Sahife 1 - 203
IgtNnKKlt-EH
feldi h«lvat <d* Wr dervlBta hik&yaaJ ve hafttn lyrfj Wv««.
buUmmairtn haLWcti ve (Bw, beni stiktedenLn cchsl, benimle
Unriyot odenin enisiyim) Bad!s4 Kutsislnin $erhi . , . • •
KuvumQUnun akibeti ewcldon gormesi ve kcndisinden iireU terazi
■ ...h-v.-n litre!: bir ihtiyara i§in sonuna gore cevap vermcj , -
I) n a,|„ Inalva cdcn o zabidm hikayesinin devarru. O ki i (Dag a*£
Vfflcrfof aiagtan koparmiyayim, agaei silkmiyeyim, kimseye de
AfiWii silkmesini sarahaten ve kinfiycten B^Wnaiaytaj ancak
rUMlrm a£a?tan dii 5 Urdukteriiii yiyeyim) diye nczretmigti .
Skit.-U.. Vi*Ii ve eseriyle fi^cfe clan kaza tuzagimn te S bihi , -
im^nn di4Urdilk1crimteti bi^ agacUn mcyve kopanp yemeyta
dlyc rwieimfS olan fakiria armut koparmaya mecbur olmasi
v „' di-ihu! ccza-yi ilahinin zuhur ctmesi , - . ■ ■ ■ - ■ ■ ■
U yyliln, Imsisdarla beraber, hirsizlikla itham edlhp, ehmn kesd-
[>vli Akln'mti knrametleri ve iki el ile zenbil ormesi . . . ■ , ■
Kl,"'n vim sihtrbaslflrinw dleriyle, ayaklanmn kesilmesine aldirij at-
nicniilcrindcki sebeb ,...-* ■ ■ ■ ■ ' ', ' " ..*
XlUrm : Ben <;ok defa yiizu koyun diisuyorum, sen ise nadiren du-
gityi.riam diyc deveye gikayctl . . . • • • ■ ■ ■ ■ ■ ■ '
UMV F ilayhlsaolam'in eseginin, parcalan eurudukten sonra Allah in
Unlyla ITKoyrin gdzu onunde tekrar toplanma* ve dinlmesi .
n^dlnnmn iiliimu ferine bir $eyhm aglayip sizlanmayigi . ■ ■
Qlin ncuklaxm* (|Np#» ^ ^ hin ^ r T d,le + me£l ' ; '
Alt* bir ihliyarm mushah yiizimden okumas! ve tdavctesnasmda
1 Wu halkalar yaparken goren Lokman'in *Sctmaktan sabretmek
f^!b ve Sirura s.beptir* myyatiylp, sabrcdip, o halkdann t^Jfl
yitpildigim aormamasi * ■ - ■
Aiiifimn mushaf okuyuju hikayesinm 8WM* * ■< * * • ■ ■ ■ . ' '
Alkh'iB hukumlerme, yam; kaza ve kaderin. razi olup da, I lahi bu
hUkmii tebdil eyfc di y<; diia ve tazarrfi etmeyen bazi evliya^m
pitati • - * * " ' " ■
Ik'ldid'un bir dervige sual scrmasi
§§yh Dekuki ve kerametleri •
lukfdd kissasina aydet ...-■* ■ ■ ■
Mum alcybisselam'in Peygamberlikte ve Allaha
maliyle beraber Hmr'i nramasimn sirn -
Dtkuki kissasina avdet
Uenia kenannda yedi mum mlEalinin gorunmesi
O yedi mumun bir mum jlbl olmaw .....
Mumlann yedi ins an olnrnk n«rUnmcfiL . . . ■
Tukrar a mumlonn yedi pflcii; olmasi .....
aft*?larm hnlh gOattntl*" ||lall olmnu . ■ - -
Say fa
417 3
421 5
424
428
7
9
akinliktaki
ke-
454 12
455 12
442 16
446 18
453 21
459 24
4fi4 27
471 30
479 34
481 35
4B5 37
40U 40
492 4i
503 46
507 4 8
51*52
51S 54
& Z1 55
522 56
""" 57
525
57
58
O yedi agaej.T bir agat; olmasi ...,,,,.
O yedi agaein yedi kigi olrnasi
Dekuki'nin imam olmak i?in ileri ge?me$i
O kavme imambk etmek i?in Dckuki'nin ileri ge^mesi
O yedi ki§inin Dekuki 'ye iktida etmesi
Kamazda sag tarafa selam vermenin, kiyamette Hak'kin hesaba cek-
mesinden korkarak Peygamberlerden yardim ve f efaat ta^lep
etmeye i^aret oldugunuti bey am ....
Dekiki'nin, namaz esnaamda, batacak bir gemi halkimn feryadmt
ijitmesi f
Ihtiyatkar kimsenin tasavvurlan
Geminin kurtulmasi igin Dckuhi'mn dua ve sefaat ctmesi
Dekuki 'nin diia ve ^efaat etmesir.
Say fa
535 62
557 63
545 67
558 74
564 77
571 80
575 82
530 85
581
i cemaatin inkar etmeleri, ucup.
6Q:j
607
624
628
gayb perdekri arkasmda gizlenmeleri, Dekuki'mn do bunlar
havaya mi ciktilar, ycre mi girdiler? diye hayrete du 5 mesi
Davud peygamber aleyhissdam zamanmda gali^madan ve zahrnetsiz
halal nzk isteyen bir talibin hikayesi ve dltasinm kabu] olu.u
Ik! hasmin da Davud peygamber aleyhi &S eIamln huzuruna gitmesi
Davud aleyhisselam'm iki hasmi dinlemesi ve keyfiyycti davae.dan
sormasi
Hz. Davud'un hiikmunden sonra kimsenin Allah'a tazarruu
Kakkin meydana cikmasi icln, Davud aloyhisselam'm halvethaue-
sine gitmesi
Davud peygamber aleyhisselarn'm sigir sahibine dav^indan'vaz f ee-
mesini S o>Iemesi, 5 jg ir sahibinin Davud aleyhisselam'j kinamasi
Davud aleyhi 35 elam'in h sig ir sahibine : Cumle mahni ona verJ diye
htikmetmesi
Dtinya'da da hi zalimin zulmiine elinin
Halkin o agacin dibine gitmesi . ,
Davud akyhisselam'm kalil i 5 in hamiyyot W delii] ' gbsterdikten
sonra onun kisasim emir buyurmasi 64s
Insan nefsiniu, Si g lT i kescn kjmseyi dava eden katil makammda'
sigin keaenin de akil misalinde oldugu; Davud'un Hak'ki yahiid
Hakkin vekili ve halifesi bulunan geyhi temsil ettigi ve omm
yardimiyle zalimin oldurulup, heJal nzk ik zer] gin olmamn
mumkun bulundugu fir ^
IsS aJeyhisselam'm ahmaklardan dag tepesine kagma^ ! " ' * ' 670
Seba Iilann ahmakbgi ve peygamber nasihatlermin kendilerine lesir
etmemesi .
85
599 94
ayaginm ^ahadet etmesi
C34
040
G45
Uzagi goren korun, uzaktan igiten sagtrm ve 'usun etekU apl a &; m
§erbl t r s
Seba gehrinin guzelligj ve ahalisinin
kufrnn-i nimette bulunmalan ,
Ehl-i SobaV* nnsthnt j^„ pr*y n amher gplmesi
3cbi haltamn k.ndlUrln. tft^rilen wiam bcrWd^ n.udxu j^.
rcfah ve saadeti ile beraber
6JK
692
97
98
107
109
032 in
633 in
112
115
117
119
121
130
G77 133
137
141
142
Say fa
706
meter! . j ,713
[Wamberterin onlara oBVSta v C Mr mlMl M* ool)reml ™ eSini „
UrLln, hurtrijle EMM Mhljry «"■ ™ sal a*™** * 1 _ , a
O J^m bL d„w dibinds n= M^ *» *™ U ° W ' ^ ,31
*«,■„ ■ rhtvii! ealivorum! demcsi bikayesi ',.',
■J£i X «»- -»- h ° b » **"— diir "*ff: *
rin soyledikleri masabn cevabi -■'■■'' 740
Kiiticklcrin her tea ! «Bu sene ya? £ e *"™= &3
-„ vinalim. diye ahdetmefcrinin hikayesi , - - - *
„ fln t lr W?f^S «**.«" _**rt vs cab*, *» m ^
fiiistcrraelerl ■ •■'"''■.' ' 158
EnUja akybisselam'tn bu Mbrllare ("WW . . « ■ • 762
t yi Mcj-hi^i^m <*«;.«"* "SS^ ^'»wita
IVrenmbcrlerin: .Imwia gelm. diye rccalarma aa.,i ^
Vusufun kardegkd bundan mahru«.dur_ , . ■ _ - • —
Bir emir Ik n^ du^kun clan, ^az «• fll1« fr «*** ^ lem I. ^
Enbiya aleyhissela m m (Ham iwatcy etme i er indcn umid
buyuruldugu uzere, munkirlerm iman kabul e tmei & r ^
kesdikkrine dair ■ ■ - ■ ' ; ' ' " ' * \ , . . 807
hastalaosalar iyadet ediin-ezler, olseler cenaz b
Onlar yer yiiidr.de bilinmezkr, gok yuzunde m^hurtiur ^
buyurmustur ..■■■■ » ' ' ■ " ' . havlunun
Knot bin Malik (R.A.) Itt hwinyu yaiwr ocaga atmasi ve 8l3
ynnnvflrnasi
96
98
200
201
-DAfiDA HALVET EDEN BlR DERVl$lN HlKAYESt VE HALKTAN
AYBILIP HALVETTE BULUNMANIN HALAVETt VE: {BEN, BENt
ZtKKEDENlN CELlSf, BENlMLE tiNStYET EDENitf ENlSiYiMj
HADSS-I KUDSlSlNiN gEKlli-
Hz, MevISna a^agidakl ilk beyti ile, mezkir Hadis-i Kutsi'yi veciz bir
lekilde agiklacUktan sonra bahse giriyor ;
9312
«Het jeyle olsan da, hen si a oluaca her gey den mahrmnsun, Eger hi^
bir jeyin olmaaa, hetiimle olunca, her seytesin, yanl her jey seaiadir,-
9313
«Dafkrd3 oturan bir dervij vardi, Hal vet mi a, yar ve nedim olmujtu,*
Bu dervi^in Mistr'da yetfjmif, Hazret-i Ciltieyd ve emsali mejayihie
goriigirius, Hicretiii 340 senesinden sonra irtihfil eykmi; oldugu Mevlana
Cami'nin (Nefehat'iil 0ns) tinde yazikdir. Hayatma ve kerametine dair
de orada malumat vardtr.
Meakur Dervig, bir ell kesik oidugu halde, zenbil firer, onunla ge^i-
F: 27
417
Hiring EUtltn kp»ilm*nL ttfatbittl (tllBM : Aran yvtiqtlnUfll lik Mr S evu
«1 uafltip koparmumiik ilwre yvwln €>lmJg, wim-ii Lii/lvft rU)£J bir ormanda
gficdtfftu meyveler, kt'inJLsJrifl uhdint iimilturmiig, uiilnrfinn bir kay tana-
s'] ni kupurip bir iklsint oji*mn nlnitgU. O usnfida yeminlni hatitladi, tlin-
tlfkl v ( ; a|5tmdoklJ*fi ftrlatip tevb^ v« Jstlgfar cili. Qok gesmedfen piyade
vo lUv.Ari bir kai; 1 kisl ctruhm kUijaiti. Omi aldilar, dcnia ken&nnda ve
nl tmtiindc bulunan cmirlcrinln yainnn gaULrdiifcr. Orada yakakmrm? bir
kov ki§i de vardi ki cskiyahk etriiiflerdi Emir, gey hi de onlardan sandi.
HqisJniti bircr eliylc, hirer ayagmm kesilmesini cmretti. §eyhin bir elini
keilller. Sirs ayagina gelincu ; ilabi! EHm, ycminime mubalif olarak mey-
vi' ktipardigi itffl giinih'a girdi ve cezasini gordu. Ayagimm ne kababati
vii r? diyc tltica etti. O sirada emirin maiyetsndekilerden biri, geyhi tanidi
v« cmtro iamtUi Emir, atmdan atladi, seyhi kucaklayip saglam elini optxi
vp n ft I ay a afilaya halalhk diledi. §eyh; onu hen sana e3im kesildigi sirada
hal&l oltim, dedi.
lifle Sfiyh-i Akta 1 bu zat-i geriftir. Hazret-i Mevlana'nm da beyan et-
tifil vechik, Scyh-t Akta' ekseriyetle halvetle vakit gecirirdi.
llnlvel : AfyeJcdaii halt bir yerde oturup Hak He mcggul ohnaktir,
Atryhi.isclbt Efendimis de nubtivvetlerinden ewel, ramazanda, yanina
blrai novSle alip Hira dagma gider, oradaki bir magarada halvet buyurur-
cJti. f UUtfi ilk vahiy olan ( ^fl ) suresinin has taraflan orada nazil
olmujtu, Bu itibada halvet sunnettir.
ririzret-i Mcvlana Mesnevi'nin diger bir yerinde buyurur ki : *Akilh
c\M knyu dibim, oyle tenha bir yeri intihab eder, orada oturur. ^unki
halvatte Eom-yi kalb Msil olur, Kuyu dibinin maddi karanligi, halk ife
II it II fit etmerdn manevi zulmetinden iyidir. Halk ile Ihtilat eden bagim
kuitiirnmnz.»
I lid vet j ya muayyen, yahut gayr-i muayyen bir nriiddet icm olur. Mu-
■yyen muddctle olanlar ekseriya ktrk gunluk oldugu i#n dervisler ona
fKrbp'in) dcrler. Ramazatiin son on ganiinde camilerde yapilan (Itikaf)
tin Imlvet kabtlinden bir sunnettir, Hatta camie erkencc gidip de nama^
vaktlnl bekkyen kimse itikaf niyetiyle camiye gircrse onun orada otur-
maiii da itikaf olur. ,.
Su da var ki halvet, agyardsn aynlmakla olur. Hairet-i MevJana tau-
nt) aiUatmak igin : -Halvet, yardan degil h agyardan olur. Kiitk, baharda
d«tU, ki|in giyilir.* diyor. Bit kimse halvete girip de Allahdan bajka sey-
lc«rlu musgul olsa, onun halvette otamp uyuklamasi halvet clmaz. Haz-
r9 W Muhyiddin Arab! (Kuddise sirruhu) Futuhat'inda buyuruyor ki :
.IJJrl hlr halvet sahibina heni halveti^de hatirla, dedi. Halvet sahibi : Seni
hntirlcrsam Allah ile halvet etraemis olurum, cevabmi verdi.. Halvet,
Kitlukiin bidayetiyle, ortalannda yapilir. Kamil olanlara, halktan ka^n-
mnktan zlyade onlarla ihtimt ederek ir$ad e tmek lazim gelir.
418
•__
Gcldtm bahi« :
9314
•Allah tarafijidan ona muhabbet ?arabi sunuldugu i^in, erkeklerin
de f kadjnlarm da sSilerinden usanmigti..
9315
«Biae bir ^ehirde j^rle^ip oturmak nasil kotay gelir^t, ban kimselero
de sefere ^ikmak kolay getir.»
Evet, bir yerde oti-irmayi itiyad edenler, biraz da ihtiyar olurlarsa,
mesela bogaz igine kada.r gitmeyi, otobiislerde, vapurlarda itilip kakilma-
yi, yer bulamayip ayakt.i kahnayi biiyuk bir me§akkat sayarlar, Fakat
gemilerde ve trenlerde daima sefer etraeye ah^mis, olanlar bir ka^ gun
hareket etmeyecek olurlaivsa sikilirlar. Bunun gibi, §eyh-i Akta'a da, bize
zor gbr linen halvet, kolay ve sevimli geliyordu.
9310
•Senin efendilife £sik oldu^un gibi, bir efetvdi iv lengSnligiyle bcra*
ber deroirtlliie a^iktir.-
Me^ela Sultan Al>diilhamit merhiim Hiikumdar oldu|u halde maran*
goaluga niGTakli idi. Bo? kaldifti zamanlarda marangozluga faligir, pek
giizel eserler meydan.a getirirdi.
Halkin boyle mo htelif merakta olugu hilkatleri icabidir.
419
0.117
.u'p-L <Sjtjr n btjiJ**
■Hcrkcsi bir i s £5111 ynrfttmi$tar, o Ijin meylmi, muhabbetini onun kat*
lilnr koymujlardir.*
9318
-Mryl olmayinca el, ayak nasil hareket eder; su vo rfizgar olmaymca
qUr^lp iiiimI harcket ader?"
9319
-Efiw kcndinde serafiya dog™ meyl gSriirsen Httma kwfu |ibi devlet
I' .... L.l.i.t BJ.li
Ullmft ■ Guya bir ku§ imlj ki u^arken golgesi her kimin ba§ma dii^rse
t, hukvimdar olurmu?. Bundan dolay: hukibndara ve devlete ait S eyleri
UAM httmayur.), (sara-yi hiimayun), (sefine-i hiimayfin) gibi, Humaya
monmib demek olan, hiimlyun keUmesiyle vasiflandinrlardi.
9320
tifj iSit* *£■ <-^ *$$<**
j^ jl (^^i- jg* ^»* **■,?
•Efier kendtnde semme dogru bir meyl g*rilK*n alia ve UMrrudan
irrrl kfllma.*
«0
&
m ayi taVsiye ediyor.
9321
&f. '^
■T X $\
x*\ j
■■ w. i.vimet eUniinde pieman olnJayasin.>
r! ,.,lfe»W Mr ftkra niklediyor ve ayor H:
9322
tsfti Jt* - 4 * 1 £ ° l
B* b*— - dUkkamaa biH geldi; «*l « » "•* tartar
il> Sftwi Al-i tmran ! 6.
421
m2n
i " " ■ ■[■ - c
-Kuyumcti : Efendi git, kalburum yok, dedi. Terazi istcyen tekrar :
Im'i/hii ver, benimlc eglenme, dcdi.»
9324
-Kuyumca : diikkattda silptirge yok, dedi. Digeri : kafi kafi fan ^aka-
liut lurnk!*
9325
■ ICcnlm istcdlgim teraziyi ver, kendini sagir edip, her tarafa wgrama,
d II ill,*
9326
•Kuyumcu dcdi ki r SHziinii Igittim, uagiir degitim, manasiz da s3yk-
mtyormm,"
9327
V
y f**- '
aW
-Terflsl Isiedigini duydum. L&kin titrek bir ihtiyaniui, din tftriyor,
vUtfldun snyil,»
4)g
932S
f A*n» da ulak parcalar hahr.de; Tartarken din titrcyecck, altm
tozian doktilecek.*
9329
-Sonra diyeceksin ki ■ EfemH, supUtge g«tir de altinimt to, icindeti
ar3yayim.»
3330
jjjT & IjfJb- dj/ Jjr
*Topragi siiplirup toplayinca kalbur istiyorum diyeceksin.-
9331
.Ben «n.uuu iblidadan gHrdttm. Artik ba S ka bir ycr* git "«"»!•
j J ?■
v.-
9332
jjj^ •Aj*' «&*J5 ■^-+ s ' £&►**
.Art*, o dagda yatip kalkan, orada yiyip iceu tek vc ulu ^yhlh H-
kayesini tatnnm]a.»
423
pliAGDA iNZlvA EDEN O KAHIdIN HiKAYESlNlN DEVAML O Kl :
(DAG MEYVKLElUNl AftACTAtf KOPARMIYAYIM, AG AC I
SttKMtYEYlM, KlMSEYE DE AGACI SlLKiMTESlKi
SARAH ATE N VE KINAYETEN SOYLEMiYEYiM;
AJS'CAK KtiZGARlN A&A£TAN DtJstJRDOKLEBtNl
YtYEYiM) DlYE NEZRETMiSTi*
9333
.Ziihidin bulundugu dagda aga$ ve roeyveler vardi, Orada dag armu-
dii nnyi5izdi.>
9334
t>*j^ **jA »jifU>>
d«
U2>
o*jj j ftf 0$ i
-/
J 4 t
«0 drrvis
dedi ki: Ya Rabbi, senhile ahdim blsun ki bu meyvelerden
ku|iiirniiyayim
i
9335
■Riizgarm dli^lirdukleruiden bagka
yajrtm.i*
agagtan bir tek
meyve
koparim-
9336
tj u/jj| Jji- >*»'/. <
JA.
Lai £jL'U*X*t
4.1
J*
vefa ffiiaterdt.a
kftdrrin imtihanlart gelin
ccy«
kadar,
bir
muddet
, nexrine
424
9331
jJjj b^t* i/lj*- -J-* 1 /
«Cen&b-i Hak bundan dotayi; nczrinizde ist«n& ediniz, ahdinizo in 91V
a!tab ciimlesmi Have cyleyiniz, buyurdu.a
Kur'anda Resul-i Ekrem (Sallallahti Aleyhi Vesellem) e ve bittabl,
dolayisiyle biitiin iimmet-i Muhammede hitaben :
m&%
ik^Sl3»£J£3s6
Yam : «Sakin bir gey ism ingaallah demek&izin yarin su i;i yapacn-
gim deine! 2 " emrl verilmistir.
Lisan-i ilahiyyeden olmak uzfere deniliyor ki ;
9338
■Ben Azimil^an, her zamati kalbe bagka bir mcytl verir, her an on*
bir dag vururum.-
9339 .
ajj- ^WJ £_L-*t J^
•Her sabah bizim ifin yenl bir §e'n vardir. Hig bir^ey benim iradem-
den bar ice ^ikamaz.*
(2) Sflrei KeM: 8-24.
425
9340
*t*f* f?~ s w
IL
jj
•Hadistc varid fllmu^tur ki : kalb, «jelc du^mil^ bir tiiy gib id it ve sM-
dellt esen riizgiinn csiridir,»
Bu Iladisi Ebu Musa El-Es/ari Resul-i Ekremden soyls rlvayetetmi?-
tir : ■ Kalbin misali sahradaki bir Lay gibidir ki ilizgarlar otiu alt list edcr
durur,"
9341
Jlji -Uj ^
;i,
< Kiizgar (j kanad tUylintt her tarafa surer, ggtiiriir; kah sob, kah saga
j iiz ihtilaf ile sevkcder."
9342
*l>iger bij- badiste de kalb, ates, Usliindeki bir kazanda kaytiayan siiya
tcsbili edilmi;tir.»
Hadis de mealen §oyledir : -Kaib, kaynayan tenccredeki suyun ha-
re ko linden da ha ziyadc §ekil dcgi^tirlr.* §tiyle bir rivayet de vardir :
» Kalbin hareketi, kaynayan lenceredeki suyun hareketi gibidir.*
Kazan ve tenceredcki su kaynarken iner, sikar, saga, sola dalgalamr.
Hiidski bu hareket alexin tesiriyle oldugu gibi, kalbin degi^mesi de traded
llfthiyye tesiriyledir. Diger bir Hadiste ise : *Mu'minin kalbi. Aliahm kud-
rct parmaklarmdan iki parmagm arasindsdir, onu istcdigi gibi (evmf.-
Btiradaki jki parmaktan maksad : Cenab-i Hakkin Cemal ve Celal sifat-
landir. Bundan delay i Aleyhisselatii Vesselam Efendlmiz : *Ey kalbleri
ve nazarlari tnhvil ve laklib edcn Rabbim! Bizim kalbierimizi dinindc
subii kil, ondan diindiirme* diye dua buyururdu,
HI
9343
jj; 0}j j* \jtk $*jv*
-Her zantan goniilde bir re'y bulunur, fakat o re'y ondan degit, baska
bir yerden olur ki, da Hakkm iradesidir.*
9344
J J iSh J tij- gt 1 lyS? vH-
-O halde neden kalbin re'yine emniyet edip, ahdediyor, sontinda da
pejiman olup nedamete dli^uy*rsun?»
Onun ]?in bir §eye site verecelln vakit insaallah diyerek Hasyet-1 tla-
hiyyeye havate et, (InElallah) Allah isterse demektir. Allahin istedi|i t§
olur, istemedigi i§ olmaa.
9345
oBu da Hijkm-i llahi ve Kaza-yi Rabbani tcsiridir ki, oniindc kuyuyu
gorursiirj de ondan sakmmaya tnuktcdif olamausin^
934(5
~*M$
1
■U^an kw?un tuzagi gbrtip ona tutulmasi ve belak oiraasi ga^ilacak
bir §ey deiiidir.-
427
3347
J," j >-U* fL ^ U-l
*Asil sasilacak $ey; kusun tuzagi ve kaziyi gikdiigii halde ist*r isle-
mez on a tututmasidir,*
9348
W T f
>-Gtizu a^ik, kulatfi Bfik oldugu ve imiinde butunan tuzagi gordiigti
halde ona dogru ve kcndi kanadiyle ucmasidir,*
•SYRETTE GiZLt VE ESERlYLE A§1kAk OLAN
KAZA TUZAGIN1N TE^BIHt-
9349
iji)i+< i5- ( j j-^ ti?
-Biiyuk bir adamm ojlmm bagi agik ve be Say a ugraimg bir halde
goTiirsun.»
9350
£*$*, iSi&y ls'>*j j
■Bir kahbe'niit sevdasiyla yanip, tutu$uyor; elbiselerini, malini, miil-
kiinii satrrug,-
9351
•Elindeki, avucundaki gitmi$» adi kiitiiye c,ikmis, hakir bir bale get-
mi|f diiym an tannin istcdigi gibi tcpcsi usliine yuvarlamn gidiyor.»
its
9352
•Bu kimse bir ™hidi goriir de : ey bijyiik *it! AHah Hykma bana him-
met et ki,-
9353
«Bu kolii duruma du$mu$um; m»K akini ve nimeli eldejj Jta^irtiH-
9354
jr - \<* ■ *
(■+TV WJJ 1 *-? <- U tJ'.J
-Bir himnwt et ki r bu fetaketten kuttulayim, dilstugum bu kadar
camur ieinden sicrayip Qikayim,*
:
9355
i
h
^^-ij ^^ ^>ir
■ (Hates otayim, hala* olayim, hatas olayim) dtye avamdan ve havas-
tan da dua ister.» '
i
9356
-Eli f ayagi tutai halde ve bagh dtgit; bajinda bif kimse olmadifci
gibi, demirden bif beudi de yok,»
Oyle ise bu kimse ;
4 29
9357
u*yj- .ifci j^.../. uu. ,^j \jS j\
"Hangi bagdart kuttulroak istiyor, hangi hapisteu halfis ohuak isti-
yor^
9358
J-* $r j£ ^ -^ ^*
"Takdirin ve gizli kazdnitt hendinden kurtulmak Istiyordu ki, o gizli
kniaiiin betidim, saf bir rufitan bagkasi giiremez.*
9359
*0 kaia bagi zahir d<:gil, gbdidir. Fakat xiadan ve dcmir iincitden
dab a belerdir.»
9360
j^Gj \J%p J^>T £:ij
^5 j jUj ^ii- ff+JZ-
«£tlnki bir demirci o demir zinciri Jarabilir, bir sukut kanan d« zin*
damn temdini acabilir,*
Vaktiyle zindana konulan kimselerln eiledne, ayaklanna demir be h nd-
ler takilir ve halkalan parginlenirdii §£yed o bendler $ikarilmak lasim
gelirse demir ci gelir, perfinleri egelemek ve kirmak suretiyle gikarmdi.
9361
■Ne iirfiiltlir ki bu g;iz]i ve ;igir bendi kinp sohrnckten demir clter
Sciz Iml U mi r,"
130
*
I
9362
L-J-j
kifif."
Ebu Leheb, kard^mm ogluna tabi olmayi aza j
- * , >- -1 ■ «ai L,, rt ™m Kendisi de kurudu (Helak oldu
Yam: EbG UheVra SW tf kimisim. K*™ 1 * a - rtcek c .
sates * =2 sssiftKS &** * *
dugn baidcl- Gji^sn'm kiz kardesi clan (tTmrnu Ce-
Ebu Leheb'in kansi ve Ebu Sufyaiiin kiz "™j* Ekrem .in
m .U) habis^ her gun dike* tafte ve sirtma yuWeyip R-^
get;-£cegi yola dokerdi.
9363
^eyler goriiniirdu,*
0) EtMi Suai'a : 3H-
[|] Sirei Tablet }fp.
431
P3B4
j^j* jli l o-^j^ J? of
..Cenab-i Peygamberden maadas>, bu ayctin manSsmi te'vil ederler
hi o te'vil bihc^luktan iieii e«lmi 5 tsi-. Zat-i Risalet ile verese-i Muham-
ini>diyyc ise akil ve hojracnddirler.*
Miifessirlerden banian : «$mat-S Cemil, Ebu Sufyanm kiz kardeji
ve Ebu Lehcbln kansi idi. Kureysin zenginleriiiden olan btiyle bir kadi-
mn boynuuda Hften bir ip ile odun tegimasi nasil mumkun olur? <Ham-
malct-el Hattab) tabid mecazdir, Nemmam, zemmam ve bizim kundakgi
dcdigimiz mevkide kullamlabilir bir tabirdir. Bu kan da, kocasma ve kai-
dearie tab! olarak, Aleyhissallt Efendimizi ber yerde zemmettigi igin hak-
kinda bu tabir kullamlmistir. demislerdir. Bast Ian da : .O kadinin Ce~
Sirnnemdeki halini tasvirdir. mutaleasmda bulunmuslardir. Iste ehl-x §u-
hi'id olanlar vukuu muhakkak olan o tasviri, yani Ommii Cemilin Cehen-
nmuje arkasiyle odun tas.iyacagmi, te'vil etmeksizin ve mu 5 ahedeleri Se-
rine aynen kabul ve tasdik edcrler,
Kaza ve Kader hukmunu idrak etmeyetiler, a mirasyedinin halini de,
tenbcllikten ^ahfimyor da boyle sefalct cekiyor, # ye te ' v ile kalkisirlar.
>J J
9365
♦rLakin baglandigi k«za bendinm tesiriyle onun sirti iki kat olmu$tu.
Kendi do Benin kar§inda e£ilip dtfruyoidu,*
Ve:
9366
j*r ^ ^ ** <£S' L "
-Bir dua ve himmet edm ki su glili bafcn ifinden si 5 rayip sikayiro
dlycrttht.it
»307
■ ■ ■ ■
-Kaz* ve kaderin bu ffizli al&metlerim goriip duran bir firff-i kimil,
(soki) yi (said) den nastil tcfrik etmez?-
tnsanlardan bazilarinm seadeU biddyete, bazilanmn da sakaveU
dalalete mazhar oldukbari ezelen ve ilm-i tlahide takdir buyuruJmug ve
b&yle oldugu: -Said olan daha anassnin harmnda tken : iiddir, ^aid olan
da daha anasmin kaminda ikcti sakidir* Hadisinde beyan olunmugtur.
Insanlardan hangisinin said, hangisinin §aki oldugunu herkes bile-
mes. Onu ancak, Kaza'nm gizli hukiimlcrini ve te'slrlerini baslret nuruyle
gorenler ayird edebilirler. Ashab-i Resulullah'dan (Huzeyfet'ubn'iil-
Yemau) radiyallahu anh Resul-i Ekrem Efendimizin sirdaji idi, Aleyhis-
salat Efendimiz ona olacak bazi vak'alari, hususiyle miinafiklan bildir-
misti. Ojidan dolayi Hazret-i Smer, hilafeti zamanmda biri olutice, Hu-
^eyfe'nin gelip gelmedi&ine dlkkat ederdi. O gelmisse Faruk-u Azam da
cenaze namaziru kilar ve kabre kadar tesyi ederdi, Huzeyfe gelmemisse
bliiniin miinafik ve sakiyy-1 ezeli oldugunu anlar cetiazesinde bulunmazdi.
0368
-§akxyl ve saidi bilen bir arif, bildigi halde omun baklkatini meydantt
koymai. gUnki: Hakkin sir ve kazasioi fasetmek holal de^ildir.-
93G9
A
«Bu sbiiin sonu gelmcz, Dagda inziva eden o fakir a^liktan zebun
oldu ve cismi la'fa esit olup harekete mecali kabnadi.>
F; 28
-Rfc'ZGARIN Dtl^tTRntHlLKRlNDEN BA$KA, AGA^TAN MEYVE
KOPARIP TEMEV1M DIYE NEZRETMl? OLAN FAKtRIN ARMUT
KOPARHAYA MECBJJB OLMASI VE DEKIIAL CEZA-Y1 iLAlliNi.N
ZUIIUK ETMESf»
9370
«Bir glin riligar ariuui diistirmcdi, o fpkitin de ajhk atediideii sabur
ve tahammulu iiikendi.-
9371
-Bir d:dm uciinda bir ka$ armut gordii. Yino sabre derek kendini geri
;cktl.«
9372
jjT j 3 j- Li-Li j-1 jl
H- * ^
■ Kibsfir esti ve dah bas asagi etti. §u hql, fakirin tabjatim o ar-
muMari ycmeye tesvik etti.»
9373
■Achk, zaaf ve kaza cazibesiniii kuvveti, zahidi nexrine karsi bivefu
yapti.<
9374
« Armut agacmdaa meyvtyi kopiirnica iiezrini ve nhditii bozmus
oldu."
434
•311
"O and a AJlahin te'dibi geldt, goiiinii acti v« kulagim ^«kti.»
«0 5EYHJX, HIRSIZLARLA BERABER, HIRSIZLIKLA iTH AM ED1LIP.
ELlNlN KEStLMESt*
9376
"Orada yirmidcn fazla hsrsiz vardi ki caldiklartm taksixp ediyorlaxdi-"
9377
-Bo§boga±in btri sahne'yu haber vermis.*!. Sjahnc'mn adamlan gabu-
t:iiJv usiistiiler.*
§pbne: Zamarumizdaki, polls ve jandarma kabilinden asayi? me-
miiru.
9378
"Orada hepsitiin sol ayaklaiiylc sag elteritii kestjlcr. Fcryad u Ugan-
dan kiyamet: koptu.*
435
IK179
-ki~ Jj^f >
IjS- Uj#
«YanI)|likla zlbidin de ell kesildi, Ayagim da kesraek istedikleti
sua da, ■
93S0
ki *^
^ ilL. Jf $j*j *jj &\
.Muhtesem bir tfiv&d geldi. El, ayak kesen adama : Ey kopek, bakN
9381
<BU falan geyhtir ve Ebdal-i liahSyyedendlr, Sen ™uti elini nigim
bileginden aywdin? diye b»|irdi.*
93S2
-Cellatbk eden biwu i$itince teessiifiiflden elbisesild yirtti ve gahn<?-
nin yatuna kosup badiseyi yana yakila anlatti.*
9383
9384
-^tj X Cr_^ Itf-V ^ J* tl*
«Ey kerem sahibl vc Ccnnet ahiiisiaifi served elan geyhl Bu ktfUl i§l
bana Iielal et, dedl.»
9385
\Atr
-§eyh dedi ki : Ben bu ceiflmn sebeblni biliyorum ve keadLgttnahi-
mi tamyorum.'
9386
«Ben Allah'in yemmine fcurmeti terk eltim, onwn makkeme-i adaleU
de beaim yeminimi, yam sag ellrai kestirdi.-
9387
-§ahne f yahnayak ko&iuak g*ldi ve Allah sahidtmdir ki bileraedim
dlye astir diledi.-
«Ben abidden dftunnua kStii oldu&unu bildiifcn halde nezrimi bos-
dum, cttJ-raiin wgursuilwin elime erf|tf.«
Stire-i Jlahl'de buyuruluyor ki :
431
437
1 1
■"\* ^ V
^^-^ *-.<.**
Yani : -Sir ahd yapmca, Altahtn ah dine vefS ediniz ve yeminleri sag-
lama bagladiktan sonra bozmaymis:. Sii o yeminlcrte Allah'i kendinize
kcfil yapmis. ohirgUMiz. Suphe yak ki Altah yaptifjimz lictgeyi bilir. Biik-
tiigii iplikk-r biikulup kuvvctlendiktcn sonra otiiari a^an ve par^a paica
edeti kadiu gibi oImiiyir.iz\..»
Arablar arasmda Rayta yshud Rayita naminda bir kadin vardi ki
akilsizhgi dolayisiyle kendisine (HamkSj lakabi verilmistL Bu kadm,
sabahtan ogleye kadar cariyelerle beraber yiin egirir, iplik yapar, ogle-
den akjatna kadar da o bukulmiis iplikleri stiker ve sokttiriir ve boylece
onlan heder ederdi. Cenab-i Hak r ahd, rtezir, yemin edip de onlardan rii-
cu etmeyi, igte bu ahmak kadmin iplik biikerek sonra sbkmesine benze-
tiycr ve siz de onun gibi olmayin ve otiun yaptigtm yapmayin diyor. SJeyh
Ksamndan deniliyor ki :
9388
< 1 '■>■ §ahue; bmtn rlimiz, ayagimu, bit mi mil, zabJrimiz, Dost'un huk-
niii up fed a olsun.*
J?eyh, bayle demekle Kaza'ya mS gdsteriyor, Maneviyatm biiyukle-
<5> SGr*l Hahli ai^ss.
4M
rinden Haris-i Muhasibi derritflir kl : -Hu*i IllUrni I K ■»*'*» kiilbeii tei-
lim olmaktir.*
Keza Hazret-i Ciineyd buymrmu$1nr kl •Bni> Km/uhui xuhuruiuU
Italbm sevinmesidir, Kria RabialiJl Adrvtyyo (KiddawiHAIw Ktrrehft) ya:
-Kul, ne vakit Babbinden ra?,l nlur7* (Uy« nut iiuj^Ieii". -Nim^t gilti miirf-
bct de onu scvindirdigi zamarn. ceviibini Vffrmlf. Uulfia*: Allnhm kahr vo
ceialini de lutf ve ceraali gibi I105 gormek vo likiyet dcgtl, hamd vc ae-
nada bulunmak nzS eseridir.
Aziz Mahmiid Hildayi (Kuddise sirrtdiii) dcr ki ;
Ho§tur bana senden gelen,
Ya gonca giil, yahud diken;
Ya hd'at veyahud kef en
Lutfwt da ho§, kalmn da ho?.
Yine §eyb, elini kestirmij olan §ahneye dedi ki :
9389
j^*- vjf y s>j j ^. j* f-*
«E!imin kcsilmesi benim kismedm idi, Butiu sana Etelal cttim. Sen
beni Mlffiedigin i^in, bu i^tc vcbalio ve su?nn ynkinr -
9390
.\# frj J
J&\
.lC j-4-^ LjULr l^ll
« Benim halimi biicn t elimin kesilmesliio ferman vertndir. Omm In
ngra§mak ise n*redc ve nasi! olur?»
Bundan sonra Hazret-i Mevlana, hiis'jn zararlau.ni beyan ir;irt
diyor kl :
9391
- 1
J ^ fJ O^ -*J{ **
-Dane toplamak t(;in ujan ne kadar ku? vatdir ki bo|fiti, onu luza^a
.lii:.inii)iis vv 'bo£nziui ktstinni^tic*
9392
-Suda ve in aan e linden uzakta nc kadar balik vardir ki bogazmiu
hirgindan okay a tutulmus,tur.»
9393
«tffct perdesi arkasinda tte kadar kimse vardir ki fete ve bolaztmn
ufcursiizlugundan halk arawnda riisvay elmustur,»
Insan igin en biiyuk tehlike bu iki uzvudur. Burden dalayi Hadis-i
$erifte : «H« kim bana biyi&i ve sakah arasim, hir de bacakfart arasini
muhafaia etmeyi taahhiid edersc ben de ona Cenneti tekefftil ederim.*
buyurulmugtur. Biyikia sakal arasi egizdan kinayedir. Mevlanlt'niti bu-
yiik oglu Sultan Veled demistir ki : «Erkeklik uxvu ile bo£as, beni 5a*
girtmig ve deli ctmi^tir. Her kim bu ikisinden geeer, yani onlan muha-
faza edersc bflyuk bir adamdir.*
9394
-Nc kadar Slim ve iyi huylu Kadi vardir ki bogai ugursuzlugundan
ytiiil HUrarmigtir."
YanS; allm ve evvelce giizel ahlak sahib! olan bir kadi, riijvet ahnca
Allahin lanetine ugrar. £unki Hazret»i Peygamber : -Allah, *u$veti ve-
rene de, alana da, atada vssita olana da lanct etsin. buyurmu^tur, Sonja,
rii^vet alan bir kadi, yahud bir me'mur halk arasmda da hiirmetini kay-
betfer ve giiniin biritide ru$veti meydana (jikar, taht-i muhakemeye ah-
nir, korkusundan yiizu sapsan olur,
440
_■».
tats
J» J rf -Li jLLS- jr (rj^* }\
«Haita tiarut ve Marti t ismindcki mclekkrin icmij olduklan sarab,
&etna kapistm kendilerine kapatti.*
Harut ve Marut hakkinda ewe Ice gerekli izahat verilmigti.
9396
}1>U/ ^ I ^ )t J, j, l
"BajL'zid-i lies! ami, n a mast 15 in kendisinde tcnbullik gtfttlnce bogaz
derdinden kftcuuli.*
9397
«0 Akil zat, tenbelligin sebebin! dU§iindil, fazla *u ittntkte buldu.i*
9398
«Bif sene &u icmlyeyLm dive ahdetti ve oyle yapli. Allah da ona bu
hususta sabr ve takammtil ihsan etti,»
9399
£}* jf *VJM ■*#*■ *^-3 j^l
«Onun dinde en hafif miicahedesi boy It; idi, Boyle yaptigi 15111 de
iiiiLiiovf bir sultan ve Kutb'ul-erifm olraujtu.*
Hazret-i Bayezid f e : «Mucahcde?nin en zaifi nedir?* diye Eormujlar?
441
•Yemeni, itjmegi terketmektir, Ben bir gun ncfsimi bir ibadete da vet et~
tim, icabct etmedi. Ben de ondan bir sene stiyu menettim* demi§,
Cenab-i Hak Kur'lnda :
Yani : «Bizim i$in miicahedc «dcnlere hidayet yollanntizi acariK'.»
buyuruyor. Bayesid'in bir sene su L^memi^ olmasi da Hakkin a^tigi hi-
dayet ve muvaffaklyyet yollanndan bifidir.
Hikayeye avdetle deniliyor ki :
«§eyh Akta' ona i Ey cAmtiin dlt§mani, ey hu$im oniine egerek kargl-
ina gel en kimse!.
9404
9400 .
JLLil j j+. It^il }l Oi^
«Bu hususta neden atele ettin, uifiti izin istcmeden i^eri girtlin,' diye
sordu. Ziyatet^i de : Muhabbeiimden ve fazla i§tiyakundan, diye ccvab
vctdL»
• Bogni hirsintlan — yard; nezri hilafma ngnctan annul kopai m'?j ol-
du&ii i^in — eli ke&ilince o zahid zat ifin ^ikayet kapisi kapandt.»
§eybin ziyaretciye : *Ey camnm diijmani* denies! ; simna vakil ol-
dugu 15m inkisanm almak, inkisarm da onun helakine sebeb olmak
ihtimaline binaendi.
9401
2iyaretc,inin ihlasi ve edebi iizerine §eyh :
# ^ ^ L ' eJ?ij*lG* 1
ji* ^l*T ^ ^jj— jj?'
9405
•Halk arasmda adi ($eyh*i Akta — cli kesik §eyk) kaldi; balk emu
bu ad la tnmdi.»
*Tebesslim etti ve : Oylc iac gel, I a kin cy biiyilk adam, bu sirn
*§EYH AKTA'NIN KERAMETLERt VE IKI EL tLE ZENBlL tiRMESt*
giilo,..»
9402
Yani : benim iki el ile zenbil Srddgiimu klmseye soyleme, dedi.
CJL- j-!j| ^ !jjl ^liS j-*
0406
&£|l J^jiy ^-jjj jr, £
&$ L cr} £* 0* f«j* ^ _
•Kami^tan, ottan yapilmis o!an kuliibesme bir ziyaretci gcldi ki, t>
iki etiyle zenbil ftrUyordu.*
«Ben olmeyincc bu slrn ne bir do«tn t ne bir sevgiliye, v.e de bir ftga-
filik kimstyc sbylemc!"
m SOrri Ankt-bul J 69. .
Ml
1
443
9407
JjojL^ JULij Jill"
*Ondan soara, baskalari da knlubenin pencereslnden seyhin Ski el ile
zcnbil iirdiigune mil tin IT oldutar.*
9408
*§eyh dedi ki: iiahi bu i§in bikmetini sen bitirsin. Ben gizlemeye
;aIi$tyoNitti. Sen mcydana c,ikaiditi.*
9409
«C«nab-i Haktan on a itham geldl ki: Bu gamda, yam elinin kesitme-
sinde sana mtinkir olan bit kac, kisi vardi.»
9410
■GSIibfi o tarikatta mitral idi ki Allah omi insatilara kar^i riisvay etti,
diyorlardi.i
9411
* lie ii o ceraaatm kafir olmasini ve dalakte dUstip su-i zanda buhin-
masim istemedtm.*
444
9412
-is gSrdiigun vakit, beramtt olarak Mill blr «l verdl£imi2i onttu igin
meydana koydum.»
9413
$& arf^g jT & IT
-Tit ki, sii-i sauna kapilan bicarelet huzurumdan merdud olmauular.-
9414
j^ £M i' ***** iH J ^
•Ben sana evvelce bu harika dm ataxia da kerametter ve teselliler
vermtyim ki sen kerSmet kaydindan tnlistagnt bulunuyordun.*
9415
£*& j-1 jr, 'A gjt Gyi
*Ben sana bu kerimeti onlar, yani; sana su-i zan odenler ijin verdim.
Bu hidayet kandilini onlar igin sana ihsan ettim.»
Ki gorsiinler de inansinlar, artik su-i zanda bulunraasinlar diye...
9416
■Sun, ftlUmden, bedcninin cUK'illerinin ayrtlaca^ndan korkmaktan
Kr^ttn.i
■1l!i
Mil
«Ba?m ve ayagimn aynlmasma dair korku kalmadi. Vehml birak-
mak K sssnin i^in biiyiik bir si per oldu>
■FiR'AVUN StHIRBAZLABININ ELLERtYLE, AYAKLARININ
KEStLMESlNE ALDIKl§ ETMEMELEKINDEKi SEBEB-
9418
^J jftj &j\j $#,L,
•Mel'un Fir'avun, sihirbazlarj, yeryiiztinde uldlirmekle tehdtd etmedi
miydi?»
9419
*§oyle demigti : Elinizi ve ayagimzi ^apmzEama olarak kcstirer^gim,
softra da sni affctmcyip astiracagirn,*
Sbylenen hadise Sure-i §uara'da §6yJe hikaye buyuruluyor :
4 IB
UK
..^.■jy.Hirijfji
Yarn: -tpJeri vc detfneklcrmi meydana attilar ve : {Fir'avmn izzeti
ve gevketi if in biz mtltiaka galib gelcnlcrij) dcdiler. MQsa da asauiu bi-
rakivcrdi. Asa ejderha olup sihirbailarin iplerini ve degneklcrini yuttu.
Sihirbazlar ycre kapamp seed* ctliler ve dediler ki : (Alemlerin Rabbi
olan, Musa'nm ve Harun'im da Rabbisi bulunan Allab'a iman etdik.)
Fir'avn dedi ki: (Ben size iz.in vermedcn Musa'ya >man mi ettinix? Ha*
kikaten o, sihir Hgreten biiyiigUniiz imij, Puk yabinda anlayacaksmiz ki
h e he me lu'il cllcrinizi ve ayaklanmzi fapraz olarak kcstirecegim ve bcpi-
tiizi mutlaka asttracagim). Sihirbazlar dediler ki ; {Zaran yok, biz haki*
katen Rabbimizin nezdine riku e£mi$ olurux. Ilk miisliiuian olan lard an
bulunmamiz gebebiyle Rabbimizin bizi bagigliyacagini iiiriid cdcrw 7 .)-
Httseyiii Vaiz, tef sir i tide diyor ki : *Fir'avn'in ernriyle sihirbaztonn
sag el ve sol ayaklarim kestikten sonra ashlar. Hazret-i Mtisa ordar igin
agladi. Cenab-i Hak, ^ehidlerin manevl makammi KeKmullah'a goS'
tcrdi, »
i.7J Hurci Siiara : 41-21.
417
-J j
0420
juT 3 if ^J **,^ J f*J
•Fb'avun, sihirbaiiana o anda korkacaklanm, vehme, vesveseye,
? ilpheye dtisecekierini saiimijti.*
3421
if J J -»^S } *jj C^ *j> ^
«Kcza, onbnn korkudan, vehirclerinde* ve nefsin tahdidferinden tit-
reyeecklerini ummustu.*
9422
.FIiWi bilmiyordu Id, sikirbazbr, o vehimlerden kurlnlmusbr.
Goniil num pencercsinin otiilne oturnru§la*di,»
O pencereden hakikaii garmuglerdi.
0423
-Kcndi galgel«mi, kendilerinden »y.rt etmijler, (yani; rtkun a S *1,
cesedin ™a bir tflge oHafrnm anlam^Iar) ve o gSlgeyi f*d& ettnek !<».
jevik, s*buk obrak sisiami5brtfi.»
Binaenaleyk elbri, ayaklan kesilip kendilerl aailmak degil, 5 u camur
yigim clan zemSn uzerinde :
0424
iu j^ #_># *jf j>
.Febk bav«..»d* yii* ken* dog*** »» «* «k ofe«1«r bta..
44S
0423
a'Laj jj^j ^/ ii>J ^
•Terkib-i inBan'i (yam; cbmin »s1im) gorlip anlamig oiduklan icin
vebmm teterruatmdan kcMrkniaynnikLjrdi,*
Mimasebet dolayisiyle Hasret-i Mevlana burada vehme dair beyanatta
bulunuyor :
9426
-Bu Diitiya, uyku ve rii'yadir. Ey salik, sen oradaki hayabte kar§i
zanna kapilma. Rilyada bir el keailse bite bu korkubcak bur $ey degildir.-
0427
«Eger rilyada bir makas senin ba S mi kescrsc, kem ba§m yerbdediir,
hem omriin u*un olacaktir.*
Diyorlar ki : Riiya, gSren kimsenin baline nisb«tl& ya aynen, yShud
aksine zuhur eder. Salih kimselerin ruyasj aynen vaki olur, yaiii; gorul-
duSu dibl cikar Avamin ruy^si i£e aksine zuhur eder. Meseli, aglami^sa
gulecegine, olmiisse yajayacagina, hastalannujsa Sihhatte bulunacagma
delaiet eder,
042S
-RUyada kenditii iki parca da olmug gotsen, uyamnca basta de£iJ,
sihhatte olarak kalkaT5in.-
Pi 29
449
D43I
*H u lis a , rllyada, bfcdenm utauo korkubcak bir gey degildir; vc<
levki Ihi ybz par5 a ohuii.»
9430
-ftbttf kfiim obn bu diinya icin HazreM PW»1*- , (Uyuyamn
^irdufiu bir riiy&) demi§tir.-
CBbir bm Abdullah (radiyallahu anh) dJyor ki : ^■"J***
Yi RerilaUah' Dunya nedir?* diye sordu. Salttllahu Aleyhi Vese lem .
UM ne kadardir?. d e di. AleyhissalMu Ve^lam **J« *» *£
- n,lk •» k.d^t, buyurdu. O « dedi M : .D un yada ne kad
ftTrulU Abybissalatu V«dim Efendlmi* : JtaW-jm aynlm tar
klnrata *<*«» Wtate- buyuidu. Sctira o faro ^^^
wm : -Bu Cibr'd idi. Ski Diiuyada kanaatkat, Ah^rete ragbetkar kilmak
U*crc gclmijti* buyurdu.
9431
J^^jj Iju .j.j uH 0^^-
-Ey sfilik; Dutiyanm riiyl ddugunu sen taklld yoliyle kabul ve By-
] cc o fivfiyet ediyorsim. Hakikl rfllkkr burn,, Hadis-i Peygamberl olmak-
mii 1 1 alcnen mttsabede etmi$lcrdir.»
9432
.Sec giindu* de oyk-dw bu uyku degildir d**.*. Gtfge Wtdb, ud
olati mehtabdir.*
40ft
HadiB-l §crift* : -Jriauiilor haynti» tk*n uykmbdn In . ^Jdilklrri vakit
uyniurW.- buy U ru]mu$tur. Bin&enaltyh tnunUrm <lr. m.-vcudlyeti riiy&
kabilmd^dir, yfiKud goige miEuJjdir. Anil ,.!„„ klm«. Nur-l VLicud-i Ba-
ridir.
9433
-Senin uykunu da, uyamk[igiai da, uyuyan bir kinjflenin rUya icinde
riiya gormesi glhi bil,-
9134
«0 riiya giSren uyumu^um zanneder, halbuki iklnti bir uykuda bu*
lundu^unun faj-kinda degi!dir.»
Ki birincisi = uyumu§ olmasi, ikincisi ise kendbii uyur gormti? oka-
sidir. Bir de uyamkken de uykuda bulunmasi vardir ki bu suretle uykusu
uq kat olur.
9435
-Canak, (omlek yapan, bir kascyj ku-acak olwwa, istedSgi zaman onu
tckrar yapar.*
Qunkl 5 amuru onunde, san'ati elindedir. Cenab-i Hak da bir cesedi
jfna edince onu ba?ka bir hayat ile ibka eder.
9436
•KiJriln h&r adiminda kuyuya vc famura dii^mek korkusu vafdir. O
binlcrce horku ile yolda yUrilr.-
4S1
-
0437
•Fakat, giiren bir kimse yal«fl cnmi godir ve s«kur ile kuyuyu bilir.-
9438
»Yiiriirkcii her admda ayag. ve diai tUrem«. 0, he* gam vc endi 5 e
ilo yiminii ekiitmea."
5 imdi iman ecfcn ve gel& olan sihirbazlar lisanindan Fir'avn'a hita-
Iicti deniliyor ki :
9439
«Ey Flc'avn kalk, ne yapacaksan yap. Bh, her sesten, her gulyaba-
nltlcn Uikiip duracak takimdan degiliz."
9440
-Bizim eeset hirkamiz. yirt. Bir dikici vardir ki Altahtw. Yoksa bhira
i^in o cesettcn soyunmak evladir.-
9441
-Ey kttstah d^raanl Bi* cesedden teceirud etmekle bu guieti -yanij
Mabbub-i Hakikiyi- S.plak d»™* dah » B**** 1 l™*"" 1 *-"
4SZ
!)112
•Ey ilbamsiz ahmak Fir'avn; ivn kcsnCeiindcn ve mizac tabiatindan
'.eiwriid ederek mahz>i rub almalt kndai glizcl lug bir §ey yoktur."
-KATIJUN : "BEN gOK DEFA YtJZtJKOYUN DtfSttYORUftl, SEN tSE
NADlBEN DU§t)YORSUN" DIYE DEVEYE §iKA¥ETl.
9443
-Katir, deveye dedi ki : Ey iyi arkadag; ypkujlarda, iniskide ve sarp
yollarda,*
9444
tStJf \jrjr» j ./*-;■> J } * j*
■Sen diismiiytirsiiii, giizelce gidiyorsun. Ben Ise yolunu jasjrmjj kimse
gibi, tcpetaklak oluyorum,*
9445
•fBeti tstcr kwru bir yol olaun, istcr {amur bulunsua bet an yiizlikB-
yun iliisii\orum.»
453
<Bunun sebebinin nc oldugurm bana anlat ki, ben de nasil yagamak
Inzim getdigiui ogrenmij olayim.*
Burada katirdan maksad : Ahlaksiz, ge^imsiz ve dikkatsii kimseler-
dir, Deveden murad da : Yumu?ak tabtatli ve giizel ahlak sahibl jahis-
lardir.
Nitekim Hadis-i Serifte : -foU'miiiler, yumujak ve yavag tabiaili olur-
lar, gUzel yiirUyen ve seMnce. gelen deveye benzerler- buyurulmus ve
deve medhedilmigtir,
Hazret-i Feygamberin Dttldiil ismmde bir esteri vardi ki Huneyn
muharebeainde ona binmi$ti. Bu hayvam Misir hiikumdan Mukavkis, da-
lia bazi hediyelere ilaveten EestiluMh Efendlmize g@ndermijti. Aleyhis-
salatii Vessdim Hazretleri sonra onu Hazret-i. Ali*y e ihaan buyurdu,
Katmn Eiialme cevaben deve :
9447
•Dcdi ki : benim poziim, seninkinden daha' parlaktu; bundan baijka,
bir dc yuksekten bakmaktadir,»
^iinki boyum seninkinden uzundur.
9448
X*JZ,y> J^ *-ift _j>-T
-Viiksek bir daga £ikmca ©radak^patikanm sonunu dikkatlke goril-
jrUm.»
454
9449
-Cenab-t Hak, goziimc but tin yoHaTiii btf vu $iki$mi gBsterir.-
9450
«Bea her adimi gorcrek atarim, onun i$in surjmekten ve dUsmoktcn
km-iulurum.*
9451
r b *-ji d. j> yfo «$« j-
fk £j i$?t J tii. *k
«Sen ise *i$ adirodan otesbil gBnneKsin. Daneyi gBrlir, onun altmdaki
tuzagi farketmezsin,-
9452
j^ 1 J f%* tf^ 1 tJ >- J -
-Oturmakta, iumekte ve yiiriimekte kiJr ile giJzIil miisavi oJur mu?»
Bu bey it SHre-i HudMaki ;
p-\
Yfini ; *tki firkamn {yani; tnil^rtkler iie mii'minlerin) misali, kiir ve
*«£jr)a, giiren ve i$iten kinisenin misali gibidir. Bu iki lumre hi^ e^it olur
mu? Ai-tik diisiinniM imsinb? s p Ayet-i Kerimesine ijarettir.
M Sflrtl HCWt ; 34.
455
0453
*** J *h ■> c^ JJ '-"^ 3jr
«Ccn&b-i Hak, ana kannnclnki focu&a can verince, mizacina vucudunu
kuvvcllcndtretek ciiz'iileri £fikmek istidndmi verir.*
Ba beyt yukanda gegen ve Fir'avn tarafindan sehid edilen slhirbaz-
Ian tarif cyteyen (B425) miiuarah beyte m,erbuttur, Cenab^i Plr o beyitte:
*0 sihirbazlar, tcrklb-i insaninin asbni go'riip anlami? ve oliimle dagilan
o cismin <3irili§ esnasinda yeriden terkib ve ihya edilecegine yak in kes-
be1;rni5 olduklarindan vehmin teferruatmdan korkmaz olmuslardu demis-
ti §imdi de (Ba's ve Hasr) e inanmayanlara, dagihni$ olan ec2amn yeni-
den terekkiibiine ihtimal vermeye nitre karsi cevab olmak iizere bir bahse
giriyor. Kurey$ mu§riklerinin ileri gelenlerinden ve din dtismanlannm
en azih olanlanndan Ebu Cehil veyahud tfbey bin Halef, curiimus. bir ke-
migi tos haline getirmis, Huzur-u Risalete gelip onu gostermis, : «Bu da-
gilnns. ecsayi yeniden kirn toplar da onu diriltir?- demi$ti. Aleyhissd&t
Efendimiz de ; -Cenab-i Hak, otilara Kiyameite hsyat verecek, seni de
dirillip Cehenneme gender fccektir. buyurdu. Onun. uterine su Ayetler
nazil oldu.
■> >
J
*-« s <,
Yani : -O (inkarci) insan gormedi mi '. Biz onu Mr nutfeden yarat-
tik. §imdi de bir mikideleci kesiliverdi. (Nutfeden) yaratilismi unuta-
rak bize bir de misiil getirdi : Bu kemiklori kim diriltir, oolar ciiriiyUp
dsgilmigken? dcdi. (Ey Resuliiin!) De ki; Onlari ilk de£a yaratan dhiltir
ve O, her yaratilam tatnamiyte biUr»,»
Yani; nutfeden bir insan viicuda getirdigl gibi, suriimus kemiklere
de ikinci defa hayat verir.
Hazret-i Mevlana da diyor ki : «AUah bir cenine anasi karmnda can
rti Sflrei Y4iin : 3T-T3.
450
voririLu una cezt>-i e$ya nassasun cln vorir. (> ifnitt <UUu n huldc ikcn gidii
maddelerini ce^bederck ne^v ii nema bulur.«
9454
<*AJIah insani kirk ya§ma kadar nc$v ii nema bulmak i^in gidi ciit'Ic-
rini ceibefmcyc baris kilrm$tir.n
Sure-i Hac'da buyuruluyor ki
Yani : *Ey insani ar! Eger oldiikten sonra dirilme ijinde ^ilphedc ise-
niz (ilk yaradiligmjzi dii^iinun) ; muhakkak ki biz siai <Adem'den t Adenri
de) toptaktan, sonra (onun ziirriyyetini) insan suyuudatt, sonra pihtila?-
nus. bir kandan, daha seura da hilkati belli belirsiz bir cignem ettcn. ya-
rattik (ve bunlan) size (kemal-i kudretimizi) apa^ik gosteretim diye
(yaptik). Sizi dileyecegimii muayyen bir vakte kadar rahimlerde durdu-
ruyoruij sonra sizt bijt socuk olarak ?ikanyoruz, daha sonra da kuvveti-
nize (yigitlik ^agma) crmeniz i^m (biiyutuyomz). Kitniniz cjldiiriilttyor,
kimSniz de (evvelki) bilgi (sin) den sonra (artik) higbir^ey bilmemek
tiiere Hmriin en fena (devresinc) dogru gerisingert itiliyQr 1D .p
(10) Sirel Hie ! S.
457
Bu muhtcllf hal ve tavirtnnn biiai ve haliki olan Allah, cescdlcrinizl
yvniden terkip tte abl ihyi ctmefte dc kaadirdir.
9455
*Aiia Itarmndakl 5 oc«k, ana&uim kaniyle yasar ve ondaki ctta'leri.
ci'?hf>ilfrck viicudunu besler.-
9456
jji ,Li lj*-1 ^p-i*- j.* 1 -^ 0^
-Cctiin'in ruhima cuVleriD cezbim Sgretcu a tek Padi 5 ah T ceaediii da-
ftilmig ciizletini toplayip tcrkip etmesini nasil bilmez?-
9457
jj»j jib tjoljj-l lji J
«Bu ruh zerrelerim bir araya toplayan, sana hayat kabiliyetini veren
Gutie?, gidastz otarak da varbgmm KrreJerini toplayip bh* araya gatlr-
meyi bilir,*
9458
^ti jJlji- Ij^ji (j^- j t/j*
-Sen uykudan uyamnca, uyku dolaywyle gltmi^ olan sutwunu ve hls-
sini Cenab-i Hak derbal iade eder.»
Malum ya insan uyuyunca ^uuru ve tdraki kalmaz, hiesiyati da ye-
rinde duYmaz. Gozii gbrmez, kula£i i$itmez, hele uykusu agir olursa adeta
61x1 hilini ahr, Fakat uyandi mi F muvakkaten, muattal kalmis olati su&ru
ve hissiySti derhal avdet eder. Bundan dolayidir ki uykuya kUcuk olum,
oliime de biiyiik uyku derler.
Sure-i Zumer'de buyrulmu§tur kl i
458
Yam : ■ Allah (olenin } bliimii ziiniasunda, ulmeyenin de uykusunda
ruhlarim alir. Bu sure tic bakkinda oliimu hubmettigi (ruhu) tutar, digc-
ritii muayyea bit vakte (eccli gelinceye) kadar salivcrir. §uphe yok ki
bunda iyi du^Unecek bir kavm icjn kal'i ibrellcr vardtr 11 .*
Deailmis'ir ki : in sand a (Nefs-i bay at) ve (Nefs-i tcmyiz), yani; ya-
sayacak ve egyayi ayird edecek Iki nefis vardir. Nefs-i hayat blurnle zS.il
olur, Onun zevaliyle nefs-i temyiz de gider, Nefs^i temylz, uyku halicde
zail olur ve uyamk Iken avdet eder. Onun muvakkaten zail olmasiyle
(Nefs-i hay&t) zail olmaz.
Kugak olum demek olan uykudan uyamldig] gibi biiyiik uyku de-
mek olan olumden sonra da uyanmak, yani; dirilmek vardir. .
. Hazret-i MevlSnS bahse munfisib bit' fikra nakil ve Sure-i Bakara'-
daki bir ayete telmih ediyor :
•UZEVB ALEYHISSELAmIN ESEGtNtN, FARQALARI gCRCDttKTEN
SONRA ALLAH'IN tZNtYLE UZEYR'tN OOZtJ (JNONDE
TEKRAR TOPLANMASI VE DtlttLMESJ-
l^aret edilen Ayet iist tarafa baghdir. Binaenaleyh kissamn layikiyle
anlajilmasi i?in evvelinin de bilinmesi lazimdir. Cenab-i Hak buyuru-
yor ki :
(U) Sflnei Zumsr: 41.
459
1 ■
Yam : -Allah kcndUine miilk (-ii saltanat) verdigi km ($imararak)
Ibrahim ile, Kabbi hakkinda, sckigcni gormedin mi? Hani Ibrahim ; Be-
nim Rabbim hem diriltir, hem i>ldiiriir t deyince o ! Ben de diriltir, Bldu-
rurUm, demisti. Ibrahim: Allah eiine§i dogudan Bctiriyor. Haydi sen de
onu tatidan getir! deyince ise o kafir ;a;mp (ve tutuhip) kalmisti. Allah
zalinder giirGhunu muvaffak ctuiez. Yahud o kimse gibisini (gormedin
mi) ki (binalanmn) calitan cokmiis, divarlan ustUnt yikilmis, (kimse-
rikleri de kalmami?) bir kasabaya u&ramijti 13 ^
Ayct-i Kerimenin son kismmda zikredilen kasabanin Kudus veya
onun civannda bir yer cldugu, oradan ge$en zatin da Hz. Uzeyr bulun-
dugn tefsirlerdc yazilidir.
BSbil hiikumdan Necet Nessar, Kudus ve havalisini yahudi hukiim-
dari Sadakya zamaninda tahrib etmis ve sag kalan yahudileri esir ederek
Babil'e goturmus.tu. Hazret-i Uzeyr de esirler arasinda idi. Yetmis. sene
siiren Babil esireti esnasinda Babil Iranhlarm eline gecti ve Iran ^hin^
$ahi tarafindan esirler azad edildi.
Uzeyr, rnerkebine binip Kudiis'e dogru yola gikti. O harab koye ug-
radi. Evle'ri harab olmakla beraber baglan ve bahceleri duruyordu ve
meyve zamam idi- Sahibl olmayan o bahcelerden blraz incir toplayip yedi,
bakiyyeftini yol azigi olmak iisere sepetine koydu. Biraz da iiziim kopanp
sikti ve suyunu ic,ti. Sonra bir duvara dayamp ;
<12> Sure! Baksra ! 2SS-M9.
4G0
IB
Y.jrii : -Allah lturnsiiii ulUnidrn unit in iinnil thrlllcrfk? di?mi$li. Ce*
nab-i Hak da onu yiiz sciin mudrirtlr olilitnlll vp wuirii ilirillti 11 ."
Gldtigii vakit kae yajmda ve no jckll vo ftur«Ua isc tekrar o halde
diriimi^ti. Cenab-i Hak, bir melek gimderdi ve Uaoyr'e :
Yani : -Buradft ne kadar miiddct kaldm? diye sormiu|tu. Uzeyr de :
bit gun, yiihud bir giiniin bir ka^ saati kadar cevabim vermigtt 14 .-
^iinki oiumu ogle vakti, yiiz sene sonra diriil$i ise ikindi zamam idi.
S' *
?«*:>•*
Yani : "Allah dedi ki : Hayir, bayxr, belki yilz sene kaldm. Yedilin
incire ve ktijiin Uziuti suyuna bak ki boiuhnanu^tir. Bir de merkebe hak
ki kemikten ibaret kalmi;tn ls .»
Cenab*i Hak, k^miil-i kndretini gdstermelt igin kendisini, incirini ve
Uaiimiiriu nazardan gizleraij, merkebini de olduriip kemiklerini gizlemijti.
Gelen melek lisan-L IldhSden olmak iizere Uzeyr'e dedi ki :
Yaili : « CEiiylo yapmamtz) setii insanlara ibrct nisanesi kjlmamiz i^in-
dir. (Merkebin) kcmikler (ine)dfl bak! Onlari naal birlejtirip y«rli yerine
koyuyoruz, Sunra da ontara et giydiriyoruz, dedi. O (merkep dirilip eski
h aline geldigi ve her^ey) kendisinc apa;ik belli oldugu zaman (§6yle)
mt Surd Bakara : 259-
411) SQrcl "'■!: V.ii-.-i ; 239.
I15i Surd Sahara 1 259.
1G1
dodt : (Artik $u mu 5 ahpd(*iiifp Mi*) lilUyorum ki Allah Bllphcaiz ber»cy'e
hakkiyle gilcll yciendir 1 ',-
Hazret-i Uzeyr, dirlldikton v^ meikcbinin nasil dirildigini gozleriyle
gordukten sonta etrafma bakindi. Evvdce harabe halinde buldugu kayii
mamur cimus. gdrdii. Bent Israil'in pek ihtiyar glanlan eocukluklarmda
O'nun adiiu i§i£mis.lerdi. O miinascbetle tamdUar. Kudus'un istilasmda
Tcvrat'in nushalan yakilim§ti. Hazret-i Uzeyr, Tevrat'i ezber okuyup ya-
Eiverdi. Sonra kb§ede bucakta kalmi § bir nijsha buldular. Onuiila Uzeyr'in
yaidirdig] nushayi kar^ilastirarak dogru bulduiar. Bundan dolayi ona
(Ibn'uUab) yani; «AUahm oglu- demege kadar vardilar.
Gelelim bahse :
9459
Civ* jJjI J*~ij* l/£* Oi*
O^r .A i j J J *-V"J^ W
«Ey Uzeyr! Meikebe bak ve dikkat et ki sttrflmiif ve ktmikleri yam
ba^ina doktilmiJgtttr.M
9460
.Senin karginda onun cttzlerinl ve aiasim, ba^ini kuyrugumt, Iki ku-
lagini ve ayaklarim birlegtireceiiz*
9461
J*j<y </£-! 'j^'J 1 ;
-Gikfiniltde el yok; fakat ohntij merkebin ea*'l«l birbirlyle Whtf-
y H| dagilmJ| par$alan toplu bir hale geliyor>
- U6> S0r*i Bakers J Z&.
in
1142
•Parisian topJamak kudrct ve s&n'atina bak ki, o san'at, yani; tlahi
kudret ignesiz olarak eskileri diker ve tamir eder,-
9463
*Diktldigi esnada igne ve iplik yoktur. 6yle diker ki yivi ve yanoasi
belli degildJt.-
94G4
«Ey Uzcyr! Giiztfnii a? da llasr ve yeniden diriliiji isikare ufaruk gar
ki Kiyamet giiniiniin vukua geleccgindc jiipben kabnasit..-
9465
p » Ij^ (jf^ tit! 1 , ^*
•Dikkat et ki benim perakende cUz'leri nasi] cemttti£'imi go re sin de,
blurkcn hayata ebemmiyet verip titremeyesin.*
9466
•Kitekim, uyudu£un vakit, bedeni olan hislerin yok o)u§una kar;i tit-
retnezsm. ^U*vki uyamnca onbnn avdet cdeccginden eminsin.*
■OGULLARINWi WW ItKKRlNE BtK &EYHtN AAUIXff
SI/LAN M A YISjl»
Ofej** *«tf hak.kat kil.v«ui >ta> bir |**Ji vard, ki arz itorinde
Nt-iiiavi bir ^erajj idL
■
94G8
W H '~j
-tJmmetler i*indeki peygamberle* gibi, halka irsadiyle Cenuet kapi-
sim a^iyordu.»
9469
•brfU Ekiem feuyumwstiH ki: ilerlsmi, bir 5 eyh, kovnti arasinda
pcygamter gibidir.»
9470
^ «i*u tf i ,£ j j jr ~*~
.Bir sabah evindekiler on* *dUer ki : Ey lyi huylu; sen ncden biiyle
ms yiirekHsin?»
9471
.Biz S enm ^mUuiu- StitoU ve bi.im onlardan aynlmamix sebebiyle,
belimiz biiky]mti 5 olarak a§lay iP feryad ediyoniz..
4C4
9472
jr ^ l > </ ^J cs 1 *
^ ijl Jjjj c«*
£1
«S«j nisin a^layip stilamiyorsuu? Ey biiyiik zat! Yoksa kalbinde mer-
hamet yak mtidur?*
9473
«KaIbinde mcrhamet yok$a, senden biziiti i^in nc umulabilir?*
9474
-Ey mhberimi* olan geyhimb;; biz bu fani dttnyada btzj birakraiya-
cajjini u mi i y or ua,i*
9475
&d* j-^ jjj "^JjV, <^
•MahsM giiuiinde, Allahin biikm-J «ahti kuruiup tezyin cdilince o H 'me-
gakkatli gtinde bizim jefSatsimiz sensin.*
gefaat : Bir Himenin yapti|i bir kabahatin af vim istemektir. Cen§b-i
Hak :
YanS : -Allah'm izni dfmaymca O'jixjh indmde kirn 5 efaat cdebilir''".
buyurmakla beriber Enbi y a t Evliya ve SulehaniTi 5 efaat etmelerine izin
HT) Sirtl Bvlw*: 2SS.
F: 30
405
I !■
vc^rt-ktlr, Aahftb-i KirAnwton Abdullah bin Ciid'A 311 >i^ tftl i<v*j*=i cl-
miitir : itimnwlimdeo slilili bin lUniMjiln pfteliyLe -cfradi pelt <;ok bu-
lunan— Tcmim kabilesinifcu f**1« itiustunian Gennet* glreeektfr.tf
EbO Said'il-Hudrl su hadisi rivayet etmistir : «Cm*plfndMi.&yla
kimaclM varihr ki Ctnncte girnielcri i$in kabilclere $efpat cdeceklcrdir.
ttvlelcri vardir ki bir kabtkyc $efaat edecckdr. tiyklcri vardir ki akra-
basma vo taailukalma gef?at cdectktir. Oyblcri vardir ki bir kijiye ¥**
fuat edccektir."
Yme Hazret-i Peygamber Sallallahu Aleyhi Vesellem Efendiroiz bu~
yurmu§tui lei : «Ummetin sulehasi benim 5 e£aatima muhtag olmazlar.
iLUta onlar ba 5 ka1arma 5 efSat ederler.- Yine Aleyhissalatii Vesselam
Haaretksri buyurmu$tur ki : -Denim $efaaiim f iimmctimden liiyuk giinah
litemlg olanlar i 5 iiidir.» ibn-i Abbas, Cabir, Enes, Ebu'd-Derda bu hadisin
ravileridir. Cenab-i Hak, ciimlcmizi nail-i ?efaat olacak ktmselerden ey-
losin. Amin.
9476
-Kabir gecesinin giindilill olan amausi* kiyamct giiniindt bii senin
ik ram in i ummaktayiz.*
9477
.Hi? bb mucrimiit arnan bulamayacagi a giinde bi*lm eSimiz, senin
etegindfidir,»
947S
^j4*'l Ij^M* ttMf &
«Hazret-i Peygambcr buyurmujtnr ki : Kiyamct giimindo mUcrlmleri
nasi! aglar bir halde birakayim?-
W
•Asiteri agir iskence ve azabdan kiirtiirmak J(ln lien enndan ve goniil-
den onlarm gefii olacagim.*
9480
^fi ^ ^ 3I fUjlj
•SiKjluJan, biSyiik giinab ijliyenleri ne yapip yapip Azab-i llabi'den
kurtaracagiTTi.*
9481
-Ct
A
.! Alj-U
•Ummetimin SLilihltiri zaten kurtnlurfar a zap gliuii benim §efaatimo
ibtiya^lari olmaz.-
9482
. Jjjt^" iit" ^- jj* jUliJ'
<Hatta, onlar bile su^lulara gefaat ederler, anlann biie sBzleri gcger,
EitikQmleri >iiiutv=
Yani; Allah, ettikleri gefaati kabul eder.
94S3
oiU^ &_& /jj j)\j g^*
■Hi? kimae, ba^kaslnm sufiuiu almai, yiiktinu ybkienmea, Yuklencn
ben degilitn ki, onlarin yiiklfcrim alan, bafifleten Altab'dir,-
«7
Bu beyt ile Siire-i En'&m'in ucmtonndakl bir fiyete f$aral odilmistir.
Mekke mtigriklerinin rcislcrindcn Vclid bin Mugire : «Muh«mraed'e uy-
mayin, O'na uymamak gunahsa, slain o giinahinu benim boynuma olsun.
demi$ti. O miinasebetle Cenab-i Hak :
-A
* **
YanI : i<Hl$ bir giinabkai baskasinm giinahint yiikJcn enter 11 * buyurdu
9484
-ly gen;; giinah yiikii tasunayan kimse se.vhdir. O kimse Allahin
yed-i kabullinde bir yay gibidir.*
Yam; v&sita ve alat misillidir.
Miikerreren soylenildigi vechile (Kurb-i nevafll) ile Hakka takarrub
eyleyenlere Hak alet olur, (Kurb-i feraiz) ile takarrub ey ley enler ise Hak-
kin aleti oluriar- Bu husus bir Hadis-i Kutsi'de beyan buyurulmustur,
Hazret-1 Mevlana miinasebet dolayisiyle, (§eyh) ne demektir ve kim-
dir? Btmu beyan igin diyor ki :
94S5
«5eyh idmdir? Lilgatte; ihtiyar, yani; sac,], siikuJi agarnus manasi-
nadir, Ey iimidsiz kimse; bu beyaz kilin manasim bil*
Bir kimse llmen, amelen, mevkien seyh olur. llmen $eyb olanlar, is-
lam alimleri; ameJen seyb olanlar, mesayih-i kamilb, mevkien seyh olan-
lar da kabile rdsleridir.
ttj> Sfaei Esri' ; IS,
«B8
«Siyah Jul, onun enaniyett, yiini: varlitfi vi> lirnliffi demektir, Varli-
gmdan tek bir ktl bile kaJmamaJi.»
9487
"Nittkim, varliip ve benligi kalmaymca, isicr kara, Ister kir sakalli
atsun o piidir.*
9488
«0 siyah kil, bejetiyyct vasfidn, Sakal ve sas lull dcgildir.-
9489
«Hazrct*i lsa, daha besikte iken, gene, yagina geJmeden : biz §eyhiz
ve piriz, diye nida etti.»
Cenab-i ROhuIlahltl bbyle soylemesi Sure-i Meryem'de §oyJe hikaye
buyuruluyor ;
4(19
&i&g'^tf4¥M of.
•$$$£$$$ ©t&iiC
Yatii : *Derken, o'lm yuklenerek kavmine getirdl. Dodilei : Hey Mer-
yem, audolsun sen acaib birscy yapmt§5in, Ey Harun'un kizkardesi, scnin
bah an kotii bit- ad am degildi. An an da iffetsiz bir kadin degildi. Bunun
iizerine (Mcryem) ona (tsa'ya) ijarct etti. Biz, dediter, heniiz bejikte bu-
lunan bir sabi ile nasil konuguruz? (Isa dile getip) dcdi ki : Ben hakikat
Allah'in kahiyum, O bana kitap verdi, beni peygamber yapti. Beni her
ncrcde bulutmrsam miibarek kildi, Bana, ben hayatla qidukja namazi,
*ekati emretti. Beni anneme hurmctkar kildi. Beni bir zorba, bir bed-
baht olarak yaratmadi. Diinya'ya getirildigim gun de, qJeccjjim giln de
bir diri olarak (kabrimden) kaldiritaeagim gim de setam (ve selamct)
benirn iizerimdedir 15 ,*
Hazret-i isa'ntn daha kundakta iken : «Ben, Allah'in knluyum» bu-
yurmasi, bilahere kendisine (ibn'ullah) ve (Allah) diyeceklerin hozeya-
mru evvelden reddetmek i<jmdi.
9490
j«j t$\ iiL J«5 JJr .' ^_ : i
«0|nl; e|er bir kimse ban vasiflarindan kyrtulur da bazilan kaiirsa
o kamil bir seyh olniaz, sadece yafi biiyijyen bir insan olur.»
M9) SOrei MEryem : Z7-3J.
17ft
04!) 1
Uj-
^I"** ^r <£*■*, '-* - *
■Ve eger bir kimscde siyali bir kil, yilnl; brqi-ri sifaUardan biri dahi
kaLmamj§sa, i?te a kinise, Allah'm makbfllU bir ^cybdir.-
9492
£~**#*1>J *#• <jrL}* *i£ til?
=Fakat, bir kimse sadece yajlansa da sa?i sakah agarsa o ne ^eyhdir,
nc de Allah'in has, makbul kuludur.-
9493
«E&er bir kil ucu kadar o kimsede beseriyyet vasfi kalmis ise Atj'a
mensub degil, aEakldir, havaadan de&il, avamdandir.*
xOLEN COCUKLARINA a6LAMAY1§INDAN DOLAYT
§EYHIN CZTJK DlLEMESi-
Jjj ^ J*
9494
•§cy1i f o s Bran a dedi ki : Arkada?; znrmetme ki nHjrbametini, mubab-
bctim vc jefkaili bir kalbim yoktur.»
471
9495
im&Sg&Sf** ^""""^ haMe ' ™ w ^ si "«
9496
tagSardari inJcrlcr diyc onlara da neinm,-
949?
»ocrnn»w ,i
9498
*Ya RabM; 5 u kSpekfcre d^ttnccyi ver ki, hisanlara sokulttp da
tajlamtiasmlar, dcrim,- v
Merhametin, murib-i magfiret oldugu miJteaddid Hadis-i Sedf'te bo
yan olunmustur. Escttmle; -Mahlfi&at* m«hamct etmcyenc Allah da
metham* BtmCl . Mstharotfi *]<,.,]„„ Allah Tedla rahmul *d er Ey mils-
lumanlar; siz y cry uziindeki fere mMrilinM!t edmiz ki £ $kte olardw da sbe
m«r hairnet e(sm>
Bir k opeg in ^cak bir gunde hararetten dili sar km I§ oldi^u halde bir kuyu
472
K^ ******* *»*» "™» "III uM« iu Mr h.dis-l JS!
9499
3*a* WJ JJJ^I C>\j
-Cenab-i Hak Enbiya ve Evliyayi aicmJere mhmct ohiuk iii«e Diit,-
yaya getiFm15tir.it "
Evet Enbiyi ve Evliya hazerati, Alem ttffl rahmettir. Fakat «,]
(Rahrna*) tarw Serifimr, mazhar-i tam'r v e merhamet-i mtk^rtfe olan
Peygamber-i Ekber (Sallallahb Aleyhi VeselJem) iWoduSTS, ££
■**'t
• 'c^&cyffl&igj
K*2™r rif 18 "'!™' Bh| seni * taDlwe ■»* "■>''»« is'" **rfik»..
i^aam-i Celili nazil ulmujtur,.
deyb* : Ziu R^aletin amcas! Ebu Talib r hayatta bulundug. mudd e t 5e
,deta vucudunu Ak y hi, S aiatu V^.elarn Ef e ndimi 3 e dper etmi g ve C
musnklermm tccavu.une kar 51 O'nu himlye eyi.mi^ti. VefatLan saZt
Radjyallahu anh ) ila .Wrifth Taif' e gitmi.u. Taifl iJer Hazret-i P eyga T
ben a| a tutelar. AM** ta 5 lar BaafihiHah^ ayaklanm yaralad, S-
«k ^ay.klanndan kanlar akt^ halde s R ahm ^ n m|I / m!n j^^J
(.Unkj onlar biJmiyarlajr- diye duS buyuruyor idf.
9590
u*^ «^j ^j^ j;i_^ i_,ju-
^^ oO l J ^'«>- bj^
Ytl Rnbbi bunlati sen kurtar, diyc dufi c dorter. .
<») Eflrpi Enliiyn. : 107,
m
9501
***; jf. J*" u,"j ] ^ ^
*EvHya hazerati bir taraftan halka nasihalta bulunmaya cehdederler.
Nasihatin ttsh'i oimaymta da : ilahi! Ramnct kapim Itapama, diye tazar-
riida bulunurtar.*
9502
-HaJkin avaminda ciiz'i merhamct bulunur. Hittiroet sahibt olati ha-
vasda ise Rahmet-1 KUUiye vardiiv*
£iinki ;
9503
-Tanri'ms eiiit'i rahmetine mazhar olan, Kiilli Rahmct'e ula§h mi,
rahtnet dcnizi kesilir ve yol gcstcrici olur.u
9504
«Ey salik; sen rabmet-i tiiz'iyyesin, Kul']e irtibnt peyda et ve Eah-
met-i Kttlllyyeyi {insan-i kamili) butup izinde yUrii!»
9505
•Rah met -i ciii'iyyc mazhan otan, Rahmet-i Ktfliyye deryasinm y*>-
lunu bilmcz, Ufak bir gblii deniz gibi farzeder,*
474
9506
«Deniz yolunu bilmeyen, Deniz'i nasil bulur ve balki oraya nasil
giitiiriir?-
9507
t
•Boyle, bir kimse kiiavtizluga kalktpp da halki da vet edecek oimsa
o da vet taklittir, mtigahode, ilham ve te'yid tarikiyle dcgildir,-
9508
M>-t>Uj*r Jk j* ^^
=Ev halki §cybe dedi ki : Madem ki cum I eye mcrhametin var, bu sii-
rilniin etrafrnda $eba« gibi sin,-
9509
j£4» j^ jli J>1 jLi» *£>,}>■
•Eecl ve kan ahcisuun nc?ter vurdugu ogullarm ifin neya aglaytp
siziamiyorsun?*
951D
jT V J f iiy Uj
-Madem ki gdz ya^Ian, mcrbamet §ahididir; senin gb'ziiii iieden agla-
yiji ya; dt>kmuyor?B
478
osu
j}l jjs^ <ij J^j -LiLJ jj»-
*§eyb bammina dSnerck dedi ki : Kadin! Kis mevsimi temmuz gibi
dcjjlttjlr.f
9512
,# j-f $&$ *»& f-^r
-goctiklarm heps! blseler de, yas.asalar da benim kalb gozilmden gaib
riegiHtirdir."
5513
J'.sh J% i$* ^ U fa 6*
-Ben ojitart karstmda ve muayycn bir surette gortiyerum. O halde
tied en yiiuUmii senin gibi yanrtiyayim?-
9514
•gocuklanm, zamamn devramndan 51km akla beraber betiim iledir-
ler, etrafimda oynamaktan'irlar.pt
■
9515
«A£lama ayrihktim olur, Halbuki alb cvISdimla vuslatta ve kucak*
la^mnktayim,"
470
9510
jU^Lj ^ tij 1 ^ «j J*
■Banian onlan riiyada mil 5 6b«da ftMlUH-*. I^n i*c uyamkketi
ayan beysti goriiyorum."
9517
*Bu alemden fair an kfindimi fiiztcrim ve cesed a£acimda« his yap-
raklarim silker ve d#kerim.»
Vani; batin alemini ve oramn acaib ve garMbini mti§ahede ederim,
demek is'tiyor.
Nitekim bii tecelli Haaret-i Peygamberin azadli kolesi Zeyd bm Ha-
rise (Radiyallahu anh) de vuku bulmu 5 tu. Bir sabah (Sallallahtt Aleyhi
Vesellem) Efendimiz, Zeyd'e ; «Nastl sababladin?. diye sual buyurmu ?T
Zeyd de : *Hakiki bir mu'rain olarak- cevabim vermisti. Bunun iizerine
Sallallahu Aleyhi Vesellem Efendimis : -tmSiia alamet ncdic?- diye sor-
mus Zeyd de : -Ehl-i Ccnnete bakiyorum, on Inn orada nimetler l^mde
gorUye-rujn, Cehuimem ehime bakiyorum, onlarm da idu 5 iuklan n i gBru-
yor vc i^itiyoruin.- deyince Restil-i Ekrem ! «lsabet ettin ( sus!. buyur-
9513
j>1j ijl Ait, Ji* jft-^ ^J-
-Ey £UEan, maliimun olsirn ki, his aklm, akil da tihun eslridir.*
Onun igin ben de kabmda hissiyatimi terk edebilirim,
9519
-Ruh, csiri olan akhn ba|li clmi cozunce, akil da artik muglak ve
j;U( olan I^leri kotayca yapabilir,*
0520
■Hislcr ve diisuncelcr bcrrak bir su iistiindcki (tirfbp gibi, suyun sat-
JjiHi kaplar.*
9521
«Ak[in oli, onlari bir tarafa star, su meydana cikar.*
9522
vV* - <XT j5 *f *f\ ,jr> <J ~^-
«Derenin sathindald fijrcbp su kabarciklan gibi suyiin yiiziitiii orter.
Fakat Ijusilar bcrtaraf edilince su in uy dun a £ikar.»
Bumm gibi bu suret alemini idrak edebilen hissiyat bertaraf edilince
de Alonn-i Hakikat zahir olur.
9523
-Allah, aklitt elindeki bflgi $5ziip de o gSr^opU tcrmzlemeyince, heva
ve hqvcs copied biatim suyumuzda cogalir.*
9524
■HevS ve heves ^Spleri rub. suyunu kaplar, Heva ve heves giiler, se-
ii in aklin da a£lar.»
47 B
9525
•Takva, hevanm iki etiai bagiaymca Hak T«ali akliu iki elindeki
bagi £ozer.»
Takva : ^ekinmek deinektir, Allah'in emrine muhalefetten ve nehyini
icra elmekten sekinip sakinan kimse muttekidir. Takva sahibi olan bir
mii'min, heva ve hevese uymaz. Bu suretle hevamn elleri baflanmi§ olur,
6yle olunca da Cenab-i Hak, akhn iki $li demek olan ilim ve aroel kuv-
vetini serbest birakir.
9526
i
•^f i$* *j$ &\]F JA
<*AjJ r*^ /N- j ^ ^r
-Akil, senin tnudebbiriu ve kumatidanm olunca da evvelce sana ha-
kim bulunan hisler senin mahkumun olur.»
9527
L^L *ts5^ J>}->J'j?*
fAkh hakim ve hisleri maiikum otan kimsc, uyaiukken de rilya ESriir
ve ban miigahedelerde bulunur, kctidisine Scmavat'm gaib esrari aeihr.»
*AlttA BIR iHTtVARIN MUSHAFI Y^ZUNDEN OKUBtASI VE
TlLAVET ESNAS1NDA GOZLERiNiN AgiLMASIo
952S
J-lt n^i jT f<Ll Ji J<i
k Fakir bir ^eyb, g(inl*rden bir eoin, am a bir ihtiyarm cvinde bir mus*
baf gtirdii.»
479
0529
■Temmui nyinda o ihtlyara raisalir olmu§, Lki zflhid bbr ka$ gun be-
riiber bu1unmu$£u.»
9530
-Misfifir kcndi kendine dedl ki: Burada mushai'in ne i$i var? Bu
tier v 13 fimaT*
9531
9534
"i .*, **,
,-*,!
« Bur ad a n ma dan baska kimse mevcud dcgilken, ncden musbaf bu]u-
nuyor? dujunecsi omin merakitii attirdi^
Gyle olmakla beraber dedi ki :
9532
«A-na yalniz bulunuyor, duvarda bir musbaf asib duruyor. Ben, bu-
nun sebobmi soracak kadar kustah vo okli kaTi^im? degilim,*
9533
■Sornymi mi? Hayir... Sus&yim ve sabredeyim ki sabirla muradima
creyim.»
Hj^js i>
**
--> ^
^yJl^l^i j^JV jC i^iJ
-Bu mcrak ve sikinti i^indc bir kaj gtin »ubr*tii vu imisfciti EQuiildli.
Cunki sabir, fetab ve siirui anahtandir.»
-DAvOD'U HALKALAB YAPABKEN GdEEX LOKMANlN
"SOBMAKTAN SABBETMEK FEBAH VE SOBUBA SEBEBDIR"
NlYYETJYLE, SABBEDIF, O IIALKALABIN NlglN
YAPlLDlGlNl SORMAMASI-
9535
iL» jjU i£j— jUll ZJj
«r.ukman AlcyhSsselam, safvet ve nfcraniyyet sabibf otan Davud Aley-
liisseJamm yanina gttmisa. Gnun demirden balkalar yaptigim gb'rdtt,»
Hazret-i Lokman, Davud Aleyhisselam tie muisirdi. Peygamber, ya-
hud vdi olmasmda ihtilaf edildigi gibi liayati da layiki vechile zabdedil-
memigtir,
A&Sftii a'lem dogru bir rlvayete gore Hazret-i Lokman Habeji bir
koledir. Az&d edildikten soar a Beni lsrail araamda ya^amij ve Hazret-i
Daviid'un meclisine devam etmigtir. Bir gtin Cenab-i Davud'u zirh yapar-
kcn gormii^ ne oldugunu bilmedigi halde beklemig, Hazret-i Davud zirhi
bitirdikten sonra : *GiizeI bir harb libasi oldu» diye izahta bulunmu^,
Bunun iizedne mti^kiliwi halieden Ha, Lokman 'm : *Sabr ve siikut ne ka-
dar biiyiik fazilet fee, ondan must ef id olati da o kadar azdir» demif oldugu
rivayet edilir.
Znh : Muharebede kilif, mizrak ve hanger gibi kesici ve delicl alet-
ierden korunmak igin giyilen demir elbise demektir. Zirblar, bajlica iki
turlii idi, Bir kismj demir safihalarjn birbirine rabtedilmesiyle yapilirdi.
Bir kismi da ince halkalarm yekdigerine takilmasiyle iirtal olunurdu. Ba-
p giyilen pargaya tolga, kollara takilan papaya kolcak, dizlere takilan
(inr^aya dizcek denilirdi. Jnsanlardan ba^ka atlara da zirh giydirilmi^ ve
Jiibno bergistevan denllroisU. Bahse gelelim :
t\ 31
481
9536
.Maddi vc manevi yiiksek bit padisah clan Hazret-i Davud, o scHk
hnlkajari birbirme tafciyordu.»
9537
*Lokman zirh yapma sait'atim gfirmeiiiisa Davud'un imatatma taac-
rub ctti vc meraki 3rtt1.1t
■
9538
yj y *Sl»- j j_^L.ij *»■ *j
«Bu ncye yarar, ncden halkalan kat kat yapiyor, kendisinden sora-
yim mi? diye hatinndan ucijirdi,*
9539
-Sonra kendi ken dine; sabrctmek evladi*; sabr, mak&fld'a $abu*ak
Biitilrtir bir klavtizdur, dedi.#
9540
-Bw 5 eyi sormayinca sana daha 5 abuk a$ihr, Sabir kusu, her $eyde«
daha siit'atK u^ar.-
482
9541
«Egcr sorarsan matlubun daha gcj huuulc gclir, Kolay bit §ey, $eiiin
sahirgizlik gostcrmcnlc miiskil nine-
9542
«Lokmau siikut ctti. D esnada DAvud'un uan'atiyle yapilan zirh da
liimam oldu.»
9543
JPJ?^ (O* jLi] jjSfc
*Davfld o itrhi bitirdi ve kerim ve sabirli olan Lokman'm kar§[sinda
iis tune giydi.*
9544
ji ij\ c I J jSC' &\ c^S
'Yigidim! Bu, sava$ta yaralanmamab ijin giyilen iyi bir elbisedir,
dedL>
9545
Z*— f*J y^ f^-^* l)"" *^ J "
*Lokman da dedi ki : Sabir da iyl nrfesHdir, tiered* bir earn ve keder
varsa onun gidericisidir.»
BuTidan sonra Hazret-i Mevlatia diyor ki :
6546
j^» ijl A J &J J"? Ijj—
• Ccnab-i Halt, sabn Hakka yakla^timuj ve birbiri atka&inda zikrct-
mijiir. Ey fiiJan; Ve'l-Asr surcsimn sonunu dikkatfa oku!-
Yani : "AndoTsuti a&ra hi, muhakkak m$an kat'i bir ziyandadir, An-
cnk, Email cdonlorlc giizcl giizel amel (ve hareket) lerde bulunanlar, bir
do bid Urine hakki Uvsiyo, sabrt tavsiye edenier bfiyie dcgil (onlar zi-
yandan imistesnadirlsr)* 1 .*
Allahu A'Icm, insanlann zarar ve ziyanda bulun malar nun zikri do-
lnyisiyle (ve'l-asr) kaseminm, asrilige igaret olabllecegi de hatira gelir,
Cunki asrilik nSmma b3at gafillerin yaptiklan zarardan ba$ka bir §ey
ciegildir,
Dernek oluyor ki iman etmeyenler, amel-i saiihde buJunmayaiilar,
llakki ve sabn tavsiye etmeyenler gerek Dunyada, gerek Ukbada zarara
i^rayaeaklardir. Diinyadaki zararlanm goruyoruz, obir taraftaki zarar-
laii da gorulecektir. -
9547
■iJkj
3"!
jS*> (jU^
»Cenab-i Hak, yUz binlerce klmya, — * yairi; ratiessir vc fay dab deva ■
yoratti, Fakat insan ojjlu, sabir gibi faydali Mr deva germed!.*
<2» Stiroi A*r t 1:3.
484
-AMANIN MUSHAF OKUYU4U IllKAVKHlNlN HONU-
9G48
J,
-Amaya misafir olup da duvarda bur mushaf yd. bulunmasmi m«ak
cdcn kimse sab«tti. Birdenblre mfl|kU Ul «» M*« ° ldu "
9549
■Gece yansi Kur'a* M l i^tti ve uykudan up-TO 5 u acalp hali
gbrdli ;■
9550
-Ami mushafda* *»**« okuyordu. Bn.y gfeUoe. sabn tfifaril v*
a mad an o hali sordid
9551
«Dcdi ki: Gbrmeyen bM1>1» sat^lar, nastl fforuyor ve na^l okuya-
biliyorsun?*
9552
.Okudugun bir kelimeye bafeyor ve parmagtm pnun bar£leii fbtOu
koyuyorsun.*
4S5
0553
cPami&gimn hareke(Iqn gostcriyor ki liarlierj mutlaka goriiyor&un,*
9554
*AmS. dedi ki: Ey ten ceb&letindcn cfida olan misafit; bunu AHali'in
sfln'at ve kudreti 15 in 50k mu gBrUyoi da jajiyorBun?*
9555
"lien A II ? h "a dua cttim ve : Ey kendisinden yard 1111 istenilen Cen£b*i
Hak! Btr kimse can ma ne kudar dii;kilnse r ben de Kur'an okumaya oy-
Icsine dtlskfinum,-
9556
cHafcz dcgilim. Okuyacagim vakit gozlerime bit- niir ver ki yanligsiz
okuyabileyim,*
9557
jUj ji 1j^l»ji j ^1 o jt
*Bana iki goxiiniun goru^inii iade et ki mushafi a lip ay an beySti
Uluvet cdeyim, dedim.h
486
\\ *J
U00
-AHah'dan bana bir nida gddi i Ey stncU sulih ehli, cy he* nmsibelie
biz den limidvar olan!*
9559
.Sends bir htisn-i zan ve h* 5 bir timid var ki onla* sana dikima ytik-
sel demektedirler,»
Bir musluman icin Allah'a husn-i zan etmek ve ondan iimidvar olmak
laiimdir. YAntj muradim verecegini ve gLinahlanm afvedecegim uminak
gerektir, Ciinki b* Hadfe4 Kutside : -Ben kulumuii zamuna gdreyim,
ban a kar§i ne zanTiedersc qnu yapanm> buyurulmu$tur.
9560
«Ne vakit sende ok«maya istek, yalmd mushafiardan kiraate ai7U
Dlursa,*
9561
*Ben sirada senin gftiUndeki gdrine hissini iadfl cderim de Knt'^mn
yaillmig barHerini okur»un.»
95G2
9563
X) Jit ^ ^^ ^
9564
MevS^ k ^-^ -m »M beyamna ^ j]e ^
9565
^ UJlj ^' **. ^
4>Uc1 ^> j,^ ^
* "C*« ^~""™ - i* MM. ^ fc
8-*
-■sr. Tsrsassrfi- - -
488
IBM
«Ey salik; Bagini mi yakti? Sana bir bag dolusu liziim ihsttti eder;
Fiatta mat cm iijerisinde iken sana diigiin gtbi mcserrct tbsan etler.-
9567
•**.» is— » l j^— *J J- 1 0^
o*j ^— Jj \J*fi &
■O eJsiz colaga — yam; liikaycsi gc^cn Scyb-i Akta'a— zcnbil drcr-
ken «] verir; gam mqdeni qlmu?, — yani; gam ve keder icinde bogulrau§ —
bir kimsuye nef'eli ve mest olmu§ bir gonitl ibs&n eder.*
956S
*Biiyiik bir kayibm karjiligi geldigi ijin bizdcn itiraz etmek gUmi^tir.*
9569
«^Unki bana ategsiz de hararct geliyor; ju halde ategimi sondiirse de
raziyim.*
9579
«Madem O, kandilstz de aydmlik veriyor, $u halde sem'n kandilin
gider, yahud sonerse neyo f cry ad ctliyorsuu?»
488
■ALLAHIN HOKCMLERiNE; YANJ; KAZA VE KADEBfcKE KA2I OLUP
DA iLAHl BU Ilt)KMtJ TEBDlL EYLE DlYE DUA VE TAZARRU
ETMEYEN BAZI EVLfrYANIN SIFATI-
9571
jU*^J sJ*L?*l jj^ »
Ǥimdi de, Dihiyada hi<; bir s.eye Uiraz etmcycn saliklerin hikaycsini
Evliyaullah hazerati iki kmmdir. Bid ehl-i duidir ki musibetlerin
defi hususunu Cenab-i Hak'tan temenni ederler. Biri de ehl-i teslfmdir
ki Kaza ve Kadere tamamiyle teslimiyyet gtisteririer, ugradiklan musi-
bctleriti tebdihne dud etmezler.
9572
■v^i j jj»
•Evliyadan ehl-i dufi alanlar ba$kadir ki, oniar bazan dikcrlcr, baza it
da yirtarlar.*
Yani; dualariyle saadete, inkisarlariyle felakete sebeb olurlar.
9573
tsj )t Ait *H jLi-iWj £
•tEvltyaullahdan ba§ka bir cemaati tanirim ki agizlan duadan kapa-
lidir.n
Yam; Kazaya nza gosterirler ve onun degi§ikligi i£in dua etmezler.
400
1574
jiVp. jiA jLi US £j ^-*-
-O biiyiik zevat AUab'm htiklimLerine razi olmus,1ardir. Kaza'nm
def'ini aramak onlars haram olmujtur."
9575
^U- JU* ^> jji LaijJ
-AHah'in has fcultan kazada bir zevk gtfrilrler, HUkm-i Kaza'dan kur-
tulmayi taleb ve dua elraek onlara adeta Itufiir gelir.»
9576
-Ccnab-i Hak, onlann kalbiue bir liiisii-i zan vcrmbjtir ki bir musi-
bct delay isiyle matcm elbisesi giymeilcr.*
O zevat-i kiram, mihneti nimet, zahmeti rahmet biBrler. giinki Hakkm
takdiri olduguna vSkiftirlar,
Hazret-i Hudayi (Kuddise sirruhu) gibi :
Hc§tw bano. senden gelen;
Yd gonca gill, y&hud diken;
Yd hiVat veyahud kef en
Lut/un da ho§ t kahnn da ho§.
derler. Binaenaleyh her hal ii karda zubQrat-i kazlya kargi teslimiyyet
gosterirler ve jiikrederler.
401
tlctli.
kBEIILUL'Un II I II DEIlViS'E sOAL SORMASI*
9577
yAv* (St cy JjV >^r
-Bchlul bir dervige ■ Ey dervi$, nasilsm? Halinden boni bahcrdar eyle,
9578
jLjjU ^-f -"-^ d^*- Cjj
-Dervig jbyle cevab vwdi : Dtiny&mn i§i dairoa muradmca giden b!f
kfmse nasil olur?*
9579
^Seller ve dereler pnun murfidina gbre akar, yildizEar o oasil ister
ise Syle olur.-
9530
"Jliiyat vo oliim, onun gavujlandir ki onrni mufadincu kiiy kiiy do!a-
5irlar,»
9581
tlrjC^" J^tilJU J3l_ji- ii^
oNerey* isterse bagsaghgi baberi yollar, nereye isterse tebrtkler gfon-
detir.-
IBI1
« Allah yolu aalikteri onun mut&rfmcjt (ttlflk cderler, o yoldan gcri
kalanlar da omia tuzajhna diigcrlor.-
95S3
ji w oU> jV 1 j Ujj
-O hukmil yiirfiyen kimsenin xiaasi ve emri olmayinca DUnyada hi$
bir *gii gtflmcz.«
9534
-Behliil dedi ki: Sabiro! Do£ni wyledin, bu dedikleria de *enin
yiizlindc zabirdir.*
3585
•Ey sadik veli! Sen boylesin, hatti yttz robli failasm, laldn titelerliii
5 erli ik iyicc ve a(*kca bcy6n ettt
95SS
*Oyle ^erb ve beyan et ki sifclerin, faalletlt olanlano da, olmayan-
larin da kulajma gidinee kabul olwnsun.-
m
9587
(OkT^l ^C/ J^T*
•Sozunii oyle izah et ki o izahindan bavSs da, avam da mUstefit
oTsun.it
9588
j^y ^u^
*Soz soyleyen kema] sahibi otursa, msarlf vc bokayik sofrasmi serdi
mfi o sofrada her Ciirlu as biiltmur da,»
9589
•His bir mi&afir a$ kalmaz, herkcs orada gidasmi bulur.-
Yani; kema I sahibi olanlar sbzii oyle soylerler ki, dinleyenlerin ha-
vassi da, avarni da o sozlerden kendilerine gore bir naslb ahrlar. Mesela
Hazretvi Mevlana Mesnevi'yi oyle nazmetmi§tir ki avam da, bavas da
ondan zevk abr, Avamdan clanlar kissalarmi dinleyip hojlamrlar. Havas*
dan bulunanlar ise o kissaJardan biiyiik htSSO ahrlar.
9590
*Ktir T an-i Kerim gibi yudi kat manasi vardir, O'nda havas igin de,
F'vam i;in de nastb mcvcuddur.»
Hadis^i §eriite : •Hakikaten.Kur'anin zibiri ve batinl msnibi vardir.
Bit ml manasi da yedi batna kadardir,* buyurulnnuj, Kelamullab'in anla-
yanlara gSre ve gittikfe derinlesmek uzare yedi manasi oldugu bey an
olunmustur.
494
tlfittl
-O dervi* sby| e «vab Vtfdli Avlmin bilnd« $u kan«t ywl^I^ir
ki : Cibait, AUah'm emrine romdtr vc mutldlr.-
9593
-Hakkut kazasi ve biikmti olmaymca agactan Mr yaprak dufBW*.*
Nitekim Kur'an-i Kerim 1 de !
<^4 S
^ **
^@5^b>'^f % W*
^-^
Yani* -Gayb anabtarlari Allah'm indiDdedir. Gayb! O'ndan ba^kasi
bilmez. (M^ar ki Zat u Ifidl fi Ala bildimis ola.) V* karada, d««d-
» varsa h^psini O bilir. Onun ilml d.s^da bbr yaprak dab, ddsm**".-
buyurulmustur.
9593
-Cenab-i Hak, (Gif) demeyince, agi^dan bogaza dogtu bir lokma Ine-
mez.a
(23 1 Surei En'&m : 5fl-
4!)^
9594
-insanin dizgini mcsabcsinde butunan islck ve arzutar da jo Gani Al-
ia I I'm emir ve iradesicte baglbdir.*
Ki Hakkin emri, o dizgin vasitaslyle mahlukSti dlledigi tarafa <;eker.
Cenab-i Hak, Kur'an-i Kerirn'de :
u
Yani : rfiarckct cden bij bit insan ve bayvan yoktur ki Cenaiw Hak
onu aim sat: in dan tut up irado cylcdigi tarafa ^ekmesin. Rabbim hakikatcn
dogru bir yolda hareket eder».» buyurmu§tur,
9595
» " ' T
■Yoricrde ve gbklerde bir zerre bile O'nun hfikmii olmadikfa kanad
kimildatip ucamai.-
9596
t/ji- £»»£ (JJl^ j/ £Vj$ ^j™t
■Allah'in kadlm, ezetf ve nafi* olan fermam ctmayinca, O'atiti tasar-
ruf kudreti §erh ve Izah edilemez. Buna dair celadet ve cesaret gBstermek
de ho; defiidir."
Tebareke Suresinde buyurulmugtur ki i
(Zt) Sii~e3 Hud i M.
496
YiiriS : *Mii$rikl«r ve mUnkirW Ihi|Uih lmki|i n/lini*lvi>rtnr mi? Hn-
v;i([.i vi' onlarm banian iisiUmic* kaimillmmi »\»ui) nlaink ii^iiiitktndirlar.
Kazan da kfliiadlariLii lop Ea yip Mr yr* Imnmlm Chi Inn It n vail a tut an v«
Imuran uncak Rahman vc UabEm nlim Allnli'dir. $U|i limit kl O, hcr^cy!
hakkiyle gdrendir 25 .* Karanlik bir yircdt*. Iwnft Iny w.'Uuude bir kanncanm
yiiriidugunu bile gbriir.
9597
■Agaglarin yapraklanni iamam oiarak kim isayabilir? Nlhayeti oima-
yafi nasil tfirife girer? Miittnahi, layetenahlyi tarif edebilir mi?-
9598
*i;u kaderi i§.it ve aula ki, hie, bir i§, AUah'tn emir ve iradesi olma-
.vine a ve o iradenin hilafina qlarak vukua gelemez.*
9599
jl! .j.:* 1 ^ *j^ Ijj^ «X^
•Bir kul, llabl Ka^a'ya muti ve omni hiikmilne teslim bulununra,*
9G0O
Tckelliifsiiz, garaisiz, ivazsiz, liatta iicict ve sevah t alibi otmakaizin
nf imrt it fiat ettnekten o kulim tabiati ho^laiur.*
i2i) SHrci MQlSc : 19,
4flT
9801
-Yajamasmi nefsi ifin de, leizetli hayatm zcvki if in de istemez.*
9602
*Hcr nerede — yanl; ber kimde — Ezelt enure itaat mesleki varsa
6113 m v« hay at o kirns e if in mils avid ir.»
9603
«0yle bir kinase; hazine sahibi olmak if in degil, Allah'a ibadet is In
yasar. Hastahk kgrkustwdan degit, Allah nzsisi ifin olik.»
9604
-O muhterem satin imam, Allah 'in niasi ifindir. Cennet ve oradaki
ji^aglar ile nehirler ifin degildir.»
Aahabdan {Suheyb Er-Rumi) vardir. Bu zat arab oldugn halde (Rumi)
diye sohret almigtir. £iinki Musul taxaflarmda bulunan yurtlanna Rum 1 -
lar hucum ederek bisnu focuk iken esir etmislerdi. Onlar arasjnda biiyii»
diigii if in Rumcayi bgrenmis, Arabcayi unutmu^tu, Ondan dolayi Arab-
cayi serbest soyleyemeadi. Sa$i, sakak. san oldugundan kendisine kum-
ral demek olan Suheyb lakabi verilmi|ti. Hazret-i Suheyb, Rum'lardan
satin ahnarak Mekke'ye getirildi. Kurey§'in esrafindan Abdullah Bin
CudWa satildi. Ve onun tarafindan azad edildi. Delfkanli olunca Rum'»
lann ellnden ka<jtigi ve Mekke'ye geldigi de rivayet edilir.
Kendisi Kudemay-i lalamdandir, Ammar bin YSsir ile bir giinde miis-
liiman olmus;, Medine'ye hicret ederek butiin gazfilarda bulunmuslardir,
4M
Hnzrcl-i Peygamber, bu zat-i ^erifp JJHIifi YnhyAj kllny**Nltil vermis, ve :
^Allah'a ve Kiyamct ftiinUnn Imflii i>i(rn, Mr njnmiu rtli'idim scvdigi
gibi, Suhcyb'e muhabbet etftilM Vn : ■Siilmyli, HhiiiIuj'iii; St-lman, tranli-
larm; Bilal dc, Hahe^ilcrin ilk mihllnmiii nluiilai iclir.- biiyurmujtur. Ve~
fati Hicretin 28, yahud 29, senesinck-dlr, TO lie !>(» yr^lari atasinda irtihal
ctmi^ti.
Medine'ye hicreti esnfiainda Kurey^ikt'dtn birkaf kiji ackasina dug-
muglerdi. Suheyb, ok torbasindaki oklan bosalth, yayim eline aldi, On-
dan sonra kendisini takibedenlere : Benim iyi ok attiginii bilirsiniz. Her
bir okla birinizi devirmeden ve kilicimla dbvij^meden. ewel yanima gele-
mczsiniz. Mekke'de kalan mallarimi isterseniz, Eize yerini 1 sber vereyim,
gidin oradan alin, dedi, Takip edenler buna iszi oldular. Malm bulundugu
yeri ogrenip geri donduler. Suheyb, yoluna devam etti. Aleyhisaalat Eien-
di:ni2 da ha Kuba'da iken nezd-i Resulullah'a geldi. Risalctpenah Efendl-
miz : -Ey Ebu Yahya; yaptigin satig kaian^U olsim.* buyurdu, Bu mii-
naiebetle :
Yani : «tnsanlardan iiyleleri var ki, Altah'in ri7asini isEeyerck nefsinl
satar. Allah kullarma ;ok merhatnetlidir^,- Ayeti nazil olriu.
Hasret-1 Ali (Kerremallabii veche) nin Hicret-i Nebeviyye esnasmda
Hazret-i Peygamberin yatagma yatip camni tehlikeye koymasi dolayisiyie
ve daha bazi ashabin fedakarhklan munasebetiyle nazil oldu diyenler de
vardju*,
Hazret-i Omer, Cenab-i Suheyb'e 50k husn-i zan edsrdi. Hatta kendisi
yaralamp da Halife intihabim juraya havale ettigi sirada, halife tayin
nlununcaya kadar Namai'in Suheyb tarafindan kildirilmasim vasiyet ey-
kmljti,
Boyle livefhillah ibadet eyleyenler ashab-i kirama miinhaair de^ildir.
Mejbur Rabfa-i Adeviyye (Kaddesallahu sirrebl) demijtir ki ; -Ya Rabbi;
■ r/ in , cclalin liakki if in atc§indcn korkarak ve Cennete tarn a' ederek sun si
kullukta hulunniadim. Belki Vech-i Kerettiin ^evkiyle ibadet etttm.» Me-
ijayih-i aufiyyeden Ebfi Hazim Medeni'nin ; *Ben azSbdan korkarak Rab-
bi ma ibadet etmekten itiamrim. ^itnki o vakit karkinazsa ia gormeyen
(2*1 Sflrei Bakara ; SW,
499
kiilit Iiit kola i;ihl nliintin. Koiil Oimet i(jn ibadctte buhimtiaktan da
Imyii cilurini. Zira o xumim iUicfi vcrilmcESC sahjmayan ainclc gibi olu-
rum,> dcmis, oldugit rlvuycL ulunur. Mevlana Cami (Kuddise sirruhu) da
(N L f[j]iit'u^(tns)undc diyor ki : <§eyh Omer Bin El-Fanz'in son demle-
rinda §tftvfc Burhaneddin yamna girmis ve selam verml§ti. Ibti-i Farrz,
jiplarami al ma k la berate r; ya Ibrahim, senjn evliyaullahdan oldugunu
tebsk cderim, dedi. ?eyh BUrhaneddin, bunu nereden istidlatl ettlgini sor-
du, Ibn-i Fanz : Ben b'lurken evliyaullahdan bir kimsenin yamma gelme-
Kini istemigtim, sen geldin; anladim ki sen de onlardansin, ?eyh Burha-
ncddin diyor ki : Cennet, ibni Fama gdrundu, Qnu goriince rengi atti ve
fih edcrck Iki beyt okudu ki : «Eger indinde benim derecem bu Ise, beti
Smrurou bos, una gecirmigim.* mealinde Idi, Bern Ya seyyidi; bu makam
gayet alidir, dedim. §cyh hazretleri; Ya Ibrahim; Rabia-i Adeviyye bk
kadin Sken Cehennem korkusu ve Cermet arzusu fie degil, ancak livechil-
] ail ibadct eUigini soyIcm]§ti. Bu makam, o makam degildir, dedi. On dan
nonra gtilerek irtihal etti. Muradimn basil oldugunu gulii§unden anladim--
9605
*0 insan-i kamiUn ahlaki ezddcu boyle gelmistfr, Riy&ietlo ve ara$.
(irina ile hasil olmus dcgildir.-
9606
L* Ijjl JJ, ^> j*^
-O insan*i kami!, mabudumw nz&sini gwriince giiier. Kazanin hukmtl
una $cker helvasi gibi gelir,»
9607
•Cihan, ahtakj ve yaraditiji bb*yle olan bir kulun emr vo fermamna
liiirc hareket etmcz mi?>
0101
!.« \ t \ *f *y i> ^i
-O h Bide: iiahl bu kazayi tahvil cylc dii'e tiigin dwii ve niyaz etsin.*
9609
«Kendi oltimu de, oguilarimn blumu do onun indinde beiv&mn bo-
gaia verdi|i leweti verii. ^iinkl Allah nzisi itittdir.»
9610
'#**, 6^ w^ ^"^ s >?*
*gocuklarimn vei&ti p o vcfab SC&t ijfto, fakir bir ibtiyara kadayif gibi
l:illi gelir.a
9611
C vi b */ jjr ^i
»ftyle isc, Allab'm rizasim dua'da giirmedik^e nedeti dua etsin?-
O vakit Allah'm nzasim tahsil etmeyi maksad edinmi? olanlar llahi
hukumlerm her tiirlusiine razi olurlar ve teslimiyyet gosterirler. Bunun
if in diiayi, tahvjl-i kaza tementiisi gibi gordiiklerinden dua etmezler, Fakat
lliihl Riza'nin dua etmelerinde oldugunu goriirierse, o vakit tazarriida bu-
lunurlar. Nitekim Eyyub Peygambei 1 Aleyhisselam senelerce hasta yatt^i
halde : *Ya Rabbi; ban a $ifa ver- diye dul etmemisti. Sorira Rizaullahin
dui ctmesinde olduf unu anladi ve : «Ya Rabbs, bana hast air k tcmas etti,
sen ise merhametlilcrm en merhamctHsi»m.« diye aftyet talebinde bulundu,
EDI
-O ir^ad sahibi tnsan-i Katnil, dunyi da, gcfaati da kcndi mcrhamc-
linden ctincz, AUah'm ilbamiyle eder,»
£iinki :
9613
«0 miibarek zst; tlahi A|k'm ^iragiui kalbinde yakltgi andan itibaten
kcndi mcrbametini de yaknti§tir.»
9614
-Onun aski vasiflanna cetlennem gihirfir. O vasiftann bepsini O ce-
bcnneJude yaknu$tir.,»
Yam; Agk-i llahi onun kalbinde Cehennem gibi alevlenmijtir, kendi-
sinde buhinan merhamet ve bugz gibi be^eriyyet vasiflaxim tamamiyle
yakmi!jtn\
9615
-Kakat, geceleyin yol alanlar bun! art nereden atilayacaklar? Bunlari,
Dekuki gibi yalniat bu deviate ula§a» ki$i bi1ir.»
502
*§EVH DEKCKl VE KEUAMIiTLERt-
S ey h Dekuki : Dekuka beldesine meoiub, Dekukab demektir. ftkfr
k.-nm Irak'ta .ski bir kasaba oldugu (Kasmus Tercemes,} nds yuihilir.
9616
W* ^J^ £*** ^* ° T
-MUfcTkb ho, bir bida^ti var.hr. A,,k vc keraW sahibi bir *it
idi."
9617
jl^T^ ^ Jr J^ty &*'u t
.Yeryilxiinde, gHkteki Ay gibi IdL Gee* yilriiyenfcrin - yani; zulmct-
tc kalmi* olan salikkTia— ruhu ondan nut alirdi.-
9618
-Bir yerde a* oHirutdu. Blr kSyde ikl giinden fazla otumiazd,..
3619
*D«di kt: eger bit evde iki gtinden fazla cturutsam, kalbimde om-
mn acvgtsi alev1cnir.»
sua
9620
■Ben meskcne aldamnaktaiu — yanij ona bagflamp kalmakian — $e-
kijiirim. Ey neiis, intikal el ve zengitilesmek if in sefere 51k, derim,"
Sefer ve seyahatte menfeat ve ibret vardtr, Onun igin Kur'anda ve
SGre-i Neml'de :
YanI ; *Habibim; de ki; Yerytlzunde geziti, (doIa§m) da gunahkar*
larm sonu nice qlmu^tur gojrUn w .» buyuruldugu gibi Hadis-i §erifte de :
-Sefere rtkiti, sihbat butur ve kazanmig olufsunux.- denilnii^tir.
Dekuki'nin bahsetmi? oldugu zenginbk ; Gina-yi kalbi, yarn; goz tok-
lugudur. Nltekim Aleyhissaiatii Vesselam Efendimiz : -Zengialik mal 50k*
tufu ilo deiildir. Hakiki ginS, nefsin ginasidir.» bujoirmujtur.
9621
3Wu$ Lit jA i*
•Jmfihanda halis ve mufilis ©Imasi ijin ben kalbimi hicbir yere ahg-
tirman*, rferdi.»
.9622
-§eyh Dekuki gunrfiizleri seyahatte, gcceleiti namaz ve niyazda idi.
GifctU,, dogan kusu gibi, gah'a kar§i acikti.*
<27> SQrei Kcml ; «9.
r.fii
0(123
»!I;ilkfan ajnlnusli, fakat hu aynlij kulil hityliiluktaii degiEdi. Erkek
ve kadindan teferrud etmisti, Fakat lui infirud, ikilikten, yant; balki vr
Hakki ayii ay 11 gurmekten degildi.-
9624
-Halka sefkatli ve su gibi mcnfeatli, he§ bir sefaatci idi ki, halka dlia
edet, diiasi da m list c cab olurdu,"
9625
^ — ■ j ^j-*- *J*">^?
-lyiye de, kotiiye de intrhametli bir meke* idi. trisanlara, anadan,
b a bad an daha §cfkat]i idL*
9626
JI4* iS^ 'jv^ j~**" i*i
■ "1
"Hazret-i Fcye;am!)er buyurmtijUir ki ; Ey aahabim ve iimmetim; ben
site bir babadan daba sefkatli ve mcrbamctliyim.*
Ebu Hiireyre (RA,) ( Resulullab Sallallahii A ley hi Vesellemin §ey]e
buyurdug^unu rivayet cdiyor : *Eeti hnkikiik 1 n size, bir bahamn oj;]nii.<
kar§t vaaiyeti ne ise Uyleyim."
Sure-i Ahzab'da da :
\ > *M r> r & t a r-fr r * in \ rfar
Yani : «Peygamt;cr 111 ii 1 mini ere uz nefislerindeii evliidtr. Ojiim mv-
eclcri mii'minlerin analandjr M .» buyurulmustur.
(231 Sflrei Ah»b : 4,
50S
Ezvac-1 Tahirit, mU'jnltik'tin nnalan olunca, ZaU Risalet de bittabi
babasi olur. Kami J bir veli du verHsefle bu makami haiz olur.
Yine Lisan-i Nefaeviden demliyor ki :
9G27
•Hepiniz benim ciiz'lerim oldugunuz haldc, ciiz'U nigin KUI'den ayi-
nyar&unuz?*
Biitiin mukewenat Nur-i Muhammedi'den yaratilmi? oldugu i^in
Zat-i Akdcs-i Nebev! "bir kiil, diger mahhlkat da o Kiil'den viicuda gehni$
ciiz'lerdir, Onun icin O'ndan aynlanlar felah bulmazlar,
9628
•A^ j'-V* JLi -L3 (>" jl jjjS,
•Bir cttz', kiildcn irtibati kesilince i$ gtiremw hale gelir. Bir uiuv, be-
dcnden kesilince in Urdu r olur.*
■
9629
J? a j* Jfc jji j— j* IT
«Tekrar kuTle blrk^mcdik^e ijlu kalir, candan haberi olmas.*
mno
UT
ji^i
jj
•O cuV, harekei else bile bn onun diriiigine deli I elmaz. £imki yeni
kesilmi; bir uzuv da kimildar.-
Hazret-i Mevliina, mur$id-i kamil'den uzakla$an kimseyi, bedenden
keailmis,, mesela el ve ayak gibi bir uzva bensetiyor, Oyle bir uzuv ise
yaramaz, hattfi murdar olur. Tarikat yolunda kendi kendine bazi harekette
666
bulunsa bile, ona itibar vc HLrnnd mllliiwr tjiinki y^nl kosilmls bir uzav
da kimildayabilir diyor. Afi*$ttfl ymii lupillmlij bir dal da boyle degil mi-
dir? O da bir muddet tazeliftinl miihttffl/.u rdnbllh se dti nlhayet yapraklan
solar, suyu ^ekilir, kuru bir (lib I ■■/■ 1 1 1 1 1 »!tr.
9G31
*Ciiz* t kUlden kesillnce bir tarafa gider, kaybolur. Fakat ktil, onun
kesilmesiyle nakis oimaz.*
9632
"Onun kesilmesi vc biti|mesi siiz ile anlatilamaz, Bu anlatis bir Im
ber-i nakisdir ki misai i^in irad edilmi^tir.-
Evct, bir ^eyin bir par^asi kesilirse §ey nakia kabr. Fakat iftfirgid-i
kamil boyle degildir, O her vakit kSmil ve tamdir. Getirilen rtlisaller onun
kemalini temamiyle ifade edemea. 2aten te^bihde benzeyen ila benzctlJfn
ara&rida temamiyle mtisabehet yoktur. Benzeyeti jey ile kendisine ben-
zetilen §ey arasinda her cihetten degil, bir cihetten mu^behet vardir.
^DEKCKt kissasina avdet-
9633
-Hazrct-i Peygaraber (S.A.V.), Ali (Kadiyall^hii anh> e (Esed-ullah)
demi^tir, Resiil-i Ekrem bu tesbihi yapmakla bcraber hakikatte arslan,
Ali ill. A.) ffibi olamaz,-
Ali (R-A) in arslana benzeyisi sadece §ecaati dolayisiyledir.
9634
«Ey gen^! MEsal ile benzeri arasindaki farki birak da Dekfcki kissa-
sma avdet et,-
9635
■■fJukiiki, fctva bus u sun da halkm imanu idi, takva yolunda da mt-
leklcro tcfcvvuk etmi§ti,»
9636
jjS CjL (jm ^ jjCI &J> I
«0, scyr u suliikiiridB Kamcri mat etmisti. Onun dindarhgina din bile
£ibta ediyprdu.*
Malum ya, kamer de medannda seyreder. Fakat o seyr, maddi ol-
makla beraber Kamer de bedr ha line geldikten sonra noksanlasic ve hilal
§eklini alir. Dekuki'nin seyri ise hem maddi, hem manevi idi ve manevi
seyrinde dylma kcsb-i kemal kazamyordu.
9637
*Bu kadar tnkvasiyle, evr&diyle, namnza kiyamiyle gene de AUab'in
hits kullurnu gdrmcga tatib idi,*
9633
-Seferlerinden en bilyiik muradi bir an bir has kul ile bulu$mak ve
konu$mak idi.>
508
9639
-Yolda gidcrken : lluhi, belli ha» kultnriini yaklti vr mttlaW eyba diytf
dust ederdi.»
$unlan da soylerdi ki :
9610
*Ya Rabbi, kalbimin bildigi has kullarmin ben kulu, keksi ve hts-
metkariyim!*
9641
tikjf* Cr&& VJ^ l>V
*Ey nihu mun Haliki olan Allah! Bilmedigim has kullariiii da, hb %p
ifinde olan bana, sefkatll ki3,»
9642
-Hazjet-i Hak da ona derdi ki : «Ey voliy-yi iiam; bu no ajktir, bu
ne hararettir kl ge^miyer?*
9643
^ u^ dy? £~*k w O^r
«Bcnim muhabbelime maz;haT dlmujsun, daha ne i&tiyorsun? Allah
sciiinie beraberken neden be^eri talcb cdiyarsun?-
SOS
9644
■DekGki derdi ki; Ey s ,rlim bilen lUbbim! Kalbime
sen a (tin.-
niya* yolunu
9645
r Us^ ^^ v l^ ^j,
mektfylmf "* "^^"^ <^ rn "** *» de, i esti suyuna da tama et-
h - fSS teSt ! den makSad; Allah ehli velilerin ta«W, sudan murad
da; o kalblere akseden esrfiiM Uahiyyedir.
9646
bir koyununa tami ediyotum> w ^ w
Bu beyt lie SM Suresindeki birka? ayete isfiret ediliyor ki :
510
V s * * *** ■■•>» j-.* >> <- *jp **<,
Yani : «IIabihim; sana o davacilarin baheri geldl mi? Hani onlar, du-
vardan mescide tirmanmijlatdi da Da vud'un yanina girdifcleti vaktt pa-
vud onlardan korkmugtu. Dediler ki : Korkma, (biz) iki davacijn:. Birl-
mil ifteki (nin hakkma) tecaviiz etti. §imdi son, aramizda hak ve adalette
hiikmet ve haktan aynlma. Bizi dogru yolun urtasina $ikar, Bu benim kar-
de$imdir ve ©nun doksan doku* dine di?i kayunu vardir. Benim ise bir tfiitci
di^i kriyumim vardir. Gnu da bana ver dedi, bana agir hitabda bulundu. D&-
viid dcdi ki* Sctiin bir koyuminu kendi koyunlarina katmak istemcslyle
sana hakikaten zulmetmistir. Gercekten (mallanm birbirine) karip kans-
tiranlann so£u mutlaka birbirine baksiilvk eder. Ancak imSn cdcnlcr vc
amel-i salihde buluriaiilar mustesnadir. Halbuki nnlar da azdir. Davud
saudi ki bi* onu fitncye dii^urduk, Bunun uzetine O, bemen Kabbindcn
maf firet talebinde bulnndu ve rtlkii ile secdeye kapandi, tevbe He Allab'a
sigmdi. Biz de O'nu magfiret ettik ve O'nun i$m indimiide btr yakinhk
ve guiel bir merci vardir a ,* demektir.
Hiiseyin Va'iz rahSmehullah tefsirinde diyor kl : iMiifessirlerden ba-
zilan bu kissayi geriat ve akil kabul etmeyecek bir surette irad eylemij-
lerdlr. Sihhate en yakm olani §oyledir ki (Urya) isminde bir kimse bir
(M) Sirei Sad : 21-25.
511
kadim almak feteml|ti, vcrmcclfl.r. Kcnra Davud AkjhiaeUa, doksan
dokuz haremi varken, onu istedi v e nikahla aldi.
Hazret-i AH (Kerremdlabu veghe) , H z, Davud kasajuni masalcil*
k» soyledikleri gibi nakledenleri dJtortto demijtlr.
Dikkat buyuruimu|tur ki, burada bir secde vardir Haei 7ih«? irf«„r
W arrh se cde emrfdir, Bir k 1Smi Uflrkrfn sec de bakkmdaki Sink"
sucud ei nr:ne imtisa li eri ni hikayedir. Bunlardan her bM ise -ylTl
^Mua ve gerek tttfjtg, **Wy* ve gerek muMlchM kfiff& vacfi
Imam-i Azam H^etlerine gbre buradaki $ ec de, seeded azimettir ki
« WJM yahud dinlenn^i ister natnazda *n M «JS£
olsun SGC de jtnwk lilamdir. O ha!d e buy™ o vadbi Ifa edehnT
Yme Dekuki hsanmdan deniliyor ki ;
9647
*t-" } £& y j^ jj,l ijtjt,
•tlahi, 5en i n ^kjndaki hus, iftiha*) tnuclb ve minevl bir mertebedir
senden gayrisine i BB h]rs hc ayihhr n nakistir , wtebeto,
vJ^IJlFS!!* 5iddetliSf dcmektir < Bunufi W katiisu ohir. Cenab-i
Hak T Habib-i Ekremi hakkinda :
^uSliS'r*" *"* fm&na *« lnttnfae * "**** S*«Ott« buliu-
mza harisd^.. buyurmu 5 tur. Eeyan buyurulan bu h, rS m «nduh ve mak-
buldur. Keza Bnfei frtffl, varid oImu 5 t U r ki : -iki haris ki mse ^*r
KSSfS f^M m -^ V6 Di * 1 mbidi * ki WlWhfl d ^illerdir
Him tJilibJ da.ma flahJ m ay] * rtim . Diittya l4BblBf geJince *
kismi h,k k atcn Altaic k^rkar. ayetmi ckudu. Sonra da : ,H a kTka^
i^sa n, gina ve M »et sah ibi olunca ajar., ayetini kiraet «$.
«0) Sflrei Ttvbti ]K.
Igte ilim talibinirt hirei, hir*-i mpimUMi, fninyA tilllbinln hmi, lura-i
mezmumdur. HozicU MevJana hirmri nsvilnilnl dnhii ii^ik anJatmak Icin
diyor ki '■
0648
«£rkekleriii jehveti ve birsi on taraaan olur ki onu mtigrO bir surctte
ve Izdivac ile teskin edcrter. Ablaksn ukinumn $ebveii ve birsi isc kotU
mcslekliliktir."
«Erkeklcrin birsi on taraftanduf. Mubanni$Ierin hirst da arka cihet-
tendir,*
9650
o-i jv-* J^ 3^ ch'j^ (St J^
-Birinci hjra erkekligin kemalindendir. Obir hns ise rezalettir ve bd-
g[ukluktur,»
9651
-Ab burada avamdan (gk gizli bir sir vanlir ki onu anlamak iciu Hai-
rct-i Musa, Hizir Aleyhimcsselanun nezdine eider.*
512
V: 33
513
Hnzrct-i Milsfl'dfi hug I m&RtdOtfi bukmdugu vc jlim talebi §eklinde
oJdugu itjin, Hizir'iu mtlAm&tindaii istifade etmek iizere onun yanma git-
mi^li. Halbuki ketidisi (Kdimulkih) sifatim iktisab etmi$ bir Ncbiy-yi Zi-
$yn idi. t§te buradaki sim halkm avam kismi anlayamas.
Hazret-i Feygamber Sallallahu Aleyhi Vesellem Efendimiz. Hazretleri
de : «Va Rabbi, sana kar$i olan hayretimi artir.« diye niyazda bulunur ve
miisahede-i Ilahiye hususundaki hayranligimn artmasim taleb ederdi.
9652
«^-*> J$ J* J- 1 J ST*
icBahscdilcii zevat-i luramin bn hirsi meroduhu, suya doymayan bsr
Misuzim Uarireti gibidir. Sen de ey satik; maneviyattan her ne bulursan
ona kanaat cdip durma, daima fazlasmi iste!»
9653
jj-*»
«AHab in dergaln, nihayeti olmayan bir barigahhr. Sen de hulundu-
£un makami haj sedir ittihaz ederek ona baglamp kalma. Setiiii sadnn
shluk ve terakkl yoiudtif, Daima ilerlemeye bak,»
rMtsA ALEYIliSSELAMIN PEYGAMBERLtKTE VE ALLAH'A
YAKINLIKTAKI KEMAElYLE BERABER IIIZIR'I
ARAMASININ S1RRI-
9654
f m f *J jyfy, J*- df' <&
«Ey kerim olan kimsel Bn memduh hirsi Kelimullah'tan Bgren. ftgf-
re nt™ ye i$tiyakindan delay J bak Kelim Haziretleri ne diyoi :-
514
<Sj ijjt* J> 3 ly** ^
«B tinea makama sahib oldugum, yUce btr Pcygambcr buhiiidusum
halde kendimi E <>rmtiyor, kendime varhk vermiyorum, Hmr*i araroakla-
yiHW*
Hazret-i M&sa'mn Hizir'i aramaya kalkijmasi iiserine kavmi de-
diler ki :
9656
-Ey Miisa, sen kc&di kavtnini birakmigsin, miibarek zatlzl izine dils-
niu^siin."
9657
-Sen ha\fden de, recadan da kurtulmug huyUk bir peygambersin. Da-
ha ne kadar dola^acak, ne kadar ve nereye kadar ai-ayacaksin?.
9653
-Aradigin sende,.. Bunu ten de bilirsiiL Ey semft kadar yiiksek pcy-
eamber, leminde ne kadar dola^acaksin?-
9659
-Miisa Aleyhi ssemm dedi ki : Bu melfimett etmeyinii. GUne^le nym
volutin kesmeyinist.
SIS
Vi'mi; ben jicyKiimlmi Ilk Kjmioriyim. Hizir ise velilik GLinesidir. Ka-
merm giinesden (llm-i U-dumii) ruiru almcsina mani ol ma y in iz.
9660
• Ben zamumn suit am bir veli olan Hizir ile aonbet if in Mccmaul-
Bahreyn'c kadar gidiyoium.*
SC61
Li*- if j~*l j tj*"! j^ »te
•Hizir'i, Uakikate ulasmak ic,in, sebeb kilacagim; bunuti igin de uzun
miiddet sefer cdecegim,*
9662
UH ) A (J U'Lv
•Himraet ve azimet kanadlariyle ydlarca u<jacagim; yillar ne dciriek?
Binlcrce yil gefse bi!« yino onu arayacagim.*
Ci'inki Hizir $imdi, benim majukum ve matlubum oldu.
9603
■ Onu aramak if in gidecegim. Bu gidijj nnu buhnaya degmez mi? Ca-
non in ajki ekmek askindan asagi midir?»
Bu kissa Surfc-i Kehifde gbyJe hikaye buyurulmustur : Hazrct-i Musa,
Fir'avn jle ordusunun $ab denizinde ve Bcni israil'm g5zu bnunde bogul*
ma Ian iizerine kavmtnl topladi, onlara va'z ve nasihatte bulundu. Dinle-
yenler, Kclimullahin belagatina, ilim ve marifetirie hayran oldular. Igle-
rinden biri: Vii Neblyyallah, yeryiiziinde senden daha Slim bir kimse var
51ft
mi? diye sordu, Hazret-t MAsa; bflyb Mr Mum* hllmlytnum, dedi. O e*»
nnda kendisine : «MMmaul-Bii1irrym1ci Mr kill vnrdir kl sua has Mr
ilim vermisimdir. timmetinm Mfltlnlo.l -tuclrn Wriyla 1 «*t, size wither
olmak iizcre bir de kiiarmi? bahk gtitiir.- dlye vuhly fiehli, Hazret-i Musa
yr>I haziriJiuu gordii, bilahere canifinl olan (Yu^i bin Nun )u yanma
aldi.,.
Gerisini Kur'an-i Kerim &6yle beyan ediyor :
Yan! : -Bir zaman Milaa gent (bir adatm) na sjoyle demi^ti : Ben iki
rluiii^in Mriesti^i yere vanncaya kadar durmayip gidecegim, yabud (mak-
radima eri^iriceye dek) uzun zamanlar gegirecegim. Bunun uzerino onlar
In 1 iki (denil) arasimn biric$ik yerine ulajinta baliklanm unuttulac. Ba-
Itk dtnizde bir deli^e dogru yolunu tutmustu. VaktS ki (oradan geijip
gittller) Miisa genf (adamin) a dedi Id • Ku^"^ yemegimizi getir. Bo yol-
Jutugimuizdan aDdolsun yorgun dU 5 tiik. (Gen?) Gordiiit mii t dedi, kayayfl
M^mdigimiz vakit beti baligi unutmusum, Onn sbylememi jeytandan bas-
kasi umitturmadi. O sa§ilacak.bir sutette denw (e atjldi)j yolmni In tub
giUi. (Musa) : iste, dedi, bizim atayacagjmiz bu idi. §imdi, izletinin iize-
riiide gcrisin geri dBndulcr. Derken, kullanmizdan iiyle bir kul bnldular
ki biz ona tarafim^dan bir rahmet vermig, kendisinc nezdimizden (has)
bir ilim *grdtmis.tik 31 .*
(31> Sflrtl Kehf: 60- (5,
517
t$le HcizreU Musft KnlimiLlliih bir Resul ikcn, ilme olan hirs-i mem-
dulm dolayisiyle, uxun itefere t,iki[> Htzir'ia gorii^miUg ve 0'UUH yapip da
kendisine garita goruncn ha/A liurcketlerinin manasmi on dan ogrenmi§ti.
Hazret-i Mevlana diyor kit
%64
-Amca! Musa vc Hizir bahsinin sonu gelmez. Qnu birak da DekQkt
kissasini soyIe,»
♦DEKCKt KISSAS1NA AVDET-
9665
* Allah rn.hmt.-t eylesin Dekuki dcmi^tir kl :
mc^Tik ve magribi arasmda seferles vaptim.*
Uxun miiddet AUah'rn
9666
-Yillarca ve aylarca Hakikai Ay'inin — yam; Allah'] n — a$kiyle, yol*
dan bihaber ve Hakkin kudtet ve san'atjua hayran olarak sefcrlerde bu-
lunduro-*
966?
--l.iii-i ana dedi ki : Toprak Ve taj iistiinde yalihayak ^idiyorsun. De-
kfiki cevab vcrdi ki : Ben hayramm, kendimde degilim, $&§kinim.*
518
0061
Oi* j^ j jj^ J j jl ^'j
• Sen bu ayaklari zemin iizerinde yiiriiyui" gurmc. Cutiki a§tk yakincn
ve bila 3*k Gomit yurdunda seter cder-»
9669
-Yolu f menaili, yolua kisaligmi vc uzunhjgurm eoniil "«? bilir? gun-
ki o f kalbi oksayip taltif eden Allah'm mestidir.-
Bahis dolayisiyle Hazxet-i Mevlafla ruhani seferin nasil oldugunu
Ley an ediyor :
9S70
^-^j JH A cW ^
.Uzimiuk ve kisalik cesedin vasiflandir. Kuhlarm seyri ise ba$ka bir
gjdi&tir."
9671
-Ey salik; sen habanm nutfesindeti akiJ ve §uur sahibi oluncaya kadar
bir (ok talmwtilat ge S irdin ve durumdan duruma sef« eltin, Lakiti o se-
ferler ne adnnta, tie monzil Lie, tie de nakil ile ldi.»
9S72
-Devr vc deyrdo ruhun seyr ve seferi bila keyfiyettir. Bizim cismimLz
Rcyr ve scferi rub dan oircnmi$tir,*
51B
Dcvrden maksad : Mtilxlc'don mcada clan dcvixdir ki daire-i viicud
ijicrindekf uructur. Deyr (Jo ; Surd alemi oJan Diinyadir,
9673
Ǥimdi Dckukj de cismani scferi hirakmig, manevi bijr keyfiyyete bii-
riiittfp gizlico bitakeyfiyyet gilmektedir.-
9674
"Dfkfiki dcdi ki : Bir giin (Yar) in nurlarim insanda (;oteyim diye
miijtak oldutn.-
9675
■Denizi damlada, Gunc$i zerrede gorrnck istedmt.-
9676
-Akil v« Tuh kadumiyle bir denix kiyisina visil oldvm ki giindfjz
gMikmijj, vakil uksiani otmugtu.n
52ft
-DENlZ KENAR1NDA YED» MUM MtNAI.lNlN CiOlttiNMESt-
8077
jl^l I" ^j,a jj> jl A*_i c*»
-Ansiiin uzaktan yedl mum giirdiim. Ona dofiru sabiic ko§tum,»
9678
tj'ji t**^ iS^ ^ jj'
-O mumJardan her bir in in nuru L05 bit surett* gokyiteUne kadar yuk-
sclmijtk*
9679
*0 kadar sasirdiin ki sa§kjnlik bile sa§trdi. Hayret dalgasi aklm ba-
:-■ L 1 1 1 asti.»
9580
^-^JJ Vi 3 1 O 1 ^ ****** $
-Diyorym ki ; Lurtlar nasil mumlardir ki, bu kadar parlak oldukbri
haldc halkm giizii onlari gi>rmtfyar?»
9681
>,y c£ t/l^r {Ayr J 1 *-
*Ay'dan daha parlak olan bu mum ijntinde balk kandil aramaktadir.-
§arih-i Mesnevi §eyh Ismail Ankaravi (Kuddise eirruhu) diyor k£ :
Bu yedi mumdan maksad : Ebdal-1 seb'a yani; yediler deiiilen evliyo-
521
ullah hazeratidir. Dekukt nnlurin cismaniyetini gormeden ewe] riihaniy-
yet ve niiraniyyeLleilni goring tur. Qiinki Diinya iie Ahiret arasmda
AJem-i Misal denilen hit a I em vard ir kl Diinyfida buhuian her geyin ora-
da Mr misali mevcuttur, misal, ekseriya bagka surette gorimur. Mesela
ilini, orada siit, a$k sarab, iilema meyveli aga$, evhya parlak mum sure-
pnde gdriiniir. Goriilen ru'yalarm ekserisi bu mfsal alemirdendir. Sa-
lah-i hal sahibi olanlar, o aleme rti'ya haunde; iimmetin s*<;kinleri ise uya-
mkkefi girebiljrier.
9682
1**-^./ ^^ jy tJJC- ,»^
- ■ - ' • ■ r '
-Acaba halkin goiJerinde bir bs£ mi var ve a bajh, dikdigini hida-
yete ^ikaran Ccnab-i Hak mi ba£tatmi$ti kl bu kadar parlak en van gor-
miiyorIar?»
yirtti,*
-O YEDi MUM'UN BtK MUM GtBl OLMASI.
9683
Tekrar gordiim ki a yedi mum bir oWu ve onun nuru fele£in cebini
9684
^j J. ^ jt jl
"Tekrar a bir, yedi oJdu, Bcnim mestlifcim ve hayranjigirti artti..
9635
-O mcjmlar arasmda eyle birlesme vardi ki, dil ile ifade etmeye im-
kfin yok.-
522
MM
JjT iiljjl JtLf Jjhj *ii jl
<lAj j l «J j j £ lita* l *' 1 ""
*Bir kimse, bir gorii^e idrak eyledigml yillarca tisamyle anlatamaz.*
9687
-Idrak ve *uurun bir &n iginde giirdu£uiiu kulak yillarca dinlcse an-
Layamaz,"
9688
-Ciinki bu bahsin sona yoktur. Ey sdlik; sen kendine do^ru git ™
her seyi kendinde bulmaya cehdet! Sen Syie bir clmi-i kevnsm ki bcu
sana layik olan senayi etmekten acizim.-
Yine DekQki diyor ki :
9689
•O mumlar, Ni|au-i Kibriyadan nedir? diye kosarak Llertedim..
9690
-Kendimden ge^iyor ve harab oluyordum; acele kojmaktau nihiyet
ycre dii^tiim,*
S23
9G91
-Bir miiddet kcndimdc vc akkm bajimda olmaksizin topiak iistiitide
>athm.»
9692
- i . ! -* ■
-Tckrar 5 uurum ba$ima geldi, kalktjm. Yllrurken sanki ne ba$tjm,
ayakhm.»
Yarn; bajimi, ayagimi farketmeksiain gidiyordum.
IIC
-MUMLARIN YEDl INSAN OLABAK GOkONMESI-
9093
J^ »U* -Li Jai j^'l »+j; ^.i*
«Yedi mum, uazanmda yedi iman oldu ki onlarm nuru gtfk kubbcyc
kadar yiikf.cliyordu.»
jjwt/ IjUjji Cj^-* 3!
•Orvlarin nuru kar§istnda giindUz aydmlig] tortu gibi kaliyordu. O
iiur, siir nurlart siJSp s(ipiiriiyordu.»
521
-TEKKAR O MUMLAR1N YEDl AfiAg OLMASf*
9695
^- jj js^^j/ iita* 3^
-Tekrar o kimsclcrin her blri bir aga? geklini aldi, O agaclardaki ye-
silLigin giizdligindcn gBz mcs'ud oluymdiL*
9696
«Yapraklarmin ^oklufundan dallari ggzilkmiiyordu. Meyvelerinin
fazfeh&mdan yapraklar da kaybolmu§hi,»
9697
•Jj ■J- 4 * - */ C^ tr"J J ^
.Ai oj-5 5^* 3' J> *>■ 'J* 4 -
«Hor agacm dah Sidret-ul-miiiitehaya erismistL Hayir f Sidre nc olur?
O dallar Alenw imkamn da haricine ^ikmijti.*
Sidref iil-muiiteha : tnsan ilminin nibayet buldugu bir rr.akam ki,
CebraU Aleyhisselamm menzili iroi§.
9698
^# j, j*i* jp j.1 J j* _}
«Aga £ lardan her birinm ktikii yerin dibbie kadar gi*mi 5 ve Am ta-
?idigi vehmedilen Gkiizl* batigi da ge^mijti."
S25
9G99
-O a£a$]arin k&kU, daHanndan ziy&de piJcr yiklii idi ki t akil, oniarin
bu $en]iklcrmdeti alt list oiuyordu.»
9700
-Olgunhjktan yatiJan meyvderinden su gibi nui- simseklejri iiskir-
makta idi.»
«0 AdACLARIN HALK GOZtiNDEN GtZLl OLMASI-
9701
*Bu daha sa ? i1a c ak bit seydi ki, onlarid yamndan, yiizbinlerce ha Ik
sahradan ve kirdan gelip ge^erdL-
Ve:
9702
-ci-Uiy JUL- tjU^ ;i
-Golge butmak anusu iJe can verirlerrfi. Kitimd^n, keeeden e<%elik
vii jirjrliudi.il
07(13
-r. F «~ ^lA.J^j- J* •*-•
«0 aia 5 !arm gSlffcsiui K i>riiiezlerdi. Uiiytv iiui'IM °la» goitre yuzlerce
yaziklar olsun.*
9704
U.J, , Jjr J*- ^ .Jj? j£»
^Ailah'm kahn httyle goaleri mUhurbmi|ti ki, Kamere bakiyorlar da
Suha goriiyerlardi.**
Suha : Gayet uzakta ve gayet ufak gorunen bir yildizdir.
9705
tjjuj fjTj 1 — ii*t }\ iiU
«6y!e gBzler zeneyi gtour de g«ne 5 i mlis.ahede etmez. BSyle otraakla
fceraber Allah'] n liituE ve kcreminden limit kesilmei.*
970G
•Yanlatmdan eecen ketvanlac, nevalesii kalmis ikon, bu aga$larin
dokiilen dguu meyvelerhii goremiyortar. tlahi bu nasi! bir sihirdir?"
Buradaki agaclardan maksad : Alimler ve ariflerdir. Meyveler : On-
larjn sozleri, KervanJar : Seriat ve tarikat salikleridir. !?te o salikler, Cen-
net aga^lan demek ohn alim ve arifleri fidrmezler de, kilimden, k<H;e-
den golgelik yapmaya, yani; alim taslaklanndan, arif mukaUidlerinden
istifade etmeye kalki 5 irlar. Marifet ve hakikat'e terjne olduklan haldo.
onlarm meyveleri mesabesindeki yiiksek buyruklarmdan istKade et-
mezler.
527
II7U7
-Xljilk, siirumii$ elmajyi kapabilmek i$In birbirine girer ve emu signer
WW
-O agaslardaki sJscklerin her yapragi, dallar ustundcii, ne olurdu bizi
Iiihelcrdi derler.»
9709
.1^-JJi/* t?^-j -^\jf iiS^ii
*^JJ— ^s- -^ I L gym
*Ey bedbaht haJk, bhim tarafinuza fid in, diye her agastan ses gelir.»
9710
-Fakat Allah'dan aga^lara: {biz onlarm goakrini bagladik, Hayir,
■mlur i^in sijpnacak yer yoktur) diye nida ge]ir>
Siire-i Kiyame'deki :
Yani : «0 gun Insan dSyecektir ki : Ka;acak yer ueredc? Hayir... Ka*
Sarak ve siginacak his 1>" y^r ydktur. O giin h*rkesin duratagi y er ancak
ltaW>in {in husuru) dur 3iS .» ayetttie igarettir.
tJ3) Sin?! Xiyame J 1)0-12,
9711
- *Egor onlara birbi ; bit tairafa gelin de §u agagtardan — yaui; evliya-
ullahdan — seadet devoir infe desc,»
5712
«Hepsi de der ler ki : Bu iniskin Garho;, tlihi takdirle £i]dirmig.»
9713
jL- (3**- -w» c*^5 oj>j*j jj
*Bu miskinin heyiii sonu gelmez hulya ve riyasetle solan gtbi $urti-
mii$ derler.-
Evliyayi tammak, enbiyayi bilmekten gu£tiir, £unki peygamberler
dAvete me'murdur. Onlar ifin, taraf-i ilahiden me'mur ve meb'ua oldu-
gunu haber verifier, EvIiyA ise boyte de|Udir. Ondan dolayi velayetlerini
izhiir etmezler. Hele onlarm bir (mestfiria) kisim -vardir ki : «Benim ve-
lilcriin, kubbelerlm, yanii; semavat altmda gizIidiT. Onlan benden ba§ka
kimse bihwea.* Hadis-i Kutsi'si mficibince o zevat-i kirami Allah'dan ba§-
ka kimsft tammaz.
9714
•Halkl *i\liyauilah nezdine. davei eden kimse taacctib ederek Aex hi %
Ya RabhL halkiD goziiudtski. bu perde vc (1ii§mu§ ulduklan bu dalakt
nedir?*
528
F: 34
529
■HM
MMM
0715
Jit. J ti'j J-*lf jj> O^j 1 &>*
*Turlu tUrlii balk, yiizlerce aktl ve rey He beraber, evliyaullah tara-
fina gidemiyorIar.»
Cenab-i Hak Kur'an-i Kerim'inde bSykleri i^ln buyuruyor ki :
j
--j . • .'■>. *■*
Yani : -On tar in gozleri vardir, o gozlerle gHremezlerSV Ve :
.-4
Sfc
Yanl : xAllati, onlarm kalblerini ve kulaktanm rfluhUT]emi$tir, goz-
lerhide perde varthr, hakikati goremezler ve onlar i$in bilytik bir azab
jnukarrerdir 31 ,*
9716
•ETafkrn akilli ve zekileri hep birden inkara dujmiigler. Onlarm bu
azgmligma, bu isyanina bakiyorum da gitpheleniyotum i»
9717
L
du?«
«Ben mi dell ve s a skin oldum, yoksa seytan basima Mr §ey mi vur-
(33) SOrei Aral ; ITS.
(30 Stirei Bakara ; T.
r.:ici
^) jjl! JU- ^Uy *J>^
-Riiya mi. bayal mi g&riiyorum dlye her labxa gezlcrimi ogustutu-
yorum.-
9719
•Fakat bu nasi! riiya olur. Ben, i&te, agaslann yamna gidtyorum ve
yemislerden yiyorum. O hatde nasil olur. da ortlan tasdik etmei»-»
9720
*Senra mtinkirlere bakiyorum; gBruyorum. ki, bu velayet bahcesm-
den haberleri bile yok.„-
9721
*OnIar son derece fakr ve ihtiyac icinde ve yanm koruk i$in can
FedS edecek deiccede olduklan halde,»
9722
Ui!
-Bir agas yapraginm istly&ki ve hirst ile seguk bir &h 5ekerlork*n;»
931
«!■■
9723
«B« halkin milyoiilarcasi o aga^lardan ve o meyvelerden kacmakta-
djr.»
9724
?4J jj JL»- C^>* l ^~' J
*Tekrar diyorum ki: Acaba ben kendimde de£il miylra? Acaba bir
linyal dahna mi tututunujum?*
9725
-Dikkat et ki <Hatt& izestey'eserrusulti) Nazm-i Kerimiui (Vezannu
ctmehum ksd kuzibii) ye vanncaya kadar oku!»
i
Burada, Sdre-i Yflsiifteki :
Yan! : «Peygaittberler, jail^rik ve kafitlerm imatundan jne'yfls olun-
ea ve kenditcrUtin kafirlcr tarafmdan tekzib olundugunu latinedince on-
laia bizim yardiminuz gelm% diSediklerimiz kurtulus/a erdirilmi^dir. Gii-
iiahkarlar guruhundan iso azabimiz as la dfodtlrllinuyecektu^., Ayct-i
Kerimeaine ijaret vardir.
Hazret*i Mevilna, bti ayetin meallni rtazmen beya n ediyor :
05) Sflrel YusM : lUk
532
<m
1910
U'l c>u *w otf j*
-Dalalet ^kiyasmm taklifti WrU|metarW.n pcygaiaberlcrln ruhu
§iiDhf:ye di)§mii§tii.»
9727
*§ek ve sUpbeden *w« onlara bizim yardimtmiz geldL Ey s&lik! Sen
o mUnklrleii terket, can agacina £ik,»
Yani evliyaullahin nizmetiiide bulun,
■
i
9728
*-&&.&£ ■>% ^*#^
-Oilann meyvelerinden ye ve nasibi olanlaxa ve her lahza sibir «*
renenlere vedp yedir.»
9729
u-T ■■ +
-Halk derler kit Bizi davet edenlexb sesi nedir ve ne iginilh? Sah.
ra'da ne agaj var, ne meyve?»
9730
4U» yakimnlzde bag ve sob* var diyorlar. O (dgintem 1* *»
lerinden jagirdtk,*
533
9731
*G6zumitzu oiugturuyoruz ve bakiyoruz ki burada bag yoktur, Gor-
duffiiiniiz yd bog bir kir, yahud sarp bir yoltlur.*
9732
•Beykude yere bu kadar urun dedi-kodu acaba nasal olur? Eger bah-
settikiori aga^lat mevcud ise nerededir?-
EvliyauJiah hakkinda halk'm telakkisi tig turliidiir. Bir kisrai : Ev-
liyaiigi kulliyyen inkSr eder. Bunlar Tcvfik-i llahiden mahrum clan gu-
I'iihdur. Bir kismi : Eski zamanlardakt evliyamn kerametini tasdik eder,
kendi zamaiimdaki velibjre inaiinoaz. tJ^iincii kisun ise; Keramat-i evli-
yayi tasdik etmekle beraber zamamnda muayyen bir veliyi kabul etmez.
Bu ugiincu kisma kargi bir biiyuk demistir ki : «Gonul aahfbi veliler
<;ekilip gittiler de ajk gehri bo$ kaldi deme, Cihan $ems-i TdbrizI gibi ve-
Jilerle doludur. Fakat Mevlaiia gibi bir muhabbet muhllsi nerede?.
Dekuki macerasiru soyle anlatir :
9733
m
yj c- yj\j? ^j** ij^fj
*Ben de o miinkir gibi gagiyorum da haHtin goziinde olan bu muhrii
Ccnab-i Hak acaba ni^in basti diyorum?-
9734
+ u ■ * '
-Bu mtinazafllardan, — yani; miinkir leriti inkarda israr etmelerin*
den — Hazret-i Mubammcd {Sallallahii Alcyfci VeselEem) taacctibde kal-
djgt gibf, bir insamn peygamberfik dSvasina karsi Ebu Leheb de gas-
Hi tgtir.»
534
9735
•O taacciible bu taacciibttn arasmda dcrin \nr fark vardir ki birinci
tcacciib: Sultan-i Azam olan C*niib-i link bu k&ihler hakkmda ne ya-
pacaktir? demektir.*
9736
^^^_l^i jr ^ J;/ ^>
•Ey Dekuki; sur'atli git vc* susl Duyup f imtiyan kulak kithgi varkc«,
daha ne kadar soyleyeceksin?*
•O TEDt A6ACIN BtR AGA£ OLMASI-
9737
cJ£ tiU j* J&* f*^j *^
-Dekuki dedi M: Babtim yaver o1du r ileri gittun. O ycdi agacm hepsi
de bir agaj oldu.-
9738
-Aga^lar her an yedi oluyot, bir oluyor. Sense o esnada hayrettcn
ne hale geldigimi hilir misin?*
535
9739
=Sonra o agac,lan nantazda gordiim Id cemaat gibi rauntazam $af ie§-
kil etmijle^di,*
9740
fAijacin biri imam gibi ondcj digerlcr! ark ad a vc kiyam halinde idi-
9741
•A^a^larin o kiyanu, riikuiq ve sucudu ban a 50k acaib goriindii,*
9742
«0 esnada Allah kelamtm hatwladim: Cenab-i Hak {Yildiz ve aga?
Allab'a sccdc eder) buyutimi$tu,»
Sure-i Rahmanda buyurulmugf olan :
Yaiii : *GiSne5 de, ay da fcesapla hareket ederler. Yildizlar ve agac^
lar da Cna aecde edeile* 35 ,* ayetlerine ig^rettir.
■
im
Sftrei Rahman ;
M.
536
0743
^L^T c>-jU w*V *»■ i>J
«Bu aga$larm ne dizfcri, ne de belleri var, Bu nasit bu: naniazdiT?*
Ben boyle taacciib halinde iken :
9744
*Ey NurJu Dekfiki! Sen hala bhim fiiilerimize taaccub mti ediyorsun?
dive kalbime bir ilham vaki oldu.»
•O YEDi A&ACIN YEDl Kt§t OLMASI*
9745
«Bir mtiddct sonra agaclar yedi id$i oldular ki, hepsi de, Allah n-
zasi i^in diz $Qkmu§lerdi,»
9746
-Giiziftnii oiujtuidum vc: yedi arslan Umlcrdir ve Duiiyada ne
15 tatatlar? diye baktim.-
537
9747
-Ben yoldan geHp de on Jar a yaklasinca uyamk bit gSniille selam vcr-
9748
-O kavm; ey buyiiklcrin medai-i iftibari ve bag tSci clan Dekuki hi-
tiibiyte selimuni aldilar.*
9749
jci-Lii l#* ^j* jA ^ii
-Kcndi kendime dedim ki : Beni nasil tanidila*? Halbutd evvelce be-
lli giirme111i5Ierdi.it
9750
«Kalbimden geceni $abucak k^fettiler ve agagidan yokariya dogru
liirbirine baktilar.*
9751
"Ciilcr ck batia cevab verdiler ve dediler ki: Ey aziz; bu kit gimdi
sunn gizli midir?"
898
9752
.Allshin a§kiyle hayreie dilgmiij olan bir CtfjiUJ'a sagid, solun, — ya-
ni; biitiin Duny&nm — esfari nasil ghli kalir?*
9753
*J**ls ^-\> •Sj* f^ J 3*T
•Keitdi kendime dedim ki: Bunlar Hakikat alemine ulasimslaiyala.
Fakat bu sfcrete ait ismi, fcu surete ait ha*fi nasil biliyorlar?*
9754
Jj jjj ^ 4J i ^ ^*l CiF .
4 £ lerinden biri dedi ki : Veil hit adi bilmezse, bilmi; ol ki o cabilli-
gindeu degil, istigr£k hahnde bulumi§undandir.«
Istigrak: Velayet mertebesine vasil olduktan soma husule ' gelir ki
velinfn miijahede-i Hakda kendlnl ve butfo mevcudati kaybetraesidir.
Istigrak halinde olanlardan bazilan kendilerini bihnemekle beraber, ah-
kam-i jeriatten hie birhii terketmezler. Bunlara (MahfQain) denilir kl
Cenab-i Hak, onlan erk^n-i dinden birlni terk eylemekten muhafaza bu-
yurur.
§eyh §ibli (Kuddise sirruhu) isti|rak halinde bulundugu halde na-
mas: vaktt olunca abdest alir ve oykce namazi eda ederdi. §eyh'uI-Ekber
(Kaddesall^hu sirrahu) de bir mesrttte imamlik ederken kendisinde to*
tigrak v&ki olmuf, o halde iken de imametlik vazifesini ifa eylemi?, bu
Jmli sonra cem&atten bgrenmijti,
i
9755
Jl, ill ^ y* fajf U*i1
*Ondaa sonra; Ey pak dost! Namazda sana iktfda etmek istiyorui
dediler.*
9756
xBeo d«j pcki, laklti biraz niuhlot veriti kl benlm zamanm devritie
alt bazi imiijkillerim var,*
9757
& isi^jo J>- jT jj-i L"
-Sizin pak ohm sohbetiniiTe o tub' ski Her balledikin, tfaiun bile top-
rakf Lin sofrbet v&sitasiyle yetisirj*
9760
•$ J 1 ** J** &1 <A J 1
*0 tohumun mahv'dan sonra (kabz) i knit tug (bus t) Iialine girer vo
kan ad agarak ilcri gtdcr.*
Kabz: Maddi bir sebeb yokken kalbin manevi sikintiya ugramasi,
Bast da i Yine niaddl bir sebeb yokken kalbde manevi bir ferahlik
ouyulmasidir.
9761
•O tohum, kendi ash olan toprakta kendinden ge$ince, onun tohum-
Ink sureti gider; onda tnuiia cilvesi zuhfir cder."
Yani; kok, dal ve yaprak peyda olur.
Yine Dekuki diyor ki : benim -sohbet teklifim iizerine :
975S
■igl saf Jam bir dine — yanf ; tobum — bir milddet kara toprakta hal-
vet ve ctiimla sobbet cder.#
9762
•iFcrmim senindir, diye baslariyle kabul isareti ettilcr. Onlann o ba§
isaretinden benim kalbimde bir hararet Msil oldu.
9759
*/ j* ^ *%> ^>
-Kirmizi veya san rengi ile kokusu kalmayineaya kadar kendini top-
rakta inahveylcr.*
540
97B3
-Bir miiddet o scsilmij kimselerle murBkabe ettim ve kendimden
C«5tim.i>
541
mm
&7G4
^_J*" Jl'U./ J% C*L-r &jl)
•O miiddet ijinde ruhura, jatnan kaydindan kurtuldu. £tinki zanian,
gcnci ihliyarlatir."
9765
«Biitiin telvinler laman'dan peyda olmug, zaman'dan kurtulan, tel-
vindcn de kurtulmu§tur.»
Telvin: Sofiyyeya gore bir halden bir hale gegmektir. Bazilan burm
eksiklik saymi§; bazilan da : telvin, sahibinin muhakkak ve dafma mu-
terakki olduguna delildir, demigtir. Hazret-i Mevlana'mn burada bahset-
tigi telvin, eksiklik manasma olan teMndir,
Bir de {Temkin) vardir kl yakln ve istikSmet mertebesinde sabit bu-
lunrnaktir.
9766
tfji Ojj? J 8 - 1 - C^^jdyr
iS^ £$f| tj* •*&' Zlfr
-Zamatt kaydnidaa bir an di$ari $ikarean f sende keyfiyyet kalflnaz,
O vakit bilakeyfiyyet olan Hak'kin jnahiemi olorsun,*
9767
" hi**-* M J&\j
rfZamnn'a tab! olanlar, zaman otesine agah degildi*.
olanlar i$in o bale kar§i, nayretteti ba$ka yol yoktui.-
542
35 am an ehli
ml
*Zaman ve zaman bkisl crMbmdiiii her Mrlni, ona ntahsus olsii ma-
kama baglamijlardir,*
§u taleb ve taharri ale mi olan Dtinyada :
9769
«tfer makama, bir muhalii tayin olunmugtur ki onnn izai olmaymc*
orada buluaan kimse makamiai terkedemex.*
Insanlardan her birine melMkeden muh&fiz tayin edilmi$ oldugu SG-
re-i Tankta ki :
M-u>
& *■&
a
Yan! ; -Muhafizi olmayan his *>« n efk yokiur 37 .- Ayeti kerimesinde
bey an edildigi gibi, Hazret-i Peygamber de : «Sizden hi£ biti yoktur kl
ona cindcn ve metekten bir karin tevkil edilmis oImasm.» Ya Resulalloh,
sana da boyle bir karin tevkil edildi mi? dediler. ResQlullah : -Evet, bana
da tevkil edildL Lakin Allah batia yardim etti de benim cmden miivck-
kilim, huziiiumda miisldman oldu. Onun ijin batia bayirdan bagka bir
5*y emrctmex,* buynrmujtur.
9770
*EIer o kimse kendi raakammdan aynhp bajkaiatinm makanuna
heves etse,»
(ST> SGrei Tank : 4.
543
0771
i'O andi'tj ^evik otan muvekkillcri, onun dizgini ucundaii tufup je-
kerlcr V« kcndi makamma getirirler.*
9772
«Ey It urn a z kimseJ Eger o imihafizkiri gijjmut-crsaii kendine bak!
thtiyar ve iraden clinde mi semn?»
9773
«Seii bir §cy yapmak istiyoJrsutj t elin, ayagin da tutttyor? Oyle oldu-
gu halde nicin bir mahhus gibi o geyi yapamiyoisum?*
9774
«Seu in sun igin mubafiztat bulundugunu inkar ediyoisun da dile di-
git) §cyclcn seni atikoyana, ncfsm tehd idler i diyorsuu,"
Halbuki bunlann mevcudiyeti Kur'an-i Kerim'iri miiteaddid yerinde
bildirilmij, ezctimle Ka'd suresinde :
i,
• -? • >*-'**-*' * >
jP r+ *^ ^
Yam : *lnsan ifin raelaikedon takipciler vardir. Onu Allahin emrtyle
Bntlnden ve ardindan hifzedertet 16 ,* buyurulmujtur.
(38> Sflnsl RIM : 11.
544
Kaaf Kftresinde I
v> > ^
^ ■'• .}*
Yani- *insan bir so* tfilaffuz ciUnra onu znlul^lt-iMge bazif muba-
fizlar vardir 3 *. »
tnfitar suresinde
$
■)^c^£^^
,0£5\
j h j
Vani ■ «Ey iiisanlar; hakikaten idzin uzarmize taym edihuig muha-
hzlar vardir. Onlar Allah indiad* biiyukiiir, sizln anlelleriniii ya^adar,
sizin yaptlklaniuzi bilirler* ," buyurulmii^tur.
«DEKtKl f NiM IMAM OLMAK l^lN iLERI GE^MESi.
9775
-Bli soziitt sonu gelmez. gabuk ko 5l e y Dekuki f namaz vakU oldu.
Ileri gfej, imam oSl»
9776
«Ky eihanin ycganesi, iki rek'at namaz kildu- ki zaman sendeii ilnet
bulsun,*
{33) Surei KH E 18.
(40) Surei Mitat : 1U-I2.
F: 35
07/7
«Ey basiret gb'zu nurlu ohm z&tr Namazda imamin gb'ziuiun nurlu
olmasi gerckdr,™
9778
Wj^ o*J~ J*
«Ey buyiik kimse, gbzli gcirmeyen bir adami imamefe gecumek geri-
atte mckruhtur,"
giinki neca setter s-akiftamaz, kendiliginden kibleyi bulamaz, abdest
ahrken azalanm tamamiyle yikayamaz.
9779
«K3r, hafiz ve fakih de olsa, g&zti gBren scfiliin imameti trodan ev-
ladii\»
Fukahadan bazilan Smanm imam olmasim caiz gormuglerdir. Haz-
ret-i Peygamber Sallallahu Aleyhi Vesellem Efendimizin bir defa Ab-
dullah Ibn-i Mektum'u Medine'ye kaymakam birakrnasiyle bu cevaza is-
tidM etmi^lerdir ki Hazret-i Abdullah, kaymakamligi muddetmee na-
tnaz kildiracakti. Hz. Abdullab tbn i Mekttim'un goderi am§ idi. Fakat
buna i thnmti Mektum, zahiren ama t batmen gSrur idi, basiret gozti acik-
ti, bu inevEUda misal olamaz diye cevab vermi§lerdir.
9780
J*^" 3 *>*J <J-^ Jwil" *-*■
■ » ■ r *
-Kiiriin nccasetten &akmma$* miimkttn dcgiidir, Perhiziii ve sakin-
mamn asil vasitasi gozdiir.*
546
1711
«Ama olan gecerkea pbligi gcirm*'z t sti din nick vo luilasmak ihtimali
vardtr. Dilerim, bicbir mu'mimn gtiaii kbr aim;: am.*
Fakat :
9782
vZahir gozii gbrmcyendcki nccaset de zahirdix, Batin gozii gonnc*
yctideki nccaset ise gizlidir,»
9783
<Bu zabirl olan necSset su ile temizletiir, batmi nccaset — yant; ah-
luk pisligi — lsc dalma artai.>
97S4
«Bilti£iL necibetler meydana ^ikinca, on Ian gi5z yasindan ba^ka fcjr
^eylc yikamak ve tcmizlemek miknklin dcgtldir.»
9785
-Cenab-i Hak, miijrlk i^ln nects demi^tir, O nccaset onun dijinda de-
gild it. *
547
CJ j C--a>* i#jU j,*E" v*'*»
-Mii^rik ve kafirin disi miilevveis dcgildir. O necasct onun ahlakinda
ve dlnindedir.w
SGre-i Tevbe'de buyurulmu^tur ki ;
gk».
»'ir
Yuni : «Ey iman edcnler! Hakikaten miijrifclcr nceistir. Mescid-i Ha-
rama yakJasmasmlar, bu sencdeu sanra, Egcr (onlarm hacca gelmemele-
riyle) ticaretinbin kesada u£fayacagind&n korkarsaniz, Allah dilersc, ya-
knida tkaretinize viis'at ve size zenginlik vc servet vcrir, Hakikaten Al-
lah, alimdir, tarn Eiiikum vc hikmct sahibidir* l .»
Malumdur ki Kabe^i Mukerreme Hazret-i Ibrahim ve Ismail Alcy-
hisselam tarafmdan yapilmigtir. Kenditeri onu tavaf ve hac ettikleri gibi,
t small peygamberin gonderildigi arab kavmine de haccetmek farz kilm-
migti. Hz, Ismail'in jeriati unutuldugu ve Arabistan'da putperestlik §iiyu
buldugu halde, biitiin arab kabilelei'iticc Kabe-i Muazzama muhteretn tu-
tuluyor ve onun ziyaretine gidilip haccedjliyordu. Hi cretin sekizinci se-
nesinde Mekke-i Mukerreme muslumanlar tarafmdan fethedildi, Doku-
zuncu senesinde musLumarjlara hae jfgja oldu. Z£t-i Eisalet, Hazret-i Ebii
BekiT'i Hac EmiTi tayin ederek Mekke f ye go rider di,
Sonra Sure-i Tevbe'nin bas. taraflari naail oldu. On! an umuma ilan
etmek i^in Hazxet-i Ali (Kerremellahu veche) vazifelendi, Bu ayetler, bir
ultima torn mahiyetinde idi, Bir gejln taahhudune, yahud bir ahdin ilga-
siria dSir olan iianlanri, ya kabile seyhihin, yahud akrabasindaTi biriniri
Hsaniyle icrasi arablarca usuldendi. Ondafi dolayi Peygamber (S.A.V,)
Efendhniz tarafmdan Hz. Ali yollamlmig ve hacjlann Mine'de bulunduk-
J.&ti sirada ilan edilmisti.
HI) Stirei Tevbe : 28.
548
Nazil okn yen! ftyetlcrr, bttflM 1<> nw W lh"«« cliyorduj
I - Bu y/dan Jma hi, bir mtt|rth Diyl ' Mw»"Wj» ?^N^
' 2^ Kimsc eiplak olduftU hftltla Kftb^l IftV^f wlemey^ek, ^
3 - Eesulutlah ilc mu4bedo»1 olttttlflrm muMiedcj hukmune rmyct
° 1U Tl k, Muahede S i elmayan mttfrJlAn* »l* ^ ^" hIet ^ rilecek ' Dnun
hitaminda rnQsluman olmad.klan takdirde barbi ^^ha Resulul-
Bu ultimatom ferine biitiin kabildcr tdSrfa gelmi?, daha Resulid
lah Efcndimi.-hayatta ikcn Ceziret'iil-arab'da h.men hemen ^ i*#*k
^^Ccf madd E deki ( ?1 p3ak tavaf) harek.tl, Mekke tacirkrinin bir kur-
n«l5 5SSL meydana ^h, Eu.lar kondi ticar.tkrine revac vcr-
nSk i,in hac^arm bir ^y getirip hac esna.mda .atmatarrnr .stemezlerd
ilatta oyle yapanlar* bi,im f devc,! bad. dedigim^ makamda ^
hac, djik bir fa** ^ berifler. dcrlerdi, l^inde gunah :slenilm, ? elb,,,
ile Kibe avaf olunmaz, yeni ve temiz dbisc almmabd.r, d iy crek dc jh
lea hacdara ibram .atmak i.terler, bu sozii din J«4ta am»den, yen, . ,h-
!am S atm almaya paras! olmayan bedevikr d e girU^plak .oyunup Kabe-
nin etrafini tavaf ederlerdi.
Taeirlerin bu gibi kurnazliklan menolandugu gibi, yak^nda tereUe-
nrtSn rcvac bulacagi miijdesiyk onlar da teselU edilrm 5 tL
Hula,a : Mii 5 riklerin nccis olmasi zahirkrindcn E1 yade batinlarmda
ve itikadlannin pisligi dolayisiyle idi.
Hazret-i Mevlana zahiri ve bat,ni pisliklerl rnukayese eaerek diyor kl:
9787
fUif £ftii ^L^, ^-¥ ^J
tBu zahiri ^lecasDtin pis kokusu yirmi sdimhk yerden dnyulnr. , Bat mi
iimIMS* P« kokusu ise Acemistandaki Key ^brindcn, Sam schrmc 1»-
dar gtilir.-
97SS
Wj W T t^Sj ^!
.Ve hatta, gbklcre dkar da Cennetteki kfirikrm ve oranin hazini bu-
luimn Kidvanm genzine kadar gidcc-»
Nitekim, «Adam fchi^tii ruluriu agzi kokusundan melekJcr clem du-
y£trJar>» diye bir had is rivftyet olunmaktadir.
97S9
*§u soyledi^im seiiin anlayacagm derccededir. Dogtu anlayan kimse-
leriti hasretijle oliiyorum.*
Certab~i Pir Mesne vi'rtin besmci cildinde de ! «Kime soylcyeyim, kal-
bi diri bir zat nerede, hay at suyu tarafma kosan bir kimse hani?* bu-
yurur,
EvJiyfiullah rjazaratmm, soylediklerinden daha yiikseklerini soyle-
meyisleri onlart anlayacak kimse bulamadiklarmdandir. Onun iqin : 4&-
saidara aktllanmn wecegi derecede sBz soyleyin.* hadisine ittiba eder-
ter. Ve muhatablanxim hazmedebilecegi kadar s&yltjrier. Acaba bu anlit-
yis^eksikligi neden ileri geliyor? Hazret-i Mavlana, noksan anlayis sebe-
bini beyan i£in diyor M ;
9790
-Anlayis, su giMdir, ccsed de testi misalidir, Tssti kmhtica icmdcki
s^ dbkitlur.n
Yam; cesed, hevS ve sair i^tigdl ile yorulunea sahibmin kavrayisi ve
an] ay 151 zail olur. ■
9791
*Ku beden testis] Jiin beg tane biiyiik dehgi v&rdir. Fehm suyu onlar-
dan akip gittigi i^in i$inde tie su kalir, ae de kar bulunw.»
550
9792
.(Gbzlermizi simsiki yumun) emrmi i S itti&m haldc, ayaiim dogru
atimtdin.*
Sure-i Nur'daki §u ayetlere ijarettir :
' \** >^ > * >, *■*■** s ("a < f v >. >. *>f . 9 Vtt\*
Yam ■ «Habibim; mu'ininlcrc soyle ki harama karsi gHzlcrini kapa-
smbr ve irzlannt korusunlar. Bu, <mlar 5cin cok temiz (bir bareket) t.r.
H^kikaten Ccnab-! Hak h (kuihinmn m) yapacaklarmdan hakkiyle ha-
berdardir. Habibim, mu'min kadmlara da soyle Id, harama bakmaktan
euKierini saktnsinlar, uilarmt korusunlar. SUsIcrini gostermesmler. Bun-
fardan gttoVveii kis.m miiste.na. Ve b 3? brtulerim yakalatmm «>titaiJ
(kapayacak surette) koysunlar. Ancak kocabnna, yahud baba kmna, ya-
hud kocalarmm babalarma, yahud erkek kardesleriuc ve oguIJariBfl, y&-
hud kiz kara^loriniii oguHarma, yahud kadmlarma (yani; hizmetci ya-
hud komju yahud da ahbab kadinlara) yahud cariyelerino giisterebilir-
Bazilan (Evma Meleket) ciimksinin hiikmii, cariye ve koleye samil-
dir. Eger kole afil olursa hamimn ona sioet yerlcrim gostermesinde beis
yoktur demislerse de bazilan bunu teevix etmcmi^lerdir.
WZ) S^iceiNur; M-31.
551
Yarn \ «fok ihtfyar, yabut erkckligi olmayan, yahut erkekliktcn kal-
11115 bulunan Eiizmctcilcre itnet uziivlariiu gbsierebilirJcr 43 .*
Lakin Hanefi itnamlannm cogu, hadini cdilrrrij olanlarm da ecriebl
hukmimde bulunduguna, (junki kendikrinde mucarrreat uzvu buhmma-
makla beraber §ehvetin baki olduguna kail olmuglardir. "
Yani : -Yahud henilz kadintarin avret mall alter ine mnitali olmayan
£ocuk!ar da miistesnadir, (onlara da zinet mahallerM gostorebilirler.)
Kadmlar, gizlediklcri zittetler bilinsm diye yiiriirkcn ayaklanm yero vur-
masmlar. Ve ey erkek ve kaditi mii'minkr! All&L'a tevbc cdin. Bu su-
retle fclah bmmaxiiz umumr* 4 ,"
9793
*J ij«^*
*y* l^o*t>
«Agzmdau $ikan siiz anlayi^im gottiriir, kulak ise kuin gibidir kl se-
niii su misali ohm anlayisjm iger,»
Cenab-l Pir, cesedi bir testiye, snlayigi da suya betizetmi§, o testinin
be§ duyudan ibaret be$ deligi bulundugumt s&ylemj§ti. Bu beyitte; o bes,
dclikten biri agizdir ki oradan c.ikati sozler, sen'm fehmirri re idrakini izale
eder, beta manasiz sozkre kulak veri§, atilayi? ve kavrayi$i azaltir diyor,
Manasiz ve faydasiz sozler e {Malayan!) derler.
vMuldyaniyi terketmek, beyhude yere ^cne jalmayi bitakmak, bir
<«) S&rei Niw: 31.
(«) Sflrei N«r i 31.
r.r>2
miislttmamn din J gdzelli£indendir.» diye bir hndls-i gcrlf de, bize fayda-
biz Eozlerden uzak kalmayi ten bin etmektedir.
9794
«Di|er delikler; yam; havas-i saire de, scnin gizli antayi§ suyutiw gc*
l:(ir ve akitir.-
Boyle musluklari a^ik bir kaptaki eu da nihayet tukenir, Hatta :
3795
«D(?iiizdc.7i. bile, yerine koymamak §artiyle f 5 u alsan nihayet o denizi
gol yapmij olursun.»
Geliri olmayan musrifler boyledir. §eyb Sadi (Kuddise sirruhu) der
ki : «Eger daglara yagmur yalmasa, Dicle nehri bir sene iginde kurumus
bir nehir yatagtndan ibaret kabr.>
Onun i^in akli basinda olanlar, masraflarmi gelirlerine uydururlar ve
ayaklanni yorganlarma gore uzatirlar. BdyJe yapmayanlar ise hig bir
vakit idareleri yoluna koyamazlar. Mc^hur bir fikra vardir- Kurbagauin
biri, bir dkiiz gormu^, onun. iriligine imrenmij. Oyle bir ciiEseye sahib
olmak i^in ikinmaya bajlamif, nihayet patlamij. Igte fakir hali varken
zenginleri taklid etmek ve onlar gibi masrafta bulunmak isteyenler, okiiz
gibi irile^meye kalki^anlardir ki en sonunda kurbaga gibi patlarlar.
9796
«Vakit si* ulniasaydi, denizden giden sulari, onlarln yeririe kar^jlik
olan sularm ne scgit ve ncdein geidigini soylordim.*
553
9797
{$>-J>~ *w j aT IS jl
«Ki deniziri o kadar barcefmesitiden sour a karsilik olarak yerine gc-
len subin aTiIatirdim.*
9798
«Yiiz binlcrce cnnli maliluk denfeden yet ve icerler, bulutlar da onu
lifirigten cezbederler.n
YSni; sulari tebahhur ederek bulut haline girer.
9799
«Deniz sartettiginin karsdigi* 1 ' *'* r - O karsriiklarm nercdcn gcldilini
iso akil ve fikir erbabi bllir.»
Hazret-i Mevlana^ akil ve fikir erbabindan bahsetmek dolayisiyle
kendi halifesi ve Mesne vi'iiin katibi Hiisamuddin £elebi'nin medhine dair
birkac, beyt !rad ediyor,
.9800
*Bazt kiss alarm 11a k line baslaim^tik, accledcn o kissatar bu kitabda
£am amlanamadi, »
9801
*]>* t^U^j*. j^l j (ilk* tf'
*Ey Hakkm ziydsi dIsh comerd Hiisainilddin, dokuz fekk ile dSrt
riikiin, yfitii; an a sir- 1 crbaa, sen in gibi Mr §ah-i Manevt dogdrmadiM
5S4
Eskiler, felekleri, cemadat, nebatat vg hayviiniUm bftbasi, su, toprak,
ale§ ve havadan ibaret bulunan anasir-i erbeayj. da, anasi ilibar ederlerdi.
Hazret-i Mevllna da onlann teMkkilerine gore Hiisamuddin ^elebiye;
dokuz felekle dort un&ur senin gibisini dagtirmadi, diyor.
Bu soade Mevlana miibalaga e diyor sanJmasin.. Hakikaten boy led ir,
£unki Cenab-i Hak tecellismi tekrar etmez, yani; bir yarattiguu bir da-
ha yaratmaz. Insanlarm yaptiklan en btiyuk fabrikalann imalati nihayet
bir kag kalib iizerinedir, Fakat Ilahi fabrika boyle degildir. Orada her
mahlukun kahbi ayndir ve layetenahldir. Hiisamuddin £elebiden mane-
vi derece itibariyle daha buyukleri, mesela bnun seyhi ve mur^idi bulu-
nan Mevlana. gibileri gelmig olabiHr. L^kin onlar ayn, Husamiiddin £e-
lebi ayn bir mashariyette yaratilmistir.
9892
e Ey geli^inden ruhun vc kalbin mahcub oldugu Hiiaamiidditi; ruh da,
kalb de sen in geli$inden mahcub olmu^tur.*
(^luriki sen aleme tek gelenlerdensin.
9803
*Ben gccmi^'kavitnleri ne kadar incthctiim, faltat benim medililer-
dcti maksadim sensing
Yani; orilann nanninda seni medhederdim.
9SD4
uPttfl, eikti^i evi biKr. Sen kimiti namma istersea senada bulun.*
Kalbinde maksud olan kim jse dua ve senS ona Sid olur,
m
_»M
mm^mt
9805
&\' $£**■$&&
«Mcdihleri namabrem ve nachil olanlardan gizlcmek igm Ccnab-i
Hak biie Km'andaki kiSsalan vc misailcH irad eylemigtir,*
Mesela, ben de, Dekuki kissasim nakl ve onu medbetmekle, senden
bahsetmek ve senin sitayisinde biuunmak istedim, dcmek istiyor Hz, Fir..,
9806
ih* f-^ 1 f 3 l c
*'t
*/
fHcr ne kadar o ettigim medili, senden mahcfib olduysa da, A] I oil,
fakirin cehd ve sayim kabtil cder.»
9807
«Cenab-i Hak, aczin itirafmi kabul edcr ve acizi muaf tutar, Kiiriln
gozundcii iki damla yas kafidir.n
Yam : «AIiab, higbir kimseye EiirunLin yetccejpnden baskasiiu ytfk-
lcmtn iS .» Nazm-i CeJili mucibince her nefis, takat ve tahammulii nisbe-
tinde mukelleftir, Mesela ayakta durmaktan aciz bir hasta, yahud malul.
oturdugu yerde, ona da takati yetmezse, yattigi yerde namazim eda ede-
bilir. Keza her nirnete kar^i bir $ukiir v&dbdlr. fnsan, nail otdugu bir
nimet uzcrine : (Ellin mdiilill ah) dese, onu demesi de. bir nimet oldugu
icin yeni bir §ukijr IcabedeT. Hiilasa bir kimse miiddet-i omrijnde bir kere
(Elhamdiilillah) demenin ^iikrunu yasadigi miiddette if a edemez, Onun
ic,in siikiirden acsini itiraf etmek, en biiyiik stikur yerine ge<jer. i§te gor*
meyen bir kirnsenin; Ya Rabbi; nimet-i rii'yetten mahrumum. Belki za-
H5) Surfli Batata : JBG.
Juri tenrizlige riayet edemlyOrura, Kusummu aczlmo bagi;!*. dive gdzufl.
den iki damla ya 5 akmasi kafidir. Ben de ey Hiisaratlddin Qelebi; senin
medh ve senan igin aczimi itiraf ediyorum,
9808
*Kuslar aj balikbra varmcaya kadar her mahlflk billr ki, ben kapah
bir syrette, o nami bos olan Husamuddini mcdhettim.»
£jf- %$*&■*
9809
.1 j j 1"
«Bu kapalt medhi onun i?in yaptim ki, hascdkat abnlann ahi ona
dokunmasm, onun balinfi kar 5 i basudlar di 5 bilemesin.-
9810
«Zattn h&&m obn, onun hayalini nasu bulur. Bir tuti, fare delisi"de
nasil uyur?*
9811
«0 iiasudun muhayyclesindeki hayal, gdcbintu bayali dcgil, hasudun
hiylekaiti^dir, O gord^i hil&l de^ll, afatttlfS ^a^nin bir kilidir.»
HazreM Mevlana bu nnsra ile Enes bin Malik (Radiyallahu anh) in
bir ki^asina isaret ediyor. Malum ya Hazret-i Enes, Medinelidir. Hicret-i
Nebeviyye vukuunda on yaslarmda bulunuyordu. Yalidesi onu Huzur-u
Seadete gctirdi- Ya Readlallah, ogltim hizmethiiade bulunsun, dedi. Enes,
on sene Resulullahm hizmetiyle m^crruf ddu, Sonra Basra'ya $M; Bir
S57
■w
lamazamn ilk gun untie ahill hi lab gormek igin sehir di^ma sikmi^ardi,
Gayet ihtiyarkunis bulunan Hazret-i Enes de araiannda bulunuyordu.
Birdenbire: *I§te hilal!» diyerek garb ufkimu gosterdi. Oraya baktilar,
bir $ey goremediler. Me§hur Kadi lyas ki zekasi -darb-i mesel hiikmiine
gfrmi§tr. Enes'in yiiziine bakti, agarmig kaglarindan bir kilm a^agi kivnl-
mis ve sarkmis oldugunu gordii. Enes'in onu goriip hilal zannettigini an-
ladi, Ek'yle Enes'in kagmi sivayip a kill diizeltti : Ya Eba Hamza! Bir daha
bak, gdreMUypr musun? diye sordu. Ece* bakti : simdi kayboldu, gore-
miyorurn, cevabim verdi.
Yine MevlSna diyor hi
9812
*Ey Hiisamuddjn! Senin medhini hased chimin anlamaroasi igin, be 5
histen ve yedi kat gokten haric olarak soyleiim, Lakm §imdi yaz ki De-
kykf imamhk etmek icin ileri gecti.»
-O KAVME 1MAMLIK ETMEK l£iN DEKCKl'NiN iLEEt GE^MESt*
9813
0^ J-*1 L*l 4*- ^ju
•Tahiyyafa vc ibadissalibine selam vermek hususimda biitiin pcygam-
berlorin medhi yugfurulnmjtur,-
Iki rekatli namazlarda bir defa, u$ ve dort rekath namazlarda iki
d „ efa ^Ettehrj^atu, hliahi, vessalavatii veddayyibat)- diye Cenab^i Hakka
tazimatta bulunuyoruz. Sonra (Esselamii aleyke, eyyiihennebiyyii verah-
metullahi veberakatiih) diye HasreU Peygambore, sonra (Esselimii alcy*
na) diye kendi raize, daba sonra da (Ve ala ibadillahissalihin) diye Allahin
butun aalih kullarma selam veriyoruz. Yerdigimiz sdamlarda peygam-.
berlerin isimleri tasrib edilmiyor, Boyle olmakla bcraber om"ar (tbadil-
Iahissalihin) ciimlesinde dahildirler. giinki Allahin en salih kullan on-
lardir.
5 5ft
98M
oButiin medb. ve scnalat ve selam ve dualar birlcsmig, bir legene bo-
jalbliin kaseler gibi <>Imu$iardir,»
FarazS, sekiz, on tane kase iginde sular raiiteaddiddir, fakat bunlar
bir kaba bojaltilirsa o teaddiid kalmaz hepsi muttehid olur. Bunim gibi
efradi be^er ve biitiin ba^kalan hakkmdaki medh ve sena da temamiylo
Allaba racidir. giinki bir kimsenin medhedilmesi ondan bir lutuf ve bir
nimet goriilmesi dolayisiyle olur. Fakat hakikatte a ICitfu eden ve o ni-
meti veren Allahdir. Veren kimse arada vasitadir.
* sX.
^ y?j;k^
Yani : «Sizde olan aimetlerin hcpst de Allahindir 16 .* Nazm-j Kerimin
de bn hakikat beyan buyurulmu^tur,
«Binaena!eyh hakikatte medhedilen birden fazla dcgildir ki, onun
mtindubu da Allahdir. Biitiin meshcbler bu hususta birdir.»
9816
jjj ti*- jjk_ ij-^v* & Vj
«Ciinki hei m«dih, Hakkin nuruna ve kemal lutfuna aiddir. Surctler*
vc §abislara yapilan medh igre£idir.»
§eyh Omer Bin EI-Fanz (Ktiddise sirruhu) tne^hur (Taiye-i Kiibra)
kasidesinde der ki : -Her giizelin giisielligi, sevgilimin ceraalinden igreti
olarak ahnmigtir. Katta biitiin giizellerin giizelli^i onun cemalinin aksl-
dir.»
<4W SO™ Kahl : 53,
559
&817
^
1^-U
*Miistehak olmayaru kim mcthcdcr? Lakm mahlukati medhedsnler,
zanlai-mda ynlJarini $a$irmL$]iirdir,»
Bfr adam; cud ve seba ve kerem ve atada bulunursa, onu, medh ve
senaya miistehak gorurler ve ; filan zat, hakikaten sahj ve kerim bir ki ra-
se dir h diye mcdhcderler. Halbuki o, arada bir vasitadir. Hakikaten veren
ve verdiren Allahdir, Onun igin medh ve sen3 vasitaya degii, Cenab-i
Hakka aiddir. Bunu takdir edemeyenler; asil muhsin olan Hak'ki birakip
vasitayi medhettikleri i^in hata etmi§ olurlar.
<rais
«McscIa bir tluvara Ay'iti nmu akseder. Duvai da o mini biiruniir.
Ve ay din hk olur.
9819
•AjIj ij**i i$y 4.'-" Off {J?*
• Akseden nur, askna ric'at edmcc duvar karanhkta kahr, Duvuvi par-
lak diye mcdhcden asi! mmin sahibi olan Ay'i kaybeftnis \o scnasinda
geri kalrtus, olur.»
Hiisnune, c£zibcsine bay ran bulundugumuz bir giizeldeki hiisun ve
cazibe de duvara aksetmis, Ay nuru gibidir. (Cemil) ism-i serif inin aksin-
den ibarettif, O husun o cazibe askna riieu edince, bayildigimiz o guzel
viicut, karanlikta kalmis duvara d<Jner, kimse de yiiziine bakmaz olur.
Binaenaleyh, akis'i birakip makesi medhctmek :
500
6820
«Kuyu i$rae aksetmis Ay nurunu goriip de f basmi kuyuya egmek ve
o aksi medh ve senS eyleroek gibi <Jliur.»
9821
jl iI™*U Til* CJ-Js-JJ
«Onuii cehaleti, ytiziinii tersine sevlxmJs., — yani; Ay'i birakip kuyu-
daki aksiai medhetmeye sevk eylemis.se ds, haklkatte yine Ay'i medbet-
n lis olur.>
mst
«0 Idniscnin medhi Ay'adir, duvardaki akse degHdir; bu maccra ga-
Iat okfrsa, y$nj; HaJik dc^il de mahlitku medhcdUirse o medh, kliffbr ve
isyau olur-»
■
9323
jJ J( jT .^j cjf ojte jS
»0 sapik kimse jekavednden ciiretkar qlut da Ay semada iken a ze-
minde zaimeder.™
9821
^Vju oibj \&~ $. &}
i_^di* iv^H **'J •^jr it
«Bu alemdeki glizellerdcn ban in Gaidar porigan olnrlar, ^ehved izale
cylcdikten sour a da pi^manliga duscrlcr.*
F: afi
5fil
^M^
9825
'«J('j L?^V "^Jt™ &*'J
"^iinkt bir hayale, — yani; iani bir viicuda — yaklajniijj ve fakat, ha-
kikattan pek uzakJara dusinu$tur,»
9826
«Ey mecazi asjik; hay ale kar^i of an meylin sarta kanad otursa o meyl,
o kanadla hakikatc yukselir.^
Ci'inhi «Mecazi muhabbet, hakikat kopriisudur,* denilmi§tir, Hakikat
sahiline ancak o kdprii vasitasiyle gegilir. Ancak iffet ve ismet muhafaza
ediJmek gartfyle.
9827
«5elivctini izale editicc iffct ve is met kanadm dokiiliir. Sen top a) ve
nramaz olursuii, u hayal d« sen den kagar,»
Yani; ewelce dunya giiseli gordugiiii en girkin bir gahis halinde go*
riinur,
9828
J l v** £*$fi lJ^- 5 J^+^J"
» T
-Kiuiadiiu muhafaza et ve boyle schvetpcrest olma ki meyl kanadm
$eiii Cemtet'o gotursiin.*
"Eir kimse Ssik olsa, iffetini muhafaza ve mubabbctini ketmetse^
Eonra da oLsb §cJ)id olarak rilUr.« diye bir hadis rivsyet ederier, Igte Haz-
ret-i Mevlana'mn «Meyl kanadm senf Cermet's gotursiin.i demesi de bu-
na ijarettir.
562
9829
ft*
Ǥfthvetpcie5t olanlar, kendilerjiti, is. ret cdip, zevk ve safa He jafir-
yorlar samtlar, Haberleri yok ki bis hayal iizeiiiie kendi kanad la rim yo-
Lirlar ve hakikate pervsz etroekten aciz kakrlar,*
9830
«Bu niikteyi ba?ka bit yerde anlatmak iiorcum olsun. gimdi ban a
inublLt ver, ha Bin yok, susayjm.-
Hazret-i Pir Sure-i' Bakara'daki :
a
<&
^>i*^*-^
Yani : *Bor?lu darlik igiade bulutmyorsa ona kudret ve bolluk zaina-
n in a kadar miiblet (vcTiri) sadaka olarak bagijlarsanjz a siiiti ifin daha
bayirhdir, bunu bilmi? blasciMa 4 V ayetine i^aret ediyor. Conab-i Mevlana
bu bah si daha Eiyade izah etmeye niyct etmi^ ^'a kendisine borg saymi?-
kcn f kim bilir ne gibl manevi bir halin tesiriyle i sgimdi dardayitn, izah
edemiyecegim, mijnasib bir zaman igin bana miihlct ver.' diyor.
M7) Sur tl Eftkaie : 28ft.
;c^
MMHM
«0 YEDi Ki§iNtN DEkOkIyE iKTJDA ETMESl*
9831
*Dckukl Eamazda iieri ge^ti, yani; imam oldu, O yedi kigi atlas bir
kumaj gibi idi id, JDckftkl oularin sa^agi idi.-
9S32
*0 gahlar kataru saf olup o ilnlti imatna uydular.*
•Muttekl bir imamib arkasmda namaz kilan Feygamberin ardrada
namaz kilmi$ gibl olarj* diye bir hadls rlvayet edilir,
l|te bundan dolayi o yedl klgi de Dekfiki'yi imamete ge£lmiigler ve
ona iktida etmiglerdi.
9S33
4^ &M? *&* J 1 ^b* ^
*TekHr getirip naniaza gixince kurban gib* bu alemdtm £)ktrfar,»
Buradaki kurban kelimeslne bir ka$ tiirlii mana verilmigtlr :
EweM: Kesilen kurban nasil ^u fena aleminden aynhrsa onlar da
oyle oldular,
Saniyen: Kurban; yakm manasnia (kurb) un cemisidir. Bu matiaya
g6re Dekuki ve cemaati, Allahin yakini olmug kullan gibi suret alemSn-
den mana filemfne teveccuh ettiler demek olur.
Saliseti; Kurban, Cenab-i Hakka tekarruba vesile olan ameldir ki
Kur'an'da :
564
k^^h^^&zgi
Yam s «Gii*ei kettnidw ve salii seller, Alfabin detgah-i kabulunc
jwJflK* bVy^ulmustur. fete omar da ameW salih gibi, Cenab-! Hak'ka
viikseldiler. < „
HazreU Mevlana bu munasebetle namazm erkammn ne gd*"*
nanmm nasil kHmacagmi ve namaa esMsmda ne tefekkur eduec^m
tarif l^in diyor ki :
9834
«Ey imam! fctitab tekbirinde (AUabU Ekber) demenln man&sl; llabi
bi* seniu huzumnda kurbaa olduk, demektir,.
9S35
.Kurban kesdilin vakit (Allahu Ekter) dlyorsun. Namazda duimak
ve iS iekbSnf almak da, Sidii^mege must^ak olan nefsi kesmek
gibidir.'
En,, bin Malik ve Cabir bin Abdullah (Radivallahu **£*>&
rivay.tl.rine gore Resul-i Ekrem Hazretieri kurban k^dikferi vakit .
SSSSSt ZSL .kbe,, ben bakJkat^ yu.iimii giikleri ve yexi yaratan
SkZ dosdogru sevirdim. B™ mu 5 tiklerden degilbn. Benin* namazim,
vumrlard Bu duayi namaza duracaklafi vakit da ederlerdi. fete onun
SStt mS&: Nam^a ba.larken AUahii Ekber demek, hak.kat-
f P S Lufc S tekbir gctirmektir, diyor. Filvaki nama.a durmak
nefi i ? inbirolumdur. QOnki oamaz, nefsin hc^anmadigi §eylerin bid,
belki de birirtcisidir. Nitekim Kur'an'da !
(4S) SOwL FStii : D>.
5(J5
^m^^MI^
i *
Yani : -Hem saint (ve sebat) ile, hem natnazla (Hak'dan) yardim
Isteyjn. (Gergi) bu, elbcttc biiyiik (agir ve <;etin) fair seydir. Ancak (Al-
lah's, kargi) yiiksek saygi gfisterenlere gore Uyle degil 43 .* buyrukmi§tur\,
Oyle degil mi? Herif dansetmek i$il saatlerce tepinir de iki rekat
neraaz kilmaya u^enir. £unki namaz ona pek agir gelir, Bu hal nifak
alametidir. Cenab-i Hak Nisa suresinde buyuruyor ki :
• > >
:**<£ \"
*Ji Uj^JfK
7 Y*{?-m..\*U-T
-1 **
Yani : *Hakikaten munafiklar, Allah'a oyuc etmjek isterlcr. Halbuki
Allah kendi oyuntarim ba§lanna geeirendir 50 .*
En mukabele ve ceza §u suretle olacaktir : Sir at iizerinden ge^ecek
mu'minler gibi, munafiklara da iidr verilecek, tain Sirat'a ayak basilica
onlarm nuru sonccek ve kendileri Cehcnneme du^ecektir.
S&i'ifrbtyjtifej
Yam : *(Yine o rnunSfiklar) namaza kalkdiklannda tf§ene iigece vc
isteirtcycrck kalkarlar 51 .*
Keza SuTe-i Tevbe'de ve yine munafiklar hakkmda ;
Yani : « On Jar Allah'i ve pcygambcri LnkaT ettileir; nam a/a da gel-
mezler, ancak tenbel tenbel ve gbsteris, if in gelirler 52 .* buyurulmujtur,
(49) Sflrci Bafeara ! 45.
i.f 3) Sti-ti Mm : 142.
(St) Sflrsi Nisa : 142.
(52) StireiTevbt: 54.
SISG
9836
jji- o_^*t> (jiis- j J^ \<A >r a
eO esnada ten ismait, tan da Ibrahim Halil Aleyhimesselam gibidir
ki c*n, risfitin htsva vc heoeslni kesmsk i$m tekbir gctii-jni^tir.s.
9B37
3 1 J V\*r
JO-" *^ ^S
«Ten, gchvetlerdcn vc hirslardan Sltip kurtulmu^, namazda hismiUa-
hirrahmaiurrabim dcmekle bogazlanmi^tir.*
Hazret~i Pir iftitab. tekbir mi bey an ettikten sonra kiyam, riikfi, siicud
ve kSdenin esrarmi bildirmek igin diyor ki :
9S3S
-Namar kilanlar, Kiyamette oldugu gibi Huiuru llalii'de saflaT te|-
kil edcrtk muhasebc ve miinficaata gclirler,*
KibSr-i Sofiyyeden Ebu Said'imarraz (Kuddise sirruhu) ya : Nama-
za nasil duiulur? diye sormujlar. da : Kiyamette Allahin huzuruna <;i*
kip duracagm gibi; Oyle bir duruf ki, seninle onUn arasmda terceman
bulunmayacak. O sana bakacak ve soracak, sen ona cevab vereceksin ve
6yle bir Melik-i Azamin huaururida bulundugunu bileceksin, demi§.
9839
,dLil
>b~i\
JfrtlmJ jvStlj iJiJ^AJ
*Namaidakifer, Huzur-u Hak'ta g5z ya?i dokerek ve Kiyamet giinun-
de kabirden kalkip Mahler ycrhide dikilb: gibi dururlar.-
O Kiyamet guniinde :
U1
0840
9841
"Omriinii nasi I bir amelde Mfr»^; n .. i
ifna ettin?, ^ * ltirdm ' * lzk "W ™ kuvvetini fcangi j s te
9842
'GozUniut cevherini ner*de esfcittit, w j
din?» CsKttEm, be§ duyunu nerelerde kullan-
9843
•GozfinU, kula^m, fl k] im . ha f fc^ iT - . .
$844
Lj u kJ
j.
>*^ VZE£ "' ' yak ver ° i; °- »- -« *"* MMMb
9845
Ofjjj tSU^ <$?*»*
•Huwur-u (I&hiden, boyle yuzbbilerce derdtt baberkr ve sualler gelir.*
9846
f jfj jjJ! IT/* 4i cJUri- }t
«Kiyamda ikon bu sSaler Cetiab-i Hak tarafmdan varid olur. Mubi*
tab olan da utancindaa iki kat olup rtlkfla varir.it
9847
jl Jill- 1 oji
568
*0 kimsc, utandigindan ve ayakta dutacak kuvveti kalmadigi igin
riikua gider ve {Siibhane Tabbiydr-azlm) diye Hakki tcsbih ed«,»
9343
*Sonra; rilkfldan bajmi kaldir da Hak'kin siitillcrmc teviib ver, diye
fernaan-l tlahi gelii.»
9849
jS- f W ^T ^Jjj j-C1 fl
•Eukudan ba^ini maheub alarak knldim, Fakat tekrar ylizii Us time
dil§er,»
IBS
--■
9850
■Tekrar ona : Secdedett bug mi kaldir, yapmij alduklarmdan habcv
ver, diye ferman gelir.*
9851
■A**** JJ JJ ^ *-* [ W
-O mahcub blr halde ba^int kaldinrsa da tckxar yilan gibi ytizil Us-
tilne kapmiiT."
9852
«Cenab«i Halt tekrar : Ba§im ka!dir ve jzahat vcvl Yaptiklamu sen-
dcn birer biret sctfacagim, huyurur.*
9853
* ' i <, II -
t/jj jlft-^ ^ju* ^ILii- £
«Ailahjn heybetli faitabi onun rubuna tesir etligl i^in ayakta duracak
kuvveti kalmaz.»
9854
■O agir yliktin tcsirinden, dizlcri iistiine (joker. CciJiUm Hak ise : SiJz
stfyle, halini bey an eyle! der.»
Ve sorar ki ;
570
9855
«Sana jiimet vcrmistfro, nasil ^UkrettigiDi soyle! Sana serroaye vcr-
mi§tim, otiuma cUigiti istifadeyi gtisteri-
9856
*0 kimsc selam veiirken yiizUnu sag tarafina, ervah-i «tbiy£ ve mc-
laike tarafma ttv.itir,« Ve :
9857
*3 D^ c^Ui £>Ub til yft
*Mane^i padi&ahlar, sefaat ediniz kj, ba kotuntin ayagi ve kitinu <ja-
mura batmi§, der.»
*NAMAZDA SAG TARAFA SELAM VERMENiN, KIYAMETTE BAKKIN
HESABA CEKMESItfDEN KOftKARAK PEYGAMBERLERDEN
YARDIM VE §EFAAT TALEB ETMEYE ISARET OLDU&UNUN
BEYAPtt*
9858
tU_j #jW jjj £*p l-Af '
C*-J *jlj»l kI^-J jj> W- I *jV»-
«Peygamberler derkr ki; s arc vc yarilun (jiinii gcg.ti. ^arc Diinya'da
olabilirdi. Orada salih amellcrde biiluiiiiiadjuiz, o gtinler gitti.»
S71
■■
-Sen valdtsfc oten bir kuj gifcbin, ey tSIi&siz, git, bisim kammiza
girme:*
Bu cevab uterine
9S60
'- 1 ,/Tjj
4 j^y ^^ ^ jtr^
«Yiizunii sol tarafa, akraba ve ta^lukahmn bulundugu dbete <-evi-
fjr, (hilar da ona; bus, yardim istcme.,^
-Kcadi wvabim Allah'a kendm ver, Efendi, biz kim oltiyoru* ki sana
yardim edelim? Bizden el $ek, derler.*
■
9862
-Ne bu taiaffan, ne o tarafian fayda gBriir, o zavalhnm ruku sarcsiz
kalir, kalbS parga par^a olur.»
9S63
LT £&—* jU a~.j^ ^ jl
*0 mlskin adam herkcstwv me'jfis olunca diia i^ln iki elini kalduir..
573
9864
|^ ^ ^ j-*7 ^ ji"
-Ya Rabbi ciimledcn umidimi kestim. Ewel vc Shir kuluna melee ve
penah seiwin ve senln rahmet ve magfiretine mhayet yoktur, der.»
Duamn kabulii S artlari™fcui blri de dua edenin herkest™ umidini
kesmesl ve mnrifenn husuiunii Allah'tan beklemesidtf. Allah da* bir
gey isterken hatirmda Ahmed Efendiyi, Mehmed Efendiyi bulundurmak
duaron kabuliine mard olur. Sure-i SGraMa !
Yam > «Allah (insanlar) iimitlerim kesdikten sonta, yagmnru indir-
mekte, rahmetini yaymakta olandir. O hakiki *«*, her hamde s^avar-
du* 53 .* buyurulmu§tur,
Hazret-i Mevlana bu bahsi §u beyt ile ikmal ediyor i
9865
-Namaz yumuriasuidan civcivi ^tkaragbr, Dane toplayan ku 9 gibi t4-
zimsk ve tadilsiz bajim yere koyup kaidirma!*
Hazret-i Mevlana, namazi yumurtaya te 5 bib ile ondan civciv sikanl-
^m yanS; huzu ve bu^u He eda edilerek vldedllen felabm buluuma^
sim tavsiye ediyor. Kur'an-i Kerim'de :
YSrii: -Namazlarmda buzu ve husfia riayet cy^eyen mu'minler rou-
Lakkak ielSh bulmuslardir^.* buyurulmujtur.
(535 Steel &0ra: S3.
(5i) SOmI Mtt'mfnftn J 1-fc
573
tm ^ mmammm
Tefsir-i Hiiseynldc deniliyor ki ■ Risaletpenah Efendimta namaz e£-
nasmda semaya nazar buyururdu. B u ayet nazil olunca secde yerine bak-
maya ba 5 !adi. Onun i£in kiyamda iken seod© yorine bakmak Iazimdir.
DeniJm^tir ki, namaz kiJanin husuu, namazda sadece Allah ile mes-
gul olmasi, sagmda ve solunda cemSattan kirn oldugunun dahi farkma
varmamasidir. Bahr'ul-hakfiyik'ta yazi]nn$tir ki zahin hu^, namaz kila-
nm bagmi oniine egmesi, ctrafma bakmaktan sakinmasi, sag elini sol eli-
nm ustiine koymasi ve kirSati huzur-u kalb ile okumasidir. Batuii hu § u
ise kalbinden Allah'dan gayri herseyi £ikarmasi ve flahi tecellilere mils-
tagrak clmasidir. Nitekim Peygamber-i zi 5 an efcndimiz. : -Namaz mii'-
miulerm miVatid^.- buyurmudardir. Siileyman £elebi mevlidinde ne
guzel sdyler >,
Sen ki mi'rdc eyleyip ettin niy&z;
JJmtrtctin mi'racmi teldm namaz. . .
Cenab-i Hak, Habib-i Edibinin mi'racdaki halini :
J*
t/j&^t
YSni: "Peygamberia gSzii etrafina kaymadi ve tugyan eimcdi B S.»
Yani; goreceginden bajkasiiia bakmadi, diye tarif ediyor. Ommet-i Mu^
bammedin de mi'raci clan namaa boyle olmalidir. Keza bir Hadis-i §e-
rlfts : «AHah namaz kilamn kar 5IS mdadir.» buyurulmu^tur ki, namaz ki-
Ian Allah'in huzurundadir, demektir. Btiyiik bir aatin kar 5 ismda edeb ve
torbiye lie durulur, etrafa ve tavana bakilmaz. Cenab-i Hak Ise bdyiik-
lerui en buyiigiidur ki, bu afct-i celilesl namaza baslamrken Allahu ek-
ber diye tasdik ve itiraf ediliyor. Artik o ekber olan Allah'm yjce buzu-
runda naal durulmak lazim geldi£i dugiinulmelidir. Cebrail Aleyhisseiam
insan kiyafetinde peygamberimizin huzuruna gelerek, bazi suallerde bu-
lundugu sirada (thsan) nedir? diye sormu 5 , taraf-i Risaletten de ■ *AI^
lah'a, onu gHriiyormu? gibi ibadet etmektir. Sen ouu E 5rmuy<Msan a seni
guriir.» cevabi yerilmi§tir.
Cenab^x Pirin ; kus gibi ba 5 mi yere koyup kaldirma, demesi de na-
mazi hu 5 u ve huziia ve tadil-i erkina riayet cderek kil, demektir.
Bir ifadis-i ^erifte : *Hn: S izhk cihetiyb nHm en kSfiisiinf! she baber
vcreyim.- denilmi 5 . Ya Resulallah o kimdir? diye soruhmca da : «N aD , flZ .
dan salatidw.- cevabi verilmis. Namazdan nasil sa&frr? diye izahat isten-
mesi uzerine : -Rukiiunu ve sucGdunu tamambmamak surctiyle,* buyu-
(S5> SOreliJocmj IT.
571
TuyruLar^ g|e kald.nrlar da f sanki Allah'a ib.det etrnjs clurla^ bey^
■totebttigtlr. Vine bir hadiste : *Nic« nama.a dura« vard.r U j^P
ona h B sil olaa yotgunluktan ve zahmdten bc#o bir ^y degildir.* buyu-
rulmustur.
^DEKtiKlNiN, NAMAZ ESNASlKDA, BATACAK BlK GEMi
HALKININ FERYADLNi i§tTMESi.*
93GG
3^^ A*Tjj Jp-U (jlj-^1
«0 Dekuki imamet'e niyet etii, denJi kenSnnda iiamaia dutdn.»
9867
«0 cemaat, O'nun arkasmda durdujar. tste mUkemmel bir cemaat ve
&e;ilmi$ bir imam..,*
9S6S
J* j}j> Ijjj j^j- j^ -v^ Ojr
-Dekuki, deniided, imdad imdad diye bir feryid igitti ve ansmn gS-
jtilne bir E«ni ilijti.*
9SG»
«Dal^alar arasmda, kaza, bclfl ve inurfbeto ufram[ 5 bfc gemi idi
bu...-
575
^^dfli
9870
*Hem gece, hern bulutlu bir. bava, Hem de dalga... Bu iij karanlikla
beraber bir de bat ma kurkusu vardi.»
9871
*Azrail giti scri bir firtma peyda olmuj, sagdao soldan dalgalar ka-
barmi§ti,»
9872
■ * *^
*Gemid«kiler korkudan erimigler: amain ImdadJ diye baykirmaya
baglamiglatdi,*
9S73
-Aglaya aglaya cllerini ba$Iarma vuruyortardi, KaEiti de, dinsiii de
mii'ioin ve muhlis olmu^lardi,*
-
9874
£)[£■ ,Jj5* Uji J l*Jntft
■O esnada Allah's yihs fiirM mtin&caat ve tazarriida bulumiyorlar;
can dan, gñn abutter ve nezirler ediywtJatdi."
67€
9875
*Her tarafa doniip dolagan yiizleri hlc, kiblcye gevrilmemi^ olanlar
btle, banian a$ik secdeye kapanmi$lardi.»
987$
J? ^5 ■*** ^jljj *^jj jl*j ^
-Halbukl evvelce onlar, bu ibadetin faydasi yok diyorlardi. Fakat o
anda Allab'a kulluk ve ibadette yibderce hayat gotttyorlardi.»
9877
«]>osllariinlaii, dayisindan, amcasindan, babasindan, anasittdan hula-
sa, herkesten timid kesmi$ bur halde idiler.»
9878
•Zahidi de, fasiki de, §aki bir heriiin cad cekigirken oldugu gibi, mti f -
nun, mutteki o1mu§tu.»
insanlann bali boyledir, Selamette ve sihhatte oldukga, AJlah $ogu-
nun hatinna gclmez. Fakat bir musibete u^radxlar mi o vakit : aman ya
Rabbi! demeye mecbur olurlar. En azgm dinsizlerin hastahk balinde:
araan Allah! diye inledikleri gSriilmiig ve iiitilmijtlr. Cenab-i Hak, In-
danlann bu nankorliiklerini Atikobut inlr«f!nde ^oyle beyan ediyor :
F: 37
■---
'.„><. .?■>!
f ^ ** ■**
Y£n! : «Onlar gemiye binince f AH&b'a kargi dmlerini halis Jalarak
O'na dun edefler. Ccnab-i Hak onlari sclametle karaya jikarmca da he-
meo Allah's jirk ko§arJar !8 ,»
9879
*
iJfe $ t&* tv>* j^s- L*4^-
*GemidckiIere »e saldan fayda vatdJ, ne saidati, Hileler oldii, biiti
mi dua z amain gelir...*
9SS0
*L- jjj ►xi jLiJj «iU*^
*0nlarin duasmdan, inleyip ah ettnesinden gtik ytiziiue kara duman-
lar £ikiyordu.»
9881
Ǥey Imi ise, insanlara dugman oldugu i^in swada ; Ey kope|e ta-
panlarl j§te sbe iki illel.»
(5» Stotf Anlwbat: 65,
578
QS82
«Ey mttnkirler ve miinafiklar! Hem korkun, hem gebcrin... Nihayet
bunlarm Skisi de gelecektir, diyordu,-
9883
«Bu*adan halas olduktan sonra gBzunifc aydia oktr da yine Her biri-
tiiz §ehvet i?in yaratihmg biter ^evtan oluisunuz.*
Seytanm Mcir ve faak insanlara bu gibi hitablarda buluomasi sagi-
lacsk bir 5 ey degildir. C^ insan kiyafetinde oyle mahmklar vardir ki
s&ytan onlarm yamnda adeta melek gibi masum kahr. Zira §eytan , Al-
lah'i inkar etmez. Dine ve oiiun hiikiimlerine taarruzlarda bulunmaz. Bazi
Lnsanlar boyle meranette 5 eytana ta| sikarirlar. §eyb Sadi'ye biri ; §ey-
tan mi daha ? erirdlr, yoksa ii^an mi? diye somug. O da : «Ey bana insan
ve ^eytaniii halinden sual edenl Sana bir cevab vereyim ki kalbmden § e£
ve 5ii P heyi izale eylesiti. §eytan, Kur'an okuyan kimseden ka^ar, Insan
oglu ise tlikkat et ki, mushafi ?alar gdtiirur.. diye cevaplandirKii|tir.
Yine ^eytan lisanjndan gemidekilere deniliyor ki :
S8S4
*Hi S baturmiza ge!miyor mu ki, muhatarak gunlerde, Allah sirin eU-
nizdtn tutmHs ve o mukataradan kurtarnujtir.*
9SS5
^eytan'in bu t&m devara edip duruyordu. Fakat bu sSzfi iyi bir
kulaktan bagkasi ijitmiyordu,*
S79
-M ^.
•iHTiYATKAR KlMSENiN TASAVVURLARI-
9886
<*&** iSj^ J^ l ' 4^1
«0yle ki ansizin bir arslati gclip bir adanu kapar ve orrnan i$inc
fckeiv
98S7
Om Jjj; 3U> -^aI *j* j|
*G adam, o goturiiluj esntbinda no du§unurse ey din Ustadi sen lie
oylo dug tin. »
Yani; arslanjn kaptigi bir kimse malmi, miilkunii mii diisuniir; yoksa
arslamn pen^esinden camni kurtarmayi mi? By muhatab; sen de tipki o
kirasenin halindesin,
9888
■> *
*Kaza. ve kader arslam bizi yokluk oroianina jekip gotiSxiiyar. Bizim
cammiz ise i^Ierlo, sanatlarla mesgul ohiyor,»
9889
9890
«Eger fakir ltkten korkacaklan yerde Allah'dan korksalaidi kcndilcri-
nt' arz tkeritide defmeler ve hazincler kejfolunurdu.*
gunki Cenab-i Hak ;
Yini : «Diinyada gezen her canlimn iizkml vetmek Allah'a aiddir S7 -»
buy urai Uf ve mahlukatmiii iase ve rizkina kefil olmu§tuT. ilahi kefalct
a lima girmij bir rmk is in endise edilmemek, gam ve kasavet ^ekihne-
iriek lazim gehr. Oyle iketi :
9891
*HaIkin hemen hepsi de gam korkustiridati gam'm ta kendisi olmu$,
varlik kaygisi ile yokluga dU^miislejrdur.*
Halbuki lutuf ve atifetini bekledikleri ve velinimet addettikleri mah-
luklar da kendileri gibi Allah'm fazl ve keremine muhtacdirlar. Onlara
da veren, hatta kalblerine ilham ederek verdiren Allah' tir.
«GEMiNtN KURTULMASI tglN DEKCKTNtN . DUA VE
§EFAAT ETMESl»
Jfc- *^-* Ji* J* J^* jbn
9892
^}'*^JJ^^JJ
jjj.lj c«*L» jjT Jyj 6^
«Bu da 5\ni a beiiiet ; Halk, fakr ve zaruvetteti korkar da bogaxina
kadar tuslu suya botarlar.-
«Dekflki, gemide kopan kiyameti gBrtinee mcrhameti cojtu ve goi
m
yaslan aktx.*
SSI
9393
jLiJui jjJI Jt^t ^jj\ OaJ
-Dedi ki : Ya Rabbi; oniarin yapmjs. olduktanna bakma! Ey iyi iglcr
japan Fadi$ah-i mutlak; dletinden tut, kendUeriiti halas eyle!*
9394
«Ey kudret eli denize de, ka*aya da eri$en Kadir ve Kayyum! Onlati
selametle ve hos,ca olarak karaya e,]kar.»
9895
=Ey cbedi qlan Kerira ve Kahim; sana sG-i zan etmi; olanlaun o kB*
tuldg;unu afvey!e!»
9896
*Ey bedava olarak yitektce g8z ve kulak veien, haja, rttfvet almak-
suin akil ve sufir bal]§eyleyen>
9897
Lit »-U^ (JU^gX*' j'i .i*
«Ey bizim istihkakjnuzdan 50k fazla ihsait'da bulunup d* bizden ta-
mfimiyle ktifran-i nlmet ve hata gUrii UabbimN
tit
9898
«Ey UIu Allah; sen bEzim biiyiik giinahlanmizi lMfunla affetmeye
kadirsin-*
9899
i «t*
«ilaiu! Bi* birs ve tama viiziinden kendhuizi yakhk^yle elmaMa
fceraber dua eimcsim ve maifiret taleb etmesini yiue senden ftfe****
&-..
* v *'
^^'■' : - :
'C
$1
Yam ; .(Habibim) Kulbnm tfna *eni sprunca (haber ver ki) I£
ben muhakkak yakimmd.r. Ban, dua edince ben dua edenm davetme
icabet cderim 58 .*
9900
*s~*j x ts? ^^ ^^ JJ
*fii» dua Bgrctljm, acz karauligmda bulunduiurauz vakit ctialimia
dua kandiliyle aydmlatt§m hurmetine.-
Duaimai kabul et!...
9901
.DckOki 5 efkatli analar fiibl bu yolda du&lar cdiyordu.,
f5ff> Bard B*iT(Hnai 186.
533
9902
-lki sGzttnden yajlar akiyor, kendisi&de olmaksmn ettigi duaiar gSk
yuziitte yiikseliyordu.»
9903
"Kcmlmde oTmayanlarm diiasi ba§ka turlu olur. O dlla oadati dcgi!-
dir, Hakim-i Adil olan Allah'in kelamidir.»
Bu beyt bir siial-i mukadderin cevabidir. Sanki biri : DekukS namaz
kilarken aglami§ ve dua etmis, namaai bozulmamis, mi? diye sormu^.
Mevlana o siiale cevab veriyor. tstigrak halinde olanlarm duasr ba$ka
ttirludiir. dua onlardan degil, ordarm lisaninda zuhur etmis Kellm-i
lJahidir diyor. Zaten fmam-i §afii : Namazda edilen dua mutlak surette
namazi bozmaz demi$, lmam~i Ebu Hanife : dua *Bana |byle bir elbise
giydir.. yShud «BanH falanca kadim nikah et!» gibi maddi hususlara ta-
alluk ederse namazi bozar. *Ya Rabbi! Beni magfiret buyur.» «Ilahi! Ba-
na merbamet eyle!. gibi KeHm-i llahiye miiisabih. olursa bozmaz, ictiha-
dinda bukmmujtur.
9904
*0 duit eden (FenSfitlah) mcriebeslnde bulnndugu icin, dufiyi da,
icabcti de edcn Hak'tir.*
9905
-Arada vasita olarsk mafJC^ >*kii*r. O yalvaristan dsim de, ruh da
liaberdar degildir.*
9906
JVJ J f^J J** $$ **- t
■Allab'irt has kullari morhamelli ve ballmdirler. i§Ieri dtixeltmekte
tlabi ahlaka sahib dirler."
9907
«Qrxlar, giddet zamani, sikinh vakti, rugvet altnaksiziu mahtakata
acirlar, yardimda bulueuriar,-
990S
y^+iS^ brj* &} j& (>,*
-Ey belalara ugfiami? kimse! Bu kavmi ara ve onlan, belay a u£ia-
madaa evvcl ganimet biJ.«
9909
«0 maoevl pehlivan olan DekfikTnin duasi berekatiyla gemi batmak-
tiin kuituldu. Gemidekilai- fse kurtulusu kendi cehd ve gityretletinden
saadilar,»
9910
•Sank! o til a tin baiusu, genii yi kurtarmak i^iri tedbir uylemekte, he-
dcfe isabet eyleyen bif ok aim is oldu>
Gemidekilerin ju yanks dustincelerini Hazret-i Mevlana 1 bir misal jle
anlatiyor :
m
9911
J&lj* y^rjj *1*j]»
«Av esaasiuda tilkileii ayaklan ka$i«r vo kurtanr, Tilkiler isc o kur-
iulu g u kuyrufclanndan biJip ona tnagrur olurlar,-
9912
«Bizim canimizi bu kurtanr, diye kuyiuklarmi seveiler.*
9913
-Ey tilki; ayagini ta 5 tati ve keaikten sakin kl, ayak olmaymca kuy-
rugun no faydasi o!ur?n
9914
-Bb de tilki gibiyiz; evliyaiillali he, bid yuz tUrlii miknetten kw-
taran ayaklar durumnndadirlar,-
9915
4^lj ^ ^ f*V jfc& Uu*
-Deria hiielerimiz de, kuyrugumuz gibidir ki, onunla biz saga sola
oynar diinmiz*
588
9916
«isf idlal ve hileyo yap>s,*r, Zeyd ve Bekir bize §a$sin kalsin diye kuy-
9917
«HaIkin hay*an olmasm< isteris, hatta tamab elimiai ultthiyyete bile
uzatiriz.™
Yani; izhar-i fazilet ederek halkm bize hiirmet etmesini, adeta tapm-
masmi istiyoruz.
9918
^y ^i u ^ J $\
*Okuyacagimiz efsunlar, —yani; ver&cegimlz malutnat— ile gflklere
malik ve halka bakim olmak arzusundayw, Halbuki kendimizin jukur
icindo bultmdugunu gijremiyeriiz.*
9919
*Ey alilaksjK herii! Scn'siikur vo kuyu igindesin. Halini bil de, ba§-
kalantnn biyigindan el sek.»
Yani; ir$ad sevdasmdan vazgec.
<Kendi roiitteki olmadigi halde herkese takva ilfi emreden kimse,
nasi tedaviye kalkijan, halbuki kendi hasta olan hekime benzer.- diye
bir beyit vardir.
58T
9920
^tikurdan ye kuyudan kutinlup da giferf ve ho 9 bir babceye vara-
bihtson, * vakit halkm eteginden tut, OB J ar , da araya cek,-
9521
- *Ey dfct uararun, beg hissin ve alti cibetin, yani; tabiat aleminin
mahpusu! Kendin latlf bir yetdesin, baskaiarm, da oraya cekN
9922
j*( IjU ^it of u vy
*Ey esek gBIgesi gibi e$ek kuyruguna merbfit olan, opUlecek bir yer
bulduasa hixi de gotiir.*
9923
•M£<fcm Id dostxinun bendrfigi sa na nasib olmadi, sSfiJifra meylet-
men nereden peyda o!du?» ^
HersekJi Arif Hikmet merhumun arifane bir beyti vardir :
«Yare kul olmakla buldum devleU hiirriyyeti
ihtiyanmla es&ret geldi kendimden bana,»
Hakfkaten insamn gerefi ve riyaseti, AlWa olan ibadet ve ubudiy-
yetle has,l ve kl,m ohir. Yoksa bir kac kisiyi b^» toplay* onlara «L
met satmak riyaset deglldir.
9924
-Halkm sana majaallah, aferlrij demesuii istlyorsun. Bu talebinte m-
huiicti boynutia bir kiri=, Lahimssin.u
O klrijle seni ^ekecekler ve Cehemieme gotureceklerdir.
Kendisi muhtac-t himmet bir dede
Nerde kaldi gayriye himrnet ede.
derler. Daha kendisi islah-i nefse muhta$ iken, riyaset emeliyle irjad da-
vasina kalkismak, vticudunun sfkletini bacaklan sekmeyip de zahmetle
ytiriiyeTi bir hastamn, fcagkatanm sirtina yukleiimesine benzer. Boyle bir
kimsenln kendl diijecegi gibi yiikkiidikleriro de dujiirecegi siipbesiadixv
9925
Jr I*
«Ey tilki gibi hiylekar! Bu hiyle kuyruguira birak da kalbini kalb
sabibi olaulara ba|Ia.»
9926
^tlj Jut J jO »^JJJ
■ ■ - 1 * 1
■Aislaiun yamnda kebab ekslk olmaz. Ey tilki, sen 1*3 yemeye koj'
ma."
Y5ni; aTslan daima avlamr, onun igin onuc yarunda taze ve temlz
etler bulunur. Sen de manevi arslan durumunda olanlann himmetlne sx-
^in da cife ve haram yemekten kurtui..,
S89
■Mi
HUH
91)27
i£j^
*£fi
L^ J.
! jfai* y
j>
-Ey gbniil, sen bir ciizsUn. Ne vakit Kuniiiiiiii tarafina gider ^ya-
nk - bir veiiyy.j kami[ e iltfca edersen, o zaman Allah'm makbulu olur-
suu>
9928
«Ccnab-t Hak : Bizim nazarrmtz kalfcedir, su ve samurdan ibaret olan
surete degildir, buyutuyor.*
Bir Hadis-i §erifte: -Allah shin sfireiinize Ve amelkrimze bakmaz,
Lelki kalbkrinize ve myyctlermize bakar.» buyurulmustur. Nitekim
amellerin riyakarane obnak ihtimali vardir.
9929
*Sen t benim de kalbim var diyorsun. Fakat kalb, Ars*in iiacrinde ohtr,
al$akta bulunmam,*
Vakia her gogiiste bir kalb vardir ve kan dola§imma hizmet etmek-
tedir. Fakat Hak'kin marizuru olan o et par^asi ve wiun sAreti degildir
O uzuv hayvanlarda da vardjr. Belki kalb denilen (Goniil) dedigimiz mS-
neviyetidir. Allah'in manzuru ve tecelligahi olan o maneviyetidir Yere
goge sigmayan Allah orada bulunur. Bfiyezid-i Bestaml ; -Ars ite anun
ihUva ettikleri, Mr Srifin kalbi ki^eJerindei, hirme konulsa arif onlan
hissetme^ demi S ve bu sbziiyle arifin kalbinin ne kadar genis oldugunu
anlatrmjjtir. .
5W
9930
-Kara samurda su da buiundugu walftmdur, lakh, o sudan sen abdest
alama^sin-*
Yani; senin kalb dedigin uzvtm mayesl samurdur. gamurda su da
bulunmakla beraber topraga kansmi§ ve ona maglub olmu^ur. Boyle bir
camurla abdest alinamayacagi gibi, senin, bende de var, dedigin yurek
ile miiievi feyz elde edilernez. giitiki o Diinya muhabbetl, geytam ves-
vese vesaire ile bulagmi^tir,
9931
«COnki i^inde su olmakla beraber 5^™"" maglub oimugtur. Ondan
dolayi t sen yiiregin iuin t bu da kalbdkr deme...*
9932
-Semalardan yuksek olan bir goniil, ya ebdSlin, yahud peygambe*-
lcrin kalbidir.-
§unun bunun kalbi degildir.
Ebdal denilen evliyaullah hazerati yedi ki^iden ibarettir. Her birl
Arz'm kit'alarmdan biritlin manen idaresine me'murdur.
9933
,jLt jij #-u i Jjj*>»
-Onlarm kalbi E amurdan tcmizlenip saf bir bal iktisab etmig, safiyeti
ariarak vafi ve kaf i olnjU5tur>
«■
aaaaaaaaaBM
9934
,-ul j£ ^ .*/ Jf aj
«0alar samuru birakmts, Denfe'c gelmi^ ?amur jindinmdan kurful-
mu§, bahri otmugtur.*
9935
«Hab«rin olsun ki birim suyumuz £ amiu-a mahpus kalmislir. Ey Rah-
met Dcnizi bizi £amu*dan gek ve kurtar.-
Allah/m rahmeti Syle bir bahr~i muhittir ki bir damlasi butiin mii-
kevvenatm isyan kirini siier, supiirur, gSturiir.
Garfceden dlimleH bir kafra &b«i magfiret;
Var kiyas et tnis'at-i deryay-i rahmet,..
9936
-O Kfarntt dcnizl lisi^ hal He sana de* ki r Ben sen i nwdime «.
l«yorum, Fakat sen : ben hos ve safi Mr suyum, demektesin'.
O gen* diyor ki :
9937
*Senin bu lafin, seni mahdim ediyor, O vehmi buafc da ban* g e |.»
9938
jkiC* >-«iA nil o_^ jj
•^amurdaki su denize gitmek bter; fakat $amur on*in ayagindaa
yakalar, gitnie diye eeker.*
Yam; insandaki iub, ash bulunan Hakikat Denizine teveccuh etmek
ister. Cesed ve nefsi ise onu salivermek istemez.
9939
*Eger su, yani; ruh, ayagun camurun, yani; cesedinin ve nefsinin
eliuden kuitarabilhse, a raustakil olur, earner da kurur kalir.»
Yani; fclmeden evvel Hakta fan* olur.
Hazret-i Mevlana'nm seyhi Seyyid Burhaneddin Muhakkik Tirmlzi
(Kuddlse sirruhu) demi^tir ki : «Ruhun mebdet, Arg-i IHH ntirundandir.
Arztn topragi ise cismin aslidir. Ahdi ve imtihanlan kabul etmek i$fo,
Melik-i Cebbar obn Allah Teala, onlarm aralanm te : lif etnii?, bkbirle-
rine ahjtirmistir. §u halde ruh T gurbettedir, be den vatamndadir. llahl;
garfb, mahziin ve vatanciida olan ruha jnerhamet et»
9940
b^ y^> J* J' yV
*£amurun auyu sekmesi — yani; cesedin rfihu hakikat deryasma git*
mektefi menettnesi— cedendir? dersea, seain halis garabla mezeye dug-
Y∋ yiyip ifmekle beden kuvvetlenir, ruha galebe eder.
532
P: 38
5M
aaaaaMaaaaaa
9941
*Boylece gerek mal, gcrek mevki, gerek ckmek igtihasi ve ihtirSsi,-
9942
«13vnlardan her bbi seni sathej eder. Eger bimlan bulamazsan o
3) ill a may 15 sans kcdcr ve mahmiirluk verir,>
9943
=0 gam makmulugt] sttaa igarettir ki, o buiamadigin: §eyin ihtira*
siyle siirhnj oTu;un kbtii hie haldir,«
9944
"Mai, yemek ve i$mek gibi seylerin zariirct mikdaruidan fazlasim
toplama ki nefsin sana gSlib ve hakim olmasm.-
Restil-i Ekrcm Sallallahii Aleyhi Vesellem buyurmu§tur ki : «Habe-
rin olsun ki her turlii mal, sahibi i^in vebaldir. £iinki Ahiroite hesabmi
vtTLtoktir. Aheak zuriiri ve elzetn olfim miisiesaadur, vefcaj degHdir,"
§u da unutuEmamah ki malm vebal ve mucib-i siial atmaai, onun
kalb'de yer tutmaEiyledir. Yoksa helal kazamlnu§ olup da zekati, sada-
kasi verilen ve kalbde yer tutmayan mal hakkinda : «HelaI mal, salih bir
kimse i$m tie iyidir.* hadisi de vardir. Qtmki mah ve parasi olan salih
kimse mah hayra sarfeder, faklrlere bakar, memlekete ve millets fay-
dasi olacak eserler meydana getirir. Saghgmda jiikran ve minnet, 6Idiik-
ten sour a da (Allah lahmet eylesin) duasmi kazamr.
594
9345
*Ben gdtiiil sahibi bir arifim, baska birino mwkla$ dcgilim; Hakka
vusil olmu^um, diye kafa tutuyorsun.*
9946
-Kasil ki camur ^inde buhman su da; ben suyum, aijin gay*iden
rncdcd atayim, diyo 3e*ke§tik cdef,»
9947
•Sea bu bula|ik kalbini haMkaten g*niil sandm da erbab-i kiilub
dart evliyauHahdan kalbini gtiktin.T*
9948
«Silt ve bal sevdasma dii^eti, s*nin o bula§ik kalbioin hakikaten gS-
11 iil olmasmi reva gSiiir niiisun?*
9049
tl—Ji | _ r S* t^*"^ J J^ «-^
•Siitiin ve balm letaEetl gBnUl aksiudendir. Her guzel'e giizeUik gS-
nulden gelir.»
Kalbi asude, viicudu sihhatte olan bir kimseye eiit de, bal da, sair
ylyecek ve i^ecekler de H hatta katiksiz ekmek de ho^ gehr. Bilakis kalbi
t ahatsiz olana ne yemek, ne igmek, ne de sair latif $eylerf hog goriinur.
Demek ki her hosluk, goiiiil hojlugimdan hasil oluyormus.
595
tm^mtttm
995Q
LfiA pe } iSyr Jj jj> ^j-J
yr*t^ I j Jj iy jj>- Jj *J.L.
«0 halde bir kimsenin kalbine salub-dil bir arifin golgcsi maksud
ulutita ggtiiil cevhei, alem arsz oIur,»
9951
^Bir gontil ki mal ve mevkl a$iki, yahutJ c,amuriu su gibi olan nef-
ssmi arzularwin zebflau olmu§tur.»
9952
*t cAJtj* *j YLi- \
y j iIjj l?^ (J^ OS—fit
«Y&liiiu kaianhklar iginde bit taktm hay Slat ile konujtnak Eein on-
bra tapar casing meyletmi$lir„, O goniil, gontil degildir.»
9953
jy <s\:j* * j^ -'-V <J J
«Nnr dcryasi o Inn dan maadasi haklki goniil olmaz. Gbnul AH all 'm
■nrEargabidir; byle iken nasil kor olur da hakjkatj g$rme£.»
Aleyhisselatii Vessel&m Efendimiz : *Bir kalbe nSr-i llaht dahil
(tliirsn inbfitak Lulur ve gonisjler«» buyurmugtur. *Ya Besulallah! Bunun
alfimeti nedir?» diye sordular. Nebfy-yi Ekrem : «D&r'ul-gurur clan Bun*
yadan uzitklu§mak, J dar'us-siirfir olan Ahirete tevccctih etmek, bir de
ijliim gelmeden evvcl hazir buUmmak(«i\» ccvabim vermi^tir.
m
,Al!*h'm nazatgahi ola* gonul, h.vas ve *****&*?** **
sede Mfcn** Ancak bir l&U tfanuU. olnr. O tangurfirN
9955 .
^Sendeki goniit fatintuim birak da, Um ve S aglam bir rfofil ara ki
otiun himmetiyle readtki kirmti da dag gib* #WW!
9956
■
B GbnUl S ahibi f bu varhk alemini kapbim 5 tir. Ibsaii ve cGmsriUgiyle
daima altm sagar."
9957
.0 gSnul sahibi, Hakkin scBmrndan Alem halkina selametter SiipM%
995S
«H« kimin eiefi diirii^t ve basir ise o gbnul sa^isma nail olnr.-
5»7
■■M
*Scnin etcgln niyazdir- ve huzu*-u kalbdir. Sakia o eiege fisk u fu-
cilr ta^lanni doldurma ki,»
9960
-O fisk u fucAr ta 5 lart etegini yirtmasm da, asil parayi, sahte pata-
flan farlt edesin.-
Asil para 'dan maksad : Evliyaullahm feyziyle h&al olan zevkler ve
nwurifdir. Sahte para'dan murad da : gunun bunur, ilim namma olan de-
dikudusudur.
9961
{Mr j 1 u* ,J J*' t* J X/ ^~
■Sta Diinyfida etegini ta§Ia t hem cocutdar gibi altrn ve gtoiiia raW-
ticttigin t a; [aria doldurmugsan,*
9962
-O gQtniis ve altm hayali, hakiM altin olmadigi icin, swim dogruluk
etegini yirtti vo gamim artirdi.*
9963
•Alul/el kisp ^ftcuklann eteginden tutmadik^a, ta^larla para diye oy-
noyan s«uk!ara tajlar nasil ta$ gfefritir?*
508
99G4
■jbm akilia ^ olur * N« sakal1 ^ armakIa d£giL " ° *■* ve Uml "
■dEKUKI'NIN DUA VE SEFAAT ETMESiNt CEMAATIN InKAR
ri^Si VCm GAYlTpERDELERi ARKAS1NDA GiZLENMELERl,
'3S T DE BUNLAR HAVAYA Ml WML** YERE Mi
GlRDlLER? DlYE HAYREXE DtiSMESI*
9965
-Bababk; bu MDU|t eden bidden Ifrdftft diye aTalam.da EttJft.
oltiu.*
9966
ju-* Jjb ^-H ^ 3 l
•Her biri Dekuki'nm arkasitida otdugu halde yckdiferine gi^ice sir
aoylcdilfir.»
9967
«!!« btri; zahben de, batmen de bu duayi ben etmedim, dedi.*
9968
"Hiri : gaEiba imamimjz derde dit§tii ve boyle fuzuli bir miinacatla
9969
"Digcr bin de : Arkada§tar, bana da yakineu oyle goriintiyor.*
9970
*0, ugradigl derdin, tesixiyle Allah'a ve omui kazasina ii 11-37 etti,
dcdL*
*
Evliyaullahdan bazilari mutlak teslimiyet halinde bulurtduklan icin,
bir belanm defi hakkmda dua etmeyi Allah 1 !!* kazasma itiraz sayarlar.
Dekfiki'nin imam oldugu cemaat da boyle olduklanndan g&miniti kurtul-
raasi 15111 onun da& etmesini hog. gormediler ve Dekuki'yl birakip savug-
tular.
Dekfiki bundan bahis ile diyor ki :
9971
fcjfcJ* t5-i** f J j^ -^ 0j^
«G kcrem sahiblcri ne diyorlar? diye arkama bakmca,»
9972
"OoUrdan Wrinl de orada gormedina. Hepsi de bulundukbtn uiBkam-
dan ftarfglerdiii
m
9973
*S«nim keskin gftram; sagda, solda, yiiksekte, al^akda *i$bir tarafta
kcTidilcriiii goremedi."
9974
•Sanki birer inci idiler de er id ilex, ^olde ne ayak izlerl, ne de bir
toz go7iinliyoKilii.»
9975
>•
*Hepsi de Aliab'in kubbderine ghlenmi$lerdi. O *emaatin hangi rav-
la'ya gittiklerini bilemedim.»
Bir Hadis*i Kudside Cenab-i Hak: *Benim veli&erim, kubbelerim
akmda gixkdix. Oriaxi ben den ba§ka kimse bilmez,* buyurmujtur, Bu
Zevat-i Kirama (Mesturin) derler ki halk, hatta evliyaullahdan olanlar
dahl onlan bilmezler.
9976
^^%vf (5^ -V^jr. < J^ -
-Cenab-i Hak, bu kavmi bonim g^iiimden na^il gizledi? diye hayrette
kaldaii.»
Bundan sonra Haaret-i Mevlana diyor ki :
Ml
— — ^— «— - - - - ■ ■ ■ — ■■ ■ -^
9977
*0 Zevat-i Kiram, baljklann dcre suyuna dalip goriinmedikleri gibi,
PekukTnin gozh ijnunden kayboIduIar.»
9978
-DekQki, yillarca onlara lutsret kaldi, BmUr boyu onlarm sevkiyle
g&z yagi doktii.t
9979
^Jii j^ j- i*/- j/T jj
*Ey gafitr Sen dersin ki : BIr veli, Allah ite beraberken bejeri aasil
likreder?*
Ki Dekuki onlara yillarca hasret eeksin?
9980
»Ey f til an kimse! Sen onlari rtih degil, beger gSriiyorsun, tjte merkeb
bttrada yatip ka]iyor.»
Merkebin yatip kalmasi : Bir bahsm anla§ilmamasmdan kinayedir.
9&81
«Ey ham klmse! Sen onlari da sair balk gtbi beser g6riiyorsuit.it
Ijte bu goriijle i§ boauluyor ve hakikat ortiiliiyor.
GQ2
Resul-i Ekrem Sallallahii Aleyhi Vesellem ElttwLimiZfl hHiibeh Kur'-
an'da :
aj^s-a®
Yam* : -Habib-i Edlhim; (miferiklere) sfiyle ki : ben de sMn gibi be-
serim, ISkin bana vahy oiunin&* t^te farkimiz buradsdir, buyurulmu&-
tur. Nitekim §oyle de bir beyit vardir : •Muhammed de beserdir, lakin
ber be§er gfri degiL Belki o ta$lar arasmda yakut gibidir.* Evet yakut
da ta^tir amma kaldmm ve yapi ta§i gibi degildir,
Avam mugrikler, peygamberlerine ; «S» de biiim gibl beserden ba$-
ka bir $ey degibiniz.» demi§ler. Eabiya-yi KMmm yalmz siiretlerini gor-
mu§ler, onlann maneviyatlaima niifuz edememiglerdi. Evliyaullabi ken-
dileri gibi zaimeden avam-i Jiasm o Zevat-i Kirami g6ru§ ve biliji de
boyledir.
93S2
^]\J j-jijl blS***'
O^j fi 1 f^. 1 J* U J
«MeI*un iblls, Adem'in yaratihjmi gformii? ve ona kar?i swde cmiine
cevaben : ben atejten lialkedildim, Adem ^amurdan yaratildi, demi^tL
Sen de evllyaullahi Seytamn Adcnv: gSrdUgii && g6riiyotsun.»
Hazret-i Adem filvaki ^amurdan yairatilniij, fakat kendisine hilafet-i
iJahiyya ihsan olunmu§, o yiiksek mertebesi dolayisiyle meleklerin ihtl-
ram secdesine kible olmugtu. Seytan da O'na secdeye me'mur iken, kibir-
lendi ve secde etmedi. Cenab-i Hakkin :
*rr<-
Yani ; -Ey fbtis; cilerinile halke^igim Adcm'e secde eylemekten seni
menedeii nedir?* 3 - sualine :
(S» SOrei KeM : 110.
6&3
Yani ; *Ben O'ndan hayirhyim. Beni atejden, onu ise % a mm (Inn ya-
mthnfJ.» deraig ve bBylece : <Ate3, alevi itibariyle gamurdan yiiksektir.
Binaenaleyh ben de Adem'den yuksegim. Yuksek olan alga^m oniinde
egilmez. Ben de onun icin seeds elmedirn-* mantik kiyasim yapmigti.
3983
■JL.JH fj>j lj^lrt-AU *^=-
*§eytanca plan giteti fair an kapa da jeytanca giJriiij"ten kurtul, Ne
vaktb kadar yalniz stireti goriip duracaksin?»
9984
*Ey Dekflki! On I an gijrmekten iimidini kesme. Dere gibi yag dbken
gozieiinle onlan atamaktart halt kalma.=
9985
^—1 JLj jX\ J j jj tf jli5V*
wAklini baim a al da ara ki, bulmak devtei ve seadeti aramakla elde
edilir. Gonuldeki futubat, bagliliktan ziitvura gelir,*
99SG
I;
-Biitun DUnya i^lerinden kalben feragat ederek, iiveyk kusu gibi
(ku kfi - nerede, inerede) diye ara.-.*
BtJ SQr«lSVd:W.
f,04
HM
5987
«Ey gaflet perdesiyie S^u kapanmi$ oUm iyi bak vc dua et ki, Ce*
nab-i Hak: (Bana dua edin, siae icabettc bulujiayim) buyurmu 5 tur..
99S8
i
J#i4ji I? JJ^ ^ fe» #J
«Her kimin kalbi illetten salim ohirsa, diiasi, ZU'1-Celal Wl-ikram
olan AHab'in kurb-i kabuliitie kadar gider.-
*DAVUD PEYGAMBER ALEYHiSSELAM ZAMANINDA £ALI§MADAN
VE ZAHMETS1Z HALAL RJZIK iSTEYEN BiR TALiBtN HIKAYESI
VE DtfASINlX KABUL, OLV§U-
9989
-Gece gimdUi feryad ve fi|an eden bir fakirin hikayesi batiriraa
gcldi,'
9990
Wkvlanmaksiwn, zahmtt cckmckfikin, mal devri sfiietiyle karanmak-
sum Allab'dan balal nxik istcrdi,-
805
^^ tmmmm ^^
yj- ,_}*
"Btindan evvel onus ban hatlerinden babsetmi^tik. Lakin may a. ban
babiskr girdigi i^in hikayenin nakli gerikti ve ttylece kaldi gitti...*
9992
WUIah'in fazi-u ihsfin buluta bikmet yagdmnca, o taiibin Mliuui
nereye kadar gittigini s8yliyecegiz.»
Evet, Davud Aleyhisselam'm nubiivvet ve saltartati zamaninda bir
a dam, zahmetsizce halal nzik bulraasi f$m uzun uzadiya duSIar etmij,
scnra kapisina bir sigir gelmij; Allah gonderdt diye o sigin kesmij, sonra
sigir sahibi mtiracaatla, makni yahut bedelini istemifti. §Imdi Hazret-i
Me vidua, hfidisenfn alt tarafmi hikaye ediyor ve diyor ki :
9993
Cf* OiS jo.J> ,^jt5 »_*»-L»
*Sijhr sahibi onu gordil ve dedi ki r ey xuliim edcrck benfm sigmmi
kesea?*
9994
■Ey akmak hitsuf Insaf et v« aklmi ba§ina al da beshn sigmrm rd-
cJq (Hdiirdiin? Onu s&yle...»
606
«mm
Rflttli
-Rizik talibi dedi ki: Ben Allah'dan riz<k istiyor ve kibleyi naiina-
cast vc niyazl annua suslujordum.*
Yani; kibleye doner ek dua ediyordum.
9996
^^ d-' JUS ij ^* ip3jj
«E$kidenberi ettigim o dua mttstocap ©Jdu. Sigir geldi; ben de nzkim
oldugu i;]it kestin. Iste sana cevap„>
9997
«Si|ir sahibi bu cevap iizerine hiddetlendi. Kiiik talibinia yaksEra-
dan tuttu ve sabre demiyerek yitzfine bii ka^ yumruk vurdu.*
»tKl HASMIN DA DAVUD PEYGAMBER ALEYHiSSELAMTN
HUZOKUNA GtTMESi-
999$
^j^fui tf t ur
«Ve onu Davud Peygamberin buzumna kadar jekerek gBturdii ve
dedi ki ; ey saskin vc ahmak z^lim; gcl!»
m
9999
*Ey hiylekar! Boyle soguk hiiccctlerl birak da aklini bas,ina al ve
ken dine gcl!»
10000
«Ey sapkin, ne sByliiyprsun? Dua ne oluyor? Benin* yuziime ve sa-
kalima gruliip eg]enme!.,»
i
10001
«Rii)fc talibi dedi Id ; Ben Allah's dualar ettfm, O tazarruiarda £ok
zahmet £ck£im,»
10002
•Ben duamin kabul otundugunu yakinen biliyorum, Ey kdtii hitapli!
Sen bagiui ta;a vur...»
10003
£|UJL-»l £)H* O^l ,$*> ^ii
«Si£ir sa1il hi dcrii ki: Ey mustumanlar top-lamti da §u degersix be-
3-ifin sa^malanm dinleyin.s
1OO04
1,** jf JjLjfjl ,$$) CJJT
*Ey ttiuslumanlar! Allah masi if in sSyleyiti, dua benint mahmi nasi I
oJur da onun edei?»
10005
*Egei buna imkan obaydi biitiin alem du4 edcrler, Mn ve garasla
birbirlerinin emlakini gasbederlerdi,»
i
10006
Jf ± $,W if j j* &>■}
j«( j &X* ciT j^ij^
«Du& ile cle bir$ey gc^se idi, kor dilencilw, mubtc^em ve muaizam
birei bey olurlardi.-
10007
«Ki onlar, gece, ciindiii niyas ve tazarru ederek derkr ki : tl&hi; bins
nzktmizi sen ihsan et!*
10003
^_ o*j; ^ ^* t/j; j*L*
•Sen vermezsen kimsele* birsey vermes. Ey rink kapilarmi a^an
Allah! §u ihtiya^ hagini da sen aj...»
F: 39
G09
10009
^U&ii ji»-
«Halk dediler ki : Bu miisliiman dn£ru stijliiyori bu dna saticis), yam;
etti£i dualardan bahseilen ise, z3limdir.it
10010
«Bu dua nasil mal ve miilk sebebi olabilir? §eriat, bunu nasil ah-
kami arasmda kabul eder?»
10011
«Ya satin almak, vcya biri larafmdau hibe olmimak, yahut da biri
tarafuidan vasiyyct cdilmek gibi bailer de sea bir miilk sahibi olursm*.*
10012
«Eu yeni jeriat liangi kilabta yazihdir? BinacnaSeyh, ya sigui geri
ver, yabut hapbbaneye ^it.»
10013
hRizik talibi yitztinii gbkyuzune <;cvir*rek dedi ki : Ya Rabbi; ara 1 -
mizdaki vakiayi — yam; benim dua cdisbni, senin de onu kabul buyuru*
j linu — s enden ba^ka kimse bilmcz.*
C10
ioou
ji-ijjl |-j jjul -u*l J-»
kO duayi kalbimc sen ilham elfin ve bende yiizlcree limit uyandir-
dm>
10015
*llahl, ben o duayi beyhtido yere efmedim, Yusuf Aleyhissclam gibi,
ru'yalar gifrmiis, ve onun lizcrine ctmi§tim.»
iooig
«Yusuf Aleyhisselam Giincj'in, Ay'in vb onbir yildizm keiidisine scc-
de ettiklerini ruyaSinda gormtt|tfl»»
Yani; *Hani Yusuf pedcrine : Babacjgim, ben riiya'da onbir yildizla
Gunej'in ve Ay'm bana secde fittiklcrim gordiim dcmb}di fi2 -» Yakub Aley-
hiss&lam, ruyanin dclaletinden kendisinin, haretninin ve di|er ogullan-
run Hazret-i Yusuf'a tazimatta bulunacaklanni anladi^i jgin :
Yani : flOglum, rliyam biraderlerine anlatma, *onta sana Mr tnzak
kuTariai 03 .- tavsiyesinde bulunmugtu. Gorulen riiyalar sahih olmak §ar-
^
<G2> Slrei Yusui : 4.
(631 SOrel Yusuf: 15,
611
^^MBMHMMB
tlyle baktir. Hatta AhjyhlsrwlJH Efendimize cwela vahiy ve ilhamlar rii-
ya-yi sadika seklindc 1 ba£l;imi§ vc a Hi ay devam etmigti ki : *Kuya-yi sa-
diUn, mJbiivYctm kjrkaHi ciiz'imdcn biridir.» badisindeki kirk alti cuz-
den bir htiz, yirmiitc, senelik nebiiik muddetinin aJti ayi demektir.
Sallallahu A ley hi Vesellem Kazretlerl, gordukleri riiyayi ashabina
habcr verir, onlarm ruyalarrm. tabii- ederdi. Rtiya tabiri, arablar arasmda
bir ilim olarak nesilden nesle intikal eylerdi. Kele Siddik-i Ekber (Radi-
yallahii atih) tam miitehassis bir tabirci idi. Bir defa Hazret-i Ay§e (Ra-
diyallahu anha) u$ tane ay'in kendi hucresine girdigini riiyasinda gor~
mii§ ve pederine anlatmigti. Siddik-i Ekber o vakit siikut buyurmu§,
AleyhissalSt Efendimis irtihal buyurup da, cesed-i gerif-i nebevi Hz, Ay-
ge'Bia hiicresine defnedilince, Hazret-i Ebu Bekir Ayge'ye hitaben : «Iste
gordiigun a y la r dan biri.» demijti.
Resul-i Ekrem (Sallallahu Aleyhi Vesellem) nMubej^irattan ba^ka
niibiivvetteti bir §ey kalmami^tir.w buy ur mug; mubc$s,irat nedir? subline
de; sRactil-i sUliliin giirdugii, yahud goiiiidiigu riiyalardir.* cevabini ver-
mJfti,
Keza *En dogru iilya, istiharc csnasmda gotblendir.* buyurmugtur,
«istihare cdcn ziyana. ugramas, isii^are eden nedamei sekmcz.* diye de
bir hadis-i §erif rivayet edilmigtir.
I&tihare: Bir l§in hayirh ohtp olmayacagini bildirmesi hususunda
Allah'tan tazarruda buhmmaktuv Allah rizasi i^in iki rekat namaz kili-
mr, sonunda : *Ya Rabbi, §u 15 hayirli mi, degil mi bana bildir!» diye
dui edilerek yatihr, Gorulen riiyadan i§in hayir mi, ser mi olacagi fa
tidlal clumir, Istihare yapilmasi siinrtettir.
10017
•dlazret-i Yusuf, riiya-yi sadikaya itimadi oldtigu i^in, kuyuda vc
zi i til an da kaldxgl mdddetlerdo bHe amin zuhumtiu bekltyordu.*
1001s
*Riiya&ina itimadmdaii dolayi kiilelikiert ve Zilleyba mestileshide az
50k mdamete ugramasmdan kederknmcmijtsr^
1)12
Malum ya, Cenab-i Yu;iiif'ii, kardeglcri k6le diye aatnuj, alanlar ta-
rafindan Misir'a gdturulmij^ Misir veziri onu satin almi?, sonra veztrin
gcn^ kansi Yiisufa ara-i visal eylemij, Yusuf teklifi reddetmi?, wndana
konularak yedi sene mahpus kalmi^, sonra ^ikanlip, oien veziri in yerinc
Misir Azizi tayin edilmijtl.
10019
4\ J,\ [ J^ far* -Ul t^Jll
"Karde^Ieri Yusuf'u kuyuya ahnca, kulagina taraf-i II a hi dan s*s
geldi ki : »
10020
«Ey pchlivanf Sen bic giin manevi padisah olacak ve cttikleri bu ce-
i'avi kardeslcrinin yiizune vuracaksm.*
Filvaki Hazret-i Yusuf Misir Azizi clunca, kardesleri, zahire almak
iizcre Misir'a gelmigler, Aziz'in huauruna £ikmi§lar; fakat aradan zaman
gecmi^ kole diye sattiklari Yusufun boyle yiiksek bir mevkiyc ge^ecegi
onlarca muhal oldugundan, biraderlerird taniyamamijbrdi. Hazret-i Yu-
suf onlara ;
«-*tA, *&■■■&■*-*■**
r
J^ U (LjuJ* J — ^u w
\ > > >:
jJiiV3rw)€ ® Sju\;
JfLii
Yani ; «Sii caliilliginiz dolayi siyle Yu$uf'a vc kardtjine ne yaptigi-
iijzi biliyor vc batirltyor musunuz? diye sordti, Onlar : Sen hakikatcji Yu-
suf musun? dediler, O da: Ben Yusuf tim, bu da kardesimdir, Cenib-i
613
■an
link, bine (selamct ve lu'ivmu'll*') JulCulli, Zira, hakikat ^uditr ki : Kim
(Allah'dan) korkar, (bekilava) k;itlaturs;i, hakikatcn Allah iyilik edcn-
1 e i in Jiiiikafatim zayi cjlcmczHn dedi.
Bunun iizcrine Yusuf un kardegleri mahcup oldular ve :
»>-1a^=^J^
Yard : «Cenab-i llnkka yemin ederiz ki Allah, scni itakikat, bizden
iist iin kilmi^tir, Biz hakikatcn sudhi idik, dedilcr, Ilazret-i Ytisuf da on-
lara : Bugiin size hifbir baja kakma ve a yip Iran a yoktur. Allah sizi mag*
liref buyiirsiin. O merhamcilHeihi en inerhiinietHsidir, dcdi ,s .=
Bu ayeiler, Sallallahii Ale y hi Vescllem Efendimizle amcazadesi ve
sut kardesi (Ebii Sufysn bin El-Haris bin Abd'il-Muttalib) arasinda da
bir mu have re zcmini tc^'kil eylemiijti, Ebu SufyAn, nubuvvetten ewel Re-
sul-i Ekrem'le sevigir ve gayet samimi goriigurdu.. Ilan-i Nubiivvetten
sonra Ebu Lchcb gibi o da Peygambere diigmanhk gostermij, hatta hic-
viyyeler tan Kim eylemis, Feygamber §airi Hassan bin Sabit de bunlara
karfilik soylemisti. Bu zat, bilahere sbylediklerine penman oldu t Resulul-
Jiih'a ittiba ye itizar ctmek uzere Medine'ye muteveccihen yola ?)kti. Yol-
da Zat-i Risalete rast geldi, Ciinki Alcyhissalat Efendimiz Mekke fethine
gidiyordu, Ebva mevkiinde tesaduf vaki oldu. Fakat Restil-i Ekrem, onun
ytiziine bakmadt. Ebii Siifyan 50k muteessir oldu. Sanra Hazret~i Ali'nin
talimiyle huzur-u Nebeviye gidip :
* (Kardcslcri) A 1 lali'a yemin ederiz. Allah seni hakikat bizden iistiin
kiTmi^tir. Biz dogrtisu (sana yaptigimiz harekette) suflu idik dcdi]er eS .>
uyetini okudu, Risaletpenah Efendimiz da :
« (Yusuf) da: Site, dedi, bugiiti hiqbir ba$a kakma ve ayiplama yok,
Sizi Allah yarhgasin. O, esirjjeyicilcrdeit daha esirgeyicidir eT ,» Ayet-i
Kcrimosini okuyarak onun eski munasebetdzlikleLiiii affetti.
(64> Si\mi Yusuf : S3^9Q.
ffi5> Eflrei Yusuf : 91-3?,
W) SOrti Yusuf : 91,
(6T) Sftcet Yusni : 9Z.
1111
Gelelirn bahsirril^ :
10021
u&K&i VdwVa kuyada iken ^U^n gorunmiiyordu. Lakin kalb,
soyliyeni escriyle tanijordu.»
Ahdulkadir GeylanI (Kuddise sirruhu) hazretled bir giin: <Ya Ab-
mi^ti.* ceyibini vermif
Ehlullab Hazerat! hitifi ve manevi bitabat, boylece ^ ^den ar,
iarlar o btblarm Rahmani mi, 5eyt a «f mi oldugunu xdrak ederler.
10022
jjj,.^. j^b jti^
„0 nidadan Hazrct-i ffcuft* -buna bir fcuvvet, bir rahat ve huzur
geliyordu.*
10023
,0 m nida te 5 inyle kuyn H-reU Y^f a, atc.iu O-d^. HalilulUh'a
gldu|u gibi, giilluk ve mSncvi bir meclis oldu.=
Vak'a maiamdur. Ha^ret-i Ibrahim puthaneye girmi 5h tot bulup
mi5 ti. Eundan delay! O'nu ate 5 e attilar. Fakat :
IIS
MMa
Ha| ^
K^!&fr6-£1&55!
'M
Yani : «Ey ate$; ibrabim'e kar§i soguk ve sdamct ol! w » Emr-i £13.-
hisiyle ate? Halilullah Hazretlerini yakmamig, hatta bir giil bah(jesi ha-
lini almtfti,
10024
*Hasret-i Yusuf, ondan sonra ne tiirlu eelalara ugtadiysa o nidanin
vermis oidugu kuvvctle, scvinerek o eza ve ccfalara tahammiil etmi|ti,»
10025
•Onun gibi r (Elestii birabbikdm) hitabmm *evki. (dyamete kadar her
mii'miam kalbinde vardir,*
Cenab-i Hak, ruhlan yaratmca bunlara (Elestii birabbikiim) yam;
*Ben Rabbi niz dcgil mijtm?* diye sormus,, rub la r da : (Bela) yani; *Evet
RabbimizsijiN diyerek Allah'm Ulijhiyyetini tasdik ve kendilerinln ubu-
diyyetini de itiraf eyleml^lerdi.
10026
•Ruhlara boyle hitab edilmesi ve mii'mmlerin kalbinde o hitab m
(68) Surei tn'niyn : (13.
616
MM
zovkinin devam bIiupsI, (mlarm belajara, llok'kin 4*111 1 r vn iiclilylcrlne iti
raz elmemeleri i<;Jii<li.»
Hazret-i Mevlfina buna bir misal irad cdiyor :
10027
*Bir heklm ilaci, mii'minm agzina acilik vcrirse, giil macAnu onu
hazmettirir ve acihgini giderir.*
Mesela; kinin gibl aci bir ilac. ahnacak olursa, onun aciligi insani
rahatsiz eder, fakat ustiine tatb bir sey yenirse agizdaki acxltk zail olur
f$te (Elestu birabbikiim) hitlbimn gonullerdeki zevki ve nc^'esi fe-
laket ve musibet acihklarma karjx gtilbeseker macunu gibidir ki o act-
hklari tzale eder.
10028
•Giiibeseker'i kullammyan ise lokmays, ilaci inkar cdeiek istif-
rag edcr.»
(Elestii birabbikum) hitabma ve Cenab-i Hakkin, Rabbiil-alemtn ve
Fa'aLun-lima Yiirid oldu^una istinad etmeyen, onun kazasiyle zuhiira ge-
kn her jeye nza ve teslimiyyet gostermeyen kimse ise f maruz kaldigi
belalaii hazmedemea, inkar ve itiraz suretiyle bir takim her^eler kusar.
10029
C**4) jjj j^ A J' ti'j* 1 ^v*
^ — . c^u» .jjj **-| c — •
«Her kim (Elestii birabbikiim) giiniitide bir rtiyd g&rdii ha, lit at ve
ibadfit yolunda mest qIuf gider.»
61T
—
10030
*Devccinin akudugu maval tesiiivlc mest olmus deve gibi, yorulmak-
s i7,in, sup hey e du^mcksiziti, aci ve izdirab duymaksizm bu ibadat $uva-
Imi ta$ir durur.n
10031
•Ajjzinm etrafindaki koptik, onun yiirek yakaii mestligimn sahidi
olur.»
Devenin agai kopurur. Bu onun mest ve ne^'eli olu^unun al&metidir.
Mu'minin agzmdaki iman ve tevhid de kalbindeki zevk ve neg'e i^areti-
dir.
10032
wBu sjevkin tcsiriyle deve erkek arskin gihi oldugu vc agir yuk ta-
{jidigi halde az yiylci olmu^tuF,»
10033
«Di$i dcve arzusuyla yiiiJcrce zahmet ve a^hk ijeker. Yine o arzu ile
bir da& on a kit ieli gibi gb'riiniir.-
Bir deve boyle olur da, Allah'a vuslat arsusu ile zevklenmis ve §evk-
Ienmi§ olan bir mu'min, musibetlere, belalara ve ibadetlerin yorguni.uk-
larma taharornijl etmez mi? Nitekim Cenab-i Hak ; *Sabt ve salat He
/Ulah'daii yardim i&teyin. Hakikatcn o namaz, Allah'dan korkmayanlara
l.iiyiik v* agirdir,» tuyurmu^ ibadetlerin huzu ve hu§u sahiblerine agir
gelmedigini bildirmijtir.
618
10034
jj^" j ,jc- J-U L'j -v ,ail
«(Et«stU) aleminde bbyle bir rttya gormeyen, bu diinyada ehlultab
bendesi ve miirldi olmadi,*
10035
*Oka bile gonliinde yiizlerce tereddiit vardir. Bir an sukircder&e bite
bir sene sikiyutte bulunur,*
1003S
*Din yoMtida yiizlcrc« tefeddfidle Bne do^ru bir adtm atarsa, o&tir
adimi arda dogru gider.*
10037
<Bu bahsi a^iklamak bcnim borcum olsun, Eger sen acele bgrenmck
istcrien (Elem Ne|rah) surcsitti oku!»
Yani : "(Habibim) gogsiinii senin {faiden) i^in a^ip da geni§letme-
dik mi? M »
Buradaki yiikun tefsirinde bar 90k soz soylenmis ve ibadetin yahud
RlsSletin agirligi denmi^tir. Ha.zret-i Peygamberin geceleri sabahlara ka-
(E9) Sarei Injirsh i 1.
U10
■Ml
dar suren ib^deli ve yd mr, bajina 51 kip mugrikleri Tevhide ve Hak Di-
ninc davcti pek agir ve lahammiilu tn'tijkH bir yiik idi. Fakat Cenab-i
Hak miijkili kolayla^tirdi ve Resiil-i Ekrem'e takat ve tahammul ihsan
etti. Onun gibi f huzu ve hu§u sSMbi muslumanlardan da, Allah, nama-
zin agirbgini kaldirdi, §evk ve jetaretle namaz kilmaya onlan muvaffak
etti.
10038
Ov li** Of Cr 1 ^j'^ ^f?
*Bu, ma nil mil ^crhine 11 ilia yet yoktuc, Onun Scin meikcbi okiiztinu
davti edene dogru siir.»
Yani; bahse gel,
10030
*HdaJ rizik tulibi diiasmda diyordu ki : Ya Rabbi bu Mylckar adam,
ban a elirum isnad ederek, kbr dilenci diyor ve seytancasma bir kiyas
yapiyor.*
10040
•iBen ne 7 am an kS* dilenei duasi tttiia, Yaradandan ba^kasindan no
fcaman bir §ey feted im?»
10041
«Kcjr dilenci, cehli dolayisiyle halkm bir §ey vcrmeslni tunar, Ben
isc yatmz senden fetedim. ^(iiiki her nuiskil senin lutfunla kolaylajir.*
62D
10012
-O kalbi kbr olan davaci, beni kor dilencilcrden saydi; ruhumun ni-
yazim ve kaibimin ihlasim gbremedi.-
10013
«Bu benim kbi-Higum, askm verdigi kSrliiktiir. Ey giixel kimsel Sev
digi §ey, insam kor ve sagir yapar derler ya... Bu kftrluk o kcrlUktiir.-
Aleyhisselatii Vesselam Efendimiz l «Bir 5 eye muhabbetin, $ey
bakkitida *eni kiir vc sagir eder, ondaki tfrkitiligt gbreme* ve aleybindo
soylenilen geylcri i^itemezsm.* buyurmu^tUT.
10041
*Allah'dan ba^kaanna korum, fakat mujahede-i Uahiyyede gosum
a^iktir. Aski mm muktezasi da budur.»
10045
*tlabi sen ki gorUcU ve fill ic isin, beni kBrleidctt addetme! Ey 351k-
larm medar-i muhabbeti elan Allah! Beti \ut»{ ve inayetin ^evresini
dola$maktaymi.»
10046
K Tusuf-u Siddik Aleybisselama bir riiya gostermistin de, ona gUven-
liii^ti.
621
MWto
10047
*Senin lutfun ban a da. bir riiya gosterdi; o hadsiz, hesabsiz dualiu-im
oyun degildi.»
10048
« I fa Ik bcnim esrarimi bilmfyor da sozlerimi hezeyan saniyor.»
10049 ,
•Haitian da var, Gayb sunrn, sir I an butiitriiyle bitcn ve ayiplari ta-
mamiyEe ortcn Allah'dan baska kim bilobilir kit"
10050
*Hasmi dedi ki : Amca, neden yiiziinii semaya ;«virtni§sin? Ban a don
de dogruyu sbyle.»
10051
-Hiylekarhk cdiyor ve halkt aldatmak isiiyarsun; a§kdan ve Alfalfa
y akin lik tan dem vuruyorsun.*
622
10052
o> jjr rf-*j ft* 1 *** ■»
*jg5' If'W' tS>- <->'jj
■Sen kalbi *lrrdi 5 bitisin... Hangi yttzfe yiisiinii s*malara saviriyor-
10053
„B U tfltf* s^biylc 5 chre ve halk arasma bir s^ule «**. O mus-
luman da yii^nli ycre koydn, yam; redeye kapandi.*
$oyle diyerek ki :
10054
^C v> ' ;•-*-, ^J l4 ^ ^
if ^ t irs" ft*f
M Babbi; bu k.luu* riisvay cylcme. Egcr UtU bir ku1 ^ d e SW ,
nmi meyd&na sikaima.*
10055
fa iS^ * U * b if* *
.ilabi ^n bilirsin, uzun gecefar de bilir ki, ben yiizlcrce dua ve niya*
ile yalvardnn."
10056
Z~4*» j> / ' l^rj ^ ^
„E U duafarm balk indinde kadr ve Hlfaftu ***** da, senm btua^da
parlak bir kandil gibidir--
623
-DAVUO ALEYhIsSELAMIN tKi HASMI DlNLEMESt VE
KEYFitfETf DAVACIDAN SOHMASI.
10057
*Da\ud Ptygamber eviiiden dijariya 51k j oca : Bu ne, ne var, ne ol-
ilu? AnJatm dedi,-
10058
-D4vSa dcdi ki : Ya Nebiyyallah, adalet isteiim, Benim sigirim bu-
nun evinc gitmij.*
10059
«B« da tutmu§ onu kesmij. Suil buyur ki, njcin sigmitu kesmj$, ma-
cerayi a nl at sin.*
10060
«Davud Aleyhissslam tizik tali bine : Ey kerem sahibi! Sen bu muh-
teremin mulim, nijiit telef ettm?»
1D061
jh. «N* .£* -ao 1^ ,^ii
-Dikk&t et, sacmalama, huccet ve deli I getir ki, bu davi ve bu 15
hullcdilstn.*
624
MMHB
10002
JL, £j* fjj* jj'j t?^ *I-*J
♦O dedi ki: Ey Davud! Yedi senedir gece g-lindil^ dusi ediyor ve Al-
1 all 'dan ip
100G3
*(Y£ Rabbi helal ve zahmetsia bir nzik iaiiyorum) diye niyaada bu-
luumaktayim.B
10064
1
*Bemm bu tiirlii niyazima erkek ve kadin vakiftir. ^ocuklar bile bu
macerayi vasf ve tacit ederler.H
10065
«Bu liususu. kime isterscn sor, deilial soyIeyiversin.»
10066
nBu eski abab fakii neler sayiuycrt- ve nasil dua ediyordu diye, hem
uleiii, hem de gtzli olarak halktan sor.*
F: 40
■Mk
■■
10(lf>7
^l^fl* f j,.> *U- j*\ t5jl5
wBu dua ve myazlardan sour a ansmn eve bir sigir geldigim gordum,»
10008
^ jr. $ * ** Nj,^" <j* fr?
•Rizik i^in degil, dnamm njUstecab olmasx seviuciyle gozlerim ka-
rardi.»
10072
«Sigin sana biri mi bagi$!adi, satin mt aldin, yok&a varis mbia? Mah-
sulil nasi] aliyorsun, $ift$i misin?*
10073
■Amca, kazanci da ziraat gibl bil! Ekmeyince mahsul senjn olmar.»
10069
•Gaybi bilen Allah, duami isitti ve kabul etti diye §iikraite otorak
o sigin kestira.*
10070
^J (^^tj ijrji k&ji' £j£
■Davud MeybisseUm dedi fci: Bu stfzleri inrak da bu d&v&da ser*!
hticcet olacak bir delil goster.»
10074
*Her no ekersen emu bi$ersin. Ekip bistisin senin olur. Yoksa ettigin
bu luliim, senin aieyhitie £ikar>
10075
£* jj ^ULj JL j, jj
«Git, §u miislumaiun malim ver ve egri biigru s&yleme! Git, bars
bul, sigmn bedclini ver ve bati) siiyleme!»
10071
10076
jf ti <^» 4k>V» b i
C-& &&*■£**<& ^
jL. Ji^ ^r 1 j^' 1 r*^
£- v l#?l £yf ^ £
«lJenim $eri bir hifceet olmadan, batil bir hiikum vermemi sen caiz
gerfilr musun?»
*HciaI rmk t&Hbi dedi ki : Ey §ah-5 Nfibiivvct, sen de zuliim sahib-
IcriDin dedigini mi stiyliiyorsnn?*
626
617
*HAZRET-i DAVUD'tJN JIOkmOnDEN SONRA O KilHSENJN
ALL AH' A TAZARRUU*
10077
-O kimse seeds ederek dedi ki: Ey beniin kalbimdeki ate$i bileu
Allah, a harareti Davud'un kalbine dc duyur,»
10078
«Ey fail u kerem sahibi elan Rabbim, benim kalbime snldigin bu
harareti Davud'ua kalbine do sal..*
10079
*Eunu soy led! ve hi£kira hijkira aglamaya ba^ladi. O kadar ki, Da>
vurf'un kalbi yerindeu oynadi.»
10080
«Davud Aleyhisselam dedi Mi Ey sigir taHbi, bugUn bana mtihlet
ver ve bu dava'nm gijrulmesinde israr etme...»
10081
j^Ji J^i- <J^„ ^, f 3 J f
•■Ben halvethanetne gEdip namaz kdayim ve bu kali sir] an bHen Ce-
nab-i Haitian sorayim.»
m
«Namazda Allah'iii iltilstina a!isiwjs.imdir. (Namai goiumun miru*
dur.) sSziinun matiasi da budut,*
*GozUmun nuru namazdadir.- Hadis-i §erifine isarettir,
10083
-Safa-yi derfcnumdati ruhumuu penceresi asdmisUr, Oradan visita-
siz olarak Allah'm vahyi gelmektedi*,-
10034
•AHah'm vahiy ve feyz yagmuru, rahmcti ve nuru rasdenimden ve
bakikatlmdcn gelfr; penceremden evime glrer.-
Bir Hadis-i Kudside : «Namazi benimlc kiiluitt arasinda ikiye W-
diim. Kuliun i«m de istcdigi verilecektir^ buyurulmustur. Sflr^i Fahha-
nm (Elhamdutillahi rabbil alemin) den (iyyakena'budu ve iyyakene£tam)
ayeline kadar olan kismi Cenab-i Hakka Siddir. ?iinkl hamd v« : se na yJ ve
ubudiyyet itlrafmi havudir. (Ihdina^ira'dabnustakitn) cien (VelcddSal-
lin) « kadar olan kmtta da kula alddir. Zira hid^yet talebinr ihtiva _ adrr.
Binaenaleyh: *Kulum i^in istedi&i venleccUlb-.* vad-i kednai aiucibmce
namazda gose nur ve kalbe manevi bir siinlr hasil olur.
10085
C-ljJ-?«J 0^
<;t
jT
,^„
^j^J
c~J*J 03 j j
j-^- 1
^^
fe 1
*M
.Peuccresi olmayan bir ev ceheancm gibidir, Ey kul, dinin ash ma*
nevi bii pencere a^mak ve oradan tevhid ve hidayet zlyasi alarak kalbi
aydinlattnaktir,t
82»
-■■
^MM
loose
*Hcr MHiana balta vurma da gel, hitmuet kazmasmi, o manevi pen-
c&reyi a$mak i$m kalbe vut,.
10087
■
*Eilmiyor mum,, ki b« gtln^in ziyasi, Mcabtau han S elan bit haki-
kat gune§sn,n aksidii.*
10088
fA£ jl^As- j£jlj ^>l JJ»'
*Bu zahiri g«ne 5 in siyasiw hayvanlar bile gbrmcktedir. O halde (Ve-
lekad kerrrarana beni arfem) iltifatmm manasi nedir?-
Bu beyt HazreM Davud Esanmdaiuhr. (Velekad Kerramna) yani-
«Hiz, Adem ogullanm mukerrem ve salt hayvanlardan mumtaz kildik.-
Ayet-i Kerimesine isSrettir.
1Q089
m + +
** /U
*j/ j> 3 1 ..A-?* *jf ifi-Hf
•Ben GUtiej gib, nura mlfetagrakim. Kendimi nucdati ayjrd edemi-
y crura. »
10090
-Halvele ve namaza gidigim, halka yol gSstermek icindir.*
630
10091
gig. ex} *&Jf &~%» ^ t# P-
-Bu cihan dogru gitsin diye bir egri sSyiiiyorum. Ey pchlivan (Harb
hikdir.) bu demektir.t
Hadls-i $erifte : «Harb, diigmam atdattnak ve bu sfirctle muharebeyi
kazanmaktir.* buyurulmu 3 tar. Bu itibarla, Hz. Davud : -Ben de seyr u
suluk muharebesM kaaanmak i?in halvet ve ibadeti kendime isnad e dl -
yorum. Hakikati soyleyecek olsam herkes ga^rirai, ben ds rehberlik har-
bini kaybederdira. Nitekim Hadis-i §erift<- *Bb pcygamberfer nasi*
dexecesine inmeye ve whim akiilatt ercbilecek deride soyfemay* mec-
buru*.- buyurulmu 5 tur. Oram i^in ben de; .halved gidecegim, namaz
kilacagun * diye o fiilleri nefsime isnad ediyorum. KaMkatte xse o kuv^
vetleri bana veren Allah oldu^u i?in t o harekatlerin fiiili de odur.* diyor.
10092
-Esrar-i bakikati soyiemeye Davud i^ra itin yaktur. Yoksa o esrari
ortaya dbker vc esrar deryasmdan toziar kopanrdi-«
10095
j-J t/.
I lL^S-j Ji'-J (j**
*«* Or*
s*>
*Davud Aleyhissetam bu uslubda s&yluyordu. Halkjn akb da yan-
mak derecesira! gelmi§ti.»
Yani; Esrar-x Vahdetc tahammiilleri olmadigmdan, bu so^lerden balk
^lldiracak dereceye gelmigti.
10094
«0 cstiada atkasindan btri { ben Allah'in birliginde 5 ek ctirasm, diyc-
rek Davud'itn yaknsitidan cekti,*
_-•■
«M>
10095
«Hazrct-i Davud, daldigi ivtigraktan kcndiiie gcldi, dilini tuttu ve
hnlvetliiLnesitie $ekiidir"
-HiiEKtN ME YD ANA CI KM A SI t^IN, DAVUD ALEYHtSSELAM'IN
HALVETHANESiNE GtTMESi*
10096
«HaIvethane kapisim kapadi, Mtistetab olacak bir dufi ctmck iizere
mihrab tarafina kos,tu.»
10097
f l£ fij?^ *^"f <ijj£ j^
«Cen^b"i Hak, ona gBsterdigini temamiyle gosteidi, futikama laytk
oian s ah sin. kim oldugtma v&kif otdu.*
10093
*ii
X
JJJ
./"*" Jj'j ^iJ<
«Ertesi giin tiitiin davacilar geldilcr. Diivtid peygamberiit huz tunnel a
t;n£ oldu!ar>
10099
ci} * : iiJ t/A* 1 jj ^jj
"Evvelki gibi iddialar ve miiilafiialar tckradaudi, Miidtltsi, yitte o f«-
kir kakhimki agit agir ta'n ve le§m r de buhmdu,*
032
-DAVUD PEYGAMBEll ALEYHtSSELAMlN Slfclil SAHiBiNE
DAVAS1NDAN VAZGE^MESiNi SdYLEMESt, SlClIR
SAiiiuiNiK dAvud aleyhIsselami kinamasi.
19100
-Haaret-i Davud, okiiz sahibmc dedi ki: Ta'n ve te§niden vazge^ip,
git sigmai bu mtislilmana heial et,*
10101
-Ey g*n(! Madem ki AlTah seni setretti, sett de (Settar) hk hakkint
bil de siikwt ederek git,»
10102
i'j *f a_l C-A>- *>■ J^j CJj
*Sigir sabibi dedi ki : Eyvahlar tfUunl Bu nasi] hukum, bu nasil ada-
Ict? Benim i£in yeni bir seriat ml kurmak istiyorsun?*
10103
^Adaletiniti §ohr*ti o kadar yayilim^tir kt f amun r^yihasmdan yer ve
giik giizel kokulara isiirimmusiiitvt
Qyle oldu^u halde :
10104
«Bu lulilm, kBr kopeklete bile yap^mami^tir, Bu tccaviia ve cefadan,
633
ta^Iar ve daglar yatilmi|tir,»
10105
"faj £*?* *JJl> ^jC?&>
■Ey miislumanlar; gelin bana yapilan lutmti gGriin! diye kalabahga
katji Hazret-S Daviid'a la'n ve tesni'e devam etti-»
<DAVUD ALEVHtSSELAMIN, Sl6lR SAHiBiNE : CtJMLE MAL1NI
ONA VERI DtYE HUKMETMESi-
10106
«Ondan sonra Davud dcdi id: Ey inadci a dam; gabuk ctimle malim
on a bagi§la!»
10107
«Yoksa sana soy lily or um ki isin sarpa saracaktir, Cabuk, makm 011a
ver ki zulmiin meydana £]kmasirc,=
10108
•^y* ur^* ti~* f- 3 jr, ^
*St£rr sahibi : her an zulmii arhnyorsun diyerek, ba^tna toprak sagti
vc elbisesini yirttl,»
10109
^J* tAJ*" trt'* *-kjk 3%
-Bit mttddet biiyleee ta'n ve te^ni'e devam etti, Davud Aleyhisselam
uiiu tekrar huzurutia <;qgirdi,»
634
10UO
J>t tjj J3*i iU'i j*T oJLt
*Dcdi ki: Ey kflr talihli, bahtm olmadigi isin lulmttn yavas yava$
meydana qikti.*
10111
-Pfelemis oJdugim haJde bas sedite ve yiiksek mevkiye gesmek isti-
yorsun — yanij haksiz iken hak iddia ediyorsun.— Senin gibi bir e$eg*
ot ve saman bile yaziktir.*
10112
•cHaydi git ki (qcuklarm ve kann da onun kfilesi ve cariyesi oldu.
Fazla sttylemc*
10113
£~~2>)i\ j; ^ K '^J tit—
-B« hukiim iizerinc sigir sahibi iki eliyie golsune t*s vuruyot, ne
yapacagim bilemedi|i i^in yukayi a§a|n ko§uyoldu.»
10114
jjx.1 O-^- ^jJ-^ o^
«Hatk da Hazret-i Davud'u hukiimlerinden dalayi kinatnaya bajla-
dilar. giinkU O'ntin hiikmiindeki sirdan, yahud ei&u? sahibinin iglemig
oldu^u bir ciniyetin haklkatinden gafil idiler.-
635
1Mb
10115
gr&fo ■$$& >1 fit
*Heva-yi npfslji bir ot gi&i zejjunu otan kimse, zalimi mazlumdan na-
si! lark edcbilir?»
10116
*Kendi taiim ncfsinin basim kesm]; — yaiu; ticfsini magHkb ctinig —
kimse, zatira He mazlumu ayirdedebilir.it
10117
*Yoksa, dctuttundaki nefse zebfiti elan insan, cilgtnligtndan her maz-
Itiimjn has mi oltu-,»
Nitekim :
10118
*Ktipek dahna fakire said in r vc fir sat feulunca isirip onu yaralar.-
10119
•Utanma arslanlara mabsustur, kopeklere degil. Sttnu bil ki : arslan,
komguJan bulunan hayvanlaci avlamaz,*
Hazret-i Mevlana, Davud Aleyhisselamm hiikmiine itiraza kafkis,an
ii.16
avam halki, utanmn/likta kopege tesbih ediypr. BCBjwklM, fakir kimse-
lere saldirdiklan gibi, kopek tabiath olan herlfUr dr Davud gibl bir
Peygamber-1 atjf&flta lcvmediyorlardi. ^tinki hayalaii vo dolnyisiyle Sman-
lari yoktu. Bir Hadis-i §erifte ; «Haya He iman, birtiirmin kurintdir, yek-
iligcvindcn ayrdmaziar. gSyed biri kaldirtlacak olursa, o biri de kalkar.»
buyurulmu&tur,
10120
Z*~-j j-lt ^jS^jSk" Lie
-Mazlfira oldiiMit v* zalime tapan avam balk, ktipeklcr gibi Davud
Aleyhissel&m'a doj£ru ahldi ve levmetmeye ba§ladi.»
10121
■0 firka Hazret-i Davud'a tevecciih ederek dedi ki ; Ey biie gelkatli
zal, ey sesilmis, peygambcrN
10122
*Bu, sana yakijtnazj bu a§ikar bir zuliimdiir. Bir gtinabsizi sebebsiz
kahrettirn*
10123
j— j oT jU; ji jt ^ c^"
«Davud Aleyhisselam dedi ki: Axkada§lar, gizli simn a^ikar ol*
rnasi lamam geldi.*
MM
km.*
mi£tir,»
10124
•Hcpiniz, kalktmz, jebir bariclne gtdelim de o gizli sirra vakif ola-
1012$
<FiI&n ©vada biiytik bir aga$ var<br. Dallari £oktur ve ziy&de egil-
10126
I A^j.lf^
jl £*■
C*'j
"O agacm gSIgcsi psitig ve koktl saglamdir. Omin dibinden bana lean
kokusu geliyor.s.
10127
•O ho$ agfacin dibiude hsta dokiiImu§tiir. Bu kStii talihli orada ef«n-
disini bldtirmii^tUr.s
10138
*Allah'm bilmi jimdiye kadar o ciniyeti Ki tmi^tii, Fakac bu habls
kufraiw niiuette buluttdu."
638
10129
*Ne nevrusda, ne de bayramlarda efendisinin Siteifoi bir fiUn bile
gorup yardimda buhintnadi.*
Eger efaftdl**i aiksme yarcbm ets*ydi belki yapmis oldugu citilyet
ortulti kalacaku. $iinki Cenab-i Hak :
Y&m : "Hayirli amdler, Idkll flUkri giderir™,- buyurmu 5 ,^M»
lit Simiz d*! -Her kStOlfik arkasmda. bir iyiUk yapvn ki o iyihk p
o kbliilugii mabveder,* dernier.
10130
-Fakirleri bit lokma He arayip ■««»*, «ki haklaxl hattt v* hayMe
getirmedi.*
10131
«Bu mel'ta 5 imdi de bir »gin i*m <>nun ogtunu yerlcre vuruyor.-
10132
-Allab, D nu» dnfiyetim setrediyordu, Gunahm ustOndeki setr pcrde-
sini o kendisi kaldirdi.*
[701 Sfirtl KOd ; 114.
639
~_
10133
*Kafic ohun, fawk olsun bu kiJtii zamanda kababatlcrini setreden
pcrdeyi kcndiieri yirtarlar.*.
10134
♦Zuiiim, can sirfan arasnida gizli kahr, Lakin zalim, onu balkin eSzii
on Que kor,»
10135
-Der ki : Bana bakm boymisJanm vatdir. Cehennem sigiruu asikire
gb'rtin.*
Boynuslardan maksad : Onuxt peyderpey yaptigi meaalimdir ki on-
lan meydana koymakla kendisitiin cehennemlik bir 6kiJz oldugunu isbat
eder.
*Dt)NYA'DA DAHl ZALImIN ZULMCNE ELlNlN, AYAGlNIN
§EHADET ETMESl.
1013G
-Ey zalfm, biddet ve isyan halindfi Benin eliti, ayagin senla scamii-ine
§*hadet eder,*
610
kilir.
10137
■itikat ettigin $eyleri sSyle, gizleme diye gbnltindeki §ey, bajtna di-
10138
Husustyle gaaab ve dedikodu zamaninda o aza, senia sir rim izhar
eder.»
10139
lj j &*-* til v ^ \±j* &
-Zulfim ve cefa: ey el ve ayak beni izhar eyle! diye Sana galebe
c,aUnca...»
10140
flSj<- *v «J> t^ ^>>r
•Sir gabidi, tiasseten co§kuniuk, gazab ve intikara zamanmda ihtiya-
rmi cle almca, bila ihtiyar zuliim derununu roeydana korsun.-
10141
«0 AUab ki sir sancagini sabraya dikmek, yarn; meydana ^lkarmak
ij in o zamlri mtlvekkil ve gfalib kilar,«
F: 41
641
H
«^iM
10142
«0, maimer gUniitide, digcr miiveklulleri de slrlari agijclamak ijiit
yaratmaya kadirdlr.*
Ydsin Suresinde :
Yani: <<0 giiu agizlaricin ustiiiie miihiir basam. Ne irtikag ffdiyo*
idiyseler, bize cJIeri sSyler, ayaklan da §ebadet eder».» buyuruimujtur.
10143
of 3 i^ji **i*T c^-j ( A ^i
«Ey lultitn ve kin'e on el ile sanlmij olan, senin cEvherfn ve haki-
katin bellidir.s
$ehadete de bacet yoktur.
10144
■Senm i$in zuliim ve znrarla sBkret altnaya da bacet yolctur. Basiret
sahibi olanlar, senin ate? gibi yakici olan igiiie vakif«trlar,»
(71) Sfirdl Vlsin : 6S.
J^
10145
-Scjiin ne f sin : *bcni gijrun, ben cehennem ehiindenim» diye ber an
.Miilercu kivilnm sa<;muktadir.»
10146
■Ben, Cehennem atqjinin cuVuyttm, aslim tasraftna giderim. Nur de-
f.iYiiii ki Niir-u Mutlak taraftna gideyim?»
10147
n/lLil' J*- ft 0^ jU?T^
-Oyleee, bu Hak tanimayan zaliro, bir Bkitz icin bu kadar iltibas ve
hiylekarlik etti,»
10148
i t
«0 efendisiiiden yiizkree siffir ve yUzlefce deve ^alml^h. £y babiilik;
nffs i^te Loylctlir, ondan ayril.*
10149
*j& <£j\j b?$ <Shi j*
-Bu heri£ t bir gun bile Allah'a nlyazda bulunmadi, Derunutidan bir
clef a ol$nn (Ya Rabbi) denied L»
642
m*m
,^—m—
10150
«Bir kerre olsuii : (llahi; faasnu razt kil, ben <ma ve ailesine zarar
vurttimse, sen on tar a menfeat vet) demedi.»
Eir katil, yahud zalim sonra tevbe eylese inaktulun. veresesiyle, ya-
hud mazlumun kendisiyle helallasmasi ve istigfar etmesi laztrndir, Belki
§u hareketlcri keffaret-i zunub olur da, Cenab-i Hak onlari ahirette ba-
ri^tirir, Bu herif ise bun la r in hiq bir in i, yapmadigi gibi bir sigin icin,
efendisinin ogluna etmedigi hakaret kalmamisti.
10151
«Egcr ben hata cttimse diyet, akileye tcvecciih eder.
sadir oldugu detnde benim akil«nt sen idin.» demedi.
Klcstii hitabi
Bunu descydi Cenab-i Hak, Ahirette hasmi ile onu miisaleha ettirir,
Dunyada da cinayetini setr ederdi,
Kaanius tercemesinde deniliyor ki : » Akile : Bir adarmn asabesine
Hlak olundu ki katl-i hata ite diyet lazim oldukta, diyetini cekip eda
ederler.* Akl kelimesi, bir de baglamak manasina gelir. Katitin idam
edilme&ini ve kam dokulmesini baglayip menettigi igin diyete akile de-
nilmistir.
Arablar indinde evvelce bir adamin diyetl on deve idi. Sonra Haz-
reM Feygamberin pederi Cenab-i Abdullah'in kurban edilmekten kurta-
nlmasi l%\r\ yfig deve olarak kararla§ti. Bdylece katl vukuunda k&titin
asabesi, yanS; baba tarafmdan akrabasa deve toplayip maktuliin varisle-
rine verirler ve katili idamdan kurtanrlardi. Din-i fslamda da diyet yuz
devedir. Hataers vaki olan bir katilde diyetin toplamp verilmesi, katili n
akilesine, yani; baba tarafindan olan Jnsim ve akrabasina aiddir, Eger
kati3, asker veya devlet raemuru ise, diyetini vern^ek hukOmete diiger,
Hazret^i Mevlana bu beyti bu meseleye tevfikan irad eylcmi§ h o katil, Ce-
nab-i Hakki kendine akile ittihaz eyleyerek ona muraceatta bulunsaydi
ve hasmi olan maktulii razi etmesini isteseydi; Cenab-i Hak Ahirette has-
miyle onu mu$aleha ettirir ve dunyada da dnayetini setrederdi, demigtir.
C44
10152
-Ey hiir canl Sen ona tbvbe etmesi r yarligarima dilemesi i«in inci
veritsin dc, o sana ta§ bile vetmez. tste nefsm insaEi.-
Onuci icin bu katil de cinayetini kra eyledikten sonra tevbe ve Js$&
far da bulunmamisti.
«HALKIN O A&ACIN DlBlNE GiTMESl-
10153
c^-jj j t ^>- 4=b &j ^>yr
,§ e hirdeii 5 ikiP » alaca d^ix gid^rken Hazrct-i Davud dedi ki; Su
her if in eltni arkasma sikica baglajin.»
10154
«Ki onira clirmiina ve giinahini meydana S ikarayiin da adalet saa-
cagmi sahraya dikeyim.*
Yani; adaleti temamiyle izhar edeyitn.
10155
*Yine llazret-i Davud, o katile dedi ki : Kilpek herif; sen bu adamin
ceddini Sldiirmii^bn, Sen kiilc iken efcudini katl ve malmi gasbedcrek
cEendi olinii5Siin,»
64S
10156
•>'
«Senin kanji da efendinin halayiki idi ki o da efendisine cefa e£-
ttlfftl.*
10157
*5 kadin; fcii ve erkek ne do^untittgsa, hepsi de maktftliiii vartsi bu-
lunan bu adamm mulkiidur.*
1Q15S
j£>m $**J £^r* tf-?' £./^
■Sen kolesin, biitiin kasallcm onun miilksi ve niahdir. Serial ve a da-
let istiyardim. tgte seriat a I da git, bak nasil iyi Jni?»
Sigm bu adama helal et dedigim vakit, o huktnu kabul eyleseydin
bun3ar meydana sikrnayacakti,
■■
10159
j0 j'j f~\ && '■J *5"Jj^
•Efendini a;ulum ile inleterek oldiirmujtiin. Hem burada efendin sana
aman yapma, diye yalvarmigti.*
10160
dlUj- (J J, J, £JL»- }\
■KatHden sonra giJrdugfin korkunc, bir hayal dolayasiylt bi;agini da
topraj^a g&mmiJgtfiii.*
HM
10161
*to rfendinin bag, *k Mifi^ ***** *^ rak altmda * ****
Bucaj i kazin.»
10163
®* kSpegi* adt da b 1S agin IWttn* ya.Hi. Efendismc i^ bByk bir
hiyle ve biiyle bir zuliimdc bulunmustiu.
10165
.Davud Aleyhissdamin dedigi gibi yaptilar. Toprag. k«*» yarmca »
bi^akla o ba$i buldular,*
10164
jU; $ jfeH ^* J J ^
-Hatukat meydana cornea halk arasma vclvele «$fc Evvelki mfi-
tetiilcrm hepsi belinden iiinnan kesdi.»
Zttnuar: Hmstiyan ve ****** ballerina WtfK* ^^
adidir, Bunu dahilde ku^^rlarmi? ve ipekten eta, Bir d> Ufg
bagladAIan vamug. 2unnarmi k«,m e k. Musluman ohnaktan, «ft ft
rakip imana gelmekten kinayedir.
647
MM
10165
»L- ^j jU ^b^i jji. j,l_j
«Ondan sotira Davud Aleyhissclam deili Iti: Ey adalet istcyen; gel
de o kara yiiziinle adalpti al!»
Bu hitab katiledir ve : *Sen adalet istiyordun, adalet senin idaiiimi
emretmektedir.i demektir.
MS ,n. F gozl«in korkudafi *e ( 5 a 5 kmliktan} belerlp kalatagi Mr gtine bi-
rakmaktaidir^.* mealindedir.
10163
.Kan uyu.uaz -yani; cinayct gfcli kalmaz- Katiti atamak ve miij-
Jdli ke|fedip bulmak meyli her insamn kalbine du§er.»
•DAVUD ALEYHtSSBLAM'IN KATIL 10N HAMlYYET VE DELAlL
GOSTEBDIKTEN SONKA ONUN KISASlNr EMIK BUYUKMASI*
10166
«Efendi&lni b'ldiirdugii bi^akla katile kisas icrasini emretti. KStilin
mckr ve hiylesi, onu Allah 'ia itminden nasil kurtantdi?*
Kurtaramazdi, nitekim, kurtaramadi. Bu kadar sene sonra cinayetinin
Dunya'daki cezasmi gordij,
16167
^if\ j^ ^ij as-.
«AHab ? m hilmi, zSlmt ve katiilerin cezasim bir mucldet setr ve itnlial
edersc de, zulum baddini tecavtiz edersc, emu meydana (ikarir.*
Nitekim Kur'an'da ve Sure-i tbrabiin'de buyurulmu$tur ki i
Y£ni : *0 zalbntetiti yaptikkmndan Allah'i gafil sanma. On latin ce-
64ft
10169
-Kiyamet & u«uniin sahibi olan AUah'in adaleti, gumui, bunun zami-
rinden zuhur cder duruiMt
$6yle ki :
16170
oif *»■ ^Jfc. j-i o^ j^. faffflkfi
.Filan nasll Kldii, ne haldedir ve ne oldu? fete bu surlier topraktan
ekin biter gibt, berkesm kalbinden ve lssamndan &tlar.»
10171
«Bu sualkr, bu arayi 5 lat r kalbletin izditabi, lisanlann maceiadan ba-
hislctl, hep o kamn kaynania5idir.»
CV£) Eurei Ibral-Jm : W,
649
10172
►O kaiiJin gizli sirrj zahir olunca Davud Aleyhisselanun rtiucizesi iki
kat olarak meydana $ikti.»
10173
JOjl^ l^wtj^ *vUt— t j**
•Blitmi balk ba$lanm a^tilac, yUilerim secde 15111 yere koydular.-
Ve dediler ki :
10174
*Bizim hep imii do basiret ciltetinden kor olmn;ux. Halbuki biz sen-
den yiizlerce acibe ve mudze gonnti$tuk.»
10175
*Talut lie gaza etmek 15111, btni al diye tas sana ajikea $6z sSylemijti.i
10176
L?*V»' J=-^* *iXl- <-4 J*
•Sen ijf tane sapan ta§«y]e gcldiu, yflz binferce adami bir b bine kat-
Im, Itirdin ge£irdin.»
G50
10177
«Senin tularin yiizbinlerce par$* oldu. Her biri bir diismanw kanini
igtL*
Hazret-i Musa'dan sonra Yfi$a Aleyhisselam BenI isi&U'i idare etmls,
ondan sonra da on dort hakim gelip gecmi & tl. Yahudilerin bu devrine
(Haklmler Devri) denir. Sonra Igmuil Aleyhisselam'm zamln-i niibiivvc-
tinde Talut isminde birl Bern Jsrail'e hukUmdar tayin sdildi. Calut na-
mmda biriyle harbe memur oldu. Hazret-i Davud da Talut'un ordusunda
bulunuyordu. Silah olarak elinde bir sapatn vardi. Yolda giderken U(,
tane la| ona ; bizi al, Calut'u bizirale oldureceksin demi$, HazreUi Davud
da taglan almigti. Vakta ki iki taraf kar^ilast). ilk ewel Calut meydami
gikti; Lri-yan, gucli>kuvvetli bir adamdi, Davud Aleyhisselam ise ona
nisbetle ufak tefek bk zatti. Cyle olmakia beraber Calut'un karsisma gik-
ti. Sapaniyle bir taj firlatti ve Calut'u oldiirdii. Onun holak olmasiyle
ordusu bozuldu. Talut harbi kazandi. Mukafaten kizam Davud 'a verdi,
kendisine voliahd yapti. Daha sonra halkin D&vud'a olan tevecctih vc
hiirmetini <;ekemedi, O'nu oldurmeye kalki^ti. Davud gialendl ve Talut'-
tan sonra Benl israiFin hukumdan oldu. Cenab-i Hak ona miilk ile be-
raber niibuwet vc hikmet ihsan ettL Demir, elinde balmumu gibi yurau-
gar, onunla zirhlar yapar ve satUrir, bedeljyie geginirdi. Kendisinc veri-
len (Zebur) kitabim yuksek sesle okudugu vakit daglar akis yapar, kus-
lar da civilda§irdi,
Hazret-i Mevlana halk lisaiundan Davud Aleyhisselam'm bSzi muel-
zelerini naklediyor ;
10178
Ai ^^* oy>- y ^ rf J j^ 0*^
Zirh yapmasi sana blldiriHiwe, demir senin elinde mum gibi yumu-
gadi.»
651
■ ■
10179
jy.j iSj** o?>- ^^w yV
*I)aglar, seninle birlikte, hafizlar gibi Zebur'u okuyorlar vc Hakka
siikiir vc st»a ediyorlaidi.*
10180
«Senm iiefesin ve rmiessir ir^adinla yiiz binlercc giJz afildi, gaybi
miisahede etmeye a made oldu.a
10181
« But tin mucizelerinin en kavisi fse, daimi olan bir zindelik bahget-
mekligindir>
10182
«Ciimlc mucizatin ruhu; oliiye ebedi bir hay at bahgctmck, yaiu; da-
laiete d(i;mii§ bir kimscyi hidaycte sevkcylemcktir,»
10183
-O zalim katil oidiiruldii, onun oliimiiyie bir cihan diriSdi. Halktn
tier bJii, bu miicize iiat-rine yeniden Allah's betide oldu.»
Yani; imam kuvvetlendi.
652
4NSAN NBFSiNiN, SJ&IRI KESEN KtMSEVi l>AVA B«JJ kATJL
MAKAM1NDA, SlSUtl KESENiN OE *m Wis ^M DlfiU,
DAVUDUN HAKKl, YAHUD HAKK1N VEKlU VE HALtFESl
BULUNAN gEYHi TEMSIL ETTlGl VE ONUN ^f»^M^=
ZALlMiN OLDOROLOP, HELAL R1ZIK iLE ZENGlN OLMANIN
JMt)MKt)N BULUNDUfcU*
10184
«Ey salik; heva ve hevesine muhafefet siiretiyto Btifatai j^*J*-
b a ni dirilt. O nefc, efcndisiiii oldUrmtistilr. Sen oau kendnw kul, kolc
yap.*
Hiimyetindeii mahrum kil.
10185
^ c*-J ^r* £$ W^ 3 "
-Hikayede bahsedilen S1 £ir davaclsi s«min nefsindir. Haberin olsun
ki kendiaini efendi ve biiyiik adam yerine koyjnu 5 tur,*
10186
j; i*-J JiS jf »i^ ^
,5 si&in kescn de ^nin a k]md 5 r. Git de ten s^nni kflsmig olana
mtinkir olma.s
10187
i> ) -^ ^ ^^^ !*■
«Akil ^r olttp kahm ? tir ve daimS Allah'tan zahmetsiz *mk ve tabak
dolHsu nimct istemektedir,"
653
aaHi
■Mi
IIJIHH
Ji J^ l jjL^ j>jS, &';
-Oiiuti zahmetsiice nziklanmasi neye baglidtr? Sigm iJldUrmeye ki
ljiilun ltcit ij lii *e I eri » menbai odur.»
10189
0*P f &* Of? J*/ g>*
O 7 (/* *^ o*^ J 1 ^ ^ l J
wNefis : bcnim sigirimi nas?l oldiiriirsun? der. t^unki cismin nakji
— yani? siireti — nefs sigindir.*
10190
l_y J »jJL J*6 SJj *=*lj^-
"Velinimet iade olan akil raiksii kalirti§; katil nefb ise, efeadi olmu;
10191
*Zahmetm rink tiedir, biliyor musuu? Rubiann gidasj ve Kur'att'ln
erzaki, yanl; ahkamidtr.»
10192
■Lakhi bn zahmetsiz nzka nail oluj, siginn kurban edilmesbie baglt-
dir. Ey koge bucak kazip da define arayan? Define sigintt — yauf; ciss-
min — icindedir,*
654
•^»_«.
10103
4Mbi fi^e bir par 5 a bir gey tfNttjfl*. Yaksa bu bahsi tavrih *der
ve senitt eline anlamak yulanm vcrirdim *
HasreW Mevlana : «Du* gece az bir ^ yemi § tlm; o yiyi§ BWJg
tafcilve tavzihiue mani ohlu.. diyor ve ot £*k doldurur gib>, nude.im
cSm T^t ediyor. Sonra bu bahsin kesilmesirdn, sebebin Mft mi*b.
bib'ul-esbab olan Allab'in tesiriyle oldugunu anlatiyor :
10194
•Diln bir par S a bir |ey y«n*tfan, bahsin tannine ?***££^
y *mL mJd.r. <^ki mbura gelen he, ^y Allah'm b a Ivct g ah in dan
gctic*
10195
^^.1 ^jf oti> uT> 3 X
-Ei« 1B«1 gadUl^d^ ciive etmesini Bgr^mi? isek - yaalj Enblya
HtanfiUdm bakmak v, gorm.k ieallum etmi| i & ek- MdM nD*bI««
g&x dikip kabyoruz?i*
1019S
jfe ^*^ Obj ^* ^ff*'^
«Sebebler ilstunde ba^ka sftbobler vardir. Sen zabirf sebeblere bak-
ma, batml ve bakiki sebcbJere nazar etN
10197
Ul
AWuT
■Peygamberler, scbebleri gidertuek iizere geldiler. Mucizclerini Ziihal
yildizina kadar ^ikardilar,"
10198
-cJL |.-l5 J?fc. t^t^j j
-Sebebsia olarak deniziyardilar re ekin ekmcden bugday yigmi bul-
du!ar,>
Musa Aleyhisselam asasiyle §ab denizing vurmus t acilan on iki yol-
dan Beni Israil'i kax§i sahile gecjrmi$ti Ad em Aleyhissetam, arza ininee
bugday mahsulu bulmu§, onunla kamini doyurdugu gibi sonra ekmis,
bicmis, giftgilik etmigii.
10199
Jj L_X_ J *L* t ii J __j I ^ jvJ
"Onlarm cahsmalan lie kumiar un oldti. Ke^inin yiinti jekilince ib-
ri$mi ha line geldL*
Ibrahim Aleyhisselam bir kithk zamanmda bir dost una, un getirmek
igin bir adam gondermig, istenflen kimsede un bulunmadigi J$n, giden
adam. bo§ donmus, fakat Ibrahim Aleyhissela'm'm aile efradini avutmak
ifln £uvak kumla doldurmu^tu. Kadinlar guvah aeinca gayet has ve be-
yaz bir un buldular ve ondan ekmek pisirdiler. ibri§im rneselesl ise Haz-
ret-i Mdsa'nm hareminde vakl olurdu, Kegileririin yiinii ona ibri^im. ha-
line getiri)mi§ti.
10200
^_ A»p C~* o^J ^
«Kur'an-i Kerim, sebeblcrden ziyade miisebbibiil esbab ohm Allah'a
tevekkiU ctmeyi tavsiye eyler. Zahiren fakir olan Peygamberin yiiceli-
ginden, zahiren yiice olan Ebu Lcheb ve emsali kfifirterm helSkindett
bahseder.it
10201
Jk^jl CSLr **.}} J-l/ £y**
•Ebabil kusu iki us ta$ atar da kalabatik bir Habes otdusunu kirar.»
Yemen'de Himyeriyys namiyle bir devlet vardi. Bunun son huktim-
dan Zuniivas Medine'ye giderek oradaki Yahudi hahamlariyle goriismus
ve Yahudi olmusta. Halbuki o esnada Isa Aleyhisselam. gonderilmis,
O'nun dini Yemen'in Necran kit'asma kadar girmigti. Zuniivas, yahudilik
taassubuyla bu hiristiyanlara eefa etmeye bagladi. Onlar hiristiyan olan
Bizans hukiimdanndan istimdad ettiler H Mesaife.uzak ve ordu gondermek
mii§kil oldu|undan imparator, Ztniivasm tedibini, yine Hiristiyan bulu-
nan Habe^ Neca^iane yazdi, Nerasi Yemen'e biT ordu giinderdi. Zuniivas,
kar^i giktiysa da maglub oldu. Esir olaealim anlayinca hiir olarak olmek
daba evladir diyerek, atim denize siirdii ve boguldu. Yemen kit'asi Ha-
beslerin idaresine gecti. Habe§ valisi Ebrehe kurnaz bir herifti. Biitiin
Arabistan'i ele getirmek i?in dini vasita kilmak istedi. San'a'da giizel bir
kilise yaptirdi. Burasi kilise olmakla beraber Yahudiler ve Putpercstler
igiii de yer-ler aynlmi?, umumi bir mabed haline getirilmisti. Her tarafta
dellallar cagirtti. Arabian ziyaret ve ibadete da vet ettirdi. HicazhlaT, bu
davete kulak vermediler, hatta kiliseye girip hakaret ettiler, Qiinkii onu
Kabe'ye rakib saymijlardi. Bbrehe anladi ki Kabe durdukga^ yaptirdtgi
kiUse Arabia nn ragbetini kazanamayacak, Onun i^in Kabe'yi yikmak
uzere ordusu ile hareket etti. Mekke civannda Ebabil ku$lanmn hiicu-
muna ugradi. Ku^lar, kurumuj ve ta§ kesilmig camUT pargalan atiyorlar
vo bunlann rast geldigi efrad oluyordu, Binaenaleyh o koca ordu bozuldu.
Biitiin agirhgi ve nakdi Mekkelilerin eline gecti. Ebrehe, yarah ve be-
reli bir halde Yemen's dondu ise de orada oldti. Bu vak'a Kur"an-i Ke-
rtm'de, Fil suresinde hikaye edilmistir. Aleyhisselat Efendimiz de vak'a-
dan iki ay sonra diinyayi te?rif buyurmu^lardi.
65G
F: 42
657
10202
*u£il t^H C?J3[^ W?
•Havada u$an kuflann attiklan las, Jar oiduda buhmaii filler i delik
■fesik etmiijScrdL*
Bazi kimseler, kjrlangic cesameiindeki kuslarm attiklari tajlarla koca
bir ordunun mahvolrnasma ihtimal verrnedikleri lean, aralarmda sSii bir '
hastalik suhur ederek Habejleri kirmisti, demislerdir. SQreten bakilirsa
dedikleri dogrudur, fakat Cenab-i Hak murad edince fevkalade bir mu-
cize gosterir, Sunu da umitmamahdir ki bir dsira ne kadar yiiksekten
diverse o kadar siir'at ve kuwet peyda eder.
10203
•fKesilmis bir okiinuii ktiyrugtmu old(iriiImu§ kirns eye vur ki o an da
diriJsin ve kefenden £iksui.v
10204
<jky~ lS^* Jl J ^r •«*$ o 1 **
«Bogfaxi kesilmig olan maktOl, yattifti yerden sigrayip, katUiiiden ka-
inni lalfib etsin.*
Beni tsrail'de bir a dam 6Idilrubriu$, fakat katili meghGl kalnugti.
Hazret-i Musa Vahy-i Ilahl ile bir sigir kurbaii ettirdi, Onun kuyrugu He
maktule vurulunea olii dirildi, katilini haber verdikten sonra tekrar cldii.
10205
fie" IT ^T^j 'j\i"\ ) {&?*
f^r—i 'j ill* J k^™> L— 1 (id* J
« Boy lee e, Kur'aimi IbtidasJndan sonuna kadar biitiiu ayctteri esb&b
ve illele adem-i itunad ile, Allah'a tevekklil ve istinaddan ibarettir.a
658
Dunya, sebebler aleml oUhi£u )£fn, sebebler tamtmsn lerk olunmas.
Mesela kuyudan su ^ekectigiz, Bunun igin, kova ve lp lunirn oldugu in-
kar edilemez. Fakat onlar buliintir da suyu fekecek bir kinnse bulvmmazsa
ylne su 9tkma£. Bunun glbi, sebebler e tesiri veren Cenab-i Hak'kin ira-
desi ve takdiri olmaymca, hi^bir sebeb ve illet bir is, gb'remez, tfte (es-
baba adem-i itimad ve Allah'a tevekkul ve istfnad) bu demektir.
10206
«Bu sebeb ve miisebbib meselcsi, isi uzahp duran akil ile ke§f ve hal-
lediEcmez. Allah'a kulluk at ki bunun hakikah Sana ke§fedilmi§ olsuii,-
Bir Hadis-1 ^erifte buyurulmu§tur ki ; «Bir kirose, bildigi ile amel
ederse, Allah ona bilniedigi ibm ihsan cder.»
10207
vFeylesaf olan, akil ile idrak cdilebilen ;cylere ba^lldir. Saf i ve suft
olanlai ise aklitt aklitun (Akl-i Kill) tek biniclsSdir.>
Ey feylesof me^rebli olub da her §eyi bir sebebe rabtetmek isteyen
ve harikulade bir rniicize ve keramete- ihtimal vermeyen, senin :
10208
«Akhnxn aldi elan akl-i kiil, Kihdiir, mey vcnin ici gibidir; senin akhn
ise ona nisbetle kabuk misalidir. Hayvan midesi daima kabuk arar,»
10209
*tc arayan — yam; hakikat talibi olan — kabuktan — yani; akil ve
stir? iliimletden — usaituu^tur. Latif olan hj — yaul; maarif-i ilahiyye —
ona helaldir.»
659
*■■*
«Kaljuk gibi olan akl«i ciiz'i yiisderce biirhan gosterirse Akl-i Kiil,
njisil «Iur da ikansiz adnn ntai\»
10211
*L_* _. Xj ju5 VaJjj (Jan
r
"Ajcl-i ciiz'i bastan ba§a defter Ier karartir. — yam; kitablar telif
cder. — Akl-i kill ise ufukJan ay nurlariyle doldurur,»
10212
*Akl-i kill, akdan, karadan, — yam; kagfid ve miirekkcble eser yaz-
m iik tan — niustagmdir. £imkii onun ayinm liuru ruha vc kalbe akseder.*
10213
cifjlj ^-1 ^^ij4i
0<3
«Eu kara ve aktan, — yam; yazilmig kitablardan — kadr u $«rcf bu-
hinlar vars>, on Ear da o Kadii- gecesi gibi olan ve yildtx misali parlay at)
Akl-i KiiHiiu ilhami eseridir.*
10214
*Dagarcik ve kescnin kiymeti igindeki altm delay igiyledir. Alt mi ol-
mayan daijarcik ve kese faydasizdiiv*
Maarif-i tlahiyyeden bo§ olan kitablar da i^i bof keselere benzerler.
sso-
10215
•Nasil ki cesedio kiymeti eandandir. Caimi kiymeti ise canandandsr.*
10216
^/-f y j ( j «^j oV &% J*
*Eger can, iman vc ikan nuru olmaksmn diri olsaydi Cettab-i Hak,
kafirlcr hakkmda (lunehiim meyyitfin) dcr mjydi?-
Bu beyt ile ;
Yani : -Habibim, muhakkak, sen de Sleceksin, onlar da elbet Blecek-
[erdir T *.» ayetine i^aret edilmijtir.
5liim, sftri ve manevi olmak lizere iki tiirlii olur. Suri b'lurn, nihuri
bedenden aynlmasidiT ki bunda biitun eanhlar mii^terektir. Hazret-i
Peygambere hitmen ; -Sen de tileceksin, onlac da oleceklerdir,» buyurul-
raasi bu Itibarladir.
Mevt-i manevi ise ', Olmeden evvel olmek, tamamiyle ve kemallyle
Allah'm iradesine, kaza ve kaderine teslim olmaktir. Enbiya ve evliyada
oldugu gibi... Bu gibi zevat-i kiram, Ahirete intikSl ettikten sonra da olu
sayilrnazlar. Hadis-i §erif te : «Peygambcrler, diridirler, kabirferinde na-
maz kiJatlar.it ve : ^Mii'minler olmezler, belki bir evden bir eve ta^imi--
lar,» buyurulduiu gibi.
Kur'and? ve §ehLdler hakkmda :
t^nr
Yani : * Allah yolunda §ehid olanlara olii demeyiniz, onlar diriduler.
Lakin sb o hayati anlamazsiniz T *.p
<72> Sfirai Zttmer r 30.
M> Sflwi BakHra t 151.
661
MM
f. }
jftg^i&gS&Ns
•JL--C
-f . I
r*;. ,^*^'
•s$£££3£@)$!
Yam : « Allah yolunda katledilmfe olanian olii saniuayiniz. Bdki on-
lar dMdirler ve Rabicii indinde merzuk olurlar TE ,» buyurubniustur.
10217
«Ey kendisinde stiylemek ve soziinde nieiifcat vermek hassasi bulu-
ivan kimse, soylc ve yaz ki, bu hal, irmak kazat da bizden asiirlarca son-
ra gdeceklere su, —yani; ab-i bayat gibi olan ma&rif ve hakayik — erig-
tirir.*
10218
■Yakia her asirda bii- &$z sHyleyici ve halki ir§5d edici vardir, lakat
cvvclkHcrin sozti o s&ta yardim edcr.»
Hadis-i §erif te : «Her asirda bir sabik vardir. thnmctin hes asri icin-
dc bir sabik vardir,» buyurulmu§, boylece, bu ummetiti her asnnda bir
veliyy-i ekmel bulunacagi haber verilmi§tir. O vehyy-i ekmel, lazim ge-
Jenlere Joab eden sozlerf soylemekla beraber, gegmijlcrin sozlerinden de
nakleder ve o scaler, o zata yardimci olur. Nasil ki Kur'anda ge^mij pey-
gamberlerin sozleri nakledilmij ve :
-> <>
*.*!*+>„
Yani : «Katbini tesbtt ve tatmin if in, sana pcygambcrlerin habetle-
rinden her cc§idmi kissa olarak atilatiyoruz TS .» denilmijtlr.
(75) Stirei Al-i Wnn ; MS.
(,W Sflrsi HM; J 20.
W2
10219
j^Ci tjl jL* J* 1 -* (JP^p *^
-Ey sflkreden kimse! Kur'atiin dogrulugu, Tevrat, tncil ve Zebuc'da
da zikredilmedi mi?*
Mesela; Yahudi hahamlarmdan Abdullah IbnL Selam, Tevrat'ta gor-
dii|u ihbar iizerkie Kur'ani ve Hazret-i Feygamben tasdik ederek muslii-
matl ohnustu.
Hazret-i Mevlana da Mesne vi'de, §eyh Attar'in, Hakim Senaymim
Bayezid-i Bestaminin sozlerinl naklederek kendi beyanatxm te'yid eder.
10220
«Ey salik, sen de Aliab'dan zahmeisii bir nzik iste ki f Cebiail sana
ehna ^etirsin,*
Nasi! ki Hazret-i Mfisa'ya boyle bir ikram vaki olmu&tu.
10221
«Be!ki de cennetin HaJiki ve Maliki olati Allah, bag^cvan minneti,
ckme zabraetl olmaksjain sana vetii, £iiaktt ekmckdeki fayda ve leizet
de onun thsamdir.-
Evet, ekme^in doyurmasi, suyun katidirmasi, iiacin jifa vermesi, ze-
hirin oldtirmesi, ate?in yakmasi, suyun bogmasi aricak IlSM eniirledir.
O emhr obnayinca sayilan §eyleriii hi? bin tesir icra edemez.
10222
■
S*jt* &f? C# o-* ^ tsjj
*Ekmek naksmda, garunUjiinde gizll bir zcvk vardir ki o sofra gibi-
063
di*. Fakat soirasiz ekmek veli gidasidir.
■K
Nitekim Resulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem Efendimiz ; «Ben,
fiabfcinun indindc geteJerim, o bent ycdirir ve icirir.* buyurmu ? tur. fete
o manevi yemek, igmek sofrasiz bir ekmektir.
10223
«Senm Davud gibi jeyhinin hitrtmeti otma&kja, yalmz ba§ma kojup
aramakla ruhunun gidasim sen na 5 it bulursuii?*
Hikayedeki aahmetsia nzik tSlibinin, Davud Aleyhissdam'in maci-
zesi ve adsleti sayesinde aradigi zahmctsiz v$ helal mka kavypjgu gibf,
sen da aneak bir miir 5 id-i kamilin himmetiyle rub. gidasim side edebi-
lirsin...
10224
vV5"
-o?
&
JJT u-*
«Nef 5p senin §cyh ile adim attiguu goviince, zaruri olarak sana mutt
10225
^ *l£h f ijji.f jl ^ L,
^ .L.f T jl jjij fJ .if
•Nitekhn, okiiz sahibc, -yam; katil, sigw kesmis o! ana ,_ H azre t-i
Davud'un nefesine, — yatiij omitt ke 5 f ve mudzesme — vakil olduktan
sour a, mull oIdu.»
, 10220
-Senin kopek gifai olan nefsine kar$] sana kini yar olur? Ancak seyh-i
k fl rail.,. Onun yardjinlyle akil da mana uuklarim avlamakta gatib gelir
vc muvaffak olur.*
6M
•jw <_r*
10227
(jf #J.J JV^*3 ljjl ^i iS)}
*Nefs, yii* tttrlii mekr ve hiyle bilen *oiflu bir ejderhadir. §eyhin
yiiiii ise ona kar^i gS* £ikarau ztimriid gibidir.-
Zumrud tasmm, yilan goziinii kama^tinp gormez bir hale getirdigi
soylenir.
10228
«Eger sen, iikuz saliibini, y^ul; nefsi zebun kilmak dilcrsen onu $eyh
tarafma merkob gihi siir.»
10229
jji ^I'tij 4^v 4^j^
•iNels, vcliyyullah huzurtinda bulunursa, ouun yfltt aT^n uzunlugun-
daki lisan tabakkumii ktsahr.*
19230
-Nefsin yiiz dili ve her dilde yilzlerce iiigati vaidit. Onua mekr ve
Itiylesi o kadar ^oktur ki tari^ ve tavsif edilemez^
Nefsin muttaddid dili olmasi ve bir 90k lugat bilmesi., mubtelif Jisan-
lar ile konu^an kavimlere maksadim anlatmasi dolayisiyledir.
665
•mmi
I
10231
£**»» Jj*\ ^pM jl5 \?a*
«Okiiz sahibi (Nefe) fasih soilerle yii* hinlerce huccet getirir, latin
o hiiccetler dogru de£Udir.»
10232
«§ah f dan baska btitiin bii schir balkini kandmr. LakSn h« geyin ha-
fclkatine vakif olan gah-m yolunii vuramaz, onu idlal edeincz.*
Nasil ki 6kiiz davacisi memleket halkim kandinms. ve Hazret-i Da-
vudun hukmtine ttiraz edecek bir hale getirmi^ti. Fakat Davud Aley-
hfsselam'i igfal edememi$ti.
10233
\
-Nefsin sag elinde tcsbih ite Kur'an vardi* ama, yenmde ise hancer
ve kilig sakbdir.»
Yani; kendiui s6f! ve mtittekl gfistermeye cahsir, lakin ftrsat bulunca
tiirlu dnayetler i§;ler.
..^ deniIen SS dSn ^i &zU asr-i saadette yoktu. Sonradan icad
edildi. Hangi tarihte kullamlmaya bagladigmi bilmiyorum. Lakin bidafi
hasene oldugunu bilirim, Peygamberimhin zamamnda parmaklarla sayi-
larak tesbih ediliTdi. J
14234
•Wefsin mushafma ve onun riyakarbgiiia itimad efcne„ Kendinl otmn*
la srrda$ ve arkadag eyleme!»
066
10235
•Nefs, seni abdest aldimiak itfn ba^uz tatafina gotilriir de havmun
dihinc butinr."
10236
£«*$& gjgjjf <*W &&
.Akil, nfliant ve iyikk taUbi iken, neden zulmani nefe ona galip ge-
liycr'i
10237
-gunki senin aklm beden'de garlbdir, nefs ise kendi evindedir. KS-
pckler de kendi kapilannda korlnm; birer arslan kesilirler.»
Akil uM oldugu icin ( siifli buhinan cesedde yabanci demektir, Wefs
ise cesed gibi sufli bulundugundan ev sahibl mesabesindedir, Ondan do-
layi yabanci ve kiraci mesabesinde olan akl'a galebe etinektedir.
10238
«Sabr«t ki aislanlar, -yanS; Allah'iii akil ve kamil kwllan— sazltga
yani; Cennet'e gitsinler, Onlnnti ne kadar mubteteia ve ui&met sakibi ol-
duklanm, bu k5r kiJpekScr, -yani; iicfsc uymii S olanlai- o vakit iasdik
edeceklerdir,-
6C7
^—
1023&
-Sehrin avara takimi, nefsin ve Ledenin mekt ve hiylesini bilmez.
Nef s be ilham-i kalbiden ha$ka bir $eyle kahredilmez>
YanI; miirgtd-i kamilin terbiyesi jle yala girer ve tnuti olur.
10240
*&M
.1
jy
-Nefs'e Iwndi cinsindcn olan yar olur, Davud Alcyhisselam nefs dost-
Iugundan mustesnadir ki o da sen in seyhindir.-
10241
,'U ,1
y ^-^ „^ ^ ,r
«0 5 eyl]-i kamil, siifliyetten utviyyete, nefsauiyyctten ruhaniyyete
tcbeddii! etmijtir. Allah, her kimi kalb makanuna etijdrirse o kimsede
ten cinsiyyeti kabnai.»
10242
-Halkin hepsi gizliden giziiye maluldUr. lllet de ilfete y3t olur.-
Hal kin her birinde bir turljil manevi hastahk vardir O hastahk
giKli oldugu i ? in s^hibi de fark etmez, Meger ki manevi doktor olan ka-
mil ve mukemmil bir inured, o hastaligi teghis ve tedavi etsin. Ayni
derd ale malul olanlar da bfrblrine yar olur.
-Her adi sains, D&vudluk -yam; mur*idUk- dSvasma kalk, § abi-
lii. Hakkt batddan ayird edcmeyenler de oyle yalanci ve mOrayi henfe
nldanip, on a blat eder?*
Bu hal ^una benzer ki :
10244
-Abdal hit ku 5> avcidan k«s sesi taklidim i 5 itir de onun UWttm do*-
ru gider.»
10245
«0 soyhlik dirt ede n kcndl nidi oi*« H Jl% ^^skasmdan «tt^
9e yi faikedemez bir Hffktii. AU-u ba §l na ^ ^ ™ dB ^ ^^^ bir ^^
se xannedilse bile ka£..--
10246
-Kurtulmu? kisiyla, bagli kisi anun indinde birdir. Yakin'e eri 5 tim
diye iddia ets* de §ek ve ^P te i$i»idedir„»
10247
„Boyle bir kSmse fcvkalade xekt oha da, kendhinde temyii bassasi
bulunmadigi i^in ahraaktir,»
6*9
fi6S
10248
J^ 1 3>*' Oj>- jJh j jl Oi*
*Ey saUk dikkat et! BSylo bir kims*den ceylanm arslandan kagtigi
gibi kaf, oy bilgili yigit! Oylesinhi yawna kat'iyyen gitme....
•ISA ALEYHfSSELAftFlN AHMAKLARDAN DA& TEPESiNE
KACMASi-
10249
-Meryetn oglu tsa, sanki bir aslan kanrni dSkraek istiyormus da on-
dan ka$iyormu$ gibi bir daga ka$iyordu.»
10250
-Biri onim ardmdan kojarak yetisti ve : bayrola, kus gibi ni^in ka-
Siyorsitn, arkanda kimse yok? diye sordu.* ■
102S1
«Hazret-i isa o kadar sur'atle kftjiyordu Id, acelesladen adamin sila^
lino cevab vermedi.*
tsa'mn kasmasim merak eden kknse t
670
iHM
10252
jlljiS Ij^^ Ja* J^ ^
•Bir muddet otinn arkasmdan kojtu ve pesioi tnrakmaksmii K&hul-
lab'a seslendL*>
Jjroyle diysrek ki :
10253
*Allab naasi ijin bir par$a d«r ki seniu b&yle ka^m bana bir mes'e-
Je uLdu.»
10254
ff\£\ *SJ_J^ 2* '&} &$
«Ey kerim tit, bu tarafa dogru kiroden kajiyorsmi? Arkanda iw a*s-
Jan, n« diismau, ne de bir korku var?»
10255
< t Ha/j-et i tsi dedi ki; Ahmaktan kasiyorum. Git, baua m&tii obna
ki kendimi kurtarayim.*
1025G
«Sora« dodi ki : Nefesiyle kBrfcrto ve sagularm iyilcstlfei Mesib son
degil misin?-
6T1
■■te.
10257
«* *~ jT j^jj f£j I >ij5
*tsa : evet benim, dedi. O kimse tekrar ; ManevI sir bra makam olan
sah-i manevi sen de£i] misin? sua Untie btxlundu.*
Ve;
«j^/*
10258
■M.J 1
*--,!
«Sen id, bir tfltiye o diiSyi okuyunca, old, av bulan aislan gibi kab-
rinden sicrayip kalkar.*
10259
*Hairct.i fsl s Evct, o beniin, dedi Sorati : Ey. gtteej ytizIU fea! Qa-
murdan kus yapan sen degil misin? dedi,i>
102C0
*Ha*ret-i isa : Evet, dedi. Soran tekrar : Ey ruliu pak, her ne ister
isen yaptigm halde kimdea korkuygrsun? diye sordu.»
1D26I
-tsk Aleyhisselam dedi ki : Cesedi ibdi eden vc ruhu ibtidfr halkey-
loyen Ccnab*i Hakktn zat-i pakine yemin ederini,*
672
•Aliah'in pak ve miiiKK«eh olan Zat ve sjfattna yemin ederim. Felek
bile yemtii, vakasim yirtm% una asik olmustur.-
10263
.jiijj
j
•O diiSyi ve o ism-i azami ben sa£iTa vc kore okudum iyi!e$tilex.»
Ism-i azam : Allah'm en biiyiik ismi demektir. Bu ismtix ne oldugu
ihtilafhdir. (Allah) ve (Huve) iEimteri, ism-i zat olduklan i?m belki de
ism-i azam bunlardir. §8yle arifane bir kit'a da vardir :
§eykine eyleini§ muridi sii&l,
Jsm4 a'zam&an ala. t tct ki haber;
§eyh-i kamXl d&mi} ki : Allahm,
Bilemevi hangi ismidir asgar.
Allah'in biitiin isimleri Ism-i azamdir. Hangi ismi lie diia edilse husnii
tesiri goriiliir. Fakat onu okuyacak agiz ister,
KivSyet edilir ki Hasret-i Ali (KerremalMhil veghe) bir agae altinda
otirruyormuj, Biri gelmij fakir h^Iinden §ikayet etmis. Ceiiab-i miirteza
yerden' bir avug kum almi?, bir sey okuyup kumun iizerine iifleyerek h-
kire u^atmi?. Fakir kumlann altin tozu oldugunu goriince : *YS eimr'al-
mii'minin tie okudun? AEah ajkina bana da ogret.> rieasmda bulunmuj.
Hazret-i Ali, Sure-1 Fatihayi okudugunu sdyleyince; fakir derhal bir a vug
kum almis, Fatiba suresini okuyup uilemisse ds avucundaki kumlar oldu-
|u gibi kalmis. Cen&b-i Haydar ; «ikimiz de fatihayi okuduk, Ben oku-
yunca kumlar altin oldu, &en okuyunca olmadi. Qtiftki bendeki agiz sende
yok.p Izamnda bulunmuj.
Yine Ha;ret-i tsa dedt ki ;
F: 43
GT.i
HHMi
10264
^_Jt-L ii^J JjjJj lj*»j»-
*Kayahk bir dafa okudum, htvkasim gobegine kadar yirttt ve ya-
i-i[(Ij."
10265
=Olii bir cssede okudum, dirildi. Hhjbir gey olmayana okuduro, mey*
diina gflldi, bir^ey oldu.»
10266
*? 6*\ jkx. ^ f*J^
«0 diiayi gelkat Vfi merhametle, alimak kalbine yiiz binleice kcre
okndum, faydasj o!madi,»
10267
•O ahmak, katt taj oldu, ahmaklik tabiatindau donnicdi. £orak bir
kum oldu da on dan bir ot bitmcdi.*
Bunun uterine:
10268
J?> f-\ lis £ ,1— j^ £»5£ cii
*0 kimse Hazret-i Isa'ya sordu ki : isni-i ttahinia bimda mliessir ve
$&fl chip da oada olmainasinin hikmeii nedir?»
G74
10260
-Dlierlcri de bir hastaliktir, bu da. Onlara deva olup da, buna olma-
masinni sebebi nedir?-
10270
«lsa Afeyhissclam. «vab v«di .ki: Ahmakhk kahx-i Uahi olan bir
Lastahktir. Korltik kaht de£ildir, ibtiladit.»
10271
4bti!a bir hastaLktir ki miibielasma acmir. Ahmakkk da bir hastuhk-
tit ki bagkalantii yaralar.*
Mesnevi'nin ikinci dldmde ge^en ayi hikSyesi hatira getirilsin. Bir
adam bir ayiyi yilandan kurtarmi Sl ayi do <ma ali S ip beraber g^meye
basis™*. Bir gun sahibi uyumuj, yuzut* sinekler kon^u?. Ayi bunlarm
hapsini birden oldtirmek i^in kocaman bir ta 5 yakalami?, adamcagizm
suratina vurmu?. Sinekler 61mu§ amma kafaai ezilen adam da helak ol-
mug. tjte ahmaklik hastaligimn yaraiamasi bu kataldendir.
10272
-Ahmafa vnrulan dag, Allah miihriidiK, O miihtu* uierine hi? bir el
bir £&re hulaniaz,»
«7B
•MM.
Ccnub-i Hak mii<frlk va kA.Fl; ahmaklan hakkinda
Yam: «AHah onlarm kalblexird ve kulaklanm rniihiirlerai§tir f gflz-
Jeri iistunde bir perdc vajdir ve onlar iein biiyiik bir azab mukarrcr-
dir",» buyurmu|tur. Binaenateyb onlar hakki i$itemezler ve hakikati
jjijremezkr. Onlara kargi yapilacak §ey yanlanndan savu^maktir.
Bundan soma Hazret-i MevISna nasshate §uru ile diyor ki :
10273
&**jT ^-y 1 j& %S 0^ 1 j
■AJmiaklardan ka<; ki isa da gjilatdan ka^ti. Ahmafcla sorbet nice
kanTar dokniu§tiir.»
10274
\#* *i$i tjj iU 4*1
«Hava, suyu yava§ yava§ jeker, buharla^hnr, Ahmak da onun gibi,
six den boylo galat- i§te,»
10275
*/
•Senin hararctini $alar, goguktuk verb:. Seni mermer tag ustiine otur-
iiiu$ kimseyc dondiirtir.s
(17) Bird Bakers ; 7.
676
10276
>y c/M is-? yj $
jjf -AjJ (j 3^ j^ «*■ — 'v
«i Sft 'm n * ahmaktan k>w korkudan *#g, halka gostermek IrfUg.
gilnkii o» Allah ift hifityle emindi.-
10277
\j$T\ •*£■% J-JjV >
*Kis sofufu ufuklan doldurursa otidan gtt^e »* gam geleiilir?-
Cunkii bir yanan kuredir. Onun gibi, ahmaktaki hamlkat, Rfchullah
Hazretlerine sir&yet edemez ve te&ir yapamaz.
.SEBA'LILARIN AHMAKL1&I YE PEYGAMBER NASiHATLEIltNiK
KE^DlLERiNE TEStB ETMF.MESL.
10278
.Ehl-i Seba'nm hikaycsi faatmn* gcML Ahmak sSaleriyle, seher yeli
onlara veba halini alini|ti.»
10279
.Seba, gocnklardan duydx.gu. masailardaki gibi pek hiiyiik bir ft
iiirdi,^
677
MfllMW
IIIL'HII
•Hani $ocuklar masal soylcr. O masaUar icmde $ok sir ve nasihat
viirdir,*
10281
-Masallar arasinda latifclor sfiylerler. Sen viranelerde define ara.»
Ehl-I St?ba kissasmm bir Kur'an'da beyan edilen gekli vardir. Bir de
ha Ik arasinda, socuklsr agzinda sb'ylenileni vardir. Hazret-i Pir'in o kissa
[qit\ masal demesi, o kissanm ikinci sekli itibariyledir. Ve burada o g&kli
liikaye edilmis ve ma sal dan bir takini hakikatler £ikanlmi§tii:. Zaten dik-
katle bakjlacak olursa masallarda bile ciddi manalar bulmak mumkun-
dUr. Mesela masal soylenirken «Eir varmi§, bir yoknras..* diye baslarlar.
§u iriukaddime, Slem ve AdenYin halini tasvir etmez mi? Bugiin var gor-
dugumuz kirtiseler, yarin yok oluvcriyorlar. Eizim de vaktiyle bir 90k
seyimiz varmif Mernleketimiz Bosna'dan Basra 'y a kadar genismis, Av-
rupa hukumdarlan, Osmanli Padisahlarma siginirlarmi§. !§te o varliklar,
ijlmdi bir vanms, bir yokmug halini almifj Ne ise, bu acikh bah si kans-
lirmnyalim.
102S2
■Seta, 50k biiyiik ve genij bir schirdi. Latin viis'ati bir tepsiden fazla
dc£ildi.*
10283
-O jehir 50k biiyiik, 50k getii$ ve 50k uzundu. £ok biiyiikdii amma
bir Mijbm kadar bilyiihlu.»
HikSyedekL tezadlar, ^ocuklann lisanindan nakledildigi i^indir.
678
10284
)1& t^ -*~ JJ ^^
.0 phlrd. bir £ ,k balk t<*lanmisti. Fakat bepsi yiizii ^..mnm,,
siifll «5 kisiden ibarettb-
10285
.0 sehri* Siffti ve saki'aleri s.yistzdi. Lakin hepsi de ham ve faoir
yiyici U? k^ides ibatetti.-
Sarihler diyorlar U I Buradaki Seba &&". Insan viicududur. Ah&U-
.indf; Jmaksad: tnsandaki v^hani ve ci.mani kuwetkrdi, Onlara hftkim
olan ii? ki S iyi de HazreM Fir tarlf ediyor :
10286
;^L" §0* 0/ f! 0V-
.Canan'a kosmayan, scvgiliy^ kavu^maya ^absmayan canbr binlcrcD
de olsa, hakikatte, yarim tendcii ibarettb.*
Onun 15x11
Seba halki ancak iis kisiden Lbarettir dtnilmi§tir.
10287
«0 U5 kigiden biri, #b^ kBr <Mnftu I^Jde S ok uzagi e BriirdU. SUley-
man'i gGrmcx, lakin karnicamn ayagini gUrcbdir.b.-
6T9
4k
10288
jT^^, j J_f -j3 ^j j£ ^
jjiiiL, j*. til, z—* ^jjj ^f
*lkjj,c, Si : gok sa&r iken farfa i^itici idi. Kendisi bir harine oldugu
halde bir arpa mikdan alhiu yoktu.»
10289
ji ^Y ^j J>t , f A ^
«tt,;ui*dfc8: giplak ve h« tarafi ajikh, iakin dbi ses ini n efcfcferl «,k
10290
■** ^ ^ ^ ^ ^ ^
"Kor d c di W : t ? te bir ordu gctiyor. Onlann h ang i kavimde Q oWttfc,
latmi ve ka 5 nefer bulunduklarim gbruyorum..
10291
"t - j - *
.S a g,r d«di ki; Evet scs le r ini i^tim, gizli ve a 5 ikare sSylediklerini
dijyuyorum.B
10292
£* i> 3 W »^3 *^*j jT
.giplak clan d a dedi ki; Elegimm tuunlugnndan ke Se c e kler diye
■mi
■*■
10293
*KSr dedi ki : t§te yakla§tilar. Kalkin yaralanmadan ve baglanntadan
ka^alim^*
10294
«Sagir diyoidu kl : Evet, guritltii gittik$e yakla§iyor. Aikadaglar ga-
fit ohnayiii."
10295
*0 $iplak da diyoTdu kl : Ah etcgim. Onu tamahlarindan kesecekler-
Ben on lard an emin degilim.»
10296
L 1 l ■ J * L #
*§ehri terket tiler ve di§anya stktilar. Bozguti Jmlinde bir koye gir-
dilur.»
10297
«0 kijyde semia bir ku§ buldular, lakin zerre kadar eti yoktu, o ka-
dar zayifti."
081
....
10298
«0 ku§ blmiis, kurumu§ ve kargalann gagalamasmdaii kemikleri in-
c elm 15, iplik gibi ©Imu5tu.»
10299
-O ku§tan f atslamn avim yedigi gibi, yediler. O tffeyi yomekten doy-
duiar ve fil gibi oldular.
10300
ajJ, ^* j *) 3^ ^ *,W ** Oj?
-Her iicu de ondan yedi ve §i$man]adi. C$u de ftl kadar cesamet
pcydlt etti.'
10301
$$? iA> ^> j3f ^1
v0yie gi^manladitar ki bet btri iriligmden cihatta sigmiyordu.
10302
zJ'j fU*! c*i* ) i£j& t^?\
•O kadar gtsmanliklarx ve iri end&mlanyla ber&beir, kapi yangmdan
siiztiliip ge^tilcr.*
583
10303
<^_JLJ»J U^lf jJ^" ^^ •''J
«Oliim de halka gSrtinrae*, giili bir yoldur. GiJste g*riinmei, ^Unkii
mahalsiz ve mekansm bir tariktir.w
10304
Jit. \f\jJo, J L sit
«Giz!i elan o kapi yartgmdan birbiri ardi sir a kervanlat gidiyor,»
10305
«EgET o yangi kapi da arayacak olursait bitlamazsin. O yank gayet
gizli oldugu balde, o vSsita ile, bunca killer i zibfa geliti gBtiiitir gibi
gotiirdiiler.p
Kapi yangmdan maksad oliimdur, Gliimun mahiyeti gBrulup bilin-
medigi halde onunla bir 50k zifaf vuku bulmaktadir. Zifaf, gelini guve-
yiniti evine gondermek demektir. Delin siislenip kocasimn evbie gittl|i
gibi, insanlar da tech) t ve tekfin edilip ameliyle zifaf ve hagrolmak uzere
Ahirete gider. Hazret-i Mevlana bu beyitlerk -kapi yan|x»ndan maksa-
din ne oldugunu bildirmi? oluyor. Kor f sagir ve ^iplagin ne demek oldu-
|unu bey an j^in de diyor kl 3
t ^ mm
«UZAGl GGREN KOlttlN, UZAKTAN I§tTEN SAGlRlM VE
VZVN ETEKLl giPLAfclN §ERHt»
10306
pBahscdikd, usaktan i§jten sagir* insandaki tuM cmcl bil ki, bizim
oliiroifrmizu ijitir de kendi ijlccegini duymaz.p
10307
-Uzaktan. goren de Sin' stir ki, halkin ayibim kih kirk yararcasina gg-
I'iir ve mahalle ma hall e dola;ir soyler.*
10308
«Herkesin ayibim aramakla beiaber kettdiniii zcrre kadar aybim
on im fciir gSzii gfirmcz.=
10309
*£ip[ak, eteiinin kcsilcceginden korksr, Opl&k bir adamin eteginl
nasit yirtarlar?»
10310
«0 ^iplak dtinyftportst ktmscdir ki miiflia <ddugu haldc soyulaeagm*
dan korkar. Halbuki fiplak oldwgu ijin birmtann soymasmdan korkma-
roasi laztm gclir,
6*1
10311
-O siplak gelmis SipJak gidccektir. Oyb ikcn, hirsiz *ndi^siyle yU«-
ginden kan gider.»
10312
.{jliimii vaktinde yaninda yiizlerce feryad edilip, aglasilifken, Dtfnya-
dalti hicsiz kftrkusundart omin camna giiime gelir.*
10313
•ttiiim sirasmda, zengin, alhmn buliinmadigmi — y⁢ tervctitt ken-
disinin olmadigxm- anlar. Zekt Mr kimse de f Kiinersiz, marifet^z bu-
limdugtmu idrak eder.»
10314
T
-Hayattaki bu korku, etcfine saksi kinklari doldurup da kendlni mal
sahibi sanan, onlari kaybcdec^einden korkan, onlann Ustline dtreyca (o-
cugun kotkusuna bemer.-
10315
-Egcr o ^anak kinklatmdan bir pnr^a$im alsan agtar, aldigin par-
^ayi geri verirscn giilcr.»
^ tmmmmm
10316
jlj <J^J bJ^J* 5*"^" Jj^"
jLtl jjU' (^jti- j +J}
"Cocukta ilim Eibasi olmadigi igin aglamasi ve gulmcsi mStcber de-
£ildii\*
Bunun gibi :
10317
J»J tilU IjCj jie jj^" X— *lr
•Ahmgk da igreti serveti, kendiniti mulku g$rdti£u i^m o yalanci ser-
vet in iistiine tifrer,*
10318
*Kendinin mail ve miilkii olduguna dair riiya gdTiir, Bir htrsizm s«-
vfllmi ka^itip gotiireceginden kodtar,*
Evet Diinya hay at* riiyadan ibaret oldugu gibi, Diinyada servet sa-
hibi olmak da riiyada define bulmak gibidir. Eskiden soylenilmi? bir be-
yit vardir :
Bir kefendir akihet ser-maye-i §ah u ged&
Pes buna raagtur olan mecniLn degil de ya nedir?
Mai sahibi, miilk sahibi, hani btintin ilk sahibl derler. Ne kadar aiik-
tell ve man ah bir sozdiir, Mai, miilk elden ele ge^er, Zeyd'den Amr'a,
timer'den Bekir'e Intikal eder. O servetten mezara goturiilebilecek bir
kaj ar§inlik bezden, y£ni; kefenden ibarettir ki o da eesedle beraber
Cttrttr.
6SC
10319
j^jf *\&^ J^^-'j Or?
-Oliim mcleil, Mngin kfmsenra kulagim sekmek sur*tlyle hayat rii-
yasmdan onij, uyandmnca, hakiki maliki olmadigi Mr mal i«m evvefce
£ekti£i birsiz korkusuna gilleccii gclir.-
10320
^**" *> l >J i> O 1 ^ ij". ^
*Bu Diitiyantti akliaa vo limine sahib olan Alimlerin ilhnlcri ilzeriive
Utr emcleri de bu kabildeddir.*
10321
«Bu miitcfennin aJimler »«!» Kur'an'da : (ta ya'kmua) -y^i «
mezlejf*— buyurmu3lur.it
SGre-i HGm'daki :
Yani : *Bu Allah'in v^didtr, Allah v^dind*n caymaz. Lakin b&yte d*
dugunu balkin ?ofu bilm^. Onkr bti DiinyS hayatmm zahirini billHer.
Halbuki onlar abiretttn gafiWitlw™.- ayetlerine ijarct edilnu§tir. bsan-
lann eogunun, Diinya aiivSHne vakif olup da Ahiretten gafil bulundugu
gibi, aabiri atimkr de Diinya ilimlerini bilirler, fakat Ahiret ahvaiinin
cahilidirler. Oyle iken :
(.TB) SurtL Hum: E-7.
687
■>
J 0322
-Onlardau her biri, bir kintse benim ilmimi salacak diye korkflr ve
titrer. £iinkii kendinde ilim ve irfan var sanir.»
■
10323
«0: Halk gdip beni mcsgul ve zamammi kaybediyor der. Halbuki
omm faydah bir zamam yokiur.u
10324
=Yine e, halk wmamrai *ayi etti, der, Halbuki kendisi bogazina ka-
dar ijsizlige ve tenbellige miislagraktir,*
num
10325
jLJt£ r )| ^!j fUj j^
*B%Ie bir aHm iste o uzun ctekli siplaga benzer ki> halkin petite-
sinden etegimi rtasil kurtarsyim? diye endije i^indedir.*
10326
•O zaHm Slim, Ahsrette faydasi olmayacak yiiz bin gey biiit d« kendi
ruhunun hakikatini biimez.*
683
jJ'j
<^>- j^r -*j^ t/ *-^" ^Vy- 1
*0 her cevherin Sziinii bilir de kendi cevherini bitip bildinuek husu-
suada merkcb gibi kahr,»
Felsefe ve mantik aliroleri insam : *Si>* sbyler, ne 5 v ii ncmS bulur,
iradesiyle harcket eder, iki ayak Uzerino yurilr,- bir hayvandir diye tarif
ederler, insam boylece bilniek, onun hakikatini cilmer., $rtl% Ciinku in*
san: Bir kevn-i cami ve alenvi v&sidir. Syrette alem-t sugra, manada
Slem-i kubradir. Kainatm ozii, mevcudatm hulasaaidtr. Sfiretl ve mSna-
siyle ahsen-i takvim iizere halkdunmu^ talim-i Jlahi ile tafdil ve tekrim
kihnrciis ve ruh-i izatl ile ^ereilendjrilmis, bir nusha-i azam ve Halifetul-
lah-i Ekrem'dir.
hty bir alimin insam boyle bllmesi ve bunu ilmen degil, zevken an-
lamis olmasi Jaztmdir.
10328
-Ey Slim-i gayri ami!; beti caiz olup &lmaya;n seyleri hilirim diyor-
sun, I&kin kenditiin (yec&iii) mii, yeksa (acuzi) tni oidujunu bilmiyor-
6UtX.il
Buradaki (yecilz) caiz ve layik olur deniektir. (Acuz) da kocakan
manaEinadir. Hadis-i §eriite : -Kecakanlar itikadmda bulunun,» buyurul-
gtur, gCinku onlarin itikadi basit olmakla beraber saglamdir.
fflU.
10329
«Bu cai^dirt o caizdir diye fetvk vermesini biliyorsun. Sen cniz mi-
sin, gayi-i cfih misin? Kendine iyice bak.
F: 44
GS9
MMM^
iriMM
10330
«Hcr kumasin kiyinetinin ne oidugunu biliyorsun, fakat kendi kiy*
liifiliiii bilimyorsim? tste bu ahmakhktir.»
Hadis-i $erifte : «Bif insamu kiymeti himmetinc gdredii\*> Himmeti
ve talebi ne ise kiymeti dc odur buyurulmugtur.
Hazret-i Movlana da bir rubaisinde :
Nan lokmasim istersen, sen n&n$m.
Can cevkerine talib isen de cansm.
Benden bu giizel niikteyi dinle t aula.
Hakdan ne taleb edersen ondansm.
demi§tir.
10331
i&jj-.-
*Ey ilm-i niicfim ile mcsgul olan, ugurlu ve ugttrsuK vakttler! bili-
yoTsan, Bit kore de ken dine bilk ki sen ugurlu mustin yoksa yiisii yikau-
inii mij ugursuz musun?»
Ylni ; "DiinySda itrxe kadar bayir igleyen onun miikafatim gikecek-
tir, mrrc kadar §cr t^leycu dc yine onun cezasmi gfirecektir' 9 ,>» buyuvul-
mustur. Hadis-i ^erifte de : «Nasil yaBarsami uy\e olursutiik, nasil bliir-
senii oyle ha5r0IunursunuK.it dcnilmisttr. Bu gibi delaletk^le bir kimse-
nin Dlinyadaki hayahndan Ahirette nassl olacagi tahmin olunabilir.
10333
JU C~»J *?** ^ $ ^
-Ey usfll alimi! Sen de dinin ah v alms iyice biliyotsun. Onlan bil-
mekle bcrabcr bir de keudi aslma hak, eger iyi be ala.»
Usiibi din : Kur'an, Hadis, Kiyas ve lema-i tfmmetten sikanlar. ser'i
hiikumlerin esas kaidelerini bildim bir ilimdir. Usul-i fikih ve usul-i ha-
dis diye ikiye aynlir. Bu&u bilenlere usul Slimi denilir.
10332
&\ Z*~ %\ l**le $*■ jt-
«Ciimle ilimleris ruhu, kendinin yevm-i dtnde, yani; kiyamet giiniin-
de kim ve nasj] olacagim bilmektir."
Bir insamn Ahiret ve Kiyamet giiniindeki hali bir tarafi.ile umur-i
gaybiyyeden, bir tarafi ile de umuv-J, ^er'iyyedendJir. UmCir-i gaybiyyeden
olmasi itibariyle bilinemt^. t^iinka : «Gaybi Allah'tatt ba^ka kirasc bil*
mea.* Fakat C&nab-i Hak bildirirse pekala biiinir, Sonra oradaki se^det
ve gekavet i^in §er'an bir takim ol^uler vardir. Kur'ati'da :
GflO
10334
^Senin usul atimi olmatidan, kendi aslmla me§g(il olup Qtiu ogten-
memen daha faydalidir; ey ulu ki|it»
Dil^kat buyurulsun, Hazret-i Mevlani ustil-i fikib ve u£-ul-i hadis ile
i^tigali menetmiyor. Kendi aslmi bilip o|renmenin eheinrniyetine i^aret
ediyor.
cm Silifll Zilzali %-tti
mi
mi
«SEUA SEHRiNJN «tfZEU.ifii VE AH&LlSiNtN ItEFAH VE
SAABETIYLE BERADER kOEKAN-I NlMETTE BULUNMALARI*
Hazret-i Mavlana SSW-i Seba kissasinin masal §eklini hikaye ettikten
sonra, hakikisini beyan i$in diyor ki :
10335
•Seba §ebri alialisinin astllari — ySni; iim-1 tlabideki ayaii-i sabite-
Sen — kStii oldugu i?in f Diinya'da AHab'a vustat sebebleii elan t&at, iba-
det, giiki ve seiiadan iirkiiyotlardi»
10336
-Hak TeSla onlara bu kadat tfttlik, bag ve bagfe vermigtL Sagdao,
,id<ui [Mfedilcn buaca ttimet Qtilarm *evk vc huzurla yasamalari ifindi.*
Sebe s&resi'nde buyurulmugtur ki :
Yam : *AndoIsun ki, Sebe ahalhinin sakiii oldugu yerde bb alamct
vardi ki o alamtit sagh soltu iki ssta bag^'et idi. Onlara t Rabbiniiiii ti*-
kindan yiyin ™ <ma 5 ukredin. Beldemz gUzel bit 5 ehi*db ve magibet edi-
ci bit Rabbinii vardir, desiilmi^ti 60 .*
W> Stlrel &eb«*: I*.
M2
10337
1
*Meyvelet $okIu£undati o kadar dbkiiliirdU ki geseikea adeta yol
daral:rdi,-' -
1033S
■
-M^yvelerm dSkuiiip, sa^I^as* yolu kapatirdi. YeRiijlerin soklugun.
dan yolcu hayreite kahrdi.*
10330
^Baginda sepet oldu£ii balde afa£lariii amtndan ge«en bii kimsenm
seped, kendiliginden dokulen mcyvdetle do!ardi.»
10340
«0 meyveleri bit kimse degil, tliig^r silkerdE. O meyvcleria dokiil-
mcsiiiden niceJerimit etekleri dolatdi-»
10341
*jj\ y$ c*j ^U*-tj>-
«BQyiik salkimlar afa^lardaii a^a^i sarkat, gelcnin, gesenifi ba^n*
ve yiiziine (arpardi.*
693
10342
*Kiilh&nci ol&nlar t>ikj attinm soklugiindaii, bellcrine altm kemer
bagiamijlardi.t
10343
«Ktfpekler, (olttutimdan ekmegi ycmczler de signer lerdi; kjrdaki
kurtlar avlarinm soklugundan mide fesadma ngramiglardis
10344
Ǥchir ve kBy, lursizdan ve kurttan cmm idk Ke<ji, kocaman kurt*
tan karkmazdi.»
10345
«Eger o kavrnin giindcn giine attan nimetferini gcrhcdecck ohirsam
bitip iiikenmez."
10346
-Fakat o $erh ve tafsil, sSytemlmesi tikim geUjn. tnuhim soilerin be*
yam ii a mani blur. Peygamberler (Festckim kem& iimij-te) fimrini teblfg
cttiler.*
Hud suresi'ndekf :
m\
Va.1- *0 halde se* (Habibim), maiyyetmd.ki tcvbc rioDkil* ■ bcx.-
b„^du*uu v^biH dpi** ^ff, ; ^f^^ e SrS
O ne yaparsaiuz (hepsini) hakkiyle gorucudur*^ Naam L Celihnc > 5 a
£fi£ SEES *£££ S.llallahu Aleybi VceHem «^ -
tfrt Lh** bfayct do^siyl, b ir ka ? tane Hj = ^
salet de: -Hud surcsi'ndeki <F<*Lekim> emn beiu ihtiyarlatti.* buyur
mti§tur.
■EHL-i SEBA'YA NAStHAT ItfN PEYGAMBERIn GELMESl*
10347
if
.0 memlekct, on )% pcygamber gfctfp yrf kaybctmis ft&<$ kdavu,
oldular.*
10348
«Vt dedikr ki: Nimetima artU, bani 5 iiktUniii? -Yani; nifln Al-
bh'a gfflffri«%«sww«7>- Efet si^dcki ^Ukretmck kudreti ujuduysa onu
tahrik eiJcrck uyandirmiz."
(&1> S^rci Hud: 112.
DOS
MM
dtfMMtai
M*^
10349
;i jiI
■ *./! j*_««
-Nhntti vercne jUfcretmck akin giire de vadbtir. Edilmeyecok olursa
ebedi gazab kapm a£ikr,»
10350
"^ url <*^ ~~> O^T jf
*AkWi ba^miza aljmz da Allah'm lutaf ve keremim ggrUnUz. Bir
5 ukre bedel bu kadar mgtneti AJiah'dun bagka kim verir7»
10351
■^*lji' jd
*U.i!i
/"
-Allah ba 5 verir, oua mukabil SM d*-5 jiikraa feter; ayak ba&br,
$iikr ola T ak kade isler.- s
§iikrim lafzfef ve fl'lisi olur. Elhamduffllah ve^iikriilillah demek,
jukrun lafzisfdir. FI'IM i S& her uzva gSredir. Denilmigtir ki : «Basm siik-
ru secdedir. Ayafm ^ikkru : Taat h UsuS unda oturmakttr ve ibadet icin yu-
rumektir. Nainaz kilarken tahiyyat i^in oturmak ve cemSatle namaz fell-
mak i ? m camie gitmek ayagm $ukr-i fi'lisidir. Gczlerin sukrii - Ibret ali-
nacak ? eylere v e Allah'm kudrett eserlerinc bakmak, harama ve nehye-
dilmig 5 eylere bakmamaktir. Kulaklarm jiikrii ; Onlar vasitasiyla havir
dmlemek ve jerre kulak vermemektir,,
Cenab-i Hak :
J( *!£: ' Ben } yfid * din « ben d* ^'^ tfd edeyEin. Bir de bana s ukre.
din, fcufran-i nimette bulimmaym**,- buyyrmujtur. Bu ayet-i kerfmenin
<&> Silrel Dakarn: 152,
■
tefsirinde d E nilmi 5 ti r ki - .Tfet v. ibadet lb h.n> Mw tUkradht vft : Ml-
siyct irtikabiylo kiiftan-i mmeite bulunmayin. gUnkU Allnlm ^adct ve
itaat eden, ona siikreylen^, ona isyan eyleyen de kilfrind* bulmimu^
10352
*Seba kavmi dediler ki : Bizitn ^ukriimiiiu gulycbani g&tiirdu. Bh,
nimetin bollugundan da, ona karft 5 ukretmtkien de usandik.»
Gdl: Avam halkm gulyebani dedikleri §eydir. Guya bu, kirda, ?61de
gorunuT, yolcuyu aldatip yolcian cikarir ve hdakme sebeb olurmu?. Boy-
le bir 5 ey olmadigina dair bir hadis-i gerif vardir. Tokulara gosuken 5 ey^
ler, kendi vehtmlerinden ibarettir.
10353
His )1 r 'J^ .j^j; ^'*l»
*Bii, bot nimet verili^nden o kadar bjktik ki biz* ne ibadet ho ? ge-
Hyor, ne de hata.»
10354
*Biz nimetler ve baglar, bai^I« ist E miyor«2- Biz rahat ya§amak ve
ugra^maktan kajinmak talibi degiliz.»
10355
-Peygamb*rler dediler ki: Kalbin bir ea«et hartalifi vardjr 1d o U-
let, Hak ve Hakikatin di^mamdir.p
697
MM
10356
«Nime*, o gaflet sebebiyle temamen ilb>t olwr. Hastakkta yetten ye,
tnek in&aiia nastl kuvvet verir?»
;! juT
10357
*Ey ktlfran-i nimette israr cden, scnin kar^ma ne kadar tiimetler
geldi de onlar sana nahos gorlindii ve o saf $eyler, gezttiiiin oniindo bu-
landl.i*
geldi
10358
-Sen, *> I105 geylerin diismam oldun, tier neye el attmsa sana nahog
de,»
10359
*Her kim scnin aJibabm ve yarm olduysa gKiune Iwr, haUir gorundii
10360
-Her kim sana yabanci idiyse, senin nazannda 50k biiyttk ve mvh-
t ecu in oldu.u
698
10301
*Bun]aritt hepsi, o kalbindeki gaflet hastaliginm tesiridir ki onuii
zehri biitiln uznvlarinda saridir.™
Hadis-i S.erifte buyuvulmujtur \i ! *Adcmoglunun bedeninde bir ct
par^ast vardir. O iyi oluiica biitiln beden iyidir, boztflunca da biitiln be-
deii bozuhir. Haberin olstm Id ei par^asi, kalbdhv
10362
if) ijf j,U ^U j I gi>
«0 slteti ^abiicak deJetmeli. £iinkii, onuu tcsiriyle $e!ccr bile whir
kcsilir,*
10363
Jjni (j'y^U ^J J* & ^j^v*
tj& Ji
"1 J^J J
o^xr" «£"
•Sana ge!cu her hogluk, Sllet sebebiyle tiahos olur; &b-i hayat bile
gclse atej g(jTuntir.»
10364
•Kibir ve azamet gibi o kotU buy, oliimiln ve ccngm kimyast, yanif
sebebidir, O kBtll bitydan senin hayatin nihSyot 6IUme miincer olur.»
10365
Jii *^o ^ ty'jj 4jU i^jw
«0 huy sends iken, kalbi dirilten bir gidayi bile yesctt, sflnin cismine
gelince kokar, leg kesilir,»
Qiiiiku girdi|i yer temiz degiL
•MM.
10366
-gok aziz ve muhtetero kimsder, >iaz ve nafm ile avlamr. Boyleleri
sana av olsalar, sence bayagi gHriiniirler^
10367
*-jMiMi J>j;.» r Jt> i_^ jj*
=Bir alul, di£er bir akil ilc, y^ni; okiili bir kimse diger akilhlaila
lani§]iica ar alarm daki safvct ve mufrabbet daima artar,-
10368
«Bir ncfsin, diger al E ak hi* ncfis ile tani^masi ve sevismey, yakinen
milmmm Q ] SU i, ki, her an azahr. Ve du 5 manliga tahawiil eder.»
Nitekim Cemab-i Hak :
■*/:*
>> -i €■>
Yani : «Diinyad a nefsahi dost olanlar, Kiyamet giimlnde birbirlerino
dusman oJacaklardir. TakvS sahipieti mUstesnaBJ,* buyurmaktadir.
10360
■W wit j/ jfr£- ^J*
*giuiku nefsani dostlann nefsi, tamsmada hu maksad ve faide go-
aetir. Onu hula may mca dostlugunu ^abucak bozar.*
HEJ> SmcL Zuhru/: $7,
TOO
«*■
10370
j* bji lj£
«E|et dostunun yarin Ablrette senden nefrct ctmesmi istemezscn akil
bit kimseyi akiUtca dost ittihaz et.*
Ki orada pigmankk gostermeyesin.
Kurey? kavminin ileri getenlerinden (Ukbe Bin Ebi Muayt) ismin-
deki gahis, bir seferden donii^unde bir zlyafet vererek Kureyg buyiiklc-
rlrd ve onlar arasinda HazreM Feygamberi da vet etmi§tL Resul-i Ekrem
Sallallahii Aleyhi Vcsellem Efendimiz de davete icabet ettiyse de Ukbe'-
nin yemeginden yemediler, Teklif ve israr iizerine de: *Sen, mtisl&maii
oltuayinca yemeginden. yemem.» buytirdular. Ukbe Kelime-i S/ehadeti
telMfua etti. Bunun uzerine Peygamber Efendimiz de yemege oturdsi.
Sonra Ukbe'nin dostlarindan (Ubeyy Bin Halef): Sen de mi Muham-
med'in dinine girdin? diye tadz edince : Hay it girmedim, fakat yemek-
ten yetnedigi i^in istedigi o sozii siiyleyiverdim, cevabim verdi, Ubeyv:
Muhammed'in yiiziine tul^urmezsen bir daha scninle gorii^mem! dedi.
Ukbe de : Merak etme yapanm! diyerek, vech-i se^dete tiikurmek edeb-
sizliginde bulundu ise de f tukiirdugii, kendi murdar yiiziine du§tii ve
is^bet ettigi yeri kavurup yaktu Oliinceye kadar da eseri suratinda kal-
di. Bu miinasebetle §u Syetler nazil olup Ukbe'nin kiy^metteki hall haber
verildf.
Yani : «0 giin (her) zaiim (nedametle) iki elinl isinp : Ne olurdu,
beu o peygamberin maiyyetinde (Allah'a) bir yol edineydini, diyecektir.
Ne yazik bana^ Kejki ftillni dost tutmasaydim. Audolsun ki beni ziklr-
den, hem'o (bir devlet glbi) bana (Allah tarafindan) geidikten sonrn f
m
■Mb*.
o saptmli, guy tan, timum (bn^ina blr bela gciince) yapayabuz ve yar-
elimsii bjrakandjr" 1 ."
Ukbe, Bedr gazasmcla yakalandi vc dijnu^te katledildL Obeyy ise:
Yu Muhammedi Bit at besliyorum, onun ustiinde iken seni oldurecegim
demiij, taraf-i Kifcaletten : *ins3allah onun ustiinde iken hen scni oldiirii-
ruin." ccvabim almi§ti. Uhud muhirebesinde o ati ResuM Ekreme dogru
sijrdu, Haaret-i Peygamber onun ustune bir mizrak atti, Mizrak, herifin
cgey kemiklerine dokundu, fakat yaralamadi. 6yle iken cart acisiyle Skliz
gibi bagira bagira dondu ve Mekke'yc avdet ederken yolda oldii.
10371
^
«Nef$in, sam ycli gibi olan hcva" ve heve$iy!e ma'lu] oldugun if in
licr ncye iesebhik etsen, bep maraza altt plursim,»
10372
"Eline mticevher ahan ta§ kesilir, blrine kalbcn muhabbet etsen diis-
manbk vc kavga vukua gelir.»
10373
aijittigin, Jatif ve sijylemlmemijj bir niikte, onu fdrak edmce, nez-
dinde zcvksiz ve bulumk bir soz olur,»
«4> Sire! FUrkan : 27-29,
7(12
MMK
10374
«Defsin ki : Ben bunu ?ok jgiitim, artik eskidi. Arkada$, bundan bag-
ka bir §ey stiyle,*
10375
jf sj^ tSj- $$ i J\
«Tazc ve yeni olarak bir ?ey duydu&unu farzet; ciiesi gun ondan
da bikar nefrct edersin.-
10376
iy zy~ L^ifi j* ^r ^1* ^^
«Scu, setideki illeti gidct... tllct gesti mi, scncc ber cskimi^ s^yte»-
mi; sflu;, yeni o!ur,»
10377
*&j jyX< -c^ jT if IT
*0 oski siiz, yepyeni dallar, budaklar verir, yuiierce mtyve hevenk-
leri bitirir, ycti^titir.-
10378
*Peygamberler, Sebe ehlinc dcmiglerdi ki : Bij Cenab-i Hakkm bc-
kimleri ve ^akirdleriyii. §ab denizi bizi gormice yarildi ve yol otdu.*
Peygamberlerin §&kird-i Ilabi olmalan,
703
-^ ? ^
ira£#i;*^e
Yani : *Adwn'e biitfin isimleri ijgretrai|tie5 iW ^ yet .i kerimesi mucibin-
ce, Hazrete Adem'e tarati llahidcn tal)m-i esmS buyurulmasi itibariy-
ledir. §ab denhinin yanlmasi ve on iki yd agilmas*, Hazret-i Museum
Bent fsraU'I Misir'dan jikanp FHistin'e gegirdi^i sirada vuku buJmu§tLir.
Keza enbiyanm hekimligi, manevi marazlan tedavi ettikleri icmdir.
10379
j»'JSm,j i -"" p :™ (jUiut jjl
"0 zahir hekimleri bajkadir. On Jar kalbe nabiz yotundan bakarlar.*
10330
f[f£ if$+ *^\*0 JJ.L
< jt j JUL £•*!£ jjf
•Biz Ise vasitasi* olarak, nafctz tutmaksizm kalbe bakam. AlUh'in
vermi? oldugu f era set doiayuiyle bizim gorUgiimiiz ytiksektir.*
10331
j\Aj4 las 0UJ.i>l
jljiJ ^liij, J\f>. $»
*0 bekimler, gida ve meyve tabibidit ki Tub-1 hay van? onlanii teda-
visiyle kuvvet bulur, ya$ar.*
103S2
-Biz ise J; ve soz hekimleriyi*. Bize ilham eden, Allah'in ceial ve
a/amet uttruntm aksidir,*
CSS) SfrpJ Bakam: 31.
TM
10383
•Hast ay a deriz ki i §i>yle bir i§ sans faydahdir. Boyle bir irj de za-
rarhdir ki sen in Allah 1 a gidun yolunu kcstr,»
10384
«Bizjto sozletimiz gibi bir sbz, seni ileri gotiiriir, otilartn $8*U gibi
bir siJz de seni yaralar.»
10385
«0 hcliimlssim delili (is, ordegidir, Bizim delili mi z ise vahy-i ilahi-
dir,=
Eskiden idrar tahlili yapilmadigi igin hekimler, hastanin ordegini
muayene eierler, idrann rengmderi, kokusundan, azli^mdan, ffoklu|un-
dati hastabgi te^hise ^ali^irlardi.
103S6
iff >' f?^** £-**
-
nlliz peygambtrler cemaati kimseden tedavi ucrcti zstemeyiz. Bizun
ucretimiz, noksanlardan ari olan AlEah'dan gelir.-
10387
«Haydi, iyikjmftz hasiahklar l^in sala. Bizim ilacimiz, hastalar i§in
bircbirdir,*
F: 45
70S
Garibdir ki, insuntar rumidi iiaslahklar igin hekirae miiracaat ederler,
Birazeik ba§lan agrjs;! dbfhal muayene igin kogarlar. Fazla fazla vizjte
ucreti vc ilag parasi vcrirler. Manevi ha&talik demek clan ahlak bozuk-
lugunu metcanen tedHvj edecek olan nmr§id-i karnil buhuidugu halde
onun hazakat ve irsadina miiracaat: etmezler.
*SEBA IIALKININ, KEtfDlLERlNE GGNDERILEN
FEYGAMBERLERDEN MCCfZE ISTEMELERl*
1Q3S8
M
*J?^ s \f£
«Seba halki dcdiler ki i Ey maaevi bekimiik davastndx bulunanlar,
faydali bir hb ilmmin sizdc sAhidi hani?»
10389
*Siz de, bizler gibi, yemck ve uyumakla mukayyed bulunmaktasi-
mz. ElzStn gibi, koylerde ve fehirlerde otlayip dimiyorsiiuuz.*
Nitekim mu§riklerin :
■
Yani : eBu nasi! Peygamber? (Bizim gibi) yemek yiyor ve sargHar-
da dola^iyor 3 ^?!* dedikleri Kur'an'da beyan buyurulmujjtur,
m) Sfli'ei FurUaii : 7.
70G
10330
«Siz de bu toprak vc su tuzagmdayfcen goittii zttmrtid-ii anka'sim
fjasil avliyabiliisiniz?*
Miistikfer, kendiJeri gibi yer, icer ve gezer, dola^r bir insamn Allah
tarafindan Peygamber olacagina ihtimal ver-miyorlardi. Boyle bir zatin
be^eriyyetten tecerriid etmij olmasi lazim geldigini vehiv dlyorlardi. Ni-
tekim Mekke murkier i de Hazret-i Peygamber icin bu vehimde bulun-
mu§lardi da r
,* > f.
*?>2
f^.W/,
Yani : «E£z otdan yemez, j^mcz birer cesct olarak yaratmadik. Onlar
(Diinyada) ebedi de dcgilietdi^.- cevabim almiglardi.
10391
-Mevki ve jiyaset sevdasi sizi peygamberlik davasina salm»3, bu se-
bebie itendinizi peygamber saytyorsutiuz,-
10392
vBii bb'yle lailara vo yalanlara kulak verip de ay ran kascsine d^-
meyiz,»
Yani; aldanmak istenieyiz, dediler.
IS?) Sflrei Enbiya : S.
707
^^tmm
10393
-Fevgamherler dcdiScr ki : Bit inkar'.mz, miibtelasi bulunduguQuz
manevi hastalik icabidir, Sizin kftrlugiitiuie ve hakikati goremeyisinize
scbcb, cmuniize sekilmis olan gaflet perdesidir,*
Buradaki perde :
Yarti : «AIIah, onlariti kalblcrini mijhurlemijHr^.- Nazm-i celtlindeki
kahr miihrudiir.
10394
«Bizim davetimizi ijittiniz, fakat elimizdeki cevheii gBriniiyorsimUZ,*
10395
-Bit eevher f yanf; daveM Risalet, halk i$in bir inttihandir. Biz emu
giMere karji dolajtiriyoruz.*
10396
•Her kiiri, hani delil derse? onun soru$u sahiddir ki, elimizdeki cev-
heri giirmiiyo*, korlijge mahbus olmus,tuf.»
<88) Sirel BEdcarn : T.
TOB
10307
«M eseli Giines dite geise dc sana : Kalk f giindiiz oldu, sicra ve inad
etme dese.»
10398
-Sen de ona : Ey giinc$! GLindilz oldugutia hani $ahid? desen, Giines
sana i Ey k<ir! AUah'tan goz iste! cevabmi verir.»
10399
-Aydinhk bir gtinde her kim kandit atarsa o aray*$, onun korlUgiinii
teblig eder,»
10400
k
O
Si j >#j
,{.*£
*Eger sen sabah ve giindiiz oldugtmu gormiiyersan, giindiiz oldn-
gunda silphen varsa, daha sabah dmadi zannediyorsan,-
jrli ^J5
10401
«Bari korltigiiiiii fa S etme; sits ve AUah'tan farf ve ihsan beklc-
Belki sana basiret gozu verir de giindua oldugunu, onun §ahidi kos-
koca bir Giine§ bulundugunu goriirsun.
70!)
10402
«Ey gundiiz arayan! Giindiissiin ortasmda hani giinduz deraek, elate-
me re jil olmaktir.*
10403
£ — is- j yjj* ufj^jjf
t^jy* jiii
OVrJ- J
LiJ
t/J
*Sabr ve siikut, tlahi rahmet'e sebeb olur, Nijati ve $nhid aramak
ise hastalik a!aioctidir.»
Ki arayamn kor olduguna delalet eder.
10404
«(-En»itu) emrmi canla kabul eyle ve sus ki, canan tarafmdau <en-
situ) nun miikafati gelsin.-
Sure-i A'r£ftakf :
«>
>>••■* . >
jyv*^^i
Yani : -Kur'au okundugu vakit onu dinieym ve susuit. Umdur ki
boyle yaptigfimz ifJn AHah'm rahmcthie nail otursurnis^.- ayetine isa-
rettir.
Bu ayetin sebeb-i nilzulu olmak uzere denilmi§tir ki : Ensadlerden,
yani; Medine ehalininden bir gene, Re5ulullah:n arkasinda namaz kilar-
ken Hazret-i Peygamberin okudugunu da okurdu. Bunun uterine, ce-
maatle kihnan naniazlarda, imamm kiraatmm kafi oldugu bildirilip, ce~
ma a tin okumasi menedildi, Cuma ve bay ram hutbelerinde hatib minber-
M) Stircl A'rtf: SM.
710
de iken, siikut edilmesi lazim j't'ldigmi taliffl i$in nfl/H ol 1 nil jtu r, diye fi-
ler de vardir, Herbalde ayetin hiikmii ikisine dc sumlklir. Hazret-1 Mev-
l&na, bunu enhiya 1 ve evliya nutkuna kar§i siikut etmcyc dc tcsmil ediyor
ve siikut et de taraf-i ilahiden (Ensitu) karsiligi clan rahmet ve magfi-
rete nail olasin, diyor,
10405
*Ey akif kireue! Hastaiig^mn niiksetmesmi* ySni* iyile§meye basla-
miskcn, yenidcn siddettenmesini itfemezsen, bu m&ncvi tabibin huzurun-
da nialini ve ba^mi yere koy>
Yani; manevi hastahklar tabibi olan ehlullah huzurunda tevazu gos-
ter, mal ve menalmi Allah icin infak et, Boyle yaparsan:
10406
* Allah in fa^l u rahmcti senin seiiamm sijylesin ve Feiek, o yiiksek-
ligiyle btraber, $enin all derecene gibta etsin.-
Seyh Sadi (Kuddise sirruhu) Gulistan'inda yasar ki : «Giinahkar bir
kul h icabet umidiyle ellerini kaldinp diil eder. Hak Stibhanehii ve Te^la
ona icabet etrnez. Kul tekrar duS eder. Allah Teala ylne kabul etmez.
Kul uniincu defa dua cdinee Cenab-i Hak buyurur ki I Ey meleklenmT
§u kulumdan utandim. Onun benden ba§ka Rabb'i yoktur. Onu ma^Ii-
ret ettim. Duasini kabul eyledim ve hacetini v&rdinv Zira kullarimm
eok eok tazarru etmesinden utaiunm.» §eyh Sadi bunu na kbttikten son-
ra §u beytini soyler : ^Allah'm lutui ve keremini gor ki gtinahi i^Ieyen
kuldur, fakat hay a eden O'dur.*
Evet, Allah'a dua ve duada israr etmelidiiv giinkij Hadis-i fjeriite :
-Dttada israr edenleri ve tekrar tekrar istey enter i Allah severe buy.u-
rulmugtur.
Hazret-i Mevlana diyor ki :
7It
mm^.
10407
KeudMizi gorij^ i iaJlJllzl blllJ . ve kcildinizden utanir5in]ZB
1M08
«Bu kalb korlugiiniin gHerilmesi halkm clinde degildir, B« hekim-
lere ikram ve ihtiram, kid a yet csbabitidandir,*
Filvakf :
\L K T ^ ayCte S * vke ^™ k Allah* mahsustur. Fakat C.nab £
Hak, bui Juraseterfn hidayetine ba EI se vgili kullanm vasit, kl L NitV
^i^jit^J
■ Ysni: .Habibim; ? uphe s iz ki sen herhaldo dogru bir yolim rehber-
nslen bulun.n evliy^lahda da bu ^hanyyafva^ £ n f^^
10409
.Bu manevi h as f H b k hekimlerme, caad an Vc E Bn„Iden bende rimiu*
ki misk ve a „bcrle -^ Ai] ah' Jn feyrf i, e _ df>tas]niI . s
(SO) 50**1 Kasaa: 56.
Oil Sire) 5am; 53.
-SEBA IIALKININ PEYGAMBERt-EIlt tTIIAM BTMBLEHt*
10410
^C jJ,J jl ^J <JV M* (5
«Seba kavmi dediler ki: Sizin bu sbzlermiz biitiln riya ve mekrdir.
NastI olur da Allah; Zcyd'den, Bckir'den — yani; itisandati — vekil taym
eder.*
10411
/ ^ jit / J^j
J
712
«Her §ahm el^isi kcndi cinsinden oWk gerektir. Su ile famur — ya-
ni; onlaidati yaradilmi? insan — nerede, fekkleri yaratan Allah nerede?-
10412
•Biz esck beyni mi yedik kt, sizin gibt sivrisinokicri, devtet k«?«
denilen Huma'mti sirdasi bilelim?*
10413
«Htima kusu nerede, siviisiuek nerede? <jamur nercde, Atlah nercde?
Gbktfiki Gune^Ie zerrenin ue miinascbeti vardir?-
10414
«Bu mijnasehet ve bu aSaka akd ve dimagin kabul edecegi jey mi?»
713
-KELlLE VE DtMNE KItAbINDA TAFSflLEN YAZIlDlGl VE^HiLE:
.SEN BV £ESMEDEN SARIN! CIYE GOKTEKI AY'DAN SANA SEFIR
GELIYORUM- DEMESI I^iN TAVSANLAKLN, BIR TAVSANI
ELCI OLARAK EiLE GONDERMELERL
10415
«Ey pcygamberlik davasi edenlcrl Siiin liaHniz. §una benzer * Tav
3a nm biri, ben Ay'm clgisiyim ve onunla ciftim ve hemdcrnim demijti.s
10416
T
-Zira, t) fc§me ba^na gelen fil siiriisunden bikiin hay van at stkinti
ve korku icinde idiler.»
10417
*HayvanJar T korkudan o tegmenta su vim dan niahrum kalmi§lardi.
Kuvvetleri, fill ere kar^ kafi gelmedigmden hi ley e te§ebl>us eimiglerdi.-
14419
^L* .Li ^l r tc fi^j^ 6
•goyle diyerek ki; Ey fil padijahi! Aym on dordiinde gel de qc^iu-
Mj.yumin kjinde sozilmiin dogTuIuguna delil gikc$in,«
10420
«Ey biiyiik fit; iletl gel ve soziimil dinleJ Ben el^iytm; elcjlcre ne
krziltr, ne .sijviiliir ve ne de ftapsedilir.*
1M21
• ■■* - ■
«Ay diyor ki : Ey. filler ^me blzitndir, buradan ba§ka bir yere gi-
dinlx
l>
10422
•Yoksa sizi kSr ederim. I§te sByledim ve zulmii ikerimdcn athm.-
10418
-Ay'in ilk geccst, ihttyar bir tav^an, dag tepesmden filter? seslendi.
10423
^
-En je^nieyi terkodip gidin ki benim kihcimin yaralayijindan emin
olasiniz.M
7M
715
1(1424
.U a*JLj- jjLlf 4^4, 1 jl*i ^
-Bu habcrin do|ruIuguna alamet $udu r lei : Filler su icmek i^in kay.
«a#a gcldiler mi Ay harekcte gelir.*>
10425
«Ey fillerin sahi; fijlan gsce gel de g*sme icjnde bu alameti gi>r.>
10426J
J.^LjC 4*1?- } 4^iT ^U »Li
-Ayin 011 be$i getince HI padijahi geldl ve cc^mcdcn su ictf.-
10427
-Fil hortumumi suya sokunca su dalgalandi ve Ay'in sudaki *k*l
litredi.»
10428
•^ 05111c i^tndeki Ay titreyince ftl, tavganm verdigi habere inandi,*
Scba halki bu masaH soyledikten sonra dediler ki ;
71(1
M^mm
10429
«Ey guruhr Biz, o ahmak £ill<*den deSifii ki Ay aksinin titreyi 5 i bi*i
korkutsuii da dinlmizi t*irkedeUro.»
10430
h l
«Peygambt*ler dediler ki 1 Ey sef ihkr! Eyvahlar olsun ki, bizim ver-
digimiz tan ttasthatler, sraiu baglarimat kuvvertendirdi.-
.PEYGAMBERLERlN 0NLAKA CEVAB1 VE BlR MiSAL tBADl-
10431
jljpt.fr I jW ^^4* V*J ^-^
-Vah yank ki, size deva olacak %, can ahci kahir zehri oldu.-
10432
Cenab-i Hak, gazab perdesini liavale cdmce, bu $i*ag -yam; biiini
liavale
nasihatkrimii— g^ltritiizdelti karanhgi artirdi.-
717
i 043S
.Sizin gihibrden bb nasd reislik htera ki, bizim riyasetimiz, sema-
dan yuksektir.w
10434
4n«, denizdcki gcmiden n e 5 ercf buhir? HususiyJe gubre doldurt^
10435
-Giinegi, urn gibi fitfren k6 r gtizc ne kadar yazik!»
10436
*Adem ki ornck ve beuzeri olmayan mukemmel bir mahluk fdk Hal-
butti §eytamii gHzy on U samtirdan ba^ka bir $ey gGrtnedL
10437
JJ| «i!i. 1;/ ^o. Jjt ^!j
"Oolinin gSzii, bahari *na kig gosierir. CUnkG, kendi maximum sev
kiylc bitrcket eder,»
1043B
«DevIetsiiin kar^sma bazan devlet ve seadet gdir dc, onda kabiliy-
yet olmadigi itfn voldart geri d5nfi*.»
Nitekim Seba'hlara da aym- devlet ve saadet olan peygamberler ^cl-
mis fakat onlar da saMete kabiliyyet olmadigi i^in, birer devlet gUn*§!
olan peygaroberieri zerre misali gormii ? ler ve onlarm hidayet i§ig™dan
istiMde edememislerdi.
10439
i-UK
j*
4 ^Ifr J,'U' j^.
-No kadar £ ok vaki olur ki, bilinmcyea bir bahtsizm yanma sevgilisi
gelir de, ci onunla muajaka ctmesini bilmez,-
Hadis-i §erif te : «Habbimmo zamammz giinlerinde nefbalan, fey*
r&yitaalan vardrf. Agah olun ki * nefhafcn istikbal vc kabul edin.- buyu-
ruimu§tur ki T o nefhalardan muradm, nebiler ve veliler oldugu beyan
ediimi^tir.
10440
*GSziimu*e bu yatili 5 gormeyi veren btztrn *ieli nasipsiaUgimizdir.
Kalbimizi biiyle seviren de stii kazadir.*
10441
-Tartan yapilmi? putlar, size kible oldugu i^ia, lanet ve korliik do
size golgclik olmu^tur.*
71 A
10442
-Zannjinza g^re ta§tan putlanmz Allab'a ortak oluyor da, akil ve
ruh sahibi bir insan-i kamil neden Hakkm sirda?i ve peygambcri ola-
miyor?»
10443
*iLL. j\y> ,_»/; .Uii j_, r
*0lmu5 sivrisinekler glbi olanlar *- yani; putlar — Devlet ku§una or-
lak oluyorlar da, diri bir insan, Melik-i muktedirc neden sirdas olami-
yor?*
10444
err *^-^^- l^'^'Ufj
*Siz kendmiie ve kendi sanatmiza asiksimz. Yani; sanatkar&ne yont-
tuguimz putlara tapiyorsutiiiz, Evet f yjlan kiiyrugiina yilan fea&t yakijir^
10445
*Ne o kuyrukta devlct ve «imet vardir, tie de o bagtft rahat ve lea-
ict vardir.*
Bu yilan ba§i Jle kuyru£undan makssd : Helal, hnram demeylp ser>
vet kazanmi§ olan zenginler lie onlarm servet ve Bamfrmdir denilmistir.
Zenginler ve mevki sahibi zalitrder ile r onlarm etrafi da denilebilir.
10447
«Eger guzel dmleyeeek ve anlayacak olursan, Hakifci*i Gaznevi (ba-
ld Name) sinrlc §oyle der :»
10448
-Kaderin btikmune itiraz cdip de bo^bogashk etme! Ege|c e§ek ku-
lagi pek mtiiiasibdir^
10449
yU-li lfl*j t_~*L* jLi
«U*uvlar, bed tinier ve catdaia kendi sifatlan tarn deiiktir.*
Mesell; kfedinin sifatlari kediye, kopegin sifatlari kopege, insamn
sifatlari da insana miinasibdir.*
10446
> fi d\ a? 0^J> ,
j~ *J
Aiiv* J\ ^j/^jjj AiY
-O yilan kuym&ti, btr balk* gibi ba 5 m etrafma dolatiir, Basla kuy*
m l.t jiii ibfiret iki dost birbirine layik ve miinasiiidir.-
720
10450
tJ'j^t w*~<U* t)W(^* »_.ii*cji
vHer tan in gifati, Hakkm yarattigi cana juphestk miinasibdir.
7Z1
•MM
-j i ^j s
10451
\-*T
^
J*
-0 giizel ve (irkitideki sifatlar onlara miinasib dil^mijgtiii. Hakkin
yazmig oldugu harflcr birbirinc tam miinasjpiit^
10452
■ST
Ji J *J» J
«Ey Huseynl Ey giiielce kimseJ KjA\hm elindeki kalem gibi, iiisa-
nin gojsu ve gfcnlu de Allah'in iki par magi arasindadir.-
CenSb-i Hak, Mukallib'iil-kulubdur. Kalbleri istedigi gibi ^evirir.
Onuti 15m Res&U Ekrem Sallallahii Aleyhi Vesellem Efendimiz : *Ey
kalbleri ve gHzleri geviren Allah! Beai dinin ftterinde s&bii kitt» diye dua
buyururdu. Hadis ravisi Eiws bin Malik <Radxyallahu anh) diyb* M ;
«Ben; YS Resulullah; sana ve getirdigin din hiikiimlerine iman ettik. Bi-
kini i^in ahirette korkar mism? diye sordum, «Adem evladmm kalbleri
Rahman ve Rahim olan Allah'in pariiiaklarmdaj! iki pai-mak arasmda-
dir. O, kalbleri diledigi gibi $evirir,» buyurdu."
10453
•Gonill kalemi, 1§tut ve kahjr parmaklari arasmda gah sikintiya
di^cr, gab. feraha gikar.»
10454
*Ey gontil kalemi; eger Hakkia azamet ve tdaline mensub isen, bok
ki klmin parmaklari araBindasin?*
Tl%
10455
*5enin biiiiin kasdin ve hareketin bu parmaktamhr. Bajimn iizeri
dort yol agzidir.*
Buradaki dort yoldan maksad: L&tuf, kahir, hidSyet ve dal&lettir.
Mecma'da: Mertebe-i Umhiyyettir. Yani; «Ey insan, Allah'm biitun sifati
senin iiaerlnde hakimdlr. Senin hareke-tin ve siikQnun o sifatlarm te&i-
riyle kiimdir.* deniliyor.
10456
O—J^ p^* J fir* J ^ i£Abs* J ^^
•Senin harf gibi *lan hallerin <J katib-i ezelinin yazmasmdandir. Bir
5&ye te§ebb*is veya varge^igui de O'nun trade ve takdlri iledir,*
Bin^enaloyh :
10457
c i
K Kiyaz ve duadan ba^ka kurtuJu^ yolu yoktur. Bu iakallilbden — yfl-
nt; kalbiu kalem gibi ^(akk'in iki partnagi arasmda bulunup da onu is-
tedigi ^ibi gevirmesinden — her kalem, yam; her kalb agah degildii.*
10458
■Bu taklib ve takalliibti her kalem, kendi miktan ve kabiliyeti kadar
bilir, tyilik ve kBtUllJk i|lemerinde de kendi kadrini gosterir.*
723
■
BtaaaaaaaM
164*9
*Seba KavmL tavsan ve fil mfeiiinj getirmekle ezele kada* Utm
kar 5 i b U kadar inkar ve israr rihfamfall S**4 Eseli Icabil £
"HERKESiN, HUSUSlYLE EF'Al^i iLAHiYE tClN
MtSAL GETiREMiYECECimiN BEYANI.
10460
-Peygamberfer dediJer ki: Ey Seba'hlarr Misal irad etmek -AllahA
Cnha tarn eylemek skin haddiniz mi?-
104G1
C3'
VS^Jp^ii^ lk^ ^
Vv
•taJS* 1 : "5 ! Iah ' sIvrliinek v * ™™ fevkmdeki 5 eyleri mhal ]arak frad
<J2> Sfirei Bffkara: a.
7Z4
Hazret-i Mevlana, Seba'blarin rnisal olarak Uv^Ein He Til hikayesini
soyJemeleri uzerine peygamberler lisanmdan onlara : «Mifi&l iradi, sizin
ne haddiniae; o, Allah's mahsustur.i. diyor ve bahse devam ediyor :
10462 '
-H ■
«Sen bir gey in sirrmi ne bilirsin? Ka£au kel ve dilia tutuk iken sag
ve ytii'e ait nasil misal i*ad edebilirsinT*
L
■
104.G3
«HaweM Mfisa bile elindeki degnegini as! gHrmtigttt. Fakat o asa
degil ejderha idi. Yens atilmca agzmi a^U ve hakikatinin ne oldugunu
soyledL*
Kellmullah Hazretleri Medyen'den haremiyle birlikte Misir'a glder-
ken Eymen vadisinde tecelliye maihar ve : «Ey Mftsa, elindeki nedir?*
stialine muhatab olmu§tu. Bti suaie cavaben \ *0, benim asamdir, ona
dayamnm ve keyunlanraa aga^lardain yaprak Mlkerim; otiunla daba
bagka ijiet de ebriiriim.» cevabim verdi. Cenab-i Hak ona:
I
\ *
oJjVi
Yani : *— Mus& f o sa| elindeki tie? (MCtsa) dedi : O, benim asamdtr.
Ona dayanirim. On on! a davarlanma yaprak silkerim. Onda bana malisus
725
■Mm.
Iiiwkaca haacetler de vardir. Buy urdu : Musa, omi (elinden) birak. O da
buuu birakti. Bir de ne gorsiin; Ko§up duran bir yilan (olmu$) dur e!
Buyurdu; Tut onu, korkma. Biz onu yine ewelki gekline sevirecegiz* 3 ,*
10464
^>??r- -^ ^^ $% <J*T
«Musa gibi mSnevJ bir padisah, bir degnegtn sirniti bilememi^ken,
sen nasil ohtr da bu tuzaktaki yera tanekrfuin sirrini bilebilirsiu?*
Ye misal iradina kalkigabllirsin?
10465
t>^. Jjji ^ij- x5 0^
-Madem ki misal hususunda Musa'mn gfczii yanb$ gijrdii. S«iin gibi
bir fare, miaul irSdiyle takikate nasil dclik aqabilir?*
10466
* Son i ji o misalini Allah bir ejderha sckline km- da, ccvabiyla seni
paramparga eder.j-
10467
Cf * f y X J*' *J J*^ *A £ IT
*tblis de boyle bir misal getixdi, — Beni atesten, Adem'i topraktan
yarattm. Atcs, topraktan ytiksektir, ben de Adem'dcn idij-irn, dedi — de
Kiyatuete kadar mel'mi oldu.»
m SGr*i T-iM : IMl.
72fi
10468
E& >' -JJ; 5 ^-> T »*** «>J
.Kaarfin da inad edip AUah'a mbll. irad etti de, tikh ve tfai yere
ge^ti,"
Tefsirlerde deniliyor ki : Karun, Beni kralHn en wngmi iflt Serve
tine giivenerek Hazret-i Musa'nm mevkiine hased ediyor, onun yerme
gecip Beni hi*Ul idaresi altina almak istiyordu. $enat-i Musevxyyede
Jm farz olunca, Kamn'dan, her bin iltindu bir rift £«** e ™J
dildi. Karunl bunun <pk bir para tutacagiru anlaymca verrnek ^medi.
Ve Hazret-i Musa aleyhine Beni tsrail't kigkirtmaya basladi : Musa nm
her dedigini yapiyorsimuz, sjmdi de mallarmiz: almak isttyor dedi. Sou-
ra bir fahiseye Iki torba altin verip: Musa benimle zina etU, deme.mi
tenbih etti. Hazret-i Musa, Beni Urail'e vaz ii nasihat ederken : -Hir^-
bk edenin elini ke 5 erim 1 zin^ eden bekSr olur^a tampbnm evli bulu-
nursa recm ederim.. dedi. Cemaat arasmdan Karun aya^a kalkti . «gg«r
zina eden sen clursan?. diye sordu. Hazret-i MGsa : *Zin a eden ben olur ;
sam da hukum aynidir.. buyurdo. Karun : .Sen falanea ^** ™ a
etmissi*.. isnadinda bulundu. Mu.a Aleyhisselam : .Mullah, ben oyle
bir U vapmad^ bdim gettrin., d.di. Fahi 5 eyi getlrdikr Ha*ret t Musa
ona : Ic^izde yol a^n ve Tevr^t'! inzal eyleyen Allah hakki igm dogru
rUm dedi. Kadm : -lift Kelimullah! Sana iftita etmem i ? in Karun bana
iki kese altin verdl. Ben gunahkarhgirnla beraber sana nasil iftira ede-
bilirim' Karun'un muhiirlu ke E eleri yammdadir,- dedi. Keselen getir-
diler tlstiinde Karuu'un miihrii basilmi? oldu|u goruldii ve iftirasi moy-
dana Clfch. Bunun uzerine Musa Alevhisselam secdeye kapandi ye A -
lah'a Karun'dan sikayet etti. Cenab^i Hak h Arzx kendisine musahhar kit
diginx bildirdi. Bunun uzerine HazreM Mu E a, Karun'a taraftar olan la-
rin onun yanTna, clmayanlar,n kendi yanma $&**& W JgUf
etti. tki ki?iden gayrisJ Musa AleyMsselam^n yamna n« ^» 1 f* m
emrivle de Karun ve taraftan olan iki ki§i yere gecti. Hazret-! MusS, Ka^
riin-u yere ge^irdi ve makm aldi denilmesin diye de, onun butun ser-
vetini de topraga gecirdi. Nitekim bu vak'a Kur'an'da ve Sure-! Kasasdu
gu siiretle hikaye edinnigtir :
727
6L
Yani * -Filhakifca KarOn, Mftsa'mn kavmindendi. Fakat onlara kar$i
serk^Iik et a o. Bis ona iiyle harder vcrdik Id anahtarian (m tas^ak
bUe) gtf s ]u, kwvvetli biiyiik bir eetnaate ag, r fdiyoidu. O vakit kavmi
on B ^yle demigti : gjmarma! gunkti Allah simariklan sevme*. AHah'ut
anna verdigi (maldan harcayip) Afairet yurdunu ara. Diinyadan nasibini
de imutma. AJIafa'm sana iW ettigi gibi sen d* (itisanlara sadaka vere-
rek) ihsanda bolun, T« (ytizun) de fesad arama. Cfinku Allah fesatci-
Inn sevmKS 91 ,*
<M> sar«L Kftstu : 7B-77.
T2B
Yani : *(Karun) dedi ki : Bu (servet) bana ancak bende olaa ilimle
(ilim sayesinde) veri!mi§tir. {0, madern ki Ulimdi) kendisitiden evvelki
ncsillerden kuvvetfe ondati daha iisfun, cewiyet^e daha kesretli kimseleri
Allah'in bakikaten helak ctmi$ oldugunu bilmedi mi? Miierimleidcn gii-
n a hi an sjiridmaz. Dcrkmi, ilneti (debdebe&i) Ujinde kavnrunin kargisina
£ikti. Dlinya hayatmi areu edcnlex : tic olurdu, dedi ter. Karun'a verilen
(§u servet) gibi bizim de (makmiz) olsaydi. O, bakikaten biiyiik nasib
sah ibid Jr. Kendilcrine linn \erilciilcr do (so vie) dedi: Yaziklar olsiin
size. Allah'in sevabi, iitian ve iyi amel (ve hareket) eden kimsdcT itiln
daha bayirlidir. Buna da &abir (ve sebSt) edenleTden bajkasi kavujtu-
rulantaz,
Nihayet bix O'nu da, saraymi da ycre gegiriverdik, Artik Allah'a
kar§i kendisine yardim edecek hi$ bir cemaati da yoktu 0'iiuii, Bizzat
kendisitii miiditfaa qdehikcckkrtlni de degildi.
720
PJi„ onun mevkiini Umm^A edgier, sabableym ^M*^
Va y, dcmsk ki.AHah, kullarmdao kimi dilers* "^ *«£? ^JJJ*
ri Jctiyor) yahud, dataller. Allah bize Ifttfetmeseydi b^lde muhakkak
nSSTiS *»* ki hakikat ^dur: K*S*fe* !« »*^
10469
.Sen* bu misalmi karga ve bayku? gib* bil. Onlum ugursuzlugu-
dan binlcrce ev, bark yikddi, yerle bir oldu.*
Kargaim ve baykusun ugursuzhigu meghxir oldugu i^iix Hazret-i
MevlanS, o me$hura gore soz soy lily or,
10470
cM-[ J*? *i& jJ-'l c^
<Nuh Aleyhi^Sm #fte ve tudai uzak yerde gemi yajHywdu. Kav-
■ninden ytiriercesi rt.il getirerek ef*«m*k ** yanma ko 5 uyordu.»
Ve:
10471
„^U $& *tJ^ -^
-Kuyu suyu bile bulunmayan Mr-*U» gerai yaptfor, ne budala, tie
cahil diyor1ardi.»
10472
-Biri: By gemi 1U# Dlier Mri de: Gemiye kanad da ya* «Hy«duV
<»l Suroi K*bm: 1S-S2-
no
10473
<$m*M Nuh be giiyle diyordu: Bu AUaVin emriyledir. tstihsi He,
maskaialikla ek$iJme*.»
Cenab-i Hak, Nfih Aleyhisselam-a : -Bizim goziimiiziin frilinde Mr
-mi yap!- emrini vermis, Hazret-i NQh da tlfihl emir mucibmce emu
™y?b4^t, Mu^rikler onuula egleniyorlard, Nuh Akyhiasslam
STXSS & eglemyorsumiz, bir vakit gelecek kx bis de «bta
e*te Jcegb.- diyordu. Nihayet tuian oldu. Gemi sular ustund« «■ dm£r
Jw Slar arLnda hareket etti. O eglenen murkier* hepsi bogukh,
rwF VAR1SI BU DUVAR DlBlNDE NE YAFIYQRSUN? I>tVE
HiKAYESl*
10474
•§u misali diftle: g«e yansi inadci bir hiraw, dwar dibiade Mi <;u.
kur kanyOJfdu,"
10475
.Yan uyamk Mr hasta, on«n yavas yava^ gelea taktaklarmi igiti-
yordii.*
731
10476
-O hasta dama pfcfc ve yavagca bagtm a^giya e £di ve ona: Babalik
lie yapiyoistin?*
■
10477
Hirsiz . By 3I U kimse! Davnlcuyum, cev&btm verdi..
1047S
+
-Hasta; Ne yapiyo*™? sufilini tekrar etti , Hirs|Js . davul rf ^j
dcdi, Hasta: Hani davulun s*si? deyince,..*
10479
*Hiraz dedi Iti: Davuhin HS ini, evyahlar olsun, diye yann duyar-
Mil.* * J
10480
•O ta V5 a„ v* fil masal, da yakmd.r, dogru degHdir, Hydurmadir. Sen
o uydurma masalm simai da anlayamadin..
732
'SEMADAKi AYDAN FlMJUtK TAV$ANIN IlAUEH fiKrtttMEStKE
IJAlR MtJKKtltLEIllN fi^YLEDiKLERl MASAUN CEVAHI»
16481
«0 tav$aRtn hakikati, bilmi$ ol ki, senin nefsine el(ilikle gelmi$ §cy-
taiidir.s
r
10482
j^ji- j^»- tfjjl J&ti 1 ^* v" J
«Hizir Aleyhissclam'in i^mi^ oldugu ab-x hayattan ahmak neisi mah*
rum etmek i^in getmi$tir,»
10483
*0 masala ters manS verdin ve ktffik soyledin... O halde, AHah'in
azabina haztr ol!"
10484
■
*, »
•Ce^me suyii i^inde aym titredigint ve blr fakalm — yani; tav^a-
mii— filleri korkuttu|unu sSyledin.*
104S5
■ *r , *
ftTavgamn, filin ve suyun, bir de, Ay'm aksi sitda titreyince ftllerin
kurktugujiu misal olarak soytiiyorsun.*
733
1048G
«Ey ham korler; bn misa!, havas ve avamin maglilbu olduga bir Aya
nasi I benier?>
Sis demek istiyorsunuz ki Ay 'dan tnaksadinuz : Hazret-i Haktir. Ab-i
zulalden muradnmz ; Havas ve avamin viicudu, o suda goriinen akis de
vine havas ve avamin vueudundaki Zuhtirlt-i Ilahfyyedir. Misfil ile ben-
zetilen arasinda hie mtinasebet yoktur. gunkii Ay'm suda goriinen aksi
titrer. Mahlukitin vticudundaki Zuhurat-i jflahiyye ise boyle degildir.
104ST
i
*Ay nedir, Gitnes. nedir, Fclek nedir, AkiJ nedir, Nefs nedir, Melek
ncdir? Bunlarm hepsi, o MeHk-i Mukiedir'in zebUnu ve fermanbe*idir.»
10438
wtTl yfeTl ^bl
"Giinejin giinejintn giine§i t — yani; gtine§in me dan ve fezasi da —
O'nun emrinJn mahkfiraudtir... Ne sSyniyorum, nykuda rniyim, rflya mi
gttrtiyor, yoksa sayikhyor muyum?-
Hafflfetri Mevlana yaptigi tegbihten riicG ediyor ve Hak Siibhanehu
ve Tealfi'mn tesbih ve temsil fie anlatilamiyacagmi anlatiyor,
10489
$£ f£- \ Jjr i ^Ijlj* a,*
-Ey kStfl sapikla*! PSd^ablaim sazSbi, yffli binlsrce gehrt alt list
rtiiit§tir.-
734
10490
•O gazab dolayjsiyle daglarda yifclerce yarik peydA olur, Giine S dc
deglrmen e$e£i gibi dJJner duruir.p
Buradaki padi$ahlardan maksad '. Manevi sultanlar olan nebJler ve
vemerdir. Onlarm incitilmeai, bir S ok hadiselerin, bir 9 ok felakettenn
zuhuruna sebeb olur. Nitekim, Hazret-i Mevlana da buna misal olarak
eski kavimlerin helakinden bahsediyor : .
10491 -
^ xx>f d^ ^ss fZ*
*Bi C al«llahilt gaiabi, bulutu kurutur; gSalU sabiblfiriniB Mddeti,
Alemi harab eder.»
10432
«Ey k€fensi* ve yikanmaims. (Jliiler! Lfit kavniinin sehir ve kasaba-
lann. gSrun ki nasil yere ge^i^ ve yerlerinde babt-i lut ^h«r etm. S tir.-
10493
-Kusiann en aaifi ebSbil Iken, Hab^lerin filini, yama kabul etme-
yecek ^ekilde yirtti.*
Bu beyit, Ashlb-i Fil'in Mekke dvannda helak olduklanna i§aret-
tir Yemen'de Hab^stan devleti tarafmdan vail bulunan (Ebrehe El-
Esrem) filli bir OTdu ile ve Kabe'yi yikmak niyeUyle Mekke ye gefcmJs,
iakat orduuu Ebabil denen kujlarm getirip attiklan ta| kesilml? «amur
par^alartyle hezifiiete ulrami? ve nelak olmuftu.
7S5
m^MM
10404
«Nuh t&fanmi duymayan, yahud Fir'avn ordusuyla Hz. Musa kissa-
sini i^itmeyen kim vardir?»
10495
■Rub gibi olan Ha. Mflsa, FirWn ve kuvvetleriui maglub etii ve
&uda bogdu. Su da onlan z«-re zerre parcaladi.*
10496
-Salib AfeyhisselanTin ka vmi elan Semfidi'krin abvalini ve Had
AleyhJssdam'm tncb'fia oldugu Ad kavmini, $[dde«i ruzgaiin nasil mah-
vettigini duymayan var mi?*
i
10497
-Goziittii bari boyle f ilkre — yam; Ad ve SemGd kavimleri gibi gucIIJ,
kuvvetli insanlara — ag ki, onlar muharebelerde fil oldttrccek kadar ce-
sur ve kavi idiler.*
10498
-Ottlar gibi filler ve bu kadar zalim padisablar bile gmriil gotfi a i.
tinda daima £a;lamyorlar,»
736
mm
■Bbede kadar, bir zulmetten, bir azabdan diger bh azaba giderkr,
Gnlar icirt merhamet ve yardim yoktiir.*
105OO
j^i»juljlj £** j* j iiL" fir
«tyi ve kbtii nammizi isitmedimz mi? BlitUn filem gordUgii halde
hakikati biz gSirmediniz mi?»
Yani; gelip ge$en kavimter ve peygamberlerin vak'alanm duyma-
dtmz mi? Peygamberkrini tasdik etmeyen miigrikkrin nasi fdaketlere
ugradiklarini igitmediniz mi?
10501
*iU j-iW **& 1j»j*>
- _i * ■
«Siz gbrdiigtiniiz halde gHrmemig gibi davraniyorsunuz. Lakia Slum
gozlerinizi iyke a^acaktir .*
10502
iFarzet ki Akm, Giine? ve nut ile deludui; sen k^lec gibi karan-
bkta gidince,*
10503
^ jy Jl3l O} ^ J
•O azim nurdan. itasibsiz kalirsin; kerim elan Kameie katjl pence-
reni kapami; nJiirsun.*
F: 47 73T
urn*
-Sen, ko§kten inip de kuyu i$me giiince, geni§ geni? alemlerin ae
kabahali vardir?»
10505
$ b>^-f_ iSu <*% Syr
«Bir rufi, kurtluk sifatmda kalacak olursa Yusuf un yWitfmi nasiJ gS-
rcbilir, sciyle?..*
10506
-Davud Aleyhisselato'ni Zebur okuyti§u tajlara ve dagtara aksetti
de, idmanindaki mii$fikler onu duymadi,>
10507
F
-Her zamau akil ve insafa aferinler olsua ki hidayete vasita olan
onlardir. HldSyet yoluna item olan da Allah'dir,*
10508
L— /yt UL-i v*-jj lj|ja*j
■Ey Seba'hlar; peygamberleri tasdilt edin, ruhu esir etmi$ olan C&
nfib'i Hakka da iman edm.*
73»
10509
*Peygamberleri tasdik edin ki onlar dogmu; gline^Ieidir, Sizi kiya-
iii et glinunde rail ol mat tan onlar emin ve manfuz kilarlar.»
10510
*y*UL Ji jit jl JL*
•Peygamberleri tasdik edin ki onlar, parlak ay gibidirler, Onlar a
tabi olun ki, melekier sizi Mahser'e gotiirmeden evvel, sizi te'min ct-
10511
•Peygamberleri tasdik cyloyiti ki onlar, karanhgin kandidcri gibi-
dirler, Kendilerinc ikram ve ihtiramda bulumtn, Zira onlar timid kapi-
kin in ii anahtaridir,*
10512
-Sizden bir haytr ve iicret Istemeycu peygamberleri tasdik edm de
dalalele dU$meyin ve baskalanm da azdirmayin.*
10513
•Arab^ayi birak da, farisi soyicyclim. Ey su ve ^amurdan ibitet olan
insan! O Turk'iin hindusu — ySni; Cemtl-i alel-rtlak olan Altah'm bii-
metkari — oE!->
Ki o sayede sen de efendi olasin.
739
__
10514
j^jSj t^ljj,) j^joj J>j
«Agah olun da Kiibiivvet Suftanlari olan Ettbiya Aleyhfcselam'm
sozlcrini dinleytn. Onlari gftklerde melekler tasdik etljler, siz de yerde
lasdiU udinJ2.»
-iHTtYAT'IN MANASI VE iHTlYATLI OLAK KiMSENiN MiSALU
10515
4»/jJ t^^ >-T
4J^*~
I
*Ya evvclkilcrin, gelip gefmi§ kavimlerin, haline feakiniz; yahud
Iiaim ve ihtiyat tte u5unuz.1t
10516
-ihtiyat nedit? Iki tedbirden liangisi siikuttani ve tehlikedcn asade
ise odu tatbik etmcktfr,*
Mesela :
10517
<Uiii sana; gidece&in yolda yedi giinliik rne&afede &vt yoktur, ancak
ayaklari yak an kum vardir, dese.»
740
10518
i l jr o-. 1 ^— ^JJJ A u r^ ,&? J*J
-Digeri de: bu sSz yalandir. Her gete akan bir cesmeye teuadiif
e'ders^n,*
Haberini verse...
1051&
•ihtiyat odu* ki, yamna su alir f susuzluk korkusundan kuitulur ve
dogru hareket etmis, olursun,*
Cenab-i Hak Kur'an'da j
Yin! : *Ahiret yolculugu i^In azik tedarik ediniz, azikiarm en ha-
yirlisi takvadtr 3 *.* buyurmu^tur.
Bir beyitte deiiilmi§tir ki : «A 5 iklarin yolunua azigi derddir, go* ya-
5tdir ve ahdir, Yol igte btiyifidir, haydi bakakm bismiHaf*, kimm yolcu*
luga niyeti vardir?-
10520
-EgeF yolda su varsa tajidigin suyu daker, tazesini i(er ve doldu-
rursun, Eger gecilen 5SW0 s« yoksa vay o inadci kirns enia haluieN
Biittin mahlQkatin yoleusu bulundu^u bir sefer var. Bunun vukfi bul-
makta oldugunu her giin goriiyorua. Binaenaleyh ondan giiphelenmek
akilh kart deglldir,
Allah ve peygamberi, bu mecburi seferin sonunda bir Ahiret, Abi-
m) Slrci Ettcara ! 1ST.
711
rette azab ve nimet oldu&unu Imbw vermi^tir. Binaenaleyh biz de o yol
i<;in azik hazirlumdi, yani; taut vc ibadette bulunmah ve elimisden gel-
digi kadar fakirlere bakmahyiz. Bu yapacagimis ?eyler T ihlas ile olursa
o yolda ve gidilecek yerde limine yarar. Ya : * Hay at hundan ve bura-
dakinden ibarettir, insan dogar, ya§ar, blur, toprak olur. tgte bu kadar-
dirJ» diyen munkirler gibi aldamr da yol hazirligi hazirfamazsak halimiz
ne olur? Biz bu yolun sonunda bagka bir alem, bir Ahiret var diye gf-
delim de yoksa ne kaybederiz. Fakat yok diye gideriz de ya var eikarsa,
o vakit biiyiik musibet bizim i^indir. HazreM Ali Kerremallahii Veehe'ye
isnad edilen bir sqz vardrr. Cenab-i Murteza buyurmu§ ki: «Hekim ite'
muneccim, Ahiret ve Mahger yoktur dediler. Ben de haydi i^inize gidin,
tgcr sizin dcdiginiz dogru is*; ben Mf bir §cy kaybetmis olmam. Fakat
ben Em itikadim gibi o dedikkriniz var olacak^a vay sizin hatinize! de-
dim.*
10521
•OEy halife-i llahiyye olan Ad em 'in ogiillan! Ad a lot odin de, Ktya-
met gfinii ifin ihtiyath bulimim.*
Halife : Birinin namma hareket eden demektir. Nasil ki Hazret-i
Ebu Bekr Radiyallahii anh'e (Kas&lullah'm Hahfesi) denilmi^ti. Sure-i
Bakara'daki :
<s- _• V.
Yani : *Hani Rabbin melckicre : Muhakkak ben yerytlzttnde bir ha-
life yarataeagtm, dcmisti. (Melekler) de: Biz seni hamdinle tesbih ve
scni takdis cdip dururken, orada bozgimculuk edecek, katilar dokecek
kimse mi yaiatacaksin? demiiderdi 9T ,° ayet-i kerimesi mucibince Haarct-i
Adem, yeryiiziinde halife olmak tfzere yaratilmi^tir.
Hilafet, yani; tlahi vekalet, maddi ve manevi olmak iizere ikidir. Ya
(9V> Surei Hakara : 30.
712
*wni mauaiSJ, iiem mfinevlsi bir ™Ua birlejir. HulrM-yi Ut'jyldiii ve timer
bin Abdulaziz (Radiyallahii unburn) de oldugu gibi. Yiibtid maddisi ba$-
ka, manevisi ba^ka zatlarda olur. Suri huktimdaibr znmamnda buhi-
nan ve reis'ul-evliya clan zevat-1 kiramda oldugu gibi. tnsanlar, ilk hall-
fetullah olan Adem Aleyhisselam'in torunlari olduklan iq in Hazret-i
Mevlanl onlara (Ey halife ^Sdegan) diye hitab ediyor ve §oyle nasihnt-
ler veriyor :
10522
w
«0 d(i§man yok mu, o dugman,., Atamza da kin giittii de O'nu, mem-
nu agacm nieyvesinden yemege tc§vik ederek, butuadugu yliksek ma-
kamindan zindana tekti.*
Yani; Ara'a inmesine sebeb oldu.
10523
•O goniil satranemin §ahi olan HazreM Adem'i mat etti r Ccniwttcn
gikarip bir guk attic maruz birjikt.i.*
Yani : -Bwnon Uzerine geytan onlan(n ayagins) oradan kaydinp
icinde bulunduklanndan onlan ^ikanvcrmi^di* 8 .* ayetinde bu hal haber
veritmi^tir.
10524
■Bir kaj yerde, Adem He savaja girip, oyimlar yapti, rtihayct onu
yiizii sararmi§ bir halde giire^te yendi.»
CSS} Sdrai Bakflta : 35.
7 ft
■M
10525
^fjL jl L c— ^ J ' &# i
-§eyian, Adem gibi bir peblivana bByle vanfa F„ ww * .
Nitekim Ktir'an'da da ;
'e
&dLx
10526
J^; i'V^ fel^ j ^-
10527 -
^ J j'r>^ L*'| JU ^jf
jij j f ; f *T cj^T tjpLi
10528
Ihj5j*i^ ^ d * fteHue ka r dtd ™™ diye o kBdar a »l am w
(W> SOrel A'raf; 37.
744
*Sen geytamn yaiikesiciliguii ve el $abuklugunu jjundan klyas et ki,
Hazretd Adem gibi bir ulu bile, 0111m hilest yiiziind.cn sftjim, sakalim
yoldn."
Hazret-i isa'nin soyledigi rivayet edilen bir sos vardir. -Cenab-i Ru-
hullah ; ngeyteiam mekriyle helak olan nasil helak oldu? diye §B5ma-
mali, ondan neeat bulana mekrinden nasil kurtuldu diye sasntali.* de-
mi§tir ki, ne kadar dogru.,.
10530
*Ey jamura tapanlar — yani; ey ccsede bagli otanlar!— r §eytamn
scrrinden sakittiniz ve onun kaiasina (La havle) ktlicim vurunuz.-
Insana ^eytamn vesvesesi girecek olursa ! (La havle veI4 kuvvcte
ilia hiliahil aliyyil aeiro-0 demeli ve bunun «Kudret ve kuvvet ancak
Allah-i A^row^mndir.» demek olan manasim bilerek kemaM ihlas ile soy^
lemeli : O vakit §eytan defolup gider.
r
10531
«0 sizi, kurdugu p^sudan g&riir, Sb( ise onu gftremezainii."
Kur'an'da :
Yani : *.^iinkii O da, kabtlesinden olan(3ar) da f sizi, sizin kendtle*
rini gSremiyeceginij! yer(Ier)dt!i muhakkak giiriirJer 1 ".-
aot) Sflrei A'rnl: 21.
745
mmm^m.
10532
■Avci daima dSne diiker. Dandier meydanda ,hiyle ve tuzak ise giz-
Udir.»
?eytan da insanlan avlamak icin Diinya metamdan tinledne d&neler
ddker. O dSnelere meyleden, §eytan'm tuzagma du?er.
10533
■Her nerede bfiyle bir dane gdrecek olursan sakiji ki o dane, senin
kohmu, kunadim fcaglamasm.w
Mesela; bir §eytan, bir memuru tuzaga du§urmek icin, kendi gibi
bir §eytani, fakat insan jjeytanmi, ona gonderir, Herif; k&nuna, nizama
kar^i bir i§ gordiirrnek i§in ona riigvet teklifinde bulunur : «Herkes ali-
yor, ba$ka tiirlii gecinmek kabil mi? Aldigin maa§ seni idlre ediyor
mu?> diye o bedbahti kandirir ve bir kag kagit ru5veti aldinr, t§te bu
§eytan tuzagimn yemidir. yetni yiyert de tuzaga dugrniig; demektir,
Ciirikii rii§veti vermek de, almak da, hatta vSsita olmak da ?er'an ha-
ramdir, kanunen cufumdtir.
Hazret-i Peygamber; riigveti verene, a Sana, hatta vasita olana lanet
t'tmi^tir, Usln-i Peygamberi ile mel'un olanin, Ahirette azab gorecegi
muhakkaktir, Ahiret azabindan evvel jti da olur : Guniin birinde o tne-
murun rii^vct aldigi meydana £ikar, azledilir, mahkemeye sevkcriunur,
mohkum ve mahptis olur. Binaenaleyh boyle tuzaga du§iiren danelerden
sfikinmahdir.
10534
if $k il^i jf Js* £lj
■Tuzak yemi elan daneden sakman ve oiin terkedeii bir ku§; tezvlri,
tuzagi olmayan bir kirdan yer, karntnt doynrur.*
Tlfl
H>535
&*»• r b jl j -^ £& O 1 -* <*
•Boyle tehlikesiz bir kirda bulunduguna kanaat edeu ancak tuzak-
tan kurtulur; hir bir tuzak ouun kolunu ve kauadim baj|lamaz.>
10536
J it ^(j *i'j ijj— "ft-i
«Blr kuj, bir duvarin ustune konar. Bir tuzag^n tisttindeki dfincye
nazar eclcr,»
10537
«Daneyc oJan bu baki$i, ovaya olan bakigi ile miicadekde buluiiur
ve galib gelirse, akildan, ibtiyattari ball birakir ve oim tuzak tarafina
sevkeder.*
10538
-Yine bir kuj, ona mi gidcyim, buna mi gideyim diye tereddtidtf
birakir, tuzaktaki dSnedcn sarf-t nazar eder ve g:eziinti kir tar&fina ce-
virir.»
10539
J ^ J ; -'k -J y ^
jlAi j^^l 4^ f Ul k -
^l^te, onun kelu, kanadi §ad ve azadeler liimresine imam olur. Ne
mutlu ona!*
i
747
MM
10510
«Ona iktida eden ve onun gibi yapan da kurtulur, emniyet ve htir-
riyct makamma ofur ur.»
10541
^giiiiku onun katbi f ihtiyatkar qlanlarm 5 ahi oJdugu icm menadh gii-
listan ve cemcn olmus, — yani; emiti ve Eman-i ilabiyyeyi bulmu^tur — ..
■
10542
$* j j** ^f $
&*
\
«iiitlyatt ondan razi, g da ihtiyatmdan raztdlr. Sen de bir tedbir ve
azimde bulunursan boyle yap.*
fhtfyat ile hareket edenler, hususdyie, hel&l mi, ha ram mi diye juphe
edilen seyleri ihtiyaten terk eyleyenler. (Kadiyalmhii annum ve razti
aith.J Yani ■ *AJlah onlardan raz* wlinu^tur, enlar da Aliah'tan razi ol-
mii$Iar r vcrdigi cennet ve uimetlere kar§i milte§ekkir kalmi$!ardir,» aycti
mficibince Hakkm rizasim kazamrlar.
10543
*F,y hush kimse! £ok kerre hirs tuzagma diismti^ bogazini kesilmege
vermigsitt.-
Yani; betake yakla§mi§sm.
748
•*•■_
H>,*'* : 1
^ j 1 »_ii*- ( *j\j
JT
ijk
#
^Li
'A*j^
iji.
**
KSonrg tevbe e£mi$sm, tevbulcri kabul cdici olan Allah, tevbenj Ua-
bul eylemis,, setti ve sen in gibileri cezadan azad eylemi^tir.i*
Cenab-i Hak:
Yani ; «0, kullaiinin tovbesmi k a bill eden, kcStti haieketlerini ^ tevbe
ile) bagx^hyan, ne iglerseniz bilendir 111 .. ayetiyle Zit-i Akdesinin Tevviib
ve Vehhab oldugunu bildirmi§tir, Fakat tevb&sini boaanlar ve masiyetini
^ekrarJayanIar hakkinda O da afv ve magfiretini de|ijtirir. Nitekim Ke-
M-i Ilahide :
Vjj^-ca
"-1 V
^^^ti-wV^ai
Yani : <(Tevbe ederseniz) Rabbinizm sizi esirgeyecegini umabilirsi>
uiz. {Egtt tekrar fesada) ddneiseniz biz dc (sizi cezalanchrmiya) domv
riz. Biz Cehennemi kafirJere bif ziridan yaptik lo: .»
Hazret-i Mevlana bu ayetin mealini nazmederek diyor ki :
10S45
IjS' L\a* IjJ' jr-is ; i>1 ci5
1>L JUI U-4 ^ -
«CenSb-i Hak buyurdu ki ; §erxe avdet ederseniz, biz de cezSya av
det edcriz, Biz fiillcre cezayi rift eyledik.*
<1D1) SjOjcs §iiVa : 25.
UD2) Swet Esr4: I.
149
mm
Imm ^ mmtm ^
-">.<-
Ylni : «I§te kim zene agirhginca bir hayir yapiyor (fdiy) se onu{ii
sevabmr) gorecek, kim de lerre agirhgmca §er yapiyor (idiy) sc onu(n
cezasim) gKrecek™,* mealindedir.
Hazret-i Mevlaiia lisan-i tlahiden, hikayeye devamla, diyor ki :
10546
fji I *jp"v. ^ti«- ^j*
«Cfinkii bir qliim tekini kendi nea:ditne gotirirsem omin gifti de $up-
Iscsiz ko§arak gclir.»
Cenab-i Hak, bazi e?yayi birbirine oyle fift ve merbut yaratnu§tir
ki, birbirlerinden aynlmalanna imkan yoktur. Mesela Gune§ dogunca
ortalik aydinlamr. Glme§ ve ortahgin aydmlanmas: da yekdigerinm gif-
tidir. Gtme| dogsun da karatihk kahm bu miimkun degildir.
k'dir
10547
/I b l+JLP 3.1 r/ /
■lnsanlann ameUetini cezaya sift ettik. £iftin biri gelince drgeri de
/*.
Yani; amel hayir ise, kar§iligi miikafattir, da beraber gelir. Keza
o smel §er ise, kar^ing^ miicazattjr ki da birlikte gelir, Meger ki Rah-
man ve Rahim olan Allah, §erri hltuf ve keremiyle affederek, iglerini
de magfjret buyursun...
«IW) SQ»t Zitzal: T-*.
75©
10548
*Bicisi gelip; Mr giftin kocasim yakalayip gotiirecek olursa, kansi
da onun arkasmdan geliiv
Ve kocasmi arar.
10549
ij} 4|J> *J*J JJi'^ &*■
«Bir defa dab a bxi tuiaga geldini*, — yam; etinah i$lcditii« — ve tev-
be gSztinc toprak sa^tim*.*
10550
■Tevvab ve Kabnian olan Allah, iekrar dij^iimii ^Szdil de : Ken-
dine gel, bu tarafa gitme! dedi.»
10551
ju*r ^n ^u o'tv
•Tekrar pervane gibi sbo bit unutma gteldi de canmtzi ate^e do^ru
surakledi.*
10552
5^ j ^.-J ^ J^ ^
«Ey pervSne gribi Ceb ennem atesine ko^an insatif Unutma ve §iiphe
etmt,,. Bir kenre yanmi? kanadtna bak!»
751
10553
-GQhali i (uztfmd™ fair defa kurtuJunca, omm 9 iikrG, bit daha o fa.
zak eirafinda dolagmamaktjr,.
10554
-Tuataktaii halas cJma nimustine kar$i aukredetsen, AJJah, sana tuzak-
sji ve dii$man korkusu olmayan bir uimet ve*i*.»
10555
*Sizi o tuzaktau azfid etme*i en bfcyiik bit nmuttir. Hakkin o Dime-
tint ySd lie $likrctmek lazsmdir.»
10556
! ^ ^ ^ 1 *j ^ ;> «#?
-Hastaliklarda ve bdalarda; Ya Rabbi, |ti tuiaktan bcni kurtat' dive
ne kadar dua etn%. J
10557
^5 jlk^i lj,j jj,'| ^u.
•Bizmet ve ibadette buiunayim, §eytauia gozime toprak sacayim de*
migtzn.a
Fakat sonra bu sdzleri unuttun, tevbeni bozup boyuiica gunaha air-
dm. Senin bu halin, naklediiecek §u tVkaya better :
753
KOPJEKLEfliN H£ft Ki$J J, »U fi£N£ VAX G£Um:k iu;ni>IMIZF:
MUHKEMBiK£V YAFAUM" 1>1VE AttOETMELI^NlN JliKAYESt*
14558
-Ki§ geldi mi kapek ezilir, biiziiliit. Kjfio so&ufu oma peri$an bir
bale kov,»
10559
*Det M; Madem ki bu kadar bit temm var, ottu iskaa i(in tagtan
bir yuva yapajim,"
10560
«Yaz gelince ki§ icju ellerimle tagtan bir ev yapayim,*
■
10561
-Yaz gelince bar&reiin tesiriyle kemikleri lwnip, derisi ho^lamr,"
10562
uT tc^ ^S i,\i- Qi* \S ]i
*0 k^jidisini kosbocaman g&rtir de: iyi ama, bu vijcutla ben hangi
yuvaya stgarim? dct.»
F: 48
753
10563
^J >?- *&■* iSjr" J*^
•fScmirir; tembel tembel, karm tok, sirti pek, kendtsine giivenmi^ bir
hiilde, bir gblgcye c.ckilir.*
10564
yf fj\ jL, <'U- Jj, J-Ap
«Kalfci ona : Gel, bir ev yap, derse de O : Bu kafibb hangi eve si-
garnri, fcbyle, der.»
10565
jyj w»jjj y \jfj~ v »>
a .s^J
jj>j-> M
iff *j£
»^J
-Sen de bir tela, bit musihete diistiiii rau, tors kemigin biizliliiir, top-
lam r, hurdahas otro.*
10566
•Tevbeden bir ev yapayim ki, kism ban a m dec' olsun, dersin.w
10567
^j y 3' *A*- <$*.&■> *i£* >**^
« Fiik.it dertten Lurtuhlun da hirsift buyiidli mu, ko|)sk gfibi senden
ev yapmak sevdasi gider.*
754
10568
jijj ,_** lS>— ^»A „■*—
«Nimcte ^iikfetmek, nimetten dalia hoglur. Sitkrii seven kimse jiiUrii
1) j fakir da nasil nimct taraEma gider?*
10569
w—_ji <jy i* L' ■>> l J*™ 1 v^ J
*§ukretmek, nimetm cam nicsabciindedir. Nimei ise cesed gibidir.
^ijukii nimei seni dostun n online kadar giJturiir.**
1057O
,li jCi fU j^^*^ -*■-?
-Nimet, &aflot; §ukr, uyamklik getirir. AUah'm §iikiir tuzagiyle ni*
met! a via.*
Kur'anda' :
Y4ni: «Eger, nimetlerime gukrederseniz wu sbie mutlaka artinrjm
ve eger kii£ran-i clmetto bulunursauiz beuim azabim hakikaten 50k §id-
detlidir 1 *"." buyurulmu^tur.
Hazret-i Mevlana da; Bir avci nasil tuiak vasitasiyla ku§ avlarsa,
sen de §ukr lie nimeti a via, diyor.
Hiii) SflreL Ibrahim-: T,
MM
Mta.
10571
t^ Aid
j^s jLi'i c-*«i J-* j^r r .
«Nimcte §tikretmek, seni doyuriir ve tok gozHi eder de, fakirlere
yiizlerce nimct verirsin,*
10572
*A]]ah'm taammdan ve yemi^inden doyuncaya kadar yersin; senden
oburluk, $unuu bunrni kapismi calip ihtiyacini araetmek zEIleti zail o1ur.»
•MtJNKiRLERiN NEBlLERi NASfHATTEN MENETMELERt VE
CEBRlLEK GiBl DELtL GtiSTERMELERj.
10573
*Seba halki dediler ki : Ey nasihat verenler! Bit yolda bir kimse var-
sa sbyledikleiiniz yoti$ir,»
10574
-Allah bizrm kalblerlmisi kilitlcmijtir, onun i$in sizin sSzleriniz, ofb-
ya girmiyor. Hig bir kimse Halikin flilini dcgi§tiremez.»
Clink li: ( it! jit j t .JV ) Yam: «Aliah f in yaradsgi de£i 5 tiriJe.
mcz,»
758
10575
«0 Musavvir olan Allah, bizi bayle nak^etmis, —yam; b5ylc yarnt-
-migtii*.— Bu sfiret, oyle dedikodu ve nasibatle baska ttirlil olamaz.-
10576
■Ta$a yii* yil, boyunca, lal ot, eskiye de yh* soiie yeni ol deseti,,.-
1GS77
j? S\ ^lL* djf \$*
«Topraga su sifatmi al, suya da bal, yahud sut ol de&eiu*
o\wtl
10578
Hi S cmlamt vasxflan dftgisi* mi? Ey mes'ud kimse; bu xiasil bal
10579
jl/L. j J^ j ^"i Jit
*Feleklerin ve £eleklecdcki!cfin flabki, suyun, topragm ve yeryuzUn-
dckilcrin YaradaiHj-
757
•MHMB
10580
«<5glt[crc donmeyi lakdir etmJ5 vg ona safvet vermig. Suya ve £anm-
ra da bulamkhk ve nesv ii nema ihsan etti.»
10581
■*sp tfJ..-* JW ^5 Jf
«Gok yiiziiniin bularukligi intifiab etmesi, suyun ve samurtin da, saf-
vet — yani; durulugu — alma si nasil miimkiin olur?*
10582
* Allah her birine ayn bir yol sizmbjtir. Koch bir dag, cehd vc gay ret
t'tse de nasi I bif sum mi £opd olw?"
"ENBtYA ALEYHiSSELAMIN BV CEBRlLERE CEVABI*
CehriUk bir mezheptir kf salikleri : Kulda ihtiyar ve kudret yoktur,
Ir^de-i Ilahiyyeye tabidir, Allah ne yaptmrsa kul ouu yapar derler, Seba
Kavmfnin yukanda sayilan delilleri de cebri meshebine uygun oldugu
kjn Hazret-i Mevlana orilara (Cebri) tabir ediyor.
10583
J™^ f <J^J 0& £(J LfiLrj
■Peygamberler dctliki ki : Evet, Allah bir takim vasiflar yaratti ki
ninlardan kimse ba§ («kem(.'i.»
758
Mubahesede bir taraftan mithitibin delilitli (udlll «lly*raiuj gibi
bahlara bbyte yapmi 5 lardir. -Evet, dediginfc gibi, Cenftb-i Hak bir takim
Star yaVk' kullar onda mcburi alduklan I* U« edemez ve o
gfetteit de^tiremezler.* diye cevab vermeye bagtadila*.
10584
-Allah, bir takim ««i *E*li«i ^ yaratti ki, omarm Mrf% N*
disiiie bugz*dikm bir kimseden, hcrkos r£zi olur.-
10535
^_» ,lj >i j j
£»/
l A*--
-Tasa altin ol derail O tcklifin beyhudedir; ta 5 ta dtin olm.k k*bi-
VfStf ypktur. Fakat, bakira: altm cl! d^r,™ yola vard,r.*
1058(3
<>Vj£
.Kuma: S amur oil ders.n aci.dir, olama^ Laki, toprala : *WB •»
dc«cn onuu islamp ^mw olmasi mlimkundUr.-
10587
-Allah bir takim hastahklar vexmi § tir ki onbrm &csi y«>kt U r. To-
palhk, basik bunmluluk, korliik gibi,»
m ^ m
10588
-Yine Allah, hir takim hatfalikiar verml$tir ki onlariTi sSresi v&tdit,
Yilziin taipiluiasi ve bag agrisi glbi.*
10589
■Allah bu dev&hm insanlara iyiiifc vermek i$in yaratti. Bu dcrd lo-
de, dcvalar da bog ycre yaratilmts dcgildir.a
10590
-Hatta derdleriTi jogxina deva vardu ki ciddi olarak ararsan o devayi
butursun,*
Peygamberlerin bu sozlerine kar|i Seba miigrikleri dan :
10591
«Kavm dedi ki: Ey peygamherti diyen cemaatf Bizim hnstaligimiz,
dova kabul eden derdlerden dcgildir,»
Seba miigriklerinm imam kabul etmeyijjlerfniii manevl hastaliklann-
da:i ileri gddigini peygamberler evvelce soylemislerdi. Mu$dkler de vcr-
dlklari, cevabta ; Bizim, size tabi olmayisnnizm hastaliktan jleri geldigini
noyliiyorsutiuz. Oyle diyelim. Fakat bu hastalik, ilac ile iyi olacak bit ma~
iv i.'- degildir,
Yani sizin teklifinSzi kabul etmemize imkan yoktur dediler.
760
^
10592
r
*Siz yiHarca nasihatler verdmiz, efsimlar okudumu. O nasihatterden
"bizim de her an derdimix arth, bagitmz kuvvctkiidi.™
10593
■
«Eger bu maraz ilag kabul etsoydi $imdiye kadar bir zcrrcsi ol&un
iyilesirdL*
10594 .
5>>*->l Jib ,_*! jJl j j>- **l—
J* J l5^- jjj b-> ■* J>^ J>
«Bir be den susuzluk hastahgma nigra r da cigere su gelmezse, bast a
detrizldi if mi; olsn r harareti gecmez. Ciinkii ictigi su baska ycre gidcf."
I
10595
fj?'"
«§iipbesia el ve ayak ^iger. ijilen suiar harareti teskia etme«,»
Biz de, sizin tekliiieriniza karsi bu illete ugrami^ hastalar gibiySz-
Sbileriniz- hararetimizi teskin etmedlkten ba;ka ? ellmlzi, ayagimizi si§i-
riyor, dediler.
MM>
*ENFlYA ALEYHtSSELAMIN TEKRAR CEVAB VERMELERi*
Seba mu§riklerinin cebri gori^e bagli iimitsizlik ifade eden sozkrini
riinleyen peygamberler, bu sozlerin dogru olmadigini :
taw
Yani : *A!lab'm rahmetinden umidinisii kcsmeyin. Zira Rabmet-i Ua-
liivyeden ancak kafirler tSmid ke,serler lo5 ,» ayet-i kerifliesi geregincc Hahi
msgiir«tte'n umit kesmenin kiifrii m&cib olacagim anlatmak itfn dedi-
ter ki :
lOSSfi
i.* L ^l-i
1 ,i.
ft
* Mull sin ve Mukrim olau Allab'dan Umid kesmck yak^maz. Eliniii
umin rahnrnti halkasina vuruimz,"
Fitrak : Eger'de bir halka imi§ ki ona ote beri asarlarmi§.
10597
-Ne kadar % vardir ki ewe] zor gortinilr, sonra ajillr ve kolaylasir,
scrtligi vc zoilugu ge^er.-
10593
«(jmlt£]iliktetv *onra bir $ok iimidler giiriinlir? Katanliim arka&in-
ebn gilne§lcr do£ar.»
UllS) SCifsl VusuJ : ST,
Nitekim Kur'anda ;
*»
Suh
Yam ; -O, {insanlar} iimitlwini kesdikten sonra, yagmuru indirmck-
tc, rahmetim yaymakta olandir. O bakiki yar, her hamde sezavardir 1 ™,.
buyurulmustur.
10599
i
.Farzedelim ki siz tas kesildiniz, kubgimza ve kalbinize kilid tak-
ttitij;.»
Boyle oisaniz bile :
10600
«Bizim, halkin kabuJii ve reddi ile isimiz yoktur. Bizim isimb Hakka
iesLim ve onuti fermaiiina taloi olmaktir.™
Peygamberlerin vazifeleri, Kur'ari'daki :
Yani : -Peygamberin iizcrinde tebligden baska (hi^bir vazlfe) yok-
tur"> 7 .- Nazm-i Celili mucibince Tevhid-i iJIbiyi insanbra anlatmaktir.
Halkin bu tebligi kabul edip etmeraeleri onlari vazife ifasindan geri ko-
maz,
llOJ? SLirei ijura ; Z8-
7G3
•M>
10601
«Bizc bu kulttigu, — yani; tebli£ vazifesini — O emreylemijtir. Sbyle-
diklcrimtz omm emtidir, kendiJigimizden degildir.»
10602
«Bizim hayatimiz O'nuii emritii yerine gctirniek itjiiidtr. E£er kumluga
ekia ek! dese bila tereddtid ekeriz.*
Cenab-i Hak. Habib-i Ekremine buyuruyor ki :
VsO
;ijtoi^^Ju^3tf
^ »,Vi "^ <** >
wfn<>, Jf^fr!
• ^Uivttf^iajLjy^^ffi^aa
Yam : -Habibim de ki : Besim namaz ve ibadetim, keza hayatim ve
oliimtim, stemlerin Rabbi olati AJlah i^indir ki O'nun seriki vc naziri yok-
tur. Ben boylece emrolundmn ve ben bu ihnmette mUsliimanJarm ilki-
yim
I0B
10603
4j\ b^ *j^- j* - j^-
-Pcygainberlerin ruhuna Allah'tan buska yar yoklur, Ontarin tebli-
gini ve davetini halkin kabul edip ctmcmcsiyle tniikelEef degillerdtr."
<IDB) SOrei En'am : 1SZ-IGJ.
7fM
■mm*
1
IOC 04
•Peygamberletih yaptikian tebliiin iicreti Allah'a aittir. Biz tteygam-
berler, Dost i^in, halk indinde firkin ve diifman yiizlii oluruz.*
K^r'an-i Kerim'de;
Yani : *Ey peygainber-i Ekber dc Id ; Ben teblig ettiglm o Emr4 tU-
hideu dolayi sizden iicret istemiyorum. Benim ticretim ve mukafatim,
Babb'ul-aiemin olan Allah tarafmdan verilecektir 109 .* buyurulmaktadir.
Bu llahi beyan geregince peygamberler Hazeratitim teblig-i ri^alet et-
meleri Allah igindir, mahza llahi emri if a iemdir. Onlar halktan ucret
olarak bir.£ey istemezler, kar§iligim ancak Cenab-i Haktan beklerler.
10605
f—i o*J* *jii> jit*
i - "■ ■
«Bia Ccnab-l Hak'kin dergahindan u&anmi^lardan degiliz ki yolun
iiiakligmdan her ycrdc durup oturahm,»
10006
*y uH^j j ^ t? : ^* >^
* Yar 'den aynlan ve iftirak hapsiue dii§en adamm gfbnlii sof ur, q sesU
adam usamr, bikar.*
(1M) SGrei ?u&tfl! 1M.
TG5
10007
«Halbuki bizim Yarlmiz, diledigimiz canau her an bizimle bcraber.
Rahmctim saCip dutmaktaj cam mi z da oh a ^iikrefmekte...*
Bitiaenaleyh mahbcste degiiiz ki usanmis, olalim.
10608
*Bizim kalbimizde bir lalezar ve giilsen vardir. Ihtiyarlik ve solguu-
lugun oraya yolu yqktur.it
10609
tfu
"Biz daima gene ve latif servi agaci gibiyiz. Tazeyiz, Iiandamz, sfrmfe
ve 2 ;ii' if iz,"
10610
*Bizim indimizde yiiz sent i]c bir saat birdir. Uzunluk ve kisahk biz-
den ayriEim;t]r.»
S6fiyye arasinda (Tayy-i mekHn) ve (Tayy-i zaman) diye iki hare-
ket vardir. (Tayy-i mekan) bir an iginde eii uzak bir yere gidebilmek
kudrctidir. (Tayy-i zaman) ise bir an ic,fne bir 90k senelik vukuati sl|sj-
Itrmak kudretidir. Mira^ta oldugu gib.i ki Sallallahii Aleyhi Vesellem
Efendimiz, amca zadesi Ummu Hani'nin evine gitmij, orada bir parga
istirahat icin uzanmi§ti, O. anda Miraca da vet buyuruldu, Kur'anin haber
verdigi usere Kudiis'e kadar gStiirUldii, Hadislerin bildirdigi vechile se-
miilara gikanldi. Cenneti, Cehennemi gordii. Lika-i tldhi lie mugerref ol-
766
du Avdet ctttginde yalmiy oldugu ycrin sicaklifti hi-ml* fie^memljt!. Tc-
ma 5 ay-i semavati bir tarafa biffifcnk bile, Mtidntten Kludus'e ancak bir
Hvda gidilir vc bir ayda donulurdu. t§te (Tayy-i xmnun) boyle uzun 7.a-
mana muhtac clan harekctbrin bir an i 5 inde oluvermesidir. Bizim gordu-
giimuz rijyalar, bunun ku^iik ve basit bir numQnesidir,
10611
\$- Jl+- jJ^l ^ j jLjJ $
hO uzunluk ve kisahk cisimlerdcdir; a uzunluk ve kisahk canda na-
si! butunur?»
10612
.Ashab-) Kehi'in ii S yuz dokuz senelik uykusu, onlara gore gams.*
ve esefsiz bir gtin olmu^ty,*
10613
/jjj at $* *£ J&h
■dtuhlan ccsedlerine avdet edince, o kadar uaun miiddetin uykusu
utiJara bir gun, yahud gdniin bir ka$ saati gibi gyriitidii.»
^[jnku ruhlari, ervah alemine gitmi^ti. Buianin iic 0% aenesi ise ora-
run bir gunii kadardi.
Kitekim Cenab-i Hak h Kur'anda §oyle bey an buyumycr :
© ^MM r &r*& £&*i£s S^3
Yani : «MagaraIarmda us yiiz dokuz sene kaltp uyudular 110 .-
am S^rcl Kehi: 25,
7G7
■^HIH>
Yani : «t£lerittden biri dedi lei : Ne kadar kaJdimz? Dediler ki : Bir
glin, yahud guiuin bir ka$ saati kadar. Scmra dediler ki : Ne kadar kaldi-
gitim Babbinii daha iyi bilir 111 ..
Hae suresinde de buyuruluyor ki ;
© ii^j&^$£L i .€£.ji\3
Yani : «Hakikat, Kabbinizin indinde bit gun, sizfo saydigimz aamanla
bin sencdir 113 .» Bundan dolayi V£ Stire-i Yunus'taki :
ft
<, ^
«^'i£
-c <
'JO 1
>fctf
.-* -»•
■ ^a
4v>-
W*->Vi
Yani : «Ey insanlar! ^itphesi* ki, sizin Rabbiniz golden vc yeii ajti
giinde yaratmisfcr'",* lyetindeki alt] gun de bizim hesab ile alti bin se-
nedir,
Hazret-i Mevlana Mesnevrnin diger bir yerinde bundan bahsederken
diyor ki : Cenab-i Hak bir (Kun) yani {01 !> emriyle buttin miikevvenali
yaratmaya kadir iken, on Ian alti gibi, yani alti bin sened e tedrici bir sy-
rette yaratmasi, insanlara teenniyi ogretmesi iemdir. Yine Mevlana bu-
yuruyor ki :
(HI) Sflrei Kehf: 13.
tl 12) Sirei H8C! «T.
(113 J Sfiroi YwnOs: 3.
7G8
J (Hill
«AIenvi ervahda gece, gundiiz, ay vc yil olmayinca orada toklnk, ih-
tiy'ariik vc usanmak nasil olur'v
10615
nYokhik giilisLaninda tfyle bir sarho§luk vardir ki, o sarbo^Iuk, lDtf-i
iJahi §arsbinm verdigi bir meslliktir.»
10616
«Bir §eyi tatmayan, ouuti lezzctim bilmez, Pfeca&et bdeegi giil koku-
sunu nasil tahayyiil ve tevehhiim edcbilir?*
10617
A"
o 1 r>
*LfttM llahi §arabi ve onun ne$vcsi mevhuin de£ildii\ Eger inevMm
olaydi, o da sfiic mevhumlar gibi yak ulurdu.»
Yakia, o §arab a^izla igilmez ve damakla, dil ile taddmaz amroa ruh
agziyle igilir ve negv^lenilir.
10618
"Ccbenncm, Cenneti nasil tasavvur ve tahayyiil edeliilir? firkin bir
yiirden hi$ gtizellik zubur eylcr mi?»
V: 49
7G9
Cchemicm, Cermeti fcwavvur edcmiyeeegi, firkin bir ytizden fitizellik
*uhur eyleyemeyecogi uibi, c ^arab-i ilahmin manevi n^vesini dt- onu can
agziyle fcmemis. olanlar iatl&yyiH edctnezler.
10G19
«Ey tauyvik kimselcr habcrdar olun ki bdyle bir manevi lokma, agzi-
n ma kadar gelmigken bogazimzi fcesmeyin, yani; <J lokinadau cekinme-
yin,™
Cen&b-i Pirin babsettigi bu manevi lokma, Mesne vi-i §eriftir ki ag-
*irmza ve kulagimiza kadar gelmi§tir. Agzimizla okuyoruz. Bunun boyle
oldugunu kendisi de bildiriyor ve diyor ki :
10620
«Biz miiskil yeliari sonuna getfrdik, kendi ehlimize, wiiirid ve miiu-
te.siplerimize yolu kolaylashrdik,»
Hazret-i Peygamber Sallallahu Aleyhi Vesellem Efendimia bir Ne-
biyy~i Masum ikcn, Zat-i Akdesinden giinah zuhuru mumkiin degilken,
sabahlaia kadar namaz kilmaktan mtibarek ayaklan si§mi§, onun uzerine:
l*&&&.
«^^spgffl;#a
Yam : .Mcsakkat vcrsin diye sana Kur'am inzal etmedik 1 ".- ayetini
havi olan (Taha) suresi nazil olmug, ni^in bu kadar miicahede ettigini
snran ashab-i kirama ResiiM Ekrem : *Ben Allah'* §«kran-i fi'lide bu-
Suuan bir kul olmayim mi?» bnyurmu^tu. Onun kamil varislerinden bu-
lunan Hazret-i MevJana da fevkalade riyazat ve miicahede ile meggul
olurdu. Sebebini soranlara : bize nisbeti ulanlar i$ii caU§iyoruz, deidi,
iste bundan dolayi, burada da : mil rid ve muntesiplerimize yolu ktday-
lastirdik, diyor. Diger taraftan, Mesne vi-i Serif, hakikatlerden bahseden
bir kitab oimakla beraber yiiksek meantsi nisbetinde, mebanisi, yani; mev-
<114) Silrti Tlhi: 1-2.
770
m a ^ tmm
zulanna gore i bares! di#cr bisavvuf kitablnrmn ntabntla kolnydir, Herkcs
i&tfdiidi nisbelinde ondnn bir gey ariiar ve istlffldo eder. Kimi kissalarim
dinler h kimi hisselerinden feyz alir.
-PE YG AMBER t EKtN : (tjWANA ClELtN) PtYE RiCALARlNA KAR§1
SEBA'LILARIN TEKRAR HlIlAZI-
10621
«Seba kavmi peygamberlerine dediler ki : Si z, fikfioizcc k«ndmiz j^in
u^urlu iseuiz de bizim it in ugursuz, ml ve merdudsunuz.*
10G22
. «Bizim rubumuz, bu gibi cndi^clcrdcn asude idi, Siz gcldiniz, sozlc>
riuizle bizi gam ve kedere, mt-sakkate suktinHiz.*
10G23
uEwelte aramjzda birlikv ve ittifak vardi, Sizin kotii habertcrinizle
yuzlerce iftirak hustle geldi.»
10624
«Biz eweke, ^ekcr yiyen tii tiler gibi nc$ r cli idik. Sizin Ah i ret aza-
bmdan bahsctinetiii dolayisiyle oliinui du^unen boykuslara dotidiik."
771
■MIM
ana
IM2S
«Het nerede gamk bir masal varsa her ncrede bos a gifnsez b!r ses
me veil d isc.»
10626
«DQiiyanin neresinde bir kotiiye y or m a, neresinde bir ktitii sfirete
dinms vc azab varsa,.."
10627
«Hepsi f sizm temsilleriniscde, bikayelerinizde, failarmizdadir. Gam ve
keder vermck hususutidg six colt i§tiha]i5iniz.»
cENBiYA ALEYHlSSELAMIN TEKRAR CEVAB VERMELERi*
10628
j*, * c~i *. j Jli ,jc:ii LjJI
«Fcytfamburler dediEer Id: lyi ve kotU fa], sizin camnizm tcindedir,
yimi; sizinle berabcrdir.»
Kur'anda bikaye buyumluyor ki :
772
Yairi : «Md§rikter dediler ki : Biz siain yiiziintizden ugursuzlandik.
Eger vazgecmezscmz an da Is un, sizi mutlaka taslariz. Ve biz den size ucikli
bir i§kcncc erijir. Enbiya dediler ki : SiziiV ugTtrsuzIugumiz sizinle bcra-
berdir, Siz« nasihat edilirse mi? Hayir, siz haddi as,ib ia^anlar giirubu-
snn«z Ils ,»
10629
_W t -
=Enbiya bazerati dcditer ki ; E£er sen teblikdi bir yerde uyustan, liir
ejderha da bas, ucundan sana dogru gelmtye bajlasa-t
10630
"Mcrhametli ve bayirhak bir kim&ej c.abuk kalk, yoksa cjdcrha yu-
tacak, diye seni uyaudir&a;»
10631
d >■ tl> J** A J* J- j* ^
<*Sen ona ; "Ni$in s_om agixhlik ediyorsuD," der misin? Kalk da n*
oldugunu aydinlibta g'6t, — yanl; cjderhayi miisahede ct-.>
(U5> Surci Yiisln : 18-1*.
773
M^^ma
10632
-O merhametK kimse sana der ki : Kbtii hit akibeticn ben seni kur-
tariyorum ve selamet sarayma giitlirtlyorum.*
10633
*Madcm ki peygamber, gizliden haiki haberdar edet; giinkii o Dtinya
eblinin gBrmedigini gormu§tur.»
10634
*Eger bir bekim sana : Koruk yeme, omin yenmesi sana Lastalik ve
§er getirir dese,..*
10635
d>:~i* Of? •* «J'* oj^.d
*Sen ona: Neden ktitii /a] dan bahsediyorsun? dijerek, sana nasihat
verenJ gtinahkar sayar mism?*
10636
£H jr*\ $£ &€ j^t
-Eger inuiiectini sana; Bugun sefer ve seyahat gibi bir If yapmaN
dc*e,.
774
10637
tfj&*l ^ JJ <*M "**'*
.0 muneccimin fierce y«Um soyledigini, bir ikl dcla dogtuya Mfi-
dwf ettifini bilirken, yine onun sSziinu kabui ediyoreim...-
10638
j^ ;5v* j^ii* (.j*' a}
lit! - as la bllafi zuhu* riiwi. BBylc iken, #M|M( »**- dogru *
dujjjuna nasil oluypr da inanmiyorsun?-
10G39
-Hekim ve mfoieccim sana zan ilzenne soylerler. Biz ise gikdUklcvl-
mizden habec veririi.*
10640
.Cehefiuem damantnm ve at^inin Mfirlw tsra&iia hamle etmcktc
olduguau kcnardan gBriiyoicuz.»
10641
.Sen ise dersm ki ■ S u S yahu, birak §« s^d; UtUyo ywmak, btlfi
ziyan vcrsyOT.w
775
10042
*Ey naslhat -verenltrin soziinu dintcmeyen! Ncreye gitsen ugursuzluk,
scninle berabcrdir.* '
10643
10G47
*jj"v y
-\j ^
«BIr yilan senin sirfmda dola§iyor; nasihat vcren, onu dam dan go
yor ve sana haber veriycr,»
ru-
10044
J" f£# **>& J*f
*Sen isfl diyoruiiu ki : Sus beni gamlandjwia. O da sana : tiyle ise
ben Jen gun ah gitti, cevabim veriyor.*
10645
«Vilan agzini senm boymina vurunca, — yani; seni sokup zehirleyin-
ce— senin zevk ve sdrur araymn, — y∋ nasibat verene: bb'yle sttyle-
yip do beni kedeHendirme deyism — scila^r.*
10046
jlijjj |jL^ lJj<>J. 4, Ojf
«0 nasihat$i>e dersin ki : Verecegin haber bu kadar mi olacakti, ni-
fin fei-yad-ii figan ederek yakam yirtmadiit?*
776
><Yahud bana yiiktiekten bir las, atsaydm da o kotuiiigu — yani; Uih-
likcyi — bana ciddi oJarak anl atsaydm.*
1064S
%>f f 6\i, ^ j£j
«0 nasihat^i dcr ki: Sifyledim amma stfiiimden indniyordun. Sen do
dersin ki : Beni iyi ii-^ad clmigstn! Yani; sad etmek bByle mi a[urdn?»
10649
« Nasihat <; i dee ki : Seni bu tchlikcdeti kurtarmak i$in ben gertrken
nasihati yaptim,»
10650
j>l- ,jL;k jUi 4>L
«Fakat sen kotulugiinden omin kadiini bilemedin; o ihtanmi ezu vc
tugyan inayesi yapim.»
Yani; nasihati m seni biisbuturt azdirdi.
10651
UJ
"Kijtij yc nsagiMt olanlanu tabiati boyk'dir. Onlara iyilik c din cc ko-
tiiluk yapmaya kalki^irlar.>t
777
AM
10652
*Nefsi, ariusuna sabrederek iki kat eyle. — yani; kcix bsrak. — Cunkii
koliidiii-, iyiltk etmcye gelmci.»
I0G53
■=> oUs-i ^.r/ ^/ 1
-Kcrim olan kimseye iyilik edet-sen deger, 0, herbir iyilige kargi yedi
>U7 mislini verir,»
Bu mevzuda ^oyle bir stiz vardir : «Bir alsaga iyilik eder&en tcmer-
[iid eder, fakat kerim bir kimseye ikratnda bulunursan sana muhabbet*
10654
LU-
J-rf> UP
-** <JJT tf^ t
6 J !t ^H l ^" "f t&
"Deni bir 5 absa da kahr ve cefa edersen sana ^*k vefakar bir bendt!
Bunun i^indir ki rahmet ve fe&st-i mikesseme okm RisaletpenSh
Efendimize :
<j- / ■' ■
^^f^S\^^J\u^\ fft
Yan? : *Ey PeygambeH Ekber, kafirtet ve miinalikJarJa mikadelc ve
tniicabede et ve kar^iJai-inda jetin d! 119 * diye emredilmisti.
UH>> Sflrei T(,v(j t1 73.
778
1GS55
-Kafirler, nimete erdifer ini, cefakar olurlair, Lakin, Cebcunemrtfi
(Rabbena) diy<! Cenab-i Hakka ubudiyyet arzcderler ve tafcnir&da buiu-
nurlar,»
Nitekim Kur'an-i Kerim'de de buyruldugu gibi *.
. Yani ; «Dedilor : Ey Rabbimiz bedbabttt|imiz bize gatcbe cLmi^ii.
Dogru yoldan sapattlar gitruhu idik biz. Ey RabbimiT, bizi bur a dan <;ik;ir.
Egcr (yine kufre) doncrsek artik hij fiiphcsiz ki biz zalimlcriidir 1 "--
aAHIBET ALEMINDE CEHENNEM, DUNYA HAYATINDA ZtNDAN,
YANl; ZAHMET VE ME§AKKAT YARATILIWASININ HtKMETl-
Evet bunun hikmeti : Her iki alemin de miitekebbirler i^in ibadethu-
ne olmasidir. Nitekim, Kur'an-i Kerim'de :
Yani ; «Sonra (iradesi) gSge *— ki, o bir bubar balinde idii — d^iruldu
da ana ve Arz'a t tkiniz de ister istemez gelin, buyurdu, Onlar da : Istcve
tstcye geldik, dcdiier llfi ,» buyruimu§tur.
a 17) Surai Mti'minim : 106-107,
(118S Sftrel Fu»silet ; 11.
77fl
— ^ — ^^ Hg g^, — — tm m lm m ,
Alcm ve Adem'in yaratihsmdan maksad : Allah'm bilinmesi ve ona
kar^i iibudiyyet vazifesi elan tbadetin ifa edUmcsidir. Bazilari nimet ve
rofah iginde gaflete kapihrkr ve asil vaaifeleri olan iibudiyyet ve ibadet
vaziTcsini unuturlar, Cenib-i Hak, oyle gafil ve mutekcbbir heri fieri ima-
na d&giirftiek ve meeburi olarak (Am an Ta Rabbi) dedirmek i^in Dun-
ya'da mubtela, Ahirette ise muazscb kilar.
10656
*j4 jU tf*j$ j^!S 4
-*»>i Jlo- J>^ -U-* 1»J ,j^3-
« Den i olanlar; c*£aya mtibtcJa olunca sal vet pcyda ederler, vefa go-
rlincc ccfakar olurlar.^
10C57
»!*— ?*J *i.\j P v^* >*^ jcL
"Onmi i<jin Cohennem on] arm mecbiiri taat vc ibadette bulunup (Aman
¥ft Elabbi) diyecckleri mcscid hukiniindedir, Nitekim yabanci kugttn a yak
b(|gl fiktir, tuzaktir.*
mm
-Zmdan, al^ak hirsizin ihadcthanesidir ki, orada ikcn daima Hakki
alkreder,*
10659
•Bescrin yatahljsmdan maksad ibadet oldugu l ? in f Ccheimem, Diin-
yii'dn kafa tut an mlitekebbirlerin ibadcfffum oimusUir.»
Cenab-i Hak Kur'an-i Bakiminde :
7HII
!'&$
jy—ju-^j j ^/"J
Yani : *Bana ibadct etroekten kibirlenctiier, lior v* hakir bir haldc
Celwrniem'e gireceklerdir 11 *.* buyurmustar.
10660
-Adem eviadimn her igte kuvveti vardw. Lakin cmtin yaratihgindan
iTinksad, Allah'a iibfidiyyet ve ihadettir.-
10661
«(Ben insanlati ve cinleri ancak bana ibadet ctslnler diye yarattim.)
iyetini oku ve anla ki, Dunya'dan maksud olan ibadtiteii baska bir 5 ey
de^ildir.i*
Cenab-j Hak, Sure i Zariyatta buyurmu§tur ki ;
> u *^ ^*
yani «Beti Citmi vo insam ancak baua kulluk etsinier diye yarat-
tim. Omardan bi C bir nzik isttmiyomm, bem yedirm«lciini de istemiyo-
rwm. Hakikaten Allah Tcala, haiku* nzkmi vcreudir. Kuvvot ve kudret
sahibidir, metmdir ia) .»
Denilmijtir ki ! beTkes ayn ayn i§ gormeye kabiliyetli olmak u^erc
(H9J Surei MSi'min : 60-
<ia» Sfirci ZJli'lyai : S6-5B.
781
•M^
yaratilimslir, o igi yiipranklu kondlndcn maksuri olan hizmeti yapmi§ o)-
iiirz mi? Buna covab verUmljllr ki ; Ins ve Cinden maksud olan hizmel
ancgk ibadctlir. Diger jB>rJii icrasma jstidairh olarak yaratilmi§ olmasi
asil vadfesinden oiiu mustagni brakmaz, Mosela kitap, okurtiak ve 5|-
rcnmek i^indir. Boyle olmakJa beraber ba§ yastigi da olabilir. Kitabi basi-
nm altina yastik yapan kimse, kitabi okumadigi igfo ondan makaud clam
yerine getirmemig olur. Nitekim Hazret-i Mevlana buyuruyor :
10862
«Kitabdaa maksud olan, bahsetti|i fen oltnakla beraber, sen onu yas-
dk yap sati da olur.*
10663
-Lakin maksad, onur, yastik yapiimasi d*£il; i[im f Srfan ve irsad id!.*
10G64
IjjiJ^-i i^^ 1 — t^*
«Egcr sen kihci 51 vi ynpacak olursan, olmara demez. Lskin boyle yap-
makla heiimeti, zater ve nusrete terciia etmis olursun.*
Ciinkii ktli^tan maksad : Dusmanla ?arpi 5 mak ve ona ealebe cal-
maktir.
10665
"Insanlarm yaradilmasmdan maksad : Oularm Hak'ki bilmesi ve ana
ilmdct etmesidir. Lakin her insamn, kabiliyctmc gore, bir ibadet yeri var-
dir.jp
7H2
— —
10666
^i^X^i *j— ji^* >*^**
*Kerim olan kimsenm ibadet ycri ikramdir, Aleak alamn ibadet yeri
de otiu hasta etmektir,»
Yam- kerem sahibi olan, ALlahra liituf ve ibsamna siikrederek iba-
dette bulunur. Leim olan da hastalik titreyislyle : (Aman Ya Rabbi) der.
10667
-O balde algaklara vur ki itaat etsinlcr; kerimlerc de ver ki, ihsana
mazhar olduk^a §tikretsinle*.»
10668
«§uphesiz Ceiiab-i Hak, Cchennemi loim olaular, Cenneti de k«rim
ulanlar iijiti iki mcscld olmak tizcre yaratti,-
10669
K Hazret-i Mus^, i? agnsi gibi muJ'i5 olan Beni Isr&iHn, basJan e&il-
sin diye Kudus'te uiak bir kapi yapmi^i."
k
10670
yjs" $&* ^i^fr &^'j
^iinkii onlar cebbar ve kafa ttstan kimselerdi. I 5 te onlar i S !n Ceheu-
nem de kiigiik ve niyaz kapisi gibi o!acaktir.»
7«S
Yarn i -Banu ibiirlH i>liurklm Mbir lender, Cehwmieme hpltfr ve ze-
lil bir stirtttc giroeeldcrdir 121 .* nazm-i celilinde bcyan buyurulau rill at ve
hakaretin bir misaiini o kffijuk kapidan e&Ierek girmekle go$termislerdi.
«CENAE-I HAK, HOKtJMDARLARr, ALLAH' A ITAATKAR OLMAYAN
CEBBARLARI TESHtRE SEBEB KILMISTIR. tfASIL Kl,
MtSA ALEYHtSSELAM, BEN* ISRAlLlN
EGlLEREK GtRMELERI 10N KUDOS DUVARJNA
Kt3$UK BIR KAPI AgTlRMISTI*
Bu hadise, SQre-i Bakara'da $u sfiretle hikaye buyuruJmus.tur :
!-l 5 >...
r-*
A ft: ^ij^fe
Yani : -Hani : 5 u kasabaya gitip, diledigimz yerde istedigimzi b&T bol
yeyin, kapismdan secde ederck girin ve (dilegimiz) bttta (dir, giinahla-
rmuziti dokiildp du^mesidir) deyin, (tevbe edin de o sayede) kusmlan-
mzi SrteHm, iyiHk (ve itaat) c denier (in ecrin) i iso daha artiracagiz, d fi-
nds, tik 1!3 ,»
10671
1 * w.i i> \ , \>- j5>j L^ 1
ffr J l r" j 1
•Allah, padi§ablan, etten ve kemikten ktictik fair kapi clarak halkettk
b»b«rm o!sun,»
(121 ) Sir™ Mii'min : GO.
(122) Sdrsl EHkara: 58.
784
1
104H2
•cj^ jLiH tJt^-, Uj J*\
•rHuzllr-u Kibriya'du sccde *! Lin eye diisman olan chl-i diinya, u padi-
sahfara kars,i secde etsinlcr vc tcsellul gosterginler diye...-
10673
jLi
- l ^ t
^"i j^r j—
Oi
*L
o^
j>- C^,* 1
a*
fV
-Allah bir giibreligi ontara roihrab yaph ki onuti adi: bey ve padi-
$ahdit,*
Allah'a secde etmekten istinkaf eden ehl-i diinyanxn, gevket ve kuv-
vetkrinden dolayi kargtlarmda yerlere kapandikkri hukiimdarlar ve boy-
leri Hz, Mevlaiia boylel^ri iqiji, roihrab haline gelen bir giibrelige ben-
zetiyor.
10674
«Ey dlinyada, mcvki sahib leri karsisinda yerlere kapauanlar! Siz,
SttbbGb ve Kuddiis olan Cenab-i Hakkin sccde-i pakine layik dcgilsinii;
Pak olanlaf, §eker kami^i gibidtrter. Siz ise boj birer kiiiussnuK.-
10G75
Ji,yL fuJ\£- jl_i»- j-
*0 je^it kopeklere rfbctte bu segit bayagi kimseler, tazSm vc tekrtm*
de bulunurlat. Fakat ars!an gibi olan eviiyatillah haze rati onlara meylet-
mezlvr>—
P: 50
7KG
10676
jU-J - j^ jlT -tit J&tT_^
•Fare tabiatli o!an itisanlann zkbit ve amiri kedf gibl olur. Fare kim
oEuyor ki arsianlardan korksim?"
YJini; fareler, arslandan korkmazlar, fakat kedlden titrerier. O tabi-
atta olan insan jeklindeki mahltikat da Allah'tan korkmaz, fakat dunyaca
mevki sahibi olanlardan tirtir titrerler.
10677
iCjlii>
*Onlann kort-Jtu Allah 'm ktfpeklerindendit. Qnlar Afitnh-j llahiy-
yeden nasi I korkar iar?»
10678
OU^L^ 1
y*vij.
«Hakikat giine§i olan bu ekablrln virdi: {Rabbitrnz ytfcelerta yttce-
sidlr.) soziirtiir. Dtinya-pefest ahtnaklara layik olansa bayagibk rab'dir.*
10679
-Fare EirsLmliirdun nasi I korkar? Bdki onlardsn korkan misk ki>-
piiklu ceylanlardir,»
Nitekim Kur'anda :
>io-
5. + * \."m
Yam : -Allah'tan kullari icmde sneak Slimier korkar lt3 .» denildigi
0S» SOrel Fatir: 28,
1M
gibi, Hadis-i .^crifU- de : -Hon Allah 'i en l.vi hllciiinizlm ve Allnli'tim on
ziyiith: kdi !ijiiiiiu/,i(i).» buyurulmu^tur. K(v.n : -Hikmctin bo 51 Allah k«r-
kusudur.* Hadisi de vardir.
10680
«Ey tent ere yalayici dalkavuk! Keiidin gibi bit £anak yalayicmm kar-
sisma git de onu kendine veii-nimet ve efendi itcihaz et!»
10681
"Ya Mcvlana! Bn kadar sbx yctij^r. Egcr devr-i diraz-i §erh cdecuk
ulurs&n, siSyledigin si fa liar kendisinde mevcud oldugu halde, beylcr ki-
zar.w
10682
«SSzlln hulasasi fudur ki : Ey kerim! Leim olan] urn surt muaniriodr
bulun ki onlar itaat vc inkiyad ttsinler,»
10683
J-J j^j*^ ■* Ly* ot? J>?"
sKerim olan kimse, leim olan nsifsine husn-i nauameled* bnlunursa,
o loim nefs, dtger ieimltr gibt kiifran-i nimet gosterir.*
10634
«Bundan dolayi, mihnet ehli olnnlar ^Ukrcdlcl, nliurt ehli otatilnr
da azgin ve hitcbaz nluvlsir.*
787
MMtt
10685
«Sirrna elbiseli beytcr azgin, aba giymi^ olan fakirler s^kredicidii*.*
10686
•Mai, mtilk ve nlmetlerden $ukUr nasil subut eder? Asil |iikiir t bela-
liirdan ve ha&tahklardati busuic gelir.»
Kur'&n-i Kerim'de
i-iSS * j^t^W
Yani: .(Okumamaktan) sakm! £ttnkii insan muhakkak aasar. Ken-
disim (mal sebebfyle) ihtiysc.tan vareste gSrdu diye 1 ".- buyurulmaktadir.
Evet, insan, aenginlestikce, her istedigini yapacak bir hale geldik^e
crueller! ve o emellerin istihsali artar, nefsinill diledigi her §«yi yapmaya
Italkar. Halbuki belay a ve hastahga ugrayan kimae : Elhamdijlillah, bu-
Hun dunden iyiceyim gibi sSzlerle Halik-i Zigaiiina $ukraiida bulunur.
•BO§ BtK SOFKAYA BtR SOFiNiN A§R1-
106B7
J,i.jL* t£j}} f&Ji ^^*
•Bir sofi, bif gtia ^iyide asih bir sofra gdrdii. Onu gBrilnce vecde gel-
di. Sema etmeye vs elbisesini ytrtmaya ballad*.*
<1Z1> Sfirel AMkf «-7.
71»
iin
10088
«Ey yiyecegt olmayan; t 5 te kitliklara cizk ve i^te zaruret derdlcrl
deva diye bagirdi.-
10639
-Omni derdi ve <o$kimIugu fazlalasinca btitiin spfiter, onunla vur t>l«
dular, y∋ cus.ett ii huru? ettiler,»
10690
*Hay htiy edcrck bir kac, tanesi kendikrinden ge^tilcr,*
10691
•Fuzuliin biri sofiye dedi ki : Asili ve ekmskten hati bir s of ray a kat$i
bu kadar igtiyak gdsteri§ nedir?»
10692
=Sofi ana cevabcn dedi ki : Haydt i|inc git, son jnajiasiz bir naki^tan
ibaretsin. Sofrada ekmek y»k diyorsun, ajik ohnadi£in l^in vathgi sen
ara.»
7K!>
Mama
!0G93
L*» jfi/* o-a" j;-* **i-
•Ekmek a^ki, a§ik i^in ekmeksiz gidadsr, Muhabbctte sadik olan var-
hfia merbut dcgildir,*
■
10634
nA^ikiarm varbkla aiij vtiiisi joktur, A si Mar in ii caret ve menfeati
sermayesiidir,*
10695
«Kauadlari oImadi|i halde alemift etrafmda ucarlar, EUeri yokkcrt
nsjiu meydandan kaparlar.*
10696
*Manadan ray ilia afmis olan fakir, cli kesilmi^ken Jienbil vurmu$tur.»
($eyh-i akta*) hikayesinde oldugu gibi.
10697
Xij **j- ?>*£■ jjgl ^jtlirlc
•A$tklar yokluk alcmhiu eailir kurmuslar, yokluk gibi tek renk ol-
milliard i r ve bir tck r uhlan vardir ontsirin.*
790
■H
10698
Zjj &) *JU\ iSy \jJ<S
-Sut emeu ^ocuk lokma aevkiiii no bllir? Fcrileritt gidasi da kokudan
ibaret(b,»
Periler, yani; riii denilen goriinmeyen mahlukat, (tayyibe) ve (ha-
btse) olmak uzere iki taifedlr. Ikisinin gidasi da kokudan ibarettir. {Tay-
yibe) olan periler, giizel kokularla, (habSse) olankr da kotu kokulada
gidalamrlar.
10099
j^j^- ^i C**^ iSy~ &$T
*insau, o kokudan gidayi nasil anlar? ^tlnkli tabiaii, peri tabiatmm
ziddidir.*
10700
jS <ss *i$j $% $*\
-Senin yiist batman g iiiel yemektcn alamadigin gidayi, peri cinsi, sa-
dece kokudan ahr.»
16701
j^' ^T jT jj^ j^ ^ii J^
-MisiiL putperestin iinunde NU suyu kan olur, iakat israil ogullarma
giiisel vc tatli sudur,»
10702
^U^lj-t j j£ JLiL ot
-Dei.il, Beiii tstail i^in caddo balini ahr, (akat Kfilim Fir'avn icin bo-
iulma ve kclak oima yerl olwr,*
791
ALEVHtSSELAMA MAHSUSTUR, YUSUF'UN KARDESLERt
BUNDAN MAHRUMDUR.
10703
mefe * v?" f ? n 22*. 5*^* ■**** ™ a ,nah *™ idi - o »^« •*
mek, Yusufun birgdcrlerine nasib q|ma m i$ti,*
10704
^5 ~; yani; Y « k »P- Y^uFun sevghindet, kendismi kuyuya du>
kuyu ka zaJ la r , ^3 n! . gdtUriip kl]yuya atar!aj . ^ ™™ l S»»
de» sonra tendi^ bir mStemfaaae ittibaz etmi 5 , orada ^bS Sup
aglamis, sizlaiuis clmasma ijarettir. °™rup
10705
Sm7^ mmiiZSF** *"*• cI ™ ekIe d ° ,tt " « — • ***
10706
JJ* <£>-> *^+ -C-iV Lfjj
-Yikanmamy Jlk, bur! yiizu™ £ Srm*z. Nitckim Resfil-i Ekren, ab-
deal™ namaz dmaz buyu rm u 5 t Hr .. 3B
7D2
nuucsiii uJimttyuuiM tiurtiMK niuimuinKi, rmrriiiz Kiimayanin da uennetG
giremeyecegf vc htirl yUxunlt ftfWmoyoe^i gibi, Yu^ufun kard^ledndc
de, ona muhabbct abdcull tjlrnudiftiiidun, omm gUzelligini gdrmuyor, onu
sevirriyor, hatta kiukamyorlardi.
10707
W >^r j *J *^s J^*
W >^j* ^— yj *> jl £^
v Gaidar m gidasi As,k*tir. Bu mtfnasefeetle t uhlan n gidasl a$liktir.»
10708
«YSkub*tla Yusufun a^ltgi vardi, Otiun i^in ona ekmek kokusu, yftnS;
Yusuf'un goiulegiiiiji kokusu Misir gibi uzak bir ye f den ula^ti.w
10709 ■
^iU<y wi->_ O 1 * 1 ^* i$f
•Gomlegi bfzzat Hazret-i Yusul'tau ahp babasma gb'tuimek itin accto
edeu Yehuda, gtimJak yaninda cdriti£u halde a kokuyu duymadi.»
10710
•Gtfmlegin bulundugu yerden, — yam; Misif'dan — ydzkrce fersah
uzakta olan Hazret-i Yakub oldugu i^in, onun kokusunu duyda>
10711
y^tij jfi^ j ^U Li t£\
*^!ok alim vardir ki fiakiki irfandan nasib t yoktur. D kimsc Him lu'i-
fizidir, Allpb'in habibi degildir.-
■w
■^M
Abdullah Bin Mes'ud (Radiyallahxi anh) in rivfiyet ettigi bir hadiste-
kf =, r " ^^ nurlan(llts » 1 w > benlm siJ^mti igitir, o«u »U
ye hifz Sle eda ve rivayet eder. r>k ilim sahib, vardir ki t ijhip 3grendi-
? u *?K" anUn,ai ' VC ** iUm Bahibi ™ d " & * «5 kendindc«
<iaha 50k bilen ve anlrvanq nakleder.. buyurulmustur.
10712
-Dirtleyen, avamdan da eha, isitti^mden bir koku ahr ve bir fey*
Evet bazi .mm vard ir kt, biigisi, isittigini sbertemis olmasmdan iba*
ntar. Bw U izlann Un ile Kur'am bllip, m a na S1 ndan haberdar olma-
yi 3 km gI bi. Selefde bazi hadis nakledenkr vardi ki fakih degillerdi On-
far hadis rivayet edederdi ve fakihler onlann nakletiikleri hadislerden
hukum eikanrlardi.
10713
«%U Vj*C
' *> J ^ ^3
-tf,*]!
'VlT^ i'
^ J3P
Ha^ret-i Yakuba talim .ie miikeileftir. Vine gbmlek oniin elinde, esirci
eUnde bulunan canye gibidir kt, csirdnin nefsi i 5 i„ degiidir, satilikiir.,
10714
¥ - "
-Esircinin eline dus.cn cariye muster! i S mdir t onun esirciye faydasi
yoktur,» _ *
E^indnin, elinde bulunan cariyeierden kendbi istifade etmeyip, onlan
satraak : icin elinde bulundurdugu gibi, ba Zl ifen gecinenler de, ilimlerfyte
ame , etrae der da onu balka satmak ve onunla kendilerine mevkl yapmak
» er de Ilttufik ederler. Yani; islam dmi aH 5 v e ri 5 iyle para kazanmaya
Vflli5ir!ar. Bbylelerlne Isl&mdan tiyfide hlhmtn demek yaki 5 ir.
704
■MM
10715
J* 1 * ij:;jj ^-i^- C-— »
*Rizik Allah' j 11 verdigt bir lusmettir ki hurkesin kismeti if in bn^ku
tarafa yol yoktur.»
Yani; bimse kimsemn nasibini yiyemez.
10716
•■*J U"' »'j ^-"'j *^^" 4
xiyi bir hayaL o'ns ba& ve bab^e ohnus, firkin bir hayal da butiun
yoiunu vurniu^tur.*
10717
•Oyle bir Allah ki bir hayatden, (Connet) bag ve bahfesini; kcxfl bir
hayaJdea de (Ccbennemi), o yakacak ve eritec«k yeri yaratti.*
10718
«0 halde Atlah'in guljenleri ve kUIhanlanttin, yani; Cennctiyto Co*
hcnncniin yoiunu ktm btlir?»
Ancak Halik Teala ve enbiyl ve evliyasi bilir,
10719
•cGunlil goictlsli, «;hvii! i^indc, — yimi; (jufU'tlr ffiitW li apnh oltlnfjii
icin — o Ccnnct'e ve 'Cctionneni'o jjbtilrc*ok bnynllcrln ■ ■umu ■■<- yant»d»u
goldlflnl gbrcniesi.*
— — — — — ,^. M — ^____„_
10720
JLJ- t/_^L'v> *! j <j;ijMif
■Eger eonQl gbzcilsU net* den dogdugunii ve geldigini ggrmfls ve bil-
nii 5 olsaydi, her naho§ hayaiin tedbit iie yolunu kapardi.*
10721
*£
-Yokluk gecldine, Hakkin gozetleme veri olan oraya casus nasil ayak
Sure-i Fecir'de buyuruJuyor ki :
Yam: *Habibim! Senin Rabbin hakikaten tarassuttadir J2J .» Hie bir
§ey onun nazanndan gizh kalmaz.
HSdiseler ve vakmlar, enfusj olsun, afaki obun, o gozetleme mahal-
linden geemektedir. Boyle bir tarassud-i Mhjj keyfiyetfne bang! casus
aOm atabilir ki, iasar» f kendisinde hasil olan nahoj hayallerin geldigi yeri
bilsin de gelecekleri yolu tikasm? O halde :
10722
«Ccnab-i Hakkin fail u kerani eteglui korcesine yakala... §shim kftr
tutumu boyte o!ur ijte.„»
Yani; gozu gormeyen bir adam, gozlu birinin eteginden tutar, onun
rohberligiyle diisiip kalkmaksmn seiametle gider. Sen de Fazl-i tlahl ete-
gini tut, yani; Allah'm lutuf ve keremine sari I ki seni goz-ii agik bir kiia-
vuza ulagtirsin,
(125) Sfltti Fccv: 14.
?3li
Mam
10723
«AIlah'in emir ve fcrmam, onun ctegi dcmckttr. O'ndan korkmayi ve
cekinmeyi kcndisinc can itlihaz eden kimsc ne bahtli bir Mmsedir.*
10724
eltisanlardaa biri cayii t cemenlik V* nehir kcnanndadir. Yam basm-
daki birt de aiab icindedir.»
10725
*A*flbda olan: bunun zevki nedendir? diye ^a^inrj safa da olan da:
bu kiiu in babsindcdir? diye bayret «dcr.-
10726
algi safada olan, dcrGnu muazjclj olan igiu der ki ; Yah ft nicm kuru-
mu; kalmissin? Haibuki burada ^e^meler vav. Neden sararmis, solmu^nn?
Halbuki burada yiizlerce deva meTcud.*
Lakin bunu sOyleyen kimse, cemal tecellisine mazhar oldugu i^in,
taat ve ibadetten zevk alrtus ve Allah'a ibadeti her gey in devSai bilmistir.
Onun i^in o zevki alamamij olana hayret eder ve tavsiyelerde bulunuT da:
10727
£g jX\ Ijj) jjy*b^*J>
*Ai-kadas! §u gemenli^e gel der. O biri ise: aiinim, ben gelemem ce-
vabitii, verir.*
7B7
■HwtfH
-BtW EMlR tLE NAMAZA Ilti$Kt>N -OLAN, NAMAZ VE NlYAZ *LE
UNSlYYET EYI.iiMlfj UULUNAN K^LESlNlN HlfvAYESJ-
14728
-Bir emir schcr vakti bamama gitmek liizfimunu duydu vc kolesine :
Sujigur uyan, bagim kaldtr.-
10729
«AItun isiuindfilti cariyeden tas, havlu ve kll at da hamama gidelim,
diye seslendi,*
10730
•Sungur a anda tasi ile iyi bir hamam takinu aldi ve beyle berabnr
yola cikti,*
10731
%»jj ^jii- lT^ JJ'l ■**'
lYoIda bit tnesdd vardi. Oiada okunau ezanm sesi Sungur'uti kula-
£ma gcldi.*
10732
jly ,^- t^l ^ j« ^1 *^ii
*Sungur, namaz'a {ok diiskUhdii. Dudi kl ; Ey bentm kbtesine miilte-
fit olan beyim!»
798
^ m
10733
jj'j^ Ju j oft Cfj m y
■Sen gu dlikkanda biraicik otur, sabret de, ben de mescide gireyim,
faizi eda edip (Lent yekiin) suresini okuyayim,*
10731
•Vaktaki, imam ve cemaat, namaz vb du&larim bitirip di^anya £ik-
tilar.*
10733
,^-iU tiXj^'l" jisLtj^ jS-.-
-Suagur, mescldde kustuk vafctine kadar kaidi, Bcyi omi bir laman
beJdedi.p*
Sonra i$eriye seslendi.
1073G
*Ey Sungur, nighi disariya sikmiyorsuti? diye sordu. O da: Btnim
marifctli efendim; bent bwaknaiyor cevabim verdL»
10737
Ji^j if I f-A>T J,' jTj;-
-Ey miinevver bcyim; sabret, gimdl geltyorwm, Bcni beklomckte ol-
dugfumi biliyorum, unutmadim,-
MMHBMHa^BH^H
10738
-Bey, ycdJ defa seslendi ve bekledi; uihayet Sutigurun babanesinden
aciz kaldo
10739
-SujiaTufun cevab, 5 undfli, ibaretti; Bern s'aUvermiyor kl dtsanya a,
kayim.- * J *
10740
«Bey dedi ki: Mescidde kims* kalmadi, seal mada ahkoyaii ve otur*
tan kimdir?*
10741
ojj j\ <^±-J *z*i 4£~i CJ5
Ojj*\ jj!i/* fj\ £~J C-J
*S«ngur ecvab verdi ki: Seni disandan Ijeriye koyuvermeyen, beni
dc igendeu di^anya saIivermiyor,»
10742
isr^y &_jf jjl^C ^Tl
<A> cH i^ *^™j_^- (>j, jl
*Senin bu tarafa adim atmana mtbaade etmeyen, benim de disanya
adim atnianaa mini oluyox,»
10743
-Deniz bahklari diganya sahvermez, karadji ynijayanlari da i^eriye
kcrymar.*
gtinkd :
10744
■
«Bsdigin asli su, kara hayvanJanoja ash topraktir. Bu husuata hiyle
de, tedbir de batildir.*
10745
*Kaza namlyle buyttk bir kilid vardit ki emu a^an AHah'tir. BimVii-
aleyh teslim ve rczaya sariL>t
10746
■Kainatm her zerresi anahtar oka kaza kilidiui Allah'tau ba§ka agnn
0Jxnaft#
,SJ?<
** ** -^***i><'
x^A^*^k
i**-»r
Yani : «Allah'in irmanlara flfacagi ltorlmnfi bir rnhmcti tutacak yok-
IS 51 Ml
^■M
liir. Tut n en gj q-.yi ,|„ o'mliih sonra s;iliv<M-ecck yokiur. O, imitlnk gaatip,
liiikum ve liikuut uhlbidfr"*.* bLiyurulmu§tur ki kazaW huknjtine ki ra-
se kar$i gelemtz, domoktir.
10747
-Sen, tedbirinl — ySntj kazaya kar^ gelincyi — unutursan, piriftden
o laze hahlj buliix, saadcto eretsin.»
Fakat o saadeti bulmak Kaza'ya ma ve seyhinin emirferine kar?i te-
mamiyle teslimiyyet gostermeye miitevakkiftir.
10748
«Keiidini unuLttrsan sen! ysd ederter, ku! olursaa seni azad cderbr.-
*KNBiYA ALEVHlSSELAM'IN (HATTA izlSTEY*ESERRUSULt v )
AYETINDE HfKAYE BUYURULDUGU t'ZERE, MUNKIRLEKiN
tWAN KABUL ETMELEEitfDEN t)MlD KESDlKLERlNE DAIR*
Miinkirkr; Allah, mdekleri dururken ni?m insanlardun peygamber
go rider iy or demi§lerdi. Buna cevaben Sure-i Yusuf ta buyuruluyor ki :
iW} IKrei Ffitirj I
MZ
MMM
Yani : *Sendea cvvcl (peygamber olarak) gonderdiklerimh $ehirler
haikmdan kendilerine vahy eder oldugumuz crkek adamlardj. (Acabfl
miijrikler) ketidiierinden evvelkilerin akibeti nice oldufunu gifrinelcr.
icin hif de yeryiiziinde gezip dolagmadilai mi? Ahirrf yurdu (§irk ve gi'i-
nahtan) sakmanlar i^in elbet daha hayirtidir, Siz (ey mu^rikler) hd LI
akjllanmijacak misimz? HattS o ucygambwlei' iimitlerird kesip do kcu-
dilerinin muhakkak yalana eikarildiklarmi zannetiikleri sirada uiilnra
nusretimiz yeti^ib gelmij, bis kLmi dilersek o kuttulu^a eidirilmi$lir. Gil*
nahkarlai- gtiruhnndan i&e azabimiz asla dc.ndlu'iu'mfy<s<:ek.ir 12T ,» mealin-
dedir,
10749
W ■m' * — •■
*Enbiyay*i izam, kafirlcriu imanindan me'yiis olunca, kendi kendilo*
rine dedilor kl ; Ne vaktc kadaf §una buna va'z ve nasikat cdece&iz?*
1075O
<j'j iS^j- o^ far -^T
«Beyhude ycrc ne vaktc kadai so^uk demir dogecc^b ve bo$ kafeso
Ufleycccgiz?*
am Sirci Yiwflf! 109-no.
«o:j
--- — -
IN
Denilmljtlr kl : Enbjyfl -yi jz&m Aleyhim'iis-Salatu Vesselfim Hazera-
tinin bir velayetl, bJr dc ndbtivveti vardir. Velayet tarafi galebe edince,
davet ettikleri halkin Jmtma gelmelermin mukadder olmadigim bilirler,
ondan dolayi on] aria ugra§mayi faydasiz gortirler; fakat nutauvvetleri ci-
hcti galebe edince de :
a^Sffics;^^
YanI ; «Ey Peygamber, Rabbinden sana itidirileni teblig et. Eger yap-
roassaa clciligini teblig etm»$ olmaz»n ia .> eror-i ilahisi geregince kemal-i
$evk va gayretle teblig-i risalete gali^irlar. Kaza ve kader hukmiine bak-
tikga derler ki :
10751
*Di§Ierin kcskinligi nudemn bararet ve ku we linden oldugu gibi, hal-
km harekat* da Kaaa ve Xader icabidir.*
10752
f>#» iuStV, **\? ^J 1 yH»
«NeIs-i Kul, insaiun ciiz'i ncfsine tesir etfi de olacaklar oldu. Balik,
kuyrugundan degi] ba§indan kokar.»
Diyoriar ki Cenab-i Hak, evvela Akl-i Kul'lii halkeyiedi, ondan da
Nefs-i Kiilliyi yaratti. Gerek Akl-i Kul'un, gerek Nefs-i kulliin dereceleri
vardir. Binaenaleyh her insamn harekat ve sekenatinda goriilen salah ve
fesud, Kefe.1 KuI'lun, daha agikcasi Kaza ve Kader'in tesir idir.
Yine Nebiler diyoriar ki ;
*12W Edrui Maide: 67.
801
107!W
* ^JLl
^.J
rv
£L £^
«Lakin buou bilmeklc bcraber hazim ve ihtiyat atmi ok gibi sllr,
— yaui; davette kusur etmc — £iinkii /Ulah (teblig- et) buyurriu; Emrbi-
dcn di^an gtkmays imkan yokiur.»
Hazret-i Mevllna, in&ana hitab ederek diyor ki :
10754
&oft
$-? > J & $ iJ\j-£ y
d-z- &
&
-Sen, bu ikiden bangisi, yani; czelen said mi, §akl tni oMugunu bilnil-
yor&un. O kadat ^ali} ki, kiia ve haDgisi oldugimu goresin.-
1075S
*Mes*la ticaret malini bir gemiye yiikloth, fakat bu isi tcvckklil tiztt-
riue yaparsm,"
10756
'i/^Vki ji- j^'^ **i^
«S«n, bu ikiden bang!si olacagim, yant; bu seferinde batacak misui,
yoksa gidecegin yere varacak misiii, bilemezsm.*
10757
-Egcr, tte olacagitn, ba^m^ tie golecck? Bmuu blhtvedik^e,.
SOS
MM,
MM
1075$
-Bit yoida be n necat imlacak miyim, yoksa batip bogulatak mmm
hang, firkada,, oldugumu bana bildi r; » s™raK miyim,
10759
il/i* <JJ?^ $i* -W.*
10760
* p. 4 ^
&&*** titaretfC bulUnamazsin - C*** b " £ hnsusun $ irn d* gayb-
tirmeymce gem.ye binmeyim dedim va Hakka tevecciih ettim Allah ban!
«teto* ne olup bit^gini, hrttl senin anneni alacag^vf ^in „
X?Hn y dVn "**** ^ blldirdi * ***» •— **« kail"
Sure-i Mutaffilijvde :
t SK jes it: ssassss^^tK
to ki «** mclckle, ^*^ manas, verfldigi gibi, Z kitaM nla-
h.b. bulunan -«4*«JW tttfcfr, arista* efete ^ fendilerf^ I
rttdorim •*»*»• «Wta da VktOEBliHr. KJtekim $ ey h-i Ekbcr Hazrlt
leri, Sadrliddin Koneviyc juikU'lllfiJ kcyf KjmFUurlri *KiLnh-i mcrkftttiu mil*
sjahede eyleyen mukiirribfiiHUi iniTlcTii'sltii m-yr kildim,- dcmi§Ur,
10701
a§i?e gibi kerkak tabiatb tacir, iicjkrctindcn ne fayda giiriir, nt ziynii
eder<»
Nasil ki bizde de : «Korkak beairgan; ne kar eder, ne ziyan,* donlllr.
10762
-Hatta (ay da §&yle dursun ziyan eder, mahnitn kahr. A$k alcviiil yl-
yen, yaal; kalbinde agk atcji btiliman klmse nur bulur,»
10763
*Zira btitiin isler belki ve ihtimal ki diye timid ujerhicdir. Sen <lc
DiN i§ini iistiin vc on tut da kurtulln
10764
«Bu makamda kapi galmaya ve akibeti anlamaya avam ijin iztn yok-
tur. Ancak Umid vardir ki bakikati en iyi biien Ailah'tir.*
-iNSANLAR, MUIIAKKlK VJ3 MUKALLlD OtMAK ilZERE
IKi KISJMJUI!."
Muhakkik: Dinin biitUn ahk^mirn ve oniarduki hi k met leri bllerek
amei edendir. Muknllid ise, bunitin bllniflden, gOrdHfiti muhMkltlltkri lok-
HI2JI SOr.l Mulnfrifhi: IS-SI.
807
MM
eider.»
diyor ki ; *«ab,a,n dukkan ^aaiyfe temai ve fcah ederek
10765
10766
T diiW!toM * hi < =** ■** W* MA •**».
10767
Lfj» J.J> J ^fc £^* j^
kaybe<mi yOMUll? r * duktaa * S^***" ve r, e den Wvotini
1076g
*m**U«3ss ***** nM " ""' ym * •* ** 1—
10769
B^Lki mkim ^fili^nmnin iwflli 1*11. C.'iih.vmnzsom onu tld*; edemiye-
cektim.
10770
«£ii|i$mE>da fciyade iimi(S vardir. Tcnbc I Hktc ise fazla zarar gfttruyft-
ium.1
10771
«0 haEde ey su-izan sahibi! Neden satfece, Din iglerinde ve ibadrllcrm
ifasmda bu ziyan korkusu etegitiden tu*uyor?»
Bazjt kimseler vardir ki ibadet hususundakt tenbellikterine soguk bli'
bahane bulmak igin : "Ben galiba nimet-i uhreviyyeden ezeldcn mulirum
edilmij ve hi&seme ebedi §ekavet du^muj bir kimseyim. Oy]e isem, bur ft-
da ugrajmanin ve ibadet etmemn bana ne faydasi olacaktn*.* dei'Jcr. ITn/-
ret-i MevIatiS gibilei-e hi tab en diyor ki : « Dini i§ler hakkinda $0 flfly>
ledigini nisin dtinya ijinde tatbik etmiyorsun? Mesda bir dukkinei ola-
rak, miigteri gelip gelmeyecegini ve kasanj olup olmayaca^ini diiijiJtimLi-
yorsun da sabahleyin. erkenden dukkgmni a^ip mujteri bckliyorsim. Hnl-
buki bu i'§te kaKaninak umidi oldugu gibi if las etmek tehlikcsi de vardir,
^iinkii 112:1k ezelde Taraf-i ilabi'den taksim edilmistir. Oyleysp, Diinycvi
mevaulardaki hareket tarzmi din i^lerinde de ortaya koysana.,.*
10772
«Yahud bizim pazan gtirmediti mi ki, pazann esuafi bu]ini:in nebi»
!ci vc veliler nekadar ka7anm15Iard1r.it
Halbuki o pazar, Duriya pazari degil, din pazari idi.
10773
•(Onlnrn, bu nazardnki (lilkkunn ^itmcktcn, yAul; Dliiiyu met&in,] v«-
rip, Ah i rot iiLgftnctitii nlmaktan m defincli'r yilz yflihd'till ve hit [iimirdn
nn<f]l llcurfit odip kazandilar.- J<(|l|
MHaaMil
■m.
Dm pazan, oyle bir pazardir ki mu 5 terisi bizzat AUah'tir. Orada diik-
kan a ? mis clanlar, meta'Ianm o kerim miisteriye satarlar. Bunu ben soy-
lemiyorum. biz^at Cenab-i Hak beyan bnyuruyor, Sure-i Bakara'da bu~
yuruycr ki :
Yam : «i,isanlardan baz,tan var ki Allah rizasmi i^yerek nefUlc-
r,m sa t a ']". Kullanna ka TS , Allali cok merhametfidir™.* Bu Syet
hicret , gecesinde Hane-i Seadeti muh^ara etmi<; olan mu ? rikleri oyal^ak
fin Hazret-i Attain Hazr et -i Peygamberin yatagma yatip hayatmi teh-
hkeye koymas,, yahud Suheyb-i RfttePftifc, hicretme mSni olmak isteyen-
lere, Mekkedeki mabni verip ellerinden kurtulmasi ve daha bazi zevatm
malen ve bedenen fedakarhk etmesi dolayisiyle nazil olmustur
KezS, Cenab-i Hak :
Yam; .Hakikaten'AIJah T*>ala muinmlerdcn iwfislcrini ve malbn-
m, mukabiluufe Cemieii vermckle satin aldi 1 ^ buyurmaktadir.
Keza pazarm diildkancilarindan :
10774
-Ate? HazreW Ibrahim Ai C y],i Ssc lama ha thai, yani; ayak bilezifi gibi
muti oldn. Deniz Hazret-i Mfisa AleybisseMma hammal gibi inkiyad jjos-
terdi.w
10775
«Deimr Davud Ateyhfsselama itaat cdwek clinde mum gibi yiumisah.
Kuzgar SiiEcyman Aleybisselamm emrine kul kole oldn.-
n,W Sfirel B^kara: ifl£
(131) Surei TcvIhj; 111,
810
Bunlar malum olnnlnrirlir. lUr do Albb'jn mftlumu ve hfltkilt me S -
hulu olanlar vardir It I, i*u hndt«-l ^rl*L» boynn i'dilmi 5 tir :
-RESCLULLAH SAlxALLAlltt ALEYIll VESEttEM: "A^AH'IN
HAKlKATEN BIR TAKIM Gt/li VSLlUiRt VARDIK. ONLARIN
SACLARI BAKtMSIZLlKTAN KEgEI.l^Mlfj, YllZEERt TOZLANMIf?-
T1R, BIR EltiRiN YAN1NA GIRMEK IKTKSELER KEWDILERINE
MWSAADE EDILMEZ. GORtJKMESELER ABANMAZLAR, BTJLI3NSA-
LAR CAGIRIEMAZLAR, HASTALANSALAR iYADET EDILMEZLER,
OLSELER CENAZELERINE GELiNMEZ. ONLAR YEBYUZUNDE
biUnmezler, gOk yUzOnde me^hurduklar;' BUYURMU§TUR»
1077G
«Nebiler ve velilerin me|hurlarmdan ba?ka btr vcliler toplulugu var-
dir ki £Ok gizli hareket ederler. Onlar zahir halk indmde nasil mt^lmr
olurIar?»
10777
-O kadar yiiksek mertebcye sahib olduklan halde inakamlarmiri am*
metini hi^ kiinseniu gozii b-r an bib gbrmez.*
1077&
«Onlacm kerametleri de, kcndilefi dc Hartm-i il abide gizli dirler.*
Onlann adlarmi Abdal bile i§itmemi§tir.
Abdal: Velilerin biiyiiklerii^ verilen isimdir.
geyh Attat (Kuddise sirrubu) (TeKkixet'iiV-evUya) smda yaziyor ki :
Ebu Bokr Kettani <Knddise sirruhu) Mekke Harem-i Serifinin bir kena-
rmda oturuyordu. O esnada Abdurrezzak isminde bir alim ders okntu-
yordu ki- Hizir Aleybisselana da gelmi§ onu dinliyordu. Htiar, Ebii Btkr
:iettanrnin gdip dersi dinlcniedigim goriince onu hayra te^vik iqln ya-
nma gitti. Ve gelip Abdiirx^zaki dinlemesini tav&iye clti, Ebti Bckr :
811
-Razzaktan f] im E lmi 5 olan, Abdiirrazzak'm dersine muhtac olmaa » dedi
Hmr : Bu ^mn ettigin buyiik fair dlft Buna sahidin nedir?- diye sordu,
Ebu Bekr : ^Sahidun, senin Hizir oldugundur.. dedi. Bunun iizedne Hmr
^irdi ve: .Ben sannediyordum ki Allah'm velileri benden gizli de*il-
dir, Meger ki benim biimedigim veliler de varmis ki onlar beni tamyor-
larmii.* dedikten sonra Ebu Bekre sohbet tekLifinde bulundu. £bfi Bekr.
•Mesrebimia birbirine uymaz.. dedi ve ; .Sen, Blmeyim diye &. hayat
irfm ben tse her an ADah yolunda oleyim temenn&inde bulimuyorum >
eevabim Verdi,
10773
T * ih* tJ J ''
] jf^r* V" j£*
«Ey umur-u diniyyede tenbellik edeu mukallid! Yoksa Allah'™ ke-
remlenm bdmiyor muaiin ki, seui, gel diye o tarafa davut cdiyqr.*
t^Ui&&&
- j^iVf "^ ku!la ™ 0§ri Selam'a, (Cennete) davet eder ve O
dilsdigmi dogru yola IWfea*, ayet-i kerimesine i^arettir. Midm ki boyle
bir davat vard ir . Uahl davete T kabul umidiyle ig» ieabet 5hWStf
10780
dfctrt, alt, yStiii de o„ un ikram ve M* eseridir. Her no Urafa
bateau he r 5 ey <mu sana btldirir.»
10781
y tip* j£* jijj \jji\
"Bir kerim, sana (atcje girl) dese, $abucak gir de: beni yakar, de-
(132) SGi-ei Yunua: 25.
£0nku boyle dcirutkLan Kmim'ln mukumli buskadir, sana ikram et-
mcktir. Cenab-i Huk Im\ Kkmm'Ui Klaetmlndli', ntc^c gir demiyor, DaViis-
selam canibine davol irtliytii', <) dnvKe nl^ln It-Abut ctimyorsun?
*ENES BIN MALIK <l(ADtYAIJ.AllO ANII) IN HAVLUYU YANAU
OCACA ATMASI VB MAVLUNUN VANMAMASI-
10782
<iEnej Bin Malik'ten ^oyle rivayet edilmigtir : Bir kimse ona tmsufir
life gi£mi§ti.>
Enes bin MSlik; Medine abalisinden ve ensar-i kiramrn Ha^reg ko-
lundandir. Hicret-i Muhammediye vukiiunda validesi (Ummu Sekim) onu
Peygamberin hu^iurtina getirmis : *Ya Eesulallah, bu benim ogJuindur.
Jlizmetinizde bniunsun diye size getirdim, dua buyurun.» diye temoiiiit-
de bulunmugtu. Hazret-i Enes o vakitler on yasmda idi. Resulullali Efcn-
dirniZi onun, uzun omurlii, mal ve evlSd sahibi olmasina dua ettf. Jlnlii-
katen Enes Hazretieri 103 yasina kadar ya^adij evlad ve torunlarmdan
seksenini gSrdii. Zengin de olmugtu. On serte Hazret-i Peygambere biaiftttt
etti, 2210 had is rivayet etmistir.
10783
■O niisafir hikaye ctmi§tir ki, Encs, yemekten sonra sofra havlusimu
saiamni^ gui-tlii.»
Kat^de bin Numan (Radiyallahii anh) demijtir ki : «Enes bin Ma-
lik'in nezdinde bir havlu vardi. Kirlenince atese atar, haviu yanmaz, kiri
temizlerrirdi.* Enes, Resul-i Ekrem'in bu havluya yiizunii .-jildigijii siiylii-
yordu, ihtimal ki Enes'in misafiri de KatSde idi,
10784
*Enes, havluyu kirli ve bula^ik gortincc cariyesiuc dedi ki ; Ey lib-
metci; gunu bir pnr^u ocn£fa at!*
815
L
10785
..O kavray ]§1| cariy*, havluyu goiurdci, ya„ a n o W g a att,.»
10786
j-Li oL^ jij^ lL*U** 4>
b,kiH SafirIetin hepsi hayrette kal * ve havIonu " *■"-« n ****
10787
Jib
«Bir muddet sonra caHye, J iav ] U y u ocaktatl hardl kE temizlenm -
beyazlannus ve kirden wzak kalmisti,* temizlenmij,
10788
10789
QM^ 1 J*™- 1 ^*l 44k ^
luw'tTJSf'J? - Butlu ' 1 5ebebi ' HaKret ' i Mustafa (S - A * v -> ** ** ^v-
Ashabdan K a >b Ibni Malik (Badiyallahii anh) Resfll j Ekr^m &
814
Kaba sofulnr, ktiqikln yi-ituwL' s*H <jiknrmaKlas da jatftlll) yemrye III-
raz ederler. HaHmkl fatal nibi kayik rln birt'atlii'. Kusiufyfc gftndi knhi
balikta gatallft yemak 8ylc zaflntrcliyorurci ki vacib hiikmune girml^tir.
^unkii bazilari tebevvU) rdiyorlur da plltrrini yikamaya luzum, yorrmiyor
lar. Oylolerinin parmakk yftmeterlj o kirli pftttnaklan sahana, tabafca
sokmalari olur ki, o yctnt-gi her midc kabuJ etmez-
Hazret-i Me v lima da bundan soma alinacak hisscyi bey an \q\n di-
yor ki :
10790
=Ey atestea ve azabdan korkan gihiiil! Boyle bir el ile boyl* liir dn-
daga kurbiyy^t pcyda ctl*
10791
jLi5 J>^>- l^ - lj4"t tjU
*Cettab-i Hak, havlu gibi bir e§yaye bSyle bir §ercf vftrirse, bir 1*151 km
t-uhuna ne gibi fiituhat ve ftiv&tatta bulmiacaktir." Dujiin!,-
10792
&J%4£ j>»- bV' C^* ^
« Allah Kabc'nln taglatim namaz i^in kiblc yapti. Ey cjitij sen <lp
seyr iJ sliliiktiride matia erlerinm ayaginin topragi ol!x
Kabe, Hazret-i ibrabim ve Ismail Aleyhimesselam tarafmdim yepU*
11115, tagi topragi muhterem peygamberkrin miibSrek ellerine torn us ut-
mi^ti. Sonra Efdal ul-enbiya Efendimizin istilami 5erefjne de nail oldu.
Iste temaslar, Kabe'yi islam'in kiblesi baline getirdi. Ey sallkl San dr
yiice peygamberin cmin varisi olan bir kamil'e biat serefini kazanir&an
Kabetullab gibi mubterem olursun,
10793
«Mis;»firlcr 011 chin sunrn o Hizmct^l kndmu iletlilor ki : Pcki, biz hu
abvall gtirddk. Sen de hhe hnlliii siiylemoa ml*l«?»
■MWH
.*
bekle
keyaz.1
Wa 50
Ash
dimizin
layip y S
kii o va
ifin Ale
ten sonr
814
10794
4Wi efe«dmin emriyle' aiefec*fe g^riip de «a*ij ate SC at ^
Haydi dnyehm ki efendin e*rara vakiftir, ya sen?*
10795
^*j ^lj^ jL^j ^, ^j
-BtfyJe kiymetli bir havluyu ey hanim, ate ?e nasil attm?,
Hiztnetgi kadin :
1079S
■V* 1 (j-l r>^ *iiijU jl
.*9BiW itimfiAmdan kendi m bile gfc^ ^i JrjI11 . g UnkU A]laJ) , in ba
kullarindan 50k 5 ey timid ederlm.»
10797
«Ke«m sahibf, snvbiHr her ere itiniaftm var, Bir havluyu deeil ba-
$imi bil* ate^e atarim.*
Bundan sonr a Hazret-i Mevlana nasihat veriyor ;
10798
djj^S I ^j- jji- jji^ ^1
-Bidder, kendmi sen d e btiyU bir itimad iksirSnc sth! ErkeMn sa .
dakat* kadimnkinden aga^i degil ya!»
10799
*Bir erke^in kalbi, kadm kaJfeinden de asag] ise, o iskembeden de
bayagidw arfik.-
ttgtlNCt) CtLD SKtNCi KlTABItf SONU
m
_
Live Music Archive
Librivox Free Audio
Metropolitan Museum
Cleveland Museum of Art
Internet Arcade
Console Living Room
Books to Borrow
Open Library
TV News
Understanding 9/11