,\f'
^ ... ^ g* flFTlg . -
* I ilfc^i?^ A T I M A G E N I S
•-'»-.
'ii- ,.w.' ' ■. . .
ijf ■ ^*^-^-' ■■'.'-
. 'AEMVLATORE
A b L O C V M H 0 R A T I I t E P I S T. 19. v. 15.
EXPLICANDVM
COMMENTATIO
Q\,A AD
QVINQVE ALVMNOAVM ORATIONES
IN
•4\EGIA SCHOLA GRIMENSI
D. XII. APHIL. CI9I9GCCXXI.
AVDIENDAS
INVITAT
M. AVGVSTVSWEICHERT
AECTOR ADJ. ETPROrESSOBV
^
ta« .
>k ' • -»-
_ G B. I M A E
L I T X R I 8 G^O E9CHENIIS.
'!ik&2jikafc.'.''*i'
..^* ;-<:.■
* .- <^ .
. r "1 /
,4»^
-^%
3*^
; r
^ »
^*
i< . .1 ......
i^**^-- '
■ #*. ■-' •;•'#*
■^'^
V
V - . ■■■'
' fe
v-f'--
Pi*
'■ I'. •■' ■
. «.
" J A R B I T A T I M A G E N I S
■* , » - ^ - . ■ ' ■ , . ■ »
AEMVLATORE.
In interpretandis Horatii parminibus plurimum interesse, ut personas, »d quas vel
scripta illa siint vel cpiae in iis nunc diserte nunc leviter et quasi in transitu me-
morantur, cognitas ac necessitudinem , qiiae illas inter et poetam intercesserit, perspe-
ctam habeamus , inter omnes constat Enim vero haec res cpiot quantisque implicita
sit difTicuItatibus et quam densa prematur cidigine , neminem fugit , qui unquam hanc
interpretationis partem tentare et has tenebras dispellere animum induxent. Quare
vehementer dolendum est, quod eerum, qui de Personis Horatiams scripserunt, libros
a Schoiiastis passinl (v. c. ad L Sat. i, 105. 5» 21, 91. cf. Heindorf. in Argimi. II. Sat 8.
p. 175O memoratos, nobis temporum intercepit iniquitas: quo factum est, ut, quae
sit poetfle mens quique huius illiusve loci verus sensus atque acumen , aut prorsus nos
lateat aut non nisi incerta ambiguaque coniectura constitui queat Quod cum in uni-
versum de Horatii poematis .valeat , tum praecipue in eius oatiris atque Epistolis^locum
habet. Non defuit quidem tractando di£Ficili huic argiimento editorum industria, ia
eruendo nonnullorum sensu locorum felicissima ; sed nonnunquam adeo temeraria et
coniecturarum ludibriis indulgens , iit ingenii confidentiam doctrinaeque copiam mire-
ris , at iustam modestiam et circumspectioneni in rerum obscurarum pervestigatione ne-
cessariam plane desideres. Proinoe masnam gratiam apud eos, quibus Horatius in
deliciis est , iniit Phil. Buttmannus , qui docta Commentatione in Societ Acad. BeroL
an. igos. praelectai (^\\A. Ausicahl d. Ahhandl. d, K. Acad. d. TViss. in BerUn v. /.
18^4 — i8M' Berlin I8i5- 4*) banc materiam subtili excussit iudicio et inter aliaetiam
monuit, his in rebus aliquam auctoritatem esse debere SchoUastarum testimonio. Quod
quam verum sit, illustri et a nemine, quod«sciam, animadverso exemplo probatum
dare , apud animum constitui.
' Enarranti mihi per proximum semestre meis discipulis aliquot Horatii Epistolas» in
his^epistolam L. I. undevigesimam , ille k>cus v. i*i« et 16.
, . Rupit Iarl>itarn Timagenis aernula lingUd,
' Dum studet urbanus tenditque disertus liaheri.
ex vett Commentt nods, quantumvis laceratis, clariori luce collustrari posse, visus est
Horatius » in huius epistolae prindpio admirabili cum urbanitate praviim suorum aequa*
.^ M
1 • '7-
liom veteres scriptores imitandi stiidium perstringens, larbitam quenclam, taoquam
inepti imitatoris exemplum proponit, qui, cum "Timagenem in declaman9o aeuulare*
tur, fuerit diruptus: cuius infelicem casum poeta tantum abest, ut aliquo miseri*
cordiae sensii contactus lugeat, ut eum veluti rem periidiculam et Maecenati non
tantum, cui haec epistola inscripta est, tad omnubus, qui* tum Romae vixerunt,
elegantiori^ ingenii viris pernotam, paucis verbis significet. Quo maiorem hoc facit
mirationem, eo roagis operae pretium essevidetur, accuratius inveatigare , miser ille
larbita cuias fuerit, et quidquid illius facti fuit, quod ab Horatio h. 1. respicitur, testi-
moniis Scholiastarum aliorumque scriptorum locis diligenter inter se collatisy conie-
cturae ope cruere.
Timagenes, qui hic memoratur et de quo veterum scriptorum leca collegerunt
Vossius de Hist Gr. L. I. c. 24.. p* 151 ' i53> et Valesius ad Ammian. Marc. Lib.XV. c;^.
T. II. p. A51. ed. Wagn. haud dubie est Alexandrinus ille rhetor, qui, te^te Suida
T. in. p. ^6q, suh Pompeio M. a Gabinio captus Romam est traductus ibique a Fausto,
SuTIae Dictatoris fDio, redemtus eloquentiam docuit. Per multos vitae casus atque impe^
dimenta eluctatus doctrinae studiis atque urbanitate ingenii non tantum ad aliquam eru**
ditionis et elegantiae famam pervenisse» sed id multorum etiam ac nobilissimorum Tivor
~ rum «iniciti^m se insinuasse videtur. Nam, si fides est M. Ann. SenecaeControv.^QPUV*
p. 56^3. 01]^.., ex captivo coquus, ex coquo lecticarius» ex lecticario amicus Caetaria
Augusti est factus. Hicenim, qui, ut constat, sua interesse censebat^ magnis favere
ingeniis» etiam hunc tenuis licet cdnditionis hominem &uo dignatus est patrocinio et
gratia, ex qua tamen, quum immoderata ac procaci lingua in ipsum Iinperatorem,
cius uxorem familiamque inter convivia et deambulandum cachinni tantum excitandi
causa, ut Plutarchus de AdUl. et Am. Discr. T. VL p. 250. R. tradit,. uteretur, et ne
monitus quidem temeraiia abstineret urbanitate, ita excidit, ut ipsi in perpetuum
Augusti domo interdiceretur. Fuit homo acidae Hnguae et nimb liber, atque ob hanc >
vcxqmiaiav p auctore Suida,, Parrhesiastes dictus, uti JDemochares, Atheniensium ille
ad Jrhilippum Macedonem legatus, (vid. Cicer. de OraL IL c 23. ibiq. Miiller p. 251«)
quocum etiam a Seneca Phil. L. QL de Ira c. 25. ideo componitur. Inter plura eius
scripta Quintilianus Inst Or. X. 1. §. 75. p. 53. Sp. et Ammionus Marcell. L. XV* c 9»
p. 57. Wagn. laudant Historias, in quibus etiam res ab Augusto gestae continebantur.
Qas quum olim recitasset , statim combussit, iratus Caesari, cui, ut Seneca Rhetpr ait,
suo ingenio interdicere vohiit , sicut ille domo ipsi interdixisset u
Postquam ei Augusti domus praecli^sa erat, ab Asinio Polliooe est exceptus in
eiusque contubemio consenuit, universae carus acceptusque civitati. Vtrumque virum
iunxit iunctumque in amicitia ad vitae u^que finem tenuit morum quaedam studiorum-
que similitudo. Quemadmodum enim Pollioni «spera animi vehementia eC ferocia quae- ^
oam tribuitur, (v. Plin. N. H. XXXVI. 5. p. 630. Fr.) urbanitatis tamen condimentoet
festivi sermonis lenociniis temperata ; sic Timagenes incontinentem suae linguae male*
dicentiam nigrosque sales^ quibus Augustum veluti perfricuerat , admirabili facundia,
leporum facetiarumque plenissima, emoUivisse et elegantis sollertisqae ingenii laude et*
gratia apud omnes Romae floruisse videtur. Quare etiam ab Jdloratio urbcmus ttdistrtus
1- V- ■—'■,1'
-'■ * ' r ■ " ' "i ' ■ .' 't' - ■ ■ - -
±^ -
ipp^tftur, ^imqtxe faceM dicta Senecae (vid. Epist. 91, $. 15.) adbitc aetate dr*
Ctimferdftantur. 'lam cum AtiniuiD Pollionem, cuius yitam et doctrinae studia nuper
4octe expotttit Io> Rud. Thorbecke (Lugd. Bat. 18:20. >, recitationum intra privatot
patietes imtituendaruin praecipuum auctorem et fautoi'em fuisse constet; facile patet,
^u( fieri potuerit, ut PolUoni Timagenes, vir ingeniosns, urbanus ac disertns^ us-
^ue ad mortem tam carus esset; nam in agro Tusculano et, uti yidetur, in ipsa
PolKofiitf villa diem supremum obiit, post coenam vomere volens, sed cibo exitum
stomachi non inyeniente suffocatu», ut auctor est Suidas s. T/jLta^ryj^ et a<^ui&it$
T. Utpi^i?.
Notissimus vero iste sua scripta coram aliis praelegendi mos ita usurpatus est,
nt post cOnvivia, quibus corpus refectum erat, recitandis carminibus, orationibus
iliisque operibiis etiMU animo pabulum quoddam praeberetur: quo tcndere mihi
tidetur huius fiorat. epistolae ingressio facetissima, qua non dubium est, quin poeta
istas doctas nobilium Romanorum compotationes solita urbanitate, qua ridendo virum
dicit, perstringere voluerit, inprimis si huius epist verss. 56 — \\. contuleris. lo
taliautem hominum elegantium conventiculo quum Timagenes magna cum arte omnium-
qne applausu declamasset vel scriptum quoddam praejegisset ; accidit , ut larbita,
aemulationb studio incensus, illius virtutem ac laudem invitis suis fateribus aeq;uare
niteretur nimioque nisu diruptus omnibus risnm praeberet. Sed de hoc infelici
aemulatore, aliunde nobis non cognito, primum audiamus, quae veteres Horatii
Comraenta^res tradant ^cronis nota in edit Basil. haec est : Hyarhita Matirus fuit
regionCf qui dutn Timaginetn ■philosophum jyost convivium et inter pocula dectamantetn
vellet imitari et non posset y invidia quodammodo discerptus est: in qua nota disncptus
pro discerptus legendum esse, consentaneum est. Porphyrion prolixius sic: eocemplum
stulti imitatoris interposuit. Nam hic Hyarhita Maurusfuit , qui dum Thtutgincm itni"
Httur post convivium et intra pocula declamantem propter insolentiatn fadettdi quod co*
ftahatnrf paene disruptus est. Timagittes enim multos conabatur adhibere et coenae et
declatnationi suaCf dumque ab his multunulaudatur , in admirationem sui provocasse
Hyarhitatn dicitur , qui se et stottuichutn labrupit , dum Timagenem et dicendo et pas»
iendo aitucos conatur aeqitare: quod scbolion confLatum ess^ e duobus, roanifestum est,
et fortasse yar. lectio aettiula coetia pro lingua in MSS. Torrent. ab eodem profecta est,
qui partem posteriorem huius notae scripsit. Commentator Cruq. cum Acrone verbo
tenos consentit, nisi quod ruptus est habet et ipsum nomen larhita scripsit^ quod ut
veriorem scripturam primus dedit G. Fabricius, confirmatam nuper Codicura a Fea
inspectorum auctoritate.
