r
K
I
[^Ext met cd from The Joitrxal of I3ot.\.xt. — Vol. 58.
December, 1920.]
JUELlOaiJAPHlCAL NOTES.
LXXXll. The Dates of 11iieei>e's * HoRTUii Malabaktctis.'
KuuoRS in elates, like misspelled names, once committed to print,
arc ditiicnlt to get rid of. As a number of modern library catalot^ues
have stumbled over the dates of ]U ieede*s ILortus Indicus Mala-
baricus, it is apparent that some earlier records wliieb explain the
discreijaneies afe in danger of being overlooked.
Among a dozen catalogues examined, at least three uncritically
accept the misprinted date 1(373 for Pars iv. — nor can we assume that
in all cases where inclusive dates are stated correctly, the intervening
volumes have all been carefully scrutinized. While many cataloguers
])lace their chief reliance on PritzePs ThesaiivuSj one would suj)poso
that their curiosity svould be roused, at lea»t, by finding the date for
this volume given as 1G8I3 in the second edition of Pritzel (1872-77),
though the Hrst (1851) gives it as '* (errore) 1(373 (1G83)," an
exj>Ianation unhappily omitted in the revision of the bibliography^
S-guier (Hibl. Bot., 1740) and IMiltitz (Bibl. liot., 1829) merely give
the correct date without eonnnent. Dryander however (Cat. BiJ)l.
]ianks. iii. 170, 1797) gives it as " 1G73 (1^83)," while Haller (Bibl.
]5ot. i. 589 (1771), says: "Tomus iv. ])e arboribus fructiferis mala-
barieis . . . 1G83 finale 1G73)." As definite proof that Pars iv. was
actually published in 1G83, one may cite the review of this volume
in Acta Eruditorum anno mdclxxxit, {i. e. for 1683), p. 159, which
(piotes the title quite fully, tliough it gives the date 1GS3 without
conunent. E%'ery copy of the JLortus 2Icdabaricus ought to have
this correction noted on the title of Pars iv. to avoid future confusion.
Hoside the date of Pars iv., the work offers another stumbling
block to the cataloguer in the title-page for the iirst volume. Althougli
jmblished in 1G78, many copies do not have the original title, but the
one dated 1G8G, which was re])rinted verbatim from that of pars vi.,,
but with the solo change of the volume nundjcr; hence we frequently
lind 1G8G-1703 carelessl^^ given as inclusive dates for the entire
work. Dryander {I. c.) explains the dates of pars i. as follows: —
'* Duae adsunt editiones Tomi Imi, (luarum utraque in titulo impresso
liabtt annum 1G78, Bed in titulo sculpto, altera 1G7S, altei-a 1G8G."
1 have not been able to confirm this distinction between the printed
and engi-aved titles; in coi)ies 1 have seen both are alike, and
judging from information in various catalogues, copies with both
dates in the first volume cannot be common. Such a possibility,
however, is suggested by the coi)y in the .John Orerar Libmry of
Chicago, with an engraved title dated 1G82 in the tirst volume,
though its main title-page has the original date 1G78, while Pars iii-
(1G82) also has an engraved title of the same date, but not identical
with that in pars i. Again, the Gmy Herbarium of Harvard
University has two sets of the first six volumes, with imprints vary-
ing considembly, though the dates are the same for the res])ective
volumes, and in one of them Pars i. (167*8) even has a totally dilYerent
])rinter's device, a basket of llowcrs in j>lace oi* the usual land.^ca])e
enclosed by the motto: " Xon ae^tas est laeta ])iu, comj)onite nidos."
These exam])les indicate that almost any combination of dites might
have been i>ossible in earh' volumes.
202
THE JOUIiXAL OF BOTANY
Fiirtlicrmorc, tlie substitution of tlie 1CS6 tftio for that of KuS
(l>csicle the absurdity of repeatiiii; tlie contents : '' Do varii guner-iw
Arboi'ibus et Fruticil)us Sibquosis " in phme of "])e Arboribus") is
a slight upon the first editor, wliose name appears only on tbe original
title-page of Pars i. : " iSTotis adauxit, & comnientiiriis ilhistravit
Arnoldus Syen " — though lie is eulogized by his suecessor Jan Coni-
nielin, in tbe preface to the second volume. Arnoldus iSyen (lUlO-
l(57tS) was professor of medicine and botany at Leydeu, but ap])ears
to have left little else in the way of botanical work save one short
])a]>er '• l)e Herba Fninana " in Acta Jlajniensia, iii. 103-105
(107.j). His premature death occurred in the very year of the i.^sue
of tbe first volmne of the ILortus Malahartcus^ which might well be
his chief memorial. Just liow much credit is due to each of tbe
editors and collaborators cannot be ascertained, but besides informaticm
given in the various ])refaces of the work itself, there are considerable
accounts of it in Phil. Trans. Koy. Soe. London, xiii. 100-101)
(iMar. 10, 10S2/3); Acta Enulitormn, 1018, lo9-l(J4 (Apr. 1084);
and by Bertuch in Kortsetz. AUg. Teut. Gart. Mag. iii. 23-20 (1818),
written as an introduction to Dennstedt's ScJtlussel zum Ilortus
Malahai'icus.
Bertuuh indeed raises the question of earlier dates for certain
volumes, citing the ])ref;ice, dated December lOUG, of Caspar Com-
melin's Flora Malaharica : " Prodierunt anteali(juot annos duodeoim
vasti istius 0])eris Iloi^ti Malaharici titulo insigniti tomi." C'ommelin,
moroovci-, deihiitely refers to every plate in all twelve volumes of tho
Jlortits MalabaricuSj although according to its imprint Pars xli,
was not ])ublished until 1703. While it has bem im])ossil>le to find
any notice of issue, or locate any coi)y of earlier date, one may infer
that inasmuch as I*ars xi. was issued in 10J)2, the material for the
remaining volume was all ready and even in ])rint for some time
])revious to the issue of tbe title-page. Again, Halter (Hibl. Dot. i.
588, 1771) gives 1070 as date of the first volume, wliieh is not
followed by other bibliographers exce])t Sprengel (Hist. K*ei Herb. ii.
83, ISOS) ; nevertheless the ]>refaces to this volume, which are all
dated April 20, 1075, ofter a reasonable ])resumption that ])rinting
must have begun long before 1078. A\^itb such evidences of diversity
as have been presented, it seems not unlikely that co])ies or notices of
])ublieation may l)e in existence which would support these intima-
tions of earlier dates, and it v/ould be most heli)ful if anyone having
such information would make it public.
iL\lM01ME F. Wakneu,
Washington, D.C., U.S.A.
A,^„^^ ^ \ TOANTSriS VAN SOMEREK et ToAKNIS VAN DycK.
AmSTELODAMI, Sumptibii5 ^ ^' •^
HenrICI et Vidua; ThEODORI BoOM, iccIoIoCLXXXII
'/
I Xk'.: j-^^V-ft Q.K -cU:^i ivv, tj^^y ''v-^^Ki«<k ^w*^
♦
X
H O R T I
M A L A B A R I C I
PARS PRIMA,
DE VARII GENERIS
ARBORIBUS
E T
FRUTICIBUS SILIQUOSIS
Latinis i Malabar ids , Arabic is^^ Brachmanum chara^ertbus mminibufqne exfrejjh ,
Adje^lra Florum, Ffuftuum , Seminumquc nativx rhagnitudinis vera ddineatione,
colorum viriumque accurata defcriptione,
x^t>ORNATA
Ter Nobiltffimum ac Generojtffimmn 2). 2).
HENRICUMvanRHEDEtotDRAAKESTEIN,
Toparcham inMydrecht, quondam Malabarici Regni Gubernatorcm fupremi Confeffus apud
Indos Belgas Senatorem Extraordinarium , nunc vcroEqucftris Ordinishomine Illuftribus ac
Praepotentibus Provinciae tJltrajc61:in»Proceribusadrcriptuin,
E T
THEODORUM JANSON. ab ALMELOVEEN, M. E>.
Notts adauxit) <^ Comment ar its illujiravit
JOANNES COMMELINUS.
Mo. Bot. Garden,
IS 9-3
AMSl'ELM'DAMI.
Sumptibus Vidus JOANNIS van SOMEREN, HiEredum JOANNIS van
DYCKj HENRICI&Vidu^THEODORI BOOM,
Anno cId locLxxxyi.
ILLUSTRISSIMO ET NOBILISSIMO
DOMINO,
D° JOANNI Ma ATSUIKER:
GUBERNATORI INDI^
ORIENTALIS.
Qux fub ditione eft Belgii Foederati ;, Domi-
norumque Nobiliflimorum Ordinis Socie-
tatis Indict Generaliflimo.
Ircumfpicientibm nobis quibus potiffi-
mum hos labor es nojlros in concinnan-
do Hoito Malabarico impenjos in-
^^ fcriberemm ac ojferremus ^ nemopro^
piiis 5 nemo opportunius j, quam Tu occurm, lUu-
ftrijjime ^ Nobilijftme T)omine , cut illud prajian-
dum erat y non ut Te patronum hujm operis deli-
gamm , vemm ob eas. caufas , tum quod Tu ho-
rum locorum Malabar icorum y in quibus Hortus
nojler eft produ&m ^ ac concinnatus , regimen ac
adminiftrationem fumma cum dexter it at is laude
teneas , tum quod rerum novarum ^ rararum in
hifce terris amantiffimusfiS:, tum denique quod nos
in hifce locis tanquam in proprio horto cafulam
aliquam pojjidemm :> nobifque oculos nojlros ani-
D E D I C A T I O.
mumque in amceniffimisplantis^ quas ubertimpro-
ferunt ^ depafcere detur. Ttbi igituTo Vir lUuJlnf-
me ^Nobiliffime^ ^ omni laude dignijjime :, hoc
qutdquid eft operis , quod a Nobis profe&um eft ,
ojferimus ^ nuUi dubit antes qutnpatieris hofce la-
bores noftros ampliJJtmoNominiTuoinfcribi eof-
que ferena front efufcipies y quodque eos non minus
deftimabis ob hoc quod ab iisprofe&ifint ^ quorum
negotia ^ ftudia ante a plant arum indagatione
longe diver fa acremotafuere.
Ampliffimo Noniini Tuo
AddBijfmi
H. V, R H E E D E, van Draakenftcyn.
JOANNES CASEARIUS,
Ecclef. in Cochin,
P R ^-
P R ^ F A T I O
A D
LECTOREM
Abeshic, amice Lcdor, deCcviptionem Plantarum c^uiLs hxc
terra Mataharka profert , qua: ferme omnes fuas vires medicas
oftentantj opciis fi quseeftlaus, earn non fine jure mereturNo-
bilis Dorainus H e n R i cu s van R h e e de, horum locorum
\ Malabaricorum quos prcepotentes Ordines Societatis Indica:
P in fuapofleflionehabent, pri^fedus, vir in re militari ftrenuus
& gLibernationis political fummc gnarus, utpote qui hoc opus
primumpromovic&direxit, omnemque opemqubefficeretur, attulitj etenim
hie Nobihs Dominus , ut de eo reip(afatis cognovi, ubi fecum perpenderat quan-
tum in eo emolumenti fitum eflet, fi plana & exada defcriptio harum plantarum
hujus terriE haberetur , quodque non tantum illudcuriofis & plantarum novarum
amantiilimis mire placeret, fed quod in Medicina turn maximc qure in hoc ccelo ac
Iblo ufui eftj fumme prodeflet atque adeb rebus Ordinum pra^potentium Societatis
Indicx conduceret_, flagrantiflimo defidcrio femper incenfus fuit , ut earn defcri-
ptioneni plantarum nancifceretur, idque adeb ut ipfe manum operi libentillimc.
admovilTet, ac defcripcionem ipfam in fefufcepiiret, fi non rebus miiiraribus ac
politicis nimium fuiffet implicitus ac diftradus -, verum cum ipfi ad hoc opus nul-
lum reftaret tempus, in expeditione lui propofiti diu fuit retentus ^ donee inter-
veniente aliquo tempore refciverat, Patrem c& Matth^UM Ordinis S. Jojephi
Carmelitamdi{calceatumNeapohtanum,in hifce terris, quiinfigniinplantisfcien*
tia &; earum rerum longa experientia excclleret, qui eum in fuo propofito poflet
adjuvare ; cum igitur occafio fe ob.tuliflet eum invitandi ejufque opera infpiciendi,
voti fui fadus eft compos. Is enim vir Ecclcfiafticus vitx integrs & prob^,
laudabili ac redo intento hujus Nobilis Domini & pra^cipue ob rclpedum ejus vir-
tutum seftimationem , quam de eo fufceperat , adeb commotus fuit ut animo pro-
penfo omnia fua ipfi ofFcrret, id quod in caufa fuit ut Nobilis Dominus fuum de-
fiderium & zelum jam diu conceptum in totum applicuerit promotioni fui lau-
dabilis propofiti, quemadmodum & ad id dignum duxitmihi idnotum facere, ac
facultatem dare delcriptionem hujus Patris Reverendi, quam fiifceperat, perluftran-
di, (ciens fatisquantoetiam ego defiderio flagrarem , ut propofitum ejus inbonum
ac commodum publicum perfedum viderem \ Et certe hie labor, quem Pater np-
minatus in cognitione ac experientia plantarum hujus loci impenderat, non pote-
rat non nobis materiam laudis dare eumque pro merito asftimandi , tum & illud
quod & manu propria plantas pingebat celeritate adeo prompta, qua^ vim ejus ima-
ginationis ac vivida^ memoria: fatis oftendebat ; verum enim verb ipla defcriptio
plantarum videbatur Nobili Domino ut &: mihi majorem ac pleniorem perfedio-
ncm requirere, nam id omne quod in eaerat magis concernebat vires plantarum
medicas, forma autem earum ejufque partiumlevitcr ac fuperficiarieexpofita : ipf^
quoque figure minus erant perfedce, quam ut formam omnem pardum, prscipue
Florum, Fruduum & Seminum cxade exprimerent. Equidem non eft quodhxc
dida volumus in detradionem ejus honoris, quem vir pius & integer meretur,
nam ut ipfe fatis confitebatur, defcripferat plantas hujus terras magis velut in tranfi-
tu ac in fuum obledamentum &: exercitium , quam quidem cum illo propofito
illas edendi : Zelus itaque quem hie Nobilis Dominus in eo viro pio confpexerat,
**
tanto
PRiEFATIO AD LECTOREM,
tanro macris in eofuumaccendebatzelum, addebatque animum circumfpiciendi
num non pluribusacmelioribus mcdiis qiiam hie pater nominatus, rucdndus per-
fediorem de plantis hujus loci defcriptionem pofTit proferre , uc adeb ad majus
commodumquodintendebat, ferviret, quodipfasfigurasconcernebat, casvide-
bat perficipofle, quoniam ad manum effent peritiflimi pidores, qui exadiflime &
ad vivum plantas poflent expiimere j quod ad vires mcdicas etiam videbat eas au-
tTcri pofTc, iiquidem cxpertiffimi Malabarici Dodores moti pra:cipuc exfummo
refpcdUj quern hie Nobilis Dominus haiie inter gentem Malabaricam ejufque Re-
o-es ae Principes obtinec, fuam operam libentiffimc offerrent ad omnia qux dc iis
fcirent communicanda i unica igitur adhuc reftabat difficultas ut plants exade de-
fcriberenturj ut in eo etiam major perfedio, quam non tantum nos, fed etiam
ipfe Pater Reverendus iieceflTariam efl'e judicabat , haberetur. Etenim quod ad me,
videns redum dc Jaudabile Nobihs hujus Domini propofitum & quanto ardore ac
animo in co erat , ut hoc opus perfedum vidcret , turn in bonum publicum , turn
& pra^fcrtim ut rebus Ordinum prspotentum Indite ex ufuveniret, &{imul in-
telligens, quantis negotiis hie Nobilis Dominus in Regimine militari & pohtico
erat prx'peditus & diltentus, quo minus manum ad operam adhiberet;, ut & quod
Reverendus Pater Matth^us occupationibus Ecclefiafticis, ut dc ipfe fateba-
tur, fummeerat detcntus, nequeadeb ineo propofito Nobilis Domini poflit ul-
.teriusfatisfacere, uti & quidem opraflet , reperiebam me fiifcitatum ut quantum
in me erat opis , quo propofitum Nobilis -Domini effedum daretur, adferrem,
qucmadmodum Scilli animum meum ad idobtuli, quanquam non fine prarce-
dente protellatione mearum debilium facultatum , quodque in cognitione plan-
tarum ante non fuerim exereiratus i hae igitur ratione placuit Nobili Domino uc
quantum in me erat, egoefficerem, adhibuitque eos qui plantas omnes mihi de
novo afferrent , qucmadmodum & Reverendus Pater Matth^us uc redum
Nobilis Domini propofitum effedum videret,^etiamcommunibonogaudensli-
bentifiime ac propenlb animo omnia fua in manus meas tradidic, uc ex ejus (cri-
ptis ea qua; de viribus medicis plantarum haberet , noftro operi infererem.
. Quod igitur banc defcriptionem concernit, in ea exprefTa efl forma S>c facies
cuj uf que plan ca;, carumquepra:cipuarumpartiumj utRadicis, Stipitis feu Caulis,
Foliorum, Florum,Frudus,5eminum, uti&proprie rates coloris, pra^terea pofita
funt nomina in lingua Malab. & Bramanum cum fingulari eorum notatione ; cu-
rce quoque nobis fuit omnes plantarum notas fpecies, quas comparare potuimus ,
cum carum differentiis fimul defcribere , ut ita omnem confufionem , qua; in
plantis dignofcendis inter fpecies facilhme oboriri poteft, prcEveniremus ^ quod
ad figuras , in iUis plant^e cum prsecipuis fuis partibus , ut Floribus , Frudibus , Se-
minibus in naturali magnitudine delineate 6c ad vivum expreff^ funt, idque adeb
exade uc non dubitem quin defcriptio noflra uc uc omnibus fuis numeris non fie
abfbluta, cum iis collata fufficiens eric ad claram & diflindam cognitionem de
hifce plantis acquirendam j quod ad ufus medicos , illos cum ex invencis Reveren-
di Pacris Joan n is Matth^i Carmelic^e delegimus, cum ex ore Dodo-
rum peritifTimorumnempe Rang a BOTTO, VlNAIC^JE PanDITO,&
ApuBotto Bramanum ,ScIttiAchudem hominis ex genere Chegttm
quemadmodum ex teftimoniis ipfbrum patec •, quibus addici funt vires quorun-
dam oleorum a nobis excradorum i acque hac racione primam parcemHorci hujus
Malabarici adornayimus.
JOANNES CASEARIUS,
Ecclef. in Cochin,
ALIA
ALIA
P R ^ F A T I O
A D
LECTOREM
Cc/pishk, amice Lecior, hormm Mdaharkum y in am
f adornando Nohilisac Generofus Dominus HeNRICUS
a R H E E D E omnem opermn pofuit , ^/- ^ D. J O A H-
NES CASEARIUS, plant arum , cjuas hie hortus cort-
tinet) defcriptioni accurate ejicienda unice intentus; quod
ad me 3 qui & meas in eorum operas , ut ex prior e prxfatione conjiat, par-*
tes habeo , gratulor mihi illos Dominos turn exproprio zjelo , turn ex mea^,
qpMm in defcribendi plantis operam pofueram , fufcitatos ejfe ad defer iptio-
nem exadtam ^ accuratam , cui ego perfecienda oh Ecclejiafeica mea mune-
ra nonpotui 'vacare, uti quidem illi Domini opt ah ant concinnandam ^ turn
^ maxim} quod mea in plantis hifeefertpta in manus horum Dominorum
'venerint y qui ut opus eorum ejfet magis ahfelutum, iUud quod ego de 'viri^
bus plant arum tonga experientia colleger am, adpromotionem tum honi pu~
hlici y tum etiam commodi Or dints Societatis Indie a, dignati feunt feiis feri-
ptis infer ere y atque adeo mea opera , qu&ferfean alias ohfcurata , fe^uflra-
nea ^ imperfeSia fuijfent , palamfacere y in quo fedelijjimh mecum eos
egijje teftor^ Equidem quo magis ante fapius doluerimy me meorum ami-'
eorum prmpue inter HoUandos DoBiJftmi D. Frofijforis J A C O B I
GOLII , cui eo magis eram devinStus quod Reverendus Pater , Trater
COELESTINUS a S. LUDOVINA, Carmelita difcalceatus Ordi-
nis S. Elix, TrophetAy uti ^ ego y meus olim Vicar ius in JVLonte Lthano,
fetitionihus ohnixisy quihus a me exquirehant plantarum harum cumfuis
-ki^-k ^irihui
Alia PRiEFATIO ad LECTOREM.
njlrihtts delineationem , non potmjfe prodejfe , tanto magis jam animus Je
recreat quod meam , quam in explorandis viribm medicis plantarum ope-
ram pojiteram , non perdiderim. Islihil igitur mlhi magis in 'uotis efl quam
ut illi Domini in reliqua parte HORTI MALABARICI concinnan-
da confianter pergant , je que non detreBent oh labor em operis ulteriori de-
fcriptioni. Datum in Ci'vitate Cochinenft , 'vigefimo die JSd.enfts Aprilis
mni millefmi fexcentejimi feptuagejimi quinti.
£)£)num, ynina.
Himillimus fen>us in Chriflo
Frater MA/TTHJEUS a S. JOSEPH,
Carmdita DiicalceatusCong"", Italicje.
HO €
H O C EST.
EGo Emanuel CarneirO:, Chri-
Itianus Romanus, incola Civitatis Cochi-
nenfis ^ interpres jurat us N. Societatis Indict
per mandatum D. Commendatoris H e k-
Rici a Rheede ex lingua Malabarica in
lingua Lulitanica explicavi & interpretatus
fum nomina :> virtutes medicas , & proprie.
tates arborum , plantaruni:, herbarum & con-
volvulorum nafcentium in hifce terris Mala-
baricis:, auditas a Col add a Dodore Ma-
labarico gentili , & Natione Cheguo naturali
in Carrupardm :, ac in Do£torum Malabarico-
*^^ i rum
iMI
rum libro fcriptarum; in cujus rei fidemhaf-
ce fcripfi & fubfcripfi. Datum in Civitate
Cochinenfi^ vigcfimo die Aprilis anni mille-
{imi;> fexcentefimi, feptuagefimi quinti.
MANOEL CARNEIRO.
Tradu^um ex lingua Lujit. per tne
CHRISTIANUM HERMAN dc DONEP,
Secretarium Civilem Civitatis Cochinenfis,
HOC
6^^Q? </-^ <yl; 3 /J^ j^e„£3^
/:/ C EST.
EGo ITTI ACHUDEM Dodor Malabaricus Natione C/?^-
go, gentilis & naturalis in Carrapuram, feu terra di6ta G?^i^
Carapalli, habitator asdium di6larum Coladda, qui proavis, avis
&parentibus Medicis feu Dodoribus natus fum, teftor me per man-
datum D. Commendatoris Henrici a RHEEDE, venifTe in
Civitatem Cochinenfem & per EMANUELEM CARNEIRO
Nobilis Societatis Indict interpretem dixifle & diftaife nomina,
virtutes medicas & proprietates arborum, plantarum, herbarum &
-ki^-kit con-
convolvulorum turn fcriptas & explicaras in libro noftro , turn quas
diuturna experientia & exercitio obfervaveram ,* quod verb h^ec
explicatio & did;atio abfqueullo dubio prseterierit, nee ullus Do-
dtorum Malabaricorum fie qui de veritate eorum qnx dixi dubitet,
feci prasfentes quas propria manu mea fcripfi & fubfcripfi. Datum
in Civit. Cochin. 20. Aprilis 1(575.
ITTI-ACHUDEM, Dodor Malabariciis.
TraduBum ex lingua Malabarica in Lufitanicam fer
MANUELEM CARNEIRO,
Et ex Lufitanica in Latinam per me
CHRISTIANUM HERMAN de DONEP,
Sccrctarium Civilem Ciwituis Cochinenfa,
HOC
HOC EST.
AB anno millefimo quingentefimo nonagefimo feptimo didlo
^ Bramanis Falhanapaco ( qui apud nos eft annus 1674 : ) ufl
que ad decimum Aprilis anni di6li Reque^ao (qui apud nos eft
Annusi<575.)Ego^ANGABOTTO,VlNAlQUEPANDITO
&ApU BoTTO, omnes tresde Natione & Religione Bramanas
& Gymnofophift^ antiqui in diftridlu Cochinenft per mandatum No-
bilis D. HeNRICI^ RheEDE, Commendatoris terrarum Ma-
labaricarum & Civitatis Cochinenfis, curavimus per fervos noftros qui
notitiam arborum , plantarum , herbarum & convolvulorum habe-
bant , eas ex terra Malabarica cum fuis floribus , fru6i:ibus & (emi-
nibus ad Civitatem pr2edi6tam , ut delinearentur & defcriberentur ,
adferri , quarum nomina fcripta funt in libro noftro vocato Manha-
mngattnkm , in quo etiam continentur virtutes & vires earum Medi-
cinales , & praeter hafce eis addidimus quod diuturna noftra expe-
rientia 6c magnolabore ac fudore de iis didicimus & obfervavimus ,
& ut hie liber perficeretur , laboravimus per fpatium duomm fermc
annorum , ita ut omnis & quilibec , qui eum ledurus & vifurus eft ,
ci poffit adhibere fidem quam ipfe fuiflec daturus , fi res in ea fcriptas
ipfemet fuiflec expercus ; juramus itaque fecundum confuecudinem
noftram , quod omne in eo contentum verum fit : in cujus rei fidem
fecimus pr^efentes charras quas propriis manibus noftris fubfcripli-
mus. Datum in Civitate Cochinenft vigefimo die Aprilis anni mil-
lefimi fexcentefimi feptuagefimi quinti.
RANGA-BOTTO, VINAIQUE PANDITO,
APU BOTTO.
TraduBum ex lingua Bramanutn per fuhjcriptum
VINAIQUE PANDITO
.ti^^^iUiU.^'^
in Latinam j)^r me
CHRISTIANUM HERMAN de DONEP,
Secretarium Civilem Civicatis Cochinenjis,
V— ' — , * I'
A R-
tingeret
ARNOLDUS SYEN
C A N D I D O
L E C T O R I
BOTANOPHILO
S A L U T E M.
Amis in ipfo limine monitum te vo.
lo, Amice Lector ^ quid in hoc ope-
re a me- fit praftitum. Ctim anno
elapfo , obiter iUud perlujlrare con-
mox arrifit laudabile Autorum injli.
tutum , non difpari fuccejju ad met am perdu'
Bum. Trater enim figuras fplendidijftmas, ^
tam affabre delineatas , ut vix ovum ovo magis
fmile ejje , ex ficcatis quas pkrafque penes me
fijjervoplantis , ajjerere aufim: accuratijjimam
Tlantarum Anatomen , diffuja ex hi bet defcri-
ptio , qua nonjingulas duntaxat ipfarum partes ,
fed^partium minutias ex hi bet. Huic enim operi
exornando, plerique tra&m Malabarici Reges,
fua contulere auxilia, ^ intimos remotijjimof-
que Regni recejjm. Optima turn ^ Medicorum
fuorum aufpiciis perlujlrare jujferunt. Fide-
batur tamen deeffe hujus operis , cum reliquis
***** auto-
AD LECTOREM.
au tori bus qui confimiles tra&drunt material ^
nexus 6f confenfus : "velut dijlinBius loquar^
notula qu^dam , quihus indicaretur y qucenam
-plant a jam ab aliis fuijjent exhibits > ^ te^
cepto nomine dona t a , ^ qutenam de novo in fee-
nam prodirent Botanicam. Hoc opus amicorum
fuafu:, lubens arripui:, fimulque plant as ante a
non defer ipt as ^ quantum ex autorum defcriptio-
ne ^ & Iconibus licuit :, Bauhintanis de-
nominatiombus injignivi. ^luo fato ^ judicent
tequi rerum ajiimatores. Interim vale , ^ ipfum
Hortum ingredere.
PARS
<<r;*V,
V^^','/^
Uenilil , I a tin a . . s
uca .
jrm ^'"^"^ ^
intent ^acopi Uc^tcktntr'^iifuainf.
rP.%
l-u, 3.
\
'\
->s.
atifia
in an a vramafuc
fu
la-
Fol.
PARS PRIMA
H O R
T I
MALABARICI
D E
ARBORIBUS.
T E N G A
FIG. I. 2. 3, 4.
Engay lingua Bramanum TkfWo , eft arbor cum fur- Fig.
xttlo caudice alte affurgens , nafciturque in are-
nofis.
Radix craifla cortice rufFefcente ac nigricante , in-
terius ligno molliori , iibras late transverfum dif-
fundens.
Caudex furrecSlus unum pedem craflus , irl una parte craffitie ma-
xima duos ferme pedes icquans , ramis foliaceis qui ex fok) ejus ver-
tice altius ac altius increfcente erumpunt coronatim ordirie decuf-
fato in fummitate circumdatus, ac in cortice feu crufta nigricante ,
quaedeglubi nequit , femiannularibus circulfsac notis quibus pedes
ramorum infederunt ftriatus^ conftatque ligno minus duro ac filamen-
tis groffis pertexto ac rufFo-rubefcente, intus molliori, ad corticem du-
riori , cum vetuftior eft multbduriori & magis nigricante, quod fub
dio expofitum intra duos , tresveannoscorruptioni obnoxium, fub
aquis magis durabili , ejus cacumen , quod a teneris ramis circum-
datur, ciim altiorac vetuftior eft , inconumfaftigiaturacmolli&
albicante pulpa feu corculo di6lo in lingua Lufitanica Palmita , quod
exterius ex variis tunicis fibi mutub fuperinje(S]:is conflatur , ac intus
denfum eft , conftat ; hoc cum tenerior eft Tenga & nltitudine
unius cubiti , eft dulcis ac grati faporis j cum majoris ietatis, faporis
-minus grati ac aftringentis ac dulcedine nulla 5 cihm altior ac vetu-
ftior eft , faporis dulcioris & gratiifimi , i^mulans juglandes noftra-
tes , eftque in eduliis ac ab elephantibus maxime expetitum , qui ob
ejus appetitum arbores hafce eradicant.
A Kami
Fig. 2
H O R T U S
RmnifoUacel fimpljce? funt , in nuUos alios divifi , in pede quo
caiidicem priroum .aide compleduntur interius plani , ac nonnihil
concavi ac fnpernc inreriiis in ventrem acutum extenuati , exteriiis
in tomm convexi , in ima parte pedis latiores & inde fenfim in an-
guftum contradi ac in oris extenuati, &reticulato, raro , ruffo-
Fufco corrice , cujus iilamenta ex oris pedis utrinque prodeiint caii-
dicem primum eircumveftientes ac fe mutuo obtegentes ,- funtque
veftiti cortice flavo viridi ac intus filamentis lignofis minus duris
mollem inter carnem albicantem pertextis conftantes : qui vetuftio-
res flint a caudice magis deflectunt ac pandi funt , dein decidunt al-
ter poft alterum temporibus ordinatis , dum alii ex fummitate cau-
dicis de novo erumpunt.
Folia, quae fuperiorem partem ramorum circumveftiunt ad par-
tem eorura planam ubi in ventrem extenuati {iint , utrinque in oris
prodeunt oblique €x adverfo lira , funtque oblongo-angufta longi-
tudine plus minus lesquicubiti , latitudine trium transverforum digi-
torum ab origine lenfim in anguftum contradla , fuperficie valde
plana , venis parallelis ac fubtilibus in longum ftriata inferius cum
futura albicante fubflava quse in angulum inflexa eft , inferta funt ,
ac verfus exteriorem partem ex angulo futur^e nonnihil claufa , &;
in interiori , quae cum interiori fuperficie rami convenit , cofta altb
eminente , quas exteriorem partem fulco ftriat , in medio obfita , vi-
roris fufci & nitentis , cum marcefcunt, flavefcente , faporis & odo-
ris nullius nifi fylveftris.
Supra ex Ramorum Foliaceorum exortu ex Caudice oriuntur Capf^
oblongaj in quibus Flores dc Frui^us teneri fimul inclufi fiint furculis
infidentes ; funt autem capfas rotunda 3c nonnihil plan^;, tres qua-'
tuorve ipithamas long^ , ad originem anguftiores & flaviores , 8c
in vertice in conum ilridi medii digiti latitudine ferme in cortice
craife venis filamentifque lignofis in longum ftriat^e , exterius viri-
des ac fulcis lirifque quae ad cacumen profundiores , exarata? , in-
terius albicantes & glabra.
Surculi FruBifen dum in capfa inclufi funt glabri & nitentes ad
originem glandulofi , angulati & undulantibus lacunis inflexi, alii
re6tiiis , alii dudu pariim ferpentino excurrentes medio ramo craf-
fiori coronatim circumpofiti , & verfus cufpidem capfse in anguftum
contradi, denfo ordine ad fe mutuo arde confiti ac rupta capfa ex
medio ramo fe transverfim in orbem expandunt , funtque veftiti
cortice crafliolo , primum cum molles ac teneri & in capfa inclufi
fubflavi & flavo-albefcentes ac dein magis flavefcentes ac rubefcen-
tcs , poft viridefcentes j in hifce Surculis in Capfa Flores & FruBu^
ex ordine proveniunt , ut Frueim in inferioribus partibus prodeant
quam GemmA Flomm.
Gem-
M A L A B A R I C U S. i
Gemms Fiorum £plcx funt albefcentes pamm flavse ac dein mao-is
& magis flavefcences , glabrie & nitentes , alias planiores , alias ro-
tundiores parvis & flavo-albicantibus calycibus trifoliatis ar6le ex-
cepras cum in capfis funt dense ad fe invicem confit^e , ubiautem
extra capfam cum farculis erupere iis accrefcentibus rariores ac tranf-
verfum fitx vel pamm anteriora vcrfus cum cufpide reflex^ , ape-
riuntque fe in tria folia , quse ad unam oram rotundiora funt , & in
vertice cufpidata , duriola , rigida & crafliola , habentque in medio
fex ftamina flava , qu^ oblongis , crafliolis primum furredis , dein
decumbentibus apicibus dotata funt , ac ex unguiculis foliorum
prodeunt , ac cum iis ftylum brevem , crafliolum & albicantem ,
fuperne trifidum, funtque odore grato , velut lilia , licet debili : Flo-
res poftquam e Cap/is emperunt , confeftim b Surculis decidunt.
FruBm qui cum Florihm in capfis oblongis fimul proveniunt , & ^'b+-
infra Flores Surculis ardie infident , cum ad maturitatem pervenerunt,
prsegrandes funt, funtque velut nuces conftantes operimento ligno-
lo , qui interius ad fuperficiem interiorem operimenti ieu tete me-
dulla alba obdu6ti funt , ac intus larga cavitate qu^ aqua feu liquo-
re repleta eft : hi dum teneri funt & ex capfa cum fpicis erumpunt,
forma rotundi funt colore flavo-albicantes &calyce flavo-albicantc ,
qui ex rotundis foliis mutub circumvolutis conftat, ar6tb & in totum
obdu6li , intus fub corticibus quibus circumteguntur carne denfa
albicante , nulla cavitate dotati , poftmodum verb cum astate incre- -
fcentes forma oblongo-angufta funt in longitudine maxime au6l:i,
minus verb in latum , in cortice exterius cum nitore viridefcentes ,
calycis foliis ex quibus cum fuperna parte emicant ex rufo rubefcen-
tibus , proditque fe in iis primum nota parva , oblongo-angufta ,
cavitatis cum majori incremento introducenda^ in ima parte feu ad
exortum fru61:us , antequam autem cavitas fe ofFert, fru6tus hi te-
neri Malabaribus Bellaca , Lufitanis Coojuinhos , cavitate autem
jam introdudla FruBm primum fola aqua repleti funt ac tum di^
6ti Malabaribus Caricu , Lufitanis Carica ^ abfoluto verb cavita-
tis incremento poftquam omni fua repleti aqua funt medulla ad ■
interiorem operimenti fuperficiem obducuntur.
Quod ad cavitatem notandum , cam in teneris fru6l:ibus valde %-3-
oblongo-anguftam efife ac cum fru6libus primum in longitudinem
magis increfcere j minus verb in latum, effeque circumfcriptam for-
ma ovali , cujus angulus acutior verfus fummitatem fru6i:us fitus eft,
in fru6tibus autem vetuftioribus adformam ellipticam feu rotundam
accedere : eft autem medulla Fru^ttis , quas ad certum temporis in-
tervallum augefcit expetita in eduliis , primum tenera & albicans ac
fubcoerulea , fapore dulci ac grato , minimi verb oleofo , dein albi-
cans ac magis magifque indurelcens , ciim dura fapore nucis , ac
A 2 * quo
4 tl O R T U S
quo vetuilior feu durior i&poris magis oleofi , contrita ac tufa la^
d:eum liquorem , qui & fapore kdis eft , fed nonnihil oleofi fun-
dens ; cum vetuftiflima eft maxime oleofa ac ex oleo coerulefcens,
odorem fortem oleofum , quiingratuseft,fpiranSj pro diyerfa me^
dull^e confiftentia TruBus variis nominibus funt donati , cum ea te-
nera eft & ladi limilis ac mollis , dicitur Malabaribus Commba , cum
completa eft 6^ non magis augetur , Elam , \x^(\mms Lania ,- cum
nonnihil dura eft Malab. uc & Luficanis : Mdrnga; cum dura eft ,
Tenga , Lulitanis Coquo, Qx\m adhuc durior , Barhm-Tenga, ac cum
maxime dura , Cotta-Tenga , Lulitanis Coco Sicco. Quod ad aquam ,
qu£e eft intra cavitatem , haec in fru6lu tcnero Canm did:o eft pri-
mum fubaftringens , fubfalfa & fubacida , miniis verb dulcis , deia
quo frudus vetuftior fit , magis & magis dulcefcens ; in frudn ve-
tufto, \\i Barenu'Tenga y fimul valde dulcis &falfa, ante medulla
proventum clara & valde limpida eft inftar aqu^ j medulla autem
proveniente turbida feu minus limpida & pallide albicans ; ex fru-
d;u Carich, qui omni fua aqua jam repletus eft , fado angufto fora-
minulo per operculum magna vi radiatim exfilit , minus verb ex fru-
6lu, qui medulla repletus eft, uzCorumba {tii Lania,- aqua in Ma-
Tzmg^Tdrproprium habet , quod ut liquor , didus S^ri , fermentatio-
ne ad oculum notabili cietur, cum medulla dura eft in fru6tu exfic-
cari incipit , in ollam infufa & aeri expofita faporem dulcem illico
amittit dc fubacida redditur , idque ocyus fi vento moveatur , fine
ulla tamen fermentatione , quin & aqua frudus Maninga hoc mo-
do omnem fuam fermentationem amittit. Quod ad operimentum
aquam ac medullam continens , illud primum tenerum , eftque in
frudu Commba adhuc molle & efculentum ac fapore nucis juglan-
dis , illud calce illitum prinlijm flavefcit , dein viridi-fufco colore
tingitur , quo vetuftior fit frudus ac medulla durior etiam magis in-
durefcit, ac cum maxima duritie eft , fedioni minus pervium, eft-
que exterius tribus futuris eminentibus in longum ftriatum , ac in
parte inferiori inter futuras tribus oculis claufis donatum , quorum
unus latior & miniis durus eft , inter futuras , quie latius diftant , fi-
tus , aurificibus ob ferventem flammam , quam exhibet, in ufu. Cor-
tex exterior operimentum obducens in exteriori fuperficie primum
eft albicans, ut in frudibus de Coquinhos ciim tenerrimi funt , dein
viridefcens, ac cum majori ^tate ex viridi llavefcens , cijm autem
frudus vetuftior eft ac exficcari incipit , eftque tandem ficcus cine-
reo-fufcus , & primiim quidem mollis ac tenuis eft , dein conftans
intus came denfa , albicante & molli, qua^ in Lania tenera adhuc mol-
lis & fedioni facile pervia eft , ac calce illita flavo colore tingitur ,
poft magis & magis indurefcens intus in carne plurimis lignofis ac
ftupeis filamentis ad funiculos conficiendos idoneis quc^ operimento
ligno-
M A L A B A R I C U S. j
Jignofoextcriusardbadhcxrent, eft intertexms. Qiiod ad formam
externam , hi fmdus cum tenerrimi , rotundi funt , cum majori aerate
oblongo-rotundi ac tribus angulis obtufis ad partes futurarum emi-
cantes, cum vetuftiores funt minus oblongi, ac cum vetuftiflimi
funt , figura magis contrada quam Lania^ in cocos vetuftis ad par-
tem eorum inferiorem intra mcdulJam duram oculus oblon^o-ro-
tundus albicans , qui poftea flavefcit, fe prodit> eftque tenerum mer-
men frudus qui eo terras mandate ex fuperiori parte per ocufum
operimenti minus durum feu latius furculum novelluiii extrudit , at-
que ex inferna parte piram didam Mai Lufitanis
Tongo , qu^ magis & magis increfcens dum aqua interea exficcatur ,
totam cavitatem adimplet -, furculus autem novelius ex oculo pro-
diens extra operimentum emicans paulo reflexus corticem cxterio-
rem perterebrat , ac ex inferiori parte emittit radiculas , qu^e per cor-
ticem exteriorem primum obliqu^ decurrendo , tandem eoperrupto
fe terra; hincinde affigunt: pirumquod in cavitate nafcitur albicans
eft, & in ftridiori parte, qua ex oculo proditfubflavum, exterius
rugis in longum ftriatum & granulatum ac oleo inundum , intus fun-
gofnm, humidum, molle & albicans , efculentum> fapore iHulto
dulciori quam medulla , verum nonnihilfaftidiofo.
Ex hac arbore liquor Suri quoque provenit , qui potus eft ut vi-
num vim inebriandi obtinens , faporis grati , fubdulcis , fubfalfi &
fubacidi , ciam primiam exceptus eft majori dulcedine , ci:im vetu-
ftior acidior , coloris ex albicante fubcoerulei & pallidi , in fuperfi-
cie bullis feu fpuma obfitus ac brevi tempore fermentans ac inter fer-
mentandum fibilum edens ac guttulas tenues veluti vinum forte &
vegetum in aerem excutiens , vi quoque maffam farinaceam feu ce-
revifiam fermentandi pollens maxim^ cum dulcior eft , eftque li-
quor maximo commodo ferviens , ex quo vinum ardens , quod ut
vinum vim inebriandi habet, acetumac faccharum quod lagraxo-
cant, formatutj educitur autem hie liquor abiisquos Chegues vo-
cant hoc modo : capf^ floriferas feu frudifer^ , quam Mammam
arboris vocant , cufpidem incidunt , eique ollam appendent , ac in-
fra cufpidem intervallo quatuor digitorum corticem capfte obliqub
fecant, fedumque verfus cufpidem elevant barbam ut ajunt efficien-
tes , ut liquor ex cufpide incifo per corticem capfce dimanans ex bar-
ba in ollam appenfam refundatur, cufpidem autem incifum vel limo
certo obducunt , vel foliis Veni-Tali, vel corticis exterioris viridi ra-
fura idque ad obturandum cavernulas in cufpide fitas , ne per eas li-
quor ^^ri ex furculis , qui intra capfam funt, exftillans, intra ipfam
capfam fe efFundat : capfam quoque vinciunt in incifura cum cortice
qui a ramis foliaceis detradus eft ad impediendum ne rumpatur;
Mamma autem feu capfa cufpide primum incifo poft quinque dies
B dat
c H O R T U S
di'MSur'h eftquc is liquor qui primumexftillat colore rubefcente; bis
de die mane & vefperi ex communi ufu ollas cum Suri detrahunt j
ciim tribus vicibus , etiam meridie j oll^ priufquam appenduntur,
primum bene terfe funt ac ab omni liquore expurgat^e , quoties au-
tem appenduntur, cufpis inciditur & prsedifto modo oblinitur , aC
infuper Mamma in quatuor partibus proxime ad oras , non verb in
ipiis oris , neque in medio inter duas oras puliatur cum ofle bucyro
repleto , fit autem ilia pulfatio ne liquor intercipiatur ac hj^reat , fed
faciliias ac liberius , arque adeo copiofiiis manet j liquor hie Suri di-
(SluSj qui medio die detrahitur in ollis mane appenfis , dulcis eft, qui
vefpera fubacidus, altero die acefcens, tertio autem die liquor dulcis
acidus redditur, fuam dulcedinem prorfus amittens i liquor qui ex
arbore tenera educitur minus fortis ac vegetus eft quam qui ex arbore
grandiori & vetuftiori , minufque Ipiriruofus, adebut minus vini ar-
dentis per diftillationem exhibeat , odoremque terras in qua nalcitur
etiam fpirans ,• liquor quem arbores valde vetuft^ dant, minori copia
emanat &■ dulcior eft ac magis inebrians^ vinum ardens ex hoc liquore
poftquam uno dXt in ollis detra6tisfervatus eft, deftillando extrahitur
additis nonnuUis guttulis olei de Coco^jutacetum ex eo conficiant, ol-
las irrquibus^xceptus eft, in calce per quindecim diesimponunt, quo
ad fermentationem vehementemexcitatus multam fpumam ebullien-
do ac in fundumoll^ materiam albicantem, quae coloris cinerei eft,
demittendo, mutatur in acetum ; Saccharum autem /^^r^didum ex
eo liquore hoc modo conficitur -, ollis quas Mammis arboris appen-
dunt, indunt momentum calcis quantum ftifficit ad liquorem inftilla-
tum rubedine tingendum , nam fi calx fuperflua fit liquor eft magis
albicans & lacfteus colore calcis , fi minus calcis addirum , liquor ex
fuo colore albican , dein hunc liquorem Suri ira cum calce fufficien-
ter imburum & permixtum, coquunt, continub eum cum cochlear!
movendo donee infpiiretur , habeturque tum faccharum rubrum ;
notandum verb ex liquore ^^n inftillato, cui minus calcis datum eft,
non pofTe faccharum confici , fi verb plus calcis ei datum fit, adeb ut
in fundo impermixta refideat ad faccharum conficiendum refiduum
calcis primum effe demendum^ in confedione facchari feu lagra albi-
cantis hoc infuper obfervatur quod liquorem Suri cum calce permix-
tum in ollas diverfas ad feparationem calcis transfundant , mutando
ter ollas, ut h mane detradus fit, medio die calce qu^ in fundo fub-
feditrelida, in novam oUam infunditur , atque ita altera vice hora
lecunda , ac vefpera rurfus in novam ollam refufa coquitur
H jc arbor valde ferax eft , pr^cipue quse in locis falfis ac proxi-
me ad mare nafcitur , qu^e in montofis provenit minus ferax eft , ac
truCtus leu Cocos minores dat , quorum aqua faporis eft minus dulcis
ac minus grati , liquorem Suri minori quoque copia fundit , qui ta-
' ' men
M A L A B A R j C U S.
men fortipr eft j ^ vigefimo quinto ad trigefimum gratis annum vi-
gore eft fummo , friidus kuCocos abundantiores & grandiores uti
& capfas feu Mammas in quibus inclufi funt majores producens ar
hquorem Sun uberius fundens , ab eo tempore quo frudbus dac ma
tuns deciduis novos femper dat frudus, licet ciim longsvs statis fit"
minon copia & forma minores , liquor Suri, quern vetuftior dat mi'
nori quoque copia exftiUat j veriim dulcior & fortior eft • centum
annos ordinane durat in vita ; cum languet ac morti proxim'a eft , ra-
mi omnes fohofi flavefcentes ac velut adufti confpiciuntur
Obfervatunri eft de hac arbore earn tertio poft fationem anno ra-
mis , qui m juftam magnitudinem excrevc^re , veftitam efle . ataiie
ab eo tempore ramos incipere decidere , funtque tum rami ad fefqii
hominis vel etiam duorum altitudinem furredi , & caudex qui ramis
in totum circumveftitus ac obtedus eft non major qu^m altitudine
unius cubiti, craflme autem unum pedem squans : flngulis menfi-
bus ordinane unus ramus novus prodic, veteribus interna deciduis
cftque tempore aaftivo lapfus ramorum frequentior quam pluviofo '
Ipatio trium menfium rami in juftam magnitudinem excre/bunt, pu-
ta qui poft tertium annum ^ fatione in arbore pro veniunt • ante ex-
ortum capfarum feu Mammarum fmcaifSSTm rami majore lonaitu-
dine funt quam poft, in arbore grandi ordinarib viginti odo rami
plus minus confpiciuntur ; capfas cum fuis frudibus quandoque ter- '
no a lanone anno, vel quinto, velodavo, vel decimo producunt
prout terra niagis vel minus bona eft : capfs infra fingulos feptem'
ramos qui fefummitate arboris prodeunt, proveniunt fpatio trium
menlium mjuam juftam magnitudinem excrefcentes , fefeque deci
mo quinto die poft aperientes ; flores quinto vel fexto die poft ca-
pfarum aperturam deciduntj in arbore ordinarifefunt duodecim fa-
fcia; Cocorum, una fafciafert Cocos Skcos didos : Barhtu-Tima, feu
Cotta-Tmga ,- altera frudus maturos didos Pakph-TSwa , qui car-
nemagis dura funt quam Mamnga, minus verb quam fe^i) tertia
tradusimmaturos, didos Belaca-Carku ,■ quarta frudus didos ylf^-
nmga,- quinta frudus didos ^/^«i, fexta frudus didos CurMa-
prsterea dus Mamm^ apert^ & quatuor dauf* j Ex frudibus te-
nens & ex Mammt primiim emmpentibus ordinaric quindecim aut
ledecim e ramis decidunt , reliquis in Cocos excrefcentibus ■ tertio
poft aperturam Mamm« menfe frudus aqu» pauxillum acquirunt,
kxto autem menfe omni aqua funt repleti ; dein fpatio trium men-
iium omni fua medulla implentur , qax poft tres menfes indurefcit
ac turn cocus ex arbore decidit , uno autem menfe ante delapfum
aqua diminuitur ac tum etiam oculus in medulla fe offert : frudu
deciduo poft unum menfem fe prodit pyrum quod fpatio fex men-
Hum totam cavitatem replet , intra quod tempus fi terrs mandatus
B z fit
8 H O R t U S
{it Coc0s, cxoculorurculiiscumramisnovellisad aldtudinem uniiis
CLibidafTurgic.
. FIRES EJUS.
RAdix decoda in aqua ^ cum ficco gingibere epota conferc pro
febre calida , eadem trita & decodia cum oleo fru6tus feu Coojui
adhibetur in ablutione oris pro puftulis in gingiva obortis ; fuccus ex
ramis tenellis exprelliis &; mixtus cum momento mellis oculis ad
fedandum dolorem adhibetur fada lotione , fuccus foliorum cum
oleo fru6bus feu Coqui in deco6to datus proficuus eft pro h^mor-
rhoidibus -, flores cum faccharo comefti juvant urinantes materiam
puralentam -, fuccus ex floribus exprefTus ac in la6te vacc^ datus
proficuus eft pro gonorrhoea ; capfula florum trita & cum oleo de-
cocSta prodeft in ulceribus ex aduftione ortis fa^ta peruncSione , fuc-
cus ex fru6tu tenello exprejGTus fervit pro puftulis oris in infantibus
fa6la lotione , ut & pro oculorum doioribus eodem modo adhibi-
ta j aqua Cansje epota cum floribus ardori jecoris reftinguendo con-
fert y eadem in iterata lotione capitis pro rubedine oculorum con-
ducit i medulla fru6tus feu Coqui valet pro fulcis oris mafticata ^
oleum ex medulla extra6tum puftulas capitis pellit facba perun6tio-
ne ,.ddemproficuum quoque eft pro h^morrho'idibus eodem modo
uiurpatum 5 pyrum quod ex aqua in cavitate Coqui excrefcit cum
oryza toftum datur pro tuffi ex melancholia nata , ex cortice arboris
exprimitur oleum quocum ungitur pars afFed:a morbo curaneo nato
ex vermibus.
FIG.
Talmarum varias inveniri fpccies , vel raediocriter in Bo-
tan ids exercitato fatis eft notum. C. Baukinus in Pinace
quadraginta feptem proponit^ & hanc quidem primam
recenfctj inter Palmas Nucem ferentcs, nomine Pa/t^^
Indic^e Coccifer^ angulofifi y lanjtat Indiy id eft 5 Nucis In-
dic^Avicennee, ^
Cum autem in plerifque cam Orientalis quam Occiden-
talis Indiae regionibus 5 prfefertim locis maritimis , copio-
fegerminet, hinc palTim ejus hiftoriam pluribus tradunt
autores : & imprimis prx aliis Garzias ah Horto^ & in eum
Clujius. Vires quoque &ufusfufiusenarrant Hernandes&c
'Recchius 5 Plantar um Mextcanarum hifloria Uhro terth , ubi
abincolisarboremhanc CoyoUi vocari affirmant ^ diverfaf-
que ejus in nova Hifpania obfervari fpecies.
Accuratiflimam autem hujus arboris > ejufque attribu-
torum dcfcriptioncm 3 fi quisinfUper dcfiderer, adeatce*
I. Z. 3. 4.
leberrimi G. P'tfonii Hifioriam naturakm Indies , qui tefta-
tur abincolis Brafilianis vocari Inajagua fuiha^ &fingula
folia 5 pedes circiter fedecira g^q /onga : a quo ramen non
diflentiunt Autores noftri, dunl ea duntaxat fefquicubi-
tumaequareaflerunt; cum iJlud ijuod Autores noftri ra-
mumvocentj a P//3»^ folium, & illud quod ab Autoribus
folium? abipfofolionimala nuncupetur.
Prater autem varies ufus 5 ab aliis memoratos , quos hu-
manum in commodum fuppeditat hsec Palma j refinam
quoque fundit peculiarem , qualis mihi hoc anno ex
Zeilan laudatiffima totius orbis infula , allata : conftat
ea ex (armentis medium digitiim latis 5 & funiculi in
modum in longum porreftis, colons fubfufci & pellu-
cidi y faporis autem lenti & prxpinguis : quafnam Vero
obtineat vires & facultates, addifcerc aut cxperiri non-"
dum licuic.
CAUN-
^^ /^<-y^<r^>-^
re.e.
Caiinaih ■ Jitf-
*1
^g^^^co
"^u?^
^t>
oo^
IM-
^^^^^^^^
-t^^^^^^^
^^^^^^^^^^
^^M
ip
^^L
.ij
#^^
^
''■P't.^.<^m^
Tij.S.
/
MALABARiCUS.
C A U N G A
I
FIG. 5. 6, 7. 8.
Amga J Ling. Bram. Madi , eft arbor procera altitudihe arbb- Fig. j.
rem Tenga cequans , nafcens in arenofis.
i^^^rfzA; nigricans, oblonga, craffitie unius (pithama:, radicu-
las albicantes &; rufas, qua; intus lignofb filamentofunc, ex [6
difFundens.
Caudex craflitie unius fpithama:, maxima crafTitie adradi-
cem, infummitatepaulo minori obdudus cortice viridi-claro.
Rami qui ex caudice ordinate prodeunt , ac ordine decuflato bini & bini ex fe
niucuoemergunt cum pede fummitatem caudicis inftar vagina; {eu capfa: rotunda:
ac claufo circumpledences , exterioribus interiores circumdantibus , ac fimul ca-
put oblongum in fummitate Catmg<6 , quod crallius eft ipfb corpore caudicis infe-
riore, conftituentibus, rami exteriores pede fiftb ac ruptopoftiuccellive fuo tem-
pore decidunt^ eft autem pes ramorum extcrius viridi-fufcus, in interiori fuperfi-
cie albicans, contextura ferme coriaceus, ac interiori fuperficie ftriatus, intus li-
gnofis filamentis minus duris in iongum perduclus membrana Candida & nitente,
qux firma; & denfe texturx eft , obdudus : pars ramorum fuperior qua ex pede
exit , inferius ad pedem latior eft , dein fenfim ftri£bior , exterius rotunda, interius
nonnihil cava ac fuperiora verfus interius in medio in coftam acutam cxtuberans
ac utrinquc ad coftam planis oris circumfcripta, in quibus foliis ex adverfb oppo-
ifitis eft veftita exterius ut & interius colore viridi , ad pedem autem interius non^
nihil flavelcens, ac intus iignofis mollibus filamentis ac fungofis carneis fibris per-
texta : funt autem folia oblongo-angufta longitudine trium quatuorve pedum 8c
latitudine quatuor pollicum plus minus , ac inftar flabellorum in duas trefve, etiam
quatuor quinqueve plicas compljicata & cum plicis ex oris ramorum produda in
parte interiori in plicarum angulis eminentibus coftis viridi-claris obfita, & intus
venis in Iongum ftriata, contextura rigida, fuperficie plana ; viridi-fufca & niten-
tia in utraque parte.
In Capitulo Caunga quod in fummitate eft intra pedes ramorum foliaceorum vagi- Fig. 6.
niformes Capj<& in quibus fafcia; ramorum ac furculorum cum floribus &: frudibus
includuntur J proveniunt infra fingulos una, funt autem capfc oblong;^ quatuor
plus minus ipithamas ^quantes in una parte, quapedi exteriori accumbunt ro-
tundce, in altera qua pedem interioremcompleduntur, cavi ambitus, fuperficie
glabra & cequabili , ad fummitatem in medio partis cava: ftria lacunofi in cujus
tradu rumpuntfulcata:, colore exterius primtim viridi-diluto albicante &fubfla-
vefcente, pbft cum a:tate flavefcentes , interius coloriscandidi, capfa exteriore ac-
crefcente ramus exterior, quieum ar£te includit, vi detruditurj fafciar ramorum
& furculorum qua; in capfis inclufx conftant uno pede piano quo caudicis fummi-
tati circumpofita;, funtque in ramulis craflioribus fiudibus tcneris dotata;, & in
furculis tenuibus, qui infra exortum fruduum erumpunt , fpicis fblis feu gemmis
florum in duabus oppodtis partibus obdudari fafcia: autem ha; in ramis ac furculis
primum funt albicantes feu flavo-albicantes , dein viridefccntes , cum vctuftiores
ftint, colore viridi-fu(co & dura;.
Spiu Florum fummitati furculorum obverfe funt , funtque parva; Sc angulata; & Fig. 7.
C ' albi-
Fig- :
H O R T U S
albicanccs, in tria folia rigida & ciifpidata ac crafliola fe aperientes , continentquc
in medio (lamina novcni albicantia tcnuia fine ullis apicibus, triaiongiora ex jflavd
albicantia , (\ux a fex minoribus magis flavis cinguntur.
Fru&us quifafciis ramorum adhcerent cum ruamagnitudinejuftafimt, oblon-
<To-rotundi fant, in ima & ruperiori parte ftridiores, involuti cortice exterioricraf-
(o, acconftantes pulpa mfo-rubefcente, Scintusin medio pulpa: medulla albi-
cantc cum aucem teneri Tunc , hi frudus candidi funt ac nitentes , albicantibus
furculis appendentes , forma non rotunda fed angulata, maxima parte foliis caly-
cis oblonc^o-rotundiolis & mutuo circumvolutis circumprehenfa , interius con-
llantes pulpa denfa albicante, qua; {aporis nuUius & alhingentis ; poftea cuni
a;tatc pulpa molli funt & pauca continentes in medio pulpa: humorem clarum ac
niultum qui cum pulpa aftringentis faporis eftj funtque turn didi Tanni-Painhy
dein pulpa interiori magis auda funt , ac nullum humorem in medio continentes,
fiuitqUe tum ffudusdidi, Schalemba-Painh, cum a;tate majori pulpa magis Sc ma-
gis indurefcit nafciturque in medio in longitudine medulla albicans , diciturque j
cum pulpa & medulla minus dura eft: , Aria- Decca, cum durior Adecca , cum maxi-
mc dura eft; Sc cortex aureo-flavus , Palcca j ell autem pulpa, forma primum ovali
habens cufpidem acutiorem ad fummitatem frudus , ell vero pulpa, cum tenera &
humidaeft:, colore albicante-fubflavo, formaoblonga&angufl:a &c ad fummita-
tem cufpidata, dura, colore ex rufo-rubefcente, forma eft minus oblongaaccraf'
Hor ac magis ad conum accedens , cujus bads eft: in ima parte frudus : pulpa, fcu
dura , feu mollis , cum Betel addito momcnto calcis manditur , maxime autem
mollis 3 Cortex pulpam circumdans corticula exteriori denfiori Scduriori, qu^
fuperficic plana & glabra eft: , ac primum albicans , deinviridis, pb ft: cum pulpa
ac medulla dura eft, aureo-flavi coloris , obdudus , intus conftans carne primum
tenera albicante , qua: majori quantitate eft ad imam partem frudus , ac corticula
exteriori decifa cum pulpa frudus in comcftione Betel fimul manditur , cum fru-
dus vetuftioreft, filamentis lignofis , qua: primum coloris albicantisfunt, dein
cum corticula exterior aurco-flava eft , coloris quoque au'iceo-flavi feu crocei fuftt ,
eft pertcxtus , cfl:que tum adeo ardc pulpa: fuperficiei adharrens, ut non facile de-
glubi poiiit : intra medullam albicantem in bafi frudus in medio oculus rotun-
diolus albicans confpicitur, qui germen frudus eft furculum edens ; quatuor
Capfe plus minus /imul in eadem arborein Capittilo reperiunturj quinto anno a
faiionc dat Frucius (i terra ferax fit, ordinarie feptimo , vivit quinquaginta an-
nos , triginta vegeta eft frudus proferens, pbft languefcit, frudus poft ununi
menfem , quo ex capfa erupcre , aquam recipiunt , poft tres menfes frudus omni
aqua repleti funt , poft fex menfes pulpa dura.
FIRES EJUS.
Adix decoda in aqua fervit pro ore fulcato fi cum ea diluatur , uti & pro ejus
puftulis. Succus fbliorum tenerorum expreflus ac cum oleo Schirgelim da-
tus confert pro lumbricis.
FIG, 5. (? 7. 8.
R
Arbor h^c aCBauhhw in Pinaceyocauir Pa/ma jCUjiis
frudus fiffilis Faufel dicitur? Faufcl Serapionly Ft If el &
Fufel Avicenna, Fruclus tum alibi 5 rum in Regno Mala-
bar a nobilioribuovocjitur Arcca , teftcG^rz/tf ahHorto^
ad quern plura dc hac materia deliderantem leftoremrc-
mitro. Ut & Chrifiophorum a Cofia , qui AveUan^e Indka
nomine frudus defcribit j eofque adhuc virentes , fub arena
conditellatur, utguftu evadant gratiores , quin & inlo-
tionibus adftringentibus magni effe u{ijs. Maximum ;iu-
rcm huic frudui famam conciliavit quotidianus €yi% cat*
foliis Betre five Betle^ apud Indos Magnates & ditiores
ufus, utapud jam citatos autores, Lhifcboten &c Boutium
{qui Pynanghde Sirii &cSmiBoa vocat) videre eft.
