Ebaki

1

erro gainean puntua

4 »

miuiduiatu iiindutenean

haiagi puska aric^a |bigun

negartia besterik ez nintzen

ohartu gabe urte bat

eguii bat ezarn zidaten

jaiotze datan

gizatenaren lustona osoa
eraiki dute ene bizkarretara

izena eman didate

-ijularra eman didate

eta nik ez dut galdetii

zergatik

etxe bat familia bat eman didate

ingLirukoen izenak nakatsi dizkidate

errepika-errepikaren barnerapenaz

maitatu behar dudan jendea
airi didate begi zabalduen aiurean

liitza email didate

ene rmliia moldatu dute

euienak moldatuak izan diien

molde beieaii

ibiltzen iiakatsi didate

pauso bat bestearen aurrean jartzea

aina nekez ikasi dut zein pauso jairaitu

beliai" den

zeiii azkar ezabatzen den

pauso oro

eta liala ibilian-ibilian
munduratu iiindutenean

besapeaii neraman

galdera ikuria

berbera

e^isa I (edo antzeko bat)"
eroango dut
liilobiia.

f

f

■ (edo dugu, nahiago baduzu)

2lzal-

pena

Epopeia eta tragedia klasikoa,

hala nola komedia eta ditijnnboa,

eta neurn handi batean auletika eta ^itatistika,

denak dira oro bar imita^ioak.

Aristotele. "Ars Poetica"

Heufcara^cv hit^Cy nolafcribat^en,

hala letra guckquin I^atinen ancora

pronuntiat^en-ere dirade: eta u vocahy

bethequiy ou bali^ becala.

Leizarraga, "lesus Christ Gure launaren Testamentu Berria"!

argia nintzela zioten

ektr zeuden

poeta egin

bainintzen

..' ergela ^

■-■ ai oi ai!

\ ■' hoftela ' '

S ^A -bairiin^en %.
r ' i^^-^gin ebaki
[;^p^-w' 2&iideri i'spiluan
^'^r^if^^tuen hartu actaziak

"^ ■<?;*; -r.: y'■■^f ■-:'■■■.,

aptaziak hartu nituen*

ispiluatt zeuden

ebak^ egin

bainintzen

honela

' ai oi^!

^ ' ergela

'^;'' ' zeuden oker' ^
yj^ipten rifetzela argia

^•^ ;- ■* idi oi ai!

tra(d)izi

izioa

f sf ^sx..^^^:ire^Zv. :

h

irugarren pertsona (goizean)

rgia oker sartu do.^

Gaur ere gaiir

esan dezake

atzo bezala

bihar bezala

gaur!

Gaur ere gaur
aurrez moldaturiko
pausoak zapaldu ditu
^ izan ere

Gaur ere gaur
ez du besteen
mina beregan

Begiak kanpora

begua baina
gogoa barruan

Gaur ejce gaur

badaki gezurra

zer den

eta ez du

e^a sinesten

/

Gaur ere^gai
bizi da zer an
I den jakin gabe
y existitzeko ezagutzen
\fluen era bakarrean
existitzen da
gaur ere

h

if ugarren pertsona (gauean)

/

/

/

/

/

Hala eie, gaur ere...

Poetak jogurt bat jaii du, naturala.

Poetak terns pai'tida liuiikigaiTi bat

ikusi du telebistan.

Poetak dutxatik ateratzean

goiiiune batzuk deskubritu ditu

iztei" aitean.

Poetak olii baino zigarreta bi

geliiago erre ditu.

Poetak pentsatu du

ilea moztu beliar duela.

Poetak gogoa izan du

ttu egiteko

aldizkarien gaineaii.

Poeta lotaia joaii da

komuneko kateari

tita egui gabe.

Poetak ez du deus ebaki gaui"

(idatzi bai, bania)

eta poeta deitzen diogu hala ere

(berak ez daki).

Idatzi bai, baina

rteta e',

^*:v:..."\icM^^

-.uttadeVaiaUn; beaetade _^^^^

':.auaako^i-",._._;H,,t^

,^h2^<^'^

deoa t^'-

■u'/-.' ■. .;

irtistakag

^mit

oema txar bat

^/_^ Mt/\S0C

%^^

Poema txar bat idazteko

(zaude ziur)
aski duzu idazteko nahia
beharra dela pentsatzea.

Poema txar bat idazteko

abiapuntu ona da

poema hitza.

Poema txar bat idazteko

lehenengo unetik ona dela

pentsatzea bezalakorik ez dago.

"ffkhid:

ajL

>*^

m^_

-tt'

) -^

Poema txar bat idazteko *

denboraren joanari
higuina izan behar zaio.

Bacrakizu:^ ^ , /^ ,Li-.

Poema txar asko idatzi behar dira ' . *\ .A- -
poema Txar bat idazteko. ^ ^^^^^ ^

'1/

.4*^

LtXC

^i9.*v*v^ ,^>^ i^ffi^ ^^^^. *^^*^

-4t*^-*'''^*.'fsr.i^ ;■■■•" '-?.

J^t*V*-

Cbaki

biliurtzen direla

uste duzu.

Ez duzu bilatzen,

liitzak isui'tzen dituzu

pentsatii gabe,

ohai'tLi gabe

poesia ez dela lerroak ebakitzea,

poesia iioiialii iioiznalu nolanalu dela,

Poesia edo Jaiiikoa esatea

zeliazeabetasun bera dela.

Eta hala ere, artaziak eskutan.

Cdwarden mitoa

f garai bateko sendabidea olii zen
^ artaziak eskutan

ebaki eta errezo egiii

tagiiare epensare e mdere

hobe lion, bestenk gabe

errezo egiii bauio

never cut whatjou can untie

sorkuntza lotugabea liorratx artea

ebakiduraz betea buruz eta biliotzez

dicouper ce qu'onpense est hienfait

hel iiazazii Edward

errezoan ez dakizunez

MM: Hold me.

eta hala ere artaziak eskiitaii

(Edw^ard Scissorhands)

eziii duzu ebaki baiiio

BDWAViD:! can't

piagioa Pessoari

Eziii ebaki baino.

Papera iiaiz iii (zurbil),

eta noibaitek isuitzeu ditu

liitzok

niie gainean.

Ezm irteii.

Eziii

mk idatzitako hitzak

iiakiuii
ni ez baiiuitz bezala

hitzon

nakuilea

111 ez baiiiiitz bezala

hitzon

idazlea

S^aldera hutsalak zurbilari

Iwire

hitz bat

baino ez al da,

ivreren hurbilekoa?

Kate herdoilen kirniika

musika al da Artliurrentzat?

Akaso gau gorrareii beltzean

ikusiko du izerdi ttanttonk.

Absolutiiki modernoa al da

mamu biziei tiroa |otzen?

Idatzi al du poesiank

esklabuen begietan

Rimbaudek?

I wire...

Ivre...

Tout acte est un coup de revolver cerebral.
Tristan Tzara, "Sept manifestes Dada"

Inbertsioak

Pandoraren mitoa

2igorra ardura errua
denak egotzi nahi
nori eta zuri
Pandora femme fad

^sa irrika, ''i,
iluna A^lif'i'

orma harresia tiBri^
denak opari nj

r m -'

m.

non eta zuri

hdora femm^>ifamfe'\j

ateat
^^- -^' nahi

aiztoa aizkc|ra i.
denak meh^txjpiahi>
nori eta 'A

rikitua

;;<■]*

Nahiago
zerbait egin, norbait eragui.

Naliiago
zerbait esan, norbait izaii.

Behartuta.

Naliiago

zerbait sentitu, norbait hunkitu,

ezaren hari fina

hitzaren putzez mugitu,

hiltzera nator

Behartuta.

Zerbait uztera, ezagutzera

grinaren mina,

etxeko arrotz izatera

nonalii, beti

Behartuta.

Harridura ikurrak okertzera ohituta.

Bete gabe agortuta,

azal bionboaren atzean uzkurtuta.

Heldu gezur beldur
tronpatutako lur.

Behartuta.

Bestela ezm dudalako.
Behar dudalako.

Qjdando digo 'V evidente'', quero acaso di^er "so eu sou que o vejo"?

Quando digo "e verdade", quero acaso di^er "e minha opiniao"?

Quando digo "ali esta" quero acaso di^er "ndo esta ali"?

(...) Sim, antes de sermos intenor somos exterior.

For isso somos exterior essencialmente.

Alberto Caeiro, "Seja o que For"

Crantzuna

(behar dudalako)

barruaren eta kanpoaren artean

'^orabioak hartzen nau iioan bakoitzean.

I Norabidea dakidaiiean ere,
beti dago ustekabeko korronteien bat ii'

' knliiiikarazteu iiauena eta iiire azala '

I

ez da behar bezaiii lodia ji"

lialako ziuTunbiloak eta enbatak jasatel^

Zorabiatzen iiaiz, ez iiaiz eiie ontzi txil

gobernatzeko gai.

Itsaso puska batzuk ezagiitii ditiit,

peutsa, zenbait uietan ipai-oiratzik ere ez dut behar,

baina bakarrik sartzen banaiz ur ilunetan,

ezezagunari diodaii ikarak garaitzeii nau.

Azken bateaii behar dut itsasoa. baiiia ez dut osoki mait

Labainkorrak dira itsasoaren fruituak.

arraniak ez datoz bakarrik eskuetara,
"1. da lege bakarra eta hala ere, ez du deus ziurtatzeii.

Olatu beti berriak itsaso beti zaharrean,
kalatxorieii konpainia urria, iiioii porturik ba al da?

Gazia da literato-ura.

Hurrupa txikian egarna ematen du,

zanga luzeaii itogarria da. Baiiia murgiltzeii naiz liitzen beltzean,

iiabigatzen dut alegera edo goibel, zerueii iluiiareii arabera,

eta beti daramat labaua aldeau.

y Eziii dut ekidiii, hala ere.

Zorabioak hartzen nau hburutegira noan bakoitzean.

But Oh! As to embrace me she inclined,
I waked, she fled, and day brought back my
John Milton, "Sonnets"

*

iK*'"

Nem opio nem motfina. O que me ardeu,

Foi dlcoolmais raro epenetrante:

_E so de mim que ando delirante —

Manha tdo forte que me anoiteceu.

Mario de Sa-Carneiro. "Alcool"

ZutisLti iluna

^

.0 1

■^<k^

J^i

\

I eziii dut \ J . '"4 — ■ ; >
' ) ekidin hala ere ' lie*.
/ zurian iliina behatzea sA
alkohol arraroek lA

sarkorrek... /> ■

1 ''

\ ■■■

pizten naute! \

t

gau zurian

pentsamenduak
masusta ilunak bezala
-\ pizten zaizkit
' — > tlexopean... |

m

mintzen naute! ^V

ez opiorik

ezta mortmauk ere
neroni horditzen naiz

hurrengo goizean
ilunpetan...

NX

y

\

/

Y el a^car,

iqui punalitos suena en su vigilia!

Federico Garcia Lorca, "Muerte'

ada automatikoa, wash and dry

Hurrengo goizean
nOundu zuen
Eguna murtxikatzean
Azenarioak zimurtzen hozkailuetan
Hasperenak oparitan
Bi gauza
Bat eta bi
Dilistei sustraiak eta niri nagiak
Bost
Zazpitan neukan dentista
Bi txakur elkar husnatzen
Eta ze ordu zen lehenago
Zain zaina .

Aizu nora zoaz j
Sei aste dira jada I
Begira gora, ez, gorago \
Beti berdin \

Eman, '

^ , Zer-duzu, zer egin dizMt
^_ ^ Erru erru erru _ ,
) Bi

3^iia.

Bi mutil, elkarreii oiidoan esenta.

Ez dute liitz egiten (eta zergatik bai?)

Tiroka hiltzen an dira,

bi tiro batek, bi tiro besteak.

^^^^^^^

J^

Poliki hartzen poliki ematen duten kea,

bi tiro batek, bi tiro besteak,

zuria da. zuria.

bas
Irribarr'

J^fliiifl. ezp

aiiieaii, geldirik tapa-tapa,
et zapata bekzak.
ik ez (eta zergatik bai?),
!^ek estakzen dituzten liortzak

zurial

ira. zunak."

Bi tiio batek, bi tiro besteak.

Beltzak dira bien itzalak, elkarren ondoan,

itzalezko baiikuan esenta.

Beltzak dira lurrerantz ditiizten iiiniak.

Zuriiigoak bezala, iiniiak biltzen dituzten

besiak. zuriak.

