G U M
ABRi^MO SYME
/ P R jE S I D :
DN. VAtENTIN(
SS. Thebl. Doftore & Pi
FRO LICEH
Summos in Theologia honores ac
rite capelTencii
\IN CELEBERRIMA
DISSERTATIONE II
</, (f. j4ugufii ^. O, R, M
HoRis LocoQajE Co>
M. joftpAvrD i "
di : Illuftris ad .Salam Auguftei S
^ ' Publ; defignatu
n.
IT^
^ENdB LiTTERls
^Si:.;^--
\ -
.■^■^■■^■:-'^^, ^: . ■■ •'. ■■■
U M
i S I P E
3re & Prpf. PublieQ,'
)nores ac Dodbris Privilcgia
;a
RIMA SALANA
lE INAUGURALl
►. R. M DC XCFUh
jaJE CONSUETISi
. p,
i^iefetbccf ec / vveif&n£
jguftei S S. Tlieol, Prof.
defignatus.
Wt^mmm.m^mmm>^^mmmm "■^******"^*^^' '^■"«^«•«W^MaM MW^MMMM^
rERlS NlSIANlS.
T:
• i i
rt > ■
..■: , \
1 1
( -<;
i/,
,.J-Vv---fWC;-;,;V,r- ^ .: -JS^^:, i;.i,.,;J .,. ^i ' :-
■. ..^^■--■.rv-t^'-V-
^■;-V/7;;;:;.,^j::;^^^^^^^^^^
. ■ !/ I !/.■■ '"'. ••^'•-v ■■■ ,' .■-.■•"•,(■■■• "■:;;';.r^'E'.^K .. ;'^n'r-,. ■- ^ ' ', /,
..-■'■■■■ : -^■^■-■-i:^<'--'i::r:^^:^^]-y'''-^^^ :
'' ■ ■ '' -■ ti'*> :' ' ^' . ■ ■. ""^v ■ ' ' , '■'■ u>r- .'!-"■ , .' ■ ■ . . ir;' ■" •■ ,_^, ■'
■J'.::''4^,fV,'l.-
■ ■ ■ ■•■v7/-
/..'■,-r
■ ■ " . --' ■j-y ■
■■-',•■ ■•■ ); ;■ 7
:i:r''^#:- :" ■ '
■ f;i:., ,- . -
■.rfr)'- ■
;^^^
» ,...-.
,;«(►
■ /
*■ .,4'..
■\~:^* .■::^".;
V.' • ■^- ■ •■'' • ■ .
'■ J ' \''
'^'''■■y •:.■-. t
■,:*.■
11.3 5
fS '■
,re
Q(^)©
j ■
ii^m^rm^r^
■ y.
BR^
;Eligipnem jat(pe cul^^
)non efle invditum quoddam hu-
manumvipulto minus rcimarbi-
itrio hominum reli£):ami nemp
Ghriftianoruni negabit. A Deonamqueipfo
homlnibus revelaitum icinius , qua rationc ab
iisdcm: cpli velit ^ quive eflfedus iride prpveniat,
ubi hpmines cultum huncce rite obierint, aut
eundem neglexerint. Quas cum ita fint, quis
non videt foedus leu paftum quoddam inter jDc-
um hominesque verae ineflc Religioni? Ilinc
fiediis Dei cumhmmi^^^ efi divina qu^d^m
■':■ ■ . "-■■'■ '.^ . ■ "'■ ... ■■::.■' "" '■■ ■■' ■ ■.■ ■■^' ■■.■ .' ■■■ . - .■ ':,•
■■■■'■ ' ' / . :', ■ •, • ■ ■■■'■ - ■ ■ ' "■■ ■.' ' ■
-:■ - 'V""'- ;®'t4^'^^^ •■■■
ieff^Iatiaipariimfir parpiniconr
nmdtwmkmy/kicitd^ ^EMsmb^^^Mm'
:•,.'.■,.;;-■:, ,•. .-, . '■-^'J ,;; ,•'■,''■:■-■ ■•.i„ ,:.■-'.■'■''■■■.:■■ ■■-■'■■■^/\!:^'::.^ .'' ■■"■■ . .'•■..-■•..• •. .
fnbtheta eiirn toto ■htamario getiere iri prbto-
plaiiis non mbdo ftatim
lapfiim , intervementc mediator e , iniit > cu jus
prima promulgatio Gm. ///,7^^^ Au
ut ■ {anftip hujus fbederis^; futurique Salvatoris
promifliby animis populorum, hinc inde peir
ofbem diiperibrurri , eo firqiius* inhasreret , pe-
culiaria qusedam foederainire Divinae placuit bo-
nitati, & quidem cum ea maxime ftirpe^ ex
qua Meffias aliquaiido oriundus erat, lodoac
telfnpore nativitatis poft quoquc percprophetas
dcfignato , ut hornines veliic manu du<Si ad ifti-
us cognitibnern pervenirent. Primum inter
foedera ifta particularia, quod Deus cum Abra-,
rno pepigit, mereturlocum. Foedusnamque
DeicumNoacho de non repetendo amplius
diluvio eredum, Gen. IXy^.feqq. extraReli-
' giohis
; V«f«' •
/ ■ !
gionis complexum efle videturV adeoque jti nir'
nierutn |iloruni feederunif^ide quibus mddo
diximus , refef ri haud ccnfetur. Placet itaque
fub diflertationis fcHemate de F O E p E R E^D E I
CUM A ^B R AM O S Y M B O L I G O ^ CUJUS l&r]h
diofolennisjadhibitis ritibus certis, G^». jf/^
p.te.ij. /^. cumpi^imis; exhibetur, profeirre in
mediutn nonnulla , Ledorem Benevplum , qui
de generali ifto foedere^ cum univerfo genere
iiumano ante & poft Iap(um inito , ferudiri fu''
fius eupitj remittimus ad B. D. Mdrt: Chem^
,; nhium Pi^: LL. Loc. de Dijcr K& N. T.
D. Henr.Hdpfnerum DipruX. de Jufiif. Z>.
Poifc^ Lyferum Jm. Dijf. de fa&oJ>rimOy alios-
que^~ ■^""- ■■,;■,■;■■-■. ^ ! • „• - -
l^os vero in praelenti^ antequam ipfom
propofituni noftrum aggrediamur , D E uM ccr
OptimumMaximurn (upptices yeneramur:
U\5^ W^oLjp U-^-3^^ C-^fo \j\JlJ ^'^j-jf t^v^f
■ " ■■ ' ' /' •.
•^i DiM
\
b Demylargire nobisfidem premm^ {f opi",
nmkrn^erm^-f Cf cor humilei&
idmi Cf mtroducnos in ParaSifimcumjufilsj
per mifiricordiam tuamyo/umm mferigorh
Amenl
* **
SEGTIO PRIOR EXEGETICA^
■ . -■ . . / ■ iy ■ ■ ■ ' ■-.
L Tcxtus Sacct, <jrf«. X^,^; /tf. /7.i<f.
-'- '^^ ^'"^mi -nnvtyhi^o
fn^i tin3 t=3h« "itoi rtsi— hs— riN ^S^-^npi-i
jnnD-^^N^? *\^9Sfn— n>^i inyv r-iN-^ph "i^nnD— huin
n*^ah\ p^f? 'n^^n rnanv mn nDS^"! nsa tDaw w
jt-nS^n &nmipD "m nw <t?H
rjn3n"~ny ca^^njio nn?» n^Tn \nNn— ns "^nn^ "intS.
: jrn^— ^nj Hi?in
JI Mcthaphrafes nGnnu%-
r Tdrgum Onkehs.
pa^ii ^nbn-jwt^nhn p4?iy •'Dip D^^np n^b ^dni ^
phs'— bD— n^ WDipanpi tmav— 'inVN3'':atuvNn4ft
Vj'
' ; ®(7)©
t ph>(n ^^^iSa 1^3 K13V •*! ?*^TO7 mra pnn pijrr
'jaaH no-^p^ b-^p tanaN czay mM nta Ninn,^oio
^Nnnr-w to-hssn wnao Nnn NnN— n'» tya^
^ ti—insn nnna Na^
9^ JEc dikit ci , offcr cbram me vitulbs ^^^^
Gaprascres, &arieces tresi^ turcurchi, ^ filiungr
colurnb», ib. Et obculit coraiti cp omnia haecSc
dmficea a^qualuer^^^ poftiiccliviGdnes; unamquam-
que ^ regione atceriMs : ia ves auci^m non di vifit. 17.
Ec fiiSum cff, cum occubuiidet (bl, & ealigo fa(5i:a
eflfec; ^ ecce clibanus fumans, & lampas ignis quat
rrahfibat inter>divifiGnes iHas. ig. In aie illa pepi-
git Dominus pafttrtri cum Abram, dieens: filiiscu-
is dabb cerram haric, a fluvib it^pti, us<jue adi
fluviammagnunafiuphraccra., '
f^ lonatbam
ptw r-ihh ni3 NT^yv f w r-^Hn 13 Nniai jw nSn
SiossTp^N^*^ n^ •^"lonp o^-^pT jpi'» la n^^^oht Nj-^jatyt
KaTJ'h^'^ nhanSpp So nm Naoa mo") Ny>iro3 pnm
^*4on Nntmn Nioo^ni xypD Nnra^ -mn\ - rsioa Nh'
pS-^aif Tvooi N'vt;^<i pioiat Noon p^^oo aa^n^; a-iON
ilH^i^fn N^jioa p3 w r<4m n^^vm mt^i p-^pS Tisn
p/Et (Jixitilli, accipe mibioblationes,&:pffcr
coram me vitulamtriennem, &liircym triennem,
& ^apram tdenhcm,v6^rtu j & columbura
colunibae puiiuiri.. lO; Et^btulit cpram^o c^nia
ifta, & divifit ea per me^ 6c ordinavit divifi^
onem unius e regidne alterius: fed vplu^ non
divific. 17/ Et iuit ibl occuRens & caligofuit:&
ccce vidit Abram Gehcnnam afcendere facientem
fumum, &u^arbqnes jgnitos, & accendentem fcin-
allasignisVad judiwndumjn illa improbos, 6c ec-
ce' tr^nfibat inter di vifipnes illias. 18. Eo iplb dic
pepigif Dbminqys fedu5(;um Abramo ,^^^ fo^
judicafentur eifiliiejus, fed utliberareteos a regno,
dicendo ; filiis tuis dabo terram hanc , a Nilo ^iEgjr-
pti, usque ad Buvium magnum , fluvium Euphra-
m ' ^r .^ . ^ ;■ .' ■-■■■-
TargHmHierofoljffltitAmm,
j^4 NSiy n^v r-i^^iiDn nwpb nwa "o:^ wijwaH
traiDN Nm nin Nhspi NyDiooh nStn n^d^ Kni j ;^d£3 '
tzj3n:\ ^sm vpn poiiDV nnnoN i^hosjo m nj^^^in
nw piw-jspo N^vns.^^nNi NDSyh,N^v^-^h;NinynN^
_ (5?)
ftDTniy-i ?>4npy jo.Nn^ n w N^pi::'i pnmn Kn-^TNa
/ ■'. ..
9. - - - Et nirturem & filium columbae. lo.El
©bculic corim ipfo omnia hxc , & divifit ca in* divi-
fiones, & pofuic partem ftftiopis qnius ^ regione
focia? ejus: fed Volucres non divific. 17. Et eccc
folibat adoccafum, &renebrxeranci5cecce Abrani
vi[debat donecftdes ordinatae eranc , & fdlia fubla-
taj & ecce Gehenjcia , qua? parata eJft improbis in
futuro leculo tanquam fornax> quam circumda-
bant fcintilla? ignis(5c flamm«Eignis, in cujus medi-
um ceciderunt improbi , eo quod rebellcs fueranc
in legem, durance vita ipforumj led jufti qui eam
obferyarunt ,ab afl3i6tione eripientur: iiihilominus
vifa efl: Abramo , cum tranfibatinter fe^tionesiUas*
Verfio S4?fiArit4n4,
'■■■■ '■.■**■■ . . . ^ ■ • .
(16)
.• •• • " •■ - .■' ■. -■' •' ^■■'f ■; ■ ■.- ' ..:■ -.■'^.'
' ', :^^ -^. ■■;•-;■■ ■: : <^^^
: ■' . ■..'■'■;; ,■■,■■■ '■■■" ■ ' .■:''■
9. Et relpondit ci ^ acctpe mM
mam, & capram trimam, & arietcm trimum , &
CLirturcmi&pulIum. io;£taccepitfibiomniaha?c>
Sc diviijt ca pei partes, pofuitcjuc unamquanique
partcm cx a,dverfo ajtcriuj , ftd aves non divifit. 17.
£t cuffi fol occubuiflet, caligo fafta eftr^ecce cii-
banus fumans & lampas ignis, (]uac tranfiit incer di-
vifioncs illas. ig; Ini dieilla percusfit Oominus cum
Abramibedusjdiccns: femirjimbdcditer^arti ifliamV
a fluvio iEgypti uscjuc ad fluviunj magnum, fluvi-
umEuphratemi
' /Verfio Sjrlaca» .
■ ' " "' ■ "■ ' ' y "■■■•■: ^ - ■■ _
^ «ojqqjo
>'
•'^?;
'®f i»)9
V Cnp^ ^P^ liO JOl >Q£OQ "iAj j|^CL§
^^ a \oi ^.^^^^a A^ r-^? I^CLJJ
i-k)|o 1 V)aO >C^;Si| >0!i. l-irV0 >fXii oV OOl
. vV •
j. Qtii dixiceij fume tibi v^culum triennern,&
arietem trienneii> & capram trim^m , &"turturem,
dc pullum cblumbafi lo/Sumpfit erg6 nbi h«co*
mnia , & divifit ea «qualiter , pdfuitcjue membruoi
contra (ocium ejusj voluer^nri autem non divifit^
17. Fadunicjue efl: , uc folc occumbente caligo fie-
ret; 6c ecceclibanus fumans, & lampas ignis tran-
Rcns inter divifiones illas. 15. Indie illa ftatiiit Do-
minus cum Abram paftufn 5 & dixic ei,feminituo
dabo terram iftam 4 flumine itgypti uscjue ad flu*
viummagnum , fluviuin Euphracem.
■ r<r>
B t
~ :-' " '•.''.- . ' . ■'..'. ■ ' ■ . ■ ^ ..'..-
'■' . -■ ■• ^r^ •;. ^•■y- ■_■.;• '-.'^ ^•■^'^I'./.'a/^:':^ - :^;;- -^;^'' ■,---,'..' v!' ■■■;'■:-: ,- .■ ■■;■,■.'• -■■ ""■■
■^.^•^.'^■. -'•;.; ; ;,-; ■^'^ ■. 7;. „■■ ;,.!;■• '.■■..\'; ■ ,.'r- ..^ ^r''.- ' . ^;';.-; •'^.•- 'C" ■■'.■'■'■ '^ .'' .;
' _--^'' V ' ■ ■■ ' ■■ - ! ■■■ ';■.■" ' ■ ■ >:'''''"■'• ' ■^ ■■■■■'.--■' r r- '^ ■ ■■ ■ ■ ■ ' ■- ' '^ '■'^~ ' ■
■' '■..''• ''■■■■"■■■ -:-■■■'"::;■ '%\ ' ': ' ^ -. "' ,:' ■, ■ ', '^ -■•!$C: Of^^i— «jr'
■■::■.,■ ••.''■'-..'-''■■• - ,...v '^ ■ .. ^■. ■' ' _■■.';-■■'. ■■. ' ■ ^ '—■■*/' . ":
9» Dlxit d aGeSpe mibi viwlu m ttmxxtn^ &^ck'
ptsitjciitittisivhy (&-ariei:cni trimum j & turturcm5&
pulluth columbarum^ >p^^ Acccpitquc cj x>mnia,
hxCf i6c p^rutuseft fea pcr mcdictatcs eorgm: de-
inde pofiiit unum^uddquc fruftuni ef ad vcrfb /Qdi
fiji|V<Jucrcfti auteni notfdivift^^
cidiflet fol , ijj jfletque obfcuritis, ecce fimiljtudo
clibani fumi,(& faas ignis cuntia iriter fruffailla/^i^^ Iri
illa die pa(Siusefl;Deuscum Abrani padium, diccns :
progeniei tuae dabo hanc tcrram , a fluminc iEgypf i,
ad flumen magnurn, iBumcQ Euphratcm,
v> ''
\.\
• ■: ■:■..:■'■■: .... ■ - ,.-' "^ ~^!®W®1 ' ''■:?: ■^-: -"-V ."' ' -
9. VRcfppndit ^i y tblle itiihi botcs anniculois
tres , 5c capras trcsi & arietes trcs, phafianum quor'
l qiac & pullum columbittiirn. 10. Tum accepit fibi
haec omriia, eaqu(? aeqtiaiiter partivit, & dedit lin-
V gulam cujusque partem ex oppofito focii^^^ aves
^ vero non partivit. 17.. Fuit > cuni fol delcenderet,^
caligo exorta eft, & ccce furhus f^mofus, & flamma
ignea, qu« transibatinter iftas partes, ^. ig. Dieipfo
pepigic Dominus foedus cum Abram ^ dicendo •,
^ j progcni
prpgenici:iui*dedi t€^ a Uurrime^gjrv
f)ci » us<]ue ad ilutnerf imgnurn ^ flunienr£upiira-
,teiii.-:'.. ■^--"0,.; -;':', . *;,,■■; ';. ; ;. : ..-/•■■■'''-■^'■- ■■•;''■•; -; , ■ '■
: ■ -.''■.- -■' ■■-'.' .'■. .■ :■:.'■. " ■ ' ■■' ■ ."• '■, ■ ' ■' i^ ;
% AajBi Ji «Vra? 5»fe»5 »» vSj W ^^^ «•' «Vnr f» f «« , «A «?i«tr
£m fttier Tftv Ti^^oitfiifjMttT^» TKTttf* iB* E»t^ K?/US(i0e UWyy «^i*
fi}»);^» twVi?jf , iS?!» f OTi«f«^ A*i^rTir ewf ? ^S/«« S" jce8;«Atf ;
'■:(';- • -'■'', ' ■ ■ ■■" ••'■■'■{' ' '. ' ' ' ■■' ■ ' '■ " •
' 'Ewlpg^Tif. ■■ V ■^' '■'■'■', ■'.;." ■ '^'
' 5^ Dixit aucetti"ei, acdpemibiju^
mam> & capfani trimani, & arietem trimum &
turturem & columbam. 1 o, A ceepit auteni fibi
lhaEeomnia,^^iviUcilla mcdia,^&^^
i^ciiem alcerum alccri 5 <aves autem non divifit 17.
Gum autcm jam So! crar ad occalum , fafta eft
flamma : Jk. eGce iornaxvfumig^bunda, & fampa-
des igriis i quae pcrtransierunt per medias divifioncs
iftas. • 18 In dieilla difpofuit PonGiinusteftamcn-
tum ad Abi^m , dicens : femini tuo dabo terram
hanc, a flumine if.gyptivUs<]ucadflumcnma|num
Euphratem; '
/
'"■\ ■
j^ Et refppndens l)om
iriihi yaceanti criertnem, & eaprafti trimam, & arie-
tcm annoruttv trium rturturem qupqj &^
ip, X^fii tollens univer^ Kaec, divifitca
6c utrasque partw cbntra le^altrinfc^ aves_
aucem nom diyi fit. i>v Cilm ctgp oc^ubuiflet Spl,
jfa(5la jeft caligo tenebrpfa j^ & apparuit Ciibaiius ui- ,
mans, & lampas igtiistrari^ien^
las/ 18* in illo dic pepigit Domirius^oedus cum
Abramdicefis^^^^^t^^
a fluvip j^Egyptfv usque ad fluvi^rii magnuni Eu- i
phraterfi*
9^ Etdixteii (umens of^
triennem , & caprarii trienrieriii & a^
triennem > turturemque cum pullo columbarum.
10. Abram itaque fiiriita offerens ei pmnia h«c,
quum diflTecuifl^t lea per mcdium i pofucrat diritii-
diatam cujqsque partem rcgionc fria? alterius| a ves
vero non diflecucrat. 17. Fuit autcm condito jam
iblc, quum ccECa nox eflfect & ecce furnum fun*^
tem, & ardentem iampaday cr^iis^untem intcr ieg-
menta illa. ig; Hoc dic pcpigit Jcho va cuni A bra-
snofcedusydicerido: feminituodediterramhaacy ^
^ V
a flumine iflgyptf ad flufnen illuci us(gu€litiagau^i
flumcn Euphratis. -
, . Verfio GermanicA tutberi,
'"""'. ■■■./■■" ■■ - ~, ■ ■." ■
^repi^liifige^Me/ «ttp «ine t>«9j4&rtge fiegen/
titti) eineft &w9J[4§ti3ftt ®&j>er/ Mtt^ eitte^ttv*
te(»^«M6en/ «nD eitte tutt|e ^vtli^etti
10- UttDev N^3|mfo(^e«5 rtfie^/ tttt^
jttW^eilet e^ miwen Un eiltiniDer / mv (egt ii
ein '^&eii gesen m an^eir li^eF/ fl^er iiie ^m^
pf&ei(et ev ni(§t»
17» 2(f«f tttttt Mt@»ttne ttttfetgattfiett tttti)
finjfet: mKmww/ fte^e/ l»a r(t^diete etnd*
ftn/ uttD eitt Sette«;«S((»mmett fM§t 5«)if(§en &ert
^tMett|in.
i8, 2(tt fcem '^(»9« m<»#te t>et;^«t! eitte»
^\m mit 9(6ci«tt/ ttttO fptra^/ J>eittem^(tmen
tt>tl ic|^i« grtttb ge^ett/ t>(>n !?em ^<tff<r €3!!;}>tt
(itt / U^ m m 9« jfe ^<tf}«V 'pkm*
' , -, ;■ ■■ §.'.;i. . ;,.. ■
jUo potiffiitvum apad Rabbmos depreheftdimtv! no«
imina, quibus mterprecatio Scripturas Sacrxab iis-
•Jem intighiri folet,alterutnpina,C3OTi"ialterum"
eft. saison proprifi vcrfionem Textus concernit; aft
'iTins.
