distantibus; linea interoculari convexa; naribus oculis magis quam rostri apici approximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus tubulatis; spina suborbitali paulo ante oculum inserta, valida, oculo longiore, post oculum desinente, bifurcata, ramo inferiore ramo superiore plus duplo longiore; rostro obtuso, convexo, elevato, carnoso, ante os prominente; ma- xilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, sat longe ante oculum desinente; maxilla inferiore cochleariformi gracili ante labium deflexum prominente; labiis carnosis, simplicibus, inferiore bilobo; cirris 6 carnosis, subaequilongis, capite triplo vel plus triplo brevioribus; cirris rostralibus 2 apice rostri insertis valde approximatis, supramaxillaribus 4, anterioribus medio ramo, posterioribus angulo ossis intermaxillaris insertis; capite toto alepidoto; dentibus pharyngealibus uniseriatis; operculo pos- tice rotundato margine inferiore vix concavo; suboperculo post operculum non prominente; apertura branchiali subvertieali; squamis corpore minimis, oculo nudo fix conspicuis; linea laterali rectius- cula, per media latera decurrente; vesica natatoria deficiente; pinna dorsali pinnae anali multo masis quam ventralibus approximata, paulo ante analem desinente, obtusa, rotundata, corpore multo humiliore, vix vel non altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus rotundatis capite paulo ad multo brevioribus plus tripla earum longitudine ante pinnas ventrales desinentibus; ventralibus in posteriore dimidio corporis insertis, rotundatis, pectoralibus brevioribus, dupla circiter earum longitudine ante analem desinentibns; anali obtusa rotundata, dorsali non humiliore, vix altiore quam basi longa; caudali extensa truncata vel vix emarginata angulis acuta vel rotundata, 8!/2 ad 9 in longitudine corporis; corpore pulchre roseo fasciis latis transversis fuscis 12 ad 15; fasciis 3 anterioribus cephalicis, ceteris dorso-ventralibus et caudalibus, omnibus dorso latissimis valde appro- ximatis, media vel infima latera versus gracilescentibus vel subbifurcatis, cauda inferne interdum cum fasciis lateris oppositi unitis; pinnis pulchre roseis, caudali dimidio basali maxima parte fusca; iride fusca vel coerulea. 75 B. 3. D. 2/6 vel 2/7. P. 1/8. V. 1/5. A. 1/5 vel 1/6 vel 2/5 vel 2/6. C. 10/14/9 ad 6/14/6 lat. brev. incl. Syn. Cobitis Kuhli Val, Poiss. XVIII p. 58; Blkr, Descr. spec. pisc. Javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 364. Loche de Kuhl Val, Poiss. XVIIl p. 58. Serowot Sundan. Hab. Java (Batavia, Buitenzorg, Penawangan), in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 20 speciminum 72" ad 80"* Aanm. Deze fraaije soort is zeer gemakkelijk herkenbaar aan de breede digt aan- eensluitende dwarsche bruine ligchaamsbanden, welke scherp afsteken op een’ schoo- nen rooskleurigen grond. Maar dit is ook het voornaamste kenmerk, waardoor zij van den Ongebanden Serowot verschilt. De overige verschillen zijn van weinig belang en bepalen zich voornamelijk tot eene grootere lengte der voeldraden en meer nabij de aarsvin geplaatste rugvin. Te Batavia is zij zeldzaam, verblijvende zij bij voorkeur in de verder van de zee verwijderde gedeelten der rivieren. Acanthophthalmus javanicus V. Hass., Algem. Konst- en Letterb. 1823 II p. 133, Bull. Férussac 1824 p. 377. Ongebande Serowot. Atl. Cypr. Tab. II fig. 3. Acanthophth. corpore elongato compresso, altitudine 9 ad 11 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite obtuso convexo, 71/4 ad 73/4 in longitudine corporis; altitudine capitis 13/, ad 11/9, latitudine 21/4 ad 21/2 in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis totis velatis, postice in anteriore dimidio capitis sitis, lineae frontali approximatis, diametro 10 circiter in longitudine capitis, plus diametro 1 distantibus; linea interoculari convexa; naribus oculis magis quam rostri apici approximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus tubulatis; spina subor- bitali paulo ante oculum inserta, valida, oculo paulo longiore, paulo post oculum desinente, bifur- cata, ramo inferiore ramo superiore plus duplo longiore; rostro obtuso, convexo, elevato, carnoso, ante os prominente; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, sat longe ante maxil- lam inferiorem prominente; maxilla inferiore cochleariformi, eracili, ante labium deflexum prominente; labiis carnosis, gracilibus, inferiore bilobo; cirris 6 carnosis, subaequilongis, capite duplo vel plus duplo brevioribus; cirris rostralibus 2 apice rostri insertis valde approximatis, supramaxillaribus 4, anterioribus medio ramo posterioribus angulo ossis intermaxillaris insertis; capite toto alepidoto; dentibus pharyngealibus conicis, acutis, vix curvatis; operculo postice rotundato, margine inferi- ore vix concavo; suboperculo post operculum non prominente; apertura branchiali subverticali; squamis corpore minimis oculo nudo vix conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica natatoria deficiente; pinna dorsali pinnae anali multo magis quam ventralibus approximata, tota fere ejus longitudine ante analem desinente, obtusa, rotundata, corpore paulo ad multo humiliore, vix vel non altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus rotundatis, capite multo sed minus duplo brevioribus, tripla vel plus tripla carum longitudine ante pinnas ventrales 76 desinentibus; ventralibus in posteriore dimidio corporis insertis, rotundatis, peetoralibus non vel vix brevioribus, dupla vel minus dupla earum longitudine ante analem desinentibus; anali obtusa rotun- data, dorsali non vel vix humiliore, vulgo altiore quam basi longa; caudali expansa truncata vel vix emarginata, angulis acuta vel rotundata 8%4 ad 10!/s in longitudine corporis; colore corpore, dorso lateribusque fusco, ventre dilutiore; pinnis aurantiacis, roseis vel fuscescentibus; caudali dimidio basali tota fere fusca; iride coerulea. B. 3. D. 2/6 vel 2/7. P. 1/8 vel 1/9. V. 1/6. A. 2/5 vel 2/6. C. 9/14/8 ad 7/14/06 lat. brev. incl, Syn. Cobitis oblonga K. v. H., Val, Poiss. XVIII p. 58, Blkr, Act. Soc. Scient, Ind. Neerl. II Zesde Bijdr. vischf. Sumatra p. 48. Loche oblongue Val, Poiss. XVIII p. 58. Sisi-samping, Serewot Sundan. Hab. Java (Buitenzorg, Tjampea), in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 23 speciminum 60" ad 81". Aanm. Zeer na verwant aan Acanthophthalmus fasciatus V. Hass., is Acanhthoph- thalmus javanieus toch gemakkelijk daarvan te onderkennen aan haar ongeband en ongevlekt ligchaam, langere voeldraden en verder voor de aarsvin eindigende rug- vin. In habitus en kleur heeft zij veel van Lepidocephalus macrochir Blkr, doch eene verwisseling is niet mogelijk wanneer men acht geeft,op de geslachtsken- merken, terwijl bovendien bij laatstgenoemde soort het ligchaam minder slank is, de rugvin nader bij de aarsvin geplaatst, de borstvinnen spits zijn en langer dan de kop, enz. Coprris Art, Blkr, MEERSLAXG. Corpus elongatum fusiformi-compressum, microlepidotum. Maxilla inferior acie tenui, tubereulo nullo. Caput rotundatum, alepidotum. Oculi liberi. Cirri 6 ad 8, rostrales 4, supramaxillares 2. Spina sub- orbitalis nulla. Nares anteriores tubulatae. Pinnae dorsalis ventrali- bus opposita, ventrales ante medium corpus insertae. Vesica nata- toria parva tota in cavitate ossea vertebrali inclusa. Dentes pharyn- geales conici uniseriati. Aanm. Ik stel voor, den ouden geslachtsnaam Cobitis te behouden voor die Cobitiformes, welke met Cobitis barbatula L. gemeen hebben een vrij oogvlies en de afwezigheid van onderoogkuilbeensdoorn. Waar deze beide kenmerken vereenigd worden aangetroffen, schijnen zij van de overige, in de diagnose vermelde, vergezeld te gaan en zij stellen dan een zeer natuurlijk geslacht daar, welks talrijke en ge- woonlijk zeer veel op elkander gelijkende soorten, minder gemakkelijk van elkander mm (4 zijn te onderkennen, juist omdat zij in habitus en kleurteekening de groote verwant- schap aanduiden, welke ze tot een natuurlijk geslacht doen behooren. Als boven gekenmerkt, is dan ook geene verwisseling met andere geslachten mogelijk. Behalve Cobitis heeft slechts Hymenophysa vrije oogen, doch dit geslacht heeft sterk ontwikkelde onderoogkuilsdoornen en een’ geheel anderen habitus des lig- chaams, enz. : Cobitichthys mist evenzeer de onderoogkuilsdoornen als Cobitis, doch het heeft de oogen geheel door de kophuid overtogen en behalve 6 tot S voeldraden aan souit en bovenkaak, nog 4 aan de onderlip. De geslachten Lepidocephalus, Acanthopsis en Acanthpohthalmus verschillen van Cobitis, zoowel door bedekte oogen, als door den onderoogkuilsdoorn , afgescheiden van nos andere kenmerken, gelegen deels in de plaatsing der voeldraden en van de rugvin en buikvinnen, deels in de beschubbing van den kop en in de al of niet aanwezigheid van eene zwemblaas. Moeijelijk echter is het, de bestaande beschrijvingen en afbeeldingen van vele soorten tot de omschrevene geslachtskenmerken te herleiden, aangezien verre van algemeen acht op ze gegeven is. Met zekerheid behooren er toe twee archipela- gische soorten van mijn kabinet, alsmede alle de west-aziatische soorten, welke door Heckel en den heer Valenciennes zijn bekend gemaakt en in het hier voren ge- geven overzigt onder het geslacht Cobitis geplaatst. Minder zekerheid ten deze bestaat ten opzigte van de daar onder Cobitis opgenomene soorten van Buchanan en den heer MacClelland en het zou mij zelfs niet bevreemden dat er daaronder voor- komen, welke, bij nadere bekendheid, zullen blijken, hetzij tot Cobitiehthys hetzij typen tot van eigene geslachten te behooren. Ik vermoed zulks althans van de door den heer MacClelland beschrevene vierdradige soorten, van Cobitis pavonacea McCl., Cobitis monoceros McCl., enz. Of er overigens Cobitiformes met slechts 4 voeldraden bestaan, dient nog, mijns inziens, door een nader onderzoek bevestigd te worden. Van mijne archipelagische soorten was Cobitis fasciata reeds aan Van Ilas- selt bekend. Van Hasselt’s geslacht Nemacheilus is geen ander dan Cobitis. Nemacheilus fas- ciatus V. Hass. heeft alle geslachtskenteekenen van Cobitis barbutula L., zoodat de door Van Hasselt voorgestelde geslachtsnaam niet aannemelijk is. De tweede soort van den Soenda-archipel leeft op Sumatra en werd reeds geruimen tijd geleden door mij onder den naam van haren ontdekker, wijlen den heer P. Jakles, beschreven, Beide soorten zijn zeer na aan elkander verwant. Zij laten zich naar volgend schema van de overige bekende soorten en van elkan- der onderkennen. I, Cirri 6. Pinna caudalis profunde emarginata, biloba. Pinna dorsalis radiis 78 anterioribus ventralibus opposita. Corpus fasciis fuscescentibus vel profunde viridibus transversis. Cirri capite minus duplo breviores. A. Caput 6 fere ad 6'/, in longitudine corporis, minus duplo longius quam z altum. Fasciae transversae 13 ad 20 frequenter duplicatae. Colitis Jaklesi Blkr. B. Caput 5'/; ad 5°/, in longitudine corporis, duplo longius quam altum. Fas- ciae transversae 11 vel 12. Cobitis fasciata CV. | Cobitis fasciata Val., Poiss. XVIII p. 18, Blkr, Overz. ichthyol. Fauna v. Sumatra, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. VII p. 96. Gebande Meer- slang. Atl. Cypr. Tab. II fig. 7. | Cobit, corpore elongato, antice cylindraceo, postice compresso, altitudine 7! ja ad 81/2 in ejus longi- tudine; capite obtusiusculo convexo 6 fere ad 6!/2 in longitudine corporis; altitudine capitis 19/5 ad 15, latitudine 1%/4 ad 2 fere in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis liberis, in me- dia longitudine capitis circiter vel majore parte in dimidio capitis anteriore sitis, lineae frontali valde approximatis, diametro 5 ad 52/3in longitudine capitis, plus diametro 1 distantibus; linea interocu- lari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis, anteriori- bus brevitubulatis; spina suborbitali nulla conspicua; rostro obtuso convexo, oculo minus duplo lon- giore, apice carnoso ante os prominente; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, paulo ante oculum desinente; maxilla inferiore sat lata, cochleariformi, ante labium inferius deflexum pro- minente; labiis carnosis simplicibus, non lobatis; cirris 6 carnosis; cirris rostralibus 4 peripheria apicis rostri insertis, basi non unitis, externis internis longioribus oculum superantibus vel oculi marginem posteriorem attingentibus; cirris supramaxillaribus 2 angulo ossis intermaxillaris insertis oculum super- antibus; dentibus pharyngealibus uniseriatis parvis conicis, acutis, vix curvatis, utroque latere 5 vel 6; apertura branchiali subverticali infra basin pectoralium desinente; operculo postice rotundato, mar- gine inferiore concavo; suboperculo post operculum non vel vix prominente; squamis minimis oculo nudo bene conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica natatoria minima in cavitate ossea vertebrali tota inclusa, parte accessoria abdominali libera nulla; pinna dorsali radiis anterioribus pinnis ventralibus opposita, obtusa vel acutiuscula, non vel parum emarginata, corpore non vel non multo altiore, vix vel non humiliore quam basi longa, dimidia ejus longitudine circiter ante pinnam analem desinente; pinnis pectoralibus rotundatis longitudine caput circiter ae- quantibus, minus earum longitudine ante ventrales desinentibus, ventralibus ante mediam corporis longitudinen insertis, rotundatis, pectoralibus paulo brevioribus, minus earum longitudine ante analem desinentibus; anali acute vel acutiuscule rotundata, non vel vix emarginata, corpore non vel paulo humiliore, altiore quam basi longa; eaudali profunde vel subsemilunariter emarginata, lobis acu- tis vel obtusiusculis subaequalibus 41/2 ad 5 in longitudine corporis; colore corpore superne roseo- viridi, lateribus nitente-viridi, inferne roseo-vel margaritaceo-hyalino; dorse lateribusque fasciis 79 transversis latis profunde viridibus 13 ad 20 frequenter duplicatis vel irregularibus, interdum inferne in fasciam longitudinalem unitis; pinnis pectoralibus roseis, ceteris viridescente-hyalinis, dorsali radiis frequenter maculis aliquot viridibus; caudali basi macula oblonga transversa profunde vel nigricante-viridi ; iride violascente vel coerulea annulo pupillari aureo; cirris rostralibus rubris, inter- maxillaribus viridescentibus. B. 3. D. 3/9 vel 3/10. P. 1/9 ad 1/11. V. 1/7, A. 3/5 vel 3/6. C. 10/17/8 ad 6/17 6 lat. brev. incl. Syn. Naemaoheilus fasciatus K, v. Hass., Algem. Konst- en Letterb, 1823 II p. 193, Bull. Férussac 1824 p. 376. Loche à bandes Val, Poiss. XVIII p. 18. Cobitis suborbitalis Val, Poiss, ibid. p. 19. Loche à sousorbitdires Val, ib. p. 19. Cobitis chrysolaimos K. v. H., Val, ibid. p. 20 fig. 521. Loche aux barbes d'or Val, Poiss. ibid. 20. Cobitis Pfeifferi Blkr, Diagn. Beschr, nieuw. vischs. Sumatra, Tient. V ad X, Nat, T. Ned Ind. IV p. 298. Djeler Mal, Sund. Hab. Java (Batavia, Tjampea, Buitenzorg, Garut, Kuningan, Ambarawa, Malang, N gantang , Lesti), in fluviis, Sumatra (Meninju, Lahat), in fluviis et lacubus. Batu vel Nias?? Longitudo plus quam 100 speciminum 45" ad 85”, Aanm. Zooals ik reeds elders heb gezegd, houd ik het er voor, dat Cobitis chrysolaimos K. v. H. dezelfde soort is als Cobitis fasciata Val., dat de afbeelding in het groote vischwerk van Cobitis chrysolaimos stellig betrekking heeft tot Cobitis fasciata CV. en geenszins beantwoordt aan de beschrijving van Cobitis chrysolaimos, in welke gezegd wordt le corps et les nageoires n'offrent aucune taches ni stries", terwijl de afbeelding er de dwarsche banden en de rugvinvlekken van Cobitis fasciata Val. vertoont. Deze beschrijving is waarschijnlijk naar een verkleurd voorwerp genomen. Bij meerdere, reeds lang bewaarde, voorwerpen mijner verza- meling zijn band- en vlekteekening insgelijks geheel verloren gegaan. Bij talrijke voorwerpen is het onderoogkuilsbeen enkel en puilt onder het oog met een stomp uitsteeksel buiten de huid uit, terwijl bij even talrijke andere voor- werpen de schakel der onderoogkuilsbeenderen het oog van onderen geheel omgeeft. Het kenmerk, in deze beenderen gezocht, is ten deze alzoo van zeer ondergeschikte waarde te achten. Cobitis suborbitalis Val. van Java komt mij voor, evenmin soortelijk van Cobitis fasciata te verschillen als Cobitis chrysolaimos K. v. H., Val. De keten onderoogkuils- beenderen is bij de voorwerpen nu eens volkomen en dan weder afgebroken, zonder dat daarin een soortelijk kenmerk te vinden is. De beschrevene vlekken van Cobitis suborbitalis Val. beantwoorden zeer goed aan die bij vele mijner voorwerpen, welke zich in een’ minder goeden toestand van bewaring bevinden. Ook Cobitis Pfeifferi, 80 welke ik vroeger voor eene eigene soort hield, breng ik thans tot Cobitis fas- ciata terug. d Cobitis fasciata is op Java de meest voorkomende soort van Cobitiformes en be- woont zoowel de lagers als de hoogere gedeelten der stroomgebieden. Te Batavia is zij niet zeldzaam, doch wordt er niet in genoegzaam groote hoeveelheden gevan- gen om tot de volksvoeding eenigzins te kunnen bijdragen. Cobitis Jaklesi Blkr, Diagnost. Beschrijv. Nieuw. vischsoort. Sumatra, Tient. lad4, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. III p. 604. Jakles Meer- slang. Atl. Cypr. Tab. II fig. 9. Cobit. corpore elongato, antice cylindrico, postice compresso, altitudine 8 ad §!/2 in ejus lon- gitudine; capite obtusiusculo convexo, toto alepidoto, 51/2 ad 5%: in longitudine corporis; altitu- dine et latitudine capitis 2 circiter in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis liberis, in media longitudine eapitis circiter vel majore parte in dimidio capitis anteriore sitis, lineae fron- tali valde approximatis, diametro 43/4 ad 5 in longitudine capitis, plus diametro 1 distantibus; li- nea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis, anterioribus brevitubulatis; spina suborbitali nulla conspicua; rostro obtuso convexo, oculo minus duplo longiore, apice carnoso ante os prominente; maxilla superiore maxilla inferiore longiore , non hamata, sat longe ante oculum desinente; maxilla inferiore sat lata, cochleariformi, ante labium inferius deflexum prominente; labiis carnosis simplieibus, non lobatis; cirris 6 carnosis; cirris rostra- libus 4 peripheria apicis rostri insertis, basi non unitis, externis internis paulo longioribus oculum attingentibus vel superantibus; cirris supramaxillaribus 2 angulo ossis intermaxillaris insertis oculum superantibus; dentibus pharyngealibus uniseriatis, parvis, conicis, acutis, vix curvatis; apertura branchiali subverticali infra basin pectoralium desinente; operculo postice angulato angulo rotundato, margine inferiore concaviuseulo; suboperculo post operculum non vel vix prominente; squamis mi- nimis oculo nudo bene conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica na- tatoria minima, in cavitate ossea vertebrali tota inclusa, parte accessoria abdominali libera nulla; pinua dorsali radiis anterioribus pinnis ventralibus opposita, acutiuscula, non vel parum emarginata, corpore altiore, aeque longa circiter ac alta, dimidia ejus longitudine circiter ante pinnam analem desinente; pinnis pectoralibus rotundatis longitudine caput circiter aequantibus, vulgo minus dimi- dia earum longitudine ante pinnas ventrales desinentibus: ventralibus ante mediam corporis longitudi- nem insertis, rotundatis, pectoralibus non multo brevioribus, vulgo multo minus earum longitudine ante analem desinentibus; anali obtusiuscula vel acutiuscula, convexa, vel vix emarginata, corpore non vel vix humiliore, altiore quam basi longa: caudali profunde vel semilunariter emarginata, lo- bis acutis 41/2 ad 4%/4 in longitudine corporis; colore corpore roseo-viridi vel fuscescente, viridi-fus- co profundiore nebulato vel faseiis 11 vel 12 latis transversis fuscescentibus; pinnis viridescente-hy- alinis, dorsali en caudali radiis viridi profundiore variegatis; caudali basi macula oblonga transversa viridi-fusca ; iride violascente-coerulea. A B. 3. D. 2/10 ad 3/12. P. 1/10 vel 1/11. V. 1/7. A. 3/5 vel 3/6. C. 11/17/9 ad-9/17/7, lat. brev. inel. Hab. Sumatra (Pajakombo, Solok, Lahat), in fluviis. Longitudo 8 speciminum 56"! ad 91". Aanm. Cobitis Jaklesi is uiterst na verwant aan Cobitis fasciata Val. en komt daarmede in nagenoeg alle punten overeen. Zelfs de hoogere bruinachtig-roode kleur, 81 aan welke ik vroeger het voornaamste verschil van Cobitis Jaklesi met Cobitis fas- ciata toeschreef, is mij, na de ontvangst van beter bewaarde voorwerpen van Solok en Lahat, voorgekomen meer aan minder goede bewaring in wijngeest te zijn toe te schrijven. Bij naauwkeurige vergelijking van alle mijne voorwerpen van beide soorten, ontwaar ik slechts, als standvastige kenmerken, verschillen in de evenredig- heden der hoogte en lengte van den kop, zijnde de bij onderwerpelijke soort stand- vastig bij voorwerpen van verschillende leeftijden betrekkelijk langer en lager dan bij Cobitis fasciata. Ook schijnt het geringe aantal dwarsche ligchaamsbanden een soor- telijk kenmerk op te leveren. Corrricurnys Blkr, Nat. T. Ned. Ind. XVI p. 304. Corpus elongatum compressum, microlepidotum. Caput compressum alepidotum. Rostrum convexum. Oculi cute cephalica velati. Cirri rostro-supramxillares 6 ad 9 (8), inframaxillares 4. Spina suborbitalis nulla. Nares anteriores tubulatae. Pinna dorsalis ventralibus opposita. Pinna caudalis integra supra et infra caudam in carinam adiposam producta. Dentes pharyngeales uniseriati conici. Vesica natatoria parva, tota in cavitate ossea vertebrali inclusa. Aanm. Het geslacht Cobitichthys omvat alle die soorten van Cobtiformes, welke, even als het geslacht Cobitis zooals het door mij beperkt is, den onderoogkuils- doorn missen, doch daarvan voornamelijk verschillen door bedekte oogen en talrijker voeldraden. Het schijnt dat het geslacht in Oost-Azië en den Oost-aziatischen Archi- pel te huis behoort, zijnde tot nog toe slechts soorten er van bekend geworden van China, Japan en Borneo. Die soorten zijn talrijker dan vroeger vermoed werd. De heer Schlegel gaf de beschrijvingen en afbeeldingen van de twee hem bekende Japansche soorten (Cobitis rubripinnis Schl. en Cobitis maculata Schl.). De heer MacClelland maakte twee soor- ten van Cobitichthys van China bekend onder de namen Cobitis pectoralis (Calc. Journ. Nat. Hist. IV p. 400 tab. 23 fig. 3) en Cobitis bifurcata (ib. fig. 1). Sir J. Richardson gaf in de Zoölogie der reis van de Sulphur eene beschrijving en af- beelding van Cobitis anguillicaudata van den heer Cantor, welke evenzeer eene Co- bitichthys is, terwijl hij nog eene andere soort naar eene afbeelding beschreef in zijn Report over de visschen van China, onder den naam van Cobitis psammismus. Co- bitis decemcirrosus Basil., van noordelijk China, is insgelijks eene Cobitichthvs, en eindelijk is ook mijne vroegere Cobitis barbatuloides van Borneo tot Cobitichthys terug te brengen. Geen dezer soorten is beschreven in de groote Histoire naturelle des Poissons, welks 18e deel, waarin de Cobitiformes behandeld zijn, trouwens ook reeds in het jaar 1846 het licht zag. ibt 82 Volgens den tegenwoordigen stand onzer kennis zijn, mijns inziens, de elf soorten van Cobitichthys aan te nemen, welke in de lijst, aan hoofd dezer subfamilie, zijn opgebragt. De eenige bekende archipelagische soort laat zich onderkennen aan volgende karakters. A. Corpus altitudine 7 fere in ejus longitudine. Caput 5!/, circiter in longitudine corporis. Pinnae pectorales capite vix breviores , ventrales ante medium corpus insertae. Cobitichthys barbatuloides Blkr. Cobitichthys barbatuloides Blkr, Meerslangachtige Cobitichthys , Atl. Cypr. Tabu he. 1 Cobit, eorpore elongato compresso, altitudine 7 fere in ejus longitudine, latitudine 11/2 circiter in ejus altitudine; capite acuto, toto alepidoto, 5!/2 circiter in longitudine corporis; altitudine capi- tis 123 in ejus longitudine; oculis velatis, diametro 5 circiter in longitudine capitis, in media lon- gitudine capitis sitis, lineae frontali valde approximatis; rostro acuto convexo; spina suborbitali conspieua nulla; cirris rostro-maxillaribus 6? brevibus: apertura branchiali subverticali; squamis corpore minimis oculo nudo vix conspicuis; pinna dorsali radiis anterioribus pinnis ventralibus op- posita, tota vel plus tota ejus longitudine ante analem desinente, obtusa rotundata, corpore paulo humiliore; pinnis peetoralibus acutis capite vix brevioribus, longe ante ventrales desinentibus; pinnis ventralibus paulo ante mediam corporis longitudinem insertis pectoralibus brevioribus, longeante pin- nam analem desinentibus; anali obtusa rotundata, corpore humiliore; caudali inteera, margine posteriore convexiuseula 5 in longitudine corporis; corpore fusco, fusco profundiore punetulato; pinnis roseo-viridibus, radiis dense vel parce fusco punctulatis; caudali basi superne. macula majore nigra, annulo rubescente cincta, : B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/6 vel 1/7. V. 1/6. A. 2/5 vel 2/6. C. 15 et lat. brev. Syn. Cobitis barbatuloides Blkr, Vijfde Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 435. Hab. Borneo (Sambas), in fluviis. Longitudo speciminis unici 46”. Aanm. Wegens den gebrekkigen toestand van bewaring, waarin mijn eenig voor- werp zich bevindt, heb ik slechts weinig wezenlijks aan mijne vroegere, hierboven aangehaalde, beschrijving dezer soort kunnen toevoegen. Het aantal voeldraden kan ik niet met zekerheid bepalen, maarer zijn er minstens zes, waarvan twee aan de snuitspits en vier aan de bovenkaak zijn ingeplant. Moeijelijk kan ik mij verklaren, hoe ik in mijne bovenaangehaalde beschrijving heb kunnen spreken van de aanwe- zigheid van een’ onderoogkuilsdoorn. Bij het losbereiden van de onderoogkuilshuid moet ik den onderoogkuilbeensrand van mijn overigens zeer klein en slecht be- waard voorwerp voor doornachtig gehouden hebben, wat een nader onderzoek mij geleerd heeft onjuist geweest te zijn. De soort verdient nog nader naar goed be- waarde voorwerpen beschreven te worden. SUBFAMILIA II HOMALOPTERAEFORMES. Cyprinoidei corpore elongato depresso, squamoso, ventre lato, plano, em Caput depressum cute glandulosa ubique tectum , inferne latum planum j alepidotum, rostro ante os prominente, ore parvo infero transverso, centrali (a lateribus capitis remoto), labiis carnosis, maxilla inferiore plana ante labium inferius prominente. Dentes pharyngeales conici uniseriati. Pseudobranchiae nullae. Apertura branchialis verticalis, angusta. Pinnae anacanthae, dorsalis et analis pauciradiatae, pecto- rales et ventrales horizontales, subdisciformes, pectorales radiis am- terioribus pluribus simplicibus. Vesica natatoria nulla. Aanm. De Homalopteraeformes kenmerken zich scherp in de groote familie der karperachtige visschen door den volkomen horizontalen stand der gepaarde vinnen, door de talrijke onverdeelde borstvinstralen, platte breede ondervlakte van kop en buik, kleine onderstaande dwarsche niet tot aan de zijvlakte van den kop reikende mondopening, vrije niet door de lippen bedekte kaakranden, en eenreijige kegel- vormige keelgatstanden. Zij zijn onder de Cyprinoïden, wat de Glyptosterna zijn onder de Siluroïden en wat de Platypteraeformes zijn onder de Gobioi- den. Even als deze zijn zij er op gebouwd om zich in de ondiepe snel vlietende bergrivieren met steenachtigen bodem door aanzuiging of vastklamping tegen den stroom te verzetten en het is ook in de rivieren van het gebergte, dat men de soorten van Platyptera, Glyptosternon en Homaloptera bij voorkeur aantreft. Met de Platypteraeformes hebben de Homalopteraeformes tot den habitus en het stelsel van beschubbing gemeen, maar tanden-, kieuw-en vinstelsel wijzen de Platvpte- reaformes eene van de onderwerpelijke familie verwijderde plaats aan. De Homalopteraeformes zijn het eerst in de wetenschap bekend geworden van Bengalen. Buchanan, in zijn werk over de visschen van de Ganges, beschreef er twee soorten van onder de namen Cyprinus sucatio en Cyprinus balitora. Hij her- kende echter niet de natuurlijke verwantschappen dier soorten en bragt ze onder zijn subgenus Garra, hetwelk hij omschreef als te bevatten de /Cyprini absque ulla ad aliud genns aflinitate, corpore parvo, vix compressiusculo, absque maculis, vittis, notave colorum alia insigni", cyprini, tot welke ook soorten van Crossocheilos en Discognathichthys gebragt zijn. 84 Eerst de heer MacClelland heeft de beide Homalopteraeformes van Buchanan onder een eigen geslacht gebragt en onder de namen Psilorhynchos sucatio en Psilorhynchus variegatus nader beschreven en doen afbeelden. Hij plaatst teregt Psilorhynchus naast Homaloptera, waardoor hij blijk gaf de groote verwantschap van beide ge- slachten herkend te hebben, wat niet het geval was met den heer Valenciennes, die vermoedt (Poiss. XVI p. 545), dat de beide genoemde Buchanansche soorten behoorenstot de groep van Leuciscus phoxinus Cuv. of het geslacht Phoxinus Ag. In hetzelfde jaar (1822), waarin Buchanan’s Gangetic Fishes het licht zagen, wer- den twee javasche soorten van Homalopteraeformes aangeduid door Van Hasselt, die den geslachtsnaam Homaloptera voor ze voorstelde. De heer Gray, niet bekend met de ontdekking van Van Hasselt, en onder de af- beeldingen, welke gediend hebben tot de zamenstelling van de Illustrations of Indian Zoology’’ twee soorten voorgesteld vindende, welke tot Van Hasselt’s Homa- loptera behooren, bragt ze insgelijks tot een eigen geslacht, hetwelk hij Balitora noemde, welke naam door den heer Valenciennes aangenomen is, omdat hij in de onjuiste meening verkeerde, dat de naam Homaloptera van Van Hasselt niet ge- drukt was. j In het jaar 1833 gaf de heer J. Van der Hoeven, in zijn uitmuntend Handboek der dierkunde, eene afbeelding van eene nieuwe soort van Homaloptera, onder den naam van Homaloptera ocellata V. Hass., waaruit is op te maken, dat Van Hasselt ook die soort reeds gekend heeft. De heer Van der Hoeven heeft overigens zeer te regt den door Van Hasselt voorgestelden geslachtsnaam aangenomen. De heer MacClelland gaf de afbeeldingen van Balitora Brucei en Balitora ma- culata van de Illustrations of Indian Zoölogy in zijne Indian Cyprinidae terug, on- der het geleide van korte beschrijvingen, doch nam een’ nieuwen geslachtsnaam voor ze aan, zoodat zijn genus Platycara en Balitora Gr. dezelfde beteekenis hebben als Homaloptera V. Hass. Maar de heer MacClelland ontdekte bovendien nog drie nieuwe soorten, welke hij tot Platycara bragt, doch een van welke, Platycara nasuta, zooals reeds de heer Valenciennes vermoedde, de type van een eigen geslacht daarstelt, hetwelk echter niet tot de Homalopteraeformes behoort. De heer Valenciennes deed later nog eenige Homalopteren van Java en Cochin- china kennen en ook mijne eigene nasporingen hebben geleid tot de kennis van enkele nieuwe vormen. Het komt mij voor, dat in de Homalopteraeformes drie geslachten zijn aan te nemen, welke men zou kunnen noemen Homaloptera, Platycara en Lissorhynchos. Homaloptera heeft zes korte vleezige voeldraden en geene kinzuigplaat. Psilorhynchus MeCl. heeft habitus en snuit van Homaloptera, doch de voeldra- den ontbreken (volgens getuigenis von Buchanan zoowel als van den heer MacClel~ land), even als de kinzuigplaat, 85 Lissorhynchos, een geslacht hetwelk ik grond op Platycara lissorhynchos McCl., heeft eene kinzuigplaat en, volgens de afbeelding van den heer MacClelland, vier voeldraden. De tot dusverre bekende soorten van Homalopteraeformes zijn niet meer dan 16 in getal. Zij schijnen eigen te zijn aan Zuid-Azië en den Soenda-archipel. Zij bewonen vooral de bergachtige streken van Java, Sumatra en Bengalen, en ver- moedelijk ook die van Siam en Cochin-China. Enkele soorten verlaten soms de bergstreken, maar zeker niet vrijwillig en slechts medegevoerd door den stroom. Van twee javasche soorten heb ik voorwerpen gevonden tot in de rivieren van de hoofdplaats Batavia. De thans van de subfamilie bekende soorten zijn de hieronder genoemde. Species Homalopteraeformium hucusque. cognitae. Homaloptera ocellata V. Hass., V. d. Hoev. = Homaloptera polylepis Blkr. . . us lab Java Sumatra: " javanica V. Hass. = Homaloptera Zollingeri Blkr . — » Java, Sumatra. u fasciata V. Hass. = Homaloptera Wassinki Blkr. . — » Java, Sumatra. 2 SAISIR DIRE Aik Ae. A na Ae Java, Gumatra: n" ODHIOIENIS PIE airs Lr ow EUM T eut (M1. JAVA, Sumatra 2 gymnogaster Blkr. Mc uM Ce DA ZET QUIDAirA V erythrorhina K. v. H.= Balitora erythrorhina Val. . «4 Java. " Valenciennesi Blkr = Balitora ocellata Val. . . » Java. " pavonina Blkr.= Balitora pavonina Val. . . . ». Java. " lineolata Blkr.— Balitora lineolata Val. . . . . » Cochin-China " Brucei Blkr.= Balitora Brucei Gr.= Platycara EG Mc ens NE - vei sro arten CUP ATA P u maculata Blkr = Balitora maculata Gr. = Platycara AGU ANR os oe ot dm oe oe ey 7 Dutan. / anisurus Blkr = Platycara anisurus McCl. . . . » Kasyah mont. Psilorhynchus sucatio McCl. = Stolephorus sukati Buch. = Cyprimushsucationiteten gene 1) LE LT NE / balitora Blkr = Cyprinus balitora Buch. = Stolepho- rus balitora Buch. = Psilorhynchus variegatus McC]. „ Beng., Assam. Lissorhynchus McClellandi Blkr= Platycara lissorhynchus McCl. ^» Kasyah mont. » Bengala. De geslachten Lissorhynchos en Psilorhynchos ken ik niet naar de natuur, en de beschrijvingen en afbeeldingen der daartoe behoorende soorten laten veel te wenschen over. 56 Psilorhynchus moet zeer na verwant zijn aan Homaloptera en schijnt daarvan slechts te verschillen door de afwezigheid van voeldraden, terwijl misschien ook de meer vertikale plaatsing der oogen eene generische waarde heeft. De beide soor- ten zijn echter, wat de monddeelen en het tandenstelsel, en ook wat de geaardheid der buikvlakte betreft, nog geheel te onderzoeken en zelfs ten opzigte der afwe- zigheid van de bij de Homalopteraeformes steeds zoo korte voeldraden, schijnt een nader onderzoek nog allezins wenschelijk te zijn. Voor zoover het geslacht thans bekend is zou men er de volgende diagnose aan kunnen geven. Pstroruynxcuus McCl., Indian Cyprinid. Asiat. Research. XIX p. 300. Corpus elongatum depressum. Oculi subverticaliter sitae. Cirri nulli. Mentum disco suctorio nullo. Squamae corpore magnae. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens. Ook het geslacht Lissorhynchus heeft nog geheel het voorkomen van Ilomaloptera. Het nadert echter reeds meer tot de Labeoninen van het geslacht Discognathus, wegens zijne zuigschijf aan de kin en vormt blijkbaar een’ overgang van de Homa- lopteraeformes tot de na aan elkander verwante geslachten Platycara, Discognathus, Discognathichthys, Crossocheilos en Epalzeorhynchos. Volgens de bestaande gegevens laat het zich kenmerken als volgt. LissonuvNcuos Dlkr. Corpus elongatum depressum. Oculi subhorizontaliter sitae. Cirri. 4, rostrales et supramaxillares. Mentum disco suctorio. Squamae corpore magnae. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens. HowALoPrERA V. Hasselt, Algemeene Konst-en Letterbode. 1823 II p. 133 2 BALITORA Gray.—SALOESOER. Corpus elongatum depressum. Cirri 6 carnosi , rostrales 4, supramaxil- lares 2. Oculi subhorizontaliter sitae. Rictus subparallelogrammicus. Maxillae margine liberae, tenues, inferior plana symphysi tuberculo nullo. Labium superius ante maxillam superiorem pendulum. Labium inferius latum, parum reflexum, integrum, cum labio superiore unitum. 87 Suleus postlabialis utroque latere unicus, brevis, obliquus. Sulei isthmo lato distantes. Mentum disco suctorio nullo. Pinna dorsalis ante vel post pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens. Vesica natatoria nulla. Dentes pharyngeales conici acuti uniseriati. Aanm. Zooals hierboven reeds werd opgemerkt, is het geslacht Homaloptera voor- gesteld door Van Hasselt en kortelijk aangeduid als zich hoofdzakkelijk onder de karperachtige visschen onderscheidende door de volkomen horizontale plaatsing der borst- en buikvinnen, eene definitie, welke zich thans tot de geheele subfamilie laat uitstrekken. De door Van Hasselt en de heeren Gray en MacClelland benoemde soorten zijn evenzeer hiervoren reeds kortelijk vermeld. Het 18e deel van de groote Histoire naturelle des Poissons, waarin de Homalo- pteren behandeld zijn, verscheen eerst in 1846 en alzoo na den arbeid der genoemde zoölogen. De heer Valenciennes beschreef daarin, onder den door den heer Gray voorgestelden geslachtsnaam, behalve Homaloptera Brucei en Homaloptera maculata , vier soorten, toen nog onbekend in de wetenschap, t. w. Homaloptera erythorhina V. Hass., Balitora ocellata Val. (welke niet dezelfde is als Homaloptera ocellata V. Hass., V. d. Hoev.), Balitora pavonina Val. en Balitora lineolata Val. In 1852 beschreef ik zelf, in een artikel, getiteld: » Over eenige nieuwe soorten van Homaloptera V. Hass. van Java en Sumatra” en opgenomen in het vierde deel van het Natuurkundig Tijdschrift voor Nederlandsch Indië, zes soorten van dit geslacht. Van de meeste dier soorten heb ik sedert nieuwe en beter bewaarde voorwerpen ontvangen, naar welke ik ze aan een nieuw onderzoek heb onderworpen. Van die zes soorten zijn drie mij gebleken terug te brengen te zijn tot reeds door Van Hasselt benoemde. Mijne Homaloptera polylepis beschouw ik thans als niet soortelijk te verschillen van Van Hasselt's Homaloptera ocellata. Mijne Homaloptera Zollingeri is met vrij groote zekerheid te bepalen dezelfde soort te zijn, als Van Hasselt’s Homaloptera javanica, en mijne Homaloptera Wassinki dezelfde als Homaloptera fasciata V. Hass. Alhoewel die beide soorten, vóór mij, door niemand beschreven waren heb ik gemeend, uit eerbied voor de nagedachtenis van den uitstekenden Van Hasselt, de door hem aangenomene namen in de plaats der mijne te moe- ten stellen. © De drie overige, in genoemde verhandeling beschrevene, soorten, t. w. Homalo- ptera ophiolepis, Homaloptera salusur en Homaloptera gymmogaster, schijnen niet aan Van Hasselt bekend te zijn geweest en zijn evenmin te brengen tot de soorten, door den heer Valenciennes beschreven. 88 De negen soendasche soorten laten zich van de overige soorten en van elkander onderscheiden, als volgt. A Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens. a Squamae 45 ad 50 in serie longitudinali, carinatae. * Pinna pectorales ventrales non attingentes. Anus basi ventralium approxt- matus. Venter ab ano usque ad basin pectoralium squamosus. $ Squamae margine libero non dentatae. Llomaloptera javanica V. Hass. $ Squamae margine libero dentatae. Lomaloplera ophiolepis Blkr. 4 Squamae 65 in serie longitudinali, carinatae, margine libero dentatae (carina marginem superante). * Venter usque ad anum alepidotus. Maculae dorso fuscae annulo dilutiore cinctae. Homaloptera pavonina Blkr. c Squamae 70 ad 80 in serie longitudinali. * Squamae edentulae. Venter ante pinnas ventrales alepidotus. Anus in dimidio corporis posteriore situs. $ Pinnae pectorales pinnas ventrales non attingentes. + Squamae margine libero undulatae. Latitudo capitis 14 ad 14 in ejus longitudine. Homaloptera ocellata V. Hass., V. d Hoev. + Squamae margine libero non undulatae. Latitudo capitis 12 ad 12 in ejus longitudine. Liomaloptera salusur Blkr. $ Pinnae pectorales ventrales attingentes. Vitta operculo-caudalis nigra. Homaloptera Valenciennesi blkr = Balitora ocellata Val. Squamae margine libero dentatae, 80 in serie longitudinali. Homaloptera erythrorhina V. Hass. B Pinna dorsalis post initium ventralium incipiens. Squamae non carinatae, eden- tulae. a Venter ante pinnas ventrales alepidotus. * Squamae 45 p. m. in serie longitudinali. Pinnae pectorales pinnas ventra- ' les attingentes. JHomaloptera fasciata V. Hass. * Squamae 70 p. m. in serie longitudinali. Pinnae pectorales pinnas ventrales non attingentes. Homaloptera gymnogaster Blkr. | 89 Homaloptera javanica V. Hass., Algem. Konst- en Letterbode. 1823 II. p. 133, Javasche Saloesoer. Atl. Cypr. tab. III. fig. 5. Homalopt. corpore elongato, depresso, cauda tantum compresso, altitudine 8 ad 81/2 in ejus longitudine, aeque lato circiter ac alto; capite depresso, convexo, linea anteriore subsemilunariter ro- tundato, 6 ad 6%/s in longitudine corporis; latitudine capitis 11/3 ad 1 et paulo, altitudine 11/2 ad 12/3 in ejus longitudine; vertice, rostro genisque glandulosis; oculis liberis, maxima parte in di- midio capitis posteriore sitis, diametro 41/2 ad 5 et paulo in longitudine capitis, minus diametris 2 distantibus; naribus oculo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus maenis oblongis val- vula claudendis, anterioribus posterioribus multo minoribus in basi valvulae narium posteriorum perforatis; rostro convexo, basi paulo latiore quam longo; cirris subaequilongis, oculo brevioribus, gracilibus; maxilla inferiore plana acie ante labium inferius deflexum prominente; operculo postice rotundato margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; dentibus pharyngealibus uniseriatis parvis conicis acutis parum curvatis p. m. 10; ano in dimidio corporis anteriore perforato, basi ventrali- um multo magis quam pinnae anali approximato; linea laterali rectiuscula, singulis squamis tubulo simplice notata, basi pinnae caudalis sursum curvata; ventre squamoso antice inter et vix post ba- sin pectoralium tantum alepidoto; squamis margine libero glabris non dentatis et, ventralibus post- analibusque exceptis, valde conspicue unicarinatis; squamis lateribus 45 p. m. in serie longitudinali, 5 in serie transversali radium dorsalem 1m inter et lineam lateralem, 15 p. m. in serie longitudinali verticem inter et pinnam dorsalem; squamis toto ventre usque ad anum squamisque postaxillaribus squamis cetero corpore conspicue minoribus; pinna dorsali paulo ante insertionem pinnarum ventralium incipiente, acuta, non emarginata, corpore sat multo altiore, breviore quam alta; pinnis pectoralibus et ventralibus antice rotundatis apice angulatis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus ventrales nor, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta vel obtusiuscula, non emarginata, corpore non vel paulo humiliore, sat multo altiore quam basi longa; caudali sat profunde emarginata, lobis acutis, inferiore superiore longiore, 4°/, ad 5 et paulo in longitudine corporis; colore corpore superne aurantiaco-olivaceo vel fusco-olivaceo, inferne aurantiaco-roseo; glandulis capite aurantiacis; fasciis corpore transversis latis diffusis fuscis et maculis confluentibus compositis 6 vel 7 approximatis; iri- de. violascente-coerulea margine pupillari aurea; pinnis aurantiaco-roseis vel rubris, caudali medio inferneque maxima parte profunde fusca vel nigra superne fasciis 9 vel 3 transversis fuscis; pinnis ceteris fasciis 2 vel 3 dorsali et anali longitudinalibus, pectoralibus ventralibusque transversis fus- cis non semper conspicuis. B. 3. D. 2/8 vel 2/9. P. 4/9/1 vel 4/10/1. V. 2/8. À, 2/5 vel 2/6. C. 6/17/85 vel 5/17/4, lat. brev. incl. Syn. Jiomaloptera Zollingeri Blkr, Over eenige nieuwe soorten van Homaloptera. Nat. Tijdschr. N. Ind. EV. p: 106: Salusur Sundan. Hab. Java (Batavia, Bandong), in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 7 speciminum 78 "' ad 99'". Aanm Ik beschreef deze soort in het jaar 1852 naar drie kleinere voorwerpen van Batavis en Bandong, welke tijdens de dikwerf herhaalde verplaatsing van mijn ka- 12 90 binet in verschillende woningen zijn verloren gegaan (1). Sedert ontving ik eenige grootere voorwerpen van Lahat (binnenlanden van Palembang), naar welke ik mijne vroegere beschrijving heb kunnen verbeteren en uitbreiden. Eene nadere studie mijner voorwerpen en der vergelijking daarvan met de kopi- ën der afbeeldingen van twee door Van Hasselt op Java waargenomene soorten, aan welke hij de namen gaf van Homaloptera javanica en Homaloptera fasciata, heeft mij bepaald tot de meening gebragt, dat mijne Homaloptera Zollingeri tot Van Hasselt's Homaloptera javanica terug te brengen is- De soort is gemakkelijk herkenbaar aan hare ongeveer 45 wel gekielde maar niet getande schubben op eene overlangsche rei. Ten opzigte van het geringe aantal schubben is zij verwant aan Homaloptera ophiolepis, maar zij verschilt daarvan nog door talrijke kenmerken, zijnde bij laatstgenoemde soort het ligchaam aanmerke- lijk slanker, de schubben veel sterker gekield en aan den achterrand, door de verlenging der kielen met één tot zeven tandjes gewapend, de buikschubben aan- merkelijk kleiner en het ligchaam niet met dwarsche banden maar met grootere en kleinere ronde vlekken geteekend, waarvan eenige, even als bij Homaloptera ocellata en nog andere soorten, op de middellijn van den rug voor en achter de rugvin zijn geplaatst. Homaloptera ophiolepis Blkr, Over eenige nieuwe soorten van Homa- loptera, Nat. T. N. Ind. IV p. 160. Slangenschublige Saloesoer. Atl. Cypr. Tab. III fig. 3. ‘ Homalopt. corpore elongato, depresso, cauda postice tantum compresso, altitudine 10} ad 115 in ejus longitudine, paulo latiore quam alto; capite depresso convexo, linea anteriore acute rotundato, 6 ad 7 in longitudine corporis; latitudine capitis 1; ad 1}, altitudine 2 fere ad 2 et paulo in ejus longitudine; vertice, rostro genisque glandulosis; oculis liberis, antice in dimidio capitis posteriore (1) Bij de overige moeijelijkheden, welke ik ondervond in de uitbreiding en bewaring mijner ver- zamelingen, bekleedden die, welke voortvloeiden uit talrijke verhuizingen, niet de geringste plaats. Se- dert ik mijne verzamelingen begon, heb ik te Batavia, Samarang, Soerabajaen Willem I niet min- der dan 19 verschillende huizen bewoond (een der ongerieven van den officiersstand, aan welken op de hoofdplaatsen op Java gouvernementshuizen ter bewoning worden aangewezen). Men kan nagaan, in welke mate eene 19 malige verplaatsing van mijn kabinet, waarbij men gedwongen is zijne toe- vlugt tot koelies (inlandsche lastdragers) te nemen, aan mijne verzamelingen heeft moeten schaden, Talrijke stopflesschen met naturaliën zijn op die wijze verloren gegaan, daar de koelies, bij toeval iets brekende, de voorkeur geven aan het spoorloos doen verdwijnen van het gebrokene, boven het vertoonen van de corpora delicti. Ook door diefstallen van mijne inlandsche bedienden zijn vele soorten verloren gegaan. Het was hun daarbij natuurlijk niet te doen om die soorten, welke zij wegwierpen, maar om de stopflesschen, voor welkezij bij Chinezen steeds gretige opkoopers vonden. 91 sitis, diametro 41 ad 54 in longitudine capitis, minus diametris 2 distantibus; naribus oculo multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus magnis oblongis valvula claudendis, anterioribus posterioribus multo minoribus in basi valvulae narium posteriorum perforatis; rostro convexo, basi paulo latiore quam longo; cirris subaequilongis, oculo non vel paulo longioribus, compressis , basi latis; maxilla inferiore plana acie ante labium inferius deflexum prominente; operculo postice rotundato, margine inferiore convexiusculo; dentibus pharyngealibus uniseriatis parcis conicis parum curvatis; ano in dimidio corporis anteriore perforato basi ventralium multo magis quam pinnae anali approximato ; linea laterali rectiuscula singulis squamis tubulo simplice notata, basi pinnae caudalis sursum curvata; ventre squamoso antice inter pectorales tantum alepidoto; squamis dorso lateribusque valde conspicue unicarinatis nucha ex parte pluricarinatis, ventralibus non carinatis, nuchalibus et lateralibus margine libero tri-ad septemdentatis, ventralibus non dentatis, ceteris conspicue unidentatis; squamis lateribus 45 ad 48 in linea laterali, 6 in serie transversali radium dorsglem lm inter et lineam lateralem, 15 p. m. in serie longitudinali verticem inter et pinnam dorsalem; squamis toto ventre usque ad anum minimis, dorso lateribusque antice squamis caudalibus et postanalibus minoribus; pinna dorsali paulo ante insertionem pinnarum ventralium incipiente, acuta,non vel vix emarginata; corpore multo altiore, paulo breviore quam alta ; pinnis pectoralibus antice et postice rotundatis apice an- gulatis pinnas ventrales non attingentibus; ventralibus antice rotundatis, apice angulatis pectoralibus vix brevioribus, analem non attingentibus; anali acuta, non vel vix emarginata, corpore non vel paulo al- tiore, sat multo altiore quam basi longa; caudali profunde emarginata lobis acutis inferiore superiore longiore 45 ad 5 in longitudine corporis; colore corpore superne aurantiaco-olivaceo, inferne aurantiaco- roseo; glandulis capite aurantiacis; linea dorsi media maculis 7 magnis rotundis fuscis quarum 4 post pinnam dorsalem; lateribus insuper ma@ulis magnis fuscis vulgo rotundis magnitudine inaequalibus; pinnis aurantiaco-roseis vel rubris fasciis fuscis ornatis, pecforalibus et ventralibus fasciis vulgo 3, caudali fasciis vulgo 5 transversis, dorsali et anali fasciis vulgo 3 longitudinalibus; fasciis caudalibus frequenter confluentibus, B. 3. D. 3/8 vel 3/9, P. 5/9*ad 4/10 ad 4/11/1, V. 2/8, A. 2/5 vel 2/6. C. 4/17/4 , lat. brev. incl. Syn. Salusur Sund. Hab. Java (Parongkalong, Dandong) in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 7 speciminum 83" ad 124"". pa Aanm. Homaloptera ophiolepis is de slankste der mij bekende soorten van Homa- loptera. Zij is overigens gemakkelijk herkenbaar aan hare betrekkelijk weinig talrijke en groote sterk gekielde en aan den vrijen rand getande schubben. De schubben aan de ondervlakte des ligchaams zijn in twee sterk afgescheidene groepen verdeeld. Die welke voor den anus zijn gelegen en den buik tot nabij den grond der borst- vinnen geheel bedekken, zijn zeer klein, ongekield en ongetand. Vroeger had ik die schubjes zelfs niet eens opgemerkt, doch met de lens laten zij zich gemakkelijk waarnemen. De schubben daarentegen, welke tusschen den nabij den grond der buikvinnen doorboorde aarsopening en de aarsvin zijn gelegen, doen in grootte niet onder voor de zijschubben tusschen buikvinnen en aarsvin en zijn evenzeer gekield. Op Java leeft deze soort in het stroomgebied van den Tjitaroem. Uit andere rivieren van Java heb ik haar tot nog toe niet bekomen. Van Sumatra bekwam ik haar slechts uit het stroomgebied van den Moessi of de rivier van Palembang. 92 Homaloptera pavonina Blkr, Over eenige soorten van Homaloptera, Nat. T. Ned. Ind. IV p. 158, Paauwoogige Saloesoer. Homalopt. corpore graciliore, capite magis acuto et graciliore, oculis majoribus, pinna anali magis quadrata, caudali magis emarginata et lobo ejus inferiore longiore quam in Homaloptera Valenciennesi ; pinnis pectoralibus brevibus trapezoideis; ventralibus rotundatis; ventre usque ad anum alepidoto; squamis 65 in serie longitudinali, carinis marginem liberum superantibus subdentatis, dorsalibus et lateralibus parvis, crassiusculis, inbricatis; colore corpore superne nigricante; dorso ante pinnam dorsalem punetis rotundis nigris, post pinnam dorsalem maculis 5 magnis rotundis nigris annulo albo cinetis, vitta corpore longitudinali nulla; pinnis nigro maculatis. D: 210: PEELEN 910A 16540: 8297 Syn. Balitora pavonina Val, Poiss. XVIII p. 74. Balitore pavonin Val, ibid. Hab. Java (Buitenzorg), in fluviis. Longitudo 4 pollie. paris. . Aanm. Homaloptera pavonina schijnt verwant te zijn aan Homaloptera ophiolepis Blkr, doch deze laatste kan daartoe niet terug te brengen zijn, vermits zij slechts 49 tot 4S schubben heeft op eene overlangsche rei en den buik van den anus af tot geheel nabij de basis der borstvinnen met, hoezeer kleine, schubben bedekt heeft. Ik ken deze soort niet naar dg natuur en geef dE bovenstaande beschrijving slechts vertaald naar die van den heer Valenciennes. Homaloptera ocellata V. Hass., J. Van der Hoev, Handb. Dierk. « ed. 1? Tom. II p. 211tab. 13 fig. 12. Geoogde Saloesoer. Atl. Cypr. Tab. III fig. 4 © Homalopt. corpére elongato, depresso, cauda tantum compresso, altitudine 7 et paulo ad 81'in ejus longitudine, paulo latiore quam alto; capite depresso convexo, linea anteriore acutiuscule vel subsemilunariter rotundato, 6 et paulo ad 6!/sin longitudine corporis; latitudine capitis 11/1 ad 1!/s , altitudine 12/3 ad 2 et paulo in ejus longitudine; vertice, rostro genisque glandulosis ; oculis liberis, antice in dimidio capitis posteriore sitis, diametro 5°/3 ad 62/5 in longitudine capitis, diametris 2 circiter di- stantibus; naribus oculo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus magis oblongis valvula claudendis, anterioribus posterioribus multo minoribus in basi valvulae narium posteriorum perforatis ; rostro convexo, basilatiore quam longo; cirris subaequilongis oculo non longioribus , conico-compressis, basi latis; maxilla inferiore plana acie ante labium inferius deflexum prominente; operculo postice rotundato, margine inferiore concavo; dentibus pharyngealibus 10 p. m. uniseriatis conicis acutis parum curvatis,- mediis lateralibus longioribus; ano in dimidio corporis posteriore perforato, pinnae anali magis quam basi ventralium approximato; linea laterali rectiuscula singulis squamis tubulo simplice notata; ventre usque paulo ante pinnas ventrales alepidoto; squamis corpore leviter unicarinatis, mar- gine libero anacanthis undulatis, lateribus 70 ad 75 in linea laterali, 8 vel 9 in serie transversali radium dorsalem 1m inter et lineam lateralem, 22 vel 23 in serie longitudinali verticem inter et pinnam dorsalem; squamis regione postaxillari, lateribus inferne, interventralibus regioneque gastro- 93 anali squamis cetero corpore minoribus; pinna dorsali paulo ante insertionem pinnarum ventralium incipiente, acuta, leviter emarginata, corpore altiore, breviore quam alta; pinnis pectoralibus antice et postice rotundatis apice angulatis, pinnas ventrales non attingentibus; ventralibus antice rotundatis apice angulatis pectoralibus paulo brevioribus, analem non attingentibus; anali acuta emarginata, corpore non vel paulo humiliore, multo altiore quam basi longa; caudali profunde semilunariter emarginata , lobis acutis inferiore superiore longiore 4!/5 ad 4!/2in longitudine corporis; colore corpore superne fuscescente-olivaceo, inferne olivascente-aurantiaco; dorso lateribusque fusco nebulatis; linea dorsi media maculis 6 vel 7 magnis rotundis profunde fuscis aurantiaco annulatis, posterioribus 2 cauda- libus; pinnis pulehre roseis, pectoralibus et ventralibus vulgo fasciis 2 transversis, dorsali et anali vulgo fascia unica longitudinali fasco-violaceis; caudali dimidio inferiore maxima parte, dimidio su- periore minore parte violaceo-fusco transversim bifasciata; iride coerulescente margine pupillari aurea. B. 3. D. 3/8. P. 7/8/1 ad 7/10/1. V. 2/7. A. 3/5 vel 3/0. C. 6/17/58 vel 5/17/4 lat. brev. incl. Syn. Homaloptera polylepis Blkr, Over eenige soort. van Homalopt. Nat. Tijdschr. Ned. Ind, 1V p. 162. Salusur Sundan. Hab. Java (Buitenzorg, Tjipanas, Bandong), in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 26 speciminum 76'" ad 132". Aanm. Sedert ik deze soort onder den naam van Homaloptera polylepis beschreef naar twee voorwerpen, bij welke de kleuren veel hadden geleden, ben ik in het bezit gekomen van nog een vierentwintigtal deels grootere en meest alle uitmuntend goed bewaarde voorwerpen, op weinige uitzonderingen na alle gevangen in de ri- vier Tjidani, in de nabijheid van Buitenzorg. Ik heb daardoor mijne vroegere beschrijving, vooral ten opzigte der kleuren, kunnen verbeteren. Ik houd het er thans voor, dat de soort, afgebeeld door de heer J. Van der Hoeven in de eerste uitgave van zijn Handboek der dierkunde, dezelfde is als mijne Homa- loptera polylepis, en alhoewel die afbeelding zeer veel te wenschen overlaat en de soort door den heer Van der [Hoeven niet nader beschreven is, heb ik den naam van / ocellata” aangenomen , omdat hij het regt van prioriteit heeft, terwijl Van Hasselt er zeker mede heeft willen wijzen op de licht geringde rugvlekken, welke bij deze soort in den verschen toestand scherp geteekend zijn, doch door bewaring in wijn- geest lichtelijk verdwijnen. Balitora ocellata Val. is eene van de bovenbeschrevene verschillende soort, welke ik niet ken. Volgens den heer Valenciennes zouden er de borstvinnen tot aan de buikvinnen reiken, wat bij geen mijner voorwerpen, jonge of oude, het geval is. Bij geen mijner voorwerpen ook is iets te bespeuren van de zwarte vlekjes op den kop of van een’ zwarten overlangschen ligchaamsband , welke bij Balitora ocellata Val. gezegd wordt te bestaan. Daar de soortnaam »ocellata" reeds aan de door den heer Van der Hoeven afgebeelde soort is gegeven, zal die van Balitora ocellata Val. veranderd behooren te worden, waarom ik voorstel daaraan den naam te ver- binden van den beroemden ichthyoloog, die haar het eerst beschreef, 94 Balitora ocellata Van Hass. is de in de bovenlanden van West- Java ongetwijfeld het meest voorkomende soort, doch toch is ze moeijelijk door de inlanders te beko- men, vermits zij geen artikel van voeding uitmaakt en ik de inlanders zelfs niet door, de aanbieding van betrekkelijk aanzienlijke belooningen bewegen konde, voor- werpen van Saloesoer, den algemeenen Soendaschen naam voor de soorten van Ho- maloptera, voor mij te verzamelen. Van Sumatra ontving ik tot dus verre slechts een enkel voorwerp. Balitora maculata Gr. en Platycara anisura McCl. schijnen aan Homaloptera ocellata V. Hass. verwant te zijn. Homaloptera salusur Blkr, Over eenige n. soort. v. Homalopt. Nat. T. Ned. Ind. IV. p. 161. Gladschubbige Saloesoer. Atl. Cypr. Tab.III fig. 2. Homalopt. corpore elongato, depressiusculo, postice compresso, altitudine 8 ad 9 in ejus longitudine, non latiore quam alto; capite depresso convexo, linea anteriore acute rotundato, 52/3 ad 6 in lon- gitudine corporis; latitudine capitis 1?/; ad 1%/;, altitudine 2 circiter in ejus longitudine; rostro, ver- tice genisque glandulis parum conspicuis; oculis liberis, antice in dimidio capitis posteriore sitis, diametro 6 ad 7 in longitudine capitis, diametris 2 circiter distantibus; naribus oculo multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus magnis oblongis valvula claudendis, anterioribus pos- terioribus multo minoribus in basi valvulae narium posteriorum perforatis; rostro convexo basi non vel vix latiore quam longo; cirris subaequilongis, oculo non vel vix longioribus, basi compressis la- tiusculis; maxilla inferiore plana acie ante labium inferius deflexum prominente; operculo postice rotundato margine inferiore concavo; dentibus pharyngealibus 10 p. m. uniseriatis conicis acatis parum curvatis; ano in dimidio corporis posteriore perforato, pinnae anali magis quam basi ventra- lium approximato; linea laterali rectiuscula singulis squamis tubulo simplice notata; ventre usque inter pinnas ventrales alepidoto: squamis corpore leviter unicarinatis, margine libero anacanthis in- tegris, lateribus 70 p. m. in linea laterali, 8 p. m. in serie transversali radium dorsalem 1m inter et lineam lateralem, 22 p. m. in serie longitudinali verticem inter et pinnam dorsalem; squamis nuchalibus, postaxillaribus et gastro-analibus squamis cetero corpore minoribus; pinna dorsali paulo ante insertionem pinnarum ventralium incipiente, acuta, leviter emarginata, corpore altiore, paulo breviore quam alta; pinnis pectoralibus antice et postice rotundatis apici angulatis pinnas ventrales non attingentibus; ventralibus antice rotundatis, apici angulatis, pectoralibus paulo brevioribus, inalem non attingentibus; anali acuta emarginata, corpore non vel paulo humiliore, altiore quam basi longa; caudali profunde emarginata, lobis acutis, inferiore superiore vulgo longiore 5 fere ad 5 1/3 in longitudine corporis: colore corpore superne fuscescente-vel aurantiaco-olivaceo, inferne dilute roseo; dorso fasciis 4 vel 5 latis diffusis fuscis; iride coerulescente margine pupillari late aurea; pinnis roseis, dorsali, pectoralibus et ventralibus dimidio anteriore, caudali lobo inferiore fere totis fuscis. B. 3. D. 3/8 vel 3/9. P. 5/8/1 vel 5/9/1 ad 7/10/1. V. 2/7. À. 8/5 vel 8/6. C. 6/17/6 lat. brev. incl. Syn. Salusur Sundan, | Hab, Java (Batavia, -Tjampea, Ngantang), in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 8 speciminum 55°” ad 90°”. 95 Aanm. Homaloptera salusur verschilt van Homaloptera ocellata Van Hass. slechts zeer weinig. Men kan haar echtef*onderkennen aan haren smalleren kop, wiens breedte 1°/; tot 1°/; maal gaat in zijne lengte, terwijl die breedte bij Homaloptera ocel- lata slechts 1'/, tot 1'/; maal gaat in de lengte des kops. Bovendien zijn de schub- ben bij onderwerpelijke soort geheel gaafrandig, terwijl het ligchaam er slechts dwarsche banden heeft, althans bij mijne voorwerpen, en niet de scherp geteekende en geel geringde ronde bruine vlekken op den rug.van Homaloptera ocellata. Het verschil in de breedte van den kop is bij voorwerpen van beide soorten zeer in het oog vallend en drukt zich ook uit in den slankeren snuit, die langer schijnt te zijn, doordien zijne breedte aan de basis zijne lengte niet of naauwelijke overtreft. Homaloptera Valenciennesi Blkr, Valenciennesche Saloesoer. Homal. corpore breviore, capite breviore, rostro obtusiore, oculis minoribus et magis distantibus, pin- nis paribus magis rotundatis, anali humiliore et magis rotundata, quam in Homaloptera erythrorhina ; pinnis pectoralibus ellipticis ventrales attingentibus; caudali emarginata; squamis 70 in serie longi- tudinali; ventre alepidoto; linea laterali valde conspicua, recta; colore corpore rufeseente; dorso post pinnam dorsalem maculis 5 rotundis nigris et ante pinnam dorsalem maculis 3 nigris nebulaetor- mibus; vertice nigro punctato; vitta operculo-caudali nigra; pinnis nigro maculatis vel vittatiss pec- toralibus et caudali aurantiaco tinctis, DON IV Os “Aa On C023, Syn. Balitora ocellata Val, Poiss, XVIII p. 73. Blkr Over eenige soort. van Homalopt. Nat. T. Ni «Ind; Vip: 157. Balitore ocellé Val, 1. c. Hab, Java (Buitenzorg), in fluviis. Longitudo speciminis descripti 2 poll. 8 lin. par. Aanm. De soort, door den heer Valenciennes onder den naam van Balitora ocellata beschreven, is niet dezelfde, welke Van Hasselt onder dien naam had aangeduid. Zij verschilt daarvan niet alleen door den overlangschen ligchaamsband, maar ook doordien er de borstvinnen tot aan de buikvinnen reiken. Aangezien van Homa- loptera ocellata V. Hass. reeds in 1833 eene afbeelding is openbaar gemaakt door den hoogleeraar J. Van der Hoeven, heb ik voor de hier beschrevene soort den naam van den heer Valenciennes gekozen, die haar het eerst heeft bekend gemaakt en van wiens beschrijving het bovenstaande eene verkorte vertaling is. Balitora Brucei komt mij voor het naaste aan Homaloptera Valenciennesi verwant te zijn. 96 Homalopiera eryihrorhina V. Hass. Blkr, Over eenig. soort. v. Ho- malopt. Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IN p. 157. Roodneuzige Saloesoer. Homal. eorpore elongato depresso, aeque lato acalto, altitudine 6 in ojus longitudine; rostro acuto antice rotundato; eapite plus quam 6 in longitudine corporis; oculis diametro 6 circiter in longitu- dine capitis, minus diametris 3 distantibus; naribus oculo valde approximatis; cirris 6, rostralibus supramaxillaribus brevioribus; dentibus pharyngealibus uniseriatis p. m. 5; pinnis extensis rhomboideo- rotundatis, radio 1° ceteris fortiore; dorsali emarginata; pectoralibus ventrales non attingentibus ; ventralibus dorsali oppositis; anali longitudine 2 in ejus altitudine; caudali profunde emarginata lobis acutis aequalibus; squamis 80 in serie longitudinali, carinatis, carinis marginem liberum superantibus unde squamis quasi dentatis; colore corpore rufescente; membrana narium rubra; pinnis nigricante fasciatis vel subfasciatis. p.75: D. 910:sP 15. 5V.39508216:0:425. Syn. Balitora erythrorhina Val, Poiss. XVIII p. 70 fig. 524. Dalitore à museau rouge Val. ibid. Hab. Java (Buitenzorg), in fluviis. Longitudo 4 poll. 9. lin. paris. Aanm. De bovenstaande beschrijving is zamengetrokken en vertahld uit de aan- gehaalde beschrijving der soort van den heer Valenciennes. Hij voegt er nog eenige anatomische bijzonderheden bij, welke ik bij alle mijne soorten teruggevonden heb. De maag is ereen groote dunvliezige zak, die in een slechts weinig verlengd darm- kanaal overgaat. De lever is er zeer klein. De ovaria daarentegen zijn zeer groot, wat ook bij de in mijn bezit zijnde soorten het geval is. De zwemblaas ontbreekt bij alle archipelagische soorten en waarschijnlijk ook bij de zuid-aziatische. Alle moeite, welke ik tijdens mijne veelvuldige togten in het Buitenzorgsche ge- daan heb, om deze soort magtig te worden, is vruchteloos geweest. Zij schijnt het naaste verwant te zijn aan Homaloptera ocellata V. Hass. (Homaloptera polylepis Blkr), welke de in de omstreken van Buitenzorg nog de het meest voorkomende soort is, doch zij kan daartoe niet worden teruggebragt. Homaloptera fasciata V. Hass., Algem. Konst en Letterb. 1823 II p. 190. Gebande Saloesoer. Atl. Cypr. Tab. III fig. 3. Homalopt. corpore elongato, depresso, cauda tantum compresso, altitudine 71/2 ad 8 in ejus longi- tudine, latiore quam alto; capite depresso convexo, linea anteriore acutiuscule vel subsemilunariter rotundato, 5 ad 51/2 in longitudine corporis; latitudine capitis 1 et paulo, altitudine 2 fere ad 2 in ejus longitudine; vertice, rostro genisque glandulis non vel parum conspicuis; oculis liberis, ma- jore parte in capitis dimidio posteriore sitis, diametro 4?/3 ad 6 fere in longitudine capitis, minus diametris 2 distantibus; naribus oculo multo magis quam rostri apiei approximatis, posterioribus magnis oblongis valvula claudendis, anterioribus posterioribus multo minoribus, in basi valvulae na- rium posteriorum perforatis: rostro convexo basi sat multo latiore quam longo: cirris gracilibus 97 * carnosis rostralibus mediis ceteris brevioribus, supramaxillaribus ceteris paulo longioribus oculo bre- vioribus; maxilla inferiore plana acie cum. labio inferiore unita; operculo postiee rotundato margine inferiore rectiuseulo vel convexiuseulo; dentibus pharyngealibus uniseriatis parvis conicis parum cur- vatis p. m. 8; ano in dimidio corporis posteriore perforato, pinnae anali magis quam basi ventralium approximato; linea laterali rectiuscula, singulis squamis tubulo simpliee notata, basi pinnae caudalis non sursum curvata; ventre ante pinnas ventrales alepidoto; squamis non carinatis, margine libero non dentatis integris, lateribus 45 p. m. in serie longitudinali, 5 in serie transversali radium dor- Salem 1m inter et lineam lateralem, 21 vel 22 in serie longitudinali verticem inter et pinnam dor- salem; squamis interventralibus et corpore anterioribus squamis caudalibus conspicue minoribus: pinna dorsali tota vel tota fere post basin ventralium sita, acuta vel aeutinseula , non vel parum emar- ginata, eorpore non vel paulo tantum altiore, breviore quam alta pinnis; pectoralibus et ven- tralibus oblique obtuse rótundatis, pectoralibus ventralibus majoribus basin ventralium attingentibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, non emargipata, corpore humiliore, altiore quam basi longa; caudali semilunariter emarginata, lobis acutis inferiore superiore longiore 42,3 ad 52/3 in longitudine eorporis; colore corpore superne aurantiaco-olivaceo, inferne aurantiaco-roseo vél mar- garitaceo-roseo; iride violascente-coerulea margine pupillari aurea; faseiis corpore fuscis latis trans- versis diffusis approximatis 5 vel 6; pinnis aurantiaco-roseis vel rubris, dorsali et anali viitis 2 vel 3 longitudinalibus, pectoralibus, ventralibus caudalique vittis 2 vel 3 transversis fuscis diffusis. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 6/10/1 vel 6/9/1. V. 2/7. A. 2/5. C. 7/17/6 vel 6/17/5, lat. brev. inclus. Syn. Homaloptera Wassinkii Blkr, Over eenige nieuwe soort. van Ilomaloptera, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IV p. 163. Salusur Sundan. Habit, Java (Tjampea, Buitenzorg, Kediri), in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 14 speciminum 40” ad Dts Aanm. Bij slechts twee soorten van Homaloptera mijner verzameling is de rug- vin achter de buikvinnen ingeplant, t. w. bij Homaloptera fasciata en Homaloptera gynnogaster. Deze beide soorten hebben nog met elkander gemeen, dat de buik er tot tusschen de buikvinnen geheel schubloos is en dat de schubben des ligchaams er ongetand zijn. Overigens verschillen beide nog aanmerkelijk van elkander, door de grootte der schubben en der borstvinnen, en Homaloptera fasciata is volkomen goed herkenbaar daaraan, dat zij slechts 45 schubben heeft op eene overlangsche rei en dat er de borstvinnen tot op den grond der buikvinnen reiken. Aangezien mij uit eene door Van Hasselt nagelatene teekening gebleken is, dat hij onderwerpelijke soort heeft gekend en dat zij dezelfde is als die, welke hij ter boven aangehaalde plaatse onder den naam van Homaloptera fasciata aanduidde, heb ik ge- meend, hoezeer ook de soort het eerst door mij beschreven is, den door Van Hasselt voorgestelden soortnaam te moeten herstellen. Ik had haar vroeger genoemd naar den heer Dr. G- Wassink, thans chef der geneeskundige dienst in Nederlandsch Indië, door wiens welwillendheid ik in het bezit werd gesteld van de eerste voor- werpen, welke ik van de soort waarnam. 98 . Bij Platycara lissorhychos MeCl. schijnt de rugvin ook een weinig achter de buik- vinnen te beginnen en de afbeelding dier soort vertoont slechts 36 schubben op eene overlangsche rei. Zij verschilt echter van Homaloptera fasciata door een’ eigenaar- digen zuigtoestel aan de ondervlakte van den kop achter de mondopening, waardoor zij zelfs tot een van Homaloptera verschillend geslacht te brengen is. Homaloptera gymmogaster Blkr, Over eenige nieuwe soort van Homa- loptera, Nat. T. N. Ind. IV p. 163. — Kaalbuikige Saloesoer. Atl. Cypr. Tab. IIT fig, 6. . Homalopt. corpore elongato depresso, cauda tantum eompfresso , altitndine 8!/2 circiter in ejus longitu- dine, latiore quam alto; capite depresso, convexo, linea anteriore obtusiuscule rotundato, 6 circiter in longitudine corporis; latitudine capitis 11/3 circiter, altitudine 2 circiter in ejus longitudine; vertice, rostro genisque glandulis non conspieuis; oculis liberis, maxima parte in capitis dimidio posteriore sitis, didmetro 6 ad Gl2 in longitudine capitis, minus diametris 2 distantibus; naribus oculo multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus magnis oblongis valvula claudendis, anterioribus posterioribus multo minoribus, in basi valvulae narium posteriorum perforatis; rostro convexo, basi sat multo latiore quam longo; cirris gracilibus subaequalibus oculo paulo brevioribus; gnaxilla infe- riore plana acie cum labio inferiore unita; operculo postice rotundato margine inferiore eoncavo; dentibus pharyngealibus uniseriatis parvis conicis acutis parum curvatis p. m. 8; ano in posteriore dimidio corporis perforato pinnae anali valde approximato; linea laterali rectiuscula, singulis squamis tubulo simplice notata, basi pinnae caudalis non sursum curvata; ventre ante et post pinnas ventrales alepidoto; squamis non carinatis, margine libero non dentatis integris, lateribus 70 p. m. in serie longitadinali, 5 vel 6 in serie tranversali radium dorsalem 1m inter etlineam lateralem, 28? p. m. in serie longitudinali verticem inter et pinnam dorsalem; squamis nuchalibus squamisque lateralibus anterioribus squamis caudalibus conspieue minoribus; pinna dorsali tota ejus longitudine paulo post basin pinnarum ventralium sita, acuta, parum emarginata, corpore altiore, breviore quam alta; pinnis peetoralibus et ventralibus oblique obtuse rotundatis , longitudine subaequalibus, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali aeuta, non vel parum emarginata, corpore non humi- liore, altiore quam basi longa; caudali semilunariter emarginata, lobis acutis inferiore superiore vix longiore 5 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne aurantiaco-olivaceo, vel fuscescente- olivaceo, inferne aurantiaco-vel margaritaceo-roseo; iride violascente-coerulea, margine pupillari aurea ; pinnis aurantiaco-roseis vel roseis, caudali medio diffuse transversim fusco fasciata. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 5/9/1 vel 5/10/1. V. 2/7. A. 2/6. C. 6/17/6 vel 6/17/7, lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Meninju), in lacu. Longitudo specininis unici 75". Aanm. Deze soort heb ik tot nog toe slechts van Sumatra entvangen in een enkel voorwerp, afkomstig uit het meer van Meninjoe, en mij geschonken door de beroemde reizigster wijlen Ida Pfeiffer. De soort is zeer gemakkelijk herkenbaar aan hare ach- terwaartsche inplanting der rugvin en talrijke schubben op eene overlangsche rei. SUPP AMPLE A: IL QYPRINIPORMES. KARPERVORMIGEN. Cyprinoidei corpore oblongo vel elongato compresso, vulgo squa- moso, squamis cycloideis. Caput plus minusve compressum alepido- tum. Cirri nunquam plus quam 4, frequenter nulli. Rictus latera ca- pitis attingens vel subattingens. Dentes pharyngeales varias formas referentes, uni- ad tri-seriati. Pseudobranchiae pectiniformes vel glan- dulaeformes. Apertura branchialis lata. Pinnae pectorales et ventra- les nunquam disciformes, pectorales radio superiore tantum simplice. Vesica natatoria bipartita. Aanm. De Cypriniformes zijn de karperachtige visschen bij uitnemendheid. Wat door de meeste schrijvers over Cyprinoiden geschreven is, heeft uitsluitend of nagenoeg uitsluitend betrekking tot deze subfamilie, en zoo hebben ook de aan het hoofd van dit deel gegevene schetsen van den ontwikkelingsgang der kennis van de Cyprinen voornamelijk betrekking tot de Cypriniformes. Zij bevatten dan ook meer dan negen en een half honderd bekende soorten, terwijl men er van de beide andere subfamiliën te zamen nog geene honderd kent. ‘Terwijl de Cobitiformes en Homalopteraeformes tot twee werelddeelen van het oostelijk halfrond zijn beperkt, ziet men de Cypriniformes zich niet alleen ook over geheel Afrika verbreiden, maar zij bewonen ook bijkans geheel Noord-Amerika en dat zelfs nog in zeer talrijke soorten. De studie van de geograpische verbreiding der Cyprinoïden levert de belangrijkste uitkomsten op ten opzigte van de Cypriniformes. [n nog mindere mate dan de zoetwater-Siluren hebben de, Cyprinen, in het alge- meen, de grenzen kunnen overschrijden, haar door de natuur gesteld. Er zijn geene soorten onder ze, die zich vrijwillig buiten het water begeven of lang buiten het water kunnen leven. Zij zijn er ook niet op gebouwd, en zoo al vele Cobitifor- mes zich insgelijks, hoezeer met minder gemak dan de Siluren, in eene bepaalde rigting buiten het water kunnen bewegen, is hun ademhalingsstelsel er niet op ingerigt, om de hoeveelheid water te bevatten en te behouden, noodig tot eene eenigzins gerekte bevochtiging der kieuwen. 100 Desniettegenstaande is de geograpische verbreiding van sommige soorten zeer groot, zelfs van de zoodanige, van welke geene kunstmatige overplanting te vermoeden is, en noodzakelijk moet men daarbij denken aan eene gelijktijdige schepping der soorten in de stroomgebieden waarin ze thans nog leven. Aan den anderen kant is het ook voor de Cypriniformes waar, dat geene enkele soort der oude wereld tevens natuurlijk voorkomt in de nieuwe wereld, en dat in beide halfronden de grenzen der verschillende soorten en geslachten soms zeer scherp zijn gesteld. Zelfs de geslachten zijn, bijkans zonder uitzondering, in de beide wereldhelften verschillend, | Slechts van Acomus, Leuciscus, Alburnus en Gobio vindt men soorten zoowel in de oude als in de nieuwe wereld. Ieder groot’ gewest heeft voorts niet alleen zijne hem eigene soorten maar ook nergens anders voorkomende geslachten aan te wijzen. Zoo vindt men, om uit de talrijke voorbeelden, welke men zich uit het te geven algemeen overzigt der soorten zelf kan kiezen, eenige weinige meer bepaald aan te wijzen, Epalzeorhyrmchos slechts in den Indischen Archipel, Abrostomus slechts aan de Kaap de Goede Hoop, Cyprinion slechts in Perzië en Syrië, Pseudogobio slechts in Japan, Aulopyge slechts in zuidoostelijk Europa, Elopichthys slechts in China, Esomus slechts in Bengalen en Hindostan, enz. E Eene grondige herziening der honderde soorten van Cypriniformes en der geslachten , uit ze gevormd, is noodzakkelijk te achten. Met is eene moeijelijke taak, welker volvoering misschien vooreerst niet mogelijk is door het verspreid zijn van het ma- teriaal in de verschillende museën van Europa, Amerika en Azië. Ik heb die herziening bewerkstelligd voor alle soorten, welke ik zelf bezit, doch vermits in deze gewesten geen enkel ander ichthyologisch kabinet bestaat, heb ik haar niet verder kunnen uitstrekken. . Intusschen ben ik door het onderzoek dier soorten geleid tot de studie van het bestaande litterarisch materiaal en ik heb daaruit de overtuiging erlangd , dat, even- zeer als de archipelagische Cypriniformes tot talrijke met groote juistheid te ken- merken genera behooren, ook zeer vele der door de verschillende ichthyologen in den nieuweren tijd opgestelde buiten-archipelagische genera, inderdaad als natuurlijke geslachten beschouwd moeten worden. En zoo zijn, zelfs na verwerping van talrijke minder goed gevestigde, mijns inziens nog meer dan 100 genera van Cyprini- formes te behoûden. Zooals boven reeds is gezegd, kunnen die talrijke geslachten in twee groote groepen geplaatst worden, in die der Phalakrognathinen en die der Cheilognathinen. De geslachten der Cheilognathinen winnen het in talrijkheid verre van die der Phala- krognathinen , even als zij veel rijker zijn aan soorten. COHORS I PHALACROGNATHINI. NAAKTKAKIGEN. Cypriniformes maxilla inferiore margine libero nuda, labio inferiore non vestita, vagina vel lamina cornea decidua protecta. Nadat de heer Agassiz in 1837 het voorbeeld gegeven had, het geslacht Chon- drostoma van de overige Cypriniformes af te zonderen, op grond van den eigenaardigen bouw der monddeelen, beproefde men, ook talrijke buiten- europesche Cypriniformes naar den bouw der monddeelen, onder verschillende geslachten te brengen. Wel had reeds Cuvier in 1817 het geslacht Labeo opgesteld , maar zijne kenmerking bepaalde zich, wat de vorming der monddeelen betreft, tot de opgave, dat de lippen er zijn, vleezig en merkwaardig dik, aan welke diagnose in 1828 nog werd toege- voegd, dat de lippen er dikwijls gekarteld zijn. De beide grootste ichthyologen van den nieuweren tijd hadden, zonder er zich van bewust te zijn, in Labeo en Chondrostoma de typen gevonden, niet, zooals zij meen- den, van twee geslachten, maar van twee groepen, talrijk aan geslachten, in welke zich weldra meer dan 200 soorten zouden komen rangschikken. Kubl en Van Hasselt hadden reeds van die geslachten opgemerkt, bij hun on- derzoek van de merkwaardige Javasche vormen der Phalakrognathinen. Zij reeds gevoelden het gewigt van de vorming der monddeelen bij de verdeeling der geslachten , doch hun vroegtijdige dood heeft hen belet, hunne zienswijze ten deze nader te ont- wikkelen. Hunne geslachten Crossocheilos , Lobocheilos , Diplocheilos en Labiobarbus zijn niets anders als typen, verkregen door ontleding der grondtype van Cuviers Labeo. De heer MacClelland vestigde, bij de opstelling van de meerdere zijner geslachten, insgelijks zijne aandacht op den bouw der monddeelen, zonder de bijzonderheden in dien bouw echter naauwkeurig te bepalen. Zijne genera Cirrhinus (met Labeo als subgenus), Oreinus, Gobio en Gonorhynchus omvatten uitsluitend Phalakrognathinen ; Cirrhinus, Gobio en Gonorhynchus (alle van eene geheel andere beteekenis dan bij Cuvier) alle soorten van de grondtype Labeo, Oreinus soorten van de grondtype Chondrostoma. | 102 A. Smith vond in Abrostomus eene nieuwe ondertype van Labeo. Dangila en Rohita, evenzeer aan de grondtype van Labeo ontleend en door den heer Valenciennes in het jaar 1842 opgesteld, zijn onderdeelen van het geslacht Labiobarbus, zooals het door Kuhl en Van Hasselt werd begrepen. Heckel stelde in 1842 voor zijne genera Cyprinion, Scaphiodon, Gymnostomus, Chondrochylus en Chondrorhynchus, alle ondertypen van Chondrostoma ; alsmede Tylognathus en Discognathus, welke ondertypen zijn van Labeo. In 1847 voegde hij daarbij nog de geslachten Dillonia, Schizopyge en Aspidoparia, welke evenzeer aan de grondtype van Chondrostoma zijn ontleend, terwijl hij zijne genera Chondro- chilus en Chontlrorhynchus tot het eigenlijke geslacht Chondrostoma terug bragt. Ook in Noord-Amerika had men reeds in 1818 eene type ontdekt, door Rafinesque met den naam Exoglossum bestempeld, welke na verwant is aan de grondtype van Labeo. Ook het geslacht Pimephales van Rafinesque schijnt daaraan verwant te zijn. Talrijke andere noord-amerikaansche typen, in het laatste tiental jaren opgesteld, schijnen evenzeer, wat den kaak-en lipbouw betreft, tot de grondtype van Labeo te behooren, zooals Hyborhynchus, Hybognathus en Campostoma van den heer Agassiz; Lavinia, Dionda, Algoma, Orthodon, Algansea, Siboma en Cliola van den heer Girard; Cochlognathus van de heeren Baird en Girard; en Mylocheilus en Mylopharodon van den heer Ayres. Alle deze geslachten, hoezeer door den bouw der monddeelen aan Labeo ver- want, naderen door hun tandenstelsel meer tot de grondtype Chondrostoma en meer- dere hunner zijn zelfs door de heeren Agassiz en Girard opgebragt als Chondro- stominen, hoezeer de zin dier groep niet ist is aan dien, welke in dezen arbeid daaraan is gehecht. Heckel heeft in de » Nachtrag zur Charakteristik und Classifikation der Cyprineén- Gattungen" de genoemde grondtypen van Labeo en Chondrostoma zeer goed on- scheiden, maar hij heeft ze geen' naam gegeven. Voor wie in de hier opgesomde genera slechts de geslachten Labeo Cuv. en Chon- drostoma Ag. zou willen erkennen, zou de groep A van Heckel's Temnochilae Labeo, de groep B der T'emnochilae Chondrostoma voorstellen. Ik neem die groepen als natuurlijke groepen aan en noem ze naar hare en Labeoninen en Chondrostominen. Maar bovendien erken ik in die groepen nog meerdere generische typen, deels aan andere ichthyologen onbekend gebleven, deels ook door hen over het hoofd gezien. Deze typen zijn, voor de Labeoninen de geslachten Epalzeorhynchos, Dis- cognathichthys. Diplocheilichthys, Schismatorhynchos, Rohitichthys, Barbichthys, Morara, Opistocheilos, Pseudogobio, Semiplotus; — en voor de Chondrostominen de genera Mrigala en Acheilognathus. Over alle deze geslachten wordt hieronder nader gehandeld. Ik moet hier nog aanteekenen dat, alhoewel mijne Phalakrognathinen aan Heckel's Temnochilae beantwoorden, Heckel’s benaming even als zijne diagnose daarva: „maxilla inferiore in aciem cartilagineam attenuata” minder juist zijn, aangezien de onderkaak bij eenige geslachten, zooals Lobocheilos, in stede van met een’ scher- pen rand te eindigen, buitengemeen dik en stomprandig is. STIRPS L LABEONINI LIPKARPERS. Cypriniformes phalacrognathini, labio inferiore vario modo con- structo, reflexo. Aanm. De Labeoninen omvatten alle Phalakrognathinen, bij welke eene onderlip" aanwezigis, welke, verschillend gebouwd , echter altijd dit kenmerkende heeft, dat zij den vrijen rand der onderkaak niet bereikt en van de ondervlakte der onderkaak teruggebogen of teruggeslagen is. | De afdeeling A der Temnocheilae van Heckel omvat slechts de geslachten met drie- reijige plaveiselgewijze keelgatstanden en heeft alzoo eene meer beperkte beteekenis dan de Labeonini, tof welke hier ook alle noord-amerikaansche Phalakrognathinen gebragt zijn, welke in dentitie alle van de Labeoninen der oude wereld, Japan uitgezonderd, verschillen. Men kan de Labeoninen ‘naar het tandenstelsel in twee groepen splitsen. Alle ge- slachten der oude wereld, met uitzondering slechts van Pseudogobio van Japan, hebben w dentes aggregati triserlati" en twee tot vier voeldraden, terwijl bij de ame- rikaansche Labeoninen de plaveiselgewijze rangschikking der tanden standvastig ontbreekt en de tanden zelve in slechts eene enkele of dubbele rei zijn geplaatst (misschien slechts met uitzondering van Mylopharodon Ayr. en Mylocheilus Ag. omtrent welke van eene afvallige derde rei gesproken wordt). Van de Labeoninen der oude wereld heb ik de geslachten Epalzeorhynchos, Cros- socheilos, Diplocheilichthys, Lobocheilos, Schismatorhynchos, Morulius, Barbich- thys en Morara naar de natuur kunnen onderzoeken en ik ben daardoor overtuigd geworden van het hoog gewigt voor de generische rangschikking van den bouw der lippen en kaken. Eene herziening der overige geslachten van de Labeoninen, naar de van ze bekend gemaakt gegevens, heeft mij geleid tot het beproeven van hunne meer juiste be- paling en het is mij daarbij noodzakelijk voorgekomen, van sommige dier geslachten enkele soorten af te zonderen en ze tot eigene generische typen te brengen. Hiertoe behooren de geslachten Rohitichthys, Opistocheilos, Semiplotus en Pseudogobio. 105 Heeft de meer naauwkeurige kennis van zoovele soorten van Labeoninen toegelaten het meer bepaald omschrijven van meerdere generische typen, die kennis heeft ook haar licht teruggekaatst op vele soorten, vooral de door Buchanan en den heer MacClelland van Bengalen bekend gemaakte, welker beschrijvingen te kort of welker afbecl- dingen te gebrekkig zijn, om daarnaar alleen hare generische verwantschappen te bepalen. Ik heb getracht die soorten tot hare juiste geslachten terug te brengen, en hoezeer vopr vele de gegevens daartoe onvoldoende waren, geloof ik aan vele an- dere : Buchanansche en MacClellandsche soorten hare ware beteekenis te hebben teruggegeven. De Labeoninen zijn onder de Cypriniformes het naaste verwant aan de Homalo- pteraeformes en Gobitiformes. Deze subfamiltën zouden, wegens bouw van de onder- kaak en lippen, tot de Labeoninen behooren, indien kenmerken van eene hoogere orde ze niet in groepen van hoogere waarde deden plaatsen. De geslachten, welke het naast in verwantschap staan met de genoemde subfa- miliën, zijn Epalzeorhynchos, Grossocheilos, Platycara, Discognathus en Discogna- thichthys. De soorten en geslachten der Labeoninen zijn veel talrijker dan die der Chon- drostominen. Zij maken ongeveer 75 pCt. uit van alle Phalakrognathinen. Betrekkelijk het talrijkste zijn zij op de Soenda-eilanden, van waar reeds 43 soorten bekend zijn. Het vaste land van Azië voedt meer dan 70 bekende species en ook Noord-Amerika heeft nog meer dan 50 soorten aan te wijzen. In Afrika evenwel zijn zij, volgens ons tegenwoordig weten, veel zeldzamer en slechts 13 in getal, terwijl zij in Europa volstrektelijk ontbreken. Eene nadere bepaling der geslachten van de Labeoninen der oude wereld is, met de bestaande gegevens, weinig moeijelijk. Voortreffelijke kenmerken vindt men in den bouw van den achtersten onverdeelden rugvinstraal, in zijne beenachtigheid of niet beenachtigheid, in zijn getand of tan- deloos zijn. Andere uitmuntende kenmerken zijn gelegen in het gekarteld of niet gekarteld zijn van den vrijen rand van den snuit; in de snuitgroeven en zijdelijke snuit- aanhangsels; in het al of niet vereenigd zijn van de bovenlip met de onderlip en de wijze van die vereeniging; in de gedaante en rigting der achterlipsgroeve of groeven; in de gedaante en de geaardheid der kaken zelve; in de kinzuigschijf; in de gedaante der lippen en haar gefranjed of niet gefranjed zijn; in de geaardheid der aarsschubben, enz. De voeldraden en de bijzonderheden van het tandenstelsel ko- men bij de Labeoninen-geslachten der oude wereld slechts in de tweede plaats in aanmerking. Moeijelijker, althans naar de bestaande gegevens, schijnt de juiste bepaling der geslachten van Noord-Amerikaansche Labeoniuen. Hetis ook de vraag, of zij alle 14 106 kunnen behouden blijven, en indien ik ze hieronder alle opvoer, is het meer omdat de gegevens ontbreken om over hunne waarde beslissend uitspraak te doen. Naar de bestaande gegevens te oordeelen zijn vele dier geslachten op kenteekenen gegrond, welker generische waarde zeer aan betwisting bloot staat, doch het kan zijn, dat andere meer gewigtige kenmerken zijn over het hoofd gezien, even als zulks met vele geslachten van Labeoninen van het oostelijk lend m geval is geweest. Van de voortreffelijke natuuronderzoekers, welke die geslachten hebben doen ken- nen en thans nog in Noord-Amerika leven, mag gewis een meer uitvoerig onderzoek van de talrijke door hen ontdekte soorten te gemoet worden gezien. De geslachten der Labeoninen laten zich overzien als volgt. ] Dentes pharyngeales triseriati. Corpus squamatum. a. Pinna dorsalis anacantha. 1. Rostrum margine libero crenatum. Rictus parallelogrammicus, Cirri 2 ad 4. Squamae magnae. aa. Labium inferius cum labio superiore unitum. * Rostrum integrum utroque latere processu conico mobili munitum: Mentum disco suctorio nullo. Epalzeorhynchos Blkr. * Rostrum sulco transverso bipartitum, lateribus processu nullo. Men- tum disco suctorio. Discognathus Heck. (ex parte). bb. Labium inferius cum labio superiore non unitum. Rostrum integrum processubus nullis. Mentum disco suctorio nullo. Crossocheilos V. Hass. Blkr. 2. Rostrum margine libero non crenatum. aa. Mentum disco suctorio. Rostrum integrum. Labium inferius cum labio superiore unitum. Squamae magnae. Discognathichthys Blkr. bb. Labium inferius lobum vario modo circumscriptum sed non discum suctorium efficiens, Squamae magnae. * Rostrum sulco profundo longitudinali bipartitum. Platycara McCl. * Rostrum sulco longitudinali nullo. Maxilla inferior incrassata car- noso-cartilaginea. $ Labium inferius cum labio superiore non unitum. Rostrum sul- co transverso bipartitum. Cirri 4. Schismatorhynchos Blkr. § Labium inferius cum labio superiore unitum, continuum, Cirri 2 ad 4. 107 à Labium superius cum labii inferioris margine anteriore con- tinuum. * Rostrum utroque latere lobo munitum. Os suborbitale an- terius sat longe ante orbitam situm. Labeo Cuv., Blkr. ** Rostrum non lobatum, + Rostrum sulco transvero bipartitum. Labium inferius crenulatum. Tylognathus Heck. T Rostrum integrum. Labium inferius non crenulatum, Os suborbitale anterius orbitae -approximatum. Diplocheilichthys Blkr. ó' Labium superius facie labii inferioris superiore intra margi- nem insertum. Lobocheilos V. Hass., Blkr. cc Labium inferius simpliciter reflexum, nec lobatum nec disciferum. Squamae magnae vel mediocres. * Labia fimbriata vel crenulato-papillata. Cirri 4 ad 2. $ Labia superius et inferius fimbriata. Rictus ore aperto ovalis. 6 Sulci postlabiales 2 longitudinales isthmo lato distantes. Os suborbitale anterius orbitae approximatum. Rohita Val. ó' Sulcus postlabialis unicus transversus semilunaris. Os subor- bitale anterius sat longo ante orbitam situm. Morulius Buch., Blkr. = Chrysophekadion Blkr. $ Labium inferius tantum fimbriatum. Os suborbitale anterius sat longe ante orbitam situm. Rohitichthys Blkr. $' Labium superius tantum papillatum. Rictus ore aperto subparallelo- grammicus. Maxilla inferior margine libero tenui. Dangila Val. * Labia nec fimbriata nec papillata. $ Labium superius crassum, carnosum. Cirri 4. Squamae parvae. Rictus parallelogrammicus. Abrostomus Smith. $ Labium superius valde gracile, membranaceum, ante maxillam superiorem pendulum. Squamae magnae. 6 Rictus angulatus. Os suborbitale anterius formam pedis equini subsimilans. Cirri 4. N 108 Barbichthys Blkr. * Rictus semilunaris. Os suborbitale anterius pentagonum. Cirri nulli. Morara Blkr.. b. Pinna dorsalis radio simplice postico osseo. 1. Spina dorsalis edentula. Squamae magnae, anales ceteris non majores. Pinna dorsalis multiradiata. Cirri nulli. Semiplotus Blkr. 2. Spina dorsalis postice serrata. Squamae parvae, anales ceteris multo ma- jores. Pinna dorsalis pauciradiata. Cirri 4. leuze! herer Hed. — Opistocheilos Blkr. II. Dentes pharyngeales biseriati vel uniseriati. a. Spina dorsalis ossea. Dentes pharyngeales cultriformes 4/4. Cirri nulli. Squamae magnae. J. Maxillae cochleariformes margine libero acutae. Cochlognathus Baird Gir. 2. Maxilla non cochleariformes. Pimephales Raf. b. Spina dorsalis nulla. 1. Cirri 2 supramaxillares. : a. Dentes pharyngeales graciles acuti uniseriati 5/5. Labium inferius re- flexum trilobatum. Regio thoraco-gularis alepidota. Anus pinnis ven- tralibus approximatus. | Pseudogobio Blkr. bb. Dentes pharyngeales molares, persistentes biseriati 2.5/5.2. Rictus sub- terminalis, horizontalis. Mylocheilos Ag. 2. Cirri nulli, aa. Dentes pharyngeales molares, persistentes biseriati 2.5/5.2 vel 2 4/4.2. Rictus magnus. j Mylopharodon Ayr. bb. Dentes pharyngeales cultriformes. * Labium inferius bilobum. Dentes biseriati 1.4/4.1. Eeoglossum Raf. * Labium inferius non lobatum. $ Dentes pharyngeales biseriati. ó Pinna dorsalis post ventrales incipiens. Rictus curvatus. Dentes 1.4/4.1, facie masticatoria elongata gracili. Squamae mediocres. Campostoma Ag. | ka 109 ó' Pinna dorsalis supra vel ante ventrales incipiens. Rictus parvus terminalis. Dentes 1.4/5.2 facie masticatoria nulla. Squamae magnae. Siboma Gir. $ Dentes Pharyngeales uniseriati. 6 Os inferum. Squamae magnae vel mediocres. f Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnam analem desinens. Rictus ore clauso transversus. Dentes uniseriati 5/9. Maxilla inferior acie truncata. Lavinia Gir. = Acrocheilus Ag. + Pinna dorsalis ante analem desinens. Dentes 4/4. 6 Dentes non uncinati. Maxilla inferior acie rotundata. Pinna dor- salis supra sventrales incipiens. Dionda Gir. 6’ Dentes facie masticatoria sublineari. Rictus parvus. Pinna dor- salis ante pinnas ventrales incipiens. Caput subtruncatum. Corpus elongatum ? Algoma Gir. 6" Dentes facie masticatoria lincari, Rictus parvus horizontalis. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens. Maxilla in- ferior acie late rotundata. Rostrum gibbosum truncatum. Corpus oblongum. Hyborhynchus Ag. 6’ Os terminale. Pinna dorsalis supra vel ante pinnas ventrales in- cipiens. Dentes 4/4 vel 5/5. T Dentes vix vel non uncinati 4/4 facie masticatoria lineari. Maxilla inferior symphysi tuberculo munita. Squamae magnae. Corpus elongatum compressum. Hybognathus Ag. +’ Dentes lanceolati, subrecti. 5/5. Maxilla inferior symphysi tu- berculo munita, Squamae parvae. Corpus subfusiforme. Orthodon Gir. 7" Dentes raptatorii uncinati 4/4, facie masticatoria nulla. Rictus amplus. Rostrum rotundatum. Squamae magnae. Corpus elon- gatum compressum. Cliola Gir. +” Dentes 4/4 vel 5/5. Rictus mediocris obliquus. Rostrum acu- tiusculum. Squamae magnae vel mediocres. Corpus oblongum compressum. Algansea Gir. Species Labeoninorum hucusque cognitae. Ld Habit. * Epalzeorhynchos kallopterus Blkr = Barbus kalopterus Blkr. Sumatra, Borneo. Discognathus crenulatus Heck. 2. … 9 09 909 verders 7 fusiformis Ileck. Rode CINE mA nd V obtusis. Medan we: a fine ROVRO UNO a " rufus beok. ^: xx TERES cos " ? bimaculatus Heck. = Gonna binaeutt MGO arten Let eu. Ve BN Bs han «DENG. p ? caudatus Heck. = Gants nones duin MeCL. Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass. = Labeo ob- longus Val 4. 4. 4e ter vere. S os. les diva, Sumatra. v ( ») latius Blkr = Cyprinus latius Bach. = Gono- rhynchus macrosomus McCl. = Cirrhina latius Val. = Rohita macrosomus Ileck . ... . . … Bengala. n ( w?) edn Blkr = Cyprinus mosario Buch Ps eec nchus gobioides McCl. = Rohita gobioi- des Heck.= Cyprin heriliva Val. . . . . . Bengala. „ (w) gohama Blkr = Cyprinus gohama Buch. = Cy- prinus dyangra Buch. = Gonorhynchus gohama McCl. = Gonorhynchus brevis McCl. = Cirrhina gohama Val. = Rohita brevis Heck. . . . . Bengala. » (Crossocheilichthys) cobititis Blkr = Lobocheilos cobi- üs BIER 2.4 …— 5x53 Aude eo 0s ava Sumatra: v ( ") Langel Blkr. ole We ae se Rt IRI ce Dec SUA, » ( 7) diplocheilos Blkr = Barbus diplocheilos Heck = Tylognathus barbatulus Heck. . . . . . Cashmir. » (v) nanus Blkr = ‘Tylognathus nanus Heck. . . Syria. n? (#?) porcellus Blkr = Tylognathus porcellus Heck. . India. ( 7) hirticeps Blkr = Gobio hirticeps Rüpp, = ? Dis- cognathus hirticeps Heck. = Dangila ? hirticeps Val ie Bay eae i 2x0 aks MADYSSIDIA. u (4 | enu Blkr = = Fee de ds Riipp. = ? Discognathus quadrimaculatus Heck. = Dangila? quadrimaculata Val. . . . . . Abyssinia. Discognathichthys variabilis Blkr = Discognathus variabilis Peut. cioe a a: ET ER waa. » brachypterus Blkr = Gonorhynchus brachypterus McCl. = ? Discognathus brachypterus Heck. . . India. & petrophilus Blkr = Gonorhynchus petrophilus McCl. = ? Discognathus petrophilus Heck. . . . . . Bengala. w rupeculus Blkr = Gonorhynchus rupeculus McC). = ? Discognathus rupeculus Heck. . . . . . . Bengala. „ lamta Blkr = Cyprinus lamta Buch. zi Cypri- nus godiyava Buch. = Gonorhynchus lamta MeCl. = Barbus lamta Val. = "Tylognathus lamta Heck. Bengale. Platycara nasuta McCl = Balitora nasuta Val. so& wo Kasyah. * Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr = Lobocheilos hetero- rhynchos Blkr = Schismatorhynchos lobocheiloides li m Toe PO oe, ek Ue, Te, aie a! OP en en oleate; z rienorhynchos Blkr = Gobio ricnorhynchos McCl. & Labeo ricnorhynchos Heck. = Cyprin ricnorhyn- que Val. RN . . . Bengala, Assam. ” gotyla Blkr = Cyprinus gotyla Gr. = Gonorhyn- chus gotyla McCl = Barbus gotyla Val. = Disco- gnethus cotyla Heck... . . so. « . . . Bengala. „ falcatus Blkr = Cyprinus (Bangana) falcata Gr. = Gobio malacostomus McCl. = Labeo malacostomus Val. = Isocephalus falcatus Heck. = Lobocheilos? faleátus BIE mon swe à à Wow © + x ddie, * Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr = Diplocheilos ery- : thropterus V. Hass. = Labeo erythropterus Val. . . Java. * y ( » ) lucas Blkr = Lobocheilos lucas Blkr. . . . . Java. * y ( » ) rohitoides Blkr= Lobocheilos rohitoides Dlkr. . . Java. * —» (#) boga Blkr = Cyprinus boga Buch. = Gobio bo- ga McCl. = Cyprinus arhiza Buch.= Cyprinus pan- gusia Buch. = Gobio pangusia McCl. (As. Res. XIX tab. 42 f. 1) = Isocephalns boga Heck. = Gym- nostomus arhiza Heck. = Leuciscus pangusia Val. = Deuciscus arhiza Vah 2520.0. 207. v. o. Bengala; y (wp?) pangusia Blkr = Cyprinus pangusia Buch. var. = Gobio pangusia McCl. (As. Res. XIX tab. 42 DRM AUI can 4° 2 eo MAN. De Le . Bengala. n (n?) (?) isurus Blkr = Gobio isurus McCl. = Leuciscus = 112 isurus Val. : . Assam. Labeo (Diplocheilos?) dero MeCl. inr dis dero Val. = Isocephalus dero Heck. . . . . . . . . Bengala. "7 (7?) pausio Blkr = Cyprinus pausio Buch. = Cirrhinus pausio McC]. = Isocephalus pausio Heck. . . . Bengala. v (wv?) breviceps Blkr= Cirrhina breviceps Val. = Isoce- phalus breviceps Heck. . . . . eo. ‘Java. v (Labeo) niloticus Val. = Cyprinus iode Forsk. Labeo coubi Rüpp. . . d exei es ~ Nilus. v (") Forskalii Rüpp., an et Val? = “Ep Buen Vars Bosse. 2 aus à Biga i? Ns " ( "» ) vulgaris Heck. = Cyprinus niloticus Geo, cs Chon- drostoma dembensis Val. (nec p etx n ard Nus n (uw) horie Heck. . . : se SNS n (wv ) selti Val. = Labeo ee Hee ots je « ots Nilus; v?( wv?) rufescens IIeck. = Cyprinus rufescens Hass. . . Palaestina. „?(w ) rostratus Heck. = Cyprinus rostratus Tiles. . . India. - v? (u?) angra Blkr = Cyprinus angra Buch. = Cyprinus (Bangana) Hamiltonii Gr. z: Gobio angra' McCh = lsocephalus Hamiltonii Heck. = Gobio ancra Val CONS oar Totis - +> + . Bengala. n?( » ) curmuca Blkr= Cyprinus curmuca iss Gobio curmuca MeCl. = Isocephalus curmuca Heck. . . Hindostan. ? (wv?) dyocheilos McCl. = Catostomus? dyocheilos MeCl. Cyprin goréa Val. = Tylognathus dyochylos Ileck. Assam. v altivelis Pet. (nomen tantum mihi cognitum). . . . Africa (Mossamb. ) " congoro Pet. ( » # u 7 ). vou Xe T ^a ) vw Cylindricus Pet.( v " y " es ar we ( 4 ) Tylognathus diplostomus Heck, = Varicorhinus diplostomus Teck. = Tylognathus Valenciennesii Heck. — Labeo . diplostomus Val : . . . & du «OA: v. ?? sandkhol Heck. = Leuciscus — hol. Syk. . . Deccan. x» 8? chitul Heck. = Leuciscuschitul Syk. . . . . Deccan. * Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr= Lobocheilos pleurotae- um BEENS. «+, : s. . + Sumatra. * Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer al Hass. = Tätes falcifer V. Hass. = Labeo falcifer Val. = Tylognathus falcifer Heck. . . :. . . . o. : s s « Java, Sumatra. | s (*)lehetBlke ov fer RRRS dau 113 * Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldii Blkr. . Java, Sumatra. #2 ( »?) Hasseltii Blkr— Barbus Hasseltii Dlkr. . . Java. * v (Gobionichthys) lipocheilos Blkr = Chondrostoma lipo- cheilos Val. = Chondrostoma lipocheilos Val. = Tylognathus lipocheilos Heck. = Gobio javani- cus Blkr = Lobocheilos (Gobionichthys) javani- cus Blkr, WX en tle * » ( » ) microcephalus Blkr = Gobio microcephalus Blkr. Java. v?( 7?) hispidus Blkr = Labeo hispidus Val. . . . Java. * Rohita (Rohita) melanopleura Blkr. |. . . , . . . . Sumatra, Borneo, Siam. is utu borneensiac Ber red la ase lee Ce. v. « Borneo, Siam; d v (u ) Kuhli Blkr. . Sumatra. » ( wp ) Hasseltii Val. = Rohita leiorhynchus Blkr = Ro- hita Artedi Blkr. . . . . . . . . . . Java, Sumatra , Borneo. "(tu yeamicracephalus, Wal 25 eersten w « + Jâva, 3 v ( » ) brachynotopterus Blkr. ga ee ln sm | * mw (.# Y Schlegeli, Blkr.. . …. … . (2) « à « ve Sumatra, Borneo, Siam: 4 it) Waanders BIED u^ us Co on uoce c9 are Banka; * s Cn ye Kappen Bike xau. DS, o 6 mox de s. Borneo. ke y ( v ) kahajanensis Blkr. . . . . . . . . . . Borneo. * n ( w ) vittata Val. = Rohita ervthrura Val, = Rohita erythrurus Blkr. . . . . . . . . . . . Java, Sumatra, Borneo, s more) GiporosBikr. se. a à 0o 09 x s c2. Sumatra, Borneo. : n (w ) enneaporos Blr. |... . . . . . . . . Sumatra. v ( " ) oligolepis Blkr. se fem p iu Re van: v" (v ) nandina Val. = Cyprinus nandina Buch. = Labio filamentosus Swns. = Cirrhinus nandina MODS RP C uh esie ien de n ron Bengale, Peru. » ( » ) macronotus Blkr= Cirrhinus macronotus McCl. Bengala, Assam. OE VOSSEN een Ber ante a Malines uv ur Hindostan. Beene FP Duvaucelu Val th Lacer Gara sr à s. Bengals? v ( » ) fimbriata Val. = Cyprinus fimbriatus Bl? . Hindostan. v ( "» ) gonius Val. = Cyprinus’ gonius Buch. = Barbus gonius Cuv. = Cirrhinus gonius McCl. . . . Bengala. v ( v ) rostellatus Val = Rohita rostellata Heck. . . . Pegu. " ( " ) chagunio Val. = Cyprinus chagunio Buch. = Rohilaschanaurio. Heck. nap ee ooo vr Sen s Bengala: entente Val | 1 2 X ae oet B nu. REE xx beschenaulti Val. 2 0. … yw oes. wa & os Hindostan? 114 Rohita (Rohita) cursis Val. = Cyprinus cursis Buch. = Cy- prinus cursa Buch. = Cyprinus curchius Buch. = Labeo cursis McCl. 2 Labeo curchius McCl. = La- beo cursa Val. = Rohita kursis Heck. ( » ) tincoides Val. . . Co PSN Dee n Cw) Roux Val tte ; : . . . Hindostan. » (Rohitodes) cephalus Blkr = abe UT Val. « à Pegu, v" ( ” ) Valenciennesi Blkr= Labeo Dussumieri Val. . . Bengala. " ) Reynaudi Blkr = Labeo Reynauldi Val. . . . Pegu. " ) microlepidota Blkr = Labeo microlepidotus Val. . Pegu. » ( * ) bengalensis Blkr= Labeo fimbriatus Val. . . . Bengala. * Morulius rohita Blkr = Cyprinus rohita Buch. = Barbus rohita Cuv. = Rohita Buchanani Val. = Rohita . . Bengala. ? = E rohita Heck. = Cirrhinus rohita McCl. . . . . Bengala. T y chalybeatus Blkr = Rohita chalybeata Val. . . : Bengala, Pegu. i " Belangeri Blkr = Rohita Belangeri Val. = Cir- rhina micropogon Val. . . . + Bengala. * " calbosu Blkr = Cyprinus calbosu pub = Bar- bus calbasu Cuv.= Rohita calbasu Val. = Rohita kalbosu. Malo. se de Lm OS pe Josef c e a ate BOE: u velatus Blkr = Labeo velatus Val. ct an. ed. 8s Poiss. tab. 08 fig. 8) ,. cm . . India? " Reynaudi Blkr= Rohita Reynauldi Mis Rohita ReynoldiiGeck. « uz «sok mienne + he Peau: w morula Blkr = Cyprinus morula Buch. = Barbi morula Cuv. = Cirrhinus morula McCl. = Rohita moralius Val= Cyprinus morala Gr. . . . . . Bengala. " pausius Blkr= Cyprinus pausius Buch. . . . . Bengala. " joalius Blkr = Cyprinus joalius Buch. = Cirrhi- nus joalius McCl.= Rohita jaolius Val. . . . . Bengala. „? musiha Blkr = Cyprinus musiha Buch. = Rohita muscha Heck. . . . . . TES c * u chrysophekadion Blkr = Ch eias lion. polyporos Blkr = Rohita chrysophekadion Blkr = Rohita polyporos Blkr = Rohita koilogeneion Blkr = Ro- hita cyanomelas Dlkr. . . . . . Java, Sumatra, Siam. Rohitichthys senegalensis Blkr = Labeo cie Val. . Senegal. * Dangila leptocheilos Val. = Labeobarbus leptocheilus K. v. H. = Dangila leptocheila Val. = Dangila Cuvieri Val. = 119 Cyrene Cuvieri Heck.. . : : . :-:.... :.. « Java, Sumatra, Borneo. Dangila cyanopareja Blkr = Cyrene cyanopareja Heck. . . Philipp. * y fasciata Blkr. $509 OR = ee an ow fe te ^. Sumatra, Borneo, * wv Kuhli Val. = Cyrene Kuhlit Heck. UU V9 do Java. E » festiva Blkr= Cyrene festiva Heck. . . . . . . . Borneo. * » ocellata Blkr = Cyrene ocellata Heck. = Dangila mi- crolepis Blk... … ool eto erret .. Sumatra, Borneo. w Splurus Blkr* . . s* «x. + BOT. dr sumatrana Blkrin e "SU sr aes Woet X TR UE uos Sumatra, v lipocheila Val. = Cyrene lipocheilos Heck. + + + Java. v Lescbenaultii Val. Cyrene Leschenaultii Heck. . . Hindostan. # philippinia Blkr = Cyrene ne Heck. . . . Philipp. Abrostomus capensis Smith. . . . . Prom. Bon. Spei. # umbratus Smith. . . . : : : : * Barbichthys laevis Blkr= Barbus theel v. Hass. = Barbus laevis Val. = Barbus gobioides Blkr = Bar- bus taeniopterus Blkr. . . . . . . . . . , . Java, Sumatra, Borneo. * Morara morar Blkr = Cyprinus morar Buch, = Pachysto- mus morar Heck. = Labeo morur Val. = motar Blin. 25$ wrr aan . Prom. Bon. Spei. Leuciscus es oo a ee senda ; ? margarodes Blkr = Cyprinus jaya Buch.? = Leu- ciscus margarodes McCL = Pachystomus margarodes Heck. 2° 3 te ge el ae ae te On eend Semiplotus MacClellandi Blkr = Cyprinus semiplotus McCl. Bengala. Opistocheilos plagiostomus Dlkr = Schizothorax plagiostomus eck. = Schizopyge plagiostomus Heck. = Oreinus plagiostomus McC]. eg . . . 5 * Afghanistan, Cashmir. » sinuatus Blkr = Schizothorax ene Heck. = Schizopyge sinuatus Heck. $e oy feci t. Cashin: » ? nobilis Blkr= Racoma nobilis McCl. . + Afghanistan. n ?? proprius Blkr = Schizothorax proprius McCI. . Afghanistan Cochlognathus ornatus Baird Gir. eu « Amer. Sept, (Texas). Pimephales promelas Raf. Ag. . . . Amer. Sept. (Ohio, Missun).) mpufasclus Gur. … spec. Vsus os cv s Amer: Sept^ (Yellowstone fl.) r maculosus Gir. : . . Amer. Sept. (Arkansas). Pseudogobio esocinus Blkr = Gobio esocinus ‘I. Schl. . . . Japonia. n Mylocheilus caurinus Gr. Richds. n lateralis Ag. Pick. Cyprinus {Leuciscus) caurinus. . Amer. Sept. (Ast., Columb fl.) os ed Abies: (Colb. fl Or. Puget. S.) 116 Mylocheilus fraterculus Gr. : : : : :.: Mylopharodon conocephalus Gr. = v robustus. Ayr ve : Exoglossum maxillingua Ag. = Gans le Less Exoglossum Le- Exoglossum Lesurianum Raf., Val. = Gila PINE p. Gia, . Amer. . Amer. Sept. (California). . Amer. Sept. (California). Sept. (California). sueurianum Heck. = Catostomus maxillingua De Kay. Amer. Sept (Prov. unit. occ). v mirabile Gir. Campostoma formulosum Gir. » anomalum Ag. = Rutilus —" ‘Bat = tilus melanurus Raf. =? Chondrostoma pullum Ag. = Exoglosum dubium Kirtl. = Leuciscus lixus Stor. = Chondrostoma prolixum Ag. = Ag. . r . nasutum Gr. . ” ornatum Gr. Siboma crassicauda Gr. = an huj loc?) . : . y tara Gir . . Lavinia alutacea Gir. = oen e Ens ve Pick. „ exilicauda B Gir. = „_ gibbosa Ayr. » harengus Gir. Dionda episcopa Gr. » serena Gir. » texensis Gir. . " papalis Gir. » argentosa Gir. Lavinia compressa Ayr. » chrysitis Gir. » melanops Gir. » Couchi Gir. » plumbea Gir. » spadicea Gir. Algoma amara Gir. r fluviatilis Gir. os s Hyborhynchus Minnilus Pimephales elongatus Baird " confertus Gir. u puniceus Gir. notatus Ag. = Exoglossum spinicephalum Val. Campostoma dubium . AmerSept.(Teness.,Ohio,Jow. etc. . Amer. Dru bean B. Gir. (gen. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. Sept. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. Amer. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. . Amer. RENE . Amer. notatus Raf. = . Amer. Sept. (Prv. unit. or. md.) . Amer. . Amer. Sept. (Canadian fl). Sept. (Arkansas). Sept. (Texas). Sept. (Californ.). Sept. (Chihuahua fl.). Sept. (Californ.). Sept. (Columb. fl. etc.) Sept. (Californ.). Sept. (Californ.). Sept. (Californ.). Sept. (Rio Pecos). Sept. (Texas). Sept. (Texas). Sept. (Rio Pecos). Sept. (Rio Gr. del Nt.). Sept. (Rio Pecos). Sept. (Coahiula). Sept. (Rio San Juan). Sept. (Canadian fl). Sept. (Arkansas). Sept. (Rio Gr. del. Nt.). Sept. (California). Sept. (Rio Pecos) LlY Hyborhynchus perspieuus Gir. : : : : : : . : : . Amer Sept. (Arkansas). " tenellus Gir... . . . . . . . . . . . . Amer Sept. (Choctaw Agency). Hybognathus nitidus Gir.= Leuciscus nitidus De Kay. . Amer Sept. (Lac-Champlain). " argyritis Gir. . . + 9. ov . . s s Amer Sept. (Milkriver). " Evanst Gir = mosten a lal at a. Amer Sept: (Nebraska): 7 nuchalis Ag. …… . . . s+ , . + « Amer Sept. (Illinois, J. Miss.) " placitus Gir. + + … . 2. + s + « t. ÁmerSept. (Arkansas). [ regius Gir. mou SE sey waka ee vid ule «ete su meri sept; (Potomak i); » ? chrysopterus Blkr = Leuciscus chrysopterus . De ave dU EM SES . Amer Sept. (N. York). Orthodon microlepidotus Gir= Gila mierolepidota Ayr . Amer Sept. (Californ). Gliolakvelos Gin tn a oes Amer. Sept. (Texas: » vigilax Gir. = Leuciscus vigilax B. Gir. = Cera- tichthys vigilax B. Gir. . . . . . . . . . Amer. Sept. (Arkansas), HENAN ORO Gur. NE eis ME ch ol eeen Amer Sepb-(Texas). Algansea tincella Gir. = Leuciscus tincella Val. . . . Amer Sept. (Californ.). w bicolor Gar, wwe + 4 & , + + « ve Amer Sept. (Lac. Klamath). v» formosa Gir. € 09 m9 e Sv + + ss, » AmerSept (Mercede, Mohv.fl.) n_ obesa Gir. . . . . . . . . . . . . . . Amer Sept. (Humboldt fl.) EPALZEORHYNCHOS Dlkr, Nalez. Vischfaun. van Sumatra, Nat. Tijd- schr. Ned. Ind. IX (1855) p. 270. SxutrHOORNKARPER. Corpus elongatum subfusiformi-compressum, squamis magnis vesti- tum. Maxillae nudae. Cirr 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum earnosum, integrum, longe ante os prominens, cute descendente an- te labium superius pendula inferne crenulata, antice utroque latere processu conico cartilagineo. Labium superius ante maxillam superi- orem pendulum, nee papillatum nec crenulatum. Rictus parallelo- grammicus aciebus maxillarum antice truncatis. Maxilla inferior sym- physi postice tuberculo munita. Labium inferius latum carnosum re- flexum integrum, cum labio superiore unitum. Suleus postlabialis utroque latere unicus marginem oris versus directus, labii marginem liberum non attingens, cute mentilata (isthmo) a sulco postlabiali la- 118 teris oppositi separatus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2. facie masticatoria obli- que truncati. Aanm. Met geslacht Epalzeorhynchos is onder alle Cyprinoiden gemakkelijk her- kenbaar aan het kegelvormige kraakbeenige bewegelijke uitsteeksel, hetwelk zich aan beide zijden voor aan den snuit bevindt. Dit uitsteeksel ligt in eene groef onder het voorste gedeelte van het voorste onderoogkuilsbeen en laat zich bijkans in een’ regten hoek horizontaal van den snuit af bewegen, als wanneer de snuit een ge- cored voorkomen bekomt. Het geslacht is overigens verwant aan de geslachten Crossocheilos Blkr, Disco- gnathus Heck. en Discognathichthys Blkr, in algemeenen ligchaamsbouw, dunne kaken, parallelogramvormige geheel onderstaande bekspleet, enz., doch het is van die alle nog, afgescheiden van de snuituitsteeksels, gemakkelijk te onderkennen ,— van Discognathus en Discognathichthys door de afwezigheid der kinzuigplaat, en van Crossocheilos door de enkelvoudige achterlipsgroeve en het vereenigd zijn van de bovenlip met de onderlip. Ik beschreef het geslacht Epalzeorhynchos voor het eerst in het jaar 1855, doch ik heb hierboven zijne karakters naauwkeuriger vastgesteld, De nadere studie der monddeelen heeft mij sedert nog geleerd, dat ook hierin zeer stellige kenmerken ge- legen zijn, welke het geslacht van Crossocheilos doen verschillen, kenmerken van hoogere waarde dan die, gelegen in de voeldraden. Tot Epalzeorhynchos is tot dus verre slechts te brengen eene enkele soort, welker ontdekking dagteekent van 1850. Epalzeorhynchos kallopterus Blkr, Index descript. specier. pisc., Nat. T. Ned. Ind. XIV > 477. — Fraaivinnige Snuithoornkarper. Atl. Cypr. Tab. IV fig. Epalzeorh. corpore elongato compresso, altitudine 51/2 ad 6!/s in ejus longitudine, latitudine 11/2 ad 1'/3in ejus altitudine; capite acuto convexo 5 et paulo ad 0!/2 fere in longitudine corporis cum, 4 et paulo ad 5 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1°/5ad 13/4, latitudine 12/5 ad 1%/5 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 3!'/sfere in longitudine capitis, diametro 1 circiter in capitis parte postoculari, diametro 1!'/sad 14/2 distantibus, membrana palpebrali iridis mag- nam partem tegerte, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali ubique convexa; linea interoculari 119 convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula clauden- dis, anterioribus margine vix elevato subtubulatis; rostro carnoso, juvenilibus oculo non vel vix, aetate provectis oculo multo longiore, convexo, conico, longe ante os prominente, poris numerosis parum conspicuis obsito, apicem versus utroque latere processu conico crasso rigido oculo duplo vel plus duplo breviore apice postrorsum spectante munito, parte cjus inferiore trigono plano, postrorsum declivi, antice poroso, velo praemaxillari labium superius occultante, margine libero parum curvato papillis quadratiusculis uniseriatis leviter crenulatis, confertis, aetate provectioribus valde eonspieuis obsito; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono, paulo vel non longiore quam alto, apice rotundato antrorsum spectante, margine posteriore basali subverticali emarginato vel angulato; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono, duplo vel minus duplo longiore quam alto, antice quam postice altiore, oculi diametro triplo circiter humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4? multo latiore, oculi diametro triplo vel plus triplo graciliore; cirris carnosis longitudine subaequalibus oculo paulo brevioribus ad vix longioribus, rostralibus supramaxillaribus crassioribus apicem rostri versus sub basi processus rostralis lateralis insertis; rictu infero , ore aperto parallelogrammico, ore clauso fissuram transversam parum antrorsum curvatam capitis latitudine valde multo breviorem efficiente; labio su- periore gracili ante maxillam superiorem pendulo, margine nec crenulato nec papillato; maxilla su- periore acie Cartilaginea parum curvata, deorsum mediocriter protractili; maxilla inferiore symphysi postice tuberculo conico parum conspicuo, ante symphysin late cartilaginea acie truncata vel leviter curvata; labio inferiore reflexo, integro, cum labio superiore unito, sulco inferne utroque latere unico superficiali, marginem oris versus directo, oculo non vel vix breviore, marginem labii liberum non attingente et isthmo valde lato a sulco lateris oppositi separato; operculo latitudine 1!/s circiter in ejus altitudine, oculi diametro paulo graciliore, margine inferiore rectiuseulo vel convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus mastica- toriis agoregatis 2. 4. 5/5. 4. 2. facie masticatoria oblique truncata marginibus elevata non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventra- les planiuseulo non carinato; squamis verticalibus, lateribus antice quam cetero corpore paulo ma- joribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 25 vel 36 in linea laterali, 15 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5!/2 (6) supra lineam lateralem, 11 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in- fimis longitudinaliter quinque-seriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus vix majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium vix vel non magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squa- mam non vel vix attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente ct longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore non ad paulo altiore et sat multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus loneitudine subaequalibus, acutis vel aeutiusculis, 55/; ad 63/,in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dorsali non multo humiliore sed duplo circiter breviore, duplo vel plus duplo altiore. quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa lobis aentis superiore inferiore vulgo paulo longiore 4!/3 ad 41/5 in longitudine corporis; corpore superne fasciis 3 longitudina- libus contiguis notato, superiore rostro-caudali fusco-violacea caput dorsumque superne amplectente ca- pite interdum deficiente, media aurco-rubra gracili supraoenlo-eaudali basin caudalis superiorem attin- gente, inferiore rostro-caudali latiore fusco-viclacea eapite interdum deficiente fere tota supra lincam lateralem decurrente mediam basin caudalis intrante et margine caudalis posteriore Cesinente inferne vitta 120 gracili aurantiaca limbata; lateribus infra lineam lateralem roseis; ventre roseo dilutiore vel marga- ritaceo; capite speciminibus fasciis capite deficientibus superne violascente-olivaceo, lateribus et in- ferne roseo vel argenteo; iride flava vel rosea; pinnis pulchre roseis vel rubris, dorsali et anali fascia latissima obliqua nigricante-violacea, dorsali frequenter insuper et basi nigricante-violacea; ventralibus macula maxima totam pinnam fere tegente, frequenter diffusa, nigricante-violacea. B. 8. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus kalopterus Blkr, Bijdr. kenn. ichth. faun. Borneo., Nat. T. Ned. Ind. I p. 18. Epalzeorhynchos kalopterus Blkr, Nalez, vischfaun. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 270. Hab. Sumatra (Palembang, Lahat), in fluviis. Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pontianak), in fluviis. Longitudo 13 speciminum 63’ ad 160, Aanm. Het eerste voorwerp dezer soort, hetwelk in mijn bezit kwam, ontving ik van Bandjermasin, in zuidoostelijk Borneo. Sedert ontving ik meerdere grootere en betere bewaarde voorwerpen van dezelfde plaats, alsmede van Kahajan, insge- lijks in zuidoostelijk Borneo en van Pontianak, in westelijk Borneo, uit de rivier Kapoeas. Ook oostelijk Sumatra leverde mij eenige exemplaren, gevangen in het gebied van den Moessi, bij Lahat en Palembang. Ik vermoed, dat de soort niet veel grooter wordt dan mijne grootste voorwerpen. DiscocxatTaus Heck., Fisch. Syriens p. 37,182. — KixsCHIJFKARPER. Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil- lae nudae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum carnosum sulco transverso bipartitum, ante os prominens, cute descendente ante maxillam superiorem pendula inferne crenulata. Maxilla superior car- nea. Maxilla inferior plica menti disciformi medio callosa. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizon- taliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2. 4. 5/5.4. 2. Aanm. Ik vat het geslacht Discognathus eenigzins anders op dan Heckel en. breng daartoe slechts de soorten met dwars gegroefden snuit, getepelden vrijen snuithuidrand en vier voeldraden, Zoodanig beperkt, omvat het geslacht slechts vier der door Heckel beschrevene soorten t. w. zijne Discognathus rufus, Discognathus obtusus, Discognathus crenulatus en Discognathus fusiformis. — De overige 10 soorten, door Heckel tot Discognathus gebragt, hoewel grootendeels onder het geleide van een vraagteeken, zijn slechts gedeeltelijk onder hetzelve te rangschikken, doch zij 121 zijn meest alle nog te weinig bekend om zulks met zekerheid te bepalen. Go- norhynchus bimaculatus McCl. en Gonorhynchus caudatus McCl. schijnen bepaal- delijk er toe te behooren, alhoewel de laatste gezegd wordt geene cirri te bezitten , wat evenwel nog bevestiging verdient. Vijf andere soorten, hieronder nader aan- geduid, behooren tot een afzonderlijk geslacht, hetwelk ik, wegens zijne groote verwantschap met Discognathus , Discognathichthys heb genoemd. De overige soorten, door Heckel onder zijn geslacht Discognathus gerangschikt, zijn Cyprinus cotyla Gr., Gobio quadrimaculatus Rüpp., Gobio hirticeps Rüpp. en Platycara nasuta McCl. Wat betreft Cyprinus cotyla, deze is eene Schismatorhynchos, welk geslacht wel den dwars gespleten snuit met Discognathus gemeen heeft, doch in de vorming der mond- en kindeelen hoogelijk van Discognathus verschilt. Moeijelijk is het, aan te wijzen tot welk geslacht de beide Gobio-soorten van den heer Rüppell behooren. Van eene zuigschijf aan de kin is in hare beschrijving geen sprake en de snuit is er niet dwars gespleten. Gobio hirticeps zou zelfs wegens hare getepelde lippen tot Rohita te brengen zijn, dock overigens laten be- schrijving en afbeelding niets naders opmaken betreffende de bewerktuiging der mond- deelen. Ik beschouw beide soorten voorloopig als te behooren tot het geslacht Crosso- cheilos, aan hetwelk zij ook in habitus het meest beantwoorden. Platycara nasuta eindelijk behoort tot een eigen geslacht, gemakkelijk herken- baar aan zijnen overlangs in tweeën verdeelden snuit. Crossocurinos Van Hass., Algemeene Konst- en Letterbode 1823 II p. 132; Blkr, Nieuw. Tientall. beschrijv. vischs. v. Sumatra, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. V (1853) p. 525. Doyepser. Corpus elongatum subfusiformi-compressum, squamis magnis vesti- tum. Maxillae nudae. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxillares, vel rostrales tantum. Rostrum carnosum, longe ante os prominens, lateri- bus non lobatum, cute descendente ante labium superius pendula inferne crenulata. Labium superius ante maxillam superiorem pendu- lum nee crenulatum nec papillatum. Rictus parallelogrammicus, acie- bus maxillarum antice truncatis. Maxilla inferior symphysi postice tubereulo munita. Labium inferius latum carnosum reflexum, non cum labio superiore unitum. Sulci postlabiales utroque latere 2 marginem oris versus directi, frenulo carneo intermedio gracili antice labio la- terali accessorio gracili cum labio superiore unito, sulci interni isthmo 16 122 latissimo separati, in incisuram labium inter et maxillam transientes. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2 facie masticatoria oblique truncati. Subg. Crossocheilichthys Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. " Crosscheilos Dlkr. Cirri 2, rostrales tantum. Aanm. Van Hasselt stelde het eerst dit geslacht voor, doch zijne omschrijving er van is zeer onbepaald, zoodat men die op zeer verschillende genera met onderstaande parallelogramvormige mondopening zou kunnen toepassen. Met zekerheid echter kan bepaald worden, dat hij het opstelde naar eene javasche soort, welke hij Crossochei- lus oblongus noemde en welke sedert onder dien naam en onder den naam van La- beo oblongus, door den heer Valenciennes aan haar gegeven, nader is bekend ge- worden. Van Hasselt had overigens ook geen juist denkbeeld van de verwantschap van het geslacht, vermits hij het verwant noemde aan Leuciscus. De heer Valenciennes heeft het geslacht van Van Hasselt niet aangenomen en de Van Hasseltsche soort in het geslacht Labeo ingelijfd. Zooals echter het geslacht Labeo door den heer Valenciennes is omschreven, omvat het eene groep van zeer verschillende soorten , welke zeer zeker tot verschillende natuurlijke geslachten behooren. Heckel beschreef in 1838 eene nieuwe soort van het geslacht in zijne Fische aus Caschmir, onder den naam van Barbus diplochilus, een naam, dien hij later in Tylognathus diplochilus en "Tylognathus barbatulus veranderde. Die soort be- hoort blijkbaar tot Crossocheilos, en wel tot de soorten er van met snuitdraden en bovenkaaksdraden, welke laatste bij Crossocheilos oblongus ontbreken. De geslachtsnaam Tylognathus is van 1842 en dus lang na dien van Van Has- selt voorgesteld, doch hij kan behouden blijven voor de soort, welke door Heckel eerst Varicorhinus diplostomus en later Tylognathus Valenciennesit is genoemd en tot een van Crossocheilos wezenlijk verschillend geslacht behoort. Sedert zijn van Crossocheilos nog andere soorten met 4 voeldraden bekend ge- worden. Heckel beschreef er een uit Syrië onder den naam van Tylognathus na- nus en zelf ontdekte ik er nog twee andere, de eene van Java en Sumatra, welke ik vroeger onder den naam van Lobocheilos cobitis heb beschreven, en de andere van Sumatra, welker beschrijving hier voor het eerst wordt openbaar gemaakt. Het geslacht Crossocheilos is zeer na verwant aan Epalzeorhynchos. [et mist echter de kegelvormige snuituitsteeksels en voorts is er de onderlipkwab (of kin- kwab) geheel vrij en niet met de bovenlip vereenigd zooals bij Epalzeorhynchos. Aan elke zijde ziet men achter de onderkaak parallele groeven, welke door een 123 vleezig toompje van elkander zijn gescheiden, welk toompje zich niet met de on- derlip maar met de bovenlip vereenigt. De soorten van Crossocheilos breng ik tot twee ondergeslachten, welke ik Cros- socheilos een Crossocheilichthys noem. Tot het eerste dier ondergeslachten zijn te rekenen de soorten, welke slechts snuit- en geene bovenkaaksdraden bezitten, terwijl bij die van het laatste zoowel bovenkaaks- als snuitdraden aanwezig zijn. Boven- dien heeft mijne soort van Crossocheilos de bovenlip met eene rei kleine tepeltjes bezet, terwijl de bovenlip bij mijne soorten van Crossocheilicthys geheel gaafrandig is. Van het subgenus Crossocheilos is met zekerheid mog geene andere dan de Ja- vasche soort bekend geworden, doch ik beschouw als daartoe te behooren Cyprinus latius Buch. en Cyprinus gohama Buch. van Bengalen, terwijl ook Gonorhynchus gobioides McCl. misschien nog tot hetzelfde subgenus of een subgenus zonder voel- draden van hetzelfde geslacht te brengen is. Van het subgenus Crossocheilichthys daarentegen kent men thans de bovengenoemde 4 soorten, terwijl misschien daartoe tevens nog te rekenen zijn Tylognathus por- cellus Heck. van » India”, welke soort mij slechts bij naam bekend is, en Gobio quadrimaculatus Rüpp. en Gobio hirticeps Rüpp. De soorten mijner verzameling laten zich naar volgend schema herkennen. A Cirri rostrales tantum. Labium superius crenulatum. Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass. B Cirri rostrales et supramaxillares. Labium superius non crenulatum. + Oculi diametro 3 ad 37 in longitudine capitis. Squamae 33 ad 35 in serie longi- tudinali. $ Caput altitudine 14 ad 12 in ejus longitudine. Cirri rostrales oculi diametro multo breviores. Fascia cephalo-caudalis lata argentea vittula gracili coeru- lescente percursa. Crossocheilos (Crossocheilichthys) cobitis Blkr. $ Caput altitudine 14 in ejus longitudine. Cirri rostrales oculi. diametro paulo breviores. Fascia operculo-caudalis lata fusca. Crossocheilos (Crossocheilichthys) Langei Blkr. 124 Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass., Algemeene Konst- en Letterbode 1823 II p. 132; Blkr, Nieuwe Tientall. diagn. beschr. vischs. v. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V p. 525. Langwerpige Djedjet. Atl. Cypr. Tab. IV fig. 3, Crossocheil. (Crosscheil.) corpore elongato compresso, altitudine 7 fere ad 51/2 in ejus longitudine, latitudine 11/4 ad l'/sin ejus altitudine; capite acuto convexo, 6 ad 7 et paulo in longitudine corpo- ris cum, 4/4 ad 52/5 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine et latitudine 1!2ad 1?5in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 4in longitudine capitis, diametro 1 ad 12/5 in capitis parte postoeulari, diametro 1!/3ad 2 distantibus, membrana palpebrali iridis magnam partem tegente, apertura subcireulari; linea rostro-dorsali ubique convexa; linea interoculari con- vexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula clau- dendis, anterioribus subtubulatis; rostro carnoso, junioribus oculo non vel vix, aetate provectis oculo multo longiore, convexo, conico, longe ante os prominente, poris numerosis parum conspicuis obsito, lateribus non lobato, parte ejus inferiore trigono plano subhorizontali, poroso, velo praema- xillari labium superius occultante margine libero parum curvato papillis quadratis confertis uni- seriatis, aetate provectioribus valde conspieuis, obsito; osse suborbitali anteriore trigono, longio- re quam alto, apice rotundato antrorsum spectante, margine posteriore basali subverticali emar- ginato vel angulato; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono, duplo ad multo minus duplo longiore quam alto, oculi diametro plus duplo ad minus duplo humiliore; osse suborbitali 39 osse subor- bitali 4? multoties latiore, oculi diametro plus duplo ad minus duplo graciliore; cirris carnosis apicem rostri versus sub apice ossis suborbitalis anterioris insertis oculo brevioribus; rictu infero ore aperto parallelogrammico, ore clauso fissuram transversam parum antrorsum curvatam capitis latitudine valde muto breviorem efficiente; labio superiore gracili ante maxillam superiorem pendulo, margine papillis conicis acutiusculis brevibus uniseriatis leviter crenulato; maxilla superiore acie cartilaginea parum curvata, deorsum mediocriter protractili, maxilla inferiore symphysi postice tuberculo conico subhamata, ante symphysin late cartilaginea acie truncata vel leviter cur vata; labio inferiore reflexo integro, non cum labio superiore unito, suleis utroque latere infralabialibus longitudinalibus 2 marginem oris versus directis, frenulo carneo gracili oculi diametro breviore separatis frenulo an- tice cum labio superiore continuo, sulco externo sulco interno vix latiore et vix profundiore; oper- culo latitudine 1!/2 ad 1!/3 in ejus altitudine, oculi diametro paulo graciliore ad paulo latiore, margine inferiore rectiuseulo ad convexiusculo ; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desi- nente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5./5.1 2, apicem versus compressiusculis, facie mastieatoria valde oblique truncatis marginibus elevatis apice plus minusve lobatis, iis serie anteriore antice dimidio apicali suleo lato longitudinali percursis; osse scapulari trigono acute rotun- dato; linea dorsali convexa linea ventrali convexiuscula vel rectiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato; squamis verticalibus, lateribus antice quam cetero corpore paulo majoribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 33 vel 34 in linea laterali, 12 in serie transversali (ventralibus infimis in- clusis) quarum 4'/e(5) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem , ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo gimplice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas 125 ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente basi alepidota, acuta, emarginata, corpore paulo ad vix altiore et sat multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus acutis vel acutiusculis ventralibus paulo longioribus 5 et paulo ad 6!/4 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus; ventralibus acutis vel acutiusculis analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dorsali non multo humiliore sed duplo fere breviore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde emar- ginata, lobis acutis subaequalibus superiore vulgo inferiore paulo longiore dad 4 2/5 in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo vel coerulescente-viridi, inferne argenteo vel margaritaceo ; iride flavescente vel rosea; fascia lata cephalo-caudali violaceo-fusca plus minusve conspicua; pinnis roseo-hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Labeo oblongus Val, Poiss. XVI p. 273. Labéon oblong Val, ibid. Lukas Mal. Bat, Djedjet Sundan. Hab. Java (Batavia, Buitenzorg, Tjampea, Lebak, Tjiandjur, Parongkalong, Surabaja, Ngantang), in fluviis. Sumatra (Palembang, Lahat-Enim, Padang), in fluviis. Longitudo 19 speciminum 62" ad 160”, Aanm. De Djedjet is op Java niet zeldzaam in de hoogere gedeelten der stroom- gebieden, doch wordt te Batavia zelden gevangen en dan altijd nog in jeugdige voorwerpen, tijdens hooge rivierstanden, als wanneer de kleinere vischjes, door den sterkeren stroom, soms uit hunne woonplaatsen in de hoogere gedeelten der rivie- ren worden weggevoerd. Crossocheilos (Crossocheilichthys) cobitis Blkr. Meerslangachtige Djedjet, Atl. Cypr. Tab. IV fig. 2. Crossoch. (Crossocheilichth.) corpore elongato compresso, altitudine 5ad 6 in ejus longitudine, la- titudine 12/3 ad 14/2 in ejus altitudine; capite acuto, convexo, 5! ad 53/4 circiter in longituline corporis cum, 4!/, circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/3 ad 12/5, latitudine 13/4 ad 12/; in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 circiter in capitis parte postoculari, diametro 1!/:ad 11/3 distantibus, membrana palpebrali iridis magnam partem tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali ubique convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula clauden- dis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro carnoso, juvenilibus oculo non longiore, aetate provectioribus oculo paulo longiore, convexo, conico, longe ante os prominente, poris numerosis parum conspicuis obsito, lateribus non lobato, parte ejus inferiore trigono plano subhorizontali, poroso, velo praemaxillari labium superius occultante margine libero parum curvato papillis conicis brevibus confertis uniseriatis valde conspicuis obsito; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono , longiore quam alto, apice rotundato antrorsum spectante, margine posteriore basali subverticali emarginato vel angulato; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice multo altiore, oculi diametro triplo ad quadruplo humiliore; osse suborbitali 3° osse sub- orbitali 4° latiore, oculi diametro multoties humiliore; cirris rostralibus cirris supramaxillaribus lon: 126 gioribus et crassioribus, oculi diametro multo brevioribus; rictu infero, ore aperto parallelogrammico, ore clauso fissuram transversam parum antrorsum curvatam capitis latitudine multo breviorem efficien- te; labio superiore gracili, ante maxillam superiorem pendulo margine integro, nec papillato nec crenu- lato; maxilla superiore acie cartilaginea parum curvata , mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi postice tubereulo conico brevi, ante symphysin late cartilaginea acie truncata vel leviter eurvata; labio inferiore lato, reflexo, carnoso, subvilloso, integro, non cum labio superiore unito, suleis utroque latere infralabialibus longitudinalibus 2 marginem oris versus directis, frenulo carneo gracili oculi diametro breviore separatis, frenulo antice cum labio superiore continuo, sulco externo sulco interno longiore; opereulo latitudine 1!/3 ad 1!/, in ejus altitudine, oculi diametro paulo ad vix graciliore, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculos apertura branchiali sub operculo de- sinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2. apicem versus compressis, facie masticatoria oblique truncata marginibus elevatis non lobata, dentibus serie anteriore anticé non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexius- cula altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo, non carinato; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore paulo majoribus, dimidio libero et di- midio basali longitudinaliter striatis, 33 vel 34 in linea laterali, 12 in serie tranversali (absque ven- tralibus infimis) quarum 4!/2 (5) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longitudinali occiput in- ter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis postrorsum mag- nitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus paulo majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium magis quam lineae dorsali approximata, singulis squainis tubulo simplice mediam squamam vulgo superante notata; pinna dorsali sat longe ante pin- nas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore non vel vix altiore, sat multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus acutis ventralibus acutis paulo longioribus 5%/; ad 6 et paulo in longitudine corporis ventrales non attingentibus; ven- tralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dorsali sat multo humiliore et duplo circiter breviore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili toto cartilagineo; caudali basi squamosa profunde incisa lobis acutis subae- qualibus 4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne margaritaceo; ros- tro cirrisque olivaccis vel dilute viridibus; iride rosea vel flava; fascia cephalo-caudali lata argen- tea, frequenter tota ejus longitudine vittula gracili fuscescente vel coerulescente percursa; pinnis roseo- vel flavescente-hyalinis, caudali media basi macula nigra. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/06 vel 7/17/7 lat. brev. inel. Syn. Lobocheilos cobitis Blkr, Nieuwe Tientall. diagn. beschrijv. nieuwe Vischs, Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V p. 523. Lukas Mal. BR. Hab. Java (Batavia, Surabaja), in fluviis. Sumatra (Padang), in fluviis. Longitudo 70 speciminum 32” ad 67”. Aanm. Nadat ik de onderwerpelijke soort te regt als eene nieuwe soort besehre- ven had, doch te onregt onder het geslacht Lobocheilos, vermeldde ik haar in mijne Enumeratio piscium javanensium (Nat. I. Ned. Ind. XV p. 427), door ik weet niet welke vergissing, als synonien van Crossocheilos oblongus, van welke zij intus- schen, behalve door de aangegevene keumerken, gelegen in de voeldraden en den bovenlipbouw, verschilt door minder slank ligchaam, bolleren rug, enz. 127 Crossocheilos (Crossocheilichthys) Langei Blkr. Lange's Djedjet. Atl. Cypr. Tab. IV fig. 1. Crossoch. (Crossocheilichth.) corpore elongato compresso, altitudine 6 circiter in ejus loneitudine, latitudinc 11/2 circiter in ejus altitudine; capite acuto convexo, 52/3 ad 5%/; in longitudine corporis eum, 42/5 cireiter in lengitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/e circiter, latitudine 1?/s circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 81/4 circiter in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 11/3 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis magnam partem tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali ubique convexa; linea interoculari convexa ; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro earnoso, oculo paulo longiore, convexo, conico, longe ante os prominente, poris numerosis parum conspicuis obsito, lateribus non lobato, parte ejus inferiore tri- gono plano subhorizontali poroso, velo praemaxillari labium superius occultante margine libero parum curvato papillis conieis brevibus confertis uniseriatis valde conspieuis obsito; osse subor- bitali anteriore irregulariter trigono, longiore quam alto,apice rotundato antrorsum spectante, mar- gine posteriore basali subverticali emarginato vel angulato; osse suborbitali 2? elongato-tetragono duplo vel plus duplo longiore quam alto, antiee quam postice multo altiore, oculi diametro triplo circiter humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4? latiore oculi diametro quadruplo circiter humiliore; cirris rostralibus cirris supramaxillaribus longioribus et crassioribus oculi diametro paulo brevioribus; rictu infero, ore aperto parallelogrammico, ore clauso fissuram transversam parum an- trorsum curvatam capitis latitudine valde multo breviorem efficiente; labio superiore gracili, ante maxillam superiorem pendulo margine integro, nec papillato nec crenulato; maxilla superiore acie cartilaginea parum curvata, mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi postice tuber- culo conico brevi, ante symphysin late cartilaginea acie truncata vel leviter curvata; labio inferiore lato reflexo, carnoso, subvilloso, integro, non eum labio superiore unito, sulcis utroque latere infrala- bialibus longitudinalibus 2 marginem oris versus directis frenulo carneo gracili oculi diametro multo breviore separatis, frenulo antice cum labio superiore continuo, suleo externo sulco interno longiore; opereulo latitudine 1!/2 circiter in ejus altitudine, oculi diametro vix graciliore, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculo; apertura branchiali sub operculo desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2 apicem versus compressis, facie masticatoria oblique truncatis marginibus elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo, non carinato; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore paulo majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter striatis, 34 vel 35 in linea laterali, 12 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 4e (5) supra lineam lateralem, 10 vel 9 in serie longitudinali occiput -inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis postrorsum magnitudine sensim accres- centibus, serie media iis seriebus lateralibus paulo majoribus; linea laterali reetiuscula, antice tantum declivi, basi pinnarum ventralium magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta; emar- ginata, corpore paulo altiore, sat multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 6?/, circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dor- sali sat multo humiliore et duplo fere breviore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio sim- 128 plice tertio gracili toto cartilagineo ; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superi- ore inferiore vix longiore 4!/; circiter in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne argenteo vel margaritaceo; rostro superne cirrisque rostralibus olivaceo-violascentibus ; iride flava vel rosea superne fusca; fascia lata plus minusve diffusa fusca cephalo-caudali, operculo incipiente et basi pinnae caudalis in maculam magnam nigram transiente; anum inter et pinnam analem ma- cula rotunda nigricante-fusca; pinnis roseo-hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo speciminis unici 81". Aanm. Ik draag deze soort op aan mijnen ambtgenoot den heer E. A. Lange, dirigerend officier van gezondheid en inspekteur der hospitalen, aan wien ik hare toezending verpligt ben. Zij verschilt van Crossocheilichthys cobitis voornamelijk door slanker ligchaam en kop, door haren violetten snuit en snuitdraden, welke laatste tevens aanmerkelijk meer ontwikkeld zijn, en voorts door den breeden zwarten kopstaartband, welke reeds op het operkel begint en in eene groote zwarte vlek op de grondhelft der staartvin eindigt. DiscoGNATHICHTHYS Blkr. ZUIGKINKARPER. Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae nudae. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxillares, vel supramaxilla- res tantum, vel nulli. Rostrum carnosum integrum sulco transverso nullo, ante os prominens, cute descendente ante maxillam superio- rem pendula, inferne nec crenulata nec papillata. Maxilla superior carnea, inferior plica menti disciformi medio callosa. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontali- ter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2. Aanm. De type van dit geslacht vormt Discognathus variabilis Heck. van Syrië, welke soort generisch van de overige goed bekende van Discognathus verschilt, door haren niet dwars gegroefden snuit en ongetepelden vrijen snuithuidrand. Er schijnen soorten te zijn met 2 voeldraden en zonder voeldraden, doch, uit- gezonderd de door Heckel beschrevene soort, zijn de andere nog slechts zeer opper- vlakkig bekend. Gonorhynchus brachypterus McCl. en Gonorhynchus lamta MeCl. zijn met meer zekerheid hiertoe te brengen, terwijl ook Gonorhynchus rupe- culus McCl. en Gonorhynchus petrophilus McCl. tot hetzelfde geslacht schijnen te behooren. 129 PrarycarA McCl., Ind. Cyprinid. in Asiat. Research. XIX p. 299, 427 — PLATVINKARPER. Corpus elongatum subfusiforme, squamis magnis vestitum. Maxil- lae nudae. Cirri nulli?. Rostrum carnosum sulco lato profundo longi- tudinaliter bipartitum, ante os prominens, cute descendente ante ma- xillam superiorem pendula. Maxilla inferior plica menti disciformi. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pec- torales horizontaliter insertae. Dentes pharyngeales ? Aanm. De heer MacClelland heeft den geslachtsnaam Platycara voorgesteld om dien van Balitora Gr. te vervangen, welke laatste naam reeds overbodig was, doordien Van Hasselt reeds in 1822 dien van Homaloptera voor hetzelfde geslacht had aangenomen. Vermits evenwel de heer MacClelland onder zijne soorten van Platycara een beschreven en afgebeeld heeft, welke zeer zeker niet tot Homalo- ptera behoort en te brengen is tot een aan Disiognathus verwant afzonderlijk ge- slacht, stel ik voor, den naam Platycara voor dit geslacht te behouden. Dit ge- slacht, natuurlijk geheel anders omschreven, dan door den heer MacClelland is gedaan, heeft met de geslachten Discognathus en Discognathichthys de schijfvor- mige kinzuigplaat gemeen, doch onderscheidt er zich van door den overlangs gespleten snuit en waarschijnlijk door nog andere bijzonderheden in de organi- satie der monddeelen, welke overigens door den heer MacClelland niet nader be- schreven en slechts zeer onduidelijk afgebeeld zijn. Platycara nasuta McCl. is tot nog toe de eenige soort, welke tot dit geslacht te brengen is. SCHISMATORHYNCHOS Blkr, Nalez. vischfaun. Sumatra, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. X p. 269. DUBBELSNUITKARPER. Corpus oblongum vel subelongatum compressum , squamis magnis ves- titum. Maxillae nudae. Cirri 4, supramaxillares et rostrales. Rostrum carnosum, superne incisura transversa bipartitum , ante os prominens, infra apicem truncatum, lateribus non lobatum, cute descendente ante labium superius pendula. Labium superius ante maxillam superiorem pendulum, integrum, nec papillatum nec cirratum. Maxilla superior margine cartilagineo formam ferri equini referens; maxilla inferior tu- 17 130 mida, cartilagineo-carnosa , margine anteriore truncata, postice profunde emarginata unde maxilla postice in cavitate oris bicornis. Labium in- ferius latum, carnosum, reflexum, integrum, cum labio superiore non unitum. Sulci postlabiales utroque latere 2 profundi, longitudinaliter marginem oris versus directi, frenulo carneo intermedio gracili antice labio laterali aecessorio gracili cum labio superiore unito; sulci inter- ni isthmo latissimo separati in incisuram labium inter et maxillam transientes. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Pin- nae pectorales horizontaliter insertae. .Dentes pharyngeales mastica- tori aggregati 2.4.5/5.4.2 facie masticatoria oblique truncata non tu- berculata. Aanm. Schismatorhynchos is een zeer natuurlijk en uiterst scherp gekenmerkt ge- slacht, hetwelk ik in 1855 het eerst voorstelde en grondde op eene soort van Sumatra, welke ik reeds in 1853 beschreef onder den naam van Lobocheilos hete- rorhynchos. Het heeft met Discognathus en Tylognathus (namelijk zooals ik deze beide Heckelsche geslachten opvat) den dwars verdeelden snuit gemeen, doch is er gemakkelijk van te onderscheiden, wegens den geheel afwijenden bouw der monddeelen. | Ik ken slechts de genoemde soort naar de natuur. Het komt mij echter voor, dat Zuid-Azië meerdere andere soorten voedt en dat Cyprinus gotyla Gray, Cyprinus (Bangana) falcata Gr. en Gobio ricnorhynchos MeCl. drie andere soorten van het- zelfde geslacht voorstellen. De monddeelen dier soorten zijn echter zoo onvoldoende beschreven en afgebeeld, dat eene studie naar de natuur volstrekt vereischt wordt om ten deze tot zekerheid te geraken. In allen gevalle laat zich de sumatrasche soort gemakkelijk van de zuidaziatische onderkennen als volgt. I Squamae 33 vel 34 in serie longitudinali, 54 (6) supra lineam lateralem. D. 4/8 vel 4/9. Fascia cephalo-caudalis fusca. Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr. 131 Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr, Nalez. vischfauna v. Sumatra, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IX p. 269. Sumatrasche Dubbelsnuitkarper. Atl. Cypr. Tab. IV fig. 4. Sehismatorh. corpore subelongato compresso, altitudine 5'/s ad 4?/5in ejus longitudine, latitudine 2 fere ad 2 et paulo in ejus altitudine; capite convexo antice oblique postrorsum truncato, 5?/;ad 61/2 in longitudine corporis cum, 4!/; ad 5 fere in longitudine corporis absque pinna caudali, altitu- dine 1!/;ad 11/6, latitndine 1?/;ad 1?/,in ejus longitudine; oculis superis diametro 3!/» ad 5!/2in longitudine capitis, diametro 1!/3ad 1°/3in capitis parte postoculari, diametris 11/3 ad 21/2 distanti- bus, membrana palpebrali iridis magnam partem tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice convexiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa; nari- bus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; rostro valde carnoso, oculi diametro multo ad duplo longiore, subrectan- gulatim curvato, dimidio supraangulari poris numerosis magnis valde conspieuis et incisura trans- versa fossam magnam profundam ubique porosam efficiente bipartito parte superiore incisuris 3 su- perficialibus longitudinalibus iterum quadripartita, dimidio infra-angulari poris conspicuis nullis pos- trorsum descendente antice planum trigonum apice sursum spectantem efficiente margine inferiore sub- semilunari submembranaceo integro nec papillato nec cirrato ante labium superius pendulo lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore trigono, longiore quam alto, apice rotundato antrorsum spectante, margine posteriore basali subverticali emarginato; osse suborbitali 2? hexagono, aeque alto circiter ac longo, oculi diametro paulo ad non altiore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4° multoties latiore oculi diametro non vel vix humiliore; cirris carnosis, snpramaxillaribus rostralibus plus duplo lon- gioribus oculo multo longioribus ore clauso in sulco infralabiali externo occultis, rostralibus antice in sulco os suborbitale 1m inter et velum rostrale insertis; rictu subantico latitudine capitis latitu- tudinem fere aequante, subsemilunari, introitu autem cavitatis oris interno angusto et (ore aperto) subcordiformi; labio superiore gracili integro vix ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi postice pro- funde emarginata, bicorni apicibus cornuum acutiusculis, ante symphysin late cartilagineo-carnosa acie truncata; labio inferiore reflexo, integro, non cum labio superiore unito, sulcis utroque latere 2 longitudinalibus marginem oris versus directis, frenulo carneo gracili oculi diametro longiore separatis frenulo antice ope labii accessorii gracilis cum labio superiore continuo, sulco externo sulco interno multo latiore et profundiore; operculo duplo circiter altiore quam lato, oculi diametro non vel vix graciliore, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4,2. dimidio apicali compressiusculis facie masticatoria valde oblique truncata marginibus parum elevatis non lobatis, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato ; linea dorsali convexa linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato ; squamis subverticalibus, lateribus quam cetero corpore (ventre excepto) non vel vix majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter striatis, 83 vel 34 in linea laterali, 14 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5f/a (6) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput iuter et pinnam dorsalem, ventralibus in- fimis longitudinaliter quinque-seriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis serlebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi pinnarum ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice me- 152 diam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi postice vagina squamosa humillima inclusa, acuta, valde emarginata, corpore altiore et multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventrali- bus acutis, pectoralibus ventralibus non vel paulo tantum longioribus 523 ad 6 et paulo in longitu- dine corporis, ventrales non attingentibus; ventralibus analem non vel vix attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, mediocriter emarginata, dorsali multo humiliore et duplo circiter breviore, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili eartilagineo; cau- dali basi squamosa, profunde incisa lobis acutis, superiore inferiore longiore vel non longiore 33/4 ad 41/4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne violascente-olivaceo vel profunde oli- vaceo, inferne dilutiore vel margaritaceo; iride rosea margine pupillari aurea; fascia lata diffusa ce- phalo-caudali nigricante-violacea; pinnis radiis roseis vel rubris, membrana roseo-hyalinis vel viola- scente-hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Lobocheilos heterorhynchos Blkr, Nieuwe Tientall. diagnost. beschr. nieuwe vischs. Sumatra, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. V p. 524. Schismatorhynchos lobocheiloides Blkr, Ind. deser. spec. pisc. Nat. T. Ned. Ind. XIV p. 476. Hab. Sumatra (Solok, Lahat), in fluviis. Longitudo 7 speciminum 87' ad 232'". Aanm. Cyprinus (Bangana) falcata Gr., afgebeeld in de Illustrations of Indian Zoölogy, schijnt van de onderwerpelijke soort te verschillen , door talrijke schubben zoowel in eene overlangsche als in eene dwarsche rei, door twee stralen meer in de rugvin, afwezigheid van den overlangschen ligchaamsband, enz. Ook Cyprinus gotyla Gr. van de Illustrations of Indian Zoölogy schijnt zich, naar de afbeelding te oordeelen, van Schismatorhynchos heterorhynchos te onderscheiden door aanmerkelijk minder schubben op eene dwarsche rei (slechts 35 of 4 boven de zijlijn), weinig of niet uitgerande vinnen, stomp afgeronde borstvinnen, lage 9- of 10- stralige (4/9 vel 4/10) rugvin, afwezigheid van overlangschen ligchaamsband , enz. Gobio rienorhynchus MeCl. eindelijk, de derde zuid-aziatische soort van Schis- matorhynchos, heeft in habitus veel van de sumatrasche, doch volgens den heer MacClelland 43 schubben op eene overlangsche rei, 11 verdeelde rugvinstralen en mist den overlangschen ligchaamsband, enz. Tot nog toe heb ik onderwerpelijke soort'slechts uit de binnenlanden van Su- matra ontvangen. Laro Cuv., Règn. anim. 1817. I p. 194; Blkr, Descr. pisc. Javan. nov. in Nat. Tijdschr. Ned. Ind. XIII p. 360 (diagnosis reformata). LIPKARPER, ARENGAN. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil- S pre HA | 8 lae nudae. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxillares, vel suprama- 133 xillares tantum. Rostrum carnosum, ante os prominens, cute descen- dente ante maxillam superiorem pendula utroque rostri latere lobata. Os suborbitale anterius sat longe ante orbitam situm. Labium supe- rius ante maxillam superiorem pendulum, integrum, nec papillatum nec cirratum, cum margine labii inferioris libero continuum. Maxilla superior acie cartilaginea formam ferri equini referens, inferior tumida cartilagineo-carnosa, margine anteriore truncata, symphysi postice valde emarginata, tuberculo nullo. Labium inferius latum carnosum reflexum integrum vel plus minusve crenulatum. Sulcus postlabialis utroque latere simplex fossam magnam profundam effieiens, obliquus, marginem oris versus directus, labii marginem liberum non attingens, isthmo sat lato a sulco lateris oppositi separatus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2 facie masticatoria oblique truncati. Subgen. Diplocheilos Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. vu Labeo Cuv. Cirri 2, supramaxillares tantum. Aanm. Het geslacht Labeo, zoo als het door Cuvier is ingevoerd en gegrond op C. niloticus Géoffr. en C. fimbriatus Bl. is sedert zijne opstelling opgelost in talrijke geslachten, zoodat het thans te beperken is tot die soorten, welke vol- gens den tegenwoordigen stand der wetenschap generisch aan Labeo niloticus beantwoorden. Ik begrijp er onder alle de Labeoninen met dikke kraakbeen- achtig-vleezige onderkaak, gaven doch aan beide zijden in eene vleezige kwab overgaanden snuitrand, enkele schuins-overlangsche achterlipssroeve, welke door eene meer of min breede kinhuid van de groeve der tegenovergestelde zijde is gescheiden, met de bovenlip vereenigde onderlip en onmerkbaar (zonder tusschen- liggende groeve) in de onderlip overgaande kinhuid. Aldus omschreven, omvat het geslacht Labeo nog vrij talrijke soorten, welke alle behooren tot Noord-Afrika, Zuid-Azië en de Soenda-eilanden, doch meerdere soor- ten, door Heckel en den heer Valenciennes tot Labeo gebragt, vallen buiten zijne grenzen. Beide uitstekende ichthyologen hebben ten deze nog te veel waarde ge- hecht aan het aantal voeldraden en onvoorwaardelijk de verwante soorten met 4 voeldraden buiten gesloten, terwijl tot andere geslachten behoorende soorten met slechts 2 voeldraden, onverschillig of zij op den snuit of op de bovenkaak zijn in- geplant, door hen in het geslacht Labeo zijn opgenomen. 134 Zoo zijn Labeo cephalus Val. en Labeo Dussumieri Val., in mijn oog, soorten van Rohita, bij welke slechts bovenkaaksdraden aanwezig zijn, even als Labeo Reynaul- di Val, Labeo microlepidotus Val. en Labeo fimbriatus Val. — Voorts is Labeo oblon- gus Val., zoo als reeds hiervoren is aangetoond, eene Crossocheilos met slechts 2 snuitdraden, terwijl Labeo erythropterus Val. wel eene echte Labeo is, maar tevens zeer zeker 4 voeldraden heeft en niet slechts 2 bovenkaaksdraden, zooals de heer Valenciennes aangeeft. Voorts behoort, mijns inziens, Labeo senegalensis Val. tot een eigen, aan Rohita na verwant, geslacht gebragt te worden, hetwelk ik voor- gesteld heb Rohitichthys te noemen, even als Labeo falcifer Val, en waarschijnlijk ook Labeo hispidus Val. behooren tot Lobocheilos,— Labeo diplostomus Val. tot Ty- lognathus, en Labeo malacostomus Val. tot Schismatorhynchos, terwijl ook Labeo cursa Val. en Labeo curchius Val. veeleer tot Rohita dan tot Labeo schijnen te brengen te zijn. Heckel heeft nog, hoezeer onder geleide van cen vraagteeken, eenige soorten aan het geslacht Labeo toegevoegd, t. w. Cyprinus rostratus Tiles. en Cyprinus rufes- cens Hasselq. welker beschrijvingen hier te lande niet zijn te raadplegen en waar- omtrent ik alzoo niet zelf kan oordeelen, en voorts nog Gobio ricnorhynchus McCl., welke soort echter behoort tot mijn geslacht Schismatorhynchos. Chondrostoma dem- bensis Val. (nec Rüpp.) zou volgens Heckel insgelijks eene Labeo zijn, en niet van zijne Labeo vulgaris verschillen. Alzoo zijn van de 21 door Heckel en den heer Valenciennes opgesomde soorten van Labeo, hoogstens 9 tot dat geslacht te brengen, zooals ik het natuurlijk meen omschreven te hebben, Daarentegen ken ik meerdere soorten van het geslacht, welke niet alleen boven- kaaksdraden, maar ook snuitdraden bezitten. Deze draden zijn echter gewoonlijk zoo weinig ontwikkeld, dat zij der waarneming ligtelijk ontglippen, en zulks doet mij vermoeden, dat eene nadere meer naauwgezette waarneming, ook voeldraden zal doen vinden bij die soorten, aan welke ze tot nog toe niet zijn toegekend. Te meer meen ik zulks te mogen vooronderstellen, omdat geene der soorten van de aan La- beo verwante geslachten, welke door Heckel en den heer Valenciennes vermeld wor- den volstrekt geene cirri te bezitten, door die uitstekende ichthyologen naar de na- tuur zijn onderzocht. Even als bij andere geslachten der Cyprinoïden is geschied, splits ik de soorten van Labeo in twee groepen of ondergeslachten, naar mate ze alleen bovenkaaks- draden, of zoowel snuitdraden als bovenkaaksdraden bezitten. De laatste breng ik tot het subgenus Diplocheilos, de eerste tot het subgenus Labeo. Den naam Diplocheilos heb ik overgenomen van Van Hasselt, die hem als ge- slachtsnaam wilde toepassen op de soort,sedert nader in de wetenschap bekend geworden onder den naam van Labeo erythropterus en welke inderdaad eene Labeo nn is met 4 voeldraden 135 Alle soorten mijner verzameling behooren tot het subgenus Diplocheilos. Een dier soorten is dezelfde, welke ik in mijne Nalezingen op de ichthyologie van Bengalen beschreven heb onder den door den heer MacClelland aan haar gegeven naam van Gobio boga, doch welke een nader onderzoek mij geleerd heeft eene echte Labeo te zijn. Mijne drie overige soorten zijn alle gevangen in de rivieren van West-Java. Twee daarvan beschreef ik vroeger onder de namen Lobocheilos lucas en Lobocheilos rohitoides, terwijl de derde soort dezelfde is als die, welke Van Hasselt reeds bestempelde met den naam van Diplocheilos erythropterus. De drie archipelagische soorten laten zich van elkander en van de overige beken- de soorten onderscheiden naar volgend schema. I Cirri rostrales et supramaxillares. (Subgen. Diplocheilos). A Squamae 71 supra lineam lateralem, 42 vel 43 in serie longitudinali. + Cirri oculo duplo vel plus duplo breviores subaequales. Operculum latitudine 22 ad 22 in ejus altitudine. Labeo (Diplocheilos) erythropterus Val. tt Cirri oculo non multo breviores, anteriores longiores. Operculum latitudine 1i ad 2 fere in ejus altitudine. Labeo (Diplocheilos) lucas Blkr. B. Squamae 5!/, supra lineam lateralem, 35 p. m. in serie longitudinali. T Cirri rostrales oculo non vel vix breviores. Operculum latitudine 2 in ejus altitudine. Labeo (Diplocheios) roliloides Blkr. Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr, Roodvinnige Arengan. Atl. Cypr. Tab. V. Labeo (Diplocheilos) corpore oblongo vel subelongato compresso, altitudine 5 fere ad 4 et paulo in ejus longitudine, latitudine 17/3 ad 2 in ejus altitudine; capite acutiusculo 52/3 ad 6 in longitu- dine corporis cum, 4 et paulo ad 4!/2 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/ ad 1'5, latitudine 1'/sad l'in ejus longitudine; oculis superis, diametro 81/3 ad 4 in longitudine capitis, diametro 1 ad 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1%; ad 21/3 distantibus, membrana palpebrali iridis partem externam tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula vel rectiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, oculi diametro juniori- bus et aetate provectis multo ad duplo circiter longiore, antice truneato, inferne in velum membrana- ceum ante os pendulum desinente, antice, lateribus superneque usque post nares poris numerosis valde conspicuis obsito, velo utroque latere in lobum oblongum rotundatum produeto, margine inferiore integro; osse suborbitali anteriore ante nares longe ante oculum sito, longiore quam alto, margine 136 inferiore maxime convexo semicirculari, marginibus superioribus concavis in angulum acutiusculum sursum spectantem unitis; osse suborbitali 2? elongato tetragono duplo vel plus duplo longiore quam alto, antice quam postice altiore, oculi diametro plus duplo sed minus triplo humiliore, osse sub- orbitali 39 osse suborbitali 4? latiore oculi diametro plus quadruplo ad triplo graciliore; cirris gracillimis parum conspicuis, oculo duplo vel plus duplo brevioribus, supramaxillaribus rostralibus non vel vix longioribus, rostralibus antice in sulco os suborbitale 1m inter et velum rostrale insertis ; rictu infero, latitudine capitis latitudinem subaequante, ore clauso formam ferri equini referente; in- iroitu autem cavitatis oris interno angusto et (ore aperto) oblongo-rotundato vel subcordiformi; labio superiore gracili integro ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi postice late emarginata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa plana acie truncata; labio inferiore reflexo, carnoso, marginelibero cum labio superiore continuo papillis brevissimis uniseriatis obsito, facie su- periore transversim undulatim rugoso, facie inferiore laevi; sulco infralabiali utroque latere fossam magnam angulatam profundam efficiente, oblique lineam menti mediam versus directo sed isthmo oculi diametro sat multo graciliore a sulco lateris oppositi separato; operculo latitudine 295 ad 29, in ejus altitudine, oculi diametro sat multo ad paulo graciliore, margine inferiore convexo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4,5/5.4.2, apicem versus compressiusculis, singulis facie masticatoria oblique trun- catis, marginibus parum et regulariter elevatis, non lobatis, dentibus anterioribus antice non sul- catis; osse scapulari trigono acute vel acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore majoribus, suprascapula- ribus autem omnium maximis; squamis dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudi- naliter subradiatim striatis, 42 vel 43 in linea laterali, 18 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 7!/e(S) supra lineam lateralem; 16 p.m. in serie longitudinali occiput inter et pin- nam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter 5- ad 7-seriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squa- nis tubulo simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, sat multo altiore quam longa, altitudine 1 et paulo ad 1!/;in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 5%4 ad 5!/3 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non vel vix, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, mediocriter ad vix emarginata, dorsali paulo humiliore ad paulo altiore sed duplo circiter breviore, plus duplo ad triplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili carti- lagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 33/4 ad 3°/6 in longitudine corporis; colore corpore superne lateribusque violascente-olivaceo, inferne fla- vescente-olivaceo vel margaritaceo; iride flava, margine pupillari aurea, superne fusca; squamis dorso lateribusque singulis, junioribus praesertim, macula oblonga vel rotunda aurea; pinnis radiis aurantiaco-roseis, membrana coerulescente-hyalinis, plus minusve violaceo-nigricante arenatis. B. 3. D. 4/11 vel 4/12. P. 1/15. V. 4/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/17/6 lat. brev. incl, Syn. Diplocheilus erythropterus V. Hass, Algem. Konst- en Letterbode 1823 II p. 133. Labeo erythropterus Val, Poiss. XVI p. 271; Heck., Fisch. Syr. p. 34, 180; Blkr, Descr. pisc. Javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 360. Labéon d nageoires rouges Val, Poiss. XVI p. 271. Arengan Sund, 137 Hab. Java (Lebak, Parongkalong), in fluviis. omy Longitudo 2 speciminum 150” et 275”, Aanm. Hoezeer reeds door Van Hasselt in 1822 ontdekt, is de Arengan eerst nader in de wetenschap bekend geworden in 1842 door den heer Valenciennes, naar een opgezet voorwerp van het Leidsche Museum van twee voeten lengte en naar eene onder de oogen van Kuhl en Van Hasselt vervaardigde afbeelding. Die beschrijving beantwoordt vrij wel aan mijne beide kleinere voorwerpen, doch de snuitdraden zijn door den heer Valenciennes niet opgemerkt, terwijl ook in de for- mule der vinstralen, de kortere en verdeelde stralen niet in rekening zijn gebragt. De goudkleurige schubvlekken bestaan slechts bij de’ jongere voorwerpen en ver- dwijnen allengskens bij toenemenden leeftijd. Ik ken deze soort tot nog toe slechts van West-Java. Het kleinste voorwerp ontving ik van Lebak, in de residentie Bantam, en isin het 13° deel van het Na- tuurkundig ‘Tijdschrift voor Nederlandsch Indië beschreven. ‘Sedert werd mijne verzameling verrijkt met een uitmuntend goed bewaard voorwerp van 275” lengte, hetwelk ik te Parangkalong, tijdens eene vischpartij op de rivier Tjitaroem, magtig werd. Ik zag bij die gelegenheid talrijke grootere voorwerpen van dezelfde soort, welke ik echter niet in de gelegenheid was te bewaren. De soort schijnt slechts de hoogere gedeelten van de grootere rivieren van West-Java te bewonen. Labeo (Diplocheilos) lucas Blkr. Kleinbekhige Arengan. Atl. Cypr. Tab. ~ VIII fig. 4. Labeo (Diplocheil.) corpore subelongato compresso, altitudine 41/2 ad 5 in cjus longitudine, latitudine 2 ad 1!/; in ejus altitudine; capite acutiuseulo 47/; ad 5 in longitudine corporis cum, 33/4 ad 4 inlongitu- dine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/5 ad 1!/5, latitudine 12/;ad 1!/2 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 3!/2in longitudine capitis, diametro 1 ad 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 11/3 ad 12/3 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum te- gente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam ros- tri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtu- bulatis; rostro valde carnoso, oculi dia metro juvenilibus non, aetate provectioribus non multo longiore, convexo, antice rotundato nec truncato, inferne in velum membranaceum ante os pendulum desinen- te, antice, superne lateribusque poris numerosis conspicuis obsito, velo utroque latere in lobum oblongum rotundatum producto, margine inferiore integro; osse suborbitale anteriore toto vel toto fere ante nares sat longe ante oculum sito, longiore quam alto, margine inferiore maxime convexo semicir- culari, marginibus superioribus concavis in angulum acutiusculum sursum spectantem unitis; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, triplo vel plus triplo longiore quam alto, antice quam postice al- tiore, oculi diametro triplo ad plus triplo humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4? paulo latiore, oculi diametro multoties humiliore; cirris gracilibus, supramaxillaribus rostralibus longioribus culi diametro non multo brevioribus antice in suleo os suborbitale 1m inter et velum rostrale i8 138 insertis; rictu infero, latitudine capitis latitudine valde multo breviore, ore clauso formam ferri equi- ni referente, introitu cavitatis oris interno angusto et (ore aperto) oblongo rotundato vel subcordi- formi; labeo superiore carnoso integro ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi postice late emarginata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa plana acie truncata: labio inferiore reflexo, earnoso, margine libero cum labio superiore continuo papillis brevissimis obsito, facie superiore transversim. undulatim rugoso, facie inferiore laevi; sulco infralabiali utroque latere fossam magnam angulatam profundam efficiente, oblique lineam menti mediam versus directo, sed isthmo oculi dia- metro duplo graciliore a sulco lateris oppositi separato; operculo latitudine 1/4 ad 2 fere in ejus altitudine, otuli diametro paulo graciliore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertu- ra branchiali sub operculo desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2. apicem versus compressis, facie ma&ticatoria oblique truncata margine parum elevata vix vel non lo- bata, dentibus anterioribus antice non suleatis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pin- nas ventrales valde obtuse carinato; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore majoribus, suprascapularibus cireumjacentibus non majoribus; squamis dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter sed parum conspicue striatis, 41 vel 42 in linea laterali, 18 in serie verticali (ventralibus infimis inclusis) quarum 7!/e (8) supra lineam lateralem, 16 p. m, in serie lon- gitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter 5- ad 7- seriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus ; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsa- liapproximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales ineipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, aeuta, emarginata, non multo altiore quam longa, corpore non multo ad non humiliore ; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 61/3 ad 6!/2 in longitudine cor- poris, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, dorsali paulo humiliore sed duplo circiter breviore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis subaequalibus 4 fere ad 4 et paulo in longitudine corporis; colore corpore superne di- lute viridi, inferne argenteo; iride flava vel argentea; cauda macula rotunda diffusa nigricante in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis roseis ad roseo-hyalinis. B. 3. D. 4/10 ad 4/12. P. 1/14 ad 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Lobocheilos lucas Blkr, Descript. spec. pisc. Javan. nov. diagn., Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 362, Lucas, Wadon-gunung Mal Batav. Hab. Java (Batavia), in fluviis. Longitudo 23 speciminum 58" ad 93". Aanm. Een nader en naauwkeuriger onderzoek mijner goed bewaarde voorwerpen dezer soort, heeftze mij doen terugbrengen tot het ondergeslacht Diplocheilos, waar- van het alle kenmerken bezit. De formule de schubben en vinstralen beantwoordt zelfs geheel aan die van Labeo (Diplocheilos) erythropterus, doch zij is bepaald eene verschillende soort, welke van de genoemde te onderkennen is aan hare verschillende „kleurteekening, betrekkelijk veel breeder operkel, uitpuilenden snuit, smallere bek- spleet, langere voeldraden, kortere borst- en buikvinnen, enz. 139 Labeo (Diplocheilos) rohitoides Blkr. Rohita-achtige Arengan. Atl. Cyprin. Tab. VIII fig. 3. Lab. (Diplocheil.) corpore elongato compresso, altitudine 5 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine: capite acutiusculo 5!/2 circiter in longitudine corporis cum, 4 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/4 circiter, latitudine 1! circiter in ejus longi- tudine; oculis superis, diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoeulari, diametro ll/sfere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente apertura subeireulari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula, nucha et dorso con- vexa; linea interoculari convexa ; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, pos- terioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, oculi diametro non longiore, convexo, antice rotundato nec truncato, inferne in velum membranaceum ante os pendulum desinente, antice, superne lateribusque poris numerosis parum conspicuis obsito, velo margine inferiore integro; osse suborbitali anteriore toto fere ante nares non longe ante ocu- lum sito, longiore quam alto, margine inferiore maxime convexo semicirculari, margine superiore rectiusculo; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice non multo altiore, oculi diametro multoties humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4? vix latiore oculi diametro multoties humiliore; cirris sat carnosis, Supramaxillaribus rostralibus multo longioribus, oculi diametro non vel vix brevioribus, rostralibus sub apice ossis suborbitalis anteri- oris insertis; rietu infero, latitudine capitis latitudine valde multo breviore, ore clauso formam ferri equini referente, introitu cavitatis oris interno angusto et (ore aperto) oblongo rotundato vel sub- cordiformi; labio superiore carnoso integro ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, deorsum valde protractili; maxilla inferiore sym- physi postice late emarginata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa plana acie truncata; labio inferiore reflexo, carnoso, margine libero cum labio superiore continuo; sulco infralabiali utroque latere fossam magnam angulatam profundam efficiente oblique lineam menti mediam versus directo sed isthmo oculi diametro duplo circiter graciliore a sulco lateris oppositi separato; operculo lati- tudine 2 in ejus altitudine, oculi diametro vix graciliore, margine inferiore convexiuseulo; aper- tura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus mastica- toriis aggregatis 2. 4, 5/5. 4,2, apicem versus compressis, facie masticatoria oblique truncata mar- gine parum elevato vix vel non lobata, dentibus anterioribus antice non sulcatis; osse scapulari trigono, obtusiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter sed parum conspicue striatis, 35 p. m. in linea laterali, 13 p. m. in serie verticali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5!/2 (6) supra line- am lateralem ; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore non vel vix altiore, paulo tantum al- tiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 62/5 cir- citer in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dorsali paulo humiliore sed.plus duplo breviore, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; cau- dali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore paulo longiore 8°/4 ad 4 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; fascia cephalo-caudali diffusa fuscescente-violacea; pinnis rosco-hyalinis vel roseis. 140 DB. 3. D 4/11 vel 4/12. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. À, 8/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat brev. incl. Syn. Lobocheilos rohitoides Blkr, Descript. specier. pisc. Javan. nov., Nat, T. Ned. Ind. XIII p. 363, Lukas Mal. Bat. Hab. Java (Batavia), in fluviis. " » Longitudo speciminis unici 68", Aanm. Volgens mijne bepaling van het geslacht Labeo behoort onderwerpelijke soort tot dit geslacht en niet tot Lobocheilos, onder hetwelk ik het vroeger be- schreef. Zij is gemakkelijk van Labeo (Diplocheilos) erythropterus en Labeo (Di- plocheilos) lucas te onderkennen aan de formule harer schubben, hebbende zij eenige schubben minder, zoowel op cene overlangsche als op eene dwarsche rei, en 2 schubreijen minder tusschen de zijlijn en ruglijn. Overigens heeft zij ook de voeldraden, vooral de bovenkaaksvoeldraden aanmerkelijk langer en is zij ook herkenbaar aan den overlangschen ligchaamsband. Mijn eenig voorwerp bevindt zich in niet te goeden toestand van bewaring, voor- al wat den buik en de buikschubben betreft. Cirrhina breviceps Val, Poiss. XVI p. 224 an Labeo (Diplocheilos) sp? vel Diplocheilichthys ? Descriptio Valenciennesiana sequens: » La hauteur fait le quart de la longueur totale, qui contient sept fois la tête. L'ocil est assez »grand; il mésure le tiers de la longueur de la tóte. Les deux barbillons maxillaires sont à l'ex- » trémité d'un museau court; la bouche est peu fendue; la dorsale est haute de l'avant et son bord » coupé en faux; l'anale a les premiers rayous plus longs; le lobe supérieur de la caudale se pro- »longe aussi en pointe; la pectorale est petite, mais la ventrale est large. D. 13. A. 7. C. 19. P. »13. V, 9. Les écailles sont assez grandes et fermes: j'en compte quarante rangées au moins dans » la longueur du côté; ily en a une longue dans l'aisselle de la ventrale. La couleur est verditre »sur le dos et argentée sur le ventre. L'individu desséché que j'ai décrit, est long de sept pouces »et trois lignes; il vient de la rivière de Dantam, Syn. Labeobarbus breviceps K. v. H. sec, Val. Aanm. Ik twijfel zeer aan het bestaan van vertegenwoordigers van het geslacht Cirrhina in den Indischen archipel, en alzoo ook daaraan, dat de door den heer Valenciennes beschrevene soort tot dit geslacht zou behooren. Soorten van Mrigala, welke bij den heer Valenciennes als Cirrhinen voorkomen, zijn mij evenmin van de Soenda-eilanden bekend. Ik vermoed daarom, dat Cirrhina breviceps Val. terugge- bragt zal moeten worden tot het subgenus Diplocheilos van Labeo of tot het geslacht Diplocheilichthys en dat de bij deze geslachten dikwerf zeer kleine en in de diepte liggende bovenkaaksdraden (lipdraden Val) der waarneming bij het gedroogde be- 141 schrevene voorwerp ontglipt zijn. In allen gevalle bezit ik die soort niet, kun- nende ik de van haar beschrevene kenmerken in hun geheel bij geene mijner soorten terugvinden. Eene nadere en meer uitvoerige beschrijving der soort, dan de door den heer Valenciennes geleverde, is zeer wenschelijk te achten. TvrocNATHUS Heck., Fisch. Syr. p. 37, 181.—EELTKAAKKARPER. Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil- lae nudae. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum carnosum, superne sulco transverso bipartitum, ante os prominens, cute descendente ante la- bium superius pendula. Labium superius integrum nec papillatum, nec cirratum, cum labio inferiore continuum. Maxilla superior acie se- milunari. Maxilla inferior valde incrassata , cartilagineo-carnosa. Labium inferius non lobatum, gracile, parum reflexum, crenulatum. Sulcus postlabialis utroque latere simplex longitudinaliter marginem oris ver- sus directus, isthmo latissimo a sulco lateris oppositi *separatus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharynge- ales masticatorii aggregati 2.4. 5./5.4. 2. facie masticatoria oblique truncati. Aanm. Het geslacht Tylognathus, zooals het hier is gekenmerkt, is niet meer het- zelfde, als het geslacht Tylognathus, zooals het door Heckel is omschreven. Die om- schrijving is overigens onvoldoende en zou ook andere zeer verschillende geslachten van Labeoninen omvatten. Zooals het boven is begrensd, is het gegrond op de soort, welke door Heckel eerst onder den naam van Varicorhinus diplostomus is beschreven en afgebeeld ‘en later onder de namen van Tylognathus diplostomus en Tylognathus Valenciennesii vermeld. Deze soort is een der weinige soorten, welke Heckel naar de natuur kende en tot Tylognathus bragt. De andere behooren tot andere genera. Heckel bragt niet minder dan twaalf soorten tot zijn geslacht Tylognathus. Zijne Tylognathus barbatulus is echter eene Crossocheilos, even als zijne Tylo- .gnathus nanus en misschien ook zijne T'ylognathus porcellus, welke laatstgenoemde soort ik echter niet nader kan beoordeelen, omdat ik niet kan raadplegen » Hügel's Reise”, in welke zij beschreven schijnt te zijn. Heckel's Tylognathus lamta (Cyprinus lamta Buch.) is eene Discognathichthys, en 142 zijne Tylognathus falcifer en Tylognathus lipocheilos zijn soorten van Lobocheilos, . terwijl zijne Tylognathus diocheilus mij voorkomt eerder eene Labeo te zijn. Voortsis Heckel’s Tylognathus Duvaucellit (Chondrostoma Duvaucelii Val.), naar de beschrijving van den heer Valenciennes te oordeelen, in geen geval eene Tylo- gnathus maar veeleer eene Gymnostomus?, tot welk geslacht ook Tylognathus semi- larvatus Heck, indien zij althans, zooals ik vermoed , dezelfde soort is als Chondrostoma semivelatum Val., schijnt te behooren. De twee overige soorten, bragt Heckel slechts onder geleide van een vraagtee- ken tot zijn geslacht Tylognathus. Zij zijn Leuciscus sandkhol Syk. en Leuciscus chitul Syk., soorten, volgens de oppervlakkige beschrijvingen van den heer Sykes niet in een bepaald geslacht te plaatsen en welke men daarom voorloopig even goed onder geleide van vraagteeken onder Tylognathus kan laten als ze onder een ander geslacht brengen. Uit wat de heer Sykes er van zegt, schijnt men te mogen op- maken, dat zij in allen gevalle tot de Labeoninen behooren. Dierrocneimicuruys Dlkr. DUBBELLIPKARPER. Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae nudae. Cirri 4, rostrales apice rostri inserti et supramaxillares. Rostrum carnosum integrum, ante os prominens, cute descendente ante labium superius pendula, lateribus non lobatum. Labium supe- rius ante maxillam superiorem pendulum, integrum, nec papillatum, nec cirratum, cum labii inferioris margine libero continuum. Maxilla superior acie cartilaginea formam ferri equini subreferens, inferior tumida cartilagineo-carnosa , margine anteriore truncata, symphysi pos- tice nee emarginata nec tuberculata. Labium inferius latum carnosum reflexum, crenulatum, non lobatum. Suleus postlabialis utroque latere simplex, fossam magnam profundam efficiens, rectus, marginem oris versus directus, labii marginem liberum non attingens, isthmo valde lato a sulco lateris oppositi separatus. Pinna dorsalis ante pinnas ven- trales incipiens et longe ante analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5./5. 4.2. facie masticatoria oblique truncata marginibus tuberculata. Aanm. Het geslacht Diplocheilichthys staat in verwantschap tusschen Labeo en 143 Rohita. Van Rohita verschilt het door zijne gladrandige ongetepelde of ongefranjede lippen en van Labeo door de afwezigheid van zijdelijke snuithuidkwabben. Bij alle mij naarde natuur bekende soorten van Labeo (Diplocheilos) ligt het voorste onder- oogkuilsbeen verder vóór het oog, van den oogkasrand verwijderd, terwijl het min of meer de gedaante heeft van de helft eener ronde schijf met naar beneden ge- keerden bollen rand. Ook zijn de snuitdraden bij Diplocheilos ingeplant hoog aan den snuit, aan den vooronderrand van het voorste onderoogkuilsbeen. Bij Diplocheilichthys daarentegen is het voorste onderoogkuilsbeen gebouwd als bij Rohita, dat is, schuins langwerpig vier- of vijfhoekig en tegen den oogkasrand aanliggende, terwijl er de snuitdraden meer nabij den snuitrand en meer voor- waarts zijn ingeplant. De verwantschap is alzoo grooter met Rohita dan met Labeo, ofschoon de bouw der rugvin het weder meer tot Labeo doct naderen dan tot Rohita. * Ik ken tot dus verre slechts eene enkele soort van dit geslacht, dezelfde, welke ik reeds in 1855 onder den naam van Lobocheilos pleurotaenia beschreven heb. Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr. Gebande Dubbellipkarper. Atl. Cypr. Tab: IX fe, I. Diplocheilichth. eorpore subelongato compresso, altitudine 5 fere ad 5 et paulo in cjus longitudine, latitudine 1%/4 ad 2 in ejus altitudine; capite acutiuseulo 5 fere ad 6 in longitudine eorporis cum, 83/5 ad 4/4 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1'/ ad 11/3, latitudine 12/4 ad 125 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 fere ad 3°/4in longitudine capitis, diametro 1 ad 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1!/; ad 19/5 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali declivi convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici appro- ximatis , posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde earnoso, oculi diametro juvenilibus non longiore aetate provectis multo longiore, convexo, antice trunca- tiusculo, inferne in velum membranaceum ante labium superius pendulum desinente, antice poris nume- rosis conspieuis obsito, velo lateribus non lobato, margine inferiore integro; osse suborbitali anteriore irregulariter oblique trigono, vix vel non longiore quam alto, apice acutiusculo antrorsum spectante, margine anteriore reetiusculo, margine posteriore oblique postrorsum adscendente valde curvato superne orbitae contiguo; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice multo altiore, oculi diametro quadruplo ad triplo circiter humiliore; osse sub- orbitali 3^ osse suborbitali 4? latiore, oculi diametro plus quintuplo ad plus quadruplo humiliore; eirris gracilibus basi membranaceis supramaxillaribus rostralibus apice rostri insertis multo longioribus oculo paulo ad non brevioribus; rictu infero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore clauso medio paulo antrorsum lateribus valde postrorsum eurvato, introitu cavitatis oris interno lato; labio superiore carnoso integro ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore acie cartilaginea for- mam ferri equini subreferente, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi postice nec emarginata nec tuberculata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa plana acie truncata ; labio inferiore reflexo, carnoso, margine libero cum labio superiore continuo, papillis brevissimis uniseriatis obsito, an- 141 tice quam postice non latiore; sulco infralabiali utroque latere simplice longitudinaliter directo, oculi diametro breviore utroque latere fossam profundam efficiente, isthmo oculi diametro non multo ad non graciliore a sulco lateris oppositi separato ; operculo duplo ad plus duplo altiore quam lato; oculi diametro graciliore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi mar- gine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5./5.4.2. apicem versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata marginibus elevatis plus minusve uni-vel biloba, dentibus serie anteriore antice non sulcatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dor- sali convexa linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non vel obtusissime carinato; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis , SL in linea laterali, 13 in serie transversali (ventralibus infimis inelusis) quarum 5!/2 (6) supra line- am lateralém, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus paulo majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ven- tralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice meaiam squamam nón vel vix attingente notata; pinna dorsali sat longo ante pinnas ventrales incipiente „et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore non vel vix altiore, non multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis , longitudine subaequalibus, 6 et paulo ad 5l/2in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non vel vix, ventralibus analem non vel vix attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, parum ad valde emar- ginata, dorsali sat multo ad non humiliore sed plus duplo breviore, duplo ad triplo altiore quam basi longa, radio simplice postico gracilitoto cartilagineo ; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis aeutis superiore inferiore paulo ad non longiore, 3!/2ad 3?/iin lorgitudine corporis; colore corpore superne olivascente-viridi, inferne argenteo; iride flavescente vel rosea; fascia cephalo- caudali fusco-violacea diffusa, aetate provectioribus conspicua; juvenilibus fascia non conspicua sed cauda macula rotundiuseula violaceo-fusca in linealaterali basi caudalis approximata; squamis dorso lateribusque aetate provectioribus singulis basi macula oblonga transversa violascente; pinnis radiis roseis, membrana roseo- vel violascente-hyalinis. B. 3. D. 4/10 vel 4/11. P. 1/14 vel 1/18. V. 2/8. A. 3/5 vel 8/6. C. 7/17/7 vel 6/17/6 lat. brev. incl. Syn. Lobocheilos pleurotaenia Blkr, Nalez. vischf. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 267. Hab. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 3 speciminum 64" ad 216". Aanm. In uiterlijk voorkomen heeft deze soort vrij veel van Labeo (Diplocheilos) cobitis Blkr en Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi Blkr, doch de vorming harer mond- en snuitdeelen wijst hare plaats aan in een afzonderlijk geslacht. Tot nog toe is de soort slechts van oostelijk Sumatra bekend. LonocnErLos V. Hass., Aleem. Konst- en Letterbode 1823 II p. 133; Blkr, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. V p. 520. Lexar. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxilla nudae. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxilla- 145 res vel supramaxillares tantum. Rostrum carnosum integrum, ante os prominens, infra apicem truncatum, cute descendente ante labi- um superius pendula. Labium superius ante maxillam superiorem pendulum, integrum, nec papillatum nec cirratum, utroque latere maxillam inferiorem inter et labium inferius descendens et labii infe- rioris facie superiore postice affixum. Maxilla superior acie cartilagi- nea semilunari. Maxilla inferior tumida cartilagineo-carnosa, margine anteriore truncata, symphysi postice nec emarginata nec tuberculata. Labiam inferius latum, carnosum, reflexum, integrum, utroque latere lobatum. Sulcus postlabialis utroque latere simplex, longitudinaliter marginem oris versus directus, antice bifurcatus, ramo externo in sul- cum supramaxillarem transiente, ramo interno insertione labii su- perioris desinente, isthmo latissimo a sulco lateris oppositi separatus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Pinnae pecto- rales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2. 4. 5/5.4.2. facie masticatoria oblique truncati. Subg. Lobocheilos Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. u Gobionichthys Blkr. Cirri 2, supramaxillares tantum. Aanm. Van llasselt, de op Java het meest voorkomende soort van dit geslacht waarnemende en de verschillen ontwarende tusschen de monddeelen bij deze soort en die van zijne Crossocheilos oblongus en Diplocheilos erythropterus, kwam te regt op het denkbeeld, haär tot een eigen geslacht te brengen, hetwelk hij voor- stelde Lobocheilos te noemen, een naam, geheel passende wegens de zijdelijke kwab- vormige uitbreiding van de onderlip. Toen ik mijne vroegere, boven aangehaalde, diagnose van Lobocheilos gaf, ken- de ik het geslacht minder goed dan thans, en ik heb sedert ook ontwaard, dat in de aanmerking, onder die diagnose geplaatst, de beteekenis, welke Van Hasselt aan dit geslacht hechtte, niet juist door mij is opgevat, eene misvatting, welke mij eerst duidelijk is geworden sedert ik naast het Bulletin van De Férussac ook heb kun- nen raadplegen de Algemeene Konst- en Letterbode van het jaar 1823, in welke een uittreksel is opgenomen uiteen’ brief van Van Hasselt, over de Javasche Cyprinoï- den handelende. ‘ Intusschen is het geslacht Lobocheilos door Van Hasselt niet nader bepaald, zeg- gende hij er slechts van: v dat het door eenen geheel afwijkenden mondvorm te zeer . 19 146 onderscheiden is, om het met eenig ander geslacht te vereenigen”’; en men zou zelfs geheel in het onzekere verkeeren, welk geslacht door Van Hasselt bedoeld werd, zoo hij op de aangehaalde woorden niet had laten volgen in onze teekening draagt hij den naam falcifer”, welke teekening sedert gebleken is tot Labeo falcifer Val. betrekking te hebben, De heer Valenciennes namelijk heeft Lobocheilos falcifer V. Hass. tot zijn geslacht Labeo gebragt, even als eenige andere geheel van Labeo verschillende soorten. Met betrekking tot Lobocheilos falcifer werd de heer Valenciennes daartoe geleid, door- dien hij slechts de twee bovenkaaksdraden waarnam en de snuitdraden niet. Het be- vreemdt mij echter, dat de heer Valenciennes een paar jaren later, in het 1% deel van het groote vischwerk, eene andere na verwante soort van Lobocheilos als eene Chondrostoma heeft opgebragt. Deze soort, uit de afbeelding van den heer Valen- ciennes zeer goed als eene Lobocheilos te herkennen, komt mij thans voor niet te ver- schillen van de soort, welke ik in mijne Enumeratio piscium als Lobocheilos (Gobi- onichthys) javanicus heb aangehaald en welke in vroeger jaren, toen ik er slechts zeer jeugdige voorwerpen van kende, door mij ten onregte als eene Gobio werd beschreven. Gelijk bij Lobocheilos falcifer de snuitdraden door den heer Valenciennes niet werden opgemerkt, ontglipten zijner waarneming bij zijne Chondrostoma li- pocheilos ook de bovenkaaksdraden. Heckel, de Javasche soorten van het geslacht niet naar de natuur kennende, bragt Lobocheilos falcifer eerst, op het voetspoor van den heer Valenciennes, onder Labeo, doch later onder Tyloznathus, waartoe hij ook Chondrostoma lipocheilos Val. rekende te behooren. Zij behooren echter evenmin tot Tylognathus als tot Labeo, onverschillig of men het geslacht Tylognathus grondt, zoo als ik voorstel, op Va- ricorhinus diplostomus Heck. (fylognathus Valenciennesii Heck.) of wel op Tylogna- thus barbatulus Heck., welke eene Crossocheilos is. | Het geslacht Lobocheilos is zeer gemakklijk aan den bouw der monddeelen te herkennen. De onderlip vormt aan beide zijden eene afgeronde kwab, welks rand echter niet met de bovenlip vereenigd is. De bovenlip evenwel zet zich beneden- waarts voort en daalt tusschen de onderkaak en de onderlip, om zich, niet aan den rand dier lip, maar aan de bovenvlakte, meer achterwaarts, in te planten. Bij dit kenmerk komt de dikke kraakbeenig-vleezige onderkaak, welker breede bovenvlakte noch uitgerand noch geknobbeld is, de enkele slechts naar voren tweedeelige ach- terlipsgroeve » de gaafrandige lippen, de gaafrandige en niet gekwabte snuithuid, enz. Java en Sumatra voeden meerdere soorten van Lobocheilos. Met zekerheid kan ik spreken van 5 soorten, welke in mijn bezit zijn, doch ik vermoed dat ook nog Labeo hispidus Val en Barbus Hasseltii Blkr (naar eene teekening beschreven) tot hetzelfde geslacht te brengen zijn. Van de buiten-archipelagische soorten van Cyprinoïden is er nog geene ter mijner kennis gekomen, welke tot Lobocheilos te brengen zou zijn. 147 Van de 5 soorten mijner verzameling behooren er drie, wegens de aanwezig- heid van snuitdraden, tot het subgenus Lobocheilos en de twee andere tot het sub- genus Gobionichthys— Indien Labeo hispidus Val. insgelijks eene Lobocheilos is en slechts bovenkaaksdraden bezit, is zij tot Gobionichthys te brengen, terwijl mij- ne vroegere Barbus Hasseltii, indien zij niet tot een ander geslacht moet gebragt worden, wat niet met zekerheid is uit te maken, eene vierde soort van het subge- nus Lobocheilos voorstelt. De bedoelde soorten, althans die mijner verzameling, hebben groote overeenkomst met elkander, zoowel in habitus als in de bijzonderheden van schubben en vin- bouw. Zij laten zich echter naar volgend schema voldoende van elkander onder- kennen. I. Cirri 4, rostrales et supramaxillares (Subg. Zobocheilos). A. Squamae 33 ad 35 in linea laterali. D. 4/8 vel 4/9. Rostrum valde prominens. T Squamae 5} vel 6 supra lineam lateralem. 6 Corpus altitudine 6 ad 5 in ejus longitudine. Caput altitudine 12 ad 12 in ejus longitudine. Fascia cephalo-caudalis flavescens. Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi Plkr. 0 Corpus altitudine 5 et pauload 44 in ejus longitudine. Caput altitudine 14 ad vix plus quam 1 in ejus longitudine. Fascia cephalo-caudalis nulla. Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer Van Hass. T Squamae 41 vel 5 supra lineam lateralem. 6 Corpus altitudine 5 et paulo ad 44 in ejus longitudine. Caput altitudine 1i ad li in ejus longitudine. Fascia cephalo-caudalis nulla. Lobocheilos (Lobocheilos) lehat Blkr. B. Squamae 40 p. m. in linea laterali. D. 4/9 vel 4/10? Rostrum vix prominens. T Squamae 41 vel 5 supra lineam lateralem. Lobocheilos ? (Lobocheilos?) Hasseltii Blkr. II. Cirri 2, supramaxillares tantum. (Subg. Gobionichthys). A. Squamae 34 ad 86 in linea laterali, 54 vel G supra lateradem. P. 1/14 vel 1/15. t Corpus altitudine 54 ad 5 in ejus longitudine. Rostrum. valde proninens. Operculum latitudine 2 ad 2 et paulo in ejus altitudine. Lobocheilos (Gobionichthys) lipocheilos Blkr. 1 Corpus altitudine 42 in ejus altitudine. Rostrum vix prominens. Oper- culum latitudine 12 in ejus altitudine. Lobocheilos (Gobionichthys) microcephalus Blkr. 148 B. P. 17. D. 11 (sec. Valenc.) Squamae? - T Corpus altitudine 5 in ejus longitudine. Caput 5 in longitudine corporis. Lobocheilos? (Gobionichthys?) hispidus Blkr. Lobocheilos (Lobocheilos) faleifer Van Hass., Algem. Konst- en Let- terbode 1823 II p. 133; Blkr, Nieuwe Tientall. diagnost. be- schrijv. nieuwe vischs. v. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V p 522. Zeisvinnige Lehat, Atl. Cypr. Tab. VI. Lobocheil. (Loboch.) corpore subelongato compresso, altitudine 5 et paulo ad 41/3 in ejus longitudine, la- titudine 2 ad 2'; in ejus altitudine; capite convexo antice truncatiusculo, 6 ad 7 in longitudine corporis eum, 42,3 ad 5'5 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/4 ad vix plus quam 1, latitudine 1'5ad 12/5 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 4!/2in longitudine capitis, diametro 1 ad 12/3 in capitis parte postoculari, diametro 1/5 ad 2'/2 fere distantibus, membrana pal- pebrali iridis magnam partem tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa;.linea interoculari convexa; na- ribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, juvenilibus oculo non aetate prove- ctis oculo multo longiore, convexo, antice truncato vel truncatiusculo, lateribus non lobato sed sul- co parum obliquo superficiali ad sat profundo frequenter cum sulco lateris oppositi unito percurso, supra et infra suleum poris numerosis conspicuis obsito, infra apicem facie trigona plus minusve postrorsum descendente ibique velum semilunare laeve labium superius occultantem efficiente velo mar- cine libero integro, nec papillato nec cirrato, lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore oblongo subtrigono vel quadratiusculo, longiore quam alto, apice rotundato vel plus minusve truncato an- trorsum spectante, margine posteriore subverticali plus minusve emarginato vel curvato; osse suborbi- tali 2° elongato- vel oblongo-tetragono, plus triplo ad duplo longiore quam alto, antice quam postice non multo altiore, oculi diametro quadruplo ad duplo humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4° latiore oculi diametro plus triplo ad duplo humiliore; cirris gracilibus basi membranaceis , suprama- xillaribus rostralibus longioribus, oculo vulgo paulo brevioribus, rostralibus antice in sulco rostrali ante os suborbtitale 1m insertis; rictu subinfero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore clauso medio parum antrorsum curvato lateribus valde postrorsum curvato; ore aperto subsemilunari, introitu cavitatis oris interno lato; labio superiore carnoso, integro, ante maxillam superiorem pen- dulo, usque inffa maxillam inferiorem descendente et facie labii superiore sat longe post ejus margi- nem anteriorem affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi nec emarginata nec tuberculata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa valde crassa, tumida, acie truncata; labio inferiore carnoso, lato, reflexo, margine anteriore villosius- culo, antice quam postice latiore, utroque latere in lobum rotundatum producto; sulco infralabiali mar- ginem oris versus directo, oculo breviore, isthmo valde lato a suleo lateris oppositi separato, antice bifurcato ramulo interno labium inferius inter et faciem labii inferioris superiorem decurren- te, ramulo externo in suleum supramaxillarem transiente; operculo latitudine 123 ad 2!/, in ejus altitudine, oculo paulo graciliore ad paulo latiore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo ; apertura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masti- 149 catoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2., apicem versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata marginibus non vel vix elevata non lobata, dentibus serie anteriore antice non sulcatis; osse sca- pulari trigono acuto vel acutiusculo rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo al- tiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo non carinato; squamis subverticalibus, lateribus medio et antice quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 34 vel 35 in linea laterali, 13 in serie trans- versali (ventralibus infimis inclusis) quarum 51/2(6) supra linea lateralem, 11 vel 12 in serie longi- tudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seri- atis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus vix majoribus;. linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingentem notata; pin- na dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, àcuta, valde emarginata, corpore vix ad multo altiore, multo minus duplo ad triplo al- tiore quam longa, radio simplice postico et. radio fisso 1? aetate provectis valde productis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus Gad 5 fere in longitudine corporis, pec- toralibus ventrales, ventralibus analem attingentibus vel non attingentibus; anali basi vagina squa- mosa humillima inelusa, acuta, mediocriter ad valde emarginata, dorsali multo ad duplo fere humi- liore et duplo fere ad duplo breviore, duplo ad triplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili toto cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa lobis acutis, superiore inferiore vulgo longiore, 4 ad 3?/; in longitudine corporis; colore corpore junioribus superne olivaceo inferne mar- garitaceo vel argenteo, aetate provectis superne violascente-olivaceo, inferne griseo vel olivaceo- margaritaceo ; juvenilibus frequenter corpore postice vestigio vittae longitudinalis fuscescentis in linea laterali; iride aureo-olivacea vel aureo-fusca margine pupillari aurea; pinnis radiis roseis, membrana roseo-hyalinis vel roseo-violascentibus vel olivascente-violaceis. B. 3. D, 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6, C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Labeo falcifer Val, Poiss. XVI p. 274. Labéon falcifer Val., ibid, Lehat, Millang, Mal Bat, Sund., Udjah Sund. Hab. Java (Batavia, Rankasbetong, Lebak, Tjampea, Buitenzorg, Sadjira, Sading, Tjiandjur, Parongkalong, Kuningan, Ngantang), in fluviis. Sumatra (Meninju), in lacubus. ax Longitudo 27 speciminum 95" ad 355”. Aanm. Lohocheilos falcifer is door Van Hasselt ter boven aángehaalde plaatse slechts benoemd, maar niet beschreven, doch eene afbeelding der soort, door Van Hasselt nagelaten, heeft mij de zekerheid gegeven, dat mijne voorwerpen tot dezelfde species behooren. De heer Valenciennes heeft de soort het eerst beschreven, doch als eene Labeo. Zijne beschrijving laat in meerdere opzigten te wenschen over. Alle mijne voor- werpen bezitten 4 voeldraden en niet slechts twee bovenkaaksdraden, zooals de beer Valenciennes van zijne Labeo falcifer opgeeft. De snuitdraden zijn echter zeer dun en bij gedroogde en kleine exemplaren zeker moeijelijk waarneembaar. Lobocheilos falcifer komt in de hoogere gedeelten van het gebied der grootere rivic- ren van West-Java in genoegzame hoeveelheid voor, om onder de voedingsmiddelen 150 der inlandsche bevolking te worden gerangschikt. Honderden voorwerpen, van één tot meer dan twee voeten lengte, zag ik vangen bij Parongkalong in de Tjitaroem, tijdens eene vischpartij daar aangerigt. Ook in het westelijke gedeelte der re- sidentie Buitenzorg heb ik den Lehat in groote hoeveelheden ter markt zien brengen. Te Batavia is de soort zeldzaam en wordt slechts gevangen bij-hoogen stand der rivieren, alswanneer de jongere voorwerpen door den sterken stroom soms uit de bovenlanden worden afgevoerd, Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi Blkr, Nieuwe tientall. diagn. beschr. nieuwe vischs. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V P 523.— Schwanefeld’s Lehat. Atl. Cypr. Tab. IX fig. 3. Lobocheil. (Loboch.) eorpore elongato compresso, altitudine 6 fere ad 5 in ejus longitudine, latitu- dine 2 ad 1°/; in ejus altitudine; capite convexo, antice truncatiusculo, 6 et paulo ad 6!/2 in longi- tudine corporis cum, 4!/2 fere ad 5 fere in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine H ad 13/7, latitudine 12/3 fere ad 11/2 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo ad 3 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/4 in capitis parte postoculari, diametro th a C 19/4 distantibus; membrane palpebrali iridjs sat magnam partem tegente, apertura subcirculari; li- nea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde car- noso, juvenilibus oculo non, aetate provectis oculo multo longiore, convexo, antice truncato vel trun- catiusculo, lateribus non lobato sed suleo parum obliquo superficiali ad sat profundo interdum cum suleo lateris oppositi unito percurso, supra et infra suleum poris numerosis conspicuis obsito, infra apicem facie trigona plus minusve postrorsum descendente ibique velum semilunare laeve labium superius occultantem efficiente, velo margine libero integro, nec papillato, nec cirrato, lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore oblongo subtrigono vel quadratiusculo, longiore quam alto, apice vulgo plus minusve truncato antrorsum spectante, margine posteriore subverticali plus minus- ve emarginato vel eurvato; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice multo ad paulo altiore, oculi diametro plus duplo ad triplo humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4? latiore, oculi diametro plus quadruplo ad triplo humiliore; cirris gracilibus, basi membranaceis, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculo multo ad paulo brevioribus, rostralibus anticein sulco rostrali ante apicem vel sub apice ossis suborbitalis anterioris insertis; rictu subinfero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore clauso medio parum antrorsum eurvato, lateribus valde postrorsum curvato, ore aperto subsemilunari, introitu cavitatis oris interno lato; labio superiore carnoso, integro, ante maxillam superiorem pendulo, usque in- fra maxillam inferiorem descendente et facie labii inferioris superiore sat longe post ejus marginem anteriorem affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde protactili; ma- xilla inferiore symphysi nec emarginata nec tuberculata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa, valde erassa, tumida, acie truncata; labio inferiore carnoso, lato, reflexo, margine ànteriore villosius- culo, antice quam postice latiore, utroque latere in lobum rotundatum producto; sulco infralabiali marginem oris versus directo, oculi diametro non multo breviore, isthmo valde lato a sulco lateris oppositi separato, antice bifurcato ramulo interno labium inferius inter et faciem labii inferioris 151 superiorem decurrente, ramulo externo in suleum supramaxillarem transiente; opereulo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, oculi diametro paulo graciliore, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente ; dentibus pharyngealibus masti- catoriis aggregatis 2,4. 5/5 4. 2. apicem versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata marginibus parum elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato ; squamis subverticalibus , lateri- bus medio et antice quam cetero corpore majoribus, dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 34 in linea laterali, 13 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5!/2 (6) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in£- mis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali rectiuseula, antice tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales inci- piente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, valde emarginata, corpore non ad vix altiore, multo minus duplo altiore quam basi longa, radiis productis nullis; pinnis pectoralibus et ventralibus longitudine subaequalibus, 5!/ ad 61/2 in longitudine corporis, pectora- libus ventrales non vel vix, ventralibus analem non vel vix attingentibus; anali basi vagina squamosa, humillima inclusa, acuta, mediocriter ad valde emarginata, dorsali sat multo humiliore et duplo ad duplo fere breviore, duplo ad non multo plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice postico gracili toto cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore infe- riore vulgo longiore 8°/3 ad 4 fere in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne argenteo vel margaritaceo; iride rosea vel flava margine pupillari aurea; cauda vestigio fasciae lon- gitudinalis violascente-fusca diffusa in linea laterali; fascia insuper longitudinali diffusa flavicante corpore antice supra lineam lateralem, non semper conspieua; pinnisradiis roseis, membrana roseo- vel violascente-hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. À. 5/5 vel 3/6. C. 6/17/06 vel 7/17/7 lat. brev, incl. Syn. Lahat, Millang Sund. Hab. Java (Lebak, Parongkalong), in fluviis. Sumatra (Solok, Làhat), iu fluviis: Longitudo 15 speciminum 82" ad 212'"". Aanm. Lobocheilos Schwanefeldi is zoo na verwant aan Lobochcilos falcifer , dat ik, zelfs na eene nadere studie van beide soorten, geaarzeld heb, haar onder een eigen’ soortnaam te laten. Alle mijne voorwerpen behooren waarschijnlijk tot den nog jeugdigen leeftijdstoestand en daar de vinnen, vooral de voorste rugvin- en aarsvinstralen, zich bij Lobocheilos falcifer eerst in verder gevorderde leeftijdstoe- standen aanmerkelijk ontwikkelen en aan de betrekkelijke vinnen eene min of meer sikkelvormige gedaante geven, mag men vermoeden, dat ook bij de oudere voorwerpen van onderwerpelijke soort die vinnen andere hoogte-evenredigheden erlangen. Bij de vergelijking der soorten heb ik mij enkel bepaald tot voorwerpen van gelijke grootte. Wat dan het meeste in het oog valt en het soortelijk verschil voornamelijk bepaalt, is, dat bij Lobocheilos falcifer het ligchaam minder slank is en de kop stomper en aanmerkelijk hooger dan bij Lobocheilos Schwanefeldi. Misschien ligt 152 ook een soortelijk kenmerk in den flaauw gelen overlangschen band boven de zijlijn op de voorste helft des ligchaams, welke bij de meeste mijner voorwerpen, niette- genstaande langdurige bewaring in wijngeest, nog vrij goed waarneembaar is. Lobocheilos (Lobocheilos) lehat Blkr — Soendasche Lehat. Atl. Cypr. Tab. VIL fes: | Lobocheil. (Loboch.) corpore subelongato compresso, altitudine 5 et paulo ad 4/5 in ejus longitudine, , latitudine 2 fere in ejus altitudine; capite convexo, antice truncatiusculo, 6 fere ad 6 in longitudine corporis eum, 4 et paulo ad 4*3 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/3 ad 14/4, latitudine 1%5 ad 1'/gin ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo ad 31/3 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1'/iin capitis parte postoculari, diametto 1!/5 ad 1?/5 distantibus, membrana palpebrali iridis partem sat magnam tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi convexa vel convexiuscula, nucha dorsoque convexa; linea interoculari con- wexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, oculo non ad non multo longiore, convexo, antice truncato vel truneatiusculo, lateribus non lobato sed sulco parum obliquo cuperficiali non cum sulco lateris oppositi unito percurso, superne et inferne poris numerosis con- spieuis obsito, infra apicem facie trigona convexa plus minusve postrorsum descendente ibique ve- ium semilunare laeve labium superius occultantem efficiente, velo margine libero nec papillato nec cirrato lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono, longiore quam alto, apice rotundato vel plus minusve truncato antrorsum spectante, margine posteriore subverti- cali plus minusve emarginato vel curvato; osse suborbitali 2° elongato- vel oblongo-tetragono, minus duplo ad duplo longiore quam alto, antice quam postice multo altiore, oculi diametro vix rius duplo humiliore; osse suborbitali 8° osse suborbitali 4° latiore, oculi diametro plus duplo ad triplo circiter humiliore; cirris gracilibus, basi membranaceis, supramaxillaribus rostralibus multo loncioribus, oculo sat multo brevioribus, rostralibus antige in sulco rostrali sub apice ossis subor- salis anterioris insertis: rictu subinfero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore lauso medio parum antrorsum curvato lateribus valde postrorsum curvato, ore aperto subsemilunari, ‘cit. cavitatis oris interno lato; labio superiore carnoso, integro, ante maxillam superiorem dulo, infra maxillam inferiorem descendente et facie labii inferioris superiore sat longe post ejus inem anteriorem affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde pro- tractili; maxilla inferiore symphysi nec emarginata, nec tuberculata, symphysi late cartilagineo- carnosa, valde crassa, tumida, antice truncata; labio inferiore carnoso, lato, reflexo, lateribus non lobato, sed obtuse rotundato, antice quam postice latiore, margine antériore villosiusculo vel leviter papillato; suleo infralabiali marginem oris versus directo, oculo non multo breviore, isthmo lato a culco lateris oppositi separato, antice bifurcato labium superius inter et faciem labii inferioris superiorem desinente, frenulo carneo a sulco supramaxillari separato; opereulo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, oculi diametro graciliore, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ag- wyegatis 2.4.5./5. 4. 2, apicem versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata mar- ginibus non vel vix elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari tricono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato, non carinato; squamis subverticalibus, 153 lateribus medio et antice quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitu- dinaliter vel subradiatim striatis, 83 vel 34 in linea laterali, 12 in serie transversali (ventralibus in- fimis inclusis) quarum 4!/2(5) supra lineam lateralem, 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri-ad quinque-seriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squa- mis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et longeante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emar- ginata, eorpore vix ad non humiliore, minus duplo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 5°/5 ad 6 et paulo in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non vel vix attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata , dorsali sat multo ad multo minus duplo humiliore et duplo fere breviore, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili toto eartilagineo; caudali basi squa- al mosa profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 3!» ad 4 in longitudine corporis; co- lore corpore superne oliváceo, inferne argenteo; squamis dorso lateribusque singulis basi vitta trans- versa violacea; iride flava vel rosea; pinnis radiis roseis, membrana roseo-hyaliuis. B 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Lobocheilas lehat Blkr, Enumer. specier. pisc. javan. Nat. T. Ned. Ind. XV p. 428 (nec Syn.) Lehat, Millang Sundan. Hab. Java (Parongkalong), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 105” et 121". ‘Ik vermoed, dat mijne voorwerpen behooren tot een’ nog jeugdigen leeftijdstoestand. De soort zelve verschilt voornamelijk van Lobocheilos falcifer door één overlangsche schubrei minder boven de zijlijn, onverdeelde onderlipsgroef, welke door een toompje van de bovenkaaksgroef is gescheiden, meer afgeronden aan de ondervlakte bollen en minder afgeplatten en minder hoekigen snuit, enz. In habitus vertoonen ove- rigens voorwerpen van gelijke grootte van beide soorten zeer groote overeenkomst. De minder talrijke schubreijen boven de zijlijn en de daardoor grootere schubben, vallen echter, bij oplettende waarneming g, zeer in het oog. . Lobocheiles ? (Lobocheilos ?) Hasselt. Blkr. Atl. Cypr. Tab. VIII fig. 1. Loboch.? corpore oblongo compresso, altitudine 27/4 circiter in ejus longitudine; capite acutiusculo 5 circiter in longitudine corporis cum, 4 fere in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/4 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 3l/»circiter in longitudine capitis, diametro lis in capitis parte postoeulari; rostro convexo, oculo longiore, non ante os prominente; linea rostro-dorsali supra oculos coneaviuscula, nucha convexa; maxilla superiore ante oculum desinente ; cirris supramaxillaribus cirris rostralibus longioribus oculo non vel vix brevioribus; labiis carnosis * dorso elevato ventre vix convexiore: squamis 40 p. m. in linea laterali, 10 p. m. in serie trans- versali absque. ventralibus infimis quarum 41/2 (5) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitu- dinali occiput inter et pinnam dorsalem; pinna dorsali paulo ante basin pinnarum ventralium in- cipiente, acuta, emarginata, altitudine 17/5 circiter in altitudine corporis, non vel vix altiore quam basi longa, radio simplice postico gracillimo glabro eapite breviore; pinnis peetoralibus et rentra- 20 154 libus acutis longitudine subaequalibus 6'/2 ad 7 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non; ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali vix vel non humiliore, plus duplo altiore quam basi longa, radio simpliee tertio gracili cartilagineo; caudali basi tantum squa- mosa, profunde incisa, lobis acutis 41/2 circiter in longitudine corporis; coloribus . . . .? D. 3/9 vel 4/9. P. 1/15. V. 1/8 vel 2/8. A. 2/5 vel 3/5. C. 5/17/85. vel 6/17/6. lat. brev. incl. Syn. Barbus Iassellü Blkr, Deseript. specier. pisc. Javan. nov., Nat. Tijdschr. Ned. Ind. XIII p. 355. Hab. Java (Sading-wetan), in fluviis. Longitudo figurae descriptae 120’. Aanm. Ik stelde deze soort op naar eene schetsteckening , Van Hasselt, zijude het mij tot nog toe niet gelukt voorwerpen daarvan te be- nagelaten door Kuhl en komen. Ik bragt haar vroeger onder het geslacht Barbus, doch ik ben thans niet vreemd aan het denkbeeld, dat zij veeleer tot het geslacht Lobocheilos te brengen is. De afbeelding schijnt overigens niet de naauwkeurigheid te bezitten, welke men gewoonlijk in de door Van Hasselt nagelatene afbeeldingen aantreft. Lobocheilos (Gobionichthys) lipocheilos Blkr, Tweedradige Lehat. Atl. Cypr. Tab. VII. *Lobocheil. (Gobion.) eorpore subelongato compresso, altitudine 5/5 ad 5 in ejus longitudine, latitudine 2 ad 2 ferein ejus altitudine; capite convexiusculo, antice rotundato non truncato, 5 et paulo ad,7! ; in longitudine corporis cum, 4 ad 53 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/4 circiter, latitudine 125ad 1,/2in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo ad 4 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/3in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo ad 21,4 distantibus, membrana palpebrali iridis magnam partem tegente apertura subcireulari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoeulari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis. valvula elaudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, oculo juvenilibus breviore provectis multo longiore, convexo, conico, acutiusculo, non truncato, lateribus non lobato sed suleo parum obliquo rostri apicem non attingente percurso, apice et supra et infra sulcum poris numerosis conspicuis obsito, infra apicem facie brevi subtrigona plus minusve postror- sum descendente ibique velum semilunare laeve labium superius occultantem efficiente, velo mar- sine libero integro, nec papillato, nec cirrato, lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore oblongo subtrigono vel quadratiusculo, multo longiore quam alto, apice rotundato vel plus minus- ve truncato antrorsum spectante, margine posteriore oblique postrorsum adscendente convexo vel angulato; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice sat multo altiore, oculi diametro plus duplo ad quadruplo fere humiliore; osse suborbitali 5° osse suborbitali 4° latiore, oculi diametro triplo ad sextuplo humiliore; cirris rostralibus nullis, supra- maxillaribus gracilibus, basi membranaceis, oculo multo ad paulo brevioribus; rietu subinfero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore clauso medio parum antrorsum curvato lateribus valde postrorsum curvato, ore aperto subsemilunari, introitu cavitatis oris interno lato; labio supe- riore carnoso integro, ante maxillam superiorem pendulo, usque infra maxillam inferiorem descen- dente et facie labii inferioris superiore sat longe post ejus marginem anteriorem affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi nee emarginata, 155 nec tuberculata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa, valde crassa, tumida, acie truncata; labio inferiore carnoso, lato, reflexo, margine anteriore villosiusculo, antice quam postice latiore, utroque latere in lobum rotundatum producto; sulco infralabiali marginem oris versus directo, oculo breviore, isthmo valde lato a suleo lateris oppositi separato, antice bifurcato ramulo interno labium superius inter et faciem labii inferioris superiorem decurrente, ramulo externo in suleum supramaxillarem transiente; operculo latitudine 2 ad 2 et paulo in ejus altitudine, oculi diametro non vel vix graci- liore, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5./5.4.2, apicem versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata marginibus non vel parum elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo non carinato; squamis subverticalibus, lateribus medio et antice quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 35 vel 26 in linea laterali, 13 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5'/2 (6) supra lineam la- teralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput interet pinnam dorsalem, ventralibus infimis longi- tudinaliter tri- ad quinque-seriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus vix majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simpliee mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente etlonge ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, valde emarginata, corpore humiliore ad vix altiore, multo minus duplo altiore quam longa; pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6'3 ad 6 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem nou attingentibus; anali basi va- gina squamosa humillima inelusa, acuta, mediocriter ad valde emarginata, dorsali multo humiliore et duplo ad duplo fere breviore, duplo ad plus duplo latiore quim basi longa, radio simplice tertio gracili toto cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde ineisa, lobis aeutis, inferiore longiore 4 ad 32/53in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne argenteo vel margaritaceo; iride flava vel rosea; pinnis radiis roseis, membrana roseo-vel violascente-hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Chondrostoma lipocheilos Val, Poiss. XVII p. 298 tab. 513. Chondrostome à lèvre épaisse Val, ib. Tylognathus lipocheilos Heck. Fisch. Syr. p. 181, 188. Gobio javanicus Blkr, Deser. spec. pisc. Javan. nov., Nat. 'T. Ned. Ind, XII p. 355 Lobocheilos (Gobionichthys) javanicus Blkr, Enum. piscium. Arch. Ind. p. 145. Wadong gunung Mal. Dat, Lehat, Millang Sund. Hab. Java (Batavia), in fluviis. Longitudo plus quam 200 speciminum 41'" ad 265'". Aanm. lk meen thans in de onderwerpelijke teruggevonden te hebben de soort, door den heer Valenciennes onder den naam van Chondrostoma lipocheilos beschre- ven en afgebeeld. Dat die soort geene Chondrostoma kon zijn, werd door Heckel reeds opgemerkt in zijne Fische Syriens. Inderdaad, Lobocheilos (Gobionichthys) lipocheilos heeft volkomen dezelfde lipvorming als Lobocheilos falcifer en Lobochei- los Schwanefeldi, doch het naauwkeurigste onderzoek laat er slechts bovenkaaks- draden en geene snuitdraden ontwaren. Reeds daardoor is zij van de beide ge- 156 noemde te onderkennen, doch zij verschilt bovendien van die beide soorten nog door haren afgeronden en niet afgeknotten snuit. Zij is overigens nader verwant aan Lobocheilos Schwanefeldi dan aan Lobocheilos falcifer, welke ligchaam, kop en rugvin betrekkelijk aanmerkelijk hooger heeft, maar laat zich, behalve door de bovengenoemde kenmerken, nog van Lobocheilos Schwanefeldi onderkennen door afwezigheid der overlangsche bandteekening, hoo- geren kop, min of meer hollen ondersten operkelrand, enz. Ik beschreef deze soort vroeger als eene soort van Gobio, naar zeer jeugdige voorwerpen, van welke het grootste „niet langer was dan 72 millimeters. Sedert meer oplettend geworden op de groote verscheidenheid in en het diagnostische gewigt van den bouw der monddeelen, beb ik herkend, dat die bouw volkomen beantwoordt aan dien bij de verwante soorten van Lobocheilos, terwijl eene naauwkeurige verge- lijking met sedert ontvangene grootere voorwerpen dienaangaande geen’ twijfel heeft overgelaten. Ik tecken hier nog aan, dat in de beschrijving van den heer Valenciennes opge- geven is, dat de soort slechts 26 schubben op eene overlangsche rei heeft. Dit zal wel eene schrijf- of drukfout zijn, vermits de afbeelding ongeveer 37 schubben op eene overlangsche rei aangeeft, wat met de natuur overeenkomt. Daarentegen geeft de afbeelding het tandenstelsel der soort zeer onjuist terug, terwijl het in de be- schrijving juist geschetst is. De vorm der monddeelen is op de afbeelding vol- strekt onvoldoende teruggegeven. Lobocheilos (Gobionichthys) mucrocephalus Dlkr, Kleinkoppige Lehat. Atl. Cypr. Tab. VIII fig. 2. Loboch. (Gobion.) corpore subelongato compresso, altitudine 4%/% in ejus longitudine, latitudine 2 in cjus altitudine; eapite convexiusculo, antice rotundato non truneato, 5/5 in longitudine corporis cum, 12/5 circiter in longitudine corporis absque pinna. caudali, altitudine 11/4 circiter, latitudine 1?/ circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 11/3 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem :xternum tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apiei approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubu- latis; rostro valde carnoso, oculo vix breviore, convexo, non truncato, lateribus non lobato, utroque latero suleo obliquo parum conspicuo brevi, antice poris numerosis conspicuis obsito, infra apicem facie trigona nulla, velo brevi labium ‘superius occultante margine libero integro, nec papillato, nec cirrato, lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore oblongo-trigono, paulo longiore quam alto, apice rotundato antrorsum spectante, margine posteriore subverticali parum curvato ; osse orbi- tali 2? elongato-tetraeono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice paulo altiore, oculi diametro plus triplo humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4° paulo latiore, oculi diametro multoties humiliore; cirris rostralibus nullis, supramaxillaribus gracilibus oculi diametro minus 157 duplo brevioribus: rietu subinfero, latitudine capitis latitudine valde multo breviore, ore clauso me- dio parum antrorsum eurvato, lateribus valde postrorsum curvato, ore aperto subsemilunari, in- troitu cavitatis oris interno lato; labio superiore earnoso, integro, ante maxillam superiorem pen- dulo, usque infra maxillam inferiorem deseendente et facie labii inferioris superiore sat longe post ejus marginem liberum affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde pro- tractili; maxilla inferiore symphysi nec emarginata, nec tuberculata, ante symphysin late cartila- gineo-carnosa, valde crassa , acie truncata, lata; labio inferiore carnoso, reflexo, margine anteriore villosi- useulo, antice quam posticelatiore, utroquelatere in lobum obtuse rotundatum produeto; sulco in- fralabiali marginem oris versus directo, oculo breviore, isthmo valdelato a sulco lateris oppositi se- parato, antice bifureato ramulo interno labium superius inter et faciem labii inferioris superiorem decurrente, ramulo externo in suleum supramaxillarem transiente; operculo latitudine 1°/3 in ejus al- titudine, oculi diametro non graeiliore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ag- gregatis 2. 4. 5/5. 4. 2. apicem. versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata margi- nibus non vel parum elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapu- lari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multoaltiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiuseulo non carinato; squamis subverticalipus la- teribus antice iis cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 34 vel 35 in linea laterali, 18 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5!/2 (6) supra lineam lateralem, 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, vix emarginata, corpore vix humiliore, valde multo minus duplo altiore quam longa; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 6!/2 circiter in longitudine corporis ,-pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, vix emarginata, dorsali sat multo humiliore sed duplo circiter breviore, duplo circiter alti- ore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, subaequalibus, 41/4 circiter in longitudine corporis; colore corpere superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; pinnis roseis vel roseo-hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn, Gobio microcephalus Blkr, Deser. spec. pisc. Javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII y. 387. Wadon gunung Mal. Bat. Hab. Java (Batavia), in fluviis, oY Longitudo speciminis uniei 71°”, Aanm. Onderwerpelijke soort is evenmin eene Gobio als Lobocheilos javanicus en behoort tot hetzelfde geslacht als deze. Evenzoo bezit zij slechts de bovenkaaks- en niet de snuitvoeldraden. Zij verschilt echter door kleineren kop en hooger lig- chaam (bij voorwerpen van beide soorten van gelijke grootte), door niet naar de mondopening teruggebogene snuitvlakte, betrekkelijk breeder operkel, enz. Mijn voorwerp behoort hoogstwaarschijnlijk tot den nog zeer jeugdigen leeftijds- toestand, zoodat het voor eene betere kennis der soort noodig is, dat ook grootere voorwerpen worden onderzocht. 158 | . Lobocheilos ? (Gobionichthys ?) hispidus Blk x. Descriptio Valenciennesiana sequens. ‚Un Labéon assez semblable aux précédens (Labeo erythropterus K. v. H., Labeo fimbriatus Val.) »et qui a deux trés-courts barbillons à l'angle de la bouche. La hauteur est du cinquième de la „longueur totale; la tête ézale cette hauteur. Le museau, obtus, est hérissé de tubercules pointus ; »la caudale est bien fourchue; la dorsale est haute et pointue: son premier rayon est assez rigide » et détaché; l'anale est étroite; les ventrales sont longues. D. 11. A. 6. C. 19. P. 17. V. 9. Sur »un dessin fait à Java, je vois que le dos est bleu, et qu'une bandelette de cette couleur se dessine » par le milieu de le queue et va s'évanouir à la hauteur de la pectorale. Bes flancs sont argentés , »teints de rosé, qui se change en jaunatre sur le ventre; les nageoires sont jaunes. Le poisson, »long d'un pied, vient de Buitenzorg, Les jeunes naturalistes à qui nous le devons, avaient l'idée »de distinguer celui-ci comme genre, et de le nommer ZLobocheilus”. Syn. Lobocheilos sp. Van Hass., sec. Valenc. Labeo hispidus Val, Poiss. XVI p. 272; Blkr, Enumerat. pisc. Arch. Indic. Labéon hérissé Val., ibid. . e Aanm. De hier overgenomene beschrijving van den heer Valenciennes laat vol- strekt niet toe te beslissen of de soort eene Labeo is of niet. Ik plaats haar onder Lobocheilos, voornamelijk omdat Van Hasselt zelf haar daartoe heeft gebragt. Indien zij inderdaad slechts bovenkaaksdraden en geene snuitdraden heeft, zou daar- uit volgen, dat zij tevens behoort tot het ondergeslacht Gobionichth vs. Wat betreft de puntige snuitknobbeltjes, deze geven niets kenmerkends aan de hand. Bij zeer vele Labeoninen met zigtbare snuitporión heb ik die aangetroffen. Zij zijn eenvoudig eene kalkachtige afscheiding dier poriën en daardoor zeer af- vallig. Zij staan in dezelfde verhouding tot de snuitporiën als de hoornachtige kaakscheeden, welke bij de Phalakrognathinen algemeen zijn, de kaak los bedekken en meestal zoo afvallig zijn, dat eene ligte drukking of trekking ze van de kaak doet verwijderen. Rorrra Val, Poiss. XVI p. 184, Heck. Fisch. Syr. p. 35 Nachtr. p. 180. — Ronira. Corpus oblongum compressum , squamis magnis vel mediocribus ves- titum. Maxilla nudae, non tumidae. Cirr 4 vel 2, rostrales et supra- maxillares, vel supramaxillares tantum. Rostrum earnosum, inte- grum, paulo vel vix ante os prominens, lateribus non lobatum, mar- gine libero nec papillatum nee fimbriatum. Os suborbitale anterius or- bitae approximatum. Labium superius ante maxillam superiorem pen- dulum, fimbriatum, cum labio inferiore continuum. Rictus ore aperto 159 plus minusve ovalis. Maxilla superior acie tenui semilunari. Maxilla inferior acie tenui truncata vel rotundata, symphysi tuberculo nullo. Labium inferius reflexum, papillatum vel fimbriatum, non lobatum. Sulcus postlabialis utroque latere simplex longitudinaliter marginem oris versus direetus, isthmo lato a sulco lateris oppositi separatus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et ante vel supra pin- nam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pha- ryngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2. facie masticatoria oblique truncati. Subg. Rohita Blkr, Cirri 4, rostrales et supramaxillares. » Rohitodes Dlkr, Cirri 2, supramaxillares tautum. Aanm. Het geslacht Rohita omvat alle echte Labeoninen met gave niet gekwabte snuithuid, tegen de oogkas liggend voorste onderoogkuilsbeen, niet verdikte eu aan de symphysis niet geknopte onderkaak, gefranjede met elkander zamenvloeijen- de lippen en enkele, niet met die der tegenovergestelde zijde vereenigde, achterlips- groeve. Op deze wijze bepaald is het voldoende te onderkennen, eensdeels van de verwante geslachten Labeo, Rohitichthys, Diplocheilichthys en Morulius, en anderen- deels van de insgelijks verwante geslachten Abrostomus, Dangila en Barbichthys. De heer Valenciennes, het geslacht Rohita opstellende, beperkte het tot de soor- ten met 4 voeldraden, terwijl hij meerdere soorten, bij welke slechts bovenkaaks- draden en geene snuitdraden aanwezig zijn, bragt tot het geslacht Labeo, zooals zijne Labeo cephalus, Labeo Dussumieri, Labeo Reynauldi, Labeo microlepidotus en Labeo fimbriatus. Heckel beperkte het geslacht Rohita niet tot de soorten met 4 voeldraden, maar jam ook soorten aan met 2 en zelfs soorten zonder voeldraden. Heckel heeft echter het geslacht niet naar de natuur gekend en daardoor is het verklaarbaar, dat de beide definities, welke hij van Rohita heeft gegeven, in meerdere opzigten onvol- doende en zelfs onnaauwkeurig zijn. Zoo wordt in zijne eerste diagnose gesproken van » Dentes aggregati 3.3.6/6.3.3” wat onjuist is; — voorts van » os inferum", wat insgelijks voor eenige soorten onjuist is, — en eindelijk van » maxilla superior carnea, margine fimbriata, sub rostro crasso poroso occulta" wat eene geheel verkeerde voorstelling is, omdat niet de dunne kraakbeenige bovenkaak gefranjed is maar wel de vrij voor haar afhan- gende bovenlip, terwijl bovendien bij meerdere soorten de snuit zonder: zigtbare poriën is. Deze laatste onjuiste voorstelling 1s in zijne latere diagnose van het jaar 1847 herhaald. 160 | Het geslacht Rohita is rijk aan soorten, doch zij behooren alle tot Zuid-Azië en den Indischen Archipel. De heer Valenciennes gaf den naam van eene der ben- gaalsche soorten (Cyprinus rohita Buch.) aan het geslacht, doch zijne typische soort is zijne Rohita nandina, of Buchanan’s Cyprinus nandina, welke inderdaad eene echte Rohita is, terwijl Cyprinus rohita Buch. behoort tot het geslacht Morulius, wegens hare ver voor het oog liggende voorste onderoogkuilsbeenderen. Het ware dus eigenaardiger geweest den geslachtsnaam Nandina te geven aan alle die soorten, welke echte Rohiten zijn en dien van Rohita te behouden voor Cy- prinus rohita Buch. en de daaraan verwante soorten. Ten einde echter verwarring in de beteekenis te voorkomen, heb ik den naam van Rohita behouden voor de soort, op welk de heer Valenciennes dien bij voorkeur toepaste. Meerdere zuid-aziatische soorten, door den heer Valenciennes tot Rohita gebragt, zijn, na de splitsing van het geslacht, niet meer daartoe te brengen, maar tot het geslacht Morulius. Ik kan niet voor alle soorten met zekerheid aangeven, tot welk der beide genera zij te brengen zijn, vermits de bestaande beschrijvingen en afbeeldingen ten opzigte der generische kenmerken meestal niet voldoen. De vier bengaalsche soorten mijner verzameling evenwel (Rohita Buchanani Val., Rohita Belangeri Val., Rohita calbosu Val. en Rohita chalybeata Val.) zijn tot Morulius te brengen, doch zij zijn niet de eenige, zooals ik, over Morulius handelende, na- der zal aanduiden. Overigens zijn, om bovengemelde redenen, in de lijst der La- beoninen nog meerdere soorten tot Rohita gebragt, welke een nader onderzoek mis- schien zal leeren soorten van Morulius te zijn. De soorten van den Indischen Archipel, tot dus verre tot Rohita gebragt, be- hooren op slechts eene enkele uitzondering, inderdaad daartoe, zijnde slechts mijne vroegere Rohita chrysophekadion tot Morulius te brengen. Deze soorten zijn, na aftrekking van laatstgenoemde, nog 14 in getal en alle be- hoorende tot het subgenus Rohita, wegens hare 4 voeldraden. Voor een goed deel zijn zij gemakkelijk van de overige bekende soorten te onderscheiden, doch sommige soorten zijn zoo na aan elkander verwant, dat eene naauwkeurige studie noodig is om de soortelijke verschillen met zekerheid te bepalen. Ik meen daarin geslaagd te zijn, in volgend schema. ]. Cirri 4, rostrales et supramaxillares (Subgen. Zola). A. Squamae 45 ad 53 in linea laterali. Cirri bene evoluti oculo non breviores. D. 4/17 ad 4/19. + Squamae 10 vel 11 supra lineam lateralem. Oculi subpostert. P. 1/16 vel 1/17. Macula postaxillaris magna oblonga transversa nigra. Rostrum. antice poris conspicuis nullis. Rohita (Rohita) melanopleura Dlkr. 161 + Squamae 8 supra lineam lateralem. Oculi superi. P. 1/14. Macula caudalis rotundata nigra. Rostrum antice corporis conspicuis 9 in seriem transversam dispositis. Rohita (Rohita) borneënsis Blkr. B. Squamae 82 ad 37 in linea laterali. Cirri bene evoluti. 4 Rostrum antice poris conspicuis nullis. 6 Squamae 7 (6!) supra lineam lateralem. Os suborbitale anterius irregulariter tetragonum. o Oculi superi. © Fascia cephalo-caudalis fusca. D. 4/12 vel 4/13. P. 1/14. Squamae 35 vel 36 in linea laterali. Cauda radium dorsalem posticum inter et basin caudalis 44 circiter in longitudine corporis. Rohita (Rohita) Waandersi Bikr. ©’ Fascia cephalo-caudalis nulla sed macula magna nigra caudam amplec- tens. D. 4/15 vel 4/16. Squamae 32 ad 34 in linea laterali. Cauda ra- dium dorsalem posticum inter et basin caudalis 7? circiter in longi- tudine corporis. Rohita (Rohita) Kaypeau Blkr. o Oculi posteri. e Latera vittis vel fasciis nullis. D. 4/13 ad 4/15. Squamae 34 ad 36 in linea laterali. Cauda radium dorsalem posticum iuter et basin cau- lis 51 circiter in longitudine corporis. Rohita (Rohita) Schlegel Blkr. Ô Squamae 6 (51) supra lineam lateralem. Oculi superi. o Latera postice vittis pluribus longitudinalibus fuscis, antice guttis aureis vel nitente-viridibus. D. 4/14 ad 4/18. Squamae 34 ad 37 in linea la- terali. Os suborbitale anterius irregulariter tetragonum Rohita (Rohita) Hasseltii Val. o Latera fascia cephalo-caudali unica nigra. Squamae 34 vel 35 in linea laterali. P. 1/14. Os suborbitale anterius semilunare. © D. 4/12 vel 4/13. Caput altitudine 14 in ejus longitudine. Squamae 14 in serie transversali. Rohita (folita) microcephalus Val. © D. 4/10 vel 4/11. Caput altitudine 14 in ojus longitudine. Squamae 13 in serie transversali. Rohita (Rohita) brachynotopterus Dlkr. 6’ Squamae 5 (44) supra lineam lateralem. o Cauda macula rotunda nigra. D. 4/14 vel 4/15. Squamae 33 in linea laterali. Rohita (BRohita) Kukh Bkr. i1 Rostrum antice poris conspicuis. Oculi superi. Squamae 6 (5!) supra li- neam lateralem. à Rostrum antiee poris 2 distantibus. D. 4/15 vel 4/16. Squamae 35 in linea laterali. Regio suprascapularis macula coerulea. Rohita (Rohita) hahajanensis Blkr. ó Rostrum antice poris conspicuis 3, medio lateralibus majore. Squamae 32 ad 34 in linea laterali. D. 4/10 ad 4/14. o Pinna dorsali antice macula nigra nulla. Squamae 14 in serie transversali. Operculum latitudine 2 ad 2 et paulo in ejus altitudine. Rohita (Rohita) vittata Val. o Pinna dorsalis antice macula magna nigra. Squamae 13 in serie trans- versali. Operculum latitudine 14 ad 1g in ejus altitudine. Rohita (Rohita) triporos Blkr. o" Rostrum poris 8 in circulum dispositis et insuper poro centrali poris ceteris majore. o Fascia cephalo-caudalis nigricans. D. 4/12 vel 4/13. Operculum latitu- dine 22 in ejus altitudine. : Rohita (Rohita) enneaporos Blkr. C. Squamae 28 ad 30 in linea laterali. Cirri bene evoluti. Oculi superi. + Rostrum antice poris conspicuis numerosis, centralibus majoribus nullis. 6 Squamae 5 (41) supra lineam lateralem. D. 4/12 vel 4/13. Cauda ma- cula nigra. Rohita (Rohita) oligolepis Blkr. Wat het subgenus Rohitodes betreft, ik breng daartoe eenige soorten van Zuid-Azië, welke de kenmerken van Rohita Val. bezitten, doch geene snuitdraden, om welke reden alleen de heer Valenciennes ze onder het geslacht Labeo schijnt te hebben gebragt. ‘Ten-opzigte dezer soorten moet ik echter aanteckenen, dat het mogelijk is, dat ze tot Morulius behooren, wat niet uit te maken is, dan nadat de bouw en ligging der onderoogkuilsbeenderen dier soorten zullen zijn onderzocht. In de beschrijvingen van den heer Valenciennes is niets daaromtrent medegedeeld en de eenige afbeelding, welke ik van die soorten ken (Labeo cephalus Val. tab. 487), en welke overigens ten opzigte der monddeelen nog zeer inkorrekt is, heldert zulks evenmin op. 163 Rohita (Rohita) melanopleura Blkr, Zesde Dijdr. ichth. fauna Borneo, Nat. T. Ned. Ind. III p. 480. — Zwartvlekkige Rolita. Atl. Cypr. Tab. XIII. Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 33/5 ad 31/4 in ejus longitudine, latitudine 21/; ad 21/3 in ejus altitudine; capite acutiusculo non convexo, ore clauso antice inferne oblique truncato, 41/3 ad 5!/5 in longitudine corporis cum, 3 et paulo ad 4 fere in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1 et paulo, latitudine 12 circiter in ejus longitudine; oculis subposteris diametro 3 ad 4 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad l'i2in capitis parte postoculari, diametro 1!/3 ad 2 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali capite declivi convexa vel rectiuscula, nucha et dorso valde convexa ; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus tubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis conspicuis; rostro convexo, plano, non velvix ante os prominente, juvenilibus oculo breviore, aetate provectis oculo multo longiore, ubique laevi, poris majo- ribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo-tetragono , duplo circiter longiore quam alto, angulis rotundato ; ossibus suborbitalibus ceteris humillimis, oculi diametro multoties gracilio- ribus ; poris suborbitalibus parvis conspicuis longitudinaliter uniseriatis; cirris carnosis , rostralibus oculo non ad multo longioribus supramaxillaribus vulgo brevioribus; maxilla superiore acie cartilaginea for- mam ferri equini referente, symphysi non emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso ante maxillam pendulo, margine libero papillis cirriformibus numerosis pluriseriatis brevibus; maxilla inferiore plana subeochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis cirriformibus brevibus pluriseriatis, suleis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem valde adseendentem oblique truncato; operculo latitudine 2 circiter in ejus al- titudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali verticali, sub subopereulo desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/0.4.2 vel 3. 3. 5,5. 3. 89. ex parte facie masticatoria margine elevato unilobatis, dentibus serie anteriore antice dimidio apieali sulco longitudinali percursis ; osse seapulari brevi obtuse rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales valde obtuse carinato; squamis subverti- calibus, mediis lateribus iis cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 45 ad 53 in linea laterali, 20 vel 21 in serie transversali (absque ventralibus in- fimis) quarum 10 vel 11 supra lineam lateralem, 17 ad 21 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter 5-seriatis postrorsum magnitudine sensim ac- crescentibus, serie media iis seriebus lateralibus non minoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non vel paulo tantum magis quam lineae dorsali approximata, sineulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et supra pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, longiore quam alta, longitudine 4 feread 32/;iu longitudine corporis, altitudine 11/;ad 11/5 in altitudine cor- poris; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 5 et paulo ad 6 et paulo in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non ad vix, ventralibus analem nonad vix attingentibus; anali basi vagina squamosa humiliinclusa, acuta, parum vel non emarginata, dorsali paulo humiliore sed plus duplo ad plus triplo breviore, ralio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis : tis, superiore inferiore vulgo longiore, 32/yad 4 in lor l itudine corporis ; 'olore corpore superne olivaczo, ; ateribus dilutiore, inferne argenteo; dorso lateribusque frequenter 164 maculis dilutioribus variegatis; iride flava vel rosea; cirris carneis vel olivascente-fuscis; regione postseapulari macula oblonga transversa magna nigra;squamis dorso lateribusque singulis basi quam dimidio libero profundioribus; pinnis roseis vel violascentibus, frequenter densissime fusco arenatis. B. 3. D. 4/17 vel 4/18 vel 4/19. P. 1/16 vel 1/17. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 5/17/5 vel 6/17/6 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pontianak), in fluviis: Longitudo 18 speciminum 72" ad 320'”. Aanm. Ik ontdekte deze soort in het jaar 1852 en beschreef haar toen naar een drietal voorwerpen van Sumatra en Borneo. Sedert is mijn kabinet met nog tal- rijke voorwerpen van dezelfde eilanden verrijkt geworden. Uit een mij ter inzage afgestaan schetsboek van Siamsche visschen, vervaardigd door den Graaf Francis De Castelnau, ontwaar ik, dat de soort ook in Siam wordt aangetroffen, waar zij in de Meinam, bij de hoofdplaats Bankok, leeft. Rohita melanopleura is gemakkelijk her- kenbaar aan de formule harer schubben en vinstralen, aan hare achter de bekspleet staande oogen, lange voeldraden, gladden snuit en zwarte achterokselvlek. Het aantal schubben op eene overlangsche rei is er aan grootere verschillen onderhevig dan bij de overige mij bekende soorten van Rohita. Bij geen mijner 18 onder- zochte voorwerpen is het evenwel minder dan 45 of meer dan 53, terwijl het aantal overlangsche schubreijen boven de zijlijn er slechts verschilt tusschen 10 of 11. Bij de jonge voorwerpen is de kleur des ligchaams gelijkvormiger dan bij de ou- dere, bij welke de zijden onregelmatig met lichtere geelachtige vlekjes geteekend zijn. Rohita (Rohita) borneënsis Blkr, Act. Soc. Scient. Ind. Neérl. I, Tiende Jijdrage ichthyol. fauna van Borneo p. 17. — Borneosche Rohita. Atl. Cypr. Tab. VIII fig. 5. Rohita (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 fere in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne mediocriter oblique truncato, 5 fere in longitudine corporis cum, 3°/4 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/4 cir- citer, latitudine 174 circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 8 circiter in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1!/5 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa ; linea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevitubulatis ; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis con- spieuis; rostro carnoso, planiusculo, convexo, vix ante os prominente, oculo paulo breviore, apice poris 9 conspieuis in seriem. transversam curvatam dispositis poro medio ceteris conspicue majore, poris ex- ternis 2 ccteris multo minoribus; poris suborbitalibus parvis pluribus parum conspicuis longitudi- naliter uniseriatis; osse suborbitali anteriore oblongo-tctragono, angulis rotundato, minus duplo longi- ore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humillimis oculi diametro multoties eracilioribus; cir- 165 ris carnosis eraeilescentibus supramaxillaribus rostralibus non multo longioribus oculo vix vel non longioribus; maxilla superiore acie cartilaginca formam ferri equini subreferente symphysi leviter emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, mar- gine libero papillis conicis obtusiusculis brevibus numerosis pluriseriatis; maxilla inferiore plana subeochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis conicis brevibus pluri- seriatis numerosis in serie externa acutis subcirriformibus, suleis inferne antice isthmo lato di- stantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem mediocriter oblique truncato; opereulo latitudine 1!/2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub operculi parte anteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis agerecatis 2.4.5/5.4.2. singulis facie masticatoria oblique truncatis vel oblique convexis, marginibus eléva- tis, serie anteriore praesertim inaequaliter bilobis iis serie anteriore antice dimidio apicali late sul- catis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa al- tiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales valde obtuse carinato ; squamis sub- vertiealibus, mediis lateribus cetero corpore vix majoribus, dimidio libero et dimidio basali striis longitudinalibus vix conspicuis vel nullis, 46 p. m. in serie longitudinali, 17 vel 18 in serie trans- versali quarum 8 supra lineam lateralem, 14 vel 15 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis seriebus lateralibus non majo- ribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium vix vel non magis quam lincae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel supe- rante notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et supra initium pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, valde multo longiore quam alta, longitudine 3!/? circiterin longi- tudine corporis, altitadine 125 ad 1!/2in altitudine corporis; pinnis peetoralibus ventralibusque acu- tis, longitudine subaequalibus, 6 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ven- tralibus analem non attingentibus ; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, non emar- ginata, dorsali non multo humiliore sed plus triplo breviore, radio simplice tertio gracili cartila- gineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutiusculis, superiore inferiore paulo longiore, 5 et paulo in longitudine corporis; colore corpore superne cocrulescente-viridi, inferne ar- genteo; iride flavescente vel rosea; dorso lateribusque singulis seriebus squamarum vitta longitudinali fuscesente-violacea ; cauda macula rotundiuscula cocrulescente- violacea in linea laterali basi pinnae cau- dalis approximata; pinnis roseis dorsali et anali praesertim fusco arenatis. B. 3. D. 4/17 vel 4/18. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17, Jab. Borneo (Pontianak), in fluviis. enm Longitudo speciminis unici 60°”. 7 lat. brev. incl. Aanm. Een nader onderzoek dezer soort heeft mij doen ontwaren, dat zij behoort tot de groep van het geslacht met groote zigtbare snuitporiën, welke poriën ik bij mijne vroegere beschrijving, hoezeer genomen naar hetzelfde voorwerp, niet had opgemerkt. Reeds hierdoor verschilt zij van Rohita melanopleura Blkr, aan welke zij verwant is door de getallen der schubben op eene overlangsche rei en door de getallen der vinstralen, — maar zij is bovendien nog door meerdere andere ken- merken van Rohita melanopleura te onderkennen aan de aanwezigheid van slechts 8 overlangsche schubreijen boven de zijlijn, de geheel bovenstaande oogen, de af- wezigheid eener zwarte achterokselvlek en de aanwezigheid daarentegen van eene zwarte ronde vlek in de zijlijn aan den grond der staartvin, kortere voeldraden, enz. 166 * Ik kende deze soort vroeger slechts van Pontianak, van waar ik mijn eenig voorwerp heb ontvangen, doch het bovenaangehaalde schetsboek van den graaf De Castelnau leert mij, dat zij ook in Siam, bij Bangkok, leeft. Rohita (Rohita) Waandersi Blkr, Nieuwe Bijdr. ichth. kenn. v. Ban- ka, Nat. T. Ned. Ind. p. 733. — Waandersche Rohita. Atl. Cypr. Tab. IX fig. 2. Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 et paulo in ejus altitudine; capite obtusiusculo, convexiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 57/1 circiter in longitudine corporis cum, 42/5 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 4!/; circiter, latitudine l?/; circiter in ejus longitudine ; oculis superis, diametro 3? circiter in longitudine capitis, diametro 1!5 ad 175 in capitis parte postocalari , dia- metris 2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura _Subcirculari ; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha et dorso con- vexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevi-tubulatis ; poris parvis nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso, planiusculo, convexo, oculo longiore, vix ante os prominente, poris majoribus vel minoribus conspieuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo-irregulariter tetragono, postice quam antice altiore, minus duplo lonziore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus, oculi diametro quadruplo ad multoties gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis gracilescentibus, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro non vel vix longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysigleviter emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde sarnoso, ante maxillam pendulo, margine interno oblique transversim sulcoso, margine libero papillis brevibus conicis obtusis pluriseriatis; maxilla inferiore plana, margine anteriore truncata; labio infe- riore valde carnoso, reflexo, margine interno oblique transversim rugoso, margine libero papillis conicis obtusis brevibus pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem adseendentem parum oblique truncato; operculo latitudine 2 fere in ejus altitudine, oculi diametro non graciliore, margiue inferiore rectiusculo ; apertura branchiali sub operculi parte poste- riore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis facie masticatoria oblique truncata marginibus elevatis parum conspicuis non lobata, dentibus anterioribus antice non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore ; ventreante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato; squamis subverti- calibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio ba- sali longitudinaliter subradiatim striatis, 39 vel36 in linea laterali, 15 in serie transversali quarum 6'/2 (7) supra linea lateralem, 12 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem , ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media maguitudine postrorsum sensim acerescen tib us iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium vix mazis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et sat longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, vix emarginata, non multo longiore quam alta, longitudine 4?,, cireiter in longitudine corporis, altitudine 17/5 circiter in altitudine corporis: pinnis pectoralibus acutis 6'/2 fere in lonsitudine corporis, ventrales non attingentibus; ventralibus acutis 167 7 circiter in longitudine corporis, analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, non emarginata, dorsali sat multc humiliore et triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 413 eirciter in longi- tudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; fascia cephalo- caudali nigricante-violacea corpore antice quam cauda graciliore, maxime conspicua, postice usque ad apices radiorum pinnae caudalis mediorum producta; pinnis pulchre roseis vel rubris. B. 3 D. 4/12 vel 4/13. P. 1/14. V. 2/8: A. 8,5 vel 3/6. C. 5/17/5 vel 6/17/6 lat. brev. incl. Hab. Banka ('Toboali), in fluviis, Longitudo speciminis unici 198". Aanm. Rohita Waandersi, dus genoemd ter eere van den heer HI. L. Van Bloe- men Waanders, aan wien hare kennis is te danken, behoort tot de soorten met overlangschen bruinen of zwartachtigen ligchaamsband, waartoe ook behooren Rohita vittata Val, Rohita enneaporos Blkr, Rohita microcephalus Val. en Rohita brachy- notopterus Blkr, alle soorten van de Soenda-eilanden. Zij laat zich echter met geene dier soorten verwisselen. Van Rohita enneaporos en Rohita vittata is zij reeds daaraan te onderkennen dat de snuit geheel glad is en geene zigtbare poriën bezit. Van alle vier genoemde onderscheidt zij zich echter door eene overlangsche rei schubben méér boven de zijlijn, zijnde die reijen ten getale van 7 (6!) aanwezig, terwijl er bij de andere soorten slechts 6 (54) worden aangetroffen. Dit kenmerk heeft Rohita Waandersi, wat de soorten mijner verzameling betreft, slechts gemeen met Rohita Kappenit Blkr, eene soort welke overigens den overlangschen ligchaams- band mist maar daarentegen opmerkelijk is door eene zeer groote zwarte vlek, welke den staart in vertikale rigting geheel omgeeft. Overigens is Rohita Waandersi het naaste verwant aan Rohita microcephalus Val., zoowel in habitus als vinbouw. Afgescheiden van het verschil tusschen beide, gelegen in de formule der schubben, ontwaar ik nog een ander, gelegen in de ge- daante van het voorste onderoogkuilsbeen , hetwelk bij Rohita Waandersi onregelmatig vierhoekig is, terwijl het bij Rohita microcephalus eene halvemaanvormige gedaante heeft. Ook is het operkel bij Rohita microcephalus betrekkelijk smaller, zijn de keelgatstanden niet gekwabt en die der voorste rei niet gegleufd, enz. De soort is tot nog toe slechts van Banka bekend. Rohita (Rohita) Kappenii Blkr, Act. Soc. Scient. Ind. Neerl. IT Tiende Bijdr. ichthyol. fauna van Borneo p. 19. Atl Cypr. Tab. Xe NT Van Kappensche Rohita. Rohit. (Roh.) corpo Mo longo compresso, altitudine 31/3 circiter in ejus longitudine, latitudine 2! » circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 6 fere in lon- gitudine corporis cum, 4l/1 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine vix plus quam 1, latitudine 1!/2ad 195 in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 circiter in longitu- dine capitis , diametro 1 in capitis parte postoculari, diametro 11,2 circiter distantibus, membrana palpe- 168 brali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subeireulari; linea rostro-dorsali fronte et ver- tice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa ; naribus orbitae magis quam rostri apiei approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevitubulatis ; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis parura conspieuis; rostro carnoso planiusculo, convexo, vix ante os prominente, oculo non vel vix breviore, ubique laevi, poris minoribus vel majoribus conspieuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo-tetragono angulis rotundato, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro multoties gracilioribus; poris suborbitalibus conspieuis nullis; cirris carnosis, supramaxillaribus rostra- libus inulto longioribus oculi diametro paulo brevioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi non emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, margine libero papillis conicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis ; maxilla inferiore plana, subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero pa- pillis conicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato distantibus ; mento propter ;naxillam inferiorem adscendentem leviter oblique truncato ; operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore concaviusculo; apertura branchiali sub operculi parte anteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis facie masticatoria oblique truncata vel oblique convexa, marginibus elevatis serie anteriore praesertim inaequaliter bi- lobis, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali late suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato ; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales valde obtuse carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero cor- pore majoribus, dimidio libero longitudinaliter subradiatim, dimidio basali longitudinaliter parum striatis, 32 ad 31 in linea laterali, 14!/2 (15) in serie transversali quarum 6!/2 (7) supra lineam la- teralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis lon- gitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali rec- tiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et supra initium pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, multo longiore quam alta, longitudine $*/5 circiter in longitudine corporis, altitudine 11,3 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus ventralibusque acutis longitudine subaequali- bus 6 fere in longitudine capitis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta non vel vix emarginata, dorsali non multo humiliore sed triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa , profunde incisa, lobis aeutis, superiore inferiore paulo longiore 3/5 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; squamis dorso lateribusque singulis basi stria vel vittula semilunari transversa violascente; squamis lateribus antice pluribus guttula nitente-viridi; cauda vittis longitudinalibus nullis sed macula maxima nigra totam caudam subamplectente basi pinnae caudalis approximata et late aurantiaco limbata; pinnis dorsali et anali roseis fuseo plus minusve arenatis; dorsali radicibus singulorum radiorum macula parva nigrican- te-violacea ; pinuis ventralibus, pectoralibus caudalique flavescentibus, aurantiacis vel roseis. B. 3. D. 4/15 vel 4/16. P. 1/13. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev, incl. Hab. Borneo (Pontianak), in fluviis. e Longitudo speciminis uniei 120”. Aanm. Onderwerpelijke Rohita staat in verwantschap tusschen Rohita Hasseltii Val. en Rohita Schlegeli Blkr. Van Rohita Hasseltii verschilt zij door één rei schub- 169 ben méér boven de zijlijn, kortere voeldraden , hooger meer gedrongen ligchaam (voor- namelijk veroorzaakt door korteren staart, welke, van den laatsten rugvinstraal tot aan de basis der staartvin gerekend, 7°/; malen gaat in de lengte des ligchaams, terwijl de staart bij voorwerpen van Rohita Hasseltit en Rohita Schlegeli, op de dezelfde wijze gemeten, slechts ongeveer 5'/, malen gaat in de lengte des ligchaams), hoogere en spitsere rugvin, afwezigheid van overlangsche staartbanden en de grootere den staart nagenoeg geheel omvattende zwarte vlek. Van Rohita Schlegeli verschilt zij daarentegen, behalve door korteren staart, door minder scherp profiel, kleineren kop, door één rei schubben minder beneden de zijlijn, hooger aan den kop geplaatste (nagenoeg bovenstaande) oogen, boven de aarsvin eindigende rugvin, grootere zwarte staartvlek, enz. De verschillen tusschen de drie onderwerpelijke soorten vallen alle zeer goed in het oog, wanneer men voorwerpen van dezelfde grootte met elkander vergelijkt, doch sommige komen minder duidelijk uit, wanneer de voorwerpen aanmerkelijk in grootte van elkander verschillen, vermits de gedaante des ligchaams en de lengte en hoogte van kop en rugvin binnen zekere grenzen zeer verschillen naar den leeftijdstoestand der voorwerpen. Rohita (Rohita) Schlegel Blkr, Vijfde Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. IIp. 423, Negende Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 426. — Schlegel’s Roluta. Atl. Cypr. Tab. XV fig. 3. Rohit. (Roh.) eorpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 31/2 in ejus longitudine, latitudine 2 ad 212 inejus altitudine: capite acuto, ore clauso antice inferne mediocriter oblique truncato, 4°/5 ad 6 fere in longitudine corporis cum, 3!/aad 4! in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/4 ad let paulo, latitudine 13/1 ad 17/5 in ejus longitudine; oculis posteris, diametro 27/3 ad 34/4 in lon- gitudine capitis, diametro 1 ad 1l in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 9 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro- Gorsali fronte et vertice junioribus concaviuscula, aetate provectis rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevitubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso, plano, convexo, vix ante os prominente, juvenilibus oculo breviore, aetate provectis oculo non breviore, ubique laevi, poris majoribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo ir- regulariter tetragono angulis vulgo rotundato, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro multoties gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro sat multo brevioribus; ma- xilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi non emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso. ante maxillam pendulo, margine libero papillis co- nicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis; maxilla inferiore plana subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis conieis acutis brevibus numerosis pluriseriatis; sulcis 22 170 inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam iuferiorem adscendentem oblique trun- cato; operculo latitudine 12,3ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura bran- chiali sub operculi parte anteriore desinente ; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis seriebus posterioribus facie masticatoria oblique truncatis, serie anteriore facie masticatoria irregulari margine elevato bilobis et antice dimidio apicali late sulcatis; osse scapulari obtuso rotundato; Jinea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales valde obtuse carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majori- bus, dimidio libero longitudinaliter subradiatim , dimidio basali longitudinaliter vix ad non striatis, 34 ad 36 in linea laterali, 15'/s (16) in serie transversali quavum 6/2 (7) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales inci- piente et paulo ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, non multo ad non longiore quam alta, longitudine 4?/;ad 4et paulo in longitudine corporis, altitudine 1!/;ad 125 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus acutis vel acutiusculis ventrales non vel vix attingentibus 6 ad 612, ventralibus aeutis analem non vel vix attingentibus 534 ad 5'5in longitudine corporis; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, parum ad non emarginata, dorsali nonad sat multo humiliore sed plus duplo ad triplo breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 27/4 ad plus quam 4 in longitudine corporis, lobo superiore inferiore paulo longiore; colore corpore superne aureo-viridi vel olivaceo, inferne argenteo; iride flava vel rosea; squamis dorso lateribusque singulis basi vitta transversa violascente; pinnis roseis vel ru- bris plus minusve fusco arenatis, dorsali antice frequenter macula maxima diffusa nigricante-violacea, B. 3. D. 4/13 ad 4/15. P. 1/14 ad 1/10. V. 2/8, A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/60 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Aralim vel Aralim Palemb. Hab. Sumatra (Meninju, Palembang, Lahat), in fluviis et lacubus. Dorneo (Bandjermasin, Prabukarta, Pontianak), in fluviis. Longitudo 12 speciminum 71” ad 258”, Aanm. Na verwant aan Rohita Hasseltii Val., onderscheidt onderwerpelijke soort zich echter daarvan standvastig, door een paar schubreijen méér op eene dwarsche rei in het algemeen, en door één overlangsche schubrei méér boven de zijlijn. Zij is bovendien herkenbaar aan lager staande oogen, spitser profiel, hoogere en kortere rugvin, enz. De geheel achter en niet (zooals bij Rohita Hasseltii) hooger dan de bekopening geplaatste oogen geven aan den kop eene eigene physiognomie, welke de soort bij den eersten oogopslag van Rohita Hasseltii laat onderkennen. Zij heeft, even als Rohita Waandersi en Rohita Kappenii, 7 (64) overlangsche schubreijen boven de zijlijn, doch zij verschilt van die beide door hare achterstaande oogen, af- wezigheid van overlangschen ligchaamsband of staartvlek, en heeft bovendien den staart langer dan Rohita Kappenii doch korter dan Rohita Waanders. Uit het boven meermalen aangehaalde schetsboek van den Graaf De Castelnau ont- waar ik, dat Rohita Schlegeli ook in Siam leeft, A Rohita (Rohita) Hasselt Val, Poiss. XVI p. 209; Blkr, Zevende Bijdr. ichthyol. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 450. — Van Hasselt's Rohita. Atl. Cypr. Tab. XIV. Rohita (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine £ ad 325 in ejus longitudine, latitudine 3 ad 2 in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 5 ad 7 in longi- tudine corporis cum, 3%4ad Set paulo in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!,4 ad 1, latitudine 155ad 1!/3in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 fere ad 4 in longi- tudine capitis, diametro 1 ad 1°3 in capitis parte postoculari, diametro 1!/4 ad 223 distantibus, mem- brana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subcirculari ; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea inter- oculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis val- vula claudendis, anterioribus brevitubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum oper- euli superiorem longitudinaliter uniseriatis conspicuis; rostro carnoso, plano, convexo, vix ante os prominente, juvenilibus oculo breviore, aetate provectis oculo longiore, ubique laevi, poris majo- ribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo irregulariter tetragono, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro multoties ad triplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculo non ad paulo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi non emarginata, deorsum valde protraetili ; labio supericre valde car- noso, ante maxillam pendulo, margine libero papillis conicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis ; maxilla inferiore plana subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero pa- pillis conicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis, suleis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem adseendentem oblique truncato; operculo latitudine 11,2 ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub operculi parte anteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.4/5.4.2, singulis fa- cie masticatoria oblique truncatis, iia serie anteriore margine elevato lobatis et antice dimidio api- cali lato suleatis; osse scapulari trigono obtusiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato vel obtusissime carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 31 ad 87 in linea laterali, 13'/2 (14) in serio transversali absque ventralibus infimis quarum 542 (6) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis postror- sum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus vix majorib us; linea late- rali reetiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approxi- gente notata; pin- na dorsali ante pinnas ventrales incipiente et paulo ante velsupra initium pinnaeanalis desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, non multo ad plus duplo longiore quam alta, longitudine 43; ad 3!4in longitudine corporis, altitudine 1'/4ad 2 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventra- libus acutis ad obtusiuscule rotundatis subaequilongis 5%4ad 7 in longitudine corporis, pectorali- bus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima in- clusa, acuta, convexiuscula ad vix emarginata, dorsali paulo vel non humiliore sed multo plus du- plo ad quadruplo fere breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde ineisa lobis acutis superiore inferiore vulgo longiore 32,3 ad 425 in longitudine corporis; i mata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non att colore corpore superne dilute viridi, olivaceo vel nigricante-viridi, inferne dilute viridi vel argenteo- 172 margaritaceo; iride flavescente vel dilute rosea; macula suprascapulari vulgo violaceo-viridi vel nigricante; lateribus antice singnlis squamis guttula vel macula semilunari aurea vel rubra vel nitente- viridi, postice junioribus fere semper, aetate provectis rarius vittis pluribus longitudinalibus fusces- centibus vulgo e maculis (singulis squamis unica) compositis; cauda junioribus macula magna nigri- cante in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis viridescente-hyalinis vel roseis, vel violaceo-nigris. B. 3. D. 4/14 ad 4/18. P. 1/13 ad 1/15. V. 2/8. A. 8,5 vel 3/6. C, 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Rohita de Hasselt Val, Poiss. XVI p. 209. Rohita leiorhynchos Blkv, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. M. O. Java p. 19. Rohita Artedii Blkr, Vijfde Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. I p. 434. Millem Mal Batav. Lehat, Mangut, Regis, Nillem Sundan. Palon Lampong., Palouw Benkul. Hab. Java (Batavia, Perdana, Krawang, Tjikao, Tjampea, Kuningan, Lelles, Ngawi, Surabaja, Gempol), in fluviis. Sumatra (Telokbetong, Pangabuang, Palembang, Padang, Solok, Meninju), in fluviis et lacubus. Borneo (Pengaron, Bandjermasin, Pontianak, Bankajang, Sambas), in fluviis. Longitudo 78 speciminum 60"' ad 320"". Aanm. De talrijke voorwerpen dezer soort, in mijn bezit, bieden vrij aanmerke- lijke verschillen aan ten opzigte van de betrekkelijke hoogte des ligchaams, der hoogte en lengte van de vinnen (vooral der rugvin), en der kleuren vaa ligchaam en vinnen. Bij vele voorwerpen zijn de vlekken op het voorste gedeelte der zijden schitterend rood, bij vele andere glinsterend groen, doch zoowel de roode als de groene vlekken verdwijnen spoedig bij bewaring in wijngeest. De soort is te Batavia zeer algemeen. Zij behoort, even als Systomus (Barbodes) bramoides Blkr, Systomus (Barbodes) rubripinnis Blkr, Rasbora argyrotaenia Blkr en Hampala macrolepidota V. Hass., tot de dagelijks met schepnetten in de 'Ljiliwong gevangen wordende Bataviasche Cyprinoïden. Geen der Cyprinoïden te Batavia wordt echter, wegens den overvloed aan meer smakelijken zeevisch, door de Europeanen gegeten en de vangst heeft ook meestal slechts plaats door inlanders voor eigen ge- bruik. Enkele keeren worden ook grootere massen dezer soort te Batavia ter markt gebragt, door visschers uit het Krawangsche, waar nu en dan groote scholen in de mondingen der rivier Tjitaroem worden gevangen. Eene vergelijking van de voorwerpen, welke ik vroeger onder de namen van Rohita leiorhynchos en Rohita Artedii beschreef, met talrijke van dezelfde grootte van Rohita Hasseltii, heeft mij de overtuiging gegeven , dat aan de verschillen, vroeger door mij aangegeven, geene soortelijke waarde te hechten is, zoodat die beide soorten, als slechts nominale, uit de registers behooren weg te vallen. Rohita Hasseltii Val. is gemakkelijk bij den eersten oogopslag herkenbaar, wan- neer zij nog in het bezit is harer natuurlijke kleuren, doch ook zonder deze is zij te herkennen aan haren gladden snuit, 34 tot 37 schubben in de zijlijn, 6 (54) overlangsche schubreijen boven de zijlijn, onreglmatig vierkant voorste onderoog- 173 \ kuilsbeen, goed ontwikkelde voeldraden, 14 tot 18 verdeelde rugvinstralen (D. 4/14 ad 4/18) en bovenstaande oogen. Rohita (Rohita) microcephalus Val., Poiss. XVI p. 210? — Kleinkoppige tohita. Atl. Cypr. Tab. XI fig. 1. Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 41/2 ad 4 et paulo in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite obtusiusculo convexo, ore clauso inferne non vel vix oblique truncato, D*3ad 6 fere in longitudine corporis cum, 4!/3 ad 41/9 in longitudine corporis absque pinna caudali ; altitudine capitis 11/5 ad 1!/;, latitudine 1'/9 circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo ad 31/1 circiter in longitudine capitis, diametro lin capitis parte postoculari, diametro 11/3 ad 17/3 cir- citer distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari ; linea rostro-dorsali toto capite, nucha dorsoque convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apiei approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevi-tubulatis; poris nares inter et angulum operculi superiorem parvis longitudinaliter uniseriatis conspicuis ; rostro carnoso, valde convexo, obtuso, paulo ante os prominente, oculo longiore, ubique laevi poris majoribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore subsemilunari convexitate deorsum spectante, non multo longiore quam alta; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus, oculi diametro triplo ad quadruplo gracilioribus: poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro vix brevioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi leviter emarginata, deorsum valde protrac- tili; labio superiore valde carnoso, aute maxillam pendulo, margine interno transversim sulcoso, mar- gine libero papillis conicis brevibus obtusis pluriseriatis ; maxilla inferiore plana, subcochleariformi, mar- gine anteriore truncatiuscula; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine interno obique transversim suleoso, margine libero papilËs conicis acutis pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem vix adseendentem vix oblique truncato; operculo latitudine 2 et pauloin ejus altitudine, oculi diametro sat multo graciliore, margine inferiore concaviusculo; aper- tura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis facie masticatoria oblique truncatis vel oblique convexis, marginibus elevatis serie anteriore praesertim inaequaliter bilobis, iis serie anteriore antice dimidio apicali suleo longititudinali lato percursis: osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ven- trali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis subvertiealibus, mediis lateribus iis cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 31 in linea laterali, 13!/2 (14) in serie transversali quarum 51,2 (6) supra lineam lateralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi, basi ventralium minus quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, paulo tan- tum longiore quam alta, longitudine 4l/o cireiter in longitudine corporis, altitudine 11/5 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus acutiuscule rotundatis 6 ad 67/5 circiter in longitudine cor- poris, ventrales non attingentibus; ventralibus acutusiuscule vel obtusiuscule rotundatis 6!/2 ad 7 fere in longitudine corporis, analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, non vel vix emarginata, dorsali non multo humiliore sed triplo circiter breviore, radio sim- plice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore ine 174 feriore vix longiore 4! ad 4! 3 circiter in longitudine corporis; eolore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride aurea vel flava; fascia oculo-caudali nigricante-violacea postice quam antice latiore et magis conspicua, basi pinnae caudalis desinente; pinnis roseis, dorsali singulis radiis basi macula parva fuscescente, B. 3. D. 4/12 vel 4/13. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17,6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Rohita Waandersii Blkr, Enum. spec. pisc. Javan. Nat. T. Ned. Ind, XVI p. 427 (nec Nat. 'T. Ned. Ind, III p. 733). Hab. Java (Tjikao), in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 4 speciminum 84” ad 110". Aang. Het komt mij waarschijnlijk voor, dat onderwerpelijke soort dezelfde is als die, in de groote Histoire naturelle des Poissons onder den naam van Rohita mi- crocephalus naar de gedrooge voorwerpen beschreven. De stompe gladde snuit, het kleine operkel, de hooge korte rugvin en de formule der schubben komen vrij wel overeen met hetgeen desbetrekkelijk van Rohita mi- crocephalus gezegd is, terwijl de verschillen, welke de aangehaalde beschrijving met mijn voorwerp aanbiedt, tot geene hoogere dan individuële waarde kunnen wor- den gebragt of op rekening gesteld van het minder goed bewaard zijn der gedroogde voorwerpen, door den heer Valenciennes waargenomen. De beschrijving van den heer Valenciennes luidt overigens als volgt. Rohita microcephalus, Rohite a petite tête Val., Poiss. XVI p. 210. » Je crois devoir placer encore à la suite du précédent (Rohita Hasseltii Val.) „ee poisson, qui lui ressemble par la forme; mais dont la tête est plus petite, la „dorsale plus haute et en faux et quiest aussi plus courte. La hauteur du corps vest le quart de la longueur. La tête est une fois et deux tiers la hauteur; le v front est court, large et arrondi; le museau parait obtus, mais sans pores gros vet saillans; il paraît plutôt lisse. La lèvre supérieure avance sur l' inférieure, qui nest droite, mince et coupée en biseau. Il y a quatre barbillons courts à la lèvre „supérieure, dont deux à la commissure. L'oeil est moyen; la pièce antérieure du v sousorbitaire est triangulaire et couvre tout le bout du museau. Le préopercule est „large; il descend jusqu'au bas de la joue; l'opercule est petit. La dorsale est v au tiers dela longueur totale, elle est en faux. Le premier rayon est plus grand que „la longueur de la nageoire, et trois fois aussi long que le dernier rayon. L'os v de l'épaule est petit et triangulaire; la pectorale est moyenne et pointue. Les » ventrales sont grandes ct pointues. L'anale est haute et un peu en faux. La » caudale est fourchue, le lobe supérieur plus grand que l' inférieur. D. 13. A. 7. C. 19. v P. 13. V. 9. — Les écailles sont moyennes, lisses: on en trouve trente-trois dans vla longueur et dix dans la hauteur. La ligne laterale va droit par le milieu du 175 » corps. La couleur parait avoir été vert-olive, avec des taches brunes à la base w de chaque écaille. Les nageoires sont blanchatres sans aucune tache.” Hab. Bantam, „in fluviis. — Longit. specimin. descript. 7 pollie. paris.” Ik teeken hier nog aan, dat dé groote enkele rugvinstraal en buikvinstraal bij mijn voorwerp, door eene verkromming, de blijken draagt van eene belemmerde ont- wikkeling, zoodat zij niet de normale hoogte der rugvin en ook niet de normale lengte der buikvinnen uitdrukken, en de soort in den normalen toestand ten deze meer aan de beschrijving van den heer Valenciennes zal beantwoorden. Ik hield mijn voorwerp vroeger, na een oppervlakkig onderzoek, voor een onvol- wassen voorwerp vau Rohita Waandersi Blkr en vermeldde het ook foutievelijk onder dezen naam in mijne Enumeratio specierum piscum Javanensium, opgenomen in het 15e deel van het Natuurkundig ‘Tijdschrift voor Nederlandsch Indië. — Rohita Waandersi evenwel is bepaald eene verschillende soort, met minder hoog en minder achterwaarts aan den kop geplaatste oogen, minder bollen snuit, breeder operkel, scherper geteekenden en zich tot aan den achterrand der staartvin uitstrekkenden donkeren ligchaamsband , andere bijzonderheden in den bouw der keelgatbeenstanden , .een of twee schubben méér in de zijlijn, Één overlangsche schubrei meer boven de zijlijn, enz. Rohita brachynotopterus is evenzeer na aan onderwerpelijke soort verwant, doch er nog gemakkelijk van onderkenbaar door haren veel minder bollen snuit en lager staande oogen, één rei schubben minder beneden de zijlijn, twee stralen minder in de rugvin, enz. Rohita (Rohita) brachynotopterus Blkr, Nalez. op de vischfauna van Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 266. — Kortvinnige Rohita, Atl. Cypr. Tab. VIII fig. 6. a Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4%: circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo convexiusculo, ore clauso antice inferne leviter oblique truncato, 5l/2 circiter in longitudine corporis cum, 4 et paulo in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/3 circiter, latitudine 12/3 circiter in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 cir- citer in longitudine capitis, diametro 1 circiter in capitis parte postoculari, diametro 1!/2 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; linea rostro-dorsali eapite convexiuseula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa ; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula elaudendis, anterioribus brevitubulatis; poris nares inter et angnlum opereuli superiorem conspicuis nullis; rostro carnoso, convexo, vix ante os prominente, oculo non breviore, ubique laevi, poris majoribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore subsemiluuari, convexitate deorsum spectante; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus, oculi diametro triplo vel plus triplo gracilioribus; poris suborbi- talibus conspicuis nullis; cirris carnosis, rostralibus oculo multo brevioribus, supramaxillaribus oculo paulo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini referente, symphysi leviter 176 emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, margine interno transversim sulcoso, margine libero papillis brevibus conicis pluriseriatis ; maxilla inferiore plana, subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis brevibus conieis pluriseriatis, suleis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam infe- riorem adscendentem oblique truneato, concaviuseulo; opereulo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, oculi diametro vix graciliore, margine inferiore concaviusculo; apertura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5,3.42, singulis facie mastieatoria gracili marginibus elevatis irregularibus, iis serie anteriore dimidio apicali com- pressis antice. suleo longitudinali valde conspicuo percursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotun- dato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtuse earinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 34 vel 35 in linea laterali, 1212 (13) in serie transversali, quarum 51% (6) supra lineam lateralem, 12 circiter in serie lon- gitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis seriebus lateralibus vix majoribus; linea laterali reetiuseula, basi ventralium paulo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; pinna: dorsali ante pinnas ventrales incipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepi- dota, acuta, emarginata, paulo tantum longiore quam alta, longitudine 4!/2 circiter in longitudine corporis, altitudine 1 et paulo inaltitudine eorporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longi- tudine subaequalibus Get paulo ad 6!3in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inelusa, acuta, non vel vix emar- givata, dorsali paulo humiliore sed triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo ; eaudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 4°5 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; fascia ros- tro-oculo-caudali diffusa fuseo-violacea; pinnis pulehre roseis vel rubris, dorsali et anali membrana fusco arenatis, dorsali basi ante singulos radios macula parva rotunda nigrieante-fusca. B. 8. D. 4/10 vel 4/11. P. 1/14, V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo speciminis uniei 90”, Aanm. Onderwerpelijke Rohita is kenbaar aan haar gering aantal rugvinstralen , gladden snuit, slank ligehaam, formule der schubreijen en bijzonderheden in de gedaante der keelgatbeenstanden. Wat hare korte rugvin betreft is zij verwant aan Rohita chagunio Val., welke echter volgens den heer Valenciennes slechts 12 rugvinstralen (lees 4/9 of 4/10) zou hebben. Deze Rohita heeft bovendien twee borstvinstralen meer, de buiklijn nagenoeg regt, en bandvormig gereide zwarte vlekjes op den rug, terwijl er de oogstaartband ontbreekt. Met betrekking tot de archipelagische soorten staat Rohita brachynotopterus in verwantschap tusschen Rohita Waandersi Blkr en Rohita microcephalus Val, doch zij heeft twee rugvinstralen minder dan die beide soorten, eene van beide verschillende formule der schubreijen, en andere bijzonderheden in het tandenstelsel , terwijl zij van elk dier beide soorten afzonderlijk ook nog door andere kenmerken te onderscheiden is. ED : Onder mijné jeugdige voorwerpen van Rohita vittata Val. zijn er, bij welke de bij die soort gewone drie groote snuitporiën ontbreken en de rugvin hetzelfde aan- tal stralen heeft als Rohita brachynotopterus. Beide soorten laten zich echter dan nog van elkander onderscheiden, doordien bij Rohita vittata kop en ligchaam aan- merkelijk hooger zijn en eene overlangsche schubrei meer aanwezig is, welke rei zich echter niet boven maar onder de zijlijn bevindt. Rohita (Rohita) Kuhli Blkr. — Kuhl's Rohita. Atl. Cypr. Tab. XII fig. 3. Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudino 32/4 circiter in ejus longitudine, latitudine 21/4 eir- citer in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne mediocriter oblique truncato, 6 cir- citer in longitudine corporis cum, 41/2 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitu- dine vix plus quam 1, latitudine 17/5 circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et pau- lo in longitudine capitis, diametro 1 ct paulo in capitis parte postoculari, diametro 14/5 circiter di- stantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linen inter- oculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis val- vula claudendis, anterioribus brevi-tubulatis; poris parvis utroque latere nares inter ct angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis conspicuis ; rostro carnoso planiuseulo, convexo, vix ante os prominente, oculo non breviore, ubique laevi, poris majoribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo irregulariter tetragono, minus duplo longiore quam alto, angulis plus minusve rotundato; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculo diametro multoties ad quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculo vix longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi leviter emarginata , deorsum valde protractili ; labio superiore valde car- noso, ante maxillam pendulo, margine liboro papillis conieis brevibus obtusiuseulis numerosis pluri- seriatis; maxilla inferiore plana subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis conicis brevibus acutis numerosis pluriseriatis, sulcis inforno antice isthmo Jato distantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem oblique truncato; operculo latitudine 2 circiterin ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo ; apertura branchiali sub pracoperculi mar- gine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis facie masticatoria oblique truncata vel oblique convexa, marginibus elevatis, dentibus serie anteriore praesor- “tim inaequaliter uni- ad bilobis, iis serie anteriore antice dimidio apicali late suleatis; osse scapu- lari trigono obtusiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ven- tre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato 5 squamis subverticalibus mediis lateribus quam cetero corpore conspicue majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitu- dinaliter subradiatim striatis, 33 in linea laterali, 11!/2 (12) in serie transversali quarum 41/2 (5) supra lineam lateralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lincae dorsali approximata , singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et vix ante vel supra initium pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, multo longiore quam alta, longitudine 4 fere in longitudine corporis, altitudine 11/2 circiter in altitudine corporis: pinnis pectoralibus et ventralibus acutis vel acutiuscule rotunda- 23 178 tis subaequilongis, 6 et paulo circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventra- libus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, non vel vix emarginata, dorsali non multo humiliore sed triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 34/5 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne argenteo: iride flavescente vel rosea; squamis dorso lateribusque singulis basi olivaceo-violascentibus ; cauda vittis longitudi- nalibus nullis sed macula magna nigra diffusa rotundiuscula in linea laterali basi pinnae caudalis ap- proximata; pinnis roseis, fusco plus minusve arenatis. B. 3. D. 4/14 vel 4/18. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo speciminis uniei 160'". Aanm. Ik draag deze soort op aan de nagedachtenis van H. Kuhl, wien slechts tijd van leven heeft ontbroken om onder de eerste zoölogen van den tegenwoor- digen tijd plaats te nemen. De soort is na verwant aan Rohita Hasseltii, wat mij op het denkbeeld bragt, haar naar Kuhl te noemen, als een’ naam, welke zich zelden zonder dien van Van Hasselt laat uitspreken. Deze groote verwantschap heeft mij vroeger hare kenmerken doen over het hoofd zien, zoodat ik haar langen tijd bij mijne voorwerpen van Rohita llasseltit heb bewaard. Zij is echter stellig eene eigene soort. Haar vergelijkende met voorwerpen van Rohita Hasseltii van gelijke grootte, ontwaart men reeds, dat zij het ligchaam en den kop hooger heeft en dat de rugvin korter doch hooger en spitser is, doch de eigenlijke kenmerken liggen in het schubstelstel. De schubben zijn er betrekke- lijk grooter en geplaatst in slechts 12 dwarsche reijen, van welke 44 of 5 boven de zijlijn, terwijl Rohita Hasseltii 14 dwarsche schubreijen heeft, van welke 54 of 6 boven de zijlijn. Mijne voorwerpen van Rohita Hasseltii hebben bovendien in den regel 36 of 37 schubben in de zijlijn en bij uitzondering slechts 34, wat echter nog één schub meer is dan bij Rohita Kuhli. Behalve Rohita Kuhli bezit ik nog eene Rohita met slechts 5 (41) schubreijen boven de zijlijn, t. w. Rohita oligolepis Blkr, doch deze verschilt er overigens in meerdere opzigten van, door met zigtbare poriën bedekten snuit, slechts 28 tot 30 schubben in de zijlijn, één of twee stralen minder in de rugvin, enz. Rohita (Rohita) vittata Val., Poiss. XVI p. 203; Blkr, Zevende Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 451. — Gebande Rohita. Atl. Cypr. Tab. XID fig: 2. Rohit. (Roh.) eorpore oblongo compresso, altitudine 4?/; ad 4 in ejus longitudine, latitudine2 ad 2!/, in ejus altitudine; capite acutiusculo vel obtusiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique trun- cato, 5!