Omnes igitur in eo consentinnt, hunc hominem fuisse Maurum ; illud autem in
dubio relinqunnt, num hicce Maurus nomen larbita tnnquam proprium gesserit, afl
ei ab Horatio aliisve per ludibrium fuerit impositum< Tametsi prius maiorem habere
videtur veri speciem ; posterius tamen ut praeferam, haud vanis coramoveor argumen'-
tis., Nihil dicam de ironia, quae per totam hanc epistolam fusa est, neque de ipeo
facto, qnod risum poeius, qiiam mifericordiam Romae movisse probabiHus est, quod'
^e Horatium facile inducere poluit» ut ei nomen vel ipse afflngeret novum, vel ab
aliis ei tributum et Maecenati notum, in hac familiari epistola nsurpat)el; . iam xpnus
nominis insolentia, in eius forma pariter ac notione conspicua , meam suspicionem ad^
iuvat. Non inepte G. Fabricius iltud ab larba/ Africae rege, dedudt , ' quem Didonit
arnatorem atcpie Aeneae aeraulum fuisse e Virgil. Aen. IV» 36. et 196. Ovid«. Fast.^111.
552. cf. Sil. Ital.J. 417. constat. Quodsi veto idera vir doctus hunc Maurum ita dicUim
esse opinatur,' quod, iit ille Aeneani, ita hicTimagenem sit aemulatus; ,'vereor, ne haec
opinatio admodum levi , quod a di>ierso aemulationis studio petitur , arguiAento ivtatur^
Si tamen in re tam incerta coniectare malumus, quam ignorantiam fateri nostram , esfc,.
quod suspicemur, Maurum illum, quem hominem fastus et vanitatis.plenissimum fuisse
patet, suum genus de mythico isto Africae rege' deduxisse, ideoque eum ridicnlo lar-
oi^^ae nomine fuisse insignitum.' Sed, quidquidest, rem conficiunt diserta vett Com«
mentatorum testimonia. Nam Cruquius in Auctar. Coin» Vet. p. 694« haec enotavit;
Narn hic larhita^ Maurus fegioriej fuit Cordus ctc; et Carolus Fea T. IL p. 231. in
Ms. Ch Porphyrionis notam ita scriptam invenit : Hic harbita maurus fuit cordus qui"
dam timaginem imitatus. Nemo, opinor, adeo iniquus erit in veteres Horatii Inter*
pi-etes, quin huic eorum testimonio aliquid tribuendum esse fateatur» quo verum lar*
bitaenomen, quod igitur CorcJu^ fuit, nobis servatum est • ' >; ,
Cum hicce Cdrdus <'\b ingenioso Timagene coenae ac declamationi sit adhibitus».
veri est perquam simile, habuisse eum ab ingenio et doctrina aliquam commendationem,
licet adhuc incertum sit, rhetome fuerit, an poeta. Neque inter interpretes convenit,
qim sensu v. rupit sit accipiendum. Wielandus de hemiarcogitat; Haberfeldus de ve-
narum diruptione : quod praestat, et in rem suam laudare potuisset Flaut. Merc. I,
2, 27. Tua causa rupi ramices: iam sputo sanguinem. Equidem nihil dubito, quin de
subita Cordi morte cogitandum sit, quae diaphragmatis diruptionem, ingenti vocis
laterumque intentione effectam , statim sequeretur necesse erat. In qua explicatione
me solennis v. rumpere usus confirmat. Quum v. c. Cicero in Epist. ad Marium
L. VIL i. scribit: dirupipaene mein iudicioGaUiCaniniii nihil aliud vult dicere, quam
se illius causam cum suae ipsius vitae periculo egisse. Pari modo Plautus in Prolog..
Capt. 14« Ego 7ne tua causa f neerres^ non rupturns sum. Et bene contra Gesnerum
de hac voce disputavit Heynius ad VirgiL Eclog. VIII. 7 1 . Frigidus in prafis cantnndo,
rumpitur anguis: quo in loco de totius corporis compage dirupta cogitandum esse, docet
Ovidius Amor. 11. 1, 25. Carmine dissiUunt^ ahruptis jaucibus y angues. Deinde, quod
nemo interpretum , si recte memini , advertit , poetae nostro h. 1. obv^rsabatur fabida
illa de Rana et Bove, pueris ex Phaedr. L. I, 24* nota, quam ipse Satirar. II, 3, 312^8^.
