Skip to main content

Full text of "Mesnevi Serhi - Tahir ul Mevlevi"

See other formats 


Sahife 1 - 212 



IrlNDKKlLElt 



It, IMIKK I LER 



llll 



Yulda kalm, huraretter ve suauzluktan uiiirae 'hazirlanmis, kendilcrinin ve 
dcvclcrlnin dilleri diganda kalmiy olan bir arap kabilesinhi imdadma 

li/.. Peygamber (S.A.V.) Efendimizin yetismesi 

(> ktilcmin tulumunu Hz. Peygamber'in mueize olarak doldurmasi ve o siyah 

kiilcyi Allah 'in izniyle beyazlatmasi 

Kfendlnir*, koleyi beyaz yiizlu goriinee, tanimayip : «Kimsin?» diye sormasi. 
Sonra koleye : <Benim kolemi Oldurmiissuii; seni e kan tutmus da Allah 

benta clime ve intikamima atmis. demesi 

Allah, gflkto ve yerde ayan ve arazdan her ne yaratrms ve vermis ise hepsini 
de Ihtiyaca karsihk olarak vermis ve yaratmigtir. Onlarm bir geye muhtac 
olduklanni soylemeleri, Cenab-i llakkin vermesine sebeptir ki (Allah bu- 

nalan kiginin duasini kabul eder) buyurulmustur 

Kfllir bir kadmm siit emer cocugu ile Mustafa Aleyhisselam'in huzuruna gel- 
mesi ve Resul-i Ekrem (S.A.V.) in mu'cizatmdan olarak gocugun isa 

AU'yhiKselam gibi konugmasi 

UuaO.1-1 Ekrem (S.A.V.) in miibarek mestini bir tavsancil kusunun kapmasi, 
hiivnjandjktan soma mesti bag ns:.gi etmesi ve icinden siyah bir yilamn 
diiijUlONi ........ 

I tu hlkayenm ibret almacak ciheti »e (Siiphesiz olarak her guclugun ko'lay- 

hjji vurdir) ayetinin yaklnen bdinmesi 

Itlmsenin MQsa Aleyhisselam'dan hayvanlarm ve kuslaim dilierini ogren- 
iiK-l-. ifitt-'mesi .......,,, 

Iltill 'IV.ilii'dan, Musa Aicyhi^elam'a : .Dilediginden bir kismini olsun ogret. 

diye vahiy gelmesi 

Iln.vviiii.il dilihi ogrenmek isteyen o adamin kopek ve tavuk dilierini ogren- 

inryc kanaat etmesi, Musa Aleyhisselam'in da bu talebi kabul etmesi . 

Hi; v.'idinde de yalanci-ciktigmdan dolayi kopege karsi horozun mahcup olmasi 

!■' I ■ tu I ii I in ftlecegini horozun haber vermesi 

C) ijnhwm kendl Slum haberini horozundan isitince Hz Musa (A.S.) a kosmasi 

ITuk TeakVmn Musa Aleyhisselam'in duasmi kabul etmesi .... 

Cocugu yasarrnyan bir kadirun Ccnab-1 Hakka tazarru etmesi ve : Bu, senin 

rlyazatma karsihktir, senin icin, mucahitlerin cihadina mukabildir, diye 

cevap gelmesi . ■ . . 

llnrnza Radiyallahii Anh'in zirhsiz harbe girmesi 

ilamza (R.A.) in. nicjn zirhsiz harbettigine dair halka cevabi .... 

Bllfll RadiyalliLuu Anh'in sevinerek olmesi 

Bedenin, olumden harab olmasmin hikmeti . . . . . . 

Zahlren geni?. mftnen dar olan diinyamn ve bu darliktan kurtulma olan uy- 

kunun tegbiui 

Gaflet, gam, tenbellik ve gonul karanhgi gibi ne varsa hepsinin, yere mensup 
ve asagilik bir sey olan bedenden ileri geldiginin beyam .... 

Nas.s'in ve kiyas'in tesbihi ■ . 

tJeyhin lisamndan hikmetler cosunca, dinleyenlerde bulunmasi icap edeti edep 
Her hayvamn, dusmamni kokusundan tammasi ve cekinip kacmasi mumkiin 

^ olmayan bir zata diisman olan kimsenin ziyankarhgi 

Ar seyi misal ve taklid ile bilmekle, o seyin hakikatmi bilmenin farki 
Nlabet ve zahirl ihtilaf yiizunden bir seyde hem nefiy, hem de isbatin birlesmesi 
Dervigfn yoklugxi ve varligi mes'elesi 



Say fa 

317 3 

825 7 

828 9 

835 12 
843 16 j 

847 18 
851 20 



854 



859 



22 



864 


24 
27 


870 


30 


874 


32 


880 


35 


885 


37 






888 


39 


894 


42 



896 
920 

925 



928 



43 

55 

.57J 

59 



933 61 l 

938 64J 
942 66 



647 


68 


951 


70 


956 


73 


960 


75 



Sudr-i Clh'm'in vnltiJInhi Mr liihtwi iiIIiimi .ilm.irjik ean korkusu lie HuhArn'- 
dait kacmaat, Hadr 1 iilnn.-i :1,1k ulduKinnlaei tekrar tera yu/u gerl don 
nicsi, aiiiklar u;ni ran vcrinrk k.ilaydir 
li/. Meryem gustll \-i.. <,'iplak b'.:lundu«ii airnda, Uiiluil Kudiis'un insan seklinde 

zuhur etmesi ve Hz, Mcrycm'in O'ndan Hak Teala'ya si^inmasi , 
Ui'ihiil KudUs'iin Hz, Meryem'e : Ben, Allah taral'mdan .sana gonderllmis bir 
elgiyim. Bendcn km-kma ve gizlenrneye cahgma. Hakkm emir ve lermaiu 
bftyledir, demesi ....... 

Sadr-i Cihan'm vekili olan ve Buhara'dan kagan kimsenin aski yuzundcn ka- 
yilsizca Buhara'ya donmeye azmetmesi ...... 

Ilir sevgilinin garip a.;ikma : «Sehirlerden hangisini daha hos ve daha biiyiik, 
daha miizeyyen, daha nimetli ve daha gonul acici buldun. diye sormn.si 
finikin cia cevap vermesi . 
Sadr-i Cihan'm asikini Buhara'ya avdet etmekten dostlarinm men etmeleri, 

onun da ulu orta sozlerle cevap vermesi 

Sarir-L Cihan'm asikmm, nasihat edene, ask sevkiyle ulu orta cevap vermesi 

(,) agjjc bende'iiin Buhara tarafma teveccuhu 

() kuibali asikm Buhara'ya girmesi. varan ve dostlarinm onu meydana Qikar- 

mamaga cahsmalan . . ■ 

Agikin nasihat verenlere ve kendisini tetuiit edenlere cevap vermesi 

Camndan vaz gecen asikm Ma'sukuna vasxj olmasi 

/V;.ik dlduren mescit ile, oliimunu arayip hie bir geye aiding etmiyerek orada 
konakliyan a§ik ....... 

< ) meseide bir misai irin gelmesi ...... 

Mescid halkmm, asik misafiri, gece orada yatmak istedigi igin kinanmlnri 

ve tehdit etmeleri 

O asikm nasihat verenlere cevabj 

(Tilinus bu dunya hayatma asjk idi, ciinki htineri, ancak burada gecerdi, 

pazarda bir i?e yaramazdi. O yuzden kendini alemde halkla bir goriirdti 

Mescid eemaatinin, misafiri gece mescitte yatmak istedigi igin bir defa daha 

levmetmeleri . .... 
Seytanm Kureyglilere : Ahmetle harbe girigin ben size yardim ederim, ka- 
bilemi de imdadmiza gaginnm demesi, fakat iki saf karsilasmca kafmaw 
O misafir oldiiren mescitte yatmak isteyen mihmana naslhatgilarm tekrnr 

dgiit vermeleri [ 

Misafirin naslbatffdara cevap vermesi ve Sultan Mahmud Gaznevi'nin, sirtindn 
kos galinan deveyi, girdigi bir tarladan, ekin bekgisinin def gajmaklu 

iirkutiip kogmaga kalkismasim misal getirmesi 

Mu'minin beladaki sabirsizh|mm, nohudun vesair yiyecek §eylerin tenccrede 

kaynarken sicrayip disariya cikmaya galismalarma benzemesi ,- / , 
Ugradigi belamn sirrma ve menfaatina vakif olan mu'minin misili 
Ev sahibesinin nohuttan ozur dilemesi ve onu kaynatmasmin hikmeti 
Misafir dlduren mescitte konuklayan adam hikayesinin sonu ve onun azmln- 

deki sebati ve sidki 

Anlayista kisir olan nakislarm kotii hayallere dusmeleri 

Hz. Peygamberin : -Kur'an'in zahiri var, batini var; batinm da yedinci batna 

kadar batini var» hadlsinin tefsixi 

Enbiya ve evliyanm daglara gidip magaralarda oturmalannm, kendilerini giz- 
lemek ve halkin korkusundan kurtulmak icin depl, mumkiin mertebe 
halki diinyaya baglanmamaya tesvik ve iraad icin oldugunun bey am 
«Ey daglar ve kuslar; Davud Peygamber ile birlikte terenniim edin. ve <Biz 

DSvud'a demiri yumugattik. mealindeki ayetin tefsiri 

.Anlayismdaki kusur dolayisiyle Mesnevi'ye taan etmi? olana cevap 

-Seyislerin islik cainialan yuzunden tayin iirkup su icmemesi .... 

O mihman oldiiren raescidin kissasmdan bakiyyesi 



Sn.v fu 

Q34| 

i)IIY78 

".88 

88 I 90 

0U5 92 

90(1 93 
LOOt) 95 
[mm 99 

1011 100 

1014 102 

1021 105 

1022 106 
1(121 107 

1027 108 
1020 109 

LOSS in 

I (Ml) 115 

KlflO 120 



101,1 



lOII.'l 



125 



. 1081 

!(IH!I 
1 <)!!(> 

nun 
iou« 



1102 



1108 



1 1 (.17 
1111 
1114 
1120 



126 

135 
139 
140 

141 
143 

146 

146 

148 
150 
152 
155 



1C/1NDEK 1LE Ft 

Sayfa 

■ Onlan ath, yaya askerlerinle gagir* ayet-i kerimesinin tefsiri .... 1121155 

Gece yarisi misafirin kulagina tilisim sesinin vasil olmasi 1126158 

O Asikin Sadr-i Cihan ile goriismesi 1133161 

lnsunm torkibindc gayri ile birlikte hapsedilmis olan her unsurun birbirini 

cczbetmesi 1144167 

Kuhun da Alem-i Ervah'a mtincezlb olmasi ve kendi vatanma meyil ve talepte 

bulunmasi; ruh doganmin, ayagma tomruk olan cisim cuziilerinden ayrilmasi 1147168 
Allah kuvvet ve kudretin yalmz kendisinde oldugunu anlatmak igin insanlarm 
karar verdikleri seyleri bazar, ziddmi meydana getirir. Bazan da karannda 
uzmetsin, yapacagi seye tamah eylesin diye o karari bozmaz da sonunda 

bozar, bu da tembih ustiine tembih olur 1152 171 

Hz, Peygamberin esirlere bakip tebessiim etmesi ve : (Zencirler ve boyundu- 

ruklarla cennete ■ gektikleri bir kavme taacciip ettim) buyurmasi . . 1155 172 
• FeUh istiyorsamz iste size fetih» ayetinin tefsiri... Ey kmayanlar, diyordunuz 
ki : .Bizimle MuKammed Aleyhisselam'dan hangirniz dogrucu isek yarabbi 
sen onu kazandir^ ona yardim et.» Bu sozii, dinleyneler sizi dogruluk isti- 
yorsunuz, bir gSffSiiiiL; yok sansmlar diye soylemekteydiniz. Hak kim- 
dedlr, gorun diye' iste biz de simdi Muhammed'e yardim ettik . . . II58174 
Id'. 11I AlryhiKsalatu : vesselam'm Hudeybiye'den namurad olarak donmesinin 
Mii-i Hak Teala, onun icin feth buyurdu ve {inna fetahna leke fethan 
in(lbtnA) dedi. O avdet, maglubiyyet suretinde bir feth idi, Nasjl ki misk'in 
Itirllmnsi sureta kinlmadir, ma'nen ise onun miskligini tamamlamak ve 

faydutanm tekmillemektir , . . ■ 1162 

\\r Mustafa Aleyhisselam'in : (Beni Yunus ibni Metta'dan ustun tutmayin) 

hadtsinln tefsiri 1165 

OiiIhiiti Inanindan Peygamber Aleyhisselam'in haberdar olmasi . . . 1169 

11/.. IVygamber'in esirlere verdigi hikmetli cevap 1171 

A/.Kin, alemi kahrederken kahrolmus, gaiip gelmisken esir diismiis demektir 1176 
M.Vsuk'un, Asik'i, onun bilmedigi, umid etmedigi ve hatirma gelmedigi surette 
kendisine cekisi... Bu cekisin Asikta zuhur eden eseri, talep ve istiyakin 

devamiyle beraber korku ile kansik bir iimidsizliktir 1186 

O Buharah As:k'm Sadr'-i Cihan hizmetine gelmesi ] 1189 

liz. Siileyman'in , huzurunda sivrisinegin riizgardan sikayet etmesi ve adalet 

istemesi 1191 

Tt'zallum eden sivrisinege hasmimn da divana getirilmesi hakkmda Siileyman 

Aleyhisselam'in emretmesi . . , , H97 

Akil ve suura avdet etsin diye ma'sukun asik-i bihus'u oksamasi . . . 1201 
Baygin asikm kendine gelmesi ve ma'suk'u sena etmesi, ma'suk'un stikretmesi 1209 
Uzun bir aynligii ve pek cok imtihanlara maruz kalan bir asigin hikayesi . 1219 
A^ikin ma'sukunu bulmasi, bir sey arayamn onu mutlaka bulacagmm beyam . 1226 






I 



176 



177 
179 
180 
183 



188 
189 



190 



193 
195 
199 
204 
208 



UCUNCU CILD1N SONU 




«YOLDA KALIP, HARARETTEN VE SUSUZLUKTAN dLtME 

HAZIRLANMIS, KENDiLERININ VE DEVELEKININ DlLLEKl 

DISAR1DA KALMIS. OLAN BIR ARAB KABlLESININ iMDADINA 

HAZRET-I PEYGAMBER SALLALLAHU ALEYHI VESELLEM 

EFENDIMIZiN YETi§MESt» 
» 
Rivayet edildigine gore : B A r kaflie, colcte susuz kalrm§ ve pek ziy&de 
susamigti. Bu halde iken Aleyhisselat Efendimiz zuhur etmi§ : «§ u tepe- 
nin arkasmda siyah bir kole vardir, onu getirin, buyurmustu. Getirdi- 
ler ve gordiiler ki siyah koienin yaninda bir kap i s inde su var. Hazrot-i 
Peygamber, o sudan i ? melerini emretti. t>ti!er, hayvanlarma da igirdilcr. 
Kabm icindeki su, oldugu gibi duruyordu. Sonra Resul-i Ekrem, koienin 
yiiziinu meshetti, yiizii beyazlandi, kole yurduna donimce efendileri onu 
taniyamadilar ve : «Deve bizim amma, kole bizim d&glh dediler, Sonunda 
kole hadiseyi anlatmca miisluman oldular, 

10800 

«Bir vadide arab kavminden bir kervan halkimn yagmursuzluktun, 
kirbeleri kurumu§tu.» 

Kirbe: Su tulurauna Arabistan'da verilen i*iradir. 

F- 5? 

817 



1(1801 
«C> coliin ortasinda kainuslar ve susuzluktan bieceklerini anlaims- 



hirdi. 



10802 

"Oiinya ve Ahiretin §efii olan Hazret-i Mustafa (S.A.V.) Efendimiz 
onhiru imdad icin zuhur etti.» 



10803 

•Kesfil-i Ekrem gordii ki : biiyiik bir kervan, kizgin kum, miifkil ve 
lonsuz bir yol itzerinde dimiyor.» 



I 



10800 

«Ki orada siyah bir kole deve iistiinde bir tulum ile su gotiiriiyor ve 
<-fcndisinin nezdine stiratle gidiyor.» 



10807 



^ikijA^J j\>J^ jT 



«0 siyah koleyi devesiyle beraber ister istemez benim yanima ge- 
(irin.» 

10808 

jL^- ( Ju'juJi c*l« <ii -U) '■:■ 

«Arayiciiar kum tepesinin yanina geldiler, biraz sonra Besul-i Ek- 
rem'in haber verdigi koleyi gordiiler.» 



10804 

•Develcrinin susuzluktan dilleri sarkmig, halk ise kumlar iistiinde 
oteye beriye dagiimi§ti.» 

10805 

«Resulullab onlara acidi ve buyurdu ki : Haydi, cabuk bir kacimz 
su kum tepesinin arkasina gidiniz!» 



10809 

■■*■■* . 

«Siyah bir kole bir deve ile gidiyordu. Tuiumu hediye goturuyormus. 
K'bi doIuydu,» 

10810 

■ 

«Ona : insanlarin medar-i iftihan ve halkin en hayirhsi olan Haz- 
ret-i Peygamber, surada seni istiyor, dediler.» 



818 



819 



10811 

«Kole : Ben onu tammiyorum, o kimdir? diye sordu. Arayicilardan 
biri : O ay yuzlii ve seker sozlii, peygambcrdir, dediler... 



10810 

«Hepsi o tulumdan su aldilar. Develere vanncaya kadar herkes o 
sudan i§ti.» 



10812 

«E\saf-i Muhammediyi miimkun oldugu kadar koleye tarif ettiler, 
Kdle : Galiba §u sihirbaz sair olacak ki,» 



10817 

«Herkes o tulumdan kirbesini ve tulumunu doldurdu. Fezadaki bu- 
lut, bu mucizeye gibta etti.» 



10813 

«Sihir ile bir giiruhu kendine tabi kilmistir. Ben onun yanina bir 
karis kadar bile gitmem, dedi.» . 






10818 

*jU j4i. 3^„ ^ j^ 

«Bir tulumdan, bu kadar cehennemi bir hararetin serinlcdigini bit 
kimse gormemisti.» 



10814 

J> J* jl j.'^j^T ^-LiJ _iT 



m 



1 



«Koleyi ve deveyi $eke ^eke kafilenin bulundugu yere getirdiler. Ko- 

le ise, haykmyor ve hararetle sbgiiyordu,» 



10819 

«Zaten tulum, bir perde idi. O su, peygamberin emriyle Allah 
Fazl ve Kerem denizinden gelen bir dalga idi.» 



in 



10815 









«Onu, o aziz peygamberin huzuruna getirdiklerinde Kesulullah : i$in 
ve kirbelerinizi doldurun, dedi.» 



820 



10820 



J 



'r ! 'Sir' 3 J -V Ij* ub 



«Su hararetle buhar olur, buhar ise soguyunca su kesilir.» 

Gyle iken : 



321 



1 0821 



r 



,C \\ 






£i- 



«Cenab-i Hakkin {Tekvin) kudreti sebebsiz ve hikmet haricinde ola- 
rak (adem) den su halkeyledi.» 

Hak Siibhanehu ve Teala (Miisebbib'ul-esbab) dir. Her §eyin zuhur 
ve husulune bir seyi sebeb kilmistir. Fakat bazan kendi kudretini ve 
nebiler ve velilerinin mucizesini ve kerametini gostermek i^in sebebsiz 
de yaratir. Mesela : 



lty>\ \&$^y>JJX^k}} 






X 



<•»;. 



*y 



Yani : «Bir de hani Musa, (Tih'de susayan) kavmi 15111 su arayinca : 
Asani tasa vur! demistik de ondan oniki pinar kaynamis ve her sinif su 
alaeagi yeri bgrenmisti. (Deraistik ki) : Allah'in nzkindan yeyin, i$in. 
(Fakat) yeryiiziinde fesatcjlar olarak taskinhk yapmayini.» 

Keza Resulullah Efendimizden aym mucize miikerreren zuhur etmis- 
tir. Enes bin Malik (Radiyallahii anh) demistir ki : «ikindi namazi vakti 
olmu§, halk abdest suyu aramis, bulamamisti, Resulullah'a bir kab icin- 
de bir parca su getifildi. Aleyhisselat Efendimiz abdest aldi, sonra elini 
o kabin i^ine soktu, halka gelip o sudan abdest almalarim emretti.* Enes 
der ki : «Parmaklan arasindan su fiskirdigim gordum. Nas, en sonuncu- 
suna kadar sudan abdest aldi ki sonuncu ben idim.» 

Cabir bin Abdillah (Radiyallahu anh) demistir ki : «Hudeybiye seie- 
rinde nas susadi. Resulullah (Sallallahu Aleyhi Vesellem) in oniinde bir 
kab su vardi ve ondan abdest ahyorlardi. Nas, Huzur-u Nebeviyyeye gel- 
di ve : Ya Resulullah, senin kabmdaki sudan baska suyumuz yok dediler. 
Nebiyy-i zisan (Sallallahu. Aleyhi Vesellem) miibarek ellerini kabin :i 
icine koydular. Parmaklan arasindan cesmeler gibi su kaynamaya bas- 
ladi.» 

" ' ■ . "' 

Hazret-i Mevlana diyor ki : 



(1). Surei Bakara : 60. 



822 



10822 

tjO [^ j^ Jil ) y 

«Sen cocuklugundan, sebebleri goriiyor ve cehaletiu dolayisiylc so- 
beblere yapisiyorsun.» 

Sebebsiz bir sey olmaz vehmine dusmu§sun. 

10823 

JL j\j [fly j j <j} iSy 

«Sebebleri goriiyor da musebbipten gaflet ediyorsun. Bu hukikuti 
orten, Miisebbibin yiizixnu gizleyen sebeblere ondan meyletmektesin sen.» 

10824 

*J "f* j~".J 0*J ly-A— j_J^- 

«Sebebler gitti mi, bagina vurur : aman Yarabbi demeye koyuhirsun.* 

Fakat sebebler seninle beraber olunca, onlara o kadar itimad eder- 

sin ki; Aman Yarabbi demek hatinna gelmez. 

10825 

«Cenab-i Hak buyurur ki : Sebeb tarafina git! Ne acaip sey, sen bc- 
ni, yarattigim sebebler i^in &udm ha! der.» 



10826 



<J» 



«H? v 4 >* ,H i> 



<*^ ub 



■ t£y> 



■ - < 



«0 vakit kul : Bundan sonra ben hep sana bakacagim, sebebler ta- 
rafina ve onun tesirine nazar etmeyecegim, der.» 

823 



10827 

«Cenab-i Hak o kula buyurur ki : Ey tevbe ve ahd hususunda gey- 
tjvk olan! Seni tekrar sebeb alemine gondersem yine sebebe yapi§irsm.» 

Hazret-i Mevlana, Sure-i En'amdaki : 

Yani : «Onlar ategin kar§ismda durdurulup da : Ah bize ne olurdu. 
(Diinyaya) bir geri dondiirtilseydik, Rabbimizin ayetlermi yalan sayma- 
saydik, iman edenlerden olsaydik, dediklefi zaman (onlan) bir gorsen! 
Hayir, btedenberi gizleyegeldikleri §eyler, a^ikca kar§ilarina dikilip cik- 
ti(gmdan b6yle soyliiyor'lar. Yoksa) geri gonderilseler bile yine vaz ge- 
\-iriImek istendikleri §eylere doneceklerdir. Qiinki onlar, giiphesiz yalan- 
cidirJ&s 9 v> ayetlerine igaret etmcktedir. 

Yani, kafirler, nasil ki Dunya hayatina iade olunsalar, evvelki kiifiir 
ve isyanlarma doneceklerdir. Onun gibi, «Ey kulum! Sen de sebeblere 
dayanma haline avdet edersin.» demektir. 

10828 

«Lakin ben senin ahdini bozmana bakmam da rahmet ederim. Ciinki 
rahmetim geni§tir, merhametle muamele ederim. » 



10K20 

Ǥu anda beni yad ettigin icjn, ben senin kotii ahdine nazar etmem 
de fazl u keremimle lutf u atada bulunurum, der.» 

10830 

j[XjX\ jus, jU>- 4»B 

jp~ j£* tS^ Of ^ '~— ^T ai= - 

«Kafile halki Resul-i Ekrem'in niucizesinden hayran kaldi da dodi 
ki : Ey deniz huylu — yani; liituf ve ihsani deniz kadar geni§ wlan — 
Hazret-i Muhammed! Bu hal nedir?» 



'JV 



10831 



■jf f <**/' f <$*f. *ii^ 



«Ufak bir tulumu mucizene perde ederek, hem Arabi, hem Kiirdii 
suya gark ettin.» 



(2) Sfirei En 'am : 27-28. 



«0 KOLENIN TULUMUNU HAZRET-i PEYGAMBERIN MtiCtZE 

OLARAK DOLDURMASI VE O SIYAH KOLEYI ALLAHIN 

IZNiYLE BEYAZLATMASI» . 

10832 

jy- dU* J^j y jj-Lf I ^ tS\ 

«Resul-i Ekrem buyurdu ki : Ya gulam; §imdi tulumun dolu oldugu- 
nu gor ki, sikayet edip, iyi, kotii soz soylemeyesin." 



R24 



825 



J0833 

«0 siyah kole, Resulullah'm mucizesirie hayran kaldi. Lamekan ale- 
ininden onun kalbine iman varid oldu.» 



I08.-IK 



•A.if ^jl. 



L-0,>l\*AA 



jr jv 



^l-L j"! ., J 



ii'ij j^T,jiji* £ 



«Hazret-i Pcygamber onu maslahat iqin kendine getirdi ve : ey mU.«t- 
tefid olan kole, kendine gel, dedi.» 



10834 

.- 1 

-Kole bir ?e§menin havadan aktigim. gormii§, onun tulumu, o feyzin 
hwkikatine ortii o!mustu.» 



10839 

, ^™ J ,jr? *->-J?~ ^-~~t 0/> ci_> 

«Ve buyurdu ki : §imdi hayret zamam degil, asil hayret ilertde vo 
senin oniindedir,» 



10835 



•AiJ< ^-c- <*.z.»- Jyu^ u 



"Nazarmdan biitUn gaflet perdeleri yirtildi ve siynldi da gayb ale- 
mine ait bir ce§meyi mii§ahede eyledi.» 



10836 

(■lit jV j *»4_j!». j Ji4^lji 4*j 

«0 esnada kolenin gbzlerinden yas geldi; efendisini ve yurdunu 
miuttu,» 



10837 



-j 



41 ^Ujj -tXii 4j)j 

■•Elsiz ve ayaksiz kaldi. Allah ruhuna bir titremedir saltfi. .» 



■■ 



10840 

«Hazret-i Mustafa'nin miibarek ellerini yuziine siirdii ve onlari lilk- 
casina bir cok defa bptii.» 

10841 



«ResululIah miibarek elini onun yiiziine siirdii ve ebedi saadetc erbj- 



tirdi. 



10842 

cr** Mi J J^j jf 4*£f **4 

«0 zenci ve siyahi kole beyazlandi, gece gibi olan yiizti ayin ondiirclu 
gibi aydmlandi, giindiiz gibi nurlandi.* 



H2(; 



827 



10843 

«0 si yah kole cemal ve kemalde Yusuf misali oldu. Sonra Resul-i Ek- 
rcin una : haydi koyiine git de hali haber ver, buyurdu.* 

10844 

<Z**~* j^ijjj _jj-- ti **— ' ijf J- 

«R.olc elini ayagini fark edemeyecek derecede mest oidu; giderken 
i-lisii nyagmdan ayird edemiyordu.» 

10845 

><DoJu iki tulumla, kervan halkindan aynldi. ve efendisinin yanina 
geldi.» 



gitti? 



I OK 17 

•Dedi ki : §u deve ve tulumlar bizim, fakat zenci yuzlii kole nereye 

10848 

«Bu, uzaktan gelen bir Ay ki yiizuniin nuru, giinduzun ziya'um akw 



ediyor.» 



1f 



r j '- i 



if 5 -u rJ 5y J -4 



«Bizim kole nerede? Yolu §a§i? U, kaidi n, ' *oksa onu bir kurd rail 
paraladi?» 



•IFENDINlN, KOLEYI BEYAZ YUZLU GORUNCE, TANIMAYIP : 

"KlMStN?" DIYE SORMASI. SONRA KOLEYE : "BENIM KOLEMI 

<)LD17RMU§SUN; SENI KAN TUTMU§ DA ALLAH BENIM ELIME VE 

INTIKAMIMA ATMI§", DEMESi»> 

10846 



jJIJ^ 



1>j o 



1 >! 



j- 



•Efendisi, kolesini uzaktan gdriince sasirdi ve hayretinden koy aha- 
lisihi <;agirdi.» 



. 



10850 

oH?" J" tr* ' A '* 1 " .^ 

«Kdle kar§isina gelince ona sordu ki *" — 

Turk musiin?» 



r^men'li misin, yuksn 



,o51 

«K6lem nerede, onu ne yaptin? Dogrusunu soyle de hiylekarhfiii 
kalki§ma!..» 



K^K 



K2!> 



(••Ul 



o>t y % f 



;\ 



10852 



«Kole dedi ki : eger oldiirmu§ olsaydim o kan uzerine kendi ayagnnla 
nana nasil gelebilirdmi?» 



10853 



-Efondi: peki benim kolem nerede? diye sordu. Kole: I§te benim; 
.A lluli in fusel u kerem eli bcni biiyle parlatti, cevabim verdi.» 



10854 

«Efendi; ne soyliiyorsun, benim kolem nerede? Akhiu ba§ma al! Dog- 
ru stiylemckten ba§ka bir §eyle elimden kurtulamazsin!* 

10855 

^yi. jib ij j\j.*\ cJi ■ „ 

«Kble dedi ki : Senin o kole ile olan esrarim sana bir bir ve tama- 
mlyle s«iyliyeyim.» 

10856 

-lli-ni satin aldigin andan, §imdiye kadar olan macerayi acikea an- 
littuyim.» 

830 






10857 



»Jl5 , ^t-^ ,-, 



j'*r/ 



-Benim gece gibi olan rengimden bir sabah acilmi§sa da, ben viicud- 
da bildigin koleyim.» 

10858 

ill jU J^ j Ai fii <ix;^ 

«Renk degi§ti ama, tertemiz ruhun rengi yok. Ruhun ne rengi vardir, 
ne unsurlara baghdn, ne topraga mensuptur.» 

10859 

•xxS 5 IjL. I)} jULij- 

«Y?lni7 teni tamyanlar bizi cabucak kaybederler. Su icenler — yant; 
hayat suyunun hakikatini nu§ etmis olanlar — ise tulumu da, kiipii de, 
birakirlar.» 

10860 

Jutjls : Uja* jl jL.Li o^- 

«Ruhu tamyanlann, sayilaHa isleri yoktur. Onlar, keyfiyet ve kemi- 
yeti olmayan hakikat deryasma gark olmuslardir.» 

10861 

«Sen can ol da, can yolundan ruhu tarn! Yahud basiret ehli ol, ktyas 
f>glam olma!» 

831 






Jy| 






o^-*.^ 'j^ ^r. 



« Melekler gibi ki, onlar, akil ile bir cevherdendir. ilahi hikmet icabi 
nurctte iki olmu§lardir.» 



10863 






cJj j } J». ^s* oy? ^ o I 



-IVIi-Ick, kus gibi kanad sahibi eldu. Akil ise kanadi terketti, irfan 
uurunn biirttndii.» 

Mcli'klcr ile akil, nurani bir cevherden yaratilmi§, melek tedbir-i 
KninuUi vr Allah's ibadete, akil ise insan bedeninde tedbir ve tasarrufa 
mi ir odilmi^tir. 

10864 

JttA*' f-jfCj* }$V* f r?* 



Jb-l-J, _/■>_■& 



«Suphesiz ki melek ile akil, birbirinin yardimcisidir. Her ikisinin de 
lisikiknff bir pWu§n igin yekdigerine zahir olmuslardir.» 

108B5 

tso^-t- i <>*• 'jf*' j*v* 

«MeIek de, akil da Hak'ki bulticudur. Her ikisi de Adem'e yardimda 
bill Minn lis; her ikisi de Adem'e secde etmistir.» 

§dyle bir Hadis rivayet olunmustur : «Cenab-i Hak, kendi nurundan 
iikli yaratti, sonra ona : gel! dedi, geldi. Sbnra ona : git! dedi, gitti. Sonrs 
ona : sen kimsin, ben kimim? dedi. Akil : Sen benim Rabbimsin, ben se- 
nin zayif bir kulunum dedi. Hak Celle ve Ala buyurdu ki :Ey akil! Sen- 
den daha aziz bir mahluk yaratmadim. Sonra atesten nefsi yaratti. Ona : 
jjrl! dedi. Nefis icabet etmedi. Sonra Cenab-i Hak: Ben kimim? Sen kim- 

s:i2 



Hi,,' dedi Net'is: Ben brnuii, sen wimlii, dedi. Sonra ouu yiii «ne Ce- 
hwinem ntcsindcn miwucb kil.h ve ynkti. Sonra ona: ben kimim?, se" 
kimsin? dedi. Evvelki gibi : ben benim, so., aensin, diyc ccvab verdi. Son- 
ru Allah ona achkla azab etti. Ve : hen kimim, sen kimsin? dedi. Nehs 
haber verdi ve dedi ki : Sen Rabbimsin ve ben senin zayif bir kulunum. 
liu sebeble Certab-i Hak ona orucu tarz kildi.» 

Nefis atesten yaraUlrms oldugu kin Cehennem azabiyle yola gelmedi 
I'akat aclik tesiriyle Allah'm Rububiyyetini ve kendi kullugunu itiraf 
etti Nitekim ateg'e yakilacak bir sey konulmazsa, § iddet ve harareti fie- 
rer' nihayet soner. Akil ise melekler gibi (Nur) dan yaraulmisti. Onun 
ieiri melekler gibi Allah'a mutt ve halifetullah olan Adem'e yardirnci ve 
■ icid oldu. 



10866 

«Ne(is ile Seytan ezelden bir olduklan icin Seytan, Adem Aleyhia- 
selam'in hasedkar bir dusmam idi.» 



10867 

ju»- j\ aj (j 1 ^* jy & 'j 

«Adem'i c««ftt olar^k goren Seytan ondan iirktii. Onu emin bir Nur 
iniiijahade eden melekler ise kar§isinda egildi.» 



10868 



J 



Js \\ Ati.y 0'-*-*iJ a^ir'A JJ J 1 

j&jh* tJuA »Xi \jji CJJ 

«Melek ile aklm goxleri Adem'i gorup nurlandi. Seytan ile nefsin 
gtiileri ise Adem'i gamurdan ba^ka bir §ey gormedi.» 



F: S3 



10869 

"Yiihudiye incil okunamayacagi gibi, bu bahsi anlayacak bulunma- 
dijindan, beyani, buzda kalmis merkeb gibi oldu — yani; temamiyle ifade 
• ilil.mrfU i — ,» 



10870 

•fjla'ya Omer'den bahsetmek veya saginn yamnda saz calmak miim- 
lilln dim mu?» 



10871 



r 



«Lakin koyiin bir bucagmda anlayacak tek bir kimse varsa, bu hay- 
huyuni kafidir.B 



10872 

«Anlamiya istidadi olan kimseyc, ta§lar, kerpicler bile dile gelir de 
iinlatilmasi icabedeni anlatir.» 



h:m 



..ALLAH, tiOKTE VE YKIIDK A VAN VE AKA/DAN HER NE 
VARATMIiJ VE VLlllVlitf tSE llEL'StNl DE UlTlYACA KARSILIK 
OLAKAK VEItMIS VK YAltATMISIHt. ONLAR1N BIR $EYE 
VHlllTAC OLDUKLARINI SCiYLEMELERl, CENAB-I IIAKKIN 
VERMESINE SEBEBDiR KI (ALLAH, BUNALAN Kl^lNIN 
IHJASINI KABUL EDER) BUY,URULMU§TUR.» 

[zdirar, yani; mecburiyyet istihkakin sahididir, Sure-i Neml'de bu- 
i, urulur ki : 



y.y^\.^>: °<m 






Yani : «De ki : Hamdolsun Allah'a, selam olsun O'nun begeiiip se<;- 
iifi'i kuilarma, Allah mi hayirh, yoksa (kafirlprin ona) ortak tutageldik- 
!ori nesneler mi? (O nesneler mi,) yoksa gokleri ve yeri yaratan, goktcn 
sizin i^in su indiren mi? (Oyle, bir su ki) biz onunla sizin <bir) agacini 
( bile) bitiremiyeceginiz nice giizel bah^elerin neba-tim bitirmi§izdir. Allah 
ile beraber bir Tann ha? Hayir, onlar sapiklifeda devam eden bir giiruh- 
diir. (O nesneler mi,) yoksa yeri bir karargah yapan, aralanndan irmak- 
lar akitan, ona has ve sabit daglar kuran, iki denizin arasma bir perde 
koyan mi? Allah, ile beraber bir tann ha? Hayir, onlarin cogu (tevhid'i) 



835 



hlltniyorlar. Yoksa bunainuij'a, kendisinc dUa (ve iltica) <-ttiu> lamaii, ica- 
I.H edcn, fcnahgi gideren, sisei ycr(yuzunun) hiikumdarlan kilan mi? Al- 
lah ili- berabcr bir tanri ha? Siz nckit dii^uniiyorsuiiu/. , .» 

Tefsir-i Hiiseyni'de §qyle bir fikra naklolunuyor : 

SJeyh Davud-u Yemani, bir hastamn ziyaretine gitmi§ti. Hasta; «Ya 
(ji>yh, dua et de §ifa bulayirru dedi. §eyh ise : «Duayi kendin et. gunki 
Hen mu/.dar bir haldesin; Cenab-i Hak, muzdarin duasma icabet buyuruf. 

L'cvabim verdi. 

Ilnzret-i Mevlana bu meseleyi misal ile izah igin diyor ki : 

10873 

-Hn/.n <l-i Merycm'in kemal-i izdirar ve derd ile niyazi oglu Isa Aley- 
Ihvii i.im'rii, ilaha be^ikte iken soze ba§Jamasina sebeb ohnustu.» 

tVnnb-i Meryem, Cebrail'in nefhasiyle gebe kahp da gocugunu do 
guruiuwi kuvminin ona zina isnad edecegini dii§unerek fena halde.si 
kiMi vv 



Yani : «Dcrken dogum sancisi onu bir hurma agacma (dayanmiya) 
levketti. Kc$ki, dedi, bundan evvel oleydim, unutulup gideydim. A§agi- 
'inidaii oua &u nida geldi. Tasaianma, Rabbin senin alt(yan)inda bir su 
iirki vticuda getirmistir. Hurma agamu kendine dogru silk, iistiine deril- 






nn- in/c imrmii (luktllccflUli . /li'lik yr, u <«<>/,( mil iiydni olsun. I'jftj-r bi>- 
sfidcii hcrhangi blrfni itirUrivn : Ben, dc, <> <;nk eslrgeylcl Allah'a oru$ 
nitiidiiu. Oiiun i<,in bugiin hl^Mr kimsryo kol'iyycn s'&i Koylcmiyacpftim 4 .* 

(,'iiiikii yahudilerde (savm-i taatn) dan ba$ks (savtn-i kelam) du vnr- 
ili I in savm-i kelam'in hafif^esi rniiMlumanlikta da varclir ki {malayAni} 
yani; li'izumsuz ve manasiz konu§mamak Lslamda da emredilmigtir. 



i 









1 CJott' 



^;^^>y;^ii; 



Yani : «Meryem isa'yi kucagma alip kavraine getirdi. Kavmi dedller 
U: Ya Meryem; sa^ilacak bir sey getirdin. Ey Harun'un kiz kardesl, si>- 
rtin baban kotii bir auam degildi, anan da iffetsiz bir kadin dcgildi 1 '.- 

Bu Harun hakkmda muhtelif rivayetler vardir. Bazilan (Meryem'in 
lU'trun naminda bir biraderi vardi) demisler, bazilan da (Beni israil ai'ii 
■ nida bu isimde gayet salih bir kimse vardi. Evvelki salahmdan dolayi, 
M;i/i'ct-i Meryem'e, onun hemgiresi gibi iken siind? bu hal ned-ir? diyr 
Lariz etmiglerdi) malumatmi vermi§lerdir. Ugiincu bir rivayette ise lla 
Mm gayet fasik, facir bir herif oldugu igin zina isnad etdkleri Hz. Mcr- 
vt'm'e onun kiz kardesi, yani onun gibi, ha§a, facire demi§lerdi. 



y J 



Vt5^f. 



J 










jJjJU 






(4) Surei Meryem: 23-26. 

(5) Surei Meryem ; 27-28. 



U) Sflrel Neml : 59-62, 



837 



HilO 






*^ 



; ^ 



j^^ Jjj^U>\>\^^).iUr-" "^Ot 



Yarn : «Bunun iizerine, Hazret-i Meiyem, 0'i.a sorun diye Isa'ya i§a* 
rel otti (Muterizler), Be^ikteki bir sabi ile nasi! konusalim? dediler. (Isa 
dile golip) dedi ki : Ben, AHah'm kuluyum, bana kitab verdi ve beni pey- 
gamber yapti. Yine beni her nerede okirsam miibarek kildi. Ve ya§adigim 
tntiddetge namaz kilmami ve zekat vermemi emretti. Ve beni anneme 
hurinetkar kihp, bir zorba, bir bedbaht yapmadi. Dogdugum, blecegim 
\v diri olurak kaldmlacagim giinlerde Allah'in selam ve selameti benimle 
borwburdir. Ifjte hakkinda siiphe etmekte olduklan Meryem oglu Isa Hak 
Inn lime budur. Allah'in evlad edinmesi olmu§ §ey degildir. O miinezzeh- 
ilr. Bir $eyi yaratmak dileyince ona (Ol!) der, o sey de derhal o!ur 6 .» 

Vi-li'v ki babasiz olsun bir cjocugun dogmasim murad edinee derhal 
viiriidii j;c!u-. Hazret-i Isa hakkinda yahudiler gayet terbiyesiz bir isnad- 
dii buliiiuirlar, ha§a ve kella, O'nu zina niahsulii sayarlar; hatta Hazret-i 
Mi-i yiMti'i recmetmek igin ta§ atmaya kalki§mislar, fakat Ruhullah Haz- 
rHlei inin yeni dogmu§ bir gocuk,ken konusmaya baslamasi iizerine elle- 
1 1 m rckini^lerse de dillerini tutmadilar ki bugiin de aym kiistahhkta bu- 
lunurlar. I Iristiyanlar ise O'nun babasiz dogmasi ve Incil'de Allah hak- 
kinda peder tabiri varid olmasi dolayisiyle onu Allah'in oglu, hatta ken- 
di.si yaparlar. Her iki taraf da ifrat ve tefritten hali kalmarni§lardir. 

Ucuncii ve miisliimanlar arasmdan bazi ukala da Isa'nm babasiz 
dogmasifl] zihinlerine sigdiramadiklari igin onu Hazret-i Meryem'in amca- 
z&desi (Yusuf Neccar)in oglu yapmak isterler. Bu itikad, Kur'an'in be- 
yanina muhalif oldugundan acik kiiiurdiir. Qiinki Kelam-i Ilahide : 



3 < x^; /o "><>- 



Yani : «Isa'mn hali de, Allah'in indinde Adem'in hali gibidir 7 .» Yani; 
Adcm nasil babasiz, anasiz yaratilmi,§ ise; Isa da babasiz yaratilmistir, 
buyuruluyor. Soz uzadi, bahse gelelim : 



(6) Surei Meryem : 29-35. 

(7) Surei Al-i Imran : 59. 



n:ix 



10874 






«Meryem'in ctiz'ii olan tsa, O'nsuz ve O'nun icin sdyledi. Ey insan! 
Scniii i'u/'iinun ciiz'u de gizlice sbz sbyler.» 

Nitrkim Kur'an'da : 



C> 



< > °<< 

Yani : «0 giin, agizlarinm ustiine miihiir basanz. Ne irtikap ccliyor 
Idiyselcr, bize elleri sbyler, ayaklan da sahadet eder 8 .» buyrulmu§tur. 

10875 

«Ey kul; Kiyamette el ve ayak, senin yaptiklarina §ahid olacaklarchr. 
<) lialde munkirata — yani; §er'an yasak olan fiillere — nicin el ve ayak 
u/,atiyorsun?» 




«Sen sbze ve izaha miistehak olmaz, yaEii; — lakirdi anlamaz ve na- 
si hat tutmazsan — soyleyen kimsenin sbzii, seni giirur ve susar.» 

Hadis-i §erifte : «Cenab-i Hak, dinleyenlerin hintmetine, gosterecek- 
leri dikkate gore vaizlerin kalbine hikmet telkin eder,» buyurulmu§tur. 

Vfmi; cemaatte dinlemek ve anlamak hevesi ne kadar fazla plursa Allah 
dti vaizi o nisbette soyletir. Abd-i aciz bunu defalarca tecriibe ettim. Fa- 



(8) Surei Yasin: 65. 



839 



tih'tc McM.i.'vi takrir etligiin Minrln l>ti,'nn Hmulp hit luili/. Ariz olur, un- 
zirhidigiin sozlorden bit t,'ogU]iu utiylpyrinmeriliTi Bm/hn * In rjyle bir ne^'e 

zuhur ederdi ki yazarken hatinma gel yen liahi'.ln, tiers csnasinda 1A- 

ylh olur, cemaat da Allah! diye sayha ederdi Huli'isit Hiiylutmek igin dm- 
lomuk, iyi soyletmek icin daha iyi dinlemek vr anlamak lazimdir. 



10877 

■ Arayan, aradigim leulsun diye, her ne haikedilmis ise ihtiyac sahib- 
lorl iein haikedllmi§tir.» 



10878 



J» 3 



I * Llj 



— ,I JV-' .y 



■Iltih Tealn, gekleri, hacetleri gidersin diye yaratmi§t^-.> 



10879 

«llci' neredc bir derd varsa, deva oraya gider; nerede bir fakr vr 
/.iHiirct varsa nzk oraya gider.» 



10880 

z 3J \f\ Jj*. J£i- i£l> 

-Her ncrede niiiskiil varsa, cevab oraya gider; nerede ekin varsa sit 
oraya gider. » 



nin 



MIHHI 
«Ey salik; so arama, susuzlugu ddc et ki yukandan aqagidan ftulnr 



cossun." 



10882 

«KuciIk ve bofazi nazik bir cocuk dogmayinca onun siitii ■miiiim 
momesmden nasil gelir?» 

10883 

J)/ l /j^ J*— J ^ L " 

«Git bu yiikseklerde ve alcaklarda kos, yaoi; miicahede et ki SUftU- 
mis ve susuzluga nierhun olmus o!asm.» 



10884 

-Ondan sonra hava ansi olan buluttan irmak suyunu bdtesin, ey nhi 

ei!..» 

Buluta hava ami tabir edilmigtir. Qitnki bulut da an kumesi tfibi 
kah toplamr, kah dagilir, kah sukut eder, kah gok gurlemesiyle sea V©- 
rir. Hulutun yagmur yagdirdigi gibi an da bal yapar. 

Hndis-i §erifte : 

<.Ra'd, Allah'm mclckleritiden bir melekdir. Yamnda ate^ten kamei- 
Ihi vurdir. Bulutlan Allah'in diledigi tarafa onlarba sevkedcr.- buyurul- 

liiiifjtur 

EU'd, vaiii; (?5k gUrultiisunLin bir mclok tilriugu anla^ilmasin. gunki 

841 



mrleklerin bir kismi ibAclelr nic'riiui' tddugu gibi, bir kiwmi flu, Dtinya 
i:,:l(*i'inii! yurutulmesiyk' mUkellefdir, Nilekira Kur'an-i Kerim'de : 



.s- Of 



6i'-"' p^-^Sc') 



£-=•: 



Yarn ; «Gok giirultiisii O'nu (yani; Allah'i) hamd ile, melekler de 
Oudan korkusuna tesbih eder(ler). 9 » buyurulrnu§tur. 

10885 

J^S &j\ <£y, gjk \jj\ 

«Scnin ihliyacin otlardan, sebzelerden az mi ki, suyun oniinti keser, 
M'lc/.rlfrc akitirsin.M 

10886 

,jS^, y \jj] ^jf if'f 
i^f*- Alt t&£& ^/j <£y~, 

«Nii,viin kulagindan tutar, kuruniu§ nebatlar yesersin, gelissin diye 
o Inrttfu ,viiriitursim.» 



10887 

»j*.2a.* v*\yp- ^J~i >J**- f~jj 
C~>J.£ <_jl j j CJ-J j\ 



«Ilakikat ve marifet cevherlerini havi can ekinleri icin, kevscr su- 
.vuyla dolu Rahmet bulutlan var,» 

10888 

■•Si.,,ii7. kal, susa da, sana (onlari Rableri stoar) hitabi gelsin! Allah 
doftruaunu daha iyi bilir.» 



Kli Suici Kn'tl : 13. 



«12 



( Inaun) s»uresindt»kl 



© 






Yam : Ozerlerinde I nee ve kalin ipekdcn y'csil elbiscler vardir, Gil 
mii.sUwi hilf/iklerh' siisienmislerdir. Rableri do onlara gayel lemhs bir sa- 
mp ii;innislir l(1 .» ayetine isarettir. 



«KAFiK BIR KADININ SIJT EMER COCUGUYLA MUSTAFA 

ALEYIIISSELAM'IN HUZURUNA GELMESI VE RESCh-I 

EKKEM (S.A.V.) In MtJ'OZATlNDAN OLARAK 

COCUGUN ISA ALEYHISSELAM GIBI 

KONUSMASI» 

10889 



jl . j»f }' J,dX 0J 



\is*;*i i j._l 



'j j v 



if>-» 



"Yii/,ij beyazlanan kolenin koyiindeti ve kafirlerden bir kadm, iuih 
ii in i(;iit Peyganiberiti bulundugu yere kostu.» 

10890 

'•Kticagmda iki ayhk bir cocuk ile bas ortiilii olarak Pey gambol 
(H.A.V.) in huziiruna go!di.» 

10891 

du* -juu- ■$»£ c*f 

»( ( '(u'tik dedi ki : Va Resulallah, Allah sanu selnm sbylcdi, scnin liu- 
• ii tn mi ueldik.ji 



HH Sftl'l'i tilwill : 111 



hi: i 





10892 








■ C » ■ ■ i 




10897 




«Amum una hiddetlc dedi ki : Sus! Bn sohadeti 


senin kula&ina kim 




M>\ 1 


t'di?» 




j^K' jjta _^- jU cjj-j 

«Kadin : Gbriiyor musun? dedi. <J!ocuk; evet, ba^inin ustunde Ciym 




10893 




on iliirdii ti'vhi parhyor.w 




./.«•*> fji-s <S> £^»- **\ C^;J v,* ' 




10898 




^> .> \k'e> j j w-— > i1j« _} jS 




d ■>■-.} 1 *-^j V"* JJ^L-t^ 




«A (.'ociik! Bunu sana kim ogrrctti ki bu yasta ikei 


\ ditto boyle ciir'el- 


Ji<- jj JuUjmi ^jU jlj 


luu 


dldu'N 

10894 




«Bana I'eygamber (S.A.V.) i vasfediyor. Bbylece beni bu sUflivetton 
luu (any (ir.» 








10899 




* \ \ 




£^>J J^ C^ C-O ^'j-J |U-i ' 




"(ixiik dedi ki : Evvela Allah, soura da Cebrail 


Beyan hususunda 


m_.,iOL+ *_i 1 4) jl 0-*U O — ■*>■ 


lll'tl 


(Yin-ail larafindan eiciyim.» 




«Reafil-i Ekreta, 00a: Ey siit e»ien y.ftv*u; adin ne^ir soyle v« muti 
<il buy urdu >» 




10895 




10900 




o-j~* jV^ &.L.S £ z^£ 




>jJioji j> ^ ^v c^3 




0_,.»- j J'L- ^5^-i^y 




>f w^ til (J - ' > l£^ "^ 


y»r 


"Anasi r Cebrail nerodc? dive sordu. Cocuk : Basinm ustUndc. gormii- 
musiin? Yukanya hak, cevahiin verdi.» 


"Cnriik dcdi ki : Adim Allah indinde Abd'iil-aziz'dir fakat, bu asjn- 
1 iiiii kuvitn buna AbduT Uzza derler.» 








U«ft : Mt'ir^iklerin taptiklan bir patun adidir. 




1089ti 




. 




J->>- y r -J •^"-->) 




10901 


1 


jjj %t$ a,*! mS i^z-v* 




tSj i j'j* 5 ±11j <-£^ ; J" 




"Cebrfill. Benin ba$min tlstttnde durmus, bana yii/. 


tiirlii delil oluyor,» 


■ "1 


KM 






xSonii bu pcygamberliii vcrcn AUnh liukki i^in b«n UxzA'yi roddet- 






llm, unduii b«r(yim dedi.- 


L_ 




' 


H4S 



1 0902 



,l*?| 



^ 



»■ tlj. j jt) L 



C/JJ 



«iki ayhk cocuk, ayin on dordii gibi parlamis, kemal sahibi biiyiik 
inaenlar gibi, sbz sbyluyordu.» 



10903 

&-J% y. jjL> _j Jii> P-L.J I" 

«€) esnada Cennetten latif bir rayiha erigti. Qocukla anasi o kokuyu 
ullliliir," 

10904 

«Her ikisi de yagarsak bu mertebeden diiser belki yine kafir oluruz 
tledilcr ve bu kokuyu duya duya can verdiler.» 



10905 



•SjJ" ^ J ^ a ***** jj"*" 






«!Iakk'in iirdiigu bir zati canh da, cansiz da yiizlerce defa dogrudur, 
der, lasdik eder.» 



10906 
"Allah'm koruyup sevdigine ku§ da, bahk da hizmetkar olur,» 



846 



■Ki:s( LI' i;KKi;M (S.A.V.) IN Ml iiAltKK MKSTtNl BlH TAVNANt II, 

KliSliNlN KAl'MASl, IIAVALAND1KTAN SONRA MESTJ BAH ASAfil 

KTMESl VE i( INOIN SIVAII BtR YILANIN DliSMI.Si. 

Mcst giymek Arabistan'da adet degildi, Resul-i Ekrem (S.A.V.) el 
rafUiki melikiere ve cmirlcxe rnektup yollayip kendilerini Islama davot 
ettigi sirada Misir hiiktimdari (Mukavkis)a da bir davetnamc gondermi^li. 
Muknvkjs, hnana gelmemekle beraber, Hazret-i Peygamberin mektubunu 
iyi muamelede bulunmus ve bazi hediyeler takdim etmi§ti, Mezkur liedi- 
yeler arasinda bir cift de most vardi. Ondan sonra Hazret-i PeygamlxM 1 
incslltTJ giydi ve abdest ahrken onlara mesh \ r erdi. 

tbn-i Abbas Radiyallahii anhuma demistir ki : Zat-i Risalet bir giui 
dcl'-i hacet icin disanya cikmis, bir agac altma oturup mestlerini de n 
karmisjti. Vakta ki mestin birini giydi, bir ku§ gelip obir tekini kapti Vf 
havalandi, mesti ba§ asagi edince icinden kara bir .yilan diisjtii. Bunun 
uzerine Risalet-penah Efendimiz : «Bu Allah 'in bir keramclidir ki onunlp 
liana ikram etti. Ya Rabbi: iki ayak iizerinde yiiruyenlerm vi 1 karni iis- 
liinde siiriinenlerin serrinden sana sigininm» buyurdu. 

Bu hadise bir defa daha vuku bulmu§, fakat o seferde mesti bir kar 
C,a kapip havalandiktan sonra' yere atmis ve icinden bir yilan gikmisjli, 

Ashabtan Ebu Umamet'ul-Bahili soyle rivayet etmistir : Resul-i Kk 
nun abdest aldiktan sonra mestlerini istedi ve tekini giydi, O sinida I hi 
kurga geldi, obir tekini ahp yukseldikten sonra yere atti, icinden bir yi- 
lan qikti. Bunun uzerihe Resulullah (Sallallahu Aleyhi Vesellem) ; 

«Allah'a ve Ahiret giiniine iman eden bir miisluman, mestlerini silk 
tiK'den »ivmesin.» buyurdu. 



isilti.i 



10907 

'Tarn bu sirada Hazret-i Mustafa (SA.V.) yiieelerden bir ezan scsi 

10908 

«Su istedi ve abdest ta/.elodi. Elrni. yii/.unii o so«juk m iic \ikadi." 



si; 



10909 v 

■ Her iki ayagini da vikadiktan sonra mestini giymek istedi. Fakat,» 

10910 



,li 



>_r 



:L,3 )5 .>/* ij-ij 



«0 gii/cl so/.lii Peygamber elini meste uzatmis idi ki Tavsancil ku§u 
oiiii cliiuk'l) kapti.» 



10911 
«Kiis ycl gioi havalandi, mesti bas asagi etti, icinden bir yilan dii§tu.» 



10912 



jljjjl \j>j. 



i_r. 



'Ac j^i 



i i 3 



jil_> <><.» ilaij 



"South o tavsancil kusu mesti geri getirdi ve : buyur giy dc nainaza 
git, diye Peygamber (S.A.V.) in online koydu.» 



10913 



("J 'J wJj! _> jj* 



«hiis : Bu kustuhligi mecburen yaptini. Yoksa edeh haddini asmaz- 
dim, dt*di,» 



S-IS 



10014 



-a>-> tip 'y j^ ^'JJr^. 
•KOstahca adim atanin ve nefsin hevasina uyup luzumsuz felvfi ve- 
rmin vay haline!» 

10915 

«Pcygamber (S.A.V.) ona te^ekkiir etti ve buyurdu ki : biz; buiiu 
cefa samyorduk, halbuki vefanm ta kendisi imis.» 



10916 



.*i ,Aj 



«Mestimi kaptigm vakit camm sikilmisti. Sen, benden garni Lzftla 
<-diyormussun, ben ise gama dusmii§tum.» 



10917 



>* 



,U I 



-^ <J£*"S* ** 



rf 



if JjAi- £,$£- &&• j'jJ Jb 

«Gerqi Allah, gaybi biz'e gosterdi araa, o sirada gonul, kendi haliyle 
me§gul idi.» 

Cenab-i Hak, Enbiya-yi Kirami bazi gaybe ait islere muttali kilar. 
Onlarm ittila'i daimi degildir. Seyh Sadi (Kuddise Sirruhu) GiiUstan'in- 
da der ki : «Bin, oglunu kaybetmi^ olan Yakub Aleyhisselama : Ey kalbl 
munevver ve akilli ihtiyar! Yusufun gomlegi kokusunu Misir'dan gelir- 
ken duydun da neden Ken'an diyannda ve yam ba§mdaki kuyuda iken 
onu gormedin? diye sordu. Hazret-i- Yakub : Bizim halimiz, ?akan gfin- 
sek gibidir ki bazan gorunur, bazan kaybolur, cevabini verdi.. 



F: 54 



10918 



Vimi; salith istersen salllilcr ilf, I'esncl istersen fasiklar jlu Derabet' 



L< 



'V J^ & ^ff 'J f\* 



«Kus dedi ki: Gaflct senden uzaktir, benim o gaybi, gbrusiim d 
■ tin nurunun aksindendir.» 



le se- 



» k -j 3 * iS 



10919 



>_j r-*^ ef" 3 C— jj 



.Met icmdeki yilaiu havada iken gBr^m benden degildir, sendee 

.„ ..Hi liu liana-" 

10920 



jy ^*# «> i>U& ^r^- 



uN ur1 U kbnsenin, aksi de nurludur, Zulmette kaUiun aksi ise bastan- 
huijii Kiilhaii kesilir.» 

10921 






.Allah kulunun aksi, Cnim numndan ibarettir. Yabaacmm aksi de 
tamamiyle ktkliiktur.» 

Arifler nezdinde bulunan bir kimseye, bazan onlarin kalbind^ es- 
rari n nuru aider de o kimse kendinde bur hakikat tecelli en russede, 
iCoar yanrndaki bir kimse de bazan onlarm kalbinden akseden fa»d 
ve fasik fikirleri duyar. . j 

10922 

.By can! Hetkesin aksini bil ve gbr de, bangisini istersen onun ya- 
nindu otur.» 



860 



ntlir 



-111' IIIKAYENiN 1BUET ALINACAK CIIIET1 YE (St PSIESJZ OLAKAK 
IIEK GtJCLt'GUN KOLAYL1G1 YARDIK) AYETiNIN YAKlNEN 

BiLINMESi»> 



1092:! 



\jy jU- ^ *-*> c 






i| (j^b £ L 



«Ey can! Bu kissa senin kin bakikaten bir ibi-cttir. Ta ki onu oklt- 
v up AHab'm lnikmuiu» razi o!asin,» 

10924 

j* !•' I* **»''.> #-* a>r 

<■Ansi7.ni kotii bir vakiaya maruz kainu-a !>u ktssadun ihrt't ai, ><■'«■ 
diisinc ve husniizanda bulun!» 

< Yinki Cenab-i Hak : 

~j -j M~-j\ 

' - Q. " 

Ytmi : «Kolayiik. gudiikk- beraberdir n .» buyurmujjtur. 



Kezli : 



Yani : «Ancak, sabrcdenlere besabsiz ecir vc scvali voriIs>cektir 1:; .» dive 
nnijilc edilmistir. Keza Hadis-i Serii'to : «Sdiinti!i hh zamanda fcrabi lick- 
li-nu'k efdal ibadettir,* bnyurulmustur. 



1 1 1 i Sure! In^iiali : li, 
i\'>\ Suit-'i Zi'imor : 11! 



■ 

m 



10925 

jl rJ */j *>f JVC 



jVj 



j ^y 



S ;, 



Li 



j*rf 



«Baskalari o musibetin korkusundan sapsan kesilirlcr. Sen fay da za- 
maniiida da, ziyan vaktinde dc giil gibi acilip gulmelisin.» 



luiuastnda ilk zaviytiyi at: m /.al, Knfrli Kim Ha^im'dir kl iklnci lucri asir 
im'ijuyihindendir, 

Sufiyyc ricali, tasavvuf kelimenini lurlu tiirlu tarif etmiijlerdir, Ta- 
nl'lrlu bu (,f iiLli H^in sebebi, sorankirin kabiliyeti ve anlayi^inin farkli 
ulmasmdandir, Mesela i?eyh Ebu Muhammed El-Ceriri ; 

•■Tasavvuf, her tiirlti iyi ahlak He ahlaklanip, her ncvi kiitii ahlakdan 

nzaklasmaklir.» tiumis. Hazret-i Ciineyd de : 

■Tasavvui oyle bir haldir ki, onda beseriyyet ahvali muzmahil .tlur- 

illyo tarif etrni§tir. 



ts 



10926 



"(Jiinki giilii yaprak yaprak koparsan da o yine giilmeyi terkctnu"/.» 



f 



10927 

«(iiil der ki : Ken dikenden nicin gama diiseyim? Mera, ben giilnicyl 
(liken yiiziinden buidum,» 

10928 



10930 

«Conab-i Hakkin verdigi raihnet ve eefayi, o giizel huylu pcygambi *- 
in mestini kapati tav^aiicil gibi bil!» 



10931 



Lja» ;^ ,>J ,- • «'b *' jl *> t -* 


"O, ltcsnl-i Ekrcm'in miibarek ayagini yilan sokmasin diye mestiui 
kliptl. Bir belaya ugrayinca, siircmeyen ve sarsilmayan bir akla tie luiillu," 


M| }! C'^^i- ^Jlj> jW> j? . 




«Takdir-i ilahi geregincc kaybettigin §eyler, yakinen bil ki senden bir 




bclayi giderir.» 


10932 


10929 


^SjaU Jc \ j — .UV cjf 


*• ^)ljio>-jj Jl ^*-*iiiU 


r SC;l^ tfjjl jU,-Jljl j' 


rjiiijUi ju ^y 


»Canab-l llak; kurt geJse de koyununuzu holak ctse bile, kaybcttlji- 


<_. w - ** 


im |uylor dolayisiyle mahzun olmayin, buyurdu.* 


«Tasavvuf nedir? diye bir Ulu'ya sordular da: Gam ve kecler znnwi- 
iiinda kalbinde ferah butmaklir, cevabmi verdi,» 


".ik.' i Hudld'deki : 


Tasavvuf : Sufi nlniak. drrviijlik mesleginde bulunmak maneisina son 


8S3 


nulait zuhur I'lnnif bir kdiljiedir. Ilk defe sufi lukalnni alun ve Rcmlc kn« | 




X 1 ' 






Yarn : «(Gerek) yerde (gerek) nefislerinizde herhangi bir mustbet 
vukfia gelmemi§tir ki bu, bizim onu yaratmamizdan evvel mutlaka bir 
kltupta (yozilmis) tir. §iiphesiz ki bu, Allah'a gore kolaydir. (Allah bu- 
mi) cliuizdcn £ikana tasalanmiyasimz. Onun size verdigi ile sevinip 91- 
imirmuyasmi/ diye (yazmi^tir). Allah 50k bobiirlenen her kibirliyi sev- 
mex 18 .» fiyetine igarettir. 

10933 

iiju ^vy .*-■* s)Vj j ( j 

■<() bi'la, daka biiyiik belalari defetmek, o ziyan daha dehsetli ziyan- 
liiii mcnctmck igindir." 



«BtR KiMSENiN mCsA aleyhisselAmdan hayvanlarin VE 

KU§LARIN DtLLERiKi OGRENMEK ISTEMESi* 

10934 

O^r- <£iw* ,5$ ^lyy <^&> 

«Musfi peygambere gene, bir adam dedi ki : Bana hayvanatm lisunim 
8£rcl!» 



(13) SCtrei Hudicl : 22-23 



K51 



iihki;. 

«Un suretle kurdun, kusim sozleriui duyayim da, cHnime ail iglcrdc 
i It ret sahibt olayim.» 

10936 

*■* -;' ^ tsVy j*r 

«Cunki Adcmogullanmn but (in lisam, su, ekmek, sail ve serei icin- 
• I i r- . » 



10937 

«Belki hayvanlarda bajjka bir dert, bu diinyadan g&gme zomamndu 
baska bir tedbir *ar(br.» 



<?}* Cr ) j 



10938 



is-r 



-«.! 



U". ' cr 



} lA'J* CjH j J 1j j^*- *>^ 



"Ha/.rct-i Miisa ona dedi ki : Git, bu hevesten vaz gee! Binum iitiitn- 
ib sonunda pek cok iehiikesi vardir.» 



10939 

■ibrol ulmayi ve uyaiimayi kitablan, sii/den, liari'len ve dudakluii 
(tffttl, Alhili'Uui isto!» 



«:,r» 






10840 

«IIazret-i Musa'mn men etmesiyle o adamin hirsi iyice artti. Zalon 
ki§i menolundugu §eye kar§i haris olur.» 

10941 

cit y )i if >*f>; tfi* 'rv* 

-O adam dedi ki : Ya Musa! Senin nurun Diinya'ya aksedince her 
H«>.v, kudrini, kiymetini sayende buldu,» 

10942 

*y co J->_/" rjy 1 1 ^^ 

«Ey c-oincrd Kelimullah; beni bu muradimdan m ah rum ef-HM>k, sen in 
Indium luyik olmaz.» 

10943 

^^ «iL W»ji -til cH 

«Bti zamanda Hak'kin halifesi sensin; eger mani olursan beni mcyim 
edersin,» 

Ilalbuki Cenab-i Hak : 

Yani : -AHah'in rahmetinden umidinizi kesmeyiniz. Zira hakikat |U 
dur ki kafirler guruhundan ba§kasi AHah'in rahmetinden iimidini kc* 
rnez u .» buyurmu§tur. 



Iti'iii 



ni- }>S* J * wJ A t> - >•* ~*J 






CM) Sdrcl YuslAf: 87. 



«5li 



«Musa dcdi ki : Ya Kahbi! Bu sal adami gaiiba mel'un §eytftn zobi'in 
el m is. » 

30945 

«Eger istedigiiii ogrctirseni ona ziyani dokunacak; ogretmezsum kill- 
lii su-i /.unda hulunacaktir.» 

10946 

Us 33/ f ; ) 'j\ fAjiJij 

«Cettab»i Hak buyurdu ki : Ya Musa, ogrel! (Jihiki biz, Hituf vt> Uv 
iciiiimi/dcn, hi<:hir duayi asla reddetmeyiz." 

10947 

• Mnssi dcdi ki : Ya Rabbi, sonra pisnian olur, nedamctindcn eliiii 
iNirir, elbisesini yirtar.» 

10948 

J9J>*J *»U Jy j* 

-httidiir, hurkcsin harci degildir. AM, mUUeki olan kimseyo on lyl 

lirmfiyedlr.a 

857 



Ill'H'i 

JIjmU Jul .>t) * > ji ',' ,J» 

«Eii bir seyt- onsnuyen kitnse zuhd vir takvada kahr. Fakr, i f te bii 
> n/dcii (ebcdi fakr a) sebeh oldu.» 

Kuran'da : 






Yarn ; «Eger Allah (buliin) kullanna (musavat iizere) bol nzik ver- 
wydl yet (yiizun) do muhakkak ki ta-skinlik cderler, azarlardi 1 ^ Keza ■ 



»<"■*: 



O^*— - 



^Sk^Sui^ 



Van! ..<[ ikumamaklan) Sakin! Ciinki insan kendisini fmal sebebiy- 
lil lhti>Hvian vareste goriir de muhakkak azar lfl .» buyurulmustur. 

tln/rel i A!i (Kerremallahii. Veche) >e isnad edilerr soyle bir beyit 
' mm In «Rizih genistjgi \qin ugras-ma ki bulamamak hir nevi ismettir... 



10950 

"Gam vc kedcrler, olmiyacnk arzulardan dogar, Onlann sahibi olan 
kiansc Seyian'm avuhr.u 

Evet, -bilfarz bir adam, barmacak bir odasi, soguktan koruyacak bir 
olbisesi, karniw doyuracak bir parga ekmegi bulunurken. bunlarla iktifa 
Btmeyip. bir apartmana, kiirklu paltolara ve muretfeh bir hayata nail 
oil dak hevesine diverse, arzusu husule gelmedigi igin, mukedder olur. 
Egcr ellnde bulunanlara kanaat etmis olsaydi o gam ve kedere du§mezdi. 



ria* SArei §flri: 79. 
(101 Sfirt'l Atfik: fi-7. 



K5K 



i ()<»:» i 

'j-j 1 ; >■■*■ J-> -\<i' j' lSJ;;. 

«Kil yomeye al^mis kinisc kil arzu ider, O b^are giilbe^ckerdi hoi,- 
liinmaz, Glilbe§eri hazmedemez,» 

hjte barindimcak bir mesken. iisutmeyccok bir elbise, tok tutacuk 
hir lokmaya .sahib olup da, refah kaydma dusenler; elinde gulbe§ekcr var 
ken kil yomek isteyenlere benzer. 



• IIAK TEALADAN. MCsA ALEYHISSELAM A : «DtLE&tNDEN Kilt 
K1SMIX] OLSVN OGKET» DIYE VAHIi GELMESl» 

10952 

j C^-jI *j»y jU_/ CjS 

-( iiiiih-i Hak buyirrdu ki : Ya Musa; sen, onui) matlubunu ver, Until' 
vi* ihliyar clini ai.» 

I hi rnunasebetJe Hwu-ct-i Mevlkna uhtiyar) in nv demek oldu^imu 

I r\ (111 ( c!i \ (!]• ; 



1095.3 



dJu \ ;^l 



C JL. 



jLi> 



.<lliliyar — yanij insanin, veievki ciiz'i olsun, iradesi bulunmaw — 
Ibiith-lin tnzu, yaiii; leizctidir. Yoksa felckler, iradesiz olarak dont-rlor.. 

I'll 1 1 i surinol ve ehl-i sunnetten olan mutesavvife; insanlann mecbur 
dofiil, muhtar Olduklanna kaildir. insanlann miikellef bulunduklan amul- 
lira karfi kudret ve kabiliyyeti vardir. Fakat nefsi ve §eytan ona musal- 
lrtl.hr. Efter onlardan AUah'a siginir vc Allah'xn emrini, §eytamn igva- 
ima va nefiln hevesine tercih tie ibadette bulunursa kazangh olur, Aksl 
I (i k i link- ce/iilanir. 



Mr.ii 



Hl't.-I 



nFelelilcrin doiiusiiiu- do sevah, ne de giinah vai-dir. gihiki iradck-i i 
yuklur. He.sab vaktinde muteber olan ihtiyai ve iradedir.» 

10955 

. j 

j.1^j '.■» iA t>- «.*«-; j' w—* 

nHUtiin akin, hakikaten seede eder ve kendi diliyle Hakki tesbih vc 
taktlis eder, Fakat irade ve ihtiyan olmadigindan, ikreti, ettigi tesbihten 
Ihfirt'tlir." 

10956 

»Yn Hi'iAJii ») adamin eline bir kihc ver. otus adilH ten ktirlar, kudret 
siiliilu yaji da ya gazi, yahud esjkiya olsun.» 

Yani; rime verilecck irade kilicmi hayra sarfederse gazi, serre sarlV- 
dirsi' haydud olacak'i v 

10057 

A.:'^l j f i\ jJk* S &j 



Ai Ju 



^r-' 



..(,'iinki Adcmoglw iradesindtMi dolayi (Kcrramiia) sirrnia crdi. Fakal 
insanlann yansi bal arisi, yarisi yilan oldu.» 



10958 



jb }}~j J- 



-£■ lJ 



b JUj^ji 



jU^js^ l5w*J ij&*y" \i\jfo 



..Adfin ovHldinm inummleri, bal arisi gibi bal madeni oldular; ku- 
liik-ri ha yilan tfibi stehif menbai ,.» 



KIUI 



<;,inki mu'minlerde lev hid vi« iinun, kufirlerdc sirk vo kutur vardn 
l,i Inn bal, digeri zehir gibidir 

1 0059 

^U »o,jX j>j^>- j*>- &~'^j 

ol- ^ J- j ^> ^ 
„Zi,a mii'min, nebatin, —yam; rizkin — secilmis ve lielalini yer de, 
nuihsutii hayat veren an gibi olur.» 

10960 

..Kafir ise irin serbclinden k-tigi iciin, nzkindan kendisinde /t'lur ppy 
du <ilur.» 

Kure-i ibrahim'deki s?u ayetlere isarettir : 









o 









Yani : «(Peygamberler hep) futuhat istediler. (Buna kavugtular. Flak 
ku kui'iji alabildigine) inad eden her zorba ise (nihayet) haaib (vr haiiii) 
olclu. Onun (iniindc (ilerisinde) de cebennem vardir. Ona (oradu) irinli 
ludan lsirilecektir".» 

Sudid: Cehennem ehlinin yanarken vucutlanndan akan. su demoktir 
[|te diinyadaki kafirlerin yedikleri ve i^tikleri de bu sadid gibidir ki hu/ni 
tdllince zehir hukmune girer, yani; §irk ve kiifik te§kil eder. 

10961 

"Allnb'ni llhamina ma/har olanlnr Imyotin In kendisi kosilirli'r. Ilrvii 
v<« liovi'sin ku/'«1 KosU-rdifti ^eylere uyuidiir int> iiliim zi'bridir.» 



iI7j Surt'i llinihlni : 15-18. 



Hilt 



10&G2 



j 1 ; } j-^u 



HLt 



"•*•* Jr 



1 .M 



**->> 



L^ 



f 



t _kU»- , fc \ J » ,LS-1 



•Dtinyada hu medh ye S ena, (aferin), (ne giizel) gibi takdir ve tuli- 
mu, ihtiynrdan ileri gelir. lyilik edenler, ihtiyarlan ile iyilik ederler; nyn- 
«uk hjitekederiyle kendilerini korurlar da o yiizden oviiliir, takdir ecli- 
Urler.» 

Y&m; insan begenilecek bir i§ yapmca gorenlerden takdir ve tahsine 
trini'l d.i'.ur. Aferin, guzel yapmi ? sm< derdlir ve o fill, ona isnad olunur. Med- 
fordemler, fou isnad ile onda ihtiyar bulundugunu tasdik ederler. Medho- 
lunan da : evet ben yapti.m, gibi kendi ihtiyarmi kabul eder. Eger muh- 
tfir olmayip da mecbur bulunsaydj ne medhe iayik goruiurdii, ne de kendi 
u rnrdlii kabul ederdi. 

10963 

-Kiilhanikr ve cinayet ehli olaniar, zindana konulunca, orada miit- 
*.v\a. tJiliid ve llakki zii^-sdici olurIar.» 



10964 



Jf *£ ••*-& zJt 



; Oj*^ 



&*■%»- 



<Fakat kudret zail olunca, amel fasid olur. Akhm ba§ma al ki omiir 
•ermayesini ecel almasm!» 

insan oliince ameli munkatf olur. Qimki onu islemege kudreti yok- 
tur. Modern ki iktidar oimayinca amel de olmuyor. O halde iyi veya kotii 
•mellea'de bulunanlarda kudret ve ihtiyar var demektir. 



0» 



10965 



■•> 'jOj-W 0»j 



•Senit) kudreti;:, senin kazancma sermayedir. Binaenaleyh, kudretli 
bulumlugun lamana dikkaf ve sermaye ile tiearet et.» 

K«2 






}\y. L.._.s Jl.> , if J 

«Adcm cvlacli (Kerrumna) atma binicidir. idraki elindc de ihtiyar 
ili/gini vardir.» 



O dizgini hayir tarafina cekerse Allah o hayn yaratir, §er tarafmn 
■rse gerri de yaratir. 

Nitekim Kur-'an'da : 







Yard : _«Kim iyi amel (ve hareket) ederse (bu), kendi loliino, kim 
ile koiiiliik ederse bu da kendi aieyhinedir 1B .» buyurulmus, bu ilahi ihbar 
ill 1 insanda bir ihtiyar bulunduguna isaret edilmistir. 

Bahse avdet olunuyor : 

10967 

j±\ W J x ~: •>'■> &F 'A 

o.Musa Alcyhisselam ona tekrar ogiit verdi ki : istedigin sey. senin 
> iizunii sarartacaktii-.» 

Yani; sana zivam dokunacaktir. 



10968 



iX-ji Jk# iS^j cLolj 



?> 



«Du sevdayi terket ve Allah'tan kork. Sey tan, scni aldatims o, saiiii 
dcrs vermi§, dedi.» 

Maide Suresinde buyurulmustur ki : 



I IS; Surui fuss'ik't : 4G. 



ki;:: 




Xdi \'&fy&$&j&'Cr% 



Yarn : «Ey iman cdenler, Allah'm affettigi $eyleri — ki eger size R^.U- 
lanirsa fenamza gidecektir — sormayin 19 .» 

Bu ayetirs nuzulune sebeb olmak uzere ibn-i Abbas (Radiyallahu arv 
In'ima) dan rivayet ediliyor ki : «Bazi munafiklar, Hazret-i Peygambtre 
uiiina.sebetsiz sozlerde ve siiaUerde bulunuyorlardi. Mesela biri : «Benim 
iti'vcin nerede?» O biri : «Benim babam kimdir?» dedi. Hac farz olup da 
Hi'siil-i Ekrem bunu teblig edince ashabdan (Suraka bin Malik) : Her Be- 
ne mi" cTjye sordu. ResuH Ekrem sukiit etti. Sual tic defa tekrar edilitt- 
re : «Kvct deseydim, her sene i^in farz olurdu. Siz de onu ifa edemezdi- 
nh» buyurdu. O.munasebetle bu ayet nazil oldu.» 



101)71 

Adam, sabahlcyin tecriibe icm, kapi e§iginde dump bekledi.» 

10972 



yj J 



b 1 O^ 



*j\> 



<Hizmet$i kadm sofrayi silkince, bir parca bayat ekmek de du$tii. 



■ HAY VAN AT DiLINi OGRENMEK ISTEYEN O ADAMIN KOPEK VE 

TAVUK DiLLERINi OGRENMEYE KANAAT ETMESI. MUSA 

ALEYHISSELAMIN DA BU TALEBI KABUL ETMESI* 



10969 

j-> j y s ^— (3** 1 <£■>". *-**^ 



«Adam dedi ki : Bari kapida oturan kopegin ve kanadh bulunan ta- 
VUgun dillerini olsun ogret.» 

10970 

a ;-j^j J W 4>* yr y <~-& 

JvJ» yj J^-i. ji v* ,J i jiai 

«Musa Aleyhisselam dedi ki : Haydi git, Allah'm lutfu eri§ti. ikisinin 
dili sana beyan olunacaktir.» 



10973 

«0 bir parca ekmegi horoz, rehin koymu§ gibi hemencecik kapti. 
KUpek ona dedi ki : Sen bize zulmettin.» 

10974 

-Bugday danesi de yiyebilirsin. Haibuki ben yiyemem ki... Yurdum- 
i(ii dane yemekten acizim.» 



10975 



JftS. 



(18) Surei Maide : 101. 



«Ey nes/eli ne§'eli iiten horoz; sen bugday, arpa vesaire hububah yi- 
yebilirsin, ben yiyemem,™ 



804 



55 



80S 



10976 

«Su bir dilim ekmek bizim kismetimiz iken, onu da sen kapiyorsim.H 



10977 



/- 



vl^j u" ^ £"&•&> 



l-tj- £ 



• Horoz da ona dedi ki : Merak etme, Allah sana, buna karsihk ba$ku 
gcyler vvrir.» 



10978 

Ji 3 - if }'j3P~ >~ ^y 3jj 

«It» ev sahibinin ati sakatlanacaktir. Yarin doyuncaya kadar ye ve 
■ nah/.un o)ma.» 

10979 
^^J\ &y -U4 -uc. lytSwiv* 

«Atin oluraii, kopeklere bayram olacak. ,. Qahgip gabalamadan bir 
hayli rizik dokiilup kalacak.» 



10980 

■Ev sahibi 9 bunu isitince ati satii. Kopege kar§i horoz yalanci <:iktigi 
lgiri yizii *arardi, mahcub oldu,» 



N«r; 



10'IKI 

»)*SiS \J$j t ti>** ^ coy j' 

-ErteiJ uiin horoz yine ckmcgi kapti. Kopek de ona HJtziru »^P <!»■• 

ill It i : » 



10982 



f_JJi ix} -L>- *Je^^ if"*J?~ 



J< 



«Ey aldatici horoz; bu ne kadar yalan. Hem zalim, hem de »o£uk bir 
yiilantism," 

10983 

Ifc mj Jal* J?*$ JPi-f* 1 ' 

h 3 &*j* ssf j^j / 

«At sakat placak demistin, hani? Sen, dogru soylemekten mahrum 
kor bir mtuieccimsin.*> 



10984 
«lstcn haberdar olan horoz ona dedi ki ; At sakatlandi a mm 6 bfifka 



yerde." 



10985 

«Ati satti ve aarardan kurtuldu. O zaran baskalarma, ati satin almisf 
olanlara cektirdi.» 

867 



10986 

-Yarin katm sakatlanacak, fakat o kopeklere nimet olacaktir.- 



10991 



J.// b£j J j'/" 



.*■ M 



■ Adam, bunu ifitince koleyi de salti. Ve ziyandan kurtulup, n«g'etin- 
den yilitl parladi.* 



10987 



j&j* j\ -^ijj ljjl-l j»j}- 



(j*^ fj» jT jL; j f 3! slit 

-Ilniiu duyan efendi, gabucak katin da satti. Dertten de, ziyandan 
dn kurtuldu.o 



10988 

iSjj* j"» «i*<* £**>' iJi* 3^ 

«t)ciindi giin kopek horoza dedi ki : Ey beyligri davulla diimbeleklc 
iliin edilen yalancilar beyi, hani nerde vaadin?» 



10989 



'j^- 1 



tr 



•Horoz dedi ki : Katin alelacele satti. Lakin yann kblesi oleeek.» 

10990 

-Kblesi olunce de akrabasi, yoksuliara, kopeklere ekmek dagita- 
citklar.K 



10992 
fBu esnada U; vakiadan kurtuldum diye §uktirler etti vc sovindi.- 



10993 

«Xavuk ve kijpegin lisanlarim ogrendigimden beri, kotii takdirlerd<;n 
kcndlmi kurtardim, detnekteydi.* 



10994 



«Ertesi giin o mahrum kopek dedi ki : Ey herze yiyeti horoz; hnni 
stfyledikjexin? Ne tek, ne cift cikti.» 



«<J8 



: 



«t)g VADtNDE YALANCJ QIKTlGlNDAN DOLAY] KtiPE&E KABfl 
HOROZUN M/VIICUB OLMASI* 

10995 

yj**3 £jjp ^ x '^ "^ 

«Senin yalanm ve hilen ne vakte kadar siirecek? Senin kumesindm 
yjilandaii ba§ka bir §ey ucmaz.» 

Hadis-i §erifte : «Horoza sdvmeyin, zira o sizi namaza uyandinr." 

buyunilmu§tur. 



10996 

«Moroz dedi ki: Hasa... Ne ben yalan sbylerim, ne benim cinsimdmi 
Ulan &bUr Lorozlar. Biz yalandan yunmus ve annmisiz!» 



10997 

<$f i-lj jj> j^ O 1 -^ 1 * 

*Bk borozlar, miiezzinler gibi dogru soylcriz. Gunegi takip etlcr, 
vnkli beklcriz.» 



10998 

• list Unitize la$ kapaisan bile, gene de onun altmda Gunefjin beU(,"l- 
idyiz, yam; orada bile vakti biliriz.* 

K7(l 



10089 

L\,\ x bl jL-L 

«Evliyaullah da Giincsin bek<;isidir. tnsanlar arasinda Allab'm esr»- 
ruifl onli<r vakiftir.» 



11000 

■(Allah, bizi namaz vaktini bildinnek uzcrc Adem ogluna hcdiye et- 
mlidir.H 

Yani; namaz vakitlerini bizim otufumiizle insanlara bildirdi. 

Hazret-i MevMna bir fiazelinde der ki : «Horozlar seher vaktinde : 
Ky j'.dl'Ll tnsan, kalk, namaz kil, dfrler. Sen ki sarhos oldugun i^in bilmi- 
yuj'Hiui (hi ihtan ayik ve'uyanik oianlar anlarlar.* 



11001 

itKftcr o/iiii vaktini bildirmekte bizden bir sehv vaki olsa o sehv, bi- 
llltl koitllincmize seheb o!ur.» 

Nlli'kitn, «Vakitsiz citen horozun basmi keserler» diye bir darbi ma- 
Mi'l vin 1 1 1 1- Nudense bizcle de avam-i halk arasinda boyle bir zan varclir. 
Al^iuiui yd km citcn horoz ugursuz sayilir. 



11002 
>V»kilHi/., (llnyye alcssnlab) dcmi-iniz, bizim kmnmm mubiili kilnr.« 



H71 



1 1 oo:: 

1*3* a^I jU cTj trij* - ^ 

-Masum olan yanilmiyansa ancak vahye mazhar olan can horozuclt.r.. 

Bu can horozundan murad; Cebrail Aleyhisselamdir. Ciinki o, moluk 
olmak itibariyle masumdur. Emin-i vahy olmasi dolayisiyle de hatadnn 
ve sehivden pak ve pakizedir. Binaenaleyh bir takzm kendini bilmezlerlir 
•Nubuvvet Hazret-i Ali'ye gonderilmigti, fakat Cebrail yanliglikla Ma- 
hammed'e gotiirdu.. demeleri hezeyandan ba§ka bir §ey degildir, Gelellm 
mevzua : 

11004 

<Sj~ sit jl iSj-~* j|>j *ti 

• O kole mu§terinia yamnda oldii ve tamamiyle mugterinin ziyanuu. 
Ni'hob oIdu.» 

Hatta iistelik, techiz ve tekfinini de yapti. 

11005 

J 

«0 efendi mahni kacirdi, lakin kendi kamna girdi, bunu iyi bil .» 

11006 

-Bir ziyana ugramak, bir cok ziyam defedecekti. Bizim bedenlerimiz 
vc mallarmuz, canlanmiza fedadir.» 

Yani; cammiza gelecek bela, cismimize, malimiza gelir, deniliyor. Ni- 
tekim, evlerde bardak, fincan gibi seyler kinlinca : «ziyani yok, gelecek 
kazayi defeder.* derler ki dogru bir sozdiir. Onun igin insan bir musibete 
ugraymca onun daha buyiik bir felaketten eman oldugunu diigunmeli ve 
Kazaya nza gostermelidir. Hazret-i Mevlana bunu bir misal ile izah edi- 
yor : 

872 



I 10117 

■Gaasaba ugradua mi, Padi^ahlara malim verip bafim kurtanrmn.* 

11008 

L*» jX\ <j£ jyf- ^pjZl 

«Bunu hildigin halde, Kazaya kargi, nigin acemilik ediyorsun da, mti- 
lini Allah'dan kacirmaya <;ali§iyorsun.» 

Sadaka vermek de malim verip bagini kurtarmak kabllindendir. Sa- 
daka hakkmda bir cok ayet ve hadis-i gerif varid olmu§tur, Ezciimle : 



P 



Yani : «]yiallanni Allah yolunda harcayanlarm hali, yedi ba*uk bltl- 
ron, her ba§akta yuz tane bulunan bir tek tohumun hali gibidir. Alliili 
klmo dilerse ona kat kat verir2».» Ayet-i Kerimesi; «Sadaka, bclayi deft- 
dor ve omrii artmr.» Keza : «Sadaka, musibette yetmi 5 kapiyi 6rter.» ha- 

disleri bu meyandadir. 

Allah ve Resulii alem, bu (yetmig) kelimesi cokluktan kinayedir, tarn 
ve muayyen bir aded degildir. Nitekim Turkcemizde de yetmig deffi, yedi 
yuz kere gibi sayilar soylenir de onlarla gokluk manasi kasdedilir. 

Muallim Naci merhumun : 

«Yedi yiiz kere yanilmak ne dernek bir cilz'de 
Boyle olmaz a henim hajizxm ezber dedigin,» 
beytinde oldugu gibi. Binaenaleyh, sadaka vermek, yalmz yetmig defiil, 
daha bir cok bela kapisiru kapar dernek olsa gerektir. KezS : -Sadukn 
vermek, Allah'in gazabim teskin eder». «Sadaka, kottt blUmii, (imflnsi/, 
gitmeyi) bnler.» Hadisleri de gene ayni mevzuda varid olan buyruklardir, 



(20) SQrei Bakara : 261. 



87;i 



• iniNlUMN <>LK<i;(;lNl IIOKOZUN HABER VKItMEKt* 

1 1009 



(j^-jJ £>j'.J <Z*~ 



L.3 0»l^>- _jU 



«Lakin fjimdi de yarmki giin ev sahibi blecek; varisi, feryad ve fignn 
ederok, cikiizii kesecektir.» 

11010 
•BHylece, ev sahibi oliip gidecek ve sana bol bir rizik gelecek.» 



11011 

«Mahallede balk da, ileri gelenler de kurban etleri ve yemeklerdtm 
ylyeeekler.» 

11012 

lib" ,jl r 'L* _, j\>J i 15 

"Sij^ir kurbanim ve yufka ckmegini, varisi, kopeklcrc ve dileiu-ilerr 
dOkecektir<» 

11013 

"Atiti, katmn ve kblenin olumleri, bu aldanmis, ve ham adanun siper-i 
Im/.i'iHi idi.» 

K74 



Mill I 

"Malm ziyanindim ve zarara ugramak dcrdindcn kaeti. Mali cujifalUi, 
fukat kcndi kamni doktii.» 

!VIc>vlana bahis dolayisiyle buyuruyor ki : 



HOlo 

C*-\j»* o\~1)jj t&\r*kj Cf} 



«Dervislerin riyazetleri nk;indir? Zira tenin eziyet gdrmcsi, ruhlnrin 
ld-kasma sebebdir.» 



11016 

^3L 4.L' zy>- cgii L" 

^.JU j +L. \jCs -U.5 j^>. 

«Bir salik, riyazettc beka-yi ruh bulmasa, fazla oruc tutmak, llyfidd 
ve yorucu ibadetlerde bulunmak suretiyle cesedini nasil hasta ve hclfib 
edor?» 



11017 

Jj» ^U- I job -c* IT 

-Ituliii, verdiginc kar§ihk gormese, yahut gormiis, gibi vcrilccefcini 
Itilmese, bir kimse elini acar da comertlik edcr ve ibadette bulunur mu?» 

Demek ki herkes, dunyevi olsun, uhrevi olsun bir kar$ihk, bir mii- 
knfnt umarok bir gey verir. 

H71 



11018 

U*- jl C-jloi- jl O-i'-ki- jT 

-Bir 5 cy timid etmeyerek ve faide gozetmeyerek veren ancak Allah', 
dir, Allah'dir, Allah'dir.- 

11019 

-Yahut, ivazsiz, garazsiz veren, Hakkin velisidir ki, llahi ahlakla ahr 
Iftklannug ve serapa nGr kesilmigtir.* 

11020 

-O Hakkm velisi ganidir, ondan maadasi fakirdir, Bir fakir, bir fey 
icin kargihksiz al diyebilir ve mal verebilir mi?» 

11021 

»i— o j »i**-vi Ij»-c5 _jL- jl 
-Bir 5 ocuk } elmayi gormedikge elindeki kokrouj sogam verme*.» 

11022 

t/V* t> t j^ jl jl A> 4> I 

<J*j» i$jX * : ~i ^r'&j 

-Btitiin bu ah§veri§lerde maksat var. Dukkanlarda oturanlar, bir fey 
elde eimek iimidiyle oturmaktadirlar.* 

876 



■ 



11023 

■Viizlcrce gtizel metai mii§teriye gosterirler, kalblerinin i<;inden i»«, 
onlara mukdbit alacaklan parayi ve edecekleri kari gecirirler.* 

11024 

t>j j</" (j;1 (i^i t/M-iil 

«Ey dindar kimse; dhidasuidaii bir selam i§itmezsin ki o selam gelip 
senlli yakai)dan tutmasin.» 

Yarn; bid sana selam verirse, §ununla ahbab olayim ve ondan gu 
syrette fayda bulayim diye verir. 

11025 

fie i <j"W- j\ f ( .J._--i *Jp J 

•Birader; ben, havasdan olsun, avamdan olsun tamahsiz bir solftni 
i.)itmedim vesselam.» 

11026 

«Yalmz, Tann selammda bir tamah yoktur. Onu mahalle mahalli , ev 
ev, ara; gaflet etme!» 

11027 

«Ben, manevi koku alrms. olan kimsenin agzindan hem Hakkin hnbe- 
rini, duydum, hem Hakkin selamim.» 

877 



11028 

Cn tffj d^. r"^- Cxj 

>Bu Tann erlerinin selamini da canla, gonulle kabul cder; Alluh'in 
sc I inn i in mil arm se la mind an duyarim,* 

11029 

C — j j j^j 1 *" jlojj j-t 1 wIj is 

«<> veli, kendi varhgini Tevhid atesi Ue yakip yok eyledigi icin sc- 
laim nrlik Hakkin selami ohuus!ur.» "> 



11030 



*$\/* 



> Kendi varhgmdan olmu§ ve Rabbi ile dirilmistir, Onun icin Hakkin 
esrari onun iki dudagi arasmdadir.» 



11031 

■ Cesedin riyaxetle olmesi, manevi dmftktir. Bu cesedin zahmet cek- 
mesi, rfiha ebedilik verir.» 

Miinasebet dolayisiyle burada biraz da (Selam) dan bahsedelim. Ta- 
rn §an insanlar karsila§mca yekdigerine a§inahk ederler ve a§inahk gos- 
terecek bir soz soylerler. Her kavmin kendine gore a^inaligi vardir. Arab- 
]nr, islamdan evvel kar4ila§mca *Allah dmiirler versin» derlerdi. §ayet 
bir hukumdar huzuruna cikarlarsa *Sabah-i verifier hayr olsun» diye hitr- 
rnet gdsterirlerdi. Omiir temennisi vakia bir dua idi. Fakat omriin fela- 
k(.'tle gecmesi de mumkun oldugundan, (Selam) kelimesindeki selamet 
rnanasini havi degildi. Onun icin Cenab-i Hak musliimanlara asinahk 
mevkiinde selam vermelerini Sgretti. Nisa surenindeki : 

878 



}}J3 



<f > 



K& 




Yani : «Uir selam Ue selainlandigimz vakit, siz ondan daha giizeli ile 
Hcdam Eilin veya onu ayniyle kargdayin 21 .» buyurdu. Onun icin (Selamiin 
Aleykum) yani : «Seiamette olasiniz* demek miislumanhkta selam vermek, 
(AlcykunVus-selam) demek misliyle, (Aleykum'us-selam ve rahmetullfihi 
w berakatuhii) demek de daha guzeliyle karsdik vermektir. Birine selam 
vermek siinnet, verilen selami almak da farzdir. Bir kimse Resul-j Kk 
rem'e ; (Esselamii Alcyke) demig. Hazret-i Peygamber de : (Ve Aloyken- 
M-lani ve Kahmetiihu) buyurmus. Bir baskasi : (Esselamii Aleyke ve rali- 
metiili) demi§, Zat-i Risalet Efendimiz : (Ve Aleykesselam verahmetulla- 
lii ve bcrakatubu) demig. Diger bin : (Esselamii Aleyke ve Rahmelulliilii 
ve Uerakatiihu) demis. Resulullah Hazretleri (Ve Aleyke) mukabtMesin 
de bulunmu§. Selam vererf : «Ya Resulallah, eksik soyledin. Verilen sela- 
mi daha guzeliyle kar§ilayin emri nerede kaldi?» deyince, Hazret-i Pay 
number : «Sen hepsini soyledin bana bir §ey birakmadm, ben de fisiinili- 
fimn hepsiyle mukabele ettim» cevabmi vermi§. 

Selam vermek; hem muhatabm selamette olmasmi istemek, hem df 
M'lamette oldugunu, yani; kendisinden ona bir zarar gelmeyecegini haber 
vermek demektir. Oyle ya, kirda, bayirda tesaduf edilen giielii, kuvvetll 
bir adamdan korkdlabilir. Fakat o adam, yaklasip da (Selimiin Aleykiim) 
deyince o korku zail olur. Bir emniyet husule gelir. 

Hazret-i Peygamber (Sallallahii Aleyhi Vesellem) Efendimiz, kiiIu'i- 
bodeft bir kac ki§iyi (Izam) cihetine g6nderma§ti. Bunlardan (Muhnlliin 
Bin Ciisame), (Amir Bin El-Ahbat) nammda birine rastladi. Amir, Islam 
atjinahgiyla selam verdi. Fakat vaktiyle aralarinda bir miinakasa bulun- 
dugu cihetle Muhallim, onun selamma ehemmiyet vermedi, attigi okla 
vurup oldiirdu. Resulullah Hazretleri bunu haber ahnca : «Sana seliun 
veren bir miisliimani nicin oldiirdiin?» diye Muhallimi tekdir ettl V9 
O'nun istigfar talebine kargi : «Allah seni afvetmesin» buyurdu. Bunun 
iizerine Muhallim agladi ve hastalanip bir hafta sonra oldii. Gomiiltin- 
giiniin ertesi giinu cesedi topragm iistiinde bulundu. Ve bu hal tie korre 
tekrar etti. Sonra kabrinin iistune agir taslar koydular. Aleyhissalat Efen- 
dimiz : «Yer, ondan daha kotiilerini kabul etmistir. Fakat bununla Cenal)-i 
Hak size ibret gosteriyor» buyurdu. Yine Sure-i Nisa'daki : 



(21) Sflrei Nisa : 8G, 



87B 



Yam : «Size (musliimanca) selam verene, diinya hayatimn (gegici) 
monfaatini arayarak : sen niii'min degilsin, demeyin 22 ." ayeti de bu mii- 
rsasebetle nazil oldu. 






i-,il(i. 



11032 
•O habis herif kulak kabartmi§ii. Horozundan olecegine dair sozii 



11035 

• lliizn-l-i Mflsa buyurdu ki : Ati, kalm ve kolcyi sattigin gibi, Kit 
lii'ixlini do snl ve kurtul, Madem ki bu iste usta oldun, bu sefer de gene 
UyU 1 yiip ve inuHihetten kurtul. » 

11036 

$}* if 'jV \* i <~f 

"lliiydi, sen Rene mtisliinianlan zarara sok da keseni ve dagarngiui 
lid luil duldur.» 



-O $AHSIN KKNDI OLUM HABEMNt HOROZUNDAN i^iTINCE 
HAZRET-I MUSA ALEYHISSELAMA KO§MASI» 

11033 
«Herif bunu i§itince siir'atle ve kosarak Musia Kelimullah'in kapisma 



gitti. 



11034 

*& d?' Cj) OO ikj> ^ 4 

«Ey Kelimullah; feryadima yetis, diye korkusundan yxizunii yerlere 
iurdu-» 



(11) Surei Nisa : 94. 



H80 



»| 



11037 



Las ,jl r o,j c~—>- o^jj ^j* 



\;s 



jUt <_* I Jit 



Tjatf 



"Siina aynada zahir olan bu kazayi ben ewelce kerpicde gormii^tUm.» 

Yfint; vukua gelmeden mii§ahade etmigtim, demek istiyor. 

11038 

Joi l^j**i j£* Jjl J.»W 
Jl» ^b j' •*-* j>-l >fcl 

«Ak'il <dan, bir seyin sonunu evvelden goriir. Ilmi eksik olan isc, an- 
ink, smiunda ve zuhurunda mufahede eder.» 

11039 

■ Adam tekrar feryad edip dedi ki : ey iyi ahlakh, lutfet; yaptikla- 
ruiii h.isima kakma ve yiiziime vurma.» 



Pi 58 



881 



11040 

-Ben iyilige layik bir adam degilim, ancak byle hareket edebilirdlm, 
Sen benim liyakatsizligime iyi bir mukabelede bulun, lutfet.» 

Lisammizda bir mesel vardir. «iyilige iyilik, her kigi karidir; kern- 
H£e lyihk er ki§i karidir* denilir. Evet, miiruvvet, kotuliige karsi iyillkti 
bu]unmaktir,» ' 



11041 

«Hazret-i Musa dedi ki : Ogul; ok yaydan firladi. Okun yava dimmed 
adet degildir.» 



mez 



Yani; Kaza-yi ilahiyye boyledir. Allah'm verdigi hukum geri don- 



11042 

-Lakm, Cenab-i H-akkin lutuf ve adaletinden temenni ederim ki, rfi. 
bunun kabzi esnasmda imanli gidesin.» 



11043 

<.-c~li fjjj j.Lc 1 L &y>- 

«tmamm yo!da 5 edindin mi manen dm demeksin. Iman ile gidince 
dc bakisin.» 



8S2 



11011 

«() csiiuda adamin hali degi§ti, midesi bulanmaya basladi. Istifrflft 
I'tlt'cck diyc tas getirdiler.» 

11045 

II*- " c"' * 



r^ 



t£l jj'j oj>- *^"l3 



«Ey bedbaht ve bam kimse; bu, oliim bulantisidir, yemek hazimsiz- 
h^indan degildir. Kayetmenin sana ne faydasi olacaktir.» 



11046 



1>V 



1 i tSy * 



*±j ( _ r . 



f± 



«l)ort kisi onu meskenine gotiirdiiler. O ise baldtrimn arkasmi ojiu 

yordii.» 

Hazret-i Mevlana dolayisiyle nasihat veriyor : 



11047 

j j d***y ^^V ti^jp" 

"Zamamn Musa'sinm nasihatini c^inlemez, kiistahhk edersin, boylc 
.vapmakla da kendini celikten keskin bir kilica vurmu§ olursun.» 



11048 

3 3*- $ U^r •*}' tV 1 k 

«Kili5, senin camni ahverir, kesmekten haya etmez. Birader, bu halin 

sen in layikindir." 



■o AI)/\MIN oOnyadan Imanea (ilTMESl J<;iN 
mOsA aekyiiIssklAmin dua ktmesI- 



11049 



J 



•O sabah Hazret-i Mfisa miinacaat ederek dedi ki : Ilahi onun imamiu 
nlimi!» 



11050 

■Yii Kahbi, ona kar§i buyuklugunti gdster ve giitiahim afveylc. O 
yntlildi, budalahk etti ve tecaviizde bulundu,» 

11051 



iU 






«Ona, bu ilim sesiin haddin degildir dedim. Soziimii anlamadt, ha- 
^imdan savuyortsm sandi.» 

11052 

-uf U^jjl ^JL-j \jL& £ 
-Asayi, ejderha yapabiten kimse elini ejderhaya siirebilir.» 

11053 

•Gayb sirrim bgrenmek, soylemeH.en dudagini dfkmeyc (yuni; silku' 
etmeye) inuktedir olabilcne yara§ir.» 

814 



_ 



11054 

"Di-ryaya layik olan su kusudur, Bu niikteyi anla. Allah dogruyu 
ilnlui lyi bilendir.o 

Hakikat sirlan, bir denizdir ki orada kulag ataeak olan, o derynnin 
kuylari bulunan evliya've enbiya hazretleridir. Yoksa kara mahltikati, 
vimi; avarn takimi orada boy olgemez. O, denize mensub olrnadigi hnlde 
ii.lnr girmek isteyen, hayvanat lisamna talib olan gibi, helak olur. 

11055 

*y \S^<s* "^-*j!;j- 1j 3^ 

■■I) udam, su ku^ii olmadigi halde denize girdi ve gark uldu. Ey kul- 
Iiiiiiii swell Itabbim, onun destgiri ol.» 



-IIAK TEAlA'NIN MUSA ALEYHlSSELAMIN DUASINI 
KABUL ETMESt» 



11056 

jU 1 jjo fJui^ cJo 






«('mi»b-i }|ak buyurdu ki : Ona imanini bagigladim; evet ya Musi, 
l*lt<r««Mi ifinidi onu diriltirim.» 

11057 

•1— i >*S* jWf Cf \ is"** ^-*^ 

C-— >— )j W- If ,/*_il j>4»- j' 

i\i<i i( . dndl ki: Yarabbi, bu, itlUm dUiiyAiudir. Sen onu aydinbk ve 
bihl olM, Ahiret alominde dirlltU 

88* 



1 1 or>K 

<^~*ij jU=r oy? ^ :< u ,[ 

«Fani olan bu alem, hakiki varlik diinyasi degildir. BinaemiU'yb, 
onun muvakkaten hayata gelmesinde fayda yoktur.» 

11059 

"tlahi, sen simdi onlara, gbzlerden gizli olan, (Ledeytia muhdaruu) 
yurdunda rahmet sat;, dedi.» 

Hi i boyit, ' 

YAtin suresindefci gu ayetlere j§arettir ; 



Yam : «Kendilerinden evvel nice nedlleri helak ettigimizi, bunlin ill 
blr ditlia onlara donraez (iimmet) ler olduklarim (miigrikler) gbr (iir > hi 
bil) mediler mi? (Onlarm) hepsi de, muhakkak, toptan bizim kur^um/a 
ihzarcn getirilmislerdir (getirileceklerdir) 23 .» 

Hazret-i Mevlana kissamn naklinden sonra hisse beyanina §iirfl ■ ll 
rek diyor ki ; 

11060 



Jl j ji jJUj oil jL. j_j- 






■• Hi I in is olasm ki cismin ve malm ziyam, ruh icm fayda olur, <>•>■• 
vi >buldeu kurtarir,» 



(23) SOrul Yasin: 31-32. 



tbn-i Mes'ud (RadiyallahU iinh) dan rivlyet edilen bir Hadll-i §0- 
mII. buyurulmu§tur ki : -Hi<; bir iniisliimumi eziyet isiibet etmei, yfihud 
I. ii dikun batmaz, yahud dabu yukarai bir bcla gelmezl ancak o bela, 
nftiiriti yii|»raklarmi diiktiigii gibi, o kimsenin gimahlamii doker.- 



11061 

-(> halde riyazat'a canla, basla mii§teri ol. gUnki bedenini hizmcte 
viiUliHloiNi-n, canmi kurtarmi§ olursun.- 



11062 

-F.41T r,y.mH Sana, ihtiyarm dismda gelirse cy murada ercn kimm", 
ICrilvyc kapan v« siikrane olarals sadaka vcr.» 

Malum v:i oruc tutmak, a;- yemek, 3Q durraak gibi hareketter, riyu- 

.1 cllmk'Hindendir. Bunlar ihtiyari olanlaridir. Bir de ihtiyarl ^ olan 

,,,.1,1 Mesela, insan hastalanir, istihasi kesilir, yemek yiyemez olur, 

Mrvlfiim diyor ki : Boyle bir hale ugrayinca secde-i siikrane kapan ve 

utidtiUii ver kt, ruhurm kurtaracak olan hal, sana kendiliginden gelmlgtir. 



11063 

jf Jit c«*h $ ^^ *k 

.O haitahk riyazetini sana Cenab-i link verdi. Onu sen ihtiyfir etmo- 
1II11, AlMi n^ni (KUn) emriyle ona goktl. Hinficnali-yh §Ukret.» 



H87 



KK(i 



■gOCUGU YAgAMAYAN Bill KADININ CENAB-1 IIAKKA TAZAimfi 

KTMKSl VK: ItlJ, SENtN RiYAzATINA KAR^IIJKTIR, SKNlN UjIN, 

MiJCAlliTLEKIN CillAlMNA MUKABlLDtR, DtYE 

CEVAB GELMKSi- 

Tirmizi, Ebu Musa El-Eg'ari'den §oyle bir hadis rivayet ediyor : «Ni 
biyy-i Ekrem Sallallahu Aleyhi Vesellern buyurdu ki : Bir kulun $oeu|u 
oltincc Allah Teala kabz-i ervaha me'mur olan meleklerc buyurur ki • V,y 
meleklerim; kulumiin cocugunun ruhunu kabzettiniz mi? Melekler; cvt't 
derler. Ccnab-i Hak ; Onun kalbi yemigini, hayatimn semeresini aldinil 
nil? Melekler: evet ya Rabbena derler. Allah Teala: kulum ne dedi? diyi 
Rorar. Melekler : Sana hamdetti ve istirca eyledi derler. Allah Teala : Ey 
meleklerim; kulum icin Cennette bir ev yapm ve ona Beyt'iil-hamd mlmi 
vcrin huyiirur.» 

Istirca : «Biz, Allah'in kullanyiz ve emrine itaatkanz. Biz, O'miri 
ncsediuc avdct cdecegiz» demektir. 
Slice- i Bakara'da : 












Yarn : «Ki onlar kendilerine bir bela geldigi zaman : Biz (Diinyadji) 
Allah'in (teslim olrnu§) kullanyiz ve biz (Ahirette de) ancak ona iliinll- 
cUleriz, diyenlerdir. Onlar (o teslimiyet ve istircai gosterenler yok inu"l 
Kablcrindcn magfireiler ve rahmet hep onlann uzerindedir ve onlar d»g 
ru yola erdirenlerin ta kendileridir 2 *.» buyrulmu§tur. 

Tabiin'in biiytiklerinden Said bin Ciibeyr (rahimehullah) demigtir kl: 
"istirca kclimesi; ancak bu iimmete verilmigtir. Oyle olmasaydi YfikOlt 
Aleyhisselrm, Yusiif Aleyhisselamin gaybubeti uzerine : 

'■> > 






Yani : «Ey Yusiifiin iistunde (titreyen) tasam, (gel, §imdi tarn atmlu 
Rclmen zamamdir) 25 .* demezdi. 



(24) Sflrci BrikarH : 156-157. 
(35) SQrci YuHUf; 84. 



HUH 






YanS : «Biz (Diinyada) Allah'in (teslim olmug) kullariyiz vc biz (Ahl 
rotte de) ancak ona donuciileriz M .» ayetini okurdu. 



11064 

z-i *£•*?)} JW* j 3 jT 

«Bir kadin vardt, her yil bir cocuk dogururdu. Lakin cocuk aid ay- 
dan fazla yasamazdi.» 

11065 

«Yil tic ay veya diirt ayhk iken blur giderdi. Nihayct o kadiu f«r- 
yi'lil II figan edip dedi ki : Yarabbi,» 

11066 

■Dokuz ay yiik tagiyorum, tie ay seviniyorum. Bana verdj&in nitnet, 
rlegltnsiigma'dan da tez gecip gidiveriyor!» 

Klogimsagma : Yagmurdan sonxa giine§ cikmca ufkun ustiinde gorii- 
iitin renkli yanm daireye verilen isimdir. 

Kttdin diyordu ki : Elegimsagma nasil gabuk kayboluyorsa, (jocukla- 
nm da dylece olup gidiyorlar. 



<:i» Nil.,-, Bukarn: 150. 



KHfl 






cri. 



"Tnnri erlcrinin huzurunda aglayip yalvarmakta, 5 ocukiannin olU- 

n> linden sikayet oylemektevdi.» 



( i 



nterdan hirnmel, yani; goni'il yardjmi isterdi. 



11068 



w» 



s 



•Btiylete yirmi S ocuk mezara gitti. O kadimn cigerine bir yaman 
ulislir diislii.n 



11069 

J 1 * W s j.^~ 4^ tr 

i - * " i 

Jr^J isrj*" t$jr : - ufl 

■Niliayci, bir gece riiyasinda ona yemyesil, guzel. kusursuz, ebediyet 
.vurdunu, Cenneti gbsterdiler.» 



11070 



^\ (f i 



*-*"■ Y 1 ** 1 t>"*» 



"Keyfjyete sigmiyan nimete Cennct dedbn, bag bahge dedim. gUnki 
orasi nimetlerin de ashdir; bag ve bahcelerin de toplandigi yerdir.* 

Cuneyd-i Bagdadi (Kuddise sirruhu) demi § tir ki : .Allah'm bir Cen- 
neti vardir, Onu velileri igin hazirlarm ? tir. Orada huriler, koskler ba] 
>ut gibi geyler yoktur. Belki orada Vech-i flahiye nazar olunur.. 

Bir Hadis-i Kutsfde de salih kullar i ? in hazirlanan cennet nimetleri 
-Clozler gormedik, kulaklar i§itmedik ve kimsenin haUrina gefanedik*' 

diye tarif olunmujtur. Hazret-i Mevlana'nm «Nimet-i bi-keyf», yam: 
(nasilhk kaydjndan azade) buyurmasi bu munasebetledir.' 

HttO 



1 1071 

t} J* *? ^'J ^ e ^..' *'->J 

»Voksa giiz gbrmedik nimetler i^in bag demek dogru dcgildir. Cciiftb' 
flak da, gayb nuruna cerag tabir etmistir.» 



if 

c 



"^ 



> h 



,jjyj^ &v%^jp&*\ e 



I'lyet-i kerimesine igarettir ki : «Allah, gbklerin ve yerin nurudur. Omm 
imrunun niisali sanki i$inde bir ?erag bulunan bir hiicredir- 7 .» mealiir 
dtidir, 

11072 

"Ccnnete bag, gayb nuruna cerag denilmesi misl degil, atunk, misAl- 
dir. Vc bu misal, anlamaktan aciz olan cmdan bir koku alsm diyc gHi- 
rilir.w 

Misl: Bir seyin tibkisi, misal ise; ancak bir cilitlten benzeri dtnnokln. 
liinaenaleyh bag, Cennetin, gerag gayb nurunun tibkisi degi). bir edict 
ten benzeridir. 

11073 

-ti C— ' • ijr I J» i jj y ' ci* 5 ^ 

«Hulasa : O kadin, Cenneti gbriince mest oldu ve bu, tecclli dolayi- 
siyle kendinden gecti.» 

11074 



crl> : 



y> L "CJlA (Jj-«» jj-lj 



<r 



u^ ->yr o ' o-*- 



jl 



,b 



■>>" o 



«Bir kbskiin iistiinde admin yazilnns oldugunu gbrdii. O din vv nu7- 
hebi guzel kadin, orasimn keudisiue aid oldugunu anladi.» 



(37) Surei Nui- : 35. 



Hill 



11(175 

«Sonra una dediler ki : Bu nimet, fedakarlikta sadik olan kimsc 
nindir... 

11076 

****& J-V 1 (^j_y J* lb > jj>- 

u=- ojU ij*^* 1 tfwMw jT 

«Seu Cunab-i Hak'ka iltica hususunda tenbeldin. Allah o musibetlori 
Minn L:iisi1i1( olarak verdi.» 



11077 

-Kmlm dcdi ki: Ya rabbi, ytiz yil ve hatta daha fazla bir miiddH 
llHItfl hoylr imisibctlcr ver ve kanimi dbk,» 

Yiint; yuzlerce sene dogurayim, kamm dokulsun ve coculdanm olsiin, 

11078 

A-ii rJ ^ ^X ^ ^jij 

«Kadjn dedi ki < Ilahi; ? ocukIanm bendcn kayboldu, fakat sundcn 
kaybolmadi. Gaybi goren iki gbzii bulunmayan kimse hakiki bum de- 
ftildlr." 



Kur'an'da 






Y;mi : «Sizin nezdinizdcki tiikenir, Allah in indindeki ise bakidii 

buyuruluyor, Keza : 



>yHi Nun-i Nuhl : !)C. 



H!)^ 



7 -' , ^- - 

Yani : «lman edip de ziirriyyetleri de iman ile kendilcrine lubi olon- 
l«f (yok mu?) biz onlarin nesillerini de kendilerine kattik. KendllarinJn 
Binellndcn bir^ey de eksiltmedik. Herkes kazanci mukabilinde bir rehln- 
dlr-'".« buyuruluyor. 

tfte o kadm da gomdugii gocuklanm kaybolup gitmig samrkcn Cen- 
"nlte onlan gormiig ve ind-i llahide bir ^eyin kaybolmadigmi anlamijti. 

llnzret-i Mevlana, ufak tefek musibetlerin daha buyiikleri i S ln bir 
riovl mpt'i- nldugunu beyan i^in diyor ki : 

11079 

-Mc^lu; sen kan aldirmadigin halde, burnun kanar da fazla kan 8 1- 
Serai hayntin sitma hararetindcn kurtulur.» 

11080 

f 

"Har meyvenin i<;i kabugimdan iyidir. Onun gibi, bedeni kabiik, <» 
U»»( u, sevKiliyi i<; gibi bil.» 

Mayvenln igini yemek igin kabugunu soymak lazim geldigi gibi ruhu 
vuli«.'lliiu.k i S in, bedeni arzulardan soyunmak, orug tutmak, hie olmMM 
ynnrfti azultmak lfizundir. §eyh Sadi, bir kitasinda : «Mideni yemektun 
bO| hulundur kl dahilinde marifet nuru goresin. Sen burnuna kadar ye- 
''■''■ ,l " 1 " ,kr " ° marifet nuru gelip d,- ,„-,,.,,<■ sigar?. der. 

ii(W) ,Srtn-l Tur: 21, 



W.l 



HOKl 



L^jl Jf\ Jljlj iSji'i 



•J" J- 



.1 >1 

-Insanda latif bir i«, bir cevher vardir ki o da Hakkin nefhetmij ot- 
dufcu ruhdur. Eger hakikaten insan isen veya insan olmak istiyorsan o 
cevheri ara ve bulmaya <;ahs.» 



«IIAMZA RADIYALLAHtJ ANH'IN ZIRHSIZ HARBE GIRMESl* 

11082 

iSi'j «~4-e>5 ijj>- »J*- J>-\ jX\ 

• Ilnzrct-i Hamza, omriinun sonlannda, du§man saflarina hiicum et- 
m«k I5I11 zirhsiz ve ken din den ge^mi? bir halde gazaya gelirdi.» 

11083 

tiT* fjri *^*J Cf i j\ *^-» 

cr'-J > ~ ->;-*■" <—*-*.;* ijxSjji 

«G6gsii acik, viicudu ciplak oldugu halde ileri gider, kendini kihclara 
itturdi.n 

11084 

«Halk: Ey Resulullahin amcasi, ey saflar yaran arslan, ey erler pa- 
di§ahi,» 

11085 

«Sen Allah'in buyrugunda : ( ,O r iy! ^t l^jfr % ) (kendinizi 

Ichlikcye atmayimz) emrini okumadm nu?» 

894 



I 1 0K(i 

«<> iialdc neden harh meydamnda kendini bbyle tchlikcyc atiyoravin' 
tltyw Bordular.» 

Ve dediler ki ; 

11087 

• jC-«- } Ci} j lS^ j^yr o>?- 
»jjfj *-*-» u0~" (i*J (/ _y 



«Sen gen<r, kuvvetli ve metanetli iken diisman safina zirhsiz gitmez- 



din.*) 



11088 

«ihtiyarlayip zayiflayinca ve belin biikuliince tedbirsiz olaritk dolu- 

sjiyorsmi.» 

11089 
«Kihca ve imzraga karsi kayitsizca harb ediyorsun.» 



11090 

«Kihs, ihtiyara hiirmet etmez. Kiln; ve okdii insani ayirt ctmok lin*,- 
sasi yoktur.» 



s«ir. 



11001 

t 

-Bihaber dostlar bu suretle, gayret ve muhabbetlerinden, ona nusiluil 
vcriyorlardi,* 






-IIAMZA RADlYALLAHtJ ANHiN, NigiN ZIRHSIZ HARBETTiCtNK 

DAiR HALKA CEVABI» 

11092 

■Hamza cevabcn dedi ki : Ben gene iken, Sliimii, cibima veda etme 
(ilarak goriirdiim.» 

11093 



i^i &*&j l*jiji j^ 



"Olume dogru kim istiyerek gider? Ejderha karsisinda kim ciblak 
durur?» 



11094 

jyf J* J& jj ji dU 



oyj IjjS 



« ■ i * • 



«Lakin, Muhammed'in niiru sayesinde ben, gimdi, bu fani memlekete, 
(diinya'ya) zebun ve bagh degilim.» 



8% 



1105)5 



I '. 



JJ^ J 1 



«ZabM hislerin (itesinde, Hakikat §ah'imn ordugahnu, Hak Nftr'u 
iislierleriyle dolu tforiiyorum." 

11096 

«0 ordugahta cadirlar, cadirlara ge?mi§; ?adir ipleri, iplere sarilrmj. 
Bcni gatlet uykusundan uyandiran Allah'a §ukiir ve hamd olsun.» 

11097 

«01um. kimin nazannda tehlike ise (tehlikeye atilmayin) cmri de 
imadir." 

Sure-i Bakara'da : 



Yarn : «Allah yolunda mallarinizi harcayin. Kendinizi tehlikeye at- 
mayin. (Daima da) iyilik edin. Allah muhakkak iyilik edenleri sever 30 .* 

buyurulmustur. 

Hicretin 6 nci senesinde Hudeybiye mevkiinde Kurey§lilerle bir an- 
la§ma yapilmigti ve muslumanlann bir sene sonra gelip Kabe-i Miikerre- 
raeyi ziyaret ederek Umre yapmalan da, o anla§manin §artlanndan biri 
idi. Hicretin 7 nci senesi iqinde Resulullah Efendimiz Mekke'ye gidilece- 
ftini ve gegen seneki Umre'nin kaza edilecegini haber verdi. Ashabm fa- 





(30) 


Surel , Bokara : 


195, 


<;'.§ 


F: 57 










■ 





I : ; I'TMiilcn bfizilarj Bltlrn vol szigimiz ,yok, zenginU'i - de bize bu joy 
vi-niiiyorltir* dediki!, Bunuii uwi'inc bu ayet L.t/ll olclu, Zenginler Iflltn 
ve infaka tegvik edildi. -Sakinjlmasi lazim gelen en biiyuk tehlike Ctrl i'l- 
lik idi ki manen helaki mucibdir. Nitekim Hadis-i §erifte : «Hnsis kimi ■ 
AHali'dan ve Cennetlen uzaktir, Cehennem atcgine yakindir» buyuriilmii^ 
tur, Boyle oldugu halde nasilsa halk arasmda yukardaki ayetiu mAnANi 
•Muhutarah yerlevde bulunmaymiz* gibi giiyu bulmugtur. Bu anlnyiyiit 
dogru olmadigini Hazret-i Mevlana da Cenab-i Hamza lisanindan : «01U' 
mil bir tehlike goren kimse (tehlikeye atilmaym) emrine sim siki sunlit" 
demekle anlatiyor. 

11098 

«Nazannda oliim, Hakikat kapisimn acilmasina sebeb olan kimseyt< 
ise Iiitab olarak { l^ejU ) ertiri varid olmugtur.n 

lladid suresinde buyurulmugtur ki : 

Yam : «Rabbinizden magfirete ve Cennete (ulagmak) icin yarig yapip, 
kazarun 31 ," 

Bu, ilahi magfirete ve Cennet'e kavugma hakkinda bir cok soz soylo- 
nilmi§; o gey Kelime-i gehadettir, farzlarm cdasidir, cemaatle kilman na- 
rnazda iftitah tekbirine yetigmektir, yahut ilk safta buiunmaktir, yahut 
amelde ihlas, yani; riyadan kaginmaktir, Mekke'nin fethinden evvel hicret 
etrnektir, Resulullah (S.A.V.) m siinnetine uymaktir, tevbe ve istigfardu 
buiunmaktir, yahud diigmanla cihad eylemektir, gibi fikirler ilerlye si'i- 
rulmiistiir. Ayet, Uhut Gazasi sirasmda nazil oldugu igin en dogrusu, en 
sonraki goru§ olsa gerektir. Maamafih diger tefsirler de ayet-i celilenin 
muktezasma yabanci diigmez. O Cennete kogun ki : 



j>M>J&^ 



y"<\. 




'& 



Yani : «Onun genigligi, yerle, gijgiin eni kadardir 32 .» 



(jlj Surei Hadid : 21. 
(32) SSrei Hadid ; 21. 



tinkler vi' yer, .sntili luiline yy\ nllivek nl:„i nitliinn tegkil edecefti \'y 
iir-lik. CVnneUn rni kudar cilin Hoy d/iima endon iizim ulucagi cihctlt 1 
In i:i:I,i ( 'rniii'i i n cm MiN'li'iiilini:., uzunlugundan buhKodilrruunig, tusnvvu- 
mi /.ihinlci'r birukilmigttr. I^it> bu kadai' gcni^ olan o Cennt't, miitlckilcr 
i' i ii 1 1 , i . - 1 1 1 .■ l :■ 1 1 m i - 1 iv. 

11099 

«Ky Alliih'ui liitl'unn gbrmiis olanlar, ferahlanin; ey Ilidii kahr'a nnva- 
liiii 1 olanlar siz dc cst-f edin..." 



11100 






»H*'i- kim oliimu Yusuf gordii ise, ona eanini feda etti; her kirn iilli- 
inn laird so r dii ise hidayetten ayrildi.» 

11101 



.j\ d>i jf j~J til iili^» ^S* 



«JJ 



'32 J i (J" 



crt 



"Ogui; herkesin oliimiA, ketidi rengindedir. Diisman olankua diismnn, 
dosl olanlara dosttur." 

r 

Hadis-i Serifte : «01iim, Allah'a miilaki olmak, O'na kavugmakilf.* 
ijuyuruimustur. Keza : «Her kim Allah'a miilaki olmayi severs© Allah di> 
main Ukasmi sever. Her kim oliimii kerih goriirse Allah da onun likiisim 
Uci'ili goriir,»_buyrulrnustiir. 

11102 



rtAtaAr\»! J- jM **m* 



<J~- 



lX- 



«Ayna, beyaz yiizlu Tiirkiin karsisinda hos renklidir. Siyah bir zvn- 
ciitin (hiiinde isv siyahtir,» 



N99 



HutUin I'.ibi olltni i|c . . r i r , ,,. v ,.,,),. 



iu.'iiii I'orunur, 



"' 'ini.nii, oridiin tkruli cdi'iilm." zul 



inn 

-Eycan; olumden korkup k*?arsin ya... Dugrusunu istersen son koi 
dinden korkmaktasin.B 



11104 

'<H„m uynasinda gSriip de hoflanmadigw, oluimin cebresi de«iJ ■«. 
mn nrlm, viuundiir. Senin ruhun bir aga., olun, de onun yaprag, moift. 
""Iiclir ki yaprak, agatin cinsine gore olur... 





11105 




-J^Xjjl C — L»_jj jj, j 


SJP- j\ o 


^^ J">>- j t_O^L 



«0 r,prak iyi ise de, kotii ise de senden hasil olmu 5 tur. Nasil ki 
»>s ve nshos, gSnlflne gelen hersey, senden, senin varhginda., gelir... 



11106 

Cij j^* .ijj ji j ^ ^ 

«Efter sana bir dikcn batm^sa o dikeni sen dikmissindir. Eger ipekll 
albllia i e inde iscu kumusim kendin dokumufjsundur,.. 



Yam; sende kotit haller varsa kendi kazancindir. ivi hallar Viri 
fin k'ene kendi qalifmamn wmarcsidJr. 



Nil I) 



800 



I II 07 

«[<nkiii fill cezamn ayni olmaz. Hi<; bir ihsan da hizmete benzorao8,» 

11108 

"Attieleiiin ikicti gordiigu ise benzemez. £unki is arazdir, ttcrot i.st* 
ppvlirrrlir ve payidardir.» 



11109 



J" 1 " J 



-Is temamiylo gii<;luklur, kuvvet sarfidir ve ierdir. iJcret ise fiiimibj- 
lilr, nlfuidir, tnbaklar i^inde verilen ihsandir.» 

Hanret-i Mnvlana ciirm ile cezamn ayru. sey olmadigim beyan odiyor 
vt< buna dfiir bir kag misal getiriyor. 

Miiksnd : Maddi bir fi'lin cezasinin manevi oldugunu aniatmaktir, 
Mentilu : 

11110 

"Sunn bir ycrden bir tohmet gelse, bilmi§ ol ki, zulmetmig oldugun 
bir kimio ugradigi mihnet i^inde sana beddua etmistir.» 

11111 

f'' jl r is~r a* or* j 

-S«n dersln ki, ben bir gey yapmadim, kltrntu liukkinda bir tcihnielto 
bulunmadim.a 

901 



/' 



B-i 



12 



j* 



A; 



lU ^*.U jit J 



A.b 



«Sen baska bir gekilde giinaha girmis ve tohum ekmiftin, Tohutlt, 
meyvcye benzer mi?» 

11113 

«Zina eden kimsenin cezasi yiiz degnek vurulmaktir, O bu cozAyi 
mahkum olunca : ben ne vakit bir kimseye degnekle vurdum? der.» 

Cenab-i Hak : 






Yflni : «Kotuliiklerin acigma da, gizlisine de yaklasmaym! 33 » buyur- 
muftur ki (yaklasmaym) demek : «K5tuliigu yapmak soyle dursun, yum 
nu bile sokulmayin* demektir. 

Binaenaleyh, Allah'in bu men edigi hilafma. fuhus irtikab ilc rinA 
eyleyen kimseye ser'an ceza verilir. 

Zani ve zaniye, ya bekar olur, yahud evli olurlar. Bekar iseler alnil 
olarak kendilerine yiiz degnek vurulur. Evli iseler recmolunurlar. Yam: 
goguslerine kadar topraga gomuliip taglanmak suretiyle oldiirulurler. Vfl- 
kia iki ceza arasinda, yarn; yuz degnek vurmakla, taslayip oldurmek nni 
smda deh§etli fark vardir. Fakat irtikab edilen cinayetler de senaal ill- 
bariyle o kadar farkhdir. 

Evli bulunan erkek ve kadm, zevciyyet hakkina tecavuz etmig, bnf> 
kasinin belki hayatmdan daha kiymetli bulunan irzim, namusunu pay- 
mal etmff, dogacak pigi, babasi olmayan bir kimseye evlad ve varis yap- 
makla onun servetini de cjalrnis olur. 

Asr-i saadette bir kadmla bir erkek recmedilmis,, Hazret-i Omer, ojlu 
Abdullah'a hadd-i zina vurdurmu§, Kufe valisi (Mugire bin §u'be) nln 
zinfi ettigi haber verilmesi uzerine vali, sahidlerle birlikte Medine'ye eel- 
bedllml§, yapilan muhakemede §ahidlerden Ziyad bin Ebih'in kacamakll 

(33) SOrei En'um ; 151. 



»0z 



lii'vAnnllu bulunmusi uzerlno, Muftlr*! r« i nm'<lilinekU , '.i kurtulinujj, dij.;ur 
if 'niliidi- if lira ceza si olarak HukwHrr dc^iieh vurulmustur. 



! ii ii- i Nur'dit : 



<> 



< >^s 



V.i mi <-l<in;i eden kadmla, zina eden erkektcn herbirine yiizor <l««ft- 
ItvM vtirun. Efeer Allali'a ve Ahiret guniine inaniyorsamz bunlara, Allah'lJi 
illnl | nl tntblk) hususunda, aciyacagunz tutmasin. MU'minlerden bir /.iini- 
u< il<> hunl n rui azabina (bu cezalarma) sahid olsun 34 ... buyurulmu^tur. 

I'ahn fazlasi igin fikih kitaplanna miiracaat ediimelidir. 

Ilftzret-l Mevlana bir iki misal daha. veriyor : 

11114 

«\\u yii/ degnegin belasi, o zinanin cezasi degil miilir? Fakat giseli yn- 
IhIiih ilnfiya degnek nasil benzer?>» 

11115 



j5*. tfl 



jl>j a, 



L. ^ 



JJ^ 



-i:,V Kulim; yilan asaya nasil benzer? Ey hekim; derd devaya beti- 
tvr nil*'* 



CI4> Hftrnl Nur: 2. 



!i«:i 



11116 

«Sen de o asa yerine menini nasil dbktun de o mcni, giizelim bit 
sahis oldu?» 

11117 

_y s_iT j I «ti jLl JLi jl 



,U£I 



'.«- 



La£ 



j'j 



■Senin o suyundan dogacak cocuk biiyiir, sana ya yar yahud yiUm 
olur. Buna inamyorsun da asa-yi Musa'mn ejderha olmasina neden tanc- 
ciib ediyorsun?» 



11118 

«0 su, dogan ^ocuga; seker kannsi, ondan cikarilan sekere faig ben- 
zcr mi?» 

11119 

«Bir miisliiman secde yahud ruku cdince onun secdesi ve riikuu, Ahi- 
ret aleminde Cennet olur.» 



11120 

-Senin agzmdan Allah'm hamdi zuhur edince, Cenab-i Hak, hamdi 
Cennette bir ku§ yapar.» 

904 



11121 

«Kugun nutfesi hevadan ibiiret olmakla bcraber, sen In hnmdin vc 
ii'shibin kusa bcnzemcx.» 



11122 



oU" j j£ *JJ* j 



*tfi> 



"Scnin elinden sadaka ve zekat verilince o sadaka, o zekat, Cennette 
baft ve bullae oIacaktir.» 



11123 

••Senin sabir suyun, Cennetteki nehirler.. Cennetteki stit irmufti <1" 
vine senin Allah'a olari ask ve mubabbetindir.» 



11124 

«ibadetten aldigin zevk bal irmagi, senin "mest ve sevkin de surnb 
trmagidir.» 

Bu nehirler Siire-i Muhammed Aleyhisselam'da : 



905 






V.-'uii : «(Sirkten) sakinanlara va'd olunan Cennet'in sifati (sudur) : 
li'inde rengi, kokusu, hie bir vasfi bozulmayan sudan irmaklar, tadina hn- 
lol gelmiyen siitten irmaklar, igenlere lezzet veren garabdan irmaklar, 
»Uime baldan irmaklar vardir. Orada meyvelerin her (gesidi) onlarindir' 
(Ustelik) Rablerinden de magfiret vardir 35 .* ayetieriyle beyan buyurul- 

MlMStUI'. 

Hnzret-i Mevlana devam ediyor : 



11125 

«Bu sebebler Dunya'da iken nasil senin fermanm ve iraden altinda 
ise, Cennetteki dbrt nehir de senin iradene tabi o!acaktir.» 



11126 

C->- X~ I _yi^ljj jl JuJ 

«Menin, akmasi ve durmasi bakimmdan nasil sana tabi ise, ondan 
viicude gelecek nesiller de derhal senin emrine tabi olurlar.» 



1 35) Surei Muhammed : 15. 



!)0t> 



11127 

••SiMiin oglun : Ben senin emanct biraktigin bir cuz'linuni, diycrek so 
Mm rniiiulc harcket eder,» 

11128 

jU>l*J?- j' C- Jv** 1 ^ |^ 

■ Diiiiyadaki fjiizel sifatlar senin emrindc oldugu gibi, Cennetteki nc>- 
lilrli'r cli- senin emrindedir.» 

11129 



jL ,» Ij-V jki 



'^ j^*> 



jj 



-Vj-V JLi'ii— » j' jus-^j jis 

-'Cennetteki agadar da sana mud ve baghdir. Qunki o agaelur senin 
■ ifiitlurmdnn vc ahlakindan yeserdi vc meyve verdi.» 

V ii ill ; senin Dunya'daki giizel ahlakm Cennet agaelanmn meyvuKJ 
iiliuiik zuhur edecektir. 



11130 

z,\j*. jT U'~ c—v-*^ ^i 

«Bu giizel sifatlar Dunya'da senin elinde olduprn kin, onLnin fkhl'l 
rlnlii niiikufati da senin elinde demektir.» 

Fakat : 

11131 

«Elinden bir mazluma zuliini erisinee, o /.nliini. Cehcnnemde bir nftiii; 
olnr v<> ondan zakklim meyvesi husfjle Kelir.i. 

11(17 



(/..■ikkiini) mi ( .Vlu'iiiii'jnili'ki lur .ii'.acin moyvpsi nldutfu Surn-i Dn 
Iwin'clu snylc tnrif ediliyor : 



vl ''^J! 






Yani : «Siipbesiz o zakkuni afaci, gunaha diiskiin damn ycinegulir. 
(O), sicak suyun kaynadigi gibi kannlar icinde kaynayacak erimis inn'. 
<Kmi (ler) gibidir 36 .» buvruluvor. 



11132 

-Sin hiddctlenip de baskalarimn kalbini kiracak ve yakacak iilur.siui, 
( cliciuicin atesinin inayasi olmtj? olursun.» 

11133 

a j h- raj }? tej wiTl 

«IIiddet ve gazab ate§in burada insam yaktigi icin, ondan dogan Ce- 
lien n em atesi de, orada gene insam — yani; seni — yakacaktir.» 

U134 

«Senin o gazab ate^in insanlara kasdeylediginden, ondan parlay IH 
Cehennem at«sj de gene insana —yani; sana — saldiracaktir.» 



l,')6> SClrei Diihfin : 13-46. 









11135 




«l)linynda yilan ve akreb gibi insan sokan sozlerin, orada yilan ve 
«lin>h nliip senin kuyrugundan yakalayacak, yabud nefeslni kosecektir,» 

11136 

ulCvllyuullabin davetine icabeti geciklirdigin ve onion beklettijln 
Kin, Kiyamettc de beklemek sana yar olacaktir.» 

11137 

-Seui Huk yoluna cagiran velilere yarin yabud o birgiin diye vftdt- 
dlflvrlil senin iein Mab^erdeki bckleybj olacak. O vakit vay senln halinrN 

11138 

j\j3 jjj j\jA uU Jix« 

••(VliiliMriu o uzun giinunde ve can eriten giinesi altinda hesubii miiii- 
hliir iilnnik bekleyeceksin,» 

(Eyyfim-l tlahlye) denilen giinlerin birinin, bizim hesaba gore bin 
*piip olduftu Surc-i Secde'deki : 

Yani ; «Sonra (o is) sizin sayageldljinizce bin sene miktannda olan 
(mtlifiyi) blr gunde ylne O'na yUksoHr'T.. Ayet-i Kerimeslnde beyun 



l«) HQrH Stodfi E, 






«KtH 



UD1I 






biiyuriilmusjtur. Bu he.sabn gflre Kiyamet gurtiinun vo oradaki hesabi .» 
tizann bin scne surecegi anla§i]makladir, O bekleme sirasinda halkin tar 
(emesinden adeta dalgalar hasil olacafi, kafataslanmn igin.de beyink-rln 

kaynayacagi hadislerde bildirilmistir. 



11139 

«£iinki sen semayi bekletiyor, yarm tevbe eder, yola gelirim tohu- 
iiuiihi ckiyorsun.» 

Denilmiftir ki, insamn gokde iki kapisi vardir. Birinden nzki inor, 
birinden salih ameli $ikar. B.inaenaleyh semadakiler, her insamn amel-l 
xfilihinin yikmasmi bekler. Sen ise amel-i salihde bulunmadigm igin ehl-i 
Hwnayi intizarda biraktin. 



11140 

«Senin gazabin, Cehennem ategmin tohumudur, mayasidir. Aklim ba- 
5111a al da, o gazab atesini sondiir. Qunki o senin igin Mr fak ve tuzakhr.» 



11141 

j filled L'jf Ul»1 4jy 

«Bu gazab ate§inin sondiirulmesi, din nurundan baska bir seyle miim- 
kiiu degildir. Cehennem: Ey mii'min! Senin nurun, bizim atesimizi son- 
diirdii. Maamafih biz sana kar§i mute§ekkiriz, diyecektir." 

Bu beyit : «Kiyamette Cehennem : Ey mu'min gee. Senin nurun, bi- 
zim atesimizi sondiiriiyor, diyecektir» Hadisine igarattir. 

91(1 



II 



•—--*. ^ l> <V S L>J"J f > 



C™.j*— JU jj ; C-~..-t) vl»— 3 



"Kavr sen din ntiuindan hali uldugun halde liilm ride edehibniyu-ii 
hitinls ol ki, giizab alesin s.inmemis, [akin kiilte nrtUlmUntlir.» 



nun 



•j j_y >j 



j±.C i.,, 1 



-Din nuru ulmaymca gbsterilen hilm, tekelltiftiir ve perdcdir. \hsi 
<Imi nurundan baska bir sey soiidiirmez.» 



11144 



.A. 



J'~< iji >y ts: -) 



:-*/ L" 



J* 3jj ^ 3j± ji r ; ^T? 

«Din niirunu kendinde gormeyincp emin olma. Ciinki gi/bnims ohm 
Uii/nl) ate.si bir gun parlar ve meydana cikar.» 

11145 

tJj" J- } l 3 1 v ' ^j 1j *&>?■ 

-Nuru, su gibi bil de suya yapis. Suya sahib olunca da a(esl,n 
korkma.f 

11146 

«Su atesi sbndiirur, ate § de rabiati icabi suyun neslini ve ovludim 
— yani; su ile yetisen bitkileri ve agaclan — yakar.» 

Din nuru su, insan tabiatmdaki hiddet, gazab, kin gibi kotu huylnr 
da ates misalidir. Ates, bitkileri nasil yakarsa. kotu huylar da. insum 

Oil 



Si tT"™' J*"-' di '" ' mk, """"' e KSrc -«'""»" h «"" «m£ d 

<i koui nuyJari sondurur. 

11147 

-Manevi ab-i hayat deryasmm kusu olan evHyaullah'm yamua blr 
ka S gun olsun g.t k,, seni de bulunduk.an ab. hayat derya S1 „a ? eksiuh'- '. 

Lakin su kusu i] e karakus olanlan, yani; hakiki veliler ile mukallid 
Inilunanlan ayird et. Zira : «Ju«aiiia 

11148 

-*S" ( > J^. jy* j"| ^ 



J J ^ ,_j i -c laJ? 



aJLJ 



, " S ," k 7!f. iyle ' l karad * ya § aya„ kuslar, dis goruniisjeriyle birbirinc 
tenmhr. Lak.n mh ,an itibariyie su ve yag gibi birbirlerine .ddYrla"! 

11149 

.„, " Her b ; ri ke »^sh„a -yani; su kusu suya, kara kusu topraga - 

S^T y f k| ° nIara kar§ ' ***** buh - Z * a > —fiti. 
banyle yekdigerlerme benzerler.» 

11150 

t 

«Nitekim vesvese ile Elest deminin vahyi Her ikisi di> *,.,*»«& 
dcftil. alalia anl^hr; fakat aralannda fork var .... '* > 

.Atom irt^ f adiyalUhi '' Anh) in P ^t -ttigi bir Hadisd Seriff : 
"Adem ogluna ^ytamn W <^ vermesi, nwlejln de ilham etm«l vard.r. 

ma 



■■ 



Itjtldiitii terdlftl vphviw, ,<■, il<- km-kiUitutk v<> llak'ki L«kzib eitimipktii-, 
II. Ii u*n illimui da huyri Hilar i\vliiitfk vi- lliik'ki tnsdik euirmeklir. ituim, 

| nulcKin ilhununi Itissoden, oniiu \llah tantfindaii oldugunu hilsiii 

ii> Alldli.i luundoUin. Obirini, yani; stytimm vesvcsemiii duyan da (Euztl 
i -ii .in utiii*L^-^eytan*ir-iacima diycruk $eytandan AUah'a siginsin. Bun- 
lid inura Kcsul-i Ekrcni (Sallallahu Alcyhi ve Sellein) ( ^a\ fj.,, jlL, «,i| 
ili»<ii. \ v *\ t ) Ayutini ukudu.x buyurulrnusjtur. 

Tnrnl' i lliK;\li;tk:n okunan Ayet-i Kerirnenin tamami Sure-i Bakara'da 

ff I h V I ■ Ii 



'^ *— rj* ft: ^j -i \j *A^i^ i.1 



i,- .> 



p»—~ — j, Aji 






Vunl : «!}*\ylan sizi fakir olacaksiniz diye korkutur. Size ciniriligi «>in- 
i-ndin-. Allah ise (nafaka hususunda) size kendisinden bir yarlitjama w 
lili bolluk vadediyor. Allah (ihsam) genis olan, (her gey I) hakkiyly bl- 
h<iidir"U 



11151 



Ǥeytanin vesvescsiyle melek ilhamimn ikisi dc gbiiiil pazarmin dnl- 
lindir, her ikisi de ketidi metalaruu medhederler.» 



11152 

Lui o >5v.> l>j j^ 



(j* 4 *-" '-Jj- 



<ji"^ 0>?- Cj v >-> j.; r - jf Jy 

«Kger sen gonul sarrafi isen tikrine geleni aula, tki fikrin banglil 
|oytflnt, hangisi meleki oldugunu bir esirci gibi ayirt et.» 

Ku iki hatirayi fark igin .■joyle bir mJaal getlralim : 



(38) Si'iic-i Bukura : 268. 

iv ..:■ 



1)13 



Bir kig Mbahi, okunan wan sesiyle uyanrnijiz. Havi. , fti1< ycrdokl 
l-Jinn l*ya 2 l lg] pracartdtrj a ks«diy r. O esnada itfrnizdu. Mi? Je* «k A |l, 
"Wort fll, namaan, Jul, diynr. fe^a bir se R do : .Sakin ha, "bu M.fuku, 
*«,k yatapndan kalkarsan hasta olursun. Daha vakil varken biraz dah« 
uyu Numazim sonra Kaza edersm, tavsiyesinde bulunuyor. Irte bunlar 
dan hinncw : melek llhanu, ikincis! : seytan vesvesesidir 



11153 

"Kffer fiipheye diiger de bu iki fikri ayirt edemezsen ; (Aldatmaca 
V«tk) do; icrasinda acele edip ileri. gitme.» 

Ilazret-i Mevlana bu mevzu ile ilgili bir Hadis'in mealini su suretle 
iwikiediyor : 



L»A\t 



\_„r&. 



11154 



■ ■•■;■ "«it U*- »a *U £ 



Ishabdan birisi Hesulullah Hazretlerine oedi ki : Ben ahs verislerde 
daiitiii aldamyorum.» 



11155 



jju? f\ 



r'jj i 



j^t— 4?T^ 



-Satan y&ud alan herkesin mekri, sihir gibi beni voldan cikanyor 
-yam; aidatiyor — .» 



11156 



-Resulullah buyurdu ki • Bir ahs veya satigta aldanmaktan korkuy 
san, kendme uc gun mubayyerligi sart kiL» 



or- 



914 



1 1 1 r>7 

■ Yakhwn liil ki bir isio locum ile davranip, acele etmemek Rahman- 
flmnlii Nonin nrolc edifiit ise mel'un seytandandir.» 

Hit kimse Hesul-i Ekrem (S.A.S.) e : «Bana bir tavsiyede bulun. tie 
ml 7,iil i Riaalet de : «Bir i*de tedbirli bulun. Sonunda hayir gortlrsen 
li ki yap, somnidan korkarsan o i§i yapma.» buyurmus ve insan i?in Iht 
KumiHla teunni ile hareketin luzumlu oldugunu anlatmisttr. 



11158 






i$\ ±jjp* aC'j xS~y 



• Ey dikkat ve itina eden kimse; kbpegin online bir lokma ekmek atn 
ink olursan, evvela koklar, ondan su,.ra yer.» 



11159 



• *— -„- 7 ' . ( 
« Kopek burnu ile koklar, biz de her§eyi inceleyen aklinuzla koklariz.» 

11160 

«Bu arz ve semalar, Cenab-i Haktan, teenni ile alti giindo viicfido 
loldt.H 

Nitekim Kur'an'da : 

sis 






Yani: «Cenab-i Hak oyle bir Kadir-i Mutlakdir ki : Goklcri ve yori 
alti gun ujinde yaratti ve sonra Ars'a istiva cykdi 39 .» buyuralmu,? tu r. 
Kyyam-i Ilahiyyeden her birmm bizim hesabla biner sene oldugu vine 
Kur'an'da bildirilmistir. Bu hesaba gore hilkat alti bin senede\amain 
olmustur. 



11161 

Oj™ <y j ] jj j$ *)} 

«Yoksa O, yiizlerce arz ve semayi bir anda viicuda getirmeye kaadir- 
di. Bir ^ey kin (Kiin) yani: «o!» demekie <> sey derhal raevcud olurdu... 



Siire-i Yasin'deki 



' s**- 



/ < 



® jK^J^tLil;^! . 



aw 



^ 



Yani : «Onun emri, bir §ey'i diledigi zaman, ona ancak «ol» demesin- 

den ibarettir, O da oluverir M .» Ayet-i Kerimesine isarettir. 



11162 

fit iy** Aij -ill— J^s- I" 

«0 Yiice Allah, insaru, yava§ yava§ tarn lurk senede kemai sahibi 
eder.» 



{33) Sftrei Hadid : 4, 
i,405 Surei Yasln [ Wl 



SIS 



11168 

(J -* CX jX\ jy ,}% A*. J 

^J ,U -u5 jlj. /.-it jl 

T r 

• VokflH Allah, bir nefesde, elli ki-jiyi yoklan var etmeye kandirdir. 



11164 

IjojV* ai'^lj u*)jjJ 
"Iliizrot-i fsa bir dua ilc oliiytt gecikmeksizin diriltmeye mukliMlinli • 

11165 

•IsiVyi yaratan Allah, insanlan bir anda yaratmaya kadir mi deftll? 
Kti'.vn nazaran kudreti kat kat ustiin rati degil?» 

11166 

* " 
■Hflkkin bu teennisi, diledigin bir § eyi yava§, fakat devamlj w iaj- 
i .i.i bir sekilde yapmayi sana ogretmek i^indir." 



11167 
■Daima akan bir derecik, me pislik kabu! eder, ne de suyu kokar.i 



917 



II HiK 

riovjf a ^f He !. n r Saad6t VC devlet ' C e " 5ir ' Bu teenni y<»"urt.dM 
nevlet de kuglar gibidir.» 

11169 



«•*• <* [ ^ *-^- 3I <u- f 



-J' 



-FiiHerin cezalara benzemedigi gibi; kus da, yumurtadan ciknn.kU 
beraber yumurtaya benzemez.» 

11170 

..karst^r ^^ ki> eC2 "" yi Viicfidlin ' ^^talar gibi sonunda ku, 

lan !mSin aCUdUn ^^ ** ** ?lkamaS1 ' fatnU ' i§lemi § olduk 



11171 



•;>-•- ;iJ i;ij ■"■->■.-. s Or- 



ViIji 



, ;zj; **"* '••- • ■— •"• »»»« -i 



l/nnkl >■,!,,„ yumurtrandu ydnn ysvrusu, sen;e yumurtas 



f viivi'UHU cikar. 



iiiil.iri ;;ri 



11172 
Avva d4ne»i de olma dancsinc henzer, benzer ama, aziaim n rl ,„ 

Mil llirlil In),.. 

11173 

^Uijj 4-il dl'^V 1*5% 
"Ak<K yapraklati da bak,Hnca bir rcnktcdir. Fakat yomislori «vn 

HVII<ln.» 



Yani : «0 giinde ki (butun) s.rlar yoklamp meydana S *anlacaktir«> j 

Ayet-i Kenrnesi geregince aleniyete ?I kma S1 dir. Orada herkesin fiili mey- 

zedig halde cezasi dola yiS iy] e birbirine benzemeyecektir. Meseia fiil iti- 
banyle herkesm namaa birbirine benzer. Fakat halis, muhlis bir mu'mi- 
mn namaziyle, murayi ve munafck birinin namazi, mukafat ve mucazat 
itibanyle ayn ayri olur. Hazret-i Mevlana bunu anlatmak igin buyuru- 



(41) Sflrei Tank : 9, 



11174 

-fiadan yapraklan da birbirine benzer. Lakin onlarin vemisi doiiwh 
"Him miliar ayn yasarlar.» 



11171 



■^ijy O'-^i ^j\'ji ,£ii» 






.Stalk, tars.ya, paza ra hep bir gibi gidcr. Fakat kimi /.cvkli klml 



918 



1H 11 



1117(S 

fir*" k£ i O't-^jj £ 

«Onun gib.i, bliime de aym goriiniiste gideri?. Fnkat yarimiz biisraii 
ve zarar icinde, yanmiz da Hiisrev ve Sah olarak gidcriz.* 



«BILAL RADIYALLAHU ANH'IN SEVINEREK 6LME&x» 

EbJUi iman, hususiyle ashab-i kiram arasmda Hazret-i Bilal kadar yud 
edilen ve ruhuna fatihalar gonderilen bir zat yoktur. Her camidc, hfi 
mcscidde, her namaz ba§langicmda hurmetle adi anilir ve ruhuna iVililm 
gnriderilir. Fakat bu serefi, o miibarek ve miicahid zat pek kolay kolay 
hulmartugtir. Kendisi habesi bir kole olup Kureys'in ileri gelenlerinden 
Umeyye Bin Halefin esaretinde bulunuyordu ve ilk muslumanlar iir&ltfl 
(Ih imana gelmisti. Efendisi olacak herif miisluman olmasindan doltiyi 
Cenflb-] Bilal'e turlii tiirlii igkenceler yapardi. Ogle vakti giineston kit 
mi:,; taylar ijstune yatinr, yine gogsiine kizgm ta§lar yigar, bazan cllnl 
ayagim bagladiktan sonra boynuna ip takar ve yollarda suriitiirdu. I tax- 
rot i Bill] o eziyetlere tehammul eder (Ehad, Ehad) diyerek Allah'i Bill 
reylerdi. 

Sonra Hazret-i Ebu Bekir O'nu satin aldi ve azad etti. O da hayutini 
Cenab-i Peygamberin hizmetine tahsis etti. irtihal-i Nebeviye kadar <> 
§ereften ayrilmadi. 

Sesi giizel ve giir oldugu icin ilk ezani okumus. ve Hazret-i P«y» 
gamber zamanmda her gun be§ vakit ezan okuyup Medine ufuklurili' 
cmlstml§ti. Sabah ezamnda sdylenilen (Essalatii hayrunminen nevm) 
yinl: «Namaz uykudan hayirhdir.» eumlesi Hazret-i Bilal'in bir sozudtll 
Bir sabah ezan okuduktan sonra Hiicre-i Saadete gelmis. «Namaz vnlill- 
diye seslenmi§ti. Aleyhissalat Efendimizin istirahat buyurmakta nldiig.i 
soylenilmesi iizerine (Essalatii hayrunminennevm) demi§, Rcsulullnh 
Hazretleri isitjp, bu soziin sabah ezanma ilave edilmesini emir buyu 
musftu, 

Irtihal-i Nebeviden sonra Hazret-i Bilal, sevgili peygamberinin flm 
kina duyanamadigi icin Suriye taraflarma giderek cihadla mei^ul >.lm . 
iatemi^, rivayete gore, Hazret-i Siddik'm ricasi iizerine O'nun /am.vun 14 
da ezan okumaya devam etmis, Hz. Omer devrinde Jjam'a cekilmi,. b 
retin 20. senesinde orada vcfat eylemi^tir. 

!»20 



Ha/.rot-l BilAl'ltl miinev! biiyiiklii^uini ijundun nnkmiali ki SnllAllahu 
Alcylii ve Sellem efendimlz * Cannula girdim, orada Bilal'in ayak loiini 
duydura." buyurdugu gibi Cench i Kariik i;ibi bir Seyyid-1 Kurey^i, O Ha- 
hpyi kul icin (Seyyidina) yani: «EI*cuidimiz» tabirini kullanmi§ ve : «Ebu 
llcklr Kfcndimiz, Bilal Efendimizi azad eylemi§tir» demistir. (Radlyallfihti 
milium.) 

11177 

utluzrci-i Bilal, zayifhktan hilal gibi olmus, yiiziinc oliuii rengl nk- 
R«(iril|ti,» 



ij y 



11178 

.3-1 _J \lA\> tjfjvj _)1 C**>- 



JjJ»ljJJ CJS ^J^; _) 



"Zcvri'si, O'nu boyle goriince : eyvahlar olsun! dedi. Bilal isc : lla- 
V ir M"yir ... Ne hos! Ne giizel! cevabini verdi.<= 

Ve Have etti ki : 

11179 

••I ton gimdiyo kadar ya^amaktan esef ve keder i<;inde idim. Sen 1HU- 
nusil bir ya^ayis ve ne oldugunu ne bilirsin?» 

11180 

w»ii CJfj i ^j i CJi (j* 0") 

■H*uat«] Bilal biiyle diyor vo Miiyliiyorken de yiiziinde nergiii, jtiil 
yu|irn£i ve lulc ncibyor — yani; vedi-i inllliaroki gitlik^e nurlamyorclu — .» 

1)21 



^^m 



1118] 



*' Jy [ j ^-r 3 }}<-& 



uf 



..Yuzunun parl.khg, ve nurlu gozleri, soylediklerinin dogru oldujh, 
nu ssehadet ediyordu.» "»«ugu 



11182 

U?" •**' 'L- »»A<J fJV** 

i^;^^ n ^r u siyah ' yfini; habe§i - riiyoriardj - ™- -* 

H«wet-i Bilal, Habe § i oldugu icin basiret gdzii ile bakmayanlar onu 
V. > K-ruyorlar^ Fakat O'nun siyahbg, goz bebeginin karahg, g / 

•■nun- i llMluye parhyordu. fi 



11183 

«L cj\\s* &y .Apj fjv* 

-Yuzu kara olanlar, hakikati gormiyenlerdir. insanlarm * 
olHn insan ise Ay'm aynasidir.» 



gfcbcbogi 



11184 



*r 



JX o-lo filS* 



f^ jr O l *=TJJ 



*££2£££*** s6ri,?ii kuvve,u ° ia » "" * »**h 



Huzrct-i Mevlana demi ? tir ki : .Cinsimijdeii olan b 
isc iiikur edcr.» 






izi tanir, sair «... 



922 



L11BB 

• llji/ni i Bilal'i, kainatm g<iz beliegi mesabesrnde olan Falir-i Alem 
(Nnllullnhu Alcybi vt: Sellem) den ve O'nun verese-i katnili buluiian as 
lialii kiiAmdan maadasi gormedi. Onlardan baskalan sadece O'nun run- 
1(1 no bukh,» 

lladis-i fjerifte : «SiyahIann en hayirhsi su tic kijjiclir : Ltikman, Hilul 
vt> IVIibni'dir." buyurulmugtur. 

iVIiln'iV: Bedir'de sehid olmus bir zattir. Huzrct-i Omer'in de : «Ebi'i 
lli-kii- Seyyidimizdir, Bilal Efendimizi azad etmi^tir* dedigi yukardfi [fade 
oUiiiiiiuslii. 

11186 

Kcsulidlah ile kibar-i ashabdan maadasi, o yiiksek goz bebeginin 
yjini; Ililal Itadiyallahii anhin — sifatlanm taiumak hususunda Sttdocu 
1'i-yuamlirri laklid ettiler.» 

11187 

«/(>vccsi dcdi ki : Ey giizel tabiatli; aynlik zamani. Bilal dc dedl kl : 
llnyir ... Ilayir... Vuslat zamani... » 

11188 

■ Zt'vcesi dedi ki : Bu gece «urbid« ijidiyorsun, hisim ve akrnburiui 
uH/lcrliidcn {{uib ulacaksin,* 



\m 



II IK!) 



if 



•Bilal dedi ki : Hayir... Hayir... Belki bu gece ruhum, gurhetteii ami 
vulaiia kaviifjiiyor." 

11190 

«Zevccsi dedi ki : Senin yuziinu biz nerede gorecegiz? Bilal covali 
vordi ki : Tanri haslannin halkasinda...» 



11191 



w-s tfj- U J^Vl, >' / 



-ltyer alent-i esfele degil, alem-i balaya bakarsan halka-i has satin 

llllltla il<lir.» 



11192 

hBu halkada, yiiziikdeki elmas tasin parladigi gibi, Kabb'ul-aleinin 
den gelen nur parlar,» 



11193 



<r 



«Zavcesi : Vah yazik, bu ev harab olclu! dedi. Hazret-i Bilal : Sen 
Ay'a buk; sise, buluta bakma cevabim verdi.» 



»24 



S'ani; rcM'ilr bukinu. I'wha u.i.,n ''I liMilnfiindr bulundti. ( % 'uiiki ccmmI 
I.iiii, Mi b;'iki uli [TaLtii t'ust'd /.nil iln.'.liiluv ruh kuvvet buluyurdu, 



11194 



j- J>- 



-f L" jl^j 3.f 



• ■( Viiah-i llak, benim cesedim hanesini daba gtizel imar etmek i<;in 
\ildi. /ira iiilom kalabahkli, ev de kiicuk...» 



■ BEDENlN, OLUMDEN HARAB OLMASININ HIKMETi» 

11195 

'•sJ cH* - ^ C- 5 ^ fj' J? U* 



■v* 5 ^>r" f*r «3-*' ^> 



■Ci 



az 



«Hcn ewelce, Adem Aleyhisselamin Arz'a inisinden sonraki gam vn 
UUkmii liubsitio riiistiigu baide idim. Simdi ruhumun nesli doguyu da kup- 
bull bnliyi da ...» 

Huwet-l BilaTin «Ruhumun nesli* demesinden maksad : Kendisi gib! 
§\ Uyftullnh hazcratidir. 



11196 

«lllr knyuyn benziyen cvde bir yoksuldum. Simdi padisah olduiti. I'u- 
liMb ittn de kii.^k ve saruy ln/imdir.> 

< Inun ii t 'in bu dar v« mkici evln yikilmmi, yttnlden ve i^en'y 'olurnk 
• i|ulm«ii Ic&bedcr, 

on 



Ill!)7 



(J 



J^.=~U^.Ji! 



P jjiS.^ _j 4,U- ij.ji/"* 



"Hakikaten padi§ahlar, kinkier ve saraylarla iinsiyet etinislcrtlir, 
Ollilcrc ise mekan olarak bir kabir yetisir.» 

Hnrulan clolavi : 



11198 

jit*- Jr 1 4j I CX~ t_jL.v'i 

jltCY Jr fel j.-rsj jl r : j^», 

«Bu diinya Peygamberlere dar geldigi icin padisahlar gibi lamekan 
siiniyinu gitliler.» 

Liu beyit. Kur'an-i Kerim'deki su ayeti dile getiriyor : 







%QsrJ 



Yani : «Siiphesiz ki takva sahipleri Cennctlerde, irmakJar (kenarla- 
l-in) (la, Hak meclisinde (ve) kudret sahibi, mulkii tok yiice olan (Al- 
lah) in yamndadirlar 4 -.» 



11199 

«Bu Diinya. kalbi olmLis kimselerc genis ve parlak g&mndii Halbuki 
iliy gmis. ici gaye-t dardir.» 



!;'i Suit! Ka 



ni'i : .'h-j.j 



|)2li 



11200 

•i:«<'i- Diinya dar ve izdirab verici degilsc, halkin gam ve teesstirden 
l»" fWyt'idi nedcndir? Nicin orada fazla yasayamn bell bukiilnu'kte ve iki 
lull ulmaktndii'?* 



11201 



J -~' ^j ' JJ* ■<— '' ** 



jL.i> 



V- jb j_>=- jL- £jx- j&. jtj 



"I'yku esnasinda ruhun azad olup Diinya hapsinden kurtuldugii ictu 
misil sevindigine dikkat et.» 

Kvet, fakr ve ihtiyac. yahud elem ve jzdirab icinde inleyen bir ki in 
w ii.viidu mu o izdirab ve ihtiyaci unutur, hatta guzel guzel ruyalar gci 
nn tijte o ruyalar ruhun muvakkaten sikmtidan kurtulmasi ve sad ol- 
iniisi demektir, 



11202 



c~j .1 



»fc»" X' 



it \\ i\ii 



U' j,y 



"Uyktida iken zalim, zuliim tabiatindan kurtulur. Zindaiula mahbtlS 
ulttn da bapis diisuncesinden halas olur.» 

Seyb Sadi (Kuddise sirruhu) Giilistan'mda der ki : «Zalimin biri, 
liir arife: ibadetlerin hangisi efdaldir? dive sordu. O da: Senin icin ogle 
uvkusu, Cuiiki uykuda oldugun icin kimseyi incitemezsin, cevabim vcrdl,« 

Derler ki : III. Sultan Mustafa camiim yaptirrms, Sonra tebdil olaral-; 
di.sanya akmis. camiin yanmda eskicilik eden Laleli Babanm kulubesini' 
"'■liuis : «Baba. diinyanm zevki nedir?» dive sormus. O da; «Senin jrin 
M.vip, lemek ve yiyip ictiklerim defetmektir.» cevabmi vermif. Padisah. 
1 ' l ' ce ^abi kaba bulmuw. eskicivi tekdir etmys. Laleli Baba : «6yle ise, 
'*•*" - ve ' iv - de defetme... demi§. Padi§ah. .saraya . gelmiy, kabza uAramis. 
Kiijilerce disanya cikamamis, pek cok lzdu-ab c;ekmis. Nihayet tahkir et- 
liuii eskiciye adam yollamis. ondan dua istemis ve duasiyle i?.dirabdan 
l.urtulmLus; hatta bu numasebctle camiye. Laleli Babaya nisbet edilcrfk 
i Laleli Camii) deniJrnis, 



Maneviyattan zovk almnyunlann ssuvkj de, bukikalon dolmak ve bo 
ij'ulmukla, glyinip ku^anmaklati ibarct degil mi? 



11203 



Cv* t5-! uy- ' 5 i>/3 J 



^ 



" \^* * L.3w* 



Jc: 



«Bu geni§ Arz ile Semavat, bedenin <;okmesi — yani; sahibinin g(i<- 
mcsi — zamamnda fevkalade darahr.» 

Menah ve mcnaha : Develerin coktiikleri yerdir. Arabistan §ebirieri« 
niti cogunda bbyle meydanlar vardir. Insanlan cokerttlgi icin Ha'zret-1 
IVIi'vlanu oliime : (Hengam-i menah) tabir ediyor. 



& 



11204 



c*z>*-» j fjj* •*■* ' «Oj *—»• 



d^L 4> J- a-a. 



\J> r 



«I)iinyanin geni<jligi goz bagindan ibarettir. Halbuki Ahirete nisbctU- 
(i. e,ok dardir. Gulmesi aglamaktan ibaret, oviinmesi ar ve ayiptan batjka 
birsey degil.» 



-ZAHiREN GEMf, iVlANEN DAR OLAN DUNYANIN VE 
BU DARLIKTAN KURTULMA OLAN UYKUNUN TE§Birli» 

11205 



i T j I ■ " 



"Kiznns bir hamam gibi ki orada rulutn daralir, sen de sikihrsin.» 



1 1 206 

J^J* J C- — isy* ■til* T ) Ap- 5 

"Hamam er.li boylu olmakla beraber, hararetinden rubuii sikibr ve 
UiitmiFSiflr* 



92K 



11207 

••!)i<iun ^ikinaymca kalbtn ferahlamas. O halde haitiamm geni$lifein- 
iIkii mi Mil nc fay da <>lnr'.'» 

I'.nnun i*,ibi bir Lnsan da, bu mancn dar ve sikici alemin diijina (;ik- 
u i ■ i v 1 1 1 1 ; i fi'rahlayamaz ve rahat edemez. 
I )||'t»r bir mi sal : 

11208 

iS^ <s^ <Sy c ^-" S"-' &\ 

.. Viihud ey sapik kimse; dar bir ayakkabi giyersin de genis bir <;iil«U- 

lin-jursiii." 

o^S ci?£ jiU ) J~\J> jl 

«0 gcnislik senin i<;in daralir ve o koca sahra sana zindan olur.» 

11210 

«Uzaktan seni gormiis olan : O bu sahrada lale gibi agilmi? — yan!; 
tiO|'eli bir halde bulunuyor — der.» 

11211 

«0 kimse bilmez ki; sen zalimler gibi, haricen giilfende goriiniirslin, 
liikat ruhun feryad edip duruyor.» 



ri9 



929 



/"dlmlcr haldk&tf'i ^'i.vledir. Onion (li:;l.nn gorenler, snadet ve n«*sV 
icum. sanirlflr, Lakin uuiar ettiJucii zuliimJer dolayisi,* c vh;i>.:w«i!iiu.i 
bir sikinti ve azab duyarlar, 

11212 

c~~it $ iljl iiiU cjL*3 jS" 

«Senin uykun o dar papucu ayagindan £ikarmaktir ki bu miiddoi i^*'- 
risindc ruhun beden hapsinden azade bulunur.» 

Ruh, bedene bagli oldukca sikinti icinde bulunur, Insan uyuyup hll« 
lcri muattal kalmca, muvakkaten serbest kalir ve ne§elenir. Bu hal gamll 
ve hiizimlu bir kimsenin uyumasiyle gammi, kederini unutmasina ve* 
onlurdan kurtulmastna benzer. 






11213 

Si. ,j£* TjUjI 
*-*£ fcjl«*t _j=*> 



«Azizim, uykii, Allah'm velilerinin mail, mulkiidur... 
AsJmbi Kehif gibi...» 



Diinya 'dull I 



J_>1 






11214 



«Onlar riiya gbriirler, lakin o, uyku degildir; yokluga giderler, fukut 
goriiniirde kapisi yoktur.» 



11215 

«Redcn dar ve kasvetli bir ev gibidir. Kuh da orda hasta vc suUhI 
bir liuldcdir. Kuh, o dar evi, padisahbr sarayi yapmak i<;in yikmi/jLii.- 

Seyr ii sitlukte bir takim riyazat ve miicahedal vardir ki onlarlu be- 



930 



ilr'n /jiyifhir. Hii Koafm viicfidji /irliin'iii, <> dar vc sikici evin yikilip ye- 
flitc nihil layils bir aaray ve kiisr'm yonidvn imjtu ieindir, 

llnzrH i Bilal lisamndan bir laltim trmarif beyanma gegilip denili- 
'...i l.i 

11216 

... .. **■ 

i' I It'll ana rahmindeki cenin gibi iki biikliim oldum. Dokuz ay dohlu, 

ttihlt biiiitdnu g(i(;meni gerek.» 

Almi'k : Yeni ve manevi bir hayata dogmaktir. Onun iqin Hazret-i 
I mii A Ic'vliiMMelarn : «lki dcfa dogmayan, Alem-i Melekut'a kat'iyyen giro- 
nn>* •• buyurmuftur. Dogumun bir i Dunyaya, ikincisi de Alem-i Ukbfi 

n't] 1 1 tkini'i dogum ya olumle, yahut .blrneden evvel riyazat vc rni'icu- 
hi'ilnl ili- ncf'si bldiirmekle olur. Alcm-i Ahiretin geni§ligine nisbetle Diiti- 
Vliiini 1 1 j i r- 1 1 1 » i (ana rahmi) gibi kahr. Diinyadakiler de ana rahmindeki 
■(HUililMrn benzer. Onun igin Hazret-i Bilal, kendisini dokuz ayhk kemAl 
lii'filirinii'; vi' artik rnana alernine dogmasi lazim gelmi§ bir eenln'e ben 

, i 1 ■. i , i 

11217 

fjil 0^;-* j^'j ijji & 

■ i. r<i uniimin do&um agrisi tutmasayth, beti bu zindanda atej irin- 
ili> Itidiiriikliiu." 



i 



AniiMiim agnsj tutmasi. ruhun intikalindcn bedenin ve mtider-i ta- 
1'i'hii niuli.i'ssir vc iniitcellim olrnasidir. 



11218 



jj j bJ' pU 



crt 



An. 



j\l ij JuJv~ 



' Hii nnoya bonziyon tabiatim do, kuiunuu koyundan do^iiiasi 
in inlinn bcdctidcn cikip ayrilmow — i(,hi uftn cvkinekladir>« 



— y fi- 



ll ill 






1121!) 

j- »j tj c~~ s £ LLx> ,j?- . '** 

•Ruh ktizusunun yesil bir ovada otlamasi uin nnun cio^iu., >„l, m J 
:n; ki, lui kuzu buyiidu, — yani; ruh kemalini buldti — ,» 

11220 

-Dogma agmi gebe kadii, i<> bir derd is* d.'. gocuk icin zindail 
kip kurtuImakhr.M 

11221 






T~* * j'"*-- 



l t :-^ >j ! j 



•■(..•lu> kadm, agnsmdan nasil kurfuiacag»w 1 diyv ajjiar. Fait at mini, 
lull-lulu's zamam gt,"ldi dive giiler..' 

Yani; oliim izdirabiyle beden elem ve iztirab di.iyar.sa da, kiiiliil.i. 
yorum diye ruh sevinir ve giiler. 

11222 

■ 3' j ^ 



;L 3 J <U.^ •,! , .jlfr. 



«FcIek kubbesi altmdaki ooinadat, m-batat vc hayvanatlan lu>r lilrli 
dtfccrlnin derdindcn gafildir, o rhrdi antak kamil olawlar bilir... 



11223 



jj I j f «v ») *.&- 



"Hnskiilanni.i evinde olani kosenii) bildigi kadar. kuhnsakal lunili 
cviiiilc olani bilemez,» 

1KI2 



I'lu.'.i'lci in !,'<>ku zuki, kaba snkulliuin i-kwirl budnln olduftu halk aia 
in mi I <i itny Iniilir. Oram icin «Bir kiixiMiln bu^kulanna dair bildiftini, bir 1 
ylmtiildil kciuJint' aid olan kadar hilmw,« menlindti FarisS'de bir muse! 

nil 

Ibii aiiaki knscdcn maksad : Feraset sahibleri, kaba sakaldan murad 
|| iilimiik t.aknnidir. Demek isteniliyor ki : «Kami] bir arifiri, e§ya'yi 
lyllilii'i kmlar, onlar kondilerini bilmezler.» 



11224 

\iiuii; siuin abvalinc dair bir arifin bildigini sen kcuditi hilemezskl-" 






4.AI IJ71, GAM, TENBELLtK VE GONtjL KARANLIGI GlBl 
NK VARSA HLPStNlN, YEHE MENSUP VE A§A&ILIK 
II I It SI!Y OLAN BEDENDEN tLEBl GELDlGrtNIN BEYAN1» 



11225 
»(«nlli-t, bodeiidendir. Beden rub oltmca biitun esrari mullaku j;oriir.» 



1122b 1 

I'Ji/iiihin yi'ryii/ii kulkacak oluisii, bciiim i(,'in dt«, senin irin dn nc 
(.•■' IihIii", m- di> K<iltJt'.» 

0U3 



M227 

i jC- 'All— U~(,<* 



M2:il 



^j iJ>t»\ 31 i'uili ^j 31 

-Ncrede gece, golge ve golgelik bulunursa onlar, feteklerden v .v. 
dan degil, zemindendir.» 



11228 

«Duma«, daima odundan cikar, yoksa parlak ate§ten degil.. 

Onun gibi, bir kimse de, Agk-i flint ategiile yanip parlak bir Icei 
haline gelir de odunluktan .kuriulursa, nurani bir hal peyda eder. 

11229 

-Wandaki vehim hataya ve galata dugebilir. Hak ve hakikate i s - 
bet eden ancak aktldir.* 



11230 

C— \J*j ji 4*" CJa- j jlo- 

-Insandaki afrriik ve tenbellik bedendendir. Bir ruh ise hafifliei do- 
layisiyle ucma halindedir.* 

Binaenaleyh sen de kendine bak,, eger taat ve ibadetler hususunda 
tenbelligin varsa cismantsin, yok hususta cayik ve^atife bulunuyorsan 
ruhanism. 



931 






>y K n' 



Ue \\ 



y Cr" 'S)) 



■ YUaUn kirmmllgi, kanin galebesindendir; <;ehrcnm sanligi safrsinin 

Inn rkrlill<leil(lir.» 

11232 

>>? #^ ^>* 3' 4 :i- *-> 

-Halgamin kuvvetinden yiiz beyaz olur, kararmasi da sevda'daii ileri 
ui'lir." 

Kaki hekimler bunlara (Ahlat-i erbea) derler. Bedende hangisinin 
Ijfllib oldugunu hastamn yiizunden istidlal ederlerdi. 

Zahiri alametler, batmi ahvale delalet ettigi gibi ibadete olan §evk 
vr istek de Allah'm indinde makbuliyyete, bilakis agirhk ve tenbellik de 
iin-rdudiyete alamet olur. 

11233 

■— — 'V J*' -^-•-^ £*** jf>" cJ«J 
* 

-Hakikatte bitiun eserlerin Hafik'i Allah' dir. Lakin zahir ehli olan- 

lar, illet ve sebebden ba§ka bir §ey gbrmezler.* 

Vakia sebebler de miiessirdir, fakat o tesir kendilerinden degil, mii- 
ut-bbib'ul-esbab olan Allah'm emriyledir. Nitekim Cenab-i Pir yine Mes- 
nevi'de der ki : .Kendinde gam ve keder gorunce tevbe ve istigfar et. 
Cam ve keder, miikevvenatin Haliki olan Allah'm emriyle miiessir olur.» 

11234 

«Kabugundan aynlmami§ bir i^e hekimden ve ilactan fayda yoktur.» 

Buradaki (ic)ten murad : akit kabukdar, .naksad da : bir takim se- 

935 



bebjer v, lllctlerdir. ln»an, suboblerc ulan baftLliftini terk edip de Mi, 
sebbjb ul-Esbab'a kalbinj rubtetmeyince maneviyat hususunda iterltyi 



mez. 



ahr,» 



11235 
"insan oglu ikinci defa dogunca illet ve sebebi 



eri ayagimn all nut 



Ikinci defa dogmanm ne demek oldugu biraz evvel izah edilmisti. 



11236 






-Sebebleri ayag, altina alan kimsenin (illet-i Cla) dini vc mi-zheh| 
oJmaas, illet-i ciiziyye de ona bir zarar vermez.» 

Bir krsim filozofiara gore her>yin bir illeti ve sebebi vardn ki U 
selsul eder gider. Onun icm ilk illet ve sebeb savcbklan (AkU £wd)» 
yahut bizzat (Vacib'ul-Vucud)a (illet-i ula) ve (illet'ul-ilel) yani' sebeb- 
lerin sebebi derler. Bunlann mezhebine gore Allah, Fail-i Muhtar deSil- 
CUT. Icabi ne ise onu yapmaya mecburdur. Ehl-i Sunnet'e gore k» Fail-] 
Muhtar dir; (Fe'alunlimayurid)dir. Diledigini yapar ve yapma nda da 
temamen serbesttir. Binaenaleyh sebeb ve illetleri ayak alb, a almi S . 
Hakk'in ( > ) ve ( £* ) oldugunu, yani; isterse zarar, istersc- 
menfeat verdigini bihakkm anlarms clan kimse, 'oyle filozof nazariyele- 
rine baglanmaz ve hadiselerin, sebeblerin tesiriyle degil, Mus,bbib>u]- 
esbabin irade ve yaratmasiyle vukua geldigini zevkle bilir. Bundan do- 
layi sebebler ve illetler de ona kin baglamaz, yani; te'sir icra edeme: 

11237 

Jit jX\ ybi I j^s- zjiS 

«BbyIe bir kimse, sidk ve ihlas gelini ile birlikte ve sureti de ken- 
disine perde oldugu halde giine$ gibi ufuklarda ucar durur.» 

»36 



1 I li.'iK 

■illntlu iifuklnrdan ve felckb nlm de disarda, miliar vc akillar jtf J t>i 
inrUi'iiisiz I>ir alcjndedir." 



11233 

_jl tjU^L. J-— La J_jflft J; 

«llatta bizim aklllarnniz, bile o'nun gftlgesidir ki, golgc gibt u'uun 
nyilftuia diiserler.» 

Yiini; golge nasi] sahsa tabi olur ve ardmca giderse, bizim akil ve 
ii vimiz de onun ictihadma uyar. 



11240 

...Vluctehid, bir mesele hakkmda nas'si bilirse, hiikiimde artik kiyiis 
iliisiiiimez,» 

Muctehid : Kur'an'i ve cesitli manalanni bilen, insanlarin ui'f VU 
;iilcLlerine vakif olup da yaptigi kiyaslarda isataet eden kimsedir. - 

Nas: Kitab ve sunnet. yani; Kur'an ve Hadistir. Bir muctehid, bir 
mesele hakkmda hukum verecegi vakit. onun hakkmda bir ayet yahutl 
bir hadis biliyorsa onunla hdkmeder. Nassi bilmez ve bulamazsa kiyns 
yapar; yani; hakkmda nas bulunan bir mescleye tatbik eder, yahut IcmAl 
I'mmet'e gore ictihad eder. 

Hazret-i Mevlana diyor ki : Arif-i kamilm ictihad ve reyi de hasbol- 
verase nas gibidir. Binaenaleyh ona karji akil ve fikir ile kiyas yapi'lu- 
rak itiraz edilemez. 



.NAS'SIN Ml KIVASJN TKNIiilli.. 

11241 

*•*> Hi) J") ^ 



LS~ 



Up lT'-I 



j'j> 



■ Nns'si, Ituh'iil-Kudiis olaii Cebrail Aleyhisselam 'in getirdigi vahy-i 
Miilii bil, Akl-i ctiz'min yaptigi kiyas ise bumin asagisindadir.» 

11242 

j> } !$\js\ I C*£ 0^ )' Jit- 

' Akil, ruhtaii zeka ve idrak buimustur. Yani; ruh olmayinca akil do 
ill muz. O halde ruh, nasil olur da akhn tasarrufuna girer?» 

11243 

"1'nknl, ruh akl'a tesir eder de, o tesir ile akil tedbirde bulunur,» 

11244 

Z_f oWf jtff iff 

«Ey davah kimse; eger ruh, Nuh gibi seni de tasdik ettiysc dorim 
ki : Hani scnin gemin ve Nuh tufamn?» 

11245 

(iLJj iji-c, ^jj }\ _/l Jit 

«Akil, kendisinde sjuur ve zeka eserini ruhun kendisi sanir, Pnknl 
Wiiitc-jin ziyasi oimn cisminden iyiden iyiye uzaktir,» 

838 






Yr'nii; /',uim",:iii hi r eisml, bir ilr /,Iv;im viirdtr h'akal Ikiai dc deftildir, 
() i'i:;nn' ziya vorcn All.'ili'lu . Insnndrikl nklm da snur ve idrukine ruh 
r««bi'bdir. Kikal, idrak vc ijUUf ,"jp|< lilliir levalmr cxien s < ■ y ' i n mensjei liaki- 
kattc ruh degil, Cenab-i Kaadir vr Kuyyumdur. Eger §uur Lesirj yalmz 
riibtnn olKuydi. Dunyada deli bulunmamasi lazjm gelirdi. Qiinki mocnun 
anil da nihil uardir arnma, guuru yoktur. 

11240 

«Ondan dolayidn- ki salik-i halis, bir lokma ekmego kanaul edorck 
liyit/.ul yapar vc bdylece gunes,in ziyasi gibi ohm ruhun iiurundau aslma, 
uini; sifallanudan zatitia atihr.» 

11247 

o~i»L ja;i .s^y i>i &;ij 

^....U i jl r i j jjj *-b C— * 

"(,'iinki alem-i siii'lidc- hulunan tiur gecc giindiiz dainii degildir. M»>- 
'.fln (tlittoij'in ziyasi aksam olunca sbne'r.» 

11248 

If I j jjil j^j jT *»(/■* 

nFnkul nur'un ashna ulasan — «at teeellisine mazhar olan — ttinisc 
■ i mi. n <» mini gHikolmus olarak hu]unur.» 



1 124!) 

»Ns bulul imiin yoliimt viiiiu, lie dt> nfir'ii guruh i-cler. kimse, niik- 
<«il yiimtiikliilim ayrilikliin kuHiihiiiishii.i. 



L— 



I 1 250 

«I}oyle Mr kiiuse aslen semavufif; yahut liakidir de hir cexbe Lie lic- 
M'riyyctten luhuniyyetc vukselmistir.» 

11251 

"(iinki Hakikat Giinesinin cfaimi tecellisine topraga mensup oianlar 
Idianunul edemez.» 

11252 

■ K£i»r tiuiies'in ziyasi her vakit topraga vurursa, onu oy le yakur ki, 
loprnk meyve ve mahsul vermes olur.» 

11253 

« Dai ni a su icinde hulunmak, bahsfin isidir. Ydamn, balikla yoldas- 
Iikj olabilir mi?» 

Yarn; Vahdet Deniz.inde daima yiizen ncbiler ve Allah'in velileridir. 
Yilan ahl&kli kimseler bu iyte onlarla yoldaslik edemezler. 

11254 

«Liikin bu alem da&inda iiyle kurnaz yilanlar vardir ki tarikat deni/i 
i\iiidc biiliklik iulerler.» 

940 














Tarikat. kinvcsiiiilr ve I'l'bAh i Uil'lfc /nnn I'sindt" tsylu tiiukullid ve inn 
iny'i, ii:;l.a In yickarlar vtirdu ki. kc-tidl It'fl yilan i',iln ikcn, luilku VahdH 
I iiMM/niiii hah,!',! imIji r.uninui In 

11255 

uOnlnnn inekr'S ve hiylesi halki cildirtirsa da, Denizden ncfrctterl 
kciiilik'fiiii halk arasmda rezil edcr.» 

11256 

u Vahdet ve Hakikat Denizinin de oyle usta haliklan vardir ki, otilor 
yilnni -iliir ile hahk yaparlar.» 

11257 

-•(hilar, LJhiluk Denizinin baliklandir ki o Celal vc Azamet Dm hi 
iinliirn liir sihr-i helal ogretmi§tir.» 

Slhir, keramet ve mucize bir fevkaladelik halinin mu§tercklifll JK'bo- 
blylt g6riinu§de ve avam nazarmda bir gibidirler. Lakin birincitu bit 
mi hr I Isaram, ikincisi evliya'dan, uguncusii ise enbiyadan zuhur eden bir 
|Jhr-l lu'laldir. O sihr-i helah onlara ogreten, azamet ve celal deryusi <ilan 
('immU)-i llaktir. Yaptiklan sihr-i helal de, yilan ahlakh olanlan baliklnij- 
hntiak, yani; kafiri imana, fasiki salaha getirmektir. 

11258 

JLi J^ £+ S CJj \f\ ^ 

«Muh4] denllecek pek «;ok j»y, onbuin kuvvetiyle hallolmuftur, Ufur* 
lUlluk, oiilarin yamiia gelince ffll-i Imyir vt< simuIcI kesilml}tir.» 

1)11 



1)259 



*u u 4^T _J Jj-Oo il_«l. 



^_^*i-J bA^j 



«Bu hahsi Kiyamete kadar soylesem gene bitmez. Yiizlerce kiyamel 
kopar, gccer de yine bu bahis tamam olmaz.» 



■ SKYIliN LISANINDAN HIKMETLER COSUNCA, DINLiYENLEKHK 
BULUNMASI ICAP EDEN EDEP.» 



11260 



£**■*& j j j** j? ij* s'j 

«Uu siizlerim, insanlara bir tekrarlamadir, ama bence tekrarlanan ta- 
aolonip yenidcn ya§anan ve boylece uzayan bir nmurdiir,» 

Edebiyatta bir (tekrsr) ve (tekrir) bahsi vardir. 

Tekrar : Bir soziin luzumsuz yere birkac defa sdylenmesidir. Camiler- 
de mLiezzinlerin «Hazret-i Bilal-i Habe§i radiyallahii anh hazretlerinin* 
demeleri ve farkmda olmaksizm hazret kelimesini luzumsuz yere iki defa 
soylemeleri gibi. Boyle liizumsuz tekrarlar soziin fesahatini bozar, dege- 
rini dugiirur. 

Tekrir ise : Soze kuvvet vermek, muhatabm nazar-i dikkatini celbet- 
mek iqtxi yapilan tekrarlamadir. 

Kur'an-i Kerim'de de :' 



^X^Mj SULs 



Yani : «0 halde (Ey ins-ii cin) Rabbinizin hangi nimetlerini yalan 
suyabilirsiniz? 43 » 

Keza : 



(43) Surei Rahman : 13. 



942 



•■■J- ^ -,*. ^ ** - 



Yani : «<Bunu) yalan sayunlarm o ^iin vay haline 4,1 !- gibi mukerrer 
Ayut-i Kerimeler vardir, Fakat bunlar tekrar degil, hirer tekrirdir. 

11261 

• Mum, birbiri iistune fakan kivikimlarla yanar, alevlenir, Topriilt, 
birbiri iistiine vuran ziyalarla altin haline gelir, parlar.» 

liirbiri pegisira cakan kivilcimlarm mumda devamlj bir alev haline 
Kddigj ve Gune§in miikerrer akislerinden topragm ekine tahavviil ettlgi 
Kibl, tekrar olunan bahisler de zihinlerde iyice yer eder ve fikri aydin 
lat.ir. Fakat dinleyenlerin soylenen sozlere ragbet gostermesi ve kem/il i 
istekle dinlemesi sarttir. 



11262 

«Effer binlerce talib ve dinleyici bulunur da, bir de usanc getlrcn 
klyJ bulunursa, elci elcilik yapmak istemez, gonlii sogur.» 

11263 

-Sir soyleyen bu goniil eipleri, israfil tabiath dinleyici istcrler... 

israfil Aleyhisselam Sur'u iiflemege memur bir melektir. (Sur) de- 
nilen bir nida vasitasini iki defa iifleyecek, birincisinde biitun canli m«h- 
li'ikat olecek, ikinci ufleyi§inde dirilecektir. Bu biiyuk melek yaratlllfin- 
dan bed sur'u iiflemek iizere Hakk'in emrine muntazir bulunmaktadir. 



(44) .Surei Miirselat : 15. 



941! 



Kvliynulluli hazerati da boylt! iHriifil tnblath ve soylcnilen adze dikkatli, 
tiilifa vc? dinleyici isterler, 



j^ 



11201 



h*r J* 1 jl 



!^j=~ <_£ ,; W- 



el'adifahlar gibi kibir ve azametleri vardir, Dunya halkindan kiilluli 
bcklcrler.» 

Lakin bunlardaki kibir ve azamet. kendilerinden degil, azami't-i Hub 
buniyye tecellisidir 

11265 

"Onlara layik olan edeb ve tazimi yerine getirmeyinee, elciliklorln 1 
dfii nasil istifade edersin?» 

11266 

«Karsilarmda iki kat egilmedikge Allah'in emanetini sana nasil k»b» 
lig <'dt k rler?» 

11267 

"Onlar ytiksek bir mevkidin gelmis olduklan i c i n her edeb di 1 hoy 
lanna gilmez,» 

Her makamin kendine mahsus bir edebi vardir. Simdi dunyaca yul. 
,',1'k bir mevki sahibinin huzuruna eikilirkcn sapka cikarmak luzimdll 
Fflkal ramie girerken gapkayi ctkardiktan sonra ba^ina bir §ey p, i > 1 1 ir* I* 
luzimdir. Ciinki Dunya cdubi sapka cikarmak, Ahircl edebi, bfiKinn bit 
st*v I'ivrnektir. 



in I 



11208 



,1 



"Onlar dilenci degillerdir ki ettiklcri hizmetc karsjhk senden Ucret 
lit-U Icsiuli-r vt k alacakhm meblag dulayislyle sana minnettar olsuiilar- 

U269 

"l'akut ey gbnul, bunca ragbeisi*iige ragmen; son Ilakikat Milium 
ottiu Allah'in siidakasim kisma, o ragbetsizlcrc de sac.» 

Mclki aralarmda o ilhami kavrayacak ve o emanete ehil olacuk bir 
klmw bulunur da senin sdzlerinden feyziyab olur. Nitekim 



Yrtni : "Sjiibhesiz ki Allah size emanctleri ehil (ve erbab) ina vermo- 
nl/l onireder 45 .* Ayet-i Kerimesi mucibince emaneti ehlitie vermek bii 
tun musiUmanlara farzrhr 

Du Ayet-i Kerimenin sebeb-i nuzulu : Kabe anahtannin (Ebu Tnlba 
Hln Abd'iddar) ogullanna iadesi idi. Qiinki ecdad-i Peygamberiden (Ku» 
pmy Ilin Kilab) Mekke sehrini tesis ettikten sonra bir takim vazifeler ih- 
ilflu lie onlan ogullanna tahsis eylemi^ti. O vazifelerden biri de, Kabo'- 
|)ln mifiahdarhgi idi ki, Mp^ke'nn fethinde (Osman Bin Talha Bin Ebt 
Tiilim) nin uhdesinde bulunuyordu. Ebu Talha ogullan, Kabe'yi kendl- 
U'lhnlcM bajjka kinase acamaz samrlar ve bunu halka kabul ettirmek in- 
i<i I.Tili, Resfil-i Ekrem (S.A.V.), Kabe'nin anahtarmi (Osman liin 'I'nl 
llAjclun uldi ve Beyt-i §erif'in kapisim a5ip igeri girdi. Uhdesinde (Zom- 
,iin) ?;aluiligi bulunan (Abbas Bin Abd'il-Muttalib), miftahdarhgin sukii- 
b(in iliivi'Hinl, yani; anahtann Ebu Talha ogullarmdan alinip kendlsinu 
vr>il Imcslni istedi. Fakat o anda bu Ayet-i Kerime nazil oldugu iein lio- 
hiilullAh Efendimiz : «Ey Ebu Talha ogulhiri, devamh olarok sizde k«I- 
uiiili Il/.^re einanelulhlhi alm,» diyorek analttari Osman Bin Talha'ya lade 
biiyunlii. Osman, vefat edince mlfli'ilularhk, anica/.adesi §eybe'y« intl- 



lU) Srti-»i NIhm : 58. 



c. to 



Hft 



Vc . i J etti ve O'nun nesJinUc kalli Haiti da tmlardadir. Gbruluynr ki bu 
Ayelte hususiiik varcur. Lakin sebebin hususiyeti, emrin umfimiyutlwi 
rnanS degildir. Einaenaleyh her malin, her vazifenin sahibine ve ehliril 
verilmesi, hatta her soziin anlayabileceklere sciylenmesi lazimdir. Humlini 
dolayi i-raanet'ullah olarak arifin kalbine ilham olunan ma'rifet ve halt] 
katlerin erbabma bildirilmesi tavsiyesin.de bulunuluyor. 



11270 

jU=f- j->*\j ,j>~* o'J^ j-j 

«Ey Kesul-i semavi; sen, dinlemekten iisanmig olaulara bakina dn, 
luikikatleri beyan meydanirtda at oynat.» 

Arifler de Hakk'in ilhamma mazhar olduklan icjin, Hazret-i Mevlinl 
imlara (Resu3-i Semavi) vasfira veriyor. 

11271 



-^V? u~ J J-*-* - > ,J "' ^r^ 



J 



«0 Tiirke ne mutlu lu» inad eder de atim 151 ates dolu bir hendek- 
Itsn atlatir.» 

Buradaki Turkten maksad : Arif-i kamil, Tiirkiin inadi : Arifin beya- 
natta bulunmaya devami, ate§li hendekten atmi sigratmasi da : Tehlikeli 
bir i§ olan hakikati soylemesidir. 



11272 

«0 Tiirk atini oyle siirer, oyle §ahlandinr ki, gokyiiziine cikmaya 
kasdeyler.» 

Yani; arif o kadar yuksek ve acik beyanatta bulunmali ki i.gitenler 
ve ehli olanlar, o beyanatin feyziyle ruhaniyet ve maneviyat semalanna 
\ iikselmeliler. 






1127:1 

hN« ktmscyi fjoriir, ne kimscnin hasedine bakar. Herijeydcn gozUnl) 
i iiiiisUir; ates tfibi kuruyu da yakmistir, yasi da. , .» 

11271 

itEjfer ni<;in soyledim diye bir pismanhk duyar ve bu pisjinanlik om< 
lili ttyip olursa o evvela pi§manhgi yakip, izale eder.» 

11275 

"Kadem ve sebat sahibinin, yani; hakayik ve meani dinlcyip o#reti- 
iiii'k luisusunda bir talibin sebatim ve siddet-i arzusunu goriince ademden 
ihlfc pismanhk gelmez.» 

(Ymki bir talibi ir§ad etmekie, o irsada pigman olmak, yegdigerinin 
.'ii Id i ve diismamdir. Bir yerde birlegemezler. 



-HER HAYVANIN, DU§MANINI KOKUSUNDAN TANIMASI VE 

QEKINiF KA^MASI MLMKUN OLMAYAN BIR ZATA 

DUSMAN OLAN KIMSENIN ZiYANKARLIGI» 

11276 



] Ji \; V| uJi^ < r f 



«At, aslamn kokusunu ve sesini tanir. O, hay an olmakla berabrr 
tliismanim tammayi^i nadir vaki clur.» 



DIG 



!)!' 



11277 

j\ j\ j jlii jt jJU j^>- 
.■Hclki her hayvan, kendi dugmaiuni izinden ve ni§anindan litiui.i 

11278 

•Yarasa gundiiz ucamaz. Geceleri hirsiz gibi cikar ve gidalamr... 

11279 

-Biitihi hayvanlann en mahriunu yarasadir ki zahir ve miinovv»| 
olan giine^in du§manidir.» 

Burada hayvanlar ile insanlar, Gune§le evliyaiillah, yarasa ile de ev.| 
liyaullah dugmam olanlar temsil edilmektedir. Yarasa, nasil Gunej'lni 
ziyasma tehammul edemez de ona dOjpoan gecinirse, bazi yarasa tabiatli 
bedbaht gahislar da velayei ve mMU sahiblerine oylece du§manhk 
uderler. Fakat adavetleri lafzidir. Cimki : 

11280 

«Yarasa, ne Giinesle muharebe edip yaralanabilir, ne de nefret ve 
adaveile onu uzakla^hrmaya niuktedir olur.» 

11281 

«Yarasaya gam ve keder vermekten ve onu kahreylemekten Giine$ 
yiiz cevirirse, bu :» 

948 



1I2K2 

jji .il. IS. ;j.\ a - * !T 
7 C '- 

•■(liiiH'siii son derece I li tf una ve kemaliiu' delalet eder. Yoksa yarusa 

mil iuimI muni o1abilir?» 

i i haldu rv aciz insan : 



11283 



«Uir fliisman tutarsan kendi derecene gore tut ki icabinda onu cstr 
i ili litlcsin ' 



11284 



-u 



f.: 



ct 



J >^ lT-J •*' 






I'Damla denizle nasil miicadele eder? Boyle Mr miicadeleye kalktui 
Hhiuukiif, souunda pisman olur da sakahm yolar.» 



11285 



jj-u 



r- J 1 3 



1 CJL» 



•>>>.,* 



\ . ,1 J ,£• 



«Ehiullah ile miicadeleye kalkisanm hiylesi, biyigindan bleye gee- 
iih/.. Kiirre-i kamerin cenberini nasd yirtabilir?» » 

• 11286 

«Bu ahmak, Bakikat Giinesiiie diismanliga kalkisir. Ey gunesler gii- 
iii-si nlan Cenab-i Hak'ka adavet eyleyen ahmak.» 



Bir Hadis-i Kutslde ; ■Bviilni bit- velimc diijmnnlik edfcn, •>i|» 1 ■" •' 
ii'/.crc benim kar$ima cilums olur.» buyurulmuftur, BinaenaJcyh ikinri 
misradji birinci aftab : Enbiya vc evliya, ikinri aftab : Zat-i Akdos I MtV 
ladir, Qiinki O, giineslerin gunegi ve' Niibuvvet ve Velayet nurlarinifl 
menbaidir, 

11287 

«Ey ahmak; sen oyle bir giine^e diigmansin ki, onun ziyasuiduu r>> 
ne| de, yildizlar da titrer.» 



11288 






V i 



J£- 



y 



& 



)ks~ ) 



,f 



«Sin onun degil, kendinin diigmanism. Sen odun olduktan soma \\% 
iali'iii cnzab atesi seni yakmaktan geri durmaz.» 



11289 






"jo ij~* r j 



n r 1 ^- & 



•■Hakkin rahmeti, insan merhameti gibi degildir. Qiinki insan hhtI 
mclinjn "lizacmda gam ve keder yardir.» 

Insanda vakia merhamet, yani; acimak vardir. Acimak ise j'.iimi vi 
keder verir. Mesela bir fakirin aq ve ciplak haline acirnr vc o ha Moll 
hiiziin ve keder duyulur. Allah'in rahmeti ise boyle degildir. oml;i iih i 
hamet vardir, fakat hiizun ve keder yoktur. 

11290 

«MaliIukun merhameti elcmle kari§iktir. Hakkin rahmeti ise, )•■«"■ <■ 
gussadan miinczzehtir.» 



9511 



1 1 2!M 

"Hnbnm, AHali'm rahmetini (joylo bil : O rahmet, vehme bile siftmir/., 
yiilin/. «>srri gbriinUr.n 

Yani; vehirn mesabesinde olan akl-j ciiz'i, Jlahi Rahmet'j ancak eue- 
iirnlni .-mlar ve eserden miiessire istidlal yoliyie Cenab-i Hakkin (Ra- 
hlm) vc (Rahman) oldugunu fehmeder. Fakat ulema ile urefiinin anlayi- 
■nnl;i kiilli fark vardir. Alimler; istidlal yoliyie, arifler ise zevk vc vie 
. I 1 1 1 yuluyla idrak ederler. 

I in miinasebetle Hazret-i Mevlana, iki anlayigm farkim anlatiyor : 



Kill SEYI MISAL VE TAKLID ILE BILMEKLE, O SEVlN 
HAKiKATtNI BILMENIN FARKI» 

11292 

• Alliili'in rahmeti escrlcri ve meyveleri meydanda oldugu icin onlnri 
h.ihcn Koriir, fakat O'ndan bagkasi, onun hakikat ve mahiyctini iuimI 
Milt?" 



11293 

"Mulizii, kiMiiul vasiflarnun mahiyrtini, onlarin cser ve misiilleriiulrn 
i. ■ i .» liir yo! ile kimse bilemez.- 

MrAer ki Ceriabn Hak, bazi kftmll kullnnria dgretmls ola. 

951 



I I2!tl 

ljwu»l» jU.Ai kl~*U jJiV 



I _/ _}!•>- j>f 



:/ £_> 



«Qocuk, cinsi miinasebetin mahiyetini bilemez. Meger ki ona, <> jjey, 
st'tiiii iein liclva gibidir diyesin.» 



11295 



< 



«Fakat, ey taklide yapi§mi§ adara; ciftlesmicdeki lczzet, helvacluki 
lezzcta benzer mi? O nerde, bu nerde?» 

Bu soz, tarif degil, ancak bir temsil olabilir. 

11296 

• Liikin hosluk ve tatlilik cihetinden o akit, cocuk gibi olan sana oylt* 
bir nisliet ve temsil yapmistir.» 

11297 

JtU )l l/l &/ j,'U f 
J*, ^ntl c-au jJUi" 5 

><C,i>ciik, ciftlesjinenin mahiyetini ayn-t hal ile bilemezsc de, lielva ml- 
Miliiulcn ;i ul asm diye o tesbih yapilmistir.» 

11298 

«() halde ey goeuk tabiatli insan; ben onu hiliyorimi durseii yanli») 
elcgildir, bilmiyorum derscii de yalaii olmaz,» 

Bir misal daha : 

952 



11 2111) 

-Kiii «,ann : Allah'in pcygumberi ve riihiin iiiim ohm Niih Alcyhis- 
minim liilir misin? dcsc.» 

11300 



j-* j 



■J>r-* 



O * J. — - j *>- 



>=- J 



',1 c.~* 



-Sen do : nasil bilmem o ay yiizliiyu? Giineslen de me-jhurdur, ay- 
ilim iin ■■ 

11301 

ivu. ill: cocuklar kitablarda — yani; mekteplerde — okuyor; imamlar 
lilt, iiiilinilihirtlu snyliiyorlar.» 



11302 



t r* Ol/J-* ^y j' fi 



■*K***t [yi"L» J' * A -*'^ lJ*U-jtf 



■Kur'All'da admi acikca okurlar, gecmi§ kissasini fesahatla sciyler V« 
iiiiliitnlnr.» 



11303 

s 

m..,-.ii Ntiyle, NQh'utl hakikat ve iiinhiyyeti sana miinkerjif ulmainakla 
In i ill iii v;isfi>(libli({i );il>< bilir Dlllijl?" 



1 1 :ro i 

J? cjl Ui 1 aIj J^i j^> 

«Eger dersen ki : ey yigii; ben Nuh'u ne bilirim. Onu, O'nun tflltl 
bir JIak eri bilir.» 



11305 



\j^ f 



JS *>■ />* 






«Ben topal bir karincayim, fili ne bilirim; bir sivrisinek israfil'i iiiimiI 
bilir?» 

11306 

«Ey falan kimse; bu soziin de dogrudur. Onu mahiyet ve hakikaliyln 
lnlcinizsin.n 

11307 

«Ama, mahiyetlerin idrakinden aciz bulunmak umumun halidir diye, 
unitlak olarak soyIeme.» 

Qunki Enbiya ve Evliyadan bazilan, mahiyetleri idrak ederler, fakat 
onu izhar etmeyip susarlar. Bazilan da : 4draki anlamaktan aciz olmak 
<fa bir nevi idrakdir» derler. 



11308 

«Zira mahiyetler ve onun sirniun sirn, kamillerin nazarinda apa- 
ciktir.» 

954 



IIUO'J 

-Viirlik aleminde Hakkm sirntu ve zatim gbrmekten dalia zlynde 
il/uk bir §cy var mi?» 



11310 

•'Mabrem olanlardan o gizli kalmayinca bir seyin zat ve sifiili nodlr 
ki gizli kalsin.» 



11311 



yt fjl* J./lJ ) J 



«Akil; enbiya ve evliyamn zat ve sifatlara mahreraiyetini inkiir eder 
ve : bu gayet derin bir bahistir, onu te'vil etmeksizin kabul etme, dsr." 






[ j* 



j5^MVp^^^ 



^ •• 



Yam : «Gaybin anahtarlari O'nun yamndadir. Kendinden bs|kltl 
bunlan bilmez. Karada ve denizde ne varsa hepsini O bilir. O'nun ilmf 
di§inda bir yaprak dahi du^mex 46 .* ayetiyle istidlale kalki§ir. 



<46) Surei En' am : 59. 



M0 



Ji:tl2 

JL _„„^ \js> j,g ^y 



Us? 



V . j) *.+ 



-'/iiinnnin kutbu da dcr ki ; Ey zay ,f halli kimsc; sana halinin lev 
kindi' olan seyler muhal gelir.» 



11313 



«r 



< 



-}-■ j, ^-j>- : &3^} 



j^ 



Jl# / J.U 



*o 



«Ey mabJyeilere vukufu inkar eden kimse; simdi nail ddugim ilim 
vi' uemal, evvelee sana muhal goriinmuyor mu idi?»> 



11314 



fy jU\ j ^jjuU 



jO— , ,*-*>- 






I** 



■Hakkin keremi senj o zindandan nasil kurtard,. Ak.l colihiii kendinc 
/iiliiin hapishanesi yapma.» 



»N1SBET VE 2AHIR! IHTILAF YUZFNDEN BIR SEYDE HEM TfEFIY 
HEM DE JSBATIN BIRLESMESi* ' ' 

it 
^ ukandaki beyitlerde Nuh Aleyhissdam') Htimmm ve bilmeWnin 
kJtbiJ olabilecegi beyan buyurulmustu. Su ha] Iki z . ld dm birlesmttj de- 
mektir. Iki zid. nisbet ve zahiri ihtilaf itibanvle bir sevde ictima edebb 
hrlor. Mesela: «Hazret-i Nuh'u bUirim. demek. slyer ve tarih kitablann- 
ds nakledildifi gibi bilirkn demektir. Fakat; ,0 mubarek zati nasal bile- 
Whrtrn?. demek de. O'nun Allahm indinde hate oldugu ali mertebevi 
in- btlmm? demektir. Me yekdiger.im nakzeder gibi gorunen isbat ve ne- 
>y arasmda tenakuz yoktur. Ciinku Nub Aieyhisselam'in bilinmesi tari- 
I" phsiycU itibariyledir. bilinmemesi de fod-i TIahideki vuksek ve m§- 
ncvi derecesi dolayisiylecbr. 



D.iti 



11315 

w^-ljj ^'' i:i >»" ^ ji J ; 

-Bir seyin nefyi ile isbati miimkiindur. ^iinki bir seyin muhtolll ci- 
hcti ve iki nishcti vardii'.» 

Mesela; bir kim.^e, bildigi bir meselenin alinai, bilmediginin ealuli 
ilir. §ahis bir oldugu halde nisbet itibariyle o sahista ilim ile oehil, yihii; 
isbat ile nefiv birleamis olur. 



11316 

«(iVlarameyte iz rameyte) hitabi nisbet cihetindendir. Ve hem riofiy 
vaidir, hem isbat ve ikisi de yerindedir.» 

Aleyhissalat Efendimiz Bedir gazasmda mtisrikler tarafma bir ;wn<; 
tas kingi atraifti. Cenab-i Hak : Ya Muhammed : 




Yani : «Attigin zaman da (Habibim) sen atmadin, ancak Allah Bttl 47 .* 

buyurdu. i§te bu hitapta hem nefiy ve hem. de isbat vardir. «Attigin vn 
kit* denilmekle ta§lann, taraf-i Nebeviden atildigi isbat ediliyor. ■Sen 
atmadins buyurulmakla da atma i§i, Zat-i Risaletten nefyolunuyor ki hi«i' 
ikisi de dogrudur ve sabittir. Qiinki zahirde taslan atan Resululhihdir, 
liakikatte atan ve o taslara musrikleri sersemletmek hassasim veren i»v 
Allah'dir. Hazret-i Mevlana, bu ayeti sdyle tefsir ediyor : 



11317 

j.y Jp> O^i &<S-*Si'' 4)' y 

«Habib-i Necibim; o ta§lan sen attin, ?unki o ta§lar senin elinde id*. 
Sen atmadin, ciinki kuvveti Allah verdi.» 



(47) Surei Enfa! : 17. 



957 



11318 



1 






t§te o tesiri Cenab-i Hak vermi§tir. 



11319 






W ^V J' ^-M ^ t>) 



• Avne senin avucundur ama, atis bizdendir. Bu iki nisbetin nefyi dv 
yprlndedir, isbati da...» 

Enbiyayi, hususiyle Hatemiilenbiyayi inkar edenlerde de bbyle nefiy 
vc isbat vaki olmu§tur : 



11320 

••Miinkirler ve miigrikler, enbiyayi, kendi $ocuklarim, tamdiklan, bil- 
dikleri gibi tanirlar bilirlerdi.» 

Sure-i Bakara'da buyurulmustur ki : 

Yani : «Kendilerine kitab verdiklerimiz onu (o peygamberi) oz ogul- 
lari gibi tamrlar 48 .» 



<4B> Surei Eakara : 146. 






"iiisan oglunun kuvvetinin nihayet bir derecesi vardir. Bir avu<; lop- 
riik ve ta<f, bir ordunun kirihp bozulmasina nasil sebeb olur?» 









1321 



;b X,\ j»i 



^ J 1Jj ; 



.» "I'-i ^ 



•>lii 



. X 



J -^~J 



I jl jo 



. Vliiiikirlcr, yiizlcrre delil vc iiisiin ile peygamherleri bjliyorlar vc 
licnili [igulliuim tamdiklan gibi onlari da lamyorIardi.» 



11322 

nLlikit) musuiklcr, hasedlerinden, tanidiklarmi gizlerler, (bilmiyot-uz 
Id) dive bilmczlikten gelirler.» 

11323 

j? j \i^ j>r ^ ^j*- *? j-i 

«L'fimb-i Hak, miisrikler icin : (enbiyayi tanirlar), dedi. Bir lladh-i 
Klldt+idi' da : (Velilerimi, benden baskasi tammaz).» 

Sufiyc hazerati der ki : Enbiyamn nubtivvet ve velayet olmak Lizere 
lltj eiheti vardir. Velayetleri, beseriyyetten fani ve Allah ile baki olma- 
.iii Larafidir. Binaenaleyh. niibuvvetleri bakimindan bilinirler, velayetleri 
liiral'indaM tamnmazlar. O halde hem ; «0'nu tamrlar», hem : « Onlari 
licudcn baskasi tammaz» ihban. isbat ve nefyi havi iken, onlar hakkindn 
ilufirudur. 



11324 

j *~-*o o Us £*•£ +r 



"(hilar, benim kubbelcrim altmda gizlidir dedi. Oidan Allah'tan bas- 
kn kimse imtihan ile, zan ve kiyas ile bilsp taniyamaz.» 

Madisteki kubbeleri. bazilan. Gok kubbeleri: bazilar: da, Allah'm cs- 
lin'isi ve sifatkm. cltye izah etmislerdir. 



H. r >X 



DJ'J 



11325 

«Nuh'u hem bilirsin, hem bilmezsin, degil mi? iste bimu du bu Ay Hi* 
hadiste izhar edilen manaya kiyas et!» 

Hazret-i Nuh'u hepimiz akil ve nakil cihetinden biliriz ki uzun u*« 
diya kavmini imana davet etmi§, icabet etmedikleri igin haklanmiu l>»4 
duada bulunmu§, o inkisar yuzunden, tufan olarak o mu§rik, muannhl vt 
mi'istehzi kavm bogulmugtu. Hazret-i Nuh'u bu itibar ile bilir vc In n it'll, 
Lakin ind-i Ilahi'deki kurbiyyetini ve manevi d'erecesini bilmeyiz vc li 
nimayiz. Tammak ve tammamak iki zid oldugu halde Nub. AleyhiHKclAin 
liakkinda ve bizim anlayi§imizda birle§iyor. 




«DERVi§IN YOKLU&U VE VARLlGl MESELESI. 

11326 



£"~H J^-H* OWi-s J 1 " 



I wi) 



«Birisi dedi ki : Dunyada dervis. yoktur. §ayed varsa o dervi§, dervl| 
dcgildir.» 

Dervi§likten gaye : §u mevhum vucudu izale etmek, kendi varlitfini 
Vucud-i Ilahiyyede ifna eylemektir. Her dervi§ bu gayeye vasil olamu- 
digi igin, cihanda hakiki bir dervis. yoktur, yahut pek azdir. §ayed o g&- 
yeye vasil oIamami§ bir dervi§ varsa o, hakiki dervis degildir. 

11327 

«0, hakiki dervis, zatimn bekasi cihetinden vardir. Fakat onun vasfl, 
vasf-i tlahide yok olmustur.» 

Bu temamen mutabik olmamak iizere goyle temsil edilebilir : 



11328 

y^ \ ^ £+*. *'*<j j>r 

,_ji— >-_jj -^y kl — t* -ci« lLm-* 

•O, (Ulnwje kars^i yanmakta olan muma bcnzer. Mumun alevi de var 
liyilir uiiih C;iim«!}in onijnde yok gibidir.» 

11329 

•Oyle olmakla beraber sen dna pamuk tutacak olursan kivilcinundan 
jintiiiik yunar.» 

11330 

Ls \j)\ ^bi \ -Lit oy 
«0, alev yoktur, sana aydmbk vermez. Zira Gunef onu yok etmigtir.* 

Hir misal daha : 

11331 
-Ege/ ikiyuz batman bal'm igine bir okka sirke koysan ve balda 



rrl&e. 



11332 



L^r.** &** ^~ ^ ^ 



k 



k 



t^jr Of? 0)j ^) 

«Tatti|in vakit sirke tadi yoktur, lakin, tartarsan agiriigi ikiyiiz bat- 
man bir okka artnug olur.n 

Hz. Mevlana diyor ki : Ikiyiiz batman bal iginde bir okka sirkeyi hal- 



960 



ledersen sirke yokolur. Tallinn vukll sirke kv-z<nini bulamausm, ["'akll 
bal'w agirhgi bjr okka artmig ohir, Slrkenin ek§iliginin bal icinda yokol 
duftu gibi hakiki bir dervigin do sif'at'i, sifat-i ilahide fenfl bulur. Lfikin 
akil terazisj ile tartarsan onun zat'i, yam; be§eriyyet'i, bakidir. 

Bundan, bir dervig'in sifatmm fani olmasi, sifat-] ilahiyeyj artiril 
gibi bir mana anlasilmamahdir. Hz. Pir'in buradaki maksadi : Bir dll 
viij'in fan! olmasi, sifatmm tahvll ve tebdil etmesidir, yoksa sifat ve znli 
inn Sifat ve Zat-i Rabbaniyyeyi artirmasi demek degildir. Zat'imn bukl 
kaldigi, ueikcasi bir kul'un Allah olmasi manasim ifade etmez, 



ii;t:w 






11333 



* *^ T 



1 .1 1, i 

liiiitt 

hurl 

iiyiu 



■Itir ceylan arsian karsssinda kendinden gecer. Onun varligi, ai-skiiim 
, <udi\ 'ycthie hicap o!ur,» 

lUkkat buyurulsun, getirilen misaller. fena Allah olanla Zat'j Mill 
n liirnanu ile temsili degildir. Ancak miibtedilere anlatmak icimlli 
nl.'ii ■; ydrmedikksri, bilmedikleri bir §eyi ancak misal ile mum |fl 
\<r kavrayabilirler. Misalde ise benzeyenle benzetilen tam;imi\bi 
ulamaz, Benzeyen. benzetilene her cihetten benzemez. Onun i(,'in Itx, 
li'ma diyor ki : 



JHrTP jj 



lT 



J^-J- 8 iJ cr 






■Dttuyttda tisjiktan daha ziyade edebe riayet etmcyen yoktur; fakut 
hilliitihi, imdan daha edepli kimse dc yoktur.» 

UiM'iot' ki : Sallallahi't Aleyhi Vesellem Efendimiz, Hz. Ali (Kerrem- 

L|| i Virheb) ile hurma yiyormuy. Resiiliillah Hazretleri, latife olsun 

|| . i ekirdekleri Cfiiab'i Murtaza'nin online surmu§, soma da: *Ya AU! 
Hv Im'tlnr (jok yemiijsin, baksana cekirdcklcr hep senin Sntinde.* buyur- 

, ||,, All du bu latiteye karsi : «Ya RasulaLIah siz gekirdekleriyto 

Hit Yi<illitlz?» ri'valuin vermis. Bu eevap, ayikla ma'§uk arasindaki cilveyi 
i.ilHi.'v.-nl.Tce edeb di$i gibi telakki edilir. Halbuki zahiren "serbestlik 
..ii.i cnruiini o cevapta, Resulullah'in latifesine karsi ayni latife ile mu- 
|tnlii'li< <i I vc-.i vardir. 

11337 

«r,y N<"C' l "» i '? kimsc; Bu edibanc ve gayri edihane iki zit goruniijjU, 
il Ubi>( ililiariyle yekdiferine nuivafik bil.» 



11334 

oil i)jTjJ C-- i-e- ^li^s- 

«San-i ilahi ile ilgili bu eksik kiyaslar, askin galcyamndandir, lt'rk»l 
edep degildir," 






11338 

rj J\L ^Hi) -Lit ^jjlj 

^/- V> J 1 '^ '^-> ftJ J ^. ^ 
■Zfthlrino bakacak olursa asikin harekcti edeb di§i gibi goriitiiir. ^'iin- 
|ti In^indii Jisk davasi vardir, » 



11335 

"Asik'in nabzi edebe riayel etmez. Ceset harekei edev dt> kriwlinlnl 
sah'iu Icrazisine koyar,» 



113:59 



jr. 



.(liiiiui'ii giireri-k olursan ilava nor»d»dlr? Pad^ahm bntinda dAva 
•lit fftnldir, iifjik da ...» 



9(12 



n«:t 



11340 

«Zcyd iildii dcsek bu ciimlede Zeyd faildir ama, hakikattc fftil d*>- 
feildir, etinden bir§ey gelmez ki!..» 

11341 

«0 ciimledeki Zeyd, nahiv kaidesi bakmund&n faildir... Yoksa liukl- 
kiitic mefuldur ve katili, ©Hundiir.» 

11342 

"Faillik ne demek? O, oyle mahv o!mu§tur ki biitiin faillikler ve h«- 
reketler ondan uzakla§nu§tir.» 



-SADR-I CIHAN'IN VEKlLINiN BIR TOHMET ALTINA ALINARAK 
CAN KGRKBSU ILE BUHArA'DAN KACMASI, SADR-I ClHAN'A 
A§1K OLDXJGUNDAN TEKRAR TERS YUZU GERI DONMESi 
A§IKLAR iCIN CAN VERMEK KOLAYDIR.. 

11343 

«Buhara'da Sadr-i Cihan'm kulu bir tbhmet'e ugradi, mevkiinden 
du§tii, gizlenmeye meebur oldu.» 






Sadr-i Ciban : Buhara emiri demektir. 



964 



I CM I 

c-tii Jjf r , JL.j jju 

-On vil miiddetlo Horasan'da, Kuhisiaii'da ve Dest'U; hasibo.-* bir Iml- 

11345 

.Alii IjOc^i- jjlj i3>»» 

■On yi| ilolastiktan sonra kendi kendine dcdi ki : Efendimin hasreti- 
m> uitik liiliaumiiUiim kalmadi. Sabir, ask rusvaligmi nasil men cdchilir?- 

H/, Mevlana, vekilin bu sozii dolayisiyla, firlkm aciligma dair bcya- 
UmIIii Iniliinuyor : . 

11346 

«Bu topraklar, ayrihktan, gorak olur. Nehir ve dcresinden ayrilim 
III, Miirnrir, kokar vc bulamr.» 

11347 

L j &>j> fa )J\ jU. jL 

■Hayat veren riizgar kapali bir yerde kahrsa kokar, veba olur. Aleg, 
>aknmk $eyden aynhrsa kiil olur, heba olur.- 

11348 

J'-J^^S iyl i^J*. J^». f-L 

"Cennet gibi olan baglar, bah^eler snrarir solar, yapraklan kurur, 
iflkttlUr .. Bir hastahk yurdu olur!..- 

905 



11349 



_Cit -.i 



-■ >' 



"ldrak ve suur sahibi akil bile, dostlann aynhgi ik- ynyi knilinll) 
okgtl gibi ^asinr kalir.» 

11350 

C— fj-i j'jj jl-=- c-»y )! ^ 

«Cehennem bile, ayrilik yiiziinden, genclik <;agina hasref <; c U c i f l| 
liyarin litredigi gibi titrer, yandigi gibi yanar kavrulur.» 



11351 



<f 



.1 > ju. •>' 



1 i >1 fi" »v 



■f 



S > li* 



.u r 



«Kivileim gibi yakici olan ayrjhktan Kiyamele kadar I al)sclsi|||| 
on nn dehset ve siddctinin ancak yiizbindc birini soykmis ohirum.» 



11352 



-* jj> fj 



«() Jialde onun yaktubgim anlatmiya kalkisma... Yarabbi beni s*'||j 
l-urtar, heti' sen kurtur dive dua et. Bii kadar ycttsir,» 



11353 

"Dunyiula her neden sad uldunsa, bir de oimn ayrihgini dusun.» 



!)«;<; 









Li jl 



11354 



-V> ^ j^r « 



-*-i i ! ( j^*' J — -r Li^; 1 _.>-i 

■'Sen neden $ad oldunsa senden evvel bir cok kimse de oiulan ^iid 
litiiitif, i'aLal sonunda vefa etmemi§, riizgar gibi geeip gitmi§tir.» 

11355 

*^^ iSi)' -H* 1 r J*i' , ^* 

"Itaskalannin elinden giden sey senin elinden dc firlayip cikataktn . 
A It i Hi duvran da o senden firlamadan evvel, sen onun muhabbet ve bag- 
lilil.inilan firlayip cik.» 

l.i una baglanip aynldigin vakit miitcessir ve muteellim olmaynsm. 



.11/. MERYEM GUSLL ICIN CIPLAK BULUNDUGU SIRADA, MJHttL 

Ml MS IN INSAN SEKL1NDE ZUHUR ETMESI VE HZ. MEKYEM'lN 

O'NDAN HAK TEAlA'YA SIGINMASI- 

Surei Meryem'de buyruluyor ki : 



SsS 






Yani : «Kitapta Meryem (kissasim) da an, Hani o, ailesinden ayriliji 
ijlirk tarafinda bir yere cekilmisti. Sonra onlarm iiniinde bir pcrde cdin- 
mis (gekmis) di. Derken biz ona ruhumuzu gondermistik de o, kendisino 
liilkati tarn bir be^er seklindc goriinmiistii. (Meryem ona) dedi ki : dog- 
rusu ben senden esirgeyiei (Allah'a) sigininm. Eger sen fenahktan bi- 
ll akkm sakinan (bir insan) isen (cekil yanimdan) 43 .» 



!4Bi Surei Meryem : 16-18. 



967 






Yam : «(Ruh da) : Ben ancak sana (giinahlardan) pak bir oglun v«f 
me(ye vesile olmak) icm (o istiaze ettigin) Rabbinin elcisiyim, dedl. O | 
bcnim nasil bir oglum olacakmig? dedi, (evlenip de) bana bir begor do 
kunmanu§tir. Ben. bir iffetsiz de degilim. (Ruh) dedi : (Evet) oyfadlr 
(Fakat) Rabbin buyurdu ki: O, bana gore pek kolay. Qunki biz aim In- 
sanlara bir ayet ve bizden bir rahmet kilacagiz. Zaten i§ olup bitml|llr. 
Nihayet ana (Tsa'ya) gebe kaldikta, bununla (karmndaki bu cocuftu tit 
ailesinden) uzak bir yere cekildi 50 ." 



'it'»0 



* »* • - s - ** * \£r"!, ' ***** 




Yani : «Derken dogum sancisi onu bir hurma agacina (dayanmiyu) 
sevk etti. Ke§ki, dedi, bundan evvel oleydim, unutulup gideydim. \$ufli 
sindan ona ;u nida geldi : Tasalanma, Rabbin senin alt (yan) inda bir iu 
strki vucude getirmigtir. Hurma agacini kendine dogru silk, ustiine derll- 






ml* lAxe hurma ddkulccoktir. Aidk, yp ig, Goatin aydin oliun. Efier be- 
|i>l ilt'ii In ilmn^'i liiiini coi'liisrn da kl : lu'ii ti <,ok t'sir^yici (Allah's) ami; 
tiiluiliiii. Oniiii i<;iii Iiukuii hicbir kiiii*cyi- kat'iyycn site soytemlyccegim 8 '." 










Yilni : «Derken onu yiiklenerek kavraine getirdi. Dediler : Hey Mer- 
yom, aiulolsun sen acaip bir gey yapmi§sm 52 .» 

Yani : *Ey Harun'un kiz kardegi, senin baban kotii bir adam dugildl 
Aiuni dn iffctsiz bir kadm degildi. Bunun iizerine (Meryem) ona (tnu'yti) 
< -m<-( etti. Biz, dediler, henttz besikte bulunan bir sabi ile nasil konu|U< 
nix? (Tsa dile gelip) dedi ki: Ben hakskat Allah'in kuluyum. O bunn 
lil tap verdi. Beni peygamber yapti. Beni her nerede oliirsant mil ban U 
luldi. Buna hayatta bulundugum miiddet^e namaz (kilraam) i, zekat (vet' 
morn) i emretti. Beni anneme hurmetkar kildi. Beni bir zorba, bir bid* 
lutlil yapmadi. Dogdugum giin de, blecegim giin de, diri olarak (kabrJm 
di'ti) kaldinlacagim giin de selam (ve selamet) benim uzerimdedir M .» 



(50) Surei Meryem: 19-22. 



<51> Sflrei Meryem : 23-26. 

(52) Sfirei Meryem : 27. 

(53) Surei Meryem : 23-33. 



968 



WW 







I 1 35fi 






(ijl 


A 


*f 


ry 


4»I^ 


dc. 


a* 


■Jt j^!l& 


b^* 1 ' 



di- 



«Firsai elden cikmadan Meryem gibi sen de, suretc : sendeii Kith 
man'a siginmm, de!» 



11357 

"Hz. Meryem, halvetgahinda, canlara can katan ve gbniil cezbodOR 
hir surei gordii.» 



11358 

«Onun bniinde, rluhulemin, Ay ve Gunes gibi yerden doguverdi.» 

11359 

«Giineshi sarktan dogdugu gibi, yerden nikapsiz bir gtizel peyda oldu... 

11360 







ji_» .I o*_ 



;j^ ^*J y 






«Meryem ciplak bulundugu ve bir taarruza ugramaktan korktugu 
icin biitiin vucudu titremeye ba§Iadi.» 



11.1(11 

«Oyle bir giizeldi ki, eger YiiMif (Alryhisselnm) giirnuis olsaydl, ken- 
disim g or Up de *;askinlikla ellerini kesen kadinlar gibi « da hayretindfli 
tditii keserdi." 

Hz. Mevlana, bu beyit ile Hz. Yusuf kissasmdan bir vak'aya Isf&ri'l 
L'diyor. Kolesini sevdigi iqin, Misir kadinlan, Zeliha'ya taan etmi$lordl 
Zeltha da onlari gagirdl, onlerine yemis tabaklan ile bicak koydurclii ve 
buyurun, soyun. yiyin, dedi. Onlar yemi§ soymakla mesgul iken Hz. Yu 
suf'a : Qik da kadmlara gdrun, dedi. Yusuf Aleyhisselam yanlanna K'' 1 '" 
cc, kadinlar §a§irdilar ve adeta sarhosa donduler. Bu hay ret. b.'imle Ikon 
yemi§ soyuyoruz diye ellerini, parmaklarim kestiler de farkina varnuuh 
lur : Ha§a bu insan degil, bir melek dediler. 

11362 

«Gbniilde zuhur eden bir hayal gibi, karsismda, Cebrail yordon ; >-' 
gibi cikiverdi.» 



11363 



lS^.jj ) *j^, fy* 



JT 



..Meryem kendinden gecti ve o halinde AHah'm hifzina siginmm. 



970 



dcdi.» 

11364 

w»»» Jl jT j._y »£j5 ^jilc «^'j 

__e. gp* jsj C->-j C+tj*'s# 

«Zira o afife Meryem, aciz kahnca, Hakkin hifz ve himayesinc lltlcA 
etmeyi adet eylemi§ti.» 

971 



11365 

.<l>in,v a>1 kararsiz bir alem olarak gormug vc ihtiyala riaycl odnrH. 
Allah a sifjinmayi adet edinmisti... 



11366 

trail, ^^ *J^ x. L" 

Ona olunoeye kadar bir kale lazimdi ki dit 



sman, oraya yol bulajtnasm. 



11367 






kS 



,L jl 



*!P j; jj j' <w4*jr &->jy ' 



.•"^trttrr"'*" daha iyi bir **«•"-* « . ^ civ S „„d. 



11368 



3>- J*c- tlU.j,/ 1 jT.a,-t j_j5- 
-Merywt, „ afctliar, yakan, eigerlen oklayan bak^lan gb r dii.» 



11369 

*Ai JJ*f ^ *2L- Jit] _, ,Li 



Ǥah da ordusu da o bak.slara kole olmu f tu. O bakislar akil Dadi 
Sahlanmn akdlann, al mi§ , oniari divaneye Stfermi^.! ? ' * 



672 



11370 

jjr ^J ^U* .Li j(;l ;» a-* 

JA .j'j ''jX ,j\ )\ ,» U-* 

• Ylizhinlort-e $ah onun kblesi idi vc O, yiizbinlercc bedri, bilal halim* 
uHlrmitytl.* 

11371 

• Ztilire yildizinm guzellik hususunda ona karsi sbz sbylemeye ceiB- 
roll yok. Akl-i Kill, onu gortince tedbir ve tasarrufundan gcri kajir.- 



11372 

«Ben, o ategin dumamyim ki ona delilim. O padisahdan uzaktaykun, 
onu Kormeden hakkmda ne soyIenmi§se hepsi de asilsiz, hepsi de SB£ma!» 

Hz. Mevlana'run adetidir : Hak'kin mazhan olan bir zati anlatirken 
mulnki zuhurati ilahiyye dolayisiyla Zahirin, yani; Hak'kin vasfina girl- 
fir. Nitekim burada da Cebrail Aleyhisselam'in giizelliginden bahseder- 
kan Uak Siibhanenin vasfina giriyor ve : Butiin mevhum varhklan yak- 
iiuik hususunda ates gibi olan Rabb-i Izzet'in ben de dumamyim; duma- 
1,1,1 att -§ e delalet ettigi gibi, ben de, O Muessir-i Kiillun eseriyim ve Mu- 
t'Nslrime delalet ederim, diyor. 



11373 
•■Hakikat giinesme, alemi kaphyan nuru delildir. 



973 



11374 

«G61ge nedir ki O'nun delili oJahilsin? O'nun karfisinda hor ve lisikir 
)»ul mi iisii gtilgc igin kafi bir sereftir.» 

11375 

O-iL J^^jr; O^ ^jjl 4-^ 

«3Ju ululuk, ona tarn dogru bir delil : biitiin anlayi§lar geridedir, (I 
ilorde!,,» 

11376 

«Biitiin idrakler, topal e§eklere binmis.. O ise, ok misali giden bir atii 
himiris gibidir.» 





11377 




v*f 


aU ^f ^ 


,// 


*)\ri. 


Jj& jl *> 


/* 



«Eger o kagsa kimse onun kendisini degil, kaldirdigi tozu bulamaz; 
t'gcr biitiin alem kacsa, o hepsinin yoluim tutar, ka^malarina mani olur,» 

11378 

(J fU- C-»_j C — J 1 — ^ — *• kl-»3 

«AIem'de biitiin anlayiglar, dump dinlenmczler... Omiir kosup, qaba- 
I:mia zamamdir; oturup isret etme devresi degildir.» 

Diinvada calisilacak, Ahirette istirahat olunacaktir. 







11378 

*.-y J:\ «■; 4 -*i >' J 1 
• lliriiiin idralci, dogtui kusu gibi Ih/Ii n<;ar. digeri de ok gjbi hnvoyi 

11380 

JUL jif j-/\ jlj 

«IIir liiuiii'iisii yelkenli gemi gibi gider, bir dordunciisii ist 1 her vakil 
Ui'i i k:i!n." 

11381 

«Hu idraklere uzaktan bir av goruniince o avin iistiine saidimlni "." 

1 1 3S2 



«() av "oriinmez olunca sasinriar. baykuslar gibi viranelere clnftl 



liikn 



11383 



«0 av tekrar goriinsiin diye bir giizii kapitli. hit' gozii aeik tflara-k 
l)pklcrler.» 



974 



Si 



1 138 I 

J Li- J_j=>-lj i— ^ J_p" 0' J> J ~~-' 

•<0 avm zuhur'u gecikinco usanctarmdan : gbrdUgiiimiz neidm o inn 
itli, yoksa hayal mi idi? derler.» 

Buradaki idrakattan maksat : Vasat haldo bulunan idrak sahijllorl« 
dir, Avdan murad ise kendilerine zahir olan bazi muslesna hal'dir ki. Tl 
savvufta ona (bast) ta'bir ederler. Avm kayip olmasi, (bast) balinhi 
(kabz) haline tahvi] eylemesidir, (Kabz) m devam etmesinden muteeilll 
olurlar da : evvelce duydugumuz (bast) hali acaba hayal mi idi? derln 



11385 






uy 



«Boyiece kalplerin kabz'a miibtela olmasi, maslahat baknmndaiulir, 
Kendilerinin biraz rahat etmcsi ve kuvvet bulmalari icindir.» 

(Bast) halinde filvaki' biiyuk ma'nevi bir zevk vardir. Lakin her- 
kesin devamh olarak ona tahammulu mumkin degildir. Mesela, Sallellabii 
Aleyhi Vesellem Efendimize vahy nazil oldugu vakit Zat'i Akdes'i ' Risa- 
let fevkalade izdirap ceker ve inci danesi gibi terler dokiilurdu. Ba'zan 
da : «Ey Aise; bana soz sdyle» diyerek, beseriyyet. alemine riicu eylerdi. 

(Kabz) hali, o manevi izdirabi izale ile. saliki bir miktar rahat ettir- 
tnek ve yeni bir (bast)'a karsi kuvvetlendirmek icindir. Nitekim gundu/ 
yorulan viicutlar, gece yatip uyumakla dinlenmis olurlar. 



ii:)8(; 

«Eger gcceler olmasaydi, biitim balk, bus ye lamahla cahsip yimil- 
maktati kendilerhii vakarlardi.» 






<J7« 



1 1 :ik7 






>■ %Ju< .1 



. *■ ■ > 



>- u- 



j o"j* ji 



y!9-f~ \j-\i iS^i l> -'> u* 



O viikil herkes kiizaiit; heves ve lursi ilu bedenlerini (,<>k yormu«j, 
(tdiin vnUmi-j olurlardi." 



11388 



o^ , 



"liiNiuilar lnrs ve tamahtan bir miiddet kurtulsun diye, gece, rahmcii 
tiM/iiKM gtbi zuhur eder.» 

Nitekim Kur'an-i Kerim'de ve Surei Yunus'ta : 



y^ ] 




V; 



i > 



-' -r" 






Yiini : "O, geceyi — i^inde siikun ve istirahat etmeniz i<:in — (karan- 
hk), giindiizii ise (cali§ip kazanmamz icin) ziyadar olarak yaratandir. 
S»l|)lu' yok ki bunda kulak verecek bir kavm i^in ibretler vardir 5 *.* bu- 

',mi ulmuijtur. 

11389 
«Ey salik; Sana (kabz) gelince me'yus olma ki o senin salahin igindir.- 



(54) Surei Yunus : 67. 
V\ 62 



977 



I13Q0 

«<;unki (bast) halindo sen hare ve masrafta bulunursun. IWasrul I 

de bir ii-at lazimdir.» 

Kabz: Ahva.1'1 sulukta bir hal olup, kalbe gelen bir sikmtidn- (Hn»l) 
isc bunun zittidir. 

Hz. Mevlana buyurur ki : «Kendinde gam goriince istigfar <■!, nmltl 
k r «m ilahi emirle te'sir yapar» buyurur. 

Sofiyye hazerati diyor ki : Kabz ve bast halleri muhabbet makuminfl 
vasil olan evliyada vaki'dir. Kibari sufiyyeden (Ibn'i Ata'i lskenderi) dl 
mi§tir ki : .Bast halinde nefs, ferahladigi icin cmdan haz ahr. Kabx'dl 
ise nefs icin bir haz yoktur. Binaenaleyh kabz, bast'tan darte salimdil - 
Onun icm Hz. Mevlana da : «Ey salik; Kabz. senin salahma sebeplir. di 
yor ve bast'i yaz mevsimine, kabz'i da kis faslma benzetiyor 



11391 

■<Eger daima yaz fash o!sa idi ve gunesin harareti bag ve feahceloM 
vursa idi.» 



11392 

"Bag vc bahcedeki ncbatati kokunden oyie yakardi ki o kavrulan no- 
butat bir daha taze!eiiemezdb> 







11394 
.Hum* (knbs) anie olunca onda (bast) giir. Taste ol vc almm buruf- 

lllMIKI " 

11395 

.(,,Kuklar K uierler; alimler ise, vekarh ve agn- bash olurlar. Gam, 
tkiiftiTtlcn, siirur karacigerden gelir.» 

11396 
•.t'orufun giizii esek gibi ahirdadir. Akil'in gozii ise ba§ka hesaptadir.- 



11397 

i _ J iic JuA.(^ ^>-JT _P"' J J j' 

«0 eocuk ve gafil, ahirdaki ot'u lezzetli bulur; akil ise ahirdaki ot'un 
Hinmi kasap elinde telef oldugunu goriir.» 



11393 



«Kis'in yiizii eksidir ama sefkatlidir. Ya 
!. Kidir." 



z giiler yikludur amma ya- 



■178 



11398 
«Kasabm verdigi ot yok mu?.. acidir, aci.. Maksadi bixi semirtmek 



;e tartida agir gelmemizi temin etmektir.» 



979 



u.~ l_/t> ^u 

1U ^ ,i 



1399 




«d£y yemek i^mek miibtelasi; Git de hikmct otundan yt! ki, oim 
nab-i Hak garazsiz ve mahza lutfu esori olarak vcrmistir.» 



I'm 



11400 

**3j j*\ ^ c~JJ& 



L ' r *-> 



«Cenab-i Hak'lan Kur'an'da : (Tannmn verdigi nziktan ycyinf) 
yurmasim sen ekmek yemek anladm.» 

1 [albuki : 



i... 



11401 

C-sU J-liJ ±>jf jS j& 

■Kuki ilahl, derece itibariyle hikniet ve ma'rifettir ki, o, yiyeaiii i tt 
mmtlu boftazina durmaz.» 

Mnddi gldalar, Ahirette hesaba tabi'dir. Onlari helahnden ml hi| 
mtiKlnn mi yedigin sorulacaktir. Fakat ma'nevi ve ruhani gida olan • 
m»1 v«. rmVrifet digerleri gibi sual ve hesaba tabi' olmadigmdan onl« 
yiyenln bogazmda durmazlar. 

Ti'bureke siiresinde buyurulmu§tur ki ; 



j". 



ffift 



is'^y 



y -' i 

Yam: «0, yen sizin faiden^e, hor (ve musahbar) kilandir <) I j 

<mu» omuzlannda yuriiyun. (Allnh'm) mkindan ycyin. (Fakat sunu drt|. 
ma batirlayin ki) son gidis ancak O'nadir (Aliah'adir,)* 8 .. 



(55> Sflrel MUlk : 15. 



980 



1,1c [hi ;iyi'l.l.i'ki (Rr/kji ilz Mrvlj'uu'i inntii'vi cida olurak tefair edi 
km ivi.i, midan nasil ycnilebtlir? 

1 1402 

din tiii/.i knparsan, scnde ma'nevi bir a&iz a^ihr ve o agiz, ilabi esrar 
Vh niiitilct lokmalarini yer.» 

11403 



<Siy 



•> 



(3 



-j j 1 r^* j j 



i|.i ..vim sidii einmckten cesedini men' edersen »>, siitten kosll- 
("■ \ i> IuhmIiU, bircok nimetler ycrsin.* 

Mnli'imdur ki bir cocuk memeden kesilince onu beslemek k;in, turlti 
tin In ymi culalar verilir. Hz. Mevlana, yiyip k;meyi, hususiyle helal, ha- 
Iflti ileiiiifviuck mideyi doldurmayi geytaiidan sul emmeye benzetiyor ve; 
il) 1,1'V'Iihi Mil.uiidcu nefaini kesersen sana tlirlu nimetler verilir* buyu- 
ftjyiii "liii/ivim- <;o<-u(j;uii tabiatmi degi§tirir» diye bir hadLs-i §erif riv4~ 
v t>t iihiinir ki Im, fennen de sabittir. Hastabkli bir kadinm sutunii omen 
■Il i.'ni'iik nyni hastahga ugruyor, hatta veremli bir inefiin sutimii i<;en 
c,,.. >i|, liudii ci^er hastahklan zuhur ediyor. Emzirmenin boyle maddl te'- 
ilih>ii nldiij,".;ii i;ihi, ma'nevi tesirleri de vardir. Onun icin Hz. Mevlana 
i. '■■ vImii si'itii olan haram yemeyi birak. Zira, onu emmeye devam 
Lfdnintm, i»nde de §eytanlik zuhura gelir» demek istiyor. 






11404 

r lc 'fit) ijyC^ *f»- )\ 



-Mil uiiiti (TUrk kaynatmasi) nild yari pigniiij, yari <;iy biraktmi. 
• • .i. n. iHiiiiuuiiii llukim-1 Gaznevt'don dhdu!» 

I. I i Tmklef rli biraz kaynauuiya Imrduyinni at.eyten iiulinp yedik 
i- ■ iimIimi. (i I ii ■ In pi^mi,^ yerneklerc h'ai ini'ik- (Tink knyniit.mii.si) Ull)ir 
iililhiK v.- <'.i/,cti, laiiiiniii ili' i/.ab pilllint'iiilf ImhlMli'ide kiiM.'iiidmi:,! n . 



ilKI 



Hakim-1 Gaznevi (Hokim S«nayi) de dcnilon bilyuk ariflir m i.,i 
hinde Gazne'de ve&t etmigtir. Hz. Mevlunu bu /at-, ali'ye fevkakulr hut, 
met oder, Mesnevl'nin ekseri yerinde ondan balls ve mana naklrd.-r M»«. 
nevimn tanziminden evvel Mevlevi dervigleri CenSb', Hakim'ir. (I Im.1I. 

ka) isimli eseriyle, §eyh Attar'in (Mantik'ut-Tayr) mi okurlardi 



11405 



LS*" J J 



-Hakim'i gayb ve ariflerin medan iftihan oian Hz. Senayi (llAhl itlj 
me) sinde der ki :» 

11406 

«Ey salik; Gam ye de, gam artiran ehl-i diinya Mmselerin ekm«ftli|| 
yeme. Cunki akdh adam gam yer, gocuksa §eker!..» 

11407 

-Ne§'e gekeri, gam bagimn yemigidir. Bu ferah yaradir, o gain Im 
merhemdir.- 

Sevinc olsun, keder olsun insan icin mukadder bir haldir Ha] III 
muvakkattir, gelir, gecer. Onun icin insan miikedder olursa neticesi |d i 
vmctir, sevinirse onun sonu da kederdir. O halde sevincten cekinmeli V» I 
kedere sevinmelidir ki sonu sevin^tir. 

11408 

•Kendiade gam goriince onu a§k ile kucakla. §am sehrine Rabve t.u 
pesmden bak.» 



Unlive : Sjjam'da blr tepe imi^ ki onun Uztirinden $ehir gftyet gtizel 
hi 1 1 1 • ■ I ■ 4| • i l tgin familiar arasmda »Jjnm'n Kiibvcdim bakmali* diye bir me- 
I vurmis. (Rabve) kelimesi Kur'nn'da Mti'niinun suresindeki : 






Yiiui : «Meryem'in oglumi da, anasim da (kudretimize) bir ayct (lb- 
li!) kildik. Onlari diiz (yani; oturmaya yarar) ve akar suya malik bir 

|H|hmI«> l>sirmdirdik r ' B .» ayetinde zikredilmistir. Fakat bu (Rabve) nin §am' 
Itn ■ I r - j ■ 1 1 . Misir'da olmasi muhtemeldir. Qunki Hz. Meryem'le, Malidum'u 
Mulilrivmi'nin 12 seno Misir'da ikametleri nakl olunmaktadir. 

1 1 ii Lisa : «By salik; Kendinde gam ve keder goriince onu, yar'i can 
Hilil, a:,k ve §evk ile kucakla ki o, sevinc. mujdecisidir.» deniliyor. 



11409 

if? ^t/ <J< f j- 1 ** 3^ ^-^ 

i. A lull i bir kimse uziimde §arabi goriir, asik da var'i yokta bulur." 

Malum ya, §arap uziimden olur. Onun igin bir §ey'in neticesini kes- 
in I'll kimse bir salkim iizume bakinca onun bir bardak sarap olabilece- 
Qinl idrak eder. Allah asiki olan da, ma'gukunun rizasmi kazanmak icin 
hail ve ibudette bulunur. Fakat ettigi ibadetler, sureta yok hukmundedir. 
Mi'Hela kildigi namazlar ve tuttugu oruclar maddeten bir mevcudiyyet 
jllinlcrmedigi halde, onlann mukafati olan ecir ve sevabi mevcut bir §t»y 
hnllnde mii§ahade eder. Qiinki : 






Yani : «Sizin nezdinizdeki tiikenir, AUah'm indindeki ise bakidir :,v .» 



ilitii Suroi Mu'minun : 50. 
*,'i7i SCii'ei Nahl : 96. 



982 



98.-J 



n no 



J J 



Y L?- Jb j ,X« j <J_\ij 



-C-JT lT 



;u 






«Gec,en gun hammallar, bir yiik icin : sen t;ekme, arslanlar gllil In 
<;ekip gotiireyim diye, kavga ediyorlardi.» 

11411 

«Ncden? Qitnki o zahmette rafamet, o eziyette kar goruyorlui-tii ill 
onun icin yukii biribirlerinden kapiyorlardi.» 



11412 

jS'a.Uj jT^ _jf j>- ^ 

«Allah'in verecegi ecir nerede, ziigiirt bir adamm verecegi iicret m« 
rede? Sana iicret olarak bir hazine ihsan eder, yiiktinii tagiyacagin Inm ,. 
ise ancak bir mangir verir.s 









11413 



dA. 



j j j i3~^ y? 



&(Sjj &** 



jj xt* 



itXj •ov"* -CiU ji J^il y\» 




■Hakkin verecegi oyle bir altm hazinesidir ki sen toprak altina y»« 
tinea seninle beraber olur, sair mallann gibi varislere kalmaz.» 



11414 



3 J**_ J->i 



«0 ecir hazinesi, cenazenin onutide gider, Kabrinde ve o garip ha* 
linde arkadasin olur.» 

984 



inc. 

.(Hum gunil K'i" §imdiden olii ol ki Ebedi Asjk ile k:>|»i yoldagi 
iiliimn.x 

Ulr hodis-i serifte : «01um'un niizuKindcn evvel ona hazirlan vt> ken- 
illitl HuhAbi kuburdau addet» buyurub tugtur. 

11416 

jV' O^j j M$ djT <£si 

..Miicahcdcye sabir eden kiinse o gayret perdesi arkasuida sevgiHnin 
liar <;.cc#i gibi yuziinii ve iki ziilfiinii goriir.» 

Insirah suresinde : 




YAni : «Demek, hakikaten giicHikle beraber kolayhk var. Muhakkftk 
gUcltikie beraber kolayhk var 58 .» buyurulmustur. Bu ayet-i kerimenin 
Mirth manasindan da anla§ilacagi vechile bir gam ve keder sonunda mu- 
lewldit siirur ve ne§'e vardir. I§te beyitte : «Sevgilinin iki ziilfiinu gonir- 
ilemlrnesinden maksat budur. 

11417 



"■ * $*" r 



•Ay^ i y^i C— * 

«(;ali§ip, gabalayan kimsenin kar§*smda gam ve keder ayna gibtdir. 
O iiynada o gam ve kederin zitti bulunan ferah ve siirur g6riiniir.» 

Derler ki : *Her §ey ziddi ve aksi iie meydana ^ikar,» Gam ve keder 
tie ferah ve siirurun ziddi oldugu igin gam ve keder, hakikati goren go^ 
|«re onun ziddi bulunan ferah ve siiruru gosteren bir ayna mesabesin- 
il*"dir. 



(58) S&rei Insirah : 5-6. 



98-5 



1H18 

nund? s C itt haStah ^ Slh f atm 2lddldir; fakat ^ kimSeyC *» ° !u »<«. «■ 
nunda siftfaat ve selamet yiiz gosterir.* 

11419 

tJU» J*jf Jsl-J C^« jji-I a.) 



11420 



Ulj ait 



*aJ 



4* 



•Pcnje eger daima kapah, yahut daima acik bulunsa idi o bir IllriJ 
mUptell «Imu§ olurdu.» ' " l0 



11421 
"^/f ? ast ha " eri ile ' insan,n *§ 8«™P kazanmas, intizam k ffl |*. 



dfr. Bu iki hal, ona ku 5 un iki kanadi gibidir.» 



11422 

-Karada bahklann 5 ,rp,ndxklan gibi, Mcrycm de, Cebrfiil Ak,vhi. BP . 
DBS 



miirui,-Ki!i)<is(!N ii/. mi;kvi,mi iun aiaah tarafindan 

S/VNA GONDERtLMtS Bill UU.'IVlM. IIKNDEN KORKMA VE 
(llZLENMEYE qALIgMA IIAKK1N KMtR VE FERMAN1 

bOyledIk, [>EMEai» 



:£;t 



H42:t 

(^" J A 3 1 f r* 9 " iff* 1 ^ 
«Allah'm lutuf ve kererai niimunesi olan Cebrail Aleyhmelam, Me. 
y «Mii , o Mslciidi ki: ben Hakkin omiui.vim, benden korkma ...» 

11424 



iCv 



M 




, - b->> 6l*j* ^J* 1 >> : r 3 1 

■ tMoti tlahinin scr£ira-/! ve hos, mahremi bulunati benden kemlh.i 
ttelrj* <;iilit;ma.» 

11425 

ill jj* Vil» 3 _j cJj ^ i>J 

■ Ctbrflil bu..u soylUyor ve pak bir nur'un §ulesi duda 8 md«» JlJup 
lium&na ytikseliyotfdu.» 

Ylne diyordu ki : 

11426 

.Hlhlkatte benim aslim, yokluk ulemindedir. ^« RttrdQpn nuret, l» 
nlm ifttim dojtil, sana katiji Mr BllliUmdlr.. 

Yfin!; korkmayasin diye lanu bu MuraUa tamxil ulmi^imdlr. 

IIH7 



I 1427 

«Ey Merycm; Bak Id ben anlasilmasi mu 5 ki! ve acip bir surctim. Hem 
hilul hem de goniillcrdcki hayal gibiyim.» 

(.'.« ile gcirulmedehilale benzerim, kalplere nufuz ve duhul etmede 
linyali andirinm. 



11428 



U Jb 



«Bir hayal gihiyim. Oyie bir hayal Id, kalbine gelir ve yerle^ir; m>- 
rc\v? kafsan artik o seninle beraberdir.» 



11429 

JJ.L J ^jlc JU. ^ 

jj' ' W-JJU ?C»«S> ll)j*" JV 5' 

"Ancak, gelip gecici ve ash olmayan bir hayal degilim.» 

geytamn ilkahatmdan olan bir takim hayaller vardir ki onlar sabil 
detfiJdir. Allah'a sigmmak ve (Lahavle vela kuvvete ilia billahil alivvit 
uaim) demekle zail olurlar. 



T"J J^ J 



11430 






v™ 1 -:* r3 i j £ j &•>£•* £ 



"Ben, ASlah'm nurtiyla- dogmus hakiki sabahim. Gundiizumun etra- 
luula hie bir gece dolasamaz.» 

Malum ya... Sabahlan § ark tarafmdan hafif bir aydinlik peyda ve 
l.imz sonra kaybolur. Daha sonra ufk'u sarkide saga, sola inti § ar etmek 
uzere aydinlik gorimmeye baslar. Bunlardan birincisine (subh'u kazipi 
ikincisine (subh'u sadik) denilir ki asil giinduzun baslangici ikincisidir' 



088 



III., 

f l 9J bl _*> jl J r V j £ 

■ 1C.V tinr&u'ui ktasi, liana kar§i (la hnvli) diycrek Allah'a sigmma. Ziiii 
I., ii, bnvl vi* kuvvet sahibi olan AHali'm emri ile bil tarafa Kelmisiiii." 






11432 

■ IlitkikntCR benim ieni asil gida (la havle) dir. Hem de onun lal'/in- 
dun rvvel mini benim asil gidami te^kil eder.» 



11433 



^ . «J' 



,v v 



"Sin, hendcn Hak Taala'ya siginiyorsun; ben ise o sigindigm Hakkin 
i'/t'l(li- uak.s ve sonra halk ettigi bir mahlukum," 






11434 

■ Hill o melee' ve penahim Id seni bir cok defa kurtardim. Sen (EuitJ 

blrndimaii) ciiyorsun, fakat hakikatta o (Euzii) benim. » 



11435 

"Tammazhktan beter bir afet yoktur. Sen Dost'un yamnda oldugun 
luiltlc itna muhabbet etmesini bilmiyorsun.» 



98C 



1 1 136 

<>Sen yar'i agyar samyorsuti, siirurun a dim gam k«yuyorsun.» 

11437 

^ . .. ^ -^ * 

"Yanmizm lutfu eseri olan bir hurma agaci, biz hirsiz olunca, bi/c 
daragnci olur.» 

Yani; Allah'm kahn da lutfu gibi (aym lutuf) tur. Lakin biz onu 
ayn ayri gordiigumuz icin kahn bize mihnet ve azap oluyor. 



II 111 

»< iiiiiuc/. inisiri l.i li.dmi vc sclnii bir dosta karsi sen /ii gidincc o 
viliin ((ibi olur.n 

11442 

-Lt! ^ ^ r ^ jl ^ 

"Omiri eti ve yagi degi§memi<;tir. Oyle goriinmesi, scnin gbriisjiindrn 
linijkii bir !$ey degildir.» 



11438 

«Sevgilimizin ziilfii boyle misk kokulu iken, biz akilsiz bulundugu- 
muz i^in, bize zincir gbriinmektedir.» 

11439 

«AHah'in liitfu Nil nehri gibi akip gidiyor. Lakin biz Firavun me§rep 
ve kipti'tabiatta oldugumuz icin bize karsi kan oluyor.» 






11440 

yy «>* f k ' j a *y ij* b$=- 
y--j d f 1 y )* &f r ^y_ 

«Bize kan gbrtinen o su : Ben suyum, dikkat et, dijkme. Ben Yu- 
suf'um; Ey inatci adam; Senin gafletinden kurt gibi goriinuyorum.» 



-KADIM CIHANIN VEKiLI OLAN VE BUHARA'DAN KA(,'AN 
KlMSENtN ASKI YUZUNDEN KAYITSIZCA BUHARA'YA 

DONMEYE AZMETMESi" 

11443 

«Meryem'in mumunu birak, yanadursun... Evet... o yanip yakilim 
t^ik. Ituhara'ya doniiyordu.» 

i§ik kendi kendine diyordu ki : 

11444 



/*r <j~* ^^" J"""" <^-" 



"Senin artik sabrin kalmadi, keskin bir ate§ icjnde yaniyorsun, (Jit, 
Siiclr-i Cihan tarafma firar et.» 



990 



•I!) I 



I 14-15 

;»!.» ..... i.ii 









"Buhira'dan mural : Ilim vc itfan menhaj bulunan in.sa n .| kimiihllr 
On;, vasi] olan kimse Buharah dcmektir.» 



i 1 44G 

«Kamil bir jeyhh, huzurunda bulundukea Buhara'dasm. Akhni bail 
nn al da Buhara ,va, hakarsetle hakmavasm.» 






1144; 



'iSw. 



JJ C>jij^ 



-Onun denize beuziye* gonlii tasar. eekiiir. tasar cekJJir. Bu nu-d V* 
ceiir, o Buhara'ya tezellul ve tevazi, icerisinde gitmeyene yol vermo,» 



11448 



*-*' CJi * f jl 



*._» 



J ^ ^ i . -J 



J' O' 



-Nefsini zelil edip de o kamih- tevazu go.stercn kimseve n? mull,, 
\c nefsmre tekmesinden hclak olan kimsenin <f« vay lialinc...., 

Hz. Mevlana su hikayedeki Sndr-i Chan He kamil bir miirsidi. onun 
"■ K ' ' G dG aSlk Ve sachk bir ® Iiki WnsiJ ediyor. rm^idin himimna 
Kirmek icm fevknlade bir tevazi. fiostermenin liizurmim, anlauvor' I-)„ 
lavsiyeden .sonrn kissanjn nakline devam ediyftr : ' 

9»2 



11440 



-Sadr-i Cihanin ayriligi, o asikm canina tcsir etmi§ vc varhgmi par- 
|H |ini(,a t'Lmtijiti.n 



11450 



fjjh**- ^* rJ**' jt ■■"• ' 



r 



CJ. 



Js.> ij ) j x~-— ) j' j*6 



..Kendi kendine dedi ki : Kalkip, oraya, onun bulundugu Buhara'ya 
hviIi I ndeyim. Kafir oldumsa bile tekrar Musliiman olayim.» 



11451 

jfV-Soi*S _j\Jj Urf jl ^i* 

«Tokrar oraya gideyim ve hayir du§iinceli olan o hazretin huzurunda 
ypi'l<<r» kapanayim.s 



11452 

i-Oiia diyeyim ki : Cammi huzuruna getirdim, istersen iltifatinla beni 
lltyil vt, dilersen koyun gibi ba§imi kestir.» 

11453 

jfj> JjU jO ^J .Li £^ . 

«Ey giizeliik semasinm kameri; Senin huzurunda kesilip olmek, ba§- 
Uu yerde diriler padi§ahi oltnaktan evladir.» 



i fil! 



11454 

«Bet> binlerce kerre, batta daha fazla tecriibe etlim ki sensi/. yaqiinittf 
pck aci, tahammiil edilir §ey degil..,» 

11455 

«Ey beniin muradim; Bcnlin iem, sur ufthur gibi nagmelerle t<<rt»H^ 
mini et de, yenjden hayat bulayim. Ey benim deve gibi olan bcriciiiii 
^■(ik artik; beniin igin surur-u tarn hasil old«.» 

11456 

«Ey arz; doktiigum goz yaglarim yut, yeter gayri. Ey nefs; i<; o lulli 
suyu; bulamkhgi gecti, duruldii artik...» 

11457 



Liilf j It 0*~_jjU fi 



«Ey benim bayramim; bize avdet eyledin ve safa getirdin. Ey kiiM 
riizgan ne latif cstin ve bize dostun kokusunu getirdin.» 

11458 

pLj *iS jl_jj jljl ^$\ £jS 

«Arkada§lar, dedi, ben gidiyorum... elveda... Ben o emire, o emrini* 
itaat edilen Sadr-i Cibana gidiyorum.» 



994 



11459 

..ll.'i itn O'nun Bfluyle, ouun ayrihgi ile yaniyorum. Nc olncnksn ol- 
Min, o Inrafa gidiyorutn.» 

114G0 

•■(>, bana kargi kalbhu tas. gibi merhametsiz kilsa da, benim ramm 
Hiiliuni'.vn azm ediyor.» 



U 1 






11461 



tf s\} "\— «* 



JJ> LT 



\ ,UW 



cri 



■•Muliiira, yarimin meskeni ve §ah'imin sehridir. Benim vatamm orn- 
II ,\sik indinde (Hubbiil vatan) m manasi da budur.» 

(Hulibii'l-Vatan minel iman) yam: «Vatan sevgisi imandan ilcri gr- 

Hi.. Iltidis-i §erifine igarettir. Cenab-i Pir, bu hadisin ehl-i agka gore olan 
iiuuiiiMiru izah igin bir ftkra naklediyor : 



■ III If SEVGJLiNiN GAK1P A§IKINA: "§EHiRLERDEN HANGIStNl 
I>\IIA HOS VE DAHA BUYUK, DAHA MUZEYYEN, DAHA NIMETLl 
\i: DAHAGONUL AQICI BULDUN?" DIYE SORMASI; A§IKIN DA 

CEVAP VERMESI?» 

11462 

jy - cs**i '-^^ *— *i.^*! y 

<'Bir sevgili asikina dedi ki : Yigitim; sen gurbeti ve seyahat halinde 
liircok sehirleri gbrdiin.» 

99f» 



^-i~i>- ^3 J?! ,>. US ^i 

-Onlarin icinde hangi sebir daha hostu? Asik ccvap vorcli : Irln.lo 
si'vgilimin biilundugu sehir hepsinden hoslur.» 



11464 

iU IjUi Ail lO 

.<§ahumzin dosemesi ncrede yay.Im^a n-asi, igne giizii kador i 
olsa bile, bizim ifin sahra kadar genistir.» 



11465 

'Ay gibi Yusuf nerede he, orasi. kuyu dibi glsa bile bizim icin Cob 
iK'tlir,» 



11487 

"Aklini Hasina al da, bu isin onitne ve soniina bak, Pcrvane gihi ken> 
illni ntc^e yakma.» 

11468 



ii^u'jjj^") ^y 



"Buhara'ya nasil gidersin? Deli misin? Zincire ve zindana mi hcven- 
IUIit?» 



11469 



r 



f& t -^ l^* u* 1 J* J^ 



«Sadr-i Cihan senin icin kin ve husumetten demir yalayip duruyor 
vo seni yirrai gozle anyor.* 



«SADIM CIHAN1N AS1KLNI BUHARA'YA AVDET ETMEKTEN 

DOSTLARININ MEN ETMELERI, ONtJN DA ULUORTA 

SOZLERLE CEVAP VERMES*- 

11466 



cr: 



)J* I i^jii 



«Bir nasihata ona dedi ki : Ey hihshm: cger goriir goziin varsa so- 
muni diisihi.» 






11470 









«0, senin igin bigak bilemektedir. O, adeia kithga ugrami§ bir kUpek, 
Hen ise unla dolu bir torbasin.,.» 



11471 

jla jJj»- ijjjty o^j iSy 

••Allah bir firsat verdi, kurtuldun. Tekrar zindana nasil gidiyorsun, 
■ana ne oldu?» 



<>1Hi 



997 



1 1 i ', ., 









«Eger sana on cegit me'mur dikseler bile, onlardan ka^ip gizlumiitiH 
lazim; Akil, bunu emreder.» 

11473 

o~> ge* H'J t c ~ » Sy by? 
cri i o^ r tJt, ^ *~\ *f j\ 

•Halbuki, senin basmda tek bir memur bile yok. Neden boyle omloii 
ve arkadan yolun bagland,?» 

Bu nasihatgilerden murat : geytan ve nefistir ki Allah yoluna gilnwlt 
isteyen bir salike Hakkm bazi kahr sifatlanndan bahsederek onu korkut- 
mak ve azmine mani olmak isterler. Nitekim bu nasihatci de boyle ya- 
payor ve : «Seni gotiirmeye memur yokken kendiliginden nicin gidlyor- 
sun» diyor : 

114.74 

«Ask, onu esir etmi§ ve iistiine musallat o!mu§tu. Fakat nasihatci, ufk 
memurunu gormiiyordu.» 

11475 

«Her memurun basinda gizli bir memur vardir. Oyle olmasaydi o 
musallat olanda ktfpek gibi saldmci tabiat nereden olurdu?» 

Yarn : «Sizden her birinize yakin olmak iizere cinden ve melekten bir 
muvekkil vardir» Hadis-i §erifi mucibince her insanm bir muvekkili var- 
dir. Zalimlerin muvekkili, yakini bulunan §eytandir ki onu zulme sevk 
eder, salihlerin vekili de yakini bulunan melektir ki onlan salaha tegvik 
eyler. 



1147C 

-Ask §ahimn hisini v<: gadiibi <> muswllal olon kimsenin ruhundn oltir- 
-, , onu zulme ve kara yiizluiuge baglami^tir." 

11477 

«<) gizli muvekkil, bulundugu gahsa vurur ve : l§kencesine memur 
ftldufrun mazluma vur diye tazyik eder. t§te benim feryadim o gizli mu- 
«uillii(lurdandir.» 

11478 

«/,»rar ve ziyan tarafma giden birini goriirsen — yalniz da olsu — 
onu fair memur ile birlikte gider bil.» 

Ki o musallat, onu o zarara gotiiriir. 

11479 

■f 
tS*j 0&I <S* ^>'j j}\ }, 



gjJL jL'lkL- jlkL- jl 



cr* 



«Eger o kimse, o gizli memur dan haberdar olsa idi padisahlar padi- 
ijiilii olan Cenab-i Hakka sigmir ve Huzur-u Ilahide feryad ederdi.» 

11480 

ilW- .Li J^^j J*-j 

«Hakikat §ah'inm huzurunda basina toprak sagarak lutfu rabbani ile 
<» korkun; §eytandan kurtulurdu.» 

Hz. Mevlana gaib'den hitab'a iltifat ile diyor ki : 



998 



999 



11481 



,, .S 



«Ey karineadan daha a^agi olan kor; sen kendinl bey ve hiiyUli |fd 
duglin i^in o memur seytam goremiyorsun.» 



11482 

«Bu yalanci kanatlara magrnr oldun; halbuki, onlar byle bir kaimllif 
ki sahibini vebal tarafina §eker.» 



11483 

«Kanat, sahibini hafifletir y» yucelere 5 eker ... Fakat ^amura da lti|. 
I audi mi, agirlagrr ve sahibini yerde birakir.» 



«SADR-I CiHANIN AglKININ, NASIHAT EDENE, A§K SEVKI ILK 
ULUORTA CEVAP VERMESI* 

11484 

«A§ik dedi Id : Ey nasihatgi, daha nekadar soyleyeceksin? Sus, yetijirl 
Bana nasihat verme Id baglandigim kayit 50k agir ve serttir.» 

1000 



L14SB 

^ ^uiilj cj-l~i bii-* 

iiBenim bend ve kaydira, senin pend v^ nasihat in dan daha zlynde 
.v.iiliisti. Senin hocnn aski laniniami.stir.» 

11486 

«Askin dert artirdigi bahsinde imam-i Ebu Hanife ile tmam-i fynfii 
d(«rs yapmami§tir.» 

Gerek Ebu Hanife, gerek §afii (Rahimehumullah) Fikih ilminde mi'ic- 
tohit iki imamdir. Ve her biri mezhep sahibidir. Onlann iijtihatkn akll 
ve nakli meselelerdedir, aska dair bahislere ait degildir. 

Bu bey it ten Hi. Mevlana'mn Imam-i Azam ve imam-i §afii'yi ku 
(,'iik gordiigu anlagilmasin. Kendisi de Hanefi mezhebindedir, HiinH'i 
imamlarmdandir. Burada Cenab-i Pir, sadece onlann a§ka dair dors ver 
mediklerku soyliiyor, hem de kendisini ve iradesini kayip efcmi§ bir ibjik 
lisanindan soyliiyor. 

Yine o Buharali asik lisanindan deniliyor ki : 

11487 

«Beni oliimle tehdit etme,. Kendi kamma susamis birisiyim b<Mi all- 
ien..." 



11488 
Asiklar i$in her an bir oltim var... Afiklann bliimu bir tiirlu de- 



gildir." 



1001 



1 1 18!) 

(_f.A* jU jl jjlj ,jU- -u«> _jj j\ 

«Bir a§ik, hidayete gotiiren yuzlerce cana sahip oldugu halde unlm-iu 
hepsini bir anda feda eder.» 

11490 

l^ »i JiU« \j\d- \i/ 

lt)li*l ;^^ jtjp, & ji 

-O feda ettigi eanlarm herbiri icin on misli bedel alir. Bimu ogren- 
mek i s in Kur'an'dan (Agrate emsaliha) ayetini okii!» 



Bu beyit : 



*&&&'$*¥&■& 



Yani : «Kim (Allah's) bir iyilikle, giizellikle gelirse igte ona bunun 
on kati var M .» ayet-i kerimesine igarettir. 



11491 

-Eger o gttzel ytizlii sevgili, kanimi dokecek olursa, ne§'eyle done- 
rek, zevkimden ayaklannu yerlere vurarak, cammi onun yoluna saganm.- 

11492 

if 

«Ben tecriibe ettim ki ya§amak benim igin olumdur. Fani hayattan 
luirtulu§um ise ebedi hayata kavu§mam olacaktir.» 

(59) Surei En'am : 160. 
1002 



11403 

"I'ly benim mutemet dostlanm, benl oldiiriin ki katlirado benim Ijln 
tmyiil iyindo hayat vardir.» 

Mil beyit Hallaci Mansur (Kuddisc sirruhu) nundur. Hz. Mevlana, mil 
n/mcbeti doiayisiyla buraya almi§tir. 

11494 

UJilL J(4»-J c^jj >_j-a;>-1 

«Ky parlak gehreli olan, ey beka ruh'u bulunan gUzel; ruhunm tn- 
nifiiui ?ek ve bana ru'yeti didarini ikram et.» 



11495 



-J 



l-i_* ^-ji J* (^-i 1-iJ j) 



uBenmi bir sevgilim var ki muhabbeti kalbimi yakip kavurinaktiidn, 
l'4S«r yuzumtin ve goziimiin iizerinde yiiriimek dilerse yiiriiyebilir.» 



11496 






«Arap$a daha ho§ ohnakla beraber Farisi siiyle. Zaten a§kin ytkzlerco 
bagka lisam da vardir, ama,» 



11497 

«0 giiselin kokusu gelip, yayilmca, o lisanlarm hepsi §a§irir kahr.» 

10(Ki 



,IL» 



11498 



«ISu kadar siizu kaii gorurum. Cunki dilber bitabediyor. Son kulak 
kesil do dhile. Allah dogruyu herkesten daha iyi biliyor.» 



11499 

«A§!k tevbe etti mi, i§te o zaman kork... gUnki agik, ayyarlar .-H., 
daragacinda ders verir.» 



11500 

«Bu asik Buhara'ya gidiyor, fakat orada bir ustat bulmak vc dm 
nkumak igin degil...» 



11501 

«A § .klarin miiderrisi, yarin husnudiir. Onlarin deftcri ve dersi de sev 
flilimn yuziidur.» 



11502 

«Onlar zahiren sessizdirler, lakin hakikatta naralan arsa ve masuk-i 
ezehmn tahtina kadar vasil ohir.» 

1004 



11503 

..Onlarin dersi muncezibane harekct, sema vc izdiraplir. Onlar no 
(ziyadat) kitabim, ne de (Silsile) kitabim ders edinmislerdir.» 

(Ziyadat) ve (Silsile) fetvaya muteallik iki kitabm adidir. 

11504 

«Bu a§iklar kavminin silsilesi, yarin misk kokulu ve kivirck zttlfU- 
<liir. Onlar da devir meselesinden bahsederler, ama sevgilinm devrindon." 

11505 

\j^S J^jo Jut-]? *£-* 

«Biri sana kese mes'elesini sorarsa ona Hakkin hazinesi keselere si*- 
maz cevabim ver.» 

Kese mes'elesi : Hirsizin bir keseyi agiktan alrnasi ile elbise linden 
ealmasi hakkmdaki hiikiimdur. Birinci halde eli kesilmez, ikinci surette 
kesilir. 

Surei Bakara'da : 



T ^J^j^§$S^kit 



Yani- «Sana yeni dogan aylari sorarlar. De ki: O, insanlarm faidesi 
i S in, bir de hac icin vakit olculeridir*>.» buyuruluyor. Bu yolda beyanattu 
bulunmaya (Uslub-u Kelim) derler. Mevlana da bu beytte aym tar* ta- 
kip ediyor «Kese mes'elesini bilir misin? diye sana soran olursa, Allah in 
hazineleri keselere sigmaz, yam; Hakkin rahmeti ve nimeti tahdit oluna- 
maz cevabim ver» diyor. gtmki soran igin bu cevap daha hayirlidir. Ke- 



(60) Surei Bakara : 189. 



1005 



seyi sahibinin koynundan ngiran yankesicitiin cli kesilmek lazim geldlftinj 
hari§ten galan hirsmn ise elinin kesilraeyecsgini bilmese de, mttftli vw' 
hakim olmadigi iqin o klmse bir gey kaybetmis. olmaz. 

11506 

«Eier (HuF) ve (Miibara) kelimeJeri zikredilirse onlan kotii gtfrnw, 
flakikatte Buhara'yi amyorlar demektir,» 

Hul' : Bir zevcin karisim mesela mihr musemmasindan gegmek $artl 
He bosamasi, Mubara : Zevc ve zevcenin nza ile birbirinden ayrilmnsi vr- 
bori nlmasjdir. 

11507 

•■Her §eyi am§, insana baska bir hassa verir. giinki her sifatm bfifkl 
bir mahiyyeti vardir,» 

Mesela : Allah'in oyle isim ve sifatlan vardir ki her birinin tecelliii, 
o tecelliye mazhar olan insana ba§ka bir zevk ve nese verir. 

11508 

«Buliara'da biitun huneriere, ilimlere, sanatlara vasil olursun. Lakin 
horlufa, hakirlige ve seyri stiluke baslarsan bu hiinerlerin hepsinden h- 
ragat cdersin,» 



11509 



v_>~* \Jv wJ i^ A^a£ 



«0 Buhara'h asik da, ili m kaydinda ve tahsil hevesinde degildi. Gozii- 



UMIfi 



■iii baafret glineginc dlkmlf, yt'mi; mtyfikunu gtirmek arzuiunda bulun 

imiistll." 



11510 

•tjcit ,wi** ci^-jj £\s* 

«Her kim halvelte basiret vc goriis> nail olursa, o artik lllmlerlo 
ymelmeyi dilemez." 

Qunki ilirnde az 50k gek bulunur. Goru§te ise yakin vardir. Binaeti 
tilt-yh bir §eyi goren, artik onu bilmeye gabalanlaz. 



11511 

-lluhun cemali ile hembezm ve miilaki olana, agizdan duyulmit lm- 
borlerden ve ilimlerden artik tasa gelir.» 



11512 

«G6rus bilgiden ustundur, bilgiye galebe eder. Bvt ytizden halk nu/ii- 
niida Diinya galiptir, sevimlidir.» 



11513 

«Ciinki hallun avami diinyayi pe§in ve mevcut, ahireti ise verosiyc 
ve namevcut gibi kabul ederler.» 

10(17 



«o asik bendk'Mn buhAra TARAFJNA TKVKCCClltt. 

11514 

J* i O h^ <Sj~ oU» Jj 

"O kanh yaslar dofcen asik, kalbi carparak hararet ve sUratle Quhft- 

rn ya yiiz tuttu.,.» 



11515 

S.J* ^K-* ^J^ 0j>^* eij 

<-i.stiyak.ndan, gbldeki kumlar, ayaginm alhnda ipekU hah gibi olu- 
y»r, Ceyhua nehrinin sulari ise onun goziine birikinti gibi gbriinuyordi..* 



11516 

^U*i- Ai j\j oil iji^ j| 

"Gerci, seker Semerkant'tad,r, ama, o asikm dudagi sekeri .Buhara'd* 
buimuf, bu sebeple oraya azimet kilmi§tir.» 

Diyordu ki : 



11517 

iij> ijii j5c ljij# (^i 

«Ey Buhfira, sen ilim ve irfan merkezisin ve akillan artinrsin. Lakin 
bemm akhmi da, dinimi de a!din.» 

Malum ya, akil a § km kargismda aciz kalir. Din ise akla baghdir. 
Akl^olmayan mecnun, din ile miikellef ve ahkarm din ile mukayyet de- 

1(108 






1I51K 



Jk,Jk, -d ^y^^ A j'j— JJ 



-llnlinni'nm sehir kenarmdaki evlcrinin ve agaclanmn karallisini gii- 
tlliiK- kalblndeki gam karaltisinda bir uydiniik belirdi.» 

11519 

-l«ir miiddet suursuz olarak dii§tii ve uzamp kaldi. Onun akh sir bah- 
|Mlnr ticup gitti.» 

11520 

..Orada buiunanlar, onun ba§ma ve yiizune gul suyu serptiler. Hal- 
btiki onun askinm gul suyundan gafil idiler.» 

11521 

«0 gizli bir gulistan gbrmu§, a§kin yagmasi onu kendinden gcgir- 
Rllfti.* 

11522 

«Ey donuk ve zevksiz kimse; sen bu soze ve bu nefese layik degil- 
lln. Gergi, sen de kami , |sin, amma §ekeri havi degilsin.» 



F: 64 



nm 



11523 

«AkiI yttktin seninle beraberdir, (gormediginiz askerleri .yullmll) 
uyctinden gafilsin.» 

Surei Tevbe'deki gu ayetlere isarettir ; 







i S's 






Yani : «Andolsun ki Allah bircok (savag) yerler (in) de ve Huncyn 
giiminde size yardim etmigfir. (O Huneyn gununde ki) cukiugunuz o itt- 
man size ucub vermisii do bu, size (gelecek kazadan) bir §ey'i gidermiyt' 
yaramamish. Yeryiizti, o genisHgine ragmen, bagxmza dar gelmi§ti. Nfi 
hayet (bozularak) gerisin geri doniip gitmistiniz. Sonra Allah; resulu il«< 
mii'mmlerin uzerine sekinetini (kuvve-i ma'neviyyesini) indirdi, gorme- 
diginiz (melek) ordu]an(m) indirdi ve kafirleri azablandirdi. Bu, o ku- 
£irlerin cezasi idi 61 .» 



11524 

, Yll Mevlunfi; bu sozun sonu gelmez. Hikaycyi cabuk soyle ki o gen* 
ir.ik ISuhara'ya gitsin.» 



(61) Sure: Tevbe : 25-26. 



„0 LAUBALl A§IK1N BUHARA'YA GIKMESt, YAltAN VE 

DOSTLARININ ONU MEYDANA CIKARMAMAGA 

CALIf?MALARI» 

11525 

..O a§ik sevinerek ma'sfikunun huzuru olan ve kendisi icin dariil'em&n 
bulunan Buhara'ya geldi.» 

11526 

j£ £xf jijf J^S ** 

-Gokyiiziiiide ugan ve ay tarafindan kucaklanip kendisine, sen de bc- 
ni kucaklasana dendigini sanan bir sarhos. gihi nes>li idi.»> 

11527 

y&~ oil \J&ji J'-Xi &<s 

«Her khn onu Buhara'da gorurse diyordu ki : Durma, meydana «ik- 



iad< 



evvel, hemen bir tarafa sivi§!..» 



1010 



1011 



11528 

tjf^S^- O jT J>y»tJ \J & 

«Sadr-i Cihan, on yilhk kin ve intikamim almak iizerc gazahli Mr 
halde scni aramaktadir,» 



11533 

•Ey akliyla XJtarid'in idrakine taan eden; Bil ki, Allah'in kassail, 
ulul'iii aklini da ahmak haline gctirir.» 



11529 

-Allah nzasa igin kendi kamna kendin girme. Soziine ve efsunima .. 
kadar guvenme...» . 

11530 

*hi tfsjH ij%r j-*** c =^ i 

• i ^-' J i5- - U 4<" t£>J^ «****» 

«Sen vaktiyle Sadr-i Cihan'm vekili, comert, §ayani itimat ve uslnd 
bir miihendistin.» 

11531 

«Bir b'ziir yaptm, cezadan ka£ip kurtuldun. Tekrar nasil oldu da gerl 
tfcldin?» 






11534 



y^-j^ ■Xt\ w^ 



jr~ LS* 



^zJ? VW j Ja* ^ c/V) 



«Arslan arayan tav§an ne kadar ugursuadur. Sen zeki bir adamsui. 
Akhn ve idrakin nerede?» 



11535 

«Kaza ve Kaderin boyle yiizlerce ahkami vardir. A§ik dedi ki : Kaza 
tfclince feza daralir.» 



11532 

«0 vakit yiiz tiirlii hile ile beladan kacmi ? hn. Simdi seni buraya ah- 
maklik nn getirdi, yoksa ecel mi?» 



11536 



«Sagk sollu yiizlerce kurtulu§ yolu oldugu halde, Kaza te'siri ile hep- 
si kapamr. gttnki o Kaza bir ejderha gibidir.» 



1012 



li 



-A$1K1N NASlllAT VERKNLEUE VE KENDlSlNl TElIDlT I 1)1 Nl I III 

CEVAP VEKMFSE. 



11537 



JijS iT \ 



f" ' JC*^~~» jV» 



il>i5 



«Dedi ki : Ben, susuzluk hastahgina ugrami§ bir hastayim. Su.vuii nl* 
hayet beni bldiirecegini bildigim halde o su bcni cckiyor.» 

Yani; igmemek igin tahammul edemiyorutn, 

11538 

<— >lj i'jry^ (_£—• l — • »«* 

«YuzIerce def'a kendisini harap etse ve oldiirse, gene de bu liuitnh|« 
ttitiilmi sudan kacabilir mi?» 

11539 



Scj£ 



a*! «£ 



)' i_jl . i- 



•Elim ve karnim sudan §igse de, suya olan a§kim eksilmeyerekllM 

11540 

OSJi (£»* O^J fj^ (^-^ 

"Karnimi goriip bu ne diye sorduklan vakit, onlara keskc i<;n>.< 1*1 * 
dcniz aksa idi diyorum.» 

11541 

■Tulum gibi olan karnim, su dalgasi ile patlarsa varsin putla«in. <>•■" 
Bern de bu surctle bliig, bcnim icin iyidir." 






11542 

«Bo» neredc bir dere giirsem, onun yerindc ben olaydim diye glpta 
#iIIv«>iiiii.>' 

11543 

J-i >>■ f./t/ uj T jit JJ. 

"Elim dcf, karnim davul gibi §i§ oldugu halde suyun aglu davuluim 
|>liyorum,» 

11544 

ty*. Jyn* fjy>~ jyr te,j>. <c j>- 

..() Ituli'iil-cmin —yani; Sadr-i Cihan — kanimi dbkmii§ olsa da, ami 
km tiindaki cenin gibi damla damla kan yemisj olurum.» 

11545 



r i«j'>> Jy*- <£->- oyr } iJ*j oy? 

«'Yer gibi ve cenin gibi kan icmekteyim. Agik olahdan beri bu halde 
liuliimiy«rum.» 

11546 

«iAljJC-'L f J>»" Ji»" l ^*—" jjj 

«(it<relcri at«(jteki tcncerc gibi kiiyiuyurum. guncltfo: gcceye kudar kum 
ulbi kun i^iyorum." 



1014 



till . 



11547 






«Ben, hile ederek O'nun lusmi ve gadabmdan kagtigini km. 



manim.B 



11548 



r 



«Onun, mest olan ruhum iizerine hi§im ve gadap gostermesi, bir Km 
ban Bayramidir. Agik da kurbanhk,,.» 



11549 
«Sigir : yatsa da, bir §ey yese de Kurban Bayrami 15m beslenillr," 





11550 



jU !•* j ! 



tiljTv* 



•> <*">* J U 



r-*- rvr \# 



«Beni, Hz. Musa'nin, kurban edilerek oliiyii dsrilten sigm bil, CUl'» 
lerimin ciiz'ii bile, bir hiir ki§inin basredilmesine sebeptir.» 

Beni israil arasmda bir maktul bulunmug, fakat katili anla§ilam«< 
rmgti. Sonra ilahi emirle bir sigir kurban. ettiler, onun bir uzvu ile mak« 
tule vurdular. Olii dirildi, katilini haber verip oldii. 



h nr>r,i 



o\j* j^ ^r* i 



f 



^-**-j ." 1 1 



Ol-> tAJ*" L/J" 

«Mfisa'iiin sigm kurban edilmijj ve nnun ufak bir uzvu, bir miildulUn 
nebebi hayati olmu§tu.» 

Qunki uzuv ile maktule vurulunca dirilmifti. 

11552 

•O kurbanm bir uzvuyla maktiile vurun emrinin tatbikinde olti yt»- 
r in den sicradi ve katilini haber verdi.» 



11553 



«Ey kerim dostlanm; ruhlann ha§nm gormek isterseniz bu siiiri 
— yani; a§ik'in nefsini kastediyor— kurban eyleyiniz.» 

Hz. Mevlana miinasebet dolayisiyla bedenlerin cemadat, nebatat vr 
hayvanat alemlerindeki seyrihi hikaye ediyor : 



11554 

•Cematliktan oldiim ve nebati oldum; Nebatken de oldiim, hayvuu 
suretiode zuhur ettim.» 



1016 



1017 



11555 



-Hayvanliktan da oldiim ve insan oldum. O halde olmektcn oktUac: 
Kim diyc niyc korkayim?» 

lnsamn yaratilis mayasi topraktir, toprak cematftr. Oradan nebitlt 
yetigir, nebatati hayvan yer. Keza insan nebatat ve hayvanat ile giduln 
mr. Binaenaleyh insan gida ile cemadat ve hayvanat alemlerinde bulun 
duktan sonra insanlik alemine gelir. Evvelki bulundugu alemlerden caktl- 
mekle bir §ey kaybetmis olmaz. Belki terakki eder. Binaenal'eyh olum d<> 
Diinya aleminden Ahiret alemine intikal etmek ve yeni bir terakki bul- 
mak demektir. O halde olumden korkmak lazim gelmez, belki sevinmek 
iciibcdcr. 



11556 
-Beseriyyetten de bi t hamle ederim ve melekiyyet alemine dahil olu- 




rum.» 



11557 

"Melekiyyet aleminden de benim icin gecmek lazimdir. Zira Vechi 
lluhiden bagka hersey helak olacaktir.» 



11558 

fj4 j! 4*>* ( >j jj^'l *£l 

«Son defa olarak melekiyyetten de kurban olurum, vehim ve hayale 
tfelmeyecek bir §ey o!urum.» 

1018 






«Tnmami ile yokluk balinc girip, Erganun gibi : (Ve inna ilcyhi rii- 
i-iun) yani; (Biz AUah'a ric'at ederiz) derim.» 

11560 

«t)mmetin : (Ab-i hayat, zulmet icindedir) demekte Utifak ettifti |«y 
oliimdiir.» 

Binaenaleyh : 

11561 

«Niliifer cicegi gibi git bu hayat nehrinden yeti§, susuzluk IlletltlO 
ugramis kimse gibi hirs ve istiha ile su (olumu) ara.» 

11562 

«Su, susuzluk hastasinin oliimii oldugu halde o, su arar ve sabrcde- 
mez icer. Hakikati bilen ancak Allah'tir.» 

11563 

js. j& (jA °j , ~* i$ 

«Ey can korkusuyla canandan iirkiip kacan donuk a§ik, sen can kor- 
kusu He candan kaciyorsun.» 



11564 

«Ey korkakligmdan kadinlann bile utandigi kimse, bir bak; riuinmti 
kilicma dogru yiizbinlerce ruh, el cirparak kosmaktadir... 



mi? 



11565 
JJ&&? j**' •.)£ <£J»* oy? 

-Nehri goriince kasedeki suyu oraya ddk. Su, nehirden kacar, cekfnlr 



Burada nehirden maksat : ebedi hayattir. Kasedeki su ise, insainn 
fan! olan hayatidar. O kaseyi nehre bo§altmak ise ihtiyari bir oltisle ftnJ 
hayati ebedi hayat nehrine dokmektir, 



11566 



i 3"yr w In* tjj^r 0> 









«Kasedeki su, nehir suyuna dokuliince orada mahvolur ve nehir suyu 
olur.» , 



11567 



lil 



4i < J^ (• 



y. 



<J~ 



-i— t>3 



«Boyle olunca da vash yok olur da zati kahr. Artik bundan soma 
ne eksilir, ne de kotii bir siiret ahr.» 

1020 



11568 

«Ben do G'ndaii ica<;ii£iiii i<;in pesimanim, ozriimii bildirmek iizere 
l.cndimi O nun fidanma asmn.» 

Yuni; beni bir hurma agacma astirmasma bile razi oldum. 



«CANINDAN VAZGE^EN ASIKIN MA'StJKUNA VASIL OLMASI- 

11569 

r'i jlt <J •■*?*- £j£ JT* 

«Bir top gibi, yiizii ve ba§i iistiine secdeler ederek, ya§li gorieriyle 
Sadr-i Cihan'm huzuruna gitti.» 

11570 

\y> jij~* Jet^Jt jlH>- 4*^ 

«Butun ahali, Sadr-i Cihan, bunu yakacak mi, yoksa asacak mi? diyc 
ba<jlan yukarda bekliyor ve;» 

11571 

t>J~ lit j^l Cf) o^j t>J 

«Sadr-i Cihan, bu hakir ahmaga, zamanm bir talihsize gosterdigini 
Kosterecektir;» 

1021 



11572 

«\j jy hir* *\sj y?* 
•^j 3*- '} I i*k*>s ^'U^i 

«Bu budala, pervane gibi nan nur gordii de ahmakgasinn oiiu t«4 • lift 
ciinindan oldu, diye soyleniyordu.» 



11573 






dt 



-Llkin ask mumu, diger mumlar gibi degildir. Aydinlik icinde nydin- 
lik, uydinlik iginde aydinhktir.» 



11574 

«O f atefli mumlann aksine bir §eydir. