Skip to main content

Full text of "De versibvs anapaesticis Plavtinis [microform]"

See other formats 


OF  THE 


v«: 


ZEHNTER  JAHRESBERICHT 

Uber  das 

REALPROGYMNASIUM  ZU  DIEDENHOFEN 

SCHULJAHR  1880—81 

WOMIT  ZU  DEN  OFFENTLICHEN  PRtJFUNOEN  AM  12.  AUOUST 

EHRERBIETIGST  EINLADET 


INHALT:    1)  De^v&'sihus  anapaesticis  Pkmtinis ,/vom  (Tymnasiallehrer  Voss. 
2)  '^ehnlnachrichten ,  vom  Director.  / 


DiXIEME  COMPTERENDU  ANNUEL 

SUR   LE 

;oiiiiiii  SE  fiioifiiiii 

POUR  LANNEE  SGOLATRE  188081 

i 

ET 

INYITATION    AUX    EXAMENS    Pl  BLICS 

QUI  AURONT  LIEU  LE  12  AOUT. 

1881.  Prog.  Nr.  447. 


DRUCK   DKR   F.  HOLLIN(tER'SCHEN  BUCHDRUCKEREI. 

isai. 


.■'?»^?j' 


•5*t 


"SPTT.'^..-- 


)i : 


>'-,r/ .!  1,^ 


■  f  "■?■;»«   ■  >    4 


»■  $ 


r? 


•t .  * 


y^i-t         ->K 


•Jia     kr*-. 


V 


V. 


r-'   ■.■\ 


'.     .'/        :     . 


ZEHNTER  JAHRESBERICHT 

UBER   DAS 

REALPROGYMNASIUM  ZU  DIEDENHOFEN 

SCHULJAHR  1880—81 

WOMIT  ZU  DEN  OFFENTLICHEIf  PilUFUNGEX  AM  12.  AUQUST 

EHRERBIETIGST  EIXLADET 


INHALT :     1)  De  versibus  muipaesticis  Plantinis ,  vom  (Tyninasiallehrer  Yoss. 
2)  Sclmlnachrichten ,  vom  Director. 


DIXIEME  COMPTE-RENDU  ANNUEL 

S  U  R    L  E 

eoiiiiiii  ii  iiioifiiiiii 

POUR  LANNEE  SCOLAIRE  188081 

ET 

INVITATION    AUX    EXA3EEXS    IMBLIC8 

QUI  AURONT  LIEU  LE  12  AOUT. 

1881.  Prog.  Xr.  447. 


--■-^- 


E)  I DS ID  E  I:T  E2  O  S^  E  2jT. 
DRUCK    DER   F.   HOLLINGERSCHEX  BUCHDRUCKEREL 

lesi. 


fe 


DE 


VERSIBVS  ANAPAESTICIS  PLAVTINIS. 


AD  8YMM0S  IN  PTIILOSOPHIA  IIONORES 

AB  AMPLISSIMO 
PHILOSOPIIOKVM  OliDINE 

ACADEMIAE  WILJIELMAE  ARGENTIN^ENSLS 


]  RITE  IMPETRANDOS 

i 

i  SCRIPSIT 

GEORGIVS    VOSS 

SKDINKNSIS. 


LTPSTAE 

T  Y  V  I  R      15.     G.     T  E  V  H  N  K  U  F. 
MDCCCLXXXI. 


1881.     Progr.  Nr.  447. 


DE 

VERSIBVS  ANAPAESTICIS  PLAVTINIS. 

PARS  PRIOR. 


DE  VERSIBV8  ANAPAESTICIS  PLAVTINIS. 


PRAEFATIO. 

Ex  omnibus  quibus  Plautus  cum  in  aliis  scaenis  tum  in  canticis  nietrorum  uarietate 
insignibus  usus  est  numeris  summas  difficultates  eis  qui  fabulas  Plautinas  emendandas 
curant  praebent  anapaesti,  quorum  de  metrica  prosodiacaque  licentia  in  diuersissimas  partes 
secesserunt  uiri  docti.  Et  profecto  qui  obiter  attigerit  scaenas  anapaesticas  infinita  neque 
uUius  fere  condicionis  uinculis  adstricta  licentia  compositas  uel  saltem  traditas  esse  sibi  ])er- 
suadeat.  Itaque  mirum  non  est  alios,  quo  in  numero  C.  H,  Weisius  est,  in  concedenda  alios 
in  deneganda  uenia  finem  et  modum  excessisse.  Quamquam  autem  constat  T.  Maccium  iu 
condendis  anapaestis  in  summas  angustias  adductum  esse,  quoniara  lingua  Latina  illo  tem- 
pore  cum  minus  apta  esset  ad  quodlibet  ascendens  metrum,  maxime  repugnauit  cum  ana- 
paestico  numero  —  quae  res  Terentium  commouit,  ut  asperiorem  illam  compositionem 
repudiaret  —  et  quamquam  consentaneum  est  tantis  in  angustiis  versantem  poetam  plus 
sibi  licentiae  indulsisse  in  anapaestis  quam  aliis  in  numeris,  tamen  iucredibilem  illius 
ueniae  copiam,  qua  nunc  scatent  scaenae  Plautinae,  ex  parte  inscitia  et  neglegentia  libra- 
riorum  ortam  et  aequabilius  puriusque  numerorum  Plautinorum  genus  oblitteratum  csse 
ueri  non  est  dissimile. 

Quo  magis  autem  obscurata  est  euanuitque  memoria  artis  Plautinae  metricae,  eo 
clarius  elucet  ingenium  acerrimaque  mentis  acies,  quibus  praeditus  Godofredus  Hermannus 
totius  de  anapaestis  perscrutationis  aditus  patefecit. 

Subtilissimo  iudicio  post  Hermannum  Fridericus  Kitschelius  accessit  ad  artem 
metricam,  minoreni  tamen  laudem  meritus  in  anapaestis  quam  aliis  in  numeris.  Qui  primus 
seuere  segregandam  esse  diuersam  diuersorum  et  metrorum  et  singulorum  eiusdem  numeri 
generum  licentiam  animaduertit.  Sed  inuitus ,  quod  omni  ope  et  opera  euitare  enitebatur, 
meliorem  de  elegantia  Plautina  in  anapaestis  imbibit  opinionem  quam  ut  praeiudicatam 
deponere  potuerit.  Quamuis  igitur  aequo  animo  errores,  si  quibus  ductus  esset,  confiteri 
et  tollere  soleret,  tamen  insitas  uetustasque  ab  anapaestis  et  syllabarum  correptionibus 
cogitationes  auocare  non  contigit  uiro  praeclarissimo  ita,  ut  sub  ipsum  uitae  finem  casti- 
garet  anapaestorum  uenatores  ardentiores  pruritumque  anapaesticum  in  disputatione  illa 
quae  inscribitur  Fhilologische  Unvcrstaendlichkdtcn  (Mus.  Rhen.  XXXI,  1876,  p.  530  sqq.  = 
opusc.  III  p.  144  sqq.). 

Seueriore  in  libros  manuscriptos  obseruantia  haud  exiguam  partem  anapaestorum 
Plautinorum  feliciter  sanauit  Guilelmus  Studemundus  praeceptor  meus,  cuius  de  meritis 
discipulum  non  decet  longius  disserere. 

Acerrime  omnium  quaestionem  illam  lubricam  nuper  retractauit  C.  F.  W.  Muellerus, 
qui  non  mediocri  ingenii  ui  praeditus  et  codicum  fide,  ut  par  est,  nisus  magnam  resuscitauit 
controuersiam  de  licentia  aut  legibus  poetae  uindicandis.  Sed  quanmis  nou  pauca  eorum, 
quae  uir  ille  doctissimus  de  metri  anapaestici   natura  statuit,   suspicionem  moueant,  haud 


pauca  eum  probabiliter  perspexisse  quiuis  concedet,  qui  lectionem  numerorum  duritia 
impeditorum  sustinuerit. 

Perpetua  autem,  non  breui  atque  concisa  quaestione  de  uersuum  anaiiaesticorum 
constructione  cum  nemodum  uirorum  doctorum  quaesiuerit^),  ipse  tiro  quibus  normis  legi- 
busque  circumscripta  fuerit  illa  licentia  iudagare  atque  sub  unum  conspectum  ponere 
conabor,  in  eam  spem  ingressus,  quo  magis  negotii  exhibeat  illa  disciplina,  eo  facilius 
liberatiouem  culpae  impetraturum  me  esse,  si  quid  in  indagandis  legibus  peccauerim.  Felici 
uero  casu  contigit  mihi,  ut,  dum  Argentorati  dego,  G.  Studemundus  liberalissime,  ut  solet, 
mecum  communicaret  codicum  Plautinorum  A  B  C  D  J  lectiones  ab  ipso  enotatas. 