!',
plJ^SJ difficilia , quae fub verbis lateiit, folvit, fimulqtie geV
nuinUm fenfijm eruit. Utrum|que peculiare Dei z»e/fn*^
'efiTe , Apoftolus /. Cor^Xtlvi^.ih teftaturVubi^Vif 3^A6>oxa?
cft DlAin , i^^f;i»«'rt g/^cddj^^^^ cft jnnSJ. Vcrfiones nonnul-
^las jamexhibuimus, & quidem eas> quae cUm interpretatio-
«ie Latina in Bibliis Londinenfibus extaftt , quibus fubjunxi- '
tnus Latinam Tremellii & Junii , cum Germatiica Lutheri.
Itaque ad p^ns fcu g^iM»fp«<»F acceirum faciatnus, rieceflTe eft,
Praemittemus eidem generalemj quandam ^fctderis Givim
cum Ahamo ff^/ciAyg^tp/^v , quae flmul aV w mili^siyamece*
de^tia ^mtQT Sc confiquenfia TQKtCi% noftri, e Cap^XF.Gtf
pe/lM^dA} fiftet,^^ - '■
Origincm hujus foederis atque initium 6^^». JT//. /. ^,j,
feqq. depreBcndimus, ubi tieus Abramum jubet patriam&
cognatos reliiiquere , aitque : 'jmS^Dp^ '!)S:*nh{D "jb"^'?
if ecogn/itione tua, tf h Otfmo pdtris tuiy 4d terrsmflqHam
monftrabo iibi, Huic mandato varias fubnedlit promiftid*
iies, nimirum de numerofa Abrami pofteritate , nominis c*
jus celebritate, amicorum & inimicorum commuhione, ac
tandem de Meflia ex ipfo priundo. Abram itaque morem
gercns Deo quaritocius exit,*& inUrbctri Haran cunfTha-
rah patre, Sarai uxore, & Lotho, fiiio ex fratre Haratterc-
lido, perv^nit, fitque ibidem 15 peregrinujj feu, quo^
perinde eft, N3 nSn m3>na rnniND nSi: ^sSitJ Caihi^
tzatnn^^S JrniriN irii^^lOO bomo ejusmodiyqmnonnatu^
erat in iXacivitatey fed venerat ex a/ia civitatey ad babi"
tandumttticy ut verbis KaScbl wizxmx y ad Exod. XXIL lo.
eonf, hiU d^or^ r//.A^, Mox Abramo poft mortem pa-
fis; coeiptum foedus inlihuare {>er^t| eique cbntra hon:es non-
niillos Sertiup^etm 5 Abrafe^, & quae liiaruiiii; cUe Jpartiura^
opinatur, rit^ periagiti, |«:bat haec> Qmnia» ^ Geff,XJI.XIlL
MF, cdnfl^t* , Hinc^iwquc cfe jni»»mrii^
-confolatur bcus > denuoque iprolerh & poftcrds^ihntimerps,
iisdcmquc terramGanaan, pr^mittit, Or^» X^. ?. - - 7. Huic
folaiib ac promillis (|uamyis Mom adhibuenti t^men ple-
liius ihformari cupien& %niim ii bco petit t ir4i"\h^ ^JIhJ
popjjlurUsfimeamt^I^ Equidemjighutii p^tcre in-
fidelitatem arguit. Vide^uaElb fcribas & Pharifeps figtiutn
petcntes qudmoda (exccpcrit ^d^z^ y Mminy^lli sS, 39*
Aft vcrd » gcutvMaria> Chrifti genitrix, biyind tiuncio Ga-
bricli rcfpondebat : ;ra« tir«^ T*i» , «jr« h^Qsikij^mvKUr
lut^Li^At^k hic Abrani * non de rc ipfa j fed tantum de
modo & circumftantiis cft duhiiis. Exind^ fignum nequa-
quam ipfi dcnegatur,, (ed jubet^beus; nonnulla fibi afferre
animalia > Gtntf,X]t.$^, fimulqucs eidem di(^o audienti i>. /(7»
fata poflierorum praEmdiiftrat non fpluhj , >. /f« - - /^. fed
& foedus;ha6ienu&-inchbatum> folcmni ritu perfjcif, i?. //./g..
termihosqi^e paritcr ac papulosjt ab ejus pofterjtate occu*
|iandos> dcnomin^tj >. 1/^ - '21, Hujus foederis atque man-
dati Divihi memor poftmodiini Abram ^ jufia oninia fidcli-
ter exequitur^^ multaquc benedi(Stione & beneficiis % Dca
cumulatuiv prout yidcrc cft i CApvXf^I.fiqf. Habcs itaquc
fiimmam ftederis Divini cum Abramo, aliquot Gencfeos
Capitibus, ut yides, iufiu&^xbibiti.^ Nobis tantum C4///l6f
XKvtrfi$ao.\fM^ in praEfenti ponderare animus cft, non
iamcc.wcglc(a^ caetcrojrum Ycrfuumharmonil»
/
4-r
y
^
.,'^.,
:.r'--:-vy'' • ;■/■■'... §./:I!U:v :-/"•:: v-^-.,.;: ■ ' ■■:''■'■'
TritUmilludRabbinorunv: f^lh? V^^^BK IT^J^
que nallrum dcpreliendimus, pp!6ria& ergd prctitlin crjt,
de (ingulis verfibus di^icere nonnihil. \
^^/qu6 tTtuloabAbramol;^r/r/>'*^. infigni fiducil^c^
peilatur/ Obferym Rabbini in T4/iw^«^ ^ r'
€ojAlkutStBIM,fi2iycol^KXt^^ pnv 'l So^*
:Dni3>* ntio nV n3w Kb hN-^jn p|N^ N:iv D^nb^^^
5»3?aD •^•^3^04 ^3nN \yD4 Dom i^npo Hn T^ia -wn '^^
•JIIN "INlp^J Can^^SN jyoS N^N n-^S <//r// R,Jocbana»
nomineR»SebimeoHis>fiiiiJocbaiyAtemporeij«^^
B. J. mundum , nem^venit , ^/y/ l^ocajfet eum p nN i </ip;!?rr «
^eniret Mrabam^^^ vocaret eupi^^f^i ficut (itcitHr\ Da»
jnine Detes (Gen. XV* S.) Bt Ddniel ^uoque nonr exaudUm
tji , nifi propter jufiitiam Abrabapii , ftcut dicitur: ij^ uftra
faciem tuarh fuper (andluarium tuuth derolacum propter
•^ JIN {Dan, IX, >i,) propter te , Domine ,', ora ndum erat illi^
y?</(Daniel ita ^\\\i) propter Ahrabamum , ^ui lfocaViteun§
jr\^^ ConiHdCKSPAN,Jnn.adDan,iX,i/. Loquituf
autem hic i~mn> 33"tN cum Abramo r^tn03^frD//K?w/w,
fe\x in vffione , proutyerfii. bujuf Ca^» teftatur. Diverfi*
ttiod^ namque Deus Pi^bphetis fefe manifeftabat olim. Ex
i\tower/-r//. 7/^. triplex potiflimum revelationis Divinae
modus colligftur, fc^iicet nNn03/frv/^«ww, whn2 per
fommum , nB~^N nttmsd os, Rabfcini tamen plures e
C 2 Pro»
Pf ophctarui:n (criptis cC^ltigunt, prout yiticre- efl: mpQN'^
lAtur r^N133 propbetia > lJ^<? yftiUatioyVtrhum^ fir^^ ^-
mAnddtHm , onus~i pAralioJa^ elcqmntiay amgma-fprophejta^
}Mgx\^Tunt\,^i^ N"*p 11 '»NT (^ quodnanfjflk
grd%isjimumjex hls-om Refpondent: "iblK "^"V^N H
• w'j^ 153-r : •noN ■ pn"!'» S -h im rntbp. rnMn'3«? ]m-
*xu )vohm NTO pnpN j33i;); ^-l^i^p^^vnN. x-nNn-^^^^m
iD^ ^n^ai:^ ;Dni3N h^^n^D S^n:^ "^^iopnnasvnSDi^^u^ea^
•ptnp^l IT^ID ^. Eieazar dtcitJ'^ ( cffe gravifnmwmj^»^^
//ff/^f^rv vilio dur^ nunciata^ B^^jo'
\ ehanan dicit y]^'^ (^^^ .^^loque-»
baturDdrninus terrae nobiseum dur-ai %Gen.Xtll,^o,^ fed
RaHini n^ftri dicuHtbiVW (eikgtSiVil^M^^
lemfejifiimfuum^cftiiA dicitur: Sicut onuS graVeaggrav^ta
fuht a xm(Pf X^XHX.S') magmfueriintt>ires AbrdhdtKH
quiafiipitis locutjif eft (peus) cum eo per 'verhum, if per yti^
ftonem, Sic q,uoq,u?; in nTJJ">SN'n '^p"^? referentej^/^»/ ^f^
^PiCoK^, dicitur:^tz3n")3[NbvpTnD on^ nNn3'^NP3n hth-
{iTna .; •i^Sn ?^n pjp nNnoa ; 'pTnDv nNno3 nSa3
*mTnoa pdSdn.Sn ''^nan n^^n nSNnpnsnn nnN i^^^^i^
9mnibus Propbftis apparuit{l)c\is) pcK}^^ fid Jhrahamo-
renpeiavit fi^per nNIO ^/fr pTO. Per xy^^T^y^uando di»
iitur : & appariiit illi '^,pery\JT)fqUAndo dicitur • poft res hafce,
fedum eft verbum Domini ad Abram ppr vrfipnem; Cura
autem yix, acne vix- quidem, nNno a nTno difFerat-Vatquc
feuius caatum iT^ ho w C^^
> - aotalQfe
L.
iTotaffe fiafficiat^ieriVari
quara mentjs^ ^ ■mteite^u videre /eu f <?^«<?/^f /^i? figniiScatv
qjiis Yidcret atcjue cogridfcerct 5 valta txiernaf repraBfentan-
do aiiquid. Pofterior eft hujus Ipci , utpote qiiae fiebat iti
yigiKa, tefte vL/^ry^j/ Adeoque(re2Ve^ in-
^xixil^eft ApLparitip qM^^am y cum Demptr imagim^^^^
faretMfionem , lyigHantikii^. Vidi.Mflgmf, blsi. D, BECtl*
UANHl Amot, ad Cbmfil Hutt, Loc^, ^a^ §4.tER^
S£RI Mfiotat. ifstGen,fl 44^P6iJ^SynoJ>f:Critfe, TpmJ.fi
yij^,-Bdti:.L0nf^m^ H!^n'iNGmi TkeflPbtlohLi^, IL Cap^
^i i!^<Sf. ;^. /! x^^ iAn riTno feu riN*io ^^
/e^denT fuerit cum EHDlSn /^w«r/<> inter nonnullos contro-
fertkuK' Ri>y^IMClfilad^e/, IU2S, ita commentatur:
ICDlhnn nN:>03 OT^^ipn-n^^^SAn^- <^ erit itiisspjophetia
in v/tone fomnii^ Q^m^i x\on t^tnt^d^^^ fomnia & vifio-
. nes, fed qui unoinftitueretur, alterius etiam eflet particeps'.
Imo A ?,a!^Bam, m nnnn niDPI Cap. f^//. §l,f . exprefte '
■aflerit, nSi^^n pMnarD.^Sna^NhN nN^Djn-riNiD pNin pn-
•h-IDT^n [n*>bx 4153™ "niTiN rz:S\^:iA'i\nunq,^am Prophetu^
€Afn exbiberiiDiftoneiny mfi in fomnio , per vifa noSiurnai
SUt interdiu qiii^em^ fed peftqu^am gravii in fos Joportrrue*
/•^Z, Calculumhiiic opinioni^fy/. /2. Cap.xr. noftri addere
yidetur , quippe qui in Abramum riOniji /o/<«?^f w? irruiflerf
Hiemdrat. Verum fciendum, fomnium quidem aliquando
-vifionem infecutum fuin^, ut-hoc loco j raDpe?tarnen & yi-
fionem absque foriinio CbniigiiTe/prouc de C6rnelio>^^<5?.
X,J, Petro , M.X. i^ ftff. XJ,%feq<:j: , aUisque legi.mus ,,
quae omnia ibidem memorata yigilafiwbUs accidifle, rll iii
;»jpfico eft, luq.ue & h«c Abrami vifio> lit Tupra diximusV
\
-At^fckJ.^-. *£*".
,(^'
■ ::'<(':-■ ■:'■■■'.'-.■■■ ' \ '■' . ^\''' :
- ■'■: ■.••■-,' ■ ■-•• : • V ' > . ■■■',./'■'■; ■, ""•■ "v^ ' '■' ■ ■ .--.-: "'
\\',/'.. "'y':'-. ■■-.".-^'©.-■(■■".:^):-®^'.j^^^
ih vigttia Rebat. • Qms^^^^^ in-fbtnnio Abrihuittiji^
cduxilfe f6ras> hunc ycro animalia
fomniantecn adduxiffe atqUc pamtun:^ fiiilTe ivrjC /o* fornniaf-
bit ? Ergo ntPte l>^ &-P1iri ^/5«^^ noti/
tamenideo plan^ contraria. ■ X^Tii^DONIS^AOjiBARBA^
^d,IL^8. f:2s6 JQH.W4^DAL,pif^de 1^^^
f.ziEO.LElGU^ Crif^Sai^. F.T.k^rm Poftquiira
igitur Deus Abran^o fbras; edudo denuo multiplicatipneni
(eniinis promiftffet > hic yerp^^damvis^de rc ipfa certus, ut
H;§. ^rif; dixim^s, de circumftantiis tamen ^ modo non nt«
tiii e(ret dubius, ngniim^ue pctii(Iet; tunc dixit Domihus
,ad cum: ' ;, ■ - ;:"': ■ '■ . '..^:":^-- ' .•'.••.■^■-^■^•-■' ';, ;
V ' ' ,>:-""■■ ' ■■;,:^s.^;iy.;;_^v^':;^^ .'^■-. ;•.
•^ nrip Afermibi) targ.Xl>nkcfi '»D1p ri^^^p fl^/* r#^
r4W w< ; Targ. Jonath. ^Onp 3np1 pn31"^pn ■»h 30 arcipe
'■'■'- ■ • ' ' '■' , ■ , •-•' c
mibi oblationes ^ offer conam me / & Syr. /V ^„ „*^'fy>
(pro^b legens "^h > /«??»^ //^f , ipale interpretantur. JSeque
Tremen. & jun. ^tx fumens offtr mibi reddsdifte adcurat<L*
videnturv ^^p'^ Hcbracis ^xo^nc accipere ^ fitmere^ auferrt
&c. fignrficat , quem fenfum reliquac Verfionci fpeAarant j
aft non raro idem quoque valet ac 4«/</AWf, 4^yr^> darf^
Frobannus id ipfum \ Pfai LXllX, ig^ dicitur ri>3nO nnphj
quod ibidem Arabs per s^S^^o ^lact^ , & Apoftolus Epbm
IV, 8' per Wft»K« JoJjiiaeS , cxprirnit, Jani vcro Arafcicuni
^Lfl & Aceipere, daregx(\\xt ^^W^Iignificat, cui & JU}»
per qtiod npn raro npT itidem reddi/olet, refpondet. Aa^
noa icaqae exinde concludere liccty i» n^V duplicem i^m
Qlim
t>Imi olrtinuifTe fignificju adeoque noiirttiQdoySfW^ ^
rey acciperejf^^kASc fumu v&licceptz Jare, ^^^^
Ji^cered\ic6\yh66^^
Lue^ XXIFZ ji, p. yj6^ Item Dilf, noftr, de ufu Lmg. Ar^b.
§.if, vFLcdiiriiiie adeo Luthe^
Hiodo in rrrargiiie (Dpferc) omififlret, conft & Gloflatpres
Vinarienfes h. 1, 14 ipfum namquc probatum volumt^, Hph
XiOixioffefre tc\i/acriftc4reyCed nude ^^rrf aliquid, hoc 16-
co denotare. Sinc non fine Emphafi Arabs hic (J *-^-^
habet. >V--^ cnim nbn folum rV^/r^ vatr^^^
fignificat , fed & inter alia 0»lii^f b^hz o— i>-f iderri eft
ac inivif cum eo fodus %ei paBum, Eequid igitur pbftat, ^
quo minus haec Dei verba ih nnp ita interpretafi nobis H- /
ceatJ affer mibi in ufumfcederis i i^\\ir3LSe^, ll, ad Jjbi^
///.y?f^. dabimusi \
• Afferre aiitem Deus Abramum jubet i.') tria n^^bna
(f capram trfennem y "^H^^n^^^^H^^
^,) bina rn^a^lS^, \ii^put3 -^im ^ //^r/«rm/ bm"^ £5* ptil-
lum €oIumh£,\ X>^ ftngulis figijlatim^ & quidem antc o-
innia de t— )^4i^O vel ya^^t^O. UtrumqucParticip. Piiaf,
>la(eU & FcKmiwv e(i> a l(ad. in Piel lifitata ^S^XJ ferfiay>ify
triperfUuf fuie f iripiica^bie, Hinc varie ab interpretibus
redditdr. Targ. Onkel. tSiTht\yRafcii^n^^ PerC
>*«./m , habcrir, & ilc; qup^uc RySAL.BEMMElB€f/ in
•ID , & cxindc y^/fe/ / ^of. ^4^. 4, Fatendum cqui^cmj
Jr^Wlh W nuUibi;» nifi hic> de trienni aliquo pecore dici.
^ • ' • ^ . '' ■■ ■ ■■■'',' 'Hinc- ■
x
xon defignat yocahtilum T^pW\^i:> nifi^ifAlidAyficut dkitur
XEccief I F. i Ji>f .. & Blum triplieatvirii noii cito ruHipitur,
•CoT\^:ezecb.xtm^<^/^c-^^^
7rem, XtjfW $0' ^'^'^ty^Stb i^b^y itidem ^4fr4»5? //^/^»-
mmv^nxxvLi iFiterpretes , ^h\:RaScblWi\^^\n putat effe i d>
cique prb Irn^^'» W n^^ t^^li^ y>iiuiam)^^
CJuicquid fit^i nos hic ot«nino Graccac LXX', Vulgatae^ Tre-
iTaellio- Juiiianae^ Lutheriqiie Veffioni^
J?-n^b\ii?P idem^eCfe ac p3^. t^^n^r^^^ti Mftf^M^^
/anmrum.y i. e> trfennemy proul Jonathafv explicat, Confe
jpoUSjn,Crit,Tm,l./iisp> -
)r^)\V yttuUm^ ad meritem Targ/ JbK Vern Sara.
Vulg.TremelL jun. & Germ. Lutheri, non vitu/umy utyo'
lunt Tairg. Onkel Vern.SyT. Arab. PcrC item RaSchl & i?.
lOHdMA BJi^ Gfl^-^A/^/^yf, flipf a citati, (ignificare, fole meri-
diano clarius effi. ^ I^e^ Sacr, F;T,Z,^ftii^4>^
S^lSiS/ f ^u6d orbicuiatim circumfMtet , dici putat. Hine
fl^i^y ^/V«/4z» hotat , Tj ni3 quoad actatem nphnihil con*
tradiftini^ara. : Ejusmodi vittilanri dccollandam, eiqti^;i:ae*
dem autoris incerti e^fpiandam ; adbibiti? eertis ritibus ^iju-^
bet Dt^ai D.eutfXXr, ^ifeqef, ubi ita defcribiturr^ipH^^S^JI
3f uc ijon ]>ett ?linterriftiiimft tnflB ntc^^tgcarjjcctrt Wi
Ilpd) atn 5cd[) aCJOacn i^at.'" Qufim locum impoftor llleL»
Kiuhammed, Coran, Sur.Il, de Vacca, v. 4j.is, cundiem^
,decoiIandi vifulam ritum, admixtis hinc inde mpre rolitb
^gmentis ac tiaehdaciis; tradensj hunc m modum exprimit :
StivAceA mn Anmfa^ neque prtnupAr4y fed^m^ Atatis
fnter had i Jit vatca mn uUlii ut aret urrAM^ neque ttt rw
;gct Arifuin^ fit f^nAyin fuamUA mAcuta, Quae ipfe Mu-
^hamrtiedis defcriptio rf n^a potius c(\i^m fh)^ coBvenit,
Hiira de^hpcce ritu qiil yolet, loca citata adeat.
. Ad 15? jam psrgimus , quod ipfum femiper Focminl-
-tivatiycapram fcilicet> detiptat, Masculinum nunquam, ut-
potc qubd defcribi fblet , v»/g. jpeiittZ3"»Dri: *^DT a^^TJ? n>in»
Mrcum cApTArunif^tHarem integrum ,■ ievit* ir^ ^j.: Hinc
f cccatfep^ citacus iJ. CH4MJ BJR Cfl^N. qm ly Mafcu-
iin^ intcrpret^tus cft, : Huic TJ? Graecum «*|, quo4 LXX,
adlubcnt^rtum debcre videtur.
Reftat ultimuni ^l^^Dn:i-,;quorum hic fit mentio,
^^ ncmp^, qu6-hpniine i robore dicuntyiWf/tfwHeferaEi,
qni,intcrprete il. ^. £SR4, eft hllSn '^SDn oy>ismagnA.
Ideoqucjjpnathan maM ipec ^fTf^D, quod bircun» propri^
caprArum nptat, tranftuliti Caeterura qui per ^SltjJd/rftf
innui volunt > upahimitcr legunt ; vitulas tres , (f capras
tresy^f Arietes tresy aftpirperam, utpauldant^ fhonftra- '
■vimusi , - ^' ■' ',
Sequuntur jatli iuae fpccies S— n^^a^vn , fciUcet 1in &
hm. - ■ ' ■ ■/"- ■ .'•■
^i^lh Turiurem literis iisdem & fignificationc re-
fert. Confentiunt ver fiones , & vc^ce -n;5'' ja^ ,quam Cha!«
daei habcnt> Syrus^ Samaritanus^ Arabs utuntur.; Yide-
■■ '- b tur
^,,
tar quidsm Pferficuni Jjj>^^
coii>cidcre curirHcfen^rf , all non t«rturem yMf&^a*.
mmf quem Turcac (^^^^ ^
tat, 5c y tiifiMlimur , Arablcd .^ip^f^Gti^t
affine eft. Oicitur autetn l^n /«^fiiry no^
quatn t^\t , fcd quoque a Gireuttirotatlone > '& explor^ti^"^
:xe,id qudd Kiad. TOy Arabtc^^
€?t , ratiole %vficatiQiiis haudincgng^^^
damlvidctiir; CoiiE tEIGHCri^.SacrJ^^,BL.^f:262i ^
'^TIJ^ />«/&«» ^^/^««^w»w^,quod rap^
fufflragatiti^s ttobis vcrfioflibiis^^^^^i^ tnO)^
ctmim columS^ hT\i pulium vi\\xmf xiki^tot coluf^&4'
rumy denotar. Marcm eunden^» fuiffej^ pra? cattcris^fiii^
£^/^e6ntendir yaliosqije (ecutusy : per nsi"^ pl explieat.
Nonnullt ^j^lurcs fuilTe putanr , hihcJt^yf-6/ ^331 tsS^^n^^v
rti3"T' turturesi^^iios i. c.spuHos cplumS^, addit» ;
^4)Hic nonrapd^ expreffe fignific^^^^^^^ verbi np4,
quam §. /F. vpluimus > confpicere licety (ed & Intcrprctes
Latini> Verfionum iii opereAnglicartocxhibitarum^ii^
4» vc"»^""^* qubd Sa^H.^X>. Syr, oiii, VtrCy^ ScQrxc^
^VT» per /'^ltranfltulcrint , adeoque firtttiter propriae |i« np^T
flgnifieatiottliiihaeferintr, quati Abratn J^h i.e.perie, ac
tantum fuiipfius grati&,hacc pmniiy!««?j^/g^i
; ; "y^JSDtmyW&^^ medium^^^Ta
perinde cft ac risftl , /» dua^p^rtes^diiifjfity dmidiaUt.^ E^.
4em rdpondct €hald. ^Sy %r. <,ii>^^g,,^ ^,h6€l6^
■.•■; ^ / ■. ;^ ■:, r ' -paritcir.
■;•
patMtcir-atquc (J^ii^
kxxir,ii. nec iion Samarit, jpjE^> Arab^ >iaw, Reta^pro-
fnfi hdfrum animalium i» ient€ntiam&
-^^ omnes Verlipiics ample^untur, Vid. Ujatkutyfi^.c.i,
'^\i^coU*c4vit)\r^^^^ ho^c loc6 noh i/4f^^^ (un-
d^ maliSPerfa yerdti )fed/d»w , ^a/S^i^f^f^ , iJgnificati qud
jfww^ 4//fr/«;) Hebra^isthus cft> qiii verb0tends wihat:>/>««i
pwrtu ejMs in ifccur^niAmict fuii, ■■ BcitejLUtherus: UnblCgt
je cjii S{)«f acgeti &a*)inber flber. ita g^i» ATi^dicitu^
"jnJ'1 Sn ttJ-^K nON'^T 6^ dixf^uritvir 4iM
untis ad aliuiii> vel, dixeruot inyicem fl-uth/Un& f);^fac(Kti;,
4tdmtrdti funt Jfiri ^vir adafriicumfuum , i. e^ inyiccrti^Luth,
' ©c« towuiTOcrten fle ftcfe unicr^^^^^^
jmrr/A/>. Nam ID^N j yt ,%3/& aliae hnjusmodi voces,
quandoque latiftim^ fumUnfiHr pro^uilibet , uiim^ui6(jue8cc^
quaridoque cti^m ptan^funt piconafticae. Hinc K,^»BSRA
adhaec verba notat jfequentia; %^ mb0 "^D yi
N^r^ n^N n^y-^TDV t--ivnD p dji^-jiod- %^3 ii;*n p\
npHDrt ^D invi r-iNSp'? ^y^N *7b inD pj •mninR
•mort D^3^ CtartNrtt Scito v^Hod vocahuluni ttJ^N/r yKr-
i^^ SyD ( i.c. eundem generalem non Tar6 fenfum habeat ac
^yDi quando v.g.dicitur(7^».jr-rjrr///^. rTT^oSnn hv:i
fpmni'ator\ ^en^ Xltis. J^S^^^^^^hvi^fie^erati, ) (f /ic dicitur
nonHo W^N bcllicofus, i^i.Sam. XFlLss*) S^nDA^^Nrtl
I> 2 ^- . &
^^
fr"'
, V
quoquirdicitur h}i^ ty ^tR nequam , ; (,2,;Sam. XX, /. X ^^^
itiamcowj^mitur cum ani04ntibtu^ auikss hn^llx^ v?N nuifhj
^um fi. f\T<^zA al[\}id], (Exfid XXFy,j,)' CMocaiit itajqujB ,
A&ram climiditim -HmmcUjmquee regiom aherim .^(^uonifim
jtUihentum & homo cfuo funt, ; r /
TWEJSCn^w^) Goljedtive hdc loco llSsr eft accipiiei»-
dum, atqae lurturem Scp)tl^um co/umSimm timuiincludk,-
iuacILJi£S&^skddit: VlO G^ ym^
iuremfciiketjf^llum columhimm\ '^'\asc namque efinomeu
geJneraU, Obfetvahdum hic nobis meretur, iCirca vpcum
^liy , "llSJf & l)3D explicationem tion unam mcntem Phi-
lolpgorum deprehendi, Alii P)"53; ^Pe^ graniiiores , ^^sa 4-
wesmineres^ i)Jp omnea/at umit\diC3irQfutmVy iJMERCB*
MIS dmt^V quaslBis aves genepaliter fignificarc, llfli au-
tem minutiores, 8c in fpccie /.^rfj. • Sed haEC,iententi^ /2. >
M ES^M y fupra^^llatac > adveriantur. Evolvj nieretur
Ce/ekJOB.LUDOLEUS, Dif.de UcufitSyPArt, ij,c, iS^feqf^ ^
Differentia exmente cjushaec eft: P]"^> in"genere ojw»^ i?»-
/ati/e notat , cui Gen,VIL 14. ftatim fubjunguntur (peeies
per ^abtSeTOf , "^^asf. & ^i^D. Quare *^")B5f denotat >«?w 4- (
2?fx, proprid ficididas feu/'/««?^^^r4f, nbn parvas tantumj^
fed etiam maximas , DeytiXir, 12» iS, ^133 ^^it veth in/e"^:
&a loolati/ia eXprirait. Hdc mod6 fi accipias hacc triaj ele«
gantiifmie /octim Devt^JAm cit, mcnQti JBzecif, XFII.2^,§c
Pfa/m. CXLliX. 10, explkaihis.
Sicque l>erfui p. & 10. "peUiiftrav imus , quorum in Zen».
norenaf i^.cgL -^,«talis extat inteFpretatioGermanica: nnpjt
(T-nh^^y •'4 ©ii^ ig^cuifcb/ nim mtr em^aitv unb cirt
^Hp m\> m 28i&&cr/ ttn& cm ,XivcfcUau6/ luib cui
:m
clnanfeer fle&acf tauff jmei) ©tflcf / uft^ &at flricgt rtti
©tftcf auff eir ©eit/ unfc ivleOcr cfn etfttfauf bieau^
i^r ©elt j^ Unb Sf&faftam b^r |at guWfPt afle bie
j— nonij linb btn^aspgci iat cr nlr Ju&actlK»> Appiica^.
tionem, quam ibi inferunt|udaeV, Se^»Il, refervamus, SuG*
cedat jam
./ . ' / : , ..■ "; ■ ^'§-,'/Vit:-' ■;■;'' ^^' ■';■:_:':"
fiie verba Editores Of eris Anglixzani interpretantur. An*
.alii rci^iiVs 0*^//, Gonditojam .S^fl/^? , cura Vulgata reddanta,
ipfi judicent. BaSeht. Ellipdn effe putat, dicique pro^n)^^
SriT 1D4; aummat>. & finaul locaparaMela G4n.XLn.^f^ 2. Rig^
X/rf,2i.c'itau DeriAjratur ^D'^/ ut quibusdam placet, k
Chald.^ "d^B^-mhi^rare , qupniam Sor in. adiiiiniftf ando lu«
. jniine totius mundi minifter flc. Ratione Generis fspe va»
die; ' Additar eidem hpc IoconN'3 Partic»Eoem.Verbi Nllf.
ire , ingredi '^ (^c,. Dicitur tnivoi ingredi feu fMre de fola-
,o.ccidente,. quod terram & oceanum fubire videatur, Gen\ -
XXJltn,Exod. XXll.is. Deuf.XXir.ij. Jud^XIX.i^, Sicuti
Nif'^ , ^^Ve'd'/ , adhibetur , cum mane oritur , Gen, XIX, 2^, 8c
aiibi. : Gaeterum quae paulo ante, perj^ /^; extant verba Tl^T
2^^Dh tyD^n ^^^y^z/yS/W ifsgrediendufXfyU e. CHmprope
iffet folyUt occufnberetf ngn fine fingulari Emphafi indi-
cant, ea, quae a 'cf-ryT/^. ad finem usque Capitis recenfen-
tur, non uncr eodemque tempore & modo^, fcd alia ante-
OTCcafum adhuciblis Abramo dbrmienti, alia vcro pofl? oc-*
cafum folis ejdem vigilanti, eveaiffe. Hlnc fenrus-Capids»
totius fluit_^lis.j ppltquain Deus- AbramumTl?nD2/»(pr vh%
^ ■ ... V ■-.-, • ^
-■ ' ' ' ■;
.'■••• ■ ■. ■■ •■ ■^ '■ r-
", ';^:^\ ■:.-,"■: ■'t:mioy®.y-r-^^^
^»ir«i aUopi^s iiaerat , (imukju^ nemiiulla ^i aflfcrej\4a^
poftul^rat amrnalia i>«}^/v- r - fi» tunc^ iid^ Ab^^
(olq^ jam id-pccaOam^ v^^^ praMiwnciat> j&quif
*4cni mfepprf5:grayii(fim0 con^^ vAftver^,
{blc|^m<:bn4it6, at vigilaiit^ iterum Abrairuft, qu^ 4 /t/^r^
jf;A4fift.<Jap„ mempranttir, cohcingunt: Cbnf. feic omninp
§111, ^equefift qgpclde Jiae4u|bitemus fent5ent^.^^y
cnim c^cjprjjffis^i^jis nbnaddatur,^
fivjgilaire, taniien id Ipfuin evincunt, quae »^^/^/7.7?^^. fada
perjiibentur^localctjtt potuerint ea npn in
vigili^ accidijft^ ; Adam <7f ?>♦ //. jzii imniiifs^ Dirinitus ejus-
inpdi (bpbre V pbdprmiyiflre quld^m , ftori ta^ eyigilafle
iterum, diciturV^cquis yer^ cun|em in fomnip locutunaj
t^ Ui(^i ver/^ 2j' ^^. aflcrat ? jErgd Sc h6c Joc6 apparitia
, lurmfumatitis^ & flamniac transitio per (bgmenta, imb uni-
terra focderis fap^Jo; vigitaiite, nbii fomniante adb^^ A*^
jbranm5,pera£taj(u]nt. ^
?^tn npSl^l </:r4/^fl^r4/) Rabfeini ut plurimum pcr
qtl)»^ iewiras ^ alii ^qubd perindc eft , cum Trem^tl: & Jun,
^eecam mBemy intc^pretantur^ Itinuit cnim nioSj^ caiu
gmem Si tenelfraf maxim^s. f iinc intelligendum tempui
illud, 0>' f0 (;^--^\p^H JV^T(|-/^ €^ qup ieHehra p»
fientem pccupant , ut Arabes definirc folent yfOCM:K. ^«-
not. AdC4rm,To^r4iy p, SS id cft , ipf^ prima npBis yttgU
iia, Piyidcbant antiquitus 'Judaei profundam nodlem in trcs
' vigilias, quarum quacquc quatupr .conftabat hbris.^ Inde in
Ta/mud,r^ri\y^fj, c. /. dicituri nSr^hn '^"^n rvn?WJO ^i^htO
tan^^^^?^ '3^ '^'^^^ "^^'^'^^ nD:pn?OT 10^0:^3 Syv
'WAN'©^ tres wgitiM hahet; noic (^ iitunaquaque itgilta^
V ^. ._ ". '; • \ ■ ■ > / .. ..- ■' • .- ■ fede$
-'■■■>'' ■■• , •■ "-•-^ ■ ^'^^" • ■ ■ , ■■' ■ ■'■' ■ ■, •■^. .' •.■ " ''■■ ■"
■■■r':-'-^ '■■■'•: ;■■■©&*>#":■'''::';.".■■
Uomitias <fe eieelfo rbgre ^/JeKXXf^^jii^iS^BUS^itiif^
■■" '^^^-^^l^^-^-^^: :■■;-' '" ■>S<':'n5(C; ;;; ■::;.:.:;; '
fittaxihieiiotabilibusufa folef , praepnmisf curii $pif itus!
Sad^as^ iiltcnt6 yelut digit6y rennf qaandam atterition^
niaxirtiai^ obfeiVandf^ni mohrtrati^ Iti (^«r/TJCi/^ tnir^d^
i^ne scpparittq Angd£ fbed?^^^ ^tniilcjue promi({i0 I^aci ^
erae^&r dignir ^ qtiae afterisma illo: nint iftdt^^
^ r//. /^i prsdi<Si6 conceptioftis mirat &^^tt^^
per ?l3n reddkur notabilisj; nec i\6tiE/^JLtf, t^, eadem ad-
iniraf ioniS' particula PISTI Qracalotftvgraylflimattt ibi iriefioari
ifl|iuit. 0jn£ 2i*^^. /jK jp. c\mxMani, jbC;/.^& Vid. plara
hocce inter ti E U M 5d; Abramiim iriitam ac obfirmatuiitj
xideo praepritriis^ atteBtioneparit^raitque admiratiorie dignanK»
eft i qaod maxim$ inter cotitrah^iites faerit disparita^;. utl
f qft pateifcecit ' "^ v
j^C(Sc omnino Metapiirares plurim% praeter Graecam LXX;^
ubf Wi i^BVplaraliter per:^e^/t4Hw'& •m^U redditar. Sic>.
quae T^argitrBi Jonath. k Hierbr. de Geliei^ha hic inrcrurit,^
liugaB fu&t & fbmhia. Iftud faitem' non i m tneritd qaseritury
an farrtus fumans' flamtnam ignis fimul cotijuti(Sam; habue-
tif, art vero quddUbef feparatirti apparuerit^^^ 6SRA
iiit\ifHfmmhune fm0^'^^ tsaSlvnv^^lar^ S^ldn^
<t?S i">SlS ^\TdS prHiim fQmAcii)ulgAr% f ex quo^funtus a^
■.. ■ ■ ©0tf
?"«!«*
/
tr^%0 ■':_■'-■-■-■■■'
fid^im >e» @tfii^ai3Uifa|. kaiurnum ftoa^^
«nam ignis finiul i^ertramuflil^naenta yq|uS qu^
"Jpn. & Hierof.aiiique. At npsflanamim ignis tantum |>ertransv
iifTe, eandemcjj f um fur^o fumanteconjunda^^^^^
fcHniusj maxirriSemm diverfa iisdem fignrficataii»bx derabn-
febirtius;:^ Hinc birt ^0/MxM^
-■'T--./;mJ •'■ -■■,",■:''.■>'• •"'■■•.■,"-,; ' ■■ ■ ■;.■,■::■■...-■ -;•-■ j.... ; .^ i.:/;.:';v._>;j ..
fecc4ri)^ofl ril. ii. ^noiifj^xifreyC&»<^mre , EflZL. zy^ m->
i^nrii^fMcirij^JoK^^ cum
p3 conilru^umi ira»sire pr . medhm notat ,: qup fenfut
inter alia premi^xiir,verjlts* habetur. ppnf; j^
.. jy*)^^S&m, .;■ -• .■ ;■■;■';;";•-' ■-''-'.■^^y-l-' -,
tedduntr «yie ffisvy r^v ^;^ai9/U9^e»Tfl»r ri^rtfii;^^ di*
mponumtttArHm,' nn idem eft cum "ini, quod Wr/^/^w
vidimus yfegmentum\ fsrs dhtfkrii Inde Chaldaer Haruspi-
ces vocarvt pl'5 fcBores quafi , quippe c vidiniis fedis fu-
tura praddicere folebant. W^DanJLri* /r.^. & conf.hic
'''',;- VV^' ;'-- -■".': ^ §-,'.'^^--'-.:'-.y^^v*;'.:-;'-
VerfiS. ?*s4lnt1 131?3^ «'<? tpfo die) HaEcdenuo Eth-
phafin hau4 vulgarem indigitantr fimulqueTLe<S^ atten-»
tionem urgent ulteriusi 'tripiex ade^^embnftratio. n^ei
nim demonftrativum non folum QIS (quam vi^ ijz exclu-
(ura fit,) fcd;&5^ ipfi Pr^
..■■-■ ^ ■ -., ' .■ ; -.xum
- c
■/.
l;
T^ Sc X^,
'xirne notabilia innuiintur. Djgnus itaque hic i])fe dies,
V qui itieliorc lapilld notetur I JEcquitf ehim ill^ accideritf^
_;/aciipite|' ;'.■;':-'■■' -■^ \'-'j/^: .■ ' .•■-. ;/-:,.\';-' '. • i . '^ s
ptoficdus) Res fane ftupenda &admiranda prorfus rdemori-
0rabit eam fufius ?K5«a?ff ^'^^?^ Jam duo/pdtillimum
pohderanda cfrca^hanc ipfam phrajih veniunti quid rn^*t3
elle[malinty 4T^iS eiigtre^filigert ito^
tonvenientiftin:!^ deriviari jjbflTe putamus , Vid. MagnifiDN,
Uf^ARPZOVll b^ dtArc^Fiiierts^ Cap. 11, ^JIlp.ii. u.
C3[uenfiadiiio^tTi ^nitri n^^ 71311 , n-Qti; ^ rt3«> , rvD3 i
t1D3, ita & n^nis^in^fev^^^^ quiaficondt-
tioiium^ qiiibus (ir iriviccm ofeHgatit pangetites foedus j^ ad-
: dimus k%cof/fi^ehddy€fa Viifti-
trit caederehtur, daret4ar<]ue cdiifoe:der«kt^^^^ epulum , quauLi
^lerttcrttianrt cohfirmat^^»»^10/^ & XXXl, 44 S4i
Sol<;t atitemTina diveriliniOdfe ab'1nterpreribus verti, nimi.
tum^ a9viiJKfi'340^^ fAa^ro^ovifcedudfpa^lftfffydi* '
fpopnoy telhamtniufn, Etcnim noh urti fempep fignifica*^
tione\in^Sacro Cpdicevenit. Sumitur i.) ^^«^r4///^r, pro
quavisdilpofitionp, ctiafn-ea>qua5 fit absque ftipulat>one, Ita
J»/^vimff 7. diciiiirii •g'^^^m^
wiritf ;ubi farte riulla Jntercfiel^ confi £/I XXVliU
f/, 'i* Suiiii^r iv) J^fiiiii^^^ fpedenbuii iUisy^uie hdmi-'
A-'^'-^ ■■:E' .,■ ncs -
W-
""...• •' ' ■'■ :. 'f
t.lf,. . ■ i,
w:
iifcs inter fe invicem ccrtis quibusdam cohditionil>ur&^|>a-
<Jli$ ineunit, Ejusmbdi fedefa Aint Abimeleiclii eum Ab^
^amaj ^», XXX. 22^./?^^^ Abimeleichr cum Ifaaco^^
XXVI. 26. /^^^. Labahis cum Jacobp^ GenyyiXXU 4^fi0»
aliaque. Sumitur 3)^^r/4/i^x»i^>pro iis f^deriba^^^^
us pepigit cum homihibus y & vel cum uhiverfb genere hu«
mano» (7<».//i//. ///.//.^^y^^^ ftirpcfcufa»
milia. Ppftirehia haw: ^fum yc^ /4/^» hbi tantum
i parte Dei prbmifta adfunt , cu}usmodi fdeduscum Noachp
initum G^»./!Z/^./^j^ cxtiait/dc qup in P^^r^^^^^^
vc\prpprtykaiia^vin2b u^raque partc ccrta prpmiflaj&le-t
ges , quamyis ea pariter ac contrahentcs long^ divcrls Hht
cpnditiohis^obferyaDtuiv Tale ibedus hpc no^i^um eft,quod|
ciim Abramd poftensque^ C|us pepigit Densy^
lincationem rt^yC" 7^^ fiffr exhibebimus. thJiSi diciin^
tur rrj^^^a mmh /4-5«/««^</fr*f,%uia lcgcmD^
hsmf Dfvt.iJ^pjTV^Tp^ qiiiiaineatabii-
lae fiiedcHs reconditae^y Nfm*X»::f^:xiK4^ Jm6 i^ircuinci^
liis yocahatur r^^^lp p^ & fufccptpr cjus, ali^s pl3ji di^OSf
n^^l^ hyS 9 quia circumciftp ad fbdusiftud maxim^ fpeda-
bat, ccu t Geffi XFIL con^j Aliis yotabuli n>*D acce^
ptionibus jam (upcrfcdcmusi yid.B. KWlM/ipSRi
iHAUg, iepA^iolegAllf^ ^V4)»^. HAGKSBAK ^nn»$. TheeL
PbiLndExolmF. gVp. 3^4. LEIGHCrtt. Sac; r, T. R.
mfii^, TBRS. 4mMtMGtn.Vlat:f\^.&Gen^X]^lh
^A4Sy ■ . ■_-■"■■;.;-■■■■■;- ■.--•^:;.^' :/--':-::r,.'/ -f '
Inirtf Ceup4ffgere fieduiyHchrtis n*>ia TMiD, h. ۥ
fimdere fadtUy^\ckiVkTy & ChaldaBis &ip niS^ : qiiod idem;.
fij^ificat3 idtiiiQlicctiquia^hiberrc^^
'dcKn
I^icat: 3tt>N :*^
trat^urahientim / 0* j^ dicttur: vjtulum.qpem fecarunt
ips6 diepepigit Jchova Cum^bram^ R4Scbl^\tX
jumnfum d^dire , if transire per partes divifuy ficue
dicitur iH:vSc transierunt per partfes divifas vituli >Xjer.
%9Cicit:) A^zxi^^ i^erp alUi^
^z. in fontibus iwfluitt eantl^
i''.-:\ * , '■'-•■, ■""■■ "•■ ' /i^ ■' ,-■ ■'••' '-'<:. " '■ • '"■■"■■'■. ■^■■.,; ••■■■■■•■
iomines gijui transgrerslfuntfxdut meumi qma mnfirmi»
ier /er^ar^nt verka faderify^
Mu/umygue^^^^ in duas parteiy&transieru^t per
dififipnet ejut. Addit. ibidem^4&^/ .• D-^atuh h^y "iniSr
?n% '^31Vn pSh'^') "^r^y^noh &/ecaruntTfitui^^
p^rtesrJf irdnsieruntinter partes divi/is^ "••ij^ ficerat
feedttt Tfatidum atque perfeSiumidicendor ita dijecetur (f
devidatur qui , transgreditur , iHfud, Et RaDdK : l<4'n p
tJNTiPrt, pa ^3:^3« ; w^ \y\ n>*\3n nn^nD •yvn sic
tr4tmesf€sJus pdngendi yif ficeratfKdui dllrakdff^i^ p^*
E2 trtt
■•■.l
<. (■
lubuermt;, iPbm :.,9^
pangentesfkdmvUgeipfarM^^ m 4iver[t^lpc0 ^ tAfhen
fadei^e faf» ar^ ^^miter »m 'pifulw ifijff V*ii«|;L
't^retyttfpiiUd^Bmn^
^ V tJabitnus itaque ieKncatf^ qpjaticlani ffiuf pjati-
gjcndi ibedcra ,^ ^ jto irt rneidiuni alla
rx^ verbis, t:um f^biiiorut» li^
^urtj^,eftj(,:..,t;--.:^ -' ■ :.'^^->-'-; :^;V\- ;.:,\i-i,-v?-'x-:';^^ ^L^:.:.:^:-:>.
F bedui fw^tnup iSC nulto tetitpoe? Vw^ initurt Oir ;
fitny de certiscpndi^^ Gpnveniebaiiir, lirp'^ t^
etufjcindehntlfimtimmfkafpar^^^
qum^pArtemeregionealh^^^^
fafiu^^pfirur «5*^.5 vTrknsctintwirucera hbt rtiodcr, ndtx
Iblte ar^ifl&ril^i^l^ (ed
& ea, de^ibuf anteacrpnveiie^ a^n
lirirhabatit^ certl^ qu^dantfbriiA
tibus coll^pere ife fiiigere^iiobisiiic^ hujuswidd^i niTI^ jn^
Bominmemffiuiirms^!yf^
hcycum mffirnHferjfervAfffei^itiktBif^
\
lbUMC4KP2iM>t^d^ .
MM^Ah^6^.4d0'em^MXXi^^
f:ri^ifijbff^ELAItBM.Am6^^
IJf^fiffi.iiki^i>f€^hPOlJ^
deran<^inobketoi!;» ^ , ^ ^
rnim ^ffcntfafc iftud |l^
r-^w^Nf ■*'3ikMb xsmmmen m^iii.y^^^ttmtt^^
ito9$eft apprifpn^iumf^^^^W^n^ nomehie»pii^at/fmfi\ta6^
%eiff' il^fi-^^^^T^^i^^ Omnibtti ppim*
in Safcrb^ Co^lct ejiu^ &^^^i^ RaSbini cau^ \ ^ ;
iim kdduniry (^ilicet ^iso<d ijsf denbintn pe^feS^ adfarbefri def \ j,
buifl&t i)eii: adpdliatid^ iibi l^erfediditt ' foil&t; tniiindf c^us^^ i v .
prout atm^rimii ^id*fiSM CmmenU sd iic, cit, lo^itur;^' ;-
E I " Hinc
; Hinc ittj^a *i* 13 dicitttr - >vftiQ vd4iy hV; "^
noffien pmpietiim^ r^^ GrsEci
illud : vdcant am<p49*imf if>fi*im'r (S>(p^^i]^a^^
•i^nNr teftc il^^
/>tfr^ii f4/>v/. audiunt, hpceft, ffjus^
confotiantes funti Tecl talcs , quK, propriG loquehdb , nierii
«pnftant 3d{pir3^ti<?iicy undd i}t,,^^
vcniant^ & n>^y^pn r^^ je^icmvocentm. Gfaea;
crg6 ifta nppina vocl nin^hhpn tribuunt ea de eaura, cjupd
Hebraice pronunciari non poljSt , fcd ' quia Gr?te| citeri
propri^nequit j ratio eft^vquoniajtn < 5f w^ quae Hebr. "v & V ^
rctppndent > <jr»ei pro -Vqca^^^ 8cTi
nph nifi per fpiritunri afpeKum expriiiierc-pQffint , adepqu^
imdae vocales & rpiritus absque Gonronfe^ nullumj
convenientem edant, Hacc& caura-eft, qupd ubivis pcr
ntJ^jg-^reddaturi, LXX> quos deihceps Vetcres interprctCs
Latini Sc Germanict, im6 V rcccntioribus tion pauci, recutii
Z)tf«i««# , J5S3191 / intcrpretaritur; c^
utplurimum literii, ne cucn '^^l1i< cpnfundatur^ Ndftrum
jamnpn eft,degenuinaejuiprpnuaciatione^^^^^^^^ cuih
pluriniaB ca de re ^cxtepi: diifcrtatipnet, quae evolvi poterunt.
Nam inanes rix9S^; ne(: ttiajgniiii;pmenti e^^^^^ pvitaimuS) tnodd j
de eo inter partes cpnveniat^ notnen hoc eflentiatn & aiter«
nitatetn Bei (igniftc^re , ^tqu^ ide6 npn tvifi Ibli Dep coth*
peterc. Caetcrum ypjunt Jpclaei, maxim^ CabbaliftaCi ho«
men riin'» efleliomen grf^tiac;; qupd ex epcpd^xxxjfl^f.if.
prpbant, fed^n^nSK nomen judiciij-fccunidum ^tut^ht^^
DN
'•^flbN Nnp3 Vii^ cum /intentU egreditur adcUmtniiAmy
iUKClfocatur i~l\nS rwwi lifer& /eHfentsa egrtdHur adjudu
Hiuni^ tuw vocatur "o^rHA, Vidc lciHiu.digniffima plura^
paffim in LihroJEZlRAHi h RITTANGBUOedito iLEUSD.
EhiL mr.DifftxXX. (f P6ii.He6r.GrdC, pijlf^XiBU^T, Ux.
Heh.Ji^.^^rm (^ rhii (fc.
'''i:^\ -:':::' \. ^:^. ■:■:'}:' -/^- -.^^ - \
tS^^SK primum fan^aiffimi teiarch* ^^^
erat j quail] D^ I3N /^^ /rirw excelfum de(ignans j I Deo tameti
ipfo iiiimiitatum|)Dftmoduini ut fit t3ni3N,inrert6n ,vo-
ciipbnvindicc, &^enotctpvfa pon bS pati^em multarum
^>;»/ww, cx interpretatianc X>ivina (7^». XVll, -^. xvEft vcro,
Abriihaiii non fdlum Judacis, (cd Muhammedanis cjuo-
que venerabilif. / Hinc variis hbnofatur Efithetis. Rab-
bini cum tum riominibus iisdem , qtiibus fcriptura utitur^
)i;:^pr(^hetAi9iyGen.JtX.^. anN difle&um Dei^E/\XLLi,
(Gpn£ J^r./A -y^ ) tuttt tsbhiy ^U? yr^DlX colHmnammun*
diip^^aitremf D^plSf SDb ^bV^ capHt omnium jufiorum^
im6 Q^^pjyai hn3\ maximum - inter Enakim , i, c. Aftronb-
mof ,;li3^ nn^n n^l^W quod^maxima fiien:-
tid JftroMfnhfueni in cor^^^^ vdcarit.' Probant eiiiin
edndctti Aftrdnomiat dedioini fuifire ex ipfoiioc Gen\XV. f.
ideoque in HbrpnT^D Part^lK^.xrri. legunttjr fequcn^
thridtgna htic refem: nwn irhK N5CW ^ 13^n^3l 1«>i:7
'«o::r-7iiay3 p3Ti on Vin: tza^aDpn noDno nr«Jpnn
Vfceni^UifhimnGfirikm. sdiUs vtrlA; & txireficittum
fira/t
••,w*
\
jfnemfierfigi0trg^ '., /^/ wS^i/^r ^ jgullsitt j8f vicletie,
§.f.R, m KiuMlyM, RdH "jfoc^-^ SCmm TrifvK
Or/^^/>«/<!^ W^iPtt^^ itickm jiph iifto jiQmiive vc- !
XViT. 77. /y..^-^^*^^ V^t /''^''f *^ ^*^^^ V^^®"^ ^'V
catibnibus fui« jBrfiqucncer OTdititxpbeus^ propit^^
hammetii^ (f popjtio Mulj^tmmedis y ^^.^iiXAp^ v»^^
j^/y/ ^opitim fuifii ySf confirvafii , ^ hhe^ixifi^i &^mU
Jertfufitiftii&^^^idimifmcQrsfa^ Aifrabmm^^
fr'''''^-'^'\.--' '^- '•"•■ ; ■■■/■.-■.■'■• fofuinm -
^'i3:.A
"/_;_;;■; , ■ ^': ■ ^#.< ■41;.): :#■';. ' :^- ■■
ijgj^efh mt^f»p^^ Mrah^mij 4t^iH]^ct:Qum'
J6 ^^Jui;*:3^ &^ n^ftrdque (upel-
Je^li Orie^italJ inlertj^ni , |)2|sljm «berius. ^lt^fttt
jsun; ut^c patna> ttatiyitate & Religiotie Patriarchae nonni-
;hil proFeramus in medHim. Natiim cundem in^ D^n^Dnh^
'4^, CbaU£prttmf^g\onQ Yei iirbe , patre Jlir^ 7ff«f ^ ,^
Semi progerife-^iOriunda, ^Ge^, Xf, i^yfeqq, ji<:eipimi*$. Lp-
xiim ver6 illiim ab^ IIR i^^
daeos contet, nomcn fortitum-ftji verolimilc aidmo*
;durn vidctttr^canf :^^.Cf/if P^/rl*
c»rcb. de jiir^ tj^^t^* ^* p^\7jt. ISBiS^ Annou inGen.y^^
i$vf,i$.miniJ!i0i^imegm,Om
j Kacae inde JudaEorum , TUrcariitri:^ Pcrferum fabeJlaE, Abra-
hamuiii inter 4liiJ parenti (uor j^^ atqlji t^imrqdo» aljis-
"^uci idblolatriam cxt^obriiffli^i^B»"^*^^ adqrare ftoluiflo,
ftatuaS &? imagines ^otvfrcgiflfev^arque de caula tn ignenij
quidem ^conje^unfit Dci lamcn auxili6 erep;um ac lib^r^-
tum^rSe^/Vy^^^^A^^^^^ ^ <". ^ t±s^:5^-!3n ny^y^
iih. mir,jfi. R:GebdIi^ p Sj^lKlir f id. c j. 4,
^or.Sur,X^tV*f^^^ *U, tf feqq..SCHJCa
' ^Abikofar,PerfJd^^^^^^ ah OLE/iRlO ediK Equidem (t
• R^Itgioneni (pe^emus Abrami, duplici facie ea {t{t nobis
fiiftrci: Aliam quippc iignovit in ftatu coiruptlonis , aliam in
fftaru^converfiohrs.wHac pauloirifra h Tbtfi l. colligenda
facil^ crit i itacjuc dc illa , Idololatria (cilicet j cui more pa-
\ ?|ti6.d€dii^^ foil^lipp oftendemus , proferamus noh-
l Wc
. , -; ~ -V • ■ ■" ' - ."-■•tV
- ■ ' ■■ '' ' ' ' ' '^— . -''F
y
-■K '
hilc Ube n»t!>tuin {uilTe, noMlv fed idem^
^iaepatn ergp erant ifta dcigtnata' & aeliramenta , quorinn^
fuccuhi fimul<jiifniaacmatris fuxcrat^W
ptorUili Oriientaliumliaud paucorum conienms n^s rriovet,
qui vhYbis R^M^/iM M. daiol>c.4''SS^ t=rop5r1^rilip '
tA;iiu cd^^2^»x!(c^^^^
p,i4^. adhibeamus fidem, & cum eo adreramus : ^^ ^^L^:
certum eftr^ AhrAhamufn pdtrem ncftruhtp^ w». educaium eS' r
feM^tli^meSakai^rum^ eofumque jfacruy in rcligipne psita
rum vulgbmmine mti /uttty Vid.H6tTlNQ,kc, ch^ ^, ^^
2(fSrfifq* ubl fimul dbgmata, corum ordjne exponit , ac tc^-
ftiroonil^ Orientalium confirmat, Eosdem intcrcaEtera fc-
ptcm planetas pro Diis Deabusque coluiffc cump^mis , ccri
tum eft. Nad:i funius aliquandp M^Scriptum quoddam^-
rabicum> antiquitate maxini^ conrpicuum, ( quippe cha-
raflere vald^ obfolet6 , quem nbn mald Cuficum augiua-
mur, exaratum eft,) cujus autorem iisdctti hisce erroribus
pfimum a4didlum fuific, vel indc npbis pcf fvadertiusiqubd
fub calcem Libri , folitis apOd Arabes prccandi for.mulis r«-
ferti , (chema annedat > cultum planet^runtSaba^is^ ufitatum
exhibens> cujus fumma huc redic: fol&banc Sabxi qtternii'
Kj. '-■■■■ \
betdi^mjti (eptem parte^ dividerei quafes& fipdiettum A-
^gttbamnt > icilicet j0 ^^B 0^y ^i^ ^
j*>Mi -jAap, ^yM,!)iJ>o (^^ adpcllatas. ^ Itaqtie frm^dkA
(eptitnanf adorabanty^to
Vencpem' j/>Vj^^wr>^V/rwM^rcuri
fiatim A Meriaie SatVirmmy tew/^ore reit^uo^^ j>9^yj;(UA»^
Jovem ; r^^m Martcm. Jam ver6 j^f«»</^^/ff itidtiuml
LU^A faciebant> cjuatn ftatis temporibus fequebahturSa-
turhus, Jiipiter , Mars , SoH Veniisy Mcrcurlpi. ixcteriiJt
VENUSr7^i#?il SAT^ primas tehebat. Atque
h6c mod6 honibluhi fimaquaquc (eptimanl i ^(ed/& qu^vis
die, pmnibus cultum deturcfunt planetis Sabaei^ ordihc, ut
vidi^us,quotidie nonnihil immutat6. Cbnfer cum hiftc
^uac habet BOTTlN(jJoir,cU,p.26y. ^cf^. XJux cum ita fint,
facild cu^vif licebit colligere> undc hata fi^ Judacorum bpi-
Hio V quam fupri receriruimus, Abramhm Aftrpnpmiac fuiC»
fededitum. Neque ehim de antiquitate huiui religionis
crrpneaB , neque de duratibne ejusdern ad fextum usquo
pb|l; natum Chriftiim fcculum^, Muharttmc^ism6^am longd
iat^quc ih orbcrti dominante', dubitare nosmct finunt Uu
ftoriarummonumehta, id quod jahicitatus WarrJW^£/?£/^
accuratj mbhftrat. ^
j^ahturn igitur furami Kuminis deprehendlmus mi-
fcricordiam ac boniitatem , quae Abramum i..tahtis tcncbris
educerc, cifm co fdedus inirQ, ex infideli fidclcm , im6 pa-
treni omnium fidelium , facerc, eidem & femini ejus , pcrqj
^lud omni feaiini ^benedicere | dignata eft ] 6 gratiam im-
F 2 mcniam
jwcnlatn^terauinc^ (icpradicahdam i. Vid» t>.titSBM
fiuB»0mpGe^Ii^^ ^&tc^yrpiamj ;
>4«^adM)fcnan. ut h^^
fetUAmy ^(par; ^^?5^ Jf;'^0^ hibmerjetur^ qupd Praetct
Iridigitct^ei^tudartcfn^ Sic BJ^nf^^^t^h^ T0mnf^
«•^^ TwgSO' m^wjpi^ Slc* Bjf JHIf. -icv
«««t tXSTiXS^ mffroi ipj^tutUr % e^
ccrt& i&i^t KjclHas; &c & aliijS!;tolbcK^j^urim -ErgO' ^W^i
€erikcef^u^i(ith(ff^f^kx:^\^ J^an?^,)U|i«erbai ^5^&&tiatbu^
te exUr: GiydKotiM^ flTiK "vy^^' X^snt^
Jio-^T rfoip!^; ha^iji^ rissjic ts^ nn^rriw oiips^^ rm. .
: I J^3Si ipN;"~^? HN! ff 1^© pN^W' mHemterfAm qUAnut
Tfieiesy Jtloctr^ uH er^erfUf/e^fM0otfem^^vef^ meri'-
iiiem% ff 'perfks- csrientifmf Gtliierpfsmarefterf
nam tihifomnem terf4m cW^Mxr, proutiprc Iq^uitur Dcusv
0emXiL /i 7; iT//; 14, ijr* XVn.t^ Had^m h3pc terra poflimo^
i£uix)^^)r0 pronotittitur^ Caf, XZV^f,$tS^Jmb^^Ca^iXKU^.
'■ - ■ . ^ . .■ • ■'- , . ^$* .
ijl, $d qqetn poftrenmmjacun^ Jiadaei mirj meptiunl^ y^
quentia r m fvdjp "^m ^H^p^fM(^jm tw^m^ki ^iat
j(!/' fii*p)i jwt iftirer 3<ii:!>^ ja<ft)fefe^ fiane s^-
gefage;/ Di^ ®i& / mmWf^K^Wf^^^
geben^ -^Kiftiitt timeaEtis Le<^pr^s S tilqf^ 5i^
ad rero redimusii • Adduniur: |to tcrftririi terttfe hGjusprow
,miflSc>: ■:■■"■. '-,,::'.■'- :•■■■,-: ■-.■■ •;;--.v--"'-v/":- •-.■-.••,. ^ ■-.
lC3iSH5^ "1113! fiftlte
JcMia^hl refddit ? tnliJO^t^^^^^ ^^ii^Mgjfti^ ~iixi vctS
Nilusi ^d iticiitcnt Verf • Arak & RabE- sidGt^l/icit^ iderri^
lir iJunt |'Rli^!Xi>^ti' ycird^ fe<mridite tutferi: alior^
lenfKiiii caimf pli^^X^ ndfuiwus^ jian£dis;i|^iriBi^s C^lieriiiEn^'
Emphafib (jijfafridii^ imptdrtarcl \fidieturj! qjilp^ n"Jtf II^^
7>iw^ Eup6ratis i^nomitittii^^ hsnxrt- '^ii^'
Nam flbvius^ illc' JPtodi&cuS> qiii f^^ lcgitto r*1[N3iN'^
BMy>^5 iffquaiusr^tapi^iiip^^i^ q^atoarafe^^
liortum pefriti«abat,7 Gjfiepit iifJ S plurimis pro^^i^^^
venditatur ,r ita' ut quartus fluviui'i^^
tiOy pe^.Syrvecdtf\;hen ;totias> pfo pirte r^^lSJ EuphrMUsiy,
catur.; Vid Ll^GHrCfit; Sacr^
Annota^.iwXjenef, ll,iferf^ic^,pQLt^^^ p0"^dnfeihus; hisG<^
terrae ^ncfe cpnC ^»/. /i 7.^,\^i^^^ XK 4y 4J^
9^^epiy:^M;^ ".:• " ■;-. ^ ; . '> '':'--..;^:
,- /
>■■ '. '; .■■■-•■
^ , ■ ■ ■ ■•■ " . 'J .
^^;/K.:. >■;■:■ -■■-';■•■::•■ m-\ ■■■■&:;: -xivv- • :^ ■•■■ -■■".^, •:■.■:.- ^ ; - ;■. •■
CJordhidU ttunc yitem (ubeat idem hic: lo^us tio-^
iil l^^r/T J<?>i eundem transMit^ lit patwtvqub^^ plu-
ra 6 SaciVCodice, pfrr (bli^am Txbi iwj^^^aW ; nugis at-
quc figmentis (uisf^prrujjta tame infcruerit.
' ■'■■'■•■' '■V'" 'V '^■.■■■'■' =■ ^ ••■■';•'■, ,^.i^;; .■ ^^ ■ :' '■ ,,:.■-" .■■'■:■■■■ ■■^•^■■■■f; :'^.
f--^-^"^ftr^==^ t*)f "j*-Xcf^ Vi-XW i^— r-X^-jU
©^ c^ dktm4br)nhamj: Dominty oftepde mihi, qmpibdQ
vivificesmortUcsi dixii : Annph credit ^- dixiti {Jiirahafn^.
m^im^ (^crtd^) (hd tAmtn Mt MqukstAt cor meum{^boc^
\fignttm^xpeto)i Dixi4 CDeus) : accjpe erg^ quAtuorex ^r
ifiilUSy^ - fiJ* divide eas tibi , deind^ i colloca fuper omms mon^
tesdepArtiiusdiJp&PSy deindyv^cAeAs^ venient ad iece^
kritesf^M f Scito ergi :, eiU9d^ i)E US fit potens^ fapiens!
Vides Muhammedem ftir(?ora qaaefiviflfe in margaritis ,
& hidbrias falbras in ine^ifnmas fkbulas trahsform3&.
E^ tantum Se^ioni huic Exegetjcac inferere nobis vi-
futh fuit, und^ de Emphafibusac fignificationibus vocum-»
pariter & phrafiuii}; (ads Jam con(br6 putamus.. Succedat
■ ilaque :'■ " --'- ' z
S£CTIO
\
' • ■ ' v'Vv' ■ ■'*'"■ /■;■■■"'/ ^ 7 '■ .'' :_.":/ . ' , '■ ■ .. ■ ■ .
0eant Hcbfgei prGphetam>^53ji (^quod Syriaicd
|i /^.-i /Afak/^jJ^ hatmoiiicum cft>) olvm ali6
nomin^ nNt^^H /. SAmilX* p. & nnh z.PMrALXIX.a^
^ vifibhibiis DiVinisj didumi N6n uh6 autem m6d6^ N^^Da
in Saqris literis fumitur , quamvisJi. ^f-S^iSr fiiyil^ ad Exed,
t-D^N-^a^ri '^'^iay ^N lilD nSs noneffi dtcendum i^^CJJ , »//?
r«^ Deus arcana fua relfelAtJenils iiaenitnbaberi (^^ptos*
Uhj) quoniam reyelavit arcanum fuum fervis fuis Prophe-
tis. fJahi nbn folumi/^r^y^r/V-eum i cui divinitus futura 'Irc- .
yelantur,'adeoque futuroruihprachuhciutn^ praeconetiij,
iignificat : fed & improprih Prophetarum intefpretern i eo-
> f umque relationis explicatorem tiotat , , qu6 fenfu ^iarau
pf apheta Wplis-, Exch, VlL verfh cott. cum IF, verf. lo, i^
li, 'fianures in,templo ^top^ittx ,u Paral XXK Siomnes
Cancniei Scrtpi^res V,% i Ghrifto ^«(p^ioj^ Luc, XxiF', 27.
adpellantuf. ; Plura yide^in A//?^??. DN. D. BSCHyi, Annof;
ad Comp, JJuU* Loch qu^t §.7. miLSEM.Comm, injerem.
prmijf-mif . de)propJbet$a in genere ; \ BUXTORF, hianti£l
dd liif.dsripag.^i2:^/eqq.,^^ 0iffldeProp^^
5.7IA TERS, Aiffnot[.inGcn.XS^jfj:fii : ^ i
/
^o V!er6 respmnis clarior.!eyadal:j requifita & hotas
jj^»d?inft ferophetae jroprie taSis^ ex iipfa Scripturac &;Hc-
ibraepruco ipenite ,^ jdabijrius , fjinulquc an de Abramo , qui
^«!?.XX. 7. ^refefe ;n*C33 audity fimite quid adferere nbbis
Jiceat, difpkieiiius. - , '
^ PrW re<qu5rc1>atur ^ ut eflet idoncus iad recipiendam-^
iwbphetjarhji zdeoqut cy^ <^\^yotXjf C^/-^ X^SSr^
W«« AturpHudint 4tque tnfdmia exp^olirAiihnisyiJf^ ^i
iiis cnrporis : perfe&iu inimni </<r^^<?r4^/i, ex deicripri
he: yctcrurii Arabum , tcfte fiOTtmQ^.HifhOiriefitJo^
ny np^o^ >on^ f*in ^^is^wn^oh ■nit'^ ''^! "^^Jna
**1N0 »»» Ww cAditprpphetid nifi in fapicntem ^ excefien*
tem fdfienti^yprslifAlentmjt^^^ ^item hon d^»
mindiur> reimHn4an£ConcUpiJcinti4yfed^ tftitfemper rAtisHe ,
fiiperst 4ppetitum^ ae prddftm eftinteltfSiu amployi;>Meque
0rdin4to^^ccmeM4MBaAi,ift^l^ Tjpv C^/VA §. 7:
yjdcant Muhammedarii cxind^^ quo-antefignanum fuum
rcferant, qtii fc ipfurn , Cor. Snr. FlLnjerf /f 7. alihiqutj^
^^yc^t ^jjJf prophetam idiotamy qui nec legerc ncc fcrir
bcre noyitj, nomJnaVcrit. Gaitcrum re(Sl^ Rabbirii iftis rc-
quifttis iitftrudum SpiriciJ San(^6 rcplctum autumaht-, ut
videre cft in il^^itfiTi^^r^*/* ti»^/ww. Cumquc cjusmodi
jKttteiyf ex Oco nty'li||[]^e'Apo^
& Abrainuin i Dea i^^lpbi^ertuai t% niediante (cilicec
■■ ■ .■' ■/ ,':" .•:..~£i ■ ' ' -■" . ■
■•■■'■■ -.:.rr^-^^-,J- ■^" '■:.■•• ■■^»- -,
. (A9) ^
vpcatipnc!, GeJ!r*XII.i. & vivificatione .e[us, qtii antc4 ttlP^-
tuus erat, qu6 fenfu Appftoli vef ba Rtf«. /r. /7. accipienda
videntur. ^aciunt huc quac habehturjift iC-i^r^) ^TinD P«^f.
II, §. xir. EdffBuxf, tsan^jnK pnyiTi >D hN^^n t<i^nv
l^^^nn n^JiOn dS nonne ^habamo ^uoqut , cum ^ tir^^
/uA irAnsUtusfmt , pro^trh omnU cefferuni , if aptus tum
fiBus efi ,cui adksireret res divhfa] (Bfuique effit cor pecuUt
itiim t -^^t paul6; pqft, §. iTA p2^>^ On-^ii^^ pDJ N^^V
ut adbAreret reVdhtnsL^ (f ut foedus cum ipfo pangerh
(ptus) , ?tjfi ppfieaquamfuit in bac ttrra , in Oivina itia^
fiaiionejinterfegmenta,^ \_ .
51?<r»W<J/ut quis Prophcta in fenfu proprio dici pofllet,
nccelTe erat eidem nN^lD^n propbetiam djvinitus fuifte pb-'
latam, ^\VQ\t^\^X^pervifionem,iyh fivc;
-qu6cCinque mpd6ali6, dc quibus iSV^v /. §♦ ///• (^ VII*
dixiihus, quando^ C4^. xr* noftro probavimus, Deum al-
4ocutum fuilfe Abramum r-lNlD3n nSl^^m nirtDD j>f r l>i-
fipHem & fimniumpropbeticumy cm^, 1*oSq 1*3 *, im6r, li
textumnoftrum penitiiWinfpiciamus, dbceniur inibi, Peuth
ei(iem fingulari plan^mpBo futura revelafte y quod Tbefis
,>^iL obfirmabit. Praetfcre^ verba Chrifti J^^ IIX. f6. hauid
bbiciir^ innuunt^ Abramum in ipiritu Prophetico vidifio
quoqiie vifiones de Melfia , ejus incarnationc , paftiono >
morte & r^furredione ,' non fecus ac Efalas , Zacharias , &
alii Prophct^. Nequc incongrua eft fenteniia AVGVSTWif
iaxacontr. C^ax,ijh,\\\.e4p,2^^ \x\ hsc crumpit vcrba:
Sed cum dixerit, Cbrifius^ Abraham concupitit yiderc diem
G roeiwn^
V
;s^'(*«^
~)-
meum , & vidit , & p^t%i^^jjur%0Hd^
ptmus impjucbrtflpi (iii^trAi itjenttirur^Mn-earnei qmd
iyt§ XI4X. t^y
71pr>/^ jfpleliant^r6|&e^ feu viliones ^
M bbl^tis yel dc|cril)^ [urii ftc<;re^H^ifcff.JIl j.
coi^cum ^kx;X.. «p. jffri?»^^ XXXiy^i;. viel easdem patitiei'
ktque vahcim^ proconcione quafi|)6pufa
abundeaninesteftantur N^3J propti^ fiW
vendicarunt olini.' V\A. FR^HZ\ih.cit, %XXtir^/e^f, Et
^oftrurn quoqueiaHpiIi« (uk afi^
latis fuifle cpncionaturn y nullum e(t dubiurn. Ipfe enim
Deus^'(?^i£:.^/i::/7; '"ait-r ^3N' "nyJN .can^DNO ^js^noDor^
tWy num CelMd-Mr^bamiim qm aiiurtis /um t Scjn^f.iff^
{ubijungi t raitioneiW : ^^-^^-H^i-^ Hi^ niS'* "1«jn fvih rnyT '^3^
^manoy>iekmyquodpy£cepturuf fijt fiiiis juis,t^c\ Qu oiics
igvitur de; eo-legini^s; q^od O^D^
t\^T\yddiJicai>e^^^
non de nuidop (acrificio & invoGatione ndminis; Divinivimelli^
gamus, IfeiJitaipierpreternur oppttet^ eutn^
precibus Deovex verav fidevprb infignrnaifericofdia'^^^
te;^ gratias egilTe^ ac erga ftj6s,> ariosquei irtrerquos tum coni-
morabatur V de Deo vero , de ereatibne univerfi^, de lapru,i
de reftadratione geneiis humani perf^meriCpromiTTum , de
ipfa femine benedi^ftp incarnatKjoy paflErby &c., de fcbpb»
& fihc item' facrificiorum i & id gfeusvaHis; , qiiae ^x re ye*
hxxQtxt Pivina noverat « difreruine^ monuKTe & cohGibna*
;^ ■ -•' ■ ttttni'
tum foiflt ' Conf- da hac fignificatiohe vierbi Wp ^XL^
5. VidJ m^MNlT,MEiafM^^^
kf, ciu §.L.x^ Coxf.
BES££Mi^,Ecrie/:M^
Su£USi;ivt^4p4iirumn^
iendas Sa^3xoiiy \{ii^ Oei CUltU JatlLf
permutarat» fusi^ dciTionftrarc Jaborat , eeu patet ex //07t
TtNG% HiJi,Qr, l,c,p» 2sp, qUae pmnia di^um Keflaeiini 6 Ja«
daeofum monumchtis haufifle, ver^ fequentibps judicare li-
tebittr k4M$4HdeJdoli^ap;i4^\[L dc Abramo tradtans,
^dit inter aiia : bTO-^1p3 Nnphv lioyh ^*^nr\r\\ prh N3fV\
^vih ^y^vp, Bvn ^Dpov t^^nipi*^
tiique j^onfiflenSf CQspit pMm^ Q^
unfief^ere» fuontjido effet iinui ihtim mundi Bem colendu^t
Ibatque pr£dicans\ (5^ pfipulum eongregans , de urie ad ur"
^enty (f drregno in regnum ydonec attigitttrr4m Canaattm
fradicabat autem,fieut diciiur.' ^Gen^XXlssO & ihvoca-
vit ibiAbram in tiominc Dbmini I^d mundi/ (^
4 veritate nOn multum abludere ^6 P/7 CT. /y, y?^^, coirigi-
mus. Vidr plura; apud HOtTlNG. Smegm^ Orient, iMr, I.
Cap.Vl\i,p, 2p4, feq^i
j^4r/i tandem pars quoquc funilionis PropfieticaB
erat , preces fundere pro perituris , prout conftat dc Mofc,
£jr<7V. XXXII. ir. 30. }i. Samuele V i^Sam. XI 1. 19. lo, ieremia,
prem,Xiy. Tf, 7, n, & aliis. Und^ Arabes vetercs in de-
- Gi (criptti-
^'
J Jcnptibnc iPropHeta j cpp^ inte^ mentiohem fecimua, ad-
qjilam- inl^iitidim^ prp.^b4bmitis intercedat^ dfiitfj^
,.'-'; '.
*v.
^ CC^iciiinita (cfcftabea
^».XX;7, quam proferttum^^
E/o6^ij£Ul»c,iiji» dibnptare rcilieet ibi hanc yocem verum
{fjhicerum: d9$prems tiim TREMELLIUS , qui adjeaSt
glpfsl; ita interprei-atur : mihiddeQ chdrUsefii^iiiemfie^^
dcs 9 f^c dffendes , ffr^ma PropkeiMeftiHxoyemfkat^ f^ '^
trintsB^m effi^ ac proinde cA reftitutA ^c^uiifcet y cuj^s.
(enteritide pars ppfteriof eandem imperfei^am Propjletside- '
|^nptipnem>quatn i^4^^/ dedity exhibet , ben^ judicatijce
jakCKS^^:^Hnot4tlH^^
•l^w iRid^uIa quoqtie JHP^ORllHift (entcntiai T^>n3?
IfAtic^iniikr ProphetMf^ pefendiffejixt^ idem
RaSchl zd GeneJ^ XXI. iz. : adnptafl[& nbn erubuitr r No^
bis )am ratis abundeque^habemiis perfuafum , jure ac tneri«
t6 fandiinmum Pittriarchanl dici polTe N^^iisa y Prophetam
ftridl^ & propri^ talem> ini6 dignum eflTe , qui ad mentem
KESSMm yit. P4(r. IftV^^f ^ fater Pf^ibetkrm ^.
cpcUetur.' - ' -'■■ '\'''-.':.t -^'' :■:.-'''
../
c .,
fnjalid jn ufitm Sacr ■
■^-
<^uamvis jam § IV. iy^ifl^./^<f<r^ iionnihil hac gc re mo-
iivierimus, ea tamen cura^ius pauI6 examinanda nobis erity
cum-praEtcr alia" & Tiunc locum maxim^ ^rg^^nt PONTI-
FH31I 9 atque facr ificium , ;& pcr cpnfcc|uens MiCfam^ ex co
probare allaBorenti '■ ^ / ^ ^
SacrifiGaffc crg6rlu(?u DivihA Ai>]ramum> fimulquo
MiGramjpracfigurafle^Cont^dit prae aliis MANSlUS,\B^i^/rtf/^.
%Jiior4t, TKlV; \yifc.^Vin.7:8. 7>/XLnX. ZXIi; w. i. TK'
LIV. P. Vln.h iHuie fuflfragantur BdNFRERlUS, C^^
ii LAPIDE > GERUNDENSIS^ aliique, quorum niiientcm vi-
dc m Pt)USjifj^ Crif^^^^ Et Canon mifTae habetryis^)'^
fukprppifUyu^fu refiiefrc Jignerisyb X)tu%, ^^^m^^
Haierei ftcut munefA Aiel , Akrdht & Metcbifideci^ Vi-
dentuf opinioni illt tres pbtiflimto fay crc rationes , quas ^
paflim apud Atitof es j^m aUegatQs infperfas licet cbhfpicere.
1.) nientio fit exprelTa ahimaliumib faeriiilciis ufitatorunij 5
2.) vox tpb^^D, quod rbni /r/;^//f^wnotat, haudobfcur^
indicjEkt, :Abramu(n: vei attulinie hsec animalia triplici dccau-
fa, «i^ in ufum fqederi? , /3, in ufuth facrificii , y, in (ymbo-
lum terum futuf arnm 3 vel repraEfehtaffe iisdem tria genC-
ra facrificiprum, holocauftum ncmpe, oblationem-pro pee-
cato, &: facrificium pacificorum 5/5.) accidit hic divifip.ani-
maliiim, ignis quoquc partes iftas diffedlas transiit, &; quod
prbbabile cft, corabuffic Verum refpondemus ad 1.^ con..
: ■", ■ ^ :' . G j ' %i
»'*^--'
\
•. •/
»
*
■^ ■ ■ . ■ , . , . . ■-■-■. ._
-, flcedendp tjuidfism^ iiotfiiniari hJc ^ adhW
beti foUtiv vii. (^ r^^ -^
«xindetame^
jEuVfife. 013^ muita
ih Sicripicura xjpcurrun^loc^/ iiBi tn^ ihjicitpr ejustnodi
. anihwliuai, licet hon fijcrM^ & j
' yer^um fip4^;in (acris^^ ^utn de^ JrnW^h
luc ol^tionenHhvolvit > Mminith<Mm«dia ifti lih facn
iufiim (uifle addui£ifa; "ft^ bblationes ^ (^iifida tj&iiiiS dit
iferunt : iftae Ipontl dahantur Deo, Sacerdotibus^& teyitis^
qujOjns ifrliege heci^
tis lcgibus :prae(ctif^ f r^uit ? f eu L?#r. I, j^^'^ ^clarcf* 2.)
, pier soh^tpp cjgij^indiiatum Voteedt E)^
(deliirqusy utidd^ipoiite cprructij: liae cohjcdiuraei jij hJc
quideth fit> divifio anithalium , feirioh quaUs^irca iacrifi;^
ipa requircbatur , }jivih I. y?^$v qu^Iis tanfcum circa fbe-
4era iricunda «rat ulitata i prbut ^ § X, Si^,^rdc^^ cpriftat^
^c: furnum fuihanieth:& fliammam igriis nbnacccndifle di-
viiiones jllas > 1^ hanc trahsiiflc nio^ ufidSJcit^^
(entiuntV q«i eias cpmpi^ruifle ,■ ad afHi<Stibhcm '^S^rencsipai
tionem ;pro|)icmodum pbfterorum AbranuTdchotaridanLi ,
'•augurantut.;; :::'-;v: ■;.■■■■■ /^ \. :./:- r • v V ■■:
j\rgumcntamiir itaquci Uiicup^ue non Adfmt /4^
crtficit rtqmfita , iHi ^ mUum efi fAcrificiutnj d, blc non
• sdfuntfacrificiirequifita\B.iAd^ per fe patet, cum(a-v
criiicium i requiticis dcrcribatur & cx iisdem fpgnoscatur.
Minorem probamus non foliiin S jariii aht^ didis, (cd &
porro adjicimus > hic abcfiTc altare, utppte rcquifitum qup^«
idam facriflcii primarium. Quoties eriim 4e Abramo legi«
■ ■ ' ' ' " . ••tur
^^
c'^:
7
V.
^ ','--':,■ ■\;c/.':€^^/yp.®^^^ ■■--'■/'■■■■ :'^.
tarreum cxtruxiife J^CfXo^ St^^^ futaiiidusj;
quati^ auteinr Spiritus^ S. ^ltaris iiwrnti^^ praEtjBriitjtune:
nuuuiT^quoqu^ adfuiflfe^^ :
J Mifla rgituf &• KihC; laba^^^
eente JLUTBMOfAr^^^^ ^/,v.)in tnefl-
t!0^ riiAOcaiftvK VcrW Sf^0M^yii»iUfi^
Conc\tTndent.tJ^VL^p,J In.congregationey inquit v^^e,
24:jM^prandi0ihakit4^:^^
tbeotogmt >i^ /i<r>*/(p»<a^^-4//tfl'««w ^heo^ogorUm f^rmamenia^
fe cofnpatafi pr'4f^^
jtn ^fff^ -fii facrificiumy Patresemmomnesid apertis ^erbif
gxprgsfijfet(^cJdcirco iUMdpro certo concitidendHmydoHrinam
eam 4potiolicam efft tradit^^^ vis copiofafati^ ae\
potehs efi ad coi^endos fidei Articuios^ ficHt Sjnodus b^c
Aprincipiff ddcuit^ Verum autern bocfbiidumcfit^Argmien*:
iumdebititari ab bis/y quiMreafi^^^ JSacraScri*
piitraid^iicerefru/ira^em^ ntesquanf ibi repe*
riturfat^ue adverfariis, veritaiis ca/unini^^^ioia^daanfam^
prabensibits y dutnvtdeniy eos airep£ i^xa ac infiabtiiinadi»
ficare^ Bis pramifps:^ ad ioca i V. ac NiTefiamen(okibeO'\
loges ad^itBa figiUatim examinanda pergensye ntfOo horuni '
facrifiaifenftsnf^dejpromippffeoftenditr Iie^Patefculi^miC-
,i*'cftl^- ■-••■;■/■.- -:..;.-■;-:•-■..
"IFiiEsis
-'>^.
/*■./
,/ ■■■'■:....■.'■■■,, ^. ^ ; ^^ '<:■ _ ■ ■■'■■■.•.■.. .^ .
m ^attulii: stnitn^tia ifta /. in u/umfas-
Pc ritti pangendi foedera, Chaldsis^ariter & Hc*
briis ufitatQ j fatis §. Jr. ifeiSF. p^^, df^um. Dirpieicndum
ia praEJfenn,obn^ ^ift^ '^«'d^ fe^
inuna fuerit peradiini. ■ Qu6 vprd de: natura ac iridole^ejus
c6 melius conftet , caufas |>raccipuas brdine ' con^dercniusj,-
liccefle cft* : Gs^ifai^ pri<
niariam flin'^ > fecurirdariani CZi^iaN. Mi^^H^^ I^^^
nus illevac (Bmrous Deus y qut hon^ine rwmqriali X\x6 Hojl r
JT^^i^ meram elTentia^ip denotante, fibi foii proprio, adeo-
^iie creaturis prorfus incommutiicabilir-^-^i^/A^i'^ & hic
hominari yoluit > -qu|ppe}qui^ft jritAtfj^j^^T^^^ '^&lfiff di^fiv
irno ,-in i^uo nihil eft, quqdNnbn fit ipfe pcusi j^tfcj^^Jt
^^ J^f &':^^"^^
principium ^ fims ^prmm^ uUimus \ inmejfus , quipurus
tfi di ontm cdrrtipteia inJanBitatefu^ , M '^niBc ^(^uicqu4m '
efi fifnileY^i Arabes intcr alia ioqui amant. IndigitatTnri'*
tdtatn S.S. Tririitatcm ,~Patreni , qui filium ab aeterno gc-
iiuit, /*///. 7. Filiun^, qui cft ippnk T^r^Domnmyju* 4
fiitid nofira i~Jef» XXllh ^. Spiritum Tanclum, qui per Mo-
fen & Prophctas l^utus t^y Sxoti.IF. m. i.S^ne, Xlll^i,
'■■■ :,'^-- : ■, ■Qua;'
- ■'/
^^ Trinitas (anaiffima iS^ nim l4^K mn^
Pmimks Ipeta poftery PeM ufmeft^Dev^^^ /Z -it. qtii p^rc^
gjjnativjuflm Abranaum ;, ^».i^ t?V^ft^ ^rpindd^ r^in^
metuenduffrexmdgHusfu^^ mnem terrkm , Pf.XLKIL
i^/fiiwi? , homin? rhortali i creator cum creatura j_ tiSiin
S^^Si^^^^ /<fr# cum c^^
fulkiis J^ fintsefl, Qen*^ XliXr 2$* ri, O bonc Deiis!
la^psri ^JD^lSa^^W^]^^^^ qmdefthO'
mo qufidrecordei^^^^^
hMas ejui l Pf llX.f^ 0^^<Aa»S^«f /«» infignem >«ternisr
(que ii»^&s (Gclcb^ ^ ' ^^
i^-f^jf folet,^^ j^ pangendis, iit
adfin j lO matuii vt»luntatum confpiratia & unio^j 2. ) rnu-
jua partium coiiimbda V nQft^ Jatn vcfo
foedef a Dei cum bomiriibus fepus eflfe cpmpa.rata 5 E. noa
d^i fjofle fbedera. if^<negando c^ -AliaLcnim
eft ratio habenda foedei*um iri ^M\x fpecUli j ^ qpae hpmines
inyiccm ineuritji alia iri feriru ^^^f/^/^w^, quando Dciis
cum hominibus ea^rigit, vi^.Se^, pr£c, §. /-T. ; Dfe illis ul-
tr.6 concedimus, quod pb)icitrir nobis: dc his riegatiram
amp]e(^[murv Etenirii foedera Pei cum honiinibus plani^
pcculiare quiddarii in, eo habcnt, i.^ quod infinuatio feu
inyitatio, k partcDci, acceptationem & confenfum homi-
num , Ipng^ praecedat', ac. firma pcrfiftat , donee haec iftatn
irifequatur , adcQquc tunc det^um rinutvius voluritatum con«
fenfus acccdatv lOquod maxima incer exhibita 4 Peo ^ &,
prseftita ajb horiiinibus V deprehendatur diverfitas. o Placet
cnim pivinif bonits^ ac.mi^^^ hp*
• - H , minibus
. -^
■;-' . ':■.-.■■. ,/.. ; ■ '. ,■ } ■ : ■: ■- ■ ■ ,. ■- ■ ■ ■• N ■
■1"
I
tmtiibiis^Mgerei uldiii^
creaturas^ Kdundet>/m6d6 ben^nuatis^^oriSk/fiW
■■- '^ ■■■ .'■ ; '■'■ ''''-'' ' .'■;'". ■■ ''■^' /'■'•'- ■'':■. '' \-:' .': ' '•'';"'- ' ^ "■^y--'^'' :
.' ; ' ;■ ■■ ■' '■X ' ■; ■^.: •■->
Foederls Ctwft fim^ funt ^. )^^t^^
iS J pbfteris Abf atni& omnibus ^e^^
ialis ikitutk^Sah^
Tripiex hic ponitur ^v&i^ iC)4hfQlHtl ultimm ^)
uUimtts ficundum quidj yjri»termedties, ^
¥\v\\%abfituti u/timus e^ gioria 0ei ejusque gratraeS:
inifcrtcordiar, Bph.l 3,6,14, IL 4,7^, Cx^i^: Rom.JX.4.f.
u. 2). XI. if, XK 6^/*p»^io. A Cor, I, jo.jt^ 2, Cor.^I,tp,29^
ilTiefflJl. 11, ' '■. ' ■■■ ;- ' : -^^ ■;•■•:; ^ , ■• '"^■^ ;
f Finis »/^fw«xyfr»«<i/»w^«/Ve^
'omiiibus gentibus promijTabenediidtio. pcusenimnon mo-
do:^ fcmini feu pofteris Abrami , fed, etiam per remen bene-
didum, ex profapia ieorum nascendum * Mefliam fcilicet,
omnibus gentibus benec|icer6 promifit: , Geni Xll s» XllX.
tg^XXlLji, XXri, 4, Rom,Xv, p, ic^ it, 12. GAt. Iji. £^
y, 16. .V'.. '■;.-',•■- ■ ' ■ ::- ■ '^ ::)'''...:■■ ■.'■'"). ^^ \.
Finis tartdem int&meditti^ foederis univernilis futu-
li^ue Salvatdris nbtiuas conrervatioac prppaga^
:'■■■■■■■:■'■, . . ■- dus
..;.. r
/■'
' •"
di^ unirer&Ierjntelle^
fumnw illi rerutirftatQn^ ciim^niverfa genc^
re humand in protbplaffisjinter^ fiin-
cire vifbm iuit^ cuius defcriptionem qqi volet, adeat Au-
tores mj^afip^§, IJr^SeB.fr^^amoi Id iplum itaquefe-
dus^ ne traiau terhptfris mentibus;atqiie animis hominurti
cxcideret , Deus Abrdnium JJibi elegit Nebim^ IX. 7; /. iqudi
fdedere partKuIki cum eo injtd , oblivioni iHi Ca^rerer, ^u
mulque r^^nan '^i^bo^^^
ieft,futuri Meffiae , notitiam propagarct , imd nataies ejus ad
, certam ftirpemalligaretvUtomnes homines-poflent co^no-
fcere, eum certo ex illa aliquando prbventurum. Hacc&
cauCa fuitj^ur deiticeps idem foedus conBrmarit Deus cum
^l(aac6> Gf »;XVn;2i.3CXy^i.y^ 2,4. kcobo, G?». XXIIX;
I2.y%5^ XXXV. 9. j^yj^^^^ Conf Exod,W.4,
& hpmm poftcris, ( fiequeftro Mdfe , ) ^.v*?^. III. fegq. Da-
vidc, /yr LXXXPC. coS,ciim ^, iSVaw. VII. g. /^f f . & aliis.
DuraM^it igitur hoc fGedus ad SalVatoris prothisfi adventurn^
usque, qui prbmil&n benedii^ioncm omhibus attulit> Eir.
VHi, <^ y%. jM. Hi. /^ W IV. -j^.i. '. J^-6' ir. ^. confi
/)/V/i.' n ad Chriftij:antumtempiora hoc foedus dttra«
vit , fcquitur quod hovum illud^ cu}us JSrr^Mr. XXXI. ^uEir.
VlII. 8. /^f^. fit mentio, plan^ aliud (it &,diverftim^acpr6»
ind^ homines N. Teftarnenti ali6 faIventurmod6,ach6mi-
nes in V. Teftatnento, qux SOCINIANORUM & REMON-
STRANJIUM fententia eft. Ad quam obiedlionem ut de-
center refpondere queamus, breviter^oftendendum n6bi&
incumbit^ foc4us hoc diver&nodd pofle accipi» £ft enim
;-w ;- ■.\'-' ' ■ . H z - ' Gjn
U;)V
s-
W p^ite: vcl &(fAy^/r Af cpmmunef f q^%niis Qmnibus^
Ajjranirpoftiens jl h/^/ pmnilB^is g^ i bjcn^dt^ipnenlj
ic (alutcrn ih (eiTun ben<^i<-to pro^itticj veiy?^
nationale V quatenus fei^ illu4 priundutn i ppfterjs Abf i*
mi propri^ iie dif^rk innutty iiijq^^
pplTesfionehV lciiicct terr« ian^aEV iudicaCi lft6^ pi^^^
dd (pcd:atuni> itnmutabiie ac^a^^
d 6 confide^atum;V pmhiild renipore.adventus Meffi in car-
nem niutathm fuit , adebque ta^^^^^
noh ver6 eflentJaUa^^ vGum ertimvi^
pulp Ifraelitico, ixpttCret DeusVp^«fe^^^
verfas leges^>: cefemdnias &(acri6ciaeiaddidi^
umb^am ac typuni itituri Mc(fi« gerebant>(j4/llk^^
p^lER^. Nof, a^Geiii^XVlUj, ScCoftfi^
SeB pK citatos. ItQm M^SII SummrTbeoL PoUm, Differt,
prAiim^i^y. ': ■ -■. .^-V;-- ^■" :'•_;.■, - ,;•
l«y?4«/ JtiDiCI : Mus^ hoc expreis^ ijf»^^X^^
tsahix? C^^li^^ vocatur , ergd ^«ternutiii,.
j& quatenus hatiohale (eu (eculare eftVdurabit. R<i^. G^W
potiltimum dua nPtat,. i,) dternitatefn , prihcipi6.& finc>
carehtem i ut^;r^ XV. ig. dQfeiyV^^Sp^ T^^^Tf^Pommus
regiiaBh in aterhumy (icx^MieLV. i. alibique; 1*) longumJ
tekporiffpatiumyV^Jer,^:^
Yoiittidines (f del^affatioHes atern£ dicuntur , quae T?^»;^ /V
per iTt3yi' CZS^yaitJ pptuaginta annorum fpatiiim? expli»
cantur^ Confl iJxfl^;^ XXI. 6^bevt, XV. vf, Jei^^Vi, lo. pf^
LXXXIX. 2 . Locus igitur i Judapis allegatus. ita explicanduf
eft X ^ ereici fiedm nieum' (^c, infoe^us longo tempar^
(ad Me^ae; yxvs^t^ ^ii^exm^ ^nten:
■'" ;v'^' ■ ■ '.. ■ ■" ..•■•tiani^ ■
. ■ y •
■ *•
^«^k-y^»», rtonaeternam^ P^
terra Ganaan jam dhi excideris ^ vid^^
N46rremusjra|>dcm concr^^^
crtficia y,T/(utpme'fe
xienuaid irvfinuacerDeusOtypos j6^^ . .
iridrtis^ .^ottescunque tnxmbahm '
dm vel paBum , mndum fiediu eji:;bUmafiareconciltAtiotiiSf
fed firma promtsfio fuiuri f(£d^^^ imaginatiav
pa^i iinici^ quo in foto C^^ homihes rec&nciii'^
: vaiF^^, un elegant^^
rthrti ^uitien/ts^ Tom. Ji Opp^ Uk W, CapjXXh fi /^
Goni; £^.iX/u. X. 1^14. ^ ~
■■■ -^- :;;■.:■ -y-^ ■Ti^:e's'.i;s^Y.:v^'. ■■ .;.:,;/;'
V jJ^r^^/^ /2{i^> tlHli coic^
■■'."'•;'.■''■-'/;■"; ■(piritualf;'-'V- ':'■"•/•'■':, " /'■'.^V "'^ ', -^
^ -~ /^ fnateriale> /eosinvol- ^
vensy quos foedus concernebatv^^^ ^^(^^
mani ejus rpe^temus, ea partim ad Abramum, partimad
famiHam & pofteros ejus , refpiccre , in- propatulo eft , ceu
fequens Thefis docebit. FanriiliaB; vocemftriddrumi.acper
e^ni^Saram, iraaGunr &: Isttiaelem inreUigi .v^^^^
^ fteritas Abfami duplex ^^f-corporAlisY quac Jacqbum feu
^ ' / Hj Israeicrt»
J(i-a|lcttrcuiii Sliiivtiepptibtisv atque toiiyerfa gentVJftrae*.
jitica > ( cum qli^ hoc fcedus 430; atitiis ^ofl^riorcm eutiTLj
Abratrib pa<SbiQncttijrenovitum fuit atqiTc cictenfurrb) invol*
vit, Latiflimumxontroverfiarum campum dc Efavo^^
ci iilio^tii^tii m^jore 1 num is qubque divinx benejdic^ionis
particeps fucfitj ficcd jatii transimuf pede, Le^bribus B;
Efil^9,rtje6iQy dc meliori £ommcridantes. PQfltfttas jpif
r//»4/fef Abrarai Qrrincis crcdentes eprnplcdiitur ^ Kam.1S\ in
/i/ip^4/ $NiAL^IU^^ Deiim pari
amoris ardprc in^ V, T. ad Ecclefiam ebhy ocafie alias gentes,
quae nonxcrarit ex profapia Abrahx \ qupniaid alios elegerttx
^ fdedusj qup iab aliis differrcht/cum illis pepigeritvput^^^^^
cum' Abrahamo& pofteris cjus j alios vcr6 rcpudiaverit vcl
lieglexerit. Conf. cuni his quac ^ro^Qrt HOORNBBBCKyMi»
fctU, Sacr» Lik /.f 4/. XXIV. Aft vcrd fpbhtS corruit haec
obje^iby fi foedus dupIic:iifth6cinod6, dc qao ad T^^;0>r4rk
diximus, cbrifidercmus. /
Xnfl4s: h Gew.NXnX. pcculiaris quxdam Pei ierga A-
bramuQj apparet gr^tia > ac velut amicitia fingularis \ crgd
foedus qu^ circntialia quoquc feu quatcnus EcdefiafticumLi
eft>(blum Abramum & Ifritelital^ neutiquam vcrb alias gcntcsi
r^rpicit. -Rtfp, fpccialis iftc a^ior & gratia Divina erga Abra-
fnum null6 mod6 impcdit, qu6 minus cum fitriul in fihcni
iancitumi fiicrit hoc feedus, ut exind^ omnibus gentibus rc«
fultctbcnedidio^ falus«terna, vid.^Czr//. coU. cum Rom,
XK S.fi^^q^ FRAnZ, rmdic. DilpjnAiC.mffUtAt, JZthtf.
iCi ^^^ ' I .V.. ■, • , - • ' . ■ ' ■ "
- • -^Thesis ■
; . ... J
^y ■■■■ ' '■-
^ . '■■■ ' ' - '■ - ^ ^ '•■"■. ., ■. V . ■" '. . ■ .- ..'.,: ". -'■'■ '
dflfendimus & in hoc fdedcre to^vefgf/fihem (cu ftito
]«idoncni (juahdj^rb , tum ex parte Dei, tum Abriatni, ^ di^
verfis Geheleos Capp.picrueudafti. v^ .
' e/c par/e bei huc pcrm Patriar*
chae ex Ur Chaidaeorum (?f>i^X m^pfdtnijpi , qu« tort-
cernuht .1.) y4^r4i??»«?v er^ jpatfiT mi^tarunv gentium^ &
b^nediciuT» tibi V 5: tnagnificabo nprrlfeii tuuni , & erjsfbenCi
diiftip ]^r & bcriiedicani beriedicentibui tibi y 5^ dialediceiiti-i^
ii|Qs tibi niaiedicam ,Xil2,3' ^ni- S- (f- ^tX it: Egb, Do^
inihus, quite cduxi ex Ur Chaldaforum, ero clypeus tibi&
rncrcjes tua maxima , ifM i, 7. ego , peus omnipotens/ ero
t)eus tuus & fcmitiis tui i JT//. /. 7. & venire iaciam ruper ti
quicquid locutus- fum , XilH.ip, pfacidd tanderp ex hac i^ita
disccdes, ir^//f. His adnumerarj poteft , qUae Cap^ XXlL
■'i ■ ■-■ ■''"-■■ '1 ..•'■"■■■. .| ■ •, ^
reccnfetur, tentatio Abrami. 2.) Sararfi: iioh vocabis no-
itieh ejus ^-^UJ ^ fed nitf? fit nomen ejus , &J)^nCdicafh 'M
& erit gens magna, reges gentiuhi ex ea erunt , XFJlii^}m
soO. iUM XI. 30, XVL /. 2. 3. J ifaamrh : c|ui egredietur S
vifeeribus tuis, illejhaeres tuui erit, kF^ -^t. dabo tibi ex Sara
uxore tifa filium, cujus horfien yocabi^ lilaac^i cutti ^o eiiitri
drigam fqedus meum, ht foedus pCrpetijuni fit femihi ejuS
poft eurn, XVtU if, tp, i/., XllX, to. 14, in Ifaaco ydcabituf
tibi ferhen, XXI. iz. 4. ) Isfnaelem : de Umaele quoqud
exaufiivi te^ecCe bcnedicamei>&&u^ficabo^Qmj & mul-
^■■■•;-- ; • ■ ;.■: -^tiplW"'
/ -■
i:
'■^^'** ,L-^.
tiplicabd cu|^ m^xitn^y duodccim i^ &
&cidtn eum gchtcni jm^am , Xf^l^oMi^n. XFlL^iv^ XXU
ti{)lu^b0 (ei^ tuuc^ ly^ld^ , ficui; :;pdSBEcm tcrrai^ ^^ficut
ftellas c«ll &■ ai^ciKim JWiiaris, j ctirn eo fipedus me^m crigam,
& dabQ ei tcfrai#e«ai«w^
alienay mulns^feryitjitibus afHiiSlibhiljuisJJpekipife W
cxpofitura V tameti yihdiqibp^ Jiberabcr ac^rcdi|cj^^
io^hanc terraiiij ffuhl djiyitiisj St^ ir^/4, i^
J^ruualem^hQned&ceni^ ih te pthhes geheratibhesjterraf,
rocdiJinte j(c0ine-i^^ lernihe tuo X)riund6^
Xlhi.MxM. xkiiti,X^.i8C^^
Jhqq^GAlr lU. $. p* i^^^^ Pertihehjt pprrd hiic ex pa^
0.) htandaf^r bmhibus h6c fadere ihdufis obrelryin^^
unum dc cnixo pietatis tf udio i Genefl XFIi^i, y, xllX,jg^
alterum de foedcris figillo & mcmoriklij} raci^amentp heiB,-
p^xircumeifionis, A^^/Z^w.y^j^j-r qu h
populp circumciro nafciturum pra%urabat. Conf.&wUy.
[^ ExpArtiMrAfni adForraatn foederis feferchda paritib
Cjihsdetn ac protnta hiandatbruth Di^rinbrum executio^^f^
^IL 4. 5iXV.9.K). XX.15; X^ 7. pMedicatio npmihis bi-
vini.& cohTervatio dbftrinaB de promi({o fcmine bencdiilo,
XIi:/. ^ XUL //. XI V.^. 2d. f 2. XUX. /^^
Dcum fidcs,, xy.^, coU*cum R0mJV,j,G4i, lll;/. Ehr, XI.
g, 0, fiqq, quam & prpcifio in vultum iiidicat , Gen. X Vlt
i. XnX..?.* Maximum ac plan^ incpmparabile ^^Wj»«i> fi-
dci Abrahami ccrt^ illud fuit, cui^ j^uiTu Dei ad ifhrpcIatiQ-
hem Ifaaci fefe absquc mora accingeret. Dixerat ei Deus
/ /'
^-■■-^.
c ^^*<
CJf j». XSSI. j^ Mcifemncfiliitm tuum\ vi^igeniium fuum» %
^um Jiiigu i Ifkacum > guarn gradationeiti RaSc6l adLa
c%arui(fim6 decki^at;> ut cxihdj& cognofcerc liceat, ; cju6
magis^beus fidem -Abrami tcntar it,e6magis hurit irieajmmo-
tupi ac firmum perftitifle; His tandem accedit circurticifioriis
Sacranjcnti adminiftratio, Gw. XVII. i>. 7?^^. XXI. -^.
.rfaec de convCntioric. %zo^\i\\x\^xA'confirmAtiozox\*
fiderarida, num & ck mod(6 irt6 >' prout j X. StB, pr, oftcn-^
dimus, fuatit :pera<aa. ^ . : :
Detdmc^q^ attirict> eum per partes diffedtas transjifte
i;?^77j nbfter indicat, ubi dicitur : nav 'VBii tuk^^ahV
jrhnn ^"''ITSn \<:i & fimmk ignis ^ quA trAnsiha^ inter dim
DifionesiU^, Igrtis quippci iri S. eodice faepiflimd 713 W>
ut KaScbtMz Qbfcrvat , hoc t^Dei prdfentiamtiQizx* Sic
in flafmma ignis d rubo ardente apparet Angdus increatui
Kdofi,, E:)todA\l,!2, Deus in cplumna ignis ducit & comi-
tatur Ifraelitas^ Ejw^. XIIl! i/.>2. in ignc apparcns Lcgcnij *
promulgafc, Ea-^A XIX.i^. /<f. Peurifi videt Daniel, ejusquc
thrpnum 113— ^T plauttJ (quac vcrba Targ. Jonath. &Hic-
roHctiiim h6c lpc6in Tcxtunpftroadhibcrit,)y?/»/i/7iiri]g^»«(p
CQrrufcantem , Dan, .VII. tnp* &c. Vrde piETBR,loc, fup,
eit.fi ^33- Coxii MEmcHIUSyCORN.2 LAPIDEi BON'
FKERlUSAtiique 4pud POL, Syn, Crit,Ml,fioL ijp, Jura-
nient6 infuper Deum hoc foedus CQnfirmafte, extra dubi-
tationis aleam pofitum dl, vel ip"s6 verfti: noftr6 teftc,
quem illuftrat faepius de fcederc fa^a commcmoratiO} Qenm
xvn.2.4.2i:(!^c, ;
O^ictsi,) iFlartima ignis transicns H^hu?, ut loquun-
turludli^ h. c. k^amfy^\^ngclttsim, neutiquam ipfci ,
: " I ' Dcus,
Jfrapcttr cum fillis ,^ nepptibtis , atque univerla g^nte^ ijfrae^
Ikica ^ ( cutn qti^ hpc fbedus 430^ antiis ^o^riorcm cuni^
Abratnb pa^StiQnctiirenovatutTa fuit atque e^tenfurrij^ invol-
vit, Latiffimunaxontroverfiarutn cantipunn dc Eftypi^
cl^HQ.tl^tu m^Qre, nunn H quoique divinx benedidiionis
particeps fueritj fic!^c6 jam transimus pede, LciSibribus B.
' p.pHRiST. CBSUmTll piiertMejaluU noti
■ teieb.PNti>.^^W5yVK. 0^^
Efai^ostJe^Oy^^ mcliorijcommchdantes. Po/hfitas Jpi*
T//«4/&f Xbrami ortinesjiredentes epmplc(^itur ^ ^flw.IV. //•
7^q^4 111.7. fiy^r. :'
i^e^at^AbXn^X\!^conir.l^rknz^^^^ Deum pari
amoris ardpre in, Vji T.; ad Ecclefiam cbhy ocafie alias gentes>
qux iion^riant exprofapia Abrahx t quoniairi alios elegerit^
^ fcjedus> quo iab aliis dil^erreht, cum illis pepigerit, puta^^
Cum'Abrah9rha& pofleris cjus^ ali^' y*^''^ repudiaverit vel
lieglexerit. Conf. cuni his q«ac ^voictiHOORNBBBCKiMi''
fcett, Sacr. Lik /.f 4/. XXIV. Aft ver6 fpoht^ corruit haec:
objedlioA fifoedus clupIici^ifth6einodd, deqno ^dT&e/^prac^
diximus, confidcremus.
JnflM : fe Gf ». nXIIX. peeuliaris quxdam pei ierga A-
bramuoii apparet gr^itia» ac velut amicma fingularis 5 ergd
JFcedus qui eiTcntialia qiioque feu quatetius Ecdefiafticunt»
' cfti(blum Abramum &lfriielital^neutiquam ver6 aIiasgetiteS|
reQ>icit. ^cjp» fpecialis ifte a)mor 8c gratia Divina ei^gi Abra-
mum nuII6 mod6 impedit> qu6 minus eum fif^ul in fihent
iancitumi fuerit hoc faedus, ut exind^ omnibus gentibus re«
fuItetbenedidiQ^ falusaeterna, vid. ?fiCKVlL coU. cumRom,
7CK8,fe^qiFK4NZ, rinMc.Di^jHA:CDfffUfaf.mt&ef.
ii.^, pRi4CKN.4nn9t.mQen.XF.bX
-THBSIf
:^
\ Ai' ■ .. ■ " ' >,■ ; ■ ■' ■ ■ \' ■" '.■'.'' '' ^''' -■"■'■. .■' . -t '' '■,-
ef is^rw^ abfblvitUr non fbl^
Oflfeiidimus & in hoc foedcre tontfenfiifHim fcu ftibu*»
lidoncm quahds^rh , tum iex parte Dei, tum Abratni, ^ di^
Vcrfis Gerieteos Capp,^|ruendam. <
Sx partebei^^ Patriar-»
ch« ex Ur Chaldaeorum Gen»^\\.t. m,) protni^a , quae cotl^
CQTxiutiir \^ Mra^um: eris^«lter miil^arum gentium ^ &
benediciSn tibij 5c magnificabo nornitri tuutn , & erjs berteA
diiftip ^'r & bei^dicam benedicentibui tibi , S^ ttialcdicciiti-
ibus tibi maiedicafti , Xil2,s* ^Kti- S^- XHJC. i^: Egb, Do*
inirius, qui te cdux;i ex Ur Chaldacorum , cro clypeus tibi&
inerces tua maxirija , iT//; /.7. ego, Pcus omnipotens/ ero
t)eus tuus & feminis tui, JT^//. /..7. &. venire iaciam fuper t^
quicquid locutus-rum, Jr//-P. />. placid^ tandern ei hac Vita
/disccdes, ir^//f. His adnutnerarj poteft, qtiae Cap^ XXlti
recenfetur, tentatio Abrami. 2.) «wr^w.* nbri vocaois np-
iiicn lejui-^nty , fed ni^ fit nomen^jus, &J)eriedicaJn'flfe
, . ■' ■■ ■ "'■■ 'r .■'■*■■ V •■ ■ > -7'^'^^
^ erit gens magna, reges gentfuni exfa crunt, XKlUyf^iSi
soU, eum XI. 30, XVl, /. 2, 3.;! tjaahuih ,* ^ui egredietur S
Vifeeribus tuis, ille/hjcres tuuSVerit, i'^^. dabo tibi eJc Sara
nxore tifa filiumi cujus noriien Vocabi^ IfaaCj cum' ^o emtri
drigam fgedus meUnr, Ut fcedi.is p^rpettium fiV femirii ejus»
poft eutri» -^W. /^. /^. i/., AT//:^. /a. /-^. in iraaco vdcabituf
tibi feiiiert , i^iT/. /^ 4. ) Isinaetein .• de limaele qrioqud
cxaudivi (e/ec<te btnedicamei^&firu^ficaibocumj & mul«
"•■'''■ ,w~
tipUcabb eum mjiximfey duodecifn p^^ &
feciam cum gchtem mapiam,>^^
ij, 5.) /^<5/?ier^Wm^
ti^lteabo (cmcn tuuti^iyaid^ , ficui^^^p^feEenv ^^
ftellas coslt 5^ a^iMim tnaris^; ci^^ foedus meiim crigatn,
& dab^ ei terraiir <b«u««tk^^
/e^.MfL 7.:^jyep/7. per^c^ qiMdetp^ crU^n te
ilienay muld^^mt^ & afHitSjtibhibus^Jp^^
cxpbfitun^ Vtamcii Viridic^ai^ WberabeT ac; rc|i^^
^O: hanc terraniy cumdlivitii^
fptritualem i bcnedicCntur ih te pmrics generatibhei terraf,
mediante (citiine 116 ijchcdi<S^V ^ {emihe tuo; X)riund6 1
Jhqq^GMyUL jf^ •Pcrtihety porr^ Hut cx pia^
|3.) mandatAy bmhibus h6c fqedcre hidhfis obreVy^nda^,
unum dc cnixo pictatis tfucllp r OeneflrXVlIyj^ j,jci^^
altcrum de faderis figillo & mcmorialij, raci^amentp ricm,-
p^xircumeifionis , ^f^U\ w.y^jf^r quod ipfum Ghriftum > ^
populp circutjicifo nafciturum praBfigurabat. Conf.&w;iy,
lofiqq,^»ifiqq,: ' ^
ExpartiAbram adFormamfoederis fcferchda paritib
eihsdcm ac promta tha^datbrum Divinorum executiov;^f)9^i
^ll; 4. jiXV. 9. ib. X-^C. iji XXIV.^ 7. ^praedicatio nomihis Di-
vini & cohfervatio dpdlruiae dc prpmiflo
XII./. ^ XtlL //. XI V.^./b. Zi. XIDC. /^. XXi.i^. infignis ih
bcum iidesrXy.^ coti^eumRfim,V^,j,QAi1^X,(!, Eir,%l.
i,9jfieiq* quam & prpcifio in vultuhi indicat, Gww^XVji.
j. .XIIX.^., Maximum ac plan^ incpmparabile ^^vSpiovji'
dci Abrahami ccrt^ illud fuit, cutp j^ulTu Dei ad imroblatiQ-
hem Ifaaci fefe absque mora accingcret. Dixerat ei D^us
- . : "■-.'■..;:■:-:•:: ^^-_ .-■:■■■•;■ ; ; -' xj^K-
^uemdiiigisylfk4cH9f$ , quam gradationefri Ra$chl adL d
<s%atiti(Iim^ declai^at;> ut cxind^ cognofcerc liceao : qud
magi&f)eus fidem Aferami tcntarit,e6 magis hurit iri eia immo*
tuni ac firmum perftitiflre; His tandcm accedit circumcifidriis
Sacranienn adminiftrario , G^». XVlI.^i^^
; • . Haec. de cdrivfentioric. Sequitur \^vcixonfirmAih cori-
iideranda, rium & cHa mod6^i(t6 /proutvilX. StB, />r. bftcnri
dimus, fucrit peradla. ^ : :
0^«w qupd attinct> eum per partes difiTcdtas transiifle
t;?!^ >7i nofter indicat, ubi dicitur : ^3^ ^^)k- ttJJ?^ 'S^£3*?V
,hb^Jh Q^^^Wn pa £J* j(?4W ignis^ <^UAtrAnsibdt intler di»
jfifionesiUs^, Igrtis quippct iri S. eodicc fapiffim^ n3^D^ »
ut iR^ii^if^f hic Qbfcrvat, hoc t^Dei prsfentiamtiQi^t: Sic
iri flafmma ignis d rubo ardente apparct Angelus increatuj
Wofi,, E>codA\l,:2, Deus in columna ignis ducit & comi-
tatur Ifraelitas, E;ir<9^. ^III. j?/. >^. in igne apparcns Legenij
promulgat, EArd^XIX./^./<r. Peurii videt Daniel, ejusque
thrpnum Sl3~-:^l p)3'^3ttJ' Cquae ycrba Targ. Jonath. &Hic-
roCeti^m h6c Ipc^in Te«unpftroadhibcnt,)y?/»/iiKferi]^»ftp
CQrrufcantem, ^94». yil. l?.i^. &c. V\itpiETBR,Ioc,fup.
cit.fJsS» Conf. MENOCmilS yCORN. k LAPIDE, BON"
PR^ERIUS aiiique ^pud POL. Syn, Crit,b,i. fol. isp, Jura-
ment6 infuper Deum hoc foedus confirmaflre , extra dubi-
tationis aleam pofitum ^ft, vcl ips6 verfii: noftr6 tefte,
quem illuftrat fspius de foedere fadta commemoratiO} G^Xf.
yiVlh2»4,pi&,c, ^
' ■ - y Okjicisi,) iFIartima ignis transiens tt^hty, ut loquuti-
tur\Judii> h. c. ^^^i^.vel ^R^^^/Ati^ fuit^ neutiquam ipfc«
I Dcus,
■T (.
1[>eiK V »4 qubd ^cl ihd^ probabile videtur V eiir» Atlgdt i^~
'CIV.-^. tOnS tl3Ncif^«/if/4w«i(!ia?;xdenorninentur,^7
LINCK, Mag». T&^af^,-7>if,6^^ Tom.lil fi^iijie^ COtir
cedantiis Itfiflc Angelum > jtft taraen inJcreamm , nori cr^
tum 5 ipfum nimlrum n^^^iah y^^Q A^ge/umfce^^r^ , qui
facpiik Abiramo^pparurt, prout hiftoria ejiis palfim demon-
ftrat f fiint erml "^ *'^^'~^^^^'^^ <»»«
fi/i^ homimf^ y PrQv.llX^jr, Quis praeterek & in hoc foe^
dere ineundo Abramum diem Chrifti vidiffe ncgabiti Vid.
CdLOF, tic,cit^Thetlttofi^.p.49i,fiqq, - ^^
Objicii ii^ Vcrfl ifte /<f. non juramentuni, (ed tan-
- tum pcorhilfuin quoddanv exhibet,;neque de omnibus hujus
fbederis capitibus > fed fdlum de pdftetnone ter r% Canaan r
Toquitur. i^f^, Qjjiamvisi oninia Dci verba fihtjuramenta^,
quhyerlum ejru reUam^ juftum ■, verax & firmum ^yPfi
XXXIII. 4. quoniam mjtgiiaeft ad ceeios mquemifericdrdia
: ejw , (^ adftiperidres nuies Ms^ue veritas ^ejiiSy Pf L V 11. //.
i^{tnon,fHtitatHr\XMalacb, lILir. (ed cft fidelis /'« ttftu
moniofud^paBo(ito^Deut.y%9M^^
coUicum /. faraL XVIi. 1$ fi^^* Nihilomihus tamen ejus
pli^ciiit bpnitati , juramehtumi^Gff». XII. /^«yZy^p. exprefsd ad-'
derc, Conf,Qen,yXW. 7. e6que promifta omniaconfirmare.
Undh p^^UGCiSlimSadj^ CX. ben^ monet i JD^ofy^ /i^-
hitoremti^oiiifecitprdmittendo (fjurando: acproinde tant^
majoripfifidesfempereflhaien^a, Non minus qtioque piiS
qu4mr^ervos^ /ti//»£/jraiy^^^<«if, paulo ahte eitajtus, </. /,
y. <f(f. loqiiitur { hoc fmdusjuramentum quoddam-eft^ A^^f^
Dominus ohftrtnxit, ^Homodo homo vdiujjt^ quod dfhitprpojfet
jure teneriy fi-qtiandof aliqua intefcttrrente peccati cauja^,'
^e/iet leVart mammf fuam^ facere fuid cofttr4 id, ^$4
Prmi/tt. :Cu}ui JHrAmfinti mm§r i^
^^^' )P^^l dfcemtmquiepEUM» dnnittc rnc^v ut dp-
l^tft eos, Yif^»f/ (jomo'^iriii^er^ 4k«ni^^^ <^
i»*afteris in ipopulo tua r iiK^
quibds jurafti, dicens : imiverfetn terramhanc, dc
runvdabo reminituo, & poffidebitis 0an:i,
Ad>i/ir4««» jam pergimus,' da quo non conftat ^
Textu inoftro cjusmodi fQsderis. cohfirmatloi qualem % parte ,
Dci adfuiflfe y idimus, H6c npn pbftantc , cum itidem pcr
partes di:fte(ftas traiisiifre atquc jura(Fe,ad(erere haudiniquum
erit y tum «•) qiiia: mds pangendi fb&dera utriusqiie confir-
mationem ppftularet , tum i3.) qitia aHbi qupque Mofes, in
enairandiis hifce ritibus , iilentip practefierit nonnihil', facilc ^^
S contextu (uppletidum. Sic Gf «<?/rxXI. i j.JJ^j'. recenrc-'
tur foedus Abrahami:cum A^jimelecho , & Abrahamum ju-
raflfe li^ey/l 2^ i dicituf , der Abimelecho autcm id non addi-
tur j quod tamcn fadtum effe nullum eft dubium j conf. Gen.
XX VI. 2S»si* Vidc (imile qiiid jfb/" IX. /f. ubi procercs tsrae-
litarum jurarunt Gibeonitis, qui, fe (ervos perpctuo^ fore,
procul dubio juramcntd parinlltdp promifcruht,jgubd c.l?^^/r
g, ih2s. 27. colligimus. t^oh mald itaque Judacf in ZennoK ^
/.ff. inquiuntj UnD EarjlSN if fleaangcn jwifcClen ttcjfDCD
&M, Uno aniDN oev W ijeftodrcn / ernjil 1— ia'pn
^lcncn epig/ unD#crrtJ^rDi1terfa&ren/unb tocr^nif^
^ienen n5"pn, Dafotter fwcren ju^acft/ a^Die nnna i« fDorctt
jujacfe. Unt) n3>n j^at aucb 0efc6moren gu dniSN , (gf
m i&m 8^f»en ba^eanti/ tiuD 6ae aefefitcf t fet« mh^vDaffcli'
Wg r^ t)a^ 3euer/unb &at ba^geuer laffen 8e^n:j«3ifcben Cen
©tilcfen vouDernQnaV^np-iha 8letc()a0m^^^^ felfcere '
1 1 > i^mr
ite Jl-^W^pauld antl; rcfbt«am
■ > Abram attulk animalia i^
bbikufn; Dtmoi^ratuf ehirtr «. ) y?r-i
.. . ■ ^ _ ■ . .^ ■'■■. ■■^ . ' ■' ' " /i ' ' " ■ ",■'.,...' .. , ,'
Erat hbc lion ttudum fe foul Symboncuttij»
& quidem ex jfta potiitimpm pairte , quk -^ pbfterost^^^raroi
propri^ ficjdidlos, id eltSifraHitas, tefp^^^^ Demon*
nrat enim Deus Abratnb fiita eortim ^ prout ordine videbi»
mus,^ ex q^ibus deinceps omnium piorum. ftatum in hoc
mundo cbnjicere licet. Ante^uam autem (jgilbtim omnia
ppnderamus j, birias potiores JUOtEQRUM examinabimus
fcntentias , quibus ea > quae per addu(^a ab Abramo anima»
|ia iti gencpe fuerinr igiorata ♦ tradunt^ ; /
^^ Prhha^e^f^ denotaffcanimaUa iftafacyificia poi^eroruht.
Hinc mZen»or*z^ verba ( *iJ1 r^^p *•*? nnp ) addunt : mlt
fccm tar rofn gewicfen / bag ftirtf Jf In^cr mercn hvDtnp
Ibnn^cn y)on feem rn^na uno nis^». Piuribus id expii-,
cant atque dempnftrant in nb''lS ib item T^/w. HtV^
^i-^yn V^S&/3/; 'c:2^^:jalkutj:>zi,c:h Quae Gonjediura
.«dmodum nobis plicet. Quod fi enim facras paginas e vbl-
vamus> de quatuor generibus aiiimaUum racrificiadefumta
»9
\ \
M
£C
■i
4»»
lpiife> rfocebimqry 'bifulut} '
n)ipAla^yb<r^^vaccA r. |S) de gcncre;caprarum : biriusic^a^
j^v de geticre oyiupi : t^tfisy ^gntUrArUsj ^) de gehcre ayt*
lim;: ctfkim&s, turtur i Conf. ^.CHSMNlfmPart, //. Lec.d^
■ ■ ' ■■•■■''?.■-■■,■- ^ '.■'■■.,•■.■■ ' .■
L^Cycap.f^Cum crg6 de o|niiibus hisce animsilium 'gc?
Deribus Abrani jufTu divino atcuieric quaedam> Ucicum erit .
adfercre , D E U M fdrcafle fimul indicalTe Abranio ,_(e ejus
pofteris aliquatido mpdum racrifica^ndi tradicurum , qu6 ex-
|)iare pccCata fua piiricer acqu^ hociciam huius^deris, (Aibi
adhibita fuerint iftius gehisiris ariimalia;:,adcoqjue, & fpturi
Klediae r pcr facrificia adufubrandi^, c6nfcrvare>^^ poflfent.
Licec autem iflra ahimSlia b6c loc6 praffigurarwit fimul y ut
jamvd'?xinius, pofterorum facrificia, neuciquam exind^ A*
brimunn ea facrificaflre cbllig&re licct y quod ^Thefi Ih pf o-
■bav^imus; ■''.■;' ,.■...■ ■;■■.■■'-•■■'/'•:■-■■. ..i '..■^"
■; /^//^r^ Judaeorum conjeiflura, q,ti« pot^^ t
•iTy^SN \, ''pr\Q m J^^fdt , / 29. cj: & l\rV£
jrjGeNSElL, TeUgn. Sst.^n. extaty eft ifta: 1Ty^SN'n'H
}*^W1 ^S^yO ait<R.Ehefer: fnonflr^lfit S.&,y. AbrApdmofatri
pcftrointer fegmentaefuatuorregnii, dominantia & intereuH'
tia / r-im ri45y3>f n^ DiTHn^DbD 'JT n^SiTO rf^hyiJ '
n/ituia triennU notat regnum Bd^m^t ^uodefl ficuts\xx\ih,tt*
bilis, jF^r. L.IU {Ni^zacJkjMitz: 'sv a"i*iict3 ni r-iSair
jCS^^^^srp n^^S^^SJ^ rnay vitula notat Mg^ptum ^ fieut dicitur:
yitula rf3keciofisfimacfti£gyptus,JJrr XLl^L2a,yT\^S^tiV9
>lNO^y^>™;:^^^ capra^tti'^
(tnnis notatregnumGrActa yfiitttdicitur : & hirGus capraruiit
ivafit; valdl masinus , Dan. VllF. v,S. IdSo 1t ui^i^D ¥^1v
-io-\5^.o>5'gho n-^jnjfin hy^i nw -^viJK :h^^ '»1» oiB^v vid ^^
V
Q ■■^
-J
turi aries^ ^quetn vj(^ifti j^bicornisy eft rcgnum Mediae &
Pctfidif i />4»i^flin. ^di^KD 'T^iurturidemtM'
ViXxi^ttur^nt Isrdelifaificmi^^ C&AUdiclt^^lT^ di'^
citur: phon •'ISna inSivfejTi:^^ ;^^®D3©
^y\\ ts4:>n mriK puifus cblumiArtini ndtAt; Jsraelit4s:yqui
coffffar4riiMtpufi9 columhino^ Cam^^i^, Vl^, coluttiilja mea,-
degens irrfbrarnihibu ',
Kaqiie quatuor fort^ Monarchias demonftraffe Deur^^
Abramo putatit, Aft nobis id non arridet, Eruamus erg6
aliani opteethujus rci expBdatioDeth. J^ V
In Scfipttiris ^^^f<« regni prin)ores,v#«;wIV. /^^i^/^^
duces &_gubernafores populi , defigtiant, EfXW, ip,jcr,L.
g, Zach i,s*turtur(f t (?/««i^4 Eccjefiam atque fidcl6s, qui
rTi^TX^egem Pei (cum quo *1^n pulchr^ quadrat) fedahtur,
indicant,i>/^/iLXXl^^
■VL^erf^^.^^f^r'^' '^ Exind^ colliginius, ifta animalia
piraBfigtirafle fimul affljdliones Ifraelitarum ., quas v Si pri-
moribus , ducibus & gubernatoribus iEgyptiacis perpciruri
eranti im6 univerfam veram Ecdefiam multis calamjtatibus;
non fecus ac p>ullum cqrumbihum rapinae, fore ^eXppfitanL».
Porr6^ ficuti 4ives iftiusmbdi diyidere vetviitDius^in (acri-
ficiis^.L^ Z /7. ita ^ hic^ilfi-aelitas premertdosi^ nbn tamen
opprimcndos, & EccleOam veram ne quidem it pprtis infe-
rorurri MatthyXri^iS* '■■ vinci poflfe i: defigt)atlt; Hinc juf
M\n^e9iffor'fifS'f^r4^^^
fluf Wt rowMe R>ereii fipn vert(>^t?miP^ri 6er®clf. a&er
'■ 1
^
' iiis ita l^fitis, ad fpecialbra trarisitiius>^
ternptoti d^ximus inThefi,
i}dIis,quorufii iOcftWr<#y«f iWi^ & tentbrae V./7
/j. ubJaddituripia diyitia explicatio : Ny^i>D ^sni •ri'^n'^ ^iJT
jDni^ 133f1 ISi^^^^VXXff^peregrl^^^
nQnfitai^^fein^^t^^^ eos, Frequens quipp^ eft
in Sacrii litcris, per folis occa&th & umbram-ftatum rerum
•.'■■ ■ ■. ' '^ x'\' * . -■ .-■■ ■ ■■ ■ ■■■■•: '..'_■'■ '• .
ihiferrimuni&calaniitofutn^hbc eft, iriopinata Sc gravidiroa.
- deriotarc pcriGula , adepque '^03^wh r-i%©i rmiSTTl
hn^Nh nhtDbltlrtO^lritD offiiBkeft finHlt^ teneirts\ficu^
latiiia hci, ym RaDaK ad^ce/iU^ PfaL
XXHh4:Efa.Xmj0i^rem,XP',j^. fiiLlI, io< ^ms,V, tS.
Vni/9.MUlj.JIh6: Lkc.i, jfii . Vid. & POdOCK.Cemmefit.
adj9ei,/oCpCit.p,u^feq^iifo^feqq, ^fflidionis indicium
2.) eft h^iHj^*»/^ /eu clibarius, IfraeJitaru^^ in
hnpn 'y0forn^eferrriDeut,^^^l^^^^ iE-
gyptia^o^ ofteridens^ Ideni y
V, n.6f, c/iimUs^^^fa
HehAorum fiif^fi^A/faty fi/et efiifn eam appe//are form^
ferream* Si^tifi^ahatifetn^ali^isfimutniahreftteorum ift
-.■■ cdquendidiattribtuy. IBxod^^GfyTi Tandem fervitutcm iftam
defignant" ^,) partes.dife0a ^^^
'" cludit. mJNZlUSf-loc^cit^pi^^ itXJT. Ccrtum ergS
' eft, nviry^^^X^i T)Si^M^^
exprefsio/ilca/amitatumjudaorumf ut vcthysDONJS^jBM^
BjiNELlSmmvLr^ciwii habet adjfoe/ //, /<?. infito ^EJ^j-j^^B fj^r.
M^ Und^
■-•^
wunac jiatarem lavat IeVARDIiS^
^rgatpnl propugtlai^, quahda idif^
CAp»X, ». /^. pcr'f ciite^u^^^ ignemque tranfeuti-
tcnj pracfig^ratutrt fiiiflfe pj-dbarc c^ Sari^ purgato^:
\ riuni Papifticuto congrui^^^ notinihil vidctur Muhammeda* ,
llorunt^J^ (bu S^^ Paradilbth ijc^infer-i
liuth tftcdiip > dc quo Cor. Sur,^I,^0^
RTER dans P'Mc6r» trAd» iJ^ Jr, en tranci p. tii, iftuth lo«
cum hifce defcribit: les DoBeursMahme^Ans crQientigue
-■" ■■■ • ■■■■,■-, —■.->.;■'•■• > ■ ;, >■ . ■ ■^■,, ,V ■ ■ -■■.•*. ■ ■
feux ^uiaurSt autantfattde 6ien que depiali^f dfsque/s
fabaUnCehefMuch^^^ cbte des honnes^res^idu
cotk de mawvaifes , demeureront en ce lieu apeie Aarafyavec
ceux qui h^ aurontfaiinibi^nnimM^^^ Heueftentrc
le Paradis Cf, f enferJ Slthile qiiid & Judsei ftatuuht , vid,
HdCK^K-ad^ZackXlth <f .> p.l0S7' Verum omnia haec
figmehta funt inejptilfima. Qui purgatorium , eujus ufus
eft pur^arcsfatiiorum crhmdnas ^ impugnatum , exuftum ac
eVerfuni videre cupit , adeat B, gBRHJRPI Conf tathoU
lAb.li,Part, IL ArtJK* Uagff,DN. Di,\MB(;Hmmt At^
not, ad Cpmp.llutt,Loc, XXXIII. ^.^.S* item B.SCHER"
^BklS^,Loc, XIX. §. ^SSX, i^ Diffif^, fecui^ hac ipfadt
materid, : -,:':^'\
Haee IfraeMtarum fervitus, piorum cruccnGi, Pfi/m, X.
/. XIH./.y%;^cn *^3?^ affllaionem & moleftiam; Pf
XXV. /7.//. Schm nw mala plurit^a) P/ XXXIV. 20.
LVIL^.7^^. LXXVlt 2,fiqq. LXXX. ^ LXXXilX. iy. /^
17. GliU^. ^^f . CIX. 2^, CXtili. -^. j< y?jf^. Rom,llX.j/.
ufbef, III. -^. hfit. L ^* ^iP^r^XlL y. clegamiffimi re-
Jpipti^ • ■.^ "''■ ■• ^ '■■■,■
, i...
dibano ,aamiQe • ramor p/oait. ; ji^^.qutppe paslimlcgi-
fit tyciiiV *iw$^ q«^<^i^^^^^ cr^a W^orfctXw;^rt^^^
Dtmonftratur y.) libeyniioyjii^niituteiUa^ -
Qjjemadf
'A
\ -
-j.»^
A -'•■-'
V.
o (72 ) &
Jlhd^ latercm lavat FEVARDJENTIUS , accrrimus
f>urgatom propugnator , quando idipfumL/^. ILfbeom^c^,
Cap» X, ». i^» per^ clibanum fumantcm ignemque tranfeun-
tcm pracfiguratum fuifTe probarc cbnatur. San6 purgato-
rium Papifticum congruere nonnihil videtur Muhammeda*
liorunr<Jj«c feu ^^r^y loco intcr Paradifum & infer-,
hum mcdip> dc quo C?r. 5'»r. J^//. agitur. SIEURrbtl
RTER dam Pjilcor. tr/id. d^ Ar» en Eranc% p, 112, iftumlo-
cum hifcc defcribit: les DoBeurs Mahometans croient ^ qus
teux ^ui auroht autantfait de bienque de mai i(f d^sque/s
lahalance ne trebucbera pas du cote des bonnes ^eDres^ hi du
cote de mauvaifesy ^emeureront en ce lieu apele Jarafy avec
ceux qui f^ auront faii ni bienni maly(fquece Heuefientrc
le Paradis (f^ t enfer» Simile quid & Judaei ftatuunt , vid.
HACKSKird Zacb, XJth S^fi» p. losy» Verum omnja haec
£igmenta funt ineptidima. Qh^ purgatorium 1 cujus ufus
eft purgarefatporum crUm^nas ^ impugnatum , exuftum ac
everfum videre cupit , adeat B, gERHARPI Conf CatboL
Jjb. IL Part, II Art.IK, Magn, DN. D, BBCHMANNI An^
not, ad Cpmp.Hutt, Lpc,XX)LUl, ^».7.<f. item B.SCHER^
ZBRISjfi.Lpc. XIX. §. Xlll. Cr Dijfent. pecuU bac ipfa dg
materia.
Haee IfraeHtarum fervitus, piorum cruccm, Pfalm^X,
f, XrU. i.feqq, ^t^V^i '^3^. affliaionem & moleftiam, Pf
XXV./7./^. &rn5y-| nini mala plurimajPy: XXXIV. 2§.
LVIL 2.feqq. LXXVir. 2. feqq, LXXX. ^. LXXXUX. ly. /^,
17. CIU 4. pqq, CIX. 22. CXLlIi, 4,f, fiqf, Rom,llX. i/.
/. Tbef IJL ^. /. Pfif» I. 4i Hebr, Xll ^. clegantiffimi re-
^picit,
THESK
;!>^^^'i-:j>:-:,„r^>::>Q^r-;/^
■ /• - -■
iv;:.v:.v-, ■•^ :■.,...;■-<:■,;,...,. /,.-. . ■-^...,/.- ' :; , ■ ^^ '■•.•^•■.■^■■v,. j ■■■■:^ .:j ■•'4.'*-) -■■-f. ,.,-
, '■?';:': v=W-'-':'.;T:tt:ES:|:s:^ ..
■;>■
orm
<»^':^^';^ii.::'Vi'/ .^^-■'^■■i.D-ik-^^-S-n-:^'^!^ •;-:>:;:-.;'-.x'? ^.■/ ir."
ukibliem pbrrdi c^xmbnKrat^^^ qucni in forriacc (cii
trfiii^D^ jiiftb j3liet«^ tfeftiuml^
..... , .,.(... -^- ^ . ... „,.,'iiV ». -,' ..f • ^: ■• •■i::?,i: '■.-*■■ ,'•,•■■. ■■•t-i- '"!'..':■'--•■■''.■• ti ' ' -•■.'.■■. --■;.■%
'- 1* — '..'-:; .•■■■■i ■ : /•/. ;..-»>:; Vi 1 ■<*■•■•" 'i^'' '•.^^■- ■ :• -^ •. . ■■ ?'>. -,■ ■■ ■•■ • •- ■-■ ■ • ■ ■ , "-.- ■■ . "
•.t^' 7-- ..' -- . .)". i^C"*
^ ; lli^U^ibdi Jrgd Viridlj^^
iit pcps ii! jOThics^<(u6i^uc pfi ei^i^pj^^it^
bi^prdWittartvt> ccu' patit J Ibcis allcgatis &'it^^
, ' '■ - :' ::■)'■';'•>'■''■ ? •■■ :: "giM^^T.; • ■ :'■ 'm ' m>t0 ":"■ r 'v^! . '■,■"''■. u
, . ■;: - :^.:::.^^ ;,:.,-:Trm &-JXi:r::>--v^' .,,.:•
Dtmonftratur y.) Memioijern^tuteilla^
j^uematdmi^nrtehcbraE ,^cu!flppuJ6 aiitf oftcn •
yerba Raff^Ka^JoU, Ifito. raciamui nbftfeii iti lux prd-»
fpcritatem ; ktitiain & fucceffum rcruni feliceth^dcfigtaaifj
■r^(M.:2tuGMn^
de |i^ lextreftli ]u|k^i, ignccjiWj^
diremturus (if el^aiSs 5c iSprcfep$,:^i<^'i^
\iti ^bis qmdcm Vide^^
verbi^^ tiivihairriC ij, i-^. if ^ $c vifiQhcm WryC /7. cbhrcrainUf i
mVicem , fanfi cxactam cisrnimus harmoniam* Jam yeus
■'■ v^ai^ i;ii-' ■'rr'i^>7ii.r... ••Y.r..."^jS|£- .";^fc'>:-A^'^:"-';-U < ■-''■■^.^•^-■■•■■-■'v-if^''^'
/ verCi4. Iibcraturum fc Abrami poftcros promiferat ; Jibc- .
rationi^ jtaquc iftms typ^ hanc flammacnignis gesfiflCiVc-»^
f|fim|nimu)meft/:^^^^'^^]^ | LXPtD^ :c|^f«/.;/^
(cpotcrvt^ -iciat^^
lumittc^Q gra^i» acjibemiimeipr^
ditad^hes ,i^^^S;iirala^qjiid^^
Kflyff/» Ihn-Ifa , MScri^ eic^anti^ dc^ijpifigm amorc divinb
& benignitatc^erga picSvfu^Ut^ife toftremaB iftiuscarrhi.
■■U-i\.:0
iA
':r.^'» •- *--**»w„,,
. V
^ . - - , - - - ■ ■ - ■ ^ ■'■^.. . - ., .' .
'■.■:'■■-.--■.■ ■■ S ~
itkJifemat tiii tMiA^Mje0ri?}' ' ,
\dcet Angufijifuerint in te iiifiefittfnes 6»4flt /
TAmenconfide in /ufientaterfxineompAraiiii ^
-.1
Thesis X.
■.h-
,■■-'. ■.•■♦; . .• ,,,..■■■'■/ \ V., .■■■:.'■ ■ ..■'■.■■.. ■■':■ . .' '■
.f V : Licet exprefi^ pf cupatiphis tqrrx^ p^ fymba.
lum non adlic i tamen nmul per tratifimm flammac j^^^^^ eami
fuide denotatam , veritati npii abHmiie judlqahius. Nequc
ppus erats diftin^um ejus rei irymbolumadcl^re, cumnpn
folum wyTi^. prbmisGo divina> fed ipfum qupque Gxde*
ris juramentum!l>fir/ri/.y?f^. jam fatis cbnfirmanht, Cae*
terum, cum ^^/Ti^. addatur^ cos ^^'DS Hit generdtiontj» _
quartk revcrfuros exiEgyptointerramCanaan,6pt!milb-
^uitar PRdNZniS Sekoh Sacrifi pi^ nl $. iK^ilUdfig^iL
' JC z -' . ficai^
•r'
', "
'i/*-'-'./— ^v'--'';'^*';"-^- ■^- ' ■•'■-■■ ■ ■ ■ ■ ■-■
^S- '
'",,-'. -'■W --.'<'•'! •' ■.-^•.■.■"■■■■■■■^'''■■. '■ ■••"*w;V_^j~<^'»^"M^»V,' '"v ' '^ :■
ofutmum trM/me^^tttj^m^^ yis^
verba je6<fcm moid^wp^ A0,viLve9^6iij^sti. J^
Bili^V4tril:pp,}7i^ ^ alii | ^iv^rdmodd di (lipputatiphe
horum atinoruni rentiunt y ac caufam i(iius incerticudinis.
.depehdeFe ajun^ aiS^llcectQ jhtecvalkf, quod interCeflerit
intcr mortem Jorephi & nativitiem Mofis.- Quamvls au-
teip. |»)n npftru^ ^jifcutere <^acffionepci^^
timett qhiil^cijaj!
cul& hc^s^fttpuia^ ^ l)!fr/!2l(upr^ titato y. tri-
'^».»P«^V?
^it 'j^efi^^i^^Wti^itlhim /^i^Tqiii l^ mig?^^ Atira-^
jtii jext.Ur dliSldiy?Mm^|o^^
ruttio pioll rtiortcm^llfiet j^ fi^rhmr ejus,^^^ i:
^b Pjharao;j)ubIic6^cdi«^ juilit omnem prolen^ m&ulatn
geniuilfrae^
'^ •'■'•''^' ^^" ■^ •:■•■■■■ ■■'^:-'- ■■'■■■- ''■''•'■■■'.; .■'■'■■■"' --""■ihniifc
Erg^^ilUiqiikdrin^cfttt^
jgritiattoms^ (uppu^ndi crui^^ ; Jani v^r^^lM^
bc Haran ^Jirii <^ idtvcmxs^
; q6ienhicimr£9rrUr> vcncrat^f a^tatw ^BntloJi^^
JP/A^/jadferitur^ und^m^ ^audcpiKlttdi^jit^j^
braniri^dhativitapcem usqu&llaa^
tiuni , adeoquc i^hato^I^^ a(^ exitiiin
ce(Me 400 ahnos^ Quo(l^(^itaqu& ho» antTps^ollig^usj^^
ab^ exitu Abrattii cx Ur 4d cxitum I/raeiitarum > cnacrgeht .
afnni 4^0 fUt Exodw^SItfo^^^ vpjunt :/ fe yer6^
l^ natc^ l^co fuppiitatioi^isjUtus prigincins^dueainus^ fFunt-^
^ni^4o6 , iit locuS' hic nbftefi%irfi?^if1tf^ iv>^
liinc illud |(bluni ad jiidsebrUm o|4nionehn , atit^ alla^m «>
obfervandum > ftatum ^pcregrinatipnis , de quo tkv^-vcrjfl,
cit* Ipquitur, ^^oti^^branium Jiniu] ^] (cd tajni:to ^ (cmcn 6-^
jus^i cdncwncrc. i 'l^^pnicnim di rtnN^lljn^ t^^
per^^rifii mtitj, ttt (ffifmn^tHtimH fedi; ^J?1f ^f%j^^ ^jiu
jf^regrinum eritfim^fuumsjA^mj^ ^ipp^ j^i P?tc^i*f
tius^rati "^ PerifenacniigUurlE^
tcliigendus^; ideoMqui;^ ab cjjtJSin^^
rum Deus hic mentipnemlacit, numerandi funt; j; Hsden^
ct^incepsincxterisloc^mbi 430^^2^
ab exitu Abrami ^^patria, ad- natU|i|^(iac i^ti^
jam diTdmus. 1Hi5itapb(e|^atis»liilb
• aUejgavirnus,cpnciliatiphcitK-{/ ■\^^ ,-. . ...-^V^..:.;,;.^ ' ^- _ ..
, . i«/^f/ accuratius p^^^
vus. (ubodtur (crupulus^ Picitur{ibv!^^?lW W SWO^
y
M'' •■ ■■ •■ - ■;.■■■'';.:'■,.,■■'
/■ )
^ j^luritTiBc editi6i)i^$ va^nomis^ JL!|Xi^tei:pi^ locucn hun^
itaiTedduht : if^ JKii-*»!»^^
kaiit/^a^tem^iiifiru^^^ ^uA^AdhttAruntiffi/(f^4^
rit^iiis tiaib^^ ; ^ H^e t^r6 genuinai^^ e^pQiitio-
fie^^e(l^i |*a4«r^^^ ■'^ '7^ ^^clar^^ >; jfjuli t>roiti}s(iotie»
«juath yidieli^ct prina^ V^ Gr»riK/i*. :dc^e»
i^^^bpdris- liUus iriitium dutit. J>ia^Kccin ci:g^ EJJipliri
#Mb(c^Bibifa^
habitiltioihiis l0<i« tahtum iibt^
& pnittusy^quetn incbl^
reticcntun: lidcutnpafalleltfml^, JM
4i Abratiijhflu divina d patn» migrade cum Lotho tatitiit^
dicitiirv curit tatticS patier a
l^ere^ (^i^ pppllViie exitu n^liatn^x iirbe Haran (ermdQe
e(!e ^ c^nh' um^^d^
q|iae^illayerbas^t|p^^ibv tn^
, V^;jpr?/:'d(>cet;:^^^^ ■/'-■ v' ''':v-v ,..■;.■: ;:r ■•■■.■-. • - .;,. ^ • '_\
i^ /iSaiiulaie^&^ Licet peregritii
iimusiin Wsit^rrisV i^^XXDC. ^^^ m*.
hch3^ehi civitiiferiiiV'^ fi^
tameri fMAn-et/fwi noftrum in coelis ciie:(ciniiiS), ^Pii^/i^
ih ddihio ^iiibiS f * in tabernaculis pacis ,
i^ XirJr//i 7/.^ih* mohte Domini , i^ iflT. /. ih Hicrolblytna,
' -■-;■■ : .;■■■■:-■ •- .;_ ;..■ :' ■ ■■ ■ ^ .--, ..^.•- ... ^^ quat'
V
■ ,)
,■■/•■■,
^
: ■■-7
■=■■><•,; v--^'-
.: —'''ii^;*:
. ;: ■ .■■I.
Wr"
■ \ l,..i.' '.,i.i--., ..
■' ■ ■.'' ,^,'':
\IV
■ '''Vf.-' ':.-■■ :'!■■' ■■':'^'-^'V-''v'--:u-:''''V'',J» -! k-r^i^^s-iyMri^ .V'';^-.:^; ■" ;'■•'.: -'. ■
onera ifl^ibn^
tcs> <jpis poflumu^ mi(cria:> ih^^
pro ihugni m nos
piTirii|#Smltnofl^^
in fiii^^pfe^ Ecclefiac
Tusevqdam propriQ^^ r^dcmiftiy
crndutnetitum^^Sii^^
|)er&prpp^
m
um> <iuerag^|yi>^
l^nituMTu^
, aeterni
aeterna& yitas pr^^^to^liH Trinijiie Dc-
•':';; r ,' ■ ■ ■. .-*■ ■ .1>'''^';^'- ''}^^:'r'-f. -'^Cy^/ti^': .' ■■•. ■' ■ "
us, yeneramtir^lliii^iii^vb
ftamur: :
'^ •/ ••^|^^i'HJrv^d^i[Fv?^%',,.:
'■'j-"%^--
cx
N,-
I .
•...'hijLL:-^
I ^
I
I
1
. * 1
1 S^ +
l^U^^ J-
'.l:
■ l .- •■
*"• r- . ^-
i)Repc^R^fm
'./;/f(^)r
■,P.r:vv
i /.} ,
mmim
,./-■ ■.>.-, -^ ^ ^'^
W:M
•'■ ■ 1. ■
o>i
V. .•'- ■•.'■■■ :
'rimr^;::;V,:;;,,->u^^
r-,f
J ■*
ElMMttiW
'r?;-v
' ..,...t . J..
.• 'i>/J r*'/':.^ /'*'•■'■■;'■*
'■•■Si'',-;-v;-::;^'.^-;:U"r;:^:-
; ,>^
mf;fi