Hakikat_Kitabevi_Turkce_Kitaplar

Hakikat Kitabevi Yayinlan No: 10

Kitab'iis-salat

NAMAZ KITABI

Hazirlayan:
Hasan Yavas

Yetmi$yedinci Baski

Hakikat Kitabevi

Dariissefeka Cad. No: 53 P.K.: 35 34083

Tel: 0212 523 45 56-532 58 43 Fax: 0212 523 36 93

http://www.hakikatkitabevi.com.tr

e-mail: bilgi@hakikatkitabevi.com.tr

Fatih-ISTANBUL

MAYIS-2009

Bismillahirrahmanirrahim

Insan icin tic diirlii hayat vardir: Diinya, kabr, ahiret hayati. Diin-
yada, beden ruh ile birlikdedir. Insana hayat, canhlik veren ruhdur.
Ruh bedenden aynlinca, insan oliir. Beden mezarda ciiruyiip, toprak
olunca veya yanip kill olunca, yahud yirtici hayvan yiyip yok olunca,
ruh yok olmaz. Kabr hayati baslar. Kabr hayatmda his vardir, hareket
yokdur. Kiyametde bir beden yaratihp, ruh ile bu beden birlikde Cen-
netde veya Cehennemde sonsuz yasarlar.

insanm diinyada ve ahiretde mes'ud olmasi icin, mtisliman olmasi
lazimdir. Diinyada mes'ud olmak, rahat yasamak demekdir. Ahiretde
mes'ud olmak, Cennete gitmek demekdir. Allahli teala, kullarma cok
acidigi icin, mes'ud olmak yolunu, Peygamberler vasitasi ile kullarma
bildirmisdir. Ciinki insanlar bu se'adet yolunu, kendi akllan ile bula-
mazlar. Hicbir Peygamber kendi akhndan birsey soylememis, hepsi, Al-
lahii tealamn bildirdigi seyleri soylemislerdir. Peygamberlerin soyledik-
leri se'adet yoluna (Din) denir. Muhammed aleyhisselamm bildirdigi
dine (Islamiyyet) denir. Adem aleyhisselamdan beri binlerle Peygam-
ber gelmisdir. Peygamberlerin sonuncusu Muhammed aleyhisselamdir.
Diger Peygamberlerin bildirdikleri dinler, zemanla bozulmusdur. Sim-
di se'adete kavusmak icin islamiyyeti ogrenmekden baska care yokdur.
islamiyyet, kalb ile inamlacak < 1 111:111 > bilgileri ve beden ile yapilacak
( Ahkain-i islamiyye) bilgileridir. Iman ve ahkam ilmleri (Ehl-i siinnet
alimleri)nin kitablarmdan ogrenilir. Cahillerin, sapiklarm bozuk kitab-
larmdan ogrenilmez. Hicri bin senesinden evvel, islam memleketlerin-
de cok (Ehl-i siinnet alimi) vardi. Simdi hie kalmadi. Bu alimlerin yaz-
diklari arabi ve farisi kitablar ve bunlarm tercemeleri, diinyamn her ye-
rinde, kiitiibhanelerde cok vardir. Hakikat kitabevinin biitiin kitablan,
bu kaynaklardan ahnmisdir. Se'adete kavusmak icin, (Hakikat kitabe-
vi)nin kitablanm okuyunuz!

TENBIH: Misyonerler, hiristiyanhgi yaymaga, yehudiler, Talmutu
yaymaga, Istanbuldaki Hakikat Kitabevi, islamiyyeti yaymaga, mason-
lar ise, dinleri yok etmege cahsiyorlar. Akh, ilmi ve insafi olan, bunlar-
dan dogrusunu iz'an, idrak eder, anlar. Bunun yayilmasma yardim ede-
rek, biitiin insanlann diinyada ve ahiretde se'adete kavusmalarma se-
beb olur. Insanlara bundan daha kiymetli ve daha faideli bir hizmet ola-
maz. Bugiin hiristiyanlarm ve yehudilerin ellerindeki Tevrat ve Incil de-
nilen din kitablarimn, insanlar tarafindan yazilmis olduklarim kendi
adamlan da soyliyor. Kur'an-i kerim ise, Allahii teala tarafindan gonde-
rildigi gibi tertemizdir. Biitiin papazlarm ve hahamlann, Hakikat Kita-
bevinin nesr etdigi kitablan dikkat ile ve insaf ile okuyup anlamaga ca-
hsmalan lazimdir.

Baski: ihlas Gazetecilik A.S.

29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna-ISTANBUL
Tel: 0.212.454 30 00

ISBN: 975-92119-3-9

Iste budur, miftah-i genc-i kadim,
Bismillahirrahmanirrahim.

ONSOZ

Namaz kitabim yazmaga E'uzii Besmele okuyarak bashyorum.
Allahii tealaya hamd olsun. Onun secdigi ve sevdigi kullanna ve
onlarm en iistiinii olan Muhammed aleyhisselama salat ve selam
olsun. O yiice Peygamberin temiz ehl-i beytine, adil, sadik Eshab-i
kiramimn "ndvanullahi teala aleyhim ecma'in" her birine hayrli
diialar olsun!

Diinyada iyi, faideli seyler, kotii, zararh seylerle kansikdir.
Se'adete, rahat ve huzura kavusmak icin, hep iyi, faideli seyleri
yapmak lazimdir. Allahii teala cok merhametli oldugu icin, iyi sey-
leri kotiilerden ayiran bir kuvvet yaratdi. Bu kuvvete (Aid) denir.
Temiz ve saglam olan akl, bu isini cok iyi yapar, hie yamlmaz. Gii-
nah islemek, nefse uymak, akh ve kalbi hasta yapar. iyiyi kotiiden
ayiramaz. Allahii teala merhamet ederek, bu isi kendi yapmakda,
iyi isleri, Peygamberler vasitasi ile bildirmekde ve bunlan yapma-
gi emr etmekdedir. Zararh seyleri de bildirip, bunlan yapmagi ya-
sak etmekdedir. Bu emr ve yasaklara (Din) denir. Muhammed
aleyhisselamm bildirdigi dine, (islamiyyet) denir. Bugiin, yeryii-
ziinde, degisdirilmemis, bozulmamis tek din vardir. O da, islamiy-
yetdir. Rahata kavusmak icin, islamiyyete uymak, ya'ni musliman
olmak lazimdir. Musliman olmak icin de, hicbir formaliteye, ima-
ma, mtiftiye gitmege liizum yokdur. Once kalb ile iman etmeli son-
ra da, islamiyyetin emr ve yasaklanm ogrenmeli ve yapmahdir.

Iman etmek icin, Kelime-i sehadet soylemek ve ma'nasim bil-
mek lazimdir. Bu kelimenin ma'nasina dogru inanmak icin de,
Ehl-i siinnet alimlerinin yazdigi kitablannda bildirdikleri gibi
inanmahdir. Ehl-i siinnet alimlerinin yazdiklan, hakiki din kitabla-
nna tabi' olanlara yiiz sehid sevabi verilecekdir. Dort mezhebden
herhangi birisinin alimlerine (Ehl-i Siinnet alimi) denir. Imamn
sartlan, tiirkce (Herkese Lazim Olan Iman) kitabmda genis olarak
anlatilmakdadir. Bu kitabi okumamzi tavsiye ederiz.

Bugiin, biitiin diinyadaki miislimanlar, iic firkaya aynlmisdir.
Birinci firka, Eshab-i kiramm yolunda olan, hakiki miislimanlar-
dir. Bunlara (Ehl-i Siinnet) ve (Siinni) ve (Firka-i naciyye) Cehen-
nemden kurtulan firka denir. ikinci firka, Eshab-i kirama diisman
olanlardir. Bunlara (SPi) ve (Firka-i dalle) sapik firka denir.
Ucuncusii, siinnilere ve sfilere diisman olanlardir. Bunlara (Veh-

-3-

habf) ve (Necdi) denir. Ciinki bunlar, ilk olarak, Arabistamn Need
sehrinde meydana cikmisdir. Bunlara (Firka-i mel'une) de denir.
Ciinki bunlann muslimanlara miisrik dedikleri (Kiyamet ve Ahi-
ret) ve (Se'adet-i Ebediyye) kitablanmizda yazilidir. Miislimanla-
ra kafir diyene, Peygamberimiz la'net etmisdir. Miislimanlan bu uc
firkaya parcalayan, yehudilerle ingilizlerdir.

Hangi firkadan olursa olsun, nefsine uyan ve kalbi bozuk olan
Cehenneme gidecekdir. Her mii'min nefsini temizlemek icin, ya'ni
nefsin yaratihsmda mevcud olan, kiifrii ve giinahlan temizlemek
icin, her zeman cok (La ilahe illallah) ve kalbini tasfiye icin, ya'm
nefsden ve seytandan ve kotti arkadaslardan ve zararh bozuk ki-
tablardan gelen kiifrden ve giinahlardan kurtulmak icin, (Estagfi-
riillah) okumahdir. islamiyyete uyamn diialan muhakkak kabul
olur. Nemaz kilmayamn, acik kadmlara ve avret mahalli acik olan-
lara bakanlarm ve haram yiyip icenlerin, islamiyyete uymadiklan
anlasihr. Bunlann diialan kabul olmaz.

Iman etdikden sonra en muhim emr namazdir. Bes vakt namaz
kilmak, her miislimana farz-i ayndir. Kilmamak biiyiik giinahdir.
Hanbeli mezhebinde ise, kiifrdur. (Gayetiittahkik) risalesine baki-
niz! Namazi tam ve dogru olarak kilabilmek icin, once namaz bil-
gilerini ogrenmek lazimdir. Bu kitabimizda, dmimizde bildirilen
namaz bilgilerini kisa ve oz olarak bildirmegi faideli gordiik. Bir-
cok Islam aliminin kitabindan istifade ederek hazirladigimiz bu na-
maz bilgilerini, her miisliman mutlaka ogrenmeli ve cocuklarma da
ogretmelidir.

Namazm dogru kilmabilmesi icin, namazda okunacak sure ve
diialan da ezberlemelidir. Hie olmazsa namaz kilabilecek kadar
diia ve sureyi, bunlan okumasim iyi bilen, tam telaffuz eden, bir
hoca efendiden veya arkadasindan ogrenmelidir.

Kur'an-i kerimi dogru okumak icin, Kur'an-i kerim kurslarma
gitmelidir. Kur'an-i kerimi dogru olarak okumasim mutlaka og-
renmeli, cocuklara da ogretmelidir.

Kur'an-i kerimin latin harfleri ile yazilmasi miimkin degildir.
Onun icin ashm okumahdir. Okumasi cok kolaydir. Peygamberi-
miz "sallallahii aleyhi ve sellem" bir hadis-i serifinde, (Qocuklan-
na Kur'an-i kerim ogretenlere veya Kur'an-i kerun hocasina gon-
derenlere, ogretilen Kur'amn her harfi icin, on kerre Ka'be-i
mu'azzamayi ziyaret sevabi verilir. Ve Kiyamet giinii basina devlet
taci konur. Biitiin insanlar goriip imrenir) buyurdu.

Allahii teala hepimizi, dogru iman etdikden sonra, namazi dog-
ru ogrenen ve kilan, hayrh isleri yapan kullarmdan eylesin!

Mihuli Hicri semsi Hicri kameri

2001 1380 1422

-4-

ICINDEKILER

Sahife No:

Onsoz 3

Namaz biiyiik emrdir 9

Miirted 12,142

Birinci Boliim

Imammiz ve Namaz 13

Herkes, Once Iman Etmelidir 13

Iman Dogru Olmalidir 14, 142

Ehl-i Sunnet I'tikadi 15,16

Imamn Sartlan, altidir 18

1-Allahti Tealaya Inanmak 18

Sifat-i Zatiyye, Sifat-i Siibutiyye 19

2-Meleklere Inanmak 20

3-Kitablara Inanmak 21

4-Peygamberlere Inanmak 22

5-Ahirete Inanmak 28

6-Kadere Inanmak 29

Ikinci Boliim

ibadetlerimiz ve Namaz 30

IbadetNedir? 30

Mukellef Kime Denir? 31

Ef al-i Milkellefin (Ahkam-i Islamiyye) 31

1-Farz 31

2-Vacib 32

3-Sunnet 32

4-Mustehab 33

5-Mubah 33

6-Haram 33

7-Mekruh 34

8-Mufsid 34

islamm Sartlan 35

1- Kelime-i Sehadet Getirmek 35

2- Namaz Kilmak 35

3- Zekat Vermek 35

4- Oruc Tutmak 36

5- Hacca Gitmek 36

Uciincii Boliim

Namaz Kilmak 37

Namaz Kimlere Farzdir? 38

-5-

Cocuk Terbiyesi 39

Namaz Kilanlann Halleri 39

Menkibe: Hapisden Kurtaran Namaz 39

Menkibe: Evi Yanmisdi 40

Menkibe: Tenceredeki Su 41

Menkibe: Ayagmdaki Ok 41

Menkibe: Bayiltan Ilac 41

Menkibe: Namaz icin Fedakarhk 42

Dordiincii Boliini

Namaz Cesidleri, Nafile Namazlar 43, 110, 126, 129

BesVakt Namaz 43

Namazin Farzlan 45

Namazin Sartlan 47

1- Hadesden Taharet 47

Abdest Almak 47

Abdestin Farzlan 47

Abdest Nasil Alimr? (Abdest diialan) 48

Abdestin Sunnetleri 51

Abdestin Edebleri 51

Abdest Alirken Yapilmasi Yasak Olan Seyler 53

Misvak Kullanmak 54

Abdest Alirken Dikkat Edilecek Hususlar 55

Abdesti Bozan Seyler 55

Abdesti Bozmayan Seyler 57

Abdest Icin Kolayhklar (Mest ve Yara Uzerine Mesh) 58

Hastalikda Namaz 59, 61, 64, 81, 84, 103, 112, 115

Gusl (Boy Abdesti) 59

Gusliin Farzlan, Gusliin Sunnetleri 60

Gusl Abdesti Nasil Alimr? 61

ACIKLAMA (Dolgu ve Kaplama Disi Olanlar) 61

Baska Mezhebi Taklid Etmek 62

Kadinlann Hayz ve Nifas Halleri 62

Teyemmiim 64

Teyemmiimtin Farzlan 64

Teyemmiimtin Sunnetleri 64

Teyemmumde Dikkat Edilecek Hususlar 65

Teyemmiim Nasil Yapilir? 66

Teyemmumu Bozan Seyler 67

Abdestin, Gusliin ve Teyemmlimiin Faideleri 67

2- Necasetden Taharet 69

Kaba Necaset 69

HaffiNecaset 69

Istinca 70

-6-

Istibra 71

3- Setr-i Avret (Avret Mahalli ve Kadinlann Ortiinmeleri) 45, 71

4- Istikbal-i Kible (Kibleye Donmek) 74

5- Namaz Vaktleri 75

Sabah Namazi Vakti 75

Ogle Namazi Vakti 75

Ikindi Namazi Vakti 75

Aksam Namazi Vakti 75

Yatsi ve Vitr Namazi Vakti 75

Oruca Baslama Vakti 76

Aciklama (Kutuplarda Namaz ve Oruc) 76

Ezan ve Ikamet 77

Aciklama: (Ho-parlor ile Ezan Okunur mu?) 78

Ezamn Okunusu 79

Ezan Dualari 79

Ezan Kelimelerinin Ma'nalan 80

6-Niyyet 80

7- Tahrfme Tekbfri 81

Namazin Riiknleri (Icindeki Farzlar) 81

1-Kiyam 81

2-Kiraet 81

3-Rukii' 82

4-Secde 82

5- Ka'de-i Ahire 83

Namaz Nasil Kilimr? 83

Kelime-i Tehlil 85

Namazin Vacibleri 86

Sehv (Yamlma ve Unutma) Secdesi 86

Tilavet Secdesi 87

Siikr Secdesi 88

Namazin Siinnetleri 88, 126

Namazin Miistehablan 89

Namazin Mekruhlan 90

Namaz Disinda Mekruh Olan Seyler 92

Namazi Bozan Seyler 92

Her Namazi Bozmayi Mubah Kilan Seyler 93

Her Namazi Bozmak Icin Farz Olan Seyler 94

Cema'at ile Namaz 94, 115

imamligin Sartlari 94

Imama Uymamn Sartlari 96

Mesbukun Namazi 97

Iftitah Tekbirinin Fazfletleri 99

Menkibe: Seraya Yapilan Mescid 100

Cum'a Namazi 101

Cum'a Namazimn Farzlan 102

-7-

1- Eda Sartlan 102

2- Viicub Sartlan 103

Cum'a Namazi Nasil Kilimr? 103

Cum'a Guniiniin Sunnet ve Edebleri 104

Bayram Namazlan 104

Bayram Namazi Nasil Kilimr? 105

Tesrik Tekbiri 86,105

Ollime Hazirlik 106

OlumNedir? 107

OlumHakdir 107

Cenaze Namazi 108

Cenaze Namazimn Farzlan 108

Cenaze Namazimn Siinnetleri 108

Cenaze Namazi Nasil Kilimr? 109

Teravih Namazi 109

Besinci Boliim

Yolculukda Namaz 110

Hastalikda Namaz 112

Kaza Namazlan 116

Aciklama (Silnnetler Yerine Kaza Kilimr mi?) 118

Kaza Namazlan Nasil Kilimr? 119

All nici Boliim

Namaz Kilmayanlar 120

Namaz Kilanlann Faziletleri 122

Namazin Hakikati 129

Namazdaki Ustiinliikler 130

Namazin Esran 137

Namazdan Sonra Diia 140

Namazin Hikmetleri (Namaz ve Sagligimiz) 142

Yedinci Boliim

Namaz Iskati (Meyyit icin Iskat ve Devr) 144

Iskat ve Devr Nasil Yapilir? 146

Sekizinci Boliim

Otuziki ve Ellidort Farz 151

Otuziki Farz 151

Ellidort Farz 153

KufrBahsi 155

Biiyiik Gunahlar 171

Dokuzuncu Boliim

Sure ve Diialar Latin Harfleri ile Yazilir mi? 178

Dualann Mealleri 180

NAMAZ BUYUK EMRDIR

Adem aleyhisselamdan beri, her dinde bir vakt namaz var-
di. Hepsinin kildigi bir araya toplanarak, Muhammed aleyhis-
selama inananlara farz edildi. Namaz kilmak, imanin sarti degil-
dir. Fekat, namazin farz olduguna inanmak, imanin sartidir.

Namaz, dinin diregidir. Namazim devamh, dogru ve tam
olarak kilan kimse, dinini kurmus, Islam binasim ayakda dur-
durmus olur. Namazi kilmayan, dinini ve Islam binasim yikmis
olur. Peygamberimiz "sallailahu aleyhi ve sellem" buyurdu ki;
(Dinimizin basi, namazdir). Bassiz insan olmadigi gibi, namaz-
siz da, din olmaz.

Namaz, Islam dininde imandan sonra ilk farz edilen emrdir.
Allahii teala, kullannin yalniz kendisine ibadet etmeleri icin na-
mazi farz etdi. Kur'an-i kerimde yiizden fazla ayet-i kerimede
(Namaz kihniz!) buyurulmakdadir. Hadis-i serifde, (Allahii
teala, hcrgiin bes vakt namaz kilmayi farz etdi. Kiymet vererek
ve sartlarma uyarak, hergiin bes vakt namaz kilani Cennete so-
kacagini, Allahii teala soz verdi) buyuruldu.

Namaz, dinimizde yapilmasi emr edilen btitun ibadetlerin en
kiymetlisidir. Bir hadis-i serifde, (Namaz kdmayamn, islamdan
nasibi yokdur!) buyuruldu. Yine bir hadis-i serifde, (Mii'min He
kafiri ayiran fark, namazdir) buyuruldu. Ya'ni mii'min namaz
kilar, kafir kilmaz. Miinafiklar ise ba'zan kilar, ba'zan kilmaz.
Miinafiklar, Cehennemde cok aci azab gorecekdir. Resulullah
"sallailahu aleyhi ve sellem" efendimiz buyurdu ki: (Namaz kil-
mayanlar, kiyamet giinii, Allahii tealayi kizgin olarak bulacak-
lardir.)

Namaz kilmak, Allahii tealamn buyukliigiinii diisiinerek,
Onun karsisinda kendi kucuklugiinii anlamakdir. Bunu anlayan
kimse, hep iyilik yapar. Hie kotuluk yapamaz. Hergiin bes ker-
re, Rabbinin huzurunda oldugunu niyyet eden kimsenin kalbi
ihlas ile dolar. Namazda yapilmasi emr olunan her hareket, kal-
be ve bedene faideler saglamakdadir.

Cami'lerde cema'at ile namaz kilmak, miislimanlann kalb-
lerini birbirine baglar. Aralannda sevgiyi saglar. Birbirlerinin

-9-

kardes olduklanni anlarlar. Buyukler, kiiciiklere merhametli
olur. Kuciikler de, biiyiiklere saygili olur. Zenginler, fakfrlere
ve kuwetliler, za'iflere yardimci olur. Saglamlar, hastalan ca-
mi'de goremeyince, evlerinde ararlar. (Din kardesinin yardimi-
na kosanin, yardimcisi Allahii tealadir) hadis-i serifindeki muj-
deye kavusmak icin yans ederler.

Namaz; insanlan, cirkin, kotii ve yasak olan seylerden aliko-
yar. Gunahlara keffaret olur. Hadis-i serif de, (Bes vakt namaz,
sizdcn birinizin kapisimn oniinde akan nehr gibidir. Bir kimse,
o nehrc hcrgiin bes clef a girip yikansa, iizerinde kir kalmiyaca-
gi gibi, isie bes vakt namazi kdanlann da, boyle kiiciik giinahla-
n afv olunur) buyuruldu.

Namaz, Allahii tealaya ve Resuliine imandan sonra, biitiin
amel ve ibadetlerden daha iistiin bir ibadetdir. Bunun icin, na-
mazlan, farzlanna, vaciblerine, sunnetlerine, miistehablarina
riayet ederek kilmalidir. Peygamberimiz "sallallahu aleyhi ve
sellem" bir hadis-i seriflerinde buyurdu ki: (Ey limine! ve Esha-
bim! Edasina tamamiyle riayet olunan namaz, Allahii tealamn
begendigi biitiin amellerin en iistiiniidiir. Peygamberlerin siin-
netidir. Meleklerin sevdigidir. Ma'rifetin, yerin ve goklerin nu-
rudur. Bedenin kuvvetidir. Rizklarm berekatidir. Diianin kabu-
liine vesiledir. Melek-iil-mevte [ya'ni oliim melegine], sefa'atci-
dir. Kabrde isik, Miinker ve Nekire cevabdir. Kiyamet giiniin-
de iizerine golgedir. Cehennem atesiyle kendi arasinda siperdir.
Sirat kopriisiinii yildinm gibi geciricidir. Cennetin anahtandir.
Cennetde basina tacdir. Allahii teala, mii'minlere namazdan
daha onemli bir sey vermemisdir. Eger namazdan daha iistiin
bir ibadet olsaydi, en once mii'minlere onu verirdi. Zira melek-
lerin kimi devamh kiyamda, kimi riikii'da, kimi secdede, kinii
de tesehhiiddedir. Bunlarm hepsini bir rek'at namazda topla-
yip, mii'minlere hediyye verdi. Zira namaz, imanin basi, dinin
diregi, islamin kavli [sozii] ve mii'minlerin mi'racidir. Gogiin
nuru ve Cehennemden kurtancidir).

Birgiin hazret-i Alinin "radiyallahii anh ve kerremallahu
vecheh" ikindi namazi gecmisdi. Uzuntiisunden kendisini bir
tepeden asagi atdi. Inleye inleye aglayip, feryad etdi. Peygam-
berimiz Muhammed Mustafa "sallallahu aleyhi ve sellem", O-
nun bu durumundan haber ahnca, Eshabi ile beraber hazret-i
Alinin "radiyallahii anh" yanina geldiler. Halini goriince, ka-
inatin Efendisi olan Peygamberimiz "sallallahu aleyhi ve sel-
lem" de aglamaya basladi. Diia etdi. Giines tekrar yiikseldi.

-10-

Resulullah "sallallahu aleyhi ve sellem" efendimiz: (Ya All!
Basini kaldir, giines hala goriiniiyor) buyurdu. Hazret-i All "ra-
diyallahu anh" buna cok sevindi ve namazim kildi.

Hazret-i Ebti Bekr-i Siddrk "radiyallahu anh", bir gece, cok
ibadet etdiginden, gece sonunda uyku basdirdi. Vitr namazi
gecdi. Sabah namazinda, Peygamber efendimizi takib ederek,
mescid kapisinda huztiruna gelip feryad etdi. (Ya Resulallah!
imdadima yetis, vitr namazim gecdi) diye agliyarak yalvardi.
Resulullah efendimiz de, aglamaya basladi. Bunun uzerine
Cebrail "aleyhisselam" gelip, (Ya Resulallah! Siddika soyle ki,
Allahii teala Onu afv eyledi) dedi.

Evliyamn biiyiiklerinden Bayezid-i Bistami "kuddise sir-
ruh", bir gece uyku bastinp, sabah namazina uyanamadi. O ka-
dar aglayip inledi ki, bir ses isitdi: (Ey Bayezid! Bu kusurunu
afv eyledim. Bu aglamamn bereketi ile sana aynca yetmis bin
namaz sevabi verdim) buyuruldu. Birkac ay sonra yine uyku
bastirdi. Seytan gelip, mubarek ayagindan tutarak uyandirdi.
(Kalk, namazin gecmek iizeredir) dedi. Bayezid-i Bistami haz-
retleri buyurdu ki: (Ey mel'un, sen boyle isi nasil yaparsin? Sen,
herkesin namazimn kacmasim, vaktini gecirmesini istersin. Be-
ni nicin uyandirdin?) Seytan dedi ki: (Sabah namazim kacirdi-
gin gun, aglayarak yetmisbin namaz sevabi kazanmisdin. Bugiin
onu diisiinerek, seni uyandirdim ki, bir vakt namaz sevabi bula-
sin. Yetmisbin namaz sevabina kavusamiyasin!)

Biiyiik veil Ciineyd-i Bagdadi hazretleri buyurdu ki: (Diin-
yanin bir saati, kiyametin bin senesinden daha iyidir. Zira bu
bir saatde, salih, makbul bir amel islenebilir ve o bin senede bir-
sey yapilamaz). Resulullah "sallallahu aleyhi ve sellem" buyur-
du ki: (Bir kimse bir namazi, bile bile obiir namaza birlesdirir-
se, seksen hukbe Cehennemde yanacakdir). Bir hukbe, seksen
ahiret senesidir. Ahiretin bir giinii bin diinya senesidir.

O halde, ey din kardesim! Vaktini bos, faidesiz seylerle ge-
cirme. Zemanimn kiymetini bil. Vaktini en iyi seylere sarf et.
Sevgili Peygamberimiz, (Musibetlerin en biiyugii, vakti faidesiz
seylerle gecirmekdir) buyurdu. Namazlanni vaktinde kil ki, ki-
yamet giinii pisman olmayip, cok biiyiik sevaba kavusasin!
Hadis-i serifde buyuruldu ki, (Bir namazi vaktinde kilmayarak
kazaya birakip, eda etmezden once vefat eden kimsenin meza-
nna, Cehennemden yetmis pencere acilip, kiyamete kadar
azab ceker). Bir namazim vaktinde, bile bile kilmayan, ya'ni
namaz vakti gecerken, namaz kilmadigi icin iiziilmeyen, din-

-11-

den cikar veya oliirken imansiz gider. Ya namazi, hatinna bile
getirmeyenler, namazi vazife tammayanlar ne olur? Namaza
ehemmiyyet vermiyenin, onu vazife tanimiyanlann (Miirted)
ya'ni kafir olacaklanni dort mezhebin biitiin alimleri sozbirligi
ile bildirmislerdir. Namazi bile bile kilmayip, kaza etmeyi dii-
siinmeyen ve bunun icin azab cekeceginden korkmayan kimse-
nin de (Miirted) ya'ni kafir olacagi, Abdiilgam Nablusi hazret-
lerinin "Hadikatiin nediyye" kitabimn "Dilin afetleri" bolii-
miinde yazilidir.

imam-i Rabbani hazretleri (Mektubat) kitabimn l.ci cild, 275. ci
mektubunda buyuruyor ki:

Sizin bu ni'mete kavusmamz, islamiyyet bilgilerini ogretmekle
ve fikh hukmlerini yaymakla olmusdur. Oralara cehalet yerlesmis-
di ve bid'atler yayilmisdi. Allahii teala, sevdiklerinin sevgisini size
ihsan etdi. islamiyyeti yaymaga sizi vesile eyledi. Oyle ise, din bil-
gilerini ogretmege ve fikh ahkamini yaymaga elinizden geldigi ka-
dar cahsimz. Bu ikisi biitiin se'adetlerin basi, yiikselmenin vasitasi
ve kurtulusun sebebidir. Cok ugrasiniz! Din adami olarak ortaya
cikimz! Oradakilere emr-i ma'ruf ve nehy-i miinker yaparak, dog-
ru yolu gosteriniz! Miizzemmil suresinin ondokuzuncu ayetinde
mealen. (Rabbinin nzasina kavusmak istiyen icin, bu elbette bir
nasihatdir) buyuruldu.

Gelin namaz kilahm, kalbden pasi silelim,
Allaha yakkisilnmz, namazin kilnmclikca!

Nerde namaz kihnir, giinahlar hep dokulur,
Insan, kamil olamaz, namazin kilmadikca!

Kur'an-i kerimde Hak, namazi cok medh etdi,
Dedi sevmem kisiyi, namazm kilmadikca!

Bir hadis-i serifde: Imamn alameti,
Insanda belli olmaz, namazm kilmadikca!

Bir namazi kilmamak, ekber-i kebairdir,
Tevbe ile afv olmaz, kazasm kilmadikca!

Namazi hafifgbren, imandan cikar heman,
Miisliman olamaz o, namazm kilmadikca!

Namaz kalbi temizler, kotiilukden men eder,
Munevrer olamazsm, namazin kilmadikca!

-12-

Birinci Boliim

IMANIMIZ ve NAMAZ

Herkes, Once Iman Etmelidir

Allahii teala, insanlann dunyada rahat ve huzur icinde yasa-
malanni, ahiretde de sonsuz se'adete kavusmalarim istiyor. Bu-
nun icin, se'adete sebeb olan faideli seyleri yapmayi emr etdi.
Felakete sebeb olan zararh seyleri de yasak etdi. Allahii teala-
nin birinci emri, iman etmekdir. Iman etmek, biitiin insanlara
lazimdir. Herkes icin iman zarundir.

Iman, lugatda, bir kimseyi tam dogru sozlii bilmek, ona
inanmak demekdir. Islamiyyetde iman demek; Muhammed
aleyhisselamin, Allahin peygamberi oldugunu ve Onun tarafin-
dan secilmis, haber verici (Nebf) oldugunu dogru bilmek ve ina-
narak soylemek ve Onun, Allahii teala tarafindan kisaca bildir-
diklerine kisaca inanmak ve genis bildirdiklerine etraflica inan-
mak ve giicii yetdikce (Kelime-i sehadet)i dil ile de soylemek-
dir. Kuvvetli iman soyledir ki, atesin yakdigina, yilanin zehrle-
yip oldiirdiigune yakin iizere inanip kacdigimiz gibi, gonliinden
tam olarak, Allahii tealayi ve sifatlanni biiyiik bilerek, Onun n-
zasina ve cemaline kosmak ve gazabindan, celaletinden kac-
mak ve imam, mermer iizerine yazilan yazi gibi saglam olarak
gonliine yerlesdirmekdir.

Iman, Muhammed aleyhisselamin soylediklerinin hepsini
begenip, kalbin tasdik etmesi, ya'ni inanmasidir. Boylece ina-
nan insanlara (Mii'min) ve (Miisliman) denir. Her muslimanin,
Muhammed aleyhisselama tabi' olmasi, Onun gosterdigi yolda
yiiriimesi lazimdir. Onun yolu Kur'an-i kerimin gosterdigi yol-
dur. Bu yola (Islamiyyet) denir. Ona uymak icin, once iman et-
mek, sonra (Ahkam-i islamiyyeyi), ya'ni miislimanhgi iyice 6g-
renmek, sonra farzlan eda edip, haramlardan kacinmak, daha
sonra stinnetleri yapip, mekruhlardan kacinmak lazimdir. Bun-
lardan sonra, mubahlarda da, Ona uymaga cahsmahdir.

Dinimizin temeli imandir. Imam olmayanlann hicbir ibade-

-13-

tini ve iyiligini, Allahu teala begenmez ve kabul etmez. Miisli-
man olmak isteyen kimse, once iman etmeli, sonra guslii, ab-
desti, namazi ve lazim oldukca diger farzlan ve haramlan 6g-
renmelidir.

Iman Dogru Olmahdir

Duygu organlannin ve aklin kavradiklan bilgiler, imana ka-
vusmaga yardimcidir. Fen ilmleri, alemdeki nizamin, duzgun-
lugiin tesadufen olmadigini ve bir yaraticinin bulundugunu an-
lamaga, bilmege ve imana kavusmaga sebeb olur. Iman demek,
son Peygamber Muhammed aleyhisselamin Allahu tealadan
getirdigi bilgileri ogrenip, inanmak demekdir. Inamlmasi lazim
gelen bilgilere, akla uyarsa inaninm demek, Peygamberlere
inanmamak demek olur. Din bilgileri, akl sahiblerinin bulusla-
n degildir. Peygamberimiz Muhammed aleyhisselamin haber
verdigi hususlan, (Ehl-i siinnet alimleri)nin kitablanndan og-
renip oyle inanmahdir. Dogru ve makbul bir iman sahibi ol-
mak icin, aynca su sartlara da uymahdir.

1- Iman devamh ve sabit olmahdir. Bir an aynlmayi diisiin-
memelidir. tic sene sonra miislimanlikdan cikacagim diyen
kimsenin, o andan i'tibaren imam gider, miislimanlikdan cikmis
olur.

2- Mii'minin imam, havf ve reca arasinda olmahdir. Allahu
tealamn azabindan korkmah, fekat rahmetinden bir an timid
kesmemelidir. Her gunahi islemekden cok sakinmah, gtinahi
sebebiyle lmanimn gitmesinden korkmahdir. Biitiin giinahlan
islemis olsa bile, Rabbimizin afv edeceginden hie iimid kesme-
melidir. Giinahlan icin tevbe etmelidir. Ciinki tevbe eden, hie
gunah islememis gibi olur.

3- Can (run) bugaza gelmeden once iman etmis olmahdir.
Can bugaza gelince, ahiretin biitiin halleri gosterilir. O zeman
biitiin kafirler iman etmek isterler. Halbuki imanin gaybi olma-
si lazimdir. Gormeden inanmahdir. Goriilen seye iman edilmis
olmaz. Fekat bu anda, mii'minlerin tevbesi kabul olunur.

4- Giines batidan dogmadan once iman etmelidir. Kiyametin
biiyiik alametlerinden birisi de, giines garbdan (batidan) doga-
cakdir. Bunu goren biitiin insanlar, iman edecekler. Fekat, bu
imanlan kabul olmayacakdir. Artik tevbe kapisi kapanmis olur.

-14-

5- Allahii tealadan baska kimsenin gaybi, gizli olan seyleri
bilmedigine inanmalidir. Ya'ni gaybi yalniz Allahii teala bilir.
Bir de, Onun bildirdikleri bilir. Melekler, cinniler, seytanlar ve
hatta Peygamberler de gaybi bilemez. Fekat, Peygamberlere ve
salih kullara gaybdan bilgi verilebilir.

6- Dinin, imana ve ibadetlere aid bir hukmiinu zartiretsiz ve
kasden red etmemelidir. Ahkam-i islamiyyeyi, ya'ni islamiyye-
tin emr ve yasaklanndan birini hafif gormek, Kur'an-i kerim ile,
meleklerle ve peygamberlerden birisi ile alay etmek ve bunlar
ile bildirilenleri, bir zorlama ve zaruret yok iken, dil ile inkar et-
mek, kiifr (inanmamak) olur. Allahii tealanin varhgini, melek-
leri, gusliin ve namazin farz oldugunu, oliimle korkutulmak gi-
bi bir zaruret ile red etdigini soyleyen kafir olmaz.

7- Islam dininin apacik bildirdigi zaruri bilgilerde siibhe ve te-
reddiid etmemelidir. Namaz kilmanm farz, serab ve diger alkollii
ickileri icmenin, kumar oynamamn, faizin, riisvetin haram oldu-
gunda siibhe etmek veya meshiir olan bir harama halal demek ve
halal olan seye haram demek, imandan cikmaya sebeb olur.

8- Iman, Islam dininin bildirdigi seklde olmahdir. Akhn an-
ladiklanna, felsefecilerin ve fen taklidcilerinin bildirdiklerine
gore inanmak, iman olmaz. Muhammed aleyhisselamin bildir-
digi seklde iman etmek lazimdir.

9- Iman eden, yalniz Allah icin sevmeli ve yalniz Allah icin
diismanhk etmelidir. Allahii tealanin dostlan olan muslimanla-
n sevmeli ve Islamiyyete, eli ve kalemi ile diismanhk yapanlan
sevmemelidir. Bu dusmanhgin yeri kalbdir.

[Miisliman olmayan, gayrimuslim vatandaslara ve turistlere
de giiler yiizlii ve tath dilli davranmahdir. Giizel ahlakimiz ile
dinimizi onlara sevdirmeliyiz.]

10- Peygamberimizin ve Eshabimn gosterdigi dogru yoldan
aynlmayan hakiki miislimanlarm iman etdigi gibi inanmalidir.
Dogru inanmrs olmak icin, Ehl-i sunnet vel-cema'at i'tikadina
uygun olarak iman etmelidir. [Ehl-i sunnet alimlerinin yazdik-
lan, hakiki din kitablanna tabi' olanlara yiiz sehid sevabi veri-
lecekdir. Dort mezhebden herhangi birisinin alimlerine (Ehl-i
sunnet alimi) denir. Ehl-i sunnet alimlerinin reisi, Imam-i a'zam
Ebu Hanifedir. Bu alimler, Eshab-i kiramdan ogrendiklerini
yazmislar, Eshab-i kiram da, bunlara Resulullahdan isitdikleri-
ni soylemislerdir.]

-15-

EHL-I SUNNET I'TIKADI

Musliman olmanin ilk sarti, iman etmekdir. Dogru iman ise,
Ehl-i Siinnet rtikadina uygun olarak inanmaga baglidir. Aklli
olan ve bulug cagina giren erkegin ve kadinin birinci vazifesi,
Ehl-i Siinnet alimlerinin kitablannda yazdiklan iman bilgilerini
ogrenmek ve bunlara uygun olarak inanmakdir. Kiyametde Ce-
hennem azabindan kurtulmak, onlann bildirdiklerine inanma-
ga baglidir. Cehennemden kurtulacak olanlar, yalniz bunlann
yolunda gidenlerdir. Onlann yolunda gidenlere (Siinnf) veya
(Ehl-i Siinnet) denir. (islam Ahlaki) sahife 553 de 46.ci mektu-
ba bakiniz!

Bir hadis-i serifde, (Benim iimmctim yetmisiic firkaya ayri-
lacakdir. Bunlardan yalniz bir firka Cehennem azabindan kur-
tulacak, digerleri ise helak olacaklar, Cehenneme gidecekler-
dir) buyuruldu. Bu yetmisiic firkadan herbiri, islamiyyete uydu-
gunu iddia etmekde ve Cehennemden kurtulacagi bildirilen bir
firkamn, kendi firkasi oldugunu soylemekdedir. Mii'minun su-
resi 54.cii ve Rum suresi 32.ci ayet-i kerimelerinde mealen:
(Her firka, dogru yolda oldugunu sanarak sevinmekdedir) bu-
yuruldu. Halbuki, bu cesidli firkalar arasinda, kurtulucu olan
birinin alametini, isaretini, Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve
sellem" soyle bildirmekdedir: (Bu firkada olanlar, benim ve Es-
habnnin gitdigi yolda bulunanlardir). Eshab-i kiramdan birini
dahi sevmiyen, Ehl-i Siinnetden aynlmis olur. Ehl-i siinnet i'ti-
kadinda olmayan da, kafir veya (Bid'at ehli) sapik olur.

Ehl-i Siinnet i'tikadinda Olmanin Alametleri:

Allahii teala, Ehl-i siinnet i'tikadina uygun iman eden miis-
limanlardan razidir. Boyle inanmis olmanin bircok sartlan var-
dir. Ehl-i siinnet alimleri, bunlan soyle aciklamakdadir:

1- Imanin alti sartina, ya'ni Allahii tealamn varhgina ve bir-
ligine, esi ve benzeri olmadigina, Meleklerine, Kitablanna, Pey-
gamberlerine, Ahiret hayatina, hayr ve serrin, iyihk ve kotiilii-
giin Allahii teala tarafindan yaratildigina inanmahdir. (Bunlar
(Amentii)de bildirilmisdir.)

2- Allahii tealamn son kitabi olan Kur'an-i kerimin, Allahii
tealamn kelami olduguna inanmahdir.

3- Mii'min, kendi imamndan hie siibhe etmemelidir.

4- Peygamberimize "sallallahii aleyhi ve sellem" iman edip,

-16-

hayatda iken Onu gormekle sereflenen Eshab-i kiramin hepsini
cok sevmelidir. Dort halifesine, yakin akrabalan olan ehl-i bey-
tine ve muhterem hanimlanndan hicbirine dil uzatmamalidir.

5- Ibadetleri, imandan bir parca bilmemelidir. Allahu teala-
nin emr ve yasaklanna inanip, tembellikle yapmayan miTmin-
leri kafir bilmemelidir. Haramlara ehemmiyyet vermeyenlerin,
hafffe alanlann, islamiyyetle alay edenlerin imam gider.

6- Ehl-i kible olduklarim soyleyen, Allahu tealaya ve Peygam-
beri Muhammed aleyhisselama inandim dedigi halde, yanhs i'ti-
katda olanlan tekfir etmemeli, kafir olduklarim soylememelidir.

7- Acikca giinah isledigi bilinmeyen her imamin arkasinda
namaz kilmahdir. Bu hiikm, cum'a ve bayram namazlanni kil-
diran emirlere, valilere de samildir.

8- Muslimanlar, basindaki amirlerine, idarecilerine isyan et-
memelidir. Huruc, ya'ni isyan etmek, fitne cikarmak olur ve ce-
sidli felaketlere yol acar. Onlann hayrh is yapmalanna diia et-
meli ve fisk, giinah islerinden vazgecmeleri icin tath dil ile nasi-
hat etmelidir.

9- Abdest ahrken ayaklan yikamak yerine, hie ozr ve zaru-
ret olmasa bile, yas el ile bir kerre, mest uzerine mesh edilmesi,
erkek icin de, kadin icin de caizdir. Ciplak ayak ve corap iizeri-
ne mesh edilmez.

10- Peygamberimizin "sallallahii aleyhi ve sellem" Mi'raci-
nin, hem ruh ve hem de beden ile olduguna inanmahdir.
(Mi'rac, bir haldir, ya'ni rii'yada olmusdur) diyenler, Ehl-i siin-
netden aynlmis olur.

Cennetde mii'minler Allahu tealayi goreceklerdir. Kiyamet
gtinunde, Peygamberler ve salih, iyi zatlar sefa'at edeceklerdir.
Kabr siiali vardir. Kabrde azab, ruh ve bedene olacakdir. Evli-
yanin kerameti hakdir. Keramet, Allahin sevgili kullannda
meydana gelen harikulade haller olup, Allahu tealamn adeti di-
sinda, ya'ni fizik, kimya ve biyoloji kanunlan disinda ikram ve
ihsan etdigi seylerdir ve inkar edilemiyecek kadar cokdur.
Kabrde ruhlar, diri kimselerin yapdiklanni ve soylediklerini isi-
tirler. Kur'an-i kerim okumak, sadaka vermek ve hatta biitiin
ibadetlerimizin sevablanni, olenlerin ruhlanna gondermek, on-
lara faide vermekde, azablannin hafifletilmesine veya kaldinl-
masina sebeb olmakdadir. Bunlann hepsine inanmak, Ehl-i
Siinnet i'tikadinda olmanin alametlerindendir.

- 17 - Namaz Kitabi - F:2

IMANIN SARTLARI

Imanin sarti, altidir. Bunlar, (Amentu)de aciklanmrsdir.
Imanin, belli alti seye inanmak oldugunu, Resuhillah "sallalla-
hii aleyhi ve sellem" bildirmisdir. Bunun icin her musliman, co-
cuguna once (Amentu)yu ezberletmeli ve ma'nasini da iyice
ogretmelidir.

AMENTU: (Amentii billahi ve Melaiketihi ve Kiitiibihi ve
Rusiilihi vel-yevmil-ahiri ve bil kaderi, hayrihi ve serrihi min
Allahi teala vel-ba'sii ba'del-mevti hakkun, Eshetlii en la ilahe
illallah ve e^hedii enne Muhammeden abdiihu ve resuliihu).

Birinci Sart

ALLAHU TEALA YA INANMAK

(Amentii billahi) demek, Allahu tealamn varligina ve birli-
gine inandim, iman etdim, kalbimle tasdik, dilimle ikrar etdim
demekdir. Allahu teala vardir ve birdir. Bir sozunun, lugatda
iki cesid ma'nasi vardir. Birincisi, sayi bakimindan, ikinin yansi
olup, sayilann evvelidir. Digeri, ortagi ve benzeri olmamak ba-
kimindan birdir. Iste Allahu teala sayi bakimindan degil, ortagi
ve benzeri olmamak bakimindan birdir. Ya'ni zatinda ve sifat-
lannda hicbir seklde Ona ortak yokdur. Biitiin mahlukatin zat
ve sifatlan, kendilerini yaratamn zat ve sifatlanna benzemedigi
gibi, yaratamn zat ve sifatlan da, yaratdiklanndan hicbirinin zat
ve sifatlanna benzemez.

Biitiin mahlukatin her uzvunun, her hucresinin yaraticisi,
yokdan var edicisi yalniz Allahu tealadir. Allahu tealamn zati-
nin hakikatim hicbir kimse bilemez. Akla ve hayale gelenlerin
hepsinden munezzehdir, beridir. Zatini akla, hayale getirmek
caiz degildir. Ancak, Kur'an-i kerimde beyan buyurulan sifatla-
nm, ismlerini ezberleyip, iiluhiyyetini bunlarla tasdik ve ikrar
etmelidir. Biitiin sifatlan ve ismleri ezelidir, ebedidir. Zati, hie
bir yerde durmadigi gibi, bilinen alti cihetden de munezzehdir.
Ya'ni onde, arkada, sagda, solda, iistde, altda degildir. Onun

-18-

icin ancak (Her yerde hazir ve nazirdir) soylenebilir.

Allahii tealanin sifatlan ondortdiir. Altisina Sifat-i zatiyye,
sekizine de Sitat-i siibutiyye denir. Bunlann ma'nalanni bilmek
ve ezberlemek cok liizumludur:

SIFAT-I ZATIYYE

1- Viicud: Allahii teala vardir. Varligi ezehdir. Vacib-iil vii-
cuddiir, ya'ni varligi lazimdir.

2- Kidcm: Allahii tealanin varhginin evveli yokdur.

3- Beka: Allahii tealanin varhginin sonu yokdur. Hie yok ol-
maz. Ortagi olmak muhal oldugu gibi, zat ve sifatlan icin de
yokluk muhaldir.

4- Vahdaniyyet: Allahii tealanin zatinda, sifatlannda ve isle-
rinde ortagi, benzeri yokdur.

5- Muhalefetiin-lilhavadis: Allahii teala, zatinda ve sifatla-
nnda hicbir mahliikun zat ve sifatlanna benzemez.

6- Kiyam bi-nefsihi: Allahii teala zati ile kaimdir. Mekana
muhtac degildir. Madde ve mekan yok iken O var idi. Zira her
ihtiyacdan miinezzehdir. Bu kainati yoklukdan varhga getirme-
den once, zati nasil idi ise, sonsuz olarak, hep oyledir.

SIFAT-I SUBUTIYYE

1- Hayat: Allahii teala diridir. Hayati, mahluklarm hayatma
benzemeyip, zatma layik ve mahstis olan hayat, ezeli ve ebedidir.

2- Ilm: Allahii teala herseyi bilir. Bilmesi mahlukatin bilme-
si gibi degildir. Karanhk gecede, kanncanin, kara tas iizerinde
yiiriidiigiinii goriir ve bilir. Insanlann kalbinden gecen diisiince-
lerini, niyyetlerini bilir. Bilmesinde degisiklik olmaz. Ezeli ve
ebedidir.

3- Sem': Allahii teala isitir. Vasitasiz, cihetsiz isitir. Isitmesi,
kullann isitmesine benzemez. Bu sifati da, her sifati gibi ezeli ve
ebedidir.

4- Basar: Allahii teala goriir. Aletsiz ve sartsiz goriir. Gor-
mesi goz ile degildir.

5- iradet: Allahii tealanin dilemesi vardir. Diledigini yara-
tir. Her sey Onun dilemesi ile var olur. Iradesine engel olacak

-19-

hie bir kuwet yokdur.

6- Kudret: Allahu teala, herseye giicii yeticidir. Hicbirsey
Ona guc gelmez.

7- Kelam: Allahu teala soyleyicidir. Soylemesi alet, harfler,
sesler ve dil ile degildir.

8- Tekvih: Allahu teala yaraticidir. Ondan baska yaratici
yokdur. Her seyi O yaratir. Allahu tealadan baskasi icin yarati-
ci dememelidir.

Allahu tealamn sifatlannin hakikatlerini anlamak da muhal-
dir. Hicbir kimse ve hicbirsey Allahu tealamn sifatlanna ortak
ve benzer olamaz.

Ikinci Sari

MELEKLERE INANMAK

Ve melaiketihi: Allahu tealamn meleklerine inandrm, de-
mekdir. Allahu tealamn kullandirlar. Hepsi Allahu tealamn
emrlerine itaat ederler. Giinah islemezler. Erkek ve disi degil-
dir. Evlenmezler. Diridirler. Yimezler, icmezler, uyumazlar.
Nurani cismdirler, aklhdirlar. En iistiinleri dort tanedir.

1- Cebrafl aleyhisselam: Vazifesi, Peygamberlere vahy ge-
tirmek, emr ve yasaklan bildirmekdir.

2- israfil aleyhisselam: Sur'a iifiirmekle vazifelidir. Birinci
ufurmesinde hasil olan sesi isiten, Allahu tealadan baska her
diri olecek, ikincisinde hepsi tekrar dirilecekdir.

3- Mikail aleyhisselam: Rizk gonderilmek, ucuzluk, bolluk,
kithk, pahahhk ve her maddeyi hareket etdirmekle vazifelidir.

4- Azrail aleyhisselam: Insanlarm ruhunu almakla vazifelidir.

Bunlardan sonra dort simf melek vardir. Hamele-i Ars de-
nen melekler dort tanedir. Huzur-i ilahide bulunan meleklere,
Mukarrebin denir. Azab meleklerinin biiyiiklerine Kerubiyan,
rahmet meleklerine Ruhaniyan denir. Cennet meleklerinin
buyiigiinun adi Ridvan, Cehennem meleklerinin buyugiinun
adi Malikdir. Cehennem meleklerine Zebani denir. Sayisi en
cok olan mahluk meleklerdir. Goklerde, meleklerin ibadet et-
medikleri bos bir yer yokdur.

-20-

Uciincii Sart

KITABLARA INANMAK

Ve kiitiibihi: Allahii tealanin indirdigi kitablara inandim, de-
mekdir. Allahii teala bu kitablan, ba'zi Peygamberlere Cebrail
ismindeki melekle vahy ederek, ya'ni okutarak, ba'zilanna ise,
levha iizerine yazili olarak, ba'zilanna da, meleksiz isitdirerek,
indirdi. Hepsi Allahii tealanin kelamidir. Ezeh ve ebedidirler.
Mahluk degildirler. Hepsi hakdir. Semavi kitablardan bize bil-
dirdikleri yiizdortdiir. Bunlardan on suhuf, Adem aleyhissela-
ma, elli suhuf, Sit aleyhisselama, otuz suhuf, Idris aleyhissela-
ma, on suhuf, Ibrahim aleyhisselama, Tevrat, Musa aleyhissela-
ma, Zebur, Daviid aleyhisselama, incil, Isa aleyhisselama,
Kur'an-i kerim, Muhammed aleyhisselama inmisdir.

Allahii teala, insanlann diinyada huziir icinde yasamalan, ahi-
retde de sonsuz se'adete kavusmalan icin, ilk insan ve ilk Pey-
gamber olan Adem aleyhisselamdan, son Peygamber Muham-
med aleyhisselama kadar, bircok Peygamber vasitasi ile kitablar
gondermisdir. Bu kitablarda, iman ve ibadet esaslanm aciklamis,
insanlann muhtac olduklan her husiisda bilgi verilmisdir.

Bunlardan Kur'an-i kerim, son ilahi kitabdir. Kur'an-i keri-
min gonderilmesinden sonra, diger biitiin ilahi kitablarrn hiikm-
leri yiiriirliikden kaldinlmisdir. Cebrail aleyhisselam, Kur'an-i
kerimi, Muhammed aleyhisselama yirmiiic senede getirmisdir.
Kur'an-i kerim, 114 sure, 6236 ayetdir. Bu rakamin ba'zi kitab-
larda degisik yazilmasi, bir uzun ayetin birkac ayet sayilmasin-
dandir. Ctinki, Kur'an-i kerim indirildiginden beri hicbir degi-
sikhge ugramamis, bundan sonra da ugramiyacakdir. Kur'an-i
kerim, Allah kelamidir. Boyle bir kitabin insanlar tarafindan
yapilmasi miimkin degildir. Bir ayeti gibi bile soylemek miim-
kin olamamisdir.

Peygamberimizin "sallallahii aleyhi ve sellem" ahirete tesrif-
lerinden sonra, birinci halifesi olan hazret-i Ebu Bekr-i Siddik
"radryallahu anh", Kur'an-i kerimin ayetlerini bir araya toplat-
di. Boylece bir (Mushaf) meydana geldi. Eshab-i kiramin hep-
si, bu mushafin Allah kelami oldugunu sozbirligi ile bildirdiler.
Uciincii halite Osman "radiyallahii anh", bu mushafdan alti ta-
ne daha yazdirdi. Ba'zi vilayetlere gonderdi.

Kur'an-i kerimi ash iizere okumak lazimdir. Baska harflerle

-21-

yazilmis olanlara Kur'an-i kerim denmez.

a) Mushafi eline alirken, abdestli olmali, kibleye karsi otu-
rup, dikkat ile okumalidir.

b) Agir agir, husiT ile okumalidir.

c) Mushafa bakarak, her ayetin hakkini vererek okumalidir.

d) Tecvid kaidelerine gore okumalidir.

e) Okudugunun Allah kelami oldugunu diisunmelidir.

f) Kur'an-i kerimin emr ve yasaklanna uymahdir.

Dordiincii Sart

PEYGAMBERLERE INANMAK

Ve Riisiilihi: Allahii tealamn Peygamberlerine inandim, de-
mekdir. Peygamberler, Allahii tealamn begendigi yola kavus-
durmak, dogru yolu gostermek icin secilmislerdir. Biitiin Pey-
gamberler hep aym imam soylemisdir. Peygamberlerde "aley-
himiisselam" yedi sifat bulunduguna inanmak lazimdir.

1- ismet: Giinah islememek. Peygamberler, herhangi bir
dinde haram olmus ve olacak kiiciik ve biiyiik hicbir giinah is-
lemezler.

2- Einanet: Peygamberler her bakimdan giivenilir kimseler-
dir. Asia emanete hiyanet yapmazlar.

3- Sidk: Peygamberler sozlerinde, islerinde ve her tiirlii dav-
ramslannda dogru ve diiriist insanlardir. Asia yalan soylemezler.

4- Fetanet: Peygamberler cok aklh ve cok anlayish kimse-
lerdir. Korliik, sagirhk gibi kusurlan bulunan kimselerden ve
kadinlardan Peygamber gelmemisdir.

5- Teblig: Peygamberler, insanlara bildirip acikladiklannin
hepsini Allahii tealadan gelen vahy ile ogrenmislerdir. Bildir-
dikleri emr ve yasaklann hicbiri kendi diisiinceleri degildir.
Emr olunan seylerin hepsini bildirmislerdir.

6- Adalct: Peygamberler hie zulm ve haksrzhk yapmazlar.
Kimsenin hatin icin adaletden aynlmazlar.

7- Emniil-azl: Peygamberlikden atilmazlar. Diinyada ve ahi-
retde hep Peygamberdirler.

Yeni din ve ahkam getiren Peygamberlere Resul denir. Ye-

-22-

ni bir din getirmeyip, insanlan, onceki dine da'vet eden Pey-
gamberlere Nebf denir. Peygamberlere iman etmek, aralannda
hicbir fark gormiyerek, hepsinin Allahii teala tarafindan secil-
mis sadik, dogru sozlti olduklanna inanmak demekdir. Onlar-
dan birine inanmiyan kimse, hicbirine inanmamis olur.

Peygamberlik, cahsmakla, cok ibadet yapmakla, aclik ve si-
kinti cekmekle ele gecmez. Yalniz Allahii tealamn ihsani, secme-
si ile olur. Sayilan belli degildir. Yiizyirmidort binden cok olduk-
lan meshurdur. Bunlardan iicyiizoniic veya iicyiizonbes adedi
Resuldiir. Iclerinden altisi daha yiiksekdir. Bunlara Uliil'azm
Peygamberler denir. Bunlar: Adem, Nuh, Ibrahim, Musa, Isa ve
Muhammed Mustafa aleyhimiisselamdir. Peygamberlerin otuzii-
ciiniin ismleri meshurdur. Bunlar: Adem, itlris, Sit, Nuh, Hud,
Salih, Ibrahim, Lut, isma'fl, Ishak, Ya'kub, Yusiif, Eyyub, Suayb,
Musa, Harun, Hidir, Yusa' bin Nun, Ilyas, Elyesa', Ziilkifl,
Sem'un, Ismoil, Yuniis bin Meta, Daviid, Siileyman, Lokman,
Zekeriyya, Yahya, Uzeyir, Isa bin Meryem, Ziilkarneyn ve Mu-
hammed "aleyhi ve aleyhimiissalatii vesselam"dir.

Bunlardan yalniz yirmisekizinin ismi, Kur'an-i kerimde bil-
dirilmisdir. Ziilkarneyn, Lokman, Uzeyir ve Hidirin, Peygam-
ber olup olmadiklannda ihtilaf vardir. Muhammed Ma'sum
hazretleri 2.ci cild, 36.ci mektubda, Hidir aleyhisselamin Pey-
gamber oldugunu bildiren haberin kuvvetli oldugunu yazmak-
dadir. 182.ci mektubda, Hidir aleyhisselamin insan seklinde go-
riilmesi ve ba'zi isleri yapmasi, Onun hayatda oldugunu goster-
mez. Allahii teala, Onun ve bircok Peygamberlerin ve velilerin
ruhlannin insan seklinde goriilmesine izn vermisdir. Onlan gor-
mek, hayatda olduklanni gostermez, demekdedir.

Peygamberimiz MUHAMMED "aleyhisselam"

Allahii tealamn Resuliidiir. Habibidir. Peygamberlerin en
iistiinii ve sonuncusudur. Babasi Abdullahdir. Miladin besyiiz-
yetmisbir [571] senesi nisan ayinin yirmisine rastlayan, Rebful-
evvel ayinin onikinci pazartesi gecesi, sabaha karsi, Mekkede
tevelliid etdi. Babasi, daha once olmiis idi. Alti yasinda iken
annesi, sekiz yasinda iken dedesi oldii. Sonra, amcasi Ebu Tali-
bin yaninda biiyiidii. Yirmibes yasinda iken, Hadice-tul-kiibra
ile evlendi. Bundan dort kizi, iki oglu oldu. Ilk oglunun adi Ka-
sim idi. Bundan dolayi, kendisine (Ebiil-Kasim) da denir. Kirk

-23-

yasinda iken, biitiin insanlara ve cinne Peygamber oldugu bildi-
rildi. tie sene sonra, herkesi imana cagirmaga basladi. Elliiki
yasinda iken, bir gece Mekkeden Kudiise ve oradan goklere go-
tiiruliip getirildi. Bu yolculuguna (Mi'rac) denir. Mi'racda, Cen-
netleri, Cehennemleri ve Allahii tealayi gordii. Bes vakt namaz,
bu gece farz oldu. Tarihcilere gore miladin 622 senesinde, Alla-
hii tealamn emri ile, Mekkeden Medineye gitdi. Bu yolculugu-
na (Hicret) denir. Medine sehrinin Kuba koytine geldigi, Re-
bi'ul-ewel ayinin sekizinci pazartesi giiniine tesadiif eden ef-
renci Eyliil ayinin yirminci giinii miislimanlann (Hicri semsi)
tanh baslangici oldu. Miislimanlann (Hicri kameri) seneleri de,
o senenin Muharrem ayindan baslar ve gokdeki ayin, diinya et-
rafinda oniki def a donmesi bir kameri sene olur. Hicri 11 [m.
632] senesinde, Rebful-ewel ayinin onikinci pazartesi giinii,
ogleden evvel vefat etdi. Saliyi carsambaya bagliyan gece [Car-
samba gecesi] yansi, vefat etmis oldugu odaya defn edildi. Ve-
fatinda, kameri 63, semsi seneye gore 61 yasinda idi.

Muhammed "aleyhisselam" beyaz idi. Biitiin insanlarm en gii-
zeli idi. Giizelligini, herkese belli etmezdi. Onun giizelligini bir
kerre goren, hatta rii'yada goren kimsenin omrii, lezzet ve nes'e
ile gecmekdedir. O, her zemanda, diinyamn her yerinde olan ve
gelecek olan her insandan, her bakimdan iistiindiir. Akh, fikri,
giizel huylan, biitiin organlarmm kuvveti her insandan ziyade idi.

Cocuk iken iki kerre, ticaret edenlerle Sam tarafina gitdi ve
Busra denilen yerden geri dondiiler. Baska hicbir zeman, hicbir
yere gitmedi. Ummi idi. Ya'ni hie mektebe gitmedi. Kimseden
ders almadi. Fekat, herseyi biliyordu. Ya'ni herneyi diisiinse,
herneyi bilmek istese, Allahii teala Ona bildiriyordu. Cebrail
"aleyhisselam" adindaki melek gelip, Ona her istedigini soylii-
yordu. Mubarek kalbi, giines gibi, nur saciyordu. Onun sacdigi
ilm, ma'rifet nurlan, radyo dalgalan gibi, yerlere, goklere, her-
yere sacihyordu. Simdi, kabrinden de yaymakdadir. Yayma
kuvveti, her an artmakdadir. Elektro-manyetik dalgalan almak
icin, radyo ahcisi lazim oldugu gibi, Onun nurlarim almak icin
de, Ona inanan ve seven ve gosterdigi yolda giderek temizlenen
kalb lazimdir. Boyle kalbi olan insan, bu nurlan ahr ve bu da,
etrafa nesr eder, yayar. Boyle biiyiik insanlara (Veil) denir. Bu
Veliyi taniyan, inanan ve seven kimse, bunun karsisinda edeble
oturur veya uzakda, onu edeb ile, sevgi ile diisiiniirse, bu kim-
senin de kalbi, nur, feyz almaga, temizlenmege, olgunlasmaga

-24-

baslar. Allahii teala, bedenimizi, maddemizi, yetisdirmek icin
giines enerjisini sebeb kildigi gibi, ruhlanmizi, kalblerimizi ol-
gunlasdrrmak, insankkda yiikseltmek icin de, Muhammed aley-
hisselamin kalbini, oradan fiskiran nurlan sebeb kilmisdir. Insa-
ni besliyen, yapisim ve enerjisini sagliyan biitiin besi maddeleri,
giines enerjisi, oziimleme ile hasil olduklan gibi, kalbe, ruha gi-
da olan, Evliyamn sohbetleri, sozleri ve yazilan da, hep Resulul-
lahin mubarek kalbinden fiskiran nurlarla hasil olmusdur.

Allahti teala, Cebrail "aleyhisselam" adindaki bir melek ile,
Muhammed aleyhisselama (Kur'an-i kcnm)i gonderdi. Insanla-
ra dtinyada ve ahiretde liiztimlu, faideli olan seyleri emr etdi.
Zararh olanlan yasak etdi. Bu emrlerin ve yasaklann hepsine
(Islam dini) veya (islamiyyet) ve (Ahkam-i ilahiyye) denir.

Muhammed aleyhisselamin her sozti dogrudur, kiymetlidir,
faidelidir. Boyle olduguna inanan kimseye (Mii'min) ve (Miis-
liinan) denir. Muhammed aleyhisselamin sozlerinden birine
inanmiyan, begenmiyen kimseye (Kafir) denir. Allahti teala,
mii'min olani sever. Bunu Cehennemde sonsuz olarak birak-
maz. Ya Cehenneme hie sokmaz, yahud, kabahati icin soksa da,
sonra Cehennemden cikarrr. Kafir olan kimse, Cennete gire-
mez. Dogru Cehenneme girer ve oradan hie cikmaz. Ona inan-
mak, Resulullahi sevmek, biitiin se'adetlerin, rahatliklann, iyi-
liklerin basidir. Onun Peygamber olduguna inanmamak ise, bii-
tiin felaketlerin, sikintilann, kotiiltiklerin basidir.

Resulullahin "sallallahii aleyhi ve sellem" ilmi, irfani, fehmi
yakini, akh, zekasi, comertligi, tevazu'u, hilmi, sefkati, sabn,
gayreti, hamiyyeti, sadakati, emaneti, seca'ati, heybeti, yigitligi,
belagati, fesahati, fetaneti, melaheti (gtizelligi, sevimliligi), ve-
ra\ iffeti, keremi, insafi, hayasi, ztihdii, takvasi, biitiin Peygam-
berlerden daha cokdu. Dostundan ve diismamndan gordiigii
zararlan afv ederdi. Hicbirine karsihk vermezdi. Uhud gazasin-
da kafirler, mubarek yanagini kanatip, dislerini kirdiklan ze-
man, bunu yapanlar icin, (Ya Rabbi! Bunlari afv et! Cahillikle-
rine bagisla!) diye diia buyurmusdur.

Muhammed aleyhisselamin gtizel huylan pek cokdur. Her
miislimamn bunlari ogrenmesi ve bunlar gibi ahlaklanmasi la-
zimdir. Boylece, diinyada ve ahiretde felaketlerden, sikintilar-
dan kurtulmak ve O iki cihan efendisinin "sallallahii aleyhi ve
sellem" sefa'atine kavusmak nasib olur. Ciinki, hadis-i serifde;
(Allahii tealamn ahlaki ile huylaniniz!) buyurulmusdur.

-25-

ESHAB-I KIRAM

Peygamber efendimizin mubarek yuzunii gormekle, tatli
sozlerini isitmekle sereflenen muslimanlara, "Eshab-i kiram"
denir. Peygamberlerden sonra, gelmis ve gelecek butun insan-
lann en hayrlisi, en ustunu Ebu Bekr-i Siddikdir "radiyallahu
anh". Ilk halife budur. Bundan sonra insanlann en ustunu Fa-
ruk-i a'zam, ikinci halife Omer bin Hattab, sonra en ustunu ve
Resulullahin ucuncu halifesi, iman, haya ve irfan kaynagi haz-
ret-i O sinaii bin Affan "radiyallahu anh", bundan sonra insan-
lann en hayrlisi, dorduncu halife, sasilacak ustunlukler sahibi,
Allahii tealamn arslani All bin Ebi Talibdir "radiyallahu anh".
Hadis-i seriflerden anlasildigina gore hazret-i Fatima, hazret-i
Hadice, hazret-i Aise, hazret-i Meryem, hazret-i Asiye diinya
kadinlannin en ustuniidiirler. Hadis-i serif de: "Fatima, Cennet
hatunlanmn iistiiniidiir. Hasen ve Hiiseyn de, Cennet gencleri-
nin yiiksekleridir" buyuruldu.

Bunlardan sonra Eshab-i kiramin en iistiinleri (Asere-i mii-
bessere)dir. Cennetle miijdelenmis on kisidir. Bunlar, hazret-i
Ebu Bekr-i Siddik, Omer-iil-Faruk, Osman bin Affan, Ali bin
Ebu Talib, Ebu Ubeyde bin Cerrah, Talha, Ziibeyr bin Awam,
Sa'd bin Ebi Vakkas, Sa'id bin Zeyd, Abdurrahman bin Avf
"ndvanullahi teala aleyhim ecma'in." Sonra Bedr muharebe-
sinde, sonra Uhudda, sonra da Brat-iir-ndvanda bulunanlardir.

Resulullahin yolunda canlanni, mallanni feda eden, Ona
yardim eden, Eshab-i kiramin hepsinin ismlerini saygi ve sevgi
ile soylemekligimiz bize vacibdir. Onlann biiyuklugiine yakis-
miyan sozler soylememiz, asla caiz degildir. ismlerini saygisrzca
soylemek dalaletdir, sapikhkdir.

Resulullahi seven kimsenin, Onun Eshabimn hepsini de sev-
mesi lazimdir. Cunki bir hadis-i serifde buyurdu ki: "Eshabimi
seven, beni sevdigi icin sever. Onlari sevmiyen kimse beni sev-
memis olur. Onlari inciten beni incitir. Beni inciten de, Allahii
tealayi incitmis olur. Allahii tealayi inciten kimse, elbette azab
gorecekdir." Baska bir hadis-i serifde: "Allahii teala, benim
iimmetimden bir kuluna iyilik yapmak isterse, onun kalbine Es-
habunin sevgisini yerlesdirir. Onlann hepsini cam gibi sever"
buyurdu. Peygamberimiz vefat etdigi gun, Medine sehrinde 33
bin Sahabi vardi. Sahabilerin hepsi, yiizyirmidortbinden fazla
idi.

-26-

Dort Mezheb Imami ve Diger Alimler

I'tikad bilgilerinde dogru olan tek yol vardir. Bu da (Ehl-i
Siinnet vel-cema'at) mezhebidir. Yeryuzunde bulunan butun
muslimanlara dogru yolu gosteren ve Muhammed aleyhissela-
min yolunu degismeden, bozulmadan ogrenmemize sebeb olan
dort buyuk zatdir. Bunlardan birincisi, Imam-i a'zam Ebu Ha-
nife Numan bin Sabitdir. Islam alimlerinin en buyuklerinden-
dir. Ehl-i sunnetin reisidir. ikincisi, imam-i Malik bin Enes,
ucuncusu, imam-i Muhammed bin idris §afi'i, dorduncusu,
imam-i Ahmed bin Hanbeldir "rahmetullahi aleyhim ecmaln".

Bugiin, bu dort imamdan birine uymiyan bir kimse, buyiik
tehliikededir. Dogru yoldan sapmisdir. Biz bu kitabimizda Ha-
nefi mezhebine gore namazla ilgili mes'eleleri, o mezhebin bu-
yuk alimlerinin kitablanndan alip, sadelesdirerek bildirdik.

Bu dort imamin talebesinden ikisi, iman bilgilerinde cok
yiikseldi. Boylece i'tikadda mezheb iki oldu. Kur'an-i kerime
ve hadis-i senflere uygun iman, bu ikisinin bildirdigi imandir.
Firka-i naciyye olan Ehl-i sunnetin iman bilgilerini yerytiztine
yayan bu ikisidir. Birisi, Ebu Mansur-i Matiirfdf, ikincisi, Ebul
Uasen All Es'aridir.

Bu iki imam, aym imam bildirmislerdir. Aralannda olan bir-
kac fark, miihim degildir. Hakikatde aynidir. Islam alimleri,
Kur'an-i kerimde ve hadis-i seriflerde ovulmekdedir. Bir ayet-i
kenmede mealen: (Hie bilenlerle bilmiyenler bir olur mu?) bu-
yurulmusdur. Baska bir ayet-i kerimede mealen: (Ey miisli-
manlar! Bibnediklerinizi bilenlerden sorunuz) buyuruldu.

Hadis-i seriflerde geldi ki: (Allahii teala ve melekler ve her
canh, insanlara iyilik ogreten miislimanlara diia ederler). (Kiya-
met giinii once Peygamberler, sonra alimler, sonra sehfdler se-
fa'at edeceklerdir). (Ey insanlar, biliniz ki, ilm alimden isiterek
ogrenilir). (ilm ogreniniz. ilm ogrenmek, ibadetdir. ilm ogretene
ve ogrenene cihad sevabi vardir). (ilm ogretmek, sadaka ver-
mek gibidir. Alimden ilm ogrenmek, tehecciid namazi kilmak gi-
bidir). (ilm ogrenmek, biitiin nafile ibadetlerden daha sevabdir.
Ciinki, kendine de, ogretecegi kimselere de faidesi vardir). (Bas-
kalarina ogretmek icin ogrenen kimseye, Siddiklar sevabi veri-
lir). (ilm hazinedir. Anahtan sorup ogrenmekdir). (ilm ogreni-
niz ve ogretiniz). (Herseyin kaynagi vardir. Takvamn kaynagi,
ariflerin kalbleridir). (ilm ogretmek giinahlara kefTaretdir).

-27-

Besinci Sart

AHIRETE INANMAK

Vel yevmil ahiri: Ahiret guniine inandim, demekdir. Bu ze-
manin baslangici, insanin oldugu gundur. Kiyametin sonuna ka-
dardir. Son gun denilmesi, arkasindan gece gelmedigi icindir.
Yahud dunyadan sonra geldigi icindir. Kiyametin ne zeman ko-
pacagi bildirilmedi. Fekat, Peygamberimiz "sallallahu aleyhi ve
sellem" bircok alametlerini haber verdi. Hazreti Mehdi gele-
cek. Isa aleyhisselam gokden Sama inecek. Deccal cikacak.
Ye'ciic ve Me'ciic denilen kimseler her yeri kansdiracak. Gii-
nes batidan dogacak. Biiyiik zelzeleler olacak. Din bilgileri
unutulacak. Fisk, kotuluk cogalacak. Haramlar her yerde isle-
necek. Yemenden ates cikacak. Gokler ve daglar parcalanacak.
Giines ve Ay kararacak... gibi.

Kabr siiali vardir. Kabrde, Munker ve Nekir meleklerine ce-
vab olarak sunlan ezberlemelidir ve cocuklara da ezberletmeli-
dir: (Rabbim, Allahii teala, Peygamberim, Muhammed aleyhis-
selam, dinim, islam dini, kitabim, Kur'an-i kerim, kiblem,
Ka'be-i serif, i'tikadda mezhebim, Ehl-i slinnet vel-cema'at,
amelde mezhebim, Imam-i a'zam Ebu Hanife mezhebi). Kiya-
met giinii herkes dirilecek. Mahser yerinde toplanacak. Salihle-
rin amel defterleri sagindan, kotiilerin arka veya sol tarafindan
verilecek. Sirkden, kiifrden baska her glinahi, Allahii teala di-
lerse afv edecek, dilerse kiiciik giinah icin de azab edecekdir.

Amellerin dartilmasi icin (Mizan) vardir. (Sirat kopriisii),

Allahii tealamn emri ile Cehennem iizerine kurulur. Muham-
med Mustafa "sallallahu aleyhi ve sellem" efendimize mahsus
olan (Kevser havuzu) vardir.

(Sefa'at) hakdir. Tevbesiz olen mii'minlerin kiiciik ve biiyiik
gunahlannin afv edilmesi icin Peygamberler, Veliler, salihler,
alimler, melekler, sehidler ve Allahii tealamn izn verdikleri se-
fa'at edecek ve kabul edilecekdir.

(Cennet ve Cehennem) simdi vardir. Cennet, yedi kat gok-
lerin ustundedir. Cehennem, herseyin altindadir. Cennetin se-
kiz kapisi vardir. Her kapidan bir Cennete girilir. Cehennem
yedi tabakadir. Birinci tabakadan yedinci tabakaya dogru azab-
lar siddetlenir.

-28-

Altinci Sart

KADERE INANMAK

Ve bil-kaderi, hayrihi ve serrihi minallahi teala: Kadere,
hayr ve serlerin Allahu tealadan olduguna inandim, demekdir.
Insanlara gelen hayr ve ser, faide ve zarar, kazanc ve ziyanlann
hepsi, Allahu tealamn takdir etmesi iledir.

Allahu tealamn bir seyin varhgini dilemesine kader denil-
misdir. Kaderin, ya'ni varligi takdir edilmis olan seyin var edil-
mesine (kaza) denir. Kader ve kaza kelimeleri birbirinin yerine
de kullanihr.

Allahii teala kullanna (irade) vermis, bu iradelerini, dileme-
lerini, isleri yaratmasina sebeb kilmisdir. Bir kul, bir sey yap-
mak isteyince, Allahii teala da dilerse, o isi yaratir. Kul dilemez-
se, Allahii teala da dilemez ve o seyi yaratmaz.

Buraya kadar kisaca bildirdigimiz Ehl-i siinnet i'tikadini da-
ha genis ogrenmek istiyenler, Hakikat Kitabevinin yayinladigi,
islam alimlerinin gozbebegi biiyiik Veil, Mevlana Halid Bagda-
dinin farisi (I'tikadname) kitabini ve Kemahh Feyzullah Efen-
dinin yapdigi tercemesi olan (Herkese Lazini Olan Iman) kita-
bini okusunlar. Cok faideli, pek nefis bir eser olup, feyz ve be-
reketleri, iki cihan se'adeti icin yeterlidir.

Allahii teala, herkese, tevekkiilu emr eylemisdir. (Tevekkiil
imanin sartidir) mealindeki ayet-i kerime, bu emrlerden biridir.
Sure-i Maidede, (Eger imamniz varsa, Allahii tealaya tevekkiil
ediniz!), sure-i Al-i Imranda, (Allahii teala, tevekkiil edenleri
elbette sever), sure-i Talakda, (Bir kimse, Allahii tealaya tevek-
kiil ederse, Allahii teala, ona kaftdir), sure-i Ziimerde, (Allahii
teala, kuluna kaffdegil midir?) meallerinde daha nice ayet-i ke-
rime vardir.

Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buyuruyor ki, (Um-
metimden bir kismim, bana gosterdiler. Daglari, sahralan tlol-
durmuslardi. Boyle cok olduklanna sasdini ve sevindim. Sevin-
din mi, dediler, evet dedim. Bunlardan ancak yetmisbin adedi
hesabsiz Cennete girer dediler. Bunlar hangileridir diye sor-
dum. Islerine sihr, biiyii, daglamak, fal kansdirmayip, Allahii
tealadan baskasina, tevekkiil ve i'timad etmiyenlerdir buyurul-
du). Dinliyenler arasinda Ukase "radiyallahii anh", ayaga kal-
kip, (Ya Resulallah! Diia buyur da, onlardan olayim) deyince,
(Ya Rabbi! Bunu onlardan eyle!) buyurdu. Biri kalkip, aym
duayi isteyince, (Ukase senden cabuk davrandi) buyurdu.

Tevekkiil, sebeblere yapisip, ilerisi icin zihni yormamakdir.

-29-

Ikinci Boliim
IBADETLERiMiZ VE NAMAZ

ibadet Nedir?

ibadet, bizi ve biitiin mevcudati yokdan var eden, her an
varlikda durduran, goriiniir ve goriinmez kazalardan, belalar-
dan koruyan ve her an cesidli ni'metler, iyilikler vererek yetis-
diren Allahu tealamn emr ve yasaklanni, yerine getirmekdir.
Allahu tealamn sevgisine kavusmus olan Peygamberlere, Evli-
yaya, alimlere ozenmekdir, uymakdir.

Insanin, kendisine sayisrz ni'metleri gonderen Allahu teala-
ya, giicii yetdigi kadar siikr etmesi, insanhk vazifesidir. Akhn
emretdigi bir vazife, bir borcdur. Fekat insanlar, kendi kusurlu
akllan, kisa goriisleri ile Allahu tealaya karsi siikr, saygi olabi-
lecek seyleri bulamaz. Siikr etmeye, saygi gostermeye yarayan
vazifeler, Allahu teala tarafindan bildirilmedikce, ovmek sani-
lan seyler, kotiilemek olabilir.

Iste, insanlann Allahu tealaya karsi kalb, dil ve beden ile
yapmalan ve inanmalan lazim olan siikr borcu, kulluk vazifele-
ri, Allahu teala tarafindan bildirilmis ve Onun sevgili Peygam-
beri tarafindan ortaya konmusdur. Allahu tealamn gosterdigi
ve emr etdigi kulluk vazifelerine "Islamiyyet" denir. Allahu te-
alaya siikr, Onun Peygamberinin getirdigi yola uymakla olur.
Bu yola uymayan, bunun disinda kalan hicbir siikrii, hicbir iba-
deti, Allahu teala kabtil etmez, begenmez. Ciinki, insanlann iyi,
giizel sandiklan cok sey vardir ki, islamiyyet, bunlan begenme-
mekde, cirkin olduklarmi bildirmekdedir.

Demek ki, akh olan kimselerin, Allahu tealaya siikr etmek,
ibadet yapmak icin Muhammed aleyhisselama uymalan lazim-
dir.

Muhammed aleyhisselama uyan kimse muslimandir. Allahu
tealaya siikr etmeye, ya'ni Muhammed aleyhisselama uymaya
da, "ibadet etmek" denir. islamiyyet iki kismdir:

1- Kalb ile i'tikad edilmesi, inamlmasi lazim olanlar.

-30-

2- Beden ve kalb ile yapilacak ibadetler.

Beden ile yapilan ibadetlerin en iistunu namazdir. Mukellef
olan her muslimanin, gtinde bes vakt namaz kilmasi farzdir.

Mukellef Kime Denir?

Aklli olan ve biilug cagina giren erkek ve kadinlara "Miikel-
leP' denir. Mukellef olan kimseler, Allahu tealanin emr ve ya-
saklanndan mes'uldiirler. Dinimizde, mukellef olan kimseye,
once iman etmek ve sonra da ibadet yapmak emr olunmusdur.
Aynca, yapilmasi yasak edilen haramlardan ve mekruh islerden
de kacinmalan lazimdir.

Akl, anlayici bir kuwetdir. Faideliyi zararlidan ayird etmek
icin yaratilmisdir. Akl, bir olcii aleti gibidir. Iki iyi seyden, daha
iyi olanini ve iki kotu seyden, daha kotii olanini ayinr. Aklh
kimse, sadece iyiyi ve kotiiyu anlayan degil, iyiyi goriince onu
alan ve kotiiyii goriince de onu terk edendir. Akl, goz gibidir.
Islamiyyet de lsik gibidir. Isik olmazsa goz goremez.

Biilug c»g'» erginlik yasi demekdir. Erkek cocuklann biilug
cagina girmeleri, oniki yasini bitirince baslar. Erkek cocugun
biilug cagina girdigini gosteren alametler vardir. Bu alametler
goriinmezse, onbes yasina gehnce, dinde biilug cagina girdigine
hiikmedilir.

Krz cocuklannin btiluga ermesi ise, dokuz yasini doldurunca
baslar. Dokuz yasindaki kiz cocugunun biiluga erdiginin ala-
metlerinin hicbiri goriinmezse, onbes yas temam olunca, biilug
cagina girdigine hiikmolunur.

EPal-i Miikelleffn (Ahkam-i islamiyye):

Islam dininin bildirdigi emrlere ve yasaklara "Ahkam-i
ser'iyye" veya "Ahkam-i islamiyye" denir. Bunlara "EPal-i
miikellefin" de denilmekdedir. Efal-i mtikellefin sekizdir:
Farz, vacib, siinnet, miistehab, mubah, haram, mekruh ve miif-
sid.

1- FARZ: Allahu tealanin, yapilmasim ayet-i kerime ile
acikca ve kesin olarak emr etdigi seylere farz denir. Farzlan ter-
ketmek haramdir. Inanmiyan ve yapilmasina ehemmiyyet ver-
meyen kafir olur. Farz iki cesiddir:

-31-

Farz-i Ayn: Her mukellef olan muslimanin bizzat kendisinin
yapmasi lazim olan farzdir. Iman etmek, abdest almak, gusl et-
mek (ya'ni boy abdesti almak), bes vakt namaz kilmak, Rame-
zan ayinda oruc tutmak, zengin olunca zekat vermek ve hacca
gitmek, farz-i ayndir. [Otuz iki farz ve elli dort farz meshurdur.]

Farz-i Kifaye: Muslimanlardan bir kacinin veya sadece biri-
nin yapmasi ile digerlerinin sorumlulukdan kurtuldugu farzlar-
dir. Verilen selamin cevabim soylemek, cenazeyi gasl etmek
[ya'ni yikamak], cenaze namazi kilmak, Kur'an-i kerimin tema-
mini ezberleyip hafiz olmak, cihad etmek, san'atina, ticaretine
lazim olandan fazla din ve fen bilgilerini ogrenmek gibi farzlar
boyledir.

2- VACIB: Yapilmasi farz gibi kesin olan emrlere denir. Bu
emrin Kur'an-i kerimdeki delili farz kadar acik degildir. Zanni
(siibheli) olan bir delil ile sabitdir. Vitr namazim ve Bayram na-
mazlanni kilmak, zengin olunca kurban kesmek, fitre (sadaka-i
fitr) vermek vacibdir. Vacibin hiikmu farz gibidir. Vacibi terk
etmek, tahrimen mekruhdur. Vacib olduguna inanmiyan kafir
olmaz. Fekat, yapmayan Cehennem azabina layik olur.

3- SUNNET: Allahii tealamn acikca bildirmeyip, yalniz Pey-
gamber efendimizin yapilmasim ovdiigti, yahud devam tizere
kendisinin yapdigi veyahud yapilirken gortip de mani' olmadigi
seylere "Siinnet" denir. Stinneti begenmemek kiifrdiir. Begenip
de yapmiyana azab olmaz. Fekat ozrsiiz ve devamli terk eden
itaba, azarlanmaya ve sevabindan mahrum olmaya layik olur.
Mesela, Ezan okumak, ikamet getirmek, cema'at ile namaz kil-
mak, abdest alirken misvak kullanmak, evlendigi gece yemek
yidirmek ve cocugunu siinnet etdirmek gibi.

Siinnet iki cesiddir:

Siinnet-i Miiekkede: Peygamber efendimizin devamli yap-
diklan, pek az terketdikleri kuvvetli siinnetlerdir. Sabah nama-
zinin siinneti, oglenin ilk ve son siinnetleri, aksam namazimn
siinneti, yatsi namazimn son iki rek'at siinneti boyledir. Bu siin-
netler, asla ozrsiiz terk olunmaz. Begenmeyen kafir olur.

Siinnet-i Gayr-i Miiekkede: Peygamber efendimizin, ibadet
maksadi ile arasira yapdiklandir. Ikindi ve yatsi namazlannin
dort rek'athk ilk siinnetleri boyledir. Bunlar cok kerre terk
olunursa, bir sey lazim gelmez. Ozrsiiz olarak biisbutun terk

-32-

olunursa itaba ve sefa'atden mahrum olmaya sebeb olur.

Bes-on kimseden birisi islese, diger muslimanlardan sakit
olan siinnetlere de "Siinnet-i alel-kifaye" denir. Selam vermek,
i'tikafa girmek gibi. Abdest almaga, yimege, icmege ve her mu-
barek ise baslarken besmele cekmek siinnetdir.

4- MUSTEHAB: Buna, mendub, adab da denir. Siinnet-i
gayr-i miiekkede hiikmiindedir. Peygamber efendimizin omriin-
de bir iki kerre dahi olsa yapdiklan ve sevdikleri, begendikleri
hususlardir. Yeni dogan cocuga yedinci giin ism koymak, erkek
ve krz cocugu icin akika hayvani kesmek, giizel giyinmek, giizel
koku siiriinmek miistehabdir. Bunlan yapana cok sevab verilir.
islemeyene azab olmaz. Sefa'atden mahrum kalmak da olmaz.

5- MUBAH: Yapilmasi emr olunmayan ve yasak da edilme-
yen seylere mubah denir. Ya'ni giinah veya ta'at oldugu bildi-
rilmemis olan islerdir. Iyi niyyetle islenmesinde sevab, kotii ni-
yetle islenmesinde azab vardir. Uyumak, halalinden cesidli ye-
mekler yimek, halal olmak sartiyle tiirlii elbise giymek gibi is-
ler, mubahdirlar. Bunlar, Islamiyyete uymak, emrlere sanlmak
niyyetiyle yapihrsa sevab olurlar. Sihhatli olup, ibadet yapmaya
niyyet ederek, yimek icmek boyledir.

6- HARAM: Allahii tealamn, Kur'an-i kerimde, "yapmayi-
niz" diye acikca yasak etdigi seylerdir. Haramlann yapilmasi ve
kullamlmasi kesinlikle yasaklanmisdir. Harama, halal diyenin
ve halale, haram diyenin imam gider, kafir olur. Haram olan
seyleri terk etmek, onlardan sakinmak farzdir ve cok sevabdir.

Haram iki cesiddir:

Haram li-aynihf: Adam oldiirmek, zina, livata etmek, kumar
oynamak, sarab ve her durlu alkollii ickileri icmek, yalan soyle-
mek, hirsizhk yapmak, domuz eti, kan ve les yimek, kadinlann,
kizlann basi, kollan, bacaklan acik sokaga cikmalan haram
olup, biiyiik giinahdirlar. Bir kimse, bu gunahlan islerken Bes-
mele okusa veya halal olduguna i'tikad etse, yahud Allahii te-
alamn haram etmesine ehemmiyet vermese, kafir olur. Bunla-
nn haram olduguna inanip, korkarak yapsa kafir olmaz. Fekat
Cehennem azabina layik olur. Eger israr edip, tevbesiz oliirse,
imansiz gitmeye sebeb olur.

Haram li-gayrihf: Bunlar asllan i'tibariyle halal olup, baska-
sinin haklarmdan dolayi haram olan seylerdir. Mesela bir kisi-

- 33 - Namaz Kitabi - F:3

nin bagina girip, sahibinin izni yok iken meyvesini kopanp yi-
mek, ev esyasim ve parasini calip kullanmak, emanete hryanet
etmek, riisvet, faiz ve kumar ile mal, para kazanmak gibi. Bun-
lan yapan kimse, yaparken Besmele soylese veyahud halaldir
dese kafir olmaz. Cunki, o kisinin hakkidir, geri alir. Besbucuk
arpa (bir dank) agirhgmda gumus kiymeti kadar hak icin, yann
kiyamet gununde cema'at ile kilinmis yediyiiz rek'at kabul olun-
mus namazin sevabi, Allahu teala tarafindan alinip, hak sahibi-
ne verilir. Haramlardan kacinmak, ibadet yapmakdan daha cok
sevabdir. Onun icin haramlan ogrenip, kacinmak lazimdir.

7- MEKRUH: Allahu tealamn ve Muhammed aleyhissela-
min, begenmedigi ve ibadetlerin sevabim gideren seylere mek-
ruh denir.

Mekruh iki cesiddir:

Tahrimcn mekruh: Vacibin terkidir. Harama yakin olan
mekruhlardir. Bunlan yapmak azabi gerekdirir. Giines dogar-
ken, tam tepede iken ve batarken namaz kilmak gibi. Bunlan
kasitla isleyen asi ve giinahkar olur. Cehennem azabina layik
olur. Namazda vacibleri terk edenin, tahrimi mekruhlan isleye-
nin, o namazi iade etmesi vacibdir. Eger sehv ile, unutarak is-
lerse, namaz icinde secde-i sehv yapar.

Tenzihen mekruh: Mubah, ya'ni halal olan islerine yakin
olan, yahud, yapilmamasi yapilmasindan daha iyi olan islerdir.
Gayri miiekked siinnetleri veya miistehablan yapmamak gibi.

8- MUFSID: Dinimizde, mesru olan bir isi veya baslanmis
olan bir ibadeti bozan seylerdir. Imam ve namazi, nikahi ve hac-
ci, zekati, alis ve satisi bozmak gibi. Mesela, Allaha ve kitaba
sogmek kiifr olup, imam bozar. Namazda giilmek, abdesti ve na-
mazi bozar. Oruclu iken bilerek yimek, icmek orucu bozar.

Farzlan, vacibleri ve siinnetleri yapana ve haramdan, mek-
ruhdan sakinana ecr, ya'ni sevab verilir. Haramlan, mekruhlan
yapan ve farzlan, vacibleri yapmayana gtinah yazihr. Bir ha-
ramdan sakinmamn sevabi, bir farzi yapmamn sevabindan kat
kat cokdur. Bir farzin sevabi, bir mekruhdan sakinmamn seva-
bindan cokdur. Mekruhdan sakinmamn sevabi da, sunnetin se-
vabindan cokdur. Mubahlar icinde, Allahu tealamn sevdikleri-
ne "Hayrat ve Hasenat" denir. Bunlan yapana da sevab verilir
ise de, bu sevab, siinnet sevabindan azdir.

-34-

ISLAM DUSMANLARI

Islam dusmanlan, islamiyyeti yok etmek icin, Ehl-i siinnet
kitablanna saldinyorlar. Kur'an-i kerfmde, Maide suresinde, al-
tinci ciiz'un son sahifesinde, (islamin en biiyiik diismam, yehu-
dilerlc miisriklerdir) buyuruluyor. Miisrik, puta, heykele tapan
kafirlerdir. Hiristiyanlann cogunun miisrik olduklan meydan-
dadir. Yemenli Abdullah bin Sebe' ismindeki yehudf, Ehl-i siin-
neti yok etmek icin (SPi) firkasim kurdu. Sfiler, kendilerine
(Alevi) diyorlar. Islam diismam ingilizler, btitiin imperatorluk
kuvvetleri ile, Hindistandan, Afrikadan topladiklan altinlar ile,
kanh muharebeler ile ve (Vehhabilik) ismini verdikleri, yalan-
larla dolu kitablan ile Ehl-i siinnete saldirmakdadirlar. Dunya-
nin her yerinde, ebedi se'adete kavusmak istiyenlerin, si*i ve
vehhabi kitablanna aldanmayip, Ehl-i siinnet alimlerinin kitab-
lanna sarilmalanni tavsiye ederiz.

ISLAMIN SARTLARI

Islam dinine girmis olanlara, ya'ni miislimanlara farz olan,
muhakkak yapilmasi gereken bes esas vazife vardir:

1- islamin sartlarmdan birincisi (Kelime-i sehadet) getirmek-
dir. Kelime-i sehadet getirmek demek, (Eshetlii en la ilahe illal-
lah ve eshedii enne Muhammeden abdiihu ve resuliih) soyle-
mekdir. Ya'ni akil ve balig olan ve konusabilen kimsenin, (Yer-
de ve gokde, Allahdan baska, ibadet edilmege hakki olan ve ta-
pilmaga layik olan hicbirsey ve hicbir kimse yokdur. Hakiki
ma'bud ancak, Allahii tealadir). O, vacib-ul-viicuddiir. Her iis-
tiinluk Ondadir. Onda hicbir kusur yokdur. Onun ismi (Al-
lah)dir, demesi ve buna kalb ile kesin olarak inanmasidir. Ve yi-
ne, o gill renkli, beyaz kirmizi, parlak, sevimli yiizlii ve kara kas-
h ve kara gozlii, miibarek aim acik, giizel huylu, golgesi yere diis-
mez ve tath sozlii, Arabistanda Mekkede dogdugu icin Arab de-
nilen, Hasimi evladindan (Abdiillahin oglu Muhammed aleyhis-
selani, Allahii tealamn kulu ve resuliidiir, ya'ni Peygamberidir).
Vehebin kizi olan hazret-i Aminenin ogludur.

2- islamin bes sartindan ikincisi, sartlanna ve farzlanna uy-
gun olarak, hergiin bes kerre (Vakti gelince, naniaz kilmakdir).

Her miislimamn, her giin, vaktleri gelince, bes kerre namaz kil-

-35-

masi ve herbirisini vaktinde kildigini bilmesi farzdir. Namazlan;
farzlanna, vaciblerine, siinnetlerine dikkat ederek ve gonliinii
Allahu tealaya vererek, vaktleri gecmeden kilmalidir. Kur'an-i
kerimde, namaza (Salat) buyuruluyor. Salat; ltigatde insanin dii-
a etmesi, meleklerin istigfar etmesi, Allahu tealamn merhamet
etmesi, acimasi demekdir. islamiyyetde (Salat) demek; ilmihal
kitablannda bildirildigi seklde, belli hareketleri yapmak ve belli
seyleri okumak demekdir. Namaz kilmaga (iftitah tekbiri) ile
baslanir. Ya'ni erkeklerin ellerini kulaklanna kaldinp gobek al-
tina indirirken, (Allahu ekber) demeleri ile baslanir. Son oturus-
da, basi sag ve sol omuzlara dondiiriip, selam verilerek bitirilir.

3- islamin bes sartindan ucuncusu, (Malinin zekatim ver-

mekdir). Zekatin liigat ma'nasi, temizlik ve ovmek ve iyi, giizel
hale gelmek demekdir. islamiyyetde zekat demek; ihtiyacindan
fazla ve (Nisab) denilen belli bir sinir mikdannda (Zekat mail)
olan kimsenin, malinin belli mikdanni ayinp, Kur'an-i kerimde
bildirilen miislimanlara, basa kakmadan vermesi demekdir. Ze-
kat, yedi simf insana verilir. Dort mezhebde de, dort diirlii ze-
kat mah vardir: Altai ve giimiis zekati, ticaret mah zekati, sene-
nin yandan fazlasinda cayirda othyan dort ayakli kasab hayvan-
lan zekati ve toprak mahsulleri zekatidir. Bu dorduncii zekata
(Usr) denir. Yerden mahsul ahmr ahnmaz usr verilir. Diger tic
zekat, nisab mikdan oldukdan bir sene sonra verilir.

4- Islamin bes sartindan dorduncusii, (Ramezan-i serif ayin-
da, hergiin oruc tutmakdir). Oruc tutmaga (Savm) denir. Savm,
liigatde, birseyi birseyden korumak demekdir. islamiyyetde,
sartlanni gozeterek, Ramezan ayinda, Allahu teala emr etdigi
icin, hergiin tic seyden kendini korumak demekdir. Bu tic sey;
yimek, icmek ve cima'dir. Ramezan ayi, gokde hilali [yeni ayi]
gormekle baslar. Takvimle onceden hesab etmekle baslamaz.

5- islamin bes sartindan besincisi, (Giicii yetenin, omriinde
bir kerre hac etmesidir). Yol emin ve beden saglam olarak,
Mekke-i miikerreme sehrine gidip gelinceye kadar, geride bi-
rakdigi coluk-cocugunu gecindirmege yetisecek maldan fazla
kalan para ile oraya gidip gelebilecek kimsenin, omriinde bir
kerre, ihramh olarak, Ka'be-i mu'azzamayi tavaf etmesi ve
Arafat meydamnda durmasi farzdir.

Yukanda bildirilen, islamin bes sartindan en ustiinii, (Keli-
me-i sehadet) soylemek ve ma'nasma inanmakdir. Bundan sonra

-36-

iistiinu, namaz kilmakdir. Daha sonra, oruc tutmak, daha sonra,
hac etmekdir. En sonra, zekat vermekdir. Kelime-i sehadetin en
tisttin oldugu, sozbirligi ile bellidir. Geri kalan dordiiniin ustiin-
liik sirasmda, alimlerin cogunun sozii, yukanda bildirdigimiz gi-
bidir. Kelime-i sehadet, muslimanhgm baslangicmda ve ilk ola-
rak farz oldu. Bes vakt namaz, bi'setin onikinci senesinde ve hic-
retden bir sene ve birkac ay once mi'rac gecesinde farz oldu. Ra-
mezan-i serif orucu, hicretin ikinci senesinde, Sa'ban aymda farz
oldu. Zekat vermek, orucun farz oldugu sene, Ramezan ayi icin-
de farz oldu. Hac ise, hicretin dokuzuncu senesinde farz oldu.

Uciincii Boliim

NAMAZ KILMAK

Dinimizde, imandan sonra en krymetli ibadet namazdir. Na-
maz dinin diregidir. Namaz ibadetlerin en ustuniidiir. Islamin
ikinci sartidir. Arabide namaza (Salat) denir. Salat, aslinda diia,
rahmet ve istigfar demekdir. Namazda, bu uc ma'namn hepsi
bulundugu icin, salat denilmisdir.

Allahii tealamn en cok begendigi ve tekrar tekrar emretdigi
sey, bes vakt namazdir. Allahii tealamn, muslimanlara iman et-
dikden sonra en onemli emri, namaz kilmakdir. Dinimizde ilk
emredilen farz da namazdir. Kryametde de, imandan sonra ilk
soru namazdan olacakdir. Bes vakt namazin hesabim veren, bii-
tiin sikinti ve imtihanlardan kurtulup, sonsuz kurtulusa kavusur.
Cehennem atesinden kurtulmak ve Cennete kavusmak, namazi
dogru kilmaya baghdir. Dogru namaz icin once kusursuz bir ab-
dest almah, gevseklik gostermeden namaza baslamahdir. Na-
mazdaki her hareketi en iyi seklde yapmaga ugrasmahdir.

ibadetlerin hepsini kendinde toplayan ve insam Allahii teala-
ya en cok yaklasdiran hayrh amel, namazdir. Sevgili Peygambe-
rimiz "sallallahu aleyhi ve sellem" buyurdu ki: (Namaz clinin di-
regidir. Namaz kilan kimse, dinini kuvvetlendirir. Namaz kilma-
yan, elbette dinini yikar). Namazi dogru kilmakla sereflenen bir
kimse, cirkin, kotii seyler yapmakdan korunmus olur. Ankebut
siiresinin kirkbesinci ayetinde mealen, (Dogru kihnan namaz, in-
sam pis, cirkin ve yasak isleri islemekden korur) buyuruldu.

Insam kotiiluklerden uzaklasdirmayan bir namaz, dogru na-
maz degildir. Goriinusde namazdir. Bununla beraber, dogrusunu

-37-

yapincaya kadar, goriiniisii yapmagi elden birakmamalidir. Islam
alimleri, (Bir seyin hepsi yapilamazsa, hepsini de elden kacirma-
malidir) buyurdu. Sonsuz ihsan sahibi olan Rabbimiz, goriinusii
hakikat olarak kabul edebilir. Boyle bozuk namaz kilacagina, hie
kilma dememelidir. Boyle bozuk kilacagina dogru kil demeli, bo-
zuk olanlan diizeltmelidir. Bu inceligi iyi anlamalidir.

Namazlan cema'at ile kilmalidir. Cema'at ile kilmak, yalniz
kilmakdan daha cok sevabdir. Namazda her uzvun tevazu' gos-
termesi ve kalbin de, Allahu tealadan korku iizere olmasi la-
zimdir. Insani diinyada ve ahiretde felaketlerden, sikintilardan
kurtaracak ancak namazdir. Allahu teala, Mii'minun suresinin
basinda mealen, (Mii'minler herhalde kurtulacakdir. Onlar, na-
mazlarim husu" ile kilandir) buyurdu.

Tehliike, korku bulunan yerde yapilan ibadetin kiymeti kat
kat daha cok olur. Dusman saldirdigi zeman, askerin ufak bir is
gormesi, pek cok kiymetli olur. Genclerin ibadet etmeleri de,
bunun icin daha kiymetlidir. Ciinki, nefslerinin kotu isteklerini
kirmakda ve ibadet yapmama istegine karsi gelmekdedirler.

Genclik caginda, insana musallat olan tic dusman, ona ibadet
yapdirmak istemez. Bunlar, seytan, nefs ve kotii arkadasdir. Bti-
tiin fenahklann basi, fena arkadasdir. Gene olan kimse, bunlar-
dan gelen kotii isteklere uymayip, namazini kilarsa, ibadetlerini
terk etmezse cok kiymetli olur. Yash kimsenin yapdigi ibadetden
kat kat fazla sevab kazanir. Az ibadetine cok miikafat verilir.

Namaz Kimlere Farzdir?

Namaz kilmak, aklh olan ve biilug cagina giren her erkek ve
kadin muslimana farzdir. Namazin farz olmasi icin lie sart var-
dir:

1- Miisliman olmak. 2- Aklh olmak. 3- Biilug cagina girmek.

Dinimizde, aklh olmayan ve erginlik cagina girmemis olan
kiiciik cocuklar, namaz kilmakdan sorumlu degillerdir. Fekat,
anne ve babalar, cocuklanna din bilgilerini ogretmeli ve ibadet
yapmaga ahsdirmahdirlar. Peygamberimiz "sallallahu aleyhi ve
sellem" buyurdu ki: (Hepiniz bir suramin cobani gibisiniz! Co-
ban siiriisiinii korudugu gibi, siz de evlerinizde ve emrleriniz
altinda olanlan Cehennemden korumahsiniz! Onlara miisli-
manhgi ogretmelisiniz. Ogretmez iseniz ines'ul olacaksimz.)

-38-

Baska bir hadis-i serifde de, (Biitiin cocuklar miislimanhga uy-
gun ve elverisli olarak diinyaya gelir. Bunlan, soma analan ba-
balari, hiristiyan, ychudi ve dinsiz yapar) buyurdu.

O halde, her muslimamn birinci vazifesi, cocuklanna Isla-
miyyeti ve Kur'an-i kerim okumasini, namaz kilmasini, imanin
ve islamin sartlanni ogretmekdir. Cocugunun musliman olma-
sini isteyen, dunyada ve ahiretde rahata, huzura kavusmasim
dileyen anne ve babalar, once bu vazifesini yerine getirmelidir.
Cunki atalanmrz, "Agac yas iken egilir" demislerdir. Yaslamn-
ca egmeye, biikmeye calisilirsa, kinkr, zararli olur.

Islam bilgileri ve giizel ahlak verilmeyen cocuk, kotii yolda-
ki kimselere cabuk aldanir. Anne ve babasina, devletine ve mil-
letine zararli olur.

Namaz Kilanlarin Hailed

Menkibe: Hapisden Kurtaran Namaz

Horasan valisi Abdullah bin Tahir, cok adil idi. Jandarmalan
birkac hirsiz yakalamis, valiye bildirmislerdi. Hirsizlardan biri
kacdi. Hirath bir demirci, Nisapura gitmisdi. Bir zeman sonra,
evine doniip gece giderken, bunu yakaladilar. Hirsizlarla bera-
ber, valiye cikardilar. Hapis edin! dedi. Demirci, hapishanede
abdest ahp namaz kildi. Ellerini uzatip, (Ya Rabbi! Beni kurtar!
Gunahim olmadigini, ancak sen biliyorsun. Beni bu zindandan,
ancak sen kurtanrsin. Ya Rabbi! Beni kurtar!) diye diia etdi. Va-
li, o gece, rii'yada, dort kuvvetli kimse gelip, tahtini, tersine cevi-
recekleri vakt uyandi. Hemen abdest ahp, iki rek'at namaz kildi.
Tekrar uyudu. Tekrar, o dort kimsenin, tahtini yikmak iizere ol-
dugunu gordii ve uyandi. Kendisinde, bir mazlumun ahi bulun-
dugunu anladi. Nitekim, si'ir:

Binlerce top re tiifek, yapamaz asla,
Gozyasinm seher vakti yapdigim.
Dii$man kaciran sunguleri, cok dePa,
Toz gibi yapar, bit mii'minin diiasi.

Ya Rabbi! Buyuk yalniz sensin! Sen oyle bir buyuksun ki,
biiyiikler ve kiiciikler, sikisinca, ancak sana yalvanr. Sana yal-
varan, ancak muradina kavusur.

Hemen, o gece, hapishane mudiiriinu caginp bir mazlum

-39-

kalmis mi, dedi. Miidiir, bunu bilemem. Yalniz, biri namaz ki-
lip, cok diia ediyor. Goz yaslan dokuyor deyince, onu getirtdi.
Halini sorup anladi. Ozr dileyip, hakkini halal et ve bin giimiis
hediyyemi kabul et ve herhangi bir arzun olunca bana gel! diye
rica etdi. Demirci, hakkimi halal etdim ve hediyyeni kabul et-
dim. Fekat isimi, dilegimi senden istemege gelemem, dedi. Ni-
cin, deyince! Cunki, benim gibi bir fakir icin, senin gibi bir sul-
tanin tahtini birkac def a tersine ceviren sahibimi birakip da, di-
leklerimi baskasina goturmekligim kulluga yakisir mi? Namaz-
lardan sonra etdigim diialarla, beni nice sikintidan kurtardi. Ni-
ce muradima kavusdurdu. Nasil olur da, baskasina sigininm?
Rabbim nihayeti olmiyan rahmet hazinesinin kapisim acmis,
sonsuz ihsan sofrasim herkese yaymis iken, baskasina nasil gi-
derim? Kim istedi de, vermedi? Istemesini bilmezsen alamaz-
sin. Huzuruna edeble cikmazsan, rahmetine kavusamazsin.
Si'ir:

Ibadet engine, kirn ki, bir gece bus koclu.
Dostun lutfu, acar ona, elbette binbir kapu.

Evliyamn buyiiklerinden Rabia-i Adviyye "rahmetullahi
aleyha", adamin biri, diia ederken: (Ya Rabbi, bana rahmet ka-
pisini ac!) dedigini isitince: Ey cahil! Allahti tealamn rahmet
kapisi, simdiye kadar kapah mi idi de, simdi acilmasim istiyor-
sun? dedi. [Rahmetin cikis kapisi her zeman acik ise de, giris
kapisi olan kalbler, herkesde acik degildir. Bunun acilmasi icin
diia etmeliyiz!]

Ilahi! Herkesi sikintidan kurtaran yalniz sensin. Bizi diinya-
da ve ahiretde sikintida birakma! Muhtaclara, her seyi gonde-
ren, yalniz sensin! Diinyada ve ahiretde hayrh, faideli olan sey-
leri, bize gonder! Diinyada ve ahiretde, bizi kimseye muhtac bi-
rakma! Amin!

Menkibe: Evi Yanmisdi

Evliya-yi kiramdan Hamid-i Tavil, kendi namazgahinda na-
maz kihyordu. Evinde yangin cikdi. Insanlar toplamp yangini
sondurduler. Hanimi kosup, yanina geldi ve kizarak: "Evin ya-
myor. Insanlar toplamyor. Yapilacak bu kadar is var. Sen ise
yerinden kimildamiyorsun" dedi. Allahti tealaya yemin ederim
ki, olanlann hie birinden haberim yokdur, dedi.

-40-

Allahin dostlan, Ona muhabbet ve yaklasmakda oyle bir de-
receye ulasmrslardir ve dostun munacati lezzetine oyle dalmis-
lardir ki, kendilerini unutmuslardir.

Menkibe: Tenceredeki Su

Eshab-i kiramdan Abdullah bin Sehir "radiyallahii anh" an-
latir: Resulullahin "sallallahu aleyhi ve sellem" yaninda namaz
kiliyordum. Mubarek gogsunden, ates iizerinde kaynayan ten-
ceredeki su sesi gibi sesler duyuyordum.

Menkibe: Ayagmdaki Ok

Resulullahin sevgili damadi hazreti Ah "radiyallahii anh ve
kerremallahu vecheh" namaza durunca, diinya yikilsa haberi
olmazdi.

Soyle anlatihr: Bir harbde hazret-i Ahnin "radiyallahii anh"
mubarek ayagina bir ok gelip, kemige kadar saplanmisdi. Oku
asihp cekemediler. Doktora gosterdiler. Doktor: (Sana akh gi-
deren, bayiltan ilac vermeli ki, ancak o zeman ok ayagindan ce-
kilir. Yoksa, bunun agnsina tahammiil edilemez) dedi. Emir-ul-
mii'minin hazret-i Ah "radiyallahii anh": (Bayiltici ilaca ne lii-
zum var. Biraz sabredin, namaz vakti gelsin, namaza durunca
cikann) buyurdu. Namaz vakti geldi. Hazret-i Ah namaza bas-
ladi. Doktor da hazret-i Ah efendimizin mubarek ayagini yanp
oku cikardi. Yarayi sardi. Hazret-i Ah "radiyallahii anh", na-
mazini bitirince doktora: (Oku cikardin mi?) buyurdu. Doktor:
(Evet cikardim) dedi. Hazret-i All "radiyallahii anh": (Hie far-
kina varmadim) buyurdu.

Bunlarda sasilacak ne var! Nitekim Yusiif aleyhisselamin
giizelligi karsisinda Misr kadinlan hayran olup, kendilerini oy-
le unutmuslardi ki, ellerini kesdiklerinden haberleri olmamisdi.
Eger Allahii tealamn huzuru, kendi sevgililerini, kendilerinden
haberi olmayacak bir hale getirirse, buna nicin sasilsin?
Mii'minler de vefat aninda Resulullah efendimizi gortip, oliim
acisini duymayacaklardir.

Menkibe: Bayiltan ilac

Evliyadan olan Amir-i Kaysin ayagimn parmaginda ciizzam
hastahgi goriildii. Bunu kesmek lazim dediler. Amir, karara

-41-

teslim, kullugun sartidir dedi. Kesdiler. Birkac giin sonra, has-
tahgm bacagina sirayet etmis, uyluguna ulasmis oldugunu gor-
diiler. Bu ayagi kesmek lazim, dinimiz buna izn veriyor dediler.
Cerrah (operator) getirdiler. Cerrah, bayiltmak icin ilac lazim-
dir ki, agnyi duymasin, yoksa dayanamaz dedi. Amir, bu kadar
zahmete gerek yok. Guzel sesle Kur'an-i kerim okuyan birisini
getirin, Kur'an-i kerim okusun. Yuzumde degisme gordugunuz
zeman, ayagimi kesin, haberim olmaz dedi. Dedigi gibi yapdi-
lar. Birisi gelip, guzel sesle Kur'an-i kerim okumaya basladi.
Amirin yiiztinun rengi degisdi. Cerrah uylugunun yansindan
bacagini kesdi. Daglayip bagladi. Kur'an-i kerim okuyan susdu.
Amir kendine geldi ve kesdiniz mi? dedi. Kesdik dediler. Baca-
gini kesmisler, daglamislar, sarmislar da, onun haberi olmamis-
di. Sonra kesik bacagimi bana verin, dedi. Verdiler. Kaldirdi ve:
"Ya Rabbi, veren sensin. Ben de senin kulunum. Hiikm senin
hiikmun, kaza senin kazandir. Bu bir ayakdir ki, eger kiyamet-
de emr gelip, hicbir zeman, bir giinaha bir adim atmadin mi?
dersen, diyebilirim ki, hie bir zeman senin emrin olmadan, bir
adim atmis, bir nefes almis degilim."

Menkibe: Namaz icin Fedakarhk

Bursa, Osmanhlara gecmeden once, sehrde oturan rumlar-
dan biri gizlice musliman olmusdu. Pek yakin bir dostu, bunun
sebebini ruma sordu:

"Baba ve dedelerinin dinini nasil olup da, terk etdin?" diye
ona sitem etdi. Rumun cevabi manidar olmusdu. Arkadasina
bu durumu soyle anlatdi:

— Bir arahk esir edilen muslimanlardan bir danesi benim yam-
ma birakildi. Birgiin bakdim, bu esir kapatildigi odada egilip kal-
kiyordu. Yanina giderek ne yapdigmi sordum. Hareketleri bitince
ellerini yiiziine siirdii ve bana namaz kildigmi, sayet miisade eder-
sem, her namaz icin bir altin verecegini ifade etdi. Ben de tamaha
kapildim. Giin gecdikce iicreti artirdim. Oyle oldu ki, her vakt icin
on altin istedim. O da kabul etdi. Ibadeti ipin yapdigi fedakarhga
hayret etdim. Birgiin ona "seni serbest birakacagim" deyince, cok
sevindi ve ellerini kaldirip; benim icin soyle diia etdi:

"Ey Allahim! Bu kulunu iman ile sereflendir!" O anda, kal-
bimde musliman olmak arzusu meydana geldi ve o kadar cogal-
di ki, hemen (Kelime-i sehadet) getirerek musliman oldum.

-42-

Dorduncii Boliim

NAMAZ CESIDLERi

Muslimanlara, kilmalan emr edilen namazlar farz, vacib ve
nafile olmak uzere uce aynlir. Bunlardan;

1- Farz namazlar: Bes vakt namazin farzlan, Cum'a namazi-
nin iki rek'at farzi ve cenaze namazi, farz namazlardir. (Cenaze
namazi farz-i kifayedir).

2- Vacib namazlar: Vitr namazi, bayram namazlan, adak
olan namaz ve baslanip yanda kalan nafile namazlardir. Kaza-
ya kalan vitr namazim da, kaza etmek vacibdir.

3- Nafile namazlar: Bes vakt namazin siinnetleri, teravih na-
mazi ve sevab kazanmak niyyeti ile kilinan tehecciid, tehiyye-
tiil-mescid, israk, duha, ewabin, istihare, tesbih namazlan gibi
namazlar, nafile namazlardir. Ya'ni kilinmasi emr degildir. Farz
ve vacib olan namazlardan, borcu olmayan bir kimsenin, nafile
ibadetlerine de sevab verilir.

BES VAKT NAMAZ

Namaz, Allahu tealamn emridir. Allahu teala, Kur'an-i ke-
rimde ytizden cok yerde "Namazi kiliniz!" buyurmakdadir.
Aklli olan ve btilug cagina giren her mtislimamn, hergtin bes
kerre namaz kilmasi, Kur'an-i kerimde ve hadfs-i senflerde emr
edilmisdir.

Rum suresi onyedinci ve onsekizinci ayet-i kerimelerinde
mealen: ( Aksam ve sabah vaktlerinde Allaln tesbih edin. Gok-
lerde ve yeryiiziinde olanlarin yapdiklari ve ikindi ve ogle
vaktlerinde yapdan hamdler, Allahu teala icindir) buyuruldu.
Bekara suresi ikiytizotuzdokuzuncu ayetinde mealen, (Namaz-
lan ve ikindi namazim koruyun! [Ya'ni namazlan devamli ki-
lin!]) buyuruldu. Ayet-i kerimede gecen tesbih ve hamdin, na-
maz demek oldugu tefsir kitablannda bildirilmisdir. Hud suresi
ytizondordiincu ayetinde mealen, (Giindiiziin iki tarafinda [og-
le ve ikindi vaktlerinde] ve geceye yakin iic vaktde [aksam,

-43-

yatsi ve sabah vaktlerinde] geregi iizere namaz kil! Dogrusu bu
hasenat, [bes vakt namazin sevabi, kuciik] giinahlari mahv eder.
Bu, ibretle diisiinenlere bir nasihatdir) buyuruluyor.

Peygamberimiz Muhammed aleyhisselam buyurdu ki: (Al-
lahii tenia kullarina hergiin bes kerre namaz kilmayi farz etdi.
Giizel abdest alip, bu bes namazi vaktlerinde kdan ve riikii' ve
secdelerini iyi yapanlari, Allahii teala afv ve magfiret eder).

Bes vakt namaz, kirk rek'at eder. Bunlardan onyedi rek'ati
farzdir. tic rek'ati vacibdir. Yirmi rek'ati de sunnetdir. Soyle ki;

1- Sabah namazi: Dort rek'atdir. Once, iki rek'at siinneti,
sonra iki rek'at da farzi kilinir. Bu siinnet, cok kuwetlidir. Va-
cib diyenler de vardir.

2- Ogle namazi: On rek'atdir. Once, dort rek'at ilk siinneti,
sonra dort rek'at farzi, farzdan sonra da iki rek'at son siinneti
kilinir.

3- Ikindi namazi: Sekiz rek'atdir. Once, dort rek'at siinneti,
sonra dort rek'at farzi kilinir.

4- Aksam namazi: Bes rek'atdir. Once lie rek'at farzi, sonra
iki rek'at siinneti kilinir.

5- Yatsi namazi: Oniic rek'atdir. Once, dort rek'at siinneti,
sonra dort rek'at farzi, sonra iki rek'at son siinneti, bundan son-
ra da tic rek'at (Vitr namazi) kilinir.

Ikindi ve yatsinin ilk siinnetleri (Gayr-i miiekkede)dir. Bun-
lann ikinci rek'atlerinde otururken, (Ettehiyyatii)den sonra
(Allahiimme salli) ve sonra, (Allahiimme barik) diialan sonuna
kadar okunur. Ayaga kalkinca, iictincii rek'atde, once Besmele
cekmeden, (Siibhaneke) okunur. Halbuki, ogle namazinin ilk
siinneti (Miiekked)dir. Ya'ni, kuwetle emr olunmusdur. Seva-
bi daha cokdur. Birinci oturusda, farzlarda oldugu gibi, yalniz
(Ettehiyyatii) okunup, sonra iiciincii rek'at icin, hemen ayaga
kalkilir. Kalkinca, once Besmele cekip, dogruca (Fatiha) oku-
nur.

Oglenin ve yatsinin farzindan sonra dort rek'at ve aksamin
farzindan sonra alti rek'at daha kilmak miistehabdir, cok sevab-
dir. Hepsini bir selam ile veya iki rek'atde birer selam ile kila-
bilir. Her iki seklde de, ilk iki rek'atleri, son sunnetler yerine sa-
yihr. Bu miistehab namazlan, son siinnetlerden sonra aynca
kilmak da olur.

-44-

Birinci rek'at namaza durunca, diger rek'atler ayaga kalkin-
ca baslar ve tekrar ayaga kalkincaya kadar devam eder. Son
rek'at ise, selam verinceye kadar devam eder. Cift rek'atlerde
ikinci secdeden sonra oturulur.

Herbir rek'atde namazin farzlan, vacibleri, siinnetleri, miif-
sidleri ve mekruhlan vardir. Ileriki sahifelerde bunlan (HA-
NEFI) mezhebine gore bildirecegiz.

NAMAZIN FARZLARI

Farz, Allahu tealanin yapilmasini istedigi kesin emridir. Bir
ibadetin farzlan yerine getirilmedikce, o ibadet sahih, dogru ol-
maz. Namaz kilarken, oniki sarti yerine getirmek farzdir. Bu
farzlann yedisi namazin disinda, besi de icindedir. Disindaki
farzlara (Sartlar) denir. Icindekilere de (Riiknler) denir. [Ba'zi
alimler, tahrime tekbirinin, namazin icinde oldugunu soylemis-
lerdir. Bunlara gore, namazin sartlan da, riiknleri de, alti ol-
makdadir.]

A) Namazin Disindaki Farzlar (Sartlan):

1- Hadesden taharct: Abdestsiz olanin abdest almasi, ciinub
olanin da gusl etmesidir.

2- Necasetden taharet: Namaz kilanin, viicudunu, elbisesini
ve namaz kilacagi yeri, kaba ve hafif necasetden ya'ni dinimiz-
de necs (pis) sayilan seylerden temizlemekdir. (Mesela; kan, id-
rar, alkol gibi maddeler, dinimizde pis sayilmakdadir).

3- Setr-i avret: Avret yerini ortmek demekdir. Avret yerini
ortmek, Allahii tealanin emridir. Mukellef olan, ya'ni akil ve
balig olan insanin, namaz kilarken acmasi veya her zeman bas-
kasina gostermesi ve baskasimn da bakmasi haram olan yerle-
rine (Avret mahalli) denir. Erkegin avret yeri, gobeginden dizi
altina kadardir. Kadinlann ise, yiiz ve ellerinden baska her yeri
avretdir.

4- Istikbal-i kible: Namaz kilarken kibleye donmekdir. Mtis-
limanlann kiblesi, Mekke-i mukerreme sehrinde bulunan
(Ka'be)nin arsasidir. Ya'ni yerden arsa kadar o bosluk kibledir.

5- Vakt: Namazi, vaktinde kilmakdir. Ya'ni namazin vakti-
nin girdigini bilmek ve kildigi namazin vaktini kalbinden gecir-
mekdir.

-45-

6- Niyyet: Namaza dururken kalb ile niyyet etmekdir. Yal-
niz agiz ile soylemeye niyyet denmez. Namaza niyyet etmek de-
mek, ismini, vaktini, kibleyi, cema'at ile kiliniyorsa imama uy-
mayi, kalbden gecirmek demekdir. Niyyet, baslama tekbiri soy-
lenirken yapilir. Tekbirden sonra edilen niyyet, gecerli degildir
ve o namaz kabul olmaz.

7- Tahrime tekbiri: Namaza dururken (Allahii ekber) de-
mekdir. Bu baslama tekbirine (iftitah tekbiri) de denir. Baska
kelime soylemekle, tekbir ahnmis olmaz.

B) Namazin icindeki Farzlar (Riiknleri):

Namaza durunca yerine getirilecek bes farz vardir. Bu bes
farzdan her birine (Riikn) denir. Namazin icindeki farzlar sun-
lardir:

1- Kiyam: Namaza baslarken ve kilarken ayakda durmak
demekdir. Ayakda duramayan hasta, oturarak kilar. Oturarak
kilamayan yatarak ima ile kilar. Sandalyede oturarak namaz
kilmak caiz degildir.

2- Kiraet: Agizla okumak ma'nasina gelir. Namazda,
Kur'an-i kerimden sure veya ayet okumakdir.

3- Riikii': Kiraetden sonra, elleri dize koyup egilmekdir. Rii-
kii'da, en az tic kerre (Siibhane rabbiyel-azim) denir. Dogrulur-
ken (Semi'allahii limen hamideh) denir. Dogrulunca da, (Rab-
bena lekel-hamd) denir.

4- Secde: Riikii'dan sonra yere kapanmak demekdir. Secde,
arka arkaya iki kerre elleri, aim ve burnu yere koyup kapan-
makdir. Her bir secdede en az ile kerre (Siibhane rabbiyel-a'la)
denir.

5- Ka'de-i ahire: Son rek'atde (Ettehiyyatii)'yu okuyacak
kadar oturmakdir. Buna (son oturus) da denir.

Namazin biiytik bir is ve ibadetlerin en onemlisi oldugu, sart-
lannin bu kadar cok olmasindan anlasilmakdadir. Aynca, vacib-
leri, stinnetleri, miistehablan, mekruhlan, miifsidleri de bunlara
eklenirse, kulun Rabbinin huzurunda nasil bulunacagi, nasil bu-
lunmasi lazim geldigi anlasilir. Kullar, aciz, gticsiiz, zevalli birer
mahlukdurlar. Her nefesde, kendisini yaratan, Allahii tealaya
muhtacdirlar. Namaz kula aczini bildiren bir ibadetdir.

Iste bu kitabimizda bu bilgiler sirasi ile anlatilacakdir.

-46-

NAMAZIN SARTLARI

1- HADESDEN TAHARET:

Bu maddede; abdest, gusl ve teyemmumu bildirecegiz.
ABDEST ALMAK:

Abdest almak, namazin farzlanndandir. Kur'an-i kerfmi tut-
mak, Ka'beyi tavaf etmek, tilavet secdesi yapmak, cenaze na-
mazi kilmak icin de abdest almak lazimdir. Her zeman abdestli
bulunmak, yataga abdestli girmek, abdestli yimek ve icmek cok
sevabdir.

Abdestli iken olenlere sehid sevabi verilir. Peygamberimiz
"sallallahu aleyhi ve sellem" buyurdular ki:

(Abdestli olarak olen, oliiin acisi cekmcz. Ciinki abdest,
imanh olmanin alametidir. Namazin anahtari, bedenin giinah-
lardan temizleyicisidir.)

(Miisliman abdest ahnca, giinahlari kulagindan, goziinden,
elinden ve ayagindan cikar. Oturunca, magfiret olunmus olarak
oturur).

(Amellerin en hayrhsi namazdir. Abdeste devam edenler, an-
cak mii'minlerdir. Mii'min giindiiz abdestli olmah, gece de ab-
destli yatmahdir. Boyle yapinca, Allahii tealaiini korumasinda
olur. Abdestli iken yiyip, icenin karmndaki yemek ve su zikre-
der. Karmnda kaldiklari miiddetce, onun icin istigfar ederler).

Abdestin farzlari, siinnetleri, edebleri ve memnu (yasak)
olan ve bozan seyleri vardir. Abdestsiz oldugunu bilerek zaru-
retsiz namaz kilan kafir olur. Namaz kilarken abdesti bozulan,
hemen omuzuna selam verip, namazindan cikar. Vakt cikma-
dan abdest alip, namazini basdan tekrar kilar.

Abdestin Farzlari

Abdestin farzi hanefi mezhebinde dortdiir:

1- Yiizii, bir kerre yikamak.

2- Iki kolu, dirsekler ile birlikde, bir kerre yikamak.

3- Basin dortde bir kismini mesh etmek, ya'ni yas eli basa
siirmek.

4- Iki ayagi, iki yandaki topuk kemikleri ile birlikde bir ker-
re yikamakdir.

-47-

Safi'i mezhebinde niyyet ve tertib de farzdir ve ytizii yikar-
ken niyyet etmek lazimdir. Su yiize degmeden once niyyet
ederse, abdesti sahih olmaz. Yiiz ve cene uzerindeki sakali yi-
kamak farzdir. Maliki mezhebinde, delk [ovmak] ve muvalat
[uzvlan birbiri ardinca ara vermeden yikamak] farzdir. Sf ller,
ayaklanni yikamiyor, ciplak ayak tizerinde mesh ediyorlar.

Abdest Nasil Ahnir?

1- Abdeste baslarken su diia okunur: Bismillahil-azim. Vel-
haintlii lillahi ala dinil-islam. Vc ala tevfik-il-iman. El-hamdii
lillahil-lezi ce'alelmae tahuren ve ce'alel-islame nuren' 1 '. Sonra,
eller bileklere kadar lie def a yikanir.

2- Sag el ile agiza tic kerre su verirken su diia okunur:
"Allahiimmes-kini min havdi nebiyyike ke'sen la ezmeu

ba'dehu ebeden 121 ."

3- Sag el ile buruna tie kerre su verip, sol el ile sumkiirulur.
Buruna su verirken:

Allahiimme erihni rayihatel cenneti verziikni min nc'imiha.
Ve la tiirihni rayihaten-nar 13 '.

4- Avuclara su ahp, ahndan cene altina, sakaklara kadar yu-
zti yikarken su diia okunur:

Allahiimme beyyid vechi binurike yevme tebyaddii viicuhii
evliyaike ve la tiisewid vechi bi ziinubf yevme tesveddii viicu-
hu a'daike' 41 .

5- Sol el ile, sag kol dirsek ile beraber (tic def a) yikamrken:

Allahiimme a'tinf kitabi biyeminf ve hasibni hisaben yesiren [S|

diiasi okunur.

[1] Azim olan Allahil tealamn (adiyla) baslanm. (Bize) Islam dinini ve-
ren ve imam ihsan eden Allahil tealaya hamdil senalar olsun. Suyu
temizleyici, islami nur kilan Allaha hamdil senalar olsun.

[2] Ey Allahim! Ondan icdikden sonra, bir daha hie susuzluk duyulma-
yan havz-i Nebiden ben kuluna bir kase (bardak) igir.

[3] Ey Allahim! Bana Cennet kokusunu koklat ve beni Cennet ni'metle-
ri ile rizklandir. Cehennem kokulanyla degil.

[4] Ey Allahim! Nurunla, Evliyalarm yilzilnii agartdigin (beyaz etdigin)
gibi, benim yiiziimii de agart. Diismanlanmn yiiziiniin siyah oldugu
giinde, benim giinahlanmdan dolayi yiiziimii siyah etme.

[5] Ey Allahim! Kitabimi sag tarafimdan ver ve beni kolay hesaba cek.

-48-

6- Sag ile sol kol (tic def a) dirsek dahil yikamrken:

Allahiimme la tu'tini kitabi bi siinalf ve la mill verai zahri
ve la tiihasibnf hisaben sediden 16 ' diiasi okunur.

7- Her iki kolu yikadikdan sonra, elleri tekrar yikar ve o yas-
likla basi mesh ederken:

Allahiimme harrim sa'ri ve beseri alen-Nar. Ve ezilleni tah-
te zilh arsike yevme la zille ilia zillii arsike 171 diiasi okunur.

8- Dana sonra sag ve sol elin sehadet parmaklan ile iki ku-
lagin deliklerine su verirken bas parmaklar ile kulaklann arka-
si mesh edilir ve:

Allahiimmec'alni minellezme yestemi'unel-kavle fe yette-
biune ahsenehu 18 ' diiasi okunur.

9- Ellerin dis yiizii ile enseyi mesh ederken:
Allahiimme a'tik rakabeti minen-Nar [91 diiasi okunur.

10- Boynu mesh etdikden sonra, sol elin kiiciik parmagi ile,
sag ayagin kiiciik parmagindan bashyarak, ayak parmaklannin
arasmi hilallemek suretiyle, topuklarla birlikde, sag ayagi iic
def a yikarken:

Allahiimme sebbit kademeyye ales-sirati yevme tezillii fihil-
ekdamii 1 "" diiasi okunur.

11- Sol ayagi iic def a yikarken, ayak parmaklannin arasmi
kiiciik parmagi ile bu sefer bas parmakdan bashyarak, kiiciik
parmaga dogru, ayak parmaklannin arasmi hilallemek suretiy-
le topugu ile birlikde yikarken:

Allahiimme la tatrud kademeyye ales-sirati yevme tatrudii kiil-
lii akdami a'daike. Allahiimme'c-al sa'yi meskureii ve zenbi mag-

[6] Ey Allahim! Kitabimi sol tarafimdan ve arkamdan verme. Beni zor

bir hesabla sorguya cekme.
[7] Ey Allahim! Viicudumu ve saclarimi Cehenneme atma. Golgenin ol-

madigi (bulunmadigi) giinde beni Ars-i a'lamn golgesinde golgelen-

dir.
[8] Ey Allahim! Beni, sozii dinleyip, en giizelini tutanlardan eyle.
[9] Ey Allahim! Boynumu atesden azad eyle.
[10] Ey Allahim! Ayaklann kaydigi giinde, sirat iizerinde ayaklarimi sabit

eyle.

- 49 - Namaz Kitabi - F:4

furen ve ameli makbulen ve ticareti len tebure.' 11 ' dtiasi okunur.

Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve sellem" buyuruyor ki,
(Her kim abdest aldikdan sonra, gok tarafma bakip, su diiayi
okursa, Siibhanekellahiimme ve bihamdike, Eshedii en la ilahe
ilia ente vahdeke la serike leke estagfiruke ve etubii ileyke es-
hedii en la ilahe illallah ve eshedii enne Muhammeden abdiike
ve Resuliike"" 1 . Allahii teala hazretleri, o kimsenin giinahlarim
afv eder ve kabul imzasiyla tasdik edip, Ars-i a'lamn altinda mu-
hafaza eder. Kiyamet giiniinde bu diiayi okuyan sahs gelip, o se-
vabin ecrini ahr.)

Bir hadis-i serifde: (Her kim abdest aldikdan sonra "inna
enzelnahii" suresini bir kerre okursa, Allahii teala hazretleri, o
kimseyi siddiklardan yazar. iki kerre okursa, sehidlerden yazar.
t)c kerre okursa Peygamberler ile hasr olur) buyurdular.

Yine bir hadis-i serifde: (Her kim abdest aldikdan sonra, be-
nim iizerime on kerre salatii selam getirirse, Allahii teala haz-
retleri, o kisinin hiizniinii giderip inesrur eder, diiasim kabul
eder) buyurdular.

Abdest alirken bilmiyenler, abdest diialanni okumasa da
olur. Fekat kisa zemanda ezberlemeli ve abdest alirken okuma-
lidir. Cok sevabdir. Abdestin sonuna dogru veya abdesti bitir-
dikden sonra: "Allahiimmec'alni minet-tevvabin, vec'alni min-
el-miitetahhirin, vec'alni, min ibadik-es-salihin, vec'alni minel-
lezine la havfiin aleyhim ve lahiim yahzenun" diiasim okumak
cok sevabdir.

Abdest diialanni bilmeyen, her uzvu yikarken (Kelime-i se-
hadet) okumali, biiyiik sevaba kavusmalidir.

ACIKLAMA: Abdest diialan icin, 187 ve 188.ci sahifelere
bakiniz!

Akil isen kil namazi, fun se'adet tacidir.
Sen namazi dyle bil ki, mu'minin mi'racidir!

[11] Ey Allahim! Senin diismanlannin siratda ayaklarmm kaydigi giinde,
benim ayaklanmi kaydirma. Ey Allahim! Cahsmami meskur eyle.
Giinahimi afv eyle. Amelimi kabul eyle. Ticaretimi halal eyle!

[12] Ey Allahim! Seni, hamdinle tesbih ve tenzih eder(im). Senden baska
ma'bud olmadigma, bir olduguna ve serikin (ortagin) olmadigina ve
Muhammed aleyhisselamin senin kulun ve Resuliin olduguna sehadet
ederim.

-50-

Abdestin Siinnetleri

Abdestin siinnetleri on sekizdir:

1 — Abdeste baslarken, Besmele okumak.

2 — Elleri, bilekleri ile beraber, tic kerre yikamak.

3 — Agzi, ayn ayn su ile iic kerre yikamak. Buna (Mazma-
za) denir.

4 — Burnu, ayn ayn su ile, iic kerre yikamak. Buna (istin-
sak) denir.

5 — Kaslann, sakalin, biyigin altindaki gortinmeyen deriyi,
yiizii yikarken lslatmak.

6 — Yiiziinii yikarken iki kasin altini lslatmak.

7 — Sakalin, sarkan kismini mesh etmek.

8 — Sakalin, sarkan kismimn icine, sag elin yas parmaklan-
m tarak gibi sokmak (hilallemek).

9 — Disleri, birsey ile ogmak, temizlemek. [Misvak kullan-
mak, muhim siinnetdir.]

10 — Basin her tarafini bir kerre mesh etmek.

11 — Iki kulagi, bir kerre mesh etmek.

12 — Enseyi, iicer bitisik parmakla, bir kerre mesh etmek.

13 — El ve ayak parmaklannin arasini tahlil etmek.

14 — Yikanacak yerleri, iic kerre yikamak.

15 — Yiizii yikayacagi zeman kalb ile niyyet etmek.

16 — Tertib. Ya'ni sira ile yikamak.

17 — Delk. Yikanan yerleri ogmak.

18 — Miivalat. Her uzvu birbiri arkasindan cabuk cabuk yi-
kamak.

Abdestin Edebleri

Abdestin edebleri yirmisekizdir:

Edeb, burada yapilmasi sevab olup, yapilmazsa gtinah olma-
yan seyler demekdir. Halbuki, siinneti yapmak sevab olup, yap-
mamak tenzihen mekruhdur. Edeblere, mendub ve miistehab
da denir. Abdestin edebleri sunlardir:

-51-

1 — Abdesti, namaz vakti girmeden once almak. (Ozr sahib-
lerinin vakt girdikden sonra almasi lazimdir.)

2 — Halada taharetlenirken, kibleyi sag veya sol tarafa al-
mak. Abdest bozarken kibleye onunu ve arkasim donmek tah-
rfmen mekruhdur.

3 — Necaset bulasmamis ise, su ile taharetlenmek.

4 — Taharetlendikden sonra, bez ile kurulanmak.

5 — Taharetlendikden sonra, avret mahallini hemen ortmek.

6 — Baskasindan yardim istemeyip, abdesti kendisi almak.

7 — Kibleye karsi abdest almak.

8 — Her uzvu yikarken, kelime-i sehadet okumak.

9 — Abdest diialanni okumak.

10 — Agzina sag el ile su vermek.

11 — Burnuna sag el ile su vermek.

12 — Burnu sol el ile temizlemek.

13 — Agzi yikarken, disleri (Misvak) ile temizlemek. Mis-
vak bulunmazsa, firca da kullamlabilir.

14 — Agzi yikarken, oruclu degilse agzi calkalamak. Buga-
zinda hafif gargara yapmak, abdestde de, guslde de sunnetdir.
Oruclu iken mekruhdur.

15 — Burnu yikarken, suyu kemige yakin cekmek.

16 — Kulagi mesh ederken bir parmagi, kulak deligine sok-
mak.

17 — Ayak parmaklanni tahlil ederken, sol elin kiicuk par-
magi ile tahlil etmek.

18 — Elleri yikarken, genis yiiziigu oynatmak. Dar, siki yii-
ziigii oynatmak ise lazim olup, farzdir.

19 — Su bol ise de israf etmemek.

20 — Suyu, yag surer gibi az kullanmamak (lie def ada da,
yikanan yerden, en az iki damla su damlamahdir.).

21 — Bir kabdan abdest ahnca o kabi dolu birakmak.

22 — Abdest bitince veya ortasinda (Allahiimmec-alni mi-
nettevvabin...) duasini okumak.

23 — Abdestden sonra (Siibha), ya'ni iki rek'at namaz kil-
mak.

-52-

24 — Abdestli iken, abdest almak, ya'ni namaz kildikdan
sonra abdestli iken, yeni namaz icin bir daha abdest almak.

25 — Yiizii yikarken, goz pinanni, capaklan temizlemek.

26 — Yiizii, kollan, ayaklan yikarken, farz olan yerlerden
biraz fazlasim yikamak. [Kollan yikarken, avuca su doldurma-
li, bunu dirsege dogru akitmali.]

27 — Abdest alirken, kullamlan sudan, elbiseye, iiste, basa
sicratmamak.

28 — Kendi mezhebinde mekruh olmiyan birsey, baska
mezhebde farz ise, bunu yapmak miistehabdir.

Abdest Alirken Yapilmasi Yasak Olan Seyler

Abdest alirken, yapilmasi yasak olanlar onikidir. Bunlan
yapmak haram veya mekruhdur ki, sunlardir:

1 — Halada, kirda abdest bozarken, kibleyi one, arkaya ge-
tirmemelidir.

2 — Taharetlenmek icin, biri yaninda avret yerini acmak ha-
ramdir.

3 — Sag el ile taharetlenmemelidir.

4 — Su olmadigi zeman, gida maddesi ile, giibre ile, kemik
ile, hayvan gidasi ile, komiir ile ve baskasimn mail ile, saksi, ki-
remit parcasi ile, kamis ile ve yaprak ile ve bez ile, kagid ile ta-
haretlenmek mekruhdur.

5 — Abdest ahnan havuza tukurmemeli ve sumkurmemeli-
dir.

6 — Abdest a'zasim, hududundan pek asin veya eksik ola-
rak yikamamah ve iicden az veya cok yikamamahdir.

7 — Abdest a'zasim, taharetde kuruladigi bez ile kurulama-
malidir.

8 — Yiizii yikarken, suyu yuze carpmamah, aim iistiinden,
asagi dogru dokmelidir.

9 — Suya uflememelidir.

10 — Agzi ve gozleri, siki kapamamahdir. Dudagin gortinen
kisminda ve goz kapaginda lslanmadik, az bir yer kahrsa, ab-

-53-

dest kabul olmaz.

11 — Sag el ile sumkurmemelidir.

12 — Basi, kulaklan veya enseden birini, her def asinda eli
ayn ayn lslatarak, birden fazla mesh etmemelidir. Her def asin-
da lslatmadan tekrarlanabilir.

MISVAK KULLANMAK: Abdest ahrken, misvak kullan-
mak sunnet-i miiekkededir. Hadis-i serifde buyuruldu ki, (Mis-
vak kullanarak kihnan namaz, misvaksiz kihnan namazdan yet-
niis kat iistiindiir).

(Sirac-iil-vehhac) kitabinda, misvak kullanmamn onbes fa-
idesi oldugu bildirilmekdedir:

1- Ohim aninda, sehadet kelimesini soylemege sebeb olur.

2- Dis etlerini kuwetlendirir.

3- Balgami giderir.

4- Safrayi keser.

5- Agiz agnsini giderir.

6- Agiz kokusunu giderir.

7- Allahu teala ondan razi olur.

8- Bas damarlanni kuwetlendirir.

9- Seytan gamlamr.

10- Gozleri nurlamr.

11- Hayn ve hasenati cok olur.

12- Siinnet ile amel etmis olur.

13- Agzi pak (temiz) olur.

14- Fasih-ul-lisan olur, ya'ni giizel konusur.

15- Misvakh olarak kihnan iki rek'at namazin sevabi, mis-
vaksiz olarak kihnan yetmis rek'at namazin sevabindan daha
cok olur.

Misvak, Arabistanda yetisen Erak agacinin dahdir. Diiz-
giin ucundan, iki santimetre kadar, kabugu soyulup, burasi
birkac saat suda tutulur. Sonra, ezilince, firca gibi acihr. Erak
agaci bulunmazsa, zeytin dahndan yapihr. Kadinlar, misvak
yerine, misvak kullanma siinnetine niyyet ederek sakiz kullan-
mahdir.

-54-

Abdest Ahrken Dikkat Edilecek Husiislar

Zaruret, mecburiyyet olmadikca asagidaki on seye ri'ayet
etmelidir:

1 — Iki eli colak olan, taharetlenemez. Kollan topraga, yii-
ztinti divara surerek teyemmum eder. Yiiziinde de yara varsa,
namazi abdestsiz kilar ve namazlanni terk etmez.

2 — Hasta olana, zevcesi, cariyesi, cocuklan, kardesleri ab-
dest aldinr.

3 — Tas ve benzeri ile taharetlenmek su yerine gecer.

4 — Deli olan veya bayilan kimse, yirmi dort saatde ayilmaz-
sa, iyi olunca namazlanni kaza etmez. Icki, afyon, ilac ile akli gi-
den, her namazi kaza eder. Yatarken basi ile ima edemiyecek
kadar agir hastaligi, yirmidort saatden cok devam eden kimse-
den, akli basinda olsa bile, namaz sakit olur.

5 — Halaya girmek icin, hususi salvar kullanmak ve basi 6r-
tulii girmek miistehabdir.

6 — Halaya girerken, elinde Allahu tealanin ismi ve
Kur'an-i kerim yazili bir sey bulunmamalidir. Bir seye sanlmis
veya cebde olmalidir.

7 — Halaya sol ayakla girip, sag ayakla cikmahdir.

8 — Halada avret yerini, comelince acmali, konusmamalidir.

9 — Avret yerine ve necasete bakmamali, halaya tukurme-
melidir.

10 — Hicbir suya, cami' divanna, kabristana ve yola abdest
bozmamahdir.

Abdesti Bozan Seyler

Yedi sey abdesti bozar ki, sunlardir:
1 — Onden ve arkadan cikan seyler:

a) Buyuk ve kiiciik abdest bozmak ve yel kacirmak.

b) Ihtikan, ya'ni lavman aletinin ucu ve insan parmagi, arka-
dan sokup cikanhnca, etrafi yas ise bozar. Kuru ise, yine abdes-
ti tazelemek iyi olur.

c) Erkeklerin ve kadmlarm idrar kacirmamak icin onlerine

-55-

koyduklan pamuk fitilin disarda kalan kismi lslaninca bozu-
lur.

2 — Agizdan cikan necs seyler:

a) Kay, agiz dolusu olursa.

b) Tukurdugunde, kan tukurukden cok olursa.

c) Mi'de ve cigerden gelen sivi kan, Imam-i a'zama gore az
olsa dahi abdesti bozar.

d) Kulaga damlatilan yag, agizdan cikarsa, abdest bozulur.

3 — Deriden cikanlar:

a) Kan, cerahat ve sari su yalniz olarak cikarsa.

b) Cicek hastasindan ve herhangi bir cibandan cikan kan, sa-
ri su, gusl abdestinde yikanmasi lazim olan yere yayilirsa, mese-
la, burundan gelen kan, kemikleri gecerse, kulakdan gelen, ku-
lak deliginden cikarsa.

c) Ciban ve yaradaki kani, sari suyu, pamukla emerse.

d) Misvak ve kurdan iizerindeki kan agza bulasmis ise.

e) Kulak, gobek ve memeden agn veya hastalik ile sivi gelir-

se.

f) Suluk cok kan emerse, abdest bozulur.

4 — Uyumak:

Yan yatarak veya dirsegine, yahud birseye dayanip uyursa,
abdest bozulur.

5 — Bayilmak, deli olmak, sar'a tutmak veya yuriirken sal-
lanacak kadar serhos olmak, abdesti bozar.

6 — Riikii' ve secdeleri olan namazda kahkaha ile giilmek,
namazi da, abdesti de bozar. Fekat, cocugun bozulmaz. Na-
mazda tebessiim, namazi da, abdesti de bozmaz. Yamndakiler
isitirse (Kahkaha) denir. Kendi de isitmezse, (Tebessiim) de-
nir.

7 — Miibaseret-i fahise, ya'ni ciplak olarak cirkin yerlerini
surtiinmek, erkegin de kadinin da abdestini bozar.

Abdest aldigini bilip, sonra bozuldugunda siibhe ederse, ab-
desti var kabul edilir. Abdesti bozuldugunu bilip, sonra abdest
aldiginda siibhe ederse, abdest almasi lazim olur.

-56-

Abdesti Bozmayan Seyler

Sunlar abdesti bozmaz:

1 — Agrzdan, kulakdan ve derideki yaradan cikan kurtlar.

2 — Balgam kusmak.

3 — Kan kusunca, basdan gelen sivi kan, tukriikden az ise.

4 — Disden akan kan, tukriikden az ise.

5 — Basdan gelen kati kan, cok olsa dahi.

6 — Mi'deden, cigerden gelen kati kan, agiz dolusu degil ise.

7 — Kulaga damlatilan yag, kulakdan veya burundan cikarsa.

8 — Buruna cekilen sey, burundan giinlerce sonra da geri
gelirse.

9 — Birseyi lsinnca, o sey iizerinde kan goriirse.

10 — Agn olmadan, herhangi bir sebeble, aglamakla ve so-
gan, duman, gazlar te'siri ile goz yasi akinca.

11 — Kadin cocugunu emzirince.

12 — Cok da olsa terlemekle.

13 — Sinek, sivrisinek, pire, tahta biti gibi hasereler cok em-
seler de.

14 — Az olup, yayilmayan kan ve agiz dolusu olmayan kay
ya'ni kusmak.

15 — Uyurken dayamlan sey cekildiginde diismezse.

16 — Namazda uyumak.

17 — Dizlerini dikip, basini dizlerinin iistiine koyup uyursa.

18 — Ayaklanni bir yanina cikanp, yere oturarak uyursa.

19 — Ciplak hayvan ustiinde uyursa, hayvan yokus cikiyor
veya diiz yerde gidiyorsa.

20 — Namazda tebessum etmek.

21 — Namazda iken guldugumi yalniz kendi isitirse, (Dahk)
denir. Dahk, yalniz namazi bozar.

22 — Sac, sakal, biyik ve tirnak kesmek.

23 — Yara kabugunun diismesi ile, abdesti bozulmaz.

•57-

Abdest icin Kolayhklar (Mest ve Yara Uzerine Mesh)

Mesh, sivazlamak demekdir. Iki durlii mesh vardir:

1 — MEST UZERINE MESH:

Mest, ayagin yikanmasi farz olan yerini orten, su gecirmez
ayakkabi demekdir. Mest buyuk olup da, parmaklar mestin
ucuna kadar gitmez ve mesh bos yer uzerine rastlarsa, caiz ol-
maz. Mestin, bir saat yol yuriiyunce, ayakdan cikmayacak sekl-
de saglam ve ayaga uygun olmasi lazimdir.

Tabani ile ayak ustu veya yalniz tabani deri kaplanmis corap
iistiine mesh yapmak caizdir.

Sert olup da yururken asagi dusmeyen corap uzerine mesh
etmek caizdir.

Mestler, abdestsizligin ayaklara gecmesine mani' olmakda-
dir. Ayaklar yikandikdan sonra mestleri giymek ve bundan son-
ra abdest almak caizdir.

Mesh, mestlerin iistiine yapilir. Mestlerin altina, ya'ni taba-
nina mesh yapilmaz.

Siinnet iizere mesh etmek icin, sag elin yas bes parmagi, sag
mest uzerine, sol elin parmaklan da, sol mest uzerine, boylu bo-
yunca yapisdinhp, ayak parmaklan uzerine gelen ucundan, ba-
caga dogru cekilir. El ayalan meste degdirilmez. Meshin tic el
parmagi eninde ve boyunda olmasi farzdir.

Mesh, elin dis tarafi ile caiz ise de, ic kismlan ile yapmak
siinnetdir.

Yas ot iistunde yiiriiyerek veya yagmur ile, mestlerin iizeri
lslamrsa mesh yerine gecer.

Mest uzerine mesh miiddeti, mukim olan icin, yirmidort sa-
atdir. Musafir icin, tie giin iic gece, ya'ni yetmisiki saatdir. Bu
muddet mesti giydigi zeman degil, mesti giydikden sonra, ab-
desti bozuldugu zeman baslar. Mestli kimse, abdesti bozulduk-
dan sonra yirmidort saat gecmeden sefere ciksa, bu mestlere iic
giin ve gece mesh edebilir. Musafir iken mukim olsa, yirmi dort
saat gecmis ise, mestleri cikanp, ayaklanni yikayarak abdest
ahr.

Ayagin iic parmagi sigacak kadar yirtigi bulunan mest uzeri-
ne mesh etmek caiz degildir. Yirtik, bundan az ise, mesh caiz

-58-

olur. Bir mestin birkac yerinde, kucuk yirtiklar var ise bunlar
toplamnca, tie parmak kadar olursa, buna mesh etmek caiz ol-
maz. Bir mestde iki parmak, diger mestde de iki veya bir par-
mak goriinecek kadar yirtik varsa, bunlara mesh edilebilir.
Mesh caiz olmayan yirtik, tie parmagin ucu degil, lie parmagrn
butunii goriinecek kadardir.

2 — YARA VE SARGI UZERINE MESH:

Yaranin, cibanin, derideki catlak ve yanklann iizerine veya
icine konan merhem, pamuk, fitil, gaz bezi, flaster, sargi bagi gi-
bi seylerin coziilmesi, cikanlmasi yaraya zarar verirse iizerine
mesh edilir.

Ozr sahibi olan, istedigi zeman abdest ahr. Ahnan abdest ile
istedigi kadar farz ve nafile kilar ve Kur'an-i kerim okur. Na-
maz vakti cikinca abdesti bozulmus olur. Her namaz vakti gir-
dikden sonra, yeni abdest ahp, bu vakt cikincaya kadar her iba-
deti yapar.

Ozr sahibi olabilmek icin, abdesti bozan seyin devam iizere
mevcud olmasi lazimdir. Ya'ni, herhangi bir namaz vakti icinde,
abdest ahp yalniz farzi kilacak kadar bir zeman abdestli kala-
mayan kimse, ozr sahibi olur. Ozr sahibinin ozrii, sonraki her
namaz vaktinde bir kerre, biraz akarsa, ozrii devam ediyor sa-
yihr.

GUSL (Boy Abdesti)

Namazin dogru olmasi icin, abdestin ve gusliin dogru olma-
si lazimdir. Ciiniib olan her kadinin ve erkegin, hayzdan ve ni-
fasdan kurtulan kadinlann, namaz vaktinin sonunda o namazi
kilacak kadar zeman kahnca, gusl abdesti almasi farzdir. Ciiniib
olmak, cima' ve ihtilam ile olur.

Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve sellem" buyuruyor ki:
(Gusl abdesti almaga kalkan bir kimseyc, iizerindeki kil ade-
dince [ya'ni pek cok] sevab verilir. O kadar gunahi afv olur.
Cennetdeki derecesi yiikselir. Guslii icin ona verilecek sevab,
diinyada bulunan herseyden daha hayrh olur. Allahii teala, me-
leklere, bu kuluma bakiniz! Gece, iisenmeden kalkip, benim
emrimi diisiinerek, ciiniibliikden gusl ediyor. Sahitl olunuz ki,
bu kulumun giinahlanni afv ve magfiret eyledim buyurur.)

-59-

Diger bir hadis-i serifde, (Kirlcnincc, cabuk gusl abdesti
aim! Ciinki kiramen katibin melcklcri, ciiniib gezcn kimsedcn
incinir) buyuruldu. Imam-i Gazali "rahmetullahi aleyh" buyur-
du ki: "Bir kimse, rii'yada bana dedi ki, (Bir mikdar zeman cu-
niib kaldim. Simdi iizerime atesden gomlek giydirdiler. Hala
ates icindeyim). Bir hadis-i serifde de, (Resim, kopek ve ciiniib
kimse bulunan eve rahmet melekleri girmez) buyuruldu.

Namaz kilan ve kilmayan herkes, bir namaz vaktini ciiniib
gecirirse, cok aci azab gorecekdir. Su ile yikanmak miimkin ol-
mazsa teyemmum etmelidir. Ciiniib olan kimseler sunlan yapa-
maz: 1- Hie bir namazi kilamaz. 2- Kur'an-i kerime ve ayetleri-
ne el siiremez. 3- Ka'beyi tavaf edemez. 4- Cami' ve mescidlere
giremez.

Gusliin Farzlan

Hanefi mezhebinde gusliin farzlan iicdiir:

1- Agzin icini yikamakdir. Agzin icinde igne ucu kadar lslan-
madik yer kalirsa, dislerin iizeri ve dis cukuru lslanmazsa gusl
olmaz.

2- Burnu yikamakdir. Burnundaki kuru kirin altina ve agiz-
daki cignenmis ekmegin altina su gecmezse, gusl olmaz. Hanbe-
li mezhebinde, agzi ve burnu yikamak, abdest alirken de, gusl-
de de farzdir. Safil mezhebinde de, gusl ederken niyyet etmek
farzdir.

3- Bedenin her yerini yikamakdir. Gobek icini, biyik, kas ve
sakah ve altlanndaki derileri ve basdaki saclan yikamak farz-
dir. Tirnaklarda, dudak, goz kapagi veya viicudun herhangi bir
yerinde su gecirmeyen maddeler bulunursa [tirnakda oje bulu-
nursa], gusl abdesti ahnmis olmaz.

Gusliin Siinnetleri

1- Once elleri yikamak.

2- Edeb yerlerini yikamak.

3- Biitiin bedeni pislikden temizlemek.

4- Guslden ewel abdest almak, yiizii yikarken, gusle niyyet
etmek. Safil mezhebinde niyyet etmek farzdir.

-60-

5- Biitiin bedeni, uc def a ogarak yikamak.

6- Biitiin vucudu yikadikdan sonra, iki ayagini yikamak.

Gusl Abdesti Nasil Alinir?

Sunnet uzere gusl abdesti, soyle alinir:

1- Once, temiz olsalar dahi, iki eli ve avret yerini ve bedenin-
de necaset (pislik) bulunan yerleri yikamalidir.

2- Sonra, tarn bir abdest almali, yuzunii yikarken gusle niy-
yet etmelidir. Ayaklann altinda su toplanmiyorsa, ayaklan da
yikamalidir.

3- Sonra biitiin bedene tic def 'a su dokmelidir. Once iic def a
basa, sonra sag omuza, sonra sol omuza dokmelidir. Her dokiis-
de o taraf temam lslanmalidir. Birinci dokiisde ogmahdir.

Guslde, bir uzva dokiilen su, baska uzvlara akitilirsa orasi da
temizlenir. Ciinki, guslde biitiin beden, bir uzv sayilir. Abdest
alirken bir uzva dokiilen su ile baska uzv lslamrsa, yikanmis sa-
yilmaz. Gusl temam olunca, tekrar abdest almak mekruhdur.
Fekat, gusl ederken abdesti bozulursa, bir daha almak lazim
olur.

ACIKLAMA (Dolgu ve Kaplama Disi Olanlar):

Hanefi mezhebinde, dislerin arasi ve dis cukurlan lslanmaz-
sa, gusl temam olmaz. Bunun icin, dis kaplatinca ve doldurun-
ca, gusl abdesti sahih olmaz. Insan cenabetlikden kurtulamaz.
Altin, giimiis ve necs olmayan baska maddelerden yapilan kap-
lama ve dolgulann altina su girmeyince, Hanefi mezhebi alim-
lerinin hepsine gore, gusl abdesti caiz olmaz.

Tahtavi, (Mcrakil-felah) hasiyesi, doksanaltinci sahifesinde
ve aynca bunun tercemesi olan (Ni'met-i Islam) kitabinda soy-
le yaziyor: Bir Hanefinin, kendi mezhebine gore yapamadigi bir
isi yapabilmesi icin, $afi'i mezhebini taklid etmesinde bir be's
yokdur. (Bahr-iir-raik) ve (Nehr-iil-faik) kitablannda da boyle
yazilidir. Fekat, bu isi yaparken, o mezhebin sartlanni da yeri-
ne getirmesi lazimdir. Harac, mesakkat olmadan ve sartlanni
yapmadan taklid ederse, buna (miileffik) denir ki, kolaylan
toplayici demekdir. Bu, caiz degildir.

Kendi mezhebindeki bir farzi yapamayan kimsenin, yalniz

-61-

bu farzi yapmasi icin baska mezhebi taklid etmesi lazimdir. Fe-
kat, bu isi yaparken, taklid etdigi mezhebin sartlanni da yerine
getirmelidir. Kaplama ve dolgu yapdiran Hanefi mezhebindeki
bir kimsenin, Maliki veya Safi'i mezhebini taklid etmesi icin,
guslde, abdest almakda ve namazda niyyet ederken, Imam-i
Malike veya Imam-i Safi'iye tabi' oldugunu hatirlamasi yetisir.
Ya'ni gusl abdesti almaga baslarken, (Niyyet ctdim gusl abdes-
ti almaga ve Maliki veya Safi'i mezhebine uymaga) sozunu kal-
binden geciren bir kimsenin, gusl abdesti sahih olur. Agzinda
kaplama veya dolgu bulunan Hanefi mezhebindeki bir kimse,
boyle niyyet edince, guslii ya'ni boy abdesti sahih olur. Cunub-
liikden kurtulur, temiz olur. Maliki veya SafTi mezhebini taklid
edince, abdesti ve namazlan sahih olur. Kaplama ve dolgusu ol-
mayanlara da imam olabilir.

Safi'i mezhebini taklid edenin, imam arkasinda Fatiha sure-
sini okumasi, kendisinin veya baskasimn sev'eteynine, ya'ni iki
abdest bozma uzvlanna eli ayasi ile dokunursa ve nikah ile al-
masi haram olan onsekiz kadindan baska kadinin derisine deri-
si degerse abdest almasi, abdeste niyyet etmis olmasi ve az ne-
casetden de sakinmasi lazimdir. Kur'an-i kerim tutacagi zeman
da Safi'i mezhebine gore abdestli olmasi lazimdir. Hanefi mez-
hebinde olan bir yolcunun, Safi'i mezhebini taklid ederek, ogle
ile ikindi ve aksam ile yatsi namazlanni takdim ve tehir ederek,
birlikde kilabilmesi icin, Safi'i mezhebine gore abdestli olmasi
lazimdir.

Kadinlann Hayz ve Nifas Halleri

Onbir diirlti gusl abdesti vardir. Besi farzdir. Bunlardan iki-
si kadinin hayz ve nifasdan kurtulunca gusl abdesti almasidir.

Ibni Abidin (Menhel-iil-varidin) adindaki eserinde diyor ki:
Her musliman erkegin ve kadinin ilmihal ogrenmesi farz oldu-
gunu, fikh alimleri soz birligi ile bildirdi. Her musliman kadinin
hayz ve nifas bilgilerini ogrenmesi farzdir. Her musliman erke-
gin evlenecegi zeman, hayz ve nifas bilgilerini ogrenmeleri la-
zimdir. Evlenince, hammina da ogretmelidir.

Hayz, sekiz yasini bitirip, dokuz yasina basmis ve saghgi ye-
rinde bir kizdan veya (adet zemani) son dakikasmdan onbes giin
gecmis olan kadindan gelen ve en az tie giin devam eden kana

-62-

denir. Beyazdan baska her renge ve bulanik olana hayz kani de-
nir. Bir kiz, hayz gormeye baslayinca, erginlik cagina girer ve
kadin hukmunde olup, dinin emr ve yasaklanndan mes'ul olur.
Kan goriildugu andan, kesildigi gtine kadar olan gunlerin sayi-
sina "Adet zemani" denir. Bu zemanin en azi tic, en fazlasi on
giindiir. Her kadinin kendi adetinin gun sayisim ve saatini bil-
mesi lazimdir. Sekiz yasini temamhyan kiza, anasimn, anasi
yoksa, ninelerinin, ablalannin, hala ve teyzelerinin hayz ve ni-
fas ilmini bildirmeleri farzdir.

Nifas, lohusa demekdir. Kadrndan, dogumdan sonra gelen
kana denir. Bu kanin en az miiddeti yokdur. Kan kesildigi ze-
man derhal gusl abdesti almahdir. En cok zemani kirk giindiir.
Kirk giin temam olunca, kan kesilmese de, gusl edip, namaza
baslar. Kirk giinden sonra gelen kan, istihaza, (ya'ni ozr) olur.
Kadinlann nifas (lohusahk) giinlerini de ezberlemeleri lazimdir.

Istihaza [ozr kani], iic giinden, ya'ni yetmisiki saatden bes da-
kika bile az olan ve yeni baslayan icin on giinden cok siiren ve
yeni olmayanlardan adetden cok olup, on giinii de asan ve hand-
le, ellibes yasini gecmis (ayise) kadinlardan, dokuz yasindan kii-
ciik kizlardan gelen kanlara denir. Bu kan hastahk isaretidir.
Uzun zeman akmasi tehlikeli olup, doktora basvurmak lazimdir.

Istihaza giinlerinde bulunan kadin, sik sik burnu kanayan
kimse gibi olup, bu halde namaz kilabilir ve oruc tutabilir.

Hayz ve nifas halinde iken kadin, namaz kilamaz ve oruc tu-
tamaz. Tilavet ve siikr secdesi yapamaz. Kur'an-i kerime doku-
namaz. Cami' ve mescide giremez, Ka'beyi tavaf edemez. Vaty-
de bulunamaz. Temizlenince, oruclanni kaza eder, namazlanni
kaza etmez. Kadinin, hayzin basladigini kocasina bildirmesi la-
zimdir. Peygamberimiz "sallallahu aleyhi ve sellem" (Hayzin
basladigini ve bitdigini kocasindan saklayan kadin mel'undur)
buyurdu. Hayz ve nifas kesilince, hemen gusl edip yikanmak
farzdir. Allahu tealamn emridir.

Nikahin gitmesine, ya'ni bosanmaga sebeb olan cok soz var-
dir. Imanin gitmesinden korkar gibi, nikahin gitmesinden de cok
korkmak lazimdir. (Tam Ilmihal) 585.ci sahifeye bakiniz!

Hak teala, intikammi yine kul He ahr.
Bilmiyen (ilm-i ledunni), am kul yapdi samr.

Ctimle e$ya Halikmdir, kul elile i$lenir.
Emr-i Bari olmaymca, sanma bir cop deprenir!

-63-

TEYEMMUM

Teyemmum, toprakla temizlenmek demekdir. Abdest al-
mak veya gusl etmek icin, su bulunmazsa veya su oldugu halde
kullanilmasi mumkin olmayan durumlarda, temiz toprak, kum,
kirec ve tas gibi toprak cinsinden temiz bir sey ile hanefide vakt
girmeden once de teyemmum edilir. Diger tie mezhebde, vakt
girmeden once caiz degildir.

Teyemmum, abdest ve gusl icin bir kolayhkdir. Dinimizde,
toprak ile teyemmum de, su ile temizlenmek gibidir. Dinimiz bir
cok kirliligin toprak ile temizlenebilecegini acikca bildirmekdedir.

Teyemmumu gerekdiren bashca haller sunlardir:

1- Abdest ve gusl icin temiz su bulamamak (Sehrde her ze-
man su aramak farzdir).

2- Su kullanmaya mani' olan hastalik, su kullamnca soguk-
dan olmek veya hasta olmak tehliikesi bulunmak.

3- Suyun yaninda diisman veya yirtici, zehrli hayvan bulun-
mak.

4- Hapisde olup, su kullanamamak.

5- Oliimle tehdid edilmek.

6- Yolcu olup, yaninda icme suyundan fazla su bulunmamak.

7- Kuyudan su cikarmak imkani olmamak.

Teyemmumiin Farzlan

Teyemmumiin farzi iiedtir:

1- Cenabetden temizlenmek icin veya abdestsizlikden te-
mizlenmek icin niyyet etmekdir. Abdestsiz bir kimse, talebesi-
ne gostermek icin teyemmum ederse, bununla nemaz kilamaz.

2- Iki elin icini temiz topraga siiriip, yiiziin temamini mesh
etmek.

3- Elleri temiz topraga vurup, once sag ve sonra sol kolu
mesh etmek.

Teyemmumiin farzi ikidir, diyenler de vardir. Ikinci ve iicun-
cii farzi bir farz olarak soylemekdedirler. Iki sekli de dogrudur.

Teyemmumiin Siinnetleri

1- Besmele ile baslamak.

2- Topraga avueun icini koymak.

-64-

3- Avuclan toprak uzerinde ileri ve geri cekmek.

4- Avucda toprak varsa, toprak kalmayincaya kadar, iki eli,
bas parmaklan ile birbirine carpmak.

5- Elleri topraga koyarken parmaklan acmak.

6- Evvela yuzu, sonra sag kolu, sonra sol kolu mesh etmek.

7- Abdest alir gibi, cabuk yapmak.

8- Kollarda ve yiizde mesh edilmedik yer kalmamak.

9- Teyemmumden once, umdugu yerde su aramak.

10- Elleri, topraga vurarak, kuvvetle koymak.

11- Kollan, yukanda anlatilan seklde mesh etmek.

12- Parmaklann arasini mesh etmek ve bunu yaparken yu-
zugiinu oynatmak.

Teyemmiimde Sunlara Dikkat Etmelidir

1- Abdestsiz bir kimse talebesine gostermek icin, teyem-
miim ederse, bununla namaz kilamaz.

2- Teyemmtim ile namaz kilabilmek icin, yalniz teyemmiime
niyyet etmek yetismez. Namaz icin de niyyet etmek lazimdir.

3- Bir toprakdan birkac kimse teyemmiim edebilir. Cunki,
teyemmtim edilen toprak ve benzerleri musta'mel olmaz. Te-
yemmiimden sonra elden, yiizden dokiilen toz musta'meldir.

4- Safi'i ve hanbelide teyemmiim yalniz toprak ile yapihr. Di-
ger mezheblerde, toprak cinsinden olan her temiz sey ile, uzerin-
de bunlann tozu olmasa bile, teyemmiim edilir. Yamp kill olan
veya sicakda eriyebilen seyler, toprak cinsinden degildir. O halde,
agac, ot, tahta, demir, pirinc, yagh boya sivah divar, bakir, altin,
cam ile teyemmiim edilemez. Kum ile olur. Inci, mercan ile olmaz.
Kirec ve alci ile yikanmis mermer, cimento, sirsiz fayans, srrsrz
porselen canak comlekle, camur ile olur. Yalniz camur varsa, su-
yu yandan az ise, bununla teyemmiim edilir.

5- Bir teyemmiim ile cesidli namaz kilmak caizdir.

6- Miisafir, iki kilometreden az uzakda su bulunacagini ala-
metlerle veya aklh, balig ve adil bir miislimanin haber vermesi
ile, cok zan etdigi zeman, her tarafa dogru ikiyiiz metre giderek
veya birini gondererek aramasi farz olur. Cok zan etmezse, su-
yu aramasi lazim olmaz.

7- Bir kimse, suyu sormadan teyemmiim edip, namaza dur-
sa, sonra yaninda bulunan adil bir sahsdan, su oldugunu haber

- 65 - Namaz Kitabi - F:5

alsa, abdest alip, namazim iade eder.

8- Iki kilometreden uzakda su varken, teyemmum ile namaz
kilmak caizdir.

9- Esyasi arasinda su bulundugunu unutan kimse, sehrde,
koyde degilse, teyemmum ile namaz kilabilir.

10- Suyun bitdigini zan eden kimse, namazdan sonra suyunu
gorse, teyemmum ile kildigi namazi iade eder.

11- Musafirin, yaninda bulunanlardan su istemesi vacibdir.
Su vermezlerse, teyemmum ile kilar. Arkadasi suyu, piyasada-
ki fiyatina satarsa, fazla parasi olan musafirin satin almasi la-
zimdir. Sahibi, suyunu gaben-i fahis ile satarsa, teyemmum ile
kilmasi caizdir. Piyasa fiyatina alacak fazla parasi yoksa, yine
teyemmum eder.

12- Colde, yollarda icmek icin konulan su varken, teyem-
mum edilebilir.

13- Su az ise, ciiniib olan kimsenin, hayzh kadindan, abdest-
sizden ve meyyitden once yikanmasi lazimdir. Suyun sahibi bas-
kalanndan once yikanir. Sahibleri ayn ayn olan sular, bir araya
getirilince, once meyyit yikanir.

14- Ciiniib bir kimse, teyemmum etdikden sonra, abdesti bo-
zulsa, ciiniib olmaz. Az su varsa, yalniz abdest alir.

15- Ciiniib kimsenin viicud yuzeyinin yaridan fazlasi yara ve-
ya cicek, kizil gibi ise teyemmum eder. Derisinin cogu saglam
ise ve yarali kismlan lslatmadan yikamasi miimkin ise, gusl
eder. Yarali kismlan lslatmadan yikanamazsa yine teyemmum
eder.

Teyemmum Nasil Yapihr?

1- Once cumiblukden veya abdestsizlikden temizlenmek
icin niyyet edilir.

Teyemmum ile nemaz kilabilmek icin, yalniz teyemmiime
niyyet etmek yetismez. Ibadet olan baska bir seyi, mesela, cena-
ze nemazi kilmak icin, secde-i tilavet yapmak icin veya abdest
icin veya gusl icin teyemmum etmege niyyet lazimdir.

Teyemmiime niyyet ederken, abdest ile guslii ayirmaga lii-
zum yokdur. Abdest icin niyyet etmekle, cenabetden de temiz
olur. Cenabetden temizlenmege niyyet edilen teyemmum ile ne-
maz kilinabilir. Abdest icin ikinci teyemmiime liizum yokdur.

2- Iki kolu dirseklerinden yukan sivali olarak, iki elin icini

-66-

temiz topraga, tasa, toprak veya kirec sivali divara suriip, en az
lie parmagi degmek iizere, iki avueu ile yiiziinii bir kerre mesh
etmek, ya'ni sigamak. Eli, yuzunun igne ucu kadar yerine deg-
mezse, teyemmiim yapilmis olmaz.

Yuzu tam mesh edebilmek icin, avuclar acik ve dort parmak
birbirlerine yapisik ve iki elin ikiser uzun parmaklannin uclan
birbirlerine degmis olarak, avue icleri sac kesimine koyup, ce-
neye dogru yavasca indirilir. Parmaklar yatay vaziyetde aim,
goz kapaklanni, burnun iki yanini ve dudaklann iizerlerini ve
cenenin ytiz kismini iyice sigamahdir. Bu esnada avue icleri de
yanaklan sigar.

3- Iki avueu tekrar topraga siiriip, birbirine carparak, tozu
topragi silkeledikden sonra, once sol elin dort parmagi ici ile,
sag kolun alt yiiziinii, parmak ucundan dirsege dogru sigayip
sonra, kolun ic yiiziinii, sol avue ici ile, dirsekden avuca kadar
sigamak ve sonra sol bas parmak ici ile, sag bas parmak disini
sigamakdir. Yuziigii cikarmak lazimdir. Sonra, yine boyle sag el
ile, sol kol siganir. El ayasini topraga surmek lazimdir. Topra-
gin, tozun elde kalmasi lazim degildir.

Abdest ve gusl icin teyemmiim aynidir.

Teyemmiimu Bozan Seyler

Teyemmumii gerekdiren ozr hali ortadan kalkinca, su bulu-
nunca, abdesti ve guslii bozan hallerde, teyemmiim de bozulur.

Abdestin, Gusliin ve Teyemmiimiin Faideleri

Ibadet maksadiyla yapilan her iki temizlik, beden saghgimiz
icin pek cok faideleri hasil etmekdedir. Bedeni faidelerinin ya-
ninda, ruh saghgi yoniinden de faidesi cokdur. Tesbit edilen sa-
yisiz faidelerinden ba'zilanm soyle siralayabiliriz:

1- Giinliik hayatimizda, ellerimizin dokunmadigi yer, kap-
madigi mikrop kalmiyor. Iste abdest ahrken, el, yiiz ve ayakla-
n yikamak, cilt hastahklan ve iltihablan icin en giizel bir korun-
madir. Mikroplar, parazit bakterilerin ba'zilan viicuda deri yo-
luyla dahil olurlar.

2- Solunum sistemimizin bekciligini yapan burnu yikamakla,
toz ve mikrop yiginlannin viicuda girmeleri onlenmis olmakda-
dir.

-67-

3- Yiiziin yikanmasi, cildi kuvvetlendirir, basdaki agirligi ve
yorgunlugu hafifletir. Damarlan ve sinirleri harekete gecirir.
Devamli abdest alanlann, ihtiyarlasalar bile yuzlerindeki guzel-
liklerinin gitmemesi bu yuzdendir.

4- Ciinubluge sebeb olan hallerde biiyiik bir enerji harcan-
makda, kalb ve dolasim hizi artmakda, solunum hrzlanmakda-
dir. Viicudun asm cahsmasryla da yorgunluk, bitkinlik, uyusuk-
luk ve gevseklik hissedilmekde, umumiyyetle zihni faaliyetler
oldukca yavaslamakdadir. Gusl ile vucud eski zindeligini kaza-
nir. Viicudu belirli araliklarla devamli yikamak, koruyucu he-
kimlik yonunden fevkalade onemlidir.

5- Viicudumuzun normalde bir statik elektrik dengesi var-
dir. Vucud sagligi bu elektriksel denge ile yakindan alakalidir.
Bu denge, psikolojik gerilimler, iklim sartlan, giyim esyalan,
yasama ve isyerleri ve bu arada guslii gerekdiren hallerle bozu-
lur. Bu elektriksel yiik, ofke halinde normalin dort katina, gus-
lii gerekdiren hallerde 12 katina cikmakdadir. Guniimiizde
"Kizil otesi" (Enfra-rouje) lsinlarla dis derinin ozel fotografla-
n cekilmis, bu fotograflarda cinsi miinasebetden sonra, viicu-
dun biitiin yiizeyinin fazla statik elektrik tabakasiyla ortiildiigii
tesbit edilmisdir. Bu tabaka, derinin oksijen alisverisine engel
oldugu gibi, cildin renginin bozulmasina ve cabuk kinsmasina
sebeb olur. Bu durumdan kurtulmak icin viicudun igne ucu ka-
dar yeri dahi kalmayacak seklde temamen yikanmasi gerekir.
Boylece su zerreleri, olumsuz elektrik gerilimini alarak, viicu-
du toprakliyor ve yeniden normale donduriiyor. Bu acidan
gusl, tibbi yonden de mutlaka yapilmasi gereken bir temizlik-
dir.

6- Abdest ve gusl abdestinin, dolasim sistemi iizerinde de
olumlu te'sirleri bulunmakdadir. Damarlardaki sertlesme ve
daralmayi onler. Abdestde mevzi'ibir uyanlma vardir. Lent sis-
temi, en onemli merkezlerinden biri olan burun arkasi ve ba-
demcikler yikanarak uyanlmakdadir. Aynca boyun ve yanlan-
nin yikanmasi da, lent sistemine te'sir eder. Abdest ve guslle
kolaylasan lent dolasrmi sayesinde, lenfosit denen savasci hiic-
reler viiciidu zararli unsurlardan korurlar ve viicud direncini
artdinrlar.

7- Su bulunmadigi zeman toprakla yapilan teyemmiim de
biiyiik olciide viicuddaki statik elektrigi yok etmekdedir.

-68-

2- NECASETDEN TAHARET

Bedende, elbisede ve namaz kilacak yerde necaset, pislik
bulunmamakdir. Bas ortusu, bashk, sank, mest ve na'lin da el-
biseden sayilir. Boyuna sank atkinin sarkan kismi, namaz kilan
ile birlikde hareket etdigi icin elbise sayilir ve burasi temiz ol-
mazsa, namaz kabul olmaz. Yaygimn, basdigi ve basini koydu-
gu yeri temiz olunca, baska yerinde necaset bulunursa, namaz
kabul olunur. Cunki yaygi, atki gibi bedene bitisik degildir. Fe-
kat kapali sise icinde, idrar tasiyamn namazi caiz olmaz. Cunki,
sise bevlin meydana geldigi yer degildir. [Bundan anlasihyor ki,
cebinde kapali kolonya, ispirto, tenturdiyot sisesi veya kapali
kutudaki kanli mendil, necs bez varken namaz kilmak caiz de-
gildir.] Iki ayagin basdigi ve secde etdigi yerin temiz olmasi la-
zimdir. Necaset ustune ortulu bez, cam, naylon iistiinde namaz
kabul olur. Secdede etekleri kuru necasete degerse, zaran ol-
maz.

Deride, elbisede, namaz kilman yerde, (dirhem mikdan) veya
daha cok kaba necaset yok ise, namaz kabul olur ise de, dirhem
mikdan bulunursa, tahrimen mekruh olur ve yikamak vacib olur.
Dirhemden cok ise, yikamak farz olur. Az ise siinnetdir. Serabin
damlasim da yikamak farzdir. Imameyne [Imam-i Ebu Yusiif ve
imam-i Muhammede] gore ve diger iic mezhebde kaba necaset-
lerin hepsinin zerresini bile yikamak farzdir. Necaset mikdan, bu-
lasdigi zeman degil, namaza dururken olan mikdandir.

Dirhem mikdan, kati necasetlerde, bir miskal, ya'ni dort
gram ve seksen santigram agirhkdir. Akici necasetlerde, acik el
ayasindaki suyun yuzii genisligi kadar yuzeydir. Bir miskalden
az olan kati necaset elbisenin, avuc icinden daha genis yiiziine
yayihnca namaza mani' olmuyor.

Necaset iki durludur:

1- Kaba Necaset: Insandan cikinca, abdest veya gusle sebeb
olan hersey, eti yinmiyen hayvanlann, (yarasa haric) ve yavru-
lannin yuzulmus, dabaglanmamis derisi, eti, pisligi ve bevli, in-
sanin ve butun hayvanlann kani ve serab, les, domuz eti ve kii-
mes hayvanlannin pisligi ve yiik hayvanlannin, koyun ve keci-
nin necasetleri, galiz, ya'ni kabadir.

2- Hafif Necaset: Hafif olan necasetlerden, bir uzva ve elbi-
senin bir krsmina bulasinca, bu kism veya uzvun dortde biri ka-

-69-

dan namaza zarar vermez. Eti yinen dort ayakli hayvanlann
bevli ve eti yinmiyen kuslann pisligi hafffdir. Guvercin, serce ve
benzerleri gibi eti yinen kuslann pisligi temizdir.

Serabin, imbiklenmesi ile elde edilen raki ve ispirto kaba ne-
caset olup, icilmesi serab gibi haramdir. Namaz kilarken, kan,
ispirto ve alkollii ickiler, elbiseden ve deriden yikanip temizlen-
melidir. Ucmakla temiz olmaz. Bunlar bulunan sise ve benzer-
leri cebden cikanlmalidir.

Necaset, her temiz su ile, abdest ve gusl alinmis su ile, sirke
ve gill suyu gibi akici mayi'lerle temizlenir. Abdestde, guslde
kullanilan suya (miista'mel su) denir. Bu su temizdir. Fekat, ha-
desi temizleyici degildir. Bununla necaset temizlenir. Fekat, ab-
dest alinmaz ve gusl edilmez.

iSTINCA: Onden ve arkadan necaset cikinca, bu yerleri te-
mizlemege istinca denir. istinca, ya'ni taharetlenmek, sunnet-i
miiekkededir. Ya'ni halada abdest bozuldukdan sonra, erkek
ve kadinin, tas ile veya su ile, onunii ve arkasim temizliyerek id-
rar ve pislik birakilmamasi siinnetdir. Fekat, baskasimn yanin-
da avret yerini acmadan su ile istinca yapamiyacaksa, pislik faz-
la olsa bile, su ile istincaden vaz gecer. Avret yerini acmaz. Na-
mazi oyle kilar. Acarsa fasik olur. Haram islemis olur. Tenha bir
yer bulunca su ile istinca yapar ve namazi iade eder. Ciinki, bir
emri yapmak, bir harami islemesine scbcb olursa, harami isle-
memek icin, o emr [te'hir edilir veya] terk edilir, yapilmaz.

Kemik, taam, giibre, tugla, saksi ve cam parcalan, komur,
hayvan yemi ve baskasimn mail ile ve muhterem, ya'ni para
eder seyler, mesela ipek ile, canrTden atilan seylerle, zemzem
suyu ile, yaprak ile, kagid ile istinca tahrimen mekruhdur. Bos
kagida da saygi lazimdir. Muhterem olmayan ismler, dine yara-
miyan yazilar bulunan kagidlar ve gazete ile istinca caizdir. Fe-
kat Islam harfleri ile yazilmis hie bir kagid ile istinca edilmez.
Onu ve arkayi kibleye donerek ve ayakda ve ozrsuz ciplak ab-
dest bozmak mekruhdur. Idrar toplanan yerde gusl caiz degil-
dir. Fekat, bevl akar gider, toplanmazsa, bunlar caiz olur. Istin-
cada kullanilan su necs olur. Elbiseye sicratmamahdir. Bunun
icin istinca yaparken, avret yerini acmak, tenha yerde yapmak
lazimdir. Musluk basinda, elini donunun icine sokup, idrar ye-
rini avuedaki suya siirerek yikamakla istinca olmaz. Idrar dam-
lasi bulasinca, avuedaki su necs olur ve damladigi camasir pis

-70-

olur. Bu suyun damladigi yerlerin toplami avuc icinden fazla
olursa, namaz kabul olmaz.

iSTIBRA: Erkeklerin yuriiyerek, oksurerek veya sol tarafa
yatarak (istibra) etmesi, ya'ni idrar yolunda damlalar birakma-
masi vacibdir. Idrar damlasi kalmadigina kana'at gelmeden ab-
dest almamalidir. Bir damla sizarsa, hem abdest bozulur, hem
de elbise kirlenir. Camasira avuc icinden az sizarsa, abdest alip
kildigi namaz mekruh olur. Cok sizarsa, namaz kabul olmaz. Is-
tibrada gucluk cekenler, arpa kadar nebatf pamuk fitili idrar
deligine koymahdir. Sizan idran pamuk emer. Yalniz pamugun
ucunun disarda kalmamasi lazimdir.

3- SETR-i AVRET
(Avret Mahalli ve Kadinlarm Ortiinmeleri)

Bir kimsenin acmasi, baskasina gostermesi ve baskasimn
bakmasi haram olan yerlerine (Avret mahalli) denir. Erkekle-
rin avret mahalli gobekden, diz altina kadardir. Diz avretdir.
Buralan acik iken kihnan namaz kabul olmaz. Namaz kilar-
ken, viicudun diger kismlanni (kollan, basi) ortmek, (corap
giymek) erkeklere sunnetdir. Buralan acik namaz kilmalan
mekruhdur.

Kadinlarm avuc iclerinden ve yiizlerinden baska her yerleri,
ellerinin iistii, saclari ve ayaklan dort mezhebde de avretdir.
Bunun icin kadinlara (Avret) denilmisdir. Buralanni ortmesi
farzdir. Avret uzvlanndan herhangi birinin dortde birisi, bir
riikn acik kahrsa, namaz bozulur. Azi acihrsa bozulmaz. Nama-
zi mekruh olur. Ince olup, icindeki uzvun sekli veya rengi gorii-
nen kumas, yok demekdir.

Kadinlarm, namaz disinda, yalniz iken, diz ve gobek arasmi
ortmesi farz olup, sirtini ve karnini ortmesi vacib, baska yerle-
rini ortmesi edebdir.

Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buyuruyor ki: (Ya-
banci kadina sehvetle bakan bir kimsenin gozleri atesle tloltlu-
rulup, Cehenneme sokulacakchr. Yabanci kadin ile toka edenin
kollan ensesiiiden baglamp, Cehenneme atdacakdir. Yabanci
kadin ile luzuinsuz yere sehvetle konusanlar, her kelimesi icin
bin sene Cehennemde kalacakdir.)

-71-

Diger bir hadis-i serifde ise: (Koinsu kadina ve arkadaslan-
nin kadinlanna sehvetle bakmak, yabanci kadinlara bakmak-
dan on kat daha giinahdir. Evli kadinlara bakmak, kizlara bak-
makdan bin kat daha cok giinahdir. Zina giinahlan da boylcdir)

buyuruldu.

Resuluilah "sallailahu aleyhi ve sellem" buyurdu ki: (Ya
All! Uylugunu acma ve olii veya diri, hie kiinseiiin uyluk yerine
bakma!)

Diger bir hadis-i serifde; (Avret yerlerinizi acmayimz. Qiin-
ki, yammzdan hie ayrdmayan kimseler vardir. Onlardan utani-
niz ve onlara saygih olunuz) [Bunlar, Hafaza melekleridir] bu-
yuruldu.

Yine hadis-i seriflerde buyuruldu ki: (Avret yerlerini ort.
Zevcenden ve cariyenden baskasina gosterme. Yalniz iken de
Allahii tealadan hay a ediniz!)

(Kendilerini kadinlara benzeten erkeklere ve erkeklere
benzeten kadinlara Allah la'net eylesin!)

(Bir kizin giizelligini goren kimse, goziinii ondan hemen ayi-
nrsa, Allahii teala yeni bir ibadet sevabi ihsan eder ki, bu iba-
detin lezzetini hemen duyar.)

(Avret yerlerini acana ve baskasinin avret mahallerine ba-
kana, Allah la'net eylesin!)

(Kendini bir kavme benzeten, onlardan olur). Demek ki, ahla-
kini, islerini veya elbiselerini baskalarma benzeten onlardan olur.
Modaya, kafirlerin adetlerine uyanlar, haramlara giizel san'at is-
mini takanlar ve haram isliyenlere san'atkar, ilerici diyenler, bu
hadis-i seriflerden ibret almah, korkmali, uyanmalidirlar.

Erkek erkegin ve kadin kadinin avret yerlerine de bakmala-
n haramdir. Goruliiyor ki, erkeklerin kadinlara ve kadinlann,
erkeklerin avret yerlerine bakmalan haram oldugu gibi, erkek-
lerin erkegin avret yerine ve kadinlann kadinin avret yerine
bakmalan da haramdir. Erkegin erkek icin ve kadin icin avret
mahalli, diz ile gobek arasidir. Kadinin kadin icin avret mahalli
de boyledir. Kadinin yabanci erkek icin avret mahalli ise, elle-
rinden ve yuziinden baska biitiin bedenidir. Yabanci kadinin
avret yerine sehvetsiz de bakmak haramdir.

Yorgan altinda ciplak yatan bir hasta, basi yorgan icinde
iken, ima ile namaz kihnca, ciplak kilmis olur. Basini yorgan-

-72-

dan cikanp kilarsa, yorganla ortulii kilmis olup, caiz olur.

Bir erkek, nikahla almasi ebedi haram olan, onsekiz (mah-
rem) kadinin, basina, yuzune, gerdanma, kollanna, dizden asa-
gi bacagma, sehvetden emin ise bakabilir. Bu kimse, gogusleri-
ne, koltuklanna, uyluklanna, dizlerine ve sirtina bakamaz.

Bir kadin icin, amca, hala, teyze ve dayi cocuklan da yaban-
ci erkek gibidir. Eniste, kayin biraderi de yabanci erkekdir.
Bunlarla konusmasi, sakalasmasi ve bir yerde bulunmasi ha-
ramdir. Erkeklerin de amca, hala, teyze ve dayi kizlan ile ve
baldiz ve yenge ile konusmalan haramdir.

Bir erkek, mahrem olan onsekiz kadin ile olunceye kadar
evlenemez. Bunlarla konusabilir. Yalniz olarak bir yerde bulu-
nabilir. Kadin da, onsekiz erkek ile evlenemez. Bu onsekiz er-
kek ve kadin sunlardir:

Neseb (Soy) ile Akraba Olanlar

Erkekler:

1- Baba.

2- Babasimn ve annesinin
babalan.

3- Oglu ve oglunun ve
kizinin ogullan

4- Erkek kardesi.

5- Erkek kardesinin ogullan.

6- Kiz kardesinin ogullan.

7- Amca ve dayi.

Kadinlar:

1- Anne.

2- Annesinin ve
babasimn analan.

3- Kizi ve oglunun ve
kizinin kizlan.

4- Kiz kardesi.

5- Kiz kardesinin kizlan.

6- Erkek kardesinin kizlan.

7- Hala ve teyze.

Erkekler:

8- Silt baba.

9- Silt babasimn ve
annesinin babalan.

10- Sut oglu, siit oglunun
ve siit kizinin ogullan.

Siit ile Akraba Olanlar

Kadinlar:

8- Siit anne.

9- Siit annesinin ve
babalannin anneleri.

10- Siit kizi, siit kizinin
ve siit oglunun kizlan.

■73

11- Silt erkek kardesi. 11- Siit kiz kardesi.

12- Siit kiz kardesinin ogullan. 12- Siit kiz kardesinin kizlan.

13- Siit erkek kardesinin 13- Siit erkek kardesinin
ogullan. kizlan.

14- Siit amca ve dayilan. 14- Siit hala ve teyzeleri.

Sihnyet (Evlilik) ile Akraba Olanlar
Erkekler: Kadinlar:

15- Kayin baba. 15- Kaynana.

16- Uvey oglu. 16- Uvey kizi.

17- Uvey baba. 17- Uvey anne.

18- Damat. 18- Gelin.

Avret mahalli acik olarak sokaga cikan ve baskalannin av-
ret yerlerine bakan, erkekler ve kizlar, Cehennemin cok kizgrn
alevli atesinde yanacaklardir.

4- iSTiKBAL-i KIBLE

(Kibleye donniek)

Namazi Ka'beye karsi kilmakdir. Mekke-i Miikerreme seh-
rinde bulunan Ka'be binasimn istikametine (Kible) denir. Kib-
le once (Kudiis) idi. Hicretden onyedi ay sonra Sa'ban ayinin
ortasinda sail giinii, Ka'beye doniilmesi emr olundu.

Kible, Ka'benin binasi degil, arsasidir. Ya'ni, yerden Arsa
kadar, o bosluk kibledir. Bunun icin deniz ve kuyu diplerinde,
yiiksek daglarda ve ucaklarda, bu cihete dogru namaz kilinir.
Goz sinirlerinin capraz istikameti arasindaki aciklik Ka'beye
rastlarsa, namaz sahih olur. Fekat:

1- Hastalik sebebi, 2- Malm calinmak tehliikesi, 3- Yirtici
hayvan tehliikesi, 4- Diisman gorme tehliikesi, 5- Hayvanindan
inince, tekrar yardimsrz binemeyecekse, iki namazi [ogle ile
ikindiyi ve aksam ile yatsiyi, maliki veya safi'i mezhebini taklid
ederek] cem' ederek de kilamazsa, namazim giicii yetdigi tara-
fa dogru yonelerek kilar. Vapurda, trende ve ucaklarda kibleye
donmek sartdir.

-74-

5- NAMAZ VAKTLERI

Resul-i ekrem "sallallahu aleyhi ve sellem" bir hadis-i serif-
de buyurdular ki, (Cebrail aleyhisselam Ka'be kapisi yanmda iki
gun bana imam oldu. ikimiz, leer dogarken sabah namazim, gii-
nes tepeden ayrihrkcn ogleyi, herseyin golgesi kendi boyu olun-
ca ikindiyi, gunes batarken [list kenari gayb olunca] aksami ve
safak kararmca yatsiyi kildik. Ikinci giinii de, sabah namazim,
hava aydinlamnca, ogleyi, herseyin golgesi kendi boyunun iki
kati olunca, ikindiyi, bundan hemen sonra, aksami, oruc bozul-
dugu zeman, yatsiyi, gecenin iicde biri olunca kildik. Soma ya
Muhammed! Senin ve gecmis Peygamberlerin namaz vaktleri
budur. Ummetin, bes vakt namazin herbirini, bu kildigimiz iki
vaktin arasinda kilsinlar dedi). HergUn kilinmasi emr olunan na-
maz sayisinm bes oldugu buradan da anlasilmakdadir.

Sabah Namazi Vakti: Fecrin dogmasindan, ya'ni sarkda be-
yazlik baslamasindan i'tibaren, giines doguncaya kadardir.

Ogle Namazi Vakti: Golgeler kisalip, uzamaga basladigi ze-
mandan i'tibaren baslar ve golge bir misli veya iki misli uzayin-
caya kadar devam eder. Birincisi iki imama, ya'ni Imam-i Ebu
Yusiif ile Imam-i Muhammede gore, ikincisi ise, Imam-i a'zam
Ebu Hanifeye "rahmetullahi aleyhim" goredir.

Ikindi Namazi Vakti: Ogle vakti bitince baslar. Bu da:

1- Imam-i Ebu YusUf ve Imam-i Muhammede gore, golge
kendisini meydana getiren cism kadar uzayinca baslar ve gUnes
kayboluncaya kadar devam eder.

2- Imam-i a'zam Ebu Hanifeye gore ise; golge kendisini
meydana getiren cismin iki misli olunca baslar, gUnes kaybolun-
caya kadar devam eder.

Fekat, gUnes sarardikdan sonra ya'ni Ufuk hattina bir mizrak
boyu yaklasinca, her namazi kilmak haramdir. Ya'ni ikindi na-
mazim bu kadar gecikdirmek haramdir. Fekat, ikindi namazim
kilmamis ise, gUnes batincaya kadar da kilmak lazimdir.

Aksain Namazi Vakti: GUnes kayboldukdan sonra baslayip,
safak karanncaya kadar, ya'ni kirmizihk kayboluncaya kadar
devam eder.

Yatsi Namazi Vakti: Aksam namazi vaktinin cikmasindan
i'tibaren, fecrin agarmasina kadar devam eder. Imam-i a'zam
Ebu Hanifeye "rahmetullahi aleyh" gore, yatsimn vakti, gokde-
ki beyazhk kaybolunca baslar. Nitekim ikindi vaktinde boyle

-75-

gecmisdi. Ya'ni iki imama gore yatsi vakti oldukdan sonra, en
az yanm saat daha bekleyip yatsiyi kilarsa, biitiin imamlara go-
re kilmis olur. Yatsi namazini ozrsiiz, ser'i gecenin yansindan
sonraya birakmak mekruhdur.

Namazlan vaktlerinden once ve sonra kilmak haramdir. Bii-
yuk giinahdir. (Tiirkiye gazetesi)nin hazirlamis oldugu divar
takvimlerinde, namaz ve imsak vaktleri dogru olarak bildiril-
misdir.

Namaz kilmasi tahrfmen mekruh, ya'ni haram olan vaktler
iicdiir. Bu tie vaktde baslanan farzlar sahih olmaz. Giines do-
garken, batarken, gtindtiz ortasinda ikendir. Bu tic vaktde, 6n-
ceden hazirlanmis cenazenin namazi, secde-i tilavet ve secde-i
sehv de caiz degildir. Giines batarken, yalnrz o giiniin ikindi na-
mazi kilinir.

Yalniz nafile kilmak mekruh olan iki vakt vardir. Sabah na-
mazinin farzini kildikdan sonra, giines doguncaya kadar. Ikindi
farzini kildikdan sonra, aksamin farzindan once nafile kilmak
mekruhdur.

ACIKLAMA (Kutuplarda Namaz ve Oruc):

Her memleketin namaz vakti, o memleketin ekvatordan
uzakhgi ve mevsimlere gore degisir:

67 dereceden gecen kuzey kutup dairesinin kuzeyinde bulu-
nan soguk memleketlerde, giinesin meyli cok oldugu zemanlar-
da, safak kaybolmadan fecr baslar. Bunun icin Baltik Denizinin
simal [kuzey] ucunda, yazin gece olmayip, yatsi ve sabah na-
mazlannin vakti baslamaz.

Hanefi mezhebinde vakt, namazin sarti degil, sebebidir. Se-
beb bulunmazsa, namaz farz olmaz. O halde, boyle memleketler-
de bulunan miislimanlara bu iki namaz farz olmaz. Giiney yanm
kiirede, her yer deniz oldugu icin boyle memleket yokdur.

Sa'banm otuzuncu gecesi, bir sehrde hilal goriiliince, biitiin
diinyada oruca baslamak lazim olur. Giindiiz goriilen hilal gele-
cek gecenin hilalidir. [Kutublara ve Aya giden miislimamn da,
seferi degilse, bu ayda giindiizleri oruc tutmasi lazimdir. Yirmi-
dort saatden daha uzun giinlerde, oruca saatle baslar ve saatle
bozar. Giindtizii boyle uzun olmiyan bir sehrdeki miislimanla-
nn zemanma uyar. Eger oruc tutmazsa, giindiizleri uzun olma-
yan yere gelince kaza eder.]

-76-

EZAN VE IKAMET

Ezan, herkese bildirmek demekdir. Bes vakt namaz ve kaza
namazlan icin ve Cum'a namazinda hatibin karsrsinda, erkekle-
rin ezan okumasi, sunnet-i muekkededir. Kadinlann ezan ve
ikamet okumasi mekruhdur. Ezan, baskasina vakti bildirmek
icin, yiiksekde okunur. Ezan okunurken, iki eli kaldinp, birer
parmagini iki kulagin deligine koymak miistehabdir. Ikamet
okumak, ezandan daha efdaldir. Ezan ve ikamet, kibleye karsi
okunur. Okunurken konusulmaz, selama cevab verilmez.

Ezan ve ikamet Hangi Hallerde Okunur?

1- Kirda, bostanda yalniz veya cema'at ile kaza kilarken, er-
keklerin ezam ve ikameti yiiksek sesle okumalan sunnetdir.
Ezam isiten insanlar, cinniler, taslar, kryamet gtinti sahid ola-
cakdir. Birkac kaza namazim bir arada kilan, once ezan ve ika-
met okur. Sonraki kazalan kilarken, hepsine sadece ikamet
okur. Sonraki kazalarda ezan okumasa da olur.

2- Evinde yalniz veya cema'at ile vakt namazi kilan, ezan ve
ikamet okumaz. Ciinki, cami'de okunan ezan ve ikamet evlerde
de okunmus sayilir. Fekat, okumalan efdaldir. Mahalle cami'in-
de ve cema'ati belli kimseler olan her cami'de, vakt namazi, ce-
ma'at ile kilindikdan sonra, yalniz kilan kimse, ezan ve ikamet
okumaz. Yollarda bulunan veya imami ve muezzini bulunma-
yan ve cema'ati belli kimseler olmayan cami'lerde, cesidli ze-
manlarda gelenler, bir vaktin namazi icin, cesidli cema'atler ya-
parlar. Her cema'at icin ezan ve ikamet okunur. Boyle cami'de
yalniz kilan da ezan ve ikameti kendi isitecegi kadar sesle okur.

3- Misafir olanlar, kendi aralanndaki cema'at ile de, yalniz
kilarken de ezan ve ikamet okur. Yalniz kilanin yaninda, arka-
daslan varsa, ezam terk edebilir. Seferi olan kimse bir evde yal-
niz kilarken de, ezan ve ikamet okur. Ciinki, cami'de okunan,
onun namazi icin sayilmaz. Seferi olanlardan ba'zisi, evde ezan
okursa, sonra kilanlar okumaz.

Aklli cocugun, a'manin, veled-i zinanin, ezan okumasim bi-
len cahil koyliiniin ezan okumasi kerahetsiz caizdir. Ciiniib
kimsenin ezan ve ikamet okumasi ve abdestsiz ezan okumak ve
kadinin, fasikin, serhosun, aklsiz cocugun ezan okumasi ve otu-
rarak ezan okumak tahrimen mekruhdur. Bunlann ezanlan

-77-

tekrar okunur. Ezamn sahih olmasi icin muezzin, musliman ve
aklli olmalidir. Ho-parlor ile okumak sahih olmaz.

Fasik kimsenin, ezam sahih olmamasi, ibadetlerde bunun
sozii kabul edilmedigi icindir. Fasikin ve ho-parloriin ezam ile
vaktin geldigine inanilmaz. Bunun ezam ile veya verdigi bir isa-
ret ile oruc bozulmaz.

Ezana ta'zim ve hiirmet edenler ve onu, harflerini, kelimeleri-
ni degisdirmeden, bozmadan, teganni etmeden, minareye cikip,
siinnete uygun okuyanlar, yiiksek derecelere vasil olacaklardir.

Fekat, ezan siinnete uygun okunmuyorsa, mesela ba'zi keli-
meleri degisdirilmis, terceme edilmisse ve ba'zi yerinde teganni
ederek okunuyorsa veya ezan sesi, ho-parlor denilen aletden
geliyorsa, (Cunki, ho-parlorden cikan ses, imam veya miiezzi-
nin sesi degildir. Bunlann sesi elektrik ve miknatis haline donu-
yor. Bu elektrik ve miknatisin hasil etdigi ses duyulur) bunu isi-
ten, hicbir parcasim tekrar etmez.

ACIKLAMA (Ezan Ho-parlor ile Okunur mu?):

Minarelere konulan ho-parlor, muezzin icin bir tenbellik va-
sitasi olmus, ezamn karanhk odalarda oturarak ve siinnete uy-
miyarak okunmasina sebeb olmusdur. Asrlarca, goklere dogru
uzanan ma'nevi siislerimiz minareler de, bu kotii bid'at yuziin-
den birer ho-parlor diregi haline getirilmislerdir. Islam alimleri
fennin bulduklanni hep iyi karsilamis, mesela matba'amn ku-
rulmasim tesvik etmisler, faideli kitablann basilarak ilmin yayil-
masini istemislerdir. Radyo ve ho-parlorle, her yerde faideli ya-
yinlar yapilmasi da, islamiyyetin begendigi ve faidelenecegi bir
bulus oldugu siibhesizdir. Fekat, muslimanlan ezamn tath sesin-
den mahrum birakarak, ibadetleri ho-parloriin tirmalayici sesi
ile yapmak, zararh olmakdadir. Ho-parlorleri cami'lere koymak
liizumsuz bir israfdir. Imanh kalblere ilahi te'sirler yapan salih
mii'minlerin sesleri yerine, adeta kilise cam gibi zirlayan bu alet
yok iken, minarelerde okunan ezanlar ve cami'lerdeki tekbir
sesleri, ecnebileri bile vecde getiriyordu. Her mahallede okunan
ezanlan isiterek cami'leri dolduran cema'at, Eshab-i Kiram ze-
maninda oldugu gibi namazlanni husu' ile kihyorlardi. Ezamn
mii'minleri heyecana getiren ilahi te'siri, ho-parloriin metalik
sesleri ile gaybolmakdadir.

Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" bir hadis-i serifin-

-78-

de, (Her kim ezan sesi isitdigi zeman, muezzin ile beraber hafif-
ce okusa, her harfine bin sevab verilir, bin giinahi mahvolur)

buyurdu.

Ezam duyan kimse, Kur'an-i kerim okuyor ise de, isitdigini
yavasca soylemesi sunnetdir. (Hayye ala)lan duyunca bunlan
soylemeyip, (la havle vela kuvvete ilia billah) der. Ezandan son-
ra salevat getirilir. Sonra ezan duasi okunur. Ikinci (Eshetlii en-
ne Muhammeden Resulullah) soyleyince, iki bas parmaginin
tirnaklanni opdiikden sonra, iki goz iizerine siirmek miistehab-
dir. Ikametde boyle yapilmaz.

Ezanin Okunusu

Allahii ekber 4 def a

Eshedu en la ilahe illallah 2 def a

Eshedu enne Muhammeden Resulullah 2 def a

Hayye ales-salah 2 def a

Hayye alel-felah 2 def a

Allahii ekber 2 def a

La ilahe illallah 1 def a

Yalniz sabah ezamnda, (Hayye alel-felah)dan sonra iki ker-
re (Es-salatii hayrun minen-nevm) okunur.

Ikametde ise, (Hayye alel-felah) dan sonra iki kerre (Kad
kaine tis-salatii) denir.
Ezan Diialan:

Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki:
(Ezan okunurken su diiayi okuyun:

"Ve ene eshedu en la ilahe illallahii vahdehu la serikeleh ve
eshedu enne Muhammeden abdiihii ve resuliih ve raditii billa-
hi rabben ve bil-islami dinen ve bi Muhammedin sallallahii
aleyhi ve selleme resulen nebiyya").

Yine bir hadis-i seriflerinde buyurdular ki, "Ey benim iim-
metim. Ezan bitince su diiayi da okuyunuz:

"Allahiimme rabbe hazihid-da'vetit-tammeti ves-salatil-ka-
imeti ati Muhammedenil-vesflete vel-fadilete ved-dereceter-re-
fiate veb'ashii mekamen mahmudenil-lezi ve'adtehii inneke la
tuhliful-mfad").

-79-

Ezan Kelimelerinin Ma'nalan:

ALLAHU EKBER: Allahii teala, biiyiikdiir. Ona birsey la-
zim degildir. Kullannin ibadetlerine de muhtac olmakdan bii-
yiikdiir. ibadetlerin, Ona hicbir faidesi yokdur. Bu miihim
ma'nayi zihnlerde iyi yerlesdirmek icin, bu kelime, dort kerre
soylenir.

E$HEDU EN LA ILAHE ILLALLAH: Kibriyasi, biiyiik
liigii ile kimsenin ibadetine muhtac olmadigi halde, ibadet olun-
maga, Ondan baska kimsenin hakki olmadigina sehadet eder,
elbette inaninm. Hicbir sey Ona benzemez.

ESHEDU ENNE MUHAMMEDEN RESULULLAH:

Muhammedin "aleyhi ve ala alihissalatii vesselam", Onun gon-
derdigi Peygamberi olduguna, Onun istedigi ibadetlerin yolunu
bildiricisi olduguna ve Allahii tealaya ancak Onun bildirdigi,
gosterdigi ibadetlerin yarasir olduguna sehadet eder, inaninm.

HAYYE ALES-SALAH, HAYYE ALEL-FELAH:

Mii'minleri felaha, se'adete, kurtulusa sebeb olan namaza cagi-
ran iki kelimedir.

ALLAHU EKBER: Ona layik bir ibadeti kimse yapamaz.
Herhangi bir kimsenin ibadetinin Ona layik, yakisir olmasindan
cok biiyiikdiir, cok uzakdir.

LA ILAHE ILLALLAH: Ibadete, karsisinda alcalmaga
miistehak olan, hakki olan ancak Odur. Ona layik ibadeti kim-
se yapamamakla beraber, Ondan baska kimsenin ibadet olun-
maga hakki yokdur.

Namazin serefinin biiytikltigti Onu herkese, haber vermek
icin secilmis olan bu kelimelerin biiyiikliigiinden anlasilmahdir.

6- NIYYET

Iftitah tekbiri soylenirken niyyet edilir. Namaza niyyet et-
mek demek, ismini, vaktini, kibleyi, imama uymagi kalbinden
gecirmek demekdir.

Iftitah tekbirinden sonra edilen niyyet, sahih olmaz ve o na-
maz kabiil olmaz. Farzlarda ve vaciblerde niyyet ederken, han-
gi farz ve hangi vacib oldugunu bilmek lazimdir. Rek'at sayisi-
na niyyet lazim degildir. Siinneti kilarken, (Namaza) niyyet et-
mek kafidir. Cenaze namazina, (Allah icin namaza, meyyit i^in

-80-

diiaya) diye niyyet edilir.

imamin erkeklere imam olmaga niyyet etmesi sart degildir.
Imam, hazir olan cema'ate imam oldum diye niyyet etmezse,
cema'at ile kilmak sevabina kavusamaz. Imam olmaga niyyet
ederse, bu sevaba da kavusur. Imamin, (kadinlara imam olma-
ga) niyyet etmesi lazimdir.

Ibadetleri yaparken, yalniz agiz ile soylemege niyyet den-
mez. Kalb ile niyyet edilmezse, ibadetler kabul olmaz.

7- TAHRIME TEKBIRI

Namaza dururken, (Allahii ekber) demekdir ki, farzdir.
Baska kelime soylemekle olmaz. Ba'zi alimler, tahrime tekbifi-
nin, namazin icinde oldugunu soylemislerdir. Bunlara gore, na-
mazin sartlan da, riiknleri de, alti olmakdadir.

NAMAZIN RUKNLERI:

Namazin icindeki farzlanna (Riikn) denir. Hepsi besdir:

1- KIYAM: Namazin bes riikniinden birincisi kiyamdir. Ki-
yam, ayakda durmak demekdir. Ayakda duramayan hasta,
oturarak kilar. Oturamiyan hasta, sirt iistii yatip, basi ile kilar.
Yiizii, semaya karsi degil, kibleye karsi olmasi icin basi altina
yastik konur. Ayaklanni diker. Kibleye karsi uzatmaz. Ayakda
iken, iki ayak birbirinden dort parmak eni kadar acik olmali-
dir.

Ayakda duramiyan hasta, ayakda basi donen, basi, disi, go-
zii veya baska yeri cok agnyan, idrar, yel kaciran, yarasi akan,
ayakda diisman korkusu, malm cahnmak tehliikesi olan, ayak-
da kihnca orucu veya okumasi bozulacak veya avret yeri acila-
cak olan kimseler, oturarak kilar. Riikii' icin biraz egilir. Secde
icin, basini yere koyar. Basini yere koyamayan kimse, riikii' icin
biraz, secde icin ise, daha cok egilir. Secde icin egilmesi riikii'
icin egilmesinden daha cok olmazsa namazi kabul olmaz. Yere
tas ve tahta koyup, bunun iistiine secde ederse, namaz kabul
olursa da, giinaha girer. Ya'ni tahrimen mekruh olur.

2- KIRAET: Siinnetlerin ve vitrin her rek'atinde ve yalniz
kilarken farzlann iki rek'atinde, ayakda Kur'an-i kerimden bir
ayet okumak farzdir. Kisa sure okumak daha sevabdir.

Kiraet olarak, buralarda Fatiha okumak ve siinnetlerin ve

- 81 - Namaz Kitabi - F:6

vitr namazimn her rek'atinde ve farzlann iki rek'atinde Fatiha-
dan baska bir de, sure veya tic ayet okumak vacibdir. Farzlarda
Fatihayi ve zamm-i stireyi ilk iki rek'atde okumak vacib veya
stinnetdir. Fatihayi stireden once okumak da vacibdir. Bu bes
vacibden biri unutulursa secde-i sehv yapmak gerekir.

Kiraetde, Kur'an-i kerim tercemesini okumak caiz degildir.

Imamm Cum'a ve bayram namazlarmdan baska, her namaz-
da, birinci rek'atde, ikinci rek'atde okuyacagmin iki misli uzun
okumasi stinnetdir. Yalnrz iken her rek'atde aym mikdarda oku-
yabilir. Imamm aym namazlarm, aym rek'atlerinde, aym ayetleri
okumagi adet edinmesi mekruhdur. Birinci rek'atde okudugunu
ikinci rek'atde de okumasi tenzihen mekruhdur. Tersine oku-
mak, daha kerihdir. Ikincide, birinci rek'atde okudugundan son-
raki stireyi athyarak daha sonrakini okumak, mekruhdur.
Kur'an-i kerimi mushafdaki sira ile okumak, her zeman vacibdir.

3- RUKU': Kiyamda kiraetden sonra tekbir getirerek, rti-
kti'a egilir. Rtikti'da erkekler parmaklanni acip, dizlerin tisttine
koyar, sirtini ve basini dtiz tutarlar.

Rtikti'da en az tic def a, (Siibhanc rabbiyel azini) denir. tie
kerre okumadan, imam basini kaldinrsa, o da hemen kaldinr.
Rtikti'da kollar ve bacaklar dik tutulur. Kadinlar parmaklanni
acmaz. Sirtini ve bacaklanni, kollanni dik tutmazlar.

Rtikti'dan kalkarken (Semi'allahii limen hamideh) demek,
imama ve yalnrz kilana stinnetdir. Cema'at bunu soylemez. Bu-
nun arkasmdan hemen (Rabbena lekel hanitl) denir ve dik duru-
lur ve (Allahii ekber) diyerek secdeye vanhrken, once sag, sonra
sol diz, sonra sag, sonra sol el, sonra burun ve aim yere konur.

4- SECDE: Secdede el parmaklan, birbirine bitisik, kibleye
karsi, kulaklar hizasinda, bas iki el arasinda olmahdir. Aim te-
miz yere, ya'ni tas, toprak, tahta, yaygi tizerine koymak farz
olup, burnu da beraber koymak vacib denildi. Ozrstiz yalniz
burnu koymak caiz degildir. Yalniz aim koymak mekruhdur.

Iki ayagi veya hie olmazsa herbirinin birer parmaklanni ye-
re koymak farzdir veya vacibdir. Ya'ni iki ayak yere konmazsa,
namaz kabtil olmaz veya mekrtih olur.

Secdede, ayak parmaklanni btikerek uclanni kibleye cevir-
mek stinnetdir.

Erkekler, kollan ve uyluklan karmdan ayn bulundurur. El-

-82-

leri ve dizleri yere koymak sunnetdir. Topuklan kryamda, bir-
birinden dort parmak eni kadar uzak, riiku'da, kavmede ve sec-
dede bitisik tutmak sunnetdir.

Secdeye giderken, pantalon pacalanni yukan cekmek mek-
ruhdur ve bunlan yukan cekip kivinp da, namaza durmak mek-
ruhdur. Kollan, bacaklan, etekleri sigah, kivnk, kisa olarak na-
maz kilmak mekruhdur. Tenbellikle veya basi kapali kilmanin
ehemmiyyetini dusunmiyerek, basi acik namaz kilmak mekruh-
dur. Namaza ehemmiyyet vermemek ise, kiifrdur. Kirli elbise
ile ve is elbisesi ile namaz kilmak da mekruhdur.

5- KA'DE-I AHIRE: Son rek'atde (Ettehiyyatu)yii okuya-
cak kadar oturmak farzdir. Otururken, el parmaklan ile isaret
edilmez. Erkekler sol ayagini, parmak uclan saga dogru doniik
olarak yere doser. Bu ayagin iizerine oturur. Sag ayagi dik tu-
tar. Bunun parmaklan yere deger. Parmaklannin ucu kibleye
karsi biraz biikiilmus olur. Boyle oturmak sunnetdir.

Kadinlar kaba etlerini yere koyarak oturur. Uyluklan birbi-
rine yakin olur. Sag ayagini, sag tarafdan disan cikanr. Sol aya-
gi, parmak uclan saga donmiis olarak altinda kahr.

NAMAZ NASIL KILINIR?

Yalmz Kilan Erkegin Namazi

Mesela (Sabah Namazimn Siinneti) soyle kihnir:

1- Once kibleye karsi donuliir. Ayaklar birbirinden dort par-
mak kadar acik olarak paralel tutulur. Ellerin bas parmaklan
kulak yumusaklanna degdirilir, avuc icleri kible istikametine
acilir. "Niyyet etdim. Allah nzasi icin bu giiniin sabah namazi-
mn siinnetini kilmaga, dondiim kibleye" diye kalbden geciril-
dikden sonra, "Allahii ekber" diyerek gobek altinda sag el sol
elin iizerine baglamr.

2- Gozleri, secde edilecek yerden ayirmaksrzin: a) (Siibha-
neke) okunur. b) E'uzii Besmeleden sonra (Fatiha) okunur. c)
Fatihadan sonra besmele okunmaksizin bir zamm-i sure (mese-
la; Elem terekeyfe) okunur 1 ' 1 .

[1] Safi'f mezhebine gore Fatiha ile zamm-i sure arasinda besmele oku-
nur.

-83-

3- Zamm-i stireden sonra ( Allahii ekber) diyerek riikii'a egi-
linir. Ellerle diz kapaklan kaplanir, bel diiz tutulur ve gozleri
ayaklanndan ayirmayarak, lie def a (Siibhane Rabbiyel-azim)

denir. Bes veya yedi def a da soylenebilir.

4- (Semi'allahii limen hamideh) diyerek dogrulurken, pantalon
cekilmez ve gozler secde yerinden aynlmaz. Tam dik durunca
(Rabbena lekel hamd) denir. [Bu dik durmaga kavme denir.]

5- Ayakda fazla durmadan ( Allahii ekber) diyerek secdeye
gidilir. Secdeye giderken sirasi ile; a) Sag diz, sonra sol diz, sag
el, sonra sol el, burun ve aim yere konur. b) Ayak parmaklan
kible istikametinde bukulur. c) Bas iki elin arasina alinir. d) Elin
parmaklan kapanir. e) Avuc icleri yere yapisdinlir. Dirsekler ye-
re yapisdinlmaz. f) Bu vaziyetde iken en az tic defa (Siibhane
Rabbiyel-a'la) denir. Sonra:

6- (Allahii ekber) diyerek sol ayak yere yayilir, sag ayagin
parmaklan kible istikametinde bukulur ve uyluklann tizerinde
oturulur. Avuclar, dizin tizerine konur ve parmaklar kendi ha-
line birakilir.

7- Uyluklar tizerinde fazla durmadan (Allahii ekber) diyerek,
tekrar secdeye vanlir. [Iki secde arasmda oturmaga celse denir.]

8- Secdede, yine en az tic defa (Siibhane Rabbiyel-a'la) de-
dikden sonra, (Allahii ekber) diyerek ayaga kalkilir. Ayaga kal-
karken, ellerle yerden kuvvet alinmaz ve ayaklar oynatilmaz.
Secdeden kalkarken once aim, sonra burun, sonra da sol el ve
sag el, sonra sol diz ve sag diz yerden kaldinlmalidir.

9- Ayakda iken besmeleden sonra (Fatiha) ve bundan sonra
bir zamm-i sure okunup, (Allahii ekber) diyerek riikii'a egilinir.

10- Ikinci rek'at de, birinci rek'atde ta'rif edildigi seklde ta-
mamlanir. Yalniz ikinci secdeden sonra, (Allahii ekber) deyin-
ce ayaga kalkmayip uyluklar iizerine oturulur ve:

a) (Ettehiyyatii), (Allahiimme salli), (Allahiimme barik)ve
(Rabbena atina) diialanni okudukdan sonra, once saga (Esse-
lamii aleykiim ve rahmetullah), sonra sola (Esselamii aleykiim
ve rahmetullah) diye selam verilir.

b) Selam verdikden sonra (Allahiimme entesselam ve minkes-
selam tebarekte ya zel-celali vel-ikram) denir ve hie konusmadan
sabah namazmm farzmi kilmaga kalkilir. Ctinki, siinnet ile farz
arasmda konusmak namazi bozmaz ise de sevabim azaltir.

-84-

Namazdan sonra, her biri temam olarak tic kerre, istigfar
okunur. Sonra, (Ayet-el-kiirsi) ve otuztic tesbih, otuztic tahmid
ve otuztic tekbir ve bir tehlil, ya'ni (La ilahe illallah vahdehu la
serikeleh, lehiilniiilku ve lehiil hamtlii ve hiive ala kiilli sey'in
kadir) okunur. [Bunlan sessizce okumalidir. Ytiksek sesle oku-
mak bid'atdir.] Daha sonra dtia edilir. Dtiada erkekler kollan
gogtis hizasina kaldinr. Kollar dirseklerden btiktilmez. Avuclar
acihr, avuc ici semaya cevrilir. Ctinki, nasil namazin kiblesi
Ka'be ise, dtianin kiblesi de semadir. Dtiadan sonra, her birin-
de Besmele cekerek onbir Ihlas, iki Kul-e'tizti ve 67 (Estagfirul-
lah) demek mtistehabdir. (Siibhanerabbike...) ayet-i kerimesini
okuyup, elleri ytiztine stirer.

Dort rek'atli stinnetlerin ve farzlann ikinci rek'atinden son-
ra tehiyyat okuyup kalkihr. Stinnetlerin tic ve dordtincti rek'at-
lerinde Fatihadan sonra, zamm-i stire okunur. Farzlann tictincti
ve dordtincti rek'atlerinde yalniz Fatiha okunur, zamm-i stire
okunmaz. Aksamin farzi da boyledir. Ya'ni tictincti rek'atinde
zamm-i stire okunmaz. Vitrin tic rek'atinde de, Fatihadan son-
ra zamm-i stire okunur. Sonra tekbir getirip eller kulaklara kal-
dirihr. Sonra (Kunut) dtialan okunur. Gayr-i mtiekked olan
ikindinin ve yatsimn onceki stinnetleri de diger dort rek'atli
stinnetler gibidir. Ancak ikinci rek'atden sonraki oturmada te-
hiyyatdan sonra Allahtimme salli ve barikler de okunur.

Yalniz Kilan Kadinin Namazi

Mesela (Sabah namazimn siinneti)ni soyle kilar:

1- Vtictidun sekli belli olmayacak seklde, tepeden tirnaga ka-
dar orttintir. Yalniz eller ve ytiz acik kahr. Namazda okuyacagi
stire ve dtialar, daha ewel anlatilan (Yalniz kilan erkegin nama-
zi) gibidir. Farkh kismlan ise soyledir: a) Elleri erkekler gibi ku-
laklara getirmez, elleri omuz hizasina getirerek, niyyet eder,
tekbir ahr, elleri gogsti tizerine baglar, namaza baslar. b) Rti-
kti'da tarn dtiz durmaz. c) Secdede dirsekleri yere yayar. d) Te-
sehhtidde uyluklann tizerine oturur. Ya'ni sag ve sol ayaklar,
sag tarafda olup, sol uylugu tizerine oturur.

Namazda, kadinlar icin iyi orttilti olmanin en kolay sekli, el-
lerini de ortecek genis bir basortti ve ayaklanni da ortecek, ge-
nis ve uzun bir eteklikdir.

-85-

NAMAZIN VACIBLERI

Namazin vacibleri sunlardir:

1- Fatiha suresini okumak.

2- Fatihadan sonra bir sure veya en az tic kisa ayet okumak.

3- Fatihayi, sureden once okumak.

4- Fatihayi ve Fatihadan sonra okunan sureyi, farzlann bi-
rinci ve ikinci rek'atlerinde, vacib ve sunnetlerin her rek'atinde
okumak.

5- Secdeleri birbiri ardinca yapmak.

6- tic ve dort rek'atli namazlann ikinci rek'atinde tesehhud
mikdan oturmak. Son oturus farzdir.

7- Ikinci rek'atde tesehhutden fazla oturmamak.

8- Secdede burnu aim ile beraber yere koymak.

9- Son rek'atde otururken (Ettehiyyatii) duasini okumak.

10- Namazda ta'dil-i erkana riayet etmek.

11- Namazin sonunda, (Esselamii alcykiim ve rahmctullah)

demek.

12- Vitr namazimn uciincii rek'atinin sonunda, kunut diiasi
okumak.

13- Bayram namazlannda tekbir getirmek.

14- Imamin sabah, Cum'a, bayram, teravih, vitr namazlann-
da ve aksam ile yatsimn ilk iki rek'atinde yiiksek sesle okuma-
si.

15- Imamin ve yalnrz kilanin ogle ve ikindi farzlannda ve ak-
samin uciincii, yatsimn iiciincii ve dordiincii rek'atlerinde hafif
sesle okumasi, vacibdir. imamin yiiksek sesle okumasi vacib
olan yerleri, yalnrz kilanin, yiiksek ses ile de, hafif sesle de oku-
masi caizdir.

Kurban bayramnun arefesinin sabah namazindan, dordiincii
gtiniin ikindi namazina kadar, yirmi tic farz namazimn akabin-
de, (Tekbir-i tesrik) okumak vacibdir.

SEHV (Yanilma ve Unutma) SECDESI: Namaz Man, na-
mazda farz olan bir seyi, bilerek veya unutarak terk ederse,
namazi bozulur. Eger bir vacibi, unutarak terk ederse, namazi
bozulmaz. Fekat, sehv secdesi yapmasi lazim olur. Secde-i

-86-

sehvi bile bile yapmiyan veya nemazin vaciblerinden birini bi-
lerek terk eden kimsenin o nemazi yeniden kilmasi vacib olur.
Kilmazsa giinahkar olur. Siinnetin terkinde secde-i sehv ge-
rekmez. Secde-i sehv, bir farzin tehfrinde veya bir vacibin terk
ve tehfrinde yapihr.

Namazda birkac kerre secde-i sehv icab etse, bir kerre yap-
mak yetisir. imamin yanilmasi, kendisine uyanlann da secde-i
sehv yapmalanni gerekdirir. Imama uyan yanihrsa, kendisi
imamdan ayn secde-i sehv yapmaz.

Secde-i sehvi yapmak icin, tehiyyat okunup, bir tarafa selam
verildikden sonra, iki secde yapip oturulur ve (Tehiyyat), (Sal-
li ve barik), (Rabbena) dualari okunarak namaz temamlanir.
Bir veya iki tarafa selam verdikden sonra veya hie selam verme-
den de secde-i sehv yapilabilir.

Secde-i sehvi icab etdiren husiislar:

Oturmasi lazim gelen yerde kalkmak. Kalkmasi gereken
yerde oturmak. Sesli okumasi icab eden yerde, yavas okumak.
Yavas okumasi gereken yerde, sesli okumak. Diia okunacak
yerde, Kur'an-i kerimden okumak. Kur'an-i kerimden okuna-
cak yerde diia okumak. Mesela, Fatiha suresi yerine Ettehiyya-
tii diiasim okumak, Ettehiyyatu okunacak yerde Fatiha oku-
mak gibi. Burada Fatiha terk edilmis oluyor. Namazi temamla-
madan selam vermek. Farz namazlarm birinci ve ikinci rek'at-
lerinde zamm-i sureyi okumayip, uciincii ve dordiincii rek'atle-
rinde okumak. Ilk iki rek'atde, Fatihadan sonra zamm-i sure
okumamak. Bayram namazi tekbirlerini terk etmek. Vitr na-
mazinda kunut diiasim terk etmek.

TILAVET SECDESI: Kur'an-i kerimde ondort yerde, sec-
de ayeti vardir. Bunlardan birini okuyamn veya isitenin, ma'na-
sini anlamasa da, bir secde yapmasi vacibdir. Secde ayetlerini
yazan, heceleyen secde yapmaz.

Daglardan, collerden ve baska yerlerden aksedip, geri gelen
sadayi isitenlerin ve kusdan isitenlerin secde etmesi vacib ol-
maz. Insan sesi olmasi lazimdir. Radyodan, ho-parlorden isiti-
len sesin, insan sesi olmadigi, hafrzin sesine benzeyen, cansiz
alet sesi oldugu daha evvel bildirilmisdi. Bunun icin radyodan
ve teypden okunan secde ayetlerini isitenin tilavet secdesi yap-
masi vacib olmaz.

-87-

Tilavet secdesi yapmak icin abdestli olarak, kibleye karsi
ayakda durup, elleri kulaklara kaldirmadan (Allahii ekber) diye-
rek secdeye yatilir. Uc kerre (Siibhane rabbiyel a'la) denir. Son-
ra (Allahii ekber) deyip secdeden kalkinca secde-i tilavet temam
olur. Once niyyet etmek lazimdir. Niyyetsiz kabul olmaz.

Namazda okuyunca, hemen aynca riikii' veya bir secde ya-
pip ayaga kalkar. Okumasina devam eder. Secde ayetini oku-
dukdan sonra iki uc ayet sonra namazin riiku'una egilirse ve ti-
lavet secdesine niyyet ederse, namazin riikii'u veya secdeleri, ti-
lavet secdesi yerine gecer. Cema'at ile kilan, imam secde ayeti-
ni okuyunca imamin okudugunu isitmese de, imamla birlikde,
aynca bir ruku , ve iki secde yapar. Cema'atin rukii'da niyyet et-
mesi lazimdir. Namaz disinda, sonraya da birakabilir.

SUKR SECDESI: Tilavet secdesi gibidir. Kendisine ni'met
gelen veya bir dertden kurtulan kimsenin, Allahii teala icin
(secde-i siikr) yapmasi miistehabdir. Secdede once (Elhamdii-
I i II 11 1 1 > der. Sonra secde tesbihini okur. Namazdan sonra secde
yapmak mekruhdur.

Namazda ta'dil-i erkana riayet etmiyenin biitiin mahliiklara
zaran dokunur. Zira o kimsenin giinahi sebebi ile yagmurlar
yagmaz, yerde ekinler bitmez ve vaktsiz olarak yagmur yagmis
olup, faide yerine zarar vermis olur, buyurulmusdur.

NAMAZIN SUNNETLERI

1 — Namazda elleri kulaga kaldirmak.

2 — El ayasini kibleye cevirmek.

3 — Tekbir aldikdan sonra, el baglamak.

4 — Sag eli, sol elinin uzerine koymak.

5 — Erkegin ellerini gobeginden asagiya koymasi, kadinin
gogsiine koymasi.

6 — Iftitah tekbirinden sonra, (Siibhaneke) okumak.

7 — Imamin ve yalniz kilanin (E'uzii) okumasi.

8 — Besmele okumak.

9 — RukiTda iic kerre (Siibhane rabbiyel-azim) demek.

10 — Secdede iic kerre (Siibhane rabbiyel-a'la) demek.

11 — Son oturusda (Salevat) diialanni okumak.

-88-

12 — Selam verirken iki yanina bakmak.

13 — imamin, Cum'a ve bayram namazlanndan baska, her
namazda birinci rek'atde ikinci rek'atde okuyacaginin iki misli
uzun okumasi.

14 — Ruku'dan kalkarken imamin ve yalniz kilanin (Se-
mi'allahii limen hamideh) demesi.

15 — Ruku'dan kalkinca (Rabbcna lekel-hamd) demek.

16 — Secdede ayak parmaklanni biikerek uclanni kibleye
cevirmek.

17 — Rukii' ve secdelere inerken ve secdelerden kalkarken
(Allahii ekber) demek.

18 — Elleri ve dizleri yere koymak.

19 — Topuklan, kryamda birbirinden dort parmak eni kadar
uzak, riikii'da, kavmede ve secdede bitisik tutmak.

20 — Fatihadan sonra "amin" demek, ruku'dan once tekbir
almak, riikii'da, elleri, parmaklan acik olarak, diz kapaklan
iizerine baglamak, secde icin tekbir almak, otururken sol ayagi-
m yere yatinp, sag ayagini dikip oturmak, iki secde arasinda
oturmak.

Aksam namazinda kisa sureler okunur. Sabah namazinda
ilk rek'at, ikincisine nisbetle daha uzun yapilir. Imama uyan
kimse, Fatiha ve zamm-i sure okumaz. Siibhanckc okur. Tek-
birleri soyler. Tehiyyat ve salevat-i serifeleri okur.

NAMAZIN MUSTEHABLARI

1 — Namaz kilarken secde yerine bakmak.

2 — Riikii'a gitdigi zeman, ayaklanna bakmak.

3 — Secdede burun ucuna bakmak.

4 — Tehryyata oturunca, dizlerinin iistiine bakmak.

5 — Fatihadan sonra okunacak ayet mikdari, sabah ve ogle
namazlannda uzun, aksam namazlannda kisa olmak.

6 — Imama uyan kimse, tekbiri gizli olarak almak.

7 — Riikii'da parmaklanni acip, dizi iizerine koymak.

-89-

8 — Basini, boyun ile birlikde riiku'da, duz tutmak.

9 — Secdeye vanrken once sag, sonra sol dizlerini yere koy-
mak.

10 — Secdeyi, iki eli arasinda yapmak.

11 — Secdeye, burnundan sonra almni koymak.

12 — Namaz esnasinda esnerse, eli arkasi ile agzini kapa-
mak.

13 — Erkeklerin, secdede dirseklerini kaldinp, yuksek tut-
mak. Kadinlar kollanni yere sererler.

14 — Erkeklerin, secdede kollanni ve ayaklanni karmndan
ayn tutmak.

15 — Rukii' ve secdede ucer kerre tesbih edecek kadar dur-
mak.

16 — Secdeden basini kaldirdikdan sonra, ellerini yerden
kaldirmak.

17 — Ellerini kaldirdikdan sonra, dizlerini kaldirmak.

18 — Tehryyatda ellerini uyluklan uzerine koyup, parmak-
lanni kibleye karsi diiz tutmak, bukmemek ve hie birini oynat-
mamak.

19 — Sagina, soluna selam verirken basini cevirmek.

20 — Selam verirken, omuz baslanna bakmak.

NAMAZIN MEKRUHLARI

1 — Elbiseyi giymeyip, omuzlanna alarak kilmak.

2 — Secdeye inerken etekleri, pantalon pacalanni kaldir-
mak.

3 — Antarinin, etekleri, kollan sigali olarak, namaza dur-
mak.

4 — Abes, ya'ni faidesiz hareketler yapmak.

5 — Is elbisesi ile ve biiyiiklerin yanina cikamiyacak elbise
ile kilmak.

6 — Agizda kiraete mani' olmayacak birsey bulundurmak.
Manf olursa, namazi bozulur.

-90-

7 — Basi acik namaz kilmak.

8 — Kucuk ve buyuk abdesti sikisdinrken ve yel zorlarken
namaza durmak.

9 — Namazda iken, secde yerinden tasi, topragi eli ile supur-
mek.

10 — Namaza dururken, namaz icinde parmaklan citirdat-
mak.

11 — Namazda elini bogriine koymak.

12 — Basini ve yuzunu etrafa cevirmek, gozleri ile etrafa
bakmak. Gogsti cevirince namaz bozulur.

13 — Tesehhudlerde kopek gibi oturmak.

14 — Secdede, erkeklerin kollanni yere yaymasi.

15 — Insanin yuzune karsi ve yuksek sesle konusanlann sir-
tina karsi kilmak.

16 — Birinin selamina eli ile, basi ile cevab vermek.

17 — Namazda ve namaz haricinde esnemek.

18 — Namazda gozleri yummak.

19 — Imamin mihrab icinde durmasi.

20 — Imamin yalniz basina, cema'atden yanm metre yiik-
sekde durmasi tenzihen mekruhdur.

21 — Imamin yalniz basina, asagida durmasi da tenzihen
mekruhdur.

22 — Ondeki safda bos yer varken, arkasindaki safda dur-
mak ve safda yer yok iken, saf arkasinda yalniz durmak.

23 — Uzerinde canh resmi bulunan elbise ile kilmak.

24 — Canh resmi, namaz kilanin basinda, oniinde, sag ve sol
hizasinda divara cizilmis veya beze, kagida yapilarak asilmis ve-
ya konmus ise mekruhdur. Hac resmi de canh resmi gibidir.

25 — Alevli atese karsi namaz kilmak.

26 — Namazda ayetleri, tesbihleri eli ile saymak.

27 — Basdan ayaga kadar, bir pestemala sanhp kilmak.

28 — Acik basina sank sanp, tepesi acik olarak kilmak.

29 — Agzini ve burnunu orterek kilmak.

30 — Ozrsiiz, bugazindan balgam cikarmak.

-91-

31 — Eli bir-iki kerre hareket etdirmek.

32 — Namazin siinnetlerinden birini terk etmek.

33 — Zaruretsiz, cocugu kucaginda iken namaza baslamak.

34 — Kalbi mesgul eden, husu'u gideren seyler yaninda, me-
sela siislii seyler karsisinda, oyun, calgi yaninda ve arzu etdigi
yemek karsisinda kilmak.

35 — Farz kilarken, ozrsiiz divara ve direge dayanmak.

36 — Riikii'a egilirken ve kalkarken elleri kulaklara kaldir-
mak.

37 — Kiraeti riikiTa egildikde temamlamak.

38 — Secdelere ve riiku'a, imamdan once basini koymak ve
kaldirmak.

39 — Necs olma ihtimali olan yerlerde namaz kilmak.

40 — Kabre karsi namaz kilmak.

41 — Tesehhiidlerde, siinnete uygun oturmamak.

42 — Ikinci rek'atde, birinciden iic ayet uzun okumak.

Namaz Disinda Mekruh Olan Seyler

1 — Halada ve her yerde abdesti bozarken ve istinca eder-
ken, kibleye oniinii ve arkasim donmek.

2 — Giinese ve aya karsi abdest bozmak.

3 — Kiiciik cocuklan kibleye karsi tutarak abdest bozdur-
mak, tutan biiyiige mekruh olur. Bunun icin, biiyiiklere haram
olan seyi, kiiciiklere yapdirmak, yapdirana haram olur.

4 — Kibleye karsi ozrsiiz ayaklanni veya bir ayagini uzat-
mak.

5 — Mushafa ve din kitablanna karsi ayak uzatmak. Yiik-
sekde iseler, mekruh olmaz.

NAMAZI BOZAN SEYLER

1 — Ozrsiiz, oksiirmek veya bugazim ayiklamak.

2 — Namaz kilan kimse, baskasi aksinnca (Ycrhamiikcllah)
demek.

-92-

3 — Namazi yalniz kilan kimse, diger tarafda cema'at icinde
imam okurken yamldigini duyup, ona ihtar etse, namazi bozu-
lur. Eger imam da bu kimsenin, ihtarma uyarak okursa, imamin
namazi da bozulur.

4 — Namaz icinde (la ilahe illallah) dese, eger maksadi ce-
vab ise, namazi bozulur. Eger maksadi bildirmek ise, namazi
bozulmaz.

5 — Avret yerini acmak.

6 — Agn veya baska bir dert sebebi ile aglamak. (Cennet
veya Cehennem zikr olunup, onlan dusunup ondan dolayi ag-
larsa bozulmaz.)

7 — Eliyle ve diliyle selam almak.

8 — Kazaya kalmis namazlann mikdan besi gecmemis ise,
namazda iken hatirma gelirse.

9 — Namaz icinde, oyle bir hareketde bulunsa ki, onu goren
kimse namaz kilmadigini sansa, namazi bozulur.

10 — Namaz icinde, bir sey yimek ve icmek.

11 — Namaz icinde, soz soylemek.

12 — Imamindan baskasimn yanlisim cikarmak.

13 — Namaz icinde giilmek.

14 — Namaz icinde inlemek ve ah etmek.

Her Namazi Bozmayi Mubah Kilan Seyler

1 — Yilam oldiirmek icin.

2 — Kacan hayvani yakalamak icin.

3 — Surtiyii kurddan kurtarmak icin.

4 — Tasan tencereyi kurtarmak icin.

5 — Vaktin veya cema'atin kacmasindan korku olmadigi ze-
man, baska mezhebde namazi bozan birseyden kurtulmak icin,
mesela dirhemden az necaseti temizlemek icin ve yabanci kadi-
na dokunmus oldugunu hatirlayinca, abdest almak icin, namazi
bozmak caiz olur.

6 — Abdest ve yel sikisdirmasindan kurtulmak icin de na-
maz bozulur.

-93-

Her Namazi Bozmak icin Farz Olan Seyler

1 — imdat diye bagiran bir kimseyi kurtarmak icin ve kuyu-
ya diisecek a'mayi, yanacak, bogulacak kimseyi kurtarmak,
yangini sondurmek icin.

2 — Ana, baba, dede ve nine caginnca farz namazi bozmak
vacib olmaz, caiz olur ise de, ihtiyac yok ise bozmamalidir. Na-
file (stinnetler dahil) ise bozulur. Bunlar, imdat isterse, farzlan
da bozmak lazim olur.

CEMA'AT ILE NAMAZ

Namazda, en az iki kisiden birinin imam olmasi ile cema'at
meydana gelir. Bes vakt namazin farzlanni cema'at ile kilmak,
erkeklere stinnetdir. Cum'a ve bayram namazlan icin cema'at
farzdir. Cema'at ile kilinan namazlara daha cok sevab verildigi
hadis-i senflerde bildirilmekdedir. Peygamberimiz "sallallahu
aleyhi ve sellem" buyurdu ki: (Cema'at ile kilinan namaza, yal-
niz kilinan namazdan yirmiyedi kat fazla sevab verilir.) Yine
buyurdu ki: (Iyi bir abdest alip, mescidlerden birine cema'at ile
namaz kilmak icin gidenin, Allahii teala, her adimina bir sevab
yazar ve her adimmda amel defterinden bir giinahi siler ve Cen-
netde onu bir derece yiikseltir).

Cema'at ile kilinan namaz, muslimanlar arasinda birligi be-
raberligi saglar. Sevgi ve bagliligi artdirrr. Cema'at toplamp bir-
birleriyle sohbet ederler. Dert ve sikintilan olanlar, hastalar bu
sayede kolayca ortaya cikar. Cema'at, miislimanlarm tek kalb,
tek viicud gibi olduklannin en guzel niimunesidir.

Hasta, felcli, bir ayagi kesik olanin, yiiriiyemiyen ihtiyarlarm
ve a'manin cema'ate gitmesi sart degildir.

Cema'at ile kilinan namazda kendisine uyulan kimseye
"Imam" denir. imamhgin ve buna uyup cema'at olmanin sart-
lan vardir.

imamligin Sartlan

Imam olmak icin alti sart lazimdir. Bu sartlardan biri bulun-
madigi bilinen imamin arkasinda kilinan namaz kabul olmaz.

1 — Musliman olmak. Ebu Bekr-i Siddik ve Omer-iil Faru-

-94-

kun "radiyallahu anhuma" halife olduguna inanmayan, mi'ra-
ca, kabr azabina inanmayan imam olamaz.

2 — Bulug yasinda olmak.

3 — Aklli olmak. Serhos ve bunak imam olamaz.

4 — Erkek olmak. Kadin, erkeklere imam olamaz.

5 — Hie olmazsa, Fatiha-yi serffe ile, bir ayeti dogru okuya-
bilmek. Bir ayeti ezberlememis olan ve ezberlese de, tecvid ile
okuyamiyan, nagme yapan kimse imam olamaz.

6 — Ozrsuz olmak. Ozrii olan, ozrii olmayanlara imam ola-
maz.

imamin, Kur'an-i kerimi tecvid ile okumasi lazimdir. Kirae-
ti guzel demek, tecvid ile okumak demekdir. Namazin sartlan-
na ehemmiyyet vermeyen imamlann arkasinda namaz kilin-
maz. (Salih ve facir arkasinda namaz kiluuz) hadis-i serifi, cami'
imamlan icin degil, Cum'a kildiran emirler, valiler icindir.

Imamliga en layik kimse, siinneti [ya'ni din bilgilerini] en iyi
bilen kimsedir. Bunda esit olanlar olursa, Kur'an-i kerimi en iyi
okuyan imam olur. Bu da esitse, takvasi ziyade olan imam olur.
Yine esitlik olursa, yasi ilerlemis olan tercih edilir.

Kole, bedevi, fasik, a'ma ve zina cocugunun imameti, mek-
ruhdur. Imam cema'ate usanc verecek ve onlan sikacak seklde
namazi uzatmaz.

Kadinlann yalniz baslanna cema'at ile kilmalan mekruh-
dur.

Tek sahs ile kilacak olan imam, onu sag tarafinda durdurur.
Iki kisiye imam olacaksa, onlerine gecer. Erkeklerin kadina, co-
cuga uymalan caiz degildir.

Imamin arkasinda erkekler saf baglar, sonra cocuklar ve on-
lann arkasinda da kadinlar saf baglar.

Imam kadinlara da imamete niyyet etmisse, aym namazda
bulunan bir kadin, bir erkekle ayni hizada namaza durursa, er-
kegin namazi bozulur. Eger imam bu kadina imameti niyyet et-
memisse, yaninda durdugu erkege zarar olmaz. Ancak kadinin
namazi caiz olmaz. Ayakda namaz kilanin, otururken kilana
uymasi caizdir. Mukim olan seferi imama uyabilir. Farz kilan,
nafile kilana uyamaz. Nafile kilan, farz kilana uyabilir. imama
uyup namaz kildikdan sonra, imamin abdestsiz oldugunu bilen

-95-

kimse namazim iade eder.

Regaib, Berat ve Kadr namazlanni cema'at ile kilmak mek-
ruhdur.

Cema'at istese de, imamin farz kildinrken kiraeti ve tesbfh-
leri siinnetden fazla okumasi tahrimen mekruhdur.

imama riikii'da yetisemiyen o rek'ati imamla kilmis olmaz.
Imam riikii'da iken gelen, niyyet eder ve ayakda tekbfr getirip,
namaza girer. Hemen riikii'a egilip, imama uyar. Riikii'a egil-
meden, imam riikii'dan kalkarsa riikii'a yetismemis olur.

Imamdan once riikii'a egilmek, secdeye gitmek veya once
kalkmak tahrimen mekruhdur. Farz namazlan kihnca, saflan
bozmak miistehabdir.

Bir mti'min bes vakt namazim, hergtin cema'at ile kilsa, bii-
tiin Peygamberlerle "aleyhimiisselam" kilmis gibi sevaba nail
olur.

Cema'at ile kihnan namazin bu kadar fazileti, imamin nama-
zi kabul oldugu takdirdedir.

Bir kimse, cema'ati ozrsiiz terk etse, o sahs Cennet kokusu
duyamaz. Cema'ati ozrsiiz terk edenler, dort kitabda mel'un di-
ye vasflandinlmislardir.

Bes vakt namazi cema'at ile kilmaga gayret etmelidir. Kiya-
met giinii Allahii teala hazretleri yedi kat yerleri, yedi kat gok-
leri, Arsi, Kiirsiyi ve btitiin mahlukati terazinin bir tarafina koy-
sa, sartlan gozetilerek cema'at ile kihnan bir vakt namazin se-
vabini diger tarafa koysa, cema'at ile kihnan namazin sevabi
daha agir gelir.

Imama uymamn dogru olabilmesi icin, on sart vardir:

1 — Namaza dururken, tekbiri soylemeden once, imama uy-
maga niyyet etmekdir. "Uydum hazir olan imama" diyerek kal-
binden gecirmek lazimdir.

2 — Imamin, kadinlara imam olmaga niyyet etmesi lazimdir.
Erkeklere imam olmaga niyyet etmesi lazim degildir. Fekat niy-
yet ederse, kendisi cema'atin sevabina da kavusur.

3 — Cema'atin topugu, imamin topugunun gerisinde olma-
hdir.

-96-

4 — Imam ile cema'at aym farz namazi kilmasi lazimdir.

5 — Imam ile cema'at arasinda kadin safi bulunmamasi la-
zimdir.

6 — imam ile cema'at arasinda kayik gececek kadar nehr ve
araba gececek kadar yol bulunmamasi lazimdir.

7 — imam veya cema'atden birini gormege veya sesini duy-
maga elverisli penceresi olmayan divar arada bulunmamalidir.

8 — imam hayvanda, cema'at yerde veya bunun tersi olma-
malidir.

9 — imam ile cema'at yapisik olmayan iki gemide bulunma-
masi lazimdir.

10 — Baska mezhebdeki imama uyan cema'atin namazlan-
nin sahih olmasi icin iki rivayet vardir: Birinci kavle gore, ce-
ma'atin kendi mezheblerine gore namazi bozan bir seyin,
imamda bulundugunu bilmemesi lazimdir. ikinci kavle gore,
kendi mezhebine gore namazi sahih olan imama, baska mez-
hebde olanlar da uyabilir. Bu kavle gore kaplama ve dolgusu
olan imama uymak caiz olur.

Cema'at bir kisi ise, imamin sag yaninda hizasinda durur. So-
lunda durmasi mekruhdur. Arkasinda durmasi da mekruh olur.
Ayagimn topugu, imamin topugundan ileri olmazsa, namazi sa-
hih olur. iki veya daha cok kisi ise imamin arkasinda durur.

imamla birlikde, yalniz kilar gibi kihnir. Ancak, ayakda iken
imam icinden okusa da, yiiksek sesle okusa da, cema'at bir sey
okumaz. [Safi'i mezhebinde, imamla birlikde cema'at de sessiz-
ce Fatiha okur.] Yalniz, birinci rek'atde (Siibhaneke) okur.
imam, yiiksek sesle Fatihayi bitirince, cema'at yavasca (amin)
der. Bunu yiiksek sesle soylememelidir. Riikii'dan kalkarken,
imam (Semi'allahii linien hamideh) deyince, cema'at yalniz
(Rabbena lekel hamd) der. Sonra egilirken ( AHahii ekber) diye-
rek, imamla birlikde cema'at de secdeye yatar. Rukii'da, secde-
lerde ve otururken yalniz kilar gibi cema'at de okur.

Vitr namazi, Ramezanda cema'at ile kihnir. Baska zeman-
larda yalniz kihnir.

Mesbukun namazi

imama uyanlar dort cesitdir. Bunlar, (Miidrik), (Muktedi),
(Mesbuk) ve (Lahik)dir.

- 97 - Namaz Kitabi - F:7

Miidrik, iftitah tekbirini imam ile birlikde alana denir.

Muktedi, iftitah tekbirine yetisemiyene denir.

Mesbuk, imama birinci rek'atde yetisemiyene denir.

Lahik, iftitah tekbirini imam ile beraber almrs, fekat sonra,
kendisinde abdestini bozan bir hal meydana geldiginden, ab-
dest ahp, tekrar imama uymus olana denir. Bu kimse, yine ev-
velce oldugu gibi, kiraetsiz, riikii' ve secde tesbmlerini soyleye-
rek namazim kilar. O kisi, eger dunya kelami soylememis ise,
imamin ardinda gibidir. Fekat, cami'den cikdikdan sonra, yakin
bir yerde abdestini almahdir. Zira, cok ileriye giderse namazi
bozulur da denildi.

Mesbuk, ya'ni imama birinci rek'atde yetisemiyen bir kimse,
imam iki tarafa da selam verdikden sonra, ayaga kalkarak yeti-
semedigi rek'atleri temamlar.

Kiraetleri birinci, sonra ikinci, sonra ucuncti rek'at kihyor-
mus gibi okur. Oturmagi ise dordtincii, ucuncti ve ikinci rek'at
sirasi ile, ya'ni sondan baslamis olarak yapar. Mesela; yatsimn
son rek'atine yetisen kimse, imam selam verdikden sonra kal-
kip, birinci ve ikinci rek'atde Fatiha ve sure okur. Birinci rek'at-
de oturur. Ikincide oturmaz.

Bes seyi imam yapmazsa, cema'at de yapmaz:

1 — Imam kunut okumazsa cema'at de okumaz.

2 — Imam bayram namazlanndaki tekbirleri yapmazsa, ce-
ma'at de yapmaz.

3 — imam, dort rek'atli namazin ikinci rek'atinde oturmaz-
sa, cema'at de oturmaz.

4 — imam secde ayeti okuyup, secde etmezse cema'at de et-
mez.

5 — imam secde-i sehv etmezse cema'at de etmez.

Dort seyi imam yaparsa, cema'at yapmaz:

1 — imam ikiden cok secde yaparsa, cema'at yapmaz.

2 — imam bayram tekbirini, bir rek'atde ucden cok yapar-
sa, cema'at yapmaz.

3 — imam cenaze namazinda, dortden cok tekbir yaparsa

-98-

cema'at yapmaz.

4 — Imam besinci rek'ate kalkarsa, cema'at kalkmaz, imami
bekler, beraber selam verirler.

On seyi imam yapmazsa, cema'at yapar:

1 — Iftitah tekbfrinde el kaldirmak.

2 — Subhaneke okumak.

3 — Ruku'a egilirken, tekbir getirmek.

4 — Rukii'da tesbih okumak.

5 — Secdelere yatip, kalkarken tekbir soylemek.

6 — Secdelerde tesbih okumak.

7 — Semi'allahu demezse, rabbena lekel-hamd demek.

8 — Ettehiyyatuyii sonuna kadar okumak.

9 — Namaz sonunda selam vermek.

10 — Kurban bayraminda, yirmiuc farzdan sonra selam ve-
rir vermez, tekbir okumakdir. Bu yirmiuc tekbire, tesrik tekbir-
leri denir.

iFTiTAH TEKBIRINiN FAZILETLERI

Bir kimse, iftitah tekbirini imam ile beraber ahrsa, sonbehar
gunlerinde, agaclann yapraklan, riizgar estikce ne seklde dokii-
liirse, o kisinin giinahlan da oylece dokiiliir.

Birgun, Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" namaz ki-
larken, bir kimse sabah namazinda, iftitah tekbirine yetisemedi.
Bir kul azad etdi. Ondan sonra gelip Resulullaha "sallallahii
aleyhi ve sellem" sordu: "Ya Resulallah! Ben bugiin, iftitah tek-
birine yetisemedim. Bir kul azad etdim. Acaba iftitah tekbirinin
sevabina nail olabildim mi?" Resulullah "sallallahii aleyhi ve
sellem", Ebu Bekr-i Siddika "radryallahu anh", (Sen ne dersin,
bu iftitah tekbirinin hakkinda?) diye sordu. Ebu Bekr-i Siddrk
"radryallahu anh" buyurdu ki, (Ya Resulallah! Kirk deveye ma-
lik olsam, kirkimn da yiikii cevahir olsa, ciimlesini fakirlere ta-
sadduk etsem, yine imam ile beraber ahnan iftitah tekbirinin
sevabina nail olamam).

Ondan sonra, Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem", (Ya
Oiner! Sen ne dersin, bu iftitah tekbirinin hakkinda?) dedikde,

-99-

Hazret-i Omer "radryallahU anh", (Ya Resulallah! Mekke ve
Medine arasi dolu devem olsa ve bunlann yUkleri cevahir olsa,
cumlesini fakirlere tasadduk etsem, yine imam ile beraber ali-
nan iftitah tekbirinin sevabina nail olamam) dedi.

Ondan sonra, Resulullah "sallallahU aleyhi ve sellem", (Ya
Osman! Sen ne dersin, bu iftitah tckbiri hakkinda?) dedikde,
Hazret-i Osman zin-nureyn "radryallahU anh" (Ya Resulallah!
Gece iki rek'at namaz kilsam, her birinde, Kur'an-i azfm-Us-sa-
m hatm eylesem, yine imam ile beraber ahnan iftitah tekbirinin
sevabina nail olamam) dedi.

Ondan sonra, Resulullah "sallallahU aleyhi ve sellem" haz-
retleri, (Ya All! Sen ne dersin, bu iftitah tekbiri hakkinda?) de-
dikde, Hazret-i Ah "kerremallahU vecheh": (Ya Resulallah!
Magrib ile masrik arasi kUffar ile dolu olsa, Rabbim bana kuv-
vet verse, cUmlesi ile harb etsem, yine imam ile ahnan iftitah
tekbirinin sevabina nail olamam) dedi.

Ondan sonra, Resulullah "sallallahU aleyhi ve sellem" haz-
retleri: (Ey benim iimmet ve Eshabrm! Yedi kat yerler ve yedi
kat gokler kagid olsa ve deryalar miirekkep olsa ve biitiin agac-
lar kalem olsa ve biitiin melekler katip olsalar ve kiyamete ka-
dar yazsalar, yine imam ile ahnan iftitah tekbirinin sevabim ya-
zamazlar) diye buyurdu.

Menkibe: Seraya Yapilan Mescid

imam-i a'zam Ebu Hanifenin talebesi Imam-i Ebu YusUf
"rahmetullahi aleyh", Harun Resid zemamnda kadi idi. BirgUn
Harun Residin yaninda iken, bir kimse digerinden da'vaci oldu.
Harun Residin veziri de, ben sahidim dedi. Imam-i Ebu YusUf,
vezirin sahidligini kabul etmedi. Halife, nicin vezirin sahidligini
kabiil etmiyorsun, dedi. Imam, bir gUn ona is buyurmusdunuz. O
da size, ben sizin kulunuz, kolenizim demisdi. Eger dogru soyle-
diyse, kolenin sahidligi makbul degildir. Yalan soylediyse, yalan-
cinin sahidligi de dinlenmez buyurdu. Halife, ben sahidlik eder-
sem, kabul eder misin? dedi. Hayir, etmem buyurdu. Nicin? de-
di. Sen namazi cema'at ile kilmiyorsun, buyurdu. Ben mUsliman-
lann isleri ile mesgulUm dedi. Imam, Hahka ta'atin oldugu yer-
de, mahluka ita'at edilmez buyurdu. Halife, dogru soyltiyorsun
dedi ve serayinda mescid yapilmasim emretdi. MUezzin ve imam
ta'yin edildi ve ondan sonra namazi hep cema'at ile kildi.

-100-

CUM'A NAMAZI

Allahu teala Cum'a gununii miislimanlara mahsus kilmisdir.
Cum'a giinii ogle vaktinde, Cum'a namazini kilmak, Allahu te-
alanin emridir.

Allahu teala, Cum'a suresi sonundaki ayet-i kerimede mea-
len buyurdu ki, (Ey imaii etmekle sereflenen kullarim! Cum'a
giinii, ogle ezam okundugu vakt hutbe dinlcmek ve Cum'a na-
mazi kilmak kin cami'e kosunuz! Ahsverisi birakiniz! Cum'a
namazi ve hutbe, size baska islerinizden daha faidelidir. Cum'a
namazini kildikdan soma, cami'den cikar, diinya islerinizi yap-
mak icin dagilabilirsiniz. Allahu tealadan rizk bekleyerek cah-
snsiniz. Allahii tea lay 1 cok hatirlayiniz ki, kurtulabilesiniz!)

Namazdan sonra, isteyen isine gider cahsir, isteyen cami'de
kahp namaz kilmak ile, Kur'an-i kerim ve diia ile mesgul olur.
Cum'a namazi vakti girince, ahs-veris gunahdir.

Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve sellem" cesidli hadis-i
seriflerinde buyurdu ki: (Bir miisliman, Cum'a giinii gusl abdes-
ti ahp, Cum'a namazina giderse, bir haftahk giinahlari afv olur
ve her adimi icin sevab verilir.)

(Cum'a namazi kdmayanlarin kalblerini Allahii teala mii-
hiirler. Galll olurlar).

(Giinlerin en kiymetlisi Cum'adn. Cum'a giinii, bayram
giinlerinden ve Asure giiniinden daha kiymetlidir. Cum'a, diin-
yada ve Cennetde mii'minlerin bayramidir).

(Bir kimse, maiii' yok iken, tie Cum'a namazi kdmazsa, Al-
lahii teala, kalbini mtihtirler. Ya'ni iyilik yapmaz olur).

(Cum'a namazindan sonra bir an vardir ki, mti'minin o anda
etdigi diia red olmaz).

(Cum'a namazindan sonra, yedi dePa ihlas ve Mu'avvize-
teyn okuyani Allahii teala, bir hafta kazadan, beladan ve kotti
islerden korur).

(Cumartesi gtinleri yehudilere, Pazar gtinleri nasaraya [hi-
ristiyanlara] verildigi gibi, Cum'a giinii de Miislimanlara veril-
di. Bu gtin, Miislimanlara hayr, bereket, iyilik vardir).

Cum'a giinii yapilan ibadetlere, baska giinde yapilanlann,
en az iki kati sevab verilir. Cum'a giinii islenen gunahlar da iki
kat yazihr.

-101-

Cum'a giinii, ruhlar toplanir ve birbirleriyle tamsirlar. Kabr-
ler ziyaret edilir. Bu giinde kabr azabi durdurulur. Ba'zi alimle-
re gore, mii'minin azabi artik baslamaz. Kafirin, Cum'a ve Ra-
mezanda yapilmamak iizere, kiyamete kadar surer. Bu gun ve
gecesinde olen mii'minler, kabr azabi cekmez. Cehennem,
Cum'a giinii cok sicak olmaz. Adem aleyhisselam, Cum'a giinii
yaratildi. Cum'a giinii Cennetden cikanldi. Cennetdekiler, Al-
lahii tealayi Cum'a giinleri goreceklerdir.

Cum'a Namazinin Farzlan

Cum'a giinii onalti rek'at namaz kilinir. Bunun iki rek'atini
kilmak farzdir. Ogle namazindan daha kuvvetli farzdir. Cum'a
namazi farz olmak icin iki diirlii sarti vardir:

1 — Eda sartlan.

2 — Viicub sartlan.

Eda sartlanndan biri noksan olursa namaz kabul olmaz. Vii-
cub sartlan bulunmazsa kabul olur.

Eda, ya'nf Cum'a namazinin sahfh olmasi i^in sartlan yedidir:

1 — Namazi sehrde kilmak (Sehr: Cema'ati en biiyiik cami'e
sigmayan yer demekdir.)

2 — Devlet reisinin veya valinin izni ile kilmak. Bunlarm
ta'yin etdigi hatib, kendi yerine baskasim vekil edebilir.

3 — Ogle namazinin vaktinde kilmak.

4 — Vakt icinde hutbe okumak. [Alimler, Cum'a hutbesini
okumak, namaza dururken (Allahii ekber) demek gibidir dedi.

Ya'ni iki hutbeyi de, yalniz arabca okumak lazimdir. Hatib
efendi, icinden E'uzti okuyup, sonra ytiksek sesle, hamd ve se-
na ve kelime-i sehadet, salat-ii selam okur. Sonra, sevaba, aza-
ba sebeb olan seyleri hatirlatir ve ayet-i kerime okur. Oturup
kalkar. Ikinci hutbeyi okuyup, va'z yerine, mii'minlere diia
eder. Dort halifenin adini soylemesi miistehabdir. Hutbeye
diinya sozii kansdirmak haramdir. Hutbeyi, nutk ve konferans
sekline sokmamalidir. Hutbeyi kisa okumak siinnetdir. Uzun
okumak mekruhdur.]

5 — Hutbeyi namazdan once okumak.

6 — Cum'a namazim cema'at ile kilmak.

-102-

7 — Cami' kapilanni herkese acik tutmak.

Cum'a namazimn viiciib sartlan dokuzdur:

1 — Sehrde, kasabada oturmak. Musafirlere farz degildir.

2 — Saglam olmak, hastaya, hastayi birakamiyan bakiciya
ve ihtiyarlara farz degildir.

3 — Hur olmak.

4 — Erkek olmak. Kadinlara farz degildir.

5 — Akil ve balig olmak. Ya'ni (Miikellef) olmak.

6 — Kor olmamak. Yolda goturen olsa bile, a'ma olana farz
degildir.

7 — Yuriiyebilmekdir. Nakl vasitasi olsa bile felcliye, ayak-
siza farz degildir.

8 — Hapsedilmis olmamak ve dtisman korkusu, hukumet-
den, zalimden korkusu olmamak.

9 — Fazla yagmur, kar, firtina, camur ve soguk olmamak.

Cum'a Namazi Nasil Kihnir?

Cum'a giinii, ogle ezam okununca, onalti rek'at Cum'a na-
mazi kilinrr. Bunlar sirasi ile soyledir:

1 — Once, Cum'a namazimn dort rek'atlik "Ilk siinneti" ki-
linir. Bu siinnet, ogle namazimn ilk siinneti gibi kihnir. Buna
"Niyyet etdim, Allah rizasi icin, Cum'a namazimn ilk sunnetini
kilmaga, dondiim kibleye" diye niyyet edilir.

2 — Sonra, cami' icinde ikinci ezan ve hutbe okunur.

3 — Hutbe okundukdan sonra, ikamet okunup, cema'at ile
Cum'a namazimn iki rek'atlik "farzi" kihnir.

4 — Cum'a namazimn farzi kilindikdan sonra, dort rek'atlik
"Son siinneti" kihnir. Bunun kiknisi ogle namazimn ilk siinne-
ti gibidir.

5 — Bundan sonra, "Uzerime farz olan kilamadigim son og-
le namazimn farzim kilmaga" diye niyyet ederek, "Ahir zuhur"
namazi kihnir. Dort rek'atlik bu namazin kilinisi ogle namazi-
mn farzimn kilinisi gibidir.

6 — Sonra da, iki rek'at "Vaktin siinneti" kihnir. Kilinisi, sa-
bah namazimn siinnetinin kilinisi gibidir.

-103-

7 — Bundan sonra, Ayetel-kiirsi ve tesbihler okunup, dua
edilir.

Cum'a Giiniiniin Siinnet ve Edebleri:

1 — Cum'ayi persembe gununden karsilamak.

2 — Cum'a giinii gusl abdesti almak.

3 — Basi tras etmek. Sakalin bir tutamdan fazlasim ve tir-
naklan kesmek. Temiz elbise giymek.

4 — Cum'a namazina miimkin oldugu kadar erken gitmek.

5 — On safa gecmek icin, cema'atin omuzlanndan asmama-
lidir.

6 — Cami'de namaz kilanin oniinden gecmemek.

7 — Hatib efendi minbere cikdikdan sonra hie bir sey soyle-
memek, konusana isaret ile bile cevab vermemek ve ezam tek-
rarlamamak.

8 — Cum'a namazindan sonra Fatiha, Kafirun, Ihlas, Felak
ve Nas surelerini yedi kerre okumak,

9 — Ikindiye kadar cami'de kalip, ibadet etmek.

10 — Ehl-i siinnet alimlerinin kitablanndan anlatan alimle-
rin dersinde, va'zinda bulunmak.

11 — Cum'a giinumi, hep ibadet ile gecirmek.

12 — Cum'a giinii salevat-i serife getirmek.

13 — Kur'an-i kerim okumak. (Kehf) suresini okumahdir.

14 — Sadaka vermek.

15 — Ana-babayi veya kabrlerini ziyaret etmek.

16 — Evin yemeklerini bol ve tath yapmak.

17 — Cok namaz kilmak. Kazaya kalmis namazi olanlar, ka-
za namazi kilmahdir.

BAYRAM NAMAZLARI

Sevval ayinin birinci giinii fitr, ya'ni Ramezan bayramimn,
Zilhiccenin onuncu giinii ise, Kurban bayramimn birinci gunle-
ridir. Bu iki giinde, gtines dogdukdan ve kerahet vakti cikdik-
dan sonra, iki rek'at bayram namazi kilmak, erkeklere vacibdir.

Bayram namazlannin sartlan, Cum'a namazimn sartlan gibi-
dir. Fekat, burada hutbe siinnetdir ve namazdan sonra okunur.

Ramezan bayraminda namazdan once tath [hurma veya se-

-104-

ker] yimek, gusl etmek, misvak kullanmak, en iyi elbiseleri giy-
mek, fitrayi namazdan once vermek, yolda yavasca tekbir oku-
mak mustehabdir.

Kurban bayrami namazindan once bir sey yimemek, namaz-
dan sonra once kurban eti yimek, namaza giderken yuksek ses-
le, ozrii olan yavasca tekbir getirmek mustehabdir.

Bayram namazlan iki rek'atdir. Cema'at ile kilinir, yalniz ki-
linmaz.

Bayram Namazi Nasil Kilinir?

1- Once "Niyyet etdim vacib olan bayram namazim kilmaga,
uydum hazir olan imama" diye niyyet ederek, namaza durulur.
Sonra "Siibhaneke" okunur.

2- Subhanekeden sonra eller tie def a tekbir getirerek kulak-
lara kaldinlip, birinci ve ikincisinde iki yana birakilir. Ucuncii-
siinde, gobek altina baglamr. Imam once Fatiha, sonra bir sure
okur ve beraberce riikii'a egilinir.

3- Ikinci rek'atde, imam once Fatiha ve bir sure okur. Sonra
iki el iic def a tekbir getirerek kaldinhr. Uciincude de yanlara
birakilir. Dorduncti tekbirde elleri kulaklara kaldirmayrp, rii-
kii'a egilinir. Kisaca: iki salla, bir bagla, U? salla, bir egil! diye
ezberlenir.

Tesrik Tekbirleri:

Kurban Bayramimn arefesi giinii, sabah namazindan, dor-
diincii giinii ikindi namazina kadar, hacilann ve hacca gitme-
yenlerin, erkek, kadin herkesin, cema'at ile kilsin, yalniz kilsin,
farz namazindan sonra selam verir vermez, bir kerre "Tesrik
tekbir"ini okumasi vacibdir.

Cenaze namazindan sonra okunmaz. Cami'den cikdikdan
sonra veya konusdukdan sonra, okumak lazim degildir.

Imam tekbiri unutursa, cema'at terk etmez. Erkekler, yiik-
sek sesle okuyabilir. Kadinlar yavas soyler.

Tesrik Tekbiri:

"ALLAHU EKBER, ALLAHU EKBER. LA iLAHE iL-
LALLAH VALLAHU EKBER. ALLAHU EKBER VE LiL-
LAHiLHAMD".

-105-

OLUME HAZIRLIK

Oliimii hatirlamak, en buyuk nasihatdir. Her iman sahibi
kimsenin, olumu cok hatirlamasi sunnetdir. Olumu cok hatirla-
mak, emrlere sanlmaya ve gunahlardan sakinmaya sebeb olur.
Haram islemege cesareti azaltir. Sevgili Peygamberimiz "sallal-
lahu aleyhi ve sellem" buyurdu ki: (Lezzetleri yikan, eglencele-
re son veren olumu, cok hatirlayiniz!). Din buyuklerinden
ba'zisi hergun bir kerre hatirlamayi Met edinmisdi. Evliyamn
buyuklerinden Muhammed Behaeddin-i Buhari "kuddise sir-
ruh" hergun yirmi kerre, kendini olmiis, mezara konmus diisii-
niirdu.

Uzun emel, cok yasamagi istemekdir. Ibadet yapmak, dine
hizmet etmek icin cok yasamagi istemek, uzun emel degildir.
Uzun emel sahibleri, ibadetleri vaktinde yapamazlar. Tevbe et-
megi terk ederler. Kalbleri kati olur. Olumu hatirlamazlar. Va'z
ve nasihatlerden ibret almazlar.

Uzun emel sahibi, hep dunya mahna ve mevki'ine kavusmak
icin omrtinii harcar. Ahireti unutur. Yalniz zevk ve sefasim du-
siiniir.

Hadis-i seriflerde buyuruldu ki:

(Olmeden evvcl oliiniiz. Hesaba cekilmeden once kendinizi
hesaba cckiniz!)

(Oliimden sonra olacak seyleri, sizin bildiginiz gibi, hayvan-
lar da bilselerdi, yimek icin semiz hayvan bulamazdiniz).

(Gece giindiiz oliimii hatirlayan kimse, kiyamet giinii sehid-
ler yaninda olacakdir).

Uzun emelin sebebleri; dunya zevklerine diiskun olmak,
oliimii unutmak ve sihhatine, gencligine aldanmakdir. Uzun
emel hastahgindan kurtulmak icin, bu sebebleri yok etmek la-
zimdir. Oliimiin her an gelebilecegini dusunmelidir. Uzun emel
sahibi olmanin zararlanni ve oliimii hatirlamamn faidelerini 6g-
renmelidir. Hadis-i serifde buyuruldu ki:

(Oliimii cok hatirlayiniz. Onu hatirlamak, insani giinah isle-
mekden korur ve ahiretde zararh olan seylerden sakinmaga se-
beb olur).

-106-

Oliim Nedir?

Ohim, yok olmak demek degildir. Oliim, ruhun bedene olan
baghhginin sona ermesidir. Ruhun, bedenden ayrilmasidir.
Oliim, insanin bir halden, baska bir hale donmesidir. Bir evden,
bir eve goc etmesi gibidir. Omer bin Abdiila'ziz hazretleri bu-
yurdu ki, (Sizler, ancak ebediyyet, sonsuzluk icin yaratildimz.
Lakin bir evden, bir eve goc edersiniz). Oliim, mii'mine hediy-
yedir, ni'metdir. Giinahi olanlara musibetdir. Insan oliimii iste-
mez. Halbuki oliim, fitneden hayrhdir. Insan yasamayi sever.
Halbuki oliim, ona hayrhdir. Salih olan mii'min, oliim ile diin-
yanin eziyyet ve yorgunlugundan kurtulur. Zalimlerin oliimii
ile memleketler ve kullar rahata kavusur. Bir zalimin olumiin-
de, soylenen eski bir beyt soyledir:

Ne kendi etdi rahat, ne aleme rerdi huzur,
Yikildi gitdi cihandan, dayansm ehl-i kubur.

MiTminin ruhunun bedenden aynlmasi, esirin hapisden kur-
tulmasi gibidir. Mii'min oldiikden sonra, bu diinyaya geri gel-
mek istemez. Yalniz sehidler, diinyaya geri gelip bir daha sehid
olmak ister. Oliim, her miisliman icin hediyyedir. Bir adamin
dinini, ancak mezan korur. Mezardaki hayat ise, ya Cennet
bagcelerinde bulunmak veyahud da, Cehennem cukurlannda
bulunmak gibidir.

Oliim Hakdir

Oliimden kurtulmak, miimkin midir? Elbette degildir. Kim-
senin bir saniye bile yasamaya elinde imkani yokdur. Eceli ge-
len oliir. Bu vakt, goz acip kapayincaya kadar gecen bir andir.
Kur'an-i kerimde bir ayet-i kerimede mealen, (Ecelleri gcldigi
zeman, onu bir saat ileri ve geri alamazlar) buyurulmusdur.

Allahii teala bir kimsenin oliimiinii nerede takdir etdi ise, o
kisi mahni, miilkiinii, evladim birakip orada vefat eder.

Allahii teala, bizim giinde ne kadar nefes ahp verdigimizi bi-
lir. Onun bilmedigi bir sey yokdur. Iman edip, hayatimiz ibadet
ile gecdi ise, sonu se'adet olur. Allahii teala Azrail "aleyhissela-
ma" buyurur ki: (Dostlanmin canini kolay al, diismanlarimin
canini giic al!). Iman sahiblerine, bu ne biiyiik miijdedir. Iman-
dan mahrum kalanlar icin de, ne biiyiik felaketdir.

-107-

CENAZE NAMAZI

Bir miTminin vefat etdigini, haber alan erkeklere, erkek
yoksa, kadinlara cenaze namazi farz-i kifayedir. Cenaze nama-
zi, Allah icin namaz ve olen kimse icin duadir. Ehemmiyyet ver-
meyenin imam gider.

Cenaze Namazimn Sartlan

1- Meyyit musliman olmalidir.

2- Yikanmis olmalidir. Yikanmadan gomulen, iizerine top-
rak atilmamis ise, cikanlip yikanir, sonra namazi kilinir. Cena-
zenin ve imamin bulundugu yerin temiz olmasi lazimdir.

3- Cenazenin veya bedenin yansi ile, basinin veya bassiz ya-
ndan fazla bedenin, imamin oniinde bulunmasi lazimdir.

4- Cenaze, yerde veya yere yakin, ellerle tutulmus veya tas
ustune konmus olmalidir. Cenazenin basi, imamin sagina, aya-
gi soluna gelecekdir. Tersine koymak gunahdir.

5- Cenaze imamin oniinde hazir olmalidir.

6- Cenazenin ve imamin avret mahalli ortulii olmalidir.

Cenaze Namazimn Farzlan

1- Dort kerre tekbir getirmekdir.

2- Ayakda kilmakdir.

Cenaze Namazimn Siinnetleri

1- Siibhaneke okumak,

2- Salevat okumak,

3- Kendine ve meyyite ve biitiin miislimanlara afv ve magfi-
ret icin bildirilmis olan diialardan bildigini okumak.

Cenaze namazi, cami' icerisinde kilinmaz.

Canli olarak dogdukdan sonra olen cocugun ismi konur, yi-
kanir, kefenlenir, namazi kilinir.

Cenaze tasinacagi zeman, tabutun dort kolundan tutulur.
Once cenazenin bas tarafi sag omuza, sonra ayak tarafi sag
omuza, sonra bas tarafi sol omuza, sonra ayak tarafi sol omuza

-108-

konmak suretiyle her birinde onar adim tasinir. Kabre vanldigi
zeman cenaze omuzlardan yere indirilmedikce oturulmaz.
Defn edilirken isi olmiyanlar otururlar.

Cenaze Namazi Nasil Kihnir?

Cenaze namazinin dort tekbirinden her biri, bir rek'at gibi-
dir. Dort tekbirin yalniz birincisinde eller kulaklara kaldinhr.
Sonraki lie tekbirde eller kaldinlmaz.

1- Ilk tekbir ahnip, iki el baglaninca (Siibhaneke) okunur ve
okunurken (vecelle senaiike) de denir. Fatiha okunmaz.

2- Ikinci tekbirden sonra, tesehhiidde otururken okunan (sa-
levat)lar, ya'ni (Allahiimmc salli) ve (Bank) dualan okunur.

3- Ucuncu tekbirden sonra, cenaze diiasi okunur. [Cenaze
duasi yerine "Rabbena ati-na..." veya yalniz "Allahuniinagfii
leh" demek veyahud diia niyyetiyle (Fatiha-i serife)yi okumak
da olur.]

4- Dorduncu tekbirden sonra, hemen saga ve sonra sola se-
lam verilir. Selam verirken, cenazeye ve cema'ate niyyet edilir.

imam yalniz dort tekbiri ve iki omuza selami, yiiksek sesle
soyler, digerlerini icinden okur.

Cenaze namazi, kihndikdan sonra, tabutun yaninda diia et-
mek caiz degildir. Mekruh olur.

TERAVIH NAMAZI

Teravih namazi erkek ve kadinlar icin siinnetdir. Ramezan-i
serifin her gecesinde kihnir. Cema'at ile kihnmasi stinnet-i kifa-
yedir. Vakti yatsi namazindan sonra ve vitrden oncedir. Vitr-
den sonra da kihnabilir. Mesela, Teravih namazinin bir kismina
yetisip, imamla vitr namazim kilan kimse, teravih namazindan,
yetisip kilamadigi rek'atleri, vitrden sonra kilar.

Kihnmayan teravih namazi kaza edilmez. Kaza edilirse, na-
file olur. Teravih olmaz.

Teravih namazi yirmi rek'atdir.

Teravih Nasil Kilinir?

Vitr namazi, yalniz Ramezan ayinda cema'at ile kihnir. Te-

-109-

ravih namazim ikiser rek'at olmak tizere, on selamla ve her dort
rek'at sonunda bekleyip tesbfh yaparak kilmak mtistehabdir.
Kaza borcu olan, bos zemanlannda, bes vaktin stinnetleri ve te-
ravih yerine de kaza kilip, bir an once, kazalan bitirip, sonra bu
namazlan kilmaga baslamahdir.

Teravih namazi cami'de cema'at ile kilinmca, baskalan evde
yalniz kilabilir, gtinah olmaz. Fekat cami'deki cema'at sevabm-
dan mahrum kalir. Evde, bir veya birkac kisi ile cema'at ile kilar-
sa, yalniz kilmakdan yirmiyedi kat fazla sevab kazanir. Her iftitah
tekbirinde niyyet etmek daha iyidir. Yatsiyi cema'at ile kilmryan-
lar, teravihi cema'at ile kilamaz. Yatsiyi cema'at ile kilmiyan bir
kimse, farzi yalnrz kilip, sonra teravihi cema'at ile kilabilir.

Besinci Boliim

YOLCULUKDA NAMAZ

Hanefi mezhebinde olan bir kimse, onbes giinden az kalmak
niyyeti ile yuzdort kilometre ve daha uzak bir yere giderse mu-
safir olur.

Seferi veya miisafir olmak demek, yolcu olmak demekdir.
Musafir, dort rek'atli farz namazlan iki rek'at kilar. Mukim
imama uyarsa, yine dort rek'at kilar. Musafir, imam olursa,
ikinci rek'atin sonunda selam verir. Sonra ona uymus olan ce-
ma'at, namazlanni temamlamak icin ikiser rek'at daha kilarlar.

Seferi olan bir kimse, mest iizerine tic gun, tic gece mesh
edebilir. Orucunu bozabilir. Yolcu rahat ise orucunu bozmama-
si daha iyidir. Kurban kesmesi vacib olmaz. Cum'a namazi da
seferi olana farz degildir.

Namaz vaktinin sonunda sefere cikan kimse bu namazi kil-
mamis ise, iki rek'at kilar. Fekat vaktin sonunda vatanma gelen,
bu vaktin namazim kilmamis ise dort rek'at kilar.

(Ni'met-i islam)da diyor ki: Nafile namazlan ayakda kilma-
ga gticti yeterken, oturarak kilmak, her zeman ve her yerde ca-
izdir. Oturarak kilarken, rtikti' icin bedeni ile egilir. Secde icin,
basini yere kor. Lakin, ozrti yok iken nafileleri oturarak kilana,
ayakda kilanin yansi kadar sevab verilir. Bes vakt namazin
sunnetleri ve teravih namazi da, nafile namazdir. Yolda, ya'ni
sehr, koy haricinde, nafile namazlan hayvan tizerinde kilmak

-110-

caizdir. Kibleye donmek ve riiku' ve secde yapmak lazim degil-
dir. Ima ile kilar. Ya'ni, riikii' icin, bedeni ile biraz egilir. Secde
icin, bundan daha cok egilir. Hayvan iizerinde fazla necaset bu-
lunmasi, namaza mani' degildir. Yerde nafile kilarken yorula-
nin, bastona, insana, divara dayanip kilmasi, caiz olur. Kendi
yiiriirken namaz kilmak sahih degildir.

Farz ve vacib namazlan, zaruret olmadikca, hayvan iizerin-
de kilmak caiz degildir. Ancak, ozr ile kilabilir. Zaruret olan
ozrler: Maknrn, caninin, hayvaninin tehliikede olmasi, inince
hayvanmin veya hayvandaki veya yamndaki malm cahnmasi,
yirtici hayvan, dUsman, yerde camur olmasi, yagmur olmasi,
hastamn inerken, binerken, iyi olmasimn gecikmesi veya hasta-
hginin artmasi, arkadaslannin beklemeyip, tehliikede kalmasi,
indikden sonra, hayvana yardimcisiz binememek. Miimkin ise,
hayvani kibleye karsi durdurup kilar. Miimkin degil ise, hare-
ket cihetlerinde kilar. Hayvan iizerindeki mahmil denilen san-
dik gibi seylerin icinde kilmak da, boyledir. Hayvan durduru-
lup, mahmilin altina direk konursa, (Serir), ya'ni masa, kanape
gibi olup, yerde kilmak demekdir. Kibleye karsi ayakda kilma-
si lazim olur. Inebilen kimse, farzlan mahmilde kilamaz.

Gemide namaz kilmak, Ca'fer Tayyar hazretleri Habesistana
giderken, Resulullahin "sallallahu aleyhi ve sellem" ona ogretdi-
gi gibi, soyledir: Hareket eden gemide, ozrii olmadan farz ve va-
cib de kilinir. Gemide cema'at ile kilinabilir. Hareket eden gemi-
de de, ima ile kilmak caiz olmayip, rtiku' ve secde yapar. Kible-
ye donmesi de lazimdir. Namaza baslarken kibleye karsi durur.
Gemi dondukce, kendisi kibleye doner. Gemide necasetden ta-
haret de lazimdir. Imam-i a'zam Ebu Hanifeye gore, giden gemi-
de farzlan da, ozrsuz iken, yerde oturarak kilmak caiz olur.

Deniz ortasinda demirlemis gemi, cok sallamyor ise, giden
gemi gibidir. Az sallamyorsa, sahilde duran gemi gibidir. Sahil-
de duran gemide farzlar oturarak kihnmaz. Sahile cikmak
mUmkin ise, ayakda kilmak da sahih olmayip, karaya cikip kil-
mak lazimdir. Mali, cam veya geminin hareket etmek tehlUkesi
varsa, gemide ayakda kilmasi caiz olur.

(Ibni Abidin) diyor ki: (Iki tekerlekli olup da, hayvana bag-
lanmadan yerde dUz duramiyan arabada, dururken de, gider-
ken de, namaz kilmak, hayvan Uzerinde kilmak gibidir. Dort te-
kerlekli araba, dururken serir, masa gibidir. Hareket ederken

-111-

ise, hayvan icin yukanda yazili ozrlerle, icinde farz kilinabilir ve
arabayi durdurup kibleye karsi kilar. Durduramazsa, giden ge-
mideki gibi kilar). Hareket esnasinda kibleye donemiyen, Safi'i
mezhebini taklid ederek, iki namazi cem' eder. Buna da imkan
olmazsa, kibleye donmesi sakit olur. Sandalyada, koltukda otu-
rarak, una ile namaz kilmak, hickimseye caiz degildir. Otobus-
de, tayyarede namaz kilmak, arabada kilmak gibidir.

Farzlan ve vacibleri, yolculukda zaruret olmadikca hayvan
iizerinde kilmamalidir. Vasitalan durdurup, kibleye karsi ve
ayakda kilmalidir. Bunun icin vasitaya binmeden gerekli ted-
birleri onceden almalidir.

Musafir, vapurda ve trende, farz namaza, kibleye karsi du-
rup, secde yeri yanina pusula koymali. Vapur ve tren donduk-
ce, kendisi kibleye donmelidir. Gogsu kibleden aynlirsa, nama-
zi bozulur. Otobiisde, trende, dalgali denizde kibleye donemi-
yenlerin farz namazlan caiz olmiyacagindan, bunlar yolda ol-
duklari miiddetce Safi'i mezhebini taklid ederek, ogle ile ikin-
diyi ve aksam ile yatsiyi, cem' edebilir. Ya'ni seferde iken bu iki
namazi birbiri arkasina kilar. Ciinki, Safi'i mezhebinde 80 kilo-
metreden ziyade siiren yolculukda, ikindiyi ogle namazi vaktin-
de ve yatsiyi aksam namazi vaktinde takdim ederek kilmak, ve-
yahud ogleyi ikindi vaktine ve aksami, yatsi namazi vaktine te-
hir ederek, iki namazi bir arada kilmak caizdir. Bunun icin, Ha-
nefi mezhebinde olan kimse, yolda kibleye donemiyecek ise,
yola cikdikdan sonra, giindiiz bir yerde durdugu zeman, ogle
vaktinde ogleyi kihnca hemen ikindiyi de kilmah, gece duruldu-
gu zeman, yatsi vaktinde aksami ve sonra yatsiyi bir arada kil-
mah ve bu dort namaza niyyet ederken (Safi'i mezhebini taklid
ederek eda ediyorum) diye niyyet etmeli, ya'ni kalbinden gecir-
melidir. Yola cikmadan veya yolculuk bitdikden sonra, iki vak-
tin namazi birlikde kihnmaz.

HASTALIKDA NAMAZ

Abdesti bozan seyin bedenden cikmasi, devamh olursa,
(Ozr) denir. Idrar, ic siirmesi, yel kacirmak, burun kanamasi ve
yaradan kan, sari su akmasi, agndan, sisden dolayi gozyasi ak-
masi, bir namaz vakti icinde, devamh olunca, bu kimse ve isti-
haza kani akan kadin, ozr sahibi olurlar. Tikamakla, ilac ile ve-
ya namazi oturarak yahud una ile kilarak, bunlan durdurmala-

-112-

n lazimdir. Idrar kaciran erkek, idrar yoluna arpa kadar nebati
pamuk sokar. Fitil, az olan idran emerek, disan damlamasina
mani' olur. Boylece, abdest bozulmaz. Idrar yaparken, fitil ken-
diliginden disan cikar, gider. Idrar cok kacryorsa, fazlasi fitilden
gecerek, disan sizar ve abdesti bozulur. Sizan idrann camasin
kirletmemesi lazimdir. Kadinlar, onlerine daima (Kiirsiif) deni-
len bez koymalidir. Akintiyi durduramazlarsa, her namaz vak-
tinde abdest alip, namazi oylece kilar. Ozr sahibi olan kimse bir
abdest ile, vakt cikincaya kadar farz, kaza ve nafile kilabilirler.
Kur'an-i kerimi tutabilirler. Namaz vakti cikinca, abdesti bozu-
lur. Vakt cikmadan once de, ozr olan seyden baska bir sebeb ile
abdesti yine bozulur. Mesela, burun deliklerinin birinden kan
gelmekde iken abdest alip, sonra diger delikden de kan akma-
ga baslasa, abdesti bozulur. Ozr sahibi olmak icin, abdesti bo-
zan seyin, bir namaz vaktinde devamh akmasi lazimdir. Abdest
alip, o vaktin farzini kilacak kadar bir zemanda akmazsa, ozr
sahibi olmaz. Malikinin bir kavline gore, bir damla akinca, ozr
sahibi olur. Bir kimse ozr sahibi olunca, sonraki namaz vaktle-
rinde, bir kerre, bir damla gelince, ozr sahibi olmasi, o vaktler-
de de devam eder. Bir namaz vaktinde hie gelmezse, ozr sahibi
olmak biter. Ozre sebeb olan necaset, elbiseye dirhem mikda-
rindan fazla bulasinca, tekrar bulasmasina manf olmak miim-
kin ise, bulasmis yeri yikamak lazim olur.

Gusl abdesti ahnca, hasta olmakdan veya hastahgimn sid-
detlenmesinden yahud uzamasindan korkan, teyemmum eder.
Bu korku, kendi tecribeleri ile yahud musliman, adil tabibin
[doktorun] soylemesi ile bilinmis olur. Fiski, gtinah islemesi dil-
lere diismiis olmiyan tabibin sozii de kabul edilir. Soguk olup,
bannacak yer, suyu lsitacak sey, sehrde hamam parasi bulama-
mak, hastahga sebeb olabilir. Hanefide, bir teyemmum ile, di-
ledigi kadar farz kilabilir. Safi'ide ve malikide, her farz namaz
icin yeniden teyemmum eder.

Abdest a'zasimn yansinda yara olan teyemmum eder. Yara
yandan azinda ise, saglamini yikayip, yarayi mesh eder. Guslde,
biitiin beden bir uzv sayildigi icin, biitiin bedenin yansi yara ise
teyemmum eder. Yarah yer, yandan az ise, saglamini yikayip
yaralan mesh eder. Yaraya mesh zarar verirse, sargiya mesh
eder. Buna da zarar verirse, meshi terk eder. Abdestde ve gusl-
de, basa mesh zarar verirse, basi mesh etmez. Eli colak [ekzema,

- 113 - Namaz Kitabi - F:8

yara] olup, su kullanamiyan teyemmiim eder. Yiiziinii, kollanni
yere, [kirecli, toprakli, tash divara] siirer. Elleri ve ayaklan ke-
sik olanin yiizii de yara ise, namazi abdestsiz kilar. Abdest aldi-
racak kimse bulamiyan, teyemmiim eder. Cocugu, kolesi, iicret
ile tutdugu kimse, yardima mecburdurlar. Baskalanndan da yar-
dim ister. Fekat, onlar yardima mecbur degildir. Kadin ve koca
da birbirlerine abdest akhrmaga mecbur degildirler.

Kan aldirarak, siiliik tutunarak, yara, ciban olarak, kemigi
kirilarak veya incinerek sargi [pamuk, gaz bezi iizerine flaster,
merhem] koyan, orasini soguk, sicak su ile yikamaga veya mesh
etmege kadir olamazsa, abdestde ve guslde, bunlann yandan
fazlasi iistiine bir kerre mesh eder. Sargiyi cozmek zarar verir-
se, altindaki saglam yerler yikanmaz. Sargi aralannda goriinen
saglam deri kismlan mesh edilir. Sargiyi abdestli olarak sarmak
lazim degildir. Meshden sonra, sargi degisdirilirse, iistiine bas-
kasi da sanhrsa, yenisine mesh lazim olmaz.

Ayakda duramiyan veya ayakda durunca, hastahgimn uzaya-
cagini cok zan eden hasta, namazim oturarak kihp, riikii' icin be-
denini biraz eger. Sonra dikilip, sonra yere iki kerre secde yapar.
Kolayina geldigi gibi oturur. Diz cokmesi, bagdas kurmasi, ihti-
ba etmesi, ya'ni kaba etleri iizerine oturup kollanni dizlerinin
etrafina halka yapmasi caizdir. Bas, diz, goz agnsi hastalik sayi-
lir. Diismana goriinmek korkusu da, ozrdiir. Ayakda orucu, ab-
desti bozulan da oturarak kilar. Bir seye dayanarak ayakda du-
rabilen dayanarak kilar. Ayakda fazla duramiyan, iftitah tekbi-
rini ayakda ahp, agn hasil olunca, oturarak devam eder.

Yere secde yapmakdan aciz olan, ayakda okuyup, riikii' ve
secde icin oturarak ima eder. Oturup riikii' icin biraz, secde icin
daha cok egilir. Bedenini egemiyen, basini eger. Birsey iizerine
secde etmesi lazim degildir. Birsey iizerine secde ederse, secde
icin, riiku'dan fazla egilmis ise, namazi sahih olursa da, mek-
ruhdur. Dayanarak oturmak miimkin iken, yatarak ima caiz ol-
maz. Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve sellem", bir hastayi
ziyaret etdi. Bunun eli ile yasdigi kaldinp, iizerine secde etdigi-
ni goriince, yastigi aldi. Hasta, odun kaldirarak bunun iistiine
secde etdi. Odunu da aldi ve (Giiciin yeterse, yere secde et! Ye-
re egilemezsen, yiiziine birsey kaldinp, bunun iizerine secde et-
me! Ima ederek kd ve secdede, riikii'dan daha cok egil!) bu-
yurdu. (Bahr-iir-raik)da bildirildigi iizere, Al-i Imran suresinin

-114-

yuzdoksanbirinci ayet-i kerfmesinde mealen, (Namazi, giicii ye-
ten ayakda kilar. Adz olan oturarak kilar. Bundan da aciz olan
yatarak kdar) buyurulmakdadir. Imran bin Husayn hasta olun-
ca, Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buna, (Ayakda kd!
Giiciin yetmezse, oturarak kil! Buna da kudretin olmazsa, yan
veya sirt iistii yatarak kil!) buyurdu. Goruluyor ki, ayakda dura-
miyan hasta, oturarak kilar. Oturamiyan, yatarak kilar. Sandal-
yada, koltukda kilmaga izn verilmemisdir. Hastamn ve otobus-
de, tayyarede gidenin, koltukda, sandalyada kilmasi islamiyyete
uygun degildir. Cema'ate gidince ayakda kilamiyan, evinde
ayakda kilar. Yirmi seyden birinin bulunmasi, cema'ate gitme-
mek icin ozr olur. Yagmur, siddetli sicak ve soguk, canina veya
malina saldiracak dusman korkusu, arkadaslannin gidip yolda
yalniz kalmakdan korkmak, havanin cok karanlik olmasi, fakir
borclunun yakalamp nabs olunmakdan korkmasi, kor olmak,
yuruyemiyecek felci olmasi, bir ayagi kesik olmak, hasta, kotti-
riim olmak, camur, yiiriiyememek, yiiriiyemiyen ihtiyar, nadir
bulunan fikh dersini kacirmak, sevdigi yemegi kacrrmak korku-
su, yolculuga hareket halinde olmak, yerine birakacak kimse
bulunmiyan hasta bakici, gece siddetli riizgar, halaya gitmek
icin sikismak. Hastahgimn artmasindan veya uzamasindan kor-
kan hasta ve hastasi bakimsrz kalacak olan hasta bakici ve cok
ihtiyarhkdan yuriimesi guc olmak, Cum'a namazina gitmemek
icin ozrdiir. Cema'ate yiiriiyerek gidip gelmek, vasitaya binerek
gitmekden efdaldir. Cami'de sandalyada, koltukda oturarak,
ima ile kilmak caiz degildir. Islamiyyetin bildirmedigi seklde
ibadet yapmak (Bid'at) olur. Bid'at islemenin biiyiik giinah ol-
dugu fikh kitablannda yazihdir.

Birseye dayanarak oturamiyan hasta, sirt iistii yatarak, sirt
iistii yatamazsa, sag yanina yatarak basi ile ima eder. Kibleye
donemiyen, kolayina gelen cihete dogru kilar. Sirt iistii yatanin
basi altina birsey konarak, ytizii kibleye karsi yapihr. Dizlerini
dikmesi iyi olur. Basi ile ima edemiyenin namazi kazaya birak-
masi caiz olur. Namaz arasinda hasta olan, giicii yetdigi seklde
devam eder. Yerde oturarak kilan hasta namazda iyi olursa,
ayakda kilarak devam eder. Akh, su'uru giden, namaz kilmaz.
Bes vakt gecmeden iyi olursa, bes vakti kaza eder. Alti namaz
gecerse, hie kaza etmez.

Ima ile de olsa, kihnmayan namazi acele kaza etmek farz-
dir. Kaza etmeden Slum haline gelirse, kilmadigi namazlann

-115-

iskati icin, birakdigi maldan fidye verilmesini vasiyyet etmek
vacib olur. Vasiyyet etmezse, vehsinin, hatta yabancimn kendi
malindan iskat yapmasi caiz olur denilmisdir.

KAZA NAMAZLARI

Namaz, beden ile yapilan bir ibadet oldugundan, baskasi ye-
rine kilinamaz. Herkesin kendisinin kilmasi lazimdir. Namazla-
n vaktinde kilmaya "Eda" denir. Herhangi bir zemanda tekrar
kilmaya "lade" denir. Mesela mekruh olarak kilinan namazin
vakti cikmadan, buna imkan olmazsa, her zeman iadesi vacib-
dir. Farz ve vacib olan namazi, vakti gecdikden sonra kilmaga
"Kaza" etmek denir.

Bir gunliik bes vakt farzi ve vitr namazim kilarken ve kaza
ederken, tertib sahibi olmak farzdir. Ya'ni, namaz kilarken, si-
ralanni gozetmek lazimdir. Besden fazla kazasi olmayana (Ter-
tib sahibi) denir. Cum'a farzini, o giinun ogle namazi sirasinda
kilmak lazimdir. Sabah namazina uyanamayan, hutbe okunur-
ken bile hatirlarsa, hemen bunu kaza etmelidir. Bir namazi kil-
madikca ondan sonraki bes namazi kilmak caiz olmaz. Hadis-i
serif de, (Bir namazi uykuda geciren veya unutan kimse, sonra-
ki namazi cema'at ile kilarken hatirlarsa, imamla namazi bitirip,
sonra onceki namazim kaza etsin! Bundan sonra, imamla kildi-
gini tekrar kilsin!) buyuruldu.

Farzi, kaza etmek farzdir. Vacibi kaza etmek vacibdir. Siin-
neti kaza etmek, emr olunmadi. Hanefi mezhebinin alimleri soz-
birligi ile bildiriyorlar ki; (Siinnet namazlannin yalniz vaktinde
kilinmalan emr olundu. Vaktinde kilinmayan siinnet namazlar,
insanin iizerinde bore kalmaz. Bunun icin, vaktinden sonra kaza
edilmeleri emr olunmadi. Sabahin siinneti, vacibe yakm oldu-
gundan, o gun ogleden once farzi ile kaza edilir. Sabah siinneti
ogleden sonra, baska siinnetler ise, hicbir zeman kaza edilmez.
Kaza olursa, siinnet sevabi hasil olmaz. Nafile kihnmis olur.)
(Ibni Abidin)de ve (Tergib-iis-salat) 162.ci sahifelerinde diyor
ki, (Siinnetleri, ozrsiiz oturarak kilmak caizdir. Hie kilmamak
giinahdir. Farzlan ozr ile oturarak kilmak caizdir).

Farz namazlan bilerek ve ozrsiiz olarak terketmek biiyiik
giinahdir. Vaktinde kilinmayan boyle namazlan kaza etmek la-
zimdir. Farz ve vacib olan bir namazi bile bile kazaya biraka-

-116-

bilmek icin, iki ozr vardir: Biri, dusman karsisinda olmakdir.
Ikincisi, seferde olan, ya'ni, tic giinliik yol gitmeye niyyeti olma-
sa bile, yolda bulunan kimsenin hirsizdan, yirtici hayvandan,
selden, firtinadan korkmasidir. Bunlar oturarak ve herhangi bir
tarafa donerek veya hayvan tizerinde ima ile de kilamadigi ze-
man, kazaya birakabilir. Bu iki sebeble farzlan kazaya birak-
mak, uyku ve unutmak sebebi ile kacirmak gunah olmaz. (Es-
bah) serhinde, (Bogulmak iizere olani ve benzerlerini kurtar-
mak icin namazi vaktinden sonra kilmak da sahihdir) diyor. Fe-
kat, ozr bitince, hemen kaza kilmasi farz olur. Haram olan tic
vaktden baska, bos vaktlerinde kilmak sarti ile, coluk cocugu-
nun nzkini kazanacak kadar gecikdirmek caiz olur. Daha fazla
gecikdirirse, gtinaha girmege baslar. Nitekim sevgili Peygambe-
rimiz "sallallahii aleyhi ve sellem", Hendek muharebesinin sid-
detinden kilamadiklan dort namazi hemen o gece, Eshab-i ki-
ram "radiyallahii anhiim" yarali ve cok yorgun olduklan halde,
cema'at ile kildi. Sevgili Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve
sellem" buyurdu ki; (Iki farz namazi bir araya getirmek biiyiik
giinahlardandir). Ya'ni, bir namazi vaktinde kilmayip, vaktin-
den sonra kilmak en biiyiik giinahdir. Bir hadis-i serifde buyu-
ruldu ki, (Bir namazi vakti cikdikdan sonra kilan kimscyi, Alla-
hii teala seksen hukbe Cehennemde birakacakdir.) Bir hukbe,
seksen ahiret senesidir ve ahiretin bir giinii, diinyamn bin sene-
si kadardir. Bir vakt namazi, vaktinden sonra kilmamn cezasi bu
olursa, hie kilmayamn cezasim dusiinmelidir.

Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki,
(Naniaz dinin dircgidir. Namaz kdan, dinini dogrultmus olur.
Namazi kdmiyan, dinini yikmis olur.) Bir hadis-i serifde buyur-
du ki, (Kiyamet giinii, imandan sonra ilk siial namazdan olacak-
dir.) Allahii teala buyuracak ki, (Ey kulum! Namaz hesabimn
altindan kalkarsan kurtulus senindir. Oteki hesablan kolaylas-
dinrim). Ankebtit stiresi, kirkbesinci ayetinde, mealen (Kusur-
suz kihnan bir namaz, insani pis, cirkin isleri islemckdcn korur)
buyurulmakdadir. Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve sellem"
buyurdu ki, (insanin Rabbine en yakin oldugu zeman namaz
kildigi zemandir).

Bir miislimanin herhangi bir namazi vaktinde kilmamasi iki
diirlii olur: 1- Ozr ile kilmamasidir. 2- Namazi vazife bildigi,
onem verdigi halde tenbellikle terk etmesidir.

Farz namazi ozrii olmadan, vakti gecdikden sonra kilmak,

-117-

ya'ni kazaya birakmak haramdir, btiytik gtinahdir. Bu gtinah,
kaza edince afv olmuyor. Kaza edince, yalniz namazi kilmamak
gtinahi afv olur. Bir kimse namazlan kaza etmedikce, yalniz
tevbe ile afv olmaz. Kaza etdikden sonra tevbe ederse, afv ol-
masi timid edilir. Tevbe ederken kilmadigi namazlan kaza et-
mesi lazimdir. Kaza etmeye gticti varken, kaza etmezse, aynca
btiytik bir gtinah islemis olur. Bu btiytik gtinah, her namaz kila-
cak kadar [6 dakika] bos zeraan gecince, bir evvelki azab zema-
m kadar artmakdadir. Ctinki namazi, bos zemanlarda hemen
kaza etmek de farzdir. Kaza kilmaga ehemmiyyet vermiyen
sonsuz yanacakdir. (Umdet-iil-islam) ve (Cami'-iil fetava)da di-
yor ki, (Dtisman karsisinda, bir farz namazi kilmak mtimkin
iken, terk etmek, yediytiz btiytik gtinah islemis gibi gunahdir.)
Kazayi gecikdirmenin gtinahi, vaktinde kilmamak gtinahindan
daha cokdur. Bir namazin ilk kazasim kilmaga niyyet ederek,
bir kaza kihnca, bu gtinahlann hepsi afv olur.

ACIKLAMA: (Sunnctler Yerine Kaza Kihmr mi?)

Abdtilkadir-i Geylani hazretleri (Fiituh-ul gayb) kitabinda
diyor ki: Mti'minin en once farzlan yapmasi lazimdir. Farzlar
bitdikden sonra, stinnetleri yapar. Ondan sonra nafilelerle mes-
gtil olur. Farz borcu varken, stinnet ile mesgtil olmak ahmaklik-
dir. Farz borcu olanin stinnetleri kabtil olmaz. Ali ibni Ebi Talib
"radiyallahti anh" bildiriyor: Restilullah "sallallahti aleyhi ve
sellem" buyurdu ki: (Uzerinde farz borcu olan kimsc, kazasim
kilmadan nafile kilarsa, bos yere zahmet cekmis olur. Bu kimse,
kazasim odemedikce, Allahii teala, onun nafile namazlarim ka-
bul etmez). Abdtilkadir-i Geylaninin yazdigi bu hadis-i serifi
serheden Hanefi mezhebi alimlerinden Abdtilhak-i Dehlevi
hazretleri buyuruyor ki: (Bu haber, farz borcu olanlann, stinnet-
lerinin ve nafilelerinin kabtil olmiyacagini gostermekdedir. Stin-
netlerin, farzlan tamamhyacagini biliyoruz. Bunun ma'nasi farz-
lar yapihrken, bunlann kemallerine sebeb olan birsey kacinhr-
sa, stinnetler, kihnan farzin kemal bulmasina sebeb olur. Farz
borcu olanin kabtil edilmeyen stinnetleri bir ise yaramaz).

Kudtis kadisi Muhammed Sadik Efendi, faite namazlann
kaza edilmesini anlatirken, soyle bildirmekdedir: Btiytik alim
Ibni Nticeym hazretlerine soruldu ki, (Bir kimsenin kazaya
kalmis namazlan olsa, sabah, ogle, ikindi, aksam ve yatsimn
stinnetlerini bu namazlann, kazalanna niyyet ederek kilsa, bu

-118-

kimse sunnetleri terk etmis olur mu?). Cevabinda: (Sunnetleri
terk etmis olmaz. Ciinki, bes vakt namazin sunnetlerini kilmak-
dan maksad, o vakt icinde, farzdan baska bir namaz daha kil-
mak demekdir. Seytan hie namaz kildirmamak ister. Farzdan
baska bir namaz daha kilarak, seytana inat edilmis, rezil edilmis
olur. Siinnet yerine kaza kilmakda, siinnet de yerine getirilmis
olur. Kaza borcu olanlann, her namaz vakti, o vaktin farzindan
baska namaz kilarak, sunneti yerine getirmek icin, kaza kilma-
si lazimdir. Ciinki cok kimse, kaza kilmayip, sunnetleri kihyor.
Bunlar Cehenneme gidecekdir. Halbuki, sunnetlerin yerine ka-
za kilan, Cehennemden kurtulur) buyurdu.

Kaza Namazlan Nasil Kihnir?

Kaza namazlanni bir an once kilarak, aynca tevbe de ederek,
biiyiik cezadan kurtulmahdir. Bunun icin, sunnetleri de kaza
niyyeti ile kilmak lazimdir. Tenbellikle namaz kilmayanlar, se-
nelerce kaza borcu olanlar, namaza basladiklan zeman, sunneti
kilarken, o vaktin ilk kazaya kalmis namazim kaza etmegi niy-
yet ederek kilmahdir. Bunlann, sunnetleri kaza namazi icin niy-
yet ederek kilmasi, dort mezhebde de lazimdir. Hanefi mezhe-
binde namazi ozrsiiz kazaya birakmak ekber-i kebairdir. Bu cok
biiyiik giinah, her namaz kilacak kadar bos zeman gecince bir
misli artmakdadir. Ciinki, namazi, bos zemanlarda hemen kaza
etmek de farzdir. Hesaba, sayiya sigmayan bu miidhis giinahdan
ve azabdan kurtulmak icin, ogle namazimn ilk dort rek'at siin-
netini kilarken, ilk kazaya kalmis oglenin farzini niyyet ederek
kaza kilmahdir. Oglenin son siinnetini kilarken, ilk kazaya kal-
mis sabahin farzini niyyet ederek, kaza kilmahdir. Ikindinin siin-
netini kilarken, ikindi farzini niyyet ederek kaza kilmahdir. Ak-
samin siinnetini kilarken, tic rek'at aksam farzini niyyet ederek
kaza kilmahdir. Yatsimn ilk siinnetini kilarken, yatsi farzini ve
son siinnetini kilarken de, ilk kazaya kalmis vitri niyyet ederek
iic rek'at olarak kaza kilmahdir. Boylece her gun, bir giinliik ka-
za odenir. Teravih namazlanni kilarken de, kaza niyyet ederek,
kaza kilmahdir. Kac senelik kaza namazi varsa, buna, o kadar
sene devam etmelidir. Kazalar bitince, yine sunnetleri, kilmaga
baslamahdir. Vakti varsa, aynca her firsatda kaza kihp, bir an
once kaza borclanni bitirmelidir. Kihnmiyan kazalann, giinahi,
her gun gecdikce bir misli artmakdadir.

-119-

Altinci Boliini

NAMAZ KILMAYANLAR

Hazret-i Ebu Bekr-i Siddik "radiyallahti anh" buyuruyor ki,
bes namaz vaktleri gelince, melekler der ki: (Ey Adem ogullan,
kalkinrz! Insanlan yakmak icin hazirlanmis olan atesi namaz ki-
larak sondiiriiniiz.) Bir hadis-i serifde, (Mii'min ile kafiri ayiran
fark, namazdir) buyuruldu. Ya'ni mii'min namaz kilar, kafir kil-
maz. Miinafiklar ise, ba'zan kilar, ba'zan kilmaz. Miinafiklar, Ce-
hennemde cok aci azab gorecekdir. Miifessirlerin sahi, Abdullah
ibni Abbas "radiyallahii anhiima" diyor ki, Resulullahdan "sal-
lallahii aleyhi ve sellem" isitdim. Buyurdu ki: (Namaz kilmayan-
lar, kiyamet giinii, Allahii tealayi kizgin olarak bulacaklardir).

Hadis imamlan soz birligi ile bildiriyorlar ki: (Bir namazi,
vaktinde amden kilmayan, ya'ni namaz vakti gecerken, namaz
kilmadigi icin uzulmeyen, kafir olur). Veya oliirken imansiz gi-
der. Ya, namazi hatinna bile getirmeyenler, namazi vazife tani-
mayanlar ne olur? Ehl-i siinnet alimleri, sozbirligi ile buyurdu-
lar ki, ibadetler imandan parca degildir. Yalniz, namazda soz-
birligi olmadi. Fikh imamlanndan, Imam-i Ahmed ibni Hanbcl,
Ishak ibni Rahcveyh, Abdullah ibni Miibarek, Ibrahim Nehai,
Hakcm bin Uteybe, Eyyub Sahtiyani, Daviid Tai, Ebu Bekr ib-
ni Seybe, Ziibeyr bin Harb ve daha bircok biiyiik alimler, bir
namazi amden, ya'nibile bile kilmayan kimse kafir olur dedi. O
halde, ey din kardesim, bir namazini kacirma ve gevsek kilma!
Seve seve kil! Allahii teala kiyamet giinii, bu alimlerin ictihad-
lanna gore ceza verirse ne yaparsin?

Hanbeli mezhebinde, bir namazi ozrsiiz kilmayan, miirted
gibi katl olunur. Yikanmaz, kefenlenmez ve namazi kihnmaz.
Muslimanlann mezarhgina gomiilmez ve mezan belli edilmez.
Dagda bir cukura konur.

Namaz kilmayan kimse, Safi'i mezhebinde, miirted olmaz
ise de, cezasi katldir. Namaz kilmiyan icin Maliki mezhebinin
hiikmleri, Safi'i hiikmlerinin aynidir.

Namaz kilmayan, Hanefi mezhebinde, namaza baslayinca-

-120-

ya kadar habs olunur veya kan akincaya kadar doviilur.
Bes seyi yapmiyan, bes seyden mahrum olur:

1 — Malinin zekatim vermeyen, malinin haynni goremez.

2 — Usrunu vermeyenin tarlasinda, kazancinda bereket kal-
maz.

3 — Sadaka vermiyenin vucudunda sihhat kalmaz.

4 — Diia etmiyen arzusuna kavusamaz.

5 — Namaz vakti gelince, kilmak istemeyen, son nefesde
Kelime-i sehadet getiremez.

Bir hadfs-i serffde buyuruldu ki:

(Namazi ozrsiiz kilmayan kimseye, Allahii teala onbes sikin-
ti verir. Altisi diinyada, iicii oliiin zcmamnda, iicii kabrdc, iicii
kabrdcn kalkarkcndir.

Diinyada olan alti azab:

1 — Namaz kdmiyanin omriinde bereket olmaz.

2 — Yiiziinde, Allahii tealamn sevdigi kimselerin giizelligi,
sevimliligi kalmaz.

3 — Hicbir iyiligine sevab verilmez.

4 — Diialari kabul olmaz.

5 — Onu kimse sevmez.

6 — Miislimanlann iyi diialarimn buna faidesi olmaz.
Oliirken cekecegi azablar:

1 — Zelfl, kotii, cirkin can verir.

2 — Ac olarak oliir.

3 — Cok su icse de, susuzluk acisi ile oliir.
Kabrde cekecegi acilar:

1 — Kabr onu sikar. Kemikleri birbirine gecer.

2 — Kabri atesle doldurulur. Gece giindiiz onu yakar.

3 — Allahii teala kabrine cok biiyiik ydan gonderir. Diinya
yilanlarma benzemez. Hergiin, her namaz vaktinde onu sokar.
Bir an birakmaz.

Kiyametde cekecegi azablar:

1 — Cehenneme siiriikliyen azab melekleri yamndan aynl-
maz.

2 — Allahii teala, onu kizgin olarak karsdar.

3 — Hesabi cok cetin olup, Cehenneme atdir.)

-121-

NAMAZ KILANLARIN FAZILETLERI

Namaz kilmamn faziletlerini ve namaz kilanlara verilecek
sevablan bildiren hadis-i serifler cokdur. Abdulhak bin Seyfiid-
din Dehlevinin (Esi'at-iil-leme'at) kitabinda, namazrn ehem-
miyyetini bildiren hadis-i seriflerde buyuruluyor ki:

1 - Ebu Hiireyre "radryallahu anh" bildiriyor. Resulullah
"sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Bes vakt neniaz ve
Cum'a nemazi, gelecek Cum'aya kadar ve Ramezan orucu, gele-
cek Ramezana kadar yapdan giinahlara keffaretdirler. Biiyiik
giinah islemekden sakinanlarin kiiciik giinahlarimn afvina sebeb
olurlar.) Arada islenilmis olan kiiciik giinahlardan kul hakki bu-
lunmryanlan yok ederler. Kiiciik giinahlan afv edilerek bitmis
olanlann, biiyiik giinahlan icin olan azablannin hafiflemesine se-
beb olurlar. Biiyiik giinahlarrn afv edilmesi icin tevbe etmek de
lazimdir. Biiyiik giinahi yok ise, derecesinin ylikselmesine sebeb
olurlar. Bu hadis-i serif, (Miislini)de yazihdir. Bes vakt nemazi
kusurlu olanlann afv olmasina, Cum'a nemazlan sebeb olur.
Cum'a nemazlan da kusurlu ise, Ramezan oruclan sebeb olur.

2 - Yine Ebu Hiireyre "radiyallahii anh" bildiriyor. Resulul-
lah "sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Kapisimn oniinde
akar su olan bir kinise, bu suda her gun bes kerre yikansa, bede-
ninde kir kahr mi?) Eshab-i kiram, cevab vererek, hayir hie kir
kalmaz ya Resulallah dediler. (Bes vakt neniaz da boyledir. Bes
vakt neniaz kilanlann kiiciik giinahlarim Allahii teala yok eder)
buyurdu. Bu hadis-i serif, (Buhari)dc ve (Miislim)de yazihdir.

3 - Abdullah ibni Mes'iid "radiyallahii anh" diyor ki, birisi, ya-
banci bir kadim opmiisdii. Ya'ni, Ensardan biri, hurma satiyordu.
Bir kadin, hurma almak icin geldi. Kadma karsi hayvani hisleri
hareket etdi. Evde daha iyisi var. Gel ondan vereyim dedi. Eve
gelince, kadim kucakladi, opdii. Kadm, (Ne yapiyorsun Allahdan
kork!) dedi. O da, pisman oldu. Resulullaha gelip, yapdigim soy-
ledi. Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buna cevab verme-
di. Allahii tealadan vahy bekledi. Sonra, bu zat nemaz kildi. Alla-
hii teala Hud siiresinin yiizonbesinci ayetini gonderdi. Bu ayet-i
kerimede mealen, (Giiniin iki tarafinda ve giines batinca neniaz
kil! Iyilikler, kotiiliikleri elbette yok eder) buyuruldu. Giiniin iki
tarafi, ogleden evvel ve ogleden sonra demekdir. Ya'ni sabah, og-
le ve ikindi nemazlandir. Giindiize yakm olan gece nemazi da,
aksam ve yatsi nemazlandir. Bu ayet-i kerimede, hergiin bes vakt

-122-

nemazin, giinahlann afv edilmelerine sebeb olduklan bildiril-
mekdedir. Bu zat, ya Resulallah! Bu miijde yalniz benim icin mi-
dir? Yoksa btitiin timmet icin midir, dedi. (Biitiin iimmetim icin-
dir) buyurdu. Bu hadis-i serif, iki Sahihde de yazilidir.

4 - Enes bin Malik "radiyallahli anh" diyor ki, bir kimse Re-
sulullaha "sallallahii aleyhi ve sellem" gelip, (Had cezasi verile-
cek bir giinah isledim. Bana had cezasi vur!) dedi. Resulullah,
ne giinah islemis oldugunu buna sormadi. Nemaz vakti geldi.
Beraber kildik. Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" nemazi
bitirince, bu zat kalkdi ve (Ya Resulallah "sallallahii aleyhi ve
sellem"! Ben, had cezasi yapilacak bir giinah isledim. Allahii te-
alanin kitabinda emr olunan cezayi bana yap!) dedi. (Sen bizim-
le beraber nemaz kilmadin mi?) buyurdu. Evet kildim dedi.
(Uziilme, Allahii teala giinahim afv eyledi!) buyurdu. Bu hadis-i
serif, iki temel kitabda yazilidir. Bu zat, had lazim olan biiyiik
giinah isledigini zan etmisdi. Nemaz kihnca afv olmasi, bunun
kiiciik giinah oldugunu gostermekdedir. Yahud had demesi, kii-
ciik giinahlann karsihgi olan (Ta'zfr) cezasi idi. Ikinci sorusun-
da, (Had cezasi yap!) dememesi de, boyle oldugunu gosteriyor.

5 - Abdullah ibni Mes'ud "radiyallahii anh" diyor ki, Allahii
tealamn en cok hangi ameli sevdigini Resulullahdan "sallallahii
teala aleyhi ve sellem" sordum: (Vaktinde kdinan nemaz) bu-
yurdu. Ba'zi hadis-i seriflerde ise, (Ewel vaktinde kdinan ne-
mazi cok sever) buyurulmusdur. Ondan sonra hangisini cok se-
ver dedim. (Anaya-babaya iyilik yapmayi) buyurdu. Bundan
sonra da hangisini cok sever dedim. (Allah yolunda cihad etme-
yi) buyurdu. Bu hadis-i serif de, iki Sahih kitabda yazilidir. Bas-
ka bir hadis-i serifde, (Amellerin en iyisi, yemek yidirmekdir)
buyuruldu. Bir baskasinda, (Selam vermeyi yaymakdir.) Bir
baskasinda ise, (Gece, herkes uykuda iken nemaz kdmakdir)
buyurulmusdur. Baska bir hadis-i serifde, (En kiymetli amel,
elinden ve dilinden kimsenin incinmemesidir.) Bir hadis-i serif-
de de, (En kiymetli amel, cihaddir) buyuruldu. Bir hadis-i serif-
de, (En kiymetli amel, hacc-i mebriirdur.) Ya'ni, hie giinah isle-
meden yapilan hacdir buyuruldu. (Allahii tealayi zikr etmek-
dir) ve (Devamh olan ameldir) hadis-i serifleri de vardir. Stiali
soranlann hallerine uygun, cesidli cevablar verilmisdir. Yahud,
zemana uygun cevab verilmisdir. Mesela, islamiyyetin baslangi-
cinda, amellerin en efdali, en krymetlisi cihad idi. [Zemanimrz-
da, amellerin en efdali, yazi ile, nesriyyat ile, kafirlere, mezheb-

-123-

sizlere cevab vermek, Ehl-i siinnet i'tikadim yaymakdir. Boyle
cihad edenlere, para ile, mal ile, beden ile yardim edenler de
bunlann kazandiklari sevablara ortak olurlar. Ayet-i kerimeler,
hadis-i serifler, nemazin, zekatdan, sadakadan daha kiymetli ol-
dugunu gosteriyor. Fekat, Slum halinde bulunana birsey verip,
olumden kurtarmak, nemaz kilmakdan daha kiymetli olur.]

6 - Cabir bin Abdullah haber veriyor: Resulullah "sallallahii
aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (insan ile kiifr arasindaki sinir, ne-
mazi terk etmekdir.) Ciinki nemaz, insani kiifre varmakdan ko-
ruyan perdedir. Bu perde aradan kalkinca kul kiifre kayar. Bu
hadis-i serif, (Miislim)de yazihdir. Bu hadis-i serif, nemazi terk
etmenin cok fena oldugunu gosteriyor. Eshab-i kiramdan cok
kimse, nemazi ozrsiiz terk eden kafir olur dediler. Safi'ive mali-
ki mezheblerinde kafir olmaz ise de oldtiruhnesi vacibdir. Hane-
fi mezhebinde, nemaz kihncaya kadar habs olunur ve dovuliir.

7 - Ubade bin Samit "radiyallahii anh" haber veriyor. Resu-
lullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Allahii teala
bes vakt nemaz kilmagi emr etdi. Bir kimse, giizel abdest ahp,
bunlan vaktinde kdarsa ve riiku'lanni, husu'lanni temam ya-
parsa, Allahii teala, onu afv edecegini soz vermisdir. Bunlan
yapmiyan icin soz vermemisdir. Bunu, isterse afv eder, isterse
azab yapar.) Bu hadis-i serif i, Imam-i Ahmed, Ebu Daviid ve
Nesai bildirmislerdir. Goriiliiyor ki, nemazin sartlarma, riiku'
ve secdelerine dikkat etmek lazimdir. Allahii teala soziinden
donmez. Dogru diiriist nemaz kilanlan muhakkak afv eder.

8 - Ebu Emame-i Bahili "radiyallahii anh" bildiriyor. Resu-
lullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Bes vakt nema-
zunzi kihniz! Bir ayimzda oruc tutunuz! Mallarimzin zekatim
veriniz! Basimzda olan amirlere ita'at ediniz. Rabbinizin Cen-
netine giriniz.) Goriiliiyor ki, hergun bes vakt nemaz kilan ve
Ramezan ayinda oruc tutan ve mahnin zekatim veren ve Alla-
hii tealamn yeryiiziinde halifesi olan amirlerin islamiyyete uy-
gun emrlerine ita'at eden bir musliman, Cennete gidecekdir.
Bu hadis-i serifi, imam-i Ahmed ve Tirmiizi bildirmislerdir.

9 - Eshab-i kiramin meshurlanndan Biireyde-i Eslemi "radi-
yallahii anh" haber veriyor. Resulullah "sallallahii aleyhi ve sel-
lem" buyurdu ki, (Sizinle aramizda olan ahd, nemazdir. Nema-
zi terk eden kafir olur.) Goriiliiyor ki, nemaz kilanin musliman
oldugu anlasilrr. Nemaza ehemmiyyet vermiyen, nemazi birinci

-124-

vazffe kabul etmedigi icin kilmiyan kafir olur. Bu hadis-i senfi
imam-i Ahmed ve Tirmiizi ve Nesai ve Ibni Mace bildirdi.

10 - Ebu Zer-i Gifari "radiyallahu teala anh" diyor ki, son-
behar gunlerinden birinde, Resulullah "sallallahu aleyhi ve sel-
lem" ile beraber sokaga cikdik. Yapraklar dokuluyordu. Bir
agacdan iki dal kopardi. Bunlann yapraklan hemen dokuldu.
(Ya Eba Zer! Bir miisliman Allah nzasi icin nemaz kihnca, bu
dallann yapraklan dokuldiigii gibi, giinahlan dokiiliir) buyur-
du. Bu hadis-i senfi imam-i Ahmed haber verdi.

11 - Zeyd bin Halid Cuhemi haber veriyor. Resulullah "sal-
lallahu aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Bir miisliman, dogru ola-
rak ve husu" ile iki rek'at nemaz kdinca, gecmis giinahlan afv
olur.) Ya'ni kiiciik gunahlannin hepsi afv olur. Bu hadis-i senfi
Imam-i Ahmed "rahime-hullahii teala" bildirdi.

12 - Abdullah bin Amr ibni As "radiyallahu teala anhuma"
haber veriyor. Resulullah "sallallahu aleyhi ve sellem" buyurdu
ki, (Bir kimse, nemazi eda ederse, bu nemaz kiyamet giinii nur
ve burhan olur ve Cehennemden kurtulmasina sebeb olur. Ne-
mazi muhafaza etmezse, nur ve burhan olmaz ve necat bulmaz.
Karun ile, Fir'avn ile, Hainan ile ve Obey bin Halef ile birlikde
bulunur.) Goriiluyor ki, bir kimse, nemazi farzlanna, vacibleri-
ne, siinnetlerine ve edeblerine uygun olarak kilarsa, bu nemaz,
kiyametde nur icinde olmasina sebeb olur. Boyle nemaz kilma-
ga devam etmezse, kiyamet giinii adi gecen kafirlerle beraber
olur. Ya'ni, Cehennemde siddetli azab ceker. Ubey bin Halef,
Mekke kafirlerinin azginlanndan idi. Uhud Gazasinda, Resu-
lullah "sallallahu aleyhi ve sellem" mubarek eli ile onu Cehen-
neme gonderdi. Bu hadis-i serifi, imam-i Ahmed ile Beyheki ve
Darimi bildirmislerdir.

13 - Tabi'inin btiyiiklerinden Abdullah bin Sakik "rahime-
hullahii teala" diyor ki, (Eshab-i kiram "radiyallahu anhiim",
ibadetler icinde, yalniz nemazi terk etmenin kiifr olacagini soy-
lediler.) Bunu, Tirmiizi bildirdi. Abdullah bin Sakik, Omerden,
Aliden, Osmandan ve Aiseden "radiyallahu anhiim" hadis-i se-
rifler rivayet etmisdir. Hicretin yiizsekiz senesinde vefat etdi.

14 - Ebiidderda "radiyallahu anh" diyor ki, cok sevdigim ba-
na dedi ki, (Parca parca parcalansan, atesde yakilsan bile, Alla-
hii tealaya hicbir seyi serik yapma! Farz nemazlan terk etme!
Farz nemazlan bile bile terk eden miislimanlikdan cikar. Serab

-125-

icme! §erab, biitiin kotuliiklerin anahtaridir.) Goruliiyor ki, farz
nemazlara aldins etmeyip terk eden kafir olur. Tenbellikle terk
eden kafir olmaz ise de biiyiik gtinah olur. Islamiyyetin bildirdi-
gi bes ozrden biri ile fevt etmek glinah degildir. Serab ve alkollii
ickilerin hepsi akli giderir. Akli olmiyan her kotulugti yapabilir.

15 - All "radryallahu anh" haber veriyor. Resulullah "sallal-
lahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Ya All! Uc seyi yapmagi ge-
cikdirmc: Vakti gelince, nemazi hemen kil! Cenaze hazirlamn-
ca, nemazim hcmen kil! Bir kizin kiifviinii bulunca, hemcn ev-
lendir!) Bu hadis-i serifi Tirmiizi "rahime-hullahu teala" bildir-
di. Cenaze nemazim gecikdirmemek icin, mekruh olan iic vakt-
de de kilmali.

[Goriiliiyor ki, kadini, kizi kiifvune, ya'ni dengine vermek la-
zrmdir. Kiifv demek, zengin olmak, ma'asi cok olmak demek de-
gildir. KiifV olmak, erkegin salih miisliman olmasi, Ehl-i siinnet
i'tikadinda olmasi, nemaz kilmasi, icki icmemesi, ya'ni islamiy-
yete uymasi ve nafaka kazanacak kadar is sahibi olmasi demek-
dir. Erkegin, yalniz zengin olmasim, apartman sahibi olmasim
isteyenler, kizlanni felakete siiriiklemis, Cehenneme atmis olur-
lar. Kizin da nemaz kilmasi, basi, kolu acik sokaga cikmamasi,
mahrem olmiyan akrabasi ile dahi yalniz kalmamasi lazimdir.]

16 - Abdullah ibni Omer "radiyallahii anhiima" haber veri-
yor. Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Ne-
mazlarim vaktlcri gelince hemen kilanlardan Allahii teala razi
olur. Vaktlerinin sonunda kilanlan da afv eder.) Bu hadis-i se-
rifi Tirmiizi "rahime-hullahu teala" bildirdi.

Safi'i ve hanbelide, her nemazi, vaktinin ewelinde kilmak
efdaldir. Maliki mezhebi de buna yakindir. Ancak, cok sicakda,
yalniz kilanin, ogleyi gecikdirmesi ef dal olur. Hanefi mezhebin-
de, sabah ve yatsi nemazlanni gecikdirmek ve sicak zemanlar-
da ogleyi, hava serinleyince kilmak efdaldir. [Fekat ogleyi, ima-
meyn kavline gore, ikindi vakti girmeden ve ikindiyi ve yatsiyi
da, imam-i a'zama gore, vakti girince kilmak iyi olur, ihtiyath
olur. Takva ehli olanlar, her islerinde ihtiyath olurlar.]

17 - Umm-i Ferve "radiyallahii anha" haber veriyor. Resulul-
laha "sallallahii aleyhi ve sellem" hangi amelin efdal oldugu so-
ruldu. (Amellerin efdali, vaktinin ewelinde kihnan nemazdir)

buyurdu. Bu hadis-i serifi, imam-i Ahmed, Tirmiizi ve Ebu Da-
viid "rahime-humullahu teala" bildirdiler. Nemaz, ibadetlerin en

-126-

ustuniidiir. Vakti girer girmez kilinca, daha iistiin olmakdadir.

18 - Aise "radiyallahii anha" diyor ki, (Resulullahin "sallal-
lahii teala aleyhi ve sellem" nemazim ahir vaktinde kildigini, iki
def a gormedim.)

19 - Umm-i Habibe "radiyallahii anha" haber veriyor. Resu-
lullah "sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Bir musliman
kul, her giin, farz nemazlardan baska, on iki rek'at, tetavvu' ola-
rak neniaz kilarsa, Allahii teala ona Cennetde bir kosk yapar.)

Bu hadis-i serif (Miislim)de yazihdir. Goriiluyor ki, hergiin bes
vakt farz ile kihnan siinnet nemazlara Resulullah "sallallahii
aleyhi ve sellem" tetavvu', ya'ni nafile nemaz demekdedir.

20 - Tabi'inin biiyiiklerinden Abdullah bin Sakik "rahime-
hullahii teala" diyor ki, Resulullahin "sallallahii aleyhi ve sel-
lem" tetavvu' nemazlanni, ya'ni nafile nemazlanni, hazret-i Ai-
seden "radiyallahii anha" sordum. (Ogle farzindan evvel dort,
sonra iki, aksamin ve yatsinin farzlanndan sonra iki, sabah ne-
mazlannin farzindan ewel iki rek'at kilardi) dedi. Bu haberi,
Muslim ve Ebu Daviid "rahime-hiimallahii teala" bildirdiler.

21 - Aise "radiyallahii anha" dedi ki, (Resulullahin "sallalla-
hii aleyhi ve sellem" nafile ibadetlerden en cok devam etdigi,
sabah nemazimn siinneti idi.) Bu haber, (Buharf)dc ve (Miis-
lim)de yazihdir. Aise "radiyallahii anha", bes vakt nemazda ki-
hnan siinnet nemazlara, nafile nemaz demekdedir.

[Biiyiik islam alimi, sapiklara, mezhebsizlere karsi Ehl-i siin-
netin en kuwetli hamisi, Allahii tealamn secdigi dini yayan,
bid'atleri yikan biiyiik miicahid, Imam-i Rabbani miiceddid-i
elf-i sani Ahmed bin Abdiil-ehad Faruki Serhendi "rahmetulla-
hi aleyh", islam dininde bir benzeri yazilmamis olan, (Mektu-
bat) kitabimn birinci cildi, yirmidokuzuncu mektubunda buyu-
ruyor ki:

Allahii tealamn razi oldugu isler, farzlar ve nafilelerdir. Farz-
lann yaninda nafilelerin hie kiymetleri yokdur. Bir farzi vaktin-
de kilmak, bin sene, durmadan nafile ibadet yapmakdan daha
kiymetlidir. Her cesid nafile, mesela nemaz, zekat, oruc, omre,
hac, zikr, fikr, hep boyledir. Hatta bir farzi yaparken, bunun siin-
netlerinden bir siinneti ve edeblerinden bir edebi yapmak da,
baska nafileleri yapmakdan kat kat daha kiymetlidirler. Emir-iil-
mii'minin Omer-iil-Faruk "radiyallahii anh", birgiin sabah ne-
mazim kildinnca, cema'at arasinda birisini goremeyip sebebini

-127-

sordukda, o her gece nafile ibadet yapiyor. Belki uyumus, ce-
ma'ate gelememisdir dediler. (Biitiin gece uyusaydi da, sabah
nemazim cema'at ile kilsaydi, daha iyi olurdu) buyurdu. Gorulii-
yor ki bir farzi yaparken, edeblerinden bir edebi yapmak ve bir
mekruhundan sakinmak, zikr, fikr ve murakabadan katkat daha
kiymetlidir. Evet bunlar, o edebleri yapmakla ve mekruhlardan
sakmmakla beraber yapilirsa, elbet cok faideli olurlar. Fekat on-
larsiz olunca, birseye yaramazlar. Bunun gibi, bir lira zekat ver-
mek, binlerce lira nafile sadaka vermekden daha iyidir. O bir li-
rayi verirken bir edebini gozetmek, mesela, yakin akrabaya ver-
mek de o nafile sadakadan katkat daha iyidir. [Gece nemazi kil-
mak istiyenlerin kaza kilmalan lazim oldugu buradan anlasil-
makdadir. Allahti tealanin emrlerine (Farz), yasaklanna (Ha-
ram), Peygamberimizin emrlerine (Siinnet), yasaklanna (Mek-
ruh), bunlann hepsine (Ahkam-i islamiyye) denir. Gtizel ahlak
sahibi olmak, insanlara iyilik etmek farzdir. Ahkam-i islamiyye-
nin bir hiikmiine inanmiyan, begenmiyen (Kafir), (Miirted) olur.
Hepsine inanana (Miislinian) denir. Tenbellikle ahkam-i isla-
miyyeye uymiyan mtislimana (Fasik) denir. Bir farza, bir harama
uymiyan fasik, Cehenneme gidecekdir. Bunun yapdiklannin hic-
biri ve siinnetleri kabul olmaz, sevab verilmez. Bir lira zekat ver-
miyenin milyonlar vererek yapdigi hayratlarm ve hasenatlann
hicbiri kabul olmaz. Yapdigi cami'lere, mekteblere, hastahanele-
re, hayr cem'iyyetlerine yapdigi yardimlara sevab verilmez. Yat-
si nemazim kilmiyanin teravih nemazi kabul olmaz. Farzlardan
ve vaciblerden baska yapilan ibadetlere (Nafile) denir. Siinnetler
nafile ibadetdir. Bu ta'rife gore, kaza nemazlan kilan, siinnet de
kilmis olur. Bir farzi yapmanin, bir haramdan sakinmamn seva-
bi, milyonlarca nafile sevabindan cokdur. Bir farzi yapmiyan, bir
haram isleyen, Cehennemde yanacakdir. Nafile ibadetleri, onu
Cehennemden kurtaramaz. Ibadetlerde yapilan degisikliklere
(Bid'at) denir. Ibadet yaparken bid'at islemek haramdir ve iba-
detin bozulmasina sebeb olur. [245.ci sahifeye bakiniz!] Hadis-i
serifde (Bid'at isleyenin hicbir ibadeti kabul olmaz) buyuruldu.
Fasikin, mesela kansi, krzi tesettiir yapmiyan kimsenin ve bid'at
sahibinin, mesela ibadetlerde ho-parlor kullanan kimsenin arka-
sinda nemaz kilmamah, va'zlanni, din iizerindeki uydurma nutk-
larini dinlememeli, kitablanni okumamahdir. Dosta da, diisma-
na da giiler yiiz, tath dil gostermeli, hie kimse ile miinakasa etme-
melidir. Hadis-i serifde (Ahmaka cevab verilmez) buyuruldu.

-128-

Ibadetler, kalbin temizligini artdinr. Giinahlar kalbi karartir,
feyzleri alamaz olur. Her muslimanin, imanin sartlanni ve farzla-
n ve haramlan ogrenmesi farzdir. Bilmemesi ozr degildir. Ya'ni
bilip de inanmamak gibidir.] (Mektubat) kitabi farisidir. Terce-
mesi burada temam oldu. Imam-i Rabbani hazretleri, 1034 [m.
1624] senesinde, Hindistanda, Serhend sehrinde vefat etdi.

NAMAZIN HAKIKATI

Buyuk islam alimi Abdullah-i Dehlevf "rahmetullahi aleyh"
(Mekatib-i serife) kitabinin 85 .ci mektubunda buyuruyor ki:

Namazi cema'at ile kilmak ve (Tiimanfnet) ile kilmak, rii-
kii'dan sonra (Kavme) yapmak ve iki secde arasinda (Celse)
yapmak bizlere Allahin Peygamberi tarafindan bildirildi. Kav-
menin ve celsenin farz oldugunu bildiren alimler vardir. Hanefi
mezhebinin muftilerinden (Kadihan), bu ikisinin vacib oldugu-
nu, ikisinden birisini unutunca (Secde-i sehv) yapmak vacib ol-
dugunu ve bilerek yapmiyamn namazi tekrar kilmasim bildir-
misdir. Miiekked siinnet olduklarmi bildirenler de, vacibe yakin
siinnet demislerdir. Siinneti hafif gorerek, ehemmiyyet vermiye-
rek terk etmek kiifrdiir. Namazin kiyaminda, riikii'unda, kav-
mesinde, celsesinde, secdelerinde ve oturuldugu zemamnda, ay-
n ayn, baska baska keyfiyyetler, haller hasil olur. Butiin ibadet-
ler namaz icinde toplanmisdir. Kur'an-i kerim okumak, tesbih
soylemek [ya'ni siibhanallah demek], Resulullaha salevat soyle-
mek ve giinahlara istigfar etmek ve ihtiyaclan yalniz Allahii te-
aladan istiyerek Ona diia etmek namaz icinde toplanmisdir.
Agaclar, otlar, namazda durur gibi dik duruyorlar. Hayvanlar,
riikii' halinde, cansizlar da namazda (Ka'de)de oturur gibi yere
serilmislerdir. Namaz kilan, bunlann ibadetlerinin hepsini yap-
makdadir. Namaz kilmak, mi'rac gecesi farz oldu. O gece,
mi'rac yapmakla sereflenen, Allahin sevgili Peygamberine uy-
magi diisiinerek namaz kilan bir musliman, O yiice Peygamber
gibi, Allahii tealaya yaklasdiran makamlarda yiikselir. Allahii
tealaya ve Onun Resuliine karsi edebi takinarak huzur ile na-
maz kilanlar, bu mertebelere yukseldiklerini anlarlar. Allahii
teala ve Onun Peygamberi, bu ummete merhamet ederek, bii-
yiik ihsanda bulunmuslar, namaz kilmagi farz etmislerdir. Bu-
nun icin Rabbimize hamd ve siikr olsun! Onun sevgili Peygam-
berine salevat ve tehiyyat ve diialar ederiz! Namaz kilarken ha-

- 129 - Namaz Kitabi - F:9

sil olan safa ve huztir sasilacak seydir. Ustadim [Mazher-i Can-i
Canan] buyurdu ki, (Namaz kilarken, Allahu tealayi gormek
miimkin degil ise de, goriir gibi bir hal hasil olmakdadir). Bu
halin hasil oldugunu tesavvuf biiyiikleri sozbirligi ile bildirmis-
lerdir. Islamiyyetin baslangicinda namaz Kuduse karsi kilinirdi.
Beyt-iil-mukaddese karsi kilmagi birakip, Ibrahim aleyhissela-
min kiblesine donmek emr olundugu zeman, Medinedeki yehti-
diler kizdilar. (Beyt-iil-mukaddese karsi kilmis oldugunuz na-
mazlar ne olacak?) dediler. Bekara suresinin 143. cii ayet-i keri-
mesi gelerek, (Allahu teala imanlarinizi zayi' eylemez!) mealin-
de buyuruldu. Namazlann karsiliksiz kalmiyacaklan bildirildi.
Namaz, iman kelimesi ile bildirildi. Bundan anlasiliyor ki, nama-
zi siinnete uygun olarak kilmamak, imam zayi' etmek olur. Re-
sulullah efendimiz "sallallahu teala aleyhi ve sellem", (Gozii-
miin nuru ve lezzeti namazdadir) buyurdu. Bu hadis-i serif, (Al-
lahii teala namazda zuhur ediyor, miisahede olunuyor. Boylece
goziime rahatlik geliyor) demekdir. Bir hadis-i serifde, (Ya Bi-
lal "radiyallahii teala anh"! Beni rahatlandir!) buyuruldu ki, (Ey
BMl! Ezan okuyarak ve namazin ikametini soyliyerek, beni ra-
hata kavusdur) demekdir. Namazdan baska bir seyde rahatlik
anyan bir kimse, makbul degildir. Namazi zayi' eden, elden ka-
piran, baska din islerini daha cok kacinr.

NAMAZDAKI USTUNLUKLER

imam-i Rabbani "rahmetullahi aleyh" (Mektubat) kitabinm
birinci cild, ikiyuzaltmisbirinci mektubunda buyuruyor ki:

Surasi muhakkak olarak bilinmelidir ki, namaz, Islamin bes
sartindan ikincisidir. Biitiin ibadetleri kendisinde toplamisdir. Is-
lamin besde bir parcasi ise de, bu toplayicihgindan dolayi, yalniz
basina miislimanhk demek olmusdur. Insani, Allahu tealamn
sevgisine kavusduracak islerin birincisi olmusdur. Alemlerin
Efendisi ve Peygamberlerin "aleyhi ve aleyhimussalevatii vesse-
lam" en iistiinii olana mi'rac gecesi, Cennetde nasib olan rii'yet
serefi diinyaya indikden sonra, diinyamn haline uygun olarak,
kendisine yalniz namazda miiyesser olmusdur. Bunun icindir ki:
(Namaz mu'minlerin mi'racidir) buyurulmusdur. Bir hadis-i se-
rifde, (Insanin Allahu tealaya en yakin olmasi namazdadir) bu-
yurulmusdur. Onun yolunda, tam izinde giden biiyiiklere o
rii'yet devletinden, bu diinyada biiyiik pay, yalniz namazda ol-

-130-

makdadir. Evet, bu diinyada Allahii tealayi gormek miimkin de-
gildir. Diinya buna elverisli degildir. Fekat, ona tabi olan biiyiik-
lere, namaz kilarken rti'yetden birseyler nasib olmakdadir. Na-
maz kilmagi emr buyurmasaydi, maksadin, gayenin gtizel ytizun-
den perdeyi kim kaldinrdi? Asiklar ma'suku nasil bulurdu? Na-
maz, uzuntulii ruhlara lezzet vericidir. Namaz, hastalann, rahat
vericisidir. Ruhun gidasi namazdir. Kalbin sifasi namazdir. (Ey
Bilal, beni ferahlandir!) diye ezan okumasim emr eden hadis-i
serif, bunu gostermekde, (Namaz, kalbimin nes'esi, goziimiin be-
begidir) hadis-i serifi, bu arzuyu isaret etmekdedir. Zevkler,
vecdler, bilgiler, ma'rifetler, makamlar, nurlar, renkler, kalbdeki
telvinler ve temkinler, anlasilan ve anlasilamiyan tecelliler, sifat-
li ve sifatsiz zuhurdan hangisi namaz disinda hasil olursa ve na-
mazin hakikatinden birsey anlasilamazsa, bu hasil olanlar, hep
zilden, aksden ve suretden meydana gelmisdir. Belki de, vehm ve
hayalden baska birsey degildir. Namazin hakikatini anlamis olan
bir kamil, namaza durunca, sanki bu diinyadan cikip ahiret haya-
tina girer ve ahirete mahsus olan ni'metlerden bir seylere kavu-
sur. Araya aks, hayal kansmaksizin, asldan haz ve pay ahr. Ciin-
ki, diinyadaki butiin kemalat, ni'metler, zilden, suret ve goriinus-
den hasil olmakdadir. Zil, goriiniis arada olmadan, dogruca asl-
dan hasil olmak, ahirete mahsusdur. Dunyada asldan alabilmek
icin mi'rac lazimdir. Bu mi'rac, mii'minin namazidir. Bu ni'met,
yalniz bu iimmete mahsusdur. Peygamberlerine tabi' olmak sa-
yesinde buna kavusurlar. Ciinki bunlann Peygamberi "sallallahii
aleyhi ve sellem", Mi'rac gecesi diinyadan cikip, ahirete gitdi.
Cennete girdi ve rii'yet se'adeti, ni'meti ile sereflendi. Ya Rabbi!
Sen o biiyiik Peygambere "sallallahii aleyhi ve sellem" bizim ta-
rafimizdan Onun buyiiklugiine yakisan iyilikleri ihsan eyle! Bii-
tiin Peygamberlere de, "ala nebiyyina ve aleyhimussalevatii vet-
teslimat" hayrlar, iyilikler ver ki, onlar insanlan seni tanimaga ve
nzana kavusmaga cagirmis ve begendigin yolu gostermislerdir.

Tesawuf yolunda bulunanlann bir cogu, kendilerine nama-
zin hakikati bildirilmedigi ve ona mahsus kemalat tamtilmadigi
icin, dertlerinin ilacini baska seylerde aradi. Maksadlanna ka-
vusmak icin, baska seylere sanldi. Hatta bunlardan ba'zisi, na-
mazi, bu yolun disinda, maksad ile ilgisiz sandi. Orucu namaz-
dan iistiin bildi. Namazin hakikatini anlayamiyanlardan bir co-
gu da, lzdirablanni teskin ve ruhlanni ferahlandirmayi, sima 1
ve nagmede ya'ni musikide, vecde gelmekde, kendinden gec-
mekde aradi. Maksadi, ma'suku, musiki perdelerinin arkasinda

-131-

sandi. Bunun icin raksa, dansa sanldilar. Halbuki (Allahii teala
haramda sifa te'siri yaratmamisdir) hadis-i serifini isitmislerdi.
Evet, bogulmak iizere olan bir acemi yiiziicu, her ota da sanlir.
Birseyin aski, asik olani sagir ve kor eder. Bunlara eger nama-
zin kemalatindan birsey tatdinlmis olsaydi, sima' ve nagmeyi
agrzlarrna almaz, vecde gelmeyi hatirlanna bile getirmezlerdi.

Ey kardesim! Namaz ile musiki arasinda ne kadar uzaklik
varsa, namazdan hasil olan kemalat ile musikiden hasil olan te-
essiir de, birbirinden o kadar uzakdir. Akli olan, bu kadar isa-
retden cok sey anlar.

Ibadetlerden zevk duymak ve bunlann yapilmasi giic gelme-
mek, Allahii tealanrn en biiyiik ni'metlerindendir. Hele namazin
tadini duymak, nihayete yetismiyenlere nasib olmaz. Hele farz
namazlann tadini almak, ancak onlara mahsusdur. Ciinki niha-
yete yaklasanlara, nafile namazlann tadini tatdinrlar. Nihayetde
ise, yalniz farz namazlann tadi duyulur. Nafile namazlar zevksiz
olup, farzlarm kihnmasi biiyiik kar, kazanc bilinir.

[Nafile namaz, farz ve vacibden baska namazlar demekdir.
Bes vakt namazin siinnetleri ve diger vacib olmiyan namazlar,
hep nafiledir. Mtiekked olan ve olmiyan, biitiin siinnetler nafi-
ledir.]

Namazlann hepsinde hasil olan lezzetden, nefse bir pay yok-
dur. Insan bu tadi duyarken, nefsi inlemekde, feryat etmekde-
dir. Ya Rabbi! Bu ne biiyiik riitbedir! Bizim gibi, ruhlan hasta
olanlarm bu sozleri duymasi da biiyiik ni'met, hakiki se'adetdir.

Iyi biliniz ki, diinyada namazin riitbesi, derecesi, ahiretde
Allahii tealayi gormenin yiiksekligi gibidir. Diinyada insanin
Allahii tealaya en yakin bulundugu zeman, namaz kildigi ze-
mandir. Ahiretde en yakin oldugu da, rii'yet, ya'ni Allahii te-
alayi gordiigii zemandir. Diinyadaki biitiin ibadetler insani na-
maz kilabilecek bir hale getirmek icindir. Asil maksad, namaz
kilmakdir. Se'adet-i ebediyyeye ve sonsuz nfmetlere kavusmak
ancak namaz kilmakla elde edilir.

Namaz, biitiin ibadetlerden ve orucdan kiymetlidir. Namaz
vardir ki, kink kalbleri zevkle doldurur. Namaz vardir ki, gii-
nahlan yok eder. Insani kotiiltikden korur. Hadis-i serifde, (Na-
maz, kalbimin nes'esi ve sevinc kaynagidir) buyuruldu. Namaz,
iiziintiilii ruhlara lezzet verir. Namaz, ruhun gidasidir. Namaz,
kalbin sifasidir. Namazda oyle an olur ki, arifin dili Musa aley-
hisselama soyleyen, agac gibi olur.

-132-

iiiiaiii-i Rabbani hazretleri, (Mektubat) kitabimn
l.cild, 266.ci mektubunda buyuruyor ki:

Imam, i'tikadi diizeltdikden sonra, fikh ahkamini, [ya'ni dini-
mizin emr etdigi ve yasak etdigi isleri] ogrenmek, elbette lazim-
dir. Farzlan, vacibleri, halal ve haramlan, stinnet ve mekruhlan
ve subhelileri luzumu kadar ogrenmeli ve bu bilgi ile hareket et-
melidir. Fikh kitablanni ogrenmek, her miislimana lazimdir.
[Bunlan bilmeden muslimanhk olmaz.] Allahii tealamn emrleri-
ni yapmaga, Onun begendigi gibi yasamaga cahsmakdir. Onun
en cok begendigi ve emr etdigi sey, hergiin bes vakt nemaz kil-
makdir. Nemaz, dinin diregidir. Nemazin, ehemmiyyetinden ve
nasil kilinacagindan birkac sey bildirecegim. Can kulagi ile din-
leyiniz! Once, sunnete [ya'nifikh kitablannda yazilana] tarn uy-
gun olarak, abdest almalidir. Abdest alirken yikanmasi lazim
olan yerleri tic def a ve her def asinda, her taraflanni temam yi-
kamaga cok dikkat etmelidir. Boylece, sunnete uygun abdest
ahnmis olur. Basa mesh ederken, basin her tarafini kaphyarak
sigamahdir. Kulaklan ve enseyi iyi mesh etmelidir. Ayak par-
maklanni hilallerken, [ya'ni parmak aralanni temizlerken] sol
elin kuciik parmagmi, ayak parmaklannin alt tarafindan, arala-
nna sokulmasi bildirilmisdir. Buna ehemmiyyet vermeli, muste-
hab diyip gecmemelidir. Miistehablan hafif gormemelidir. Bun-
lar, Allahii tealamn sevdigi seylerdir ve begendikleridir. Eger,
biitiin diinyayi vermekle, begendigi bir isin yapilabilecegi bilin-
mis olsa ve diinyayi verip o is yapilabilse, cok kar edilmis olur ve
birkac saksi parcasi verip kiymeth bir elmasi ele gecirmek gibi
olur. Yahud, birkac cakil parcasim verip, olmiis bir sevgilinin ru-
hunu geriye getirerek, hayat kazandirmak gibidir.

Nemaz, mvTminlerin mi'racidir. Ya'ni, mi'rac gecesinde Pey-
gamberimize "sallallahii aleyhi ve sellem" ihsan olunan ni'met-
ler, bu diinyada, Onun iimmetine yalniz nemazda tatdinlmak-
dadir. Erkekler, farz nemazlan cema'at ile kilmaga cok dikkat
etmeli, hatta birinci tekbiri imam ile beraber almagi kacirma-
mahdir. [Kadinlann gerek cema'at ile nemaz kilmak icin, ge-
rekse hafiz dinlemek veya mevlid dinlemek icin, cami'lerde er-
kekler arasina kansmalan ve hele sevab kazanmak icin Cum'a
nemazlanna gelmeleri gunahdir.]

Nemazlan vaktinde kilmak [ve vaktinde kildigini bilmek]
sartdir. [Yalniz iken, her nemazi evvel vaktinde kilmah, ikindi-

-133-

yi ve yatsiyi Imam-i a'zamin kavline gore kilmalidir. Nemaz ne
kadar gee kilinirsa sevabi o kadar azalir. Miistehab olan vakt-
ler, cema'at ile kilmak icin, mescide gitmek icindir. Nemazi kil-
madan vakti cikarsa, adam oldiirmus gibi biiyiik giinah olur.
Kaza etmekle, bu giinah afv olmaz. Yalniz bore odenir. Bu gii-
nahi afv etdirmek icin, tevbe-i nasuh yapmak veya hacc-i meb-
rur yapmak lazimdir. (ibn-i Abidin).]

Nemazda Kur'an-i kerimi siinnet olan mikdarda okumalidir.
Riiku'de ve secdelerde hareketsiz durmak, herhalde lazimdir.
Ciinki, farz veya vacibdir. Riiku'den kalkinca, oyle dik durmali-
dir ki, kemikler yerlerine yerlessin. Bundan sonra, bir mikdar, bu
seklde durmak farzdir veya vacib veya siinnet demislerdir. Iki
secde arasinda oturmak da boyledir. Bunlara herhalde cok dik-
kat etmelidir. Riiku'de ve secdelerde tesbih en az iic kerredir.
Cogu yedi veya onbirdir. Imam icin ise, cema'atin haline goredir.
Kuvvetli bir insanin, sikintisi olmadigi zemanlarda, yalniz kilar-
ken, tesbihleri, en az mikdarda soylemesi, ne kadar utanacak bir
haldir. Hie olmazsa, bes kerre soylemelidir. Secdeye yatarken,
yere daha yakin a'zayi, yere daha evvel koymahdir. O halde, on-
ce dizler, sonra eller, daha sonra burun, en sonra da aim konur.
Dizlerden ve ellerden, evvela saglar yere konur. Secdeden kal-
karken, yukanda olan a'za evvel kaldinhr. O halde, evvela aim
kaldinlmahdir. Ayakda iken, secde yerine, riiku'de iken ayakla-
ra, secdede burun ucuna ve otururken iki ellere veya kucagina
bakihr. Bu soyledigimiz yerlere bakip da, gozler etrafa kaymaz
ise, nemaz, cem'iyyetle kihnabilir. Ya'nikalb de, diinya diisiince-
lerinden kurtulabilir. Husu' hasil olur. Nitekim, Peygamberimiz
"sallallahii aleyhi ve sellem" boyle buyurmusdur. El parmaklan-
m riiku'de acmak ve secdede birbirlerine yapisdirmak siinnetdir.
Bunlara da dikkat etmelidir. Parmaklan acik yahud bitisik bu-
lundurmak sebebsiz, bos seyler degildir. Islamiyyetin sahibi
[ya'ni Peygamberimiz "sallallahii aleyhi ve sellem"] faidelerini
diisiinerek boyle yapmisdir. Bizler icin, islamiyyetin sahibine uy-
mak kadar biiyiik bir faide yokdur "aleyhissalevatii vesselam".
Bu soylediklerimiz, fikh kitablannda bildirilen seyleri yapmaga
tesvikdir, heveslendirmekdir. Allahii teala, bize ve size islamiy-
yetin gosterdigi salih isleri yapmak nasib etsin! Peygamberlerin
seyyidi, efendisi, en iyisi, en iistiinii hurmeti icin "aleyhi ve aley-
him ve ala ali kiillin minessalevati efdaliiha ve minetteslimati ek-
meliiha", bu diiamrzi kabul buyursun! Amin.

-134-

imam-i Rabbani "rahmetullahi aleyh" (Mektubat) kitabimn
yine ikinci cild, altimsdokuzuncu mektubunda buyuruyor ki:

Allahti tealaya hamd olsun! Onun secdigi, begendigi kullan-
na selamlar, rahathklar olsun! Mektubunuz geldi. Arkadasla-
nn, dostlann, dogru yoldan aynlmadiklan anlasilarak, cok se-
vindirdi. Allahti teala, dogrulugunuzu ve dogru yolda bulunma-
nizi artdirsin! Arkadaslanmiz ile birlikde verdiginiz vazifeyi
yapmaga devam ediyoruz. Bes vakt nemazi, elli altmis kisilik
cema'at ile kiliyoruz, diyorsunuz. Bunun icin, Allahii tealaya
hamdii senalar olsun! Kalbin Allahti teala ile olmasi, bedenin,
a'zanin da ahkam-i ser'ryyeyi yapmakla zinetlenmesi, ne btiytik
bir ni'metdir. Bu zemanda insanlann cogu nemaz kilmakda
gevsek davramyor. Tumaninete ve ta'dil-i erkana ehemmiyyet
vermiyorlar. Bunun icin, siz sevdiklerime, bu noktayi belirtme-
ge mecbtir oldum. Iyi dinleyiniz! Peygamberimiz "sallallahii
aleyhi ve sellem", (En biiyiik hirsiz, kendi nemazindan calan
kimsedir) buyurdu. Ya Restilallah! Bir kimse, kendi nemazin-
dan nasil calar? diye sordular. (Nemazin riikii'unu ve secdeleri-
ni temam yapmamakla) buyurdu. Bir def a da buyurdu ki, (Rii-
kii'da ve secdelerde, belini yerine yerlesdirip biraz durmayan
kimsenin nemazim Allahii teala kabul etmez). Peygamberimiz
"sallallahii aleyhi ve sellem", bir kimseyi nemaz kilarken, rti-
kvTunu ve secdelerini temam yapmadigini goriip, (Sen iiemaz-
larini boyle kildigin icin, Muhammedin "aleyhissalatii vesse-
lam" dininden baska bir dinde olarak olmekden korkmuyor
musun?) buyurdu. Yine buyurdu ki, (Sizlerden biriniz, nemaz
kilarken, riikii'dan soma temam kalkip, dik durmadikca ve
ayakda, her uzv yerine yerlesip durmadikca nemazi temam ol-
maz). Bir kerre de buyurdu ki, (Iki secde arasinda dik oturma-
dikca, nemaziniz temam olmaz). Birgiin Peygamberimiz "sallal-
lahii aleyhi ve sellem", birini nemaz kilarken, nemazin ahkam
ve erkanma riayet etmedigini, riikii'dan kalkinca, dikilip dur-
madigini ve iki secde arasinda oturmadigini goriip, buyurdu ki,
(Eger nemazlarim boyle kilarak oliirsen, kiyamet giinii, sana
benim iimmetimden demezler). Bir baska yerde de buyurdu,
(Bu hal iizere oliirsen, Muhammedin "aleyhisselam" dininde
olarak olmemis olursun). Ebu Hiireyre "radiyallahu anh" bu-
yurdu ki, (Altmis sene, biitiin nemazlarim kihp da, hicbir nema-
zi kabul olmiyan kimse, riikii' ve secdelerini temam yapmiyan
kimsedir). Zeyd ibni Vehb "rahmetullahi teala aleyh" birini ne-

-135-

maz kilarken riikii' ve secdelerini temam yapmadigini gordii.
Yanina cagirrp, ne kadar zemandir boyle nemaz kiliyorsun, de-
di. Kirk sene deyince, sen kirk senedir nemaz kilmamissin.
Oliirsen Muhammed Resulullahin "sallallahii aleyhi ve sellem"
sunneti [ya'ni dini] iizere olmezsin, dedi.

Taberaninin "rahmetullahi teala aleyh" (Evsat)inda bildiril-
misdir ki, bir mii'min nemazim guzel kilar, riikii' ve secdelerini
temam yaparsa, nemaz sevinir ve nurlu olur. Melekler, o nema-
zi goke cikanr. O nemaz, nemazi kilmis olana, iyi diia eder ve
sen beni kusurlu olmakdan korudugun gibi, Allahii teala da, se-
ni muhafaza etsin, der. Nemaz giizel kilinmazsa, siyah olur. Me-
lekler o nemazdan igrenir. Goke gotiirmezler. O nemaz, kilmis
olana, fena diia eder. Sen beni zayi' eyledigin, kotii hale sokdu-
gun gibi, Allahii teala da, seni zayi' eylesin, der. O halde, ne-
mazlan temam kilmaga cahsmah, ta'dil-i erkani yapmah, rii-
kii'u, secdeleri, (Kavme)yi [ya'ni riikii'dan kalkip dikilmegi] ve
(Celse)yi [ya'ni, iki secde arasinda oturmagi] iyi yapmahdir.
Baskalannin da kusurlanni goriince soylemelidir. Din kardes-
lerinin nemazlanni temam kilmalanna yardim etmelidir. Tu-
maninet [ya'ni uzvlann hareket etmemesi] ve ta'dil-i erkanin
[Bir kerre siibhanallah diyecek kadar hareketsiz durmak] yapil-
masina cigir acmahdir. Miislimanlarin cogu, bunlan yapmak se-
refinden mahrum kahyor. Bu ni'met, elden cikmis bulunuyor.
Bu ameli meydana cikarmak cok miihimdir. Peygamberimiz
"sallallahii aleyhi ve sellem" buyurdu ki, (Unutulmus bir siin-
netimi meydana cikarana, yiiz sehid sevabi verilecekdir).

Cema'at ile nemaz kilarken saflan diiz yapmaga da dikkat
etmelidir. Safdan ileride ve geride durmamahdir. Herkes, bir
hizada durmaga cahsmahdir. Peygamberimiz "sallallahii aleyhi
ve sellem", once saflan duzeltir, ondan sonra nemaza dururdu.
(Saflan diizeltmek, nemaz kilmamn bir parcasidir) buyururdu.
Ya Rabbi! Bizlere, nihayetsiz rahmet hazinenden nasib eyle!
Hepimizi dogru yoldan ayirma!

Bir miisliman: Dunyada aziz, ahiretde sa'id olmasim isterse,
kendisinde su tie huy bulunsun:

Mahlukatdan hicbir sey beklememek. Muslimanlan [ve zim-
mi kafirleri, olmiis iseler de] gibet etmemek. Baskasimn hakki
olan bir seyi almamak.

136

NAMAZIN ESRARI

imam-i Rabbani "kuddise sirruh" (Mektubat) kitabimn bi-
rinci cild, ucyuzdorduncu mektubunda buyuruyor ki:

Allahu tealaya hamd etdikden ve Peygamberimize "sallalla-
hii aleyhi ve sellem" salevat getirdikden sonra, ebedi se'adete
kavusmaniza dua ederim. Allahu teala, bircok ayet-i kerfmede,
a'mal-i saliha isleyen mu'minlerin, Cennete gireceklerini bildi-
riyor. Bu amel-i salihler nelerdir, iyi islerin hepsi mi, yoksa bir
kaci mi? Eger, iyi seylerin hepsi olsa, bunlan kimse yapamaz.
Birkaci ise, acaba hangi iyi isler isteniliyor? Nihayet Allahu tea-
la lutf ederek soyle bildirdi ki, a'mal-i saliha, islamin bes riiknu,
diregidir. Islamin bu bes temelini, bir kimse hakki ile kusursuz
yaparsa, Cehennemden kurtulmasi kuvvetle umulur. Ciinki
bunlar, ashnda salih isler olup, insani gunahlardan ve cirkin sey-
leri yapmakdan korur. Nitekim, Kur'an-i kerimde, Ankebut su-
resi, kirkbesinci ayetinde mealen, (Kusursuz kihnan bir namaz,
insani pis, cirkin isleri islemekden korur) buyurulmakdadir. Bir
insana, Islamin bes sartini yerine getirmek nasib olursa, ni'met-
lerin siikrunii yapmis olur. Ciinki kendisi, Nisa suresi, yiizkir-
kaltinci ayetinde mealen, < 1 111:111 eder ve siikr cdcrscniz, azab
yapmam) buyuruyor. O halde, Islamin bes sartini yerine getir-
mege, can-ii goniilden cahsmahdir.

Bu bes sartdan en miihimi, namazdir ki, dinin diregidir. Na-
mazin edeblerinden bir edebi kacirmiyarak kilmaga gayret etme-
lidir. Namaz temam kilinabildi ise, Islamin esas ve biiyiik temeli
kurulmus olur. Cehennemden kurtaran saglam ip yakalanmis
olur. Allahu teala, hepimize, dogru namaz kilmak nasib etsin!

Namaza dururken, (Allahu Ekber) demek, (Allahu teala-
nin, hicbir mahlukun ibadetine muhtac olmadigini, her bakim-
dan hicbir seye ihtiyaci olmadigini, insanlann namazlarimn,
ona faidesi olmiyacagini) bildirmekdedir. Namaz icindeki tek-
birler ise, (Allahu tealaya karsi yakisir bir ibadet yapmaga, li-
yakat ve guciimuz olmadigini) gosterir. Riikii'deki tesbihlerde
de bu ma'na bulundugu icin, riikii'dan sonra, tekbir emr olun-
madi. Halbuki secde tesbihlerinden sonra emr olundu. Qmld
secde tevazu 1 ve asagihgin en ziyadesi ve zillet ve kucuklugiin
son derecesi oldugundan, bunu yapinca, hakkiyla, tam ibadet
etmis sanilrr. Bu diisiinceden korunmak icin, secdelerde yatip
kalkarken, tekbir soylemek sunnet oldugu gibi, secde tesbihle-

-137-

rinde (a'la) demek emr olundu. Namaz mu'minin mi'raci oldu-
gu icin, namazrn sonunda Peygamber Efendimizin "sailailahu
aleyhi ve sellem" mi'rac gecesinde soylemekle sereflendigi ke-
limeleri, ya'ni Ettehiyyatiiyu okumak emr olundu. O halde na-
maz kilan bir kimse, namazi kendine mi'rac yapmali. Allahii te-
alaya yakinligimn nihayetini namazda aramalidir.

Peygamberimiz "aleyhi ve ala alihissalatu vesselam" buyur-
du ki, (Insanin, Rabbine en yakin oldugu zemaii namaz kildigi
zemandir). Namaz kilan bir kimse, Rabbi ile konusmakda, Ona
yalvarmakda ve Onun buyuklugunu ve Ondan baska herseyin,
hie oldugunu gormekdedir. Bunun icin, namazda korku, deh-
set, iirkmek hasil olacagindan, teselli ve rahat bulmasi icin, na-
mazin sonunda, iki def a selam vermesi emr buyuruldu.

Peygamberimiz "sallallahu aleyhi ve sellem" bir hadis-i se-
rif de, (Farz namazda n sonra 33 tesbih, 33 tahmid, 33 tekbir ve
bir de tehlil) emr etmisdir. Bunun sebebi, namazdaki kusurlar
tesbih ile ortiiliir. Layik olan, tam ibadet yapilamadigi bildirilir.
(Tahmid) ile, namaz kilmakla sereflenmenin, Onun yardimi ve
erisdirmesi ile oldugu bilinerek, bu biiyiik ni'mete siikr edilir,
hamd edilir. (Tekbir) ederek de, Ondan baska ibadete layik
kimse olmadigi bildirilir.

Namaz, sartlanna ve edeblerine uygun olarak kihnip ve ya-
pilan kusurlar da boylece ortiiliip, namazi nasib etdigine de
siikr edip, ibadete baska hie kimsenin hakki olmadigi, kalbin-
den temiz ve halis olarak, kelime-i tevhid ile bildirilince, bu na-
maz kabul olunabilir. Bu kimse, namaz kilanlardan ve kurtulu-
culardan olur. Ya Rabbi! Peygamberlerinin en ustumi hurmeti
icin "aleyhi ve ala alihimussalevatu vetteslimat" bizleri namaz
kilan ve kurtulan, mes'ud kullanndan eyle! Amin.

Imam-i Muhammed Ma'sum hazretleri, (Mektubat)imn,
ikinci cild, onbirinci mekf ubiuida buyuruyor ki:

Allahii teala, insanlan basi bos birakmadi. Her istediklerini
yapmaga izn vermedi. Nefslerinin arzulanna ve tabfi, hayvani
zevklerine, taskin ve saskin olarak tabi' olmalanni, boylece fe-
laketlere suriiklenmelerini dilemedi. Rahat ve huzur icinde ya-
samalan ve sonsuz se'adete kavusmalan icin arzulanni ve zevk-
lerini kullanma yollanni gosterdi ve diinya ve ahiret se'adetine
sebeb olan faideli seyleri yapmalanni emr etdi. Zararh seyleri

-138-

yapmalanni yasak etdi. Bu emrlere ve yasaklara (Ahkam-i isla-
miyye) denildi. Dunyada rahat yasamak, se'adete kavusmak is-
tiyen, islamiyyete uymaga mecburdur. Nefsinin ve tabf atinin,
islamiyyete uymayan arzulanni terk etmesi lazimdir. Islamiyye-
te uymazsa, sahibinin, yaratanimn gadabina, azabina ducar
olur. islamiyyete uyan kul, musliman olsa da, kafir olsa da, dun-
yada mes'ud, rahat olur. Sahibi ona yardim eder. Diinya zira'at
yeridir. Tarlayi ekmeyip, tohumlan yiyerek zevk ve safa suren,
mahsul almakdan mahrum kalacagi gibi, diinya hayatim, gecici
zevkleri, nefsin arzulanni taskin ve saskin olarak yapmakla ge-
ciren de, ebedi ni'metlerden, sonsuz zevklerden mahrum olur.
Bu hal, akh basinda olanin kabul edecegi birsey degildir. Son-
suz lezzetleri kacirmaga sebeb olan, gecici lezzetleri zararh
seklde yapmagi tercih etmez. [Allahu teala, diinya zevklerin-
den, gecici lezzetlerinden, nefse tath gelen seylerden hicbirini,
men' etmedi, yasak etmedi. Bunlan, islamiyyete uygun, zarar-
siz olarak kullanmaga izn verdi.] islamiyyete tam uymak icin,
evvela (Ehl-i siinnet) alimlerinin, Eshab-i kiramdan ogrenip ve
Kur'an-i kerimden ve hadis-i seriflerden anlayip bildirdikleri
(Akaid)e uygun iman etmek, sonra haram, yasak edilmis olan-
lan ogrenip bunlardan sakinmak ve yapmasi emr olunan farzla-
n ogrenip yapmak lazimdir. Bunlan yapmaga (ibadct) etmek
denir. Haramlardan sakinmaga (Takva) denir.

Niyyet ederek ahkam-i islamiyyeye uymaga (ibadct etmek)
denir. Allahu tealamn emrlerine ve yasaklanna (Ahkam-i isla-
miyye) ve (Ahkam-i ilahiyye) denir. Emr edilenlere (Farz), ya-
sak edilenlere (Haram) denir. ibadetlerin en kiymetlisi ve islam
dininin temeli hergun bes vakt (Nemaz) kilmakdrr. [Nemaz kil-
mak, ayakda kibleye karsi Fatiha okumak ve kibleye karsi egil-
mek ve kibleye karsi basini yere koymak demekdir. Bunlan
kibleye karsi yapmazsa, nemaz kilmak olmaz.] Nemaz kilan,
miislimandir. Nemaz kilmayan, ya miislimandir, ya kafirdir.
Nemaz kilmakla hasil olan kurb-i ilahi [ya'ni, Allahu tealamn
sevmesi], baska ibadetleri yapmakla nadir nasib olur. Hergun,
bes vakt nemazi, cem'iyyet he [ya'ni diinya islerini diisiinme-
den] ve cema'at ile ve ta'dil-i erkan ile ve abdesti dikkatli ala-
rak ve miistehab olan vaktlerinde kilmahdir. Nemaz kilarken,
Allahu teala ile kul arasindaki perdeler kalkar. Bes vakt nemaz
khan, hergun bes kerre yikanip temizlenen kimse gibi, gunah-
lardan temizlenir. Hergun bes vakt nemazi dogru olarak kilana

-139-

yuz sehid sevabi verilir.

Ticaret esyasimn ve kirda otliyan hayvanlann [ve tarladan,
agaclardan elde edilen mahsulun ve kagid liralann ve alacakla-
nn] zekatlanni emr olunan yerlere seve seve vermelidir. Zeka-
ti verilen mal azalmaz. Zekati verilmiyen mal, Cehennemde
ates olur. Allahu teala, cok merhamet ederek, ihtiyacdan fazla
olan mal, nisab mikdan olursa, bir sene sonra zekatim vermegi
emr etdi. Cam ve mail veren Odur. Malm hepsini ve cam ver-
megi emr etseydi, Onun asiklan hemen verirdi.

Ramezan-i serif ayinda, Allahu teala emr etdigi icin, seve se-
ve oruc tutmahdir. Bu acligi ve susuzlugu se'adet bilmelidir.

islamin binasi besdir: Birincisi, (Eshedii cn-la-ilahe-illallah
ve eshedii enne Muhammeden abdiihii ve Resuliihii ) demek ve
bunun ma'nasim bilmek ve inanmakdir. Buna (Kelime-i seha-
det) denir. Dordu de, nemaz, zekat, oruc ve hacdir. Bu bes esas-
dan biri bozuk olursa, islamiyyet de bozuk olur. Ftikadi diizelt-
dikden ve islamiyyete uydukdan sonra, S6fiyye-i aliyyenin yo-
lunda ilerlemek lazimdir. Allahu tealamn ma'rifeti, bu yolda
hasil olur ve nefsin arzulanndan kurtulmak nasib olur. Sahibini
tammayan kimse, nasil yasiyabilir, nasil rahat eder! Bu yolda
ma'rifet sahibi olmak icin, (fena bil-ma'ruf) lazimdir. Ya'ni, Al-
lahii tealadan baska herseyi unutmak lazimdir. Kendini var bi-
len kimse, ma'rifete kavusamaz. (Fena) ve (Beka) vicdanda,
kalbde hasil olan seylerdir. Anlatmakla anlasilmaz. Ma'rifet
ni'metine kavusmiyamn, bunu daima aramasi lazimdir. Tahkiri
emr olunan ve muvakkat olan seyin ta'miri ile ugrasmamahdir.

NAMAZDAN SONRA DUA

Elhamdiilillahi RabbiFalemin. Essalatii vesselamii ala Resu-
lina Muhammedin ve Alihi ve Sahbihi ecma'in. Ya Rabbi! Kil-
digim nemazi kabul eyle! Ahir ve akibetimi hayr eyle. Son ne-
fesimde Kelime-i tevhid soylememi nasib eyle. Olmiislerimi afv
ve magfiret eyle. Allahiimmagfir verham ve ente hayrtirrahi-
min. Teveffeni miislimen ve elhikni bissalihin. Allahummagfir-li
ve li-valideyye ve li-iistaziyye ve lilmu'minine vel mii'minat yev-
me yekumiil hisab. Ya Rabbi! Beni seytan serrinden ve diisman
serrinden ve nef s-i emmarem serrinden muhaf aza eyle ! Evimize
iyilikler, halal ve hayrh rrzklar ihsan eyle! Ehl-i islama selamet

-140-

ihsan eyle! A'day-i muslimini kahr ve perisan eyle! Kafirlerle ci-
had etmekde olan miislimanlara imdad-i ilahiyyen ile imdad ey-
le! Allahumme inneke afiivvun kerimiin tuhibbul'afve fa'fii an-
ni. Ya Rabbi! Hastalarimiza sifa, dertli olanlanmiza deva ihsan
eyle! Allahumme inni es'eliikessihhate vel-afiyete vel-emanete
ve hiisnelhulki verndae bilkaderi bi-rahmetike ya erhamerrahi-
min. Anama, babama ve evladlanma ve akraba ve ahbabima ve
btittin din kardeslerime hayrh omiirler ve hiisn-i hulk, akl-i se-
lim ve sihhat ve afiyet, riisdii hidayet ve istikamet ihsan eyle ya
Rabbi! Amin. Velhamdii-lillahi rabbiPalemin. Allahumme salli
ala..., Allahumme barik ala..., Allahumme Rabbena atina... Vel-
hamdu lillahi Rabbil'alemin. Estagfirullah, estagfirullah, estag-
firullah, estagfirullaheFazim elkerim ellezi la-ilahe ilia huv el-
hayyel-kayyume ve etubii ileyh.

ACIKLAM A: (Diianin kabul olmasi icin, sartlar):

1- Musliman olmak.

2- Ehl-i siinnet i'tikadinda olmak. Bunun icin, dort mezheb-
den birini taklid etmek lazimdir.

3- Farzlan yapmak. Kazaya kalmis namazlan, geceleri de ve
siinnetler yerine de kaza ederek, bir an once odemelidir.

Farz namazi kazaya kalan kimsenin, siinnet ve nafile namaz-
lan ve dualan kabul olmaz. Ya'ni, sahih olsa da sevab verilmez.
Seytan, muslimanlan aldatmak icin, farzlan ehemmiyyetsiz
gosterip, siinnet ve nafileleri yapmaga sevk eder. Namazi vak-
tin geldigini bilerek ve evvel vaktinde kilmahdir.

4- Haramdan sakinmahdir. Halal yiyenin duasi makbuldiir.

5- Evliya-yi kiramdan birini vesile ederek, diia etmelidir.

Hindistan alimlerinden Muhammed bin Ahmed Zahid, (Ter-
gib-iis-salat) kitabimn elli-dorduncii fashnda, farisi olarak diyor
ki, (hadis-i serif do (Diianin kabul olmasi icin, iki sey lazimdir:
Birincisi, diiayi ihlas ile yapmahdir. Ikincisi, yidigi ve giydigi ha-
laldan olmahdir. Mii'minin odasinda, haramdan bir iplik varsa,
bu odada yapdigi duasi, hie kabul olmaz) buyuruldu.) Ihlas, Al-
lahii tealadan baska, hicbirsey diisiinmeyip, yalniz Allahii teala-
dan istemekdir. Bunun icin, Ehl-i siinnet alimlerinin bildirdikleri
gibi iman etmek ve ahkam-i islamiyyeye uymak, bilhassa iizerin-
de kul hakki bulunmamak ve bes vakt namazi kilmak lazimdir.

-141-

TECDID-I IMAN DUASI

Ya Rabbi! Hin-i biilugumdan bu ana gelinceye kadar, islam
diismanlarma ve bid'at ehline aldanarak, edindigim yanlis, bozuk
i'tikadlanma ve bid'at, fisk olan soylediklerime, dinlediklerime,
gordiiklerime ve islediklerime nadim oldum, pisman oldum, bir
daha boyle yanlis inanmamaga ve yapmamaga azm, cezm ve kasd
eyledim. Peygamberlerin evveli Adem aleyhisselam ve ahiri bi-
zim sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselamdir. Bu iki
Peygambere ve ikisi arasmda gelmis gecmis Peygamberlerin
ciimlesine iman etdim. Hepsi hakdir, sadikdir. Bildirdikleri dog-
rudur. Amentii billah ve bi-ma cae min indillah, ala muradillah,
ve amentii bi-Resulillah ve bi-ma cae min indi Resulillah ala mu-
rad-i Resulillah, amentii billahi ve Melaiketihi ve kiitiibihi ve
Riisiilihi velyevmil-ahiri ve bilkaderi hayrihi ve serrihi minallahi
teala vel-ba'sii ba'delmevti hakkun eshedii en la ilahe illallah ve
eshedii enne Muhammeden abdiihu ve resuliih.

NAMAZIN HiKMETLERI (Namaz ve Saghgimiz)

Miisliman, namazi Allahii tealamn emri oldugu icin kilar.
Rabbimizin emrlerinde bircok hikmet, faide vardir. Yasaklann-
da da bircok zararlann oldugu muhakkakdir. Bu faide ve zarar-
lann bir kismi bugiin tip miitehassislannca tesbit edilmis du-
rumdadir. Islamiyyetin sagliga verdigi onemi, hicbir din ve dii-
siince vermemisdir. Dinimiz, ibadetlerin en iistiinii olan nama-
zi, omriimuztin sonuna kadar kilmayi emr etmisdir. Namaz ki-
lan, saglik ipin olan faidelerine de elbette kavusur. Namazin
saglik yoniinden sagladigi faidelerden ba'zilan sunlardir:

1- Namazda yapilan hareketler yavas oldugundan kalbi yor-
maz ve giiniin muhtelif saatlerinde oldugu icin insani devamli
dine tutar.

2- Giinde basini seksen def'a yere koyan bir kimsenin bey-
nine ritmik olarak fazla kan ulasir. Bu yiizden beyin hiicreleri
iyice beslendiginden hafiza ve sahsiyet bozukluklanna, namaz
kilanlarda cok daha az rastlamr. Bu insanlar daha saghkh bir
omiir gecirirler. Bugiin tipta "demans senil" denilen bunama
hastahgina ugramazlar.

3- Namaz kilanlann gozleri, muntazam olarak egilip-dogrul-
makdan otiirii daha kuwetli kan deveranma malik olur. Bu se-

-142-

beble goz ici tansiyonunda artma olmaz ve gozun on kisminda-
ki sivinin devamli degismesi temin edilmis olur. Gozu "kata-
rakt" veya "karasu" hastahgindan korur.

4- Namaz kilmakdaki izometrik hareketler, midedeki gida-
lann iyi kansmasina, saframn kolay akmasina ve dolayisiyla
safra kesesinde birikinti yapmamasina, pankreasdaki enzimle-
rin kolay bosalmasina yardimci olacagi gibi, kabizligin gideril-
mesinde de rolii buyukdur. Bobregin ve idrar yollannin iyice
calkalanmasindan, bobrekde tas tesekkiilunun onlenmesine ve
mesanenin bosalmasina da yardimci olmakdadir.

5- Bes vakt kilman namazdaki ritmik hareketler, giinluk ha-
yatda calisdinlamiyan adale ve eklemleri calisdirarak, artroz ve
kireclenme gibi eklem hastaliklanni ve adale tutulmalanm onler.

6- Viicud sagligi icin temizlik muhakkak lazimdir. Abdest ve
gusl, hem maddi, hem de ma'nevi bir temizlikdir. Iste namaz,
temizligin ta kendisidir. Zira hem bedeni, hem de ruhi temizlik
olmadan namaz olmaz. Abdest ve gusl bedeni temizligi saglar.
Ibadet gorevini yerine getiren bir kimse, ruhen dinlenmis, te-
mizlenmis olur.

7- Koruyucu hekimlikde, muayyen zemanlarda yapilan be-
den hareketleri cok miihimdir. Namaz vaktleri, kan dolasimrni
tazelemek ve teneffiisii canlandirmak icin en uygun vaktlerdir.

8- Uykuyu tanzim eden onemli unsur namazdir. Hatta vii-
cudda biriken statik (durgun) elektriklenme, secde yapmakla
topraklama yapilmis olur. Boylece viicud tekrar zindelige kavu-
sur.

Namazin bu faidelerine kavusmak icin, namazi vaktinde kil-
makla birlikde, temizlige, cok yimemege ve yinilen gidalann te-
miz, halal olmasina da dikkat edilmesi de lazimdir.

Kimseye baki degildir, miilk-i tliinyfi simti zer,
bir harab olmus kalbi, ta'mir etmekdir hiiner.

143

Yedinci Boliim

NAMAZ ISKATI

Meyyit icin iskat ve Devr

(Nur iil-izah)da ve (Tahtavi) hasiyesinde ve (Halebi) ile
(Diirr-ul-muhtar) da, namazlann kazasi sonunda, (Miilteka)da
ve (Durr-iil-munteka)da ve (Vikaye)de, (Diirer)de ve (Cevhe-

re)de ve baska kiymetli kitablarda, orucun sonunda, vasiyyet
eden meyyit icin iskat ve devr yapmak lazim oldugu yazilidir.
Mesela, (Tahtavi) hasiyesinde diyor ki, (Tutulmamis oruclann
fidye vererek iskat edilmesi icin nass vardir. Namaz orucdan
daha muhim oldugundan, ser'f bir ozr ile kihnamamis ve kaza
etmek istedigi halde, oliim hastahgina yakalanmis bir kimsenin,
kaza edemedigi namazlan icin de, orucda yapildigi gibi iskat ya-
pilmasi icin, biitiin alimlerin sozbirligi vardir. Namazin iskati ol-
maz diyen kimse cahildir. Ciinki, mezheblerin sozbirligine kar-
si gelmekdedir. Hadis-i serifde, (Bir kimse, baskasi yerine oruc
tutamaz ve namaz kilamaz. Fekat, onun orucu ve namazi icin
fakiri doyurur) buyuruldu.) Ehl-i siinnet alimlerinin iistunlukle-
rini anhyamiyan ve mezheb imamlanmizi da, kendileri gibi ha-
yal ile konusuyor sanan ba'zi kimselerin, (Islamiyyetde iskat ve
devr yokdur. Iskat, hiristiyanlann giinah cikarmasina benziyor)
gibi seyler soylediklerini isitiyoruz. Bu gibi sozleri, kendilerini
tehliikeli duruma dusurmekdedir. Ciinki Peygamberimiz "sal-
lallahii aleyhi ve sellem", (Ummetim, dalalet iizerinde birles-
mez) buyurdu. Bu hadis-i serif, mtictehidlerin sozbirligi ile bil-
dirdikleri seylerin elbette dogru olduklanni gosteriyor. Bunlara
inanmiyan, bu hadis-i serife inanmamis olur. ibni Abitlin, vitr
namazini anlatirken, (Dinde zaruri olan, ya'ni cahillerin de bil-
dikleri icma' bilgilerine inanmiyan kimse, kafir olur) buyuru-
yor. (Icma'), alimlerin sozbirligi demekdir. Iskat, giinah cikart-
maga nasil benzetilebilir? Papazlar, giinah cikartiyoruz diyerek
insanlan soyuyorlar. Halbuki, islamiyyetde din adamlan iskat
yapamaz. Iskati yalniz, oliiniin velisi yapabilir ve para din
adamlanna degil, fakirlere verilir.

Bugiin, hemen her yerde, iskat ve devr isleri islamiyyete uy-
gun yapilmamakdadir. islamiyyetde iskat yokdur diyenler,

-144-

boyle soylemeyip de, bugun yapilmakda olan iskat ve devrler
Islamiyyete uygun degildir, deselerdi, cok iyi olurdu. Biz de
kendilerini desteklerdik. Boyle soylemeleri ile, hem korkunc
bir tehlukeye dusmekden kurtulurlardi, hem de islamiyyete
hizmet etmis olurlardi. Iskat ve devrlerin, dinimize uygun ola-
rak nasil yapilacagi asagida bildirilecekdir. Ibni Abidin, kaza
namazlannin sonunda buyuruyor ki:

Faite namazlan olan [ya'ni ozr ile kacirrp, kazaya kalmis na-
mazlan bulunan] bir kimse, bunlan una ile de kilmaga gucu ye-
ter iken kilmamis ise, olecegi zeman, keffaretinin iskat edilme-
si icin vasiyyet etmesi vacibdir. Kazaya gucu yetmemis ise, va-
siyyet etmesi lazim olmaz. Ramezan-i serifde oruc yiyen miisa-
fir ve hasta da kaza edecek zeman bulamadan olurse, vasiyyet
etmeleri lazim gelmez. Allahu teala, bunlann ozrlerini kabul
eder. Hastamn keffaretlerinin iskati, oldiikden sonra velisi tara-
findan yapihr. Olmeden once yapilmaz. Diri insanin, kendi icin
iskat yapdirmasi caiz degildir. (Cila-iil kulub)da diyor ki, (Uze-
rinde Allahu tealamn hakki veya kul hakki bulunan kimsenin,
iki sahid yaninda vasiyyet soylemesi veya yazmis oldugunu
bunlara okumasi vacibdir. Uzerinde hak bulunmayamn vasiy-
yet etmesi mustehabdir).

Keffaret iskati icin vasiyyet eden meyyitin velisi, ya'ni mira-
sini yerlerine sarf icin vasiyyet etdigi veya varisi olan kimse, mi-
rasin iicde birinden, herbir vakt namaz icin ve vitr namazi icin ve
kaza edilmesi lazim olan bir gunliik oruc icin, bir fitra mikdan
ya'ni yanm sa' [Besyiizyirmi dirhem veya binyediyiizelli gram]
bugdayi fakirlere [veya fakirlerin vekillerine] fidye verir.

Keffaret iskati icin vasiyyet etmedi ise, velinin keffaret iska-
ti yapmasi Hanefide lazim olmaz. Safi'imezhebinde, vasiyyet et-
medi ise de, velinin iskat yapmasi lazimdir. Kul hakkini, vasiy-
yet olmazsa da, meyyitin birakdigi maldan velinin odemesi, Ha-
nefi mezhebinde de lazimdir. Hatta alacakhlar, mirasi ele geci-
rince, mahkemesiz alabihrler. Kazaya kalan oruclann fidyesini,
ya'ni mal ile odenmesini vasiyyet etdi ise, bunu yerine getirmek
vacibdir. Cunki, islamiyyet emr etmekdedir. Vasiyyet etmedi
ise, namaz fidyesini vermek vacib degil, caiz olur. Bu son ikisi
kabul olmaz ise, hie olmazsa sadaka sevabi hasil olup, giinahla-
nni temizlemege yardim eder. Imam-i Muhammed boyle bu-
yurmusdur. (Mecma-ul-enhiir)de diyor ki, (Nefsine ve seytana
uyarak namazlanni kilmamis, omriinun sonuna dogru buna pis-
man [olup kilmaga ve kaza etmege baslamis] olanin, kaza ede-

- 145 - Namaz Kitabi - F:10

medigi namazlannin iskatimn yapilmasi icin vasiyyet etmesi ca-
iz olmaz denildi ise de, caiz oldugu (Miistasfa)da yazilidir).

(Cila-iil-kulub)da diyor ki: (Kul haklan, odenecek borclar,
emanet, gasb, sirkat, ucret ve bey' sebebi ile verecekler ve dog-
mek, yaralamak, haksiz olarak kullanmak gibi beden haklan ve
sogmek, alay, giybet, iftira gibi kalb haklandir).

Vasiyyet eden meyyitin malinin ticde biri iskat yapmaga ki-
fayet ediyorsa, velinin bu mal ile fidye vermesi lazimdir. Kifa-
yet etmiyorsa, ticde birinden fazlasim varisin teberru' etmesi
caiz oldugu (Feth-ul-kadfr)de yazilidir. Bunun gibi, farz olan
haccinin yapilmasi icin vasiyyet etse, varisi veya baska biri, hac
parasim hediyye verse, caiz olmaz. Olmeden vasiyyet etmeyip,
varisi kendi parasi ile iskat yapsa veya hacca gitse, meyyitin
borcu odenmis olur. Varisden baskasimn parasi ile bunlar caiz
olmaz diyenler varsa da, (Durr-iil-muhtar) ve (Merakil-felah)
ve (Cila-iil-kulub) kitablannin sahibleri olur, dediler.

Keffaret iskati, bugday yerine un veya bir sa' arpa, hurma,
iizum ile de hesab edilerek, bunlar da verilebilir. [Ciinki, bun-
lar bugdaydan daha kiymetli olduklan icin, fakire daha faideli-
dirler]. Hepsi yerine kiymetleri olan altin veya giimiis de verile-
bilir. [Kagid para ile iskat yapilmaz]. Secde-i tilavet icin fidye
vermek lazim degildir.

iskat ve Devr Nasil Yapihr?

Fidye parasi, mirasin ticde birini asarsa, varisler izn vermedik-
ce, veli iicde birden fazlasim sarf edemez. (Kinye) kitabinda di-
yor ki, biitiin omriinun namazlan icin malinin iicde birinin veril-
mesini vasiyyet eden meyyitin, borcu da olsa, alacaklisi, vasiyye-
tin yapilmasina izn verse de, vasiyyetin yapilmasi caiz olmaz.
Ciinki, islamiyyet, once borcun odenmesini emr etmekdedir.
Borcu odemek, alacaklimn razi olmasi ile sonraya birakilamaz.

Biitiin namazlann iskat edilmesi icin vasiyyet eden kimsenin
kac yasinda oldugu bilinmiyorsa, birakdigi mirasin iicde biri,
namazlannin iskatina yetismedigi zeman, bu vasiyyet caiz olur.
Mirasin iicde biri, iskat icin yetisir ve artarsa, bu vasiyyeti caiz
olmaz, batil olur. Ciinki, malm iicde biri, iskata yetismedigi ze-
man, iicde biri ile, iskat edilecek namazlann sayisi belli oldu-
gundan, vasiyyeti bu namazlar icin sahih olur. Geri kalan na-
mazlan icin olan vasiyyeti lagv, ya'nibos laf olur. Ucde biri, cok
oldugu zeman, omrii ve dolayisi ile namaz sayisi belli olmadigi
icin, vasiyyeti batil olur.

-146-

Namaz iskati icin vasiyyet eden meyyitin hie mail yoksa veya
iicde biri, vasiyyete yetismiyorsa veya hie vasiyyet etmemis olup,
veli kendi mail ile iskat yapmak istiyorsa, (Devr) yapar. Fekat
veli devr yapmaga mecbur degildir. Devr yapmak icin, veli, bir
ayhk veya bir senelik iskat icin lazim olan altin lirahk veya besi-
biryerde veya bilezik, yiiziik veya gumiis gecer para odiinc ahr.
Meyyit erkek ise, yasindan oniki sene, kadin ise dokuz sene dii-
serek, kac sene borcu oldugunu hesablar. Bir giinliik alti namaz
icin, on kilo, bir giines yih icin, iicbinaltiyiizaltmis kilo bugday
vermek lazimdir. Mesela bir kilo bugday yiizseksen kurus oldu-
gu zeman, bir senelik namaz iskati altibinbesyuzseksensekiz ve-
ya kisaca altibinaltiyiiz lira olur. Bir altin lira [yedi gram ve yir-
mi santigram olup] yiizyirmi lira oldugu zeman, bir senelik na-
maz iskati icin ellibes veya ihtiyatli olarak altmis altin lazim olur.
Meyyitin velisi bes altin odiinc alsa ve diinyaya diiskiin olmayan,
dinini bilen ve seven birkac, mesela dort fakir bulsa: [Bunlann
fitra veremiyecek, ya'ni sadaka alacak fakir olmalan sartdir. Fa-
kir olmazlar ise, iskat kabul olmaz]. Meyyitin velisi, ya'ni vasiy-
yet etdigi kimse veya varislerinden biri veya bunlardan birinin
vekil etdigi kimse, (Merhum efendinin iskati salati icin, be-
del olarak, bu bes altini sana verdim) diyerek, bes altini birinci
fakire sadaka niyyet ederek verir. Sonra fakir, (Aldim kabul et-
dim. Sana hediyye etdim) diyerek bunu varise veya varisin veki-
line hediyye eder ve varis teslim ahr. Sonra, yine buna veya ikin-
ci fakire verir ve hediyye olarak ondan geri teslim ahr. Boylece,
aym fakire dort kerre veya dort fakire birer kerre verip ve al-
makla bir devr olur. Bir devrde, yirmi altinhk namaz keffareti is-
kat edilmis olur. Meyyit erkek ve altmis yasinda ise, kirksekiz se-
nelik namaz icin 48 x 60 = 2880 altin vermek lazim olur. Bunun
icin de, 2880 : 20 = 144 kerre devr yapar. Altin adedi on ise, 72
devr; Altin adedi yirmi ise, 36 devr yapar. Fakir adedi on ve al-
tin adedi de on ise, 48 senelik namaz keffaretinin iskati icin, yir-
midokuz devr yapar. Ciinki:

Namaz kilmadigi yillar x bir yillik altin sayisi=fakfr sayisi x
devr eden altin sayisi x devr sayisidir. Misalimizde yaklasik ola-
rak: 48 x 60 = 4 x 5 x 144 = 4 x 10 x 72 = 4 x 20 x 36 = 10 x'lO x 29

Goruluyor ki, namaz iskatinda, devr sayisim bulmak icin,
bir yillik altin sayisi ile meyyitin namaz borcu yili carpibr. Ay-
rica, devr olunan altin sayisi ile, fakir sayisi da carpibr. Birinci
carpim, ikinci carpima boliiniir. Bolum, devr sayisi olur. Bug-
dayin ve altinin kagid lira degerleri her zeman yaklasik olarak

-147-

aym oranda degismekdedir. Ya'ni altin degeri ile bugdayin de-
geri her zeman birlikde azalmakda veya artmakdadir. Bu ba-
kimdan, iskat icin, bir yillik bugday mikdan degismedigi gibi,
bir yillik altin sayisi da ya'ni yukanda buldugumuz altmis altin
da hemen hemen aym olmakdadir. Bunun icin, iskat hesabinda,
her zeman ihtiyath olarak:

Bir ayhk namaz iskati bes altindir.

Bir ayhk ramezan orucu iskati bir altindir.

kabul edilmekdedir. Devr edilecek altin mikdan ve devr sayisi
buradan bulunur.

Namaz iskati bitdikden sonra, tutulmiyan, kaza edilmeleri
lazim olan oruclann iskati icin, bes altin dort fakire tie kerre
devr eder. Cunki, bir senelik ya'ni, otuz gunluk oruc keffaret is-
kati, elliikibucuk kilo bugday veya 5,25 gram altin, ya'ni 0,73
adet altin lira olmakdadir. Goriiluyor ki Hanefide, bir altin bir
senelik oruc keffaretini iskat eder ve kirksekiz sene icin kirkse-
kiz altin vermek lazim olur. Bes altin ile, dort fakire bir devr ya-
pinca, yirmi altin verilmis oluyor. Kaza edilmeleri lazim olan
oruclann iskati yapildikdan sonra, zekati icin, sonra kurban icin
birkac devr yapihr.

Bir yemin keffareti icin, her gun on fakir ve ozrsiiz bozulup,
keffaret lazim olan bir gunluk oruc keffareti icin bir giinde alt-
mis fakir lazimdir ve bir fakire bir giinde, yanm sa' bugdaydan
fazla verilmez. Ya'ni, birkac yemin keffareti, bir giinde on faki-
re verilmez. O halde, yemin ve oruc keffaretleri icin bir giinde
devr yapilmaz. Yemin vasiyyeti varsa, bir yemin icin, bir giinde
on fakirin herbirine ikiser kilo bugday veya un veya bu deger-
de herhangi bir mal, altin, giimiis verilir. Bunlan, bir fakire on
gun arka arkaya vermek de olur. Yahud bir fakire kagid para
verip, "Seni vekil etdim. Bu para ile, hergun, sabah ve aksam
olmak uzere iki kerre, on gun karnini doyuracaksin!" demeli-
dir. Karnini boyle on gun doyurmayrp, kahve, gazete parasi ya-
parsa caiz olmaz. En iyisi, bir asci ile pazarhk edip, on gunluk
parayi asciya verip, fakir, bu ascida hergun sabah ve aksam ol-
mak uzere iki kerre on gun karnini doyurmahdir. Niyyet etdik-
den sonra bozulan oruc ve zihar keffaretleri de boyle olup, bu
ikisinde, bir gtinun keffareti icin, altmis fakire bir gun veya bir
fakire altmis gun yanm sa' bugday veya bu degerde baska mal
vermek veya her gun iki kerre doyurmak lazimdir.

-148-

Vasiyyet edilmeyen zekat iskati yapilmasi lazim degildir.
Varisin, zekat iskati icin de, kendiliginden devr yapabilecegine
fetva verilmisdir.

Devr yaparken veil, altinlan fakirlere her verisde, namaz ve-
ya oruc iskati diye niyyet etmelidir. Fakir de, geriye verirken,
hediyye etdim demeli ve veil teslim aldim demelidir. Veli, iskat
yapamiyacak halde ise, meyyitin iskatlanni yapmak icin birini
vekil eder, iskatlan ve devri bir vekil yapar.

imam-i Birgivinin (Vasiyyetname) kitabinda ve bunun Kadi-
zade Ahmed efendi serhinde diyor ki, fakirlerin nisaba malik ol-
mamasi sartdir. Meyyitin akrabasindan olsa, caizdir. Fakire ve-
rirken, (Falancamn su kadar namazinin iskati icin, sunu sana
verdim) demesi lazimdir. Fakir de, (Kabul etdim) demelidir ve
altinlan ahnca, kendinin oldugunu bilmesi lazimdir. Bilmezse
onceden ogretmelidir. Bu fakir de lutf edip kendi istegi ile (Fa-
lancamn namazinin iskati icin, bedel olarak sunu sana verdim)
diyerek, baska fakire verir. O fakir de, eline alip, (Kabul etdim)
demelidir. Ahnca kendi mulku oldugunu bilmelidir. Emanet he-
diyye gibi ahrsa, devr kabul olmaz. Bu ikinci fakir de, (Aldim,
kabul etdim) dedikden sonra, (ol vech ile sana verdim) diyerek
iicuncu fakire verir. Boylece namaz, oruc, zekat, kurban, sada-
ka-i fitr, adak ve kul haklan, hayvan haklan icin devr yapmah-
dir. Fasid ve batil ahs-veris de, kul haklan icindedir. Yemin ve
oruc keffaretleri icin devr yapmak caiz degildir.

Ondan sonra, altinlar hangi fakirde kahrsa lutf edip, arzusu
ve nzasi ile, veliye hediyye eder. Veli ahp, kabul etdim der.
Eger hediyye etmezse, kendi mahdir, zor ile ahnmaz. Veli bir
mikdar altini veya kagid para veya meyyitin esyasindan bu fa-
kirlere verip, bu sadaka sevabim da meyyitin ruhuna hediyye
eder. Borcu olan fakir ve balig olmamis cocuk, devr yapmaga
katilmamahdir. Cunki, eline gecen altinlar ile borcunu odeme-
si farzdir. Bu farzi yapmayip, altinlan meyyitin keffareti icin ya-
nindaki fakire vermesi caiz olmaz. Devr kabul olur ise de, ken-
disi hie sevab kazanmaz. Hatta giinaha girer.

Mali olmiyan meyyit, devr yapilmasim vasiyyet ederse, veli-
nin devr yapmasi vacib olmaz. Meyyitin keffaretlerini iskat
edecek kadar mahnin hepsini, mirasin iicde birini asmamak
iizere vasiyyet etmesi vacib olur. Boylece, devre liizum kahn-
madan, iskat yapihr. Ucde biri iskata yetisdigi halde, iicde bi-

-149-

rinden az malm devr edilmesini vasiyyet ederse, gtinaha girer.
Ibni Abidin, besinci cild ikiytizyetmis tictincti (273) sahifede bu-
yuruyor ki, (Ktictik cocuklan olan veya fakir olup, mirasa muh-
tac halde balig cocuklan salih olan hastanin, nafile olan hayrat
ve hasenati vasiyyet etmeyip, malini salih cocuklanna birakma-
si daha iyidir.) (Bezzaziyye)de hediyyeyi anlatirken, diyor ki,
(Malini hayrata sarf edip, fasik olan cocuguna miras birakma-
malidir. Ciinki gtinaha yardim etmek olur. Fasik cocuga da na-
fakadan fazla para, mal vermemelidir).

Cok sayida namaz, oruc, zekat, kurban ve yemin borclan
olup da, bunlar icin, mirasin iicde birinden az bir malm devr
edilmesini ve geri kalan mal ile, Kur'an-i kerim, hatm-i tehlil ve
mevlid okutulmasim vasiyyet etmek caiz degildir. Bunlari oku-
mak icin para veren ve alan giinaha girer. Kur'an-i kerim ogret-
mek icin para ahp-vermek caizdir. Okumak icin caiz degildir.

Meyyitin borclu oldugu namazlan, oruclan, varislerin ve
herhangi bir kimsenin kaza etmesi caiz degildir. Fekat nafile
namaz kihp, oruc tutup, sevabim meyyitin ruhuna hediyye et-
mek caiz ve iyi olur.

Meyyitin borcu olan haccini, vasiyyet etdigi kimsenin kaza
etmesi caiz olur. Ya'ni meyyiti borcdan kurtanr. Ciinki hac, hem
beden ile, hem de mal ile yapilan ibadetdir. Nafile hac, baskasi
yerine her zeman yapilir. Farz hac ise, ancak oliinceye kadar
hacca gidemiyecek kimse yerine, vekili tarafindan yapilir.

(Mecma'ul-enhiir)de ve (Durr-iil-munteka)da diyor ki,
(Meyyitin iskatim defnden once yapmakdir.) Defnden sonra da
caiz oldugu (Kuhistanf)dc yazihdir.

Meyyit icin namaz, oruc, zekat, kurban keffaretlerinin iska-
tinda, bir fakire nisabdan fazla verilebilir. Hatta, altinlarm hep-
si, bir fakire verilebilir.

Oliim hastasimn, kilmadigi namazlann fidyesini vermesi ca-
iz degildir. Oruc tutamiyacak kadar ihtiyar olanin, tutamadigi
oruclann fidyesini vermesi caizdir. Hastanin namazlanni basi
ile una ederek de kilmasi lazimdir. Boyle una ile bir giinden faz-
la namaz kilamiyacak hastanin, kilamadigi namazlan afv olur.
Iyi olursa, bunlari kaza etmesi lazim gelmez. Tutamadigi oruc-
lan, iyi olunca tutmasi lazimdir. Iyi olmayip vefat ederse, bu
oruclan afv olur.

-150-

Sekizinci Boliini

OTUZIKi VE ELLIDORT FARZ

Bir cocuk balig oldugu zeman ve bir kafir (Kelimc-i tevhid)
soyleyince, ya'ni, (La ilahe illallah Muhammediin resulullah)

deyince ve bunun ma'nasim bilip inamnca (Musliman) olur.
Kafirin gtinahlannin hepsi hemen afv olur. Fekat, bunlann her
musliman gibi, imkan bulunca, imanin alti sartini, ya'ni (Amen-
tii)yu ezberlemeleri ve ma'nasim ogrenerek bunlara inanmala-
n ve (islamiyyetin hepsini, ya'ni Muhammed aleyhisselamin
soyledigi emrlerin ve yasaklann hepsini Allahii tealamn bildir-
mis olduguna inandim) demeleri lazimdir. Daha sonra imkan
buldukca, butun huylardan ve karsilasdigi islerden farz olanla-
n, ya'ni emr olunanlan ve haram olanlan, ya'ni yasak edilmis
olanlan ogrenmesi de farzdir. Bunlan ogrenmenin ve farzlan
yapmamn ve haramlardan sakinmanin farz oldugunu inkar
ederse, ya'ni inanmazsa imam gider. Bu ogrendiklerinden biri-
ni begenmezse, kabul etmezse Miirted olur. Murted, (La ilahe
illallah) demekle ve islamiyyetin ba'zi emrlerini yapmakla, me-
sela namaz kilmakla, oruc tutmakla, hacca gitmekle, hayrat ve
hasenat yapmakla musliman olmaz. Bu iyiliklerinin ahiretde hie
faidesini gormez. Inkanndan, ya'ni inanmadigi seyden tevbe et-
mesi, pisman olmasi lazimdir.

Islam alimleri, her miislimamn ogrenmesi, inanmasi ve tabi'
olmasi lazim olan farzlardan otuziki ve aynca ellidort adedini
secmislerdir.

OTUZIKi FARZ

Imanin sarti: Alti (6)
islamin sarti: Bes (5)
Namazin farzi: Oniki (12)
Abdestin farzi: Dort (4)
Gusliin farzi: tie (3)
Teyemmumiin farzi: Iki (2)

Teyemmumiin farzina tic diyenler de vardir. O zeman, hep-
si otuziic farz olur.

-151-

liiianin Sartlan (6)

1- Allahii tealamn varhgina ve birligine inanmak.

2- Meleklerine inanmak.

3- Allahii tealamn indirdigi kitablanna inanmak.

4- Allahii tealamn Peygamberlerine inanmak.

5- Ahiret giiniine inanmak.

6- Kadere, ya'ni hayr ve serlerin (iyilik ve kotuluklerin) Al-
lahii tealadan olduguna inanmak.

islamin Sartlan (5)

7- Kelime-i sehadet getirmek.

8- Her gun bes kerre vakti gelince namaz kilmak.

9- Malm zekatim vermek.

10- Ramezan ayinda her gun oruc tutmak.

11- Giicii yetenin omriinde bir kerre hac etmesidir.

Namazin Farzlari (12)

A- Disindaki farzlari yedidir. Bunlara sartlan da denir.

12- Hadesden taharet.

13- Necasetden taharet.

14- Setr-i avret.

15- Istikbal-i Kible.

16- Vakt.

17- Niyyet.

18- Iftitah veya Tahrime Tekbiri.

B- Icindeki farzlari besdir. Bunlara riikn denir.

19- Kryam.

20- Kiraet.

21- RukiT.

22- Secde.

23- Ka'de-i ahire.

-152-

Abdestin Farzlari (4)

24- Abdest alirken yuzu yikamak.

25- Elleri dirsekleri ile birlikde yikamak.

26- Basin dortde birini mesh etmek.

27- Ayaklan topuklan ile birlikde yikamak.

Gusliin Farzlari (3)

28- Agzi yikamak (mazmaza).

29- Burnu yikamak (istinsak).

30- Biitun bedeni yikamak.

Teyemmiimiin Farzlari (2)

31- Cunublukden veya abdestsizlikden temizlenmek icin
niyyet etmek.

32- Iki eli temiz topraga vurup, yuzu mesh etmek ve tekrar
iki eli temiz topraga vurup, her iki kolu dirsekden avuca kadar
sigamak.

ELLI DORT FARZ

1- Allahu tealamn bir olduguna inanmak.

2- Halal yimek ve icmek.

3- Abdest almak.

4- Bes vakt namaz kilmak.

5- Cunublukden gusl etmek.

6- Rizkin Allahu tealadan olduguna inanmak.

7- Halal, temiz elbise giymek.

8- Hakka tevekkiil etmek.

9- Kana'at etmek.

10- Ni'metlerinin mukabilinde, Allahu tealaya siikr etmek.

11- Kazaya razi olmak.

12- Belalara sabr etmek.

13- Giinahlardan tevbe etmek.

14- Allah nzasi icin ibadet etmek.

-153-

15- Seytani dusman bilmek.

16- Kur'an-i kerfmin hukmiine razi olmak.

17- Olumu hak bilmek.

18- Allahin dostlanna dost, dusmanlanna dusman olmak.

19- Babaya ve anaya iyilik etmek.

20- Ma'rufu emr ve munkeri nehy etmek.

21- Akrabayi ziyaret etmek.

22- Emanete hryanet etmemek.

23- Daima Allahii tealadan korkup, ferahi (simankhgi ve az-
ginhgi) terk etmek.

24- Allaha ve Resuliine itaat etmek.

25- Gunahdan kacip, ibadetlerle mesgul olmak.

26- Musliman amirlere itaat etmek.

27- Aleme, ibret nazanyla bakmak.

28- Allahii tealamn varligini tefekkiir etmek.

29- Dilini, fuhsa aid kelimelerden korumak.

30- Kalbini temiz tutmak.

31- Hicbir kimseyi maskaraliga almamak.

32- Harama bakmamak.

33- Mti'min her halde, soziine sadik olmak.

34- Kulagini miinkerat dinlemekden korumak.

35- Ilm ogrenmek.

36- Tarti ve olcii aletlerini, hak iizere kullanmak.

37- Allahin azabindan emin olmayip, daima korkmak.

38- Musliman fakirlere zekat vermek ve yardim etmek.

39- Allahin rahmetinden timid kesmemek.

40- Nefsinin isteklerine tabi' olmamak.

41- Allah nzasi icin yemek yidirmek.

42- Kifayet mikdan nzk kazanmak icin cahsmak.

43- Mahnin zekatim, mahsuliin usrunu vermek.

44- Adetli ve lohusa olan ehline yakin olmamak.

45- Kalbini, giinahlardan temizlemek.

-154-

46- Kibrli olmakdan sakinmak.

47- Balig olmamis yetimin malini hifz etmek.

48- Gene oglanlara yakin olmamak.

49- Bes vakt namazi vaktinde kilip, kazaya birakmamak.

50- Zulmle, kimsenin malini yimemek.

51- Allahu tealaya sirk kosmamak.

52- Zinadan kacinmak.

53- Serabi ve alkollu ickileri icmemek.

54- Yok yere yemin etmemek.

KUFR BAHSI

Kotiiliiklerin en kotiisii, Allahu tealaya inanmamak, ateist ol-
makdir. Inamlmasi lazim olan seye inanmamak kiifr olur. Mu-
hammed aleyhisselama inanmamak kiifr olur. Muhammed aley-
hisselamin, Allahu teala katindan getirip bildirdigi seylerin hep-
sine kalb ile inanip, dil ile de ikrar etmege, soylemege, (IMAN)
denir. Soylemege mani' bulundugu zeman, soylememek afv
olur. Iman hasil olmak icin, islamiyyetin kiifr alameti dedigi sey-
leri soylemekden ve kullanmakdan sakinmak da lazimdir. Isla-
miyyetin ahkamindan, ya'ni islamiyyetin emr ve yasaklanndan
birini hafif gormek, Kur'an-i kerim ile, melek ile, Peygamberler-
den biri ile "aleyhimiissalevatii vetteslimat" alay etmek, kiifr
alametlerindendir. Inkar etmek, ya'ni isitdikden sonra inanma-
mak, tasdik etmemek demekdir. Siibhe etmek de inkar olur.

Kiifr tic nev'dir: Cehli, Ciihudf ve hiikmi.

I- Isitmedigi, diisiinmedigi icin kafir olanlann kiifrii (Kiifr-i
cehli)dir. Cehl de iki diirliidiir: Birincisi basitdir. Boyle kimse, ca-
hil oldugunu bilir. Bunlarda yanhs i'tikad olmaz. Hayvan gibidir-
ler. Ciinki, insam hayvandan ayiran, ilm ve idrakdir. Bunlar, hay-
vandan da asagidirlar. Ciinki, hayvanlar, yaratildiklan seyde ileri-
dirler. Cehlin ikincisi, (Cehl-i miirekkeb)dir. Yanhs, sapik i'tikad-
dir. Yunan felsefecilerinin ve miislimanlardan yetmisiki bid'at fir-
kasimn acikca bildirilmis olanlara uymiyan i'tikadlan boyledir.
Bu cehalet, birincisinden daha fenadir. Ilaci bilinmiyen bir hasta-
hkdir.

II- Kiifr-i ciihudiye, kiifr-i inadi de denir. Bilerek, inad ede-

-155-

rek kafir olmakdir. Kibrden, mevki' sahibi olmayi sevmekden
veya ayblanmakdan korkmak sebebi ile hasil olur. Firavn ve
yoldaslannin, Bizans krali Herakliyusiin kiifrleri boyledir.

Ill- Kiifrtin iiciincii nev'i, (Kiifr-i hiikmi)dir. islamiyyetin
imansizlik alameti dedigi sozleri soyliyen ve isleri yapan, kal-
binde tasdik olsa da ve inandigini soylese de kafir olur. islamiy-
yetin tahkirini cmr ctdigi seyi ta'zim, ta'zimini emr etdigi seyi
tahkir kiifrdiir.

1- Allahti teala, Arsdan veya gokden bize bakiyor demek
kiifrdiir.

2- Sen bana zulm etdigin gibi, Allahti teala da sana zulm edi-
yor demek kiifrdiir.

3- Filan mtisliman benim goztimde yehtidi gibidir demek
kiifrdiir.

4- Yalan bir soze, Allahti teala biliyor ki dogrudur demek
kiifrdiir.

5- Melekleri ktictiltticii seyler soylemek kiifrdiir.

6- Kur'an-i kerimi, hatta bir harfini kiictiltiicti soz soylemek,
bir harfine inanmamak kiifrdiir.

7- Calgi calarak Kur'an-i kerim okumak kiifrdiir.

8- Hakiki olan Tevrat ve Incile inanmamak, bunlan kotiile-
mek kiifrdiir. [Simdi, hakiki Tevrat ve Incil yokdur.]

9- Kur'an-i kerimi saz olan harflerle okuyup, Kur'an budur
demek ktifr olur.

10- Peygamberleri kticiiltiicii seyler soylemek kiifrdiir.

11- Kur'an-i kerimde ismleri bildirilen yirmibes Peygamber-
den "aleyhimiissalevatii vetteslimat" birine inanmamak kiifr-
diir.

12- Cok iyilik yapan birisi icin, Peygamberden daha iyidir
demek kiifr olur.

13- Peygamberler muhtac idi demek kiifr olur. Ciinki, onla-
nn fakirlikleri kendi istekleri ile idi.

14- Birisi, Peygamber oldugunu soylese, buna inananlar da
kafir olur.

15- Ahiretde olacak seylerle alay etmek kiifr olur.

16- Kabrdeki ve kryametdeki azablara [akla, fenne uygun

-156-

degildir diyerek] inanmamak kufrdur.

17- Cennetde Allahu tealayi gormege inanmamak, ben
Cenneti istemem, Allahu tealayi isterim demek kiifr olur.

18- Islamiyyete inanmamak alameti olan sozler, fen bilgile-
ri, din bilgilerinden daha hayrlidir demek kufrdur.

19- Namaz kilsam da, kilmasam da beraberdir demek kufr-
diir.

20- Zekat vermem demek kufrdur.

21- Faiz halal olsaydi demek kufrdur.

22- Zulm halal olsaydi demek kufrdur.

23- Haramdan olan mah fakire verip, sevab beklemek, fa-
kir, verilen paranin haram oldugunu bilerek, verene hayr dua
etmek kufrdur.

24- imam-i a'zam Ebu Hanifenin kryasi hak degildir demek
kufrdur. Vehhabiler, bunun icin, kafir oluyor.

25- Meshur siinnetlerden birini begenmemek kufrdur.

26- "Kabrim He minberim arasi, [Ravda-i mutahhara] Cen-
net bagcelerinden bir bag^edir" hadis-i serifini isitince, ben
minber, hasir ve kabrden baska birsey gormiyorum demek kiifr
olur.

27- Islam bilgilerine inanmamak, bunlari ve din alimlerini
asagilamak da kiifr olur.

28- Kafir olmagi isteyen kimse, buna niyyet etdigi anda ka-
fir olur.

29- Baskasimn kafir olmasim istiyen kimse, kiifrii begendigi
icin istiyorsa kafir olur.

30- Kiifre sebeb oldugunu bilerek ve arzusu ile kiifr kelime-
lerini soyliyen kafir olur. Bilmiyerek soyliyorsa, alimlerin cogu-
na gore yine kafir olur.

31- Kiifre sebeb olan bir isi bilerek yapmak kiifr olur. Bilmi-
yerek yapinca da kiifr olur diyen alimler cokdur.

32- Beline, ziinnar denilen papaz kusagini baglamak ve kiif-
re mahsus birsey giymek kiifr olur. Tiiccann dar-iilharbde de
kullanmasi kiifr olur. Bunlari mizah icin, baskalanni giildiirmek
icin, saka icin kullanmak da kiifre sebeb olur.

33- Kafirlerin bayram giinlerinde, o giine mahsus seylerini,

-157-

onlar gibi kullanmak, bunlan kafire hediyye etmek kiifr olur.

34- Aklli, bilgili, edebiyyatci oldugunu gostermek icin veya
yamndakileri hayrete dusiirmek, guldiirmek, sevindirmek veya
alay etmek icin soylenen sozlerde (kiifr-i hukmi)den korkulur.
Gadab, kizginlik ve hirs ile soylenen sozler de boyledir.

35- Giybet eden kimse, ben giybet etmedim, onda bulunan
seyi soyledim derse, boyle soylemek kiifr olur.

36- Cocuk iken nikah edilmis kiz, akil ve balig oldugu ze-
man, imam, islami bilmese, sorulunca anlatamasa, zevcinden
bos olur, kendisi murted olur. Erkek de boyledir.

37- Bir mii'mini [haksrz olarak], oldtiren veya olduriilmesi-
ni emr eden kimseye, iyi yapdin diyen kafir olur.

38- Katli vacib olmiyan kimse icin, olduriilmesi lazimdir de-
mek kiifr olur.

39- Bir kimseyi haksrz olarak doven veya oldtiren zalime, iyi
yapdin, bunu hak etmisdi demek kiifr olur.

40- Yalan olarak, Allahti teala biliyor ki, seni cocugumdan
cok seviyorum demek kiifr olur.

41- Mevkr sahibi bir miisliman aksinnca, buna (Yerhamii-
kallah) diyen kimseye, biiyiiklere karsi boyle soylenmez demek
kiifr olur.

42- Vazife olduguna inanmiyarak, hafif gorerek nemaz kil-
mamak, oruc tutmamak, zekat vermemek, kiifr olur.

43- Allahin rahmetinden iimmidini kesmek kiifr olur.

44- Kendisi haram olmayip, sonradan hasil olan bir sebeb-
den dolayi haram olan mala, paraya (haram-i li gayrihi) denir.
Caiman ve haram yollardan gelen mal boyledir. Bunlara halal
demek kiifr olmaz. Les, domuz, serab gibi, kendileri haram
olan seylere (haram-i li aynihi) denir. Bunlara halal demek kiifr
olur.

45- Haram olduklan, kesin olarak bilinen biitiin gunahlara
halal demek de, kiifr olur.

46- Ezan, cami', fikh kitablan gibi islamiyyetin kiymet ver-
digi seyleri asagilamak, kiifr olur.

47- Abdestsiz oldugunu bildigi halde nemaz kilmak kiifr
olur.

-158-

48- Bildigi halde, kibleden baska tarafa nemaz kilmak kiifr
olur. Namazi kibleye karsi kilmak lazim degildir diyen, kafir
olur.

49- Bir miislimani kotiilemek icin kafir demek kiifr olmaz.
Kafir olmasini istiyerek soylemek kiifr olur.

50- Giinah olduguna ehemmiyyet vermeden giinah islemek
kiifr olur.

51- Ibadet yapmamn lazim olduguna ve giinahdan sakinma-
nin lazim olduguna inanmamak kiifr olur.

52- Toplanan vergiler sultamn miilkii olduguna inanmak
kiifr olur.

53- Kafirlerin dini ayinlerini begenmek, zaruret yok iken
ziinnar kusanmak ve kiifr alametlerini kullanmak ve bunlara
muhabbet edip, el kavusdurmak kiifr olur.

54- Rizasi ile, filan sey, filan kimsededir, yahud yokdur, kafir
olayim, yehudi olayim diye yemin eylemis olsa, o sey, o kimsede
olsun veya olmasin, o kimse kendi rizasi ile kiifre varmisdir.

55- Zina, livata, faiz, yalan gibi her dinde haram olan birsey
icin, halal olsaydi da, ben dahi isleseydim diye temenni etmek
kiifrdiir.

56- Peygamberlere "aleyhimiissalevatii vetteslimat" inan-
dim, amma, Adem aleyhisselam Peygamber midir, bilmiyorum
demek kiifrdiir.

57- Muhammed aleyhisselamin ahir zeman Peygamberi ol-
dugunu bilmiyen, kafir olur.

58- Bir kimse, Peygamberlerin dedigi dogru ise, biz kurtul-
duk dese, kafir olur. [Bu sozii siibhe yolu ile soyledi ise kafir
olur.]

59- Bir kimseye, gel nemaz kil deseler, o da, kilmam dese,
kafir olur. Amma muradi, senin soziinle kilmam, Allahii teala-
nin emri ile kilanm dese kafir olmaz.

60- Bir kimseye, sakalim bir tutamdan kisa yapma veya bir
tutamdan fazlasim kes, tirnaklanni kes, zira, Resulullahin "sal-
lallahii teala aleyhi ve sellem" siinnetidir deseler, o da kesmem
dese, kafir olur. Sair siinnetler de boyledir. (Senin soziinle isle-
mem, amma Resulullahin siinneti oldugu icin islerim demek
kiifr olmaz. Inkar maksadi ile olursa kiifr olur.)

-159-

61- Bir kimse biyiklanni kirkdikda, yamndaki, birseye yara-
madi, dese, o diyenin kufriinden korkulur. [Biyiklan kisaltmak
sunnetdir. Siinneti hafif gormus olur.]

62- Bir kimse, -basdan ayaga- harfr (ipek) giyinse, baska bi-
risi bu haline, mubarek olsun dese, kufriinden korkulur.

63- Bir kimse, kibleye karsi ayagini uzatip yatmak veya kib-
leye karsi tukiirmek veya kibleye karsi bevl etmek gibi bir mek-
ruhu islese, o kimseye bu yapdiklann mekruhdur, isleme dese-
ler, o da, her giinahimiz bu kadar olsa, dese, kiifriinden korku-
lur. Ya'ni mekruhu onemsiz birsey saydigi icin.

64- Bir kimsenin hizmetkan, kapidan iceri girse, efendisine
selam verse, efendisinin yaninda bulunan bir kimse de, sus,
efendisine selam vermek olur mu dese, o diyen kimse kafir olur.
Amma muradi, miiaseret adabi ogretmek ise, selami kalben
vermek gerekdi, demek ise, kiifr olmaz.

65- Iman artar, azalir demek kiifrdiir. Amma kemal, yakin
i'tibariyle olursa kiifr olmaz.

66- Kible ikidir, biri Ka'be, biri Kudiis dese kiifrdiir. Simdi-
ki halde ikidir demek kiifrdiir. Amma Beyt-i Mukaddes kible
idi, sonra Ka'be kible oldu dese kiifr olmaz.

67- Bir kimse bir islam alimine sebebsiz bugz etse, sogse, o
kimsenin kiifriinden korkulur.

68- Bir kimse, taam yirken konusmamak, mecusilerin iyi
adetlerindendir, dese, yahud adetli ve lohusa halinde, hanimi
ile yatmamak mecusilerin iyi seylerindendir dese, kafir olur, de-
mislerdir.

69- Bir kimseye sen, mii'min misin deseler, o da insaallah
dese, te'vil edemese kiifrdiir.

70- Bir kimse, evladi olen kimseye, Allahii tealaya senin og-
lun gerek idi, dese, kafir olur, demislerdir.

71- Bir kadin beline bir kara ip baglasa, bu nedir deseler,
zunnardir dese, kafir olur.

72- Bir kimse, haram taam yidikde, Bismillah dese kafir
olur. Haram-i li-aynihi icin, ya'ni les, serab gibi haramlar icin
boyledir. Kendisi haram olmiyan, haram-i li-gayrihi icin boyle
degildir. Gasb edilmis mail yidikde besmele cekmek kiifr ol-
maz. Malm kendisi haram degil, gasb edilmesi haramdir.

-160-

73- Bir kimsenin kufrune razi olmak kufrdur. Bir kisiye
beddua ederek, Allahii teala senin canini kiifr ile alsin dese ka-
fir olmasinda alimler ihtilaf etdiler. Kufrune nza kufrdur. Am-
ma, zulm ve fiskindan otiirti -azabi daim ve siddetli olsun- diye
nza ise kiifr degildir.

74- Bir kimse, -Allahii teala bilir- filan isi islemedim dese,
halbuki o isi isledigini bilse, kafir olur. Hak tealaya cehl isnad
etmis olur.

75- Bir kimse bir kadini sahidsiz nikah etse, o kimse ve ka-
din, Allahii teala ve Peygamber sahidimizdir deseler, her ikisi
kafir olur. Zira Peygamberimiz "sallallahii teala aleyhi ve sel-
lem" diri iken gaybi bilmezdi. Gaybi bilirdi demek kiifr olur.
[Gaybi, Allahii teala bilir ve Onun bildirdikleri bilir.]

76- Ben calinanlan ve gayb olanlan bilirim dese, soyliyen ve
inanan kafir olur. Bana cin haber veriyor dese, yine kafir olur.
Peygamberler ve cinniler dahi gaybi bilmez. [Gaybi, Allahii
teala ve Onun bildirdikleri bilir.]

77- Bir kimse, Allahii tealaya yemin etmek istese, baska bir
kimse de, ben senin, Allahii tealaya yeminini istemem, talaka
ve serefe, namusa yeminini dilerim dese kafir olur, demislerdir.

78- Bir kimse, sevmedigi bir kisiye, senin didann [yiiziin,
cehren] bana can ahci gibidir, dese, kafir olur, demislerdir. Zira
can ahci melek [Azrail aleyhisselam] biiyiik melekdir.

79- Bir kimse nemaz kilmamak hos isdir dese, kafir olur. Bir
kimse, bir kisiye, gel nemaz kil dese, o da bana nemaz kilmak
zor isdir dese, kafir olur, demislerdir.

80- Bir kimse, Allahii teala, gokde benim sahidimdir dese,
kafir olur. Zira Allahii tealaya mekan isnad etmis olur. Allahii
teala mekandan munezzehdir.

81- Allah baba diyen kafir olur.

82- Bir kimse, Resulullah "sallallahii aleyhi ve sellem" ye-
mek yidikden sonra, mubarek parmagmi yalardi dese, bir bas-
kasi, bu is terbiyesizlikdir dese, kafir olur.

83- Bir kimse Peygamber "aleyhissalatu vesselam" siyah idi
dese kafir olur. [Siyah kopekleri arab, arab diye cagirmak, ha-
mam bocegine kara Fatma demek yaygin haldedir. Sakinmak
lazimdir.]

- 161 - Namaz Kitabi - F:ll

84- Rizk Allahu tealadandir. Lakin kuldan da hareket gere-
kir dese, bu soz sirkdir. Zira kulun hareketi de Allahu tealadan-
dir.

85- Bir kimse, nasrani olmak, yehudi olmakdan, Amerikan
kafiri olmak, komunist olmakdan hayrlidir dese, kafir olur. Ye-
hudi, nasraniden, komunist hiristiyandan serlidir demelidir.

86- Kafir olmak, hiyanet etmekden yegdir dese, kafir olur.

87- Ilm meclisinde ne isim var, yahud alimlerin dedigini is-
lemege kim kadir olur dese veya fetvayi yere atsa ve din adam-
lannin sozti neye yarar dese, kafir olur.

88- Bir kimse, kiifr soylese, bir kisi dahi guise, giilen dahi
kafir olur. Gulmesi zaruri olursa, kiifr degildir.

89- Bir kimse, mesayihin ervahi hep hazirdir, bilirler dese
kafir olur. Hazir olur dese kiifr olmaz. [Evliyamn ruhlan, Alla-
hii teala gibi hazir ve nazir olamazlar. Anildiklan yerde hazir
olurlar. Anilmadan evvel orada yok idiler.]

90- Islamiyyeti bilmem veya istemem dese, kafir olur.

91- Bir kimse, Adem aleyhisselam bugday yimese idi, biz sa-
ki olmazdik dese, kafir olur. Amma biz dunyada olmazdik de-
se, kiifriinde ihtilaf etmislerdir.

92- Adem aleyhisselam bez dokurdu dese, birisi dahi, oyle
ise biz cuhaci oglanlan imisiz dese, kafir olur.

93- Bir kisi, kiiciik giinah islese, birisi ona tevbe et dese, o
dahi, ne isledim ki tevbe edeyim dese, kafir olur.

94- Biri digerine, gel islam alimine gidelim veya fikh, ilmihal
kitabindan okuyup ogrenelim dese, o dahi, ben ilmi ne yapayim
dese kafir olur. Zira ilmi istihfafdir [kiiciik gormek, hafife al-
makdir].

95- Tefsir ve fikh kitablanna hakaret eden, bunlan begen-
miyen, kotuliyen kimse kafir olur.

96- Bir kimseye, kimin ziirriyyetindensin, kimin milletin-
densin, i'tikadda mezhebin imami kimdir, amelde mezhebin
imami kimdir diye siial etseler, bilmese, kafir olur.

97- Kat'i harama halal diyen kafir olur. [Tiitiine haram de-
mek tehliikelidir.]

98- Biitiin dinlerde haram olan, halal edilmesi hikmete mu-

-162-

halif olan birseyin halal olmasim arzu etmek kiifrdiir. Zina, li-
vata, karni doydukdan sonra yimek, faiz alip-vermek gibi. Sera-
bin halal olmasim temenni kiifr degildir. Cunki, her dinde ha-
ram degildi.

99- Kur'an-i azim-us-sani, laf ve latife arasinda isti'mal et-
mek [kullanmak] kiifrdiir.

100- Yahya adh kimseye, (Ya Yahya! huz-il-kitabe) dese
kafir olur. Kur'an-i kerim ile alay etmis olur. Calgi, oyun, sarki
arasinda Kur'an-i kerim okumak da boyledir.

101- Simdi geldim Bismillahi dese, afatdir. Birseyi cok gor-
se (Mahalakallah) dese, ma'nasim bilmese kafir olur.

102- Bir kimse, simdi sana sovmem, sovmenin adini giinah
koymuslar dese, afatdir.

103- Bir kimse, Cebrail buzagisi gibi cinlciplak olmussun
dese, afatdir, melekle alay etmekdir.

104- Oglumun basi icin veya basim icin kelimelerine, yemin
billahi atf etse, mesela, vallahi oglumun basi icin dese, kiifr ol-
masindan korkulur.

105- Kur'an-i kerimi, mevlidi ve ilahileri calgi calarken oku-
mak veya calgi aletleri ile okumak kiifrdiir.

106- Kur'an-i kerimi, mevlidi, ilahileri, salevat-i serifeleri
fisk meclislerinde hurmet ile okumak haram olur. Eglence, keyf
icin okumak kiifr olur.

107- Sunnet iizere okunan Ezan-i Muhammediyi dinleme-
yip, kiymet vermezse hemen kafir olur.

108- Kur'an-i kerime kendi akh ile ma'na veren kafir olur.

109- Kur'an-i kerimde ve hadis-i seriflerde acikca bildirilmis
olan ve mtictehid imamlarm sozbirligi ile bildirdikleri ve musli-
manlar arasina yayilmis iman bilgilerine uygun inanmiyan kafir
olur. Kufrun bu diirliisiine (ilhad), boyle inananlara (Miilhid)
denir.

110- Kafire saygi ile selam veren, kafir olur.

111- Kafire saygi bildiren bir soz soylemek, mesela ustadim
demek kiifr olur.

112- Baskasimn ktifriine razi olan kafir olur.

113- Kur'an-i kerim bulunan bantlar ve plaklar, mushaf-i se-

-163-

rif gibi kiymetlidirler. Bunlara da saygisizlik yapmak kiifr olur.

114- Cin ile tanisan falcilar ve yildiznameye bakip ve sorulan
herseye cevab verenlere ve biiyiiciilere gidip, soylediklerine,
yapdiklanna inanmak, ba'zan dogru ciksa bile, Allahii tealadan
baskasimn herseyi bildigine ve her diledigini yapacagina inan-
mak olup, kiifr olur. [Fen bilgilerine inanmamak boyle degildir.]

115- Siinneti hafif gorerek, ehemmiyyet vermiyerek terk et-
mek kiifr olur.

116- Ziinnar denilen papaz kusagini baglamak ve putlara
ya'ni hac, salib denilen dik kesilen iki cubuk ve heykellere ve
bunlarm resmlerine tapinmak, ta'zim etmek ve ahkam-i isla-
miyyeyi bildiren din kitablanndan birini tahkir etmek, islam
alimlerinden birini istihza, alay etmek ve kiifre sebeb olan bir
soz soylemek ve yazmak ve ta'zim etmemiz emr olunan bir se-
yi tahkir ve tahkir etmemiz emr olunan bir seyi ta'zim etmek
kiifrdiir.

117- Bir sahir [biiyiicii], sihr ile istedigini elbette yapar, sihr
muhakkak te'sir eder diyen ve inanan kafir olur.

118- Miisliman, kendisine kafir diyene, efendim gibi kabul
gosteren cevab verirse, o da kafir olur.

119- Haram oldugu bilinen belli bir mal ile cami' yapdirmak
ve sadaka vermek ve baska hayr yapdirmak ve bunlara karsihk
sevab beklemek kiifrdiir.

120- Bir kimse, elindeki kat'i haram olan maldan sadaka
verse, sevab umsa, alan fakir, haramdan oldugunu bilerek, ve-
rene Allah razi olsun dese, veren de veya baska bir kimse de
amin dese, hepsi kafir olur.

121- Nikahi haram olan kadin ile evlenmege halal diyen ka-
fir olur.

122- Meyhanelerde, oyun yerlerinde, gunah islenen toplu-
luklarda, radyo ile ho-parlor ile Kur'an-i kerim ve mevlid dinli-
yerek keyflenmek kiifr olur.

123- Kur'an-i kerimi calgi calarak okumak kiifrdiir.

124- Kur'an-i kerimin radyoda ve ho-parlorde soylenen,
okunan tam benzerine de saygisizlik yapmak kiifr olur.

125- Allahii tealadan baskasina her ne maksad ile olur ise
olsun, Yaratici demek kiifrdiir.

-164-

126- Abdiilkadir yerine, Abdiilkoydur demek, kasd ile olur
ise kufrdur. Abdul'aziz yerine Abduluzeyz, Muhammed yerine
Memo, Hasen yerine Hasso, Ibrahim yerine Ibo demek boyle-
dir. Bu ismleri, ayakkabi ve terliklere yazanlann ve uzerlerine
basanlann imanlarinin gitmesinden korkulur.

127- Abdestsiz oldugunu bilerek nemaz kilmak ve siinnet
olan bir isi begenmemek kufrdur. Siinnete ehemmiyyet verme-
mek kufrdur.

128- Cahillerin, Evliyayi yaratici sanmalanndan korkdugu-
muz icin tiirbeleri yikiyoruz sozti kufrdur.

129- Baskasimn, hele kendi yavrusunun kafir olmasina se-
beb olan kafir olur.

130- Zinaya, livataya caiz demek kufrdur.

131- Nass ile [ya'ni ayet ve hadis ile] ve icma' ile bildirilmis
olan harama ehemmiyyet vermemek kufrdur.

132- Biiyiik giinahlara devam etmek, israr etmek, kiifre su-
riikler. Nemaza ehemmiyyet vermemek kufrdur.

133- Uzerinde yazi, hatta harf bulunan kagidi, ortiiyii, sec-
cadeyi yere koymak [hakaret icin sermek veya kullanmak] kiifr
olur.

134- Ebu Bekr-i Siddik ile Omer-ul-Farukun "radiyallahii
teala anhiim" hilafete haklan yok idi demek kufrdur.

135- Allahu tealadan ayn olarak bir oluden birsey bekle-
mek kiifr olur.

136- Tez veren dede demek cok cirkin ve kiifre sebeb olur.

137- Meyyiti topraga gommek farz oldugu icin, bu farza
ehemmiyyet vermiyerek hizmetden kacanin, ilmi, fenni ileri sii-
rerek, oluleri gommek gericilikdir, Buda, berehmen, komunist
kafirleri gibi oluleri yakmak daha iyidir diyenin imam gider,
murted olur.

138- Allahu tealamn Velilerinden, olii veya diri birisini, dil
veya kalb ile inkar etmek kufrdur.

139- Evliyaya ve ilmi ile amil olanlara diismanhk kufrdur.

140- Evliyada ismet sifati vardir demek kufrdur. [Ismet sifa-
ti yalniz Peygamberlerde bulunur.]

141- Ilmi batindan nasibi olmiyamn imansiz gitmesinden

-165-

korkulur. Bundan nasib almanin en asagisi bu ilme inanmak-
dir.

142- Kur'an-i kerimi, din alimlerinden hicbirinin okumadigi
seklde okumak, ma'nayi ve kelimeleri bozmasa bile, kiifrdiir.

143- Papaslann ibadetlerine mahsus seyi kullanmak kiifr-
diir.

144- Herhangi bir hadisenin kendi kendine olduguna inan-
mak ve hayvanlann, tek hiicrelilerden, yiiksek yapililara dogru,
birbirine ve nihayet insana dondiigiinii soylemek kiifrdiir.

145- Nemazi bile bile kilmayip, kaza etmegi diisiinmiyen,
bunun icin azab cekeceginden korkmiyan kimse, hanefi mezhe-
binde de kafirdir.

146- Kafirlerin ibadetlerini, ibadet olarak yapmak, mesela
kiliselerinde caldiklan org gibi calgilan ve canlari cami'lerde
calmak ve islamiyyetin kafirlik alameti saydigi seyleri,zaruret
ve cebr olmadan kullanmak kiifr olur.

147- Eshab-i kirama sovene miilhid denir. Miilhid kafir ol-
makdadir.

148- Kafirlerin resmlerini yiiksege asarak ta'zim kiifrdiir.

149- Resmin, heykelin sahibinde ve salibde [hacda] veya yil-
diz, giines, inek gibi herhangi bir seyde, iiluhiyyet sifati bulun-
duguna inanarak, mesela, istedigini yaratir, her istedigini, ya-
par, hastaya sifa verir diyerek ta'zim etmek kiifr olur.

150- Hazret-i Aiseyi kazf eden [fahise diyen] ve babasinin
sahabi olduguna inanmiyan kafir olur.

151- Isa aleyhisselamin gokden inecegi de zaruri bilinmek-
dedir. Buna inanmiyan kafir olur.

152- Kur'an-i kerimde ve hadis serifde Cennet ile miijdele-
nen kimseye kafir demek, kiifrdiir.

153- Fennin, tecribenin disinda olan, fen ile ilgisi bulunmi-
yan ayet-i kerimeleri, fen bilgisine uydurmaga kalkismak, Se-
lef-i salihinin tefsirlerini degisdirmek, biiyiik sue olur. Boyle
tefsir ve terceme yapanlar kafir olur.

154- Miisliman denilen bir kiz, akil-balig olunca miisliman-
hgi bilmez ise, milletsiz kafir olur. Erkek de boyledir.

155- Miisliman kadinin, basi, kollan ve bacaklan acik ola-

-166-

rak sokaga cikmasi, erkeklere gostermesi haramdir, gtinahdir.
Ehemmiyyet vermezse, aldins etmezse, imam gider, kafir olur.

156- Peygamberimizin bildirdigi farzlar ve haramlar da,
Kur'an-i kerfmde acikca bildirilen farzlar, haramlar gibi kiy-
metlidir. Bunlara da inanmiyan, kabul etmiyen dinden cikar,
kafir olur.

157- Riikii' tesbihinde (Zi) ile (azim) demek; Rabbim bii-
yukdur demekdir. Eger ince (Ze) ile (azim) denilirse, (Rabbim
benim dusmanimdir) demek olur ve nemaz bozulur, ma'na de-
gisdigi icin kiifre de sebeb olur.

158- Kur'an-i kerimi teganni ile okuyan hafiza, ne guzel
okudun diyen kimsenin imam gider, kafir olur. Dort mezhebde
de haram olan bir seye, giizel diyen kafir olur. Yoksa, sesi, sa-
dasi, Kur'an-i kerimi okumasi giizel demek istiyen kafir olmaz.

159- Meleklerin ve Cinnin varligina inanmiyan kafir olur.

160- Kur'an-i kerimin ayetlerine, kelimelerin acik, meshur
ma'nalan verilir. Bu ma'nalan degisdirerek, batinilere (Is-
mallilere) uyanlar kafir olur.

161- Sihr yaparken, kiifre sebeb olan kelime ve is olursa,
kiifrdur.

162- Muslimana, (ey kafir) diyen [veya, muslimana mason
diyen, komiinist diyen], onu kafir i'tikad ederse, kendisi kafir
olur.

163- Ibadetleri yapan kimse, imanimn bozulmasinda siibhe
eder ve gunahim cokdur, ibadetlerim beni kurtarmaz diye dii-
siiniirse, imanimn kuvvetli oldugu anlasilir. Imanimn devam
edeceginden siibhe eden kafir olur.

164- Peygamberlerin sayisini soylemek, Peygamber olmiya-
m Peygamber yapmak veya Peygamberi Peygamber kabul et-
memek olabilir. Bu ise kiifrdiir. Ciinki, Peygamberlerden birini
kabul etmemek, hicbirini kabul etmemek demekdir.

Erkek veya kadin, bir musliman, alimlerin sozbirligi ile
kiifre sebeb olacagini bildirdikleri bir sozun veya isin kiifre se-
beb oldugunu bilerek, amden [tehdid edilmeden, istekle] ciddi
olarak veya hezl, giildiirmek icin soyler, yaparsa, ma'nasim
diisiinmese dahi imam gider. (Miirted) olur. Buna (kiifr-i ina-
di) denir. Kiifr-i inadi ile miirted olanin, evvelki ibadetlerinin

-167-

sevablan yok olur. Tevbe ederse, geri gelmezler. Zengin ise
tekrar hacca gitmesi lazim olur. Miirted iken kilmis oldugu, ne-
mazlan, oruclan, zekatlan kaza etmez. Riddetden evvel yap-
madiklanni kaza eder. Tevbe etmek icin, yalniz Kelime-i seha-
det soylemeleri kaff degildir. Kiifre sebeb olan o seyden de tev-
be etmeleri lazimdir. [Islamiyyetden hangi kapidan cikmis ise,
o kapidan girmesi lazimdir.] Eger kiifre sebeb olacagini bilme-
yip soyler, yaparsa veya kiifre sebeb olacagi alimler arasinda
ihtilafh olan bir sozii amden soylerse, imaninin gidecegi, nika-
hinin bozulacagi siibhelidir. Ihtiyath olarak, tecdid-i iman ve
nikah etmesi iyi olur. Bilmiyerek soylemege (Kiifr-i cehli) de-
nir. Bilmemesi ozr degil, biiyiik giinahdir. Ciinki, her miislima-
nin, bilmesi lazim olan seyleri ogrenmesi farzdir. Kiifre sebeb
olan sozii, hata ederek, yanilarak veya te'villi olarak soyliyenin
imam ve nikahi bozulmaz. Yalniz tevbe ve istigfar, ya'ni tec-
did-i iman etmesi iyi olur.

Bir kafir, bir kelime-i tevhid soylemekle mii'min oldugu gi-
bi, bir mii'min de, bir soz soylemekle kafir olur.

Bir miislimamn bir soziinde veya bir isinde yiiz ma'na olsa,
ya'ni yiiz sey anlasilsa, bunlardan biri, o kimsenin imanli oldu-
gunu gosterse, doksandokuzu, kafir oldugunu gosterse, o kim-
senin miisliman oldugunu soylemek lazimdir. Ya'ni kiifrii gos-
teren doksan dokuz ma'naya bakilmaz. Imam gosteren bir
ma'naya bakilir. Bu sozii yanlis anlamamali. Bunun icin iki nok-
taya dikkat etmeli. Birincisi, soz veya is sahibinin miisliman ol-
masi lazimdir. Bir Fransiz Kur'an-i kerimi ovse, bir Ingiliz, Al-
lah birdir dese, bunlann miisliman oldugu soylenemez. Ikincisi,
bir soziin veya bir isin yiiz ma'nasi olsa denildi. Yoksa, yiiz soz-
den veya yiiz isden biri imam gosterse, doksandokuzu kiifrii bil-
dirse, bu kimseye miisliman denilecegi bildirilmedi.

— Her miisliman, sabah ve aksam, su iman diiasim okuma-
hdir:

"ALLAHUMME INNI E'UZU BIKE MIN EN USRIKE
BIKE §EY-EN VE ENE A'LEMU VE ESTAGFiRU KE LI-
MA LA-A'LEMt) INNEKE ENTE ALLAMUL-GUYUB."

"ALLAHUMME INNI URIDU EN UCEDDIDEL IMA-
NE VENNIKAHA TECDIDEN Bi-KAVLI LA ILAHE IL-
LALLAH MUHAMMEDUN RESULULLAH" diyerek de
tevbe, tecdid-i iman ve nikah yapmahdir.

-168-

IMANIN BIZDE DEVAMLI KALIP,
CIKMAMASI ICiN:

1- Gaibe iman etmelidir.

2- Gaibi ancak Allahii teala ve Onun bildirdiklerinin bilece-
gine inanmalidir.

3- Harami haram bilip, i'tikad etmelidir.

4- Halali halal bilip, i'tikad etmelidir.

5- Allahii tealanin azabindan emin olmayip, daima korkma-
lidir.

6- Allahii tealadan iimmid kesmemelidir.

— Miirted olacak seyi inkar etmesi de tevbe olur. Miirted
tevbe etmeden oliirse, Cehennem atesinde ebedi olarak azab
goriir. Bunun icin, kiifrden cok korkmah, AZ KONUSMALI-
dir. Hadis-i serifde, (Hep hayrh, faideli konusunuz. Yahud su-

sunuz!) buyuruldu. Ciddi olmah, latifeci, oyuncu olmamahdir.
Akla, insanhga uygun olmiyan seyler yapmamahdir. Kendisini
kiifrden muhafaza etmesi icin Allahii tealaya cok diia etmeli-
dir.

SIMDI IMAM OLDUGU HALDE,

ILERIDE IMANININ GiTMESINE

SEBEB OLAN SEYLER:

1- Bid'at sahibi olmak. Ya'ni i'tikadi bozuk olmak. [Ehl-i
stinnet alimlerinin bildirdigi i'tikaddan cok az da olsa aynlan
sapik veya kafir olur.]

2- Za'if, ya'ni amelsiz iman.

3- Dokuz a'zasim dogru yoldan cikarmak.

4- Biiyiik giinah islemege devam etmek.

5- Ni'met-i islama stikriinti kesmek.

6- Ahirete imansiz gitmekden korkmamak.

7- Zulm etmek.

8- Stinnet iizere okunan ezan-i Muhammediyi dinlememek.

9- Anaya-babaya asi olmak.

-169-

10- Dogru olsa bile cok yemin etmek.

11- Nemazda ta'dfl-i erkani terk etmek.

12- Nemazi ehemmiyyetsiz samp ogrenmege ve coluk-cocu-
ga ogretmege ehemmiyyet vermemek, nemaz kilanlara ma'ni
olmak.

13- Alkollii icki icmek.

14- Mti'minlere eziyyet etmek.

15- Yalan yere Evliyalik ve din bilgisi satmak.

16- Gunahim unutmak, kucuk gormek.

17- Kibrli olmak, ya'ni kendini begenmek.

18- Ucb, ya'ni ilm ve amelim cokdur demek.

19- Miinafiklik, iki yuzluliik.

20- Hased etmek, din kardesini cekememek.

21- Hiikumetinin ve iistadimn islamiyyete muhalif olmiyan
sozunii yapmamak.

22- Bir kimseyi, tecribe etmeden iyi demek.

23- Yalanda israr etmek.

24- Ulemadan kacmak.

25- Biyiklanni siinnet mikdanndan ziyade uzatmak.

26- Erkekler ipek giymek.

27- Giybetde israr etmek.

28- Kafir olsa da komsusuna eziyyet etmek.

29- Diinya umuru icin, cok gazaba gelmek, sinirlenmek.

30- Faiz alip-vermek.

31- Ogiinmek icin elbisesinin kollanni ve eteklerini fazla
uzatmak.

32- Sihrbazlik, biiyii yapmak.

33- Miisliman ve salih olan mahrem akrabayi ziyareti terk
etmek.

34- Allahu tealamn sevdigi kimseyi sevmemek; islamiyyeti
bozmak istiyenleri sevmek. [HUBB-I FILLAH, BUGD-I FIL-
LAH imanin sartidir. ]

35- Mix'min kardesine tic gtinden fazla kin tutmak.

36- Zinaya devam etmek.

-170-

37- Livatada bulunup, tevbe etmemek.

38- Ezani, fikh kitablannin bildirdigi vaktlerde ve sunnete
uygun okumamak ve sunnete uygun okunan ezani isitince say-
gi ile dinlememek.

39- Miinkeri (harami) isliyeni goriip de, gucu yetdigi halde,
tatli dil ile nehy etmemek.

40- Kansinin, kizinin ve nasfhat vermek hakkina sahib oldu-
gu kadinlann basi, kollan, bacaklan acik, sushi, kokulu sokaga
cikmasina ve kotulerle goriismesine razi olmak.

BUYUK GUNAHLAR COKDUR: [Yetmisiki buyuk gu-
nah sunlardir.]

1- Haksiz yere adam oldurmek.

2- Zina etmek.

3- Livata etmek.

4- Serab ve her tiirlii alkollii ickileri icmek. [Bira icmek ha-
ramdir.]

5- Hirsizhk etmek.

6- Keyf icin, uyusturucu madde yimek ve icmek.

7- Baskasimn mahni cebren almak. Ya'ni gasb etmek.

8- Yalan yere sehadet etmek. [Yalanci sahidlik].

9- Ramezan orucunu, ozrsiiz, miislimanlarin onunde yimek.

10- Faiz ahp-vermek.

11- Cok yemin etmek.

12- Anaya-babaya asi olmak, karsi gelmek.

13- Mahrem ve salih akrabaya sila-i rahmi [ziyareti] terk et-
mek.

14- Muharebede, harbi terk edip diisman karsisindan kac-
mak.

15- Haksiz yere yetimin mahni yimek.

16- Terazisini ve olcegini hak iizere kullanmamak.

17- Nemazi vaktinden once veya sonra kilmak.

18- Mii'min kardesinin gonliinii kirmak. [Ka'beyi yikmak-
dan daha biiyiik giinahdir. Allahii tealayi en ziyadc inciten
kiifrden sonra, kalb kirmak gibi biiyiik giinah yokdur.]

-171-

19- Resulullahin "sallallahu aleyhi ve sellem" soylemedigi
sozu soylemek ve Ona isnad eylemek.

20- Rusvet almak.

21- Hak sehadetden kacmak.

22- Malm zekatim ve usrunu vermemek.

23- Gucti yeten kimse, munkeri, gunah isleyeni goriince,
men etmemek.

24- Canli hayvani atesde yakmak.

25- Kur'an-i azfm-us-sani ogrendikden sonra, okumasim
unutmak.

26- Allahu azim-us-samn rahmetinden ummidini kesmek.

27- Musliman olsun, kafir olsun, insanlara hiyanet etmek.

28- Hinzir (domuz) eti yimek.

29- Resulullahin Eshabindan "ridvanullahi teala aleyhim ec-
ma'in" herhangi birisini sevmemek ve sogmek.

30- Kami doydukdan sonra yimege devam etmek.

31- Avretler, erinin doseginden kacmak.

32- Avretler, erinden iznsiz ziyarete gitmek.

33- Bir namuslu kadina, fahise demek.

34- Nemime, ya'ni miislimanlar arasinda soz tasimak.

35- Avret mahallini baskasina gostermek. [Erkegin gobekle
dizi arasi, kadinin, saci, kolu, bacagi avretdir.] Baskasimn avret
yerine bakmak da haramdir.

36- Les yimek ve baskasina yidirmek.

37- Emanete hiyanet etmek.

38- Muslimani giybet etmek.

39- Hased etmek.

40- Allahu azim-us-sana sirk kosmak.

41- Yalan soylemek.

42- Kibrlilik, kendini iistiin gormek.

43- Oliim hastasimn varisden mal kacirmasi.

44- Bahil, cok hasis olmak.

45- Diinyaya muhabbet etmek.

-172-

46- Allahu tealamn azabindan korkmamak.

47- Haram olani, haram i'tikad etmemek.

48- Halal olani, halal i'tikad etmemek.

49- Falcilann falina, gaybdan haber vermesine inanmak.

50- Dininden donmek, murted olmak.

51- Ozrsuz, elin kadinma, kizina bakmak.

52- Avretler, er libasi giymek.

53- Erler, avret libasi giymek.

54- Harem-i Ka'bede gunah islemek.

55- Vakti gelmeden ezan okumak ve nemaz kilmak.

56- Devlet adamlannin emrlerine, kanunlara asi olmak, kar-
si gelmek.

57- Ehlinin mahrem yerlerini, anasimn mahrem yerine ben-
zetmek.

58- Ehlinin anasina sovmek.

59- Birbirine nisan almak.

60- Kopegin artigini yimek-icmek.

61- Etdigi iyiligi basa kakmak.

62- Ipek giymek [erkekler icin].

63- Cahillikde israr etmek. [Ehl-i siinnet ftikadini, farzlan,
haramlan ve ltizumlu olan her bilgiyi ogrenmemek.]

64- Allahu tealadan ve islamiyyetin bildirdigi ismlerden bas-
ka sey soyliyerek yemin etmek.

65- Ilmden kacinmak.

66- Cahilligin musibet oldugunu anlamamak.

67- Kuciik giinahi tekrar islemekde israr etmek.

68- Zarun olmiyarak, kahkaha ile cok giilmek.

69- Bir nemaz vaktini kaciracak zeman kadar cunub gez-
mek.

70- Adetli ve lohusa halinde avretine yakin olmak.

71- Teganni eylemek. Ahlaksiz sarkilan soylemek, miizik,
calgi aletleri kullanmak.

72- Intihar etmek, ya'ni kendini oldiirmek.

-173-

Mut'a nikahi, muvakkat nikah haramdir. Kadinlann, kizla-
nn, basi, saci, kollan, bacaklan acik sokaga cikmalan haram ol-
dugu gibi, ince, sushi, dar, hos kokulu elbise ile cikmalan da ha-
ramdir.

Kaba avret yerleri dar elbise ile ortulmus kadina, sehvetsiz
de bakmak haramdir. Yabanci kadinin ic camasirlanna sehvet-
le bakmak haramdir. Siki, dar ortulmus, kaba olmiyan avret
yerlerine sehvetle bakmak haramdir. Sehvete, harama sebeb
olan resmleri yapmak, basmak, resm etmek haram olur. [Ha-
ramlara, ne olurmus demek kiifr olur].

Abdest ve guslde, luzumundan fazla su kullanmak israf
olup, haramdir.

Gecmis evliyaya dil uzatmak, onlara cahil demek, sozlerin-
den ahkam-i islamiyyeye uymiyan ma'nalar cikarmak, oldiikden
sonra da keramet gosterdiklerine inanmamak ve oliince velilik-
leri biter sanmak ve onlann kabrleri ile bereketlenenlere mani'
olmak, muslimanlara su'izan, zulm etmek, mallanni gasb etmek
gibi ve hased, iftira ve yalan soylemek ve giybet etmek gibi ha-
ramdir.

ON SEY, SON NEFESDE IMANSIZ
GITMEGE SEBEB OLUR:

1- Allahu tealamn emrlerini ve yasaklanni ogrenmemek.

2- Imanini ehl-i siinnet Ttikadina gore diizeltmemek.

3- Diinya mahna, riitbesine, sohretine diiskiin olmak.

4- Insanlara, hayvanlara, kendine zulm, eziyyet etmek.

5- Allahu tealaya ve iyilik gelmesine sebeb olanlara siikr et-
memek.

6- Imansiz olmakdan korkmamak.

7- Bes vakt nemazi vaktinde kilmamak.

8- Faiz ahp-vermek.

9- Dinine bagh olan muslimanlan asagi gormek. Bunlara ge-
rici gibi seyler soylemek.

10- Fuhs sozleri, yazilan ve resmleri; soylemek, yazmak ve
yapmak.

-174-

EHL-I SUNNET I'TIKADINDA OLMAK ICIN
SU HUSUSLARA DIKKAT ETMELiDIR:

1- Allahu tealamn sifatlan vardir. Ve zatindan ayndir.

2- Iman artmaz ve azalmaz.

3- Buyuk gunah islemekle iman gitmez.

4- Gayba iman esasdir.

5- Iman konusunda kiyas olmaz.

6- Allahu teala Cennetde goriilecekdir.

7- Tevekkul imanin sartidir.

8- Ameller (Ibadetler) imandan parca degildir.

9- Kadere iman, imanin sartidir.

10- Amelde dort mezhebden birine tabf olmak sartdir.

11- Eshab-i kirami ve ehl-i beyti ve Peygamberimizin zevce-
lerinin hepsini sevmek sartdir.

12- Dort halifenin iistunliikleri, hilafet sirasina goredir.

13- Nemaz, oruc, sadaka gibi nafile ibadetlerin sevabim bas-
kasina hediyye etmek caizdir.

14- Mi'rac; run ve beden olarak yapilmisdir.

15- Evliyamn kerameti hakdir.

16- Sefa'at hakdir.

17- Mest iizerine mesh caizdir.

18- Kabr siiali vardir.

19- Kabr azabi ruh ve bedene olacakdir.

20- Insanlan ve islerini de Allahu teala yaratir. Insanda ira-
de-i ciiz'iyye vardir.

21- Rizk, halalden de olur, haramdan da olur.

22- Velilerin ruhlan ile tevessiil edilir ve onlann hatinna
diia edilir.

Seslendi ol mii'ezzin, durdu kamet eyledi,
Ka'beye dondii yiiziin, hem de niyyet eyledi.
Duyunca ehl-i iman, hurmet ile dinledi,
sonra nemaza dump, Rabbe kulluk eyledi.

175

KOTU HUYLAR:

1- Ktifr.

2- Cehalet.

3- Ayblanmak korkusu. [Insanlann kottilemelerine, cekis-
dirmelerine, ayblamalanna iizuliip, hakki kabul etmemek.]

4- Ovulmeyi sevmek. [Kendini begenip, ovulmegi sevmek.]

5- Bid'at i'tikad. [Bozuk iman.]

6- Hevay-i nefs. [Nefsin isteklerine, lezzetlerine, sehvetleri-
ne tabi' olmak.]

7- Taklid ile iman. [Bilmedigi kimseleri taklid.]

8- Riya. [Gosteris, Ahiret amelleri yaparak diinya arzulan-
na kavusmak.]

9- Tul-i emel. [Zevk ve safa siirmek icin cok yasamagi iste-
mek.]

10- Tama'. [Diinya lezzetlerini haram yollardan aramak.]

11- Kibr. [Kendisini iistiin gormek.]

12- Tezelliil. [Asin tevadu'.]

13- Ucb. [Yapdigi iyilikleri, ibadetleri begenmek.]

14- Hased. [Kiskanmak, cekememek, ni'metin ondan cik-
masini istemek. Ebiilleys-i Semerkandi diyor ki, (Uc kimsenin
diiasi kabul olmaz: Haram yiyenin, giybet edenin, hased ede-
nin).]

15- Hikd. [Baskasim asagi gormek.]

16- Sematet. [Baskasina gelen belaya, zarara sevinmek.]

17- Hicr. [Dostlugu birakmak, dargin durmak.]

18- Ciibn. [Korkaklik, seca'atin az olmasi.]

19- Tehevviir. [Gadabm, sertligin asm ve zararh olmasi.]

20- Gadr. [Ahdinde ve misakinda durmamak.]

21- Hiyanet. [Miinafiklik alameti; emniyyeti bozacak soz ve
is.]

22- Va'dini bozmak. [Verdigi sozii bozmak. Hadis-i senfde
(Miinafiklik alameti iicdiir: Yalan soylemek, va'dini ifa etme-
mek, emanete hiyanet etmek) buyuruldu.]

23- Su'izan. [Su'i zan haramdir. Giinahlannin afv olunmiya-
cagim zan etmek, Allahii tealaya su'i zan olur. Mii'minleri ha-
ram isleyici, ya'ni fasik zan etmek su'i zan olur.]

24- Mala muhabbet. [Mala diiskiin olmak.]

-176-

25- Tesvif. [Hayrli is yapmagi sonraya birakmak.] Hadis-i se-
rif de, (Bes sey gelmeden evvel bes seyin kiymetini biliniz: Ol-
medcn once hayatin kiymetini, hastahkdan once sihhatin kiy-
metini, diinyada ahireti kazanmamn kiymetini, ihtiyarlamadan
gencligin kiymetini, fakirlikden evvel zenginligin kiymetini) bu-
yuruldu.

26- Fasiklan sevmek. [Fiskin en kotusii zulmdlir. Haram is-
leyene fasik denir.]

27-Alimlere dusmanhk. [Islam ilmleri ve alimleri ile alay
kufrdiir.]

28- Fitne. [Insanlan sikintiya, belaya dusiirmekdir. Hadis-i
serif de; (Fitne uykudadir, uyandirana la'net olsun!) buyuruldu.]

29- Mudahene ve miidara. [Gticti yetdigi halde, haram isle-
yene mani' olmamak ve diinyasi icin dinini vermek miidahene-
dir. Dini icin diinyasim vermege miidara denir.]

30- Inad ve miikabere. [Hakki, dogruyu isitince kabul etme-
mek.]

31- Nifak. [Miinafiklik, icinin disina uymamasi.]

32- Tefekktir etmemek. [Gtinahlanni, mahluklan ve kendi-
ni diisunmemesi.]

33- Mtislimana beddtia.

34- Mtislimana kotii ism takmak.

35- Ozrii red etmek.

36- Kur'an-i kerimi yanlis tefsir etmek.

37- Haram islemekde israr.

38- Giybet.

39- Tevbe etmemek.

40- Mai ve mevki' hirsi.

[Kotti huylardan kacinmah,iyi huylu olmaga cahsmalidir.
Hadis-i seriflerde buyuruldu ki: (ibadetleri az olan bir kul, iyi
huyu ile, kiyametde yiiksek derecelere kavusur.)

(Ibadetlerin en kolayi ve cok faidelisi, az konusmak ve iyi
huylu olmakdir.)

(Kendinden uzaklasanlara yaklasmak, zulm edenleri afv et-
mek, kendini mahrum edenlere ihsan etmek giizel huylu ol-
makdir.)]

177 - Namaz Kitabi - F:12

Dokuzuncu Boliim

Sure ve Diialar Latin Harfleri ile Yazilir mi?

Sureleri ve dtialan latin harfleri ile yazmaya ugrasdigimiz hal-
de, bu mumkin olmadi. Latin harflerine nasil isaret konulursa
konulsun, sureleri ve diialan dogru okuyabilmek mumkin olmaz.
Bunlan Kur'an-i kerimdeki harfler gibi okuyabilmek icin, bir bi-
lenin okutmasi ve tekrar tekrar alisdirmasi lazimdir. Bu alisdir-
ma muhakkak lazim olduguna gore, bilen kimseye dogrudan
dogruya Kur'an-i kerim harflerini tamtmak ve ogretmek imkani-
m ve ni'metini kazandinr. Bu ni'metin buyuklugunii, diinyada ve
ahiretde faidesini hadis-i serifler ve fikh kitablan uzun uzun an-
latmakda, sevabinin coklugunu bildirmekdedirler.

O halde her musliman, cocugunu cami'lere, Kur'an-i kerim
kurslanna gondermeli, Kur'an-i kerimin harflerini ve bunlann
nasil okunacagini iyice ogretmeli ve bu biiyiik sevaba kavusma-
ga cahsmahdir.

Peygamberimiz "sallallahu aleyhi ve sellem" buyuruyor ki,
(Hepiniz bir siiriinun cobam gibisiniz. Coban siiriisiinii korudu-
gu gibi, siz dc evlerinizde ve emrleriniz altinda olanlan Cchen-
ncmdcn korumabsiniz! Onlara miislimanligi ogretmelisiniz!
Ogretmez iseniz mes'ul olacaksiniz). Bir kerre de buyurdu ki,
(Cok musliman evladi, babalan yiiziinden Veyl ismindeki Ce-
henncmc gidcccklcrdir. Ciinki, bunlann babalan, yalniz para
kazanmak vc keyf siirinek hirsma diisiip ve yalniz tliinya islcri
arkasinda kosup, evladlanna miislimanligi ve Kur'an-i kerimi
ogretmediler. Ben boyle babalardan uzagim. Onlar da, benden
uzakdir. Cocuklanna dinlerini ogretmiyenler, Cehenneme gi-
deceklerdir). Yine buyurdu ki, (Cocuklanna Kur'an-i kerim 6g-
retenlere veya Kur'an-i kerim hocasina gonderenlere, ogretilen
Kur'amn her harfi icin, on kerre Ka'be-i mu'azzama ziyareti se-
vabi verilir ve kiyamet giinii, basina devlet taci konur. Biitiin in-
sanlar goriip imrenir). Yine buyurdu ki, (Bir miislimamn evladi
ibadet edince, kazandigi sevab kadar, babasina da verilir. Bir
kimse, cocuguna fisk, giinah ogretirse, bu cocuk ne kadar giinah
islerse, babasina da o kadar giinah yazilir).

-178-

Kur'an-i kerim okurken on edeb lazimdir:

1- Abdestli ve kibleye karsi hurmetle okumali.

2- Agir agir ve ma'nasim diistinerek okumali. Ma'nasim bil-
meyen de agir okumalidir.

3- Agliyarak okumalidir.

4- Her ayetin hakkini vermeli, ya'm azab ayetini okurken,
korkarak, rahmet ayetlerini heveslenerek, tenzih ayetlerini tes-
bih ederek okumali. Kur'an-i kerim okumaga baslarken E'uzii
ve Besmele cekmelidir.

5- Kendisinde riya, ya'm gosteris uyamrsa veya nemaz kila-
na mani' oluyorsa, yavas sesle okumalidir. Hafizlann mushafa
bakarak okumalan, ezber okumakdan daha cok sevabdir. Ciin-
ki, gozler de ibadet etmis olur.

6- Kur'an-i kerimi giizel sesle ve tecvid iizere okumalidir.
Harfleri, kelimeleri bozarak teganni etmek haramdir. Harfler
bozulmazsa, mekruh olur.

7- Kur'an-i kerim Allahii tealamn kelamidir, sifatidir, ka-
dimdir. Agizdan cikan harfler, ates demege benzer. Ates de-
mek kolaydir. Fekat atese kimse dayanamaz. Bu harflerin
ma'nalan da boyledir. Bu harfler, baska harflere benzemez. Bu
harflerin ma'nalan meydana ciksa, yedi kat yer ve yedi kat gok
dayanamaz. Allahii teala kendi soziiniin biiyiikliigiinii, giizelli-
gini bu harflerin icine saklayarak insanlara gondermisdir.

8- Kur'an-i kerimi okumadan evvel, bunu soyleyen Allahii
tealamn biiyukliigiinii diisunmelidir. Kur'an-i kerime dokun-
mak icin, temiz el lazim oldugu gibi, onu okumak icin de, temiz
kalb lazimdir. Allahii tealamn biiyukliigiinii bilmeyen, Kur'an-i
kerimin biiyiiklugunu anlayamaz. Allahii tealamn biiyukliigiinii
anlamak icin de, Onun sifatlanni ve yaratdiklanni dusiinmek la-
zimdir. Biitiin mahlukatin sahibi, hakimi olan bir zatin kelami
oldugunu diistinerek okumalidir.

9- Okurken baska seyler diisiinmemeUdir. Bir kimse, bir
bagceyi dolasirken, gorduklerini diisiinmezse, o bagceyi dolas-
mis olmaz. Kur'an-i kerim de, mvTminlerin kalblerinin dolasa-
cagi yerdir. Onu okuyan, ondaki aca'iblikleri ve hikmetleri dii-
sunmelidir.

10- Her kelimeyi okurken ma'nasim dusunmeli ve anlayin-
caya kadar tekrar etmelidir.

-179-

Namaz Diialarmm Mealleri

SUBHANEKE

Ey Allahim! Seni noksanliklardan tenzfh eder. Butiin kemal si-
fatlanyla tavsif ederim. Sana hamd ederim. Senin ismin yiicedir.
(Ve senin samn her seyin iistiindedir)' 11 . Senden baska ilah yokdur.

ETTEHIYYATU

Her diirlii hurmet, salevat ve biitiin iyilikler Allaha mahsus-
dur. Ey Nebi! Allahin selam, rahmet ve bereketi senin uzerine
olsun. Selam, bizim ve Allahin salih kullannin uzerine olsun.
Sehadet ederim ki, Allah birdir ve yine sehadet ederim ki, Mu-
hammed (aleyhisselam) Onun kulu ve resuliidiir.

ALLAHUMME SALLI

Ey Allahim! Ibrahime "aleyhisselam" ve aline rahmet etdi-
gin gibi, (Efendimiz) Muhammede "aleyhisselam" ve aline de
rahmet eyle. Muhakkak sen hamid ve mecidsin.

ALLAHUMME BARIK

Ey Allahim! Ibrahime "aleyhisselam" ve aline bereketler ih-
san etdigin gibi, (Efendimiz) Muhammede "aleyhisselam" ve ali-
ne de bereketler ihsan eyle. Muhakkak sen hamid ve mecidsin.

RABBENA ATINA

Ya Rabbi! Dunyada ve ahiretde bize iyilikler ver ve bizi na-
nn (atesin) azabindan koru. Ey merhametlilerin en merhamet-
lisi, senin rahmetinle...

KUNUT Dtf ASI

Ey Allahim! Biz senden yardim dileriz. Sana istigfar ederiz.
Senden hidayet isteriz. Sana iman ederiz. Sana tevbe ve sana te-
vekkiil ederiz. Biitiin hayrlarla seni overiz. Sana (ni'metlerine)
sukreder, kiifran-i ni'met etmeyiz. Sana karsi fisk ve fiicur ede-
ni atar ve terk ederiz.

Ey Allahim! Ancak sana ibadet eder, namaz kilar, secde
eder, sana kosar ve iltica ederiz. Rahmetini reca (timid) eyler
ve azabindan korkanz. Ciinki senin azabin gercegi orten kafir-
lere mutlaka ulasir.

[1] Bu kism cenaze namazi kilimrken Have edilir.

-180-

*UsSS$ f & 9*> •#&' ^ j> Jj. 9^J J^ 1 ^
^ji v 5 l4^ y»(« v ^i Ci>r#£ uili-i .aiSJi oBjyJi

j ii?;^ :4a ^s&psc, t^j\ $& $'jk && t@
^ jjGlit 'gin 4 u jj ,4; ci" t5,jj i^Ji tf jpf .t5>M i> j^t^j

181

/> ^ £^ iuQ ^iii 5 .1^1 jp ^ li>£ $5 gin jp

cJL» j j jJjiJl jlj j* ^JrJ- -jW^ ijt-^ j' J t /l*-^" , *J J^*^' V*^
?■*%' : "*jW -* (-"' '.':«jv/ , .V JJ 'r^/''i'-''' 1 "i .Tvfi .f/«"wi

.ojU-ji 4,; *u j^-i 3 ,oJ*^> ri

182-

.(ch&A yfc<& oi>j) 0I\ j jC£i\ o«UJi j

J^ J & J jil oCi-Vl 3 ji^JI vfrU J&£ J^ fS3

,tt' '

ruiuSivj-jj J ju£ij

183

--JJf J ',J

Cur ^uj'^i;^ J^fciir/sSiiB j ^'5
6jJ ilji 5 Jii ij^Ji ^ 3 t^G'i 5 ji^jS 5 *4 J*

pi <«?>£» yO\tJu *$p $ ^ ^ Ji* t 0li
j ( £M jil gijj yriii tCte-ilt ^fii i$l$A &)$L\

184

ipU p^> j c£4T*UjLJI uX

S •C . ' s . ' * . «' f

* ^31 y/j/l\ j cfy y^fy ^yji ( 3g» ^ 4*1
j ^ Vl ( u ) ^ j ( u ) «* jjU^» (<-*~~o u^. (ojlT) oir

. ^1 ^iU db^i ol>Vi j 0,

(1) Cenaze kadin ise parantez iQindekiler okunur.

185

^>— , "*

^ (X> u^ t oui; # C ii> ; ^ cui^ - '
j j^Sji ^i C C^>' t>£ O-p iof£ii y&$\ i+j k

- I "'•lull'' *A* " J \' *■<*"' S "St^/ ^i"*-" i" *

[1)Teravihe kalkarken okunur.

(2) Ramazanin (15)'inden sonra (Mertiaba) yerine (Elvada 1 ) okunacaktir.

(3) Teravihler arasinda okunacaktir.

(4) Teravih kilmdiktan sonra okunacak duadir.

186

, * s -i * *

■ft, ^ ^ • < * Ar j".r<j *'?

+ s ^* ** ' * S ^ ^ S ****** ^±*

>2

\jfjj^ j& j^i (4ui * ^jLi^iJLii jr

>-* -. •" * S £ * . . * S . *** -*

i^P'/i lili Iju^J iij dJU Xb^i V iiiij

187-

9 ill? sxij^ & jj^\ *4i

i^

*yrj u**r> ?y- ^jy\ ^J a*** (4^

188-

M^&l^Wj'j $& %

189

190

ISTIGFAR DUASI

[Bircok ayet-i kerimede, (Beni cok zikr cclin) ve (iza cae) sure-
sinde, (Bana istigfar cclin. Diialarinizi kabul eder, giinahlarimzi afv
ederim) buyuruldu. Goruliiyor ki, Allahu teala, cok istigfar edil-
mesini emr ediyor. Bunun icin, Muhammed Ma'sum hazretleri,
ikinci cild, 80. ci mektubunda, (Bu emre uyarak, her namazdan
sonra, iic kerre istigfar duasi okuyorum ve 67 kerre (Estagfirullah)
diyorum. istigfar diiasi, (Estagfirullaherazim ellezi la ilahe ilia hiiv
el hayyel kayyume ve etubii ileyh)dir. Siz de bunu cok okuyunuz!
Herbirini soylerken, ma'nasim, (Beni afv et Allahim) olarak dii-
siinmelidir. Okuyam ve yamndakileri, derdlerden, sikintilardan
kurtanr. Cok kimse, okudu. Faidesi hep goriildii) buyurdu.] [Ya-
tarken, ya Allah, ya Allah ve tic def a (Estagfirullah min kiilli ma
kerihallah) demeli ve uyuyuncaya kadar, tekrar etmelidir.]

Seyh-iil-islam Ahmed Namiki Cami, h.536, m.1142 de vefat et-
di. (Miftah-iin-necat) kitabmda buyuruyor ki, bir kimse tevbe ve
istigfar eder ve sartlanni yaparsa, her gecdigi sokak ve her oturdu-
gu yer iftihar eder. Ay, gunes, yildizlar, onun icin diia eder. Kabri
Cennet bagcesi olur. Boyle tevbe nasib olmiyan kimse, boyle tev-
be yapanlarla beraber olmahdir. Hadis-i serifde (ibadetlerin en
kiymetlisi, evliyayi sevmekdir) buyuruldu ve (Tevbe ve istigfar
cclcnin biitiin giinahlari afv olur) buyuruldu. [Tevbe kalb ile olur.
istigfar soylemekle olur.]

TEVHID DUASI

Ya Allah, ya Allah. La ilahe illallah Muhammediin
Resulullah. Ya Rahman, ya Rahfin, ya afiivvii ya Kcrim,
fa'fii anni verhamni ya erhamerrahimin! Teveffeni miis-
limen ve elhiknf bissalihfn. Allahiimmagfirli ve li-abai ve
iimmehatf ve li aba-i ve iimmehat-i zevceti ve li-ecdadi
ve ceddati ve li-ebnai ve benati ve li-ihveti ve ehavati ve
li-a'mami ve ammatf ve li-ahvali ve halati ve li-iistazi Ab-
dulhakim-i Arvasf ve li kaffetil mii'minine vel-mii'minat.
"Rahnictullahi teala aleyhim ecma'fn."

191

HAKIKAT KITABEVININ
YAYINLADIGI TURKCE KITABLAR

KITABIN ADI FIATI

SE'ADET-i EBEDIYYE (TAM iLMIHAL):

(Hilseyn Hilmi Isik), 1248 sahife, ilc kism bir arada.

Yuzaltmci Baski (2009) 20 YTL.

MEKTUBAT TERCEMESI: (Huseyn Hilmi Isik)

(512) sahife. Besinci Baski (2008) 12.5 YTL.

1— FAIDELi BILGILER: Faideli Bilgiler (Ahmed
Cevdet Pasa) ve Din Adami Boliicii Olmaz ve Dog-
ruya Irian, Boluciiye Aldanma, kismlan ile

(480) sahife. Elliikinci Baski (2009) 3.5 TL.

2— HAK SOZUN VESIKALARI: Hucec-i Kat'iyye
(Abdullah Siiveydi), Redd-i Revafid, Tezkiye-i Ehl-i Beyt,
Birleselim-Seviselim, Iman ile olmek icin kardesim Ehl-i Beyt
ile Eshabi sevmelisin, Peygamberlik nedir?, Eyyiihel-veled
tercemesi (Imam-i Gazali), Bir din cahiline cevab,

kismlan ile 400 sahife. Otuzaltmci Baski (2008) 3 YTL.

3— HERKESE LAZIM OLAN IMAN: Herkese Lazim Olan
Iman (Kemahh Feyzullah), Miislimanhk ve Hiristiyanhk,
Kur'an-i Kerim ve Inciller, Islam dini ve diger dinler,

kismlan ile (480) sahife. Altmisdokuzuncu Baski (2009) . 3.5 YTL.

4— ISLAM AHLAKI: Islam Ahlaki (Muhammed
Hadimi), Cennet Yolu Ilmihali, Ey ogul Ilmihali,

kismlan ile (592) sahife. Yetmisdokuzuncu Baski (2009). . . 4 YTL.

5— ESHAB-I KIRAM: Eshab-i Kiram (Ahmed Faruk)
Miislimanlarm Iki Goz Bebegi, Islamda Ilk Fitne,

kismlan ile (416) sahife. Kirkyedinci Baski (2009) 3.5 YTL.

6— KIYAMET VE AHIRET: Kiyamet ve Ahrret
(Imam-i Gazali), Miislimana Nasihat, kismlan ile

(384) sahife. Ellidorduncu Baski (2009) 3 TL.

7— CEVAB VEREMEDI: (Harputlu Ishak efendi).

(368) sahife. Otuzaltmci Baski (2009) 3 YTL.

8— LNGiLiZ CASUSUNUN i'TIRAFLARI: (M.Siddik Giimus)
(128) sahife. Altmisiicuncii Baski (2009) 1.25 YTL.

9— KIYMETSIZ YAZILAR: (Huseyn Hilmi Isik)

(416) sahife. Yirmidokuzuncu Baski (2009) 3.5 TL.

10— NAMAZ KITABI:

(192) sahife. Yetmisyedinci Baski (2009) 1.75 TL.

11— SEVAHID-UN NUBUVVE: (Mevlana Abdurrahman Cami)
(448) sahife. Yirmialtinci Baski (2009) 3.5 YTL.

12— MENAKIB-I CIHAR YAR-I GUZIN: (Seyyid Eyyub bin Siddik)
(592) sahife. Yirmiikinci Baski (2009) 4 TL.

-192-