Sed  ne  praecipiti  ac  lubrica  uia  progredi  uideamur,  ab  eis  scaenis  initium  facien- 
dum  est,  quae  longiore  serie  uersuum  «aru  otixov  repetitorum  insignes  sunt,  unde  facillime 
quid  res  ferat  perspicias.  Deinde  progrediendum  erit  ad  eas  scaenas,  quae  etsi  non  xaxa 
0TtXov  decurrunt,  sed  hic  illic  aliis  metris  uariantur,  tamen  certo  quo  traditae  sunt  tam- 
quam  cursu  ac  leuiore  scripturae  deprauatione  minorem  obiciunt  dubitationem.  Excludam  autem 
in  praesens  omnes  eos  uersus,  qui  sparsim  inserti  canticis  metiendi  ratione  dubia  in  anapaesto- 
rum  quidem  formam  cogi  possunt,  sed  non  certam  leges  anapaestorum  cognoscendi  faciunt  fidem. 

Totam  de  anapaestis  quaestionem,  ne  iterum  tractare  quae  iam  attigerimus  oporteat, 
in  duas  partes  diuidam,  priore  in  capite  com  prehensurus  uerba  scriptoris,  in  altero  leges 
ex  uerbis  haustas  explicaturus.  Quam  commentationem  cum  totam  in  programmate 
scholae  huius  oppidi  publici  iuris  facere  in  animo  mihi  esset,  tamen  urgentibus  operis  et 
otium  et  libri  me  defecerunt  ita,  ut  in  ipsa  tractatione  materiae  iam  antea  collectae  sub- 
sistere  cogerer  ne  priore  quidem  capite  ad  finem  perducto.  Keliquam  autem  partem  cum 
prioris  capitis  tum  totius  libelli  propedieui  editum  iri  spero. 

lu  diuumeraudis  uersibus  Plauti  fabularum  editiones  praeter  nouem  Ilitscheliauas 
secutus  sum  has: 

ied.  A.  Fleckeisen. 


ed.  (_i.  Uoetz. 


Kud. 

Asin. 

Epid. 

('urcul. 

Poeuul.  I    ,,,,,,,  , 

,,     .        Jed.  C.  E.  Cienpert. 
Casui.    J 

Capt.  ed.  hil.  Brix. 

Aukil.  ed.   \V.   Waguer. 

Cistell.      ed.  Gronouius. 

Trucul.  ed.  A-  Spengel. 


')  Ea  quae  de  ucrsuum  l*lauti  anaiiacsticorum  prosotlia  nupcrrimo  cxposuisse  P.  E.  Sonncnburgium 
comperi,  nonilum  contijrit  mihi  ut  ipso  cxaminarem. 

Scripsi  Theodoms  uilhie  meuse  luuio  auui  MDCCCLXXXl. 

Georgius  Voss. 


Cax^ut  I. 
VERBA  PLAVTINA  CONTINENS. 


Luculentissimuni  exemplum  anapaestorum  longiore  serie   x«t«  arixov  repotitorum, 
(lescriptum  a  Godofredo  Hermanno  elem.  doctr.  metr.  p.  405  sqq.,  extat  in 

MU.  Glorios.   1011  sqq.  (IV  2,  20  sqq.): 

1011(20)  Falacstrio.  Erit  et  tibi  exoptatum  obtinget:  bonum  habe  iinimum,  ne  fornirda. 

Homo  quidamst  qui  scit,  quod  quaeris  ubi  sit.     Milphidippa.  Quem  ego  hic  audiiii? 
1013         Pal.     Sociiim  tuoriim  coneiliorum  et  participem  consiliorum. 

Milpli.    Tum  pol  ego  id,  quod  celo,  haud  celo.    Tal.    Imino  et  celas  et  iion  oelas. 
1015         Milph.     Quo  arguraento?     Fal.  Infidos  cehis:  ego  siim  tibi  firme  fidus. 

(2'))  Milph.  Cedo  signum,  si  harum  Baccharum  es.    Pal.  Amat  nuilier  quaedam  (pK-ndam. 
1017  Milj)h.    Pol  istuc  quidem  miiltae.     Pal.    At  non  multae  de  digito  dcJnuni  nii^ttunt. 

Milph.  Enim  cognoui  nunc:  fecisti  modo  mi  ex  procliuo  phinum. 
1019         Sed  hic  niimquis  adest?    Pal.  Vel  adest  uel  non.    Milph.  Cedo  t(.'  mihi  scJlae  s()lum. 

Pal.    Brevin  (xn.  longinquo  s(irmoni?    Milph.  Tribu(s)  uc^rbis.    PaL  lam  ad  te  r(*deo. 
1021  (.•JO)  Piirgopoliniccs.    Quid?   ego   hic  astjibo   ttintisper  cum  hac  forma  et  factis  fnistra? 

Pal.  Patere  atque  astfi:  tibi  ego  hiinc  do  operam.    Pyry.  Propera:  <(ixspectii)>ndo 

excrucior. 

1023         Pal.  Pedet(?mptim  tu  has  scis  tractari  solitas  esse  hinus  modi  mercis. 


Et  in  hac  scaena  et  in  reUquis  omnihits  potiorem  lihrwum  vinnu  scriptorum  (liscrepantiavi  suh- 
scripsi.     A'  significat   lihri  rescriptti  Amhrnsiani  apograp^hum  Studemundianum.  101.3  concilioruin  li  C, 

consiliorum  J)  ||  consiliorum]  consiliarium  BCD,  celatorum  Ji{itschl),  soci^onn^uni  t.  consiliorum  n.  p. 
insidiarum  Ilaupt   Iferm.    II  21.'>;  in    A"   hic    ucrsus    in    -o(ru)ni  exire    uidctur  1014    immo    et 

celas  et  Luchs  Ilerm.  XIII  503  sqq.,  immo  etiam  scd  C  D,  immo  et  etiam  set  B,  immo  etiam  sic 
Bothe;  in  A'  hic  uersus  exit  in  s  et  non  celas  1015  f(i)r(me)f(i)dus  A^ ,  nt  ferc  uisum  est  StiuUmundo, 

firme  tidus  i?,  firma  fides  B,  firme  fidelis  CD  1016  harum]  harunc  BCD,  conf.  Studemund  in  annal. 
philoh  1876 p.60.  1017  istuc  quideni  tI' B  (72>,  an  iniynh^myiGm  scrihendum':'  1018  planum  <7u7ie/»«»»<s, 
patrem  BCD  1021  frustra  Brix,  sit  frustra  B,  si  sic  frustram  CD  1022  propera  exspoctando 

iJ,  properando  BCD  102.3  has  scis  Brix,  hec  scis  B,  haec  scis  CD,   scis  B,  102.3  tractari 

solitas  esse  M,  tractare  solo  B,  tractare  soles  hasco  C,  tractaro  solo&s  hasce  /),  tractare  ita  solitu's  has 
Hermann  {thesi  sedis  qunrtae  inusiiatius  .'ioluta) 


-^  .■w.y^^.". .  j  ju  iu«  nmmmmmp 


T^ 


—     8     — 

1024  Pyff/.  Age  age,  ut  tibi  miixume  c6ncinnu<(m)>s<t)>.  Pal.  Nulliimst  hoc  st61idiu(s)  ssixum. 

Redeo  lid  te.  quid  mc  u61uisti?    Milph.  Quo  .pacto  hoc  6ccipiam,  uperi. 
1026  (35)  Pal.  Vetus  sidfero  <Cego)>  ad  te  c6nsilium,  quasi  hu<(n>c  depereat.  Milph.  Teneo  istuc 

Pal.  Conlaudat6  formani  et  faciem  et  uirtiitis  c6mmemorato. 
1028         Milph.  Ad  eam  rem  habeo  omnem  aciem,  tibi  ut<^r>  dudiim  clam  demonstraui. 

Tu  cetera  cura  et  contempla  et  de  meis  uenator  uerbis. 
1030         Pyy[h  Aliquam  mihi  piirtem  hodie  operae  des  denique:  iam  tsindem  ades  fgitur. 

(40)  Pal.  Adsum:  impera,  si  quid  uis.    Pyrg.  Quid  i(l)laec  narrsit  tibi?  Pal.  Lamentiiri 
1032         Ait  illam  maseram,  criiciari  et  lacrumiintem  se  jidflictiire, 

Quia  tis  egCiit,  quia  te  careiit:  ob  eiim  rem  huc  ad  te  missast. 
1034         Pyry.  lube  adire.     Pal.  At  scfn  quid  tii  faciiis?  face  te  fastidi  plenum, 

Quasi  n6n  lubeat:  me  inclcimat6,  quia  sic  te  u61go  u61gem. 
1030(45)  Pyry.  Memini  et  praeceptis  piireb6.     Pal.    Voco<(ne)>  ergo  hanc,  quae  tc  quaerit? 

Pyrg.  Adciit,  si  quid  uolt.     Pal.  Si  quid  uis,  adi,  mulier.    3Iilph.  Piilcer,  siilue. 
103«         Py^'0-  Meum  cognomentum  c6mmemoriit.    di  tibi  dent  quaecumque  6ptes. 

Milph.  Tecum  lietatem  exigcre  lit  liceiit.    Pyry.  Nimium  6ptas.   Milph.  N6n  me  dico, 
1010  Sed  ertim  meam,  quae  te  demoritiir.    Pyrg.  Aliae  multae  idem  istuc  cupiunt, 

(r>o)  Quibu(s)  c6pia  non  est.    MHpJt.  Ecastcir  liaud  miruni,  si  Kio}  habes  ciirum, 
1042  llominem  tam  piilcrum  et  iiraeclanim   uirtiite  et  f6rma  <(et)>  fiictis. 

Ileus,  dignfor  fuit  quisquam,  homo  qui  esset?  Pal.  Non  hercle  lumiiinust  ergo: 
1044         Nam  u61turi6  plus  hiimani  cred6st.    Pyrg.  Magniim  me  fticiam 

Nunc,  qu6m  i(l)laec  me  sic  c6nlaudiit.  Pal.  Viden  tu  fgnauom,  ut  sese  infei-t? 

1040(55)  (]uin  tu   hiTic  resp6nde:  haec  illaec  est  ab  i(l)lii  quam  diidum  <(dixi). 

Pyrg.  Qua<^na)>m  iib  i;  Ijlariim  ?  naiu  ita  me  6ccursiint  luultae:  meminisse  haud  possum. 
1048         Milph.   Ab  i(l)l!i,  quae  digitos  despoliiit  suos  et  tiios  digitos  decorat: 


1025 — 1026  nonduiii  pcr.trinoti  sunt;  iicrsitK  102G  in  A'  incipit  a?>  nelis(ut)a  litteris.  Quamqiunn 
cadem  ucl  adeo  muiorc  prohahilitate  alia  {iicIhH  liunc  coucilieni  j^ro  lioc  occiiiiani)  proponi  piossunt,  KocJiii 
(annaJ.  philol.  1S70  p.  Ci  sq.)  coniecturam  c.  f/.  supra  e.rhihui;  lioccilium  accepi  Velis  ut  B,  hoc  cilium 
apcli  Vaelisit  C  D<'  (hoc  consilinni  apeii  emcndat  Jh).  Personas  lihri  distrihuunt  hoc  modo:  PA.  Quasi... 
MIL.  Teneo  istuc.  PA.  Conhvudato.  Alii  alia  conieccrunt :  hoc  dudum  accepi,  Istuc  fcvo  ego  JJcrmami; 
hoc  dudum  accepi,  Calidum  rcfero  Rit.schl;  hoc  aps  te  accepi,  Vide  sis,  refero  O.  Jiihheck  Mus.  Jihen. 
XJI  p.  609;  oLsidium  occipiam  Velim,  sis,  feras  Bugye  Jyiilol.  XXX  p.  648  1028  uti  Jlermann^  ut 
B  C  J>  II  clam  B,  iani  C  J)  1030  iides   igitur  J>ri.c,   ades   ilico  BCD,    adcs    illuc  Jfermann,    ilico 

adesdum  {deleto  iam)  Ji  1034  face  te  Camerarim,  facite  B,  facito  CD  1036  uocone  Ji  [in  adno- 

tatione),    uqco  BCD,  uoco   ego  Jlcrmann  1038  commemorat  Hermann,    commcmorauit   CJ),   quis 

commerauit  B  1040  aliae  multae  Jj7-i.r,   multae  aliac  B  C  J)  1042  praeclarum  Ji,  praeclara,  Ji, 

pr(a)eclara    C  D    ||    torma    et    Caiiicrariiis,    formii   B,    forma    C  D,    fortem    Ji  1043    Heus    C  D, 

Ileuis    B,    Deus  Bri.v    \\    humannst   ergo    Jlaupt    Jlcriii.    JJ  21.'),   humanum    stergeo    B  C  D,    hnmanust 
crcdo  Jlermann  1045  cpiom   ilhiec   me  sic  7>*,  qno  illic  me  illic  B,  illic  me  illic  C,  qnoniiuu  illic  me 

illic  JJ,  quoniixm  illaec  ww  Jlcrmann         1046  haec  illaec  rijlades,  haec  illic  1?  C,  hec  illi  7>  ||  dixi  addidit 
Jicizius         1047  Quiinam  Ctimcrarius ,   Quam  Jl ,  (jna  C  J);   an   fuit  Qua  al»  illarum.'' 


1040         Nam  hunc  armlum  ab  <(illa>  tui  cupienti  huic  detuli,  hic  <^ad  te^  porro. 

Tyrg.   Quid  nunc  tibi  uis,  mulier,  memora.  Milph.  Vt,  quae  te  cupit,  eam  ne  spernas, 
1051  (GO)  Quae  per  tuam  niinc  uitam  uiuit:  s^t  necne  sit,  spes  in  te  linost. 

Pyrg.  Quid  nunc  uolt?  Milph.  Te  compellare  et  complectt  et  cdntrectare. 
1053         Nam  nisi  tu  illi  fers  siippetiiis,  iam  illa  animum  despondebit. 

Age,  mi  Achilles,  fiat,  quod  te  oro:  serua  illam  pulcram,  piilcer. 
1055         Pal.  Exprome  benfgnum  ex  te  ingeniiim,  urbicape,  occisor  regum. 

(65)  Pyrg.  Eu  hercle  odiosas  res:  quotieus  hoc  tibi,  uerbero,  ego  interdfxi, 
1058         Meam  ne  sic  udlgo  pollicitere  operam?    Pal.  Aiidin  tu  <(istuc,)>  mtilier? 

Dixi  hoc  tibi  diidum  et  niinc  dico:  nisi  hiuc  uerri  adfertur  merces, 
lOGO         Non  hic  sub  seminio  quemqujim  porcellam  inpertitiirust. 

Milph.  Dabitiir,  quantum  ipsu(s)  preti  poscet.    Pal.  Talentiim  Philippum  hmc  opus 

aiirist. 
10C2  (70)  Minus  ab  nemine  accipiet.    Milph.  Eu  ecastor  nimis  uilest  tandem. 

Pyrg.  Non  mihi  auaritia  umquam  innatast:  satis  habeo  diuitiarum. 
10G4         Plus  mi  liuri  millest  modioriim  Philippi.    Pal.  Praeter  thensaiiros. 

Tum  argenti  montis,  non  massas  habet:  Aetna  mons  non  aeque  altus<^t^. 
lOGG         Milph.  Eu  eciistor  [hominemj  periurum.    Pal.  Vt  ludo?    Milph.  Quid  ego?  lit  sub- 

lecto?    Pal.  Scite. 

(75)  Milph.   Sed  amabo  me  mitte  actutiim.    Pal.  Quin  tu  huic  respondes  iiliquid, 
1068  Aut  fiicturum  aiit  non  factunim?  quid  illam  miseram  animi  excriicias, 

Quae  niimquam  miile  de  te  meritast?    Pyrg.  lube  eiimpse  exire  huc  iid  nos: 
1070         Dic  me  omnia  quae  uolt  fiicturiim.   J/iYj^A.  Faci(s)  niinc  ut  <^te)>  facere  aequom<(st)>, 

Quom,  quae  te  uolt,  eandem  tu  uis,    Pal.  Non  insulsum  huic  ingenium<(st>. 
1072  (80)  Milph.  Quomque  dratricem  hau  spreuisti  sistique  exdrarc  ex  te. 


1049  ab  <^illa^  tni  cupienti  huic  detuli,  hic  <^a.  t.)>  p.  Bugge  Philol.  XXX  p.  649,  cupientis  huic 
tletuli  B  (ab  tui  om.),  ab  tui  cupientLs  (-tes  C)  huc  detuli  huic  CD,  ^ego)>  ab  tui  cupienti  huic  detuli 
hic  R  {addito  ad  te),  ab  tui  cupiente  huc  nunc  detuli  ego  huic;  hic  Ilermann  1051  sit  nec  nc  sit 

C D,  si  nec  sit  B;  an  sit  nec  sit  scrihemlwn  cum  Z?  1054  pulcrain  pulccr  Brix,  pulchram  pulchre 

libri  pulcer  pulcre   li  1058  iioUicitere  Hermann,  poUicitare  B,   poUiciteres  CD",  pollicitares  7>, 

pollicitarere  C.  F.  W.  Mueller  Pios.  PJ.  p.  630  neglecta  contra  libros  dihaeresi  1058  istuc  add.  Her- 
mann  {in  adn.)  suo  iure^  nam,  quod  infra  docehimus,  hiatum  in  anap.  non  excusat  sola  personarum  mu- 
tatio  1060  porcellam  i?emMS,  proculem  B  C  7)  1062  ti.  corruptissimum  nemodum  uirorum  doctorum  j)€rsa- 
nauit.  Ne  iaciam  inftrma  htiius  qiiaestionis  fundnmenta,  hunc  uersutn  in  praesens  omittam  1065  Aetna 
mons  non  aeque  altust  defendit  C.  F.  W.  Mueller  1.  1.  p.  41S;  (a)ethna  mons  non  aeque  altos  (altus/)'') 
CI),  non  eque  altos  B;  G.  Loewe  anal.  Plaut.  p.  215  sqq.  pi'ohahiUter  conicit:  Aetina  non  aeque  altast 
1066  hominem  deleuit  Bothe  1067  me  mitte  Bothe,  mitte  me  B  D,  mittite  me  C,  mittito  me  Her- 

mann  1070  ut  te   facere  aequomst  7?,  facere  aequom  B,  ut  facere  acquum  C  D,  ut  te  facere  aequum 

Hermann  1071   Quom,  quae  te  Bothe,  Quodque  B,  Quod<i  te  7>  e  corr.,  Quodipte   C,  Quom  quae 

illaec  B  ||  eandem  C D,  eadem  B  quod  duhito  an  seruandum  sit  ||  insulsnm  huic  ingeniumst  72,  hoc 
(11  7))   insulsum  hinc   ingenium   BCD  1072   Quomque   Bothe,   Cumque   me  CD,   Qni  me   B  y  haud 

Camerarius,  hii  B,  hic  CD 


mm^mmvm  tvv-  ■   ijtimfmyf^^ipmt"m'  ">   '■■.iv""i>'iii«¥.i^'u^' 


—     10     — 

Quid  est,  lit  ludo?    Pal.  Nequeo  hercle  <e>quidem  risu  admoderarier.    <^haliahae.> 
1074         Milph.  Ob  eam  causam  huc  abs  te  auorti.    Pyrg.  Non  edepol  tu  scis,  mulier, 

Quantum  ego  honorem  nunc  flli  habeo.    Milph.  Scio  et  istuc  flli  dicam. 
I07ft         Pal.    Contra  ailiro  alii  hunc  uenderc  potuit   operam.    Milph.   Pol  istiic  tibi  credo. 

(85)  Pal.  Meri  bellatores  gignuntiir,  quas  hic  praegnatis  fecit, 
1078         Et  piieri  anuos  octingentos  uiuont.    Milph.  Vae  tibi,  nugator. 

Pyrg.  Qui<^n^  mflle  anuorum  perpetuo  uiuont  ab  saeclo  ad  saeclum. 
1080         Pal.  Eo  minu(s)  dixi,  ne  haec  censeret  me  aduorsum  se  mentiri. 

Milph.  Perii,  quot  hic  fpse  annos  uiuet,  quorSs  fflii   tam  diu  uiuont? 
1082  (90)  Pyrg.  Postriduo  natus  sum  ego,  mulier,  quam  Iiippiter  ex  Ope  natust. 

Pal.  Si  hic  pridie  natu(s)  foret  quam  illest,  hic  haberet  regnum  in  caelo. 
1084         Milph.  lam  iam  sat  amabost:  sinite  abeam,  si  possum,  uiua  a  uobis. 

Pal.  Quin  ergo  abis,  quando  responsiimst?    Milph.  Ibo  atque  illam  hiic  addiicam, 
1086         Propter  <(quam^  operast  mihi.  niimquid  uis?  Pyrg.  Ne  magi(s)  sim  pulcerquam  sum: 
(95)  Ita  me  mea  forma  habet  sollicitiim.   Pal.  Quid  hic  niinc  stas?  quin  abis?  Milph.  Abeo. 
1088         Pal.  Atque  adeo,  audin  [tu]?  dicito  docte  et  cordate.  Milph.  Vt  cor  ei  saliat. 

Pal.  Philocomasio  dic,  si  est  istic,  domum  ut  transeat:  hiinc  hic  esse. 
1090         Milph.  Hic  cum  <^mea>  ersist:  clam  nostrum  hunc  <Tiinc)>  sermdnem  siiblegerunt. 

Pal.  Lepide  factiimst:  iam  ex  sermone  hoc  gubernsibunt  ddctius  porro. 
1092  (100)  JJ/*/p/<.   Remorare:  abeo.    Pal.  Neque  te  remor6<(r)>  neque  te  tago  neque  te  —  taceo. 

Pyrg.    lube  matunire  illam  exire  hiic,  iam  isti[c]  rei  praeuortemur. 


1073    equidem    Bothe,    quidem    BCD  1073  —  1074    admoderarier.     <hahahae>.    MI.     Ob 

Studemund  in  scholis  Argentorati  habitis,  risum  ac  moderarier  MI.  Ob  B,  risu  meo  moderarier  MI.  Ob 
CD  (Ab  pro  Ob  C),  risu  med  admoderari.  Ob  Hermann,  risu  admoderarier.  Ml.  Ergo  Ob  JB  1078  Ei 
pueri  C.  F.  W.  Mueller  suppl.  ad  Pros.  Pl.  p.  1.14;  cf.  Luchs:  z.  Lehre  von  d.  Genetivbildg.  d.  lat. 
Pronom.  p.  2S  1079   Quin  F Z,   Qui  BCD  cttm   Nonio         1086   Propter  quam   R,  Propter    BCD 

1087  hic  nunc   C  D,  nunc  hic  B        1083  tu  del.  Bothe  1089   si   est  istic  Brix,  est  hic  B,  si  est 

hic  CD,  si  est  nunc  hic  Hermann,  si  east  hic  B  1090  mea  add.  G ruterus  Iji  clam  nostrura  hunc  hinc 
C.  F.  W.  Mueller  suppl.  ad  Pros.  Plaut.  p.  134,  clam  nostrum  hunc  BCD,  clam  nostrum  nunc  Her- 
mann,  nam  clam  nostrum  hunc  B  1092  initio  Ritschelium  secutus  num;  PA.  Rememorare  MIL  aboo 
ncque  te  remoro  (moro  B)  B  C  D  \\ic  tago  neque  te  Bothe,  t3  tango  neque  te  C  D,  et  agone  que  et  B 
109.3  isti  Pylndes,  istic  BCD 


—    11    — 


Cum  septenariorum  una  sed  ea  praestantisslma  scaena  praebeat  certam  ratio- 
cinandi  uiam,  qua  ab  exploratis  profectus  ad  exploranda  possis  progredi,  non  aeque  felici 
casu  utimur  in  uersibus  octonariis,  qui  ut  saepe  immixti  sunt  septenariis  ita  raro  xata 
Qxi%ov  compositi  perpetua  serie  decurrunt,  Itaque  hi  legum  cognoscendarum  minus  cer- 
tam  praebent  ansam.  Longiore  autem  serie  octonariorum  composita  est  in  Aulularia 
scaena  nona  actus  quarti,  ad  quam  Godofredus  Hermannus  uix  satis  probabiliter  rettulit 
L.  Cornelii  Sisennae  iudicium:  „Haec  scaena  anapaestico  metro  est;  sed  concisa  sunt,  ut 
non  intellegas"  (Sisenna  apud  Rufinum  comm.  in  metra  Terentiana  p.  561  ed.  Keil). 
Hermannus  elem.  doctr.  metr.  p.  411  primos  nouem  uersus  solos  anapaesticos  tetrametros 
esse  uoluit  „quos  sequantur  iambici  tres  octonarii  unusque  septenarius,  deinde  uersus  ana- 
paesticus  Aristophaneus  et  paroemiacus"  nimia,  ut  uidetur,  concessa  numerorum  mutatione. 
Anapaestos  usque  ad  Euclionis  uerborum  finem  continuauit  0.  Seyffertus  Philol.  XXVll 
p.  438  recto  in  uniuersum  usus  iudicio.  Anapaestos  nuper  descripsit  etiam  Wagner  in 
editione  a.  1876  publici  iuris  facta. 

Aulul.  IV  9,  1—14  (705-719). 
1  (705)    Euclio.  I  Perii,  interii,  occidi!  quo  curram?  quo  ndn  curram?  |  tene,  tene!  quem?  quisV 

Nescio,  nil  uideo:  caecus  eo  atque  |  equidem  quo  eam  aut  ubi  sim  aut  qui  sim,  | 
3  Nequeo  cum  animo  certum  inuestigare:  obsecro  uds  ego,  mi  auxilid 

Oro,  dbtestdr,  sitis  et  hominem  demdnstretis  qui  eam  abstulerit. 
5  Quid  est?  quid  ridetis?  ndui  omnes:  scio  fures  esse  hic  cdmplures, 

Qui  uestitu  et  creta  dccultiint  sese  atque  sedent  quasi  sint  frugi. 

7  Quid  ais  tu?  tibi  credere  certumst:  nam  esse  bonum  ex  udltu  cdgnoscd. 

8  Hem,  nemo  liabet  hdrum?  occidisti.    dic  igitur,  quis  habet?  nescis? 

9  Heu  me  misere  miseriim,  perii:  male  perditu(s)  pessume  ornatus  ed: 

10  Tantiim  gemiti  et  malae  maestitiae  mi  hic  dies  optulit,  famem  et  pauperiem. 

11  Perditissumus  ego  sum  omnium  |  m.  terra: 

12  Nam  quid  mi  opust  uita  qui  tantum  aiiri  |  perdidi,  qudd  custddiui 

13  Sed(u)Io?  egomet  me  defraudaui  1  animiimque  meiim  geniiimque  meiim: 

14  Nunc  eo  alii  I<(a)>etificantur  | 

15  Meo  malo  et  darand:  pati  nequeo. 


Linea  '.  significaui  uersuum  in  B  DJ  diuisionem  a  nostra  discrepantem  1  non  BJ,  niinc  Z> 

4  qui  /,  quis  BD,  quis  C.  F.  W.  Mueller  Pros.  Pl  p.  52  B  Versus  qui  nohis  quintus  est  legitur  in 
BDJ  post  u.  7.  5  quid  ridetis  J,  quod  ridetis  B,  quid  deridetis  D  7  (juid  B  V,  quis  J  ex] 

et  BDJ  8  Em  BD  9   misere  miserum   Oscar  Seyffert,  misorum    miserum  Bi^DJ,  miserum 

miserum  misere  JB*  10  gemiti  Nonius  487,  21  et  Priscianus  inst.  VI  73,  gemit  te  B»,  gemitif  £*, 

gemitte  D,  gemite  J  malae  maestitiae  Priscianus,  mali  mestitiae  B<^,  mali  mestitiaeque  B'j  ,  mali 
magestitiae  D,  mali  maestitiae  /  et  Nonius  ||  mihi  hic  dies  Nonius  et  Priscianus,  hic  dies  mihi  BDJ 
12  opus  est  BDJ  ||  Versus  in  J  solo  non  post  omniuni  tcrminatur  sed  post  terra  |  custodiui  /,  con- 
custodiui  B,  concustidiui  D        13  me  fraudaui  J     15  Mea  D 

8* 


—     12     — 

Rudent.  IV  2,  23—32  (928  sqq.). 

928  Gripus.  Nunc  sic  faciam,  sic  consiliiimst:  ad  erum  lit  ueniam  docte  atque  astii[te] 

PauxiUatim  pollicitabdr  pro  ciipite  argentum,  ut  sini  liber. 
930  lam  ubx  liber  ero,  igitiir  demum  instruam  agrum  atque  aedis,  mancipiii: 

Nauibu(s)  magnis  merciituriim  faciam:  apud  reges  rex  perhibebor. 
932  Post  animi  causa  mihi  nauem  faciam  atque  imitjibor  Stratoniciini. 

Oppida  circumuecttibor.     ubi  nobilitas  mea  erit  clara, 
934  Oppidum  magniim  commoenibo:  ei  ego  urbi  Gripo  indam  nomen, 

Monumentum  meae  famae  et  factis,  ibi[quej  regnum  magnum  instituam. 
93(1  Magmis  res  hic  agito  in  mentem  instruere.    nunc  hiinc  uidiilum  condam. 

Sed  hic  rex  cum  aceto  j^ransuriist  et  sale,  sine  bono  pulmento. 


Rudent.     956—962  (IV  3,  15  sqq.) 
956  Trachalio.  Furtum  ego  uidi  qui  fiiciebat:  no[ue]ram  dominum  id  quoi  fiebat. 

Post  lid  furem  egomet  deuenio  feroque  ei   condicionem  h»)C  pacto: 
958  I  Ego  istiic  furtum  sclo  qnoi  factiimst:  |  nunc  mihi  si  uis  dare  dimidiiim,  | 

Indicium  domino  non  faciam.  |  is  mihi  nihil  etiam  respondit.  | 
960  Quid  inde   aequomst  dari  mihiV  |  dimidium  uolo  ut  dicas.  |   Gripiis.   Immo  hercle 

etiam  pliis. 

j  Nam  nisi  dat,  domino  dicundiim  ceuseo.  |  Trach.  Tub  consilio  faciam. 
962  Nunc    tiduorte    iinimum:    namque    hoc    omne    attinet    ad    te.    |    Grij).      Quid 

factumstV 


Anapaesticis  octonariis,  ab  Fr.  Ritschelio  asseueranter  addubitatis,  scripta  est 
scaena  iu  Trin.  IV  1,  1  sqq.,  quam  in  anapaestos  saltem  exire  animaduertit  Geppert  de 
cod.  Ambros.  j).  94,  accuratius  rectiusque,  ut  alios  omittam,  tractauerunt  Guil.  Studemund 
de  cant.  Plaut.  p.  56  sq.,  Brix  in  Trin.  fab.  editionibus  (praeter  recentissimam),  C.  F.  W.Mueller 
Pros.  Plaut.  p.  112. 


928  Anapaestos  agnouit  C.  F.  W.  Mueller  Pros.  Pl.p.  245  (cf.  adn.),  quamuis  haud  uhique  ausim 
ei  assentiri  in  restituendis  uu.  920—927.  Nam  cum  920 — 921  facili  opera  prodeant  anapaesti,  asperior 
exstat  u.  925  in  codd.  quam  ut  octonar.  anap.  {Muelhr.  l.  l.)  possit  tolerari,  ceteri  autem  certo  nequeunt 
describi.  928  astu  Mueller  I.  I.p.l2,  astute  lihri  930  ero|  er  B,  spatium  trium  litterarum  hahentCD  ||  atque 
B,  ad  CD  931 — 932  uerha  apud  reges  usque  ad  nauem  faciam  om.  B  933  circumuectabor  lihri,  cir- 
cum  omnia  uectabor  Mueller  l.  l.  p.  13.  De  mensura  or  syllahae  uerhum  claudentis  infra  agemus 
932—936  alternant  inter  se  octonarii  et  septenarii  935  ibique  instituam  regnum  magniim  Mueller  l.  J. 
936  in  mentem  instruere  lihri,  instruere  in  mentem  Mueller  l.  l. 

956  sqq.  Ducihus  G.  Hermanno  {el.  d.  m.  p.  393)  et  A.  Spengelio  uu.  956-962  anapaestico  scriptos 
esse  numero  uoluit  C.  F.  W.  Mueller  {Pros.  Plaut.  p.  111).  Versuum  diuisionem  in  B  significaui  linea  \ 
960  plus  C.  F.  W.  Mueller.  1.  l.  p.  166  et  Seyffert  in  Philolog.  XXVI  p.  35S,  etiam  amplius  libri,  defen- 
sum  ab  A.  Spengelio  Plaut.  p.  127.  Sed  cum  synizesis  nullo  dltero  exemplo  comprohetur  in  pede  octauo, 
prohanda  est  Muelleri  coniectura. 


—     13     — 

Trinumm.  820—841  (IV  1,  1-23). 
Charmides.  Salsipotenti  et  multipotenti  loui(s)  fratri  aetherei  Neptuno 

Laetils  lubens   laiides  ago  et  gratis  gratias[que]  habeo  et  fluctibu(s)  salsis, 

Quo<(nia>m  penes  <(eos  fuit  mei>  potestas,  bonis  meis  quid  foret  et  meae  uitae, 

Quom  suis  me  ex  Idcis  in  patriam  urbem  usque  ^incolumem^  reducem  faciiint. 
824  Atque  ego,  Neptiine,  tibi  ante  alids  deiis  gratias  ago  atque  habeo  summas. 

Nam  te  omnes  saeuomque  seuerumque  atque  auidis  m6ribu(s)  commemorant, 
826  Spurcificum,  inmanem,  intolerandum,  uesanum:  <(ego>  contra  opera  expertiis. 

Nam  p()l  placidiim  te  et  clementem  eo  usque  modo,  ut  udlui,  usus  sum  in  alt«». 
828  [Atque  htinc  tuam  gldriam  iam  ante  auribus  acceperam  et  ndbiles<(t^  tipud  bomines, 

Pauperibus  te  parcere  solitiim,  diuites  damnare  atque  domare. 
830  Abi,  laiido:  scis  ordine,  ut  aequdmst,  tractare  homines.    hoc  dis  digniimst, 

Semper  mendicis  mddesti  sint.] 
832  Fidvis  fuisti:  infidum  esse  iterant.    nam  apsque  foret  te,  sat  scio  in  altii 

Distraxissent  disque  tulissent  satellites  tui  me  misenim  foede. 
834  Bonaque  dmnia  item  lina  <(mea)>  mecuni  passim  caenileos  per  camjws: 

Ita  iam  quasi  canes,  haud  secu(s)  circumstabant  nauem  turbines  uent^, 
836  Imbres  fluetusque  atque  procellae  infensae  frangere  malum, 

Ituere  antemnas,  scindere  uela:  ni  tua  propitia  pax  fdret  praestd. 

838  Apage  li  me  sis:  dehinc  iam  certiimst  otio  dare  me:  sati(s)  partum  habed, 

Quibus  aerumnis  deliictaui,  filio  dum  diuitias  quaerd. 
840  Sed  quis  hic  est  qui  in  plateam  ingreditiir 


820  salsipotenti  libri,  de  quo  dubitauit  R;  confirmatur  tamen  exemplo  salsipotis  Anthol.  Lat. 
21,  ^i?  H  aetherei  Neptuno  Scaliger,  et  nerei  neptuni  BCD  821  et  gratc.s  gratiasque  Ubri;  asyndeton 
constitui  congruum  uerbis  sollemnibus  822  Qm  (Quo  B)  ijenes  me  potestas  libri,  Quos  penes  mei  fuit 
p.  Hermann  (troch.  restit.),  Quoniam  penes  eos  fuit  mei  p.  Brix,  Quoniam  fuit  eos  penes  mei  p. 
C.F.W.  Mueller  1.  I.p.ll2;  utraque  lectio  dubitationem  mouet  propter  syllabam  in  quarta  sede  inusitatius 
correptam  823    urbem    usque    incolumeni    II,    urbis    ciima  B,    urbis    cumam  C 1)  826   ego  add. 

Hermann  827    placidum   te    et    clementem   Hermann,    quo    eo    add.    Lindemann;    placido    tc   ct 

clementi  meo  libri  In   uu.  828 — 831   corruptelam  latere  consentiunt  uiri  docti  (cf.  C.  F.  W.  Mueller 

Pros.  PI.  p.  113  et  Brix,  qui  u.  831  ut  suppositicium  cancellis  ifichisit).  Atque  mihi  quidem  uer- 
sus  aut  suppositi  uidentur  ab  interpolatore  aliquo  aut  ex  alia  Plautinarum  falnUarum  scaena  huc 
delati.  Nam  non  solum  uerborum  sententia  uiri  philosophorum  modo  placide  de  deorum  uirtutc 
praecipientis  parum  apte  inseritur  exclamationibus  Charmidis  senis,  qui  meditatur  quantam  debeat 
Neptuno  gratiam,  sed  repugnat  eadem  uersibus  genuinis  825 — 826.  Languet  praeterea  oratio  in  uerbis 
abi,  laudo  neque  minus  in  u.  831  Semper  mendicis  modesti  sint.  Apte  denique  subiungatur  u.  832 
uersui  827  {omissis  828  —  831)  834  mea  post  una  add.  C.  F.    W.  Mueller  Pros.  Plaut.  p.  112,  ut 

octonarius  fieret  ex  septenario  836  octonarium  rcstit.  Mueller,  quern  hanscio  an  praetvlerim  {neque 

aliter  u.  834)  837  propitia  pax  A,  pax  propitia  BCD  838  dehinc  iam  A,  deinde  hinc  BCD 

dare  me  A,  me  dare  BCD  840  sqq.  In  describendo  systemate  composito  ex  tribus  dim.  acatakctis  et 

paroemiaco  A  ducem  certissimum  secutus  sum 


14     — 


Cum  nouo  ornatu  specieque  simiil? 
842  Pol  quamquam  domi  cupio,  opperiar: 

Quam  hic  rem  gerat,  animum  aduortam. 


Bacohid.  1076 -108G  (IV  10,  1—11). 

1076         Philoxcnus.    Quam  magis  in  pectore  meb  foueo,  quas  meu^s)  filiu(s)  turbas  turbet, 

Quam  se  ad  uitam  et  quos  ad  mores  praecipitem  inscitu(s)  capessat, 
1078         Magi(s)  curaest  magi(s)que  adformido,  ne  is  pereat  neii  corrumpatiir. 

Scio:  fiii  ego  illa  aetate  et  feci  illa  omnia,  sed  more  modesto. 
1080         Duxi,  habui  scdrtum,  pdtaui,  edi,  donaui:  at  enim  id  rard. 

Neque  placitant  mores,  quibu(s)  uideo  uolgd  gnatis  esse  parentis. 
1082         Ego   diire   [me]  ludiim  [meo]  gnato  institui,  ut  animo  dbsequiiim  sumere  possit: 

Aequom  esse  putd,  sed  nimi(s)  nold  ei  desidiae  dare  liidum.  | 
1084  Nunc  Mnesilochilm,  quod  mandaui, 

Viso,  ecquid  eum  tid  uirtutem  |  aut  ad  frugem  dpera  sGa  compiilerit:  [ 

1086         Siciit  eum,  si  conuenit,  scio  fecisse:  eost  mgenid  natiis. 


Bacchid.  1087-1105  (V  1,  1-20). 
1087         Nicohulus.  Quiciimque  ubi^cum^que  sunt,  qui  fueriint  quique  futuri  sunt  pdsthac 

Stultf,  stolidi,  fatui,  fungi,  bardi,  blenni,  buccdnes, 
1089         Sohis  ego  omnis  longe  lintided  stultitia  et  mdribus  indoctis. 

Perii.  pudet:  hdcine  me  aetatis  ludds  bis  factum  esse  indigne? 
1091  Magi(s)  quam  id  reputd,  tam  miigis  urdr,  quae  meu(s)  filiu(s)  turbauit. 

Perditu(s)  sum  atque  [etiam]  eradicatiis  sum:  omnibus  exemplis  excrucidr. 
1093         Omnia  me  mala  consectantiir:  omnibus  exitiis  interii. 

Chrysalu(s)  me  hodie  lacerauit:  Chrysalu(s)  me  miseriim  spoliauit: 


841  gcrat  animum  aduortamj  agat  gerit  animum  aduortam  A,  omiscrunt  haec  ucrba  JBCD 
Octonarios  uu.  1076  —  1086  otnnes  constituerunt  EitscM  et  G.  Hermann  in  edit.  {cf.  praef.  p.  V), 
qui  olim  in    elem.   doctr.   metr.  p.  415   octonarios   et  septenarios  cUternare  inter   se    iudicauerat  1079 

cgo  fui  B  UM.  1080—1081  intursum  in  lihris  ordinem  mtitauit  Scaliger.        1080  edi  Mercerus,  dedi 

libri  0  at  Pareus,  et  libri      1082  ludum  gnato  Hermann  in  edit.,  me  ludum  meo  gnato  Jibri         1083  ci 
desidiae  ego,  desidiae  ei  libri  1084  Studemundum  {de  cant.  Plaut.  p.  53)  secutus  sum  in  describendo 

dimetro  acatalccto;   turbatam  uu.   1084—1085  in  B  distinctionem  lineola  |  notaui  1086  Hermann  {in 

edit.)  uu.  1082 — 1086  reconcinnavit  octonarios  tdles: 

Ego  dare  ludiim  gnato  institui,  animo  obsequium  lit  sumere  iwssit: 
Aequom  esse  puto:  sed  nimis  nolo.     nunc  Mncsilochum,  quod  mandaui, 
Viso,  ecquid  eum  ad  uirtiitem  aut  ad  frugem  <^ille^  opera  sua  compulerit: 
Siciit  eum  scio,  si  conuenit,  fecisse:  eo  est  ingenio  natiis. 

1087   ubicumque  ego,  ubique  B,  ubi  C D,  ubi  ubi  Hermann  elem.  d.  metr.  p.  414,  Qui  sunt  {2>ro  Qui- 
cumque)   et  ubi  ubi  idem  in  edit.,  ubiubique  B,  1092   atque   etiam  H6rt,   atque  Hermann.  ||  cx- 

crucior  B,    crucior  C  D.  1094  Quamquam   persuasutn    mihi  est   dihaeresin    melius  obseruari,   tamen 

non   mutaui    librorum    lcctionem,   ne  praeiudicata  opinione  causam  uiderer  aggredi  ||  me  hodie  lacerauit 


—     15     — 

1095         Is  me  scelus  aiiro  usque  attondit  dolis  doctis  indoctura  ut  lubitiimst, 

Ita  miles  memorat  meretricem  esse  eam  quam  flle  ux('»rem  esse  aiebat, 
1097  Omniaque,  ut  quidque  actiimst,  memorauit:  eam  sibi  hunc  annum  conductam: 

lleliciiom  id  auri  factiim,  quod  ego  ei  stultissumus  homo  promisissem. 
1099         IIoc,  hoc  est  quod  <^cor)>  peracescit;  hoc  est  demiim  quod  percrucior: 

[Me   hoc  aetatis  ludificari:  immo  edepol  sic  kidos  factiim] 
1101  Cano  capite  atque  alba  barba  miseriim  me  auro  esse  eraiinctum. 

Perii,  hoc  seruom  meum  non  nauci  facere  esse  ausum.     atque  ego,  si  ulibi 
1103  Plus  i>erdiderim,  minus  aegre  habeam  minu(s)que  id  mihi  damno  diicam. 

Philoxcntis.  Certo  hic  prope  me  mihi  nescio  quis  loqui  uisust:  sed  quem  uideo? 
1105         IIi[c]quidem   pater  MnesilochiXsty     Nicoh.    Eugae,  socium  aerumnae  et  nieT  mali 

uideo. 

Bacchid.  1149-1200  (V  2,  30  sqq.). 

1149  liacchk.   Soror,  est  quod  te  uolo  secreto.  Soror.  Eho,  amabo,  <^dic)>.   Nicohulus. 

Quo  illae  abeunt? 
liacch.  Senem  i(l)him  tibi  dedo  ulteriorem,  lepide  lit  lenitum  reddas: 
1151  Ego  ad  hiinc  iratum  adgrediar:  p<)ssumu(s)  nos  hos<^ce)  intro  inhcere  huc. 

Sor.  Meum  pensura  ego  lepide  acciirabo:  quam  odiosumst  mortem  amplexari. 
115.1         hardi.  Facito  \\i  facias.    Sor.  Taceas.  tu  tiium  facito:  ego  quod  dixi  haud  miitabo. 

Nicob.  Quid  i(l)laec  illic  in  consilio  difae  secreto  consiiltant? 
1155  Philoxetius.  Quid  ais  tu,  homo?     Nicob.  Quid  me  uis? 

Philox.  Pudet  dicere  me  tibi  quiddam. 

1150  Nicoh.  Quid  est  quod  pudeat?    Philox.  Sed  amfco  homini  tibi,  quod  uolo,  credere 

certumst. 

Nihili  sum.    Nicoh.  Istiic  iam  pridem  scio:  sed  qui  nihilf.s,  id  memora. 
1158  I  Philox.  Tactiis  sum  uehementer  uiscd, 

Cor  stimulo  fdditur.  |  Nicoh.  P61  tibi  miilto  aequius  est  coxendicem.  | 
llCO  Sed  quid  istuc  est?  etsi  iam  ego  ipse,  quid  sit,  prope  scire  putd  rae: 


lihri,  med  hodie  lacerauit  Hertnann  {elem.  d.  m.  p.  414),  hodie  me  lacerauit  idem  in  edit.,  me   hodio 
delacerauit  R  1096  esse  eam  quam  ille  uxorem  B,  esse  quam  ille  uxorem  CI),   quam  ille  uxorem 

Hermann,  esse   uxorem  quam  ille  II  1097   memorauit  eam  sibi  Ubri,  memorat:  sibi  eam  Hermann 

(m  edit.)  1099  quod  cor  Seyffert,  quod  libri ,  quod  pectus  Hermann,  quo  pectus  R  1100  u.  ad 

u.  1090  exemplum  confictum  reiecit  R        IIOC  Qui  seqtmntur  uu.  ah  Hermanno  olim  (in  elem.  doctr.  metr. 
p.  415)  pro  anapaestis  sunt  habiti,  in  editione  autem  rectius  bacdieis  descripti. 

1149  sqq.  anapaestos  agnouit  Hermann         1149  dic  add.  Seyffert        1151  intro  B  D,  omisit  C 
Octonarios  esse  mm.  1151  — 1153  BergJcius  uoluit  {Philol.  XVII p.  5,3  sq.)         1152  quamquam  odiost  mortem 
amplexari  Bergkius  {cf.  Most.  705)  1153  soluta  quarti  pedis  arsi  offhiditur  C.  F.  W.  Mueller   (Pros. 

Plaut.  p.  417  et  in  suppl.  p.  5.5)  non  recte,  cum  synizesis  statuenda  sit         1155  dimelros  contra  B  restitui 
Hemiann  mi  addidit  post  tu  ad  septenarium  efficiendum  1157  iam  pridem  Bcio  libri,  scio  iam  pri- 

dem   Bothe   Hermann   C.  F.  W.   Mueller    Pros.  Plaut.  p.  212   ||   qui    Guyetus,    quid  Ubri  ||   nihili's   id 
Eduardus  Becker,  nihili  sit  B,  nihile  sit  CX) 


X 


—     16     - 


j  Verum    audire    etiam    ex    te    studed.    Phil.  Viden  hanc?    Nicob.   Video.  ]  Thil. 

Haut  malast  mulier.  | 
11C2         Nicob.  Pol   uero   ista   mala  et  tu  nihili.     Phil.  Quid  miilta?  ego  amo.    Nicdb.  An 

amas?    Phil.  Nal  ydg. 
Nicoh.  Tun',  hdmo  putide,   amatdr  is^ac  fieri   aetate  aiides?    Philox.  Qui  non? 
11C4         Nicoh.  Quia  flagitiiimst.    PhU.  Quid  opiist  uerbis?  meb  filio  ndn  sum  iratus, 
Neque  te  tiidst  aequom  esse  iratiim:  si  amiint,  sapienter  faciunt.  | 

iiGC  Bacch.  Sequere  hac.     Nicob.  Euut  eccas  tandem 

Probri  perlecebrae  et  persuastrices :  |  quid  niinc?  etisim  redditi(s)  nobis 

11G8         Filios  et  seruom?  an  ego  |  experidr  teciim  uim  maiorem?  Phil.  Abin  hinc?  | 
Non  hdmo  tu  quidem  es,  qui  istdc  pactd  tam  lepidam  inlepide  appelles. 

1170         Bacch.  Senex  dptume,  quantumst  in  terra,  sine  (vae}  hdc  exdrare  abs  te, 
Vt  istiic  delictum  desistas  tanto  dpere  ire  dppugnatum. 

1172  ;  Nicob.  Ni  abeas,  quamquam  tu  bella's,  | 

Malum  tibi  magnum  dabo  iam.     Bacch.  Patiar.  | 
Non  metuo  ne  quid  mihi  doleat,  quod  ferias.    Nicob.  Vt  blandiloquast.  | 

1174  Ei  mihi,  metuo.    Bacch.  Hic  magi(s)  tranquilliist.  ] 

I  hac  mecum  intro:  atque  ibi,  si  quid  uis,  filium  concastigato. 
1176         Nicob.  Ahin  a  me,  scelu(s)?  Bacch.  Sine,  mea  pietas,  teexdrem.  Nicoh.  Exdres  tii  me? 
Sor.   Ego   quidem   ab  hoc  certe   exdrabo.    Philox.  fmmo  ego  te  dro,  ut  me  intro 

abdiicas. 
1178         Sor.   Lepidiim  te.    Philox.   At  scm  quo  pacto  me  ad  te  iutro  abducas?    Sor.  Me- 

cum  lit  sis.  j 
Philox.  Omnia  quae  ciipio,  cdmmemoras. 
1180         Nicoh.  Vidi  ego  nequam  |  hdmines:  uerum  te  neminem  deteriorem.   Phil.  fta  sum.  i 

Bacch.  I  hac  mecum  intro,  ubi  tibi  sit  lepide  uictibu(s),  uino   atque   unguentis.  | 
1182         Nicob.  Sati(s),  sati(s)  iam  udstrist  cdnuiui:  nil  paenitet,  lit  sini  acceptus.  | 
Quadringentis  Philippis  filiu(s)  me  et  Chrysalu(s)  circiimduxerunt,  | 

1184  a)  Quem  quidem  ego  ut  ndn  excriiciem,  | 
h)                 Alterum  tantum  auri  ndn  meream.  | 

1197  Bacch.  Tuus  est:  unde  illum  censes  sumere,  nisi  quod  tiite  illi  dederis? 

1185  Quid  tandem,  si  dimidium  auri  redditur?  isne  hac  mecum  intro,  I 

[Atque]  ut  eis  delicta  ignoscsis?  Philox.  Faciet.  | 


1162.    Nal  yocQ    Weise,    necar    libri  1164    opust    uerbis    Bothe,    opus    uerbist    B,    opus 

uerbis  est  CD  1166   Haud  improhahiliter  Ilermann   lacutiam  significauit  ante  Sequere   hac:    uide 

A.   Spengel,  (Plaut.  p.   133)  1170  me   add.   li,   sine  hoc   exorarier   Ilermann  1172   Librorum 

lectionem  seruav^uni^  Studemund  {de  cant.  Pl.  p.  54)  et  C.  F.  W.   Mueller  {Pros.  Pl.  p.   122  in  adnot.) 
1175  ibi  Pylades,  abi  lihri  1180  homines  Lamhinus,  hominem  libri.  de  uu.  dintrihutione  cf.  A.  Spengel 

l.  l.  p.  133  118;i  Quadringentis  B  D,  Quadrigentis  C        u.   1197  huc  trumposui :  nide  adnot.  ad  u. 

1197  sqq.  1186  ut  ego,  atque  ut  lihri 


—     17     — 

1187         Nicob.  Minume,  nolo:  nil  inoror:  sine  sic.  malo  illos  ulcisci  ambo.  | 

Philox.  Etiam  tu  homo  nfliili,  quod  di  dant  boni,  caue  culpa  tua  amissis. 

1189         Dimidium  auri  datur:  accipias,  potesque  et  scortum  accilmbas. 

Nicob.  Egon'  libi  filiu(s)  comlmpatur  meus,  ibi  potem?    Phil.  Potandumst. 

1191  Nicob.  Egon,  quom  haec  cum  illo    accubet,    inspectem?    Bacch.   Immo   equidem 

pol  tecum  accumbam. 

1  Te  amabo  et  te  amplexabor. 
Nicob.  Caput  prilrit:  perii.  uix  negitd.  | 

1192  Philox.  Non  tibi,  amabo,  uenit  in  mentem, 

(\  Si,  dum  uiuas,  tibi  bene  facias,  |  tam  pol  id  quidem  esse  haud  perlonginquom,  ; 

119-4         Neque  si  hoc  hodie  amiseris,  post  in  morte  euentiirum  esse  limquam? 

Nicob.   Quid  ago?    Philox.   Quid    agas?  rogitas    etiam?    Nicob.   Lubet  et   metuo. 

Bacch.  Quid  metuis? 
1196         Nicob.  Ne  obn6xiu(s)  filio  sim  et  seruo.    JBacch.  Mel  meum,  amabo,  istaec  fiunt. 

1198  Hanc  ueniam  illis  sine  te  exorem.    Nicob.  Vt  terebrat:  satin'  offirmatum 

1199  Quod  mihi  erat,  <(iam)>  id  me  exdrat? 
Tua  sum  opera  et  prdpter  te  improbior.    Bacch.  Ne  <(t^is  quam  mea  mauellem. 

1201         Nicob.  Age  iam  id  ut  ut  est,  etsi  est  dedecori,  patiar:  facere  mducam  animum. 
Bacch.  Satin'  ego  istuc  habeo  offirmatum?  Nicob.  Quod  semel  dixi  haud  mutabo. 

1203  Bacch.  It  dies:  ite  intro  accubitum: 

Filii  uos  exspectant  intiis.    Nicob.  Quam  quidem  actutum  emoriamur? 
1205         Bacch.  Vesper  hic  est:  sequimini.  Phil.  Diicite  nos  quo  hibet  tamquam  quidem  addictos. 

Bacch.  Lepide  ipsi  hi  silnt  capti,  suis  qui  filiis  fecere  insidias.    [ite] 


W^O  Sequitur  in  libris  NIC.  Age  iain  id  utut  est  etc.  quem  uersum  R  apte  inseruit  post  u.  1200. 
1191  accubetiZ,  accuinbet  libri  1192  Te  amabo  et  te  amplexabor  Ji  coUocat  in  u.  1199  post   id  me 

exorat?  |j  amabo,  uenit  in  mentem  ego  (in  quo  uenit  fortasse  praesentis  est  forma  temporis)  ut  uitetur  in 
quarta  sede  syllabae  correptio,  uenit  in  mentem  amabo  libri  1193   iam  pol  id  quidem  libri,  pol  id 

Hermann;  pro  iam  scribendum  erat  tam  (=  tamen)  cum  Seyfferto       1196  fiunt  libri,  mitte  Seyffert       1197 
sqq.  tales  exhibet  B: 

Tuus  est.  unde  illum  censes  sumere  nisi  quod  tute  illi  dederis 
Hanc  ueniam  illis  sine  te  exorem  NIC.     Vt  terebrat.  satin  offirmatum 
Quod  mibi  erat  id  me  exorat. 

Tua  sum  opera  et  propter  te  improbior.     BAC.  Ne  is  quam  mea  mauellem 
Satin  ego  istuc  habeo  offirmatum  Quod  semel  dixi 

Haut  mutabo  BAC.  It  dies.  ite  intro  accubitum. 
ex  quibus  uersus  primus  (R.  1097)  magnopere  sententiae  turbat  concinnitatem ,  cum  minime  cohaereat  cum 
praecedentibus  Nicobuli  uerbis  ne  obnoxius  filio  sim  et  seruo.  Qtm  de  causa  aptius  inseratur  post  u. 
1186  ad  Ritscheliani  uersus  exemplum,  si  quis  mdlit,  mutandus.  De  sequentibus  uersibiis  Ritschelii 
coniecturas  refutauerunt  Studemund  (de  cant.  Plaut.  p.  54),  A.  Spengel  {Plaut.  p.  134),  C.  F.  W.  Mueller 
(Pros.  Plaut.  p.  140)  1199  iam  addidi  ipse,  cum  nusquam  meminerim  me  inuenire  exemplum  syllabae 
rat  ancipitis  in  erat  1201  iam  id  utut  BD,  iam  utut  R  et  C.  F.  W.  MucUer  l.  1.  p.  308;  uide  adnot. 
ad  1190  dedecori  R,  dedecorum  Ubri        1206  ite  om.  R,  coHocauit  post  uesper  hic  est^tnu.  1205)  Hermann 

3 


1 


—     18     — 

CiateUar.  II  1,  1—15. 

I  AlcesimarcJms.  Credo  ego  amorem  primum  apud  homines  carnificinam  commentum. 
Hanc  ego  de  me  coniecturam  domi  facio,  ne  fori(s)  quaeram:  | 

.3  Qui  omnes  homines  supero,  [atquej  lintideo  cruciabilitatibus  animi.  1 

lactor,  [crucior,]  agitor,  stimulor,  uorsor  in  amorifs)  rota.   miser  ]  exanimor, 
5  Feror,  differor,  distrahor,  diripior:  ita  nubilam  mentem  |  animi  habeo. 

Vbi  sum,  ibi  non  sum:  ubi  non  sum,  ibi  est  aniraus.  | 

7  Ita  mi  omnia  siint  ingenia: 

Quod  lubet,  non  liibet  iam  id  continud.  | 

8  Ita  amor  lassum  animi  ludificat: 

Fug<it)>at,  agit,  appetit,  |  raptat, 

9  Retinet,  iactat,  largitur, 
Quod  dat,  non  dat,  deludit,  | 

10  Modo  quod  suasit,  dissuadet, 
Quod  dissiiasit,  id  ostentat.  | 

II  Maritiimis  moribu(s)  mecum  exp(e)ritur:  ita  meum  frangit  amantem  |  animum: 

Neque  nisi  quia  miser  non  eo  pessum,  mi  ulla  abest  |  perdito  pernicies. 

1.3  Ita  pater  apud  uillam  detinuit  me  hos  dies  sex  |  riiri  continuos. 

Neque  licitum  intereast  meam  amicam  uisere  ' :  estne  hoc  miserum  memoratii?  | 

Beliqua  lacuna  Imusta  perierunt. 

Trinumm.   1115—1119  (V  1,   1  sqq.). 
1115  I  Lysiteles.     Hic  homost  omnium  hominum  praecipuos, 

Voluptatibu(s)  gaiidiisque  antepotens.  | 
1117  Ita  commoda  quae  cupio  eueniunt, 

[Quod  ago,  adsequitur,  subest,  |  subsequitur] 
1119  Ita  gaddus  gaiidiiim  siippeditat.  | 


Cistellariae  II  1 ,  1  Versmim  in  B  J  descriptio  hac  lineola  \  significahitur.  3  atque  deleuerunt 
Weise  et  C.  F.  W.  Mueller  suppl.  ad  Pros.  Plaut.  p  124  4  crucior  deleuit  Fleckeisen  {in  annal.  philol. 
LXI  p.  30)  exanimor  ex  sequente  uersu  huc  aduecto  5  nubilam  B,  nullam  J,  parum  feliciter  hos  uersus 
tractauit  C.  F.  W.  Mueller  Pros.  Plaut.  p.  370  7  sunt  ingenia  ego,  ingenia  sunt  B  J,  nunc  ingenia 

insunt  Hermann  el.  d.  m.  p.  39S;  dimetros  ah  Jlermanno  descriptos  probat  C.  F.  W.  Mueller  l.  l. 
p.  120.  8  Ita  amor  J  (neque  aliter  Hermann),  Ita  me  amor  B,  C.  F.  W.  Mueller  l.  l  p.  S9  ||  fugitat 
agit  ego,  fugat  agit  Zifcri,  fugat  agitat  C.  F.  W.  Mueller  l.  l.  p.  370  in  adn.  9  Dimetros  catal.  recon- 
einnauerunt  Hermannn  l.  l.  et  A.  Spengel  Plaut.  p.  130.  10  Lectioni  uulgatae  ohsecutus  sum;  suasit 
dissuasit  Quodissuasit  id   B,   suasit  disauasit  id    J  {omissis  dissuadet    quod)  11   experitur  uulgo, 

expetitur  B  J 

1115.  Quattuor  dimetros  atiap.  Hermannus  descripsit  {elem.  d.  m.  p.  393)  duce  Peizio.  omnium 
hominum  libri  defensum  ab  It  in  prolegg.  ad  Trin.  p.  CXXXIII,  poslea  autem  {in  edit.  dlt.)  repudiatum, 
hominum  omnium  Hermann  Brix  C.  F.   W.  Mueller  Pros.  Plaut.  p.  422  1116  antepotens  B,  ante- 

ponens  CD  u.  1118  omis.  Hermann  Brix  C.  F.  W.   MueUer  l.  l.  p.  147.     contraA.  Spengel.  Plaut. 

p.  87;  Quod  ago,  subit,  adsecu^  sequitur  R  1119.  suppeditat  B,  suppetat  CD