Plures autem ejus dari fpecies ? tellantur praeter Autores
noftros, frudus magnitudinc & forma varii , quos inter ra-
rioraafTervo. Verum quem forma oblonga ^w/«? fubjungit
Ciujitis J toto ccelo ab ea differt , cum nihil aliud fit , quam
Nudeus interior Palmapini Lohlii,
C A^
9' '
MALABARICUS.
II
GARIM^TANA
FIG. J?.
Arim-Pana dnae fpecies funt , Carim-Pank &Fio
Am^ana,
Car)m-Fan)i Bramanis ^alatamado Lufitan. Fal-
meira Bra^ua fern, eft arbor procera nafcens in
arenofis.
Radix fuperne capillara :, ac infernb ramnm me-
dium crafliorem re6ta demittens , ac cum eo ramos transverfbs te-
nuiores , eftque cortice ac Jigno nigricante.
Caudex ligno rufo-nigricante^, in medio corculo moUi , exterius
cortice feu crufta nigricante , quse deglubi nequit , wiTenga , ob-
ducStus , ad cruftam ligno duriore.
il^;^i coronatim ac.ordine decuflato caudicem circumfident , '
funtque in pede , qui quatuor ferme cubitos oblongus , interius pla-
ni & nonnihil cavi , exterius rotundi ac in oris ob cufpides eminen-
ces afperi & incidentes , inferne latiores ac fpithamam ferm^ in la-
titudine ^equantes;, fuperne ftri6i:iores ac latitudinem ferme unius pal-
mi , in fummitate folium praegrande , quod latiflimum eft , ac velut
flabellum plicatum explicant ; funt autem folia hsec in plicarum oris
eminentibus coftis afperis obdu6la , in anteriore parte incifa , ac in
plures cufpides ftri6i:a , contextura denfa & cralla , in longum ve-
nis denfis ftriata ; rami cum tenerrimi funt cum fuis foliis flabelli-for-
mibus Candida funt &; nitentia ac folia in fe plicis convoluta , ante-
rius baud incifa.
IruSius funt externa forma- fimiles fru61:ibus Tenga , fed minores
& rotundiores & in vertice nonnihil plani calyci arc% & majori &
foliis rautuo circumvolutis excepti , prodeuntes ex capfis quas tri-
bus foliis ar6le circumvolutis conftant, ac fupraex exortu ramorum
erumpunt , funt autem hi fru6l:us calyce ard:o & majori ex foliis mu-
tuo ei circumvolutis compofito excepti , corticis craffi exteriiis ob-
du(5l:i corticula denfa , quas frudiibus immaturis viridi-fufca , nitens
ac glabra, ac iis maturis inferius fupra calycem nigricans & nitens ,
ac fulcis feu fijGRiris in longum ftriata eft , fuperius in vertice ex vi-
ridi-flavefcens feu prorfus llava , intus autem cortex pulpam habet
denfam , quie primtim mollis ac alba eft , dein cum fru6lus probe
maturi funt , filamentis lignofis , tenuioribus ac mollibus & minus
duris dens^ pertexta ac fucculenta , faporis fubdulcis & non ingra-
ti , odoris fortis ac ejufdem ut caro fru6tus di61:i Schacca j in me-
dio pulpas corticis du^e trefve nuces oblongo-rotundas & plants
D pulpa
5-
H O R T U S
pulpa intermedia ii fe mutuo fejunda^ confita^ funt , conftantqne
exterius operimento crallb ac lignofo , cijm vetuftiores func , non-
nihil petrofo ac fumme duro , quod in exteriori fuperficie filamentis
lionofis albicantibus ^v6tiffimh obdu6i:um eft , adeo at minus gla-
bium fit qu^m operimentum lignofura in frudu cocos ,• in hifce ciim
teneriores funt , intus medulla eft coerulea & tranfparens , crafla,
mollis & gelatina ac efculenta , faporis dulcis baud ingrati , qu^e cum
tempore valde indurefcit, adeo ut mandi nequeat.
Apfid hofce 2\4edkos non efi in ufu.
FIG. 5.
Hujus Pal^a Ccccif era complictito folio fruftumino-
rc, folium prxgrandc munere Domini Pauls Hermans ^
Medici &Botanici pnEftantiflimi, Civitatifque C^/«w?^^
inlnfula Zfi/^w ConfiliariiJuftitixdignifTimi, poffideo.
Longitiidinc illud tredccim , & latitudinc vcl modicc
cxpanfum novcm pedes fuperat ^ earn que obtinct figu-
ram , quam hie Autorcs noftri defcribunt : Vcrum &
infupcr , ubi foliorum lacini^e vel divifurse indpiunt3
filamenta habet plurima , teretia j ejuCiem cum laciniis
longitudinis j qux deorfim propendenc. Addebac Do-
minus Hermans fexaginta milliaribus fupra Columbam
fuifle allatum , & ab incolis vocari Talagaha , id eft ,
arborem umbrofam ^ folii^ enim utuntur umbraculi'
loco.
^iWP>
.
CF. 10.
MALABARICUS.
n
cd M T AN A
FI G.
I0»
Mpana , quae fecunda fpecies , Ling. Bram. Tala- ^^S''''-
' tamado , Lulicanis Falmera Bravo Macho , cum Ca-
%rim-Fana eadem eft , tantiim in eo difFerens , quod
[loco frud:uum feu Cocorum Capitula teretia & llori-
Ifera proferat j ha^c autem Capitula ex Capfis quas
foliis mutuo circumvolutis conftant, acllipraex
exortu ramorum emicanc , diveriis caulibus , qui
duri , plani & primiim albicantes , dein virides funt , prorumpunt ,
in fummitate unius caulis , duo triave fita ; funt autem capitula duas
fpithamas plus minus longa , & nonnihil incurva , primum cum cau-
libus albicantia , dein viridefcentia & fra6l:u facilia , in fuperficie plu^
rimis fquammulis qu^ ex intortione apertas fummitatem eorum re-
{piciunc , obdu6ta.
Flores quos ferunt inter fquammas ex fuis oculis emicant in tra-
6i:ibus fpiralibus , at non fignatis , ac fibi mutuo parallelis confiti :
funtque ftellul^e conftantes tribus parvis interius cochleato-cavis ac
rigidiufculis foliolis , qu^ primum cum capitulo albicantes , dein
viridefcentesfunt, conftantes, continentque in medio quinque vel
fex tenuia ftamina , quae apicibus albicantibus , fubflavis & gran-
diufculis ac ftriatis dotata funt.
In hifce Capitulis floriferis intra carnem proximb ex adverfo ocu-
lorum florum Gemma oblongo-rotund^ ad fuperficiem ered:^ ,
quae glabro loculamento occlufas funt , continentur , quorum ocu-
lis flores inferti funt.
Apud hofce Medicos non efi in ufu.
FIG. 10.
Palma haec ab aliis non defcripta , non incommode meo
judicio vocabitur Palma Malaharkay flofculis ftellatis > fru-
du longo fquammato.
Mirus vero naturse lufus in hac & prxcedente fpecic
confiderandus veait , qux Planus quoad caetera iimil-
limis , toto coelo difcrepantcs flores & fructus appo-
fuit.
An autem earn ob rationem, ex Legibus nature , a Cla-"
riffimo Morijfono exhibitis disjungi debeant , unicuique ju-^
dicandum rclinquo.
E
SCHUN.
HORTUS MALABARICtrS. ij
SCHUNTiA.TANA.
FIG. li.
Chmda-Tank , Ling. Bram. Birali-Mado , eft arbor tig-i."
procera nalcens in arenofis.
Radix eft rufo-obfcuro corrice obdudra , intus in
medio ligno molliori , fibris hinc inde veftira.
Caudex ambitu amplexum duorum hominunl iiii-
plens in fuperficie obdudus corrice feu potius cru-
fta cinerea qu^ deglubi nequic. Ad cruftam eft ligno duro inrerius
medio ferme ambitus diametro ligno molli.
Rami qui ex caudice ordinate prodeunt ac ordine decuflato bini &
bini ex fe mutuo exfurgunt cum pede caudicem circumfident, quern-
admodum rami Tmga, eumque reticulato raro corrice, cujus filamen-
ta ex oris pedis originemfumunt, circumveftiunt, funtque in pede
tenues & cavi , ac tomentofa rufa lanugine exterius obiiti, ac radu
velut coriacei, interiori fuperficie albicantes feu rufE , infe'rius latio-
res , parte fuperiori , quo a caudice refleauntur , funr rotundiores
& duabus lacunis latis interius utrinquein lonoum ftriati , ex quibus
verfus oppofitas partes furculos foliaceos qui angulati , virides, in-
terius ftriati funt , ac ad exortum extuberantes emittunt , exterius
virides ac pilofa lanugine , qu^ facile deteri poteft, obfiti, intus
filamentis lignofislaxepertexti, funtque ob lignum paucum leves.
Folia in furculis ramorum ad interiorem partem exoriuntur cau-
lem inveftientes , ac verfus duas oppofitas partes obverfa , funtque
oblonga ac velut triangulari ambitu circumfcripta in una parte an-
teriora verfus longioriora, in altera quae furculum proximo contin-
git , breviori excurrentia , ac cum duabus oris ad exortum ano-ulum
redum acutum efficientia, atque adeoanteriijs latiora, ac in anterior!
ora, quainter duas laterales intermedia eft, ac cum ora interiori ac
breviori angulum obtufum , cum exteriori ac longiori an^ulum acu-
tum efficit, cufpidibus acutis eminentia , funtque contexmra rioida,
venis ex angulo exortus prodeuntibus , qu« certis intervallis velut
nervieminentes in adverfa parte extuberant, ftriata in lon8;um , fu-
perficie utraque glabra ac viridi-fufca , & valde nitentia ^ ?oiiaqu^
in fummitate ramorum oriuntur ex ramo tanquam cofta intermedia
protenduntur. *
Flores & IruBus in capfis oblqngis, qu^e ex caudice fupra orio-inem
furculorum foliaceorum tranfyerfum prodeunt, ac oblono^^ func
unum brachium , ac quatuor quinqueve viridibus fcutellatis cortici-
bus conftant, fimul proveniunt furculis niimerofis, qui capfis apertis
F ex
,6 H O R T U S .
exiis erumptint, acramo medio craffiori coronatim circumpofiti
o6to plus minus cubitos longi evadunt & graves fafcias conftituunt
denfo ordine ard:^ infidentes.
■ Sunt autem flores fpicei , oblongo-rotundi , ac longitudine ferme
unciali re6la furculis impofiti ac nonnihil pofteriora verflis reflexi ,
&: bini ac bini paflim ex adver fb ad fe invicem fiti , cum fe aperiunt
in duo , fed maximb ac ad fummum in tria folia , quse furre6i:a &
cufpidata , rigida, dura, crafia, nullis venulis ftriata, ac interius non-
nihil cochleata^-cav^ funt , fe dividunt, uti & manuum preflione re-
folvuntur , colore primiim funt viridi , pbft rubefcente , ieu purpu-
reo-rubefcente , dein flaveicente , alii aperti , alii claufi arque adeo
ctiam diverfi coloris, alii rubri, alii coeruleo-rubri dilutius , vel in-
tenfius , alii llavi.
E medio horum fpiceorum foliorum emicat penicillus angufto-
rum , flavorum, furrecStorum ac flriatorum foliorum, qu^inflar fla-
minum funt.
Gemma fru6buum juxta ipiceos flores fiti funt , fiintque minores
qu^m flores, rotundie ac in vertice cnfpidataj , & cum cufpide ante-
riora verlus reflex^ , qux floribus deciduis remanent ac in fru6lus
excrefcunt.
Sunt autem frudus , ciim in juftam magnitudinem excrev^re ,
confertiflTimo fuo numero fafciam ramorum valde onerantes , plano-
rotundi furculis, qui ftriati funt, fine petiolis infidentes, primum cum
immaturi , duri ac virides , dein flavi , ac vetuftiores rubicundi, cum
probb maturi, rubicundo-obfcuri & nitentes , conftanres corticete-
nui & carne intus molli & rubra , qux ex guftu linguam acerrimb
pungit & lancinat.
Intus Semina ku Nuclei duo duri funt, totam ferme capacitatem
frudus replentes, forma oblongi, una parte rotunda , altera qua fibi
mutuo accumbunt, plana , ftriis lacunofa , colore exteriiisrubro , ac
carne intus albicante coerulea & rubra.
Apud hofce 24edicos non ejl in ufu.
FIG. II.
Arborem banc Taltm DaByttfetA cfTe fpeciem , non
eft quod quis dubitet : & nifi fruftus carnem lin-
guam accrrinne pungere & lancinare traderent Au-
lores, non incommode ad Valmam Americanam fru-
ftu racemofo C. Batthim referri pofle , opinarer.
Quin & putcm , figuram illam qum Exotkorum
Lib. I V. Cap. x i i. Chamdriphes Peregrim nomi-
ne, cxhibet Clufim , nihil aliud efle, quam race-
mum aut fafciam, cuiadhxferunthujusarboris fru-
(Sus.
BALA.
^i^. IZ .
Vv
^ ^3
#fli
^ig. t^.
ruiTV,
MALABARICUS.
17
BALA.
FIG. 12. 13. 14,
\Ala lingua Bramanum Kdy , eft arbor ad duum hominum Fig.n.
laltitudinem aflurgens, nalcicurque in arenofis.
Radix crafla eft duas fpithamas ac tres oblonga , ambitu ro-
tundo, plurimis fibris capillacis , qua: intus lignofie funt, vefti-
ta, exterius fufca ac nigricans , intus carneaibicante, qua: fa-
poris aquei, fubdulcis 6c fubaftringcntis eft, qua: incifa Iiu-
morem albicantem nonnihil un6buofum, qui iaporis fubdul-
cis 6c valde aftringentiseft, exudat, ac jllicb fubrubro , feu perfico colore TufFun-
ditur j intervallo ferme pollicari ab ambitu annulo feu circulo tenui parum lignofb
ac etiam molli in orbem pertexta confpicitur , ex quo fibra: radicis filamcnta rc-
cipiunt, ac plurima iilamenta lignofa tenuiftima verfus corticem bincindededu-
cuntur , rariffima autcm ac brcvia ver{us inceriores annuli partes.
Ex radiccR^wiyo/zq^fimpliceSj quorum interioresexexterioribuSj aquibusar-
£te comprehenduntur, ordine ferme decuflato emicant pcde reiSlo & oblongo , qui
uniusfcu duiim etiam hominum altitudincm metitur, allurgunt, cumfuperiori
parte , in qua foliis veftiti funt magis minufve a pede reflexi ac pandi , funt autem
in pede exterius rotundi , interius cavi in ima parte pedis qua fuperficiei radicis an-
nulari tra6tu infident ac fuperiori sque lati aclatitudinc unius fpithama:, in me-
dia pedis latitudine craffi ferme unum pollicem, acinde verfus oras fenfim exte-
nuati exterius corticc glabro &: fubviridi feu etiam viridi-flavefcentc , qui in fila-
menta Candida, dura 6c valida in longum protrahi poteft , interius corticula feu
membrana glabra ^ Candida obdudi 3 intus in longum perdu£ti numerofis parie-
tibus, albicantibus , fimplicibus, parallelis, quifinguli venulis intus in longum
ftriati funt , ac plurimis tranfverfis membranaceis interfepimentis in camerulas
feu loculos, qui cortice exteriori ^ interiori occlufi funt , diftindli , fiporc aquofb
haud adftringcnte ; fuperiori parte , qua a pede magis minufve reflexi fimt ac pan-
di, majori funt craffitie , 6c minus lati, cum maxima latitudine infcrnc , inde
fenfim ufque ad apicem ftridtiores , exterius rotundiores, ac interius rotundiore
cavitate , ac in oras extenuatas ftridi , intus quoquc cjufdem texturar ut in pede ,
funtque rami intervallo a pede ferme fpithamce, feu etiam cubitali, nullo folio
veftiti , inde ufque ad apicem veftiti uno folio , conftituuntque velut mediam
coftam foliorum , cujus latera ex ejus oris tenuibus utrinque excurrunt : cum te-
neriores, colore funt in totum albicantc j cum vetuftiores, viridi-diluto ac coeruleo
rore confperfi , dein cum majori a:tatc flavefccntes.
Volia, qux ramorum fuperiorem partem inveftiunt, oblongo- rotunda 5c lata
funt cum fuo ramo medio feu cofta longitudinc ferme fefquihominis, in medio
maxima latitudine , quce ferme eft unius cubiti, ^ inde verfus apicem 6c imam
partem ftridiori , funtque fuperficie glabra , lenifrimaaca:quabiliffuTia, fubtilif-
fimx textura: , adeo ut aqua in iis fparflm diffufa illico in rotundiffimas guttulas
fe colligat , viroris in reda vividi ^ nitentis , in adverfa minori nitore , faporis
fubadftringentis 6c fubdulcis, venulis denfis fubtiliffimis 6c parallelis , qua: ex oris
cofta: feu rami mcdii tranfverfim excurrunt ac initio fui tradus ex inferiori cofta:
parte confpicue deducuntur, ftriata ^ in margine rubro limbulo cinda, in quern
G vcn;^
xs H O R T U S
vena: tmdu fupcriora vcrfus inflexo incurrunt, intervallis autem ordinatis ac fermc
femididtalibus venulis magis nitentibus funt , ac in earum tradu in rel^a parum
cxtuberantia , 6c in adverfa rugulis tenuiter ftriata , ac in ipfis coftx oris in tradu
fuo oblique ex inferiorc coftx parte confpicue deducuntur , ac in margine ubi tc«
neriora cum fuo ranio in totum Tunc albicantia , dc in parte reda album fericum
ex vividifTimo candore & nitorc cemulantia ; folium intimum quod ex radice pro-
dit ac ab aliis comprehenditur , in fe convolutum eft.
Poft foliorum omnium, qux ex radice originem fumunt, exortum , unusC^K-
lis rotundus , qui parte inferiore nonnihil cramor, ex medio pedum ramorum fo-
liaceorum e radice cxfurgic in fummitate cono nodulatus, ac ex eohinc inde diC-
fitis intervallis rami tres quatuorve , quorum fuperiores conum obtegunt ac in-
volvunt , emergunt , quibus apertis & relaxatis conus fe foras prodit arborifquc
partus confpicitur j horum autem ramorum folia trium quatuorve digitorum
traiifverforum feu palmi vel fpithamx intcrvallo a fuperiori parte pedis eos inve-
ftiunt, funtque minus oblonga quam qua^ in prioribus ramis ac minoriintervallo
puta palmi vel (pithamx plus minus a pede exorta.
Cnulis in parte ea , qua! a pede ramorum inveftita eft, albicans Sc mollis ac te-
net eft parte fuperiori , qua: cum cono foras fe prodit , viridefcit ac durior evadit,
& lilamentis nonniliil lignofis eft pertextus, ac cum tempore magis magifquc
pandus , eftquc intus in totum fiftulofus ac faporis aquei, fubdulcis &: fubadftrin-
gcntis, ubiconfringitur, plura filamenta Candida ex (iiperficie partium confrada-
rum deducuntur ac longe protrahuntur •, hie tener codus ac a filamentis fcparatus
eft in cduliis : fuccus in parte (iiperiori contentus magis adftringens eft & fubla-
deus ac unduofus.
rig.13. . Flores ac Vrud^m fimul in cono proveniunt j eft autem conus fpithamam longus,
conftansex foliisplurimisoblongo-rotundis anterius contradioribus , grandiufcu*
Iis,craftls, & fibimutuofuperimpofitis, acclaufis^Sc indiverfasferiesdilpofitis:
qu^ coriacca , exterius corrugata ac fulcis &: interius venis in cufpidem definenti-
bus ftriata funt ; quae exteriora folia , colore fijnt exterius rubro-fufco &: {iibcoc-
ruleo rorc confperfa, ac in interiori /uperiicic fanguinea ; qux interiora, colore
ftavo & magis ac magis albicante , cum tener eft, conus cum fuo caule colore in to-
tum eft albicantcj intra fingula hujus coni folia qus unum poft alterum fe ape-
riuntac dein decidunt, flores cum frudibus quibus infident feu flores fbli inclu-
duntur, &quidem intra folia exteriora & inferiora flores cum frudibus fimuly
quibus infident, intra folia autem interiora & propius ad cufpidem coni fita, flores
foli fine frudibus.
Sunt autem Vlor'es, qui FruBihm infident, conftantcs quatuor foliis , tria funt ob-
longa , furreda & rigida, inferne latiora ac fenfim in anguftum contrada, crafia,
nonnihil pellucida, albicantia, & nitentia, ac venis in longum ftriata, fuperius in
cufpideflava, atque corumunum, quod exterius fitum, latius eft & fupernein
trcs cufpidcs flavas incifum , duo cetera anguftiora & in unam cufpidem contra-
da, atque ex hifce duobus unum quod foho latiori magis proximeadjacetcochlca-
tarcavitatis tenue & magis tranfparens, quartum fohum quod inter duo folia ob-
longa, crafTiora confitum eft , & ex adverfb folii oblongi tenuioris , eft inftar veCi-
cula: feu follicuH rotundi interiora verfus convolutum, candidilTimum , nitcns, ac
maxime tranfparens, tenuiflimis venulis in longum firiatum, minus obloncrum,
ac in ora rotunda verticis cufpide crifpata eminens, in fe, cum nondum apertum
eft, humorem hmpidum, unduofum, ut ovi albumen, fed tcnuiorem, ac fubdul-
ccm , inftar mellis , contincns, ■
Erne-
M A L A B A R I C U S. ic,
E medio Florum ex umbilico frudiis quinque Stamina cum Stylo ohlongo exfut-.
gunt: Stamina ttcdc^iphn^i, &:kta, acparumcraffiola, funtejiifdcm loncricudi-
iiis, & Candida. ^
Stylus Rotundas, craflus, oblongus, fupra ftamina fermc dimidia longitudine
cminens 3 ac folia oblonga longicudine fertile a-quans , inferius craflior , coloris al-
bicantis&rubefcentis, in vertice uno nodo craflb, piano, rotiindo, ac velutcered
& nonnihii ex albo fufcb docatus.
Flores qui nullum frudum dant prioribus fermefimiles, fed nonnihii abiis dif-
ferences, conftantcs tantum duobus albicantibusfoliis, unooblongo, furre<ao&:
interiora verfus contrado, ac fuperne in quinque cufpides flavas , quarum dux
intcriores anguftiores funt , incifo , quod in foliis prioribus eft tricufpidatum , &
altero folliculiformi renui minori , quod a folio majori circumvoluto includitur ,
quod idem eft ut foUiculiforme folium in prioribus floribus, fed minus amplum
ac etiam lic[uorem fubdulcem continens.
Stamina, quas in hifce quoque quinque Candida, fed oblonga funt , ferme ad no-
dum ftyli exfurgentia, inferius nitentia &: rotundiola, & fuperne plana ac interiiis
utrinque ad oras futura eminence fufca obfita j ftylus oblongus , craflus , albicans,
uno nodo craflb ftriato eft dotatus : funt autemhiflores pede rotundiolo, unciali;
denfo & carnofo, qui exterius & intus eft albicans, actenerrimum frudus germcn
referens, conftantes, acfuo pede ad ungues foliorum coniformis capiculi , quod
eos includit, femiannularibus extuberantiis caulis leriebus fermc binis furredi ac
dense ad feinvicem jundi, infidentes, acoculos albican tes deciduirclinqucntcs.
FnSus in fuo Caule fafciatim feu plurcs congregatim proveniunt inferioribus Fig-i+'
femiannularibus extuberantiis caulis , qux eo excrefccnte latius deducuntur, &
quo magni inferiores funt, eo latiore intervallo diftant , pofitis feriebus ferme
binis plures uc duodecim, quatuordecimvc plus minus ad fe inviccm furrcdi in-
fidentes, ac in novcm, decemvediftindisordinibusplus minus caulcm circum-
ftantes , funtque oblongi longitudine plus minus unius ipithamx, cum maturi
funtminusangulatifeurocundi, conftantes corticc a:quabili , craftiolo, exterius
flavo , cum immaturi funt, intus pulpa flava, denJfa, &c molli, ac unduola, qua; fa-
poris duld^ & grati ac ad corticis interiorem fuperiiciem carne minus denfa
feu fungofi & albicante obdudi , transver/im fcdi in- carne nota magis fufca
feu rufa velut figno crucis interftindi, ac pundulis bine inde nigricantibus con-
fperfi, cum immaturi funt, magis angulati, corticeviridi, qui, cum tenerrimi
funt, primum eft albicans , intus pulpa minus molli, & albicante, acfaporis
adftringentis , acexprefti, liquoremexftillantesfpiftiorem, unduoftim, acvi-
fcidum, qui in pannum decidens eum inficit macula, qux nuUo negotio elui
poteft.
Fafm horum FruBmm in uno caule ordinario tres pedes plus minus oblon^
gx funt.
Semina in iis communiter nulla.
FIRES EJUS.
RAdix contrita & epota in lade vcrtiginem capitis fedat ; ejus aqua ciim fac-
charo pcrmixta proficue ebibitur pro ardorerenum, quin & eadem aqii^
fimpliciter epota pro doloribus ex uriria obortis confert, daturque proficue iis ,
quorum corpus argento vivo diftillato infedum eft , ut & iis qui inter eden-
dum capillos hauierunt : corculum arboris puta caulem albicantem , qui fru-
dum fert , tritum 6c cum melle intus fumptum malis oculorum convenit , ad
G 2, quod
10
H O R T U S
quod ctiam fervic bucyrum in quo frudus ieu fici in frufta fedti tofti lunt3
cpotum.
Bala ex diverficatc fruduum plurcs ac divcrfa: funt (pccies^ ut Ncndera-Bdla cjux
fruclum fcrt oblongiorcm ca:teris^ qui in cortice cft^ colore rubro, & intus carnc
mbcfcente, funtque ejus ipecies Ncra-Nender^e ^ qua: frudibus eft grandioribus,
& Curyh-Coddcy qua: frudtibus eft minus oblongis ^ Cadali-Bdla frudtus fert gratis
& jucundi odoris, qui cortice funttenui; ejus {pecies Schmi-Cadali ^ qux mi-
norcs fru6tus fert 3 bcEradh'Cadidi^ qua: fapore pra:feruntur : Puam-BdIaitudiMS
fert exa6le rotundos, & oblongiores^ ac crafTiores quam Cadali-Bdla , qui fa-
poris funt optimi^ eftqueejus fpecics Turendle-Bdla utpote grandior, Mdnnem-
Bd/a fert fru6tus angulatos quatuor fupcrficierum , qui carne nonnihil oleofa ac
pinguij funtfaporis magis dulcis, cortice craflb ^ habctque lia^c folia cralliora
ceteris &c magis lata ac oblongiora •, Cinga-Bdla fcrt frudtus oblongos ut Nendera-
Bdla y fed minus craflTos , &; qui maturi viridi-clari funt \ Canm-Bdla fru6tus fert
multo minores ca:teris ^ qui maturi , coloris funt fubflavi , ejus {pecies eft Schun-
dila'Canm-Bdla , qux frudus fert valde parvos ac minores carteris ^ ac nullos alios
flores nifi qui in frudtibus infident , atque adeo ramum totum ufque ad verti-
cem fru6tibus oneratum : Calem-Bdla fert fru6tus cortice crafliolo^ in quibus
femina nigra continentur. Bangdla-Bdla flores fert y qui limt colore cocruleo-
fufco.
Bdla fpccies communiter intra iex mcnfes flores ferunt i Piiam-Bdla autem in-
tra duodecim menfcs^ frudus poft quatuor menfes maturcfcunt; una arbor
unum caulem ex radice edit ac trudlu dato & ad maturitatem perdu6to emori-
tur , ftolonibus qui ex ejus radice circumquaque expuljulant in arborcs ex-
crcfcentibus.
FIG. I z.
15. 14.
Nefcio quid C. Bauhinum movent , quod hanc arbo-
rem in rirtace vocaverit , Palmam huniikm longU latif-
qiteFolils, cum non duntaxat Autores noftri , fed&
alii teftesoculati , proceram effe, &duorum hominum
altitudincm i^quarc, teftencur. Torfan Gcfnertis, qui
Vmnilam vocat, vel Oviedus, qui pro loci ratione, Pumi-
him proceramve cflTe afleric, huic opinioni anfampras-
buit. Mufa vcl Muz^a vulgo vocatur Serafwms , Mauz.
JEgyfUiSy Albino, Uiiz.dc Gemez, Mauritanis, Guillandi'
no tcdc: P^/^ quoque vocatur P/iwia 5 &: Qiielli Benga-
lenfibus^ nominibus procul dubio, a Malabarenfium Ba-
la , ScBrauJamwjKeljf mutuatis: A Brafilievfilus y ubi ,
Pifone tefte, abunde luxuriat, Banaua 8^ Pacobupt vo-
catur. Parum autem fibi conftat C.LW;;;;«ij dum a
fe invicem disjungit Mufam, 3c Fkum Indicam Hacemo-
[am five Bamna , ciim revera una & cadem fit arbor, li-
cet ratione fruSus , aliquot ejus demur differentiae, ut
pluribusetiam noftri Autores inculcant.
Arbufculam quoque tcnellam, fatis tamen vegetam,
hoc anno ex Zeilan ad nos attulcrunt , reduces indc
naves , quae an hyemem feret , dies docebit.
Num porro fit Dtidainim BihlHs , Vva quam ex terra
benedifta Moyfi attulerunt, PUniPharaonis^ ydPomtm
r^r^rfi^, judiccnt alii.
A MS A'
• • • .
^^- ^5-
M A L A B A R I C tr S. ti
^ M B A TA y A.
F I G. i;.
Afkja dii« funt fpecfes /una Amha-Taja , altera P^- %;iy.
\fajamaram.
Amha-paja ling. Bram. Dadul-Fapaja , eft arbot
ad altitudmem quatuor horainum aflurgens , fru-
ticofa , nafcens in arenofis.
^^^^^ rec^a fe demittens , eftque albicans , con-
ftans cortice ac carne albicante , humida & pingui fine li^no , eft-
que odoris fortis, oleofi &grave-olenns, faporis quoque pineuis
Scingrati. °
Stirps fimplex eft pedem crafta , eftque ad radicem intus folida ,
albicante , humida & pingui carne repleta , fuperiori parte cava ac
diftindis interfepimentis carneis pingui-humidis , & albicantibus
claufa, conftantquc cortice denfo, viridi & pingui-humido , qui
filamentis minus lignofis eft pertextns , ac intns , ubi cava eft ftkps ,
membrana tenui & albicante veftitus.
Folia cauliculis cavis , viridi-dilutis & albicantibus , ac intus quo-
que pingui-humidis, qui duos ferme pedes longi ftint , ac ad ftirpis
interiora interfepimenta erumpunt , & ad originem paulb crafliores
funt , infident , funtque laciniata , incifa in feptem lacinias feu folia ,
qu^ fingula anteriias cufpidata funt , ac culpidibus lateralibus emi-
nent contextura tenuia , mollia &: lenia , viroris in adverfa fufci , in
recSla communis.
Ex petiolo feptem Cop majores & viridi-dilut^e ad extremes
cufpides cujufque folii excurrunt, qu^ hinc inde coftulas tranfverfas
diiFundunt.
CauUculi novi ^ fummitate caudicis femper erumpunt, vetuftiori-
bus , qui in inferiori parte ftirpis funt, deciduis , ac notas albicantes
in ejus cortice viridi relinquentibus.
'Flores in petiolis tenuioribus, rotundis , tres fpithamas longis, vi-
ridi-dilutis , qui intus corculcwftint albo , ac in medio tubulo per-
tufi, pingui-humidi, ac fupra ex origine caulium quibus folia infi-
dent priuntur ,• plures congregatim ac umbellatim proveniunt, funt-
que albicantes , odoris grati & jucundi , quinque oblongo-rotundo-
rum foliorum in ftella^ formam expanforum cum pedunculo viridi-
diluto, albicante,calyciparvo,ard:o&viridi'fufcoinfidentes: fo-
lia cralfiola funt & denfaetextursefinevenis, inexteriori fuperficie
in uno latere coloris viridi-diluti albicantis ut pedunculus , acreli-
H quo
iz.
H O R T U
quo latere in quo etiam exterius coloris albicantis funt, craffiora.
Ex medio emicac corculum flavum conftans decern oblongis apici-
bus qui breviflimis ftamunculisad unguictilos foliorum fiiperiori pe-
dis parti in duabus feriebus interius affixi & inferti funt.
Gemma riorum oblongo-rotund^ , primum virides , dein fubfla-
vo-albicantes.
VruSim fert nullos.
Mores fert toto anno.
• Tota h^ec planta feu frutex aut arbor eft pingui-humida , ejufquc
humor qui ex radice vel ftirpe vel caulibus foliorum ac florum inci-
fis exfudat, eft primvim aquei fubcc^rulei & fubalbicantis coloris ac
tranfparens, qui ex atta6tu aeris confeftim in unduofam, magis
albicantem & fubcoeruleam materiam infpiflatur.
Aqua qu^ ex fl. diftillatur , odoris eft pinguis ac moleolentis.
Afud hofce Medicos non eji in ufu.
PJPA-
MALABARICUS.
F I G. i;.
Apajkmaram, qu^ fecunda fpecies eft, Papaja vi,..,,
Img. Bram. Papaja , arbor minus excelfa , caudice
I minus craiTo, cum priori in floribus difFerens , ut
& quod frudus habet.
Flores ex quorum medio feu orificio frudus
erumpunt cum fuis frudibus parvis petiolis in ftir-
pe hinc inde proveniunt , albi fun t & odoris jucundiflimi , conftan-
tes quinque foliis oblongis, qu^ anteriora verfus redis oris in cu
fpidem fe contrahunt, ac rigida , crafTa , & denfa funt fine venis con-
fpicuis , exteriofA verfus cum cufpide reilexa ac intorta.
C^3;A;,quocontinentur, quinqne hrPvinm rnfpidum eft, quifo.
iiis florum decifis frudum inferius compleditur.
B-/^^/^ qui finguli ex medio uniuscujufquefloris erumpunt, nul^
lo vel tenuiffimo funt cortice, carne denfa & folida acpingui-humi-
da 5 cum immaturi, carne funt albicante&faporis pinguis ac aftrin^
gentis , exftillantes humorem aqueum fubalbicantem & fubccenJ
leum , qui infpiffatur , ex maturitate carne interius fla vefcenr e c^n A "
pons baud mgrati pingui-dulcis, intus grandi cavitate ac in interiori
fuperficie, qu« in longum quinque rotundis Jateribus ej^urrit, fun-
gofa carne obdudi.
Semina in interiori fuperficie inter fungofam carnem numerofa in
quinque feriebus confita funt , qu^ in medio rotundorum laterum S
fe mutuo interftind^ funt, funtque officiila rotunda, angulata,
afpera be nigra , fingula involuta in propria membrana albicante , ac
tranfparente, & nitente, ac parvis & tenuibus umbilicis adh^erentia
nucleo intus albo.
Fruam, dxm teneri funt, & in medio florum confiti, fuperiora
verfus in cufpidemcontradi feu conicifunt, ac in cufpide quinque
anguftis,craffis, fubflavis foliis, qujs in anteriori parte latiora, &iii
I cufpi-
24 H O R T U S
cufpides divifa funt coronati, ac incifi gemmulis rotundis albicanti-
bus in interiori fuperficie obftti funt.
Fructus fert toto anno.
Apudhofce 2dedicos non eji in ufu.
FIG. 15.
Haearbores quoqucduobusinlocis, fcorfim diver-
fifque nominibus a C. Bauhlno proponuntur in Pinace^
Primum Libro xi. Se(51:.v. Capite de Platam ^ hifcc
verbis: Arbor Platani folio fruHu Peponis magmtudine eda-
li 5 Mamacra ipfa arbor : atfruBm Mamaorjy ab uberum forte
fimiittudine : Lufuanis in America eft mas jleriliSy famma
frn^tfera^ Clnf. cur* pofi.
Deinde Libro x 11. Sedl. i. Capite de Picu , fequen-
tibus verbis: Picuumfpeciefruilus Peruanuiy Papajefru^
Ruum genm ficmmfpecie.
In utraque India fatis frequens confpicitur : a Bou-
tic zrhor voc:kiur Melo?iif era CPapajfOy a Pifone Pinogua'
(U, qui maremaequeacfceminamfruSumferre refcrt
( fccus ac Ctufus , noftrique autores flatuunt ) licet
minorem & oblongiorem , falfumque efle foeminam
non ferre frudum, nifi mas adftet : quod & confirmat
Kochefortm.
Fab'm Columna fuis in Reccbmn Commentariis , hujus
quoque arboris nomine Papajo Orientalis & Peponis ar^
borefcentis mentionem facit , teftaturque fe ejus femen
una cum accuratiffima Plants defcriptione accepiCTe , a
famigeratiffimo Petto de V4le , e duodecimo peregri-
nationis fuae anno reduce : Nobis etiam ex Occiden-
tali India quandoque fuit transmiflum , & feliciter
germinavit, veriim hyemalis culturx impatiens, &
frigoris exola , nunquam perennavit*
1
XL It
^i^ • i6 .
^i:^k^>v^
M A L A B A R I C U S. ij
I L T.
F I G. I.J.
Z; lingua Bramanum VAfi, noftra communi 5^r/^- ^^,,
bu, elt Arbor nafcens in.arenofis, in excelfam
altitudinem , quje earn Tmm exfuperat , eva-
dens.
Radix ab ipfo ftipite non multum difFerens , nifi
quod albicans & plurimis radiculis feu fibris fit ve-
ffita, exgeniculis, quibusdiftinduseft, novos oculos feu caulicu-
los gemculatos emittit, atquehi etiam alios ex quibus tanquam no-
vis radicibus caules plures fimul jundiafTurgnnt, atque ita caules
no vein cum fms radiculis avulfi profeminantur ^ Caules autem ro-
tundi corticeviridi, duri & geniculati funt exgeniculis novos ra-
mos lurculofque emittentes, atque in ipfis geniculis fpinis oblon-
§1?^"P'^J?^^^^^^'^^^"'^^^^^"^^ duobusplunbufvemumti, intus
liitulofi filtulis fubtilibus.
Stiptes , qui exradice ipfa exfurgunt, ad duorum triumvehomi-
num altitudinem feerigunt, priufquam laterales ramulos feufurculos
difFundunt, ac craffitie ferme unius fpitham^ evadunt , cim teneri ac
novelli lunt ftipites , uti & rami ferme folidi , in medio uno tantiam
parvo tubulo pervii , ciim maxime novelli funt, in medio , ubi tu-
bulus aperitur , nota albicante funt ,- ciam vetuftiores , intus cavi , &
ad geniculos interfepimento lignofo claufi, & interiijs membrana
tenui , albicante obdudi , conftantque lignofis , duris , albicantibus
filamentis, cum teneripres funt, exteriijs viridi-fufci^ cum vetuftio^
res , ex albo flavi & nitentis coloris , nullo cortice , qui lio-nofis fila-
mentis mterftindus eft, veftiti : Stipites hujus arboris ?um vetu-
ftiores funt, ahquo genere calcis in cavitate obducuntur , qu^ufui
medico fervatur.
Folia, qnx geniculis caulium breviffimis petiolis infident. lono-a &
anguftafunt longitudine unius fpitham^, latitudine qu.^ ad p?tio-
ium maxima eft, digitali, verfus fummitatem fenfimftrida, venis
m longum ftriata , & in exteriori parte in medio uno nervo obfi-
ta, oris afperaii verfus inferioraftringantur, viroris utrin que com-
munis.
Flores in fpicis fquamofis , qui nodulis caulium cono-regatim infi^
dent , proveniunt , atque ex fpicis apertis tenuiffimis filamentis de-
pendent intra quasfe deinde recipiunt velut flores fpicati oryzae,
luntque demdc in fpicis tritico fimiles , nifi quod minores funt •
lexagehmo anno a fatione, ut ferunt , h^ec arbor flores fert per unun^
K ferme
26
H O R T US
ferme menfem proxime ante florum exortum , primiim omnibus fo-
liisfpoliatur, & poftquam defloruic , emoritar.
C
VIRES EJUS.
Orticis & Toliorum deco6lum epotum fervit ad fanguinem in cor-
pore ex vulnere retentum expurgandum y conrertque etiam
puerperis ad materia fanguinolent^, quse poft partum retenta eft, ex-
crecionem. Calx qux in ftipitibus vetuftis crefcit , prodeft in ftran-
guria, iifque qui urinam purulentam mingunt.
Anmdinem hanc Autorcs noftri inter arbores dcfcri-
bunt, codem quo C. Bauh'tnm jure 3 cui in Vtnace di-
cicur, Armdo arbor: in qua humor ladieus gignitur,
qui Tahaxir Arabibtis & Avkenn£ Mawbu Indorum^ in
cujus ariindinibui Tabaxir five faccharum > Mambu Gar-
UA. Redius Dominus H^r;«tfw;, qui Anno i6j6, por-
tionem Plantaj ficcatam , una cum foliis & flores ex in-
fula ZeiUn tranfmifit, Baubin'tanam denominationem
nonnihil immutavit, dum vocac Arundinem Indicam
arboream maximam , cortice fpinofo. Addit porro quod
Cingalevfibus vocetur NuajfbaSj id elt , arbor febrilis,
quia febre corripiuntur ii qui fc lavant ex aquis. in quas
arboris hujus folia deciders Corrupte vulgo a Luft-
tms aliifquc vocatur Bambu vel Bamboes : in Infula au-
tem Madagafcar praefertimquc ejus Provincia Galevi-
houloUy tefte Domino Vlacourt , tanta nafcitur copia , ut
regio inde nomen obrinuerit. Voulu enim ibidem nun-
cupatur. Adqiiam imTn^nfam autem locis humidis,
arenofis & paludofis, quibusgaudet, quandoqueaf-
furgat proceritatcm , ex fragmentis, Clariflimi Pifonis
munere , in porticu Horti Academici fufpenfis , colli-
gcre datur : quorum majus viginti ofto, minus viginti
fcx pedum longitudinem fuperat. Quin & crcdibile
cfl:^ hafcearundines, antequam effent difFraftse, du-
plo majorem longitudinem obtinuifle, cum craffitics
unius extremitatis , ab alterius vix differat. Admira-
tione quoque dignum eft , tarn vaftam arundinum
molem, tarn exiguis veftiri foliis ? cum maxima ex fic-
catis , qu32 aflervo , vix fpithamam longitudine aut
tranfverfum digitura latitudine tranfcendat. Arundi-
nes hxinfupcramputatae, &: igne crematae , fcrtiliffi-
mum praebent cinerem , in quo omnis generis confitae
plantse fcliciter proveniunt : dum autem cremantur ,
ingentcm edunt fonitum , & fragore centum aliquot
fclopetorum explofiones aemulantur. Aer enim intra
cancellos, internodiorum ope reclufus, dum rarefit,
ampliufque fpatium defiderat , parietesquaquaverfum
difrumpit , & vi fibi exitum qua^rit.
Quam varia autem, non minus ac Talma Coccifera,
haec planta humanum in commodum fuppcditet auxi-
lia, pluribus tradunt Autores, & imprimis G.Pifo In
Maniijfa Aromatica^ ubi praeter accuratiffimam Sacar
Mambu y five Tabaxir defcriptioncm, viderc quoque li-
cet, tenellos hujus Arundinis ramos, praefertim radici
vicinos , ablndiscondiri, & Celebris illiusconfeftionis
qua; Achar vulgo nuncupatur, & ad appetitum excitan-
dum , ventriculique concoftionem promovendam per
^uropam difpergitur, non infimam partem conftituerc.
MALA'
lidJacca-ocfiamlnL . I at-. ■
C/Jra/n .
MALABARICUS,
dVLALACCA SCHAMBU.
F I G. 17:
U^
^ 5
\rO-
U
Chamhu dua3 fpecies , una Mdacca-Schkmhu , altera ^2:1
JSlati-Schamhu.
MdaccaSchamhu ling. Bram. ejufdem nominis ,
eft arbor procera ramis denfis & opacis tranfverfum
ipariis*
Radix crafla eft , ramos qiiaquaverfum difFun-
dens, cortice eft cinericeo , intasrufoi ligno albicante.
Stipes ambitii amplexum unius brachii paululum excedens, cortice
cinereo , rami cinereo magis fuico , furculi teneriores virides.
Tolia, quae in ramis bina & bina ac ordine fe mutuo decuflantia
petiolis viridibus:, curtis, craflis, interiiis planis feulatb ftriatis prove-
niunt, oblongo-angufta, rotunda, anterius cufpidata , adpetiokim
quoque ftricSta , longitudine maxima unius fpitham^e , latitudine
duorum triumve pollicum , quae minus longa evadunt , c^eteris latio-
ra, funtque textura crafliola &: folida ac denfajfuperficie glabra, vi-
rore in re6la valde fufco & nitente, in adversa virore communi , fa-
poris adftringentis ac'nonnihil fubacidi feu vinofi diutius mafticata;
odoris nullius , cum emarcefcunt , funt flavefcentia ac crocea.
Ex cofta media , quse in adverfa iolum eminet , Ner^vi lubtiles &
parum in adverfa em inentes, recSta obliqiio ac ferme parallelp ducStu
anteriora verfus exeunt , ac asquali intervallo h margine reflexi in fe
invicem arcuatim incurrunt velut limbulum ad marginem relinquen-
tes , funtque in re6ta parte tracStibus fuis conlpicui ac venulis minu-
tulis , fubtilibus , intra folium meantibus comitati.
Flores in petiolis feu furculis viridibus fpithamam plus rtiihus lon-
gis , qui fupra ex origine foliorum oriuntur plures congregatim, tres,
quatuor, quinqueve parvis ac femidigitalibus, rotundis , craffiolis &:
viridibus pedunculis proveniunt, conftantes quatuor foliis ex viridi
albicantibus , oblongo-rotundis , interius cochleatis , rigidis \ fe mu-
tuo latiufcule diftantibus , quse exterius magis viridiafunt, & in oris
fuperioribus interiias & exteriiis magis albicant, & venulis annulari-
bus verfus oppofitas oras in longum ftriata funt , funtque ad ungui-
culos foliorum ornati denfo penicillo confertorum, longiufculorum,
candidorum ftaminum , qu^e ex ora quadrata orificii medii cancelli-
formis lati & cavi fe exferunt, & in vertice apicibus feu nodulis ex
albican ti flavefcentibus dotata funt , & in medio penicilli ftaminum
ftylo albicante crailiolo, furre6to & in apicem definenre, qui ex me-
A^^/^
dio orificii feu umbilici exfurgit.
Calyx
v8 H O R T U S
Calyx eft quatuor brcvium 'lato-rotundorum ac interiora verfas
quoque cochleatorum & magis viridium foliorum , qu^ fiogula in-
ter duo florum folia exteriiis confident , ejufque pes crafliis verfus
inferiora fe in coniim ftringens , & nonnihil ex viridi albicans , ac a
reliquo petiolo florum, qui viridi-fufcus eft , nodulo diftincStus , eft-
que ipfum primordium fru6i:us , ac magis & .magis extuberans &
turgeicens. Sunt autem flores odore nullo cum in fuo vigore funt , ac
vivido colore , ubi autem flavefcunt ac emaitefcunt , quo tempore
ex albicante flavefcunt , acido feu vinofo funt odore.
Fru^m funt minores illis fecund^ fpeciei , forma rotundi , pri-
mum virides , ciim ad maturitatem accedunt , ex albicante fubflavi ,
probb autem maturiores magis flavefcentes , in verticC:, umbilico feu
orificio quadrato florum claufi , & quatuor foliis calycis viridibus ad
fe rautuo contra6tis & nonnihil furre^lis coronati , conftantque ex-
teriiis corticula feu membrana tenuiflima, carnehumida, intus ma-
gis albicante , lata cavitate in medio , ac ad interiorem carnis fuper-
flciem filamentis nonnullisfungofis & albicantibus obdu6ti, funtque
faporis dulcis & grati , ac odoris rofacei valdb amoeni, quem etiam
in faporc exfpirant atque exhibent ; in medio cavitatis nucleus eft
rotundus , cavitate minor , laxus , & liber , ac nutans , qui cortice
exterius eft rufo ac fpadiceo-diluto , interius denfa ac viridi-diluta
pulpa, quas faporis ell fubamari & adftringentis , ac velfimplex eft,
vel in duos tresve minores nucleos angulatos refolvitur.
' - VIRES EJUS.
Ejus Decorum in aqua fervit pro fiidliris oris ii cum eo abluatur.
FIG, 17. *
Qui a C. Bauhino dicitur Verficl cjftculo frulftfs Malac-
Cenfxs^ idem eft cum fruduarborishicdefcriptae; quae
a Canamu JamboU » a Lufitanis Umbem , ab Arabibus Tu*
fha Indi , ^ Perfis Ttiphat ^ a Turcis Alma 5 Chrijlopboro a
Cojla tefte nuncupatur. Ex Malacca piperifera , ut re-
fert Clariflimus Pifo , in diffitas quafque regiones , ob
florum fragrantiam , & fruftus fuavitatem , tranflata
fuit ha?c arbor , imprimifque ob perpetuam florum &
maturis & immaturis tamdiu oneretur ac ornetur «
donee frondes recuperaverit.
Flores & fruftus ex ejuflem relatu , frigidae funt
& humida? qualitatis , infigniter fragrances , ac proindc
inter primas delicias omnibus pariter incolis habiti.
Plurimi quoque ufus paffim inMedicina exiftunt:
fruftus enim crudi , & flores faccharo conditi , absgris
a^ftuantibus cum fucceflu ufurpantur, quod fuccofa fri-
fruftuum viciflitudinem : quod altera arboris medie- I giditate, fitim infebribus exringuant, fpiritufque vi
tate, frondibus&frudibus6rba> altera pars frudibus 1 tales confortcnt.
11
2^ ATI"
// (tti - %c ha m Mo , 2 at-.
llf7L
^^/ iS.
MALABARICUS.
1?
NATI-SCHAMBU.
J-*^
t^'-*-^^ t'>'^
<r
F I G. i8.
i-<S-*KH^
t-H'
Ati-Schkmhu , quse altera fpecies ^;;^^ eft , ling. Fig.is;
Bram. Schambu, arbor quoque excelfa.
Radix crafla , ramos quaquaverfum difFundens ,
cortice albicante , ac cinerea corticula , qiiiE facile
in fquamas deteritur , obdudto , qui la pons eft ad-
ftringentis , ligno intus albicante.
Caudex ambitu unius hominis amplexum implens , cortice exte-
rius fcabro rufFo-viridefcente ac molli , intus albicante, qui adftrin-
gentis , acidi vinofique faporis eft. —
Folia, quae in petiolis craflioribus curtis bina &: bina proveniunt^
grandiora funt illis primse fpeciei , forma ad latitudinem minus ob-
longa , contextura quoque denfa, folida ac crafliola, fuperficie quo-
que plana & glabra , viroris in redta fufci & nitentis , in adver-
fa clari , faporis ad ftringentis & magis acidi feu vinoli , odoris
quoque parum acidi , cum marcefcunt , flavo quoque colore tin-
guntur.
Flores forma iidem & penicillo ftaminum breviori , funtque fo-
lia cum ftylo , ut & penicillo ftaminum , qu^ apicibus fuis flavis
feu fubrufis dotata funt , pupureo-rubro nitentis pulcherrimi ac vi-
vidi coloris , primum odoris nullius , dein cum marcefcunt , pa-
rum acidi.
Caljx quoque quatuor viridium interius cochleato-cavorum fo-
liorum.
"EruBus, qui quoque ex calyce exoriuntur, majores funt illis prim^e
Ipeciei , forma oblongo-rotundi & ad petiolum ftridiores , in ver-
tice quoque umbilico florum claufi & foliis calycis viridibus ad fe in-
vicem contradtis coronati , funtque primum virides , dein ex viridi
albicantes , poft virore evanido albicantes, cum maturi, ad unam par-
tem candidi, ad aliamrubefcentes, ac inter candidumcolorem ftriis
M rubris
L
30 H O R T U S
rabris perfafi, cortice quoque tenuiffimo & carne alba ac fucculen-
ta , in medio etiam lata cavirate , & in fuperficie interiori carnis fun-
golis, albis & exfuccis filamentis obdudi, faporis funt vinofi &per-
f>rati , ut & odoris ; intus nucleus eft grandis cavitatem frudlus im-
plens , qui quoque cortice exteriori rufo & fpadiceo , interiiis denfa
ac viridi-diluta pulpa, quae faporis quoque eft fubamari & adftrin-
sentis, conftat.
, Bis in anno fert fru6tus.
VIRES EJUS.
Cortex ejus tritus & in lade acido epotus dyfenteriam fiftit.
-FIG. i8.
HiEC prsccdentis atboris altera eft fpecies-. praeter Vocata hxc fult ahJpfo Umbos Sjilvatica, fruftuccrafi
cnim Autores noftros, plures dari, teftantur Pi/o , i4fo- magnitudine , Walg«mhuCtngalenftum: obtinetque fo-
fta, Sc Paludama. Peailiaris autem , & anullo, quod lium, Jrfwtof majoris folio non multum diffimile , fru-
fciam, defcripts, ramum ficcatum fruftibus immaturis ftus autem cerafi magnitudine , uvx in modum , racc-
onuftam, uni cum feminibus, ex infula Zeilan, hocan- niatim cohaerentes , quorum vertex cingitur tribiis fo-
no transniifit , jam fepius laudatus Dominus Hermans, liis bifidis , coronam quafi conftituentibus.
CBAM'
mpacdtll : J at-.
/ " ■
V7'n
^Tzn
''///// .
'%• 'i'
MALABARICUS
u^^
%>'*■
FIG. ip.
II ^^^^^f ^ ii"g"a Spm. a^;^;,a , eft arbor proceTa Fig-^p.
I J denfis frondibus late fparfls, nafcens in arenofis
Radix iLiiFo cortice qui faporis eft amari & per-
acris.
Caudex unius hominis amplexum ambini im^
- -, , Plens, corncecrafro,exteriuscinereo,inrusmol-
li, fubexteriori corncula vindefcente & ex albo flavefcente,' qui
faporis eft amari , & fubacris , ligno albicante. '
Sunuli romndi, cincricei, ac fub exteriori cuticula virides, in apice
ubi novello germine expullulant , fpadicei colons : funtque caudexi
rami ac furculi cortice quoque adftringente.
Folia quae hinc inde in furculis petiolis uncialibus, interius ftriatis,
in mferiori parte nonnihil extuberantibus proveniunt & pailim no'
vello germine furculorum qui fupra eorum exortum prorumpunt
conlitata, oblongo-rotunda , anterius in cufpidemoblono-amano-u-
ftam contrada , fpithamam & amplius longa , latitudin'e quatuor
quinqueve pollicura contextura duriola, fuperficie plana & lenia, vi-
roris in redta fufci & nitentis , in adverfa clari : faporis amari &
acris.
Ex cofta media, qu« crafTa eft , & in adverfa alte eminens , ac td-
nuiter in redra Cojia obliquo & parallelo du6lu anteriora verfus ex-
eunt, ac \ margine reflexas arcuatim in fe invicem incurrunt, venulas
nonnuUas tranlverfas ex fe diftribuentes , ac in adverfa folum parte
eminentes , & in reda veftigia traduum exprimentes ; ad exortum
foliorum cortex furculorum tenui fifliira , qu^ obliquo ambitu eft,
liiat , ac per eam cortex inferior qui magis extuberans eft , a fuperiori
cortice interftinguitur , funtque folia cum fuis petiolis ex fuperiori
parte fiftur^e prodeuntia.
Floresy qui in fummitate furculorum fupra ex origine foliorum
cralTis , fubflavo-viridibus , lenibus , furredis ac fefquiunciaiibus pe-
tiolis proveniunt, funt acutiac fragrantis odoris , conftantque foliis
oblongo^anguftis , qu^ in triplici ordine pofita funt , quorum qu^e in
exteriori ordine funt , odo plus minus l^titudine ferme tripla iis ,
quae in fecundo interiori ordine etiam odo plus minus funt , ac ver-
fus fummitatem rotundiola & nonnihil cufpidata, qua; in fecundo
ordine magis cufpidata , qu^e in tertio ordine parvula, brevia, verfus
fummitatem maxime cufpidata , flavo-diluta , ac velut ftamina craf
fiola , mferius circumambientia ftylum craffum , qui in medio pc-
N dun-
p-
3x H O R T U S
dunculo rotundo exfurgit, ac fuperiora verfiis nonnihil conicus eft,
& fpicis, parvis, viridibus, crafliolis, cufpidatis fcutellatini circumda-
tus ; funtque fpicas in cufpide , quo inferiora verfus inflexae , rube-
fcentes ac rudimentum frudtus continentes : floribus quoque fapor
adftringens & aciis eft.
* TruSim , qui fpicatimfeu racematim crallb petiolo medio viridi,
ac tortuofo pedunculis craflis , & curds circumfident , funt oblon-
c^o-rotundi , magis minufve gibbofi , cornice craifiolo , primum viri-
di J ciim maturi , flavo-diluto albicante fapore peracri , odore mi-
nus grato.
Semina, qua^ intus continentur jfe invicem proxime fine uUo in-
terfepimento contingunt, funtque uno latere rotundo ad fru6lus for-
mam accommodata, reliquis planis tribus quatuorve pro ratione mu-
tui conta6tus : conftantque,cum matura, pulpa tenui, humid a, fub-
la6lea, qua; membrana incarnato-rubra eft inveftita , intus ofle gran-
diufculo nigro.
Tlores bis fert in anno , frudlus non dat nifi cum vetuftior eft^
Ex fl. aqua odorif. qu^e eorum odorem fpirat , diftillatur.
VIRES EJUS.
'O Adix Sc cortex ficcus tritus & mixtus cum la61:e fpifib dicSto T^r
"*-^ apoftematibus aperiendis & maturandis ferviunt in forma em-
plaftri appofiti -, Cortex Radicis in pulvere cum aqua calida datus
menftruis in mulieribus excitandis fervit , foetumque in gravidis ex-
pellit , fi largiias ac copiofius fumatur : Flores triti & cum oleo de-
co6ti , pro doloribus capitis , oculorum afFed:ionibus , ut & in po-
dagra ferviunt fa(5ta capitis und:ione. Acjua ex Floribm diflillata , prj;e-
cordiis exhilarandis commoda eft ^ Oleum , in quo Flores per quadra-
ginta dies infolati funt, in capitis perund:ione ejus doloribus ac ani-
mi deliquio prodeftj Oleum 'EruBuum flatus peilit , fi cum eo cor-
pus ungatur*
V IG. \%
Nominls affinitas, florum gratiflimus odor, aliae- liquebit, fiquis eandem cum figura diligentlus confc
quequs huic Plants ab Autoribus adfcribunturcir
cumftantisE , non difficulter mihi perfuadent, ean-
dem efTe cum ea , qux a JSoMfw Cap. 45. dcfcribitur,
licet fatear ejufdem defcriptionem obfcuram efle , mu-
tilam , quin & forfan vitiofam : quod prima fronte
rar. An autem eadem fit cum Chatiipe C.Bauhini, d«.
qua in F'tmce inquit : Champe dlcuntm alii floreff
quorum etiam wagtm apud Itidos ufus efi , odore. gra-
vioTf , quam lilimi. Garx., Tragos. pronuntiare vix au-
fus fum.
BLEN'
f
^i^' 20.
MALABARIGUS.
33
E L E N G 1.
F I G. 20:
Lmgi lingua Bramanum Va^uaUi , eft arbor proce- Fig.ib;
ra frondibus denfis & opacis latb Ipariis , nafcicur-
que in arenofis.
Radix crafia Sc altb fe in terram figens , ramojp
que fubtus & fuper terram transverfum lat^ dimic-
tens , cortice la6beo , ac Tub crufta exteriore fufco-
rubefcente.
Caudex duum hominum amplexum ambituutplurimumimplens :
cortice crafib exterius fufco & fcabro, interiusla6beo ubere Ipiflb^
&glurinofo, fifTili, acubi finditur, colore flavo & rubelcente \m-
de variegato , interiori fuperficie ex albo-rubeicente ^ ligno eft quo-
queladleo, fiflili, gravi, in aquis fummb durabili, extra aquas pu-
tredini facile obnoxio.
Folia y qu^ hinc inde in parvis viridibus , rotundis ac interius ftria-
tis petiolis proveniunt , funt oblongo-rotunda , ad petiolum rotun-
dis oris , anteriiis brevi cufpide , qui verfus exteriora refle6litur, craf^
fiola ac folid^ texturae , fuperficie plana , ac in re6ba parte virore
fufco & nitente glabritie , in adverfa claro & minias nitente , lateri-
bus interiora verfus nonnihil claufis , odore uti folia pyrorum no-
ftrarum.
Ex Cofia in refta etiam parte eminente Vem transverfse , fubti-
les , ac denfse excurrunt , quse folium fubeunt , funtque utrinque
confpicuje.
Tlores proveniunt paffim ex origine foliorum etiam quinque, fexve
congregatim petiolis poUicaribus ex viridi-flavefcentibus , funtque
albicantes , & dein ex albicante flavefcentes leu ex flavo fufcefcen-
tes , forma ftellse fedecim foliorum oblongo-anguftorum & cufpi-
datorum , quorum duo & duo ardius jun6i:a funt, odore jucundo
& fragranti. In medio corculum cralliim & conicum eft , quod odlo
albis furre6lis foliis eft circumdatum, conftans odlo ftaminibus fur-
rec5fcis, curtis, craflis, albicantibus & pilofis, qu^e verfus fummitateni
in cufpidem ftri6ta &: flava funt, ac circumpofita capitulo albicanti-
fubflavo , quod germen fru6tus eft , ex quo ftylus viridi-dilutus &
albicans emicat.
Calyx eft o6to oblongo-anguftorum , cufpidatorum , ftelli-formi-
ter expanforum foliorum , quorum quatuor exterius flavefcentia ac
mufcofa funt , quatuor quas inter ea fe intergerunt , exterius albi-
O cantia:
34 H O R T U S
cantia : fingula folia calycis folia duo florum , quse ardiiis jun6ta
funt, fubcingunt. •
GemmA Florum conic^ funt & miifcoli coloris.
Ex Floribiis Serf a feu Cor alia elFormant.
Fru6lHs , qui fuo calyce inferius comprehenfi , funt oblongo-ro-
tundi ac inftar olivarum , primiim virides , dein llaviac rubefcentes,
came fub cortice flava & farinacea : funcque in eduliis.
Ifltus pafTim Urium ac etiam duo grandiufcula OJfkula , quae ob-
longo-rotunda , nonnihil plana , & ipadiceo-fufci ac nitentis colo-
ns funt , continentur.
Bis in anno h^c arbor dat Flores. Ex Tlorihpts aquam flittatmam in-
digence eliciunt , quas odorifera eft.
V IK E S EJUS,
RAdix trita cum aceto tumorem in facie tollit , parte affefta cum
eolinita,,eadem cum Acfm Qod, modo fumptafervit pro oris
puftulis. CorticU DecoBum fervit pro angina , uti & dolore dentium>
gutture ieu ore cum eo abluto. A(\ua diftiUata ex Tiorihm & epota;
proficua eft pro melancholicis & febricitantibus ; gravidis in diffi-
cili partU FruHm tfiti in aqua calida comniodb dantur.
F I G. 20.
Cum liujusplant3i ne veftigium quidem apud alios
invencrim , vocslndam cenfeo , oled-a^nem PyrtjoUo
l^iaUbaricam , flore odortfcro JlcUato. Neutiquam au-
tem confundi debet cum Vafaveli Bramanum , C\veP£^
rate Acojla , de qua af bore vide ejufdem Aromat, BU
Jloriam. Cap. 14.
MAN-^
^^///•//t^i/AAf tfi/^ar //•/.>//.'/■
ce.%1.
cJyIcWJdp'tun s rairh . int-.
^ 66?) 9^ ^ ^^ "mJ.
/ - (Jvmb .
{JT^JY^CdQ H-,
■7lf7L
W^ir^^
MALABARICUS.
3J
MAN J AT V ME R A M.
F I a 21.
Anjapumeram ling. Bram, Fariatacu eft arbor gran- %ai-
dis trium quatuorve hominum altitudine , denfis 6c
opacis frondibus latb fparfis , nafcens in arenofis.
Radix ramos fubtus & fuper terram transverfos
ipargens.
Stipes ambitu amplexiim unius brachii sequat , cortice cinereo.
Surculi quadrangulares ac nodulati , ipadiceo cortice , qui interius
eftviridis, obdu6ti.
Tolia in nodulis brevibus , craffiolis , viridi-albicantibus petioJis
bina ac fe mutuo in ordine decuilantia proveniunt , funtque ad pe-
tiolum lata curvitate , & anteriora verfus in cufpidem anguftum con-
tra6ta, contextura crafla, fuperfide afperfj , virore in re6ha fufco
& nitente , in adverfa autem claro , fapore adftringente & fub-
amaro.
Ex Cofia media in adverfa parte Co^^ hinc inde excurrunt , qu«
recStana trad:ibus ftrianc in fe invicem arcuatis du6tibus propb ad
marginem incurrentes.
'Flores proveniunt in petiolis rigidis ac fuperiora verfus oblique
furredlis , qui bini & bini in adverfis partibus fupra ex origine folio-
rum erumpunt ac finguli paflim in tres minores ramulos curtos , bre-
vefque mutuo dividuntur , funtque in fingulis petioli ramis quini
congregatim infidentes , odore dulci & deledlabili optimum mel
^emulante, interius & exteriris albicante & aqueo colore, fex, feptem,
odo foliis conftantes , funtque folia ad petiolum ftridliora , verfus
fummitatem lateribus re6tis dilatata , atque duabus laciniis brevibus
excurrentia , ac anterius inter lacinias finuata , & exteriorem verfus
partem oris rigide inflexa , contextura tenuia ac rigida , in fole val-
de corufcantia , venulis vix confpicuis , nifi in parte ubi colore al-
bicante attrito membranaccie funt pelluciditatis.
Sunt autem Fedicdillommj quibus ex calyce oblongo, profundo,
P viridi
3^ H O R T U S
viridi ac qui rotunda fupern^ ora eft , emicant vaginuliE breves ,
femiunciales , crocei , aureique coloris , in hifce duo ftamina flava ,
quas apicibus furrecSbis , craflis & flavo-albicantibus dotata , funt in-
lerta ; pcdiculi ilorum ficcati croceum odorem recipiunt , iifque
indigena: cum ligno fandali mixtis atqu'e tritis corpus inungunt.
Fm^m funt rotundo-plani ac comprefli , colore viridi , in raedio
una futura extuberante ad verticem utrinque perdudli.
In iis duo rotunda comprefia Seniina , qu^e utrinque fub cortice
extuberant interiepimento medio \ fe mutuo diftindia.
Aj^ud hofce jMedkos non cji in ufti.
FIG. zi.
Diu anceps hxii , an cadcm foret hxc arbor , cum
Jrbore trijli folio Myrti C, Dauhinu Arrifit Brawamm Pa-
riatacuy quod cum Caf]arenfwm Parizataco non male
convenire videbatur : turn etiam Clufii defcriptio , ex
Fabridi relatu deprompta : prarfertim ciim ca qux de
florum pediculis , colore, odore , & ufu reliqui addunt
Autores , non inconcinne cum noftrorum defcriptio-
ne conveniant. Obftat tamert defluxus florum Ar^
boris triflis de die , cujus nulla hie fit mcntio : Ve-
rum cum Fabricio 8c Paludam teftibus , illud eos
duntaxat concernat flores , ad quos folares radii
pertingcrc pofTunt , minoris facienda vidctur hxc
difficultas. Interim mihi vix fati^acio :, aliorumquc
judicio fubfcriba.
CON-
7^i/ia^ . lat^
MALABARICUS.
37
C O N N J.
F I G. 22.
Onna , lingua Bramanum Bajo eft arbor procera , Fig.i:
unius hominis altitudine , ramis denfis & opacis la-
te iparfis.
Radix comet fufco ramos transverfos fpargens.
Caudex ambitu amplexum unius hominis exce-
dens , cortice cinereo , uc & furculi vetuftiores ,
novelli , virides ; cortex adftringens & fubamarus.
Tolia in furculis teneris , viridibus , petiolis brevibus , rotundis,
ferme bina & bina cum uno in vertice proveniunt , funtque oblon-
ga ad petiolum lata curvitate , inde anterius ad cufpidem ftri6ta ,
mediocri craflitie , moUia , denfa, fuperficie lenia, glabra & plana.
Ex Cofia media, qu^e in adverfa parte eminet nervulis fubtiliffimis,
inter quos venularum contextus cancelliformes minutiflimi inter-
currunt, ftriata, viroris viridis & nitentis in recSta , in adverfa clario-
ris & furdi , fapore fubdulci & fubamaro.
'Flores in furculis viridibus , rotundis , duas fpithamas longis, qui
fupra ex origine furculorum foliaceorum erumpunr, proveniunt pe-
tiolis longiufculis , triuncialibus , tenuibus, rotundis, viridibus hinc
inde appendentes ; lunt autem flores flavi quinque foliorum oblon-
go-rotundorum & nonnihil crifpatorum , qu^ inferitis anguftis un-
guiculis funt , ac ex vena 'media latiore venis obliquis funr ftriata ,
tria ad unam partem funt minora , quse ex adverfb, paulo raajora.
Stamina in medio decem, tria majora flava, incurvata & lata, cum
grandibus apicibus feu lingulis flavo-fufcis , inflexa verfus tria folia
minora , feptem minora flava cum grandibus apicibus feu femibifi-
dis flavo-fufcis Unguis verfus duo folia majora inflexa j ex medio
longum filiquarum viride germen prodit , verum non ex omnibus
floribus.
Caljx quinque viridi-dilutorum cufpidatorum foliorum.
SiliquA , quas floribus deciduis fuccedunt , funt oblong^e , rotun-
die , re^tse fiftulas feu cann^e didlas, Caflias fiftul^ , duas fpithamas
& amplius long^ , 'Cortice exteriori viridi , interiori albicante , &
lignofo, feu potius cartilaginofo , duro conftantes, interius diftin6i:as
in fua loculamenta per orbiculos cartilaginofos , rotundos , tranfver-
fos ac parallelos, qui cortici interiori afiixi & in medio recSta fiftlira ad
eandem corticis partem ftriati ; intus in hifce cannis orbiculi carti-
laginofi pulpa fubdulci;, quas primum albicans , dein flavefcens, poft
Q_ rubro-
38 H O R T U S
rubro-nigricans , obdu6lirunt j in pulpa Fah^ involutie funt , qua2
forma oblongo-rotiindse func adjacentes orbicuiis carcilaginofis ex
inferiori parte & cum fua longitudine refpondentes longitudini fif--
fura2.
Fahs tenera^, cortice albicante & candido funt , intus pulpa viridi-
fubacida, qu^ carne pellucida & nervofacircumdata eft ^ iaporis nul-
lius nifi fylveftris ^ cum mature ac ficcae Tunc ^ duro rubro-f ufco cor-
tice obdu6ta2.
VIRES EJUS.
COrtexSc Folia contrita ac mixta cum oleo conducunt in perun-
6tione partis aiFedx puftulis, Faha in Decocio datas ventrem laxant
ac purgant per inferiora. Earum farina ufurpatur pro cataplafmate.
'BIG. zz.
Exhibetur hie ab Autoribus noftris Caj^m Fijlala Ale-
XAndrina C. Bauhini : quae cum nafcatur variis in rcgioni-
bus, varia inde fortitur nomina* In ^gj/pto, undc copio-
fe quaquavcrfnm difFeruncur FiJluU , Alp'wo & Vdudmo
teftibus, vocatur Chaiarxambery in Brafilia TappacoaynJi^
nay in Uexico Guduhajobuatll , Canamis Hafanguia & BU'
rafenga, Guz^uratenfibus GramaUyArabibm Ganatfalusy Ma-
Idbarenjihus juxta Autores noftros Conm , & ex Acofia te-
ftimonio Condaca,Bramanh Bajoy vd ut alii volunt, Baboo
8c Bavay in Zeilan ubi copiosi crefcit, i CingaUhfihus vo-
catur JEhda.Cnca flnri? rl^frriptir»nem nonrtihil variant
Autores» dum alii incarnates, alii aureos , alii flavos de-
fcribunt^ ut & illi funt, quos hoc anno ex Zctlan accepi,
perreptantibus pluribus venuli purpureis.
Hifcein rcgionibus, fcmen terrae mandatum, ad
pedalem quandoque excrefcit altitudinem , verum
ingruentc hyemc , omncm rcfpuit culturam , & emo-
ritur, ut non fenicl fum cxpcrtus.
Praeter autem hanc Cajftam vtilgarcm I 8c BrafilU'
nam a Lobelio in Pharmacopoeia RondeUtii rdVitnt^ exhi-
bitam , alia quoque datur , a nuUo Botanicorum ha-
£lenus defcripta , quam Cajftam Americanam Fabaceam
nominare lubuit : Siliquarum enim loco fabas longiuf-
culas & vulgaribus non diffimiles profert , quibus con-
tinctur Tulpa ejufdem ferme cum vulgari faporis &
eflBcaciae : ipfa arbor 'Radice nititur crafla , rotunda ^
quas in plurima filamenta cortice nigricante obdufta
definit: Crf«rffA;cinereieftcoloris, fcabcr , fubftantiae-
quc medullofae , quern Ramuli inordinate ambiunt , fo-
liis veftiti fubrotundis j ex glauco viridibus y bre-
viffimifque pediculis donatis : Tlores videre non con-
tigit : Sef/ien quod pulpae involvitur , fubrotundum
eft> comprefllim, & nigricans, pifi minoris magni-
tudine , ex America Infulu , quas GalU hs AmiUes vo-
cant, allatum.
J3 A'
^.,.
J
'%■ ^3-
ruD ffo^ -rl
M A L A B A R I C U S.
19
BALAM^TULLl
Jm MADERAM^FULLL
F I G. 23.
Alam-Fulh feu Mader}im-Tulh ling. Bramanum Pig.is;
Sinza .... eft ^rborgrandis ramis denfis in latum
difFufis.
Kadix crafla brachia late diffundens cortice ai-
befcente.
Stifes craflus aimbitu duorum hominnm am-
plexum asquans cortice craflb fub crufta nigricante
& cinerea-rubelcente uti & rami vetuftiores. Folia in petiolis feu iur-
culis tenuibus , viridibus, interiiis fulco ftriatis , nondum fpithamam
longis, qui ad exortum viridi-diluto tuberculo parum turgefcunt, bi-
na & bina in duabus leriebus proveniunt , iifque infident cum ante-
teriori parte nonnihil verfus fummitatem petiolorum converla , &
petiolos cum fuis fuperficiebus oblique fecantia ; funtque folia par-
va , oblongo-angufta pollicari ferme longitudine , latitudine ferme
femidigitali & ubivis uniformia, nifi quod ad pofticam partem paulb
latiora quam anteriora verfus, anteriori ora rotunda, contextura non-
nihil tenuia & folida , fuperficie plana , viroris fufci , in adverjfa dilu-
tioris, faporis acidi, in adverfa parte in medio nervus parum eminens,
atque ex eo venuliE fubtiliilimie in fe invicem incurrentes exeunt in
adverfa tantum confpicu^e.
'Elores qui congregatim 06I0, decern, plus minus in petiolis viridi-
bus, qui ex origine petiolorum feu furculorum foliaceorum oriuntur,
proveniunt, conftant feptem foliis colore difFerentibus , cum quibus
calyci crafliolo & rotundo infident, ac odoris nullius i ex foliis qua-
tuor quse exteriCis fita funt colore in totum candido , poftmodum
parum fubflavefcentia , funtque oblonga , anterius cufpidata , tenuia ,
nullis venulis ftriata, tria quas fupra ex horum foliorum unguiculis ad
unam partem prodeunt ac interiiis fita funt , anteriora verfus magis
rotundiola , in oris tenuiter crifpata , & inter colorem album qui
etiam in adultioribus fubflavefcit, venis rubris variegata, funtque eo-
rum duo reliquis majora puta longiora & latiora , atque tertium in-
ter ilia duo intermedium furre6lum eft & minufculum ac anterius
cufpide parvo fubflavo eminens , orifque interipra verfus contradlis
feu cochleato-cavum.
E medio ftamina viridia exfurgunt tria incurva qux prius iu unum
jun6lafunt, poft divaricantur rcfpicientia folium furredlum , duo
R horum
40 H O R T U S
horum exteriora excepto intermedio apicibus dotata funt , qui pri-
miim flavi, poftea cum folia fubflavefcunt , rubro-fufci colons.
Cum hifce fimul emicat unus ftylus viridis incurvis ftaminibus
craflior inter ftamina & folium furre6lum prodiens, qui filiquofum
germen eft.
. Gemm^Florum rotundiol^ funt , in una parte planse, in altera ma-
gis convexse , primiim rubrq-fatur^e, dein ciam rotundo-oblongiores
liunt , colore viridi-albefcente.
Fm^iiSi qui in lignofis ac crafliufculis petiolis ramis appendent,
func filiqu^e oblongie, craflk, in glandulas tres quatuorve extuberan-
tes, conftantes cortice craffiolo qui exteriiis eft rufi feu mufcofi colo-
ris , intus viridis & carne intus acerba, quse primum humida, duriola
& albicans ac fubviridis eft, cum maturi funt , mollis & flavo-feu ru-
bro-fufca , funtque ad corticem ex petiolo lignofis filamentis fed ra-
ils per carnem in longum pertexti & fub carne in membranacea lo-
culamentain quibusfaba^ confirm funt, diftin6li.
Faha quadratas & plan^e, primum cum immature funt, cortice vi-
ridi-diluro &: nitente, intus fub cortice pulpa funt alba, Candida, den-
fa feu folida, lapore, ciam tener^e funt, adftringente & corticis amari,
maturis filiquis in ofteam duritiem cortice rubro-fu{co evadunt.
Tlores base arbor femel in anno dat in Novembri.
VIRES EJUS.
IN Febribus ardentibus , malignis & peftilentialibus confert , ad
quod fa:jpe cum faccharo condita datur , ab indigenis creberrim^
ufurpatur in medicamentis purgativis prascipue tempore ^ftivo , ut
& maxim^ ubi bilis flava redundans ac fe per corpus undique diiFun-
dens , fanguinis ebullitio , fitis infefta , morbi cutanei & prsefertim
morbus regius graflantur , in quibus malis fimplex medicamentum
ex caffia filtula cum tamarindo una cum faccharo vulgo di6lo Jagra
de Cana datur , quod leniter alvum laxat ac purgat. Cortex tritus
& cum aqua oryz^ in un6lionem corporis permixtus humoribus
fuperfluis diflipandis confert.
FIG. zj.
Arbor hic defcripta eft Siliqua Arahica , qux Ta-
marifjdus C. Bduhini : Taniar live DaH^lm Indomm ,
Valmula Itidica & Derefilde Arabum. Brafilienfibus ,
Fifone tefte, Juta^^ Guzurattenfibus AmbuH , Canerinis
& Malabarenfibus juxta Acojlavij Chincha 8c Ftdi : Ma-
dagarafcenfibus Monte dicitur. Tolia Sole occidcnte
eodem modo ut in Acaciis > aliifque fcfe contrahcre
folent , eoque orientc aperire , ut & in plantis apud
nos natis, fed qux nunquam percnnarunt, non fe-
mel expert! fumus : quod autem & ipfe frudus fi-
ve filiqua , frigoris vltandi caufa , foliis fefe invol-
vat , fabulam rcdolct. Qui plura autem de hifce ve-
lit, jam citatos adeat autores, & imprimis Alpinum
de plantis -^f^ypri.
COD-
titn - mit
0(^DS. r^ s^J ,„J
" \::,°\p- -^^
rmii
^- 24^.
MALABARICUS. 41;
G T> T> J Mr T U L L I
F I G. 24.
|g^ Oddam-Fulti feu Ota-Fultiy ling. Bram. Daramho , eft Pig-i^.
arbor procera , nafcens in arenofis , denfis & opacis
frondibus latb iparfis.
Radix crafla brachia feu ramos fubtus ac fuper
terrara lat^ diffundens , cortice albicante-fubflavo ,
qui crufta nigricante obdu6lus eft, & fub ea rubefcit, ligno albi-
cante & fubflavo incila pervifcofum humorem qui faporis eft nul-
lius, exudans.
Caudex ambitu duorum hominum amplexum implens , cortice
quoque eodem ut Radix ^ ligno albicante.
Folia in furculis bina &bina petiolis brevibus, viridibus, inte-
rius planis proveniunt. Suntque oblongo-rotunda , anteriora verfus
in cufpidem anguftam, quse verfus unam partem nonnihil inflexaeft,
contra6la , ad petiolum quoque ftridta , cum oris verfus exteriora
nonnihil inflexa , funtque contextura crafla , Ipifla & folida, viroris
in re6ba fufci & nitentis , in adverfa clari.
Ex Cofia media quse in adverfa alte extuberat & tenuiter in recSta j
venulse procedunt obliqub anteriora verfus quse folium fubeunt , &
in adverfa parte fub exteriore folii cuticula tenuiter prominent ^ pr^e-
ter eas nullse ali^ venas funt confpicu^ ; foliis fapor eft acidus.
Flores in vertice furculorum foliaceorum breviilimis pedunculis
infident , funtque incarnati feu rolaceo-faturi & flavefcentes , con-
ftantes quatuor foliis rotundis , parum oblongis & verfus interiora
cochleatO'Cavis , funtque folia crafla &: denfa fine venis intus magis
flavefcentia & exterius ad oras ; in medio florum emicat globulus vi-
ridis rudimentum fru6lus in o6bo latera oblonga per ftrias diftin6fcus,
in vertice, capitulo feu umbilico , quod ex gemmis albicantibus con-
ftat, quae velut ad eandem orbitam extenduntur, obfitus, eftque cir-
cumdatus ftaminibus furredis albicantibus , quas in vertice fiavo-ru-
bris nodulis dotatafunt^ flores odoris nullius & faporis fubacidi.
S Calyx
41 H O R T U S
Caljx eft quatuor viridi-diliitorum flavefcentium , cochleato-ca-
vorum foliorum.
Fmaus, qiiiuncialibuspetiolisappendent,grandes flint, rotundi
odo , novem , decemve coftulis extuberantes, ac in vertice capitulo
parvo , quod etiam coftulis ftriatum eft , eminentes, primiim virides
dein flavefcentes , cum maturi , albefcentes, fapore acido-dulci.
In medio pulp^e Summa cum ftia longitudine in longitudine fru-
ans confita , oblonga magnitudine unius articuli comprefla , colore
coeruleo-nigro.
Hiec arbor Flores & Fm6t^ femel in anno dat , in Manlo.
Apudhofce Medicos mn efi in ufu.
FIG. z4.
Eadem eft hzc arbor cum Fr«fif« malo 4ureoamulo
C. Dattbim , five CarcapuU Acop. Perperam tamen con^
fundit Bauhtms, Carcapuli Acop, & Carcapuli Linfcot.
Quod manifefto liquebit, fiquisutriufquedefcriptio-
nem examiner. Acofia enim qui Carcapuli quoque Cana-
nwyvocariafTerit, frudumhulusarboris, ma!o aureo
fimilemtradit. Linfcot. Mtem, frudum Cerafi magni-
tudine defcribit.
Quod ut diftinftius patent, lubet hie adfcribere ver-
ba Domini Hermans, qui Uteris, annoprsterito, Co-
lumbit datis , una cum harum Plantarum foliis & flori-
busadmetranfcripfit: Arboris finquit; Itidiufmt folia
& flores, qtu Gummi GotU fundit, frtiSu acido, julca-
to, aureo y mali magnituditie , Carcapuli Acop , Ghoraka
Cwgdenfibus dina. Mox fubjungit : Uifce adde folia &
flores altermfpecm , Arhorit m,pe Indict g«, Gummi Got-
i t^mdn , ftMnlci fotmdo , cerafl magnitudine , Carca-
■ pub Ltnfcot CNB. ciuod Baulmus in Vinace , tmavrauep^
per am comprelmderit . fub mafpecie , Curcapt;li AcoftL &
l^^'^rcapuULmfclm.Differumeniminterfefioreacfrul^^^^^^
cumreUqmsco.ven,am,) dngalenftbusvocatur KanrtaGho-
r.i., ideft, GhoraKa dtdcis: bin. h. arbores ex titmo
zt^:z^a:"'^""'"'"'^'^^^
Confundi tamcn neutiquam debet Gummi Gott^
h.c defcnptum . cum vulgari , quod ex EfuU ^
rf... affinx Planta, coiligi teftatur i-«, Cap .vxT
& ab Indis vocar, Unam Cambodja , quod fn Cam-
ATTT-
^ < t ^^ tr '
cAtVv-aJu . J at
^J JrJ.
rnm
jTuj. 2.5.
V -
MALABARICUS.
43
<Ld T T T ^ A L a ,,/
s
F I G. 25.
ivt^
(V^-
<^'
^1
1
.^-*
^t-"
Lu quamor funt fpecies , Atty-Aluj, Itty-Alu, Area-r^g-^s:
Attj-Alu lingua Bramanum, Roembadoe, eft ar-
bor procera , denfis & opacis frondibus latb fparfis,
nafciturque in arenolis.
Radix crafla radiculas laterales plurimas fibroias
tarn fubtus , quam fuper terram longb lat^que difFundens, cortice la-
<5beo , qui fub crufta nigricante ex albo rubefcit , ac incifus feu detra-
6tus pleniori rubedine celeriter perfunditur, brachio incifo aquam
limpidam & infipidam ac fubrubram faporifque frigidi ubertim ex-
hibet , quse vafe fuppofito excepta fuo ufui affervatur.
Caudex crafTus , anciplexum unius hominis ambitu excedens, corti-
ce crafib , coriaceo ac la6teo , qui a ligno detra6tus feu incifus intus
ex colore albo quoque nonnihil rubefcit. Surculi teneri virides j ge-
niculati.
ToUa. quae in ramis ac furculis petiolis mediocriter longis , craflis ,
rotundis, & interiiis tenuiter ftriatis proveniunt, oblongo-rotunda
longitudine ad latitudinen:i , qu^ in medio maxima eft fermc dupla,
ad petiolum oris rotundis anterius in cufpidem leniter contradlis ,
funtque tenuia , moUia, glabra & lenia, virore in re6la parte fufco &
nitente , in adverfa autem claro : nervi in quibus viror dilutior eft,
ex cofta craffiola , quacum in parte adverfa eminent , obliquo du-
6tu anteriora verfus exeunt , ac proxim^ ad marginem reflexi mino-
ribus arcubus in fe invicem deferuntur , ac inter hofce venis tranf-
verfis folia cancellatim densb & fubtiliter pertexta funt ; (apor foliis
adftringens , odor nullus nifi fylveftris : in vertice furculorum co-
nus oblongus & viridis inter foliofa involucra viridia folia tenella
lecondens.
Tlores fert nullos uti nee c^eter^ fpecies.
FmBm in ramis ac furculis petiolis curtis , craftiolis, nonnihil in-
curvis , turn etiam in ipfo corpore plures congregati proveniunt ,
funtque plano-rotundi , ac ad petiolum contra6liores , nonnihil pi-
lofi cum umbilico in vertice baud diflimiles noftris ficis, cum imma-
turi funt, virides ac la6leo liquore , ut & in petiolis ^ maturi, colore
rubicundo & minus la6tei ; liintque in eduliis.
In hifce fru6libus ut in ficis Grana parva, tenuia, oblonga, nume-
rosaferie continentur, conftantia ex capitulo rotundo & re6ta cau-
T dula ,
44 H O R T U S
duia , quacum ordine cortici interius infident , funtque inftar folli-
culorum in lliis capitulis unum femen minutum nigricans reconden-
tia, primiim albicantia, ex maturitate fubflavefcentia.
i^ru61:ibus ciim maturefcunt Formics innafcuntur, hofque naturalcs
habent in eduliis j non verb eos quialiarum funt fpecierum.
Bis terve in anno h^ec arbor dat fru6tus, uti & c^ter^ fpecies, quiK
pmnes, ucindigense ferunt, non alio modo propaganmr;, nifi e fe-
minibus frudtnum a corvis depaftorum , qua? cum fuo ftercore de-
ponunt.
VIRES EJUS.
Adicis deco<5lum epotum fervit ad purificandum fanguinem 8c
hepar, reprimif que coler^e acrimoniam ; ejufdem decurtatse fuc-
cus exftillans qui invafefuppofitoexcipitur, etiam hepati male afFe-
(Sto convenit, eonfertque iis qui manus habent fulcatas & fiflas. Cor-
tex ardoribus heparis reftinguendis in deco6bo datur, atque hoc mo-
do ufurpatus etiam iis fervit qui in ore aliifque parribus fulcos ha-
bent. Idem trims ulceri cuique proficu^ apponitur, uti & parti la-
boranti morbp facro Lufitanicb did:o , Cobrella. Foliorum fuccm cum
pleo decocSus in febrecalida conducit, fi vicibus iteratis corpus &
caput cum eo lavetur, FruBus alvum adftringit , eftque comeftus
proficuus pro pituita humorumque mala temperie corrigenda.
V I G. 15.
R
Proponuntur hic ab Autoribus quatuor ficuum
Malabamjfmm fpecies, qms utpotc I nullo defcriptas
(& for fan huic regioni duntaxat familiares , ) fc-
qucntibus nomuiibus infignire placuit. AttyAlu ergo
nobis erit Vhus Ualabarenjii folio ohkngo , acummti >
fruHu vulgm amulo.
ATTT'
tui. x6
M A L A B A R I C U S.
4J
I T T T ^ A L U.
F I G. i6.
Tty-Ah quas fectinda fpecies Alu eft, lingua Bra- ^ig--^^
manum, -^w^-Go//, arbor qiioqueprocera eft, at
minor cseteris fpeciebus , denfis & opacis frondi-
bus late fparfis.
Radix quoque crafla radiculas tarn fubtus quam
fuper rerram longe lateque diffundens , cortice quoque la6teo , qui
incifus etiam cum tempore rubeicit.
Caudex craflus , amplexum unius hominis a^quans, cortice la6leo,
ac cum detrahitur feu inciditur , intus rubefcente, ex ramis hujus ar-
boris filamenta feu radiculie verfus terram pendul^ demittuntur.
Surculi teneri virides & geniculati.
Tolia qu2e petiolis brevibus digitalibus adherent , minora cete-
ris, facie oblongo-rotunda, rotundifque ad petiolum & anterius oris,
ac parva , angufta & obtusa cufpide eminentia , latitudine ad cufpi-
dem paulb majori, quam ad petiolum, funtque crafla, folida, denfa
ac valde nitentia in utraque parte, verum magis in re6la, in qua vi-
rore funt valde fufco ac faturo.
E cofta qu^ in parte adverfa maximb eminet , minus verb in re-
6ba , Vma intra folium confpicuse tranfverfim re6to ac fatis parallelo
du6lu ordine denfo exeunt , atque ad marginem arcuatim concur-
rentes limbo cinguntur.
Sa^or Toliis adftringens & fubamarus.
In vertice furculorum conus oblongus & viridis inter foliofa in-
volucra viridia folia tenella viridi-diluta recondens.
TruBtis qui duo trefve congregati vel folitarii cum fupra ad origi-
nem folioruro , turn hinc inde pediculis brevibus proveniunt , par-
vuli funt & rotundi in vertice nmbilico eminente coronati , funtque
etiam, ctim iramaturi , ladei ac virides j maturi verb, minus ladei,
colore flavo ac minus rubefcente.
V Grana
46 H O R T U S
Grana in frud:ibus quoqiie magna congerie, funtque forma &
colore illis prioris ipeciei iimilia, at minora, recondentia infemi-
nutum nigricans femen.
VIRES EJUS.
/^ Ortex arboris trims ac in la6le per pannum exprimendo datus
. vertigini capitis fedand^ confert; Ulceribus curandis prodeft
Foliomm deco6tamcumoleo, ficum eo corpus perungatur^ habet
quoque hiEc eafdem vires cum prima , didlis modis , quibus ilia
ufurpata.
FIG, z6.
Secundahaic Ficusfpedes non inconcinnc I denfiHfculo mtctite, fruStt farvo^ rotmilot »-
meo judiciovocabiturF;«« AUlabarenfis , folio I ronato.
AREA'
l^ia. %y •
a
Vw^V*
MALABARICUS.
47
zA R E A L U.
tm^-
FIG. 27.
Kealu , quiE tertia eft fpecies Ak , lingua Brama- Fig.*;.
num Bipaloe , arbor quoque eft procera , denfis &
opacis frondibus late fparfis , nafcenfque in areno-
fis & petrofis , ac etian:i in arboribus , uti Itti-
Alu,
Radix crafia radices fibroilis tarn fubtus quam
fuper terram longb lat^que difFundens , cortice ladeo qui incifus
etiam rubefcit.
Caudex crafTus , duorum paffim hominum amplexum ambitu x-
quans , cortice la61:eo , qui detra6tus leu inciftis etiam rubefcit.
Surculi novelli virides geniculati.
IBolia qu^ longis , tenuibus , rotundis , ac viridi-albicantibus pe-
tiolis appendent forma cordis humani , anteriiis angufta ac longa
lanceola cufpidata, quee vetuftiora poftica parte ad petiolum redlio-
ribus oris, qu« teneriora rotundioribus circumfcripta , margine turn
sequabili turn in arcus finuato ; funtque folida ac denfa , minufque
crafia , quam ilia fecundse fpeciei , lenia & mollia -, at quse vetuftio-
ra funt , rigida , in interior! latere virore nitente & fufco , exterius
claro.
Ex cofta in utraque parte eminente CofiuU tranfverf^e re6lo & fer-
me parallelo du6tu anteriora verfus oblique exeunt ad marginem
proxime progredientes , ubi arcubus rotundis & fimplicibus in fe in-
vicem concurrunt in re6ta parte maxime eminentes , ac in adverfa in
quibufdam folum confpicu^e, in quibufdam verb tenuiter eminentes,
inter hafce coftas in interiori parte plurimi extantes nervuli cancella-
tim intertexti folia in ea parte fcabra reddentes , ac in adverfa inftar
venarum intra folium folum confpicui cum plurimis aliis numerofis
venulis : funtque folia in margine nervulo tenui & albicante cir-
cuq:idata.
In vertice furculorum Conm oblongus , viridis , inter foliofa invo-
lucra viridia folia tenella viridi-diluta recondens.
'EruStus ramis furculifque fupra ad exortum foliorum in nodulis
bini & bini jun6ti & uniti ar6tb infident , funtque uti illi Ittj-Alu
parvi & rotundi , colore quoque minias rubro , quam illi Attj-Alu ,
funtque illis Itty-Alu plan^ fimiles cum umbilico parvo , in vertice
formicis intus carentes.
In hifce frudibus Gram quoque numerofa , eadem cum illis
X Attj'
4S H O R T U S
Atty-Alu magnitudine , femen minutiim nigricans in fe recon-
dentia.
Eft hsec arbor Deo Vifinu facrata , quem fab ea naturn efle & flo-
res fuftuliffe hi gentiles fantur : eftque ex religione ipforum hanc ad-
orare, muro lapidum cingere, eamquefeu lapides juxta pofitos ru-
bro colore lignare , quamobrem ab incolis Chriftianis Arbor DiahoU
nominatur.
VIRES EJUS.
Adicis Cortex in deco6lo datus colerae acrimoniam obtundit &
fanguinem purificat , eftque in febribus fixis Scradicatis prsefi-
dio. Cortex Arhoris ad ulcerum fanationem conducit tritus & appo-
ficus , ac cum aqua eodem modo adhibitus prodeft pro morbo facro.
Succm FoUorum expreftus , ac cum oleo deco(Sbus , conducit in febre
podagrica corpore cum eo peran6lo.
R
FIG.
Tcrtiam hanc fpccicm non incongruc ap-
pcllandam cenfeo, Jictim Ualebaunjetn , /(?-
liocufpidato » fru£lu rotmdo , f^rvo^ ^f*
PERA'
fu/- zS •
AriiD .
MALABARICUS.
49
T E R A L U.
F I G. 28.
Erklu, qu£e qnarta fpecies^/?^ eft, ling. Bramanum Fig.is.
Vadhoe, arbor cseteris procerior, denfis &opacis
frondibiis lat^ fparfis , nafciturque in arenofis.
Radix craila radices fibrofas , tam fubtns qu^m
fuper terram longe lateque difFundens , cortice pras
c^eteris lad^eo , qui incilus quoque rubefcit.
Caudex eximia craflicie duum triiimve etiam hominum amplexum
ambitu 2equans, cortice pra2 c^eteris la6teo, qui detradus feu incifus
quoque intus rubefcit : ex ramis lie in Itt't-Alu filamenta feu'radiculce
multb numerofiores verfus terram pendulas demittuntur.
Surculix.^x\tni virides, geniculati, pilofi feu lanuginofi.
'EolU, quse petiolis mediocriter longis, crallis, planis, valdeJa-
6leis , ac viridi-albicantibus & fubtilibus pilis obfitis proveniunt ,
majora & crafliora funt caeterarum fpecierum foliis , & quidem craf-
fitie exin^ia , forma oblongo-rotunda, anteriora verfus rotundiola ac
rotundis oris contrada , majori latitudine verfus petiolum textur^e
denfse & folidse, fuperficie plana, polita ac lenia, in utraque parte
tomentofa lanugine obdu6ta , in adverfa lanugine denfiori & leniffi-
ma , ac Veluti feu corii lanuginoii lenitie , virore in reda parte fulco
& nitente , in adverfa claro.
E petiolo cum cofta intermedia quse vald^ crafla eft, ac hinc in-
de coftulas fuas laterales oblique anteriora verfus emittit , utrinque
duae CofiA exeunt , quae verfus pofticam partem folii fuas quoque
Cojiulas emittunt , omnefque ad marginem arcuatim concurrunt in
adverfa parte eminentes , in re6fca turn confpicux , tum etiam non-
nihil eminentes : inter hafce coftas nervuli tranfverfi rariores, qui ve-
nulis denfis ac fubtilibus pertexti funt , fparfi. Sapor Foliis adftrin-
gens, odornullus.
In vertice furculorum Conm eft oblongus & viridis inter foliola
involucra folia novella viridia recondens.
Tru£tus ramis furculifque fupra ad exortum foliorum paflim bini &
bini jun6l;i &: uniti , ut illi Arealu , ar6te infident , rarius folitarii ,
funtque magnitudine cum illis Attl-Alu eadem , at rotundiores , nee
non colore maximc intensb rubefcente feu incarnato faturo ^ cum
maturefcunt , tomentofa lanugine obdu6ti , cum umbilico parvo
in vertice.
In hilce fru6tibus grana quoque numerofa congerie , magnitu-
Y Mo. Bot. Garden, dine
1S93
50 H O R T U S
dine eadem cum illis Am-Akm fe femen minutum nigricans inftar
folliculorum recondentia.
Vadhoe Bramanes grande , atque adeb hoc nomine velut per ex-
cellentiam notant grandem arborem , uti hsec , utpote casteris fpe-
ciebus pr^grandior.
VIRES EJUS.
Liquor Radicum feu filamentorum, qu^ ex ramis deorflim pendent,
cum aqua firapliciter epotus, vel in decodlo datus mitigat dolo-
rem febrilem purificatque hepar & fanguinem. Cortex arboris tritus
proficuus eft pro morbo facro parti afFedrse appofitus. Ablutio cor-
poris cum Cortkis deco£to in febrc confert.
Quartum hoc ficuum genus, non immcrlto dicetur
r««t I'Ulabarenfu folio (ufftiifculo , wajori > fruilti^tmino ,
intense rubme.
Si autem allcul placuerit , aliquas ex hifce fpeciebus,
ad Sjcomorum referre, non mal^ quoque illud fieri
poile, libenterfenttam.
BVPA'
y.M(ptirit( . Lit-.
/> 2^-
a
MALABARICUS.
5^
BUTJRITl
F I G. 19.
AM quatuor funt fpecies^P^W//, Bu-Pariti, Schem- Fig.ip.
Pariti , Cadu-Pariti.
Bu-Pariti lingua Bramaniim VUli^Cari-Capoefi,
eft arbor excelfa, nafcens in arenofis, denfis opa-
cifque frondibus , coronam valde gratam effor-
mans, idquenaaximbquodobpuriratemnullisfor-
micis neque mulcis infeftetur.
Radix pinniformis plurimis capillatis fibris terras fe affigens.
Caudex amplexum unius hominis fliperans ligno albicante eft mi-
nus duro & folido , quemadmodum illud abietum , veriam nullis
venis undulatis , quod adapcatur ad conficienda inftrumentorum
' muficorum opercula , intus in ligno corculo moUi j ejus cortex eft
ut cortex tili^e , cum qua in multis ut forma , amoenitate & viridita-
te convenit, eftque lignum & cortex nullius odoris, neque faporis,
nifi fylveftris & adftringentis.
PoUa p qu2e teneris furculis , five ii ex vetuftioribus ramis b latere ,
five ex eorum fuperiori parte erumpunt , petiolis longis, rotundis,
viridibus , tenuibus appendent, funt forma cordis humani , magni-
tudine unius palmi & amplius , anterius lanceola oblonga & angu-
fta , cufpidata, contextura moUia & folida , fuperficie plana & gla-
bra , viroris communis & parum nitentis , in parte adverfa dilutio-
ris , odoris & faporis nullius nifi fylveftris.
Ex petiolo cum cofta media utrinque Cofia tres exeunt, qu^ ante-
rivis progreft^e ad oras folii excurrunt , ubi inter fubtiliflimos venu- ^
latum cancellulos ac tra6lus difparent , fuos ramulos laterales verfus
marginem dimittentes , funtque coft^ etiam in re6la parte eminen-
tes , licet magis in adverfa.
Plores qui longis quoque petiolis fupra ex origine foliorum prove-
niunt , funt campanae quinque oblongo-rotundorum foliorum ca-
lyci ar6lo, rotundo , profundiolo & craitlb ac viridi-fufco , qui quin-
que minutis apicibus in ora eminet, infidentes, coloris ex albo flave-
fcentis, qui nonnihil ad virorem vergit , odoris nullius ^ folia fupra fe
invicem convoluta funt exteriiis venis feu nervis eminentibus in Ion-
gum ftriata , & ad idem latus in parte inferiori valde afpera , funt-
que ad calycem crafliola , anteriora verfus tenuia , rugis valde crifpa
& contracSta , & cum unguiculis verfus unam partem inflexa ^ infe-
riiis in collo flores rofa infigniti funt purpureo-rubicundo-fufca quin-
Z que
5'-
H O R
U
que foliorum , qu£e iingula in fingulis unguiculis foliorum diftinft^
noratafunt.
Ex medio exfurgit Stylus Columnaris ftriatus , albicans , circum-
dacus infra apicem- penicillo numeroibrum ftamunculorum , te-
nuium, albicantium, qii« flavis lunularibus apicibus docata funt,
ac apice quo extra penicillum ferme digito tranfverfo emicanc tor-
tuose inflexo.
Gsmma Ilorum conies funt poft aperturam flores ex albicante ma-
gis & magis flavefcunt , & fpatio crium dierum fufco-rubefcunt , ac
turn foliis contra 6tis & claufis flint, atquecum eo colore emortui ex
calyce decidunt , unrque fronde per totum annum floribus nume-
rofis adorn at£e.
Floribus deciduis Captula flavo-rotunda ac quinquangulata con-
fpiciuntur, quae in calyce florum profundi confita funt, habentque
latera nonnihil introrfum inflexa ; capitula hsec incifa flavum , gum-
mofumliquorem qui Gutta-GamhA{\xrc^\^, faporis autem & odoris
debilisacfylveftriseft, exfudant, funtque per interfepimenta inter-
media in longum diftind:a in quinque capfulas qu^e fingulae per inter-
mediam eminentcm corticis futuram in duo loculamenra divifa funt.
Semina, qu^ in iis confita oblonga Hint, trilatera, uno latere rotun-
do in quoargenteolanuginofocortice circumdatafunt, funtque co-
lore fpadiceo-fufci cum nucleo albicante in medio.
Ilores hsec arbor fert toto anno ubere proventu.
VIRES EJUS.
Folia ulcerum fanationi ferviunt iis applicata.
FIG. %9,
Scquenteslufceplantas Alee* cflTefpecies, nemovel
mcdiocriter in Botanicis exercitatus, inficias ibit.
Sed miror Autores quatuor proponere , cum tres
tantum defcribant , & totidcm Icones exhibeant. Pri-
ma ergo nobis erit Akea Malabar en fts , Ahutill folio , flore
nufjore , tx aibofiavefcente. Sed quid interim de Ahmilo
indico Camerarii , cui florem roagnitudine rofs fyl-
veftris albicantem , interius lutcum adfcribit , ftatuen-
dum ? Ot verum fatear , magnam videtur habere cum
hac & fequenti Planta affinitatcm , & nifi florum ob-
llaret figura,quam in IconibusexhibetCitwi^Mr/aj^ ma-
jori cum audacia certi aliquid pronQntiarc poflcm.
PARI"
MALABARICTJS. „
TARlTI.feu TALI.TARITl
FIG. 30;
Ariti , qu^ fecunda fpecies eft ling. Bramanum m.
Cari-Capufiy eft arbor altitudine trium ferme homi-
num;
Radix fibris fuis capillaceis in latum fe dilFun-
dens.
Caudex craflus amplexu unius hominis ambitu minon
Rami fulci cortice interiore viridi. .
Toliay quas in ilodis folitaria, vel cum novellis fupra fuum exortuni
ramis in petiolis mediocribus , rotundis , crailioribus, viridibus & in
reda parte etiam rubefcentibusproveniunt, funt forma cordis hii-
mani latioris & rotundioris , in fummitateoblonga-angufta cufpide
eminentia, in poftica parte ad petiolum oris per incifuram didudis,
in margine teduiffimis crenulis , contextura folidiora & craffiora , in
reda parte viridi-fufeiora, in adverfa viridi-clariflima & albicantia '
lanuginofa feu tomentofa ae lenia inftar Veluti,.
Cum cofta media , ex qua coftulie ferme binae & bin^ exeunt ex
petiold tfes utrinque CoftuU egrediuntur, qu^ ramos fuos feucoftas
tranfverfas verfus marginem emittunt, ex hifce tribus ea qu^ coft^
medi^ proxima eft arcuatim alte afcendit , funtque coft^ in fe invi-
cem arcuatim incurrentes cum coftis minoribus verfus marginem fu-
perimpofitis , & ex fe ramos feu nervulos tranfverfos , qui mutud
inoculantur , diiFundentes, ac cum iis folum in adverfa parte emi^
nentes.
• Flores qui in fuperiori parte fufculofum fupfa ex origine foliorutri
petiolis uncialibus craflis & viridibus proveniunt, funt etiam campa-
nulas quinque foliis parum rotundis conftantes forma & colore quo-'
que fimiles iis Bu-Paritt , verijm hi minores funt , & in exteriori par^
te fubafperi , nee tantopere fe crifpant ac corrugant , funtque in infe-
rior! parte colli non rofa quinque foliorum , fed macula grandi ro-
tunda , purpureo-rubro-valde fufca notati.
A a E me-
J4
H O R T O S
E medio maculos purpurese exfurgit Stylus Cylindracem , qui albi-
cantibus & fubflavis gemmulis feu glomis eft circumdatus, infum-
mitate, quafupra glomes emicat, nodo oblongo-craflb &purpureo-
rubro & valde fufco extuberans.
Calyx eft quinque foliorum viridium oblongo-cufpidatorum quis
in medio cofta eminente in longum ftriata funt , ac h decern mino-;
ribus cufpidatis foliis ar6te comprehenduntur, conftatque pede craf-
fo, digitali, quiinferius duobusparvis cufpidatis & viridibus foliis
ad inflexuram petioli , cui annexus eft , fuccingitur.
^lores hi quoque rubeicunt.
Floribus deciduis ex calyce erumpunt Captula oblonga-rotunda
a foliis calycis , qu^ turn cdore Perfico funt , ferme in totum com-
prehenfa , funtque hsec capitula pilis minutis albicantibus obfita , in
longum quinque lineis feu fulcis ftriata , ac in quinque capfulas fe-
minales per membranas intermedias diftindla.
VIRES EJUS,
Tp Lores triti cum ladle mulieris auribus induntur pro doloribus
capitis,
• Secunda hsec ipecles nuncupanda videtur Alcea
Malabarettfts > Abtttiliftlio tflore m'mou exalboflmfcente »
exterltts fubafpto.
FIG. 30.
Dcbuifletautcmi utantS monui, fubfequi Schem-
Fariti. Veriim cum nee defcriptionis ncc figurs uUum
invenerira V€ftigiuin> nihil eft quod deco referaai.
CUDU'
Ciibu -pariti. /at
M A L A B A R I C U S.
JJ
CUT>U^TARITL
F I G. 31.
Udk'Farittj quas fpecies Variti lingua Bram. Capuf- Eg.jr.
y? . . . 5 eft arbufcula altitudine duorum hominum
nafcens in arenofis.
Radix pinniformis cortice albicante fibras emit-
tens.
Stirps duos in ambitupalmos craffiis evadit jCor-,
tice eft comnriuni cum corculo in medio ligni.
Folia funt inftar manus in quinque digitos feu foliola oblongo-
angufta & cufpidata , incifa, quorum medium magis oblongum ,
dein illud quod medio proximum , funtque craflitie mediocri , ad
ta6tum nonnihil lenia , utrinque viroris nonniiiil fufci.
E petiolo quinque Cofia viridi-albicantes exeunt , qu^ fingulas in
cufpidem foliorum incurrunt in adverfa parte folum eminentes , &
in re6ta tantiim nonnihil proxim^ ad petiolum ac venulas ,tantum
fubtiles intra folium tranfverfim mictentes, ac inter eas utrinque fub-
tiles ven^ lacunofa^ denfo cancelliformi contextu funt.
'Flores qui in fumraitate furculcfum brevibus petiolis proveniunf,
funt quoque campanulse quinque foliorum oblongo-rotundorum
ejufdem formas cum illis priorum fpecierum , funtque etiam colore
ex albo flavefcente , led qui magis ad virorem vergit , minores ce-
teris, in adverfa parte venis minias eminentibus ftriati, minimdverb
afperi , minus quoque fe crifpant , in inferiori parte colli in umbilico
rofa purpureo-rubro-obfcura notati funt.
In medio emicat ^Z)*///^ albicans penicillo ftamunculorum tenuium
& rubrorum , qu^ gemmis flavis & lunularibus dotata funt , circum-
datus cum fuperiori parte albicante extra ftamunculorum penicil-
lum eminens.
d/yAT, cui incident, rotundus, ard:us, viridi-albicans , &pun-
6tulis viridi-fufcis notatus, ac adinferiorem partem tribus foliis viridi-
bus , grandiufculis, oblongis, cufpidatis, qua^ fingula quatuor , quin-
■queve cufpidibus anteriiis eminent , ac nervulis in exteriori parte in
longumftriatafunt, circumami61:us.
Gemma'Flormn cufpidata^ & conic^e funt , funtque etiam flores hi ,
poftquam per aliquod tempus aperti fuere , rubefcentes ac colons
rubro-perfici , pellucidi ac nitentrs.
CapjuU Seminales , quas floribus deciduis e calyce prodeunt , funt
trilaterae & in fummitate ftridas ac cufpidata, lateribus nonnihil ro-
B b tun-
5^ H O R T U S
tundiolis, viridi-dilutis, qu£E piindulis lacunofis, viridi-fufcis efFofla
ac in anf^ulisfulco ilriata fnnt, ininferiori parte a calycfe ar6te appre-
hend, coiiftantque cortice crafib acduriolo, quiodoriseft inftar
fru6tus Mmg&IndicA, in iis tria loculamenta funt per interfepimenta
membranacea, qu^ fingula ^ medio cujufque lateris oriuntiir & in
medio flylis lignofis concurrunt a fe invicem diftiniia , continentia
fino-ula in fe tria quatuotve femina ac denfa filamenta Candida , lanu-
o-inofa , quse femina ar6tiffime & denib involvunt.
Semina oblongo-rotundiola funt colore in cortice primiim albi-
cante , deinde fulco , nucleo intus albicante qui eft faporis nonnihil
ardentis & fubacris.
Ex filamenti^ candidis Gojjyfmm conficitur.
Toto anno Flores fert.
VIRES EJtJS.
Tp Olid trira & cum la6te vacca^ in un6tione capitis adhibita fomnum
■^ conciliant , atque eodem etiam modo fedant dolores capitis ac
ejus vertiginem. iruBui triti & in aqua epoti fluxui dyfenterico
fillendo conferunt ferviuntque pro fulcis oris*
Pofterior hxc fpecies nobis vocabitur A\ua Mala-
harenfts PemapbjflU y flores mmre ex alboflavefcente , femi-
newnentofoi Quod autera non exiguam cum Sabda-
r'tffa habeat aflRnitatem i nemincm negaturum crc-
diderim, qui utramquc Plantam diligentius cxami-
naverit.
C H 0'
'lornana -nLaaoara . lit.
(Tr^7Y"3f^ ^rani.
re. 2z.
MALABARICUS.
57
CHO FANNA' MANT>AR U.
F I G. 3 2.
/
j^^£.^
{r><t-^*-^^
.c^>
Andkru quatuor funt fpecies , Chovanna-Mandam ^ Fig.
cujus du^ funt fpecies ejufd. nominis , Velutta-Man-
daru, & Canfchena-Puu.
Cho'vmna-Mandaru prima, lingua Bram. Tarn-
hido'MandkvM. , eft arbor altitudine quatuor homi-
num, frondibus denfis & opacis lat^ fparfis, na-
fcenfque in arenofis & petrofis.
Radix crafia eft , in latum fua brachia difFundens , cortice fub
exteriori crufta nigricante-rubro.
Caudex unum ferme pedem cralHis.
Folia J quae petiolis brevibus exteriiis rotundis, interius planis ac
fulco ftriatis proveniunt, in fuperiori parte bifida utcaprarum pedes,
ob quod aLufitanis, Pee de Capra^ nominata, ac interiora verfus
nonnihil clauia lateribus oblongis ac rotundis , verfus anteriora le-
niter rotunda ora contra6bis , ac a poftica parte rotund^e incurva-
tur2e,-interiori fuperficie plana , ac colore viridi-furdo , in adverfa
colore viridi-fubcoeruleo , ac in margine nervulo fubtili viridi-dilu-
to circumdata.
Ex petiolo CofiuU undecim viridi-dilut^ ac fiavelcentes excurrunt
cum coftula intermedia , quce in fiffura^ terminum intrat utrinque
quinque ejufdem cum intermedia craffitiei , qu^e a cofta media lon-
giiis diftant , dudlu magis infiexo incedunt , omnefque marginem
ingrediuntur , committuntque hinc inde mutuo coftulas tranlverfas
parum eminentes.
Flores, qui petiolis longiufculis &c viridi-dilutis fupra ex originefo-
liorum proveniunt , funt odore fragranti ac rofaceo , quinque folio-^
rum rotundiolorum ac parum oblongorum , quce ad unam partem
magis fita funt, quorum unum quod majus eftac latius, & rotun-
dioris formas ac furre6bum , colore intus purpureo-rubro , ac ad um-
bilicum floris coloris flavi , purpureis notis hinc inde tin6ti , venu-
lifque purpureo-rubris variegati , ad oras autem colore magis pur-
pureo-diluto, in fuperficie exteriori magis albicante ,• cetera quatuor
magis oblonga , colore rofaceo-faturo , exterius diluto , horum duo
quas majori proximb adjacent , interius in ima parte funt colore
albicante , reliqua duo interius in totum colore ferme rofaceo : funt-
que folia venula intermedia latiori , ex qua venule oblique anteriora
verfus excurrunt , ftriata.
Stamina in medio quinque vel fex, qua^ apicibus furrecSlis ac vi-
C c ridi-
3*^
58 H O R T U S
tidi-dilnto-flavefcentibus dotata funt , ac verfus folium furrecStum
& variegatum inflexa , quorum duo vel tria , qux minora funt , ac
magis incurvata , colore candido , tria reliqua colore rofaceo , ac
cum iis filiqu^ germen in fuo petiolo fe prodit.
Ad petiolum florum Umfolium viride eft venulis ftriatum a par-
te folii furre6li florem fuccingens , ac gemmam florum primiim in-
cludens.
Gemym Florum oblongo-rotundae, ad fummitatem contra6liores.
Poft flores Stliqudi oblongce valde comprefe , redae, glabrae, lon^-
gx feptem, odtovd circiter pollices prodeunt.
Fald qux intus continentur, planar funtac oblongo-rotundie,
colore albo dum immacurse , dum verb ficc^ , colore rufFo feu fla-
vo-rubefcente-obfcuro ad fpadiceum vergente , jacentque in pro-
priis loculis cum fua longitudine in latitudine iiliquarum corneo ac
duro interfepimento ^ fe invicem fejuncSta^ cum parvo umbilico in
vertice jun6turis laterum fiiiquarum ha^rentes.
Toto anno ha^c arbor fert flores tempore pluviofo uberiori pro-
ven tu.
Schovanna-Mandaru Malab. fie di6ta \ floribus quos rubros habet.
VIRES EJUS.
"O Adix in deco6to data flatus difcutit & lumbricos in pueris ene-
**-*^cat, hoc modo fumpta cum faccharo & mellepellit tuflim &
pituitam folvit. Cortex contritus ac cum aqua , in qua Oryzji lota
eft, in lotione adhibitus, humoribus evocandis confert. Flares cum
faccharo decod:i proficue ufurpantur loco facchari rofati pro leni
purgativo.
FIG. 3i.
Arboreshafce quatuorjfoliorumdivifura imprimis
infignes, abaliisdefcriptasnoninvenio. Priorls ramu-
lum ficcatum ante biennium ex ZeiUn Infula tranf-
mifit Dominus Hermans, additafequenti infcriptione.
Arbor Sancli Ihomd» In fioribus apparent fanguwe£JlrUy
ah e§ufo [anguine D. Thom<t^ enata. Docuijfe crednur D.Tbo^
VM in Malabar & Zeilufu
Minime vero hafce arbores eafdem cenfeo , cum ar--
bore de Saniio Thoma Acojla, five Uacere^ cujus Hiftoriam
videre licet , lib. Aromatum Cap. x 1 1.
Commode autem primam appellari pofle reor Ar-*
borem fiUquofam Mdlabaricamt foliis bijidis^ ftore pirpu-
r^fcentefirUto*
C H 0-
M
^^■33
at-.
'!f}'27fina--7na/ioar7i- J at
trm
crrsfTT^JT^
rrnrn .
■
1^
M A L A B A R I C U S, 5p
CHO VANNA^ MANT>AR U.
FIG. 33.
Hovknna-Mandarti fecLinda , quce eft fecunda {pe- ^'sn-
cies Mandaru ^ eft qiioque arbor procera ut prima
fpecies denfis frondibus late fparfis , nafccnfque in
arenofis.
Kadix craffa brachia in latum difFundens.
Caudex quoqiie crafTus unum ferme pedem.
Tolia quoque bifida ac interiora verfus nonnihil claufa proxime fi-
milia prioris fpeciei foliis , fed iis ut & ceteris majora , funtque pro-
fundiori fiffura incifa quam ilia primas fpeciei, &anteriora verfus
lateribus paulb magis contra6tioribus , tacStu lenia in adverfa parte ,
ubi venulas inter coftas intermedi^e minus exftant , colore magis
hyalo, in re6la viridi-fufciori.
Ilores J qui unifolio viridi-flavefcente & rubefcente , cralliolo ,
plicato & fegmferitis in inferiori parte feneftrato fuccinguntur , quin-
que etiam vel fex conftant foliis oblongo-anguftioribus, qu£e ungui-
culis longiufculis & anguftis funt, colore purpureo-valde rubicun-
do, quatuor autem vel quinque, tota fuperficie tam exteriori , qu^m
interiori purpureo-rubicunda, unum ad petiolum intus & extra ftriis
albis venulas inter purpureas depi6tum ac variegatum eft.
Stamina qu£e folium variegatum cum fuis apicibus viridi-dilutis ac
flavefcentibus inflexa refpiciunt, tria , quatuor, vel quinque funt ac
crafliora, ac ad exortum fex feptemve plurimis parvis filamentis co-
mitata , colore purpureo-valde diluto feu albicante. Inter ftamina
SilloiuA germen petiolo fuo fe prodit.
Gemma'Florum quinquangulat^e.
Silicjm hujus omnium fpecierum maximb longse fefqui-fpithamam
aut etiam duas ^quantes , latitudine poUicari , planse quoque com-
prejGTa? , recuse' & glabra2,
Fab^, quse cum fua longitudine in latitudine filiquarum confita?,
e^dem cum fabis prioris fpeciei forma & colore.
D d Tlores
6o H O R T U S
Flores hxc arbor fert totoanno, tempore pluviofp iiberiore pro-
ven cu.
VIRES EJUS.
Xy Adix mafticaca conferr in dentium & capitis doloribus trita &
appofita pro dolore arthritico , cum gingiberc ficco trita & in
un6lione adhibita pro raucedine ex pituita oborta , in decocto da-
ta. Foliomm decodlorum vapor dolores corporis fedat in parte affe-
6la exceptus. Flores fimpliciter comefti purgativi lunt. Cortex ,
Tlores & Frudm fimul triti & mixti cum aqua in qua macerata fuit
oryza , ferviunt apoftematis aperiendis & raaturandis.
JFIG. 55.
Denominandavideturhascfpecies, bus bifidis, flore imcnftus furpurafieme
Arbor ftliquofa Malabarica , foliis majori' firUto.
TE-
^b'- 34-
ye^uita - lua^tini . /at-.
o — -^
/ /
(!^^IT§^
ram
M A L A B A R I C U S. 6r
VELUTTA' MANT^AR U.
F I G. 34.
Elutta-Mandkru , quse tertia fpecies eft Mandkru , Fig.jf.
I lingua Bramanum, Davo- Mandarin y eft arbufcula
altitudine unius hominis , nafcens in arenofis.
Radix miniis crafia nee profundi in terram dc-
fcendens.
Caudex craflus unum circiter brachium.
lolia bifida quoque fimilia cum iis prioris Ipeciei , fed lateribus
oblongioribus ac profundiiis incifis fiint , & verfiis fummiratem in
cufpidem contra6tis , colore viridi-fufco in interiori , ac ad ftrias
coftularum nitentia , in parte autem exteriori colore viridi-ilave-
fcente , ac in ea parte groflioribus extantibus nervis inter coftas
ftriata.
Floresj qui folio feneftrato viridi & tenui fuccinguntur, funt albif-
fimi niillis tin61:i maculis , odoris nuUius , conftantes quoque quin--
que foliis rotundiolis , parum oblongis , qu^ venulis ftriata fubti-
lioribus.
Stamina in iis decern Candida e medio exeunt verfus unam par-
tem quoque inflexa , coloris albi cum apicibus flavis ac nonnihii
furre6lis in faftigiis , & cum iis tenerum germen iiliquarum , \ cu-
jus vertice filamentum crafliufculum exit , fe prodit.
Gemma H(?r^;?2 oblongo-rotund^.
'Siliqm minores caeteris , longitudine quatuor aut quinque polli-
cum , latitudine quoque pollicari , plan^ quoque ac comprejOfe &
glabra , nonnihii incurve verfus unam partem , ac dorfo rotundo
' latoque circumfcripta?.
Faha , qua^ cum fua longitudine quoque in latitudine iiliquarum
confitasacinterfepimentis diftin6t^, oblongo-rotundx , craflioloj
feu minus comprellse iis Chovanna^MandarU) ac multo minores co-
lons flavi minus rubeicentis.
E e * Tlorcs
^, H O R T U S
Flores hasc arbor bis terve in anno fert tempore pluviofo , ube-
riore prove ntn.
FIRES EJUS.
T N aqua decocla fa6ta lotione pellic hiimores corporis ; prolicna
quoque eft pro ulceribus fanandis trita & iis appofita. Radix in
oleo decoda fa6la perund:ione puftulas parvas in auricula natas fa-
nat. £adem dentiiim dolorem fedat manfa & iis appofita. CorUx
decodtus cutaneos corporis pruritus lotione fedat. Flores cum pipere
triti & fronti appofiti conferunt pro dolore capitis.
FIG. 34-
Hanc fpeciem non rtialevocari pof- [ labarkam^ fcliii hlfd^y fioTe £miid$
fe crcdidcrim Arhown fiit(iuofam Ma- fimto*
C ^ N-
"i nh-l^
9£ ""
pi^
M A L A B A R I C U S. ^3
CANSCHENJ'TOU.
FIG. 35.
'Anfchena-Pou eft quarta fpecies iW^Wir/^vocata,Fig:j^;
lingua Bram. Cantfanu , eft quoque arbor akitudi-
ne duorum ferme hominum , ramos quoque den-
fbs tranfverfim difFundens.
Radix intus eft corculo flavo.
Caudex eft craftitie ferme femipedis.
'Folia h£EC bifida & illis priorum fpecierum fimilia , fed multb mi-
nora , lateribus verfus anteriora , ut ilia primie fpeciei rotundiolis ,
ac ad petiolum re6lioribus oris , nullo ferme angulo in curvatis , in
utraque fuperficie valde lenia & pilofa lanugine , odorefuntforti,
maxime cum teruntur , velpertino ac no6i:arno tempore interiora
verfus claufa func.
TloreSi qui unifolio viridi-fuccinguntar^ albo-flavefcentes quinque
foliorum , qu^ oblongo-rotundiora & latiora ac unguiculis mutuo
convoluta funt ,* unum e foliis quod magis furredtum eft & angu-
ftius ac oris verfus inreriora contradbis ad unguiculum infignitum
eft pid:ura purpureo-rubicundo-obicuri coloris , qua^ folium par-
vum in fummitate acuminatum repraefentat. Odor eis nullus.
Stamina , quie quoque decern habent , albo-flavefcentia incurva-
tum verfus folium , quod magis furre6tum eft ac pidlura infignitum,
ornata apicibus oblongis & flavis. In medio quoque germen filiqu^e
ex fummitate filamentum crafliufculum ejiciens fe prodit.
Siliqua funt longitudine ut illie primas fpeciei , ac exteriori fuper-
ficie valde lenes & lanuginofa^ , cum teneriores funt.
'Faba valde parvae loculis fatis latis , qu^ interfepimentis inter-
ftinguuntur , contentse , cum fua longitudine quoque jacentes
in latitudine filiquarum, fimiles fabis Velutta - Mandaru forma
& colore.
Flores bis terve h^ec arbor in anno fert tempore pluviofo ube-
riore proventu.
Ff F/-
€4
H O R T U
FIRES EJUS.
n Adix fervit pro parotidibus aut ftrumis trira & iis appofita. Ra-
diets Cortex decotStus & epotus proficiiiis eft pro phlegmate,
ventris vermibus , hepatis inflammatione, uti & pro haemorrho'idi-
bus. Idem Cortex tritus & parotidibus appoiirus tumorem tollit , nc
eod. niodo ufurpatus confert in vulnerum fanatione & carnem ad-
ducit.
IF IG.
35-
Haze non inepte nuncupari pote- I bifidii mmorlbusy pre albo flavefientc
lit. Arbor filiquoft MaUbarica j foliit ] Jitiato.
M A"
/'( 'f '' 1^ <r f^f , ,,,
^/^l /
rarri .
An
MALABARICUa
^5
CM A K T T L
F I G. i6.
Ardm Imgwa Bram. Camj eft: arbor procera , ra-Fig.35.
mis denfis & opacis late tranrverfum difFufis , na- " '
1^^ fcens in arenofis.
II Radix crajda , ramos late Ipargens , exterius val-
pde nigricans, intiis cortice rubeicenre, quifaporis
^^ eft adftringentis , ligno albicante.
Caudex crafTlis , ambitii unius hominis amplexum implens , ligno
albicante , cortice craflb , qui exterius ex viridi nigricans , fub ex-
terior! crufta rubefcens.
Rami cinerei, teneriores, villofi ac fpadicei feu mufcofi coloris.
Folia hinc inde in ramis , furculifque petiolis brevibus, viridibus ,
rotundis proveniunt j funtqueipithamamlonga, quatuorquinqueve
pollices lata , forma oblongo-fotunda , anteriias cufpide oblongo-
angufta eminentia , in margine crenata ac denticulis acutis emican-
tia , contextura folida , crafia , fuperficie plana , in red:a parte vi-
roris fufci , in adverfa viroris communis vel clari , in utraque ni-
tentis , maximb in adverfa, funtque odoris fylveftris , nonnihil
gravis.
Ex cofta media quas in re6ia parte nonnihil eminec , Cojia tranf-
verf^in adveria maximb eminentes , tenuiter verb in redla, obliquo
annulari du6tu exeunt juxta marginem tra6lu longiufculo excurren-
tes ac in arcus finuati , venulifque fubtilibus traniVerfis , quas & in
fuperficie utrinque confpicuas funt, intertextse.
Tlores in fuperiori parte ramorum hinc inde turn fupra ex origine
foliorum , tum ex ipfo corpore feptem o6tove plus minus ad unum
exortum congregatim petiolis curtis proveniunt, funtque gemmse
parvse , quis apertas tres feries foliorum oiFerunt ; in prima interior!
ferie eft ftella quinque minorum craflbrum cuipidatorum foliorum,
qu^ villofa funt & fpadiceo-fufca , lenia ac nitentia inftar VeluH j in
fecunda ferie quinque folia funt majora, rotunda, parva, interiiis
cochleato-cava , fubrufaac pilis candidis maxime in oris obdu6ta,
quiB fingula unum cufpidatum folium ftella^ intra fe recipiunt : qu^
in tertia feu exteriori ferie funt folia quinque cufpidata , viridia , ex-
teriiis viridi-mufcofa, quasciim in gemmis funt llores exteriora folia
funt reliqua includentia i ex umbilico
- ' Stamina quinque inferius crafliola, viridia & pilofa, fupernb tenuia
&albicantia cum apicibus rotundiolis albicandbus fubflavis emicant
in fe globulum viridem, qui eft rudimentum frudus compledentia.
G s GemmA
66. * H O R T U S
Gemma Flomm rotundas & nonnihil viridi-mnfcofe.
Tru^lm, qui rami's petiolis curtis , craflis, ipfis ramis ferme du-
plo craflioribus appendent , ac pandi funr , rocundi feu etiam
oblongo rotundi , in fummitate fepe curro feu oblongo nodo
eminentes , cortice exteriiis rufo ac mufcofo & fcabro , intus vi-
ridi, qui in fe includit os pergrande, durum, crafTum & fubfla-
vum , quod intus alba, crafTiola & duriola carne obdud:um eft , &
in medio capacitate fatis grandi nucleis decern , undecim , plus , mi-
nus line interfepimentis intermediis repletum ; funtque nuclei pri-
mum cortice crafliolo , molli , albicantes &c flaviufculis pilis obfici ,
forma irregulares & angulofi , intus rcpleti medulla alba , quse pri-
mum liquida eft & mucilaginofa , dein cum planb maturi , obtedli
flint nucamento ofleo fcabro, funtque tum forma oblongo-angufto-
rotundi & cufpidati , intus oleoli.
iruBm ac prsefertim Nuclei gravis & fylveftris odoris funt, qui in
in foliis eft debilior.
Tlores hcec arbor toto anno uberi proventu fert , ut & Fm£iHS
copiofbs.
VIRES EJUS.
/^ Letrm quod ex Seminihtis 'BruCiuum educitur , proficuum eft pro
^^ doloribus fedandis, fanatque corpus fcabiofumac partis affe6l£e
pruritum tollit fa6ta perun6lione. Uem Oleum quoque oculis falfis
humoribus infeftatis , uti f^epe fit in profufis lacrymis , conferunt;
infuper IdemOleum cum cinere mixtum commodb apponitur vacca-
rum c^eterorumque jumentorum apoftematis ^ cum fru6tu didto a
Malabaribus Palega, mixtum , vermes in ulceribus pedum hominum
feu brutorum orcos enecat fa6la perund:ione.
FIG. ^6.
Hsec quoque ciim fit ex illis arboribus , quarum
nulla fit , quod fciam , apud reliquos autore^ men-
tio , nominari poterit Laurifolia AUUbarica , frtiSu of-
fco , melees continente.
An autctn In allis quoque Indis regionibus na-
fcatur, alTerere nequeo , praefertim cum inter plan-
tas meas iicaXis lavanenfes t Cejlontnfesj aliafque,non
reperiatur.
r
CAN I'
3J-
tintrrifn
L
(^a©n]' J^>^
cm^ "'"
MALABARICUS.
67
C A N 1 K A M.
FIG. 37.
Aniram quamor fpecies , una ejus nominis , fecun- Rg-j;:
da Cara-Camram, duo VaUi-Canir am,
Caniram^ ling. Bramanum Caro, efl arbor proce-
ra, ramis denfis lat^ fparlis , nafcens in arenofis.
Radix crafla, fupra modum amara & cortice fla-
vefcenre.
Caudex ambitu amplexum duorum hominum iraplens , cortice
cinereo-nigricante.
Kami cinerei hinc inde rubefcentes ac decrita exteriori crufta fla-
vefcentes, furculi teneriores viridi-fufci , nodofi cortice amaro.
Volia in furculis bina & bina ex nodis proveniunt ie mutuo in or-
dine obliqub decuflantia^ funtqueoblongo-rotundalatitudine maxi-
ma in medio , anterius rotundo-cufpidata , fuperficie plana , virore
communi in re6ta nonnihil nitente , in adverfa furdo j faporis valde
amari , odoris plane agreflis.
Cum cofta media ex qua hinc inde nervi tenues , tranfverii ac
minus oblique excurrunt ex petiolo CofiuU utrinque duas exeunt , in
re6la etiam parte nonnihil eminentes , ac obliquo arcuato du6tu an-
teriora verfus excurrunt marginem folii relinquentes, & quidem qua^
coft^e medi^ proximae , funt altb aflurgunt , funtque folia in recSta
parte nervulis eminentibus cancellatim contextis flriata j in adverfa
autem venulis feu tenuillimis nervulis in denfiores cancellos con-
textis dotata.
Tolm jam tum per intervalla deciduis in illis notis, ac veftigiis qu£e
relinquunt , nulla nova folia redeunt , foliaque nova & tenella tantum
ex fummitate furculorum fuccrefcentium prorumpunt.
Ilores in furculis ex nodis umbellatim proveniunt , funtque parvi,
quatuor , quinque vel etiam fexfoliorum viridi-dilutorum , cufpida-
rorum 6c crafliolorum cum pedunculo craflb, parvo, viridi, calyci ar-
610 quinque foliorum cufpidatorum infidentes , forma externa baud
diflimiles caryophyllis , odoris debilis baud injucundi.
Stamina in iis quatuor vel quinque cum apicibus oblongis viridi-
dilutis ex pede emicant , funtque pedi interius inferti -, inter ea fty-
lus viridi-dilutus , fupra apices emicans , qui b globulo viridi in ca-
lyce lito prodit.
Ilores ciim in gemmis promicant omnibus foliis vetuftis arbor eft
fpoliata , ac cum Gemmis Florum fimul Tenella Foliola velut nova ger-
mina prorumpere confpiciuntur.
H h Fru-
<58 H O R T U S
IruBm, quifolitarii, vcl etiam duo, tres , quntuor plnrefve con-
i^regatim farculis petiolis curtis appendent, rotunda mala funt glabra
abfque rugis colore primum viridi , dein aureo-flavo , carne , cum
immaturi llint , albicante & parum aquofa ; cum maturi , Candida &
mucilaginofa , cortice crafliuiculo & fragili , funtque Safaris val-
de amari.
Seminaj qua? intra carnem fru6tus confita funt, forma rotundiola,
plana ac comprefla , cum planis fuis fuperficiebus jacentia in longi-
rudinc fru<5tus, cortice, cum immatura funt, argenteo parum ad
fpadiceum vergente , maturi cortice exteriori inltar VeluPi viridis ,
'funtque pulpa valdeamara.
Tota arbor ob Amaritudinern Celebris.
Tlons fert tempore xflivo , pluviofo 'EruSius. .
VIRES EJUS.
"O Adix deco(5ta & epota purgativa eft, humores per inferiora eva-
■*-^cuans, quomodoetiam prodeft pro febribus pituitofis, dolori-
bus colicis, inteftinorum torminibus, ventris fluxibus eafdem quo-
que vires habet » fi in infuiione detur , vel fi ejus deco6bum cum mo-
mento piperis fumatur; conducit in podagra, ficum ejus deco6lo
pars aifedia ungatur , confertque fedanda^ vertigini capitis , atque
etiam in atra bili , fi ejus deco6lum cum lad:e vaccas mixtum ad
delibutionem capitis adhibeatur. Cortex contritus &: mixtus cum
aqua , in qua fuit oryza , flavor bilis fluxum reprimit. Folia decodla
rheuma feu catarrhos fiftunt , fa6la lotione corporis. Succm ex Fo-
liis exprelTus ac in deco6to datus capitis dolores fedat , largiias epo-
lus veneni vires habet mortem inducens , in ftercore hominis co-
mefto falus eft. Flores fedant dolores unguium, fi triti ac in oleo
Coqd Indici Qodii iis apponantur.
Ilfus Scminum in 'BruSiihm per duos annos continuatus , fumpto^
fingulis diebus uno aut duobus numero , efficit ut morfus venenatus
colubri , vulgb Cobra Capella di6ti , nullas noxas adferat.
¥IG. 37.
lidm Malabar tea folio & frultu amaricante , femim
plam compreffo , commode hsc ab aliis non dcfcripta
arbor , vocari poflet.
Coluber autem ille venenatus , five Cohra Capello
Lufitanorum , cujus morfus femina hujus mali fa-
narc ^ referunt Autores , frequcntiflimus eft in In-
fula Zalan^ & prae aliis venenatus, vocaturquc ibi-
dem N^jrf & Na^haja : obtinetque illud particula-
rc , quod in pofteriori colli parte, confpiciHi figu-
ram gerac , diftinctis coloribus expreflam : uti quo-
que in ipfius exuviis , in Porticu Horti Academi-
ci Tufpenfis , viderc licet. Quas anno praeterito >
munere Domini Hermans , [cum aliis rarioribus ac-
cepimus.
jsri-
9? tit Cdf}l(Lt'nm . iatr
6:)co ^J(^a^^. '7^'ZJ
^\d{9>
inzfu
<%• 3<5
MALABARICUS.
c^
N 1 L 1 C A M A R A M.
FIG. 38.
iHcamaram, lingua Bram. Anvaliy eft arbor altitu- Fig.j8.
dine quatuor hominum , ramis denfis tranfverfum
difFufis , nafcens in arenofis & petrofis.
Radix ctaffn eft, plurimis capillatis fibris fe ter-
T2d affirmans cortice nigricante , qui3e fub crufta ni-
gricante intus nonnihil rubefcit,
Caudex aoiplexum unius brachii ambitu implens , cortice nigri-
cante ut & rami,
Tolia , quse in furculis tenuibus , rotundis ac fpithamam & paulb
amplius longis , qui hinc inde e ramis vel folitarii, vel bini, terni , vel
quaterni ex eodem nodulo exoriuntur , breviflimis petiolis prove-
niunt , in duabus feriebus tranfverfim & paulo obliquS anteriora ver-
fus reclinata , & cum planitie fuarum fuperficierum furculos medios
fecantia, funtque parva , oblonga &angufta, latitudinis ubivis uni-
formis , plana , tenuia , folida feu denfe textur^e , una tantum venula
in medio ftriata , in re6ta parte virore fufco , in adverfa claro-diluto,
funtque tempore velpertino feu no6turno , qu£e in eadem ferie funt
claufa ac ad fe mutuo decumbentia , ad pedunculos autem fingulo-
rum foliorum cauliculi pun6tis cufpidibufque utrinque e latere emi-
cant, quo ipfo maxim^ cum foliisnudati funt, fcabri &afperi ap-
parent.
Floresc^i cauliculis foliaceis, maxim^in eorum inferiori parte,
ut & ramis, ex quibus cauliculi foliacei prodeunt, plures congre-
gatim infident , parvi fex foliorum anguftorum albicantium , haben-
tes in medio ftamen albicans cum nodulo feu apice flavo , qui poft-
modum obfcure rufefcit, odoris nullius.
Gemma Flomm rotunda & albicantes.
Fm£tm, qui floribus deciduis, ramis & furculis ar6te infident,
funt piano- rotundi , duri viridi-diluti, edam cum maturi funt ac non-
nihil tranfparentes , fex fubtilibus venulis qu^e in verticem concur-
runt , in longum ftriati, carne fucci plena, tranfparente ac viridi-di-
luta , qufe faporis eft acidi , deledtabilis & fubadftringentis , funtque
in eduliis j funtque furculi foliacei , quibus fru6lus infident , parte
inferiori foliis nudati.
In medio fru6tuum OJftctdum eft durum , lignofis filamentis ob-
fitum , fex lateribus rotundiolis , quorum tria oppofita magis pro-
minent, conftans, ac per fex intermedia interftitia , qu^ angulis
I i aiftri-
H O R
u
70
adftrida funt , in fex capfulas , in quibus fingulis unum femen con-
tinetur, dillindum, funtautem
Semma'^2XS2iy rriartgulatia, duobns lateribus redis & nno ro-
tundo circumfcripta , primum albicantia, dein colons rubri-ob-
fcLiri ac nitentis.
FIRES EJUS.
T^ Eco6ta in aqua fervit pro morbis endemiis. Folia ejus tenera &
^^ in la6le acidoepota conferunt fluxui dyfenterico. TruBm ex-
iiccati be in pulvere cum la61:e acido fpifib di6i:o Tajr dati quoque
in dyfenteria profunt. lidem in decodlo dati proficui funt pro febre
calida , uti & pro ardore pedoris , cum faccharo deco6li & epoti
vertiginem capitis fedant. Aqua, quae exFr//^/todifli]Iatur, epo-
ta ardori jecoris reftinguendo convenir.
"BIG. 38.
Arborem haric dehomindre placuit , Acackfoliis ka-
labarkamj fruliu rotmdo, femine triangulo. Imo plane
non vererer ad Acmam referre , ni frudus obftarct^ qui
nullam cum ipfa affinitatem obtinet. Proveniunt au-
tem cum in aliis Indiae regionibus , turn praerertira in
Infula Zetlan, variae AcacU fpecies , Europaeishaftenus
incognitas. Praster enim legitimam five ^gjptiacam,
qax foliis Scorfididis Leguminofo C. Bauh'mo dicitur : Al-
teram florefulcherrhno Cat, Taris. qux Americana dici
confuevit, ScFarnejianam Aldinl; frequens ibidem na-
fcitur Acacu genus, flofculosferensluteosracematim
cohsrerites, filiquismajoribuslatis, fhnhyVVdwuUthrd
Cingalenfibm di£tun\y a VVawuhy ideftjvefpertilione,
quod ejus fpinulae fimiles fine unguiculis vefpertilio-
num, quibus tanquam hamulis, arborum ramis, in
India obfervantur affixx. Huic quoque floribusnoh
diffimilis , filiquis oblongis minoribus , quibus fc-
mina majora exteriiis infigniter protuberantia confpi-
ciuntur^in fylvis paffim crefcit^vocaturque Cingalenfibui
Cathukaraba, a grate acido foliorumfapore. Praeterea-
que AcacU foliis nonnullx alias obfervantur , inter quas
haec ab Autoribus defcripta, etiam numeranda venit^
ODAL^
■ ^'^^- 39-
MALABARICUS. n
T> A L L A M.
F I G. 39.
Dallam , lingua Brartianum Uro 3 eft arbor alti- k&j?:
tudine duum triuiiive hominum , nalcenfque in
arenofis. .
Radix fibras capillatas in latum fubtus terram
emittens, cortice albicante fubdulci & fubamaro.
Caudex craiFus , unius hominis amplexum ambi-
tu implens ramorque rortuofos difFundens , ligno molliffimo cum
corculo intus rufo , cortice la6leo-cinereo-fufco , qui amarus &
mordax eft ; in furculis teneris cortex exterior viridi-fufcus , ac li-
gnum ex filamentis minus tenacibus conftans.: corculum intus vi-
ride & humidum.
Folia, quas hinc inde in ramis & furculis petiolis crafUs^ fn inte-
riori parte planis ac viridi-dilutis & la6leis proveniunt, angufto-ob-
longa funt , ac linguiformia ad petiolum ftrid:a , anteriora verftis
latiora, ac in cufpidem brevem & anguftam , quas verfus adverfam
partem nonnihil refle6titur , Gontra61:a : funtque textura crafla , fo-
lida , la6tea, moUia, fuperficie lenia, glabra &: nitentia maxime in
parte redla , ubi viroris funt fufci , fapore amaro & pungente.
E cofta media, quas crafla eft & viridi-diluta & albicans , & in
adverfa tantum eminet , Ner^uuli valde fubtiles intra folium & parum
in adverfa extuberantes tranfverfo ac parallelo du6tu exeunt Venn-
lis fubtlliflimis intertexti.
Flores, qui umbellatim proveniunt in petiolis longis , craflls , lan-
guidis , la6i:eis , viridibus , qui fupra ex fummitate caulis erumpunt ,
funtquinque foliorum albiifimorum, cufpidatorum , qu^inferiora
verfus contra6tiora funt, cum uno latere latius excurrentia, atque in
parte , ubi minus excurrunt & re6tiori ora funt, crafliora , &: in un-
guiculis colore flavo feu croceo , infidentque cum pede crafliolo vi-
ridi diluto calyci, quiquinque foliis oblongo-anguftis , cufpidatis,
crafliolis, interius albicantibus , exterius viridi-dilutis conftat; ex
medio florum emicant Stamunmla tenuia, quinque, qu^ crafliolis, fla-
vis , ftriatis ac furre6bis apicibus juxta unguiculos foliorum dotata
funt, ac pedi interiiis inferta, & cum iis flylus tenuis, liber, albi-
cans cum nodulo craflb ac pyriformi in vertice ex primordio fru-
6bus qui infra calycem eft, prodiens^ floribuscum fuis pedunculis
b calyce decifis fuccedunt.
Fmiim, qui petiolis crafliolis, longiufculis , languidis ac pandis
appendent , funtque mala grandia oblongo-rotunda & nonnihil
K k plana,
7^ H O R T U S
plana, ac in parte ubi magis comprefia, tenui fulco in longum ftria-
ta , pondere valde levia, cum parvula , ac tener^ ^tatis , oblongo-
angufta ; conftantia cortice exteriori tenui, glabro, Ia6teo & viri-
di-flavefcente ; ad corticem intus pulpa tenui , albicante & la6tea ,
quas faporis eft aquei.
In medio os eft grande, referens nonnihil exemplar cordis huma-
ni , conftans nucamento duro ac ofleo , quod exterius fub pulpa
mali lato interftitio filamentis lignolis & albis reticulatim pertextum
ac inter cancellos fungofa albicante pulpa ftipatum eft ac pulpa cor-
ticis circumdatum , includitque nucleos duos albos , candidos , qui
interfepimenro crafib , duro & cartilaginofo extuberante ac nuca*
mento oileo afExo , a fe mutubfejun6tifunt , funtque nuclei forma
oblongo-rotundioli cum fua longitudine liti in longitudine corculi ;
una parte , qua interfepimenro adjacent , piano , altera rotundo &
pariim convexo latere , ac majori craffitie ad bafim oilei nucamenti,
faporis amari , in teneris autem nucleis pulpa fub cortice candido eft
inftar albuminis ovi, feu mucilaginis clara^ ac pellucid^, quas etiam
fubamara eft.
A^ud hofce Aledicos non eji in ufu.
FIG, 3P.
Hanc arborem > Mangoi vulgo dliflas arboris , efle
fpcciem, fiquispronuntiavcrit,a vero non aberraturum
credidcrim. Veriim cum Botanologi pluresrecenfeant,
eafque vix nifi nominibus defcribant , vix videtur affi-
gnari pofle, ad quamdemuiu ha^c referri debeat vel
poilit. Interim nobis erit Perfiu (imilis angufii fol'm ^ ojfc
cotdU Immamfiguray hhm nucleos conunente.
Tranfmifcrat quoquc jam fepius laudatus Domi-
nus Germans hoc anno, ex ZeiUn^ ad Excellentiffimum
& lUuftriflimum Dominum de Bevernwgh c^^xnmwis
fcientiarum , & imprimis Rotanices Patronum & Moe-
cenatem fummum , illud Mangos genus , quod ab Aco^
(ia Mangos Bravos , & fruftu venenato a C Baub'mo
dicitur > veriim moleftiarum itineris , & cceli frigi-
dioris impatiens, fcrmc exaruerat , antequam ad has
eras appuliflcr.
MAIL^
^■4.0
iTlaii-anJcni /at-.
<5T7^
vratn .
^
MALABARICUS;
Y^
MA 1 L^AN S C H I
F I G. 40.
Jil'Anfchi eft arbor altitudine trium homl-^'s^"-
num 5 ramis denfis & opacis late fparfis , naC
cens in arenofis> didta lingua Bram. alMety,
%adix crafla& profunde fedemittens 5 fi-
bras hinc inde dimittens cortice cinereo feu
' albicantcqui fub exteriori cu ticula rubefcit,
intus albicans eft.
Stifes ambitu paulo minus atnplexum unius hominis itn-
plens 5 eftque cum ramis cortice cinereo , ligno duro & al-
bicante , intus cortex ramorum minus vetuftiorum fub ci-
nerea corticula viridefcit.
FolU furculis tenuibus ? brevibus , qui etiatn bini , terni,
quaterni congregatim ramis cra£Doribus erumpuntj bina &
binavelfolitariaproveniunt, iique breviffimis pedunculis
infident j funtque parva ? oblongo-rotunda &angufta, an-
teriiis cufpidata 5 fed etiam rotundiola ? ad petiolum ftriata ,
contexturatenuiajfuperficieplana & glabra 5 viroris com-
munis & nonnihil nitentis , faporis fubamari.
Ex cofta media CofiuU etiam in reSa nonnihil eminen-
tes,qu3e arcuatim in fe invicem incurruntjcxeunt venis nul-
lis confpicuis intertext^/apore fubamaro & odore nullo.
F/or^xproveniuntinfummitatefurculorumfoliaceorum
in parvisjtenuibusj rubris petiolis plures congregatim ac ra-
cematim, funt autem parvij odoris baud injucundi^horten-
fisj quatuorfoliorum ex albican te fubflavorum, criTpato-
rum, latiufculo intervallo a fe invicem difiantium, qu^e
poftea magis f lavefcunt.
Stamim in iis 06I0 albican tia apicibusgrandiufculis & fub-
Havis dotata , quae bina & bina ex foliorum intervallis emi-
cant ; in medio fe prodit globulus viridi-dilutus & rotundis,
qui primordium eft fruftus cum flylo albicante in vertice.
Cal:jx quatuor foliorum cufpidatorura & viridium.
Floribusdeciduis fucccdunt in racemis "Baccie rotundjs
L I cum
74 H O R T U S
cumipiculoin vertice ac calyce fuo inferiiis ardte conten-
tas, feminibus numerofis repletce 5 &carne intra femina,
faporis adftringentis j primum virides > dein rubefcentes ,
poftnigricanteS'
Semiua f unt oblonga ? cufpidata j angulata cum bafi ro-
tunda ad corticem fita > ac alia in fuperiori j alia inferiori
baccarum cum 6.xi&\on parte feu cufpide interiora bacca-
rum refpicientia 5 primum fubflava > natura fulca acnigri-
cantia.
Flores fert femel tempore pluviofo.
R
FIRES EJVS.
Adix in decodlo data conducit in doloribus pedum ex
podagra natis. Folia in decodio cum faccharo data 5 feu
fimpliciter & in ladle epota conferunt pro idiero. Succus ex
Foliis expreflus & in ladle vaccse cum faccharo epotus > uri-
nantibus materiam albam & purulentam prodeft.
F I G, 40.
Lubuit banc plantam appellare Oxycamhi affi-
nem Milabaritam raccmofam fubflavo florc. Si
cui tamcn obftcnc femina , ( qujc an dura fint &
ofTca, vcl molIiufcula& membranacca & Aatores
nonaddunc) <Sc ad Rhamni ipccicmreferreoialit;
neccumeoIiUi^ibo*
til nil! Ill 11 . Lt-.
^^^-a —
dl c^V^ ^''"'"-
^tj* -f^
/ vV^A: • \
J
M A L A B A R I C U S. ' 7^
C U M B U L U.
F I a 41.
Vmbulu \mg. Bramanum TBon-Faro , eft arbor ^'S'*^
procera ramis ex medio caudicc in altiim, mi-
nus vero in latum difFufisjnafcensin arenofis.
"JR^dix albicante&craflbacmollicortice,
qui fubamaruseft, ligno albicante, fibras
longas emit tens.
Caudex ambituampIexumuniushominisexcedens> ve-
ftitus cortice crafliolo & molli , qui exteriiis crufta albican-
te obduclus eft & fub ea nonnihil viridis , intus albicans o-
dorem calcis ^mulum fundens.
'^mi &furculicinereiacnodulis hincindeinterftinili,
teneriores virides.
Folia , quae longisj rotundisj craffiolis, languidisj viridibus
petiolis bina 6c bina in nodulis proveniunt ac fe mutuo or-
dine decuflant , oblonga funt ? in longicudine unam fpitha-
mam&duostrefve pollices? inlatitudine duos palmosse-
quantia ? ad pctiolum maxima latitudine ? ciim minora funt
form^ rotundioris & miniis oblongas, anteriora verfus fen-
firacontradaSc in cufpidem oblongam definentia, funt-
que tomentofa Janugine obfitaj maxime in adverfa & Jenia,
viroris in reda valde fufci & parum nitentis, in adverfa clari
ac diluti , odoris nifi fylveftris , faporis amari.
Excoftamedia^quas Cofi^ excurrunt in adverfa parte &
foliim eminent? ac a margine reflexse arcuatis duftibus mul-
tiplicibus > quibus minores arcus verfus marginem fuper-
indudti funt , in fe invicem deferuntur ; prope ad petiolum
quoque utrinqueex cofta media cofta exit ramos quatuor ,
quinquevc majores verfus marginem dimittens 5 ac arcua-
tim in fe invicem conducens > funtque inter coftas tra61:ibus
fuisreSam folii partem ftriantes ac nervis numerofis tranf-
verfis intercurrentibusj Scfolum in adverfa parte eminenti-
bus, qui tradtibusfuisreflam quoque partem ftriant 5 co-
rn itatse.
Flores in furamitate furculorum plures congregatim brc-
vifTimispedunculispandi proveniunt? funtque flavi forma
M m inftar
^^ H O R T u s
inftar cucullorutn , laciniis feu foliis quinque rotufldiolis ,
craffiolis>quorutn unum majufculum eft & latius ac cseteris
longius propendens > quatuor reliqua verfus exteriora re^
flexafuntincifijfuperne ad folia feu lacinias latiores quam
parte inf eriori , ad calycem atque ad partem folii latioris &
Jongiorfs magis protenli & convexioris , coloris interiiis fla-
vo-ciari , exterius ubi tenuiter pilofi funt ? flavo-fufci , odo'
re nonnihil debili 8c non injucundo.
Stam'ma in iis quatuor flavo-albicantiaac nonnihil inflexa
verfus folium majus5qusedotatafuntapicibusgrandiufculis,
flaviufculisacinferiori cucuUi parte interius inferta funt,
duo prsecse ten's emicant; inter ea ftylus flavo-albicans fu-
periusbifurcatusconfpicitur? quiexviridicapitulo, quod
in calyce refidet ac fundamentum fruftus eft ^ excurrit.
Calyx brevibus in oris eft cufpidibusardte f lores includens.
^emma Flortm viridi-fubf lav^ j oblongSB , foliis fuperne
in quinque angulos complicatae.
FruBus , qui calyce f lorum priraum in to turn & arfte ex-
cepti funt ac brevibus pedunculis appendent , oblongo-ro-
t undijparte fuperiori crafliores, hinc inde tuberculis extur-
gentes, carne intus fucculenta? f lava> fubdulci&amara^cu-
jus humor expreflus unSuofus redditur flavo intenfo acru-
befcentc colore manum tingens? cortice craftb? primum vi-
ridcs^dein f lavo-dilutijodoris quoquedebilis^non injucundi.
In medio continetur unum officulum albicans , obloh-
gum 5 durum, glabrum, pyriforme? acacutis tuberculis
hinc inde eminens , parum nuclei in fe continens.
Bis in anno fert flores.
VIRES EJ1)S.
"^Adix in decodlo data addito pauxillo oryz» prodeft in fe-
bre fymptomatica comitante podagram feu dolorem ar-
thriticum.£W^m data in lad:e acido velin Oieo Sirchelimpro*
ficua eft pro flatibus & dolore thoracis, ^dicis Cortex contri*
tus & in aqua decodlus ju vat in febre fngida,idem contricus
& per toftionem in pulvercm redatbus fervit in podagra fafla
perundtione partis afFecStse. In ladle acido datusinteftinorum
fedat tor mina^ad quod etiam confert fuccus foliorum epotus.
F I G. 41.
Arbori hie defcriptie nihil eft quod addatn nifi quod appellandam cenfcam Htum hUlahm^m
unclHofam, jiorccu(ulUt«. '■
:%.^4
J cLf'antlt . lat
6^ ts^r^ 4flS30 ^ye^- ^^^'^
o V
rnni
\
MALABARICUS. -jj
P ALEGA^P AJANELI.
«
FIG. 44.
qjljanell dux fpecies funt , Talega-^ajaneli i^'^"^^-
6c Tajdneli.
7*a/ega-TaJaneliling. Br^im.'pavanclicUy eft
arbor procera nafcens in arenofis , rathis mi-
nus in transverfum diiFufis.
^dix fibrofa ramos quaquaverfiini emit-
tens cortice craffb , molli , qui exterius eft rufFus , intus
ex viridi flavefcentis colons , faporis fubamari , ligno al-
bican te& molli, qui facile in filamentaprotrahitur.
Catidex ambitu unius hominis amplexuhi implens^cortice
cinereo, & rami qui fiib cinerea crufta virides funt , tene-
riores virides , fcabri feu ob punftula afperi , grandibus no-
dis , ex quibus ramos transverfos binos & binos ejiciunt, ex-
tuberantes , funtque iritus corculo fungofo &albicante,
ligno paUco ad corticem, atqueadeovalde leves: ciim ve-
tuftiores funt , decidunt , notas relinquentes, in quibus
etiam novi erumpunt.
Fo//^infurculislongis interiiis lira ftriatis ? qui ex caudi-
ce ipfo vel etiani ejus ramis crafEs in quos diiRifus eft , prod-
eunt, iimplicesac in niillos ramulos divifi ac quinque fexve
cubitisplus miniis longi funt, petiolis curtis ac interiiis
ftriatis bina&bina&numero terna; quina , feptena ciim
unofblioin extremitate proveniunt, funtque forma cor-
dis humani, ad petiolum rotunda ora j'anteriiis culpidean-
gufta eminentiai contextura tenuia & mollia , iuperficfe le-
nia 5 viroris in refta parte fufci , in adverfa clari , faporie fub--
amaro 8c fyl veft. &odore.
Ex cofta media Cofta in adverfa foliim parte eminentes
obliquo annular! du6lu exeunt 5 ac a margine reflex^ in fe
in vicem incurrunt , funtique comitates J\(ervu/if tranfverfis
in adverfa folum parte eminentibus, ac FenuHs cancellifor-
miterinfeinvicemdudtis, qu^ in adverfa tantum confpi-
cu£Bintertext^3 odoris gravis.
/^^r^^j- in apiceramprum proveniunt plures cbngregatim
petiolis crafEusculis & viridibus , funtque gran des campa-
O o ni-
78 H O R T U S
niformes cum collo oblongo , Sc ad unam partem nonni-
hilinflexo ;, calyceoblongo-rotundo&: profundo infiden-
tes, conftantquefexfoliis crafliolis, quorum quatuor quce
ad concavam colli partem fuflt exteriora verfus maxime re-
flexa 5 duo quas ex adverfo furre£la & minus inflexa : funt-
que folia fungofa nullis perdu(3:a venis confpicuis , in oris
crifpa& corrugata duabus pluribufve liris profundis exte-
riiisinlongitudineftriata,- fiores autem funt coloris maxi-
me interius albicantis feu ex albicante fubflavi , exteriiis in
colli convexa parte foliisque furredlis qu^ verfus eam par-
tem fita funt , ftriis rubefcentibus tinfti , odore foetido.
Stamina in floribus quinque crafEola & nonnihil inflexa
ex albicante fubflava feu viiridi-diluta , ac verfus folia furre-
(Slajacentia , acininferiori parte, quascrafliora funt, col-
lo interius inferta fell annexa, geruntque apices incumben-
tesflavos, latos, ac ad unam partem in duas anguftas laci-
niasconti*a(9:os; cum ftaminibus emicat flylus tenuior &
albicans , in fummitate in planum extenuatus , qui ex pia-
no albicante acfubflavo capitulo, quod rudimentum fru-
(Stuseft, 6cinfundocalycisiStumerumpit.
Calyx crafliolus laxe collum floris excipiensin bra pariim
cufpidatus ac ad concavam colli floris partem viridi-alfai-
cans, ad convexam rubrb-obfcurus.
^ernma flomm oblon go-rot un/dae primiiiii virides, dein'
ciim fe ex calf ce magis produnt , apice rubro-obfcuro.
Fmciusy qui floribus deciduis fuccedunt, prasgrandesfunti
forma velut mach^r^ , tres fpithamas longi , lati unum
palmum , crafli unum ferme digitum cum oris ad unam
partem nonnihil reflexis conftantes cortice crafliolo viridi,
qui exterius viridi-fufcus eft , ac dein magis infufcatur , in-
teriiis primiim viridi-dilutus feu albicans , tenera ac humi-
da carne, qu^ dein in lignofam duritiem evadit, ac fla-
. vum colorem aflumitobddftus , funtquein cortice exte-
rius in medio in longum in utraque parte uno fulco ftriati.
Interius in medio fru(!T:us latum filamentum eft , juxta ejus
latitudinem in planum extenfiim , quod primiini tenerum
ficalbicans, dein cum ficcum, quoqueduriolumacveluc
coriaceum eft , eftque turn velut lingua diftinguens fru-
stum in duo loculamenta, in quibusfinguiisfeminainnu-
mera continentur. Semina
M A L A B A R I C U S. 78
Semma autem lato-rotunda & valde plana feu comprefia
cum umbiJico longiufculo membranaceo albicante invo-
lucre ami6la , & lata hiembrana pellucida albicante circum-
cin£ta, jacentque feriatira in planum in fuis involucris,
alia proxime ad unam , alia ad alteram oram ; nudata fuis
involucris viridiafunt5cdenfascarnis , faporisnullius,
FIRES EJUS.
f~^ Ortex arboris fervit pro confolidandis fra(3:uris & fcif-
furis tritus & cum vino appofitus. 7^^/x in decofto da-
ta in hydrope prodeft. Eadem cumolto decofta ad capitis
corporisque male affeili undlionem adhibetur. Folia tenel-
la trita & una cum Croco ^5M^alabarico ulceribus admota ad fa-
nationem conferunt.
F I G.
44.
Mirandum hanc arborcm , Ccjlonenjlbmc^oc^z cflTc
indigenam , ejus fiUquae inde ad me transmifTx teftantur:
adherent illaequatuorunipcdiculo 5 &tres fermc pedes
jongitudine; latitudine auteriijdimidiunfia^quant. Cum
aatem prxtcr nomina a noflris Autoribus cxhibita , alia
expifcarinondumlicucric, vocandamcenfeo, Arhorem
JiliqHofam Malabaricam , cor data folio', JyuUh maxima
eblongo flam , femim membranaceo^
:PaAi. far.
^- 45-
ratn ,
M A L A B A R I C U S. 79
P A J A N E L I.
F I G.
45-
^ aJljdneU y qusBcftfecundafpeciesling. Bram.Kg-4f.
% T>avandicuy eft arbor procerajramos in altum,
I miniis vero ifi latum difFundens , nafcens
inarenofis.
!Z^^^/x late fparfa, corticecraflb, aqueo,
cinereo-nigricante , intus albican te, fapo-
ris fubamari , in ramos fparfi , ex quibus hinc inde novi
ftirpes circa medium caudicem expmlulant , ligno albican-
te& miniis dense contexto, quod in filanienta facile pro-
trahitur.
Caudex ambitu amplexum unius hominis adimplens > li-
gno qiidque fragili &in filamenta fe findehte , cortice quo- *
que cinereo-f ufco,
SurcuH qui foliis veftiti funt e caudice egrediuntur , funt-
que fimplices in nullos furculos di vifi , quinque , fexve am-
bitus plus minus longi , viridi-diluti & nonnihil fcabri feu
"pun6tulis afperi , irotundioli ac in una parte , quas cum inte-
riori foliorum convenit/anguloacutoeminentes^nullisex-
tuberantes nodulis , ut illi primse Ipeciei , intus etiam fun-
gofi & albicantes , ligno pauco ad corticem , atque adeo val-
deleves : lurculi novi e fummitate caudicis tantiim erum-
punt 5 inferioribus vetuftis deciduis , ac notas relinquenti-
bus.
. FolUj quae in iisrarriis paflim biiia & bina j feu nonnihil
a fe iiivicem diffita petiolis curtis, languidis, interiui
ilriati^, proxime ad angulum , quo eminent , tranfverfa
proveniunt , multo majora fuiit illis primse fpeciei , lon-
gitudine fpithamas & amplius , forma oblonga , laterum
diiformium , quorum illud , quod caulium faftigiuni refpi--
citjdiiploferme aniplius&rotundidrisorsereliqud, iacex
inferiori parte petioliegredieiis, anteriiis in cufjpidem an-
guftam contrafta , in refta parte viridi-fufca , in adverfa cla-
ra, novella autem rubra feu hdpatici cbloris 5 odorismale-
blentis, texture groffioris.
CoJiuUy qax ex media cbfta in iidverfa bbliqiio arciiatd du-
P p £lu
8o H O -R T U S
(Suexcurruiitamargine reflexie multiplicibus arcubus in
feinvicem incurrunt , ramulos tranfverfos , qui in adverfa
foliim extant , ac venulisintertexti funt, ex fe diftribuen-
tes ; funtque folia in coftarum nervorumque trailu in redk
parteftriata.
F/or^jquoquecampaniformesacfimiles illis prim^ fpe-
ciei, veriimhiquinquefoliis incifi funt, quorum tria ad
concavam colli partem exteriora verfus maxime reflexa >
duo qu£E minus incifa , furreda & nonnihil reflexa funt , ac
folia multo craffiora 5 magis fungofa, ac in oris pilofa feu
lanuginofa funt.
Stamina in hifce floribus tantiim quatuor , qu^ bina &
bina apicibus albicantibus 5 qui'finguli inftar duorum lin-
teorum ex fummitate dependent, arcuatim a fe mutuo in-
flexafunt.
Ca/yx fpifio ac mucofo la<9:e , quo etiam florum exterior
fuperficies munfta, intus obduftus ; funtque flores uti
folia odoris maleolentis feu fcetidi.
pruBur plane iidem.
VIRES EJUS.
|7 Ollis ejus pinfis & tritis & una cum Care(rca,id eftt^kf/r^k-
lano Citrino maceratis in pirulis utuntur ad tingenda lin-
teamenta colore nigro ^ quae in fuis exequiis gerunt.
I^dix trita&decoftain oleo pro capitis dolorefervit fada
perun&ione, quo modoufurpata catarrhos & quofcunque
humores pituitofos caput obfidentes educit. Cortex radicis
in decofto datus tumoribus refolvendiscommodus eft. De-
co6kumexCortice&cFo!nj fimul tritis in un6lione corporis
pro puftulisac ulceribus fervit;
FIG. 45:
Cumhscarborapraecedentenonnifi foliorum figu- 1 lUUhark^, folio majorc mncronatoy frnti^ m^xim^,
-^ , & fitu, &quadantenus florc difFcrat, frudu au- 1 obUngo^ flam ^ fimmmembramc(9^
;cm & fcminc convcniat, hinc nobis erit ArhrJiliqHoJh I.
r3
tern
f^
r^i ^ ^
^ n^am
-HA
MALABARICUS.
PAL A.
8i
F I G 4^.
Jla quatuor Ipecies funt , quarum una ejus Rg. 4<j-
nominis , fecunda CurutH-Tdla tertia Coda-
ga-Tdia^ quzTtQ,Caicotten-TdIa. , .
Tdia ling. Bram. Santenu:, eft arbor valde
procera , rami's tranfverfum late fpar fis , na-
iciturque in arenofis.
"S^dix profunde terram intrans , radiculafque fuas late
difFuildens, cortice flavo-obfcufo feu rufo , qui lafteus^
valde amarus eft.
Catidex craflus duuni trfumve hominum amplexus im-
plens , eftque cortice cum ramis cinericeo ac Ia<3;eo & ligno
levi ; rami veteres e nodis plerunque tres quatuorve furca-
los diiFundunt*
Folia tQtnz> quaterna, quinavefimulfurculorumfum-
imitati in nodo infident tranfverfum in orbem expanfa?
funtqiieformaoblongo-rotunda, an teriiis rotunda orafeu
etiam cufpidata, & ad petiolum ftricSte contradta ac velut
linguiformia, contextura folida, denfa & la£tiplena , fu-
periicie plana glabra ac lenia, in re6ta parte virorefufco&
nitente , in adverfa valde diluto feu albicante ac furdo.
Ex coftacrafla, viridi-albicante, qu^ etiam in re61:a tenui-
ter&alte in adverfa eminet ac crailiufcula & lata eft, Fen^
fubtiles numeroffe refta tranfverfim ac parallelo traftu prd-
ximeadmarginemexeunt, indereflexse in fc invicem in-
currunt 5 limbiim relinquentes in fuperficie utrinque con-
fpicuasretlamquefolii partem tenuiter ftriantes; funt aii-
tem folia fapore amaro.
F/orex fafciculatim proveniunt in furculisn6doiIs& viri-
dibus, qiii fupra JFolia e nodulis ramorum quos cbmpleftun-
tur, rem prorum punt, ac pi u res ut quatuor ^i quinqueve
ramulos ex iingulis nodulis proferunt fingiilis ramulis qua-
tuor, 4^inquevel plures limul in fummitate infidcntes;
funt autem albican tes 3 fubvirides, cdriftantesquinquefo-
liisrotundiolis , quas verfus unguiculosanguftiora , in oris
ruguliscrifpataacrigide inflexa verfus exteriorem partem,
q ■ liiillis-
82 H O R T U S
nullisquevenulis ftriata funt , infidentque pediculo albi-
can te, qui inferne&fuperne crafEor eft, calyciar£lo qua-
tuor foliorum, ac in umbilico feu orificio, folia infeita
funt capillulis orbiculatira cin<3:us ; funtque odoris jucun-
di&fortis, fed gravis, qui catarrhos & gravedinem exci-
tat ac caput ofFendit , ob quas noxas invifi funt.
Stamina in floribusquinquetenuia pediculo interiiis irl-
ferta&pilisalbicantibus obiita , quas prope orificium fupe-
riusapicibusflavis&liberis eminent: inter ea ftylus albi-
cans tenuis ac liber eft nodulo flavo dotatus , ortum ducens
excapitulo parvo , viridijquod rudimentum frudtus eft, ac
incalycefitiim.
^emm^Flormi oblong6-rotundce6t conies, ac inter pe-
diculum angufto circulo conftri<9:^.
FrtiBuf, quiplures congregatim furculisapperidentjfunt
filiquas oblongs cubitum ferme longse , quse angufto, com-
preffie J ac virides , intus lade plenas, in fe recondentes parva
numerofa feniina plana , oblonga , cum fualongitudine ja-
centiain longitudinefiliquarum , ac gX anteriori &pofte-
riori oculo p6nicillum argenteorum filamentbrlim ejiciunt
in unam feriem per filtoenta implicita , & colore viridi-
flavo feu rufo funt.
H^carbortotalafteaeft, quod & casteris Ipeciebus eft
commune.
F/ores fert femel in anno in fanmno.
VIRES EJUS.
4
Cbrtex ejus tufus & in decodbo datus commodus eft ventri kniendo, ftomacho
roborando flatibusquc difcutiendis ac ardoribus jecoris reftingucndis -, idem
in decodto datus addito momcntb {alis &piperis ftomachi concodlionem adjuvat.
Idem tritus & fimpliciter in aqua calida epotusprodeft in febre frigida, & hoc
modo etiam lumbricos enecat. Idetn tritus una cum. aqua & ulceri appofituS ad
ejus fanationem & purgationem confert , quo mode ufurpatus etiam prodeft pro
dolore arthricico. Corticis deco^i vapor exccptus in parte aflPecta dolorem mitigat.
Ide7n Cortex cum {emine Cudu-Pariti co£tUs in oleo auribus male feu graviter au-
dientium prolicue inditur.
F I G.
45-
Cur hge plants , quae PaU nomine veniunt , fub una
eademqucClaflemilitcnt, vix comprehendere poflum,
cum totocoelo inter fedifferant, utexfoliis, florc,&
lemine liquet: anfampotuic huic rei prxbuifle, quod
ciini omnescodcm mpdo lac praebere vidcrcnt incola!,
hincadunum genus retulerint: vocabitur ergo nobis
prior. Arbor Malaharica Pcnta^hjllos , USlefiens , Jt*
Uquis augUfiis y bngijftmis^
/ otLacj a - paid . /at.
M A L A B A R I C U a 83
CU R Ur U-P ALA
F I G. 47.
, p ruiu-T ala, qux fecunda fpecies TdU efl:5Fig.47.
ling. Bram. CuS y eftarboi'humilisaltitudi-
ne unius hominis duorumve nafcens in are-
noiis. . ,
T^dix minus demise fubfidet, radices la-
teraleslate quoque diiFundens, corticefub-
flavo ac laiteo , quifaporiseftfubamari&pungentis. ,
Stipes pedemcraflus evadit, eftque cortice la£leo furco
&in ramfs.cinereo.
Folia 5 qu^ petiolis brevibusac craffis in ramis & furculis
proveniunt, oblongo-rrotundafunt, ad petiolum contra-
(Sla, & anterius in cufpidem oblongam definentia, con-
textura quoque folida, ladea, virore inredta fufco & ni-
tente , in adverfa minus claro feu albicante.
Ex cofta, qusein re£ta etiam parte nonnihil eminet ac al-
bicans efl:5plures^^ri;/i^// albicantes ac in adverfa foliim parte
eminentes obliquo annulari &fatis parillelo tradtu exeunt,
proxime ad oras excurrentes , qui in redla parte trafttis fui
veftigia relinquunt , funtque venulis fubtilibus tranfverfis,
qui folium fubeuot, comitati.
F/or^/proveniunt in fuperiori furculorum parte in petio-
lis lafteis, rotundis, tenuibus iklanguidisfloribusprimsc
fpeciei majores in totum albi feu candidi , conftantque
quinquefoJiisoblongis, quseadpedem unguiculis ftridtis
ac ad unam partem inflexaoris exinflexuraexterioribus ma-
gis rotundis, extenuatisac'crifpisfunt , ac in medio craf-
fiola nullifque venulis ftriata, funtque fuccinfti quinqiie
foliis viridi-dilutis & cufpidatis.
Stamina in floribusquinqueinteriiis pedi fiorum inferta j
ac apicibus flavo-albicantibus dotata , ac inter ea ftylus viri-^
di-dilutus 5c albicans ac bifidus, ac in utraqiie cufpide com-
munidotatusnoduloeglobulo oblonso-rotundiolo ac vi-
ridi, qui fru£i:us germeneft, eriimpens j funtque flores
odoris grati 6c debilis.
FruUus in petiolis pliires congregatimj ac bini & bini
R r ex
84 H O R T U S
ex tranfverfo prodeunt, funtque oblongo-rotundi , ex-
teriiis cufpidati ae verfus inferiora maxime cum cufpide in-
flexi diiobus lateribus rotundis , qu^ acuto margine
coeunt 5 conftantes , ac fuperiori latere protuberantes ,
funtque cortice crafTo &la6leo3primum viridi-obfcurojdein
cum maturifunt, exteriiis colore flavo-aureo , interiiis
flavo-diluto, aperiuntquefe in fuperiori latere, tibifutura
in longitudineper medium ftriata funt.
Sem'ma intus quinque , fex , feptemve continentur cum
filamentis velut ungulis junftursB appendentia, funtque
oblongap figuravalde irregulari accommodata adaliorum
feminum circumpofituram ; ciim immatura funt, intus
aquofa&viridi-diJuta, matura membranula exteriore co-
rallinaobdufta, ac intus conftantia ofliculo fufco minus
duro in quo nucleus albus continetur.
f lores hxc arbor fert toto mm , maxime tempore plu-
viofo.
V I R^ S EJUS,
"O aJ diets Cortex tritus & epotus in aq[ua calida fluxum Ven-
trisfiftitacprodefl: indyfenteriainla&edatus. Idem tri-
tus cum aqua & apoftematis appofitus ea refol vit.
F 1 G.
47'
Sccundam hanc Pak fpcciem vocare lubuit Jtrbo-
rtm Ualabarkam kElefientein y fimbriato fiore , fiuElH
circa cttjpidem reflexo. Hiiic autem non multuiti abfimi-
liseft, quiJE nomine JGridiwal , ex Ceylon fuittranfmir-
fa, frudumentulamfimix referente, unde & d no-
men.
w
Jv'./. 45.
-g^ s^j- ^:0 /£) ;aJ ''^^'^■
<Ara.il,
^ /
■X
MALABARICUS. 85
C O B AG A-P ALA.
FIG. 48.
Odaga-Td/a, qua; tertia fpecies eft TJ/a, ling, ^s- 4s.
Bram. Jtego-Cudo , eft quoque arbor humiiis ,
altit. ut Curutu-TdU , nafcens in arenofis.
^dix minus fubmifle fe demittit , fibras
late difFundens, corticerubro-fufco 6c lafteo,
quifaporis amari &mintispungentis.
Stipes quoque pedem crafliis evadit cortice rufo & la6lco ,
rami aiitem cinerco.
Folia y qua3 bina& bina petiolis curtis & viridibus prove-
niunt, maxime conveniunt cum foliis fecundas fpeciei,
utpoteoblongo-rotunda J anterius cufpidata, la(9:ea; ner-
vi quoque ex cofta , qu^ in utraque parte eminent, obli-
quo, annulari ac parallelo traftu excurrunt in adverfa foliim
parte eminentes , veriim h^c majora funt & latiora ac con-
texturd miniis folida , ac venulis numerolioribus inter
nervos tranfverfos intus pertexta.
Floresy qui fupraex origine foliorum uncialibus petiolis
proveniunt , eti^m candidi funt quinque foliorum oblon-
go-rotundorum ^anguftorum, acad unam partem inflc-
Xorum^qu^textura denfa & crafliola & in oris baud crifpata
funt cum pedunculolongiufculocandidocalyciardio infi-
dentes, funtque odoris jucundi & fragrantis.
In medio unus /lyius ex brificio fuperiori pedis emicaiis
cum ftamunculis quinque parvis ut in fl. Tdia.
Siliquoi quoque oblongo-anguft^ funtacfirnilesillis Ta-
hXtA craffiores ac minus compreflse,virides^fpithamam plus
minus long^ intus quoque la£tiplen^.
Semina^ qu^ quoque numerofain ferecondunt , funt
fetiam plana & oblonga 5 ac paulo majora illis "P^/^ cum fua
longitudine jacecitia in longitudine filiquarum , ac exfolo
anteriori oculo penicillum argenteorum filamentorum
eminentia, ac per filamentain unam feriem implicita, colo-
re , ciim veturtiora funt, viridi flavo feu rufd:
S r VIRES
86 H O R T U S
FIRES EJUS.
^ Ortex contritus & epotus in lafte acido fiftit fluxutn
ventris. Cortex radich proficuus eft pro fluxu ventris quo-
cunque, five dyfenterico five lienterico , uti& pro fluxu
h^morrhoi'dali , eodetn modo fumptus. Idem in aqua de-
co(9;us & epotus fervit pro tumoribus corporis, ^dix trita
& cum aqua, inquaoryzalotafuit, decofta, confert pro
angina gutturis & colli fad:a lotione , fervit quoque pro tu-
moribus corporis eod. modo ufijrpata , uti & pro dolore
arthritico partibus affeiSis appofita , dentium quoque dolo-
res fedat , vermes in iis enecando , ejus decofto in ore de-
tento. ^emina in decofto data profiint in febre calida, liti
& ardore jecoris acin podagra ; lumbricos quoque enecat.
F I G. 48.
Huicdenique PaU fpecieinofncnindidimus, quod J tiumCap, PaUCaicottenPala appellarunt, fludioau.
fit ^rbor Malaharica la^efcenS) jajmini fiore oelorOfltemanczfuiiludevenent, incertumeft, cum nee dc-
fiUquis oblongis. I fcriptio , nee figura , inter tranfmiflas fchedas fuciit jn-
MirumautemvideturAutoresnoftros, nullam ul- j venta.
icrius mentionem facere quart* Ipecici , quam fub ini-
^.
^9
r/ir
nti
rtt^ny.
y
MALABARICUa 87
1: I N D A- P A R U ^.
FIG.
49.
Jma dux fpecies f unt , Tinda-T^ama , & Ana- ^'^* ''^'
T'lnda-^dmO' ling. Bram. .' eft arbor
procera, nafcens in arenofis.
^dix^ qu^ fibris terr^ fe afSgit, "corticc
craflb, albican te ac fubflavefcente, molli,
lafiteo 5 faporis aftringentis & ligno albicante. .
Stipes ambitu unius hominis amplexum implens , corti-
cecinereo fiiblafteo , ut& rami & furculi , qui fub corti-
'cula exteriori viridi-fufci funt»
Folia/quse brevibus petiolishinc indeinfident/oblongo-
rotunda, anteriils nonnihil cufpicata, ad petiolum con-
tra£ta , in margine dentic^lis tenuiter incifa , intus fub-
la£tea contextura rigida feu dura.
Ex cofta^media , quse etiam in re£l:a nonnihil emihet , at
magis in ad verla Cofta latetales egrediuntur , qu^ a margine
arcuatim reflex^ in fe invicem deferuntur , funtque nervis
intercurrentibusintertext^jj^cinadverfafoltim parte, quani
fcabram reddunt , foliim eminentes ; folia col. in refta viri.
di-fufci ,, in adverfa viroris communis.
/'/ore/ in capitiilis pland-rotundis , quie petiolis fimpli-
cibus Curtis furculis hincinde infident, utgemm^plu-
i-esunit^ prodeunt, funtque quatuorfdlidrum cufpidato- '
rum, viridi-dilutorum.
Stamina iniisquatuorexfoliislong^ emicantia, qu^fin^
gulain ciifpide uno nodulb albicante grandiufculo funt do-
tata. Stylus in medio breviffimus cum capittilo albicante.
FruBiis funt baccse rotundiolas quaj fuo calyce quatuor
ifoliorum prim.urri arfte bbteftis fuiit , & e vertice ftyJum
bifurcatum ejicientes, cdrticis tenuis ^ pHiniim virides ,
dein albefcentes ; dim mature /coldre rubicundo & pariim
nitente; ununi capituliimgemrneumnonnifiunum fru-
61:um profert.
In fruClibus fub corticc exteriori tenui unus ^^^cleus ro-
tundus, viridis, qui proprio nonnihil cartilaginofo rufe-
fcentecorticetegitur, cdntinetur. T t t^iREs
88
H O R T U S
'ri k E s EJUS.
Jiftis decodum in lotione corporis fervit profebrecalida.
'JR^adix confertpro mortofacrotrita & cum aqua oryzas
inlotibneadhibita. Eadem tritaapoftetnatisapponitur: folia
decodaproficuafuntprodoloribusquibufcunque parte ^f-
fedtacumiislinita; eodemquoque modo juvant in puer-
peris.
a ^ A - T A X V A
A U^d-Tdrm , qux fecunda fpecies eft Tdrua , ling.
"^^-^Bram, ^endarli.
F I G,
45>'
Prior hffc 'Parva fpecies appellanda videtur Arhor J nomine tenus, fub finem hujus capitis attlngantAuto-
AfalabaricaBaccifera , cortice alhicante , gl»mcratoflo-\ vtsno^n, ejufquenecdcfcriptlonem, nee figuhm cii;-
re. Alteram autem fpeciem> quae t/im P^rva, cum | hibeant, hinc&plurideeaaddercnonlicuit.
CAFA-
c>.
M A L A B A R I C U S. 89
C A F ^ L A M.
F I G. 50.
Avalam, ling. Bramanum, ^encaro., eftar-%50.
borproceraramisdenfis tranfverfim fparlis,
nafcensin petrofis & arenofis.
"B^dix craila re<3:a in terram fe demittens ac
hiric inde a latere ac fubtus fibris veftita , cor-
ticealbicantefeucinericeo & crafib, ac mi-
nus duro 5 qui faporis eft aquei & fubamari.
Caudex craiTus unum circiter hominis amplexutti > ac
rrafib indutus cortice , qui exteriua cinericeus ac fubcine-
riceo-viridis, intus ex viridi albicans ac humidus , ligno
albo, quod confrad:um in jSlamenta protrahitur.
Folia^ quse hinc inde petiolis mediocriter longis , rotun-
dis , viridi-claris 6c ad exortum atque ad folium extuberan;
tibus proveniunt 3 obJorigo-rotunda funt^ longitudine
unamfpithamam cum duobus tribufve pollicibus asquante,
quse ad latitudinem ferme eft tripla , fotundis ad petiolum
oris & teniiiter c6ntra6tis , ac anterius in miicronem par-
Vum 3 qui verfus unam partem paffim reflexus eft , conftri-
<3:a, crajQitie mediocri , plana, lenia, glabritie in parte re-
iSanitente, colore viridi-obfcuro in iitraque parte , at in
reftavirorefufciori, odore agrefti.
Ex cofta intermedia CoJluU viridi-claras in adverfa parte
eminentes obliquo dyftu anteriora verfus exeunt cum eain
re£laetiamconfpicu2eacamargineinplures arciis rriindre^
incurvantur , qui nervulos tranfverfos hinc inde diftri-
buunt: funtque folia inter hofce nervos fubtilis texturas,
utpote venisfubtiJibus intertexta.
. Flores fafciculati proveniunt in petiolis ramofis , viridi-
bus&pilofis, qui vel folitarii 5 veletiarnbini&biniexfu-
periori parte furctilorum eriimpunt : funtque parvi , con-
ftantesquinquefoliisanguftis&ciifpidatis cUm fuis cufpi-^
dibusinteriora verfus inflexis; ac miitdo ad unum nodu-
lumunitis&clauiis quo rofam feneftratam reprjefentant ;
funr aiitem folia oris exteriora verfu^ inflexa , ac utrinque
ad oras pilis tranfverfis Idngiufculis obfita ? exterius viridi-
V V fufca
rpo H O R T U S
fufcaacfubruiFa, interiiis ex viridi^flavefcentia oris valde
Jenibiisrubfo-fufcis, quasinft^rrubri f^chti [unt; e medio
ftamunculum viride exit cum apice feu nodulo craffiolo
& flavo.
(/enmne Flortmi oblongse & nonnihil conies funt , pilofaS,
virides ac rubefcentes ; ubi flores in gem mis prprumpunt ,
foliis omnibus nudatur arbor , quas cum fru6tibus riirfus
refumit.
-Fr^/S^/;/ 3 qui craflb communi petiokpedunculiscrafEsv
bini, terni ? quaterni5quinipaffim congregatiminfident,
rariiisfolitarii , funtque hi ciim tenerifunt & congregatim
plures fimul proveniunt , in Unum ard:e jun6ti & capitu-
lum , quod totidem laterum , quot numero funt , ac mufco-
fum feu fpadiceum &villofum eft , ac ex calyce florum prd-
dit 5 ac dein relaxato capitulo in tranfVerfum cum jufta ma«
gnitudine funt rotundi ac pariimoblbngi , cortice ciraflb ac
duro 5 aurantio qui carne interiori albicante ^ft ac intus
membrana lacunofa, cartilaginofa feii (i:ornea ac fiibflava
obduftus conftantes , ab una parte dorfo emicantes , ab al-
tera in ventre futura ex pediculo per medium in longitudi-
ne fulcati , qua prse maturitate laxata defluit materia vifcofa
feugelatina , qu£e inftar mucilaginis exteriorem fru6i;uum
fuperficiem lubricat eamque hinc inde obducit*
In hifce frudibus , qui lata capacitate funt , Faba noNtm^ decern vel minus
oris futura: umbilicis affix^E fimt utrinque quatuor j quinqueve verfus dorfum pen-
dentes , Tuntque crafTa: j rotundx & oblonga;, longitudine unius ferme pollicis
ac glabra:, corticibusduplicatis ; dum tenella, mollibus tc albis; qui exterior
cortex inftar cuticula: eft tenuis, ac idba niatura colons nigcrrimi, in fuperficie extc-
riofi hitentisi confiftentia adeo fragili,utin minuta fruftula velut cortices igne aflati
ex attritibne. hifcat ; qui interior craflior , duriolus ac puniceus , cxterius bbdu-
clus puipa mucilaginoki & albicante , intus veftitus tenui & fubrufFa pellicula ,
qua: nucleum (eu pulpam feb^e albam ambit ; funtque fabce toftce in eduliis.
Flores haec arbor in anno femcl fert in Fehruario.
Apud hofce medicos non eft in ufu.
FIG.
Hujusarborisnuccm intcgram, copiofidimis lemi-
nibu^ refcrtam 5 Telah nomine, ex Zeilarj prxccdcn-
tibus annis accepi , qux tamen licet probe matura , ger-
nien nunquam prodiderc : flores ftcrcus humanum
quodammodo rcdolere , fcribebat D^^, Hermans: &
quia hujus attributi nullam faciunt mentionem Aiitorei
.50.
noftri, hinc eliamn urn dubius hxrto, an TeUh Cm-
galcnfinm , hen potius fit huic afBnis cenfenda , quam
cadem ipfa arbor. Interim cum ad Nucis fpccies perti-
ncat, hinc noincn dcdi Nucis Alakb^ric^fiilcau^mp^^
cilagimfi, fahacCit.
<tAi!M'
^^att. lot.
^ ^^
M A L A B A R I C U a 91
Jt M B A L A JW.
FIG. yi.
uSi^halam dusB fpccies funt , quarum una
ejus nominis , altera Cat-itAmbalam , feu Tee-
Jmta/amBr, ^odoe^Jmbado , eftarbbr proce-
ra, ramosinaltum minus late in tranfver-
fum diffundens ? nafcenfque in arenofis.
%adix longa eft, fibris permultis capilJatisterr^firmiter
adhserens.
Cdudex craflus, unius hominisamplexumimplens, cor-
ticeveftituscraflb, lignomolli.
'^mi vetuftiores lignofi & cinericei, corticequeaftrin-
gente ; teneriores autem virides ac coeruleo rore cbnfperfi.
Folia ^ quas in furculis tenerisac viridibus ac ad exortuni
extuberantibus 5 interiiis ftriatis pafSm quina, ac ordina-
tim bina & bina cum uno folio in vertice pedunculis brevif-
fimis ac interiiis planis prpveniunt , funt oblongo-rotun-
da, longitudine ad fuam latitudinem fermedupla, ante-
riiisparva accontrafta cufpide, funtque denfae contextu-
res 5 mollia , lenia , glabra ac utrinque nitentia , virore
fato, in adverfa autem claro; qu^ exortui furculorum fo-
lia prbximafunt , minora reliquis, maxinium autem quod
in vertice appendet.
Ex cofta media j\(ervi in adverfa parte cminentes tranf-
verfore<3:oacparalleIodul£tu exeunt, inrefta, in qua co-
fta nonnihil eminet , foliirri confpicui , excurruntque
proxime ad marginem , libi reflexi in fe in vicem inturrunt
limbulum ad marginem relinquentes , funtque ramulis
eminentibus6ccanceliiformiterunitisintertexti; folia au-
tem odore fu n t forti , & fapore acido-deleftabili , ut cortex
frudtus ^5A^anga Indic^e,
F/or^j- proven iunt in furculis teneris, viridibiisjquiex
i-amorum vetiiftiorum fummitate prodeunt in minoribus
ramulis plures congregatim provenlunt , funtque teneri hi
furculi faporis acidi & pariim araari , firailis ei qui in fru6li-
bus z^Mctng^^ ddore quoque forti &acido: flores autem par-
X X vuli
Kg- 51-
92 H O R T U S
vuliacalbi&velut ftellul^ quinque vel fex foliorum cu-
fpidatorum, quas oris rotundiolis in cafpidetn contra6ta,
necnon rigidiufcula& nitentia.
In medio florum Corcukm eil ilavum , ex ejus orbita ad
folia i'f^w/w^ parva 5 tenuia, albicantia, acinverticeflavis
apicibus dotata emicant decern vel duodecim , prout flores
vel quinque- folii vdkx foliorum funt, & ex meditullio
corculi quinque vel fex minute cufpides vel ftyluli emi-
nent, eltque corculum primordium frudtus.
Calyx F/ommcA prO numeroejusfoliorum quinque vel
fexconftansfoliisflavo-albicantibus ac brevicufpidatis, ac
cum fuis cufpidibus inter folia florum fitus.
^emm£ Florum rotundx funt , primiim virides, dein al*
bicantes, fubilludtempus, quo flores prorum per e in ci-
piunt, in gemmis , arbor hsec omnibus fuisfoliisnudatuf,
acquamdiu floret, iis deftituta eft , cum ff udibus rurfus
nova folia refu mens.
FruBus in Cmculis, quibus flores infederuntpetiolislongiufculi^, craflis, lan-
giiidis, pandis&cindreb-fiirds, plures congregacim feu fafciatim pendent , funt-
c[ue oblongd-rotundi ac duri ^ fimiles frudibus Manga hidica vel glandulis noftris,
ut in fuo viridi cortice fiint j , cum immaturi funt colore viridi-fufco , ac pulpa {iic-
culenta, qua; eft faporis acidi , maturivero coloris viridi-clari , dein fub-flavi,
ac aciditate jucunda guftui & odoratui, funtqUe indigenis in eduliis.
In medio olliculati duro ac "g'randi ofle quod totam ferme frudiis capacitatciri
feptet J ac exteriias nervis lignofis albicantibus retiformiter ftriatis contextum efti
& hinc inde fiib contextura lacunoflim ac pundioni pervium , intus durum.
Duabus vicibus in anno h^c arbor knFlores dcFruBus; Flores in Januario
& Julio.
Bxn-n^nis Godoe-AmhaJh , eft ^wWo diilcis , fie dida, quod frudus fiiit aci-
do-dulces ac guftu deledabili.
FIRES EJUS.
"pLuxum menftrui fupprefli promove't , fi Radix pudendis niulieris indatur.'
-»- CVr^;^ ejus trims & in lade acido epotus dyfenteria^ fiftendiE commodus, ad
quod etiam juvat, fi ejus fiiccus mifceatur cum oryza , ex qua genus panis commu-
ni nomine, Apen didus conficitur. Ligni decodum proficue datur in gonor-
rhoea; Foliorum fucc&s cum firudu arboris trito auribus inditus eorum dolorcm fedat,"
FIG. 51.
variet , ejufqu6 fpcfcies obiter duntaxat ab omnibus
autoribus proponantur J 8c Mangos illudaliud genus,
quod a Li»fiot. & ex eoa CBanhmo in Pinace cxhi^
bctiir, nonnifi nctmine innotuerit, hinccerti aliquid
determinare non pofltim. Appellandam interim putfcm
Manga affintm ,' jioreparvojiellato , nucleo majori offit.
Cum arborem hanc cum Mangos vulgo dido non
cxiguam habere fimilitudincm teftentur Autores noftrii
idcircononinepteadhocauooiieppniTcrpfprr; nofH. or_
i'icircononinepteadhocquoquegenusreferri pofle ar
bitror: prxfer'tim cum vox u^mbalam Malabarenjtum ,
& cAmhadoBramanum , non mal^ cum CamrenJsHM
Ambo & PerfarHmAm^a fquE iUnnas \ocai\xx) con-
veniat. Verum cum uc alibi dixi , frudus hie piurinium
CAT-
r^/rZ</ 'Viiiiva . fat-.
^r^^ljcfyod
"tram
M A L A B A R I C U S. 97
C A D Jl ^ P l^ AV ^.
Fia 52.
Ada-TiUva ling. Bram, dMa Cdda-TalajQik ar- Kg. 5 a.
bor nafcens in arenofis & petfofis.
%adix cortice fub crufta nigricante-cro-
ceo.
Surculi faperiori parte quadrangulati &
fulcisftriati, nodulifque extuberantes.
Folia 3 quse in furculis e nodulis bina & bina & ex utraque
parte in eodem ordine petiolis craffis rotundis , interiiis
nonnihil planis proveniunt , grandia, oblongo-rotunda ,
ad petiolum contraftiora & anteriora verfus rotundis oris iii
cufpidem dejSnentia , contextura crafla ? mbllia, fUper£-
cie plana , lenia , virore Fiifco 8c nitente in parte red:a , in
adverfa claro , fapore fylveftri & fubamaro.
Ex cojfta intermedia, qiisBcraffaeft, viridi-diluta feu al-
bicans, in adverfa alteeminens, foy^^? quoqueviridi-dilu-
t^obliquo, annulariSc parallelo du<3:u exeunt, proxime
ad roarginem ac itide reflexis venis in fe invicem deferun-
tur , funtque in refta quoque parte nonnihil eminentes
venulis tranfverfis,qu£e baud eminent, intercurrentibus co-
mitate > folia quae furculdrum fuperiorum partibus adhas-
rent, fenfim minora ac minora, petiolifque magis brevi-
busappendentia.
f lores fupra ex fruftibus proveniunt conftantes foliis
quatuor, quinqiieveoblbngo-anguftis, cufpidatis^ ftelli-
formiter expanfis^ craffis ac venulisadvifum minus con-
fpiciiis, funtque interiiis candidi ,• exteriiisexviridi-dilu-
to albicantes, habentque pedem rotundum longum viri-
di-dilutum & albicantem.
i^^^w/>/^ in floribus quatuor, qiiinque, fex, prbnurne-
ro foliordm florum , brevia, fubflava prodeunt , funtque
yelutlingule, quaead unguiculos foliorum orificio pedis
infertasfunt; cumiisemicatftylusviridisqui ad fummita-
temcraffior, bifidusacobfcureruffefcens, eftque pes flo-
rum , per quern is tranfmittitiir i interius villo feu denfis pi-
lis obfitus.
A a a ^enhm
98 H O R T U S
^emntie Florum oblongo-rotund^ & flavo-albicantes.
Frw^wxincaulibusenodulisexadverfo folibrum prove-
niunt in petiolis longioribus , fefquiuncialibus , rigidis,
viridibus&craffis, funtque forma obi ongi , ad petiolurn
craffiores, infummitatellriftiores, exteriiis diftindli can-
cdWs extuberantibus , oculatis, verfus fummitatem mi-
noribus, ex quorum oculisgemm^jquas in medio oculat^
flint, emicantacextuberant, funtqCie colore primiim vi-
ridi 5 in gemmis ocularis albicante , dein ciim maturi, quo^
quealbicantes, int'us carne albicante , odore ciim maturi
funttetro & jftercoreo, fapore amaro , flores qui fuprain hif-
cefruftibusproveniunt, cumfuo pede gemmis ipfis infi-
dent, acexoculo , cjui in medio gemftiarum eft, ftylum
fuumaccipiiint, funtque flores fempermaxime confpicui
pluresar61:eadfeinvicem in fummitate fru6tus ceteris ex
gemmis irifefioribus deciduis.
Semina > quasin fru6tibus fortnaobloiigaScpIana, jacent-
que ordinate propius ad corticem cum fua longitudine ad
gemtnas , ex quo flores erumpunt erefta , ac carne interme-
dia a femutuofejunda, funtque colore, ciim ficcafunt^
nigricante.
Bis in anno fert flores,
VIRES EJUS.
Q^Vccus ex ^^integraexpreflusaccumoleoexfoliisfici in-
fer nidecoftus parti aiFeilas podagra con venit, fi cum eo
perungatur; adquodetiam fervitperundiioradicis contri-
te & mixte cum aqua.
FIG.
Dcfcribitur lia^c arbor nomine Cmfera, Macart^
ioH yavanenjium , a Bomio Hifl:. Natural. & Med.
lib. VI. cap. VII. Ubi flores Pericljmeni floribus affimi-
lat, & Confolidam Indicant arboream, nominari vult,
aviribus, quasin Hizmoptjji infi^^ ^ (efe in Nofoco-
mio publico , frequent! (lime obfervaffe teftatur. Ad-
ditquc, frufitusfubcincribusaflatos \ Malaiis conicdii
5Z;
ad dyfcnterias , choleram , & peftoris vitla. : fblii
quoquefarcorica effe, & in vulneribus , & ulceHbus,
camemegrcgiegenerare, &cutem cicatrice obducere:
inquamremfal ex foliis, arte Chymica quoquc clici
potefl: , quod prater confolidantcm qualitatem,
etiam quae vis invetcrata , &Cacoethica ulcera, munda
reddit.
zATTEL-
II
^la-
1 •
'£■53
O O
mriL.
MALABARICUS. 99
A T T E L.
F I G. 53. *
Tpel {ku^J^Ua'Jppella , lingua Bramanum Fig. fj.
CArb'^hQrvoloe , eft arbor mediocris altitudi-
nis, nafcensinarenofis.
^B^dix craffiola plurimas fibras pilofas
transvcrfimemittens > eftque colore croceo
ut &: odorc.
Caudex quinque aut fex palmos convolutos cralTus eva-
dit , ramos furredos in altum difFundens 3 ligno albicante
& corculointusrufFo-fufco.
Surculi teneri , viridcs , quadrangulati , &: in unoquoque
latere fulco ftriati.
Folid , qux in ramis furculifque pctiolis bre vibus , rotun-
dis, viridi-dilutisbina Scbinaproveniunt, ac in ordine
fe invicem oblique decufTant, forma oblongo-rotundafunt,
anterius brevi 5?: angufta cufpidc , ad pctiolum rotunda ora^
in oris fupcrioribus minutis ac raris apicibus , alia magis ,
alia minus eminentia, contextura crafliufcula , folida &
mollia , fuperficie plana &c glabra ac Icnia , in interiori
parte viridi-fufca Sc nitcntia , in exteriori viridi-diluta ,
odore hortenfi acuto baud ingrato , fapore amaro &
fubacri.
Ex cofta media utrinqucquatuor aut quinque CojluU ob-
liquo annulari tradtu exeunt, qu« ad orasarcuatim reflex^
in fe invicem fubtilibus arcubus deferuntur , funtque coft^
viridi-clariffimiE , in adverfa parte eminentes , ac etiam
tenuiter in reda , comitanturque venulis fubtilibus ac can-
cellatirri dense contextis.
Fhres umbellatim proveniunt , funtque parvi , coloris
albi , feu ex viridi-diluto albicantis , conftantes quatuor
foliis minutis Scrotundis, quorum unum quod majufcu-
lum eft & latiiis fe aperit , magis albicans , reliqua qu^ ma-
gis claufa, viroris nonnihil diluti , ac minus albicantia,
nabentque in medio quatuor tenuia, albicantia ftamina,
quae albicantibus&rotundis apicibus dotata funt, ac fty-
lumtenuemalbicantem feu viridi-dilutum , bifurcatum ex
Bbb ro-
loo H O R T U S
rotundo, viridigiobulo, quiexcalyce rotundoemergit,
ac primordium %idus eft , emergentem , funtque ctiam
odoris fortis non injiicundi.
Floribiisdeciduis "Bacca rotunda prodeunt 3 qux cum
immature, funtcolorisviridi-diluti, maturae autem colo-
ns fufci feu nigri^intus oiliculiim rotundumcontinentes.
Tota arbor eft odoris acuti & hortenfis.
Semel in annofert F/ores & FrtiBus.
Oleum ex radicibus per diftillationem extradum tenue
eft 8c clarum coloris aureo-fla vi & rutilantis , odoris vegeti
5c pergrati , faporis fubacris & fubamari^in diftillando cum
aqua fimul afcendit eique innatat.
V I T^ E S EJUS.
TOtitif plants virtus infervit pro capitis totiusque corporis
doloribus^fi cum ejus decodo caput & corpus abluatur,
atque eodem modo fcrvit pro doloribus arthriticis , fuccus
ex planta3 deco6to extracftus & faccharo conditus optime
in medicamentis ufurpatur , qu^ pro affedione mala ex cau-
fis frigidis oborta dantur. ^Radix contrita & cpota cum aqua
lienteri^ commoda , cum falfa 8c marina coAa fcdat dolo-
respodagrae parti affc6taD applicata. Cortex contritus Sc mi-
nums cum melle etiam valet adlienteriamfiftendamcatapla-
fmate fa6to. Folia dolores ventris pedorifque ex ftatibus
obortis mitigant ac folvunt in decodio data. In febre frigi-
da proficuum eft decodum ex Fo/iis cum pipere trito 8c cbi-
bitum, vel fi cum decodro Foliorum lotio inftituatur. Oleum
ex %adicc ^ feupotius ^/W ^'orto^/zj' extra^tum prodeft etiam
profebre frigida , uti &: doloribus ventris flatufque difcu-
tit un6lum in partibus affedtis.
FIG. 53.
Arbor Malabarka bdcdfera^florepdrvo , umbelUto ^ odoro,
non incommode vocari poilec meo judicio hacc arbor.
Adfambuci (pscicm non difficultcr retulilTem , ni fru-
ftus, officnlumcontlnenSj obftarcr. Si quis interim
ad SoYbu77i fylveftrem referre malic, non multum cum
quoque averoabcrraturnm crediderim.
L>i mf E-
y^vU^ i^.-Vi^-. U^tct^'-*- , t- *4^. /Qi t
'^\3- 54:
MALABARICUS. loi
A M E R I
FIG. S4.
I a^Mcn ling. Bram. ^^CJlj , ell arbufcuk alti- Fig. h.
" tudine unius hominis^ ramos maxime trans-
verfos emittens , nafcensque in arenofis &
petroiis.
!^^/xalbicanSjlignofa, denfis fibrisve-
ftita.
Stirfs Brachium craffus evadit ^ eftque ligno duro.
FolU in furculis tenuibus , qui e ramis fuis paralleli exe-
unt ac ad exortum extuberant ^ &: interius ftriata funt , bina
& bina in duabus feriebus proveniunt , iifque breviffimis
pedunculisinfident, acquina^ feptena, paria cum uno in
vertice, fiintque parvula , forma oblongo-rotunda , ante-
rius 8c ad petiolum rotunda ora , contextura tenuia & den-
fa , fuperficie plana ac leniflima 5 cum cofla media in adver-
fa parte ex qua nullas coftas confpicuas emittit , coloris vi-
ridi-fub-coerulei 5 in re6ta fufcioris , in adverfa clari, in
utraque lurdi j faporis fubamari 5c languidi ardoris diutius
maflicata.
Flores in brevibus furculis ^ qui ex origine fiirculorum
foliaceorum erumpunt , plures congregatim feu fpicatim
proveriunt ^ funtque parvi , fabacei , conftantes quatuor
foliis 3 unum folium eft unguli - forme , &c clau-
fum 5 ac viride cum ftylo quem continet ungulam efficiens :
duo folia angufta , tenuia funt , ac una interiori ora reda
ac faturo-rofaceo rubore compledentia ungulam 5 quartum
folium verfiis quodungula inflexaeft, oblongum & lati-
ufculum , tenue ac viridi-dilutum , exteriora verfus refle-
xum verfus fummitatem petioli , quem flores circumfident^
litum 5 funtque flores odoris nullius.
In medio emicat St;jlus viridis, cavus inftar thecas filamen-
tum tenue , quod e filiquofo germine prodit , recondens ,
ac fuperius in parva ac tenuia ftamuncula fiifus , quse mi-
nutis albicantibus apicibus dotata funt, ac ad concavam par-
tem uno filamento obdudus.
Caljx Florum quinque cu{pidatorum & viridium folio-
xum eft. C c c ^em-
102 H O R T U S
(^enwia Florum oblongo-rotundx funt,ac ad unam partem
in qua folium latiufculum fe aperit , nonniiiil planar.
Floribus deciduis fuccedunt parvas ferme uncialcs^ red^
rotundiolae &: anguft^ Siliquce , luis furculis brevibus, tenui-
bus pedunculis appendentes , coloris primiim viridis , dein
fpadiceo-ftifci , ac ad petiolum calyce quinque foliorum
comprehenii.
Semim oblongo-rotundafiintcumfualongitudine jacen-
tiain longitudine filiquarum^ qu« cum matura^ colons fufci
5c nitentis funt.
Hasc arbufcula bis in anno tempore pluviofo & ceftivo
dat flores.
,V I \E S EJUS.
xV;
Ddolores calculi nephriticos mitigandos fervit %adix
'in dccodo data. Eadem & viribus veneni obfiftit dc-
coda cum aqua Z/^7;/> fcilicet teneri Coqui Indict ^ & epota.
Fo//^indifficultatemingendi juvantfi trita cum' aqua ven-.
tri applicentur. Ame , vulgb dida Indigo , qux ex Foliis pa-
ratur, pro exficcandis tumoribus proficua.
FIG.
54.
Anil 3 ex qua Jndigo , hie exhiberi , non eft quod
quis dubitet : quonam auteni referenda fit hare plan ta,
minus inter (efc confentiunc autores. C. Baubinus in
F'mace ifatidi five GUflo fubjungit , vocatque Glaflo
affimn. Alibi aurcm lib. p. Secft. 1 1 1. capite de Pha-
feolis Indicis , filfquam ejus deftribit , a D°- Teremio
ex India miflamj cum feqiienti infcriptionc, SUiquula tit
femen, fmic cbartuU involuta , efl hetba Anil , nee efi Jpecies
Glafti) fed legmen. Gatijas ab Horto Anil Arabtbus & Tureis
vocari aflerit : Gu^mttenfibus autem , apud quos fre-
quem,Gali, & nunc plerifque Ni/jherbamque effeOcymo
/imilem. Clariffimus ?i/o in Brafilia pallim luxuriare tra-
dit plantx Caachira ab incolis di<as, binas fpecies , unde
Anil : priorique flores purpureos ex albo dilutes , tribu-
15, odorisfragantJffimi. Rochefortius, in America: I'n-
fuliSjtnum pedum altitudinemvixarquarc ait, feflo-
remobtinere albicantem, odoris ingrati, ftcus ac il-
lam fpeciem , quam in Infula Madagafcarproymite fcri-
bit, qux cxiguos flores purpureos ex albo variegates
prarbet, jucundi odoris 5 eademque procul dubio eft
cum Pifonis , vocatutque in Hiftoria Madagafcarenfi
BaKghets. Ipfam autem plantam ab Autoribus noftrfs
dcfcripiam , ex Zeilan hoc anno transmiflt D. Eeimtinsy
a^ditAfequenti infcriptionc: Poljgdd Indicafmefiens^
ex cujus joins Ami five indigo conficnur, rerrim Anil Cey-
lonenfevilimejl&ignobilim, eo quod ex Malabar, Cero-
mandel, aut Negapatan adfertiir. Cingalenfikis vocatur
Aa>ari.
c o £ r-
- • ^
(i
^ra.P.
prn/Th
'^^' 55
MALABARICUS. 103
C L I N I L,
FIG. 55.
Olintl ling. Bram. Schera^Tunca eft arbu-FisV
fcula humilis , altitudine duum triumve
pedum. ^
^dix fibrofa cortice albicante feu rufFo,
qui faporis eft amari 6c fiibacris , intus li-
gnofa & albicans ^ odoris nuUius.
Stipes quatuor digitos craffus evadit ^ ramofque maxime
tranfverfum difFundit , eftque ligno duro , cortice ftib ci-
nerea crufta viridi , qui faporis eft amari & mordacis.
Folia , cpx in lurculis angulatis , tenuibus , viridibus ^
hinc inde parvis petiolis proveniunt , parva ^ oblongo-ro-
tunda , anteriiis rotunda ora ac maxima latitudine verfiis
fiiperioraadpetioluminanguftum re6tisoris contrada, in
re6ta parte viroris communis , in adverfa hyali feu viridi-
fiibcoerufei , inutraque fiirdi , faporis fubacris &c fubamari,
ac languidi ardoris diutius mafticata.
Excoftula,qu^ in adverfa tantum parte eminet, Fena
oblique 6c re6la tranfverfim excurrunt dudu parallelo in
marginem incurrcntes , tradu in re6ta 6c adverfa parte con-
fpicuo 3 cum franguntur , ad tradtum venarum angulo ad
coftam concurrente fe dividunt. Foliis fapor amarus 6c
liiordax.
Flores parvi funt 8c fabacei ^ conftantes quatuor foliis ,
unum unguli-forme , claufum ac multum inflexum cum
ftylo 5 quem continet , ungulam conftituens , eftque viridi-
' albicans 5 duo anguftiora una interiori ora reda valde fa-
turo ac rofaceo rubore ungulam ad latus compledentia j
quartum ^ verfus quod ungula inflexa 6c aperta eft , latum,
primum folia duo cum ungula circumpledens , dein florc
aperto verfus extcriorareflexum , fitum verfus fummitatem
pctioliflorifcri.
Stylus viridis , cavus inftar thecal , filamcntum viridc ,
quod e gcrminc filiquofo prodit , compledens, ac fuperiori
parte in parvaactenuiaftamuncula,qu^apicibus flavis no-
dulatafunt, fiifus 6c ad concavam partem uno filamcnto
D d d libero.
104 H O R T U S
libero , quiflavo quoque apice nodiiktus eft , obdudus.
Floribas deciduis fuccedunt Silicjua obloriga^ ^ ano-uft^
teniics, planas &ad unam partem nonnihilinflcxae,^duos
trcfve pollices longae , glabrx , primiim virides, dein rubro-
fiifcefcentes.
Semma feu Faba , qu^ intus funt , a fe mutuo per ipfam
carnem fiJiqu^ fejundce, oblongo-rotunda;' , plan« , cum
fua longitudine jacerites in longitudine filiquarum^ cum
umbilico ventri filiquarum affix^e , primiim virides / dein
mgncantes.
Praiter filiquas /^^w^wiwo^/:'/ virides, tenuiterpilofi acdu-
r ioli furcuiis ixpc infidere confpiciuntur , qui in vertice funt
foramine pertuii & intus cavi.
Bis in anno fert F/ores 5c Fru^us tempore pluviofo &c
a^ftivo.
V I \ E s Ejus.
^Vccm ex ea extradus addito momento mellis fervit
^pro oris puftulis, ore cum eoperundo. "Radix trita &
decoaamlaae Qpi Indici conducit in morbo facro fa^
perundione.
FIG.
Magnatn ha:ic plantam cum prscedente obtiiiere
amnicarcm, explerifque ejus part ibus liquet ; qiiare
& non incommode PolygaUm indicam mimrem , filt-
qtits rcamis , vocari pollc , exidirnem. A n an tern etiam
Imtigo prxbcat, quamvi^ verofimile videnirj afTerere
noij aiifim : nniJto minus eandem die cum Madaga-
fcmnfiiim RMgcts,<:iimt]us floiem odoratiffimum teften-
tur, hiijus au:em inodorus obfervctur. ilmmndes &j
55-
^ecchtus H,ftor.a: Mex.ocanx lib. 410. binas quoque
plantasdefcribunc, qua coeruleotingunt colore, q2a
rum iirramqiie vocant XiuhquUits Pitzabac , reu\i>-
temnf-olmm, ipfum autem pigmentum cceruleum five
indigo mhmh & ikvohmi, Nentra amen, cum hic
defcnptapl^nta qt,adrar. Prior ver6eadem vidcmr
cum Caachipafecmtda Pifiiiis.
S C H A'
T
%■ 5^-
OchdQ^rt- Cattum. fat-.
-^^ (ft ©0(5)5 f. //^y
,o /
^^raP'
MALABARICUS. los
S C H AG K R I^C 07 T A M. ^^
i^
F I G. 56. V
Chageri-Cottam ^ qux fecunda {pedes ^ lin- Fig. f^.
gua Bramanum , Sajali , eft arbufcula hu-
milis , altitudine unius hominis ^ nafcens in
arenofis.
^B^dix ramos fibrofos fpargens, cortice ru-
bro-fanguineo ac exterius nigricante cruftu-
la infufcato , ligno albicante , qui faporis eft adftringentis.
Caudex craflitie uniu5 brachii,
Surculi vetuftiores cinerei , teneriorcs Ipadiceo-clari.
Folia ^ quae in furculis petiolis curtis , rotundis , viridibus
proveniunt , fiint multo majoraillisprim^ fpeciei, oblonga,
anterius cufpide eminentia 5 adpetiolumlata cavitate, cri-
fpa, in reda parte viridi-fufca & parum nitentia , in adverfa
clara.
Ex petiolo cum cofta media , ex qua hinc inde CoftuU ob-
liquo arcuato dudu anteriora verfus exeunt^utrinque Cofluk
lateralis erumpit , funtque coftulae omnes dur^, lignofe , ro-
tundx ^ & in adverfa parte maxime eminentes, coloris viri-
dis feulpadiceo-clari , ex fe diflFundentes numerofos ^^Qr-
vuios tranfverfos, qui in eadem parte adverfa eminent ac re-
dam tradibus fuis ftriant 5 fiintque folia contextura groffa,
& in adverfa parte ob nervorum eminentiam valde fcabra.
Flores proveniunt in fiimmitate furculorum in petiolis ,
plures congregatim ac trcs fimul conjundi , conftantque
quatuor &: quinque foliis oblongo-rotundis , anguftis , fur-
redis , ex viridi albicantibus &: llibflavefcentibus,quae cum
oris interiora verftis cochlcatim contrada fijnt , habentque
in medio congeriem numeroforum ftaminum tenuium^ qux
flavis , rotundis ac parvis apicibus dotatafunt , ac ftylum vi-
ridi-dilutum ex globulo viridi-fufco^quiprimordiumfru-
(Stus eft,emergentem, funtque flores inferiori parte foliis an-
guftis ac ftaviufculis fuccindi.
FruBus fiint bacc^ oblongo-rotund^e ac nonnihil pyri-
formes , ad pctiolum ftridi , coloris primum viridi-
fufci ac fiirdi, dein nigri Sc nitcntis^ funtque fapore
E e c pri-
I06
H O R T U S
primum acido , qui ex maturitate dulcefcit , atque indigenis
eft in eduliis : in medio durum , ex albicante fiibflavum &
grandiufculumacpyhformeofficulumeft, quod in totum
filamentis denfis.qua; in arcus varios ordinate ad fe invicem
conduda funt , eft obdudum.
V I \E s Ejus.
A Rdoii membrorum reftinguendo fervit Succus ejus ex-
-^ -^-preflus , ac cum faccharo fiimptus , cum ejus decodo os
abluitur-pro columellas tumefadae relaxatione. Foliomm
fuccus cum faccharo epotus maxime conducit pro hepate
&fluxuventns, ejus lotio pro oris puftulisuti&irianoina
cum eodem fucco mixto cum aceto guttur commode ablui-
tur. Eonim decodum cum faccharo epotumproficuum eft
pro febre frigida.
FIG. j6.
. Arboris nujusnoniinamdarirpeciemj ex Autoriim
verbis liquido apparec : prxfenim cum folia hujus
multo majora effe tradanc foliis prims (peciei : ciijus
figuram cum defcrtptione cur non addiderint , divina-
renequco. Certefifpiniseflec armata plantahicexhi-
bita, cam ad Baba'tm five Ox)umham referre non
diibitafTem, impnmfs ob frudlum non multiim diffi-
milem , ejiifque faporem grato-acidum. Tarn autcm &
aliaobattnbuta, ucrique pkntx communia, vocarc
ubnit, corntim M^ahmam, folio (uj^idm, cffmh
C A 1\V A
^L^' 57'
H
r///^-
nj'/zz
MALABARICUS.
107
C ^ R U A
FIG. 57.
.ArttA^ alio nomine 'BaUm^ ling. Branianum T/g-w/, eft Fig. f?.
arbor ad alticudinem quatuor quinqueve hominum afliir-
gcns.
'KaUx crafTa, refta fe in terrain demittens achinc inde
fibris transverfis Te affigens , cortice in cxtcriori cruftaru-
fo-cinereo,fubearubefccnte, quifortem camphoraccuni
odorem fpiratmaxime tritus, lignoeftduro,folido Scal-
bicante , odoris nullius.
emits arabitu amplexum unius brachii implens , diftundcnfque niimerofos ra-
mos & furculos , eftque cum ramis cortice veftitus viridi , qui dcin cum xtate ru-
befcit , ac cum pellicula tenui lignum ambit & crufta cincrca obdu^lus eft , ac
lignoduro, eftque is cortex ftio tempore degliibitus &inrole exficcatus ipftim
cinamomum; veriim quod hic habetur , minus acre eft quam illud Cebnenfe , ac vc-
lut fylvcftre ; cortice omni ex parte deglubito arbor emoritur.
Folia, cumbina, turn folitaria proveniunt petioliscurtisfermefemipoUica-
ribus, craffiolis, & interiiis late ftriatis, funtque forma oblongo -rotunda
longitudine ad latitudinem ferme dupla, in fummitate cufpidata, latitu-
dine proximum ad medium cum minora & teneriora funr , proximc verftis
petiolum , quxmaxima longitudine unius ferme fpithamx & amplius , fuper-
ficie plana, in oris albicante zonula feunervulo ,quje ex petiolo excurrit prae-
c'lnStz^ viroris in refta parte vegeti&vividi, inadverfaviridi-diluti ^ ciimte-
ncrafunt, coloris hepatici , prout vetufiiora , ficciora , & magis rigida, ac
fra6J:u facilia funt , & in minorem ambitum contraQia 8c vcrfus intcriora
crifpa.
E petiolo tres Co/?^ viridi-dilutje ac flavefcentes excurrunt cum cofta inter-
media quxnonnihil craffior eft utrinque una, inreda et ad vcrfa parte extan-
tes; funtque hx dux laterales primiml brevi intervallo redis tra(9:ibi)s mean-
tesj acadmediam jundiae , atque inde obliquo ac annulatim inflexo duci:u
anteriora verfus alteafcendunt, ac proximc ad cufpidcm progrediuntur. Ubi
in venulas fubtiles , qux verfus culpidem deferuntur , difparcnt , ex coftis
extantibusplurimxfibraefeuvenxintimo tradu per ipfum folium tranfverfim
cgrediuntur,fubtilicancelliformiunivenularum contcxtu comitatx, funtque
in majoribusfoliis nonnihil eminentes , maxime in rcda parte : folia funt forti
ac aromatico odore, prxci pue trita, ipfum cinamomi odorem fpirantiajS^ faporc
quoque cinamomi , licctminus vegeto ^ folia tencrrimarubciccntia.
~ Flores pctiolis viridi dilutis, qui fupra ex origine foliorum prodcunt plurcs con-
grcgatim feu umbellatim proveniunt , funtque ftelliformes , ac parvi, conftantcs
fex foliis viridi. diluto-albicantibus , pariim oblongis ac rotundis oris , anteriora
verfus contradtis , ac brevi collo feu pc\iiculo odoris amoeni , in medio corculuiv
eft conftansexduabusftaminum fcriebus, in exterior! feric ftamina fex viridi-
Fff clara.
IDS' H O R T U S
clara, fupraaliaemicantiaacviridi-diluta; in fuperiori parte plana aclatioraj
inanterioriferic fbx ftamina tenuia ac parvafuntcumnodulisfeu apicibusfla-
vis&craffiufculisin vcrticc, atquein eaferie exiis infuper tria ftamina cum
illis 5 qu^e in exteriori ordine fimilia paribus intervallis cmicant , complc61:en-
tiaftylum tenuem acviridem, in verticenigricantem, quiex capitulo viridi-
oblonoo, quod primordiumfruftuseftacin pediculis fuperiori parte contine-
t-ur, cgreditur ; floribus adpediculumadeft calyx ar(9:us &exiguus.
GfmmATloyum rotundiolse.
TruBiu ftintbaccae oblongo-rotunda; terite forma inftar glandis quercinae
ar<2:e inclufi in calyce profundiolo , craffiolo , viridi , qui fcx cufpidum eft, funt-
que ftipcrficie glabri primiimviridi-fufci & nitentes acpunftulis albicantibus
confperfi , & rum (ub cortice pulpa viridi-clara , qux flaviufcuhim , unduoftim
humorem exftidat , & faporis fubacris adftringcntis&unftuofi, continentquc
fub pulpa corticis unum grandem nuclcum oblongo-rotunduni & glabrum , qui
cortice tenuicartilaginofoobtecfcus eft & pulpa denfaex albo rubefccntcacin-
carnati colorjs & humore uni^uoib , qui infilamcnta procrahitur, fufFqfa, ac
faporis magis acris & miniis aftringcntis eft , conftat , dein ciim maturi funt , coe-
ruleo-fufci& nitentes, quicoloreftin tenui exteriori membrana, intus ctiam
pulpa viridi faporis aromatici acfubamari & acris ac pulpa nuclei ex rubro coeru-
lefcente conftantes.
Tlores hxcarborfemelfertin annoin jAmimo.
Ex cortice radicis oUnm cum fale volatili , Camphora di^o , per diftjl-
latkoncm extrahitur eftque aqua cum qua fimul afcenditlevius, confiftcntia
clarum & tranfparens , ac coloris fubflavefcentis , odoris fortis ac vegeti , faporis
peracris&profundepenetrantisconftanscxparticulis tcnuibiis & facile fedif-
fipantibus in libero & aperto acre ; Camphora candidiflimacft , &inodorc
Camphoracommuni excellentior: ejus particulaein oleoprimumdiftillatona-
tant , ac ejus partibus infenfiliter permixtx funt , olei traniparentiam ac clarita-
tem minime obfufcantcs, dum autem oleum refrigeratur,particul3e Camphora;
natanrcs ac fejundae , unaialiis forma fatis rcgularifeaffigunt, conftitucntcs
primiim haftas oblongas , quibus partes aliae de novoaccedentes velut tranfverfi
acus ad reftos angulos fe adjungunt , atque ita gravioresfa(9:a; decidunt atquc ad
fundumolcifubfidunt: verumhicnotatu digniffimumeft, quod dum fc affi-
gunt in duosvorticofosmotus, qui per horizontalia plana feruntur , cieri ac
primum quidem tardius , dein fenfim velocius , atque oleum ad fuam fupcrficiem
ubi prius refrigeratur , & ad fundum plurimis particulis Camphora; , qu^e ejus
tranfparentiam adimunt, imbutum, cum in medio adhuc fit clarum feu magis
tranfparens , quin et particular Camphorae , quse fe fibi mutuo affigunt , partes
olcofas primum intra feincludunt, easvifui fubducentcs, quae dein particulis
falisadanguftiusfpatiumverfusinferiora detrufis feabiis refolvuntacfcparant^
fuperiora pra: levitate petentcs j eft autem Camphora hxc maxime diffipabilis
& flamniam cclerrime concipiens ac nullam fxccm poft flagrationtm rclin-
quens j de Olco quod cum hoc Saleattolliturhaec notandaoccurrunt , primum
quodinodoreacfaporeCamphoram maxime aemuletur, atquc adco facile dif-
fipabilis fir, ut licet in pannos incidat colore aliquo tindos , nulla rcli£l:a
macula evancfcat ac diffletur ; promptiffimuin quoqueeft ut ipfa Camphora in
flam-
M A L A B A R I C U S. 109
flamma concipicnda in co fpiritiim vini ab aqueis particulis depiiratum rcfcrens ,
totuinque brevi tempore igne depafcitur , datque flammam albicantcm & coeru-
Icani, fupcr igne pofitum & calefadumetiam cito confuniitur , abitque in
fumnm albicantem , qui igue admoto flammare promptiffime concipit ; de eo
qtioque expcrtum eft , fi lintcum cumeomadcfaQ:umincendacur,eo remanente
illxfo igne plurimase) us partes depafci,utipatet5{i ignis jam conceptus ex fuf-
flatione illico fuffocetur, quin & illud linteum , quod exigneiliaefumrcdit,
ac primuniacrem camphoraceum odorem exhalat , eo debilitato & evanefcentc
gratum aliquemCinnamomi odorem fpirare: prxtereahoc oleum in fulphurvcl
falnitrunj, vcl etiam in illos fales firaul permixtos confpcrfum , iis prorfus
illibatis ac illaefis, a flamma in totum confumi ac depafci ^ quod fi pulvis tor-
mentarius co imbutus fit , flammam concipit co acccnfo, fed non nifi tar-
dius, & poftquam multae particulx olei depaftse funt j fingulare quoqueex-
perimentum eft , quod fimus olei, qui ex eo calefado fupcr igncm exhalat , per
pannum triplicatumfeuquadruplicatumexceptos ad ejusfuperficicminfalem
album 8c candidum,quod ipfamet Camphora eft, fc affigit, quin & hoc oleum,ut
purum & clarum fit , cum tempore particulas quasdam camphoraceas demittit.
Rciatum quoque nobis eft in locis frigidis , quo crat adve(3:un) , de fijo fluore rc-
mittere. Oleum, quod ex hocMalab. Cinnamomo extrahitur, tranfparens,
clarum, flavum , rutiians ac fragrantis quoque odoris , & aqunz innatans , cizm ex
cinnamomo Ccloncnfi, pra^ter oleum innatans, etiam extrahatur quod aqu^c
fundum petit. Oleum exfoliis primumturbidum eft , cum tempore flavcfceris
ac tranfparens colorisviridcfcentis, cftqucfapore quoque dulci &acri odorem
cinnamomi tcnuem fpirans, in aqua fubfidit ad fundum.
ri T^ESEJUS.
R'Micis cortex in decodo datus vel in pulvcre cum mellefeu faccharo fcrvit pro
tiiffi & phlegmate expurgando.Idem contritus & pcrmixtus cum aqua con'
fert i n podagra faita pcrun5:ione. Cortex stipitum in decofto datus flatus quoque
difcutit. Idem in pulveredatuscum aquacalida dolorcs vcntris fcdatfluxum-
que ex frigore obortum fiftit. Foliorum fuccus cum pipere Si faccharo datus pro
doloribus ventris& renmn flatulenta materia ftrviunt j folia inpulveredata
cum faccharo conferunt in vertigine capitis, uti & flores in pulvere cum faccha-
ro & aqua frigidadati. Oleum quod ex ComV^^^^&wcum falcvolatili , Cam-
phora dido , per diftillationem fimul extrahitur : infignium & multarum
eft viriumj optimeconfert in omnibus aftcdibusparal3'ticis exteriiis in tem-
pore applicatum: in podagra fummum ac pracfcntaneum remedium; vehe-
mentespartiumaffedarumdolorcs illico fedans iis inun&um, ad quod etiam
confert intus fumptum j in afthmatc aliifquc afFe^iibus pulmonaribus fanan-
dis intus fumptum etiam maxime confert , uti & ad malignitatam fcbrium cor-
rigendam, eftquefudorem pellens in gangrjena&fphacelo aliisque ulceribus
malignis optime quoque prodeft , juvatque etiam pro impetiginibus , dolo-
ribufque artuum, ventris, oculorum j ncc non tumoribus membrorum ex
frigidis & pituitofis humoribus obortis j praeterea in pedum contufione ut
& vulneribus fcnfum partium ftupefaSum reparans j prodeftque in rheumatc
Fff 2 feu
no
H O R T U S
-feu fluxu capitis J ejus odor qui illicoextitillatione acfterimtationcm^quain
Thcuma , cict , fifti t , i n flat'bus difcuriendis quoque cfficax eft intus fumptum :
appetitum quoque excitat ac calculofis prodeft^ luntque lix virtutes intra
breve tenipus ^ quo illud oleum a nobis dlftiilatum ^ ad ulum medicum adhibi-
tum^ propria experientiaconipertx 5 Scfinc dubio plurcs indies fe prodent ^
eftque hoc oleum in Nofocomio noftro medicamentuni maxime catholicum,
Camphora fervitin affe61:ibusuterinisadprovocanda menftrua^ fudores quoque
ciet -, uiurpaturque ctiam loco Camphorx communis, oleum cinnamomi puta
Corticis Arboris confer t in afFe£i:ibus ventriculi , in torminibus ventrisa frigore
ortis. K^qmCimamomi cardiaca, o/<?«^;;?^>:F-:?///^ prodeftin Colica exterius appli-
catum 5 fummum remedium paralyticis ^ eorum aqua conduci t in afFedionibus
cardiacis frigidis -, daturque in potionibus fudoriferis^ Jqtm rlormn cinmmcmi di-
ftillatacardiaca. okum cxFructibm decoctum ufurpaturindoloribusartuum.
FIG.
5 7-
Arbor hie defcripta CanelU eft MMabarka : Liifitanisj
Canella del Matto : qiix Ceylonenfi omnibus (uis parti-
bus loiigeefl: ignobilior& idcirco longe minoriinpre-
tiohabira: Singula enim quxdc Malabarica prardican-
tur ab Autoribus , fublimiori gradu in Cejlonenfi repe-
riuntur ^ quani quidem pluribus hic ut defcriberem ^ &
geftiret animus ^ 5c materia exigeret affinicas ^ quia Sc
nobilitas- Veriim cum aliorum labores meos facere no-
lim^ hanclampadaD^- Hermans lubenstrado,quifuo
tempore exaftitUmam Cinnamomi y omniumque plan-
tarum Cejlomufium hiftoriam, pofteritati non invide-
bit, Adjungere tamen lubet , coronidis ioco , ipfius ver-
ba, quibus Cimumoni ramos complures , una cum ar-
bufculis vegctis, feminibuSj> radicibus, &c. ad mc
^Uranfmifit. Carjella Cinquic) ex qua Ctnnamomum y Km-
rudu fmbitur Cingalenfibus', pronuntiatur autem Kurunda:
tnibi efl Laum Zejlamca ^ baccis calyculatis, ex qua Cinnamo-
mum. Mir a n^ara divcrjitas in hac arbore conjpicim : defiil-
latur extadicis cortices CamphoTa, ejufdemque oleum; ex
trunci cortice , oleum Cinnamomi : exfoliis , oleum CaryophjU
lorum: exfiufftbus^ oleum junipeitin§fimtk^ cumpauxiUa
Cinnamomi ac Carjophyllorum y mixtum: ex his &excoqut''
tut oleum pingue^crajfumy infiarcerayademflafiray unguenu^
ac candeUs conficiendas , commodiffimum i medicamentum
itidem interne & extern ufurpatumy fumme dnodjnum.
H O R T I
I N D I C I
MALABAR ICI
PARS SECUNDA
F R U T I 'g I B U S
Regni Malabarici apud Indos celeberrimi ,
LatiniSi Malabaricis , ArabkiSi & Bramanum CharaBeribus nominibttfque exprejjts^
Una cum Floribus, Frudibus & Seminibus, natural! magnitudine a peritiffimis
pi<5toribus delineatis, & ad vivum exhibitis.
iyiddita infuper acmrata ear undent defcriptione ^ qua color es^ odoresy fapores ^ facultates\
& pracipua in Medicma vires exaBtjJtme demonjirant'ur.
o^2) R N AT A
Per.
HENRICUM VAN REEDE, TOT DRAAKESTEIN,
Nuperrime Malabarici Regni Gubernatorem, nunc fupremi ConfefTus apud IndosBelgas
Senatorem Extraordinarium , & primum fucceflbrem loco ordinario deftinatum ,
E r
JOHANNEM CASEARIUM, Ecclefiaft. in Cochin.
Notts adauxity & Comment ar 'tis ilhiftravit
JOANNES COMMELINUS.
Mo. Bot. Garden,
<A M Sr i^S%% A M /,
f Vidua: JOANNIS van SOMEREN,
Sumptibus J E T "
I HcEredum JOANNIS van DYCK.
Anno cId lac Lxxix.
NOBILISSIMIS ET SPECTATISSIMl'i
b 6 M I N i s
iEGIDIO VALGKENIER^
Confuli & Senator! urbis Amftelodamenfis, ac Diredlbri
Societacis Indisb Orientalis , &c.
J5ANNI HUDiit,
Domino in Waeveren , &c. ^Confiili & Senator! urbis
Amflelodamenfis , Set,
JOANNI HUYDEKOOPERd
Equiti, Domino in Maerfeveen & Neerdijck, &c. Exconfuli
& Senator! urbis Amftelodamenfis ; ac D!re6lor! Socie-
tatis Iridic Orientalis, &c.
PETRO VAN DAM^
Advocato & Confiliario General! Societatis Indian Orien-
talis Foederati Belgii , &g.
Enf^ SPECrr. NOB. VESTRIS
nunc offer fur 6^ dedicatur Tars Se^
cundu Horti CMalabaHci Fruttci^
bus confita ^ cum quia tile colleBu^
6^ dijpofitus eft in region^ , cujtisprofferitati bo-
no regirnine fromovend^ S P E C T. NOB,
VESTRY non perfun&oria cur a ftudent^
^ 2 turn
D E D I C A T I O.
turn quia ilia a me compofita eft ^ qui me de-
vin&um fentio ad id agnofcendum in honorem
SPECT., NOB. VESTRARUM,
ceufautorum & amicorum meorum 5 inque te-
fiimonium animi mei graft ^ fi minus raritate
Indie arum flantarum , certe eo quod per fevero
NOBILISSIMI SPECTATISSIMIQUE DOMINI
VESTR^^RUM 5TECT. NOBIL.
Humillimus Sc deyotifllmus ScrviiS'
HENRICUS VAN REEDE
TOT DRAACKESTEVN.
HO'
H O N O R I
NO B IL IS SI MI AC STK ENUISSIMI FIR I
D. HENRICI A REEDE.
DOMINI A DRAKENSTEYN,
Nuper Cochini Moderatoris fummi , fupremique in Belgarum
Indiis SenatCis afleiflbris dignillimi,
Horti hujus Malabarici colle6loris ac promotoris principis :
E T
D. JOHANNIS C ASEARII
In Ecclefia Cochinenfi , dum viverec , Paftoris fideliflimi ,
Ejufdem hujus operis fcriptoris acutiflirai, accuratiflimi.
Ecula prifca (acrum celebrarunt Orphea Vatem j
Cur 6c mortales , & periere Dii :
Namque bonos ritus & placamenta Deorum
Inftituic prior , ha^c inftituifle juvat :
Saxea corda leni mulfit dulcedine cantus ,
Detinuit bland^ flumina brut a lyra ,
Et fenfum fcopulis dedit , auritafque canons
Adduxit fylvas fidibus , atque fbno.
Orpheii majorem coluic Malabarica nuper'
Tellus , dilexit Patria ;, Mufa , Deus ;,
Et venerata gravem facrorum Ecclefia My ftam ,
Et Phyfice fobolem doda, Mathema fuam 5
Hie perdulce melos cecinit , revirentibus herbis ,
Hacgaudebat ovans fylva nocata manuj
HuncBramanes , Tog;ies , Baneanes , nefcia luxus
Gens, mirabantur, terra Cochina , viriun:
Hancne tuo moeftam difceflu authorerelinquis
Pr^luftri ? nobis gratior hofpes ;, ave 1
Magnificos codices quia confers , arte fecundos
Nulli , nee fumptu , neve labore ;, ftylo :
QiiodveDiofcorides, Theophraftus, quxve vetuftas
Vel novitas tenuit lumina , jure ftupent ,
** Hoc
Hocrudiore manu , fed longo nudipes ufu
CoUegit MoNACHUs pi6tor & author opus I
Reedius hoc promovit idem , quod pondere magnum,
Sedftudiomajus, laudeque perpetuum :
Reedius herbarum fecuit penetralia primus ,
Et momenta legens atque minuta docens :
His fibideliciis cultis ne Belga placeret
Unus , donandis dulciloquo Latio ,
Arripuit calamum Casearius, atque probata
Deferipfit juxta fchemata viva manu ;
Divitiis illis inftrudus vifere Lares
Conftituit patrios , fed mala dura negant;
Pectus enim labes vexat pneumonica, ventrem
Fluxus , (ic rapuit putridafebris eum ,
Cuipia, fufFiciens (h^c verba noviffimatcmplo
Dixit ) uti finis ^ tota ita vita fuit :
Siccine , dum exlpeftat flagranti Patria voto
Te, ploratus abis , coelicaregnapetis?
Hocque imperfedtum rellinquis grande volumcn ?
Cur non , ut primum , csetera finieras ?
Queis ego ( iaus abfit i ) fubjeci plurima , vires
Omnes adjunxi, queis Medicinacluet.
Ergo peregrinas qui vult pernofeere plantas
tlxc legat , dc ledis femperabibit iis
Dodior. Illuftres Domini, quibus omnia penfa
Votaque libamus, debita noftra, preces,
Huicce patrocinium faciles concedite , fucos
Hac arcete leves fortiter ambrofia ; ,
Sic noftro zelo veftroque favore redibunt
Quptannis fifco commoda , lucra , gazse.
Dabam Batavix JacatrenHum ,
qus ed: in Java Majore,
ad d. XV. Kalend. Martil
MDCLXXVm.
WILHEM TEN RHYNE M.D.&C.
JOAN-
JOANNES COMMELINUS
A D
L E C T O R E M
BOTANICUM.
Rodttnunc:, Benevok Le&or :, pars
hac de Fruticibus ^ ceu fecundum fe-
\ptum Horti Malabarici ^ refertum
\flurtmis flantis ha£fenm tncognitis y
aliifque:^ quce quidem a Botanicis qui*
bufdam defcriptce :i Jed minus clar^ delineatcefunt.
Autores autem nofiri fumma mra omnium deli-
neationem exaBam nobis exhiberejluduerunt. Et
6 utinam T>otliJJimo Domino cjirmldo Syen p. m.
eafdem locis obfcuris continuatione Annotation
numfuarum -> quemadmodum in parte de <iArbo'
ribus cccperat :f provajldfudendditione^ iUuJira-
re licuiffet. Verumfilum vita ejus , inflore ceta-
tisimmatura morte abruptum ejl^ nonfine infi-
gni detrimento Operis hujus , ^ imprimis iUu-
Jiris Academi(^ Lugdunenfis , in qua Trofejforis
munere tantd cum laudefungebatur , ut ha^enm
nemo fajiigium ejus adcequarepotuerit. Damnum
profeBd infuperabile inejus morte fecerunt ^ di-
fcipuli ejus ^ omnes Botanic a rei ftudiofi ^ qua
nunc videbatur fummum perfe&ionis apicem ade-
ptura^ cumhociBuy pr oh dolor I projiernitur.
Atenim quando nuUiqueJlusjaBuram rejlituunt-,
^ opus incocptum necejjarib profequendum ejiy
ego utiqtte has annotationes addidt ^ quafi minus
debitam perfe^ionem ajjequuntur ^^ poterunt ta^
men nonnibil utUitatis conferre adillujirationem
quarundam plant arum , quce hicfub larva igno-
torum nominum infcenamprodeunt. tAdquas ni-
hil die ere h abut ^ easfilentiopr(^terii:i quoniam
fatim eft nihil r, qudm multa incertadicere, zAd
primosfuos author es etiam reduxi y quarum cer-
ta mihi erat not it i a ;, ^ quo me litis zyiutores no^
ftros quantum fieri pojjet ^ intelligerem ^ eas ad-
junxi Bauhini Pinaci , &f qua f dam contuli cum
defcriptionibus recentiorum quorundam Botani-
corum 5 ut eruditi Profperi Alpini^ yacobi Cor^
nuti^ GuilielmiTifonis y Jacobi Bontii^ yacobi
Breyniij aliorumque^ qui omnes poft Bauhinum
fcripferunt. Ingredere itaque , Candide Le^lor ^
banc partem Horti Malabarici ^ ubi omnipro^
culdubio rapier is in admirationem ^ compeUeris
in laudes bonitatis Magni illius omnium rerum
Conditoris , qui telluris fuperficiem zArboribus ^
Fruticibus Herbifque abunde exornat y omnium-
que rerum filiis hominum liberali manu ufum
lardtur.
PARS
Fol.
I
PARS SECUNDA
H O R T I
MALABARICI
D E
F R U T I C I B U S.
K A I "D ■ J.
FIG. 1. 2. 3.4. J.
Atd^i lingua Bramanum BendaJa , eft frutex fpihofus ng.
& aculeatus ftipitibus numerofis , qui f^piflime
tranfitum prsebent , ac per quos infpicienti coelum
pervium eft , terrae impa6lus , nafcensque in ripis
aquarum.
Tolia oblonga & cufpidata longitudine quinque, Fig.
fexfeptemvecubitorum,funtque tribus ordinibus aculeorum,duo-
bus in oris , uno in medio munita , ac venis fubtilibus in longura
ftriata, & viridi-fatura.
Loco FlommFafcu2i\h\c2s^x.ts flocculofe fupfa exortum foliorum f i\
prodeunt , quarum flocculi feu apices albicantes albiflimo farinaceo
polline adrper(i> petioli medii candidiilimi & nirentis ramulos ob-
fident.
TafcU ha3 in foliis oblongis , cufpidatis , candidis , quae quoque %
fpinis feu aculeis in oris ac in medio munitaprimum involurse funt,
ac foliis apertis fe produnt ex diuturniore apertione rubefcentes ,
funtque cum foliis albicantibus odoris acris & fragrantis.
Tructm qui fafciis flocculofis fuccedunt , oblongo-rotundi funt Fig.
& prsegrandes , primum viridi-fufci , dein vetuftiores colore rubi-
cundo in cortice confertis tuberculis extiirgefcentes , ac in fingu-
lis tuberculis tribus aculeatis, ruffo-rubris, duris , lignofis papiilis
muniti, carne intus flava , fucculenta.
Foliis fuper terram ftratis indigence dapes imponunt.-
Floribus ob odorem amoenum mulieres (e exornant.
Frudibus vefcuntur gentiles didli Poieas, uti dc elephantes.
A V/RES
t:
^
^ H O R T U S
r 1 R E S EJUS.
FOliorum fimul & Radicis fuccm pro balneo maniacis fubminiftra^
tur. Flores cum fandalo ac cumino ad potiunculam aptati fi^
mulque comminuti arque hypogaftrio inun6li genitales vires in-
ftaurant. Ex Radice paratum apozema dyfuriam toUit. Ex ejusdem
fucco deponitur coquendo oleum antiarthriticum.
FIG. I. 6. J. 8.
Hae quatuor rpccies Kaida ab authoribus noftrisde-
fcriptx differunt folummodo in fruftibus. Eftautem
profefto Raids pknta mira, i nemine, quodfciam,
defcripta. Cortex ejus molliculus, quo commodius per
dependentes ramos denuo radicatura progerminarepo-
tefl:, Ejusdem proprietatis quoque eft Arbor de Rajfz. ,
Linfchotanomemorata in Hiftoria Injlix Orientalis:
ut & Atbor Paretiive Rochefortii: quae etiam in locis
paludofiscrefcit, ubi infigne /patium occupando am-
ple6iitur. Hx progerminationes radicantium ramo-
rum communes etiam funt Sedo Majori Arborefctmi
c. Bauhini , quod veterafcens femet undique confir-
mat novis dependentibus filamentis , qus fimul ac tcr-
ram attigerunt , radices agunt , & brevi tempore in
perfeclam craffitiem excrefcunt. Quod vcro ad Kaida
attinet , utiqu<^ ea ab his omnibus diverfa eft cum in fo-
liis turn in fruftibus , quorum ilia foliis Aloes AmencanA
non funt abfimiles , frudus vero fruftibus ?inus.,
ICAJ-
J'Cii i a a - td ov I . fat-.
(BoiwaLt .
<f.X.
fC
C^^zh^l^X^
/
-^^^^^^^
J\iaA^OCL. la.
X /
2. I
^■3-
6)^^^- '"■
tZj
r^.^.
tar.
£.6.
M A L A B A R I C U S. 3
K A IT> A T AT> T> L
FIG. 6.
\Mc (pedes Kaida , a priori folum in fru6libus dif- Fig.^
ferens.
Sunt autem VruBm hujus prasgrandes , forma
Srotundiores , in corpore diverfis grandibus nodis,
^^'qui fulcis profundis & latis interftindi funt,ex-
tuberantes , funtque in fuperficie nodorum fe-
ptem , odtove pailim minoribus nodulis , in quibus fingulis papilla
duriola , rufFa eminens eft , interftindi , colore primum viridi ,
dein corallino-rubro , ac in fuperficie nodorum fingulorum dilu-
tiore , carne intus flava , in medio caverna vacua excavati , accarne
albicante farinacea ; in medio nodo cujufque unum rotundum
oblongum femen continentes.
, VIRES BJVS.,
Tp X Foliis teneris exadus Jucc^ cum faccharo fumptus dyfen-
terix medetur^ ex mature autem Fru^f^ prejGTus li^juor faccharo
mixtus aphthis adverfatur.
B
KAl-
I
7-
HORTUS MALABARICUS. j
TERIN'KAIT>A^TAT>T^L
FIG. 7.
St & alia fpecies Kaidk di6ta Kaida-Taddi, in fru- Fig.?,
6i;ibus quoque a prioribus difFerens.
VruBm hujus oblongo-rotundi , ac minoribus
'nodis , qui fulcis quoque profundis interftindli
funt , extuberantes , ac in fuperficie cujusque nodi
una papilla rufFo-nigricante dotati : funtquehi flavo-mbefcentes j
ac odoris vegeti & baud ingrati.
Earundem cum prima eft w'mm.
^
-•L"
kau
j: a.
^oiihnka
■o^
HORTUSMALABARICUS.
KAI'DA TSJERRIA
FIG. 8.
St & alia fpecies /C.;^^ nafcens in montofis. r,, .
Vruaus hu,us (in q^ibus ^ prioribus fpeciebus '
,d.ffert) hautdiffimiles frudibus Tsjaka, formaob- ■
ongo-rotundi & anguftiores , in fuperfide bdlu-
'.''';.«"°'="'''sexmberantibusdotaci,&oblo
nigricantibus, rigidis fpinis in vertice buUarum
ridi, acodorisvegetiacgrati.
Earundem cum ceteris eft
ngisj
muniti, cottice vi-
nimum^
D
PA-
ocy'#*»^^»' ^^
r^3 ^<^'^ 77Im/.
MALABARICUS. y
T A N E L.
F I G. p. «
\And duai fpecies , una ejus nominis , altera Ba- Fig.?;
; rum-Fanel.
Panel lingua Bramanum Cati-Jpocaro , eft fru-"
'tex altitudine quinque fexve-pedum.
Radix capillata , cortice cinereo , qui odore
eft aromatico.
fb//^ quae brevibus , craflis, viridi-clarispetiolisproveniunt, ob-
longo-rotunda ftint , ad petiolum contra<5liora , anteriora verfus
vel in medio maxima latitudine , cufpide modo obtufo, modo an-
guftiori , utraque parte adverfis extantibus nervis excofta ftriata,
ac insequalis fuperficiei ex grollb plurium nervorum undique de-
currentium cancelliformi contextu, coloris viridi-furdi , odoris fil-
veftris fortis.
Flores proveniunt in racemis longis qui hinc inde fupra ex origi-
ne foliorum feu furculorum foliaceorum oriuntur , funtque candidi
foliis conftantes quinque rotundis , ac anterius rotundo-cufpidatis,
odoris baud injucundi.
Stamina in eis decern velut angufta foliola albicantia , quorum
fingula apice parvo flavo dotata funt : ftylus in medio craflus &:
fubviridis in fummitate habens capitulum flavo-alb'icans , eftque
principium ac germen fru6ius.
Gemmx, florum rotundiolse & nonnihil oblongs , albicantes ac ^
fubflavfe.
Floribus deciduis fubfequuntur FmBpiSj qui funt baccas piano-
rotundse , in vertice habentes fpiculum feu nodulum qui ftyli ger-
minis fui capitulum conftituebat , funtque odoris aromatici ^emu-
lantis odorem piperis di6ti Capo-Molago, &gingiberis viridis , cum
immaturas funt colore viridi-albicante, ac cortice qui cralliolus eft
afpero feu minus flavo ob gemmulas viridiufculas hinc inde emi-
nentes , ex maturitate primum albefcunt, dein cum plane maturas
E funt
o
e
o
lo H O R T U S
flint colore albicante-eburneo & ad perficum vergente , corticeni
glabro-nitente ac nonnihil tranlparente , carne fucculenta &fub.
dnlci: funtquehae in eduliis.
^ Intus unum rotiindiolum , planum acgrandiufculum Semen con-
tinetnr, quod tenuillimo ac viridi cortice etiam cum maturum , ac
pulp^alb^, odorisaromatici, & fapore fubacri.
Fiores fert hie frutex toto anno.
V I KE S EJUS,
nrOtx plantaetrir^ & decode vapor in parte afFedta exceptus
fedat dolorem arthriticum. Radix humoribus evocandis trita &
cum aqua in qua oriza macerata fuit in lotione adhibita , eadem tri-
ta & in aqua fumpta appetitum acuity in decodro data flatus difcu-
tit. Folk in capitis afFe6tionibus conferunt , ut & in ejus dolore ac '
priEcipue in phrenefi aegrotorum. Foliomm decodorum vapor in
ore attradlus dentium dolorem mitigat. Foliomm fuccus una cum
oleo decodus & auribus immijQTus , earum dolorem fedat.
'^
^
N A-
':f.to.
MALABARICUS.
N A R U M-T AN E L.
FIG. 10.
l^
,x^^
II
Arum -Panel, alio nomine, Baala-Paleti , lino-.i
Bramanum Calo-Apocaro , quce altera fpecies Pa-
nel , fmtex eft altimdine quinque fexve- pedum,
ac etiam juxta arbores quas ampleditur ad duum
triumve hominum ftatiiram altc afcendcns.
Radix fibris longis craffifque terras fe flrmat
cortice nigricante , qui Tub exteriori crufta rubefcit , eftque odore
aromatico vegetiori quam cortex radicis Panel.
Caudex ac rami nigricante quoque cortice.
lolia qu^ petiolis curtis , crafliolis ac interius ftriatis appendent,
oblongo-anguftiora quam ilia primasfpecici, cufpideacuto, venu-
lifque partim extantibus ftriata , atque adeo in luperficie texturas
aequabilis ac glabrae ; viror foliis magis faturus ac cum nitore maxi-
me in parte re6ba: odor foliis aromaticus hand diflimilis foliis cin-
namomi.
Plores qui brevibus petiolis hinc inde proveniunt conftant foliis
paflim fex, rarius feptem, quce rotundis oris in cufpidem contra-
6ta, craila, acrigida, & ex umbilico in planum explicata, ac cu-
fpidibus orbiculatim rigida flexione a:qualiter interiora verfus in-
torta funt ; repr^fentantque flores forma rofas.
In medio horum florum feu rofarum capitukm cmicat rorundo-
planum , in cujus parte fuperiori gemmul^e oculatce ac planas denfb
agmine in orbeiii confit^e funt^ funt autem flores in ^o\\\^ colore
primum viridi-fufco , ac in capitulo medio colore albicantein gem-
raulis extuberantibus fubllavo , in quibus tunc temporis multo hu-
more undtuofo, qui ex oculis exfudat, irrigatifunt, poftea in fo-
liis magis & magis rubefcunt in tantum ut colore rubicundo-fangui-
neo-furdo exterius & interius profundantur , ac in capitulo ejusque
gemmulis extuberantibus quas humorem un61:uofum femper exfu-
dant , rufFefcant atque ex ruffo fufcefcant.
PruBus cum adhuc tenerrimi ac velut prima germina funtoblon-
go-angufta ac velut fpicis in capitulo florum gemmis ejus ocularis
infita, quocapitulum rotundum fpicatum reprxfentant, curri au-
tem in juftam excreve're magnitudinem petiolis longis , tenuibus ac
furredis gemmulis ocularis infident, ac capjrulo in orbem corona-
tim circumftant ^ funtque forma oblongo-rotundi , longitudine,
fermeuniuspollicis, latitudine ferme dimidii , colons primum vi-
P fidi-
■Ig. 10.
tx H O R T U S
ridi-clari ac parum nitentis > procedente ^tate flavi, cum vero pla^
ne maturi , ex flavo rubefcentis , odoris quoque aroaiatici , fed
minus vegeti , aemulantis odorera gingiberis viridis.
Semina quibus frudus in totum repleti , plana , in una parte te-
nuiora rotundiol^ orae maxime in parte crafliori duobus lateribus
planis exceptis iis qax non in medio frudlus funt quse latere uno
exreriori funt convexo conftantia , jacentque ordine fuper fe invi-
cem lateribus fuis planis in latitudine frud:us membranis tenuibus
ac ad oras carne tenui fru6tus a fe mutuo fejunc^a , ac fub cortice
fru6tus extuberant , funtque primum transparentia ac inftar eboris
albicantis coloris venulis magis albicantibus ftriara , dein matura ex
viridi fubflava cum venulis fulcefcentibus , cum plana ficca fubrufa.
Oleum ex radice feu potius ex ejus corticibus per diftillationem
extradtum tenue , clarum & viridefcens, odoris minus grati , eft-
que pingue & fubamarum , in diflillando cum aqua afcendens ei-
que incumbens.
VIRES EJUS.
O Ervit pro arthritico dolore juvatque in puerperis ac infantalis cum
^ejus deco6lo fa6ba corporis lotione. Radix trita & mixta cum
aqua fulcos oris in undiione fanat ; eadem trita & in aqua epota ad-
dito momento facchari confert in febre frigida uti &c in ardore jeco-
ns; eadem trita in aqua falfa feu marina fervit pro vermibus ex pu-
trefadione humorum natis Fa6ta undlione membrorum. Cortex Ra-
diets tritus & in aqua epotus proficuus eft pro phlegmate & pro an-
gina, atque eodem modo juvat in febribus ac fluxu fimplici & dyf-
enterico , uti & in ardore hepatis & oris aperturis ac fcilluris. Oleum
ex radice extra6lum iervit reftinguendo ardori jecoris condocit-
que in dolore capitis , in colera exufta, halitumque gravem & male
olentem reficit juvatque pro fulcis oris.
*■ _
FIG. 5>. & 10.
Du«h« rpecies Vanel a noftris authorlbus defcriptae
abinvicem difFerunt, quarum fecunda non multum
diflimilis eft I<^imbo Acoftge » & ab Horto , & Bauhini
in Pinace memor^tx Arborilndiufraxhw fimtli oUdtfrth
liu : quanquam differentia quaedam videtur efle inter
duas fpccies FauH ScNimbp^ jnprimisinfoliis, tamcn
^
Rotes & fruftus Namn-Fanel floribus & frvi&ihui
Nimbo fere fimiles funt : quare utramque eandem plan-
tarn efle arbitramur. Saepius enim comperimus deli-
neationes vetuftiorum authorum efle valde imperfe-
ftas ', hx vero majori lumine viam nobis monftrant
ad pcrfcftiorcm cognitionem.
C A-
•r.
J J
An,lC
mrn ,
MALABARICUS. ,3
CAR A.N S I.
FI G.
II.
^ra-Nofi cujus eft & altera fpecies dida Bem-Nojt, Fig.ii.
g lingua Bramanum Negunda , eft fmtex alcitiidine
" fesquihominum plus minus, nafcens in areno/is.
Radix fibrofa , albicans & exteriorc crufta fu-
fcefcens, corticetenui &fubamaro diutins aurem
raanfo fubacri.
Stipites qui plures ex radice afltirgunt ac furculi nodulati , vctu-
ftiores cinerei & fub corticula cinerea virides , novelii viridcs & ad
fpadiceum vergentes.
Tolia in petiolis qui bini & bini e nodulis furculorum provcniunt
turn unum numero , rarius etiam duo , ac etiam paflim rerna con-
gregatim confpiciuntur , ac turn medium quod in fummitate majus
eft; funtque oblongo - rotunda &anterius cufpidata , margine
aequabili textura craflitiei mediocris &moIlia, fuperficieleniaj in
re6ta parte virore fufco ac nitente, in adverfa claro & furdo, fa*
poris amari & acris.
Ex cofta media CofiuU in adverfa parte eminentes &; tradlu in re-
<5ta confpicuo obliquo annulari du6lu excurrunt, ac prope margi-
nem fubtiliter in ie invicem deferuntur : foliis odor gratus & hor-
tenfis aemulans odorem foliorum lavendul^e.
Ilores proveniunt in fummitate furculorum foliaceorum in pe-
tiolis qui ex nodulis fupra exortum foliorum parvorum comitaneo-
rum bini & bini & in ordine decuflatim exfurgunt , ac iis plures
congregatim brevibus pedunculis infident : funt autem flores pur-
pureo-coerulei:, ac odoris ejusdem uti folia, fed magis vegcti uti flo-
res lavendulse , conftantque quinque foliis difformibus , & inferio-
ra verfus collo campaniformi , unum ex foliis furredum eft & la-
tius , ac interius cochleata; cavitatis & pilofum uti & collum flo-
rum quod ad ejus folii partem eft , interius pilofiim eft , quatuor
reliqua folia in latum ferme expanfa ac magis inter fe fimilia funt,
nifi quod quae folio furredo proxima funt , parum latiora & rotun-
diora , duo reliqua anteriora verfus contradiora.
Stamina in floribus quatuor tenuia , furreda , purpureo-coerulca
cum nigricantibus ac arcuatis apicibus emicant, atque inter ea fty-
ius tenuis purpureo-coeruleus, & verfus folium furredum cum cu-
fpide bifido inflexus , qui ex rudimento frudus quod intra calyccm
eft, originem fumit.
G
Cah.
14 H O R T U S
Calyx qui florum collum infcrkis ar6le arripit , eft quinque bre-
vium viridi-diluromm cufpidatorum foliorum , ac collulis tenui-
bus in longiim verfas cufpides ftriatiis.
Gemma lloi'um forma rotundiolas : in iis quatuor folia qii^e inter
fe magis fimilia , exteriora funt ex parte foliunn quintum , quod la^
tius, circumple6tentia.
ir//^?/^ flint baccie rotund^e-, parum oblongas, ejusdemutflo,
res odoris , maxima parte calyci infidentes ac a calyce comprehenfi .
funtque ea parte , qua in calyce funt, colore viridi-diluro , in parte
fuperiori primum rubefcentes & nitentes , ac dein cum ficci funt
inftar atramenti nigricantes. In medio eftoblongo-rotundumoffi-
culum durum carne viridi & dura quae etiam ex maturitate frucStus
minus mollefcit , involutum , continens nucleum albicantem , qui
fipore eft nuUo.
Cara-Nofi eft Noft terra:.
Oleum ex radice per diftillationem extradtum clarum , fubviri-
defcens , laporis dulcis , acris & penetrantis , odoris grati ; in diffil-
lando cum aqua fimul afcendit elque innatat.
^
VIRES EJUS.
"p AMx dolores podagric fedat trita & cum aqua calida fada per-
-^^ undione ; in decodo data flatus pellit. Folia trita & in aqua ca-
lida epota ferviunt pro febre frigida ^ foliomm decodorum vapor
cxceptus dolores ventris mitigat.
F I G. II.
Cara-Nofi eft piper ififnilis fruHus firiatus Cafp. Bau-
hini in Pinace lib, 2. Seft. 5. Garcias ab Horto lib. 2.
cap, 5. & Chriftophorus ab Acofta has arbores de-
fcribunt Tub nomine Negmda, eafque diftinguuntin
marem & feminam ; vidcnturque in prima tantum
fpecie difcrepare, utrique unanimi confenfu dicentes
folia efle aliquantulum ferrata : quod neccxdelinea-
tionenecexdefcriptionc auihorum noftrorum percipi
poteft, Attamenminimedubitandumeft, quinidcm
fit frutex 5 cum hie nofter etiam lingua Bramanum di-
catur Negtmda : interea certi fumus hanc dclineatio-
nem effe perfeftiorem delineatione iftorum. In BaU-
^4ff appellatur Sambuliy Malabarice Nochcy Lufitani-
ce Norcbila , a Conarinis l^mgmdl ? in Decnn B^fhe , &
a Turcis Ajt,
B EM-
%i
- --' t*
'i. 12.
y^e ni - noJi . Ur.
#T
©^ o
MALABARICUS.
B E M^N S L
ly
F I G. 12.
Em-Nofic\wxkc\\n&i fpecies Nofi, lingua Brama-Fig.n,
num eft quoque fmtex maxime conveniens
cum Cara-Nofi, verun[i folia luijus in petiolis ter-
na & paflim quina congregacim provcniunt , funt-
que oblongo-anguftiora , & anterius in cufpidem
anguftum contrada , ad petiolum rotundiora &
maxima latitudine in anterioti parte magis minus-
ve tenuiter crenata , colore viridi minus fufco , in re6ta clariori -, eo-
rum medium maximum & pollicari pedunculo appendens , dein
majora qu^ illiproxima, qua^ pedunculis pollice paulo minoribus
appendent , duo reliqua valde parva font & petiolo communi infi-
dentia.
JElores Sc VruBm iidem.
Bem-Nofi^H Noft album fie di6tum quod foliis eft clarioribus ra-
tione Cara-Noji.
VIRUS EJUS,
■p Adix'm deco6]:o data corporis tumorem tollit, enecatque ver-
-^ mes in ventre, exficcatque phlegmaticum temperamentum. Fo-
liorum manforum halitus nubeculam tollit ocuJo aiFe6lo in flatibus
fi fummo mane adhibeatur ; eadem folia cum radke plantar parva
trita in aqua oriz^e ulcera fada undlione fanant. Folia tenella cum
pipere trita & in globulos formata iis ad duo vel tria initio febris
paroxyfmi fumptis eam tollunt : foliorum fuccus exprefTus capillos
auget capitis facia perundtione.
F I G. u.
^ Secunda fpecies authorum fub nomine Bem-tsofi ,
(i.e. album Nofi ) ab Acofta diftinguitur fub nomine
cies. H^cautemab incolis magni ducitur, fruftii?-
que ejus in quodam cibo ( quern Caril nominant) quo-
Negmdafocmma : quoniam folia ejus funt magis alba tidieufurpantur, &ob vires fuas in artcMedicamagnd
quam folia prions, & fimilia foJiis populialba : ita ut i funt in pretio.
forma optime abinvicem difcerni queant has duae fpe- j
H
SCHET-
I ', /v/v/ / v/'rz^//e'/i '
^. 13
dclielti . Af.
lORTuS MALABARICUS.
\?.
S C H F,
T T I
w.*^'
v.^--^
F I G.
13-
C^#// tres fpeciesfunt , una ejus nominis, altera tig.i,.
Bem-Scheth, tertia Nedum-Scheth feu Fua-Schett).
Scheth , Ling. Bram. Vada~Cah , eft frutex ex
genere virgultorum altitudine unius hominis na- '
[Icensin arenofis & petrofis.
Radix profunde in terram fe denaittit , eftque cor-
tice exteriusrufo-obfcuro , interius autem rubefcente.
*Supkum nt & ramomm cortex exterius rufo-obfcurus , interius al-
befcens ; ramorum vero fuperiorum exterius cinereus, intus al-
befcens, ac teneriorumcaftaneo-fufco-rubefcens.
Folia qu^bina & bina ramos & furculos alatim circumfident fitu
transverfo ac cufpidibus ad fe invicem inflexis , funt oblongo-ro-
tunda , ad petiolum rotundis oris , in fummitate parum acuminata ,
craffiolaac condenf^ textura3, lenia, in parte re6ta glabra, valde
nitentia ac viridi-fufci coloris , in adverfa viridi-diluti ac furdi , quse
in furculis vegetioribus proveniunt.fimt.majora cceteris j foliis fapor
aftringens & amarus. '
Ex cofta media qux du6tu inflexp in cufpidem definit ac etiam
in parte re6baeminet,;z^r'z;/ inre6ta etiam parte npnnihil eminentes
redo ac parallelo ducStti exeunt qui prope marginem arcuarim cdn-
currunt limbum relinquentes, ac transverfis extantibus yenulisu-
tramque folii partem pertexunn
Flores qui congregatim in umbellis proveniunt , in furciilorum
apicibus fupra exorigine foliorum, funtpaflimquatuorfoliorum ,
rarius quinque oblongo-anguftorum qu^ anterius & ad petiolum
redis oris ftrida ac velut cancelliformia funt, coloris omni ex par-
te incarnati , interius magis intenfi , ac poftea ubi flavefcunt dilutio-
ris acflayefcentis , infidentque pediculptenui , longo.ac furredo,
incarnato faturo feu rubro cdrallino, a^c mmi cajyci'parvo q\ii-qija; ,
tuor cufpidum minutorum , odoris nullius. ' -
E medio florum cum nodulo fuperiori bifido, rubro- obfcuro ac
nitente fijl^ parvus emicat qui per pedem transmilTus ex globulo
viridi in calyce fito qui rudimentum frudus eft , prodit , ac in ori-
ficio pediculi inter unguiculos foliorum quatuor lingul^e feu Ita-
munculaparva , rubra infita funt , qu^ inflexa velut quatuor unci-
nuli funt, qui unguiculos foliorum in angulis intermediis arripiunc.
Gemm^ florum oblongo-rotundie funt & fupenora verfus con-
I tradio-
i8 H O R T U . S
tra6biores ac acuminates colore prius viridi-obfcuro , exterius in oris
foliorum rubefcentes , interius ex viridi dilnto nonnihil mbefcentes
dein incarnato rubro.
TruBm quifloribus deciduis prodeunt funt bacca^ fuis calycibus
Qiiddt infidentes cortice glabro , qu^ cum immaturx ac duriores
. funt , rotundo-parum-oblongas ac nonnihil colore viridi , dein
cum ad maturitatem pervenerunt , formce rotundioris ac colore ru-
bro-obfcuro-fufco , dein rubro faturo ac nitente , funtquecarneal-
bicante & parum humida.
In hifce baccis quae dulces ac in edulii^ funt , duo , tria , qua-
tuorve ojfkula albicantia jacent, in quibufdam unum rantum, in qui-
bufdam veto duo , quae ollicula parte qua fe mutuo contingunc
plana acduiam laterum , in alia autem parte rotunda ac nucamento
oiTeo minus duro conftantes pulpa intus viridi.
Flores hujus fruticis gentiles Deo Ixora in facris offerunc.
Flores & frLi(5tus fert toto anno.
riRE5 n y u $.
'^Adix trita & in aqua frigida epota fervit pro febre calida ac ar-
dore manuum , ac prodeft expuentibus fanguinem ; eadem
cum aqua frigida in perundione adhibita fedat dolores capitis ; ea-
dem epota in la6tevacc^ ardoribusrenumreftinguendis confert,
uti & fluxui feminis reprimendo feu in gonorrhoea cum liquore S^
r/V in perundione corporis afFedi variolis ufurpata , prodeft- at-
que eodem modo ufurpata cum lade Coqm Indici fervit pro puftu- •
lis, aliisquemorbiscutaneisexficcandisi fertur quoque pars Raditi^-
qu^verfus auftrum vergitproficua effepro febre habituali'feu chro-
nica, Scqu^exfrigoreobortaeft. Ex Cortice ,Foliis ^Floribm tx-
trahiturfuccus qui mixtuscum oleo de Strgelim intus fumitur ad di-
minutionem pl^thor^ fanguinis.
V I G. 13,14,15.
Sub quod genus hi frutlccs fint referendi mihi in-
compertumeft, fiquidem forma plurimum ab invi-
ccmdifferunt. Quodvero ab cthnicis Indis adhibeaa-
tur infacrificils fui idoli Ixor£, memorat etiam Bal'
dsus in M defcriptione Ccylonenfium idololatra.
rum.
d EM^
Qiem -JclieUi . J^ft~
Qjk^.C/i^y
. ^. y '
cJ^^^^J^
^ CHram.
T. J4.
MALABARICUS.
B E M^S C H ETT L
%^^''
ip
^^
tV-
.fc*
F I G. 14.
Em-Scheth, lingua Bramanum Da'v)-Padacati , ^tu-Hm^
texquoqueeftexgenere virgultorum & fecunda
Schett) fpecies , quacum maxime convenit i verum
hujus Folia oblongiora, anterius magis ciifpidata p
& ad petiolum nonnihil ftri6ta & minus craHrij Fid-
res albicantes & fubflavi, pede autem quo calyci infidcnt , nonni-
hil quoque mbefcente, ac in iis eft ftilus fuperne bifurcatus ex ori-
ficio altb emicans 3c ftamina quatiior tenuia longinfciila apicibus
flaviufcalis dotat^ ,• fru6lus magis oblongiac colore primum vi-
ridi , dein viridi-diluto ac fubflavo , came intus fucculenta ac albi-
cantC;, &ofliculis albicantibus, funtque etiamin eduliis, ac fa-
porisfubdulcis farinacei.
Flores hie frutex in anno rarius fert.
FIRES EJUS.
'TpRita cum cumino decoda intus daturpro puftulis natisinuiii-
bilico : fuccus ex floribus exprefliis ac naribus inditus fedac
dolores capitis.
f
5
K
NE-
%%mp.
-e. n
HORTUS MALABARICUS. u
NETitf M^SCHETTL
F I G. ly.
■Edum - S6heth feu Tm - Schett) , lingua Bram. Tuu-- Kg.iri
U 'padacdi efttertia (^tci^s Schett), Sc frutex ex
genere virgultotum , altitudine duorum hominum
nafcens in arenolis & petrofis cortice exterius ru^
fo , intus albicante.
Stifites ac ^^rfW/' novelli virides & alati quatuor fcilicet alis
fubftri^li.
M^^quoquebina & bina alatim raiiios compleduntur vario fi^
tu, alia trans verfimpofita, alia anterioraverfusfurreda, alia deor-
fumverfusinflexa, funtque longiora lateribus verfus anteriofa ma^
giscontradis in acumen definentia, ad pedunculum maxima la-
titudine verfus interiora fe claudentia , & laterum oras verfus ex-
terioracontrahentia, funtquecraflloraacdenfiora, inutraquepat-
tenitentia, atmaximeinredra, inquacolorefunt viridi-fufco,qui
in adverfa eft viridi-clarus , fapDris aftringentis & aman.
E cofta craffiori in parte exteriori tantiim eminente ;..^^/ intra
folium tantum confpicui hinc inde exeunt prope marginem arcua- '
timconcurrentes.
Flores qui valde parvi funt congregatim brevibus , furred:is ac te^
nuibus petioliscum quibus ex patvo cufpidato calyce prodeuntfu-
pra foliorum originem nodulis ramorum verticillatim infident,
atque etiam hinc inde ipfi ramorum vel etiam caudicis corpori , pro '
veniuntque fimul cum germinibus fruduum in ipforum vertice
conftantes quatuor foliis cufpidatis cum quibus ex rotundo & ca-
ve calyce emergunt , funtque ut & inpetiolis colore rubroac coe-
ruleo - purpureo , qui in aliis magis eft purpureo-ruber , in aliis ma-
gispurpureo-coeruleus , in aliis vero magis albicans, odoris que nul-
lius.
Stamina m floribus odiocoerulea feu purpureo -rubra, furreda,
L api-
12
H O R T U S
apicibus albicantibus dotata , ac cum hifce Jftylus coerulei feu pur-
purei colons, acuminatus, rigidus & furredus ex umbilico cal\^<
cisemicans.
Fm^usqm proveniunt floribus deciduis in ipfis florumpetiolis
funt parv^ ac rotunda baccas coronate in vertice umbilico qui ca-
iyx florura eft , colore primum viridi , dein albicante feu fubflavo,
poftea purpurafcente , ultimo in totum nigricante ac nitente ; in-
tus carne funt fuccofa coerulea qu^ faporis dulcis & nonnihil
aftringentis , continentque in fe nucleum unum rotundum , qui
cortice eft rufefcente feu fpadiceo-diluto , intus pulpa viridi , fc-
pore fubamaro & aftringente.
Flores fert tempore pluviofo.
VIRES E y V s,
|7Jus decodura cum oleo fervit pro pruritu in un6tione partis
■*-^afFedae,
SCHE'
^-,
i^. iS.
^cLnuikm-CotrkvL. At-.
md^mift ^^"^.
I
MALABARICUS. 23
SCHERUNAM-COTTAM.
F I G. i6.
^ Ottam tres {pecies , Scherumm - Cottam , Schageri- Fig.itf.
Cottam i & Cottam.
Scherunam-cottam ling. Bram ; . , eft fru-
tex duum triumve hominum altitudine nafcens
in arenofis & petrofis.
Radix longa eft profundein terram fubfidens ac,
permukas longiores tenues fibras capillamentis
hinc inde veftitas tarn \ latere quam fubtus emittens j radici cum
fuis fibris cortex eft exterius rubicundo- obfcurus , intus vero ru-
fus, faporis adftringentis fulfurei & infefti.
Stiptes induti funt fcabro cortice cinereo ac interius viridi nonni-
hil rubefcente feu etiam in inferiori parte ad radicem ubi vetuftio-
res funt rubefcente, intus ad lignum albicante , qui in plurimas i
tenuiffimas, planas corticulas, ex quibus complufis & implexis
fomites ignearios conficiunt , refolvitur & aftringens eft , intus
ligno funt albicante ac proxime ad radicem cavo ^ alias folidoj
rami quoque vetuftiores cortice cinereo , teneriores virides , funt*
que ftipites & rami longis , craflis , lignofis fpinis hinc inde mu-
niti.
Tolia quse hinc inde in ftipitibus brevibus , rotundis , crafliolis
petiolisproveniunt, oblongo -rotunda funt, ad petiolum parum
contra 6biora , ac in vertice rotundo cufpidata , in redia parte pla-
na, ac in adverfa ex media cofta ftriara coftulis oblique anteriora
verfus in marginem incurrentibus , qu^ nervis transverfis eminen-
tibus, ac re6tam tradibus fuis tenuitur ftriantibus comitate funt ,
viroris in re6ba parte fufci &; parum nitentis , in adverfa clari feu
minus fufci & furdi , faporis adftringentis.
'Blores qui in fummitate ramufculorum fuis petiolis ex origine
foliorum quafi fafciatim proveniunt fine calyce , funt viridi-diluti ,
odoris nullius , conftantque duplici ordine foliorum , quorum
quinque quae exteriora cufpidata, furreda & interiora verfus nonni-
nilinflexa funt , quinque quae interiora rotunda funt, & fuperiora
verfus pundulis eminentia.
Ex horum medio ex umbilico 7?)-/-^ acuminatus exfurgit paulb
infra acumen quinque tenuia ftamina ftelliformiter ejiciens quse no-
dulis albicantibus ac dein flavefcentibus dotata funt.
Florumpetioli prodeunt in fua origine foliolis acuminatis.
14
H O R T U S
YruBus quifurculisinfidentparvi & rotundifunt adinftar pirorum
lauri fuperticie glabri , primum virides ac nitentes ^ dein colore ni*
gro dum maturi funt & faporis fubacidi ^ continentque quatuor
granafeminis alba ac transparentia in propriis fais loculamentis.
VIRES Ejus.
T^Oliomm decodtorum vapor ore exceptus dentium dolorem mt
-*- tigat , & vermiculos in dentibus enecac.
^ F I a 16.
Authores noftri dicunt tres efle fpecies Cottam , qua
rum hsec Scherumm - Cottam prima ponitur ; verum
tertia fpecies ab iisdem minime defcribitur j & forfitan
in partibus fecuturis alicubi inferetur, quoniam mini-
me adepti fumus univerfum opus fimul : Interea anim-
adverti, Jpeciem fecundam defcriptam effe in parte
prima deArboribusi ad Fig. 56.fubnomine Sehami*
Cottam. Eruditus Jacobus Bontiusdefcribithuncfiu.
ticem in fua Hiftor. Natur. & Med. Indiae Orient. lib.
6, cap. 11. fub nomine Speciei Com fcuSorbii qiiam
comparatam cum hoc Scherunafn^ Cottam inveni ean-
demefleplantam ' ^
SCUEM-
<^. ly.
//" 5Kk
Scnejii -paritL far.
ram .
MALABARICUS. ij
S G H E M T A R IT I
F I G. 17.
Chem-FaM qu^equarta fpeciesPm//, ling. Brami Fig.i^;
eft frutexquinquefexve pedum alticudine.
Radix fibris veftita albicantibusfaporisnnlliusi
Stipites & il^;;?/ exteriori cdrtice cinereoi inte-
;riori viridi.
lolia quaehincindepetiolisfotundisunciaiibusac viridibus turii
folitaria turn teneris foliolis germinibus comitata exeadem orio^ine
provenilint , funtoblonga, anteriora verfus in cufpidem contrad:ai
ad petidlum lata rotunditate &; margine asquabili inde anteriora
verfusiticufpidemcontradta, ac in margine grofTis denticulis inci-
fa , cdntextura minus crafla & valde moUia, fuperficie glabra, vi-
roris nitentis maximbin recSba parte , quae teneriora viroris funt cla-
rions & Viridi, cuniemarcidaflavefcunt, faporis nullius.
Cuni cofta media ex qua Coftse exeunt ex petiolo du^ Cofti^mi*
joresutnnqueunapirodeunt, quse ramos fuos feu coftulas trans-
verfasverfus marginem eraittunt, funtque coft^ venis transverfis
raris cdriiitatse ^ iri redta etiam parte eminentes , at maxime in
adverfa.
'Flores qui in fumniitate furculorum ptoveniunt funt rofe colord
rubicundo-fato ac pulchro futilante ut rofo Alabandicce conftah-
tesfoliisoblongo-rotundis,qu2e valde leniaac rriollia ac nbnni-
hil crilpata , ex fe invicem prodeuntia ae ftylo medio circurnpofi-
ta &unguiculis inferta funt.
i5>y^//medius ruber ^craffuS eft, intus albicans, iri apice qua^
tuor , quinqueve craflis , lanuginofis, purpureo-rubro-nigris nodulis
ornatus, atqueexeohincindeemergunt ftamunculatenuia rubra,-
qu« flavis nodulis dotata funt.
Cdjx florum pede eft albieante & pilofo quinque viridium 8d
N ' cufpi-
z6 H O R T U S
cufpidatorura foliorum ac in inferiori parte o£fco foliis cufpidatis,
anguftioribus & viridibus circumdatus.
Semen nullum habet. ^
I'lores quoque fert toto anno.
: . V.
V 1 tE ^ E~f V S.
■p AMx trita & cunt oleo epota fluxum menftruum mulierum re-
dundantera " fiftir. Folia tenera trita addito momento butyri re-
centis apoflemata macurant iis fuperimpofita ; eadem in aqua in
qua folia per tempus macerata funt epota pro Variolis conducit , uti
& pro ardore jecoris addito momento lacchari.
FIG. 17.
tn prima parte de Arboribus ad Fi^i 9. defcribitur
Tmti fub quatuor fpeciebus , quaruitih^c Schejn-Pa-
rifi quarta eft J & commode prioribus tribusadjungi
potuerat, cumneceflaridadtrespriores fpecies perti-
neat : foliis ad eras ferratis , & flore pleno , fatis con- ^
venit ( nifi colore & quod flore pleno eft differat , )
cum Koja Batavtco- Indica Modoru , feu Malva fruu*
feme Bontii , ab eodem defcripta in Hiftor. Indix
Orient. lib. 6. cap. 46. Praeftantiftdrius quoqiie t)o-'
minus Jacobus Breynius in fua Centuria Exotica Plati-
tarum, parte 1. cap. 5^. defcribit huncFruticemfub
nomine Alc€i& Javaniu arbor efcentis fore fUno. Et pro-
culdubioplantahsECetiam eft fpecies Hoft Sinenjis Fer-
rarii , ut & Althcdi^ frutefcentts folio rotundiore Incano
Bauhini in Pinacc , fecundiim firma indicia formae in
floribus & {eminibus. - - - -^
BE-
^^Ma. y.,.
65 Oj
Q ^^>
g^aJ ma/.
ram,.
M A L A B A R I C U S. 27
B E L i L L A.
F I G. 18.
^^^^^^ ElilU ling. Bram, Sravait, eft frutex alritudinis Fig.ig.
^^m mS ^^squi-hominisfinuofis ac tortuofis ramisetiam ar-
to^^^^S bores fcandens , nafciturque in arenofis*
^^^^^Ql il^^/A;rufFa fibrascapillatasemittens.
W^MjM Cdules lignofi , nodulati ac in fupremis partibus
^^^^^ qiiadrangulati , fufci , vetiiftiores cinerei , emit-
tuntque hinc inde ex nodulis furculos paiflim bi-^*
nos & binos qui fe mutuo decuilanc ac anteriora verfiis incurvati
(unt ; .furculi teneri rotundi & virides ac pilofi.
Folia quae in nodulis paffim bina & bina atque eciam tria vel plu-
res congregatim ( li furculi ex nodulis erumpentes teneri ac novel-
liadfint) petiolis languidis fesquiuncialibus plus minus longis pro-
veniunt, oblongo - rotunda , adpedem rotund^e oraj^ cutn cufpi-
deangufto in vertice, tenuia, pilofa acvelutlanuginofa, in red:a
viroris fufci, in adverfa clari , habehtquecoftammediam etiamin
re6la nonnihil eminentem , ex qua coftulse in adverfa maxime emi-
nent^s ordinate obliquo annularis du6lti exeunt ac proxime ad mar-,
ginem in arcus minores inflexi difparens , funtque inter Coftas intra
folia plexus venarum cancelliformes j folia fapore nullo nifi filveftri:
Ilores umbellatim proveniunt in fummitate furculorum in petio-
lis qui fupra originem foliorum exoriuntur , funtque ftellul^ quiii-
que foliorum rotundo-cufpidatorum , qui apice albicante in fiini-
mitate eminent, ac in media una ruga extuberante interius contfa-
6ta, ac verfus inferiorem partem oris nonnihil inflexa funt; inte-
rius colorem habent rubicundo - pulchrum feu fcharlatiniim , ac in
orisalbicantem & fubflavefcentem ut & exterius, funtque pilofi at
magis exterius cum pilofo ac flavo umbilico in medio , infident*
quecum pedunculo oblongo, viridi-diluto & pilofo verticifrudlus
tenellifeucalyciquioblongo-rotundusfeucrafliolus , ac quatuor
velquinqueparvorum i anguftorumac capillaceorum foliorum eft,
funtque odoris nullius.
Gemm^i^omm oblongie efFornJantes capitulura ad partem folio-
rum quinquangulatum quod prius eft viride , poftmodum flave-
fcens , ac dein magis & magis albefcens;
FruBus oblongo-rotundi & minutulis pilis obfiti cumimmaturi
funt virides , cum verb maturi ad flavum vergentes : intus carne
denfa , viridi , faporis aftringentis & fubacidi*
O . Eft
,8 H O R T U S
Eft autem in lis congeries Semmum minutvilotum, quaeineaja-
cent inter carnem viridem velut femina pifcium , ac in quatuor fe-
ries per membranam intermediam albicantem diftindta liint , funt-
que colore viridi cum in ima ferie coadunata , feorfim autem fingu-
la confpe6bui oblata , viridi-diluta , albicantia & transparentia in-
ftar arenularum , cum matura funt colore nigerrimo.
E FruHihHS iis qui calyce quatuor folum cufpidatorum folioruni
florem oblongo pedunculo ejus vertici infidentem apprehendunt
loco quinti folii calycis cufpidati, juxta umbilicum unum folium
oblongum albiflimum , quod a poftica parte eft or^ rotundse ac
anterius contra6lum parvo & angufto cuipide eminens cum petio-
lo pollicari nonnihil piano , pilolo-viridi-diluto prodit , eftque il-
ludadtadumtenue, pilofum, habens nervulos quinque fubviri-
des b petiolo anteriora verfus excurrentes , ac in inferiori parte
eminentes , qui fuas quoque venulas fubvirideslaterales emittunt,
odorisfilveftris.
Sravadi ling. Bram.eftcandidum, quod nomenhuicplantse da-
tum eo quod foliis fitcandidis.
VIRUS EjVS,
T^ Adix in deco6bo data hepati refrigerando humoribufque pitui-
•*-^tolis expurgandis commoda. Eadem trita cum aqua & perun6ta
corporis dolorem fedat , oculorumque rubedinem toUit iis appli-
cata ; eadem digefta &: decodla in oleo proficufe ebibiturab infan-
tibus propuftulis in ore, ad quod etiam iervit deco<3:um Corticis
in oleo intiis fumptlim. Foliomm decodlorum fumus feu vapor
partium externarum dolorem in iis exceptus fedat j fuccus foliomm
& fruBuum fimul oculis inditus nubeculam feu etiam pelliculam
vifum obtundentera tollit.
F I G. \%.
Mirabilis eft lufus Nature in hoc frutice per varies
colores , quibus flores cxornantur, Eorum aliqui
funt pulchro-rubicundi, alii vero albiffimi : qui
flores albi apud Indos tarn frequenter comedi fo-
]ent, ac apud nos lingulatum blitum velbeta. Ejus-
modi mutationem florum diverficolorum in uno cau-
le videmus in SoUno Mexiiatw fiore magno Cafp. B^uhm
in Pin. five AdmhabUi Peruviana , cujus flores alii funt
flavi, alii rubri , alii albi , aliique difcolores , non fe-
cusacini^^////*«hac. Nifi femina differrent, eahaberi
poflet pro fpecie arborefcenti*
MO'
r£.
'S
m.i/..
<5 • •/ V W -^ '>' /? I ./Lrnb.
;/-i7 //Z
MALABARICUS.
^9
M T> E R A^C ANN L
F I G. ip.
Stfrutex ex genere virgultomm altitudine duumFig.i^i
hominum nafcens in arenofis.
Radix crafia exterius cortice flavo feu rufo , qui
albicante farina feu cake obduduseft, intus ligno
fufco-rufo, & grari ac aroraatici odoris.
Kami funtcinereo cortice, quibus Ipinse unciales lignof^ trans-
verfe hinc inde ac iiifident.
Fo//<^ in brevibus flirculis qui intervallo ab exortu ferme un-
cialiad utramque partem Jignofa & fpiratim intorta barba muniti
funt , proveniunt & in fuperiori eorura parte quic fupra barbam eft^
& infra quoque ad eorum exortum in brevibus pedunculis appen-
dent, funtque oblongo-rotunda & anterius obtufe cufpidata , ad
petiolum nonnihil ftri6la, virore utrinque communi feu claro & in
refta parum nitente , habentque ex cofta media quae etiamin re6la
nonnihileminet&maxim^inadverfa, coftulas tenues obliquoan-
nulari du(Stu exeuntes , qu^e fe intra nervulos tenues cancelJifor-
miter contextos prope marginem amittunt , funtque ad exortum
duobus foliis cufpidatis , anguflis velut auriculis comitata.
F/or^j in fummitate furculorum foliaceorum pediculis brevibus
nondumfemiuncialibus duotresve congregatim prodeunt confiti
in calyce viridi -flavefcente quinquecufpidatorum folioriim, funt-
que colore flavo & parum nitente conftantes quinque foliis tenui-
bus oblongo - rotundis , & venulis tenuiflime in longum ftriatis ,
quse unguiculis albicantibus calyci inferta funt.
In medio Stamina longiiifcula decem fubflava confpiciuntur
quas nodulisflavo-rubris dotata funt inferiora verfus albicantia in
calyce mutuo unita capitulum medium albicans circumambiun t , &
cum iis quinque ftamina parva fubflava cum viridibus nodulis feu
apicibus , quas ex vertice rotundi albicantis capituli prodeunt.
P GemmA
30 H O R T U S
GemmA florum calyce fuo primum involiitse funt ac fex ^ fuo calycc
ertimpentes , in fuo apice colore funt fla vo intenfiori.
ir//^//^ rotunda bacc^ runtinferiori partem calyce ardo, qui
foliorumquinquecufpidatorumeft, profundeinfidentes, funtque
primum virides , glabri & nitentes , dein flavi & fubrubri & fub ex-
teriori pellicula carne valde rubra , denfa , humida , qu« nullius
fiporis , conftante.- In medio officulum albicans , durum in Ion-
gum venis ftriatum , parum nuclei continens.
VIRES ejus;
JN lotione corporis adhibitus humores evocat. Radix inflamma-
tionibus partium fedandis & tumoribus refolvendis confert trita
& iis appofita: eadem pr^fentaneum remedium eft pro iduvi-
rulento colubri ; ufurpatur quoque pro febribus prsecipue infan-
tium, inteftinorum torminibus , dolore colico & vermium eneca-
done, eftquefudorifera&urinamciensartufquecorroborans. Ex
Radicfs cortke alexipharmacum contra venenaformatur.
CA^
fa.ru?? - CiiJtai. /nr.
(3) (®. <^ <§) ™-'^
rtifTv.
t/i/^/i/^/a. <f*^^i?//£^^/2^.
<2r. ^^.
.«
MALABARICUS. 31
CJRIM-GURINl
FIG. 10.
, Urim du^ fpecies , Carim- Curim , & Bem-Curint, piguo;
Cartm-Curmiy ling. Bram. Pocfoo, eft fmtex
nafcens in arenofis.
Radix fibrofa & albicans ac infufcatafaporis iii
cortice fubamari.
Caules furculique viridi-fufci, geniculati & fu-
pra fingulos geniculos extuberantes.
Folia qu^ petiolis mediocribus , viridi-fufcis , languidis , inte-
rius planis,bina & binaacfe invicem ordine decujflantia proveniunti
funt oblongo - rotunda , ad petiolum contra 6ta , anterius in cufpi-
dem definentia , contextura nlinus crafla , mollia, fiiperficielenia,
in re6ta viroris fufci & nonnihil nitentis , in adverfa clari, faporis
nullius , odoris hortenfis.
Ex cofta intermedia cofluU annulari ducStu anteriora verfus exeunt
proximfeadraarginem fe vifui fubducentes , ac in re6ta etiam emi-
nentes, licet maximfe in adverfa, inter eas vensehaud eminentes in
adverfa clarius confpicuse.
Flores proveniunt ex exorta parvomnl & rotundo-cufpidatcJ-
rum foliorum quse furculos bina & bina ac ordine denib & decuf-
fatofurredim circumftant, funtque viridi-coerulei, galeati conftan^*
testribus foliis viridi-coeruleis quas ex galea ad unam partem pro-
tenduntur , ac pedunculo candido , nonnihil inflexo ac fuperius
nodulato 6c longiufculo quo calyci quinque anguftiffimorum , vi-
ridium & cufpidatorum ac tenuiter piloforum & ftriatorum folio-
rum infident, habentquein nodulo pedunculi cui galea cum foliis
ex transverfo adftridta eft , bicornua eminentia ex viridi fubcoeru-^
lea & ad pofticam galeae partem unam laciniam tenuem viridem
fubcoeruleamdependentem; funtque flores odoris nullius , folia in
medio interius ftriata duo oblongo-angufta & parum cufpidata, me-
dium quoqueoblongum & latum ac anterius rotunda ora. Per pe-
dunculum albicantem transmittitur ftylus albicans qui in vertice ex
germinecapfulaefeminalisexoritur. .
Floribus deciduis ex calyce prodeunt CafpuU feminales quse
plano-rotundse & cufpidatselunt ac haftiformes pediculo oblongo
quadrilatero digitali conftantes cortice viridi , intus lignofo , ac in
toedio in longum ftriati , ut & in oris una ftria qu^ utrinque per
mediamfuperficiem pedis excurrit.
31 H O R T U S
In fingulis capfulis Semina duo ad utrumque latus unumconfita
funt perinterfepimentum medium , quod ex oris capful^ ubi ftria-
taeft inftar latae fimbria excurrit a fe mutuo diftinda 5 funtque fe,
mina forma valde comprella , rotundiolaac inftar cordis cufpidata
cum fuo cufpide capful^ cufpidem refpicientia , colore primum vi-
ridi - albican te, dein magis albicante , poftmodum cumficca fub-
flava , feu fubrufo-pallida , fuperficie ob pun6tula eminentia ma-
xime cum ficca funt fcabra , faporis nuUius.
riRES EJUS.
"O Adix deco6ta Sc fumpta fervic pro doloribus arthriticis ; de-
"*• co6ba cum oleo & butyro vires adauget ; eadem trita & cum
oleo de Sirgelim data mitigandis podagrse doloribus confert ; de-
co6tum ex Radice & Foliis epotum frangit calculos; eadem quoque
virtute funt Folia contufa & iimpliciter colligata fuper ventre. Sue-
cus ex Fo////extrad:usfervit procalculo. Tolia in deco6lo data in
dyfuria profunt ; eadem epota in aqua calida in tuffi & doloribus
calculi conducunt , quam etiam virtutem habent ficum aqua cali-
da ad perun6tionemventris adhibeantur.
BEM-
^em-curint. At-.
'-?^/7^.
MALABARICUS.
33
B E M^C U R I N I.
F I G. 21.
Em-^C^ml , lingua Bram. T>avo « Tocsb, a Carlm-^ ^'z^
Curim non difFert nifi in floribus 8c capfulis
feminalibus.
Flores hujus proveniunt in furamitate fur-
culorum e nodulisfupra ex parvis albicanti-
bus cufpidatis foliis qux in nodulis fingulis
quatuor numero funt & tria magis junfta ad florum exor-
turn, funtque hsec folia tenuia &: nonnihil cranfparentia ac
coftis viridibus , qu^ ex cofta media binx & binae excurrunt ,
ac prope marginem in fe invicem arcuatim deferuntur , ftria^
ta , 6c quidem ex fingulis nodulis unus prodit flofculus 5
fiint autem flores albicantes , odoris nuUius , coUo minus
longiufculo calyciqui quinqueviridiumcufpidatorumfolio«
rum eft,infidentes ac cum calyce infidentes nodis fiirculorum,
conftantes quatuor foliis tenuibus uno folio ex coUo feu pe-
de furreflo quod latiflimum cochleae^ interius cavitatis &
in cufpidem con(lri61:um , tenuiflimum & tranfparens , in
cxteriori parte cum cofta craffiori media utrinque una coftula
quse verfus cufpidem inflediturex coUo ftriatum tribus foliis
cufpidatis ex coUo transverfim ad unam partem expanfis ,
quorum quod medium latius eft &: fubrubris radiis ac undulis
inter colorem album tenuiter variegatum y eftque collum
florum nervis tribus quse ad tria trans verfa folia excurrunt,
ftriatum.
Stamina in hifce floribus duo albicantia folio furredo ex ad-,
verfo tradus coftarum lateralium ftride adjacentia ac cum
R api-
34 H O R T U S
apicibus fubviridibus , qux brevia filamenta tanquam ap<«
pendicesdemictuntad femutuo nonnihil arcuatim inflexaj
accum iis confpicitur ftylus feu filamentum albicans mediae
coft^ folii furredi ftridte accumbens , quod ex globulo oblon-
go-viridi, quiincalyceeft, excurrit.
Floribus deciduis Qly^ & claudit , gemmas oblongas femi-
naJes conftituens.
VIRES EJUS.
'OJdixmdcco&o datafervit profebribusac capitis corporis,
que malis aiFedionibus. Folia jS:ixa inoleo dein contrita
ulceribus fanandis applicantur.
C^'
<?". 2,2,.
foyfeMx.. lot-.
"^ L^ ^^. ArJ.
d A dl,'^ '^^"^-
MALABARICUS.
35
CAR E T T I
FIG. 21.
y^r^m' lingua Bram. Tir'mgoefe^ efl:frutexininfe-Fig.»2
riori parte caulium repensfuper terramadal-
ticudinem unius hominis affurgens.
^dlx fibrofa nigricante 6c tenui corcice,
intus ligno albo , odoris nullius.
Stmtes YmAcs denfis aculeatis fpinis in to-
tum muniti intus corculo fungofoalbo.
Folia in furculis foliaceis rotundis , tenuibus , viridibus >
qui bini & bini ex adverfo in communi ramo prodeunt , ac
ad exortum extuberant, breviflimis petiolis bina & bina&:
in duabus denfis feriebus proveniunt , comitata ad exortum
duabus fpinis qu^e rufe feu rubefcentes & inferiora verfus m-^
flex^funt , funtque parya, forma oblongo-rotunda , ante-
rius &: ad petiolum rotundo-cufpidata , verfus interiora non-
nihil claufa feu crifpa, textura folida , craffitie mediocri , fu-
perficie plana, glabra &: tenuia, viroris in refta fufcioris , in
adverla communis , faporis amari fie fubacris , odore nuUo
nififilveftri.
^ Ex Gofta media quse in adverfa tantum extuberat, &: cum
apiceanteriuspFominet, ^^w.-^ fubtiliflimas excurrunt , funt-
que in adverfa in qua raaxime confpicuas venulis cancellifor-
miter intercurrentibus comitata?.
f7(5mfpiGatim proveniunt in fummitate petiolorum pro-
priorum, qui vel folitarii vel bini &: terni fupra ex furculorum
foliaceorum exortu proveniunt ac longi duas ferme fpitha-
mas, incurvi, aculeati , inferiora verfus raris pilis obfiti^ftriati,
viridi-diluti, acinvertice fpicarum numerofis foliis anguflis
& cufpidatis veftiti funt.-funt autem flores flavi quinque folio-
rum oblongo-rotundorum ac anguftorum &: a lemutuo non-
nihildiftantium, quas^venulis oblique anteriora verfus in Ion-
gum ftriata fun t , unum folium quod minufculum & latiufcu-
lum eftac nonnihil interiora verfus inflexumfeu cochleataj
cavitatis lineis rubris trans verfisvariegatum eft.
In mcAio SmminaAzQcm furreda, albicantiaacviridi-dilu-
ta & pilofa f unt , gerentia qu^libet in fuo vertice apicem fla-
vo-obfcurum.
S C4'^
36 H O R T U S ^
Calyx eft quinque foliorum oblongo-rotiindorum ac nontii-
hil dcnticulis inciforiim , qux verfiis interiora reflexa funt ,
colore viridi-fubflavo-fufco.
(^emm^ floriim oblongo - rotund^e funt fuperiora verfus
nonnihilcontradiores, ac viridi-fubflavo-fufcaj.
fmf///^quifloribusdeciduis e calyce erumpunt funt echini
virides majores oblongo rotundijValde plani,ac exterius utro-
que latere numerofis Ipinis feu aculeis longis acuminatiS;, rigi-
dis ac furredis obfiti.prinium virides, poftea cinereo-nigrican-
tes, acduri cum fpinis feu aculeis durioribus, interius ad corti-
cem carne crafflola viridi , qucE plurimis guttulis hinc inde ex-
undantibus eft irrigata, obdufti , ac lata in medio cavitate.
Fak-e in echinis dux, tres , quatuorve ac etiam folitarix con-
tinentur umbilicis tenuibus ac albicantibus dorfo ediini, an-
nexe, iuntquefabx oblongo-rotundx , primum viriides maxi-
me verfiis umbilicum cum maturac ac (iccx flint, corticedu-
rO;, albo-cinereo , venulisque nigris undulantibusftriato, in-
tus albiffimar.
riRESEJUS.
T>Mx & Cortex contnti^ in decodlo dati pro tumore her-
niofo conducunt, ad quod etiam ferviuntF<3//V/trita& in
lade acido epota , feu etiam fi una cum Coquo Indico trita
ignique admota partibus herniofis apponantur. Fab<^ tritx at*
que cum lade Coqui Indici mixtx pro herniofis quoque con-
ducunt ventri intcriori applicatx ; eaedem in pulverem re-
dada: & cum vino cpotx in hernia quoque profimt , acinfu-
per flatus difTipant , dolorem colicum f edant ac ftomachum
debilemconforcant, quin&in pulverem toftae ac in vino da-
txmenftruis mulierum provocandis ferviunt. Ipfa medulla
fniclmm] quoque in calculo prodeftin pulverem fada &in vi-
no data, in morbis cndemiis eodem quoque modo ufurpata.
FIG. 22.
Clarifllmus Carolus CluGus primus hanc plantam
defcripfit in fuis Exoticis lib, 5. cap. 15. vel potiiis
fruftustantiimejus, fub nomine Lobi i^iyuh(^: &
in CO eum alii fcriptores fecuti funt , donee Cafparus
Bauhinus folia ejus nota faccret fub nomine Arboris
exotiu fpinofi foUis Untifcl. Veriim noftri Authores
prx cxteris laude fua minime fraudandi funtjquod pri-
mi veram delineationem & defcriptionem totius plan -
ta: prodiderunt. Petrus Pena quoque in Adverfariis
fuis mentionera ftcit hujus plantx fub nomine Bmduch
indortim. A. 1674 accepi ejus quasdam filiquaspeni-
tus rccentes cum fuis feminibus : quae terrs infita cum
progerminarent producebant duas plantas , qux re-
[pentiumfpeciem referebant, excrefcebantque inpal-
I mx latitudinem : fed hyemali frigore perierunt) nil
obftante omni cura. Hie Caretti non tantum crefcit
in Malabar; fed & in compluribus aliis locis Indix,
ut & in Brafilia : prout Pifo teftatur in fuo libro iv.
I cap. 42. ubi defcribitur fub nomine Itiimbojf : veriim
delineatio ejusdcm nuUius valoris eft. A Luntanis
vocatur Silva defraja.
/
^y*. 25.
<=•'? ArJ.
3T377^ '^'"-
MALABARICUS.
37
c U P I ...-C^-"'
F I G. 23.
4" *^ "'
Ufty lingua Bramanum Q>^-ik/^/^F/, eftfmtexal-Fig.i},
titudineunius hominis nafcens in arenofis.
Radix albicans & fufcelcens , fibrofa , cortice
fubamaro.
^if/);/>fj&ramicinericei, rotundi, nodulati, li-
gno albo, corculoque intus flavo, funtque rami
& furculi paulo fupra nodos bini & bini paflim prodeuntes.
'Folia quae petiolis curtis , uncialibus , cralTiolis , romndis , inte-
rius planis , viridi-fufcioribus ac ftriatis bina & bina proveniunt >ac
in ordine fe mutuo decuflant , oblongo-rorunda & angufta, ante-
riora verfus rotundis oris in cufpidem tenuiter contra^ta ac denfe
texturse , fuperficie plana , in re(5la parte viridi-fufca & nitentia , in
adverfa viridi-clara , laporis fubaftringentis & fubamari, odore ju-
cundo.
E cofta intermedia CofiA in adverfa folum parte eminentes trans-
verfo parum obliquo , annulari & parallelo dudtu ordinate bina 8c
bina exeunt folium in red:a ftriantes , venulis tantum fubtilibus ,
nullis vero nervis eminentibus intertextae.
Flores qui umbellatim proveniunt in petiolis qui in fuperiori parte
furculorum paflim bini & bini oriuntur, albicantes, ex vetuftate
flavelcentes , odore fragranti &grato, conihntes quinque vel etiam
fex foliis oblongo-rotundis & tenuiter rotundo-cufpidatis ac angu-
ftis & crafliolis in ftell^ formam expanfis ac inferiora verfus refle-
xis , &: pede feu collo craffiolo breyi intus cavo calyci quinque an-
guftorum & cufpidatorum foliorum infidentes j funt autem folia
venulis baud ftriata ac in medio in longum pilis interius obfita , in
unguiculis interius quoque pilofa &: orbicular! orificio pilofo colli
inuta.
E medio orificii orbicularis emicat Stilus albicans qui ex calycis
fundo exortus per collum feu pedem florum transmittitur cum ob-
longo albican te ac fubflavo capitulo in fummitate , ac ad unguicu-
los foliorum inter angulos quos inter fe relinquunt flamuncula par-
va, tenuia & fubflava quinque vel fex numero pro ratione foliorum
prodeunt cum longiufculis & crafliolis apicibus ex albicante fubfla-
vis , . qui etiam in flore vetuftiori flavefcente rubra linea ftriati funt.
Caljx eft quinque vel fex cufpidatorum viridium foliorum.
Gemma^omm{\mt forma cylindrica.
T FruBm
38 H O R T U S
FruSim umbellati prodeunt in coUo calycis , fnntque parvi ac
duri, rotundiadinftarpyrorumlaurinoftrse, colore primum viridi,
poftea nigricantes , nullo except! calyce , fed in vertice umbilico
quinque cufpidum coronatim cincSfci , funtque maturi faporis lub.
dulcis & in eduliis.
Inhifcefrudibus funt feptem, odtove plus minus Semina, qu^
in medio interfepimento quod frucStum in longum fecat, in duos
ordines funt diftindta , ac ad fe invicem alia in inferiori, alia in fu^
periori parte frudus confita , funtque figure triangularis duobus
lateribus & uno rotundo circumfcripta , primtim colore viridi, dein
rubro-fufco ac poft nigricante.
Hie frutex bis in anno tempore pluviofo & seftivo dat flores.
VIRES EJUS.
'pOlia & Frucim fimul triti & permixti cum la6te mulieris ad per-
•■" undionem partium affe6larum puftulis natis in pedum & ctgi-
torumarticulis adhibentur.
CJT^^
z^. 2.^.
ch<^tjt^ ^^
ram .
MALABARICUa 39
cAtTU'SCHIR^GAM.
F I G. 14.
attu-Schiragam y ling. Bramanunl C^%^/"/ , efl;Fig.2^
frutex ad altitudinem unius hominis aflurgens
nafcensque in arenofis.
'^dix brevis re6tainorbem una fafciaalbi-
cantium ac glandulofarum fibrarum , qu^
condenfis pilis inter fe implexa: funt , veilita
laporefubamaro.
Stipes qui ex radice unus exfurgit , rotundus , craiTus unum
ferme pollicem , furredus furculos fuos magis ex fuperiori
parte emittens , cortice viridi-diluto , ligno iiib cortice fub*
rubro, in medio corculo cavo feu fungofo&: albican te, li-
gnoque quod corculo proximum moUi , humido :, fubviridi.
Folia qux ftipitem ej usque furculos inveftiunt, fubinde par-
vis foliis quae ex eorum origine oriuntur comitata , funt for-
ma oblongo-angufta , in inferiori parte lateribus ftridis , an-
terioraverfus inmucronem acutum definentia:, in margine
dentibus acuminatis incifa, excepto eo qui anterior eft ver-
fus cufpidem , 8c ubi in inferiori parte lateribus ftridifTimis
funt , contextura autem tenuia , languida , in fuperficie ra-
ris , tenuibus pilis obfita , ac in utraque parte ad taftum fub-
afpera, in re6t:a parte virorefufco, in adverfa claro , Sc/apo-
re plane amaro.
Ex cofta media qux etiam in refta parte nonnihil eminct
acin ea plana eft , {^/^ oblique acarcuato dudu exeunt etiam
in reda nonnihil eminentes , ac cum fuisramulis prope mar-
ginem in fe invicem ac in dentium apices incurrentes , funt-
que comitate nervulis qui adverfam partem folii cancelia-
tim pertexunt.
Floref p;irwi funt prodeuntes plures fimul cum pedunculis
viridi-dilutis ex fuperiore parte folioforumcapitulorum, funt-
que purpureo-rubro-diluti incifi quinque cufpidatis foliis
qua; arde claufa funt circa medium viridi - dilutum fty lum ,
exquotanquamtheculaemicatfilamentumtenue , albicans
fuperne bifurcatum,{untqueflores odoris nuUius.
V Semi"
40 H O R T U S .
Semim qux in foliofis capitulis numerofa continentur ob-
longo-rotiinda ac angufta in longum ftriata, inferius in cu-
fpidemftriaa, ac cum cufpidebafi capituliinferta, funtque
fingulafuperneinorbica penicillo longiufculorum, albican-
tium &: fubflavorum pilorum , ex cujus medio unus flofculus
cum fuo pedunculo viridi-diluto emergit , circumdata ; fe-
minaaucemprimumalbicantia, dein fubrubra ac cum ficca
funt colons ruffi.
Hie ftutex femel fere flores tempore pluviofo.
VIRES EJUS.
"pRo puftulis corporis fi contrita cum oleo coquatur , ac
cum ejus decofto fiat peruntlio; infebreexcoleraobor-
ta confert delibutio capitis cum fucco qui ex eatrita expreflus
eft. Semina in pulverem redadla&cum aqua calidaepotapro
tufli dantur, acflatibus toUendis ferviunt,uti & enecandis
vermibus in infantibus , pelluntque ventris dolores ac uri-
ram cient , partique afFed^ podagra vel doloribus ex frigo-
re obortis , commoda fafta ex eis perunftione cum aqua ca-
lida.
TE'RU-
^5-
t-Zl47V.
MALABARICUS.
T E R J G tf.
FIG. ly. C^^'
M'
J^^"
^•^'
Eragu,\ingm Bratn. Saildio , eft frutexaltitudincFig.af;
trium pedum nafcens in arenofis.
Radix fibrofa eft colore fla vo feu rufo , faporis ac
odoris nullius.