Zuria da kanutoaren papera, zuria,
erre ostean. beltza da.

Azken bi tiroak batek, azken bi tiroak be steal

Elkarren ondoan esenta

ez dute hitz egiten (eta zergatik bai?) .

Bi dira, bi mutil.

Zuria du batek azala,

bestea zerbait esatera doa.

V>^'.tS^'

.V-'

h^'^,

*j**

Vjwite

aeJi^

.^"^

r^z

.V^Vif^

eJ(^

^

l^s^'

Paper batean gorde nuen olerki hau,

gelditu ginen egunean

2uri emateko.

Baina

Crrazagoa da poeta izatea

XV ^^<k

f<^i'^

Baina
gogorra izan behar du umoregilea edo dramagilea izatea.

Hala katalogatuta egotea.

,^

Oso gogorra izan behar du,

Ian zaila benetan (ez nabil txantxetan).

Emozioaren bila beti, emozio mota berdina beti.

Indiferentziaren beldur beti.

Baina

errazagoa da poeta izatea,

abiapuntua indiferentzia baita

(inork ez du ezer espero poetaz).

-'o

Zerbait piztea lortzen badu,
ondo. Bestela ez du axola.

f^lstonti-

0at'tfi-

M«i^'^' "O^s^^ , r remain

Kiratsa besterik ez, paper gainean.

derrepentean jarioa,

>aina niJ
oh

somatzen dut.

Abestu

daigun

^elajan

gezurrik

Ezin dut gelditu,
Zainetan
putzu ^
arropa zintzilika.

Bai bai bai
ez ez ez
"daramat ene ondasuri
handi bat eta kortsario
ekaitz perfektuaren

dut gelditu nalii.
L guzia:
baten

Bai bai bai.

Ez ez ez.

Musak berriro joanak dira
ardoz horditzera.

somatzen dut.

Baina nik
oh, jarioa

Abestu daigun ^elayanl

fil

Cnamoratubak zelayan

\

^/Ig.

3»lexandrosen mitoa

y

y

y

]ada ezeik ez du axola.

Zuie aimadaien leiioak

ebaki dituzte laiitza luzez.

HAML.ET- — Pr'jfhee, Horatio, fell me one thing.

Ispiluak jasaii eziii zuen isla

zen zuiea, zuie itzala ere

ez zen ausaitzen pausoa

zuie auiietik jaitzeii.

HORATIO— What's that, my lord?

Eta hemeii zaude oram,

gudu-zelaian horizontal,

gudu denetan erori diren _ "

gorpu guztiak bezala, 4

HAMLET — Dostjou think Alexander bohed

0' this fashion i' the earth?

lurrarekin berdinduta.

Zu, handietan handiena

HORATIO— R' en so.

izana zaren liori, orain,

kiratsa besterik ez zara

^^ HAMl^T— And smelt so? 'Pahl

/

Le soleil: 6 monstrey 6 Gorgone, 6 meduse, 6 soleil.
Raymond Queneau, "Chene et Chien"

ez zaizu faltako argirik:

zure burua eguzkia da

oi munstroa oi Gorgona oi Medusa

ederra ez zarenik ezin esan

izan ere ikusezina

ezin da konpaiazioen eta balorazioen

)okoan sat

ez zaizu faltako lagunik:
zure adatsak hidra pozouitsuak dira
oi munstroa oi Goreona oi Medusa

ezkutuan egotera behartua

onar ezazu hilkor patua

izan ere ezkutuak

itzuliko dizu ematen

diozuna

rriedusaren mitoa

I' ez zflizu faltako babesik:

/ zuie begiak zulo beltzak dira

oi munstroa oi Gorgona oi Medusa

■^ ez zaizkit aski izan kiiraia nrika
zu ikustean ezpataren musua ematear
izan ere ni ez naiz Perseo
Oram harri betiko baizik

ez zaizu faltako Intzik:

zure milna kiribil amaitezma da

oi munstroa oi Gorgona oi Medusa

isladarik ez brontzezko ispiluetan

ikusezina nauzu

izan ere harri arteko ham naiz

zure aurrean

ez zaizu faltako tlaslnk:

zure aurpegia X'^ersace arropen logotipoa da

oi munstroa oi Goreona oi Medusa...

.eguzki argia!

sioa

Bz da eguzki argia bczaiakoa,

naturala, puntuala,

iiusioa iiigan.

Berekoia, iheskorra, kontrolaezma,

atu kalctarraccn antza handiagoa du.

Datorren moduan. batiua.

I -guzki argia iritsi da gaur crc

nire teilatu gamcra,

eta cz da inondik ikustcn

katu kalctar putarik.

Ez da iiiondik ikusten deus

Keeping time, time, time,

in a sort of Runic rhyme

to the throbbing of the bells,

or the bellsy bells, bells.

Edgar Allan Poe, "The Bells'

*^

■%,H'

Diatz, dratz, dratz...

pausuek dratz egiteii dute

elur gainean.

Urruiitzen doaii piuitu beltza da,

V dratz, dratz dratz... 'I

akaso gizon bat.

Nola deitzen den?
Ez dakit, ez dut ezagutzen.

Nolakoa den?

Ez dut hemeiidik ikusten.

Gizonak aurrera jarraitzen du

dratz, dratz, dratz...

gero eta txikiagoa da.

Cluf lur ur

Baina zer egiten dut nik hemen?

dratz, dratz, dratz...
Zergatik ez dut liotzik sentitzen?

(irakurn hurrengoa)

ez irakurri lerro hau

irakurri hurrengoa

eta hurrengoa

irakurri

ez irakurri lerro hau

grahitatearen legea

Crrespetatu

grabitatearen legea

ez irakurri lerro hau

irakiuri

eta aurrekoa

irakurri aurrekoa

ez irakurri lerro hau

j»^«;*^i

^0^^*,^

\*

^■'*

Ci

'^?''

c^^

i

/

Katebegia da leiio hau,

zeiitzuaii itsu zaiona.J

Arraioa!

/

kateatu

/

/ Idazketa ikasketa dela
' egui didazu zui,

paperaien aiima zun.
Aliaztu duzu ikasketa ere

badela aliazketa,

idazketa ere uzketa dela.

Lerroak kateatzeak aske

egiten nauela diozu ziur,

eta katuki drogazaletzen iiauzu

zure zuritasunean.

Zure hutsa betetze hutsak

betetzen nauela uste duzu,

zure zurian ziur,

baiiia

odola baino tiiita isurtzea

naliiago dudan arren...

Arraioa!

Zugatik bizia emateko

prest iiaizeiiik

etzazu uste.

r-.^^^^'-'^na^^ , ,. Jjj

sen mitoa

^V7a„

M

?^'''^-^"'-^fita,
.^•''"'Vian
''^"^■^Parea
-;/^ode.ai'

^ ^'■a Zeus.

. ^ r

Only through time time is conquered.
T.S. EUot "Burnt Norton"

-^-v

■<y.^^ '■■■

•- '-»^

X IT A "
^ - ^A --V Ez dira gauza beia moztu eta ebaki.

\ -v Atzera begiia aurieia io liteke, eta aldeiantziz. ''

Tradizioa kimatii beliarra dago: ez moztu, baizik ebaki.

Izenak izen, mitoak mito, hitzak daude hitzez liaiago.

Deitu itiirn edo deitii sustrai: atzoko liitza bizitza da gaur.

Biliarko susti'aia kimu da gaur, atzoko zaliarra gaur da liaur.

* ' Deiibora albora ezui da eta biliar atzo zen gaur.

"(;^ Hitza da ur, papera lur, ebakidura ekir.

' Kateak itsusiak direlako behar du ederrak katea

t -,.. (ate batek uzkia itxi du, ahoa zabaldu besteak).

* ^' Eten geiiuen lotura hura, lot dezagun atzera.

Ebakiz ikasteu da kimatzeii, dena da jartzea.

Y-

«ff-i

fT

Cbaki, labufbilduz

j..r

m

ma!

Egiii dezagim larrutan, ama.
Lot dezagim atzera, eten genuen h'
Noaii zuie altzora, ama.
Emadazu titia. ene lehen ura.

Stenoaren ti'uk eman zeiii
lutza eta bizitza. ■
zturaren truk zemzkidan e:
.QUtzientzia eta me

oiain, eta o

Itziil nadin zure baita
gabeko ene jaiiiko
.1 dezaguii laiiu