/3ad 7 in longitudine corporis cum, 4 ad 5l/2in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/4 ad 1's, latitudine 125 ad 125in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 4 in longitudine capitis, diametro 1 ad 1'3 in capitis parte postoculari, diametro 1!,ad 2 distantibus, 179 membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro- dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis , an- terioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longi- tudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso, planiusculo, valde convexo, paulo ante os prominente, junioribus oeulo non longiore, aetate provectis oculo multo longiore, apice aetate pro- vectioribus semper, juvenilibus vulgo poris 3 magnis distantibus in seriem transversam dispositis, poro centrali lateralibus vulgo multo majore, poris cireumjacentibus minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore irregulariter oblongo-tetragono, angulis plus minusve rotundato, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus, oculi diametro multoties ad minus triplo gracilioribus; poris suborbitalibus longitudinaliter uniseriatis parum vel non conspicuis; cirris carnosis, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro non ad paulo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente symphysi leviter emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, margine interno transversim rugoso, margine libero papillis conieis obtusis brevibus pluriseriatis; maxilla inferiore plana, margine anteriore truncata; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine interno oblique transversim rugoso, margine libero papillis conicis brevibus acutis pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem parum oblique truncato ; operculo latitudine maxima 2 ad 2 et paulo, latitudine superne 2 ad 2!/3 in ejus altitudine, oculi diametro paulo ad non graciliore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchi- ali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis agereratis 2.4. 5,5. 4. 2, singulis facie masticatoria oblique truncatis, marginibus elevatis serie anteriore prae- sertim inaequaliter lobatis, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali sulco longitudinali lato pereursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 33 vel 31 in linea laterali, 14 (131% ) in serie transversali quarum 6 (5'2) supra lineam lateralem , 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dor- salem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis magnitudine postrorsum sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium paulo ad non magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo sim- plice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales in- cipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, paulo breviore ad pau- lo longiore quam alta, longitudine 42,3 ad 5% in longitudine corporis, altitudine 1 et pauload 11/4 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6 fere ad 7 fere in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non vel vix attingen- tibus; anali basi vagina squamosa humillima subnulla, acuta, paulo emarginata, dorsali sat multo 1 humiliore sed plus duplo (minus triplo) breviore, radio tertio simplice gracili cartilagineo; caudali Y > o o basi late squamosa, profunde emarginata, lobis acutis, superiore inferiore longiore, 8%5ad 4' in longitudine corporis; colore corpore superne viridi vel olivaceo, inferne argenteo; iride flavescente vel rosea; fascia cephalo-caudali violacea vel fuscescente plus minusve lata frequenter non vel parum conspicua; squamis corpore singulis basi macula violascente, maculis juvenilibus interdum vittas longitudinales similantibus, squamis dorso lateribusque plurimis singulis insuper vittula transversa nitente-viridi ornatis; pinnis rosco-hyalinis vel roseis. B. 3. D. 4/10 ad 4/14. P. 1/13 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6,17/6 lat. brev. inclus, 180 Syn. Labeobarbus vittatus X. v. H. ap. Val, Poiss. XVI p. 208. Rohite à bandes Val, Poiss. XVI p. 203 (aetas juvenilis). Rohita erythrura Val., Poiss. XVI p. 204 (aetas provecta). Rohite à queue rouge Val, ib. XVI p. 204. Rohita erythrurus Blkr, Zevende Dijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 452. Millem Mal. Bat., Nillem Sund. Kasehreh Lamp. Hab. Java (Batavia, Lebak, Buitenzorg, Tjikao, Parongkalong, Surabaja, Gempol), in fluviis. Sumatra (Pangabuang, Padang, Solok, Meninju, Lahat), in fluviis et lacubus. Borneo (Bandjermasin, Pengaron, Pontianak), in fluviis. Longitudo 23 speciminum 105” ad 245". Aanm. Het komt mij thans meer dan waarschijnlijk voor, dat Rohita vittata Val. en Rohita erythrura Val. slechts leeftijdsverscheidenheden zijn eener zelfde soort. De verschillen, in de aangehaalde beschrijving vermeld als soortelijke, zijn te be- schouwen als van geene hoogere waarde dan individuële en deels te brengen op rekening van minder goed bewaarden toestand der beschrevene of afgebeelde voor- werpen. Rohita enneaporos Blkr is eene na verwante soort, welke echter niet met Rohita vittata vereenigd kan worden wegens hare 9 groote snuitporiën zeer smal en hoog operkel, lageren kop (bij voorwerpen van gelijke grootte), enz. Niet minder na ver- want is Rohita triporos Blkr, welke echter te herkennen is aan eene groote zwarte vlek voor op de rugvin, eene schubret minder onder de zijlijn, enz. Rohita vittata Val. is te Batavia niet zeldzaam, doch zij wordt er toch voorname- lijk slechts gevangen tijdens hoogere rivierstanden, als wanneer zij meer uit de hoogere gedeelten der rivieren schijnt af te dalen. Rohita (Rohita) kahajanensis Blkr, Act. Soc. Scient. Ind. Neerl. II, Tiende Bijdr. ichth. fauna van Borneo p. 18. — Kahajansche Rohita. Atl. Cypr. Tab. XV fig. 5. Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 4 et paulo in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 51/5 ad 52/3 in longitudine corporis cum, 4 ad 41/2 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/5 ad l'o, latitudine 13/5 ad 125 in ejuslongitudine; oculis subsuperis, diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1!/3 ad 11/2 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevi- tubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso, planiusculo, convexo, vix ante os prominente, oculo non breviore, apice poris 2 magnis distantibus in linea transversa sitis poris minoribus conspicuis 18i nullis cinctis; osse suborbitali anteriore oblongo irregulariter tetragono, angulis rotundato, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro multoties graciliori- bus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis gracilescentibus, supramaxillaribus rostra- libus multo longioribus oculi diametro vix longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysileviter emarginata, deorsum valde frotractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, margine libero papillis conicis obtusis brevibus numerosis pluri- seriatis; maxilla inferiore plana subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis conicis obtusis brevibus numerosis pluriseriatis, suleis inferne antice isihmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem adseendentem parum oblique truncato; operculo latitudine 2 fere in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4. 5/5. 4, 9, singulis facie masticatoria oblique truncata vel oblique convexa, marginibus elevatis, dentibus serie anteriore praesertim inaequaliter bilobis, iis serie anteriore antice dimidio apicali sulco longitudinali lato percursis ; osse scapulari trigono acute rotundato ; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtuse carinato; squamis subverticalibus, mediis late- ribus quam cetero corpore paulo majoribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudi- naliter subradiatim striatis, 35 vel 36 in linea laterali, 13 in serie transversali quarum 5!/2 (6) supra lineam lateralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in- fimis longitudinaliter triseriatis; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium vix magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et paulo ante pinnam analem desinente, basi alepidota, aeuta, emarginata, multo longiore quam alta, longitudine 4 et paulo in longitudine corporis, altitudine 11/5 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 7 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ven- tralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, non emar- ginata, dorsali paulo humiliore sed plus triplo breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis superiore inferiore longiore 4 et paulo in longi- tudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo: iride flava vel rosca; regione su- prascapulari macula nitente-coerulea; cauda aetate provectioribus macula magna nigra basi pinnae caudalis approximata; fascia cephalo-caudali diffusa fuscescento; pinnis roseis, dorsali, anali cau- dalique plus minusve fusco arenatis. B. 3. D, 4/15 vel 4/16. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6, C. 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Borneo (Kahajan), in fluviis. Sumatra (Lahat), in fluviis. = Longitudo 5 speciminum 76” ad 106”, Aanm. Het voornaamste kenmerk dezer soort is gelegen in de twee groote vaneen- staande snuitporiën, zonder omringende of tusschenliggende kleinere of grootere po- riën, zoodat die poriën zich scherp op den overigens geheel gladden snuit afteekenen. In het aantal, de grootte en de plaatsing der snuitporiën bij Rohita zijn kenmer- ken gelegen, welke, wegens hunne standvastigheid, mij voorkomen inderdaad van soortelijke waarde te zijn. Bij vele soorten ontbreken die snuitporiën geheel en al, zooals bij 8 der 9 hiervoren beschrevene soorten. Bij de onderwerpelijke soort zijn die poriën nog slechts ten getale van twee aanwezig. Andere soorten , zooals Rohita vittata Val. en Rohita triporos Bkr, hebben drie zoodanige poriën, welke voor aan 182 den snuit in eene dwarsche rei zijn geplaatst en van welke de middelste aanmer- kelijk grooter is dan de zijdelijke. Van Rohita borneënsis heb ik reeds gezegd, dat er vijf zoodanige in eene dwarsche rei geplaatste poriën zich voor aan den snuit bevinden. Bij Rohita enneaporos stijgt dit getal tot negen, acht van welke in een’ cirkel zijn geplaatst, terwijl de negende, veel grooter dan de overige, zich in het centrum van den cirkel bevindt. Bij andere soorten nog, zijn die poriën veel tal- rijker, doch zij houden dan op soortelijke kenmerken te leveren, nemende hun aantal daar in den regel toe met toenemenden leeftijd, even als bij meerdere soorten van Labeo, Morulius, enz. Rohita kahajanensis is, behalve aan hare snuitporiën, nog herkenbaar aan hare 35 of 36 schubben in de zijlijn, 6 (51) schubreiïjen boven de zijlijn, 15 of 16 ver- deelde rugvinstralen en glinsterend blaauwe schoudervlek. Rohita (Rohita) triporos Dlkr, Diagn. beschr. nieuwe vischs. v. Su- matra Tient. I- V, Nat. T. Ned. Ind. III p. 598. — Drieporige Rohita. Atl. Cypr. Tab. XI fig. 3. Rohit. (Rohit.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 4!/4 in cjus longitudine, latitudine 2 et paulo ad2',in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 5°3 ad 615in longitudine corporis cum, 4!/3 ad 425 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1'6ad 1'/s circiter, latitudine 13/5 circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3'3 ad 31,4 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/4in capitis parte postoculari, diametro 1!/» ad 12,5 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula clau- dendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superi- orem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oculo longiore, apice poris 3 magnis distantibus in seriem transversam dispositis , centrali lateralibus majore, poris circumjacentibus minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo-tetragono, angulis rotundato, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro triplo ad quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis gracilescentibus, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro non vel paulo tantum longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi leviter emarginata, deorsum valde protractilis labio superiore valde carnoso, ante maxil- lam pendulo, margine libero papillis conicis acutiusculis brevibus numerosis pluriseriatis; maxilla inferiore plana, margine anteriore truncata; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis conieis acutiusculis brevibus numerosis pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato di- stantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem parum oblique truncato; operculo la- titudine 1'/2ad 13/,in ejus altitudine, oculi diametro vix ad non graciliore, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharynge- alibus masticatoriis aggregatis 2.4. 5/5. 4. 2. singulis facie masticatoria oblique truncata, margini- bus elevatis serie anteriore praesertim inaequalibus sublobata, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali sulco longitudinali lata superficiali percursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea 183 dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore: ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato vel obtusissime carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus iis cetero cor- pore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 32 ad 34 in linea laterali, 121/2 (13) in serie transversali quarum 6 (5!/2) supra lineam lateralem, 10 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus majoribus; linea latera- li rectiuscula antice tantum declivi, basi ventralium paulo vel non magis quam lineae dorsali ap- proximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, paulo longiore ad sat multo breviore quam alta, longitudine 4!/2ad 45/5 in longitudine corporis, corpore paulo humiliore ad paulo altiore; pinnis pectoralibus acutis 6'/2 ad 6 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus; pinnis ventralibus acutis 6 ad 5 in longitudine corporis, ana- lem non ad subattingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, paulo ad vix emarginata, dorsali multo humiliore et triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili earti- lagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 4 ad 3! 3 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flavesente vel rosea; squamis dorso lateribusque singulis basi macula oblonga transversa fusco-violascente; fascia cephalo- caudali fuscescente diffusa (specimine juniore tantum conspicua) ; pinnis roseis vel flavescentibus , dorsali (specimine majore tantum) antice inferne macula magna nigricante-violacea et membrana inter sin- gulos radios macula diffusa ex arena fusca composita. B. 3. D. 4/11 ad 4/13. P. 1/14. V. 2/8. A, 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/16/7 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Borneo (Pontianak), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 180” et 154”. Aanm. Rohita triporos is zeer na verwant aan Rohita vittata Val. Zij verschilt er echter bepaald soortelijk van, door eene overlangsche schubrei minder onder de zijlijn, hooger ligchaam , hoogere spitsere en meer uitgerande rugvin, langere buik- vinnen, hoogeren kop, korteren en tevens minder bollen snuit, korteren staart, breeder operkel, groote zwartachtige rugvinvlek, enz. Deze verschillen vallen evenwel gedeeltelijk slechts in het oog bij vergelijking van voorwerpen van beide soorten van gelijke grootte. Zoo vind ik bij voorwerpen van beide soorten van 154”? lengte Rohita triporos. Rohita vittata. Hoogte des ligchaams in zijne lengte. . . . . 4i maal 43 maal Hoogte van den kop in zijne lengte . . . .]1i v 14 » Breedte van het operkel in zijne hoogte . . . 14 w DAL Hoogte der rugvin in de hoogte des ligchaams min- EEEN CT een evene peert, 1r zemeeridan ey Lengte van den staart van den laatsten rugvin- straal tot aan den staartvindgrond in de lengte des geheelen ligchaams . … … … … . .,. 45 tot 4$ ml. 4 v Buikvinnen in de lengte des ligchaàms . , . . 5 maal . 64 w 184 Den kopstaartband zie ik bij Rohita triporos slechts op mijn kleiner voorwerp en dan nog flaauw uitgedrukt. Bij Rohita vittata gaat deze band echter dikwerf ins- gelijks verloren door lange bewaring in wijngeest. Rohita (Rohita) enneaporos Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe vischs. v. Sumatra, Tient. I-IV, Nat. T. Ned. Ind. III p. 596. — Negen- porige Rohita. Atl. Cypr. Tab. XI fig. 2. Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4!/» fere in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite obtusiuseulo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 6!/2 circiter in longitudine corporis cum, 5 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 14/4, latitudine 1!/2circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3?/3 ad 3%/; in longitudine capi- tis, diametro 1!/4 circiter in capitis parte postoculari, diametris 2 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubu- latis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter unise- riatis parum conspicuis; rostro carnoso, planiusculo, valde convexo, paulo anteos prominente, oculo multo longiore, apice poris magnis valde conspicuis, poro centrali ceteris majore poris 8 conspicuis in cireulum dispositis cinctis, poris extra circulum insuper aliquot poris ceteris minoribus oculo nudo vix vel non conspicuis; osse suborbitali irregulariter tetragono, duplo circiter longiore quam lato, angulis plus minusve rotundato; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro triplo ad quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis supramaxillaribus rostra- libus longioribus, oculi diametro non vel paulo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea for- mam ferri equini subreferente, symphysi leviter emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, margine interno transversim rugoso, margine libero papillis conieis obtusis brevibus pluriseriatis; maxilla inferiore plana, margine anteriore truncata; labio in- feriore valde carnoso, reflexo, mareine interno oblique transversim rugoso, margine libero papillis conicis brevibus acutis pluriseriatis, suleis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem parum oblique truncato; operculo latitudine maxima 2°5, latitu- dine superne 3 in ejus altitudine, oculi diametro multo graciliore, margine inferiore convexiusculo: apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus mastica- riis aggregatis 2,4. 5/5. 4, 2, singulis facie masticatoria oblique truncata, marginibus elevatis, iis se- rie anteriore praesertim inaequaliter lobatis antice dimidio apicali suleo longitudinali superficiali pereursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali con vexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimi- dio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 33 vel 34 in linea laterali, 13l/2 (14) in serie transversali quarum 5!/e(6) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium vix magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales inci- piente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, paulo longiore quam alta, longitudine 5 fere in longitudine corporis, altitudine 1 et paulo in altitudine corporis; pinnis 185 pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus 7 fere in longitudine corporis ventrales non attingen- tibus, ventralibus 6 et paulo in longitudine corporis analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dorsali non multo humiliore sed plus duplo (minus triplo) breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo-viridi, inferne argenteo; iride flavescente vel rosea; fascia cephalo-caudali diffusa fuscescente- violacea; pinnis roseis vel rubris. B. 3. D. 4/12 vel 4/13. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 et lat. brev. Hab, Sumatra (Padang), in fluviis. Longitudo speciminis unici 246”, Aanm. Een nieuwe vergelijking van bovenbeschreven voorwerp met mijne tal- rijke voorwerpen van Rohita vittata Val, heeft mij eerst doen twijfelen of het wel tot eene daarvan verschillende soort te brengen zij, zoo groot is de overeenkomst in de meeste bijzonderheden van habitus en bewerktuiging. Intusschen tref ik bij geen mijner voorwerpen van Rohita vittata Val. van gelijke grootte meer dan slechts 3 op eene dwarsche lijn geplaatste snuitporién aan, terwijl er ook standvastig de kop betrekkelijk hooger is en het operkel betrekkelijk breeder en minder hoog. Ik heb alzoo mijn voorwerp onder den vroeger aan hetzelve gegevenen soortnaam gelaten, waaronder het zal behooren geplaatst te blijven, tenzij nieuwe reijen van voorwerpen mogten aantoonen, dat aan de beschrevene verschillen geene soortelijke waarde ge- hecht mag worden. Rohita (Rohita) oligolepis Blkr, Nalez. ichth. faun. van Banka, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. V p. 191. — Grootschubbige Rohita. Atl. Cypr. Tab. VIII fig. 7. Kohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 et paulo in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne mediocriter oblique truncato, 5'/ circiter in longitudine corporis cum, 4!/3ad 41/3 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/5 ad 1!/; in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 et paulo in longitudine ca- pitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1!/2 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis, anterioribus brevitubulatis: po- ris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis con- spicuis; rostro convexo, carnoso, vix ante os prominente, oculo vix vel non longiore, superne laevi, antice poris pluribus subaequalibus bene conspicuis, poris centralibus majoribus nullis; osse suborbi- tali anteriore oblique tetragono, vix altiore quam longo, postice quam antice multo altiore; ossibus suborbitalibus ceteris humillimis, oculi diametro triplo ad multo plus triplo gracilioribus; cirris carnosis, rostralibus oculo vix brevioribus, supramaxillaribus oculo sat multo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi vix emarginata, deorsum val- de protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, plicis numerosis transversis, ; 21 186 margine libero papillis brevissimis conicis pluriseriatis; maxilla inferiore plana subcochleariformi labio inferiore valde carnoso, reflexo, plicis numerosis oblique transversis, margine libero papillis; brevissimis conicis pluriseriatis, sulcis inferne isthmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem valde adscendentem oblique truncato; operculo latitudine 1%/5 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis 2.3.5/5.3,2 vel 2.4.5/5,.4.2, singulis facie masticatoria oblique truncata margine elevato plus minusve lobata; osse scapulari trigono obtuse rotundato; linea dor- sali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales valde obtuse carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore ma- joribus, dimidio libero et parte basali longitudinaliter subradiatim striatis, 28 ad 30 in linea la- terali, 11 p. m. in serie transversali quarum 4/2 (5) supra lineam lateralem, 11 p. m, in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis; linca laterali rectiuscula, basi ventralium non magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali ante pinnas ven- trales incipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, non vel vix emarginata, longiore quam alta, longitudine 41/2 ad 42/5 in longitudine corporis, altitudine 1!/s ad 11/4 in alti- tudine corporis; pinnis peetoralibus acutis 6 et paulo, ventralibus acutis 7 fere in longitudine cor- poris, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, non vel parum emarginata, dorsali paulo humiliore sed triplo cireiter breviore, radio simplice tertio gracili car- tilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore paulo longiore 4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne roseo-viridi, inferne roseo-margaritaceo; iride flava vel rosea; squamis lateribus pluribus basi vitta transversa subsemilunari fusca; cauda macula rotunda nigricante magna in linea laterali basi pinnde caudalis contigua; pinnis roseis, imparibus plus minusve fusco arenatis. B. 3. D. 4/12 vel 4/13. P. 1/13. V. 2/8. A, 8/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Banka (Marawang), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 100"' et 103"". Aanm. Rohita oligolepis is kenbaar, behalve aan het gering aantal harer schubben en rugvinstralen, aan haren spitsen kop, goed zigtbare talrijke ‘poriën aan de snuitspits zonder grootere centrale poriën, vrij lange voeldraden, groote ronde staartvlek, enz. Voor zooverre de waarnemingen reiken, is deze Rohita aan Banka eigen, even als Rohita Waandersi. + Morutivs Buch. Blkr = CurysoPzeKADION Blkr ol. — MILLE. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vel mediocribus ve- stitum. Maxillae nudae, non tumidae. Cirri 4, rostrales et suprama- xillares. Rostrum carnosum, integrum, ante os prominens, lateribus lobatum vel non lobatum, margine libero nec papillatum, nec fimbria- tum. Os suborbitale anterius oblongum sat longe ante orbitam situm. Labium superius ante maxillam superiorem pendulum, fimbriatum , curn 187 labio inferiore continuum. Rictus ore aperto plus minusve ovalis. Maxilla superior acie tenui semilunari. Maxilla inferior acie tenui truncata vel rotundata, symphysi tubereulo nullo. Labium inferius reflexum papillatum vel fimbriatum non lobatum. Sulcus postlabialis unicus transversus semilunaris margini labii inferioris subparallelus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et ante vel supra pin- nam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.4,5/5.4.2. facie masticatoria obli- que truncati non tuberculati. Aanm. Ik zonder het geslacht Morulius van Rohita af, eensdeels wegens de enkele dwarsche achterlipsgroeve, en anderendeels wegens het ver voorwaarts verplaatst zijn van het voorste onderoogkuilsbeen , hetwelk, meer langwerpig van gedaante, even als bij het geslacht Labeo, door het tweede onderoogkuilsbeen tot ver voor de oogkas is verschoven. Het geslacht staat in het algemeen in verwantschap tusschen Rohita, Rohitichthys en Labeo, doch is van alle gemakkelijk te onderkennen aan de enkele achter- lipsgroeve die halvemaanvormig evenwijdig aan den vrijen onderliprand verloopt, terwijl bij de overige genoemde geslachten het midden der kinhuid zonder groeve is en de aan beide zijden dier huid verloopende groeve overlangs is geplaatst. Tot dit geslacht breng ik thans 5 soorten mijner verzameling, waarvan vier bengaalsche en slechts een soendasche, t. w. Rohita calbosu Val., Rohita Belan- geri Val., Rohita Buchanani Val. en Rohita chalybeata Val. van Bengalen en Rohita chrysophekadion Blkr van den Indischen Archipel. — Bovendien geloof ik, dat daartoe almede te brengen zijn nog eenige andere bengaalsche soorten, welke ik niet naar de natuur ken, zooals Rohita moralius Val, Rohita jaolius Val. , Rohita Reynauldii Val., Rohita musiha Heck. en Labeo velatus Val. Deze soorten, deels zeer na aan elkander verwant, verschilen deels ook vrij aanmerkelijk van elkander, ten opzigte van kleuren, profiel, bouw van operkel en vinnen, beschubbing, enz., zoodat voor meerdere de diagnostische verschillen gemakkelijk zijn vast te stellen, terwijl dat van andere soorten moeijelijk is te omschrijven. Zoo is van mijne bengaalsche soorten Morulius chalybeatus gemak- kelijk herkenbaar aan hare ongeveer 70 schubben in de zijlijn en 14 of 15 over- langsche schubreijen boven de zijlijn, en Morulius rohita (Cyprinus rohita Buch.) aan hare 40 schubben in de zijlijn, 7 (6/2) overlangsche schubreijen boven de zij- lijn, buitengemeen ontwikkeld operkel welks breedte slechts 11/2 maal gaat in zijne hoogte, gladden snuit zonder zigtbare poriën en uiterst korte voeldraden. Daaren- 1 + Ww DE fella leur | mere HB. 33 Tes I 188 tegen zijn Morulius Belangeri en Morulius calbosu in habitus van kop, ligchaam en vinnen, en in kleuren zeer na verwantaan de soendasche soort. Deze laat zich echter onderkennen als volgt. I. Rostrum valde ante os prominens poris numerosis conspicuis obsitum. Cirri bene evoluti. A Squamae 41 ad 43 in linea laterali, 9 (81) supra lineam lateralem. Oper- culum latitudine 2 fere ad 2 et paulo in ejus altitudine. Pinna dorsalis basi 4 ad 4? in longitudine corporis, radiis 4/15 vel 4/16 ad 4/18 vel 4/19. Morulius chrysophekadion Blkr. Morulius chrysophekadion Blkr — Veelklierige Morulus of Millem. Atl. Cypr. Tab. X. : Morul. corpore oblongo compresso, altitudine 4!/; ad 3?/; in ejus longitudine, latitudine 12/3 ad 2'3 in ejus altitudine; capite acutiusculo ore clauso antice inferne valde oblique truncato, 43,5; ad 6'/2in longitudine corporis cum 3?/5 ad fere in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1'3 ad Li, latitudine 11/2 ad 1!/5 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 2%} ad 4 in longitudine capi- tis, diametro 1 ad 1?/; in capitis parte postoculari, diametro 11/3 ad 22/3 distantibus, mombrana pal- pebrali iridis partem externam magna parte tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel concaviuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis non semper conspicuis; rostro valde carnoso, planiusculo, valde convexo, valde ante os prominente, junioribus oculo breviore, aetate provectioribus et adultis oculo longiore, antice junioribus et adultis poris conspicuis numerosissimis usque inter et post narcs sese extendentibus obsita poris centralibus ceteris conspieue majoribus nullis; osse suborbitali anteriore sat longe ante oculum et toto vel toto fere ante nares sito, irregulari oblongo-ovali, minus duplo longiore quam alto, margine inferiore valde convexo; ossibus suborbitalibus ceteris humillimis oculi diametro multoties gracilioribus, 2? valde elongato ante oculum porrecto; poris suborbitalibus lon- gitudinaliter uniseriatis parum vel non conspicuis; cirris carnosis, rostralibus supramaxillaribus paulo brevioribus ad paulo longioribus, oculi diametro brevioribus ad paulo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi leviter ad non emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore parum carnoso, ante maxillam pendulo, rugoso, margine libero papillis conicis obtusis brevissimis pluriseriatis; maxilla inferiore plana, margine anteriore truncata; labio inferiore valde reflexo, carnoso, non rugoso, margine libero papillis conicis acutis cirriformibus pluriseriatis, suleis inferne post labium unitis unde incisura postlabiali transversa semilunari profun- da; mento propter maxillam inferiorem adscendentem valde oblique truncato; operculo latitudine 2 fere ad 2 et paulo in ejus altitudine, postice semilunariter rotundato, margine inferiore convexo vel convexiusculo; membrana operculari sat late post operculum sese extendente semilunariter rotundata; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore vel sub operculi parte anteriore desinente; 189 dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2. singulis facie masticatoria oblique trun- cata marginibus elevatis non lobatis, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acutiuscule vel obtusiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo al- tiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato; squamis dimi- dio corporis superiore subverticalibus, lateribus infra lineam lateralem obliquis (angulo marginis li- beri superiore ante angulum marginis liberi inferiorem sito), suprascapularibus maximis, lateribus antice quam cetero corpore, iis regione suprascapulari exceptis, majoribus; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 41 ad 43 in linealaterali, 19 vel 20 in serie transversali quarum 81/2 (9) supra lineam lateralem, 20 ad 23 in serie longitudinali occiput inter e£ pinnam dorsa- lem, lateralibus infimis longitudinaliter quinqueseriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescen- tibus, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales inci- piente et ante pinnam analem desinente, basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, non ad valde emarginata, vix longiore ad sat multo breviore quam alta, longitudine 4?/; ad 4 in longitudine corporis, corpore non vel vix ad multo altiore, radio simplice postico frequenter plus minusve producto; pinnis pectoralibus 5 ad 5°/5in longitudine corporis, ventrales non vel vix attingentibus; ventralibus acutis 4!/;ad 5 et paulo in longitudine corporis, analem attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, non ad valde emarginata, dorsali paulo ad multo humiliore sed plus duplo ad plus triplo breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis superiore inferiore longiore 37/; ad 4 in longitudine corporis; colore corpore fusco-vio- laeeo, violascente-olivaceo, vel violaceo-nigricante; cirris violaceis vel nigricantibus ; izide rosea vel aurea: squamis corpore singulis vulgo guttula aurea vel aurantiaca pulcherrime notatis; pinnis vio- lascente-roseis, vel violaceis, vel violaceo-nigris. B. 3. D. 4/15 vel 4/16 ad 4/18 vel 4/19. P. 1/15 ad 1/17. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 5/17/5 vel 6/17/6 lat. brev. incl. Syn. Rohita chrysophekadion Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Bijdr. ichth. Midd. Oost-Java p. 20. Rohita polyporos Blkr, Nieuw. Tient. diagn. beschr. Vischs. v. Sumatra, Nat. T. N. Ind. V p. 520. Rohita koilogeneion Blkr, Descript. spec. pise. javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 359. Rohita cyanomelas Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe. vischs. Sumatra, Tient. I— IV, Nat. T. Ned. Ind. III p. 597. Si-hitam, Situm Palemb. Millem (Mal. Bat., Arengan Sund. Hab. Java (Batavia, Bekassi, Krawang, Tjampea, Parongkalong, Tjikao, Surabaja, Gempol), in fluviis. Sumatra (Moarah-kompeh, Palembang), in fluviis. Longitudo plus quam 40 speciminum 75'" ad 600". Aanm. De archipelagische soort van Morulius is kenbaar aan hare talrijke snuitporién en de formule harer schubben en vinstralen. Zij biedt zeer talrijke indivuéle en klimaatsverscheidenheden aan, zoowel ten opzigte der ontwikkeling van de snuitporién en voeldraden, als van de vinnen, vooral der rugvin, buikvinnen en aarsvin, «terwijl ook de kleurteekening talrijke schakeringen vertoont en verschilt 190 van eenvormig zwart-blaaüw (de palembangsche voorwerpen) tot donker olijf kleurig met eene ronde goud- of oranjekleurige vlek op elke schub. Vroeger slechts in het bezit van zeer enkele voorwerpen dier variëteiten, hechtte ik hoogere waarde aan de waargenomene verschillen, dan zij mij sedert gebleken zijnte verdienen, en eene herhaalde naauwkeurige studie van alle mijne voorwerpen heeft mij er toe geleid, de vier soorten, welke ik vroeger gemeend heb te moeten opstellen, tot eene enkele terug te brengen. forulius chrysophekadion is op Java niet zeldzaam. Vooral in de groote rivie- ren is zij soms zeer menigvuldig en zij bereikt er eene grootte, welke die van mijne grootste voorwerpen nog vrij aanmerkelijk overtreft. Honderden groote voorwerpen er van heb ik zien vangen in de Tjitaroem bij Parongkalong, tijdens eene daar aan- gerigte vischpartij en ook aan de monden der Tjitaroem wordt zij soms bij honder- den gevangen en van daar naar Batavia ter markt gebragt. Zij is zeer na verwant aan Morulius Belangeri van Bengalen, welke tot dezelfde gr aes behoort en dezelfde formule der schubben heeft. Ik vind Se bij Morulius Belangeri, van welke ik twee voorwerpen bezit, voor de formule der rugvin slechts 4/18 val 4/14 en 4/14 vel 4/15, welke formule ik bij geen mijner zeer talrijke Su- matrasche en Javasche voorwerpen terugvind. Die voorwerpen voorts vergelijkende met voorwerpen van gelijke grootte van Morulius chrysophekadion, blijkt het, dat bij Morulius Belangeri het ligchaam aanmerkelijk hooger is, de rugvin aanmerkelijk korter (5 malen en meer in de lengte des ligchaams terwijl zij bij mijne voorwer- pen van Morulius chrysophekadion slechts 42 tot 4 malen gaat in de lengte des ligchaams), enz. Ook Moruluis calbosu van Bengalen is zeer na aan Morulius chrysophekadion verwant en nadert haar zelfs nog meer ten opzigte van de formule der rugvinstra- len (4/14 ad 4/16) en slankheid des ligchaams. Ook deze soort bezittende, heb ik mijne voorwerpen daarvan met die van Morulius chrysophekadion van gelijke grootte kunnen vergelijken en bevonden dat ook bij Morulius calbosu de rugvin, niettegenstaande eene nabijkomende of gelijkluidende formule der stralen, aanmer- kelijk korter is (meer dan 5 malen in de lengte des ligchaams) dan bij Moru- lius chrysophekadion, terwijl bovendien de ruglijn er aanmerkelijk minder bol is en de buiklijn boller, en ik er slechts 74 (8) schubben kan tellen in eene dwarsche rei boven de zijlijn. Naar eene schetsteekening van den heer De Castelnau te oordeelen, komt on- werpelijke soort ook in Siam voor. 191 Rommricuruys Blkr. Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae nudae. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum carnosum integrum, cute descendente ante labium superius pendula, lateribus non lo- batum. Labium superius ante maxillam superius pendulum, inte- grum, nec papillatum nec fimbriatum. Labium inferius fimbriatum. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Os suborbi- tale anterius ab oculo remotum. Aanm. Dit geslacht dient naauwkeuriger naar de natuur omschreven te wor- den. Ik grond het op de beschrijving en afbeelding van Labeo senegalensis Val. zooals die door den heer Valenciennes gegeven zijn. Rohitichthys staat in verwantschap tusschen Labeo en Rohita. Het mist de snuitkwabben van Labeo en heeft de gefranjede onderlip van Rohita. Het voorste onderoogkuilsbeen is er, door het ver naar voren zich uitstrekkend tweede onder- oogkuilsbeen, van het oog verwijderd, even als bij Labeo, doch de snuit puilt toch weinig voor de mondopening uit. De habitus evenwel is, naar de afbeelding van den heer Valenciennes te oordee- len, noch die van eene Labeo, noch die van eene Rohita. Zij stelt de eenige soort voor, welke tot nog toe tot Rohitichthys te brengen is. DaNGILA Val., Poiss. XVI p. 174. = Cyrene Heck., Fisch. Syr. p. 91, 182. — LAMBA. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis vel mediocribus vestitum. Maxillae nudae non tumidae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum carnosum integrum paulo ante os prominens, margine libero ante labium superius pendulum, integrum, nec crenu- latum, nee papillatum, lateribus non lobatum. Labium superius ante maxillam superiorem pendulum, papillatum, cum labio inferiore con- tinuum. Rictus subparallelogrammieus. Maxillae acie tenues, inferior symphysi postice tubereulo munita. Labium inferius integrum, car- nosum, nec cirratum, nec lobatum. Sulcus postlabialis utroque late- re simplex, longitudinaliter marginem oris versus directus, isthmo 192 lato a sulco lateris oppositi separatus. Pinna dorsalis elongata, ante pinnas ventrales incipiens et supra vel ante pinnam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2. 4. 5/5. 4. 2, facie masticatoria oblique truncata plus minusve contorta. Aanm. De heer Valenciennes stelde dit geslacht op in het in het jaar 1842 in het licht gegeven 16e deel van de groote Histoire naturelle des Poissons, ter- wijl Heckel hetzelfde geslacht, onder den naam Cyrene, insgelijks in het jaar 1842 opstelde in zijne Abbildungen und Beschreibungen der Fische Syriens, welke ar- beid echter eerst in 1843 te Stuttgart het licht zag. Heckel kende ook reeds den door den heer Valenciennes aan Cyrene gegeven’ naam, welken hij tusschen twee aanhalingsteekens achter den door hem voorgestelden naam van Cyrene in zijne Fische Syriens opnam. De naani, door den heer Valenciennes voorgesteld, dient alzoo behouden te blijven. De diagnose van den heer Valenciennes past goed op alle soorten van Dan- gila, doch duidt niet aan zijne natuurlijke verwantschap als een tot de Labeoni- nen behoorend geslacht. Heckel gaf er twee verschillende diagnosen van, welke die verwantschap beter aanduiden, doch zij leiden tot misverstand door de uitdrukking, dat de bovenkaak: voorzien is van eene rei tandvormige tepeltjes, zijnde deze tepeltjes niet in de bovenkaak ingeplant maar in de bovenlip, eene onderscheiding, die noodig is voor de Acheilognathen omdat er de bovenlip vrij voor de bovenkaak afhangt en niet, zooals bij de Cheilognathen, de bovenkaak geheel omkleedt of inhult. Men kent thans 11 soorten van Dangila. De heer Valenciennes beschreef er 4, t. w. Dangila Cuvieri Val. (welke dezelfde is als Dangila leptocheila Val.), Dan- gila Kuhli Val. en Dangila lipocheila Val. van Java, en Dangila Leschenaultii Val. van Hindostan. Heckel voegde daaraan toe de beschrijvingen van vier andere soorten, die van Cyrene festiva Heck. en Cyrene ocellata Heck. van Borneo en van Cyrene cyanopareja Heck. en Cyrene philippinia Heck. van de Philippijnen. Van de soorten van den heer Valenciennes en Heckel heb ik teruggevonden Dangila leptocheila, Dangila Kubli, Dangila festiva en Dangila ocellata, doch bo- vendien heb ik ontdekt nog drie andere soorten van Sumatra en Borneo, welke ik heb beschreven onder de namen Dangila fasciata, Dangila sumatrana en Dangila spilurus. Met uitzondering slechts van Dangila Leschenaultii Val. behooren alle deze soor- ten alzoo tot den Indischen archipel. Zij laten zich van elkander onderkennen naar volgend schema. I Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnam analem desinens. A. Squamae plus quam 60 in linea laterali, 14 vel 15 supra lineam laterale. a. D. 4/27 vel 4/28. Utroque latere maculae 2 rotundae nigrae, anterior regione postaxillari infra lineam lateralem , posterior caudalis in linea laterali. Dangila ocellata Bkr. B. Squamae 50 vel 51 in linea laterali, 10 supra lineam lateralem. a. D. 4/27 ad 4/30. Corpus vittis longitudinalibus fusco-violaceis. Dangila fasciata Blkr. C. Squamae 30 ad 40 in linea laterali. a. D. 4/23 ad 4/26. + Squamae 39 vel 40 in linea laterali. 6 Squamae S supra lineam lateralem. Caput 81 in longitudine corporis. Dangila Kuhli Val. Squamae 7 supra lineam lateralem. Caput 6 ad 74 in longitudine corporis 0 6 Dangila leptocheilus Val. 1 Squamae 37 vel 38 in linea laterali, 6 supra lineam lateralem. 6 Fascia cephalo-caudalis fusca. Dangila sumatrana Dlkr. 6’ Fascia cephalo-caudalis nulla. Dangila philippinia Blkr. 1 Squamae 33 in linea laterali, 8 supra lineam lateralem. ó Pinna caudalis utroque lobo fascia longitudinali violaceo-nigra. Dangila festiva Blkr. b. D. 4/17 vel 4/18. Squamae 5 supra lineam lateralem. T Squamae 35 in linea laterali. Operculum macula coerulea ornatum. Dangila cyanopareja Bike. 1 Squamae 36 in linea laterali. Operculum macula coerulea nulla. Dangila lipocheilus Val. II Pinna dorsalis longe ante analem desinens, radiis 4/10 vel 4/11 tantuz A. Squamae 28 in linea laterali, 5 supra lineam lateralem. a. Cauda macula rotunda nigra. Dangila spilurus Blkr. 194 Dangila ocellata Blkr, Index descript. specier. pisc. Bleeker., Nat. T. Ned. Ind. XIV p. 475. — Geoogde Lamba. Atl. Cypr. Tab. XVI fig. 3. Dang. corpore oblongo compresso, altitudine 5 ad 4'/4 in ejus longitudine, latitudine 1°/, ad 2 et paulo inejus altitudine; capite acuto, 6 ad 61/3 in longitudine corporis cum, 4°/5 ad 44/5 in longitudine cor- poris absque pinna caudali, altitudine 17/5 ad 11/4, latitudine 19/5 ad 1!/sin ejus longitudine; oculis superis, diametro 27/3 ad 3 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1 in capitis parte posto- culari, diametro 1 et paulo ad 1!/, distantibus, membrana palpebrali iridis partem externam te- gente antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice decli- vi rectiuscula, nucha dorsoque convexa; linea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; poris pàrvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem conspicuis nullis ; rostro carnoso, planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro junioribus et aetate provectis sat multo breviore, antice poris pluribus magnis conspicuis obsito; osse suborbitali irregulariter trigono, non vel vix altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, convexiusculo, marginibus ante- riore et posteriore plus minusve concavis in angulum acutum sursum spectantem et nares inter et ocu- lum desinentem unitis; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, antice quam postice multo altiore, duplo ad plus duplo longiore quam alto, oculi diametro quadruplo circiter humiliore; ossibus sub- orbitalibus 39 et 4? oculi diametro triplo ad quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus con- spicuis nullis; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus longioribus, oculi diametro paulo ad non brevioribus; rictu subparallelogrammico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis, truncatiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore sym- physi postice tuberculo conico subhamata; labiis parum carnosis, superiore ante maxillam superio- rem pendulo margine libero papillis conicis brevibus uniseriatis valde conspicuis obsito, inferiore parum reflexo margine libero integro, sulcis inferne brevibus antice isthmo lato valde distantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem oblique truncato; operculo latitudine 1°3 ad 2 in in ejus altitudine, oculi diametro multo ad paulo graciliore, margine inferiore convexo; apertura branchiali sub praeopereuli parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis 2.4.5/5.4.2. singulis apjce compressis, facie masticatoria oblique truncata contorta marginibus parum elevatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo non carinato ; squamis obliquis (an- gulo marginis liberi superiore ante angulum marginis liberi inferiorem sito), mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, suprascapularibus autem omnium maximis; striis squamis longitudinalibus dimi- dio earum basali nullis, dimidio libero nullis vel parum conspicuis; squamis 65 ad 67 in linea laterali, 52 p.m. in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 13!/2 (14) vel 14/2 (15) supra lineam la- teralem, 22 ad 21 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitu- dinaliter 7- ad 9- seriatis, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squa- mis tubulo simpliee mediam squamam mon vel vix attingente notata; pinna dorsali longe ante ven- trales incipiente et supra mediam basin analis desinente, basi alepidota, acuta, valde emarginata, a duplo fere ad paulo plus duplo longiore quam alta, longitudine 3 ad 2%3 in longitudise corporis, altitudine 1 et paulo ad 11/3 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus acutis 5'/2 ad 6 et paulo in longitudine corporis ventrales non attingentibus ; ventralibus acutis 61/3 ad7 et paulo in longitudine corporis analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, non vel parum marginata, acuta, dorsali vulgo sat multo humiliore sed quintuplo ad plus quintuplo breviore, ra- 195 dio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi late squamosa, profunde incisa lobis acutis, superiore inferiore vulgo longiore, 345 ad 41/3 in longitudine corporis; colore corpore superne coeru- lescente-viridi, inferne argenteo: iride flava vel rosea; maculis utroque latere 2 nigricante-violaceis, flavescente cinctis, anteriore sub linea laterali paulo ante pinnam dorsalem, posteriore cauda in linea late- rali basi pinnae caudalis approximata; pinnis roseo-hyalinis, vel roseis vel flavescentibus, dorsali et caudali plus minusve fusco arenatis. B. 3. D. 4/27 vel 4/28. P. 1/14 ad 1/18. V. 2/8, A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/06 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Cyrene ocellata Heck., Abb. Beschr. Fisch. Syriens p. 35, Dangila microlepis Blkr, Diagn. beschr. nieuwe vischs. v. Sumatra, Tiental I- IV in Nat. T. Ned. Ind. III p. 595. Luma Lamp., Lamba Palemb. Hab. Sumatra (Pangabuang, Palembang, Lahat, Lematang- Enim), in fluviis. Borneo (Kahajan, Pontianak), in fluviis, Longitudo 9 speciminum 144" ad 221”, Aanm. De Lamba werd heteerst in de wetenschap bekend gemaakt in 1843 door J. Heckel, in zijne Fische Syriens en naar een voorwerp van 6 duimen lengte kortelijk beschreven. Ik vond haar terug in het jaar 1882 in een voorwerp van Palembang van 185” lengte en beschreef haar toenmaals, onbekend als ik toen was met Heckels ontdekking, onder den naam van Dangila microlepis, welke naam voor den door Heckel gegevenen moet vervallen, hoezeer zij niet minder kenmerkend is. Sedert ben ik in het bezit geraakt van nog meerdere voorwerpen van verschillende groot- te, welke mij in staat gesteld hebben, de reeds bestaande beschrijvingen te ver- beteren en vollediger te maken. De Lamba is eene fraaije en uiterst scherp gekenmerkte soort van Dangila: Hare talrijke schubben, zoowel op de overlangsche als op de dwarsche reijen, ma- ken hare herkenning zeer gemakkelijk, terwijl ook de ronde zwarte vlekken, een in de achterokselstreek even onder de zijlijn en een op den staart in de zijlijn nabij den staartvingrond, bij den eersten oogopslag kenmerkend voor haar zijn. Dangila fasciata Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe vischs. Sumatra, Tient. V-X, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IV p. 297. — Gebande Lamba. Atl. Cypr. Tab. XVI fig. 2. Dangil. corpore compresso, altitudine 41/4 ad 41/2 in ejus longitudine, latitudine 21/3 ad 2/2 in ejus altitudine; capite acuto, 61/2 ad 7 fere in longitudine corporis cum, 5 ad 5!/; in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/4 ad 1'/o, latitudine 17/3 ad 1/2 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 3 et pauloin longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, dia- metro 1!/, ad 1!/; distantibus, membrana palpebrali iridis partem externam tegente antico quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approxi- 196 matis, posterioribus patulis valvula claudeudis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis ; rostro carnoso, planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oeuli diametro non vel paulo tantum longi- ore, antice poris pluribus magnis transversim pluriseriatis obsito; osse suborbitali anteriore irregu- lariter trigono, margine inferiore oblique convexo, marginibus lateralibus anteriore concavo et posteri- iore convexo vel aneulato in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis ; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, antice quam postice altiore, duplo circiter longiore quam alto, oculi diametro triplo circiter humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4? latiore, oculi diametro quadruplo circiter graciliore; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris gracilibus, supra- maxillaribus rostralibus longioribus oculi diametro sat multo longioribus; rictu subparallelogram- mico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis truncatiusculis; maxilla superiore me- diocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico valde conspicuo subhamato; labio superiore parum carnoso, ante maxillam superiorem pendulo, margine libero papillis conicis brevibus obtusiuseulis valde conspicuis obsito; labio inferiore valde carnoso, parum reflexo , integro, euleis inferne brevibus antice cute menti lata valde distantibus; mento propter maxillam inferiorem non adscendentem non truncato; operculo latitudine 2 ad 2 fere in ejus altitudine, oculi diametro graciliore, margine inferiore convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desi- nente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2. 4. 5/5. 4. 2, singulis facie masticatoria obli- que truncata contorta marginibus elevatis irregularibus, dentibus serie anteriore dimidio apicali antice suleo longitudinali lato brevi percursis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planius- culo non carinato; squamis obliquis (angulo marginis liberi superiore ante angulum marginis liberi in- feriorem sito), mediis lateribus quam cetero corpore paulo majoribus, suprascapularibus antem omnium maximis; squamis dimidio libero longitudinaliter striatis, dimido basali vix vel non striatis, 50 vel 51 in linea laterali, 21 in serie transversali ( ventralibus infimis inclusis) quarum 9!/2 (10) supra linea lateralam, 13 vel 14 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in- fimis longitudinaliter quinqueseriatis, serie media iis seriebus lateralibus vix majoribus; linea latera- li rectiuscula, antice tantum deolivi, basi ventralium paulo magis quam lineae dorsali approxima- ta, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali longe ante pinnas ventrales incipiente et supra mediam basin pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, plus duplo longiore quam alta, longitudine 2*4 ad 21/2 in longitu- dine corporis, altitudine 12/5 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 61/2 circiter in longitudine corporis; pectoralibus ventrales non, ventrali- bus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humili inelusa, acuta, non vel vix emar- gineta, dorsali multo humiliore et sextuplo fere breviore, radio simplice tertio gracili, cartilagineo ; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 4 circiter in longi- tudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; squamis dorso lateribusque singulis basi macula quadratiuseula fusco-violacea, maculis vittas longitudinales subefficientibus, iis squamis linea laterali contiguis majoribus fasciam cephalo-caudalem efficientibus ; pinnis roseis, caudali rubra marginibus superiore et inferiore violacea. B. 3. D. 4/26 vel 4/27 ad 4/29 vel 4/30. P. 1/18 vel 1/19. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17,6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Pangabuang), in fluviis. Borneo (Pontianak), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 232” et 236”. 197 Aanm. Dangila fasciata is zeer gemakkelijk herkenbaar aan de formule harer schubben en rugvinstralen, welke van die van de overige bekende soorten aan- merkelijk afwijkt. De habitus dezer soort herinnert eenigzins dien van Barbichthys laevis, een geslacht, hetwelk in meerdere opzigten na aan Dangila verwant is. Ik ontdekte haar in 1853, in eene mij uit de binnenlanden der Lampongsche distrikten door wijlen den kapitein Juch toegezondene verzameling, doch sedert ontving ik ook een enkel voorwerp van westelijk Borneo. Dangila Kuh Val, Poiss. XVI p.175.—Kuhl’s Lamba. Atl. Cypr. Tab. XVI fig. 1. Dangil. corpore oblongo compresso, altitudine 4?/; circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acuto, 5!/2 circiter in longitudine corporis eum, vix plus quam 4 in longi- tudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1U4 circiter, latitudine 17/5 fere in ejus longitudine; oculis superis, diametro 2!/2 cireiter in longitudine eapitis, diametro vix plus quam 1 in capitis parte postoculari, diametro vix plus quam 1 distantibus, membrana palpebrali iridis partem externam tesente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectius- eula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et opereuli angulum superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis ; rostro carnoso, planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro breviore, antice poris plu- ribus trausversim tri- ad pluriseriatis magnis plerisque seutello ealeareo-corneo rotundo centro in processum conieum acutum producto munitis; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono, vix vel non altiore quam longo, margine inferiore oblique convexo, marginibus anteriore concavo et pos= teriore undulato vel angulato superne in angulum aeutum sursum spectantem naribus approximatum unitis; osse suborbitali 2? elongato-tetragono antice quam postice altiore, plus duplo longiore quam alto, oculi diametro triplo cireiter humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 49 multo latiore oculi diametro triplo circiter graciliore; poris suborbitalibus conspieuis nullis; cirris gracilibus supra- maxillaribus rostralibus sat multo longioribus, oeuli diametro multo longioribus; rictu subparalle- logrammico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis truncatiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractilis maxilla inferiore symphysi postice tuberculo conico parum conspieuo : labio superiore parum carnoso, ante maxillam superiorem pendulo margine libero papillis conicis brevibus obtusis valde conspicuis uniseriatis obsito; labio inferiore valde carnoso, parum reflexo, integro, suleis inferne brevibus antice isthmo lato valde distantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem leviter oblique truncato; operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, oculi diametro sat multo graciliore, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoper- culi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ageregatis 2. 4. 5/5. 4. 2, singu- lis facie masticatoria oblique truncata plus minusve contorta marginibus elevatis valde irregularibus, dentibus serie anteriore 3 antice dimidio apicali sulco longitudinali lato brevi; osse scapulari trigono obtusiuscule vel acutiascule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato, non carinato; squamis obliquis (angulo marginis liberi superiore ante angulum marginis liberi inferiorem sito), mediis lateribus quam cetero 198 corpore paulo majoribus, suprascapularibus autem onmium maximis: striis squamis longitudinalibus dimidio libero conspicuis, dimidio basali nullis; squamis 39 in linea laterali, 16 in serie transver- sali (ventralibus infimis inclusis), quarum 7!/2(8) supra lineam lateralem (sub pinna dorsali), 11 p.m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri-ad quinque-seriatis, serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali rectiuscula , antice tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali longe ante ventrales incipiente et supra mediam basin pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta , emar- giuata, paulo minus duplo longiore quam alta, longitudine 3 circiter in longitudine corporis, altitu- dine 1'5 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis , longitudine subaequali- bus, 6 et paulo in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus, anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, non vel parum emarginata, dorsali sat multo humiliore et quintuplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 37/; circiter in longitudine cor- poris; colore corpore superne dilute cocrulescente-viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; cauda macula rotunda violaceo-coerulea diffusa in linea laterali basi pinnae caudalis approximata ; pinnis flavescente- vel roseo-hyalinis, dorsali caudalique fusco plus minusve arevatis. B. 3. D. 4/25 vel 4/26. P. 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/71 lat. brev. incl, Syn. Dangila de Kuhl Val, Poiss. XVI p. 175. Cyrene Kuhlii Heck., Fisch. Syr. p. 35, Nachtr. p. 183. Wadon gunung, Millem Mal. Dat. Hab, Java (Batavia), in fluviis. onm Longitudo speciminis unici 113”. Aanm. Ik geloof in boven beschreven voorwerp teruggevonden te hebben, de soort, door den heer Valenciennes onder den naam van Dangila Kuhlii beschreven, Deze soort verschilt inderdaad van Dangila leptocheilus door grooteren kop en oogen en sterker ont- wikkelde bovenliptepels, zooals door den heer Valenciennes is aangegeven, doch de heer Valenciennes spreekt van slechts 36 schubben op eene overlangsche rei en geeft de formule der rugvinstralen op als 3/24, verschillen echter, welke van slechts individuéle waarde kunnen zijn of althans, wat de schubben betreft, van de wijze van telling of van het minder goed of beter bewaard gebleven zijn der schubben af- hankelijk. De aangeduide verschillen vallen slechts goed in het oog bij voorwerpen van gelijke grootte, doch ik ontwaar nog eene andere bijzonderheid, welke de her- kenning gemakkelijker maakt, daarin bestaande, dat Dangila Kuhli één overlangsche rei schubben méér heeft boven de zijlijn, dan Dangila leptocheilus. Dangila leptocheilus Val., Poiss. XVI p. 173, Cuviers Lamba. Atl. Cypr. Tab. XVII. Dangil. corpore oblongo ad subelongato compresso, altitudine 5 fere ad 4!/ in ejus longitudine, latitudine 2 ad 2! in ejus altitudine; capite acutiusculo vel obtusiusculo 6 ad 7!/2 in longitudine cor- poris enm, 4!/zad 5%5 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/; ad 11/5, latitudine 195 12/5, ad 125 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 22/3 ad 31/4 in longitudine capitis, diametro 1 ad 1'3in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo ad 14/7 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro- dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexiuscula vel convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, pos- terioribus patulis valvula claudendis, anterioribus marginibus elevatis subtubulatis: poris parvis utroque latere nares inter et operculi angulum superiorem longitudinaliter uniseriatis parum vel non conspicuis; rostro carnoso, planiusculo convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro breviore, antice poris pluribus ad sat numerosis transversim bi-ad pluriseriatis parum ad valde conspicuis, osse suborbitali anteriore irregulariter trigono ad pentagono, non vel paulo altiore quam longo, margine inferiore oblique convexo, marginibus lateralibus plus minusve angulatis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, antice quam postice altiore, duplo vel plus duplo longiore quam alto, oculi diametro plus triplo humiliore; osse subor- bitali 8? osse suborbitali 4? latiore, oculi diametro plus triplo graciliore; poris suborbitalibus con- spicuis nullis; cirris gracilibus, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro paulo ad multo longioribus; rictu ore aperto subparallelogrammico; maxillis acie cartilaginea margine an- teriore valde obtusis truucatiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla infe- riore symphysi postice tuberculo conico subhamata ; labiis parum carnosis, superiore ante maxillam superiorem pendulo margine libero papillis conicis brevibus obtusis conspicuis uniseriatis obsito; labio inferiore parum reflexo, integro, sulcis inferne brevibus antice isthmo lato valde distanti- bus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem leviter oblique truncato; operculo latitudine l!2ad 2 in ejus altitudine, oculi diametro graciliore, margine inferiore concaviusculo, rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyn- gealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/2.4.2, singulis facie masticatoria oblique truncata plus minusve contorta marginibus elevatis irregularibus, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali suleo longitudinali lato percursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali con- vexa linea ventrali'convexa vel convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato vel obtusissime carinato; squamis obliquis (angulo marzinis liberi superiore ante angulum marginis liberi inferiorem sito), mediis lateribus quara cetero corpore paulo majoribus, suprascapularibus autem omnium maximis; striis squamis longitudinalibus dimidio libero conspicuis, dimidio basali frequenter nullis, rarius conspicuis; squamis 39 vel 40 in linea laterali, 16 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 6!/2(7) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter quinqueseriatis serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali longe ante pinnas ventrales incipiente et supra mediam basin pinnae analis circiter desinente, basi alepidota, acuta, emargina- ta, minus duplo ad plus duplo longiore quam alta, lonzitudine 3 ad 2?/;in longitudine corporis, altitudine 1 et paulo ad 1!/;in altitudine corporis; pinnis pectoralibus acutis, longitudine subaequa- libus 6 ad 6!/zin longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attin- gentibus; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, non vel parum emarginata, dorsali sat multo humiliore et quadruplo ad quintuplo breviore, radio simplice tertio gracili cartilazineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore vulgo paulo lonzi- ore 4 fere ad 41/2 in longitudine corporis; colore corpore superne dilute vel olivaceo-viridi, inferne 12 argenteo; iride flava; pinnis flavescente- vel roseo-hyalinis, imparibus plus minusve fusco arenatis. 200 B. 3. D. 4/22 vel 4/23 ad 4/25 vel 4/26. P. 1/15 vel 1/16, V. 2,8. À. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/16,6 lat, brev. incl. Syn. Labeobarbus leptocheilus K. v. Hass. ap. Val. Dangila Cuvieri Val, Poiss. XVI p. 174 fig. 470; Blkr, Verh. Bat. Gen, XXIII Ichth. M. O. Java p. 19. Dangile de Cuvier Val, Poiss. XVI p. 174 fig. 470. Dangila leptocheila Val, ib. p. 178. Dangile à lèvres cachées Val, ib. p. 178. Cyrene Cuvieri Heck., Fisch. Syr. p. 35, Nachtr. p. 183. Cyrene leptocheila Heck., Fisch. Syr. p. 35. Wadon gunung, Millen Mal. Bat, Nilem, Tiworo Sund., Wader Jav. Hab, Java (Batavia, Perdana, Lebak, Tjampea, Buitenzorg, 'Pjikao, Ngawi, Surabaja), in fluviis. Sumatra (Palembang), in fluviis. Borneo (Pontianak), in fluviis. Longitudo 37 speciminum 84"'ad 273". Aanm. De beschrijving van Dangila leptocheilus van den heer Valenciennes beant- woordt vrij goed aan mijne voorwerpen, doch is weinig karakteristisch. De boven- lip zou er niet getepeld zijn, wat echter niet aan te nemen is. De verschillen in de formule der schubben laten zich verklaren, wanneer men aanneemt, dat de tel- ling minder juistheeft plaats gehad of het waargenomen voorwerp eene juiste telling niet heeft toezelaten. Van eene staartvlek is ook bij enkele mijner voorwerpen een spoor aanwezig. Ik geloof dat Dangila leptocheilus Val. dezelfde soort is als Dangila Cuvieri Val. en daarvan den middelbaren leeftijdstoestand voorstelt, terwijl het door den heer Valenciennes beschreven voorwerp van Dangila Cuvieri tot den jeugdigen leeftijdstoestand betrekking heeft, in welken de kop in verhouding tot de lengte des ligchaams betrekkelijk grooter is. De soort is op Java vrij algemeen, vooral in de hoogere gedeelten der grootere rivieren. Zij biedt vele verscheidenheden aan wat de betrekkelijke hoogte des ligchaams betreft. De mannetjes zijn in den regel aanmerkelijk slanker dan de wijfjes. De aangehaalde afbeelding van den heer Valenciennes geeft den habitus der soort goed terug, doch is niet juist ten opzigte van de formule der schubben. Ook zijn er de bovenliptepeltjes niet te ontwaren. Dangila sumatrana Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe vischs. Sumatra, Tiental I— IV, Nat. T. Ned. Ind. III p. 596. — Sumatrasche Lamba. Atl. Cypr. Tab. XV fig. 4. Dangil corpore elongato compresso, altitudine 9'/4 ad 51/2 in ejus longitudine, latitudine 2 et paulo in ejus altitudine; capite aeuto, 6'/2 circiter in longitudine corporis cum, vix plus quam 5 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine l'/j ad 1°/s circiter, latitudine 1*3 circiter 201 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 circiter in longitudine capitis, diametro 1 in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis partem externum tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice de- clivi rectiuscula, nucha dorsque convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis nares inter et angulum operculi superiorem conspicuis nullis; rostro carnoso, planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro non vel vix breviore, antice poris numerosis transversim pluriseriatis valde conspicuis; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono, vix vel non altiore quam longo, margine inferiore oblique convexo, marginibus lateralibus anteriore convexo et posteriore convexo vel angulato in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, osse suborbitali 20 elongato-tetragono, duplo circiter longiore quam alto, antice quam postice altiore, oculi diametro triplo circiter humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4" latiore oculi diametro triplo circiter graciliore; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris gracilibus, supramaxillaribus ros- tralibus multo longioribus oculi diametro paulo longioribus; rietu subparallelogrammico; maxillis acie cartilarinea margine anteriore valde obtusis truncatiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi postice tuberculo conico subhamato; labiis parum carnosis, su- periore ante maxillam superiorem pendulo, margine libero papillis conicis brevibus obtusis uniseriatis obsito; labio inferiore parum refl.xo, integro, sulcis inferne brevibus antice isthmo lato valde distanti- bus; mento propter maxillam inferiorem vix adscendentem vix oblique truncato; operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, oculi diametro sat multo graciliore, margine inferiore convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2. 4. 5/5. 4. 2, singulis facie masticatoria oblique truncata plus minusve contorta mar- ginibus elevatis irregularibus, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali suleo longitudinali lato percursis; osse scapulari trigono, acute rotundato: linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano; squamis postrorsum obliquis, mediis lateribus quam cetero eorpore paulo majoribus, dimidio basali vix vel non, dimidio libero conspicue longitudina- liter striatis, 37 vel 38 in linea laterali, 14 vel 15? in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 51/2 (6) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem ; linea laterali rectiuseula, antice tantum declivi, basi ventralium paulo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente notata; pinna dorsali longe ante pinnas ventrales incipiente et supra basin anteriorem pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, minus duplo longiore quam alta , longitudine 31/3 ad 31/5 in longi- tudine corporis, altitudine 1 vel plus quam 1 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventra- libus acutis, longitudine subaequalibus, 7 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non. ventralibus analem non attingentibus; pinna anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, non vel parum emarginata, dorsali multo humiliore et minus quintuplo breviore, radio simplice ter- tio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4? circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; fascia cephalo-caudali violaceo-fusca diffusiuscula tota longitudine a linea laterali percursa; pinnis roseo- hyalinis vel roseis. B. 3. D. 4/23 vel 4/24. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Solok, Lahat), in fluviis. Longitudo speciminis unici 185". Aanm. Zeer na moet Dangila sumatrana verwant zijn aan Dangila philippinia. 26 202 Naar de korte beschrijving dezer soort van Heckel te oordeelen, verschilt zij er slechts van door langere rugvin en overlangschen ligchaamsband. Mijn eenig voorwerp dezer soort bevindt zich in een’ weinig voldoenden toestand van bewaring. Een nader naauwkeurig onderzoek heeft mij de vroeger door mij niet ontwaarde bovenliptepeltjes doen herkennen, terwijl ook de inplantingsgroeven der grootendeels verloren gegane schubben, vrij voldoende de formule der schub- ben hebben laten ontcijferen. De soort is ook verwant aan Dangila leptocheilos Val. T 7 7 x 4 je = m z Voorwerpen van deze soort, van gelijke grootte als mijn voorwerp van Dangila sumatrana, met het laatste vergelijkende, vallen de verschillen in habitus van ligchaam en kop zeer in het oog, vermits bij Dangila leptocheilos de rug aan- merkelijk hooger is en meer gewelfd, de kop aanmerkelijk stomper en betrekkelijk hooger en de rugvin langer. Het voornaamste verschil komt mij echter voor ge- legen te zijn in de aanwezigheid bij Dangila leptocheilos van één schubrei méér boven de zijlijn. Dangila philippinia Blkr. — Philippijnsche Lamba. Descriptio Heckeliana sequens. » Gestalt gestreckt, besonders gegen den Rückenfirst stark comprimirt; Kopf klein, stumpf, 2/13 » der Gesammtlünge, oder */3 der grüssten Körperhöhe gleich. Augen !/; des Kopfes, Rückenflossen- »basis sehr lang, 11/2 Diametern der grossten Kôrperhühe gleich. Die Mitte der Analflossenbasis »steht unter dem Ende der Rückenflossenbasis. Schuppen gross, beinahe durchaus gleich; in der » Linea lateralis 87 Schuppen, 6 Schuppenreihen über und 5 unter derselben. D. 3,23. A. 3/5." Syn. Cyrene philippinia Heck., Fisch. Syr. p. 55. Cyrene philippina Heck. Fisch. Syr. Nachtr. p. 185. Hab. Insul. Philippin. Longitudo speciminis descripti 6 poll. Aanm. Naar de korte beschrijving van Heckel te oordeelen, zou deze soort slechts van Dangila sumatrana verschillen door eene kortere rugvin en de afwezigheid van een’ bruinen overlangschen ligchaamsband. Een nader onderzoek en eene ver- gelijking van voorwerpen van beide soorten naar de natuur is noodig, om de mo- gelijk verder bestaande verschillen te bepalen. Met het oog op den grooten af- stand der Philippijusche eilanden van Sumatra is het niet waarschijnlijk, dat beide soorten tot eene enkele zullen kunnen worden teruggebragt. Dangila festiva Blkr, Act. Soc. scient. Ind. Neerl. Tiende bijdr. ichth. fauna v. Borneo p. 16.— Borneosche Lamba. Atl. Cypr. Tab: XY n9». Dangil. eorpore oblongo compresso, altitudine 4*/, ad 41/2 in ejus longitudine, latitudine 2 cir- citer in ejus altitudine; capite acuto, 575 circiter in longitudine corporis cum, 4 ad 4!/3in longitu- 203 dine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/3 ad 1!/,, latitudine 1%/; circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 21/2 circiter in longitudine capitis, diametro 1 fere ad 1 in capitis parte post- oculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana. palpebrali iridis marginem externum tantum te- gente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha dorso- que convexa; linea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere na- res inter et angulum opereuli superiorem longitudinaliter uniseriatis parum ad non conspicuis; ros- tro carnoso, planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro breviore, antice poris pluribus magnis valde conspicuis transversim biseriatis ; osse suborbitali anteriore irregulariter tri- gono, vix ad non altiore quam longo, margine inferiore obliquo convexiuseulo, marginibus ante- riore concavo et posteriore undulato vel angulato in angulum acutum sursum spectantem et nares inter et oculum desinentem unitis; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, antice quam postice mul- to altiore, plus duplo longiore quam alto, oculi diametro plus quadruplo humiliore; ossibus sub- orbitalibus 3? et 4? oculi diametro plus quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus longioribus oculi diametro vix ad sat multo longiori- bus; rietu subparallelogrammico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis trun- catiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi postice tu- bereulo conico subhamata; labiis parum carnosis, superiore ante maxillam superiorem pendulo mar- gine libero papillis conicis brevibus obtusis uniseriatis obsito, inferiore parum reflexo margine libe- ro integro, suleis inferne brevibus antice isthmo lato valde distantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem leviter oblique truncato; operculo latitudine 1!/» circiter in ejus altitudine, oculi diametro multo graeiliore, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchi- ali sub pracoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ageresatis 2.4.5,5.4. 2, singulis facie masticatoria oblique truncata marginibus parum elevatis, dentibus serie anteriore facie masticatoria plus minusve contorta antice dimidio apicali sulco longitudinali lato percursis; osse scapulari trigono acutiusculo rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis subverticalibus, margine libero valde convexis mediis lateribus quam cetero corpore paulo majoribus; striis squamis longitudinalibus dimidio earum basali nullis, dimidio libero vix conspicuis vel nullis ; squamis 33 vel 34 in linea laterali, 16 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 71/2 (8) supra lineam lateralem, 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventrali- bus infimis longitudinaliter triseriatis; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventra- lium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali longe ante ventrales incipiente et supra mediam basin pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, duplo fere ad duplo longi- ore quam alta, longitadine 3 et paulo in longitudine corporis, altitudine 1!/; ad vix plus quam 1 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 6'/4 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus ; anali basi vagina squamosa humili inclusa, non vel parum emarginata, acuta, dorsali multo humiliore et quintuplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, pro- funde incisa, lobis acutis 4 fere in longitudine corporis; colore corpore superne eoerulescente-viridi, inferne argenteo; iride rosea vel flava; squamis dorso lateribusque singulis basi vittula transversa semilunari fusca vel violacea; pinnis roseis, dorsali caudalique ceteris profundioribus, dorsali superne late nigricante-violacco limbata, caudali medio utroque lobo fascia lata longitudinali violaceo-nigra, B. 3. D. 4/25 vel 4/26. P, 1/18. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Cyrene festiva Heck., Abbild. Beschreib. Fisch. Syriens p. 35, Nachtr. p. 183. 204 Hab. Borneo (Kahajan), in fluviis. Longitudo 5 speciminum 82 ad 98°”, Aanm. De eerste kennis dezer soort is evenzeer aan Heckel te danken als die van Dangila ocellata. Zij is kortelijk, maar voldoende herkenbaar, in zijne Fische Syriens beschreven en gemakkelijk te herkennen aan de overlangsche zwartachti- ge banden op de staartvinkwabben, welke men bij geene der overige bekende soorten van Dangila terugvindt. Zij staat overigens in verwantschap tusschen Dangila sumatrana Blkr en Dangila lipocheilus Val. en onderscheidt zich, afgeschei- den van de staartvinbanden, nog van Dangila sumatrana door 4 of 5 schubben in de zijlijn en door 2 schubben méér boven de zijlijn, en van Dangila lipocheilus door een paar schubben minder in de zijlijn en drie schubreijen méér boven de zijlijn. Dangila cyanopareja Blkr.— Heckel 's Lamba. Descriptio Heckeliana sequens: » Gestalt der Cyprinus Idus L. Kopf etwas weniger als 1/5 der Gesammtlänge, oder 55 der grüssten » Kórperhóhe gleich. Augen klein, 1 der Kopflünge. Die Rückenflossenbasis ist der grössten Körper- » höhe, ihre ersten Strahlen einer Kopflänge gleich. Die Analflosse entspringt nach dem Ende der » Rückenflossenbasis. Schuppen gross, besonders im Anfang der Linea lateralis : diese besteht aus » 35 Schuppen, hat 5 Reihen über und 4 unter sich. Ein blauer Fleck auf dem Deckel, gegen den » obern Winkel der Kiemenspalte. D. 3/17. A. 3/5". Syn. Cyrene cyanopareja Heck., Fisch. Syr. p. 53, Nachtr. p. 183. Hab. Insul. Philippin. Longitudo speciminis descripti 5 pollic. Aanm. De verschillen tusschen Dangila cyanopareja en Dangila lipocheilus Val. schij- nen zeer gering te zijn, althans wat de verhoudingen des ligchaams en de for- mule der schubben en vinstralen betreft. Evenwel zou onderwerpelijke soort eene blaauwe vlek op het operkel hebben, waarvan in de beschrijving van Dangila li- pocheilus Val. geen sprake is en welke ik ook niet op eene bij mij berustende afbeelding dier soort aangegeven zie. Beide soorten verdienen evenzeer nader met elkander vergeleken te worden als Dangila philippinia en Dangila sumatrana. Dangila lipocheilus Val., Dangile à lèvres minces Poiss. XVI p. 176. — Van Hasselfs Lamba. Speciei a me non observatae descriptio Valenciennesiana sequens: » Ces cyprins ont la pièce antérieure du sous-orbitaire beaucoup plus grande que les barbeaux » ordinaires, de facon qu’ elle avance jusqu’ au bout du mpseau; cela leur donne un aspect particulier. » Le profil du dos est rectiligne, mais élévé; le dos est arrondi; le ventre comprimé et le profil 205 » est courbe. La hauteur n'est pas quatre fois dans la longueur, et l'épaisseur est deux fois et deux »tiers dans la hauteur. » La tête est petite; le front plat, large; le museau obtus: l'oeil petit en arrière et en haut: le » sous-orbitaire est grand; la pièce postérieure est trés-petite; les trois autres sont strices; le pré- » opercule est petit: l'opercule est grand, lisse et sans stries; les lèvres sont charnues, minces; il »y a une petite pointe sur la symphyse, qui entre dans un angle rentrant de la mâchoire supérieure, »comme aux muges et à d'autres cyprins. Il y a quatre barbillons courts, uu à chaque commis- » sure; l'autre presque au bout du museau. » La dorsale est presque au tiers du corps: elle est peu étendue, et le premier rayon est faible » comme dans les ables, » L'os de l'épaule est arrondi, petit; la pectorale pointue, la ventrale ordinaire, l'nale haute, » mais peu longue, un peu pointue en avant, la caudale profondément fourchue. ms 2/84 (lever 2/18) poat. NES Ant Os C. 20: » La ligne latérale droite par le milieu du corps; les écailles petites, minces, sans stries, forment »36 rangées dans la longueur, 14 dans la hauteur; une grande écaille longue, pointue, couvre »l'aisselle de la ventrale. „La couleur du dos plombée, celle des flancs et du ventre verditre à reflets dorés, près de la » queue, blanchâtre argentée. La dorsale est blanchátre, avec une grande tache oblongue, noiratre » dans le haut, Les pectorales, ventrales et anale jaunàtre pale; la caudale grise, bordée de noir. Sur »le dessin envoyé de Java par MM. Kuhl et Van Hasselt, le dos est vert, le ventre bleuâtre; »il y a du janne sur l’opercule et sur les flancs; la dorsale et la caudale sont bleuûtres: le poisson, » déposé à Leide, est long de huit pouces”. Syn. Labeobarbus lipocheilos X. v. Ii. Mss. see. Val. Cyrene lipocheila Heck., Fisch. Syr. p. 85, Nachtr, p. 183, Hab. Java (Batavia, Tjilankahan), in fluviis. Aanm. Van deze soort bezit ik geen enkel voorwerp, niettegenstaande zij te Batavia zou voorkomen, althans volgens eene afbeelding, nagelaten door Kuhl en Van Has- selt en gemerkt Zabeobarbus lipochcilus. Volgens deze afbeelding, welke genomen is naar een voorwerp van 70" lengte, zou de formule der rugvinstralen zijn 2/18, wat goed beantwoordt aan de formule van den heer Valenciennes, waar de for- mule = 2/8 blijkbaar gelezen moet worden 2/18. De soort zou dan voornamelijk kenbaar zijn aan het geringe aantal harer rugvin- stralen, terwijl de rugvin zelve, naar de afbeelding te oordeelen, opmerkelijk is door hare kortheid, gaande hare lengte er 4 malen in de lengte des ligchaams en be- dragende zij aanmerkelijk minder dan twee malen hare hoogte. De afbeelding ver- toont 5 of 54 schubreijen boven de zijlijn, welk cijfer echter nader zou dienen bevestigd te worden, daar de afbeelding 22 schubben op eene overlangsche rei aangeeft, terwijl de heer Valenciennes van 36 schubben in de zijlijn spreekt. Op de bedoelde afbeelding is nog aangeteekend, dat de soort ook, ter dubbele grootte van de afbeelding, gevonden is aan Java’s zuidkust, bij "jlankahan, in bijna stilstaande wateren. 206 Dangila spilurus Blkr, Nieuwe Bijdr. ichthyol. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. I p. 272. — Staartvlekkige Lamba. Atl. Cypr. Tab. XV fig. 1. Dangil. corpore elongato compresso, altitudine 5 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acuto plus quam 5 in longitudine corporis cum, 4!/4 circiter in longitudine corporis absque piana caudali, altitudine 1°/5 circiter, latitudine 12/3 circiter in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte posto- culari, diametro 1°/5 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente, apertura subeireulari; linea rostro- dorsali fronte et vertice convexiuscula, nucha dorsoque convexa; linea interoculari convexiuscula; navibus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et opereuli angulum superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspieuis ; rostro car- noso planiuseulo convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro vix vel non breviore, antice poris pluribus parum conspicuis; osse suborbitali anteriore tetragono, non vel vix longiore quam alto margine inferiore rectiusculo; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice non multo altiore, oculi diametro plus triplo humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4? vix latiore, oculi diametro multoties humiliore; poris suborbitalibus conspi- cuis nullis; cirris supramaxillaribus cirris rostralibus et oculi diametro sat multo longioribus; rictu subparallelogrammico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis truncatiuscu- lis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi postice tuberculo conico parum conspieuo; labio superiore carnoso, ante maxillam superiorem pendulo, margine libero papilis conieis brevibus obtusis conspicuis uniseriatis obsito; labio inferiore valde carnoso, reflexo, integro, suleis inferne sat longis antice isthmo lato valde distantibus; mento propter maxillam infe- riorem adscendenten leviter oblique truncato; operculolatitudine 1!/5 circiter in ejus altitudine, oculi diametro non graciliore, margine inferiore convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi mar- gine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, facie masti- 'atoria truncatiusculis sublobatis; osse scapulari trigono obtiususcule rotundato; linea dorsali con- vexa linea ventrali convexa altiore; squamis obliquis (angulo marginis liberi superiore ante angu- lum marginis liberi inferiorem sito), mediis lateribus quam cetero corpore paulo majoribus, 28 p. m. in linea laterali, 12 p. m. in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 4! (5) supra lineam lateralem, 9 vel 10 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivis pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et sat longe ante pinnam analem desinente, basi 57/3 circiter in longitudine corpo- poris, aeuta, emarginata, corpore paulo humiliore, non vel vix altiore quam basi longa; pinnis pectora- libus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus? 7? circiter in longitudine corporis; anali acuta, emarginata, dorsali sat multo humiliore et minus triplo breviore, duplo fere altiore quam basi longa, radio sinplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis (partim abruptis); eolore corpore superne roseo-viridi, inferne argenteo; cauda macula rotun- da nigricante in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis roseis. D 3. D. 4/10 vel 4/11. P. 1/12? V. 2/7 vel 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 lat. brev. incl. Hab. Borneo (Bandjermasin), in fluviis. Longitudo speciminis uniei male conservati 79'"". Aanm. Ik heb bovenstaande beschrijving moeten nemen naar hetzelfde beschadig- de voorwerp, naar hetwelk ik de soort in 1850 voor het eerst beschreef, zijnde het 207 mij niet mogen gelukken in het bezit van nieuwe voorwerpen daarvan te geraken. _ De soort is in haar geslacht zeer gemakkelijk herkenbaar aan het geringe aan- tal schubben en de korte rugvin. Door hare korte rugvin nadert zij, meer dan eenige andere soort, het geslacht Barbichthys, doch in habitus van den kop wijkt zij er weder zeer van af wegens de geringe ontwikkeling der onderoogkuilsbeen- deren. Asrostomus Smith, Illustrat. Zoöl. South Africa, Pise. tab. et pag. 12 — WEEKBEK-KARPER. Corpus elongatum compressum, squamis medioeribus tectum. Maxil- lae nudae. Cirri 4, supralabiales (vel rostrales?) et supramaxillares. Rostrum carnosum, integrum, vix ante os prominens, lateribus non lobatum. Labium superius crassum, carnosum, integrum, nec papil- latum nec fimbriatum, eum labio inferiore unitum. Rictus parvus parallelogrammicus. Labium inferius inteerum, nee lobatum, nec fimbriatum. Sulcus postlabialis utroque latere simplex, longitudinaliter marginem oris versus directus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice pos- tice cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Aanm. Het geslacht Abrostomus is door den heer Andrew Smith te regt als een eigen geslacht beschouwd. Heckel nam het ook als zoodanig aan, doch plaatste het niet onder zijne Temnochilae, waartoe het echter, blijkens de afbeelding van den heer Smith in zijne Illustrations of the Zoology of South Africa (Pisces tab. 12 fig. a), blijkbaar behoort. In verwantschap staat het geslacht eensdeels tusschen Labeo en Rohitichthys, en ten andere tusschen Labeo en Crossocheilos. Het is voornamelijk gekenmerkt onder de Labeoninen door zijne ronde zamenhangende gaaf- randige lippen en parallelogramvormige mondopening, terwijl de herkenning nog gemakkelijk wordt gemaakt door den weinig uitpuilenden, noch gegroefden, noch gekwabten snuit en betrekkelijk kleine schubben (meer dan 70 tot meer dan 100 op eene overlangsche rei, althans volgens de afbeeldingen). Indien de af beeldingen van Abrostomus umbratus en Abrostomus capensis ten opzigte der cirri juist zijn, zou het geslacht nog de bijzonderheid hebben, dat het bovenste paar voeldraden er niet, zooals gewoonlijk, op den snuit, maar op de bovenlip zelve zijn ingeplant. In zijne beschrijvingen spreekt echter de heer Smith herhaaldelijk van snuitdraden en zoo zijn de afbeeldingen ten deze misschien inkorrekt. Het verdient echter aanteekenine g, dat bij de vier overige kaapsche C;prinoïden, in genoemd werk afge- 208 beeld, de snuitdraden behoorlijk als van den snuit ontspringende, zijn voorgesteld. Omtrent het tandenstelsel vindt men bij den heer Smith geene opheldering. De twee genoemde kaapsche soorten zijn de eenige, welke tot nog toe van het geslacht Abrostomus zijn bekend geworden. Het schijnt, dat het geslacht tot Zuid-Afrika beperkt is. BarzicataYs Blkr. — SANTRAN. Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Ma- xillae nudae, non tumidae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum non carnosum, integrum, ante os prominens, lateribus non lobatum, margine libero nec papillatum nec fimbriatum. Ossa supramaxillaria ossa intermaxilla tota tegentia, intermaxillaria et inframaxillaria cum os- sibus lateris oppositi obtusangulatim unita, aciebus tenuibus. Maxilla inferior symphysi tuberculo munita. Rictus angulatus. Labia tenuia, integra, nec papillata, nee fimbriata, superius ante maxillam superiorem pendulum, cum labio inferiore continuum, inferius reflexum, non loba- tum, vix post maxillae aciem insertum. Suleus postlabialis simplex, margini maxillae inferioris parallelus, cum suleo lateris oppositi unitus. Ossa suborbitalia nuda, anterius formam pedis equini subsimilans, cetera valde elevata, genas maxima parte tegentia. Pinua dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi ale- pidota, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales mas- ticatorii aggregati 2. 4. 5/5. 4. 2. ossibus fragilibus inserti. Aanm. Ik grond dit geslacht op eene soort, welke Van Hasselt reeds aan- duidde onder den naam van Barbus nudicephalus, de heer Valenciennes in de groote Histoire naturelle des Poissons beschreef onder den naam van Barbus laevis, en welke ik zelf, naar de verschillende toestanden, waarin ik haar heb waargenomen, heb beschreven onder de namen Barbus brachynemus, Barbus go- bioides en Barbus taeniopterus. Die soort behoort echter niet tot Barbus, maar tot een geheel verschillend ge- slacht, hetwelk, wegens zijne naakte kaken en vrije lippen, tot de Labeoninen te brengen is. De dunne bovenlip hangt geheel vrij voor de bovenkaak, doch de onderlip plant zich zeer nabij den voorrand der onderkaak in, zoodat zij zonder nader onderzoek schijnt de onderkaak te omgeven als bij Barbus. Met den bouw der monddeelen, welke die is der Labeoninen, stemt ook de 209 habitus van het geheele ligchaam overeen en ook de keelgatbeenstanden zijn ge- bouwd naar de type der Labeoninen van de oude wereld. Barbichthys is na verwant aan Dangila en onderscheidt zich daarvan voorname- lijk door niet vleezigen snuit, ongetepelde bovenlip, zeer ontwikkelde hooge onder- oogkuilsbeenderen, van welke het voorste een min of meer paardenhoefachtige ge- daante heeft, hoekige mondopening, naauwelijks van de onderkaak afgezonderde onderlip en korte rugvin. Tot nog toe is slechts een enkele soort bekend. Onder de talrijke nog onvoldoende verklaarde Cyprinoïden van Zuid-Azië zie ik er geene, welke tot het geslacht Bar- bichthys gebragt kan worden en de voorwerpen, mij van de verschillende groote Soenda-eilanden geworden en vroeger door mij beschouwd als tot twee soorten te be- hooren, zijn mij sedert, door vergelijking eener groote rei van exemplaren, geble- ken slechts een enkele soort uit te maken, welke dezelfde is als Barbus laevis Val. Barbichthys laevis Blkr. — Gewone Santran. Atl. Cypr. Tab. XVIII. Barbichth. corpore subelongato compresso, altitudine 41/3 ad 51/4 in ejus longitudine, latitudine 12/ ad 2 in ejus altitudine; capite obtusiuseulo, convexo, 4!/3 ad 6'/2 in longitudine corporis cum, 31/3 ad 5 in ejus longitudine absque pinna caudali; altitudine capitis 12/5 ad 1!/5, latitudine 2 fere ad 1?/; in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 4!/2 in longitudine capitis, diametro 1!/; ad 1/4 in capitis parte postoculari, diametro 1'/, ad 21/2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis mar- ginem externum, sat late tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo, apice carnoso, ante os prominente, juvenilibus oculo non vel vix longiore, adultis oculo multo longiore; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali capite et nucha convexa, occiput inter et nucham aetate provectis vulgo concaviuscula; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore formam pedis equini subreferente solea subhorizontali apice antrorsum spectante, medio crista longi- tudinali vulgo ramosa percurso; osse suborbitali 2° pentagono, junioribus non vel vix longiore quam alto, oculo humiliore, aetate provectis frequenter altiore quam longo oculo non humiliore, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et postiore inferioribus subverticalibus, marginibus su- perioribus concaviusculis in angulum acutum sursum spectantem ossi suborbitali 1° contiguam unitis ; osse suborbitali 3° valde lato et convexo margine posteriore margini praeoperculari posteriori ap- proximato; maxilla superiore mediocriter verticaliter deorsum protractili, longe ante oculum desi- nente; rictu tranverso obtusangulo, antice (superne) margine triplice ex osse intermaxillari labiis- que intermaxillari et rostrali formato, margine intermaxillari acuto symphysi paulo inciso; labio intermaxillari tenui membranaceo sat lato, a margine ossis intermaxillaris anteriore pendulo; labio rostrali margine tenui a rostri apice et ossis supramaxillaris facie anteriore pendulo; rictu postice (inferne) margine duplice anteriore ex acie ossis inframaxillaris, posteriore e labio inferiore formato ; labio inferiore vel plica menti sat lato membranaceo, a toto margine ossis inframaxillaris anteriore pendulo, integro, margine ejus libero rictui subparallelo; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico valde conspieuo subhamato, inferne utroque ramo poris 4 p. m. in seriem longitudinalem dispositis, non semper conspicuis; cirris gracilibus longitudine subaequalibus, oculo duplo ad minus duplo brevi- oribus, anterioribus insertione longe ab osse suborbitali 1° remota apici rostri approximata; oper- culo latitudine 2 fere ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculo ; aper- 21 210 tura branchiali sub praeoperculi angulo posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ageregatis 2, 4. 5,5. 4. 2, ossibus gracilibus fragilibus insertis; osse scapulari trigono obtuse rotun- dato; ventre ante pinnas ventrales plano, lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; dorso sat elevato angulato, ventre multo altiore; squamis dimidio libero et vulgo etiam di- midio basali flabelliforme striatis, 36 ad 39 in linea laterali, 13 in serie transversali absque ven- tralibus infimis quarum 6'/2 supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter quinqueseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula antice tantum leviter curvata, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente, acuta, emarginata, corpore non vel paulotantum humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice postico gracili, laevi, maxima parte cartilagineo flexili, capite non ad non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus vel pectoralibus ventra- libus paulo longioribus 6 ad 6!3 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales junioribus attingen- tibus vel subattingentibus aetate provectis non attingentibus; ventralibus analem non attingentibus; anali aeuta, non vel parum emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde ineisa lobis acutis 3'/ ad 4 in longitudine corporis; colore corpore superne coerulescente-viridi, inferne argenteo; iride flava roseo tincta; operculo macula diffusa ignea specimini- bus conservatis non conspicuis; pinnis flavis vel roseis basi frequenter pulchre rubris , caudali utroque lobo fascia longitudinali intramarginali nigricante-violacea; dorsali junioribus fascia obliqua lata nigri- cante ab apice pinnae basin pinnae posteriorem versus descendente et insuper basi antice macula magna trigona nigricante, B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/17/6 lat. brev. incl. Syn. Barbus nudicephalus K. v. H. sec. delin. inedit. Barbus laevis Val, Poiss. XVI p. 145; Blkr, Zevende bijdr. ichth. Borneo, Nat. Tijdschr. N. Ind. V p. 447. Barbeau lisse Val, Poiss. XVI p. 145. Barbus brachynemus Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost-Java p. 18. Barbus gobioides Blkr, Diagn. beschr. vischs. Sumatra Tient. I— IV, Nat. T. Ned. Ind. III p. 592. Barbus taeniopterus Blkr, Ind. descript. pisc. Nat. Tijdschr. Ned. Ind. XIV p.475. Battu-ulu Lampong, Wadon gunong Mal Bat, Santran Sundan., Wader Javan. Hab. Java (Batavia, Tangerang, Rankasbetong, Lebak, Buitenzorg, Parongkalong, Surabaja, Gempol), in fluviis. Sumatra (Provincia Lampong, Pangabuang, Palembang, Lahat), in fluviis. Borneo (Pengaron), in fiuviis. Longitudo 48 speciminum 68” ad 340°”. " Aanm. Volledige reijen voorwerpen der onderwerpelijke soort van Java, Sumatra en Borneo, hebben mij doen herkennen, dat mijne vroegere Barbus taeniopterus (Barbus gobioides Blkr nec Val.) tot haarterug te brengen is, even als ik vroeger reeds heb aangeduid, dat mijne Barbus brachynemus insgelijks Barbus laevis voorstelt. De soort was reeds aan Van Hasselt bekend, blijkens eene door hem nagelatene 211 teekening, welke den naam draagt van Barbus nudicephalus en van welke ik eene kopie bezit. Die teekening is echter, hoewel zij de soort nog laat herkennen, blijkbaar naar een verkleurd voorwerp genomen en bezit overigens meerdere gebreken. De eerste beschrijving der soort is te danken aan den heer Valenciennes, doch de beschrijving der vormen is te onvolledig en die der kleuren, genomen naar de besprokene afbeelding, te gebrekkig, dan dat men daarnaar de soort zou kun- nen herkennen. Toen ik alzoo de soort voor het eerst beschreef, meende ik eene eigene soort voor mij te hebben, niettegenstande de voorwerpen, naar welke mijne beschrijving van Barbus brachynemus genomen is, ten opzigte der kleuren te wen- schen overlieten. Het eerste fraai bewaarde voorwerp, hetwelk ik van Barbichthys laevis waarnam, ontving ik van Palembang in 1852 en was slechts 105” lang. De donker violette staartvinbanden en de roode schuinsche overlangsche band der rugvin, welke bij de oudere voorwerpen trouwens verdwijnt, deden mij het brengen tot eene eigene soort, welke ik Barbus gobioides noemde, een naam, dien ik sedert ontwaarde reeds aan eene andere species gegeven te zijn en die daarom in dien van Barbus taeniopterus veranderd werd. De Santran is op Java niet zeldzaam, doch zij schijnt in oostelijk Java veel- vuldiger voor te komen dan in het westelijke gedeelte van het eiland. Wat Suma- tra en Borneo betreft, ontving ik haar slechts van het zuidoostelijke gedeelte dier eilanden. Reeds elders heb ik oplettend gemaakt op het feit, dat de vischfauna van zuidoostelijk Sumatra en van zuidoostelijk Borneo meer overeenkomst heeft met die van Java dan die der overige streken dier beide eilanden. Morara Blkr. Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri nulli. Rostrum non carnosum, in- tegrum, obtusum, convexum, ante os prominens, lateribus non lobatum, margine libero nec papillatum nee fimbriatum. Ossa supramaxillaria ossa intermaxillaria tota tegentia. Maxilla inferior symphysi tuberculo nullo. Rictus ore clauso semilunaris. Labia tenuia, integra, nec papillata nec fimbriata, superius ante maxillam superiorem pendulum cum labio infe- riore continuum, inferius paulo post maxillae aciem insertum. Ossa sub- orbitalia nuda, anterius pentagonum apice sursum spectante, cetera valde lata, genas maxima parte tegentia. Pinna dorsalis supra basin pinna- rum ventralium incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi ale- pidota, radio simplice postico cartilagineo. Pinna analis dorsali longior. 212 Dentes pharyngeales masticatorii aggregati triseriati? facie masticatoria oblique truncati plani. | Aanm. Het geslacht Morara komt mij voor in verwantschap te staan tusschen Barbichthys en Mrigala, doch nog de meeste overeenkomst te bezitten met Bar- bichthys, waarvan het voornamelijk verschilt door zeer dunne scherpe platte onder- kaak zonder knobbel aan de symphysis, zeer dunne onderlip, vijfhoekig voorste onderoogkuilsbeen, halvemaanvormige bekspleet, aanwezigheid van voeldraden, niet voor de buikvinnen beginnende rugvin, langere aarsvin, enz. Ik grond het geslacht op Cyprinus morar Buch., van hetwelk ik een jeugdig voor- werp bezit, hetwelk zich in geen’ te besten toestand van bewaring bevindt. Ik kan het aantal der tanden niet bepalen, doch zij behooren stellig tot de dentes aggregati met schuins afgeknotte effene kaauwvlakten. Te oordeelen naar hetgeen de heer MacClelland zegt omtrent zijne Leuciscus mar- garodes, is ook deze soort tot Morara te brengen. SEMIPLOTUS Dlkr. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxilla inferior in aciem cartilagineam attenuata. Cirri nulli. Caput et rostrum integrum valde carnosa. Ossa intermaxillaria ossibus maxillaribus affixa et ossa maxillaria ossibus nasalibus et suborbitalibus affixa, unde ma- xilla superior immobilis. Labia nec papillata nec fimbriata, inferius vix reflexum. Rictus inferus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales in- cipiens et supra pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo non serrato. Dentes.? Aanm. Ik stel dit geslacht op naar de soort, door den heer MacClelland onder den naam van Cyprinus semiplotus beschreven en afgebeeld. De heer Valenciennes heeft deze soort onder de soorten van Cyprinus opgenomen, doch Heckel zonderde haar te regt daarvan af en bragt haar tot zijne Temnochilae, waar hij haar onder zijn geslacht Cyprinion plaatste. Zeker ook is zij aan Cyprinion verwant, maar zij verschilt er van niet alleen door de afwezigheid van voeldraden, wat op zich zelf van geene generische waarde zou zijn, maar ook door zeer vleezigen kop en snuit, het met elkander vast verbonden zijn van de tusschenkaaks-, bovenkaaks - neus-en onderoogkuilsbeenderen, het ongetande van den rugdoorn en door de bui- tengewone lengte van de rugvin zelve, welke ongeveer 26 verdeelde stralen heeft 213 en, naar de afbeelding te oordeelen, niet alleen ver vóór de buikvinnen begint maar zelfs eerst midden boven de aarsvin eindigt. De soort is opmerkelijk door hare 9 in eene dwarsche rei geplaatste groote snuit- poriën Zij is overigens ten opzigte van den bouw der lippen nog slechts onvol- doende bekend, terwijl van het tandenstelsel in het geheel geene melding is gemaakt. » OrisrocHEILos Blkr. = Schijetheron Het Corpus elongatum vel subelongatum compressum, squamis parvis vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum carnosum integrum, non lobatum, ante os prominens. Labia integra, nec papillata nec fimbriata, superius cum inferioris margine libero continuum, inferius reflexum. Pinna dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et longe ante pin- nam analem desinens, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis basi plica longitudinali, anum tegente, squamis magnis instruc- ta. Dentes pharyngeales 2. 3. 5/5. 3. 2. Aanm. Toen Heckel in eene reeks van uit Cashmir ontvangene Cyprinoiden het merkwaardige kenmerk waarnam van eene den anus bedekkende overlangsche met groote schubben bekleede plooi, meende hij alle soorten, welke dat kenmerk bezitten, tot een eigen geslacht te moeten brengen, hetwelk hij Schizothorax noem- de. Deze soorten deed hij nader kennen in zijner Fische aus Caschmir", in 1838 te Weenen gepubliceerd. Toen echter reeds bragt Heckel de hem bekende soor- ten, naar den bouw harer monddeelen, tot drie groepen, welke hij omschreef als volgt. A. Labiis margine in aciem attenuatis, inferiore (labio) membrana cartilaginea polita tecto margineque ipsius reflexo integro; maxilla inferiore horizontali. - B. Labiis margine in aciem attenuatis, mollibus; margine reflexo labii inferioris medio interrupto. C. Labiis incrassatis, muticis. Te regt zag Heckel later in, dat zijn oorspronkelijk geslacht Schizothorax een zamengesteld geslacht was, en in 1847, in zijne » Nachtrag zur Charakteristik und Classifikation der Cyprineén-Gattungen" , zonderde hij dan ook die soorten van Schizo- thorax af, bij welke de onderkaak in een' dunnen kraakbeenigen rand eindigt. Deze soorten bragt hij tot een eigen geslacht zijner Temnochilae, hetwelk hij Schizopyge noemde en waarin hij opnam alle soorten, welke te brengen zijn tot zijne boven aangehaalde groepen A en B, t. w. Schizopyge plagiostomus Heck. , Schizopyge sinuatus Heck., Schizopyge curvifrons Heck., Schizopyge longipinnis Heck., Schizopyge niger Heck. en Schizopyge nasus Heck. Ik ga een stap verder dan Heckel en beschouw zijne groepen A en B als af- zonderlijke geslachten, welke door den lipbouw voldoende van elkander verschil len om ze tot twee afzonderlijke geslachten te verheffen. Opistocheilos is alzoo gevormd ten koste van Schizopyge Heck. , emomvat slechts Heckel’s Schizopyge plagiostomus en Schizopyge sinuatus, terwijl de overige soor- ten onder Schizopyge kunnen blijven. De afdeeling C van Heckel beantwoordt alzoo aan Schizothorax, zooals hij het later zelf opvatte. Zijne afdeeling B heeft dezelfde beteekenis als Schizopyge, zooals ik dit geslacht aanneem en hieronder nader zal omschrijven; terwijl zijne afdeeling A gelijkbeteekend is met het geslacht Opistocheilos, zoo als het hierboven is bepaald. Behalve de beide genoemde soorten, ken ik tot nog toe geene andere, welke tot Opistocheilos kunnen gebragt worden, ten zij misschien, althans naar de af- beelding te oordeelen, Racoma nobilis McCl., alsmede Schizothorax proprius McCI. Het geslacht Opistocheilos behoort nog tot de echte Labeoninen met driereijge keelgatbeenstanden, doch het is het eenige bekende, bij hetwelk de acherste on- verdeelde rugvinstraal beenachtig en tevens getand is en waar eene aarsscheede met groote schubben wordt aangetroffen. CocuLoGNATHUS Baird Gir., Notice. of a new genus of Cyprinidae in Proceed. Acad. nat. science. Philad. VII 1854 p. 150; Girard, Cyprin. Fish. Unit. States ibid. VIIT 1856 p. 181. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae nudae cochleariformes acie acutae. Cirri nulli. Rostrum integrum ob- tusum. Rietus parvus terminalis. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice osseo ? (structure of Pimephales Gir.). Dentes pharyngeales cultriformes unci- nati 4/4. Aanm. Dit geslacht schijnt voornamelijk gekenmerkt te zijn door de lepelvormige gedaante der kaken. Ik zie er slechts eene enkele soort van vermeld, Cochlognathus ornatus Baird Gir. De heer Girard zegt ook, dat de rugvin er den bouw heeft van dien van Pimephales, wat doet denken, dat de laatste onverdeelde rugvinstraal er ins- gelijks beenig is. 215 PruEPHALES Raf., Ichth. Ohiens.; Ag., Ichth. Pacif. slope N. Amer. p. 35 in Amer Journ. science. arts 2d Ser. XIX; Gir., Cyprin. Fish. Unit. Stat. in Proceed. Acad. nat. science. Philad. VIII p. 180. Corpus oblongum subfusiforme, squamis magnis vestitum. Maxillae aequales, nudae, cartilagineae, durae. Cirri nulli. Caput breve conicum. Rostrum obtusum integrum. Rictus curvatus, terminalis. Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnas ventrales incipiens, radio simplice postico osseo. Dentes pharyngeales cultriformes leviter uncinati 4/4 facie mas- ticatoria gracili. Aanm. Het geslacht Pimephales is onder de Labeoninen der nieuwe wereld de te- genhanger van Opistocheilos Blkr, door zijnen doornachtig ontwikkelden achtersten rugvinstraal, welke echter niet, zooals die van Opistocheilos, getand is. Omtrent de bijzondere verhouding der lippen vind ik ophelderingen noch bij den heer Agassiz, noch bij den heer Girard. Behalve de door Rafinesque ontdekte soort (Pimephales promelas Raf.) brengt de heer Girard nog twee soorten tot Pimephales t. w. Pi- mephales maculosus Gir. en Pimephalus fasciatus Gir, Pseupocogio Blkr. Corpus elongatum subfusiformi-compressum, squamis magnis vesti- tum. Maxillae nudae. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum integrum, acu- tum, porrectum, non ante os prominens, inferne nec crenulatum nec lo- batum. Os suborbitale anterius longe ante oculum situm. Labium superius ante maxillam superiorem pendulum, erenulatum. Labium inferius re- flexum trilobatum. Os inferum, rictu ore clauso semilunari vel formam ferri equini referente. Maxilla inferior non tumida. Linea lateralis parum curvata. Anus longe ante pinnam analem perforatus basi pin- narum ventralium approximatus. Regio thoraco-gularis alepidota. Pinna dorsalis sat longe ante basin ventralium incipiens et vix post basin ventralium desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales gra- ciles acuti 5/5. Aanm. Ik grond het geslacht Pseudogobio op eene soort, afgebeeld en uitvoerig 216 beschreven in de Fauna Japonica onder den naam van Gobio esocinus. De heer Schlegel, de talrijke merkwaardigheden opmerkende, welke deze soort aanbiedt, liet haar niettemin onder het geslacht Gobio plaats nemen. Inderdaad ook heeft zij in voorkomen veel van eene Gobio, maar gewigtige kenmerken wijzen haar eene plaats aan, verre van Gobio verwijderd. Zooals de bewerktuiging der monddeelen door den heer Schlegel beschreven is, blijft er bij mij geen twijfel over of de soort behoort tot de Phalakrognathinen. In deze groote reeks van Cyprinoïden blijft het echter dan nog moeijelijk haar eene juiste plaats aan te wijzen. Zij behoort daarin blijkbaar tot de Labeoninen, maar laat zich tot geen der talrijke daarin thans reeds opgestelde geslachten terug brengen. De plaatsing van den anus nabij den grond der borstvinnen en het schublooze van de keel-borststreek zijn kenmerken, waar- door zij zich van alle andere bekende geslachten van Labeoninen onderscheidt. Door hare eenreijige keelgatstanden onderscheidt zij zich voorts van alle geslachten van Labeoninen der oude wereld en sluit zij zich aan de amerikaansche geslachten Hyborhynchus Ag., Hybognathus enz. en door hare bovenkaakstanden aan het ame- rikaansche geslacht Mylocheilos Ag., van hetwelk zij echter, behalve door het tan- denstelsel, door meerdere andere bijzonderheden in de bewerktuiging verschilt. Ik houd dit geslacht voor een der meest natuurlijke en heb het genoemd naar zijne schijnbare verwantschap aan Gobio.—Pseudogobio esocinus is tot nog toe zijne eenigste bekende vertegenwoordigster. MyrocnEILUS Ag. Ichth. Faun. Pacif. slope N. Amer. p. 44, in Ame- ric. Journ. scienc. arts 21 Ser. Vol. XIX. Corpus elongatum compressum , squamis mediocribus vestitum. Maxil- lae nudae. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum rotundatum, integrum. Rictus subterminalis, horizontalis. Pinna dorsalis brevis ante? pinnas ventrales incipiens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyn- geales molares, nec gyrati nec sulcati, persistentes 2.5/5.2. vel cum serie decidua 3.2.5/5.2.3. Aanm. Uit hetgeen de heer Agassiz zegt van de hoornachtige scheeden van de bo- ven- en onderkaak, blijkt, dat Mylocheilus tot de Phalakrognathinen behoort. De heer Girard heeft het tandenstelsel nader toegelicht, doch hij zegt, in bepaalde tegenstel- ling van den heer Agassiz, dat de buikvinnen vóór den voorrand der rugvin zijn ingeplant. Sir Richardson meldt van zijne Cyprinus (Leuciscus) caurinus, welke tot Mylocheilus behoort, dat de buikvinnen er onder den vijfden rugvinstraal zijn in- 217 geplant, wat de definitie van den heer Agassiz bevestigt. Overigens vind ik bij geen der drie schrijvers eenige mededeeling omtrent den bouw der lippen. Behalve de genoemde soort zijn nog twee andere tot Mylocheilus gebragt, t. w. Mylocheilus lateralis Ag. Pick en Mylocheilus fraterculus Gir. Exoarossum Raf; Ag., Ichthyol. Pacif. slope N. Amer. p. 30 in Am. Journ. science. arts 24 Ser. Vol XIX; Girard, Cyprin. Fish. Unit. Stat. in Proc. Acad. nat. scienc. Phil. VHI 1856 p. 191. Corpus elongatum cylindrico-compressiusculum , squamis mediocribus vestitum. Maxillae nudae. Cirri nulli. Rostrum obtusum convexum integrum, non ante os prominens. Labium superius integrum nec papil- latum nec fimbriatum , eum labio inferiore continuum. Rictus subinferus. Labium inferius utroque latere latum quasi lobum efficiens. Maxilla inferior inter lobos labii inferioris symphysi deficientis prominens, unde maxilla ipsa quasi triloba. Pinna dorsalis supra vel vix post pinnas ventrales ineiplens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes compressi , curvati uncinati 1.4/4.1. Aanm. Tot het geslacht Exoglossum, zoo als het door de heeren Agassiz en Girard is beperkt en hierboven omschreven, zijn tot dusverre slechts 2 soorten te brengen, t. w. Exoglossum maxillingua Hald. Ag., de typische reeds aan Rafinesque beken- de soort, en Exoglossum mirabile, door den heer Girard in zijn bovenaangehaald artikel kortelijk beschreven. Exoglossum iseen der weinige geslachten van Labeoni- nen van Noord-Amerika, van welke de bouw der monddeelen met voldoende naauw- keurigheid beschreven is. Camrostoma Ag., Ichth. Pacif. slope N. Amer. p. 33 in Amer. Journ. science. arts 2d Ser. XIX; Girard, Cyprin. Fish. Un. Stat. Proc. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 176. Corpus elongatum fusiformi-compressum, squamis mediocribus ves- titum. Maxillae nudae. Cirri nulli. Rostrum obtusum, integrum, ante os prominens. Labia valde evoluta. Rictus inferus curvatus. Pinnae ventrales ante pinnam dorsalem insertae. Pinna dorsalis radio simpli- ce postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes uncinati 1.4/4.1. facie masticatoria gracili. 28 218 Aanm. Het geslacht Campostoma Ag. schijnt van Exoglossum voornamelijk te verschillen door den lipbouw, alhoewel ik dien niet in bijzonderheden van Cam- postoma beschreven zie. De heer Girard vermeldt van dit geslacht 4 soorten t. w. Campostoma anomalum Ag., Campostoma ornatum Gir., Campostoma formosulum Gir. en Campostoma ornatum Gir. MyroPnHanopoN Ag.; Gir., Res. Cyprin. Un. Stat. in Proceed. Acad. nat.-sciene. Philad. VIII 1856 p. 169. Corpus elongatum. Caput subconicum. Cirri nulli. Rictus magnus. Pinnae ventrales ante pinnam dorsalem insertae, dorsalis radio sim- plice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales molares corona com- pressiusculi, nec gyrati, nec sulcati, persistentes 2.4/4.2. vel 2.5/5.2, vel cum serie decidua 2.2.5/5.2.2 vel 3.2.4/4.2.3. Aanm. Dit geslacht is tot dusverre weinig voldoende bepaald. Aangaande den bouw der kaken en lippen zie ik niets vermeld. Daar evenwel het tanden- stelsel groote overeenkonst heeft met dat van Mylocheilus en de soorten in wes- telijk Noord-Amerika te huis behooren, even als die van Mylocheilus, laat zich vermoeden, dat het geslacht evenzeer tot de Labeoninen behoort. Mylopharodon conocephalus Gir. en Mylopharodon robustus zijn de eenige soorten, welke ik, als tot dit geslacht behoorende, vermeld zie. Sipoma Gir., Cyprin. Fish. Unit. States, Proceed. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 208. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Rostrum integrum euneiformi-rotundatum. Maxillae aequales. Rictus parvus, terminalis, horizontalis. Cirri nulli. Pinna dorsalis supra velante pin- nas ventrales incipieus, radio simpliee postico cartilagineo. Dentes pharyngeales raptatorii uncinati 1.4/5.2 facie masticatoria nulla. Aanm. Van de diagnose van dit geslacht van den heer Girard laat zich het- zelfde zeggen als van die van Cliola (p. 221). Het is gegrond op Lavinia cras- sicauda Baird Gir. De tweede bekende soort van Siboma is Siboma atraria Gir. 219 Lavinia Gir., Descr. new Fish. in Proc. Ac. nat. scienc. Ph. 1854, Cypr. Fish. Unit. St. ib. VIII 1856 p. 184 = AcrocxeILus Ag., Ichth. Pac. slope N. Am. p. 26 in Am. Journ. science. arts. 2! Ser. XIX. Corpus oblongum compressum, squamis mediocribus vestitum. Ma- xillae nudae. Cirri nulli. Rostrum integrum supra os prominens. Ric-" tus ore clauso transversus. Maxilla inferior plana acie truncata; ma- xilla superior acie rotundata. Labium superius carnosum cum acie maxillae inferioris unitum. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales in- cipiens et supra vel ante initium pinnae analis desinens, radio simplice postico cartilagineo, Dentes pharyngeales cultriformes uncinati 5/5. Aanm. De heer Girard stelde het geslacht Lavinia op in 1854, doch omschreef het weinig voldoende met de volgende woorden: » Mouth shaped as in Gila and Pogonichthys, but proportionally smaller than either and unprovided with barbel. Body covered with large scales as in Pogonichthys”. Hij bragt er aanvankelijk drie soorten toe, van welke echter Lavinia crassicauda Baird Gir. later tot Si- boma en Lavinia conformis Daird Gir. tot Tigoma gebragt zijn. Wat men van de meer wezenlijke kenmerken van het geslacht weet, heeft men te danken aan den heer Agassiz, die het ter aangehaalde plaatse onder den naam van Acrocheilus nader omschreef, naar Acrocheilus alutaceus Ag. Pick.— In zijn later artikel over de Cyprinoiden van Noord-Amerika gaf de heer Girard insgeljks eene nadere omschrijving van het geslacht en bragt hij tot hetzelve, be- halve Acrocheilus alutaceus Ag. Pick, Lavinia exilicauda Baird Gir. en eene nieu- we soort, Lavinia harengus genoemd. Dionpa Gir., Cypr. Fish. Un. St., Proc. Ac. nat. sc. Phil. VIIT 1856 p. 176. Corpus elongatum compressum, squamis mediocribus vel magnis vesti- tum. Cirri ulli Rostrum integrum prominens. Maxillae nudae, inferior plana tenuis acie rotundata. Pinna dorsalis ante vel supra pinnas pec- vet» forales incipiens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyn- geales cultriformes non uncinati 4/4. e- Aanm. Volgens den heer Girard is zijn geslacht Dionda zeer na verwant aan de geslachten Hyborhynchus en Campostoma. Hij heeft er niet minder dan 10 soor- ten van beschreven, alle als nieuw voor de wetenschap, t. w. Dionda episcopa, Dionda serena, Dionda texensis, Dionda papalis, Dionda argentosa, Dionda chry- 220 sitis, Dionda melanops, Dionda Couchi, Dionda plumbea en Dionda spadicea. ALGOMA Gir., Cyprin. Fish. Unit. States, Proceed. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 180. - Corpus elongatum? squamis magnis vestituh. Cirri nulli. Caput subtruncatum. Maxillae nudae, inferior superiore brevior. Rictus parvus inferus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens , radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes 4/4. facie masticatoria sublineari. Aanm. Het geslacht schijnt, volgens den heer Girard, verwant te zijn aan Hy- borhynchus en Pimephales, van welke het voornamelijk door de groote schubben en ook door de afwezigheid van rugvindoorn te onderkennen is. Slechts 2 soorten er van zie ik kortelijk beschreven, Algoma amara en Algoma fluviatilis. Hyeduyncnvs Ag., Ichth. Pacif. slope N. Americ. p. 37 in Amer. Journ. science. arts 2d Ser. XIX; Gir., Cyprin. Fish. Unit. Stat. Proc. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 184. Corpus oblongum squamis magnis vestitum. Maxillae nudae, in- ferior acie late rotundata. Cirri null. Rostrum integrum, gibbosum, truncatum. Rictus inferus parvus horizontalis. Pinna dorsalis supra pin- nas ventrales incipiens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pha- ryngeales cultriformes subuncinati 4/4 facie masticatoria gracili lineari. Aanm. De heer Agassiz beschouwt het geslacht Hyborhynchus als na verwant aan Pimephales. Hij grondde het op Minnilus notatus Raf. De heer Girard plaatste nog vier andere soorten onder hetzelfde geslacht t. w. Hyborhynchus perspicuus Gir. , Hyborhynchus tenellus Gir., Hyborhynchus puniceus Gir. en Hyborhynchus con- fertus Gir. HyroaNATHUS Ag., Ichth. Pacif. slope. N. Amer. p. 38 in Amer. Journ. science. arts. 2d Ser. XIX; Gir. Cyprin. Fish. Unit. Stat. Proc. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 181. Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil- lae nudae, inferior symphysi tubereulo munita. Cirri nulli. Rostrum 221 mtegrum non ante os prominens. Rictus subterminalis horizontalis. Pinna dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et ante pin- nam analem desinens radio simplice postico cartilagineo radiis sequen- tibus longiore. Dentes pharyngeales cultriformes non vel vix uncina- ti 4/4 facie masticatoria gracili lineari. Aanm. De heer Agassiz grondde het geslacht Hybognathus op zijne Hybognathus nuchalis. De heer Girard brengt Leuciscus nitidus De Kay tot hetzelfde geslacht en bovendien nog 4 andere soorten t. w. Hybognathus argyritis Gir. , Hybognathus Evansi Gir., Hybognathus placitus Gir. en Hybognathus regius Gir. OrrHopox Gir., Cyprin. Fish. Unit. State., Proceed. Acad. natur. Science. Philad. VIII 1856 p. 182. Corpus subfusiforme squamis parvis vestitum. Maxillae nudae aequales. Cirri nulli. Rostrum integrum non ante os prominens. Maxilla inferi- or symphysi tuberculo munita. Rictus terminalis, obliquus, mediocris. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes, lanceolati, subrecti 5/5. Aanm. Dit geslacht schijnt na verwant te zijn aan Hybognathus. Als eenige soort brengt de heer Girard daartoe Gila microlepidota Ayr., welker beschrijving, voorkomende in het eerste deel van de Proceedings of the Californian Academy natural sciences (1855) ik, wegens gemis van dat werk, niet kan raadplegen. Criota Gir., Cyprin. Fish. Unit. States, Proceed. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 192. Corpus elongatum compressum , squamis magnis vestitum. Cirri nulli. Rostrum integrum rotundatum. Maxillae aequales. Rictus amplus ter- minalis. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales raptatorii uncinati 4/4 facie masticatoria nulla. Aanm. De beschrijving van den heer Girard laat voor dit geslacht, even als voor vele andere, niet toe te bepalen of het inderdaad tot de Labeoninen te brengen is. lk vermoed zulks slechts op de aanduiding van den heer Girard, dat het den 222 habitus heeft van Dionda. Hiertoe zie ik gebragt drie soorten, Leuciscus vigilax Baird Gir., Cliola velox Gir. en Cliola vivax Gir. o ALGANSEA Gir., Cyprin Fish. Unit. States, Proc. Acad. natur. scienc. Philad. VIII 1856 p. 182. Corpus oblongum compressum, squamis mediocribus vel magnis vestitum. Cirri nulli. Caput subconicum. Rostrum integrum plus mi- nusve acutum. Maxillae nudae aequales. Rictus mediocris obliquus. Pin- na dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharynge- ales cultriformes 4/4 vel 5/5. Aanm. De heer Girard grondt dit geslacht op Leuciscus tincella Val., welke in habitus veel moet hebben van eene zeelt. Hij heeft nog drie andere soorten bekend gemaakt onder de namen Algansea bicolor, Algansea obesa en Algansea formosa. 223 STIRPS 2. CHONDROSTOMINI. KRAAKBEENLIPKARPERS. Cypriniformes phalacrognathini, labio inferiore deficiente. Aanm. De tweede groote reeks der Phalakrognathinen is gemakkelijk herkenbaar aan de naakte kin, aan welke de onderlip ontbreekt. Deze reeks is van gelijke beteekenis als de reeks B van de Temnochilae in Heckel’s bovenaangehaalde » Nachtrag". Ik noem ze Chondrostominen naar het geslacht, het- welk het eerst in de reeks werd opgesteld en spoedig het burgerregt verkreeg. De Chondrostominen, zooals ze hier zijn opgevat, behooren uitsluitend tot het oostelijk halfrond, maar ook in dit halfrond hebben zij eene veel meer beperkte verbreiding dan de Labeoninen. Wel leven eenige soorten van Chondrostoma in zuide- lijk Europa, in welk werelddeel geene Labeoninen worden aangetroffen, maar daar- entegen ontbreken zij, een paar soorten van Egypte en Abyssinië uitgezonderd, in geheel Afrika, evenzeer als in den Indischen Archipel, De geslachten en soorten der Chondrostominen zijn ook veel minder talrijk dan die der Labeoninen. Slechts 9 der geslachten van de Phalakrognathinen behooren tot de Chondrostominen en deze geslachten omvatten te zamen slechts ruim 60 soorten. Twee dier geslachten heb ik naar de natuur kunnen onderzoeken, Mrigala van Bengalen en Acheilognathus van Japan. Het zijn ook de eenige nieuwe generische typen, welke bij de reeds bekende te voegen zijn. Heckel heeft het meest tot de nadere kennis der Chondrostominen bijgedragen. Nadat de heer Agassiz in 1837 het geslacht Chondrostoma had bekend gemaakt, voegde de heer MacClelland in zijn geslacht Oreinus eene nieuwe tot dezelfde groo- te reeks behoorende type daarbij, zonder de verwantschap daarvan met Chondrostoma aan te duiden. Heckel, dit geslacht insgelijks herkennende., noemde het Scaphio- don, maar bovendien stelde bij reeds in 1842 ook voor, de geslachten Cyprinion, Gymnostomus, Chondrochilus en Chondrorhynchus. De beide laatste genera liet hij in 1847 vervallen, doch daarentegen stelde hij Dillonia, Schizopyge en Aspi- doparia als nieuwe geslachten op, Schizopyge echter ontleenende aan zijn vroeger geslacht Schizothorax en daarin nog begrijpende enkele soorten, welke tot de La- beoninen te brengen zijn en welke door mij onder den geslachtsnaam Opistocheilos van Schizopyge zijn afgezonderd. De Chondrostominen, hoezeer niet bezittende de voor de diagnose van de genera der Labeoninen zoo belangrijke onderlip, bieden toch nog eene rei van kenmer ken aan, welke hare groepering in geslachten gemakkelijk maakt. Deze kenmerken vindt men al weder in het tandenstelsel, in het kraakbeenige 224 of beenige en getande of niet getande van den achtersten onverdeelden rugvin- straal, de lengte der rugvin, de verhouding der aarsschubben, de gedaante der onderoogkuilsbeenderen, enz. De geslachten laten zich naar die kenmerken overzien als volgt. | Dentes pharyngeales uniseriati cultriformes 5/5 ad 6/6 vel 7/6. Spina dorsalis nulla. A. Rostrum integrum ante os prominens. Cirri nulli. Pinna dorsalis longe ante pinnam analem desinens. Chondrostoma Ag. B. Rostrum foveatum non ante os prominens. Cirri 2, supramaxillares. Pinna dorsalis supra pinnam analem desinens. Acheilognathus Blkr. lI Dentes pharyngeales triseriati. A Pinna dorsalis anacantha. a. Pinna dorsalis ventrales inter et analem sita, pauciradiata. Cirri nulli. Ossa suborbitalia genas tegentia. Dentes aggregati 2.4. 4/4. 4. 2. Linea lateralis. valde deflexa. Aspidoparia Heck. b. Pinna dorsalis supra vel ante pinnas ventrales incipiens. Linea lateralis rectiuscula. T Cirri 2 supramaxillares vel nulli. Rostrum margine libero integrum. Dentes palaeformes 2. 8.4/4. 3. 2. Gymnostomus Heck. + Cirri 2 rostrales. Rostrum margine libero crenulatum. Dentes aggre- gati 2. 3. 5/5. 3. 2. Gran a ls. = Mrigala Blkr. B. Spina dorsalis ossea. a. Spina dorsalis edentula. Squamae anales normales. Pinna dorsalis pauci- radiata, Dentes cochleariformes 2. 3. 4/4. 3, 2. Cirri nulli. Dillonia Heck. b. Spina dorsalis serrata. + Squamae anales normales, squamis ceteris non majores. ó Pinna dorsalis pluriradiata. Cirri 2 supramaxillares. Squamae magnae. Dentes cochleariformes 2. 3. 4/4. 3. 2. Cyprinion Heck. 225 ©’ Pinna dorsalis pauciradiata. Cirri 4, rostrales et supramaxillares vel 2, supramaxillares. Squamae parvae vel medioeres. Dentes palaeformes 2. 8. 4/43. 2. Oreinus McCl. = Scaphiodon Heck. tt Squamae anales squamis ceteris multo majores. 6 Pinna dorsalis pauciradiata. Cirri 4, rostrales et supramaxillares, Squamae parvae. Dentes aggregati 2.3. 5/5. 9. 2. Schizopyge Heck. Species Chondrostominorum hucusque cognitae. Habit. Chondrostoma nasus Ag. — Nasus mas et faem. Marsigl = Cypri- nus nasus L. Bl.= Leuciscus nasus Cuv. . . . . . . Europa. y Genei Bp. = Chondrostoma rysela Ag. Heck. = Chon- drostoma jaculum De Fil. .. . . uuu = UTO: ” soétta Bp. = Chondrostoma seva Val. = Chondrostoma nasus De Fil. = Chondrochylus nasicus Heck. = Chondro- thynchus seetta,: Heck APE Sey © um Europa " AMT ECO AUS TS bun perra »elldwtisl) site europa. "E phoxinus Heck. JE PNE us mats had DUTODR: 7 regius Heck. = Chondrochilus regius Heck, . . . . Syria. v ? labeo Heck. = Cyprinus labeo Pall = Chondrostoma aon VR e i cA E Uu cs 2 Daria. Acheilognathus melanogaster Blkr. . . . . 215 1:5 Japnonta 2 lanceolatus Blkr = Capoëta dede T. Soie Devario fnneeolates Herken Dee cat PIPER es s Mec JAPONIS. iu intermedius Blkr = Capoéta intermedia T. Schl. = Devario intermadiasLlecl mkenis. tn v. game mme nd aponia iu limbatus Blkr = Capoëta limbata T. Schl. = Devario lumbaragollpeka e M MUR Castle ttes enkel :-.¢edaponia. 7 rhombeus Blkr = Capoéta rhombea T. Schl. = Devario POM bes (lt ce ee EM ME OA a 10: daponia. Aspidoparia sardina Heck. . SS I MUR ce ae! os) à a au Cor Gymnostomus (Gymnostomus) syriacus Heck. = = Chondrostoma sy- Neun V AL ma "IM US iur CONT: » (Acra) anisurus Blkr = Gobio anisurus MeCl. z Gymnosto- fnus'auisurus. Heck. "Meus eye wer cus ts =). =< Benpala. A 226 Hab. Gymnostoma (Acra) bicolor Blkr= Gobio bicolor McCl. = Gymnostomus bicolor Heck. 2... ; : |» = Mosi abo Beneala. # ( € ) acra Blkr = Cypr. acra TEN Geld Buch. = Go- bio lissorhynchus McCl. = Gymnostomus ae Heck. = Leuciscus acra Val . . . ; 6h SseBensala; v ) limnophilus Blkr = Cyprinus bangon Buch. = Gobio hb: nophilus McCl.= Gymnostomus limnophilus Heck. . . Bengala. v ( » ) gangeticus Blkr = Chondrostoma gangeticum Val. = Gymnostomus gangeticus Heck. . . . . . . . . Bengala. » ( » ) fulungee Blkr= Chondrostoma fulungee Syk. = Gymno- stomus fulungee Heck. v. uw. >. 1, stele patie lectin „(wv ) boggut Blkr = Chondrostoma on Sik = Gymno- stomus boggut Heck. . . . « euh tret Deccan: » ( » ) kawrus Blkr = Chondrostoma RER dy, = Gymno- stomus kawrus Heck. .. . . p* tu Deegan, » ( » ) wattana Blkr = Chondrostoma Math Syk. = Gym- nostomus wattanah Heck. . . . . „datde Deccan. » ( v ) mullyah Blkr = Chondrostoma mullyah ce Gymno- stomus mullya Heek. | >is ds nir eabccan: /?( » ) dembensis Blkr = ha de dembanse Riipp. (nec Val.) = Gymnostomus dembensis Heck. . . . . . Aegypt. * /?( » ) Duvaucelii Blkr = Chondrostoma Duvaucelii Val. = Tylognathus Duvaucelii Heck. TH Sa? (oy Main dostan: w?( » ) semivelatus Blkr = one CREMA Vals Tylognathus semilarvatus Heck. . . . al WE sg rt Bandogstan: v? ( & ) bobree Blkr = Varicorhinus bobree Syk. = teln pt bree (Flea) huis | duo ee exe D 9S SS Me RNDECrAR: v2? (~) potail Blkr = Cyprinus potail ne = Gibelion po- tailj Heck bn $0 Bae LT MiblascsrasDéogan. Mrigala Buchanani Blkr = Cyprinus Eds dun = Gobio DEDE à MeCl == Cirrhina mrigala Val. = nie mrigala Heck. Bengala. bengalensis = Cirrhina bengalensis Blkr. he wal ae fies ot sen gala: y cirrhosa Blkr = Cyprinus cirrhosus Dl. = Cirrhina Blochii Val. M — Isocephalus cirrhosus Heck. . . . … gem ts EssEimdostan. i rubripinnis Blkr = Cirrhina pores Val. = Isocephalus rubripinnis Heck. |. . . ipa o. ARX EN Teed BEN. ? reba Blkr = Cyprinus reba Buch. = Gobio reba McCl. = Tsocephalus reba Heck. ne ich dh RAR RENE. OCT ADS = — 227 Hab. Mrigala ? plumbea Blkr = Cirrhina plumbea Val. = Isocephalus Biumheuss Elec ps ca teraf vn far on an c IUNII Peru. Dillonia abyssinica Heck. = Chondrostoma Dillonii Val. = Dillonia Dugnustieckwds iud Tene. OI Abyssinia: Cyprinion aculeatus Heck, = Hotte deest Val. PTE Persia: " Gynrise ETC His) ER CNE MORE BUE TT el he NIER te oe Syria) 2 kais Heck. DE NUT OH EP TR UELIR! Paetos PR Syrie: " mactostomusp Hecke: “My MORIN SUIS US Syria: " Heslectuss Heokc v VV S VASE UP Metu petiti e? Syria, r tenuiradius Heck SL mr o Syra Oreinus (Orein.) maculatus McC]. = Senden dich ts este 1-01. Bengala: 1m) tincatBlkr=ScapliodonttincatEleck. S . 5:7. . Natolia: „ (Scaphiodon) amir Blkr= Scaphiodon amir Heck. . . . . . Persia. 5 (v ) macrolepis Blkr = Scaphiodon macrolepis Heck. of be Bersia. n (wy niger Blkr = Seaphiodon niger Heck. . . . . . . . Persia. » (wv) Saadii Blkr= Scaphiodon Saadii Heck. . . . . . . Persia. v (w ) peregrinorum Blkr= Scaphiodon peregrinorum Heck. . . Syria. » (" ) fratercula Blkr= Scaphiodon fratercula Heck. TERCER Syria: v ( " ) socialis Blkr = Scaphiodon socialis Heck. unc aer t Syria: » (w^) trutta Blkr= Scaphiodon trutta Heck. . . . . . . Syria. n (*,) umbla Blkr-: Scaphiodon umbla Heck. . . . . . . Syria. n (v ) fandulus Blkr = Cyprinus capoëta Güldenst. = Capoéta fundulus Val. = Seaphiodon capoëta Heck. . . . . . Syr. M. Casp. v?( »?) Burnesianus Blkr = Cirrhinus Burnesiana McCl. . . . . Cabul. " ( w ) guttatus Blkr = Oreinus guttatus McCl. = Scaphiodon guttatus Heck. RO PU PNEU AT et Butan; v ( w ) progastus Blkr = Oreinus pulis McCl. = Scaphio- don progastus'Heck. . . . . : . Assam. v (wv) Richardsonii Blkr = Cyprinus ae nie emu ne ” don Richardsonii Heck. . . . mc evbBenpala 9 Schizopyge curvifrons Heck. = Schizothorax dus Herde oe Cashmir: 7 longipinnis Heck. = Schizothorax longipinnis Heck. — . . . Cashmir. " niger Heck. = Schizothorax niger Heck. IOS ers: " nasus Heck. = Schizothorax nasus Heck. n gom pesas ” ? chrysochlora Blkr i Racoma chrysochlora McCl. . . . Cabul fi. »9?P Griffith Blkr= Oreinus Griffithii McCl. : . : . : : Afghanistan. 228 CHoNDROSTOMA Ag., Mém. Sociét. scienc. natur. Neuchatel I. 1837; Heck., Fisch. Syr. Nachtr. p. 186; Heck. Kner, Fisch. oest- reich. Monarch. p. 217. = CHONDROSTOMUS, CHONDROCHILUS, CuoxpnonnuyNcHus Heck., Fish. Syr. p. 40,41. Corpus elongatum cylindrico-compressum, squamis magnis vel me- dioeribus vestitum. Maxilla inferior in aciem tenuem truncatam car- tilagineam attenuata. Cirri nulli. Rostrum carnosum integrum ante os prominens. Os nudum. Rictus inferus transversus. Pinna dorsalis su- pra pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simpliee postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes 5/5, 6/6 vel 7,6. Aanm. Nadat het geslacht Chondrostoma door den heer Agassiz in 1837 was opgesteld, meende Heckel (in 1842) het te moeten splitsen in drie geslachten, wel- ke hij grondde op de formule der keelgatbeenstanden, doch eenige jaren later (in 1847) nam ook lleckel het geslacht Chondrostoma aan in de beteekenis, door den heer Agassiz aan hetzelve gegeven. Het geslacht schijnt eigen te zijn aan Europa en West-Azië. Heckel voert wel eene soort van Amerika, Leuciscus nasutus Ayr. aan, als eene Chondrostoma maar slechts onder het geleide van een vraagteeken, en sedert de heeren Agassiz en Girard zoovele verwante noord-amerikaansche vormen hebben doen kennen als gene- risch van Chondrostoma verschillende, is het niet vermoedelijk, dat genoemde soort van den heer Ayres inderdaad tot het geslacht Chondrostoma behoort. Het tijdschrift, waarin die soort beschreven en afgebeeld is niet ter mijner beschikking zijnde, kan ik niet bepalen of zij naar de afbeelding en beschrijving te brengen is tot een der door de heeren Agassiz en Girard voorgestelde geslachten van Phalakrognathi- nen. Evenmin ben ik in de gelegenheid te raadplegen de beschrijving van Cy- prinus labeo Pall, welke in noordoostelijk Azië te huis behoort en, insgelijks onder het geleide van een vraagteeken, door Heckel tot Chondrostoma is gebragt. Alle overige bekende soorten van Chondrostoma behooren tot Europaen West-Azië, ACHEILOGNATHUS Blkr. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum fo- veatum, integrum, obtusum, convexum, non ante os prominens. Ossa supramaxillaria ossa intermaxillaria maxima parte tegentia. Maxilla 229 inferior plana symphysi postice tuberculo parvo. Rictus ore clauso se- milunaris. Labium superius valde tenue utroque latere cum cute menti unitum. Labium inferius verum nullum. Ossa suborbitalia nuda, ante- rius pentagonum apice sursum spectante, cetera gracilia. Pinna dor- salis supra pinnas ventrales incipiens et supra initium pinnae analis desinens, basi alepidota, radio simplice postico cartilagineo rigido edentulo. Pinna analis pinna dorsali non longior. Dentes pharyngeales compressi, uncinati, uniseriati 5/5, facie masticatoria gracili sublineari. Aanm. De Japansche rivieren zijn rijk aan eigene typen van Cyprinoïden. In de Fauna Japonica zijn alle de van Japan bekende echte Cyprinoïden tot 5 geslachten gebragt, tot Cyprinus, Carassius, Gobio, Capoéta en Leuciscus. Met uitzondering der onder beide eerstgenoemde geslachten, gebragte soorten, welke echter Cyprininen zijn, behooren die, welke daar onder Gobio, Capoëta en Leuciscus zijn gebragt, tot verschillende typen, welke volgens den tegenwoordigen stand der kennis tot verschillende geslachten te brengen zijn. Zoo is Gobio eso- cinus T. Schl. eene Pseudogobio Gobio barbus T. Schl. eene Hemibarbus, Leu- ciscus variegatus "T. Schl. eene Sarocheilichthys, Leuciscus parvus T. Schl. en Leuciscus pusillus 'T. Schl. soorten van Pseudorasbora. Capoéta elongata T. Schl. en Capoëta gracilis T. Schl. behooren waarschijnlijk tot het subgenus Bengala van mijn geslacht Rasbora, terwijl Leuciscus platypus, Leuciscus macropus, Leuciscus minor, Leuciscus Temminckii en Leuciscus Sieboldii van de Fauna Japonica mij voorkomen te behooren tot het geslacht Opsarius, zoo als het door mij is beperkt, of althans tot een daaraan na verwant genus. De overige in de Fauna Japonica vermelde Cyprinoiden, Capoëta lanceolata, Capoëta intermedia, Capoéta limbata en Capoëta rhombea, behooren, zooals de heer Schlegel zelf reeds heeft aangeduid, niet tot het geslacht Capoëta Val, hetwelk overigens een kunstmatig zamenstel van soorten maar geen natuurlijk geslacht is, maar schijnen mij toe veeleer te brengen te zijn tot het genus Devario, totdat ik door het ontvangen van een paar voor- werpen van Acheilognathus melanogaster, van Jedo, die soorten heb herkend als tot onderwerpelijk geslacht te behooren. Aspipoparia Heck., Fisch. Syriens Nachtr. p. 186. Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil- lae nudae acie cartilaginea tenues. Cirri nulli. Rostrum integrum porrectum. Ossa suborbitalia genas tegentia. Rictus subinferus semicir- cularis parvus. Labium inferius symphysin versus deficiens. Plica a- 230 nalis squamis majoribus nulla. Pinna dorsalis post pinnas ventrales in- cipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico carti- lagineo. Pinna analis longior. Pinnae ventrales radiis divisis 7. Linea lateralis valde deflexa. Dentes pharyngeales aggregati 2,4.4/4.4.2. Aanm. Heckel stelde in 1847 dit geslacht op naar een voorwerp, hetwelk in habitus veel heeft van Engraulis. Het geslacht is onder de Chondrostominen op- merkelijk door de hooge de wangen bedekkende onderoogkuilsbeenderen, de plaatsing der rugvin tusschen buikvinnen en aarsvin, de sterk gebogene zijlijn en de plaveiselge- wijze keelgatbeenstanden. Gymnostomus Heck., Fisch. Syriens p. 40, Nachtr. p. 185. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis mediocribus vel magnis vestitum. Maxillae nudae acie cartilaginea. — Cirri 2, supra- maxillares vel nulli. Rostrum integrum plus minusve ante os promi- nens. Labium inferius symphysin versus deficiens. Plica analis squa- mis majoribus nullis. Pinna-dorsalis supra vel ante pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico car- tilagineo. Dentes pharyngeales palaeformes 2.3.4/4.3.2. Subg. Gymnostomus Heck. — Cirri 2, supramaxillares. » Acra Dlkr. — Cirri nulli. Aaum. Het geslacht Gymnostomus werd het eerst door Heckel in 1842 voorge- steld, doch in 1847 gaf hij eene nieuwe bepaling daarvan, welke aan de boven- staande beantwoordt. Het geslacht zou zich daarnaar van de overige Chondrosto- minen onderscheiden door den bouw zijner driereijige keelgatbeenstanden, kraakbee- uigen achtersten onverdeelden rugvinstraal en inplanting der rugvin boven of vóór de buikvinnen. Het blijkt niet, dat Heckel naar de natuur gekend heeft een der vrij talrijke soorten, welke door hem tot zijn geslacht Gymnostomus zijn gebragt, zijnde zelfs de kenmerken, aan het tandenstelsel ontleend, slechts genomen naar eene enkele soort en wel naar de beschrijving en afbeelding van Chondrostoma syriacum Val. van de groote Histoire naturelle des Poissons. Mij zelven zijn evenmin naar de natuur bekend soorten, door Heckel tot Gym- nostomus gebragt, en met het oog op het onvoldoende der bestaande beschrijvingen dier soorten, slechts die van Chondrostoma syriacum Val. uitgezonderd, laat zich weinig bepaalds omtrent de wezenlijke verwantschappen dier soorten bepalen, hoezeer het 231 mij voorkomt, dat zij, beter bekend zijnde, zullen blijken tot verschillende genera te behooren. Chondrostoma syriacum Val. alzoo onder het subgenus Gymnostomus plaatsen- den, zou men voorloopig de overige Heckelsche soorten van Gymnostomus, welke alle gezegd worden geene voeldraden te bezitten, onder den subgenerischen naam Acra, ontleend aan een der Buchanansche soorten, kunnen verzamelen. Ook zou men daarbij kunnen voegen Chondrostoma Duvaucelii Val. en Chondrostoma semi- velatum Val., welke door Heckel tot zijn zamengesteld geslacht Tylognathus zijn gebragt, alsmede een paar soorten met langere rugvin, door Heckel onder zijn niet aannemelijk genus Gibelion gerangschikt, t. w. Varicorhinus bobree Syk. en Cy- prinus potail Syk. Mricara Blkr. - Guhina Lu Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis vel mediocribus vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues, infe- rior symphysi tuberculo munita. Rostrum integrum plus minusve ante os prominens margine libero erenulatum. Cirri 2, rostrales. Labia (tam superius quam inferius) deficientia. Plica analis squamis majoribus nulla. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Ossa suborbitalia genas * ~ non tegentia. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.3.5/5.3.2. Aanm. In mijne Nalezingen op de ichthyologische fauna van Bengalen en Hindostan beschreef ik eene soort onder den naam van Cirrhina bengalensis, welke mij bij later naauwkeuriger onderzoek der monddeelen, gebleken is tot de Chondrostomi- nen te behooren, en daarin tot een eigen geslacht, hetwelk zich van de overige der afdeeling gemakkelijk laat onderkennen door de aanwezigheid van twee snuit- draden met gelijktijdige afwezigheid van bovenkaaksdraden, aan het knobbeltje op de symphysis der onderkaak, aan zijnen kraakbeenigen achtersten onverdeelden rugvinstraal die boven of vóór de buikvinnen ingeplant is, en aan de formule zijner plaveiselgewijze keelgatbeenstanden. Ik heb dit geslacht genoemd Mrigala, naar den soortnaam van Cyprinus mrigala Buch., welke mij voorkomt insgelijks daartoe te behooren, terwijl ik het evenzeer waarschijnlijk acht, dat ook Cirrhina rubripinnis Val. en Cyprinus cirrhosus Bi. daartoe te brengen zijn. Het geslacht Cirrhina, volgens de opvatting van den heer Valenciennes, verschilt van Mrigala door den bouw der monddeelen en behoort tot de afdeeling der Chei- 232 lognathinen vermits de heer Valenciennes er van zegt dat het heeft » les lèvres et la bouche simples” van het geslacht Barbus. Dittonia Heck., Fisch. Syriens p. 183. B Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri nulli. Rostrum integrum obtu- sum. Labium inferius symphysin versus nullum. Rictus curvatus. Pin- na dorsalis ante velsupra pinnas ventrales incipiens et longe ante pin- nam analem desinens, radio simplice postico crasso osseo laevi. Regio analis plica squamis majoribus nulla. Dentes pharyngeales cochlea- riformes 2.3.4/4.3.2. Aanm. Heckel heeft dit geslacht opgesteld naar Chondrostoma Dillonii Val. van Abyssinië, welke tot nog toe-de eenige bekende soort van het geslachtis. Het is gemakkelijk van de verwante geslachten te onderkennen aan zijne groote schubben, normale aarsschubben, ongetanden rugdoorn en lepelvormige keelgatbeenstanden. Cyprinion Heck., Fisch. Syriens p. 25, Nchhtr. p. 183. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis ve- stitum. Maxilla inferior in aciem tenuem cartilagineam attenuata. Cir- ri 2, supramaxillares. Rostrum integrum ante os prominens. Os nudum. Rictus inferus transversus. Pinna dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo serrato. Dentes pharyngeales cochleariformes 2.32.4/4.3.2, Squamae majores in pronoto attenuato distichae. Aanm. Heckel heeft onder zijne naaktmondige met een’ rugdoorn gewapende Tem- nochilen 4 geslachten gebragt, t. w. Cyprinion, Dillonia, Schizopyge en Scaphiodon. Cyprinion zou daaronder kenbaar zijn aan zijne twee bovenkaaksvoeldraden, lange rugvin met getanden doorn en squamae distichae op den nek. Het schijnt een zeer natuurlijk geslacht te zijn. Heckel bragt daartoe, behalve 5 soorten van Perzië en Syrië, welke hij naar de natuur kende, Chondrostoma aculeatum Val. en Cyprinus semiplotus MeCl- Chondrostoma aculeatum Val. schijnt inderdaad eene Cyprinion te zijn, alhoewel zij dan tot eene afwijkende type behoort met zeer slank ligchaam en korte rugvin (D. 10). Cyprinus semiplotus McCl. daarentegen beantwoordt niet aan de geslachtsdiagnose van Heckelen is evenmin tot Dillonia of Schizopyge of Scaphiodon te brengen. Hierboven is deze soort reeds onder een’ eigen geslacht gebragt met den naam Semiplotus. 2 9 9 oo Oretnus MeCL, Res. Asiat. Soc. XIX p. 273. — BERGBARBEEL = SCAPHIODON Heck., Fisch. Syr. p. 30, Nachtr. p. 184. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis parvis vel mediocribus vestitum. Maxilla inferior in aciem cartilagineam atte- nuata. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxillares vel supramaxilla- res tantum. Rostrum integrum plus minusve carnosum. liüetus in- ferus transversus vel plus minusve curvatus. Pinna dorsalis supra vel ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem de- sinens, radio simplice postico osseo serrato. Dentes pharyngeales pa- leaformes 2.3.4/4.3.2. Subg. Oreinus. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. » — Scaphiodon. Cirri 2, supramaxillares tantum. Aanm. De heer J. MacClelland stelde dit geslacht op met de volgende kenmer- ken: „Head fleshy, mouth directed downwards, lower jaw shorter than the upper, snout muscular and projecting, furnished with cirri, dorsal preceded by a serra- ted spinous ray, scales small". In zijne diagnose van Oreinus, voorkomende in zijn artikel „Afghan collection of Fishes”, opgenomen in het 2* deel (1842) van het Calcutta Journal of Natural History, voegt hij bij deze diagnose nog: vThe upper lip soft and continuous, with a reflected mammillated fold which passes across the lower jaw behind a hard and cartilagineous lower lip. [et geslacht is alzoo ge- heel hetzelfde, als hetwelk Heckel in 1842 onder den naam Scaphiodon opstelde en Heckel heeft dan ook alle de door den heer MacClelland tot zijn geslacht Orei- nus gebragte soorten in zijn geslacht Scaphiodon opgenomen. De naam van Oreinus behoort alzoo voor die soorten en de daaraan verwante behouden te blijven, want wenschte men de namen der geslachten te veranderen naar de wijziging, welke de uitbreiding der kennis in hunne diagnosen zoo dik- werf noodzakelijk maakt, dan zouden de meeste geslachten spoedig eene reeks van naamsveranderingen ondergaan, welke niet dan tot verwarring zouden leiden. De heer Valenciennes nam het geslacht Oreinus slechts voorwaardelijk aan, om- dat hij de daartoe gebragte soorten niet naar de natuur kende, maar hij hield het er voor, dat die soorten eigenlijk tot zijn geslacht Barbus behooren. Heckel deed het geslacht naauwkeuriger kennen in 1842, doch hij bragt er toen nog twee soorten toe, Capoëta macrolepidota Val. en Capoëta amphibia Val., welke echter niet alleen niet tot Oreinus, maar zelfs niet tot de Phalakrognathi- nen behooren, zijnde Capoëta macrolepidota eene Hampala en Capoëta amphibia eene Systomus. Deze soorten zijn trouwens in de lijst der soorten van Scaphio- 30 oU 234 don, voorkomende in Heckel’s Nachtrag zur Classification der Cyprineén-Gat- tungen, weggelaten, Men kent thans soorten met 4 en soorten met slechts 2 voeldraden. Voor de eerste stel ik voor als subgenerischen naam dien van Oreinus te behouden en onder den door Heckel voorgestelden geslachtsnaam Scaphiodon slechts te bren- gen de soorten, bij welke alleenlijk de bovenkaaksdraden aanwezig zijn. Ik moet hier nog aanteekenen, dat Gobio damascinus Val., welke door Heckel onder zijne soorten van Scaphioden, hoezeer met twijfel, is opgesomd, niet wel daartoe te brengen is, vermits de getande rugdoorn er niet bestaat. Zoolang men de monddeelen dezer soort niet beter kent, zal het beste zijn de soort onder het geslacht Gobio te laten blijven. Ook heeft de heer MacClelland in zijne » Afghan Collection of Fishes” twee soorten van Oreinus opgebragt, van welke de eene, Orei- nus plagiostomus, dezelfde is als Opistocheilos plagiostomus Blkr, terwijl de an- dere, Oreinus Griffithii, of eene Schizopyge, of eene Opistocheilos is. | ScHIZOPYGE Heck., Fisch. Syriens Nachtr. p. 183. Corpus elongatum vel subelongatum compressum, squamis parvis vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum integrum, non lobatum, plus minusve ante os prominens. Labium inferius symphysin versus nullum. Pinna dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam ana- lem desinens, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis basi pliea longitudinali, anum tegente, squamis magnis instructa. Dentes pharyngeales aggregati 2.9.5/5.3.2. Aanm. let geslacht Schizopyge, zooals het boven omschreven is, heeft dezelfde beteekenis als de afdeeling B der soorten van Schizothorax, zoo als lleckel die in zijne Fische aus Caschmir opstelde. Zijne Schizopyge plagiostomus en Schizo- pyge sinuatus vallen er buiten en behooren, zooals vroeger reeds aangeduid is, tot mijn geslacht Opistocheilos. Slechts 4 soorten zijn tot nog toe met zekerheid tot Schizopyge te brengen, welke alle het hoogland van Cashmir bewonen, t. w. Schizopyge curvifrons Heck., Schizopyge longipinnis Heck., Schizopyge niger Heck. en Schizopyge nasus Heck. Waarschijnlijk behoort echter ook Racoma chryso- chlora McCl. uit de Cabul-rivier tot hetzelfde geslacht, althans te oordeelen naar de afbeelding, welke de heer MacClelland van deze soort heeft gegeven; terwijl misschien ook nog Oreinus Griffithii McCl. tot Schizopyge te rekenen is. De tan- den, door Heckel van Schizopyge curvifrons afgebeeld, zijn bepaaldelijk » aggregati " en niet » cochleariformes”. COHORS II CHEILOGNATHINI. BEDEKTKAKIGEN. Cypriniformes maxillis labiis inclusis, vagina vel lamina cornea nulla. Aanm. Bij de groote meerderheid der Cypriniformes gaat het mondslijmvlies on- merkbaar in de lippen over, zoodat de kaken zijn omkleed met de lippen, welke nimmer het hoornachtig omhulsel bezitten, hetwelk bij de Phalakrognathinen de liplooze uiteinden der kaken beschermt. Men kan deze groote rei derhalve met den hier aan ze gegeven’ naam bestempelen, welke beter het karakter der rei uitdrukt dan de door Heckel gebezigde benaming Pachychilae, welke zelfs voor een groot, zoo niet het grootste, aantal soorten be- paald onjuist is, De Cheilognathinen omvatten drie scherp gekenmerkte groepen, van welke de grondtypen te vinden zijn inde geslachten Catostomus Les., Cyprinus Cuv. en Bar- bus Cuv. De groepen zijn daarnaar genoemd Catostominen, Cyprininen en Barbinen. De Catostominen zijn uitwendig herkenbaar aan dikke vleezige lippen en onder- staande mondopening met gelijktijdige afwezigheid van voeldraden of vindoornen. Acht men zich met deze kenmerken nog in het onzekere, dan beslissen de merkwaardige keelkaken met hare talrijke tanden, het voorkomen hebbende van eene gebogene kam, omtrent de wezenlijke plaats in het stelsel. De Cyprininen zijn scherp gekenmerkt door hunnen getanden aarsvindoorn. Vlee- zige ronde lippen, betrekkelijk hoog ligchaam, groote schubben en veelstralige rugvin met getanden doorn, zijn kenmerken, niet minder standvastig aanwezig dan de getande aarsvindoorn, maar komen ook bij vele Barbinen voor. De Barbinen missen den getanden aarsvindoorn der Cyprininen en hoezeer men de uitwendige teekenen der Catostominen alle in ze terugvindt, komen ze niet alle te gelijk bij één soort voor. Bovendien ligt een zeker herkenningsteeken in het tandenstelsel, waarin men bij geene enkele soort der Barbinen meer dan 12 tanden in een onderkeelgatsbeen aantreft en nimmer meer dan 5 of 6 tanden op eene en- kele rei. De Cheiloguathinen hebben eene wijdere geographische verbreiding dan de overige Cyprinoïden. Men vindt ze overal waar de grenzen zijn van de Cyprinoïden zelve, zoowel in Japan en den Indischen archipel, als aan de zuidspits van Afrika, hoog 236 in het noorden van Azië, Europa en Afrika, ja zelfs tot in Mexico. Die verbreiding is evenwel niet zoo groot voor de groepen. Zoo de Catostominen al niet in volstrekten zin tot Noord-Amerika beperkt zijn, vindt men toch slechts een enkele van hare meer dan vijftig bekende soorten in het niet ver van Amerika verwijderd gedeelte van Noord-Azië. De Cyprininen zijn echte buitenkeerkringsvisschen van het oostelijk halfrond en gaan slechts in de, overigens buiten de keerkringen wortelende, stroomgebieden van Zuid-China tot in de warme luchtstreek. De Barbinen daarentegen bevinden zich allerwege met de Catostominen en Cy- prininen te zamen en strekken zich, door de keerkringeu heen, tot in de zuidelijke gematigde klimaten uit. Het aantal thans bekende Cheilognathinen bedraagt meer dan 700 soorten. Meer dan 600 dier soorten, en alzoo meer dan de helft van alle bekende Cyprinen, behooren tot de Barbinen, terwijl het aantal der Catostominen weinig meer dan 50 en dat der Cyprininen weinig meer dan 30 soorten beloopt. Het zijn ook de Barbinen vooral, welke rijk zijn aan generische typen. Die der Cyprininen zijn slechts twee in getal, Cyprinus en Carassius, bij welke enkelen ook nog Carpio aannemen. De Catostominen, tijdens hare ontdekking door Lesueur alle zamen gevat in zijn geslacht Catostomus, zijn spoedig daarna in meerdere ty- pen ontleed. Rafinesque herkende de typen Moxostoma, Carpiodes, Cycleptus en Ichthyobus; de heer Agassiz Bubalichthys, Ptychostomus en Hylomyzon; en de heer Girard Acomus en Minomus. Maarin de Barbinen zijn meer dan 60 generische typen aan te nemen, welke alle aan de geslachten Barbus, Gobio, Tinca, Cirrhina, Abramis en Leuciscus van Cuvier’s Règne animal zijn ontleend. Talrijke ichthyologen hebben tot de opstelling van die typen bijgedragen, zelfs wanneer men buiten beschouwing laat die genera, welke niet aannemelijk zijn of met andere in beteekenis overeenkomen. Hamilton Buchanan gaf het geslacht Chela. Aan Rafinesque heeft men de aanwijzing te danken van Luxilus, Plargyrus, Semotilus en Chrosomus. Van Hasselt wess op de generische beteekenis van Hampala. De heer Rüppell duidde de generische waarde aan van Labeobarbus. De heer Agassiz merkte op, de geslachten Rhodeus, Phoxinus, Aspius, Ptycho- cheilus en Hybopsis. Aan den heer MacClelland had men te danken de aanwijzing van Systomus, Ra- coma, Opsarius en Perilampus, gelijk als die van Rohtee aan den kolonel Sykes. Swainson ontdekte de waarde als geslacht van Chedrus en Esomus. Heckel wees op nog andere generische typen in Aulopyge, Schizothorax, Acan- thobrama, Leucosomus, Argyreus, Phoxinellus, Amblvpharyngodon (Mola Heck.). De prins van Canino ontdekte de generische waarde van Scardinius. De heer Valenciennes gaf eene generische beteekenis aan Catla. De geslachten Ceratichthys, Gila, Meda, Alburnops, Cyprinella, Codoma en Tiaroga zijn aanwijzingen, het eerste van den heer Baird, het tweede van de hee- ren Baird en Girard, en de overige van den Girard alleen. De heer Basilewski voegde hierbij nog Culter en Chanodichthys (Leptocephalus Bas.). Mijne eigene nasporingen eindelijk hebben mij geleid tot de aanneming van nog eene andere reeks van generische typen van Barbinen, welke ik genoemd heb Cy- clocheilichthys, Balantiocheilos, Hypselobarbus, Albulichthys, Amblyrhynchichthys, Hemibarbus, Pseudoculter, Hemiculter, Elopichthys, Leptobarbus, Sarcocheilich- thys, Pseudophoxinus, Thynnichthys, Hypophthalmichthys, Gnathopogon, Rasbora, Pseudorasbora, Rasborichthys, Luciosoma, Laubuca, Macrochirichthys en Smiliogaster. Stirps 1. CATOSTOMINI. — KAMTANDKARPERS. Cypriniformes cheilognathini corpore oblongo vel elongato compresso vel subfusiformi, maxillis labiis carnosis latis inclusis, oreinfero, pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente anacantha, squamis corpore parvis ad magnis, dentibus pharyngealibus utroque latere 36 ad 130 uniseriatis in seriem pectiniformem dispositis; cirris nullis. Aanm. De Catostominen staan scherp gekenmerkt in de groote familie der Cy- prinoïden door hunne talrijke op eene enkele rei als eene kam geplaatste keelgat- beenstanden, Lesueur vereenigde de hem bekende soorten, in 1817, onder den geslachts- naam Catostomus. Rafinesque kwam kort na Lesueur’s artikel over Catostomus tot de overtuiging, dat Noord-Amerika meerdere geslachten van Catostominen voedt en legde den grond tot de kennis der geslachten Ichthyobus, Carpiodes, Cycleptus en Moxo- stoma, doch hij omschreef ze onvoldoende, zoodat het moeijelijk is geweest ze naar de door hem waargenomene soorten te herstellen. Cuvier nam het geslacht Catostomus van Lesueur aan en omschreef het kortelijk als te bezitten dezelfde dikke, gefranjede of gekartelde lippen, als Labeo, doch eene korte rugvin als die van Leuciscus en boven de buikvinnen geplaatst; eene diagnose, voor den tegenwoordigen stand der kennis van de Cyprinoiden volstrekt onvoldoende. Heckel omschreef het geslacht nader en grondde het voornamelijk op de talrijke eenreijige keelgat! m en, welke hij noemt » pectiniformes". Hij stelde zelfs voor, 238 de Cyprinoiden met zoodanig tandenstelsel tot eene Tribus te verheffen en ze te plaatsen in de drie geslachten Catostomus Les., Rhytidostomus Heck. en Exoglos- sum Raf. Heckel kon evenwel niet over voldoende bouwstoffen beschikken, blijkende uit zijne lijst der soorten, dat hij slechts Catostomus teres Les. en Cy- prinus catostomus Forst. naar de natuur heeft kunnen onderzoeken. Zijn geslacht Rhytidostomus was reeds door Rafinesque herkend en Cycleptus genoemd. Van de twee soorten, welke Heckel van Rhytidostomus opsomt is Cato- stomus elongatus Lesueureene Cycleptus en Cyprinus catostomus Forst. eene echte Catostomus. Het geslacht Exoglossum overigens behoort volstrekt niet tot de Ca- tostominen, maar tot de Chondrostominen, doch onder dat geslacht zijn zeer van elkander verschillende soorten gebragt, zijnde Exoglossum macropterum Raf. inder- daad tot de Catostominen en wel tot het geslacht Hylomyzon te brengen. De heer Valenciennes, in het 17° deel der Histoire naturelle des Poissons, de Ca- tostominen beschrijvende, bragt ze, even als Heckel, onder drie geslachten, onder Catostomus, Sclerognathus en Exoglossum. — Catostomus behield er ongeveer dezelfde beteekenis als bij Lesueur, doch de soorten, door den heer Valenciennes tot Cato- stomus gebragt, zijn naar de nieuwere splitsingen van dit geslacht te brengen, deels tot Catostomus, deels tot de geslachten Moxostoma, Acomus, Ptychostomus , Hylomyzon en Cycleptus. Het geslacht Sclerognathus Val. omvat de twee geslach- ten van Rafinesque Carpiodes en Ichthyobus en het geslacht Exoglossum Val. niet alleen Exoglossum maar ook de geslachten Hylomyzon Ag. en Campostoma Ag. De heer Agassiz heeft sedert 1854 de Catostominen nader toegelicht en aanlei- ding gevonden de vroeger opgestelde geslachten van Rafinesque te herstellen en beter te omschrijven en bovendien nog andere geslachten voor te stellen. In zijn artikel » Synopsis of the Ichthyological Fauna of the Pacific slope of North America”, gaf hij nadere omschrijvingen van de geslachten Carpiodes, Ichthyobus, Cycleptus en Moxostoma van Rafinesque, alsmede bepalingen van de geslachten Bubalichthys, Ptychostomus en Hylomyzon, welke hij van de overige geslachten der Catostomini meende te moeten afzonderen. De heer Girard voegde in 1856 bij alle die geslachten nog de genera Minomus en Acomus. Ik ken de Catostomini niet naar de natuur en de af beeldingen en beschrij vingen der bekende soorten laten niet toe, behoorlijk te bepalen, in hoeverre de vrij talrijke geslachten, welke men gemeend heeft in deze afdeeling te moeten opstellen, als na- tuurlijke geslachten te beschouwen zijn. En hoezeer het mij voorkomt, dat men ten deze met de spitsing der geslachten misschien te ver is gegaan en daartoe kenmerken heeft gebezigd, welker generische waarde aan redelijken twijfel onder- hevig is, heb ik mij, ten deze niet naar de natuur kunnende beslissen, hier slechts bepaald tot het geven van een overzigt dier genera en van hunne ken- 239 merken, zooals ik die naar de bestaande gegevens heb kunnen zamenstellen. Een dier geslachten, Moxostoma Raf., is zeer kenbaar aan en zeer merkwaardig door het niet aanwezig zijn eener zigtbare zijlijn. Vier andere geslachten, Carpiodes Raf., Ichthyobus Raf, Bubalichthys Ag. en Cycleptus Raf. hebben met elkander gemeen eene lange rugvin, welke, even als bij alle Catostominen, vóór de buikvinnen begint doch zich tot boven de aarsvin uitstrekt. Deze geslachten zijn slechts door minder gewigtige kenteekenen van elkander onder- scheiden. Bubalichthys Ag. zou zich voornamelijk slechts van de overige drie on- derscheiden doordien er de rugvin van voren niet of weinig hooger is dan in het midden en van achteren, alsmede door sterke driekantige keelgatsbeenderen en stompe bolle kaauwvlakte der keelgatbeenstanden. Bij Carpiodes zijn de keelgats- beenderen buitengewoon dun en de lippen dwars geplooid. lk vermoed, dat de schubscheede langs de basis der rugvin, bij Dekay van Carpiodes cyprinus afgebeeld, bij dit geslacht eene generische beteekenis heeft. Cycleptus en Ichthyobus schijnen uiterst na verwant te zijn. Ichthyobus evenwel zou dunne lippen hebben en een- knobbelige keelgatstanden; Cycleptus daarentegen keelgatstanden zonder knobbels en dikke lippen, van welke de onderlip tweekwabbig. De overige geslachten zijn gemakkelijk van de genoemde te onderkennen aan de veel kortere, ver voor de aarsvin eindigende rugvin. Hiertoe behooren Catostomus in engeren zin, Acomus Gir., Minomus Gir., Hylomyzon Ag. en Ptychostomus Ag. Het komt mij voor, dat de kenmerken der geslachten scherper behooren gesteld te worden, dan gedaan is, om ze als natuurlijke geslachten te kunnen aannemen. Dat zij zulks inderdaad zijn, laat zich wel opmaken uit hun verschil in habitus, zooals b.v. Hylomyzon nigricans Ag., Ptychostomus macrolepidotus Ag., Catostomus teres Les. en Acomus aurora Gir. Men kent thans meer dan 50 soorten van Catostominen, welke, met uitzon- dering slechts van Catostomus Tilesii Val. van noordoostelijk Azië, alle tot Noord- Amerika behooren. Het komt mij zelfs nog voor een nader onderzoek te behoeven of Catostomus Tilesii inderdaad tot deze groep behoort, vermits het eigenlijke kri- terium voor de bepaling gelegen is in de talrijke kamsgewijze geplaatste keelgats- tanden, waaromtrent ik niets vermeld zie. Indien die soort inderdaad tot de Catostominen behoort’, zal zij plaats behooren te nemen in het geslacht Acomus Gir. De geslachten der Catostominen laten zich overzien als volgt. I. Linea lateralis conspicua. A. Pinna dorsalis longe ante pinnam analem desinens. Labium inferius bilo- bum. Corpus elongatum. a. Dentes pharyngeales tuberculati. Labia papillata. Caput elongatum, ros- tro valde prominente. Squamae corpore antice quam postice minores. 1. Squamae parvae vel mediocres, caudales supra-axillaribus multo majores. Ossa pharyngealia gracilia non introrsum directa, dentibus bituberculatis. Acomus Gar. 2. Squamae mediocres vel magnae, caudales supra-axillaribus paulo majores. + Ossa pharyngealia gracilia valde introrsum directa dentibus bituberculat is. Minomus Gir. + Ossa pharyngealia valida compressiuscula, dentibus unituberculatis. Catostomus Les. b. Dentes pharyngeales non tuberculati. Rostrum vix ante os prominens. 1. Squamae corpore antice et postice aequales. Labia minus carnosa trans- versim sulcata. Ossa pharyngealia valida lata. Ptychostomus Ag. 2. Squamae corpore antice quam postice majores. Labia lata carnosa papil- lata. Ossa pharyngealia latiuscula. Hylomyzon Ag. B. Pinna dorsalis multiradiata supra pinnam analem desinens. a. Pinna dorsalis antice valde elevata, medio et postice humilis. Labia papillata. 1. Ossa pharyngealia tenuia valde compressa, dentibus unituberculatis. La- bium inferius bilobum. Carpiodes Raf. 2. Ossa pharyngealia validiora triquetra vel subtriquetra, dentibus facie masticatoria oblique emarginata. Labium inferius medio emarginatum. Cycleptus Raf. 3. Ossa pharyngealia validiora triquetra vel subtriquetra, dentibus unituber- culatis. Labium inferius papillatum. Ichthyobus Raf. b. Pinna dorsalis antice quam postice et medio vix altior. Labia granulata. l. Ossa pharyngealia valida triquetra, dentibus facie masticatoria convexa angulo tantum processu brevi munita. Bubalichthys Ag. Il. Linea lateralis inconspicua. A. Pinna dorsalis subelongata, ante pinnam analem desinens. Labium imle- rius bilobum. Moaostoia Raf, 241 Species Catostominorum hucusque cognitae. Acomus latipinnis Gir. = Catostomus latipinnis B. Gir. : . Amer. sept. (Rio Gila). "n aurora Gir. = Catostomus aurora Ag. (sec. Ag. ead. spec. ac DA wes : Amen sent (Ac super). Forsterianus Gir. one mate Richds., Fleck. (nee As in (eee a ae > andes Amen sept} (Canada: Guzmaniensis Gir.) Jee). oe CM. 4. Amer ‘sept?’ (Chihuahua). generosus Chen. wet aped „PPE 18 90 vp xxAmter. sepe (Utah-lac.). griseus s Gir; Deh et ej. MUUR aU eue CES PAR, Anis septs (Platte-river). InatarmseGirs EN or: : c. c Amer. sept. (Milkriver): Tilesi Blkr = Cyprinus En mied Catosto- mus Best Val 9. sont. S 1-00: Asia Sept. Orient. (Siberia): Minomus insignis Gir. = Catostomus insignis B. Gir. = Pty- [/4 [4 chostomus? insignis Ag. . . . . Amer. sept. (Rio Gila). plebejus Gir. = Catostomus dor B. en . . Amer. sept. (Rio Gila). Clarkii C. Catostomus Clarkii B. Gir. . . . Amer. sept. (Rio Gila). Catostomus hudsonius Les. = Cyprinus catostomus Forst. = Rhytidostomus catostomus Heck. . . . . . . Am.s. (Sin, Hudson, Cumbl.). Forsterianus. Ag. (nec Richds.) . . . . . . . Am. sept. (Lac. superior). teres Les. = Cyprinus teres Mitch. = Catostomus communis Les. = Catostomus gracilis Kirtl. . . . Amer. sept. (Prov. unit. or.). bostoniensis Les. = Catostomus pallidus De Kay? = Catostomus florealis Baird. . . . . … . . . Amer. sept. (Prov. unit. or.). CCD Avr LL S cer is) 7 0c pe) ot AMEN Sep tan (Calitarn:): InnerocHenus, GIN est fo, uee pete sy cn te eter Sept. (ASLOELE): SERRE teu ct) cls) se ATION: sepu CMilkriver). Benne Guys) en ola MERK ANS. “5 io s Amer. sept; (Mexico). RAA AVP doin ep CR apes cubes. so aac taSi (Pre un; opes Lac: Klar.) longirostrum,,Les; ,.) coin. HE: Amer-ssent, (Vermont) Ptychostomus congestus Gir.= Neue cet Avi Catostomus congestus B. Gir. . . . . - . . . Am. sept. (Texas, Rio Salado). aureolus Ag. — Catostomus aureolus Les. = Catosto- mus Sueurti Richds;? Heck. … … … … . ., . + Am.sSs. (Lac. sup, Erie, Can.). SIDES GUT... ER ag Pee. oer AGE septs (Gallforn:). Duquesnii Ag. = Catostomus Duquesnii Les. = Ca- tostomus erythrurus Raf. . . . . . . . . : A.s.(Lac. Canad. Huntsv.etc.). Hayden Gir uv. 2X xc. Amer. sept, (Missuri). macrolepidotus Ag. = Gate Ma Dep lotus Les, 31 242 = Catostomus carpio Val? = Catost. oneida De Kay. Am.s.(N. Y, Ont., Oneid. Can.) Ptychostomus melanops Ag. = Catostomus melanops Raf. = Catostomus fasciatus Les.= Catostomus melanotus Val. Am. s. (Pr. un. occ. et mer.). Hylomyzon nigricans Ag. = Catostomus nigricans Les. = Ca- tostomus maculosus Les. = Catostomus fasciolaris Raf. = Catostomus flexuosus Raf.= Catostomus megasto- mus Raf. = Catostomus xanthopus Raf. = Exoglossum macropterum Raf. = Hypentelium macropterum Raf. = Catostomus planiceps Val. . . . . . Am.s. (Pr. un. or. et med.). Carpiodes cyprinus Ag. = Catostomus cyprinus ree MM piodes vacca Ag. = Labeo cyprinus De Kay. = Scle- rognathus cyprinus Val . . . . . . 5 e. Amer. sept (Prov. unit. merid.) " 'Ihompsoni Ag. = Catostomus cyprinus Za. Thomps. Amer. sept. (Lac. Champlain). » velifer Raf, Ag. = Catostomus cyprinus Kirtl. = Carpiodes carpio Raf. = Carpiodes setosus Raf. = Catostomus (Moxostoma) anisopterus Raf. . . . Amer. sept. (Ohio). pu Bion AB, NU, wie “tics jos ee ato! bu Pa eae eae: Am Sept. (IMisstesip., Osage is v. Adamalis Gi: -. 5 x waht lieven LIN. CENTS Geer. Seph NSS TI) Cycleptus elongatus Ag. = Catostomus elongatus Les. = Decactylus Raf. = Rhytidostomus elongatus Heck. . Amer. sept. (Ohio, Cincinnati). vv Inigfcscens Sah A roS ES EN E : . . Amer. sept. (St. Louis). Ichthyobus bubalus Raf., Ag. = Suemevathus ones Val. Amer. sept. (N. Orleans). y" Rauch Ap 0s 57.0 PP RE PAPE TATON „BERG (Ura: # “Stoller Ap. % AR RES OPENS P AA mel eE DUN NEI SUD » tumidus Gir. = Carpiodes tumidus B. Gir. = Icty- obus tumidus Gir. . . . . . . Amer. sept. (Texas). Bubalichthys bubalus Ag. = Catost. bubalus Kirtl nas Raf. Amer. sept. (Ohio). ?' bsnssus A D ML e. . + . Amer sept. (Osage fl): " niger Ag.— stone t niger Raf. 00. 05. 5 V Amer. sept (Ohio). y vitulus Ag.— Carpiodes vitulus Ag. . . . . . Amer. sept. (Wabash). " taurus Ag. = Carpiodes taurus Ag. . . . . . Amer sept. (Mobile fl), » — urus Ag. — Carpiodes urus Ag. . . . . + Amer. sept. (Tennessee fl). Moxostoma oblongum Ag.= Cyprinus deseo Mitch. = Catostomus E Les. = Labeo esopus De Kay = Labeo gibbosus De Kay = Labeo oblongus De Kay = Labeo elegans De Kay = Catostomus tuberculatus Les = Catostomus gibbosus Les. = Moxostoma tu- berculatum v. gibbosum Ag. . . . : . Amer. sept. (Pr. unit. orient.)4 Moxostoma sucetta Ag. = Cyprin. sucetta Lac. = Catost. ais Les. = Catost. suceti Val. = Moxost. suceti Ag. . . Am. s. (Charlest., Georgia etc.): 243 Moxostoma anisurus Ag.= Catost. (Moxostoma) ánisurus Raf. Am.s(Erie lac, Illin., Miss. etc). x MENUE PAIN LA cei TAN erase NIS Poen. UR AmeRnsep tn (M bantra) CANONS Gir. 0.9 200 xr. nlt eeen ioe. Aimer: fsépt (Canadian fl). (oan Kenner Gir. LT AE EEE NO 295. se. Aer sept (Texas): i Nictoriaes Gir: — E ande eum oet OT MMA meres SeptelU leas): Ws „Campbelli Gin” mens maur urn de one sn o Amer; sept.! (Texas). Acowus Gir., Research. Cyprin. Fish. Unit. States in Proceed. Acad. natur. scienc. Philadelph. Vol. VIII p. 173. Corpus elongatum fusiformi-compressum squamis parvis vel medio- cribus corpore antice quam postice multo minoribus vestitum. Maxil- lae labiis papillatis inclusae. Labium inferius bilobum. Caput longi- us quam altum. Rostrum integrum ante os valde prominens. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, altior quam longa. Ossa pharyngealia non expansa. Dentes pharyngeales compressi, bituberculati, numerosi, in seriem pecti- niformem dispositi. Aanm. De heer Girard brengt tot dit geslacht, behalve Catostomus Forsteri- anus Richds. (uec Ag.) en Catostomus aurora Ag., nog 5 door hem ontdekte soor- ten. Cyprinus rostratus Tiles. van noord-oostelijk Azië zal insgelijks tot Acomus te brengen zijn, indien deze soort inderdaad tot de Catostominen behoort. Mixomus Gir., Research. Cyprin. Fish. Unit. States in Proceed. Acad. natur. sciences of Philadelph. Vol. VIII p. 173. Corpus elongatum fusiformi-compressum, squamis magnis vel me- diocribus corpore antice quam postice paulo minoribus vestitum. Maxil- lae labiis papillatis inclusae. Labium inferius bilobum. Caput longius quam altum. Rostrum integrum ante os prominens. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens, et ante pinnam analem desinens , altior quam longa vel aeque alta aclonga. Ossa pharyngealia lateraliter non expansa sed valde introrsum directa. Dentes pharyngeales compressi bicuspidati, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi. 244 Aanm. Tot dit geslacht heeft de heer Girard gebragt drie soorten, welke hij in 1854 met den heer Baird had bekend gemaakt onder de namen Catostomus Clarkii, Catostomus insignis en Catostomus plebejus. Ik twijfel zeer of Minomus met regt als geslacht van Catostomus is gescheiden, wat zich overigens ook van het geslacht Acomus Gir. laat zeggen. Carosromus Les., Journ. Acad. Phil. I; Ag. Ichth. Pacif. slope N. Amer. p. 22. in Amer. Journ. sc. arts. 2d Ser. Vol. XIX Corpus elongatum, fusiformi-compressum, squamis magnis vel me- diocribus corpore antice quam postice minoribus vestitum. Maxillae labiis carnosis papillosis inclusae. Labium inferius bilobum. Rostrum integrum obtusum ante os prominens. Maxilla inferior lata, brevis. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam a- nalem desinens. Ossa pharyngealia valida compressiuscula. Dentes pharyngeales mediocres symphysin ossium pharyngealium versus magni- tudine accrescentes, compressi, facie masticatoria obtusa angulo processu brevi, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi. Aanm. Nadat door de splitsing van het Lesueursche geslacht Catostomus reeds talrijke soorten, oorspronkelijk daartoe behoorende, daarvan waren afgezonderd, bleven nog vrij talrijke soorten over, welke tot Catostomus, in zijnen tegenwoor- digen beperkten zin, behooren. Tot die soorten zijn te brengen Cyprinus catostomus Forst., Catostomus teres Les., Catostomus bostonensis, Catostomus longirostrum Les. en nog eenige door de nieuwere amerikaansche ichthyologen ontdekte soorten. Prycuostomus Ag., Ichth. Pacif. slope North. Amer. p. 18 in Amer. Journ. science and arts, 2d Series Vol. XIX. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis cor- pore antice et postice aequalibus vestitum. Maxillae labiis tenuibus transversim sulcatis inclusae. Labium infertus bilobum. Rostrum in- tegrum vix ante os prominens. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, longior quam alta. Ossa pharyngealia valida lata. Dentes pharyngeales mediocres symphy- sin ossium pharygealium versus magnitudine accrescentes, compressi, facie masticatoria plana angulo processu brevi minuta, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi. 245 Aanm. Het geslacht Ptychostomus schijnt zich van Hylomyzon voornamelijk slechts te onderscheiden door dwars geplooide en niet getepelde lippen. Het is rijker aan soorten dan Hylomyzon, zijnde reeds zeven soorten daarvan in de we- tenschap opgenomen. HyromyzoN Ag., Ichth. Pacif. slope North Amer. p. 20 in Americ. Journ. sciene. and arts 2d Series Vol. XIX. Corpus elongatum fusiformi-compressum , squamis magnis corpore an- tice quam postice majoribus vestitum. Maxillae labiis latis carnosis papillatis inclusae. Labium inferius bilobum. Caput superne planum. Rostrum integrum vix ante os prominens. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, aeque alta circiter ac longa. Ossa pharyngealia latiuscula. Dentes pharyngeales mediocres symphysin ossium, pharyngealium versus magnitudine accres- centes, compressi, facie masticatoria gracili non tuberculata, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi. Aanm. De eenige tot dus verre van Hylomyzon bekende soort is Hylomyzon nigricans Ag:, welke onder verschillende soort- en geslacht-namen (Catostomus, Exo- glossum, Hypentelium) door de verschillende ichthyologen beschreven is. Carpiopes Raf, Ichth. Ohiens.; Ag. Ichth. Faun. Pacific slope North Amer. p. 4 in Amer. Journ. scienc. and arts 24 Series Vol. XIX = ScLEROGNATHUS Val. ex parte. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae labiis tenuibus transversim sulcatis inclusae. Labium inferius bilobum. Caput aeque altum circiter aclongum. Rostrum integrum convexum. Pinna dorsalis elongata antice valde elevata, ante pinnas ventrales in- cipiens et supra pinnam analem desinens. Ossa pharyngealia compressa valde tenuia. Dentes pharyngeales parvi, compressi, apice unituber- culati, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi. Aanm. Carpiodes is kenbaar aan zijne lange van voren zeer hooge rugvin, twee- kwabbige onderlip en zeer dunne zamengedrukte keelgatsbeenderen. Catostomus cyprinus Les. is de oudst bekende soort van dit geslacht, welke echter door den 246 heer Valenciennes tot zijn geslacht Sclerognathus en door De Kay tot het geslacht Labeo gebragt werd. Men kent bovendien nog vier andere soorten, waaronder Car- piodes velifer Raf, naar welke Rafinesque het geslacht opstelde, CycnLEPTUS Raf, Prodr. of 70 n. gen; Ag. Ichth, Faun. Pacif. slope North Amer. p. 12 in Amer. Journ. of scienc. and arts 24 Series Vol. XIX. = Rayrinosromus Heck. ex parte. Corpus elongatum cylindricum, squamis magnis vestitum. Maxillae labiis papillatis inclusae. Labium inferius medio emarginatum. Pinna dorsalis elongata, antice quam postice multo altior, longe ante pinnas ventrales incipiens et supra pinnam analem desinens. Ossa pharyn- gealia valida subtriquetra. Dentes pharyngeales medioeres symphysin ossium pharyngealium versus magnitudine accrescentes , compressi , facie masticatoria plus minusve obliqua vel emarginata, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi. Aanm. Van Cycleptus zie ik slechts twee soorten vermeld, de typische soort van Rafinesque, Cycleptus nigrescens, en Cycleptus elongatus Ag., welke echter nog nader bewezen moet worden soortelijk van Cycleptus nigrescens Raf. te verschillen. Icuruvosvus Raf, Ichth. Ohiens.; Ag., Ichth. Faun. Pacif. slope North Americ. p. 10 in Americ. Journ. scienc. and arts 2d Series Vol. XIX. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae labis tenuibus inclusae. Rostrum integrum non ante os prominens. Maxilla inferior lata. Pinna dorsalis elongata, antice quam postice multo altior, supra vel ante pinnas ventrales incipiens et supra pin- nam analem desinens. Ossa pharyngealia subcompressa subtriquetra. Dentes pharyngeales parvi symphysin ossium pharyngealium versus magnitudine accrescentes, compressi, facie masticatoria processu brevi muniti, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi. Aanm. De meest bekende soort van Ichthyobus is Sclerognathus cyprinella Val., welke soort evenwel door Rafinesque reeds was aangeduid onder den naam van Ichthyo- 247 bus bubalus. De kennis van nog drie andere soorten heeft men aan de heeren Agassiz en Baird en Girard te danken. BuBALIOHTHYS Ag., Ichth. Faun. Pacif. slope North America p. 7 in Americ. Journ, scienc. and arts 24 Series Vol. XIX. Corpus oblongum compressum squamis magnis vestitum. Maxillae labiis tenuibus granulatis inclusae. Pinna dorsalis elongata antice quam postice paulo altior, ante pinnas ventrales incipiens et supra pinnam analem desinens. Ossa pharyngealia valida triquetra. Dentes pharyn- geales mediocres symphysin ossium pharyngealium versus magnitudine accrescentes, compressi, facie masticatoria convexa obtusa angulo tan- tum processu brevi munita, numerosi, in seriem pectiniformem dipositi. Aanm. Dit geslacht heeft de lange rugvin van Carpiodes , Cycleptus en Ichthyo- bus, maar de vin is van voren naauwelijks hooger dan meer achterwaarts, waardoor het geslacht gemakkelijk te onderkennen is. De heer Agassiz vermeldt 6 soorten van Bubalichthys.—Catostomus niger Raf. en Catostomus bubalus Kirtl. (nec Raf.) be- hooren daartoe. Moxostoma Raf., Ichth. Ohiens.; Ag., Ichth. Pac. slope North Amer. p. 14 in Amer. Journ. scienc. and arts 24 Series Vol. XIX. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis ve- stitum. Maxillae labis tenuibus carnosis transversim sulcatis inclusae. Labium inferius bilobum. Linea lateralis poris vel aperturis externis nullis. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens. Ossa pharyngealia subcompressa, subtriquetra. Den- tes pharyngeales mediocres symphysin ossium pharyngealium versus magnitudine accrescentes, compressi, curvati, subuncinati, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi. Aanm. Het geslacht Moxostoma is kenbaar aan de afwezigheid van eene zigtbare zijlijn. Tot nu toe zijn 8 soorten er van bekend. Een daarvan, Moxostoma su- cetta Ag. was reeds aan Lacépède bekend en een paar andere aan Lesueur en Rafi- nesque, doch de overige zijn eerst in de jongste jaren beschreven geworden. Stirps 2. CYPRININI. — ECHTE KARPERS. Cypriniformes cheilognathini corpore oblongo compresso, maxillis labiis carnosis rotundis inclusis; ore antico; pinna dorsali elongata et pinna anali pauciradiata radio osseo serrato munitis; squamis corpore magnis; dentibus pharyngealibus parcis uni- ad triseriatis. Aanm. De Cyprininen vormen eene scherp gekenmerkte groep door haren getan- den aarsvindoorn, een kenmerk, wat alleen dezen stam in de groote familie der Cy- prinoïden toekomt. De herkenning wordt overigens nog gemakkelijk gemaakt door de lange, tot boven de aarsvin zich uitstrekkende en met een’ getanden doorn ge- wapende rugvin. De lipbouw der Cyprininen doet ze behooren tot de Cheilogna- thinen. Zij schijnen voor de oude wereld te zijn, wat de Catostominen zijn voor de nieuwe wereld. De Cyprininen omvatten het geslacht Cyprinus, zooals het door Cuvier en den heer Valenciennes is opgevat. Nilsson zonderde daarvan af de soorten zonder voeldraden, welke hij tot een eigen geslacht bragt onder den naam Carassius. Fitzinger bragt dezelfde soorten onder zijn geslacht Cyprinopsis, hetwelk gelijk- beteekenend is met Carassius. Heckel ging nog verder en zonderde zijne Cyprinus Kollarii van het geslacht Cyprinus af, op grond van eenige bijzonderheden in het tandenstelsel, Hij noemde dit geslacht Carpio. Carpio zou dan slechts verschillen van Cyprinus door de be- kervormige gedaante der keelgatstanden, vermits het overigens alle kenmerken bezit van Cyprinus, tot zelfs de vier voeldraden toe. Heckel ging soms te ver in de toekenning van generische waarde aan bijzon- derheden in het tandenstelsel. Hij gevoelde dat soms zelf, zooals blijkt b. v. uit de intrekking van zijne geslachten Chondrochilus en Chondrorhynchus, welke hij van Chondrostoma afgezonderd had op grond van ligte getalverschillen in de keelgatstanden , doch later weder tot Chondrostoma terugbragt. Het komt mij voor, dat aan ver- schillen in de bijzonderheden van het tandenstelsel slechts dan generische waarde mag worden gehecht, wanneer die verschillen door uitwendig zigtbare kenmerken zijn vertaald. Zulks het geval niet zijnde bij Carpio Heck., schijnt dit geslacht niet aannemelijk te wezen. Ik neem alzoo slechts twee geslachten van Cyprininen aan, welke uitwendig reeds van elkander te onderkennen zijn aan de aanwezigheid of afwezigheid der voel- draden en welke overigens een vrij aanmerkelijk verschillend tandenstelsel bezitten. De Cyprininen zijn tot de oude wereld beperkt. Mun eigenlijk vaderland is 249 daar de gematigde zone van hot noordelijk halfrond. Van daar strekken zij zich in oostelijk Azië tot binnen de keerkringen uit, doch behalve in het zuiden van China, zijn zij van Zuid-Azië tot dusverre niet bekend. De Javasche soort is daar overgeplant, even als Cyprinus carpio L. uit Europa naar Noord-Amerika is overgebragt. Carassius auratus, met hare talrijke verscheidenheden en monstrosi- teiten heeft men niet alleen naar Europa, maar ook naar den Indischen Archipel, Afrika en Amerika overgeplant. Zeer merkwaardig is het voorkomen van 2 soorten van Carassius op het eiland Mauritius, maar het zou mij niet bevreemden, indien het bleek, dat de karpers van Mauritius derwaarts van China of Japan zijn over- gebragt. De beide geslachten der Cyprininen zijn gemakkelijk herkenbaar, als volgt. I Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Dentes pharyngeales molares vel calycifor- mes 1.1.3/3,1.1 vel 1.4/4.1. Cyprinus Art. (are Weed IT Cirri nulli. Dentes pharyngeales scalpriformes 4/4. Carassius Nilss. = prenoms /h Species Cyprininorum hucusque cognitae. Cyprinus carpio L.= Cyprinus nobilis Schon. = Cyprinus rex cyprinorum Bl. = Cyprinus carpio macrolepidotus Ag. Eur., As, min.(Am. Sept, intr.). » acuminatus Heck. Kner (nec Richds) = Cyprinus angulatus Heck. = Cyprinus thermalis Heck. . . Europa. v hungaricus Heck. Cyprinus primus Marsigl.= Cy- prinus carpio var. lacustris Fitz. . . . * . . . Europa. # regina Bp.= carpio? regina Heck. . . . . . . Europa. DR CAUSE ER. boete cnt Europa: HEN ord manni Vab ur oe ete n. . Europa. v striatus Holandre = Carpio striatus Heck. . . . Europa. „__Kollarii Heck. = Carpio Kollarii Heek. . . . . Europa. ARR CHIDENNS BASE ER LU. A 0: er ts A China: OBS ATEN eS ser ate de, China. paatosscola cC Richds 07... ses xem =. sv Chine: » flavipinna V. Hass. — Cyprinus floripenna V. Hass. (err. typogr) = Cyprinus nigro-auratus Lac.? = Cypri- nus rubro-fuseus Lac.?— Cyprinus viridi-violaceus Lac.? 32 bo Ct e = Cyprinus flavipinnis Val. = Cyprinus vittatus Val. = Cyprinus atro-virens Richds.? = Cyprinus flammans Richds.? = Cyprinus hybiscoides Richds.? = Cyprinus acuminatus Richds.? = Cyprinus sculponeatus Richds. = Cyprinus conirostris T. Schl. = Cyprinus haemato- pteras Ps Sehl-; 2 vroe ett, Elle iT Ching d api Jard intrd-). * Cyprinus melanotus T. Schl. . . . . . . .-. . « Japonia. Carassius vulgaris Nilss.= Cyprinus carassius L.= Cyprino- psis carassius Fitz. = Carassius Linnaei Bp. . . . Europa. v gibelio Nilss. = Cyprinus gibelio Gmel. . . . . . Europa. Yen FAO Ara nbr en Er ele CN ele as DERE TIR » oblongus Heck. Kner. . . . RIRE A Opes » humilis Heck. = Cyprinus katifis Heike . =. TEUTOPA- v? incobia Heck. = Carassius incobia Bp. . . . . . Europa. /; bucephalus Heck. = Cyprinus bucephalus Heck. . . Europa. v" lineatus Heck. — Cyprinus lineatus Val. . . . . . China. 7" Langsdorfit Heck. == Cyprinus Langsdorfii Val. . . China. , rv Bürger T. Schl.= Cyprinus (Carassius) Bürgeri T- Schl. = Carassius coeruleus Bas. . . . . . . . China, Japonia. y | auratus Nilss. = Cyprinus auratus Dl. = Cyprinus te- lescopus Lac. = Cyprinus macrophthalmus Bl.= Cypri- nus quadrilobus Lac.= Cyprinus nukta Syk. = Cy- prinus quadrilobatus Bas. . . . . . . . . . . Chin.,Jap.,Phil.(Jav.,Eur.intr.) | pekinensië Bas. -« vw roii aei ue TOC A. y- \sdiscolor Baar v vens : elita tar diae. ubi ( abbreviatus Blkr = Ce ne Richds. . China. ; gibelioides Blkr = Cyprinus gibelioides Cant.= Cy- prinus nigrescens Cant. (an Carassius Langsdorfii Val.? Bec. A Pachds) «i 7) Sake CU eee es ects ee ase | ee Ren ; carassioides Blkr= Cyprinus carassioides Gr. . . China. v Cuvieri T. Schl. = Cyprinus (Carassius) Cuvieri T. Schl. Japonia. y» grandoculis T. Schl.. . . . . m ee . Japonia. v thoracatus Beek cs On Eeen Val. . . . Maurit., Japonia? » mauritianus Blkr = Cyprinus mauritianus p . » Mauritius, | 251 (uv Cyprinus Art:E., Syst. Nat. ed. 6? (1748), Nilss: Skand. Fisk. = Carpio Heck., Fisch. Syr: p. 24 — Karper. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil- lae labiis carnosis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rictus terminalis, ore clauso formam ferri equini referens. Sulcus postlabialis utroque latere simplex, longitudinalis, non cum sulco lateris oppositi unitus. Opercula rugosa. Pinna dor- salis elongata, supra vel ante pinnas ventrales incipiens et supra pinnam analem desinens, basi alepidota, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pauciradiata, radio simplice postico osseo ser- rato. Dentes pharyngeales molares vel calyciformes bi- ad tri-seriati facie masticatoria sulcati. Aanm. Het geslacht Cyprinus, zooals het boven omschreven is, omvat de ge- slachten Cyprinus Heck. en Carpio Heck., welke mijns inziens slechts een enkel geslacht uitmaken. Inderdaad zou Carpio Heck. in niets anders van Cyprinus verschillen dan in de gedaante der keelgatstanden, welker kaauwvlakte een weinig hol is, hoezeer die tanden naar de type van die van Cyprinus zijn gebouwd en insgelijks groeven op de kaauwvlakte vertoonen. Men kent thans de boven genoemde soorten van Cyprinus, van welke de meeste Europa bewonen, terwijl de overige alle van China en Japan zijn bekend gewor- den. Slechts eene enkele archipelagische soort bevindt zich in mijne verzame- ling, welke tot nu toe in den Indischen archipel slechts in het westelijke gedeelte van Java is aangetroffen en derwaarts uit China overgebragt. Deze soort laat zich door volgende kenmerken van alle overige bekende van het geslacht onderkennen. I. Altitudo corporis 34 ad 44 in ejus longitudine. Caput acutum 34 ad 44 in longitudine corporis, altitudine 14ad 1! in ejus longitudine. Oculi 3 ad 43 in longitudine capitis. D. 4/16 ad 4/18. Dentes, globulari laevi ex- cepto, oblique truncati facie masticatoria vulgo tricarinati 1.1.3/3.1.1, vel 1.3/8.1. Cyprinus flavipinna K, v. H. 252 Cyprinus flavipinna K. v. H.; Val:, Poiss. XVI p. 52 tab. 547; Blkr, Descr. spec. pisc. Jav. nov. Nat: Tijdschr. Ned. Ind. XIII p. 345, Geelvinnige Karper Atl. Cypr. Tab. XIX. Cypr. corpore oblongo compresso, altitudine 3'/2 ad 4!/, in ejus longitudine, latitudine 123 ad 2 in ejus altitudine; capite acutiusculo conico, 3/4 ad 4!/a in longitudine corporis cum, 3!/; ad 32/3 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/3 ad 1!4, latitudine 1?/4 ad 13/5 in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 41)3 in longitudine capitis, diametro 1%%5 ad 2 in capitis par- te postoculari, diametro 1 ad 2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum iantum tegente, apertura subcirculari; rostro acutiusculo vel obtusiusculo convexo, non ante os prominente, junioribus oculo breviore, aetate provectis oculo longiore; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham vulgo declivi rectius- cula, nucha convexa; osse suborbitali anteriore oblique tetragono, plus duplo ad duplo fere longi- ore quam lato, margine posteriore valde convexo, margine antiore rectiusculo vel concaviusculo, dimidio inferiore crista longitudinali postrorsum adscendente percurso ; osse suborbitali 2? oblique tetragono, anti- ce quam postice multo altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1? triplo circiter humi- liore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum valde protractili, ante oculum desinente, 3?/;ad 4 in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris rostralibus cirris supramaxillaribus multo ad plus duplo brevioribus, interdum deficientibus; cirris supramaxillaribus oculo brevioribus ad paulo longioribus; labiis carnosis teretibus, facie orali transversim striatis; sulco postlabiali isthmo sat lato a sulco láteris oppositi separato; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso brevi, inferne utroque ramo poris pluribus in seriem longitudinalem dispositis; ossibus suborbitalibus et limbo praeopereuli poris conspicuis in seriem. curvatam simplicem dispositis; operculo radiatim ru- goso, latitudine 1/3 ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo ; aper- tura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus molaribus 1.1.8/3.1/1 vel 1.3/3.1, dente serie posteriore interno globulari obtusissimo non sulcato, ceteris obli- que truncatis facie masticatoria vulgo tricarinatis; osse scapulari trigono valde obtuse rotundato; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; dorso elevato rotundato vel subangulato ventre multo altiore; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 35 ad 37 in linea laterali, 14 vel 13 in serie transversali abs- que ventralibus infimis quarum 6 (5/2) supra lineam lateralem, 12 ad 14 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter quinqueseriatis, serie media postrorsum magnitudine vix accrescentibus iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali supra vel paulo ante pin- nas ventrales incipiente, basi alepidota, 2°/5 ad 3 fere in longitudine corporis absque pinna caudali, acuta vel obtucuscula, emarginata, altitudine 1!/3 ad plus quam 2 in altitudine corporis, juvenilibus duplo fere aetate provectioribus duplo ad multo plus duplo longiore quam alta, spina sat valida pos- tiee dentibus conspicuis armata eum parte ejus flexili capite absque rostro breviore; pinnis pecto- ralibus et ventralibus acutiuscule vel obtusiuscule rotundatis, pectoralibus ventralibus paulo longi- oribus 6 fere ad 67/3 in longitudine corporis ventrales attingentibus vel non attingentibus, ventra- libus analem non attingentibus; anali basi leviter squamata, acuta, non vel parum emarginata, dor- sali paulo vel non humiliore, duplo ad sat multo minus duplo altiore quam basi longa, radio pos- tico radio dorsali postico opposito vel paulo post eum inserto, spina sat valida postice dentibus conspi- cuis armata; caudali basi squamosa, profande incisa, lobis acutis vel acutiuscule rotundatis 4 ad 49/4 253 in longitudine corporis; colore corpore pulcherrime aureo, vel aureo-viridi, vel profunde viridi, vel dorso nigro lateribusque aureo vel argenteo; lateribus interdum vittis longitudinalibus diffusis profun- dioribus; iride aurea, vel rosea, vel flava; pinnis aureo-rubris vel aureo-flavis vel dilute roseis, interdum violaceo vel nigro nebulatis. B. 3. D. 4/16 ad 4/18, P. 1/13 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 ad 8/17/8 lat. brev. incl, Syn. Cyprinus floripenna (err. impress.) V. Hass, Algem. Konst- en Letterb. 1823 II p. 132, Bull. de De Féruss. 1824 Zoól p. 375. Cyprinus rubro-fuscus Lac. Poiss. V p. 531, Val, Poiss, XVI p. 54?; Richds., Rep. Fish. Chin. Jap. in Rep. 15h Meet. Brit. Assoc. p. 288? Cyprin rouge-brun Lac., Poiss. V p. 531 tab. 16 fig. 1? Cyprinus nigro-auratus Lac, Poiss. V p. 547; Val, Poiss. XVI p. 53, Richds, 1. c. p. 290? Cyprin mordoré Lac., Poiss. V p. 547 tab. fig, 2? Cyprinus viridi-violaceus Lac., Poiss. V p. 448; Val, Poiss, XVI p. 55, Richds., l. c. p. 288? Cyprin verd-violet Lac., Poiss. V p. 548 tab. 16 fig, 3? Carpe rouge-brun Val, Poiss. XVI p. 54? Carpe mordorée Val, Poiss. XVI p. 53? Carpe vert-violet Val, Poiss. XVI p. 55? Cyprinus atro-virens Richds., Rep. Ichth. Chin. Jap. in Rep. 159 Meet. Brit. Assoc. p. 287? Cyprinus flammans Richds. ibid, p. 288. Cyprinus hybiscoides Rlchds., ibid. p. 289? Cyprinus acuminatus Richds., ibid. p. 289? Cyprinus sculponeatus Richds. ibid. p. 290? Carpe aux nageoires jaunes Val., Poiss. XVI p. 457. Cyprinus vittatus Val., Poiss. ibid. Carpe aux bandes vertes Val, Poiss., ib. Cyprinus haematopterus T. Schl., Faun. Jap. Poiss. p. 189 tab. 96. Cyprinus conirostris 'T. Schl, Faun. Jap. Poiss. p. 191 tab. 97 fig. 2. Hih-li, Hak-li, Tang-li, Tong-li, Ho-li, Fo-li, Luh-li, Luk-li, Poo-yung-li, Foo-yang-li Fu-yung-li, Shang-hae-la, Shang-hai, Sheung-hoi-lap, Hae-li, Hoi-li, Kik-l Chinens. Tambra et Tambra mas Mal. et Sund. Hab: Java (Batavia, Buitenzorg, Tjampea, Tugu, Tjiseroa, Tjipanas, Tjiandur, Lelles, Bandong, Tjibulus, Pandjallu), in fluviis, lacubus et piscinis, Japonia, (Jedo), in fluviis. Longitudo 35 speciminum 70°" ad 248”, Aanm. Cyprinus flavipinna V. Hass. is na verwant aan den gewonen europeschen karper (Cyprinus carpio L.) en verschilt daarvan hoofdzakelijk door slanker ligchaam , grooteren kop en grootere oogen en minder bol profiel. Vele voorwerpen hebben zelfs de fraai goudglanzig-groene kleur der gewone europesche karpers. Cyprinus melanotus van Japan is slanker van ligchaam en van kop dan Cyprinus flavipinna, heeft de borstvinnen meer ontwikkeld en biedt nog meerdere andere ver- schillen aan in den vorm der onderoogkuilsbeenderen en de geaardheid van de kaauw- vlakten der keelgatstanden. Cyprinus vittatus Val. is dezelfde soort als Cyprinus flavipinna. Ik bezit meer- 254 dere voorwerpen, welke wegens de overlangsche banden des ligchaams tot Cypri- nus vittatus Val. zouden behooren, doch in niets wezenlijks van Cyprinus flavipin- na verschillen. De bandteekening vertoont zich bij eenige voorwerpen reeds tijdens het leven, bij andere eerst na bewaring in wijngeest. De kleuren bieden bij de verschillende voorwerpen zoo talrijke schakeringen aan, dat men bij oppervlakkig onderzoek daarin ligtelijk soortelijke verschillen zou mee- nen te vinden. In plaats van het cijfer der rugvinstralen 27 (eene drukfout), in het groote vischwerk opgegeven, leze men 17. De groene verscheidenheid wordt in westelijk Java eenvoudig Tambra, de goud- kleurige daarentegen Z'ambra mas genaamd. De soort behoort tot de smakelijkste zoetwatervisschen van Java en wordt daarom in de bovenlanden veel in vijvers gehouden. Alle mijne voorwerpen behooren tot den jeugdigen en middelbaren leeftijd, daar de soort eene lengte bereikt van meer dan 400”. Van Hasselt heeft reeds aangeteekend dat Cyprinus fiavipinnis uit China naar Java is overgebragt. Opmerkelijk is het ook, dat zij de eenige echte karpersoort is, welke tot nog toe in den Indischen archipel in vrijen toestand is waargenomen , en dat hare verbreiding zich tot Java en wel slechts tot de westelijke helft van dat eiland bepaalt. Indien de bewering van Van Hasselt juist is, wat ook ik op grond van mededeelingen op Java geloof, komt het mij thans zeer waarschijnlijk voor, dat zij dezelfde soort is als die, welke Lacepéde onder de namen Cyprinus rubro-fuscus, Cyprinus nigro-auratus en Cyprinus viridi-violaceus als drie verschil- lende soorten heeft afgebeeld en welke onder dezelfde namen in de groote His- toire naturelle heeft plaats genomen. De habitus dier soorten, zooals die in de af- beeldingen van Lacepéde is voorgesteld, beantwoordt zeer goed aan dien mijner jongere voorwerpen, hoezeer de bijzonderheden der uitvoering veel te wenschen overlaten. Cyprinus corirostris 'T. Schl. en Cyprinus haematopterus T. Schl. van Japan houd ik nog meer bepaald voor dezelfde soort als Cyprinus flavipinna; vooral nadat ik een vooral voorwerpen van Jedo met mijne Javasche heb kunnen vergelijken. Indien met zekerheid te bepalen was, dat inderdaad de drievoudig voorgestelde soort van Lacepéde dezelfde is als onderwerpelijke, zou aan de hier beschrevene een der namen van Lacepéde gegeven behooren te worden, waartoe die van nigro-au- ratus nog de voorkeur zou verdienen. De heer Richardson heeft, naar afbeeldingen van Reeves, behalve de drie naam- soorten van Lacepède, nog eenige andere soorten van Cyprinus van China opge- steld onder de namen Cyprinus atro-virens, Cyprinus flammans, Cyprinus hybiscoi- des, Cyprinus acuminatus en Cyprinus sculponeatus, welke ik vermoed, dat alle dezelfde soort voorstellen als die van Lacepéde. De bijzonderheden, naar welke ze zijn opgesteld, zijn ontleend aan de afbeeldingen en deze missen, wat uit de 255 beschrijvingen van den heer Richardson is op te maken, de noodige naauwkeurig- heid ten opzigte van de getallen der schubben, enz. Indien alzoo mijne meening ten deze mogt blijken juist te zijn, zouden de S Richardsonsche soorten tot eene enkele behooren te worden teruggebragt, waar- toe dan ook zouden te brengen zijn de beide javasche soorten van den heer Valen- ciennes en Cyprinus haematopterus T. Schl. en Cyprinus conirostris T. Schl. van Japan, zoodat van die twaalf soorten slechts eene enkele in de wetenschap zou behooren plaats te nemen. Carassius Nilss., Heck. Fisch. Syr p. 24, — Karauscu. Corpus oblongum compressum , squamis magnis vestitum. Maxillae labiis earnosis teretibus simplicibus inclusae. Cirri nulli. Rictus termi- nalis, ore clauso formam ferri equini referens. Sulcus postlabialis utro- que latere simplex, longitudinalis, non cum sulco lateris oppositi unitus. Opercula rugosa. Pinna dorsalis elongata, supra pinnis ventrales incipiens et supra pinnam analem desinens, basi alepidota, radio sim- pliee postieo osseo serrato. Pinna analis pauciradiata, radio simplice postico osseo serrato. Dentes pharyngeales scalpriformes 4/4. Aanm. Van Carassius zijn thans ongeveer 20 soorten bekend , van welke de meeste tot de fauna van China en Japan en de overige tot die van Europa behooren. Carassius thoracatus Heck. van Mauritius schijnt eene Japansche soort te zijn, al- thans ook in Japan voor te komen en even als Carassius auratus monstrositeiten met dubbele vinnen op te leveren. Cyprinus mauritianus Benn. (Proceed. Comm. Zool. Soc I p. 167) is misschien geene andere soort als Cyprinus thoracatus Val., wat zich echter naar de zeer korte beschrijving van Bennett niet laat bepalen. In het algemeen komt het mij voor, dat meerdere der Chinesche en Japansche soorten nader dienen onderzocht en vergeleken te worden. let zal dan misschien blijken, dat eenige soorten slechts nominaal zijn en niets anders dan varieteiten of monstrosi- teiten. Zoo is b. v. ook Cyprinus nukta Syk. van Dekkan slechts eene monstrosi- teit van Carassius auratus. Carassius auratus Nilss.; Heck., Fisch. Syr. p. 24 — Goudvisch. Syn, Syprinus auratus L. Gm, Syst. Nat. ed. 13a p. 1418 et auct. Cyprinus telescopus Lac., Poiss. Cyprinus macrophthalmus Bl, Ausl Fisch. tab. 410. Cyprinus quadrilobus Lac., Poiss. V tab. 18 fig. 3. Cyprinus nukta Syk., Fish. Dukhun in Trans. Zool, Soc. II p. 355 (monstr.). 256 Cyprinus quadrilobatus Basil, Nouv. Mém. Soc. impér. Natur, M ose. X 1855, Ichth. Chin. bor. p. 230 tab 5 fig 5. Aanm. Ik bezat van Carassius auratus talrijke voorwerpen, alle behoorende tot verschillende monstrositeiten der soort, zooals zij op Java en in Japan in vijvers en glazen tot vermaak onderhouden worden. Alle die voorwerpen, in eene groote stopflesch bewaard, zijn bij de jongste verplaatsing van mijn kabinet verloren ge- gaan en, hetzij door de dragers ontvreemd, hetzij wegens het breken der flesch tijdens het transport weggeworpen. De voornaamste monstrositeiten, door mij waargenomen, had ik echter reeds aangeteekend op bladz. 48 van mijne Nalezingen op de Ich- thvologie van Japan”, opgenomen in het 25° deel der Verhandelingen van het Ba- taviaasch Genootschap van kunsten en wetenschappen. Zij waren gelegen , behalve in afwijkingen der gedaante en lengte van kop, ligchaam en vinnen, in het niet of dubbel aanwezig zijn van een of meerdere vinnen. Deze monstrositeiten laten zich in weinige woorden aanduiden als volgt. Monstrositas 1 Mononotopterus, diuropterus, diproktopterus, phaionotus. 2 2 Mononotopterus, diuropterus, monoproktopterus, aureus. / 3 Anotopterus, diuropterus, diproktopterus, aureus. " 4 Anotopterus, diuropterus, phaiosoma. Alle deze monstrositeiten vond ik terug bij een aantal goudvisschen uit de vij- vers der vorsten van Soerakarta. Ik heb vroeger betrekkelijk enkele voorwerpen, tot die monstrositeiten behoorende, het volgende aangeteekend. 1 Carassius auratus, macronotopterus diuropterus , diproktopterus , phaionotus. Syn. Cyprinus auratus var. Basil, lchth. Chin. boreal, tab. 5 fig. 2. Tambra mas Mal. Jav. C. eorpore oblongo compresso, altitudine 3 ad 31/2 in ejus longitudine; capite obtuso , rotundato, 5 ad 6 in longitudine corporis; oculis diametro 3!/2 in longitudine capitis; linea dorsali valde con- vexa; ventre dorso multo convexiore; squamis lateribus 24 vel 25 in serie longitudinali ; pinnis val- de elevatis et elongatis, dorsali, pectoralibus ventralibusque simplicibus, anali caudalique duplicatis, caudali triloba lobis aeutis medio bis tantum in longitudine totius corporis; colore corpore superne nigricante-fusco, lateribus inferneque flavescente-aureo; pinnis fuscis. D. 4/19. P. 1/16. V. 2/6 vel 2/7. A. 8/6 + 3/6. C. 17 + 17 et lat. brev. Hab. Surakarta, in piscinis principum, Longitudo 2 speciminum 115’” et 170". 2 Carassius auratus, macronotopterus, diuropterus , monoproktopterus , ob- ad longus, aureus. Syn. Cyprinus macrophthalmus Bl, Ausl. Fisch, tab. 410. Cyprin gros-yeux Lac. Poiss. V tab. 18 fig. 2. Cyprin quatre-lobes Lac. Poiss. V tab, 18 fig. 3. 207 Ouen-Yu ou Lettré's, Mors-doré et Elégand , 28 Jujube et Baté 9, Maltache et Croix blanche 29- Copiae Savignii. Kin-Yu, Mauricot. 7, Ardoisé et Rubicon 4, Nigricant et Aurore 16, Mauche et Marbré 2, Norirous 6, Brunet et Cinabré 8, Superbe 3, Souci et Capucinel, Charbonnier et Bleuet 5, Cop. Savignii. Original et Bande-gueule 21, Mauri-jaune, Ensanglanté et Tout-chair 20, Cop. Savignii. Nin-Eubk-Yu ou Nymphes, Agréable 24. Nacré et Rougi-membres 80. Rubis et Taches mine 18 Cop. Savignii. Long-Tjing-Yu ou les Yeux de dragon, espèce des Ya-Tun-Yu ou Oeufs de Canne; Rouillé ; Cerise et Léopard, 22, Masqué et Cap-mine 10, Quinte-bande et Norimembre 14, Rubis- mouche et Nuageux 12, Telescope ll, Turquoise et Agathe 26. Cop. Savignii. Ya- Tan- Yu ou Oeufs de Canne, Ferrugineux, Tettard et Frangirouge 15. Cop. Savignii. Kin- Teon-Yu, ou Cabrioleurs, Verdret et Sombricolore 17. Cop. Savignii. Tambra mas Mal. C. corpore oblongo compresso, altitudine 3!/a ad 4 in ejus longitudine; capite obtuso rotundato 4 circiter in longitudine corporis; oculis diametro 3!/» in longitudine capitis; linea dorsali regulariter convexa; dorso ventre convexiore; squamis lateribus 23 ad 25 in serie longitudinali; pinnis dorsali, pectoralibus, ventralibus analique simplicibus, caudali duplice triloba, lobis acutis 31/2 circiter in longitudine corporis; colore toto corpore aureo, pinnis flavescente-aureo. D. 4/16 vel 4/17. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8, A. 3/6. C. 16 + 16 et lat. brev, Hab, Surakarta, in piscinis principum. Longitudo 2 speciminum 75” et 103”, 9. Carassius auratus, anotopterus, diuropterus , diproktopterus , aureus. Syn. Tambra mas Mal. a C. corpore oblongo compresso, altitudine 3 circiter in ejus longitudine; capite obtuso 5!/ circiter in longitudine corporis; oculis diametro 31/2 in longitudine capitis; linea dorsali antice valdé angu- lata; ventre dorso gibboso multo convexiore; squamis lateribus 25 p. m. in serie longitudinali; pin- nis dorsali nulla, pectoralibus et ventralibns simplicibus elongatis, anali caudalique duplicatis, cau- dali tetraloba lobis acutis mediis bis tantum in longitudine totius corporis; colore corpore aureo, pinnis flavescente-aureo. D. 0. P. 1/17. V. 2/6. A- 3/7. + 3/6. C. 19 + 19 et lat. brev. Hab. Surakarta, in piscinis principum. Longitudo 2 speciminum 110"' et 210”, 4. Carassius auratus, anotopterus, diuropterus , diproktopterus, phaionotus. Syn. Cyprinus auratus var. Bl, tab. 94 fig, 2 p. 2. Tambra mas Mal. * ©. corpore oblongo compresso, altitudine 4'/a circiter in ejus lonsitudine; capite obtuso 6 fere in longitudine totius corporis; oculis diametro 3%/; in longitudine capitis; valvula nasali in lobum pro- ducta; linea dorsali irregulariter rotundata; dorso valde carinato ventre convexiore; squamis lateri- bus 20 p, m. in serie longitudinali; pinnis dorsali nulla, pectoralibus et ventralibus simplicibus maxi- on ve 258 me elongatis caudam multo superantibus, anali et eaudali duplicatis, analibus radiis longissimis, caudali tetraloba lobis acutis plus dimidio corporis totius longitudinis efficientibus; colore corpore pinnisque fusco, operculis ventreque tantum aureo vel argenteo. D. 0. P. 1/16 vel 1/17. V. 2/7. A. 3/9 + 3/6. C. 15 + 15 et lat. brev. Hab. Surakarta, in piscinis principum. ” Longitudo speciminis uniei 185”. Sedert het verloren gaan der voorwerpen, naar welke bovenstaande aanteekenin- gen genomen zijn, ben ik weder in het bezit gekomen van eenige monstrositei- ten, alle van Japan, en grootendeels afkomstig uit de kweekkommen van een voornaam Japanees te Jedo. Van deze monstrositeiten heb ik de volgende aanteekeningen genomen. 5. Carassius auratus , macronotopterus , diuropterus, diproktopterus , aureus. Syn. Cyprinus auratus var, Basilewski, Ichthyogr, Chin. bor, tab. 5 fig. 3, 5. C. corpore oblongo compresso, altitudine 3 ad 3'/4 in ejus longitudine; capite obtuso 4*5 ad 5 in longitudine totius corporis; oculis diametro 3 ad 3!/3in longitudine capitis; naribus non tubulatis, posterioribus autem magnis valvula claudendis; linea dorsali sat regulariter rotundata; dorso ca- rinato ventre tumido non vel paulo tantum altiore; squamis lateribus 26 vel 27 in linea laterali; pinnis valde, elongatis et elevatis, dorsali aeque alta circiter ac longa, simplice; pectoralibus capite vix ad non brevioribus; ventralibus capite longioribus; anali duplicata; caudali duplicata quadriloba lobis valde acutis, lobis mediis trunco cum capite non vel vix breviore (bis circiter in longitudine totius corporis); colore corpore pinnisque rubro-aureo; pinnis dimidio libero interdum pulchre roseis. D. 4/15 vel 4/16. P. 1/16 vel 1/17. V. 2/8. A. 3/7 + 3/7. C. lat. brev. + 1/17 + 17/1 et lat. brev. Mab. Japonia, in pisicinis urbis Jedo. 3 Longitudo 2 speciminum 123" et 126”. Carassius auratus , macronotopterus , diuropterus , monoproktopterus , aureus. Een voorwerp, behoorende tot de monstrositeit n°. 2, doch in meerdere bijzonderheden van mijne vroegere voorwerpen verschlliende, t. w. door slanker ligchaam, meer hoekige rug- en buiklijn en grootere staartvinkwabben. Het voorwerp is afkomstig van Nagasaki en 85'" lang. 6. Carassius auratus, micronotopterus, diuropterus, monoproktopterus, aureus. Syn. Val, Poiss. XVI p. 86. Cyprinus auratus var. Basil, lehth. Chin. bor. tab. 5 fig. 1. C. corpore oblorigo compresso, altitudine 2! circiter in ejus longitudine; capite obtuso, parum convexo, 4 fere in longitudine corporis; oculis diametro 3!/e circiter in longitudine capitis; naribus non tubulatis, posterioribus autem valvula magna claudendis; linea dorsali valde angulata; linea ven- trali regulariter convexa; dorso ventre vix altiore; squamis 25 p. m, in linea laterali; pinna dorsali 259 brevi operculo non longiore, multo altiore quam longa, corpore plus duplo humiliore; pinnis pectora- libus et ventralibus acutis capite brevioribus; anali simplice acuta postice rotundata; caudali duplice tetraloba, lobis acutis subaequalibus 37/3 circiter in longitudine corporis; colore corpore rubro-aureo , pinnis pulehre rubro; pinnis dorsali et caudali nigro marginatis. D. 4/5 vel 4/6. P. 1/15. V. 2/7. A. 3/5 vel 3/6. C. 1/17/1 et lat. brev. + 1/18/1 et lat. brev. Hab. Japonia (Jedo), in piscinis. Longitudo speciminis unici 90'". Carassius auratus, anotopterus , diuropterus, diproktopterus , phatonotus. Twee voorwerpen van Jedo, behoorende tot de monstrositeit n°. 4, maar veel korter van vinnen en ligchaam, welks hoogte er slechts ongeveer 21 malen gaat in zijne lengte. De kop gaater slechts 34 tot 4 malen in de lengte des ligchaams , de staartvin 2°/3 tot 3 malen. Er zijn 27 tot 21 schubben in de zijlijn. De buik- en borstvinnen zijn korter dan de kop; het neusklapvlies is tot eene lange vleezige kwab ontwikkeld. De voorwerpen hebben eene lengte van 53” en 95”, 7. Carassius auratus, anotopterus, diuropterus, diproktopterus , sarcoce- phalus, aureus. Car. corpore oblongo eompresso, altitudine 23/4, circiter in ejus longitudine; capite obtusissimo, maxime convexo, altiore quam longo, cute villoso-carnosa ubique tecto, 4 et paulo in longitudine corporis; oculis diametro 4 circiter in longitudine capitis; valvula nasaliin lobum carnosum multi- partitum evoluta; linea dorsali rotundata linea ventrali rotundata paulo altiore; dorso valde crasso non carinato; squamis 25 p. m. in linea laterali vix conspicua; pinna dorsali nulla; pinnis pecto- ralibus et ventralibus aeutis capite paulo brevioribus; anali hemi-duplicata (antice duplicata gobi- oidea, postice simplice; caudali duplicata tetraloba, lobis acutis lateralibus quam mediis longiori- bus 3 et paulo in longitudine corporis; colore corpore pulchre aureo-rubro, pinnis rubro, maxilla superiore nigra. D. 0. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/7 vel 2/8. A, 2/5 ja +8. C. lat. brev. + 1/13/15/1 et lat. brev. Hab. Japonia (Jedo), in piscinis. Longitudo speciminis unici 139'/, 8. Carassius auratus, anoloplerus, diuropterus , monoproktopterus , aureus. Syn. Cyprinus auratus var. Dl, tab. 94 fig. 1. Car. corpore oblongo compresso, altitudine 29/4 circiter in ejus longitudine; capite valde obtuso, angulato, altiore quam longo, 4 fere in longitudine corporis; oculis diametro 3 in longitudine ca- pitis; vertice villosiusculo; valvula nasali inerassata sed non in lobum producta; linea dorsali re- gulariter curvata linea ventrali rotundata non vel vix convexiore; dorso crasso, non carinato; squamis 26 in linea laterali; pinna dorsali nulla; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, capite brevioribus; pinna anali simplice acuta; pinna caudali duplicata triloba, lobis acutis longitudine subaequalibus 3 circiter in longitudine corporis; colore corpore aureo-rubro, pinnis rubro. 260 D. 0. P. 1/16. V. 2/6. A. 3/5 vel 3/6. C. lat, brev. +. 1/33/1 + lat. brev. Hab, Japonia (Jedo), in piscinis. Longitudo speciminis unici 101”, 9. Carassius auratus, macronotopterus , monuropterus , monoproktopterus , rhombeus , aureus. Syn. Cyprinus auratus var. Basil, Ichthyogr. Chin. boreal. tab. 5 fig. 4. Car. corpore oblongo compresso, rhombeo, altitudine 27/3 ad 2?/, in ejus longitudine; capite an- gulato, acuto, depresso, 54/5 ad 4 in longitudine corporis, aeque alto circiter ac longo; oculis dia- metro 3 et paulo ad 3!/3in longitudine capitis; valvula nasali mediocriter evoluta; linea dorsali obtusangula; linea ventrali rotundata; dorso carinato ventre vix altiore; squamis 25 ad 29 in linea laterali; pinna dorsali elongata, longiore quam alta; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis capite brevioribus; pinna anali simplice acuta altiore quam longa; pinna caudali simplice biloba, lobis acutis 21/2 ad 2?/5in longitudine corporis; colore corpore superne aureo-rubro, inferne argenteo; pinnis pulchre rubris. D. 4/15 ad 4/19. P. 1/13 ad 1/15. V. 2/7 ad 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 1/17/1 et lat. brey. Hab. Japonia (Jedo), in piscinis. Longitudo 2 speciminum 667” et 68"', Aanm. Bij een dezer beide voorwerpen is de snuit zeer spits en de snuitvoor- hoofdslijn zeer hol. Bij dit voorwerp heeft de rugvin tusschen den 2^ en 7° straal eene groote zwarte vlek. Bij het andere voorwerp ontbreekt deze vlek en is ook de voorhoofdslijn niet konkaaf. Monstrositates sequentes cognitae in museo meo desunt. E 10. Azotopterus, monuroproktopterus. Syn. Cyprinus auratus var. Bl. tab. 94 fig. 3. 11. Macronotopferus , monuropterus , moaoproktopterus , elongatus (a statu normali parum diversus). Syn. Nin-Eubk-Yu ou Nymphes, Ambre- jaune et Tricolor 13, Queue- mine et Hirondelle 27, Fade et Minier 28. Cop. Savignii. Kin- Yu, Orangé 19, Vermillon 25. Cop. Savignii. 12. Dinotopterus (Val, Poiss. XVI p. 82). 13. Micronotopterus, diuropterus diproktopterus. (Val., Poiss. XVI p. $6, 87). STIRPS 3. — BARBINI. — PA ERELEN, Cypriniformes cheilognathini corpore oblongo vel elongate, com-: presso vel subfusiformi, radio anali simplice posteriore laevi edentulo, dentibus pharyngealibus uni-ad tri-seriatis parcis, utroque latere nun- quam plus quam 12. Aanm. Tot de Barbinen breng ik alle Cheilognathinen, welke niet behooren tot de Catostominen en Cyprininen. Reeds hiervoren heb ik gewezen op de moeijelijkheid, de meer dan 000 thans bekende soorten van Barbinen naar hare natuurlijke verwantschappen te rangschik- ken en de geslachten met de noodige scherpte te bepalen. Heckel's proeve van eene natuurlijke rangschikking der Cyprinoiden voldeed zoo weinig aan de eischen van een natuurlijk stelsel, dat hij haar eenige jaren later zelf verwierp, door opstelling zijner Temnochilae, welker geslachten in zijne vroe- gere rangschikking, in welke alle door hem aangenomene genera van Cyprinoiden met No. 1 tot No. 54 zijn vermeld, op de nos. 5, 13, 18 tot 23 en 27 tot 30 voor- komen, omringd van Cyprininen, Barbinen en Catostominen. En zelfs wanneer men de Cyprininen en Catostominen uit die lijst wegneemt', alsook het geslacht Glossodon, hetwelk tot eene andere orde behoort, volgen de Barbinen er nog geenszins natuurlijk op elkander. De volgreeks waarin alsdan de Barbinen zou- den voorkomen, zou zijn als volgt. 1 Gibelion Heck. 3 Abramis Cuv. 25 Scardinius Bp. 2 Devario Heck. 14 Blicca Heck. 26 Idus Heck. 3 Rhodeus Ag. 15 Bliccopsis Heck. 27 Leucos Heck. 4 Systomus McCl. 16 Acanthobrama Heck. 28 Pachystomus Heck. 5 Barbus Cuv. 17 Osteobrama Heck. 29 Leuciscus Rond. 6 Labeobarbus Rüpp. 18 Ballerus Heck. 30 Phoxinellus Heck. 7 Luciobarbus Heck. 19 Chela Buch. 31 Phoxinus Rond. 8 Schizothorax Heck. 20 Esomus Swns. 32 Argyreus Heck. 9 Aulopyge Heck. 21 Pelecus Ag. 33 Squalius Bp. 10 Gobio Cuv. 22 Perilampus McCl. 34 Leucosomus Heck, 11 Finca Rond. 23 Alburnus Rond. 35 Opsarius MeCI. 12 Isocephalus Heck. 24 Aspius Ag. Vele dezer geslachten zijn sedert beter bekend geworden, terwijl andere zijn ge- bleken niet behouden te kunnen blijven worden. Talrijke andere, sedert ontdekte, generische vormen hebben ook nieuw licht geworpen op de verwantschappen der oudere en daardoor heeft dit gedeelte der kennis van de Cyprinen thans ook reeds een geheel ander aanzien gekregen. Veel laat zich echter afdingen op de waarde van talrijke dier nieuwe geslachten. Het is vooral bij de Barbinen, dat men te ver gegaan is met de schepping van nieuwe geslachten op grond van onbeduidende wijzigingen in het tandenstelsel. Heckel werd daarin nog overtroffen door de heeren Agassiz en Girard. Gewis heeft ook het tandenstelsel zijne waarde bij de stelselmatige rangschik- king der Barbinen, maar niet zoodanige, dat een gering verschil in de reijen en in de gedaante der tanden gewigtig genoeg mag geacht worden om met voorbij- zien van de overige natuurlijke verwantschapen der soorten, daarop alleen de ge- slachten te vermenigvuldigen, en het zal dan zeker ook blijken, dat vele op die wijze ontworpen geslachten, onhoudbaar zijn. De Barbinen bieden echter, buiten het tandenstelsel, meerdere kenmerken aan, waardoor men in staat gesteld wordt ze beter te groeperen, dan tot dus verre is geschied. Een voortreffelijk kenmerk vindt men in de gedaante van het voorste gedeelte des ligchaams. De buik is bij de meeste Barbinen voor de buikvinnen plat, eene min of meer breede ondervlakte aanbiedende, op welke men bij de geschubte soor- ten van 3 tot meer overlangsche schubreijen kan waarnemen. Bij vrij talrijke an- dere echter is de buik mesvormig zamengedrukt, vormt in stede van eene platte on- dervlakte slechts eene scherpe kiel, en de buikvinnen zijn daar niet aan den on- derrand des ligchaams maar aan de zijden boven de buikkiel ingeplant. Men kan deze beide groepen noemen Amblygastri en Orygastri. De Oxygastri omvattende de 5 geslachten Smiliogaster Blkr, Culter Basil , Lau- buca Blkr, Chela Buch. en Macrochirichthys Blkr, welke zich verder scherp laten kenmer- ken door het al of niet aanwezig zijn van een’ getanden of ongetanden rugdoorn , de plaatsing der rugvin voor of boven de aarsvin, den bouw der kaken, de beschub- bing, de gedaante der zijlijn en der buiklijn, enz. Bij het zoeken naar vaste kenmerken om de Amblygastri in ondergroepen te split- sen ontmoet men talrijke moeijelijkheden. In het tandenstelsel zijn die kenmerken niet te vinden, tenzij men de natuur- lijke verwantschappen geheel zou willen verbreken. Zoo b. v. vindt men driereijige tanden bij Barbus, Rohtee, Catla, Luciosoma, Opsarius, Rasborichthys, enz; tweereijige tanden bij Meda, Aspius, Gobio, Argy- reus, Phoxinus, enz : Éénreijige tanden bij Tinca, Aulopyge Acanthobrama, Rhodeus , Esomus, enz., geslachten, welker natuurlijke rangschikking eene geheel andere is. In de voeldraden vindt men die kenmerken nog minder en zelfs zijn deze, op zich zelve genomen, niet voldoende bij de vaststelling van de geslachten, vermits bij meer- dere natuurlijke geslachten, zooals Cyclocheilichthys , Hypselobarbus , Systomus, Lu- 2 26: © ciosoma, vier, twee of geene voeldraden bij de soorten van hetzelfde geslacht wor- den aangetroffen. Dezelfde moeijelijkheden doen zich voor, wanneer men de rangschikking beproeft naar andere kenteekenen, b. v. de lengte der rugvin en aarsvin, de beschubbing, de plaatsing en grootte der mondopening, de grootte der kieuwopening, de gedaante van den snuit, het verloop der zijlijn, enz. Andere kenteekenen nog, van welke misschien met nut gebruik gemaakt zou kun- nen worden, zooals de bijzonderheden der kaak- en lipvorming, de gedaante der voorste onderoogkuilsbeenderen, de schubbige rugvinscheede, enz. zijn op verre na niet van alle geslachten bekend en men stuit daarom bij de toepassing dier kenmerken spoe- dig op onzekerheden, welke niet op te heffen zijn. Het is mij voorgekomen, dat van de geaardheid van den achtersten onverdeelden rugvinstraal nog het meeste partij te trekken is bij eene algemeene verdeeling der Amblygastri. Ik heb ze daarnaar gesplitst in Acanthophori en Anacanthonoti. Met aanwezen of niet aanwezen van een’ rugdoorn stemt nog het meest, ofschoon niet volko- men, met de overige natuurlijke verwantschappen overeen en heeft het praktische nut van eene gemakkelijke herkenbaarheid. Ook hier evenwel doen zich over- gangen voor, ofschoon, voor zoover mij bekend is, slechts bij de geslachten La- beobarbus en Systomus, waar de rugdoorn bij enkele soorten zoo weinig ontwik- keld is, dat zijne beenige natuur betwijfeld kan worden. Tot de van een’ rugdoorn voorziene geslachten behooren Racoma McCl. , Schizo- thorax Heck., Balantiocheilos Blkr, Amblyrhynchichthys Blkr , Albulichthys Blkr, _Hampala V. Hass , Hypselobarbus Blkr, Systomus McCl., Cyclocheilichthys Blkr, Barbus Cuv., Labeobarbus Rüpp., Hemibarbus Blkr, Pseudophoxinus Blkr, Rohte- ichthys Blkr, Rohtee Syk., Acanthobrama Heck., Rhodeus Ag, Chanodichthys Blkr, Pseudoculter Blkr, Hemiculter Blkr, Aulopyge Heck. en Meda Gir., de beide laatste hoogst merkwaardig door schubloos ligchaam. Ik heb die geslachten verder gerangschikt naar het al of niet beschubt zijn des ligchaams, de gedaante der aarsschubben, van de lippen, kieuwopening, snuit, bekspleet, onderoogkuilsbeenderen, rugvin en aarsvin, naar het getand of niet getand zijn van den rugdoorn, het al of niet bestaan van een ooglidvlies, de rangschikking en bijzondere vormen der tanden, enz. De geslachten der Anacanthonoti zijn nog aanmerkelijk talrijker dan die der Acanthophori. Twee dier geslachten zijn opmerkelijk wegens de aanwezigheid van zeshoekige cellen of wratachtige verhevenheden op de kaken zelve met gelijktijdige schublooze borststreek. Deze geslachten zijn Chedrus Swains. en Plargyrus Raf. Eene andere rei van geslachten doet zich opmerken door platte, min of meer 264 lepelvormige onderkaak. Zij zijn overigens ook verwant door algemeenen habitus, platten snuit, min of meer achterstaande oogen en tandenstelsel. Hiertoe behooren Catla Val, Thynnichthys Blkr, Hypophthalmichthys Blkr en Amblypharyngodon Blkr (Mola Heck.) Eene derde rei van geslachten der Anacanthonoti is kenbaar aan slank ligchaam, met lagen rug en boven de aarsvin ingeplante rugvin. Luciosoma Blkr, Perilampus McCl. en Esomus Sws. behooren hiertoe. Ook het geslacht Devario Heck. is aan deze rei verwant en houdt het midden tusschen haar en de rei van Catla. Eene vierde natuurlijke rei laat zich zamenstellen uit een aantal geslachten, welke met elkander gemeen hebben een fijn beschubt ligchaam, met vleezigen snuit en korte vóór de aarsvin geplaatste rugvin en evenzoo korte aarsvin. Zij hebben alle ook slechts één- of tweereijige tanden. Hiertoe breng ik Tinca Cuv., Argyreus Heck., Chrosomus Raf, Tiaroga Gir, Phoxinus Ag. en Phoxinellus Heck. , het laatste geslacht weder zeer opmerkelijk door de afwezigheid van schubben, behalve alleen op de zijlijn. Aan deze rei sluiten zich natuurlijk eenige geslachten met grootere schubben , zooals Sarcocheilichthys Blkr, Gobio Cuv. en Cirrhina Cuv. Bij nog eene andere rei zijn kop en snuit neergedrukt , het ligchaa m slank, de rug laag en de rugvin kort en voor de aarsvin gelegen. Mijne geslachten Leptobarbus, Gnathopogon, Pseudorasbora, Rasbora en Rasborichthys zijn daartoe te rekenen. De overblijvende geslachten der Anacanthonoti kunnen nog tot twee andere, minder scherp gescheidene, groepen worden gebragt. Die der eene groep hebben met elkander gemeen eene wijde tot onder de oogen reikende bekspleet, eene min of meer veelstralige aarsvin, eene zeer gebogene zij- lijn en een’ spitsen snuit met eindstandige mondopening. Ik het gemeend hier- toe te moeten brengen Elopichthys Blkr, Opsarius McCl. en de uiterst na aan el- kander verwante genera Aspius Ag., Gila Baird Gir. en Ptychocheilus Ag. Jij de geslachten der andere groep is de bekspleet minder groot, soms zelfs klein en de snuit meer bol en vleezig. Zij zijn in meerdere of mindere mate ver- want aan Aspius en eene scherpe afscheidingslijn is niet te stellen. Het is in deze beide laatste groepen vooral, dat ook de scherpe bepaling der ge- slachten uiterst moeijelijk is, en even als Gila en Ptychocheilus nog eene nadere beproeving op Aspius behoeven, is het noodig, dat de grenzen der geslachten Abra- mis Cuv., Luxilus Raf., Alburnus Heck., Hybopsis Ag., Leucosomus Heck., Ce- ratichthys Baird, Semotilus Raf., Leuciscus Klein, Scardinius Bp., Alburnops Gir. , Cyprinella Gir. en Codoma Gir., hieronder nog als genera opgebragt, scherper wor- den vastgesteld, dan thans geschied is, om ze definitief als natuurlijke geslachten te kunnen beschouwen, en zulks niettegenstaande meerdere andere der in den nieu- weren tijd opgestelde geslachten reeds tot de hierboven genoemde zijn teruggebragt. 265 Hieronder heb ik beproefd, van alle de in dezen arbeid aangenomene geslach- ten der Barbinen een diagnostisch overzigt te geven. Ten opzigte der geographische verbreiding van de geslachten der Barbinen ver- oorlooft de tegenwoordige staat der wetenschap de volgende gevolgtrekkingen. Eigen aan Noord-Amerika zijn Meda, Luxilus, Leucosomus, Alburnops, Cy- prinella, Plargyrus, Semotilus, Ptychocheilus, Gila, Hybopsis, Ceratichthys, Tia- roga, Argyreus en Chrosomus. Aan beide halfronden gemeen zijn slechts leuciscus, Alburnus en Gobio , zoo- dat alle overige geslachten eigen zijn aan de oude wereld. Van die geslachten komen uitsluitend voor in Europa: Aulopyge, Scardinius, Phoxinus en Phoxinellus. Van Afrika is geen geslacht bekend, hetwelk niet tevens in Europa of Azië voor- komt, ten zij misschien het mij volstrekt onbekende geslacht Opsaridium Peters. Europa, Afrika en Azië bezitten gemeenschappelijk: Barbus, Labeobarbus en Alburnus. Europa bezit gemeenschappelijk met Azië alleen: Rhodeus, Abramis, Aspius, Tinca en Chela. Azië heeft gemeen met Afrika, maar niet met Europa: Systomus en Opsarius. Alle overige geslachten zijn aan Azië eigen, doch velen komen uitsluitend voor op de Aziatische eilanden, in Japan en den Indischen Archipel. Azié’s Vastland heeft met de Japansche eilanden gemeen slechts het geslacht Opsarius, en met de Soenda-eilanden: Labeobarbus, Systomus, Balantiocheilos , Amblyrhynchichthys, Hampala, Thynnichthys, Rasbora, Luciosoma, Chela en Ma- crochirichthys. Aan de Japansche eilanden zijn eigen: Hemibarbus, Sarcocheilichthys, Pseudo- rasbora en Gnathopogon. Aan de Soenda-eilanden eindelijk zijn eigen: Gyclocheilichthys, Albulichthys, Rotheichthys, Leptobarbus en Rasborichthys. De geslachten der Barbinen laten zich overzien als volgt: 1 Amblygastri. Venter ante pinnas ventrales non cultratus. 1. Acanthophori. Pinna dorsalis spina armata. a Corpus squamosum. 6 Squamae anales squamis ceteris parvis majores. Spina dorsalis dentata. Carr rostrales et supramaxillares. 6 Labium inferius lobatum. Racoma McCl. 6 Labium inferius non lobatum. Dentes cochleariformes 2.3,5/5.8.2. Schizothorazx Heck. 266 6’ Squamae anales squamis ceteris non majores. ó Apertura branchialis verticalis angustior sub operculo desinens. Spina dorsi serrata. Cirri nulli. Labium inferius a toto maxillae margine pendulum saccum postice tantum apertum efficiens. Dentes uncinato- cochleariformes 2.3.5/5.8.2, Squamae magnae. Dorsum angulatum. Balantiocheilos Blkr. ó' Apertura branchialis lata sub praeoperculo vel sub oculo desinens. + Oculi maxima parte membrana palpebrali velati. Spina dorsi serrata. Cirri nulli. Squamae magnae. Dorsum angulatum. Maxilla inferior symphyst tuberculo hamata. o Rostrum truncatum. Ossa supramaxillaria apicem rostri attingentia ibi- que ossa intermaxillaria retracta occultantia. Os suborbitale anterius calceiforme. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes aggregati cuneiformes 2.3.4/4.3.2. Amblyrhyachichthys Blkr. o Rostrum convexum non truncatum. Ossa supramaxillaria apicem rostri non attingentia. Os suborbitale anterius pentagonum. Pinna caudalis dimidio basali tota squamosa. Dentes incisivi scalpriformes 2 3.4/4,3.2. Albulichthys Blkr. + Oculi non velati. o Pinna analis pauciradiata. aa Rictus magnus obliquus. Maxilla superior et apertura branchialis sub oculo desinentes. Cirri 2 supramaxillares. Spina dorsi dentata. Squa- mae magnae. Dentes cochleariformes 1.3.5/5.8.1. Hampala V. Hass. bb Rictus parvus vel mediocris ante oculum desinens. + Rostrum genaeque tuberculis vel verrucis obsitae. Rostrum conicum. Spina dorsalis gracilis edentula. Cirri 4, vel 2, vel nulli. Hypselobarbus Blkr (subg. Mypselobarbus, Gonoprok- topterus et Tambra Blkr. * Rostrum genaeque tuberculis vel verrucis nullis. ^ Squamae magnae vel mediocres. * Os suborbitale anterius pentagonum apice acuto sursum spectans. Suleus postlabialis utroque latere margini oris parallelus, isthmo a sulco lateris oppositi separatus. Os anticum vel subanticum, Squa- 267 mae magnae. Cirri 4, vel 2, vel nulli. Spina dorsalis den- tata vel edentula. Dentes non aggregati triseriati 8 ad 10. Systomus McCl. (subg. Barbodes, Capoëta et Systomus Blkr) ^ Ossuborbitale anterius trigonum apice acuto antrorsum spectans vel elongatum. Suleus postlabialis unicus margini oris parallelus. x Spina dorsalis dentata. Rostrum conieum. Dentes cochlearifor- mes vel subcochleariformes 7 ad 10 triseriati. I Pinna dorsalis basi vagina squamosa. Dorsum elevatum an- gulatum. Genae striis numerosis transversis parallelis V. 2/9. Cyclocheilichthys Blkr (subg. Cyclocheilichthys, Siaja et Anematichthys Blkr.) I' Pinna dorsalis basi non squamosa. Dorsum humile. Cirri 4. Barbus Cuv. Xx’ Spina dorsalis edentula. Squamae magnae. V. 2/8. I Cirri 4. Dentes cochleariformes vel subcochleariformes 7 ad 10 triseriati, Labeobarbus Rüpp. I' Cirri 2, supramaxillares tantum. Dentes acuti uniseriati 4/4. Hemibarbus Blkr. ^' Squamae parvae. Cirri nulli. * Spina dorsalis edentula. Pinna dorsalis basi alepidota. Dentes contusoril 5/4. Pseudophovinus Dlkr. *' Spina dorsalis dentata. Apertura branchialis sub oculo desi- nens. Pinna dorsalis squamosa. Dentes uncinato-cochlearifor- mes 2.3.5/5.3.2. Rohteichthys Blkr. o' Pinna analis elongata vel subelongata , pluri-ad multi-radiata. Cirri nulli. Os anticum vel subanticum. aa Spina dorsalis dentata, Squamae parvae. Dentes cochlearifor- mes 2.3.5/5.3.2. Rohtee Syk. 2 Osteobrama Heck. bb. Spina dorsalis edentula. Squamae mediocres vel parvae. + Corpus oblongum. Rostrum convexum. Dentes 5/5. 268 ^ Linea lateralis basi pinnae caudalis desinens. Squamae parvae vel medio- cres, Dentes contusorii. Acanthobrama Heck. ^ Linea lateralis corpore antice tantum conspicua. Squamae magnae. Dentes cultriformes. Rhodeus Ag. # Corpus subelongatum. Rostrum valde acutum. Squamae mediocres. Linea lateralis parum curvata. ^ Maxilla inferior non prominens. Dorsum angulatum. Rostrum porrectum. Chanodichthys Blkr. ^' Maxilla inferior prominens. Dorsum humile. Rostrum breve. Pseudoculter Blkr. t" Corpus elongatum. Rostrum breve. Squamae mediocres vel parvae. Linea lateralis valde curvata. Hemiculter Blkr. b. Corpus alepidotum. 6 Spina dorsalis dentata. Rictus parvus. Nares utroque latere simplices. Cirri 4. Dentes scalpriformes 4/4. Aulopyge Heck. 6 Spina dorsalis edentula. Rictus sub oculo desinens. Cirri nulli. Dentes pre- hensiles 1.4/4.1. Meda Gir. \ 2. Anacanthonoti. Spina dorsalis nulla. Corpus squamosum. a Maxillae tumidae poroso-verrucosae seu lacunosae. Regio thoraco-gularis ale- pidota. Squamae magnae. Cirri nulli. 5 Ossa humeralia valde evoluta nuda. Pinna dorsalis post ventrales incipiens. Dentes uncinato-contusoriü 4.5/5.4. Chedrus Swns. = Pachystomus Heck. ex parte. 9' Ossa humeralia normalia. Pinna dorsalis supra ventrales incipiens. Dentes compressi prehensiles 2.4/4.2, Plargyrus Raf. = Hypsolepis Baird. b. Maxillae cute laevi tectae. 9 Maxilla inferior depressa cochleariformis. Cirri nulli. Rostrum depressum. Os anticum. Dentes aggregati vel molares triseriati. 6 Pinna dorsalis multiradiata, analis pauciradiata. Squamae magnae. Suleus postlabialis unicus. Labium inferius a toto maxillae margine pendulum. Dentes aggregati 9.4.5/5.4.2 Catla Val. = Gibelion Heck. ex parte. ó' Pinna dorsalis pauciradiata. Squamae parvae. Oculi posteri vel inferi. 1 Pinna analis multiradiata pinna dorsali longior. Opercula radi- atim’ rugosa. Hypophthalmichthys Blkr. t Pinna analis pauciradiata pinna dorsali brevior. Opercula non rugosa. 9 Pinna dorsalis supra vel ante pinnas ventrales i incipiens. Dentes aggregati facie masticatoria oblique truncati plani 2.4.5/5.4.2. Thynnichthys Blkr. o" Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens. Dentes molares facie niasticatoria oblongo-rotundati et transversim rugosi 1.2.3/8.2.1. Amblypharyngodon Blkr = Mola Heck. 6’ Pinnae dorsalis et analis elongatae multiradiatae, dorsalis magna parte anali opposita. Cirri nulli. 6 Squamae magnae. Corpus oblongum elevatum. Linea lateralis valde curvata lineae ventrali convexae approximata. Devario Heck. Pinna dorsalis pinnae anali tota vel ex parte opposita. Dorsum humile. Squamae magnae. Oculi post vel infra apicem rostri siti. Rictus latus obliquus sub oculo desinens. Pinnae dorsalis et analis pau- ciradiatae breves, pectorales elongatae. Cirri 4 carnosae vel nullae. Dentes subo lens vel voratorii 2.4.4/4.4.2, vel 2.4.5/5.4.2 cy Luciosoma Blkr (subg. Luciosoma et Trinematichthys Blkr). o Rictus parvus ante oculum desinens. Cirri 4, supramaxillares rigidi setacel. f Linea lateralis valde curvata lineae ventrali convexae approximata. Pinnae dorsalis et analis pluri- ad multiradiatae, pectorales non elon- gatae. Perilampus M«Cl. + Linea lateralis nulla. Cirri rostrales cirris supramaxillaribus approximati. Pinnae dorsalis et analis pauciradiatae breves, pectorales elongatae. Dentes acuti vix curvati 5/5. Esomus Swns. = Nuria Val. Squamae parvae. Rostrum carnosum. Pinnae dorsalis et analis pauciradiatae, dor- salis tota ante analem sita. ó Cirri 2, supramaxillares. + Os terminale. Corpus oblongum compressum dorso elevato angulato. Dentes clavati 4/5. Tinca Rond. Cuv. i Os inferum. Corpus elongatum fusiforme dorso humili Dentes raptatorii uni- vel biseriati 1.4/4.2, vel 2.4/4.2, vel 4/4. Argyreus Heck. = Rhinichthys Ag-= Agosia Gir. ; Cim nulli. Corpus elongatum fusiforme. i Corpus ubique squamosum. Linea lateralis vix curvata. Os terminale. o Dentes leviter uncinati facie masticatoria gracili 5/5. Squamae mem- branaceae. à Chrosomus Raf. v Dentes raptatorii facie masticatoria nulla 1.3/3.1. Isthmus latissimus. Tiaroga Gir. 9" Dentes raptatorii 2.4/4.2, vel 2.5/4.2. Rostrum obtusum convexum. Phowinus Rond. Ag. + Corpus linea laterali antice tantum squamosum, squamis uniseriatis. o Dentes contusorii 5/4. Rostrum obtusum convexum. Os terminale. Phovinellus Heck. Squamae magnae. Rostrum carnosum. Pinnae dorsalis et analis breves, dor- salis ante ventrales incipiens et longe ante analem desinens. Rictus parvus. o Cirri 2 rostrales tantum. Rostrum non porrectum. Cirrhina Cuv. / Cirri 2 supramaxillares tantum. Rostrum porrectum, Dentes raptatorii 2.5/5.2, vel 2.4/4.1, vel 3.5/5.2. Gobio Cuv. 6” Cim nulli. Rostram valde carnosum elevatum. Linea lateralis rectiuscula. Pinna dorsalis ante ventrales incipiens. Sarcocheilichthys Blkr. 07" Rostrum acutum depressum. Corpus elongatum dorso humilt, Pinna dorsalis pauciradiata ante analem sita. 6 Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnas ventrales incipiens. Squamae magnae. Pinna analis pauciradiata. + Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Labia gracilia. Rictus me- diocris obliquus. Maxilla inferior symphysi tuberculo nullo. Linea lateralis curvata. Dentes cochleariformes facie masti- catoria pluricrenulata 2.3.5/5.9.2. Leptobarbus Blkr. T Cirri 2, supramaxillares tantum. Rictus mediocris obliquus. Linea lateralis rectiuscula. DentesP bve at» Gnathopogon Blkr. +” Cirri nulli. Labia valde carnosa. Os superum, rictu brevissini vert-icali. Linea lateralis rectiuscula. Dentes uncinato-com- pressorii 5/5. Pseudorasbora Blkr. 6’ Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens. Cirri nulli. Os anticum, rictu mediocri. Dentes bi- ad tri-seriati. + Pinna analis pauciradiata. Squamae magnae. Maxilla superior symphysi incisura tuberculum inframaxillare symphysiale reci- piente. Oculi non velati. Linea lateralis lineae ventrali approxi- mata. Dentes subcochleariformes uncinati, Rasbora Blkr. + Pinna analis multiradiata dorsali multo longior. Squamae me- diocres. Maxilla superior symphysi incisura nulla. Ocui mem- brana palpebrali maxima parte velati. Linea lateralis vix curva- ta. Dentes cultriformes. Rasborichthys Blkr. 07" Rictus magnus obliquus sub oculo desinens. Pinna analis pluri- radiata. Linea lateralis valde curvata. Rostrum acutum. Os anticuu:. 6 Ossa nasalia valde evoluta. Maxilla inferior symphysi tubercuu hamata. Vesica natatoria triloba. Corpus elongatum. Squamac parvae vel mediocres. Cirri nulli. Rostrum porrectum. 272 Elopichthys Blkr. 6” Ossa nasalia normalia. + Dentes pharyngeales biseriati, raptatorit. Cirri nulli. Pinna dorsalis post ventrales incipiens. o Maxilia superior symphysi emarginata, inferior prominens symphysi tuberculo incisuram intermaxillarem intrante. Corpus elongatum. Cau- da gracilis. Squamae magnae vel mediocres. Dentes cylindrici. — — Aspius Ag. o' Squamae parvae vel mediocres inaequales. Corpus elongatum cauda gracili. Dentes compressi. Maxilla inferior hamata? Gila Baird Gir. = Zigoma Gir. = Cheonda Gir. 9" Squamae mediocres inaequales. Labia carnosa. Corpus oblongum vel elongatum. Cauda robusta. Dentes facie masticatoria nulla. Isthmus mediocris. Ptychocheilus Ag. = Clinostomus Gir. + Dentes pharyngeales voratorii triseriati 2.8.5/5,9.2, vel 2.3.4/4.5.2. Venter convexus dorso non humilior. Cirri 4, vel 2, vel nulli. Squamae magnae vel mediocres. Linea lateralis valde curvata. Opsarius McCl. (subg. Shacra, Bendilisis, Opsarius Blkr). 077" Rostrum convexum non depressum. Squamae magnae vel mediocres. Pinna dorsalis brevis. 6 Pinna analis multiradiata elongata dorsali multo longior; dorsalis post pinnas ventrales incipiens. Squamae magnae. Cirri nulli. Corpus valde elevatum. Dentes uni- vel biseriati. o Linea lateralis leviter curvata. Venter post ventrales carina alepidota. Abramis Cuv. = Blicca Heck. = Ballerus Heck. = Blc- copsis Heck. o' Linea lateralis valde curvata. Luxilus Raf.= Stilbe De Kay zs Richardsomus Gir. ó' Pinna analis multiradiata dorsali longior. Corpus subelongatum, dorso non elevato. Maxilla superior symphysi incisura tuberculum maxillae inferi- oris recipiente. Rictus valde obliquus. Pinna dorsalis post ventrales in. cipiens. Venter post ventrales carinatus. Linea lateralis valde curvata. 273 Alburnus Rond , Heck. = A/buraellus Gir. = Leucaspius Heck., Kner. 6” Pinna analis non elongata, dorsali brevior ad vix longior. 1 Rostrum valde convexum truncatiusculum ante os prominens. Pinna dor- salis supra ventrales incipiens. Squamae magnae. Cirri 2 supramaxil- lares vel nulli. Linea lateralis rectiuscula. Hybopsis Ag. (Subg. Hyhopsis Ag., Hudsonius Gir.) 1 Rostrum non truncatum, non ante os prominens. Pinna dorsalis ante vel supra initium analis desinens. 9 Cirri 2, supramaxillares. Squamae magnae. Corpus elongatum vel sub- elongatum. aa Rictus sat magnus. Linea lateralis curvata. Dentes biseriati. Leucosomus Heck. = Cheilonemus Baird Pogonichthys Gir. = Moeomis Gir, bb Rictus mediocris. Linea lateralis rectiuscula. Dentes uniseriati. Ceratichthys Baird. 9 Cirri nulli. Squamae magnae vel mediocres. Dentes uni- vel biseriati. Corpus oblongum vel elongatum. aa Rictus sat magnus. Pinna dorsalis post ventrales incipiens. Oculi superi. Genae elevatae. Linea lateralis parum. curvata. Semotilus Raf. (gen. Leucosomus Heck. valde affin.). bb Rictus mediocris vel parvus. Corpus oblongum vel elongatum. f Pinna dorsalis supra vel vix post ventrales incipiens. Linea lateralis parum ad valde curvata. Squamae magnae vel mediocres. Leuciscus Rond., Klein — Leucos Heck. = Squalius Bp. " = Telestes Bp. = Guns drs 1’ Corpus oblongum. Squamae magnae. Linea lateralis mediocriter cur- vata. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens. Scardinius Bp. = Idus Heck. 1^ Squamae magnae deciduae. Rostrum incrassatnm ante os prominens. Pinna dorsalis supra ventrales incipiens. Linea lateralis rectiuscula. Alburnops Gir. i^ Squamae altae breves. Rictus brevis. Linae lateralis mediocriter curvata. Pinna dorsalis supra vel vix post ventrales incipiens. 274 Cyprinella Gir. +?” Squamae mediocres. Maxillae aequales. Linea lateralis parum curvata. Pinna dorsalis flo post ventrales incipiens. Isthmus Jpa sat latus. Dentes 4/4. Codoma Gir. II Oxygastri. Venter ante pinnas ventrales cultratus. Corpus squamosum. Pinnae; analis elongata, dorsalis brevis. Cirri nulli. l. Pinna dorsalis spina armata. Pinnae pectorales mediocres. a. Spina dorsalis serrata. Corpus oblongum , dorso rostroque angulatis. Squamae parvae. Linea lateralis rectiuscula. Dentes compressi facie masticatoria obliqua truncata plurituberculata 2.2.4/4.2.2. Smiliogaster Blkr. b. Spina dorsalis edentula. Corpus elongatum dorso humili. Pinna dorsalis ven- trales inter et analem sita. Squamae mediocres vel parvae. Linea lateralis valde curvata. Vesica aérea triloba. Culler Basil. 2 Pinna dorsalis spina nulla, anali tota vel ex parte opposita. Pinnae pecto- rales elongatae. Rictus valde obliquus. a. Linea gulo-ventralis regulariter convexa. Linea lateralis valde curvata. 6 Corpus oblongum. Rictus brevis. Maxilla superior symphysi non emargi- nata, inferior symphysi non tuberculata. Squamae mafjüae, subae uales, EN nuchales longe post oculum rejéctae. Dentes voratorii 2.4.5/5.4.2. n Laubuca Blkr. 6’ Corpus oblongum vel elongatum. Squamae magnae vel parvae, inaequales, nuchales supra oculum incipientes. Maxilla superior symphysi incisura tuberculum maxillae inferioris recipiens. Dentes raptatorii bi-vel triseriati 2.4.5/5.4.2. vel 2.5/5 2 vel 4.4/4.4. Chela Buch. = Pelecus Ag. = Opionce Me 4 b. Linea gulo-ventralis post axillam valde emarginata. Linea lateralis parum curvata. ô Corpus elongatum. Squamae parvae. Rictus magnus subverticalis, Dentes voratorii subcochleariformes 4.4/4.4. Pinnae pectorales elongatae. Macrochirichthys Dlkr. 275 Species Barbinorum hucusque cognitae. RacontaslabiajasMeGlh 22. V ., . . … 2: codant «eyes! «Afghanistan. ES SP MCO ay. al on ve te en ete Me ve, Afghanistan: r Edeniana Blkr = Schizothorax Edeniana McCl. . . Afghanistan. v Ritchieana Blkr = Schizothorax Ritchieana Mcp . Afghanistan. Schizothorax esocinus Heck, v bare Je tu, Adfohaniy Cashmir. #- PuMicroporon Merkel pi enr acne y arro ner Casimir. men pplannironss Leche te Gaiety „sr en var ve enter vn Cashmir: We oelumEleckarsgatn. dte) ols mU amd xt. Gashmir. ye intermedius, MeClar RR . . Afghanistan. v ? barbatus Blkr = Schizothorax DS McCl. . . Afghanistan. v ? gobioides Blkr = Racoma gobioides McCl. . . . . Afghan. (Bamean fl). * Balantiocheilos melanopterus Blkr = Barbus melanopterus Blkr = Systomus melanopterus Blkr. . . . . . Sumatra, Borneo, Siam. $ abel. truncatus Blkr = Barbus lus Blk = Systomus truncatus Blkr. . . . . Sumatra, Borneo, Siam. 23 Lil Rte albuloides Blkr 2 Systomus Abe Blkr. . Sumatra, Borneo, Siam. * Hampala ampalong Blkr— Capoeta ampalong Blkr. . . . Borneo, Sumatra. * v macrolepidota V. llass.— Capoeta macrolepidota Val. = Scaphiodon macrolepidotus Heck. = Systomus macro- lepidotus Heck. . . : . Jav., Sum., Born., Pin., Tenss. Hypselobarbus (Hypselobarbus) ius dul Bile — hen mus- sullahSykis $^. . Deccan. v ? ( v ) nancar Blkr = rumes nancar TIME Gibe- lion, naucar Heck. .. . . . Bengala. H enon ro opie) kolus Blkr = none "dine Syk. zi Systomuskolus Heck. = Capoéta kolus Blkr.. Deccan. D E abramioides Heck. — Leuciscus abramioides Blkr . .. se : . Deccan. Systomus ? (Barbodes) surkis "Briss Se nes Bub». . Nilus. v ? (wv) perince Blkr = Barbus perince Rüpp. . . Nilus. y. ? (vw) intermedius Blkr= Barb. intermedius Rüpp. Nilus. "^ ? (w) bynni Blkr = Cyprinus bynni Forsk. = Cyprinus lepidotus Geoffr. = Barbus bynni Val. Nilus. 4 w ? (» ) gobionides Blkr = Barbus gobinoides Val. (an Barbus pallidus Smith BE) Barbus go- bioides Heck. at “sae ays). sce Prom»: bon. spei, 276 Systomus (Barbodes) pallidus Blkr = Barbus (Pseudobarbus pallidus Smith. . . . re Proni on, Spel. 7 ( » ) Burchelli Blkr = Bs ;(Pecodahilius Burchelli Smith: — + . -) s et s+ oe Brom. bon. spei. vy . ?(») callensis Blkr = Barbus callensis Val. .. . Algeria. v. ? (v ) setivimensis Blkr = Barbus setivimensis Val. = Barbus leptopogon Ag.? . . . . . Algeria. ” ( » ) labecula Blkr = Barbus labecula Val. . . Palaestina. v P(w)lacerta Blkr= Barbus lacerta Heck. — . . Syria. y P (w) perniciosus Blkr = Barbus perniciosus Heck. Syria. vy ? (wv) pectoralis Blkr = Barbus pectoralis Heck. . Syria. » ? (»" ) chalybatus Blkr = Cyprinus calybatus Pall. = Barbus chlybatus Heck. . . . . : . Mar. casp. 7 ( ” ) arabicus Blkr = Cyprinus arabicus Ehr. = Arabia Barbus arabicus Val. . . . . . Arabia. " ( ” ) kersin Blkr= Barbus kersin Heck. . . . Syria. 2 ( » ) rajanorum Blkr = Barbus rajanorum Heck. Syria. 7 ( » ) Duvaucelü Blkr = Barbus Duvaucelii Val. . Bengala. y ( ” ) capito Blkr = Cyprinus capito Pall. = Bar- bus capito Val. . . . ; 587 Georgia 7 ( » ) clavatus Blkr = Barbus Blasius Mc. eve prinus chagunio Buch. sec. McCl. (1845); an potius spec. Cyclocheilichthys.? |. . . . Bengala. » ? (») spilopholus Blkr= Barbus spilopholus McCl. = Cyprinus chagunio Buch. sec. McCl. (1839); an Cyclocheilichthys? vel gen. propr.? . . Bengala. i ( » ) deliciosus Blkr = Barbus deliciosus McCl. . Assam. " ( ” ) kadoon Blkr- Russ No. 260. . . . . Hindostan. 7 ( 7 ) gibbosus Blkr= Barbus gibbosus Val . . Hindostan. 2 ( ” ) subnasutus Blkr = Barbus subnasutus Val. Hindostan. 7 ( » ) kakus Blkr = Kakoo v. Karoo Russ. No. 205 = Barbus kakus Val. - . (1. eos Hindostan, " ( " ) chrysopoma Blkr= Barbus chrysopoma Val. Hindostan. ( » ) roseipinnis Blkr = Barbus roseipinnis Val. . Hindostan. " ( 7 ) Polydori Blkr = Barbus Polydori Val . . Hindostan. V ( » ) sarana Blkr = Barbus sarana Val. . . . Hindostan. " ( ” ) kunnamo Blkr= Kunnamo Russ. No. 204 = Cyprinus sarana Buch. = Barbus sarana Val. exparte = Barbus kunnamvo Heck. . . . Hindostan. [* 3 Systomus (Barbodes) immaculatus Blkr Systomus immaculatus MeCl. = Barbus immaculatus Heck. = Cyprinus MacClellandi Val.= Barbus MacClellandi Val. Assam. ( ” ) gardonides Blkr = Barbus gardonides Val. . . Bengala. ? ( » ) sada Blkr = Cyprinus sada Buch. = iunt chus fimbriatus McCl.= Barbus sada Val. = Rohita? fimbriata Heck. . . . * Bengala. ( » ) rododactylus Blkr= Barbus dde ‘McCl. Assam. ( » ) micropogon Blkr= Barbus micropogon Val . Hindost. (Mysore) ( » ) deauratus Blkr = Barbus deauratus Val. . . Cochin-China. (‚vw ) carassioides Blkr= Barbus carassioides Heck. (descr. mihi ignota). . . . Borneo. v ) balleroides Blkr = Barbus Halleroides Val. . Archip. sundaic. ?? v ) Schwanefeldi Blkr = Barbus Schwanefeldii Blkr. Sumatra, Borneo. ( ( (Cry belinkaBBIkE S yv . Sumatra. ( 7 ) amblycephalus Blkr= te Borneo. ( ” ) erythropterus Blkr = Barbus erythropterus Blkr. Java, Borneo. ( ” ) bramoides Blkr = Barbus bramoides Val. = Bar- bus bremoides Val. = Barbus wadon Blkr. . Java. ( » ) javanicus Blkr = Barbus javanicus Blkr. . Java, Sumatra. ) koilometopon Bikr = Barbus koilometopon Blkr. Java. ( " ) gonionotus Blkr= Barbus gonionotus Bkr. . Java, ) Huguenini Blkr = Barbus Huguenini Blkr. . Sumatra. ( ” ) hypselonotus Blkr= Barbus hypselonotus V. Hass. = Barbus hypocoenatus Bull. Féruss. 1824 (err. typogr) . . . Java. ( 7 ) macrophthalmus Blkr= Barb. En ne Blkr. Java. ( ” ) platysoma Blkr.= Barbus platysoma Blkr. . Java. (7) ad une Blkr= Barbus rubripinna V. Hass. = Barbus rubripinnis Val.= Barbus orphoides val Barbus gardonides Val. (specim. javan.) = Barbus sarananella Blkr.-. . . . . . Java, Siam. n ) bunter Blkr= Barbus bunter Blkr. , . . Java. | ) tetrazona Blkr= Barbus tetrazona Dlkr. . . . Borneo. v ) lateristriga Blkr= Barbus lateristriga Val. . . Jav., Sum., Born, v ) obtusirostris Blkr = Barbusobtusirostris V. Hass. Java. £r ) maculatus Blkr= Barbus maculatus V. Hass. = Barbus binotatus Kuhl. = Barbus oresigenes Blkr —— ON TAA A A — = 27 Jank., 7 ) fasciatus Blkr = Barbus fasciatus Blkr. . . Sumatra, Banka, Borneo. Piltn. 278 = Barbus blitonensis Blkr= Barbus kusanensis . Blkr = Barbus polyspilos Blkr. Jav., Bali., Sum., Bilit., Bank., Bint., Nias, Born. * Systomus (Barbodes) goniosoma Blkr. . . . . . Sumatra. * vr. ( " ) marginatus Blkr = Barbus are Val. . Java, Sumatra. » ? (Capoëta) beso Blkr = Varicorhinus beso Rüpp. = Systomus beso Heck. = Labeo varicorhinus Val. Nilus. v (v) luteus Blkr= Systomus luteus Heck. . . . Syria. v (» ) albus Blkr= Systomus albus Heck. . . . Syria. v (v ) amphibius Blkr = Capoéta amphibia Val. = Scaphiodon amphibia Heck. . . . . : Hindostan. v (»w) chola Blkr = Cyprinus E Buch. toca chola McCl. = Capoëta chola Blkr. . . . . Bengala. v ( * ) chrysosomus Blkr = Systomus chrysosomus McC]. Bengala. : / (” ) padangensis Blkr Capoëta padangensis Blkr. Sumatra. 3 v (wv ) sumatranus Blkr = Capoëta tetrazona Blkr. . Sumatra. s vr (vw) brevis Blkr = Capoéta brevis Blkr. : . . . Java. , v (wv) leiacanthus Blkr = Capoéta javanica Blkr. . Java. , v (") oligolepis Blkr = Capoëta oligolepis Blkr. . . Sumatra. v (Systomus) chrysopterus McCl. . . . . . : . Bengala. " (»*) guganio Blkr= Cyprinus guganio Bo . . Bengala. v (vw) tictis Blkr = Cyprinustictis Buch. . . . . Bengala. 4» (wv) puntio Blkr= Cyprinus puntio Buch. . . . Bengala. » (v ) Duyaucelii Blkr= Leuciscus Duvaucelii Val., Poiss. fig. 491 p. 71 (nec pag. 58 quae spec. plane diversa.) ep el sue, c EE eek CHES. w (»*) terio Val. = Cyprinus terio Buch. = Cyprinus teripungti Buch. = Systomus gibbosus McCl. . Bengala. . * (" ) sophore McC]. = Cyprinus E Buch. = Bar- bus sophore Val. . . . . Bengala. ( "v ) phutunio Val. = Cyprinus net Bach. oe prinus phutunipungto Buch. = Systomus lep- tosomus MeCl ie ce eT, eo. sb te) EER " (w ) siamensis Casteln. Mss. . . . . Siam. . vy (» ) gelius McCl. = Cyprinus gelius Bats Cy- prinus canius Buch: = Cyprinus ranipungti Buch. = Systomus canius McCl. . . . . . . . Bengals. v (w ) ticto McCl. = Cyprinus ticto Buch. = Cyprinus bimaculatus Buch. ap. McCl. = Rohtee ticto Syk. = Systomus bimaculatus McCl . . . . . Bengala, Deccan. * Systomus Gone cosuatis Blkr. = Wea 377 yo (4 „(wv uP (y p (Oa n? (y TE CUm yo (y VADE (eur uo (wv 72 NT, yn (y Cyprinus cosuatis Buch, = Cyprinus coswati Buch. = Systomus malaco- e McCl. = Leuciscus cosuatis Val. mahecola Blkr = presbyter Blkr = Leuciscus presbyter Val. thermalis Blkr = Leuciscus thermalis Val. . Leuciscus mahecola Val. 279 . Bengala. . Hindostan occid. . Hindostan occid. ) conchonius Val = Cyprinus conchonius Buch. Bengala. ) pyrrhopterus McCl. . qe d CET ) titius Val. = Cyprinus titius [diae Systomus tetrarupagus McCl. . Assam. ) stigma Blkr= Leuciscus stigma vie . Mysore. ) sulphureus Blkr= Leuciscus sulphureus Val. . Mysore. ) filamentosus Blkr = Leuciscus filamentosus Val. Hindostan. ) tripunctatus Blkr= Systomus tripunctatus Jerdon. Hindostan. ) pangut Heck. = Rohtee pangut Syk. . Deccan. ) ) ) ) binotatus Blkr = Leuciscus binotatus Blyth. ) Waandersi Blkr. ) bulu Blkr. ) lawak Blkr. armatus Val. = Barbus Valenciennesi Blkr. " (») enoplos Blkr= Barbus enoplos Blkr. n (vw) . Ceylon. . Ceylon. ; Java. . Sumatra, Borneo, Siam. . Java. Cyclocheilichthys Gerne dede Blkr = = Barbus . Java, Sumatra, Siam ? . Java. macracanthus Blkr= Barbus macracanthus Blkr. v (-) repasson, Blkr = Barbus repasson Blkr. . . » (Siaja) Deventeri Blkr = Capoëta Deventeri Blkr. ) heteronema Blkr = Barbus heteronema Blkr " (w 7 7 „(wv (OT # er apogon obses nm ("n") Bur Blkr = Systomus apogonides Bike. » ( » ) janthochir Blkr= Systomus janthochir Blkr. ) macropus Blkr ) microlepis Blkr 2 Capoëta cd Blkr. ) siaja Blkr — Capoéta siaja Blkr = plos Blkr. = Systomus apogon Val. Labeobarbus caninus Blkr. — 7 barbus Leonhardi Barbus caninus Val. _Petenyi Blkr = Barbus Petenyi Heck. = Bielz. Canalii Blkr = Barbus Canalii Val. fucini Blkr= Barbus fucini Gosta. Capoëta eno- LL. . . Sumatra, Borneo. cet ae apogon Kuhl. . Jav . Java. . Borneo. Sumatra. Sumatra. . Java. . Borneo. . Borneo. . Sumatra, Borneo. . Europa. Pseudo- . Europa. . Europa. , Sum., Borneo, Banka, Labeobarbus peleponesius Blkr = Barbus peleponesius Val. = Barbus peleponensis Heck. . . . . . + . . Europa (Morea). " canis Blkr = Barbus canis Val = Luciobarbus canis mied verde e Heard Palasstinn. longiceps Blkr = Barbus et Val. = Lucio- barbus longiceps Heck. . . . . . . . . . Palaestina. / Kotschyi Blkr = Barbus Kotschyi Heck. . . . Syria. y grypus Blkr= Barbus e pus Heck. . . |; . Swim 7 nedgia Rüpp. . . . - nisse M oe US, / affinis Blkr 2 Barbus affinis Rune Dt affinis Heck. un] + amie ger he iiet dean cde oe Del DIU elongatus Blkr = Barbus elongatus Rüpp. = Lu- ciobarbus elongatus Heck. . . . . . . . . Nilus. ! gorguari Blkr = Barbus gorguari Riipp.= Lucio- bacbus,porouant Heck eia) Blier pee) zoe LUS, " capensis Blkr= Barb. (Cheilobarbus) capensis Smith. Prom. bon. spei. " marequensis Blkr = Barbus (Cheilobarbus) mare- guensis Smith, «a So A eerie ec dh s atom. bon sner. n macrolepis Heck. . . . $4.5 ge, oboe: Oa, " khudree Blkr = Barbus TEILS Syk. : awh: Ae De D chelynoides Blkr = Barbus x iud MeCl. = Barbus cheilynoides McCl. . . . . . . . . Bengala. w macrocephalus Blkr = Barbus macrocephalus McCl. Assam. n hexagonolepis Blkr = Barbus hexagonolepis McCl. Assam. n mosal Blkr 2 Cyprinus mosal Buch. = Barbus mo- sal Val = Barbus megalepis McCl. . . . . . Bengala. 1 tor Blkr = Cyprinus tor Buch. = Tor Hamiltonii Gr. = Barbus hexastichus McCl.= Barbus tor Val. Bengala. ! progeneius Val.= Cyprinus tor Buch. Coll. sec. McCl.= Barbus progeneius McCl. . . . . . Bengala. I putitora Blkr = Cyprinus putitora Buch. = Bar- bus putitora McCl. . . . . ° pats deen aliehenlns: Chine, U spinulosus Blkr = Barbus ie McCl. . . China? E i douronensis Blkr = Barbus douronensis Val = Barbus dauronensis Heck. . . . . . . . . . Java, Sumatra. 3 soro Blkr = Barbus soro Val. . . . . . . Java, Sumatra: 7 tambra Blkr= Barbus tambra Val. . . . -: . Java 7 tambroides Blkr. |. « te REINO" AVAN (Sumatra, 2 zambezensis Pet. (nomen mihi tantu cognitum). . Africa (Mossamb.) Barbus vulgaris Flem. = Cyprinus barbus L. = Cyprinus em Hartm= Barbus communis Cuv.= Barbus fluviatilis Ag. Europa. Barbus Mayori Val. . Europa. 2 plebejus Bp. = Barbus alerts Bp. . Europa. 2 eques Bp. = Cyprinus barbus? Nardo. . Europa. " leptopogon Bp. Zet «tte es en se . Europa. 2 scincus Heck. . . Syria. ; ? longus Heck. (descriptio mihi ignota) . Syria. " barbulus Heck. Bork ees 2 mystaceus Blkr = CH mursa Giildenst.? = Lu- ciobarbus nuptaceus Heck. n schejch Blkr = Luciobarbus MU Hem eee barbus schech Heck. . Syria. " esocinus Blkr= Luciobarbus esocinus i Hec . Syria. " xanthopterus Blkr= Luciobarbus xanthopterus Heck. Syria. n paludinosus Pet. ( nomen mihi tantum cognitum ) . Africa (Mossamb.). 2 gibbosus Pet... ( v [ " " ) - Africa (Mossamb.). " inermis Pet. ..( ¥ " " " ) . Africa (Mossamb.). W trimaculatus Pet. ( ” " " ) . Africa (Mossamb.). " radiatus Pet. ..( v " u " ) . Africa (Mossamb.). Opsaridium zambezense Pet. (gen. et spec. nom. mihi tantum . Syria, Persia. . Syria, Mar. casp. cogni. . . . - loci ?) . Africa (Mossamb.). Hemibarbus barbus Blkr — Gobio nee T. Schl. . Japonia. Pseudophoxinus zeregi Blkr = Phoxinellus zeregi Heck. . Syria. -— Rohteichthys microlepis Blkr = Barbus Systomus microlepis Blkr = — — microlepis Blkr Rohtee microlepis Blkr Sumatra, Borneo. Rohtee Ogilbii Syk = Osteobrama Ogilbii Heck. . Deccan. " Vigorsii Syk.= Osteobrama Vigorsii Heck. . Deccan. " Alfredianus Blkr-: Leuciscus Alfredianus Val.= Leu- ciscus Duvaucelii Val (Poiss. XVII p. 58 nec pag. le fies AOR Ska et: jo, Ra sed . Deccan. v? — cotis Blkr = Cyprinus Cons Buch = (anime cotio Buch.= Abramis gangeticus Swns. Osteobrama co- tis Heck.= Leuciscus cotio Val. . Bengala. „?? chrysops Blkr= Leuciscus chrysops Val. . Bengala. " Blythi Bikr= Systomus microlepis Blyth (nec Blkr). . Bengala? [ bramula Blkr= Abramis bramula Val. . China. # terminalis Blkr= Abramis terminalis Richds. . China. „? rhomboidalis Blkr = Abramis rhomboidalis Richds. = Leuciscus rhomboidalis Val. . China. 281 282 Acanthobrama centisquama Heck. = Trachibrama centisqua- ma Heck: 7. Re she UNE SRE " marmid Heeck. = Trachibrama marmid Heck. . Syria. " cupida Heck. = Trachibrama cupida Heck. . . . Syria. 7 arrhada Heck. = Trachibrama arrhada Heck. . . Syria. liv pekinensis Blkr= Abramis pekinensis Bas. . . . China. / mantschurica Blkr = Abramis mantschuricus Bas. Mongol., Mantschuria. Rhodeus amarus Ag. = Alburnus Ausonii Marsigl. = Cyprinus Europa, Asia minor. amarus L.= Leuciscus amarus Cuv. $ Chanodichthys mongolicus Blkr = Leptocephalus mongolicus Bab. Mongolia, Mantshur. » ? argenteus Blkr= Leuciscus argenteus Bas. . . China. » ? aethiops Blkr= Leuciscus aethiops Bas. . . . . China. Pseudoculter pekinensis Blkr = Culter pekinensis Bas. . . . China. D exiguus Blkr= Culter exiguus Bas. . . . . . China. Hemiculter leucisculus Blkr = Culter leucisculus Bas. . . . . China. Aulopyge Hügeli Heck. . . . . … . . . . . . , , Europa (Bosnia, Dalmat.) Meda fulgida Gir. . . . 0. . 5 e Am. sept. (Rio San Pedro). Chedrus chedra Blkr — Gyrus edis Bush es (Chers Grayi Swns.= Pachystom. chedra Heck.= Leucisc. chedra McCl. Bengala. y tila Blkr= Cyprinus tila Buch.= icin a tila Heck. QT MEUCIECUS EK: Val, ot ete ep) tet DEUS: y apiatus Blkr = Cyprinus apiatus va Leuciscus apia- tus McCl. = Pachystomus apiatus Heck, JA ehhh APR ACH AIR. „ ? brachiatus Blkr = Leuciscus brachiatus McCl. = Leu- ciscus branchiatus McCl. = Pachystomus brachiatus Heck. Bengala. Plargyrus cornutus Gir. = Cyprinus cornutus Mitch. = Cy- prinus rubripinnis Mus. Par. = Leuciscus cornutus De Kay= Hypsolepis cornutus Baird = FU rubri- pinnis Seeks Te UM Ps . Am. s. (N.Britt, Ind. lake, etc.) » typicus Gir.= Rutilus piii reus Rare = TE piae gyrus Kirtl. . . . . Amer. sept. (Ohio). v — gibbosus Gir. = pedes gious Stor. = ‘Hee pis gibbosus (Agr ns 2 . . . . . Amer. sept. (Alabama etc.). v frontalis Gir. 2" Lenciscus frontalis M = Hypsolepis ' frontalis Ag. . =." 1.0. . . s. eS RIBUS SEDI: Dno SUBEEIOEJ, v gracilis Gir. = Leuciscus gracilis Ag. . . . . . . Amer. sept. (Lac. Huron). vw Bowmani Gir. . ^. 2 7 7.4. 2 LUIS ESE | etna ne). 4. a&rgentatds Gur, . Pr es MR Ee ENDE EE (AES) * Catla Buchanani Val = Cyprinus catla Buch. = Gibelion catta Heck. . . . : Susi c env Hypophthalmichthys molitrix Blkr = — E UR. Malis Leuciscus hypophthalmus Gray, Richds. . . . China. 7 mantschuricus Blkr= Cephalus mantschuricus Bas. Mongol., Mantschur. " nobilis Blkr = Leuciscus nobilis Gray. . . . . China. » ? idella = Leuciscus idella Val.? = Aspius? vel Idus? idellae Fachds.- ep os. Scopes ores » ? piceus Blkr = Leuciscus piceus richie 2c x LITT, » ? aeneus Blkr= Leuciscus aeneus Val. . China. * Thynnichthys thynnoides Blkr = Leuciscus thynnoides Blkr. . Sumatra. : 2 polylepis Blkr. . Sumatra, Borneo. 2 harengula Blkr = M ne n Male Bep. n ? uel, Blkr= Leuciscus jesella Val. . . . . . China. 12 rosetta Blkrzs Leuciscus rosetta Val . . . … . China. ; ? xanthurus Blkr = Leuciscus xanthurus Richds. = Aspius? xanthurus Richds. : * Amblypharyngodon mola Blkr = Cyprinus zu Bien = Leuciscus mola McCl = Opsarius mola Heck. = . China. Mola mola Heck. = Leuciscus pellucidus McCL. . Bengala. * w microlepis Blkr = Leuciscus microlepis Blkr. . . Bengala. u melettina Blkr 2: Leuciscus melettina Val. . . . Hindost. occid. Devario Buchanani Blkr = Cyprinus devario Buch. = Cyprinus devarid Buch. = Devario devario Heck. a . Bengala. vy cyanotaenia Blkr= McCl, Ind. Cypr. js Res. XIX tab. 56 fig. 9. : . Bengala. " . MacClellandi Blkr = McCl, aie Cop 4n Bee XIX tab. 56 fig. 8. : | . Bengala. “ ostreographus Blkr = Path inte MCL z: Derario, osteosraphus Heck. … . . . . + Assam. * Luciosoma (Luciosoma) setigerum Blkr = Barbus setigerus Val. = Barbus podonemus Blkr. . . . . . . . Java, Sumatra. " (") spilopleura Blkr. . Sumatra, Siam. » (Trinematichthys) trinema Blkr = "sim metn Blkr. : . Sumatra , Borneo. Perilampus rerio Blkr = Cy ji inus rerio re =" P» moie ieu McCl = Nuria rerio Val. = Esomus striatus Heck. Bengala. " dangila Blkr = Cyprinus dangila Buch. = Peri- lampus reticulatus McCl. = Esomus reticulatus McCl. Bengala. 7 ? lineolatus Blkr= Leuciscus lineolatus Blyth. . . Darjeling. Lo SX) 284 .. * Esomus danrica Heck. = Cyprinus danrica Buch. = Cypri- [4 [4 nus danrua Buch. = Cyprinus sutiha Buch. = Cypri- nus jogia Buch. = Esomus vittatus Swns. = Eso- mus danrua Heck. = Perilampus recurvirostris McCl. = Perilampus macropterus McCl. = Perilampus ma- crourus McCl. = Nuria danrica Val. = Cyprin dan- rica, Cyprin jogia et Cyprin sutiha Val. . . . . Bengala. thermoicos Heck. = Nuria thermoicos Val. . . . Ceylon. thermophilus Heck. = Perilampus thermophilus McCl. = Nuria thermophylos Val. . . . . . . . . Bengala. Tinca vulgaris Cuv.— Cyprinus tinca L.= Tinca chrysitis Ag, = Tincu" italica Bp. oe 00989. —" T E Asia minor. » ? perennurus Heck. = Cyprinus buiten Pall. Leuciscus pernurus Val. Bet nen: ziek ied Fi Argyreus atronasus Heck. = Cy UU atronasus Nae. Leu- ciscus atronasus Stor. = Rhinichthys atronasus Ag. A. sept. (N. York, Massach.) marmoratus Gir.= Rhinichthys marmoratus Ag. . Amer. sept. (Lac. super.) nasutus Gir. = Leuciscus nasutus Ayr. = Rhinich- thys nasutus Ag. = Chondrostoma? nasutum Heck. A. sept. (Massach., Gonnect.), obtusus Gir.= Rhinichthys obtusus Ag. . . . . Amer. sept. (Huntsville). meleagris Gir. = Rhinichthys meleagris Ag. . . - Amer. sept. (Jowa). duleis'Gup ." du. €96 5 2X REE See hee, Famer. GODEN Brask): nubilus Gir. (eu 6t et OEDEEM VOE Ain eT encase te Umer EO UE osculus Gir. Dop SMR VERE, HA mier! sept MRS Ene Petra). notabilis Gir. ote PM ANTON eee) Amm sep; (le SEMONTZ, SO nar): chrysogaster Blkr= Agosia chrysogaster Gir. . . Amer. sept. (R. St. Cruz). metallicus Blkr= Agosia metallica Gir. . . . - Amer. sept. (R. San Pedro). Chrosomus erythrogaster Raf. = Luxilus erythrogaster Kirtl. = Leuciscus erythrogaster Stor. = Rutilus? raber Raf. A. sept. (Ohio, Tenessee, Osag.) Tiaroon cobitis "Gir. NE VIR. EEDE Oe PeAier. SCT ER OPPETO): Phoxinus Belonii Aldv.— Cobitis fluviatilis Marsigl = Cy- prinus phoxinus L.= Cyprinus aphya Meid. = Leuciscus phoxinus Cuv. = Phoxinus laevis Ag. = Phoxinus Marsilii Heck. = Cyprinus Lumaireul Bonell. = Phoxinus Lumaireul Heck. . . . . Europa. Phoxinellus alepidotus Heck. = Leuciscus alepidotus Heck. . Europa. Cirrhina Dussumieri Val.= Isocephalus Dussumieri Heck. Hindost. (Mysore). Gobio fluviatilis Ag. = Gobius fluviatilis Marsigl = Cypri- nus gobio L. = Gobio vulgaris Cuv. = Gobio la- tescens Das Filippi. Pero ir Ean’ arte Europa, Gobio uranoscopus Ag fus se Ad nea ophlnt 2}. Europa » venatus Bp. = Cyprinus benacensis Pollini? . . . Europa. & obtusirostris Val, ME ae : + + + Europa. » damascinus Val. = Staden drives Heck. han Gobio?BIKni. gah Me es Ta. Sintra coeds VIIA: v TiviLlarisy Caseig. 0 4:2 aif NOEL ES China. st cataractaes Vall ay. COST Et Amery sept: "o gelidusiGin oe) er RS nr out valt qe Amer:,sept: m "aestivalis GM. PORTES su gal n Amer isept: mse vernalise Gite) a Agata PR shat) aer cde ss toen eA MeL. sept Sarcocheilichthys variegatus Blkr= Leuciscus variegatus T. Schl. Japonia. * Leptobarbus Hoevenii Blkr = Barbus Hoevenii Blkr. . . Sumatra, Borneo. * Gnathopogon elongatus Blkr = Capoéta elongata T. Schl. = Devario elongata Heck. do E sich ne dede ‘er Japonia: v gracilis Blkr = Capoéta ae T. Schl.= Devario gracilis Heck. 6. us VON tr s Japonia: Pseudorasbora parva Blkr = Len parvus T Schl . . Japonia. * ; pusilla Blkr = Leuciscus pusillus T. Schl. . + + Japonia. * Rasbora argyrotaenia Blkr = Leuciscus argyrotaenia Blkr = Leucisc. cvanotaenia Blkr = Leucisc. Schwenkii Blkr. Java, Bali, Sumatra. * 7" lateristriata Blkr = Leuciscus lateristriatus V. Hass. . Java, Sumatra. * » dusonensis Blkr = Leuciscus dusonensis Blkr. . . Sumatra, Borneo, Siam. * ; kallochroma Blkr= Leuciscus kallochroma Blkr. . . Borneo, Banka. * „ sumatrana Blkr= Leuciscus sumatranus Blkr. . . Sumatra. * tay borncënsissBlkr en. ‚ee 20-175 Borneo. * » . Einthoveni Blkr= Leuciscus (Seem Blier dee BOUT, Bilits Banka. e " . bankanensis Blkr = Leuciscus bankanensis Blkr. . Banka. 3 " leptosoma Blkr = Leuciscus leptosoma Blkr. . . . Sumatra. * v cephalotaenia Blkr = Leuciscus cephalotaenia Blkr. . Born., Billit., Banka, Sing f ; . Buchanani Blkr = Cyprinus rasbora Buch. = Leu- ciscus rasbora McCl. = Opsarius rasbora Heck. = Cyprin rasbora Val. = Leuciscus rasbora Cant? . Bengala, Pinang? " daniconia Blkr = Cyprinus daniconius Buch. = Leu- ciscus daniconius McCl. = Opsarius daniconius Heck. Bengala. / haematopterus Cast. Icon. . . . ii te do lar » anjana Blkr = Cyprinus anjana cues Leuciscus lateralis McCl. = Opsarius anjana Heck. . . . . . Bengala. 286 Rasbora?? bata Blkr= Cyprinus bata Buch. . Bengala. yi > danilin Blkr = Leuciscus dandia Val. . Ceylon. y ? eu Blkr = Perilampus RE McCl. = Leu- ciscus elingulatus McCl. = Squalius elingulatus Heck. Bengala. . ? teretiuscula Blkr= Leuciscus teretiusculus Bas. . China. ; ? tschiliensis Blkr = Leuciscus tschiliensis Bas. . China. curricula Blkr = Leuciscus curriculus Richds. . China. » ? vandella Blkr = Leuciscus vandella Richds. China. ;?? cura Blkr = Cyprinus cura Buch. . Bengala. » ? piscatoria Blkr = Opsarius piscatorius McCl. . Bengala. elanga Blkr = Cyprinus elanga Buch. = Bengala elanga Gr. = Leuciscus dystomus McCl. = Cir- rhina? elanga Val. = Scardinius distomus Heck. Bengala. * Rasborichthys Helfrichii Blkr = Leuciscus Helfrichii Blkr. Borneo. Elopiehthys dauricus Blkr = Nasus dauricus Bas. " bambusa Blkr = Leuciscus bambusa Richds. = Che- la? vel Pelecus? Richds. Aspius rapax Ag. = Cyprinus aspius L. = Cyprinus rapax Pall. = Cyprinus taeniatus Eichw. var Leuciscus aspius Cuv. . Mongol., Mantschur. . China. . Europa. » owsianka Czernay. os epp . Europa. » ‘Turskyi Blkr = MH Turskyi Heck, = Leucis- ; cus (Microlepis) Turskyi Bp. , . Europa. microlepis Blkr = Squalius microlepis Heck. = Leu- ciscus (Microlepis) microlepis Bp. . Europa. tenellus Blkr = Squalius tenellus ek = Leu- ciscus (Microlepis) tenellus Bp. . Europa. y albus Blkr = Squalius albus Bp. . Europa. v leptocephalus Heck.= Cyprinus leptocephalus Pall. . Asia. » chaleoides Heck. = Cyprinus chalcoides Güldenst. . Asia. tarichi Heck. = Cyprinus tarichi Güldenst. . Asia. » | vorax Heck. : . Syria. berag Blkr = Squalius MM ttam = ac mum vua Heck. ; "urs . Syria. v — lepidus Blkr = Seed te vga . Syria. Gila robusta Baird Gir. elegans Baird Gir. conocephala Baird Gir. . Amer. sept. (Zuni fl). . Amer. sept. (Zuni fl). . Amer. sept. (San Joaquin fl) Opsarius (Shacra) Blkr= Cyprinus shacra Buch. = Gila gracilis Baird Gir. 3 . Amer. ; | Emorii Baird Gir. . Amer. » . Grahami Baird Gir. . . . Amer. ; pulchella Baird Gir. = Tiroma patehella Gir. . Amer. v . conformis Blkr= Lavinia conformis Baird Gir. . = Tigoma conformis Gir. , ; Amer. " Tin Baird Gir.= Tigoma gibbosa Gir. . Amer. » bicolor Blkr = Tigoma bicolor Gir. Amen y purpurea Blkr= Tigoma purpurea Gir. . Amer. ; intermedia Blkr = Tigoma intermedia Gir. . Amer. v Obesa Blkr. = Tigoma obesa Gir. . . , . Amer. v . Humboldtii Blkr = Tigoma Humboldti Gir. Amer. y lineata Blkr = Tigoma lineata Gir. . Amer. » Girardi Blkr = Tigoma gracilis Gir. . Amer. » nigrescens Blkr= Tigoma nigrescens Gir. » pulchra Blkr= Tigoma pulchra Gir. . Amer. v crassa Blkr = Tigoma crassa Gir. . Amer. » | Cooper Blkr = Cheonda Cooperi Gir. . Amer. " coerulea Blkr = Cheonda coerulea Gr. . Amer. Ptychocheilus grandis Gir.= Gila grandis Ayr. = Ptychochei- lus —niajor- Ag. 8 4. o ANA y | oregonensis Gir. = Cyprinus Tree oregonen- sis Richds. = Ptychocheilus gracilis Ag. Pick= Leuciscus oregonensis Val. . . . . Amer. 287 sept. (Zuni fl). sept. (Gila fl). sept. (Gila fl). sept. (Texas). sept. (California). sept. (R. Santa Cruz). sept. (Flamath lac.). sept. (Rio Huagui). sept. (Rio San Pedro). sept. (Salt-lake-valley). sept. (Humboldt fl). sept. (Humboldt fl). sept. (Humboldt f1). . A. spt. (Boca grande, Jonas fl). sept. (Chihchuari fl). sept. (California.). sept. (Columbia fl.). sept. (Lost fl.). sept. (Californ.). . Am. sept. (Oregon, Col. fl. etc.) " rapax Gir. . Amer. sept. (Californ.). » vorax Gir. . Amer. sept. " lucius Gir. . . Amer. sept. (Rio Colorado). elongatus Blkr = Tatas EET duit = ie ciscus elongatus De Kay = Alburnoides elongatus Les. = Leuciscus productus Stor. Clinostomus elongatus Gir. zE RENS : funduloides Blkr = Clinostomus funduloides Gir. affinis Blkr 2 Clinostomus affinis Gir. carolinus Blkr = Clinostomus carolinus Gir. Opsarius cirratus McCl. = Pachystomus schagra Heck. = Barbus schagra Val. = Chedri sp? cocsa Blkr = Cyprinus cocsa Buch. = Leuciscus cocsa McCl. = Pachystomus cocsa Heck. . — — (7) . Amer. sept. (Ohio, Wabash). . Amer. sept. (Washington). AOD: . Amer. sept. (Salem N. C.) sept. (James river). . Assam. . Bengala, 288 Opsarius? (Shacra) chapalio Buch.= Cyprinus chapalio Buch. = Esomus chapalio Heck. . . . E . . « Bengala. v (Opsarius) goha Heck. = Conradi goha Boe Hone ( v ( v ( v ( v Cr m FN FR TS PTS PS ) ) ) ) ) (Leuciscus) goha Buch. = Opsarius TO McCl. Assam. = Leuciscus goha Val. 30i RME ENST s Benpala; tileo Blkr = Cyprinue tileo Buch.= Opsarius ma- culatus MeCl. = Opsarius maculosus MeCl. = Leu- ciscus leo Val... . . Bengala. bola Blkr = Cyprinus bola pds Opent me- gastomus McC]. = Leuciscus bola Val. . . . . Bengala. barila Blkr= Cyprinus barila Buch.= Cyprinus chedrio Buch. = Opsarius anisocheilus McCl. = Leuciscus barila Val. = Leuciscus chedrio Val. . Bengala. barna Blkr= Cyprinus barna Buch.= Cyprinus balibhola Buch. = Opsarius fasciatus McC]. = Leu- eiscus™ bara Val . Mis. . Bengala. vagra Blkr = Const vagra But. = Cyt prinus naslov Buch. = Opsarius isocheilus McCl. = Leucisus va- gra Wal ats Y ves . « . Bengala. brachialis MeCl. (an var. op tileo?) «^. V Bengals acanthopterus McCl. = Opsarius latipinnatus McC]. =: Opsarius? acanthopterus Heck. . . . . . . Assam. aequipinnatus Blkr = Perilampus aequipinnatus McCl. = Chela aequipinnata Heck. . . . . . Bengala. gatensis Blkr = Leuciscus gatensis Val. . . . . Hindostan. hoalius Blkr= Cyprinus hoalius Buch. . . . . Bengala. solio Blkrzi Cyprinus solio Buch. . + . . « . Bengala. borelio Blkr = Cyprinus borelio Buch. . . . . Bengala. salmoides Blkr = Leuciscus salmoides Blyth. . . Bengala. homospilotus Blkr = Leuciscus homospilotus Richds. Aspius? vel Alburnus? Richds. . . . . . . China. uncirostris Blkr = Leuciscus uncirostris T. Schl. Japonia. platypus Blkr = Leuciscus platypus ‘I. Schl. . . Japonia. macropus Blkr= Leuciscus macropus T. Schl. . Japonia. minor Blkr = Leuciscus minor T. Schl. . . . . Japonia. Temminckii Blkr = Leuciscus Temminckii T.Schl. Japonia. Sieboldii Blkr 2 Leuciscus Sieboldii T. Schl. . . Japonia. nesogallicus Blkr = Leuciscus nesogallicus Val. . Mauritius. Opsarius (Opsarius) thebensis Blkr= Leuciscus thebensis De Joann. = Leuciscus niloticus De Joann. = Opsarius the- bensis eck. . . . Nilus. r (Bendilisis) bendilisis Blkr = Sean d vogue Opsarius bendilisis Heck. = Gobio bendilisis Val. Hind. (Mysore). y (w) bicirrhatus Blkr= Opsarius bicirrhatus McCl. = Leuciscus bicirratus Blkr . . . . . . . . . Afghanistan. Abramis brama Cuv. = Brama Marsigl. = pena brama L. = Cyprinus farenus L. . . : . Europa. r Tum Cuv. = Cyprinus mn Meid. (th L) E Cyprinus blicca Gm. = Blicca MERE Heck. = Blicea blicca Heck meer. 7 . Europa. " vimba Cuv.= Capito anodromus ee s vimba L. = Cyprinus carinatus Pall. . . . . Europa. p ballerus Cuv. = pus ballerus L. = Balers ae lerus EE R ety A EPEN p Buggenhagii Cuv. = ne Buggenhagii Bl. = Blic- copsis Buggenhagit Heck. . . . . . . . . . . Europa. " vernum Hence MONT AU Enropar # sapa Heck. = Cyprinus sapa Pall. = Brama secun« da foem. Marsigl = Abramis Schreibersii Heck. . Europa. n melanops EEE nee oen rec) ee ee. BTO, 7 TeuckartnwwEHerk, >... : . . Europa. ” laskyr Nordm. = Cyprinus eee eicit (Eee nus gastera vel lasgyrr Pall. = Blicca laskyr Heck. . Europa. 7 Inierolenidof Ao ed e arse kep e etis aus DinroDA.- " micropteryx Ag "S 0 . Europa. " argyreus Ag. = Cyprinus eer BL var. ? Val . Europa. " M Lig kde ie le en vern TODA: ” elongatus Ag. . 4 . . son . + . .. Europa (Crimea) n tenellus Val. = Leuciscus enden Val. “= > yoy «europa, (Grimes) I Frivaldskyi Heck. pee an ope . Natolia. # chrysoprasius Heck. = Cyprinus velis ertet Bn Pall. Asia. u gibbosus Heck. = Cyprinus gibbosus Gm. Pall. . . Asia. " persa Heck. =, Cyprinus persa Gm. Pal. . . +: . Persia. Luxilus americanus Gir. = Cyprinus americanus Lac. = Cypri- nus chrysoleucus Mitch. = Leuciscus chrysoleucus Stor. = Leuciscus Boscii Val. = Leucosomus chrysoleucos Heck. = Stilbe chrysoleucus De Kay = Leucosomus 37 290 americanus Gir. et [ke Luxilus compressus Gir. = Rutilus Mud Raf. = Leu- ciscus compressus Kirtl. . . . . . . . , " obesus Gir.= Leuciscus obesus Stor.= Stilbe ne Ag. i occidentalis Gir. zi Leucosomus occidentalis B. Gir. 2 leptosomus Gin, Uwer EN Uc a 7 seco Gur Na er MEL AS RESTE oe Mee " lucidus: «Gar mA ELO Ee ee ee MIRE oe y versicolor Blkr. = Cyprinus eolus Cossem = Abra- mis versicolor De Kay = Stilbe versicolor Ag. 7 balteatus Blkr = Abramis balteatus Richds. = Squalius balteatus Heck. = Leuciscus balteatus Val. = Richardsonius balteatus Gir. . . . . / lateralis Blkr = Richardsonius lateralis Gir. Alburnus? parvulus Blkr = Leuciscus parvulus Val. " bipunctatus Heck.= Phoxinus primus Mars. = ie prinus bipunctatus L. = Leuciscus bipunctatus Cuv. = Leuciscus Baldneri Val. = Aspius bipunctat. Ag. " coeruleus Heck. . . : LAE iu lucidus Heck. = Phoxinus secundus Marsigl. = Cyprinus alburnus L. = Leuciscus alburnus Cuv. = Aspius ochrodon Fitz. = Aspius alburnus Ag. = Aspius alburnoides Selys. .. . . . . 2 breviceps Heck. Kner. . . TM Aes " alborella Heck.- Aspius aihorelle De Filipp. 7 ECoranza LHegk.- o Ln e Da ET 2 fracchia teck SS ner PNR SEE, 2 scoranzoides Heck. Kner. . : . . I mento Heck. = Aspius mento Ag.= Aspius Hec- kelii Fitz. NUS ra Sem M EE " Obiusts Hep tse. wt TUE shouts OMS D acutus “Heek. ©. uto Mae 7 cordilla Blkr= Cyprinus cordills Savi = totins cordilla Val. 2 «v. PEL y delineatus Blkr = anas Hele Heck. y abruptus Dlkrz: Leucaspius abruptus Heck. Kner. y ? niloticus Heck. = Leuciscus niloticus De Joann. = Pelecus niloticus Heck.; an Chela? . . . . . » ? bibie Blkr = Leuciscus bibie De Joann, = Pelecus bibie Heck.; an Chela? . Europa. . Europa. . Amer. sept. (Massach.). Amer. sept. (Ohio). Amer. sept. (Alabama). A. sept. (Posa, Four-creek). Amer. sept. (Texas). Amer. sept. (Texas). Amer. sept. (Canadian Riv.). . Amer. sept. (N. York). . Amer. sept. (Columbia fl.). . Amer. sept. (Puget-sound). . Europa (Crimea). Europa. . Syria. . Europa. . Europa. . Europa. . Europa. . Europa. . Europa. . Europa. . Europa. „ Europa. Europa. Nilus. . Nilus. "Alburnusesel2NebiSe ANE 5:0. terne AN Te Se a Syma 7 mines Dacus TE M TETUER va ISEB, " WADE IGE A Ent y THassumten sesbleók. «sese. dy neat nt atoms hea STe: " cupio EICOlo EE nue ^ itin Str De cop ONTIAs D palluddsshlcoh s 2 ei 6s ow cou». ATI " DOLI SURE s MES er. ve Persia: n schejtan Heck. "cr um orm sce t Persas " caudimacula Heck eiie) die pers & s Persia; 2 megacephalus. Heck. . . . . ac Bensp. r maxillaris Heck = Leuciscus manie Val "Na burnus bliss Weeks? IC. ina41 eu a Bersia: r albuloides Heck. = Leuciscus alnuloides Vial erent Benala: " clupeoides Heck. = Leuciscus clupeoides Val. . Persia. u rubellus Blkr = Alburnus rubellus Ag. . . . . Amer. sept. (Lac. super). " laut Gir $E ast ceca n epe i n s A spt.(Black-warrior; fl): 7 dilectus Gir. = Alburnellus dilectus Gir. . . . . Amer. sept. (Arkansas). 7 umbratilis Gir.= Alburnellus umbratilis Gir. . . Amer. sept. (Arkansas). " amabilis Gir. = Alburnellus umbratilis Gir. . : . Amer sept. (Rio Nueces). [ socius Gir. = Alburnellus socius Gir. . : : : . Amer. sept. (Texas). [ megalops Gir.— Alburnellus megalops Gir. . : . Amer. sept. (Texas). Hybopsis (Hybopsis) gracilis Ag. ar SE Pett. 2s ae Amer. sept. (Huntsville). nue dorsalis Age. - 5 . nes - . . .. Amer.sept. (Burlington, Jowa). ” (") Storerianus Gir. = Fous oran ues Leuciscus Storerianus Kirtl. . . . . . . . . A spt. (Ohio, Russellville). "(C 2) Wanehellin Gir... 7. + « 5 e . Amer. sept. (Alabama). 1/ H (Hudsonius) hudsonius Blkr — Clubes Bau Clint. Leuciscus hudsonius De Kay= Stolephorus hudsonia- nus Cozzens = Catostomus hudsonius Ag.= Hudso- nius hudsonia Gir. = Hudsonius fluviatilis Gir. . A. s. (Huron, Michig., Huds. fl). (») amarus Blkr = Hudsonius amarus Gir. . . . Amer. sept. Leucosomus plumbeus Gir. = Gobio plumbeus Ag. . : . . Am. sept. (Lac. sup., Huron). “ pulchellus Gir.= Leucisc. pulchellus Stor. = Leucisc. argenteus Stor. Leucosomus chrysoleucus Heck. = Leucisc. Storeri Val. = Cheilonemus pulchellus Gir. Am. sept. (Nov. Brittann.). ISSUE Vee El Ta CN Loos es Amy sept, (Milkriver). pallidus Gir races Cati arca nto. ital eyes sa Amp Sept. CAmkansas). incrassatus Gir. . . . . . . . . Amer, sept. (Choctaw-agency). laevigatus Heck, = EX ORE Mus. Paris. SCC LECCE ci 5” netur ases sent Amer: sept. (New-York). 292 Leucosomus inaequilobus Blkr= Pogonichthys inaequilobus B. G. Amer. y? „? symmetricus Blkr= Pogonichthys symmetricus B. G. Amer. argyreiosus Blkr = Pogonichthys argyreiosus Gir. Amer. communis Blkr = Pogonichthys communis Gir. Amer. nebracensis Blkr = Nocomis nebracensis Gir. . Amer. bellicus Blkr= Nocomis bellicus Gir. . . . . Amer. gracilis Blkr = Leuciscus gracilis Richds. = Leu- cosomus gracilis Heck. dankt. euer Buon AEL corporalis Blkr = Cyprinus corporalis Mitch. = Leuciscus? corporalis De Kay. . . . . Amer. Ceratichthys biguttatus Baird = Semotilus biguttatus iis Leuciscus biguttatus De Kay. . . . . . . . Am. s. (Mahon. fl., Ohio). " y i » n ? amblops Gir.= Rutilus amblops Raf. . . . . Amer. sept. (San-Joaq. fl). sept. (San-Joaq. fl), sept. (Californ.). sept. (Nebraska). sept. (Nebraska): sept. (Black-warrior fl.). „sept. (Saskatchewan fl.). vittatus Blkr 2 Leuciscus vittatus De Kay. . . Amer. sept. (New-York). sept. (New-York). sept. (Ohio). teptotephalus * Gir] Er (59 . Amer. sept. (Salem). Semotilus atromaculatus Gir.= Cyprinus ee TM ES Leuciscus atromaculatus De Kay = Leucisc. iris Val. Am. sept. (N. York, Carolina). SDOCIOSISINSIR or eL re LIS NIS T E ME WANNER dors HS ATA dr + 48) Ee AREE. cephalus Raf. = Leuciscus caplet Kirtl. sels Amer, macrocephalus Gir. . . . . Amer. vandoisulus Blkr = Leuciscus andel Val. . Amer. rotengulus Blkr = Leuciscus rotengulus Val. . . Amer. Leuciscus vulgaris Cav.= Vandoise Belon= Cyprinus leucis- cus L.= Cyprinus jaculus Jur.= Leuciscus ar- genteus Ag. = Leuciscus saltator Bp. = Squalius sept. (Nebraska). sept. (Ohio). sept. (Ohio). sept. (Nebraska). sept. sept. leuciscus Heck: Miner. NE ‘hate? Bh. rostratus Ag. — Squalius fostratnd Hed "sil Htrope: cavedanus Bp. = Squalius cavedanus Bp.= Squa- lius tiberinus Bp.? = Squalius Pareti Bp.? . . Europa. chalybaeus Blkr = Squalius chalybaeus Heck. Kner. Europa. rodens Ag. = Squalus rodens Heck. . . . . . Europa. dobula Ag.- Capito fluviatilis Gesn. = Capito Ausonii s. Cephalus Mars. = Dobula Schoneveldii Will. = Cyprinus cephalus L. ex parte = Cyprinus dobula L (nec syn.) = Cyprin. orfus Pall.= Cyprin. idus Bl. tab. 36 = Leuciscus frigidus Val.= Gar- donus cephalus Bp. = Squalius dobula Heck. Kner. Europa. argentatus Fitz. = Mugil s. Cephalus fluviatilis minor Gesn. = Capito fluviatilis s. Squalius minor Leuciscus Marsigl. = Cyprinus dobula BL, tab. 5 = Cyprinus leuciscus Bl, tab. 97= Leuciscus vulgaris Heck. = Squalius lepusculus Heck. Kner. . . . . . Europa. lancastriensis Shaw = Leuciscus majalis Ag. = Squalius majalis Heck. . . . : . . Europa. dolabratus Holandre = Squalius? dinde Hedk, = Scardinius? dolabratus Heck. . . . . . . Europa. illyricus Blkr = Squalius illyricus Heek. . . . Europa. svallize Blkr = Squalius svallize Heck. . . . Europa. albus Blkr = Squalius albus Bp. . . . . . . Europa. ukliva Blkr = Squalius ukliva Heck. : . . . Europa. trasimenicus Blkr = Squalius trasimenicus Bp. . Europa. rubilio Bp.= Squalius rubilio Bp.— Leucosrubilio Bp. Europa. Fucini Blkr = Squalius Fucini Bp. . . . . . Europa. elatus Blkr= Squalius elatus Bp.— Leucisc. elatus Val. Europa. ochrodon Val. = Aspius ochrodon Ag. . . . . Europa. Pele pone nse alee Me Md doge LR ER NE ropa: En) IQ NE PERS tele bebe oto t ee AUS SNA M M oe gs eral dd ae de D 041077 burdigalensis Val. . . . . M TD Hropas sardella Val. = an dobuls Ce + + . Europa. conie SM CUS. SN. OU ON M NL ve TOR: albis CORR B at, entra cr hec m omen se dE bruis Gorte M Pd ENE ve: Ds (Europa. vulturinus Costa = Leuciscus Ser HA . . Europa. fasciatus Val. = Aspius fasciatus Nordm. . . . Europa. orientalis Blkr= Squalius orientalis Heck.= Squa- lius cephalopsis Heck. . . . . mu anu Na spurius Blkr = Squalius spurius Heck. SEN es IS NI: rutilus L. 2 Rubellus Marsigl. = Cyprinus rutilus L.= Rothauge BI. = Leuciscus lividus Heck. = Gardonus rutilus Bp. . . . eet Europa. Pausingeri Heck. = Gardens Bates Bp. . . Europa. pigus De Filipp.= Cyprinus rutilus hade iz Gardonus pigus Bp. . . s Europa virgo Heck. Kner = Nórfling, Erfle er Vröw- fish Will. = Orfus Germanorum Marsigl. = Cy- prinus idus Fitz. = Cyprinus orfus Reis. = Che- yore cu Lech Val. ent ipM wort de vt Batops. 295 294 Leuciscus Meidingeri Heck. Kner= Cyprinus grislagine Meid. (nec L.)= Leuciscus grislagine Ag. Val. (colores tantum) " Frisiij Nordm. = es ois Frisii Bp. . Europa. " cephalus Heck = Cyprinus cephalus L.= Cypri- BUS -Jeses AE she ie AIRE . Europa. " prasinus Ag. : . Europa. " roseus Bp = Gardonus? roseus En . Europa. 2 Genei Bp. . Europa. " Heckelii Nordm. : . Europa (Crimea). 7 adspersus Blkr = Leucos THER E . Europa. " rutiloides Selys = Leucos? rutiloides Heck. . Europa. 2 Selysii Heck. = Leucos Selysii Heck. . Europa. i aula Val.= Squalius aula Bp. = Leucos (Ceniso- phius) pauperum Bp. = Leuciscus pauperum De Fil. = Leuciscus scardinius De Fil. = Squalius aula Heck. = Leucos aula Bp.= Leucos (Cenisophius) . Europa, Asia minor. scardinus Bp. . 2D . Europa. 7 rubella Bp. = Leucos hellen et Leucos Hd Bp.? = Squalius rubella Heck.-: Leucos rubella Heck. = Leucos cisalpinus Heck. . . . . . . Europa. p) basack Blkr= Leucos basack Heck. . . Europa. " chrysapterus De Kay- „u oT . Amer. sept. " vittatus De Kay. . Amer. sept. " Agassizii Val. = Ryserle, Ry Tee Gesn. = p lagine Will, tab. Q 1 fig. 1— Leuciscus aphya Ag. = Chondrostoma rysela Ag.?? = Squalius aphya Teck. = Telestes aphya Bp. — Telestes rysela Heck. = Leuciscus (Telestes) muticellus Günth. (nec Bp.) = Telestes Agassizii Heck. Kner. . " Savignyi Val.— Telestes Savignyi Bp. = Leuciscus muticellus De Fil. sec. Bp. te 5 muticellus Bp. = Telestes muticellus Bp. = E lius muticellus Heck. . . Europa. . Europa. . Europa. Barbini affinitatis nondum. rite determinatae. Leuciscus croceus Stor, Hentz, Ag. . . . . . . . . Am.sept. (Alabama etc). elongatus Les. Val. = Alburnoides elongatus Les. Amer. sept. (Wabash), 295 Leuciscus pulchelloides Ayr. . . . . . . . . . . . Amer. sept. (Connecticut). " dissimilis Kirtl, De Kay. . . . . . . . . Amer. sept. (Lac. Erie). " OR Valet ou cos Eos du at ers pay Nilus. " bisscne an Ee A eo 8 Jue ay EM T es Nils " ET NE TE l'an M eco ee Nine: 7 lacustris Val. = Cyprinus lacustris Pall . . . Sibiria. ” coteensisii albos Eachdas ere eee on et en. Korea; Japonia. 7 fintellaw alee Ruichdse: «>.<. til nne ose al. China. if oe SehevenellayVal, Jüchds; — … cs ont ers s China y molitorella Val, Richds. .. . . . . . . . China. y CREME Richdag dert Ebens ee mu China: 7 plenus Richds. = Cyprinus plenus Brouss. . . . China. " zeylonicus Benn. (Rasborae affinis) . . . . . Ceylon. Scardinius erythrophthalmus Bp.= Cyprinus erythrophthal- mus L.= Leuciscus erythrophthalmus Val.= Scar- dinius hesperidicus Heck. . . . . . . . . Europa. 2 AIRNESS PCR sore 2 9 Europa: 7 scardafa Bp.= Leuciscus scardafa Bp. . . . . Europa. 2 plotizza Heck. Kner = Scardinius platizza Dp. . Europa. 7 macrophthalmus Heck. Kner. . . . . . . . Europa. " Hegeri Bp. zi Hegeriustypus Bp. . : . . . . Europa. " marocchius Blkr = Leuciscus marocchius Costa. Europa. " scarpetta Blkr. = Leuciscus scarpetta Val . . . Europa. " affinis Blkr = Leuciscus affinis Val . . . . . Europa. " idus Blkr Capito fluviatilis quem Jesen et Jentling appellant Gens. = Capito fluviatilis coeruleus Mar- sigl. = Cyprinus idus L. = Cyprinus jeses L. DI. = Cyprinus idbarus Meid. — Leuciscus jeses Bp.? = Idus melanotus Heck. Kner... . ... . . Europa. " orfus Blkr = Capito fluviatilis subruber quem Ger- mani Orfum appellant Gens. = Cyprinus orfus Bl, L. Bl. = Leuciscus orfus Val. Idus orfus Heck. Europa. u miniatus Blkr = Idus miniatus Heck. . . . . Europa. 7 neglectus Blkr = Leuciscus neglectus Selys = Idus MESEN leche, «oes er epu D 1e s s EUTODa: Albutmansmblenniass Gits, 201 009 won x CN int Amer. sept (Arkansas). / Emp Git. ks, cs NEIN UNES NT 1 Amerusepty (Arkansas). 296 Alburnus illecebrosus Gir. Hi 2 spirlingulus Blkr = reer mie Val. . Amer. sept. (Arkansas). . Am. sept. (N. Jers., N. Harm.). Cyprinella bubalina Gir. = Leuciscus bubalinus Baird Gir. Amer. sept. (Arkansas). ? umbrosa Gir.. . . Gunnisoni Gir, Ja RT PLE Beckwithi Gu... pus d cela Whipplii Gir. . SUAVIS Gard Pes oa eit ce DI CEDE lepida Gir. notata Gir. macrostoma Gir. . venusta Gir. texana Gir. luxiloides Gir. lugubris Gir. ludibunda Gir. 5 lutrensis Blkr = tand ERR Baird Gir. = Moniana lutrensis Gir. leonina Blkr = Moniana deliciosa Gr deliciosa Blkr = Moniana deliciosa Gir. proserpina Blkr= Moniana proserpina Gir. aurata Blkr = Moniana anrata Gir. complanata Blkr = Moniana complanata Gir. . laetabilis Blkr = Moniana laetabilis Gir. pulehella Blkr = Moniana pulchella Gir. frigida Blkr = Moniana frigida Gir. Couchi Blkr = Moniana Couchi Gir. . rutila Blkr = Moniana rutila Gir. . nitida Blkrz Moniana nitida Gir. formosa Blkr = Moniana formosa Gir. gracilis Blkr = Moniana gracilis Gir. gibbosa Blkr= Moniana gibbosa Gir. tristis Blkr = Moniana tristis Gir. gardoneus Blkr = Leuciscus gardoneus Val. Codoma ornata Gir. V/A vittata Gir. Smiliogaster Belangeri Blkr = Ree Hen Val, Culter alburnus Bas. " érythropterua Bass «ovi TELLE . Amer. sept. (Canadian fl.). . Amer. sept. (Utah). . Amer. sept. (Arkansas). . Amer. sept. (Arkansas). . Amer sept. (Texas). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. (Texas). . Amer, sept. (Texas). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. . Amer. sept. . Am. sept. (Arkans., Red.-riv). . Amer. sept.(Texas, Leon-riv.). . Àm. sept. (Leon-riv.). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. (N. Mexico). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. (R. Grd. del Norte). . Amer. sept. (Arkansas). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. (Mexico). . Am. sept. (Mexico). . Amer. sept. (Mexico). . Amer. sept. (Mexico). . Amer. sept. (Mexico). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. (Texas). . Amer. sept. . Amer. sept. (Chihuahua.). . Amer. sept. (Mexico). . Bengala. . China. . China. * Culter mongolicus Bas. . . . . AP Mongolia & recurviceps Blkr = ERO recurviceps Richds = Ie pius recurviceps Richds. . . . . ee ec fins: v ? machaeroides Blkr = Leuciscus eee. Richds. China. v ? acutus Blkr= Cyprinus acutus Brouss. Mss. = Leu- ciscus acutirostris* Gr. = Leuciscus acutus Richds. . China. Laubuca guttata Blkr = Cyprinus laubuca Buch. = Perilam- pus guttatus MeCl. = Chela guttata Heck. = Leucis- cus laubuka Val. , . . . 25. «2 » Bengala: » dancena Blkr = Cyprinus Tu ‘Buch. Hise ae beneala. * Chela anomalura Blkr= Clupea anomalura V. Hass. = Oxy- gaster anomalura V. Hass. = Cyprinus oxygaster Cuv. = Leuciscus oxygaster Val . . . . . . . . Java, Sumatra, Borneo. ; — hypophthalmus Blkr, cr TS 1.106704 Sumatra « oxygastroides Blkr = Leuciscus rode Blkr. . Java, Sumatra, Borneo. vy bacala Blkr = Cyprinus bacaila Buch. = Salmo- phasia oblonga Swns. = Pelecus bacaila Heck. = Opsarivsibacaila McClM 2 5.5) 3 ss * + Bengala. v gora Blkr = Cyprinus gora Buch. = Cyprinus cora Gr. = Opsarius pholicephalns McCl. = Pelecus pho- licephalus Heck. = Salmophasia elongata Swns. . . Bengala. » persea Heck. = Perilampus perseus McC]. . . . Bengala?, Assam. » phulo Blkr = Cyprinus phulo Buch. = Opsarius albulus McCl. = Pelecus albulus Heck. = Cyprinus phulchela uct Coll Tri NE MENT Dr Et / leucera Blkr = Opsarius leucerus McCl. = Pelecus lencetuswEIecke OA oen s enen Dengala, ;/ — cachius Blkr = Cyprinus cachius I = Cyprinus kachki Buch. Coll. = Perilampus cachius McCl. . . Bengala. y atpar Blkr= Cyprinus atpar Buch. = Cyprinus loyu- kula Buch. Coll = Perilampus psilopteromus McCl. Bengala. "; macrolepis Blkr = McCl., Ind. Cypr. Asiat. Res. XIX tab. 56 fig. 10 absque nomine. . . . . . . . Bengala. » cultella Blkr = Leuciscus cultellus Val. . . . . Hindostan. z; Dussumierii Blkr = Cyprinus clupeoides Bl? 2 Leu- ciscus Dussumieri Val. = Leuciscus clupeoides Heck.? Hindost. (Mysore). 7; novacula Blkr= Leuciscus novala Val.= Pelecus no- vacula Heck. i aue + . Hindostan. / acinaces Blkr = Leuciscus acinaces i Val site) + » Eandost. (Mysore), 38 298 Ohela-balookee SRE SE ER EN ee ee B pe Owen EVE CI NT EE y* jorab Syk.« Uo minc sc acr d e s ^ :íeekanee Syks sanke ie LT CANONE v EM y . LL CON 1 CO ON ; alburna Heck . : : v scalpella Blkr = E ele Val : . Deccan. D Deccan. Deccan. . Deccan. Deccan. . India. . Ceylon. » sardinella Blkr = Leuciscus sardinella Val. 4 » ‘melanochir Casteln. Mss. . . - . . . : " siamensis Casteln. Mss. . . . : ALES y cultrata Cuv. = Cyprinus re ree Cyprinus » clupeoides Bl, tab. 408 = Pelecus cultratus Ag. = Leuciscus ailirstue Val nr Macrochirichthys uranoscopus Blkr= Leucisc. uranoscopus Blkr. Clupea macrochira K. v. H. = ne? macrochir Blkr = Leuciscus macrochirus Val. . . . . . Cypriniformes fossiles (omnes Period. Molass.) Cyprinus priscus H. De Meyer. Hu Spore ee SEV CIT LP Ale Thaumaturus sp.P '.- s Ss dv o Gobio analis Ags lec D mus Fe SaL Ae Oe Tinea: fureaba Aer " leptosoma Ag. MAT ENT METTENT v | micropygoptera Ag.= Tinca microptera Jaeg. Leuciscus oeningensis Ag. . [ latiusculus Ag. " pusillus Ag. D heterurus Ag. . . - . 2 leptus Ag. y macrurus Ag. " papyraceus Bronn. . y Harimannr ar, st ue Lv o to iE 7 gracilis Ag. . . 7 brew. Ao st ars rao TER " acrogaster ROUSSEL LL E E " medius Reuss. . . EIAS EF ETE RE els U Stephani H. De Maree : Pegu. Siam. Siam, Europa. Sumatra, Borneo, Siam. Java. . Ulm. Ps 2s . - Oeningen. . Oeningen. . Oeningen. . Steinheim. . Oeningen. Oeningen. - Oeningen. Oeningen. . Habichtswald. . Bonn. Lignites tert. . Steinheim. . Steinheim. P. Bohemia. . Bohemia. . Bohemia. 299 Heuciscus Coler Ih. De Meyer. » : … ..: . 5 ..-.. .. Bohemia, " cenhulgnbZenk. 2.20 on 0: Dignitas. 7 SD erm TOR eh Ge On EL curs c uM C M PS PISROUACUIS AO MR En nt c. ces cese sp: Oeningen. r Brogniarti Ag. . . 2 uc ae, Eura des DOME / furcatus H. De dit |. cc ea Bohemia: mee elongatuss EL We Meyer. vern 4% . . te Bohemia. Scardinius homospondylus Heck . . . . . . . . + . Steinmark. Rhodeus elongatns AMEN, à + à: vos s. Oeningen. Hu latior Ag. 211—201 7 rx. cx lengen. Racoma MeCl., Afghan Collect. of Fish., Calcutt. Journal Nat. Hist. IL 1842 p. 576, Blkr. Corpus elongatum compressum, squamis parvis. vestitum. Maxil- lae labiis latis carnosis inclusae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum acutum porrectum. Oculi membrana palpebrali non velati. Os subantieum vel inferum. Labium inferius lobatum. Plica analis squamis majoribus vestita. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales inci- piens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pauciradiata, dorsali brevior, acuta. Pin- na caudalis basi tantum squamosa. Dentes pharyngeales. . . . . ? Aanm. Hoezeer ik het geslacht Racoma in eene andere beteekenis opvat als de "heer MacClelland, komt het mij voor, behouden te kunnen blijven binnen de grenzen, hierboven omschreven. Het is dan het naaste verwant aan Schizothorax en onderscheidt er zich voornamelijk van door de buitengewone ontwikkeling der dikke vleezige gekwabte onderlip. Tot dit geslacht zijn te brengen eenige af- ghansclie soorten, door den heer MacClelland kortelijk beschreven t. w. Racoma labiatus McCl., Racoma brevis McCl, Schizothorax Edeniana McCl. en Schizo- thorax Ritchieana McCl. — Racoma labiatus McCl is de typische soort van dit ge- slacht en merkwaardig, niet alleen door hare buitengemeen vleezige lippen, maar ook door hare aan de spits driedeelige voeldraden, wat de veeldeelige voeldra- den van Cyclocheilichthys (Siaja) heteronema Blkr in herinnering brengt. 300 ScuizoTHorRAX Heck., Fisch. Caschmir p. 11; Val., Poiss. XVI p. 160; Heck., Fisch. Syr. p. 30, Nachtr. p. 183; Blkr. Corpus elongatum compressum, squamis parvis vestitum. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 4, rostrales et supramaxil- lares. Rostrum acutum porrectum. Oculi membrana palpebrali non velati. Os subanticum vel inferum, rictu ore clauso semilunari vel formam ferri equini referente. Maxilla inferior maxilla superiore bre- vior. Sulcus postlabialis utroque latere margini maxillae libero pa- rallelus, eum sulco lateris oppositi non unitus. Plica analis squamis majoribus vestita. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo ser- rato. Pinna analis pauciradiata dorsali brevior, acuta, non emargina- ta. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes pharyngeales cochleari- formes. 2.3.5/5.3.2. Aanm. Zoo als ik boven reeds heb aangeduid, beperk ik het oude geslacht Schizo- thorax van Heckel, na op zijn voetspoor het geslacht Schizopyge, en, op grond van den bouw der monddeelen, het geslacht Opistocheilos er van te hebben afge- scheiden, tot de soorten, welke volgens haren lipbouw tot de Cheilognathinen behoo- ren t. w. Schizothorax esocinus Heck., Schizothorax micropogon Heck., Schizothorax planifrons Heck. en Schizothorax Hügelii Heck. Ook Schizothorax intermedius McCI. is hiertoe te brengen en misschien ook Schizothorax barbatus McC). en Racoma go- bioides McC]. BALANTIOCHEILOS Dlkr.— ZAKLIPKARPER. Corpus oblongum valde compressum, squamis magnis vestitum, dor- so angulato. Maxillae labiis teretibus carnosis inclusae, superior val- de deorsum protractilis. Cirri nulli. Rostrum acutum. Os suborbi- tale anterius oblongo-quadratum. Os subinferum, rietu ante ocu- lum desinente, ore clauso formam ferri equini referente. Labium in- ferius a toto maxillae margine pendulum, latum, saccum postice tan- tum apertum efficiens. Suleus postlabialis unicus margini maxillae libero parallelus, formam rictus referens. Plica analis squamis majo- ribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra vel vix post pinnas ven- 301 trales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato. Pinna ana- lis pinna dorsali brevior emarginata. Apertura branchialis angustior verticalis, sub medio operculo desinens. Isthmus interbranchialis la- tus. Dentes pharyngeales uncinato-cochleares 2.3.5/5.3.2. Aanm. Het geslacht Balantiocheilos staat in verwantschap tusschen de geslachten Cyclocheilichthys en Systomus. Van beide verschilt het echter, ten eerste: door den eigenaardigen bouw der onderlip, welke zich van den geheelen vrijen rand der onderkaak omslaat en zeer breed is, waardoor een zak gevormd wordt, welke slechts aan de achterzijde geopend is;—en ten andere, doordien de kieuwopening er betrekkelijk zeer eng is, en slechts eene vertikale spleet vormt, welke onder het midden des operkels eindigt. Overigens verschilt het nog in het bijzonder van Cyclocheilichthys door de langwerpig onregelmatig vierkante gedaante van het voorste onderoogkuilsbeen, en van Systomus door de enkele hoefijzervormige achterlipsgroef. Ik bezit slechts eene enkele soort van dit geslacht en zie overigens nergens eene soort beschreven of afgebeeld, welke er insgelijks toe gebragt zou kunnen worden. Balantiocheilos melanopterus Blkr. — Zwartvinnige zaklipkarper. Atl. Cypr. Tab. XLIV. Balantioch, corpore oblongo compresso, altitudine 4!/; ad 31/3 in ejus longitudine, latitudine 3 ad 2!/5 in ejus altitudine; capite acuto 4?/; ad 5 et paulo in longitudine corporis cum, 3!/» ad 34/5 in lon- gitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/3 ad 1!/4, latitudine 2 ad 12/5 in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 4 et paulo in longitudine capitis, diametro 1!/3 ad 2 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura circulari; rostro acuto an- tice leviter convexo, junioribus oculo paulo breviore, adultis oculo longiore, vix ante os prominen- te; naribus orbitae sat approximatis; linea rostro-dorsali capite superne declivi rectiuscula, nucha convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore oblongo-quadrato, inferne quam su- perne multo latiore, angulo inferiore obtusiuscule rotundato, angulo anteriore acuto antrorsum spec- tante; osse suborbitali 2° osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore verticaliter deorsum valde protractili, ante oculum desinente, 3!/3 ad 32/5 in longitu- dine capitis; rictu parum obliquo; maxilla inferiore parum adscendente, obtusa, symphysi nec uncinata nec tuberculata; labiis latis carnosis, superiore sulcis numerosis transversis percurso adultis latissimo antice in lobo acuto protractili, inferiore latissimo a toto margine maxillae inferioris reflexo et la- te cum labio superiore unito, saccam postice tantum apertum efficiente; maxilla inferiore inferne poris conspicuis nullis; opereulo altitudine 1°/4 ad 14/5 in ejus longitudine, margine inferiore rec- tiuseulo; apertura branchiali verticali angusta sub medio opereulo desinente; dentibus pharyngeali- bus uncinato-cochlearibus 2.3.5/5.3.2; osse scapulari trigono acuto, aetate provectis rotundato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato, non carinato; cauda altitudine 2 ad 194 in longitudine capitis; squamis parte libera et basali longitudinaliter striatis, 35 in linea laterali, 11 in serie transversali absque 302 ventralibus infimis quarum 6 (51/2) supra lineam lateralem, 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media ii®®seriebus lateralibus majori- bus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem attingente, singulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali supra mediam basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, juvenilibus corpore non, aetate proveetis corpore non multo humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis armata, cum parte ejus flexili capite longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo brevioribus 61/; ad 7 in longitudine corporis, juvenilibus ventrales attingentibus, aetate provectis ventrales non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo humiliore, minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio dimidio basali tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 31/2 ad 4 et paulo in longitudine corpo- ris; colore corpore superne dilute viridi, inferne argenteo; iride flava; pinnis roseis vel flavescente- roseis, ventralibus dimidio apieali nigris, dorsali, anali et caudali latissime nigro marginatis, dorsa- li antice dimidio inferiore et caudali dimidio basali-radiis externis vulgo violaceis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. inel. Syn. Barbus melanopterus Blkr, Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. I. p. 11. Systomus melanopterus Blkr, Zesde bijdr. ichth Born., Nat. T. Ned. Ind. lIl p. 429, Zevende bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 449. Batang buro Palemb. Hab. Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pengaron, Pontianak, Sintang), in fluviis. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo 19 speciminum 80" ad 322” Aanm. De hier beschrevene fraaije soort, de eenige welke tot nog toe van het geslacht bekend is, leeft niet alleen in de groote stroomen van Sumatra en Bor- neo, maar ik zie haar ook zeer goed herkenbaar afgebeeld in het meermalen reeds aangehaalde schetsboek van Siamsche visschen van den Graaf Fr. De Castelnau, waar- uit blijkt, dat zij ook bij Bangkok, de hoofdplaats van Siam voorkomt. Ik ontdekte haar reeds in het jaar 1850 en beschreef haar eerst als eene Bar- bus en later als eene Systomus, doch breng haar thans, op de boven aangegevene gronden, tot een eigen geslacht. Het zeer breed zwarte van de vrije helften der vinnen (de borstvinnen slechts uitgezonderd) is zeer scherp geteekend en doet de soort gemakkelijk op het eerste gezigt herkennen. AMBLYRHYNCHICHTHYS Blkr. — STOMPSNUITKARPER. Corpus oblongum valde compressum, squamis magnis vestitum, dorso angulato. Maxillae labiis simplieibus inclusae, superior deorsum valde protractilis. Cirri nulli. Rostrum valde obtusum truncatum. Ossa supramaxillaria apicem rostri attingentia ibique ossa intermaxillaria oc- cultantia. Os suborbitale anterius calceiforme apice calcei postrorsum spectante. Oculi maxima parte membrana palpebrali velati. Os anticum, 303 rictu parvo, ore clauso formam ferri equini referente. Maxilla inferior symphysi tuberculo hamata. Suleus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, cum sulco lateris oppositi non unitus. Aper- tura branchialis mediocris sub angulo praeoperculi desinens. Plica a- nalis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra pinnas ven- trales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squa- mosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pinna dorsali brevior, emarginata. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Den- tes pharyngeales cuneiformes aggregati 2.3.4/4.5.2, Aanm. Het geslacht Amblyrhynchichthys is onmiskenbaar verwant aan Systomus en Albulichthys, maar het bezit meerdere bijzonderheden in zijnen bouw, welke het als een eigen geslacht kenmerken. Zeer merkwaardig is het, dat de keelgats- tanden hier plaveiselgewijze zijn gerangschikt en geheel platte schuins afgeknotte kaauwvlakten hebben, een bouw, welken men in den regel slechts bij de Labeo- ninen waarneemt. Maar afgescheiden van het tandenstelsel is het geslacht opmer- kelijk door den bouw der voorste helft van den kop; door de schoenvormige ge- daante van het voorste onderoogkuilsbeen, welks punt naar achteren is gekeerd; en door het zich tot aan de voorvlakte van den snuit uitstrekken van de bovenkaaks- beenderen, welke daardoor, de tusschenkaaksbeenderen geheel naar voren bedek- kende, tusschen deze en de neusbeenderen geplaatst zijn. Deze bewerktuiging bepaalt het zeer hooge en nagenoeg vertikaal afgeknotte van. den snuit, waardoor de eenige tot nog toe bekende soort van het geslacht, bij den eersten oogspslag, van alle overige bekende Cyprinoïden te onderkennen is. De bouw van romp en vinnen is overigens die van Systomus en Cyclocheilichthys, terwijl het breede, het oog grootendeels bedekkende, ooglidvlies ook bij het geslacht Albulichthys voor- komt. Tot de generische karakters van Amblyrhynchichthys zijn almede te bren- gen, de korte platte aan de symphysis met een zeer ontwikkeld beenig uitsteeksel voorziene onderkaak, de dunne lippen en de dubbele achterlipsgroeve. Misschien is ook eene generische waarde te hechten aan den grooten beenigen derden onverdeel- den rugvinstraal welke een’ tweeden rugdoorn daarstelt, welks lengte die van het groote oog overtreft. Tot nog toe ken ik van dit geslacht slechts de soort, welke ik reeds in het jaar 1850 onder den naam van Barbus truncatus heb beschreven. Amblyrhynchichthys truncatus Blkr. — Geknotte Stompsnuitkarper. Atl. Cypr. Tab. XLV. Amblyrhynchichth. corpore oblongo compresso, altitudine 4!/s ad 4 in ejus longitudine, latitudine 2 ad 21/2 in ejus altitudine; capite obtuso truncato 41/2 ad 5°/3 in longitudine corporis cum, 4 ad 41/2 304 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/2 ad 1155, latitudine 2 et paulo ad 133 in ejus longitudine; oculis cute adiposa lata cinctis, diametro 21/3 ad 2'/a in longitudine capitis, diametro 5 ad 2/5 distantibus, membrana palpebrali iridem antice postice et inferne tota fere superne margine externo tantum tegente apertura subcirculari vel oblongo-quadratiuscula ; rostro valde obtuso subverticaliter truncato, elevato, oculo juvenilibus et adultis duplo circiter bre- viore, ante os prominente; naribus rostri apici magis quam orbitae approximatis, magis antrorsum quam lateraliter spectantibus; linea rostro-dorsali capite rectangula angulo rotundata, nucha declivi convexiuscula ; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore calceiformi apice calcei postrorsum spectante collo caleei naribus approximato; osse suborbitali 2? osse suborbitali 1? plus duplo humi- liore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, sub pupillae parte anteriore desinente, 4ad 4 et pauloin longitudine capitis; osse intermaxillari toto fere sub osse supramaxillari occulto ramo adscendente verticali; rietu subhorizontali ; maxilla inferiore brevi, margine gracili, symphysi tuberculo conico valde conspicuo subhamata; labiis gracilibus tenuibus brevis- simis; maxilla inferiore inferne poris conspicuis nullis; operculo latitudine 1/4 ad 1*/; in ejus alti- tudine, margine inferiore concavo vel concaviusculo; apertura branchiali verticali sub margine prae- operculi posteriore desinente; dentibus pharyngealibus aggregatis 2.3.4/4.3.2. singulis facie masticatoria plana, laevi, cuneiformi marginibus nec elevatis nee tubereulatis; osse scapulari trigono obtusiusculo apice acute rotundato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; ventreante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 1*5 ad 2 in longi- tudine capitis; squamis parte libera et basali longitudinaliter striatis, 36 vel 37 in linea laterali, 11 in serie transversali absque ventralibus infimis, quarum 6 (9!/s ) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, lineam rostro- caudalem non attingente, sinzulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam vulgo non attin- gente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata , corpore non vel vix humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus magnis armata, eum parte ejus flexili capite multo longiore, radio simplice tertio osseo spinaeformi yeulo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6 et paulo ad 7 in longitudine eorporis, pectoralibus ventrales non attingentibus; analiacuta, emarginata, dorsali duplo vel plus duplo humiliore, minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio mediocri di- midio basali tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 ad 4 2/5 in longitudine corporis; colore corpore superne dilute viridi, inferne argenteo; iride flava ; pinnis dilute roseis vel flavescentibus, dorsali et caudali arena densa fusca marginatis. B. 3. D. 4/8 vel 49, P. 2,16. V. 2,9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus truncatus Blkr, Bijdr. ichth. Born. Nat. T. Ned. Ind. I p. 13. Systomus truncatus Blkr. Derde bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 60. Teban galang, Bettet Palemb. Hab. Borneo (Bandjermasin, Pontianak), in fluviis. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo 11 speciminum $0'' ad 260"". Aanm. Mijne eerste voorwerpen dezer soort ontving ik uit de Barito bij Bandjer- masin, doch sedert erlangde ik ook grootere voorwerpen, gevangen in de Kapoeas bij Pontianak en in de Moessi bij Palembang. De soort bewoont alzoo de grootste rivieren van Borneo en Sumatra. Zij is echter niet tot den Indischen archipel 305 beperkt, vermits ik haar ook zag afgebeeld in een schetsboek van den heer De Castelnau, waaruit bleek, dat zij ook in Siam bij de hoofdplaats Bangkok voorkomt. De afbeelding van den heer De Castelnau heeft eene lengte van ongeveer 330 millimeters, zoodat de soort nog aanmerkelijk grooter schijnt te worden dan mijne grootste voorwerpen. ALBULICHTHYS Blkr. — ALBULAKARPER. Corpus subelongatum valde compressum, squamis magnis vestitum, dorso angulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae, superior deorsum valde protractilis. Cirri nulli. Rostrum convexum. Ossa supra- maxillaria apicem rostri non attingentia. Os suborbitale anterius pentago- num apice acuto sursum spectante. Oculi maxima parte membrana palpebrali velati. Os subanticum , rictu mediocri, ore clauso formam ferri equini referente. Maxilla inferior symphysi tuberculo hamata. Sulcus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, cum suleo lateris oppositi non unitus. Apertura branchialis mediocris sub angulo praeoperculi desinens. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra velpauloante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pinna dorsali brevior emarginata. Pinna caudalis dimidio basali tota squamosa. Dentes pharvn- geales. incisivi scalpriformes 2.3.4/4.3.2. facie masticatoria longitudina- liter rugosi. Aanm. Eene nadere studie der soort, welke ik in het jaar 1855 onder den naam van Systomus albuloides beschreef, in verband met mijne nieuwere inzigten omtrent de rangschikking der Cyprinoiden, heeft mij geleerd, dat die soort evenzeer verdient tot een eigen geslacht verheven te worden als mijne vroegere Systomus truncatus. De habitus dier soort, vooral die van den kop, heeft veel van dien van eene Albula. Zij heeft het vijfhoekige met de spits naar boven gerigt voorste onderoogkuilsbeen van Systomus, maar daarbij het breede de pupil zelfs eenigzins bedekkende ooglidvlies van Amblyrhynchichthys. De derde onverdeelde rugvinstraal is er zeer ontwikkeld en beenig, even als bij Amblyrhynchichthys. Opmerkelijk is er voorts het digt beschubd zijn van de geheele of nagenoeg de geheele grondhelft der staartvin, wat ik bij geen’ enkelen cyprinoied terugvind. Deze kenmerken, ge- voegd bij den eigenaardigen wig- of bijtelvormigen bouw der keelgatstanden, welke 39 306 op hunne kaauwvlakte overlangs geribd zijn, geven, naar het mij voorkomt, al- lezins regt in deze soort te zien een eigen geslacht, hetwelk ik, wegens zijne over- eenkomst in habitus met Albula, Albulichthys heb genoemd. Albulichthys albuloides Blkr — Typische Albulakarper, Atl. Cypr. Tab. XLVI Fig. 2. Albul. corpore oblongo vel elongato compresso, altitudine 4!/2 ad 5 et paulo in ejus longitudine, latitudine 1?/, ad 2 in ejus altitudine; capite acuto 5 fere ad 5!/, in longitudine corporis cum, 33/4 ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 12/5 circiter, latitudine 17/4 ad 12/3 in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 31/2 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo distan- tibus, membrana palpebrali iridem antice et postice totam tegente apertura oblongo-ovali verticali; rostro convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae valde approximatis; linea rostro-dorsali toto capite convexa; linea interoculari convexa vel convexiuscula; osse suborbitali an- teriore pentagono apice acuto sursum spectante, altiore quam longo, carina media longitudinali pos- trorsum adscendente; osse suborbitali 2° osse suborbitali 1? triplo ad plus triplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore paulo longiore, verticaliter deorsum valde protractili, 3 ad 3 et paulo in longitudine capitis, sub oculi parte anteriore desinente; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico subhamata; labiis gracilibus teretibus; operculo latitudine 12/5 ad 17A in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus scalpriformibus (incisivis) 2.3.4/4.3.2, singulis facie masticatoria obliqua plana longi- tudinaliter rugosa margine libero aciem acutam rotundatam efficiente; osse scapulari trigono obtuso; dorso angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pin- nas ventrales rotundato non carinato; squamis parte libera longitudinaliter striatis, 38 vel 39 in linea laterali, 11 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 5!/2 vel 6 supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudi- naliter triseriatis squamis serie media squamis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali recta, antice tantum declivi, non infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo brevi simplice me- diam squamam non superante notata; pinna dorsali supra vel vix ante pinnas ventrales incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo humiliore, altiore quam basi longa, spina crassa, postice dentibus valde con- spicuis serrata, cum parte ejus flexili capite paulo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acu- tis longitudine subaequalibus 7 ad 7!/» in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non attingen- tibus; anali aeuta emarginata, dorsali multo humiliore, minus duplo altiore quam basi longa; cau- dali toto dimidio basali dense squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4lja ad 5 in longitudine cor- poris; colore corpore superne dilute viridi, inferne argenteo; pinnis flavescente-roseis velrubris; dor- sali superne, caudali postice violascente-fusco marginatis; iride flava. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/16 ad 1/18. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/1716 lat. brev. incl. Syn. Systomus albuloides Blkr, Negende bijdr. ichth, Borneo, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 425. Hab. Sumatra (Palembang). in fluviis. Borneo (Kahajan, Pontianak), in fluviis. = Longitudo 5 speciminum 132" ad 255". Aanm. De tanden hebben, met uitzondering van de twee voorste der buitenste rei, wigvormige of snijtandvormige aan de hoeken afgeronde kroonen, welke aan de kaauwvlakte eenige overlangsche ribjes laten waarnemen, welke zich niet tot 307 aan den bovenrand der tanden uitstrekken. De symphysiaalknobbel der onder- kaak is vrij sterk ontwikkeld. Ik kan thans, door de waarneming van uitmun- tend bewaarde voorwerpen, stellig verklaren, dat de soort geene voeldraden bezit, waaraan ik vroeger eenigzins twijfelde.-—Ik ken haar tot nog slechts van de groote stroomen van Borneo en Sumatra. HAMPALA Van Hass., Algemeene Konst- en Letterbode 1823 II p. 132. — HAMPAL. Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso angulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae , superior parum protractilis. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum acutum, non convexum. Ossa supramaxillaria apicem rostri non attingentia. Os sub- orbitale anterius pentagonum, apice acuto sursum spectante. Oculi membrana palpebrali non velati. Os anticum, rictu magno obliquo. Maxilla inferior maxilla superiore non brevior symphysi parum ele- vata. Suleus postlabialis utroque latere margini maxillae libero paral- lelus, cum sulco lateris oppositi non unitus. Apertura branchialis lata usque sub oculo producta. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra basin pinnarum ventralium incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pinna dorsali brevior emarginata. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes pharynge- ales cochleares 1.3.5/5.3.1. Aanm. Van Hasselt, waarschijnlijk getroffen door den eigenaardigen habitus van den visch, op Java zoo algemeen, en bekend onder de namen Ampalong, Hampal, Hampalong en Soetjo, bragt dien tot een eigen geslacht, aan hetwelk hij naar de soendasche benaming, den naam gaf van Hampala. Hij kenmerkte het echter niet nader, dan door er van te zeggen, dat het » het naaste komt aan Leuciscus Cuv. doch zich onderscheidt door twee filamenten, aan iederen mondhoek" (dat wil zeggen aan iederen mondhoek één). De heer Valenciennes nam Van Hasselt's Hampala macrolepidota op in zijn geslacht Capoéta, eene minder gelukkige vinding, vermits de drie soorten van Capoéta, door den heer Valenciennes beschreven, in even zoovele geslachten te huis behooren, t. w. in Scaphiodon, Systomus en Hampala. Heckel, in zijne » Fische Syriens", bragt aanvankelijk Hampala macrolepidota 308 tot zijn geslacht Scaphiodon, doch herkende nog op het einde van hetzelfde werk zijne dwaling, door haar tot zijn genus Systomus te brengen. “Inderdaad is Hampala na aan Systomus verwant. Vinbouw en beschubbing zijn er hetzelfde, maar de bouw van snuit en kaken en zelfs het tandenstelsel, bieden verschillen aan, welke eene afzondering van Systomus regtvaardigen. Ik breng hiertoe den zeer spitsen snuit, de betrekkelijk groote bekspleet en haren schuinschen stand, de weinig uitstrekbare bovenkaak en de lengte der onderkaak die even lang is als de bovenkaak en waardoor de bekspleet volkomen eindstandig is. Door deze eigenaardigheden in den bouw ontstaat een profiel, zeer verschillende van dat van Systomus en verwante geslachten en Van Hasselt had gelijk, door te wijzen op de verwantschap van Hampala met Leuciscus Cuv., biedende vele aan Leuciscus verwante soorten eene overeenkomstige bekvorming aan. Ik ken tot nog toe slechts twee soorten van het geslacht, welke beide den Indischen archipel bewonen. Zij hebben in habitus, vinbouw en beschubbing zeer groote overeenkomst met elkander en laten zich voornamelijk van elkander onder- scheiden als volgt. 1 Squamae 28 in linea laterali. Macula oblonga verticalis nigra magna pinnam dorsalem interet ventrales. Pinna caudalis superne et inferne late nigro-violaceo marginata. Hlampala macrolepidota V. Hass. 1] Squamae 31 in linea laterali. Media latera maculis 2 rotundis nigris , anteri- ore pinnam dorsalem inter et ventrales, posterior vix post pinnam analem. Pinna caudalis superne et inferne marginibus nigro-violaceis nullis. Hampala ampalong Blkr. Hampala macrolepidota K. v. H., Algem. Konst- en letterbode 1823 II p. 132. — Grootschubbige Hampal. Atl. Cypr. Tab. XLI. Hamp. corpore oblongo vel elongato compresso, altitudine 4 ad 51/3 in ejus longitudine, latitu- dine 19/4 ad 2 in ejus altitudine; capite acuto 4 ad 49/4 in longitudine corporis cum, 31/4 ad 323 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 12/; ad 19/5, latitudine 1*/; ad 2! in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 5 in longitudine capitis, diametro 3/4 ad 11/4 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; rostro acu- to non vel parum convexo, cum maxilla superiore junioribus oculo breviore aetate provectis oculo longiore, non ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis: linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula vel concaviuscula, nucha convexa; linea interoculari rectiuseula vel convexiuscula; osse suborbitali anteriore irregulariter pentagono inferne quam super- i 309 ne latiore, margine inferiore subhorizontali antice et postice rotundato, marginibus ceteris plus mi- nusve concavis, angulo superiore acuto naribus approximato sursum spectante, toto osse dimidio superiore crista valde curvata inferne ramos edente percurso; osse suborbitali 2° oblongo oblique tetragono, osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore; maxillis aequalibus vel subaequalibus, su- periore antrorsum parum protractili, juvenilibus vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore aetate provectis sub medio oculo vel sub oculi dimidio anteriore desinente, 3 ad 2°3 in longitudi- ne capitis; rictu sat obliquo; cirris oculo paulo longioribus vel brevioribus; maxilla inferiore sym- physi tubereulo conico obtuso brevi, inferne utroque ramo poris aliquot parum conspicuis lon- gitudinaliter uniseriatis; labiis mediocribus teretibus non rugosis; operculo latitudine 1!/ ad 12/3 in ejus altitudine, margine inferiore rectiuseulo vel concaviusculo; apertura branchiali lata sub osse suborbitali posteriore desinente; dentibus pharyngealibus subuncinato -cochlearibus 1.3.5/5.3.1; osse scapulari trigono obtuso angulo rotundato; dorso sat elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, lateribus leviter angulato, post pinnas ventrales rotundato non carina- to; cauda altitudine 2 et paulo ad 14/5 in longitudine capitis; squamis e centro reticulato vel com- muni simplice radiatim striatis, saepe granulatis, 28 in linea laterali, 9 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 5 (412) supra lineam lateralem, 10 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali mediocriter cur- vata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis sqnamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emargi- nata, corpore paulo ad multo hnmiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina gracili postice denticulis parum vel vix conspicuis serrata vel scabra, cum parte ejus flexili capite multo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo lon- gioribus 61/2 ad 72/5 in longitudine corporis ventrales non attingentibus, ventralibus analem non attingentibus ; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo ad duplo circiter altiore quam basi longa, radio tertio simplice gracili basi tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 4 ad 4°/,in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava; rostro fronteque frequenter profunde olivaceis; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vulgo vitta transversa subsemilunari violascente vel nisricante; ma- cula elongata transversa vel fascia transversa nigra pinnam dorsalem inter et ventralem, frequenter diffusa rarius deficiente; pinnis dorsali et caudali pulehre roseis; dorsali antice et caudali superne et inferne profunde violaceo marginatis; pinnis ceteris albido - hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15 vel 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 ad 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Capo&ta macrolepidota Valenc,, Poiss. XVI p. 214 tab. 477; Cant., Catal. Mal. Fish. p. 267; Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichthyol. Midden-Oost-Java p. 21. Capote bordé Val, Poiss. XVI p. 214 tab. 477. Scaphiodon macrolepidotus Heck., Fisch. Syriens p. 31. Systomus macrolepidotus Heck., Fisch. Syriens, Nachtr. p. 184. Ampalong Mal. Batav., Hampal, Hambal, Hampalong Sund. Wader, Sutjo Javan. Sabaju Lampong., Kabarouw Benkul. 3 Hab. Java (Batavia, Tjibiliong, Tjampea, Buitenzore, Pondokgedeh, Serogol, Parongkalong, Pandjallu, Ngawi, Surabaja, Grati, Lesti) in fluviis et lacubus. Borneo (Bandjermasin, Sambas), in fluviis. Sumatra (Pangabuang, Palembang, Lahat, Padang, Meninju), in fluviis et lacubus. Longitudo 40 speciminum 45” ad 340”, 310 Aanm. Deze soort werd op Java ontdekt door Kuhl en Van Hasselt. Ik ontving haar ook van Borneo en Sumatra, en de heer Cantor vermeldt haar van Pinang en ''enasserim. Mijne voorwerpen van Oost-Java en de Lampongs verschillen van de overige door slanker ligchaam en spitseren en betrekkelijk langeren kop. Op Java is de soort vrij algemeen. ‘Te Batavia is zij een der meest voorkomende riviervisschen. Zij leeft ook in de bergstroomen tot meer dan 2000 voeten boven de zeevlakte, en bereikt eene lengte, welke die mijner grootste voorwerpen nog overtreft. Hampala ampalong Blkr. — Tweevlekkige Hampal. Atl. Cypr. Tab. XLVI fig. 1. Hampal. corpore oblongo compresso, altitudine 41/3 ad 4%, in ejus longitudine, latitudine 2 fere ad 17/4 in ejus altitudine; capite acuto 4 fere ad 4'/5 in longitudine corporis cum, 3 ad 3!/, in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 13/5 circiter, latitudine 21/4 ad 2 fere in ejus longitudine; oculis diametro 4 et paulo ad 4'/; in longitudine capitis, diametro 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari : rostro acuto, non convexo, cum maxilla superiore oculo longiore, non ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apiei approximatis; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula vel concaviuscula, nucha convexa; linea interoculari rectiuscula; osse suborbitali anteriore trigono , longiore quam alto, inferne antice et postice rotundato, apice acuto sursum spectante naribus ap- proximato, medio carina longitudinali antice ramosa; osse suborbitali 2° oblongo-quadratiusculo osse suborbitali anteriore duplo vel duplo fere humiliore; maxillis aequalibus, superiore antrorsum parum protractili, sub oculi dimidio anteriore desinente, 21/2 ad 23/; in longitudine capitis ; rictu valde obliquo; cirris gracilibus oculo paulo vel non longioribus; maxilla inferiore symphysi tuber- culo conico obtuso brevi, inferne utroque ramo poris aliquot parum conspicuis longitudinaliter u- niseriatis; labiis mediocribus teretibus, non rugosis; operculo latitudine 1!/a ad 1°/5 in ejus altitu- dine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali lata sub osse suborbitali posteriore desinente: dentibus pharyngealibus subuncinato-cochlearibus 1.3.5/5.3.1; osse scapulari trigono obtuso rotun- dato: dorso mediocriter elevato angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus leviter angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2!/3 circiter in longitudine capitis; squamis e centro communi radiatim striatis, 31 in linea laterali, 9 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem, 10 in serie longi- tudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media post- rorsum magnitudine sensim aecrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus vix vel non majori- bus; linea laterali mediocriter eurvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ven- tralium incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo humiliore, multo sed multo minus duplo al- tiore quam basi longa, spina mediocri postice dentibus parvis serrata, cum parte ejus flexili capite sat multo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus 6'/s ad 6*4 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus, ventralibus analem non attingentibus, anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio sat gracili dimidio basali tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4'/2 ad 41/4 in longitudine corporis; colore superne coerulescente- viridi, inferne argento; iride flava ; maculis rotundis vel oblongis nigris utroque latere 2, anteriore pinnam 311 dorsalem inter et ventralem supra lineam lateralem, posteriore paulo post basin pinnae analis in linea laterali sitis; pinnis flavescentibus vel dilute roseis, vel dorsali et caudali roseis, ceteris margaritaceis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Capoëta ampalong Blkr, Diagn. nieuwe vischs. Sumatra, Nat, T. Ned. Ind. lIJ p. 594. Hab. Borneo (Pontianak), in fluviis. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo 3 speciminum 120” ad 149”. Aanm. Hampala ampalong is zeer na verwant aan Hampala macrolepidota Val., Zij is echter gemakkelijk herkenbaar aan de twee zwarte vlekken aan elke zijde des ligchaams, van welke de eene tusschen de rugvin en buikvin, de andere een weinig achter den grond der aarsvin gelegen is. Bij voorwerpen van Hampala ma- crolepidota van dezelfde grootte als de boven beschrevene is de kop korter, het onderkaaksknobbeltje veel minder ontwikkeld en de bovenkaak korter. Het aantal schubben in de zijlijn bedraagt er bovendien drie minder. HyresreLOBARBUS Blkr. — TAMBRA. Corpus oblongum, squamis magnis vestitum, dorso angulato. Ma- xillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 4 rostrales et supra- maxillares, vel 2 supramaxillares, vel nulli. Rostrum conicum promi- nens. Os subinferum, rictu ante oculum desinente ore clauso formam ferri equini referente. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et longe-ante pinnam—analem—desinens, radio simplice postico osseo non serrato. Pinna analis pinna dorsali brevior. Subg. Hypselobarbus Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. " Gonoproctopterus Blkr. Cirri 2, supramaxillares. » Tambra Blkr. Cirri nulli. Aanm. De heer Sykes heeft in zijne verhandeling »on the Fishes of the Duk- hun" drie soorten beschreven en afgebeeld onder de namen Barbus mussullah, Barbus kolus, en Cyprinus abramioides, welke den habitus vertoonen van het ge= slacht Cyclocheilichthys, maar toch meerdere bijzonderheden in de organisatie aan- bieden, welke mij er toe geleid hebben, ze voorloopig te beschouwen als tot een eigen geslacht te behooren. Uit de afbeeldingen en beschrijvingen van den heer Sykes laat zich niets bepaalds opmaken opzigtelijk de achterlipsgroeve, den vorm der voorste onderoogkuilsbeenderen en de bekleeding van den grond der rugvin, welke alle ik vermoed dat niet wezenlijk van die bij Cyclocheilichthys verschillen. 312 De rugvindoorn evenwel is er buitengewoon slank en zonder tanden, terwijl de aarsvin er niet uitgerand is en bij de twee eerstgenoemde soorten zelfs buiten- gewoon sterk bol of hoekig afgerond. Voorts is er opmerkelijk de eigenaardige bovenwaartsche kromming der zijlijn boven of een weinig voor den anus (welke echter bij Cyprinus abramioides Syk. schijnt te ontbreken) en het wratachtig bedekt zijn der wangen of van den snuit met groote poren, welke laatste echter gezegd worden niet standvastig voor te komen. De rugvin heeft voorts van 10 tot 20 ver- deelde stralen. Deze soorten verdienen allezins een nader onderzoek. Barbus mussullah, als 4 voeldraden bezittende, behoort tot het subgenus Hypselobarbus; — Barbus ko- lus, wegens hare 2 voeldraden, tot het subgenus Gonoproctopterus;- en Cyprinus abramioides Syk., welke in het geheel geene voeldraden bezit, tot het subgenus 'l'ambra, welken naam de soort in Deccan draagt. Deze laatste behoort misschien zelfs tot een eigen geslacht te worden verheven wegens hare zeer lange rugvin. Heckel bragt haar ook tot zijn geslacht Gibelion, welk geslacht echter niet aan- nemelijk is en gegrond op generisch zeer van elkander verschillende soorten, be- hoorende Cyprinus catla tot het geslacht Catla en Varicorhinus bobree waarschijn- lijk tot het geslacht Gymnostomus. Sysromus McCl., Ind. Cyprinid., Asiat. Research. Vol. XIX p. 284; Heck. Fisch. Syr. p. 26; Val., Poiss. XVI p. 299. — LALAWAK. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum, dorso an- gulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae, superior deor- sum valde protractilis. Cirri 4 rostrales et supramaxillares, vel 2 su- pramaxillares, vel nulli. Rostrum breve obtusum vel obtusiusculum, non porrectum. Ossa supramaxillaria apicem rostri non attingentia. Os suborbitale anterius pentagonum apice acuto sursum spectante. Oculi membrana palpebrali non velati. Os subanticum vel inferum , ric- tu non vel parum obliquo ore clauso formam ferri equini referehte. Maxilla inferior maxilla superiore brevior symphysi tuberculo plus mi- nusve conspicuo. Sulcus postlabialis utroque latere margini oris paral- lelus, cum sulco lateris oppositi non unitus. Apertura branchialis am- pla usque sub praeoperculo producta. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra vel paulo post pinnas ventrales in- cipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato vellaevi. Pinna analis pin- 913 na dorsali brevior. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes pharyngeales cochleariformes 2.3.5/5.3.2 vel 2.3.4/4.3.2 vel contusorii tuberculati 1.3.4/4.3.1 vel 2.3.4/4.3.2. Subs. Barbodes Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. » Capocta Val. Cirri 2, supramaxillares. v Systomus McCl., Cirri nulli. Aanm. Zooals het geslacht Systomus hier is omschreven, verschilt het voor- namelijk van Barbus door gedrongen ligchaam, korten snuit, dunne lippen, min of meer eindstandigen bek, met eene schubscheede omgeven’ rugvingrond, vijfhoekig met den scherpen hoek naar boven gerigt voorste onderoogkuilsbeen en door de dubbele achterlipsgroeve, zijnde de groeven van beide zijden niet met elkander ver- eenigd. De heer J. MacClelland stelde het eerst het geslacht Systomus op, doch hij gaf er eene andere beteekenis aan dan de boven omschrevene, t. w. » Intermaxillaries ” protractile, dorsal and anal short, the former opposite to the ventrals and preceded „bij a spinous ray; body elevated, and marked by two or more distinct dark „spots, or diffuse spots either on the fins or opercula, prominence on the apex v of the'lower jaw obscure". De eerst- en laatst-genoemde dezer kenmerken heeft Systomus met andere verwante geslachten gemeen en aan de vermelde vlekteeke- ning is niet alleen geene generische waarde te hechten, maar zij is zelfs als soor- telijk kenmerk niet dan met omzigtigheid en in beperkten zin te bezigen. De heer Valenciennes nam het geslacht Systomus aan, doch beperkte de betee- kenis er van tot die soorten, welke, overigens aan zijn geslacht Barbus beantwoor- dende, de voeldraden geheel missen, hetwelk echter niet belette, dat hij meer- dere dier soorten rangschikte onder zijn geslacht Leuciscus. In denzelfden zin heb ik vroeger ook verschillende soorten tot Systomus gebragt, welke in dezen arbeid op de aangegevene gronden er van zijn afgezonderd. Heckel, denzelfden geslachtsnaam aannemende, gaf er eene nieuwe beteekenis aan door de diagnose, die hij er van openbaar maakte, t. w. » Dentes cochleares v 2.8.5/5.8.2. Os anticum. Labia mollia subterctia. Cirri 2 in angulo oris, aut nulli. „ Pinna dorsalis basi brevis; analis brevior illa radio osseo super pinnas ventrales / incipiens. Tractus intestinalis 2-24 long. corp." Op deze diagnose is aan te merken, dat de formule der tanden niet op alle soorten past; dat de mondopening bij meerdere soorten meer onderstaande is dan eindstandig; dat de rugdoorn bij sommige soorten achter den grond der buikvin- nen is ingeplant, en dat de talrijke soorten van hetzelfde geslacht met vier voel- draden zijn buitengesloten, niettegenstaande Heckel zelf een der voornaamste be- 40 314 strijders was van de waarde de voeldraden voor de bepaling der geslachten van de Cyprinoïden. Ik heb getracht aan het geslacht zijne natuurlijke grenzen te geven. ‘Talrijke soorten zelf. bezittende, was zulks mij voor die soorten niet moeijelijk, maar tal- rijke andere soorten van Zuid-Azië zijn mij slechts uit de bestaande, veelal korte, beschrijvingen en veelal gelwekkige afbeeldingen bekend en het is mij daardoor niet mogelijk te bepalen, in hoeverre de door mij gegevene kenmerken op alle die soorten van toepassing zijn. 1! Mijn subgenus Barbodes omvat soorten, welke volgens de oudere opvatting der geslachten, alle tot Barbus zouden behooren. Den naam Capoëta heb ik behouden voor de soorten, welke slechts de boven- kaaksdraden bezitten, en waartoe Capoëta amphibia Val. behoort. Het ondergeslacht Systomus voorts heb ik opgevat in den zin, waarin de heer Valenciennes het geslacht Systomus aanneemt. De Soenda-eilanden zijn rijk aan soorten van Systomus, even als de rivieren van Zuid-Azië. Vele soorten zijn zeer na aan elkander verwant en vereischen eene naauwkeurige studie om ze scherp te bepalen. Ik ben in die bepaling naar wensch geslaagd wat de soorten mijner verzameling aangaat, doch met de bestaande hulpmiddelen is het niet mogelijk vele slechts zeer oppervlakkig bekende soorten van Zuid-Azië scherp te kenmerken. Mijne verzameling bevat 35 soorten van Systomus, van welke 22 behooren tot het subgenus Barbodes, 5 tot Capoëta en 8 tot Systomus. 29 dier soorten leven in de rivieren der Soenda-eilanden, t. w. 21 van Barbodes, 5 van Capoéta en 3 van Systomus, zijnde mijne overige soorten afkomstig van Bengalen. Alle mijne soorten van Barbodes bezitten een’ getanden rugdoorn en groote schub- ben, welker aantal, in de zijlijn genomen, verschilt van 23 tot 38. Zij laten zich tot drie groepen brengen. De eerste dezer groepen is gekenmerkt door eene bolle aarsvin met 9 tot 10 verdeelde stralen. Hiertoe behoort Systomus (Barbodes) marginatus Blkr. Bij de beide overige groepen is de aarsvin standvastig uitgerand en bevat slechts 5 tot 7 verdeelde stralen. Hen dezer groepen is overigens gekenmerkt door de sterke ontwikkeling van den rugdoorn, die ook met betrekkelijk groote tanden gewapend is. De schubben zijn er in den regel overlangs gestreept, hetzij aan de vrije helft alleen, hetzij tevens aan de grondhelft. Hiertoe behooren Systomus (Barbodes) am- blycephalus Blkr, Systomus (Barbodes) koilometopon Blkr en nog een aantal an- dere soorten. Bij de derde groep is de rugdoorn aanmerkelijk minder ontwikkeld en met kleine slechts weinig zigtbare tandjes gewapend, terwijl de schubben er standvastig straslsgewijze gestreept zijn, gaande de strepen alle uit een gemeenschappelijk Qt ol middenpunt naar den omtrek der schub. Iliertoe zijn te brengen Systomus (Bar- bodes) maculatus Blkr, Systomus (Barbodes) lateristriga Blkr en nog eenige an- dere soorten. Onder de buiten-archipelagische soorten van Barbodes zijn er vrij talrijke, wel- ke tot nog eene andere groep zijn te brengen, namelijk tot die, bij welke de rug- doorn volkomen glad of zonder tanden is. Daartoe behooren alle afrikaansche soor- ten. De rugdoorn wordt bij sommige soorten zelfs zoo slank, dat hij bezwaarlijk den naam van doorn kan behouden. Tot deze groep behooren Systomus (Barbodes) bynni (Cyprinus bynni Forsk.), Systomus (Barbodes) surkis (Barbus surkis Rüpp.), Systomus (Barbodes) intermedius (Barbus intermedius Rüpp), Systomus (Bar- bodes) perince (Barbus perince Rüpp.), Systomus (Barbodes) pallidus (Barbus pal- lidus Smith), Systomus (Barbodes) Burchelli (Barbus Burchelli Smith), enz. Ik verkeer echter in eenigen twijfel omtrent deze en andere buiten-archipelagische soorten ten opzigte van de beschubbing der rugvin en aarsvin. De schubscheeden toch van rugvin en aarsvin zijn bij alle soorten mijner verzameling sterk ontwikkeld en zeer in het oogvallend, terwijl ik die bij de soorten van Barbodes met onge- tanden rugdoorn niet alleen niet zie beschreven, maar op de bestaande afbeeldin- gen ook niet of slechts zeer twijfelachtig aangeduid. Ik zie trouwens dezelfde leem- ten in de beschrijvingen en afbeeldingen van meerdere soorten van Barbodes met getanden rugdoorn, van welke het bestaan dier schubscheeden niet te betwijfelen valt. Van de ruim 90 soorten, welke, volgens mijne zienswijze, tot dus verre voor- loopig tot het geslacht Systomus zijn te brengen, behooren bijkans 60 tot het sub- genus Barbodes. De subgenera Capoëta en Systomus tellen gezamenlijk slechts ongeveer een derde dier soorten. Van het subgenus Capoéta bezit ik vijf soorten, welke gemakkelijk van elkan- der te onderkennen zijn. ‘Twee daarvan, Systomus (Capoëta) padangensis en Sys- tomus (Capoëta) sumatranus hebben een’ getanden, de overige, Systomus (Capoé- ta) brevis, Systomus (Capoëta) leiacanthus en Systomus (Capoëta) oligolepis een’ ongetanden rugdoorn. Systomus (Capoëta) padangensis is wegens hare veelstralige aarsvin (À 3/8 vel 3/9) wat Systomus (Barbodes) marginatus is in het subgenus Barbodes. Systomus (Capoëta) sumatranus en Systomus (Capoëta) oligolepis bieden de bijzonderheid aan, welke men ook bij meerdere bengaalsche soorten van het subgenus Systomus terugvindt, dat de zijlijn er op de achterhelft des ligchaams volkomen ontbreekt, terwijl de beide overige soorten meer verwant zijn aan Sys- tomus luteus Heck. en Systomus albus Heck. van Syrië, doch daarvan onderschei- den, voornamelijk door geringer aantal schubben in de zijlijn en een straal min- der in de rugvin. De buiten-archipelagische soorten van Capoëta zijn weinig talrijk. Behalve de beide genoemde Heckelsche soorten en de typische soort van den heer Valencien- 316 nes (Capoëta amphibia), zijn daartoe slechts met eenige zekerheid te brengen Cy- prinus chola Buch. en Systomus chrysostomus McCl. Ik heb onder die soorten ook opgesomd Varicorhinus beso Rüpp., maar deze soort heeft blijkbaar ook groote verwantschap met het geslacht Hypselobarbus. Wat het subgenus Systomus betreft, hetwelk omvat alle soorten zonder voeldra- den, ik bezit daarvan S soorten, maar slechts drie daarvan behooren tot de Soen- da-eilanden. Die drie soorten hebben onderling zeer groote verwantschap met el- kander en onderscheiden zich van de buiten-archipelagische door zeer ontwikkelden sterk getanden ragdoorn, betrekkelijk talrijke schubben, 33 tot 37 in, en 8 tot 9 boven de zijlijn en stompen schuins afgeknotten snuit. Zij schijnen alle ook veel grooter te worden dan de buiten-archipelagische soorten. Ik meende vroeger, dat ze aan de Soenda-eilanden eigen waren, doch het album van Siamsche visschen van den Graaf Francis De Castelnau heeft mij geleerd, dat Systomus (Systomus) bulu hoogstwaarschijnlijk ook in de rivieren van Siam leeft en dat daar ook waarschijnlijk nog andere verwante soorten worden aangetroffen. Alle overige soorten van dit sub- genus zijn overigens tot Zuid-Azië beperkt. Bij meerdere derzelve verliest de rug- doorn min of meer zijne doornachtige geaardheid, wat den heer Valenciennes be- wogen heeft ze in zijn uiterst zamengesteld geslacht Leuciscus op te nemen (Leucis- cus stigma Val, Leuciscus Duvaucelii Val., Leuciscus thermalis Val., enz). Van de bengaalsche soorten van Systomus bezit ik Cyprinus sophore Buch., Cyprinus phutunio Buch. en Cyprinus cosuatis Buch., welke alle in mijne Nalezingen op de ichthyologische fauna van Bengalen en Hindostan nader beschreven zijn. Zij heb- ben geen van alle meer dan 25 schubben op eene overlangsche rei en slechts bij Systomus ticto, Systomus phutunio en Systomus gelius is de rugdoorn getand. Mijne archipelagische soorten van Systomus laten zich naar volgend schema vol- doende van elkander en van de overige bekende soorten onderkennen. I Cirri 4, rostrales et supramaxillares. (subg. Barbodes). V. 2/8. D. 2/8 vel 4/9. 1. Pinna analis radiis 3/5 ad 3/7. A Spina dorsalis crassa dentibus magnis armata. a. Squamae 35 ad 38 in linea laterali. A. 3/5 vel 3/6. + Caputlongius quam altum. Pinna caudalis utroque lobo fascia longi- tudinali intramarginali nigricante. ó. Squamae 37 vel 38 in linea laterali , 9 supra lineam lateralem, striis longitudinalibus nullis vel parcissimis. Corpus altitudine 31 ad 32 in ejuslongitudine. Pinna dorsalis macula nigra nulla. Systomus (Barbodes) belinka Blkr. 0' Squamae 36 in linea laterali, 8 supra lineam lateralem, di- midio libero et basali conspicue longitudinaliter subradiatim 317 striatae. Corpus altitudine 23 ad 3 in ejus longitudine. Pinna dorsalis antice macula magna nigra. Systomus (Barbodes) Schwanefeldi Blkr. 1 Caput aeque altum ac longum. Pinna caudalis fasciis nullis. Ô Squamae 35 vel 36 in linea laterali, 7 supra lineam lateralem, conspicue longitudinaliter subradiatim striatae. Corpus altitudine 3 cireiter in ejus longitudine. Systomus (Barbodes) amblycephalus Blkr. b. Squamae 30 ad 33 in linea laterali. Caput longius quam altum. T Squamae 7 supra lineam lateralem. A. 3/5 vel 8/6. Cirri oculi diametro circiter aequales. 6 Squamae 32 vel 33 in linea laterali. Operculum latitudine 12 ad 12 in ejus altitudine. Cauda altitudine 14 ad 12in longi- tudine capitis. Systomus (Barbodes) erythropterus Blkr. 6’ Squamae 30 vel 31 in linea laterali. Operculum latitudine 2 in ejus altitudine. Cauda altitudine 14 ad 14 in longitudine capitis. Systomus (Barbodes) bramoides Blkr. 7’ Squamae 6 supra lineam lateralem. 6 Cirn oculo breviores. o Pinna analis radiis 3/6 vel 3/7 Squamae 31 ad 88 in linea laterali. Pinna dorsalis paulo ad vix post basin ventralium incipiens. Cirri supramaxillares rostralibus longiores. 6. Operculum latitudine 12 ad 1% in ejus altitudine. Al- titudo corporis 3j ad 3 in ejus longitudine. Caput acutum. Linea rostro-dorsalis nucha concava. Systomus (Barbodes) javanieus Blkr. ó' Operculum latitudine 2 in ejus altitudine. 6 Caput acutum altitudine 14 in ejus longitudine. Al- titudo corporis 3 in ejus longitudine. Linea rostro-dor- salis nucha valde concava. Systomus (Barbodes) koilometopon Blkr. © Caput obtusum, altitudine 11 ad 14 in ejus longitudine. Al- titudo corporis 34 ad 34 in ejus longitudine. Linea rostro- dorsalis nucha non concava. Systomus (Barbodes) gonionotus Bkr. o' Pinna analis radiis 3/5 vel 3/6. Squamae 30 in linea laterali. Pinna dorsalis supra basin ventralium incipiens. 6 Altitudo corporis 3% circiter in ejus longitudine. Cirri longitudine subaequales oculo paulo breviores. Linea fronto-dorsalis rectiuscula. Systomus (Barbodes) Huguenini Blkr. ó' Cirri oculo longiores. Pinna dorsalis supra basin ventralium incipiens. o Pinna analis radiis 3/3 ad 3/7. Squamae 30 vel 81 in linea laterali. ó Altitudo corporis 31 in ejus longitudine. Linea rostro-dorsalis convexa. Systomus (Barbodes) Aypselonotus Bikr. c. Squamae minus quam 30 in linea laterali, 6 supra lineam lateralem. Pinna dorsalis supra basin ventralium incipiens, analis radiis 3/3 vel 3/6. T Squamae 28 vel 29 in linea laterali. Altitudo corporis 4 circiter in ejus longitudine. Caput longius quam altum. .6 Oculi diametro 21 ad 21 in longitudine capitis. Cirri oculo breviores. Systomus (Barbodes) macrophthalmus Bikr. T Squamae 26 in linea laterali. Altitudo corporis 24 fere in ejus longi- tudine. Caput aeque altum ao longum. 6 Oculi diametro 3 fere in longitudine capitis. Cirri oculo non breviores. Systomus (Barbodes) platysoma Blkr. B Spina dorsalis mediocris vel debilis dentibus parvis armata. Squamae e centro communi radiatim striatae. A. 3/5 vel 8/0. a. Squamae 31 ad 34 in linea laterali, 5 supra lineam lateralem. T Altitudo corporis 4 fere ad 32 in ejus longitudine. Caput altitudine 1! ad J+ in ejus longitudine. Cirri rostrales oculo paulo vel non bre- viores. Pinna caudalis superne et inferne late violaceo-nigro marginata. Systomus (Barbodes) rubripinna Blkr. b. Squamae 23 ad 27 in linea laterali. + Squamae 6 supra lineam lateraleni. Pinnae dorsalis et analis non emargi- natae. 6 Cirri oculo breviores. Altitudo corporis 34 circiter in ejus longitudine. Rostrum obtusum. Systomus (Barbodes) hunter Blkr. ' 219 f Squamae 5 supra lineam lateralem. Ô Corpus fasciis nigris transversis. Altitudo corporis 2* ad 31 in ejus longitudine. o Fasciae nigrae transversae latae flavo limbatae 4. Caput altitudine 1i circiter in ejus longitudine. Pinnae dorsalis et analis acutae. Cirri supramaxillares oculo non multo longiores. Systomus (Barbodes) tetrazona Blkr. 9' Fasciae nigrae transversae latae 2 et insuper cauda fascia nigra longitudinali, Caput obtusum, altitudine 1 et paulo ad 1 in ejus longitudine. Pinnae dorsalis et analis obtusae. Cirri supramaxillares oculo multo longiores. Systomus (Barbodes) lateristriga Blkr. 6’ Corpus fasciis 6 longitudinalibus nigris. 9 Corpus altitudiue 35 ad 4 in ejus longitudine; caput acutum al- titudine 14 ad 14 in ejus longitudine. Pinnae dorsalis et analis acutae emarginatae. Cirri supramaxillares oculo longiores. Systomus (Barbodes) fasciatus Blkr. 6” Corpus fasciis transversis vel longitudinalibus nullis. 9 Caput valde obtusum truncatum, altitudine 1! circiter in ejus longitudine. Corpus altitudine 42 in ejus longitudine. Cirri supra- maxillares oculo longiores. Pinna dorsalis et analis acutae non emarginatae. Systomus (Barbodes) obtusirostris Blkr. o' Caput acutum vel acutiusculum. Cirri oculo sat multo lon- giores. Pinnae dorsalis et analis acutae. Altitudo corporis 3 et paulo ad 4f in ejus longitudine. ó Linea nucho-dorsalis valde convexa. Squamae mediis lateribus squamis ceteris non multo majores, 3 lineam lateralem inter et basin ventralis. Systomus (Barbodes) maculatus Blkr. 6’ Linea nucho-dorsalis rectiuscula vel vix convexa. Squamae medis lateribus squamis corpore antice et postice multo majores, 2 lineam lateralem inter et basin ventralis, 320 " Systomus (Barbodes) goniosoma Blkr. 2. Pinna analis obtusa convexa radiis 3/9 vel 3/10. Spina dorsalis crassa , den- tibus mediocribus armata. Squamae 28 vel 29 in linea laterali, 5 supra lineam lateralem. A Caput obtusum aeque altum ac longum vel paulo longius quam altum. Cirri oculo multo breviores. Pinnae dorsalis et caudalis nigro sat late marginatae. Systomus (Barbodes) marginatus Blkr. II Cirri 2, supramaxillares tantum (subgenus Capoéta). 1. Spina dorsalis mediocris denticulata. Cirri oculo multo breviores. Pinna dor- salis supra ventrales incipiens. D. 4/8 vel 4/9. A. Squamae 38 vel 39 in linea laterali, 7 supra lineam lateralem. Linea | lateralis toto corpore conspicua. A. 3/8 vel 3/9. V. 2/9. Altitudo corporis 4} ad fere in ejus longitudine. Squamae striis nullis vel parcissimis. \ Systomus (Capoëta) padangensis Blkr. B. Squamae 21 in linea laterali, 6 supra lineam lateralem. Linea lateralis post anum inconspicua. A. 3/5 vel 3/6. V. 2/8. Altitudo corporis 23 ad 3 iu ejus longitudine. Fasciae corpore 4 transversae nigricante-violaceae. Squamae e centro communi radiatim striatae. Systomus (Capoéta) sumatranus Blkr. 2 Spina dorsalis gracilis edentula. A 3/5 vel 3/6. V. 2/8 vel 2/9. D. 4/8 vel 4/9. A Squamae 24 ad 27 in linea laterali, 5 supra lineam lateralem. Linca la- teralis toto corpore conspicua. Squamae e centro communi radiatim striatae. a. Corpus altitudine 31 ad 34 in ejus longitudine. Caput 41 ad 5 fere in longitudine corporis. Fascia cephalo-caudalis diffusa argentea. Systomus (Capoëta) brevis Blkr. b. Corpus altitudine 23 ad 3$ in ejus longitudine. Caput 5 ad 54 in longitudine corporis. Cauda macula rotunda nigricante-violacea. Systomus (Capoéta) leiacanthus Blkr. B. Squamae 16 in linea laterali, 4 supra lineam lateralem. Linea lateralis corpore antice tantum conspicua. Squamae dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter striatae. a. Corpus altitudine 31 ad 34 in ejus longitudine. 321 Systomus (Capoëta) oligolepis Blkr. IL Cirri nulli. (subg. Systomus). 1 Spina dorsi crassa dentibus magnis serrata. Rostrum obtusum truncatum. Dentes 2.3.4/4.3.2. A Squamae 36 vel 37 in linea laterali. Pinna analis radiis 3/5 vel 3/6. a. Squamae 9 supra lineam lateralem. Caput 6! in longitudine corpo- ris. Altitudo corporis 23 circiter in ejus longitudine. Pinna dorsalis altitudine 2 fere in altitudine corporis, multo minus duplo altior quam basi longa. V. 2/8. Systomus (Systomus) Waandersi Dlkr. b. Squamae 8 supra lineam lateralem. Caput 42 ad 5? in longitudine corporis. Altitudo corporis 3 ad 3% in ejus longitudine. Pinna dor- 5 salis corpore non multo humilior, duplo altior quam basi longa. V. 2/9. Systomus (Systomus) bulu Bkr. B. Squamae 33 ad 35? in linea laterali, S supra lineam lateralem. Pinna analis radiis 3/6 vel 3/7. a. Caput 5 et paulo ad 5} in longitudine corporis. Altitudo corporis 34 in ejus longitudine. Pinna dorsalis corpore non multo humi- lior, multo minus duplo altior quam basi longa. V. 2/9, Systomus (Systomus) lawak Blkr. Systomus (Barbodes) belinka Blkr. — Staartvinbandige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXI fig. 1. Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3%; ad 3!2 in ejus loneitudine, latitudine 2'4 ad 2'/2 in ejus altitudine; capite obtusiusculo 42/; ad 543 in longitudine corporis cum, 3!/ ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/5 ad 1*5, latitudine 1°, ad 1°; in ejus longitudine; oculis diametro 2!/4 ad 27, in longitudine capitis, diametro 1 ad 11/5 in capitis parte postoculari, diametro 1 fere ad 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtusiuseulo convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali ros- trum inter e£ nucham vix vel non concava, nucha valde convexa; linea interoculari convexiuscula ; osse suborbitali anteriore pentagono, paulo vel non altiore quam longo, margine inferiore subhori- zontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus truncatis vel convexis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali subhorizontali percurso; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, plus duplo longiore 41 322 quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum medioeriter protractili, sub oculi limbo anteriore desinente, 3 circiter in longi- tudine capitis; rictu valde obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus paulo longioribus oculo paulo longioribus vel brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso parum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis: labiis gracilibus teretibus, non conspicue rugosis ; operculo latitudine 2 fere ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochlea- riformi-contusoriis 2.8.5/5.3.2, facie masticatoria plus minusve tuberculatis; osse scapulari trigono obtuso rotundato; dorso valde elevato angulato ventre altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 14/5 ad 2 in longitudine capitis ; squamis striis longitudinalibus conspicuis vulgo nullis, raro parcissimis; squamis 37 vel 38 in linea la- terali, 15 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 9 (8!/2) supra lineam lateralem, 15 vel 16 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri- seriatis serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali valde curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 11/2 ad 1!/2 in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis serrata cum parte ejus flexili capite non vel vix longiore: pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 6!/2 ad 7 in longitudine corporis, pectoralibus ven- trales, ventralibus analem attingentibus vel fere attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice 3? mediocri basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 31/3 ad 3!/2 in lon- gitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava superne fusca ; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vittula transversa subsemilunari fusca vel violacea; pinnis roseis, dorsali superne, extremo apice excepto, late nigricante-fusca, caudali utroque lobo fascia lon- gitudinali intramarginali fusco-violacea. B, 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Belinka Mal. Sumatr. Hab. Sumatra (Padang, Solok, Sinkara), in fluviis et lacubus. DIL 30) Longitudo 9 speciminum 61’ ad 11: Aaum. Langen tijd heb ik mijne voorwerpen dezer soort gehouden voor jeugdige voorwerpen van Systomus (Barbodes) Schwanefeldi, totdat ik in het bezit geraakte van eigenlijke jeugdige voorwerpen van laatstgenoemde soort, welke mij geleerd hebben, dat zij in habitus volkomen overeenstemmen met de oudere voorwerpen en zeer wezenlijk verschillen van Systomus (Barbodes) belinka. De voornaamste dezer verschillen zijn onder de beschrijving van Systomus (Bar- bodes) Schwanefeldi aangeteekend. De kleur van Systomus (Barbodes) belinka helt ook meer over naar het blaauwe, en die van Systomus (Barbodes) Schwane- feldi meer naar het olijfachtige. De staart is bij onderwerpelijke soort ook lager met betrekking tot de lengte van den kop. Mijne voorwerpen zijn alle afkomstig van de westkust van Sumatra, waar zij tot hoog in de stroomgebieden voorkomt. Ik kan niet bepalen of de soort grooter wordt dan mijne grootste voorwerpen, 323 Systomus (Barbodes) Schwanefeldi Blkr.— Schwanefeld's Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXVII. Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3 ad 2°; in ejus longitudine, latitudine 22/3 ad 3!/ in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5 et paulo ad 6 in longitudine corporis cum, 3!/a ad 4 fere in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1/5 ad 1'/g, latitudine 13/5 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 2!/; ad 3 in longitudine capitis, diametro 11/5 ad 1 in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 1!/; distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tesente, apertura subcirculari; rostro obtusiuseulo convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum in- ter et nucham valde concava, nucha valde convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali antiore pentagono, paulo vel non altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem maribus approximatum unitis, medio circiter crista longitudinali subhorizontali percurso; osse suborbitali 2° oblique tetragono antice quam postice altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore , verticaliter deorsum mediocriter protractili, sub oculi parte anteriore desinente, 3 circiter in longi- tudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus oculo vulgo paulo longioribus, rostralibus supra- maxillaribus vulgo paulo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso parum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus, teretibus, transversim leviter rugosis; oper- culo latitudine 1%4 ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; aper- tura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato - sub- cochleariformi-contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria rugoso - tuberculatis; osse scapulari obtuso ro- tundato; dorso valde elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, la- teribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 12/3 ad 1!/a fere in longitudine capitis; squamis dimidio libero et interdum etiam dimidio basali longitudinaliter subradi- atim striatis, 36 in linea laterali, 13 in serie transversali absque ventralibus infimis, quarum 8 (11/9) supra lineam lateralem, 14 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventrali- bus infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali valde curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ven- tralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 11/3 ad 19/4 in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus sat magnis serrata cum parte ejus flexili capite non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subae- qualibus 5!/ ad 6/2 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales, ventralibus analem attingenti- bus vel fere attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore , non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio mediocri basi tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 3?/; ad 3?/; in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vulgo vittula violascente; pinna dorsali dimidio basali pulehre rubra, dimidio apicali violaceo-nigra apice ipso autem rubra; pinnis pectoralibus, ventralibus analique roseis; caudali rosea, margine su- periore et inferiore rubra, utroque lobo fascia longitudinali intramarginali violaceo-nigra. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus Schwanefeldii Blkr, Nieuwe tient. vischs. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V p. 517 (ex parte). 924 Lampan Lampong. Hab. Sumatra (Pangabuang, Palembang, Moara-kompeh, Padang, Solok, Sinkara), in fluviis et lacubus. Borneo (Pontianak), in fluviis. Longitudo 7 speciminum 88°” ad 260”, Aanm. Mijne bovenaangehaalde beschrijving van Systomus (Barbodes) Schwane- feldi is, zooals mij sedert bleek, opgemaakt naar twee verschillende soorten, en wel naar grootere voorwerpen van Systomus (Barbodes) Schwanefeldi en kleinere van Systomus (Barbodes) belinka, welke ik vroeger voor jeugdige voorwerpen van eerst- genoemde soort hield, eene dwaling, welke ik eerst heb kunnen ontdekken, nadat ik ook jeugdige voorwerpen van Systomus (Barbodes) Schwanefeldi had ontvangen. Ik kan thans de soortelijke verschillen met zekerheid vaststellen. Bij Systomus (Bar- bodes) belinka vind ik standvastig een of twee schubben méér in de zijlijn en een overlangsche rei schubben méér boven de zijlijn. Voorts zijn er de schubben in het geheel niet gestreept of laten zij slechts zeer enkele flaauw zigtbare overlangsche streep- jes waarnemen. Het ligchaam is er bovendien standvastig slanker en bij geen der voorwerpen isiets te ontwaren van de groote zwarte rugvinvlek van Systomus (Bar- bodes) Schwanefeldi. Ik ken deze soort tot nog toe slechts van Sumatra en Borneo. Systomus (Barbodes) amblycephalus Blkr. — Rondkoppige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXVIII. Syst. (Barbod.). corpore oblongo compresso, altitudine 3 circiter in ejus longitudine, latitudine 3 fere in ejus altitudine; capite obtuso 6 in circiter longitudine corporis cum, 4/2 cireiter in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1 circiter, latitudine 1°/5 circiter in ejus loneitudine; oculis diametro 31/4 circiter in longitudine capitis, diametro 17/3 circiter in capitis parte postoculari, diametro 11/2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, aper- tura subcirculari; rostro obtuso convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali ubique fere convexa regione occipito-nucha- li tantum nom convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, aeque alto circiter ac longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus brevibus convexis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali margini inferiori non parallela percurso; osse suborbitali 2? oblongo-tetragono, duplo fere longiore quam alto, osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum mediocriter protractili, sub oculi parte anteriore desinente, 3 in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus supramaxil- laribus rostralibus paulo longioribus, oculo vix brevioribus ; maxilla inferiore symphysi tuberculo ob- tuso brevi vix conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus, non rugosis; oper- culo latitudine 14/5 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contuso- riis, 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria rugoso-tuberculatis, internis 2 serie longiore apice conicis acuminatis facie masticatoria nulla; osse scapulari obtuso rotundato: dorso valde elevato angulato ventre multo 329 altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato, non carinato; cauda altitudine 12/5 circiter in longitudine capitis; squamis e centro communi simplice vel re- ticulato dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 35 vel 36 in linea laterali, 12 in serie verticali absque ventralibus infimis quarum 7 (6'2) supra lineam lateralem, 10 vel 11 in serie longitudinali oceiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posticis iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali curvata, lineam rostro-caudalem attingente, singulis squamis tubulo sim- plice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali paulo post basin ventralium in- cipiente, acuta, emarginata, corpore non multo minus duplo humiliore, sat multo sed valde multo minus duplo altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus magnis armata cum parte ejus flexili capite vix longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, loneitudine subaequalibus 6 et paulo in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali non valde multo humiliore, non valde multo altiore quam basi lon- ga, radio simplice tertio mediocri basi tantum osseo; eaudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 fere in longitudine eorporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava superne fusca; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vittula transversa violascente; pinnis dorsali et caudali roseis vel f'avescentibus fusco marginatis, pectoralibus roseis vel flavescenti- bus, ventralibus analique albescentibus. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 et lat. brev. Syn. Barbus amblycephalus Blkr, Achtste bijdr, ichtth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind..VIII p. 160. Hab. Borneo (Pengaron), in fluviis. Longitudo speciminis uniei 290'"., Aanm. Na verwant aan Systomus (Darbodes) erythropterus Blkr, verschilt onder- werpelijke soort daarvan voornamelijk door veel boller profiel, 3 tot 4 schubben meer in de zijlijn, kortere voeldraden, minder gebogene zijlijn, lagere rugvin, lageren veel stomperen kop, enz. Zij nadert door de formule harer schubben ook tot Sys- tomus (Barbodes) Schwanefeldi, maar heeft een’ anderen habitus, veel stomperen en hoogeren kop, geene zwarte rugvinvlek of staartvinbanden, enz. De soort is mij tot nog toe slechts in een enkel voorwerp uit Zuidoostelijk Borneo geworden en is, voor zoo verre bekend is, de het verst oostelijk in den Archipel beperkte soort van Cyprinoiden. Systomus (Barbodes) maculatus Blkreen enkele andere Cyprinoïden leven wel evenzeer in het meest oostelijk gedeelte van zuidelijk Borneo, maar zij strekken zich tevens ver westwaarts in den Archipel uit, tot op Sumatra en Singapoera. Systomus (Barbodes) erythropterus Blkr. — Roodvinnige Lalawak, Atl. Cypr. Tab. XXXIX. Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 32/5 ad 31/6 in ejus longitudine, latitudine 2/5 ad 3 in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5*4 ad 6!/5 in longitudine corporis cum, 4 et paulo ad 44/5 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/; ad 14/4, latitudine 1% circiter in ejus longitudine; oculis diametro 27? ad 2 in longitudine capitis, diametro 1 et panlo 326 ad 14/3 in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 11/3 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam apici rostri approximatis; linea rostro-dorsali frontem inter et nucham junioribus praesertim concaviuscula, nucha valde convexa ; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus vulgo convexis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis; dimidio inferiore crista longi- tudinali subhorizontali pereurso; osse suborbitali 20 oblique tetragono, antice quam postice altiore minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° vulgo minus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum mediocriter protractili, sub oculi limbo anteriore de- sinente, 3 ad 3!/, in longitudine capitis; rietu parum obliquo; cirris gracilibus, supramaxillaribus et rostralibus longitudine subaequalibus oculo paulo ad non longioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo obtuso vix conspieuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus inferiore facie interna transversim rugoso; operculo latitudine 12/5; ad 1*/4 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente ; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria tuberculatis, internis 2 serie lon- giore apice conicis acuminatis facie masticatoria nulla; osse scapulari trigono obtuse rotundato ; dorso valde elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 1!/» ad 17/5 circiter in longitudine capitis; squamis dimidio libero longitudinaliter, dimidio basali non vel vix striatis, 32 vel 33 in linea laterali, 12 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 7 (6!/2) supra lineam la- teralem, 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudi- naliter triseriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posticis iis seriebus lateralibus ma- joribus; linea laterali valde curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente; acuta, emarginata, altitudine 1°: circiter in altitudine corporis, non multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus sat magnis serrata cum parte ejus flexili capite sat multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus aeutis longitudine subae- qualibus 6 ad 7 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingen- tibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio mediocri basi tantum osseo ; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 32/5 ad 4 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferpe arzenteo; iride flava, superne fusca; squamis dorso, lateribus caudaque basi vulgo vitta transversa violascente; pinnis pulehre rubris vel roseis, dorsali et caudali vulgo fusco marginatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus erythropterus Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost-Java p. 15, Lalawak, Wader-mejrah Mal., Javan. Hab. Java (Batavia, Surabaja, Kediri), in fluviis. Borneo (Pengaron), in fluviis. zn Longitudo 13 speciminum 125” ad 248". Ik ontdekte deze soort in 1848 te Soerabaja en beschreef haar ter boven aange- haalde plaatse naar een voorwerp van 175” lengte. Sedert vond ik haar ook te Batavia, terwijl ik haar ook gelijktijdig met de na aan haar verwante Systomus (Barbodes) amblycephalus Bikr van zuidoostelijk Borneo ontving. Zij staat in ver- 327 wantschap tusschen laatstgenoemde soort en Systomus (Barbodes) bramoides. In habitus heeft zij het meest van Systomus (Barbodes) amblycephalus, doch zij heeft minder schubben in de zijlijn, den kop veel minder stomp en langer dan hoog , enz. Hare voornaamste verschillen met Systomus (Barbodes) bramoides liggen in de be- trekkelijke breedte van het operkel, de betrekkelijke hoogte van den staart en het standvastig grootere aantal schubben in de zijlijn. Zij is op Java veel minder veel- vuldig dan Systomus (Barbodes) bramoides. Systomus (Barbodes) bramoides Blkr. — Bleiachtige Lalawak. Atl. Cypr. Tabs xt. Syst. (Barbod.) eorpore oblongo compresso, altitudine 5!/; ad 3in ejus longitudine, latitudine 223 ad 3 et paulo in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5!/» ad 6%/5 in longitudine corporis cum, 4 ad 49/4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/5 ad 11/8, latitudine 195 ad 1!2 in ejus longitudine; oculis diametro 2!/2 ad 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 ad 11/3 in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 11/3 distantibus, membrana palpebrali iridis mar- ginem externum tantum tesente apertura subcirculari; rostro obtusiusculo convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham junioribus concaviuscula aetate provectis concava, nucha valde convexa; osse Suborbitali anteriore pentagono, paulo altiore quam longo, margine inferiore obliquo, margini- bus anteriore et posteriore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superioribus concaviuseulis in angulum aeutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longi- tudinali parum oblique descendente percurso ; osse suborbitali 2° oblique tetragono, antice quam postice multo altiore, minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? minus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum mediocriter protraetili, sub oculi limbo anteriore desi- nente, 3 ad 3!/; in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus paulo longioribus oculo non vel paulo longioribus vel brevioribus; maxilla inferiore sym- physi tuberculo obtuso parum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus transversim rugosis;- operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore convexius- culo vel rectiuseulo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pha- ryngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5/5,3.2, facie masticatoria rugoso-tuberenlatis ; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato angulato ventre convexo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda al- tudine 11/3 ad 1!/» in longitudine capitis; squamis dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali sub- radiatim striatis, 30 vel 31 in linea laterali, 12 in serie transversali absque ventralibus infimis qua- rum 7 (61/2) supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dor- salem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim ac- crescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali curvata, infra lineam rostro- caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali supra vel vix post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 11/2 ad 1?/;in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis armata cum parte ejus flexili capite sat multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 6 ad 6?/, in longitudine corporis, pec- toralibus ventrales junioribus attingentibus vel subattingentibus aetate provectis non attingentibus, 328 ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus du- plo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio medioeri basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 3*5 ad 3*5 in longitudine cor- poris; eolore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne roseo et fusco tincta ; pin- nis dilute roseo-hyalinis, ventralibus, anali caudalique apicibus rubris, dorsali superne vulgo fusco arenata. B. 8. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8. À, 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus bramoides Val., Poiss. XVI p. 119; Heck., Fisch. Syr. p. 28. Barbeau brémoide Val, Poiss. XVI p. 119. Barbus bremoides Val., Poiss. XVI p. X. Barbus wadon Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost-Java p. 14. Lawak, Lalawak, Wadon Mal, Gengehek, Turap-hawu, Regis Sundan., Wader, Lukas Javan. Mab, Java (Batavia, "Ijibitong, Tandjong-oost, Buitenzorg, Tjampea, Tjikao, Parongkalong Kuningan, Banjumas, Ngawi, Surabaja), in fluviis. Longitudo 27 speciminum 95’ ad 218"". Aanm. Mijne vroegere Barbus wadon, beschreven naar jeugdige voorwerpen van Soerabaja, verschilt niet soortelijk van Barbus bramoides Val, zooals ik vroeger meende. De beschrijving van Barbus bramoides inde groote Histoire naturelle des Poissons heeft stellig betrekking tot de hier beschrevene soort, van welke ik een groot aantal voorwerpen van verschillende grootte heb waargenomen. Zij is na verwant aan Systomus (Barbodes) erythropterus en verschilt daarvan voornamelijk slechts door stomper profiel, smaller operkel, hoogeren staart, en een tot twee schubben min- der in de zijlijn. Op Java is deze soort zeer algemeen. Met Systomus (Barbodes) rubripinnis is zij er de het veelvuldigst gevangen wordende soort van het geslacht, althans in de lagere streken, Systomus (Barbodes) javanicus Blkr.— Javasche Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XLII. Systom. KBarvoa,) corpore oblongo compresso, altitudine 314 ad 3 in ejus longitudine, latitu- dine 2%3 ad 8 in ejus altitudine; capite acutiusculo 5 et paulo ad 6 in Igngitudine corporis cum, 4 ad 4%; in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/4 ad 1'/g, latitudine 135 ad 123 in ejus longitudine; oculis diametro 3 et paulo ad 3?; in longitudine capitis, diametro 1!/» ad 1^5 in capitis parte postoculari, diametro 1!/5 ad 1?5 distantibus; membrana palpebrali iridis mar- ginem externum tegente antice quam postice multo latiore, apertura subcirculari; rostro acutiusculo leviter convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro- dorsali rostrum inter et nucham concava nucha convexa; linea interocu- lari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, aeque alto circiter ac longo, margine inferiore obliquo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superiori- bus coneaviuseulis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio in- feriore crista longitudinali oblique descendente percurso; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, an- tice quam postice paulo vel non altiore, duplo vel plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 329 1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, mediocriter deorsum protrac- tili, vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente,. 3!/; ad 3!/2 in longitudine capitis ; rictu sat obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus multo ad plus duplo longioribus, oculi plus duplo ad minus duplo brevioribus; maxilla inferiore synphysi tuberculo brevi obtuso pa - rum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis mediocribus teretibus, transversim leviter ru- gosis; operculo latitudine 17/5 ad 1*/, in ejus altitudine, margine inferiore convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochlea- riformi- contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria plus minusve tuberculatis ; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato angulato, ventre convexo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano late- ribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; cauda altitudine 12/3 ad 12/5 in longitudine capitis; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter striatis, 31 ad 33 in linea latera- li, 11 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (5/2) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseria- tis serie media postrorsum magnitudine accrescentibus, posterioribus iis seriebus lateralibus vulso majoribus; linea laterali curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali vix post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 1'/3 ad 17/; in altitudine eorporis, duplo ad non multo mi- nus duplo altiore quam basi longa, spina erassa postice dentibus magnis serrata cum parte ejus flexili capite non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus vulgo longioribus 5%/4 ad 6 in longitudine corporis junioribus ventrales vulgo attingentibus adultis ventrales vulgo non attinsentibus: ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata , dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, sat multo ad multo minus duplo altiore quam basi longa radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde in- cisa, lobis acutis 4 ad 4!/, in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo ; iride flava; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vitta transversa subsemilunari violaceo- fusca; pinnis roseo-viridescentibus, pectoralibus ventralibusque dilutioribus, imparibus plus minusve fusco arenatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 7/17/7 vel 8/18/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus javanicus Blkr, Verslag verz. vissch. van Oost-Java, Nat. 'T. Ned. Ind. IX p. 403. Lawak, Lalawak Mal, Turu-behaw Sundan. Hab. Java (Batavia, Krawang, Bekassi, Tjiandjur, Parongkalong, Ngawi, Genpol), in fluviis. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo 33 speciminum 129"' ad 315", 9 Aanm. Van glle soorten mijner verzameling is Svstomus (Barbodes) javanicus Blkr het naaste verwant aan Systomus (Barbodes) gonionotus Blkr. Zij laat er zich echter van onderkennen door hooger ligchaam , scherperen en betrekkelijk groo- teren kop, spitseren snuit, hol profiel voor den nek en aanmerkelijk breeder oper- kel (welks breedte bij Systomus (Barbodes) gonionotus 2 malen gaat in zijne hoogte) enz. De verschillen vallen zeer in het oog bij vergelijking van voorwerpen van beide soorten van gelijke grootte. Aan de andere zijde is de onderwerpelijke soort verwant aan Systomus (Barbodes) bramoides, maar daarvan gemakkelijk te onderkennen door de formule der aarsvinstralen en der overlangsche schubreijen bo- ven de zijlijn. 330 Zij komt vooral veel voor in de rivier Tjitarum en wordt in hare deltatakken soms bij groote hoeveelheden gevangen en van daar over zee naar Batavia ter markt gebragt. Systomus (Barbodes) koilometopon Blkr. — Spitskoppige Lalawak Atl. Cypr. Tab. XXX fig. 1. Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3 circiter in ejus longitudine, latitudine 22/3 circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo 5 ad 51/4; in longitudine corporis cum, 4 ad 4 fere in lon- gitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/4, latitudine 14/3 circiter in ejus longi- tudine; oculis diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 11/3 in capitis parte postoculari, diametro 1°/5 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, antice quam postice latiore apertura subcirculari; rostro acutiusculo, convexo, oculo breviore, non ante os promimente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali vertice et nucha valde concava, dorso antice convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, aeque alto circiter ac longo, margine inferiore obliquo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis, marginibus superioribus concaviusculis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali oblique descendente percurso; osse suborbitali 2° elongato- tetragono, antice quam postice vix altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum mediocriter protractili, vix ante oculum desinente 32/5 ad 31/2 in longitudine capitis; rietu valde obliquo; cirris gracilibus, su- pramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculo duplo circiter brevioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo obtuso parum conspicuo, inferne utroque ramo poris aliquot parum conspicuis longitudinaliter seriatis; labiis gracilibus teretibus, transversim rugosis; operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore convexo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5./5.5.2, facie masti- catoria plus minusve tuberculatis; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso valde elevato angulato, ventre convexo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post ven- trales obtüse carinato; cauda altitudine 17/5 circiter in longitudine capitis; squamis dimidio libero et dimidio basali e centro communi longitudinaliter vel radiatim striatis, 31 in linea laterali, 11 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (5!/2) supra lineam lateralem , 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis B lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali valde curvata infra lineam rostro- caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali vix post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 12/5 circiter in altitudine corporis, duplo circiter altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus magnis armata cum parte ejus flexili capite sat multo longiore; pinnis pectoralibus ven- tralibusque acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus 51/4 ad 5!/3 in longitudine corporis ventrales attingentibus wel subattingentibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali non multo minus duplo humiliore, multo minus duplo altiore quam basi longa , radio tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 23/3 ad 4 fere in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride favescente vel rosea; pinnis flavescente- vel roseo-hyalinis. B. 3, D, 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 7/17/7 vel 8/18/8 lat. brev. incl. 291 Sys. Barbus koilometopon Blkr, Descript. specier. pisc. Javan. nov., Nat, T. Ned. Ind. XIII p. 347. Lalawak, Lawak Mal. Batav. Hab Java (Batavia, Bekassi), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 153" et 164"". Aanm. Onder de archipelagische soorten van Barbodes zijn er drie, welke met elkander gemeen hebben, zes reijen schubben boven de zijlijn, zes of zeven ver- deelde dralen in de aarsvin, voeldraden welke korter zijn dan het oog, 31 tot 33 schubben in de zijlijn, en de inplanting van den rugdoorn en weinig achter den grond der buikvinnen. Deze soorten zijn de boven beschrevene Systomus (Barbo- des) javanicus en voorts Systomus (Barbodes) koilometopon en Systomus (Barbodes) gonionotus. De onderwerpelijke is echter nog met voldoende scherpte van hare beide verwan- ten te onderkennen; van Systomus (Barbodes) javanicus, «door haar aanmerkelijk smaller operkel, lageren spitseren kopen holler profiel van den nek;—en van Sys- tomus (Barbodes) gonionotus evenzeer door het holle profiel en veel spitseren en lageren kop en bovendien door betrekkelijk aanmerkelijk hooger ligchaam. De twee voorwerpen mijner verzameling zijn de eenige , welke mij tot nog toe onder de oogen zijn gekomen. Systomus (Barbodes) gonionotus Blkr. — Hoekruggige Lalawak. Atl. Cypres Tab. ALI Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3!/2 ad 3!/, in ejus longitudine, latitudi- ne 2/2 ad 2/4 in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5l/2 ad Gl/3 in longitudine corporis cum, 4 ad 4*/; in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/; ad 1'/s, latitudine 17/5 ad 1!2 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 31/2 in longitudine capitis, diametro 1!/3 ad 12/2 in capitis parte postoculari, diametro 11/4, ad 11/2 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tezente antice quam postice latiore, apertura subcirculari; rostro obtuso valde convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea ros- tro-dorsali rostrum inter et nucham junioribus rectiuscula; linea interoculari convexaignucha valde convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, aequealto circiter ac longo, margine inferiore obliquo, raarginibus antériore et posteriore inferioribus convexis vel subtruncatis, marginibus superioribus concaviusculis in angulum acutum sursum speetantem naribus approximatum unitis, dimidio infe- riore crista longitudinali oblique descendente percurso; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, an- tice quam postice non multo altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla iuferiore longiore, deorsum mediocriter protractili, vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 31/2 circiter in longitudine capitis; rictu parum obliquo: cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculo plus duplo breviori- bus; maxilla inferiore symphysi tuberculo obtuso subhamato, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus, leviter transversim rugosis; operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, mar- gine inferiore convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; denti- bus pharyngealibus uncinato - subcochleariformi - contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria tuberculatis ; 332 osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato angulato ventre convexo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda alti- tudine 19/4 ad 12/5 in longitudine capitis; squamis, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter - subradiatim striatis, 31 in linea laterali, 11 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (5!/2) supra lineam lateralem, 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventra- tralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine accrescentibus poste- rioribus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali curvata, infra lineam rostro - caudalem des- cendente, singulis squamis tubulo vulgo simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dor- sali paulo post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 12/; ad 1!/s in al- titudine corporis, paulo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis serrata, cum parte ejus flexili capite non multo longiore; pinnis peetoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 6 fere ad 61/2 in longitudine corporis, pectoralibus junioribus ventrales at- tingentibus vel subattingentibus, ventralibus analem non attingentibus ; anali acuta, emarginata, dor- sali sat multo humiliore, multo sed multo. minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice ter- tio mediocri basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 27,4 ad 4 et paulo in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava superne fuscescente; pinnis dorsali, pectoralibus caudalique roseo- vel flavescente-hyalinis, ventrali- bus analique albidis. B. 8. D. 4/8 vel 4/9, P. 1/14. V. 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus gonionotus Blkr, Verh. Bat. Gen. v. kunst. wet. X X111 Ichth. Midd. Oost-Java p. 15. Lalawak, Lawak Mal, Wader, Beder, Luntjar, Tawes, Javan. Habit. Java (Batavia, Surabaja,) in fluviis. Longitudo 3 speciminum 119'" ad 240". Aanm. De bolle kop, die weinig langer is dan hoog, de stompe snuit, het regte profiel en het smalle operkel, zijn de voornaamste kenmerken, door welke de on- derwerpelijke soort zich van de aan haar verwante soorten Systomus (Barbodes) koilometopon en Systomus (Barbodes) javanicus onderscheidt. In habitus komt zij meer overeen met Systomus (Barbodes) erythropterus en Systomus (Barbodes) am- blycephalus, doch de achterwaartsche plaatsing der rugvin en de formulen der schubreijen en aarsvinstralen geven zekere kenmerken aan de hand om haar met geen dier beide soorten te verwisselen. De soort schijnt op Java vrij zeldzaam te zijn, zijnde zij mij tot nog toe slechts geworden van de twee voornaamste hoofdplaatsen van dit eiland. Systomus (Barbodes) Huguenini Blkr. — Huguenin’s Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXII fig. 3. Systomus (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 33/4 circiter in ejus longitudine, latitudi- ne 3 fere in ejus altitudine; capite obtusiusculo 6 circiter in longitudine corporis cum, 4!/2 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/1, latitudine 2 fere in ejus longi- tudine; oculis diametro 3 circiter in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte posto- culari, diametro 1 et paulo distantibus: membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, 992 apertura subeirculari; rostro obtuso convexo subtruncato, oculo breviore, non ante os prominente; na= ribus orbitae magis quam rostri apici approximatis ; linea rostro-dorsali capite superne et nucha de- clivi rectiuseula, dorso antice convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, vix altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis, margini- bus superioribus concaviusculis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, me- dio circiter crista longitudinali margini ossis inferiori subparallela percurso; osse suborbitali 2° oblique tetragono, antice quam postice multo altiore, minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? minus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum mediocriter protractili, vix ante oculum desinente, 31/2 circiter in longitudine capitis; rietu parum obliquo; cirris gracilibus rostralibus et supramaxillaribus longitudine subaequalibus, oculo paulo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo obtuso parum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus tereti- bus transversim rugosis; operculo latitudine 2 fere in ejus altitudine, margine inferiore concavi- usculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria plus minusve tuberculatis; osse scapulari trigono apice rotundato; dorso elevato angulato ventre convexo sat multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 13/5 fere in longitudine capitis; squamis dimidio basali et dimidio libero longiutdinaliter vel subradiatim striatis, 30 in linea laterali, 11 in serie transversali absque ventralibus infimis qua- rum 6 (51/2) supra lineam lateralen, 10 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali curvata, infralinea rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin ventralium incipiente, acuta, altitudine 1!/3 circiter in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis serrata, cum parte ejus flexili capite non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6!/5 circiter in longitudine corporis, pec- toralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali non multo humiiore, duplo cireiter altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 32/5 ad 3%/, in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vittula transversa violascente; iride flava superne fusca; pinnis flavescentibus vel roseis, im- paribus fusco arenatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus Huguenini Blkr, Diagn. nieuwe vischs. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IV p. 294. Hab. Sumatra, in flumine Ombiling. LEE) Longitudo speciminis unici 179”, Aanm. Verwant aan Systomus (Barbodes) gonionotus en Systomus (Barbodes) hypselonotus, onderscheidt onderwerpelijke soort zich van beide voornamelijk. door slanker ligchaam en een nagenoeg regt profiel van het voorhoofd tot aan de rug- vin. Zij verschilt voorts nog van eerstgenoemde soort door één straal minder in de aarsvin, langere voeldraden, vooral langere snuitdraden welke echter korter blijven dan het oog, door de inplanting der rugvin boven de buikvinnen enz.;— en vaa Systomus (Barbodes) hypselonotus door kortere voeldraden. 334 Systomus (Barbodes) hypselonotus Blkr. — Hoogruggige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXIV fig. 3. Systom. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3!/; circiter in ejus longitudine, latitudine 29/5 circiter in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5 et paulo in longitudine corporis eum, 33/4 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 14/5 circiter, latitudine 19/4 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 2!/3 circiter in longitudine capitis, diametro 1 in capitis parte postoculari, diametro 34 ad 5/5 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso, convexo, subtruneato, oculo multo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham rectiuseula, nueha convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, vix vel non lon- giore quam alto, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis veltruneatis, marginibus superioribus concaviusculis in angu!um acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali margini ossis inferiori parallela pereurso; osse suborbitali 2° oblique tetragono, duplo circiter longiore quam alto, antice quam pos- tice altiore osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum mediocriter protractili, sub oculi limbo anteriore desinente, 3 circiter in longitudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus oculo sat multo longioribus, rostralibus supramaxillaribus paulo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo humili obtuso parum conspicuo, inferne poris conspieuis nullis; labiis gracilibus teretibus, non conspieue rugosis; operculo latitudine 19/4 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria tuberculatis, dentibus serie longiore 2 internis apice conicis acuminatis; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato angulato ventre convexo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateri- bus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato ; cauda altitudine 123 circiter in longitu- dine capitis; squamis dimidio libero et dimidio basali non vel vix striatis, 30 vel 31 in linea late- rali, 11 vel 12 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (51/2) supra lineam lateralem, 12 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata; altitudine 125 ad 1!/2in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postiee dentibus magnis serrata cum parte ejus flexili capite longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus 6!/2cireiter in longitudine corporis ventrales subattingentibus, ventralibus analem non attingentibus ; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili dimidio basali tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 33/5 ad 3!/? in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava superne fusca; pinnis flavescente- vel rosco-hyalinis, dorsali superne fusco vel nigricante arenata. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6 vel 3/7. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus hypselonotus V. Hass, Algem, Konst- en Letterb. 1823 II p. 132: Val, Poiss. XVI p. 126; Blkr, Descript. spec. pisc. Javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 519. Barbus hypoeconatus Bull. Féruss. 1824 Zoöl. p. 375. Barbeau hypsylonote Val, Poiss, XVI p. 126. Regis Sundan. Hab. Java (Tjampea), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 75” et 78”, 335 Aanm. De korte aanduiding dezer soort in de groote Histoire naturelle des Poissons is volstrekt onvoldoende ter herkenning der soort en ik zou derhalve om- trent de identiteit mijner voorwerpen daarmede in het onzekere verkeeren, indien ik niet in het bezit was van eene teekening van Barbus hypselonotus, nagelaten door Van Hasselt en genomen naar een voorwerp van 71” lengte, gevangen te Lebak, in de residentie Bantam. De soort is herkenbaar aan hare lange bovenkaaksvoeldraden, sterk bewapenden rugdoorn, hoog ligchaam, stompen snuit en aan hare 50 of 81 schubben in de zijlijn en 6 overlangsche schubreijen boven de zijlijn. De twee voorwerpen mijner verzameling zijn de eenige, welke ik tot nog toe heb waargenomen, zoodat de soort vrij zeldzaam schijnt te wezen. Systomus (Barbodes) macrophthalmus Bikr. — Grootoogige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXI fig. 2. Systom. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 circiter in ejus loneitudine, latitudine 2!/5 circiter in ejus altitudine; capite obtuso 5!/, circiter in longitudine corporis cum, 39/4 ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/; circiter, latitudine 12/5 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 2!/; ad 21/2 in longitudine capitis, diametro 1 vel 1 fere in capitis parte postoculari, diametro 1 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tan- tum tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso subtruncato, oculo duplo fere breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apicl approximatis; linea rostro-dorsali convexa, rostrum inter et nucham rectiuscula; osse suborbitali anteriore pentagono, vix velnonaltiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superioribus concaviusculis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, medio circiter crista longitudinali margini ossis inferiori non parallela percurso ; osse suborbitali 2° elongato-tetragono humillimo, triplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1? triplo ad quadruplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum me- diocriter protractili, sub oculi limbo anteriore desinente, 5'/; circiter in longitudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus paulo longioribus oculo multo minus du- plo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo obtuso brevi parum conspicuo, inferne utro- que ramo poris 4 parum conspicuis in seriem longitudinalem dispositis ; labiis gracilibus teretibus rugis transversis vix vel non conspicuis; operculo latitudine 1%/; ad 1'/; in ejus altitudine, margine inferiore concaviusculo vel recto; apertura branchiali sub praeopereuli parte posteriore desinente ; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformibus 2.3.5./5.9.2, apice tantum tuberculatis ; osse scapulari trizono obtuse rotundato; dorso elevato, angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 11/2 ad 12/5 in longitudine capitis ; squamis dimidio libero frequenter dimidio basali raro longitudinaliter striatis, 28 vel 29 in linea laterali, 1l in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (51/9 ) supra lineam lateralem, 10 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis seriebus lateralibus majoribus ; linea laterali curvata lineam rostro-caudalem attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore non 330 multo humiliore, duplo vel duplo fere altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus mag- nis armata cum parte ejus flexili capite non multo longiore ; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 61/3 ad 61/2 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales, ventralibus analem attingentibus vel subattingentibus; anali acuta emarginata dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basilonga, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo ; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 3!/» circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; pinnis flavescente-roseis, dorsali superne fusco arenata. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 8/5 vel 3/6. C. 1/17/7 vel 8/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus macrophthalmus Blkr, Versl. verz. vischs. Oost-Java, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 404. Wader Jav. Lawak, Lalawak Mal. Hab. Java (Batavia, Surabaja), in fluviis. zn Longitudo 5 speciminum 75°” ad 115%. Aanm. In mijne boven aangehaalde beschrijving komt als drukfout voor, dat de breedte van den kop slechts 15 maalin zijne lengte zou gaan en dat er de zijlijn 26 schubben zou hebben. De soort staat in verwantschap tusschen Systomus (Bar- bodes) hypselonotus en Systomus (Barbodes) platysoma, doch is gemakkelijk te herkennen aan de formule harer schubben, de hoogte des ligchaams, de lengte der voeldraden, de betrekkelijk zeer groote oogen, enz. Systomus (Barbodes) platysoma Blkr. — Platlijvige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXX fig. 2. Systom. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 21/2 fere in ejus longitudine, latitudine 5 circiter in ejus altitudine; capite obtuso 5°/3 circiter in longitudine corporis cum, 4 fere in longitudi- ne corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1, latitudine 1!/2 circiter in ejus longitudine ; oculis diametro 3 fere in longitudine capitis, diametro 1!/; ad 1!/, in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; rostro obtuso convexo, oblique truncato, oculo multo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali convexa supra vel ante oculos tantum concaviuscula; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, vix vel non altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superioribus concaviusculis in angulum acutum sur- sum spectantem naribus approximatum unitis, medio circiter crista longitudinali margini ossis in- feriori non parallela percurso; osse suborbitali 2° oblique oblongo-tetragono, antice quam postice altiore, minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? minus duplo humiliore; maxilla supe- riore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, sub oculi dimidio anteriore desinente, 3 circiter in longitudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus rostralibus et supra- maxillaribus longitudine subaequalibus oculo vix vel non longioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo obtuso brevi parum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus, transversim leviter rugosis; operculo latitudine 14/5 ad 19/5 inejus altitudine, margine inferiore con- vexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus r uninato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5./5.3.2, facie masticatoria rugoso-tuberculatis ; osse scapu- 337 lari obtuso rotundato; dorso valde elevato, angulato, ventre valde elevato altiore; ventre ante pin- nas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 12/5 circiter in longitudine capitis; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 26 p. m. in linea laterali, 11 vel 12 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (5!) supra lineam lateralem, 10 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem , ventrali- tralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescenti- bus posticis iis seriebus lateralibus paulo majoribus; linea laterali valde curvata, infra lineam rostro- caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo non attingente notata ; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore non multo minus duplo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis serrata cum parte ejus flexili capite paulo longiore; pinnis pectoralibus et ventra- libus acutis longitudine subaequalibus 5°3 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales, ventralibus analem subattingentibus: anali acuta emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio dimidio basali tantum osseo ; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 3!/; circiter in longitudine cor- poris; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; pinnis flavescen- tibus, dorsali superne fusco arenata. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/12 vel 1/18. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus platysoma Blkr, Verslag verzam, vischs. Oost-Java, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 404. Wader Javan. Hab. Java (Surakarta), in fluviis, "n Longitudo speciminis uniei 180". Aanm. Systomus (Barbodes) platysoma schijnt op Java de vervangster te zijn van Systomus (Barbodes) Schwanefeldi Blkr van Sumatra. In verwantschap staat zij het naaste bij Barbus balleroides Val, van welke. zij echter verschilt (naar de korte beschrijving van den heer Valenciennes te oordeelen) door minder schubben op eene overlangsche en dwarsche rei. Zij is gemakkelijk herkenbaar aan haar buiten- gewoon hoog ligchaam, het geringe aantal schubben op eene overlangsche rei met gelijktijdig sterk ontwikkelden en met groote tanden gewapenden rugdoorn, enz. Ik ontdekte haar in het jaar 1846 , tijdens een kort verblijf te Soerakarta, in een enkel voorwerp, het eenige wat mij ooit onder de oogen is gekomen. Systomus (Barbodes) rubripinna Blkr. — Blaauwruggige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXI fig. 3. Systom. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 fere ad 5?5 in ejus longitudine, lati- tudine 2 circiter in ejus altitudine; capite obtuso 4?/; ad 61,4 in longitudine corporis cum, 34/4 ad 5 fere in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!;ad 11/6, latitudine 11/3 ad 1°; in ejus longitudine: oculis diametro 3 ad 373 in longitudine capitis, diametro 11/2 ad 2 in capitis parte postoculari, diametro 1!/;ad 2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem exter- num tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo, oculo bre- viore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis ; linea rostro-dorsali ubique vulgo convexa, verticem inter et nucham interdum concaviuscula; linea interoculari convexa; 43 338 osse suborbitali anteriore pontagono, aequo alto civeiter ae longo, margine inferiore obliquo, margi- nibus anteriore et posteriore inferioribus concavis truneatis vel eonvexis, marginibus suporioribus eoneavia in angulum. aeutum sursum spoetantom naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali: horizontali margini ossis inforiori non parallela pereurso; osse suborbitali 2° elongato- totragono antico quam postico non multo altiore, duplo vel duplo fore longiore quam alto, osse sub- ovbitali 1? duplo ciroiter humilioro; maxilla superiore maxilla inforiore longiore, medioeriter deorsum protraetili, sub. oculi limbo anteriore dosinonto, 3 ad ta in longitudine capitis; vietu parum obliquo: oieris gracilibus, rostralibus oeulo paulo vel non brovioribus, supramaxillaribus oculo. vulgo. sat multo longioribus ; maxilla inforiore &ymphysi tuberculo obtuso. brovi parum conspicuo, inforno. utroque ramo poris 3 vol 4 in soriem longitudinalem dispositis frequenter non conspiouis; labiis medioeribus, teretibus, loviter transversim striatis; opereulo latitudino 2 foro ad 13 in ejus altitudine, margine inferiore. veetiuseulo ; apertura branehiali sub pracoporouli limbo posteriore. dosinente; dentibus pha- vyngoalibus uneinatossubeochloariformiseontusoriis 2,85,5/5,3,2, foto masticatorin ruposo-tubereulatis oase seapulari trigono valde obtuse rotundato; dorso elovato angulato ventre eonvoxo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus parum angulato, post pinnas vontrales votundato, non earinato; cauda altitudino 15, ad 1% in longitudine. capitis; squamis e contro communi simplice radiatim striatis St ad St in linea latorali, 10 in serie transversali absque. vontralibus infimis quarum 5 (dbs) supra linoam lateralem, LO vel LE in serio longitudinali occiput inter ot. pinnam dorsalom, ventralibus in- ümis longitudinaliter triaeriatis, serio media iis seriobus lateralibus non majoribus: linea laterali eur- vata, lineam. rostroseaudalem attingente, singulis. squamis tubulo simplice mediam squamam attin- gente vel aubattingente notata; pinna dorsali junioribus supra, adultis supra vol vix post basin pinnarum. ventralium. ineipionte, acuta, emarginata, altitudine 125 ad 1? à in altitudine eorporis, multo sed valdo multo minus duplo altiore quam basi longa, spina orassa postion dentibus parvis lovitor servata, eum parte ejus floxili enpito vix. broviore vel vix longiore; pinnis peotoralibus ot ventrali- bus aeutis, peetoralibus ventralibus paulo longioribus 5* , ad 7 fore in longitudine corporis ventrales non attingentibus , vontralibus analom non attingontibus; anali acuta, non vel parum emarginata , dorsali multo sod valde multo minus duplo humiliore, multo sed valde multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplive tertio gracili basi tantum osseo; pinna eaudali basi tantum squamosa , profundo ineisa, lobis acutis dbs ad 4*5 in longitudino eorporis; eolore eorpore suporne viridi, inforne argenteo; ivido flava, superno fusca: opereulo macula magna ignea; cauda junioribus frequenter ma- eula rotunda diffusa violaeea in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; regione seapulari juvenilibus et aetate. proveetis vulgo maoula oblonga transversa violacea; squamis dorso, lateribus eau- daque singulis vulgo basi vitta. transversa. violascente; pinnis basi flavescente-roseis, peetoralibus ot caudali postice, ventralibus et anali dimidio anterioro rubris; dorsali antice, caudali superne ot in- forne violaceo profhndiore marginatis, B. 8 D, 48 vol 4,9. P. 1/14 vel 1/16, V. 9/8, A, 8/5 vol 8/6, C, 7/17/7 lat, brev, inol, Syn, Berdus rubripinna V, Hass, Algomeone Konst- on Letterb. 1828 IL p. 132, Barbus vubripianis Val, Poiss XV Ep, 146; Blkr, Verslag verzam, visseh, Oost, Java, Nat, Lijdsohy, Ned. Ind. IX p. 406, D'arbeau aus nageoires rouges Val, Poiss, XVI p. 146, Barbus gardonides Val, Poiss, NVI p. 118 (ex parte) Barbus orphoides Val, Poiss, NVL p. 146? Barbeau orphoide Vul, Poiss, XVI p, 16? Darbus sarananella Bike, Verh, Bat, Gen, XXII Ichth, Midd,-Oost-Java p. 16. Marotja, Morotjetja. Mal, Bat: Sisth-mitit, Ampa Sund, : Bret, Pekisseh, Lundjar, Wader Jav, 339 Hab, Java (Batavia, 'Fjibitong, Bekaasi, Serang , Rankasbotong, Vjampoa, Buitenzorg, Banjumas, Purworedjo, Pasuruan, Grati, Ngantang), in fluviis ot lacubus, Longitudo 52 speciminum 60" ad 215”, Aanm. Ik vermoed dat de heer Valenciennes voorwerpen van bovenbeschrevene soort, welke hij in door Kuhl en Van Hasselt naar Nederland gezondene exeim- plaren schijnt gezien te hebben, tot zijne Barbus gardonides heeft gebragt, Barbus gardonides Val. bezit ik van Calcutta doch niet van Java, waar zij niet schijnt, voor te komen. Zij onderscheidt zich van Barbus rubripinna V, Mass, voorname- lijk door twee overlangsche reijen schubben meer, waarvan Cún rei meer boven en één rei meer onder de zijlijn. Bij voorwerpen van beide soorten van gelijke grootte vind ik bovendien nog, dat bij dat van Barbus gardonides Val, de kop slechte 3% malen gaat in de lengte des ligchaains zonder de staartvin en bij dat van Barbus rubripinna V. ass, ruim 4 malen. Bij dat van Barbus gardonides Val. gaat de hoogte van den kop 14 tot 17 in zijne lengte, bij dat van Barbus rubripinna V. Hass. slechts 1} maal. Bij dat van Barbus gardonides Val, gaat de breedte van het operkel slechts 1% maal in zijne hoogte, bij dat van Barbus rubripinna V. Mass. nagenoeg 2 malen, enz. Mr is dus geen twijfel aan, dat beide tot verschil lende soorten behooren, De beschrijving van Barbus rubripinnis Val, in de groote Histoire naturelle des Poissons is zeer kort en onvoldoende en naar jonge voorwerpen van nog geene vier duimen lengte genomen. De rugdoorn is daar foutievelijk vermeld als te zijn zonder tandjes. Barbus orphoides Val, komt mij voor tot Systomus (Barbodes) rubripinnis terug te brengen te zijn. De beschrijving van den heer Valenciennes is naar grootere voorwerpen genomen dan die, welke tot zijne beschrijving van Barbus rubripinnis gediend hebben. Wel zegt ook de heer Valenciennes, dat bij Barbus orphoides de rugdoorn ongetand is en dat er slechts 27 schubben op eene overlangsche rei gaan, maar de rug- doorntandjes zijn soms ook bij oudere voorwerpen zoo klein, dat zij der waar- neming ligtelijk ontglippen, en indien de schubben niet goed bewaard zijn ge- bleven kan hare telling ligtelijk op cen paar na foutief zijn. Ik word in mijn gevoelen, dat Barbus orphoides Val, en Barbus rubripinnis Val, dezelfde soort voor- stellen, versterkt door de uitdrukking van den heer Valenciennes, dat hij zijne voorwerpen van Barbus rubripinnis zou gehouden hebben voor jonge voorwer- pen van Barbus orphoides, indien de gedaante er van niet verschilde en de rug- doorn niet zwakker was. Mijne voorwerpen van Systomus (Barbodes) rubripinna hebben den rugdoorn betrekkelijk dikker, naarmate zij onder zijn, terwijl de vorm bij verschillende voorwerpen van verschillende lokaliteiten nog al verschilt, Mijne voorwerpen van Pasoeroean hebben alle den kop veel stomper en het ligchaam slanker dan die van West-Java 340 Jene nadere vergelijking van de voorwerpen, welke ik in 1849, verwijderd van mijn kabinet, onder den naam van Barbus sarananella beschreef, heeft mij doen zien, dat ook zij niet soortelijk van Systomus (Barbodes) rubripinna verschillen, zoo- dat Barbus sarananella uit de rei der soorten te schrappen is. De onderwerpelijke soort komt te Batavia veelvuldig voor en behoort er tot de meest gevangen wordende Cyprinoiden, Zij is ver over Java verbreid, doch schijnt beperkt te zijn tot de lagere gedeelten der stroomgebieden. Van geen der overige Soenda-eilanden is zij mij tot nog toe geworden, wat mij eenigzins be- vreemdt, omdat de soort niet tot Java beperkt is en, te oordeelen naar het meer- malen aangehaalde schetsboek van den graaf Fr. De Castelnau, ook bij Bangkok in Siam leeft, Systomus (Barbodes) bunter Blkr. — Soendasche Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXVIII fig. 1. Systom, (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3! circiter in ejus longitudine eum 2/5 eireiter in ojus longitudine absque pinna eaudali; eapite obtuso. convexo, 5 eireiter in longi- tudine eorporis eum, 4 fere in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/; ad 1'/; in ejus longitudine; oculis diametro 3!/j circiter in longitudine capitis, diametro 11/2 circiter in parte capitis postoculari, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura sub- : eireulari; rostro obtuso eonvexo, oculo broviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam vostri apici approximatis; linea rostro-dorsuli frontem inter et nucham leviter concava, nucha valde convexa; linea interoeulari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono; maxilla superiore ma- xilla inferiore longiore, sub oculi limbo anteriore desinente, 3!/» fere in longitudine capitis; rictu obliquo; eirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus paulo longioribus oeulo brevioribus; opereulo minus duplo altiore quam longo, margine inferiore rectiuseulo ; osse scapulari obtuso rotundato; dorso elevato angulato ventre convexo altiore; cauda altitudine 123 ad 174 in longitudine capitis; squa- mis 21 p. m, in linea lalerali, 10 in serie transversali absque. ventralibus infimis, quarum 6 (51,2) supra linoam lateralem, 9 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; linea la- terali eurvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, non emarginata, corpore duplo circiter humiliore, non vel paulo tantum altiore quam basi longa, spina gracili postice denticulis conspieuis serrata eum parte ejus flexili capite breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, peetoralibus ventralibus paulo longioribus, ventrales fere attingentibus, ventralibus analem non at- tingentibus; anali acuta, non emarginata, dorsali sat multo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio toto fere cartilagineo; caudali basi tantum squamosa, profunde in- cisa, lobis aeutis 4*3 ad 425 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argen- ‘eo; ivide flava; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vittula oblonga transversa violas- cente; pinnis roseis vel rubris, imparibus fusco marginatis; macula dorsali vel caudali conspicua nulla, D. 3. D. 4/8 vel 4/9. P, 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. inclus. Syn. Barbus bunter Blkr, Descript. spec. pisc. Javan. nov. Nat. 'T. Ned. Ind, XIII p. 350, Dunter Sundan. Hab. Java (Tjampea), in fluviis. Longitudo speciminis descripti 119", 341 Aanm. Het eenige voorwerp, hetwelk ik van deze soort bezat, is verloren ge- raakt. Ik had er evenwel eene afbeelding van doen vervaardigen, tot welke ik mi] bij het ontwerpen der beschrijving heb moeten beperken. De soort is verwant aan Systomus (Barbodes) maculatus maar onderscheidt zich daarvan door veel kortere voeldraden, stomperen kop, bolle rugvin, en, indien: mijne afbeelding ten deze juist is, wat ik echter niet met zekerheid durf zeggen, door eene overlangsche schubrei meer boven de zijlijn. Systomus (Barbodes) tetrazona Blkr.— Vierbandige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXIII fig. 2. Systom. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 31/3 circiter in ejus longitudine, latitudin« 21/3 circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo, convexiusculo, 4?/; ad 4?/; in longitudine corporis cum, 32/3 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/; circiter, lati- tudine 2 fere in ejus longitudine; oculis diametro 23/5 circiter in longitudine capitis, diametro 1 cireiterin capitis parte postoculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis mar- ginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro acutiusculo convexo, oculo breviore, nor ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali nucha et eapite convexa, nucham inter et occiput concaviuscula; linea interoculari convexiuscula; osse sub- orbitali anteriore pentagono, vix longiore quam alto, margine inferiore obliquo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sureum spectantem maribus approximatum unitis, dimidjo inferiore crista longitudinali horizontals margini ossis inferiori non parallela percurso; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, antice quam postice. altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali anteriore plus duplo humiliore ; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum valde protractili, ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 3 et paulo in longitudine capitis; rictu gat obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus sat multo longioribus oculo non multo longioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo obtuso vix conspicuo, inferne poris eonspieuis nullis; labiis gracilibus terctibus striis transversis conspicuis nullis; operculo latitudine 1?/; ad 14/5 in ejus altitudine, margine infe- riore convexiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibue pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.4/4.5.2, (vel 2.5.5/5.9.2. ? ?) serie longiore internis 2 conicis apice acuminatis; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato , angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales carinato ; cauda altitudine 14/5 circiter in longitudine capitis; squamis medio corpore squamis cor- pore antice et postice non conspicue majoribus, verticalibus e centro communi simplice vel reticulat« radiatim striatis, 24 in linea laterali, 9 in serie transversali absque ventralibus infimis quarun 5 (41/2 ) supra lineam lateralem sub spina dorsali, 3 lineam lateralem inter et basin ventralium ct anum, 7 vel 8 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitu- dinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali parum curvata, li- neam rostro-caudalem attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam equamam superante notata; pinnadorsali supra pinnas ventrales incipiente, acuta, emarginata, altitudine 1!/» circiter in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina mediocri postice denticulis bene conspieuis serrata cum parte ejus flexilj capite paulo breviore; pinnis pectoralibus et ventra- libus acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus 5*/ ad 5"/, in longitudine corporis ventra- 342 les subattingentibus; ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, non vel parum emarginata dorsali multo sed minus duplo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, ra- dio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 41/4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne argenteo; iride flava vel rosea; capite superne nigricante-violaceo; corpore fasciis 4 transversis latis nigricante- violaceis flavo limbatis, 14 nucho-scapulari inferne quam superne latiore late rotundata, 2a dorso- ventrali a tota basi pinnae dorsalis descendente et paulo infra lineam lateralem obtuse desinente, 33 dorso-anali medio quam superne et inferne latiore radios anales anteriores attingente, 4a caudali medio quam superne et inferne latiore totam caudam amplectente; pinnis roseis, dorsali antice et superne fusco marginata. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 lat. brev. incl. Syn. Barbus tetrazona Blkr, Act. Soc. Scient. Ind. Neerl II Tiende bijdr. ichth. Borneo p. 14. Hab. Borneo (Kahajan), in fluviis. Longitudo speciminis unici 57". Aanm. Deze fraai geteekende soort is zeer gemakkelijk herkenbaar aan hare vier breede dwarsche zwartachtig-violette ligchaamsbanden, van welke de beide voorste , van onderen breed afgerond, ongeveer op het midden der zijden eindigen, terwijl de beide achterste tot aan den onderrand des ligchaams zich uitstrekken. Zij is verwant aan Systomus (Barbodes) lateristriga Blkr, doch, behalve door de kleurteekening, daarvan nog gemakkelijk te onderkennen door spitseren en lageren kop, spitse rugvin en aarsvin, langere bovenkaaksvoeldraden, enz. Mijn voorwerp uit de Kahajan-rivier is het eenige tot nog toe door mij waarge- nomene. Systomus (Barbodes) lateristriga Blkr. — Zystrepige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXII fig. 2. Systom. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3!/2 ad 24/5 in ejus longitudine, latitu- dine 22/; ad 2U4 in ejus altitudine; capite obtuso convexo 49/4 ad 525 in longitudine corporis cum, „325 ad 413 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1 et paulo ad 1, la- titudine 123 ad 17/5 in ejus longitudine; oculis diametro 2'/2 ad 3?/; in longitudine capitis, diame- tro 1 ad 194 in capitis parte postoculari, diametro 1 fere ad 11/2 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo, non ante is prominente, junioribus oculo breviore, aetate valde provectis oculo non breviore; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham vulgo concava vel convexiuscula, nucha valde convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, vix vel non altiore quam longo, margineinferiore convexo, marginibus anteriore et pos- teriore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, medio crista longitudinali vulgo ramosa percurso; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono non ad paulo longiore quam alto, osse suborbitali 1° multo minus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore , deorsum mediocriter protractili, . ante oculum vel sub parte oculi anteriore desinente, 3 ad 223 in longitudine capitis; rictu valde obliquo, plus minusve curvato; cirris gracilibus, rostralibus oculo paulo vel non, supramaxillaribus 343 oculo multo longioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo conspicuo nullo, inferne poris conspi- cuis nullis; labiis carnosis teretibus facie orali leviter transversim rugosis ; operculo latitudine 19/4 ad 14: in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub prae- operculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.4/4.3.2; osse scapulari trigono obtuse rotundato; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; cauda altitudine 17/3 ad 13/5; in longitudine capitis; dorso elevato angulato ventre convexo altiore; squamis medio corpore squamis corpore antice et postice non con- spieue majoribus, verticalibus e centro communi simplice vel reticulato radiatim striatis , 23 ad 25 inlinea laterali, 10 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 5 (4/5) supra lineam lateralem, 3 lineam lateralem inter et basin ventralium et anum, 7 vel 8 in serie longitudinali oceiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media postror- sum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali valde curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali supra basin pinna- rum pectoralium incipiente juvenilibus acuta vix vel non emarginata adultis frequenter obtusa, vulgo convexa, altitudine 12/5 ad plus quam 2 in altitudine corporis, non multo ad non altiore quam basi longa, spina gracilescente postice denticulis bene conspicuis serrata cum parte ejus flexili capite non ad multo breviore; pinnis pectoralibus acutis ventralibus paulo longioribus 6 ad 5!/o in longitudine corporis ventrales attingentibus vel fere attingentibus; ventralibus junioribus acutis adultis obtusiusculis ad obtuse rotundatis analem attingentibus vel non attingentibus ; anali junioribus acuta obtusa non vel vix emarginata, aetate provectis obtusa convexa, dorsali multo minus duplo humiliore juvenilibus non multo minus duplo aetate provectis valde multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 fere ad 41/2 in longitudine corporis; colore corpore su- perne viridi, inferne argenteo; capite superne aetate provectis praesertim violaceo; iride flava su- perne fusca; fasciis dorso latis transversis violaceis 3, fascia 14 occipito-nuchali, 2a dorso-axillari , 3* dorso-ventrali infra lineam lateralem acute desinente superne basin pinnae dorsalis totam vel ma- xima parte amplectente; dorso insuper post pinnam et cauda media altitudine fascia longitudinali ni- gricante-violacea; fascia caudali supra vel paulo ante pinnam analem incipiente et usque in mediam pinnam caudalem producta; speciminibus pluribus macula rotundiuscula violaceo-nigra supra-anali, anteriori pinnae analis parti opposita; pinnis roseis, dorsali et anali basi, caudali radiis intramar- ginalibus rubris; anali violaceo marginata. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/18 vel 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. inclus. Syn. Barbus lateristriga Val., Poiss. XVI p. 120; Blkr, Bijdr. ichth. fauna v. Blitons, Nat. T. Ned. Ind. III p. 95, Barbeau au trait latéral Val, Poiss. XVI p. 120. Dokkum Sundan. Hab. Java (Batavia, Buitenzorg, Tjampea, Sadingwetan, Tjipanas.) in fuviis. Sumatra (Telokbetong, Lahat, Solok), in fluviis. Borneo (Bangkajang), in fluviis. Singapura, in, fluviis, Banka, in fluviis. Biliton (Tjirutjup), in fluviis. Longitudo 18 speciminum 60" ad 180". Aanm. Kuhl en Van Hasselt namen deze soort ook waar in West-Java te Sading- 344 , wetan, welke naam door den heer Valenciennes verkeerdelijk werd gehouden voor den inlandschen naam der soort. De soort is zeer gemakkelijk herkenbaar aan hare kleurteekening. Behalve de hwarsche zijanden en den overlangschen staartband, bevindt er zich gewoonlijk nox eene ronde zwart-violette vlek boven den grond der aarsvin. Dij de oude voorwerpen is de nek veel boller dan bij de jongere en de rug- en aarsvin worden er zeer stomp en afgerond. Mijn grootste voorwerp schijnt tot den geheel volwassen’ leeftijdstoestand te behooren. De Dokkum is ver over de Soenda-eilanden verbreid, doch schijnt nergens zeer talrijk aan individuën voor te komen. Te Batavia is zij zeer zeldzaam. Systomus (Barbodes) fasciatus Blkr. — Gebande Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXIII fig. 6. Systom. (Barbod.) ecrpore oblongo compresso, altitudine 3!/ ad 4 in ejus longitudine, latitudine 2 et paulo ad 2!;in ejus altitudine; capite acntiusculo 4%/4 ad 5 et paulo in longitudine corporis cum, 3%4ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1! 5 ad 11/4, latitudine 1*5ad 2 fere in ejus longitudine; oculis diametro 2?/;ad 3!/4in longitudine capitis, diametro 1 ad i?;incapitis parte postoculari, diametro 1 fere ad 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; rostro acutiusculo convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici appro- ximatis: linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha convexa; linea interoculari convexiuseula; osse suborbitali anteriore pentagono vix vel non longiore quam alto, margine infe- riore oblique convexo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus brevibus oblique convexis vel truncatis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus appro- ximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali oblique descendente percurso; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, antice quam postice non vel vix altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, mediocriter deor- sum protraetili, sub oculi margine anteriore vel vix ante oculum desinente, 3!/; ad 31/9 in longitu- line capitis; rietu sat obliquo; cirris gracilibus rostralibus supramaxillaribus brevioribus oculo non vel vix brevioribus, supramaxillaribus oculo paulo ad sat multo longioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo obtuso vix conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus, leviter transversim striatis; operculo latitudine 19/4 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiuseulo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pha- ryngealibus uncinato-cochleariformibus 2,3.4/4.3.2; osse scapulari trigono obtuse rotundato ; dorso elevato, augulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ven- trales obtuse carinato; cauda altitudine 14/5 circiter in longitudine capitis ; squamis medio corpore squa- mis corpore antice et postice non conspicue majoribus, ventralibus e centro communi simplice vel reticu- lato radiatim striatis, 26 vel 27 in serielongitudinali, 10 in serie transversali absque ventralibus infi- mis quarum 5 (42) supra lineam lateralem, etiam ante pinnam dorsalem, 3 vel 4 lineam lateralem inter et basin ventralium et anum, 10 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem , ventralibus inümis longitudinaliter triseriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantüm declivi, lineam rostro-caudalem wu vel vix attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante 245 notata; pinna dorsali supra pinnas ventrales incipiente, acuta, emarginata, altitudine 11/5 ad 1t/sin altitudine eorporis, multo minus duplo ad paulo minus duplo altiore quam basi longa, spina valde gracili, postice denticulis conspicuis scabra, cum parte ejus flexili junioribus capite paulo longiore aetate provectioribus capite paulo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine sub- aequalibus 5!/3 ad 6!/3 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales, ventralibus analem attingen* tibus vel subattingentibus; anali acuta, non vel parum emarginata, dorsali non multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice 3? gracili cartilagineo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 ad 4!/3 in longitudine corporis; colore corpore su- perne olivaceo, lateribus aureo-rubro, inferne argenteo;iride flava superne fusca; fasciis corpore lon- tudinalibus fusco-violaceis 6, fasciis la et 28 nucho-dorsalibus, 34 postoculo-caudali basin caudalis superiorem, da oculo-caudali basin caudalis mediam, 5a scapulo-caudali basin caudalis inferiorem, Ga ventrali pinnam analem attingentibus; pinnis roseis vel rubris, anali ceteris dilutiore. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8, A. 3/5 vel 3/6. C. 5/17/9 vel 6/17/06 lat. brev. incl. Syn. Barbus fasciatus Blkr, Nalez. ichthyol. faun. Banka, Nat. T. Ned. Ind. V p. 190. Hab. Sumatra (Moarakompeh). in fluviis, Danka (Marawang), in fluviis. Borneo (Kahajan), in fluviis. Longitudo 4 speciminum 93"' ad 120", Aanm. Systomus (Barbodes) fasciatus is gemakkeljk herkenbaar aan hare over- langsche donkere ligchaamsbanden, lange voeldraden, slanken ligt getanden rug- doorn, spits profiel, enz. Mijne voorwerpen van Banka en Borneo zijn korter van vormen dan dat van Sumatra, doch op volkomen dezelfde wijze geteekend. De onderste der 6 banden is gewoonlijk slechts flaauw uitgedrukt en bij een der voorwerpen naauwelijks zigtbaar. Systomus (Barbodes) obtusirostris Blkr. — Stompsnuitige Lalawak. Atl. Cypr, Lab, XXXIV. fig.,L Systom, (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 4?;;in ejus longitudine cum, 31/3 circiter in ejus longitudine absque pinna caudali; latitudine corporis 1l?,4 circiter in ejus altitudine; capite obtuso convexo valde truncato, 5 in longitudine corporis cum, 3°3 ad 3°/4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/; circiter, latitudine 1/5 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 2%/4 circiter in longitudine capitis, diametro 1'/3 circiter in capitis parte postoculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtusissimo truneato, oculo multo breviore, non ante os prominente; naribus medio circiter orbitam inter et rostri apicem perforatis, posterioribus valde magnis; linea rostro- dorsali ubique convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, altiore quam longo, margine inferiore convexo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis vel trun- catis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approxima- tum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali margini ossis inferiori non parallela; osse suborbi- toli 2? oblongo-tetragono, duplo circiter longiore quam alto, csse suborbitali 1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla infer‘ore non longiore, mediocriter deorsum protractili, sub oculi margine 44 346 anteriore desinente 3!/s circiter in longitudine capitis; rictu valde obliquo; cirris gracilibus, rostralibus oculo non vel vix brevioribus, supramaxillaribus oculo longioribus; maxilla inferiore symphysi tuber- culo conico bene conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis carnosis teretibus striis vel rugis conspieuis nullis; operculo minus duplo altiore quam longo, margine inferiore rectiusculo vel con- vexiusculo; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.5/5.3.2 ; osse scapulari trigono obtuso rotundato; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse cari- nato?; cauda altitudine 19/5 circiter in longitudine capitis; dorso elevatiusculo angulato ventre multo altiore: squamis medio corpore squamis corpore antice et postice non conspicue majoribus, verticalibus e centro communi simplice vel reticulato radiatim striatis, 23 vel 24 in linea laterali, 9 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 5 (41/2 ) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longi- tudinali' occiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali leviter curvata, lineam rostro-caudalem subattingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam superante notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, non emarginata, altitudine 11/4 circiter in al- titudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina gracili postice den- ticulis bene conspieuis serrata, cum parte ejus flexili capite non vel vix breviore; pinnis pectora- libus et ventralibus aeutis longitudine subaequalibus 6 circiter in lonsitudine corporis, pectoralibus ventrales attingentibus, ventrales analem fere attingentibus; anali acuta, non emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, duplo fere altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili toto fere cartilagineo; pinna caudali basi tantum. squamosa, profunde incisa, lobis acutis 3?/4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava; dorso basi pinnae macula oblonga longitudinali violaceo-coerulea; pinnis flavescente- vel roseo-hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 2/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus obtusirostris V. Hass, Algem. Konst- en Letterb. 1823 1I p. 132; Bull. Féruss. 1824 Zoöl. p. 375; Val, Poiss. XVI p. 125; Blkr, Descr. pisc. javan. nov. Nat T. Ned. Ind. XIII p. 353 Barbeau à museau obtus Val, Poiss. XVI p. 125. Bunter Sundan. Hab. Java (Tjampea), in fluviis, "n Longitudo speciminis unici 49°”, Aanm. Onder de aan haar verwante soorten laat Systomus (Barbodes) obtusi- rostris zich gemakkelijk onderkennen aan haren stompen kop met afgeknotten snuit en niet uitpuilende bovenkaak, welke, bij geopenden bek, zelfs korter schijnt dan de onderkaak; alsmede aan hare spitsere en betrekkelijk grootere vinnen, niet uit- gerande rugvin en aarsvin, enz. Mijn voorwerp is het eenige, hetwelk ik tot dus- verre heb waargenomen, zoodat de soort zeer zeldzaam schijnt te zijn. Systomus (Barbodes) maculatus Blkr. — Gevlekte Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXIII fig. 4, XXXIV fig. 6. 7. Systom. (Barbod.) eorpore oblongo compresso, altitudine 3 et paulo ad 41/2 in ejus longitudine cum, 24/2 fere ad 3 in ejus longitudine absque pinna caudali; latitudine corporis 2 fere ad 21/2 in ejus altitudine; eapite acutiusculo convexo 42/; ad 57/5 in longitudine corporis cum, 31/2 ad 42/5 in longitudine corporis absque pinna caudali: altitudine capitis 11/6 ad 14/3, latitudine 15/4 ad 1% in cjus longitudine; oculis diametro 3 ad 31/3 in longitudine capitis, diametro 1!/4 ad 1'/2 in capitis 347 parte postoculari, diametro 1 ad 11/3 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, antice quam postice latiore apertura subcirculari; rostro acutiusculo vel obtusiusculo, convexo, non ante os prominente, oculo breviore; naribus orbitae magis quam rostri apici appro- ximatis; linea rostro-dorsali capite convexiuscula, nucha convexa, verticem inter et nucham interdum eoncaviuseula; linea interoculari convexiuscula vel convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, non vel paulo altiore quam longo, margine inferiore obliquo convexo, marginibus anteriore et pos- riore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sur- sum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferore crista longitudinali inferne ramum e- dente pereurso; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, antice quam postice non vel vix altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore; osse suborbitali tertio con- vexitate maxima oculo duplo ad plus triplo graciliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, medioeriter deorsum protractili, vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 31/3 ad 3!2 in longitudine capitis; rietu obliquo; cirris carnosis, rostralibus oculo paulo ad multo, supra- maxillaribus oculo semper multo longioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo brevi obtuso, inferne utroque ramo poris 5 p. m. non semper conspicuis in seriem longitudinalem dispositis; labiis carnosis teretibus, facie orali vix conspicue transversim striatis; operculo latitudine 1°/3 ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeoperculi par- te posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.5/5,3.2; osse scapulari trigono obtuse vel obtusiuscule rotundato; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; dorso elevatiusculo angulato ventre multo altiore; cauda altitu- dine 19/3 ad 1%/; in longitudine capitis; squamis medio corpore squamis corpore antice et postice non conspicue majoribus, parum ad non obliquis (angulo marginis liberi inferiore non vel paulo tantum ante angulum superiorem sito), e centro communi simplice vel reticulato radiatim striatis, 23 ad 27inlinea laterali, 10 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 5 (41/9 ) supra li- neam lateralem sub spina dorsi, 3 lineam lateralem inter et basin ventralium et anum, in serie longi- tudinali oeciput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media mediis ceteris interdum majoribusiis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali curvata , lineam rostro-caudalem attingente, sed raro infra eam descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra vel vix post basin pinnarum ventralium in- cipiente, acuta, angulata, non vel vix emarginata vel convexa, altitudine 11/4 ad 14/5 in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina gracilescente postice denti- culis conspicuis serrata eum parte ejus flexili capite paulo ad sat multo breviore; pectoralibus acutis, apice frequenter rotundatis ventrales attingentibus vel non attingentibus 52/5 ad 6/2, ventralibus obtusiusculis apice rotundatis analem non attingentibus 6!/2 ad 77/3 in longitudine corporis; anali acuta, non emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo sed vulgo multo minus duplo altiore quam basilonga, radio simplice tertio gracili toto fere cartilagineo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 ad 42/3 in longitudine corporis;, colore corpore superne viridi vel olivaceo, inferne argenteo vel aureo; iride flava superne fusca; macula supra-operculari fusca nulla; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vitta transversa violascente, raro cen- tro macula rotunda fuscescente, raro etiam vitta violaceo-coerulea longitudinali cephalo-caudali supra lineam lateralem vel maculis pluribus violaceo-coeruleis in seriem longitudinalem dispositis; macula violaceo-coerulea majore vel minore dorso basi radiorum dorsalium anteriorum approximata et eauda in linea laterali basi pinnae caudalis approximata et interdum etiam ventre basi pinnae analis anteriori approximata; pinnis flavescente- vel roseo-hyalinis vel carmosinis, imparibus vulgo leviter fusco marginatis; anali basi antice interdum macula parva violaceo-coerulea. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8, A. 3/5 vel 3/6. C, 7/17/7 lat. brev. incl. 348 Syn. Barbus maculatus V. Hass., Algem. Konst- en letterb. 1823 1I p. 132; Bullet. Féruss. 1824, Zoöl.; Val. Poiss. XVI p. 147. Barbus binotatus Kuhl; Val, Poiss. XVI p. 126; Blkr, Verslag vischs. Oost-Java, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 408. : Barbeau tacheté Val, Poiss. XVI p. 147. Barbeau aux deux marques Val, Poiss. XVI p. 126. Barbus oresigenes Blkr, Verh. Bat. Gen. XXII Ichth. Midd. Oost-Java p. 17. Barbus blitonensis Blkr, Bijdr. ichthyol. Blitong, Nat. T. Ned. Ind. IIl p. 96. Barbus kusanensis Blkr, Zesde bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. III p. 429. Barbus polyspilos Blkr, Descript. spec. pisc. Jav. nov. Nat. T. Ned. Ind. XII p. 352. Bunter Sund.; Wader Jav.; Tanah, Sepadak Benkul. Hab. Java (Batavia, Serang, Perdana, Tjibiliong, Tjimanok, Pandeglang, Tjampea, Buitenzorg, Tjitjurup, Tjipanas, Ljiandjur, Garut, Patengan, Pandjallu, Ambarawa, Diéng, Pasu- ruan, Malang, Bator, Ngantang, Grati, Bondowosso), in fluviis et lacubus. Sumatra (Benkulen, Padang, Priaman, Meninju, Solok, Telokbetong, Lahat), in fluviis et lacubus. Borneo (Prabukarta, Bangkajang), in fiuviis. Biliton (Tjirutjup), in fluviis. Banka (Marawang, Baturussak, Toboali) in fluviis, Singapura, in fluviis. Bali (Boleling), in fluviis. Nias, in fluviis. Longitudo 166 speciminum 38"' ad 149°”. Aanm. Systomus (Barbodes) maculatus werd ter bovenaangehaalde plaatse het eerst vermeld door Van Hasselt, doch het eerst, hoezeer slechts zeer kort en naar een zeer jong voorwerp, beschreven door den heer Valenciennes. lk bezit de kopie eener afbeelding dezer soort, nagelaten door Van Hasselt, welke geheel den habitus en kleurteekening heeft van eenige mijner jeugdige voorwerpen. Den heer Valen- ciennes brengt de soort te onregte tot de groep van zijn geslacht Barbus met on- getanden rugdoorn, nadat hij haar eerst, onder den naam van Barbus binotatus Kuhl beschreven had en te regt geplaatst tusschen de soorten met getanden rugdoorn. Systomus (Barbodes) maculatus is eene zeer verbreide soort, hebbende ik haar reeds van acht verschillende Soenda-eilanden ontvangen. Zij is ook een der soorten van Cyprinoiden, die zich het verste oostwaarts uitstrekken, tot Bali en de oostkust van Borneo. Op Java is zij, vooral in de bergstroomen, zeer algemeen, doch wegens hare gewoonlijk geringe grootte, als voedingmiddel niet gezocht. Zij leeft tot hoog in het gebergte, hebbende ik haar zelfs aangetroffen in de kleine meren van de bergvlakte van Diëng, in Midden-Java op eene hoogte van meer dan 6000 voeten boven de zee. De weinig scherpe kenteekenen, welke ik vond bij de de nominale soorten, welke ik vroeger onder de namen Barbus oresigenes , Barbus bilitonensis, Barbus kusa- nensis en Barbus polyspilos beschreven heb, gaven mij aanleiding te trachten een 349 groot aantal voorwerpen daarvan te verzamelen, ten einde, zoo mogelijk, die ken- merken met meer zekerheid vast te stellen. Zoo heb ik thans meer dan 160 voor- werpen onderzocht en in stede van het gewenschte doel te bereiken, ben ik tot de overtuiging gekomen, dat alle vier genoemde soorten niet soortelijk van Systomus (Barbodes) maculatus verschillen, niettegenstaande belangrijke afwijkingen in gedaan- te en hoogte van ligchaam en kop en in de kleurteekening. Mijne voorwerpen, naar welke ik Barbus oresigenes beschreef, behooren tot de slankere vormen zonder rugvlek en staartvlek , stomperen kop en langere voeldraden. Het voorwerp van Biliton, naar hetwelk ik de beschrijving van Barbus blitonensis ontwierp, behoort tot eene minder slanke verscheidenheid met hoogen hoekigen rug en groote rugvlek. Het exemplaar uit de Koesan-rivier in oostelijk Borneo, waarnaar de beschrij- ving van Barbus kusanensis genomen is, behoort tot de meest gedrongene vormen der soort, met betrekkelijk grooteren kop en zonder rugvlek. Ook de voorwerpen, welke gediend hebben tot mijne beschrijving van Barbus polvspilos, behooren tot den minder slanken vorm, bij welke de schubben met ronde bruinachtig-grijze vlekjes zijn geteekend en het profiel weinig bol is. De talrijke verschillen in vormen en kleurteekening zijn niet of slechts voor een gedeelte afhankelijk van leeftijds toestanden, geslachten en woonplaatsen. Mijne voorwerpen van Borneo, Banka en Biliton zijn alle aanmerkelijk hoog van ligchaam, de jongere zoowel als de oudere, doch op Java en Sumatra komen de hoogere en slankere vormen bij elkander voor. De rugvlek en staartvlek ver- dwijnen dikwerf bij oudere voorwerpen, doch ook bij jongere. voorwerpen zijn zij niet altijd aanwezig. Daarentegen bezit ik volwassen exemplaren, uitsluitend echter van de gedrongene verscheidenheid, bij welke de rugvlek niet alleen aanwezig maar buitengewoon groot en duidelijk is. Den kopstaartband vindt men slechts bij voorwerpen van jeugdigen en middel- baren leeftijd, doch bij verre weg de minste. Dit bandje loopt, indien het aan- wezig is, altijd over de rei schubben, welke onmiddellijk boven de rei zijlijnschub- ben gelegen is, en is bij enkele exemplaren in meerdere kleinere en grootere vlek- jes verdeeld. De ronde schubvlekjes van mijne vroegere Barbus polyspilos schijnen afhanke- lijk te zijn van eene zekere ruwheid tijdens den bronstijd. Systomus (Barbodes) gontosoma Dlkr.—ZTockige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXIII fig. 3. D Systom. (Barbod.) eorpore oblongo compresso, altitudine 37/5 circiter in ejus longitudine cum, 225 circiter in ejus longitudine absque pinna caudali; latitudine corporis 2!/3 circiter in ejus altitudine capite acuto non convexo, 5 et paulo in longitudine corporis cum, 4 fere in longitudine corporis 300 absque pinna caudali; altitudine capitis 1/3 ad 125, latitudine 1°,3 fere in ejus longitudine; oculis diame- tro 3!/s circiter in longitudine capitis, diametro 11/; circiter in capitis parte postoculari, diametro 12/5 cir- citer distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente antice quam postice la- tiore, apertura subeireularl; rostro acuto, non ante os prominente, oculo non velvix breviore; na- ribus orbitae multo magis quam rostri apiei approximatis; linea rostro-dorsali toto capite declivi recta, nucha declivi convexiuscula; linea interoculari rectiuscula; osse suborbitali anteriore oblique pentagono, aeque alto circiter ac longo, margine inferiore oblique convexo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus truncatis vel convexis, marginibus superioribus anteriore praesertim concavis in angulum aeutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longi- tudinali inferne ramum edente percurso; osse suborbitali 2? oblongo-tetragono antice quam postice non vel vix altiore, paulo plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo circiter humi- liore; osse suborbitali 3° convexitate maxima oculo paulo plus duplo graciliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, mediocriter deorsum protractili, vix ante oculum desinente, 3'/» circiter in longitudine capitis: rietu obliquo; cirris gracilibus rostralibus et supramaxillaribus longitudine subaequalibus oeulo sat multo longioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo conico obtuso pa- rum conspicuo, inferne utroque ramo poris p. m. 5 in seriem longitudinalem dispositis; labiis car- nosis teretibus, facie orali leviter transversim striatis; operculo latitudine 13/4 circiter in ejus altitu- dine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.5/5.3.2 ; osse scapulari trigono, valde obtuse rotundato; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato ; dorso valde elevato angulato ventre valde convexo non multo altiore; cauda altitudine 15/6 circiter in longitudine capitis; squamis medio corpore squamis corpore antice et postice valde conspieue majoribus et valde obliquis (angulo marginis liberi inferiore sat longo ante angulum superiorem sito), en centro com- muni simplice vel reticulato radiatim striatis, 24 in linea laterali, 10 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem sub spina dorsali, 2 tantum lineam lateralem inter et basin ventralium et anum, 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dor- salem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media posterioribus et seriebus latera- libus magnitudine subaequalibus; linea laterali valde curvata, infra lineam rostro-caudalem descen- dente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; pinna dorsali paulo post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, vix emarginata, altitudine 19/4 cir- citer in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina mediocri postice dentieulis bene conspieuis numerosis serrata, cum parte ejus flexili 11/3 circiter in longitudine eapitis; pinnis pectoralibus acutis ventralibus paulo longioribus 6!/3 circiter in longitudine corporis, ventrales non attingentibus; ventralibus angulatis obtusis analem non attingentibus; anali acutiuscu- la, vix emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, sat multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili toto fere cartilagineo; caudali basi tan- tum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 41/2 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne olivascente, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; macula supra-operculari fusca vel violaeea; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi violascentibus; pinnis roseis vel roseo- hyalinis, imparibus fusco arenatis; cirris rostralibus nigricantibus. B. 3. D.'4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/14/6 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Benkulen), in fluviis. Longitudo speciminis unici 146”, Aanm. Systomus (Barbodes) goniosoma behoort tot de groep van het geslacht met slechts ongeveer 25 uit een gemeenschappelijk middenpunt straalsgewijze ge, ' 901 streepte schubben op eene overlangsche rei, korten zwak getanden rugdoorn en lange voeldraden. Zij is in die groep herkenbaar aan haar scherp profiel, hoog ligchaam, zeer hoekige ruglijn, lagen kop, groote schubben op het midden des ligchaams, geheel achter de buikvinnen ingeplante rugvin en sterk gebogene zijlijn. Zij heeft voorts slechts twee schubben tusschen den onverdeelden buikvinstraal en de zijlijn en tusschen den anus en de zijlijn. Misschien is ook de donkere boven- operkelvlek kenmerkend voor de soort even als de aanwezigheid van slechts 14 verdeelde staartvinstralen, dragende de staartvin geene sporen van tegennatuurlijke ontwikkeling. Systomus (Barbodes) marginatus Blkr. — Gerande Lalawak. Atl. Cypr. Labi XX XIEsfis ^d Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 314 in ejus longitudine, latitudine 22: ad 3in ejus altitudine; capite obtuso 52/5 ad 6!/2 fere in longitudine corporis eum, 4 ad 43/, in longitu- dine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1 ad 11/55, latitudine 17/3 ad 19/4 in ejus longi- tudine; oculis diametro 2!/; ad 2?/; in longitudine capitis, diametro 1 fere ad 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo subtruneato, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea ros- tro-dorsali rostrum inter et nucham rectiuscula vel concaviuscula, nucha convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono vix velnon altiore quam longo, margine inferiore obli- quo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus concavis truncatis vel convexis, marginibus su- perioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, medio cir- citer crista longitudinali pereurso; osse suborbitali 2? oblique tetragono, antiee quam postice altio- re, plus duplo ad minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo ad duplo fere hu- miliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum mediocriter protrac- tii, ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 3 ad 31/3 in longitudine capitis; rietu parum obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribns rostralibus multo longioribus oculo du- plo vel duplo fere brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo obtuso brevi, inferne poris conspicuis nullis, labiis mediocribus teretibus, leviter transversim rugosis; operculo duplo vel duplo fere altiore quam lato, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi limbo posteriore desinente: dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.4/4.3.2: osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato angulato ventre convexo altiore; ventre ante pin- nas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; cauda altitudine 11/2 circiter in longitudine capitis; squamis dimidio libero subradiatim striatis, dimidio basali corpore an- tice vulgo non striatis corpore postice parce subradiatim striatis, 28 vel 29 in serie longitudinali, 10 in serie transversali absque ventralibus infimis, quarum 5 (4!/2) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus majo- ribus; linea laterali parum curvata, lineam rostro-caudalem attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, leviter emarginata, altitudine 11/3 ad 12/5 in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus mediocribus serrata cum parte ejus flexili capite 292 non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus vulgo paulo longi- oribus 6 ad 6!/g in longitudine corporis ventrales non attingentibus, ventralibus analem non attin- gentibus; pinna anali obtusa, margine inferiore reeta vel convexa, dorsali duplo fere ad sat multo minus duplo humiliore, non vel paulo tantum altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 3?/; ad 4 in lon- gitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; macula vulgo seapulari oblonga transversa nigricante; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vitta semilunari transversa nigricante-violacea; pinnis roseo-hyalinis, pectoralibus, ventralibus analique ceteris dilutioribus, dorsali et caudali nigro marginatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/9 vel 3/10. C. 8/17/8 vel 9/17/9 lat. brev. incl. Syn. Barbus marginatus Val, Poiss. XVI p. 122; Blkr, Nieuwe tientall vischs. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V p. 518. Barbeau bordé Val, Poiss. XVI p. 122. Lawak, Lalawak Mal Bat, Regis, Gingehek Sundan., Kapyah Lampong. lab. Java (Batavia, Lebak, Rankasbetong, Sadjira, Tjikaniki, Tjampea, Buitenzorg, Tjian- djur, Tjipanas, Kuningan, Lelles, Parongkalong, Surakarta, Ngawi, Pasuruan, Grati, Malang, Ngantang, Lesti), in fluviis et lacubus. Sumatra (Pangabuang, Pajakombo, Trussan, Priaman, Lahat), in fluviis. Longitudo 63 speciminum 63" ad 201”. d Aanm. Systomus (Barbodes) marginatus behoort tot eene eigene type in het on- dergeslacht Barbodes, uitwendig kenbaar aan eene betrekkelijk veelstralige niet uitgerande aarsvin, welk kenmerk ik bij geen der mij bekende soorten van Bar- bodes terugvind. De soort is algemeen over Java verbreid, doch komt talrijker voor in de hoogere dan in de lagere gedeelten der stroomgebieden. Ook op Sumatra wordt zij tot in de bergstreken aangetroffen. Systomus ? (Barbodes) carassioides Blkr.— Twyfelachtige Lalawak. Barb. cirris 4, radio osseo in pinna dorsali et anali, spina dorsali serrata (Heck.). Syn. Barbus carassioides Heck., Fisch. Syr. p. 29. Hab. Borneo, Aanm. Heckel vermeldt deze soort in zijne l'ische Syriens. Ik weet niet of zij er- gens nader beschreven is, maar uit Heckels lijst van Cyprinoïden blijkt, dat zij vier voeldraden en een’ getanden rugdoorn heeft. Van Borneo bezit ik vijf nieuwe soorten van Barbodes t. w. Systomus (Barbodes) Schwanefeldi, Systomus (Barbodes) amblycephalus, Systomus (Barbodes) erythrop- terus, Systomus (Barbodes) tetrazona en Systomus (Barbodes) fasciatus. Misschien behoort de Heckelsche soort tot een dezer drie eerstgenoemde, doch zondere nadere gegevens laat zich hieromtrent niets uitmaken. 353 Systomus (Capoëla) padangensis Blkr. — Padangsche Lalawak, Atl. Cypr. Tab. XXXIV fig. 8. Syst. (Capoët.) corpore subelongato compresso, altitudine 5 fere ad 41/3 in ejus longitudine, la- titudine 2 fere ad 2!/3 ejus altitudine; capite acutiusculo 5 ad 523 in longitudine corporis cum, 32/3 ad 4 et paulo in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/5 ad 1!/4, latitudine 2 ad 1°4 in ejus longitudine; oculis diametro 3 fere in longitudine capitis, diametro 3/4 ad 1 di- stantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtusiuseulo convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali capite superne declivi rectiuscula, ante oculos nuchaque con- vexa; linea interoculari convexa; ossesuborbitali anteriore pentagono paulo altiore quam longo, mar- ginibus, inferiore subhorizontali excepto, concavis, superioribus 2 in angulum acutum naribus ap- proximatum sursum spectantem unitis, medio circiter crista longitudinali simplice humili percurso ; osse suborbitali 2° elongato-quadratiusculo osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; maxilla supe- riore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, sub oculi margine inferiore vel vix ante oculum desinente, 3!/2 ad 3!/3 in longitudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus oculo duplo vel plus duplo brevioribus ; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso brevi, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus non rugosis; operculo latitudine 112 ad 135 in ejus altitudine, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculo; apertura branchiali sub p 'aeopereuli mar- sine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus subuncinato-cochleariformibus vel subcontusoriis 2.2.4/4,2.2; osse scapulari trigono obtusiuscule rotundato; dorso sat elevato parum angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus paulo angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2 ad 2 et paulo in longitudine capitis; squamis vulgo striis conspicuis nullis, parte libera interdum striis parcis divergentibus; squamis 38 vel 39 in linea la- terali, 12 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 7 (6.3) supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi curvata, lineam rostro-caudalem vix vel non attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente vel superante notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore non multo humiliore, non multo altiore quam basi longa, spina medio- cri postice dentibus valde conspicuis serrata cum parte ejus flexili capite paulo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus vix longioribus 7 et paulo ad 613 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus; pinnis ventralibus analem non attingentibus; pinna anali acutiuscula, non vel vix emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, vix vel non altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 ad 4 fere in longitudine corporis: colore corpore superne coerules- cente-viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vulgo vittula transversa nigricante vel fusca; pinnis hyalinis vel flavescentibus, dorsali et cau- dali leviter nigricante marginatis, radiis dorsalibus inferne nigricantibus. B. 3. D. 4/8 vel 4/9, P 1/14 vel 1/18. V. 2/9. A. 3/8 vel 3/9. C. 6/17/06 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Capoëta padangensis Blkr, Diagn. nieuw. vischs. Sumatra Tient.I—IV, Nat, T. Ned, Ind, UI p. 593. Bako Mal. Sumatr. Hab. Sumatra (Padang, Meninju, Sinkara), in fluviis et lacubus. Longitudo 12 speciminum 61"' ad 116”, 304 Aanm. Deze soort heeft een’ eigenaardigen habitus, wel iets gelijkende op dien ran het geslacht Dules. Door hare 8 of 9 verdeelde aarsvinstralen herinnert zij Systomus (Barbodes) marginatus Blkr, doch de aarsvin is er spits en niet stomp en afgerond zooals bij laatstgenoemde soort, welker snuitdraden haar bovendien uit het subgenus Capoëta verwijderen. Zij is door talrijke scherpe kenmerken gemak- kelijk herkenbaar. Zij komt mij intusschen voor nog het naaste verwant te zijn aan Systomus (Barbodes) marginatus. Ik heb haar tot nog toe slechts van Suma- tra’s westkust ontvangen. Systomus (Capoëta) sumatranus Blkr. — Sumatrasche Lalawak. Atl. Cypr. Tab. X XXIII fig. 1. Syst. (Capoët.) corpore oblongo compresso, altitudine 2*4 ad 3 in ejus longitudine, latitudine 2!/ cir- citer in ejus altitudine; capite obtusiuseulo 4'/3 ad 41/4 in longitudine corporis cum, 3 ad 31/4 in lon- gitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1 et paulo, latitudine 17/3 circiter in ejus lon- gitudine; oculis diametro 2'/o circiter in longitudine capitis, diametro 1 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo, oculo breviore, non ante 03 prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali capite superne concava, nucha convexa; linea interoculari rectiuscula ; osse suborbitali an- teriore oblique pentagono, vix altiore quam longo, postice quam antice altiore, margine inferiore subhori- zontali convexo, margine anteriore brevi, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali humili percurso; osse suborbitali 2^ gracili elongato osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla in- feriore lonziore, verticaliter deorsum valde protractili, ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 3 et paulo in longitudine capitis; rictu valde obliquo; cirris oculo minus duplo breviori- bus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conspieuo nullo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus non rugosis; opereulo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-compressoriis 2.3.4/4.3.2; osse suborbitali trigono obtuso angulo rotundato; dorso elevato angulato ventre elevato altiore; ventre ante pinnas ventrales planiusculo, post pinnas ventrales carinato; cauda altitudine 1%4 circiter in longitudine capitis; squamis e centro comuuni radiatim striatis, 21 in serie longitudinali, 11 in serie verticali absque ventralibus infimis quarum 6 (5!/2) supra lineam lateralem, 8 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus non minoribus; linea laterali declivi supra vel vix post apicem pinnarum pectoralium desinente, singulis squamis tubulo sim- plice mediam squamam snperante notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, a- euta, vix emarginata, corpore non multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, spina gracili postice denticulis conspieuis serrata cum parte ejus flexili capite paulo bréviore: pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus 5?/; circiter in longitudine corporis ventrales attingentibus, ventralibus analem attingentibus; anali non vel parum emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 31/2 cireiter in longitudine corporis; colore corpore superne pulchre viridi, inferne argenteo; rostro pulchre rubro;iride rosea vel flava, superne fusca; squamis margine libero fusco marginatis; fasciis corpore 4 955 transversis nigricante-violaceis, fascia 1a oculari nucha cum fascia lateris oppositi unita inferne praeo- perculo desinente, fascia 2a dorso-ventrali superne quam inferne multo latiore paulo ante pinnam dorsa- lem incipiente et paulo ante basin ventralis desinente, 34 dorso-anali paulo postrorsum curvata ubi- que aeque lata paulo post pinnam dorsalem incipiente pinnam analem postice intrante et parte pin- nae analis anteriore desinente, 4a caudali basi pinnae caudalis approximata; pinnis dorsali et ven- tralibus totis fere nigris basi tantum rubris et rubro marginatis; pinnis ceteris pulchre rubris, B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/12. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Capocta tetrazona Blkr, Nalez. vischf. Sumatra, Nat, T. Ned. Ind. IX p. 262, Hab. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 5 speciminum 30'' ad 42'", Aanm. Deze kleine doch sierlijke soort is zeer gemakkelijk herkenbaar aan hare vier zwarte ligchaamsbanden , hoog ligchaam, getanden rugdoorn, talrijke schubben , boven de buikvinnen eindigende zijlijn, enz. Zij heeft veel overeenkomst met som- mige kleine soorten van Systomus van Bengalen, ten opzigte van kleurteekening en zijlijn, welke laatste bij Systomus sophore McCl., Systomus ticto McCl., Systomus phutunio Val., Systomus gelio Val. (alle in mijn bezit) en waarschijnlijk bij nog andere soorten, even als bij Capoëta oligolepis en onderwerpelijke soort, evenzeer afgebroken is en op meerderen of minderen afstand van de staartvin eindigt. Ik heb den soortnaam 1 tetrazona” veranderd, omdat hij reeds aan eene soort uit het subgenus Barbodes gegeven is. Systomus (Capoëta) brevis Blkr. — Korte Lalawak, Atl. Cypr. Tab. XXXIV fig. 2. Syst. (Capoét.) corpore oblongo compresso, altitudine 31/3 ad 81/4 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo 4!/2 ad 5 fere in longitudine corporis cum, 3?;5 ad 334 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1/3 ad 1!/;, latitudine 2 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 3 circiter in longitudine capitis, diametro 1 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; rostro obtu- siusculo convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali capite superne declivi rectiuseula, nucha convexa; linea interocu- lari convexiuscula; osse suborbitali anteriore pentagono, vix altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali convexo, marginibus 2 superioribus rectiusculis vel concavis in angulum naribus ap- proximatum sursum speetantem unitis, dimidio inferiore crista longitudinali subsimplice percurso: osse suborbitali 2? oblongo-tetragono osse suborbitali anteriore plus duplo hamiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 3 et paulo ad 31/3 in longitudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus oculo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo conico obtuso brevi, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus, non rugo- sis; operculo latitudine 1! circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexius- culo; apertura branchiali sub praeoperculi limbo posteriore desinente; dentibus pharyngealibus sub- uncinato-contusoriis 1.3.4/4.3.1; osse scapulari trigono obtuse rotuudato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas veutrales obtuse carinato: cauda altitudine 12/5 ad 1?/, longitudine capitis; squamis e centro communi radiatim striatis radiis 306 parcis, 24 ad 26 in linea laterali, 9 in serie transversali absque ventralibus infimis, quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem, 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali leviter cur- vata lineam rostro-caudalem vix attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, cor- pore multo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina gracili tota edentula cum parte ejus flexili capite non vel vix longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6 et paulo in longitudine corporis, pectoralibus ventrales, ventralibus analem attingentibus vel fere attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore sed sat multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; pinnis Aavescente- vel roseo-hyalinis; fascia cephalo-caudali lata argentea diffusa quasi subeutanea. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/17/6 lat. brev. incl. Syn. Capo/ta brevis Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost- Java p. 21. Lukas, Wader Javan. Hab. Java (Surabaja, Gombong), in fluviis, o = Longitudo 3 speciminum 58°” ad 79°”. Aanm. Onder mijne soorten van het subgenus Capoëta bevinden er zich drie, bij welke de rugdoorn geheel glad is, zonder eenig spoor van tandjes. Twee daar- van zijn na aan elkander verwant, door de formule en den bouw der schubben, tot aan den staartvingrond doorloopende zijlijn en algemeene gedaante des lighaams. Deze soorten zijn de onderwerpelijke en Systomus (Capoëta) leiacanthus. Zij zijn slechts door minder gewigtige kenmerken van elkander onderscheiden. Bij de on- derwerpelijke soort is de vorm des ligchaams meer gedrongen en de kop betrekkelijk grooter, terwijl een overlangsche flaauw begrensde zilverkleurige band en de afwe- zigheid van eene donkere staartvlek de diagnose vergemakkelijken. Zij schijnt slechts de rivieren van Midden- en Oost-Java te bewonen. Systomus (Capoëta) leiacanthus Blkr .— Gladdeornige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXIV fig. 5, Syst. (Capoët.) eorpore oblongo compresso, altitudine 35/6 ad 323 in ejus longitudine, latitudine 2!/3 ad 2!5 in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5 ad 5!/3 in longitudine corporis cum, 4 fere ad 4 et pauloin longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/4 ad 11/5, latitudine 2 fere ad 125in ejus longitudine; oculis diametro 22,5 ad 2,4 in longitudine capitis, diametro 1 circiter distan- tibus; membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtusiusculo convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali frontem inter et nucham concaviuscula, nucha convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, vix altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus 2 superioribus concavis in angulum acutum naribus approximatum sursum spectantem unitis, dimidio inferiore crista longitudinali simplice percurso; osse suborbitali 2° oblonga 4«) Py [ 5) [a tetragono osse suborbitali anteriore plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum medioeriter protractili, sub oculi margine anteriore vel vix ante oculum desinente, 81/2 ad 31/3 in longitudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus oculo non multo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso brevi, inferne poris conspieuis nullis; labiis gracilibus teretibus, non rugosis; operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore recto vel convexiusculo; apertura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyn- gealibus subuneinato-contusoriis 1.5.4/4.3.1; osse seapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 1%/4 ad 13/5 in longitudine capitis ; squamis e centro communi simplice vel reticulato radiatim striatis striis parcis, 24 ad 27 in linea laterali, 9 in serie transversali absque ventralibus infimis, quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali leviter curvata, lineam rostro-caudalem attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore multo humiliore, non multo altiore quam basi longa, spina gracili tota edentula cum parte ejus flexili eapite paulo vel non longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pec- toralibus ventralibus paulo longioribus 6 circiter in longitudine corporis ventrales vix vel non at- tingentibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, sat multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 5/2 ad 4 fere in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; regione scapulari aurea; squamis dorso lateribusque superne singulis basi vittula transversa fuscescente vel violascente; cauda junioribus vulgo macula rotunda profunde coerulea in linea laterali basi pinnae caudalis ap- proximata; iride flava, superne fusca; pinnis dorsali et caudali aurantiaco-roseis arena fusca plus minusve marginatis, ceteris flavescentibus vel hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/12. V. 2/8 vel 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/17/6 lat. brev incl. Syn. Capoëta javanica Blkr, Versl. verz. vissch. Oost- Java Nat. 'T. Ned. Ind. IX p. 412. Hab. Java (Pasuruan, Grati, Gombong), in fluviis et lacubus, Longitudo 23 speciminum 69” ad 90”, Aanm. Systomus (Capoëta) leiacanthus, na verwant aan Systomus (Capoëta) brevis en onderscheidt zich daarvan voornamelijk slechts door slanker ligchaam, kleineren kop, donkere ronde staartvlek en afwezigheid van zilverkleurigen overlangschen zijband. De soort schijnt tot Midden- en Oost-Java beperkt te zijn. De soortnaam, reeds aan Sysomus (Barbodes) javanicus gegeven zijnde, heb ik dien moeten veranderen, nu mijne vroegere Barbus javanicus en Capoéta javanica onder een’ zelfden geslachts- naam hebben plaats genomen. Systomus (Capoëta) oligolepis Blkr. — Grootschubbige Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXIII fig. 5. Syst. (Caroët.) corpore oblongo compresso, altitudine 3*2 ad 3! in ejus longitudine, latitudine 2 ad 212 [9 5] ox 292: in ejus altitudine; capite obtusiusculo convexo, 41,2 circiter in longitudine corporis cum, 31/3 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine capitis 1!/5 circiter, latitudine 1%4 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 2!/2 circiter in longitudine capitis, diametro Ÿ/£ circiter distan- tibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali toto capite nuchaque convexa: linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, vix altiore quam longo, marginibus inferiore subhorizontali et lateralibus inferioribus convexis, marginibus lateralibus superioribus reetis vel concaviusculis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali humili percurso; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono osse suborbitali 1^ duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protraetili, sub oculi limbo anteriore desinente, 3 et paulo in longitudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus oculo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo vix conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus, non rugosis; operculo latitudine 2 fere in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo ; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato- cochleariformibus 2.3.4/4.9.2 vel 1.8.4/4.3.1; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato anzulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2 fere in longitudine capitis; squamis centro reticulatis , dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter striatis, 16 in linea laterali, 7 in serie transversali absque ventralibus in- iimis, quarum 4 (3!/2) supra lineam lateralem, 6 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventro infimo longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali curvata cauda inconspicua; pinna dorsali paulo ante pinnas ventrales incipiente, acuta, non emar- ginata, corpore sat multo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina gracillima tota edentula cum parte ejus flexili capite paulo breviore; pinnis pectoralibus et ventra- libus acutis, longitudine subaequalibus, 6 fere in longitudine corporis, pectoralibus ventrales, ventralibus analem attingentibus; anali acuta, non emarginata, dorsali duplo fere humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracillimo toto vel toto fere cartilagineo: caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne nitide ferreo-viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vitta transversa oblongo-quadratiuseula vel semilunari violaceo-nizra; pinnis pulehre rubris, late nigro marginatis. Syn. Capoita oligolepis Blkr, Diagn. Nieuw. vischs. Sumatr. Tient. V—X Nat. T. Ned. Ind. IV p. 296. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/12. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 5/17/59 vel 6/17/6 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Priaman, Meninju), in fluviis et lacubus. z LIES Li Longitudo 9 speciminum 30’ ad 4 Aanm. Ik ontdekte deze soort in het begin van 1853 in voorwerpen, welke ik aan de beroemde reizigster Ida Pfeiffer verschuldigd was. Later ontving ik nog een voorwerp van Priaman van den heer H. Diepenhorst. De soort is opmerkelijk door het geringe aantal harer schubben, door het gemis van zijlijnbuisjes op de achter- helft des ligchaams, en nadert in verwantschap zeer tot eenige kleine soorten van Systomus van Bengalen, van welke zij zich subgenerisch onderscheidt door hare bo- venkaaksvoeldraden. Systomus (Systomus) Waandersi Blkr, Nat. T. Ned. Ind. XVI p. 358, Waandersche Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXVI. Syst. (Syst.) corpore rhombeo-oblongo compresso, altitudine 22/3 circiter in ejus longitudine, latitudine 3 circiter in ejus altitudine; capite obtuso, valde convexo, 6!/5 circiter in longitudine corporis cum, 43 circiter in longitudine eorporis absque pinna caudali; altitudine capitis vix plus quam 1, lati- tudine 12/5 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 22/; circiter in longitudine capitis, diametro 143 ad 114 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente, antice quam pos- tice latiore, apertura subcirculari; rostro obtuso, valde convexo, oculo multo sed minus duplo bre- viore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro- dorsali frontem inter et nucham concava, nucha valde convexa; osse suborbitali anteriore pentago- no, multo minus duplo altiore quam longo, inferne quam superne non multo latiore, margine in- feriore convexo, marginibus lateralibus inferioribus truncatiusculis vel coneavis, marginibus superiori- bus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio infe- riore crista longitudinali postrorsum valde adscendente percurso; osse suborbitali 2? osse suborbitali 1? duplo humiliore margine inferiore convexo; maxilla superiore maxilla inferiore longiore verticali- liter deorsum valde protractili, sub oculi parte anteriore desinente, 31/4 circiter in longitudine capi- tis; rictu parum obliquo; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso conspieuo subhamata, inferiore poris conspicuis nullis; labiis mediocribus teretibus; operculo latitudine 2 et paulo in ejus altitudine, margine inferiore concaviusculo; apertura branchiali subverticali, sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleari-contusoriis 2.3.4 /4.5.2 facie masticatoria rugoso - tuberculatis ; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso valde elevato angulato, ventre convexo multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; cauda altitudine 1!/2 circiter in longitudine capitis; squamis parte libera longitudinaliter striatis, parte basali striis longitudinalibus parcissimis vel nullis; squamis 36 vel 37 in linea laterali, 16 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 9 (81/2) supra lineam lateralem, 14 vel 15 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus la- teralibus non vel vix majoribus; linea laterali parum curvata, lineam rostro-caudalem non vel vix attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali vix post basin vel supra basin posteriorem pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, al- titudine 2 fere in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spi- na crassa postice dentibus mediocribus valde conspicuis armata, cum parte ejus flexili capite sat multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 6 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, paulo tantum altiore quam basi longa, radio simplice tertio erasso toto fere osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 39/6 circiter in longitudine capitis; colore eorpore superne viridi, inferne argenteo; iride fa- va, superne fusca; pinnis flavescente- vel roseo-lyalinis, dorsali caudalique plus minusve fuse: marginatis. B. 3.-D. 4/8 vel 4/9. P. 1/16. V. 2/8. A, 3/5 vel 3/6. C. 6/17/60 lat. brev. inel. Hab. Java (Ngawi), in fluviis. Longitudo speciminis unici 810’, 360 Aanm. Het naaste verwant aan Systomus bulu, onderscheidt zich onderwerpe- lijke soort daarvan door nog aanmerkelijk hooger het ruitvormige meer naderen- de ligchaam, één overlangsche rei schubben meer boven de zijlijn, kleineren kop met bolleren snuit, aanmerkelijk minder ontwikkelden rugdoorn, één straal min- der in de buikvinnen, enz. Ik heb haar genoemd ter eere van mijnen vriend den majoor der artillerie J. T. Van Bloemen Waanders, die haar te Ngawi ontdekte en het door hem ver- kregen voorwerp, gelijktijdig met andere naturaliën van Ngawi, welwillend aan mij afstond. Systomus (Systomus) bulu Blkr, Vierde Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 207. — Draadlooze Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXV. Systom. (Syst.) corpore oblongo compresso, altitudine 325 ad 3 in ejus longitudine, latitudine 2! 2 ad 3 in ejus altitudine; capite obtuso oblique truncatiusculo, 4?/; ad 525 in longitudine corporis eum, 314 ad 4 fere in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/4 ad vix plus quam 1, latitudine 1° ad 12/5 in ejus longitudine; oculis diametro 2!/2 ad 3 fere in longitu- dine eapitis, diametro 1 fere ad 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tezente, apertura subcirculari; rostro obtuso oblique truncato elevato, oculo ju- venilibus duplo adultis minus duplo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae valde ap- proximatis; linea rostro-dorsali capite obtusangula angulo rotundata, frontem inter et nucham concava, nucha convexa; linea interoeulari convexa vel convexiuscula; osse suborbitali anteriore pentagono, duplo altiore quam superne lato, inferne quam superne multolatiore angulis rotundato, marginibus lateralibus inferioribus et superioribus concavis, superioribus in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali postrorsum adscen- dente pereurso; osse suborbitali 2? osse suborbitali 1? minus duplo humiliore margine inferiore con- vexo; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, sub oculi parte anteriore desinente, 3 et paulo ad 3 fere in longitudine capitis; rictu parum obliquo; maxilla inferiore symphysi tubereulo conieo bene conspieuo subhamata, inferne poris nullis conspicuis; la- biis mediocribus teretibus; opereulo latitudine 2 cireiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pha- ryngealibus contusoriis apice bi- ad tri-tuberculatis 2.3.4/4.5,2; osse scapulari trigono obtuso apice rotundato; dorso valde elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2 ad 19/, in lon- zitudine capitis; squamis parte libera longitudinaliter striatis, parte basali striis longitudinalibus pareissimis vel nullis; squamis 36 vel 37 in linea laterali, 13 vel 14 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 8 (712) supra lineam lateralem, 13 in serie longitudinali occiput inter et pionam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media seriebus ceteris majoribus ; linea laterali leviter curvata lineam rostro-caudalem non vel vix attingente, singulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore non multo humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis armata, cum parte ejus flexili capite multo 961 longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo brevioribus 6 ad 61/2 in longitudine corporis ventrales attingentibus vel fere attingentibus, ventralibus analem attin- gentibus vel subattingentibus; anali aeuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo hu- miliore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice tertio maxima parte osseo: caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 37/5 ad 4 in longitudine corporis; colore corpore superne dilute viridi, inferne argenteo; squamis dorso lateribusque adolescentibus et aetate pro- vectioribus vulgo ex parte basi vittula transversa violaceo-fusca notatis, vittulis transversim plus minusve seriatis fasciculas obliquas transversas similantibus; iride flava, superne fusca; pinnis dorsali et caudali rubris vulgo arena densa fusca marginatis, pectoralibus, ventralibus et anali flavescentibus vel roseis. B. 8. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/16 ad 1/18. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Bulu-bulu Mal. Bandjermas. Hab, Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pontianak), in fluviis. Sumatra (Palembang, Lahat), in fluviis. Longitudo 10 speciminum 96"' ad 300. Aanm. Onderwerpelijke soort is in de groote stroomen van Borneo en Sumatra niet zeldzaam, maar zij schijnt niet voor te komen op Java, waar zij vervangen schijnt te zijn door Systomus (Systomus) lawak. Zij is het naaste verwant aan Sys- tomus (Systomus) Waandersi doch onderscheidt zich er van door eene overlangsche rei schubben minder boven de zijlijn, door veel grooteren en minder stompen kop, door minder hoog ligchaam, aanmerkelijk sterker ontwikkelden rugdoorn, met be- trekking tot de lengte van den kop lageren staart, Één straal meer in de buikvin- nen, enz. Te oordeelen naar eene afbeelding, voorkomende in het meermalen ge- o? noemd schetsboek van Siamsche visschen van den heer De Castelnau, leeft deze soort ook in de rivieren van Siam. Systomus (Systomus) lawak Dlkr, Verslag verzamel. visschen van Oost-Java, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IX p. 411.— Ongebaarde Lalawak. Atl. Cypr. Tab. XXXIV fig. 4. - Systom. (Syst) eorpore oblongo compresso, altitudine 3l/2 cireiter in ejus longitudine, latitudine 223 ad 3 in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5 et paulo ad 5!/3 in longitudine corporis cum, 31,2 ad 3?/,in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/;, latitudine 2 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 21/2 ad 2?/;in longitudine capitis, diametro ?/; ad 1 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo oblique truncato, oculo duplo circiter breviore, vix ante os prominente; naribus orbitae magis quam apici rostri approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham vix concava, nucha convexa; linea interoculari convexiuscula; osse suborbitali anteriore trigono, aeque alto circiter ac longo, margine posteriore subverticali, apice rotundato antrorsum spectante, medio carina longitudi- nali percursa; osse suborbitali 2? oblongo-elongato osse suborbitali anteriore plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protraetili, sub oculi parte anteriore desinente, 3!/5 circiter in longitudine capitis; rictu parum obliquo; maxilla inferiore sym- 46 362 physi tubereulo conico subhamato, inferne poris nullis conspicuis; labiis mediocribus teretibus, rugis conspieuis nullis; operculo latitudine 17/4 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali subverticali sub praeoperculilimbo posteriore desinente; deu- tibus pharyngealibus 2.3.4/4.3.2 apice 2 ad 3-tuberculatis (subuncinato-contusoriis); osse scapulari trigono acute vel acutiuscule rotundato; dorso valde elevato angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato vel vix carinato: cauda altitudine 13/, circiter in longitudine capitis; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 33 ad 35? in linea laterali, 13 vel 14 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 8 (7!/s) supra lineam lateralem, 14 vel 15 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali leviter curvata, lineam rostro-caudalem attingente, singulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore non multo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina sat crassa postice dentibus mediocribus valde conspicuis armata, cum parte ejus flexili capite longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subae- qualibus, 6 ad 6'/» in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non vel vix, ventralibus analem non vel vix attingentibus; anali acuta emarginata, dorsali sat multo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio dimidio basali tantum osseo; pinna caudali basi tantum squa- mosa, profunde incisa, lobis acutis, 3!/2 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava ; pinnis roseo-vel flavescente-hyalinis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/9. A. 3/6 vel 3/7. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev incl. Synon. Lawak vel Lalawak Mal. Bat. Hab. Java (Batavia, Surabaja), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 86'" et 108'". Aanm. Deze soort is onder hare verwanten gemakkelijk herkenbaar aan de for- mule der aarsvinstralen (= 5/6 vel 3/7) welke bij de andere soorten is = 3/5 of 3,6. Zij is overigens het naaste verwant aan Systomus (Systomus) bulu Blkr, doch onder- scheidt zich daarvan nog door minder schubben in de zijlijn, aanmerkelijk minder ontwikkelden rugdoorn, lageren kop, enz. CycLocHEILICHTHYS Blkr. — KRINGLIPKARPER. Corpus oblongum valde compressum, squamis magnis vel mediocri- bus vestitum, dorso valde angulato. Maxillae labiis teretibus simpli- cibus inclusae, superior valde deorsum protractilis. Cirri 4, rostrales et supramaxillares, vel 2 supramaxillares, vel nulli. Rostrum conicum prominens. Os suborbitale anterius trigonum, apice acuto antrorsum spectante. Os subinferum, rictu vix obliquo ante oculum desinente ore clauso formam ferri equini referente. Maxilla inferior maxilla su- periore brevior symphysi plus minusve tuberculata. Sulcus postlabialis unicus margini maxillae libero parallelus, formam rietus referens. Plica 263 analis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra vel vix post pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pinna dorsali brevior. Pinna ventralis radiis 2/9. Dentes pha- ryngeales cochleariformes vel subcochleariformes utroque latere 7 ad 10, triseriati. Subg. Cyclocheilichthys Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. » Siaja Blkr. Cirri 2, supramaxillares tantum. " Anematichthys Dlkr. Cirri nulli. Aanm. Ik bezit een aantal van niet minder dan 12 archipelagische soorten, welke ik vroeger bijkans alle, te zeer volgende de geslachtskenmerken door den heer Valen- ciennes aangenomen , heb beschreven, deels als soorten van Barbus, deels als soorten van Capoëta, en deels als soorten van Systomus, al naar dat zij bezaten vier, twee of geene voeldraden. Eene nadere studie dier soorten heeft mij doen herkennen, dat zij in habitus en bouw van ligchaam, kop, lippen en vinnen, zoo na aan elkander verwant zijn, dat zij tot een enkel natuurlijk geslacht kunnen worden gebragt. Dit geslacht staat in verwantschap tusschen Barbus en Systomus, zooals die genera door mij zijn geken- merkt. Van Barbus onderscheidt het zich voornamelijk door hoog en plat ligchaam en hoekigen rugen eene breede schubscheede, welke den grond der rugvin omgeeft, en van Systomus voornamelijk door den kegelvormigen snuit, langwerpig- driehoe- kig met de spits naar voren gerigt voorste onderoogkuilsbeen, en enkele hoefijzer- vormige aan den vrijen onderkaaksrand evenwijdige achterlipsgroef. Meer voor het gemak in de groepering der soorten, dan wegens het gewigt der kenmerken, verdeel ik het geslacht in de drie genoemde subgenera, naar de afwezigheid of naar de aanwezigheid van twee of vier voeldraden. Van het subgenus Cyclocheilichthys be- zit ik vier, van Siaja vijf, en van Anematichthys drie soorten. Onder de bekend gemaakte buiten-archipelagische soorten zie ik er geene, wel- ke ik met eenige zekerheid onder het geslacht Cyclocheilichthys zou kunnen brengen. Het schijnt echter, dat het oostelijke gedeelte van Zuid-Azië soorten van dit ge- slacht voedt. Ik zie althans in het reeds dikwerf aangehaald schetsboek van Siamsche visschen van den Graaf F. De Castelnau eene soort afgebeeld, welke mij voorkomt betrekking te hebben tot een jeugdig voorwerp van Cyclocheilichthys armatus. De soorten mijner verzameling laten zich naar volgend schema van elkander on- derkennen. 364 I Cirri rostrales et supramaxillares. (Subg. Cyclocheilichthys). a. Linea lateralis singulis squamis bifida vel trifida. Squamae 40 in linea laterali , 6 supra lineam lateralem. Maxilla inferior symphysi tuberculo subhamata. T Distantia rostri apicem inter et nucham 21 ad 2} in distantia occiput inter et radium dorsalem posticum. Cauda altitudine minus quam 2 in longitudine capitis. Linea nucha- dorsalis valde convexa. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) enoplos Blkr. + Distantia rostri apicem inter et nucham 2 tantum in distantia occiput inter et radium dorsalem posticum. Cauda altitudine plus quam 2 in longitudine capitis. Linea nucho-dorsalis vix convexa. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) macracanthus Blkr. b. Linea lateralis singulis squamis tubulo simplice notata. Squamae 37 vel 38 in linea laterali, 7 supra lineam lateralem. Maxilla inferior symphysi tuber- eulo nullo vel vix conspicuo. + Caput 51 ad 5% in longitudine corporis. Cauda altitudine 13 in longitudine capitis. Macula caudalis nulla. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) armatus Blkr. + Caput 42 ad 4$ in longitudine corporis. Cauda altitudine 2 ad 2 et paulo in longitudine capitis. Macula caudalis nigricans rotunda. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) repasson Blkr. II Cirri 2, supramaxillares tantum (Subg. Siaja). a. Squamae 59 vel 60 in linea laterali, 9 supra lineam lateralem. D. 4/14 ad 4/18 spina gracili. + Corpus altitudine 5 ad 4} in ejus longitudine. Pinna analis plus duplo al- tior quam longa. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens. — Cyclocheilichthys (Siaja) microlepis Blkr. b. Squamae 34 ad 37 in linea laterali, 6 vel 7 supra lineam lateralem. D. 4/8 vel 4/9 spina crassa. Corpus altitudine 33 ad 44 in ejus longitudine. + Cirri simplices. Ossa inframaxillaria post symphysin divergentes et postrorsum iterum convergentes. Macula caudalis nigra. ó Pinna dorsalis supra basin ventralium incipiens. Squamae 7 supra lineam lateralem. o Corpus altitudine 3$ in ejus longitudine. Squamae 35 in linea laterali; 365 Pinnae ventrales 5 in longitudine corporis. Cirri gracillimi oculo triplo breviores. Cyclocheilichthys (Staja) macropus Blkr. o' Corpus altitudine 4 fere ad 44 in ejus longitudine. Squamae 37 in linea laterali. Pinnae ventrales 64 ad 7 in longitudine corporis. Cirri oculo duplo breviores. Cyclocheilichthys (Siaja) siaja Blkr. +9 © Pinna dorsalis paulo post basin ventralium incipiens. Squamae 6 supra lineam lateralem. o Corpus altitudine 3% in ejus longitudine. Squamae 34 in linea laterali. Cyclocheilichthys (Siaja) Deventeri Blkr. + Cirri ramosi. Ossa inframaxillaria ubique aequidistantes. Macula caudalis nulla. ò Pinna dorsalis supra basin ventral. incipiens. Squam. 6 supra lineam lateralem. o Corpusaltitudine 32 ad 32 inejuslongitudine. Squam, 85 in linea laterali. Cyclocheilichthys (Siaja) heteronema Blkr. I1 Cirri nulli (Subg. Anematichthys). a. Squamae 34 ad 36 in linea laterali, 7 supra lineam lateralem. D. 4/8 vel 4/9 spina valida. + Pinna dorsalis post basin ventralium incipiens. Altitudo corporis 34 ad 4 in ejus longitudine Macula caudalis nigra. 6 Caput 41 ad 4? in longitudine corporis. Cauda altitudine 2 in longitudine capitis. Squamae corpore singulae basi macula quadratiuscula nigricante. P. 1/16. Cyclocheilichthys (Anematichthys) apogon Blkr. 6 Caput 4£ ad 54 in longitudine corporis. Cauda altitudine 12 ad 13 in lon- gitudine capitis. P 1/14. Cyclocheilichthys (Anematichthys) apogonides Blkr. + Pinna dorsalis supra basin ventralium incipiens. Macula caudalis nulla sed fascia cephalo-caudalis nigra. Altitudo corporis 44 in ejus longitudine. o Caput 5 fere in longitudine corporis. Cauda altitudine 24 ad 24 in longi- tudine capitis. Pinnae pectorales violaceae, dorsalis et caudalis late nigro marginatae. P. 1/16 vel 1/17. Cyclocheilichthys (Anematichthys) ganthochir Blkr. 366 Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) enoplos Bikr.— Grootdoornige Kring- lipkarper. Atl. Cypr. Tab. XXVII fig. 3. Cycloch. (Cycloch.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 4 et paulo in ejus longitudine, latitudine 21/4 ad 2!/2 circiter in ejus altitudine; capite acuto 5 et paulo ad 5!/» in longitudine cor- poris cum, 37/4 ad 4'!/, in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 125 ad 112 fcre, latitudine 2 ad 14/5 in ejus longitudine; distantia rostri apicem inter et nucham 2!/, ad 21/ in distantia occiput inter et radium dorsalem posticum; oculis diametro 3!/4 ad 4 in longitu- dine capitis, diametro 1!/2 ad 2 ferein capitis parte postoculari, diametro 1 ad 12/5 distantibus, mem- brana palpebrali iridis marginem externum tegente antice et superne quam postice latiore, apertura subcirculari; rostro acuto convexo, paulo ante os prominente, junioribus oculo breviore adultis oculo longiore; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali nucham inter et rostrum concaviuscula velconvexa, nucha convexa; linea interoculari convexiuscula ad con- caviuscula; osse suborbitali anteriore oblongo trigono sat multo minus duplo longiore quam alto, mar- gine posteriore subverticali convexo, apice acuto antrorsum spectante, dimidio inferiore crista longi- tudinali subhorizontali pereurso; osse suborbitali 29 oblongo-tetragono, antice quam postice altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 19 duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, sub oculi margine anteriore desi- nente, 875 ad 3!/5 in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus, supramaxillaribus rostralibus longioribus oculo duplo circiter brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso subhamata, inferne utroque ramo poris3 vel 4 vix conspicuis in seriem longitudinalem dis- positis; labiis mediocribus, teretibus, transversim rugosis; operculo latitudine 1%/4 ad 14/5 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi limbo posteriore de- sinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformibus 2.3.5/5.3.2 internis 2 serie majore coni- cis apice acuminatis facie masticatoria non concava; osse scapulari trigono apice rotundato; dorso ele- vato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pin- nas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine minus quam 2 in longitudine capitis; squa- mis dimidio liberoet dimidio basali longitudinaliter striatis, 40 in linea laterali, 12 in serie trans- versali absque ventralibus infimis quarum 6 (5!/2) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie lon- gitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim aecrescentibus posticis iis seriebus lateralibus majoribus; linea late- rali recta antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo dichotomo vel ramoso notata; pinna dorsali supra basin ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore non vel paulo humiliore, duplo vel plus duplo altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus magnis serrata cum parte ejus flexili capite longiore 3 ad 3'; in longitudine cor- poris absque pinna caudali; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6 ad 6! in longitudine corporis, pectoralibus ventrales attingentibus vel subattingentibus, ventrali- bus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali sat multo minus duplo humiliore, duplo vel plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; cau- dali basi tantam squamosa, profunde incisa, lobis acutis 41/4 ad 423 in longitudine corporis; co- lore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava superne fusca; genis fronteque striis gra- cilimis confertis transversis dilute roseis non semper conspicuis; pinnis flavescentibus, dorsali et caudali fusco marginatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/16 vel 1/17. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus enoplos Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost-Java p. 16. ea Cc» 1 Tjakkul, Wader Javan. Hab. Java (Surabaja, Noawi), in fluviis. Longitudo 5 speciminum 148"' ad 450”. Aanm. Mijne soorten van het subgenus Cyclocheilichthys behooren tot twee typen. De eene type is kenbaar aan slanker ligchaam, slankeren spitseren kop, en voor- al aan de merkwaardigheid, dat de zijlijnbuisjes er op elke schub tweedeelig, op enkele schubben zelfs driedeelig zijn, eene bijzonderheid, welke mij van geene an- dere soorten van Cyprinoïden bekend is. Tot deze typen behooren Cyclocheilichthys enoplos, welke ik in 1848 te Soera- baja ontdekte, en Cyclocheilichihys macracanthus, eene sumatrasche soort, welke op Sumatra de javasche soort schijnt te vervangen. Beide soorten hebben zeer groote verwantschap met elkander en zelfs eene zelf- de formule der schubben en vinstralen, doch zij verschillen bepaald van elkander door vorm van kop en staart, enz. De onderwerpelijke soort schijnt in West-Java niet voor te komen. Hare mij bekende meest westelijke vindplaats is de groote Solo-rivier bij Ngawi, in de resi- dentie Madioen, van waar mij het grootste mijner voorwerpen is toegezonden. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) macracanthus Blkr. — Langdoornige Kringlipkarper. Atl. Cypr. Tab. XXIV. Cycloch. (Cyeloch.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 4 et paulo in ejus longitu- dine, latitudine 2 ad 2!/, in ejus altitudine; capite acuto 4?/; ad 5 et paulo in longitudine corporis cum, 3*5 ad 89/4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/5 circiter, latitu- /2 dine 1?/; ad 13/4 in ejus longitudine; distantia rostri apicem inter et nucham 2 in distantia occiput inter et radium dorsalem posticum; oculis diametro 81/4 ad 4 fere in longitudine capitis, diametro 17/5 ad 12/3 in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo ad 11/4 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; rostro acuto convexo, oculo paulo breviore vel (aetate provectiore) paulo longiore, non vel vix ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apiei approximatis ; linea rostro-dorsali nucham inter et frontem rectiuscula vel conca- viuscula nucha leviter convexa; linea interoculari rectiuscula vel concaviuscula ; osse suborbitali ante- riore oblongo-trigono, non multo minus duplo longiore quam alto, margine posteriore subverticali convexo, apice acuto antrorsum spectante, dimidio inferiore crista longitudinali subhorizontali per- curso; osse suborbitali 2? oblongo-tetragono, antice quam postice altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1° duplo cirtiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore verticaliter deorsum valde protractili, vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 325 ad 3!/5 in longitudine capitis; rietu parum obliquo; cirris gracilibus, supramaxillaribus rostralibus longioribus oculo duplo circiter brevioribus; maxilla inferiore symphysi tubereulo conico obtuso sub- hamata, inferne utroque ramo poris 4 p. m. in seriem longitudinalem dispositis; labiis mediocribus teretibus, transversim rugosis; operculo latitudine 1?/; circiter in ejus altitudine; margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngea- libus uncinato-subcochleariformibus 2.3.5/5.8.2 vel 2,3.4/4.3.2, internis 2 vel 1 serie majore conicis api- 68 c ce acuminatis facie masticatoria non concava; osse scapulari trigono apice rotundato; dorso elevato angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non earinato: cauda altitudine plus quam 2 in longitudine capitis; squamis di- midio libero et frequenter etiam dimidio basali longitudinaliter striatis, 40 in linea laterali, 12 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (51/2) supra lineam lateralem, 11 in serie longitudi- nali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis, serie media postror- sum magnitudine sensim accrescentibus posticis iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rec- ia, antice tantum parum declivi, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo diehotomo notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo altiore, plus duplo altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus ma- gnis serrata cum parte ejus flexili capite longiore 3 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine suaequalibus 6 ad 6%4 in longitu- dine corporis, pectoralibus ventrales attingentibus vel subattingentibus, ventralibus analem non at- tingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali sat multo minus duplo humiliore, duplo vel plus duplo altiore quam basi longa, radio simpliee tertio gracili basi tantum 0sseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 41/2 ad 4°/4 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; genis, rostro fronteque striis transversis gracillimis dilute roseis non semper conspicuis; iride flava superne fusca; pinnis flavescentibus, dorsali et caudali arena fusca marginatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/17 vel 1/18. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7. lat. brev. inci. Syn. Barbus macracanthus Blkr, Nieuw. tient, vischs. Sumatra, Nat T. Ned. Ind, V p. 516. Djolli Palemb, Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo 3 speciminum 230"' ad 270". Aanm. De onderwerpelijke soort heeft de gevorkte zijlijnbuisjes en de meeste bij- zonderheden in den bouw met Cyelocheilichthys enoplos gemeen, doch zij verschilt er van door betrekkelijk lageren en langeren kop, weinig hol profiel tusschen snuit en nek en weinig bol profiel van den nek zelven, slankeren staart welks hoogte meer dan twee malen gaat in de lengte van den kop, en doordien de afstand van de snuitspits tot aan den nek er slechts 2 maal gaat in den afstand van het achter- hoofd tot aan den achtersten rugvinstraal. Alle mijne voorwerpen zijn afkomstig uit de Moessi, waar zij in de nabijheid der hoofdplaats Palembang zijn gevangen. Cyclocheilichthys (Cyelocheilichthys) armatus Blkr. — Gewapende Kringlip- karper. Atl. Cypr. Tab. XXV. Cycloch. (Cycloch.) corpore oblongo compresso, altitudine 8% ad 3'/3 in ejus longitudine, lati- tudine 3 ad 23/4 in ejus altitudine; capite acuto 5!/, ad 5°%3 in longitudine corporis cum, 32/4 ad 4'/, in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 12/5 circiter, latitudine 2 circi- ter in ejus longitudine; distantia rostri apicem inter et nucham 3!/a ad 3?/; in distantia occiput inter et radium dorsalem posticum; oculis diametro 3 fere ad 3et paulo in longitudine capitis, dia- metro 1 ad 11/4 in capitis parte postoculari, diametro %/4 ad 1 et paulo distantibus, membrana pal- pebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro acuto convexo, juniori- 269 bus oculo breviore aetate provectis oculo vix vel non breviore, non vel vix ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apiei approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham concava, nucha convexa; linea interoculari rectiuseula vel concaviuscula; osse suborbitali anteriore oblongo-trigono multo minus duplo longiore quam alto, margine posteriore subverticali inferne rotundato, apiee acuto antrorsum spectante, dimidio inferiore crista longitudinali subhori- zontali pereurso; osse suborbitali 2? elongato-tetragono antice quam postice altiore osse suborbitali 1° duplo vel duplo fere humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, vix ante oculum desinente, 57/3 ad 35/5 in longitudine capitis; rietu parum obliquo ; cirris gracilibus, rostralibus supramaxillaribus duplo circiter brevioribus, supramaxillaribus oculo duplo vel plus duplo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conspicuo nullo, inferne poris conspicuis nullis; labiis mediocribus teretibus, transversim rugosis; operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.5/5.3.2; osse scapulari trigono apice acute rotundato; dorso valde elevato, angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 12/5 circiter in longitudine capitis; squamis dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 37 in linea laterali, 13 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 7 (61/2) supra lineam lateralem, 14 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posticis iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo non superante notata; pinna dorsali supra basin ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore non multo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina valde erassa postice dentibus magis armata cum parte ejus flexili eapite non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitu- dine subaequalibus 6!/, ad 6!/5 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales vix vel non, ventra- libus analem non attingentibus; anali acuta emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humi- liore, duplo vel duplo fere altiore quam basi longa, radio simplice tertio medioeri dimidio basali tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 41/2 ad 5 in longi- tudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; genis, rostro fronteque siriis tran- sversis gracilimis vulgo roseis non semper conspicuis; iride flava, superne fusca; pinnis hyalino- roseis vel flavescentibus, dorsali et caudali plus minusve fusco arenatis. B. 8. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/17 vel 1/18. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6 vel 3/7. C. 8/17/8 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Jarbus armatus Val, Poiss. XVI p. 121. Barbeau armé Val, Poiss. XVI p. 121. Barbus Valenciennes Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. M. O. Java p. 17. Lawak, Lalawak Mal. Bat.; Wader Javan.; Seren, Sakka Sundan. Hab. Java (Batavia, Perdana, Parongkalong, Surabaja), in fluviis, Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 15 speciminum 120'" ad 232'", Aanm. De soort, welke ik vroeger slechts aarzelende als eene van Barbus arma- tus Val. verschillende beschouwde en onder den naam van Barbus Valenciennesii beschreef, is mij sedert gebleken niet wel eene andere te kunnen zijn als de boven- genoemde. Zij behoort tot tene andere type van het subgenus Cyclocheilichthys dan Cyclo- 47 370 cheilichthys enoplos en Cyclocheilichthys macracanthus, wegens hare enkelvoudige zijlijn-buisjes, meer gedrongen ligchaam en stomper profiel. Tot deze type behooren twee mijner soorten, Cyclocheilichthys armatus en Cy- clocheilichthys repasson, welke in ongeveer dezelfde verhouding tot elkander staan als Cyclocheilichthys enoplos en Cyclocheilichthys macracanthns en welker verschil- len te vinden zijn in de lengte- en hoogte-evenredigheden van kop, oogen en staart, waarbij zich nog voegen eenige bijzonderheden in de kleurteekening. Cyclocheilichthys armatus is van Cyclocheilichthys repasson voornamelijk te on- derkennen aan hooger ligchaam, korteren en stomperen kop, hoogeren staart en afwezigheid van zwartachtige staartvlek. Zij is op Java niet zeldzaam en schijnt vooral veelvuldig voor te komen in de Kalimas in Oost-Java. Zij leeft echter ook in de rivieren van Sumatra, van waar ik haar ontving van Lahat, aan het hoo- gere gedeelte van het gebied der Moessi, in de residentie Palembang. Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) repasson Blkr. — Vierdradige Kring- lipkarper. Atl. Cypr. Tab. XXVI. Cycloch. (Cycloch.) corpore oblongo compresso, altitudine 27/5 fere ad 81/2 in ejus longitudine, latitudine 2!/a ad 22/5 in ejus altitudine; capite acuto 4°/3 ad 4?/, in longitudine corporis cum, 32; ad 35,6 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1! circiter, latitudine 2 cireiter in ejus longitudine; distantia rostri apicem inter et nucham 27/, ad 3 fere in distantia occi- put inter et radium dorsalem postieum; oculis diametro 27/5 ad 3 in longitudine capitis, diametro 1 fere ad 1 in capitis parte postoculari, diametro ?3 ad 1 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subcirculari; rostro acuto, convexo, oculo ju- nioribus et aetate provectis breviore, vix ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham concava, nucha valde con- vexa; linea interoculari rectiuscula vel concaviuscula; osse suborbitali anteriore oblongo-trigono, non multo longiore quam alto, margine posteriore subverticali convexo, apice acuto antrorsum spectante, dimidio inferiore crista longitudinali subhorizontali pereurso; osse suborbitali 2^ elongato-tetragono, antice quam postice altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo vel plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, vix ante oculum desinente, 3?/3 ad 3!/2 in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus, supramaxillaribus rostralibus longioribus, oculo duplo vel plus duplo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conspicuo nullo, inferne poris conspicuis nullis; labiis mediocribus teretibus, transversim rugosis; operculo latitudine 2 fere ad 2 et paulo in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente: dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.5./5.3.2 ; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; dorso valde elevato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateri- bus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2 ad 2 et paulo in longitudine capitis; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim stria- tis, 37 vel 38 in linealaterali, 13 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 7 (6! supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre jnfimo longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posticis 371 iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, lineam rostro- caudalem non attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata corpore non vel non multo humiliore, non multo minus duplo altiore quam basi longa, spina valde erassa postice dentibus magnis serrata cum parte ejus flexili capite sat multo longiore; pinnis pectoralibus et ven- tralibus acutis, longitudine subaequalibus 5?/; ad 6 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales attingentibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, duplo vel duplo fere altiore quam basi longa, radio simplice tertio mediocri dimidio basali tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunda incisa, lobis acutis 34/5 ad 4l/3 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; rostro, genis fronteque striis gracillimis confertis transversis rubescentibus non semper conspicuis; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi macula tetragona vel trigona vel subsemilunari nigricante-violacea; cauda macula magna rotunda nigro-violacea in linea laterali basi pinnae caudalis contigua; pinnis roseis, dorsali et caudali fusco marginatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/17 vel 1/18. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus repasson Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe vischs. Sumatra Tient, V tot X, Nat. T. * Ned, Ind. IV yp. 295. Repasson Lampong. Hab. Sumatra (Pangabuang, Moearakompeh), in fluviis. Longitudo 3 speciminum 170" ad 220°”. Aanm. Cyclocheilichthys repasson is zeer na verwant aan Cyclocheilichthys arma- ius, doch onderscheidt er zich van door grooteren kop en grootere oogen, spitseren snuit, staartvlek en schubvlekjes. Voorts gaat bij Cyclocheilichthys armatus de hoogte van den staart slechts ongeveer 12 maalin de lengte van den kop en daarentegen de afstand van de snuitspits tot aan den nek 3? tot 34 malen in den afstand van het achterhoofd tot aan den achtersten rugvinstraal. Bij Cyclocheilichthys armatus is ook dikwijls één aarsvinstraal méér aanwezig dan bij Cyclocheilichthys repasson , doch dit kenmerk is niet standvastig. De hier beschrevene soort is mij tot dus verre slechts geworden uit de rivieren van Oost-Sumatra. Cyclocheihchthys (Siaja) microlepis Blkr. — Kleinschubbige Kringlipkarper. Atl. Cypr. Tab. XXVIII fig. 2. Cycloch. (Siaja) corpore elongato vel oblongo compresso, altitudine 5 ad 43/4 in ejus longitudine, la- titudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acuto 4/4 ad 51/3 fere in longitudine corporis cum, 34/5 ad 41/4 in longitudine corporis absque pinna caudali ; altitudine capitis 12/5 ad 11/2, latitudine 21/;ad 15/6 in ejus longitudine; oculis dlametro 22/3 ad 3 in longitudine capitis, diametro ?/; ad 3/4 distantibus, mem- brana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro acutiusculo convexo, junioribus et aetate provectis oculo breviore non ante os prominente; naribus orbitae mul- to magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum et nucham inter rectiuscu- la vel concaviuscula, nucha convexa; osse suborbitali anteriore oblongo -trigono, minus duplo lon- giore quam alto, margine posteriore subverticali, margine inferiore subhorizontali, apice acuto an- 372 trorsum spectante, dimidio inferiore crista humili non ramosa longitudinali margini ossis inferiori approximatis; osse suborbitali 2° oblique elongato- quadratiusculo antice quam postice altiore, osse suborbitali 1° duplo vel plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticali- ter deorsum valde protractili, vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 3!/3 ad 3'5 in longitudine capitis; rietu parum obliquo; cirris gracilibus oculo duplo vel plus duplo breviori- bus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso brevi, inferne poris conspicuis nullis: labiis medioeribus teretibus parte eorum libera non rugosis; operculo latitudine 1%; ad 2 ferein ejus alti- tudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali subverticali sub operculi parte anteriore vel sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato - cochleariformibus 2.8.5,5.3.2; osse scapulari trigono obtusiuscule vel acutiuscule rotundato; dorso elevato angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non earinato; eauda altitudine plus quam 2 in longitudine capitis; squamis dimidio libe- ro et saepeetiam dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 59 vel 60 in linea latera- li, 17 inserie transversali absque ventralibus infimis quarum 9 (8!/) supra lineam lateralem, 17 vel 18 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter quinque - seriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus iis seriebus latera- libus paulo majoribus; linea laterali recta, antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem non attin- cente, sinzulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali paulo ante basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo altiore, paulo altiore quam basi longa, spina gracili postice denticulis conspicuis serrata cum parte ejus flexili capite longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo brevioribus 6 ad 6', in longitudine corporis ventrales attingentibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, duplo vel plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili dimidio basali tantum osseo: pinna caudali basi tantum squa- mosa, profunde incisa, lobis acutis 4!/, ad 425 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi , inferne argenteo; iride flava; pinnis dorsali et caudali roseis arena fusca marginatis, ceteris roseo- favescentibus vel flavescente - hyalinis. D. 3. D. 4/14 vel 4/15 ad 4/17 vel 4/18. P. 1/16 ad 1/18. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Capoéta microlepis Blkr, Vierde bijdr. ichthyol. Borneo, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. 1I p. 206. Hab. Borneo (Bandjermasin, Pontianak), in fluviis. Sumatra (Palembang), in fluviis, oz Longitudo 4 speciminum 135” ad 272”, Aanm. De lange veelstralige met een° getanden doorn gewapende rugvin en de twee bovenkaaksdraden van onderwerpelijke soort zouden kunnen doen denken aan eene Cyprinion. Het onderzoek der monddeelen leert echter, dat zij tot de Cheilognathinen behoort en de bouw der lippen en de habitus van kop en ligchaam wijzen haar eene plaats aan in het geslacht Cyclocheilichthys, terwijl hare twee bovenkaaksvoeldraden haar tot het subgenus Siaja doen brengen. Zij wijkt echter van alle overige bekende soorten van Siaja af, vooreerst door hare talrijke rugvinstralen en het slanke en fijn getande van den rugdoorn, en ten andere door de talrijkheid harer schubben, zoowel op de overlangsche als dwarsche reijen. 373 Siaja microlepis staat daardoor zeer scherp gekenmerkt daar in de groote familie der Cyprinoiden. In algemeenen habitus nadert zij nog het meest tot Cyclochei- lichthys macracanthus, maar hare kleine schubben, talrijke rugvinstralen en slanke rugdoorn doen haar er bij den eersten oogopslag van onderkennen. Ik heb van deze soort tot nog toe slechts voorwerpen ontvangen, gevangen in de Barito, de Kapoeas en de Moessi, de drie grootste stroomen van den Indischen archipel. Cyclocheilichthys (Siaja) macropus Blkr.— Grootvoetige Kringlipkarper. Atl. Cypr. Tab. XXVII fig. 2. Cycloch. (Siaja) eorpore oblongo compresso, altitudine 27,3 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite aeuto 4'/» in longitudine corporis eum, 3!/3 ad 81/4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/2 fere, latitudine 2 fere in ejus longitudine; ocu- lis diametro 95/5 circiter in longitudine capitis, diametro %5 cireiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subeirenlari; rostro acuto convexo, oculo bre- viore, non vel vix ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apiei approxima- tis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham concaviuscula, nucha leviter convexa; linea inter- oculari reetiuscula vel concaviuscula; osse suborbitali anteriore oblongo-trigono, multo minus duplo longiore quam alto, margine posteriore subverticali inferne rotundato, apice acuto antroreum spec- tante, dimidio inferiore crista longitudinali subhorizontali pereurso; osse suborbitali 2° elongato- oblique tetragono, antice quam postice multo altiore, osse suborbitali anteriore duplo circiter humilio- re; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, ante oculum desinente, 3?/5 circiter in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracillimis brevissimis oculo triplo cireiter brevioribus, vix conspicuis; maxilla inferiore symphysi tubereulo obtuso vix conspicuo, inferne poris conspieuis nullis; labiis mediocribus, teretibus, transversim rugosis ; operculo latitudine 12/5 in ejus altitudine, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculo; apertura branchiali subverti- cali, sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.8.4/4.3.2 ; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato valde angulato ventre multo al- tiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2 in longitudine capitis; squamis dimidio libero et frequenter etiam dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 35 in linea laterali, 13 in serie transversali absque ven- tralibus infimis quarum 7 (6!/») supra lineam lateralem, 12 vel 13 occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, li- neam rostro-caudalem non vel vix attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squaman vuleo superante notata; pinna dorsali supra basin ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore non vel vix humiliore, non multo minus duplo altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus magnis armata, cum parte ejus flexili capite longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus sat multo brevioribus 6!/; circiter in longitudine corporis ventrales attingentibus, ventralibus 5 circiter in longitudine corporis, analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice tertio mediocri dimidio basali tantum osseo ; pinna caudali basi tantum squamosa, pro- funde incisa, lobis acutis 3';5 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne dilute viridi, 374 inferne argenteo; iride flava, superne fusca; squamis corpore superne aureo marginatis ; cauda ma- eula rotunda nigricante-violacea in linea laterali basi pinnae caudalis contigua; pinnis dilute roseis, dorsali et caudali fuscescente marginatis et plus minusve fusco arenatis. B, 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15 vel 1/16. V. 2/9. A. 3/9 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Borneo (Pontianak), in fluviis. Longitudo speciminis unici 97°” Aanm. Mijn eenig voorwerp van de hier beschrevene soort ontving ik eenige jaren geleden van Pontianak. Zij heeft groote overeenkomst met Siaja siaja, doch laater zich nog gemakkelijk van onderkennen door hooger ligchaam, uiterst dunne en kleine lipdraden, 2 schubben minder op eene overlangsche rei, betrekkelijk zeer groote buikvinnen, de formule der keelgatbeenstanden en zeer dunne en korte voeldraden. Cyclocheilichthys (Siaja) siaja Blkr. — Tweedradige Kringlipkarper. Atl. Cypr. Tab. XXIX fig. 3. Cycloch. (Siaja) corpore oblongo compresso, altitudine 41/3 ad 4 fere in ejus longitudine, latitu- dine 2 ad 22/3 in ejus altitudine; capite acuto 45/5 ad 49/4 in longitudine corporis cum, 32/5 ad 33/4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/9, latitudine 2 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 3 circiter in longitudine capitis, diametro 3/4 ad 1 distantibus, mem- brana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro acuto con- vexo, oculo paulo breviore, non vel vix ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham concaviuseula, nucha 'con- vexa: linea interoculari rectiuscula vel concaviuscula; osse suborbitali anteriore oblongo, multo minus duplo longiore quam alto, margine posteriore subverticali inferne rotundato, apice acuto antrorsum spectante, dimidio inferiore crista longitudinali subhorizontali percurso; osse suborbitali 2? oblongo-tetragono osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, ante oculum desinente, 31/3 ad 3%/5 in longitudine capitis; rietu parum obliquo; cirris gracilibus oculo duplo circiter brevioribus: maxilla inferiore symphysi tubereulo conico obtuso brevi, inferne poris nullis conspicuis; labiis mediocribus teretibus, transversim rugosis; operculo latitudine 19/4, ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel eonvexiusculo; apertura branchiali subverticali, sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.5/5.3.2; osse scapulari trigono apice acutiuscule rotundato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2 et paulo ad 2!/5 in lon- situdine capitis; squamis junioribus non vel vix striatis, aetate provectis dimidio libero et frequenter etiam dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 37 in linea laterali, 13 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 7 (6!/2) supra lineam lateralem, 14 vel 15 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum sensim magnitudine accrescentibus posterioribus seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rec- tiuscula antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo sim- plice brevi mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali supra basin ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo ad vix humiliore, multo minus duplo ad duplo fere altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus magnis armata cum parte ejus flexili junioribus 979 capite breviore aetate provectis capite longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 6!/; ad 7 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales attingentibus vel subattin- gentibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, duplo fere ad duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio dimidio basali tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 et paulo ad 4!/, in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; genis rostroque striis transversis gracillimis numerosis rubris; iride flava, superne fusca; regione suprascapulari frequen- ter macula oblonga violaceo-nigra; cauda vulgo macula rotunda nigra in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi macula transversa trigona vel semilunari nigro-violacea; pinnis pectoralibus flavescentibus vel roseis, ceteris roseis vel rubris, dorsali et caudali membrana vulgo plus minusve fusco vel nigricante arenatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/18. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Capoëta enoplos Blkr, Vijfde bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 431. Capoëta siaja Blkr, Vijfde bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 432. Siaja Mal. Sum. Hab. Borneo (Sambas, Pontianak), in fluviis. Sumatra (Padang, Solok, Meninju, Sinkara), in fluviis et lacubus. Longitudo 8 speciminum 97°” ad 198”. Aanm. Capoéta siaja, welke ik vroeger voor eene eigene soort hield en ter aan- gehaalde plaatse slechts kortelijk vermeldde, is mij sedert gebleken, na het ont- vangen van meerdere voorwerpen van verschillende grootte, dezelfde soort te zijn als Capoëta enoplos. De schoudervlek en staartvlek ontbreken bij sommige voor- werpen , waarschijnlijk wegens minder goeden toestand van bewaring. Ik heb den welluidenden inlandschen naam der soort gebezigd als subgenerischen en dien ook voor de soort behouden, omdat de naam wenoplos” reeds gegeven is aan eene soort van het subgenus Cyclocheilichthys. Cyclocheilichthys (Siaja) siaja bezit weder geheel de type van het geslacht, van welke slechts Cyclocheilichthys (Siaja) microlepis eene uitzondering maakt door hare veelstralige rugvin. Zij is kenbaar aan hare 37 schub- ben in de zijlijn, aan hare betrekkelijk korte buikvinnen, die 64 tot 7 malen gaan in de lengte des ligchaams en aan de hoogte des ligchaams zelve welke bijkans 4 tot 45 malen gaat in zijne lengte, en aan de lengte harer voeldraden. Cyelocheilichthys (Siaja) Deventeri Blkr. — Van Deventer's Kringlipkar- per. Atl. Cypr. Tab. XXVII fig. 1. Cycloch. (Siaja) corpore oblongo eompresso, altitudine 3%/; in ejus longitudine, latitudine 27/5 cir- citer in ejus altitudine; capite acutiusculo 5 et paulo in longitudine capitis cum, 37/,in longitu- dine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/ ad 1!/;, latitudine 2 circiter in cjus longitudine ; oculis diametro 3 circiter in longitudine capitis, diametro 1 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rosto acutiusculo con- vexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approxima- tis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham concaviuscula, nucha convexa; linea interoculari 376 : convexiuscula ; osse suborbitali anteriore oblongo-trigono, minus duplolongiore quam alto, margine posteriore subverticali , margine inferiore subhorizontali, apice acuto antrorsum spectante, dimidio inferiore crista longitudinali margini ossis inferiori approximata non ramosa; osse suborbitali 29 elongato-tetragono osse suborbitali 1? plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum valde protractili, sub oculi margine anteriore vel vix ante oculum desinente, 34 circiter in longitudine capitis; rietu sat obliquo; cirris gracilibus oculo paulo brevioribus ; maxilla inferiore symphysi tubereulo obtuso parum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis medioeribus teretibus; opereulo latitudine 13/4 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectius- culo; apertura branchiali sub praeopereuli parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus unci- nato-contusoriis 2.3.5/5.3.2 (?); osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato angulato ven- tre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales carinato ; cauda altitudine 2 circiter in longitudine capitis; squamis plurimis dimidio basali et dimidio libero e centro communi radiatim striatis, 34 p. m. in linea laterali, 11 vel 12 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (5!/2) supra lineam lateralem , 12 p.m. in serie longitudinali occipat inter et pinnam dorsalem ; linea laterali recta, antice tantum declivi, infra lineam rostro-cau- dalem non descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente no- tata; pinna dorsali paulo post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo humiliore, non multo minus duplo altiore quam basi longa, spina mediocri postice dentibus bene conspieuis serrata, eum parte cjus flexili capite longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus, 6 circiter in longitudine corporis, peetoralibus ventrales attingen- tibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta leviter emarginata, dorsali duplo fere humi- liore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo ; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 circiter in longitudine corporis; colore cor- pore superne viridi, inferne argenteo; iride flava; squamis dorso, lateribus caudaque plurimis basi vittula transversa gracili ex arena fusca composita; cauda macula diffusa rotunda coeruleo- violacea in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis aurantiaco-flavis vel roseis, dor- sali et caudali arena fusca marginatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/12. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Capoëta Deventeri Blkv, Verslag verzam. vischs. Oost-Java, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 413. Hab. Java (Grati), in lacu. Longitudo speciminis unici 119". Aanm. Ik ben niet geheel zeker omtrent de getallen der onderkeelgatbeens- tanden bij deze soort. Een nader onderzoek van die tanden bij mijn eenig voor- werp heeft mij slechts doen tellen 3.4/4.3, doch ik zie nog de sporen van de kassen van uitgebrokene tanden, zonder dat ik met zekerheid de getallen daar- van kan opgeven. Siaja Deventeri heeft veel overeenkomst met Siaja siaja en Siaja macropus , doch zìj is gemakkelijk herkenbaar aan de plaatsing der rugvin geheel achter den grond der buikvinnen en aan de aanwezigheid van slechts 6 overlangsche schubreijen boven de zijlijn. De eenige bekende vindplaats dezer soort is het meer van Grati, in Oost-Java, van waar ik mijn voorwerp ontving door de welwillendheid van den heer S. Van Deventer, thans inspekteur van financiën, ter wiens eere ik haar heb benoemd. 9377 Cyclocheilichthys (Siaja) heteronema Blkr. — Franjedradige Kringlipkar- per. Atl. Cypr. Tab, XXIX fig. 1. Cycloch. (Siaj.) eorpore oblongo compresso, altitudine 33/4 ad 32/5 in ejus longitudine, latitudine 21,4 ad 3!/5in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5 fere in longitudine corporis cum, 8%; ad 3!/5in longitu- dine eorporis absque pinna caudali; altitudine capitis 125 circiter, latitudine 1°/, circiter in ejus lon- gitudine; oculis diametro 2!/5 circiter in longitudine capitis, diametro 1 in capitis parte postoculari, diametro ?3 circiter distantibus; membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente aper- tura Subcirculari; rostro obtuso valde convexo, oculo breviore, vix ante os prominente; naribus or- bitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro -caudali frontem interet nucham concavius- cula, nucha convexa; osse suborbitali anteriore pentagono vix vel non altiore quam longo, margine inferiore horizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus brevibus convexis vel truncatis, marzinibus superioribus rectiusculis vel concaviusculis in angulum aeutum sursum spectantem nari- bus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longitudinali horizontali margini ossis inferiori parallelo pereurso; osse suborbitali 2? elongato -tetragono, plus duplo longiore quam alto, osse sub- orbitali 1? duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter de- orsum valde protractili, sub oculi limbo anteriore desinente, 3 et paulo in longitudine capitis; ric- tu parum obliquo; cirris basi carnosis crassis in fila 7 ad 9 divisis filis ex parte basi unitis lon- gitudine inaequalibus longissimis oculo vix vel non brevioribus; maxilla inferiore symphysi tubercu- lo conico conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus, non conspicue rugosis ; operculo latitudine 1°/, ad 2 fere in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato- cochleariformibus 1.2,4/4.2.1; osse scapulari trigono apice acute rotundato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales carinato; cauda altitudine 2 circiter in longitudine capitis; squamis dimidio libero subradiatim vulgo parce striatis, dimidio basali non striatis, 39 in linea laterali, 12 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (5!/s) supra lineam lateralem, 13 vel 14 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim acerescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali vix curvata lineam rostro- caudalem non attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo humiliore, duplo fere altiore quam basi longa, spina crassa postice den- tibus magnis serrata cum parte ejus flexili capite non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventra- libus acutis, peetoralibus ventralibus paulo longioribus 6 circiter in longitudine corporis ventrales attingentibus; ventralibus analem attingentibus vel subattingentibus; anali acuta emarginata, dor- sali multo sed minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gra- cili toto fere cartilagineo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 3l/, ad 323 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; pinnis roseo -aurantiacis vel rubris, caudali fuscescente marginata. B. 8. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/16. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6, C. 7/17/47 lat. brev. incl. Syn. Barbus heteronema Blkr, Zevende bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V. p. 446, Hab. Borneo (Sambas), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 108" et 114”, Aanm. Een nader naauwkeurig onderzoek mijner voorwerpen heeft mij doen zien be 378 dat de snuitdraden bij deze niet bestaan , zooals ik vroeger vermeld heb. Wat ik bij een mijner voorwerpen als zoodanig heb aangezien, komt mij thans voor een losgescheurd draadachtig huidlapje te zijn. Aan de regter helft van hetzelfde voorwerp, waar de huid geheel gaaf is, kan ik geen spoor van snuitdraad ontwaren, evenmin als bij het andere voorwerp. De soort is zeer merkwaardig wegens hare veeltakkige bovenkaaksdraden, een bouw, welke, voor zoover mij bekend is, nog bij geen’ an- deren visch uit de familie der Cyprinoïden is aangetroffen. Zij vertoont nog eene andere bijzonderheid, welke ik bij geen der soorten van Cyclocheilichthys terug- vind. Bij alle overige soorten namelijk, zijn de beide onderkaaksbeenderen aan de binnenzijde uitgerand en laten eene langwerpig-ovale ruimte tusschen zich over, vermits die beenderen achterwaarts zeer tot elkander naderen en aan de symphysis zich met elkander vereenigen. Bij Siaja heteronema bestaat die ovale ruimte niet, vermits de onderkaaksbeenderen er niet zijn uitgerand en in hunne geheele lengte geheel nabij elkander zijn gelegen, Daar overigens de soort geheel naar de type van Cyclocheilichthys is gebouwd, geloof ik niet, dat in deze bijzonderheden in den bouw van onderkaak en voeldra- den aanleiding mag gezocht worden, haar tot een eigen geslacht te verheffen. Cyclocheilichthys (Anematichthys) apogon Blkr. — Baardelooze Kringlip- karper. Atl. Cypr. Tab. XXIX fig. 2. Cycloch. (Anemat.) corpore oblongo compresso, altitudine 31/5 ad 375 in ejus longitudine, latitu- dine 21/2 ad 2%3 in ejus altitudine; capite acuto 4%/4 ad 41/4 in longitudine corporis cum , 31/2 ad 313 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/4 ad 12/5, latitudine 2 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 3 fere ad 3!'/9 in longitudine capitis, diametro 1 fere ad 11/4 di- stantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subcireulari : rostro acutiusculo convexo, junioribus oculo breviore, adultis oculo non breviore, non ante os pro- minente; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter e£ nucham concava, nucha convexa; linea interoculari concaviuscula; osse suborbitali anteriore oblongo-trisono margine posteriore breviore verticali apice acuto antrorsum spectante; osse suborbi- tali 2° gracili oblongo-tetragono, osse suborbitali anteriore duplo vel plus duplo humiliore ; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, subverticaliter deorsum valde protractili, vix ante oculum desi- nente, 3 et paulo ad 3 in longitudine capitis; rictu parum obliquo ; maxilla inferiore symphysi tuber- culo conico brevi obtuso, inferne poris nullis conspicuis; labiis mediocribus teretibus transversim rugosis; opereulo latitudine 19/5 ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexius- culo; apertura branchiali subverticali subpraeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pha- ryngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.4/4,3.2 ; osse scapulari trigono obtuso angulo rotundato; dorso valde elevato angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales carinato; cauda altitudine 2 ad 2 fere in longitudine capitis; squamis dimidio libero et basali radiatim striatis, 34 vel 35 in linea laterali, 12 vel 13 in serie transversali abs- que ventralibus infimis quarum 7 (6'/2) supra lineam lateralem, 15 in serie longitudinali oeciput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media posticis exceptis seriebus 979 lateralibus minoribus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali paulo post basin pinnarum ventralium ineipiente, acuta, emarginata, corpore sat multo humiliore, duplo ad duplo fere altiore quam basi longa, spina erassa postice dentibus magnis ar- mata cum parte ejus flexili capite non vel non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 5'; ad 6 in longitudine corporis, pectoralibus basin ventralium attingentibus vel superantibus, ventralibus analem non attingentibus ; anali acuta , emarginata, dor- sali multo sed multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio dimidio basali tantum osseo; pinna caudali ‘basi tantum. squamosa, profunde incisa, lobis acu- tis 3.2 ad 4 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; rostro et fronte olivaceis vel violascentibus; genis vulgo striis gracillimis verticalibus subundulatis parallelis nume- rosis rubris; iride flava; squamis dorso, lateribus caudaque omnibus fere basi macula transversa trigona, semilunari vel oblongo-tetragona nigra; cauda junioribus et vulgo etiam adultis macula nigra rotunda in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis rubris vel roseis, dorsali super- ne, caudali postice et anali inferne vulgo plus minusve fusco arenatis. B. 3. D: 4/8 vel 4/9. P. 1/16. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Burbus apogon Kuhl. ap. Val, Poiss. XVI p. 299. Systomus apogon Val, Poiss. XVI p. 299; Blkr, Zesde bijdr, ichth. Borneo, Nat. T. Ned, Ind. III p. 428. Redang Sundan.; Lawak, Lalawak Mal. Batav. Hab. Java (Batavia, Bekassi, Duitenzorg), in fluviis. Borneo (Prabukarta, Sambas), in fluviis. Sumatra (Palembang, Lahat, Solok), in fluviis, Banka (Toboali, Marawang), in fluviis. Longitudo 13 speciminum $1"' ad 210”, De onderwerpelijke soort was reeds aan Kuhl en Van Hasselt bekend, doch zij is het eerst ter bovenaangehaalde plaatse door den heer Valenciennes, naar door Kuhl en Van Hasselt gezondene voorwerpen, beschreven. Die beschrijving laat echter te wenschen over en is wat de formule der vinstralen (D. 2/10. P. 12. V. J. A. 7. C. 20) niet juist. Zij is gemakkelijk herkenbaar, in den verschen toe- stand, aan de vierkante zwarte vlekjes op den grond van elke schub. Java voedt eene na verwante soort, welke die schubvlekjes meer halvemaanvormig heeft, doch overigens nog verschilt door aanmerkelijk kleineren kop, slankeren rugdoorn en met betrekking tot de lengte van den kop hoogeren staart. Cyclocheilichthys (Anematichthys) apogon is op Java niet zeldzaam en daar ik haar ook van Borneo, Banka en Sumatra ontvangen heb, schijnt zij eene der meest verbreide soorten van haar geslacht te zijn. Op Java en Sumatra komt zij tot vrij hoog in de bovenlanden voor (Buitenzorg, Solok). | Cyclocheilichthys ( Anematichthys) apogonides Blkr. — Javasche Kringlip- karper. Atl. Cypr. Tab. XXX fig. 3. Cycloch. (Anemat.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 31/3 in ejus longitudine, latitu- p S p ’ J 5 , 380 dine 2'/2 ad 8 in ejus altitudine; capite acuto 445 ad 5'; in ejus longitudine cum, 31/2 ad 4 in ejus longitudine absque pinna caudali, altitudine capitis 1!,3 ad 12/5, latitudine 2 ad 2 ferein ejus longitudine: oculis diametro 3 ad 3!/3 in longitudine capitis, diametro 1 ad 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subcirculari; rostro acu- tiusculo convexo, junioribus etaetate provectis oculo breviore, non ante os prominente; naribus or- bitae multo magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham concava, nucha convexa; linea interoculari rectiuscula; osse suborbitali anteriore oblongo trigono, margine posteriore breviore verticali, apice aeuto antrorsum spectante, multo minus duplo longiore quam alto; osse suborbitali 2? gracili, oblongo-tetragono, osse suborbitali anteriore duplo vel plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, Set paulo ad 3°; in longitudine capitis; rietu sat obliquo; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico brevi obtuso, inferne poris nullis conspicuis; labiis mediocribus teretibus, transversim rugosis; operculo latitudine 2 ad 1?/, in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali subverticali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.4/4.3.2 vel 1.3.4/4.3.2; osse scapulari trigono obtuso angulo rotundato; dorso valde elevato angulato, ventre multo: altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales carinato; cauda alti- tudine 1°, ad 1*5 in longitudine capitis; squamis dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali radi- atim striatis, 36 in linea laterali, 13 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 7 (6!/2) supra lineam lateralem, 15 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, lineam rostro-cau- dalem non attingente, singulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam vulgo non attingen- te notata; pinna dorsali post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore sat multo humiliore, duplo feread duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis armata cum parte ejus flexili capite paulo vel non longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 5!/2ad 6 in longitudine corporis, pectoralibus basin ventralium attingen- tibus vel paulo superantibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio dimidio basali tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 37/3 ad 4'/, in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava; squamis dorso, lateribus caudaque fere omnibus vulgo basi stria vel macula oblonga gracili transversa fusca : cauda junioribus et vulgo etiam aetate provectis macula rotunda nigricante in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis roseis, imparibus vulgo fusco plus minusve arenatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 4/14. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Systomus apogonides Blkr, Verslag verzam. vissch. Oost-Java, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 410. Lawak, Lalawak Mal. Bat.; Tjorendjang Sund. Mab. Java (Batavia, Bekassi, Pandjallu, Ngawi, Surabaja, Pasuruan), in fluviis. EI Longitudo 71 speciminum 82'" ad 176”. Aanm. Ik heb deze soort genoemd »apogonides"' naar hare groote verwantschap met Cyclocheilichthys (Anematichthys) apogon. Volledige reijen voorwerpen van verschillende grootte van beide soorten hebben mij evenwel in de gelegenheid gesteld, de soortelijke verschillen met zekerheid te bepalen. Deze zijn voornamelijk elegen in het aanmerkelijk kleinere, bij onderwerpelijke soort, van den kop; in = u o de grootere hoogte van den staart met betrekking tot den kop; in den aanmer- kelijk slankeren rugdoorn, en in de meer halvemaanvormige dan vierhoekige schub- vlekjes, terwijl ook in dit geval aan het geringere aantal borstvinstralen misschien eene soortelijke beteekenis te hechten is. Ook blijft bij de oudere voorwerpen de snuit korter dan het oog, wat niet het geval is bij Anematichthys apogon. Zij schijnt ook niet zoo groot te worden als laatstgenoemde soort. De soort schijnt in de rivier Tjitarum (Krawang) veel voor te komen en over geheel Java verbreid te zijn, tot vrij hoog in de bovenlanden (meer van Pandjalloe). Van buiten Java is zij mij nog niet geworden. Cyclocheilichthys (Anematichthys) janthochir Blkr. — Violethandige Kring- lipkarper. Atl. Cypr: Tab. XXVIII fig. 3. Cycloch. (Anemat.) corpore oblongo compresso, altitudine 41,3 circiter in ejus longitudine, latitudine 21/3 ad 2!/, in ejus altitudine; capite acuto 5 fere in longitudine corporis cum, 32/3 ad 34/5 in longi- tudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 19/5, latitudine 2 circiter in ejus longitudine: oculis diametro 3!/5 circiter in longitudine capitis, diametro 1 circiter distantibus, membrana pal- pebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subcirculari; rostro acutiusculo convexo oculo vix vel non longiore, non ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham concaviuscula, nucha convexa; linea interoculari rectiuscula vel concaviuscula; osse suborbitali anteriore oblongo-trigono duplo fere longiore quam alto, margine posteriore verticali, apice acuto antrorsum spectante; osse suborbitali 29 eracili oblongo-tetragono, osse suborbitali anteriore duplo vel plus duplo humiliore; maxilla su- periore maxilla inferiore longiore, subverticaliter deorsum valde protractili, ante oculum desinente, 31/2 ad 32/5 in longitudine capitis; rietu parum obliquo: maxilla inferiore symphysi tuberculo conico breviobtuso, inferne poris nullis conspicuis; labiis mediocribus, teretibus, transversim rugosis ; oper- culo latitudine 17/3 ad 1° in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub- verticali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochlearifor- mibus 2.3.4/4.3.2; osse scapulari obtuso postice oblique truncato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus subangulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2!/; ad 21/3 in longitudine capitis; squamis dimidio libero longitudinaliter subradiatim, dimidio basali non vel parce longitudinaliter vel subradiatim striatis, 35 in linea la- terali, 12 vel 13 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 7 (61/2) supra lineam lateralem, 15 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi, line- am rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attin- gente notata; pinna dorsali sapra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina sat erassa postice dentibus mediocribus valde conspicuis armata, cum parte ejus tlexili capite non vel vix longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 6 et paulo ad 6! in longitu- dine corporis, pectoralibus ventrales attingentibus vel subattingentibus, ventrales analem non attin- gentibus; anali aeuta, emarginata, dorsali multo sed valde multo minus duplo humiliore, duplo cir- citer altiore quam basi longa, radio simplice tertio dimidio basali tantum osseo; pinna caudali basi tan- tum,squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4!4 ad 41,5 in longitudine corporis; colore corpore su- perne viridi, inferne argenteo; iride flava; genis striis numerosis confertis verticalibus gracillimis rubescentibus; rostro fronteque profunde olivaceis; fascia oculo-caudali gracili nigro-violacea in linea lateralis squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vittula semilunari transversa violascente ; pinnis dorsali et eaudali roseis vel carmosinis late nigricante marginatis, dorsali antice macula magna diffusa trigona profunde violacea; pinnis pectoralibus violascentibus, ventralibus et anali margarita- ceis vel flavescentibus. B. 3. D. 48 vel 4/9. P. 1/16 vel 1/17. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/16/6 lat. brev. incl. Syn. Systomus janthochir Blkr, Zevende bijdr. ichth, Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 448. Hab. Borneo (Pontianak), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 198” et 202", Aanm. Van de beide overige mij bekende soorten van Anematichthys is de on- derwerpelijke soort reeds gemakkelijk te herkennen aan haar slanker ligchaam en doordien de rugvin er boven en niet achter de buikvinnen begint. De herken- ning wordt overigens nog gemakkelijk gemaakt door den met betrekking tot de lengte van den kop aanmerkelijk slankeren staart, den zwarten overlangschen ligchaams- band, de breede zwarte rugvin- en staartvinranden en de violette borstvinnen Voor zoover de tegenwoordige kennis reikt, is deze soort eigen aan West-Borneo , waar zij in de Kapoeas leeft. Bargus Cuv., Regn. anim. ed. 12 II p. 192; Heck., Fisch. Syriens 27: M CL, Ind. Cyprin. Asiat. Research. XIX p. 26. — BARBEEL. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis mediocribus vestitum, dorso parum vel mediocriter angulato. Maxillae labiis tere- tibus earnosis inclusae, superior deorsum protractilis. Cirri 4, rostra- les et supramaxillares. Rostrum plus minusve prominens. Os inferum vel subinferum, rictu non vel parum obliquo ante oculum desinente, ore clauso formam ferri equini referente. Sulcus postlabialis unicus margini maxillae libero parallelus formam rictus referens. Plica ana- lis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra vel ante pin- nas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa nulla, radio simplice postico osseo dentato. Pinna analis pinna dorsali brevior. Dentes pharyngeales cochleariformes utroque latere 7 ad 10 triseriati. Aanm. Zooals het geslacht Barbus boven is omschreven zijn daarvan uitgesloten de soorten, welke in dezen arbeid onder Labeobarbus, Cyclocheilichthys en Systomus de zijn gebragt. Alle soorten, door vroegere schrijvers en ook vroeger door mij, van den Indischen Archipel als soorten van Barbus vermeld, behooren gedeeltelijk tot de genoemde geslachten, gedeeltelijk tot Leptobarbus, Luciosoma en Barbichthys. Ik ken het geslacht niet naar de natuur, maar het behoeft eene nadere studie om met meer zekerheid bepaald te worden dan met de bestaande gegevens moge- lijk is. LABEOBARBUS Rüpp., Neue Nachtr. Beschreib. u. Abbild. neuer Fische im Nil entdeckt 1835 p. 14. — LIPBARBEEL. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis ve- stitum, dorso parum vel mediocriter angulato. Maxillae labiis teretibus interdum lobatis inclusae, superior valde deorsum protractilis. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum plus minusve prominens. Os in- ferum vel subinferum, rictu non vel parum obliquo ante oculum desinente, ore clauso formam ferri equini referente. Suleus postlabia- lis unieus margini maxillae libero parallelus formam rictus referens. Pliea analis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra vel ante pinnas ventrales incipiens etlonge ante pinnam analem desinens, radio simpliee postico edentulo. Pinnae ventrales radiis 2,8. Pinna analis pinna dorsali brevior. Dentes pharyngeales cochleariformes vel subcochleariformes utroque latere 7 ad 10 triseriati. Aanm. Zooals het geslacht Barbus oorspronkelijk door Cuvier was opgesteld, om- vatte het de vierdradige soorten van verschillende geslachten, welke sedert zijn op- gesteld. Van die geslachten waren gemakkelijk en naar scherpe kenmerken van Barbus Cuv. af te zonderen de geslachten der Phalakrognathinen Opistocheilos Blkr, Schizopyge Heck. en Oreinus McCl. en de genera der Cheilognathinen Schizothorax Heck., Racoma MeCl, Aulopyge Heck. en Hypselobarbus Blkr. Moeijelijker was het, de zeer talrijke, na afscheiding dezer geslachten, overblij- vende soorten van Barbus Cuv. te rangschikken. De vele vormverscheidenheden bij talrijke soorten moesten wel er toe leiden, te beproeven, ze onder verschillende ge- slachten te plaatsen, doch om die splitsing met goed gevolg te beproeven was noo- dig de beschikbaarheid van alle die vormverscheidenheden en eene grondige studie van de door de verschillende schrijvers minder of meer naauwkeurig bekend ge- maakte soorten, eene studie die in de eerste plaats vereischte, dat alle soorten op alle kenmerken van eenig belang naauwkeurig werden onderzo-ht. Tot die kenmer- ken breng ik de lipvorming, de gedaanteen uitgestrektheid der achterlipsgroeve, de + CO e) o gedaante van het voorste onderoogkuilsbeen, het beschubt of niet beschubt zijn van den grond der rugvin, de uitgestrektheid der kieuwopening, de gedaante en formule der keelgatstanden, enz. Maar voor vele soorten, door uitmuntende ichthyologen beschreven en afgebeeld, blijft men, indien men die soorten niet naar de natuur kan raadplegen, dienaan- gaande geheel in het onzekere en men vraagt zich ook af, of de door hen ge- gevene afbeeldingen, waar ze den rugvingrond schubloos voorstelen, de natuur te- ruggeven of niet. De heer Rüppell heeft tot een eigen geslacht verheven, onder den naam Labeo- barbus, die barbeelen, bij welke de onderlip kwabvormig verlengd is. Maar indien het geslacht Labeobarbus slechts door de onderlipkwab alleen van Barbus te onderken- nen zou zijn, blijkt het niet aannemelijk te wezen, vermits die kwab alle graden van ontwikkeling bij verschillende soorten vertoont, zoodat men van sommige naauwe- lijks een spoor er van ontwaart. Heckel heeft nog andere soorten, onder den geslachtsnaam Luciobarbus, van Barbus Cuv. afgezonderd op grond van een onbeduidend verschil in de getallen der keelgatstanden en een’ spitseren snuit dan bij de gewone soorten van Barbus. In- dien dit geslacht op geene meer natuurlijke en scherpere wijze is te omschrijven, is het evenmin houdbaar als Labeobarbus , volgens de bepaling van den heer Rüppell. De soorten van het geslacht, door de nieuwere ichthyologen tot Barbus, Labeo- barbus en Luciobarbus gebragt, hebben alzoo eene herziening noodig. Ik heb daartoe niet kunnen overgaan, omdat ik geheel tot mijne eigene verza- meling beperkt ben, welke, met uitzondering van eerie bengaalsche, slechts archi- pelagische soorten bevat. De studie dier soorten evenwel heeft mij er toe geleid, een vrij groot aantal soorten , welke tot nog toe onder Barbus gerangschikt waren, tot het geslacht Systomus te bren- gen, terwijl ik een aantal andere soorten, met bijvoeging van eenige daaraan ver- wante met slechts twee en zonder voeldraden, onder het geslacht Cyclocheilichthys heb gebragt. De kenmerken van dit geslacht heb ik scherp kunnen vaststellen, doch de niet beschikbaarheid van eene voldoende rei van de talrijke vormverscheidenheden van Barbus Cuv. stelt mij buiten de mogelijkheid, de grenzen van Barbus zelf of van andere welligt daarvan nog af te zonderen geslachten met voldoende scherpte te omschrijven, Ik heb daarom voorloopig slechts het geslacht Labeobarbus Rüppell aangenomen, doch het beperkt tot die soorten, bij welke de achterste onverdeelde rugvinstraal ongetand is. Misschien zal men, bij onderzoek naar de natuur, be- vinden, dat Labeobarbus, dus bepaald, nog voor splitsing vatbaar is, naar het al of niet aanwezig zijn eener schubscheede om de basis der rugvin, enz. Deze schubscheede is bij alle mijne soorten zeer duidelijk ontwikkeld, doch schijnt, 339 naar de bestaande af beeldingen te oordeelen, bij meerdere soorten van het vaste land te ontbreken. Mine verzameling bevat slechts 4 soorten, welke ik op grond der vorengaande beschouwingen, plaats onder Labeobarbus. Drie dezer soorten zijn door den heer Valenciennes onder de namen van Barbus tambra, Barbus soro en Barbus douro- nensis bekend gemaakt, terwijl de vierde het eerst door mij werd beschreven on- der den naam van Labeobarbus tambroides. Het zijn op Java zeer gewone lip- barbeelen, die ook dikwerf in vijvers worden gehouden en daar een’ hoogen ou- derdom kunnen bereiken, omdat de inlandsche bevolking zorgt voor hunne voeding en ze, uit een’ bijgeloovigen eerbied, uit die vijvers niet durft verwijderen. Deze soorten zijn alle tot het geslacht Labeobarbus, zooals het door den heer Rüppell is bepaald, te brengen, maar het verschil in kwabvorming der onderlip toont juist aan, dat dit geslacht op dat kenmerk alleen niet te vestigen is, zijnde bij Bar- bus douronensis de onderlipskwab reeds naauwelijks waarneembaar en bij Barbus soro de onderlip eenvoudig in hare geheele breedte naar onderen of achteren ome geslagen zonder eene afgescheidene kwab te laten waarnemen. Overigens zijn die vier soorten uiterst na aan elkander verwant. Alle hebben zij den rugdoorn goed ont- wikkeld, maar zonder eenig spoor van tanden , den rugdoorngrond met eene vrij hooge schubscheede bekleed, zeer groote schubben van welke er slechts 21 tot 28 gaan in de zijlijn en slechts 4 boven de zijlijn, het voorste onderoogkuilsbeen schuins vier-tot vijfhoekig, de operkels straalsgewijze fijn geribt, de aarsvin niet of wei- nig merkbaar uitgerand en met 5 of 6 verdeelde stralen, de buikvinnen met 8 verdeelde stralen, de achterlipsgroeve langs den geheelen kaakrand rondgaande en de keelgatstanden met rimpelig - knobbelachtige kaauwvlakten. Mijne soorten hebben groote verwantschap met eenige zuid-aziatische soorten, welke bij een’ overeenkomstigen algemeenen bouw en eene nagenoeg gelijke for- mule der schubben, dezelfde verschillen aanbieden ten opzigte van de meerdere of mindere kwabvormige verlenging der onderlip en van welke eenige eene lengte van 5 tot 9 voeten bereiken. Deze soorten zijn Labeobarbus macrolepis Heck., Barbus tor Val., Barbus megalepis McCl., Barbus progeneius McCl., Barbus puti- tora McCl., Barbus hexagonolepis McCl. en Barbus macrocephalus McCl. Deze soorten zijn, Labeobarbus macrolepis Heck. uitgezonderd, tot tot nog toe weinig voldoende bekend, niettegenstaande van alle afbeeldingen zijn openbaar gemaakt, en-daardoor wordt de juiste onderscheiding derzelve van de archipelagische soorten eenigzins bemoeijelijkt. Het komt mij echter voor, dat mijne vier soorten voldoen- de van de genoemde en van alle andere van het geslacht zijn te onderkennen naar volgend schema. 386 |. Pinna dorsalis basi squamosa spina valida edentula Opercula radiatim rugosa. Rostrum acutum vel acutiusculum. | A. Squamae 21 ad 28 in linea laterali, 4 supra lineam lateralem. a. Labium inferius lobo bene evoluto valde conspicuo. +. Labium superius in lobum productum. Squamae 24 ad 26 in linea laterali. D. 4/9 vel 4/10. P. 1/13 vel 1/16. Corpus altitudine 4 ad 41 iu ejus lon- gitudine. Caput acutum 4j. ad 54 in longitudine corporis, altitudine 14 ad 1i in ejus longitudine. Labeobarbus tambroides Blkr. i. Labium superius rotundum non productum. Squamae 22 vel 23 in linea laterali. D. 4/8 vel 4/9 vel 4/10. P. 1/14. ad 1/16. Corpus altitudine 4 et paulo ad 5 et paulo in ejus longitudine. Caput 5 fere ad 54 in longitudine corporis, altitudine 1} ad 12 in ejus longitudine. Labeobarbus tambra Blkr, b. Labium inferius lobo vix conspicuo vel tota latitudine simpliciter refle- xum. Labium superius rotundum non productum. D. 4/8 vel 4/9 vel 4/10. P. 1/14 ad 1/16. i. Labium inferius tota longitudine simpliciter reflexum. Squamae 26 ad 28 in linea laterali. Corpus altitudine 44 ad 5 in ejuslongitudine Caput 5 ad 6 in longitudine corporis, altitudine 14 ad 1} in ejus longitudine. Labeobarbus soro Blkr. +. Labium inferius lobo vix distincto. Squamae 21 ad 23 in linea laterali. Corpus altitudine 41 ad 4$ in ejus longitudine. Caput 51 ad 6 fere in longitudine corporis, altitudine 14 ad 14 in ejus longitudine. Labeobarbus douronensis Blkr. Labeobarbus tambroides Blkr, Overz. ichth. faun. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. VII p. 92. — Tambra-achtige Lipbarbeel. Atl. Cypr. Tab. XXIII. Labeob. corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 4!/3 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acuto, non vel vix convexo, 4/4 ad 5!/,in longitudine corporis cum, 3*5 ad 4 et paulo in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/ ad 14/4, latitu- dine 1*4 ad 1°5 in ejus longitudine; oculis diametro 3 et paulo ad 4 in longitudine capitis, diametro 387 11/3 ad 155 in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 14/5 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente antice quam postice latiore apertura subcirculari; rostro acuto, junioribus oculo breviore, adultis oculo longiore, non ante os prominente, rectiusculo vel convexius- culo; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali capite rec- tiuscula vel convexiuseula, nucha convexa; osse suborbitali anteriore oblique pentagono, non vel vix longiore quam alto, margine inferiore obliquo convexo, marginibus anteriore et posteriore in- ferioribus vulgo concavis anteriore obliquo posteriore subverticali, marginibus superioribus concavis (posteriore anteriore multo breviore) in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, medio circiter crista longitudinali postrorsum adscendente pereurso; osse suborbitali 2° oblique tetragono, antice quam postice multo altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo circiter humiliore: maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde pro- tractili, sub oculi margine anteriore desinente, 3 fere ad 3 et paulo in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus, supramaxillaribus rostralibus paulo longioribus oculo paulo ad sat multo longioribus; labiis valde latis carnosis, facie orali transversim striatis, superiore in lobum vulgo ob- tusiuscule rotundatum, inferiore in lobum lobo labii superioris vulgo longiorem obtuse vel acute rotun- datum productis; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso bene conspicuo, inferne poris conspi- cuis nullis; operculo radiatim rugoso, latitudine 12/5 ad 1?/; in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyn- gealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria ex parte rugoso-tubercu- latis; osse scapulari trigono obtuse vel acutiuscule rotundato; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; dorso elevato angulato, ventre multo altiore; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 24 ad 26 in linea laterali, 9 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 4 (3'2) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media mediis et posticis subaequalibus anticis majoribus sed iis seriebus lateralibus non ma- joribus; linea laterali parum curvata, antice declivi, postice rectiuscula, lineam rostro-caudalem non vel vix attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali supra pinnas ventrales incipiente, acuta, emarginata, corpore vix ad sat multo humiliore, duplo ad multo minus duplo altiore quam basi longa, spina medioeri postice tota glabra edentula cum parte ejus flexili capite paulo longiore ad sat multo breviore; pinnis pec- toralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus 5l/2 ad 6 in longitudine corporis ventrales non vel vix attingentibus, ventralibus analem nonad vix attingentibus; anali acuta junioribus vix adultis non emarginata, dorsali sat multo ad non humiliore, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili toto fere cartilagineo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis subaequalibus 3% ad 4!/3 in longitudine corporis: colore corpore superne olivaceo, inferne argenteo, toto corpore interdum aureo-viridi; iride flava, superne fusca; squamis toto corpore singulis basin versus membrana nitore metallieo aeneo vel violascente splendida conspicua tectis; pinnis flavescentibus vel roseis vel, sed rarius, olivascentibus, frequenter fusco plus minusve arenatis. B. 3. D. 4/9 vel 4/10. P 1/15 vel 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Tambra et Hampal Sundan. Hab. Java (Tjampea, Buitenzorg, Tjipanas, Banjnbiru, Ngantang), in finviis. Sumatra (Benkulen, Padang, Meninju, Solok, Pajakombo, Lahat), in fluviis et lacubus. Longitudo 14 speciminum $8" ad 4530''. Aanm. Labeobarbus tambroides Blkr verschilt standvastig van Labeobarbus tambra 388 door aanwezigheid van de bovenlipskwab, welke reeds bij de kleinste voorwerpen zeer ontwikkeld is, en door eene grootere en spitsere onderlipskwab. Bovendien bestaan nog meerdere andere verschillen, welke echter niet bij de voorwerpen van verschillende grootte even duidelijk in het oog vallen. Altijd heeft Labeobarbus tam- broides van één tot vier schubben meer in de zijlijn en den rug hoekiger en hooger en het profiel van den kop minder of zelfs in het geheel niet bol. Hoe ouder de voorwerpen zijn, des te meer vallen de verschillen in het oog. Bij twee mijner voor- werpen van beide soorten van 430" lengte, ontwaart men bij den eersten oogopslag meerdere verschillen, afgescheiden van die, gelegen in de lipvorming en beschubbing. Het voorwerp van Labeobarbus tambra is aanmerkelijk slanker van ligchaam en kop, bij gelijktijdig aanmerkelijk bolleren snuit. Eenige afmetingen, bij deze beide voorwerpen genomen, verhouden zich tot elkander als volgt. Labeobarbus. tambra Blkr. tambroides Blkr. c5 Hoogte des ligchaams in zijne geheele lengte . . 51 44. Lengte van den kop tot aan de staartvin. . . . 4 fere 4. Hoogte van den kop in zijne lengte . . . . 12 14 ad 14. Hoogte van den staart in de lengte des kops . 24 25. Breedté van den rugdoorn in millimeters . . . 8 6. Schouderblad afgerond . . . . . . . halvemaanvormig driehoekig. Jorstvinnen boven of vóór de buikvinnen en. . . einden dor MPT sweet ere oe ee Pier earn VOOR boven. ProBcb vun uem STE oee aen cet ae en cn M VEEN HDL weinig bol. Profel ‚van den Yoormüg cr + ie. | janie!) chee gh WENN Lol zeer bal. Labeobarbus tambroides komt op Java niet zoo talrijk voor als Labeobarbus tambra , doch daarentegen is zij in de zoete wateren van West-Sumatra niet zeldzaam, terwijl ik Labeobarbus tambra nog niet van daar ontvangen heb. Onder de zuid-aziatische soorten van Labeobarbus zijn er meerdere, welke ins- gelijks zeer na aan onderwerpelijke verwant zijn. Daartoe behooren vooral Labeo- barbus macrolepis Heck., Barbus tor Val. en Barbus progeneius McCl., welke alle eene zeer ontwikkelde lipkwab en slechts 25 tot 27 schubben op eene over- langsche rei bezitten. Labeobarbus macrolepis Heck. onderscheidt zich evenwel door grooteren kop, één schub meer in de zijlijn, 2 tot 3 stralen meer in de borstvin, 1 straal minder in de rugvin, veel lagere aarsvin, enz.— Barbus tor en Barbus progeneius hebben dezelfde formule der zijlijnschubben, maar bij Barbus progeneius bevinden zich, naar de af- beelding van den heer MacClelland te oordeelen, slechts 3 overlangsche schubreijen boven de zijlijn (die der rugvinscheede medegerekend) en deze soort heeft overigens een 389 veel slanker ligchaam met zeer lagen rug, eene veel kortere rugvin en lagere aarsvin, enz., terwijl Barbus tor in habitus weinig van onderwerpelijke soort schijnt af te wijken en er voornamelijk van verschilt door betrekkelijk grooteren kop en dunnere niet kwabvormige bovenlip. Labeobarbus tambra Blkr, Descr. specier. pise. jav. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 355. — Vorstelijke Lipbarbeel. Atl. Cypr. Tab. XXII. Labeob, corpore oblongo compresso, altitudine 4 et paulo ad 5 et paulo in ejus longitudine, la- titudine 2 ad 11/2 in ejus altitudine; capite acutiusculo convexo, 5 fere ad 5!/s in longitudine cor- poris eum, 4 fere ad 4!/3 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/5 ad 1?5, latitudine 19/4 ad 19/5 in ejus longitudine; oculis diametro 3!/s ad 5!) in longitudine capitis, diametro 1% ad 2!/, in capitis parte postoculari, diametro 1!/; ad 21/3 distantibus, membrana palpe- brali iridis marginem externum tantum tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari: rostro acutiusculo eonvexo oculo non ad duplo fere longiore, non ante os prominente; naribus orbi- tae multo magis quam rostri apici approximatis; linea rostro- dorsali rostro et nucha convexa, fron- te et vertice rectiuseula vel convexiuscula; osse suborbitali anteriore oblique pentagono, non vel vix longiore quam alto, margine inferiore oblique convexo, marginibus anteriore et posteriore infe- rioribus vulgo concavis anteriore obliquo posteriore subverticali, marginibus superioribus concavis vel concaviusculis (posteriore antériore vulgo multo breviore) in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, medio circiter crista longitudinali postrorsum valde adscendente percur- so; osse suborbitali 2° oblique tetragono, antice quam postice multo altiore, duplo ad minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, sub oculi margine anteriore vel vix ante oculum desinente, 3 ad 814 in longitudine capitis, rietu parum obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus vulgo paulo longioribus oculo paulo ad multo longioribus ; labiis valde latis carnosis facie oralitransversim striatis, superiore non lobato, inferiore in lobum mediocrem latum obtusum pro- dueto; maxilla inferiore symphysi tubereulo conico obtuso brevi, inferne utroque ramo poris pluribus conspicuis in seriem longitudinalem dispositis, non semper conspicuis; operculo radiatim rugoso, la- titudine 12,3 ad 2 fere in ejus altitadine, margine inferiore concaviusculo ad convexiusculo; apertura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato -subcochlea- riformi - contusoriis 2,3,9/5.3.2, facie masticatoria tumidis vel rugoso - tuberculatis; osse scapulari trigono obtuse rotundato; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus parum angulato, post pinnas ventra- les rotundato non carinato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 22 vel 23 in linea laterali, Sin serie transver- sali absque ventralibus infimis quarum 4 (3/3) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longitudinali oeciput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis loneitudinaliter triseriatis serie media mediis et posticis subaequalibus anticis majoribus sed iis seriebus lateralibus non majoribus; linea latera- li parum curvata antice leviter concava, postice rectiuscula, lineam rostro-candalem non vel vix attingente, singulis squamis tubulo simplice mediam Squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali supra pinnas ventrales incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo ad sat multo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina gracili postice tota glabra edentula cum parte ejus flexili eapite non ad multo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pec- toralibus ventralibus paulo longioribus, 5!/2 ad Get paulo in. longitudine corporis, ventrales non at- 390 tingentibus; ventralibus analem non attingentibus; anali acuta vulgo convexa, actate provectiori- bus apice rotundata, dorsali paulo humiliore ad paulo altiore, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili toto fere cartilagineo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde inci- sa, lobis acutis, subaequalibus, 4! 4 ad 4!» circiter in longitudine corporis; colore corpore superne olivaeeo vel fusco-vel olivascente- olivaceo, lateribus et inferne argenteo vel aureo- viridi: iride flava, superne fusca; squamis toto corpore singulis basin versus membrana nitore metallico aeneo vel violascente splendida conspicua tectis; pinnis flavescentibus vel dilute roseis, aetate provectis olivascentibus vel violascentibus. B. 3. D. 49 vel 4/10, interdum etiam 4,8 vel 4,9. P. 1/14 ad 1,16. V. 28, raro etiam 2 7. À. 35 vel 3/6. C. 5/17/5 ad 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus tambra Val, Poiss. XVI p. 113; Heck., Fisch. Syriens p. 29 Barbeau tambra Val, ibid. Tambra Sundan. Hab. Java (Buitenzorg, Lebak, Parongkalong, Bandong, Petengan, Kuningan, Lelles, Pandjallu, Banjubiru, Bator, Ngantang), in fluviis et lacubus. Longitudo 9 speciminum 150" ad 652”. Aanm. De heer Valenciennes spreekt in zijne beschrijving dezer soort niet van de tot eene kwab verlengde onderlip, welke bijzonderheid hij zeker niet kon waar- nemen op het door hem geziene gedroogde voorwerp. De soort is van de verwante zuid-aziatische gemakkelijk te herkennen aan het geringe aantal schubben in de zijlijn. Zij heeft dit kenmerk van slechts 22 of 23 schubben in de zijlijn gemeen met Labeobarbus douronensis, doch bij deze soort is de onderlipskwab zoo weinig ontwikkeld, dat hij naauwelijks waarneembaar is, terwijl er ook het ligchaam bij voorwerpen van gelijke grootte aanmerkelijk hooger is en de rug hoekiger, met gelijktijdig veel minder bol profielvan den snuit. Labeobarbus tambra komt over geheel Java voor, doch vermijdt de troebele ri- viermondingen. Zij wordt veel in vijvers gehouden en bereikt eene lengte van meer dan drie voeten. Het vleesch is niet onsmakelijk en wordt in de binnenlanden van Java, waar men geen’ zeevisch ten disch krijgt, voor zeer fijn gehouden. Labeobarbus soro Dlkr. — Soro-Lipbarbeel. Atl. Cypr. Tab. XX. Labeobarb. eorpore oblongo vel subelongato compresso, altitudine 4'4 ad 5 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo convexo, 5 ad 6 in longitudine corporis cum, 3?/; ad 4!» in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/3 ad 114, la- titudine 2 ad 125 in ejus longitudine; oculis diametro 3!» ad 4 ferein longitudine capitis, diame- tro 1l!/» ad 134 in capitis parte postoculari, diametro 1!,4 ad 123 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari: rostro acutiusculo convexo, juni- oribus ocalo breviore, aetate provectis oculo longiore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali vertice et nucha convexa, fronte tantum rectiuscula vel concaviuscula; linea interoculari rectiuscula vel concaviuscula; osse suborbitali ante- riore oblique pentagono, non vel vix longiore quam alto, margine iuferiore oblique convexo, mar- o91 ginibus anteriore et posteriore inferioribus concavis anteriore obliquo posteriore subverticali, margi- nibus superioribus concavis (posteriore anteriore multo breviore) in angulum aeutum sursum spec- tantem naribus approximatum unitis, medio circiter crista longitudinali postrorsum adscendente per- curso; osse suborbitali 2° oblique tetragono, antice quam postice multo altiore, minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo vel minus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, sub oculi limbo anteriore desinente, 3 fere ad 3 et paulo in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus, rostralibus oculo non vel paulo, supramaxillaribus oculo multo longioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso valde conspieuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis carnosis facie orali transversim rugosis, superiore tereti non producto, inferiore lato, tota latitudine simpliciter reflexo plicas laterales inter lato, post symphysin cum maxilla inferiore coalito; operculo radiatim rugoso, latitudine 1!,2 ad 12/4 in cjus al- titudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeoperculi limbo posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria rugoso-tubereulatis; osse scapulari trigono, obtuse rotundato; ventre ante pinnas ven- trales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; dorso sat elevato angu- lato ventre altiore; squamis dimidio basali et dimidio libero longitudinaliter vel subradiatim striatis, 26 ad 28 in linea laterali, 8 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 4 (31/2) supra lineam lateralem, 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis lon- gitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posterioribus la- teralibus non majoribus; linea laterali leviter curvata, lineam rostro-caudalem subattingente, squa- mis singulis tubulo simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali supra vel vix ante pinnas ventrales incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo tantum humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi lata, spina gracilescente tota glabra cum parte ejus flexili capite non vel paulo tantum longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ven- tralibus paulo longioribus 52/3 ad 5?/, in longitudine corporis ventrales non attingentibus; ventra- libus analem non attingentibus; anali acuta non vel vix emarginata aetate provectioribus convexa, dorsali non multo humiliore, multo plus duplo altiore quam basilonga, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis superiore in- feriore vix longiore 4 fere ad 4!/, in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne olivascente-aureo vel argenteo; iride flava; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vitta transversa subsemilunari violacea; pinnis flavescentibus vel roseo-virideseentibus. B. 3. D. 4/8 vel 4/9 vel 4/10. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3,6. C. 6/17,6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus soro Val, Poiss. XVI p. 144; Heck. Fisch. Syr, p. 29; Blkr, Overz, ichth. faun, Sumatra, Nat. T. Ned. Ind, VIII p. 90. Barbeau soro Val. Poiss, XVI p. 44. Soro Sundan.; Wader Javan. lab. Java (Darma, Garut, Surakarta, Banjubirn), in fluviis et piscinis, Sumatra (Beukulen, Solok, Padang), in fluviis. Longitudo S speciminum 90" ad 290”, Aanm. Labeobarbus soro komt in de binnenlanden van Java op vele plaatsen voor en bereikt eene lengte van bijkans een meter. lk heb exemplaren van die grootte gezien in de vijvers van Darma, eene lustplaats van de oude sulthans van Cheri- bon aan den zuidelijken voet van den "ljermai, alsmede in het zoogenaamd Blaauw- water (Banjoebiroe) in de residentie Pasoeroean, Deze visschen worden veel in vijvers gehouden en zeer tam, zoodat zij de menschen weinig schuwen en hun na- bij komen om toegeworpen voedsel te erlangen. Op vele plaatsen, zooals te Ban- joebiroe en Darma, verkeeren zij in eene soort van onschendbaarheid, zullende geen inlander, uit eene soort van bijgeloof, het wagen ze uit de vijvers te nemen, terwijl de visschen welke de vijvers vrijwillig verlaten, zonder vrees door hen ge- vangen en genuttigd worden. Dit belet echter niet, dat de soro in de vijvers gevaarlijke vijanden heeft in sommige roofvogels, en in den vijver van Darma zag ik meerdere voorwerpen, wier ouderdom door de ingezetenen aldaar op ongeveer 100 jaren werd geschat, met diepe likteekens op den rug, naar hun zeggen het ge- volg van door roofvogels toegebragte wonden. Kuhl en Van Hasselt vonden de soro reeds in de zoete wateren van Bantam. De soort werd echter het eerst beschreven door den heer Valenciennes, doch niet uitvoerig genoeg om haar van de verwante zuid-aziatische te onderkennen. Zij is het naaste verwant aan Barbus putitora McCl., Barbus hexagonolepis McCl. en Barbus macrocephalus McCl. Van laatstgenoemde soort is zij gemakkelijk te on- derkennen aan haren betrekkelijk veel korteren kop ;— van Barbus hexagonolepis aan haar veel scherper profielen gewonen vorm van het zigtbare gedeelte der schubben ;— van Barbus putitora insgelijks aan veel spitseren kop, welke bij Barbus putitora zeer stomp zou zijn. Het komt mij echter niet overbodig voor, dat zij nader met Barbus putitora McCl. worde vergeleken, zijnde zij welligt slechts eene kweekings- of klimaats-varieteit daarvan. De onderscheiding toch, waarmede deze soort door de Javanen en vooral door de Javaansche grooten behandeld werd en nog wordt, maakt het niet geheel onwaarschijnlijk, dat deze soort in den Hindoe-tijd van Java uit Hindostan herwaarts is overgebragt, terwijl het ook opmerking verdient, dat deze soort ook tot zelfs in het oosten van China voorkomt. Labeobarbus douronensis Dlkr. — Semah-Lipbarbeel. Atl. Cypr. Tab. XXI. Labeob. eorpore oblongo compresso, altitudine 4!/; ad 42/5 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo convexo, 51/5 ad 6 fere in longitudine corporis cum, 4 fere ad 4!; in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/5 ad 143, latitudins 19/5 ad 1*/5 in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 41/4 in longitudine capitis, diametro 12/5; ad 2 in ca- pitis parte postoculari, diametro 1 et paulo ad 1?/; distantibus, membrana palpebrali iridis margi- nem externum tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; rostro acutiusculo con- vexo, non ante os prominente, junioribus oculo breviore, aetate provectis oculo longiore; naribus orbitae multo magis quam rostri apiei approximatis; linea rostro-dorsali capite et nucha convexa; linea interoculari convexa vel rectiuscula; osse suborbitali anteriore oblique pentagono, non vel vix longiore quam alto, margine inferiore obliquo convexo, marginibus anteriore et posteriore inferiori- bus concavis anteriore obliquo posteriore subvertieali, marginibus superioribus concavis (posteriore interiore multo breviore) in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, me- dio circiter crista longitudinali postrorsum adscendente percurso; osse suborbitali 2? oblique tetra- 393 gono, antice quam postice multo altiore, duplo ad multo minus duplo longiore quam alto, osse sub- orbitali 1° dupload multo minus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verti- caliter deorsum valde protractili, sub oculi margine anteriore vel vix ante oculum desinente, 3 ad 3!4 in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus, rostralibus oculo non ad paulo, supramaxillaribus oculo paulo ad multo longioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico ob- tuso valde conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis carnosis facie orali transversim rugosis, superiore tereti non producto, inferiore lato, non vel brevissime tantum lobato plicas laterales in- ter sat late post symphysin cum maxilla inferiore coalito; operculo radiatim rugoso, latitudine 12/3 ad 14/5 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeopereuli limbo posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato subcochleariformi-contusoriis 2.8.5/5.3.2, facie masticatoria rugoso-tuberculatis; osse scapulari trigono obtuse rotundato; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; dorso sat elevato, angulato, ventre altiore; squamis dimidio basali et dimidio libero longitudinaliter vel sub- radiatim striatis, 21 ad 23 in linea laterali, 8 in serie transversali-absque ventralibus infimis qua- rum 4 (31/2) supra lineam lateralem, 7 vel 8 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dor- salem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali curvata paulo ad non infra line- am rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali supra vel vix ante pinnas ventrales incipiente, acuta, emarei- nata, corpore non multo hnmiliore, multo minus duplo ad duplo fere altiore quam basi longa, spina gracilescente tota glabra cum parte ejus flexili capite paulo ad nou longiore; pinnis pectorali- bus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus 5!/; ad 5?/, in longitudine cor- poris ventrales non vel fere attingentibus; ventralibus analem non attingentibus; analiacuta, non vel vix emarginata aetate proveetis convexiuscula, dorsali non multo humiliore, multo plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squa- mosa, profunde incisa, lobis acutis superiore inferiore paulo ad non longiore 4 fere ad 42/5 in longi- tudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne olivascente-aureo vel argenteo; iride flava vel rubra; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi macula oblonga diffusa transversa violas- cente; pinnis flavescente-roseis vel rubris. B. 8. D. 4/8 vel 4/9 vel 4/10. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus douronensis Val, Poiss. XVI p. 141; Blkr, Overz. ichth. faun. v. Sumatra, Nat. T. Ned, Ind. VII p. 91. Barbeau douro Val, Poiss. XVI p. 141. Barbus douronensis Heck., Fisch. Syr. p. 29. Barbus tambra Schl., Verh. over de vereischten van Natuurk. afbeeldingen p. 45 fig. 11, Soro Sund.; Wader Jav, Sund.; Semah Benkul. Hab. Java (Buitenzorg, Tjitjurup, Tjitarik), in fluviis. Sumatra (Benkulen, Telokbetong, Solok), in fluviis. Longitudo 20 speciminum 98” ad 350”, Aanm. Gebouwd naar de type van Barbus soro Val. en daaraan zeer na ver- want, onderscheidt zich Labeobarbus douronensis daarvan voornamelijk door groo- tere en minder talrijke schubben op eene overlangsche rei. Bij voorwerpen van middelbaren leeftijd van beide voorwerpen valt bovendien in het oog, dat profiel 50 394 van kop en rug bij Labeobarbus soro sterker en regelmatiger bol is, het ligchaam slanker en de bovenkaak langer. Jeugdige voorwerpen van beide soorten zijn moei- jelijk anders van elkander te onderkennen dan door het aantal schubben. Ik heb geene reden om mijne bovenbeschrevene voorwerpen niet te brengen tot Barbus douro Val. Ik laat dien naam bestaan, hoezeer hij op eene foutieve op- vatting berust. De naam ” dourr”, door den heer Valenciennes opgegeven, is noch de naam eener plaats, noch de naam der soort, maar waarschijnlijk eene verbaste- ring van ”wader”, onder welken naam de Javanen meerdere soorten van Barbus aanduiden. Labeobarbus douronensis is met Labeobarbus tambra de soort van het geslacht, welke de minste schubben op eene overlangsche rei bezit. Zij verschilt van Labeo- barbus tambra echter nog door de niet noemenswaardige ontwikkeling van de lip- kwab, door hooger ligchaam, meer hoekigen rug, hoogeren kop met gelijktijdig spitseren naauwelijks bollen snuit, enz. Ik ken deze soort tot nog toe, wat Java betreft, slechts van het westelijk ge- deelte des eilands of de zoogenaamde Soenda-landen, waar zij voornamelijk in de bergstroomen leeft. Ik teeken hierbij nog aan, dat de afbeelding van den heer Schlegel, boven aan- gehaald, mij voorkomt betrekking te hebben tot de onderwerpelijke soort en niet tot Barbus tambra Val., althans niet tot Labeobarbus tambra volgens mijne beschrijving. Hemiparsus Blkr. — SCHIJNBARBEEL. Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso humili ventre non altiore. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclu- sae, superior valde deorsum protracülis. Cirri 2, supramaxillares. Ros- trum non vel vix ante os prominens. Os suborbitale anterius elongatum apice acuto antrorsum spectante. Oculi membrana palpebrali non velati. Os subinferum, rictu ante oculum desinente, ore clauso formam ferri equi- ni referente. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Linea la- teralis parum curvata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis ante pin- nas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, pauci- radiata, basi alepidota, radio simplice postico osseo edentulo. Pinna analis pinna dorsali brevior. Dentes pharyngeales valde acuti 4/4. Aanm. De beroemde schrijvers van de Fauna Japonica hebben twee japansche Cyprinoideu opgebragt als Gobio, ofschoon geen van beide soorten tot dat ge- slacht te brengen is, De eene Gobio, beschreven en afgebeeld onder den naam 395 van Gobio esocinus behoort tot het geslacht Pseudogobio der Labeoninen. De an- dere soort, afgebeeld en beschreven onder den naam van Gobio barbus, is nader aan het geslacht Gobio verwant, doch onderscheidt er zich van door haren rug- doorn en eenreijige keelgatstanden. Het geslacht staat in verwantschap tusschen Cyclocheilichthys en Barbus. Het zou, ook wegens de gedaante van het voorste onderoogkuilsbeen, tot het subgenus Siaja van Cyclocheilichthys te brengen zijn, indien er niet ontbrak de schubscheede der rugvin en een verdeelde straal in de buikvinnen, kenteekenen welker gewigt hier inwendig is vertaald door slechts eenreijige zeer scherpe keelgatstanden. Van Barbus, althans van eene reeks van soorten van dit geslacht, verschilt het geslacht Hemibarbus uiterlijk slechts door de aanwezigheid van slechts twee voel- draden. Ik zou het daarom slechts als een subgenus van Barbus beschouwen, in- dien niet juist ook het tandenstelsel te zeer van dat van Barbus verschilde. Gobio barbus T. Schl. is tot nog toe de eenige soort, welke tot Hemibarbus te brengen is. PsEuDOPHOXINUS Blkr. — ScHIJNSPIERLING. Corpus oblongum compressum, squamis parvis vestitum , dorso ele- vatiusculo. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri nulli. Rostrum acutum convexun, non vel vix ante os prominens. Os an- ticum rictu parum obliquo ante oculum desinente. Maxillae aequales. Oculi superi membrana palpebrali non velati. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Linea lateralis mediocriter curvata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et sat longe ante pinnam analem desinens pauciradiata, basi alepidota, ra- dio simplice postico osseo edentulo. Pinna analis pinna dorsali bre- vior. Dentes pharyngeales contusorii 5/4. Aanm. let geslacht Pseudophoxinus stel ik voor, ten koste van het geslacht Phoxinellus Heck., tot hetwelk Heckel twee aanmerkelijk van elkander verschillende soorten heeft gebragt. Het verschilt van Phoxinellus door geheel anderen habitus van kop en ligchaam, regelmatige schubben over het geheele ligchaam en beenigen ongetanden rugdoorn. Phoxinellus zeregi Heck. is de eenige bekende soort, tot nog toe tot dit geslacht te brengen. Ronteicutays Blkr — SIRIDINGKARPER. Corpus oblongum compressum squamis parvis vestitum , dorso elevato 396 angulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae , superior vix protractilis. Cirri nulli. Rostrum breve, non porrectum. Os suborbitale anterius subtrigonum apice acuto antrorsum spectante. Oculi membrana palpebrali non velati. Os anticum rictu mediocri obliquo ante oculum desinente. Maxilla inferior symphysi tuberculo subhamata. Sulcus post- labialis unieus margini oris parallelus. Apertura branchialis sub oculo desinens. Squamae nuchales ante operculum incipientes. Linea latera- . lis per media latera decurrens. Pinna dorsalis pauciradiata, post basin ventralium incipiens, basi vagina squamosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pauciradiata pinna dorsali brevior. Pliea analis squamis majoribus vestita nulla. Pinnae ventrales 2/9. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes pharyngeales uncinato- cochleariformes 2.3.5/5.3.2. Aanm. Ik grond dit geslacht op de soort, welke ik vroeger Systomus en Rohtee microlepis noemde. Het is zeer na verwant aan Rohtee Syk., maar verschilt er voornamelijk van door weinigstralige aarsvin en wijdere bekspleet. De formule der aarsvinstralen = 3/5 of 3/6 is geheel die van Systomus, Labeobarbus en ver- verwante geslachten, terwijl die formule bij Rohtee (= 17 tot 47) meer beantwoordt aan die bij Abramis. Rohteichthys microlepis is de eenige tot dusverre van het geslacht bekende soort. Rohteichthys microlepis Blkr. — Kleinschubbige Siriding-karper. Atl. Cypr. Tab. XLVII. Rohteichth. corpore oblongo compresso, altitudine 3!/3 ad 4 in ejus longitudine, latitudine 21/2 ad 3 in ejus altitudine; capite acuto 4 et paulo ad 4!/2 in longitudine corporis cum, 37/5 ad 3?;5 in lon- gitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1°/5 ad 19/5 , latitudine 2!/g ad 2!/, in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 4 in longitudine capitis, diametro 1 fere ad 1 et paulo distanti- bus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura circulari; rostro acuto convexiusculo, oculo junioribus paulo aetate provectis non breviore, non ante os prominente; nari- bus orbitae approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham valde concava; linea inter- oculari convexiuscula; osse suborbitali anteriore trigono apice acuto antrorsum spectante, postice rotundato, multo longiore quam alto, carina dimidio inferiore longitudinali subhorizontali; osse sub- orbitali 2? osse suborbitali 1? triplo ad plus triplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore paulo breviore, deorsum et antrorsum valde protractili, 29/5 circiter in longitudine capitis, paulo ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente; rictu valde obliquo; maxilla inferiore valde adscendente, symphysi tuberculo subconieo humili; labiis, inferiore praesertim, latis, gracilibus, simplicibus; maxilla inferiore utroque ramo inferne poris 6 ad 8 conspicuis longitudinaliter unise- 397 riatis; operculo latitudine 12/3 ad 1°; in ejus altitudine, margine inferiore convexiusculo vel recti- usculo; apertura branchiali sub pupilla desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.5/5.3.25 osse scapulari trigono obtuso; dorso valde elevato angulato, ventre multo altiores ven- tre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales acute carinato; squamis striis longitudinalibus nullis vel vix conspicuis, 70 ad 72 in linea laterali, 26 vel 27 in serie trans- versali absque ventralibus infimis, quarum 13 vel 14 supra lineam lateralem, 28 ad 30 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter quinqueseriatis subae- qualibus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi , non infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam vulgo superante notata; pinna dorsali pin- nas ventrales inter et analem sita, anali magis quam ventralibus approximata, acuta, emarginata, altitudine 1!/4 ad 1?/;in altitudine corporis, multo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus magnis serrata, cum parte ejus flexili capite non vel non multo breviore; pinnis pectora- libus acutiuscule et ventralibus obtusiuscule rotundatis longitudine subaequalibus 5!/2 ad 6 in longi- tudine corporis, pectoralibus basin ventralium attingentibus vel paulo superantibus; anali acuta, emarginata, corpore duplo circiter humiliore, multo minus duplo altiore quam basi longa, radio sim- plice tertio dimidio basali tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 32/3 ad plus quam 4 in longitudine corporis; colore corpore superne dilute viridi, inferne argenteo; iride flava; cauda prope mediam basin pinnae caudalis macula rotunda nigricante diffusa; pinnis fla- vescente-roseis, dorsali arena fusca densa marginata. B. 8. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/9. A. 3/5 vel 8/6. C. 6/17/16 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Barbus microlepis Blkr, Bijdr. ichth. Borneo, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. I p. 12. Systomus microlepis Blkr, Derde bijdr. ichth. Borneo, Nat. 'T. Ned. Ind. II p. 60, Rohtee microlepis Blkr, Enumer. spec. pisc. Arch. Ind. p. 153. Hab. Borneo (Dandjermasin), in fluviis. Sumatra (Lahat, Palembang), in fluviis, Longitudo 3 speciminum 95'' ad 308'", Aanm. De physiognomie dezer soort beantwoordt in vele opzigten aan die van Rohtee Vigorsii Syk., doch volgens mijne tegenwoordige zienswijze behoort zij tot eene eigene generische type, voornamelijk wegens hare weinigstralige aarsvin. Ik beschreef haar het eerst in Maart 1850, naar een jeugdig voorwerp van slechts 95” lengte van Bandjermasin, onder den naam van Barbus microlepis en bragt haar later tot het geslacht Systomus. Sedert ontving ik een paar grootere en voortrefie- lijk bewaarde exemplaren, welke mij hebben toegelaten mijne vroegere beschrijving in vele opzigten aanmerkelijk te verbeteren. RonTEE Syk., Fish. of the Dukhun, Transact. Zoöl. Soc. II p. 364. = OsrreoBRAMA Heck., Fisch. Syr. p. 43.— Rotnesr. Corpus oblongum compressum squamis parvis vel mediocribus vesti- tum, dorso angulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri nulli. Rostrum breve, non porrectum. | Oculi membrana palpe- brali non velati. Os anticum vel subanticum rictu brevi obliquo ante 398 oculum desinente. Maxilla inferior symphysi tubereulo subhamata. Apertura branchialis ampla. Squamae nuchales supra vel ante oper- culum incipientes. Linea lateralis per media latera decurrens. Pinna dorsalis pauciradiata, supra vel post basin ventralium incipiens, radio simplice postico osseo sefrato. Pinna analis elongata multiradiata. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Pinna caudalis basi tan- tum squamosa. Dentes pharyngleaes cochleariformes 2.3.5/5.3.2. Aanm. De kolonel Sykes stelde dit geslacht op in het jaar 1838 in zijne ver- handeling von the Fishes of the Dukhun", doch gaf er de volgende onvoldoen- „de bepaling van: Carps with a lozenge shaped body, rather long dorsal and anal v fins, the former seated on the angle of the back, with the first complete ray ser- wrated posteriorly; scales minute”. Hij bragt daartoe vier soorten van Dekkan t. w. Rohtee Ogelbii Syk., Rohtee Vigorsii Syk., Rohtee pangut Syk. en Rohtee ticto Syk. De twee laatstgenoemde soorten beantwoorden zelfs niet aan de bepaling, welke de heer Sykes zelf van zijn geslacht Rohtee gaf en behooren inderdaad ook tot het geslacht Systomus, zooals dat in dezen arbeid is opgevat. Heckel hervormde het geslacht Rohtee van den heer Sykes en gaf er den naam aan van Osteobrama met eene meer bepaalde definitie, als volgt: # Dentes cochlea- „riformes 2.8.5/5 3.2. Os subinferum, obliquum; labia teretia; cirri nulli. Pinna „dorsalis brevis, radio osseo serrato, vel ante vel super pinnas ventrales incipiens ; „analis basi elongata. Corpus compressum. Tractus intestinalis 2 long. corp.”. Heckel bragt tot dit geslacht de beide door den heer Sykes afgebeelde soorten van Rohtee, alsmede Cyprinus cotis Buch. De heer Valenciennes heeft insgelijks op pag. 58 van het 17e deel der groote Histoire naturelle des Poissons eene soort van Rohtee beschreven onder den naam van Leuciscus Duvaucelii, doch in fig. 488 afgebeeld onder den naam van Leucis- cus Alfrelianus en onder denzelfden naam ook vermeld in de inhoudsopgave van het 17e deel, welke soort eene geheel andere is dan die, welke in hetzelfde deel op pag. 71 insgelijks onder den naam van Leuciscus Duvaucelii is. beschreven en op tab. 491 afgebeeld. Het bevreemdt mij, dat de heer Valenciennes Leuciscus Duvauceli van pag. 58 onder zijn geslacht Leuciscus heeft kunnen plaatsen ver- mits hij zelf er vau zegt v Le premier rayon de la dorsale est fort et un peu den- telé.” Zij is, zoo als ik reeds aangetoond heb, tot Systomus te brengen. Ik ben ook geneigd aan te nemen, dat Leuciscus rhomboidalis Val., beschreven naar eene chinesche afbeelding, insgelijks tot Rohtee behoort. Overigens veschillen de vijf genoemde soorten nog vrij aanmerkelijk van elkander. De formule der aarsvinstralen verschilt aanmerkelijk = 47?, 36, 36, 28 en 17. 399 Het aantal schubben schijnt er te verschillen tusschen 50 en meer dan 70. De snuit verschilt er van vrij stomp en bol tot spits, en de bekopening van min of meer onderstaande tot geheel vorenstaande, ACANTHOBRAMA Heck., Fisch. Syr. p. 43 = Tracuiprama Heck. — DooRNBLEI. Corpus oblongum compressum, squamis mediocribus vel parvis ve- stitum dorso angulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae, superior parum protractilis. Cirri nulli. Rostrum breve non porrec- tum. Os anticum rietu obliquo. Plica analis squamis majoribus ve- stita nulla. Venter non cultratus. Pinna dorsalis pauciradiata , post basin pinnarum ventralium incipiens, radio simplice postico osseo edentulo. Pinna analis multiradiata, pinna dorsali longior. Linea lateralis medio- criter curvata. Squamae nuchales supra operculum vel praeoperculum incipientes. Dentes pharyngeales contusorii 5/5 laeves. Aanm. Dit geslacht vormt een’ schakel tusschen de Barbeelen en Bleijen. Heckel heeft vier soorten van Syrië bekend gemaakt Acanthobrama marmid, Acanthobrama cupida, Acanthobrama centisquama en Acanthobrama arrhada. De heer Basilewski heeft daaraan nog twee soorten toegevoegd uit China en Mongolië, onder de namen Abramis pekinensis en Abramis mantschuricus, welke soorten zich van de syrische voornamelijk door grootere schubben onderscheiden. Raopeus Ag. Mém. Neuchat. I 1836; Heck., Fisch. Syr. p. 26; Heck. Kner, Fisch. oestr. Mon. p. 100. — Birren.ine. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum , dorso et ventre elevato convexis. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri nulli. Rostrum obtusum breve convexum non ante os porrectum. Os subterminale rictu parvo obliquo. Plica analis squamis majoribus. vestita nulla. Venter non cultratus. Pinna dorsalis subelongata sed pauciradiata, post pinnas ventrales incipiens et supra pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo edentulo. Pinna analis longitu- dine pinnae dorsali aequalis, pauci- ad multiradiata. Linea lateralis corpore antice tantum conspicua. Squamae nuchales post oculum inci- pientes. Dentes pharyngeales cultriformes 5/5. 400 Aanm. Het geslacht Rhodeus komt mij voor het naaste verwant te zijn aan Acanthobrama Heck., waarvan het verschilt door betrekkelijk lange rugvin met zeer slanken doorn, de korte slechts in de achterschouderstreek zigtbare zijlijn en door de mesvormige gedaante der keelgatstanden. De nieuwste mij bekende diagnose van het geslacht is die van Heckel en Kner in hun werk over de visschen der oostenrijksche monarchie. De daar gegevene afbeelding van de eenige bekende soort van het geslacht beantwoordt ten opzigte der rugvin niet aan de diagnose van Heckel en Kner, daar deze vin er achter de buikvinnen begint en zelfs grootendeels boven de aarsvin gelegen is. De af beel- ding van Rhodeus amarus Ag. bij Bloch schijnt ten dezen opzigte naauwkeuriger te zijn. Cuanopicutuys Dlkr zi LerrocePpmaLuvs Basil., Ichth. Chin. boreal. in Nouv. Mém. Soc. Impér. Natural. Moscou X 1855 p. 234. — Ban- DANGKARPER. Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis mediocribus mag- nitudine subaequalibus vestitum, dorso angulato. Maxillae labiis tereti- tibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum acutum. Os anticum ric- tu obliquo. Maxilla inferior non ante maxillam superiorem prominens, humilis, symphysi non hamata. Pinna dorsalis supra vel vix post pin- nas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo edentulo. Pinna analis multiradiata, dorsali lon- gior. Vesica natatoria triloba. Linea lateralis parum curvata. Squamae nuchales supra operculum incipientes. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Aanm. Het geslacht Chanodichthys staat in verwantschap tusschen Acanthobrama en Culter. De heer Basilewski voert het op onder den naam Leptocephalus Pall., een naam, in de beteekenis van een Cyprinoïden-geslacht, mij niet bekend en ook in den Nomenclator van den heer Agassiz niet opgebragt en welke bovendien het burgerregt verkregen heeft voor een geslacht uit de familie der Helmichthyoïden. Ik heb daarom een’ anderen geslachtsnaam moeten kiezen en dien ontleend aan eene niet te miskennen overeenkomst in habitus van de typische soort (Leptoce- phalus mongolicus Basil.) met het geslacht Chanos. Leuciscus aethiops Basil. komt mij voor, niettegenstaande hare kortere aarsvin, ingelijks tot Chanodichthys te be- hooren of althans tot eene zeer na daaraan verwante type. 401 PseupocuLTER Blkr. — DOORNMESKARPER. Corpus elongatum compressum, squamis mediocribus vestitum , dorso humili. Maxillae labiis teretibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Ros- trum breve, non prominens. Os superum rictu subverticali. Maxilla inferior ante maxilam superiorem prominens, angusta. Venter non carinatus. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo, edentulo. Pinna analis multiradiata, dorsali longior. Linea lateralis per media latera decurrens vix eurvata. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Vesica aérea biloba. Aanm. lk zonder Culter pekinensis Basil. en Culter exiguus Basil. van het ge- geslacht Culter af, op grond van den niet gekielden buik, over het midden der zijden loopende naauwelijks gebogene zijlijn en tweedeelige zwemblaas, kenmerken, waarschijnlijk nog van andere van gewigt vergezeld, welke uit de korte beschrij- vingen van den heer Basilenwki niet zijn op te maken. De bekende zijn evenwel op zich zelve reeds van genoegzame waarde om deze soorten tot een van Culter ver« schillend geslacht te brengen. Het schijnt na verwant te zijn aan Chanodichthys. HeMicuLTER Dlkr. — BEENMESKARPER. Corpus elongatum compressum, squamis mediocribus vel parvis ve- stitum dorso humili. Maxillae labiis teretibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum breve non prominens. Os anticum vel subsuperum, rictu obliquo. Maxilla inferior yix ante maxillam superiorem prominens. Venter non carinatus. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo edentulo. Pinna analis abbreviata. Linea lateralis antice maxime deflexa postea lineae ventrali valde approximata, postice sursum recuryata. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Vesica aérea biloba. Aanm. De soort, door den heer Basilewski kortelijk beschreven onder den naam van Culter leucisculus is noch eene Culter noch eene Pseudoculter. Zij moet van de soorten dier geslachten reeds verschillen, zooals de heer Basilewski zich uitdrukt „nucha non abbreviata, maxilla inferiore Leucisco simili", terwijl de » pinna analis abbreviata” en de sterk, even als bij Chela gebogene, zijlijn ze insgelijks aanmerkelijk daarvan doen afwijken, Ik heb haar daarom voorloopig onder een’ 51 402 eigen’ geslachtsnaam gebragt, welk geslacht ik vermoed dat, bij nadere kennis der soort, zal blijken een natuurlijk te zijn. AvLoPYGE Heck., Fisch. Syr. p. 31; Süsswasserf. oestreich. Monarch. p. 95. — Ukriva vel Osrnur. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis nullis vesti- tum. Maxillae labis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum acutum porrectum. Nares utroque late- re simplices. Rictus inferus, ore clauso formam ferri equini referens. Maxilla inferior maxilla superiore brevior. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice posti- co osseo serrato; pinna analis pinna dorsali brevior, Dentes pharyn- geales scalpriformes 4/4. Femina processu carneo radiis primis pinnae analis adnato canali urogenitali et anali perforato. Aanm. Van dit merkwaardige geslacht is tot nog toe slechts bekend de soort , door Heckel onder den naam van Aulopyge Hügelii het eerst beschreven en in het boven aangehaalde werk afgebeeld. Het wijfje van Aulopyge heeft eene kloaka-buis voor in de aarsvin, waaraan de geslachtsnaam ontleend is. Mepa Gir., Cypr. Fish. Unit. Stat, Proceed. Acad. Nat. Se. Philad. VIII p. 191.—KAALKARPER. Corpus elongatum compressum, nudum, alepidotum. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri nulli. Rostrum non vel vix ante os prominens. Os subterminale, rietu obliquo sub oculo desinente. Oculi superi membrana palpebrali non velati. Linea lateralis vix cur- vata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis pauciradiata paulo post pin- nas ventrales incipiens, radio simplice postico valido osseo postice sul- cato sed edentulo. Pinna analis? Isthmus angustus. Dentes pharyn- geales graciles prehensiles 1.4/4.1 facie masticatoria nulla. Aanm. Meda schijnt een natuurlijk en merkwaardig geslacht te zijn, hetwelk echter door den heer Girard, even als de eenige van hetzelve bekende soort Me- da fulgida Gir., slechts kortelijk beschreven is. Van geslacht noch soort zie ik iets omtrent de aarsvin vermeld. Het geslacht schijnt in voorkomen veel te hebben van Phoxinus en Phoxinellus, 403 Creprus. Swains., Nat. Hist. Fish. IL (1839) p. 285 = Pacny- stomus Heck., Fisch. Syr. p. 48 ex parte. — CELKAAKKARPER. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso humili. Maxillae labiis vestitae, superior parum pro- tractilis. Cirri nulli. Rostrum convexum, non ante os prominens. Os anticum rietu obliquo ante oculum vel sub oeulo desinente. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Rostrum maxillaeque cellulis hexagonis confertissimis praeditae. Ossa suborbitalia maxime evoluta. Os scapulare maxime evolutum. ‘Trigona thoracica alepidota. Linea lateralis mediocriter curvata. Venter ante pinnas ventrales non cul- tratus. Pinna dorsalis pauciradiata post pinnas ventrales incipiens et supra initium pinnae analis desinens, pauciradiata, radio simplice car- tilagineo. Pinna analis pauciradiata pinna dorsali non longior. Den- tes pharyngeales uncinato-contusorii 4.5/5.4. Aanm. Swainson stelde dit geslacht op naar de soort, in de Illustrations of In- dian Zoology afgebeeld onder den naam van Cyprinus chedra Hamilt., doch om- schreef het slechts met deze weinige woorden » Jaws equal; tuberculated; dorsal fin placed very near to the caudal”. De soort zelve noemde hy Chedrus Grayi. De honigraatachtige cellen, niet alleen op den snuit, maar ook op de lippen of kaken, het gedeeltelijk onbeschubt zijn van de borststreek en de buitengewone ont- wikkeling der onderoogkuitsbeenderen en van het schouderblad, geven mijns inziens allezins regt, in verband met de overige kenmerken, in Chedrus een zeer natuur- lijk geslacht te zien, wat scherp van verwante, zooals Leuciscus, Alburnus enz. te onderscheiden is. Heckel schijnt van het geslacht Chedrus Swns. geene kennis genomen te hebben en bragt de daartoe behoorende soorten onder zijn geslacht Pachystomus. Dit ge- slacht is echter niet aannemelijk als te onbepaald omschreven. In allen gevalle zou de naam van Chedrus, als reeds in het jaar 1839 voorgesteld, behouden die- nen te blijven. Heckel bragt 8 soorten tot zijn geslacht Pachystomus, doch hij kende geene daarvan naar de natuur. Die soorten behooren dan ook gedeel- telijk slechts tot Chedrus en gedeeltelijk tot Morara en het subgenus Shacra van het geslacht Opsarius. PrAnaYnus Raf. Ichth. Oh.; Gir., Cypr. Fish. Un. Stat, Proc. Ac. Nat. Se. Phil. VIII p. 195. — Hrrsoreers Baird.-NAAKTBORSTKARPER. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis magnis 404 altis brevibus vestitum, dorso sat elevato. Maxillae aequales labiis tenuibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum convexum non ante os prominens. Os anticum rictu mediocri obliquo ante oculum desinente. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Linea la- teralis parum curvata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis paucira- diata supra vel ante pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinna analis pauci- radiata pinna dorsali non vel paulo tantum longior. Regio thoracica alepidota. Isthmus angustus. Dentes pharyngeales prehensiles com- pressi 2.4/4.2, facie masticatoria muniti. Aanm. Naar de fraaije afbeelding van Leuciscus frontalis Ag., welke tot Plar- gyrus gebragt wordt, te oordeelen, is Plargyrus verwant aan Chedrus Swns., zoo- wel wegens het onbeschubt zijn der bortstsreek, als de groote poren of cellen op voorhoofd, snuit en onderkaak. De heer Girard somt 6 soorten van dit geslacht op, doch van geene dier soorten zie ik iets beschreven betrekkelijk het beschubt of niet beschubt zijn der borststreek, wat alzoo nader te onderzoeken blijft. Catia Val, Hist. nat. poiss. XVII p. 305.= Greerion Heck., Fisch. Syr. p. 24 ex parte. = LEPELKAAKKARPER. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum, dorso ele- vato angulato. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum acutum depressiusculum, non ante os prominens. Os suborbitale anterius oblongo-rotundum diametro longitudinali subhori- zontali. Ossa suborbitalia cetera gracillima. Os anticum rictu obliquo ante oculum desinente. Maxilla superior symphysi non emarginata, mediocriter protractilis. Maxilla inferior ramis latis subcochleariformi- bus, maxilla superiore non brevior, symphysi tuberculo nullo. Sulcus postlabialis unicus margini maxillae inferioris libero parallelus formam ferri equini referens, Labium inferius reflexum a toto margine maxillae libero pendulum. Oculi superi membrana palpebrali non velati. Ven- ter non cultratus. Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, basi alepidota, radio simpli- ce postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite breviores. Pinna analis pauciradiata dorsali multo brevior. Linea lateralis valde curva- 405 ta. Apertura branchialis ampla sub oculo desinens. Opercula non ru- gosa. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati facie masticatoria oblique truncati plani, apice leviter uncinati, 2.4.5/5.4.2. Aanm. Het geslacht Catla is voorgesteld door den heer Valenciennes en inder- daad als een zeer natuurlijk geslacht te beschouwen. Het is verwant aan mijne geslachten Thynnichthys en Hypophthalmichthys, doch gemakkelijk daarvan te on- derkennen aan de veelstralige rugvin en de langs den geheelen rand der kaak omgeslagene onderlip. Cyprinus catla Buch. is tot nog toe de eenige bekende soort van Catla. Eenige voorwerpen, welke ik daarvan bezit, hebben mij in de gelegenheid gesteld de boven gegevene karakters aan de natuur te ontleenen. Als generisch karakter is waarschijnlijk bij te voegen het van achteren driehoekige betrek- kelijk zeer breede bovenkaaksbeen. HyPoPHTHALMIOHTHYS Blkr. — LAAGOOGKARPER. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis mediocri- bus vestitum, dorso elevato angulato. Maxillae labiis tenuibus simpli- cibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum acutum, depresiusculum, non an- te os prominens. Os suborbitale anticum oblongo-ovale vel trigonum, oblique deorsum et postrorsum directum. Os antieum rietu obliquo ante oculum desinente. Maxilla superior symphysi non emarginata, mediocriter protractilis. Maxilla inferior ramis elevatis, maxilla supe- riore longior, symphysi tuberculo parum conspieuo. Oculi posteri vel inferi, membrana palpebrali non velati. Venter non cultratus. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desi- nens, basi alepidota, pauciradiata, radio simplice postico toto carti- lagineo. Pinnae pectorales capite breviores. Pinna analis multiradiata pinna dorsali multo longior. Linea lateralis valde curvata. Opercula radiatim valde rugosa. Aanm. Het geslacht Hypophthalmichthys grond ik op drie na aan elkander ver- wante oost-aziatische soorten, in de wetenschap bekend onder de namen Leuciscus molitrix Val., Leuciscus nobilis Gray en Cephalus mantschuricus Basil. Het geslacht behoort tot de groep van Catla en Thynnichthys, maar onderscheidt zich;-van het eerste door korte achter de buikvinnen beginnende rugvin en daaren- tegen veelstralige aarsvin die veel langer is dan de rugvin (wat bij Catla juist het tegenovergestelde is) en waarschijnlijk ook door anders gevormde achterlipsgroeve ; — 406 van Thynnichthys, aan hetwelk het het naaste verwant is, insgelijks doordien de rugvin er achter de buikvin begint en veel korter is dan de aarsvin, door rimpe- lig gestraalde operkels, sterk gebogene zijlijn, geheel achterstaande tot zelfs on- derstaande oogen en voor de bovenkaak uitpuilende onderkaak. TayNNicCHTHYS Dlkr. — ToNIJNKARPER. Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis mediocribus vesti- tum, dorso elevato, angulato. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum acutum, depressiusculum, non ante os prominens. Os suborbitale anterius subtrigonum apice deorsum spectante. Os antieum, rictu obliquo ante oculum desinente. Maxilla superior symphysi non emarginata, mediocriter protractilis. Maxilla inferior ramis gracilibus parum oblique compressis, maxilla superiore non brevior, symphysi tubereulo parvo. Suleus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, cum sulco lateris oppositi non unitus. Oculi posteri vel subsuperi, membrana palpebrali non velati. Venter non cul- tratus. Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi alepidota, pauciradiata, radio simpliee postico toto cartilagineo. Pinna pectorales capite breviores. Pinna analis pauciradiata dorsali brevior. Linea lateralis vix curvata. Apertura branchialis sub operculo desinens. Opercula non rugosa. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati facie masticatoria oblique truncati plani 2.4.5/5.4.2. Aanm. Het geslacht Thynnichthys grond ik op twee soorten van Borneo en Su- matra, welke opmerkelijk zijn door haren tonijnachtigen habitus. Het geslacht staat in verwantschap nabij Catla. De kleine bekspleet, de niet uitgerande bo- venkaak en niet gehaakte onderkaak en de plaveiselachtige keelgatstanden wijzen op hare meer vreedzame gewoonten dan die van Rasbora, Opsarius, Aspius, enz. Het verschilt overigens van Catla door meerdere kenteekenen. Bij Catla is de rugvin veelstralig (4/14 of 4/15), de onderkaak sterk ontwikkeld en eene eenig- zins lepelvormige gedaante aannemende, de onderlip breed en van den geheelen vrijen rand der onderkaak naar beneden omgeslagen, terwijl de zeer wijde kieuw- opening tot onder de oogen doorloopt en de keelgatstanden , hoezeer zij tot de den- tes aggregati behooren, de kaauwvlakten ligt konkaaf hebben en de spitsen eenigzins haak vormig. Mijne beide soorten laten zich onderkennen als volgt. 407 ] Squamae 70 ad 75 in linea Jaterali, 17 vel 13 supra lineam lateralem. Corpus altitudine 41 ad 42 in ejus longitudine. Thynnichthys polylepis Blkr. II Squamae 53 ad 60 in linea laterali, 12 supra lineam lateralem. Corpus altitu- dine 3 circiter in ejus longitudine. Thynnichthys thynnoides Dlkr. Lhynnichthys polylepis Blkr— Veelschubbige Tonynkarper. Atl. Cypr. Tab. LI fig. 4. Thynnichth. corpore oblongo eompresso, altitudine 41/4 ad 425 in ejus longitudine, latitudine 3 et pauloin ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 42; ad 4%; in longitudine corporis cum, 315 ad 3!/sin longitudine corporis absque pinna caudali; vertice alepidoto, altitudine 11/3 ad 1!/;, latitu- dine 2 ad 2 paulo in ejuslongitudine; oculis subposteris, diametro 3 ad 2%/; in longitudine capitis, diametro 1!/;ad 2 fere in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 1!/3 distantibus, membrana pal- pebrali iridis marginem externum tantum tegente, antice quam postice latiore, apertura subeireulari ; linea rostro-dorsali capite declivi, fronte non vel vix coneava, nucha dorsoque convexa; linea in- teroculari convexa; rostro acuto, non convexo, oculo junioribus sat multo, aetate provectis paulo breviore, apice ante medium oculuin sito, linea anteriore subsemilunariter rotundato; naribus orbi- tae non vel vix magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus vix duplo majo- ribus; osse suborbitali anteriore trigono- vel subpentagono-cordiformi, latiore quam longo (alto), basi sursum et paulo antrorsum spectante, lateribus convexis vel obtusangulis in apicem acutiusculum deorsum et postrorsum spectante unitis, erista nulla conspieua; osse suborbitali 2? elongato-tetra- gono, antice quam postice multo altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 19 duplo circiter humiliore; ossibus suborbitalibus 3? et 4° humilibus, 3? quam 4? latiore, longe a margine prae- opereuli posteriore remoto; maxillis aequalibus, marginibus oralibus antice praesertim acutis; ma- xilla superiore gracili, sub ossibus nasalibus occulta, mediocriter deorsum protractili, symphysi non emarginata, ante oculum desinente, 4!/2 ad 5 in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus non emarginata, symphysi ipsa vix tuberculata non uncinata, ramis parum oblique compres- sis inferne poris parum conspicuis longitudinaliter uniseriatis; labiis gracilibus striis transversis con- spieuis nullis; suleo labii superioris paulo ante angulum oris desinente, sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad symphysin inframaxillarem sese extendente; rictu mediocriter obliquo: operculo lati- tudine 1°/; ad 123 in ejus altitudine, marzine inferiore rectiusculo; membrana branchiali post oper- eulum in lobum obtuse rotundatum producta; apertura branchiali sub operculi parte anteriore desi- nente; dentibus pharyngealibus aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis valde compressis facie masticatoria oblique truncata plana; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis subvertiealibus, toto corpore magnitudine subaequalibus, dorsalibus iis mediis lateribus non minoribus, striis concentricis nume- rosis ope lentis bene conspicuis, striis loneitudinalibus oculo nudo conspicuis dimidio basali nullis, dimidio libero nullis vel parcis; squamis 70 ad 75 in linea laterali, 33 p. m. in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 17 vel 15 supra lineam lateralem, 30 p. m. in serie longitudinali occiput interet pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter 7- ad 9-seriatis squamis seric- 408 bus omnibus magnitudine subaequalibus; linea laterali antice curvata lata oblique usque post pin- nas ventrales descendente, postice rectiuscula, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali ap- proximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squ amam vulgo superante notata; osse scapulari trigono obtuse rotundato; pinna dorsali vix ante pinnas ventrales incipiente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore non vel non multo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice 4° gracili cartilagineo eapite non multo breviore; pinnis pectoralibus basi ale- pidotis, acutis, ventralibus non vel vix longioribus, 6!/2 ad 7 in longitudine corporis ventrales non attingentibus, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infimo ventre insertis, acutis, analem non attingentibus; anali alepidota, acuta, emarginata, dorsali sat multo minus duplo humiliore, sat multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice 3? gracili cartilagineo ; pinna caudali basi squamosa profunde incisa, lobis acutis inferiore superiore paulo longiore 3° ad 3!/s in longitudine corporis; colore corpore superne coerulescente-viridi, inferne argenteo; iride flavescente superne fusca; lobo membranae branchialis postoperculari macula fusca; pinnis dilute roseis, dorsali et caudali plus mi- nusve fusco arenatis. B, 3. D. 4/8 vel 4/9 vel 4/10. P. 1/17 vel 1/18. V. 2/8, A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/8 vel 6/17/7 lat. brev. incl. Hab Sumatra (Palembang), in fluviis. Borneo (Pontianak), in fluviis. 2 Longitudo 3 speciminum 88"' ad 181”, Aanm. In mijne bijdragen tot de ichthyologie van Borneo is de onderwerpelijke soort vermeld (niet beschreven) als Leuciscus thynnoides. Ik heb Thynnichthys thynnoides echter tot nog toe niet van Borneo ontvangen en de vermelding daar- van onder de borneosche visschen berustte daarop, dat ik onderwerpelijke soort niet naauwkeuriger had onderzocht en haar voor dezelfde hield als Thynnichthys thyn- noides. Zij is echter stellig van laatstgenoemde verschillende en van haar te onderkennen aan aanmerkelijk talrijkere schubben op eene overlangsche een dwarsche rei en voorts aan hooger ligchaam en hoogeren minder spitsen kop. Thynnichthys thynnoides Blkr. — Slanke Tonynkarper. Atl. Cypr. Tab. LI fig. 2. Thynnichth. corpore oblongo compresso, altitudine 5 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 cir- citer in ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 41/3 circiter in longitudine corporis cum, 31/4 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 12/;, latitudine 2 et paulo in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 4 circiter in longitudine capitis, diametro 2 circiter in capitis parte postoculari, diametro 1!'/5 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsa- li capite declivi, fronte vix concaviuscula, nucha dorsoque convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto, non convexo, oculo non vel vix breviore, apice ante medium oculum sito, linea an- teriore obtusangulatim rotundato; naribus orbitae vix magis quam rostri apici approximatis , poste- rioribus anterioribus vix duplo majoribus; osse suborbitali anteriore trigono - cordiformi, paulo la- tiore quam longo (alto), basi sursum et paulo antrorsum spectante, lateribus convexis in apicem rotundatum deorsum et postrorsum spectantem unitis, medio crista longitudinali inferne ramos eden- te deorsum et postrorsum descendente percurso; osse suborbitali 2? elongato -tetragono, antice quam 409 postice multo altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore; ossibus suborbitali 3° et 4° humilibus 3° quam 4° latiore longe a margine praeoperculi posteriore remoto; maxillis aequalibus, margibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore gracili sub ossibus nasalibus occulta, deorsum mediocriter protractili, symphysi non emarginata, ante ocu- lum desinente, 4 et paulo in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus non emargina- ta, symphysi ipsa vix tuberculata non uncinata; ramis parum oblique compressis inferne poris con- spicuis nullis; labiis gracilibus, striis transversis conspicuis nullis; sulco labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad symphysin inframaxillarem sese extendente; rictu mediocriter obliquo; opereulo latitudine 1%; circiter in ejus altitudine, mar- gine inferiore rectiusculo; membrana branchiali post operculum in lobum rotundatum producta; aper- tura branchiali sub operculi parte anteriore desinente; dentibus pharyngealibus ageregatis 2.4.5/5.4.2, singulis valde compressis facie masticatoria oblique truncata plana; linea dorsali convexa linea ven- trali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non ca- rinato; squamis subverticalibus, dorsalibus lateralibus vix minoribus, lateralibus corpore ubique mag- nitudine subaequalibus, striis concentricis numerosis ope lentis bene conspicuis, striis longitudina- libus oculo nudo conspicuis dimidio basali nullis dimidio libero nullis vel parcis; squamis 58 ad 60 in linea laterali, 20 vel 21 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 12 supra lineam lateralem, 25 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali antice curvatura lata valde oblique usque post pinnas ventrales descendente, postice rectiuscula, basi ven- tralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; osse scapulari trigono obtuse rotundato; pinna dorsali supra pinnas ventrales incipiente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore vix humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice 4? gracili, cartilagineo , capite sat multo breviore; pinnis pectoralibus basi alepidotis, acutis, ventralibus non longioribus, ventrales fere at- tingentibus, 7 circiter in longitudine corporis, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infimo ven- tre insertis, acutis, analem non attingentibus; anali alepidota, acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio sim- plice tertio gracili cartilagineo: caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, inferiore su- periore paulo longiore 4 circiter in longitudine corporis; colore corpore coerulescente- viridi vel oli- vaceo, inferne argenteo; iride flavescente, superne fusca; lobo membranae branchialis postopereu- lari macula fusca; pinnis dilute roseis, dorsali et caudali plus minusve fusco arenatis. B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/18. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. inel. Syn. Leuciseus thynnoides Blkr, Diagn. beschr. vischs. Sumatra, Tient. 1- IV, Nat. T. Ned. Ind. III p. 599. Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo speciminis unici 135°” Aanm. Ik ontdekte deze soort in het jaar 1852 en beschreef haar onder den naam van Leuciscus thynnoides naar het eenige voorwerp, wat ik van haar bezit Zij schijnt zeer zeldzaam te zijn. AMBLYPHARYNGODON Blkr.= Mora Heck., Fisch. Syr. Addend. et corrig. p. 257. STOMPTANDKARPER. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis parvis ve- 32 B 410 stitum, dorso elevatiusculo angulato. Maxillae labiis tenuibus simplici- bus vestitae. Cirri nulli. Rostrum acutum, depressiusculum, non an- te os prominens. Os suborbitale antirius trigonum apice deorsum spec- tante. Os antieum, rictu obliquo ante oculum desinente. Maxilla su- perior symphysi non emarginata, mediocriter protractilis. Maxilla in- ferior superiore non brevior, ramis gracilibus planis parum oblique com- pressis, symphysi tubereulo parvo. Suleus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, cum sulco lateris oppositi non u- nitus. Oculi posteri, membrana palpebrali non velati. Venter non cul- tratus. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et vix ante pin- nam analem desinens, basialepidota, pauciradiata, radio simplice pos- tico toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite breviores. Pinna analis pauciradiata dorsali brevior. Linea lateralis parum curvata. Apertura branchialis sub oculo desinens. Opercula non rugosa. Dentes pharyn- geales molares facie masticatoria oblongo-rotundati et transversim ru- gosi 1.2.3/3.2.1. Aanm. Het geslacht Amblypharyngodon werd reeds door Heckel herkend. In de Addenda en corrigenda van zijne Fische Syriens stipte hij aan, dat Cyprinus mola Buch. tot een eigen geslacht behoorde, hetwelk hij Mola noemde en kortelijk kenschetste door de woorden » Dentes semilunares 1.2.3/3.2.1”. De naam Mola reeds aan een geslacht van Gymnodonten (Mola Risso) gegeven zijnde, kan niet behouden blijven, waarom ik dien van Amblypharyngodon voorstel. Ik meende eerst de soorten, tot Amblypharyngodon te brengen, tot Thynnichthys te behoo- ren, en inderdaad zijn zij daaraan het naaste verwant. Het geslacht Thynnichthys evenwel heeft een’ anders gebouwd tandenstelsel, een kenmerk wat uitwendig vertaald is in de plaatsing der rugvin voor of boven de buikvinnen en hare ein- diging ver voor de aarsvin, alsmede in de kleine onder het operkel eindigende kieuwspleet. Tot het geslacht Amblvpharyngodon reken ik te behooren Cyprinus mola Buch. en voorts Leuciscus microlepis Blkr van Bepgalen en Leuciscus melettina Val. van Bombay. Drvario Heck., Fisch. Syriens p. 25, Nachtr. p. 184. — Devart. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum, dorso et ventre valde convexis. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. 411 Cirri null. Rostrum breve non ante os porrectum. Os subterminale rictu parvo. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Venter nou cultratus. Pinna dorsalis elongata multiradiata, magna parte anali e- longatae multiradiatae opposita, radio simplice postico cartilagineo. Linea lateralis valde curvata lineae ventrali approximata. Squamae nuchales post oculum incipientes. Dentes pharyngeales....? Aanm. Nadat Heckel in 1842 het geslacht Devario naar Cyprinus devario Buch. en Perilampus ostreographus McCl. had opgesteld, soorten welke hij niet naar de natuur kende, herzag hij dat genus in 1847 en bragt daartoe, behalve de beide genoemde, nog 6 japansche soorten, door den heer Schlegel onder de naam van Capoéta beschreven en afgebeeld. Het natuurlijke van het geslacht werd daardoor bedorven, vermits 2 dier japansche soorten, Capoéta elongata T. Schl. en Capoëta gracilis |. Schl behooren tot het geslacht Gnathopogon en de 4 overige tot het geslacht Acheilognathus. Ik neem Devario aan in den zin, door Heckel daaraan oorspronkelijk gegeven , en voeg daaraan toe nog twee soorten, Devario MacClellandi en Devario cyano- taenia, welke in de Indian Cyprinidae zijn afgebeeld doch niet beschreven. Daar ik geen der soorten naar de natuur heb kunnen onderzoeken en hare lip- bouw en tandenstelsel niet beschreven zijn, is de plaatsing van het geslacht nog on- zeker, en het zou mij niet bevreemden, indien het tot de Phalakrognathinen be- hoorde en wel in de nabijheid Acheilognathus. Luciosoma Blkr, Nalez. vischf. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 263. — SNOEKKARPER. Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso hu- millimo lato. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirri 4, rostrales et supramaxillares carnosi vel null. Rostrum acutum, non ante os prominens, apice ante oculum sito. Os suborbitale anterius pentagonum apice acuto sursum spectante. Ossa suborbitalia posteriora multo magis quam anteriora evoluta. Oculi superi membrana palpebrali non velati. Os anticum, rictu lato obli- quo sub oculo desinente. Maxilla superior symphysi emarginata. Maxil- la inferior maxilla superiore non vel vix brevior, symphysi uncinata, unco incisuram intermaxillarem intrante. Sulcus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, cum sulco lateris oppositi non 412 unitus. Squamae corpore magnitudine subaequales , nuchales longe post oculum incipientes. Venter non cultratus. Pinnae ventrales ventre in- fimo insertae. Linea lateralis valde curvata lineae ventrali multo ma- gis quam lineae dorsali approximata. Pinna dorsalis pauciradiata, ma- na parte supra pinnam analem sita , basi alepidota , radio simplice posti- co toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite longiores radio 1? valido. Pinna analis pauciradiata dorsali non vel non multo longior. Apertura branchialis sub praeoperculo desinens. Dentes pharyngeales uncinato- subcoehleariformes vel voratorii 2.4.4/4.4.2. vel 2.4.5/5.4.2. -Subg. Luciosoma Dlkr. Cirri rostrales et supramaxillares. v Trinematichthys Blkr. Cirri nulli. Aanm. Ik grondde dit geslacht op de soort, door den heer Valenciennes onder den naam van Barbus setigerus beschreven en afgebeeld. Die soort heeft echter weinig verwantschap met het geslacht Barbus, maar staat daarentegen in algemeene bewerktuiging meer nabij Aspius en Chela en is als een tusschenvorm van deze beide geslachten te beschouwen. Met geslacht is kenbaar aan haar min of meer snoekvormig slank ligchaam, lagen rug, gedeeltelijk boven de aarsvin in- geplante rugvin, niet gekielden buik, lagen dikken vleezigen rug, wijde tot on» der de oogen reikende bekspleet, gehaakte onderkaak en uitgerande bovenkaak, betrekkelijk zeer breede achterste onderoogkuilsbeenderen, lange borstvinnen, drie- reijige keelgatstanden, enz. : Behalve Barbus setigerus Val. bezit ik nog twee soorten van dit geslacht, de eene na verwant aan Luciosoma setigerum, de andere opmerkelijk door de vol- strekte afwezigheid van voeldraden en vroeger door mij onder den naam van Leu- ciscus trinema beschreven, eene soort echter, welke in algemeenen bouw van lig- chaam, kop en vinnen geheel aan Luciosoma beantwoordt, en welke ik slechts op grond van de afwezigheid van voeldraden gebragt heb tot een subgenus, het- welk ik voorstel te noemen Trinematichthys. Ik meende vroeger het geslacht eigen te zijn aan de Soenda-eilanden, doch uit eene afbeelding van den Graaf Francis De Castelnau ontwaar ik, dat het ook in Siam voorkomt, even als meerdere andere geslachten, welke men tot nog zeer on- langs slechts van de Soenda-eilanden kende. De soorten mijner verzameling laten zich gemakkelijk van elkander onderschei» den als volgt. I Cirri rostrales et supramaxillares (Subg. Zuciosoma). be um —— ee —— AER EIRE. 2. 415 A. Squamae 42 vel 43 in linea laterali, 6 supra lineam lateralem. a. Fascia cephalo-caudalis nigricaus. Pinna caudalis utroque lobo fascia longi- tudinali nigricante. Pinna ventralis in filum sat longum producta. Luciosoma (Luciosoma) setigerum Blkr. b. Latera maculis rotundis nigricantibus longitudinaliter uniseriatis. Pinna caudalis fasciis 3 longitudinalibus nigricantibus. Pinna ventralis vix pro- ducta. Luciosoma (Luciosoma) spilopleura Blkr. II Cirri nulli. (Subg. ZrizematichtAys). A. Squamae 43 ad 45 in linea laterali, 6 supra lineam lateralem. a. Pinnae ventrales et analis in filum productae. Pinna caudalis utroque latere fascia longitudinali nigricante. Luciosoma (Trinematichthys) trinema Blkr. Luciosoma (Luciosoma) setigerum Blkr, Nalez. vischf. v. Sumatra, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IX p. 264.— Vierdradige Snoekkarper. Atl. Cypr. Tab. LI fig. 3. Lucios. (Lucios.) eorpore elongato compresso, altitudine 5% ad 6!/2 in ejus longitudine, latitudine 174 ad2 fere in ejus altitudine; capite acuto, 5 ad 57/ in longitudine corporis cum, 4 ad 4!/ in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1*/4 circiter, latitudine 21/; ad 2 in ejus longitudine; oculis diametro 3?/, ad 4 circiter in longitudine capitis, 1°/3 ad 1?/, in capitis parte postoculari, diametro 1!/, ad 1!/; distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tan- tum tegente, apertura subcirculari; rostro acuto oculo junioribus non, aetate provectis paulo tantum longiore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterio- ribus oblongis magnis anterioribus plus duplo majoribus; linea rostro-dorsali capite declivi rectius- cula, nucha convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali 3° valde lato osse euberbitali 1° multo majore, margine postero-inferiore valde convexo; maxillis ore clauso subaequalibus, superi- ore deorsum mediocriter protractili, sub oculi dimidio anteriore desinente, 2 ad 2 ct paulo in lon- gitudine eapitis; rictu, magno valde obliquo; cirris rostralibus carnosis ossa nasalia inter et ossa sub- orbitalia anteriora insertis oculo duplo vel plus duplo longioribus; cirris supramaxillaribus oculo multo sed multo minus duplo longioribus; maxilla inferiore valde adscendente symphysi tubercu- lo conico hamata; labiis mediocribus teretibus; operculo minus duplo altiore quam lato, marzine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; dentibus phryngealibus uncinato-cochleariformibus 2.4.4./4.4.2 vel 2,4.5/5.4.2; osse scapulari trigono acuto; dorso humili leviter convexo ventre humiliore, squa- mis dimidio libero radiatim striatis, 42 vel 43 in linea laterali, 8 vel 9 in serie trausversali qua- rum 6 (57°) supra lineam lateralem, 25? p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsae 414 lem: linea laterali deorsum curvata, lineae ventrali multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice notata; pinna dorsali longe post pinnas ventrales incipiente, radiis mediis radiis analibus anticis opposita, acuta, emarginata, junioribus corpore non altiore, aetate provectis corpore altiore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice postico car- tilagineo gracili, flexili, edentulo, capite non vel non multo breviore; pinnis pectoralibus acutis latis ventrales attingentibus 5 ad 4!/2, ventralibus latis radio 1° in filum apice bifidum analem attingentem producto 4'/» circiter, caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis Als ad 4? 5 in longitudine corporis; anali acuta, emarginata, dorsali non multo ad non humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice postico gracili toto carti- Jagineo flexili; colore corpore superne viridi marginibus squamarum profundiore, inferne argenteo; iride flavescente vel rosea; fascia nigricante-violacea cephalo-caudali aetate provectis continua, junioribus interdum e maculis rotundis 30 p. m. in seriem longitudinalem dispositis composita, caudae dimidio superiore cum fascia pinna caudali superiore coalescente; pinnis flavescentibus vel dilute roseis, dorsali, anali caudalique dimidio basali pulehre rubris, caudali utroque lobo medio fascia longitudinali nigricante- violacea. B. 3. D. 2/7 vel 2/8 vel 3/7 vel 3/8. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Barbus setigerus Val, Poiss. XVI p. 153 fig. 469. Barbeau setigère Val., ibid. Barbus podonemus Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd.- Oost-Java p. 18. Wader Javan. Hab. Java (Batavia, Bekassi, Rankasbetong, Lebak, Kediri, Surabaja, Gempol), in fluviis. Sumatra (Lahat, Solok), in fluviis. Longitudo 18 speciminum deseript. 90°” ad 205". Aanm. De beschrijving en afbeelding dezer soort in de groote Histoire naturelle des Poissons laten in meerdere opzigten te wenschen over. Zoo vertoont de af beel- ding niets van den overlangschen ligchaamsband en van de staartvinbanden, ter wijl er de rugvin met nagenoeg hare geheele lengte boven de aarsvin is geplaatst. Ik beschreef haar daarom, in het begin van 1849 tijdens mijn verblijf te Ambarawa in Midden Java, ver van mijn kabinet verwijderd, als eene eigene soort naar voor- werpen van Soerabaja, welker toestand van bewaring overigens ook nog te wenschen overliet. Sedert nam ik een grooter aantal voorwerpen waar, naar welke mijne nieuwere beschrijving ontworpen is. Deze voorwerpen zijn echter later alle verlo- yen gegaan door een in mijn kabinet gepleegden diefstal van stopflesschen door een’ mijner inlandsche bedienden, die de flesschen, na den inhoud te hebben wegge- worpen, aan Chinesche opkoopers verkocht. Enkele bijzonderheden, vroeger door mij over het hoofd gezien, zoo als die van de vormen der voorste oogkuilsbeende- ren, van het getepeld zijn der lippen aan de binnenzijde, van het aantal schub- ben op eene rei tusschen kop en rugvin, enz. heb ik daarom in de hier gegevene beschrijving met nader kunnen aanduiden. 415 Luciosoma (Luciosoma) spilopleura Blkr, Nalez. vischf. Sumatra, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IX p. 265. — Gevlekte Snoekkarper. Atl. Cypr. Tab. LI fig. 1. Lucios. (Lucios.) corpore elongato compresso, altitudine 6 fere in ejus longitudine, latitudine 1°, ad 2 fere in ejus altitudine; eapite acuto 5 et paulo in longitudine corporis eum, 3° 5 ad 3? ; in longitudine cor- poris absque pinna caudali; altitudine capitis 1'/» circiter, latitudine 21 # circiter in ejus longitudine: oculis diametro 32/5 circiter in longitudine capitis, diametro 1°; circiter in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro acuto, convexiuseulo, oculo non loneiore, non ante os prominente; na- ribus orbitae magis quam rostri apiei approximatis, posterioribus oblongis magnis anterioribus plus duplo majoribus; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula, nucha convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore oblongo, multo longiore quam alto, postice rotundato, antice val- de acuto margine inferiore convexo obliquo; osse suborbitali 2? oblongo-tetragono osse suborbitali 1? multo humiliore, plus duplo longiore quam alto; osse suborbitali 3° valde lato, osse suborbitali 1? multo majore, margine postero - inferiore valde convexo; maxillis ore clauso aequalibus, superiore deorsum mediocriter protractili, sub oculi dimidio anteriore desinente, 2 in longitudine capitis: rietu magno valde obliquo; cirris rostralibus carnosis ossa nasalia inter et ossa infraorbitalia ante- riora insertis oculo duplo circiter longioribus; cirris supramaxillaribus cirris rostralibus graciliori- bus oeulo paulo tantum longioribus; maxilla inferiore valde adscendente symphysi tuberculo conico subhamata; labiis mediocribus teretibus facie externa totis glabris facie interna (orali) papillis nu- merosis brevibus obsitis; operculo latitudine 11/4 ad 1!/5 in ejus altitudine, margine inferiore con- eaviusculo; apertura branchiali ampla sub oculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uneinato - cochleariformibus 2.4.5/5.4.2; osse scapulari trigono acute rotundato; dorso humili leviter convexo, ventre humiliore; squamis dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 42 p. m. in linea laterali, 8 vel 9 in serie transversali quarum (medio cor- pore) 6 (5!/s) supra lineam lateralem, 21 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dor- salem; linea laterali deorsum curvata lineae ventrali multo magis quam lineae dorsali approxima- ta, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo superante notata; pinna dorsali lor- ge post basin ventralium incipiente, radiis mediis radiis analibus anticis opposita, acuta, emarginata. altitudine 1'/ ad 1'4 in altitudine eorporis, multo sed multo minus duploaltiore quam basi long radio simplice postico gracili, flexili, toto cartilagineo, edentulo, capite multo breviore; pinnis pecto- ralibus aeutis latis ventrales attingentibus 4?/3 ad 4?;, ventralibus acutis latis radio 19 parum producto analem attingente vel subattingente 612 circiter, caudali basi tantum squamosa profunde d, incisa lobis acutis 4 cireiter in longitudine corporis; anali acuta emarginata, dorsali non humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice postico gracili flexili, toto cartilagineo; colore eorpore superne viridi, inferne argenteo; iride rosea vel flava; maculis utroque latere 13 oblongo- rotundis coerulescente- violaceis in seriem longitudinalem dispositis; pinnis flavescente- vel roseo- hyalinis; caudali rosea fasciis 3 longitudinalihus nigricante-violaceis, fascia media radiis mediis, fasciis lateralibus radiis pinnae marginalibus brevibus incipientibus et margine pinnae posteriore in- tra apices desinentibus; dorsali et anali medio circiter fascia longitudinali fuscescente. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 8/178 lat. brev. incl, Hab. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo speciminis unici 108", 416 Aanm. Deze soort is na verwant aan Luciosoma setigerum, doch stellig eene eigene species. Zij is voornamelijk herkenbaar aan hare eenreijige groote lang- werpige weinig talrijke zijvlekken en drie donkere staartvinbanden, waarvan de middelste het midden der vin inneemt en de zijdelijke op de korte randstralen beginnen en de vintoppen vrijlaten; voorts aan de overlangsche rugvin- en aars- vinbanden, weinig verlengde buikvinnen, betrekkelijk grootere oogen, langere voel- draden, enz. Ik zie deze soort ook goed herkenbaar afgebeeld in het album van siamsche visschen van den Graaf De Castelnau. Luciosoma (Trinematichthys) trinema Blkr. — Driedradige Snoekkarper. Atl. Cypr. Tab. LII fig. 4. Lucios. (Trinematichth.) corpore elongato compresso, altitudine 5° 4 ad 6 in ejus longitudine, latitudine 125ad 2 ferein ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 5et paulo ad 5!/s in longitudine corporis cum, 4*/;ad 4!/,in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 17/3 cir- citer, latitudine 2 fere in ejus longitudine; oculis superis, diametro 4 fere ad 4 et paulo in longitu- dine capitis, diametro 123 ad 1?/; in capitis parte postoculari, diametro 11/4 ad 1?/5 distantibus , mem- brana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali ca- pite declivi rectiuscula, nucha dorsoque convexa ; linea interoculari convexa; rostro acuto rotundato, non convexo, oculo vix vel non longiore, apice ante medium oculum circiter sito; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus duplo circiter majoribus; osse suborbi- tali anteriore oblongo-subtrigono, longiore quam alto, basi breviore convexo vel obtusangulo postrorsum speetante, lateribus superiore et inferiore longioribus antice in angulum acutiuscule rotundatum antror- sum et paulo sursum spectante unitis, medio crista longitudinali postrorsum descendente percurso; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, postice quam antice vix altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1° minus duplo humiliore; ossibus suborbitalibus 5° et 4° valde latis praeoperculi marginem posteriorem fere attingentibus oculi diametro non multo gracilioribus; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore vix breviore, deorsum medio- eriter protractili, symphysi profunde emarginata, sub pupilla desinente, 2 et paulo in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus emarginata, symphysi ipsa unco mediocri incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis oblique compressis, inferne poris pluribus parum conspicuis longitudinaliter uniseriatis; labiis gracilibus, facie orali tranversim rugosis; sulco labii superioris brevi paulo ante angulum oris desinente, sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente; rietu valde obliquo; operculo latitudine 1!/s circiter in cjus altitu- dine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali vix post oeuli marginem posteriorem desinen- te; dentibus pharyngealibus voratoriis leviter uncinatis 2.4.5/5.4.2 , singulis infra uneum fossula oblonga superficiali vix conspicua; linea dorsali convexa linea ventrali convexa non multo altiore; ventre pinnas pectorales inter et pinnas ventrales plano lato, ceterum leviter compresso rotundato non carinato; squamis obliquis (angulo inferiore conspicuo ante angulum superiorem conspicuum sito), limidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, caudam versus sensim maguitudine decrescentibus, 43 ad 45 in linea laterali, 9 in serie transversali quarum 6 (51/2 ) supra lineam lateralem, 21 vel 22 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; squamis 417 regione thoraco-gulari squamis postaxillaribus multo minoribus; linea laterali regulariter valde curvata, basi ventralium plus duplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sensim adscen- dente et media basi pinnae caudalis desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo non superante notata; osse scapulari trigono apice acuto; pinna dorsali longe post basin ven- tralium incipiente, radiis posticis radiis analibus anticis opposita, basi alepidota, acuta, emargina- ta, altitudine 1!/3 ad 1!/, in altitudine corporis, multo sed minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice 2? gracili cartilagineo capite multo breviore; pinnis pectoralibus subhorizontaliter in- sertis, basi squamosis, capite longioribus, 4°/3 ad 4?/5 in longitudine corporis, ventrales attingentibus , radio simplice valido; pinnis ventralibus ventre infimo insertis acutis absque filo pectoralibus multo brevioribus, radio simplice 2° in filum producto filo partem analis posteriorem attingente; pinna anali basi leviter squamata, acuta, emarginata, radio simplice tertio gracili cartilagineo in filum pinnam caudalem subattingentem producto, absque filo dorsali non vel vix humiliore, altiore quam basi longa; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis, inferiore superiore lon- giore det paulo ad 41/4 in longitudine corporis; colore corporesuperne viridi, inferne argenteo, dorso antice et capite superne profunde olivaceo; iride flava; fascia cephalo-caudali fusco-violacea dimidio corporis anteriore parum conspicua vel e maculis distantibus composita, cauda sat lata valde conspi- cua supra lineam lateralem sita; pinnis roseis vel flavescente-roseis; pinnis dorsali et anali antice media altitudine maculis 2 ad 4 nigricante-violaceis, caudali utroque lobo medio fascia lata nigri- cante-violacea longitudinali, fascia superiore cum fascia cephalo-caudali confluente. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/15 vel 1/16. V. 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 5/17/7 vel 5/17/8 lat. brev. incl. Syn. Leuciscus trinema Blkr, Diagn. beschr. nieuw. vischs. Sumatra, Nat. 'T. Ned. Ind. 1II p. 600. Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Borneo (Sintang), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 175" et 2206'". Aanm. Ik ontdekte deze soort in het jaar 1852 en beschreef haar naar mijn voorwerp van Palembang. Sedert ontving ik een grooter en beter bewaard voor- werp uit de binnenlanden van West-Borneo. De soort schijnt op beide eilanden zeldzaam te zijn of althans er meer de hoogere gedeelten der stroomgebieden te bewonen. Pgrizampus McCl., Ind. Cyprin: Asiat. Res. XIX p. 39; Heck, Fisch. Syr. p. 45. — BorsTELKARPER. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso ventre humiliore. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirri 4, rostrales carnosi, supra- maxillares longissimi setacei. Rostrum breve humile, non ante os pro- minens, apice ante vel supra oculi marginem superiorem sito. Oculi posteri, membrana palpebrali non velati. Os anticum, rictu obliquo ante oculum desinente. Squamae corpore magnitudine subaequales, nuchales post oculum incipientes. Venter non cultratus. Pinnae ventra- Eo vo 418 les ventre infimo insertae. Lineae lateralis valde curvata lineae ventrali valde multo magis quam lineae dorsali approximata. Pinna dorsalis pluriradiata, ex parte supra pinnam analem sita, radio simplice posti- co toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite breviores. Pinna analis multiradiata, dorsali multo longior. Pinna caudalis vix emarginata. Aanm. Ik neem den geslachtsnaam Perilampus van den heer MacClelland slechts aan voor enkele soorten, door hem daartoe gebragt, en vat het genus ook in een’ meer beperkten zin op. Zooals de heer MacClelland het omschreef omvatte het ook soorten van Chela, Laubuca, Devario en Esomus. Althans behooren zijne Peri- lampus devario en ostreographus tot Devario; zijne Perilampus perseus, psilopte- romus en cachius tot Chela; zijne Perilampus recurvirostris, macropterus en ther- mophilus tot Esomus; zijne Perilampus guttatus tot Laubuca en zijne Perilampus aequipinnatus misschien tot Opsarius. Alle die soorten zijn uitgesloten door boven- staande diagnose, welke bepaalt een geslacht, hetwelk zeer na verwant is aan Eso- mus en daarvan voornamelijk verschilt door zigtbare digt langs de buiklijn verloo- pende zijlijn, korte borstvinnen welke korter zijn dan de kop, en veelstralige aarsvin welke aanmerkelijk langer is dan de rugvin. Het tandenstelsel is niet bekend en ook omtrent den bijzonderen bouw der kaken verkeert men in het onzekere, doch het laat zich vermoeden, dat deze niet van die bij Esomus zullen verschillen. Heckel nam het geslacht Perilampus McCl. in een’ geheel anderen zin aan en wenschte het te beperken tot de de karakters van Chela met lange meer nabij de borstvinnen ingeplante buikvinnen. Van de beide soorten, die hij tot Perilampus bragt, behoort Perilampus psilopteromus McCl. tot Chela en Perilampus macro- pterus McCl. tot Esomus, zooals boven reeds is gezegd. Esomus Swains., Nat. Hist. Fish. Il p. 285; Heck., Fisch. Syr. p. 44 = Nuria Val, Poiss. XVI p. 181. — Nurra. Corpus elongatum vel subelongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso ventre non vel vix altiore. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirri 4, rostrales car- nosi supramaxillaribus approximati, supramaxillares longissimi setacei. Rostrum breve humile, non ante os prominens, apice ante vel supra oculi marginem superiorem sito. Os suborbitale anterius trigonum apice acuto deorsum spectante. Oculi posteri, membrana palpebrali non 419 velati. Os anticum, rietu valde obhquo ante oculum desinente. Maxil- la superior symphysi prominens non emarginata. Maxilla inferior maxil- la superiore non vel vix brevior, tuberculo vel unco symphysiali nullo. Suleus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, non cum sulco lateris oppositi unitus. Squamae corpore magnitudine sub- aequales, nuchales post oculum incipientes. Venter non cultratus. Pin- nae ventrales ventre infimo insertae. Linea lateralis conspicua nulla. Pinna dorsalis pauciradiata tota vel maxima parte supra pinnam ana- lem sita, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales ca- pite longiores. Pinna analis pauciradiata pinna dorsali non vel paulo tantum longior. Apertura branchialis sub praeoperculo desinens. Den- tes pharyngeales acuti non vel vix curvati 5/5. Aanm Swainson grondde zijn geslacht Esomus op Cyprinus danrica Buch. en omschreef het vrij juist. De heer Valenciennes beschreef een drietal jaren later hetzelfde geslacht onder den naam Nuria. Esomus is een natuurlijk en scherp gekenmerkt geslacht, hetwelk in verwant- schap staat tusschen Chela, Luciosoma en Laubuca, alle geslachten, bij welke de rugvin geheel of gedeeltelijk boven de aarsvin is geplaatst. Het mist den scherp gekielden buik van Chela en Laubuca, even als de veelstralige aarsvin dezer ge- slachten. De vorming der monddeelen beantwoordt in het wezenlijke aan die bij Laubuca, ofschoon de onderkaak er aanmerkelijk hooger is. Zoo ook beginnen er de schubben verder achter het oog. Het geslacht is overigens merkwaardig door zijne lange voeldraden, van welke de bovenkaaksdraden, althans die bij de eenige in mijn bezit zijnde soort, borstelachtig stijf zijn. De voeldraden zijn overigens, evenals bij de overige vierdradige Cyprinoïden, echte snuitdraden en bovenkaaks- draden en niet alle 4 bovenkaaksdraden (volgens de terminologie van den heer Va- lenciennes lipdraden) zoo als de heer Valenciennes aangeeft. De zaak is, althans bij Esomus danrica, dat de snuitdraden ver achterwaarts aan den onderrand van den snuit nabij de bovenkaaksdraden zijn ingeplant, welke nabijheid ze voor boven- kaaksdraden zal hebben doen aanzien. Het tandenstelsel bezit voorts het merkwaar- dige, dat het uit slechts uit 5 op eene enkele rei geplaatste slanke niet of naau- welijks gebogene spitse tanden bestaat. Behalve door dit tandenstelsel en door de eigenaardigheid der bovenkaaksdraden verschilt Esomus nog van Luciosoma, met welk geslacht het nog de meeste verwant- schap heeft, door den bouw der monddeelen, zijnde bij Luciosoma de bekspleet zeer wijd, de bovenkaak aan de symphysis uitgerand en de onderkaak aan de sym- physis van een uitsteeksel voorzien, dat in de uitsnijding der bovenkaak past. 420 Tixca Rond.; Cuv., Régn. anim:ed. 1° IL p. 193; Ag., Mém. Neuch. I; Heck., Fisch. Syr. p. 38; Heck. Kner., Fisch. oestr. Mon. p. 75, — ZEELT. Corpus oblongum compressum, squamis parvis vestitum, dorso an- gulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae, superior parum protractilis. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum convexum non ante os prominens. Oculi superi membrana palpebrali non velati. Os anticum rictu parvo obliquo ante oculum desinente. Maxilla inferior maxilla su- periore non brevior, symphysi non hamata. Maxilla superior symphysi non emarginata. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, pauciradiata, basi alepidota, radio simplice postieo cartilagineo edentulo. Pinna analis pinna dorsali brevior, pau- ciradiata. Pinna caudalis parum emarginata. Venter non cultratus. Linea lateralis parum curvata. Dentes pharyngeales clavati 4/5. Vesica aérea biloba. Aanm. Cuvier, na het geslacht Gobio te hebben voorgesteld, hetwelk hij ken- merkte door zijne korte rug- en aarsvin zonder doornen en door zijne voeldraden , onderscheidde het geslacht Tinca daarvan slechts door zijne zeer kleine schubben. De heer Agassiz voegde daarbij als geslachtskenmerk het plompe van het ligchaam , het weinig uitgerande van de staartvin en het knodsvormige van de keelgatstanden. Hec- kel bepaalde de formule dier tanden en voegde bij de diagnose nog het afge- ronde van rug- en aarsvin, het achter de buikvinnen ingeplante der rugvin, het eind- standige van de mondopening en het slijmige der schubben. De heer Valenciennes heeft tegen de kenmerken, door Cuvier en den heer Agassiz opgesteld , meerdere bedenkingen gemaakt. Hij is van oordeel, dat de geslachten Gobio Cuv. en Tinca Cuv. niet wezenlijk van elkander verschillen en dat bijgevolg een van beide namen uit de rei der geslachten behoort weg te vallen. De bedenkingen van den heer Valenciennes, op zich zelve beschouwd, zijn inderdaad niet zonder ge- wigt, maar wanneer men in het oog houdt het verschil in habitus tusschen Tin- ca en de soorten van Gobio, welke, wat de vormen des ligchaams aangaat, naar eene zeer afwijkende type gebouwd zijn, erlangen noodwendig anders ondergeschik- te kenmerken eene hoogere waarde en kunnen die kenmerken dienen om als het ware te vertalen het meer gewigtige kenmerk, gelegen in den algemeenen bouw des ligchaams, doch hetwelk zich in woorden niet scherp laat omschrijven. Ik geloof alzoo met de meeste nieuwere ichthyologen, dat Tinca Cuv. inderdaad een natuurlijk geslacht daarstelt en dat er geene reden is om het met Gobio te vereenigen. 421 Areyreus Heck, Fisch. Syr. p. 50; Gir., Cypr. Unit. Stat. Proceed. Acad. Nat. Scienc. Philad. VIII p. 185 — Ruinicutnys Ag., Lake super. p. 353 = AGosiA Gir. l. c. p. 186. — NEUSKARPER. Corpus elongatum teretiusculum squamis parvis membranaceis ve- stitum, dorso humili. Maxillae, superior labio tereti simplice inclusa, inferior acie cartilaginea non labiata? Cirri 2, supramaxillares. Ro- strum conicum plus minusve ante os prominens. Os inferum, rictu ore clauso formam ferri equini referente ante oculum desinente. Oculi su- peri membrana palpebrali non velati. Linea lateralis recta. Venter non cultratus. Pinna dorsalis pauciradiata supra vel vix post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinna analis pauciradiata pinna dorsali bre- vior. Dentes pharyngeales raptatorii 1.4/4.2, vel 2.4/4.2, vel 4/4. Aanm. Het geslacht Argyreus werd in 1842 door Heckel gegrond op Cyprinus atronasus Mitch. De heer Agassiz bragt diezelfde soort tot zijn geslacht Rhinich- thys, hetwelk hij in 1850 naar Rhinichthys marmoratus opstelde en toen nog be- schouwde als tot de Catostominen te behooren. Hoezeer de beide geslachten de- zelfde zijn, zou men zulks niet opmaken uit de door beide ichthyologen van ze gegevene diagnosen. De heer Girard herstelde den door Heckel voorgeslagen’ ge- slachtsnaam en bragt tot het geslacht niet minder dan 9 verschillende soorten. Indien Argyreus en Rhinichthys niet waren opgesteld door Heckel en den heer Agassiz, zou ik niet aarzelen het geslacht tot de Chondrostominen te brengen. De bouw van de monddeelen , zooals ik dien bij Argvreus atronasus Heck. en Rhinich- thys marmoratus Ag. zie afgebeeld, geeft daartoe allezins aanleiding en de heer Girard spreekt zelfs van eene kraakbeenig-vliezige scheede, welke bij sommige soor- ten de onderkaak los zou bekleeden, even als men zulks algemeen bij de Chon- drostominen en Labeoninen aantreft. Het geslacht dient ten opzigte zijner plaat- sing in het natuurlijk stelsel nog nader onderzocht te worden. Het geslacht Agosia, door den heer Girard voorgesteld, zou voornamelijk slechts van Argyreus verschillen doordien er de keelgatstanden, hoezeer van dezelfde ge- daante als bij Argyreus, eene kaauwvlakte bezitten en slechts op eene enkele rei (4/4) zijn geplaatst. Het zal waarschijnlijk met Argyreus behooren vereenigd te worden. Indien Argyreus inderdaad tot de Cheilognathinen behoort, is het verwant aan Gobio. 422 Curosomus Raf, Ichth. Ohiens.; Agass., Fish. Tennessee River, Amer. Journ. Sc. and Arts 2d Ser. Vol. XVII, Ichth. Faun. Pacif. Slope N. Amer. Ibid. Vol. XIX. — KrEURKARPER. Corpus elongatum fusiforme, squamis parvis membranaceis vestitum. Maxillae labiis simplicibus vestitae. Cirri nulli. Caput subconicum, rostro acutiusculo paulo ante os prominente. Os terminale. Linea late- ralis vix eurvata vix interrupta subcontinua. Pinna dorsalis paucira- diata, radio simplice postico cartilagineo. Pinna analis pauciradiata. Dentes pharyngeales leviter uncinati 5/5, facie masticatoria gracili. Aanm. De heer Agassiz beschouwt het geslacht Chrosomus als zeer na verwant aan Phoxinus, waarvan het ook slechts schijnt te verschillen door eene meer door- loopende zijlijn, meer spilvormig ligchaam, spitseren kop, kortere onderkaak, eeni- ge bijzonderheden in den schub- en zijlijn-bouw en eenigzins anders gebouwde en geformuleerde keelgatbeenstanden. Chrosomus erythrogaster is de eenige tot nog toe bekende soort. TIAROGA Gir.; Cypr. Fish. Unit. Stat., Proc. Acad. Nat. Scienc. Philad. VIII p. 204. — TraroGA. Corpus elongatum subfusiformi-compressum, squamis parvis vestitum. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri nulli. Caput subco- nicum depressum. Rostrum non ante os prominens. Os terminale, ric- iu medioeri obliquo. Maxilla superior maxilla inferiore paulo longior. Oculi superi. Linea lateralis non vel vix curvata. Pinna dorsalis pauci- radiata, post pinnas ventrales incipiens, radio simplice postico carti- lagineo. Pinna analis pauciradiata. Isthmus valde latus. Dentes pharyn- geales raptatorii 1.3/3.1, facie masticatoria nulla. Aanm. De heer Girard brengt slechts een soort tot dit geslacht, zijne Tiaroga cobitis. Het schijnt in verwantschap te staan tusschen Chrosomus en Phoxinus, en van ze te verschillen door kleinere kieuwspleet en de formule der keelgatstan- den, welke geene kaauwvlakte bezitten. Paoxinus Rondel.; Ag., Mém. Neuchat. I; Heck., Fisch. Syr. p. 50; Heck. Kner, Fisch. oestr. Mon. p. 210. — Prix. Corpus elongatum fusiforme, squamis minimis vestitum, dorso hu- 423 mili. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri nulli. Rostrum obtusum convexum, vix ante os prominens. Os suborbitale anterius non elongatum. Oculi superi membrana palpebrali non velati. Os anticum, rictu parum obliquo ante oculum desinente. Maxilla su- perior symphysi non emarginata, inferior superiore brevior symphysi non hamata. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et vix ante pinnam analem desinens, pauciradiata, basi alepidota, radio simplice postico cartilagineo edentulo. Pinna analis pinna dorsali non longior, pauciradiata. Pinna caudalis mediocriter emarginata lobis acutis. Venter non cultratus Linea lateralis vix curvata. Dentes pharyngeales rap- tatorii 2.4/4.2 vel 2.5/4.2. Aanm. De geslachten Gobio en Tinca, in de stelsels ver van Phoxinus geplaatst, komen mij voor daaraan na verwant te zijn. Phoxinus heeft de schubben en wei- nig uitgerande staartvin van Tinca en in ligchaamsvormen en tandenstelsel veel van Gobio. Van beide geslachten verschilt het door afwezigheid van voeldraden en ver achterwaarts ingeplante rugvin. Cyprinus phoxinus L. is de eenige tot nog toe van dit geslacht bekende soort. ProxineLLus Heck., Fisch. Syr. p. 49; Heck., Fisch.oestr. Mon. p. 245 — KAALHUIDKARPER. Corpus elongatum fusiforme, cute alepidota squamis linea laterali tantum , dorso humili. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cir- ri nulli. Rostrum obtusum convexum, vix ante os prominens. Os sub- orbitale anterius non elongatum. Oculi superi membrana palpebrali non velati. Os anticum rietu parum obliquo ante oculum desinente. Maxilla superior symphysi non emarginata, inferior superiore brevior symphysi non hamata. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, pauciradiata, basi alepidota, radio simplice postico cartilagineo edentulo. Pinna analis pinna dorsali non longior, pauciradiata. Pinna caudalis valde emarginata, lobis acutis. Venter non cultratus. Linea lateralis mediocriter curvata. Dentes pha- ryngeales contusorii 5/4. Aanm. Het geslacht Phoxinellus, zooals het hierboven, met eenige wijziging, van Heckel is overgenomen, is zeer na verwant aan Phoxinus, doch onderscheidt 424 zich daarvan door de afwezigheid van schubben op het ligchaam, behalve op de zijlijn (die ongeveer boven den anus eindigt), benevens door slechts eenreijige keel- gatstanden. Heckel heeft tot dit geslacht, behalve de typische europesche soort (Phoxinellus alepidotus) ook gebragt eene soort uit Syrië, welke hij Phoxinellus zeregi heeft genoemd. Deze soort kan echter niet tot hetzelfde geslacht behooren , verschillende zij van de europesche soort door geheel anderen habitus van ligchaam en snuit, regelmatige schubben over het geheele ligchaam en vrij ontwikkelden beenigen rug- doorn. Deze soort zal alzoo onder een’ eigen geslacht behooren plaats te nemen, hetwelk ik voorstel te noemen Pseudophoxinus. Cirruina Cuv., Regn. anim. ed. 1* II p. 193; Valenc., Poiss. XVI 217 = IsocermaLus Heck., Fisch. Syr. p.39.—SNUITDRAADKARPER. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum, dorso elevato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 2 rostrales. Rostrum convexum non vel vix ante os prominens. Oculi superi membrana palpe- brali non velati. Os anticum, rictu obliquo ante oculum desinente, Ma- xilla superior symphysi non emarginata, inferior superiore paulo brevior symphysi non uncinata. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, pauciradiata, basi alepidota, radio simplice postico cartilagineo edentulo. Pinna pectorales capite breviores. Pinna analis pinna dorsali brevior pauciradiata. Pinna cau- dalis profunde incisa lobis acutis. Venter non cultratus. Linnea late- ralis parum curvata. Dentes pharyngeales..... ?. Aanm. Cuvier, het geslacht Cirrhina voorstellende, kenmerkte het eenvoudiglijk als hebbende de rugvin grooter dan Gobio en de voeldraden op het midden van de bovenlip. Hij bragt daartoe slechts Cyprinus cirrhosus Bl. en later nog Cy- prinus mrigala Buch. en Cyprinus nandina Buch. De heer MacClelland, den Cuvierschen naam eeingzins gewijzigd aannemende als Cirrhinus, omschreef het op eene geheele andere wijze als volgt: » Lower jaw com- „ posed of two short limbs loosely attached together in front, where instead of a „ prominent apex, there is a depression; lips soft and fleshy with four cirri; dor- v sal without spinous rays". Door deze diagnose werd het geslacht bepaald ge- bragt tot de Acheilognathinen, doch de 9 soorten, door den heer MacClelland tot Cirrhinus geteld, behooren tot verschillende geslachten, tot Rohita, Morulius, La- beo, Hypselobarbus enz., even als de Cuviersche soorten behooren tot de geslachten Mrigala en Rohita. 425 De heer Valenciennes gaf eene nieuwe diagnose van Cirrhina en stelde de kenmerken er van op als volgt elles n' ont que deux barbillons, les maxillaires (rostrales mihi) seuls ou les anterieurs sont restés; les labiaux manquent; elles ont une „dorsale de moyene étendue, sans épines; tous les rayons sont flexibles et les „lèvres, minces, ne donnent à la bouche aueune forme particulière. Le museau „n'est pas avancé au dessous (dessus) de l'ouverture orale". Door deze diagnose werd de plaatsing van Cirrhina in het Systeem weder geheel twijfelachtig gemaakt, en ook behooren de soorten, door den heer Valenciennes tot zijn geslacht Cirrhina gebragt, tot zeer verschillende genera. Het schijnt echter, dat de bedoeling is ge- weest slechts rondlippige soorten tot het geslacht te rekenen, waardoor het in de afdeeling der Cheilognathinen zou zijn gerangschikt. In dezen zin is het, dat ik het geslacht heb opgevat en hierboven omschreven, doch dan blijven er van uitgesloten alle soorten van Cuvier en van den heer MacClel- land en ook meerdere der soorten van den heer Valenciennes zelven. Heckel nam het geslacht Cirrhina niet aan maar loste het op in zijn geslacht Isocephalus, het- welk niets anders is dan eene zamenstelling van zeer uiteenloopende soorten, geen van welke door Heckel naar de natuur werd onderzocht. Het omvat soorten van Cijrrhina, Mrigala, Labeo en zelfs van Schismatorhynchos. Ik sluit van Cirrhina uit alle soorten, welke wegens hare lipvorming tot de Phalakro- gnathinen behooren en dan wordt het geslacht dadelijk scherp bepaald door zijne snuitdraden (met afwezigheid van lipdraden) en afwezigheid van rugvindoorn. De soorten, die dan overblijven, zijn weinig talrijk en daar ik geen derzelve naar de natuur ken en de bestaande beschrijvingen en afbeeldingen geen voldoende licht over ze verbreiden, blijft hare lipbouw nog nader te bepalen. Naar de afbeelding van den heer Valenciennes te oordeelen schijnt Cirrhina Dussumieri Val. bepaaldelijk eene Cirrhina in den in de diagnose omschreven zin te zijn en het is ook deze soort, welke ik beschouw als de typische en tevens als de eenige tot dusverre be- kende van het geslacht. Gonio Cuv., Regn. an. ed. 12 II p. 193; Ag., Mém. Neuch. I; Heck. Fisch. Syr.; Heck. Kner, Fisch. oestr. Monarch. p. 90; Gir., Cypr. N. Am. Proc. Ac. Nat. Sc. Phil. VIII 1856 p. 188. — Gronper. Corpus elongatum fusiformi-compressum, squamis magnis vel medio- eribus vestitum, dorso humili. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae, superior mediocriter protractilis. Cirri 2, supramaxillares. Ros- trum convexum porrectum , non vel paulo ante os prominens. Os subor- bitale anterius elongatum. Oculi superi membrana palpebrali non velati. 94 426 Os anticum, rictu subhorizontali ante oculum desinente. Maxilla superior symphysi non emarginata, inferior superiore brevior symphysi non hamata. Pinna dorsalis ante vel supra vel vix post pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, pauciradiata, basi alepidota, radio simplice postico cartilagineo edentulo. Pinnae pec- torales capite breviores. Pinna analis pinna dorsali brevior, paucira- diata. Pinna caudalis profunde emarginata lobis acutis. Venter non. cultratus. Linea lateralis vix eurvata. Dentes pharyngeales raptatorii 2.5/5.2, vel 2.4/4.1, vel 3.5/5.2. Vesica natatoria biloba. Aanm. De soorten, door de schrijvers als buiten-europesche soorten van Gobio opgebragt, vertoonen in habitus zoo groote verschillen met de europesche of typische soorten, dat zij wel een nieuw naauwkeurig onderzoek verdienen ter nadere vast- stelling harer eigenlijke verwantschappen. Voor enkele dier soorten is met zekerheid te bepalen dat zij niet tot Gobio behooren. Zoo is Gobio barbus 'T. Schl. van Japan in mijn oog eene Hemibarbus;- Gobio esocinus 'T. Schl. van Japan eene Pseudogobio, — Gobio bendilisis Val. van Bengalen behoort waarschijnlijk tot het ge- slacht Opsarius; Gobio angra McCl. Val. hoogstwaarschijnlijk tot Labeo De abys- sinische soorten, door den heer Rüppell beschreven en afgebeeld als Gobio hirticeps en Gobio quadrimaculatus, beschouw ik als veeleer te behooren tot het geslacht Crossocheilos. Gobio boga McCl., Gobio pangusia McCl., en Gobio isurus McCI. zijn soorten van Labeo. Gobio ricnorhynchos McCl. en Gobio malacostomus McC. behooren tot het geslacht Schismatorhynchos. De archipelagische soorten, welke ik zelf vroeger beschreef als tot Gobio te behooren, zijn nader door mij bepaald als te zijn soorten van Lobocheilos. lleckel is voorts geneigd Gobio damascinus Val. te beschouwen als eene soort van zijn geslacht Scaphiodon en de habitus van Gobius cataractae Val. wijkt, vooral wat den kop betreft, aanmerkelijk van de typische eu- ropesche soorten af. Deze beide laatse soorten nog tot Gobio rekenende, zijn thans 10 soorten van het geslacht bekend. SaAnconEkILICHTHYS Dlkr.— VLEESCHLIPKARPER. Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum, dor- so humili. Maxillae labiis teretibus valde carnosis inclusae?. Cirri nul- li. Rostrum eonvexum, valde elevatum, truncatum, ante os prominens. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Os subterminale, rictu parum obliquo parvo ante oculum desinente. Maxilla superior sym- physi non emarginata, inferior superiore brevior symphysi non un- 427 einata. Linea lateralis vix curvata. Pinna dorsalis ante pinnas ventra- les incipiens et longe ante pinnam analem desinens, pauciradiata, ba- si alepidota, radio simplice postico flexili edentulo. Pinnae pectorales capite breviores. Pinna analis pinna dorsali brevior, pauciradiata. Pinna caudalis profunde incisa lobis acutis. Venter non cultratus. Aanm. Ik stel het geslacht Sarcocheilichthys voor naar de soort, door de be- roemde schrijvers van de Fauna Japonica beschreven en afgebeeld onder den naam van Leuciscus variegatus. Deze soort wijkt zoodanig af in habitus van de overige Leuciscinen, dat zij mij voorkomt de type uit te maken van een eigen geslacht. De kenmerken laten zich echter naar de gegevens van den heer Schlegel niet voldoen- de vaststellen, vermits daarin te weinig gelet is op de bijzonderheden in den bouw van kaken en lippen, en van het tandenstelsel zelfs in het geheel geen sprake is. Ik ben zelfs niet vreemd aan het denkbeeld, dat de soort tot de Labeoninen be- hoort en dus eene daaraan beantwoordende kaak- en lipvorming heeft, een punt echter, wat nader naar de natuur zou behooren onderzocht te worden. Het schijnt een middending te wezen tusschen de Labeonineu en Catostominen en is ook niet zonder eenige overeenkomst met Gobio en Morara. Ecoricurays Blkr — HAGEDISKARPER. ERS Corpus elongatum compressiusculum , squamis mediocribus westitum, - 5 og dorso humillimo. Maxillae / labiis / tenuibus simplicibus vestitae. uU cts nulli. Rostum acutum porrectum, non ante os prominens. Ossa nasalia ule» o) valde evoluta. Os anticum, rictu obliquo magno sub oculo desinen- te. Maxilla superior parum protractilis, symphysi non emarginata Ÿ Maxilla inferior maxilla superiore non brevior, symphysi tuberculo ha- mata. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Venter non cul- tratus. Pinna dorsalis supra vel vix post basin ventralium incipiens et longe ante pinnam analem desinens, pauciradiata, basi alepidota ra- dio simpliee postico toto cartilagineo. Pinna analis pluriradiata pinna dorsali non longior. Pinnae pectorales capite breviores. Pinnae ventra- les ventre infimo insertae. Linea lateralis valde curvata. Vesica nata- toria triloba. Aanm. Het geslacht Elopichthys, hetwelk ik voorstel aldus te noemen wegens de overeenkomst der soorten in habitus met Elops saurus L., is verwant aan 42 Oo Aspius en Opsarius. Ik vermoed, dat de bovenkaak er aan de symphysis niet is uitgerand, doch de bestaande beschrijvingen en afbeeldingen der beide bekende soorten geven daaromtrent geene inlichting. Ik vermoed zulks, op grond van de overeenkomst in den bouw van den snuit met dien van Thynnichthys en Catla, welks scherpe en eigenaardige gedaante wordt te weeg gebragt door eene meer- dere ontwikkeling der neusbeenderen. Deze beenderen zijn bij Elopichthys buiten- gemeen sterk ontwikkeld, althans ik geloof niet dat de heer Richardson, in zijne diagnose van Leuciscus bambusa, sprekende van » intermaxillaribus robustis duris acie instructis" de tusschenkaaksbeenderen maar de neusbeenderen voor zich ge- had heeft en dat de tusschenkaaksbeenderen er, even als bij Thynnichthys, dun zijn en onder de neusbeenderen verborgen wanneer ze niet uitgestrekt zijn. Ik beging althans eene dergelijke dwaling bij mijn eerste onderzoek der soorten van Thynnichthys, doch een nader onderzoek leerde mipedie weldra kennen, latende de dunne tusschenkaaksbeenderen zich met een pincet gemakkelijk van onder de neusbeenderen te voorschijn brengen. Het komt mij voor, indien mijne meening ten opzigte der bedoelde bewering van den heer Richardson juist is, dat in de buitengewone ontwikkeling der neusbeenderen bij Elopichthys een der geslachts- kenmerken van hetzelve zal gezocht moeten worden. Het tandenstelsel is niet be- kend, maar zal waarschijnlijk ook van dat van Aspius en Opsarius afwijkende bevonden worden. Onder de generische kenmerken van Elopichthys zijn voorts nog te brengen de lange staart, de groote afstand tusschen rugvin en aarsvin, het korte der aarsvin en de driedeelige zwemblaas. Aspius Ag., Mem. Soc. Neuch. I; Heck., Fisch. Syr. p. 46; Heck. Kner, Fisch. oestr. Mon. p. 142. — ScHIED. Corpus elongatum teretiusculum, squamis mediocribus vel magnis ve- stitum, dorso humili ventre non vel vix altiore. Maxillae labiis sim- plieibus vestitae, superior protractilis symphysi emarginata, inferior prominens symphysi tuberculo incisuram intermaxillarem intrante. Cir- ri nulli. Rostrum acutum, non ante os prominens. Os superum rictu valde obliquo sub oculo desinente. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Linea lateralis valde curvata lineae ventrali magis quam lineae dorsali approximata. Venter ante pinnas ventrales non cultratus, post ven- trales non carinatus, Pinna dorsalis pauciradiata post pinnas ventrales in- cipiens et vix ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite multo breviores. Pinna analis pluri- radiata pinna dorsali multo ad paulo longior. Dentes pharyngeales raptatorii cylindrici laeves 3.5/5.3 vel 2.5/5.2. Aanm. Aspius is het naaste verwant aan Alburnus, doch er scherp van ge- scheiden door de grootere zich tot onder het oog uitstrekkende bekspleet en het niet gekielde van den buik achter de buikvinnen, terwijl er ook de formule der tan- den eenigzins anders is. Het blijft echter ook hier weder de vraag, in hoeverre aan deze kenmerken generische waarde te hechten is. Het gekielde of afgeronde van den buik is bij sommige geslachten, bij Systomus en Cyclocheilichthys , hoog- stens een kenmerk ter onderscheiding van soorten. De groote bekspleet schijnt in generisch opzigt van meerdere waarde te zijn. In allen gevalle hebben de soorten van Aspius een’ eigenaardigen habitus, teweeggebragt door de grootere bekspleet, door de kleine bovenstaande oogen en het meer verlengde van den spitsen snuit. Het geslacht is gegrond op Cyprinus aspius L., terwijl Heckel ook eenige aziatische soorten tot Aspius heeft gebragt. Ik geloof, dat daartoe ook gebragt behooren te worden zijne Squalius berag en Squalius lepidus en voorts Squalius albus Bp., Squalius Turskyi Heck., Squalius microlepis Heck. , Squalius tenellus Heck. , en wel- ligt nog andere soorten. GiLA Baird Gir., Rep. exped. Zuni a. Colorado rivers, Fish. p. 148; Gir., Cypr. Fish. Un. Stat. Proc. Acad. Nat. Se. Phil. VIII p. 205. = Ticoma Gir. ib. p. 205 = CHroxpa Gir, ib. p. 207 — Gira. Corpus elongatum compressum, squamis parvis vel mediocribus in- aequalibus vestitum, dorso sat elevato. Maxillae subaequales, labiis te- retibus simplieibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum acutum porrectum depressum, non ante os prominens. Os terminale, rictu magno obliquo sub oculo desinente. Oculi superi membrana palpebrali non velati. Linea lateralis parum vel mediocriter curvata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et supra vel vix ante pinnam analem desinens, pauciradiata, radio simplice postico cartilagineo. Pin- nae pectorales ex parte ventre infimo insertae. Pinna analis pluriradia- ta pinna dorsali non vel paulo tantum longior. Cauda gracilis. Isth- mus angustus. Dentes pharyngeales raptatorii compressi 1.4/5.2 vel 2.5/5.2. Aanm. Tigoma Gir. en Cheonda Gir. verschillen te weinig van Gila, om ze als daarvan verschillende genera te beschouwen, waarom ze hier vereenigd zijn. Het 430 geslacht heeft in habitus het meest van Aspius, en schijnt de vervanger er van te zijn in Amerika even als Ptychocheilus Ag. 1k twijfel er zelfs zeer aanof het wel van Ptychocheilus als geslacht te scheiden is. Ik ken echter geene afbeelding van Ptychocheilus, welks soorten een meer gedrongen sterken staart en kleinere kieuw- opening schijnen te bezitten, terwijl de heer Agassiz bijzonder melding maakt van de breede dwars-geplooide lippen van Ptychocheilus. PrycnocneiLus Ag., Ichth. faun. Pacif. SI. N. Am., Am. J. Se. Arts 24 Ser. Vol XIX; Gir., Cypr. Fish. Unit. Stat., Proc. Ac. Nat Sc. Phil. VIII p. 208 = Crixosromus Gir., ib. p. 211 — PLOOILIPKARPER. Corpus oblongum vel elongatum fusiformi-compressum, squamis mediocribus inaequalibus vestitum. Maxillae labiis carnosis simplicibus inclusae. Cirri nulli. Caput elongatum, rostro acuto porrecto vix ante os prominente. Os terminale vel subterminale, rictu magno. Maxilla inferior maxilla superiore interdum longior. Oculi superi membra- na palpebrali non velati. Linea lateralis mediocriter curvata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens, paucira- diata radio simplice postico cartilagineo. Pinna analis pluriradiata dor- sali non vel vix longior. Cauda robusta. Isthmus mediocris. Dentes pharyngeales raptatorii 2.4/4.2, vel 2.0/4.2, vel 2.5/2.2,. vel, 1.4/4.2, facie masticatoria nulla. Aanm. Ptychocheilus schijnt na verwant te zijn aan Aspius en met het zeer na verwant geslacht Gila, Aspius in de nieuwe wereld te vervangen.— Clinostomus Gir. is er niet wezenlijk van onderscheiden en ik hel zelfs over, zoo als reeds hier boven is aangeteekend, ook Gila Baird Gir. als niet wezenlijk verschillend te beschouwen. Orsarius McCl. Ind. Cypr. Res. Asiat. Soc. Deng. XIX p. 295, 413; Heck, Fisch. Syr. p. 53. — SHAKRA. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis magnis vel mediocribus vestitum, dorso ventre elevato humiliore. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirri 4 rostrales et supramaxillares, vel 2 supramaxillares, vel nulli. Rostrum acutum non ante os prominens. Os anticum, rietu valde obliquo sub oculo vel post oculum desinente. Maxilla superior symphysi emargi- 431 nata. Maxilla inferior maxilla superiore non brevior symphysi vulgo tuberculo osseo uncinata. Oculi superi, membrana palpebrali non ve- lati. Pinna dorsalis pauciradiata supra vel plerumque post pinnas ven- trales incipiens et paulo ante vel supra pinnam analem desinens, ra- dio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite brevi- ores. Pinna analis pluriradiata dorsali longior. Linea lateralis valde curvata lineae ventrali magis quam lineae dorsali approximata. Den- tes voratorii 2.3.5/5.3.2, vel 2.3.4/4.3.2. Subg. Shacra Dlkr. — Cirri rostrales et supramaxillares. " Bendilisis Blkr. — Cirri supramaxillares tantum. vo Opsarius Blkr. — Cirri nulli. Aanm. Het geslacht Opsarius werd het eerst voorgesteld door den heer MacClel- land, doch niet geheel in denzelfden zin als het hierboven omschreven is. Hij begreep er ook onder de soorten van Chela, welk geslacht reeds vroeger door Bucha- nan en Cuvier was aangenomen, soorten overigens, welke van die van Opsarius, hier aangenomen, aanmerkelijk afwijken. Het is moeijelijk de grenzen vast te stellen tusschen Aspius en Opsarius. De verschillen schijnen voornamelijk daarin gelegen te zijn, dat het ligchaam bij Op- sarius aanmerkelijk meer zamengedrukt en ook slanker van gedaante is met de buik- lijn boller dan ruglijn, en dat de keelgatstanden er op drie reijen zijn geplaatst. Ik ken het geslacht niet naar de natuur. Het schijnt in den Indischen archi- pel niet voor te komen, maar daarentegen in talrijke soorten vertegenwoordigd te zijn in de wateren van Zuid-Aziëen de Japansche eilanden, terwijl eene soort tot zelfs in de Nijl schijnt voor te komen. Verre weg de meeste soorten zijn zonder voeldraden. Ik heb deze alle gebragt tot het subgenus Opsarius, terwijl ik voor de soorten met twee voeldraden voor- stel den subgenerischen naam Bendilisis en voor die met vier voeldraden dien van Shacra. De talrijke soorten loopen in meerdere bijzonderheden overigens nog uiteen, vooral echter ten opzigte van de inplantingsplaats der rugvin. Bij de ja- pansche soorten is de rugvin boven de buikvinnen ingeplant, wat ook bij eenige bengaalsche soorten het geval is. Meestal echter begint de rugvin op geringe- ren of grooteren afstand achter de buikvinnen en eindigt veelal eerst boven het voorste gedeelte der aarsvin. Onder de japansche soorten zijn er eenige, welke meer aan die van de soorten van Aspius beantwoordende vormen bezitten, doch zij verschillen er toch vrij scherp van door boven de buikvinnen beginnende rugvin en driereijige keelgatstanden. Het is intusschen mijne meening, dat eene algeheele herziening noodig is van de soorten, na de in dezen arbeid voorgestelde zamentrekking der geslachten tot de genera Abramis, Scardinius, leuciscus, Alburnus, Aspius en Opsarius gebragt, en daarbij grondslagen te zoeken voor hunne betere bepaling. LrrroBArBus Blkr.—SLANKKARPER. Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso humili angulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae, superior parum antrorsum protractilis.. Cirri 4 rostrales et suprama- xillares. Rostrum acutum depressum non ante os prominens. Os sub- orbitale anterius pentagonum apice acuto sursum spectante. Os an- tieum rietu obliquo vix ante oculum desinens, ore clauso formam ferri equini referente. Maxilla inferior maxilla superiore brevior symphysi tuberculo nullo. Sulcus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, non cum suico lateris oppositi unitus. Apertura bran- chialis sub praeoperculo desinens. Plica analis squamis majoribus ve- stita nulla. Linea lateralis leviter curvata. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi alepi- dota, radio simplice postico flexili toto fere cartilagineo. Pinna analis pinna dorsali brevior. Dentes pharyngeales cochleariformes facie mas- tieatoria marginibus pluricrenulati 2.3.5/5.3.2. Aanm. Ik beschouw thans als tot een eigen genus te behooren de soort, welke ik reeds in het jaar 1851 onder den naam van Barbus Hoevenii beschreef. De buigzame kraakbeenige achterste verdeelde rugvinstraal, de platte scherpe snuit, de schuinsche bekspleet en de gekorvene kaauwvlakteranden der keelgatstanden ver- wijderen haar uit het geslacht Barbus, terwijl deze kenmerken, in verband met den geheel schubloozen rugvingrond, verbieden haar te plaatsen onder een der overige nabij Barbus staande geslachten. De algemeene bouw en habitus doen het geslacht meer naderen tot Luciosoma en Rasbora, van welke het overigens nog door gewigtige kenmerken verschilt. De onderkaaksbeenderen, van onderen gezien , vormen er te zamen een volkomen hoefijzer, latende beide takken eene langwerpig ronde ruimte tusschen elkander over. Er zijn slechts 3 onverdeelde rugvinstralen en niet vier, zoo als bij Barbus en verwante geslachten. Ik ken tot nog toe geene tweede soort van dit geslacht, hetwelk volgens den tegenwoordigen stand onzer kennis, tot Sumatra en Borneo beperkt is. I 433 Leptobarbus Hoevenit Blkr. — Van der Hoeven's Slankkarper.— Atl. Cypr. Tab. XLVIII. E Leptobarb. eorpore subelongato compresso, altitudine 5 et paulo ad 47/5 in ejus longitudine, lati- tudine 1!/2 ad 2 in ejus altitudine: capite depresso acuto 4!/; ad 5!/, in longitudine corporis cum, 3'/3 ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1%; ad 1'/2, latitudine 2 fere ad 19/,in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 3!/,in longitudine capitis, diametro 1 et pau- lo ad 12/5 in capitis parte postoculari, diametro 1!/,ad 17/3 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente antice quam postice latiore apertura subcirculari; rostro acuto declivi rec- tiusculo vel convexiusculo, junioribus oculo breviore, aetate provectis oculo non longiore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali toto capite declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha convexa; linea interoculari convexiuscula; osse subor- bitali anteriore irregulariter pentagono, margine inferiore obliquo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus brevibus anteriore truncato posteriore obliquo, marginibus superioribus valde concavis inferioribus multo longioribus in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, crista longitudinali margini ossis inferiori approximato; osse suborbitali 2° humillimo elongato, antice quam postice altiore; maxilla superiore maxilla inferiore non longiore, antrorsum parum tantum protractili, ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 3 fere ad 31/3 in longitudine ca- pitis, margine orali acuta; rictu obliquo; cirris gracilibus, rostralibus et supramaxillaribus subae- quilongis oculo sat multo longioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo nullo, margine orali acuta, inferne utroque ramo poris 6 vel 7 in seriem longitudinalem dispositis; labiis gracilibus teretibus facie orali leviter transversim striatis; operculo latitudine 1!/2 ad 12/5 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; den- tibus pharyngealibus uncinato-cochleariformibus 2.3.5/5.3.2, marginibus faciei masticatoriae aetate pro- veetioribus praesertim pluricrenulatis, internis 2 serie longiore autem non crenulatis; osse scapulari trigono valde obtuso; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; dorso elevatiusculo ventre convexo non multo altiore; squamis dimidio li- bero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 36 ad 58 in linea laterali, 19 in serie verticali absque ventralibus infimis quarum 5 (4!/2) supra lineam lateralem, 10 vel 11 in serie lon- gitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie me- dia postrorsum magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus non majoribus; linea latera- li eurvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squa- mam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali supra pinnas ventrales incipiente, basi vagina squamosa nulla, acuta, non vel vix emarginata, corpore non vel paulo tantum humiliore, duplo vel plus duplo altiore quam basi longa, spina valde gracili tota fere cartilaginea flexili capite non multo ad non breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 62/5 ad 71/3 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, non vel parum emarginata, dorsali sat multo sed multo minus duplo humiliore, duplo vel plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice 3° gracillimo toto cartilagineo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobisacutis 41/; ad 3?/;in longitudine corporis; colore cor- pore superne olivaceo, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; macula scapulari oblonga trans- versa nigrieante; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi macula oblonga transversa viola- cea; pinnis pulchre roseis vel rubris, caudali vulgo fusco marginata. B. 3. D. 3/7 vel 3/8. P. 1/16 vel 1/18. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat, brev. incl. Syn. Barbus Hoevenii Blkr, Vierde bijdr, ichth, Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 207. 55 434 Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pengaron, Pontianak), in fluviis. Longitudo 12 speciminum 114” ad 278”. Aanm. Een mijner kleinste voorwerpen heeft op het midden van elke kwab der staartvin een’ breeden violet-zwarten overlangschen band, van welken bij geen mijner overige exemplaren een spoor bestaat. Overigens biedt het geenerlei verschillen aan, zoodat het hoogstens als eene varieteit te beschouwen is. De soort schijnt in de groote stroomgebieden van Borneo en Oost-Sumatra niet zeldzaam te zijn. GNATHOPOGON Blkr. — KAAKDRAADKARPER. Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum , dorso hu- mili. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae. Cirri 2 supramaxil- lares. Rostrum acutum depressiusculum, non ante os prominens. Os antieum, rictu obliquo ante oculum desinente. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Venter non cultratus. Pinna dorsalis pauciradi- ata, ante vel supra pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, basi alepidota, radio simplice postico toto cartilagineo. Pin- nae pectorales capite breviores. Pinna analis pauciradiata (3/5 vel 3/6). Linea lateralis vix curvata. Dentes... 2. ?ejfetec 62:562. Aanm. Ik stel het onderwerpelijke geslacht voor op grond van twee japansche soor- ten, in de Fauna Japonica onder de namen Capoëta elongata en Capoëta gracilis beschreven en afgebeeld. Gnathopogon is het naast verwant aan Rasbora, doch behoort tot eene andere generische type wegens de aan de buikvinnen tegenover- gestelde rugvin, over het midden des ligchaams verloopende nagenoeg regte zij- lijn en de bovenkaaksvoeldraden, waarbij waarschijnlijk nog te vermelden zijn on- bekende bijzonderheden in den bouw der monddeelen en keelgatstanden. PseuporasBora Blkr. — SCHIJNPARAAI, Corpus subelongatun vel elongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso humili, Maxillae labiis crassis carnosis inclusae, superi- or mediocriter protractilis. Cirri nulli, Rostrum acutum depressum non ante os prominens. Os suborbitale anterius pentagonum apice acuto sur- sum spectante. Os superum, rictu brevi subverticali longe ante ocu- lum desinente. Maxillae symphysi incisura vel tuberculo nullo. Sul- 435 cus postlabialis utroque latere simplex longitudinalis, isthmo lato a sulco lateris oppositi remotus. Oculi posteri, membrana palpebrali non velati. Venter planus valde obtusus. Pinna dorsalis pauciradiata, supra vel vix ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi alepidota, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinna analis pauciradiata (16 vel 17). Linea lateralis vix curvata. Apertura branchialis sub medio operculo desinens. Dentes pharyngeales unci- nato-compressorii 5/5. Aanm. Het geslacht Pseudorasbora heeft in habitus zeer groote overeenkomst met Rasbora Blkr, doch het verschilt er van door zeer kleine vertikale bekspleet, anderen bouw van kaken en lippen, slechts eenreijige keelgatstanden en weinig gebogene zijlijn. Het geslacht schijnt tot de zoete wateren van Japan beperkt te zijn. RassonA Blkr. — PARAAI. Corpus subelongatum vel elongatum compressum, squamis magnis vestitum, dorso humili. Maxillae labiis teretibus simplicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirri nulli. Rostrum acutum depressius- culum, non ante os prominens. Os suborbitale anterius pentagonum apice acuto sursum spectante. Os anticum; rictu valde obliquo, ante oculum vel sub oculi parte anteriore desinente. Maxilla superior sym- . physin versus processu brevi, symphysi ipsa emarginata uncum infra- maxillarem recipiens. Maxilla inferior maxilla superiore non brevior symphysi versus emarginata, symphysi ipsa tuberculo osseo uncinata. Suleus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, cum sulco lateris oppositi non unitus. Oculi subsuperi, membrana pal- pebrali non velati. Venter non cultratus. Pinna dorsalis pauciradiata , post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, basi ale- pidota, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinna analis paucira- diata (3/5 vel 3/6). Linea lateralis valde curvata, lineae ventrali multo magis quam lineae dorsali approximata. Apertura branchialis sub prae- operculo desinens. Dentes pharyngeales subcochleariformi- uncinati 2.4.5/5.4.2 vel 2.4.4/4.4.2 vel 3.5/5.3. 436 Ik grond het geslacht Rasbora op een aantal soorten van in het oogloopende over- eenkomst in algemeene habitus, gedaante en bouw der vinnen en bewerktuiging der monddeelen. Het is verwant aan Opsarius MeCl. en de voor mijne onderzoekingen bekende soorten van het geslacht zijn ook door Heckel tot Opsarius gebragt. Maar deze soorten en een aantal andere, door mij ontdekte, van den Indischen archipel, laten zich tot een afzonderlijk natuurlijk geslacht brengen, hetwelk zich van Opsarius, zooals het geslacht hierboven is omschreven, gemakkelijk laat onder- kennen aan de korte aarsvin, welke bij geene der soorten meer dan 5 of 6 ver- deelde stralen heeft en aan de kleine voor het oog eindigende of hoogstens tot on- der den voorrand des oogs reikende bekspleet Ik bezit van Rasbora niet minder dan elf soorten, Een dier soorten, afkomstig van Bengalen , is waarschijnlijk dezelfde als Buchanan’s Cyprinus rasbora. De overige tien soorten leven alle in de rivieren der Soenda-eilanden en zijn alle voor het eerst door mij beschreven, ofschoon een dezelve, Rasbora lateristriata, reeds aan Van Hasselt is bekend geweest. Zij hebben alle eene groote gelijkenis op elkander in algemeene vormen van ligchaam, kop, vinnen, beschubbing en verloop der zijlijn, doch zijn toch voldoende van elkander te onderkennen door kenmerken, gelegen in de getallen der schubben en borstvinstralen, in de inplantingsplaats en hoogte der rugvin, de hoogte des ligchaams, de lengte van den kop en de kleurteekening , welke laatste voor meerdere soorten zeer kenmerkend is. Overigens heb ik in de bovengegevene lijst der soorten van Rasbora, meerdere soorten gebragt onder het geleide van een vraagteeken, zullende hare juiste ver- wantschappen eerst door een nader onderzoek kunnen worden uitgemaakt. De soorten mijner verzameling laten zich naar volgend schema van de overige bekende en van elkander onderscheiden. I Squamae 5 supra lineam lateralem, minus quam 40 in linea laterali. A. Squamae 30 ad 36 in linea laterali. a. Pinna dorsalis basi ventralium magis quam anali approximata, Altitudo corporis 43 ad 64 in ejus longitudine. + Corpus longitudinaliter violaceo vel nigro fasciatum. 6 Fasciae corpore 3 leviter curvatae, superiores e maculis plus minusve coa- lescentibus compositae, antice in fasciam scapulo-rostralem, postice usque ad caudalis marginem posteriorem producta, 9 Squamae 31 ad 33 in linea laterali. Caput 4} ad 5$, pinnae pectorales 54 ad 6 in longitudine corporis. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. Rasbora cephalotaenia Blkr. ó Fascia corpore unica. 437 o Fascia rostro-caudalis mediis lateribus plus minusve curvata. Pinnae dor- salis et analis antice fascia nigricante obliqua. ó Squamae 30 ad 32 in linea laterali. Caput 44 ad 52, pinnae pectora- les 54 ad 54 in longitudine corporis. P. 1/12. V. 2/7. Rasbora Linthovent Blkr. o Fascia scapulo-caudalis recta. Macula rotunda violacea basi pinnae ana- lis anteriori approximata. Pinnae fasciis nullis. ó Squamae 30 vel 31 in linea laterali. Caput 54 ad 61, pinnae pecto- rales 54 ad 6 in longitudine corporis. P. 1/15 vel 1/16. V. 2/8. Rasbora lateristriata Blkr. o' Fascia supra pinnam analem in macula magna nigricante incipiens et inde usque ad pinnae caudalis marginem posteriorem sese extendens. Regio postscapularis macula rotunda nigricante. Pinnae analis et dorsalis fasciis nullis. 6 Squamae 30 in linea laterali. Caput 44 ad 5}, pinnae pectorales 44 ad 5i in longitudine corporis; „B. «1/12 vel 1/18... V. 2/7. Rasbora kallochroma Blkr. T Corpus fasciis violaceis vel nigricantibus nullis. ó Pinna dorsalis ventralibus vix magis quam pinnae anali approximata, cor- pore humilior. Pinna caudalis postice latissime nigro marginata, 4 ad 45 in longitudine corporis. o Squamae 32 ad 36 in linea laterali. P. 1/13 ad 1/16. V. 2/8. Caput 42 ad 6 fere, pinnae pectorales 5 ad 54 in longitudine corporis. Rasbora dusonensis Blkr. 6’ Pinna dorsalis ventralibus sat multo magis quam pinnae anali approximata, corpore non humilior. Pinna caudalis nigro non marginata, 3% ad 4 in longitudine corporis. o Squamae 32 in linea laterali. P. 1/13. V. 2/7. Caput 6 ad G et paulo, pinnae pectorales 5% circiter in longitudine corporis. Rasbora leptosoma Blkr. 6, Pinna dorsalis medio pinnas ventrales inter et analem sita. Altitudo corporis 4 et paulo ad 5 et paulo in ejus longitudine. 433 t Fascia cephalo-caudalis argentea superne vittula coerulescente percursa. 6 Squamae 30 in linea laterali. Caput 5 ad 6, pinnae pectorales 54 ad 5 in longitudine corporis. P. 1/12 vel 1/13. V. 2/7 ad 2/9. 2 3 Jiasbora argyrotaenia Blkr. c. Pinna dorsalis pinnae anali magis quam ventralibus approximata. Altitudo cor- poris 51 ad 52 in ejus longitudine. + l'ascia cephalo caudalis argentea medio vittula coerulescente percursa. 6 Squamae 32 in linea laterali. Caput 6 fere ad 6 et paulo, pinnae pec- torales 53 ad 6 in longitudine corporis. P. 1/13. V. 2/8. Rasbora borieénsis Blkr. B. Squamae minus quam 30 in linea laterali. Fasciae corpore violaceae vel nigrae nullae. a. Pinna dorsalis basi ventralium multo magis quam pinnae anali approximata. Altitudo corporis 44 circiter in ejus longitudine. i Squamae 27 vel 28 in linea laterali. Caput 5 et paulo, pinnae pectorales 91 circiter in longitudine corporis. P. 1/14. V. 2/8. Rasbora Buchanani Blkr. 4. Pinna dorsalis medio pinnas ventrales inter et analem sita. P. 1/13. j Squamae 25 vel 26 in linea laterali. Altitudo corporis 5 ad 54 in ejus longitudine. Caput 5 circiter, pinnae pectorales 5 ad 51 in longitudine corporis. Pinna analis macula nigra nulla. Ossa suborbitalia 2m et 3m valde lata. Dentes pharyngeales 2.4.5/5.4.2. Rasbora sumatrana Blkr 1 Squamae 22 ad 24 in linea laterali. Altitudo corporis 44 circiter in ejus longitudine. Caput 41 circiter, pinnae pectorales 6 in longitudine corporis. Pinna analis apice macula magna nigra. Ossa suborbitalia 2x et 3m gracilia. Dentes pharyngeales 3.5/5.3. Rasbora bankanensis Blkr. Rasbora cephalotaenia Blkr.— Gebande Paraat. Atl. Cypr. Tab. L fig. 5. Rasb. corpore elongato compresso, altitudine 5 ad 52/3 in ejus longitudine, latitudine 12/3 ad 2 fere in ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 4°/4 ad 5!/, in longitudine corporis cum, 32/3 ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 1%5 ad 11/2, latitudine 2 439 ad 1%4 in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 3 ad 3! in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/3 in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo ad 1!/2 fere distantibus, mem- brana palpebrali iridis marginem posteriorem tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro- dorsali capite declivi rectiuscula vel concaviuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari con- vexiuscula; rostro acuto, non convexo, oculo paulo ad non breviore, apice ante oculi parte superi- orem sito; naribus orbitae non multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anteri- oribus plus duplo majoribus; osse suborbitali anteriore subtrigono, basi breviore sursum spectante, lateribus longioribus descendentibus inferne in angulum vulgo acutiuscule rotundatum vel truncatius- culum deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum descendente percurso; osse suborbitali 2? oblongo-tetragono, postice quam antice altiore, minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° duplo ad minus duplo humiliore ; ossibus suborbitalibus 3° et 4? latis, praeoperculi marginem posteriorem fere attingentibus, oculi diametro minus duplo ad duplo gracilioribus; maxillis subaequalibus, marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore mediocriter antror- sum protractili, symphysi profunde emarginata, ante oculum vel sub oculi margine anteriore desi- nente, 27/3 ad 3in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus emarginata, symphysi ipsa unco vel tuberculo valde conspicuo incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis oblique compres- sis inferne poris longitudinaliter uniseriatis non semper conspicuis; labiis gracilibus, facie orali trans- versim striatis; sulcolabiisuperioris paulo ante angulum oris desinente, sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente; rietu valde obliquo; operculo latitudine 12/5 ad 1!) in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeoperculo desinente; dentibus pharyngealibus voratoriis conspicue uncinatis 2.1.5/5.4.2, singu- lis infra uncum fossula oblonga vel ovali superficiali bene conspicua; linea dorsali convexa linea ventrali convexa non vel vix altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales ro- tundato non carinato; squamis subverticalibus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter sub- radiatim striatis, caudalibus iis mediis lateribus conspicue minoribus, 31 ad 33 in linea laterali, 10 (91/2) in serie transversali quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie longitudinali oc- ciput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri-vel quinque-seriatis, serie media postrorsum magnitudine vix accrescentibus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali valde eurvata, basi ventralium triplo vel plus triplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sensim adscendente et media basi pinnae caudalis desinente, singulis squamis tubulo simplice me- diam squamam attingente vel non attingente notata; osse scapulari trigono apice obtusiusenlo; pinna dorsali ventrales inter et analem sita, ventralibus multo magis quam anali aproximata, basi ale- pidota, acuta, convexa, corpore non vel vix humiliore, duplo vel duplo fere altiore quam basi longa, radio simplice 2^ gracili cartilagineo capite sat multo breviore; pinnis pectoralibus basi alepi- dotis, acutis, 51/3 ad 6 in longitudine corporis, ventrales non vel vix attingentibus, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infimo ventre insertis, acutis, pectoralibus brevioribus analem, non attin- gentibus; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, emarginata, dorsali sat multo ad paulo humiliore, sat multo ad paulo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo ; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis inferiore superiore vix longiore 4 ad 4?/5 in longitudine corporis; colore corpore superne dilute viridi vel olivaceo, lateribus aureo velar- genteo, inferne argenteo ; vitta rostro-operculari violaceo-coerulea vel nigra oculo vulgo interrupta; iride argentea vel flava; squamis dorso singulis basi macula oblonga transversa gracili violascente; lateri- bus vittis 3 longitudinalibus violaceo-coeruleis vel nigris, vittis superioribus 2 cephalo-caudalibus approximatis e maculis rotundiusculis (singulis squamis unica) compositis inferiore inforne antice ma- culis aliquot aecessoriis longitudinaliter uniseriatis, vitta inferiore axillo-anali prope radium analem posticum desinente, continua, non interrupta; pinnis roseis vel roseo-hyalinis fusco plus minusve 440 arenatis, caudali medio vulgo vitta longitudinali violaceo-coerulea vel nigra cum vittis cephalo-cauda- libus continua. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Leuciscus cephalotaenia Blkr, Bijdr. ichth. fauna Billiton, Nat, T. Ned. Ind. III. p. 97. Hab. Borneo (Kahajan), in fluviis. Banka (Marawang, Baturussak), in fluviis, Biliton (Tjirutjup), in fluviis. Longitudo 17 speciminum 70°” ad 128”. Aanm. Ik beschreef deze soort reeds in het jaar 1851 naar voorwerpen van het eiland. Biliton , doch sedert ontving ik ook meerdere voorwerpen van Banka en Borneo. Zij is onder alle hare verwanten kenbaar aan hare eigenaardige bandteekening, 31 tot 38 schubben in de zijlijn, 14 of 15 verdeelde borstvinstalen, enz. Rasbora Einthoven: Blkr.—Linthoven's Paraai. Atl. Cypr. Tab. XLIX fig. 5. Rasb. corpore subelongato compresso, altitudine 4°/3 ad 5 in ejus longitudine, latitudine 12/3 ad 2 fere in ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 4'; ad 5%, in longitudine corporis cum, 313 41% in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 1!/» ad 14/3, latitu- dine 2 fere ad 1?/, in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 2% ad 3 in longitudine capi- tis, diametro 1 et paulo ad 11/4 in capitis parte postoculari, diametro 1 fere 11/4 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem posteriorem tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro - dorsali ca- pite declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; ros- tro acuto, non convexo, oculo breviore, apice ante oculi partem superiorem sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus duplo circiter majoribus; osse sub- orbitali anteriore subtrigono, basi breviore sursum spectante, lateribus longioribus descendentibus in angulum acutiuscule rotundatum deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum descendente pereurso; osse suborbitali 2? oblique tetragono velsubtrigono, postice quam antice mul- to altiore, minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo fere ad multo minus duplo humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4° multo latiore, praeoperculi marginem posteriorem fere attingente, oculi diametro duplo ad multo minus duplo graciliore; maxillis subaequalibus , mar- ginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore mediocriter antrorsum protractili, sym - physi conspicue et paulo post symphysin valde emarginata unde antico biloba, vix ante oculum vel sub margine oculi anteriore desinente, 3 ad 3 fere in longitudine capitis; maxilla inferiore symphy- sin versus mediocriter emarginata, symphysi ipsa unco valde conspicuo incisuram intermaxillarem intrante munito, ramis oblique compressis inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus, facie orali striis transversis conspicuis nullis; sulco labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillaren sese extendente; rictu val- de obliquo; operculo latitudine 17/5 ad 11/2 in ejus altitudine, margine inferiore rcetiusculo vel con- caviuseulo; apertura branchiali sub ossibus suborbitalibus posterioribus desinente; dentibus pharyn- gealibus voratoriis conspicue uncinatis 2.4.5/5.4.2 vel 2.1.4/1.4.2, singulis infra uncum fossula oblon- ga superficiali parum conspicua; linea dorsali convexa linea ventrali convexa non vel vix humiliore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis subver- ticalibus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, mediis lateribus iis cetero corpore majoribus, 30 ad 32 in linea laterali, 9 (S!/s) in serie transversali, quarum 5 (41/2) supra 441 lineam lateralem, 12 vel 18 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in- fimis longitudinaliter triseriatis serie media magnitudine subaequalibus iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali valde curvata, basi ventralium plus triplo magis quam lineae dor- sali approximata, postice sensim adscendente et media basi pinnae caudalis desinente , singulis squa- mis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; osse scapulari trigono acu- tiuscule rotundato; pinna dorsali ventrales inter et analem sita, ventralibus multo magis quam ana- li approximata, basi alepidota, acuta, convexa, corpore paulo humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice 2? gracili capite paulo. breviore: pinnis pectoralibus acutis, 5!/; ad 5!/s in longitudine corporis, ventrales non vel vix attingentibus, radio simplice gracili; pinnis ven- tralibus infimo ventre insertis, acutis vel acute rotundatis, 6°/, ad 71/2 in longitudine corporis, analem non vel vix attingentibus; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, mediocriter ad non emarginata, dorsali sat multo ad duplo humiliore, multo ad paulo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gvacili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis vel acutiuscule rotundatis 4 ad 4?/, in longitudine corporis: colore corpore superne viridi, olivaceo vel fusco, inferne margaritaceo vel roseo; iride flava vel argentea; fascia rostro-caudali fusca valde conspicua, antice et postice lineam lateralem secante, cauda vulgo quam antice sat multo latiore, frequenter plus minusve deorsum curvata, aetate provectis quam juvenilibus graciliore, supra basin pinnae caudalis iterum gracilescente et usque ad apices radiorum caudalis mediorum producta; pinnis roseo-hyalinis vel roseis, dorsali et anali antice apicem versus vulgo vitta intramarginali obliqua fusca, B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/19. V. 2/7. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Leuciscus Einthovenii Blkr, Vijfde bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 484. Hab Borneo (Kahajan), in fluviis. Biliton (Tjirutjup), in fluviis. Banka (Marawang, Toboali, Baturussak), in fluviis. Singapoera, in fluviis. Longitudo 32 speciminum 30" ad 85". Aanm. Het eerste voorwerp dezer soort, mij onder de oogen gekomen, was af- komstig van Borneo. Sedert ontving ik talrijke andere voorwerpen, zoowel vau Borneo als van Biliton, Banka en Singapoera. De soort staat in verwantschap tusschen Rasbora cephalotaenia en Rasbora la- teristriata, doch onderscheidt zich van beide, behalve door een eenigzins bol profiel van den kop, door slechts 12 verdeelde stralen in de borstvin en de schuinsche banden over rug-en aarsvin, en bovendien nog van Rasbora cephalotaenia door den enkelen ligchaamsband en van Rasbora lateristriata doordien die band er reeds op den snuit begint, op de zijden eene buiging naar beden maakt en overi- gens tot aan den achterrand der staartvin zich uitstrekt. Zij schijnt binnen kleinere afmetingen te blijven dan de beide genoemde soorten. Rasbora lateristriata Blkr.—Zystreepige Paraai. Atl. Cypr. Tab. XLIX fig. 2. Rasb. corpore elongato, altitudine 5!/, ad 52/3 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 5!/, ad 6!/, in longitudine corporis cum, 4 et paulo ad 43s in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 1'/5 ad 1!/a, latitudine 2 56 442 ad 145 in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 3 fere ad 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1' in capitis parte postoeulari, diametro 1 ad 1!/, distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subeireulari ; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto, non convexo, oeulo breviore, apice ante oculi partem superiorem sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus plus duplo majoribus; osse suborbitali anteriore subtrigono, basi breviore sursum speetante, lateribus longioribus descendentibus inferne in angulum acutiuscule rotundatum vel truneatiuseulum deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum descendente percurso; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono, postice quam antice sat multo altiore, paulo tantum longiore quam postice alto, osse suborbitali 1° multo minus duplo humiliore; ossibus suborbitalibus 8° et 4° latis, praeopereuli marginem posteriorem subattingentibus, oculi diametro multo gracilioribus: maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore non breviore, parum antrorsum protractili, symphysi profunde emarginata, ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, 3 fere ad 3 et paulo in longitudine capitis; maxilla infe- riore symphysin versus valde emarginata, symphysi ipsa unco sat elevato incisuram intermaxilla- rem intrante munita, ramis oblique compressis, inferne poris aliquot longitudinaliter uniseriatis non semper conspicuis; labiis gracilibus, striis transversis conspieuis nullis; sulco labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente; rictu valde obliquo: opereulo latitudine 1'/2 ad 17/3 in ejus altitudine, margine inferiore convexiuseulo ad coneaviuseulo; apertura branchiali sub oculi margine posteriore desinente: dentibus pharyngealibus voratoriis conspicue uncinatis 2.4.5/5.4.2, singulis infra uneum fossula ob- longa vel ovali superficiali bene conspicua; linea dorsali convexa linea ventrali convexa non vel vix humiliore; ventre ante pinnas ventrales plano post pinnas ventrales rotundato non carinato; squa- mis subvertiealibus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, mediis lateribus iis cetero corpore conspicue majoribus, 30 vel 31 in linea laterali, 9 (8!/2) in serie transversali quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magni- tudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus vix vel non majoribus; linea laterali valde cur- vata, basi ventralium plus triplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sensim adscen- dente et basi pinnae caudalis media desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; osse scapulari trigono brevi acutiuscule vel obtusiuscule rotundato ; pinna dorsali ventrales inter et analem sita, ventralibus sat muito magis quam anali approximata, basi alepidota, acuta, convexa; corpore non vel paulo tantum humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice 2? gracili cartilagineo, capite vix vel non breviore; pinnis pec- toralibus acutis, basi non squamosis, ventralibus sat multo longioribus, 5$';? ad 6 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infimo ventre in- sertis, acutis, analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, emargi- nata, dorsali paulo tantum humiliore, sat multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gra- cili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis subaequalibus 4 ad 41/3 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo: iride argentea; fascia cephalo-caudali- argentea subcutanea vulgo vix conspiena fascia cephalo-caudali violaceo-coerulea frequenter postice tantum conspicua superne marginata et postice ab ea tecta; ventre supra anteri- orem basin pinnae analis vulgo macula rotundata vel oblonga violaceo-coerulea vel nigricante; pin- nis hyalinis vel roseo-hyalinis, caudali postice vulgo leviter fusco marginata. B. 3, D. 2/7 vel 2/8, P. 1/15 vel 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C- 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev, incl, 443 Syn. Leuciscus lateristriatus V. Hass, Algem, Konst- en Letterb. 1823 II p. 132, Bullet. Féruss. 1821 Zool; Blkr, Overz. ichth. faun. van Sumatra, Nat. 'T..Ned. Ind, IUI p. 94. Tjetjerreh. Mal. Bat.; Para, Gallengang Sund. Hab. Java (Perdana, 'landjong-oost, Tjampea, Buitenzorg, Tjipanas, Bandong, Garut, Pan- djallu, Banjumas), in fluviis et lacubus. Sumatra (Telokbetong, Lahat, Pajakombo, Meninju), in fluviis et lacubus. Longitudo 20 speciminum 55” ad 121'". Aanm. Rasbora lateristriata werd het eerst door mij beschreven, maar was toch reeds, blijkens eene in miju bezit zijnde afbeelding, aan Van Hasselt bekend, die haar ook reeds ter bovenaangehaalde plaatse vermeldde onder den naam van Leuciscus lateristriatus. Zij is verwant aan de overlangs met violet of zwart ge- bande soorten Rasbora cephalotaenia, Rasbora Einthovenii en Rasbora kallochroma , doch zij onderscheidt zich van die alle door haren betrekkelijk kleineren kop , door- dien de overlangsche blaauwachtig-violette ligchaamsband zich slechts uitstrekt van het operkel tot aan den staartvingrond en regt is, door hare meer hoekige ruglijn en door de vlek nabij den grond van het voorste gedeelte der aarsvin. Zij heeft voorts het profiel regt en niet eenigzins bol, zooals bij Rasbora Einthovenii en mist ook de schuinsche banden op rugvin en aarsvin van deze soort, de eenige der archipelagische soorten, waarmede zij nog verwisseld zou kunnen worden. Rasbora lateristriata is mij tot dusverre slechts bekend van Java en Sumatra. Zij schijnt grooter te worden dan de drie bovengenoemde verwante soorten. tasbora kallochroma Blkr.—Fraaihleurige Paraai. Atl. Cypr. Tab. L fig. 1. Rasb. corpore elongato compresso, altitudine 5 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus longitudine; capite aeuto, non convexo, 4!/» ad 5!/, circiter in longitudine corporis cum, 32 ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 17/5 ad 11», latitudine 17/; ad 1%3 in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 3 fere ad 3 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/3 in capitis parte postoculari, diametro 1'; ad 17/5 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro - dor- sali capite declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa ; rostro acuto, non convexo, oculo multo breviore, apice ante superiorem oculi partem sito; naribus orbitae maeis quam rostri apici aproximatis, posterioribus anterioribus duplo circiter majoribus ; osse suborbitali anteriore subtrigono, basi breviore sursum spectante, lateribus multo longioribus des- cendentibus inferne in angulum acutiuscule rotundatum vel truncatiusculum deorsum spectantem uni- tis, erista longitudinali oblique postrorsum descendente percurso ; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono, postice quam antice multo altiore, minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° minus duplo humi- liore; ossibus suborbitalibus 3° et 4? latis, praeoperculi marginem posteriorem attingentibus oculi diametro non multo gracilioribus; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla su- periore maxilla inferiore non breviore, mediocriter antrorsum protractili, symphysi conspicue et paulo post symphysin valde emarginata unde antice biloba, vix ante oculum vel sub oeuli margine anteriore desinente, 3 circiter in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus valde emarginata ; syui- 444 physi ipsa tuberculo unciformi incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis subhorizontaliter compressis, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus, striis transversis conspicuis nullis; sul- co labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem fere sese extendente; rictu valde obliquo; operculo latitudine 12); cir- citer in ejus altitudine, margine inferiore concaviusculo vel rectiusculo; apertura branchiali sub os- sibus suborbitalibus posterioribus desinente; dentibus pharyngealibus voratoriis, conspicue uncina- tis 2.4.5/5.4.2, singulis infra uncum fossula oblonga superficial parum conspicua; linea dorsali con- vexa linea ventrali convexa non vel vix altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis subverticalibus, dimidio libero et dimidio basali longitu- dinaliter subradiatim striatis, mediis lateribus iis cetero corpore conspicue majoribus, 30 in linea laterali , 9 (81/2) in serie transversali quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem , 12 p. m. in serie longitudinali - occiput inter et pinnam dorsalem , ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali valde curvata, basi ventralium plus triplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sensim adscendente et basi caudalis inferiore desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel su- perante notata; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; pinna dorsali pinnas ventrales inter et analem sita, ventralibus magis quam anali approximata, acuta, convexa, corpore non vel vix hu- miliore, radio simplice 2° gracili cartilagineo capite paulo breviore; pinnis pectoralibus basi squa- mosis, acutis 4*» ad 5'/5 circiter in longitudine corporis, ventrales attingentibus vel subattingen- tibus, radio simplice gracili; pinnis ventralibus acutis analem non vel vix attingentibus 6!/2 ad 7 in longitudine corporis; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, parum emarginata, dor- sali non multo humiliore, sat multo altiore quam basi longa. radio simplice tertio gracili cartilagi- neo; pinna caudali basi squamosa profunde incisa, lobis acutis 3 ad 41/4 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi vel fuscescente, inferne roseo - velargenteo; squamis dorso plurimis basi macula oblonga transversa trigona fusca; iride argentea vel flava; lateribus regione postscapulari ma- cula rotundiuscula nigra et supra pinnam analem media altitudine corporis circiter macula val- de magna tetragona vel oblonga vel irregulari nigra postice inferne vulgo in fasciam mediam ba- sin caudalis intrantem producta, maculam postscapularem inter et supra-analem guttulis aliquot nigris longitudinaliter uniseriatis; pinnis roseo -rubris vel hyalinis, ventralibus analique apice leviter nigro marginatis. : B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/12 vel 1/13. V. 2/7. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Synon. Leuciscus kalochroma Blkr, Nieuwe bijdr, ichth. faun. Born. Nat. T. Ned. Ind, I p. 272. Hab. Borneo (Bandjermasin, Sambas), in fluviis. Banka (Daturussak), in fluviis. Longitudo 14 speciminum 48" ad 85”. Aanm. Rasbora kallochroma heeft, even als de na aan haar verwante Rasbora Ein- thoveni, het profiel van den kop eenigzins bol, slechts zeven verdeelde stralen in de buikvinnen en 12 of 13 verdeelde stralen in de borstvinnen, doch zij onderscheidt zich van Rasbora Einthoveni door hoogere 2* en 3* onderoogkuilsbeenderen en lan- gere borstvinnen en is overigens gemakkelijk herkenbaar aan hare kleurteekening. Een weinig achter den oksel bevindt zich eene ronde zwarte vlek, welke slechts met haren onderrand tot aan de zijlijn reikt. De zijden zijn van die vlek af tot boven den anus zonder eigenlijke bandteekening. Boven de aarsvin bevindt zich 445 eene tweede grootere zwarte vlek, nu eens langwerpig rond dan weder meer vierkant van gedaante, welke insgelijks een weinig boven de zijlijn gelegen is en zich voorwaarts tot een weinig voor de aarsvin uitstrekt. Van den achterrand van deze vlek gaat voorts een zwartachtige band af, welke zich tot aan den achterrand der staartvin voortzet. Ik beschreef Rasbora kallochroma reeds in 1850 naar gebrekkig bewaarde exem- plaren van Borneo. Later ontving ik ook uitmuntend bewaarde voorwerpen van Banka, welke mij in staat gesteld hebben veel van mijne vroegere beschrijving te verbeteren. Rasbora dusonensis Blkr.— Doesonsche Paraai. Atl. Cypr. Tab. XLIX fip. 3. 2 Rasb. corpore, elongato compresso, altitudine 5 fere ad 51/2 in ejus longitudine, latitudine 2 fere ad 17/3 in ejus altitudine;capite acuto, non convexo, 42/3 ad 6 fere in longitudine corporis cum, 31/ fere ad 41/2 in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 12/; ad 12; in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 3 ad 3!/2 in longitudine capitis, diametro 1!/; ad 1!/9 in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 11/3 distantibus, membrana palpebrali iridis mar- ginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto, non convexo, junioribus oculo breviore, adultis oculo non breviore, apice ante oculi partem superiorem sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus duplo circiter majoribus; osse suborbitali anteriore vulgo trigono (aetate provectis tantum frequenter apice late truncato subtetragono), basi breviore sursum spectante, lateribus longioribus descendentibus inferne in angulum obtusiuscule vel acutiuscule rotundatum (vel truncatum) deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique pos- trorsum descendente percurso; osse suborbitali 2? oblongo-tetragono, postice quam antice non vel vix humiliore, minus duplo ad duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? duplo circiter humi- liore; ossibus suborbitalibus 3° et 4° sat humilibus (gracilibus) sat longe a margine praeoperculi posteriore remotis, 4? tertio multo graciliore, 2? oculi diametro duplo ad plus duplo graciliore; ma- xilis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore non breviore, vix antrorsum protractili, symphysi conspieue emarginata, ante oculum desinente, 3 et paulo ad 32/5 circiter in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus mediocriter emarginata, sym- physi ipsa tuberculo sat elevato incisuram intermaxillarem intrante subuncinata, ramis oblique compressis, inferne poris aliquot conspicuis longitudinaliter uniseriatis; labiis gracilibus, leviter transversim striatis; sulco labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente; rictu valde obliquo: opercu- lo latitudine 11/2 ad 12/; in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub ossibus suborbitalibus posterioribus desinente; dentibus pharyngealibus voratoriis, conspicue uncinatis 2.4.5/5.4.2, singulis infra uncum fossula oblonga superficiali bene conspicua; linea dorsali convexa linea ventrali convexa vulgo humiliore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis obliquis (angulo partis liberi inferiore ante angu- lum superiorem sito), caudalibus iis mediis lateribus valde conspicue minoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 32 ad 36 in linea laterali, 9 (8!/5) in serie trans- versali quarum 5 (4!/») supra lineam lateralem, 13 in serie longitudinali occiput inter et pinnam 446 dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali valde curvata basi pinnarum ventra- lium plus triplo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tublo simplice me diam squamam non vel vix attingente notata; osse scapulari brevi, trigono, acute vel acutiuscule rotun- dato; pinna dorsali medio circiter pinnas ventrales inter et analem sita, ventralibus magis quam anali approximata, acuta, convexa, altitudine 1 et paulo ad 1!/3 in altitudine corporis, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice 2? gracili cartilagineo capite non multo breviore; pinnis pectoralibus acutis, basi leviter squamosis, ventralibus multo longioribus 5 ad 5!/» in longitudine corporis, ven- trales attingentibus vel subattingentibus, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infimo ventre inser- tis, acutis, analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, emarginata, dorsali sat multo sed multo minus duplo humiliore, paulo altiore quam basi longa; radio simplice tertio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis subaequalibus 4 ad 43/,in longitudine corporis; colore corpore superne viridi inferne margaritaceo-argenteo; iride ar- gentea vel flava; vitta cephalo-caudali argentea quasi subcutanea squamis non ablatis frequenter non conspieua; pinnis hyalinis vel roseo-hyalinis vel flavescente-hyalinis, caudali late nigro marginata. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/18 ad 1/16. V..2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 ad 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Leuciseus dusonensis Blkr, Bijdr. ichth. kenn. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. I p. 14. Hab. Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pengaron, Prabukarta, Sambas, Pontianak), in fluviis. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo 64 speciminum 55” ad 166”. Aanm. Rasbora dusonensis schijnt in de rivieren van Borneo eene zeer gewone soort te zijn, hebbende ik gewoonlijk één of meer exemplaren daarvan aangetroffen in de verzamelingen van zoetwatervisschen, welke ik van de verschillende streken van Borneo heb mogen ontvangen. De soort wordt ook grooter dan alle overige mij bekende archipelagische soorten van het geslacht. Van Sumatra ontving ik haar slechts van Palembang, en uit het album van Siamsche visschen van den graaf De Castelnau ontwaar ik dat zij ook in de Meinam in Siam leeft. Het ligchaam is, behalve den zwak doorschijnenden ziverachtigen band, welken men bijkans alle soorten van Rasbora waarneemt, zonder bandteekening, doch de staartvin is van achteren in den regel zeer breed en scherp zwart gerand, wat de herkenning der soort veel vergemakkelijkt. Zij behoort overigens tot de type van Rasbora lateristriata en onderscheidt zich nog van de verwante soorten door- dien de rugvin er slechts weinig nader bij de buikvinnen dan bij de aarsvin is ge- plaatst en lager dan het ligchaam, de staartvin er 4 tot 4% malen gaat in de leng- te des ligchaams en de buikvinnen 8 verdeelde stralen bezitten. In habitus heeft zij het meeste van Rasbora lateristriata. Opmerkelijk is nog dat bij Rasbora du- sonensis het aantal schubben in de zijlijn van 32 tot 36 verschilt. Rasbora leptosoma Blkr.— Slanke Paraai. Atl. Cypr. Tab. XLIX fg. 1. Rasb corpore elongato compresso, altitudine 5!/s ad 5%4 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; eapite acuto, non vel vix convexo 6 ad 6 et paulo in longitudine corporis cum, 447 41/2 ad 43/5 in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 1? 5 circiter, lati- tudine 2 eirciter in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 2?/; ad 3 in longitudine capitis, dia- metro 1 ad 1!/; in capitis parte postoculari, diametro 1 circiter distantibus; membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali capite declivi conve- xiuseula vel rectiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto non vel vix convexiusculo, oculo breviore, apice ante superiorem oeuli partem sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus duplo vel plus duplo majoribus; osse sub- orbitali anteriore subtrigono, basi breviore sursum spectante, lateribus longioribus descendentibus inferne in angulum acutiuscule rotundatum deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum descendente percurso; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, postice quam antice non vel vix altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; osse suborbitali 39 ossibus suborbitalibus 2° et 4? multo latiore, sat longe a praeoperculi margine pos- teriore remoto, oculi diametro duplo circiter graciliore; maxillis marginibus oralibus antice praeser- tim aeutis; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, parum antrorsum protractili, symphysi me- dioeriter emarginata, sub oculi margine anteriore desinente, 27/3 circiter in longitudine capitis ; maxil- la inferiore symphysin versus valde emarginata, symphysi ipsa unco bene conspicuo incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis oblique compressis, inferne poris aliquot parum conspicuis longitudinaliter uniseriatis; labiis eracilibus facie orali non conspicue transversim striatis ; sulco labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisu- ram inframaxillarem sese extendente; rictu valde obliquo; operculo latitudine 1!/a circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub ossibus subor- bitalibus posterioribus desinente; dentibus pharyngealibus voratoriis conspicue uncinatis 2.4.5,5.4.2, singulis infra uncum fossula oblonga superficiali parum conspieua; ossescapulari trigono acutangulo: linea dorsali convexa linea ventrali convexa non vel vix humiliore; ventre ante pinnas ventrales planiuseulo; squamis subverticalibus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter striatis striis autem parum conspicuis, squamis mediis lateribus iis cetero corpore majoribus, 52 p. m. in linea la- terali, 9 (8'/2 ) in serie transversali quarum 5 ({l/2) supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie lon- gitudinali oceiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali valde curvata, basi ventralium plus duplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sensim adscendente, basi pinnae caudalis inferiore desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam circiter attingente notata; pinna dor- sali ventrales inter et analem sita, ventralibus sat multo magis quam anali approximata, basi ale- pidota, acuta, convexa, corpore paulo ad vix altiore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio 2° simplice gracili cartilagineo, eapite longiore; pinnis pectoralibus basi alepidotis , acutis , 5? ; circi- ter in longitudine corporis, ventrales non attigen'j us, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infi- mo ventre insertis, acutis, 7 et paulo ad 7!/3 in longitudine corporis, analem non vel vix attingenti- bus; anali basi vagina squamosa inclusa, acuta, emarginata, dorsali non multo humiliore, multo sed minus duplo altiore quam basi longa, radio simpjice tertio gracili cartilagineo; pinna caudali bast squamosa, profunde incisa, lobis acutis 39/4 ad 4 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne margaritaceo-argenteo, peritonaeo argenteo sub cute diaphana conspicuo; iride argen- tea vel flava; fascia cephalo-caudali argentea squamis ablatis praecipue conspieua; pinnis faves- cente-hyalinis, dorsali caudalique et squamis dorso lateribusque plus minusve fusco arenatis. Baby ive vel 2/8: B. 41/19: M 22/1 02A 19] 5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. Syn. Leuciscus leptosoma Bikr, Nalez. vischfaura Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 269, Hab. Sumatra (Lahat), in fluviis. Longitudo 4 speciminum 65" ad 947. 448 Aaum. Deze soort is het naaste verwant aan Rasbora borneënsis, doch onder- scheidt er zich van door meer voorwaartsche plaatsing der rugvin, één straal min- der in de buikvin, minder duidelijk gestreepte schubben, dieper uitgesnedene on- derkaakshaak, hoogere rugvin en langere staartvin, enz. Mijne vier voorwerpen zijn alle afkomstig van Lahat, in de binnenlanden van Palembang. Rasbora argyrotaenia Dlkr.— Zilverbandige Paraai. Atl. Cypr. Tab. L fig. 6. Rasb. corpore oblongo-elongato compresso, altitudine 4 et paulo ad 5 et paulo in ejus longitudine , latitudine 2 ad 21/3 in ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 5 ad 6 in longitudine corporis cum, 33/4 ad 4!/s in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 11/4 ad 125 , latitudine 2 ad 17/5 in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 2/3 ad 3 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1/3 in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 1!/3 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto, non convexo, oeulo breviore, apice ante superiorem oculi partem sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus plus duplo majoribus; osse suborbitali anteriore subtrigono, basi breviore sursum spectante, lateribus longioribus descendentibus inferne in angulum obtusius- cule rotundatum vel truncatiusculum deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique postror- sum descendente percurso; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono, postice quam antice non vel paulo altiore, vulgo minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° duplo vel minus duplo humiliore: ossibus suborbitalibus 3° et 4° latis, praeoperculi marginem posteriorem subattingentibus, oculi diame- tro multo sed minus duplo gracilioribus; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis ; ma- xilla superiore maxilla inferiore non breviore mediocriter antrorsum protractili symphysi leviter e- marginata, ante oculum desinente, 8l/; circiter in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus leviter emarginata, symphysi ipsa tuberculo parvo incisuram intermaxillatem intrante muni- ta, ramis oblique compressis, inferne poris aliquot vulgo parum conspicuis longitudinaliter uniseri- atis; labiis gracilibus, striis transversis conspicuis nullis; sulco labii superioris paulo ante angulum oris desinente; suleo labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese exten- dente; rietu valde obliquo; operculo latitudine 1!/» ad 12/5 in ejus altitudine, margine inferiore rec- tiusculo vel coneaviusculo; apertura branchiali ossibus suborbitalibus posterioribus desinente; denti- bus pharyngealibus voratoriis conspicue uncinatis 2.4.5/5.4.2, singulis infra uncum fossula oblonga superficial! parum conspicua; linea dorsali convexa linea ventrali convexa non vel non multo hu- miliore; ventre ante pinnas ventrales plano, post' pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis subverticalibus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, mediis lateribus iis cetero corpore conspicue majoribus, 30 in linea laterali, 9 (8!/2) in serie transversali, quarum 5 (442) supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescen- tibus iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali valde curvata, basi ventralium triplo vel plus triplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sensim adscendente et basi pin- nae caudalis media desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel su- perante notata; osse scapulari brevi trigono, acute vel acutiuscule rotundato; pinna dorsali medio circiter pinnas ventrales inter et analem sita, basi alepidota, acuta, convexa, altitudine 1 et paulo ad 113 in altitudine corporis, duplo vel minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice 2° gracili cartilagineo capite paulo ad non breviore; pinnis pectoralibus acutis basi leviter squamosis, 449 ventralibus sat multo longioribus, 51/3 ad 523 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infimo ventre insertis, acutis, analem non atttngentibus anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, paulo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo ; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, inferiore superiore vulgo paulo longiore, 4 et paulo ad 41/4 in longitudine corporis; colore corpore superne dilute viridi, inferne capite ventreque argenteo, post ventrem hyalino; squamis dimidio corporis anteriore mediis lateribus singulis basi vittula trans- versa subsemilunari ex arena fusca composita; fascia cephalo-caudali argentea quasi subeutanea pos- tice quam antice latiore, superne vittula graciliore vel latiore nitente-viridi post mortem coeruleo marginata vel subtecta frequenter propter vittam coerulescentem tegentem non conspiena; iride ar- gentea; pinnis, eaudali excepta, albido-hyalinis, margine anteriore media longitudine vel altitudine interdum macula sanguinea'ornatis; caudali pulchre flava, basi frequenter fuscescente-violacea. . B. 8. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/12 vel 1/13. V. 2/7 ad 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/7 vel 7/17/8 lat. brev. incl. Syn. Leuciscus argyrotaenia Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost-Java p. 21. Leuciscus cyanotaenia Blkr, ibid. p. 21. Leuciscus Schwenkii Blkr, Act. Soc. Reg. Se. Ind. Neerl. III Zesde bijdr, vischf. Sumatra p. 47. Tjetjerreh Mal.; Parai Sund.; Wader, Lundjar-andong, Lundjar-pareh Jav. Hab. Java (Batavia, Perdana, Tjibiliong, Tjiringin, Serang, Tandjong-oost, Tjampea, Buitenzorg, Tjitjarup, Parongkalonz, Banjumas, Gombong, Patjitan, Surabaja, Pasuruan, Grati, Ngantang, Lesti, Malang, Bondowosso), in fluviis Ambarawa, Purworedjo, Surakarta, et lacubus. j Sumatra (Palembang, Lahat, Telokbetong, Padang, Trussan, Meninju , Pajakombo), in fluviis et lacubus. Dali (Boleling), in fluviis. Longitudo plus quam 100 speciminum 45” ad 106'". Aanm. Na verwant aan Rasbora lateristriata Blkr en Rasbora dusonensis Blkr verschilt onderwerpelijke soort daarvan echter door aanmerkelijk minder slank ligchaam , weinig ontwikkelden knobbel aan de symphysis der onderkaak, afwezigheid van de bovenaarsvinvlek, lager tweede onderoogkuilsbeen, verder achterwaartschen stand der rugvin, aanmerkelijk lagere aarsvin, enz. De soort is op Java zeer algemeen en komt tot vrij hoog in de verschillende stroomgebieden voor. De voorwerpen uit de hoogere streken zijn gewoonlijk wat slanker van Jigchaamsbouw en vertoonen in den regel ook duidelijker de blaauwe streep over den zilverkleurigen zijband. Ik beschreef deze varieteit vroeger als eene eigene soort onder den naam van Leuciscus cyanotaenia, doch ik heb sedert zoo talrijke trapsgewijze overgangen tusschen beide vormen waargenomen, dat het duidelijk is geworden dat zij alle slechts tot eene enkele soort behooren. Ook Leuciscus Schwenkit, welke ik ter aangehaalde plaatse naar een voorwerp van Sumatra als eene nieuwe soort beschreef, komt mij thans voor niet soortelijk van Rasbora argyrotaenia te verschillen. De dwarsche halvemaanvormige zwart- bruine schubbandjes of vlekken, van dat voorwerp vermeld, zijn dikwerf ook aan- wezig bij de voorwerpen van Rasbora argyrotaenia van Java. 57 450 Rasbora borneënsis Dlkr. — Borneosche Paraat. Atl. Cypr. Tab. L fig. 4. Rasb. corpore elongato compresso, altitudine 51/3 ad 52/3 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acuto convexiusculo, 6 fere ad 6 et paulo in longitudine corporis cum, 4?/5 ad 49/4 in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto , altitudine 12/5 circiter, latitudine 2 circiter in ejus longitudine: oculis subposteris, diametro 2%/; ad 3 fere in longitudine capitis, dia- metro lad let paulo in capitis parte postoculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana palpe- brali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari, linea rostro-dorsali capite de- elivi convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto convexiusculo, oculo breviore, apice ante superiorem oculi partem sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis , posterioribus anterioribus duplo circiter majoribus; osse suborbitali anteriore subtrigono, basi breviore suraum spectante, lateribus longioribus descendentibus inferne in angulum acutiuscule rotundatum deorsum speetantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum descendente pereurso ; osse suborbitali 2° elongato-tetragono postice quam antice non vel vix altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; osse suborbitali 3? ossibus suborbitalibus 2? et 4? multo lati- ore, sat longe a praeoperculi margine posteriore remoto, oculi diametro duplo circiter graciliore ; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore non longiore, pa- rum antrorsum protractili, symphysi mediocriter emarginata, sub oculi margine anteriore desinente, 3 circiter in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus leviter emarginata, symphysi ipsa tnbereulo debili incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis oblique compressis inferno poris conspienis nullis; labiis gracilibus, facie orali non conspicue transversim striatis; suleo labii supe- rioris paulo ante angulum oris desinente; suleo labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente; rietu valde obliquo: opereulo latitudine 14/2 circiter in ejus altitu- dine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub ossibus suborbitali- bus posterioribus desinente; dentibus pharyngealibus voratoriis conspieue uncinatis 2.4.5/5.4.2, sin- gulis infra uncum fossula oblonga superficiali parum conspicua; osse scapulari trizono , acute ro- tundato: linea dorsali convexa linea ventrali convexa non vel paulo humiliore; ventre ante pinnas ven- trales planiuseulo; squamis subverticalibus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, striis bene conspicuis; squamis mediis lateribus iis cetero corpore majoribus, 32 p. m. in Jinea laterali, 9 (8!/3) in serie transversali quarum 5 (4'/2) supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput inter etpinm nadorsalem; linea laterali valde curvata, basi ventralium plus duplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sensim adscendente, basi pinnae cauda- lis inferiore desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam circiter attingente notata; pin- na dorsali anali magis quam ventralibus approximata, basi alepidota, acuta, convexa, corpore non vel vix humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio 2° simplice gracili cartilagineo capite vix breviore; pinnis pectoralibus basi alepidotis, acutis, 5/4 ad 6 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus, radio simplice gracili; ventralibus infimo ventre insertis, acutis, 71/3 ad 8 in longitudine corporis, analem mon attingentibus; anali basi vagina squamosa inclusa, acu- ta, emarginata, dorsali non multo humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, radio simpliee tertio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, 4'/5 ad 41/5 in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne margaritaceo-argenteo, pe- ritoneo argenteo sub cute diaphana conspicuo; iride argentea vel flava; fascia cephalo-caudali squamis ablatis praecipue conspieua stria coeruleo-violacea tecta vel percursa; pinnis flavescente-hyalinis, dorsali, caudali ut et squamis dorso lateribusque plus minusve fusco arenatis. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/13. V. 9/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl. 451 Hab. Borneo (Bandjermasin), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 61" et 74”. Aanm. Mijne beide voorwerpen van onderwerpelijke soort bewaarde ik reeds lang, zonder ze herkend te hebben, bij mijne zeer talrijke voorwerpen van Ras- bora dusonensis en zijn eerst bij het tegenwoordig onderzoek mijner Cyprinoïden door mij opgemerkt geworden. De soort is het naaste verwant aan Rasbora leptosoma, doch er nog gemakkelijk van te onderkennen doordien de rugvin er nader bij de aarsvin dan bij de buik- vinnen staat en voorts de vinnen in het algemeen minder ontwikkeld zijn, even als de onderkaaksknobbel en uitranding. Voorts hebben de buikvinnen er één straal méér, terwijl ook het violette bandje over den zilverkleurigen kopstaartband de herkenning kan vergemakkelijken. Rasbora Buchanani Blkr. — Buchanan’s Paraat. Atl. Cypr. Tab. L fig. 3. Rasb, corpore oblongo-elongato compresso, altitudine 4!/2 circiter in ejus longitudine, latitudine 21/3 circiter in ejusaltitudine; capite acuto, non convexo, 5 et paulo in longitudine corporis cum, 4 et paulo in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 1°/3 circiter, latitudine 2 et paulo in ejus longitudine: oculis posteris, diametro 3 circiter in longitudine capitis, diametro 1!/jad 12/5 in capitis parte postoculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali capite declivi rectius- cula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto, non convexo, oculo breviore, apice ante superiorem oculi partem sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, pos- terioribus anterioribus plus duplo majoribus; osse suborbitali anteriore subtrigono, basi breviore sursum spectante, lateribus longioribus descendentibus inferne in angulum obtusiuscule rotundatum deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum descendente percurso; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono, postice quam antice non vel paulo altiore, minus duplo longiore quam alto, osse guborbitali 1° duplo circiter humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4° multo latiore margi- nem praeoperculi posteriorem nonattingente, oculi diametro multo sed minus duplo graciliore; ma- xillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore non breviore, mediocriter antrorsum protractili, symphysi vix emarginata, sub oculi margine anteriore desinente, vix plus quam 3 in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus leviter emarginata, sym- physi ipsa tuberculo mediocri incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis oblique compressis, inferne poris aliquot parum conspicuis longitudinaliter uniseriatis; labiis gracilibus, striis transver- sis conspieuis nullis; suleo labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente; rictu valde obliquo; operculo latitudine 12/5 cireiter in ejus altitudine, margine inferiore concaviusculo; apertura branchiali sub osse suborbitali 8° desinente; dentibus pharyngealibus voratoriis conspieue uncinatis 2.4.5/5.4,2, sin- gulis infra uncum fossula oblonga superficiali parum conspicua; linea dorsali convexa linea ven- trali convexa vix vel non humiliore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato, non carinato; squamis subverticalibus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, mediis lateribus iis cetero corpore conspicue majoribus, 27 vel 28 in linea la- terali, 9 (8!/2 ) in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5 (4!/2) supralineam late- 452 ralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longi- tudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus ; linea laterali valde curvata, basi ventralium triplo vel plus triplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sen- sim adscendente et basi pinnae caudalis media desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; osse scapulari brevi, acutiuscule rotundato; pinna dorsali basi pinnarum ventralium multo magis quam pinnae anali approximata, acuta, convexiuscula, al- titudine 1 et paulo in altitudine corporis, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice 2° gracili cartilagineo capite paulo breviore; piunis pectoralibus acutis, ventralibus sat multo longi- oribus, 5°/4 circiter in longitudine corporis, ventrales non attingentibus, radio simplice gracili; pin- nis ventralibus infimo ventre insertis, aeutis, analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, sat multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis inferiore superiore paulo longiore 4!/4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne margaritaceo; iride argentea vel flavescente; fascia cephalo-caudali diffusa argentea; pinnis roseo-vel flavescente-hyalinis, caudali postice sat late nigro marginata. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/9 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Cyprinus rasbora Buch, Gang. Fish. p. 329, 391 tab. 2 fig. 90? Leuciscus rasobora McCl. Indian Cyprin. Asiat, Research. XIX p. 292.? Leuciscus rasbora McCl., Ind. Cyprin. Asiat, Res, XIX p. 407?; Val, Poiss. XVI p. 335, ? Cant, Catal. Mal. Fish. p. 268?; Blkr, Verh. B. G. XXV Nalez. ichth. Beng. p. 140. Opsarius rasbora Heck, Fisch. Syr. p. 53? Cyprin rasbora Val, Poiss. XV1 p. 335? Hab. Caleutta, in flumine pui » Longitudo speciminis unici 76 Aanm. Zeer na verwant aan Rasbora argyrotaenia Blkr, onderscheidt zich onder- werpelijke daarvan voornamelijk door lageren slankeren kop, twee of drie schubben minder in de zijlijn en aanmerkelijk meer voorwaartschen stand der rugvin. Mijne beschrijving is genomen naar een voorwerp van Calcutta. Ik bezit de soort niet van den Indischen archipel. Rasbora Buchanani is het eerst beschreven en afgebeeld door Buchanan in zijn werk over de visschen van de Ganges. De beschrijving is echter weinig karakteris- tisch en zou ook op geheel op verschillende andere soorten van het geslacht passen. De afbeelding van Buchanan is vrij goed en laat de soort vrij wel herkennen. Zij vertoont echter eenige schubben te weinig op eene overlangsche rei. De heer MacClelland vermeldde de soort ook als cene bewoonster van Assam en gaf er eene nieuwe korte beschrijving van. Hij meldt het aantal schubben op eene overlangsche rei slechts 25 te bedragen, doch er zijn er stellig 27 of 28 in de zijlijn. Hij vond in de maag fragmenten van insekten. De heer Valenciennes heeft Rasbora Buchanani vermeld naar de teilen en af beelding van Buchanan en den heer MacClelland, doch schijnt haar niet naar de natuur gekend te hebben. De heer Cantor heeft de soort het eerst als eene bewoonster van het eiland Pinang 453 bekend gemaakt. Mij spreekt van slechts 23 schubben tusschen kieuwopening en staartvin, welk getal vrij wel aan het door mij waargenomene beantwoordt wan- neer men, volgens mijne tegenwoordige wijze van telling der schubben, de voorste zijlijnschubben en de staartvinschubben daarbij telt. In 1853 ontving ik het bovenbeschreven voorwerp van Calcutta van den heer Th. Cantor, en beschreef het in mijne Nalezingen op de ichthyologie van Bengalen en Hindostan. In die beschrijving zijn eenige onnaauwkeurigheden ingeslopen, welke in de hierboven gegevene zijn verbeterd. Het is echter mijns inziens nog niet geheel zeker, dat deze beschrijving inderdaad tot Cyprinus rasbora Buch. betrekking heeft, grondende ik mijn’ twijfel desbetrek- kelijk voornamelijk op den korten en slanken kop van mijn voorwerp, welke vol- gens de afbeelding van Buchanan én de beschrijving van den heer Cantor slechts 44 malen zou gaan in de geheele lengtedes ligchaams, terwijl hij bij mijn voorwerp ruim 5 malen gaat in die lengte. Indien nader mogt blijken dat mijn voorwerp soortelijk van Buchanansche soort verschilt, zal aan hetzelve een nieuwe soortnaam behooren gegeven te worden. Rasbora sumatrana Blkr— Sumatrasche Paraat. Atl. Cypr. Tab. L fig. 2. Rasb. corpore elongato compresso, altitudine 5 ad 5!/3 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 5 circiter in longitudine corporis cum, 33/; ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto altitudine 12/5 circiter, latitudine 13/, circiter in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 3 ad 3!/2 in longitudine capitis, dia- metro 1!/3 ad 1% in capitis parte postoculari, diametro 11/3 ad 12/5 distantibus, membrana palpe- brali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuseula, nucha et dorso convexa; rostro acuto, non convexo, oculo breviore, apice ante superiorem oculi partem sito; naribus orbitae maris quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus vix duplo majoribus; osse suborbitali anteriore subtrigono, basi breviore sursum spec- tante, lateribus longioribus descendentibus inferne in angulum acutiuseule rotundatum deorsum spec- tantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum descendente percurso; osse suborbitali 2? pen- tagono, margine inferiore angulato, postice quam antice multo altiore, non vel vix longiore quam alto, osse suborbitali 1° non vel paulo tantum humiliore; osse suborbitali 8° valde lato osse sub- orbitali 4° plus duplo latiore, marginem praeoperculi posteriorem subattingente, oculi diametro non multe graciliore; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore non breviore, mediocriter antrorsum protractili, symphysi conspicue et paulo post symphy- sin valde emarginata unde antice biloba, vix ante oculum vel sub oeuli margine inferiore desinente, 28/4 ad 2'/; circiter in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus emarginata, symphysi ipsa unco valde conspicuo incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis oblique compressis. in- ferne poris aliquot longitudinaliter uniseriatis conspicuis; labiis gracilibus, facie orali transversim striatis; suleo labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente; rictu valde obliquo; operculo latitudine 13/5 ad 13/;,in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub ossibus suborbitalibus posterioribus desinente; dentibus pharyngealibus voratoriis conspicue uncira- 454 TH tis 2.4.5/5.1.2, singulis infra uncum fossula ovali bene conspicua; linea dorsali convexa linea ventra- li convexa paulo ad non humiliore; ventre ante pinnas ventrales plano; squamis subverticalibus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, mediis lateribus iis cetero cor- pore conspieue majoribus, 25 vel 26 in linea laterali, 9 (81/2) in serie transversali quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem, 10 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali valde curvata, basi ventralium plus triplo magis quam lineae dorsali approximata, postice sensim adscendente et media basi pinnae caudalis desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata ; osse scapulari trigono acutiuscule vel obtusiuscule rotundato; pinna dorsali medio circiter pinnas ventrales inter et analem sita, basi alepidota, corpore non ad paulo humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice 2? gracili cartilagineo capite paulo ad vix breviore; pinnis pectora- . libus acutis 5 ad 51/2 in longitudine corporis, ventrales attingentibus vel subattingentibus, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infimo ventre insertis, acutis, 6 ad 63/4 in longitudine corporis, analem attingentibus vel fere attingentibus; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, e- marginata, dorsali multo humiliore, sat multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo ; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 32/; ad 4 circiter in longi- tudine corporis; colore corpore superne viridi vel olivaceo, inferne argenteo; iride flava vel rosea; fascia cephalo-caudali argentea conspicua nulla; pinnis roseis vel roseo-hyalinis. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/13. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn, Leuciscus sumatranus Blkr, Diagn. nieuw. vischs. Sumatra Tient. I-IV, Nat. T. Ned. Ind. IIL p. 601. Hab. Sumatra (Solok), in fluviis. Longitudo 3 speciminum 85” ad 115 M" Aanm. De keelgatstanden zij bij onderwerpelijke soort betrekkelijk sterk ont- wikkeld, wat zij ook met Rasbora kallochroma gemeen heeft. Zij is onder hare verwanten gemakkelijk herkenbaar aan het geringe aantal schubben, afwezigheid van alle band- of vlekteekening, sterken onderkaakshaak , kwabvormige spits der tusschenkaaksbeenderen, hoog en vijfhoekig tweede onderoogkuilsbeen, zeer breed derde onderoogkuilsbeen bij gelijktijdig weinig ontwikkeld vierde onder (achter) oog- kuilsbeen, enz. Rasbora bankanensis Blkr.— Bankasche Paraai. Atl. Cypr. Tab. XLIX fig. 4. Rasb, corpore oblongo -subelongato compresso, altitudine 41/ circiter in ejus longitudine, latitu- dine 2 circiter in ejus altitudine; capite acuto, non convexo, 41/2 circiter in longitudine corporis cum, 21/3 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 1*/; cir- citer, latitudine 2 fere in ejus longitudine; oculis subposteris, diametro 22/3 circiter in longitudine ca- piis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana pal- pebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subeireulari; linea rostro -dorsali capite declivi rectiuseula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto, non convexo, oculo breviore, apice ante medium oculum circiter sito; naribus orbitae magis quam rostri apici ap- proximatis, posterioribus anterioribus duplo circiter majoribus; osse suborbitali anteriore subtrigo- 455 no, basi breviore sursum spectante, lateribus multo longioribus descendentibus inferne in angulum acutiuscule rotundatum deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum descen- dente pereurso; osse suborbitali 20 oblongo-tetragono, postice quam antice paulo altiore, duplo cir- citer longiore quam alto, osse suborbitali 1? plus duplo humiliore; ossibus suborbitalibus 3? et 4° sat gracilibus, sat longe a margine praeopereuli posteriore remotis, oculi diametro duplo vel plus duplo gracilioribus; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore paulo longiore, vix antrorsum protractili, symphysi leviter emarginata, sub oculi margi- ne anteriore desinente, 23/4 circiter in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus leviter emarginata, symphysi ipsa tuberculo mediocri incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis oblique compressis, inferne poris conspieuis nullis: labiis gracilibus, striis transversis conspicuis nullis; suleo labii superioris paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente; rictu valde obliquo; operculo latitudine 144 circiter in ejus altitudine; apertura branchiali sub ossibus suborbitalibus posterioribus desinente ; dentibus pharyngealibus voratoriis eonspicue uncinatis 3.5/5.3, singulis infra uneum fossula oblonga vix conspicua; linea dorsali convexa linea ventrali convexa non vel paulo tantum altiore; ventre ante pinnas ventrales plano; squamis subverticalibus, mediis lateribus iis cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 22 ad 24 in linea laterali, 9 (81/2) in serie transversali quarum 5 (4!/2) supra lineam lateralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali valde curvata, basi ventralium triplo vel triplo fere magis quam lineae laterali approximata, postice sensim adscendente et basi caudalis inferiore desinen- te, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente velsuperante notata; osse scapulari trigono obtuse rotundato; pinna dorsali medio circiter pianas ventrales inter et analem sita, basi alepidota, acuta, convexa, corpore non vel vix humiliore, paulo plus duplo altiore quam basi lon- ga, radio simplice 2° gracili cartilagineo capite paulo breviore: pinnis pectoralibus acutis 6 circi- ter in longitudine corporis, ventrales non attingentibus, radio simplice gracili; pinnis ventralibus infimo ventre insertis, acutis, 8 circiter in longitudine corporis, analem non attingentibus, anali a- cuta, emarginata, dorsali non multo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4? circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi (vel fuscescente?), inferne argenteo (vel anreo?); iride flava vel argentea; pinnis roseis, dorsali apicem versus et caudali membrana violascente - fuscis ; anali apice macula magna nigra. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/13. V. 2,8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. inel. Syn. Leuciscus bankanensis Blkr, Nalez. ichth. faun. Banka, Nat. T. Ned. Ind. V p. 192, Hab. Banka (Marawang), in fluviis. LL Longitudo speciminis unici 64”. Aanm. Niettegenstaande deze soort in habitus en vinbouw volkomen beantwoordt aan de overige archipelagische soorten van Rasbora, heeft zij een aanmerkelijk daarvan verschillend tandenstelsel en zij levert daardoor een voorbeeld te meer, dat, hoe gewigtig het tandenstelsel bij de Cyprinoïden ook zij ter bepaling van sommi- ge groepen en geslachten, daarvan toch met omzigtigheid gebruik gemaakt moet worden, wil men niet vervallen in de opstelling van geslachten, welke piet aan- nemelijk zijn. Overigens is de soort, behalve door het tandenstelsel, nog van de haar in habitus en vinbouw verwante te onderkennen aan haar kort ligehaam, be. Ev] 456 trekkelijk grooten kop en korte onderkaak, gering aantal schubben op eene over: langsche rei, groote zwarte vlek aan den top der aarsvin, lage 2° en 3° onderoogkuils- beenderen, enz. Rasronicuruys Dlkr.— VLIESOOGKARPER. Corpus elongatum compressum, squamis mediocribus vestitum , dor- so humili. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum acutum, breve, non ante os prominens, depressiusculum. Os suborbitale anterius trigonum apice acuto deorsum spectante. Os an- ticum, rictu valde obliquo ante oculum desinente. Maxilla superior sym- physi non emarginata, parum protractilis. Maxilla inferior symphysi tuberculo bene conspicuo, ramis subhorizontaliter compressis. Sulcus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus , eum sul- co lateris oppositi non unitus. Oculi subsuperi, membrana palpebrali maxima parte velati. Venter mon cultratus. Pinna dorsalis pauciradi- ata post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, basi alepidota, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinna analis multiradiata pinna dorsali multo longior. Linea lateralis vix curvata. Apertura branchialis sub praeoperculo desinens. Dentes pharyngeales cultriformes 1.3.5/5.3.1 vel 3.5/5.3. Aanm. Het geslacht Rasborichthys berust op de soort, weike ik in het 2e deel der Acta Societatis Regiae Scientiaram Indo-Neerlandicae onder den naam van Leuciscus Helfrichii heb bekend gemaakt. Dit geslacht staat in verwantschap tusschen Ras- bora en Opsarius doch laat zich met geen van beide vereenigen. [et is reeds dadelijk van beide te onderkennen aan het breede oogvlies dat het oog bijkans geheel bedekt en in het midden slechts eene smalle opening overlaat, alsmede aan het niet uit- gerande van de bovenkaak. Van Rasbora verschilt het bovendien nog door de be- trekkelijk zeer lange aarsvin en driehoekig met de spits naar beneden gekeerd voorste onderoogkuilsbeen; en van Opsarius door de kleine voor het oog eindigen- de bekspleet. Voor zoover de tegenwoordig bestaande kennis reikt is het geslacht Rasborichthys aan Borneo eigen. Rasborichthys Helfrichi Blkr.— Helfrich’s Vliesoogkarper. Atl. Cypr. Tab. XLIX fig. 6. Rasborichth, corpore elongato compresso, altitudine 52/3 ad G in cjus longitudine, latitudine 2circiter 457 in ejus altitudine; capite acuto, vix convexo, 52/3 ad 61/3 in longitudine corporis cum, 41/2 ad 43/5 in longitudine corporis absque pinna caudali, vertice alepidoto, altitudine 1!/» ad 12/5 , latitudine 2 circiter in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 22/3 ad 23/4 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/4 in capitis parte postoculari, diametro %/4 ad 1 fere distantibus, membrana palpebrali valde lata iridem antice et postice totam tegente, apertura oblonga verticali; linea rostro-dorsali capite declivi convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; rostro acuto non vel vix convexo, oculo sat multo breviore, apice ante oculi partem superiorem sito; naribus orbitae vix magis quam rosiri apici approximatis, posterioribus anterioribus multo majoribus; osse suborbitali anteriore trigono, basi breviore sursum spectante, lateribus longioribus descendentibus, inferne in angulum acute rotundatum deorsum spectantem unitis, crista longitudinali oblique postrorsum des- cendente percurso; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, antice quam postice altiore, plus duplo lon- giore quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; ossibus suborbitalibus 3° et 4? humilibus (gracilibus) longe a praeoperculi margine posteriore remotis, oculi diametro triplo gracilioribus ; ma- xillis subaequalibus, marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore parum antror- sum protractili, vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente, symphysi non emargina- ta, 8'/3 ad 3!/a in longitudine capitis; maxilla inferiore symphysin versus emarginata, symphysi ipsa tuberculo bene conspieuo, ramis subhorizontaliter compressis, inferne poris conspicuis nullis ; labiis gracilibus, striis transversis conspicuis nullis; suleo labii superioris paulo ante angulum oris desinen- te; suleo labii inferioris ab angulo oris usque ad symphysin inframaxillarem sese extendente; rictu valde obliquo; operculo latitudine 2 fere in ejus altitudine; apertura branchiali sub praeoperculo desinente; dentibus pharyngealibus cultriformibus, 1.3.5/5.3.1 vel 3.5/5.3, singulis apice valde acu- tis facie masticatoria obliqua concava; linea dorsali convexa linea ventrali convexa non vel vix al- tiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales carinato; squamis subverticalibus, striis longitudinalibus conspicuis nullis, caudalibus iis cetero corpore paulo minoribus, 55 ad 60 in linea laterali, 16 vel 17 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 10 supra lineam lateralem, 26 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis, serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali antice usque ante apicem pinnarum pectoralium declivi, porro rectiuscula basi ventralium sat multo sed multo minus duplo magis quam lineae dor- sali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante nota- ta; osse scapulari trigono obtuse rotundato ; pinna dorsali medio circiter pinnas ventrales inter et analem sita, basi alepidota, acuta, non vel vix emarginata, corpore paulo humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio simplice 2° gracili cartilagineo capite paulo breviore; pinnis pecto- ralibus acutis, 7 fere in longitudine corporis, ventrales non attingentibus, basi alepidotis, radio sim- plice gracili; pinnis ventralibus acutis, 7!/; ad 8 in longitudine corporis, analem non attingentibus; anali basi alepidota, acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo lon- giore quam alta, basi Gad 61/4 in longitudine corporis, radio simplice tertio gracili cartilagineo ; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 44/5 circiter in longitudine corporis; colore cor- pore superne flavescente-viridi, inferne argenteo-hyalino; iride argentea vel flava; fascia pleuro-cau- dali diffusa argentea; dorso fusco arenato; pinnis flavescente-hyalinis. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/18 vel 3/19. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl. Syn. Leuciscus Helfrichii Blkr, Act. Soc. Reg. Scient, Ind. Neerl JI Tiende bijdrage. ichthyol. Borneo p. 15. Hab. Borneo (Kahajan), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 94" et 117”, 58 458 Aanm. De onderwerpelijke soort schijnt zeer zeldzaam te zijn en is mij tot nog toe slechts van de Kahajan-rivier geworden. Zij heeft eene sierlijke slanke gedaante en is overigens opmerkelijk door hare groote oogen en smalle onderoogkuilsbeenderen. Ik heb haar genoemd ter eere van den heer C. Helfrich, aan wien de wetenschap de kennis van verscheidene vischsoorten van Borneo te danken heeft. ABRAMIs Cuv., Regn. anim. ed. 1* II p. 194; Heck. , Fisch. Syr. p. 42; Heck. Kner, Fisch. oestr. Mon. p. 104 = Bricca Heck. = BALLE- ws Heck. = Briccorsis Heck., Fisch. Syr. p. 42, 43. — Brei. Corpus oblongum valde compressum, squamis magnis vestitum, dorso elevato angulato. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirrinulli. Rostrum obtusum convexum, non ad vix ante os prominens. Os anticum, rictu obliquo ante oculum desinente. Maxilla inferior maxilla superiore brevior symphysi non uncinata. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Linea late- ralis leviter curvata. Venter ante pinnas ventrales non cultratus, post pinnas ventrales carina alepidota. Pinna dorsalis pauciradiata post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem vel supra pinnae analis partem anteriorem desinens, radio simplice postico toto carti- lagineo. Pinna analis multiradiata pinna dorsali multo longior. Den- tes pharyngeales contusorii 5/5, vel prehensiles vel raptatorii 2.5/5.2 vel 3.5/5.3. Aanm. Cuvier beperkte zijne diagnose van het geslacht tot de weinige woorden „ni épines ni barbillons; dorsale courte, placée en arrière des ventrales; anale longue”, De heer Valenciennes verwierp het geslacht Abramis Cuv. en vereenigde het met zijn geslacht Leuciscus , hetwelk alle de verschillende geslachten omvat, in welke na Cuvier het oude geslacht Leuciscus is gesplitst. Zeker is de bewering van den heer Valenciennes gegrond, dat de bepaling van Abramis door Cuvier te onbepaald is om het daarnaar van Leuciscus Cuv. af te zonderen, doch de meeste nieuwere ichthyologen hebben zich niet vereenigd met zijne meening, dat de zeer talrijke soorten welke hij onder den geslachtsnaam Leuciscus heeft gebragt, geene kenmerken zouden opleveren, standvastig, bepaald of gewigtig genoeg om de split- sing van Leuciscus in meerdere geslachten te regtvaardigen. Na eene nieuwe naauwgezette studie der soorten, welke ik zelf bezit en welke van de verschillende streken der oude en nieuwe wereld door anderen zijn bekend 459 gemaakt, ben ik evenzeer tot de overtuiging gekomen dat de soorten van Leucis- cus Val. inderdaad tot meerdere natuurlijke geslachten te brengen zijn. Men moet echter in het oog houden, dat de natuur ten opzigte der Cyprinoïden, niettegen- staande zij ongeveer een achtste gedeelte van alle bekende vischsoorten der tegen- woordige schepping omvatten, niet vertoont die kwistigheid van kenmerken, welke b. v. bij de Siluren zoozeer de aandacht trekt, —dat zij zelfs slechts een betrekke- lijk gering aantal kenmerken heeft gebezigd voor de meer dan 1000 soorten van karperachtige visschen welke men thans kent, en dat die kenmerken daardoor een hooger gewigt erlangen dan zij zouden bezitten bij familiën van grootere verschei- denheid in de bewerktuiging. Intusschen koester ik evenzeer de overtuiging , dat men in de opstelling van nieuwe geslachten te ver is gegaan en dat vooral misbruik is gemaakt van het tan- denstelsel, om daarnaar alleen nieuwe geslachten in het leven te roepen. Dit komt mij ook voor geschied te zijn ten opzigte van de soorten van Abramis Cuv. Zoo heeft Heckel op Cyprinus brama L., Cyprinus blicca BL, Cyprinus Bug- genbagi Bl. en Cyprinus ballerus L vier verschillende geslachten gegrond, welke hij noemde Abramis, Blicca, Bliccopsis en Ballerus. Later trok hij zijn geslacht Ballerus weder in, doch hij had, mijns inziens met niet minder grond, ook de geslachten Blicca en Bliccopsis weder kunnen intrekken, welke door niets tenzij door eenige verschillen in het tandenstelsel van Abramis (volgens zijne opvatting) zijn onderscheiden. Ik beschouw alle de onder de genoemde vier geslachtsnamen opgesomde soorten als te behooren tot een enkel geslacht, voor hetwelk de naam Abramis, als het eerst voorgesteld, behouden dient te blijven. LuxiLus Raf. Iehth. Ohiens.; Gir., Cypr. Fish. Unit. Stat., Proc. Ac. Nat. Sc. Philad. VIII p. 202 = Stine De Kay, Zool. N. York Fish. p. 204 Ricuarpsonius Gir., l. c. p. 201. — Srirpk. Corpus oblongum valde compressum, squamis magnis vestitum , dor- so elevato. Maxillae aequales labiis tenuibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum non ante os prominens. Os terminale rictu parvo obliquo ante oculum desinente. Oculi subsuperi, membrana palpebrali non ve- lati. Linea lateralis valde curvata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis pauciradiata longe post pinnas ventrales incipiens et supra vel vix ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pin- na analis multiradiata pinna dorsali multo longior. Isthmus angustus. Dentes pharyngeales compressorii 5/5 facie masticatoria angulis crena- 460 ta, vel raptatorii 2.4/4.3 vel 2.5/5.2 facie masticatoria nulla sed ejus loco carina non crenata. Aanm. Het geslacht Luxilus heeft den habitus van Abramis. — Stilbe De Kay verschilt er niet wezenlijk van en ook Richardsonius Gir. is er niet van te onder- scheiden ten zij door eenen eenigzins anderen bouw en formule der keelgatstanden. De verwantschap met Abramis Cuv. is zoo groot, dat eene generische afscheiding daarvan weinig geregtigd schijnt. ALBURNUs Rond.; Heck., Fisch. Syr. p. 46; Heck. Kner, Fisch. oestr. Mon. p. 181; Girard, Cypr. Fish. N. Amer. Proc. Ac. Nat. Sc. Phil. VIII 1856 p. 193 = ArBuRNeLLus Gir., ib. = LEucaspius Heck. Kner l. c. p. 145. — Wirvoorn. Corpus oblongo-elongatum vel elongatum compressum , squamis ma- gnis deciduis vestitum, dorso ventre non altiore humili. Maxillae la- biis tenuibus vestitae, superior parum protractilis symphysi emarginata, inferior prominens symphysi tuberculo incisuram intermaxillarem in- trante. Cirri nulli. Rostrum breve acutum non ante os prominens. Os superum, rictu valde obliquo ante oculum desinente. Oculi posteri vel superi, membrana palpebrali non velati. Linea lateralis valde curva- ta. Venter ante pinnas ventrales non cultratus, post ventrales carina- tus. Pinna dorsalis pauciradiata post pinnas ventrales incipiens et supra vel vix ante pinnam analem desinens , radio simplice postico toto cartilagineo. Pinna analis multiradiata pinna dorsali multo ad sat multo longior. Dentes pharyngeales raptatorii laeves 2.9/5.2, vel 2.4/4.2, vel contu- sorii facie masticatoria crenulati 5/5. Aanm. Het geslacht Alburnus, zooals het hierboven is omschreven, staat in verwantschap tusschen Abramis en Scardinius en toont ook reeds de verwantschap aan tusschen Abramis en Pelecus, een der tusschenleden van deze geslachten daarstellende. Het onderscheidt zich van Scardinius standvastig doordien er de aarsvin aanmerkelijk langer is dan de rugvin. Zy heeft ten deze veel overeenkomst met Abramis, doch onderscheidt zich daarvan weder, behalve door slanker ligchaam, lagen rug en snuit, door de zeer schuinsche bekspleet, welke naar boven is ge- keerd. De tusschenkaakbeensinsnijding met daarin passenden onderkaaksknob- bel zie ik ook reeds van enkele soorten van Abramis vermeld. De kenmerken 461 voor Alburnus zijn alzoo weinig scherp te stellen, wat de waarde van dit geslacht zeer twijfelachtig maakt. Ook is een der soorten, Cyprinus bipunctatus L., door Heckel tot Alburnus gebragt, veeleer onder Abramis te rangschikken , wat ook geldt voor Alburnus coeruleus Heck. Heckel en Kner hebben in den jongsten tijd een nieuw geslacht voorgesteld naar eene door hen bij Lemberg ontdekte soort, welke zij Leucaspius abruptus hebben genoemd. De soort valt echter in habitus, beschubbing en vinbouw geheel bin- nen de grenzen van Alburnus. Zij verschillt slechts door hare eenreijige gekerfde tanden van de overige soorten van Alburnus en heeft uitwendig het bijzondere, even als Alburnus delineatus (Squalius delineatus Heck.) dat de zijlijn, hoezeer sterk dalende even als bij Alburnus, er slechts op het voorste gedeelte des ligchaams zigtbaar is, eene bijzonderheid, welke ook bij soorten van Systomus aangetroffen wordt. Ik heb deze soort in de aan het hoofd dezer groep voorkomende lijst onder het geslacht Alburnus opgebragt. Hryrorsis Ag., Fish. Tenness. River, Amer. Journ. Sc. Arts. 2?! Ser. Vol. XVII 1854.; Gir., Cypr. Fish. Unit. Stat., Proc. Ac. Nat. Ac. Philad. VIII p. 210 — Hupsonius Gir. — STOMPVOORN. Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae. Cirri 2 supramaxillares vel nulli. Caput subconicum. rostro brevi rotundato vel truncato ante os pro- minente. Maxilla superior protractilis sub oculi margine anteriore de- sinens. Os inferum, rictu vix ante oculum desinente. Linea lateralis non vel vix curvata. Pinna dorsalis pauciradiata, supra pinnas ventrales in- cipiens, radio simplice postico cartilagineo. Pinna analis pauciradiata, pinna dorsali brevior ad vix longior. Isthmus angustus. Dentes pha- ryngeales compressorii uncinati 1.4/4.1, vel 0.4/4.1, vel 2.4/4.2, vel 2.4/4.1, vel 0.4/4.2 facie masticatoria gracili. Subz. Hybopsis Ag. — Cirri 2 supramaxillares. Hudsonius Gir, — Cirri nulli. Aanm. De heer Agassiz spreekt in zijne diagnose niet van de voeldraden, wel- ke echter volgens den heer Girard aanwezig zijn. Hudsonius Gir. zou van Hybop- sis slechts verschillen door de afwezigheid dier voeldraden. Het is hier dan ook slechts als ondergeslacht van Hybopsis opgebragt. 462 Leucosomus Heck., Fisch. Syr. p. 52; Gir., Cypr. Fish. Un. St. Proc. Acad. Nat. Se. Philad. VIII p. 189 = CuxiLoNEMUus Baird = Poconicutuys Gir., Descr. New. Fish. coll. by Heermann , Proc. Ac. N. Se. Philad. VII p. 136, Cyprin. Fish. Un. Stat., ib. VIII p. 187 = Nocouis Gir., ib. VIII p. 190. — DRAADVOORN. Corpus elongatum vel subelongatum fusiformi- compressum , squamis magnis vestitum. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 2 supramaxillares. Rostrum paulo vel non ante os prominens. Os anticum vel subinferum rictu magno. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Linea lateralis curvata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis pau- ciradiata supra vel post pinnas ventrales incipiens et paulo ante pin- nam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Pinna analis pauciradiata pinna dorsali non longior. Dentes pharyngeales raptatorii compressi 2.4/4.2, vel 2.5/4.8, vel 2.5/4.2, vel 1.4/4.2, vel 1.4/4.1. Aanm. Volgens de door den heer Girard zelven gegevene diagnose van het ge- slacht Pogonichthys zou het van Leucosomus voornamelijk slechts verschillen door de aanwezigheid van eene kaauwvlakte aan de overigens naar dezelfde type gebouw- de en even zoo geplaatste keelgatstanden, zoodat er geen genoegzame grond schijnt te bestaan om het van Leucosomus te scheiden. De verschillen tusschen Leucoso- mus en Nocomis Gir. zijn, althans volgens de diagnose van den heer Girard, van geen hooger gewigt, zoodat ook misschien Nocomis in Leucosomus zal behooren te worden opgelost. De type van Leucosomus is Leuciseus Storeri Val. (Leuciscus pulchellus Stor.), doch behalve deze soort kent men thans nog een aantal andere. Leucosomus herinnert door zijne bovenkaaksdraden en dentitie het geslacht Go- bio, maar het heeft meer den habitus van Leuciscus of Alburnus. CERATIOHTHYS Baird Gir., Cypr. Fish. Unit. Stat., Proc. Acad. Nat. Se. Philad. VIII p. 212..— BAARDVOORN. Corpus elongatum subfusiformi-compressum, squamis magnis ve- stitum. Maxillae labiis simplicibus vestitae. Cirri 2 supramaxillares. Ca- put supra depressum, rostro convexo ante os prominente. Os subtermi- nale, rictu mediocri horizontali. Oculo superi membrana palpebrali non velati. Linea lateralis vix curvata. Pinna dorsalis pauciradiata , supra pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio sim- plice postico cartilagineo. Pinna analis pauciradiata pinna dorsali vix vel non longior. Isthmus latus. Dentes pharyngeales prehensiles 4/4. Aanm. Geratichthys schijnt het naaste verwant te zijn aan Leucosomus Heck. en zich daarvan voornamelijk te onderscheiden door kleinere bekspleet, nagenoeg regte zijlijn en eenreijige keelgatstanden. SEMOTILUS Raf, Ichth. Ohiens.; Gir, Cypr. Fish. Un. Stat, Proc. Acad. Nat. Scienc. Philad. VIII p. 203.—Scuisnvoorn. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis magnis ves- titum, dorso elevato. Maxillae aequales labiis teretibus simplicibus in- clusae. Cirri nulli. Rostrum convexum non ante os prominens. Os ter- minale ,rictu obliquo sat magno. Oculi superi, membrana palpebrali non velati. Linea lateralis parum curvata. Venter non cultratus. Pinna dor- salis pauciradiata, post pinnas ventrales incipiens et supra vel vix ante pinnam analem desinens, radio, simplice postico toto cartilagineo. Pin- na analis pauciradiata pinna dorsali non vel vix longior. Isthmus an- gustus. Dentes pharyngeales voratorii 2.5/5.2 vel 2.4/5.2 facie mastica- toria nulla. Aanm. Het geslacht Semotilus komt mij voor zeer na verwant te zijn aan het tweedradige geslacht Leucosomus Heck. SCARDINIUS Bp., Faun. Ital. III; Heck., Fisch. Syr. p. 47; Heck. Kner, Fisch. oestr. Mon. p. 153= Ipus Heck., Fisch. Syr. p. 47 — Voorn. Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum, dorso an- gulato. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae, superior param protractilis. Cirri nulli. Rostrum breve vix vel non convexum, non ante os prominens. Os anticum, rictu obliquo ante oculum desinente. Maxilla inferior maxilla superiore vix brevior. Oculi superi membra- na palpebrali non velati. Linea lateralis mediocriter curvata. Venter ante pinnas ventrales non cultratus. Pinna dorsalis pauciradiata, post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem vel supra initium pinnae analis desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pin- 464 na analis pauciradiata pinna dorsali brevior ad vix longior. Dentes pharyngeales raptatorii facie masticatoria compressi crenulati vel ser- rati vel laeves 3.5/5.3. Aanm. Scardinius is een middending tusschen Leuciscus en Abramis. Het heeft de korte aarsvin van Leuciscus, doch de rugvin achter de buikvinnen ingeplant even als Abramis, van welk nominaal geslacht het uitwendig slechts verschilt door de korte aarsvin en den niet of naauwelijks bollen snuit en betrekkelijk zeer schuin- sche bekspleet. De gezaagde of gekartelde keelgatstanden treft men aan noch bij Abramis, noch bij Leuciscus. Scardinius is alzoo scherp te onderscheiden van beide genoemde genera, doch het blijft de vraag of aan die kenmerken generische waarde te hechten is, wat ik zeer betwijfel. Het geslacht Idus verschilt in niets van Scardinius, ten zij door het gladde der keelgatstandvlakten en behoort alzoo met Scardinius vereenigd te worden. Leuciscus Rond.; Klein.; Cuv., Règn. anim. ed. 19 II p. 194; Heck., Fisch. Syr. p. 49; Heck. Kner, Fisch. oestreich. Mon. p. 169 = Leucos Heck., Fisch. Syr p. 48= Sqvarivs Bp., Faun. Ital., = Tevestes Bp., F. Ital. — Wirviscu. Corpus oblongum vel elongatum compressum vel teretiusculum , squa- mis magnis vel mediocribus vestitum, dorso elevato ad humili. Maxil- lae labiis tenuibus teretibus simplicibus vestitae, superior parum pro- tractilis. Cirri nulli. Rostrum obtusum vel obtusiusculum convexum, non ad vix ante os prominens. Os anticum, rictu plus minusve obli- quo ante oculum desinente. Oculi superi vel subposteri, membrana palpebrali non velati. Linea lateralis mediocriter ad valde curvata. Venter ante pinnas ventrales non cultratus. Pinna dorsalis pauciradi- ata supra vel vix post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam ana- lem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinna analis pauciradiata pinna dorsali vix ad non longior. Dentes pharyngeales contusorii 6/5 vel 5/5, vel raptatorii 2.5/5.2 vel 2.5/4.2. Aanm. De verwantschap van Leuciscus, zooals het boven omschreven is, met Abramis is zoo groot, dat de bewering van den heer Valenciennes opzigtelijk het niet generische verschil tusschen Abramis en Leuciscus, indien zij door hem slechts was toegepast op de soorten van Leuciscus en Leucos, zooals dit geslacht door de nieuwere 465 ichthyologen is opgevat, in mijn oog zeer aannemelijk zou zijn. Leuciscus zoa dan in dezelfde verhouding staan tot Abramis, als Rohteichthys tot Rohtee, of, indien men de verhouding der lengte van rugvin en aarsvin wil omkeeren, als Cyclocheilichthys (Siaja) microlepis tot de overige soorten van Cyclocheilichthys. Abramis erlangt dan zelfs naauwelijks de waarde van een subgenus tegenover Leu- ciscus, en nog andere door de nieuwere schrijvers opgestelde geslachten vam Leu- ciscini staan ten opzigte hunner generische waarde in ongeveer gelijke verhouding. Zonder alzoo die geslachten aan te nemen, heb ik ze hier slechts vermeld met de karakters, door de ichthyologen aan ze toegekend, om althans in den. chaos van verwante soorten van het groote geslacht Leuciscus een helderder overzigt te behouden. Leucos Heck. verschilt in niets van Leuciscus Heck. ten zij door een tand minder in het linker keelgatsbeen en is daarom hier met Leuciscus vereenigd. Ik heb evenzeer gemeend het geslacht Squalius Bp. te moeten beschouwen als niet wezenlijk van Leuciscus verschillende. Het zou inderdaad door niets wezenlijks van Leuciscus te onderscheiden zijn, tenzij door eene wijziging in het tandenstelsel (dentes raptatorii 2.5/5.2), eene wijziging, welke door geenerlei uitwendig kentee- ken vertegenwoordigd is. Bovendien zijn door Heckel eenige soorten tot zijn ge- slacht Squalius gebragt, zooals Squalius berag en Squalius lepidus, welke geheel den habitus vertoonen van Aspius, en ook, althans Squalius lepidus, den bouw der kaken geheel overeenkomstig aan dien van Aspius hebben, van welk geslacht zij door Heckel dan zeker alleenlijk op grond van bijzonderheden in het tanden- stelsel afgezonderd zijn. Telestes Bp. laat zich met even weinig grond van Squalius en Leuciscus afschei- den. Aan den zwartachtigen overlangschen band des ligchaams, waarop eigenlijk het kenmerkende van het geslacht zou neerkomen, is in geen geval meer dan soortelijke waarde te hechten. Leuciscus, in den omschreven zin als nominaal geslacht aangenomen, verschilt dan in het wezenlijke slechts van Abramis, doordien de rugvin er boven of naauwe- lijks achter den grond der buikvinnen begint en niet of slechts weinig korter is dan de aarsvin. ALBURNOPS Gir., Cyprin. Fish. Unit. Stat., Proc. Ac. Nat. Sc. Phil. VIII p. 194. — Stompwitviscu. Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis deci- duis vestitum. Maxilla labiis teretibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum incrassatum ante os prominens. Os inferum, rictu mediocri. Linea la- teralis vix curvata. Pinna dorsalis pauciradiata, supra pinnas ventra- 59 466 les incipiens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinna analis pauciradiata. Isthmus angustus. Dentes pharyngeales prehensiles lae- ves 2.4/4.2 vel 1.4/4.2 facie masticatoria gracili (interdum contorta). Kd Aanm. Het geslacht Alburnops schijnt na aan Leuciscus verwant te zijn en daarvaB slechts te verschillen door afvallige schubben en dikken snuit. Bene scherpere bepaling is zeer wenschelijk. CyPRINELLA Gir., Cypr. Fish. Unit. Stat., Proc. Ac. Nat. Sc. Philad. VIII p. 166 = Montana Gir. , ibid. p. 199. —KARPERVOORN. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis magnis vel mediocribus altis brevibus vestitum. Maxillae labiis tenuibus sim- plicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum convexum plus minusve ante os prominens. Os subanticum rictu obliquo brevi. Oculi superi mem- brana palpebrali non velati. Linea lateralis mediocriter curvata. Venter non cultratus. Pinna dorsalis supra vel vix post pinnas ventrales in- cipiens, pauciradiata, radio simplice postico cartilagineo. Pinna ana- lis pauciradiata dorsali non vel vix longior. Isthmus angustus. Den- tes pharyngeales raptatorii graciles compressi 4/4 vel 1.4/4.1, facie mas- ticatoria nulla sed ejus loco crista leviter crenulata. Aanm. Ik zie geen’ voldoenden grond, waarom Moniana door den heer Girard als een van zijn geslacht Cyprinella verschillend genus beschouwd wordt, verschil- lende het, naar de door den heer Girard zelven gegevene diagnosen slechts van elkander door eene geringe wijziging in de formule der keelgatstanden. Ik beschouw daarom voorloopig alle tot Moniana gebragte soorten als te behooren tot Cyprinella, welks waarde als genus echter insgelijks nog te betwijfelen valt. Copoma Gir, Cypr. Fish. Unit. Stat., Proc. Ac. Nat. Hist. Phil. VIII p. 194. — Copomavoorn. Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis mediocri- bus vestitum. Maxillae aequaleslabiis teretibus vestitae. Cirri nulli. Caput breve. Rostrum rotundatum non ante os prominens. Os ter- minale rietu ante oculum desinente. Linea lateralis parum eurvata. Pinna dorsalis pauciradiata paulo post pinnas ventrales incipiens, ra- dio simplice postico cartilagineo edentulo. Pinna analis pauciradiata. 467 Isthmus sat latus. Dentes pharyngeales raptatorii 4/4 facie masticato- ria nulla. Aanm. De heer Girard plaatst dit geslacht in zijn aangehaald artikel tusschen Al- burnops en Plargyrus. Van Codoma geldt echter hetzelfde, wat opzigtelijk Cyprinella en Alburnops is aangemerkt. SMILIOGASTER Blkr. — SCHERPBUIKKARPER. Corpus oblongum compressum squamis parvis non radiatis vestitum, dorso elevato. Maxillae aequales labiis teretibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum angulatum. Venter cultratus valde convexus. Linea lateralis per media latera decurrens. Pinna dorsalis pauciradi- ata spina ossea serrata munita. Pinnae pectorales mediocres, analis multiradiata, elongata. Plica analis squamis majoribus nullis. Den- tes pharyngeales compressi 2.2.4/4.2.2, facie masticatoria obliqua trun- - cata peripheria plurituberculata. Aanm. De soort, door den heer Valenciennes onder den naam van Leuciscus Belangeri bekend gemaakt, behoort, wegens haren mesvormig gekielden buik tot de groep van Chela en is daarin, wegens haren rugdoorn verwant aan Culter Bas. doch gemakkelijk te onderkennen aan hoog ligchaam , tanden van den rugdoorn , niet boven- staande mondopening, niet of weinig gebogene zijlijn, enz. Cutter Basil., Ichth. Chin. bor., Nouv. Mém. Sociét. Impér. Na- tural. Moscou X 1855 p. 236. — Doornmesviscu. Corpus elongatum compressum, squamis mediocribus vel parvis mag- nitudine valde inaequalibus vestitum, dorso humillimo ventre convexo multo humiliore. Maxillae labiis teretibus simplicibus vestitae. Cirri nulli. Rostrum breve, non prominens. Os superum rictu subverticali. Maxilla inferior ante maxillam superiorem prominens, elevata, angus- ta. Apertura branchialis ampla. Venter cultratus. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio sim- plice postico osseo edentulo. Pinna analis multiradiata, dorsali lon- gior. Linea lateralis valde curvata. Squamae nuchales supra praeoper- eulum incipientes. Plica analis squamis majoribus vestita nulla. Vesica aérea triloba. 468 Aanm. Het geslacht Culter heeft in habitus veel van Pellona en behoort in de groote rei der Cheilognathinen in de nabijheid van Chela, wegens den algemeenen bouw des ligchaams. Het is echter daarvan gemakkelijk te onderkennen aan de aanmerkelijk meer voorwaarts ingeplante rugvin en den sterk ontwikkelden rugdoorn. De heer Basilewski brengt tot zijn geslacht Culter 6 soorten uit noordelijk China, welke hij genoemd heeft Culter alburnus, Culter erythropterus, Culter mongolicus, Culter pekinensis, Culter exiguus en Culter leucisculus. De drie eerste dezer soor- ten behooren vrij zeker tot het geslacht, zooals het boven is omschreven en hebben met Chela gemeen den scherpen gekielden buik, doch het komt mij voor dat de overige drie soorten niet in hetzelve plaats kunnen blijven nemen. Ook Leuciscus recurviceps Richds. is eene soort van Culter, even als waarschijn- lijk ook Leuciseus acutus Richds. en Leuciscus machaeroides Richds., althans, in- dien deze slechts naar afbeeldingen van Reeves bekende soorten den achtersten on- verdeelden rugvinstraal beenig hebben. Lavusuca Blkr.— LAUBUKA, Corpus oblongum valde compresum, squamis magnis vestitum, dorso ventre elevato humiliore. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirri nuli. Rostrum breve humile, non ante os prominens, apice supra vel ante oculi marginem superiorem sito. Os suborbitale anterius tetragonum. Oculi posteri, membrana palpebrali non velati. Os antico-superum, rictu valde obliquo ante oculum desinente. Maxilla superior symphysi prominens non emargi- nata. Maxilla inferior maxilla superiore non vel vix brevior tuberculo vel unco symphysiali nullo. Squamae corpore magnitudine subaequa- les, nuchales longe post oculum incipientes. Venter a gula usque ad anum cultratus carina tenui. Linea gulo-ventralis regulariter convexa. Pinnae ventrales lateraliter supra carinam ventris insertae. Linea la- teralis valde curvata lineae ventrali multo magis quam lineae dorsali approximata. Pinna dorsalis pauciradiata, tota vel maxima parte supra pinnam analem sita, radio simpliee postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite longiores. Pinna analis multiradiata pinna dorsali multo ad plus duplo longior, basi vagina squamosa inclusa. Apertura branchialis sub oculo desinens. Dentes pharyngeales uncinati voratorii 9.4.5/5.4.9. 469 Aanm. Ik neem den door Buchanan aan de typische soort van dit geslacht gegeven’ naam aan voor het geslacht zelf. Ik beperk het tot die soorten, welke, in algemeenen habitus van ligchaamen vinnen aan Chela beantwoordende, daarvan echter verschillen door een’ anderen bouw der kaken, door afwezigheid van het haaks- gewijs uitsteeksel aan de onderkaak, door afwezigheid evenzeer van de uitranding aan de symphysis der bovenkaak, door op gewone wijze ver achter het oog beginnende nekschubben, meer regelmatige beschubbing des ligchaams en eene grootere kieuw- spleet die zich tot onder het oog uitstrekt. Ik heb deze kenmerken naauwkeurig kunnen vaststellen bij de eenige soort, welke ik van dit geslacht bezit en welke de- zelfde is als Perilampus guttatus MeCl. of Cyprinus laubuca Buch. CHELA Buch, Account Fish. Gang. p. 285; Swains., Nat. Hist. Fish. II p. 285; Heck., Fisch. Syr. p. 44 = Oxvcasrer V. Hass., Alg. Konst- en Letterb. 1823 II p. 133 = PELEcus Ag. Mém. Neuch. I 1836; Heck., Fisch. Syr. p. 45; Heck. Kner, Fisch. oestr. Mon. p. 126 = SALMOPHASIA Swains., Nat. Hist. Fish. II p. 285. — MrsranPzn.. Corpus oblongum vel elongatum valde compressum, squamis ma- gnis vel parvis vestitum, dorso ventre elevato humiliore. Maxillae labiis tenuibus simplicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirri nulli. Rostrum breve humile, non ante os prominens, apice supra vel ante oculi marginem superiorem sito. Os suborbitale anterius trigonum vel tetragonum parte graciliore deorsum spectante. Oculi posteri vel inferi, membrana palpebrali non velati. Os antico-superum, rictu valde obliquo ante oculum desinente. Maxilla superior symphysi emarginata. Maxilla inferior maxilla superior non brevior symphysin versus emarginata, symphysi ipsa tuberculo osseo uncinata unco ineisuram intermaxilla- rem intrante, Suleus postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, cum suleo lateris oppositi non unitus. Squamae corpore magnitudine vulgo valde diversae, nuchales supra oculum incipientes. Venter a gula usque ad anum cultratus carina tenui. Linea gulo-ven- tralis regulariter convexa. Pinnae ventrales lateraliter supra carinam ventris insertae. Linea lateralis valde curvata lineae ventrali multo ma- gis quam lineae dorsali approximata. Pinna dorsalis pauciradiata tota vel maxima parte supra pinnam analem sita radio simplice postico 470 toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite longiores. Pinna analis multi- radiata pinna dorsali multo ad plus quintuplo longior, basi vagina squamosa inclusa. Apertura branchialis sub praeoperculo desinens. Dentes pharyngeales raptatorii 2.4.5/5.4.2 vel 2.5/5.2 vel 4.4/4.4. Het geslacht Chela is een der meest natuurlijke en best bepaalbare der familie. Het staat in verwantschap tusschen Laubuca en Macrochirichthys. Van Laubuca onderscheidt het zich door een’ anderen bouw der kaken, zijnde bij Laubuca de bovenkaak niet uitgerand en aan de symphysis zelfs scherp uitpuilende, terwijl de onderksk er zonder haak of knobbel is. Bovendien is bij Laubuca de geheele kop schubloos, zoodat de nekschubben eerst, even als bij de gewone Leuciscini, ver achter het oog beginnen. Het geslacht Pelecus Ag. verschilt in niets wezen- lijks van Chela, doch de europesche soort, op welke de heer Agassiz dit geslacht grondde, heeft slechts tweereijge keelgatstanden en de zijlijn meer onregelmatig gebogen. Salmophasia Swains. is evenzeer van gelijke beteekenis als Chela. Ik bezit 4 soorten van Chela, een van Bengalen (Chela bacaila Blkr = Cyprinus ba- caila Buch.) en drie van den Indischen Archipel. Zuid-Azië levert echter nog on- geveer een twintigtal andere soorten op. De archipelagische soorten zijn ‘van die alle en van elkander te onderscheiden, zooals in volgend schema is aangegeven. Aanm. I Pinna analis radiis 3/27 ad 3/32. Linea lateralis regulariter curvata. Den- tes 2.4.5/5.4.2. Os suborbitale anterius trigonum apice deorsum spectante. Pinnae pectorales basin ventralium attingentes vel superantes , ventrales longe post pectorales insertae analem non attingentes. A Corpus altitudine 32 ad 44 in ejus longitudine. a Squamae 60 ad 63 p. m. in linea laterali, 13 p. m. supra lineam late- ralem. Oculi inferi. Pinnae pectorales analem subattingentes, caudalis utroque lobo fascia longitudinali nigricante, analis 31 ad 34 in lon- gitudine corporis. Chela hypophthalmus Dlkr. b Squamae 40 ad 45 p. m. in linea laterali, 7 p. m. supra lineam la- teralem. Oculi posteri. Pinnae pectorales basin ventralium paulo supe- rantes, caudalis fasciis nullis, analis 33 ad 4 in longitudine corporis. Chela oxygastroides Blkr. B Corpus altitudine 5 ad 6 in ejus longitudine. a Squamae 50 ad 60 in linea laterali, 11 vel 12 supra lineam lateralem. 471 Oculi posteri. Pinnae pectorales basin ventralium vix vel non supe- rantes, caudalis utroque lobo fasciaslongitudinali nigricante, analis 4! ad 43 in longitudine corporis. Chela anomalurus Blkr. Chela hypophthalmus Bikr.— Laagoogige Meskarper. Atl. Cy pr. Tab. LH fig. 3 Chel. eorpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 8%/; in ejus longitudine, latitudine 3 eirciter in ejus altitudine; capite acuto, 6!/, circiter in longitudine corporis cum, 5 fere in longitudine corporis absque pinna caudali, superne usque supra oculi partem anteriorem squamoso, altitudine vix plus quam 1, latitudine 2 et paulo in ejus longitudine; oculis postero-inferis, diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1!/5 circiter in capitis parte postoculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro- dorsali fronte tantum coneava, nucha dorsoque convexa; linea interoculari valde convexa : rostro acuto leviter convexo, oculo breviore, apice altius. quam oculi margine superiore sito; naribus orbitae vix magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus vix duplo majoribus; osse subor- bitali anteriore trigono, basi breviore subhorizontali, lateribus longioribus descendentibus in angulum acutiuseule rotundatum deorsum spectantem unitis, medio crista subverticali percurso; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, postice non vel vix quam antice altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1? plus duplo humiliore; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla supe- riore maxilla inferiore vix breviore, antrorsum parum protractili, symphysi sat profunde emarginata , valde descendente, ante oculum desinente, 3 et paulo ad 3!/5 in longitudine capitis; maxilla inferiore valde adscendente, symphysin versus emarginata, symphysi ipsa unco mediocri incisuram interma- xillarem intrante munita, ramis subverticaliter compressis, inferne poris pluribus conspicuis loneitu- dinaliter uniseriatis; labiis gracilibus simplicibus; sulco labii superioris brevi paulo ante angulum oris desinente; suleo labii inferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese exten- dente; rictu subverticali; operculo latitudine 14/3 circiter in ejus altitudine, margine inferiore con- caviusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharynge- alibus voratoriis conspicue uncinatis 2.4.5/5.4.2, singulis infra uncum fossula gracili oblonga vix conspicua; linea dorsali leviter convexa linea ventrali multo humiliore; ventre valde compresso, tota longitudine in carinam acutam desinente; linea ventrali a gula usque ad anum regulariter convexa nullibi coneava ; squamis vulgo striis longitudinalibus conspicuis nullis, magnitudine maxime diversis, nuchalibus, dorsalibus caudalibusque superioribus parvis, thoracicis caudalibusque inferioribus me- diocribus, omnibus squamis mediis lateribus multo minoribus, 60 ad 63 p. m, in linea laterali, 20 p. m. in serie transversali (prope basin ventralium) quarum 12 p. m. supra lineam lateralem; linea laterali valde curvata, antice curvatura mediocri concavitate deorsum spectante usque post pinnas ventrales descendente, basi ventralium pies duplo magis quam lineae dorsali approximatfa, supra pinnam m sensim adscendente basique media pinnae caudalis desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo superante notata; osse scapulari sulco lato longitudinali, trigono, apice acutiuscule rotundato; pinna dorsali tota parti pinnae analisanteriori opposita, basi alepidota, acuta, non emarginata, corpore duplo circiter humiliore, paulo plus duplo altiore quam basi longa, radio simpliee secundo gracili cartilazineo; pinnis pectoralibus basi squamosis, acutis, capite multo longioribus, 3!/ ad 3!/3in longitudine corporis, anum attingentibus vel subattingentibus, radio sim- plice sat valido; ventralibus supra carinam ventris insertis, acutis, pectoralibus triplo fere brevioribus anum subattingentibus; anali brevi, vagina squamosa inclusa, acuta, emarginata, altitudine paulo plus quam 2 in altitudine corporis, paulo plus duplo longiore quam alta, longitudine 41/3 ad 4/4 in longitudine corporis, radio simplice tertio gracili cartilagineo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis inferiore superiore longiore 41/2 (?) circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo-hyalino vel margaritaceo; fascia cephalo-caudali nitente-argentea me- dioquam anticeet postice latiore squamis ablatis praesertim conspicua; iride flava vel argentea ; pin- nis flavescente-hyalinis, caudali dimidio basali utroque lobo fuscescente. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/11 vel 1/12. V. 2/6. A. 3/29 vel 3/30. Q. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Longitudo 2 speciminum 155” et 165'". Aanm. lk ben er niet geheel zeker van dat mijne beide voorwerpen dezer soort van Palembang af komstig zijn. Ik heb ze langen tijd bewaard in dezelfde flesch , waarin ik mijne voorwerpen van Chela oxygastroïdes bewaarde en van welke soort ik ze vroeger door onoplettendheid niet onderkend heb. Zij is er echter nog gemakkelijk van te herkennen door hare aanmerkelijk kleinere schubben, langere borstvinnen, stomperen kop, lager staande oogen waardoor de tusschenoogslijn veel boller is dan bij Chela oxygastroides, enz. Chela oxygastroides Dlkr. — Korte Meskarper. Atl. Cypr. Tab. LII fig. 2. Chel. corpore oblongo compresso, altitudine 41/2 ad 4 fere in ejus longitudine, latitudine 3 fere ad 3 in ejus altitudine; capite acuto, 5l/2 ad 6 in longitudine corporis cum, 4!/; ad 5 in longitudine corporis absque pinna caudali, superne usque supra oculi partem anteriorem squamoso, altitudine lys ad 11/5, latitudine 2'/, eireiter in ejus longitudine; oculis posteris diametro 2°} ad 3 inlongitudi- ne capitis, diametro 1 et paulo ad l'/» in capitis parte postoculari, diametro ?/; ad 1 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subcireulari; linea rostro- dorsali fronte tantum concava vel concaviuscula nucha dorsoque convexa; linea interoculari mediocriter convexa; rostro acuto, non vel vix convexo, oculo junioribus et adultis sat multo breviore, apice altius. quam oculi margine superiore sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis , posterioribus anterioribus duplo circiter majoribus; osse suborbitali anteriore trigono, basi breviore subhorizontali, lateribus longioribus descendentibus in angulum acutiuscule rotundatum deorsum spec- tantem unitis, medio crista subverticali pereurso; osse suborbitali 2° elongato tetragono, postice vulgo quam antice altiore, vulgo plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo hu- miliore; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore vix breviore, antrorsum parum protractili, symphysi sat profunde emarginata, valde descendente, ante oculum desinente, 3 ad 31/5 longitudine capitis; maxilla inferiore valde adscendente, symphysin versus emarginata, symphysi ipsa in uncum mediocrem incisuram intermaxillarem intrante munita , ramis subverticaliter compressis, inferne poris pluribus conspicuis longitudinaliter uniseriatis ; labiis gracilibus simplicibus ; suleo labii superioris brevi paulo ante angulum oris desinente; sulco labii in- ferioris ab angulo oris usque ad incisuram inframaxillarem sese extendente ; rietu subverticali; oper- culo latitudine 1!/ ad 1!/4 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviuseulo; aper- tura branehiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus voratoriis conspieue uncinatis 2.4.5/5.4.2, singulis infra uneum fossula gracili oblonga vix conspicua ; linea dorsali 473 leviter convexa linea ventrali multo humiliore; ventre valde compresso, tota longitudine in carinam acutam desinente; linea ventrali a gula usque ad anum regulariter convexa nullibi concava ; squamis vulgo striis longitudinalibus eonspicuis nullis, magnitudine maxime diversis, nuchalibusque parvis, thoraci- cis caudalibusque medioeribus, omnibus squamis mediis lateribus multo minoribus, 40 ad 43 p. m. inserie longitudinali, 12 ad 14 p. m. in serie transversali (prope basin ventralium) quarum 7 p. m. supra lineam lateralem ; linea laterali valde curvata antice curvatura mediocri concavitate deorsum spectante usque post pinnas ventrales descendente, basi ventralium minus plus duplo quam lineae dorsali approximata, supra pinnam analem sensim adscendente basique media pinnae caudalis desinente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo superante notata; osse scapulari sulco lato longitudinali, trigono, apice acutiuscule rotundato; pinna dorsali tota parti pinnae analis an- teriori opposita, basi alepidota, acuta, non emarginata, altitudine 2 fere ad 2 in altitudine corpo- ris, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice secundo gracili cartilagineo; pinnis pecto- ralibus basi squamosis, acutis, capite multo longioribus, 33/5 ad 4 longitudine corporis, basin ven- tralium sat longe superantibus, radio simplice sat valido; ventralibus supra carinam ventris inser- tis, acutis, pectoralibus plus duplo brevioribus, analem non attingentibus; anali basi vagina squa- mosa inclusa, acuta, emarginata, altitudine 2 fere ad 2 in altitudine corporis, duplo fere ad plus duplo longiore quam alta, longitudine 4';5 ad 4 in longitudine corporis, radio simplice tertio gra- cili cartilagineo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis, inferiore superiore longiore, 4!/; ad 45/6 in longitudine corporis; colore corporesuperne viridi, inferne argenteo-hyalino vel margaritaceo; fascia cephalo-caudali nitente-argentea medio quam antice et postice multo la- tiore squamis ablatis praesertim conspicua; iride flava vel argentea; pinnis flavescente-hyalinis, plus minusve fusco arenatis, caudali utroque lobo medio frequenter fascia longitudinali diffusa fus- cescente. B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/11 ad 1/13. V. 2/6. A. 3/28 ad 3/32. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl. ' Syn. Leuciscus oxygastroides Blkr, Zesde bijdr. ichth, Borneo, Nat. T. Ned. Ind. III p. 432. Hab. Java (Batavia), in fluviis. Sumatra (Palembang), in fluviis. Borneo (Prabukarta, Sambas), in fluviis. Longitudo 6 specimimum 90°” ad 148". Aanm. Chela oxygastroides staat in verwantschap tusschen Chela anomalurus en Chela hypophthalmus, doch onderscheidt zich van beide door grootere schubben van het geheele ligchaam, vooral echter van nek en rug, alsmede door afwezig- heid van overlangsche staartvinbanden. Zij schijnt op de drie groote Soenda- eilanden weinig zeldzamer te zijn dan Chela anomalurus, doch van Java ontving ik haar slechts van het westelijke gedeelte des eilands. Chela anomalurus Blkr. — Slanke Meskarper. Atl. Cypr. Tab. LIT fig. 1. Chel. corpore elongato compresso, altitudine 5 ad 6 in ejus longitudine, latitudine 3 ad 2!/s in ejus altitudine; capite acuto, 6 ad 6!/» in longitudine corporis cum, 4*/5 ad 5 in longitudine corporis absque pinna caudali, superne usque supra oculi marginem posteriorem squamoso, altitudine 1'/3 ad 17/5, latitudine 21/3 ad 2!/; in ejus longitudine; oculis posteris diametro 3 ad 3 et paulo in longitu- dine capitis, diametro 1 ad 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro ?/; ad 9/5 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali 60 474 capite nuchaque antice concava, dorso convexa; linea interoculari leviter convexa; rostro acuto, non vel vix convexo, oculo junioribus et adultis sat multo breviore, apice altius quam oculi mar- gine superiore sito; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus plus duplo majoribus; osse suborbitali anteriore trigono, basi breviore subhorizontali, lateribus lon- gioribus descendentibus in angulum acutiuscule rotundatum deorsum spectantem unitis, medio erista subverticali pereurso; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, antice quam postice vix altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° plus triplo humiliore; maxillis marginibus oralibus antice praesertim acutis; maxilla superiore maxilla inferiore breviore, antrorsum parum protractili, symphysi profunde emarginata, valde descendente, ante oculum desinente, 3 et paulo ad 3 fere in longitudine capitis; maxilla inferiore valde adscendente, symphysin versus emarginata, symphysi ipsa in uneum mediocrem incisuram intermaxillarem intrante munita, ramis subverticaliter compress sis inferne poris conspieuis numerosis longitudinaliter uniseriatis; labiis gracilibus simplicibus; sulco labii superioris brevi paulo ante angulum oris desinente; sulco labii inferioris ab angulo oris usque ad ineisuram inframaxillarem sese extendente cum sulco lateris oppositi non unito ; rictu subverticali ; opereulo latitudine 1!/; circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub oculi margine posteriore vel sub osse suborbitali posteriore desinente; den- tibus pharyngealibus voratoriis eonspieue uncinatis 2.4.5/5.4.2, singulis infra uncum fossula gracili oblonga vix conspicua; linea dorsali leviter convexa linea ventrali multo humiliore: ventre valde compresso, tota longitudine in carinam acutam submembranaceam desinente; linea ventrali a gula usque ad anum regulariter convexa nullibi concava; squamis vulgo striis longitudinalibus conspi- cuis nullis, magnitudine maxime diversis, nuchalibus dorsalibus caudalibus superioribus thoracicis- que parvis ceteris sed iis mediis lateribus praesertim multo minoribus, 50 ad 60 in linea laterali, 17 2d 20 in serie transversali (prope basin ventralium) quarum 11 vel 12 supra lineam lateralem; linea laterali valde eurvata antice curvatura mediocri concavitate deorsum spectante, usque supra basin ventralium descendente ibique basi ventralium multo plus duplo ad plus triplo quam lineae dorsali approximata, supra pinnam analem sensim adscendente basique media pinnae caudalis desinente, sin- galis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; osse scapulari sulco lato longitudinali profunde bipartito, trigono, apice acutiuscule rotundato; pinna dorsali tota vel tota tere parti pinnae analis anteriori opposita, basi alepidota, acuta, non emarginata, altitudine 1!/2 ad 2 fere in altitudine corporis, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice secundo gracili car- tilagineo; pinnis peetoralibus basi alepidotis, acutis, capite multo longioribus 45/6 ad 42/3 in longitudine corporis, basin ventralium attingentibus vel paulo superantibus, radio simplice sat valido; ventra- libus supra carinam ventris insertis, acutis, pectoralibus multo sed minus duplo brevioribus, analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa inclusa, acuta, emarginata, altitudine 12/3 ad 2 fere in altitudine eorporis, duplo ad duplo fere longiore quam alta, longitudine 4!/; ad 43/5 in longitudine corporis, radio simplice tertio gracili eartilagineo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa , lobis aeutis inferiore superiore longiore 4!/; ad 43/4 in longitudine corporis ; colore eorpore superne viridi, inferne argenteo-hyalino vel margaritaceo; fascia cephalo-caudali nitente argentea medio quam antice et postiee latiore squamis ablatis praesertim conspicua, ex parte fascia cephalo-caudali violacco- coerulea antice frequenter tota rarius non conspicua cauda quam antice latiore tecta; iride flaves- cente vel argentea; pinnis flavescente-hyalinis; caudali utroque lobo fascia longitudinali intramar- ginali eoeruleo-violaeea, fascia lobo superiore cum fascia cephalo-caudali violaceo-coerulea unita. B. 3. D. 2/7 vel 2/8, P. 1/13 vel 1/14. V. 2/7. A. 9/27 ad 3/31. C. 7/17/7 vel 7/17/8 lat. brev. incl. Syn. Clupea anomalura V. Mass., Mss. Oxygaster anomalurus V. Hass., Alg. Konst- en Letterb. 1823 II p. 133, Bull. Féruss. 1824 Zool. Cyprinus oxygaster Cuv. 475 Leuciscus oxygaster Val., Poiss., XVII p. 360; Blkr, Zevende bijdr, ichth, Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 455. Able à ventre aigu Val., Poiss. XVII p, 360. Bulu-manat Lampong. Hab. Java (Batavia, Surakarta, Kediri, Surabaja, Gempol), in fluviis. Sumatra (Pangabuang provinc. Lampong), in fluviis. Borneo (Pengaron), in fluviis. Longitudo 8 speciminum 95” ad 174". Aanm. Van Hasselt ontdekte deze soort op Java en hield ze aanvankelijk voor eene haring. Later bragt hij haar tot een eigen geslacht hetwelk hij Oxygaster noemde, welke naam, als later voorgesteld dan die van Chela, evenmin behouden kan blijven als die van Pelecus. De eerste eenigzins nadere beschrijving der soort heeft de wetenschap te danken aan den heer Valenciennes doch is te kort en geeft ook de kleuren niet juist terug. De soort is op Java niet zeldzaam en komt zoowel in het oosten als in het westen des eilands voor. Macrocuiricutuys Dlkr.— TiMATIMA. Corpus elongatum valde compressum, squamis parvis vestitum , dor- so humillimo ventre elevato humiliore. Maxillae labiis tenuibus sim- plicibus vestitae, superior parum protractilis. Cirri nulli. Rostrum bre- ve humile, non ante os prominens, apice supra oculi marginem su- periorem sito. Os suborbitale anterius trigonum apice deorsum spec- tante. Oculi posteri membrana palpebrali non velati. Os superum, rictu lato subverticali valde infra oculum descendente. Maxilla supe- rior symphysi emarginata. Maxilla inferior maxilla superiore longior symphysi unco valde conspicue incisuram intermaxillarem intrante. Sul- cus postlabialis brevissimus, utroque latere paulo ante angulum oris desinens. Squamae corpore magnitudine diversae, nuchales usque an- te oculum incipientes. Venter a gula usque ad anum cultratus, carina tenui. Linea gulo-ventralis antice valde convexa, post axillam valde concava. Pinnae ventrales lateraliter supra carinam ventralem inser- tae. Linea lateralis parum curvata, lineae ventrali magis quam lineae dorsali approximata. Pinna dorsalis pauciradiata tota vel maxima par- te supra pinnam analem sita, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales capite longiores radio 1^ valido lato. Pinna analis multiradiata pinna dorsali valde multo longior. Apertura branchialis sub 476 oculo desinens. Dentes pharyngeales voratorii subcochleariformes 4.4/4 4. Aanm. Het geslacht Macrochirichthys is het naaste verwant aan Chela en verschilt daarvan voornamelijk door zeer groote bekspleet, sterk ontwikkelde onderkaakshaak , zeer wijde tot voor onder het oog zich uitstrekkende kieuwopening, weinig gebo- gene zijlijn, zeer korte achterlipsgroeve, achter den oksel sterk holle buiklijn en sterken beenigen eersten borstvinstraal. Door de slanke gedaante, het profiel der buiklijn en de zeer wijde bekspleet verschilt het in habitus nog vrij aanmerkelijk van Chela en het is te beschouwen als dat geslacht der Cyprinoiden, wat nog in zijne vormen het naaste verwant is aan de Clupeoïden en Chirocentroïden. Ik bezit slechts eene enkele soort van dit geslacht, doch misschien is hiertoe ook te brengen Leuciscus macrochirus Val. van Java, welke soort mij tot nog toe niet onder de oogen gekomen is en in allen gevalle van mijne Macrochirichthys ura- noscopus verschilt door haren verlengden borstvinstraal, aanmerkelijk minder tal- rijke schubben, enz. Macrochirichthys uranoscopus Blkr. — Sterrekijkende Timatima. Ati. Cypr. Tab. LIII fig. 1. Macrochirichth. corpore elongato compresso, altitudine 71/2 ad 5 in ejus longitudine, latitudine 9!/ ad 8!/2 in ejus altitudine; eapite acuto, 5!/s ad 67/3 in longitudine corporis cum, 4*5 ad 52/3 in longitudine corporis absque pinna caudali, superne usque supra oculi marginem anteriorem squamoso, altitudine 1!/2 ad 1'/,, latitudine 33/4 ad 234 in ejus longitudine: oculis diametro 4 ad 5 fere in longitudine capitis, diametro 1?/;ad 2 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 2/3 ad 1 distantibus, a linea rostro-dorsali remotis, membrana palpebrali iridis marginem externum tan- tum tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali capite nuchaque antice concava, dorso con- vexa; rostro acuto non vel vix convexo, absque maxilla superiore junioribus oculo breviore adultis oculo non longiore, apice altius quam oculi margine superiore sito: naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus anterioribus duplo circiter majoribus: osse suborbi- tali anteriore trigono, basi breviore subhorizontali, lateribus longioribus descendentibus in angulum aeutum plus minusve rotundatum deorsum spectantem unitis, medio crista ramosa oblique postror- sum descendente pereurso; osse suborbitali 2° oblique tetragono postice quam antice altiore, longiore quam alto, juvenilibus osse suborbitali 1° multo plus duplo humiliore, adultis osse suborbitali 1? minus duplo humiliore interdum verticaliter bipartito; maxillis marginibus oralibus aeutis; maxilla superiore maxilla inferiore breviore, antrorsum parum protractili, symphysi profunde emarginata, valde descendente, sub oculi margine anteriore vel paulo ante oculum descendente, 2 fere ad 2 in longitudine capitis; maxilla inferiore valde adscendente, symphysin versus emarginata, symphysi ipsa in uncum magnum incisuram intermaxillarem symphysialem intrante producta, ramis subverticaliter compressis inferne poris numerosis longitudinaliter uniseriatis bene conspicuis: labiis gracilibus simpli- cibus; sulco labii superioris ab angulo oris usque ad rostri apicem sese extendente; suleo labii inferioris ab angulo oris usque'paulo tantum ante angulum eum sese extendente; rietu subverticali; operculo latie tudine 1'/2 ad 1?/; in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo, concaviuseulo vel convexiusculo; apertura branchiali sub oculo desinente; dentibus pharyngealibus gracilibus voratoriis leviter unci- 477 natis 4.4/4.4, singulis infra apicem vulgo fossa parva cochleariformi, dente interno serie anteriore symphysi pharyngeali magis quam dente interno serie posteriore approximato; dorso leviter conve- xo ventre multo humiliore; ventre valde compresso, tota longitudine in carinam acutam submem- branaceam desinente; linea ventrali post basin peetoralium valde concava; squamis parvis magni- tudine valde diversis, iis mediis lateribus ceteris valde conspieue majoribus margine posteriore con- vexitate maxima oblique deorsum spectantibus magna parte non striatis, ceteris dimidio libero lon- gitudinaliter sed vulgo parce striatis, 150 ad 175 (specimine maximo) in linea laterali, 32 ad 40 (specimine maximo) in serie transversali (prope basin ventralium) quarum 22 p. m. supra lineam la- teralem ; linea laterali medioeriter curvata, lineae ventrali sat multo magis quam lineae dorsali approxi- mata, valde juvenilibus oculi diametro circiter aetate provectioribus multo plus ad duplo oculi di- ametro a basi ventralium remota, singulis squamis tubulo simplice oblique notata: osse scapulari elongato gracili acute rotundato; pinna dorsali tota vel tota fere parti pinnae analis anteriori op- posita, basi alepidota, acuta, non emarginata, altitudine 1!/2 ad 2 in altitudine corporis, duplo ad plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; pinnis pectoralibus acutis, capite multo longioribus 4 fere ad 41/2 in longitudine corporis, radio simplice 2° valido; ven- tralibus supra carinam ventris insertis, acutis, pectoralibus plus duplo brevioribus; anali basi alepi- dota, acuta, emarginata, corpore paulo ad multo humiliore, sat multo longiore quam alta, radio simplice tertio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa lobis acutis, inferi- ore superiore longiore 6!/2 eirciter in longitudine corporis; colore corpore superne olivascente, in- ferne argenteo; juvenilibus coloribus hyalinis, fascia cephalo-candali lata diffusa nitide argentea; iride flava; cauda macula rotundiuscula nigra in linea laterali basi caudalis approximata; pinnis flavescente-hyalinis. B. 3. D. 3/7 vel 3/8. P. 1/15 vel 1/16. V. 2/7. A. 3/22 vel 3/23 ad 3/24 vel 3/25. C. 6/17/8 vel 5/17/7 lat, brev. incl. Syn. Leuciscus uranoscopus Blkr, Bijdr. ichthyol. Borneo, Nat Tijdschr. Ned. Ind. I p. 14. Timatima Palemb. Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis. Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pengaron, Pontianak, Sintang), in fluviis. Longitudo 16 speciminun 115" ad 518.” Aanm. Ik ontdekte deze soort in het jaar 1850 en beschreef haar het eerst ter bovenaangehaalde plaatse naar een voorwerp van Borneo, het eenige wat ik toen bezat* Leuciscus recurviceps Richds., welke ik daar als aan onderwerpelijke soort verwant vermeldde, behoort wel tot dezelfde groep der familie maar is te brengen tot het geslacht Culter Basil. Macrochirichthys uranoscopus schijnt in de groote rivieren van Borneo en Suma- tra niet zeldzaam te zijn. Blijkens eene schetsteekening in het album van Siam- sche visschen van den Graaf Fr. De Castelnau leeft 21) ook in de rivieren van Siam. Macrochirichthys ?? = Leuciscus macrochirus Val., Poiss. XVII p. 259. Twijfelachtige Timatima. Descriptio Valenciennesiana sequens: » Ce poisson a le corps alongé comme le rasoir (Cyprinus cultratus); sa hauteur est du sixième en- 478 » viron de la longueur totale; la tête est dans les mêmes proportions; la bouche est très -large- ment fendue; la mâchoire inférieure dépasse de beaucoup la supérieure; l'oeil est de médiocre ‚grandeur; la dorsale est petite, reculée sur les premiers rayons de l'anale qui est longue; la cau- » dale fourchue, la ventrale petite et courte; la pectorale, au contraire, très-longue et terminée » par un filet à peu-prés du quart de la longueur totale. D. 8. A. 25. C. 19. P. 14. V. 7.— La »ligne latérale est droite et par le milieu de la hauteur; les écailles, très-petites, au nombre de » 90 rangées entre l'ouie et la caudale. La couleur est argentée, avec une tache erise au-dessus » de la pectorale. L'individu a prés d'un pied. Syn. Clupea macrochira K. v. H. sec. Val. l. c. Able macrochire Val., Poiss, XVII p. 259. Hab. Java. Aanm. Het is moeijelijk, uit de korte beschrijving van den heer Valenciennes op te maken, tot welk geslacht Leuciscus macrochirus behoort. ls zij eene Macrochi- richthvs of eene Chela? De groote bekspleet en sterk uitpuilende onderkaak als- mede de zeer verlengde borstvinnen doen mij overhellen haar als eene Macrochi- richthys te beschouwen, doch daarentegen zie ik niets vermeld van de eigenaardig gebogene buiklijn bij Macrochirichthys. Mij is tot dus verre geene soort onder de oogen gekomen, welke ik tot Leu- ciscus macrochirus zou kunnen terugbrengen. Een' verlengden borstvinstraal vindt men ook bij Luciosoma trinema, maar van deze soort kan bezwaarlijk gezegd wor- den dat zij den buik zamengedrukt heeft even als Cyprinus cultratus. FAMILIA CYPRINODONTOIDEI. TANDKARPERS. Cyprini maxillis denticulatis; corpore capiteque squamatis; ossibus pharyngealibus tam superioribus quam inferioribus dentibus plurise- riatis parvis; pseudobranchiis nullis; membrana branchiostega radiis 4 ad 6. Aanm. De Cyprinodontoïden zijn scherp gescheiden van de Cyprinoïden door de aanwezigheid van tanden in de kaken, 4-tot O-stralig kieuwvlies en met tanden gewapende bovenste keelgatsbeenderen. Geen dezer kenmerken vindt men bij de Cyprinoiden terug. De Cyprinodontoïden zijn meestal levendbarende visschen. Bij meerdere geslach- ten is deze eigenschap uitwendig vertaald door een’ bijzonderen bouw der aarsvin en hare plaatsing nader bij de borstvinnen, eene bewerktuiging welke blijkbaar in verband staat met de kopulatie, noodig voor de bevruchting der eitjes binnen het ligchaam der moeder. Bij deze geslachten verschillen de mannetjes zoodanig van de wijfjes dat men ze, des onbewust, zeer zeker niet zou beschouwen als tot eene zelfde soort te behooren. Reeds in het begin der tegenwoordige eeuw heeft men eenige nadere kennis ver- kregen van de kleine doch sierlijke vischjes, welke tot deze familie behooren en het merkwaardige geslacht Anableps werd door Artedi reeds in de eerste helft der vorige eeuw opgesteld. Schneider wees in 1801 op het geslacht Poecilia en Lacepède in 1803 op de genera Cyprinodon, Fundulus en Hydrargyra. Lesueur herkende het geslacht Mollienesia. Cuvier gaf in zijn genus Lebias het geslacht Cyprinodon van Lacepède slechts een’ anderen naam. De heer MacClelland ontdekte in 1838 het geslacht Aplocheilus. Alle die genera waren echter weinig voldoende beschreven, even als de tot ze behoorende soorten. De heer Valenciennes ontwarde de geschiedenis der amerikaansche, europesche 480 en westaziatische Cyprincdontoiden en gaf in de groote Histoire naturelle des Poissons aan de hem bekende generische typen scherpere bepalingen, de familie tevens ver- rijkende met de geslachten Grundulus, Orestias en Panchax. Sedert zijn nog belangrijke ontdekkingen in dezelfde familie gedaan. Heckel gaf in 1848 zijn geslacht Xiphophorus, de heer Poey enkele jaren later zijne geslachten Girardinus, Gambusia en Limia, de heer Gervais zijn geslacht Tel- lia, de heer Agassiz, de stichter der familie, de geslachten Heterandria en Zygo- nectes en de heer Girard de geslachten Lucania en Adinia. De na den heer Valenciennes voorgestelde geslachten zijn echter waarschijnlijk niet alle te behouden. Limia Poey b.v. is met Gambusia te vereenigen en mis- schien vallen ook Heterandria en Zygonectes, welker kenmerken mij niet voldoende bekend zijn, met een of ander der door Heckel en Poey opgestelde te zamen. Al wat van de kenmerken van Heterandria bekend is, bepaalt zich tot de aarsvin, welke bij de mannetjes smal en hoog is en meer voorwaarts ingeplant dan bij de wijfjes, kenmerken, welke men bij meerdere andere geslachten terugvindt. Heckel’s geslacht Xiphophorus daarentegen omvat niet minder dan drie geslach- ten. Zijne Xiphophorus Helleri is de type van dat geslacht, doch Xiphophorus gracilis en Xiphophorus bimaculatus zijn eigene geslachtstypen, behoorende Xipho- phorus gracilis tof mijn geslacht Hemixiphophorus, hetwelk mij sedert gebleken is niet wezenlijk van het vroeger door den heer Poey opgestelde genus Gambusia te verschillen, terwijl ik Xiphophorus bimaculatus tot mijn geslacht Pseudoxiphopho- rus heb gebragt Ik heb ook gemeend eene japansche Tandkarper, door den heer Schlegel tot Fundulus gebragt, te moeten beschouwen als tot eene eigene generische type te behooren, welke ik Fundulichthys heb genoemd. Van de ongeveer 100 bekende Cyprinodontoïden leven verre weg de meeste in de Nieuwe wereld. De Anablepini en Orestiasini schijnen er zelfs geheel tot Zuid- Amerika beperkt te zijn. De Cyprinodontini zijn talrijk zoowel in Noord- en Zuid. Amerika als op de groote Antillen. Met uitzondering van Tellia, Fundulichthys en Cyprinodon zijn alle geslachten der Cyprinodontinen Amerikaansche. Cyprinodon is even talrijk aan soorten in de oude als in de nieuwe wereld, ofschoon het in de oude wereld naauwelijks verder gaat dan Mossambique, de landen welke de Middellandsche zee en de Roode zee begrenzen en Perzië. Het geslacht Tellia schijnt tot Noord-Afrika beperkt te zijn , evenzeer als het geslacht Fundulichthys tot Japan. De Aplocheilinen behooren ge- heel tot Azië en de Aziatische eilanden van Japan en Nederlandsch Indië. — In het geheel bedraagt intusschen het aantal soorten der oude wereld slechts het vierde gedeelte van dat der nieuwe. In den Indischen Archipel is de geheele familie slechts vertegenwoordigd door 481 twee soorten van Aplocheilinen, van welke de eene nog dezelfde is als die, welke in Bengalen onder den naam van Pantjak of Panga bekend is. De geslachten en groepen der Cyprinodontoïden laten zich overzien als volgt. Slechts teeken ik hierbij aan, dat ik in de mij beschikbare hulpmiddelen de ge- slachtskenmerken van Heterandria en Zygonectes niet voldoende duidelijk heb aan- getroffen, weshalve ik ze niet heb kunnen vermelden. Clavis generum | Cyprinodontoideorum. CyprinoponTiNt. Pinna analis non elongata, pauci- ad pluriradiata. Squamae magnae. A Pinnae ventrales nullae. Dentes maxillis uniseriati tricuspidati. Tellia Gerv. B. Pinnae ventrales. I Dentes uniseriati tricuspidati. Pinna dorsalis brevis anali subopposita. B. 5. Maxillae depressae. Cyprinodon Lac.= Lebias Cuv. II Dentes uniseriati, acuti. Maxilla inferior humilis. Rictus obliquus. 1 Pinna dorsalis brevis masculis post, feminis supra analem brevem incipiens. Analis masculis radiis anterioribus apice chelaeformibus non sagittatis ante apicem serratis, caudalis radiis productis nullis. B. 5. Girardinus Poey (an Heterandria Ag. h. loc.?). 2 Pinna analis post initium dorsalis inserta. Caput convexiusculum obtusiusculum. Lucania Gir. 3 Pinnae dorsalis et analis multiradiatae. Girardinichlhys Blkr. II] Dentes pluriseriati indivisi. 1 Dentes medii ceteris longiores. Pinna dorsalis brevis ventrales inter et analem brevem sita. D. 4. Pinna caudalis biloba. Fundulichthys Dlkr. 2 Dentes serie externa iis seriebus ceteris longiores. a. Pinna dorsalis elongata anali plus duplo ad multoties longior. Pinnae ven- trales et analis masculis valde approximatae. B. 5. + Maxilla inferior humilis. Rictus obliquus. Pinna caudalis masculis radiis productis nullis. 6 Pinna dorsalis supra basin pectoralium incipiens et longe post analem brevem desinens. Maxilla superior angulata, depressa, protractilis. Os tetragonum. Mollienisia Les. 0' Pinna dorsalis post apicem pectoralium incipiens et longe post analem brevem desinens. Analis masculis radiis anticis longe productis nec serratis nec uncinatis. Pseudoxiphophorus Blkr. +’ Maxilla inferior elevata, angulata. Rictus verticalis. Pinna caudalis | masonlis radiis inferioribus productis. . Pinna dorsalis supra vel vix post apicem Esso incipiens et post ue brevem desinens. Pinna analis masculis radiis anticis produc- tis apicem versus serratis et sagitfatis. Xiphophorus Heck. b Pinna dorsalis longe post pectorales rejecta, brevis. Rictus obliquus. + Maxilla inferior elevata. Os superum. Pinnae ventrales longe post apicem pectoralium rejectae; analis subelongata; dorsalis breviuscula anali brevi- or supra analem desinens; caudalis biloba. B. 5. Vesica aérea bipartita. Grundulus Val. T Maxilla inferior humilis. Rictus obliquus. Pinnae dorsalis et analis oppositae vel suboppositae, 0 'B. 6: o Pinna dorsalis pauciradiata; analis masculis ventralibus valde appro- ximata radiis anterioribus productis apice simpliciter hamatis vel che- laeformibus. Gambusia Poey = Limia Poey = Hemixiphophorus Blkr = Meterandria Ag. ex parte et Zygonec- tes Ag. valde affin. = Adinia Gir, ? 483 o' Pinna dorsalis pluriradiata anali non vel vix brevior. Maxilla superior protractilis. Radii anales anteriores masculis non producti. ? Hydrargyra Lac. à B. 5. Pinna analis dorsali non multo brevior ad non multo longior. o Maxilla superior angulata depressa protractilis. Os tetragonum. Dentes serie externa curvati mobiles. Poecilia BI. Schn. o' Maxilla superior rotundata. Os semirotundum. Fundulus Lac. ApLocuEILINI Pinna dorsalis brevis parti pinnae analis elongatae posteriori oppo- sita. Squamae magnae. Pinnae ventrales. A Dentes vomerini. Dentes maxillis pluriseriati serie externa majores. Maxilla superior depressa valde protractilis. B. 5 vel 6. Panchax Val. B. Dentes vomerini nulli) Dentes Sad pluriseriati. Maxilla superior non pro- a 'tractilis. Squamae deciduae. B. Nin. A Aplocheilus McCl. Jo wats. Arba chan lott ay Orzstiasini. Pinnae ventrales nullae. Squamae magnae, capitae nuchaque subscu- tiformes. Venter alepidotus. B. 5. Maxillae non depressae. A Pinnae dorsalis et analis pluriradiatae oppositae. Dentes maxillis pluriseriati simplices. Orestias Val. B ANABLEPINt. Pinna dorsalis brevis tota post analem brevem rejecta. Pupilla frenulo Corneae quasi duplex. Corpus elongatum cylindraceum. B. 5. A Squamae magnae vel mediocres. Dentes maxillis pluriseriati, serie externa ma- jores mobiles. Ovarium duplex. Anableps Art. pan (et, 7] EL LE Pip ws 484 Species Cyprinodontoideorum hucusque cognitae. Tellia apoda Gervais. . . . A EO e tO THES Cyprinodon calaritanus Val. = md aan Ee = Cy- prinodon fasciatus Val. = Lebias fasciata Val. = Apharius fasciatus Nardo = Lebias flava Costa. Eur., Italia. / iberus Val.= Hydrargyra hispanica Val. sec. Bellotti. à. 6 52-02 LOIS HIM beta NS En WERDER. 2 lunatus Val. = Cyprinus leuciscus Forsk. ? = Le- bias lunatus Ehr. = Lebias dispar Rüpp. . . Afr. As,Syria, Aegypt. Abyss. ” Moseas Val. . . et M Ve elec Tes at IRA NET DEE MET Il / Hammonis Val. = Cyprinodon Ammonis Ehr. Lebias dispar fem. Rüpp. . . . . . . . . Afr, Asia, Aegypt. Syria. 7 mento Val, = Lebias mento Heck. . . . . . Asia, Syria. 7 cyprus = Lebias cypris)Heck sine olay Mr VEI 7 sophiae = Lebias sophiae Heck. . . . ;, Persia. " punctatus = Lebias punctatus Heck. » , Persia. 7 erystallodon = Lebias crystallodon Heck. . . " variegatus Lac. = Lebias ellipsoides Lac. = Lebias rhomboidalis Val. = Esox ovinus Mitch. = Lebias ovinus De Kay. . . . . 2°. ae ee Amis sNNork FI NA / parvus Baud Gir. |. sa 2 4 te ae a. qot sento Dons nan | elegans. Baird Gir. „see = s « + 3 «Am. septo Rio Gui del EN EL u bovinus Baird Git, see we sn. 5. we as Mg sent. Tuo Grdodel Nro 7 macularius, Baird Gir. + 2 70 tn p Ame Rept. iio CIS. 7 gibbosus Baird Gir... . ine fay oe ee Am. BED, dIndimola. 7 lineatus = Lebias lineatus Jen. . . . . Am. sept., Maldonado. y ? multidentatus = Lebias multidentata Jen. an gen. DIODT. pee ^ 41 2 59. So ee ee ee Ap. mer d S ones: " californiensis Gir. .. (Le). e sep ums Een. AOR: " eximius Gar. 1.0 Lu oee in en ede ae re Am ent MO Fur DCN: u orthonotus Peters. . . : ss 55. |. Afmicas Ouellimane: Lucania venusta Gir. = Limia venusta "ena se tess” se AT SONT en 7 affinis Gir; | … 7 1 2104 ek cie viris NPA SENS MAITRE Girardinus metallicus Poey. . . . 50s Lies ADO MC HD formosus Gir. = Heterandria ibo is . . . Am. sept.,, Flord. Carol. mer. occidentalis Gir... . … © «is s. vet Xm. Bent. Sonora. Rost. CORN ” sonoriensis Gir. . . . ^5 opes fe AR Sept, Mexico, à Girardinichthys innominatus Blkr = I sp. ML en „, Persia. Philad. 1859 p. 119. Heterandria affinis Baird Gir. 485 . sept., Mexico. . Am.sept., Rio Medin. et Salad. 7 occidentalis Baird Gir Am sept., Rio Gila. Zygonectes olivaceus Ag. = Poecilia olivacea Stor. . Am. sept., Alabama. " Notti Ag. . . Am. sept. 2 lineolatus Ag. . 3 . Am. sept. , guttatus Ag. . Am. sept. " dispar Ag. . Am. sept. 2 hieroglyphicus Ag. . Am. sept. u lateralis. Ag. AI sept. 2 HOED OA LE TE fo EE . Am. sept. 7 tenellus Gir. = Fundulus tenellus B. Gir. . . Am. sept., Russellville. 7 pulchellus Gir. . Am. sept., Arkansas. Fundulichthys virescens Blkr = Mollienisia latipinna Les. = Fundulus virescens T. Schl. Poecilia multilineata Les Japonia. . Am. sept., N. Orl, Flord., Louis. " fasciata M. Trosch. = Molinesia fasciata Trosch. . Am. sept., Mexico. ” surinamensis M. Trosch. = Molinesia surinamen- sis M. Trosch. : . Am. mer., Surin. Pseudoxiphophorus bimaculatus Blkr = SE spen latus Heck. . Am. sept., Mexico. Xiphophorus Helleri Heck. . Am. sept., Mexico. Grundulus bogotensis Val. = Poecilia paeorenets ED . Am. merid., St. Fé de Bogota. . Antill., . Am.sept., Florida or, Charlest. . Antill, Cuba. Cuba. . Am. sept., Texas. . Am. Sept, . Am. sept, Texas. . Antill, Cuba. Paolo alto. . Antill., Cuba. Gambusia punctata Poey. So Ames, Dum " Holbrookii Gir. = Heterandria HOO AB " puncticulata Poey. Pheri take y lineolata = Limia lineolata Cue Poecilia lineo- lata Gir. 2 poecilioides Blkr = Pin ue Gif " cubensis Dlkr 2: Limia cubensis Poey y formosa Blkr= Limia formosa Gir. 7 vittata Blkr = Poecilia vittata Guich. = Limia vit- tata Poey. . y Heckeli Blkr = At emis cals [ Couchiana Blkr = Limia Couchiana Gir. u matamorensis Blkr = Limia matamorensis Gir. . y multifasciata Blkr = Adinia multifasciata Gir. = Limia poeciloides fem. Gir. (Ichth. U. $t. and Me- xic. Bound tab. 38 fig. 12. Heterandria nobilis B. Gir. . Pi nobilis Gir. = # affinis Gir. . 14). . Am. sept : Am. . Am. sept., Mexico. . Am. sept., N. Leon. Am. sept, Matamora. ‚ Texas. Sept, i: gr del sept., Texas. Am. Nort, 486 Zygonectes patruelis Gir = Heterandria patruelis B. Gir. tL Vv L4 Hydrargyra swampina Lac. = Atherina swampina Dosc. p y Poecilia vivipara Bl. Schn. — JI H Fundulus coenicolus Val. = speciosa Gir. gracilis Gir. senilis Gir. . vernalis Val. majalis Val. = Hydrargyra diaphana Les.? — Cobitis heteroclita Schoepff = Co- . Am. sept, Rio Nueces. . Am. sept, New Leon. bitis majalis Walb. = Poecilia majalis Bl. Schn. = Cyprinodon flavulus Val. = Stor. = Luciae Baird. catenata Ag. = Poecilia ed ‘Stor. similis Baird Gir. . formosa Stor. zebra Gir. maculata Pet. Poecilia? Schneideri Val. unimacula Val. . sphenops Val. dominicensis Val. . punctata Val. gracilis Val. melanopleura Gosse. decemmaculata Jen. ciata Bl. Schn. = pisciculus Mitch. = Hydrargyra ornata Les. = = Fundulus viridescens De Kay. pisculentus Val. = Esox pisculentus Mitch. = drargyra diaphana Les. . qu ra atircauda De Kay. Poecilia surinamensis Val. = Fandulus mudfish Lac. = Fundulus fasciatus Val. ol. = Hydrargyra trifasciata . Am. . Africa, Mossamb. . Am. HAT: Matamoras. Chihuahua. - sept., . sept. . sept., N. Jersey, Canada. . sept, Prov. Un. sept, N. York. sept, N. Jersey. . Sept. . sept, Indianola. . sept, Boston. sept, N. Mexico. . Am. mer, Guyan. Bah., Antill. . Am. mer, Rio Janeiro. . Am. mer, Vera-cruz. . Antill., . Am. mer. St. Domingo. Montevideo. . Am. mer, Montevideo. Cobitis notaries L. (nec Cuv. ol.) = Poecilia coenicola Bl. Schn. = Poecilia fas- Esox Fundulus zebra De Kay Hy- nigrofasciatus Val. = Hydrargyra DEN Bed zonatus Val. = cingulatus Val. . fonticola Val. brasiliensis Val, inultifasciatus Val. = Esox zonatus Mitch.. . Antill, isa er LOUE ON AMENER, Hydrargyra multifasciata Les. . Antill, Jamaica. . Am. mer., Maldonado. . Am. sept, N. York, N. Orl. . sept, Prov. Un. orient. Am. sept., N. York, Rhode-isl. . sept, Carolin. mer. . sept, Prov. Unit. Martin., Portorico. Brasilia. Am. sept., Lac. Saratoga. 487 Fundulus grandis Baird Gir. . : . . Am. sept., Texas, Indianola. 7 Seminole Gur uec eM tro Am sentseblorida or; " MSC ANT E S EIE CN DU 0-0. Am sepbsBrookhaven. " üpudensissGurs Con OE ET dr Amis septo Charlotte, Bay. 2 pauyipinnis Gir. NN EL ed Los Am septo California: * Panchax Buchanani Val. = Esox panchax Buch. = Homa- lopsis javanicus V. Hass. = Aplocheilus panchax McCl. = Panchax Kuhlii Val. = Aplocheilus ru- brastigma Jerd? = Panchax panchax Cant. = Panchax melanotopterus Blkr. . . . . . . . Bengal, Arch. Sundaic. 2 lineatum, Valet": : o. Hindost. occid. 7 cyanophthalma Blyth, an potius spec. s Aplodhei . Bengala. * Aplocheilus javanicus Blkr. . . M: i$ es dayas " Ne Glellan dieen EN SU fa Bengala: " ghnysostremus EMCCME MER tai). Dencala " melastigmus McCl. A M dr Auc ten Dene a: " latipes Blkr = Poro latipes 1 T. Schl. +, Japan Oresinas) Cuvier Val ES ass c set cut Arn Miners Lac. 'Diticaca: 7 Pentlandu Val. nbn EM eel AT menses Dace Titicaca: 7 Humboldtie Val 7 aes en et URL SC Uo os. c monens: Tit, Peru; Lim: [ Jussicunvalo e e E ee) ce. ze Ammers lac: Dit Ghincliera. " Agassi Male. cl so « s. +, «, set Amimer,Coracor, Cusco 1400: u MullerpoVal d Le cT Li cue angmersrisnc. Titicaca. 7 Owenii Val. SDN M OC HN IIR MEP MG usco Lacs Ureos: ” albus Val. RL bt sn ete sy MOAN eer bac Titicaca: " Intsus AVAL Re LSU ELS cci A mumerobac: Titicaca: " PRSCHUGURCAS i e Li C MEA LU Cf us AT mers ao. DItIBSCR: Anableps Gronovii Val. = Anableps tetrophthalmus Auct. . Am. mer., Guyana. " microlepis Müll. Trosch.= Anableps coarctatus Val? . Am. mer, Guyana. ” elongatus Val. 5 … ss. va tusen 5... Am mer, Guyana. Cyprinodontoidei fossiles (omn. Per, molass.). Pocellia. Lemetheren Ag. 443 ta APIs men veld Unos Paris: Cyprinodon cephalotes Blkr. = Lebias cephalotes Ag. . . Gall. merid. " perpusillus Ag. — Lebias perpusillus. Ag. . . . . Oeningen. v gobio Blkr = Lebias gobio Münster. . . . . Fichtelgebirge. " Meyeri Blkr = Lebias Meyeri Ag. Ne e Exancofürt: 7 crassicaudus Blkr = Lebias crassicaudus Ag. . . Pedemont. 488 Pancrax Val, Hist. nat, Poiss. XVIII p. 282.= Homatopsis Van Hass. — TJOEPANG. Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum , dorso hu- millimo, ventre dorso altiore et graciliore. Caput et rostrum latum de- pressa. Maxilla superior valde protractilis, depressa. Rictus terminalis. Dentes intermaxillares et inframaxillares pluriseriati, serie externa iis seriebus ceteris majores. Dentes vomerini parvi. Pinna dorsalis pau- ciradiata pinnae analis parti posteriori opposita. Pinnae ventrales lon- ge post basin pectoralium insertae. Pinna analis multiradiata elongata. E Apertura branchialis ampla. Membrana branchiostega radiis 5 vel 6. Aanm. Het geslacht Panchax is het eenige genus der Cyprinodontoiden, bij het- welk het ploegbeen met tandjes is gewapend en het is alzoo daaraan reeds her- kenbaar. De bovenrand der mondopening is er nog geheel door de tusschenkaaks- beenderen gevormd, en daar het overigens gebouwd is naar detype der Cyprino- dontoiden, en dearaan beantwoordt in kieuwbouw, het platgedrukte van kop en bovenkaak, dentitie, beschubbing en vinbouw, heb ik niet geaarzeld het in deze familie op te nemen, in welke het met het geslacht Aplocheilus McCl eene eigene klein groep vormt. De redenen, welke den heer Valenciennes genoopt hebben Panchax tot zijne Eso- ces te brengen, schijnen weinig aannemelijk te zijn. Dat het ploegbeen er tandjes heeft, is voor de afzondering van de Cyprinodontoiden niet voldoende en dat het den snuit breed en plat heeft, de kieuwopeningen wijd en de rugvin kort en tot achter de aarsvin geplaatst, geeft evenmin regt het uit de Cyprinodontoiden weg te nemen, vermits geheel dezelfde kenmerken bij vele Cyprinodontoiden worden terug gevonden. Panchax Buchanam Val. Poiss. XVIII p. 284; Dlkr, Verh. Dat. Gen. Dl. XXV Nalez. ichth. Bengal. p. 144.— Buchanan's Tjoepang. — Atl. Cypr. Tab. LIII fig. 3. Panch. corpore elongato, ante subcylindraceo, postice compresso, altitudine 6 ad 7 cirtiter in ejus longitudine; capite prismatico, superne plano, 4 ad 41/2 in longitudine corporis; oculis posteris diametro 9 circiter in longitudine capitis; maxilla superiore protractili; rictu ante oculum desinente ; dentibus maxillis pluriseriatis curvatis serie externa seriebus ceteris majoribus; dentibus vomerinis parvis; squamis lateribus cycloideis 32 p. m. in serie longitudinali; linea laterali inconspicua; pinna dorsali ex parto post pinnam analem postice in 2* tertia corporis parte sita, brevi, rotundata, cor- pore humiliore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus longioribus, ven- tralibus radio producto nullo; anali obtusa convexa basi 5 circiter, caudali rotundata 4'/2 circiter 489 in longitudine corporis; colore corpore viridi marginibus squamarm profundiore; vertice et dorso basi pinnae macula aurea vel nitente alba; vitta oculo-maxillari fusca; pinna dorsali aurantiaca vel roseo-hyalina, inferne macula fusca vel nigra; pinnis ceteris viridescente- vel roseo-hyalinis; cau- dali tota analique ex parte nigro marginatis, caudali punctis viridi-fuscis variegata. B. 5 vel 6. D. 1/7 vel 1/8. P. 1/12 ad 1/14. V. 1/5. A. 2/13 vel 1/14. C. 13 vel 15 et lat. brev. Syn. Esoz panchax Buch., Gang. Fish. p. 211, 380 tab. 3 fig. 69. Homalopsis javanicus V. Hass., icon. inedit. Aplocheilus panchax McCl., Ind. Cypr. Asiat. Res. XIX, II p. 501, 426, tab. 42 fig. 2, Pancha de Buchanan Val., Poiss. XVIII p. 284. Panchax Kuhlit Val, ibid. p. 285. Pancha de Kuhl Val., ibid. p. 285. Panchax panchaz Cant., Cat. Mal. Fish. p. 252. Panchax melanotopterus Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIV Snoek. p. 22. Pangchak Bengal. Tjupang Mal. Batav. Hab. Java (Batavia, Tandjong-oost, Tjampea, Buitenzorg, Pandjallu, Surabaja, Pasuruan, Lesti), in fluviis et lacubus. Sumatra, in fluviis. Borneo (Bandjermasin), in fluviis. Bengala (Calcutta), in fluviis. ns Longitudo plus quam 100 speciminum 25" ad 57 Aanm. Eene naauwkeurige vergelijking mijner voorwerpen van den Indischen Archipel met die van Bengalen, heeft mij overtuigd, dat zij niet soortelijk verschil- len. Slechts zie ik bij de bengaalsche voorwerpen niet het overlangsche zwarte bandje van de aarsvin, doch dit is ook niet bij alle mijne archipelagische voor- werpen aanwezig. Behalve van de bovengenoemde plaatsen is de soort ook nog bekend van Pinang. De heer Valenciennes heeft vier soorten van Panchax beschreven, t. w. Panchax lineatum Val. van Bombay, Panchax Buchanani Val. van Bengalen en Panchax Kuhlii Val. en Panchax pictum Val van Java. — Panchax Kuhlii Val. is dezelfde soort als mijne Panchax melanotopterus en daar deze dezelfde is als Panchax Buchanani Val. vervalt natuurlijk Panchax Kuhlii als soort. — Panchax pictum Val. behoort tot een geheel ander geslacht en is door mij als Betta trifasciata nader bekend gemaakt. Ik kende vroeger de identiteit van Betta trifasciata met Panchax pictum niet, doch zij is mij gebleken, nadat ik in het bezit ben geraakt van eene teekening, nagelaten door Van Hasselt en voorzien van den naam Anostoma pic- tum. Van Hasselt zag zeer goed het generisch verschil van beide soorten en bragt Panchax Buchanani tot zijn geslacht Homalopsis, terwijl hij Betta picta (Betta tri- fasciata Blkr) plaatste in zijn geslacht Anostoma. Van de vier soorten van den heer Valenciennes blijven alzoo slechts twee over, t. w. Panchax Buchanani en Panchax lineatum, 490 ArrocnriLus McCl., Ind. Cyprin. As. Res. XIX p. 301, 426; Blkr, Ichth. waarn. Bantam, Nat. T. Ned. Ind. VII p. 322. — IMPOEN. Corpus oblongum compressum, squamis magnis deciduis vestitum, dorso humillimo, ventre plus minusve carinato dorso altiore. Caput et rostrum latum depressa. Maxilla superior non protractilis. ictus termi- nalis. Dentes intermaxillares et inframaxillares uniseriati, simplices; vomerini nulli. Os supramaxillare post os intermaxillare rejectum. Squamae deciduae. Pinna dorsalis pauciradiata analis parti posteriori 'opposita. Pinnae ventrales longe post basin pectoralium insertae. Pin- na analis multiradiata elongata. Apertura branchialis ampla. Membrana branchiostega radiis 5. Aanm. Aplocheilus is het eerst beschreven door den heer MacClelland Hij heeft de kenmerken juist aangegeven, doch bragt verkeerdelijk tot hetzelve Esox panchax Buch. Hieraan is het toe te schrijven, dat de heer Cantor in zijne Catalogue of Malayan Fishes (p. 252) de diagnose van den heer MacClelland als zeer inkorrekt beschouwt en het geslacht Aplocheilus verwerpt. Aplocheilus is door zijne breede platte bovenkaak verwant aan Panchax Val., doch verschilt er van, behalve door een’ anderen habitus, door niet uitstrekbare bovenkaak, slechts éénreijige tanden in de kaken en afwezigheid van ploegbeens- tanden. Van de overige geslachten der Cyprinodontoïden is het gemakkelijk te her- kennen door de platte bovenkaak, eenreijige onverdeelde tanden, lange aarsvin, korte boven het achterste gedeelte der aarsvin ingeplante rugvin, aanwezigheid van buikvinnen en afwezigheid van ploegbeenstanden. Aplocheilos javanicus Blkr, Ichthyol. waarn. Bantam, Nat T. Ned. Ind. VII p. 323. — Javasche Impoen. Atl. Cypr. Tab. LIII fig. 2. Aploch. corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 4!/e in ejas longitudine, latitudine 2 circiter in ejus altitudine; capite prismatico, acuto, superne plano, 4'/s ad 5 fere in longitudine corporis, oculis posteris, diametro 2!/; ad 21/2 in longitudine capitis; maxillis brevissimis, superiore. non pro- iraetili; rietu parvo oculo plus duplo breviore; dentibus maxillis uniseriatis conicis, acutis iis angulum oris versus ceteris majoribus; squamis cycloideis, lateribus 50 p. m. in serie longitudi- pali; linea laterali inconspicua; pinna dorsali acuta convexa analis parti posteriori opposita, eorpore DE . . E . . . . H e) 2 He 3, DN humiliore; pinnis pectoralibus aeutis pinnis ventralibus angulatis duplo circiter longioribus 32/5 ad 3%, eandali obtusa rotundata 5 circiter, anali paulo emarginata dorsali humiliore basi 3°/3 circiter in Jongitudine corporis; colore corpore flavescente-viridi ; ventre pellucido: vitta cephalo-caudali gra- illima violacea; pinnis flavescente-hyalinis. JD. 5. D. 1/6. P. 1/10 vel 1/11, V. 1/5. A. 1/24. C. 13 vel 15 et lat. brey. 491 Syn. Zmpun Sandan, Hab. Java (Perdana), in flumine Panimbang, Longitudo 14 speciminum 24” ad 34”. Aanm. De onderwerpelijke soort gelijkt veel op Aplocheilus MacClellandi Blkr, eene soort, in het boven aangehaalde werk van den heer MacClelland naar eene tee- kening der kollektie van Buchanan Hamilton afgebeeld (plaat 55 fig. 4) doch niet benoemd. Die afbeelding vertoont evenwel slechts 20 aarsvinstralen en de hoogte des ligchaams gaat er slechts ongeveer 3% malen in zijne lengte. Het behoort mijns inziens nog nader onderzocht te worden of Aplocheilus chrysostigmus MeCl. en Aplocheilus melastigmus McCl. tot dit geslacht behooren. Het zijn slankere soor- ten dan de beide bovengenoemde. De habitus des ligchaams en de lengte der aarsvin duiden er op, dat zij inderdaad tot Aplocheilus en niet tot Panchax behooren. A- plocheilus chrysostigmus zou evenwelslechts 17, doch Aplocheilus melastigmus daar- entegen 22 aarsvinstralen hebben. Mijns inziens is ook Poecilia latipes T. Schl. van Japan tot Aplocheiluste brengen, niettegenstaande zij gezegd wordt slechts 3 kieuw- stralen te bezitten, een punt wat evenwel nog nader verdient bevestigd te wor- den. Zij heeft geheel den habitus van Aplocheilus en ook eene zeer lange aars- vin met 20 stralen, Scripsi. Bataviae Calendis Junii ad Octobris MDCCCLIX. Naschrift. Verre weg het grootste gedeelte van dezen arbeid was reeds afge- drukt, toen ik in het bezit kwam van de Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia over 1859, waarin door den heer Girard nog talrijke nieuwe Cyprinen aan de reeds bekende zijn toege- voegd. De jongste ontdekkingen van den heer Girard hebben echter voornamelijk betrekking tot de Cyprinodontoïden. De nieuwe soorten dezer familie van den heer Girard heb ik nog kunnen vermelden in de lijst der bekende Cyprinodontoiden op bladz. 484 — 487, doch niet in het geographisch overziet der familie, voorkomende op bladz. 43 de cijfers van welk overzigt daarom ook thans reeds niet meer juist 492 zijn, en het daar vermelde totaal cijfer van 76 verhoogen tot 116. Van de nieuwe geslachten van dèn heer Girard, Adinia en Lucania schijnt slechts Lucania aannemelijk te zijn, terwijl daarentegen een der soorten van Lucania de type is van een nieuw geslacht, hetwelk ik Girar- dinichthys heb genoemd. Zeer wenschelijk is het, dat de Cyprino- dontoïden tot het onderwerp eener monographie gemaakt en daarin, ook wat hare generische verwantschappen betreft, nader onderzocht en toegelicht worden. De soorten van Barbus van Mossambique, op bladz. 281 opgesomd, heb ik sedert kortelijk beschreven gevonden in het Monatsbericht der Köningl. Preuss. Akademie der Wissenschaften zu Berlin over 1852 (p. 683). De heer Peters heeft twee soorten als soorten van Dangila aange- duid t. w. Barbus (Dangila) trimaculatus en Barbus (Dangila) inermis, en deze behooren alzoo uit de lijst der Barbinen in die der Labeoninen over- gebragt te worden. In de lijst der Barbinen behoort daarentegen nog op- genomen te worden Leuciscus zambezensis, welker waar geslacht nog nader te bepalen is, tenzij met Opsaridium zambezense Pet. dezelfde soort bedoeld is. De beschrijvingen der overige Cyprinoïden van Mos- sambique van den heer Peters laten wegens hare kortheid niet toe, zich van hare generische verwantschappen een juist denkbeeld te vormen. Batavia, Juny 1860. Fer Die Ba Par Pag. AED X ESSENT ER ON ENT PR RE | Cyprinorum archipelagicorum distributio geographica. . . . . . . , . 22 Cyprmoran dispute eggeraphicn 4 39 MA JINN ee Ts eran 8S Familia I CYPRINOIDEI. IGE EERS Pipe RTE TM Mr en A Subfamilia I COBITIFORMES. MEERSLANGACHTIGEN. . . . . . . . . . 50 Species" Cobitiiormium hucusque cognitae. ^; “ness NUE ts dik 56 - Hymenophysa 1 McCl.— Getjoeban. . . Eo 20 OÙ Hymenophysa macracanthus Blkr. ~PElicotdoethige Gete DE it MacClellandi Blkr.-— MacClellandsche Getjoeban. . . . . 68 Acanthopsis V. Hass.— Modderkruiper. . . buo 5p u Ge Acanthopsis choirorhynchos Blkr. is Varkensachtize Niódderkruiper. pen 60 dialyzona V. Hass.—Spitssnuitige Modderkruiper. . . . . 67 Lepidocephalus Blkr.— Schubkop. |. . . Be eae D 63 Lepidocephalus macrochir Blkr. ne Sehubkon AP Ce 60 ^ Hasseltii Blkr.— Van Hasselts Schubkop. . . . . 71 Acanthophthalmus V. Hass. — Serowot. . . . AEEA Oee 73 Acanthophthalmus fasciatus V. Hass. hesta Selene de T4 » javanicus V. Hass. — Ongebande Serowot. . . . . . . 75 Cobitis Art. — Meerslang. . . - RENTAL ee EE: 76 Cobitis fasciata Val. WS Getunide Meorglang, "Eon oO MES. LO TCU E. » Jakles Blkr.—Jakles Meerslang. . . . . . . . . . 80 Cobitichthys. — Valmeerslang. . . . RES Cobitichthys barbatuloides Blkr. i= Mestlangachitiae Valivecrlang. So, 7 Subfamilia IL HOMALOPTERAEFORMES.— SALOESOERACHTIGEN. . . . . . 83 Species Homalopteraeformium hucusque cognitae. . . . . . . . . . . 85 Psilorhynchus MeCl.—-Sukati; . . = . 4 . . . . . . : . . . 86 Lissorhynchus Blkr. — Dubbelsnuitkarper. ME IE UN UP Te MESE M INDEX. Homaloptera V. Hass. — Saloesoer. É Homaloptera javanica V. Hass. Ty haps Bloso E ophiolepis Blkr. — Slangenschubbige Saloesoer. 4 pavonina Blkr.-— Paauwoogige Saloesoer. ; ocellata V. Hass.— Geoogde Saloesoer. salusur Blkr.— Gladschubbige Saloesoer. 5 Valenciennesi Blkr. — Valenciennesche Saloesoer. 35 fasciata V. Hass.— Gebande Saloesoer. . ^ gymnogaster Blkr. — Kaalbuikige Saloesoer. SuBrAMILIA III CYPRINIFORMES. — KARPERVORMIGEN. , Cohors I PHALACROGNATHINI, NAAKTKAKIGEN. Stirps I LABEONINI. LIPKARPERS. . Species Labeoninorum hucusque cognitae. Epalzeorhynchos Blkr. — Snuithoornkarper. Epalzeorhynchos kallopterus Blkr.— Fraaivinnige Rs a Discognathus Heck. — Kinschijfkarper. Crossocheilos V. Hass. — Djedjet. Subgen. Crossocheilos et Geossorheitiehinee Plkr. Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass. — Langwerpige Djediet. t (Crossocheilichthys) cobitts Blkr. — Meerslangachtige Djedjet. 5 ( 2 ) Langei Blkr. — Lange's Djedjet. Discognathichthys Blkr. — Zuigkinkarper. . RUES Te Platycara McCl. — Platvinkarper. . . « . . « + « «4 Schismatorhynchos Blkr. — Dubbelsnuitkarper. karper. , Labeo Cuv. M pers Arn : Subgen. Diplocheilos K. v.H. et Labeo ‘Gay: Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr.— Roodvinnige AMD » ( » ) lucas Blkr. — Kleinbekkige Arengan. » ( » ) rohitoides Blkr. — Rohita-achtige Arengan. »?( » ) = Cirrhina breviceps. Val. Tylognathus Heck. — Eeltkaakkarper. Diplocheilichthys Blkr. — Dubbellipkarper. Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr. roan Dubbellipkarper. Lobocheilos V. Hass. — Lehat. à Subgen, Lobocheilos et Gobionichthys Blkr. 3 erythrorhina V. Hass, — Roodneuzige Saloesoer. . Pag. 86 89 90 92 92 94 95 96 96 98 99 . 100 . 104 LO E Ws 118 . 120 121 1122 124 125 22121 . 128 129 "ec. CES OAN en] Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr = Sumatrasche Dubbelsnuit- X SE . 182 . 135 . 135 . 137 . 189 . 140 . 141 . 142 . 148 . 144 . 145 INDEX. lil Pag. Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer V. Hass. — Zeisvinnige Lehat. . . 148 x ( , ) Schwanefeldi Blkr. — Schwanefeld's Lehat. . 150 4 ( ,, ) lehat Blkr— Soendasche Lehat. . . . . 152 DE (Oe) El assel tam Br EC z ls " (Gobionichthys) lipocheilos BIENES Eee dise tog . 154 5 ( 5 ) microcephalus Blkr— Kleinkoppige Lehat. . 156 p. 2 22) US HIOUSADIRE Pe LL Er ber 1S Rohita Val.— Rolita. . . . aye MEM MT SIS Subgen. Rohita et Rohitodes Blkr. bd aee E MIS Rohita (Rohita) melanopleura Beavis Rone De eee LES » ) borneënsis Blkr.— Borneosche Rohita. . . . , . 164 ) Waandersi Blkr, — Waandersche Rohita. . . . . 166 ) Kappeni Blkr.— Van Kappensche Rohita. . . . 167 ) Schlegeli Blkr—Schlegel's Rohita. . . . . . . 169 ) Hasseltü Val. — Van Hasselts Rohita. . . . . . 171 ) microcephalus Val.? — Kleinkoppige Rohita. . . . 173 ) brachynotopterns Blkr — Kortvinnige Rohita . . . 175 ) ) ) ) ) lI — — — 4 4M 4M MM m m MT MA IM IM i 5 y IB BIET —SKuhbPssRolnta let UTE ITA » " vittata Val. — Gebande Rohita. . . . . . . . 178 5 5 kahajanensis Blkr.— Kahajansche Rohita. . . . . 180 » 2 triporos Blkr.— Drieporige Rohita. . . . . . . 182 » " enneaporos Blkr.-— Negenporige Rohita. ... . . 184 » ) oligolepis Blkr. — Grootschubbige Rohita. . . . . 185 Mor ulius Buch., Blkr. — Millem. . . : eas eo Morulius chrysophekadion Bic ty ection’ Millem, fete ee LSS Kohtichtiys Blkr.— Rohitichthys. EN MN M OT Dangila Val.— Lamba. . . . i Sy ido MIA kr goe ANT OIE Dangila ocellata Blkr. Heede erie diemordol oe te, on dE » #asciata Blkr.—Gebande Lamba, . °°. . ef. . . . . 195 SEN ene Vals —Iuhls: ambaay re. c2 A ve cr) eee Oe » D tentochermusoVal-—— Gnvier s Bamba 2-45 2 8. 5 198 » sumatrana Dlkr.— Sumatrasche Lamba. . . . . . . .&. 900 » philippinia Blkr. — Philippijnsche Lamba. . . . . . . . 202 » festiva Blkr.— Borneosche Lamba. |. ... . : . . . .902 » cyanoparea Blkr— Heckel's Lamba. . . . . . . . . . 204 » lipocheilus Val.— Van Hasselts Lamba. . . . . . . . . 204 » Spilurus Blkr— Staartvlekkige Lamba. . . . . . . . . 206 Abrostomus Smith. Weekbekkarper. . … . . . . . . . . 207 JérmiviA DUE BIRT SALUTO UB oed IN 08 Barbichthys laevis Blkr. — Gewone Santran. . . . . . , . . 209 Moya BIST -— JM OTUNNEN TON MEAS S AUS CREE ee IO INDEX. Semiplotus BIKE «xU. M US reel Fed coh ak he | fe ie LR UE Opistocheilos Blkr. Me Pr) iN Focal s DAL Cochlognathus Baird. Gir.— Lepelkarper. . . . . . . . . . . : 214 Pimephales Raf. . . . She ia Ne be ceo e I TATIUS M MEA Pseudogobio Bike: BB schen Se Nat Pride IEEE RTE TRS ARTE Mylocheilus Ag. . . "e Let Arb adi die METEO tee LG Exoglossum Raf. os Mr er ehh Rt ghee UN ee Ue e; EN Campostoma, Ag ‚le ot operi Be etd cre cee aL SR IO E Myiopharodon: Ax MAN ad Se tisha Oak) Ve bani on PORN | Mic RTE ARE Sibéma Gi 4. 10 AMEDEE CPE nS ee ore. ee JTavinia Gu JUI Alie, ant ES a at RS ETS EN Pee Dionda 91855 DU le. ONE aT a. o Fo TH Algoma Gam ov We pe 14 ee ot gate “en” «a kel EET hed EN Hybortyjnohis Ae ON ee EN halal S| oc | cA on Mca REED Hiybognathais: Aa.) CILE UT RU tees, bent tre: Foot ferns BU Orthaton; GRE Foy Mert pov ds RE t E ESI: ERR T Cole. €! CO s ROSE ATTE o TIE me ect ur T chia es PEDI Alganséa Gir, oel SAPUTO RICO EN oem DU Stirps II CHONDROSTOMINI. — KRAAKBEENLIPKARPERS, . . . . . . 228 Species Chondrostominorum hucusque cognitae. . . . . . . . . . 295 Chondronone Age ooo CIE PHARA OST ee le OP a A RD Aphetlognathus: Bs n usw PEN ERREUR ES Aspideparta Heck! Tos CAAS EEM GROEPEREN ERAN SLT DA Gymnostomus Heck, . . . . KE ow MENU Ore RE Subgen. Gymnostomus et n Blkr. W pc REUS TRE HEIL. jo 2 07 Mrigala BIEL, 1 20 "or EEE rare Png pma EN IEEE Dillonia Heck. . . . ra) Se PEN OP oo Letop AR Oreinus McCl.— Abten Anm LT te RSR 3 Subgen. Oreinus McCl. et Standen Bad ENA ARR PRE Behizopyge "Heck: V Pier m T ERE PRE SAE Conars II CHEILOGNATHINI.— BEDEKTKAKIGEN. . . . . . . . + . + . 235 Stirps I Catostomini. Kamtandkarper& |. . . « «© «© «© 5... + « 237 Species Catostominorum hucusque cognitae . . . . . . . . . . . 241 Hoomus Giri) 5 les cele. AC abe | Sear aad tai: REN AMiriomus Sins! cuo ud ursi bou x TRE T e RM Catostomus Lies: OU: MR EN PTE CR ae ic eres ID INDEX. Piychostomus Ag, Hylomyzon Ag. Carpiodes Raf. Cycleptus Raf. . Ichthyobus Raf. . Bubalichthys Ag. . Moxostoma Raf. Stirps II Cyprinint. Ecute KARPERS. Species Cyprininorum hucusque cognitae. Cyprinus Art. — Karper. : - Cyprinus flavipinnis K. v. H. — Gad viunige Ren Carassius Nilss. — Karausch. : Carassius auratus Nilss. — Gewone E e of Ch Stirps III BARBINI. — BARBEELEN. Species Barbinorum hucusque cognitae. VCI BAS LIC CON MP en: et dread ee Lo Schizothorax Heck. : Balantiocheilos Blkr. — Er UD : ; : Balantiocheilos melanopterus Blkr — Zwartvinnige Z ax. per. Amblyrhynchichthys Blkr — Stompsnuitkarper. : Amblyrhynchichthys truncatus Blkr. — Geknotte Stomper. Albulichthys Blkr.— Albulakarper. . . Albulichthys albuloides Blkr — Typische Aen Hampala V. Hass. — Hampal. : Hampala macrolepidota K. v. H.— Grogtehubhies Hensal » ampalong Blkr—Tweevlekkige Hampal. . FTypselobarbus Blkr —- Tambra. 5 Subgen. Hypselobarbus, Beens at 12 Bills. Systomus McCl. — Lalawak. sies : Subgen. Barbodes Blkr, Capoëta Val. et E) McCl. . Systomus (Barbodes) belinka Blkr—Staartvinbandige Lalawak. erythropterus Blkr — Roodvinnige Lalawak. bramoides Blkr — Bleiachtige Lalawak. . javanicus Blkr —Javasche Lalawak. : koilometopon Blkr — Spitskoppige Lalawak. NS 3$ AN AN A A TA « $ ST NP re I T] to bo 1 Ww bo Ww W ye » ) Schwanefeldi Blkr — Schwanefeld’s Lalawak. . amblycephalus Blkr— Rondkoppige Lalawak. . €3 Go CO» C5 C5 €5 C5 C2 Go to to bo ND KO 19 HA or san len DEN > Gv Et +: [1 BÉ» © m CC VI Systomus — Darbodes) 2 S — ” ) SE NN NS BR BL BL NN ON ee IN = E INDEX. Pag. gonionotus Blkr. — Hoekruggige Lalawak. : . 331 Huguenini Blkr. — Huguenin 'sLalawak. . . 332 hypselonotus Blkr.— Hoogruggige Lalawak. . 334 macrophthalmus Dlkr.— Grootoogige Lalawak. 335 platysoma Blkr.— Platlijvige Lalawak. . . . 336 rubripinna Blkr.— Blaauwruggige Lalawak. . 337 bunter Blkr.— Soendasche Lalawak. . . . . 840 tetrazona Dlkr.— Vierbandige Lalawak. . . . 341 lateristriga Blkr.— Zijstreepige Lalawak. . . 342 fasciatus Blkr.— Gebande Lalawak. . . . . 344 obtusirostris Blkr. — Stompsnuitige Lalawak. . 345 maculatus Blkr. — Gevlekte Lalawak.. . . . 946 goniosoma Blkr.— Hoekige Lalawak. . . . . 349 marginatus Blkr.— Gerande Lalawak . . . 351 carassioides Blkr.— Twijfelachtige Lalawak. . 352 padangensis Blkr.— Padangsche Lalawak. . . 353 sumatranus Blkr.—Sumatrasche Lalawak. . . 354 brevis Blkr.— Korte Lalawak. . . . . 2 900 leiacanthus Blkr. — Gladdoornige naval. . 006 oligolepis Blkr.— Grootschubbige Lalawak. . 357 Systomus) Waandersi Blkr.— Waandersche Lalawak. . . 359 "5 ( , ) bul Blkr.— Draadlooze Lalawak. . . . . 360 nt ) lawak Blkr.— Ongebaarde Lalawak. . . . . 361 Oyclochetinehye Biker. — Kringlipkarper. . . s Ee Subgen. Cyclocheilichuthys, Siaja et Aneisitickdrga. Bike. RL TOUR Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) enoplos Blkr.— Grootdoornige Kringlipkarper. . . . 966 » (^» ) macracanthus Bl e SERBIE Knel karper. . . . . 067 ye (24; Irae mata Bike: pende lune e . 968 2 ( LE ) repasson Blkr. — Vierdradige Kringlipkarper. . 370 » (Siaja) microlepis Blkr. — Kleinschubbige Kringlipkarper. 371 » ( » ) macropus Blkr. — Grootvoetige Kringlipkarper. . 378 » ( » ) siaja Blkr. — Tweedradige Kringlipkarper. . 914 » ( » ) Deventeri Blkr. — Van Deventer's Kringlipkarper. . 375 » (x ) heteronema Blkr.—Franjedradige Kringlipkarper. . 377 » (Anematichthys) apogon Blkr.— Baardelooze Kringlipkarper. 378 n ( 9 ) apogonides Blkr.— Javasche Kringlipkarper. . 579 » ( 5, ) janthochir Blkr.—Violethandige Kringlipkarper. 381 Barbus Cuv. — Barbecl. . RAMEN rat ded col OLE RE TT, Labeobarbus Rüpp. — Lipbarbeel.. . . « . . . . « . « « « « . 988 INDEX. Labeobarbus tambroides Blkr.— Tambra-achtige Lipbarbeel. » tambra Blkr.— Vorstelijke Lipbarbeel. . » Soro Blkr. — Soro-Lipbarbeel. . » douronensis Blkr. — Semah-Lipbarbeel. . Hemibarbus Blkr. — Schijnbarbeel. Pseudophoxinus Blkr. — Schijnspierling. Rohteichthys Blkr. — Siridingkarper. Rohteichthys microlepis Blkr. d Rlewschubhice SONS Rohtee Syk. — Rohtee. : Acanthobrama Heck. — Doornblei Rhodeus Ag.— Bitterling Chanodichthys Blkr. Eekeren Pseudoculter Blkr. — Doornmeskarper. Hemiculter. Blkr.— Beenmeskarper. Aulopyge Heck. — Ukliva. Meda Gir.— Kaalkarper. Chedra Swns.— Celkaakkarper. Plargyrus Raf. — Naaktborstkarper. . Catla Val.— Lepelkaakkarper. : Hypophthalmichthys Blkr.— angka Thynnickthys Blkr.— Tonijnkarper. : Thynnichthys polylepis Blkr. out Teninkares » thynnoides Blkr. — Slanke Tonijnkarper. Amblypharyngodon Blkr. — Stomptandkarper. Devario Heck. — Devari. A Luciosoma Blkr.— Snoekkarper. . j Subgen. Luciosoma et Trinematichthys Blk. Luciosoma (Luciosoma) setigerum Blkr.— Vierdradige Sr 9 IPTE, ) spilopleura Blkr.— Gevlekte Snoekkarper. " (Trinematichthys) trinema Blkr. c: Driedradige Snoekkarper. : . 417 . 418 . 420 . 421 . 422 . 422 . 423 . 422 . 424 : 425 Perilampus McCl. — Borstelkarper. Esomus Swns. — Nuria. . Tinca Rond.— Zeelt. Argyreus Heck.— Neuskarper. Chrosomus Raf.— Kleurkarper. Tfaroga Gir.— Tiaroga. Phoxinus Rond.— Pril. . ; Phoxinellus Heck. — Kaalhuidkarper. . Cirrhina Cuv.— Snuitdraadkarper. TN eo ged Oe Gobio Cuv.— Grondel. 5 : . ....., 307 ogg 2:999 . 400 . 401 . 401 . 403 . 402 . 403 . 433 . 404 . 405 . 406 . 407 . 408 . 409 . 410 . 411 Era VII Pag e . 986 . 289 . 990 392 . 994 „ 99 ny 22095 396 413 . 415 416 VIII INDEX. Sarcocheilichthys Blkr. — Vleeschlipkarper. Elopichthys Blkr. — Hagediskarper. . Aspius Ag.— Schied: . . . Gila Baird Gir.— Gila. 1 Ptychocheilus Ag.— Plooilipkarper. Opsarius McCl— Shakra. . . . mu Subgen. Shacra Blkr, Bendilisis Blkr et Opting MeCl. Leptobarbus Blkr. — Slankkarper. Leptobarbus Hoevenii Blkr.— Van der Hosen s Banks per. . Gnathopogon Blkr. — Kaakdraadkarper. , Pseudorasbora Blkr. — Schijnparaai. Rasbora Blkr. — Paraai. Rasbora cephalotaenia Blkr. Lette Parit 2) Einthoveni Blkr..— Einthoven's Paraai. lateristriata Dlkr — Zijstreepige Paraai. . kallochroma Blkr. — Fraaikleurige Paraai. dusonensis Blkr.— Doesonsche Paraai. leptosoma Blkr.— Slanke Paraai. argyrotaenia Blkr. — Zilverbandige Paraai borneënsis Blkr.— Borneosche Paraai. Buchanani Blkr. — Buchanan's Paraai sumatrana Blkr.— Sumatrasche Paraai. bankanensis Blkr.— Bankasche Paraai. . Lasborichthys Blkv. — Vliesoogkarper. Rasborichthys Helfrichi Blkr. Haiti issoglanpr Abramis Cuv.— Blei. Luxilus Raf. —Stilbe. . Alburnus Rond.— Witvoorn. Hiybopsis Ag. — Stompvoorn. . Leucosomus Heck. -- Draadvoorn. Ceratichthys Baird Gir.— Baardvoorn. Semotilus Raf. Schijnvoorn. . Scardinius Bp.— Voorn. . Zeuciscus Rond.— Witvisch. . Alburnops Gir.— Stompwitvisc h. Cyprinella Gir. Karpervoorn. Codoma Gir. Codomakarper. Smiliogaster Blkr.— Scherpbuikkarper. Culter Bas. — Doornmesvisch, Laubuca Blkr. — Zaubuka. Chela Buch, — Meskarper. INDEX. IX g- Chela hypophthalmus Blkr.— Laagoogige Meskarper. . . . . . . . 471 7 oxygastroides Blkr.— Korte Meskarper. . . . . . . . . . 472 » anomalurus Blkr.— Slanke Meskarper on a TS Macrochirichthys Blkr. — Timatima. . . i god a CUR Macrochirichthys uranoscopus Blkr. ue Kikende Tide - . 476 v ?? Leuciscus macrochirus Val. — Twijfelachtige Timatima. . . 476 Familia II CYPRINODONTOIDEL TANDKARPERS.. . . .. sere b tem UE) Clavis generum Cyprinodontoideorum. . . . . . . . . . , .. HERO Species Cyprinodontoideorum huscusque cognitae; Ao. awe ke ARG CUERINODONUINIG NN shoe NET MMS 103 3 er Pad os cit zT Weis tan pa er OPE E i Cyprinodon Lac. = Lebias Cuv. HRMS cee oe oS ys eee eo ÉLUS PEER. TI Le MORE n Lucania Gir. : A CM e o NC MEUSE RE DUE LR NE QUOKA SED 481 Girardinichthys Gir. . . . en Er ete E LERNTE Mandulichthys Blu) uS c Od UE OT SUE ene CET n du ME Mollienisia Les. . . 5 de . : 482 Pseudoxiphophorus Blkr. . 5 KN a M A VALDE NLD Xiphophorus Heck. . , . OE en ei ee ann EL CT Grundulus Val. , : : . 482 Gambusia Poey = Limia Bos = HR es nes D Give = Heterandria Ag. ex parte? = Zygonectes Appii OM PS Hydrargyra Lac. . , . . GE M E M Mc tM LI IUe rl PUR AREA Schnee MERE ys tlt RER E PEN P APLOCHEILIN. . . . eneen Rites Soe Ary Peel BER UT A UT 7a Panchax Val. do MS USE. S MEE a clin CRS: Panchax Buchanani Val. — nan s lente vids x RE AE Aplocheilus McCl.— Impoen. . . rc De AOS OO Aplocheilus javanicus Blkr. red Thos te LOD Wurm ve e PA NT ARE PERS TER Ce A SOS REA EEE NE ENE "NR. LS POM OP EINE AN UE rent neen aen & 100 2485 Angblene Art 8.6.5.7 x. eA NP A ref. bcr t c wate ESS Maschirilee oa Asen uen hm RESTE fe AN: 0E on e En usu 49] INDEX NOMINUM GENERUM SUBGENERUMQUE ALPHABETICUS. (Genera litteris currentibus nomina adoptata indicant). Abramis Cuv. p. 6, 7, 10, 12, 15, 42, 236, 261, 264, 265, 272, 458. Acanthobrama Heck. p. 12, 41, 236, 261, 262, s 268, 399. | Acanthophthalmus V. Hass. p. 1,7, 29, 38, 51, 55, 56, 73. | bids cn V: Hass. p; 17607519; 10, 29, 38, 51, 2, 58, 54, 55, 56, 60, 65. PRES Blkr. p. 16, 39, 102 Acra Blkr. Subgen. p. 230. | Abrostomus Smith, p. 10, 12, 39, 100, 102, 107, 207. | Acomus Gir. p. 14, 40, 100, 236, 238, 239, 240, 248. Acourus Swns. p. 10. | Acoura Swns. p. 52, 53, 54. Acrocheilus Ag. p. 14, 109, 219. Adinia Gir. p. 480, 482, 492. Agosia Gir. p. 14, 270, 421. | Albulichthys Blkr. p. 16, 30, 37, 40, 237, 265, 266, 305. Algansea Gir. p. 14, 39, 102, 109, 222. | Alburnops Gir. p. 14, 42, 237, 264, 265, 273, 465. Alburnus Rond. p. 12, 42,100,261,264,265,273,460. Alburnellus Gir p. 279, 460. | Alburnoides Gir. p. 14. Algoma Gir. p. 14. 39, 102, 109, 220. Amblypharyngodon Blkr. p. 41, 236, 263, 264, 269, | 409. Amblyrhynchichthys Blkr. p. 16, 30,40, 237, 205, 265, 266, 302. Anableps Art. p. 5, 6, 8, 14, 15, 43, 50, 479, 483. Anematichthys Blkr, Subg. p. 267, 363. Aplocheilus McCl. p. 5, 9, 43, 479, 483, 490. Argyreus Heck. p. 12, 41, 236, 261, 262, 264, 265, 270, 421. vipue Jill , 225, 224, 298. | Er Abbey Aspidoparia Heck. p. 13, 39, 102, 223, 224, 229. Aspius Ag. p.9, 12, 41, 236, 261, 262, 264, 265, 2727 428. Aulopyge Heck. p. 1, 12, 14, 41, 44, 100, 236, 261, 262, 263, 265, 268, 402. Balantiocheilos Blkr. p. 16, 30, 40, 45, 237, 263 265, 266, 301. Balitora Gr. p. 8 En Ballerus Heck. p. 12, 261, 272. Bangana Buch. p. 7. Barbichthys Blkr. p. 16,29, 37,39, 102, 104, 108, 208. Barbodes Blkr. Subgen. p. 267, 313. Barbus Cuv. p. 6,7, 10, 12, 15, 41, 46, 235, 236 261, 262, 263, 265, 267,382. Barilius Buch, p. 7. Bendilisis Blkr. Subg. p. 272, 431. Blicca Heck. p. 12, 261, 272. Bliccopsis Heck. p. 12, 261, 272. Botia Gr. p. 51, 53. Brama Klein. p. 5. Bubalichthys Ag. p. 14, 40, 236, 238, 239, 240, 247. Cabdio Buch. p. 7. Canthophrys Swns. p. 10, 52, 53, 54. Capoëta Val. Subgen. p. 11, 267, 313. Campostoma Ag. p. 14, 39, 102, 108, 217, 238. Carassius Nilss. p. 6,9, 12, 40, 236, 248, 249, 255. Carpio Heck. p. 12, 248, 250, 251. Carpiodes Raf. p. 7, 40, 236, 237, 238, 239, 240, 245. Catla Val. p. 11, 41, 237, 262, 264, 269, 404. Catostomus Les. p. 7, 8, 9, 10, 12, 15, 40, 235, 237 238, 239, 240, 244. Cenisophius Bp. p. 13. Cephalus Bp. p. 13. Ceratichthys Baird. p.14, 42, 237, 264, 265, 273,462. Y. 1) CAdhs-7 e INDEX. Chanodichthys Blkr. p. 16, 41, 237, 263, 268, 400. Chedrus Swns. p. 10, 41, 236, 263, 268, 403. | Cheilobarbus Smith. p. 10. Chela Buch. p. 2, 7, 8, 9,10, 12, 29, 36, 42, 236, 261, 262, 265, 274, 469. Cheilonemus Baird. p. 14, 273, 462. Cheonda Gir. p. 14, 272, 429. Chondrostoma Ag. p.9, 12, 13, 15, 39, 45, 101, 102, 223, 224, 228, 248. | Chondrochilus Heck. p. 12, 102, 223, 228,248. | Chondrorhynchus Heck. p. 12, 102, 223, 228,248. Chrosomus Raf. p. 14, 41, 236, 204, 265, 270, 422- Chrysophekadion Blkr. p. 16, 107, 186. | Cirrhina Cuv. p. 7,41, 236, 264, 270, 424. Cirrhinus McCl. p. 9, 101. Clinostomus Gir. p. 14, 272, 450. Cliola Gir. p. 14, 39, 102, 109, 221. | Cobitichthys Blkr. p. 16, 38, 55, 56, 60, 81. | Cobitis Art. p. 5, 6, 8, 9, 10, 14, 29, 38, 45, 50, 51, 52, 55, 56, 60, 76 Cochlognathus Baird Gir. p. 14, 39, 102, 108, 214, Codoma Gir. p. 14, 42, 237, 264, 274, 466. Crossocheilichthys Blkr. Subg. p. 122. Crossocheilus K. v. H. p. 7, 29, 36, 58, 101, 104, 105, 106, 121. Culter Bas. p. 14, 42, 237, 262, 274, 467. Cycleptus Raf. p. 7, 40, 236, 237, 238, 239, 240, 246. Cyclocheilichthys Blkr. p. 16, 29, 37, 41, 257, 262, 263, 265, 267, 363. Cyprinella Gir. p.42, 237, 264, 265, 274, 466. Cyprinion Heck. p. 11, 12, 13, 39, 100, 102, 223, 294 Cyprinodon Lac. p. 2,6, 7, 8, 14, 15, 43, 479, 480, 481 | Cyprinopsis Fitz. p. 248. Cyprinus Art. p. 5, 6, 7,8, 9, 10, 14, 15, 30, 40, 45, 235, 236, 248, 249, 251 | Cyrene Heck. p. 11, 12, 13. | Dangila Val. p. 7, 11, 29, 59, 102, 107, 191. Danio Buch. p. 7. | Decactylus Raf. p. 7. Devario Heck. p. 12, 41, 261, 264, 269, 410. | Diacantha Swns. p. 53, 54. XI Diacanthus Swns. p. 10,52, Dillonia Heck. p. 13, 59, 102, 223, 224, 232. Dionda Gir. p. 14, 39, 102, 109, 219. Diplocheilichthys Blkr. p. 30, 37,38, 102, 104, 107. 142. Diplocheilos V. Hass. Subg. p. 7,30, 101, 133. Discognathichthys Blkr. p. 16, 38, 102, 105, 106. Discognathus Heck. p. 12, 13, 38, 102, 105, 106, 120, 128. Elopichthys Blkr. p. 16, 41, 100, 237, 264, 272,427. Enchelyopus Klein. p. 6 Epalzeorhynchos Blkr. p. 16, 30,97, 38, 100, 102, 104, 105, 106, 117. Esomus Swns. p. 10, 12, 41, 100, 236, 261, 262, 264, 270, 418. Eurystomus Raf. p. 7. Exoylossum Raf. p. 7, 12, 29, 102, 108, 217, 238. Fundulichthys Blkr. p. 17, 43, 480, 481. Fundulus Lac. p. 6, 15, 43, 50, 479, 483. Gambusia Poey. p. 14, 43, 480, 482. Gardonus Bp. p. 13. Garra Buch. p. 7,83. Gibelion Heck. p. 12, 269, 404. Gila Baird Gir. p. 14, 41, 237, 264, 265, 272,429. Girardinichthys Blkr. p. 481. Girardinus Poey. p. 14, 43, 480, 481. Gnathopogon Blkr. p. 17, 41, 237, 264. 265. 271, 434. Gobio Cuv. p. 7, 12, 15, 41, 100, 101, 236, 261, 262, 264, 265, 271, 425. Gobionichthys Blkr. Subg. p. 30, 145. Gonoproktopterus Blkr. Subgen. p. 266,311. Gonorhynchus McCl. p. 9,101. Grundulus Val. p. 43, 479, 482. Gymnostomus Heck. p. 12, 13, 39, 223, 224, 280. Hampala K. v. H. p.7, 29, 40,236,263,265,266,307. Hegeria Bp. p. 13. Hemibarbus Blkr. p. 16, 41, 237, 263, 265, 267, 294 Hemiculter Blkr. p. 16, 41, 237, 263, 268, 401. Hemixiphophorus Blkr. p. 480, 482. Heterandria Ag. p. 14, 49, 480, 481, 482. Homalopsis V. Hass. p. 7, 488. Cp pl n LE Gk XII Homaloptera V. Hass. p.1,7,8, 14,15,29,58, 44, 84, 86. Hudsonius Gir. p. 14, 273, 461. Hybognathus Ag. p. 14, 39, 102, 109, 220. Hybopsis Ag. p. 14, 42, 236, 264, 265,275, 461. Hyborhynchus Ag. p. 14, 39, 102, 109, 220. Hydrargyra Lac. p. 5, 6, 15, 43, 479, 483. Hylomyzon Ag. p. 14, 236, 238, 239, 240, 245. Hymenophysa McCl. p. 9,29, 88, 40, 55, 56, 60. Hymenphysa MeCl. p. 52, GEL Hypentelium Raf. p. 7. H ypophthalmichthys Blkr. p. 17, 41, 287, 264, 269, 405. Hypsolepis Baird. p. 14, 269, 403. | Hypselobarbus Blkr. p. 16,41,237,262,263,266,311. Ichthyobus Raf. p. 7, 236, 237, 238, 239, 240, 246. Jdus Heck. p. 12, 40, 261, 273. Jsocephalus Heck. p. 11, 12, 261, 424, Labeo Cuv. p. 7,10, 12,13, 36, 38, 45, 101, 107, 132, 231. Labeobarbus Rüpp. p. 8, 10, 12, 29, 36, 41, 45, 236, 261, 263, 265, 267, 383. Labiobarbus V. Hass. p. 7, 101, 102. Laubuca Blkr p. 2, 17, 42, 237, 262, 274, 468. Lavinia Gir. p. 14, 39, 102, 109, 219. Lebias Cuv. p. 7, 479, 481. Lepidocephalus Blkr. p. 1, 16, 99, 38, 44, 55, 56, 68. Leptobarbus Blkr. p. 16, 30, 37, 41, 237, 264, 265,| 271, 432. Leptocephalus Bas. p. 237, 400. Leucaspius Heck. Kner. p. 14, 273, 460. | Leuciscus Klein. p. 5, 6, 9, 10, 12, 13, 15, 42, 100, 236, 237, 261, 264, 265, 273, 464. Leucos Heck. p. 12, 13, 261, 273, 464. | Leucosomus Heck. p. 11, 12, 42, 236, 261, 264, 265, 973, 462. | Limia Poey. p. 14, 480, 482. Lissorhynchos Blkr. p. 16, 38, 85, 86. | Lobocheilus K. v. H. p. 7, 29, 37,38, 101, 105, 104, 107,144. | Lucania Gir. p. 480, 481, 492. | INDEX. Luciobarbus Heck. p. 11,12, 261. Luciosoma Blkr. p. 17, 29, 41, 237, 262, 264. 265, 269, 411, 412. Luxilus Raf. p. 7, 11, 42, 236, 264,265, 272, 459. Macrochirichthys Blkr. p. 1,2, 17, 29, 37, 42, 46, 237, 262, 265, 274, 475. Meda Gir. p. 14, 41, 237, 262, 263, 265, 268, 402. Microlepis Bp. p. 13. Minomus Gir. p. 14, 40,286, 238, 239, 240, 243. Misgurnus Lac. p. 6, 51. Mollhenisia Les. p. 7, 8, 43, 479, 482. Mola Heck p. 13, 236, 264, 269, 409. Moniana Gir. p. 14, 466. Morara Blkr. p. 16, 39, 102, 104, 108, 211. Morulins Buch. p. 7, 16, 29, 39, 104, 107, 186. Moxostoma Raf. p. 7,40,236,237, 258, 239,240, 247, Mrigala Blkr. p. 16, 39, 102, 223, 224, 231. Mylocheilus Ag. p. 14, 39, 102, 104, 108, 216. Mylopharodon Ayr. p. 14, 39, 102, 104, 108, 218. Mystus Klein. p. 5. Nemacheilus V. Hass. p. 20,51. Nocomis Gir. p. 14, 273. Nuria Val p. 10, 270, 418. Odontapsis V. Hass. p. 7. Opistocheilos Blkr. p. 16, 89,102, 104, 108, 213, 223. Opsaridium Pet. p. 41, 265. Opsarius McCl. p. 9, 12, 42, 236, 261, 262, 264, 265, 972, 430, 431. Oreinus McCl. p. 9, 11, 39, 223, 225, 233. Orestias Val. p. 11, 14, 15, 43, 101, 479, 483. Orthodon Gir. p. 14, 39, 102, 109, 221. Osteobrama Heck. p. 11, 12, 261, 267, 397. . Oxygaster V. Hass. p. 8, 469. Pachystomns Heck p. J2, 261, 268, 405. Panchax Val. p. 7,11, 29, 43, 479, 482, 488. Pelecus Ag. p. 9, 12,15, 261, 274, 469. Perilampus McCl. p. 9,12, 41,236, 261, 264, 270, dT Pigus Dp. p. 13. Phoxinellus Heek. p. 12,41,236, 261, 264, 265; 270, 433, ?) ‘ Y fa noti iy KA INDEX. Phoxinus Ag. p. 9, 12, 41, 236, 261, 262, 264, 265,| 270, 422. Pimephales Raf. p. 7, 39, 102, 108, 215. Plargyrus Raf, p. 41, 236, 263, 265, 269, 403. Platycara McCl. p. 9, 16, 38, 84, 105, 106, 129. Poecilia Bl. Schn. p. 2, 6, 15, 43, 479, 488. Pogonichthys Baird Gir. p. 14, 273, 462. Pseudobarbus Smith. p. 10. Pseudoculter Blkr. p. 16, 41, 237, 263, 268, 401. Pseudogobio Blkr. p. 16, 39, 100, 102, 104, 108, 215. Pseudophoxinus Blkr p. 17, 41, 237, 263, 267, 395. Pseudoxiphophorus Blkr. p. 17, 43, 480, 482. Pseudorasbora Blkr. p. 41, 237, 264, 265, 271, 434. Psilorhynchus McCl. p. 9, 38, 84, 85, 86. Ptychocheilus Ag. p. 14, 42, 286, 264, 265, 270, 430. Ptychostomus Ag. p. 14, 40, 236, 238, 239, 240, 244. Puntius Buch. p. 7. Racoma McCl. p. 40, 236, 263, 265, 299. Rasbora Blkr. p. 17, 29, 41, 237, 264, 265, 271, 435. Rasborichthys Dlkr. p. 17, 50, 37, 41, 237. 262, 264, 265, 271, 456. Rhinichthys Ag. p. 13, 270, 421. Rhodeus Ag. p. 9,12, 41, 236, 261, 262, 263, 265, 268, 399. Rbytidostomus Heck. p. 12, 238. Richardsonius Gir. p. 14, 272, 459. Rohita Val. p. 7, 11, 12, 13, 29, 39, 102, 107, 158. Rohitichthys Blkr. p.16, 39, 102, 104,107, 191, 265. Rohitodes Blkr. Subgen. p. 159. Rohtee Syk. p. 9, 11, 41, 236, 262, 263, 267, 397. Rohteichthys Blkr. p. 30, 37, 41, 263, 267, 395. Rutilus Raf. p. 7, Salmophasia Swns. p. 10, 469, Salmostoma Swns. p. 10. Sarcocheilichthys Blkr. p. 16, 41, 237, 264, 265, 271, 426. Scaphiodon Heck, Subgen. p. 11, 12, 13, 102, 223, 233. €] : 2 Pres tea Goo hup Aly £ dm Crau S6 ft XII Scardinius Bp. p. 6, 10, 15, 13, 42, 237, 261, 264, 265, 273, 463. Schismatorhynchos Blkr. p. 16, 30, 38, 104, 106, 129. Schistura McCl. p. 9, 52, 53. Schizopyge Heck. p. 13, 59, 102, 223, 225, 234. Schizothorax Heck. p. 9, 12, 40, 223, 236, 261, 263, 265, 300. Sclerognathus Val. p. 11, 238. Semiplotus Blkr. p. 39, 102, 104, 108, 212. Semotilus Gir. p. 14, 42, 236, 264, 265, 273, 463. Shacra Blkr. Subgen. p. 272,481. Siaja Blkr. Subg. p. 41, 267, 363. Siboma Gir. p. 14, 89, 102, 109, 218. Smiliogaster Blkr. p. 42, 237, 262, 274, 467. Somileptes Swns. p. 10, 52, 54. Squalius Bp. p. 10, 12, 261, 270, 464. Stilbe De Kay. p. 10,272 459. Systomus McCl. p. 9, 19, 29, 36, 41, 236, 261, 262, 263, 265, 267, 312, 313. Tambra Blkr. Subg. p. 266, 311. Telestes Bp. p. 10, 273, 464. Tellia Gerv. p. 14, 43, 480, 481. Teretulus Raf, p. 7. Thynnichthys Blkr. p. 17, 80, 41, 237, 264, 265, 269, 406. Tiaroga Gir. p. 14, 41, 237, 264, 265, 270, 422. Tigoma Gir. p. 14, 272. Tinea Cuv. p. 6, 7,10, 12, 15, 41, 236, 261, 262 264, 265, 270, 420. Trachybrama Heck. p. 399. Trinematichthys Blkr. Subgen. p. 30, 269, 412. Tylognathus Heck. p. 12, 13, 38, 102, 107. 141. Varicorhinus Rüpp. p. 8. Xiphophorus Heck. p. 13, 43, 480, 482. Zygonectes Ag. p. 14, 42, 480, 481, 482. regel 7 HU 1 3 7 16 7 B 7 6 I 9 7 18 Iu 18 » 19en 20 7 6 van onder staat Cymenophysa RoR AE A aA u [/À boven v onder H U boven w H H boven » n [/4 Cantophrys Baird en Girard Cylocheilichthys Van Hassslt Cypinroidei Cobtif ormes Hybohynchus waarschijnlijk tot het subgenus Ben- gala van mijn ge- slacht Rasbora. (16 vel 17) lees " " E Hymenophysa. Canthophrys. Agassiz. 'yclocherlichthys. Van Hasselt. Cyprinoidei. Cobitiformes. Hy borhynchus. tot het geslacht Gnathopogon. (3/6 vel 3/7). o 1 In DAT qu ao "A a Ven ! | | BRGY oe lan ay d 3 V. TT RTE T ir "ioa aT E e ! Ne. it PS M à ders vi Ai NAT ; Y ’ UT es HER rr "i Bote META XS ETUR Se ES nay T MT M DESIT T om y» + AE sh ER SR p T. T UNE YD TRI UM 2 MUN i : ; B k / D SI A d "OE CR e" i Mh NA LUNES ENS MB OM 2) ER EN iu. AUOT us # Late td HA ONE AS x Sa Te MITHSONIAN INSTITUTION LIBRARIES S 3 9088 00717 7769