Stipites & Surculi xomndi'm fummitate quadran-'
gulari , ac in unoquoque latere una ftria fulcati, ve-
tuftiorescinerei, fub cruftula cinerea virides , te-
nerioresex viridi fpadicei & toraenrofi.
Tolia petiolis rotundis , viridi-dilutis ac interius ftriatis , tenuiter
pilofis feu tomentofis in furculis bina & bina proveniunt , qua? fu-
periora funt in ordine proxirae inferiora oblique decuflant ^ funt
autem forma inftar cordis humani ac anrerius cufpidata, crailafu-
perficie pilofa lanugine obdu61:a ac mik^vVeluti lenia, virore com-
rauni in adverfa dilutiore , fapore fubamaro.
Ex cofta ad petiolum utrinque du^e Cofi^ exeunt & fupra hinc
inde plures alii exftantes in parte adverfa atque etiam in redla con-
fpicui diiFundentes plurimos nervulos transverfos qui in fuperficie
adverfa exftantes earn incequalem reddunt ac in redla tradtuum
fuorum veftigia relinquunt.
Ilores bini & bini proveniunt petiolis rigidis oblique furredtis in
furcuiorum fuperiori parte hinc inde fupra ex origine parvorum ac
fe mutuo in ordine decuffantium foliorum , qu^ quidem cum ma-
joribus forma conveniunt, at longe minora manent, & minora
funt quo apici furculi propiora.
Sunt autem flores candidi conftantes quinque foliis oblongo-an-
guftis ad unam magis partem confitis , qu£e in medio una vena aliis
nonnullis confpicuis ftriata funt , infidentque pediculo albo fubfla-
vo calyci ampio laxo quinque foliorum culpidatorum , qua: in me-
dio anterius nervulis ftriata funt.
E medio florum (^w2imox Stamina tenuia, Candida;, longa cum ni-
gricantibus ac incumbentibus lunulatis apicibus ad earn partem ver-
fus quam folia minus fita funt adjacentia & verfus folia nonnihilin-
flexa, ac cum hifceunusftyl us tenuis, candidus, in fummitate vi-
ridis ac bifidus prodiensb primordio fru6tus, quod ex calycis orifi-
cio fe exerit. Flores odoris funt gravis maleolentis.
Calyx quinque oblongorum cufpidum, exterius viridis, inte-
rius albicans.
Gcmm^^Qi\\mxot.\m&.o\2z i primumfubflav^e, deinalbicantes.
X Flori-
H O R T U S
41
Floribus deciduis fnccedunt Bacca fingul^e \ calyce laxo primum
in totum comprehend , dein b calyce ftelliformiter expanfo ac ex-
teriora verfus reflexo emicanres , funtque primum virideS:, dein ex
viridi-fufco coerulefcentes , poft cum plane maturaj nigrae & niten-
tes, cortice tenui intus parum fucculentse, ac comeftse nonnihil
adurunt.
Semina quse frudus in totum replent ac in fingulis duo , tria , vel
etiam ununi numero , una parte rotundiola , altera plana vel duo-
busplanis lateribus conftantia, in latere rotundo nervulis eminen-
tibus cancellatim ftriata ac colore cum ficca ex rubro nigricante.
• riRBSEJUS.
jy Adix proficua eft pro lienteria & inteftinorum torminibus &
dolore colico in ladle acido vel etiam vino data. Eadem in pul-
verem redadla ad puflularum exficcationem confert. Folwmm fuc-
cus epotus lumbricos in ventre enecat.
1
NJ'
re. %6.
MALABARICUS.
a
N zA L U G U.
F I G. 16,
Alugti\mg\x2L BramanumD/w, eft frutex ad alti-^'s*'^-
tudinem duum hominum aflurgens nafcenfque in
arenofis.
Radix fibrola cortice rubefcente ac fuico qui in-
tus eft albicans , corculo in medio ligni ftibrubro.
Rami & Surculi nodoli , fuperiores angulati ,
virides , ligno pauco maxime ad corticem & in
filamenta fiffili ^ corculo intus molli.
Tolia in furculis qui ad exortum extuberant , brevibus , rotun-
dis, crafliolis ac interius ftriatis periolis bina & bina proveniunt ,
iifque pailim quinque , etiam tria & feptem , quorum unum femper
in fummitate eft , appendent, funtque furculi hi foliacei , pund:u-
lis afperi , ut & petioli foliomm , ac in fua origine ad nodos ramo-
rum tuberculis viridibus ac rubefcentibus , turgidi & interius in an-
gulum extenuati ac \ primo pari foliomm fulco ftriati ; folia autem
forma oblongo-rorunda funt ^ anterius parum. contra6ba ac cufpide
angufto brevi eminentia ;, in margine rotundis denticulis incila ac
crifpa lateribus verfus interiorem partem contra6tis , textura denfa,
duriola , viroris in re6la parte fufci & nitentis , in adverfa clari ,
faporis adftringentis ac fiiveftris.
Ex cofta qu£B in adverla parte & nonnihil in re6ta eminet CoJIa
ferme binse & binae in adverfa maxime , minus vero ' in red:a emi-
nentes obliquoannulari ac parallelo du6lu proxime ad marginem
exeunt ac reflexa in fe in vicem incurrunt , funtque condenfis trans-
verlis venulis quas in utraque fuperficie confpicu^ funt , intertext^,
qua3 proximo origini furculorum funt folia minus longa funt cete-
ris , eftque folium quod in fummitate furculorum eft omnium
maximum , ac anterius rotundioris or^e.
J/or^j-umbellatim proveniunt in petiolisplanis qui in medio ftria-
ti ac ex pundulis fubafperi funt, acbnodulis caulium erumpunt^
funt autem ilores parvi ac quinque foliorum acuminatorum , qu^e
inferiora verfus reflexa funt, coloris albicantis ac viridi-diluti ; ex
medio florum eminet capitulum album , quod in vertice decern
denticulis brevibus emicat in fe ftylum parvumcum globulo viridi-
diluto , ex quo prodit , in fe recOndens.
Caljx florum parvulus eft conftans foliis quinque cufpidatis , vi-
ridi-dilutis , quibus arde florem apprehendit.
Y Fru^Pti
44 H O R T U S
TruBm qui in umbellis funt forma plano-rotundi, primum viri-
des , dein cum maturi funt c^ruleo-nigri , carne intus fucculenta
cujus fuccus ellcseruleus ac nonnihil un6t:uofus ^ comefti os adu-
mnt, punguntque.
Semina quie intus continentur o6to, novem inorbemuno fim-
plici ordine fita funt , ac mediante carne frudlus \ fe mutuo inter-
flindta, funtque trium laterum , quorum duo plana ac unumro-
tundum & coloris ruffi.
Bis hie frutexin annoF^rw fert tempore pluviofo & seftivo.
V IRIB. s E y vs. ^
13 Adix in decode data dolores ftomachi compefcit uti & dolores
-^^ colicos & inteftinorum tormina. Decodum ex ligno epotum
fedat ficim in cegrotis. Mia trita &: igne tofta vertiginem & debili-
tatem capitis tollunt iis appofita. Foliomm decodorum vapor ex-
ceptus proficuus eft pro dolore arthritico. SuccmexFolmtQmxhz^'
preflus & epotus ftomachi concodionem adjuvar. Ex Po//wteneris
tritiscumoriza& aflis para tur cibus in forma placentul^, qui in-
fantibus datur in curfu iimplici.
m^
^.
^7-
ra.fTv.
MALABARICUS*
45
N
R U R L
F I G. 27.
Iriiri lingua Bramanum Pane-poi , eft frutex ald-Fig-i;;
I tudine feptem & odto pedum nafcens in areno-
fis.
Radix in brachia divifa , ac fibris capillaceis ve-
I ftita , ligno duro ac cortice adftringente , qui fub
cruftafufca ruber eft."
Stipites ac rami cortice ruffo qui faporis fubdulcis & adftringen-
tis; b ramishinc inde prodeunt furculi feu petioli foliacei valde te-
nues &: virides ac tenuiter pilofi , quibus folia breviffimis petiolis
hinc inde alternatim ex partibus adveriis appendent , funt autem
folia parva, oblongo-rotunda , tenuia , plana, glabra, in redla
parte virore fufco , in adverfa claro , faporis nuUius , nifi quod
diutiusmafticata tenuiter pungant.
E media cofta cofiuU tenues exeunt acex iis ^venuU (uhtihs ve-
nulis cancelliformiter intra folium contextis comitara^ , funtque
folia quo magis ab origine petioli communis recedunt , eo ma-
jora.
Tlores proveniunt in furculis foliaceis fupra ex origine foliorum
in brevibus ac tenuiflimis petiolis , funtque parvuli conftantes
quinque foliis rotundis , inferiori parte rubris , in anterior! ora al-
bicantibus.
In medio tOifiylm viridis , craffiolis primordium fru6bus cum
duobus ftilulis exadverfo oppofitis ac cin6tus ad orificium florum
quinque flavis nodulis.
Gemma florum rubr^e & fuperius albicantes.
VruBus ^oxmi piano -rotundioli, primum virides, poftea coe-
ruleo - nigri , fapore fubdulci & fubaftringente , intus cum maturi
funt fucco aqueo coeruleo repleti.
Z In
46 H O R T U S
In hifce parva femina qu^ angufta funt continentur, quse an^u-
lata funt & quidem trilatera duobus lateribus planis in unorotun-
do circumfcripta , primum viridia, cum matura funt nigricantia
pulpa fucculenta intus coemlea.
VIRES EJUS.
TD Adix fervit pro inflatione ventris vel etiam alicu jus partis tume-
fa61:ione trita & appojfita in modum placentulse. Folia apofte-
matismaturandis ferviunt trita & cum la6te acido iis appofita , ad
quod etiam conducit Foliorum & Cortkis fimul tritorum cum aqua
calida lotio.
FIG. 27.
Hxc phnta, quantum fciam a nemine alio de-
fcriptacft, haberiquepoteftpro fpecie Vitisldex, ob
fimilitudinem foliorum & fmftuum. D. Jacobus
Breynius defcribit in fua Centuria Exotica cap. 4. hu-
jufraodi fruticem fub nomine FruticU Indict Bacciferi ,
nu ide^ fecund^ Clufiifolits, in multis rebus cum
Nirum convenientem , in tantum ut dubitare nc-
queam, quin una eademque planu fit, cum altera
alteri forma non fitdiffimilis.
a
HUM'
^a/i/tii-' , ^fii^'/T
^. 28.
iUJUJUltW.
o 3 U ) -^-^
MALABARICUS.
47
H U M M A T V.
F I G. 28.
i^ Ummatu tres fpecies funt , una ejus nominis , alte- ^^s-
ra NiU- Hummatu , &: tertia , JMudela-JSHla-Hum^
matu.
Hummatu ling. Bram. Dotiro , eft frutex alti-
j^tiidine quinque, fexve pedum, nafcens in are-
■S nofis.
Kadix fibrofa &: capillata cortice albicante,'
faporis nuUius , corculo intus viridi & aqueo proxime ad corti-
cem lignofior.
Stiptes virides & nonnihil rubefcentes intus quoque parum ligno-
fi , ac corculo viridi & aqueo.
"Eolia qu^ in furculis in nodulis longis , rotundis, crafliusculis ,
viridi -dilutis periolis interiori parte tenuiter rubefcentibus prove-
niunt, majora, anterius cufpide longiufculo eminentia, in oris in
cufpides feu angulos finuata , ad petiolum latitudine majori , inde
fenfim contra 6tiori, uno latere ex inferiori parte petioli producSta,
ta6lu lenia &: fradtu facilia.
Ex cofta qu3e crafTiufcula eft & in re6t:a nonnihil, maxime autem
in adverfaenninet, hinc inde cofia exeunt etiam in redla parte non-
nihil eminentes ac in cufpides incurrentes , atque inter hafce co-
ftas ^enuU in adverfa tenuiter eminentes transverfim diftribut^
funt, quaere6i:am partem tra6lu fuo ftriant, funtque folia inre-
6la virore fufco & furdo , in adverfa clariori & parum nitente , in
coftis magis claro, odore gravi & maleolente.
Vlores qui fupra ex origine foliorum petiolis uncialibus , craffio-
lisac viridi- dilutis exoriuntur grandes funt, campaniformes, uni
foliijintotumcandidi, oblongo collo , labris rotundis ac in quin-
que angulos complicatis , habentque cufpidem anguftum b fingu-
lis angulis eminentem , ac in medio labro inter duos angulos fito
una plica fe crifpant -, odore funt debili baud injucundo \ qui lilio-
mm odoris ^mulus , funtque folio craflioio ac denfae texture ad
calycem in collo quinque lateribus circumfcripti , in quibus fin-
gulisexterius tribus coftis in longitudine ftriati.
Inferius b collo campan^e quinque Stamina Candida & furre6ta
exfurgunt , qu^ pianos latofque & furredos apices gerunt : funt
autem ftamina parte f jperiori ad apices rotunda & libera , inferio-
ri angulata & ftriata , ac angulis laterum colli arde affixa,cum fta-
Aa - mi-
48 H O R T U S
minibus ftylns albicans prodit romndus ac liber ex vertice capituli
albicantis , quod principium frudus eft , ac in orificio calycis fi.
tum, emmpens.
Caljx oblongus & viridis laxe collum florum circumfidens, fu-
perius quinque cufpidatis foliis infedus ac quinque coftis , qu^ in
foliorum cufpides incurrunt, in longitiidineftriatus.
IruBm rotundi aculeisque longis ac rigidiufculis in totum obfi- ^
ti J colore etiam cum maturi funt viridi , intus pulpa albicante *
funtque calyce rotundd & laxo , ac verfus exteriora reflexo fuc-
cin6ti.
Semina in fru6libus conferta funt in quatuor capfulis oblono-js 1
quae per interfepimenta ex medio ftylo ad corticem excurrenriaa'
fe mutuo diftin to funt in fuis feriebus difpofira , ac pulpa tenui I
intercepra -, funt aucem femina plana & fcabra , una parte ubi non-
nihil crafliora funt, rotundiola, altera rediori ora, colore flava
feu fubruffa , cortice duriolo:, pulpa alba qux fapore fubdulci.
Toto anno maxime autem tempore pluviofo h^c planta fert
Tlores.
VIRES E J U S. '
npRita & mixta cum oleo Sirgelim membris tumefa61:is humori-
-^ bus imponitur. Succm Foliorum exprefllis & mixtus cum faccha-
ro di6t:o Lufitanice Jagrade ckna confert pro morbo facro parte af-
fe6ba cum eo un6i:a : jemina ad tria numero fumpta conduciintin fe-
bre frigida ^ eadem trita & mixta cum aqua in qua macerata fiiit
oriza , membris tumefac^is commodb imponitur.
FIG. 28, 2p, 30.
Tres fpccies Hummatu ab Authoribus noftris de-
fcriptsdilFeruntutplurimum forma foliorum &fru-
ftuum : funt vero omnes fpecies Datura ; quod de-
quemadmodum Clufius animadvertit in fua annota-
tioneadfupra citatum caput Acoftae, & nos ipfi ex
propria experientid obfervavimus. Cafparus Bauhi-
monftrant flores & femina. Chriftophorus Acoftajnusin Pinace hanc plantam annumerat fpeciebus So-
quoquein Aromat. cap. ^j.mentioneminjicit tripli
cis Datura , difcriraine potiflimum pofito in colore flo
rum. Caeterum omnes funt fpecies .Sfrd?Ho««, crefcen-
tes in variis locis Orientalis& Occidentalis Indias. Fru-
ticibus perperamaccenfentur, ciim fint herb3e> qua;
lani , eamque appellat Solanmn fatiduvi poino ffinofo
oblongoy 8c fccundiim teflimonium Acofts appella-
tur in Malabar. Vtnata - Cay* , quod non multum
abludit a voce JJttmmattu Quampericulofusfitfeini-
num Datura ufiisintemus, & quomodo ea homines
primo anno fuse fationis flores & fruflus producunt, l fenfibuspri vent, dceo vide citatum caput Acofta:
Nl'
<zr. z^.
aA^/ii himuiuituy. /at.
/
MALABARICUS.
49
NIL A-HU M MATU.
F I G. 25?.
Ila-Hummatu quae eft £tc\xnd2i{^QCiQsHummatu,Tig.2^.
ling. Bram. Calo-Dotiro ^ eft fuffrutex alricudfne
unius hominis, nafcens inarenofis.
Radix quoque fibrofa , albicans & capillata.
St'tptes cortice exterius purpureo-coerulei feu
purpureo-rubri & nigricantes.
"Eolm quse minora prioris fpeciei foliis petiolis interius purpureo-
rubefcentibus appendent , funtque oblongo-rotunda , ac antcrius
cufpidata uno latere ex inferiori parte petioli produd:a , margine
cequabili maxin:ia ferme ad medium latitudine , ta6tulenia & fradtu
facilia , coftis quae obliquo & annulari dudu ex media exeunt ac
'vemlas etiam trans verfas emittunt , inadverfaftriata, odore quo-
que gravi J in foliis tenerrimis adverfa pars ex rubro in totum ni-
gricans , interior viridis.
Ilores ejufdem formse , fed colore in totum ex coeruleo-purpu-
reo-rubro-fufci, qui in calyce magis fufcefcit, cum in gemmis
funt, pars interior campanaealbicat, at exterior quoque in totum
purpureo - rubra eft.
Pr^/^^oblongo-rotundi, aliiglabri, alii gemmulis hinc inde
rigidis & valde nitentibus ac" purpureo-rubris obfiti , colore pri-
mum viridi , qui in purpureo-rubrum fufcefcit.
Caljx quoque rotundus , fed minor & fru6tui minus proxime
adftans.
iSVw/';?^ ejufdem formse accoloris.
Toto quoque anno &: maxime tempore pluviofo fert Flores.
VIRES EJUS.
r^Ecoda proficua eft pro membrorum doloribus vel pro eorum
"^^induratione in abiutione corporis , uti & pro febre frigida fi
BdMo. Bot. Garden, CUm
1893
50 H O R T U S
cum ejus decode in oleo corpus ungatur ; ad quod etiam fervit
radix eodem modo ufurpata. Folia trita cum cake ferviunt pro pru-
ritu corporis fadta perun6lione. Foliomm & FruStuum decodum
cum oleo dolores corporis mitigat eodem modo adhibitum. V
cim contufi & tuti demptis feminibus perbelle fanant apoftem
ta & carbunculos iis appofiti. Seminahx^m.^ ^"^ipta foporem in-
ducunt, ac periculofa eft eorum fumptio necem adferens ,♦ h^c in
virtute prima eft excellentior.
MV-
^. so.
am niata. /it.
^AUiht/ii - fuJd-lu)
MALABARICUS.
51
MU'DELA^NILA-HUMMATV.
F I G.
30.
Udela-Nila-Hummatu quse tertiafpecies eft Hum-^''^''^°'
matu , lingua Bramanum , Vallo - Dotiro \ Nila-
Hummatunon nifi in floribus difFert, Flores namque
hujus Tunc oblongse campan^e duplicata^ vel tripli-
cate , quamm interior ex exteriori , qiise lariori
orificioeft, emicat, ac fecunda ex prima qua^ exte^
rior eft duos ferme transverfos digitos , tertia ex fecunda ferme tres^
funt autera fingule campana^ inferius ex calyce laxo oblongo-ro-
tundo prodeuntes minus lato orificio quam fimplices campanifor-
mesflores Nila-Hummatuin orificio quinque cufpidibus oblonoio-
ribus eminentes ac medio intra duos cufpides intervallo una plica
corrugati -, earum du2e exteriores verftis cufpides fingulos ex caly-
ce in longum tribus nervulis parallelis tenuiter eminentibus funt
ftriati , interior autem ad fingulos cufpides uno nervo eminente &
duabus venis parallelis , colore quoque exterius funtut Nila-Hum-
matu rubro-fufco-purpurafcente, interius autem ubi teneriores al~
bicante furdo , & in inferiore parte qua^ in calyce eft ex albicante
fubflavo, cum vetuftiores funt etiam interius nonnihilpurpurafcen-
tes , non veto adeo plene ut Nila-Hummatu,
Intra hafce campanasubifear6te in collo apprehendunt , etiam
oblongo- angufta Foliola ■, quorum alia fuperne , alia inferne exoriun-
tur exteriori fuperficiei interioris campane ardtius annexa , parte
exteriori quoque rubro - fufca -purpurafcentia, interiori albicante
confpiciuntur.
In medio intra orificium interioris Campanse quinque quoque Sta-
mina rotunda rubro-purpurafcentia cum oblongis, j[urre6tis api-
cibus ut in Nila-Hummatu proveniunt , parte inferiori qua quadra-
ta, ftriata, pilofa & Candida collo campane annexa &agglutina-
C c ra.
51 H O R T U S
ta , ac cum iis ex orificio calycis prodit fijlm in totum purpu-
rafcens fuperne craflior ex capiculo oblongo , nigricante purpureo
quod rudimentum fruduseft , emergens.
Calyx quinque cufpidibus quoque eminet ac verfus finguloscu-
Ipides uno nervo eminente in longum ftriatus , eflque coloris ru-
bro-nigricantis purpurei.
Apud hofce medicos non eft in ufu.
EKh
I'f
Vi-
,lJ
LC4L. laf.
^^^^ #.«^«#« ^^* \^
•yirtiiiacn Jeu Cit-dvk/Lacu. hr.
(€^^^&^ 771 a/a /^
<^ J Brum .
re.
3Z.
MALABARICUS.
53
E R I c a
FIG, 3^.
"K^u dua? Ipecies , una ejus nominis ^ altera Fig.31.
Erhi lingua Bram. *Z^<?^, eft frutex in to-
turn ladeus altitudine quinque , fcxve pe-
dum , nafcens in arenofis,
^2^^^/xfibrofa acfubrufa;,conftatque corti-
celafteo , intus albicante.
Stifites minus lignofi , ladei & virides ac albicante farina
confperfi.
Folia bina & bina proveniunt pedunculis curtis & craflis,
viridi-dilutis in una parte rotundis , in interiori planis , qucC
fuperiora funt ordine proxime inferiora decuffant : furculi
dum magis excrefcunt , foliis fuis in inferioribus partibus
nudantur aliis ex fuperioribus feu tenerioribus erumpenti--
bus.
Sunt autem folia oblongo-rotunda , verfus petiolum con-
trada, anterius rotunda ora feu etiam cufpidata, rotundd-
plana, lenia, ladiplena ut in pediculis, craflajjfraclufacilia,
ac manfa os adurunt, viroris communis , farina in adverfa al*
bicante confperfi , odoregravi.
Ex cofta intermedia in adverfa Coftcecm^x be alte eminen- .
tes obliquo ferme parallelo arcuato du6lu anteriora verfus
procedunt, ac a margine reflexx in fe invicem deferuntur,
yenulas tranfverfas raras intra folium difFundentes,
Flores qui in caulibus longis , craffis , rotundis , viridibus ,
rigidis ac furreftis umbellatim feu congregatim in vertice
furculorum proveniunt , funt ftelte ex albo purpureo-ru-
befcentes, conftantes quinque foliis cufpidatis odoris debilis
baud injucundi ^mulantis odorem liliorum^ funtque folia
craiTaacvelut conduplicata &: rigida proxime ad cufpidem
uno brevi fulco qui exterius extuberat interius ftriata , ac
cum fuis oris & cufpide cum vetuftiora funt verfus exteriora
inflexa ; color iis ac cufjpides interius ex albo purpureo-ru-
Dd befcens,
i
54 ^-^ H O R T U S y^
befcens, verfus calycemmagis albicans & minus rubefcens,
exterius fub oris pallidior & magis albicans.
In medio florum fe erigitStjIm rotundusacpurpureo-di-
lutus cum quinque pedunculis qui ftylo medio ex adverfo
angulorum foliorum circumftant ac anneduntur: funtau-
tern pedunculi plani ac e medio ftylo late excurrentes fupe.
rius rotunda ora inflexi;. 6c duobus cornibus ad fummita-
. tern extuberantes ac inferius fpirali du(Su intorti ex mem-
branis conduplicatis conftantes ;, ad oras crafliores & pur-
pureO'Caerulei > in una parte ubi fpiratim intorti funt craffi-
tie maxima , & purpureo ~ pallidi ad ftylum medium te-
nuiflimi^ albicantes : in vertice ftylus orbiculo ftelliformi
acviridi-diluto, quod quinque pundorum eft , ac fingulis
pundis re6la in medio duorum pedunculorum eminet , co-
ronatus eft.
In medio ftylo ad ejus exortum duo (jlohuli rotundioli,viri-
des ac parte qua fibi mutuo adjacent nonnihil plani qui rudi-
mentafru6tusfunt, confitifuntj ex hifce globulis duo fila-
menta albicantia , ex fingulis unum, emergunc , quas per fty-
lum velut theculam ad orbiculum ftelliformem tranfmit-
tuntur , 6c fuperiori parte conjundafunt.
Calyx ciii ftellse infident foliorum eft quinque rotundiolo-
rum , acuminatorum ac crafliolorum colore albicante , funt-
que flores ladei pra^fertim in ftylo & in petiolis.
Qemm^e florum funt nonnihil cufpidat^e ac quinque late-
rum , quae inferiora verfus plana lunt &: verliis fummita-
tem in angulos quinque extuberantes contrada.
Frdks petiolis cralfis ac valde rigidis & intortis infident
fjBpebinijundi, funtque oblongo-rotundi & cufpidati, ac
in una parte rotundo dorio extuberantes in. quo futura in
longum ex petiolo ad verticem ftriati , in oppofita parte
planiores , ac hinc inde lacunofi 5c inarqualis fuperficiei ,
luntquecortice viridiqui interiusladeusi intus eftcapfafe-
minalis oblonga qua^ a corticeexteriori laxe circumdaturcon-
ftans cotice rigido , duriolo , craflb , viridi , qui exterius fila-
mentis viridi-dilutis longisac inter feintricatispertextus ac
cortici exteriori laxe annexus eft.
Seminac^x fub cortice interiorejacent, flint valde plana,
rotundiola, inter fefquamatim feu fcutelliformiterpolita ac
ad
[
MALABAR I CUS. 55
ad interiora nonnihil incurvata,pnmum viridi-diluta ac limbo
albicante feu viridi-dilutioreinoris^ dein magis flavefcen-
tia, habencque parte qua cufpidem frudtus refpiciunt ocu-
lum in ora, cuipenicillusfilamencorumtenuiumargenteo-^
rum infidet, qux cumfruftus immaturior eft in oblongis
capfulis apertis membranaceis , quas in longitudine fruftus
ac fibi mutuo parallels fitx funt ;, ac medio corculo viridi-di*
luto&fungofocircumpofitae, includuntur, exquibuspoft-
ea cum frudus grandior evadit , erumpunt,
Hicfrucexinanno ter Flores pvofcrt,
VIRES EJUS.
17 Jus decodum cum oleo in unftione partis afFefta^ poda-
gra j u va t . ^Radix in decodo data confert pro febre frigidaj
eademquoquefervit pro tumoribus mulierum quos habent
poftpartunij eadem cum aqua adhibita in lotione partis
morfo a colubrodido O^r-acapella , juvat. fimpliciter mafti-
cata pro doloribus dentium confert. Succm rolionm extra-
£tus ac cum oleo decod:us parti afFed^e doloribus arthriticis
conducit;, ad quod etiamfervitfi folia cum oleo perunda&:
ad ignem calefadtaapponantur.
Dd2
"BEL-
5^
H O R T U S
B E L-E Kiev.
El - Encu qux altera fpecies Erm eft, ling.
Bram. T>cm - %oey , a priori non difFert nifi
quod flores in totum albi 6c candidi funt,
atque in vertice ftyli etiam coronaci flellari
orbiculo viridi.
"Bel'Er'icu eft Ericu album , ut & Bramanis
"Bel-Ericu Mslabanhns fic di£ta quod habet flores albos,
nam, be! ciscd albm.
VIRES EJUS.
npRita & cum oleo dcFepu decofta in unftione partis afFeft^
podagra prodeft. %aclix & folia trita & in lade data fer-
viunt pro venenato morfu gliris j eafdemquoquecum6^w«
virtutes habet.
FIG.
Authores noftri defcribunt hie duas plantas fub no-
mine ErtCHf quae tan turn difFerunt in colore florum ,
& propter fpeciem fuam rainime accenfendas funt
fruticibus , fed herbis , quia caules & folia earum
quotannis intereunt. Illud porro nomen diftinguen-
dum eft ab alio nomine arboris, quam Brafiliani Uru-
cu appellant > quasque cum hac herba nulla in re con-
venit , eo quod fimilitudo nominum errandi anfam
prasbcre poflet. Eruditus Profper Alpinus defcribit in
fua Hifton de Plantis iEgypti cap. 15. has plantas
fub nomine Beid el ojfar , aitque earn crefcere in humi-
dislocis circa Alexandmm , ad brachitim Nili Cdlg
diftum. Et Joannes Veflingius Annot. in idem caput,
cam infignit nomine Beid & Sfar. Planta a Medicis
Arabibus tantiimvocatur Ojfar, fruftusvero Beid el
3^-
Offar. D. Jacobus Cornutus eandem hanc plantam ,
Hiftor* plantarum Canadenfium, cap. 57. nominat
Apcjinum majus Spiacum tellum: Q{\.quc Apocjnum jE'
gjptiacum laitefcens filiqua Afcleftadis , Cafp. Bauhini
in Pinace . In hortis Belgicis notiflima eft , ubi men-
fe Augufto flores fert , veriim nuUos fruftus nee femi-
na: folia quoque quotannis intereunt; fed radix diu
fuperftes eft , procurritque inftar lolii , nifi coerceatur.
Hasc de priore fpccie, quae pofteriori fimillima eft,
nifi quod in colore florum differat , qui in hacalbus
eft , ut fuperius didum eft , & propterea fub
nomine Bel-Emu^ autoribus noftris defcribitur. In-
venio hanc etiam memoratam in Horto Rcgio Parifi-
enfi fol. 22. hic tamen non ita vulgaris eft ut prior flo-
ribus pallido-purpureis.
avA-
M A L A B A R I C U S. 57
zAFcJN^COE feu CITAVAN^CU.
F I G. 11.
Vdnacoe quatuor fpecies , Avmacu feu Qtavanam^ Fig.32.
Tdndi-Ayofiacu, Qdel-Aymacu ^ Codj^AvdnactL
zA'^auacu feu Citaydnacu ling. Bramanum £"-
mWo, eftfrutexnafcensinarenofis akitudine
novem decemve pedum, cujus du^ {pedes
funt , una corcice viridi - communi , altera
rubro.
%adix fibrofa 8c albicans .
Stifitei qui e radice exfurgunt , geniculati , cavi , ac fungofb ,
albo, fubflavo, molli ficcoque corculo incus obdufti, inge-
niculis fungofb, albicante molli interfepimento claufi , pauco
ligno, ut & furculiquos ex geniculis ejiciunt , cortice ama-
ro , & maxime pungente feu lancinante linguam.
Folia, qu^ cauliculis longis infident , ftelli : formia funt fe-
ptem 6c eciam octo cufpidum , qui verfus partem anteriorem
longius excurrunt , in margine acutis dentibus incifa ;, con-
textura tenuia , ad taftum lenia , moUia, colore in reitavi-
ridi-obfcuro , in adverfa autem viridi-claro.
Cojla in iis pro numero cufpidum ex fummitate cauliculi
velut radii e fuo centro exeunt , quas fingufe in cufpidem de«
finunt , atque in adverfa parte maxime eminent , minus ve-
roin reda,funtque crafTiola^ ac viridi-dilut^ Nervulos tranfVer-
fos tenues hinc inde diflribuentes , quorum qui proximead
centrum funt circa illud velut arane^ rete fua contextura
referunt , qui autem ex fuperiori parte coflarum exeunt obli-
quo annularidu6tu anteriora verfiis excurrunt in apices cu-
fpidum , quibus folia in margine eminent feinfinuantes.
Sunt autem Cauliculi foliorum cum coflis qua: ex iis exeunt
in frutice , qui cortice communi feu viridi eft , viridi-clarifTi-
mi , in eo qui cortice rubro eft quoque rubefcentes. Foliis
fapor amarus , fubaftringens & fubacris.
Flores plures congregatim in cauliculis quoque longis , craf^
fiolis , ftriatis ac viridibus , brevibus pedunculis proveniunr,
funtque gemm^ virides plano-rotundx & cufjpidata: , ex cu-
Ee jus
58 H O R T U S
jus medio numerofaftamuncLila viridi-diluta , quajgemniu-
lisfeuapicibiisexviridiflavo dilucisdotatafunt, erumpunt
& qux in tria quatuorve ac ad fummum fex cufpidata & viri^
di-dilutafolia^ fe laxant 6c aperiunt.
FniBisqui plures fimul peciolis ferme duuncialibus 6c non-
nihil incurvis appendent,fiintcapitula rotunda, parumob^
longa 5c trium oblongo-rocundorum laterum, qusE fingula in
medio in longum una lutura ftriata , ac utrinque a latere futu^
rx duplici ferme ordine foliorum aculeatorum in longum ob»
fita , exterius viridis colons ac coeruleo rore confperfa , ac fub
cxteriori cortice viridilignofo feu corneo cortice conftantes .
fruftus autem adhuc tenerioresfuntcapitulafoliaceamaois
viridia foliis anguftifflmis nonnihil furredis ac viridibus , quae
ipfaflorumftamunculafunt, ac poftmodum magis rigefcunt
ferme inftar acuieorum feu fpinarum obfiti , habentque in
vertice umbilicum rubrum extribus foliis conftantem qui
poftmodum fufcefcens decidit , funtque faporis amari.
In frudtibus tria Semim continentur intra unumquodque
latus tanquam in propria capfula unum numero membranis
lignofis leu corneis quas ftylo medio &c angulis laterum ad-
ftriftx (iint a reliquis fej unftum ^ funt autem femina forma
rotundo-oblonga ac nonnihil plana in vertice habentia unum
crafTiolum capitulum feu umbilicum albicantem, 8c parte in-
teriore qua ftylo medio accumbunt pellicula albicante tenuif-
fima obduda , &c in medio ubi teneriora funt angulo extube-
ranteacfutura albicante ftriata; funtque primum colorisal-
bicantis , dein rubefcentis, cum matura fpadiceo-fufci 6c ni-
tentis , accinereis undulis variegata , faporis quoque fubama-
ri & nonnihil pungentis.
Fert hie frutex Flores 6c Fmcius duabus tribufve vicibus in
anno, tempore pluviofo plures, etiam toto annofiinlocis
udis 8c irriguis, qui^ftu non in totum exficcantur;, con-
fit us fit, fedrarius.
r I R E S EJUS.
'OMx dolores exflatibus in vifceribus obortis levatinde-
cododata, atque hoc pado fi per dies aliquot fumatur
pedum tumorem tollit, uti 8crenum dolorem ac ventris j nee
minus ejus decodumjuvat pro tympanitide &c afthmaticis
8c igne
MALABARICUS. 5^
& igne iacro uti & in podagra. F^/m trica 8.^ capiti appofita
ejus dolorem fedant ; eadem lliper ignc tofta in podagra fer-
viunt parti affcdx applicata , quin & Foliormn decoaoruni
vapor exceptus in parte affeda proficuus ; urina: curfum
promovet fi cum eju^ decodo balneum inftituatur. FruBtts
purgativi funt fi in pulverem frixi cum faccharo dentur. Semi^
w^renum dolorem mitigant,fi trita e regione partis afFeft^ ap-
ponantur. Ohm exfem'mibm expreffum purgativum eft j quod
etiam cum lafte dulci epotum purgat , ac doloribus ventris
fiftendis confert j juvat etiam in doloribus corporis olei per-
undio. ^
Ee a
T^.J\;.
^o
H O R T U S
T A NT> I-<lAVAN AC U.
Jndi-aJvamm quas fecunda fpecies Aydnacu ling,
!Bram. Vollo-Era?idb , a priori fpecie in eo tan-
I turn difFert , quod altius affurgat , quodque
ftipitibus &ramis eft valderubris feu minia-
tis & nitentibus. Foliis , Floribus & FruUihm
pauIo majoribus, Semina quoque cadem , fed
majora & pauIo planiora , & inter fpadiceo-fufcum &: ni-
tentem colorem cinereis undulis rarioribus confperfa. Hie
frutex in hifce terris rarius quam JyJmcu reperitur-
Follo-Erafiddling. Bram. eft Erando major.
VIRES EJUS.
Cohibet vomitum fi Cortex ejus ex coUo fufpendatur.
FIG. 32.
Quatuor fpecies Avanacu ab autoribus noftris de-
fcribuntur , eaedemque funt cum Rictno , cxcepta quar-
ta. Hxc videlicet prima diftinguenda eft i Rtcino Ame-
ricano majore fem'we nigro , quoad femina & flores :
interque fe admodum magnitudinediffert , ratione fb-
li& loci in quo crefcit. Inquibufdam locis fit arbor ,
in aliis vero non cxcrefcit ultra quatuor quinqueve pe-
dum altitudincm. Petrus Bellonius narrat in fuis Ob-
fervation. lib. i. cap. iS. 'Ricinum multos annos fu-
perare & arborcm evadere, & ficikKik^jon Prophc*
tx Jonae > propterea quod turn forte a quibufdam aefU-
matur efle arbor miraculofa. Ha^c prima fpecies eft Ki-
c'mus vulgaris Cafp. Bauhini in Pinace. Quod ad fecun-
dam attinet ( cujus nulla figuraexhibetur) miquenul-
laminillaapriore differentianl invenio, praeterquam
in magnitudincj quod& autores noftri obfervarunt*
CJ-
rluui -
•^- 33'
nyn,fia£4t. lat-
L
MALABARICUS.
6i
c At> e l-a V an ACU.
F I G.
DD-
!•
Jdel ' Jvofiacu , qux tertia fpecies Jvdnacu eft, Fig.
lingua Bramanum , fapalu , eft quoque frutex
naicens inarenofis.
Stiphesacfurculi folidi.
Folia qux in pediculis tenuibus quatiior pol-
licLim longis proveniunt , figura apriori in to-
tum difFerunt , funtque oblongo-rocunda , anterius in cu-
fpidem ftricSla , ad petiolum lata curvitate, rotundis oris te-
nuibus & raris in margine denticulis maxima ad petiolum la-
titudine, fuperficie plana , glabra 6c texturas tenuis ac fub-
tilis.
E cofta in adverfa parte eminente J^^(eni oblique anteriora
verfus exeunt in fe invicem arcuatim ac fubtili traftu incur-
rentes 5 color foliis in adverfa viridi-clarus.
Flom proveniunt in ilimmitate furculorum coloris albi-
cantis.
FruBus qui in fummicate furculorum plures pedunculis bre-
vibus , rotundis & tenuibus appendent , funt forma oblon-
gi & trilateritribus plano-rotundis lateribus conftantes & in
medio fingulorum laterum futura fubtili in longum ftriati,
ad petiolum ftriftiores , in fuperficie non foliolis aculeatis
non obfiti , fed pundtis lacunolis effoiTi , in vertice quoque
cum teneriores limt umbilico trium rubrorum foliolorum ,
qux deindecidunt dotati,cortice exteriori viridi-diluto inte-
rior! quoque lignofo ac corneo, ad petiolum calyceparvo,
qui cufpidatorum , viridium foliorum eft , comprehenfi.
Semina quoque in frudibus tria continentur in fingulis late-
ribus tanquam propriis loculis unum , funtque interfepi-
mentis iignofis feu corneis , qua^ angulis laterum & ftylo
medio adftrida funt a fe invicem fej unda , forma quoque ob-
longa in parte interiori qua; ftylo medio frudus accumbunt ,
pellicula albicante tenuiflima obdufta ac in medio ubicum
teneriora funt, angulo eminente extuberant futura flava
ftriata , funtque cum licca parte interiori planiora ;, in altera
Ff ro-
33-
6x H O R T U S
rotundiora & magis extuberanda , coloris in totum nigri^
cantis&parumnitentis, invertice nuUo umbilico albicante
funt , uci quidem femina priorum fpecierum.
Bis in anno hie frutexfercF/(9r^j-&Fm^(«5 flores ferme in
Januario & Julio.
V I R^ S EJUS.
T^Olia trita & cum aqua epota purgativa funt,- pro morfu fer-
pentis difti Cobra Capella juvant fi in pulverem trita vulneri
indanturj eadem cum foliis Tandi-avamm & Rorihus fchem^park
tiin melle permixta pro capitis puftulis ferviunt fada un6tio-
nc; unum fru6tusfemen fumptumufumpurgandiobcinet,
fi tritum in aqua propinetur.
I
FIG.
ly
Crf//W-^r^w^^«fpeci>sordinetertia,exoticaI^V;w/fpe-^plantarum exoticam^ cap. 5 4. plantam limilem,
cies eft, cujus femen \ quibusdam medicis circumfora- quam infignit nomine E/dwi Indiciminoris foliis Jolaniy
ncis falfo nomine Granadilla & Grana-tUU appellatur, quae tamen a noftra in eo tan turn videtur differre.quod
inque apothecis fub nomine C£taputi<t ininorts notum flores noftrae> Cadel-Avanacu ^ adextremitatesramo-
cft : utuc di verfum fit ab alia CataputU minor Cy Bauhino rum proveniunt , cum tamen alterius flores inter folia
inPinace memorata fub nomine Lathjridis majoris.Bva' compareant.
ditus Jacobus Breynius defcribit in Centuria prima
Coi)i-
3f-
C^Ibi - a^mnaow. £atr.
la/.'
> m/tmb .
jjj J V/t-IJ fm^tv,
\^ ^ 00
MALABARICUS. 63
C 0T> I <iA V <:JlN ^CU.
F I G. 34.
Od)-A'vanacu , quae quarta fpecies Auanacu , ling. Fig-34-
Bram. Boin-Erando , (uffrutex eft nafcens in areno-
fis & petrofis altitudine duum triumve pedum ra-
mis in latum difFufis.
Radix tenuis fibrafque tenuifTimas a latere ac
fubtus emittens ac fubrufa.
Stipkes qui e radice prodeunt , ut & Surculi vi-
ridi-clari, tenues acdurioli & folidi, intus tenui viridicorculo.
Folia J qu^ehincinde in furculis breviflimis petiolis proveniunt,
valdeparvafuntac forma angufto-oblonga , ad tad;um plana, le-
nia, mollia, in margine minutiffimis, condenfis ac viridi-dilutis
denticulis feu crenulis incifa, habentque coftulamin adverfa emi-
nentem , qu^ & in re6la confpicua eft.
Flores proveniunt in brevibus petiolis qui fupra ex origine folio-
rum oriuntur , funtque gemmulae ex viridi-flavo dilutae petiolis cir-
cumpofit^.
Tmdm qui brevibus tenuibus pedunculis ad exortum foliorum
hinc inde unus numero paflimtantum proveniunt, quoque forma
fimiles fru6libus Avanacu , utpote tribus lateribus oblongo-rotun-
dis circumfcripti , in medio laterum ac utrinque a ftriis uno fimpli-
ci ordine aculeorum feu minutiftimorum fpiculorum muniti , verum
parvi ac minufculi funt.
Semina quoque in fru6tibus tria continentur intra fingula latera
tanquam in propriis capfulis unum ; funtque forma cylindrica &
magis cinereaminufquedefpadiceo participantia coloris furdi.
Flores & Frucim hie frutex toto anno fert , fed tempore pluviolb
uberiori multitudine.
Cody- Avanacu Makbaribus fie di6ta quod nafcatur ftipite fur-
re6lo , Boi-Erando Bram. eft A'vanam humilis.
V I 'K'B. ^ EJUS,
'T^Otius plantae fuccus cum vino epotus fluxui fiftendo proficuus;
idem cum oleo co6lus proficue bibitur ad vires debiles repa-
randas ; oleum quod ex tota planta paratur capitis ablutioni com-
niodum ad ejus vertiginem tollendam & cerebrum confortandum.
FIG. 34.
_ Quarta hsec fpecies Codi- Avanacu ,' omnium mi- 1 bus tamen UihyrUh forte actenferi poflct , ciim figura
nima eft, & figura cum nullis Vicmii convenit : fpccie- 1 optime illi fimilis fit,
G g NO-
^4
H O R T U S
NOTULA POST SCRIP TA
DE FLORIBUS AVANACU.
^.^JOmo primo in defcriptione fpecierum Avanacu florum
l^unius generis fi36la eft mentio , poftmodiim autem du.
IfSplicis & ftrudur^ & indolis flores in Singulis comperti
^funti funtquevelunicefloridi, velfruftipromi, illior-
natui, hiufuiferviunr.
Primi qui funt generis caulis lateribus accrefcunt quinquefolio
calyci infiftentes, quorum flofculentus apex feminalium pundo-
rum <>]on:ieramen refert quafi inconcinnum, fed fi obtutum bene
acuaf, diftin6las& gradatimfibiimpofitas corollas, dilute flavas
obferves ; eorum cauliculi multijugo talium flofculorum fafciculo
circumdantur.
Secundi vero qui funt generis , e fru6ligeri cauliculi cacumine
femper erumpunt, trino communiter ordine compofiti, quorum
medius cceteris grandior eft. Hi ubi fru6lus producunt ejufdem
primordium binis foliolis , cito deciduis in bafi ampleduntur.
Frac?^/^;7^apex tricufpidato vertice, quoufque viridefcunt, co-
ronantur , cujus unumquodque foliolum bifulcum eft.
ANA'
"^■35-
^A <^IJ ^iCl '^*''^-
MALABARICUS,
zA N A^C HUNT> A.
F I G. 3J.
Hunia tres funt fpecies, Omnia, y^m^Chmiday^'^-^^-
Chem-ChuHcIa , quje omnes frutices Ipinofi funt.
qAna-'Chimda ling. Bram. Sdcia-Fain^am > eft
frutex fpinofus , denfis , longiufculis , albi-
cantibiis , aculeacis fpinis munitus , ac pra3
ceteris fpinofior, nafcenfque in arenofis alti-
tudine quatuor pedum.
"^dix fibrofa & capillata, primum albicans , dein flavefcens
feu rufefcens.
Stipes craffior eft :, quatuor quinquevedigitorum ut pluri*
mum crafTitie , fpinofus , pilolus ac viridis, corculo molJi fiib-
viridi in medioe
'^ami tortuofi ac fpinofi, tranfverfis, aculeatis , longiufcu-
lis , albican tibus fpinis , denfe muniti ac pilofalanugine obfiti,
colore viridi-diluto , interius quoqueex rubro-purpurafcen-
tes & nitentes.
Folia qux petiolis longis j craffis , rotundis , pilofls feu Janu-
ginofis ac f pinofis ISc viridi-dilutis pro veniunt in ftipite e ra-
mis pergrandia ac majora casteris fpeciebus in lacinias cufpi-
datas majores fex, feptem, plus minufve inter quas&mi-
nores emergunt utrinque finuata &: cufpidata in vertice con-
textura crafla, denfa, pilofa lanugine obfita, acin utraque
parte lenia ut Feluti.
Ecofta fubfpiffa & pilofa hinc inde Cofltila exeunt utrin-
que majores fex plus minus in cufpides laciniarum definen-
tes :, ac cum cofta intermedia in utraque parte foliorum fpinis
munita:, ac in adverfa parte nervulis valde eminentibus ac
cancelliformiter pertextis comitate ; funtque folia in parce
reda viroris obfcuri , in adverfa clari , in petiolis & coftis vi-
roris dilutions , teneriora autem in petiolis & coftis interius
purpureo-rubicundo-fufcis, in adverfa viridi- valde diluti co-
loris.
Flores qui fiipra originem foliorum atque etiam hinc inde in
Hh ramis
66 . H O R T U S
ramis &; ipfis peciolis foliorum , petiolis brevibus , pilofis ac
viridi'dilutis plures congi;egacim proveniunt , funt ftell^ in
totum Candida: quinque , rarius fex foliorum oblongo-cufpi^
datorum odoris nullius; funtque folia crafla j interius glabra,
exterius pilofa ac lanuginofa > venulauna Candida ac nitente
in longum ftriata.
In medio CorculumcR. flavum ac in pyramidem ftridlum ex
quinque vel fex pro foliorum numero ftaminibus flavis fur-
reflis , crafliolis & nonnihil cufpidatis ac exterius ftriatis
conftans , qu^e ftylo medio tenui longiori ac viridi-diluto cir-
cumpofita funt : eftque fly lus medius exfurgens ex globule
viridi pilofo , qui in calyce eft , ac rudimentum frudus.
Calyx florum quinque foliorum cufpidatorum colore maxi-
me exterius viridi-diluto , ac una vena in fingulis foliis ftria-
tus acpilofus cum fuis cufpidibus inter folia florum fitus.
(jemma florum funt forma py ramidales ac quinquelater^E &
pilofe.
FruBiis quicongregati feu fafciati proveniunt, rotundi funt,
pilis denfis , longis, (iirredis ac nonnihil hirfutis , ex albican-
teflaviufculis undique circumdatiac fubafperi , primum viri-
des , poftea flavi , calycibus fuis arde inferius except! j in hif.
ce inter pulpam fucculencam quse primum viridis eft , poftea
flavefcens,numerofa, feminacontinentur in quinque diftin-
6las feries inter parietes membranaceos intermedios difpofi-
taj funtautemlemina plana, rotunda ora adunam partem
redliore, qua: primum albicantia, dein cum matura iiint ex
flavo-rubefcentia.
Commune hoc eft omnibus Chunda fpeciebus , quod fpinas
habeant.
l^iribiu cum Schmida convenit .
Tres fcquentes plants Scbunda funt fpecies Solani,
quod indicant flores & femina. Eruditus Guiiielmus
Pifo defcribit in HiftoriaNaturaliBrafiliana, lib. 4.
cap. 32. plantam didam Juripebani fcem'wam , quae
plurimum cum hac Ana-Chunda convenit : & prima
defcripta his utitur verbis : Ftfierior aim , fpinofor ,
FIG. 35.
folia habet grandicra i inferius Umginofa & fpinofa ornate 9
lacintata & fatura virentia ; florem eundem cum mare y
fed nltidiorem : quibus cum figura & defcriptione Au-
thorumi noftrorum comparatis , parum differentiaB
inter has plantas comperietur: eftque proculdubio
1 una eademque planta*
CH£-
s. 36.
iJmeru -i^cn.afwn . /of.
<^ <^[ M d ^^'^"^'
MALABARICUS.
^7
CHER U-C HU NT> zA.
FIG. 56.
Hem - Chunda q{\: fecunda Chunda fptcits , ling.Fig.3<ji
Bram. S'm[arah, eft frutex minor reliquis, altitudi-
ne fefqui vel duorum pedum ramis in latum fparfis ;
ejuscaulesnon rubefcunt.
il^^/Arfibrofa & albicans.
Stifes cum furculis tenuiffimis pilis obficus ac viridis , intus cor-
culo molli.
Tolia conveniunt cum caeterarum ipecierum foliis, fed multb
minora cseteris, pilofa ac afpera nonnihil, paucioribufque & mi-
nus cufpidatis laciniis finuata.
'Blores omnium minores , funtque ftellse quinque vel lex cufpi-
dum coloris coeruleo-diluti & fubpurpurafcentis ; in fingulis cufpi-
dibus in medio venula albicante & nitente ac adumbilicumcalycis
yiridefcente ftriati.
Corculum quod in medio flavum feu croceum eft , conftat furre-
dis & crallis ftaminibus , qu^ fuperiora & inferiora verfus ejufdem
ferme craflitiei iimt.
Cdjx quoque fex vel quinque foliorum cufpidatorum.
Gemma florum primum virides , dein albicantes , poftmodum
purpureo quoque casruleo colore funt, funtque forma oblongo-
rotundas & nonnihil ad conum accedentes.
FruHus ex omnibus fpeciebus maxime parvifunt , rotundi, gla-
bri fine pilis ac nitentes a fuis calycibus ar6te inferius comprehenfi
colore dum immaturi funt , viridi , dum verb maturi , flavo , dein
corallino-rubro.
iV;;^/;?^ qu^ in frudlibus continentur cum casteris funt ejufdem
form^e & coloris.
V I R 'E S EJUS.
T)Adixconkxt in febre calida in deco6to data; ejus decodlum
cum melle intus fumptum prodeft pro catarrhis feu infigni gra-
I i vedine.
Ik
68 H O R T U S
vedine , Tervitque in ftranguria , eodem modo nfurpata addito mo-
mento Cardamome flatibas pellendis ac inteflinorum torminibus fe^
dandis conducir, Radicis aut Toiiorum fuccus deco6lus & epotus
conco6tionem promovet: quin & ejus fuccus cum faccharo datus,
uti & ejus dccotStum cum melle fervit pro phlegmaticis , juvatque
in pectoris afperitare. Foliorum 6c Pr^c?/^//;;^ deco6tum addito pau-
xiilo facchari & calcis pro pruritu corporis fervit in uncStione par-
tis aiFe6lae,
PrseftantiflimusGuilielmusPifo in fua fepecitata
Hift.Natur.Brafiliana, dercribit & exhibet delinea-
tionem jf «rip^6^ tmfuy aitqueeametiam in Brafiliae lo-
cisarenofis crefcere; porro figuramejushisexprimit
verbis: Vrior ^ &quidem mas^ faulofcsmlna eflminon
U hominis altitudinem vix afcendit ; folUque habet vj'wora,
nee nniltum fwuofa , fed Uciniata , caulemqiie rarioribus
ffwis obfttum. In fummitate ramorumfertfiofculos umbel-
latimquaft mgefios UHcicohrls cum ccerutco mm'h 5«^
exaileqninquangukrem fiellam refrafentant ^ conjlarttqne
micQ folio in tot trian^ula effigiato & quaft divifo ; in medi^
autemquafi quinqucflamwulajlantereSa: fiorem boraoi^
niselonginquo diceres. Hadenus Pifo: quibus omni-
bus cum delineation e & defcriptione Authorum no
ftrorum bene collatis , non dubitabitur quin hsc
planta non fit diverfa sL Schetu-Sihanda & TlUma'
tUntli , Recchi j fiquidem ha^ omnej ipecies funt ^Qiml
fftnofi.
CHUN-
OCmuWTL. IcUr.
MALABARICUS.
69
C H U N T> A
L*>^
\
\
y»'
F I G. 37.
V^"""^'
Hmda eft tertia fpecies di£l:a ling. Bram. T>o- Fig.37.
larly eftque frutex m2i\or Cheru-Chunda , at mi-
nor reliquis altitudine.trium pedum.
!Z^^/xlignofa, rufFa & fibrofa.
Stives ut ^^amiYividcs, tenuiflimis&ra-
ris pilis obfiti, intus corculo molli.
fo/MUti ilia fecund^ fpecieiin lacinias finuata funt acfer-
mefimilia ac paulo majora, fed minora illis aliarum fpecie-
rum, infuperficie quoqueparum afpera, pilis minutiflimis
obfita , rubelcentia quoque in petiolis & coftis ^ faporis fil-
veftris.
Flores quoque ftellulae quinque vel fex cufpidum colons
coeruleo-diluti & intenfius purpurafcentis quam ilia Chem--
Chunda , magnitudine flores primum fpeciei paululum flipe-
rantes , at cufpidibus futit minus elongatis , & minores illis
aliarum fpecierum.
Qemma quoque ex coeruleo purpurafcentes.
Stamina corculi etiam flava ac craflitiei inferius &c fiiperne
fermeuniformes.
FmBm qui calyci arfle infident quoque rotundi funt , glabri
fine pilis magnitudine mediocri , ferme a^quales frudibus
Jm-Chmda aut paulo minores, cum immaturi funt una par-
te colore viridi , fuperiori colore albofeu eburneo , cum ma-
turi funt colore in totum flavo-diluto^ acpulpa viridi-fuc-
culenta quas linguam adurit ac pungit.
Seminae]usdQm format & colons cum ceteris /peciebus.
VIRES EJUS.
AD concodionem &c digeftionem juvandam , fervit etiam
pro tufli 6c pedoris gravedine decofta in melle & epota ,
ejus decodum fimpliciter pro febribus ex phlegmate& pitui-
ta obortis, ad quod etiam fervit decoftum "Z^W/f/j , hxctrita
Kk in
70 H O R T U S
invinodataad vomitamfiftendum, eftque quantitate dna^
rumunciaram {iimpiapiirgativum humorem pituitofum per
inferiora evaciians.
FIG. 37.
Schmdx (^tdts ttxti^ Solmi fpinofi^ialahar\en(is non ciei fecundae floribus & fruftibus fint majorcs , &
difFerc a praedentibus , nifi quodflores&fruftusfpe- prini32 Ia:;viores.
CAt'
re: 28.
a{( ^ Cfl CO I br^trv.
MALABARICUS.
71
C JTTU'G A STU R I.
FIG. q8
Atm-Gafturi, ling. Bram. Bonda-Caloy eft frutex^^-ss-
utplurimum ad alcitudinem unius hominis aiTur-
gens, nafcens in arenofis.
Radix lignofa, fibrofa, albicans , intiis vifcofo,
albicante humore , odoris & faporis nullius.
Caudex furculicjue voixmdii denfis,hirfutis & lon-
gis pilis obfiti , exterius in una parte colore rubi-
cundo - obfcuro , in altera viridi.
Folia qu£e petiolis longis ac teneris proveniunt in tres feu quin-
que lacinias cufpidatas, ac alia in latiores , alia in anguftiores inci-
fa, quarum quiE intermedia longior eft ac magis cufpidata, dein
qu^ earn ordine fequuntur, ferrata in margine, tenuia ac pilis
afperis rurre6tis , hirfutis & longis in utraque parte obfita , in re6ta
parte viridi-fufca , in adverfa viridi-clara.
Ex petiolo cum cofta intermedia , qu^ interius in cufpidem lon-
giorem folii exit , ac coftulas hiric inde oblique anteriora verfus ^
emittit , du^ utrinque CoftuU exeunt , fuos quoque nervos hinc in-
de emittentes , quae omnes etiam in re6ta parte folii licet magis in
adverfa eminent , quarum fuperior cum ramis in cufpidem lacini^
qu^emedise proximaeft, incurrit; funtque cofta3 etiam in re6ta
parte folii licet magis in adverfa eminentes , & in redra quoque vi-
ridi-fufciores feu etiam ad fpadiceum vergentes.
Flores qui hinc inde infurculislongiufculis fupra exorigine folio-
rum proveniunt, funt forma campanae quinque foliorum quse ob-
lo'ngo - rotunda , ac in longitudine groflis venulis in utraque parte
eminentibus ac venulis transverfis retiformiter intertextis ftriata
funt, colons ex albicante flavefcentis , ad umbilicum rofa purpu-
reo-rubicundo-obfcura quinque dentatorum foliorum notata feu
infignita. In medio exfurgit ftylus cralfus fuperiora verfus nonnihil
in conum definens ftamunculis parvis albicantibus circumveftitus ,
ac in vertice quinque nodulis craffiolis purpureo-valde-rubicundis
ornatus.
Floribus deciduis fuccedunt CapfuU feminales oblongs , cufpi-
data, pilof^, craffis & rigidis petiolis in fidentes, ac inferiusodio
oblongis, cufpidatis , viridibus & pilolis foliis fuccinguntur, funt.-
que per interfepimenta membranacea quas mediis lateribus addu-
cunt , ac ftylo feu columnje intermedia^ adftrioia funt , in quinque
loculamentain Idngum diftinda.
L 1 Semi-
72 H O R T U S
Semina in fingiilis loculamentis duplici ferrne ordine continen-
tur ftylo intermedio fuis umbilicis adhserentia , forma rotundiola
be nonnihil plana , ad unam partem ubi umbilicus eft concavse ro-
tundis parallelisfulcis ftriata, primum alba , atmatura & ficca co-
lore fufco ac nigricante , odore 'mufcato , qui cum tempore eva-
nefcit.
VIRES EJUS.
QErvic pro JSOOt^QtlDC fi cum femioe ejus trito & mixto cum
*^ ftercore vaccx perungatur corpus.
FIG. 38,
Eruditus Joannes Veflingius defcribit nobis in fuis
Obrervationibus & Notis ad Alpinum de plantis ^E-
gypti, hunc [tutkemCattu-Gajiuri Tub nomine ^te/
mojch, feMMofch Arabum, vocztqae mam Bammiam
Mufihauin, zddiffetentiamBajnmUAlp'tnif mCiiorth
jlla minus clarc eftdefcripta. Alcea ^^ptia CluCii in
Hiftor.Plant.Iib.4. cap. i<5. eft quoque fpecies ha-
rum plantarum. Si femen hujus eflet odoriferum ,
quemadmodum cftfemcn Cauu-Gafiuri, ScBamm'u
Mufcbata Veflingi , non poGTet dubitari quin eflet una
cadcmque planra. Veriim qiloniam hoc reticetur ,
utique controverfia non caret res ifta , eeque magis
quia Cam- Gafiur't in omnibus partibus major eft : cu-
;us quoque mentio eft inD.CaroliRochefortiiNa-
tur. Hiftor. Antilarum Americanarum cap. 1 2. ubi
ejus bre vis &clara defcriptio exhibetur , fub nomine
Herb^ Mufihau (vulgo JHaU?^8u^-|ilCttgtlt.)GuilieI-
musPifo m Hift. Natur. Indise Occidentalis lib. 4.
cap. 45. de Qutgomho feu Alcea Mufcata defcribit no-
ftrum Cattu-Gajiuri pluribus circumftantiis fiibdiao
nomine. Vocatur vero vulgo femen hujus plants
nomine feminis mufci , ob fuavitatem odoris mu-
fco valde fimilis, & propterea an fuflSitibus frequcn-
tisufus.
SCffO'
3S-
<J ckoria^&fi/i/n^ . lair.
^l|-<^t^ -ArJ.
ryinh.
mm
MALABARICUS.
S e HO R I G E N ^ M.
71
F I G.
3P-
Chorlgemm quatuor fpecies funt, una ejus nomi-Fig.39.
nis, ^SxzxzVMi'Schorigenam y vtmz.Batti-Schorige-
Mnam, 3c qu2LTia A?2a-Schorigenam.
Schorigenam, lingua Bram. Fitta-Gafurcuti y eft
frutex ex genere urticarum altitudine trium pedum
nafcens in arenofis.
Radix parva eft, tenuis, dura & albicans, per-
plures longas fibras capillatas tam fubtus quam \ latere difFundens.
Caudex toxms i rotundus, pilofus ac adurens , cortice tenuivi-
ridique-claro.
Folia quae hinc inde in caulibus proveniunt , funt cseterarumfpe-
cierum foliis minora , facie oblongo-rotunda , inferius rotunda
curvitate ac anteriora verfus contra6liora & cufpide mucronata ,
ferrata in margine excepto eo qui petiolo proximus eft, afperain
utraque parte, pilofa & adurentia, colore in adverfa parte viridi-
albicante.
Cum cofta intermedia ex qua hinc inde coftul^e obliquo & an-
nulari du6tu prodeunt una utrinque Cb/?/^Z^ oblique anteriora ver-
fus b pediculo excurrit cum caeteris coftulisin apices dentium de-
linens, funtque coftse etiam in re6ta parte eminentes atmagis in
adverfa.
TloresQ^i inpartibus tam fuperioribus quam inferioribus fruticis
hinc inde ipicatim proveniunt petiolis parvis , tenerioribus , valde
pilofis , funt congeries gemmularum parvarum quae colons ex viri-
di-diluto flavefcentis funt.
Floribus deciduis prodeunt Capitula feminalia , trilatera ac valde
piloia ex tribus globulis pilofis jun6tis conftantia ac fex furre6tis ,
oblongo-anguftis viridibus foliis qu« denfis transverfis cufpidibus
minutis obuta funt, comprehenfa, funtque coloris primum viri-
dis , dein fubflavi ac nonnihil rubefcentis.
In quolibetcapituliglobulocontinetur Semen unum, rotundum
ac nonnihil oblongum cum umbilico bifido feu in duo labra fulca-
to , coloris primum valde candidi , dein cum maturum eft nigri-
cantis & in umbilico rubro-fufci.
Seminahxc omnium fpecierum feminibus majora.
Mm VI-
I
74
H O R T U S
VIRES EJUS.
RAdix prodeft in febreex piruicaoborca in modum annnii impo-
lita pedum digitis , fuccus ex ea expreflus ac in lad:e vaccse cum
faccharo epotus conducit in febre oflium ac fervit pro pmritu cor-
poris. Radix in decodo data urinam fuppreflam mover. Lignum
cum Fructibm conrritum vulneri inflicSto ex cauda Ipinofa pifcis
Kaje ad ejus lanationem inditur.
f I G. 39. ■
S^tdt^Sihongtnm cmnt^ fiint l/y*/r^ Ipecies , ca-lBauhini. Authoresnoftridefcribuntquatuorfoecies,
rumque prima fub eodem genere eft cum Unm urente fed tres tantum figuras exhibent : quia fecunda primac
fillulas fmme i frima Diojcgridis femme liniy Cafparis ladmodunifirailiseft.
BAT"
f^5 ^-^3 Q S5<5Z^ 6^ . Ilia/.
cHn^^~w
7/nf/L,
<z^ ^a.
MALABARICUS.
7J
bJITTI' SCHORIGENzAM.
F I G.
40.
Attl-Schorigenam, quje tertia Ipecies eft Schorige-rig^t
namy lingua Bram. Daml) - Gaprculi , frutex quo-
que eft exgenere urticarum akitudine trium quo-
que pedum.
Radix fibrofa , & albicans.
Caries ftriati ac minus lignoii , coloris rubro*
obfcuri.
Folia qux petiolis valde longis , craffis , fucculentis , planis ac
interius ftriatis proveniunt , poftica parce latiora funt ac proxime
ad cufpidem brevi ftriatura , anteriora verfus cufpidara longiore
cufpide , funr quoque pilofa & adurentiaj, denticulifque grollis
toto margine incifa , habentque coftulas in adverfa parte eminen-
tes &: cam media utrinque unam.ex periolo prodeuntem.
JF/or^j qui in longis tenerioribus cauliculis feu petiolis qui exori-
gine foliorumexfurgunt, hinc inde in parvis capitulis quse in pe-
dunculis brevibus & ramofis confpiciuntur , proveniunt , ac in uno
capitulo plures congregatim , funtque gemmul^ viridi-dilut^ ac
parvae foliis minutis albicantibus , minus confpicuis conftantes.
Floribus deciduis in capitulis ihcccduntGemmuU virides femfna-
les ,• funt autem Semina quic in fuis gemmis viridibus funt ac in iis
ferme in totumcum matura funt emicant, albicantia parva ac ma-
gis minuta quam aliarum fpecierum femina rotundiola & plana ,
coloris albicantis & fubflavi.
Apud hofce medicos non eft in ufu.
F I G.
40.
Tertia (pedes Schorigenam quodammodo fimilis eft 1 Defcriptionibus porro illis comparatis cum invicem >
PinoVifomSt fpecieit/Wf<e, quae crefcit in Brafilia.ldeconvenientia nullum eritdubium.
Nn
JNJ-
Clji^ - i^cfijrtaaiknh . Air. .
<?". ^i.
HORTUS MALABARIC'US.
77
ANA-SCHORIGEUAM.
F I G.
41-
^Schmigenhn,o^nx quarta fpecies Schomenam,^'^,r.
.^^^g-'&^^m.Haliygafurmll, frutex quoque eft
exgenere urcicarum ca:teris major ad altitii-
dinem unius hominisaflurgens,
%adix cum fuis fibris minus dura ac tenerior
& albicans.
%.craflior&nonadeodurus. fuperiora verfus profun:
dcftnarus, colore rub.cundo-obfcuropra.dpue in parte ima
ad radicem hmc mde maculis albicantibus rarior.bus inter-
Iperlus. verfus fuperiora aucem maculis albicantibus viri,
di-d.lutis tanquam cutis ferpentis difti {Gbra Qpel/a)yanc.
gatus. . ^ "^
Folia qu^ petiolis longis , craffls , p,lofis , & fucculentis
qunn parte mteriori planiores ac fulcoftriati &rubefcentes
inextenorerotundi ac viridi-flavefcentes proveniunt gran
diora ca^tens, inferne lata ac rediora feu minus rotunda ora
excurrentia ac cufpidibus groffioribus in margine incifa
euenam m lacinias plures pauciorefve, habentque coftu,
hs vindi- albicantes cum media utrinque unam ex petio-
lo prodeuntem . qux cum ceteris coftis ex media tranf-
verfim excurrentibusin cufpides intrant.
Flores funt gemma: primum viridi-dilutaj , dein viri-
di- albicantes, parva; , rotunds in petiolis longior.bus
qui hmc aide aculeati funt in denfis raccmis provenien-
tes , acin quatuor folia exviridi-albicantia , nitentia,
O o an-
78 H O R T U S
angufta , anterius in nodulos crifpata ac convoluta funt
divifx,
Floribus deciduis 5'm/Vw nuUis indufacapfulisproveniunt
Ipicatimad unam partem petiolis ejufque ramulis viridibus
hinc inde adh^rentia , funtque petioli cum ramulis in altera
parte rigidis albicantibufquefpiculisadeodenfeobfitiactam
arcle convoluti,ut femina occultent, nee vifui ofFerant nifi ex
convolutione in redam explicentur.
Semma autem plana ac rotunda , fubflava , feu fubrufa, in
medio magis crafliola quam ad oras .
Apud hofce medicos non eft in ufu.
FIG. 41.
AtiA-Schori^emm quarta fpecies Authorum no- 1 omniumque maxims > neque extra ejus /pecies col*
ftrorum, eft etiam exotica Ipecies mnjorts l/rt;frf,jlocaripoteft.
VAL"
MALABARICUS.
7?
r
F^LLI'SCHORIGENzAm
'M - Schorigemm , ling. Bram. etiam Tttta ^ qafur-^
cuJl a prima xion difFerc nifi quod hie fit convol-
vulus.
VIRES EJUS.
T> Mx decoda in aqua & epota hepatis ardorem reftin-
guit , atque eodem modo fervic pro tumore veneris &
membrorum urinamque fuppreflam comicante j eadem
trita & mixta cum ladle ac cum faccharo data proficua eft pro
pruritu corporis feu membrorum ; fuccus ex ea contrita ex-
preflus & epotus confert midurientibus urinam vifcolam
acpurulentam.
Oo 1
SCHA'
^.
i^
ram .
HORTUS MALABARICUS.
ti
SCH^T^IT> A'C^LLL
F I G. 4^.
Alti tresfpecies, Schadida-Calh , Ela-Calti, TTtm-^'izjp-
Calh y qui omnes frucices in tociim lacStei.
Schadida-Calti, ling. Bram. Pada-Nhiilij eft frutex
altitudine duoriim honninum nafcens in arenofis.
Radix cralla fe re6th in terram demittens ac fi-
bras hinc inde emitcens , intus lignofa , cortice ex-
terius fufco , intus candido & la6teo.
iSyz/'^j' qui ex radice unus fimplex exoritur , diverfis nodis diftin-
dtusac inter nodos in tresoras anguftas eminentes, qu^ planisla-
teribus terminantur, extenuatus & in oris angulis extuberat & in-
ter angulos finuatus, & in angulis fpinis rigidis, acutis & re6i:is,
fufcis & nitentibus , quse bina^ & bina^ ac culpidibus a fe mutuo
averlis prodeunt, munitus, cortice crallb exterius viridi - fufco ,
etiam cum eft vetuftior , veftitus intus fub cortice pulpa humida
& albicante, nullo ligno ex qua ut & e fuo cortice incifo lac co-
piofum exundat.
Folia in oris in extuberantibus angulis fupra ex fpinis furre6la
prodeunt , & quidem rara in fingulis angulis unum numero in uno
parvo, crallb, piano, viridi acladteopediculo, funtque minuta ,
rotunda, cralla, lacStea nuUis ftriata venis , oris verfus fpinas non-
nihil inflexa.
Flores in oris prodeunt maxime ex finubus cavis inter angulos ex-
tuberantes feu fpinarum ordines intermediis ex parte eorum pro-
fundiori terni fimul uno pediculo parvo ferme femidigitali , rotun-
do , viridi, la6leo, crafjfo, ex finiibus redla exfurgente, qui duos
minores pedunculos laterales transverfum verfus oppofitas partes
emittit, eftquemedius flos pedunculocommuniinfidens, reliqui
duo pedunculis lateralibus : conftant autem flores foliis quinque
curtis , crallis , folidis , rigidis , planis in fuperiori parte , medio
corculo rotundo - piano , pilofo , exterius ex viridi fubiiavo cir-
cumpofitis j funtque etiam la61:ei & viridi-diluti leu ex viridi fub-
flavi coloris , odoris nullius , habentque in medio ftamina quatuor,
quinque, fexve furredla , bifurcata , luperne rubra , quos ex corcu-
lo inordinate prodeunt , funtque etiam la6tei,
Gemma^ovum virides & flavefcentes.
Floribus prodeuntibus folia decidunt.
FmHus qui ex florum corculo medio pedunculo furredto , craf
fiolo, femidigitali, rotundo & viridi prodeunt funtplani actribus
P p emi-
Zz ' H O R T U S
eminentibus , rotandiolis angulis conftantes , la 6lei ac colore viri-
di , dein ex parte parum mbefcentes , faporis quoqne adftrinoen-
tis , continencque in unoquoque angulo tanquam propria capfula
unum Semen' J quod rotundum eft & cinerciim , intus albicans.
Hicfrutexqui totus ladieus eft exla61:elingiiamadurens, fert-
qiie flores femel in anno vel tempore pluviofo vel maxime Janiiario
& Februario.
VIRES EJUS.
ipX Radice addito pauxillo allse f(xndx vulgo Hmc emplaftrum
-*^ prasparatiir quod ventri puerorum pro lumbricis commode fu-
perimponitur. Cortex Radicis contritus ;& fumptus cum aqua pur- '
gativus eft. Lignum ejus contritum & decodlum cum aqua juvat
in doloribus Podagra, fiejus fumus feu vapor excipiaturin parte
alFedla.
FIG. 42,
Qu5m inccrtS cum vcteres turn recentiores Botani-
ci vcram formam plantje Eupborhium producentis de-
fcripferint, fatis apparet, lu in Diofcoride lib. 5. cap.ptf.
Plinio lib. 2^5. cap. 7. Certum eft Gnmmi ipfis opti-
me fuiflc cognitum , ut& locum, in quo provenit,
nimirum Africam , ex qua hodiequeper Zalec adve-
hitur in Barbariam » idque ex locis a mari remotilli-
mis. Quibufdam annistanta ejus provenit copia J ut
vix fumptus rependantur , cum hic centenge librae qua*
ternis quinifve florenis fuerint vendicic. Quod vero
aicinet ad defcriptionem veramque formam plantac,
Authoribus noltris ea laus debetur , ecu qui primi
camBotanicosnoftros docucrunt. Figura aDodoneo
lib. li.cap. u.exhibita, non eft verum Eupborbitwi ^
fed aliaplanta: cumque illocomplures etiam errave-
lunt, fiquidem vcradelincatio&dcfcriptioanemine
antchac fuic expofita. Hoc vero efic verum Euphor-
bmncxindc fcio, quod mihi fruftum hujus plantae cum
Gummi ex Barbaria fuerit allatum , & deinde invene-
rim complures capfulas fcminales , flores &frufta plan-
ts in faccis coriaceis inter Eupborhium , qu3E omnia
cum Schadida-Calli conveniunt. Cereui Feruamts /pfwc-
fusfrtillu ruhro nucii magniiudine Bauhini in Pinace,
non eft Enfborb'mmj nequc cum illo ab Authoribus
noftris defcripto ulla rarione convenit. Ncque Ja*
macaw quint a Pifonis pro Eupborhio haberi poteft,
quamvis illcde care incerrus dubitaverit. Neitaque
plures autores allegem , qui faltem audita rctulerunt ,
concludo haftenus nemini prx'ter Authores noftros
cam laudem deberi , qui nunc diuturna & invetera-
ta caligine pulfa claram veramque cognitioncm hu-
jus planrx nobifcum communicarunr. Videtur autem
Malabaribus modus colligendi Gummi cfTeincognitus,
& lacleus fuccus Mcdicis tantum efle in ufu.
EL A-
'-F. 43-
'-a - caul. /atr.
54
H O R T U S
VIRES EJUS.
R
Adicis cortex aims & epotus in aqua in qua orizacod;a & lota
eft, fervit pro hydrope, eftque medicamen valdelene^ ejus
lac cum bucyro in quo deco6tum eft datum blande & leniter pur-
gat ventrem- Folia adignem calefadia urinam provocantj eorun-
dem deco6li fumus feu vapor exceptus doloribus corporis feu
membrorum mitigandis ac pellendis conferr. SuccusexFoliis calefa-
d:isfeuparum toftisexpreffus Sc auribus inditus eorum dolorcs fe^
dat, idemque ocuiis inftillatus oculorum nubecul^e tollendse con^
fert y quin & in lotione corporis prodeft pro pudendis tumefadis.
FIG.
43-
Authores noftri hic defcribunt fpcciem fecundam
Ela-Calli , (ceu alterum Euphorbium , ) in floribus , fe-
minibus &viribus non differentem ^ priore, &pro-
pterea jure merito cum Schadida-Calli fub codem gene-
re habetur. £t quamquam femper antehac tantum
una fpecies Euphorbii nota fuit , tamen quidam volue-
runtfuccumfeu^www/, Euphorbium di6inmj ex arbo-
re provenircj eo ipfo dcmonftrantes , fibi plantam
ignotam fuiflc : quemadmodum Diofcorides Jib. 3.
cap, 96, fcribit , illud provenire ex Specie FeruU , &c.
Quod ergo ad banc plantam £/4-C^///attinet, utiquc
nullum eft dubium , quin idem Gummt cum priore
producat , & proptcrea habendum pro fccundo Euflm-
bio haftenus ignoto.
TIRV^
fO
^\
t
u
k
^
i
»' /It \ § f ™p
m M w \ i. 1 W ^
MALABARICUS.
85;'
T IRU-CALLL
F I G.
44.
IrtUCaUl, qux tertia fpecies CalH, lingua Bra* Fig4f
manum Tortlodlii'-J^Qyuli frutex quoque eft
nafcens in arenofis .
"J^adix tenuior jfibras a latera emittens.
Stipes qui ex radice quoque unus affurgit
rotundus , craflitie ferme unius brachii, minus lignofus,
totusladeus, corticc viridi fublpiflb ladeo , emittens cauli-
culos tenues virides & ladeos exnoduliS;, qui longiufcule
ab invicem difliti funtex uno nodulo fex, feptemve, alios
tranfverfum> alios furfum, alios deorfiim > qui in fummitate
quoque cauliculos minores ex eodem nodulo in tranfverfum
difFundunt, achiinaliostenuioresramulos dividuntui*; fti-
pes ut & rami teneriores viridi - fufci , vetuftiores viridi-
clari.
Folia hinc inde rariflime confita in cauliculis pr^Ecipue te-
nerioribus unum tantum ac paflim in fummitate eorum tria,
quatuorve ad fe invicem cauliculis infident , funtque par-
viufcula & oblongo-angufta , longitudinis unius ferme pol-
licis , plana , crafliola , in interiori parte in medio fulco
ftriata , ladea , colore viridi , in adverfa parte viridi ma-
gis ckro.
H]c frutex qui totus ladeus etiam ex lafl:e linguam adu-
rens.
Flom in vertice fiirculoriim proveniunt in ramulis craflls ,
Curtis , viridi-fufcis qui plur^s congregatim in vertice emi-
cant, infidentes^ funtque parvi quatuorvel quinque folio-
Rr lis
8^ H O R T U S
lis rotundiolis magis ar6le tanquam in nnum nodumunitis
fuperius planis intufque ladeis ac viridibus conftantes.
FriBis qui floribus deciduis ex ramulis prodeunt futit ob-
longo-rotundifimilesfrud:ibus Jna-Tama, forma & colore
includentes intus triafemina fimiliafeminibusNafturtiino-
ftri.
VIRES E J U S»
T? Mx in deco6to data fervit pro doloribus ventris 5 lac ejus
cum butyro decodum purgativum eft , viribus quoque
cum Scbadida'callt cOl iifdem.
FIG. 44.
' Licet Auchoresnoftriplantamhanc adEuphorhiumJBa.nhinUn'Pimce. VidcturauMmfuccuslaflcusacrif-
fcu rpecies Calli rcferant , tamen ad eas neutiquam' quefaporis errandi anfam prsbuifle.
pcrdnet , quia fpccies eft Tiihjwali tiijrrtifolio atboreo , |
BA'
<zr. ^^.
^J^afiki- hluf/v. /at.
O iOy^
y^ /
.J,
mno .
1/
MALABARICUS.
^7
B^HEL-SCHULLL
F I G. 45.
ChuUi quatuor fpecies funt : Bahel-Schulli , Nir-Schul- Tiz^^.
li, Cara-SchuUi, Vaina-SchuUi.
Bahel-SchuUi ling. Bram. Colajfo , eft frutex Ipi-
nofus nafcens in aquofis.
Radix iibrofa , capillata ac albicans.
Caules geniculati fuperne plani , & ntrinquc ful-
co ftriati, virides ac etiam rubefcentes, pilis longis & albicanri-
bus dense obdudli , intus lignofi cum corculo aqueo & viridi feu
etiam albicante ex geniculis cauliculos paflim binos , quorum fu-
perioresin ordineproximeinferiores decLiflanc, emittenteS;, acin
geniculis fpinisfeu transverfis in duabus oppofitis partibus tribus
quislongiflim^, lignofe, durceac aculeate, ac leniter verfus in-
feriora inflex^ , aculeifque a fe mutuo averfe funt , munici.
Po/Mqua^in nodis plura fimul ad fpinas cauliculis circumpoiita
funt oblonga & valde angufta , pilifque longis albicantibus in utra-
que parte obdudta , parum afpera , in margine crifpaturis contra-
(fta , teneriora ex viridi rubefcentia. Cofia media viridi-dilurior in
adverfa eminens ac crafTiufcula eft , in redla parte folium ftrians
venafque nonnullas fubtiles quarum tradbus in adverfa folum con-
fpicui emittens.
Tlores qui ex geniculis furculorum fupra fpinarum exortum ocSlo
plus minus congregatim prodeunt foliis duobus coeruleis fubpur-
pureis ad fe invicem nonnihil claufis conftant , colloque brevi al-
bicante quo ex calyceerumpunt; eft autem unum folium quod ^
caule averfum eft , latius in fuperiori ora in tres lingulas feu foliola
quas verfus exteriora reflexa funt , re6tis incifuris profundius difcif
fum, eftque colore coeruleo-purpurafcente maxime in lingulis, ad
earn partem qua hoc folium latius eft collum florum nonnihil pla-
num , albicans feu etiam flavefcens ac tenuitate transparente eft ,
exterius coftulis tribus ferme parallelis intertextic funt, ftriatum.
Harum Cofia media tres Ramulos feu Cofiulas eminentes , breves
ex parte fuperiore ad mediam lingulam feu foliolum emittit , ac in
earum tra6lu folium interius duabus eminentibus futuris flavis , pi-
lofis cum rubra linea in medio in longum variegatum eft ; alterum
folium quod ccxrulei quoque fubpurpurei coloris furre6lum &: an-
guftum , interius cochleato-cavum eft in duas lingulas feu foliola
qu£e verfus exteriora reflexa funt, reda incifura difciffum, ad hu-
S s jus
8S H O R T U S .
jus folii partem collum florum rotundum , albicans , translucens ac
nitens acque eciam flavefcens , ac in medio cofta crafliola qu^e ad
incifuram excurrit & a latere urrinque unam minorem coflulam
fpargit, exterius ftriatum.
Stamina in floribusquatuor albicantia , crafia , angufto folio ac-
cumbentia , quorum bina & bina arcuatim cum apicibus fuis lon-
gis, furrecflis &coeruIeis \ fe mutuo inflexa iunt, ac cumiisfe
prodic filamentumlongiufculum, albicans, exortum ex oblongo
viridi-diluto globulo qui ad inferiorem colli partem in calyce fitus
ell , ac femina continec.
Calyx^otum foliis conftat oblongis, cufpidatis, valde piloiis,
viridibus ac etiam rubelcentibus , funt autem flores odore nullo.
Semina in capfulis oblongis , lignofis , nonnihil cufpidatis , qu^
in duo latera per ftrias intermedias interftin6ta funt, & primum viri-
dis , dein ex ficcitate rufefcentes , ac foliis calycis quae etiam rufe-
fcunc ferme obrextfe , confita funt , in fingulis lateribus tanquam in
propriis loculis ad tria quatuorve , funtque forma rotundiola , feu
etiam oblonga , plana , coloris cum ficca funt, fufcifeafpadicei.
Eft & alia fpecies Bahel-Schulli nafcens in arenofis , quse caulicu-
los &: folia habet viridi-clara & non rubefcentia, flores verb albos
ad coeruleum nonnihil vergentes.
VIRES P R I R I S.
13 Mix in deco6to data urinam provocat, ac fuppreflamciet. Ejus
■^^decodum venrrem hydrope tumefa6i:umextenuatac membra
qu^ aqua tumefadta funt refolvir. Eadem decodla cum oleo planr^e
di6l« Ficus inferni ac epota prodeft in hydrope calculofque in vefi-
ca infringit. Eadem crita & mixta cum aqua corporihumoribusaf-
fe6to confert fa6taperun6]:ione. FoZ/i^decodta&conditacumace-
to intus fumpta urinam quoque cient. Ex ejus Toliis fit pulvis qui
cum oleo exprefib ex floribusF/a de mferno epotus tumori puden-
dorum viriiium folvendo conducit.
FIG.
45-
Qiiatuor fpecies Schulli^h autoribus noftris defcri- |.«i/?^ Spno[dt wajoris longiorihm aculeis C. Bauhini in Pi-
ptiEnon multum cum invicem conveniunt, praerer* nace, ^Scorpii primi CluCii 9 quoniam caules multi^
quam quod flores forma fimiles fint, referentes fpe- aculeis obfiti funt, & florum forma con venit.
ciem florum Gpujia. Hie Babel-SchuUi eft fpecies G^- \
cA'
^ ,j ^. ry^
ri. j^6^
Uf.
rxif^
MALABARICUS.
89
N I R- S C H U L L I *
F LG. 4(5.
Ir-Schulliy quajfecunda fpecies5cW/ eft, ling. Fig4<f.
Bram. %ila^Fanga, frutex quoque fpinofiis eft
nafcens in udis.'
. %adiK eft fibrofa capillifque denfis veftita
cortice albicante ;, intus lignofa.
Canles virides , geniculati jiixta geniculos
ad exortum articulorum extubcrantes , lignofi 5c corculo
aqueo ac viridi feu albicante ex geniculis hinc inde quoque
emittentes cauliculos paflim binos quorum fuperiores in or-
dine inferiores deculTanc , funtque ftiperne quadrati , & in
lateribus fulco ftriati.
Folia qux ex geniculis paflim bina d>c bina petiolis langui-
dis , interius planis , viridi-albicancibus proveniunt , liint
forma oblongo-rotunda , anterius rotundis oris in cufpidem
contrada, ad petiolum ftri6la, tadu mollia,lenia, plana,
glabra , colore in adverfa viridi-clariori , in refta nonnihil
fufcoj in marginelimbulorubro, acuto& hsrente circum-
data.
Ex C^^JIa grandiufcula in adverfa parte eminente ^ervuU
obliquo annulari & fatis parallelo du6lu exeunt parum emi-
nentes , & in refta tenuiter extuberantes , qui proxime ver-
fus marginem delati ac nonnihil reflexi verfus anteriora dif-
parent venulas tranfverfas rariores ex feedentes.
Bores c^uiiA nodulosfupra exortum foliorum turn in una
turn in duabus oppofitis caulium partibus plures ut quatuor,
quinque &c. fimul prodeunt, funt quoque conformati ex
duobus foliis ac forma iidem , & odoris etiam nullius , at mi-
nores& coUo anguftioriac colore purpureo«coeruleo valde.
diluto &: maxima parte albicante be nitentC; foliis quoque
minus profunde in oris feu labris incifis , quod latius eft in-
teriori parte pundis rubicundis feu nigricantibus , qusE pilos
emittunt , notatum.
Stamina quoque cum ftiis apicibus in medio quatuor bina &
bina ad fe invicem arcuatim inflexa, & inter h^c tenue &
T t albi^
90 H O R T U S
albicans filamentum ex oblongo globulofeu capitulo viridi
quod in calyce eft ac capfularum feminalium rudimentum
egrediens.
Calyx autem parvorumcufpidatorum foliorum ;, qu^ fuper-
ficie glabra func.
Capfula kmin2ilcs i ftirreda^, oblongse, iongiores quamik
Ix'Bahel'Schulli .^ rotunda:, lignofo, durx, luperne aculea-
te acpungentes inftar fpinarum inlongum fexftriis fulcat^
plures fimul paffim confpicua: calycis foliis rigidis maxima
parte arde contenta:, primum virides, dein rufefcentes,
atque in duas cellulas feu loculamenta^ in quibus femina con-
fitafuntmedianteinterftitiolignofo in longum divife 5 funt
autem Sem'ma in unoquoque loculamento paflim fex numero ,
forma rotunda, plana, colore rubro-fufco.
J^ir-Schulli Malabaribus fie difta quod nafcatur in aquis,
nam j^ircis eft aqua.
VIRES EJUS.
J70lia tumores corporis ac pudendorum virilium pellunt
fafta in pulverem> qui mixtus cum oleo Ficiinferm fumitur*
FIG. 46.
Nir-ScbuUi cum aliis minimam habet fimilitudinem,
vidcturque potius effe fpccies Teucrtl , quim Genijia*
Verum in capfulis feminalibus qusedam eft differen-
tia » & in eo quod aculeis deftituitun Cum vero
capfulas feminalcs diftx ab autoribus noftris aculcis
obfitae dicantur , videtur potius efle planta aquatica
peculiaris generis , quamfpeciesaliorum^fWi.
CJ-
'f^f^a^^^^^.
r f*
f7-
^ ^
W-^^^^ -{r.
ram.
MALABARICUS. 91
CAR A^S C HU L L I.
F I G. 47.
Aa-Schulli qua^tertia fpecies Schulliefi, lingua Fig.47:
Bramanum : %ma-(jondH , eft frutex fpinofiis
nafcensinarenofis.
"Radix fibrofa eft &: capillata ac albicans,dein
rufefcens.
C^ules lignofi , nodofi , piloft , virides , in
medio corculo albicante fungofo , in nodis fpinis lignofis ,
longiufculis ;, tenuibus & aculeatis ac nonnihil inferiora ver-
fus inflexis , opx bina^ 6c binx prodeunt , ac quarum fiipe-
riores inordine ad alias partes converfefunt quam inferio-
res , muniti.
Folia cpx in nodis infra ad exortum fpinarum proveniunt ,
parva, craflidia, rotunda, parum oblonga , pilofa lanugi-
nemaxime in adverfa parte obdudta, fapore fubamaro &
fubacri , odore hortenfi ; qui ex cofta in adverfa parte emi-
nentenervi exeunt obliquo annulari.ac ferme parallelo du-
6lu feruntur , in adverfa fblum eminentes , tra&uum vefti-
giainred:a relinquentes ac nullas venulas confpeflui obvias
ex fe exhibentes.
Flores qui (iipra ex origine foliorum e medio duarum fpina-
rum petiolis breviflimis proveniunt , funt quinque foliorum
colore plane cceruleo , non vero purpureo , pede longiufcu-
lo candido & nitente calyci infidentes , odore quoque nullo 5
iiint autem folia oblongo-rotunda , tenuia , venulis fuis obli-
que in longum ftriata , in re6la parte colore coeruleo pleniori,
in adverfa dilutiori feu albicante : in medio florum emicant
duo ftamina Candida cum apicibus oblongis , furredis , fu-
fco-cceruleis , qu^ pedi interius ad medium inferta funt, ac
cum lis filamentum tenue & albicans e globulo viridi qui
capfulaj feminalis rudimentum eft , emergens.
Calyx florum conftat quatuor foliis,duobus grandiufculis,
oblongo-rotundis , pilofis , viridi-dilutis ac exterius ex ori-
gine coftulis quae in oris apicibus raris , minutis eminent, ac
a cofta media reflex^ funt , ftriatis , 6c duobus foliis minutis>
Vv pilo-
k
92 H O R T U S
pilofis, cufpidatis, qu^e ad latera exfurgunt pedem florum
compleftentibus.
^mw^ florum colore primum candid^ in totum & exterius
laniiginofe , dein coerulefcences.
CapfuUfemin^les oblongae, quadrilater^ & in planum com-
prefix, in lateribus planis feu latioribus viridi-diluti ,inan-
guflioribus viridi-fufci coloris, cortice lignofo acduro, in
duas camerulas oblongas in quibustanquamloculisfemina
concinentur interftitio uno intermedio lignofo ex medio an-
guftorum laterum prddudo diftind^e.
Semlfiaquxin fuis quoque camerulis paflim duo confita,
funt plana , rotundiola primum albicantia feu argentea &:
lanuginofa, poftmodum cortice ianuginofo-rufefcente, fa-
pore fubamaro.
ri R E S EJUS.
'T'Umoribus refolvendis , fi in pulverem per igncm redafta
ac aceco permixta adhibeatur :, in peruncSionem corpo-
ris. In pulverem trita ac mixta cum potu expreflTo ex Tmga
feupalmite Indico 6c di&oSurie apoftematibus maturandis
ac aperiendis fervit. 'E^adix in decofto data urinam fuppreffam
movet.Ejus decoftum addito momentoorizaeproficuedatur
pro tumore venrris. i^^//om;w quoque decodlum cum momen-
to oriz^e intus fumptum membris tumefadis extenuandis
commodum.
FIG. 47,
Hxcporro planta admodum difFert apraecedenti-
bus , cumque illis nulla ratione communicat , ita ut
non perfpiciam rationem, obquam abautoribus no-
ftris prioribus adjungatur : cum nee forma , ncc
viribusconveniant. Veriim unaquseqUc harumplan-
tarum pro peculiar! fpecie habend^ funt, quia folia
& aculei illis Capparis baud fine abfimiles.
pjr-
II
or. ^8.
-/ a in a -ichuJli . At-.
'^ /^
c3H \<\\<^ Pi-am .
!
MALABARICUS.
T AINA'SCHVLLl
93
F I G. 48.
aina-'Schulli quas quarta Schulli fpecies eft , eft^^-*^-
frutex fpinoflis nafcens in aquofis.
%idix fibrofa & capillata^ albicans cortice
craffiolo, molli, albicance.
Caules rotundi , virides, nodulati, fpinis qua^
tuor tran(verfis , duris , aculeatis , ac fibi in-
vicem ferme oppofitis in nodulis circumdati.
Folia qua3 ex Ipinarum origine petiolis brevibus & craflis
bina&binalateraliter exeunt, condenfa, rigida & nicentia ,
colons viridi-fufci, feu etiamflavo-viridis, utrinque in oris
tribus cufpidibus aculeatis feu fpinofis eminentibus , qui al-
ternatim verfus reftam & adverfam partem contradifunt
cum uno in vertice munita.
Ex cojla media in adverfa parte eminente ^]\(m>i feu Cojlulie
' in adverfa folum parte eminentes exeunt in cufpides verfus
earn partem contraltos intrantes accum iis venule fiibtiles
inreda parte, qu^ in cufpides eo verfus contra6tos excur*
runt.
Flores qui in fiimmitate caulium bini & bini proveniunt,
conftant unifblio grandiufculo , latiori & oblongo , quod
verfus exteriora cum fuperiori parte fuifque oris nonnihil re-
flexumeft, acrigidum&crailiufculumpilisinterius albican-
tibus obduSum unguiculo uno rotundo calyci infidens ,
colore coeruleo fubpurpureo , in medio in longitudine ubi
extuberant ac crafliores funt & glabri fine fpinis coeruleo-
purpureo magis faturo> in parte autem adverfa coeruleo-di-
lutiore &albicantes acnitentes, odore nuUo.
In Calyce ex unguiculo folii exftirgunt&^ww^quatuorlon-
giufcula, crafla & albicantia, qua^ fuperne barbata denfis,
albicantibus feuetiam flaviufculis fpinis, ac bina &binain
fe invicem decumbentia , inter qu^e emicat filamentum
tenue albicans in fummitate bifurcatum exortum e globu-
lo feu capitulo oblongo in calyce fito, quod rudimentum
eftfrudus. *
94 H O R T U S
^^^xflorum eft foliorum rotundorum & fibi mutuocir-
CLimvolutorum.
Floribus deciduis fuccedunt CapfuU feminales grandes^
oblongo-rotundae , inferiori parte paulo crafliores & nonni-
hil planar in diiabus oppofitis partibusubirotiindiorifuper-
ficiefuntinlongumunaftriaadvercicem perdudti, atque in
verciceuno Ipiculo nigricante eminentes, conftantqiie cor-
tice primum viridi & duriolo , glabro & nitente qui dein fla-
vefcitacrubefcit, poftnigricat, funtque in profundiolo, vi-
ridi -diluco calyce^ qui rotundiolorum , cufpidatorum ac
insequalium foliorum eft, confiti, ac forma externa & ma-
gnitudine fruftus d^r^^w-^^referentes.
Semifia conCito. flint in duobus loculamentisinqua^ frudus
perinterfepimentum quod ex medio planiorum liiperficie-
rum prodit & ftylo medio adftridum eft diftindi, funcque in
fingulis loculamentis duo paflim femina , qu^ cum umbili-
cis fuis ex inferiori parte frudus ac per mediam fuperficiem
ftylilignofi, ubi fifliara hiat ac induas columnasle dividit,
in longum decurrunt : flmt autem femina oblongo-rotundio-
la , parte qua ad corticem fruftus adjacent convexa, cum
immatura lunt Candida ac nivea , & cortice craffiolo candi-
do 6c velut fungoib, intus nucleo albicante fubviridi , faporis
fubamari.
VIRES EJUS,
T)Ro idtu virulento colubri fi integra contrita ac mixta cum
aqua ad lotionem partis i6ta^ adhibeatur.
FIG. 48.
P4i«*-5fk//i nonmultiim forma feorfim abit a Rh- [ fcripta : ut & trcspracedcntesj adeo utde omnibus
fco Silveflri , quantum ad folia : eftque etiam fpecies . his parum did quear.
exotica a nemine praeterquam autoribus noftris de- j
CA-
^- 'fS'-
nnnbtL. Ac-.
/
MALABARICUS. j^j
C A R zA M B U.
FIG. 49.
|g Aramhu tres fpecies , Caramhn , Cattu - Caramhu , Fig4,
^ Nir-Caramhu.
W Caramhu ling. Bram. Bula-Vanga, eft fufFrutex
5 altitudine fefqui-pedis feu diiorum nafcens in are-
I) nofis ac udis.
Radix fibrofa & valde capillata exterius albo ,
fungofo , molli , crafliolo ac humido cortice ob-
ducta uti & fibrae, intus lignofa & humida colore viridi-claro.
Cades qui ex radice prodeunc pamm angulati, virides feu etiam
rufefcentes, glabri, intus humidi.
Surculi (en cauliculi molles &: teneri valde viridi -diluti ac diftin-
(Slius angulaci.
Folia in caulibus ac caulium furculis proveniunt nullis feubrevif-
fimis peciolis adh^erentia : funtqne parva , facie angufto-oblonga,
anterius in cufpidem definentia , ad petiolum quoque contra6fca ,
contextiira tenuia, valde mollia, fuperficie lenia, virorisin re6ba
communis , in adverfa viridi-albicantis.
Ex cofta media albicante qu^ & in re6ta parte nonnihil eminet ,
maxime autem in adverfa ac nonnihil plana , quamplurimae tenues
CofiuU hinc inde obliquo & annulari du6tu anteriora verfus exeunt,
qux proxime ad marginem arcuatim concurrunt folium in redla
parte nonnihil ftriantes.
F/or^j- fru6tibus infident, funtque valde parvi, colore in totum
flavi feulutei, foliorum quatuor, quas oblongo-rotunda funt,un-
guiculisab invicem diftantia , tenuiflima, ac in medio in longum
nonnihil ftriata.
Stamina m ^oih\\s» {\xxitdi^y brevia, albican tia ac flaviufcula ,
qu£B cum nodulis fubflavis in vertice emicant j inter ea ftylus craf- .
fiolus viridi-dilutus capirulo cralliori ac viridi-albicante dotatus.
Caljx florum conftat foliis viridibus, oblongis, acuminatisac
in flellaj formam expanfis quatuor vel quinque pro numero folio-
rum florum , conftituitque umbilicum fru6l:us.
Sunt autem IruCim quibus flores infident oblongi.digitum trans-
verfum aut fefqui aequantes , quatuor laterum , rarius quinque an-
gulis ob rotunditatem minus diftincStis ad umbilicum capitulo ex-
tuberantes forma baud diitimiles caryophyllis cum cufpide eodem
modo ut caryophylli caulibus fupra originem foliorum infidentes,
colore primum viridi ac nitentes , poftea aibro-fufco.
Yy i>-
^6 „ H O R T U S
Semma qiia^ in iis continentur parvo-rotunda , primum ex viri-
di-flava , dein colore fanguineo-rubro y poft rubro-nigricantia feu
etiam nigra.
Flores hie frutex fert tempore pluviofo.
P
VIRES EJUS.
Lanca trita & in ladle acido epota fiftic fluxum dyfentericum^
£adem trita ac capiti admota ejus dolorem fedat. Ejus deco-
6tumepotum flatibus diflipandis , urinas ciendae^ ventri purgan-
do 3 ac lumbricis enecandis fervit. Succus ejus cum lade dulci
fumptus proficuus eft pro renum calore feu ardore- Semina in pul-
vere cum melle data tuffi profunt.
E I G.
49.
Caramba confiftit jiixta defcriptioncm autorum no-
"ftrorum, in tribus diftindis fpcciebus, qux parum
cum inviccm convcniunt , nifi quod frudus ejufdem
figura, fed magnitudinis divcrfx fint. Malabaribus
Carambu idem eft quod Carjophjllits : vocaturque hxc
ipcdcs Carambu Mar am , id eft Carjophj^llus ArboTy (quo-
niam Maram arborcm denotat, ) idquc ob fummam fi-
militudinem qus ipfi intercedit cum genuina arboreCd"
rppkjfUoy quodadfruftusattinct. In omnibus autem
partibus caret odorearomatico, proptereaque mcrito
woc^inv CiiT^ophjllfis ffurm MaUbaricnfts Jlou luteo mi'
CAT-
at^^
or.
£0.
v/w .
MALABARICUS. 5,7
C JtTU-C A rA MBU.
FIG. 50.
, Attu-Carambu qu£e fecunda fpecies Carambu , ling. Fig.yo.
Bram. Cara-FuB cum priori Ipecie in pluribus
convenit, verum hujus radix & ftipites crafliores.
ToUa ferme eadem nifi quod oblongiora & an-
guftiora.
Ilores qui quoque fuis petiolis caulibus fupra
originem folioruminfidenc, iidem quatuor foliis
rotundo-oblongis conftantes cum fuis ftaminibus & ftylo in me-
dio , coloris quoque flavi feu lutei , verum majores funt.
FruHus quibus flores infident , urpote in quos pes florum excre-
fcit, font adinftar caryophyllorum raajoris nor^ quam ilia primse
fpeciei quadruplo ferme longiores ac crafliores , forma & colore iis
fimiles.
Semina quae in iis funt pro raagnitudine fruduum multo nume-
roiiora, funtque etiam rotundiola & primum albicantis , dein rufi *
coloris.
Flores fert tempore pluviofo.
Apud hofce medicos non eft in ufu. *
FIG. 50.
He du3E fpecies jure vocari poflunt Carj/ophjllusfpumsMalabarienfisflore Into.
Zz
NIR-
C?'. 5/.
^ if - Qirk/fiMti . ur.
iram
HORTUS MALABARICUS.
PP
niR^CzAR^MBU.
FIG. 51.
Tr-C^ri;;^^^ quse tertia fpecies Caramhui ling. Bra- Fig-ji-
manum Comody, eft plantula nafcens in aqiiis ac
in ripis aquarum cum caulibus fuper fundum re-
pens.
Radices quse ex caulibus hinc inde ad exortura
n:iinorum cauliculorum exeunt , fibrofas , albican-
tes ac rubefcenres , aqueas & fiftulofse.
CauksQX2S\ , fungofi , fiftulofi, rotundi, lieves &: nitentes ,
viridi-albicantes , ac in parte qua foli expofiti rubefcentes.
Fo//<^ .qu^ in caulibus hinc inde brevibus feu longioribus, planis
ac viridi-albicantibus feu rubefcentibus petiolis proveniunt ac fre-
quenter cum germine no vorum, tenerorum cauliculorum foliaceo-
rum comitata funt forma oblongo-rotunda anterius rotunda ora , ad
petiolum ftri6ba, contextura mollia, viroris utrinque fufci& ni-
tentis.
Ex cofta media qu^ in adverfa eminet VenuU parum in ea parte
eminentes obliquo & paralleio du6lu excurrunt , &: proxime ad
marginem in feinvicem deferuntur in redla tra6tu fuo tantura con-
Ipicuse.
Flores fupra ex origine foliorum hinc inde in cauliculis prove-
niunt in petiolis fefqui ferme uncialibus viridi-dilutis ad unam par-
tem rubefcentibus fru6tibus infidentes, majoresc2eteris, funtque
quinque folioruifi oblongo - rotundorum tenuium qua^ colore albi-
cante ac ad unguiculos croceo , & venulis ex intermedia oblique
anterioraverfus ftriata.
In medio ex orificio florum feu umbilico fru6tus Stamina furre-
6i;a, viridi-diluta decem cum apicibus emicant fubflavis, accum
iis flylus medius viridi-dilutus & albicans , craffiolns , qui nodulo
piano fubflavi coloris ac quinque ftriis radiato in fummitate dota-
tus eft.
Calyx quinque foliorum oblongo-cufpidatorum , tenuiorum &
viridium , ac ftelliformiter inter folia expanforum ; ad calycem pe-
tiolus extuberat in frudum qui prima facie eft velut caryophylla.
FruStm in quibus flores proveniunt non infident caulibus , ut illi
Carambuy VQiCattu-Carambu^ fed pedunculis tenuibus adhrcrent,
Aaa funt-
lOO
H O R T U S
funtque oblongiores quam illi Caramhu , minores verb iis Cattu^
Carkmhu , craflicie majori , intus duri ac filamentis lignolis pertexti
inter qu£e femina feriatim in longitudine confita funr.
Semina autem nonnihil oblonga & albicantia ac majufcula,
Apud hofce medicos non eft in ufu.
V IG,
Haec plants aquatica C4r4»wJafpedebusadjungitur,
duntaxatob fruSuum figuramprioribusquadantenus
fimilem. Quia vero cum hsc turn aliae fpecies plantx
exoticae , noblfque incognita funt , vix amplius qulc-
quam de iis dici poteft.
*
PON-
r^. Sz:
\Ponfi a, - j'u-em.. '/^r.
3-{ q Ch f>!) iriuii..
MALABARICUS.
101
T N N A M-T J G E K A
feu
TONNA.FIREM.
Wi
F I G. 52.
S^^y^2era dux {hecks,To?m^m--^apera feu T?6nm^^'^z-^^>
o
Tofinnm^Tdgera feu Tomm-Firm ling. Brama-
num (i>f rp^// , efl fufFrutex alticudine unius
lominis.
'^^^^^^ 7<^^/a: demifTe in terram fubfidens fibris hinc
inde afFirmata , cortice fubnigricante crufla fubflavo.
Stipites Surculique cineixo-fufci.
Folia quai in furculis brevibus pediculis bina & binaalatim
proveniunt , ex utraque parte in eodeni ordine confita,
oblongo-angufta, adpetiolum latacurvitate, acfenfiman-
teriiis in cufpidem contrafta , tenuia, moUia, lenia; ex
cofla intermedia qu^ in adverfa parte alte eminent ^S(ep)is
fubtilibus &:lenitereminentibusfl:riata, virore in refta fu-
fco, in adverfa claro feu dilute.
Flores qui in cauliculis feu petiolis crafTiolis ac ftriatis con-
gregatira proveniunt , foliis conftant quinque in totum au-
reo-fiavis , fiintqueilla oblongo-rotunda &: anteriora verfus
maxima latitudine unguiculis a fe mutuo parum difTitis, ftria-
ta venulis tribus quatuorve , qua; in adverfi parte eminent
ac tenuitercorrugata.
Stamina in medio viridi-diluta novem apicibus longis , fur-
re£lis & flavis dotata cum fiiiquofo germine in medio , funt-
quefilores odoris nullius.
Calyx viridis quinque oblongo-rotundorum foliorum.
Floribus deciduis fuccedunt Siliqtt^ oblongiE quinque,fexve
ferme pollices j primum plan^ ac compreffe , dein lato-ro-
tunda^^ duabusfuturis adverlis ftriata^;, colore primum vi-
rides, poll flavefcentes , dein ficc^e cinercce.
Semifia qua3 in iis numerofe confita & membranaceis, tranf^
Bbb verfis.
,oz H O R T U S
verfis 3 tenuibus interfepimentis a fe mutuo diftinfta ac fub
corticeextuberant> pamm plana funt, rotundiola, adunam
partem cufpidata:> colons albo-fufci & nonnihil nitentcs^
VIRES EJUS.
17 Jus decoftum proficue datur pro febri Ty mptomatica nata
ex podagra. Folia cum faccharo data & epota conferunt
proId;ero.
FIG. 51.^53.
T^^r^compleflitur quinque fpecies, quxomncs
in regno Malabarico crefcunt , nimirum ;
I, Fonna-Viva, knJfclli'Taieu.
3, Catoe-Tagera.
4, Carm-'TAgcrA.
5. Tficfoc'-ragera.
Harum quinta & fecunda tantiim ab Autorlbus no-
ftris dcfcribuntur : funtque omnes plantae peculiaris
generis , nulkm cum ullis aliis plantis defcriptis con-
venientiam habcntcs : frHticibus tamcn filtqmfts ac-
cenfendi funt.
TJ-
/. 7^
"^'53
cD y ^ ^ ^ ^
(i/i*^ 9) 'Drat?v.
MALABARICUS.
lO^f
T ^ G E R ^.
F I G.
53-
Agem eft plantula altitudine trium quatuorve pe- Fjg-js-
dum nafcens in arenofis.
Kadix fibrofa , nigricans ac lignofa.
Caules rotundi J lignofi, virides.
Folia in caulibus qui ad exortum nonnihil extu-
^^^berant & interius ftriatifunt , brevibus pedunculis
induabus feriebusbina & bina proreniunt, func-
que oblongo- rotunda & lata, anterius rotunda ora ad petiolum
Itriata, contextura crafliola, fuperficie plana , ad tadtum lenia ,
viroris furdi. Ex cofta media quse in adverfa eminet & nonnihil in
re6ta CofiuU ferme parallel^e qu^ folum in adverfa eminent , annulari
du6tu exeunt.
Flores iidem forma & colore , fed minores.
Calyx viridis quinque oblongo-rotundorum & viridium foliorum.
Floribus deciduis fuccedunt SiUqm , red:^ quoque & oblongs ,
fed planiores & anguftiores quam illse Ponnam-Tagera feptem pol-
licum.
Faha quse in iis continentur ac rotundiolse funt cum fua longitu-
dine jacentesinlongitudinefiliquarum, fiintque faporis fubacris,
primum virides , dein coloris cinerei & nitentis.
VIRES EJUS.
Folia trita ferviunt pro morfu feu i6lu apum in un6tione partis
afFe(rtae. Semina trita ac eodem modo cum croco ufurpata con-
ducunt pro puftulis ac ulceribus , &: cum fucco plants Veetla-Caitu
fervit pro malo nato in unguibus iis appofita. .
Ccc
NAN-
i')(n/.
(rtu//z t^cTr//M.'uM r/z
rl.
-Si
*Xa4i&L- ei'j'^ataMi major. Lr.
ra/riy .
HORTUS MALABARICUS.
lOJ
N zA N T^ I^E R V A T A M.
F I G.
54-
Andi-Er'uatam dux fpecies funt ejufdem nominis j Fig.54.
xxwSimajor , altera ;^/;7or.
Nandi-Erhjai^ammajorVm^. Bram. Vallo-Nandim
fruticulus eft qtiatuor pedes alms nafcens in are-
nofis.
Radix fibrofa , cortice albicante feu fubrufo in ramos fe difFun-
dens.
Stifites ex radice exfurgentes cortice fcabro cinereo cum ramis
fuis nodulati.
Surculi tenues & novelli virides.
Folia qux ex nodis furcuiorum brevibus & viridibus petiolis bi-
na& bina proveniunt, funtoblongo-anguftaj rotunda, anteriu^
cufpideparvo & angufto qui verfus unam partem maxime inflexus
eft, eminentia, ad petioluni ftrifta alia magis , alia minus, intus
lac^ea, mollia , fuperficie lenia, viroris in recSta parte fufei, inad-
verfa clari , & in utraque nitentis , maxime in re6ta.
Ex cofta media crafTiola Cofia obliqub anriulari ac parallelo du-
6tu ferme bina & bind exeunt , ac a margine reflexx arcuatim in id
inviceni incurrunt venulis fubtilibus in folio confpicuis comitate
ac cum cofta media etiam in re6la parte eminentes j folia faporis ac
odoris nullius nifi fiiveftris.
Flores in petiolis qui fupra ex origine foliorum etiam duo , tres ,
vel plures fimul oriuntur, plures congregatim proveniunt , funtque
Tofasin totum Candidas feu niveau albedinis, odore fuavi &grato^
tonftantes decern oblongis foliis , qux anterius latiora , ctaffiola ,
rigida , ac venis fubtilibus ftriata font , ac in duplidi ordine pofita >
quinque eoruni qux in exterioti ordine in uno latere re6tiori linea
ftriata funt ac magis crafliola , in altero ktere rotundiori ac teinuio-
D d d ri
ro6 H O R T U S:
rimargine&crifpofeucorrugato, exterius nervulo ftriata qui pro-
ximo marginem redum exortus in eum dudu inflexo incuiric ,
quinque ilia qu^ in interiori ordine func , lateribus in utraque par-
te rotundiolis ac non exade uniformibus circumfcripta ac in oris
undique corrugata -, funtque flores calyci quinque parvorum folio-
rum pedunculo lefquiunciali , qui exterius viridi-dilutus& fubfla-
vus, interiusflavoaccroceorore, quounguiculosfoliorumtingir,
confperfus ell , infidentes.
Gemma florum conies.
Subtempus quo florum exortus inftat, Folia omnia decidunt,
novaque fimul cum Floribm erumpunt.
FruBm num ferat dubium.
Hie frudiculus totus la6teus eft, in anno bis terve flores ferens.
r I R E S EJUS.
C Uccus ex ea exprefllis ac cum oleo mixtus dolores oculorum fe-
^ dat fad:a capitis perund:ione. Radix mafticata & in ore detenta
dentium dolores fedat vermes enecando, cum oleo decodta fervit
pro omni indifpofitione capitis ac praefertim ejus dolorem fedat
fad:a perun6i:ione ; eadem trita & in aqua epota lumbricos enecat>
trita cum fucco limonis & oculis indita nubeculam toUit.
FIG.
54.
Propter fuavltatem odoris , gratamquefpeciem haec
planta in hortis Indix i Botanophilis confervatur.
A Lufitanis vocatur Fula de S. Antonio. Ejus arbufcula
ab Authore noftro ex oris Malabaricis advefta, Cel-
fiffimoque Principi Auriaco dono data eft > ubi adhuc
fupcreft in praeftantiflimo horto Honfelaerdiccnfi*Fni-»
texhic ISJandi-Ervatam major fpecies eft Sjfringit , meri-
toquc vocari poteft Sjm^a Malabar* lailefcm flore nmo
plena odor'atijftmo.
NAN-
i^c-ru/,m cgrcrTfaiii^i/fiJ
r^.
S5-
Jyhwi- errntaj?! minor, /^t-.
iytrtib.
y
^r
ra^n .
MALABARICUS.
107
N^NT>I-ERVAT<iAM MINOR.
F I G. 55.
St & Nandi-Ervatam minor dicSfca ling. BramanumFig.5j.
Dacolo-Nanditu , \ priori tantum difFerens, quod
foliis fit nonnihil minoribus , quodque flores fim-
plicioribus ac minoribus foliis conftant , puta tan^
mm quinque , quae fimilia funt foliis florum prio-
ns fpeciei cpx in exteriori ordine fita funt.
FIG.
55-
Nandf-^rvatam mnor eft fpecics Jafm'mi , formS flo- lia vero foliis Mali med'tu , & propterea appcllari poteft
rum id demonftrante : diftinguiturque ab authoribus Jafminum ilalabarktm foliis malt Attrantii , fiore niveo
iioftrisjlprioreeo quod in omnibus partibus minor eft odoraiijftmo , ad differentiam Spingti Arahiu foliis malt
illo Veriim meo judicio frutex hie omnino difFert ab i aurantti Cafp- Bauhini in Pinace , quia flos ciun hac
ifto , quoniam flores Jafmini floribus fimiles funt , fo- 1 mitiime con venit.
Eee
CA-
^^%^//V^AV ^
\£ZjLd4J7J^ ,
^se.
f^l^-7noi/M^O. fat.
(9)^^2_^ Ma/.
raffle
HORTUS MALABARICUS.
109
GAT Q^dM L A G 0.
F I G. 5<$.
Ai^O'-t^Molago lingua Bram eft fufFru-F'g'j^.
tex altitiidine trium pedum hafcens in are-
nofis.
%adi% fibrofa eft in tus ligno albicante , cor-
tice rufo , qiii faporis eft acerrimi.
Cauh ac *^wi rotundi . viridi-nitente cor-^
ticeintus& pilis raris tenuicer obdufti, in ligno albicante
cbrciilo moUi & viridi.
Folia (^ux languidis, tenuibus petiolis appendent oblon-
go-angufta & cufpidata funt , ad petiolum quoque ftrifta i
ac eum velut limbulo circuni veftientia , contextura tenuia,
inollia, fuperficie lenia, viroris in refta fufci , in adverfa
clari , ex media cofta albicante coftistranfverfisqu^ in fein-i-
vicem annular! dufifcu incurrunt ac etiam in recSa cum cofta
media eminent ftriata , faporis fubacris & fubamari .
F/or^j qui tenuibus, breyibus petiolis fupra ex originefo-
liorum proveniunt , ftint ftelk quinque oblongis cufpidatis
foliis quae in medio una vena ftriata funt ;, conftantes odoris
nuUius , habentque in medio corculum ex ftaminibus fur-
reftis albicantibus ac viridi-fufcis limbulis obfitis conforma-
tum & in medio ftylum albicantem parum ex ftaminibus
eminentem ex globulo qui germen fruclus eft , ac in calyce
fito prodeunteni.
Calyx florum ardle floirein apprehendit , eftque quinque
viridi-fufcis coftis ftriatus.
FmBm qui floribus deciduis fuccedunt , oblongo-rotundi
funt , primum virides , dein cum matuii in totum aureo-flavi
feu crocei , laporis acerrimi & fumme mordacis cum ardore
intenfoj maxime cum maturi funt.
Semi?iaqux in iis numerofa ad fe in vicem confita & mem-
branaceis interfepimentis a fe mutuo in duos ordines inter-
Fff ftinda
k
no HORTUS MALABARICUS.
ftin6laconrpiciunciir, funcoblongo-rotunda, plana & albi-
cantia , ac licca ncnnihil criipa.
VIRES EJUS.
T)Iper ejus mafticatum & in ore detent urn dolores dentium
fedat, commode qiioque tntum apofleniatibus reiolven-
disimponitur-
F. I G. ^6.
Quod hic abautoribusnoftasdefcribiturfubno-jAvivelC^mv, ejufquetresdefcribitfpecies. Rccchius
mine Capo-MoUgo , eft Piper ludiciim filiqna fiava vf/|infuaHiftor. natur. NovaeHifpan.lib. 5. cap. 3. vo-
aureuy Cafp.BauhiniinPinacc, cognitumfubvulga-,catC/;i//ifeu P/p^r Mfxrc^www, inque defcriptione ejus
ri nomine Capfici , & Belgi,co 20 jcfll^^cpcr/ alias ^duodecimdiftinaasfpecie^ ut&eruditus Pi^
juxtanomen Malabaricum 4La^tV§-^tptV I quo-j/o, qui earn defcribit fub nomine ^j^^ , GwcPiperis
msim Molago Viper dcnotat; Capo vel Capro, Mmvos'^Brafilienjis. Veriim Cafp. Bauhinus Ipecierum nume
velCafFres, populum Indicum, Planta haec plurimas
habet fpecies figura fruftuum & foliorum quodara-
modo difFerentes. Curiofiffimus perfcrutatorAntila-
rum viginti quinque ftatuic. Planta ha^c admodum fre-
quens eftinhortis BotanicorumnoftriE regionis, ubz
feminata eodem anno fruftus maturumque femen pro-
J»^J»l V • I If. r- m
Tum Americanarum Dominus llochefortius refer: ducit^deinde veroperit; quamobremherbis^nonfruti-
cam a naturalibus incolis regionum illarum appellari jCibus , accenfenda venit.
I N-
INDEX.
A. Fol.
Na-Schorigenam.Fig. 41. 77
Ana Schunda. Fig. 35. - 6^
'^Avanacoe feu Ricinus.
Fig. 32, - -
B.
Bahel Schulli. Fig. 45. -
Batti-Schorigenani. Fig 40".
Bel-Ericu. Fig. 31.
Bellila. Fi^. 18.
Bem-Curini. Fig. zi.
- - 57
- - 87
- - 75
- 5^
33
Fol.
1
Bem-Nofi , feu Negunda Foemina A-
coflx. Fig. 12. - - -
• 15
- J?
Bem-Schetti. Fig. 14. -
^ C.
Cadel-Avanacu. Fig. 33. - - - <fi
Capo-Molago feu Capficum.Fig 56. lop Nirivu. Fio-. 27.
Cara-Nofi feu Negundamas Acoilx. j Nir-Schulli. Fig. 4<r.
K.
Kaida. Fig. 1.2. 3.4. 5. _ _ .
Kaida Taddi. Fii^. <;'. - _
Kaida Tfjerria. Fig. 8. - -
M.
Mudela-Nilu-Hummatu. Fig. 30.
Modera-Canni. Fi^. 19.
N.
Nalugu. Fig. 2<r. - - - -
Nandi-Ervatam Major. Fig. 54.
Nandi-Ervatam minor. Fig. j^. - 107
Narum-Panel feu Nimbo Acoila;
Fig. 10. - - -
Nedum-Schctci. Fig. 15.
Nila-Hummatu. Fiij. 25*.
Nir-Carambu. Fig. 51. - -
3
7
51
zp
43
105
II
21
4P
PP
45
8P
Fig. II.
Cara-Schulli. Fig. 47.
Carambu. Fig. 4i>. - -
Carim-Curini. Fig. lO. -
Carctti , feu Lobus Echinodeis Clu
fii. Fig. 12. - - - -
Cartu-Carambu. Fig. 50. - - -
Cattu-Gafluri feu Bammia.Fig. 38.
Cattu-Schiragam. Fi^. 24. - -
Cheru-Chunda. Fig. 36^. - - •
Chunda. Fig. 37. - - - -
Codi-Avanacoc. . Fig. 54.
Cupi. Fig. 23 . - -
E.
Ela-Calli. Fig. 43. - - - -
Ericu feu Bcid-el-ofTar Alpini.Fig.31
H.
Hummatu feu Datura. Fig. 2 8
- 31
35
P7
71
3i>
67
<^P
<^3
37
83
53
- 47
'5: p.
^^'Paina-Schulli. Fig. 48.
^^ Pandi-Avanacu. Fig. 32. - "
Panel feu Nimbo. F'ig. 5). -
Peragu. Fig. 25. _ _ -
Perin-Kaida-Taddi. Fig. 7.
Ponnam Tagera. Fig-ji.
S.
Schadidd - Calli feu Euphorbium.
Fig. 42. -
Schem-parici. Fig. 17.
Scherunam-Cotcam.Fig. i<J.
Schetti. Fig. 13. r
Schorigenam- Fig. 39.
T.
Tagera. Fig. 53- - - -
Tiru-Calli. Fig. 44.
^5
CO
9
41
5
101
2-5
17
73
103
85
Admonitio ad Bibliopcgum.
InhocUbro agglntinanda funt folia tarn defer iptionum , quamfigurarmntenuibusfoliis,
non feats ac fieri folet hi Atlantibus major thus Geographicis -, ilia aut em folia defer iptio-
numQinter qua nulla eollocatur figura') bifecandafmt ■, exeeptis his foUis tribusDd.Ec.
& Oo. qua integra relinquendafunt , quoniam nulla ejus medium oecupatfigura.
Berigt aen de Boekbinder.
Die Boek moet met flrooken gebonden werden , fbo wel dc Letcer-druk als
de Figuren, gelijk als de groote AtiafTen gemenelijck werdcn gebonden , en moe-
ten aile dc Letter- bladen (daer eenFiguur tufTchen behoort) door gefncden
werden, uytgenomen defe drie bladen letter D d. Ee en Oo. die heel blijven
om dat daergeen Figuurmoetingevoegt werden.
FINIS: