Skip to main content

Full text of "Studia palaeographica [microform]"

See other formats 


}$%*u 


s^ 


STUDIA  PALAEOGRAPHICA. 


»•■■-:■ 


SCBIPSIT 


;-*  '■■ 


.■    -   V  " 
L  G.  VOLLGRAFF. 


— -— ==«ya?ifi!j8aK=' 


!  ^ 


LUGDUNI-BATAVOEUM,  ^ 

S.    C.    VAN   DOESBUEGH. 

MDCCCLXX. 


STUDIi  PALAEOGRAPHICA. 


STUDIA  PALAEOGRAPHICA. 

DISPDTATIO  LITEEARIA  INAUGURALIS 

qUAM 

ANNUENTE    STJMMO   NUMINE, 

EX   AUCTORITATE   EECTOBIS   MAGNIFICI 

J.   E.    GOUDSMIT, 

PHIL.   THEOB.   MAG.   LITT.   HUM.   ET  lUE.   UTE.    DOCT.   ET   IM 
FACULTATE    lURID.    PBOF.    OBD. 

AMPLissiMi  SENATUS  ACADEMICI  consensu 

ET 

NOBiLissiMAE  FACULTATIS  PHILOSOPHIAE  THEORETICAE  ET  LITTE- 
RARUM  HUMANIORUM  deceeto, 

^irn  (0rohii  CDrtDratiis, 

suMMisquE  IN  PHILOSOPHIAE  THEORETICAE  ET  LITTERARUM 
HUMANIORUM  DISCIPLINA  HONORIBUS  ac  privilegiis 

In  Academia  Lugduuo-Batava 

EITE    ET   LEGITIME    CONSEQUENDIS, 
PUBLICO    AC    SOLBMNI    KXAMINI    SUBMITTET 

lOHANNES  CHRISTOPHORUS  VOLLGRAFF, 

HAGANUS. 

AD    DIEM    XVII    M.   DECEMBBIS   A.   MDCCCLXX,    HOKA    II — III, 

IN    AUDITORIO    MAIOKE. 


LUGDUNI-BATAVORTJM , 

S.   G.   VAN   DOESBURGH. 

MDCCCLXX. 


EX   TTPOGRAPHKO    I.    C.    DRABBE. 


ARGUMENTI  DI8P0SITI0. 


l'ag. 

Ad  Lectorem 1, 

CAPUT  PEIMCJM. 

DE   MALE   CONTBACTIS   ET   DISTKACTIS ,    DE 

DITTOGEAPHUS   ETC 13. 

CAPUT  SECUNDUM. 

DE    EEBOBIBUS   OETIS   EX    TITIOSA   SEquiOKUM 

PEONUNTIATIONE 25. 

CAPUT  TEETIUM. 

DE   SCEIPTUEA  UNCIALI 36. 

CAPUT  QUAETUM. 

DE   SCEIPTUEA   MINUSCULA 59. 

CAPUT  QUINTUM. 

DE   ANTIQUISSIMIS   ABBEEVIATIONIBUS 69. 

CAPUT  SEXTUM. 

DE  NOTIS   PEAEPOSITIONUM 78. 

CAPUT  SEPTIMUM. 

de  compendiis 88. 

Index  Palaeogkaphicus 96. 

Index  Sceiptoeum,  quoeum  loci  teactantue 99. 


L.  8. 


Quam  materiam  pro  virili  parte  tractare  institui,  Can- 
dide  Lector,  amicis  meis  studiorumque  fautoribus  non 
omnibus  aeque  placet.  Multorum  iudicio  diligens  boni 
alicuius  scriptoris  interpretatio  aut  brevis  factorum  me- 
morabilium  enarratio  sincera  fide  conscripta  cum  his  hu- 
meris  fuisset  aptior  tum  ad  nostrae  aetatis  sensum, 
quae  ante  omnia  rerum  usum  spectat,  longe  accommo- 
datior.  Contendunt  enim  in  critica  ista  nconiecturali" 
post  tot  doctorum  virorum  lucubrationes  difficultates 
inesse  prope  immensas,  parum  aut  nihil  quod  simul 
et  novum  et  certum  sit;  „subUmiorem"  vero  criticam 
quam  vocant,  arcta  necessitudine  cum  altera  illa  con- 
iunctam,  nostra  praesertim  memoria  plarimis  rebus  gra- 
viter  nocuisse. 

1 


Latissime  haec  opinio   obtinuit  quippe  quae  non  apud 
eos    tantum  valeat,    qui    humiliore  vitae    conditione    aut 
etiam  infeliciore   ingenio   usque  adeo  sint  xfiov<rot  ut  to- 
tum   hunc   literarum   humaniorum  cultum  tamquam  desi- 
diosas    nugas    vilipendant,    (profanum    vulgus   quod  raro 
verum  videt   et   hic   saltem  religiose   arcendum   est)   imo 
vero   assentiuntur   viri   clari  et   honorati   iique  hac   ipsa 
humanitatis   laude  insignes.     Eogavit  me  nuper  unus  ex 
civibus  meis,  vir  eximius  quem   magni   facio,   num  phi- 
lologi    putaremus   subtile   istud   disputandi    genus,    quod 
totum    versetur    in    argumentis    minutissimis ,    quidquam 
omnino  afferre  posse  ad  communem  utilitatem.     Quod  ut 
illi  probarem  non  multis  verbis  opus  erat:  liberalis  enim 
est   et  ingenuus   et   quem    facile   errores    suos    dedoceas. 
Verum    quotusquisque    huic    est    similis?     Tempora   sane 
mutantur,  ut  aiunt,    sed   non   rautantur   in  illis    //Coecae 
mortalium    mentes"    pronae    in    omnera    superstitionem. 
Pergunt  homines  tura  adunco  naso  suspendere  tum  gravi 
supercilio    damnare    quae    plane    ignorant    ut    vix    aliud 
sit  vitium    tam    frequens    tamque    pervulgatum.     Nonne 
quod  cum  dolore   queruntur  Casauboni,   Bentleii,  Ruhn- 
kenii,    idem    prorsus    etiamnunc    in    laudatissima    huius 
saeculi    praestantia    criticis    identidem    obtingit?      Quid 
si    Britanni    quoque,    qui    ingeniorum    soUertia    morum- 
que    gravitate    caeteras    plerasque    nationes    antecellunt, 
minime   suo    pretio   aestimant    doctum    badhamtjm   lite- 
rarum  inter  populares  suos  unum  omnium  peritissimum , 
qui    nunc    procul    a   patria   in    ultimas    terras    devectuB 
nimium  nimiumque  expertus  est  aequalium  invidiam  ac 
suspicionem ! 


At  neque  iu  vicina  Germania  criticis  sua  laus  constat 
apud  omnes.  Et  olim  fuit  et  nunc  superest  obscurum 
quoddam  genus  anonymorum,  qui  quidquid  e  scriniis  phi- 
lologorum,  nostratium  imprimis,  prodit  in  lucem  cupide 
damnant,  despicatui  habent,  derident  cum  ira  et  studio 
prope  Dorvillianis.  Ecquando  haec  natio  iniqua  bella  com- 
ponet?  Nihil  tamen  istorum  fiixpoxl^vxioi  umquam  movit 
populares  nostros,  qui  fisy»  (ppovovvTsi;  illa  omnia  non 
multum  curare  assolent. 

Si   forte  quaerimus  unde   tandem   ars  revera   salutaris 
cum   olim   tum  hisce   praesertim  temporibus  tantum  odii 
contraxerit,    tantae   perversitatis  crimen    susceperit,    non 
omnibus  eadem  de  causa  illam  invisam  esse  apparet.  Sunt 
qui  nil  bonum  nil  utile  ducant  msi  quod  ipsi  perspectum 
habeant   neque    criticam    ergo.     Hi   non    audiendi    sunt. 
Aliis   critica   facultas  videtur,   omnia   pariter  in  dubium 
vocando,    non    librariorum    scriptorupive    errores    tantum 
sed  ipsam  religionem  tollere:    temere   enim  labefactare  et 
convellere    quae   semper    a    sapientissimo    quoque   habita 
sint  verissima;   quin  etiam   eximere  ex  animis  mortahum 
spem    ceriam    futuri   ad  bene  beateque  vivendum  tantum 
non  omnibus  valde  necessariam.    Alii  denique  multi,  ho- 
mines  eruditi  atque  humani,  de  religione  optima  quaeque 
sperare  non  desinunt  literasque   nobiscum  amant  et  dili- 
gunt,    insanum   vero  istud  sanandi  studium,  quo  semel 
tamquam   furore   exagitati  nil   nisi  urere  et  secare  cupia- 
mus,  id  quidem  acriter  perstringunt.     lacebat,  ut  perhi- 
bent,   se  pueris  nugatoria  illa   critica:    tunc   demum   in 
honore  erant  Graeci  et  Edmani!    Florebat  studium  vete- 

ris  eloquentiae  et  poesis;  fabularum  amoenitates  delecta- 

1« 


bant  uuumquemque  et  uuamquamque;  historicorum  quo- 
que  opera  multi  curiose  evolvebant:  minime  tamen  ut 
haberent  quae  in  singulis  syllabis  voculisve  avide  repre- 
henderent  sed  ut  discerent  quod  prodest  in  vitam.  Quodsi 
philosophiam  spectes  quanto  omnium  ardpre  excoleba- 
tur!  quam  urbane  iuvenesque  senesque  disputabant  in 
utramque  partem!  Nemini  politiorum  certe  hominum 
non  in  ore  erat  sapiens  ille  Socrates,  divinus  ille  Plato, 
quem  si  non  omnes  Graece  legerent  ad  exemplum  ma- 
gistri  tamen  vehementer  admirabantur.  —  Praeteriit  aurea 
aetas.  Proh  dolor!  quo  nunc  perventum  est  dementiae. 
Nunc  omnia  olent  malesanam  criticam.  lam  in  ipsa 
umbra  ludorum  saepenumero  //vir  doctissimus"  vix  medio- 
criter  doctus  infelices  suas  expromit  correctiunculasj  iam 
qui  iuventutem  ad  summa  quaeque  instituunt  non  hoc 
imprimis  agunt  ut  discipulorum  animis  penitus  inbaeres- 
cant  perfecta  illa  dicendi  scribendique  exempla  quae  magna 
copia  in  utraque  lingua  exstant  —  noli  exspectare  quod 
meris  criticis  indignum  est  —  longissime  diversa  enim 
est  ratio  studiorum  quam  et  aliis  praecipiunt  et  ipsi 
sequuntur.  Qui  miro  iudicii  errore  in  laetissima  omnium 
elegantiarum  segete  neglectis  melioribus  inanes  tantum 
spicas  colligunt,  videlicet  ut  singularibus  coronis  ornent 
lepida  sua  capita!  Laudent  alii  quod  sanum  est  et  inte- 
grum  et  omnibus  numeris  absolutum;  istorum  animus 
pascitur  mendis  ct  corruptelis.  Quid  tradant  veteres  auc- 
tores  parum  refert;  callere  historiam  non  admodum  vide- 
tur  necessarium:  quanto  maiore  cura  scilicet  dignae  sunt 
magistellorum  ineptiae,  correctorum  levitas,  librariorum 
socordia.    Quidve  simul  et  iucundius  est  et  facilius  quam 


traducere  monachorum  incredibilem  ignorantiam,  decla- 
mare  in  scribas  somnolentos,  debacchari  in  deliros  Grae- 
culos?  Qaos  usque  intuendo  etiara  quibus  multa  na- 
tura  negavit   sensira    seraet    ipsi    maiores    fieri    videntur. 

O    studiorum    vanitatem ,    o    stultum    laborem ! 

Sed  satis  superque  est.  Sunt  hi  fere  gravissimi  ad- 
versarii. 

Qui,  ut  mihi  videtur,  haud  mediocriter  errant  sed 
ita,  fateor,  ut  eorum  quamvis  perversa  opinio  tamen 
aliqua  ex  parte  excusari  possit.  Hic  quoque  errore  com- 
muni,  quo  facile  labimur  omnes,  hominum  vitia  confe- 
runtur  in  artem  innocentem,  Quod  ut  medicae  arti  saepe 
evenit  sic  criticae  evenisse  quis  est  qui  miretur?  Quae 
quidem  iure  suo  omnium  scientiarum  domina  et  regina 
beneraultos  amore  sui  incendit  homines  arrogantes,  leves, 
loquaces  quique  regiam  dignitatem  ac  maiestatem  pa- 
rum  vindicabant.  Omnino  verum  est  quod  pronuntiavit 
Ruhnkenius  in  Elogio  Hemterhusii :  ,/excellentium  cri- 
ticorum  sumraara  orani  tempore  fuisse  paucitatem";  ad- 
dere  poterat  more  suo  id  est  graviter  ac  severe:  dc- 
formis  criticastrorum  natio  naso  auribusque  carentiura 
rairura  quam  semper  floruit  et  etiaranunc  floret.  Cogi- 
tanti  vero  raihi  quid  tandera  sit  cur  non  indocti  vel 
semidocti  tantum  sed  etiara  alii,  acuti  sane  et  eruditi 
horaines,  simulac  criticam  exerceant  statira  quasi  hallu- 
cinentur  et  nihil  dicant,  hoc  potissimum  videtur  in  causa 
esse  quod  vulgo  cum  necessariis  huius  disciplinae  admi- 
niculis  tum  animi  raodestia  plane  destituti  audacter  ha- 
riolando  orania  utcunque  expedire  volunt,  imo  vero  ne 
ea  quidem    intacta   relinquunt  quae,   cum   suapte  natura 


6 


aciem  ingenii  humani  effugiant,  satius  sit  alto  silentio 
premere. 

Libere  dicam  quod  sentio.  Aut  ego  fallor  aut  sapientis 
est  yvuvxi  sxutov  et  quaedam  neacire.  Patet  autem  criticis 
campus  vastissimus  in  quo  pro  sua  quisque  facultate  om- 
nes  summa  libertate  excurrere  possunt  (nam  quod  non 
liberum  est  iudicium  id  nullum  habendum)  sed  campus 
tamen  ut  pomoerium  urbis  Romae  certis  finibus  circum- 
scriptus  //quos  ultra  citraque  nequit  cousistere  rectum". 
Quod  scite  alicubi  MartiaUs  ut  plura:  //Quisquis  plus  iusto 
non  sapit  ille  sapit".  Mihi  quidem  saepe  ob  oculos  versa- 
tur  infelix  Icari  illius  imago,  qui  utinam  posteros  omnes 
exemplo  suo  deterruisset  ne  cereis  pennis  altius  evolarent! 
Quod  longe  aliter  evenit.  Et  vero  quod  homines  inepti  suo 
arbitratu  de  qualibet  re  quidlibet  statuant,  id  non  magno- 
pere  curamus.  ,/Istorum  levitas,  ut  recte  ait  Ruhnkenius, 
doctorum  silentio  et  contemtu  abunde  vindicatur."  For- 
sitan  quispiam  dixerit  intolerabilem  esse  tantam  impu- 
dentiam  et  quovis  modo  coercendam.  At  non  est  operae 
pretium.  Pariant  irrita  sua  ova  partaque  foveant  quamdiu 
placebit:  numquam  quidquam  exibit  quod  vivere  potest. 
Sed  tamen,  ut  verum  fatear,  aliquanto  gravius  interdum 
me  commovet  ridicula  quaedam  superstitio,  qua  nostra 
praesertim  aetate  permulti  funditus  imbuti  sunt.  SciHcet 
adoratur  stupida  reb'gione  dea  quaedam  Scieniia  nata, 
opinor,  ex  cerebro  mortalis  nescio  cuius  inepti  et  cum 
docta  Minerva  neque  aeternitatem  neque  modestiam  virgi- 
nalem  neque  quidquam  aliud  commune  habens.  0  „sancta 
eruditulorum  simpliciias"/  Hanc  nunc  poetarum,  philo- 
sophorum,    oratorum    greges    numerosae  coelestem   deam 


salutant,  hanc  landibus  omne  genus  extollentes  fastidium 
parere  prudentioribus  nou  desinunt,  huius  libertatem, 
auctoritatem ,  gloriam  dummodo  celebrent,  non  parcunt 
ampullis  et  sesquipedalibus  verbis.  Regnat  in  his  rebus 
quoque  mos  quidam. 

Non  ita  multis  ante  annis  apud  nostrates  solemne  erat 
graviter  et  ornate  disserere  de  luce  m  qua  nunc  vivimus 
et  de  praestantia  huius  saeculi  et  de  eximio  pretio  hominis 
mortalis.  lam  paullulum  intermittere  futiles  istas  nugas 
laeti  videmus  sed  quid  prodest  si  statim  novum  malum 
paratum?  Pinge  Socratem  tov  slpoovx,  rov  ovhh  TravTX' 
TXiTiv  el^oTx  divinitus  ab  inferis  excitatum  tot  saeculo- 
rum  intervallo  in  hanc  lucem  rediisse:  cum  alios  quosdam 
salse  rideret,  ni  fallor,  tum  profecto  more  suo  (ut  olim 
sic  nunc)  eorum  sive  arrogantiam  sive  insaniam  libera 
contumacia  exagitaret,  qui  non  sapientiae  amorem  sed 
ipsam  sapientiam  haud  obscure  profitentur;  utpote  quibus 
ipsa  Scientia,  veluti  altera  Egeria,  omnes  res  divinas 
atque  humanas  disertis  verbis  patefecerit.  Quae  cum  ita 
in  animum  inducant,  tu  cave  ne  obloquare  sacrosanctis 
deae  interpretibus,  ne  interpelles  qnidem,  quod  si  feceris, 
manifestum  te  habebunt  veritatis  osorem,  hominem  si 
non  improbum  et  nihili  at  certe  lucifugum,  superstitiosum, 
animi  pusilli.  At  t,vx(pe  xx)  fiifjovxa'  xirKTTeTv"  aureum 
est  praeceptum.  Hoc  si  tenes  vide  an  novissima  oracula 
mecum  contemnas.  Scilicet  somnium  vocatur  generis 
nostri    nobilitas,    bestiis    aequiparantur   maiores,    coelum 

mortalibus  negatur .Apage  turpes  nugas !     Vix  dici 

potest  quam  radicitus  istiusmodi  dementia  frangat  auctO' 
ritatem  critices  sanioris;  quantum  dolorem,  quantam  tur- 


8 


pitadinem  inurat  universis  disciplinis,  ita  ut  quae  ab  ano* 
quoque  inter  summa  bona  essent  habenda  ea  nunc  pauUo 
infirmioribus  (quales  multi  suut)  prorsus  perversa  videan- 
tur  et  omnino  abiicienda.  Bonum  factum  quod  dies  Jio- 
minum  commenta  delet:  quo  absurdiora  eo  certius.  Hanc 
igitur  eximiam  temporis  medicinam  bono  animo  exspec- 
tamus. 

Ab  tot   ineptorum   arrogantia    atque  levitate  quantum 
differt   dociorum   flagrans  ille   veritatis   amor    studiumque 
indefessum    cum    amabili    modestia    coniunctum    primum 
omnia  cum  pulvisculo  excutiendi,  deinde    diu  et  multum 
perpendendi  ut  sic  demum  firmis  fundamentis  superstruant 
solida  et  duratura.     Hanc  regiam  viam  institerunt  philo- 
logorum  admirabiles  illi  principes,  ^xtf^ovioi  xv^hpeg ,  quos 
protulit  Anglia  imprimis  et   patria  nostra.     Quorum  sin- 
gulari  eivToxiif   et  insigni   industria  factum   ut  veterum 
scriptorum,    praesertim   Graecorum    emendatio,    olim  vel 
ingeuiosissimo  cuique  periculosae  plenum  opus  aleae,  iam 
tantum   non   in   certam   artem  redacta   sit    seque    ipsa  a 
crimine    effrenatae    licentiae    facillime    tueatur.     Etenim 
recte    iamdudum    intellexerunt  viri   docti   quam   rationem 
in  suis  disciplinis  sequantur  physici  et  mathematici,  eau- 
dem    etiam    in    historia    conscribenda   literisque    antiquis 
illustrandis  unam  esse  omnium  optimam.    Quemadmodum 
tota  rerum  natura  legibus  tenetur  immutabilibus,  fortuua 
nullum  locum  habet,    sic   dicta  et  facta  humana  quoque 
pari  necessitate  iuservire  videmus  eademque  usque  recur- 
rere.     Quae   cum    ita  sint  ubivis  primum  omnium  obser- 
vanda  est  analogia,  qua  semel  perspecta  vel  irapeditissimis 
locis  lux  clara  necopinato  affunditur.     Quod  ut  universe 


sic  peculiariter  valet  de  erroribus  librarioram  in  veterum 
scriptis  describendis  proque  sua  peritia  interpretandis  et 
corrigendis.  Cum  enim  hoc  babeant  maiora  ingenia  ut 
quasi  splendeant  sua  quisque  propria  luce  et  a  se  invicem 
statim  dignoscantur ,  homines  obtusi  et  hebetes  contra, 
quales  admodum  erant  Graecorum  seri  nepotes,  omnes 
fere  eandem  imaginem  referunt,  iisdem  erroribus  labuntur, 
eadem  dvxi<T6)^(ri^  codicum  vitia  concoquunt,  nova  com- 
mittunt,  malo  malum  augent.  Non  profecto  istinsmodi 
homiuum  erat  quae  auctores  paene  perfecti  saeculorum 
memoria  digna  scripserant  ea  ab  omni  labe  pura  et  in- 
tegra  tradere  posteritati.  Saepe  verborum  sensus  parum 
curiosi  satis  superque  habebant  Hbrorum  scripturam  osci- 
tanter  depingere.  Quaraquam  eiusmodi  socordia  complu- 
ribus  locis  detrimentum  intulerit,  quamquam  prava  sin- 
gulorum  verborum  interpunctio  et  infelices  syllabarum 
omissiones  vel  repetitiones  et  frequentes  literarum,  com- 
peudiorum,  siglorum  non  multum  dissimilium  permuta- 
tiones  monstra  saepe  genuerint  atque  portenta,  tamen  si 
sano  iudicio  accedit  Graecitatis  scientia  et  artis  palaeo- 
graphicae  jritia,  facile  erit  horum  magnam  partem  inter- 
pretari  ac  )rocurare.  Multo  gravius  se  res  habet  si  forte 
placuit  docto  monacho  aut  magistello  scriptoribus  antiquis 
admovere  manum  corruptricem  et  pristinam  verborum  sa- 
nitatem  refingere  ad  normam  sequioris  aevi.  Haec  quoque 
menda  toUere  possunt  critici.  Sed  opus  est  diu  versasse 
grammaticos  et  Jexicographos  et  reliquos  aereae  aetatis 
scriptores  qui  purum  sermonem  atticum  quem  ipsi  turpiter 
ignorant  neminem  recte  docebunt  sed  quorum  repetita 
lectio   hoc   saltem   commodi    habet   quod   facem  praeferat 


i*i> 


10 


attento  lectori  ad  olare  dispiciendum  quid  in  vetnstis 
membranis  «xipxiov  profectum  sit  ab  ipsis  lonibua  et 
Atticis,  quid  oorrector  mnltis  post  saeculis  suo  arbitrata 
mutaverit.  Tertium  denique  est  foedum  corruptelae  genus 
quod  a  paucis  editoribus  animadversum  ad  hunc  usque 
diem  praestantissimum  quemque  scriptorem  deformat.  Sci» 
licet  e  codicum  marginibus  in  textum  irrepserunt  variae 
lectorum  explicationes  et  observationes  quas  ubique  ascri- 
bere  vel  suprascribere  solebant.  Quo  in  genere  etsi  haud 
raro  meliorum  librorum  coUatio  doctis  indoctisque  osten- 
dit  quid  male  alicunde  pedem  intulerit,  multa  tamen 
sunt  scholia  et  emblemata  omnibus  libris  MSS,  qui  aeta- 
tem  tulerunt,  antiquiora,  quae  certis  indiciis  deprehen- 
dere  ac  semel  deprehensa  ipsius  scriptoris  auctoritate 
audacter  expungere  munus  est  ingeniosi  critici.  At  res 
est  lubrica  et  multi  iudicii;  quocirca  cavendum  ne  illo- 
tis  manibus  haec  sacra  attrectemus. 

Horum  ac  similium  vitiorum  permulta  iam  certa  me- 
dela  sublata  esse  inter  omnes  harum  rerum  iudices  liquido 
constat;  alia  autem  plurima  quorum  et  facilis  et  evidens 
esset  emendatio,  in  tritissimo  studiorum  genere  ad  hanc 
aetatem  viros  doctos  latere  potuisse,  etsi  sunt  qui  ne- 
gent,  ego  tamen  pro  certo  affirmare  nuUus  dubito. 
Et  sane  f,non  omnia  possumus  omnes"  ut  apud  poe- 
tam  est  sed  inventuris  non  obstant  inventa.  Concedo 
temporum  hominumque  iniuria  tam  densis  ieuebris  premi 
nonnulla  ut  semper  irrita  sit  futura  veri  inveniendi 
spes: 

Neque  est  in  medico  semper  relevetur  ut  aeger 
Interdum  docta  plus  valet  arte  malum. 


11 


Yernm  enimvero  alii  loci  occnrrant  mutili  nonc  et 
obscuri  ubi  critices  lumen  pradenter  admotum  omnes 
nebulas  repente  dispellet.  Id  igitur  si  verum  est,  quod 
nemo  pauUo  acutior  admonitus  dubitabit,  ut  nova  no- 
bis  reperienda  supersint,  ingenuus  profecto  est  labor 
veterum  monumenta,  quae  in  omne  tempus  futura  sunt 
summae  humanitatis  principium  et  fons,  inveteratis  ne- 
gligentiae  stultitiaeque  sordibus  ita  purgare  ut  pristina 
luce  quasi  resplendescant.  Equidem  certe,  si  non  plane 
deest  pulchri  verique  sensus  viresque  suppeditabit  aetas 
et  non  intermissa  studiorum  exercitatio,  lubens  aliquaudo 
in  hac  palaestra  certarem.  Namque  constat  quo  rec- 
tius  quisque  et  de  aliorum  in  arte  critica  inventis  po- 
tuit  iudicare  et  ipse  corrupta  in  integra  restituere  eo 
melius  quid  scriptores  voluerint  tum  intellexisse  tum  dis- 
cipulis  explicasse. 

Ad  declarandum  autem  quare  hunc  scripserim  libelium 
pauca  monuisse  suffecerit.  Non  is  sum  qui  existimem 
me  curriculo  academico  decurso  iam  sic  satis  ab  omni 
parte  paratum  esse  ad  artem  difficillimam  exercendam, 
cum  nihil  magis  ex  animi  sententia  exoptem  quam  ut 
omnes  intelligant  discendi  non  docendi  causa  me  id  aeta- 
tis  in  scriptoris  gradum  ascendisse.  Effecit  haec  ipsa 
cogitatio,  dum  aha  quoque  argumenta  et  novitate  et  sua- 
vitate  valde  mihi  arridebant,  ut  rationibus  subductis  om- 
nium  utilissimum  duxerim  insigniores  observationes  pa- 
laeographicas,  quas  a  summis  criticis  didiceram,  ordine 
quodam  recensere,  additis  exemplis  ex  probatis  scriptori- 
bus  emendationum,  quae  ex  his  fontibus  manarunt.  Cae- 
terum  si    forte    erant  leviora   quaedam,   quae   ipse   mihi 


12 


reperisse  videbar,  haec  qaoque  nonnumquam  adieci,  at 
raro  tamen  ne  ipse  inepte  committerem  quod  in  aliis 
reprehendebam.  Tu  L.  B.  aequi  bonique  consulas  hasce 
qualescumque  studiorum  meorum  primitias  et  ubi  erravero 
pro  humanitate  tua  meliora  me  doceas. 


Scribebam  Lugduni  Bat. 
mense  Octobri  A.  sidccclxx. 


■f^sL^ 


\^'-' 


CAPUT  PRIMUM. 


Res  enim  snnt  parvae,  prope  in 
singnlis  literis  atqae  interpnnc- 
tionibos  Terboram  occnpatae. 
Cic.  pro  Mur.  11. 

In  vetustissimis  libris  MSS.  singulorum  verborum  in- 
terpunctio  fere  nuUa  erat,.  literae  unciales  perpetua  serie 
continuabantur,  spiritus  et  accentus  deerant.  Exemplo 
supersunt  Jibri  papyracei  hoc  saeculo  Thebis  Aegyptiis 
imprimis  et  Herculani  reperti;  membranacei  Yaticanus, 
Sinaiticus,  Octateuchus  Vossianus,  alii  complures.  Sen- 
sim  autem  pedetentimque  mos  antiquus  abiit  in  desuetu- 
dinem.  Coeperunt  in  lectorum  commodum  singulas  voces 
intervallis  distinguere  ut  nunc  solemus;  literarum  formae 
rotundae  factae  ab  angulosis  ut  uno  ductu  exararentur 
cum  praecedentibus  et  subsequentibus  eiusdem  vocabuli 
sponte  coniungebantur;  arcentus  et  spiritus  denique,  olim 
sine  damno  omissi,  posthac  in  diem  crescente  veteris 
Hnguae  inscitia  legentium  ac  praelegentium  turbae  neces- 
sarium  erant  praesidium.  Sic  factum  ut  saeculo  nono 
p.  Chr.  n.  antiqua  scriptura  ubique  ex  communi  hominum 


14 


consuetudine  evanuisset  omnesque  uterentur  transformata 
minuscula.  Describebantur  igitur  vetusti  codices  optimae 
notae  novo  ritu  et  lectoribus  et  librariis  multo  faciliore; 
descriptos  utpote  iam  nullius  pretii  nemo  curabat.  Quo- 
rum  utinam  plures  aetatem  tulissent!  Quot  quantis  enim 
erroribus  lapsi  sint  qui  literas  unciales  inexercitatis  oculis 
perperam  lectas  ligato  characteie  expresserunt  praeter  ha- 
rum  rerum  iudices  nemo  facile  credit.  Qui  semel  hoc 
perspexerit  in  locis  obscuris  utihssimum  iudicabit  revocare 
quadratas,  delere  interpunctionem ,  spiritus  omittere,  ne 
accentibus  quidem  nimium  tribuere,  cum  sexcentis  exem- 
plis  luculenter  pateat  in  his  omnibus  viam  nobis  mon- 
strare  qui  sibi  semitam  non  sapiant.  Vel  sic,  ut  facile 
intelligitur ,  non  cuiusvis  est  multa  rectius  constituere, 
verum  qui  iudicio  non  omnino  est  destitutus,  coniungenda 
certe  jion  distrahet,  distrahenda  non  coniunget  neque  bis 
leget  quae  semel  aut  semel  quae  bis  erant  legenda.  Qui- 
bus  modis  scribarum  natio  identidem  peccavit.  ^^Tnicoh.oiix 
sane  haec  sunt  vulnera  et  leviora  ut  mirari  possis  adhuc 
sananda  superesse. 