exposuit, ubi V. Z^D- ^on, si te ruperis, inquit ^ Par eris. Qiiam fabulam item de
prava et insana Torquati et Otacilii aemulatione loquens usurpavit Martialis L. X. 'fep*
79» 9« Orandis ut exiguam bos ranapi ruperat olim; sicy puto, Torquatns rumpet Ota-
silium. Cordum igitur lingua Tinuxgenis aemula h. e. inepta ambitio et insanum Tima-
genem eiusque in declamando praestantiam imitandi aequandique studium et coTitentio,
rupit i. e. effecit, ut, ruptis ilibus, miserandum in modum periret. Quodsi enim de-
clamantio ramices tantum rupisset seu herniosus abiisset, valde dubito, num hic infelix
casus tantam, quantam videtur, Komae excitasset attentionem nescio dicam jui
.c-t:..
f^^-^f^^'^.mPpT^---.J'. ';^ •
tUiaAt adeo ut Horatias ^o ad alios ab insano aemulationis studio deterrenclos uti
^iset. I -
In hac lOGi HoratiaDi illnstratione accpiiescere possemus; at quoties eum attente per*
legi , toties non potui , cpiin in hoc Cordo istum Codrurn, Vicgilio in Eclogis memora-
tUm agnoscerem, «t corruptum in Horatii Commentariis illud nomen suspicarer. Hapc
coniectttram-agedum r <piantum fieri possit, aliquot argumentis stabiliamus.
:- -.; Memoratur lUe Codrus a Mantuano poeta Edog. V. lo. ubi Menalcas Mopsum ad
canendum sic inntat: Incipef Mopse, priorj si quos aut Phyllidis ignes, jiut Alconis
habes laudes, aut iurgia Codri; et Eclog. VII, 2i. G)rydoi) canit: Nympfiae, noster
amort Lihet therides , aut mBii cannetif puale meo Codro concedite : cui amoebaeis ver-
sibus respondet Thyrsis : Pctstores , hedera crescentpn omate poetam , Arcades , invidia
rumpantur ut iUa Codro. Me neutiquam praeterit, quantum Interprr. Virgilii in eruen-
dis, quaa sub pastorum nominibus lateaot, personis nonnunquam ineptierint; sed
pt concedam, in nonnullis eos a vero aberrasse, tamen omnia pastorum nomina
ficta esse , iure mihi yideor negare. Vix memoratu dignnm est, veterem qnendam Com-
mentatorem ad Edog. V, lo. statuisse, Virgilium de Codro, Athenie^sium duce eiusque
hirgio in Laconum castris excitato ipsique fatali cogitasse : quae a Servio non esse pro-
^ta, patet ex nota ad Eclog- VU, u^. Codrus, poeta eiusdem temporis fuit, ut yalgius
ht Elegis suis refert. Quae quidem adnotatio n<>stram ad rem maxime fadt Primum
autem non dubium est». quin Codrus, qui Eclog. VIL occurrit, idem sit, cuius iurgia
poeta £clog# V. tangit Deinde hicce Codrus describitur ut pastor canendi arte pollens,
at superbus , contentiosus nullique aliquam artis laudem concedens. Ecquis verO neget,
mirificam similitudinem inter Horatii larbitam , qui ruptus est, dum urbanus disertus-
que baberi volebat, et inter hunc pastorem intercedere, cuius iurgia h. e. aemulandi
studium et ambitionem Mcnalcas i. e. ipse Virgilius ( v. I. H. Vossius ad h. Eclog. pag.
233.) tanquam omhibus notam memorat ? ^emque Corydon adeo canendi facultate
praestareironioe ait, ut se ei parem esse optet? Atque an fortuito accidisse putabi-
■ius, ut Virgilius Tbyrsidem loquentem induxerit, se ita esse cantaturum, ut Codro
prae invidia ilia rumpantur? £t adeone improbabile est, a Virgilio tali pastori no*
men poetae cuiusdam inditum fuisse , qui illa aetate artis poeticae studium ac laudem
affectaret, qui cum peritissimis et praestantissimis aequalibus de ea laude ac palma cer-
tare auderet et recitandis suis opermus ita esset intentus , ut quondam in certamine cuia
Timagene, egregio declam^ndi artifice, inito ilia rumperet? Aut egregie fallor, aut
Virgilius hoc cum aliqua virtute et acomine, nec sine popularium suorum applausu
fecit< Hucaccedit, quod ei illa consuetudo , aequales suos wg.h irapJdw in Eclogis
tangendi , quantumyis a bucolicae poeseos indole sit aliena , adeo propria est , ut in
ea praecipuum meae opinationis deprehendam firmamentum. £t quum nihil veritus sit,
Bavium et Maevium , malae notae poetas et malignos aliorum iudices , licet adhuc vive-,
rent necdum ipse lacessitus esset ab illis, (vid. I. H. Vossius ad Eclog. III, 90. p. i45«)
non multo lenius , quam alterum Horatius Epod. X. , perstringere, et Anserem , poetam,
faaud' inscio animo Eclt^. IX, 36. irritare.: (v. Intpp. ad. Propert H. 34, 33.) quidni
aiisus esset, mortui Codii iiieDtionei& facere eufflque suis pop^Iaribus deridendum pro*
..» '.
••/ ' ■■r^-^VJ.^'
■# ■
^M'
8
ponere ? Dolendum est , a Servio non adiectuni esse Valgii locam , in quo hicce C^nis
memoratus fuit: nihitosecius tamen eius testimonium magni est faciendom^ quod
inde cohstat, Codri nomen non fictun^ ■ esse , uti i. H. Vossius ad Eclog.Y, p» ^3^.
contendit, sed proprium poetae cuiusdam, qui tunc temporis Romae vixei^ E|
quamquam nomen Cordus in Romana historia obvium est adeoque Cremutio Cordo^
clarissimo historico, (vid. G. I. Vossius de Histor. Lat. L. i. c. XXIL p. 112.) nobitita-'
tum; tamen ilk-ipsa personae reique similitudo ^pud Virgilium ek Horatinm me
permovet ac veluti cogit, ut in SchoL ad Horat mendum inesse statuam. Cetero*
quin in describenda voce Codrus facile potuit enare librariorum calamqs : quod vet^
Comment. ad luvenal. Sat. I. 2. et III. 205. contestatur: cf. Achaintre ad priorem,
luvenalis locum T. I. p. 3. cum Valesii Not. T. IL p. 123. ed. Ach. et Ruperfci eandem>
lectionem in Codd. invenit, temere probatam a Schrevelio et C fiarthio Adv. L 21.
Quae igitur hactenus a nobis disputata sunt, iis probare voIuLmus, Horatii
larbitam fuisse Codrum, Maurum et illius aevi poetam, qui ob ineptiim aemula-
tiopem miserumque obitum, declamandi contentione effectum, tum ab Hora^o tum,
a Virgilio acerbe derideatur. Haec quidem maximam partem coniecturis niti non ^if"
fiteor, neqiie tamen in iis subsistendum nohis, sed ultra progredieBdum esse puta-f
mus. Etenim, rationibus accurate subductis, haud vereor contendere, huiua Codri
nomen posthac eam vim wc significationem obtinuisse, . ut pra .qu9vis poeta reci-
tandi studioso ac clamoso a serioribus poneretur scriptoribus. Quamquam nescio,^
an viris eruditis .meam probaturus sim opinionem, qua hunc eundem Iloratii Vii;gi-
liique Codrum h. e. poetam isti Mauro similem ap. luvenal. Sat. r. s ,
Sertvper ego auditor tantum? rmnquatnne reponat/tf
f^exatus toties rauci Theseide Codri? • . !->
deprehendere mihi videor ; tam^n , quibus illa innitatur argumentis, ea verecundiayt
qua nos in pervestigandis ac dilucidandis obscurae antiquitatis rebus uti decet, bre-
viter explicabo. _ — ^
luvenalis Editores vide quantopere sudarint, ut, quis ille Theseidos auctor fuerit^
indagarent! Alii Codrum Graecum fiiisse poetam ex Satir. UI. 206. coUigere vole*^
bant; alii nobilem quendam Latii vatem designari opinabantur, hanc ipsam ob cau^
sam, quia fuerit nobilissimus , a luvenale Codri insignitum nomine: quam optnio^^
nem merito iam Lubinus p. 2.6. ed. Hunnov. 1603. 4« improbfat, -moneos, ex Satira?
IIL liquere, Codrum obscuri nominis fdisse Romae poetam itemque pauperem , de quo
etiam Martialis L. III. ep. 15. sit intelligendus. Adde eiusdem poetae L. LL ep. 5^^
4. V. ep. 27. in quibus poematiis Codri cuiusdam sordida nofcatur paupertas : quae si
comparaveris cum luvenal. Sat. III. v. 203 — g. ubi cognominis poeta ob paupertftr;
tem et mala carmina perstringitur , Lubino assentiri, nihil, credo, duhitabis. Nam
qqo pacto Ruperti T. II. p. 7. ed. 2. ex h. 1. colli^ere potuerit , Codrum videri haud
malum fuisse poetam, equidem, ut nperte dicam, non exputo, et si divina ccwiniua.
T. 207.ineius laudem memorata accepent, manifesta totius loci iroma pcorsus eum latuit,
lam ut verum sit, luvenalis et Martialis Codrum unum eundemque esse, tamm.
nemo fortasse tibi persuadere poterit, hunc raucutn Codrum, Jheseidos auctoycMO*
^^-V^i^
esM ttomeD ficfeiBBv ^poaUe ctaJam/unposibiin., cpii inttmpestiTO cUdAmnii^i et sna cnr*
iinina.recitdiMli stuHio laH^itae Uoratiano haud dispar fiierit; Hunc autem sententiam tiim
in.itttitiransi^m finnftC luvviiiijis >ni«8,;C|uo^ faominibus, qiios vel ob morum pravitateoaf
▼xtaeque vtujrbitudinem .visl prapAariperyerte li^^erarnm itudia sugillare mlt, nunc ^ial
fiominia jaifU«U« nnno ibtyitiisi alnsqfje r^faus, <^ibus ^essent nortU^les, designfit, qfu»
tutius epeiSlitira: Mi»'secaret>»tinm.iinpfimb SatiraeiL principium comprobat, in qtio,^
pBaetert.Godrum , .in^ alios suas. >aetati» pbetas ob importunitatem ,- qua alios recitandi»
•uis.operibus propemodtim enecarent,! nuHius nomioe diserte addito, summa indigna^^
tione ec acerbitate invehitur. Horum ^era nomina, in quibu» .eruendis mmc hiistra
•unt; <fni operam insumant 4: f aciiiQri- indagare jpossemus negotio, si carmina ipsa, qua»
luvenalis partim vero tiominc^partim ^niverse signiAcat^ nOfstram tukssent aetatem. Ser*
Tadsemm Vater. Flacci Argonauticis, tnon incerta est P. .Burmanni aft L. i,' 14*5. et V,
- 64tti;^coniecftura» hunc poetam a luyenale inde a v. 7. darpii etsi lidicuUia^ est PaS''
seratii QuaeS' ^. Epist. Li. et.14.. oommentnm, quo Valerl Flaccum sub Monycfax.no*
mine latere .statuit. Quod autem proprium huius*Codri nomen fuerit, id oemo fiacile
dixeiit, praesertim qnum res a Tfaeseo gestae, ut alia id genus Mrgumenta., illo tem*
piireiBt epiois et dcaiwiticis pocmati^itelebratae fiiisse yideantur. Suspicatns quidem est
Scaliger iaScaliger; p. '^V. faiiiuil Codri 7faeteiehem et.Marsi Amazonidem, a Martial»
Li> IV, p. 29, 8. ,memoratam.,.uiuMiidebique eiiisdem postae iesse opus^ sed faaec com.
iectura acutistimi ^iri est vanissima, qui saltem a MartBaUi loco-.emendatricem manam
abstiiiere ddl>ebat. £t si luvenalis aetate vere peeta vixisadt Codri .nomine dictus, non-
dulHum mihi est,. quin aliqua de eo fama aliunde ad nos pervenisset At memorat eum
Martialis? Verum enin^ vero» qui Martialem bene novit, is contendehti mihinon r^a-.
gabitur, sd> faoc etiam illud nomed ei, quem.in-cit. £pigT. multo sale peifricaty per*
ladibrrum eM^ affictum ; t|uod dieinceps darius pafcdbit. . > ,^\^\»^^'r
: .^ Namque verissime laxA a C. fiitfrtfaio Adv. I, £x. observatum est, plura nomina esse
^iXk^a irpoaotfra in veterum poetarum carminibus, ut qui personas, quas mente faabuerunt,
proprio nomine appellare vel erubescerent vel poenae invidiaeque metu ' timerent vel
alia quacunque de causatacere mailent. Locupletissimus huius moris.testis estApuleiu»
in Apolog. p. 279. £lm. loco notissimo. Hic, quia ciimini ipsi datum erat,-quod pue-
l»s amatos aliis nominibus vocarit,'clarissimorum poetarum exemplo se excusat, mo-
ttens, Catullum pro Clodia ^«esbiamf Timdam .(vid. Casaubon. ad Sueton. id»iU. Gram-
«Mt.~<. c. XI.) Perillam pro MeteUa, Properiauxf^ pro Hostia Cyntfaiam «^ Tibulium pro
Piania (s. Plautia v. Elmenfaorstii Nnt p. 527. et inpr. Spohn d. A. TibiilU Vit. et Car-
iwn.^J)isp. P. L.p.44.> DeUam nominasse et VirgiUum As. Poilionis fiUum a se amatum^
dissiknulato nomine» Alexin^vocassa, et reprebendit LuciUum, quod Gcntium et Mace-
donBift puerQS dkecti& jBominibuB carttine prostituerit. Hanc nominum permutationem
semper facerunt eodem .syllabarum numiero, ut Acro adHorat. Sat 1, 2, 64. animadvertit,
ouius notam docte . illxutrafvit Bentleius ad.Horat. Od. L 12,. 15. acute observans, ficta
iila nomina cum reCtis noi| solum numero ^ sed etiam syllabarum quantitate convenire.
Hocce autem mcKio apud illos poetaa refeu^ aberat nomen^ npminihusque pudor^ ut sdte
Ovidiu* Tristk^ ^C \V\- de iodem more canens ait Ulud etiam hac io re dignvm est
iil&iilAfli, ... • j,ia ili.:'
^-
V
T^'
•■f
■»>ni>:r
♦ »=s.
.•iy/./V'^-
animadversioM ^ qaoid reicta nomioa Ltttint pleruroqne cum GrAecis fuerinfe comnMitaU:
queth laorem e liteiarum Graecarum studio, quod commemoratorum poetiEurum ad
Graeca exempla secomponentiuro.auctoritate Ro^ae illo tempora efflannt et, -rigentibpt
licet cascae antiquitatis admiratorikus , feliciter propaga^ium eat, deduco^ Nonnuoquam
tamen. ipse Horatiua ab koc usu discessit, quippe qoi Oratidiam^ ungoeotariao»» Beapoli
ortaro et olim a se amatam, Latina Canidiae appeUatione di<;sinHiIaTtt : vidl inpr, iiein^
dorf in Argum. Sat. L 3. p» 173. ; cuius rei causaro Buttroanni I. c. p, 50. acumen def,
texisse mihi videtur, qui Horatium, quum proprio nomini Gratuiiae gratiae et yenu'^
ttatis Qotio inhaereret, ideo id mutasse statuit in CanuUamf ut. canitiei et turpis sene^
«tutis jaaculam et iufamiam ei adspergeret Uuo etiaro referendus est Catius ille Satir»
n, 4* *>*h( quo Maecenatem latere suKpicatur Heindorf. in Arguro. Sat p. 357. Eundeoi
Maecenatem ab Horatio, qui, Ut Persius I, 130. ait, Omne vafer vUium ridenti — *
atnico tartgit f Sat. I, 2» 25. Malthinus tunicis. demissis nmbulat: graeco noroine signifi*
cari, monueruut iam Acro, Porphyrion et Schol. Cruquii: quoruro testimouiuu, dis&en*
tiente quidem Bentieio, cui nisperCar. Fen T. IL p. -14* adstipulatus est, nostra mt*
moria docte tuitl siiBt Heindorfiu» p. 54« et inprimis BuitmaQnus, >p. 32* Quemadmo-
dum autem egregio huic ym> in iis , quae de Mahhino h.. e. Maecenatev et de Lic^mnia
L e. ^erentia., Maecenatis uxore , (v. Intppk ad Horat. Od. U,,i!2. 13/) dispiitat, prorsat
accedo; ita dubito, an hue cam' Bentleio trahi possit Persius Sat. l^ i . i .Jlurieulat
asini Mida rex liabet : quod ciira ad Neronero referri proque Mida t^x facile Nerv
rex.substitui posset, Comutos, imperatoris ciudelitatem expavescens, its jiurieulas
asini quis non Imbet routasse fertur. Nam huius vulgaris fidero traditionis paitim ea,
quae Passovius ad h, I. p. 351. monuit, partim alia, quae exponere oon huius loci
est, suspectam reddunt adeoque penitus evertunt
Sed afferenda sunt alia exeropla , quae sciiptionis meae finem propius spectantl
I^asidienus, ad quero ab Horatio scripta est Satira VUL L. L , horoo dives, inelegans
et in roemorandis lautitiis suis putidas, Larobino p. 190. neroo videtur esse alius, quam
Salvidienus Rufus , de quo Suetonius Aug. c. 66. ibique Interprr. egerunt. Hanc
Larobini suspicionero iure amplexi suot Heindorfius in Argom. p. 426* et Buttroaa-
Bus p. 21. eamque idoneis arguroentis valde probabilem reddiderunt Non^alibi
occurrit Nasidieni nomen, nisi ap. Martialem L. VII, «p. 53. qui nimirum« sitceete
eoniioo, illud ab Horatio mutuatus, inepto parasito imposuit, in quem scriptnixv «est
koc epigramma. Videlicet poetae Sntirici seriones, Horatiuro, tanquaro suuinnim ia
boc poeseos genere exempluro secuti, tom atia roulta eius carminum k>ca imitatione «x-
pressernnt, tum ctiam nomina propria personaruro mutua sumsenmt, quae "virtmbe
vitiove aliquo insignes a Venusino poeta vel recto vei ficto nomine essent celelNralaor -et
ita ad posteritatis merooriam pervenissent Ita , nt paucis exemplis de6ingar , •MoMoe»
nns , ille Malthinus Horatii, «quem otio et mollitias in habitu, oratione «t totar vita .-paena
uUra feminaro fluentcm dixit Vellej. Paterc. L 88« (vid. Ruperti ad luveoal. I* 66.) a in»
venale Sab. XII, 39. pro moUissiroo quoque atque e&minatissimo ponittur. Inolaruerat
Horatii aetate medicae artis peritia Craterus, quem cum laude memoratum legimu^ Satir.
II» 5, 161. Huiua viri nomeo pro exp«rie»tissimo medico usurpavit Fersiu» III, 6> Ei
> f .'■••».■ ,»;.'■• ■«■II 11 <■■■»■ ■ '*■ . ■&■
,'■■'.. , ■ :■.-■«.••• ••.1«.«r'^" •».•.. ••**
■■ ••■•'•-' ;:"-'^:i*;.^;;--"''^^^?-. \;:;;-"-'; ' ^^ ■" ''.*'■'
.^{d «pii» Crateto inagnes promittere montei, Huc pertinek etlam tocu» HenrtH Epitft. I,
<a6«s6s Seikcei lU terUres latnna candente^nepotum Dieeret urendos corrector Mestius,
yjdem pidd^ftdd erat ete, ito enitn h. loctun legendum esse censeo , BenUeiuin sccutof,
^i Iruttra in ▼erborum intecpunctione renititur Fea T. II. p. 2*7. sq. lu editis
Vi^gA Maenius, fto ^a Bentieius feliciter BestiuSf e Codd. reftituit, ciii emenda-
-liooiMttM a Feaintpecti Codd. favent. Maenio enim, lurconi et scurrae notistimo, c[ui
liac i|»a in epistola v. 26. sq. describitur et alibi ▼. c, Sat I, i,- 101. ibiq. Heindorf. p.
>8fi. memoratur, noa locus bic esse videtur. De Bestio ^chol. Cruq. Bestius nouien parr
cissimi tuiusdam Eamani. Aliunde de eo nihil nobis constat : sed quis est , qvi didi^t^t,
quin Persius Sali. VI, 37. Sed Bestius lirget Doctores Graios: hocce nomine in ifniver-
•tum usus »it ad denotandum hominem inbonestae deditum parsimoniae atque avaijitiae?
His exemplis sat perspicuis probare volui , serioris aetatis poqtas ab andquioribu8
nonnunquam nomiua persoriarum esse mVituatos» si quam inter homines, quos vetfre^
desoipBeTant , atqueeos, quos ipsi vellent notare , deprehendissent similitudinem , illi»>
que inductus fum, ut suspicarer, Juvenatem Codri nomen a Virgilio mutuum sumsisse
nd significandum poetam malum et recitandi atque ad ravim declamandi studios^^m. In*
ilignabundus in fronte Satirae statiro in eum irruit luvenaiis et semet ipse reprehendit,
quod, toties ab illovexatus, Tiihildum reposuerit nec cum tam pinguis ingenii poeta,
atque audads ct impudentis animi horoine descenderitin certamen. J^on secus Sat lll. mi-
selli poetae divina carmina h. e. omnium ineptissima , itemque sordidam eius pauper-
tatem cnm fastu quooara coniunctam perstrihgit, uti eundem Martialis suortHm aculeis
l^igrammatum pungit . .^ .
Sed haec, quae breviter disserui; a roe scripta sunt in dlscipulorum tteorum gra-
dam , quos in explicandis Horatii Epistolis per praeterlapsum superioris seroestris
spatium habui auditores, et ex quorum numero iam quatuor in procinctu sunt Scholae
nostrae valedicere, in Academiam Lipsiensem abituri. Qui cum omnes severo fru-
giferoque literarum et bonarum artium studio et laudabili vitae ad honestatis nor-
mam moderandae constantia , quoad nostra uterentur disciplina , conspicuos se prae-
buerint; tum inprimis tres eo nomine iusta laude mactandi sunt, qiiod par6m
suapte^animi inlluctione, partim me auctore et impulsore, legitimi sexennii tempus
nostroin contubemio transegerunt : quo factum est, tit non modo idonea doctrinae
facultate instructi, sed etiam, quod maius, opinor, est, fortiores in regundo animo
ct firmiores adversus omne illecebrarum genus liberiora vitiie academieae spatia ingre-
diantur. Atque duo eorum vitae per sex annos laudabiliter apud nos transactae prae-
mium tuleiiint optabile et perquam honorificum, quippe quos Summus Senatus
Ecdesiasticus, quae est eius in nostram scholam propensissima voluntas, intercedente
magistrorum commendatione, regio sti^endio-omarit, tertio, si petiisset, idem bene*
licium -fion denegaturus. Inde autem haud exiguam splendoris ac commendationis
accessionem habituruui esse speramus actum oratorium, d. xii. ApriU instituendum,
in q\io quatuor ilii iuvenes , Scholae valedicturi , hoc ordine prodibunt : " *
FRANCISCVS EDVARDVS WEISSBACH, DoebeJensis, qui, quamdiu noster fuit,
Bumma b<Haesti decorique cura et fructuosissimA industria inter aequales eminuit.
-';tttI'^^'^T:*
. jr
^
*t.
nobis oi^ amim hinnforem pine ceteHs carus, et reciUta od^t -'i^nut6A< (& ^t^iimaituii;
alma vironim eniditoruin m.itre; a nobis discedet, Lipsiae Theologiois KlMAiii se dtAii-
rus. Huic succecltjt ^ >' j: . ■> i*n» ; i;' * \ , -\
FmDEKICVS GVILIELMVS 'FRANCISGVS KUEHNEL, iVirdirttMe/iiiSfiiitoagnji
industriae monimc[ue bonorom laude condecorandus , cui etiatp , «t fmtiBceMoiri ^ajjdiai»'
tigit esse tam felici, ut academicum stipendium ipsi conferretur:- ciiu^ hiMSmSLitltt»
gnitudinem quum totus persentiscat / gratissimi animi s.ensus patefaiiet oda ^iiiliHf ^
de Friderici Au^usti ^ Tlegis Optimi^ lciudibus, et ad addiscendam TKeologiam.:^ .
Academiam abibit. Post hunc «urget ^- A j*»» v-' vv^# jv/jVv;^-
HENRICVS TRAVGOrTNOA BRUEKNER, Koeyvgsteuiensis , mtenUf^ iogf-
nuam animi indolem et movum gravitatem et honestatem nobis admodum probntu^
C[ui oratione Latina de verne industriaet qu4m ipse nunqiiam non secutus eet^ /ruc^t-
bus habita, Scholae valedicet, lurisprudentiae animum applicaturus. Hunc >exQipiet
MAVRITIVS CLAVSS, Pa/beo - Li5ntVu5, qui, impetrata maturioris ditioaii^us
venia , Certamine Horatiorum et Curiatiorum epicis versibus descripto, nobis Vatcdicet,
ad Themidos sacra Lipsiae colenda, nec laetissimam spem, quam de eius abimo ingenio-
que concepimus, frustrabitur. His quatuor Alumnis, in, Acaderaiam discedeotibus»
commilitonum nomine faustissima quaeque apprecabitnr optimae spei iuvenis, .
CAROLVS EBVARDVS KIRSCfl, Upsiemis, et vefnaculo carmine Fata nw^
lia Notburgaet Dagoberti, Francorum regis, Jiliaef ca.net, • ' •• - rM'|;^^A
His iuVenum ornatissimorum orationibus ut .firequentes atque aeqno animo «dsint
omnes, qui nostrae Scholae , eiusque rebus nc studiis favent, 0£to, eosque humanit^
fiixma verbis invito. Dab. Grimae Prid. Non. April. clcl3cccxxi«
-j
■ii;
■ " !•-.
•t 1% ,"i
■1-. ,
•• <■'••■ ;.':>«>. ■ .
-J
'•!»^ . •: • ;t'3ii'.:r
■ ■ ■ •;■ •- ;^^>- .
■1
■ • ' '• • '-.~-"*/^
-i
■ ' ' ■ •-.; ' <■ -':\.^-- Jt -
■^.'.¥<i '..•'••; 'i^ ■»; .' ;■*-
■■ . ';i:«*' •! . ■ • . :
• %
. ■; -'Vi J<».»4'' -.iti- :
1
i
' " ' • ' ■''■-- ••'. ,'
•* :-l'
-•■ ">ij
i\ ' ■ ■' ,
J3
■
i ■ ' ".: '•!• - '• • f •.Tf:. V^
.J;^
: . ■ - • • . % . *> - -• -' f. .
» ^
■■•■'•.' ■; .,•;
■ ■ ' i > ■%•
fti
• V.'. , ^.^■^..f^i
'.'j. ""
.AZ^-tJ^jhi&^^. ^^ .■■ .y^-^:i^>r^^^^ '■^'^^'■^^:-^ ■ '^