Skip to main content

Full text of "Archiv fuer Musikforschung Inhalt 1-8 Jg"

See other formats


Archit> 



für Mufikforfchung 

Herausgegeben mit Unterftü^ung öee Staatlichen Inftitutö 
für öeutfehe Mufihforfchung »cm Oer Deutfchen Gefellfchaft 
für Mufihroiffenfchaft 

Erfter Jahrgang 1936 

Jahrgang 18 Per Zeitfchrift für MufilmiHtetifchaft 

Geleitet oon Ruöolf Steg lieh 
in Verbindung mit Heinrich ßeffeler, Ma* Schneiöer 
unö Georg Schünemann 




DRUCK UND VERLAG VON ß REITKOPF & HÄRTEL IN LEIPZIG 



Inhalt 



Seite 

Bartha, Denes v.: Studien zum musikalischen Schrifttum des 15. Jahrhunderts . . . 59, 176 

Bose, Fritz: Musikwissenschaft im Institut für Lautforschung 487 

Engel, Hans: Der dritte Kongreß der Internationalen Gesellschaft für Musikwissenschaft in 

Barcelona 1936 238 

Feilerer, Karl Gustav: Rupert Ignaz Mayr (1646 — 1712) und seine Kirchenmusik ... 83, 200 
Heinitz, Wilhelm: Das Verhältnis der 1200-stufigen Temperatur zum reinen ,, Quint-Terzen"- 

System 228 

Heß, Willy: Neues zu Beethovens Volksliederbearbeitungen 123 

Huber, Kurt: Herders Begründung der Musikästhetik 103 

Lorenz, Alfred: Neue Formerkenntnisse, angewandt auf Richard Straußens „Don Juan" 452 

Mayer, Ludwig K. : Eine vorwebersche „ Preciosa"-Musik 223 

Mies, Paul : Bemerkungen zu : Wilhelm Haas, Systematische Ordnung Beethovenscher Melodien 483 
Pietzsch, Gerhard: Zur Pflege der Musik an den deutschen Universitäten im Osten bis zur 

Mitte des 16. Jahrhunderts 257, 424 

Ranke, Friedrich: Zu den deutschen Texten des Neumarkter Cantionale 415 

Schering, Arnold: Zu Beethovens Sonate pathetique 366 

Schmitz, Arnold: Ein schlesisches Cantional aus dem 15. Jahrhundert 385 

Schneider, Marius: Theoretisches und Praktisches zur „Katalogisierung der Phonogramm- 

Archive" 490 

Schrade, Leo: Die Messe in der Orgelmusik des 15. Jahrhunderts 129 

Schünemann, Georg: Die Musikinstrumente der 24 Alten 42 

— Musikinstrumente der Indianer 368, 467 

— Zur Katalogisierung der Phonogramm- Archive 252 

— Schlußwort zur „Katalogisierung der Phongramm- Archive" 492 

— Die Phonogramm-Archive in Bukarest und Zagreb 493 

Stauder, Wilhelm: Johann Andre. Ein Beitrag zur Geschichte des deutschen Singspiels . . 318 

Vetter, Walther: Die antike Musik in der Beleuchtung durch Aristoteles 2 

Werner, Arno: Die Fürstliche Leichenpredigtensammlung zu Stolberg als musikgeschicht- 
liche Quelle 293 

Werner, Th. W.: Zum Neudruck von G. Ph. Telemanns „Pimpinone" in den Reichsdenkmalen 361 

Vorlesungen über Musik an Universitäten und Technischen Hochschulen 243, 497 

Neue Bücher zur systematischen Musikwissenschaft 124 

Mitteilungen 127, 255, 383, 502 

Staatliches Institut für deutsche Musikforschung 127, 255, 383 

Deutsche Gesellschaft für Musikwissenschaft 128, 255, 383, 502 



Inhaltsverzeichnis 



Archiv für Musikforschung, Jahrgang 1 

Zusammengestellt von Gustav Beckmann 



Abaco, Fei. dall' 89. 

Abderhalden, E. 9. 

Abert, Herrn. 5ff., 25, 29, 32, 
63f., 182, 193, 198,318, 346, 
353ff., 357. 

Adler, G. 204, 205. 

Adrio, A. 200. 

Äschylus 20 f. 

Ästhetik s. Herder. 

Ahle, Joh. Georg 97. 

Aiblinger, Kasp. 210. 

Albert, Hans 200. 

Albinoni, Tommaso 362. 

Albrecht, Sigismund 85. 

Alkibiades 38. 

Ambros, A. W. 61 f. 

Andre, Johann, ein Beitrag 
zur Geschichte d. deutschen 
Singspiels 318 ff. 

Angles, Higini 239 ff. 

Anheißer, Siegfried 255. 

Antike Musik in der Beleuch- 
tung durch Aristoteles 2 ff. 

Apel,W. 134, 137. 

Aristoteles s. Antike Musik. 

Aristoxenos 2ff., 8, 10. 

Auer, Sigmund 89. 

Aufschnaiter, B. A. 87, 203. 

Augustinus, Aurelius 7. 

Aulos 37 ff. 

Aventinus, Joh. 429. 

Bach, Joh. Chr. 127. 

Bach, Joh. Seb. 127. 

Bacher, Otto 338. 

Baumker, W. 391 ff. 

Baeumler, A. 115, 121 f. 

Balmer, Lucie 384. 

Barberä, Josep 239. 

Barths, Denes v. 59, 60, 71, 
77, 176. 

BarWk, Bela 253, 487, 494. 

Batk», R. 265. 

Bauch, G. 271. 



Baumgarten, A. G. 111. 

Beck, Carl 73, 75. 

Beethoven, L. van. — 24, 453, 
464. — Neues zu B.'s Volks- 
liederbearbeitungen 123 ff. 

— Zu B.'s Sonate pathe- 
tique 366. — Bemerkungen 
zu Haas : Systematische 
Ordnung B'scher Melodien 
483 ff. 

Benda, Georg 352ff. 

Berdescu, A. 494. 

Bernabei, Gius. Ant. 89, 91, 214. 

Bernays, Jakob 31. 

Berno Augiensis 426. 

Bernoulli, J. 333 f. 

Besseler, H. 7, 49, 60, 63, 77, 

82, 128, 135, 240. 
Biber, H. F. 201. 
Bloch, D. 104. 
Böckh, Phil. Aug. 3. 
Boethius, A. M. T. 7, 426 f. 
Boucke, Ernst 43. 
Borro 214. 

Bose, F. 253 f., 479, 490 ff. 

Brachvogel, A. E. 325 ff. 

Brandes, J. Chr. 328 ff. 

Breazul G. 493 ff. 

Brediceanu, T. 494. 

Brenet, Michel 87. 

Brockt, J. 351, 353. 

Brückner, F. 329, 352. 

Buchbesprechungen. — Du- 
pont: Gesch. d. musikal. 
Temperatur 125 ff. — Grütz- 
macher und Lottermoser: 
Stimmung von Flügeln 127. 

— Haas: System. Ordnung 
Beethovenscher Melodien 
(Mies) 483 ff. — Seewald: 
Die steinzeitl. Musikinstru- 
mente Europas 124 (Schüne- 
mann). 



Bücken, E. 318. 

Buhle, E. 53. 

Bukofzer, Manfred 239. 

Burchardi, U. 260. 

Burdach, K. 104, 387, 398, 418. 

Caldara, Antonio 202, 215. 

Calmus, Georgy 329, 331, 347, 

349, 350, 353. 
Campanini, N. 362. 
Campo, C. del 239. 
Cantional, Ein schlesisches, aus 

dem 15. Jahrh. 385ff. 
Carissimi, Giac. 212ff. 
Charpentier, Marc Antoine 214. 
Cherbuliez, Antoine E. 240. 
Christ, Wilhelm 6. 
Chrobok, P. 104. 
Cochlaeus, J. 60. 
Corelli, Arcangelo 216. 
Cotto, Joh. 72, 74f., 79, 178f. 
Coussemaker, E. H. 59ff., 179. 
Danckert, W. 90. 
Deditius, A. 104. 
Delu, J. 493. 
Denifle, H. 263. 
Dent, E. J. 242, 257. 
Dittersdorf, K. D. v. 351 f. 
Doebbelin, Theophil 341 ff. 
Doegen, W. 487. 
Donostia, J. A. 239. 
Drehleier 45. 

Dreves, G. M. 393, 398, 401, 
418. 

Duni, E. R. 347. 

Dupont, Wilh. 125. 

Durante, Francesco 200. 

Edelstein, H. 64. 

Ehmann, Wilhelm 128. 

Eitner, Bob. 60. 

Engel, Hans 128, 238, 240, 257. 

Engländer, R. 347. 

Eukleides 8. 

Euripides 22. 



VI 



Inhaltsverzeichnis 



Federico, G. A. 364. 
Feind, Barthold 364. 
Feldmann, F. 135, 388. 
Feilerer, K. G. 83ff., 89, 91, 

130, 200, 210, 214, 238. 
Felsztin, S. 260. 
Fidein in den Bildern der 

24 Alten 42ff. 
Form. — Formprobleme der Ro- 
mantik 128. — (s. a. Strauß.) 
Forster, K. 89, 214. 
Franck, Melchior 296. 
Freising im 17. u. 18. Jahrh. 84. 
Friedlaender, Max 319. 
Funk, Heinz 393. 
Fux, J. J. 211, 364. 
Gabor, Sepp 406. 
Gaedertz, K. Th. 363. 
Gajard, Dom Joseph 239, 240. 
Galpin, F. W. 44, 50, 57. 
Gastoue, Amedee 504. 
Gavazzi, M. 493, 495 f. 
Geigen in den Bildern der 

24 Alten 44 ff. 
Georgiades, Thr. G. 239. 
Gerber, Rud. 346. 
Gerbert, Martin 59 ff. 
Gerold, Theodor 239. 
Gerstenberg, Walter 240. 
Gibert, V. M. de 239. 
Gmelch, J. 86. 
Gnezna, Stanislaus de 265 ff. 
Goethe, Joh. Wolfg. v. 2, 12, 

32, 35, 345f., 350. 
Gomperz, Th. 7, 9, 11, 12, 30, 

32, 35. 
Gretry, A. E. M. 347. 
Griechische Musik s. a. Antike 

Musik. 
Großmann, W. 64. 
Grützmacher, M. 127. 
Grunsky, K. 104. 
Gudeman, Alfred 16, 19, 22, 

23, 25. 
Günther, H. 104. 
Gurlitt, W. 64, 104, 387. 
Haas, Rob. 87, 211, 214, 318, 

364. 

Haas, Wilh. 483 ff. 
Haberl, Fr. X. 78ff. 
Hamel, F. 206. 
Handschin, Jaques 63f., 130, 

240, 388, 392, 504. 
Hanslik, Joseph A. 274. 



Haraszti, Emil 240. 

Harcourt, R. u. M. 368. 

Hardt, Heinrich 370, 374. 

Harfe in den Bildern der 
24 Alten 45 ff. 

Haym, Rud. 103 f. 

Heinitz, Wilhelm 228. 

Helmholtz, H. v. 14. 

Herder, Joh. Gottfr. — H.'s 
Begründung der Musik- 
ästhetik 103 ff. 

Hermann, Gottfried 3. 

Herzog, G. 490. 

Heuß, A. 206. 

Hiller, J. A. 347 ff. 

Hissink, D. 472. 

Holl, K. 351. 

Home, Henry 111. 

Homer 24. 

Hornbostel, E. M. v. 125, 368, 
472, 476, 479f. 

Huber, Kurt 103, 239. 

Hübl, A. 269. 

Huizinga, Johan 63. 

Jacoby, Günther 104. 

Jan, Karl v. — J.'s Forschun- 
gen zur antiken Musik 3 ff. 

Jellinek, M. H. 366. 

Jeppesen, Knud 239. 

Ileborgh, Adam 134, 137. 

Indianer s. Musikinstrumente. 

Institut für deutsche Musik- 
forschung, Staatliches 127, 
255, 383. 

Johannes Hollandrinus 178. 

Johner, D. 239. 

Jose, Antonio 239. 

Isidor v. Sevilla 427. 

Istel, E. 337. 

Jungandreas, W. 415, 421. 

Kant, Immanuel 103ff. 

Karpf, Seb. 96. 

Kastner, S. 240. 

Keinspeck, M. 260. 

Keiser, Reinh. 363. 

Keller, Hermann 240. 

Kerll, Johann Caspar 87, 90f., 
200, 204, 213f., 216. 

Kindler, P. 386f. 

Kinesias 16. 

Kingsley- Porter, A. 44. 

Kirchenmusik s. a. Mayr. 

Kithara 39. 

Klapper, J. 387, 390, 406, 408. 



Klavichord 57. 
Klavier s. a. Stimmung. 
Klob, K. M. 356. 
Koch-Grünberg, Th. 368, 374, 
376. 

Kokai, Rudolf 240. 
Kolberer, Cajetan 96. 
Kornmüller, U. 179. 
Kosch, Franz 239. 
Krakau. — Pflege d. Musik an 

der Universität bis zur 

Mitte des 16. Jahrh. 259ff., 

424 ff. 
Krebs, Carl 355 f. 
Kreidler, W. 202. 
Kretzschmar, H. 319, 354. 
Kroyer, Theodor 59, 130, 198, 

238. 

Krummeich, Paul 383. 

Kuba, Ludvik, 496. 

Kühnemann, H. 104. 

Lachmann, Rob. 492 f., 504. 

Lafage, J. A. 60. 

Lang, Franz 84. 

Lasso, Orlando 214. 

Lavignac, A. 87. 

Lederer, F. 123. 

Lehmann, Günther 3. 

Lehrndorfer, F. 87. 

Leichenpredigten. — - Die 
Sammlung zu Stolberg als 
musikgeschichtliche Quelle 
293 ff. 

Lessing, G. E. 31. 

Lewy, H. 351, 353. 

Lied s. a. Volkslied. 

Lipowski, Fei. Jos. 85. 

Listenius, Nik. 260. 

Litt, Th. 107, 116. 

Liturgie s. a. Messe. 

Löffler, Karl 51. 

Löwenstein, Herbert 407, 423. 

Lorenz, Alfred 452. 

Lott, Walter 255. 

Lottermoser, W. 127. 

Lotti, Antonio 215. 

Ludwig, Fr. 63, 138, 388. 

Lully, J. B. 87, 204f., 216. 

Mahrenholz, Christhard 128. 

Maier, J. J. 67, 80. 

Mandola 52f. 

Marchand, Theobald 338 ff. 
Markwardt, B. 104. 
Marquard, Paul 3. 



Marxer, O. 393. 

Masson, Paul-Marie 240. 

Mathias, F. X. 178. 

Mattheson, Joh. 207. 

Mauke, W. 452, 461. 

Maurer, J. 353. 

Mayer, Ludwig K. 223. 

Mayr, Rupert Ignaz, und seine 
Kirchenmusik 83 ff., 200 ff. 

Mead, Charles W. 368. 

Megerle, A. 200. 

Meibom, M. 3. 

Mendel, Herrn. 83, 85. 

Menghin, Oswald 124. 

Mentzel, E. 339, 344. 

Messe. — Die M. in der Orgel- 
musik des 15. Jahrh. 129ff. 

Mettenleiter, Dominicus 75. 

Meyer, F. L. W. 331. 

Mies, Paul 485, 486, 

Mfllot, Philipp 89. 

Minor, J. 327. 

Monteverdi, Cl. 202. 

Moos, Paul 103. 

Mooser, Aloys 240. 

Mortület, G. de 124. 

Moser, Andreas 87. 

Moser, Hans Joachim 128, 130, 
131, 388, 390, 399. 

Mozart, W. A. — 356, 452. — 
Die neuen M.-Übertragun- 
gen von S. Anheißer 255. 

Mülich v. Prag 211. 

Müller-Blattau, Jos. 104, 128, 
256, 384, 393, 406. 

Muffat, Georg 87, 213, 216. 

Murig, Johannes de 264 ff. 

Murschhauser, F. X. A. 204, 
205, 2Ö8, 215. 

Musaeus, J. K. A. 366 ff. 

Muschler, R. C. 452, 463. 

Musikästhetik s. a. Herder. 

Musikinstrumente. — Die M. 
der 24 Alten 42 ff. — Stein- 
zeitliche M. in Europa 
(Bespr.) 124 f. — M. der 
Indianer 368ff., 467ff. 

Musikkongresse. — Der dritte 
Kongreß der Internat. Ge- 
sellschaft f. Musikwissen- 
schaft in Barcelona 1936 
238 ff. 

Musikpflege s. a. Universität. 
Musikunterricht. — (s. a. Uni- 



Inhaltsverzeichnis 

versität) — M. bei den 
Griechen 34 ff. 

Musikwissenschaft. — (s. a. 
Musikkongresse). DGMW 
502; Ortsgruppe Berlin 128, 
255,383; Abt. z. Herausgabe 
älterer Musik, Bericht 502. 
— Systematische M. Zur 
Katalogisierung der Phono- 
gramm- Archive2 5 2 ff. ,48 7f f. 

Muzicescu, G. 494. 

Nadler, Jos. 84. 

Neefe, Christian Gottl. 351 ff. 

Neemann, Paul 383. 

Neuß, Wilh. 42 f. 

Neuwirth, Josef 51. 

Nicolai, Paul 338. 

Nicomachos v. Gerasa 8. 

Nietzsche, Friedrich 36. 

Nordenskiöld, Erl. 368ff., 467. 

Notenschriftkunde 62 f. 

Nufer,W. 104. 

Oncken, Wilhelm 38. 

Orel, D. 202, 393, 398, 406. 

Organum 135 ff. 

Orgel s. a. Messe. 

Osthoff, H. 128, 383. 

Otano, Nemesio 239. 

Otipka, Ernst 297. 

Panpfeife 468. 

Pariati, Pietro 362. 

Paulirinus, Paulus 427, 442. 

Paumann, Konr. 135 ff. 

Petersen, Peter 12. 

Peth, J. 331. 

Pez, Joh. Christoph 89f., 99, 

100, 203, 214. 
Pfeiffer-Belli, W. 328 ff. 
Pfleger, Clotilde 417. 
Philoxenos 16. 

Phonogramme. — Zur Kata- 
logisierung der Ph.-Archive 
252ff., 487 ff. 

Phonogramm- Archive in Buka- 
rest u. Zagreb 493 ff. 

Pietzsch, G. 64, 65, 67, 77, 176, 
198, 257 ff., 424. 

Pirro, Andre 257. 

Plato 10f., 16, 18, 21, 26 f., 29, 
33, 34, 39. 

Plümicke, K.M. 325, 332, 341 ff. 

Plutarch 33. 

Porphyrios 8. 

Portativ 50, 57. 



VII 

Prachatitz, W. 265 ff. 
Praetorius, Joh. Philipp 361 ff. 
Prag. — Pflege d. Musik an 

der Universität 259ff. 
Praspergius, B. 60, 75, 260. 
Prenz, Kaspar 86, 90. 
Pretzsch, O. 319, 352. 
Prüfer, Arthur 503. 
Psalterium 45 ff. 
Pujol, E. 239, 240, 241. 
Pulikowski, Julian v. 240. 
Pythagoras 8, 12, 14. 
Quantz, J. J. 40. 
Quittard, Henri 87. 
Raabe, Peter 128. 
Ranke, Friedrich 393, 415. 
Rashdall, H. 263. 
Reichardt, J. Fr. 329. 
Reinkens, Jos. Hub. 15 f. 
Reiser, Beat. 390. 
Reutlingen, Hugo v. 73, 79, 80, 

178, 397. 
Ricart i Matas, J. 240. 
Richter, Jul. 75, 80. 
Riedel, O. 111. 
Riemann, H. 6, 12, 28, 36, 

60ff., 77f., 83, 178, 206, 229. 
Riezler, Siegm. v. 89, 91. 
Ripolles, V. 240. 
Romantik s. a. Form. 
Rosenmüller, Joh. 206. 
Rosenthal, K. A. 200. 
Rotte in den Bildern der 

24 Alten 45, 51. 
Sachs, Curt 52, 57, 239, 240. 
Sakadas 16. 
Samper, Baltasar 239. 
Sandberger, A. 84, 87, 90, 211. 
Sander, H. A. 205. 
Saran, Fr. 3. 

Scarlatti, Alessandro 200, 214. 
Schallplatte s. Phonogramme. 
Schenk, Erich 256. 
Schering, A. 128, 130, 133, 139, 

366, 383. 
Schiedermair, L. 89, 503. 
Schiller, Fr. v. 366 ff. 
Schlecht, R. 83, 85 ff., 99, 101. 
Schlesien s. a. Cantional. 
Schletterer, H. M. 318. 
Schmeltzer, J. H. 200. 
Schmicorer 83 f. 
Schmid, Chr. H. 329. 
Schmidt, Erich 2. 



VIII 



Inhaltsverzeichnis 



Schmidt, Gustav Friedrich 363. 
Schmidt, Wieland 42, 55. 
Schmitz, Arnold 385, 503. 
Schneider, Marius 253, 487, 

490, 492 f. 
Schnoor, H. 149. 
Schrade, Leo 129ff., 258, 268. 
Schreiber, Irmtraud 364. 
Schreiber, M. 96. 
Schrifttum, Musikal., des 15. 

Jahrhunderts 59ff., 176ff. 
Schröder, H. 363. 
Schubart, Daniel 349. 
Schubiger, Anselm 77, 179, 399. 
Schünemann, Georg 42, 128, 

255, 256, 368, 383, 467, 

487 ff., 493, 496 (Bespr.:) 

125, 127. 
Schätze, Joh. Friedr. 361. 
Schulte, W. 386. 
Schulz, Joh. Philipp Christian 

224 ff. 

Schumann, Rob. 366. 
Schumann, Valentin 398. 
Schwedt a. O. 343 f. 
Schweitzer, Anton 359. 
Seewald, Otto 124. 
Seiffert, Max 293. 
Serauky, W. 40. 
Seyfried, Heinr. Wilh. 340. 
Sigl, Max 393. 
Singspiel s. a. Andre. 
Sirola, B. 493, 495. 
Söhner, L. 89, 204, 215. 
Sonneck, O. G. Th. 346. 
Sophokles 22. 
Sowa, H. 178. 
Sowinski, Adalbert 440. 
Specht, Rieh. 452, 455f., 458, 

460, 463. 
Spieß, Meinrad 96. 
Stadelmann, Rud. 63, 66. 
Stadlmayr, Joh. 200. 
Stauder, Wilhelm 318. 
Steffani, Agostino 87, 90, 215, 

216. 

Steglich, R. 65. 
Stein, Fritz 128. 
Steinitzer, Max 452, 463. 
Stimmung von Flügeln (Bespr.) 
127. 

Stolberg s. Leichenpredigten. 
Stollbrock, Ludwig 87. 
Strauß, Christoph 200. 



Strauß, Rieh. — Neue Form- 
erkenntnisse , angewandt 
auf „Don Juan" 452ff. 

Stumpf, Carl 8f., 253, 488, 492 f. 

Subirä, Jose 240. 

Sunyol, Gregori 238. 

Taut, Kurt 255. 
Teichmüller, Gustav 13. 
Telemann, G. Ph. — Zum 

Neudruck von„Pimpinone" 

361 ff. 

Temperatur. — Gesch. d. 
musikal. T. (Bespr.) 125ff. 
— Das Verhältnis der 1200- 
stufigen T. zum reinen 
„Quint-Terzen"-System 
228 ff. 

Tenorbehandlung in der Orgel- 
messe 134 ff. 

Terry, Ch. S. 503 f. 

Therstappen, H. J. 384. 

Thimotheos 16. 

Thurot, Ch. 262. 

Tinctoris, Joh. 61, 66. 

Tkalcic, Vlad. 496. 

Tonpsychologie (s. a. Tem- 
peratur). 

Torner, E. M. 239. 

Torri, Pietro 89. 

Trendelenburg, Ferdinand 369. 

Trettin, A. 345. 

Trompete 467. 

Tuben 467. 

Turina, J. 239. 

Ugolino v. Orvieto 181. 

Ulrich, Bernh. 84, 90. 

Universität. — Zur Pflege der 
Musik an den deutschen 
Universitäten im Osten bis 
zur Mitte d. 16. Jahrhun- 
derts 257 ff., 424ff. 

Ursprung, Otto 89, 178, 214, 
239, 387, 389f„ 398, 408. 

Vahlen, J. 15, 17f., 20ff. 
Van, Guillaume de 239. 
Vetter, Walther 2, 17, 27 f., 

31ff., 39f., 256. 
Vettori, Pietro 31. 
Viadana, Lud. 203. 
Vivell, Coelestin 60. 
Vogeleis, M. 204. 
Vogelsang, Wilh. 53. 
Volkslied. — (s. Beethoven) — 



Das serbische Heldenlied 
255 f. 

Volksmusik, rumänische u. süd- 
slavische 493 ff. 

Wachmann, J. A. 494. 
Wachten, Edmund 462. 
Wackernagel, Philipp 402ff. 
Wagner, Peter 257, 390, 392, 

396, 405. 
Wagner, Richard 36, 465. 
Wallner, B. A. 89. 
Walter, Friedr. 333. 
Waltershausen, H. v. 452, 463 f. 
Walther, Joh. Gottfr. 85. 
Weber, Carl Maria v. — Eine 

vorwebersche „Preciosa"- 

Musik 223 ff. 
Weber, Gottfried 104. 
Wegner, Rieh. N. 368ff., 468ff. 
Weinmann, K. 59. 
Weiße, Chr. F. 346. 
Weisthoma, Barth 86. 
Wellesz, E. 238. 
Werner, Arno 293. 
Werner, Th. W. 361. 
Westermann, D. 487, 
Westphal, Kurt 128. 
Westphal, Rud. 3, 28. 
Wethlo, F. 487. 
Wichmann, Eis 383. 
Wiegers, Fr. 124. 
Wien. — Pflege der Musik an 

der Universität 259 ff. 
Wilamowitz-Moellendorff, U.v. 

19f., 26, 37. 
Wilpert, Jos. 42. 
Wislocki,W. 448. 
Wöjcikowna, Br. 216. 
Wolf, E.W. 351 f. 
Wolf, Joh. 59, 62, 65, 69, 72, 

131, 145, 238, 351ff., 388, 

395. 

Wolff, Pius Alexander 223. 
Wolkenstein, Osw. v. 398. 
Wünsch, H. 493. 
Wünsch, Walter 255, 489. 
Wundt, W. 8, lOf. 

Zenger, M. 89. 
Zeno, Apostolo 362. 
Ziani, M. A. 202. 
Ziegler, B. 211. 
Zingel, R. E. 503. 
Zur Nedden, Otto 384. 



Archit> 
fürMufikforfchung 

Herauegegeben mit Unterftü^ung öee Staatlichen Inftitute 
für öeutfche MufiKforfchung oon öer Dcutfchcn Gefellfchaft 
für MufihtDiffenfchaft 

Zweiter Jahrgang 1937 

Geleitet oon Ruöolf Steglich 
in Verbinöung mit Heinrich ßeffeler, Maje Schneiöer 
unö Georg Schünemann 




DRUCK UND VERLAG VON BREITKOPF & HÄRTEL IN LEIPZIG 



Inhalt 



Seite 

Bartha, Denes v. : Die neue musikwissenschaftliche Forschung in Ungarn. Ein Literatur- 
bericht über das Jahrzehnt 1926—1936 113 

Boadeila, Ricard und Eta Harich-Schneider: Zum Klavichordspiel bei Tomas de Santa 

Maria 243 

Danckert, Werner : Wandernde Liedweisen. Eine Grundfrage volkskundlicher Musikforschung 101 

Feilerer, Karl Gustav: Max v. Droste-Hülshoff. Ein westfälischer Komponist 160 

Günther, Siegfried: Musikalische Begabung und Rassenforschung im Schrifttum der Gegen- 
wart. Eine methodologische Untersuchung 308 

Harich-Schneider, Eta und Ricard Boadella: Zum Klavichordspiel bei Tomas de Santa 

Maria 243 

Heinitz, Wilhelm: Eine Homogenitätsstudie an Hans Sachsens Uberlangton und Herimanns 

Salve regina 257 

Hirtler, Franz: Neu aufgefundene Orgelstücke von Johann Ulrich Steigleder und Johann Benn 92 
Husmann, Heinrich: Die Motetten der Madrider Handschrift und deren geschichtliche Stellung 173 
Karstadt, Georg: Zur Geschichte des Zinken und seiner Verwendung in der Musik des 16. bis 

18. Jahrhunderts 385 

Mies, Paul: W.A.Mozarts Variationenwerke und ihre Formungen 466 

Moberg, Carl-Allan: Die neue musikwissenschaftliche Forschung in Schweden. Ein Literatur- 
bericht über das Jahrzehnt 1928—1937 361 

Orel, Alfred: Kleine Schubertstudien 285 

Rahner, Hugo Ernst: Der Neubau der Stiftsorgel St. Blasien unter Abt Martin Gerbert durch 

Johann Andreas Silbermann 433 

Schering, Arnold: Die Symbolik des Pizzikatos bei Beethoven 273 

Schneider, Marius: Gesänge aus Uganda. Ein Beitrag zur musikalischen Formbildung im 

Wechselgesang 185 

— Bemerkungen über südamerikanische Panpfeifen 496 

Schneider, Thekla: Die Orgelbauerfamilie Compenius 8 

Schünemann, Georg: Carl Stumpf f ^ . . . . 1 

Smijers, Albert: Die Musikwissenschaft in Holland und Flandern 1930 — 1936 245 

Takano, Kiyosi: Beiträge zur Geschichte der japanischen Musik 340 

Treiber, Fritz: Die thüringisch-sächsische Kirchenkantate zur Zeit des jungen Joh. Seb. Bach 

(etwa 1700—1723) — . .' 129 

Werner, Arno: Nachtrag zum Verzeichnis der Stoiberger Trauermusiken ........ 377 

Werner, Theodor Wilhelm: Melchior Schiidts Testament 77 

Zingel, Hans Joachim: Studien zur Geschichte des Harfenspiels in klassischer und romanti- 
scher Zeit 455 

Neue Bücher: 

Goslich, Siegfried: Beiträge zur Geschichte der deutschen romantischen Oper zwischen 

Spohrs „Faust" und Wagners „Lohengrin". Leipzig 1937 (Steglich) 378 

Werkmeister, Wilhelm: Der Stilwandel in deutscher Dichtung und Musik des 18. Jahr- 
hunderts. Berlin 1936 (Danckert) 123 

Vorlesungen über Musik an Universitäten und Technischen Hochschulen 249, 498 

Mitteilungen : 

Staatliches Institut für deutsche Musikforschung 253, 383, 503 

Deutsche Gesellschaft für Musikwissenschaft 126, 254, 383, 503 



Inhaltsverzeichnis 



[Archiv für Musikforschung, Jahrgang II 

Zusammengestellt von Otto Neumerkel 



Abert, H. 466. 
Adell, A. 366. 
Adlung, J. 31, 39, 68, 441. 
Adrio, A. 127, 384. 
Aerde, R. van 247. 
Agrell, J. 372. 
Agricola, M. 386, 412, 428. 
Ählström, O. 374. 
Albrecht, H. 254. 
Almquist, C. J. L. 376. 
Altenburgi.Th.l4,61,69ff.,377. 
Altmann, W. 466. 
Amon, J. 460. 
Andersson, Olof 368. 
Andersson, Otto 362, 364. 
Andreas (Instrumentenmacher) 
403. 

Angles, H. 174. 
Apolda 377. 
Arbor, Ann 392. 
Aribo (von Lüttich) 247. 
Arie 131, 133, 147, 152ff. 
Artusi, G. M. 411, 413. 
Aschersleben 131. 
Aster, D. 131, 143, 148. 
Attaignant, P. 246. 
Augustin (Zinkenist) 416. 

Bach, Joh. B. 68. 

Bach, Joh. Ludwig 133, 137, 

144f., 153ff. 
Bach, J. S. 75, 76, 129, 132, 

138ff., 274, 327, 363, 386, 

425f., 431. 
Bachmair, J. 377. 
Backofen, J. H. 457, 463. 
Bakfark, V. 116. 
Balfoort, D. J. 248. 
Balsai, Giesmin 108. 
Banning, H. 384. 
Bartha, D. v. 113ff. 
Bartok, B. Ulf., 113, 117, 120, 

121, 122. 
Barock 26, 29, 123. 
Bautzen 420. 
Bayreuth 9. 
Beck, D. 17. 
Beck, E. 57. 
Becker, D. 420. 
Becking, G. 337, 463. 
Beckmann, G. 255. 
Beethoven, L. van 247, 248, 

273ff., 458, 464f., 470, 477. 
Begabungsforschung 308. 
Bellman, CM. 373. 
Benda, Fr. 460. 
Benn, Joh. 92. 



Benoit, P. 248. 
Berggreen, A. P. 109. 
Berg 255. 

Berlin 126, 255, 383, 504. 
Berlioz, H. 411, 464. 
Bernhardi 131, 137, 143, 148. 
Bernstadt 13. 

Bertuch, G. 131, 137, 143, 148. 
Berwald, Fr. 375. 
Besseler, H. 266, 267, 503. 
Beuthen 377. 
Beyer, S. 131, 137, 148. 
Beynum, B. van 248. 
Bibliographie des Musikschrift- 
tums 254. 
Birtner, H. 503. 
Bitterfeld 8. 
Bizet, G. 327. 
Bleyer, N. 420. 
Blasien, St. 433ff. 
Blume, Fr. 287, 495. 
Boadella, R. 243f. 
Bochsa, N. Ch. 456, 459. 
Boden, W. 22. 
Böhm, G. 136, 138. 
Boieldieu, F. A. 456, 462. 
Bonatus 416. 

Borren, Ch. van den 246, 247. 

Bose, Fr. 336. 

Boxberg 131, 143, 148. 

Brahms, J. 327. 

Brandt, CM. 383, 384. 

Brandt, P. 372. 

Brandts Buys, M. A. 248. 

Braunschweig 10, 11, 17, 19, 24. 

Bremen 11. 

Breslau 13. 

Brouwer, C. 247. 

Bruckner, A. 328. 

Brunkhorst 131, 143. 

Bückeburg 11, 14, 34ff. 

Bücken, E. 128, 503. 

Buhle, E. 385, 389, 394, 396. 

Bukofzer, M. 496 f. 

Bunting, E. 459. 

Burger, E. 369. 

Burgk, J. ä 18. 

Byström, O. 375. 

Cambrai 115. 

Carl 131. 

Castle, E. 291. 

Cesti, M. A. 431. 

Chiliansroda 13, 15. 

Choral, Greg. 114f., 365f.; 

Prot. 133ff., 138ff. 
Chouquet 409. 



Christian IV. (v. Dänemark) 25. 
Clauß,L. F. 324, 325f., 332, 338. 
Clemens non Papa 247. 
Closson, E. 247. 
Coelestin, Abt 442, 450, 453. 
Coldith, L. 10. 

Compenius (Orgelbauerfamilie) 
8 ff. — Adolph 11. — Anton 
Joachim 13. — Christoph 
13. — Esaias I. 18ff. — 
Esaias II. 53. — Heinr. d. Ä. 
16ff. — Heinr. d. J. 40ff.— 
Heinr. Rudolph 13. — 
Herrn. Heinr. 13. — Jaco- 
bus 13. — Johann Gottfried 
13. — Johann Heinr. 56 ff. 

— Johann Joachim 13. — 
Ludwig 61 ff. — Marold 13. 

— Peter Lorenz 11. — Ti- 
motheus 9. 

Concerto grosso 431. 
Cornuel-Verieust, J. 115. 
Cousineau 455. 
Coutelle 403. 

Dänemark 11, 15, 24, 25, 109. 
Dänische Melodien 109f. 
Danckert, W. 101, 123 (Bspr.), 

256, 504. 
Dedekind, C. Chr. 377. 
Deutsch, O. E. 287, 300, 306. 
Diabelli, A. 286, 289. 
Diepenbrock, A. van 246. 
Diettrich, A. 69. 
Dimel 255. 

Diminutionskunst 428. 

Dizi, F. J. 459. 

Dokkum, J. D. C. van 248. 

Doorslaer, G. van 247. 

Dräger, H. H. 504. 

Dreese, A. 73, 75, 377. 

Dresden 10, 377. 

Dresden, Sem 246, 247, 248. 

Drese, Joh. S. 377. 

Dretzel. V. 377. 

Droste-Hülshoff, M. v. 160ff. 

Duderstadt 13. 

Düring, I. 364. 

Dumbas, N. 299. 

Dussek, Joh. L. 459. 

Eggert, J. 375. 
Eichenauer, R. 337. 
Eickstedt, E. Freiherr v. 322, 

323, 332. 
Eisentraut, W. 12, 17, 44. 
EisIebenl0,ll, 12,14,15,17,377. 



VIII 



Inhaltsverzeichnis 



Sauerlandt, M. 386. 
Scandello, Ant. 419. 
Scandello, Orologio 419. 
Scharff, Chr. 377. 
Scheidt, S. 12, 57f., 61, 63, 
Schein, Joh. H. 377. 
Schelle, Joh. 377, 404. 
Schenk, J. B. 458. 
Schering, A. 126, 255, 256, 

. 273ff., 384. 
Schiedermair, L. 126, 254, 383, 
503. 

Schiefferdecker, J. Chr. 132,137. 
Schildt, A. 17. 
Schildt, M. 11, 25, 77 ff. 
Schleiz 40f. 
Schlesien 13. 
Schlosser, J. 409. 
Schlotmann, Joh. 17. 
Schmekell, G. 416. 
Schmid, E. F. 384. [142, 148. 
Schmidt, Joh. Chr. 131, 137, 
Schmidt 255. 
Schmiedeberg i. Vogtl. 41. 
Schneider, Marius 185ff., 496f. 
Schneider, Max 432, 503. 
Schneider, Thekla 8 ff. 
Schnitger, Arp 8, 47. 
Scholz, B. 255. 
Schottländer, J. W. 504. 
Schraplau 41. 
Schreiber, I. 384. 
Schubert, Franz 285 ff., 327, 464. 
Schubinger, A. 415, 417. 
Schüler, G. 61. 

Schünemann, G. lff., 255, 340, 

384, 496f , 504. 
Schütz, H. 25, 399, 400, 404, 

407, 424, 429. 
Schultz, H. 127, 384. 
Schultze-Naumburg, P. 323 f. 
Schwartzinger, D. 416. 
Schweden (Neue musikwiss. 

For schung in — ) 361 ff. 
Seeber, N. 132, 144. ' " 

Seel, J. 377. 

Seiffert, M. 56, 422, 503. 
Seiler, E. 255. 
Semmler, Chr. 131, 137. 
Serpent 408. 

Siam (Tonsystem u. Musik) 4, 5. 
Sigtenhorst-Meyer, B. van den 
246. 

Silbermann, Gottfr. 56, 76, 441. 
Silbermann, Joh. A. 433ff. 
Sjögren, E. 376. 
Smijers, A. 245ff. 
Smits, Jos. van W. 247. 
Snethlage, H. 496 f. 
Söderman, Aug. 375. 
Soku-Sarw 388. 
Sondershausen 14, 18, 38, 133. 
Spohr, L. 378, 463. 
Spohr-Scheidler, D. 457, 463. 
Spontini, G. 457. 
Spranger, Ed. 318. 



Stadler, A. 299. 
Stadtpfeifer 386, 420. 
Stanley 392, 405. 
Steglich, R. 289, 378ff. (Bspr.), 
503. 

Steigleder, Joh. N. 92. 

Stern, M. 128. 

Stiegeiii, J. 300. 

Stil. — Der Stilwandel in dt. 
Dichtg. u. Musik des 18. Jh.s 
(Bspr.) 123f. 

Stockholm 362, 374, 388. 

Stokhem, Joh. 115. 

Stolberg. — Nachtrag zum Ver- 
zeichnis der Stoiberger 
Trauermusiken 377. 

Stoltzer, Th. 115. 

Stralsund 25. 

Straßburg 447. 

Streicher, J. A. 464. 

Stumpf, C. f lff- 

Stumpff, J. A. 459. 

Suite 431. 

Sundström, E. 372, 373. 
Svenson, S. E. 364, 375. 
Sweelinck, Jan P. 246. 
Sylwan, 0. 371. 
Symbolik 273ff. 
Symon 416. 
Szabolcsi, B. 113, 117. 
Szalkai, L. 115. 

Takano, K. 340 ff. 

Takt 260 f. 

Tappert, W. 93, 97. 

Taut, K. 254, 389. 

Telemann, G. Ph. 132f., 137, 
146, 152, 158. 

Thill, Joh. G. 377. 

Thomas (braunschw. Orgel- 
macher) 19. 

Thorsteinsson, B. 364. 

Thüringen 12, 129. 

Törnblom, F. H. 375. 

Tomas de Santa Maria 243 f. 

Tonalität (der Gesänge aus 
Uganda) 192ff. 

Tonpsychologie (C. Stumpf) 2. 

Tonsystem der Japaner 354f. 

Topf, Joh. 136. 

Treffurt 377. 

Trendelenburg, F. 504. 

Treiber, Fr. 129. 

Trier 420. 

Triosonate 431. 

Trobäck, E. 372. 

Tübingen 384. 

Typenlehre 103, 318ff., 321. 

Uganda (Gesänge aus — ) 185 ff. 
Ungarische Melodien Ulf., 116. 
Ungar. Musikforschung, neue 

113ff. 
Upsala 375. 
Utrecht 245 f. 
Uttini, F. A. 372. 



Valerius 403. 
Vallerius, H. 369. 
Van der Straeten 392. 
Vereeniging voor Nederland- 

sche Muziekgeschiedenis 

246. 

Vergleichende Musikwissen- 
schaft 4. 
Vetter, D. 132, 137, 144. 
Viadana, L. 430. 
Viecenz, H. 466. 
Vierdanck, J. 404, 430. 
Virdung, S. 386, 395. 
Vogler, Abt 76, 373. 
Vogler, Val. 64. 
Vogtland 12. 

Volkland (Orgelbauer) 68. 
Volkskunde 101, 113, 116. 
Volkslied 109ff., 113, 120. 
Volksmusik 120f., 366f. 
Vondels Kruisbergh, J. van 246. 
Vretblad, P. 372, 374. 

Weingarten, Kloster 433, 441. 
Wagner, P. 266. 
Wagner, R. 328, 378, 411, 464. 
Walin, Stig 361, 363. 
Walther, J. 407, 428. 
Weber, C. M. v. 281, 458. 
Weckmann, M. 25. 
Weimar 13ff., 72ff., 131, 377. 
Weißenfels 131. 
Weißensee (Thür.) 377. 
Welcker v. Gontershausen 396. 
Wennerberg 375. 
Werckmeister, A. 17, 31, 47, 51. 
Werkmeister, W. 123. 
Werner, A. 56, 377. 
Werner, Th. W. 77. 
Wester, B. 362. 
Wesström, Ä. 373. 
Wiedemann (Orgelbauer) 22. 
Wien 285. 
Wikmanson, J. 374. 
Wistedt, S. 374. 
Witte, G. F. 131, 141, 148. 
Wittmann, T. 127. 
Wolfenbüttel 11, 14, 20, 24. 
Wünsch, W. 255. 
Würzburg 9. 

Wyzewa, Th. de 467, 481, 493. 

Zacconi, L. 398. 

Zachow, F. W. 130, 132, 136, 

142, 148, 157. 
Zahn, J. 106, 108. 
Zeitz 12. 

Zellbell, F. d. J. 372. 

Zelle 131. 

Zenck, H. 256. 

Zigeunermusik 118 f. 

Zingel, H. J. 455ff. 

Zink. — Zur Geschichte des — 

385 ff. 
Zschoke, J. 42. 



Archit) 



für Mufthforfchung 



Herausgegeben mit Unterftüljung Oes Staatlichen Inftltute 
für öeutfehe MufiMorfchung oon Oer Oeutfchen Gefellfchaft 
für Mufihroiffenfchaft 

Dritter Jahrgang 1938 

Geleitet oon Rudolf Steg lieh 
in Verbindung mit Heinrich ßeffeler, Ma* Schneider 
uno Georg Schünemann 



DRUCK UND VERLAG VON BREITKOPF & HÄRTEL IN LEIPZIG 




Inhalt 

Seite 



Angles, Higini: Das spanische Volkslied 331 

Anschütz, Georg: Das Verhältnis der Musik zu den bildenden Künsten im Lichte stili- 
stischer Betrachtung 3 

Backhaus, Hermann: Über den Stand der Forschung auf dem Gebiet der physikalischen 

Akustik 209 

Bose, Fritz: Typen der Volksmusik in Karelien. Ein Reisebericht 96 

Ehmann, Wilhelm: Der Thibaut-Behaghel-Kreis. Ein Beitrag zur Geschichte der musi- 
kalischen Restauration im 19. Jahrhundert 428 

Günther, Siegfried: Rassenseelenkundliche Beiträge zur musikalischen Stilforschung. 1. Der 

musikalische Stil der westischen und der dinarischen Rasse 385 

Huber, Kurt: Die volkskundliche Methode in der Volksliedforschung 257 

Vlüller-Blattau, Josef: Die Weisen des Locheimer Liederbuchs 277 

Pietzsch, Gerhard: Zur Pflege der Musik an den deutschen Universitäten bis zur Mitte 

des 16. Jahrhunderts: Leipzig 302 

Quellmalz, Alfred: Musikdarstellungen auf Flugblattbildern 15 

Ring, Franz: Zur altgriechischen Solmisationslehre 193 

Sandvik, Ole Mörk: Über die norwegische Musikforschung 484 

Schneider, Marius: Über die „wörtliche" und gestaltmäßige Überlieferung wandernder 

Melodien 363 

Schneider, Max: Max Seif fert zum 9. Februar 1938 1 

Schramm, Willi: Beiträge zur Musikgeschichte der Stadt Glashütte 29 

Schünemann, Georg: Eine neue Tristan-Handschrift. Zu Rieh. Wagners 125. Geburtstag 129 

Ursprung, Otto: Das Sponsus-Spiel 80, 180 

Valentin, Erich: Dichtung und Oper. Eine Untersuchung des Stilproblems der Oper . 138 
Werner, Theodor Wilhelm: Agostino Steffanis Operntheater in Hannover 65 



Neue Bücher: 

Beiträge zur musikalischen Ortsgeschichte: Schweickert, Karl: Die Musikpflege 118 
am Hofe der Kurfürsten von Mainz im 17. und 18. Jahrhundert; Danzer, Otto: Johann 
Brandls Leben und Werke; de Bary, Helene: Museum. Geschichte der Museumsgesell- 
schaft zu Frankfurt am Main; Riemer, Otto: Musik und Musiker in Magdeburg; Wer- 
ner, Theodor Wilhelm: Von der Hof kapeile zum Opernhausorchester in Hannover 1636 
bis 1936; Ostpreußische Musik. Mitteilungsblatt der Ostpreußischen Musikgesellschaft, 
Heft 1 ; Rieß, Karl: Musikgeschichte der Stadt Eger im 16. Jahrhundert (Kaul); Berner, 
Alfred: Studien zur arabischen Musik auf Grund der gegenwärtigen Theorie und Praxis 
in Ägypten (Kutz). 

MusikundBild. Festschrift, Max Seiffert zum 70. Geburtstag. Herausgegeben von 246 
H. Besseler (Ehmann) — Leopold Mozarts Briefe an seine Tochter. Herausgegeben von 
O. E. Deutsch und B. Paumgartner (Schenk). 

Eichenauer, Richard: Musik und Rasse» 2. Aufl. (Günther) — Algemeene Muziek- 373 
geschiedenis, onder redactie van A. Smijers (Pietzsch) — Schaeffner, Andre: Origine 
des instruments de musique (Husmann) — Hickmann, Hans: Das Portativ (Th. Schnei- 
der) — Pfäfflin, Clara: Pietro Nardini, seine Werke und sein Leben (Therstappen) — 
Illing, Carl-Heinz: Zur Technik der Magnificat- Komposition des 16. Jahrhhunderts 
(Therstappen). 

Feld mann, Fritz: Musik und Musikpflege im mittelalterlichen Schlesien (Pietzsch) 488 
— Reichsdenkmale Bd. 5: Ludwig Senfl, Sieben Messen (Birtner) — Neue Arbeiten 
zur Musik des Balkans: Brömse, Peter: Flöten, Schalmeien und Sackpfeifen Süd- 
slaviens; Wünsch, Walter: Heldensänger in Südosteuropa (Schünemann). 

Musikwissenschaftliche Dissertationen des Jahres 1937 126 

Vorlesungen über Musik an Universitäten und Technischen Hochschulen. . . 249, 384, 497 
Mitteilungen m , 254, 380, 502 



Inhaltsverzeichnis 



zum 

Archiv für Musikforschung, Jahrgang III 

Zusammengestellt von Hans Gerhard Hanschke 



Adam-Spiel 182. 

Adrio, A. 128, 256. 

Ägypten 123. 

Affekt 144, 146, 476. 

Afrika s. Naturvölker. 

Agricola, A. 444. 

Akustik, physikalische 209ff., 
physiologische 232ff. 

Aiblinger, J. C. 436. 

Albanien 118. 

Albert, H. 436, 444, 451 f. 

Albrechtsberger, J. Q. 444. 

Alfons d. Weise v. Kastilien 
334, 346. 

Allegri, G. 435, 442. 

Altenburg, W. 58. 

Altendorf, W. 262. 

Ambros, A. W. 199. 

Ameln, K. 277ff. 

Angles, H. 83, 192, Das spa- 
nische Volkslied 331 ff. 

Anschütz, O. 3ff. 

Antonio (Kapellmeister) 65. 

Apel, Joh. 310. 

Apel, Nicolaus 310. 

Arabische Musik 123. 

Arbeitsgesänge 98. 

Aristides 194 ff. 

Aristoteles 208. 

Aristoxenos 194. 

Arnold, C. 485. 

Arnold, Fr. W. 277ff. 

Aufführungspraxis 181 ff., 191. 

Augustinus 89, 91, 333. 

Auler, W. 382. 

Bach, J. Chrph. 436. 
Bach, J. S. 5f., 11, 398, 408, 
435f. 

Backhaus, Herrn. 210ff. 
Bahr, K. 474. 
Baini, G. 444, 469. 
Balalaika 109. 
Balkan 421 f., 494ff. 
Balladen, spanische 355 f. 
Bary, H. de 118. 
Baumstark, E. 446ff. 
Beaumarchais 166, 170. 
Becker, C, Psalmen 42, 58. 
Becking, G. 395, 494. 
Beethoven, L. van 10, 167 
397, 408, 426f. 



Behaghel, J. G. 428ff. 
Behaghel, W. J. 428. 
Behem, Wolfg. 311. 
Bellermann, Fr. 195ff., 277, 

290, 292. 
Bellini, V. 171, 397. 
Bender, Auguste 258, 266. 
Benedictus (Komponist) 444. 
Benevoli, O. 435f., 442, 446. 
Benisch, K. 39. 
Bergener, A. 311. 
Berner, A. 123. 
Berlin 128, 255, 383, 503. 
Berlioz, H. 427. 
Bernabei 435, 442, 444, 469. 
Besseler, H. 246, 248, 254, 

256. 

Beuther, Georg 43f. 

Bidermann, L. 311. 

Biler, A. 311. 

Binchois, G. 279. 

Birtner, H. 384, 493. 

Bischoff 442. 

Bizet, G. 395, 426. 

Bjarndal, A. 487. 

Blackwell, Th. 338. 

Blume, Fr. 248, 255, 379. 

B.occherini, L. 335. 

Bodenschatz, E. 58, 60. 

Böcklin, A. 11. 

Böhme, Christoph 37. 

Böhme, M. 277. 

Boemus, Joh. 307, 311. 

Boetius 302, 334. 

Bötticher, Gr. 311. 

Boisseree, S. 465. 

Born, E. 383. 

Borren, Ch. van den 374. 

Bose, Fritz, Typen der Volks- 
musik in Karelien 96. 

Brahms, J. 404. 

Brandl, Joh. 118. 

Brandt, Fr. 380. 

Breitenbach, Conr. de 311. 

Breitengraser, Wilh. 312. 

Bringemeier, W. 257, 266ff. 

Brömse, P. 494. 

Bruck, A. D. 444. 

Bruckner, A. 395, 397, 400, 
402. 

Brütigam, P. 312. 
Bruschius, C. 312. 



Bückeburg 2. 
Bücken, E. 254. 
Bülow, H. v. 129f. 
Bukofzer, A. 197 f. 
Bull, H. 488. 
Bull, Ole 484. 

Burckhard, U. 303, 307, 312. 
Burney, Ch. 199. 
Byron, Lord 172, 174. 

Caccini, G. 442. 
Caldara, A. 436, 442. 
Calzabigi, R. da 152. 
Cantigas de Santa Maria 334. 
Cardanus, A. 436. 
Carissimi, G. 436, 446. 
•Carlyle, Th. 69. 
Carnazzi 436. 
Carpentras, E. 436, 447. 
Carpentro 442. 
Cassiodor 334. 
Cavalli, Fr. 141. 
Cesti, M. A. 142. 
Chanson 293. 
Cherubini, L. 436, 448. 
China 116. 
Chopin, F. 405. 
Choral-Rhythmik 83. 
Christenius, Joh. 60. 
Chrysander, Fr. 277. 
Clari, G. 436, 444. 
Clauß, L. F. 386ff. 
Clave, J. A. 341. 
Clemens non Papa 444. 
Cochlaeus, J. 313, 444. 
Coclicus, Adr. Petit 303. 
Conductus 92, 95. 
Conradi, J. G. 487. 
Cordans, B. 436, 442, 455. 
Crescimbeni, G. M. 142. 

Danckert, W. 255. 

Danzer, O. 118. 

Debussy, Ch. 13. 

Deutsch, O. E. 248. 

Dichtung und Oper (Valen- 
tin) 138ff. 

Diderot 145. 

Dietrich 444. 

Disamer, N. 313. 

Dissertationen, musikwissen- 
schaftliche 1937 126f. 



Inhaltsverzeichnis 



V 



Dominik, G. 313. 
Donizetti, G. 171. 
Dräger, H. H. 380. 
Drama, musikalisches 138,184. 
Drechsler, A. 314. 
Drewes, H. 381. 
Düsseldorf 254, 380f. 
Dufay, G. 442. 
Durante, Fr. 433 ff. 
Duvän, A. 338. 
Dynamik 11 f., 455f. 

Ebel, Z. 314. 

Eccard, J. 444. 

Eckardt, H. 384. 

Eddastrophe 99. 

Eger 119. 

Eggens, E. 487. 

Ehmann, W., Bespr. 246ff., 

256, 382, Der Thibaut- 

Behaghel-Kreis 428ff. 
Ehrlich, Fr. A. 39. 
Eichenauer, R., Musik und 

Rasse, Bespr. 373, 421, 

423. 

Eickstedt, E. v. 388ff. 

Eitner, R. 277. 

Elian, K- 314. 

Elling, C. 486. 

Eloy 442. 

Engelbertus 314. 

Enke, W. 387ff. 

Epos 98 ff., 346. 

Erziehung bei den Griechen 

195. 
Ethos 5. 

Ett, K- 442, 448, 454, 466. 
Ewald, J. 436. 
Eximeno, A. 337. 
Eysselin, S. 314. 

Faber, G. 303, 314. 
Fabrio 444. 
Fabritius, G. 314. 
Faugues 442. 
Feldmann, F. 256, 488. 
Feilerer, K- G. 247, 382. 
Ferber, G. 315. 
Ficke, R. 39. 

Figulus, W. 303, 307, 315. 
Finck, Heinrich 315. 
Finck, Herrn. 303. 
Finck, Joh. 37. 
Finnland 96 ff. 
Fischer, C. 315. 
Fischer, E. 393, 442. 
Fischer, G. 69. 
Fischer, O. 81. 
Fleck, G. 38f. 
Fleck, M. 315. 
Förster, M. 315. 
Forkel, J. N. 477f. 
Forster, G. 444. 
Forster, S. 315. 
Fortuna 442. 
Frankfurt a. M. 118. 



Franz (Thomas-Organist) 315. 
Franzisco, M. 37. 
Freiberg, Gymnasialbibl. 45. 
Freiburg i. Br. 265, 381, 428. 
Fritzsch, C. 37. 
Fritzsche, G., Orgelbauer 62. 
Frölich, G. 307, 316. 
Frotscher, G. 247, 255, 382. 
Furmann, M. 303, 316. 
Furtenbach, J. d. A. 77f. 
Fux, J. J. 444. 

Gabrieli, J. 436. 
Galizien 353, 362. 
Galliculus, J. 307, 316. 
Gallus, J. 442, 444, 454f. 
Galuppi, B. 436. 
Gastoue, A. 333. 
Gehörorgan 235ff. 
Geige 111. 

— Untersuchungen über Gei- 
genklänge u. Schwingungs- 
formen von Geigenkörpern 
s. Backhaus, H. 239ff. 

— norwegische 487. 

Geißler, Joh. 37. 

Gennrich, Fr. 81f., 188f., 191. 

Georg, Herzog v. Calenberg 65. 

Gerber, R. 254, 504. 

Gerstenberg, W. 254, 504. 

Gerstmann, N. 303, 316. 

Gesangsmusik, Typen der 98ff. 

Gesellschaft für Musikwissen- 
schaft, Deutsche 128, 255, 
383f., 502ff. 

Gesellschaftslied 295ff. 

Gibelius, O. 194. 

Giovinezza 398. 

Giusti, T. 65, 68. 

Giustiniani, V. 434. 

Glashütte, Beitr. z. Musik- 
geschichte der Stadt 29ff. 

Gluck, Chr. W. 150ff., 158, 
165, 426, 436, 453. 

Godenbach 442. 

Goebbels, J. 254, 381. 

Goerges, H. 380. 

Goethe, J. W. 11, 161, 162, 
452, 465. 

Götze, Ludw. 316. 

Goudimel, Cl. 442, 444. 

Grabner, H. 504. 

Grassi 436. 

Graun 442. 

Graupitz, J. 317. 

Graupitz, M. 317. 

Gravina 142. 

Greff, P. 317. 

Griechische Musik 434. 

Grieg, E. 485. 

Grimm, J. 145, 338. 

Grocheo, Joh. de 331. 

Gröber, G. 80f. 

Grenevolds, K. 487. 

Grovens, E. 487. 

Günther, F. K. 388 ff., 402. 

Günther, S. 3731, 385ff. 



(Rassenseelenkundl. Bei- 
träge). 

Gumpelzhaimer, A. 444. 

Gurlitt, W. 293. 

Gurvin, O. 488. 

Haag, , J. 382. 

Händel, G. Fr. 10, 148, 151, 

408, 436, 444, 446, 466. 
Haman 444. 
Hannaals, T. 487. 
Hamburg 147f. 
Hammerschmidt, A. 40,51. 
Hannover, Operntheater 65 ff., 

119, 147. 
Harmonik, Romantische 12, 

405 ff. 
Härtung, A. 29, 45. 
Harzer, B. 317. 
Hass, J. 317. 

Hasse, J. A. 150ff., 438, 442, 
466. 

Hasse, K. 254. 

Haßler, H. L. 444. 

Haugwitz, N. 317. 

Haydn, J. 397, 403, 408, 444. 

Haydn, M. 438, 444, 448, 466. 

Hegendorffer, H. 318. 

Heger, M. 318. 

Heidelberg 429ff. 

Heinitz, W. 255. 

Heinz, P. 318. 

Hennig (Heinig), J. 318. 

Henning, F. 56. 

Herder, J. G. 338, 444. 

Heredia, P. 438. 

Hering, A. 60. 

Hering, Z. 37. 

Hermann, E. 205. 

Herold, J. 318. 

Herold, U. 318. 

Herrmann, J. 318. 

Hertel, V. 318. 

Heseler, KL 318. 

Hesse, Eobanus 318. 

Hettig, G. 37. 

Heugel, H. 319. 

Heuler, R. 475. 

Hickmann, H. 376f. 

Hiller, J.A. 159,165,169,201. 

Hintze, J. 60. 

Holzbauer, I. 163. 

Homer 100, 115. 

Homilius, G. A. 438, 444. 

Hordisch, L. 319. 

Huber, K., Die volkskundliche 
Methode in der Volkslied- 
forschung 257ff., 383, 412, 
422, 504. 

Hübel, J. 37. 

Hüffener, V. 319. 

Husmann, H., 128, 376, Be- 
spr. 384, 503. 

Huß, J. 449. 

Hymnen 83. 



VI 



Inhaltsverzeichnis 



Illing, K. H. 379f. 

Impressionismus 13f. 

Improvisation 101, 104f., 116, 
118, 160. 

Institut, Fürstl. für musikwis- 
senschaftliche Forschung2. 

Institut, Staatl. für deutsche 
Musikforschung 2, 15, 49, 
123, 380, 502. 

Institut für Lautforschung an 
d. Universität Berlin 96. 

Intermedium 138, 494. 

Isaac, H. 444. 

Isidor von Sevilla 332f. 

Jacquet de Mantua 442. 
Johannes (Organist) 319. 
Johansen, M. 488. 
Jomelli, N. 150ff. 
Josquin des Prez 442, 444. 
Jovellanos 337f. 
Jünger, W. 319. 
Junge, J. Fr. 76. 

Kade, O. 277. 
Kahl, W. 256. 
Kalewala-Epos 96ff. 
Kammerton 11. 
Kant, I. 472ff. 
Kantele 99, 106ff. 
Kapsberger, H. H. v. 444. 
Kardien 96ff. 
Karlsruhe 118. 
Karstädt, O. 255, 380. 
Kastengeige 110. 
Kauffmann, N. 319. 
Kaul, O., Bespr. 122. 
Kaulfuß, W. 39. 
Kayser, Chr. Orgelbauer 63, 
64. 

Keiser, R. 148. 
Keiter, F. 386, 393. 
Kesselhut, W. 319. 
K'in 107. 
Kirsch, E. 255. 
Kistenfeger, M. 320. 
Kittelys, M. 29. 
Kjerulf, H. 485. 
Klagegesang 96, 98ff., 113. 
Klages, L. 389. 
Klanganalyse 231 f. 
Klangfarbe 213. 
Klarinette 111. 
Klein, A. 163ff. 
Klein, B. 438, 448, 453, 468. 
Klein, P. 258, 266f., 272. 
Kleppisch, J. 33, 37f., 39, 59, 
64. 

Klopstock, G., Hermanns- 
schlacht 155f. 
Königsmark, Aurora 70. 
Kolorierung 100. 
Kolsrud, O. 486. 
Kopenhagen 484. 
Körte, W. 254. 
Koßwick, M. 320. 
Kotzerock, M. 37. 



Kreß, Ch. 308f. 
Kretzschmar, H. 51, 141, 145. 
Kretschmer, A. 469. 
Kretschmer, E. 388ff. 
Krohn, I. 96. 
Kroyer, Th. .254, 384. 
Krumbacher, A. 195, 198 ff. 
Küchenmeister, J. 319. 
Küttel, O. 38. 
Kurth, E. 396, 401. 
Kusser, J. S. 148. 
Kurz, A., Bespr. 126. 

Lacher, A. 303, 320. 
Lampadius, A. 320. 
Landino, Fr. 442. 
Landsberg, E. 428f. 
Lange, O. 193. 
Lange, U. 320. 
Langleik 487. 
Lannis, A. 96. 

Lasso, Orl. di 157, 438, 442, 

444, 466. 
Laurentius, S. 320. 
Lautensack, P. 308f. 
Lautsprecher 220ff. 
Legrant, W. 277. 
Lehmann, M. 36, 38. 
Leipzig 128, 147, 302 ff., 384, 

502 f. 
Lemchen, S. 321. 
Lenz, F. 386ff. 
Leo, L. 435, 438, 442, 448. 
Leoncavallo, R. 402. 
Leschke, O. 38. 
Lie, J. 487. 
Liebe, J. 321. 

Liederbuch, Locheimer 277ff., 
Rostocker 282ff., Schedei- 
sches 286ff. 

Lieder-Handschrift, Mondsee- 
Wiener — 298. 

Ligueville 444. 

Limoges 81 ff. 

Lindeman, L. M. 484. 

Liszt, Fr. 10, 129. 

Lönnrot 114. 

Lohse, Chr. Fr. 39. 

Lorenz, A. 504. 

Lortzing, A. 168f., 172, 403. 

Loschdorfer, A. 258, 266ff., 
274. 

Lotti, A. 438, 442, 448. 

Ludolffus (Organist) 321. . 

Ludwig, Fr. 81 f. 

Lütge, B. 321. 

Lütgen 444. 

Lully, J. B. 144. 

Lyra 197, 202. 

Machaut, O. 442. 
Magdeburg 119. 
Mahler, O. 402. 
Mahrenholz, Chr. 381. 
Mahu, St. 444. 
Mainz 118. 



Maler, J. 321. 

Malortie, E. v. 78. 

Manduit 444. 

Manitus, M. 81. 

Marcello, B. 434, 438f., 448, 

456 f., 466. 
Mariani, G. 438ff. 
Marschner, H. 76, 169. 
Marseillaise 401. 
Martini, G. 436, 440. 
Mascagni, P. 402, 405, 407f. 
Matthaei, K. 381. 
Mattheson, J. 148, 155, 477 
Meier, J. 265, 272, 349. 
Melodie 84, 92ff., 99ff., 277, 

363ff. 
Menepoli 444. 
Mersmann, H. 257. 
Metastasio, P. 149ff., 163 f. 
Metzler, F. 422. 
Meurer, Georg 321. 
Meurer, Joh. 321. 
Miesner, H. 246. 
Mikrophon 222ff. 
Minato, N. 141. 
Minnegesang 397. 
Mirekki 448. 

Mönch v. Salzburg 277, 2791, 

283, 297. 
Moneta, G. 440. 
Montenegro 118. 
Monteverdi, Cl. 141, 157. 
Morales, C. 442, 444. 
Morari 442. 

Morf, H. 81, 89, 91, 180, 185. 

Morin, Dom 333. 

Moser, H. J. 248, 349, 397. 

Mouton, J. 444. 

Mozart, L., Briefe an seine 

Tochter (Bespr.) 248f. 
Mozart, W. A. 5, 10, 160, 163, 

164 ff-, 172,397,401,403f., 

416, 466. 
Müller, H. A. 39. 
Müller, Joh. 163. 
Müller-Blattau, J. 246, 254, 

277ff., 349, 381 f. 
Muris, Joh. de 302, 306. 
Muris, Mich. 307, 321. 
Musikdarstellungen 24ff. 
Musikethnologie 97. 
Musikinstrumente 17f., 24ff., 

106ff., 123ff., 128, 237ff., 

244f., 255, 354, 375ff., 

381 f., 487, 494. 
Mussorgsky, M. 176. 
Mythologie 114ff., 117, 147, 

153, 159. 

Nanini, B. 440, 442. 
Nardini, P. 378f. 
Naturvölker, Melodien der — 

363. 
Neapel 142. 
Nedden, O. zur 255. 
Negelein, B. 303, 322. 
Neumann, J. 322. 



Inhaltsverzeichnis 



VII 



Neumen 82f., 333. 
Nietzsche, Fr. 10. 
Noack, F. 254. 
Nordraak, R. 485. 
Norwegen 484ff. 
Nucio, M. 347f. 
Nürnberg 147. 

Obrecht, J. 442. 
Ockeghem, J. 442. 
Oeser, Fr. 504. 
Olthovius 444. 

Oper 9, 65ff. (A. Steffanis 
Operntheater i. Hannover), 
138ff. (Dichtung u. Oper). 

Opitz, M. 60, 146. 

Orel, A. 256. 

Orgel 61 , 234, 301 , 376ff.,381 f. 
Ornitoparchus, A. 322. 
Osiander, L. 444. 
Ostpreußische Musik 119. 
Otano, N. 357, 362. 
Otto, G. 37. 
Otto, Valentin 322. 
Otto, Valerius 60. 
Otto, W. 322f. 

Palestrina, G. P. da 435, 

440ff., 457, 466, 482. 
Panum, H. 487. 
Paris 83. 
Parma 76. 
Pastoral 138. 
Patxot, R. 344. . 
Paul, Jean 462, 482. 
Paumgartner 277, 298. 
Paumgartner, B. 248. 
Pedrell, F. 340f., 350. 
Pentatonik 107f., 262, 295. 
Penther, Fr. J. 71, 76. 
Pergolesi, G. B. 157f., 440. 
Petermann, B. 389. 
Petri 442. 
Pfäfflin, C. 378. 
Pfitzner, H. 178, 396, 426. 
Phinot 444. 

Phonogramm - Archiv Berlin 

365, 368ff. 
Pidal, M. 346f., 349, 351. 
Pierre de la Rue 442, 444. 
Pietor, L. 444. 
Pietzsch, G. 247, 254, 302ff., 

375 u. 488ff. (Bespr.). 
Piferer, P. 339. 
Pink, L. 258, 266, 276. 
Ponda, B. 37. 
Ponte, L. da 166. 
Porpora, N. 435. 
Portativ 376f., 381 f. 
Praetorius 444. 
Preußner, E. 382. 
Programmusik 10, 137. 
Proske, K- 445, 450, 454. 
Prosper von Aquitanien 333 
Prossel, C. 323. 
Psychologie der Musik 6. 
Puccini, G. 402, 406, 409f .,426. 
Pulücowski, J. v. 349. 



Quelhnalz, A. 15ff. 
Quinanet, Ph. 144. 
Quintilian 208. 
Quodvultdeus 333f. 

Raga-System 116. 
Ramberg, H. 71 f. 
Rasse, Musik und — 255, 

373f., 381, 385ff. 
Rauhut, F. 81 f , 89, 185, 188, 

190. 
Ravel, M. 13. 
Regis 442. 
Reich, A. 323. 
Reichsdenkmale 491 ff ., 502. 
Reichsmusiktage 254f., 380f. 
Reiß, G. 486. 
Reissiger, K. G. 273. 
Reißmann, P. 323. 
Renner, J. 37, 64. 
Renner, W. 255. 
Resonanz 211 f. 
Restauration, mus. im 19. Jh. 

428ff. 
Rhapsode 99. 

Rhaw, G. 303, 307, 323, 444. 
Rhetorik der Griechen 193ff. 
Rhythmus 5, 14, 100, 105, 

203, 280, 284. 
Richter, Z. 323. 
Riehl, H. W. 397. 
Riemann, H. 199, 425. 
Riemer, O. 119. 
Rieß, K. 119. 

Rimsky-Korssakow, N. A.408. 
Ring, Fr. 193 ff. 
Rinkenberg, M. 323. 
Rinuccini, O. 140f., 146. 
Ritter, P. 324. 
Rittershaus 389, 391. 
Rodochse, J. 324. 
Rolle, J. H. 156, 438. 
Romancero 338, 346ff., 355f. 
Romantik 9ff ., 259f ., 338, 483. 
Roselli 442. 
Rossini, G. 396f. 
Roth, St. 324. 
Rousseau, J. J. 145. 
Runengesänge 98ff., 113. 
Runge, Ph. O. 11. 
Ruokspilli (Instr.) HOf. 
Rupperts, Joh. 258, 266. 
Rußland 118. 

Sabbatini, P. P. 440. 
Salina, F. 336. 
Salweidenflöte 487. 
Salza, W. v. 324. 
Sandvik, O. M. 484ff. 
Sandvoß, H. 388f. 
Santorini 68. 
Sartorio, H. 65, 68. 
Savigny, K. v. 429, 462. 
Scandellus, A. 58. 
Scarlatti, A. 442, 446, 466. 
Scarlatti, Dom. 335. 
Scebbinger, J. 325. 



Schaarschmidt, K- L- 39, 64. 
Schaeffner, A. (Bespr.) 375. 
Schallplattenaufnahmen 96, 

225, 365ff. 
Scharnagel, J. 325. 
Schedel, H. 325. 
Scheibe, J. A. 162. 
Schein, J. H. 51, 58. 
Schenk, E. (Bespr.) 248f. 
Schering, A. 277f. 
Schiedermair, L. 255, 381. 
Schiller, Fr. 173f., 475. 
Schillings, M. v. 426. 
Schindler, W. 307, 325. 
Schjelderup, G. 487. 
Schlegel, Fr. 338. 
Schlegel, J. 60. 
Schleifer, W. 326. 
Schlesien 488ff. 
Schmelzer, M. 326. 
Schmidt-Görg, J. 255. 
Schmitz, A. 254. 
Schneider, Marius 197, 255, 

362 ff. 

Schneider, Max lf., 247. 

Schneider, Thekla 376 ff. 

Schnepf, P. 303, 326. . 

Schonperger, M. 326. 

Schopenhauer, A. 10. 

Schramm, W. 29ff. 

Schroeter, L. 444. 

Schubert, Fr. 167, 405, 427. 

Schünemann, G. 128, 129ff., 
247, 256,383,414,496,503. 

Schütz, H. 51, 58ff., 146, 444. 

Schuke, K. 382. 

Schultz, H. 255, 384, 503. 

Schultze-Naumburg, P. 396. 

Schulz, M. 327. 

Schumann, R. 9, 168, 470. 

Schwarz, B. 327. 

Schweickert, K. 118, 380. 

Schweitzer, A. 163. 

Schwietering, J. 257, 260, 265. 

Schwind, M. von 11. 

Schwingungen, akustische 
21 Off. 

Schwoffheim, H. 327. 

Scribe, E. 170. 

Seeman, E. 349. - 

Seidel, S. 38ff. 

Seidenstricker, Chr. 325. 

Seiffert, M. lf., 15, 30, 246ff. 
(Festschrift). 

Seifferth, B. 325. 

Senfl, L. 442, 444, 491 ff. 

Shakespeare 161, 171, 173ff. 

Silbermann, G. 63. 

Silcher, Fr. 395. 

Singspiel 160ff. 

Smijers, A. 374. 

Smith, G. 488. 

Solmisation, Zur altgriechi- 
schen Solm.-Lehre 193ff. 

Sonate 5. 

Spanien 331 ff. 

Sperber, J. 327. 



VIII 



Inhaltsverzeichnis 



Spieser, J. 257, 266ff., 276. 
Spitta, H. 262f. 
Spitta, Ph. 51. 
Spohr, L. 169. 
Sponsus-Spiel 80ff., 180ff. 
Staden, J. 442. 
Staudacher, M. 273. 
Steffani, A. 65ff. 
Steffani, Joh. 327. 
Steglich, R. 248, 254, 256, 284, 

292, 381, 386, 427, 504. 
Stephani, K. 328. 
Stil 8f., 14, 93, 105f., 138ff. 

(Stilprobleme der Oper), 

260f., 385ff. (Rassenseelen- 

kundl. Beiträge). 
Stimmbildung 195ff. 
Stockei, Tr. 64. 
Stölzel, H. 466. 
Strauß, Joh. 397, 409. 
Strauß, R. 9, 10, 178, 399, 404, 

427. 

Streich-Leyer HO. 
Strohbach, J. Chr. 39. 
Struntz, K. A. 39. 
Südslawien 118, 494 ff. 
Sulzer, J. Q. 153. 
Svendsen, J. 485. 
Sybart, S. 303, 328. 
Symphonie 5. 

Tagung, Musikwiss. in Düssel- 
dorf 254, 380 f. 
Tallis, Th. 442. 
Taut, K. 246. 
Telemann, Q. Ph. 148. 
Temperiertes System 11. 
Tenor 277ff. 
Tham, Baltasar 328. 
Therstappen, H. T. 254, 378f. 
Thibaut, F. J. 428ff. 
Thienhaus, E. 382. 
Thomas, P. 81. 
Thürler, Christoph 329. 
Tirala, L. Q. 421 f. 
Tockler, C. 303, 328. 
Toland, J. 69. 
Tonalität, gemischte 93. 



Tonart, symbolische Bedeu- 
tung der — 11. 
Tonfilm 225 f. 
Tonleiter, griech. 196ff. 
Tonsystem 107, 116, 118. 
Trenkner, D. 37. 
Trompete 11h 
Tronitz, N. 328. 
Troubadourkunst 83, 397. 
Trumscheit 110. 
Tveit, Q. 488. 

Typen, psychologische 387f., 
rhythmische 397f. 

Umlauft, V. 329. 
Ungarn 118. 

Universität, Zur Pflege der 
Musik an den deutschen 
Universitäten 302 ff. 

Urban, Joh. 329. 

Ursinus, G. 35, 38. 

Ursprung, O., Das Sponsus- 
Spiel 80ff., 180ff. 

Väisänen, A. O. 96, 110. 
Valentin, E., Dichtung und 

Oper 138 ff. 
Valerius 332. 
Valotti, Fr. 442, 467. 
Variantenbildung beim Volks- 
lied 350f. 
Vecchi, Orazio, Commedia 

harmonica 157. 
Verdi, G. 171 ff., 398, 402, 424, 

426. 
Verismo 178. 
Vetter, W. 246, 254. 
Vittoria, T. L. da 442. 
Vogler, Abt 444, 468. 
Volckmar, Mich. 329. 
Volkläufigkeit 263ff. 
Volkskunde. Volkskundliche 

Methode 257ff. 
Volkslied 98, 112ff., 257 ff., 

279ff., 331 ff., 394 ff., 421 f. 
Volkslied-Archiv, Deutsches 

265. 

Volksmusik, deutsche 257ff., 
399, karelische 96ff., spa- 



nische 336ff., norwegische 
484ff. 

Vulpius, M. 58, 60, 442, 444. 

Wagner, R. 5, 10, 12f., 129ff. 

(Tristan), 138f., 171, 173, 

176f., 207, 401, 416, 421. 
Walcha, H. 381 f. 
Walter, J. 444. 
Waltershausen, Frhr.E.v. 165. 
Weber, C. M. 9, 12, Freischütz 

161, 167, Euryanthe 167 f. 

— 395, 397, 403, 416 427 
Weber, G. 329. 
Weber, H. 258, 2661 
Weidner, N. 329. 
Weidnitz, G. 329. 
Weinmann, Joh. 329. 
Weißenfels 147. 
Weißmann, M. 329. 
Wellendorfer, V. 329. 
Werner, Th. W., Agostino 

Steffens Operntheater in 

Hannover 65, 119, 254. 
Wesendonk, M. 129. 
Wickbom, M. 384. 
Wiegenlieder, spanische 355. 
Wieland, Chrph. M. 162ff. 
Willich, W. 330. 
Winter-Hjelm, O. 485f. 
Wirker, Joh. 330. 
Wolf, Georg 330. 
Wolf, Joh. 194, 196, 347f. 
Wolfenbüttel 68, 147. 
Wolkenstein, Oswald v. 277 f., 

290. 

Wünsch, W. 383, 494. 

Young, K. 81, 181. 

Zenck, H. 504. 

Zencker, G., Orgelmacher63. 

Zeno, A. 142. 

Zehender, Joh. 330. 

Zeler, N. 330. 

Zeller, K. 408. 

Zelter, K- Fr. 459. 

Zither, chinesische 107f. 

Zwiegesang, isländischer 100. 



Archio 
für Mufikf orfchung 

Herausgegeben im Auftrage 
öes Staatlichen Inftitute für öeutfehe MufiKforfchung 

Vierter Jahrgang 1939 

Geleitet oon RuDolf Steglicb 




DRUCK UND VERLAG VON BREITKOPF & HÄRTEL IN LEIPZIG 



Inhalt 

Seite 

Ehmann, Wilhelm: Der Thibaut-Behaghel-Kreis. Ein Beitrag zur Geschichte der musi- 
kalischen Restauration im 19. Jahrhundert (Schluß) ^1 

Engel, Hans: Über indische Musik ^02 

Geering, Arnold: Texfierung und Besetzung in Ludwig Senfls Liedern 1 

Haapanen, Toivo: Die musikwissenschaftliche Forschung in Finnland 230 

Hübner, Herbert: Melodiestile und Kulturschichten im Bismarckarchipel 359 

Moser, Hans Joachim: Vestiva i colli 129, 376 

Neemann, Hans: Die Lautenistenfamilie Weiß 157 

Schmidt, Gustav Friedrich: Johann Wolfgang Francks Singspiel „Die drey Töchter 

Cecrops'" 257 

Schneider, Marius: Volksdeutsche Lieder aus Argentinien 190 

Steves, Heinz Herbert: Der Orgelbauer Joachim Wagner (1690 — 1749) 321 

Thieme-Hedler, Grete: Johann Ludwig Böhner (1787— 1860) 68 

Thienhaus, Erich: Orgelbaufragen im Lichte der akustischen Forschung 86 

von Ulmenstein, Christian Ulrich Freiherr: Die Nachkommen des Bückeburger Bach . 12 
Neue Bücher 

Balmer, Lucie: Orlando di Lassos Motetten (Huschke) 116 — Bauer, Rudolf: Rostocks 
Musikleben im 18. Jahrhundert (Kaul) 109 — Bolongaro-Cre venna, Alfred-Hubertus: 
Münchner Charakterköpfe der Gotik (Wagner) 373 — Bösken, Franz: Musikgeschichte der 
Stadt Osnabrück (Kaul) 108 — Clauß, Ludwig Ferdinand: Rassenseele und Einzelmensch 
(Günther) 105 — Galpin, Francis W.: The music of the Sumerians and their immediate 
Successors the Babylonians and Assyrians (Schünemann) 124 — Graevenitz, Georg v.: 
Musik in Freiburg (Kaul) 113 — Haag, Herbert: Cesar Franck als Orgelkomponist (Frot- 
scher) 245 — Hoffmann, Hermann F.: Die Schichttheorie — eine Anschauung von Natur 
und Leben (Günther) 104 — Hülle mann, Herbert: Die Tätigkeit des Orgelbauers Gottfried 
Silbermann im Reußenland (Frotscher) 246 — Kittler, Günther: Musikgeschichte der 
Stadt Köslin (Kaul) 110 — Klotz, Hans: Das Buch von der Orgel (Frotscher) 247 — 
Klüsen, Ernst: Das Musikleben der Stadt Krefeld (Kaul) 107 — Matthaei, Karl: Vom 
Orgelspiel (Frotscher) 246 — Ortner, Eduard: Biologische Typen des Menschen und ihr 
Verhältnis zu Rasse und Wert (Günther) 105 — Pietzsch, Gerhard: Sachsen als Musikland 
(Kaul) 112 — Rahner, Hugo Ernst: Max Regers Choralfantasien für die Orgel (Frotscher) 
244 — Rentzow, Hans: Die mecklenburgischen Liederkomponisten des 18. Jahrhunderts 
(Kaul) 109 — Rothacker, Erich: Die Schichten der Persönlichkeit (Günther) 105 — 
Rubardt, Paul: Alte Orgeln erklingen wieder! (Frotscher) 245 — Schäfke, Rudolf: Ari- 
steides Quintiiianus von der Musik (Wagner) 316 — Schmid, Ernst Fritz: Die Orgeln der 
Abtei Amorbach (Frotscher) 246 — Schmidt-Görg, Joseph: Nicolas Gombert, Kapell- 
meister Kaiser Karls V., Leben und Werk (Birtner) 114 — Seiffert, Max: Neudruck der 
Trauermusik Dietrich Buxtehudes für seinen Vater Johannes (Werner) 373 — Senn, Walter: 
Aus dem Kulturleben einer süddeutschen Kleinstadt. AL,oik, Schule und Theater der Stadt 
Hall in Tirol vom 15. bis zum 19. Jahrhundert (Kaul) 248 — Stahl, Wilhelm: Die Lübecker 
Abendmusiken im 17. und 18. Jahrhundert (Werner) 373 — Thomas, Kurt: Lehrbuch der 
Chorleitung (Pietzsch) 249 — Wald mann, Guido: Zur Tonalität des deutschen Volksliedes, 
herausg. von G. W. (Steglich) 120 — Wenn ig, Erich: Chronik des musikalischen Lebens der 
Stadt Jena I. (Kaul) 111 — Wolff, Hellmuth Christian: Die venezianische Oper in der 
zweiten Hälfte des 17. Jahrhunderts (Werner) 118. 

Musikwissenschaftliche Dissertationen des Jahres 1938 126 

Vorlesungen über Musik an Universitäten und technischen Hochschulen 250, 374 

Mitteilungen 128, 255, 320, 376 



Inhaltsverzeichnis 



Archiv für Musikforschung, Jahrgang IV 

Zusammengestellt von Hans Gerhard Hanschke 



Abendmusiken, Lübecker 373. 
Abt, Fr. 57, 63. 
Abt Vogler 328. 
Affekt 279. 
Agricola, Mich. 240. 
Ahle, T. G. 300. 
Akustik 86 ff. 
Albert, H. 274. 
Albrici, V. 279. 
Ambros, A. W. 376. 
Andersson, O. 234. 
Anerio, F. 141, 376. 
Angermünde — St. Marien- 
Orgel 352. 
Ansbach 260ff. 
Apel, Chr. 72. 
Apiarius 4 
Argentinien 190. 
Arnim, A. v. 44. 
Arnold, F. K- 70. 
Amt v. Aich 4. 
Arwidsson, A. J. 234. 
Aspelin-Haagkylä, E. 242. 

ßach, Joh. Chrstph. Fr., Die 
Nachkommen des Bücken- 
burger B. 12ff. 

Bach, Joh. Seb. 12ff., 27, 30, 
97, 147, 167, 281, 283 ff., 
300ff. 

Bach, Wilh. Friedem. 167. 
Backhaus, H. 92. 
Baini, G. 28. 
Balmer, L. 116ff. 
Banchieri, A. 376. 
Baron, Gottl. 158ff. 
Bauer, R. 106. 
Baumann, Orgelbauer 356. 
Baumstark, E. 24ff. 
Becking, G. 29, 31 f., 128. 
Beckmann, G. 153. 
Beethoven, L. v. 29, 35, 68, 78. 
Behaghel, W. T. 53 ff. 
Behaghel, Felix 53. 
Bellagradsky 168. 
Eelli, G. 141 ff. 



Benda, Fr. 168. 

Berg und Neuber 4. 

Berlin, Kircheno<-geln 325 ff. 

Bernabei, E. 279. 

Bernhard, Chr. 279. 

Besseler, H. 7, 244. 

Biber, H. J. Fr. v. 287 

Birtner, H. 114ff. 

Bischoff, J. 258. 

Bismarck-Archipel, Melodie- 
stile und Kulturschichten 
im B. 359ff. 

Bleyer, N. 153. 

Blume, Fr. 128. 

Bosse, G. 128. 

Böhner, J. L. 68ff. 

Bösken, Fr. 106. 

Boisseree, S. 21 ff. 

Bontempi, G. A. 273, 274, 276, 
283, 300, 305. 

Borenius-Lähteenkorva, A. 
A. 231. 

Brabo, M. 325, 329. 

Brandenburg, Orgeln 222ff. 

Brentano, Cl. 44. 

Breitinger, Fr. 256. 

Bressand, C. F. 280. 

Breuer B. 36. 

Buchholz, Orgelbauer 338, 
346. 

Bückeburg 12ff. 
Burgkmair, H. 6f. 
Burney, Ch. 170. 
Buxheimer Orgelbuch 373. 
Buxtehude, D. 373f. 

Cantus firmus 1 ff., 152. 
Capricornus, Sam. 279. 
Carissimi, G. 279, 285 f., 290, 
302. 

Cavalli, Fr. 283, 286, 290, 303, 

309, 315. 
Cesena, G. B. 141. 
Cesti, M. A. 276, 283 ff., 290, 

300 ff. 
Cherubini, L. 33ff., 52. 



Chiti, G. 138. 
Chorleitung 249. 
Choron, A. E. 51 f. 
Chorton 342ff. 
Chrysander, Fr. 50, 272. 
Clauß, L. F. 105f. 
Cochlaeus, J. 28. 
Collan-Beaurain, M. 242. 
Colson, Familie 14ff. 
Cramer, J. B. 52. 

Danckert, W. 256, 359. 
Dehn, S. 36. 
Dent, E. 283. 
Dissertationen 1938 126f. 
Dorn, H. 36. 
Dräger, H. 128. 
Draghi, A. 283. 
Dresden 157 ff. 
Düsseldorf 255. 
Durant, Ch., Lautenist 172. 
Durante, Fr. 38. 
Durchmann, Fr. 230. 

Ehmann, W. 11, 21 ff.: Der 

Thibaut-Behaghel-Kreis. 
Ehrström, O. 242. 
Eichendorff, J. Frhr. v. 45. 
Eitner, R. 154, 157. 
Ekman, K- 242. 
Elmgren-Heinonen, T. 242. 
Eloy 28. 

Engel, H., Über indischeMusik 

202 ff. 
EU, K. 39. 

Faber, Böhl v. 42. 
Falckenhagen, A. 166. 
Faltin, Rieh. 242. 
Fasch, K. 31, 33, 58. 
Feind, B. 280. 
Feldmann, F. 255. 
Feilerer, K- G. 320. 
Ferrari, B. 286. 
Fetis, Fr. 28, 52. 
Finck, H. 4, 132, 147. 



VI 



Inhaltsverzeichnis 



Finnland 230 ff. 
Fischer, J. M. 68. 
Flodin, K. 242. 
Förster, C. 279. 
Forkel, J. N. 21 f., 26 f., 28, 
170. " 

Formschneider, H. 5. 
Forster, G. 4 ff. 
Fox Strangways, A. H. 204. 
Franck, Cesar 244. 
Franck, J. W. 257 ff. 
Franz, E. 92. 

Freiburg, Liedertafel 55f., 106, 
113f. 

Freudenberg, W. 36. 
Frey, H. W. 137f., 376. 
Friedländer xX M. 43. 
Frotscher, G. 122, 244 ff. 
Furuhjelm, E. 242. 
Fux, J. J. 165. 

Gabrieli, Giov. 138, 310. 

Galilei, V. 152. 

Galpin, Fr. 124 ff. 

Ganse, A. 128. 

Geering, A. lff.: Textierung 

u. Besetzung in L. Senfls 

Liedern. 
Geißler, E. 256. 
Gelderius, A. 355. 
Gelinek 181. 
Gerbert, M. 28. 
Gerle, H. 8. 
Gervinus, G. 49ff. 
Giane.tini, A. 298. 
Giovannelli, R. 137 ff. 
Gitarre 177. 
Glarean, H. 5, 28. 
Glasenapp, O. v. 223f. 
Gluck, Ch. W. 36. 
Görres, J. J. v. 40, 44. 
Goethe, J. W. 45, 68. 
Götzenberger, J. 48. 
Gombert, Nie. 114ff. 
Gottlund, C. A. 230. 
Gottscned, J. Chr. 168. 
Graevenitz G. v. 106, 113. 
Graff, J. C. 349. 
Graun, K- H. 165. 
Grenser, H. 78. 
Grosset , J. 204. 
Gryphius, A. 280. 
Günther, S. 104 ff. 
Guhr, K. W. 69, 71. 

Haag, H. 245. 

Haapanen, T. 230ff . : Die mu- 
sikwissenschaftl. Forschung 
in Finnland. 

Haas, R. 255, 276. 

Haberl, F. X. 129f., 137. 

Händel. G. Fr. 27, 30, 36, 58, 
284, 299f., 307, 312f. 

Hagen, B. 166. 

Harmonik 314. 

Hartmann, M. 325. 

Hasse, J. 349. 



Hasse, N. 300. 
Haßler, H. L. 138, 295. 
Hauber 39. 
Haupt, K. A. 36. 
Haydn, J. 29, 68, 78. 
Hayne (Heine), G. 334, 341, 
345. 

Hebbel, Fr. 45. 

Hegel, G. W. Fr. 45f. 

Heidelberg 29ff. 

Heine (Hayne), G. 334, 341, 
345. 

Heine, J. 57. 

Heinitz, W. 320. 

Heiske, W. 128. 

Heia, M. 241. 

Hemmar, R. 243. 

Herder, S. 22, 41 f. 

Herzlieb, Minna 68. 

Hesse, A. F. 40. 

Heuler, R. 26, 38, 42. 

Hey, G. 12. 

Hiller, F. 52. 

Hiller, J. A. 165, 168, 275. 

Hoffmann, Chr. 165. 

Hoffmann, E. Th. A. 69f., 76. 

Hoffmann, H. 104f. 

Hofhaimer, P. 135. 

Hoppe, K- 61. 

Huber, K- 123. 

Hübner, H. 359ff.: Melodie- 
stile u. Kulturschichten im 
Bismarck-Archipel. 

Hullemann, H. 246. 

Huschke, J. 118ff. 

Indische Musik 202ff. 

Ingelius, A. S. 242. 

Institut, Staatl. f. deutsche 
Musikforschung 128, 255, 
374; Außenstelle 320. 

— f. Mozartforschung 256. 

Intrade 310. 

Isaak, H. 1, 132. 

Isenmann, C. 62f. 

Jakob, Stadttrompeter 2. 
Jena 106, 111. 

Kammerton 342ff. 
Kalkbrenner, Fr. 28. 52. 
Kannisto, Art. 235. 
Karjalainen, K- 235. 
Karstadt, G. 128. 
Keiser, R. 259, 280, 284, 286, 
310. 

Kerll, J. C. 279. 
Kiesewetter, R. G. 28. 
Kissner 78. 
Kittel, Chr. 68. 
Kittler, G. 106. 
Kleber, L. 8. 
Klein, B. 33 ff. 
Klein, J. 37, 52. 
Klemetti, H. 240. 
Klotz, H. 247. 
Kluge 68. 



Klüsen, C. 106. 
Kocher, K. 39. 
Königsberg 174f. 
Königsmarck, Aurora v. 263ff. 
Köslin 106. 
Köster, Ph. 48. 
Kolorierung 153f., 191. 
Kosack, H. P. 157. 
Koßmaly, K. 36. 
Krabbe, W. 257, 300, 301. 
Krefeld 106 f. 
Kreisleriana 70. 
Kreutzer, C. 63. 
Kretzschmar, H. 257, 266, 

274, 301. 
Krieger, Joh. Ph. 260, 287, 

292. 
Krohn, I. 232. 
Kromolicki, Jos. 257. 
Kropfgans, Joh. 167. 
Kulturkreislehre 359. 
Kurthen, W. 376. 
Kurvinen, P. J. I. 240. 
Kusser, J. S. 280, 287, 294. 
Kuula, T. 242. 

Lach, R. 256. 
Lämmerhirt, H. 13. 
Laethen, R. 231. 
Landeskunde, musikal. 106 ff. 
Landi, St. 286. 
Lassus, Rudolf 141. 
Launis, A. 233. 
Laute 157 ff. 

Lautenkompositionen 177ff. 
Layritz 28. 

Legrenzi, G. 279, 298, 307. 
Lesage de Richee, Ph. Fr. 160. 
Leucht, K. F. 256. 
Liedertafel 55 ff. 
Linnala, E. 238. 
Löhner, J. 288, 292, 300, 306, 
314. 

Lönnrot, E. 231. 
Logi, Graf 162f. 
Lohenstein, D. C. 280. 
Longfellow, H. W. 53. 
Lorenz, A. 295, 315, 376. 
Lotti, A. 38. 
Lübeck 373 f. 
Lütge 190. 

Lully, J. B. 287, 299,310,315. 
Lutterodt, Ad. 328, 332, 334, 
341, 345. 

Madrigal 129ff., 376. 
Männerchorwesen 54ff. 
Magdeburg 332, 348. 
Maier, J. 63. 
Majumdar, A. 202ff. 
Malin, A. 239. 
Mannheim 171. 
Matthaei, K. 246. 
Mattheson, J. 163, 259f., 276, 

278, 280, 282, 310. 
Maus, Joach. 356. 
Maximilian, Kaiser 6f. 



Inhaltsverzeichnis 



VII 



Mecklenburg 106. 
Meiland, J. 260. 
Menaka "(ind. Tanztruppe) 
202 ff. 

Mendelssohn xX F. 31 f. 
Messe 133 ff. 
Methfessel, A. G. 58. 
Metzler, Fr. 121. 
Migendt, P. 357. 
Monteverdi, Cl. 285f., 290, 

303, 309 f., 315. 
Mortimer, F. 28 
Moser, H. J. 1, 4f., 129ff. ; 

376: Vestiva i colli. 
Motette 116. 

Mozart, W. A. 29, 68, 77f., 

256, 310, 313. 
Müller-Blattau, ). 122, 256. 
Munck, H. 230. 

Nadler, K. ü. 48. 
Nägeli, H. G. 54ff. 
Nanino, Giov. 137ff. 
zur Nedden, O. 244. 
Neemann, H. 157 ff.: Die Lau- 

tenistenfamilie Weiß. 
Nervander, E. 242. 
Neuber, Berg und 4. 
Neumann, W. 255. 
Neusiedler, H. 8. 
Nicolai, O. 36. 
Nowak, L. 376. 
Nucius, J. 141. 
Nürnberg 373. 
Nyberg, M. 232. 

Obrecht, J. 132. 
Ochsenkuhn, S. 8. 
Oeglin, E. 4. 
Okeghem, J. 132. 
Oper 257ff. 

Orgel 86ff. (Orgelbaufragen) 
244ff. (Neues Schrifttum), 
321 ff. (Orgelbauer J. Wag- 
ner). 

Orlando di Lasso 116. 
Ortner, E. 105. 
Ortsgeschichte, musikal. 106 ff . ; 

248. 
Osnabrück 106. 
Osthoff, H. 1, 5, 128, 255. 
Othmair, C. 260. 
Ott, J. 4. 
Ouvertüre 310f. 
Ovid 265f. 

Pacius, Fr. 242. 
Paganini, N. 30, 35. 
Palestrina, G. P. 28, 38, 51, 

129ff., 376. 
Pallavicino, C. 279, 289, 298, 

305. 

Paul, Jean 45, 47. 
Paumann, K. 373. 
Paumann, P. 373. 
Pentatonik 371. 
Peranda, M . G. 273 f f . , 283, 300. 



Petrucci, O. 28. 
Petyrek, F. 256. 
Pfitzner, H. 301. 
Phonogramm-Arcliv 190. 
Pietsch, G. 112, 249f. 
Pippingsköld, J. 230. 
Pisendel, J. G. 167. 
Pommern 106. 
Popley, A. 204. 
Porthan, G. 230. 
Postel, Chr. 280. 
Praetorius, M. 3, 8, 10. 
Printz, W. C. 276, 278. 

Quantz, A. 82. 
Quantz, J. 165. 
Quinet, E. 52. 

Rabenschlag, Fr. 128. 
Rahner, H. E. 244 f. 
Ranta, S. 243. 

Rassenforschung 105, 359ff., 

370ff. 
Raumakustik 87 ff. 
Reger, M. 244. 
Reichardt, G. 36. 
Reichardt, J. Fr. 58, 170, 176. 
Reichert, G. 256. 
Reichsdenkmale lff., 157,373. 
Reichsmusiktage Düsseldorf 

1939 255 f. 
Reinholm, H. 241. 
Reitter, A. 256. 
Rentzow, H. 106. 
Restauration, musikal. 21ff. 
Rezitativ 273 ff. 
Riccio, A. T. 260. 
Richter, E. H. 36. 
Rinck, Chr. H. 37f. 
Rinda-Nickola S. 230. 
Ringbom, N. E. 242. 
Rinuccini, O. 265f. 
Rochlitz, J. Fr. 28. 
Rogier, M. 260. 
Rolle, Chr. Fr. 351. 
Rossi, L. 286. 
Rostock 106 ff. 
Rothacker, E. 105. 
Rousseau, J. J. 41. 
Rubardt, P. 244ff. 
Ruh, Fr. 230. 

Rust, Reichsminister 255, 256. 

Sabino, Hippol. 154. 
Sachs, K. 204. 
Sachsen 106, 112, 244f. 
Sacrati, Fr. 290. 
Sala, 0. 255. 
Saiblinger, S. 4. 
Salzwedel 356. 
Sandberger, A. 259. 
Santini. F. 376. 
Sauer, O. 335, 346. 
Savigny 21 f., 45. 
Scaliger, J. C. 279. 
Scarlatti, A. 38, 286f., 315. 
Schäfke, R. 316ff. 



Scheidt, S. 153. 
Schelble, J. N. 39 f. 
Schenk, E. 320. 
Schering, A., 1, 3, 5, 11, 274, 
376. 

Schiedermair, L., 255, 256. 
Schiller, Fr. 21. 
Schlick, A. 8. 
Schmeltzel, W. 4. 
Schmid, E. F. 246. 
Schmidt, G. F. 257 ff.: J. W. 

Francks Singspiel „Die 

drev Töchter Cecrops'". 
Schmidt-Görg, J. 114ff. 
Schmitz, E. 256. 
Schneider, J. 36. 
Schneider, Marius 190ff. : 

Volksdeutsche Lieder aus 

Argentinien. 
Schnitger, Arp 94, 322f., 

348 f. 
Schöffer, P. 3. 
Schreiber, O. 255. 
Schröter, R. v. 230. 
Schroth, R. 256. 
Schuke, A. 335. 
Schultze, G. 357. 
Schulz, P. A. 58. 
Schulze, W. 255. 
Schumann, R. 29ff., 36, 69, 

74, 80. 

Schünemann, G. 122, 124ff., 
190ff. 

Schürmann, G. C. 259, 286, 
299. 

Schütz,' H. 130, 146, 272, 282, 
284f., 290, 292, 301, 315. 
Schuster 167f. 
Schwemmer, H. 300, 302. 
Seiffert, K. 36. 
Seiffert, M. 255, 260, 373f. 
Senfl, L. lff., 28, 132, 373. 
Senn, W. 248f. 
Seydel, Andr. 339. 
Sibelius, J. 242. 
Sicher, Fr. 8. 

Silbermann, G. 244, 246, 322. 

Silcher, Fr. 63. 

Singspiel 257ff. 

Siukonen, W. 238. 

Sonett 129f. 

Sotavalta, A. 237. 

Spitta, Ph. 63, 315. 

Spohr, L. 32f., 68, 76. 

Staden, S. G. 272, 274, 288. 

Stärck, Ph. W. 335f. 

Stahl, W. 373f. 

Steves, H. H. 321 ff.: Der 

Orgelbauer Joach. Wagner. 
Steffani, A. 279, 284, 286f., 

308. 

Steglich, R. 120ff. 256. 
Stephenson, K. 255, 256. 
Stiller, St. Chr. 352. 
Stoltzer, Th. 132. 
Storch, L. 70ff. 
Stradella, A. 290. 



VIII 



Inhaltsverzeichnis 



Straube, R. 175. 
Strauß, J. 63. 
Strungk, N. 288. 
Stumpf, C. 92, 190. 
Stuttgart 320. 
Susato, J. de 28. 

Tafelmusik 8f. 

Taubert, W. 36. 

Taut, K. 128. 

Tegetmeyer, 0. 332, 351. 

Telemann, O. Ph. 166, 181, 
278, 286. 

Tengström, J. 230. 

Terry, Ch. S. 12. 

Teschner, G. W. 36. 

Theile, J. 301. 

Theorbe 164. 

Thibaut, A. 21 ff. 

Thieme-Hedler, O. 68 ff.: Joh. 
Ludw. Böhner. 

Thienhaus, E. 86 ff.: Orgelbau- 
fragen im Lichte der aku- 
stischen Forschung. 

Thomas, H. 356. 

Thomas, K- 249. 

Tieck, L. 45, 75. 

Tieffenbrucker, M. 165. 

Törne, B. v. 242. 



Tonalität 120, 130ff., 192ff., 

311, 359ff. 
Totemismus 367 ff. 
Trendelenburg, F. 92. 
Truhn, F. H. 36. 
Tucher, G. Freiherr v. 39. 

Ulmenstein, Chr. Fr. Frhr. v. 
12ff.: Die Nachkommen 
des Bückeburger Bach. 

Väisänen, A. O. 231. 

Valentin, E. 256. 

Violinspiel 152f. 

Vogler, Abt 40. 

Volkslied 40ff., 120ff., 190ff. 

Volksmusik, finnische 230ff. 

Voß, J. H. 44. 

Wackenroder, W. H. 75. 
Wackernagel, Ph. 28. 
Wagenrieder, L. 3, 8. 
Wagner, Joach. 321 ff. 
Wagner, F. 130, 133, 137, 376. 
Wagner, Rudolf 316ff., 373. 
Waldmann, G. 120ff. 
Wallner, B. A. 373. 
Walter, F. 51. 
Walther, J. F. 328, 333. 
Weber, C. M. v. 31, 52, 71, 75. 
Weber, F. 36. 



Weber, G. 31. 
Wecker, G. C. 300. 
Weckmann, M. 278. 
Wegelius, M. 236. 
Weiß, Die Lautenistenfamilie 
157 ff. 

— Joh. Adolf 173 ff., 189. 
- Joh. Jakob 159ff. 

— Joh. Sigismund 171 ff., 188. 
~- SilviusLeopoldl59ff.,185ff. 
Weitzmann, K. F. 36. 
Wennig, E. 106. 

Werben 355. 

Werner, Th. W. 118ff., 373f. 
Wernitz, J. H. 330. 
Wiedeburg, J. D. 328. 
Wilken 21. 
Winterfeld, C. v. 28. 
Wolff, H. Chr. 1 1 8 ff . 
Wriezen 335. 

Zelle Fr. 257. 

Zelter, K. Fr. 31, 33, 56, 58, 
66f. 

Zeuner, M. 260. 
Zimmermann, A. 40. 
Zimmermann, W. 63. 
Zuccalmaglio, A. W. Fl. v. 43. 
Zuth, Jos. 157. 



Ärcbio 
für Mufikf orfchung 

Herausgegeben im Auftrage 
Oes Staatlichen Inftitutö für öeutfehe Mufikforfchung 

Fünfter Jahrgang 194© 

Geleitet oon Ruöolf Steglich 



DRUCK UND VERLAG VON BREITKOPF & HÄRTEL IN LEIPZIG 



Inhalt 



Seite 



Engelsmann, Walter: Beethovens Werkthematik, dargestellt an der „Eroica" 104 

1 Huschke, Joachim: Orlando di Lassos Messen 84, 153 

Lehmann, Günther: Neue Beiträge zur Erforschung des Lochamer Liederbuches 1 

Lindenau, Bernhard: Carl Filtsch 39 

Loschelder, Josef: Neue Beiträge zu einer Biographie Giacomo Carissimis 220 

Pietzsch, Gerhard: Zur Pflege der Musik an den deutschen Universitäten bis zur Mitte des 

16. Jahrhunderts (Heidelberg — Köln) 65 

Poppen, Hermann: Der Orgelbauer Joachim Wagner ein Schnitger-Schüler? 230 

Schröder, Otto: Zur Biographie Johann Walthers (1496— 1570) 12 

Steves, Heinz Herbert: Der Orgelbauer Joachim Wagner (1690— 1749) (Schluß) .... 17 

Ursprung, Otto: Die antiken Transpositionsskalen und die Kirchentöne 129 

Werner, Arno: Ein neuer Beitrag zum Streit Bidermann-Doles 179 

xWiora, Walter: Zur Erforschung des europäischen Volksliedes 193 

Neue Bücher 52, 113, 181, 232 

Im Jahre 1939 gedruckte musikwissenschaftliche Dissertationen 124 

Vorlesungen über Musik an Universitäten und Technischen Hochschulen . . 60, 125, 244 

Mitteilungen 63, 128, 191, 246 



IV 



Inhalt 



Verzeichnis der besprochenen neuen Bücher 

(Nur Haupttitel, Name des Besprechenden in Klammern) 

Adrio,A.: Die Anfänge des geistlichen Konzerts (Therstappen) 52 

Akustik, Schriften zur musikalischen A. (Schmidt-Görg) 117 

Becker-Bender, W.: Das Urheberpersönlichkeitsrecht im musikalischen Urheberrecht 

(Wohlhaupter) . 241 

Beethoven und die Gegenwart (Schiedermair- Festschrift) (Werner) 186 

Bibliographie des Musikschrifttums 1938 (Kahl) 232 

Blume, F.: Das Rasseproblem in der Musik (Steglich) 237 

Büttner, H.: Das Konzert in den Orchestersuiten G. Ph. Telemanns (Therstappen) . . 55 

Danckert, W.: Das europäische Volkslied (Wiora) 193 

Dounias,M.: Die Violinkonzerte Giuseppe Tartinis als Ausdruck einer Künstlerpersönlich- 
keit und einer Kulturepoche (Therstappen) 56 

Fiocco, J.-H. : Werken voor clavecimbel (Kahl) 121 

Frieling, H.: Harmonie und Rhythmus in Natur und Kunst (Schmidt-Görg) .... 118 

Führer durch das Musikinstrumentenmuseum (Berlin) (Steglich) 185 

Harich-Sch n eider, E. : Die Kunst des Cembalospiels, nach den vorhandenen Quellen 

dargestellt und erläutert (Steglich) 122 

Herzfeld, F.: Minna Planer und ihre Ehe mit Richard Wagner (Engel) 116 

Jeans, Sir J.: Science and Music. — Derselbe: Die Musik und ihre physikalischen Grund- 
lagen (Schmid-Görg) 119 

Karstadt, G.: Bibliographie des Musikschrifttums 1938 (Kahl) 232 

Kayser, H.: Vom Klang der Welt. — Derselbe: Abhandlungen zur Ektypik harmonikaler 

Wertformen (Schmidt-Görg) 118 

Knudsen, K- L.: Tonesum, Musikteoretisk undersegelse af akkorders f lertydighed og enhar- 

moni (Schmidt-Görg) 119 

Kornerup, Th.: Acoustic Valuation of Intervals by aid of the stable tone-system (Schmidt- 
Görg) 118 

Krüger, W. : Das Concerto grosso in Deutschland (Therstappen) 53 

Lloyd, LI. S.: Music and Sound (Schmidt-Görg) 119 

Lott, W.: Verzeichnis der Neudrucke alter Musik 1939 (Kahl) 232 

Lottermoser, W.: Klanganalytische Untersuchungen an Zungenpfeifen (Schmidt-Görg) . 117 
Luithlen, V.: Führer durch die Sonderschau: Klaviere aus fünf Jahrhunderten (Steglich) . 186 
Mahling, F.: Ideal und Wirklichkeit. Warum treiben wir Musikgeschichte? (Pietzsch) . . 188 
Mahrenholz, Chr.: Die Berechnung der Orgelpfeifenmensuren vom Mittelalter bis zur Mitte 

des 19. Jahrhunderts (Schmidt-Görg) 117 

Moser, M.: Richard Wagner in der englischen Literatur des 19. Jahrhunderts (Engel) . . 116 

Orel.A.: Aufsätze und Vorträge (Werner) 188 

Osthoff, H.: Die Niederländer und das deutsche Lied (Serauky) -57 

Prüfer, A.: Einführung in Richard Wagners „Lohengrin" (Engel) 116 

Reeser, E.: De klaviersonate met vioolbegeleiding in het Parijsche muziekleven ten tijde 

van Mozart (Kahl) 234 

Reinhardt, C. Ph.: Die Heidelberger Liedmeister des 16. Jahrhunderts (Gudewill) . . 232 

Röckl,S.: Richard Wagner in München (Engel) 117 

Rühlmann, F.: Richard Wagners theatralische Sendung (Engel) 113 

Ruprecht, E.: Der Mythos bei Wagner und Nietzsche (Engel) 114 

Schäfke, R.: Erwiderung auf Rudolf Wagners Besprechung meines „Aristeides Quintili- 

anus" (Schäfke), Zu Schäfkes Erwiderung (Wagner), Schlußwort (Schäfke) 59 

Schiedermair-Festschrift. Ludwig Schiedermair zum 60. Geburtstag: Beethoven und die 

Gegenwart (Werner) 186 

Schmitz, E.: Richard Wagner, wie wir ihn heute sehen (Engel) 116 

Senfl, L.: Deutsche Lieder 1. Teil. — Motetten 1. Teil (Reichsdenkmale Bd. 10 und 13) 

(Adrio) 181 

Stein-Festschrift. Fritz Stein zum 60. Geburtstage überreicht (Werner) 187 

Stephenson, K-: Andreas Romberg (Werner) 119 

Valentin, E.: Richard Wagner. Sinndeutung von Zeit und Werk (Engel) 113 

Verzeichnis der Neudrucke alter Musik 1939 (Kahl) 232 

Wagner, Cosima: Briefe an Ludwig Schemann. — Briefwechsel zwischen Cosima Wagner 

und Fürst Ernst zu Hohenlohe-Langenburg (Engel) 117 

Wagner, Richard: Die Hauptschriften (Bücken) (Engel) 117 

Wagner, Richard: Neues Schrifttum über R.W. (Engel) 113 



Inhaltsverzeichnis 

zum 

Archiv für Musikforschung, Jahrgang V 



Abert, H. 131, 235. 

Adam v. Fulda 86. 

Adrio, A. 52f., 181 ff., 247. 

Agazzari, A. 53. 

Aichinger, Gr. 53. 

Aichmiller, J. 53. 

Akustik 117ff. 

Akzent 169. 

Albrecht, H. 177, 248. 

Alkuin 145. 

Altemark, J. 247. 

Altwegg, W. 181 ff. 

Alypius 139ff. 

Ameln, K- 1 ff- 

Andersson, O. 215. 

Angermünde 37. 

Angles, H. 64, 143. 

Antwerpen 122. 

Arbeitsgemeinschaft für rhei- 
nische Musikgeschichtel92. 

Arbeitskreis für Musikwissen- 
schaft (Köln) 128. 

Arcadelt, J. 177. 

Aristides Quintiiianus 59f.,139 

Aristoxenos 134 ff. 

Arnold, Fr. W. lff. 

Auda, A. 132, 142. 

Augustinus 143. 

Aurelianus v. Reome 145ff. 

Bach, C. Ph. Em. 185, 234f. 

Bach, J. Christian 64. 

Bach, J. S. 47, 49, 53f., 101, 

123,124,188,231,240,247. 
Bach, W. Fr. 64. 
Backhaus, W. 63. 
Balkanslawen 247. 
Banchieri, A. 53. 
Bänffy, J. 41 ff. 
Banning, H. 179. 
Bartsch, Chr. 197. 
Beauvarlet-Charpentier, J. J. 

236f. 
Becker, Th. 223ff. 
Becker-Bender, W. 241 ff. 
Becking, G. 209, 238ff. 
Beethoven, L. van 46, 48f., 

104ff., 114, 119, 186 ff., 

192, 237, 242, 247. 
Bellermann, Fr. 129f. 



Bellermann, H. 1291, 142. 
Bellini, V. 114. 
Berchem, J. 90, 177. 
Berlin 23ff., 63, 185, 247, 
248. 

Bernhard, Chr. 220. 
Besseler, H. 63, 86, 128, 191. 
Bibliographie 121, 232. 
Bibliotheken 67, 78, 176ff. 
Bidermann, J. G. 179ff. 
Biebrich, Th. 128, 192. 
Bieder, E. 187. 
Bild, Musik im 248. 
Birtner, H. 63, 184, 186, 192. 
Blume, Fr. 52, 63, 87, 161, 

173, 175, 187, 215, 237ff. 
Boethius 131, 137, 140f., 

144 ff. 
Bötzow 38. 
Bonvin, L. 131. 
Brahms, J. 188, 242. 
Brandenburg 36. 
Brandl, J. E. 124. 
Brant, J. 70, 233. 
Breitinger, Fr. 247. 
Breitkopf-Archiv 248. 
Brenet, M. 235. 
Bruckner, A-. 188, 192, 248. 
Brüssel 122, 223. 
Budapest 43ff. 
Bücken, E. 117, 187,192, 248. 
Büttner, H. 52, 55f. 

Cantus firmus 85 ff., 161, 
177f. 

Carissimi, G. 220ff. 
Carus, V. A. 192. 
Cassiodor, 131, 140f., 144. 
Cembalo 122ff., 185f., 191 f., 

235, 248. 
Certon, P. 177. 
Chanson 92ff., 1771 
Chartrain, J. 237. 
Chopin, Fr. 39, 45fl, 242. 
Choral, Greg. 85 ff., 124, 144 ff., 

1771 

Clemens non Papa 100, 101, 

167, 177. 
Clement, Ch. Fr. 2361 
Cochlaeus, J. 79. 



Concerto grosso 537. 
Conductus 124. 
Conrad v. Zabern 701 
Couperin, A. L. 236. 
Couperin, Fr. 122. 
Crecquillori, Th. 167. 

Danckert, W. 193fl, 243, 247. 
Daser, L. 86, 178. 
Denecke, H. L. 187. 
Denkmalpflege 192. 
Descartes, R. 123. 
Dietrich, S. 86. 
Dissertationen, musikwissen- 
schaftliche 124. 
Ditfurth, Fr. W. v. 124. 
Doles, J. Fr. 179ff. 
Domenicus Pisaurensis 185. 
Dounias, M. 52, 561 
Dräger, H.-H. 185, 191 f. 
Dreimüller, K. 192. 
Drontheim 37. 

Eccard, J. 58, 174. 
Eckard, J. G. 235ff. 
Edelmann, J. F. 236. 
Ehmann, W. 64, 242, 248. 
Eitner, R. 175 ff. 
Elster, A. 187. 

Engel, H. 52, 63, 113fl, 236, 

247, 248. 
Engelsmann, W. 104fl, 192. 
Ernst, Fürst zu Hohenlohe- 

Langenburg 117. 
Exotische Musikinstrumente 

248. 

Fasch, J. Fr. 53. 
Feilerer, K. G. 84, 128, 1561, 
161 ff., 169, 171, 247, 248. 
Fetis, Fr.-J. 130. 
Ficker, R. v. 63, 64, 164. 
Filtsch, C. 39ff. 
Filtsch, J. 41 ff. 
Finck, H. 86. 
Fiocco, J.-H. 121. 
Forster, G. 71, 233. 
Fortlage, K. 130. 
Fossa, J. A. 178. 
Frankfurt a. O. 247. 



VI 



Inhaltsverzeichnis 



Freiburg i. Br. 192. 
Friedrich, Landgraf v. Hessen 

223 ff. 
Frieling, H. 118. 
Frotscher, G. 63, 128. 

Gabrieli, A. 128. 
Gabrieli, G. 153, 174f. 
Ganse, A. 185. 
Gaudentius 139, 142. 
Geering, A. 181 ff. 
Gennrich, Fr. 128. 
Gerber, R. 63. 
Gerstenberg, W. 128, 181 ff. 
Gesualdo da Venosa 164f. 
Gevaert, Fr.-A. 130ff. 
Giustini, L. 235. 
Glarean, H. 80, 158, 163. 
Glogauer Liederbuch 232f. 
Gluck, Chr. W. 187. 
Gobineau.A. Graf 117. 
Goethe, W. v. 112. 
Götz, J. 4ff. 
Gombert, N. 177 f. 
Goßwin, A. 58. 
Gottsched, J. Chr. 179ff. 
Gransee 38. 
Graun, J. G. 53. 
Graun, K. H. 53. 
Graupner, Chr. 53. 
Graupner, Fr. 64, 128. 
Graz 192. 
Greeff, P. 192. 
Gregorianik 200, 214, 239. 
Greifswald 64, 128. 
Greiter, M. 177f. 
Grimm-Balkow 247. 
Grisson, R. 114f. 
Gruythuyse, L. van den 247. 
Gudewill, K. 234. 
Guillemain, L. G. 236. 
Gurlitt, W. 12ff. 

Haas, R. 52, 54. 
Händel, G. Fr. 53. 
Halle 128. 
Hamburg 64, 119. 
Hammerklavier 123, 235, 248. 
Handl, J. 153, 155, 161. 
Hannover 64, 120. 
Harich-Schneider, E. 122ff. 
Harmonik 157ff., 162ff. 
Hartmann, A. 191. 
Hasse, K. 187, 192. 
Haßler, H. L. 153, 174. 
Hausegger, Fr. v. 115. 
Haydn, J. 120, 187f., 247, 248. 
Heidelberg 66, 124, 232ff. 
Heinichen, J. D. 53. 
Heiricus 147. 
Helmholtz, H. v. 119. 
Herbain, le chev. d' 236. 
Herzfeld, Fr. 116. 
Hitlerjugend 247. 
Hitzig, W. 248. 
Hoff mann, H. 186 f. 
Hollander, Chr. 58. 



Honauer, L. 235ff. 
Hoyoul, B. 58. 
Huber, K. 58, 215. 
Hucbald v. St. Amand 151. 
Hüllmandel, N. J. 237. 
Humanisten, Kölner 247. 
Huschke, J. 84 ff., 153ff., 247. 
Husmann, H. 128, 247, 248. 

Innsbruck 64, 248. 

Institut, Staatl., für deutsche 

Musikforschung 63, 185, 

192, 232, 246. 
Instrumentierung 55. 
Irrig, S. 235. 
Isaac, H. 58, 182. 
Isidor v. Sevilla 141, 144ff. 

Jammers, E. 63. 
Jan, C. v. 130. 
Jeans, Sir J. 119. 
Jeppesen, K- 165, 169f. 
Jodler 124. 
Josquin 86, 91, 184. 
Jüterbog 36. 

Kahl, W. 121 f., 186, 192, 232, 

234ff., 248. 
Kahla 12ff. 
Kantorei 15, 69. 
Karstadt, G. 232. 
Kayser, H. 118. 
Keller, H. 123. 
Kerll, J. K. 220. 
Kirchentöne 129, 145ff., 158. 
Klapsia, H. 186. 
Klavichord 1221, 185f., 235, 

248. 

Klavier 123, 186, 234ff., 247, 
248. 

Klavier-Violinsonate 234ff. 
Kleber, L. 73. 
Kleonides 139. 
Klingenstein, B. 53. 
Knudsen, K. L. 119. 
Koch, H. 242. 
Köhler, W. E. 247. 
Köln 77, 124, 128, 248. 
Königsberg (Nm.) 35. 
Königsberg (Pr.) 248. 
Konzert, geistliches 52f. 
Kornerup, Th. 1 18. 
Körte, W. 63. 
Krabbe, W. 63. 
Krieger, J. Ph. 220. 
Kromolicki, J. 247. 
Kroyer, Th. 52, 128, 166, 184. 
Krüger, W. 52ff. 
Krüh, A. 192. 
Kunz, O. 247. 

Lach, R. 242. 
Lang, O. 248. 

Lasso, O. di 58, 84ff., 153ff., 

247. 
Lasso, R. 53. 
Lechner, L. 58, 174. 
Lehmann, G. lff. 



Leibi, K. 192. 
Leibniz, G. W. 123. 
Leipzig 14f., 247f. 
Lemacher, H. 248. 
LeMaistre, M. 58, 160f., 178. 
Lemlin, L. 73, 233. 
Lenz, W. v. 45f. 
Leopold Wilhelm, Erzherzog 
223ff. 

Lied lff.,'57ff.,93ff., 124, 161, 
175, 178, 181 ff., 187, 
193ff., 232ff., 247, 248. 
Liederbuch, Glogauer 233f., 
Lochamer lff., 218, 234, 
v. Loys van den Gruythuyse 
247. 

Lindenau, B. 39ff. 
Liszt, Fr. 43, 45ff. 
Lloyd, LI. S. 119. 
Lochamer Liederbuch 1 ff., 218, 
234. 

Lockenburg, J. v. 176. 
London 47f. 
Lorenz, A. O. 64, 113. 
Loschelder, J. 220ff. 
Loth, U. 53. 
Lott, W. 232. 
Lottermoser, W. 117. 
Ludwig II. v. Bayern 117. 
Luithlen, V. 186. 
Lupus, J. 177. 
Luther, M. 14ff. 

Machaut, G. de 128. 
Madrigal 93ff., 128, 165ff. 
Männergesang 124. 
Magdeburg 35. 
Magdeburg, J. 101. 
Mahling, Fr. 63f., 187, 188ff. 
Mahrenholz, Chr. 26, 117. 
Malsch, J. 247. 
Mareschall, S. 59. 
Martianus Capella 139, 143. 
Mattheson, J. 179f. 
Maultrommel 185. 
Maximilian, Kaiser 184. 
Melodik 155ff., 210ff., 239f. 
Mendelssohn X% F. 47 ff. 
Menius, Fr. 124. 
Merten, R. 192. 
Messe 84 ff., 153ff. 
Metzler, Fr. 215. 
Michael, R. 59. 
Mies, P. 192. 
Miesner, H. 64. 
Mönckeberg, A. 242. 
Molter, J. M. 53. 
Mondonville, J. J. 236f. 
Monteverdi, Cl. 53, 222, 226f. 
Moser, H. J. 183, 187, 232, 

247. 
Moser, M. 116. 
Motette, 84, 92ff., 177f., 

181 ff., 247. 
Mozart, W. A. 128, 185, 234, 

247, 248. 
Mozart-Flügel 185, 247. 



Mozartforschung, Zentralinsti- 
tut für 128, 247. 

Mühlbach 40 f. 

Müller-Blattau, J. 63. 

München 64. 

Muffat, G. 54. 

Mund, H. 230. 

Musikerziehung 187. 

Musikgeschichte 188 ff. 

Musikinstrumentensammlun- 
gen 185f., 191, 247, 248. 

Musikwissenschaft, angewand- 
te 192. 

Mythos 114f. 

Nelsbach, H. 192. 
Neudrucke alter Musik 232. 
Niecks, Fr. 39, 45. 
Niederländer 56 ff. 
Nietzsche, Fr. 114f. 
Nohl, H. 208. 
Nola, G. D. 177. 
Noorden, K- v. 192. 
Notker Labeo 147, 150f. 
Nürnberg 124. 

Oberborbeck, F. 248. 
Ockeghem, J. 128. 
Oddo v. Clugny 151. 
Oesterreich 247. 
Oper 113, 187. 
Orel, A. 165, 169, 186ff., 
247. 

Organum 128, 247. 
Orgelbau 17ff., 117, 128, 192, 
230f. 

Osthoff, J. 57 ff., 63, 84. 
Othmayr, C. 74, 233. 

Pace P. 53. 

Palestrina, G. P. di 84, 156, 

162, 247. 
Pape, J. H. 185. 
Paris 44 ff., 234ff. 
Paul, O. 130ff. 
Peschin, Gr. 233. 
Petyrek, F. 248. 
Pfendner, H. 53. 
Pfitzner, H. 240. 
Physik 117ff., 247. 
Pietzsch, G. 63, 65 ff., 145, 

188ff. 
Pisendel, J. G. 53. 
Planer, Minna 116. 
Poppen, H. 230f. 
Posaune 183, 223. 
Potsdam 35. 
Pradier, J. 47. 
Praetorius, M. 53 f. 
Preußner, E. 187. 
Prüfer, A. 116. 
Ptolemäus, Cl. 133ff. 
Publikationen älterer Musik 

128, 247. 
Pugnani, G. 192. 
Puteheim, G. de 7t. 



Inhaltsverzeichnis 



Qualität, rhythmische 169. 
Quellmalz, Fr. 63, 202, 205. 
Quodvultdeus 143. 

Raabe, P. 63, 187. 

Raselius, A. 74. 

Rasse 193 ff., 211, 237ff. 

Rauchenegger, G. 192. 

Reeser, E. 234ff. 

Reger, Max 63, 187, 240, 247. 

Regnart, J. 53, 58. 

Rehberg, W. 122. 

Reichsdenkmale 181 ff. 

Reiner, J. 58. 

Reinhard, K. 185. 

Reinhardt, C. Ph. 232ff. 

Reitter, A. 247. 

Remigius v. Auxerre 147. 

Rhau, G. 13, 15. 

Rheinland 124, 192, 248. 

Rhythmus 169ff. 

Riemann, H. 131, 135, 164, 

169, 234 ff. 
Röckl, S. 117. 
Rom 220ff. 
Romantik 208. 
Romberg, A. 119ff. 
Romberg, B. 119f. 
Rore, C. de 93, 167, 177. 
Rostock 128. 

Rühlmann, Fr. 63, 113, 186 f. 
Rundfunk 248. 
Ruppf, K. 15f. 
Ruprecht, E. 114f. 
Rutz, J. 209, 238f. 

Salzburg 128, 247. 

Salzwedel 36. 

Samojloff, A. 131. 

Sandberger, A. 175, 187, 247. 

Sandrin, P. 101, 177. 

Sayve, L de 58. 

Schatz, W. 242. 

Schäfke, R. 59f., 134, 139. 

Schein, H. 52 f. 

Schemann, L. 117. 

Schenk, E. 52, 54, 63, 128, 

186, 247. 
Schering, A. 52, 54, 63, 169f., 

183, 187, 247. 
Schiedermair, L. 63, 186f., 

192, 247, 248. 
Schlick, A. d. J. 74. 
Schmid, E. Fr. 234. 
Schmidt-Görg, J. 117ff., 187. 
Schmieder, W. 248. 
Schmitz, A. 63, 186f. 
Schmitz, E. 116. 
Schneider, Marius 238, 243. 
Schneider, Max 63. 
Schnitger, A. 18, 230f. 
Schobert, J. 234ff. 
Schönwalde 38. 
Schopenhauer, A. 114f. 
Schrade, L. 186. 
Schröder, 0. 12ff . 
Schubert, Fr. 188. 



VII 



Schünemann, G. 179, 247. 
Schütz, H. 53. 
Schultz, H. 63, 128, 247f. 
Schumann, R. 242. 
Schwartz, R. 174. 
Schweitzer, A. 123f. 
Seemann, E. 201 f. 
Seiffert, M. 63, 122, 187. 
Senfl, L. 86, 103, 178, 181 ff., 
232. 

Serauky, W. 57 ff., 128. 

Sermisy, Cl. de 101, 177. 

Shaw, J. B. 114f., 116. 

Sicher, Fr. 124. 

Siebenbürgen 39ff. 

Sievers, E. 209, 238. 

Silbermann, A. 230f. 

Silbermann, G. 230f. 

Silbermann, J. A. 230. 

Simon, S. 236. 

Singspiel 180. 

Solmisation 152, 187. 

Sperontes 187. 

Spiele, geistliche 192. 

Spontini, G. 114. 

Staden, J. 53. 

Stärck, Ph. W. 19, 32ff. 

Stamitz, K. 187. 

Steglich, R. 54, 63, 102, 122ff., 

185f., 246, 247. 
Stein, Fr. 55, 63, 186f. 
Stellfeld, Chr. 121. 
Stephenson, K- H9ff. 
Steves, H. H. 17ff., 230f. 
Stölzel, H. 53. 
Strässer, E. 248. 
Strauß, R. 248. 
Studeny, B. 234. 
Sweelinck, J. P. 59. 

Tartini, G. 52, 56f. 
Taskin, P. 191. 
Taut, K. 232. 
Telemann, G. Ph. 52, 55f. 
Thalberg, S. 48f. 
Thematik 104. 

Therstappen, H. J. 52ff., 64, 

187, 246. 
Thibaut, A. Fr. J. 242. 
Thomas, K. 187. 
Thomas-Kantorei 15. 
Tonalität 155ff., 210. 
Torgau 16. 
Torrefranca, F. 234. 
Transpositionsskalen, antike 

129ff. 
Treuenbrietzen 37. 
Trienes, W. 192. 
Troubadourmelodien 128. 
Türk, D. G. 123. 
Tutenberg, Fr. 187. 

Unger, H. 192, 248. 
Universitäten 60ff., 125ff., 

192, 244 ff., Heidelberg 

65 ff., Köln 77ff. 



VIII 



Inhaltsverzeichnis 



Urheberrecht, musikalisches 
241 ff. 

Ursprung, O. 3, 129ff. 
Utendal, A. 58. 

Valentin, E. 113f., 247. 
Venedig 50f., 222f. 
Vento, I. de 58, 176. 
Vetter, W. 63, 64. 
Vicentino, N. 170. 
Viola d'amore 247, 248. 
Violine, begleitende 234ff. 
Violinkonzert 52, 56f. 
Vivell, C. 131. 
Völkerkunde 124, 248. 
Volkslied 193ff., 232ff., 239ff., 

247, 248. 
Volkstanz 124. 
Vorlesungen 60ff., 125ff., 

244 ff. 



Wachten, E. 247, 248. 
Wagenseil, G. Chr. 236. 
Wagner, Cosima 117. 
Wagner, J., Orgelbauer 1 7 ff., 
230 f. 

Wagner, P. 84, 100, 131, 178. 
Wagner, Richard 64, 104, 111, 

112, 113ff., 124, 188, 240. 
Wagner, Rudolf 59f. 
Walter, J. 12 ff. 
Walther, J. Fr. 23ff., 31. 34, 

230. 

Weber, C. M. v. 114. 
Weckmann, Q. 124. 
Werben a. d. Elbe 38. 
Werner, A. 179ff. 
Werner, Th. W. 63, U9ff., 

186 ff. 
Westphal, R. 130. 
Wieck, Clara 42. 



Wieck, Fr. 42. 
Wien 41 ff., 128, 186, 247. 
Willaert, A. 98, 128, 164, 167, 
177. 

Wiora.W. 193ff. 
Wirth,M. 114. 
Wolf, J. 247. 
Wohlhaupter, E. 241 ff. 
Wollick, N. 83. 
Wriezen 36. 
Wünsch, W. 247. 
Würzburg 64. 
Wusterhausen 37. 

Zacconi, L. 167. 
Zelenka, D. 53. 
Zenck, H. 63, 86, 128. 
Zink 183, 185, 223. 
Zirler, St. 76, 233. 
Zosimos 142. 



Archiv 
für MuftM orfchung 

Herausgegeben im Auftrage 
Oes Staatlichen Inftitutö für öeutfehe Mufihforfchung 

Sechfter Jahrgang 1941 

Geleitet oon Hans Joachim Therftappen 

\ 



DRUCK UND VERLAG VON BREITKOPF & HÄRTEL IN LEIPZIG 



Inhalt 

Seite 



Bartha, Denes v.: Untersuchungen zur ungarischen Volksmusik 1, 193 

Danckert, Werner: „Entwicklungsgeschichtliche" und organische Volkslied-Betrachtung 70 

Dräger, Hans-Heinz: Die elektro-akustische Orgel Jörg Magers 61 

Dräger, Hans-Heinz: Anschlagsmöglichkeiten beim Cembalo 223 

Feldens, Franz: Die wichtigsten Quellen des Essener Münsterarchivs 231 

Feilerer, Karl Gustav: Die Musikerfamilie Puccini (1712—1924) 213 

Gerber, Rudolf: Neue Beiträge zur Gluckschen Familiengeschichte 129 

Jammers, Ewald: Rhythmische und tonale Studien zur Musik der Antike und des Mittel- 
alters 

I. Die erhaltenen Denkmäler antiker Musik, analytisch untersucht 94, 151 

Krohn, Ilmari: Die Sonatenform in Mozarts „Don Juan" 231 

Müller, Erich H.: Johannes Biehle f 37 

Osthoff , Helmuth: Arnold Schering f 66 

Pietzsch, Gerhard: Zur Pflege der Musik an den deutschen Universitäten bis zur Mitte 
des 16. Jahrhunderts (Erfurt — Rostock — Greifswald — Basel — Freiburg i. Br. — 

Ingolstadt — Trier — Mainz — Tübingen — Dillingen) 23 

Schering, Arnold f 65 

Neue Bücher 61, 120, 182, 233 

Im Jahre 1940 gedruckte musikwissenschaftliche Dissertationen 116 

Im Jahre 1940 eingereichte musikwissenschaftliche Dissertationen 117 

Vorlesungen über Musik an Universitäten und Technischen Hochschulen. .62, 117, 181, 228 

Mitteilungen 64, 128, 192 

Verzeichnis der besprochenen neuen Bücher 

(Nur Haupttitel, Name des Besprechenden in Klammern) 

Bach, J. Chr.: Aria Eberliniana pro dormente Camillo (Graupner) 192 

Banning, H.: Johann Friedrich Doles (Werner) 61 

Erdmann, H.: Schulmusik in Mecklenburg-Schwerin von Pestalozzi bis zum Ende des 

19. Jahrhunderts (Kaul) 123 

Gaßmann, F. L. : Kirchenwerke — DTÖ Bd. 83 (Feilerer) 243 

Gennrich, F.: Die Straßburger Schule für Musikwissenschaft (Körte) 121 

Gluck, Chr. W.: L'innocenza giustificata — DTÖ Bd. 82 (Vetter) 233 

Krevelen, D. A. van: Philodemus — De Muziek (Wagner) 241 

Moser, H. J.: Christoph Willibald Gluck (Gerber) 182 

Müller, E.: Musikgeschichte von Freiberg (Kaul) 123 

Pellegrini, G.: Joseph Friedrich Hummel, der erste Direktor der öffentlichen Musikschule 

Mozarteum in Salzburg (Werner) 61 

Reinhard, K-: Die Musik Birmas (Heinitz) 245 

Sanden, H.: Die Entzifferung der lateinischen Neumen (Lipphardt) — Eine Entgegnung 

(Sanden) — Schlußwort (Lipphardt) 185, 247, 248 

Sandig, H.: Beobachtungen an Zweiklängen in getrenntohriger und beidohriger Darbietung 

(Husmann) ' 127 

Schaller, H.: Die europäische Kulturphilosophie (Bücken) 244 

Schiedermair, L.: Der junge Beethoven (Werner) 245 

Schultz, H.: Das Madrigal als Formideal (Engel) 240 

Schulz, H. G.: .Musikalischer Impressionismus und impressionistischer Klavierstil (Kahl) 126 
Smits van Waesberghe, J.: Klokken en Klokkengieten in de Middeleeuwen (Schulze) 128 

Stahl, E. L. : Das europäische Mannheim (Kaul) 123 

Stahl, W.: Gottfried Herrmann (Werner) 61 

Stein, F.: Max Reger (Gerstenberg) . 120 

Torrefranca, F.: II segreto del Quattrocento (Engel) 188 

Wellek, A.: Das absolute Gehör und seine Typen (Husmann) 190 

Wellek, A.: Gefühl und Kunst (Husmann) 127 



Inhaltsverzeichnis 



zum 

Archiv für Musikforschung, Jahrgang VI 



Abert, H. 96, 99,100,102,151, 
155, 157 ff., 233ff. 

Adelmann v. Adelmannsfel- 
den, B. 36. 

Adrio, A. 128, 192. 

Agricola, A. 117. 

Agricola, Rud. 25. 

Aichinger, Gr. 44. 

Alf, J. 116. 

Alpharabi 25. 

Alypius 167. 

Ambros, W. 189. 

Ambrosius 51. 

Amerbach, B. 36, 37, 40. 

Anders, A. 116. 

Andrechin 37. 

Angelino, C. 219. 

Angles, H. 121. 

Antiphon 171 f., 185f. 

Aquinus 25. 

Arend, M. 148, 183. 

Arens, F. 232. 

Artopaeus, Q. 47. 

Aßler, J. 48. 

Aulaeus, A. 31. 

Azzaiulo 190. 

Bach, J. Chr. 124, 192. 
Bach, J. S. 66f., 117, 192. 
Bach, Ph. E. 117, 192, 227 f. 
Barberio, F. 217. 
Bartenstein, H. 116. 
Bartha, D. v. 192. 
Bartök, Bela 3ff., 83, 193ff. 
Bauernlied 83ff. 
Bayer, G. 51. 
Bebel, H. 51. 
Beck, J. B. 121. 
Becking, G. 80, 89, 128. 
Beethoven, L. v. 68, 116, 245. 
Beichert 25. 
Beinroth, Fr. W. 117. 
Bengel, M. 51. 
Berckhofer, W. 40, 44. 
Berka, J. de 47. 
Berlioz, H. 116. 
Berre, W. Ph. 51. 
Bertold, J. 37. 
Besekendorp, H. de 26. 
Besold, Chr. 44, 51. 
Besseler, H. 121. 
Beurhusius 37, 41. 
Beyer, J. S. 123. 
Bezold, F. v. 25. 
Bieler, Chr. 40. 
Biehle, J. 57ff. 



Bildstenius, J. G. 37, 40. 

Billeke, B. 33. 

Biltstein, J. G. 40. 

Birma 245ff. 

Birtner, H. 64, 94. 

Blankenburg, W. 117. 

Blaurer, A. 51. 

Blume, Fr. 64. 

Boccherini, Leop. 216. 

Boccherini, Luigi 216. 

Bock, L. 40. 

Boese, H. 116. 

Bomm 121. 

Bonaccorsi, Alf. 213ff. 

Brambach, H. 26. 

Brandsch, G. 72, 77, 79, 91. 

Breitenbach, C. de 44. 

Brucaeus, H. 31. 

Bruckner, A. 117. 

Brück, P. 233. 

Brusch, C. 51. 

Bucenus, P. 33. 

Buchner, F. X. 130, 142, 143, 

146, 183. 
Bücken, E. 192. 
Burmeister, J. 31. 
Busche, H. v. d. 31. 
Busse, R. 117. 
Büttstedt, Fr. V. 116. 

Cacioli 213. 
Caldara, A. 244. 
Caretti, G. 213, 216. 
Carmina burana 185, 187. 
Cassiodor 25. 
Cerü 222. 
Chiaro, F. del 213. 
Chopin 117. 

Chytraeus, D. 32, 34, 51. 
Cochlaeus, J. 44. 
Collede, Joh. 26. 
Conrad, L. 117. 
Conrad von Zabern 44. 
Conradus de Fulda 26. 
Cooper 131. 
Coussemaker 121. 
Cretz, J. 40. 
Crusius, O. 95ff. 

Dahmen, H. J. 117. 
Dalberg, Joh. v. 26. 
Danckert, W. 70ff., 126f., 181. 
Dasypodius, K- 32. 
Dauber, T. 51. 
Debussy, Cl. 116. 
Dedekind, Fr. 26, 34. 



Dedekind, H. 26. 
Dedelow, N. 34. 
Degen, Dietz 116. 
Demantius, Chr. 117, 123. 
Denstadt, U. 26, 44. 
Dettinger, Chr. 40. 
Diel, F. 48. 

Dietrich, S. 36, 37, 40. 
Dionigi, Z. 215. 
Döbeler, G. 40. 
Doles, J. Fr. 61, 123. 
Dolinski, K. 116. 
Donizetti 219. 
Döring, J. 26. 
Doringhuß, H. 26 
Dorsten, J. v. 27. 
Dumpard, J. 40. 

Eddeling, P. 34. 
Ehrlinger, Fr. 117. 
Elektromusik 61. 
Eliner, Chr. 40. 
Eitz, J. v. 47. 
Elyan, K- 27. 
Enk, M. 40, 56. 
Eptingen, L. v. 37. . 
Erasmus de Heritz 27, 44, 52. 
Erdmann, H. 116. 
Erdmannsdorf, N. v. 34. 
Euripides 95 f., 167, 178. 

Faber, Gr. 51. 
Faber, H. 37. 
Fabri, V. 41, 51. 
Fannucchi, D. 219. 
Faulhaber v. Wächtersbach, 

E. 48. 
Feldens, F. 232f. 
Feilerer, K. G. 174, 192, 214, 

222. 
Ficker, R. 246. 
Fischborn, A. v. 48. 
Fleck, G. 51. 
Fluri 38. 

Formkreislehre 87ff. 
Forster, G. 44, 84, 190. 
Fraccaroli 221. 
Franck, M. 190. 
Franz, E. 226. 
Frecht, M. 52. 
Freiberg i. Sa. 123. 
Freygius, J. Th. 37, 41. 
Friedrich, G. 117. 
Friedrich Pfalzgr. v. Bayern 
48. 

Frosch, Joach. 52. 



VI 



Inhaltsverzeichnis 



Frosch, Joh. 27. . 
Frotscher, G. 192. 
Frottole 188ff., 240 f. 
Fuchs, R. 117. 

Gabrieli, A. 240 f. 
Gabrielli, C. 238. 
Gäßler, W. 117. 
Gaffori, Fr. 37. 
Galli, E. 219. 
Gammel, M. 52. 
Ganassi 198. 
Gaßmann, F. L. 243 f. 
Gaßmann, H. 27. 
Gaultier, D. 116. 
Gehlhoff 90. 
Gehör, absolutes 190 ff. 
Gerngroß, J. 34. 
Gerstenberg, W. 128. 
Gervasoni, C. 217. 
Gevaert 103. 

Glarean, H. 37, 41, 44, 189. 
Gluck, A. C. 140f. 
Gluck, A. E. 148 f. 
Gluck, A. K. 139 ff. 
Gluck, Alexander 137 ff. 
Gluck, Aloisia 150. 
Gluck, Chr. Ant. 148f. 
Gluck, Chr. W. 129ff., 182ff., 

233 ff., 243. 
Gluck, F. A. L. 148. 
Gluck, F. Joh. AI. 148, 150. 
Gluck, F. K. 148f. 
Gluck, F. M. 148, 150. 
Gluck, G. Ch. 140, 141. 
Gluck, H. J. 148, 150. 
Gluck, H. P. 139. 
Gluck, J. A. 134ff. 
Gluck, J. Chr. 140 f. 
Gluck, K. 139, 140. 
Gluck, L. 139, 140, 141. 
Gluck, M. 149. 
Gluck, M. A. R. 148 f. 
Gluck, M. M. 140f. 
Gluck, M. W. 143. 
Gluck, O. L. 139, 140. 
Gluck, O. M. 139, 140. 
Gluck, Wolfg. 140f. 
Göhler, G. 61. 

Goeler v. Ravensburg, G. 48. 
Göllner, K- 117. 
Gojahr, N. u. M. 34. 
Greff, H. 27. 
Gregorianik 88, 162, 170, 

171 ff., 177. 
Gresemund, D. 48. 
Greyther, M. 41. 
Grieg, E. 117. 
Grieser 94, 180. 
Grimmelt, O. O. 232. 
Gros, J. 37. 
Grothe, J. 32. 
Grove 71, 72. 
Grünninger, E. 52. 
Grünpeck, J. 45. 
Grünwegg, Joh. 52. 
Gruner, N. G. 117. 



Grynäus, S. 37. 
Guglielmi, P. 215. 
Guido 25. 
Gurlitt, W. 30. 
Guth, H. W. 117. 

Haas, R. 233. 
Häfner, W. E. 116. 
Händel, G. F. 116, 117. 
Hagen, W. 41. 
Hagenbucher, F. 117. 
Haillemann, A. 52. 
Hamann, R. 126. 
Hammerschmidt, A. 123. 
Hammerstein, R. 116. 
Handschin 162, 
Hans von Basel 37. 
Hans von Metz 52. 
Hansemann, M. 117. 
Hartmut, Seb. 52. 
Hausen, H. 27. 
Haußmann, V. 75. 
Haydn, J. 116, 234. 
Hecker, D. 52. 
Hedler, M. 149. 
Heinrich v. Umstadt 48. 
Heringen, J. de 27. 
Hermeneutik 161, 164. 
Herrmann, G. 61. 
Hertnit, N. 27. 
Hesse, E. 27. 
Heyden, S. 116. 
Hirtler, Fr. 116. 
Hitzenauer, Chr. 52. 
Hitzler, J. W. 52. 
Höltzlin, C. 52. 
Höritz, E. v. 52. 
Holtzapfel, G. u. B. 34. 
Holzach, O. 37. 
Horn, J. 34. 
Hornburg, Fr. 117. 
Hostinsky, O. 76. 
Huber, K. 246. 
Hübner, H. 88. 
Hummel, J. Fr. 61. 
Husmann, H. 94, 116, 128, 

152, 154, 178, 180. 
Hutton 246. 

Hutzele, J. (Blauifontanus) 
53. 

Hutzele, J. (Kirchensis) 53. 
Hymnen, griech. 96ff., 159ff., 
169 f. 

Ibgen, K. 48. 
Ilmelt, Th. 27. 
Impressionismus 126. 
Isaac, H. 189. 
Iselin, L. 37. 

Jakobik, A. 116. 
Jan, O. v. 94ff. 
Jeppesen, K- 189f . 
Johann 53. 
Josquin 189. 
Jubilationen 159. 



Keck, Joh. 37. 
Keinspeck, M. 38. 
Kelbel, W. sen. 48. 
Keppler, J. 53. 
Kerle, J. 56. 
Kern, H. 116. 
Keßlin, J. 41. 
Kinderspiele, ungar. 5. 
Kircher, A. 162, 163, 166, 167, 

170, 181. 
Klage der Tekmessa 157 ff. 
Kleindienst, N. 41. 
Kluppel, K. 27. 
Klutschnikow 9. 
Knapp de Reutlingen, J. 41. 
Kneidel, L. 140. 
KnoII, K. 27, 41. 
Kobrow, J. 34. 
Kodäly, Zoltän 1 ff., 83, 193ff. 
Köler, David 45. 
Königslöw, A. v. 116. 
Koler, W. 53. 
Konicke, W. 28, 48. 
Kosch, F. 243, 244. 
Kosel, A. 116. 
Kotter 36. 
Kotzky, J. 61. 
Krafft, W. 53. 
Krapner, J. 53. 
Kraus, J. 53. 
Kreidler, W. 73. 
Krohn, I. 6. 
Kroner, G. 28. 
Kropsteyn 45. 
Krückmann, H. 116. 
Krüger, W. 64. 
Küenfels, B. v. 37, 38. 

Lach, R. 9. 
Lang, M. 45, 53. 
Laurencie, de la 131. 
Leber, V., jun. u. sen. 53. 
Leipzig 67f. 

Lenzburg, F. de 28, 38, 41. 
Liechtenberger, J. 53. 
Lindlar, H. 116. 
Lipowsky, F. J. 44, 46, 51. 
Lipphardt, W. 185f., 247f. 
Lobkowitz, Grafen 133ff., 183. 
Löwenberg, H. v. 28. 
Lortzing 117. 
Lost, K- 33f. 
Loy, M. 117. 
Lucchesi, F. M. 216. 
Ludwig 38. 
Ludwig, Fr. 121. 
Lückervitz, J. 34. 
Lupacchino, Fr. 190. 
Luscinius, O. 42. 
Luther, M. 33. 

Maaß 94, 163. 
Macholt, J. 28. 
Madrigal 240 f. 
Mager, J. 61. 
Magi, F. 219. 
Maler, J. 28. 



Inhaltsverzeichnis 



VII 



Mannheim 123. 
Mantuani, J. 45. 
Marenzio, L. 241. 
Mariano 246. 
Marius, G. 42. 
Marschalk, N. 28, 32. 
Marschall, S. 37, 38. 
Marshall 246. 
Marsiii, C. 219. 
Martin, B. 117. 
Martini, P. 213, 215, 243 f. 
Mathesius, J. 45. 
Mattei, P. St. 217, 218. 
Mauclair 131. 
Mazzolani, A. 219. 
Mecklenburg-Schwerin 123. 
Meier, John 79. 
Melanchthon, Ph. 37, 53. 
Mengershausen, J. 28. 
Menhover, V. 53. 
Menke, W. 117. 
Menzel, Ph. 45. 
Mercadante 219. 
Merian, W. 37. 
Mesomedes 107 ff., 159, 167, 

169, 170, 172, 175, 176, 
'179, 180. 
Metastasio 234ff. 
Mettenleitner, D. 44, 46. 
Meuderlin, P. 54. 
Meyer, Chr. 42. 
Meyer, G. 38. 
Meyger, H. 32. 
Michael 38. 
Miesner, H. 133. 
Mingotti 183. 
Mizler, L. Chr. 116. 
Mockel, Seb. 54. 
Monte, Ph. de 189, 241. 
Morneweg, K- 26. 
Moser, H. J. 25, 37, 44, 45, 53, 

88, 130, 233, 236, 237, 240. 
Mozart, W. A. 117, 124, 231. 
Mozarteum 61. 
Mühlhauser, M. 42, 45. 
Müller, P. 117. 
Müller-Blattau, J. 94, 166, 

167, 168, 185, 233. 
Mure, Conr. de 25. 
Muris 23, 31, 33, 43, 46. 
Mussorgsky 117. 
Muth, C. 28. 

Nacke, H. 34. 
Nadler, M. 54. 
Nazius, J. 35. 
Neander, J. 35. 
Nedelin, M. 54. 
Nef, K. 38. 
Nerici, L. 213ff. 
Neumen, latein. 185ff. 
Nicolasius, G. 42, 56. 
Niemann, W. 126. 
Niessen 192 
Nithart, J. 29. 
Nothaft, P. v . 49. 
Null, E. v. d. 126. 



Obirhus, H. 29. 
Ockeghem 189. 
Ovglin, E. 54. 
Olbert, W. 54. 
Olheintz, W. 54. 
Orel, A. 86, 189. • 
Organum 156. 
Orgel, elektro-akust. 61. 
Ornitoparchus, A. 35, 48, 54. 
Osiander, L. 54. 
Ostermayer, G. 54. 
Oxyrhvnchos 159, 167, 172, 
175, 177, 179, 180. 

Pacini, G. 221. 
Päanfragment 151 ff., 157,159, 

167, 179, 181. 
Paisiello 217. 
Pellegrini, Alm. 213. 
Pellikan, C. 38, 54. 
Pentatonik 6ff., 95ff., 154, 

170, 178, 194ff. 
Perckhofer, W. 40, 44. 
Perotin 121. 
Person, G. 30. 
Petrucci, O. 188, 190. 
Pf äff, H. 117. 
Pfitzner, H. 116. 
Philodemus 241 ff. 
Piccini 183. 
Pietzsch, G. 23ff. 
Pileus, A. 32. 
Piloti, G. 219. 
Pindar 162ff., 181. 
Platter, F. 38. 
Pollart, J. 30. 
Polonica 211. 
Praetorius, M. 117. 
Prasberger, B. 37, 38. 
Protz, A. 117. 
Prozession 24. 

Puccini, Ant. Ben. 213, 215, 

216f. 
Puccini, C. 213. 
Puccini, Dom. 213, 217f. 
Puccini, Giac. I. 213ff. 
Puccini, Giac. II. 221 ff. 
Puccini, J. 222. 
Puccini, M. I. 219ff. 
Puccini, M. II. 222. 

Quadt, A. 47. 

Quartbeziehungen 81, 88, 89, 

92, 195. 
Quellmalz, A. 70ff. 
Quilici, D. 218. 
Quinttransposition 8ff., 83ff., 

193ff. 

Ratinck, A. 25. 
Rau, K. 49. 
Ravani, F. 218. 
Reese, W. H. 116. 
Reger, M. 120. 
Regius, U. 42. 
Reichardt 84, 85. 
Reiner, J. 42. 



Reinhardt, C. Ph. 83. 

Reisch, G. 42, 45. 

Reuter, C. 38. 

Reutter, G. v. 243. 

Richter, Fr. X. 117. 

Rid, Chr. 54. 

Rieger, U. 42. 

Rimsky-Korssakoff 1 1 7. 

Rötter, M. 45. 

Rofino 189. 

Rolandi, U. 213. 

Rome, A. 94, 162, 163, 170. 

Rore, C. de 190. 

Rost, J. 30. 

Rudolfi, J. 30. 

Rücker, J. 116. 

Rueder, Chr. 26, 30. 

Ruffin d'Assisi, Fr. 189. 

Ruffo, V. 190. 

Runge, J. 35. 

Runge, L. 35. 

Rustici, G. 219. 

Rutz 87, 89. 

Säbel, H. 117. 
Salandronius, J. 39. 
Salieri, A. 244. 
Salomon, A. 54. 
Sanden, H. 247f. 
Santucci, M. 219. 
Sasse, G.-D. 116. 
Scharnagl, A. 117. 
Schaumberg, M. de 45. 
Scheidt, S. 75. 
Schenk, E. 192. 
Schering, A. 65 ff., 192, 233, 
235. 

Schiedermair, L. 245. 
Schiske, K. 117. 
Schlegel, Jos. 123. 
Schmid, A. 130, 135, 138, 139, 

141, 146, 149, 150, 183. 
Schmidt-Görg, J. 245. 
Schmidt-Scherf, W. 116. 
Schmitt, Joh. 117. 
Schneider, E.-M. 117. 
Schneider, Maria 117. 
Schneider, Marius 105, 246. 
Schneider, Max 192. 
Schnepf, P. 45, 55. 
Schoberlechner, F. 218. 
Schönsleder, W. 56. 
Schoepfius, Th. 39. 
Scholz, W. 117. 
Schottländer, J. W. 105. 
Schreck, J. 42. 
Schubart, Chr. Fr. D. 116. 
Schubert, Fr. 117. 
Schünemann, G. 123. 
Schumann, K. 117. 
Schwartz, R. 189f. 
Seemann, E. 70, 75, 79. 
Seheim, P. 39. 
Seikiloslied 114f., 167, 171, 

177, 178. 
Sichardt, W. 83. 
Siegmund-Schultze, W. 117. 



VIII 



Inhaltsverzeichnis 



Sieß, J. 54. 
Sievers 87. 
Sigmair, G. 56. 
Sigmair, M. 56. 
Sigrist, J. 39, 42. 
Sigvard, J. D. 54. 
Silberer, A., 42 55. 
Silbermann, G. 123. 
Silesius, A. 192. 
Slatkonia, G. 45. 
Slierbach, H. 39. 
Smetana, Fr. 117. 
Sömlin, A. 39. 
Soffi, A. P. 215. 
Spangenberg, J. 30. 
Sparwald, K. 116. 
Spohr, L. 61. 
Springer, H. 189. 
Stadler, M. 117. 
Staehelin, M. 43. 
Stahel, J. 55. 
Stalzer, A. 117. 
Stangl, K. 117. 
Starcke, J. G. de 30. 
Stauder, W. 192. 
Stein, H. de 30. 
Sterkei, J. F. X. 117. 
Steves, H. H. 116. 
Stierzel, K. 43. 
Stockheim, Ph. v. 49. 
Stoffeln, J. U. v. 39. 
Straßburg 121. 
Straubinger, O. 46. 
Swoboda-Funk, E. 117. 

Tappert, W. 72, 90. 
Tauber, T. 51. 
Taut, K- 68. 
Telemann, G. Ph. 117. 



Terzschichtung 81. 
Tesei, Ang. 216. 
Tesei, Cat. 216, 222. 
Tesei, Val. 216. 
Textor, K. 49. 
Theil, R. 72, 78. 
Therstappen, H. J. 64. 
Thienhaus, E. 226. 
Thus, K. 49.' 

Tiersot, J. 71, 72, 131, 135. 
Tinödi, S. 208. 
Totenklagen, ungar. 4. 
Traetta 183, 184. 
Traibenraif, P. 46. 
Trendelenburg, F. 226. 
Tritonius, P. 46. 
Troeger, G. 117. 
Türnächtinger, J. 46. 
Turmair, J. 46. 

Ulstetter, J. 55. 
Ungaresca 211. 
Unger, R. 117. 
Unkel, J. 48. 

Ursprung 159, 164, 171, 172, 
177. 

Vannius, J. 43. 

Veith, W. J. 117. 

Verdi, G. 117. 

Veress, A. 21, 197. 

Vetter, W. 94, 128, 170, 233, 

235. 
Vianesi 219. 
Villotte 190. 
Vilonius, J. 43. 
Virdung, S. 37. 
Völsing, E. 116. 
Vogel, A. 32. 



Vogeleis 41. 
Vogler, Abt 124. 

Wachsmann 171. 
Wachten, E. 192. 
Wagenseil, G. Chr. 236f. 
Wagner, J. 116. 
Wagner, P. 121, 241. 
Wagner, Rieh. 117. 
Wagner, Rud. 94, 151, 153f., 

157, 159, 161 ff., 168, 170, 

177. 
Walch, J. 55. 
Waldeisen, L. 46. 
Walther, Fr. 124. 
Walther, f. 55. 
Walther, L. 116. 
Wannenmacher, J. 43. 
Wassiljew 9. 
Weber, F. 116. 
Weerbecke, G. v. 117. 
Wegner, W. 117. 
Weinert, L. 191. 
Weinmann, Joh. 30. 
Weißbecker, H. 49. 
Wellek, A. 116. 
Weltz, J. 55. 
Wenning, M. 30. 
Werkmeister 89. 
Wilberg, A. v. 43. 
Wiler, Fr. 39. 
Winkler, O. 46. 
Wiora, W. 70ff., 181, 192. 
Wirth, H. 116. 
Wöhlke, F. 116. 
Wünsch, W. 76. 
Wyland, J. 55. 

Zimmermann, M. 55. 



Archto 
für Muftkf orfchung 

Herausgegeben im Auftrage 
De« Staatlichen Inftitute für öeutfehe Mufthforfchung 

Siebenter Jahrgang 1942 

Geleitet ©on Hans Joachim TherlTtappcn 




DRUCK UND VERLAG VON BREITKOPF & HÄRTEL IN LEIPZIG 



Inhalt 

' Seite 



AI brecht, Hans: Die deutschen Psalmen und Kirchengesänge des Jobst vom Brandt. .218 

Birtner, Herbert: Sieben Messen von Ludwig Senf 1 40 

Engel, Hans: Die Bedeutung Konstitutions- und psychologischer Typologien für die Musik- 
wissenschaft i 129 

Ohisi, Federico: Bruchstücke einer neuen Musikhandschrift der italienischen Ars nova und 

zwei unveröffentlichte Caccien der zweiten Hälfte des 15. Jahrhunderts . 17 

Haacke, Walter: Orgelbauten im Zeitzer und Naumburger Dom 209 

Handschin, Jacques: „Antiochien, jene herrliche Griechenstadt" . .......... 193 



Menke, Werner: Heinrich Valentin Beck, ein zu Unrecht vergessener Meister der Tonkunst? 205 
Osthoff, Hellmuth: Deutsche Liedweisen und Wechselgesänge im mittelalterlichen Drama 65 
Pietzsch, Gerhard: Zur Pflege der Musik an den deutschen Universitäten bis zur Mitte des 
16. Jahrhunderts (Wittenberg — Frankfurt a. O. — Marburg — Königsberg — Jena — 



Helmstedt— Herborn — Göttingen) 1 90, 154 

Schmitz, Eugen: Louis Spohrs erster Opernversuch • • • 84 

Smend, Friedrich: Neue Bach-Funde f . . . 1 

Valentin, Erich: Gustav Friedrich Schmidt f 82 

Kleine Beiträge, Berichte u.a.: 

Orel, Alfred: Die Wiener Mozart-Tagung 1941 .127 

Qu eil malz, Alfred: Zu W. Danckert, Entwicklungsgeschichtliche und organische Volkslied- 
betrachtung 124 

Rosendahl, Erich: Wo und wann Georg Kaspar Schürmann geboren wurde 229 

Scholz, Wolfgang: Heinrich Schütz und seine Beziehungen zu Liegnitz ........ 55 

Scholz, Wolfgang: Ein unbekannter Brief von Bartholomäus Gesius . . ." . . . . . . 56^ 

Scholz, Wolfgang: Zu Johannes Knöffel 228 

Steinecke, Wolfgang: Erstes Graupner-Fest in Darmstadt. 190 

Valentin, Erich: Mozart-Tagung 1941 in Salzburg 128 

Wiora, Walter: Privatsystem und Zusammenarbeit . . . . ■ 120 

Neue Bücher 57, 114, 170, 233 

Im Jahre 1941 gedruckte musikwissenschaftliche Dissertationen 113 

Im Jahre 1941 eingereichte musikwissenschaftliche Dissertationen . . .113 

Vorlesungen über Musik an Universitäten und Technischen Hochschulen . . III, 190, 231 
Mitteilungen . . .-. 64, 127, 190, 248 



Verzeichnis der besprochenen neuen Bücher 

(Nur Haupttitel, Name des Besprechenden in Klatomern) 



Aurelius Augustinus, Musik. Übers, v. C. J. Perl (Jammers) 245 

Bahle, J.: Eingebung und Tat im musikalischen Schaffen (Bücken) ......... 116 

Bericht über den Internationalen Kongreß „Singen und Sprechen" in Frankfurt a. M. 1938 

(Schmidt-Scherf) 57 

• Brauer, W.: Jakob Regnart, Johann Hermann Schein und die Anfänge der deutschen Ba- 
rocklyrik (Abert) . . . . r 186: 

Crevel, M. van: Adrianus Petit Cöclico (Zenck) 170 

Eisenschmidt, J.: Die szenische Darstellung der Opern Händeis auf der Londoner Bühne - 

seiner Zeit (Werner) 248 

Feilerer, K. G.: Der gregorianische Choral im Wandel der Jahrhunderte (Jammers) . , 233 

Feilerer, K. G.: Der Partimentospieler (Therstappen). ... . . .. 176 

F er and, E.: Die Improvisation in der Musik (Birtner) '~ . . 244 

Ghisi, F.: Alle fonti della monodia (Lehmann) 58 



IV ~ Inhalt 

Seite 

Graßl, M.: Die Musik in den Werken des J. K. Huysmans (Reimann) ........ 188 

Gregor, J.: Richard Strauß (Mayer). . . 183 

Haußwald, O.: Johann David Heinichens Instrumentalwerke (Schenk) 60 

Johner, D.: Wort und Ton im Choral (Jammers) 234 

Körte, W.: Musik und Weltbild (Bücken) 116 

Krug, J.Th.: Quellen und Studien zur oberrheinischen Choralgeschichte (Jammers) . . 236 

Loschelder, J.: Die Oper als Kunstform (Wolff) . 243 

Moser, H. J.: Christoph Willibald Gluck — Erwiderung (Moser) — Schlußwort (Gerber). 61 
Müller, W-: Über das Wesen der Musik vom Standpunkt der absoluten Weltanschauung 

(Bücken) • 117 

Neues Mozart- J ahrbuch 1. Jahrgang (Blume) 114 

Otto, St.: Geistliche Chorwerke (Birtner) 184 

Scholz, W.: Beiträge zur Musikgeschichte der Stadt Liegnitz von ihren Anfängen bis etwa 

zum Jahre 1800 (Werner) 178 

Schultz, H.: Das Madrigal als Formideal — Erwiderung (Schultz) 119 

Schulze, W.: Die Quellen der Hamburger Oper (1678—1738) (Wolff) 242 

Schulze, W.: Die mehrstimmige Messe im frühprotestantischen Gottesdienst (Adrio) . . 238 

Seifert, A.: Volkslied und Rasse (Frötscher) 117 

Sidler, H.: Studien zu den alten Offertorien mit ihren Versen (Jammers) 237 

Söhner, L.: Die Orgelbegleitung zum gregorianischen Gesang (Jammers) 237 

Valentin, E.: Wege zu Mozart (Blume) 115 

Walther, L.: Die Ostinato-Technik in den Chaconne-und Arien-Formen des 17. und 18. Jahr- 
hunderts (Abert) 180 

Wiora.W.: Die deutsche Volksliedweise und der Osten (Schünemann) 174 

Wirth, H.: Joseph Haydn als Dramatiker (Gerber) . . 176 

Wöhlke, F.: Lorenz Christoph. Mizler (Blume) 240 

Zschinsky-Troxler, E. M. v.: Gaetano Pugnani (Reimann) 182 



( 



Inhaltsverzeichnis 



zum 

Archiv für Musikforschung, Jahrgang VII 



Abert, H. 114f., 131, 150, 188. 
Acroata, A. s. Richlin, A. 
Adam von Fulda 40, 98, 110. 
Adlung, J. 216f. 
Adrio, A. 111, 190. 
Agricola, M. 41, 102, 106. 
Alberti, Z. 165. 
Albinoni, T. 61. 
Albrecht, H. 64. 
Aldhelm 203. 
Aldus, P. 93. 
Aleman, B. 93. 
Alf, J. 113. 
Altman, W. 93. 
Andersson, K. 113. 
Antonello da Caserta 17, 28. 
Apel, J. 93. ' 
Aston, H. 48. 
Augustinus, A. 245 f. 

Bach, J. S. 1 ff., 60, 180. 
Ballata 18, 21 ff., 24 f., 29f., 
32f. 

Barducci, O. 21. 

Barth, W. 114. 

Bartl, G. 94. 

Bartolino da Bologna 28. 

Bartolino di Padova 21, 22,26. 

Battaglia 20, 32. 

Bauer, A. 111, 231. 

Beck, Dav. 213, 217. 

Beck, Es. 209f., 213ff, 

Beck, H. V. 205 ff. 

Becker, C. F. 208. 

Becking, G. 112, 117, 123, 136, 

174, 190. 
Beethoven, L.van 116f., 131 f., 

143f., 149, 182, 189, 247. 
Benedictus de Drusina 155. 
Berlioz, H. 128, 139 f. 
Berno von Reichenau 109. 
Bert, J. a 94. 

Besseler, H. 17f., 26f., 30, 50, 

64, Ulf., 232, 238, 247. 
Beuschel, N. 94. 
Beyer, G. 94. 
Biertumfel, D. 165. 
Bildens, S. s. Wilde, S. 
Binchois, G. 26. 
Birkenstam, J. 168. 
Blahoslav, J. 94, 159. 
Blaurer, A. 94, 96, 107 f. 
Blaurer.Th. 94, 107 f. 
Block 230. 

Blume, F. 112, 132, 173, 189f., 
192, 223f., 232. 



Boethius 171, 196, 247. 
Bogentantz, B. 94f. 
Bohemus, E. 95. 
Born, E. 113. 

Borren, Ch. van den 18, 27ff. 

Boschot, A. 128. 

Bottener, B. 95. 

Brahms, J. 131, 183. 

Brandt, J. vom 218ff. 

Brasart, J. 28. 

Braun, S. 160. 

Breitengraser, W. 102, 239f. 

Breitinger, F. 114, 128. 

Brenet, M. 32. 

Bruckner, A. 141, 144. 

Brumel, A. 41. 

Bücken, E. 112, 190, 232. 

Burger, H. 218. 

Busch(e), H. v. d. 95, 158, 169. 

Caccia 18ff., 27, 29ff., 37f. 
Caccini, G. 59 ff. 
Cachera de Teramo, A. 18, 

23ff., 34. 
Caminczenin, A. 160. 
Cannabich, Chr. 114. 
Carelli de Carellis 20. 
Carolus, J. 95. 
Carpopherus, M. 93. 
Casenius, C. 159. 
Castiglione 181. 
Cellarius, J. 95. 
Chopin, F. 138. 
Ciconia, J. 18ff., 25ff., 29f., 

30, 33, 35. 
Cimello, T. 32. 
Cistner, J. 168. 
Coclico, Adr. Pet. 94ff., 99f., 

103f., 109, 155, 160, 170ff. 
Columban 203. 
Compenius, H. 209, 212. 
Compenius, H. d. J. 216. 
Compenius, L. 216. 
Compere, L. 45. 
Conrad von Hirsau 109. 
Conradus 105 f. 
Corbus, J. 26. 
Corelli, A. 114. 
Corrado da Pistoia 28. 
Corsi, J. 59. 
Crantz, V. 95. 

Crevel, M. van 90f., 94 ff., 99f., 
103f., 109, 155, 160, 170ff. 
Crüger, Pancr. 155, 165 f. 
Cüntzel, S. 96. 

Curtleben, Chr. s. Ortlob, Chr. 



Cuvelier, J. 28. 
Czolscheius, j. 160. 
Czwick, V. 96. 

Damisch, H. 127 f. 
Danckert, W. 111, 120ff„ 190. 
Dancourt 176. 
Daniel, K. 166. 
Dedekind,H. 166. 
Demantius, Chr. 96, 185. , 
Denstadt, U. 92, 96. 
Dietrich, S. 94, 96, 170. 
Dietrich, V. 222. 
Dilich, W. 158. 
Dilliger, J. 113. 
Ditmar, L. 96. 
Döring, A. 212. 
Donat, G. 96. 
Dressler, G. 96, 179. 
Ducis B. 94. 

Dufay.G.' 22, 26f., 29f., 32ff., 

41, 45. 
Duisseldorp, J. 96. 
Dunstable, J. 26, 33. 
Dunstan 204. 

Egenölph, Chr. 158. 
Ehmann, W. 98, 112, 190, 227, 
232. 

Ehrlinger, F. 113. 

Eichenauer, R. 129, 131 f., 189. 

Eichner, A. 97. 

Eichner, E. 114. 

Elburch, J. 97. 

Ellis, J. A. 195. 

Engel, H. 112, 119, 128, 135, 

138ff. 
Engelbert, J. 97. 
Engelke, B. 112, 232. 
Erasmi, B. 97. 
Erasmus von Rotterdam 98. 
Ercklentz, M. 97. 
Espitalier, F. 112, 232. 
Essen, J. de 169. 
Etger, K. 166. 
Euler, L. 241. 
Eysentrautt, W. 211. 

Faber, Bas. 97. 
Faber, Heinr. 97, 110. 
Faber, Nik. 97. 
Fabricius, G. 97, 100, 109. 
Fasch, J. F. 191. 
Feind, B. 243. 

Feilerer; K. G. 112, 190, 232f., 
246 f. 



VI 



Inhaltsverzeichnis 



Ferber, O. 97. 
Fesser, J. '97, 155. 
Feyerl, 0. 128. 
Ficker, R. v. 26, 27, 112, 189, 
232. 

Filippo(tto) da Caserta 28. 

Finck, Heinr. 40f. 

Finck, Herrn. 97. 

Fischer, Jak. 98. 

Fischer, Sam. 98, 163. 

Förster, O. 98. 

Forster, G. 98, 218, 220, 223, 

227f. 
Fourn6, F. 114. 
Frank! 153. 
Franz, O. v. 115. 
Frescobaldi, G. 33, 181. 
Friberth, K. 176. 
Friedrich, G. 113. 
Frischlin, N. 98. 
Frommelt, M. 98. 
Frosch, J. 98. 
Frotscher, G. 111, 190. 
Frottole 20, 29, 31, 119. 
Funck, Fab. 155. 
Funck, H. 97, 102, 107. 

Gabrieli, A. 119 f. 
Gabrieli, G. 178. 
Galilei, V. 59. 
Gaßmann, F. 63. 
Geering, A. 228. 
Geldern, J. v. 98, 160. 
Gemmingen, R. von 113. 
Gennrich, F. 111, 231. 
Gerber, R.44f.,61f., 111, 114, 

131, ' 231. 
Gerbert von Reims 201. 
Gerhardt, Fr. 217. 
Gerlach, K. G. 2, 16. 
Gerstenberg, W. 112, 232. 
Gesius, B. sen. 56f. 
Gesius, B. jun. 56f., 155. 
Gevaert, A. 194, 195f., 235f. 
Ghisi, F. 32. 
Giebel, J. 155. 
Giovanni da Cascia 25. 
Giovanni da Genova 28. 
Gladbach, P. 99. 
Glarean, H. 164, 171, 238. 
Glein, E. de 169. 
Gleius, j. 99. 

Gluck, Chr. W. 61«., 128, 149, 

176, 182. 
Glyrick, G. 99. 
Görner, J: G. 2, 7, 16. 
Golthammer, J. 99. 
Gombert; N. 45, 54, 102, 170. 
Goslich, S. 57, 84, 88. 
Gottwalt, J. 99. 
Goudimel, Cl. 107. 
Graphaeus 238. 
Gratiosus di Padova 26. 
Graupner, Chr. 60, 190 ff. 
Graupner, Fr. 111, 231. 
Grauwal, M. 99. 
Gregor, J. 127. 



Gronenberg, M. 160. 
Gruber, P. 99. 
Grünau, B. s. Tatter, B. 
Gruphenius, A. 99, 166. 
Gudewill, K. 112, 232. 
Günther, Siegfr. 132. 
Gürtler (Cingulatorinus), H. 

s. Wildenberg, H. 
Gurlitt, W. 90ff., 96, 108f. ( 

169, 173, 192. 

Haas, R. 61 ff., 113, 128, 141, 
232. 

Habere Fr. X. 26, 27. 
Hack, M. 99. 

Händel, G. F. 62, 64, 113, 143, 
150, 191, 240, 242, 248. 

Hagius, J. 99. : 

Hallmann, P. 178. 

Hamann, F. 213. 

Hanhauwer, L. 99. 

Hanno, M. 99. 

Härder, J. 99. 

Hasentodter, J. 160. 

Haßler, H. L. 135, 149, 151, 
223 

Haugg,' J. 114. 
Haydn, J. 85, 115, -143 f., 176, 
192. 

Heinichen, J. D. 60. 
Heinitz, W. 111, 136, 190,231. 
Heinrich, M. 99 f. 
Helderich, F. 100. 
Henisch (Henitsch), S. 100. 
Henkel, A. 113. 
Henricus Erffordiensis 100. 
Hermann, Nik. 104, 179. 
Hesse, H. Eob. 98, 156, 158. 
Heubtmann, J. 100. 
Heuß, A. 15. 
Hieronymus 247. 
Higinius '157. 
Hilt, M. 100. 
Hoerburger, F. 114. 
Hoffmann, E. T. A. 142, 145, 
188 f. 

Hofheimer, P. 45,-99. 
Hofmann, Casp. 100. 
Hofmann, Dav. 156. 
"Hofmann, Laur. 160. 
Hof mann, Lor. 100. 
Hofmann, Wolfg. 100. 
Holtzheuser, J. 100. 
Hopf, J. 100. 
Hoppe, A. 156. 
Horn, E. 163. 
Horner, Th. 156, 160. 

Huber, K. 112, 172. 

Hudemann, H.-O. 113. 

Hütten, B. 113. 

Husmann, H. 112, 190, 232. 

Huysmans, J.-K. 188f. 

Imbescheid, E. 113. 

Isaac, H. 29, 40ff., 48, 52, 105, 

238 f. 
Isouard, N. 85. 



Jan, C. von 196. 
Jannequin, CL 32. 
Joannes Dantiscus 100. 
Joch, J. 160. 

Johann Albrecht I., Hzg. von 
Mecklenburg 156, 170. 

Johannes de Limburgia 28. 

Johannes de Sacra 91, 157. 

Johner, D. 233 ff. 

Josquin 29, 40f., 44f., 50, 54, 
91 f., 102, 105, 170, 172, 
174, 224f., 238, 247. 

Jünger, F. 101. 

Jugler, J. lOOf. 

Kade, O. 102. 
Kahl, W. 95, 112. 
Karsch, A. 113. 
Kaul, O. 113, 128, 190, 232. 
Kehr, H. G. 113f. 
Kelbetz, F. 113. 
Kinner von Scherffenstein, M. 
101. 

Kirchammer, Chr. 160. 
Kirchhoff, Gottfr. 177. 
Klein, I. 113. 
Klein, S. 160. 
Klose, F. 141. 
Knod, P. 101. 
Knöffel, J. 228 f. 
Koch, G. 209ff. 
Kochhaff (Chytraeus), D. 101. 
König, J. B. 207. 
Komorzynski, E. v. 1 15. 
Körte, W. 112, 232, 247. 
Koßwick, M. 101, 156. 
Krapp, A. 101. 
Krech, H. 113. 
Kreichgauer, A. Iii. 
Kretzer, M. 101. 
Kretzschmar, H. 138, 243. 
Kroll, E. 138. 
Kromer, J: 114. 
Kropsteyn, N. 101 f., 105L, 
109. 

Kroyer, Th. 42, 172. 
Krug, J. G. 217. 
Krug, J. Th. 233, 236f. 
Krynner, G. 102. 
Kunat, Th. 102. 

Lacher, A. 103, 156. 
Landino, F. 22, 28, 30. 
Lange, Dav. 103. 
Lange, Georg 103. 
Lange, Gregor 156. 
Lange, J. 144. 
Larue, P. de 41. 
Lasso, Orl. di 29, 103, 107, 172, 
185. 

Leinweber, P. 161. 
Lemacher, H. 112, 232. 
Lemaistre, M. 169. 
Lemlin, L. 218, 223. 
Lenz 133. 
Leonhardt, C. 112. 
Leporinus, J. 166. 



Inhaltsverzeichnis 



VII 



Lepparth, N. 169. 

Liedlau, A. 156. 

Lipphardt, W. 75. 

List,V. 103. 

Listenius, N. 103. 

Liszt, F. 138f. 

Lobwasser, A. L. 160. 

Lofinck, C. 103. 

Lossius, L. 103, 166, 179. 

Lotti, A. 60. 

Luckenberger, J. 103. 

Ludlo, A. de s. Liedlau, A. 

Ludwig, Fr. 17, 26, 27. 

Lübick, J. 161. 

Luther, Mart. 92, 95, 98, 103f., 
105, 108f., 138, 168, 170, 
173f., 179, 211, 213, 221 f., 
238 f. 

Machault, G. de 22. 
Madrigal 18 f., 20, 22 f., 25, 

29f., 33f. 
Maerker, B. 120, 122, 192. 
Maler, W. 111, 231. 
Malsch, J. 232. 
Mancini, A. 17f., 20, 24. 
Mancinus, Th. 156. 
Manstadius, H. 103. 
Marenzio, L. 119, 151. 
Marot, J. 17. 
Marsau, H. 103. 
Martianus Capella 196. 
Martin, B. 113. 
Martini, O. 25, 61. 
Martini, Joh. 44. 
Mathesius, Joh. 93, 1031, 107. 
Matteo da Perugia 28. 
Matze 99. 

Matzke, H. 111, 231. 
Mauer, N. 161. 
Meier, John 122. 
Melanchthon, Ph. 90, 101, 104, 

108f., 158, 170. 
Memminger, J. 104. 
Mersenne, M. 241. 
Messe 29, 40 ff., 106, 145, 238 ff. 
Mettenleiter, D. 98, 100, 101 f. 
Metzler, F. 118, 147. 
Miederer, M. 64. 
Mittelbordt, Th. 161. 
Mizler, L. Chr. 240 ff. 
Moberg, C. A. 196, 237. 
Möllenhoff, E. 114. 
Möller, H. 112. 
Monte, Ph. de 119, 151, 238. 
Monteverdi, Cl. 61, 135, 151, 

185, 190, 243. 
Morgenstern, S. 104. 
Moser, H. J. 45, 60, 62, 63, 96, 

99, 103, 123, 152, 189, 212, 

223 f., 226. 
Mezart, W. A. 61, 85, 87f., 

114ff., 127 f., 131 f., 144 f., 

149, 176, 183, 188. 
Mozart, L. 114, 119, 144, 240. 
Mühlmarckart, M. 218. 
Müller v. Asow, E. H. 1 1 5, 1 28. 



Müller-Blattau, J. M. 57. 
Muris, J. de 91, 109. 
Mufis (Meurer), M. 104. 
Mutrich, Th. 161. 
Mutterich, J. 161. 
Mylius, A. 156. 

Nausen, A. 113. 
Nedden, O. C. A. zur 112, 228, 
232. 

Nephelius, D. s. Wolkenstein, 
D. 

Nering, A. 161. 
' Nervius, J. 104. 
Nether, V. 216. 
Nicolaides, W. 104. 
Niedt, Fr. E. 177. 
Niger, A. 161. 
Nitzsche, P. 104. 
Nürnberg, N. 104. 

Obrecht, J. 45, 238, 247. 
Ockeghem 32, 40, 238, 247. 
Opitz, M. 55, 186 f. 
Orel, A. 113, 127 f., 232. 
Ornithoparchus, A. 104, 106. 
Ortel,V. 104. 
Ortitz, D. 180. 
Ortlob, Chr. 104f., 161. 
Oslander, L. 161. 
Osthoff, H. 57, 111, 231. 
Othmayr, C. 220, 223, 225, 

228. 
Otto, St. 184f. 

Päminger, Leonh. 105, 239. 
Päminger, Soph. 105. 
Päsler, K. 192. 
Paganelli, G. A. 61. 
Palestrina, G. P. da 151, 189. 
Paulus, J. 212. 
Peraga de Padua, C. de 26, 33. 
Pergkholtz, L. 102, 105. 
Peri, J. 59. 

Petrucci, O. dei 31, 40, 45, 119. 

Petyrek, E. 112, 232. 

Peuerl, P. 61. 

Pfeiffer, J. 61. 

Pfleger, Aug. 113. 

Pflüger, M. 161. 

Pietzsch, G. 58, 93, 95, 97, 101 , 

103f., 107, 109ff., 156, 169, 

246 f. 
Piscatoris, P. 105. 
Plaeotomus, D. 161. 
Platerberg, H. 169. 
Plotin 247. 

Poemer (Pemer), H. 105f. 
Pontanus, G. 161. 
Popel, Th. 102. 
Poppe, Chr. F. 217. 
Poppe, Mich. 213. 
Poppe, Kasp. 106, 156. 
Poppen, H. 112, 232. 
Posch, F. 114. 
Praetorius, Gottsch. 106. 
Praetorius, Joh. 104. 



Praetorius, Mich. 113, 185, 

213, 240. 
Printz, W. C. 186, 
Pugnani, G. 182 f. 
Purcell, H. 61. 
Puschel, H. 106. 
Puschmann, A. 106. 
Puschmann, P. 106. 

Quellmalz, A. 120. 
Quinos, B. 100. 

Rabe, V. 102, 106. 
Rabenau, E.-D. von 113. 
Rachais, J. 106. 
Radewitz, L. 106. 
Rahlwes, A. 111, 231. 
Rain, C. 106. 
Ravenscroft, J. 61. 
Rayther, f. 107. 
Reiber, K. 113. 
Reimann, M. 113. 
Rein, C. 239. 
Reinhardt, C. Ph. 218ff. 
Remigius 196. 
Rengisch, J. 106. 
Reuenthal, N. v. 72, 74. 
Reusch, J. 102, 106. 
Reussner, C. 155.- 
Rhanisius, L. 166. 
Rhau, G. 98, 104ff., 121, 223, 

238 f. 
Richlin, A. 107. 
Riemann, H. 25, 27, 61, 156. 
Rieß, K. 99, 101, 218, 228. 
Ringmann, H. 112, 232. 
Ritter, J. 161. 
Rochlitz, J. F. 114. 
Roeder, K. H. 113. 
Rosinus, J. 107. 
Roth, Stephan 102, 107, 110. 
Rullmann, Fr. 167. 
Rutz, O. 135f. 

Sack, S. 106. 
Salater, J. 107. 
Salendorf, Fr. v. 169. 
Sandberger, A. 82, 114, 143. 
Sander 147. 
Sander, G. 113. 
Sarto, J; de 28. 
Scandellus, A. 100, 169. 
Schalck de Memmingen, J. s. 

Memminger, J. 
Schalreuter, P. 96, 107. 
Schaper, H. 166. 
Schede (Melissu), P. 107. 
Scheibe, J. A. 240f. 
Schein, J. H. 151, 178f. 
Scheinehen, M. 108. 
Scheltema, Fr. A. v. 152 f. 
Schenk, E. 113, 115, 128, 232. 
Schering, A. 1 ff., 115, 142, 145, 

152,190, 208, 241. 
Schiedermair, L. 85, 111, 114, 

127 f., 143 f., 231. 
Schier, B. 112. 



Inhaltsverzeichnis 



Schildaw, E. 108. 
Schmaltzing, G. 108. 
Schmidt, O. F. 60, 82f., 230. 
Schmidt-Görg, J. 45, HO, 143, 

231. 
Schmit, V. 108. 
Schmitz, A. 128. 
Schmitz, E. 84, 88, 192. 
Schmitz, H.-P. 113. 
Schneider, Br. 114. 
Schneider, Herrn. 152. 
Schneider, Mar. 190, 197. 
Schneider, Max III, 231. 
Schneider, Mich. 113. 
Schneider, Th. 212, 216. 
Scholz, W. 113. 
Schomerus, L. 114. 
Schonger, B. 211. 
Schott, G. B. 2. 
Schröder, O. 169. 
Schroeter, J. 108. 
Schubert, F. 113, 128, 142, 

144f., 149, 189. 
Schünemann, G. 103, 1 1 1, 1 15, 

128, 144, 153. 
Schürmann, G. K. 60,82, 229 ff. 
Schütz, H. 55, 135, 142, 149, 

158, 173, 178, 184f., 212. 
Schulte, Gotsch. s. Praetorius, 

G. 

Schulteis, Chr. 108. 
Schultz, H. 112, 232. 
Schumann, E. 111. 
Schumann, Cl. 140. 
Schumann, R. 114, 140f., 

I43f., 189. 
Schwab, W. 156. 
Schwartz, R. 31, 119. 
Schwarz, S. 108. 
Sebastiani, Cl. 171. 
Seibel, G. A. 60. 
Seiffert, M. 64. 
Seiner, J. 107. 

Senfl, L. 40, 102, 104, 112, 
223 ff. 

Serauky.'w. 111, 190, 231. 

Severus, G. 107. 

Siborg, J. 168. 

Sidler, H. 233, 237. 

Sigl, M. 42. 

Söhner, L. 233, 237. 

Sötefleisch, J. 166. ^ 

Spangenberg, C. 108. 

Spangenberg, Th. 168. 

Spitta, Ph. 14, 177, 192. 

Spohr, L. 84, 85 ff., 115, 143. 

Spreng, J. 108. 

Stahl, W. 192. 

Stainer, J. 18, 26 f., 30, 33, 

Stanislaus, Chr. 161. 



Steffen, B. 161. 
Steffen, Th» 161. 
Steglich, R» III, 115, 128,231. 
Stephani, Cl. 218«. 
Stephani, H. 112, 232. 
Stifel, J. 108. 
Stobaeus, J. 162. 
Stollberg, O. 113. 
Stoltzer, Th. 102, 239f. 
Strasser, L. 169, 
Strauß, R. 183f., 243. 
Strozzi, P. 59. 
Strube, W. 213. 
Stummel, Chr. 156f. 
Sturmer, U. 108, 162. 

Tannenberg, St. 169. 
Tanner, R. 60, 61. 
Tatter, B. 162. 
Tauber (Teuber), M. 102, 109. 
Telemann, G. Ph. 1, 16, 60, 

190, 205ff., 240f., 242f. 
Temesvary, S. 111, 231. 
Teuffei, M. s. Tauber, M. • 
Textor, J. s. Wirker, J. 
Thümmler, H. 113. 
Torchi, L. 26. 
Torrefranca, F. 29, 32 f. 
Traetta, T. 62ff. 
Troeger, G. 113. 
Tschoepe, W. 113, 232. 
Tzetzes, J. 196f. 

üffinger, H. 114. 
Unger, Hans Heinr. 113. 
Unger, Herrn. 1 12, 232. 
Unger, Rob. 113. 
Ursprung, O. 40, 43 f., 51, 53, 
112, 232. 

Vaet, J. 113. 
Valentin, E. 114f., 128. 
Varentrap, A. 169. 
Varro 196, 247. 
Veidl, Th. 112, 232. 
Velsius, P. 109. 
Venetus, Z. 157. 
Venlo, J. 109. 
Vetter, W. Ulf., 128, 231 f. 
Vigilantus, P. 154. 
Vincent 196. 
Vintz, G. 217. 
Vogel, A. 109. 
Vogler, J. 162. 
Vogler, Matth. 217. 
Voigt (Voit), Joh. 109. 
Voigt (Voit), Mich. 109. 
Volcker, J. 167. 
Volk, A. 114. 
Volkmann, R. 112. 



Volkmar (Volcmer), J. 154, 
157. 

Volmar, J. 109 f. 

Wachten, E. 111. 

Wagner, R. 106. 

Wagner, Rieh. 57, 115, 132, 

140, 141 f., 143, 147, 189, 
243, 247. 

Wagner, P. 174, 190, 2331, 
236. 

Walter, Chr. 162. 
Walt(h)er, Joh. 92, 98, 109f., 

169, 173, 179, 239. 
Walther, J. G. 15, 56, 229, 240, 

242. 

Wanning, J. 162. 

Weber, C. M. v. 83, 132, 138f., 

141, 145. 
Weinmann, J. 93, 105, 110. 
Welle, G. 211. 

Wellek, A. 151. 
Werder, L. v. 162. 
Werner, A. 216. 
Werner, Th. W. 112, 128, 232. 
Wesalium, J. 169. 
Westenhusen, M. 162. 
Wilde, S. 110, 163. 
Wilke, J. 156f. 
Willaert, A. 151, 172. 
Wiltgrub, A. 110. 
Wiltgrub, J. 110. 
Winter, J.S. 113. 
Wiora, W. 120, 124, 174f. 
Wirck, J. 167. 
Wirker, J. 110. 
Wochen, A. 110. 
Wolf, J. 17f., 26f., 29f., 123, 
192. 

Wolf, B. 205ff. 
Wolf-Ferrari, E. 115. 
Wolkenstein, D. 110, 157. 
Wucherpfennig, I. 168 f. 
Wullenbruch Dantiscus, J. s. 
Joannes Dantiscus. 

Zabarelle, F. 25. 

Zacharia (de Teramo), A. s. 

Cachera de Teramo, A. 
Zacharias (da Brindisi), N. 

27 ff. 

Zenck, H. 96, 111, 231, 248. 

Zenger, M. 115. 

Zippel, J. G. 216. 

Zirler, St. 218, 223, 228. 

Zobeley, F. 113. 

Zolner, P. 110. 

Zornicht, J. 162. 

Zosimus 195. 

Zuickius, V. s. Czwick, V. 



Ärchto 
für Mufihf orfchung 

Herausgegeben im Auftrage 
öee Staatlichen Inftitute für oeutfehe Mufthforfchung 

Ächter Jahrgang 1943 

Geleitet oon Hans Joachim Therftappen 




DRUCK UND VERLAG VON BREITKOPF & HÄRTEL IN LEIPZIG 



Inhalt 

Seite 

Birtner, Herbert | 1 

Blume, Friedrich: Herbert Birtner f - 2 

Blume, Friedrich: Augustin Pflegers Kieler Universitätsoden 5 

C lernen, Otto: Das Encomium musicae des Johannes Holtheuser von Hildburghausen . . 82 
Jammers, Ewald: Rhythmische und tonale Studien zur Musik der Antike und des Mittel- 
alters II 27, 87 

Mahling, Friedrich: Hermann Halbig f 46 

Osthoff, Helmuth: Neue Quellen zu Adam Krieger 71 

Sandberger, Adolf f . 65 

Schiedermai r, Ludwig: Adolf Sandberger f 66 

Kleine.Beiträge: 

Scholz, Wolfgang: Nochmals Bartholomäus Gesius 102 

Besprechungen . . . 48, 108 

Im Jahre 1942 gedruckte musikwissenschaftliche Dissertationen 105 

Im Jahre 1942 eingereichte musikwissenschaftliche Dissertationen 105 

Vorlesungen über Musik an Universitäten und Technischen Hochschulen 64, 106 

Mitteilungen 64, 120 



Verzeichnis der besprochenen neuen Bücher 

(Nur Haupttitel, Name des Besprechenden in Klammern) 

Bach, W. Fr.: 6 Duette für 2 Flöten. Herausg. v. K. Walther (Scheck) % ... 117 

Bericht über die zweite Freiburger Tagung für Orgelbau. Herausg. v. J. Müller-Blattau 

(Frotscher) 48 

Bibliographie des Musikschrifttums, Jahrg. 4. Herausg. v. O. Karstadt (Luther) . . ... 117 

Feilerer, K. G.: Deutsche Gregorianik im Frankenreich (Jammers) 6f 

Gerber, R.: Christoph Willibald Ritter von Gluck (Therstappen) 108 

Gottron, A.: Tausend Jahre Musik in Mainz (Kaul) 116 

Grimm, H.: Meister der Renaissancemusik an der Viadrina (Schünemann) . . : 111 

Hagedorn, M.: Das Percy-Folio-Manuskript (Lehmann) 57 

Hasse, K.: Johann Sebastian Bach (Werner) 119 

Kaufmann, W.: Der Orgelprospekt in stilgeschichtlicher Entwicklung (Frotscher) . ... 52 

Lang, M.: Zwischen Minnesang und Volkslied (Lehmann) . 56 

Leucht, K. F.: Die Orgel in der Karlsruher Schloßkapelle aus dem Jahre 1786 (Frotscher). 55 

Ließ, A.: Claude Debussy (Therstappen) 109 

Ließ, A.: Claude Debussy Und das deutsche Musikschaffen (Therstappen) . . . . . . . .110 

Listl, P.: Weber als Ouvertürenkomponist (Mayer) ). . . 113 

Loeillet, J. B.: Twee Sonate voor Fluit en Klavier (Scheck) 63 

Merklin, A.: Aus Spaniens altem Orgelbau (Frotscher) 52 

Meyer, H.: Karl Joseph Riepp (Frotscher) 53 

Meyer, H.: Orgeln und Orgelbauer in Oberschwaben (Kauf) 114 

Neumann, Cl.: Die Harmonik der Münchner Schule (Mayer) 60 



IV Inhalt ' 

iv v _ , • , Seite 



57 



Pohl , M. : Gemeinsame Themen englisch-schottischer und französischer Volksbatladen (Leh- 

mann) •••••*• * * ' 7 \ ' ° » 

Rücker, I.: Die deutsche Orgel am Oberrhein um 1500 (Protscher) »» 

Schäfer, J.: Nordhäuser Orgelchronik (Frotscher) ~~ 

Schmid, E. F.: Hans Leo Hasler und seine Brüder (Kaul) j" 

Stahl, E.L.: Mozart am Oberrhein (Blume) ua 

Strobel, H.: Claude Debussy (Therstappen) • • 



Therstappen, H. J.: Joseph Haydns symphonisches Vermächtnis (Bücken) 111 

Tuschke, L.:„ Fair Janet" und „Kong Valdemer og hans Sester" (Lehmann) . .... • 
Verzeichnis der Neudrucke alter Musik. 5. Jahrg. Herausg. v. W. Lott (Luther). . .... in 



Walin s • Beiträge zur Geschichte der schwedischen Sinfomk (Therstappen) . r . ** 

Werne'r,A.: Freie Musikgemeinschaften alter Zeit im mitteldeutschen Raum (Kaul) . . . 114 

Wörsch'ing, J.: Der Orgelbauer Karl Riepp (Frotscher) • - • • > • • • • 

250 Jahre Braunschweiger Staatstheater, 1690-1940. Von H. Sie vers, A. Trapp und , ^ 
A. Schum (Kaul) 



Inhaltsverzeichnis 

zum 

Archiv für Musikforschung, Jahrgang VIII 



Abel, K. F. 58. 

Abt, F. 116. 

Adrio, A. 64, 106. 

Agricius 29, 90 ff. 

Agricola, M. 82, 85. 

Ahle, J. R. 80. 

Albert, E. d' 105. 

Albert, H. 21, 23, 24, 25, 71. 

Albrecht, V.Brandenburg 116. 

Albrecht, H. 85. 

Albrici, V. 22. 

Alleluja88. 

Amalar 62. 

Ambrosius 29, 30, 31, 32, 33, 

34,35, 45,96, 98, 100. 
Ammann, H. 50. 
Ammann, U. 50. 
Angles, H. 53. 

Antiphon 30, 35, 36, 89, 90, 
93. 

Arie 20, 22, 23, 24. 
, Asplmayr, F. 58. 
Augustinus 30, 38. 
Auler, W. 51. 

Bach, C. Ph. E. 81,105. 
Bach, J. S. 63, 71, 80, 81, 

119. 
Ballade 56, 57. 
Ballett 8. 
Barth, R. 105. 
Basala, B. 105. 
Basso ostinato 25. 
Baudrexel, Ph. J. 117. 
Bauer, A. 106. 
Becking, O. 107. 
Beckmann, G. 120. 
Beerwald, J. F. 59. 
Beethoven, L. van 59, 69, 70, 

105, 117. 
Beinroth, Fr. W. 105. 
Berlioz, H. 105, 116. 
Bernhard, Chr. 21, 24. 
Berthali, A. 79. 
Besseler, H. 107. 
Binder, Chr. S. 105. 
Birtner, H. 1, 2 ff. 
Blume, Fr. 107. 
Blumenthal, P. 102. 
Bollius, D. 117. 
Bossert, G. 85. 
Boumann, A. 49, 50. 
Braetel, H. 35. 
Brant, P. 59. 
Brauer, H. 105. 
Bruck, G. 112. 



Bruhns, N. 24. 
Buchner, H. 55. 
Buchner, Ph. Fr. 117. 
Bücken, E. 107. 
Burck, J. a 3. 
Burmann, H. 112. 
Buxtehude, D. 7, 9, 21,24, 25, 
26. 

Cannabich, Chr. 119. 
Canzonette 71. 
Carissimi, G. 22, 23, 24. 
Casparini, E. 55. 
Clodius 73, 75. 
Coclico, A. P. 112. 
Combarieu, J. 95. 
Compenius, H. 52. 
Crüger, J. 112. 

Danckert, W. 64, 106. 
Debussy, C. 61, 109ff. 
Dedekind, C. Chr. 80, 
Diaconus, P. 42. 
Dietrich, S. 85. 
Dretzel, V. 77. 
Dreves, G. M. 32, 33,89. 
Drusina, B. de 112. 
Düben, A. 58. 
Dünkel, H. 55. 

Ebel, B. 97, 98, 99. 
Ebert, J. 55. 
Eggert, J. N. 58, 59, 60. 
Ehmann, W. 50, 107. , 
Eismann, G. 105. 
Eitner, R. 82, 83, 84, 85. 
Engel, H. 64. 
Engelke, B. 107. 
Engelke, L. 105. 
Erasmus v. Rotterdam 3. 
Erfmann, H. 105. 
Espitalier, F. 107. 
Etsen, J. van 63. 

Faber, H. 83, 84. 
Faber, J. 83, 86. 
Fabriciüs, G. 83. 
Fabricius, J. G. 80. 
Fehse, J. H. 5ff. 
Feilerer, K. G. 50, 61, 64, 
107. 

Figulus, W. 112. 
Finckelthaus, G. 73, 75. 
Fleischer, H. 105. 
Flöte 47. 



Fortunatus, V. 37,38, 41. 
Franck, L. 112. 
Freeman 52. 
Fricke, G. 8. 
Fritzsch, A. 78, 80. 
Frotscher, G. 51,64, 106. 
Fürstenau, M. 83. 
Funck, H. 82, 85. 
Furchheim, W. 73. 
Fux, J. J. 4. 

Gabler, J. 114. 

Galliculus, J. 85. 

Garbagnati 30, 31,32, 33. 

Geigenbau 117. 

Gemmingen, R. v. 88, 89. 

Gennrich, F. 106. 

Gerber, R. 106, 120. * 

Gersdorf, W. v. 8, 9. 

Gerstenberg, W. 107. 

Gesius, B. (Vater) 102 ff. 

Gesius, B. (Sohn) 102ff. 

Gesius, J. 112. 

Gevaert, F. 31. 

Glarean 3. 

Glauning 62. 

Gloy, A. 6, 7. 

Gluck, Chr. W. v. 108 f. 

Goppel, N. 53. 

Gombert, N. 85. 

Goos-Junkers, H. 105. 

Gossec, F. 58. 

Graener, P. 61. 

Graupner, F. 106. 

Greflinger 73, 75. 

Gregor 62. 

Gregor v. Tours 62. 

Gregorianik 44, 45, 47, 61, 62 

63,87,96,100,116. 
Gretry, A. 58. 
Greutscher, E. 53. 
'Grigny, N. de 50. > 
Grimm, H. Ulf. 
Grob, M. 50. 
Gudewill, K. 107. 
Gurlitt, W. 82. 

Haag, H. 51. 
Haas, R. 107. 
Händel, G. Fr. 59, 64, 108. 
Hagedorn, M. 56, 57, 
Halbig, H. 46ff. 
Hammerschmidt, A. 80. 
Handschin, J. 63, 89, 92. 
Hartmann 39, 40, 44. 
Hasler, H L. 113, 



Vi -V 
Hasler, 

Hasse, K. 120. 
Hausegger, S. v. 61. 
Haydn, J. 59, 68, 69, 111, 
Heck, j. 73, 78. 
Heermann, J. 80. 
Heinitz, W. 107. 
Heintz, W. 116. 
Heisig, H. 105. 

Hellinck, L. 85. 

Hellmuth, M. 105. 

Henrici 80. 

Hering, B. 53. 

Herold, S. 53. 

Herzog, J. F. 79, 81. 

Heugel, J. 85. 

Heuß, A. 73. 

Hexameter, mittelalterlicher 
87 ff. 

Hilarius v. Poitiers 29. 
Hildebrand 52. 
Hill, G. A. 48, 53. 
Hinnenthal, W. 63. 
Höpken, A. N. v. 59. 
Hörle 62. 

Horneburg, J. 112. 
Hoffmann, L. 58. 
Holle, G. 105. 
Holtheuser, J. 82 ff. 
Holtzach, O. 55. 
Holzhay, J. 114. 
Huber-Anderach, Th. 61. 
Hucbald 88, 89, 90, 91, 95, 
97. 

Humperdinck, Et 105. 
Huschke, J. 64. 
Hymnus 28ff., 62, 87, 95ff. 

Introitus 87, 88, 105. 
Isaac, H. 3, 4, 17, 85. 
Isidorus 63. 

Jammers, E. 27, -87. 
Johann Philipp, Kurfürst ' 

v. Mainz 116. 
Johner, D. 62. 
Johnsen, H. Ph. 59. 
Jokisch, J. 112. 
Josquin 85. ~ 
Juyana 53. 

Kahl, W. 120. 
Kammerbesetzung (17. Jh.) 

10,23. 
Kammerton 47. 
Kantate 9, 21, 22, 23, 24, 25. 
Karl V. 85. 
Kaufmann, W. 48, 52. 
Kaul, O. 107. 

Kielmann v. Kielmannsegg 7, 

10, 14, 15, 16. 
Kindermann, E. 9, 22. 
Kirsten, L. 105. 
Kleber, L. 55. 
Klotz, H. 49, 50. 
Kluyver, P. 50. 
Köler, D. 105. 



tahalteymeichnis 

Körte, W. 107. < 
Kotter, H. 55; 
Konzert, geistliches 22, 23. 
Krabbe, W. 78. 
Kraus, J. 59, 60. 
Krebs(er), F. 52. 
Kreichgauer, A. 64, 106. 
Kretzschmar, H- 69, 70, 111. 
Kreugel, G. 112. 
Krieger, A. 23, 71 ff. 
Krohn, I. 64. ' 
Kroyer, Th. 47. 
Krug.J.G 53. 
Kusser, J. S. 116. 

Lacher, A. 112. 
Lang, M. 56. 
Lange, A. 119. 
Lange, G. 112. , 
Lange, J. 119. 
Langius, B. 112. 
Lasso, F. di 114. 
Lasso, Orlando di 11, 68, 
69. 

Lechner, L. 114. 
Le Febure, J. 117. 
Lemacher, H. 107. 
Leonhardt, C. 107. 
Leucht, K. F. 48, 55. 
Liborno Echevarria, Pedro de 
53. 

Liechtwer, J. 112. 
Lied 24, 25, 26, 71 ff. 
Ließ, A. 109f. 
Lipphardt, W. 30, 31,32. 
Löwe, J. J. 80. 
Looser, J. 50. 
Looser, W. 50. 
Loeillet, J- B. 63. 
Louis, R. 60. 
Lupi, J. 85. 
Luther, M. 82. 
Lütkemann, P. 112. 

Maas, P. 38. 
Madrigal 71. 
Mahrenholz, Chr. 49, 50. 
Maler, W. 106. 
Malsch, J. 107. 
Marcello, B. 59. 
Martens, H. 47. 
Marx, J. 110. 
Matthaeus, W. 105. 
Mattheson, J. 59. 
Matzke, H. 106. 
Maurontus 89ff. 
Mayr, R. I. 22. 
Medier, N. 84. 
Mehl, J. G. 48, 51, 53, 54. 
Meier, J. 56. 
Meiland, J. 114. 
Meistersang 117. 
Melismatik 31 ff., 62, 63, 87, 

88, 91 ff. 
Menke, W. 105. 
Merklin, A. 48, 52, 53. 
Mertin, J. 49, 50. 



Mesomedes 34. 
Methfessel, A. G. 116. 
Metrik, antike 30,31,32, 34. 
35, 37, 38, 43, 62, 87, 88, 
89,96. • ^ 

Metrik, mittelalterliche 32, 34, 

37, 41 ff., 92, 100. 
Meyer, H. 48, 53, 54. 
Miederer, M. 120. 
Minnesang 56, 117. 
Moller, C. H. 5. 
Moller, J. 8. 
Monodie (ital.) 71, 72. 
Monteverdi, Cl. 22, 23, 
Morhof, D. G. 8, 19. 
Moser, H. J. 75, 80, 85. 
Motette 3, 105. n . 

Mozart, W. A. 59, 105,119. 
Müller-Blattau, J. 48, 49, 52, 
56. 

Müller-Walt, Tr. 50. 
Mufloz, V. 53. 
Muris, J. de 112. 
Musikpflege 14, 59, 112, 114. 

Nagel, W. 85. 
Nausch, A. 7, 8, 9, 14, 21. 
Neander, J. 81. 
Nedden, O. C. A. zur 107. 
Neemann, H. 120. 
Neumann, C. 60. 
Neumeister, E. 81. - 
Norlind, T. 58. 
Notker 62. 

Ode (lat. und deutsche) 5ff., 
27. 

Officium 87ff. 
Olearius, A. 5, 7. 
Olearius, J. 80. 
Opitz, M. 75, 77. . 
Orchesterbesetzung (17. Jh.) 
15. 

Orel, A. 107. 
Orgelbau 48ff., 114, 117. 
Orgelkunst 48, 50, 51 , 55, 1 14. 
Osthoff, H. 75, 80, 106. 
Othmayr, C. 17. 
' Ouvertüre 47, 113. 

Palestrina, G. 105. 
Papenius, J. G. 53. 
Pauke 10. 
Pedrell, F. 53. 
Peranda 22. 
Petersen, W. 1 19. 
Petyrek, F. 107. 
Pfefferkorn, G. M. 80. 
Pfitzner, H. 61. 
Pfleger, A. 5ff. 
Pietzsch, G. 62. 
Plautz, G. 117. 
Pohl, M. 56, 57. 
Pons 55. 

Pontanus, J. B. 85. 
Poppen, H. M. 107. 
Pothier, J. 31. 



Inhaltsverzeichnis 



VII 



Prätorius, B. 112. 
Prätorius, M. 3, 23, 55, 112. 
Prudentius 37. 

Quodlibet 71. 

Raabe, P. 64. 
Rachel, J. 11, 12, 13. 
Rachel, S. 5 ff. 
Rahe, H. 105. 
Rahlwes, A. 106. 
Rathgeber, J. V. 105. 
Ratjen, H. 8. 
Ratpert 39, 43. 
Raugel, F. 52. 
Reger, M. 51, 61. 
Resinarius, B. 85. 
Responsorium 89. 
Reusch, J. 83, 85, 86. 
Reynerus 85. 
Rhau, O. 82. 

Rhythmik 28, 29, 31, 37, 38, 

63, 90, 93, 97. 
Rieber, K. Fr. 50. 
Riedel, K. 116. 
Riemann, H. 31. 
Riepp, K. J. 48, 52, 53, 54, 55, 

114. 

Ringmann, H. 107. 
Ritornell 20,21,24, 25, 79. 
Rover 53. 

Rohblasinstrumente 47. 
Roman, J. H. 58, 59. 
Rossi, L. 22, 24. 
Rubardt 52. 
Rücker, I. 48, 55. 
Rue, P. de la 4. 

Sandberger, A. 61, 64, 65 ff., 
113. 

Schäfer, J. 48, 53. 
Scha(r)pf, G. 55'. 
Schauerte, K. O. 105. 
Scheel, O. 6. 
Schein, J. H. 71. 
Scheidt, S. 73. 
Schenk, E. 107. 
Schentzner, J. 55. 
Schering, A. 13, 22, 81. 
Schiedermair, L. 106. 
Schirmer, D. 75. 
Schlegel, J. 112. 
Schlick, A. 55, 56. 
Schlusche, H. 105. 
Schmahl, J. M. 55. 
Schmalzl, Jos. Matth. 

s. Schmahl, J. M. 
Schmid, E. F. 55, 113. 
Schmidt, O. F. 116. 
Schmidt-Görg, J. 85, 106. 
Schmied, Chr. 112. 
Schmittbaur, J.-A. 55. 
Schmitz, A. 120. 
Schneider, H.T07. 
Schneider, Max 48, 106. 
Schnitger, A. 52. 



Schoch, J> G. 75. 
Schubert, F. 105. 
Schünemann, G. 64, 106. 
Schürmann, G. K. 116. - 
Schütz, H. 3, 23, 26, 72, 80, 
105. 

Schütz, J. J. 80. 
Schuke, K. 49. 
Schultz, H. 107. 
Schulze, J. A. 53. 
Schumann, E. 64, 106. 
Schwarze, H. 5ff. 
Schweickert, K. 116, 117. 
Schwieger, J. 75. 
Sedulius, C. 87. 
Seidl, A. 61. 
Seiffert, M. 120. 
Senfl, L. 17, 85. 
Sequenz 87, 89, 100. 
Serauky, W. 106. 
Serenade 15. 
Servieres, G. 52. 
Sibelius, J. 105. 
Sicher, F. 55. 
Sigmund, O. 105. 
Signalinstrumente 10, 15. 
Silbermann, A. und J. A. 52, 
55. 

Silbermann, G. 55. 
Silva y Ramon, G. 48, 52, 
53. 

Sinfonia 10, 21, 24, 25. 
Sinfonie 58, 59, 60. 
Sirp, H. 80. 
Sittinger, K. 55. 
Smaragdus 37. 
Smets, P. 48, 52, 53. 
Solokonzert 22. 
Sophie Elisabeth, Herzogin 

v. Braunschweig 116. 
Spitta, Ph. 81. 
Staden, S. 116. 
Stecher, H. 79. 
Steglich, R. 106. 
Stein, F. 9, 14, 21, 22, 120. 
Stein, J. A. 55, 114. 
Stephan, O. 84. 
Stephani, H. 107. 
Sterkel, F. X. 117. 
Stiefel, F. 55. 
Stoltzer, Th. 85. 
Strabo, W. 37. 
Straeten, E. van der 53. 
Strauß, R. 60, 61, 70, 105. 
Strecker, L. 120. 
Strobel, H. 109f. 
Strobel, J. 53. 
Stumm, J. H. 55. 
Sulzer, J. G. 59. 
Supper, W. 50. 
Symbola 17. 



Tack, F. 105. 
Tanzberger, E. 105. 
Te deum 10, 14, 15, 20. 
Telemann, G. Ph. 105. 



Temesvary, S. 106. 
Theile, J. 9. 
Theodulf 38. 
Therstappen, H. J. 106. 
Thienhaus, E. 52. 
Thuille, L. 60,61. 
Tonalität 27, 35, 45, 63, 95ff. 
Torquatos A. J. 6 ff. 
Trede^ H. 106. 
Trentfuß, J. 83. 
Trompete 10. 
Tropus 89. 
Tschoepe, W. 107. 
Tugi, H. 55. 
Tünder, F. 9. 
Tuschke, L. 56, 57. 

Ulrich v. Württemberg 85. 
Unger, H. 107. 
Ursprung, O. 30, 87, 88. 
Uttjni, Fr. A. 59, 60. 

Vanhal, J. B. 58. 
Vetter, J. A. 53. 
Vetter, W. 106, 107. 
Vogler, G.j. 51,59, 119. 
Voigtländer, G. 72, 77. 
Volckmar, J. 112. 
Volkslied 56, 73, 74. 
Volksliedforschung 56, 57, 58. 
Vretblad59. 

Wachten, E. 64, 106. 
Wagenseil G. Chr. 58. 
Wagner, P. 31, 63: 
Wagner, R. 61, 105, 113, 116. 
Waissel, M. 112. 
Waldramm 39, 43, 44, 93. 
Walin, Stig 58. 
Walter, J. 82, 105. 
Waltershausen, H. W. v. 60, 
67. 

Wartisch, O. 60. 
Weber, C. M. 113. 
Weber, G. 119. 
Weckmann, M. 9. 
Weise, Chr. 73. 
Wendling, D. 119. 
Wendling, J. B. 119. 
Werner, Th. W. 107. 
Wesström, A. 50, 60. 
Wetzei; J. C. 78. 
Willich, J. 112. 
Winterfeld, P. v. 62. 
Wiora, W. 64. - 
Wörsching, J. 48, 53, 54. 
Wolf, H. 105. 
Wolf, J. 56, 80. 
Wolff, H. Chr. 64. 
Wustmann, R. 85. 

Zacharias, Chr. 112. 
Zangius, N. 112. 
Zellbell d. J., F. 59. 
Zenck, H. 85, 106. 
Zinken 10, 15.