4i
^t
•""ypt^
OF.
ENEAE FUGAM ATQUE FATA ANT6 yiRGILI]
DESCRIBENTIBUS DISSERTATIO PHltOLOGHCA*
<V
■■■y*
*« » ,^
>..
^ 'A-
t.v-v V' ';>?%;.■
■ ■■ , ■; ■'■ -^- -.'.. f
.^^■•^:%^ ■ :
Scripsit A, 8CBEBEN.
♦y^
■"^«fe
^
4:.,
... tfv:
■ '/--^
4
,:^^':
. r
» V
- ) ■
•r*
■ ''i
•
*
' %.
',
■. V •'
T ■'■*
•y.
•-.?
..«•-.■
^^«5^
■■«'. ?
Adjectae sunt relatiohes de Gymnasio ? v;
MONASTERIENSI EIFLIAE., ^-*
^uibus ad auctamnalia discipulorum examina d. d. ij et x^^ ^^$^
MDCCCXXVII
• .>A.„ .^-•> ■.
- <*
' Ihabendai.
'■«■■-
Jt •■ ■ -^ ■ S.
» *
y^ ■ '■
qua decet obserrantia iuvitat
1 . ' ■•
- - ' ■ ■
■ ■" E i.
• t
t KATJFEY,
^ ■ .. ;*: .
.--«•,;v.. .^
- ' * * ■'■
■ "
' .-■ ■r-
...*■-•■'
■. .fc
^AJ^ •.>
t;'&' L O K I A E, ^. .v'^:-' .y^^^^^^^
u( TidAiTMis GE<)itcii ScHMiTz, Lftn^ et 19^U)|i9laev '^
'?rf-'''- ■■'--■^J' f*-.. rr •■\ \ ■
■v^»- -"-»■••-•••?■.
.•^V-.'<^-*'^'
»»?•'■:!*;
.- ■ . . : .- -..<..■*■>.
*' < -. «^."V ij.
^■....;\.>m:f':Mi?ME''.'"
•^ar'*; .*-'^"
■*i^#i
ti. ■■.*•»•.,.
V i^!- ^ ^^ ■ •- ' ■ . ,' ■ :i,r ■
■W- V .■ .V ,•.,.•,.,. : ..
■¥
•rl
W
l^.
■ . > .. '. ■.., .
'r
»
■,;.♦,» •■ ' . - «
•^: :'
4'.
';«.■■ "^.
.,.,:-
.-'.■vk
)»: ■
',1. '-".i ■ .
■ ; ••i?)?^^r '■^ ■
>^^ ■■tr.
X
■'■■'■■'' '.'.■■:■■ .- ^'^v--, '•"■:,.!^;**'i^-.' ,- • ' ■ ,,-.
'•♦£ , vf . ^:. '■. • ; il^l: ' ^ . .,•'',■•'.*;•'** * * ' ' , :
;'■■*♦ ■
|r
•V*,.
-"■'■•ti. •'- •■■V
:^v
^<.
■JJ-.^:
..•••^.■■*if
t
•■;-r:
^««■^'
.**■ ■"'*'■
J ■" » *
m
'■'j
V^uam mihi post biennium in Academia Bonnensi absolatum ad Gymnasium Monaste-
riense Eifliae reverso et disciplinis scholasticis, enucleandis scilicet Latinae, Graecae et
Hebxaicae iin^aae scriptorlbus ac sacrae xeligionis praeceptis, a summo mane ad noctem
nsgae octtoprto dj|mandaretur simul pravincia eUicubrandi dissertationem phiiologrcam
.omnabus regni Borussici Gymnasiis quotannis a regio Ministerio praescriptam ; hac tem-
v poris augustra septus diu multnmqua cogitavi, quodnam potissimum scribendi argu-
^ mentum eligerem, placuitqne tandem de poetis Aeneae fata post Ilinm eversum ante
YirgiUum ^narrantibus ^isserere., qnod hanc rem et juventuti Aeneidem lectitanti peru-
.tilem, nec viris doctis injucundam fore existimabam. Nam ea res neque satis ad liqui-
.dum perducta est, neque ^ib adolescentium studiis abhorret, quippe quae mirum quan-
tam tconfexat ad Virgilii Aeneidem melius intelligendam, et de poeta ipso rectius judi-
.candum. De Virgrlio enim qui recte volet judicare, enm primarios poetas et Graeco-
rum et -Latinoram probe cognitos habere necesse est; is enim omnium aetatis Augustae
poetarum longe .doctissimas atque diligentissimus plurimos poetas legerat, e quibus multa
in carmen suom recepit, aiia imrautavit, pauca ipse invenit. Hujus rei iuculentum
praebent exemplum atque argumentum ■div.er^ae de Aeneae fatis narrationes, quas per-
isequi nobis nanc est propositum.
H O M E R U S,
Aeneam Trojanorum cladi superstitem fuisse ad unnm omnes tradunt et Graecomm
^et Romanorum poetae, iiie quoqae, a quo nobis in talibus disputationibus, ut poetis a
Musis aut Jove, semper ordiendum est, dico Homemm, qui li. XX. 307. 3(38. Nepta-
:uum haec vaticinantem inducit:
iNvv ^e i^ Alvitao ^tij Tgcoeaaiv uvdl^nf
Kai naiSiov nalSeqy xoi xtv fitronia&e ykv<avxau
His versibus nihil aliud indicatur, nisi Aeneam, eiciso Priamo ejasqae genere, Trojanis
imperaturnm esse, utrum in ipsa ^rbe Troja, an loco ei (lAitimo non declaravit poeta;
sed cum idem in pluribus Iliadis iocis Trojam a stirpe interituram significet, idque
factum .esse in Odyssea narret, ^tatuendum est eo loco praedici, hoc fore, at Aeneas
<le TrojaDOram reiiquiis non quidem in urbe Troja, at tamen in loco eiOnitimo regium'
imperium exerceat; de emigratione ne verbum quidem inest in versibas illis. Taotum
igitur .abest, ut Homeros Aen^e in Italiam profectionem cecinerit^ ut illam ia Troade
mansisse indicftYetrit De ioco Homerico satis dictum e&t^ sed antequam ad alios^poetas
transgrediamur , videamas, quomodo Virgilius iilos versns in rem suam converterit. Jam
ante Strabonem fuerunt, qui, cum Homerum cum sois ipsorom et aliorum narrationibos *
. «conciliare veilent, ntxvxiaisiv pro Tqoitaavv interpolarent. Vid. Strab. lib. XIII. p. 90. .6.
^ '"'"■ .-• •
IV '. . ^ ■
■i
■■>«
f^lAitJ- i'^ . ...
^c-^.i^.j^Siiju.
■*\S'
— 4 — .
•dde Heyn. in secanda ad Virg. Aen. Diiqaisitione, toI. II. p. LXXI. Eoiteeatua, e«t
Yirgilias in ver»ibas illis praestantissimis Aen. III. 97. 98. ex Homero ad verbum fere
< Latine redditis :
Hic (in Italia) doraus Aeneae canctis dominabitur orii. 'l-^t;.. .
■ ' ' --•■:■■_ /'.•■-.. ..-^
Et nati natoram, et qui nascentur ab illis. /^-'vil
ARCTINUS. ' .< v.^V'-t' •
Eorumy qui fata nrbis Iliacae atqae Aeneae scripserunt Tersibui, praeter Hdvnerum s^
nalius est antiquior, quam Arctinas Milesius, poeta cyclicas. De e|tas aetate veteret
scriptores inter se discrepant. Hieronymus in Chron. Euseb. ad Ol, 3. haeo dicit:
* Arctlnus, qui A.ethiopidem composuit, agnoscitur. Suidas s. v. Ir^pxriVog haec habet;
'^QXTivog Tr^Xtto, tov Nuvuoi dnoyovov , MiX^aiog , inonoiog, /xud^t^rijg ^Ofiij^ov , yfyovxo^ <*
ruTu ztjy d' *Ok.f f.i(Tu xixquxoaiu hrj x(ov T^oaixmv. Clemens Alexandriuus ( Strom. I. •
p. 333.) Arctinum narrat concertasse cum Lesche, qui floruit circa OI. 33. Sed Diony- *
sius rialicarnasseus (I. p. 6B. ) haec de eo scribit: nuXuioxuxog o)V rjixttg iaf4(V nott^xijg
jiQXTtvog. Tzetzes quoque Arctinum '0f.i/]Q0v /nU&rjx^v appellat. £x his omnihus efficitur
Arctinum floruisse circa Olympiadum initium, ejusque tantam fuisse carminum pangen-
dorum facultateni, ut a multis Homeri discipulus sive diceretur, sive reapse existimaretur.
Duo carmina scripsit, Aid^ionidu et VX/ov IleQatv, quorum prius utpote ab instituto
nostro alienum nihil curamus, altcrum ^lXtov Tl(^Qaiv inscriptum accuratins consideremus.
Hujus carminis argumentum excerptum ex Proculi Chrcstomathia legitar in Photii Biblio-
theca, (Vid. Biblio^. vett. litt. et artt. fasc. I. lued., aut Gaisford. ad Hephaest. p. 483.)
cujus partem huc transscribemns:
"Enixai (>€ TOvTOig ^lkiov TlfQatSog ^i^Xiu dvo
'Aqxxivov MiXtjatov nfQiexovxu raJf
'£2g xu nfQi xov Xnnov 01 TQoofg vnonxtog eyovxig nfQiOxuvxfg ^ovXfvovxui o xi /q^ notftv,
xai xotg fiav doxft xuxuxQtjftvtaai uvxov , xotg Jf xaxucpXeyfiv , ot (Tt uQdv arror SifaauvSttv
xij A&tjru dvuTfd^ijvut' xai xsXog vixu 77 touto»' yvto/Li^' XQunivxfg Se fig fVfQoavvrjV
X fvoiyovvTut (og dntjXXay/iisvoi. xoi} noXe/nov. Ev uvx(o d'e dvo Sndxovxfg ini(pav4vxfg xov xe
Auoxotovxu xui xbv ixfQOV x(ov naiScov diufjd^fiQOvaiv ini Se xto xiQuxi dva(fOQfjaavxfg
01 nfQi xov Aivfiuv v nf^^^Xd^ov fig xijv ISrjV.
Hoc argumento constat res fere omnes, quas Virgilius in secundo Aeneidos libro
describit, jam qb Arctino enarratas fuisse. Nos ea tantum curamus, quae ad Aeneam
spectant; is aatem, ut tradidit Arctinus, prodigio illo, quod in Laocoontis et filii per-
niciem acciderat, perterritus cum suis in montem Idam clam se recepit, antequam Tro ja
ab Acbivis vastaretur; quae narratio qaemadmodum multum rccedit ab illa Virgilii in
secunda libro exposita, sic eundem Arctinum etiam in aliis Aeneae fatis enarrandis
(slquidem plnra de Aenea praeter secessionem in montem Idam memoravit) a Virgilio
prorsus diversa cecinisse existimo ; de Aenea saitem in Italiam profecto nihil eum tradi-
dis^ certissimum est. Dionysius enim Hailcar. antiquissimorum scriptorum testimoma
de Aeueae fatis in primo iibro diiigentissimc colligens utramque Arctini carmen cogni»
li-y .:-■.'■',: . "■■' ■■ '•"■ ' ; ': '-■' '■■■ ■. ■ ^. Y ■ .
tam habebaty (Vid. iib. I. p% 56. a.) nec tamea eum illis annumerayit, qai Aeneam in
Italiam commigrasse traididerant Yid. Niebufar. HisU Rom. ed. nov.. p. i86. /
:/ Arctinus igitur de Aeneae fatis post Trojam eversam aut omnino nihil exposuit, aut
enra in monte Ida sive alia quadam terra, non autem in Italia consedisse narravit.
AVirgilio Arcttnum fuisse iectitatum nulla eget demonstratione.
- . / . L E S C H E S. >
*JXt'ov ndgaiv etiam Lesches Mitylenaeus, qui, ut supra dictum est, circa 01. 33
flbruit, composaij^e dlcitur, (Vid. Pausan. 1. X. a5.) quod poema partem tantum fuisse
alius ab eodem poeta confecti et ^Jkuig fiixqu inscripti admodum verisimile est. Frag>
mentnm saltem, quod a Tzetze ad Lycophr. v. i263 adde v. i232 ex Iliade parva affertur,
ad '/Aibv TliQaiv h. e. ad partem totius carminis referendum est. Ejus fragmenti versu&
tres Aeneae fata post Trojam extinctam brevissime ita adumbrant:
[NfOTlTOXf^MOc]
AvTOV X ^Ayy/ouo yovov xAvro»' Innoddjuoio ,
' Aivf/ay iv VTjvaiv e^^aaxo novrono^oiaiv ,
'Ex ndvToav ^avutov dyd/nev yaQuq k'io/ov ulXcav»
Ex Leschis igitur narratione Neoptolemus , Achiliis filins , Aeneam ut dogi^kTjTnov in
navibns sals secum abduxit, qune narratio multum ab omnlbus ceteris decedit, et a
Yirgllio neutiquam adopt{u:i poterat propter infamiam Aeneae inustam.
P I S A N D E R. .
Pisandrum Aenae fugam atqiie Trojae excidium plane ut Virgilium descrlpsisse auctor
est Macroblus in Satarnal. V. a. „Vel quod (Virgilius) evertfionem Trojae cum Sinone
suo et equo ligneo ceterisque omnibus, quae llbrum secandum faciunt, a Pisandro
paene ad verbum transscrlpserit ? Qal later Graecos scriptores eminet opere,^ quod a
nuptlis Jovis etJunonis iuclpiens universas historlas, quae mediis «upnlbus saecnlis usque
ad aetatem ipsius Pisandri contlgerunt, In unam seriem coactas redegerit, et unum ex
dlversls hlatlbus temporum corpus effecerit. In quo opere inter historias ceteras Inte-
rltus quoque Trojae in hanc modum relatus est: quae fideiiter Maro interpretando
fabricatus est sibi Iliacae urbis ruinam. „ Vides homuncionem de summo poeta cum
fastu dicentem. Jam videamus, qui lile Plsander fuerit, de quo loquitur Macroblus.
Praeter alios mlnus insignes dao Pisandri carminibus suis inciaruerunt, Pisander Cst-
mlrensis s. Rhodius et Pisaoder Nestoris Laradensis fillus, Larandae in Lycaonia natus.
Antiqalor ille circa 01. 33. vixlt, poeta imprlmis nobiils et a Grammaticls Aiexandrluls
in canonem et cycium epicum relatus. Vide de eo fusius dlsputantem Hejnium in
Excnrs. I. ad Aen. II. p. 3^3 — 374* 376—379. Hujus Plsandri non nlsi Heraciea, car-
meo epicum duobus libris £^soiutum, memoratur. Recte igitur mlrantes quaerimus,
qaom'odo is „inde a Jovis et Junonis nnptils unlversas hlstorias, quae medils omnibus
saeculis usqne ad aetatem ipslns contigerant, in nnam seriem coactas,, habaerit? Sed
yideamus de Pisandro Larandae nato. Is vixit Alexandro Mammaeae imperante, tertii
J,'>Jk,''r
post Chrifltnm natum saecali initio, «et scripeit .carmcjn epiouoi Hfwixo» ^foyuft^pv no-
mine« h. *., dearam dearoia^ae napiias xjuot Jjeroihus ^ut heroinis initaa. Hunc P.isan-
dtum ea, quae Macrobius memorayit, xarmine suo .esie complexum, .etodemque a - ;<.'-.
Macrobio pro antiqulore illo hahitom Heynius l. c. conjecit. Sed .haac conjectnra Jiand-
duhie falsa est , ntfm primum non video, quomodo Macrohias aot Orammftticus , quem ' -^
exscripsit^ tam turpiter errare potuexit, ut Fiaandrum illum xeceutioxem e.t a saa ip&ius
aetate non Ib.nge distantem <;uxQ illo antiqulssimo .commutaret^ aut iiunc ipsum reosjo»
tiorem yirgUio antiquiorem putaret. Sed ooncedamus., turpissime iapsum sesse Macro-
bium, quomodo in carmine '/fpcotxaff d-toyaf.u'aq describente iUae .res ij||aTari poter.aRf^ ^
quas memoxavit Macrebius? Heynii igitur conjectura cum faisis&ima esse videatur^
restat, ut Pr^andrum Camirensem praeter Heraclcam aliud carmen composuisse stataa-
mus, ut Niehuhi*ius fecit, (Vid. Hist. Rom. tqm I. p. ^87. ed. jjov.) aut tertium quod^
dam ponamus. Si Niebuhrii sente.ntiam amplectimur, sumere aliqaid necesse est., <quod
non solum carct auctoritate, sed etiam omni, ut mihi quidem videtur, prohah^iiitate.
Kam cum Pisandri nomen tantopere eUiceat inter poetas , et a veteribus ejus carminis
Irecjucns fiat mentio, (Vid. Hejn. J. c. ) sane suhit jnirari, car omnes djB altero illo '
carmine ne verhum quidem affjerant^
Quae cum ita sint, et ego Macrobium .errasse arhitror hac fortasse xatione: llegeca}
ille Pisandrum Camirensem poetam cyclicum s. cycli poetam; jam confexehat muitor.um
poetarum cyclicorum -carmina in unum Pisandrum. Sed haec ut ut sint: ex Macrobii
loco nihil aliud coUigi potest, nisi Virgiliam in descrihenda Iliacae urbis ruina unuxa
vel plures Graecos -poetas imitatum jesse ; jiihii in illo de Afiuea .ciadi superstite .et in
ItaUam proficiscente memoratur.
S T E S I C H O R U S.
lUacae urbis eicidium praeter poetas epicos etiam Stesichoms carmine lyrico^ 'JUtop
THqgk; inscripto, c;ipl^raverat , quod repraesentatur in Tabola lUaca. In hujus tabuiae
parte, verhis */Af'ot> Usfia.ig xara Jfrj^af^opov consignata, depicta inveniuntur sacra, pater
aUique ah Aenea Trojae excidio erepti et iter in Hesperiam institutum. Stttsichoxus
circa Olym. 56. florait, eumque a VirgiUo iectum fuisse duhttari vix potest Is igitux
omnium Graecorum scriptorum., quos qnidem .nos le^imus aut cognitos habemus., A«neam
cum suis in Italiam migrasse cecinit. Sed an idem Aeneam in Latium venisse , ihique
coJoniam et urhem x;ondidisse narraverit, tantum abest, ut -confirmari uilo argumento
possit, ut multo verisimiUus s.it' Stesichoxum aUa iradidisse. Sed hac de re vctrissime
disseruit Niehahrius in Hist. Rom. tom. I. p, 187., cujus verha dignissima snnt, quae
huc transscribantur: ,,Von unbestimmterErzahlung, dafs Aeneas Troer uachHesperien
gefiihrt haifae, bis zu der, dafs er eine Colonie in Latium gestiftet., ist ailerdings docU'
ein weiter Schritt, Jund es ist sehr zweifeLhaft, ob Stesichoras his an .dieses &aliier0te-
Ziel trat.,,
,,Bei Arctinus wenigstens war Rettnng des PaUadinms die Hauptthat .des Heros: >unter
Jen Heiiigthiimern bei Stesichoxos war .dieses sicher .aoch .der k5stliehste Scliatc : 4ieM«
;«>.
•. ■'^^^'^r rwr:'-^\\-'-- ■ :>'-"^':'^\^ ' ■■ .-■■''■■[•■■ ■1?^-'^W:
vjy^s;- »,.. .-, J--A?- •'.•■-.. .....
•j. -.■, . .. -;■•! •• • M . . . •
^ --%.'-:.• ,^.. ■ k -•» 7 ■"" . ■... , •
<i'i-iM^-i^i.z'^!}:\^--^-'-:-'' ':■-:: ■■•"'. ♦ • ■ .- • " - *' '
p-alUdinm aber ^attbterr die C^rieciienr bei der Troisclien Colonie cn Siris tn Oenotrien
geborgen ; an* der ILuste, wobin sie so TieleTiroischeEriimeruogen versetzten, Phtlocte-
tes zu PeteHa, Epeus za Sagaria, Pylier su Metapontum. Auch sie war im Umfaog
Besperiens.,^
Stesicbornm igitnr Yirgiiias in illis taatuth: inritarrv potuit, quae ab eo de Troja
vastata et Aenea patriam relitiquente dicta erant; ab ifs autera, ().aae abeodem poeta
de rebus Aeireae in> Itali» gestis- trftdita erant^ [siquidem' omnino de eis cecinitj prorsus
discedere debuitr .'
% O P H O C L E S.
Sopbocfes fn tragbedia Laocoon inscripta' Aeneae" meirtionem feeerat his versibns a
Dionjsio Halicamasseo servatis I. p. 4^. :
Jftfy d' h nvXaiaiv Aiviia^y 6 rtjg &eov
IlttQecrr f hi vt^xwv naxiq b/wv Kt^avyiov
Ncarov xaraoraComc ^vaaivov Ougog^
Kvykff Se naaav olyinwv nafinXrj&iaVy
Svvondi^nai 6e nXtj9og, ovx oaov 6oxetgf
Oi T^a<J* iqxoai rrjq OQvytSv dnoixiag.
£x bis igitur Tersibus laculente apparet Sbphoclem in fabnla laudata^Aeneam anteTrojae
excidium urbem reiiiiquentem fecisse, et hac itt re Arctinum secutuor esse ; sed discrepat
Sophocles a poeta ilio cyclico* eo, quod non Aeneae secessionem , sed transnugrationem
in alias terras (dnoixiav) memoravit. Sbphoclem de Aenea in Jtaliam profecto , cnm
versus iilos scriberet, cogitass^ vit dubitaverim, cum Stesichorus jam' multis atinis ante
illius transmigrationis fecisset mentioaem', sed ex ei.as sententta coionos Trojanos non in
Latium venisse ex verbi»^ Niebnhrii sapra tran«scriptis admodum est verisi«mlc.
His expositis, jam' pronaiitiaTe non dabito, Aeneae in Latiam profecti atque illac
eoloniam deducentis a nullo veterum poetarum Graecrorum mentronem factam atque in
bellis ab Aenea in Latio gestis eorum neminem a Virgilio expressum esse. Hanc famam
paulo anfe Pjrrhi demam aetatem invaluisse docuit Niebbnhrius, illatnqae non a poetis
excogitatam, sed aliis de causis esse enatam idem^ Vir Illustrissimas conjecit Vide Histo*
riam Rom. p. 189.- et ig6 — ^^97 ed. nov.
Post Pyrrhi aetatem Trojanos ad iitora' Latii appulisse consentiens fama fiiit, idqne
a pluribus rerum scriptoribus narratum est. Sed quoniam de poetis tantum Aeneae fata
canentibus disserrere institnimus, historicos missos facimus. Atqne Graecorum poetarum,
quorum opera aut fragmenta legimus, cum nullui ante Lycophronem [Vid. Gassand. v.
ia33. sqq.} Trojanorum in Latiam< transmigrationem; conunem^H^averit,. ad poetas Latinos
accedamus.
]T A E V r U S".
InCer Latinos poetas Naevins primus Aeneam in Latiunr profectam* carmine ceUbravit
Dftcripsit ille beUumPunicam primum, in qao ipse stipendis meraerat, versibos Saturniis,
-.■l-U. ...1 ■!■ .
4p^-'
•i;^**??^-.^,
— s —
-*/]
qnod carmen orsas est a faga Aeneae. Macrob. Satarnal. Yl. i. ,)In principio Aeneidoi
tempestas describitur, et YeDus apad JoTem queritur de pericuiis fiKi, et Jupiter eam
de futurorum prosper^tate solatur. Hic locus totus sumtus a Naevio est ez primo libro
belli* Panici. Illic enihi aeque Venus, Trojanis tempestate laborantibus, cam Jove qae-
ritur: ct sequantnr v^rba Jovis fiUam consolantis spe futurorum.<< Totum Naevii carmen
septem libros complec^tebatur, in quorum tribas prioribus, ut fragmenta ostendunt, d,e
Aenea in Italiam migrante agitur. Vide fragg. ab Hermanno in Elemen. d. m. diligenter
coliecta atque disposita, pu .63o — 638. Naevii igitur carmen in duas partes divisum faisse,
et in priore Aeneae fugani , adventum in urbem Cartbaginem et profectionem in Latiam,
altera bellum Punicum primum descriptum fuisse existimo.
Jam priorum librorum, qui pertinent ad rem nostram , argamenta adumbrabo qudhi
potero brevissime.
L I B E R I.
Acneas cum patre aliisqae ante urbis excidium Troja egreditar, £Vid. Serv. ad Aen.
lU ^/97. III. lo.] ut apparet ex fragmentis:
Horum [Aeneae et AncbisaeJ sectam sequuntar multi mortales.
Amborum uxores noctu Troad exibant
Gapitibus opertis , flentes,
Abeuntcs ambae lacrimis cam multis.
Conscensis navibus tempestate argentur Trojani ; [Vid. Macrob. 1. c. J qo^ritar Venas
apud Jovem de filii periculis, ilie eam solatur fatorum serie reserata: seqaitur Trojano>
rum ia urbem Cartbaginem adventus.
Ll BEB- II.
Aeneas blande rogatus a Didone, Cartbaginis regina, fata saa exponit. Vide Nonium
in V. liquidum et percontat. p. 335. et 474* •
t Blande et docta percontat, Aeneas quo pacto
. Trojam urbem liquerit.
L I B E R 1 1 1. - *
TerUi libri argamentam quamvis satis accurate atque certe definiri non possit, tamea
illud ex fragmentis inde servatis satis luculente apparct, in eo Aeneae in Latium adven-
tum narratum fuisse, et illud etiam patrem Ancbisen perveuisse. Vid. fragm. apud
Hcrmann. ELem. d. m. p. 632.:
Postquam avlum adspexit templa Anobises. sacra in mensa
Penatium ponuntur ordine: immolabat
Auratam victimam putcram.
Obiter moneo Anchisen augurandi atqde
Yaticinandi facultate excelluisse.
E N N I U S,
Propositam cum esset Ennio in Annalibus res Romanas inde a primordio gentis asqae
ad saa tempora enarrare^ aeqaam erat, ut de Aenea per maria errante et tandem in
i^ : .:4;-y
«^--ir^J^.;''^ •
-^,'*.-
■^'" •■^- ■ :■ ^ .'■ -.'■■•;— Q ■ ■• '" • '.-'
Ittti^ini Adveniente dftiieret/ qoA in fabaia exponenda imitatus est in nonnallis fortasse
|i&eviam, abs qao malta eum sumsisse d^cit Cicero, (Brut. c. 19.)
''* '„Nec vero tibt [Ennium atloqoitar] aliter videri debet, qui a Naevio vel samsisti
mnlta, si faterisj vei, si negas, surripuisti.^* Fragmenta ipsa indicant Enniam de Aenea
atque Anchise cecinisse. Vid. Ennii fragg. collecta a Gotnmna p. 11. la. '
.^j- ,{, ^ jfAtqvLe Ancbises doctu, Venus quem potcra dearum
. ,»
7U ■■ K
..Fari donavit, divlnum pectus faabere.^'
His versibns Ancbisen lilio. vatlcinantem Induci bene monult Golumna. Altemm frag^
mentum, in quo Anchlses memoratur, ^ervavit Servius^ (Vld. Gqlumnam p. la.)
Assaraco natus Capys optimus: isque piam ex se Ancbisen generat — — —
Tempestatem ab Aeolo, hoi-tante Junone, excitatam et sermonem Jovis cum Venere La-
bitum etiam ab Ennlo expositum fuisse ex Servio ad Virgil. Aen. I. a54— '255. conjlcloj
qui tradlt hos Virgltll versus :
Olli subrldens hominum sator atque deorum
' ' Voltu, quo caeium tempestatesque serenat, —
ad Imitationem Ennii esse expressos, et ipsos Ennli versus paene divinos adjlcit :
' Juppiter bic risit, tempestatesque serenae >
Riserunt omnes risu Jovis omnipotentis.
Sed quoniam nlbit nlsi frustula satls obscura atqne exigua ex Naevio et Ertnio ad nos
pervenerunt, satis certo ex bls definiri neqult, quae Virgillus ex bls poetls sumserit,
quae mataverit atque ipse invenerlt; id autem ut aiiqua ex parte cognoscamus, paulisper
ad historicos Latlnos nos vertamus, nOn qno ab instituto nostro deflectamas, %t.^ ut vi-
deamus, quaenam itti duo poetae de Aenea narraverlnt.
De Llvio satis constat, eum in conscribenda antiquissima Romanornm^^historia Ennii
▼estigla potissimum esse secutum. Is autem (T. i.) narrat Aeneam „domo profugum prlmo
in Macedonlam venlsse: Inde In Slcitiam delatum: ab Slcilia ctasse Laurentem agrum
tenalsse.^' Haec igitur Ennlum quoque narrasse existimo, simutque Aeneae in urbem
Carthaginem adventum exposuisse, quem Livlus omlttere debebat, ne anachrooismum,
ut vocant, poetae non indecorum, historiae turpem admltteret. Narrare perglt Llvias,
quomodo, instructa jam Latlnorum et Trojanorum acie, foedus ictum, et Lavinia in
matrimohium Aeneae slt data. Sequitur betlum cumTurno, Rututorum rege, aiterum cum
Menxentio gestum, in quo Aeneas cecldlt. Ab Llvio nlmium quantum discrepans Aeneae
fata muttls annis ante exposuerat Cato, ut cognoscere licet ex Servio ad Aen. VI. 618.
I. 367. IX. ^4^* Vid. Niebuhr. Hlst. Rom. p. 200. Cato dlcit „Jnxta Laurotavlnlum cumL
Aeneae socil praedas agerent, praellum conunlssum est, tn quo Latlnus occisus est, fuglt
Turnus.*' — • „Secandam Catonem Aeneam cum patre ad Italiam venisse, ct propter in-
vasos agros contra Latinum Turnnmque pagnasse, in quo proelio periit Latlnus.'* Jam
supra vidimus etiani secundum Naevium Anchlsen in Italiam venisse, idem cam narraverlt
Cato, etiam in aliis fortasse cum Naevio consentiebat.
2
liiit.?X^. .:,^
/^;/*s^<!\' .
.'V -i^:v-t^
> • ■ • , l. >■ •VI.
«-■»- mA ~^ --''■* «^V
^ Hm rero re» obMnrai sant «I lubrica» ^lteriui liaad p.ersecp^r/ #«d^^aedaQi d« Vir*
gilio adjiciiam. Is vero Aeneam neque ante Trojam eversam timide fugieotem fj|Git,
nequci urbe excisa, Graecorum humanitate cladi fuisse superstitem tradidit, ut omnes
poetae, de quibus disputavimus , narraverant, Stesicboro fortasse excepto; sed vihun
carminis primarium, desperatis jam rebus, ad conservandam patriam mutta conantemj
magna audentem et nonnuHa perficientem induxit: tum demum, ciim videret Aeneai
nibil se efficere contra Acblvorum vim atque multitudinem, deorum admooitu urbem re«
linquit in* deos patremqne et filium ptetatis officia exsecuturus.' Patrem Aocliis^n in Sicilia
inortuum esse narrat Yirgilius, qua re id assecutus est, ut ludos ad Anofaisae memoriam
pie celebrandam institutos describere et praeelarum episodium carmini sno intertexere
posset. Praeterea Ancbisen, qui jam, cnm Troja oppugnaretur,' admodum 86>net erat,
pugoasse in ftaiia, omnem excedebat probabilttatem, et fortasse etiam causa fuit, cur
Virgitius enm in Sicilia mortaum tsiv ttatueret. ^m res, tit Catoet fortasse etiam
P^aevius cas exposuerat, omnem ornatnm poeticnm respuebant; ot quas Eunins atqute
Llvius enarraverant, eae nimio temporif intervallo diai)nnciae «rant, quam> ut in car>
mine epico satls apte describi possent Qua aUtem arte Virgilius fabulas iltas immuta-
verit, qnam sctte res gestas temporum intervatio disjunctas consociaverit, qua solertia
narrationes detectationem turbantes eliminaverit, qua ratione dura moltiveritf atque mia-
teriam epico carmini non satis aptam poeticc exornavertt; omnia ista, quia exponere
longum est atqne ab instituto nostro alienum, Aenetdem studiose intenteque legentibus
investiganda relinquimus.
■ y
•■{
■ -'<■'■■' -.h
• - ■■ - ■■.t1 ' ■
' ■'' '-'l , -r ■.
m
- • 1 <.*-<M-'
■»
. : > .'it- 1 ■ 'f .
-■s^
■■■.#■
.. ;l '.\i\! ■ ■-■:.)
/^t
* ■ ^' ■>:'.-• - - ., •
••^•- -'■-•---^ ■ - -** • -j^ e t V ■'■ ■■ ■••■•■'^^ '■•**^
- > ' - ■ ' ■ ^ ' ■
\ ijt bew ©c^utial^re 182f abgef^anDertcn Ce^rfloffe,
i^»
1. @ p r a d^ e tt,
^•I^l; ■•; !.;;'^ ^ ;.^ e u t f c() e ©:> t (i « e,
.■t»<. ..•; /;>...;.- «^ :..:.■ - _. f) t i m 0. ' ' _■
tteberfid^t ber beutfc^en Siteraturgefc^ic^te^ unO Eefun0 flafftfdi^er ^robufte aud ben oecfd|}iebcnen
gpocben. ©6(|?enmc^ 3 ©tunben. j - ! j . '
gemer oUe 14 aage ein f(^riftac|>er ttuffa^ , ^. aBottmeiner.
4n)f:T.,..:f. ,a:^s;;Tj:-; .tr^ :■ ^ ® e f U n. b a. ; • '■ '-- •
JKbeoTie tei ©tifS, unb Sefung flafftfc^er ©c^riftjletter neueret Seii ^hd^tnm^) 3 @t.
5iae 14 aJage ein fc^ifttic^r 3tuffa^ ^r. ©obtmeiner.
S e r. t i <t, ■
J)ie \}h\)txi ©ijntar; unb bei ber g^efung beutf^er SJluflerfc^riften M ffiic^tigfte uber
^rofobif unb fSRttiit SB6c^entI. 3 ®t ^aneben n>6(l^ent(icb ^uSarbeitung^ eineg ffijjtrten
Siuffa^ed/ bei beffen Sievifion mitunter bie aUgemeinen Se()ren beS @tt(a betgebracbt wurben.
-■" :-'i:t^rmr>is::i$^^ . - i : . . I ■ ■ •' .--• ^X* ffiolf.
- 0 « « r t a.
I)ie @tt)molofl(e unt) nicbere ©pntar; Ucbung im oft()ctifcI)en gefen unb SeKomiren,
n)obei' meijten^ bie (^ammtund oon ^rof. @eber gebrauc^t n)urbe. SBoc^entUcb 3 <Btunt>tn.
%iXMx w6c^entUc^ mt }^u&ii^t ^ufgabe jur Uebung im ^rieffd^retben , tn S3ef(^reibun«
fien, j8,uat>lHnsen u. f, w. . .^r. ©olf.
jD. u i n t a. / . , ..t <
3n brei ©tunben w6c^entUc^ bcfd^aftigett ffc^ tnt ©d^filcr unter bcr ^citung beS ^m.
^cl^mibtS mit ben SiebetbeileH; beren gcnaue itenntni^ unb fBerwanbtfc^aft burc^ feU>fhbii<:
tifte$ ^uffleUen unb SSerditid^en einfac^er @age begriinbet wurbe. gemer tvurbe ber na(fte
einfoc^e, oudgcbilbete einfac^e unb ber oielfac^e ^a^ bebanoelt, unb ^u |>aufe n>6c^entUc^
e4J»ma( in iBfift)i<M fc^riftUc^ barfiefleUt.
<B t % t <i. •• -"- '"• ■
3n bret ^tunben n>6df>entlid^ •lebrte ber ^r. ^cbmtbtd bie Stntbeitung tet ®d^/ un^
Ue$ bie' e^iiUt 1^ieraji$ bie aUgemeine J^enntnif ber ^au^trebet^^eile entn>i(!e(n. 9{ebenbei
/,■■:/■• i-.- ■ *■. . ■ -,<■.»■ .■^^'•■^'■^'^'ijv'-^''^ "•-V
nfurben bie not^wenbtdflen diedeln ber Sted^tfd^reibung deU^rt^ $lu4> ^iatten Wi €fcb<t )9&4Kt^
«(|> eine fkine fc^riftli(|^e 2lrbeit ju ^aufe anjufertigen. . v: ," ^ f%t fj^^
£l u i n t a mit @ e >: t a. ^ — ^^^ -^ ?^/v ;
Ser ^r. SBoIf (^ielt »&c^entli(b brei ®tunben Sefe^ unb ^eflamirfibungen unb lief ein«
mal n>&(bentlt(b einen Uid)tin ^uffa^ ju ^aufe bearbeiten, na(|^bem auf ber ®(^ule bie ^e^
banfenreibe »ar aufgejteUt worben. • ; ,^
B. £ a t e i tt t f (^ e @ ^) r a c^) e. t- ^, - ^
^ r i m a. ,
a) SEBinterfemeffer/ CIc. Quaest. Tuscul. Lib. i et 4tus, toh^tntli^ 4 Stunben; ferner Hor.
Carm. 1. 2, 3 et ^las, wbd)tntl\6) 3 ®t.
b) ©ommerfemefter, Taciti Agric. et Germania. ^rfterer vourbe ftatarifcl(>, le^tcre gm6bnli(^
furforifcb gelefen; boc^ ieb<6mal mit *eforfberer 0lu(ffic^t ber alten ©eogra^jb»** SBicbents
licb 4 ®t., woDon iebod^ tm iDurcbfcbuitte eine auf @]rtemt>oraIien oertoenbet tourbe, tt)ad
au4> int SBinterfemefler ^um S^beil d(^^CLt), X>ann n^urben in 3 @t\tnben xobt^tntli^ bie
jwei erflen iBu(^er ber e^ijleln beS .|)oraj -geUfen. •" ^ ■ •!*-., .. ;>i 4?'i4
c) ^unbli(be Ueberfe^ung inl ^atein , told^tntl 1 ©tunbe. IBerfc^iebene SReben au3 £)&ringS
4ten iturfuS bi$ jjum Cnbe. ,
d) 3ur f)huili(i)en S5ef^c|)afti(jun3 freie lateinifd^^e SluSarbeitung tjerfcbiebener Stufgaben, meif!en?
aud ®&ringd 4ten ^urfud ; ferner fc^riftlicbe Ueberfe^ungen , etn>a ber ^^lfte bed britten
S5ud()e« t>on Cic. de Officiis. X)\t anbere ^alfte, n>ie aucb anbere @d{>riften I)e6 (Sicero^
fo tt)ie Sailust li«ll. Catiil. et Jugurth. n>urben 5u ^aufe gelefen. ^r. ^ad.
^ e f u n b a. ji-
a) SBinterfemefter. Virg. Bucolica, mit %udn>abl; Cic. Epist. ad famitiares^ mit SluStoa^I;
ejusdem Oratio pro Archia podta. SS&(bentIi4) 6 @t. " '" • «
h) ®ommerfemefter. Virg. Aen. I. 6, 7 et 8; Livii histor. I. iraus. SB&c^etttI{4> 6 ®t.
£) ©jrtemporalien unb mfinblic^e Ueberfefeung, meiftenS auS D&rinflS 3ten JturfuS §. 1 bi$ 60.
®&c^entlic^ 2 ©t. ^r. © c|) e b e n.
d) 3u ^aufe «jurben tohd;)tnt\i6) iwii f(^riftli(^e Ueberfefeungen ^tmad^t, unb fitlefen t>on aHen
©efunbanern bie erfle IRebe (Sicerod gegen Gatil, ferner ton mt^xtxtn eined ber erften
^u(|)er ber ^ne&ibe , t>on anbern einiged in ben Comment tfti Jul. Caes. Dber im Corn.
Mepos, na^ eigener 8IuStt>a^I.
"JK t r t t' a.
a) JE^ie })hf)txt ©pnfar, xia6) Sumpt, unb bie Clemente ber !Retrtf mlt befonberer JRu(fft(^t atif
bad ^eroifcI)e SSerSma^. $«rner m&nbli(^e Ueberfc^ung in ^hxin^i Stnleitung erften Jturs
fuS §. 80 biS 106. S38&d^intli(b 5 ®t.
i) 5luf ber ^laffe trurben gelefen Jul. Caes. de belL gall. 1. i— 4; «nb einige ^legien
t>on £)t>ib. SSB&c^entlid^ 3 @t.
c) SS&c|^entlic^ ourben ^mi Slufgaben )U ^aufe fc|)riftli(^ {n$ ^tetnlf4)e Jtberfe^t. r-
^T.CRo^ipatt
-1*
^J^V-h.
.1;,'
■'•■'•>' ■;> : V ■ ' '.■*■ ■ ^- . * ■ ■ -- ^. ■'■ ■* / ■ . ■;, ■ -' ', ■-•-'■ ; -,;
■ ";-:- ■::.'■ ■■■■' . • :. ^i -
■;.-^iVri-'
' ftVjDte gentetnt ^^ntor t^ottftM^d «tit t^eUweifec SESteberl^oiung bet Sotmenle^te. S^nbei
"' miittbltcl^e tteberfe^ung in I)6ringd Sinlettung. SB&c^cntlic^ 5/®t.
b) ^\xf ber Jtlaffe m&nbli(^e Ueberfe^ung unb (^rfiarung im Gom. Nepos, itnb gabeln be5
^ ^bobru6. SBoc^entUc^ 3.@t^ ^>y^4^,.:^»;%^-A*^:=,jtv.»^-v ^ ^ j»»^ ^«ii^i^f ..
c) 3u ^aufe tt^<b<ntJ^cl> jweimal tteberfefctini fn8 ^atefm^^^^ .,,;,/ $r. flso.rf.^^"
jD, u i n t a.
Sieberbolutig ber $ormen(cbre; bie leicbteren fpntaftifcbcn Stegeln unb beren Slntoenbung
in m&nblidben unb fd(;)riftlic|)en ttebungen, nacb Bum^t§ fleiner ®rammatif. ^erner im SQSins
terfemejlec munblic^e tteberfefeung in SafobS unb ©JringS eicmentarbucbe tjom 4ten Slbfd^nitt
bi§ 5um Gnbe; iv;i ©ommerfemefter Eutiopius §um Zt)i\li, ^bd^intli^ 6 @t.
■ @ e r t a. ;, '
- ^ie ganje fformenlebre nac^ 3umptd flein:r ®rammatif ; ^emoriretr von SSofabeln. unb
beren SSeUgung. Serner mfinblt4>e ttekrfefeungcn inS 2)eutf4>e unb umgefebrt mit offenem,
unb barauf mit oerfcbloffenem Sdu^t, nacb ^6ringd' unb 3afobd @Iementarbucbe. $B6(bentU(^
6 ®tunben. ^r. S2B o b I m e i n e r»
^reimal bie SBoc^e fc^riftlicbe Meiten ju ^aufe.
• ■• ,.,.■: 'i; •: ; -. :■■ ^ ' ■ "' ■ ' ' ■ '■' '• '■■ . • • ■
. . V , ■ C. ® r i c d) i f (f) e © ^) r a d^ e.
9> r i m a.
a) Sn brei ©tunben wocbfntlicb PJatonis Ardb. uterque, et Krito; mitunter Herodotl blst.
mtt ^uSwobl furfortfcb.
b) 3n bret ©tunben to5(J)entItc^ Sopbocl. Oedl^us Tyraivnus; unb Hom. II. VI — XII. mit
Sludnabme bed 9ten S3.
e) fUIe 14 j&ige «ine f^t^iifUi^e tteberfe^ung in§ ©riec^ifc^e. . S^x, SSoblmetner.
, .Sm. i :. ^^-v-h.c .•--'- @- e f u n b a. . • ■ /;•'
a) Xcnoph. Cyrip. III., IV. unb C i. be8 V.« S5. nebft baufigem Oebrauc^e ber S5uttmanns
f(^en ©rammatif. S3efonber§ wurbe barin t)orgenommen bie Sebre von ber SESortbilbung
t>on ^iiiz 320 biS 343, unb t)on einigen ^artifeln unb 9ieben§arten, t»on ^tiXt 431
btS 448. SB6(bentIicb 3 @t.
b> Hora. Odyss. XIII., XIV., XV., XIV. unb ein 5£bctl bcS^XVII. «. »orangef(^t(ft t»urbe
bie Selire Oon ber ^rofobie unb t>om ^omertfcbcn .^erameter; erjiere auS SSuttmannS
©rammatif t)on eeite 343 bi§ 351. SB&c^cntlicb 2 ©t.
«) !D2&nbIicbe tteberfe^ung au6 ®iintber« sKerfrofirbi^feiten ber tpbtfc^en unb ^jerftfc^en Oes
.,.. fc^icbte t)oh ©eite 158 bi« 219. SEBocljentl. 1 ©t..
d) giir b&u$li(be iBefcl[)^fttgund alle 14 3:age eine fd|)riftli(^e Slufgabe ^ttm tteberfe|en tnft
®rie(bif(be, nac|) eigenen 2)iftaten. Jg)r. ^acf. x
5£ e r t i a.
a) SS6(bentIic|) 3 ®t. lEBieberbolung bcr^ormenlebrC; bcfonber$ ber £ebre t>on ben ^Dialeften;
bie unregelm&f igen 3eitm6rter ; IS^ortbilbung^ unb ®9n.tar> nac^ S3uttmann6 fleine);
eprad^U^re. SSJidi^entlic^ einc fc^riftlic^e tteberfe^ung.
^ • . -tt- -^ '*»•• ••••'. ;^ ^:v:^>f;^5^tv;;:^^
b) Ucberfe^ung «uS 3afob« Clementarbud^e; jweitet *urfu«, fo wte^ltt^fefffft^ert ©ru^flucfe
Sr6ftent^eU» mit fletet ^inweifung auf ^<C'49rammatif. &6(|^entUdi> 3 6t
a) SB6(bentli(^ 3 ®t. jDie Sormenlebre, nac^ J59uttmann, bi0 jutn IBerieic^ifre ber ttnregei*
m(ifisen Seitw&rter; babei f^riftliCbe Uebun^ in ben fieugfingen mit CRihffl^iit auf bic
«ccente. ' : , \\. ■ -'■':• -y '■-■-;-.;_ _^ ■ .,.■ . '.-^^ -^^'^ ,\^:. '■ ■
h) S35(bentn(b 2^tunben mfinbtidl^e unb ^xiftUiSft Ue^erfilung inSafoMlHnr JturfuS^ mit
tluewabl eiaener ?(ufaaben. ," T : .6r. !lloe»att. *
:;.-.-. . ,,..■■_,■. ^. ..■ ,^t . . . _• ■ myfi>'.
. .^.c...- ..: . ...: , ,....;^. ■: w*j Mi;..'J> r i « a. .-..- "v. . 'ii:>*|^t?«??jj .■;n^^.^;-;;^ ■
3n jwei ©tunben »8^entti^ bie ganje gormeniebre; bann 3ub{e, 1— t.iinb f>fa(m. f — 9.;
«obei bie (Spntojc na^bsewiefen unb erfldrt tourbe. . '> - - ■ * --
®.e f^u n b a. . ^ \'
SBie ^rima, mit bem Unterfd^jicbe, ba^ ©cncf. ^ap. 1, 6, 7, 8 unb 9 gclcfen werben.
- - ^r. ©(^cbcn.