Sed  valet  de  inventis  criticorum  quoque  acuta  quae- 
dam  Plutarchi  observatio  in  vita  Marcelli  (Cap.  17)  ubi 
dicit :  Zjjtwi/  /xev  yap  oiix  xv  Ttg  svpoi  5/'  xutou  riiv  ayro- 
^ei^tVf  aiACi  Ve  r^  (Ax$^:ret  'TTxpiaroiTXt  ^S^x  tou  xxv  ccutov 
(Leg.  atuTOt;)  tupsTv  oZtu  Xsixv  o^Sov  &yet  kx)  rxxeJctv  st) 
To  ^etKvufAsvov.  Quin  etiam  in  verbis  vemaculis  non- 
numquam  ridicula  syllabarum  divisio  per  iocum  perperam 
dispositarum  non  stultos  tantum  sed  eruditos  homines 
probe  decepit. 

In  Graecis  autem  interdum  vel  unus  spiritus  male  lectus 


■'^■.■'r--'  ■;»■■'': 


15 


totam  seQtentiam  obeearavit.  GuiuB  rei  in  mentem  venit 
nitidum  exemplum.  £st  locue  apud  Libanium:  (Heiske 
ni,  p.  261  xtpi  TOu  rdfrrfTO^)  ovtw  yap  alvxuvtig  fVr) 
TO  Trpx^f^,»  fisaTov  uo-t*  oux  opuficevog  6  tw  toixviti  Tept- 
V£<ruv  Kix,Tay£\aTen  (Aivov  ah^u  kccv  tU  ou<:  ci^UviTKit 
ypx<povTav   iv    t^    tixvoi^    tuv    ukovovt uv  tI   TrpxT^ 

TOfAEVOV. 

Quis  tam  obtuso  est  ingenio  ut  hic  nihil  mutandum 
esse  contendat?  Tu  mecum  crede  Cobeto  ^U  ovq  a^i- 
xt}Tai  reponenti  et  videbis  sic  omnia  recte  procedere.  Sed 
hoc  o5cu  7rap£pyov. 

Aiferam  nunc  looos  aliquot  quos  ea  ratione  quam  supra 
indicavi  feliciter  emendarunt  Casaubonus,  Bentleius,  Yalo- 
kenaerius  quoque ,  cuius  Corollarium  crHieum  Diatribae  in 
Euripidis  fragmenta  adiectum  etiamnunc  philologorum 
studiis  quantivis  est  pretii.  Habent  enim  hoc  Valcke- 
naerii  scripta  in  paucis,  ut  minime  verbosa  neque  densa 
minutiarum  farragine  oppleta  rerum  capita  ubique  admi- 
rabili  quadam  arte  exponant  ^). 

lam  inventorum  agmen  ducat  optima  coniectura  Ca- 
sauboni  quo  nemo  plura  elegantius  emendavit.  Exstat 
apud  Athenaeum  (XV,  699,  f.)  fragmentum  elegiacum 
Alexandri  Aetoli  tov  Tpayu^ioh^xaxccXov ,  haud  illepidi 
poetae  quantum  ex  paucis  reliquiis  iudicari  potest.  Depin- 
gitur  7raptj}huv  TronjTtig  th;  Siciliensis : 


')  Imptimis  malta  me  didieisBe  ^tus  ag&osco  ez  Schedi»  eins 
criticis  in  privatam  Ufium  coascriptis  qaae  summa  religione  asser- 
vantur  in  Bibliotheca  Lugduno-Batava,  Quarum  humanissime  mihi 
copiam  fecit  vir  doctissimos  G.  N.  du  Biea  Bibliothecae  praefectus. 


16 


r 


uv  ^Ayoc6oK/>ijog  \»vixi  ^phsq  viKxvav  t^a 
Txrpt^og  xpx<xluv  yjv  oV  avifp  7rpoyi)vuv' 
el^ui;  ex  vfdryiTog  xei  ^elvoirtv  bfiiXelv 
^elvoq. 
Deinde  sequitur  in  archetypo  Marciano: 

(AifjCvepfAOV^eKre-n-OffX 
xpoviuv 

quae  vocabula  in  hunc  modum  exhibent  apographa: 

(^i(jt.vipfAOu  ^eJ  0*«  7r6(rx  xpoviuv 

TXl^BofAXVeT  (TUV    spUTl    TTOTyiV    t<TOV.    K.T.?^. 

Manifesto  corrupta.  Nullo  enim  pacto  explicari  pos- 
sant  ^e7  (re  Trotrx  xpovluv.  At  nihil  tamen  immutandum. 
Satis  est  diligenter  considerare  quid  scriptum  sit.  Quod 
primus  fecit  Casaubonus  (Animadv.  XV,  17).  Nempe 
legendum  esse  vidit: 

Mift.vepfAOU  5'  eU  sTtog  XKpov  luv , 

quod  statim  omnium  consensu  in  ordinem  receptum  est. 
Addam  ex  Athenaeo  aliud  exemplum  (VI,  26 J,  f.) 
Anaxandrides ,  nobilis  comoediae  mediae  poeta  iv  ^xp- 
fAXKOfAxvTei  ipsum  ipxpfAXKo'fixvTiv  verissime  iudicantem 
facit  TTep)  Tijg  xXx^ovelxg : 

OTi  elfi^  xKxt^wv  TOVT  ijrtTift,^? ;  aKXx  tI; 
vtK^  yxp  xZtvj  Txg  Texvxg  ttxjxi;  TroAy 
jttfT«  T^t/  KoXxKelxv.  ^'^e  fisv  yxp  ^ix(pspst. 

En  habes  ipsa  verba  poetae  ubi  omnia  sunt  integra  et 
perspicua.  Sed  noli  putare  librarios  haec  nobis  tam  in- 
tacta  servasse.     Scriptum  est  in  archetypo: 

xXXxTtviKxiyxpxiJTy). 


,'--T^t.VTC«;-v 


17 


Haec  in  antiquissimis  editionibus  ubi  metrum  complu- 

ribus  locis  aut  plane  negligitur  aut  misere  iugulatur  ita 

distinguuntur : 

^AA^  Tivi  K»)  yxp  Kvrvi 

quod  nihil  est.  Atram  caliginem  dispellit  idem  Casau- 
bonus  ,/ope  divinae  Critices"  xKKx  tI;  vix^  yxp  «vt>j 
Txq  Ts%vxq  TTcitrxg  ttoXu. 

Neque  minoris  praestantiae  sunt  quae  hoc  in  genere 
habet  Kichardus  Bentleius  in  Epistola  ad  loannem  Mil- 
lium  ,/mirabili  illo  ingenii  et  doctrinae  monumento,  quale 
proficisci  non  poterat  nisi  a  principe  saeculi  sui  critico- 
rum"  1).  lam  prima  pagina  incidimus  in  id  quod  vo- 
lumus.  Castigatur  locus  subobscurus  loannis  Malalae ,  ho- 
minis  tam  inepti  ut  vel  hac  ipsa  de  causa  operae  pretium 
sit  Xpovoypxcpixv  eius  per  otium  percurrere.  Delectamur 
enim  nescio  quo  modo  abstrusa  illa  tam  perfecti  stulti 
sapientia.  In  loco  autem  a  Bentleio  correcto  de  more 
hoc  ante  omnia  agit  pius  Malalas  ut  accurate  exponat 
quam  mira  saepe  intercedat  convenientia  inter  placita 
ethnicorum  et  verae  religionis  doctrinam.  Nimirum  lucu- 
lenter  ostendere  sibi  videtur  quam  praeclare  Orpheus  ille 
multa  cecinerit  omnino  xxfiwq  MauVJJ?  o  7rxv70(poq  xxri- 
6£T0  TxvTx !  Cui  non  iussa  tantum  sed  ipsum  arcanum 
nomen  Dei  optimi  maximi  innotuisse  narrat:  ou  ovo(jt,x 
0  xvTOi;  ^Op(p£vg  xy,ov<Txq  sk  Tijg  fixvTslxi;  i^slTrs  [mIj  tivx 

(pXVXl    TX     sptXSTSU     (oTTSp    SpfH]VSVSTXl     Tlfl    KOIV^    'yXU(T(nf 

^ovhv\,  <pcog,  ^ao^OT^p).  Haec  verba  cum  olim  ita  inter- 
pretati  sint  viri   docti  //cuius  nomen  ex  oraculo  edoctus 


')   Verba  Ruhnkenii. 


18 


Orpheus  edixit  neminem  effari  ericepeo ,  saavissimum  in 
modam  meiiora  docet  Bentleius  qui  veterem  ac  probam 
lectionem  quasi  fugitivam  reducit.  Certissima  est  emen- 
datio  ut  nemo  amplius  dubitare  possit:  ov  ovo[j.x  ^''Opipsvg 

CtKOVVX?    £K    T^i    (AXVTsixc    S^tTTTS    fJiiJTtV    1   xCpXVXtTX      Vipt- 

I  V 

KSTTsov  1).    Deinde  paullo  infra  plaue  eodem  modo  multis 

aZ 

mendis  liberat  Hesychium,  sed  nolo  plura  hic  ascribere 
quae  ipse  Bentleius  elegantissime  demonstrat.  Statim 
igitur  pergo  ad  nobile  iuventum  Valckenaerii  (Coroll.  Crit. 
p.  286). 

Occurrit  iu  Scholiis  MSS.  ad  Odysseam  (A  134)  frag- 
mentum  ex  Aeschyli  ^u%«7«yo7^  de  morte  Ulyssis: 
ippu^iog  yxp  v^poSsv  TroTUf^.svog  ov  6''  ug  fjrAvj^fi/ ,  )f 
S'  vibg  %f;A«/c*«cr<v  k.  t.  A.  Monet  Valckenaerius  (quod 
nemo  infitias  ibit)  draraatis  argumentum  Aeschylo  prae- 
buisse  Homeri  T^ixvtxv  atque  ista  verba  esse  Tiresiae. 
Ad  hanc  lucem  salulem  affert  verbis  dudum  desperatis. 
Suadet  enim: 

ippuitoi;  {ipu^iog.'')  yxp  v^poSev  TroTuiJt.svog 

Sv6ci3  (7f  7rAj}?f<  vij^Bvog  x^t},u[j.xaiv. 

i 

Fieri  potest  ut  vel  sic  non  agnoscas  tragicam  sublimi- 
tatem  et  magnificentiam,  verum  quid  censes,  nonne  pal- 
mam    ferre    tibi   videtur  corrector   acutissimus    et    felix? 

Caeterum  multa  simiHa  ex  professo  ostendunt  populares 
nostri  Guihelmus  Canterus  (Nov.  Lect,  Lib.  V,  Cap.  1) 


')    Cf.  Cap.  II. 


19 


et  Adrianus  Heringa  Ixrpog  «vijp  plerisque  literatis  lite- 
ratior  (Obss.  Crit.  Cap.  II)  ubi  vide. 

At  ne  nostros  homines  prae  veteribus  illis  heroibus 
spernere  videar,  iuvat  apponere  duos  locos  Thucydideos 
quos  correxerunt  Pluygersius  et  Herwerdenus  vv.  cc. 
Videat  ipse  lector  eruditus  an  rem  acu  tetigerint. 

Thuc.  I,  61:  — tTreiTx  (x,7roivl<7TxvTXi  ex,  rjj?  Mxks^o- 

vixq  XX)  X^PlKOflSVOl  Sg  BipOtXV  KXKsT&SV  iTTKTTpi^XVTS?  KX) 
'!rsipX7XVT£i;  TpuTOV  TOV  %WjO/(JU  KX)    OUX  l^OVTSt;  STTOpsVOVTO 

KXTx  yijv  irpog  tvjv  UotI^xixv.  Suadet  Pluygersius  kx- 
ksTSsv  stt)  T,Tpi\pxv.  (syllaba  Tsg  addita  est  a  scribis  qui 
non  capiebant  istud  iTruTps^pxv.) 

Thuc.  III,  52  in  fine:  — ol  5'  eXsyov ,  x]Ti^7X[ievoi 
(ji,XKpoTepx  eWelv  kx)  7rpo(TTX^xvTeg   <t<Puv    xiituv  ^Aittv- 

fJl,XXOV    T£     TOV    "" K(TUTt07\X0V    Kx)    AXKUVX    TOV    'Af /^CtVJ^ffTCU 

Trpo^evov  ovtx  AxKe^xi(jt.oviuv  kx)  iTreXSdvTei;  sXsyov  toix^s. 
Herwerdenus  in  Stud.  Thucyd.  p.  44:  o)  "te  hoyov  xnyi- 
(TXfievoi  fJiXKpoTepov  elTreJv  —  {kx))  iTreX&ovTeq  eXeyov 
Toix^e. 

Ultimo  exemplo  utar  evidentissima  coniectura  Dobraei 
(in  Adverss.  II,  p.  341)  miro  quodam  casu  nuper  a  Mei- 
nekio  neglecta  in  Athenaei  editione  Teubneriana.  In  noto 
fragmento  Anaxilai  (Athen.  XIII,  558,  b)  summorum 
virorum  soUertia  iam  tantum  non  in  integrum  restituto 
haec  vitiata  sunt: 

01    ^IVUT^   5'  XU    VVVOVTSq .  OVX    ^^P^   (TVVSKTl    vvv ; 

ypxuq  fAev  xvT*i ,  TxpxTriCpvKe  5' »5  TvxSxivx  TTKvi^Tiov 

Ug    TOi    "TTOXhX    y  e\(T)    TXVTijq    e(TTl    ^l7r?>.ci(TlOV  KXXOV. 

Ubi  procul  dubio  manum  poetae  reperit  Dobraeus: 

8* 


20 


«Vt'  xyrKXhxyslvi  Txury^i;  s(tti  ^itXo.viov  kxkov. 
i.  e.  //si  vetulam  effugeris  in  iuvenculam  incidis,  duplex 
malum".  Quid  autem  Meinekium  virum  acutissimum 
permoverit  ut  absurdam  librorum  lectionem,  quam  ipse 
iam  multis  ante  annis  damnavisset  ^),  nunc  quasi  post- 
liminio  revocaret  equidem  nuUus  video.  Non  semper,  ut 
videtur,  xl  ^euTspxl  Trag  CppovTi^^sg  aoCpdjTspxi.  —  Haec 
de  syllabis  male  dispositis   sufficiant, 

Reliquum  est  ut  moneamus  de  dittographiis  ct  de  iis 
vitiis  quae  orta  sunt  ex  erroribus  plane  contrariis.  Quae 
quidem  apud  poetas  ubi  ipsum  metrum  fraudem  arguit 
facili  negotio  deprehenduntur  et  plerisque  locis  dudum 
sanata  sunt;  in  oratioue  soluta  vero  saepe  editores  fugiunt. 
Licet  toti  nunc  simus  in  scriptoribus  Graecis,  lubet  ta- 
men  primum  omnium  expromere  emendationem  Livianam 
Tib.  Hemsterhusii ,  quam  mihi  iudicat  Valckenaerius  in 
schedis  criticis;  exerapla  Graeca  deinde  ex  Novo  Foedere 
dabunt  duo  docti  theologi;  ipse  denique,  quoniam  non 
opus  cst  multis  gravibus  testibus  in  re  tam  facili  et 
aperta,  pauca  quaedam  addam  de  meo. 

Tib.  Hemsterhusius  (in  Obss.  Miscell.  Vol.  II,  p.  14.9, 
150  ad  Aelianum)  egregiam  opem  fert  Livio  (XLV,  41, 
§  12).  In  fine  orationis  Pauli  AeraiUi  quae  revera  est 
//memorabilis  et  digna  Romano  principe"  liber  MS.  uni- 
cus  habet:  Paulus  in  domo  praeter  sed  nemo  superesi. 
Editores:  Paulus  vel  Pauli  in  domo  praeter  me  nemo 
superest.    Quanto   melius  Hemsterhusius:  Fauli  in   domo 


')   Cf.  Fragru.  Comic.  Graec.  Vol.  III,  p.  349. 


21 


praeter  senem  nemo  superest.  Quod  tamen  in  complu- 
ribus  editionibus  non  est  receptum. 

Perpaupis  quoque  tuv  sTrxiovruv  tovtuv  Trspi  innotuit 
pulcherrimum  quoddam  inventum  Camerarii,  docti  philo- 
logi,  iurisconsulti ,  theologi,  hominis  cauti  et  circumspecti 
iudicii,  quales  omnes  esse  velles  Verbi  Divini  ,/Ministros". 
Qui  in  Euangelio  loannis  (XIX,  29)  veram  lectionem 
sagacissime  odoratus  est.  Acute  enim  perspexit  corrup- 
telam  in  vocabulis  uo-o-wttw  TrspiUvrsq  latentem  qua  sublata 
mirum  quam  sana  evadit  sententia. 

Hoc  profecto  est  quod  voluit  scriptor:  cz  Ss  {a-Tpx- 
TiccTxi)  TThvivxvTst;  (TTroyyov  o^ouc  Kx)  u(7(rw  TT spi& SVTSi; 
'Trpo^vjvsyKav  auTov  tu  (ttoizxti  i.  e.  milites  Eomani 
spongiam  aceto  plenam  pilo  infixam  ori  eius  admoverunt. 
Et  hercle  dilucide  apparet  unde  nata  sit  ridicula  ista 
hyssopus,  Ignorabant  sequiores  uto-c^  quid  esset,  igitur 
syllabam  sequenti  non  valde  dissimilem  excidisse  suspicati 
excogitarunt  id  ipsura  quod  aetatem  tulit. 

Sensu  vacat  quod  legitur  in  epistola  Pauli  ad  Rom. 
XII,  3:    hsyM   •yxp   tix    T>jg    x^^^piToq    ryjg    'So6si7ii<;    f/,oi 

TXVt)     TU      OVTl     SV     V  [Jt.lv     f/.i]     UTTSpCppCVSTv     "KXp"    3    Sf? 

(ppovs7v ,  ubi  iustum  remedium  adhibct  Clar.  Venema: 
(apud  Valcken.  in  Schedis)  7r«i/T<  tu  ovti  ti  sv  uiJt.lv 
coniiciens,  quod  idem  aliis  quoque  in  meiitem  venit. 
Locum  tamen  vel  sic  non  satis  intellexisse  mihi  videntur 
interpretes.  Nam  fugit  eos  quam  vim  habeat  illud  ti 
quod  non  simpliciter  significat  aliquid  sed  magnum  ali- 
quod,  aliquid  magni  ponderis  et  momenti.  Testes  sunt 
quot  velis.  (Cf.  imprimis  Plato  Gorg.  472  A,  Phaedr. 
242  E,  Men.  in  Stob.  Elor.  22,  28,  Act.  Apostol.  5,  36). 


22 


Ad  Odyss.  N.  v.  215 

(«AA'  ot.ye  '^vi  r»  xpyKiXT'  ixpiQ(i)i<Ta  xa)  TSu(^xi , 
/tt>}  t/  (/,ot  oixovTxi  Koihvjq  stt)  vvjlg  ayovrsg) 

Scholiastes  annotat:  "vx  rJjv  yvcc(j(,y]v  xutuv  kxtx(ix&i{i. 
s]  yxp  (ivtVsv  sXiTTS  Tuv  xpy](i(iTav ,  ^evVsq  ^v  to  sig 
xXKoTpixv  yijv  xvTov  x<p7x^<»t-     Verborum  sententia  est: 

si  enim  nihil  deesaet etc.   sed   non  hanc  vim  habet 

simplex  Ksiir s iv. 

Non  opponuntur  inter  se  hsiTrsiv  et  Txpslvxi  sed 
sKXeiTTSiv.  Lege  igitur  s)  [Jt.viVev  evsXiTrev.  Exempla 
verbi  iAAf/Vf/i/  sunt  apud  quemlibet  scriptorem,  plurima 
apud  Platonem.  Eecte  apud  Polybium  in  oratione  Sci- 
pionis  (XI,  28,  4  Edit.  Stereot.)  'AAA*  tovto  e(iov  (Jt.\v 
ovx  yjv  eytcKvKAX'  kxtx  yxp  tvjv  e(Jt.viv  xpxhv  od^ev  v(uv 
evehiTs  Tuv  o\puviuv.  Apad  eundem  X,  18,  8  editur: 
(yv(/,7rx6^g  ysvo(isvog  vjpsTO  t/  Xsiirsi  xvtxJc.  Eepone 
sKKsixsi  ut  paullo  infra  legimus:  $xpps7v  sxe}.svs  Txq 
yvvxlKXi;'  xvToq  yxp  sTspovt;  sTnvTviffsiv  TOvg  (ppovTiovvTxg 
"vx  (lij^sv  xvTxlt;  shXsiTT^  Tuv  sTriTij^^siuv.  Varium  et 
mutabile  semper  Editor. 

Tn  Athen.  Lib.  IX,  p.  400  d.  legimus,  cum  in  in- 
sula  Astypalaea  ingens  aliquando  esset  leporum  copia  ad 
oracula  confugientibus  Astypalaeensibus  tjjv  Uvdixv  sItsTv 
Kvvxt;  TpeCpeiv  xx)  KVVViysTslv.  Atqui  non  solet  sIttsTv 
v)  Uv6ix,  quod  cuiusvis  est,  sed  txvsiTs7v  et  tivsKs7v. 
Adhibe  igitur  medicinam  qua  opus  est. 

Apud  eundem  Lib.  XITI,  p.  592  e.  in  fragmento 
orationis  Lysiacae  kxtx  AxfSot; ,  el  yvvjtrioq  b  Koyoi;,  edi- 
tur:    ^ihvpx  ye  TOt    eTTXvtrxTO  7ropvevo(iSVij  kx)  sTt   vex 


23 


0V7X    Ka)    TiKiuivyi    xx)  'iTTX^sirti;    xx) In    tanta 

frequentia  particulae  xx)  haud  poenitebit  primam  expun- 
xisse  natam  e  dittographia  (Vid.  Cap.  VII).     Legendum: 

<I>.     yi     TOl     SVXV7XT0     7ropV£UOfi,iviJ     £Tl     vix    OVffX    X.  T.  A. 

Eadem  opera  Athenaeum  alio  vitio  liberabo  quod  depre- 
hendi  in  verbis  quae  continuo  sequuntur. 

„Aijfj(,o(rSivi]  ^s  Tov  pvjTopx  kx)  tskvotoi^^x^Sxi  i^ 
STxipxi;  sxst  Xoyoc.  xvToq  yovv  sv  tw  ^sp)  Xpvjiov  Koya 
"Trpoxyvjoxs   tx  t^kvx  stt)  to   '^tKxtTTvspiov ,  ug  §/'  sksivuv 

SXSOV     's^OOV  ,     X^P'^?    '^^'»    (^^iTpOi; ,    KXITOI    sdo?    6%oVt«V    TUV 

Kptvo//.ivuv  Txg  yvvxjKxi;  iyrxysjSxt.  xXK'  xl^hol  tovt^ 
s7roiij7s  (psvyuv  tviv  '^txf^oXviv.  Ecquis  dubitabit  me- 
cum  reponere:  x>.\''  xX^ol  tovt  ovk  sTtoivitTs?  Animad- 
vertendum  particulas  ov ,  (avi,  xs)  etc.  sexcentis  locis  ex- 
cidisse. 

Manifesta  dittographia,  ni  fallor,  obsidct  Lucret.  de 
Deor.  Nat.  v.  150.    Praccedunt  notissima  illa: 

Hunc  igitur  terrorem  animi  tenebrasque  uecessc  est 
Non  radii  solis  neque  lucida  tela  dici 
Discutiant  sed  naturae  species  ratioque. 

Dcinde  sequitur: 

Principium  hinc  cuius  nobis  exordia  sumet, 
Nullam  rem  e  uihilo  gigni  divinitus  unquam. 

Qui  verborum  nexum  attendit  et  aures  habet,  restituet: 

Principium  cuius  nobis  exordia  sumet. 

Iii   IleroJ.    Libr.    V,    Cap.    33    offendor    hisce    verbis: 

/r/Sc)     Sf    KX)      TOVT0171      TOl(Tt      TT  p  Vj '/ (J.  X  (T  l     t/    StTTl" ; 


:^-: 


24 


Vehementer  dubito  an  bene  Graeca  sit  oppositio  inter 
(70/  et  TT pvjy (jt,x(T i,  quae  quidem  sine  exemplo  est. 
Quapropter  noto  loquendi  usu  qui  saepius  occurrit  apud 
Demosthenem  nec  non  apud  ipsum  Herodotum  (Vide 
Cap.  84)  rerum  scriptorem  dedisse  suspicor:  iro)  Se  kx) 
TouTOt(yi  TTpijj^fix  tI  iaTi;  duplici  dittographia  expuncta. 


CAPUT  SECUNDUM. 


Non  alieiium  videtur  nunc   primum  omnium  agere  de 
erroribus  ortis  ex  vitiosa  sequiorum  pronuntiatione. 

Yocales  et  diphthongi  affines,  quae  antiquitus  diverso 
sono  efferebantur,  posteris  temporibus  in  communi  lin 
guae  corruptela  negligenter  inter  se  confundi  solebant, 
douec  omni  tandem  discrimine  sublato  evaderet  ingrata 
ista  f^ovorcvlx  quae  aures  nostras  tam  vehementer  offen- 
dit  in  depravata  dialecto  roov  vvv  'EaAjji/wi/.  Ut  loque- 
bantur  Graeculi  ita  scribebant.  Hinc  omnes  Codices  MSS. 
qui  supersunt  vetustissimi  recentissimi  fluctuant  inter  oii 
et  s  et  inter  >; ,  / ,  si  (isi) ,  u,  oi  neque  quidquara  est 
tam  ridiculum  quam  in  talibus  librorum  auctoritatem 
suspicere  in  quibus  nihil  est  praesidii;  multo  magis  pe- 
nes  editores  est  quomodo  quodqne  vocabulum  scribendum 
sit  ex  cuiusque  loci  sententia  et  certa  Graecitatis  analo- 
gia  accurate  definire.  Neque  res  est  adeo  difficilis,  dum- 
modo    omni   superstilione  vacuus  sit  animus  et  hoc  agat. 


%' 

'^y 


26 


Id  ipsum  tamen  paucis  contingit.  Yalet  etiamnunc  de 
multis  editionibus  inutili  discrepantium  scripturarum  far- 
ragine  yinstructis"  quod  verissime  pronuntiavit  Dorvil- 
lius:  (in  Charit.  p.  683)  yln  primis  editionibus  haec 
omnia  fuisse  retenta  haud  improbandum,  etiam  antiqui 
alicuius  orthographiam  codicis  animadverti  utilitatem  ha- 
buerit,  ut  saeculi  morem  scribendi  et  inde  fontes  erro- 
rum  cognoscere  addiscamus,  at  tam  futilis  et  quae  num- 
quam  doctis  scriptoribus  probata  sit  et  unis  ignaris 
librariis  debeatur  lectio,  cur  propagetur"?  Optima  ob- 
servatio  et  summo  viro  digna;  quo  magis  mirandum  est 
tralaticiam  codicum  auctoritatem  ipsi  Dorvillio  interdum 
tam  egregie  imposuisse  ^).  Qui,  ut  hoc  utar,  pag.  695 
non  criticos  tantum  sed  ipsam  sanam  criticam  prae  vul- 
gata  lectione  spemere  mihi  videtur  ubi  multo  ambitiosius 
quam  efficacius  defendit  libri  MS.  unici  nxivviv  istam 
^viXoTVTrixv  contra  xfv^v  ^vi^otvttIxv  Charitonis.  Atque 
plura  proferre  possem  eiusdem  farinae  si  tam  utile  quam 
facile  esset.  Sed  nihil  opus  est  virorum  doctorum  errores 
de  industria  exponere;  ita  statuamus:  vocalium  et  diph- 
thongorum  orthographiam  nostri  ubique  esse  arbitrii;  sic 
demum  quid  quoque  loco  verum  sit  quid  falsum  vel  in- 
vitis  membranis  apud  omnes  harum  rerum  iudices  liquido 
constabit.  lam  quod  contendo  idoneis  exemplis  demon- 
strare  conabor. 


')  TrstfaSeiyfiXTOi  evsxz  inspicicndum  quod  narrat  de  pullariis 
quibusdam  in  castris  Persicis  (p.  5S8)  ubi  cf.  Cob.  dc  Arte  luterpr, 
p.  74  seq. 


«7 


Ad  versum  87  B.  Odysseae 

(yo/    S'  ouTi   fivyjo-Tyjpst;  ^Axxiav  xiTioi  t\7iv 
a,Xhoi.  (piXvj   t^viTvip) 

ubi  Antinous  duris  verbis  invehitur  in  Telemachum  ma- 
tremque  Penelopam,  variam  lectionem  nobis  servavit  Scho- 
liastes  supra  quam  dici  potest  absurdam  sed  eandem 
observatu  in  praesenti  haud  inutilem.  Scilicet  ascribit 
in  margine:  ypxCpsTXi  x»)  «;j;f«v,  liyouv  tuv  6Xt'\}jsuv, 
quod  uti  lectoribus  commendet  docte  addit:  jj  5^s7x  Trxpx 
T^  TroivjTifl  sxTsivst!  Sic  error  errorem  parere  solet.  Ac- 
tum  est  de  arte  metrica  ubi  haec  et  similia  probantur. 
Quocirca  haud  illepida  res  est  Graeculorum  xxpiffixv  et 
xvxi76ij<7ixv  interdum  animadvertere;  caeterum  ineptorum 
grammaticorum  commenta  et  deliramenta  nihil  prorsus 
moramur  et  ttsViov  vel  txi^iov,  sXsov  vel  sXxtov  scribe- 
mus  ut  maxirae  placuerit. 

Admodum  negligenter  editum   est  Scholion  non  minus 
ineptum  ad  Od.  II,  v.  305: 

KXl     TS     TfO]      TO      Tf      XOptJTOV.      ^tO      Kx)     STt)     TOU      KS     6 

rivoq.  Quantocyus  repone  stt)  tou  xx)  o  Tovog.  Schol. 
ad  S  398  o  Troii^Tvit;  cecinisse  fertur  s\  Vs  xx)  f^ij  fA- 
6iji(Tiv  xvx^  quod  etiara  peius  est. 

Schol.  ad  H  199  fragmentum  Callimachi    in  hunc  mo- 
dum  constituit  Porsonus: 

fjc  (is  KoXuvxuv  Tiq  b[/,s<TTiov  viyxys  '^viiiou 
Tuv  sTxpuv  (metri  causa  pro  sTxipuv) 

ubi  summo  iure  sx  (jcs  scripsit  pro  sx  fih  et  ofistTTtov 
pro  ofihTioq   sed  in   fine  praestare   videtur  lectio   quam 


28 


habet  optimus  codex  Harleiauus:  tuv  hipuv.  Quam 
nemo  temere  tentabit  qui  meminerit  duos  in  Attica  esse 
Ko^avovg  ^)   tov   "Tnriov  xx)  tov  xyopxiov. 

Ex  hoc  eodem  fonte  repetendus  est  error  in  Aristo- 
phanis  Pluto  v.  196  quem  detexit  rara  dyx^^^otx  Dawesii 
(Misc.  Crit.  p.  206).  Exhibent  libri  quos  sequitur  Hem- 
sterhusius : 

aAA'  >5v  TxXxvT»  Ttg  Aa/Sjj  TptxKxi^exx 

TTOXV    lAXXXOV    STtdvfisT   XX^slv    SKKXl^SKX 
XXV    TXVT"  XVV71j\    TSTTXpXKOVTX    ficvXSTXt. 

lam  ante  Dawesium  laborauti  metro  subvenire  conatus 
erat  Kusterus  solito  remedio  voculam  ys  inserens  post 
xvviT){i  quae  huic  loco  tamen  minime  convenit  ^)  Hem- 
sterhusio  vero  de  violatis  numeris  nil  suboluit;  contendit 
Kxv  txvt''  xvv7ifl  oranino  sine  labe  esse  //quod  supra 
scriptam  habet  in  codice  Dorvilliano  interpretationem 
xvx7rK^pu<T)(i"  (pag.  65  ed.).  Nunc  merito  omnes  credi- 
mus  Dawesio  evanuisse  syllabam  ts  =  txi  a  sequenti  vo- 
cabulo  TSTTxpxKovTx  absorptam  ita  ut  legendum  sit:  xxv 
TxvT  ccvv(xtjT X  t  K.  T.  ?..  n&m  sic  demum  et  prosodiae  et 
Attico  loquendi  usui  satisfactum  est. 

Crebro  peccatum  in  Thucydide  ubi  nullo  iudicio  confusa 
sunt  KXivog  et  Ksvog ,  sxtKxipug  et  stt)  xspccc,  Cpxivstv  et 

')  Forina  KoXmog  masc.  gen.  sing.  num.  unice  vera  est.  Calli- 
machum  versificatorem  magis  quam  poctam  neque  epicae  linguae 
satis  peritum  (cf.  imprimis  Cob.  in  Mnemos.  Tom.  X,  p.  389 — 438) 
merito  reprehendit  Suidas  in  voce. 

*)  Namque  certa  ubique  est  significatio  particulae  ye  neque 
umquam  a  Graecis  sine  sensu  metri  tantum  causa  apponitur. 


29 


cpspsiv '^)  etc.  —  Lib.  I,  Cap.  137  o  51  vxvxXijpog  iroiel 
re  TDiuTtx,  Kx)  x^TrovxXsxxTXi;  vvTspov  ccCpiKveTTxi  x.  t.  A. 
tres  Codices  perperam  habent  toisTtxi  txutx. 

Addo  nuperrimum  inventum  Badhami  quod  tamen  num 
verum  sit  subdubitare  possis. 

Editur  Thuc.  Lib.  II,  Cap.  89  (et  sane  unum  et  alte- 
rum  in  hoc  capite  superest  in  quo  se  exerceant  critici) 
TTOKXx  ts  Kx)  arrpxTOTrs^x  yjhvj  sxsvsv  xjtc'  sXxffuovcav 
T^  XTTsipicf..  Kequirit  Badhamus  ^)  sxrxicrsv  verbum 
sexcenties  cum  aoristo  tts^tsTv  permutatum  atque  in  cla- 
dibus  et  miseriis  cum  compositis  et  derivatis  solemne  sed 
idem  usu  venit  verbo  ttIttsiv.  Ut  tragicos  omittam, 
apud  quos  passim  legitur  TriTrTtiv  x^ovhicf.  sive  s^  x(3ov- 
xixq  saepissimeque  verba  a-u^svSxt  et  titttsiv  e  regione 
inter  se  sunt  opposita  ^),  satis  esse  arbitror  unicum  tes- 
tem  producere  locum  notissimum  ex  Herodoto  de  classe 
Persarum  (^III,  16)  o  yxp  s.sp^su  aTpxTog  wTro  fisyx- 
6s6g  Ts  xx)  •jr}^y}6soq  xuTog  ut'  suutov  (ttittts.  Luculen- 
ter  apparet  ni  fallor  ex  forma  imperfecti  ipsum  scriptorem 
usum  esse  verbo  "TriirTsiv.  Quod  idem  Thucydidem  usur- 
passe  sensu  plane  eodem  quid  obstat?  Verum  de  permu- 
tatione  xi  et  s  hactenus. 

Nunc  transeamus  ad  alterum  horum  mendorum  genus, 
nempe  ad  errores  natos  ex  confusione  vi,  i,  st  {tet),  oi,  v. 


')  Eadem  confasio  obscarat  Plat.  de  Legg.  II,  p.  664  D: 
ov  yap  eri  SvvxToi  (o/  yspovTSi)  ^ipetv  uSd^  ubi  reram 
lectionem  ex  Hom.  Odyss.  0,  499  revocavit  Naberi  v.  cl.  sollertia. 

2)  Adhortatio,  Sidney  1870. 

3)  Exempla  praebet  Sophoclis  O,  R.  50,  Trach.  84,  EK  429. 


so 


Quoram  omniuin   aut  eadem   aut  prope  eadem  apud  se- 
quiores  erat  enuntiatio  *). 

Primum  omnium  insigne  exemplum  delibabo  ex  eodem 
elegantissimo  opusculo  Badhami  quod  modo  laudabam. 
Thuc.  I,  Cap.  18  m.  leviter  corrupta  sunt  vocabula 
^uvccf4,€i  yocp  T»i)TX  fiiyKTTx  S/fC^avj}.  De  verborum 
sententia  nulla  potest  esse  controversia  sed  id  ipsum  in 
causa  fuit  cur  vitium  manifestum  non  animadverterint 
critici.  Quorum  nemo  tamen  ut  opinor  admonitus  ne- 
gabit  verbum  ^ix(Pxtv£(r6xi  quod  significat  elucere,  pellu- 
cere  ab  hoc  loco  alienum  esse.  Quid  multa?  Numne 
scripsit  ut  solet:  'BuvcHfji.si  yap  tkvtx  fjtiyia-Tx  S^  a(pxvvi? 
Mihi  quidem  ita  esse  videtur  atque  exercitationis  causa 
alium  locum  emendabo  similiter  corruptum. 

Od.  H  Ulysses ,  iam  redux  in  Ithacam ,  ne  agnoscatur  a 
Minerva  mutatus  est  in  senem  mendicum  et  sic  ab  Eu- 
maeo  domo  hospitioque  receptus  nuntium  affert  de  reditu 
suo  ipsius  velut  absentis.  Nihil  horum  persuadet  tw 
&slcj)  (Tu^uT^n  qui  negat  herum  suum  post  tot  annorum 
discidium  in  patriam  umquam  esse  reversurum.  Tum 
TJlysses : 

u  cpiK'  STTsi^vi  'Kxyi.Trxv  xvxlvsxi  ouJ'  It/  Cp^aSx 
xsTvov  £^eu7£cr6xf ,  dufjiog  ^i  toi  xih  XTtKTTog , 
aAA'  iya  ouk  xuTooq  fJt.u6vi<70fJi,xi  «AAa  (Tuv  opxa 
uq  vsTtxi  'OSy<rfu?. 


')  In  inscriptionibus  et  in  libris  vetustissimis  tamen  permutatio  I 
et  EI  orta  videtur  ex  antiquo  more  Graecorum  qui  ei  scribebant  pro 
omni  t  longo. 


31 


Deinde  iurat  per  lovem  summum  deorum  perqae  men- 
sam  hospitalem  qua  receptus  est: 

j?  iJt,ev  TOt  ra^^i  ttxvtx  rsXeleTXi  uq  aycpeuu. 
(toDS'  aurou  XiiKx(3xvTcg  eheu(TeTxi  ev&xV  'OSyo-freu^ 
Tou  fjisv  Cp6ivovTog  fjiijvog  tou  S'  i(rTXfievoio) 
olicx^e  voJTi^tyei  kx)  Ti^eTxi  oa^Tig  iicelvcu 
ev&xV  xTifji,x^ei  xXoxov  kx)  cpxihfAOv  uiov. 

Duos  versus  quos  uncinis  inclusi  spurios  esse  facile 
concedet  qui  totum  librum  diligenter  perlegerit.  In  ean- 
dem  autem  suspicionem  incidit  Scholiastes  (ad  v.  162) 
praeterquam  quod  minus  recte  me  iudice  ires  versus  ex- 
pungendos  esse  censet:  uxoTTTeuovTxi  ot  TpeTg  ug  xa^ufi- 
Cpuvoi  Trpog  tx  Trpo  xutuv  kx)  uq  uTTOitrot  kx)  XTtfrrot. 
Etiam  causam  addit:  7ro6ev  yxp  yitet  e)  kx)  sk  d^uluvvjq 
uToiTTpeCpuv  ou  TKoTtTst;  At  neminem  fugit  haec  ultima 
verba  ut  nunc  sese  habent  vitiata  esse.  Quid  igitur 
legendum?  Si  me  audis  ei  kx)  eK  AwSwvjj?  u7ro(TTpe(puv 
eu7rXo)j(T e t,  i.  e.  ,/unde  enim  scire  poterat  an  redeunti 
prospera  sibi  futura  esset  navigatio"?  Quam  sanam  et 
genuinam  esse  lectionem  luce  clarius  apparet  ex  versibus 
321 — 834  quos  respexit  grammaticus. 

In  optimis  Ubris  MSS.  futiles  istiusmodi  scripturae 
quavis  fere  pagina  occurrunt;  suflBcit  quemlibet  antiquum 
codicem  inspicere  et  passim  videbis  t^^^tcv  et  /5/ov,  olKtjatg 
et   cIkktk;  ,    v^fMv  et  vi  fittv ,    (in  iurisiurandi   fonnula)  ^) 


1)  Eximie  si  qmd  video  nuper  Badhamus  in  Thuc.  Lib.  III, 
Cap.  66  fine  pro  xai  Tijv  Trefi  xvruv  iifilv  /mjj  Kreivetv 
•^evahelt^Txv  v7r66e(Ttv  restituit  ?  fiijv  fiij  KreveTv. 


A. 


32 


TTikpsvTi  et  -TTxphTvi  ineptissimuin  in  modum  inter  se 
confundi. 

Idem  prorsus  valet  de  antiquissima  permutatione  si  et  /. 
Cuius  rei  ad  testimonium  vocare  possem  multos  gram- 
raaticos  et  lexicographos,  Photium  imprimis  et  Hesychii 
in  EI.  Sed  vix  opus  est;  dudum  enim  de  hoc  corrup- 
telae  geuere  constat  inter  omnes.  Quamquam  haud  raro 
apud  doctos  editores  ut  olim  sic  nunc  o  vovg  Tnnpuv 
«TToSjjjctfT  ita  ut  pessimas  quasque  formas  inde  natas 
contra  certum  loquendi  usum  et  analogiam  tenaciter  de- 
fendant.  Quis  nescit,  ut  hoc  utar,  ex  substantivis  neu- 
trius  generis  in  og  summa  constantia  derivari  adiectiva 
in  hi  ut  •yevog ,  sv-yevijg ,  l^evoq ,  ^va--(ievy!g ,  TnxSog , 
x-7r«di}i;  etc?  attamen  sunt  qui  membranarum  auctoritate 
freti  a  veTsco;  formam  0iKdveiKog  ductam  esse  contendant. 
,/Cras  credam".  Dicat  aliquis:  quid  igitur?  num  invitis 
poetis  mutandum  cpiXovnKvjg?  Minime  gentium.  Namque 
multo  erit  et  facilius  et  melius  ubique  revocare  cpiho- 
vlxog,  (pi^oviKl x,  CpiKovtKe7v  ^)  quae  omnia  sunt  verba 
incorruptae  Graecitatis. 

Caeterum  doctos  et  indoctos  sine  exceptione  omnes 
in  errorem  induxit  scribarum  'Ax«5)j|C«/«  unde  factum 
ut  hodie  academiam  dicamus  quae  apud  Graecos  et 
Bomanos  semper  appellata  erat  ^AKx^i^fieix,  Academia. 
(e  multis  locis  vide  Aristoph.  Nubb.  1002,  Cic.de  Div.  I, 
Cap.  13). 

Alia    exempla    si    quis    quaerit    praeter    haec    operae 


')   Cf.  Cob.  Nov.  Lect.  p.  691. 


33 


pretium  est  adire  Heringam  qui  in  Obss.  Crit.  Cap.  31  multa 
vocabula  eodem  modo  depravata  de  industria  congessit. 

In  Iliade  et  Odyssea  quoque  aliquot  vitiosae  scripturae 
ex  hoc  fonte  manarunt,  quales  sunt  yslvsxi,  ystvofjci- 
voiffiv  a  nota  forma  •/slvstrSai  sive  yivs^Sixi  sequiorum  pro 
ylyvsirdxt,  quas  merito  iam  ante  quinque  lustra  expulit 
Bekkerus  nec  tamen  huius  rei  evidentiam  posteris  edito- 
ribus  probare  potuit. 

Plane  eiusdem  Trovvjpov  xoy.fu.xrog  mihi  videtur  aoristi 
forma  eJa-x  de  qua  nemo  adhuc  qu6d  sciam  disertis  ver- 
bis  monuit.    Legitur  e.  c. 

Od.  H,  V.  162 

sl<rs  Sf  jO.'  sl<Tayocyov(rx  iTri  Spovov  «pyvpoviKov. 
II.  §,  V.  392 

at//  0/  xvspxof/Ava  Tiuictvov  ?Jxov  sl<rxv  xyovTsc. 
II.  ;p,  V.  359 

TTXpX    Vs    (TKOTrOV    sl<TSV. 

Reponendum  esse  suspicor  Ivs  et  Ivxv.  NuUo  enim 
fundamento  nititur  librorum  lectio,  nulla  est  forma  neque  \ 
Homerica  neque  recentior  unde  s1<tx  derivare  possis; 
nuUa  omnino  analogia  commendatur.  Contra  ea  quid  in 
tota  Graecitate  usitatius  quam  "^siv  cum  composito  kx61- 
^siv  tam  transitive  quam  intransitive  positum  ?  Cuius  verbi 
aoristi  forma  integra  aetatem  tuHt  in  pulcherrima  oratione 
Phoenicis  ad  Achillem:  (II.  ;,  v.  488) 

TT^/v  y  ors  Sjj  (t'  fs"'  sfioTjtv  syu  yovvstrtrt  :{xSi(T(rxc. 

Ad  hanc  lucem'  igitur  exempli  gralia  maculam  eluamus 
II.  ?,  389, 

T^v  fji,ev  STTsirx  Ka6sl<7sv  stt)  6povov  xpyvpoyi?^ov 

8 


34 


imo  KxdJ(T£v  et  sic  omuia  siinilia  menda  ad  pristiuam 
normam  castigemus. 

lusuper  addo  etiam  apud  Herodolum  sic  peccatum 
esse  namque  fieri  non  potest  ut  idem  scripserit  xxtktov 
0uXoiKOvg,  (I,  89)  xvtov  kxtkts  (I,  88)  et  siffs  ocyoov  ig 
Tov  (oxtriXvjtov  $pdvov,  (III,  61)  xv^Spxg  o't  V7r£l(rxg  kxt' 
o^ov  (III,  126).  Vide  Cob.  Var.  Lect.  pag.  88. 

Diphthongorum  si  (7)  et  oi  permutatio  rationibus  subduc- 
tis  ex  soni  afiinitate  potius  quam  ex  literarum  similitudine 
fluxisse  videtur  ^).  Passim  in  libris  occurrit.  Permiscen- 
tur  e.  c.  01  et  fi,  o1<TOf/.xt  et  eljof^xi,  oIkstxi  et  Ikstxi. 
Quarum  lectionum  utra  sit  potior  in  scriptis  quae  integra 
supersunt  statim  unusquisque  intelligit;  in  fragmentis 
non  item.  Etsi  hic  quoque  omuia  quae  ad  singulos  locos 
faciunt  rimando  et  recte  cogitando  multa  ad  liquidum 
perduci  possunt. 

Turpissimum  mendum  etiamnunc  post  tot  Dindorfii  cu- 
ras  occupat  locum  Aristophanis  (Acharn.  v.  612).  Legi- 
tur  enim  in  novissima  editione: 

oJSiv  Tig  v[J!.xv  txk(3xtxv^  i^  Tovg  xxovxq^ 

Ubi  unice  verum  esse  fTSii/  Tiq  editorem  nescio  quo- 
modo  fugit.  Quam  vim  autem  in  talibus  habeant  verba 
opSiv  et  $£X(t6xi  satis  notum  ^). 


»)  Cf.  Thuc.  IJ,  Cap.  54, 

')  Ad  Ilom.  Od.  A  v.  568  Scholia  habent  acutam  et  veram 
observatiouem ,  sed  stultum  mendum  officit  evidentiae.  Legitur 
TTug  olSs  TovTCVt;  fi  (Leg.  xat)  roiig  Xomoii;  eVw  tuv  " Atlov  7tv- 
Awv  'ivTag  acu  rwv  Trorafiuv;  Emendandum  est  ttu^  elSe  x.  r.  A. 
Paullo  infra  v.  580  verbum  ellevcct  male  abiit  in  elvcii. 


35 


u  quoque  interdum  confunditur  cum  jj  et  oi.  Quod 
imprimis  in  pronominibus  factum.  Sexcentis  locis  codi- 
ces  a-b  pro  ffo) ,  vii^slg  pro  viisiq  positum  exhibent  vice 
versa.  Verum  in  hoc  genere  cavendum  est  ne  quae  scri- 
bae  vel  lectoris  vitia  esse  possunt  haec  omnia  pronuntia- 
tionis  esse  opinemur. 

Caeterum  nonnuUa  observanda  supersunt  de  literis  /3 
et  6  quae  in  sequenti  capite  attingam. 


8* 


CAPUT  TERTIUM. 


Agemus  hoc  capite  de  mendis  natis  ex  scriptura  un- 
ciali,  quae  omnia  etiam  in  minusculam  se  insinuasse  vix 
opus  est  ut  moneam  ^).  Deinde  separatim  tractabimus 
errores  proprios  characteri  ligato. 

Quid  sint  literae  nnciales  copiose  disputat  Montefal- 
conius  (Palaeogr.  Gr.  pag.  XI)  //qua  voce  nescio  an 
quispiam  ante  Hieronymum  sit  usus:  de  auctoribus  loquor 
quorum  scripta  supersunt:  siquidem  ante  H.  adhibitam 
fuisse,  ipse  H.  suadet  in  Praefatione  libri  lob.  Habeant, 
inquit,  qui  volunt  veteres  libros  vel  in  membranis  pur- 
pureis  auro  argentoque  descriptos  vel  vncialihm,  ut  vulgo 
ainnt,  literis  onera  magis  exarata  quam  codices.  —  De 
vocis  origine  non   ita   constat:    plerique   putant  unciales 


')  De  cognatione  quae  intcrcedit  inter  maiusculam  et  minus- 
culam  cf.  observationes  quas  utilissimo  suo  opusculo:  ,Anleitiing 
zur  Griechischen  Palaeographie"  adiecit  Wattenbachius ,  Professor 


Heidelbergensis. 


37 


dictas  literas  fuisse  eas  quae  pollicis  crassitudiuem  habe- 
reut  quia  duodecim  pollices,  quibus  pes  constat,  pro 
duodecim  uncis  habentnr.  —  Utut  vero  est  hodie  sic 
appellantur  eae  in  vetustis  codicibus,  quae  priscam 
formam  servant  ac  solutae  sunt  nec  mutuo  coUigan- 
tur.  Huiusmodi  literae  unciales  observantur  in  libris 
omnibus  ad  nonum  usquo  saeculum.  Nono  quippe  sae- 
culo  finem  fecerunt  Graeci  uncialibus  literis  scribendi  ita 
ut  ne  unum  quidem  codicem  viderim  aut  alicubi  exstare 
compererim,  qui  post  nonura  saeculum  exaratus  fuerit, 
exceptis  tamen  libris  chori  et  ecclesiae  usui  deputatis." 

Ilaec  de  literis  uncialibus  universe  dicta  sufficianl. 
Singulas  nunc  quae  huc  faciunt  observationes  ordine 
recensebo. 

A ,  A ,  A  facillirae  permutantur.  Fac  periculum  iu 
quovis  codice:  videbis  hasce  tres  lilcras  ingenii  potius 
quam  oculorura  acie  esse  discernendas.  Saepissime  iude 
notae  numerorura  iu  quibus  coniectando  uihil  efficitur 
funditus  conujptae  suut.  Yidi  in  antiqua  editioue  locum 
grararaatici  nescio  cuius  ubi  Deraostheues  iu  quarta  Olyn- 
thiaca  dixisse  fertur:  'O  (Ji.ev  ovv  Tvxpuv  Kxipoc ,  co  ctvZpeg 
"'AdyjVxToi,  fiovov  cy%)  Xiysi  cpuvy,v  x^iiit;  x.  r.  a.  — 
Talia  ac  siraiHa  cr<pdA(/,xTx  neque  iuter  legeudura  ani- 
umdvertisse  et  edendo  propagasse  in  Aldorum  aequalibus 
facile  ferimus;  recentiorum  editorura  vero  si  quis  rem 
nou  multo  meHus  adraiuistraverit  aut  uiraiam  festinatio- 
uem  aut,  quod  etiara  peius  est,  iudicii  tarditatem,  ne 
dicam  abseutiam,  in  causa  fuisse  merito  suspicantur  cri- 
tici.  In  locis  irapeditioribus  coutra  miuime  mirandum 
si  sU  xvvip  ou  TTi/M'  op^,   sed  omnino  de  cditoribus  seu- 


88 


tiendum  quod  Cicero  in  oratione  pro  lege  Manilia  de 
imperatoribus :  ,/verum  tamen  laus  illis  est  tribuenda  quod 
egerunt;  veuia  danda  quod  reliquerunt". 

Palmaria  emendatione  correctus  est  locus  in  Aeschyli 
Supplicibus  (cf.  Dind.  Praefat.  edit.  Oxoniensis  (a.  1851) 
p.  XXVIII).    Exhibet  codex  unicus  Mediceus  v.  254-: 

xcii  Traa-xv  xl^vyjg  ^iotXyoq  epxsTCii 
Xrpufiuv ,  To  Trpoq  ^vvovTog  yjXiou  KpxToo. 

Pro  ou^^vvtq  ex  unciali  scriptura  eruendum  AIANHC 
1.  e.  otlav  vig.  Praeterea  '^itx.Xyog  monstrum  esse  natum 
ex  vocabulis  'BC  ayvo  g  ligatis  literis  exaratis  (cf.  Pers. 
V.  497)  acute  vidit  Wordsworthus.  Yide  quoque  Stan- 
leium  ad  Suppl.  v.  683. 

Editum  esse  apud  Diodorum  sv  AyA/§/  pro  tv  Au§/f 
egregie  observat  Piersonus  (ATAIAI  —  ATAIAI). 

Apud  Dion.  Cassium  (Lib.  48,  p.  382)  in  hbris  est: 

iysvsTO  [lev  Kx)  svtoivpioig  rolg  7rxpdi'voig  xiv^<7ig. 

Alii  aliter  locum  tentarunt  sed  ipsam  Dionis  manum 
restituit  Heringa  noster  correctione  tam  facili  quam  in- 
geniosa  ^).  Unum  vocabulum  in  duo  separasse  sufTecerit. 
Nempe  iv  ^IX[k)v  p  io  i  g  ^)  rolg  Uxp6ivotg  Kivy,7tg  i^ivsTO. 

Eeliciter  nuper  aequalis  meus  Polak  eandem  fere  me- 
dicinam  adhibuit  Schol.  ad  Odyss.  H,  318.  Quaerit  slg 
ruv    ivdTocTtKuv ,    ut    pluribus  aliis  locis,   cur   Phaeaces 


')   Heringa,  Obss,  Crit.  Cap.  II. 

2)  Litera  A  in  libris  saepissime  simplex  occurrit   pro  duplici, 
duplex  pro  simplici.    Idem  observatur  in  p. 


39 


Ulyssem  dormientem  in  patriam  reduxerint.  Respondetur: 

Toix;  xCpixofisvovg  x7ro7TsKXov(ri  t»xi<ttx  xx)  KoifAUfisvovg, 
"vx  fzij  TVjv  oSoi/  fjcxSatri.  ^io  koi  KoifJi.ufjt.svov  xtotI&svtxi 

TQV  "O^^VdtJSX    tlX    TO    fiil    l^^sTv    s\q     TTOloV    X  x)     X  fJt,  X    XVX- 

ttKsovo-iv.  Pro  sig  irolov  kxi  xfjLx  a  Dindorfio  recepta 
est  levis  correctiuncula  Struvii:  s^iq  ttoIov  Kifjt.'svx  quam 
neuter  horum  re  bene  perpensa  cum  viris  doctis  commu- 
nicasset.  Recte  Polak:  ,/In  hoc  tamen  monstro  lectionis 
[kx)  xfj(,x)  latet  verissima  lectio  haec:  s]<;  ■ttoYov  KAJfia 
xvxTTXsovaiv".  Ubi  enim  kai  abiit  in  kxi  una  litera  ad- 
dita  est  ut  verba  bene  Graeca  saltem  exirent. 

Utar  praesenti  occasione  ut  ex  Valckenaerii  Schedis 
criticis  MSS.  in  lucem  protraham  eraendationem  in  Eu- 
ripidis  Iphig.  Aulid.  nondum  editam.  Est  pijtni;  notis- 
sima  et  prope  decantata,  quam  multi  tenent  memoriter, 
ubi  Agamemnon  laudat  fortunas  eorum,  qui  obscuro 
loco  nati  sunt  (v.  446  seqq.). 

j5  ^va^svsix  5'  «5  l%f/  Ti  %p;}(r/jCtov. 
Kx)  yxp  'Bxxpva-ai  /5^5/«?  xvToJg  £%f/ 
xvoK(ix  T   sIttsTv.   t^   §f  ysvvxiaj  cpvtriv 

XTT  XVT  X    T  XVT  X. 

Incerti  haerebant  olim  viri  docti  in  ultimis  verbis. 
Tandem  Musgravio  probabile  visum  vocabula  xvo?.(ox  et 
ccTTxvTx  transponenda  esse,  quem  Jiunc  omnes  sequuntur. 
Quanto  melius  Valckenaerius : 

TW    Sf    ysVVXIW    CPvtTIV  \\  XTTXVTX    T  KVjT  X. 

Qui  dicendi  usus  compluribus  exemplis  illustratur  ab 
eodem  in  Annott.  in  Eur.  Hippolytum,  pag.  257. 


40 


Apud  Plutarchuin  in  Quaest.  Rom.  80  ipse  lector 
faciat  periculum  in  vocabulis  kx)  (rixvrov. 

AA  ,  AA ,  AA  et  M  quoque  conniventibus  oculis  vix 
inter  sese  distinguuntur  ideoque  hebetiores  homines  in 
incredibiles  errores  induxerunt.  Talem,  si  quem  alium, 
exstitisse  bonum  Photium,  sanctissimum  episcopum  Con- 
stantinopohtanum  post  Bcntleii  epistolam  ad  MiUium 
nemo  mortalium  dubitat.  Lcpide  Patriarchae  xKpia-lxv 
traduxit  Cobetus  in  Mnemos.  Tom.  VII,  p.  475  seqq. 
Scripserat  Photius  kxtx  (ttoix^Iov  : 

AS  f/,fAX. 

As [jt,(pxq ,  "^iTruKXi;. 
AsfiCpot. 

Sed  X£[j(.cpxg  uihil  aliud  est  uisi  iocularis  scriptura 
pro    ?JAX(px?    quemadmodum   2)aullo    supra  legimus:  /.  f- 

},X(pX<7lV    oJoV    TrSTTUKXtTlV. 

Ad  hanc  pulcherrimam  emendationem  confirmaudam 
cf.  locus  Atheuaei  (XI,  pag.  4b5  a)  quem  in  calce  ela- 
boratae  suae  Photii  editionis  laudat  Naberus. 

In  Sophoclis  Oedipo  Col.  v.  1266  Polynicis  verba  sunt: 

Kx)  fAxpTvpu  KXKKTTog  xv&puTTuv  rpoCpxJi; 
rxJg  7xluiv  viksiv  T<«M<i  f^M  ^H  xhhm  TvOifi. 

Proba  lectio  debetur  Musgravio.  Olim  edebatur  t^AAji! 
(Vide  Pobr.  Adverss.  II,  p.  36).  Atque  sic  AAAA  et 
AMA  alibi  quoque  haud  raro  cornmutata  sunt  (cf.  im- 
primis  Wessehng.  ad  Herod.  p.  552).  Quid  nolius  quam 
xfu,x  cum  participio  couiunctum :  x[j,x  txvtx  ttoixv  , 
>Jyciiv,    etc.  ?      Editur    tamcu    apud    Theophrastum    Trep) 


41 


xoXxxsixq :  xx)  xKXx  toixXitx  (mutatum  pro  txvtx) 
Ksyav  xico  Toii  ifAXTlcu  x(pe?>sTv  xpoxu^x.  Ubi  optime 
correxit  Schneiderus:  xx)  xy^x  txutx  Xsyuv  ^)  sed  edi- 
toribus  ita  necessario  legendum  esse  persuasit:  quidni 
fieri  posse  ut  xXhx  toixutx  scripserit  Theophrastus?  Pla- 
cent  sua  cuique.  At  iam  apparet  ut  opinor  quam  utilis 
res  sit  in  promtu  habere  rationes  palaeographicas. 

r  saepissime  coufusum  est  cum  Digamma  Aeolico  non 
multum  dissimili  figura  expresso  ^).  Digamma  (w,  v)  in 
quavis  lingua  et  dialecto  facile  transit  in  y  et  /3;  mu- 
tatio  in  y  vero,  licet  aliis  compluribus  linguis  propria, 
intra  Graecitatis  fines  tamen,  ui  vehementer  fallor,  nulla 
idonea  auctoritate  confirmatur.  Auimadvertat  mihi  ahquis 
mirificas  glossas  Hesychianas  quales  sunt  yxKTog,  K?xa'- 
(Jt,x;  yxKi,  'fKx-^hv;  y xvZxvs iv ,  xpsffxsiv;  yxTSiKx), 
ovKx);  ysxp,  sxp :,  ysKxP^ov,  ^Vy%cv;  ysvTX  svlu^rig; 
yix,  xv6y,^).  Unum  omiiium  absurdissimum  cst  yo),  xvtm. 
lam  quoraodo  corrigendum  sit  y  c) ,  xutu  ,  quod  fide  ma- 
ius  est,  non  fugit  viros  doctos;  iidem  tamen  gravissimas 
regulas  et  theorias  de  Digamma  supcrstruunt  aliis  scrip- 
turis  aeque  vitiosis  *).  Si  me  audis,  Ilesychius  ut  alia 
multa    stolide    sic    haec    quoque    nil    doli    suspicatus    iu 


')    Cf,  Dobr.  Adverss.  1,  pag.  161. 

^)    Cf.  Tab.  Heracleeuses. 

5)    Vide  Atheu.  Lib.  XIV,  p,  629,  e: 
TTOv  (iit  T«  lolu,,  I  7!-iu  fji:i  rci  (FjVa,  |  ttcv  (xoi  tx  xxhx,  asXivz;  | 
T«3t  T«  lo}x,  I  TxSl  rk  (r)ViZ,  I  rxll  rx  xxKu.  giXivx  \ 

■*)  Cf.  e.  g.  quae  ea  de  re  disputat  Ahreusius  iu  uotissimo  libro 
de  Bialedis  Graecis  ubi  multa  doetissime  ct  rectissime  obscrvata 
suut,  multa  quae  uuilam  Traiiuvuyayiv  habeut  melius  abcsseut. 


42 


Lexicon  suum  recepit.  Non  capiebat  enim  verba  magnam 
partera  epica,  prisca  et  casca  addito  Digamma  etiam 
magis  obscurata,  quae  dudum  abieraut  in  desuetudinem. 
Haud  mediocrem  utilitatem  tamen  haberet  omnes  huius- 
cemodi  errores  sub  unum  conspectum  ponere  ut  aliquanto 
rectius  etiam  statui  posset  quae  vocabula  olim  scripta  fue- 
rint  cum  Digamma; 

r,  I,  T,  n,  TI,  IT,  P,  T  crebro  inter  se  commu- 
tantur. 

Od.  A,  386:  xyvii  Uspa^scpoveix  ^uvxikSiv  QnKvTspdiuv. 
Testatur  Eustathius  alios  codices  habuisse  xy  vvi  alios 
ot.]vy).  Quibus  Kivvi  placet  comparant  II.  ;,  457  (Zfu? 
T£  KXTXx^oviot;  Kx)  s  TT  X  i  V  i^  TlsptrsCpdvsix).  Praestat  ta- 
men  lectio  xyvvi ,-  solitum  Proserpinae  epitheton.  Cf. 
Hymn.  in  Cer.  v.  439.  Etiam  poetae  Latini  ita  loquun- 
tur  (Virg.  Aen.  YI,  402,  Eclog.  IV,  10). 

Sophocl.  Philoct.  V.  943: 

TrpOuQsiq    Tf    XSlpX    ^S^IXV    TX    TO^X    {jCOU 

ispx  ^x^biv  Tov  Zijvo?  'HpxK^^sovg  sxsi. 

Legitur  a  nounullis  y  sp  x.  Quod  non  est  temere  re- 
pudiandum.     Verum  cave  ne  coniungas  yspx  —  Xx^iiv. 

Dobraeus  (Adverss.  I,  p.  356)  apud  Philemonem  Stob. 
LVII,  219  Grot.  373,  50  Gesn.  pro  Kxxxvuv  xysi  ti 
felicissime  restituit  Xxx«vuv  t''  x{i)si  ti,  quod  recepit  Mei- 
nekius  in  Eragm.  Poet.  Comic. 

Praeterea  de  I  et  r  permutatis  cf.  quod  annotavit 
Herasterh.  ad  Lucian.  T.  I,  p.  287,  Brunck.  ad  Aris- 
toph.  Acharn.  v.  1177. 

T  pro  r  positura   terram   interdum  mutavit  in  articu- 


43 


lum.  Egregium  exemplum  habes  in  Dionis  Chrysostomi 
Orat.  LXIV,  p.  341,  Reiske:  >5  tu%jj  . . . .  Kpo/V(jj  5/5«(r; 
Xpv(TOV,  K«vJ«yAj}  yuvxTxa,  'Api(rT£l'^iji  ^iKatojvvijV,  Ax- 
K£Zxi{/,ovloi?  Tviv  AStjv XI  uv  6xXxTTxv.  Acute  L.  Din- 
dorfius:  (Praef.  ad  D.  pag.  XXVI)  Axxs^xifjiovioig  yy^v, 
^ASijvxloig  ^xKxTTXv.  Nam  genitivus  procul  dubio  debetur 
male  sedulo  correctori.  Eodem  modo  fortasse  peccatum 
est  Schol.  ad  Odyss.  H  v.  222. 

tpyov']  VI  y^apylx ,  xtto  t  ij  g  £pxg.  Txg  yxp  KoiTTxq 
Trpx^fig  tpyx  Cpxvxuv  o  7roi})T^g  '^poaTiStjcn  ^ixa-y^fAxivuv 
uq   ipyov  "Apyjog. 

Constat  sane  in  nulla  alia  re  turpius  labi  eruditos 
grammaticos  quam  in  verborum  derivatione.  Ingens  est 
exemplorum  copia  atque  in  diem  augetur.  Verumtamen 
in  talibus  quoque  sunt  certi  denique  fines.  Nemo  facile 
tam  stultus  fingi  cogitarique  possit  qui  in  animum  suum 
induxerit  substantivum  £pyov  ducendum  esse  ab  spx. 
Quae  ne  acutula  quidem  esset  observatio.  Multo  magis 
suspicor  hoc  scholio  tuv  vouv  £x6vtuv  tivx  tam  docte 
quam  vere  observasse  tpya  sine  genitivo  apud  epicos 
absolute  dici  de  agricuUura.  Coniicio  igitur  Scholiastem 
annotasse: 

£pyov^  £7r)  ^)  T  ij  g  ipyxcixi;  x.  t.  A. 

ipyxuixg  autem  in  tpxc  abiisse  in  scholiis  marginali- 
bus  minutissimis  literulis  et  compendiose  scriptis  nemo 
ut  opinor  mirabitur. 

L.  Dindorfii  emendationi  aliam  quamdam  subiungain 
nisi  forte  occupata    est.     In  Plutarchi   Reg.   et  Imperat. 


')    De  confusione  asro  et  em  vide  Cap.  VI. 


44 


Apophth.  Alex.  XXTI,  Alcxandcr  narratur  tuv  fjLtvdo^o- 
poji/Tuv  'Eh>.rjvuv  Txpx    toT^    TroXsf^loig    •J7rc%f/p/wv  ysvo- 

(jLSVUV    TOV:    [JLBV  ^AC^VxIoUC    K£^SU7Xl    £V    TTshxi:;    CPVKXTTSIV 

OTi    Tpo^i^v    s^ovTsg   SK    ^i)fAO<riov    fjiKxdoCpopoZTi    KX)     TOXj: 

@£7(XXK0jg  OTl  TVjV  XpiffTi^V  X£KTi]f4,£J0l  OU  ySUpyOlKTt  K.T.K. 
ImO    yViV    XpltTTVjV    KSKTy!f4,SV0t. 

Praeterea  operae  pretium  est  inspicere  Bekkeri  Anec- 
dota  I,  p.  441 : 

"  AtT  V  7T  X  ,    XVyiK0V(7TX. 

XTTUTO  t  ,    01  WQ^VXlOl    XTTO    ®)^7£U(;. 

Cobetus  (Var.  Lect.  p.  4)  XTrwyot.  //Ridebantur  A. 
xTTuyoi  ei  ^KTTOTniyoi.  In  Platonis  fragm.  180  ap.  Meinek. 
(TXiAfTOi;,  XTTuyog ,  KXAXfMvx  <JKs>.vj  (popuv ,  libri  xTruiog 
dederunt". 

Inter  F  et  n  in  antiquissima  scriptura  discrimen  mul- 
lis  locis  aut  nullum  est  aut  certe  perexiguum.  Inspice 
c.  g.  Corpus  Inscriptionum ;  passim  videbis  secuiidam 
literae  II  coluraellam  miiiime  contingere  inferiovem  lineo- 
lam  horizonlalem.     Prequens  iiide  errorum  fons. 

Recle  Piiileleutherus  Lipsiensis  (Bentleius)  iu  fraginento 
fabulae  incertae  Menandri : 

"0<TTtC    y  £V  6  fl,  £V  oq    (oOUXiTXl    ^ijv    iJSewi? 

£T£puv  •yxfjt.ouvTuv  xuToc  xxsx£<t6u  yx;jt,uv, 

pro  Tsvofcsvoc  restituit  l\tvofjt,£voc. 
In  Aesch.  Proineth.  v.   157: 

(cu?  fcvtTs  Osuv  fJkyjTS  Ttg  xv^hpuv  ^) 
ToJ.;  y  sTrsyvjdsi) 


')  Ex  corrcctione  G.  Diiidorfii  pro  ccXXuv.    Vide  Crtp.  V. 


45 


summam  TrsiSxvxyxi^v  habet  emendatio  Elmsleii  (in  Mus. 
Cantabrig.)  sTs^iliSei.  Quod  idem  reperit  Cob.  (Var. 
Lect.  p.  103).  Nam  praesentis  et  imperfecti  forma 
liuius  verbi  apud  Atticos  non  occurrit  ^).  Dubitat 
Dindorfius  (Praefat.  edit.  quint.)  cui  scrupulum  iniicit 
Choeph.  772: 

xvccp^S"  o<70v  rot,xt'!'^'x-  y^&oixTiji  <ppsv) 

quae  lectio  tamen  vaide  incerta  videtur. 

Facile  11  nascitur  cx  ri,  TI  vice  versa  si  hae  literae 
non  iusto  intervallo  separantur. 

Quale  est  vitium  quod  turbabat  olim  locum  Pausaniae 
(Lib.  III,  Cap.  14)  ubi  Heringa  noster  ex  vitiosa  scrip- 
tura  gNAIlAAXlN  docte  elicuit  ev  "Aytx^wv  (Obss.  Crit. 
p.   201).     Tide  Hesychium  in  voce. 

Similem  errorem  deprehendit  magnus  Porsonus  in  Eu- 
ripidis  Phoenissis  v.  1277  (pag.  338  ed.).  Verba  sunt 
nuntii  ad  locasten: 

«AA'  f"  T/1/'  oiKKyiv  vj  (ToCpoi)?  l%f/$  Xoyovq 
VI  CpiKTp"  eTruhaiv,   (TtsIx    ipi^TUVOV  tskvx 
^siviig  ot,iJt,iXKviq ,  uo   o  Klv^^uvog  fiiyxt; 

K  x)    T  »Q  KX    IsiVOC  ,    'SxKpVci   (TOl    ysvi^asTxi 

h(r(To7v  (TTspshvi  ^)  rjjS'  iv  ^(Asptji.  tskvoiv. 

TJltimi  versus  ut  nunc  leguntur  non  apte  cohaerent.  Quod 
optime  vidit  Valckenaerius;  expungendo  vero  medicinam 
affert  uimis  violentam.     Contendit  kx)  tx6\x   a  Tragico 


')    Cf.  Hesychii  glossa:  eyey^&ei,  exatpsv. 

^)    Ex  coniectura  Beiskii  pro  (rrefi^av.    Malunt  alii  (Trsfvt^ret. 


46 


scribi  non  potuisse  et  recte  ille  quoniam  x6Xov  ex  cisd- 
hov  contractum  a  habet  natura  longura,  articulus  autem 
cum  oi  longo  crasin  facit  durissimam.  Sed,  licet  forma 
Tx^Ka  aliquo  modo  excusari  et  ferri  posset,  quis  a  Por- 
sono  admonitus  non  facile  sibi  persuadebit  ipsum  istum 
articulum  solum  verborum  nexum  obscurasse?  Mihi  qui- 
dem  egregium  videtur  inventum  et  summi  viri  ingenio 
dignissimum  KAnAQAA  id  est  kxttxQXx,  quod  miror 
Nauckium  in  editione  sua  neque  recepisse  neque  memo- 
rasse.  Recte  interpungendo  unusquisque  intelliget  Euri- 
pidem  dedisse: 

ug  0  xlv^Suvog  f/,iyxg,  — 

KXTTX&Xa    ^eiVX  ,    ^XKpUX    (TOl    y£V^(76TXl 
^t7(T07v    (TTSpStfflfl    TJjS'  iv    yitMSpCf.    T^KVOIV. 

Revera  tragica  est  haec  pvi7iq  en  in  paucis  pulcherrima. 

I  et  P  coufundi  ostendam  exempla  afferendo  ex  aureis 
Piersoni  observationibus  ad  Moeridem.  Mendum  est  ex 
antiquissima  scriptura  quod  non  librarios  tantum  sed 
grammaticos  etiam  et  lexicographos  subiude  fefellit.  Po- 
suit  Hesychius  sua  serie: 

^OTpix  (L.  Oiipix)  vi(Jt.iovQV. 
"O peai  "Trpo^dToiq. 

OhtTi  recte  Piersonus  (ed.  pag.  274). 

Idem  Hesychius  exhibet:  pepTTt^x,  o5  t3  Tvp  ejc- 
Kxlov<n;  idem  Piersonus  peiTri^Bx,  pijri^Sx. 

Pag.  128  eodem  modo  emendat  fragmentum  Aristopha- 
nis  apud  Ammonium:  'Bii^&opxq  tIv  opKov  yj[jt.S>v.  Suadet 
ille:  Tov  oJkov.     Caeterum   plura  ex  hoc  genere  collegit 


47 


in  eleganti  et  faceta  praefatione  (pag.  XXI)  vir  doctus, 
egregius  Valckenaerii  discipulus  qui  quamquam  immatura 
morte  correptus  nova  et  vera  tamen  in  bonis  literis  repe- 
rit  et  sicubi  errat  ingeniose  certe  errat  ^). 

r  et  P  confusio  rectius  explicatur  ex  scriptura  minus- 
cula  (Cf.  Cap.  IV). 

r,  T,  T.  Locum  in  Xenoph.  Anab.  Lib.  VI,  Cap.  I, 
§  10,  ex  Athenaeo  correxit  Cobetus:  ts^xc  ^s  to  Trspa-i- 
Kov  lipxeTTO  Kx)  xpovuv  Txq  TTsKTag  uk^^x^s  kx)  s^x- 
viffTXTo.  Perperam  autem  apud  Athenaeum  pro  Kpouccv 
legitur  KpoToov  quod  natum  ex  confusione  T  et  T. 

Praeterea  exempla  sint  ^)  Hesychianum  istud  OTpia, 
^filovov  quod  moflo   laudabam   et  ^TpsT  {TpsT)  0o(3sTtxi. 

E ,  © ,  0 ,  2  invicem  commutantur.  Nempe  E  in 
libris  MSS.  formam  habet  g;  2  scribitur  C.  (Figurarum 
quibus  nunc  utimur  nuUum  in  codicibus  apparet  ves- 
tigium). 

Hinc  ante  Casaubonura  in  lepido  fragmento  Hegesippi 
(Athen.  Lib.  VII,  290  b.  et  d.)  sine  sensu  svps  pro  Xvps 
legebant.  At  omnino  ^vpog  vel  'LvpitrKot;  Tiq  dramatis 
argumento  convenit. 

Imprimis  in  vocabulis  compositis  sv-  et  <ru-  freqaenter 
permutata  sunt.  In  Etymol.  M.  p.  550,  14.  {NiKox^pfi? 
A^fivicf,'  S7t  Ks 0 (Asv  w  Kopvi  stt)  Kug)  recte  Hemster- 
husius  (ad  Plut.  p.  57)  correxerat  TKsofisv,  Emenda- 
tionem  perfecit  Porsonus   (Adverss.  p.   39)  A^j/kv/AIC 


')    Vide  e.  c.  quae  disputat  in  ZuSdpiov  p,  348  seqq. 
2)   Exquisitam  emendationem  ex  hoc  fonte  habet  Piersonus  in 
Moer.  p.  298.    Vide  apud  ipsum. 


48 


scribens,  cutn  liuius  dramatis  nomeii  semper  in  plurali 
laudetur.  In  aprico  est  ultimam  literam  C  sequenti  verbo 
TThko^iev  adhaesisse.  Vide  praeterea  quae  plura  habet 
Porsonus  1. 1. 

'A  f  TT  ix  tr  /  0 !/ ,  a(7iJt,hooc ,  xxipovTX  apud  Hesychium  in 
aiT  TT  (x.(r lov  mutandum  esse  //ne  Guyetum  quidem  fugit" 
ut  ait  Euhnkenius,  Similia  monstra  in  lexicis  nemo  non 
semel  admonitus  facile  interpretari  potest. 

In  Valckenaerii  Schedis  criticis  emendatur  Plutarchus 
(II,  1099  c.)  sroAyTfAfVrf/jov  ri;;  6  v  <7  i  a  g  zo  ^slirvov. 
Kecte  monet  T^g  ouaiotg  esse  reponendum  '').  Ibidem 
ex  oii  [/,  x  X  u  TT  oi  apudLucianum  (II,  349)  elicitur  Ouf^cac- 
hoiTTx.  Elegantissime  Casaubonus  in  Athenaeo  p.  388  e. 
pro  oCisi  [jC  u  (pike  ou  fz  s ,  ©TMG  restituit. 

Palmaria  est  emendatio  Cobeti  in  vers.  Euripid.  apud 
Plutarchum  de  audiendis  poetis.  Quae  lectio  in  editioni- 
bus  circumfertur  misere  est  depravata.  Sed  clara  lux 
affulsit  ex  optimo  quodam  codice  Veneto  ^)  ubi  scriptum 
exstat : 

T/     'BviTO!,    OUfflV    Sf7    a-£    )ClXT6xV0Ufj!,tV0V; 

Addere  iubet  v.  cl.  punctum  et  lineolam  ut  audiamus 
ipsum  Euripidem : 

t/    '^iJTX    ©TGIN    Sf7   (Tf    XXT$CiV06f4,£V0V; 

respondet  Palamedes: 

afzeivov.  ou^e)g  KoifiOiTog  eZ  (Te(3eiv  $eovg. 


')    Cf.  Hemsterhusii ,  alioium  Miscell.  Obss.  Vol.IX,  p.  149,  150. 
"0   Vide  Cob.  Orat.  de  Arte  Interpret.  p.  80  seqq. 


49 

Athen.  XIII,  p.  570  f.  in  archetypo  Matciauo  est: 

6  ebv    TO    f/,£TX^V    IjISTX    KOpilTKVlt;    jj    (AeTOi 

XOifAxiTVTn^g  tvjv  vuktx  xoifj(,x<rS»i. 

Wyttenbachius  (ad  Plut.  Moral.  p.  5  B.)  suadet  ^eJov 
fiSTa^u.  O  profanum  commentum  tali  viro  indignum! 
Verum  vidit  lacobsius:  oaov  to  fzsTx^v.  locose  vir  doc- 
tus,  qui  utramque  coniecturam  commemorat,  sententiam 
suam  ascribit  iisdem  verbis  usus:  offov  to  f/,sTx^iif 

Vix  dici  potest  quot  locis  Oratorum  imprimis  et  Pla- 
tonis  fraudi  fuerit  similitudo  vocum  OCIOC  (otriog)  et 
0gIOC  {dsJog)  cum  derivatis.  Quorum  errorum  pars 
sublata  est,  pars  invitis  criticis  editorum  sive  incogitantia 
sive  superstitione  religiose  propagatur.  Quamquara  quid 
facilius  est  quam  clare  discernere  inter  oaiog  et  SsTog , 
quae  quod  literarum  ductus  attinet  sane  sunt  simillima, 
usu  et  significatione  vero  valde  disparia?  "Oirtog  kx) 
'BlKXiog,  e.  c.  oiriog  kx)  vdf^tf4,og  ut  coniungantur,  Graeci- 
tatis  naturae  congruum  sed  SsJog  kx)  tiKxiog,  6s7og  kx) 
vdf4,ifiog  non  item.  Recte  igitur  iam  Valckenaerius  in 
Schedis  criticis  in  Dinarchi  oratione  contra  Aristogitonem 
(p.  107  1.  32)  pro  Kx)  f4,ij  Trpo^Bovvxt  tvjv  Qstxv  kx) 
(t^v)  svopKOv  \p^(pov  reposuit  tviv  otIxv. 

In  idem  incidit  Dobraeus  (Advers.  I,  p.  315)  qui 
plura  exempla  huius  confusionis  conquisivit. 

Thuc.  III,  Cap.  82  cum  alia  tum  haec  verba  corrupta 
sunt :  —  Kx)   Txg  ig  (T(pxg  xvTovg  7ri(TTstg  ov  t^  6 sia 

vdfACf)    fiXKhOV    SKpXTVVOVTO    Jj     Tcp    KOtV^    Tt     •JTXpxVOfJI.ViVXl. 

Qaae,    quoniam    de    sententia  constat,  probabiliter   con- 
iectando   multum   sublevare  posset   aliquis,   certa   medela 


50 


sanare  difficillimura  foret  nisi  Dionysius  locum  nobis  ser- 
vasset.  Exstat  apud  Dionysium:  ou  tw  Sslcp  kx)  vofji,i(/,^ 
unde  Valckenaerius  noster  in  Schedis  criticis  eruit  ou  tm 
07iai  Kx)  vo(/,if/,cp  atque  eadem  opera  salutem  affert 
Thucydidi  ^).  Iterum  idem  in  mentem  venisse  videmus  Do- 
braeo  (Adverss.  I,  p.  58).  Fidelis  igitur  hac  in  re  sum- 
morum  ingeniorum  est  concordia,  optimum  veri  sigillum. 


')   Quam  utile  sit  in  Thucydide  legendo  fragmenta  et  flosculos 
quos   haud    parca  manu  scriptis  suis   inseruit   Dionysius  Halicar- 
nassensis  cum  pulvisculo  excutere  saepe  evidentissimis  demonstra- 
tum  est  exemplis.     Utar  praesenti  occasione  ut  in  eodem  Thucy- 
didis  capite  82  meas  quoque  qualescumque  vires  experiar.   Verba 
quae  correctis  continuo  praecedunt  haec  sunt:   ov  ya.p  fiSTa.  tuv 
xsifisvuv    vSfiuv    u^sXeix^    al    TotzvTXi    ^vvoSoi,     kXXk    Trapu, 
Toxjq  xa^£(rTUTU.i;  TrXsove^ix.    Luce  clarius  est  quid  nobilis  rerum 
scriptor  voluerit,  licet  veram  suam  sententiam  simul  et  gravissime 
et  brevissime  expresserit.    Quacum  apte  conferri  possent  v.  c.  quae 
de  Aristide  legimus  apud  Plutarchum  (Reg.  et  Imperat.  Apophth.) : 
'AfKTTslSyj^   Ss  b   iixciio^    asl    xafl'  avTOV    sttoXitsvsto    xcii    Txq 
STCiifslctt;    s^svysv,     ii  q    tvh    utto    tuv    ^iXwv    Svv  ufisuq 
&Sixs7v   STTCii  pov  ffyit;.     At  si  quis   vulgatam   lectionem   dili- 
genter  perpendere  volet,  intelliget,  sat  scio,  quod  equidem  firmiter 
mihi  persuasum  habeo ,  ueque  Thucydidem  neque  quemquam  alium 
sive  oratorem  sive  historicum  ita  scribere  potuisse.    Primum  enim 
oppositio  inter  u(psXsix^  in  Genitivo  et  TrXsovs^ix  in  Dativo  neque 
usitata    est   neque  iusta;  tum  subiedum  ^vvoSct,  ni  fallor,  aegre 
caret  suo  praedicato.     Quid  multa?  remedium  reperisse  mihi  videor 
non  nimis  violentum.   Suffecerit,  si  me  audis,  ultimum  JwTa  sub- 
scriptum  mutasse  in  adscriptum  quo  facto  scriptoris  manus  extem- 
plo   pellucet.    Neminem   enim   facile    latebit   uipsXix^  {u<psXsixi;) 
levi  errore  exaratum  esse  pro  u^psXixt  [u(psXsixt)  ita  ut  locus  in 
hunc  modum  constituendus  sit:  ov  yxp  fisTX  tSv  xstfisvuv  vofjcuv 

U(pS  XS  tXt     xl   TOtXVTXt    ^VVoSot    xXXx    TTXfX    TOV^    xxisffTSTXq 
ttXsovs^  ixt. 
Confirmatur  haec  emendatio  diserto  testimonio  Dionysii  qui  locum 


61 


S  et  0  confusio  nonnumquam  non  tam  ex  figurarum 
similitudine  orta  est  quam  ex  pronuntiatione.  0  enim 
eodem  fere  modo  efferebant  quo  Angli  th. 

In  Bionis  '"ETriTxCplcfi  'A^wwSo?  v.  54  editur: 

hoi(TX6lC,    U    TpiTTodxTS,    TT  6  &  0  i;    5i    (Jl.01    Uq    OVXp    STTTlj. 

Quamvis  lubrica  res  sit  Bucolicorum  emendatio,  hic 
tamen  non  dubitandum  me  iudice  quin  cum  Valckenaerio 
mutandum  sit:  ttoo-h;  Se  fjt,oi  ag  ovxp  stttvj.   cf.  v.  50. 

Z  saepe  in  minuscula  nec  non  in  unciali  scriptura  in- 
terdum  commutatur  cum  T  et  H  (si  media  lineola  non 
est  horizontalis).  Sic  saepe  i^vjTst  pro  s^iflTsi  reponen- 
dum  vice  versa.  (cf.  Dorv.  in  Charit.  p.  57)  locularis 
est  error  nec  tamen  infrequens  si  ipse  lupiter  optimus 
maximus  vertit  in  articulum.  Quod  e.  g.  factum  esse 
apud  Clem.  Alex.  Strom.  V,  p.  716,  acute  vidit  Valc- 
kenaerius  (Diatr.  in  fragm.  Euripid.  Cap.  VII,  p.  63). 

'A^Cp/wv  Kaysi  t^  'Avtiot^' 
ov^e  yap  hoi&psi  Scxw 

CpUTO?    KXKOUpyOV    <TXyil^Ol.T    SKfj(,lfiOV(j(,SVOV 

ffo)    T  J^  J/  S'  Sg    SUvilV ,    UtTTTSp    XvQpUTTOV  ,    [JLOXslV. 

//Causa  vix  videtur    cur   t);i/§'  sq   suvviv   dixerit:    una 
litera  mutata  lovis  nomen  ZHN[A]  restituet": 


his  verbis  interpretatnr :  6  liev  vcvq  strrl  TOioaSs-  Ov  y«p  f?r< 
Ta7?  xeiToc,  vofiov  u^eXei an;  at  tuv  eTccifeiuv  eyiyvovTO  ffvv- 
oSoi ,  «AA'  eTrl  tm  Trccfo.  rov^  vofiovg  TrXeovexrelv. 

Videndus  etiam  Isocrates  (Phil.  V,  40)  ubi  dicit :  oTla  yap  kjrd- 
actc,  raq  TroXeiq  uftaXitr/jieveii  vtto  rSv  cvfzipopZv,  uj^^  iiyovfiat 
toAD  fiaX?t,ov  alraq  aif^ireaiai  raq  ex  t??  bfxovoiaq  u^eXeiaq 
Vi  ra^  ex  ruv  rore  TrpaTTOfievuv  Trkeove^iai;. 


52 


ffo)  ZJJv'  sq  sbvvtv  wiTTCSf  kv^fuiroy  y.oXelv. 

Prorsus  eodem  modo  erratum    a    uumismaticis   qui    in 
nummis  Doricis  T«v  pro  Zkv  legebant. 

H,  K,  N,  n  TI,  IT  in  utraque  scriptura  facillime 
inter  se  confundi  possunt.  Vix  igitur  ubique  statuere 
possis  utrum  ex  unciali  locus  labem  contraxerit  an  ex 
minuscula.  Quamquam  huius  rei  quoque  certa  saepe  ad- 
sunt  indicia.  '"^vlxKii^oq ,  ut  hoc  utar,  monstrum  lectio- 
nis  pro  Kvhxhii^oq  unde  natum  sit  clare  apparet  ex  per- 
mutatione  v  et  u  atque  eiusmodi  quid  usu  venit  formis 
(jxjyyt.hxjheq  et  ^suvvihxiheq  identidem  permixtis.  E  contra  ex 
altero  fonte  procul  dubio  manarunt  errores  quos  recenset 
Cobetus  (Nov.  Lect.  p.  745)  ubi  H  pro  I('  (/  ?)  lectum.  Nam 
ambabus  his  literis  /  q  nullo  spatio  diremtis  exit  Kappa 
(Vide  paullo  infra). 

Pro  i^ijpT i(yfj!,ivog  apud  Hesychium  e.  g.  reponendum 
est  i^t}pT)^f/,ivog  (I,  p.  375)  et  II,  p.  233  i[jt,(3p6vTi^Tog 
pro  ifi^povT  i  (TTog  etc. 

Idem  valet  de  loco  in  Aristoph.  Nubibus  (v.  874  seqq.) 
inveterato  mendo  inquinato,  ubi  Socrates  Phidippidem 
filium  stulto  patri  non  valde  dissimilem  his  verbis  deridet: 

'l5oy  f/Kpifixi^"  ug  viXidiov  i^pHy^XTO 
xx)  To7(7i  %£/Af(r/y  ^isppuyjxdffiv. 
TTug  ccv  f4,cc6oi  7ro6''  ovTog  a.7r6(psv^iv  ^lxttg 
jj  xAJjio^/v  »5  %«uvw<r/v  xvxTSKTTijplxv; 

Nam  quid  hic  tandem  sibi  vellet  >5  xXl^aig,  testium 
citatio ,  quae  erat  uniuscuiusque  neque  ullas  quod  sciam 
requirebat   astutias?     Mirum   est  neminem    adhuc   lucem 


53 


attulisse.  Res  est  facillima.  In  schedis  Valckenaerianis 
haec  est  brevis  annotatiuncula : 

ij  xXy^div  L.  x,viKiii<riv  Ar.  Nubb.  875. 

Summum  virum  rem  acu  tetigisse  arbitror.  Nam  illud 
ipsum  vocabulam  x>jA»j(r/?  et  saepius  legitur  cum  xxvvuiriq 
et  aliis  vocibus  eiusdem  significationis  coniunctum  et 
perapposite  hic  additur.  Uno  tantum  exemplo  defungar 
sed  insigni.  In  Platonis  Euthydemo  urbanissimae  irri- 
sionis  lepore  perfuso  dialogo  et  quasi  in  recentiores 
sophistas  scripto  pag.  289  E.  Socrates  acriter  petit  tovc 
KoyoTTOiohq ,  vanum  rhetorum  genus  quod  cunctis  philo- 
sophis  et  politicis  praestare  sibi  videbatur,  utrisque  tamen 
erat  inferius.  Audiamus  ipsum.  ,iKx)  yxp  f/,oi  o"  ts  av- 
^pe<;  ovTOi  o\  KoyoTroio) ,  otxv  <ruyyivco/jt,xi  auToTg ,  vTrep- 
(ToCpoi,  a  KXsivia,   ^okov(TIV  sJvxi  kx)  xvt^  yj  tsxvvj  xvtuv 

6sff7rS7lX  Ttq   KX)    V^ipVjKyi.    XX)   (iSVTOl   OvVsV   6xV[Jt,X(TT6v'  S(TTl 

yxp  Tijg  Tuv  sttu^Siv  Ti%v>}?  fjcopiov ,  <7y!,iKpu  ti  SKsivviq 
vTro^BsstTTspx'  VI  f4,sv  yxp  Tuv  sTTCji^wv  sp(^suv  Ts  Kx)  cpx~ 
Kxy/iuv  Kx)  (TKopTriuv  kx)  tuv  xhKuv  St^piuv  ts  kx)  vojuv 

KVjXiJ^Tiq    SaTlV ,   Vi    §f    '8lKX7TUV   TS    Kx)   SKK?\,i)7lX(TTUV   K  x) 

Tuv  xKXuv  oxXuv  KVjhvj^rii;  ts  kx)  TTXpxfAvdi x 
Tvyx^^^^  ovtTx". 

Dixerit  forte  aliquis:  //Ambabus  manibus  speciosam 
Valckenaerii  coniecturam  amplecterer  nisi  novum  impe- 
dimentum  vehementer  obstaret.  Solemnis  in  talibus  est 
particularum  repetitio  ^  —  vj  quarum  alteram  omittere 
vix  ac  ne  vix  quidem  licet".  llli  ita  respondeo  ut  par- 
ticulam  rectius  adesse  concedam,  vulgalam  lectionem 
tamen  semel  abiectam  iion  desiderem.     Eieri  sane   potest 


54 


ut  unus  vel  plures  integri  versus  exciderint;  nam  ut 
nunc  locus  sese  habet  evidentissimam  emeudationem  salvo 
metro  perficere  frustra  sudo.  Verum  fortasse  monstrabit 
felicior  hora. 

H  et  n  permutatio  in  omnibus  libris  subinde  occurrit. 
Primus  hoc  corruptelae  genus  perspexit  celeberrimus  Pau- 
lus  Leopardus  et  plura  exempla  sedulo  comportavit  "Valc- 
kenaerius  in  Schedis :  viept  e.  c.  pro  Trsp)  (Dorv.  in  Charit. 
p.  171)  Upo^oTov  pro  'HpoloTov  apud  Maximum  Tyrium, 
yitCofAyjv  pro  7nddfii^v\,  ^poTccv  vjiixp  pro  •jrpoTrxv  ^fiixp 
apud  Hesychium,  etc.  Omnino  operae  pretium  est  in- 
spicere  Mnemos.  IX ,  p.  308  seqq.  ubi  videbis  in  Epistola 
ad  Hebraeos  XI,  4  non  legendura  esse  TrlffTsi  IlAglONA 
6v(riav"A(3£^  Txpx  Koiiv  Trpojj^ve^yxe  t^  6eu  sed  HAglONA 
i.  e.  ^llov ». 

H  et  TI  in  utraque  scriptura  confunduntur,  facillime 
autem  in  minuscula.  Detexit  hunc  errorem  Porsonus 
(Adverss.  p.  95)  in  lepidissimo  fragmento  Hermiae  quod 
aetatem  tuHt  apud  Athen.  XIII,  p.  563  e: 

xkovctxt''  u  'LTioxKeg  sf/,7ropoi  hvipov 
Xdyuv  uTTOzpiTijpeg  ot  fjt,dvot  txvtx 
Txv  To7g  ttIvx^i   Tt pivvi  TCO   (TOCP^   ^ovvxt 
xvTo)  xxTxppoCPe7Te  k.  t.  A. 

Corrigendum  tt p  iv  ti. 

In  Hyperidis  oratione  kxtx  Lvjfjt^otrUvovg  §  20  scriptum 
erat:  toitovtov  S'  w  av^^peg  ^ikx^tx)  ,  tov  TrpxyfcxTO^;  kx- 
TXTTeCPpdvT tKe.  Eectissime  Cob.  Nov.  Lect.  p.  745 
KXTXTceCp pdvviKe.  Idem  Aristoph.  Av.  v.  23:  r/  5'  j} 
xopuvt]  (r/)  TJ}?  cScu  ^Jyet  Trept;  interpolatione  deleta. 


55 


Contrario  errore  peccatum  est  in  Euripidis  Alcestidis 
V.  552  ioculariter  corrupto,  ut  mirum  mihi  videatur  quo 
pacto  manifestum  mendum  editores  ad  hunc  usque  diem 
fugerit.  Admetum,  cum  hospitio  recipere  vult  Herculem, 
chorus  oratione  pedestri  et  tragoedia  omnino  indigna  ^) 
ita  alloquitur: 

t/  Jp^^;  roixvTVjq  (rv(i(popx(;  •^poKsifAsvt^g, 
"ASjCiJjTf,  ToXfi^g  ^svo^SoKsTv ;  ti  fAwpog  sJ; 

Laudo  equidem  diligentiam  attenti  nescio  cuius  lectoris, 
quem    in    margine    vetustae    editionis '  annotasse   reperi : 
'^H  fjiupog  sJ;    Nam   quis  umquam  pronomen  t/  sic  cum. 
adiectivo  coniunctum  vidit? 

H  saepe  habueruut  pro  N  vice  versa,  si  non  appare- 
ret  rectusne  esset  medius  ductus  an  obliquus.  Quod 
imprimis  in  nominibus  propriis  factum.  Sic  apud  Diod. 
Sicul.  T.  I,  p.  384  noraen  matris  Apollinis  abiit  in 
'A  VTOy  V. 

Vide  praeterea  Porsonum  (Adverss.  p.  140)  in  Athen. 
pag.  700  f.  in  iutegrum  restituentem  versum  Philyllii: 

Kx)  XuXi^ov  "Sifjcu^ov  01(700  Kx)   ^puaKXfS'  VI  V   SfJJ. 

Liber  MS.  habet  ^v^^svl. 

In  Plat.  Phaed.  pag.  87  B,  C.  —  kx)  s1  rig  xttkttuv 
oiUTu   txvspccT :!}■/].    recte   Dobraeus  Adv.  I,   p.  151   xitkj-- 


')  Habet  hoc  Euripides  interdutn  ut  in  summo  eloqueutiae  stu- 
dio  sermonem  quotidianum  misceat  verbis  splendidis  et  magnificis_ 
Vide  yevficcTOc  evsxx  Tpliig.  in  A.ul.  v.  454  ubi  ita  loquentem 
facit  Agamemuonem:   elev,  t<  (|)^(r«  Tpb;  ^dfiZfTX  t>jV  efi^v. 


56 


Toitj.  Erroris  causa  in  aprico  est.  Aliter  videtur  Stall- 
baumio.  At  confer  Hell.  III,  4,  15  fine:  ua-Tsp  xv  rig 
Tov  uTrep  xvTou  x7ro6xvovfievov  7rpo6vfiai;  ^tjroi^. 

K,  cum  altera  pars  esset  ductus  rotundi,  bipartito 
divulsum  saepe  peperit  I C  =  /  ^.  Coutrario  errore  ;  g 
literis  nullo  spatio  diremtis  coaluit  in  x. 

Perridiculum  sane  est  vCpxXiJL»  ubi  somnolenti  mo- 
nachi  av^^pxg  dptjTOvg  optimos  viros  mutant  in  ursos 
{ocpKTovg).  At  noli  in  librariis  quidquam  mirari  si  ipsos 
scriptores  quoque  dormitare  videmus.  Cuius  rei  exemplo 
est  Athenaeus  in  Lib.  XI,  500,  c.  qui  totus  in  poculis 
nil  doli  saspicatus  suavissime  narrat  etiam  Dercylidam 
Lacedaemonium,  virum  callidissimum  cognomine  7XvCpoc 
appellatum  fuisse  idque  commemorari  ab  Ephoro.  ^£1  Awo-Te 
'Adiivxis  stT  civviypii^viv  wg  cp^atv  ""ApKTTOpixvyjg.  Cui 
enim  ignotus  Sisyphus:  S  x,6ph<TT0q  ysvtT"  xvlpuv.^  quem 
revocat  Porsonus  (Adverss.  p.  131). 

Dextre  olim  Aeschyl.  Choeph.  v.  897  correxit  Robor- 
tellus.     In  codice  unico  legitur: 

SxivXSq  ,    U    TTXJ,    TOV^^S    'S'  xl^^SVXl  ,    TSKVOV , 
(IXtTTOV    TTpog    WKV    TtOXXX    §>j    (SpiXuV    XfiX 

ovKot7iv  e^vj(jt.eh^xg  svTpx(peg  yxXx. 

Poeta  scripserat  xpoq  c<i  7v. 

Palmaria  quoque  est  emendatio  Hirschigii  in  Luciani 
Saturnalibus.  (§  25)  syu  fzsv  ttx^xi  (SxvtXshg  uv  ttsttxv- 
fixt  slg  uv  To7g  Trxitr)  ^ixvsifjcxg  tJjv  xpxvjv.  Ubi  codices 
e]g  uv,  editores  alii  aliter.  Ipse  Lucianus  dederat  gKIiN. 

Ex  hoc  fonte  perpetua  confusio  praepositionum  sx,  et 
slg  de  quibus  vide  Cap.  VI. 


57 


Evanuit  nonnumquam  prior  pars  literae  ut  altera  pars 
rotunda  =S  tantum  supersit.  Perperam  e.  g.  x«t«(7tjj- 
(rx(r6xt  pro  x,XTaKryjcrot,<T&xi  scriptum  esse  in  Isocratis 
Panegyrico  §  182  arguit  optimus  codex  Urbinas  atque 
simile  vitium  contraxit  nomen  proprium  Kt;j(7/xAjj5  apud 
Xenophontem  in  Hell.  VI,  2,  10  quod  male  abiit  in 
2T>j(r/xAJf?  (cf.  Cob.  Var.  Lect.  p.  125). 

Confunduntur  inter  se  <I>,  T,  X,  "^.  Litera  4>  anti- 
quitus  in  hunc  modum  exarabant :  -j- . 

Haud  difficile  est  intellectu  quibus  potissimum  errori- 
bus  vetus  haec  scribendi  forma  ansam  dederit,  uempe 
commutationibus  cum  T  et  X.  Literarum  <I>  et  T  cum 
T  confusio  autera  in  omnibus  libris  frequens.  Pauca 
exempla  in  re  notissima  sufficiunt. 

T  male  lectura  apud  Euripidem  (Troad.  v.  275)  in 
apographis  nonnullis  peperit  monstrum  lectionis  cpoiTO- 
(Sxfiovot;.    Codex : 

iyu  Sf  t£  TrpovTOhot;  oc  t piT o^ci [Jt,ov ot;  X£p\ 
^euofAsvx  (3tx)iTpou  •yspxi^  Kxp^. 

Sine  ullo  iudicio  in  multis  Ubris  promiscue  leguntur 
vocabula  tu%jj  et  \pvxh  cum  composiiis  et  derivatis. 
Quod  vitium  iam  ab  antiquioribus  philologis  Stephano, 
Gesnero,  Cantero,  aliis  compluribus  locis  tacite  correc- 
tum  est.  Multa  collecta  habet  Dorv.  iii  Charit.  p.  422 
nec  non  Valckenaerius  in  schedis,  qui  monet  de  adverbio 
svrvx^g  in  ev\pvx<^?  mutando  in  Stob.  Eloril.  p.  576. 
Simillirao  loco  earadem  medicinam  facit  Cobetus  (Var. 
Lect.  p.  6)  nempe  Dionys.  Halic.  Lib.  IX,  29.  ubi 
Reiskius  speciosius  quam  verius  correxerat  «Ty%aj?.  Nam 


58 


summa  constantia  apud  Veteres  milites  dicuntur  ev\lju- 
X^^  ;ct«%f (r^<x/ ,  £v\Jjvxcc?  xyuvt^£(xdai ,  fortiter  pugnare , 
foriiter  certare ;  ary^w?  |C*iX%f(7^«;  nusquam  legitur, 
quod  sciam.  Etenim  non  ipsum  proelium  infelix  ha- 
betur  a  populis  fortibus  et  bellicosis  sed  tristes  belli 
vices  et   eventus. 

Caeterum  apud  Oratores,  apud  Demosthenem  imprimis, 
quaedam  loca  supersunt  ubi  optima  res  est  huius  ob- 
servationis  in  tempore  meminisse.  Licet  enim  cuiusvis 
sit  discernere  inter  animum  et  fortunam,  nimia  festi- 
natio  tamen  et  saeva  quam  plurima  edendi  cupido  haud 
raro  acutos  editores  coecis  reddit  similes, 

Vidi  interdum  apud  lexicographos  perfecta  fiXvixEvxi 
et  e}Ki)(pivxi  confusa.  Dubito  tamen  an  ex  similitudine 
<p  et  X  natus  sit  error.  Nam  aoristi  quoque  permutan- 
tur  (cf.  Cob.  Nov.  Lect.  p.  558). 

4>  et  T  quoque  inter  se  confundi  exquisito  exemplo 
me  docuit  Valckenaerius.  In  quo  memorando  praesenti  ca- 
piti  finem  impono  et  laetis  auspiciis  me  accingor  ad  reliqua. 

Servat  Athenaeus  (XIII,  pag.  594  f.)  pulcherrimum 
fragmentum  Dicaearchi  de  monumento  Pythioniees  tjJi; 
XiSsAiJ^.  Locus  laudatus  ita  incipit.  rxuTo  ^s  TTtxQoi  Tig 
ccv  eyr)  ri^v  ''A&vivxiuv  toXiv  ix^iKvov[/,evog  kxtx  tvjv  ^tt' 
''E.Ksvfflvoi;  Ti^v  lepxv  ooov  KxKovfisvvjv.  kx)  yxp  svtxv&x 
KXTXiTTxt;  ov  XV  ^  TO  TTpooTOV  [o  Tijg  ''A^yivx?  xCpopccfzevog 
veug  Kx)  To  7ro?j7fj(.x  o\peTxi  Txpx  tvjv  o^ov  xvtviv  uko- 
^of4,>jf/,ivov  f/,vvifi,x  K.  T.  >..  In  his  ^  —  xCpopwfisvog  Grae- 
cum  non  est.  Cum  Valckenaerio  revocandae  erunt  tres 
literae  fugitivae  quas  expulit  similium  vicinitas.  Nam 
Dicaearchus  dederat:  OT  AN  4>ANHI. 


•J>''- 


CAPUT  QUAETUM. 


De  charactere  ligato  dicturus  quod  iam  supra  monui 
idem  hic  praemittendum  duco  errores  et  peccata  orta  ex 
scriptura  unciali  omnia  se  insiuuasse  in  minusculam;  ubi 
deinde  ab  imperitissimo  quoque  variis  modis  explicata  et 
correcta  scilicefc  pro  levibus  vulneribus  morbi  exstiterunt 
vixdum  sanabiles.  Late  grassata  est  infelix  ista  mutandi 
temeritas  quae  de  singulorum  vocabulorum  et  sententia- 
rum  pondere  parum  sollicita  omnia  paullo  impeditiora 
impia  manu  resecabat,  lacunas  suis  ineptiis  xixv  ^eivug 
supplebat.  Sed  haec  alias,  nunc  de  literarum  figuris. 
Plurima  autem  vitia  in  scriptura  minuscula  nascuntur  ex 
compendiis  et  siglis  sive  neglectis  sive  perperam  intel- 
lectis;  haec  suo  loco  ordine  tractabo.  At  praeterea  alia 
nonnulla  animadvertenda  sunt  quibus  ansam  dederunt 
literarum  ductus  et  nexus.  Quamquam  lectorum  potius 
quam  codicum  haec  sunt  errata.  Quicunque  artem  pa- 
laeographicam  doctus  ab  idoneo  praeceptore  aliquot  libros 
cum    cura   excusserit   horum    bonam  partem  non  videbit; 


60 


inexercitati  hominis  vero  non  est  legere  quod  scriptum 
est.  Operae  pretium  est  insigniora  quaedam  indicare 
quae  tamquam  scopuli  in  legendo  vitanda  sunt. 

Literae  «,  praesertim  in  finibus  verborum,  saepe  hamu- 
lus  adhaeret  qui  prirao  obtutu  ab  unoquoque  habebitur 
pro  /  vel  y.  Inde  saepe  nominativi,  dativi  singularis, 
nominativi  pluralis  numeri  cura  raagno  sententiae  detri- 
mento  permutantur  ut  roixdTxi  et  toixvtx,,  citxi  et  o<t» 
etc.  Verum  etiam  in  mediis  vocibus  cave  hanc  caudam 
prolixam :  sunt  codices  in  quibus  Txq  et  ttxIc  vel  inten- 
tissima  acie  vix  distinguas. 

Compluribus  editoribus  tamen  haec  observatio  fraudi 
fuit  cum  semel  admoniti  ubique  x  suspicarentur,  etiam 
ubi  verum  erat  xi.  Luculentum  exemplum  habet  Bastius 
(p.  88 1-)  cuius  Commentatio  Palaeographica  Gregorio  Co- 
rinthio  adiecta  ante  hos  sexaginta  annos  ultimura  edita 
paucis  iuniorum  philologorum  in  manibus  est.  Verbum 
Alyixt^siv  (cf.  Suid.  in  voce)  in  nescio  quo  lexico  rhe- 
torico  ita  explicatur:  (txj  Txlyix^stg  ivdx'^)  KxQyiiJt,svoq 
xvTi  Toii  Tspixyctiv  XxXslq.  Eecte  ille:  «.vti  tou  Trsp) 
alyciv  >.xXs7<:. 

Eadem  de  causa  commutarunt  x  et  xv.  Perite  Reis- 
kius  restituit  locum  Libanii :  (Vol.  IV,  p.  859,  26)  kx) 
•TroKXx  XV  stvi  },sysiv  x  Tolg  (Cod.  xiiToTc)  xTTopovcn 
cpiK-jiv  (Tvvs^suKTxi  %«Af7r<z.  Confirmant  hanc  emenda- 
tionem  licet  confirraationis  non  indigam  raeliores  codices 
Parisienses  teste  Bastio. 

Plane  eiusdem  praestantiae  est  coniectura  H.  Stephani 
in  Plat.  Phaed.  ad  fin. :  oi/^Bsvx  ovtivx  ov  y,XTSK>.x<T  sv. 
Ceteri  kxtskXxv(tsv. 


61 


Haec  de  X,  oii,  otv  suflBciant,  si  hoc  unum  epimetri 
instar  addidero  fuisse  olim  editorem  Strabonis,  qui  ut 
plura  ridicule  sic  Tom.  VI,  p.  554  ^)  satis  stulte  finxit 
variam  lectionem  ^ixvQstriv.  0  lepidum  caput,  quam 
vellem  adhuc  in  vivis  esses  ut  nasum  criticum  tibi  gra- 
tularer!  Sed  dudum  descendisti  unde  negant  redire  quem- 
quam  atque  vix  ullus  superest  tui  similis. 

X  productiore  lineola  instructum  in  multis  libris  etiam 
a  valde  simile  est.  Bis  inde  peccatum  apud  Hesychium 
in  voce  Mvi^ex  ^)  ubi  codex  Marcianus  habet  fiti^ex  ts- 
^epiKTxg  A«  i}  KUffh  xfix  ^xirova-.  Locum  restituit  Mu- 
surus  in  tempore  recordatus  Od.  2,  87. 

fjt,^^£X    T    e^SpVITXi;    ^Cfitj    KV(t)v    UfjtX    ^x7X<t6xi. 

Saepe  x  habitum  est  pro  st  et  sv  si  linea  quae  ad- 
haeret  et  supeme  et  inferne  iusto  est  longior.  Nam  in 
diphthongis  st  et  sv  litera  f  induit  formam  exigui  semi- 
circelH. 

Confuslo  X  et  si  autem  imprimis  occurrit  in  vocibus 
perantiquis  et  obsoletis  quae  a  recentioribus  librariis  non 
recte  intelligebantur.  Quod  egregie  cemitur  in  verbis 
contractis.  TtfA67(r6xi  qui  scribat  pro  Tifi,S.(T6xt  non  re- 
perias  sed  •TrxhxfisltT&xi  pro  ^xXxfixvSxt ,  fixpTvpsTirSxi 
pro  fixpTvpx(T&xt  passim  occurrunt.  TJtile  exemplum  ha- 
bes  in  vocabulo  xtvi.  Fugit  indoctos  scribas  sequioris 
aevi    quam    vim    habeat    Homerica    illa  "Atvi    vi    Trxvrxg 


1)    TiJ?    Ss    xctTCC<TKSVvii    Tuv  Upuv  ii  Sid^ecTtq  TOiavTit.     (Vide 
edit.  Greg.  Corinth.  p.  952  in  Indice). 
^)    Cf.  Edit.  Schmidtii  in  voce. 


62 


xoiTxi.  Hinc  factum  ut  saepe  in  varia  monstra  abeat. 
Vide  Valcken.  ad  Ammon.  p.  248  in  Scholio  misere  cor- 
rupto  ibique  cf.  Schol.  Veneta.  Clare  tibi  apparebit  pro 
jj  sIts  legendum  esse  vi  xtvi. 

De  oi  et  sv  commutatis  omnino  adeundus  est  Monte- 
falconius  (Pal.  Gr.  p.  343)  qui  probabiliter  me  iudice 
emendat  Herodotum  (Lib.  IV,  191)  pro  xKaTik^l>sv(TTX 
dijplx  xxxTcixjj  xu  <7T  X  bestiae  intractabiles  reponens.  Fu- 
git  haec  emendatio  editorum  diligentiara,  quorum  Bekkerus 
et  Kruegerus  sequuntur  Reiskium  perfunctorie  ut  solet 
&yipix  KXTx\ptu(TTx  corrigentem,  Dietschio  nihil  suboluit. 

Frequentissimus  hic  error  est  in  adiectivis  et  substan- 
tivis  ab  x  privativo  et  eu  incipientibus.  Quis  nescit, 
ut  hoc  utar,  suKoyov  et  xXoyov  e  regione  inter  se  esse 
opposita?  Disputant  tamen  editores  non  sine  ira  et  stu- 
dio  utrum  horum  quoque  loco  exaratum  sit.  Frustra; 
nulla  enim  est  in  talibus  codicum  auctoritas.  Solo  iudi- 
cio  standum;  txK}.x  xuipx  xx)  Tu^hx.  Apud  Lucianum 
de  Sacrif.  §  13  e.  c.  cum  Cobeto  corrigendum:  x«)  t/ 
yxp  oux  xi7£(3sg  fV/TfAwv;  (Vide  Var.  Lect.  p.  121  ubi 
multa  ex  hoc  genere  affert.)  et  sic  ubique  legendum  quod 
postulat  verborum  contextus. 

/3  qua  forma  etiamnunc  utimur  scriptum  nonnumquam 
habetur  pro  6  vice  versa:  (31ou  et  Seiou  inde  permutata, 
hx^slv  et  XxQslv  ^)  fuit  etiam  qui  pro  participio  aoristi 
verbi  xxQxipeiv  legeret  xxfiijpxg. 


')   Aristoph.  Eccles.  V,  26  ita  editur  a  Dindorfio: 

il  izlfzdrtx  rocv^peix  xXe^xffai^  \x^e7v 
yy  ;gaAe;rov  xvtcui;. 

Eqvudem  praefero  lectionem  edit.  Burmanuianae  }^xie7v. 


63 


Longe  frequentior  est  confusio  huius  literae  cum  y 
(jK,  >j,  X,  (X,  «).  Noli  tamen  propterea  cum  Montefal- 
conio  in  animum  inducere  ipsam  figuram  /3  antiquiore 
forma  his  erroribus  ansam  dedisse ,  quos  procul  dubio  pe- 
perit  vitiosa  sequiorum  a-uvi^Ssix,  (3  et  v  (v,  w)  plane 
eodem  sono  efferentium.  Sunt  libri  MSS.  ubi  ypsilon 
literam  beta  funditus  expulit. 

Fassim  exarata  sant  v.  c.  vxpvxpoi ,  Xxvpov ,  xvxxiov 
pro  (2c»p(3xpoi ,  Xi!c(3pov,  x(3xxiov  etc.  Haud  raro  inde 
in  Lexicis  pro  y  et  /3  (Digamma  Aeol.)  editur  fjt,  ut 
lJi.eK'BQ[jt,tvQq,  S7n$vfiuv  apud  Hesychium  pro  TsX^c- 
fAsvog. 

y  ea  est  infelicitate  figurae  ut  in  utraque  scriptura  ad 
complures  alias  literas  similitudine  accedat.  In  minus- 
cula  parum  differt  ab: 

V,  si  haec  litera  iusto  est  longior  atque  infra  lineam 
porrigitur.  Hinc  in  pravis  editionibus  Aristophanis  com- 
mutantur  tovtov)  et  TOVToy)  (vide  e.  c.  Thesmophor.  v.  880). 
Eiusmodi  est  vitium  quod  deprehendit  Bastius  (Not.  ad 
Greg.  pag.  393)  in  ApoUonii  Dyscoli  libro  de  adverbm: 
svyxlxg  sfixXovTO  imo  vero  svvxixg  b^xKovto  (=  evvxq 
i.  e.  ancoras). 

Praeterea  y  interdum  non  multum  dissimile  est  p  et  pi 
continuo  ductu  scriptis.  Quod  imprimis  usu  venit  ad- 
iectivis  in  vipioq  et  vjyoq  exeuntibus.  Alia  huius  confu- 
sionis  exempla  non  sunt  admodum  multa. 

5,  si  duo  puncta  sibi  imposita  habet  valet  ^z.  Per- 
miscentur  inde  V  et  S/  (Sf  et  S/o;).  Idem  factum  ubi 
apex  huius  literae  solito  magis  deorsum  demissa  erat. 
Pinxit  inde  Villoisonus  verbum  xvx^iiJTavxi  Graecis  igno- 


64. 


tum  in  Schol.  Ven.  ad  II.  (3,  278  ubi  nemo  hoc  agens 
non  legeret  txvx  S'  svTtj. 

Nonnumquam  etiam  pars  superior  pro  nexu  habita; 
altera  pro  o.  Quae  aurea  est  observatio  G.  Koenii  ad 
Greg.  Cor.  p.  120.  Apud  Hesychium  e.  c.  svolxiov  legi- 
tur  pro  svlixtov  quod  pauUo  supra  habet.  Passim  con- 
fusa  sunt  adiectiva  ^iKxiog  et  clKsTog  quod  nuper  exqui- 
sito   exemplo    confirinavit    Badhamus  in    Thuc.   III,    68 

locum  corruptum  ita  constituens :  kx)   oti  va-Tspov 

kxt""  SKsivxg    ovK  i^^i^xvTO rjj   sxvtuv   olKsiot!.   ^ov- 

Xviffsi.  Eiusdem  scriptoris  eadem  medicina  locum  sanavit 
Cobetus  1)  plura  ex  hoc  genere  alias  se  daturum  pol- 
licitus:    (Lib.  IV,  15)  —  'i^^o^sv  xvToTg  clx;  «V/  ^v[j.(pop^ 

[Jt.SyxKl^     TX     TiKvi     KXTx(3xVTXg      i?     TO    (TTpXTOTsBoV     (3oV- 

Ksvsiv  TTxpxxp^if^x  "SpccvTxg  o,Ti  XV  Soxjjf.  Est  sane 
aliquid  inter  ^pxv  et  opxv  quamquam  non  omnibus  ita 
visum  est  ^). 

De  }}  et  X  invicem  permutatis  dixi  Cap.  III.  Hoc 
tantum  addam  in  minuscula  scriptura  imprimis  cavendos 
esse  errores  in  coniunctione  literarum  kv,  >]v,  yu(=/3y) 
etc.  Qua  de  re  operae  pretium  est  adhibere  eximias  ob- 
servationes  Porsoni  ad  Hom.  Od.  H  v.  206,  ubi  Scholia 
dant  variam  lectionem  yiv^x>^i{jt,ot(ri  pro  Kv^xXiiJt,ot(n. 

Litera  /  in  variis  libris  diversissimis  modis  indicatur: 
adscribitur,  subscribitur,  suprascribitur,  saepe  etiam  plane 


')  Cf.  Obss.  in  Hyperid.  Orat.  funebr.  p.51seq.  ubi  v.  c,  multa 
exempla  addidit  ex  Schedis  Valckenaerianis. 

■'')  Miror  ApoUonium  Dyscolum  sagacissimum  grammaticum  scrip- 
sisse:  TO  5p2  cryifixivei  icxl  to  bpu  «0'  ov  tixl  to  SpuTrxl^stv 
Kxi  TO  IfciTrsTVi^  h  eTTt^Xixuv.  (Tfft  'Et<pp.  Bekk.  An.  549,  22). 


65 


negligitur.  Inde  nominativi  et  dativi  primae  declinationis 
frequeuter  confusi.  Exemplum  dedi  Cap.  III,  in  Thucyd. 
Lib.  III,  Cap.  82.  Caeterum  in  compluribus  codicibus  i 
notari  solet  uno  vel  duobus  punctis.  Id  cum  fit,  facillime 
spiritus  et  accentus  omittuntur,  certaque  lux  unice  ex- 
spectanda  tx  rav  (TV[jt,(Ppx<^oiJt,evuv. 

A  ut  sponte  intelligitur  facillime  commutatur  cum  %• 
Idoneum  exemplum  exhibet  Dorvillius  (Animadv.  in 
Charit.  p.  330)  in  vocibus  'sKvjtxi  et  txi^Txi.  In  no- 
tis  numerorum  potissimum  multi  errores  ex  hoc  fonte 
fluxerunt. 

De  ?  et  C  vide  Cap.  III. 

Saepe  uno  ductu  exarantur  literae  rp  et  ti  qui  ductus 
simillimus  esse  potest  figurae  ^.  Hinc  crebra  permutatio 
inter  i^  et  sti,  x^iog  et  aiTiog.  Animadvertendum  quo- 
que  quod  monet  Cobetus  de  verbis  o^vvsiv  et  OTpvvsiv 
inter  se  mixtis,  (Nov.  Lect.  p.  80  seq.)  exemplo  allato 
ex  secundo  libro  Maccabaeorum  IX,  7:  Tcvp  ttvscov  rolq 
6vfAo7g    Kx)    x£?,£vuv   £7ro^vvsiv    T^v    •Kopeixv    (L.   liro- 

TpVVSlv). 

Errorem  ex  hoc  genere  mihi  deprehendisse  videor  in 
Scholiis  ad  Od.  N.  174.  Verba  facit  rex  Alcinous  in 
hunc  modum: 

u  TroTTOt ,  VI  [Jt.xXx  §jj  {As  7raXxl(pXTX  SitrCpxd''  ixxvet 
TTXTpoq  £f/,ov ,  og  £(px<rx£  Uoa-£i'^xccv''  txyx(TS(x6xi 

>5jt*7v  ,    OVVSKX    TTOfATTo)    X7rVj[Jt,0VSq    slf4,SV    tXTTXVTCCV. 

Ad  ultima  verba  Scholiastes  annotat:  oti  kx)  tuv  fiij 
«vx^iuv  xTTvifcovsq,  fjt,vi  savTsg  xvTOvt;  TvifJi.xivs<j6xi.  Fa- 
teor  haec  ut   nunc  sunt   aliquo  modo   explicari  posse,  si 


66 


ad  avx^luv  suppleveris  TD^f^izivsvSxt,  sed  verisimilius  mihi 
videtur  ruv  fii]  xvxit iuv. 

p  facillime  confunditur  cum  o,  quoniam  teuuis  unci- 
nulus  Imius  literae  sub  rotunditate  Txpx^Jyug  crassa  vix 
cernitur.  Nomen  proprium  Olvuv  inde  quod  legebatur 
olim  apud  Isocratem  ex  Harpocratione  correctum  in  'Pivuv 
(vide  Harp.  in  voce  cum  nota  Maussaci). 

rp  si  uno  ductu  exarantur,  t  interdum  a  p  absorbetur. 
Quod  ut  tibi  persuadeas  prorsus  necesse  est  varias  scrip- 
turas  ex  ipsis  libris  MSS.  observasse,  nam  formam  rp 
neque  facile  describerem  neque  typis  repraesentari  posset. 
Multo  adhuc  frequentior  est  contrarius  error.  Cuius 
luculentum  exemplum  praebet  Xenophon  (Hell.  Lib.  "VI, 
5,  7)  ubi  ante  Dobraeum  edebatur:  i^TTufisvoi  §' o/  Tsp) 
Tov  Upo^svov  Kx)  KxX^i^iov  sv  Tolq  6 s XT p  0 ig.  Legen- 
dum:  iv  roTg  6  s  xpoTg  '^).  Nam  Ssupo)  certa  analogia 
Dorice  appellantur  Ssxpoi.  Aliud  exemplum  habemus  in 
Isocratis  Panathenaico  §  50.  Exhibet  Urbinas:  s]g  tjjv 
vxufiCxxixv  Tv\v  TroivjiTXiTXV  Tpo-rcviv  XTTjxvTog  Tou  iroXs- 
fAOV,  reliqui  codices  po7ri]v,  quod  longe  praestat. 

(p  quoque  ex  figura  Tp  natum  esse,  quod  commemorare 
oblitus  est  Bastius,  non  mirum  est.  Hinc  factum  ut 
compluribus  locis  pro  — TpxysTv  — (pxysTv  legatur.  Pri- 
mus  quod  sciam  hunc  errorum  fontem  aperuit  Cobetus 
in  Nov.  Lect.  p.  175  ubi  affert  duo  exempla  ex  Plu- 
tarcho  de  quorum  emendatione  liquido  constat  ex  Livio 
et  I.  Obsequente.     Vide  apud  ipsum. 


>)   Cf.  Dobr.  Adv.  I,  pag.  129. 


67 


0"  iunctum  6,  tt  ,  x>  facile  negligitar.  Contra  minu- 
tus  hamulus  literis  5,  tt  et  %  additus  interdum  perperam 
habetur  pro  ir.  Exempla  in  perfectis  passivis  dedit  Dor- 
villius  in  Charit.  p.  403. 

In  Schol.  ad  Od,  N.  v.  10  seqq. 

« 

xsTTat  Kx)  ZP^'^^'^  TroKv^ai^BxXog  t  aKXx  ts  TravTx 
'Bap'  o(TX  ^xiviKwv  0ovXi]Cpdpoi  hdxT  hsiKxv.) 

mendum  inest  manifestum. 

Observat  Scholiastes:  evTrpsTrwt;  §f  tov  Koyov  i^viveyKev 
OVK    avTtxpvg    cpiiffxg    oti     eKxjSeg    iu,£V    kx)    iaQiJTX    kx) 

XPV70V    KX)     XKhX     ^UpX  ,      VVV      Ve     Kx)     TpiTTO^X      (701      KX) 

Xe(3>)Tx  KXT  xv^^px  TT poOi^tTo (jcev  K.  T.  X.  Nemiuem 
opinor  latet  quid  velit  noster,  at  nihilominus  doctis- 
simos  editores  fugit  vitium  dictionis.  tt  p  o  6yi(70fjt,ev  he^vjTX 
ridiculum  est ;  tu  adde  7:  7rpo76yi(To;jt,ev. 

De  cp  et  \//  invicem  permutatis  vide  Cap.  III.  Va- 
riae  lectiones  nonnumquam  afferuntur  o(^£iq  et  oxpeigt 
cpi?.oi  et  4^iKoi  etc. 

Saepenumero  solum  Cp  legitur  pro  Cpp  e.  g.  TxCPog  pro 
TxCPpo<;,  (vide  var.  lect.  ad  Lycurgi  Leocrat.  p.  153,  27) 
CpovtKug  in  margine  librorum  pro  (ppovif,i,ug,  e(px(rxv 
pro  eCPpx(Txv  etc.  Contra  omnem  analogiam  pertinaciter 
defenditur    cpxTpix    pro  CppxTpix  ^).     Neque    rarus    con- 


')  Eodem  modo  p  excidit  post  (Tt:  a(3eAA£«,  (rrsCpsi  habet 
Hesychius.    Lege  sodes:  ctTsXXst,  (TTpS^si. 

6* 


68 


ti-arius  error.  Causa  inde  est  repeteuda  quod  0  et  p 
per  unam  notam  tachygraphicara  connectuntur.  (Cf.  Valck. 
ad  Herod.  p.  207).  Simile  quid  valet  de  (p  et  CpS.  Er- 
ratum  imprimis  in  verbis  recentioribus   inauditis.     Abiit 

e.  c.  scp$if  iu  l(J))j ,  — (phipo{xxi  in  — (pspoiixi  etc. 


CAPUT  aUINTUM. 


Usus  compendiorum ,  si  unum  N  finale  exceperis  per 
lineolam  praecedenti  literae  suprapositam  expressum ,  inva- 
luit  saeculo  nono  simul  cum  charactere  ligato.  A  quo 
inde  tempore  quidquid  scribendi  laborem  aliqua  ex  parte 
minuere  potest  cupide  a  librariis  frequentatur.  At  com- 
peudiis  multo  antiquiores  occurrunt  paucorum  aliquot 
substantivorum  abbreviationes  iam  in  vetustissimis  libris 
solemnes,  quae  ex  Bibliis  caeterisque  Chrislianorum  scrip- 
tis  in  rehquos  codices  invectae  sunt.  Quasnam  voces 
potissimum  abbreviare  placuerit  res  ipsa  clamat.  Nempe 
praeter  nomiua  propria  {xfltja-ovc,  'lo-p^jjA,  Aaii/S,  'Upou- 
(Tx^ijfjt,  aha,  quae  quavis  pagina  plus  semel  leguntur, 
haecce  imprimis:  $£0c ,  av$pai7roc,  TraTvip,  f^jiTy,p,  vtog , 
TTVsiifAX,  xvptog ,  (TUTVip ,  ovpxvoc ,  (TTOivpog.  Fit  abbre- 
viatio  summa  constantia  in  huuc  modum:  omittuntur 
literae  mediae;  reliquis  supraponitur  linca  horizontalis , 
e.  c. :    ANOC  =  «vSpuTTOc,    0C  =  Ssog ,    KC=:xvptog, 


70 

nHP,  MHP,  TTxriip,  f^yJTttp,  CHP  =  (T«r^/),  GTPOC  = 
TTxvpoq.  Porro:  TT  =  vtov  in  genitivo ,  XXl  =  ^/j/ittw, 
OTNON  =  ou/5iXvcV.  Nec  non  in  compositis  et  derivatis: 
cPihxvot;  =  cpiAixvQpuTroi;,  tpt^OTrpn;  =  (piKoTTXTpiq,  ffpix  = 
<ruTi)plx,  Trpixiog  =  TrxTpiKiog ,  Trpcx^.ijg  =  ■^■XTpoK^ij? , 
(TTpu(Txi  =  <TTxvpcc(7xi  etc.  lam  videamus  quantis  erro- 
ribus  lapsi  sint  viri  eruditi  lineam  illam  horizontalem 
aut  incaute  negligendo  aut  alieno  loco  apponendo. 

Saepe  00  vertit  in  pronomen  relativum,  saepe  deus 
in  pronomen.  Nota  est  membranarum  discrepantia  in 
Pauli  Epist.  I  ad  Timotheum  Cap.  III  ad  fin.  xx) 
Ofjco^oyovf/,ivug  [isyx  etTTi  to  t^i;  sv^TsfSslxc  (iVtTTijpiov. 
6  sog  (alii  og)  icpxvspudy]  iv  (rxpx) ,  i^BiKxiuSi^  iv  7rvsvf/,XTi 
X.  T.  A.  ubi  6sog ,  quae  est  vulgata  lectio,  vehementer 
turbat  verborum  ordinem  et  nexura.  At  neque  solum 
pronomen  admodura  placet.  Ideo  cogitavi  an  forte  legen- 
dum  esset:  6sog  oc.  Nil  tamen  statuo;  videant  docti 
theologi  hoc  admoniti  saepe  a  male  sedulo  correctore  pro 
dittographia  deletam  esse  quae  non  erat.  Cuius  rei  niti- 
dum  exemplum  praebent  priores  editiones  Stob.  Ecl.  Phys. 

Quaestio  ponitur  T.  II,  Cap.  I,  J7  an  horao  natus  sit 
Trpot;  xoivuvlxv  necne.  Respondetur  Trpog  xoivuvlxv.  vtto 
Tivoi;',  VTO  T^g  (pvjsug.  Tlvog  ovJtjg  xx)  jrolxg ;  'Bioi- 
KOv^TVig  Tx  oXx.  Sequitur  deinde :  kx)  ttotsp  o  v  ov(Tvig  vi 
(ji,yi ;  Parura  aut  nihil  in  philosophis  mirandum ,  sed  vix 
cogitari  potest  qui  tam  stolide  disputaret.  Revoca  cum 
Cobeto  literas  quae  exciderunt  6v  post  iroTspov  et  statim 
orania  sana  erunt  et  perspicua. 

Lubet  nunc  ex  Schedis  Valckenaerianis  in  lucem  pro- 
trahere  emendationem  si  non  //certo  certiorem",  ut  aiunt, 


71 


at  valde  speciosam  tamen.  Paucis  philologis  ignota  est 
epistola  Menecratis  medici  Syracusani  ad  Philippum  (Athen. 
Lib.  VI,  pag.  289,  d)  his  verbis  incipiens:  MsvsxpxTt^i; 
Zsi/g  (nara  alter  lupiter  sibi  videbatur  Menecrates,  ipse 
quoque  coetu  non  mortalium  sed  deorum  cinctus  (cf.  pag. 
289  b  et  c))  MsvsxpxTpjg  Zsvg  ^i>.'n:7ru  %«/p£/v.  Cui 
Philippus  ita  per  iocum  respondit:  ^lKnnrog  MsvsKpxTsi 
vyixivsiv.  Coraparat  se  satis  ridicule  novus  deorum  ho- 
minumque  pater  cum  rege  Macedoniae,  ita  scribens:  toi- 

-yxpOVV     (7f    /C4f  V    MXKS^hoVSq    ^OpvCpOpOVfflV  ,      S(Jt,6     Vs     Kx)    0 1 

(4,s?^^ovTsg  sffSffSxi.     Zsvg  yxp   syu  xvTolg   (olov  Trxpixcc. 

Vix  ultima  explicari  possant.  Probabiliter  autem  Mei- 
nekius  inseruit  xs)  quod  saepe  excidit.  Adde  Valcke- 
naerianum  &so)  pro  ol  et  habebis  verba  bene  Graeca. 
Omnino  vide  apud  Athenaeum  quae  deinceps  narrantur. 

Haec  de  coelicolis,  iam  videamus  de  mortalibus. 

Qui  homines  usapientes"  (xvoi)  erant  interdum  descri- 
bentium  incuria  conversi  sunt  in  dementes  et  aainos 
{xvovg ,  ovovg)  nil  tale  commeriti.  —  Multa  ex  hoc  cor- 
ruptelae  genere  feUcissime  restituit  Bentleius,  quem  vide 
sis  in  Menandr.  p.  66  ubi  ex  ANXl  elicit  genuinum 
ANXl  xvu ,  ahquanto  meHus  quam  Grotius  qui  mutave- 
rat  (SpoToiv. 

Eadem  medicina  adhibenda  vitiosae  scripturae  quam 
ad  hunc  usque  diem  alit  locus  Atheuaei  (Lib.  VIII, 
p.  367  b)  Colloquuntur  oi  "BsiTTvos-oiptJTx)  more  suo 
seque  invicem  admirantur.  Gravissimas  quaestiones  ponit 
Ulpianus,  primum  de  adiectivo  Txxspog,  deinde  de  usu  ver- 
borum  vxttv  et  a-tvxTrv  etc,  Per  quam  ingenio?e  respon- 
det  0  KxKog  ZaiKog ,  cum   alia  nova  docens  tum  insignes 


72 


quasdam  etymologias  in  medium  proferens.  Quem  animi 
causa  aucliamus  disputantem:  vutu  (ih  yxp  oJov  vx(pu, 
OTi  itrrepijTxi  (px/vswg'  oi(pulg  yxp  kx)  (iiKpov  u<nr£p  y.xi 
^  xipuyj.  (rlvxTTu  §' cV/  (rivsTxi  Toiig  uxxg  iv  t^  o§/«^, 
ug  Kx)  To  xpofi^xuov  oTt  Txg  Kopxc  f/.  u  0  [jt,  s  V .  Finem 
autem  facit  his  verbis:  ^f^sTg  iasv  quv  701  to7xutx,  xx^s 
XV  6  p  WTTS ,  ^yiTOuvTi  ffuv£i<rsu7rop^(rx(4.sv ,  ati 'Bs  ^f/,7v  xtto- 
xplvx<r6x{  ^ixxioc  sJ...  x.t.?..  Sed  nemo  neque  Graece 
neque  in  alia  lingua  quod  sciam  sic  amicum  compellat: 
u  xxxk  XV& puTT Sy  quod  ridiculum  est.  Quid  igitur?  Re- 
pone  sodes  u  xxXs  OuAttixvs.  Quod  quo  facilius  tibi 
persuadeas  sic  habeto:  excidisse  aut  evanuisse  aliquot 
literas;  ....  xvs  quod  supererat  a  librario  habitum  esse 
pro    xvs ,   XvSpUTTS. 

xvuv  nonnumquam  sine  linea  horizontali  exaratum  ha- 
buerunt  pro  xv^Bpuv  vel  xK}mv.  Nec  non  contrarius  error 
occurrit. 

Elegans  est  emeiidatio  G.  Dindorfii  iu  Aesch.  Prom. 
V.   155  ubi  restituit: 

ug  fiViTS  6suv  fJt.^Ts  Ti:  xv^Bpuv 
Tolg  V  iysyijQsi  ^). 

Nam  quod  ohm  edebatur  ug  fcvjTs  Osog  f^JiTs  Tig  xKXoq 
multis  de  causis  stare  non  polest. 

Manifesto  vitio  locum  ex  Xeuoph.  Syniposio  II,  24, 
liberat  Cobetus:  AJXfT'  fxivToi  fioi  xx)  tx  tuv  xv^Bpuv 
<ruf/,xTX  txutx  TTXtrxsiv ,  XTrsp  xc.)  tx  tuv  iv  y^  <puo- 
fjt,ivuv.     Imo   Tuv  xvSpuTTuv,    nam  prorsus  idem  valet 


')   Vide  supra,  Cap.  ]II. 


73 


de  corporibus  muliebribus.  Vitium  pervetustum  esse  pa- 
tet  ex  Athen.  pag.  504  c,  ubi  iam  comparet. 

Nomen  substantivum  Kupiog  (KC)  saepissirae  a  scribis 
iuepte  in  libros  invectum  est.  Vocativus  Kvpis  (xf)  im- 
primis  noto  pronuutiationis  vitio  nascitur  ex  kxL  Qui 
error  in  Sacra  Scriptura ,  praesertim  in  V.  T.  tam  levis 
est  quam  excusabilis.  Simile  quid  accidit  pio  monacho 
qui  quum  in  codice  Athenaei  legisset  vijst;  ks  naves  quin,' 
qne  et  viginti,  oscitanter  depingeret:  i/iji^  Kvpis  i.  e.  naves. 
0  Domine! 

Postea  eandem  abbreviatiouem  usurpabant  pro  adiectivo 
Kvpioc.  Unde  factum  ut  formas  Kvptci,  xvplxi  {koi,  kxi) 
ante  kx)  tamquam  dittographias  expunxerint.  Vide  e.  c. 
locum  Luciani  in  Tyraunicida  §  10:  x?.^x  ttxvtx  slpi^vyig 

[/,S(TTX  KXI    TTXVTSg    01    VCfjt.01 Xx)    S?.Sv8spiX  7X(pi^g  Kx) 

'hiJlJl,OKpXTl'x   (3si3xiOC    KX)    'yX[J!.Ol    XVv(3pl(7TOI    K.  T.  A.    ubi    01 

vdfAOi  suum  sibi  adiectivum  vehementer  requirunt.  Salu- 
tem  attuHt  vir  doctus  rescribeudo:  o'i  vdf/.oi  xoi  (Kvpioi) 
Kx)  etc. 

Quam  ridicule  labi  possit  qui  TC  quod  significat  vVog 
acceperit  pro  inlegro  vocabulo  vel  pueri  intelHgant.  Islius- 
modi  enim  xkpktIi^  filii  famiHas  frugi  et  abstinentes  repente 
sues  facti;  quodque  etiam  insolentius  est,  regii  iuvenes 
evadunt  qui  ante  porci  erant. 

Inspiciendum  e.  c.  Apoll.  Soph.  Lexic.  Hom.  iu  voce 
xv  XKT  0  p  iyi(7 1  ubi  ita  legimus  ^) : 

oi,vxKTopiif,(n ,  TxTg  tov  xvxktov[oc)  oJov  tov  ^sffTroTov 
^siTTvi^^rxg   xiJt,"  vs77iv    xvxKTopi\f,(Tiv  STTsadcji}  (Od.  O.  397) 


')   Edit.  Bekk.  1833. 


74 


htot  Sf  TxTg  yiysiAoylxiq  (TvvsTrxxo^ovSsiTu.  o  5^  ApliTTxp- 

%0C  (?)    TOlq    TUV    XVXXTOpaV    VlXtTf    OTTSp    STt)    (3s^TtOv{?). 

Satis  mendose,  ut  luce  clarius  apparet  ex  ipso  rerum, 
quae  in  Odyssea  narrantur,  contextu  et  ex  Hesychio 
(in  voce);  neque  mirum  locum  ApoUonii  plus  semel  a 
criticis  commemoratum  esse  si  quis  vellet  lepide  tradu- 
cere  incredibilem  scribarum  editorumque  incogitantiam. 
lllud  equidem  miror  G.  Dindorfium  virum  celeberrimum, 
qui  Schol.  in  Od.  pag.  616  verba  Apollonii  ad  calcem 
adiccit,  manifestum  errorem  non  correxisse. 

IIHP  =  TTXTijp  {xpoq,  TTp),  TT/jjs,  ■^sp)  iu  vocativo 
praesertim  cum  Trsp  et  Trsp)  commutarunt. 

Eur.  lon.  v.  587   seq. 

(eyw  ^s  TV)v  (/.ev  (rvf^Cpopxv  x(77rx^o(jt.xt 
7rxTs:x  (t"  xvsvpcov  uv  ^s  ytyvaKTKa  Tripi 

XKOVtTOV.) 

Dobraeus  vir  raaximae  auctoritatis  mavult  -Trsp  i.  e. 
TTXTsp,  quod  mihi  tamen  suspectum  est.  Certiora  quae- 
dam  congessit  Valckenaerius  in  Schedis.  Edebatur  e.  c. 
apud  Hesychium :  'Ei/>}vjc,  (ru^ppccv,  xyxSo^j  «A>}5^?, 
irxTpaog.     Acute  Bentleius:  Ttp^oc. 

Perpetua  est  in  libris  confusio  nominum  UpoKky^c;  et 
UxTpoKK^c  (TrpoxXiji:).  Apud  Herodotum  v.  c.  (Lib.  "VHI, 
130)  tyrannus  Epidaurius  perperam  olim  appellatus  est 
Patrocles  (Cf.  Pausan.  II,  28). 

Similibus  erroribus  ansam  dedit  forma  MHP  (MgP) 
lJt,T^Ti/ip  cum  derivatis. 

OTNOC  =  ovpxvo?  (nec  non  OTNIOC  =  ovpxvtog) 
doctos    editores    probe    decepit.      Praeclarum    exemplum 


7B 


habet  G.  Canterus  in  Nov.  Lect.  Lib.  VIII  Cap.  19 
ubi  ita  scribit:  //In  Responsis  quae  (in  lust.  Mart. 
Lib.)  orthodoxis  dantur,  quaestione  sexagesima  qaaeri- 
tur,  si  nocte  sol  lateat,  cur  coelum  sphaericam  figu- 
ram  non  habeat.  Deinde  simiUtudo  profertur;  cuius  prior 
pars  deest,  posterior  sic  effertur:  ourog  ovv  oq  ijri- 
xeiTxt  T^  y^,  nobis  autem  haec  ita  videntur  restituenda, 
ouTcoi;  ovp»vot;  eTrixsiTxt  t^  yjj,  nam  ouvog  olim  recte 
scriptum  ab  imperitis  in  ovv  et  og  fuit  divisum.  Itaque 
recte  huc  quae  subiunguntur  conveniunt,  kx)  o  fisv 
^ioi  To  xou<pov  xvuCpspi^g-  vi  Sf  "Bix  to  ^xpv  hTi  kx- 
Too<p£py]<;." 

Si  quis  huius  emendationis  persentiscit  evidentiam  et 
praestantiam  idem  ille  suo  pretio  aestimabit  coniecturam 
Valckenaerii  in  Aeschyl.  Eumenid.  v.  567.  Incipit  dea 
Minerva  hisce  verbis: 

KVipViTffS,    KVipV^,    KXl    (TTpXTOV    KXTSip^xSoV, 

w  —  v^  eW  ovv  ^ixTopog  TvpvvjViKvi 
(TxKTriy^  (^poTsiov  ttvsviaxtoc  TrKijpovf^svy] 

•JTTSpTOVOV    'yyipVfAX    (pXlVSTU    (TTpXTCC. 

Ita  pulcherrima  p^^vtg  editur  a  Dindorfio,  qui,  pace 
V.  cl.  dictum  esto,  lacunam  in  secundo  versu  parum  pro- 
babiliter  indicavitj  nam  licet  irreparabile  damnum  huic 
loco  illatura  esset,  sk  tccv  a-vf^cppx^ofisvccv  tamen  Hquido 
constaret  ab  sJtx  ordiendum  esse.  EIt"  ovv  tritissima 
quidem  est  particularum  coniunctio  sed  aho  sensu  usur- 
patur  huic  loco  minime  idoneo.  (Vide  e.  c,  Eurip.  Heracl. 
V.  149  ....  £?t'  ovv  sIts  fji,vi  ysvviasTxi)  Enixe  enim  ver- 
borum    contextus    postulat:   primum deinde,    nihil 


76 


aliud.  Quid  multa?  ope  Yalckenaerii  manus  poetae  revo- 
cari  potest.  Est  in  Schedis  haec  brevissima  annotatiun- 
cula:  //A.esch.  Eum.  570  ovv  L.  ovvov.  Quod  ingeniosis- 
simum  inventum  statim  mihi  placebat.  Re  bene  perpensa 
ut  spero,  numeros  in  hunc  modum  constituo: 

|w  —  |www|w  —  |v^  —  |w ^) 

XqiT    QV  p  XVOV    tld.TOpO?    (ij)    TVpJVjVIKyi 

a^AT/y^  (3 poT £ i 0  V  7rv6Vf4,XT0i;  7rA>j|0(9u/«£i/>} 

VTTtpTOVOV    yVipVfAX    (pXlVSTCO    (TTpXTU. 

Excidit  ut  videtur  syllaba  longa  in  pede  quarto  quod 
sexcenties  factum  cum  litera  H  aute  TI  et  TT  (Vide 
Cap.  III).  Hanc  igitur  inserui  de  meo.  Quod  rectene 
an  iniuria  fecerim  iudicium  permitto  lectori,  qui  si  erra- 
vero  velim  meliora  rae  doceat. 

Litera  X  cui  implexum  est  p  significat  XP^'''^^  ^'^1 
Xpi7TQt;  vel  XP^^^^^  v^l  xpv70(TToiJi.oc.  Confusionis  exempla 
rara  sunt  at  occurrunt  tamen,  singularis  xvxKj^yiO-ici;  in- 
dicia.  Fuit  v.  c.  qui  Platonis  locum  ex  Hbro  de  Legg.  II, 
p.  672  C.  ita  legeret  ^);  iv  tovtcc  Svj  tx  ^puo-ao-TsV^ 
£V  u)  (MviTrci  Kiy.TijTXi  T-/JV  oIksIxv  (ppovyi(nv.  Eiusdem  erat 
pauUo  infra  exarare:  %py (7o'o-to//5^  yxp  ov  hlx<TK£i 
(ppov/jffiv   xXXx  <pv7ig    Kx)    Opdij   ^IXITX! 

Crebro  hbrarii  utuntur  nota  quadam  tachygraphica 
quae    hic    typis    repraeseiitari    non    potest.     Ponitur    pro 


')    Metri  causa  cf.  e.  c.  Eurip.  Troad.  v.  501 : 

TvsTtXm  XxxhfjiciT'  xloxiii   hX^kn;  e^c^'"- 
"^)    lu  Appendice  rioreiit.  Parall.  Sacr.  lo.  Damasc.  a  Gaisfordio 
Stob.  Floril.  subieclo  p.  4,  c  et  p.  14,  r.  Cf.  Cob.  Var.  Lect.  p,  14. 


/ 


77 


'AttoAAwv,  ij^ioc,  xpvuoq.  Etiam  Apollonius  hoc  com- 
pendio  indicatur  unde  mihi  nata  est  suspicio  ApoUonium 
Sophistam  interdum  cum  Heliodoro  confusum  esse  ^). 

Accuratissime  de  hoc  corruptelae  genere  egit  Gaisfordus 
ad  Hesiodum  in  Poet.  Gr.  Min.  I,  113.  Sustulit  olim 
vitium  Dindorfins  in  Harpocratione  v.  Sefjitarsvsiv  ubi 
Stanleius  (ad  Aeschyl.  Eum.  v.  2)  divinarat  Trph  tou 
^ol(2ov.  Alia  exempla  qui  huius  observationis  memor 
est  facili  negotio  deprehendet  in  Bekkeri  Anecdotis. 

De  commutatione  ijAiog  cum  %pv(roi;  agens  Bastius 
exempli  instar  p.  bSi  laudat  locum  Eustathii  de  Persis 
haec  dicentis :  ri(Jt.Si(7i  Vs  kx)  to  Trvp  kx)  5/'  xvto  tov 
XpvfTOv  (L.  Tov  vjXiov)  olx  ■n^vposil^  ovtx. 


')   Vide  Cap.  VII  de  compendiis  Nom.  Propr. 

Ad  v^foCpoftx  in  Photii  Lexico  (fcpr^  Trev&ifist;  'Ai^vyitriv  STrt 
To7c  iv  Tu  icctTce.)cXv7fJi,t6  kTroXofisvoti  w?  'A^roAAwv^o?.)  Naberus 
V.  cl.  annotat:  (Tom.  II,  p.  237)  ,Hesychius.  Miror  hic  laudari 
ApoUonium ;  fortasse  aliud  quid  latet".  Cogitabam  an  pro  Apollonio 
legendum  esset  Heliodorus  quem  constat  non  carmina  Homerica 
tantum  sed  comoediam  Atticam  quoque  attigisse  (Vide  quae  dis- 
putat  Naberus  Tom.  I,  p.  121).  Ea  me  opinio  fefellit  ut  nunc 
video;  nihil  mutandum  est.  Idem  Apollonius  qui  hic  commemo- 
ratur  etiam  aliunde  notus.  Nempe  ex  Athenaeo  p.  191  f.  ubi  ita 
legimus:  »xxi  Trxp'  AlyvTrTiotq  Se  to  TtxXcctov  cruCppovtKW^  ^te^vi- 
ysTO  To  Tuv  irvfZTrotrluv  yevoc;,  x«fl«!T£p  e'/p*)xev 'Ato  AAw- 
vioq  0  TTspl  sofTUV  ysy pa(pui;. 


CAPUT  SEXTUM. 


Quandoquidem  innumeris  erroribus  ansam  dedisse  con- 
stat  perpetua  praepositionum  permutatio,  huius  rei  causas 
paullo  enucleatius  si  potero  exponam.  Multas  egregias 
observationes ,  quae  huc  faciunt,  dedit  Bastius  in  Epistola 
critica  ad  Boissonadium  atque  in  notis  ad  Gregorium; 
nonnuUa  vero,  quae  scire  magnopere  refert,  non  attigit. 
Post  Bastium  e  professo  de  praepositionibus  egit  Walzius 
(Epist.  ad  Boiss.  18-3]).  Is,  ut  libere  dicam  quod  sen- 
tio,  //post  [AsydXx  Bastii  '^sIttvx"  non  dedit  exquisita 
quaedam  refixx*!  sed  indigestam  discrepantium  lectio- 
num  farraginem.  Insunt  quaedam  optimae  notae  sed 
maior  pars  rectius  abesset.  Namque  in  observationibus 
palaeographicis  praecipuam  vim  habet  illud  fit^Tsv  ayxv. 
Lubenter  igitur  hanc  TvovKviix&vjiJt^o^uvviv  effugio  satis  habi- 
turus  si  ea  dedero  quae  explorata  sunt  et  luculentis  tes- 
timoniis  confirmantur. 

Praepositio   xv x   confunditur  cum   o-yv.     Quemadmo- 
dum  sv  et  su-  et  <ry-  {(t\jv)  saepe  tam  simiH  forma  scribuntur 


79 


ut  distingui  nequeant,  sic  oiv-  et  chv  et  sv-  quoque  in- 
terdum  iudicio  magis  quam  oculis  nobis  disceinenda  sunt. 
Exempli  causa  maculam  indicabo  et  simal  abstergebo, 
quae  adhuc  obsidet  Plutarchum  in  vita  Fabii  Cunctatoris 
Cap.  XVI,  med.  '^Hv  Ta  tC  x"(Jt.xToq  TXijdog,   u   (tuvsts- 

(pVpTO    TVIV    KS(pX^ijV    Kx)    TO    Tpoa-UTTOV ,    OU    •ffOXXoJq    ^lX^Vj- 

^oq.  Quantocyus  repone  xvs7rs(pupT0  quod  verbum  in 
talibus  unice  verum  esse  non  opus  est  docere. 

Apud  Hesychium  legitur  crv fA<pu(r xi,  xvxipxi. 

Editor  ad  calcem:  //Malim  (ruvx^pxi.  Qaod  certo  est 
certius. 

Praeterea  xvx  confunditur  cum  x-tto  {xv — &%)  quod 
inveteratum  vitium  esse  potest  ex  scriptura  unciali.  ''K.vx- 
yopsusiv  et  xirxyopsusiv  ipse  plus  semel  permutata  vidi 
in  codice  Thucydidis  Leidensi  (cf.  Koen.  ad  Gregor, 
p.  494).  Hic  illic  editiones  exhibent  x-Kxyyshhsiv  nun- 
tiare  ubi  verborum  sententia  enixe  postulat  xvxyysy.\siv 
renuntiare.  Apud  Herodotam  e.  c.  Lib.  I,  Cap.  127. 
"" h.(STUxy^q  1s  aq  Itzu^sto  Kupov  irpyitTJOVTX  txutx,  %s(ji.- 
\pxg  xyysXov  skxXss  xutov.  6  ^s  Kupoq  Hshsus  tov  xy- 
ysXov  xTTxyysXXsiv.  Numne  xvxyysXKsiv  iussit  nuntium? 

XV X  pro  xvt)  legitur  vice  versa  in  verbis  compositis 
xvxTpsTTsiv,  xvx(rTps(pstv  et  xvTivTpscpsiv.  Errores  per- 
multos  in  Luciano  ex  hac  confusione  natos  indicavit 
Cobetus  Var.  Lect.  p.  146.  Luc.  pro  lapsti  in  salutando 
§  10  e.  c.    legendum    est:    kx\    o    IlToXsiJi.xloq    'LsksvKCji 

STKTTSKKUV      (TXCpUq     XVTSUTpS^S     TJJV    TX^IV.       Nam    XVOi- 

(TTpsCpsiv  simpliciter  significat  vertere,  xvTKTTpsipsiv,  quod 
hic  requiritur,  in  contrarium  vertere. 

Similiter  scribae  peccarunt  in  Xenophontis  Cyropaediae 


80 


Lib.  VIII,  Cap.  8,  13:  kx)  tovto  TrxvTa,-7rx7iy  xvs' 
(TTpxTTTxi  et  Lib.  II ,  Cap.  2 ,  5  ubi  genuinam  lectionem 
servat  liber  Guelferbyt.  Paris. 

oiTO,  Jtt/  et  vTTO  plurimis  locis  inter  se  permutata 
sunt.  Cuius  rei  imprimis  in  causa  sunt  corapendiola  prae- 
positionum  xtto  et  v-tto  literae  ^  non  valde  dissimilia, 
unde  ^  interdum  pro  xTro  lectum  est.  Hinc  confusio 
verborum  xttxitsJv  et  ^yjTsTv ,  ^ijv  etxTro^ijv.  Cf.  Xenoph. 
de  Rep.  Athen.  I,    15. 

Schol.   in    Odyss.  H  SS-h  b.  if4.s  7rp)v   X7ri7rsf/,\p£']  vovi- 

TSOV    §£     OTl     VffTSpOV     fjCSTX      TO     XTTOffTpS^Xl    TOV    ^O^V(T(7SX 

SK  Tiji;  AwSwvjj?  x.T.  K.  Procul  dubio  legendum  est  vtto- 
7Tps\pxi,  post  reditum  Ulyssis. 

Schol.  in  Odyss.  H  521  b.  ttxpsksitkst^  txf^otfixg'}  irxps- 
xsiTO  vj  x^xTvx  afjt,oi(3xg  ov7X ,  o  stxTiv  vtt''  ix  fj(,o  i  (3  ^ 
Kstfzsvyi.     Imo  stt'  xfjt,oi(3^. 

Ad  V.  269  seqq.  S. 

(xvTXp    STiJV    §^    TTXT^^X    ySVStVj^TXVTX    "i^ViXt 

yyifjt,x(T$''  M  K  sds^)fi(rSx ,  tsov  kxtx  'hoof/,x  Af7rov7x) 

Scholiastes  annotasse  fertur:  hx  f^vi  vtto  TrxTpcfiou 
s^  0  u(r  ixg  ysv^Txi  o  TTxTg.  Dederat,  ut  opinor:  stt) 
TT XT p  ^u  e^ovditf, ,  snb  palria  potestate. 

Idem  compendiolum  ^  =  xTro  parum  differt  a  compen- 
diis  praepositionum  kxtx  et  sk. 

Ad  Odyss.  H,  398  scholium  editur  ridiculum  in  mo- 
dum  vitiatum  et  interpolatum. 

s\  Vs  Kx)  (Lege  sis  ks)  /ct^  sX6)fl(nv  xvx^]  s)  Vs  fjiA^ 
sXSot  6  (Tog  xvx^  (^toi  o  'OSytriTfu^)  ug  ayopsvo)  Tovg 
(Tovg  ^fiSoxg    (t^toi  lov^ovg)    sTntTtysvxg   [xvToTgJ  {viTOt   ks- 


81 


Xsv(Txg)  ^xXseiv  st)  TrsTpxg  6[Jt,s  HXvjvov  {^toi  k  xt  a- 
xpi]fjivl(rxi)  etc.  Suspicor  in  Cod.  Q  exaratum  esse 
^xXssiv  XTO  TTsTpvig  quod  natum  ex  y.xTx  TrsTptjg 
compendiose  scripto.  Nam  ipsa  Homeri  verba  a  Scholiasta 
citantur. 

Permutatio  xtto  et  sk  non  solis  scribis  sed  saepe 
etiam  debetur  correctiunculis  eorum  qui  veterem  linguam 
ad  vitiosam  sui  temporis  (Tvvyjhixv  refingere  studebant. 
Imprimis  notanda  est  confusio  verborum  x7ro(3xlvsiv  et 
sK(3xivsiv  cum  derivatis. 

cixd  interdum  perperam  legerunt  pro  •jrxpx  viceversa 
quoniam  in  nonnullis  libris  xto  per  compendium  scribi- 

tur:  X,  TTxpx:  tt.  Pessime,  nam  m  compendiosa  scnp- 
tura  literae  suprascriptae  semper  fere  pronuntiandae  sunt 
post  eas  quae  positae  sunt  in  ipsa  linea,  v.  c.  o  =  ovo[ix, 
V  =  v6fj,o<;,    vofjCKTfAx,    vovifAx.      Prorsus    idem    valet    de 

s  =  stt)  et  tt  =  TTspi.  Palmaria  est  emendatio  Pluy- 
gersii  v.  c.  in  Xenoph,  Memorab.  II,  1 ,  22  in  somnio 
Herculis:  Tvji/  Kxkixv  KXTX^rxoTrsTvdxt  Sxfjcx  sxvTijv ,  Trspi- 

(TKOTTSlv  Ts  KX)  (vulgO  S-TT KTKOTTSlv)  st  Tiq  XhXOi;  XliTViV 
6sXTXI. 

Vix  distinguuntur  duo  compendia  quibus  kxtx  et 
fjtsTx  designari  solent. 

Schol.  in  Odyss.  H  513  svvipcoi^oi  ts"]  vitoi  xt;  xfisi^x- 
(rdxi  Tiq  MvxTXi  )5  KXTxXxfi(3xvsiv  sIttots  %f;jcta)v  slvi 
K.T.h.  Eecte  unus  Cod.  Vindebon.  habet  fASTxhxfji,- 
(Scivsiv. 

In  Demosthenis  Orat.  Trpog  ^xiviTCTOv  Tsp)  xvti^o- 
(Tsug   §  3  pro    xvxyKxlov    hTiv    slq    tviv    sfiviv   7rsipx(y6xi 


88 

Kx$t(7Tcivxi  Cobetus  (in  Obss.  ad  Hyperidis  Orat.  funebr. 
p.  41)  reponendum  censet  fjc£Si(7Txvxi.  Piura  exerapla 
sub  unum  conspectum  posuit  Var.  Lect.  p.  281. 

Trpo  et  Trpog  in  multis  libris  plane  eodem  modo  exa- 
rata  sunt.  Itaque  quid  ubique  legendum  sit  ex  certo 
loquendi  usu  et  cuiusque  loci  sententia  definiendum  est. 
Crebro  in  hac  re  erratum  quamquam  lectori  qui  hoc  agit 
facillima  est  optio. 

Schol.  ad  Odyss.  N,  14. 

(<«AA'    Xys    Ot     ^Sfi£V    TpiTTO^X    (jciyXV    )5§£    hk^ljT» 
lX,V^pXKtX.C.) 

Ita  editur:  o  Koyot;  kxt  av^Bpx,  vuv  ;rpoSi5jC4fi/,  yVrf- 
pov  Jf  ix  Tou  "hviiJLOv  xvx7rpx^xf4.£6x.  Ecquis  dubitare 
potest  quin  tt  po(7^ciif/,ev  corrigendum  sit?  Est  hercle 
aliquid  inter  Tpo^Sovvxt  quod  significat  prodere ,  omni  au- 
xilio  destituere  et  Trpov^^ouvxt ,  impertiri,  dono  dare.  Si 
plura  vis  exempla,  multa  habet  Dorvillius  in  Charit. 
p.  144  seq. 

Praeterea  Ttpoq  saepe  designatur  sigla  quadam  peran- 
tiqua  quam  hic  repraesentari  non  potuisse  magnopere 
doleo.  Invitus  nunc  lectorem  relego  ad  tabulas  Schaeferi 
editioni  Gregor.  Corinthii  adiectas  (Tab.  II,  3).  Igno- 
rabant  hanc  notam  recentiores  librarii  eamque  aut  omnino 
negligere  solebant  aut  aliam  quamlibet  praepositionem 
suo  arbitratu  substituere.  Quo  factum  ut  Trpot;  in  xiro, 
u q ,  £<<;,  xxTo,,  in  alia  omnia  abiret. 

Non  me  taedebit  ad  hanc  observationem  stabiliendam 
hic  pro  parte  describere  venustam  epistolam  Alciphronis, 
quae  inscribitur  YIxvott'^  Ev6ul3ovXc>}  I,  6  (Vide  Cob.  Var. 


83 


Lect.  p.  43).  Levem  et  inconstantem  maritum  suo  more 
increpat  uxor  dotata,  ou  f/.ix  ruv  xjyjf/^uv,  ut  ipsa  ait. 
Fideli  arte  rlietor  muliebrem  naturam  tam  feliciter  imita- 
tus  est  ut  Gallam  aliquam  rcov  vvv  audire  tibi  videare  vel  Ita- 
lam  non  veterem  Graecam.  Aliquantisper  audiamus  ipsam. 
//Tu  vero  oculis  levis  et  iiiconstans  et  ad  omnem  vo- 
luptatem  effusus,  neglectis  me  et  communibus  liberis, 
Galeue  et  Thessalione,  Hermionensem  amas  inquilinam, 
quam  malo  amantium  Piraeus  excepit.  Comissatum  enim  ad 
eam  venit  maritima  iuventus,  aliusque  aliud  donum  affert; 
at  illa  non  aspernatur  et  Charybdis  instar  haurit.  Tu 
vero  ultra  piscatoris  conditionem  largus  non  maenas  affers 
vel  mullos,  imo  dedecori  habes;  sed  aetate  provectior, 
tofc  annos  coniux,  liberorumque  non  admodum  parvolo- 
rum  pater,  removere  rivales  cupiens,  reticula  Milesia  et 
Siculam  vestem  aurumque  insuper  ei  mittis.  Aut  igitur  ab 
ista  insolentia  desiste  aut  me  scias  ad  patrem  redituram"  etc. 

Sed  iam  satis  est.  Sufficiunt  haecce  ad  id  quod 
volo.  De  industria  autem  dedi  versionem  latinam  Berg- 
leri  ut  insigni  exemplo  ostenderem  quam  saepe  eru- 
diti  editores,  licet  verborum  sensum  universe  rite  per- 
spectum  habeant,  in  tritissimis  loquendi  formulis  tamen 
absurdissima  quaeque  librariorum  a^pd^fixra  duro  sto- 
macho  concoquant.  Si  quis  Graecitatis  haud  omnino 
ignarus,  at  in  Alciphronis  epistolis  hospes,  versionem 
Berglerianam  exercitationis  causa  Graece  redderet,  erro- 
res  quos  editores  aequo  animo  ferunt,  sponte  vitaret. 

Ad  omnem  voluptatem  effusus  e.  c.  quis  non  verteret 
Trpog  "TTKffxv  vf^ovviv  i  xxex^fi^vogf  editores  tamen  cum 
scribis  xf%U;C4ii/o<;. 

6* 


84 


Comissaium  enim  ad  eam  venit  sine  ullo  dubio  signi- 
ficat:  xufAci^si ,  )icc//,ci^ou<n  yap  Tpog  «utJjv,  libri  MSS. 
et  editiones  elg  »vtMv  quod  defendit  Dorvillius  in  Charit. 
p.  401  1). 

Aliusque  aliud  donum  affert,  Graece  dicitur:  y.xi  a.>.Koq 
oiXKo  ^upov  T poa-Cpspst ,  codices  aTroCpipsi.  Editoribus 
nil  suboluit. 

Paullo  infra :  ....  Siculam  vestem ,  aurumque  insuper 
ei  mittis.  Graeca  haec  magis  sunt  quam  Latina:  xa) 
Xpmiov  ST  ot.vTCfi  7rsfji,7rsig  sive  5r  p  o  (nrsfiTrsig  quod  prae- 
stat.     Editur  s]  (nrsfiTrsti;. 

Inter  compendia  quibus  designantur  vxp»  et  Trsp) 
discrimen  est  perexiguum  (tt^  z=7rxpoi,  tt^  =  Trspi). 
Nempe  in  compendio  Trxpoc  litera  tt  sibi  suprascriptam 
habet  figuram  quae  valet  ap.  Eadem,  licet  paullulum 
immutata,  facile  agnoscitur  in  compendio  yxp  (Vid. 
Cap.  VII).  Alterum  compendium  nihil  aliud  est  quam 
TT  cum  s  formae  antiquioris.  Hoc  a  scribis  intelligeba- 
tur,  illud  non  item.  Hinc  factum  ut  multo  frequentius 
invenias  tt s p)  pro  tt x p  oe,  quam  tt oipa  pro  ^sp)  posi- 
tum.  Et  quidem  locis  complusculis  pro  Trsp)  certa  me- 
dela  reponere  Trocpa  tantum  non  cuiusvis  est;  in  con- 
trario  errore  indagando  vero  maxima  cautione  opus  est, 
ubi  vel  eruditissimum  quemque  subinde  videas  deficere. 

In  Schol.  ad  Od.  N,  142,  nemo  non  primo  obtutu 
videt  legendum  esse:   T«%a  S' ot<   koc)   jrxpoi7rsf4(p6ijvxi 


')   Iniuria,  nam  loci  quos  ex  Aristophane  et  Lysia  affert  aut 
diversae  naturue  sunt  aut  aeque  corrupti. 


85 


avTov    ut'  «AA«v  ovz   wt'   sKeivuv    s^si.     Editur  tamen: 
TrepiTTSfiCpdijvxi. 

Paullo    infra    ad    v.  215:    «AA'  oc^s   S^    tx   x?yi[Jt>aT 
xpiSfii^ju']  oiix  ^q  [Aiy.poXoyoq ,    aAA'  ix   tovtov   tsk(4,xi- 
pofjcsvog   sl  xx)  TT s p)  Ti}v  ayuyijv  Tijg  TraTpiBog  vihiKVjtrxv 
xvTov.     Tu  mecum  corrige  Txpx  tyiv  xywyvjv. 

Aristoph.  Ran.  v.  1068  cum  Piersono  ad  Moer.  pag. 
416.  ex  Cod.  Vatic.  recipiendum  est: 

Kxv  TxvTx  ^syccv  i^xTXTi^a-ifi ,  TTsp)  Tovq  I%^y?  xveKV\psv. 

Tdem  habet  Scholiastes,  qui  laudat  Eupolidem.  Vul- 
gatam  lectionem  tuetur  Dobraeus. 

luPlatouis/iSyTMjtJOMop.  221  B.  Socrates  depingiturinpugna 
apud  Potidaeam  „yipif^x  tt  x p  x^KOTrccv  kx)  tov?  (pi?^ovg  kx) 
Tovg  7roXtfji,iovc."  Temere  Astius  adstipulante  Ilermanno : 
TT  s  p  i  aKOTTccv ;  quos  merito  non   secutus  est  Stallbaumius. 

Praeterea  Trxpx  et  Trsp),  Trpo  et  Trpog  invicem  permu- 
tantur  (cum  xtto  et  st)  vide  supra).  Quod  tamen  ali- 
quanto  rarius  reperias. 

Exemplo  sit  locus  in  Xenoph.  Memorab.  I,  §  22. 
opu  §£  Kx)  Tovg  s]g  ^iXottojIxv  tt  x  p  xx^iVTxg  (Codd. 
TT  po  xx&ivTxg)  K.T.K.  ubi  manum  scriptoris  restituit  Co- 
betus  (Nov.  Lect.  p.  685).  Idem  eadem  opera  monet  de 
Demosth.  Prooem.  pag.  1458  Steph.  ubi  confusa  videbis 
■Trpoxysiv,  incHare  et  Trxpxysiv  in /raudem  inducere. 
vTco  et  vTrsp  commutata  suut,  ut  passim,  iu  Eurip. 
Hec.  V.  665. 

KX)    fiijV    TTSpUffX    TVyX^VSI    ^OfJt,CiOV    VTTSp 

vi^s. 
ubi  Codices  nonnuUi  exhibent  xtto  et  vtto. 


86 


Menda  ex  hac  confusione  nata,  quoniam  praepositiones 
VTTO  et  {jTep  nihil  prorsus  inter  se  habent  commune, 
plerisque  locis  correcta  sunt.  Interdum  vero  nimia  cor- 
rigendi  sedulitate  pro  vitio  habitum  quod  non  erat.  Va- 
let  hoc  de  coniectura  Dobraei,  quam  numquam  ipse  edi- 
disset,  in  Eurip.  Herc.  fur.  v.  296  pro 

^^siv  vofil^ei^  TTxT^x  aov  •yxixq  utto; 

i.  e.  num  tu  putas  filium  tuum  ab  inferis  adscensurum 
esse,  vTTsp,  legentis.  Quid  vero  iara  inde  ab  Homero 
in  talibus  usitatius  quam  CiTro?  Cf.  Ihad.  Lib.  XXI,  56: 

>}  [AaKx  S^  Tpusg  [jt.syxKyiropsg  oviTTrsp  sTrsCpvov 
xuTig  xvx<Try,(JcvTxi  vtto  ^6(pou  ^sposvroc. 

^ix  (§('')  saepenumero  aut  male  pedem  intulit  aut  ex- 
cidit  tam  ante  quam  post  x  et  §.  Quod  nemo  mirabitur 
qui  meminerit  hasce  literas  inexercitatis  oculis  xi  et  §/ 
similes  videri.  In  Longi  PastoraUbus  pag.  153  Cour- 
rierus  perperam  edidit  sTnSsaSxi  5  isyvu  tc5  Ax^pvi^Si. 
Recte  viri  docti  praepositionem  delerunt.  Eadem  de  causa 
saepius  confuderunt  xpTTX^siv  et  ^ixpTTx^siv ,  xttsi- 
Xsl(T&xi  (quod  per  se  vitiosum  est  nam  Graeci  xtcsi- 
>.e7v  dicebant)  et  ^txTTsiKsJffSxt  etc. 

In  quorumdam  Codicum  scriptura  S/'  (aeque  ac  S^  et 
Jp  de  quibus  videndus  est  Bastius  ad  Greg.  p.  711, 
Tab.  VII,  14)  vix  distinguitur  ab  s^.  Non  perspectam 
habebant  veteres  critici  mendorum,  quae  inde  fluxerunt, 
originem,  itaque  apud  Casaubonum,  Bentleium,  Porso- 
num,  Dobraeum  vix  invenias  idonea  emendationum  exem- 
pla.     Quod  illi  reliquerunt  perfecit  Cobetus,   qui  ex  hoc 


87 


uno  fonte  quam  plurimas  (in  Luciano  potissimum)  duxit 
correctiones  evidentes.  Unam  hic  apponam,  reliquas  vide 
apud  ipsum.  In  oratione  Lysiae  kxtx  Aioy s Irovog 
§  14  legitur:  iv  yap  rjj  ^  toiKitrsi ,  ot  sk  KoAAyrou  "Bicfi- 
Ki^sTo  slg  Tviv  <Pxi^psu  olxlxv.  Cobetus  in  sua  editione 
i^oiKltrsi  et  s^yiKlt^eTo,  restituit.  Nam  aliud  est  ^ioikI- 
t^siv,  aliud,  quod  hic  procul  dubio  requiritur,  s^oiKl^saSxi, 
migrare. 

De  s\q  et  SK  vide  Cap.  IIL  Vitium  est  ex  scriptura 
unciali. 

Omnium  facillime  commutantur  s\q  et  ag  quorura  dis- 
crimen  interdum  perexiguum  est.  Nota  tamen  w:  non- 
nisi  de  personis  usurpari. 


CAPUT  SEPTIMUM. 


Reliquum  est  ut  agamus  de  insignioribus  nounullis  tum 
singularum   syllabarum    tum    integrarum   vocum   compen- 
diis.     De   insignioribus ,   inquam,  nam  totam  hanc  inex- 
haustam  materiam  post  intentissimas  Bastii  curas  retrac- 
tare   non   iuvenis   est   sed  eius  qui   ipse    multos  Codices 
suis    oculis    usurpaverit    assiduaque   lectione    cum    totius 
Graecitatis  scriptoribus    intimam   contraxerit   notitiam    et 
familiaritatem.    Accedit  quod  plurimae  observationes  lucu- 
lenter  exhiberi  nequeunt  nisi  variis  additis  figuris.    Quae 
cum   ita   sint,    quam  vellem    aliquando   mihi   daretur    ex 
optimis  libris  MSS.,   qui    in   Europae   Bibliothecis  asser- 
vantur,   ea   omnia   coraportare   quae  ad   Graccam  palaeo- 
graphiam  rite  perficieiidam  requiruutur.     Quod,  Hcet  me- 
rito  habeatur   res   quantivis   raolis   et  iiegotii,   quid  non 
bono  animo  suscipiendum,   quid   non  fortiter  audendum, 
ubi  re  experti  novimus  iuniores,  adesse  qui  pericula  iuve- 
nilia  pro  summa  sua  benivolentia  et  doclrinae  copia  salu- 


89 


berrimis  consiliis  sustentare  et  possuiit  et  volunt?  — 
Sed,  ne  longus  abeain,  videamus  quaedam  de  compendiis. 
Et  quidem  primo  loco  de  compendiis  termmationum , 
deinde  de  notis  quibusdam  quae  valent  integras  particu- 
laa,  tum  de  signis  grammaticorum ,  denique  de  abbre- 
viandi  licentia  in  nominibus  propriis. 

Antiquissimum  est  compendium  N  finalis  expressum 
per  lineolam  literae  paenultimae  suprascriptam.  Eodem 
modo  interdum  significatur  x  tam  in  mediis  quam  in 
extremis  vocabulis.  (Quae  litera  in  recentioribus  libris 
compendium  habet  j_)  Variae  inde  harum  literarum 
omissiones  et  confusiones.  Cumque  nomina  propria  quo- 
que  a  librariis  indicari  soleant  linea  superimposita,  in 
haec  potissimum  a  ti  v  perperam  irrepserunt. 

Quod  antea   in  Euripidis   Alcestidis  v.   117    edebatur : 

HP.  ToKiix  TTporsJvxi  %£7p^  Kx)  SiysJv  ^£Vij<;. 
AA.  xx)  ^ij  TrpoTslvu  Topyov^  uq  Kxpxr  6 iJt,c^. 

omni  sensu  vacat.  Salutem  loco  depravato  dextre  attulit 
vir  quidam  doctus,  familiaris  Badhami,  ex  Kxpxrof^^u 
eruens  Kxpxrofzouv.  Probabile  est  tenuissimam  compendii 
lineolam  cum  acceutu  circumflexo  coaluisse. 

Narrat  Valckenaerius  in  Scliedis  viris  doctis  alicubi 
suaviter  imposuisse  QTllTfl.  Exsculpebant  illi  fV/  tco 
sed  verum  erat  iv  TriOa. 

Idem  observat.  Eurip.  Plioen.  v.  584  pro  "A^hpxvrs 
libros  complures  exhibere  "Av5p<s;(rTf.  Sic  Kpxv&it; 
appellatur  cui  nomen  erat  Kpx6ig  et  'Ay x& xpxi^hxg 
dux  Corinthius  male  abiit  in  ^Ay Xv $ x p xi^xg.  Vide 
praeterea  varias  lectiones,    quas  comporlavit  Bekkerus  ad 


90 

Demosth.  Orat.  xxrx  'Nsxlpoci;  §  36.  TrcAuTfA^^  Jjv,  ol 
Msyxpiii;  5'  xveKsv&spoi  xx)  [Ji.iKpoKoyoi.  Optimi  codices 
alii:  iJt.£v  yxp  V  xvsKsMspoi  (in  margine  posito  (Jt.syx- 
pslq) ,  alii  !J(.lv  yxp  yjaxv  sKsuhpoi ,  alii  denique  (isv 
yxp  (Asy xpsTg  xvsXsuhpoi.  lam  animadvertat  aliquis 
quantillus  error  quantas  turbas  dederit. 

Strictim  nunc  attingam  reliquas  terminationum  notas 
quarum  nonnuUae  a  recentioribus  etiam  in  mediis  vocibus 
usurpantur. 

XI  est  uncinus  antecedenti  literae  additus  (  ^  )  in  hunc 
fere  modum:    -'^  =kx\,  yivs'^  =yi{y)v6Txi. 

ciig  =  jf  e.  c.  (TT^jA  =  (TTviKxiq.  Facillime  haec  ter- 
minatio  pronuntiationis  vitio  exaratur:  y  vel  »  quae  notae 
valent  sg. 

XV  =  \^    vel   b   e.  c.  Af/^  =Xsixv. 
aq  =  ^  Q.  c.  \si^=  Ksixg. 

Recte  Bastius  //perpetua  syllabarum  xv  et  xi;  commu. 
tatio  non  tam  oritur  ex  similitudine  compendiorum  quam 
ex  scribarum  et  lectorum  ignorantia  quorum  in  animis 
ambarum  notarum  clarae  notiones  non  informatae  essent." 

xp  = -o  e.  c.  x'^  Tsps7=  xxpTspsT.  Idem  compendium 
forma  paullulum  immutata  cum  y  connexum  significat 
yxp. 

f /  =  c|  ,  sv  =  Ji_  ,  (in  vetustioribus  libris  2^)  ov  =  *U 
vel  o>  saepe  ridicule  perraiscentur.  In  Eurip.  Mecl.v.  512 
0  V  (psv^Ofixi  ys  yxJxv  ix(3s(2Xi)(zsvyi  ex  libris  afferunt 
pro  f/,  In  Schol.  ad  Odyss.  H  v.  162  editur:  TrSig  yxp 
iji^si  s]  xx)  ix  Au^^divi^i;  uxo(TTps0uv  ou  TrKohsi  ubi 
verum  esse  ostendimus:  su-irXoviiT si.  In  Plutarchi  T?^'^. 
et  Imperat.  Apophth.  AlyuTTTiuv  (3x(n?,suv  Uot;  miror  edi- 


91 


toribus  imponere  potuisse  codicum  lectionem:  "Ort ,  kxv 

(2X(TIXSU?     Tl    TrpOffTOi^l^    KplvXl    TUV    fJl,il     tlKxioiV ,     0  U     Kpi- 

vou(Tiv.     Ubi    prorsus    necessarium    esse    oti    su  Kpivoutri 
vel  coecus  videat. 

f/y  =  //   e.  c.  Cpxlv  "  =s  cpxlvstv,  sIt  II   =  sIttsIv. 

yjV  =  ^     e.  C.    T^=TVIV. 

IV  =    '/\     e.  C.    ITTXJ'^  =  (TTX(yiV. 

Non  tam  compendiorum  similitudine  quam  vitiosa  se- 
quiorum  pronuntiatione  siv,  vjv,  tv  facile  commutantur. 

St^  =  fS    e.  C.    TVTTt"  =  TUTTTStq. 

tjg  =  s    e.  c.  (Asyxp  ^  =  ixsyxpijg. 
tg  =  S    e.  c.  'BtT^yvjiT  5  =  'BtvjyvivK;. 

Haec  quoque  soni  affinitate  permiscentur.  In  substan- 
tivis  in  shg  exeuntibus  forma  nominativi  pluralis  apud 
veteres  Atticos  est  ^g;  libri  fere  omnes  conspirant  in 
slg  more  sequiorum. 

f V  =  L  vel  <  e.  c.  Siji^  ^  =  ^vfhv.  Haud  raro  occur- 
rit  confusio  cum  xg  =  -^  (Cf.  Obss.  Bastii  ad  Gregor. 
pag.  143). 

oq  =  0  suprascripfum  (quo  eodem  compendio  librarii 
nonnulli  utuntur  pro  o  v)  vel  ^  e.  c.  xvt"  =  xvTog , 
opK  ^  =  opKog. 

ov  =  \  e.  c.  Si  "^  =  ^sov.  Saepe  accentus  gravis  com- 
pendio  simillimus  ultimam  syllabam  o  v  absorpsit  ut  v.  c. 
Vs  legerint  pro  '^sov.  Contrario  errore  /Wfv  interdum  ha- 
buerunt  pro  jcicvov.  Apud  Athen.  Lib.  II,  pag.  67  f. 
Casaubonus  pro  o^v  yxp  evidenter  restituit  o^vyxpov.  — 
De  fiovov  et  f4,h  operae  pretium  est  conferre  Aeschin.  in 
Timarch.  §  36  et  77. 

otg  =  ff  e.c.  T  ^  ix,6p  "^  =  To7g  sxSpoJg, 


92 


ovg  —  f/ ,  quod  compendium  non  tantum  suprascribi- 
tur  sed  saepe  etiam  ascribitur  e.  c.  Sp  •'  =  opoug. 

ovv=.§,  compendium  similliraum  literae  p  ideoque 
saepe  pro  p  habitum  e.  c.  *^y  ■=  =  -^^youv. 

ccv  =  y\  vel  r>,  et  cum  accentu :   7<   e.  c.  avQpuir^  = 

avSpUTUV,    TXp         =  TTXpUV. 

ug  =  \^  vel  si  in  lineam  immittitur  <^  e.  c.  (Sxtri^s^  = 

(2x(Tl^iug  ,   "  <yT€  =  U<TT6. 

Valde  salubre  et  frugiferum  est  haec  omnia  et  aHa 
«ounuUa,  quae  typis  repraesentari  non  possunt  ^),  ex 
ipsis  libris  diHgenter  observasse,  singularumque  notarum 
certas  imagines  animo  firmiter  infixas  tenere.  Sed  is 
demum  clare  discernet,  qui  prohe  cognita  habet  Grae- 
citatis  naturam  et  usum.  Rudis  enim  et  imperitus  homo 
in  compendiosa  scriptura  vel  exercitatissimis  ocuHs  cae- 
cutiet;  Graece  doctus,  licet  in  aliquo  libro  compendia 
omnino  evanuissent,  lacunas  tamen,  ut  in  Jingua  verna- 
cula,  haud  diOiculter  de  suo  suppleret. 

Transeo  ad  usitatiores  particulas. 

Saepissime  confunduntur  vj ,  tcx),  ug.  Quod  sponte 
sequitur  ex  iis  quae  diximus  de  compendiis  xi  et  uc. 
Sic  Schol.  in  Od.  H  v.  230  solemni  errore  editur:  kx) 
0ovxuS/S)j?  (pyi^) ;  tu  lege  ug  &.  cp. 

In  Athen.  Lib.  XIII,  p.  592  f.  iam  supra  monuimus 
de  dittographia  (Vide  Cap.  I)  ab  editoribus  non  ani- 
madversa. 


')    E.  c.  compendia  vocum  cxcuntium  in  -t>)to?,  -TViT»,  -T>)Ta  etc. 
{t»t3^)  -T<xb?,  -Ti^fnv,  alia. 


93 


A  £  scribi  solet  •>  vel  ;  .  Inde  confunditur  cum 
nota  quae  valet  i  ot)  (•>>•)  et  cum  interrogationis  signo  ; . 

In  prima  epistola  Aristaeneti  ante  Dorvillium  edeba- 
tur :  'EvSfSy/CtfVjj  fisv  svxpoffUTroTOfTij  Se ,  i xSycr*  Sf  oXy, 
'jrp6(ra7rov  CpaivsTxi.     Eecte  ille:  siiTrpcfTUTroTOLTvt  io-r/v, 

Liban.  Vol.  IV,  p.  811  Reiskius  festinanter  edidit, 
ut  solet:  S/«  TxuTijv  oZv ,  cpjjff/,  v6(jt,ov  sZ  sxovtx  Azi- 
(ro(jisv  Sf  Kx)  (ixXx  hKxiug.  Acute  Bastius:  Xv(TO(jt,sv ', 
xx)  fixXx  ^ixxiui;. 

'EcTT/  =  ^  vel  y  ,  sm  =  >^. 

Te  =  -T-.  Confunditur  cum  t)  quod  significatur 
litera  t  suprascripta  cum  duobus  punctis.  Utraque  lectio 
circumfertur  in  Plat.  Euthydemo  pag.  290,  E:  (Tfiixp^ 
TS  u7ro1ss(TTspx  ct  (TfZlXpa)  Tl. 

De  compendia  yap  monuimus  in  xp. 

xpx  et  xp  X ,  quae  ubique  solo  iudicio  distingueuda 
sunt,  depinguntur  in  hunc  modum:  ^.  Idem  est  signum 
tachygrapliiGum  quod  comparet  in  praepositione  Trxpx 
(vide  Cap.  VI).     Saepe  non  intellectum  negligitur. 

o(iou=-^s!^  ^el  omissa  lineola  obliqua:  V/ .  Frequenter 
excidit. 

oTi  saepe  exaratum  est  o.  Quoniam  prorsus  eodem 
modo  scribitur  to,  sexcenties  hae  particulae  invicem  per- 
mutantur. 

Proprium  sibi  compendium  praeterea  habet  oti  nempe 
y. .  Quae  nota,  si  hamulus  deest,  non  potest  distingui 
a  compendio  scTi. 

Peculiaribus  quibusdam  abbreviationibus  utuntur  gram- 
matici  et  schohastae,  quae  frequentissime  occurrunt  in 
notis  marginalibus.     Notissima  fere  sunt  haecce: 


94 


ffai ,  fftniASiuTsov  <5  ,  ypaCpeTxi ,  ypxTTSov  f" ,  yi(<y)vsTXi 
T^,  Tivst;  ■rx  {•yiyvsTxi  et  Tivsq  crebro  permutantur 
cf.  Piers.  ad  Moer.  p.  343)  (Pxv)  (p  vel  Cp.  pviTsov  pyj 
xiropix  iT,  Ayo";?  -^,  Trctpoifiict  vrxp,  yvcoi^t} ,  yvuf^ixov 
yv"  vel  Tv. 

Praetereo  vulgo  apud  grammaticos  una  tantum  vel  dua- 
bus  literis  indicantur  casuum  nomina  ut  T*  =  y sv iki^ 
quod  compendium  ipse  exercitationis  causa  codices  Lei- 
denses  legens,  nonnumquam  perperam  habui  pro  ys. 
Neque  ego  solus  ita  erravi  sed  plane  eodem  modo  sae- 
piuscule  lapsi  sunt  editores  Schol.  in  Homeri  II.  et  Od. 

Idem  valet  de  verborum  temporibus:  t  e.  c.  =  TxQyi- 
TiKog,  x"  vel  '©  =  xdpi(7T0c,  et  universe  de  omnibus 
vocabulis  quae  pertinent  ad  grammaticam  scientiam. 

x'^  e.  c.  vel  x^    =■  xtt lyco <; ,  xtt iku g. 

yf^  =0^  spi(TTW  lASVOV, 

ocC-^  =«y5u7roT«xTov  etc.  Longum  est  omnia , 
quae  huc  faciunt  ordine  recensere  neque  valde  necessa- 
rium,  utpote  in  quibus  verborum  contextus  attentum 
lectorem  sponte  ducat  ad  verum. 

Hoc  unum  cavendum  ne,  si  idem  compendium  bis 
deinceps  exaratum  videas,  idcirco  cogites  de  dittographia. 
Ita  enim  scribae  significare  solent  pluralem  numerum. 

t' "TT^  6.  c.  valet  TspitTTra fAsvx, 

X*  K*  Ki0xXxix 

13' (^•^  {li)  (3i(3kIx.  etc. 

lam  admodum  pauca  addam  de  nominibm  propriis  et 
sic    (qnod   multa   me   admouent  ut  faciam)  libello  meo 

SWI&VI^U    TV]V    KOpUvf^X. 


95 


Nomina  principum  in  quocunque  genere  virorum,  poe- 
tarum,  philosophorum,  grammaticorum ,  prioribus  tantum 
literis  indicantur.  Inde  fit  ut  pro  o  Ayjfioa-Ssvyji;  subinde 
scripserint  5  "^  j^  f^  o  c ,  ^vo 'Bevo^ccv  ^avoi;  pro  b  'LoCpoKX^i; , 
0  a-o(p6g.  Contrario  errore  qui  in  aliqua  arte  principatum 
tenet  [&pi7Toq)  a  librariis  appellatur  'Ap/o-roTiA»)?,  De  Apol- 
lonio  diximus  Capite  V.  Eodem  compendio  quod  signi- 
ficat  i^Xiog ,  ^AttoKXcov,  "AttoXXuvioc  ,  utuntur  pro  'Yihio- 
^upsi ,  'HKioToMg  etc.  Caeterum  ridiculi  errores  omne 
genus  quibus  haec  abbreviandi  licentia  ansam  dedit,  cum 
saepissime  error  errorem  trahat  pristinaeque  scripturae 
nec  vola  nec  vestigium  reliuquatur,  ex  certis  quibus- 
dam  regulis  palaeographicis  indagari  neutiquam  possunt: 
multo  magis  emendandi  sunt  ex  accurata  scriptorum, 
temporum,  rerum  quae  tractantur,  notitia.  Quae  artis 
criticae  non  tantum  (ut  palaeographia)  tutissimum  est 
praesidium  et  adiumentum  sed  principium  et  fons. 

Quicumque  igitur  in  veterum  librorum  emendatione 
cum  fructu  versari  volet  is  ante  omnia  diu  et  multum 
apud  animum  suum  deliberet:  '^Apcc  ys  yiyvuaKsiq  x 
dvxyiyvcli(yx£ig; 


INDEX  PALAEOGRAPHICUS. 


A.    Male  distingountur  vocabula. 
Exempla:  15  seqq.  30  seq.  etc. 

13.      BlS   DESCRIBUNTUR   QUAE   SEMEL ,    SEMEL   QUAE   BI3  SCRIPTA 
ERANT. 

Exempla:  20  seqq.  etc. 

C.  Oriuntur  errores  permulti  ex  vitiosa  sequiorum  pro- 

NUNTIATIONE. 

Exempla:  18,  25  seqq.  51,  63  etc. 

D.  CoNFUNDUNTUR   LITER.\.E   UNCIALES   DUCTU   NON   VALDE   DIS- 
SIMILES. 

A,  A,  A,  37—40. 

AA  ,   A A ,  AA  ,  M  ,  40  seq. 

r  et  Digamma  Aeolicum,  41  seq. 

r,  I,  T,   n,  TI.  IT,  P,  T,  42—47. 

E,  (g)  0,  O,  S,  (C),  47—51. 

Z,  T,  S,   51  seq. 

H,  K,  N,  n,  TI,  IT,  52—56. 

K,  I£,  (IC),  £,  56  seq. 

*,  (+)  T,  X,  ^,  57  seq. 

*,  T,  58. 


97 

E.      FaciLLIME     IMPEEITI     LECTORES     LABUNTUa    IN     SCBIPTURA 
MINUSCULA. 

Imprimia  permutantur: 


a,  eu ,  XV,  60  seq. 
a,  u,  61. 
a,  £1,  £v,  61  seq. 
P,  fl,  62. 

/3,  V,  {/ji,  »j,  K,  a.,  w),  63. 
y ,  V ,  ibidem. 
y ,  p,  p« ,  ibidem. 
S,  h,  63  seq. 
S,  0,  64. 
•  *) ,  X,  ibidem. 
t  saepe  negligitnr,  64  seq. 
A  saepe  simplex  occurrit  pro 
duplici,  vice  versa,  38. 


^,  X>  65.      ' 

I .  ^,  ibidem. 

I ,  Tf ,  rt,  65  seq. 

p  saepe  simplex  occurrit  pro 

duplici,  vice  versa,  38. 
p,  0,  66. 
Tf,  p ,  ibidem. 
0,  Tp ,  ibidem. 
ff  haud  raro  negligitur,  67. 
(p ,  4»  >  ibidem. 
(p ,  (pp,  (p6,  67  seq. 


F.     Vabios    errores   pariunt  antiquissimae   quaedam   ab- 

BREVIATIONES      IN     OMNIBUS     LIBRIS     MANUSCRIPTIS      FRE- 
QUENTES. 

In  universum,  69  seq. 
flfo«,  70  seq. 
«vflfWTo?,  71  seqq. 
tcupio^,  73. 
vioq,  73  seq. 

TTXTVtp  ,    jM)1TV)p,     74. 

oiipxvoi;,  74  seqq. 

;»:povo?,  %P'?Tb?,  ;)::pyjb?,   ;cpv<r6(7T0^s? ,  76. 

AtoAAwv,  ^'A<o«  ,  xt^''^'^'  '^T- 


08 


G.      SaEPISSIME   COMMUTANTUB    NOTAE   PRAEP03IT10NUM. 


Imprimis: 
xvec,  (riiv ,  78. 
«va ,  XTTO  ,  79. 
avct ,  avT» ,  79  seq. 

»S  ?>.  tv  D/\ 

UTTO  ,    STTI,    VTTO  ,    OO. 

a?ro,  ^,  ibidein. 

kno,  KctTcc, ,  ex ,  80  seq. 

XTTO  ,    TXfSC.,    81. 

STri ,  TTspi ,  ibidem. 
xara,  fjterx ,  81  seq. 

Trpo ,  TTfot;,   83. 


Trpo^  ,    XTTO ,    «? ,   £«$  ,  xxra  , 

82  seqq. 
?r«pa,  Tfp»,  84  seq. 
«•apa,    5rep«,    vfo  ,  Trpo^ ,   85. 

I/TO  ,    VTTSp  ,    86. 

5<fl! ,  male  additum  aut  omis- 

sum,  86. 
hx,  f|,  86  seq. 
stt;,  ix,  87. 


H.    Perperam  leguntur  aut  omittuntur  compendia. 

Compendia  terminationum ,  89 — 92. 

Compendia  particnlarntn ,  92  seq. 

Siffna  grammaticorum ,  94. 

Ahbreviandi  licentia  in  nominihm  propfiis ,  94  seq. 


INDEX  SCRIPTORUM 

QUORUM  LOCI  TRACTANTUR. 


Aeschines,  91. 

Aeschyhis,    18,    38,    44,    45, 

56,  72,  75,  76. 
Alexander  Aetolief,  15. 
AlciphroH,  83  seqq. 
Anaxandriies ,  16. 
Anaxilaus,  19. 
Anecdota ,  {Bekkeri  44,  77. 
Apollonius  Dyscolus,  63,  64,  73. 
Apollonius  0  Trepi  soprZv  yeyta- 

4)«,',  77. 
Aristaenetus ,  93. 
Aristophanes ,  28,  34,  46,  52, 

53,  54,  62,  63,  85. 
Athenaeus,    15,    16,    19,   22, 

23,  40,  41,47,  48,49,  54, 

55,    56,    58,    71,   72,   73, 

91,  92. 
Bion,  51. 

Callimachus,  27,  28. 
Chariton,  26. 


Clemens  Alexandrinus ,  51. 
Demx)sthenes ,    37,   81,  85,  90. 
DicaearChus,  58. 
Dinarchus,  49. 
Dio  Cassius,  38. 
Dio  Chrysostomus ,  43. 
Diodorus,  88. 

DionysiusHalicarnassensis,50,5  7 . 
Etymologicum  Magnum,  47. 
Euripides,  39,  45,  46,  48,  55, 

57,  74,  85,  86,  89,  90. 
Eustathius,  11. 
Foedus  Novum,  21,  54,  70. 
Harpocration ,  66. 
Hegesippus,  47. 
Hei'mias,  54. 
Herodotns,    23,    24,    29,   34, 

62,  74,  79. 
Hesychhis,  41,  46,  47,  48,  52, 

61,  63,  64,  67,  74,  79. 
Hyperides,  54,  64, 


100 


Homerus,  33,  42,  61. 
Isocrates,  51,  57,  66. 
Jodnnes  Malalas,  17. 
Libanius,  15,  60,  93. 
Longus,  86. 

Ludanus,  48,  56,  62,  73,  79. 
Lucretius,  23. 
Lycurgu^,  67. 
Zywa«,  22,  87. 
Maccabaeorum  libri,  65. 
Menander,  44,   71. 
Pausanias,  45. 
PJdlemon,  42. 
Philyllius,  55. 
Photius,  40,  77. 
P/a^o,  29,  53,  55,  60,  76,  85,93. 
Plutarchus,    14,   40,   44,    48, 
79,  90. 


PolyUus,  22. 

Scholia  in   Odysseam,   18,   22, 

22,    30,    31,    34,   38,   43, 

65,    67,    80^    81,   82,    84, 

85,  90,  92. 
Scholia  Venetain lliadern ,  62,  64. 
Sophocles,  40,  42. 
Stobaeus,  57,  70. 
Strabo,  61, 
Suidas,  60. 
Theophrastus ,  40,  41. 
Thucydides,    19,    28,    29,    30, 

31,  34,  49,  50,  64. 
IIsYm*  Limus,  20. 
Xenophon,  47,  57,  66,  72,  80, 

81,  85. 


T  H  E  8  E  8. 


I. 

Ars  palaeographica  certas  emendationes  praestat  demon- 
stratque. 

II. 

In  Eur.  Alc.  v.  552  editiones  habent: 

t/  ^p^?;  TQixvT^g  <TU[Jt,^opdiq  TrpoxsifAiv:^? , 

"ASjMJJTf,   TOXfi^q   ^£V0^0Ks7v;    Tl    (Aupoq    Sl  i 

Vera  lectio  est:  *H  (Awpoi;  el; 

m. 

In  argumento  Soph.  Antig.  perperam  legitur: 
KsItxi  5f  ^  {/,v6o7roilx  xx)  jrxp^  EiipiTri^y  iv  ^AvTtyoviji' 
ttAJjv   ixsT   0upxhT(rx  /astx    tou  "Aiiiovoi;    ^itoTXi    jrpog 
yxfAOu  xoivuvlxv  xx)   tIxtsi  tIv  MxifAovx.     Corrigen- 
dum:  Tiv  Mxiovx  (cf.  II.  5,  v.  398). 


102 


IV. 

In  Scbol.  ad  Hom.  Od.  H  v.  162  emendandum  est: 
TTohv  yotp  pf/  fl  nat  ix  Au^uviji;  vT0ffTp4<Puv  evTrXot^tTst; 
Editur  ov  7rho'iaei. 

V. 

In  Schol.  ad  Hom.  Od.  O  v.  228  pro  UoXvcpsiiiig  o 
fjicivrig  restitue:  II.  o  Mavriov  (cf.  Od.  O  v.  249). 

VI. 

Lucret.  de  Deor.  Nat.  v.  150  ita  editur: 

Principium  hinc  cuius  nobis  exordia  sumet. 

Apparet  ex  versibus,  qui  continuo  praecedunt,  hinc 
esse  expungendum. 

VII. 

In  Cic.  Epist.  ad  Att.  V,  21  §  4  pro:  Hermoni  cen- 
turionis  Camule,  Gronovius  rectissime  saadet:  caculae. 

vin. 

In  Caes.   de  Bello   Gallico  Lib.  II,    Cap.    8    editur: 
—  ne,   cum   aciem   instruxisset,  hostes,   quod  tantum 

muUltudine  poterant,  ab  lateribus  pugnantes  suos  circum- 

venire  possent. 

Scriptoris  manus  est :  quod  tantd  multitudine  poterant. 

IX. 

Apud  Thuc.  Lib.  II,  Cap.  89  contra  Badhamum,  pro 
TToAA*  Vs  x»)  (rrpxTOTrela  t^^Stj  sTrstrsv  vt  sKoivvovuv  r^ 
«Trsipiof.,  sTTTKKTsv  coniicientem ,  tuenda  est  vulgata lectio. 


103 

X. 

In  Thac.  Lib.  III,  Cap.  82,  verba:  ov  y»p  iast»  tuv 
K£i[Ahuv  v6[Jt.uv  uCpsXix?  {uCpshsixq)  al  TOIXUTXI  ^UVO^Olt 
x^X»  TTXp»  Toi/g  xxSsiTTUTxg  TrKsovs^lcf,  ita  restituenda  snnt: 

oi»  •yxp u^sX sixi  xXhk TrXsovs^ixi. 

XI. 

In  Herod.  Lib.  V,  Cap.  33  pro :  So)  2s  kx)  tovtokti 
To7(Ti  jrpj^yfixar i  Ti  sjti;  legendutn  est:  2o)  Sf  kx) 
TOVTOKn  Trpijyfjcx  Ti  s7Ti',   duplici   dittographia  expuncta. 

XII. 

In  Cic.  Epist.  ad  Att.  VI,  12,  §  1  legitur: 

IUe   et  tibi  et  sibi  visum  et  ita   se   doini    ex  tuis  au- 

disse,  ut  nihil  esset  incommode. 

Ut    certo    loquendi    usui    satisfiat,    emendandum    erit 

hicommodi;  ut    agnoscatur  elegantia  Tulliana  delenda  est 

dittographia :  et  tibi. 

XIII. 

In  ultimo  versu  Aeschyli  Choeph.: 

7ro7  ^iJTX   XpXVsT,    TOT   KXTXKVI^SI 
(ASTXK0lf4,t(r6sV   [JLSVOq    xTtjg; 

solito   ac  perpetuo    errore    (iSTXKoiiiiffSh    exaratum    est 
pro  KXTxxoifii<r$sv. 

XIV. 

Euripides  in  Electra  (520 — 550)  lepide  traducit  Aesch. 
Choeph.  (167—235). 


104 

XV. 

In  Corn.  Nep.  Vit.  Tliem.  Cap.  VII,  §  4  resecandum 
est  languidum  additamentum :  patrios  ac  penate»; 

XVI. 

Aeschin.  Orat.  contra  Tim.  §  156  liberanda  est  insulso 
emblemate:  aq  TrxpxTrK^friuq  xvtov  kx)  tx  T^q  "TroXeuq 
"^ioiktIjvovtx. 

XVII. 

Cicero  Orationem  pro  Q.  Ligario  non  habuit. 

XVIII. 

In  Schol.  ad  Hom.  Od.  A  v.  568  aurea  nescio  cuius 
grammatici  observatio  ita  corrigenda  est:    5r«?  al^Bs  tou- 

TOUq    3<«)   Toiiq    ^OlTTOVq   £70}    TUV   "Al^SoV    TTVXUV    OVTXq ; 

Paullo  infra  ad  v.  580  pro  sJvxi  requiritur  sl^Sivxi. 

XIX. 

Ovid.  Trist.  Lib.  I,  Eleg.  5  (0  mihi  post  uUos  num- 
quam  memorande  sodales  ||  0  cui  praecipue  sors  mea 
visa  8na  (Leg.  tua)  est)  ex  duobus  carminibus  constat 
plane  diversis.     Alterum  incipit  a  versu  45. 

XX. 

In  Com.  Nep.  Vit.  Phoc.  fine  ineptissima  lectio  cir- 
cumfertur:    In  Aoe  tantum  fuit  odium  multitudinis. 
Imo  in  iunc. 


105 

XXT. 

Onjuist  is  het  gevoelen  van  hen,  die  meenen  dat  de 
hoofdaanleiding  tot  den  Bartholomeusnacht  moet  gezocht 
worden  in  den  fanatieken  haat  der  Katholieke  bevolking 
van  Parijs. 

XXII. 

De  tocht  van  den  franschen  koning  Karel  VIII  tot 
verovering  van  Napels  (14.94),  hocwel  niet  zonder  mis- 
slagen  ondernomen ,  was  op  zich  zelven  geen  politieke  fout. 
Integendeel  laten  zich  juist  uit  de  geschiedenis  der  toen- 
malige  tijden  de  voordeelen  toelichten ,  welke  er  voor  een 
fransch  goevernement  in  veroveringsoorlogen  kunnen  ge- 
legen  zijn. 

XXIII. 

De  Duitsche  eenheid  is  een  Europeesch  belang. 

XXIV. 

Kracht  en  stof  zijn  onvergankelijk, 

XXV. 

In  de  fragmenten  van  het  Roelantslied  (serruue  Vad. 
Mus.  2,  53)  V.  119  seqq.  staat: 

Twi,  seiti,  ghi  en  waert, 
Hets  quaet  dat  gi  iet  spaert; 
Hautmayoer  es  veire  vore. 

Lees:  Lant  mayoer  (vgl.  Chanson  de  Rol.  coupl.  45, 
65,  86). 


106 

XXVI. 

In  Ee7i  Exsempel  (serruee,  Vad.  Mus.  I,  333)  v.  33 
staat : 

Alze  die  duvel  was  ghestaen, 
Wies  hi  soe  sere  dat  hi  saen 
Tote  in  den  urst  sloech  metten  hoede. 

Lees:  vurat. 

XXVII. 

Zoiider  klassieke  propaedeusis  geeu  liooger  onderwijs. 


■im- 


"?•■ 


■f -^^  ■ 


^/^ 

w 


^'%- 


1 


!.■  .:-»• 


r^' 


Lv/KSL    V   •      it. 


I 
•  ..t 
■»    1