II. 5B t f f e n f d^ a f t e n. ^ ,^,.. . .
A. SJ e l i a i 0 n. ,, . ,. ,-
^ r i m a mit ® e f u n b a.; ' '*- - • " •*•
£>cr ^r. |)Qcf bebanbcltc: aSon bcr bcit. ©reieinigf eit ; bofr trer @rf(ba|ftirtg bef il^clt
ubcrbaupt, beS ^Kcnfc^cn unb ber ^ngel ind SSefoTtbcrt; w>m ©iinbenfaU bct crflcn SRcnfc^cn;
»on bcm ©cbeimmffe bcr 2J?cnf(^merbun9, unb ber @rt6fun3 bur(^ ^fu« C^riflus/ al$ bcn
oerfpro(^enen «KcffiaS. ■ ~ '. '• « ' ■ -V -^
^ ^ 3tber flb^QnWung wurbc bic bcjugli^be ®ef(bi(bte werangef^bi^ft. 2)ie Scweife wurben
Qu5 ber beil. ©cbrift, wobei fur baS 9t. Z. bcr gricc^if. Urtcyt fieifig gclefen wurbe, fo »ie
au§ ben bcil. SS^em unb itircbenocrfammlnnQcn gcnbmmen. 5tu(^ wurben jeber ^fb^anbluna
^TQftifc^e fte^ren betQcfftgt. ®6(bentli(b 2 et. •" ^:
.;.; ^ ^ --li 1: ■ • ;; ■- ^ e r t i a mit fl u a r t a. ^ .^ -- : .^^■w.-n'^': ■■.
Dcr ^r. ©(bcbcn bcbQnbelte ttiz Srage: 2Ba8 mfiffen wir tbun, um unfcre «eflimi
mung iu erreicbenl ««ocb JDverberg. ©onebew i<be»mali tin Slbf^nitt on^ bem 91, SE. ober
ber bcil. Q«f(l?i(|)te. SB6(bcntli(b 2 ©t. .»., .,.l..;, ;. . i e; ,, .or;;;.:'^.;
V... jCl u i n t 0 mit ® e r t 0. - ' ''-i,^ ^
,,^J)ic ©cbote ®otte8 unb , ber Jtir(^e ; bann bie ^iL ealriimwtf/ «a* .JDoerherg. JDabei
bie beil. (SJcf(i)ic^te unb @ittenfprii(^c. SB6(^entlic^ 2 @t , o 5 .: ,r'/^|Br. <g(^<be4ii:S
. :■ .. \-Lf,;..
■^^fW?5r r^f^SPf:^-?
-- , ■..:■._• :'■' ■ - :, — ■ ■ - -• . ^- ■
^ 3m (aSfnterfemejleY bie Y^mifd^e; {» 6«»mtYftinefler bie (Sefc^idpte beS ^tttelalterS btft
ittvXleUttnd bel f r4iilif(^« «({#€ 6 ttnter Jtar( benfXiden. fp^t^entl. 3 ®t |^r. 9io#i><ttt
t~ ' a<ft(o neit H 11 a r t Bw5^<;w .fsj&5M»i^>WY**^'H.
^ r /^ 9tt brei ® tunben tU^ntlid^ bte iMttrl^abtfci^e ^efd^i^^te bie auf mifere Stit .^r. SH o < ^« tt
■■•■;. ■ - ■ ■ •^■.V;^ 'a'"^*!!**^'^:'" £l u { n t a, '-'^ ^ =i»jit: t^^iifpfe^ .irwt^^-^sjftf^t
' IDer J^r. SQSoHntefner gab {st^bHf ®tunben n)^c^ent(f(!i) e{ne aVgemeine Ueberf[$t ber
Unit^Algefk^c^e nnbi «^ondlogifc^ ittnittnif ter toid^tig^en Staaten^Bier&nbernnsen ; toobei
tit 0edgrj^>^i« ftbetfW^tiid) wiebc^olt wnrbe. S^^entlic^ 3 ^t.
© e r t a.
'y|»*c|^ent«d{^ 3 etunb^n. X>U neuere ©eograDWe. - -«'^*^— ' '^r. fRo»Htt
' "'^Cine Stiuife. I^ie .^auptmomente ber Unio«f6^<f<Ji<(^te jn ^Jronologtfc^er Jg>infi4)t^ unb
Cint^eiiung be« ganjen ©cfc^ic^tfelbeS; " ""t^ : ':" .fir. ®c(>mibte. "
C. SR «* i tirt a t i f .
a) ^ie Jturt>en ^weiter £)rbnung; nebqibei eini^ed von ber f]|>I^Srtfcl^en SErfgonometrie/ nac^
..;;ei9enew.^itfaben. SB5A4)entL 2 ©t. j^:::,;^ 1;^--^^. ^c- -^ • •'-
t) jJ^^eorie ber ©leiclj^tngen unb 9lufl6funflSmef|oben. joaiieben wfuitj atJebraCfc^et ®Tet(^uns
gen ^6berer ^rabe unb einiger bio|>^antif(^en. jl ®t. to5c^entl!t!^.
c) Swei ^otnben »>6c|>entlic^ n>urben bufdi^g&ngig ber ^atl^emati! unb ^^pflf entjogeUy unb
. jur SSdrberettung auf bad <3tubium ber ^biiofojpbie t>ertbenbet ^Die Sntividlelung nnq
, .^jSr&rterung bjsr IBegriffe ^nb logifc^eii iormeln wurben jeboc^ ^um $Bort|eiIe ber ^^te
''jnatif grl^tent^eilg aue beren ^ebiete entnommen. ' ^^ '''''"■ ^r. -Stalfei^. ^
,:"^^^> ;*^ ^^ .■ >- @ e f u n b a. ....:.^.^,,.. ...... _.^/ .' ^.... U ..
a) ^rogre^ont» unt Rogaritl^men t>oUjlanbig; Mti ^jutfbrattTt^e 0ftd*(ittiigen unb dtgebraifije
Stitfgoben bed jweiten ©rabed^ neb# ©ebraud^ ber ^ogaritbmentabetlem IS&t^entl. 2 ®t.
]>j) ®eometrifc^ ^nal^tifcll^^ufgaben mit Se^ie^ung auf Suflib& GUmente unb X>ata. gemtr
. ■..,•,....>■■.,,, ., ^ . ,-•. ..-...,-■■". ■ *-• t t t a»,.. - "...
a) ^ f>oteni{rten ®r6flen mit ^nbegrif 90ti SBur^elgt^fes itnb Sru^erpontnten. ^ttntt
arit^metifc^t unb algebraifc^>e «ufgaben 'U^ tifttn -^rabeB. ©ftc^entlfc^ 2 @t '
b) SBieber^oiung ber toid^tigf t» @&|t >ber ^lo^timetrie ; M ^t -unb 6te fi3ucb ^uflibi ; f)t«
tecbnung ber Gbenett uttb itir^er. SS6c^entI. 2 @t Ueberbied jur ^auStic^en 93efd^&ft{s
gung ^&ufig ge^mttri^ «ufg^bini,. ,> c , '&t itaftftp.
XI u 4 f t a.
•} JSufUbS €temtntt iteS ttnb 3tee^^49udi) troDfHlrtbia irtftBuf<^(Hn imMluf^abtnr^^^ un^
^ '*4te]Btt<l^ W{t«tt8tpa^l. IBHtnttit^ 2 et ' " •: ^ ^-f^: «.5?^,;:
;iS:£t*
■■>"■ . •.'.'■'''.;•' : ■■ ■ . ■ • ' ' ' ■ ■'■-...■' • f. ■ ■ -" •■;'.:.:■■('•.•"'■
^ n ^
^ ;,'■"-■ ■'%''■ -'i ■■■■':■ -i' ** '
h) Slec^nung in «Cgcmefnen ©^mbotn; "^nar^fifi gcmefmr ®tifd(luRQW iinb ftrge&tr9luf9aben.
3ur ^duSltdl^en HSefc^dfttgung arit^metifd^e ^ufgaben ieber ^rt. ^bd^tnHid) 2 Stunben.
,♦■? ^i- V r -.: ti.^uifie; ;;J ^>:.. a u f n t «. ; wi Vitn^ -,4.4 t^r ^^' ^^^^^^'- ^Mi^:
Krttbmetff. :C>fe gew&bntic^e a3TU($recbnung, unb bie Stet^nungSarten fn gebrocl^eneh
Sablen; ber lCreifa^, wobei bad fcbon (Srternt* b^uftg in Qtnwehbuna fam; bie Umfebrung
«nb eintge Suftmmenfefeungen be8.J)reifafee8, wie ^ettenreget, Sinfenrec^nung it. f. w. . ^a^
eigenen ^eften. SBic^entlic^ 3 @t. ,> j .7 i^rt < /^ ^r. ©cbmibte. . .-;
iClufnta mft Certa. •'•«iv ^4^;^^ iil
©eometrie. 2>ie gormenlebre bargefteUt an ^5r:pem. .^lerbef bfe nJtMsl^^ 5^drfennts
niffe jur gJIanimetrie. 9lacl> eigencn ^eften. 3B6(f?entl. 2 ©1..- . . ;^. ©cbmittS. v :'
© e r t a.
5(ritbmctif. Sn 4,@tunben »5c^cntUcl?, bie 3iec|?nung6arten unb beren 9in»enbung
ouf bcjlimmtc «ufgabcn. SD36c^cntI. 4 ®t.'. ,;, •,- • . V-',: ,; ^r. @c^mfbt$.v)
' D. ^\)\)\it unb 91 a t u r 9 e f (!) i (^ t e;' '"'' '
^ r f m a. -
2lnfdnglid() mit ©efunba, in 2 @t. mSc^entlic^, aSeenbigung ber jDptif. SJladti^cr, in
i @t. n>5(t^cntitcb/ bie (SUmcnte bcr ^ftronomtc ^ .^r. iSa^feo.
0 e f u n b a mit SC e r t i a. «
fSihpxtnh bie ©cf unba anfanglic^ mit -^rima bie fof lic^|!cn Sebrcn bcr jDptif beenbigte ,
I)attc btc Scrtta ben t>orig]a^r{gcn S3orbereitungS'6urfuS burc^gcmac^t. ^un wutben in ^toti
<5tunben w^c^cntlic^ bic (Slcmcntc ber ®co= unb ber ^pbtrojiatif fn bcn ocrcinigten jttaffcn
bcbanbclt , .., ... -s- ..." •' .^.>.. •. . .-o . , " . .-^ ;,'•.; ^ferrJta^fep. : ^'
n u d r t a.
a) £)a$ 372ineralrei(l[) / foweit b^^nn ol^nc eine^®ammlung t>on !D^inerafi^n fonnte. gegangcn
werbcn. • ' '" ''^'''.' '^'^
. ■.,•!!,•/•• - -r ■
b) 2)a§ a^bicrrcic^ iicmlidl^ tooU^anbig. s- ^
2B5c|)cnti(c^ 2 @t.. ,. . .,.- \ ''.:'' 'fir. @cl()mfbt«.; ''•
)r .. • ■ :: ^ci u f n t a nift e e r t at-'t '■'^"■''' ^^"' "-^^' '''^V..
3n 2 ©tuttben wScijeittiic^ : 2)aS q>flanacnrcfc^. Suer^ bfe atermfitologft ; bann tjfren
Slnwcnburtg aiif bic t)on bcn ©cbulcrn fclbcr dufgcfunbenen ^fldnjen, beren Sln^ia^l fic^ auf
200 bciicf. 25ci bcncn, bie befQnbernSlufecn fur bie £anb»irt^fc^aft ober^eilfunbe.barbieten,
itjurbc folc^eS fleipig bcmerft. Slai^ figett«n,^ef^.^^, ^j ^ .^r. ®(l!)mf>t8.
III. © tf) 6 n t Ri n ft e, ^- ;>'-? i:d;
• A. 3 e i ({) n c n u n b ^ a l l i 9 r a ^) ^ i e. .v;?.;]
'■'^'
£)er |)crr (^(^mibtg untctric^tcte w^c^entiic^ bie£luarta getrennt, bie Xiuinta mit®ert|t'
eine @tunbe im @ct)6nfcl)reibcn mcifl nac^ ^cinrigS SBorlcgcbfittern , im Qti^mn ber it6r»>er
nac^ ^ct, ©c^mibfS 3Ket^obe.
_ t7 — ... "^m: ■..-.-
B. 4 c fti^#^.'
£)i£ i^^Ur ^im^n tut^ -^in $a^{df<}tfn ip^^ unb S^eton^n ^ SPIiifii^itotfn unter
ti«i ^^i^tiihuism jg||Mr«(^l; ^^ r;^^^ ^e au|le|;^ fB^r^itungm jtt ^^««tTi^Kn 9iuff&^«
ruRg^» M ■ ^ ®<fli«* ^4><«.i^. -4^. ® t. / iet< lir «<*^ i»«i»
;St^i^tls r^^tN<t^ft.t#i4»^r ^ trflen<^au^tt^eil> bitSltyt^if tut(|^; bif iwdlc t>er|>«n^
^bf mit bfv/^^tf ,«9 M^Kmi ^&^(ten.£ki)€¥|t^ w«U^i( gr^ftm^^l beim (^ottclbifn^e
j^ $(n»«n^«ntt lant^ Sn,^ Cj[|[^ 9ibtl^trji(0 wurben bie bret ^«upft^iU ber a^ontunll
miteinAnber 'twrbuflbeirr uitb fi^mte SK>»nf»u!e i»org<;nomnienv twe bie »09 ^ageii j^
g)feif«f u. a. ^t. ®«(>mibt«. r.ir
m.ii ''1 ■.■ii-.iiV-" ' - ' ' ' ' ■ 11 1 . I ■ ii'* ■■ !■■■ II ■ I -uj«-
€^ l^, r 0 n i f t> e § @ ^ m n a f t u m S .v^
« >
ir--'©a« 6(^r|a^r 182f wttrbe M%tftt iDft^er mit ben j(fii>HnK<^ fjetnad^feiteti unb
"itlafFen^etfelungen etriff^^. ^er ^. @<^ebcn »dr -iiai^ j»eHHriB«« Sefu^e ber Jt6ntg=
li<W» 'fii^^n^Uwloerftt&t iW thtfere *»i*te sutAdfgtWAeiil ^ajt^ien muften wir abet dnen
tbatfem itdtlegen cm bem J^tit.^et«t «lelU^f ^etftettn, *«' fW^ tvi^enb fefne* fec^^je^nc
ji^rigttt ^^amte0 bfe «tle^' «nb «(Ijtttng beS "^blifttm^ ttnb bt« Weibenbe 3hreunbf4>aft
fimmtlid^r ^JMtgtiebet iti^er fjnfhlt ertvoiten ^atte /tttib au^ f*tt^ in berSeelfotgeflc^et
bitfHfic dsneigung feinft^^attjenoffett wWettett totrbV bie i^m fletS ton fefnen €5(^u(em
«i>(ttb.^ ©ie fo erlebigte ge^tetflefle wutbe ba^Hnrtl) (^Sgefiillt*, *a|l 'bet ^. 9lo«^att ft(^
entf(Hof, bicfelbe ^Jrotjifotif^ ju ftbehti^cn. %«^'^alie ifhfer ©^mwaftuiii- ^ felben Seft
ben ^rn* <|)o^n oerloten/ mel^er f[d) jur femem , SluSbilbung an bie jBlittt{f(^e ttnioerfttit
be^ab, na(^bem. er feit 1819 in uerfc^itbmm ^fftt^enr-mit tntfdjiebenem Slufeen unterri(l{>tet ,
unb ba§ tiefe (^eimnif/ ben tlnterri(l)t mit ter @i^ie^«ng $u vefbitbeit; gribtblici) tnxd):
brungen l^attt. ^uf beffen ©teUe erbielt ba$ ^^mna^m burcf) Uebereinfunft bei Jt6nig(.
^t^ituiAUj^Jt^ttkSoHediumS^isit ber Jt^idU dtf^enut^^ia i^ ai& yjawifbt, ^lftU^er ^
0rn. 30^ JBa>ti^ ©(^mibtd au6 ^6In. \\ ^ ": ^*
l . ^nbeffen tourbe mit. Sifet barauf gebo/c^t^ bap bem Uebelfian^ bcr itlaffenfombiitAtionen,
foobon im DovigiS^rigen fo loie in fril^ern ^rogrammen bie Stebe «ar, cibgebolfen wurbe.
it)Ufed gef^a^ wirfltcl) tmt^ l>en (Sintrttt eineft fkbetttm Ee^tet« M ^. Q. «B^att^^ SSoIf
ltu6 ' 92eulanb , xotld^n einige 3eit oerber bie^ afab<mif(^en ©ttttien in ^onn mit Sht()ni
twtttobet fiatte. @6 wurben nun aufier anbem bortl()eiI^ajftm ^enberungen beS 94>uIpKane$
tiie l^ertiattnb iQuarta im beutf(|>en, Iatetnif(^en unb matl^ematif(|>m Unterrttl^te getrennt^ fe
ie^m iDeutfc^en bie ^inm unb 6efunba. Bubem iiberna^m ber JQX. SSo^Imeiner
hi/^iiidf eine @tunbe befonberd in' ^rima ^ttr Uebung im Sateinifc^eten. Um einem
abel&ber bie itom^tnation ber ^efunba unb %i4ia in ^er |)&9ftf t^or^ubeugm, toirb bier
metriPt, baf biefe i$ireinidung aud ber fr&()em (Sinri(^tung be§ StunbenplaseS ^en»orging
3
•>rp.^!^iV f
"^^^W^T^^^f??
^*?
" — 18 —
unb gerabe barauf ^{nfu^rte, ba§ funftigl^in b{e Sertta auf i^ren wal^ren ^tanb^unft, bte
aUgemctne SSorbcteitung jut Vhv^f, jurfirfgefu^rt werbe.
91ud ben Ctnrid^tungen; n>e^e bte Se^rer neben {()ren amtnctyen ^flic^ten f&r bie SSotfS»
btlbung, liur SSerbrettund ber 9)?oratttilt ttnb be« guten ®ef(^ma(fe« t^eil6 beibe^alten tf^B
neuerbtngS fcfigcticUt ^aben, n>erben t^ier befonberd bie JConferenjen ber (Siementartebrer anges
fubrt. ^uf bcn Stntrag bc« @d>ulpflc3cr§ ^crm S^cd^antcn 8inj l^abcn fic^ nimlid) bie
fQmmtltcbcnScbrcr/ fclbfi feineS bobenOlUcrS ungeac^tct aucb bcrJg)r. Dtr. %t)i) baju wercinigt,
ba^ ffe alternirenb monatUcl^ eine fBcrfammtung ber ^(ementarle^rer bed S3&rgermctjleramtcd
unb iener auS bcr 9^ac!?barfci)aft, wclclje fic^ anfd)lic^en woUcn, weronftalten. SSie wobltbatig
bicfc ^inrid^tung fct)/ laft ftcb fcbon aud bcm cinitgcn Umftanbe \6}Ui^tn, ba# bie mci|!en
Sei^rer bcr S9urgcrmci{lcrei uber jwci ©tunben ^t^ii oon bem ^au^tfreiSorte entfcrnt , olfo
un\7crm6gcnb flnb, bcn borrigen .Ronferenjcn rcgclmaflig bcijuwobnen.
^it bcn ^zxitn ^unb t>aterIonbtfcl)cn gcjtcn ifl c« ganj wte im t>origen ©djuljabre geboltcn
n>orben/ mit bcm Untcrfd^tcbe, bof bie Ic^tcrn in bcm Wla^t an^Ianj gewinnen, in wclc^cm
ftc!) bic ^cnntniffe bcr ^ufif oUgcmeiner im ©pmnafiuui, unb ber @inn fur bie fci^inen
^unflc in bcr 53urgerfcbaft wrbrcitct.
^uglic^ fattn biefer ^bfc^nitt mit bcr l&bltd^en Srw&^nung ber wormen Stbeilno^me
fd)licficn/ wcld^e unfcre oercbrlid;c iSSurgcrfcboft fur baS S3cflc bcS ®pmnafium§ bcjcigt. .^d)
rcbe bier nidE)t t)on bcn bebcutcnbcn jD^fcm, n)clcf)e bi$ ju bcffercr Sunbirung bcr %n^aU,
\a^xiid) oug bcr @cmcinefaffe ^ergegebcn n>erbcn; nur t>on ber tmmer nod^ ficigcnbcn juDors
iommenbcn S3crcitn>iUtgfcit; mit n>cI4)er unfcre S3urger fur ongcmeffene ^ufnobmc unb S3ers
)>flcgung unfercr ®ci)uliugenb bcforgt ftnb, unb gcmeinfc^aftltc^ mit ben &cbrern baS SBobl
bcr Sinjclncn n>ie bod @ebei^en beS ©pmnoftum^ nad) 9){&glid()feit ju bef&rbern flrcben.
^VLx burd) ungcfi6rte ^ormonte beS S;ebrerfoUcgiumd untcr ftc^ unb mit ben Sltcrn unb
SBirtben fonn btc 9(nfialt toftmclftg ibrem 3iele nai)cn unb bci ben audto&rtigcn ®6nnern
i^rcn 9iu()m bcfcftigen.
(^tati^tif Dc^ @t)mnaftum^*
a) (Scf)uIer3a^I.
2lm ©c^luffe
?rm ©cbluffc
^ l a f f e n.
bcS ®cl)uliai)rcS
S3cigefommcn
abgcgongen
be§ ©cbuIiabrcS
1826
1827
^rima
8
4 .
2
10
@cfunba
5
15
0
14
SEertia
11
21
15
17
£luarta
10
28
12
26
£luinta
25
20
25
20
©cjcta
Sufommen
18
10
4
24
77
98,
64
iti u
> • r^. J8d^ ten «Iif8ef6^tt<h 10 ^rinwnenrgel^tt ab: ^^u ^ .,
' ipit tem Seuaniife 9lw. II. mit StuSiei^mung :
€3et>evth J^ad auS Sftect^eniic^/ ^um @tubium ber ^j^iiologie na$1
unb 34>^ ^of. 9Beber au^ ^^^.^^ ^tn^im ber S^eotogie nad|^ p^
SKIt bem 3<u9ntffe SRro. II. : '"•■^"''K , -cs - , , .
• SSilbelm (Saflenbol} au$ tD^&n^ereifel, $um @tubium ber Sl^eologie nac^ Sonm
'i' SW atb. ®ro^ au8 9RfinflereifeI, . -.v . ' »ie SSoriger. . ^,
, S5ertram ^illebranb au8 a»4hffereifel, »ie SSoriger.
' 3ob. S5a^t. Sgnaj 3ona« an^ Mnflereifel, wie SSorigcr.
®tep^an SSelben au§ .IDlunjlereifel , ^um ®tubium ber St^eotogie nacb 9)tunjler.
^id). Sof. Sinfen au$ ^&nflereifel, jum @tubium ber ^beologte nacb iSonn.
di baben bte ^lbiturienten fdmmtlic^ bte greube ge^ajbt/ auS bem ^unbe be§ Jt6nt'gl.
itommtfariul ^erm 9{egierung&ratb tan^t, fo toie oon bem i^errn ^ireftor SSiebermann,
welc^er un§ mit feiner ©egenmart beebrte, hit ^erPennung ibred tblen, unerm&beten ®treben§
nac^ einer aHgemeinen t2tu6bilbung ^ }u oernebmen. Um fo me^r geben i^nen bie fdmmttic|)en
2cf)rer biermit 6ffentlic^ baS Scugni^ ber Sufriebenbeit mit bem wormen ©unfcije, ba^ unfere
erfien ^biturienten aucb noc^ in ber Serne bie fttttic^en, fieifiigen Dunglinge oerblciben mb^m,
mid)t fie biSber waren.
b) ©ie ©pmnafialbibliot^ef
ifl biefeS 3abr wicbcr mit mebreren fc^d^baren SBerfen oermebrt worbeU/ fo ba^ gcgenn^drtig
fur ben notbwenbigflen SSebarf geforgt ift.
9Iuc^ bat fi^ bie ©cb&Ierbibliot^el toieber um einige SBerfe t)crmel(>rt.
SJlit berjlicbem :Danfe bemerfcn wir ^ier bie ©ct)riftcn, welcbe an§ ®ijmnaftum gcfc^enft
wurbcn, unb fugcn ben SSunfc^ bin^u, bafi unfere ®6nner unb gh^eunbe, wctcf^e ctwa im
^eft^e attertbumttcber f&r ffe xotni^ brauc^barer SSSerfe ftnb, fotc^^e burc^ ^ie SBcrfcf^enfund
an§ ©pmnafium ))or bem Untergange ffd^ern m&gcn.
1) ^batb$ btbt. ®zfd)i6)tt im Stugjuge. £)er SSerf.
2) 2>er firo^e 9lfh8 oon JRubte oon gitienflern in 26 ^arten. T>tx SScrf.
3) aScrfcbiebene 3Rufffatien. 25ie ^erren Jo^^a^ in "J^^Iu- . , '
4) itdrcber* etpmot. SSirterbucb. X>tt SSerf.
' 5) SBirgil* ffierfe , itberfefet t)on SSalentin 1705. 25er aertianer SSre^gen.
' 6) £)ie ®tereot9p=?Iu§3abe bed 18. aRartia^ t)on a^aucbni^ bcforgt. 2)er ^rimancr Saflcnbotj.
' 7) Sel«ctae fabulae ex libris Metamorphoseon Ovitlii Nasonis etc, quibus accesserant
Eximia quaedam ex Yirgilii BucoUcis et Georgicis loca ; ad Usum scholaram 10-
>- feriorum etc. Toars 181 2. ^er ^rimancr SSctben.
• 8) Man. Moschopuli de ratione examinandae orationis libellus. Eodom Vol. continentur
Aesopi-Phrygis vita et fabulae. Ed. Rob. Stephanus i545 et 46. Quarto. ©erfetbe.
. 9) 58erfci()iebene atte nic^t ftanifcbe SSerfe, jufammen 14 25dnbc. ^r. ©urgbarb oon bier.
gfir bic Slnfc^affungcn ju einem ttoUfldnbigen ^bpfifattfcben 2f^paratcg tfl fcbon lAngfl baS
UlJt^ige gefdS)c(>en, unb wir erwarten einiig nocj^ bieruber bie SJefiimmungen beS itonigt.
. fWinifleriumJ.
^pnta
ijl^bitji 16. €iJ)ptemb.er, SffiorQejtS ^b <id>t, mufilii^^H |>t^Aawt.
■TS-
10 '„ Stertfa mft Gudrto, SteUgtpn/^Ar. ^^
inod^m. 2 n^r ; bad X)ftctt au$ e^d^iUej:^ .<®(«(!e : .laMlM^ Jfom^f.Doni
.^iej^UT oeHamfren: --«^»^^; / -P'"?- ^:^- v. ^^' ■•>*i^p|fl»Sl^:;r.?ii* j; :
'^"^ T)tx ©ejtaner ajud^: ®cr Jtnobe, Uer ^(!(>6 unb bfe ^u!^ flpftrtt^nt un^ itritifcrT,
' .V. '*^'/\t)On ®6f^e. ■• .. ^ ' • :-^-. I'!? - -T-Tr^. .;u-*ij,- :
^^■■■-'- ti'tt nufntaittif ed^oftV^Der SS^Hbe, wn eenmt. -^ ' ^ ^' '^^^ pM'^'^'^:}^^^
2!)er iCluartatier 3onaS: 2)er S£au<^er, tton @d)iUer. -'' ,r , ..r .;•
25er iKcrtianer :g)eft!)en: 2)et ©Jonolog (i\x% (Sd)iflerS Sun^frau t)on iDrUanf „Sebt
Z-" . >»o()t i^ «ergc . . . . ." '- ■ -^^ -f : /
•*?)' 2)er @c!anbar 8»C8er^of: 25er SWonolog au« SSKtf). S£elI,t)on <54)iaej: ^Durxl^ bufe
boble ^offe . . /.-;''■ - • - • " . .•;;-K -hn # ^? »;.:i -rJi^i^-^nt
: ■• J5et ^rtmtner Sytlben:''©^^ gfeb looin berOlotfc, t)oit^c^ttter: ^c^--^ ;r^f >i}.W
'*• *•' JDoim nXrb gefiingen : „3tt bfefn beit. ©ttfle/' W)n €i<<bel. ' . ■'.
• :?§ierflruf bie f«eiflid)e gntlaffung ber 5lbiturienten , unb junt ©d^luff*: ®a8 gtro^e:,
lujoi, t)on Jpinbcl. ,.,.., .....; : i.:-.,
r
f
^rinnerung. 2>er 28interfurfuS t*lrb ani 19. jDftober cj&fnet.'. 65 twUm jtd): ba^n -bte
ncu (Sintretenben fcl)on am 18. anmclben, tamit am anbetn SJ^age JBormitt^f -.bie
; : Jtloffiftfation unb ({inft^dbung; 5)^act)mtttag§ aber bte ^innbinf m^P^jkt^t^W-^^^ISil^
.•'c^i^nuog oljne €5t6rung ^iatt ^ben finne. . :..;,-.
^ «
i. C .i4»Jv-. -i
o:;
ir^'v»..
-J
1,1
- A
^^
V ■ .
..-V...
■ ■ /.•
- \ ^
^:
■ ^. .
6 ■■''-■'••
V ••■..VI.
^k".
' • Ji;.'.jt.
'y. ..-<*.';:*(?,' -., ■•
1 5^*- ';::-i:ig:/v^^
.i>;:ilV&^,;.#f^-^^.V-
•:i*
i<
V ?r„a-
.. ■jvw.-:5;
, .■ •— ,>-
•■ r: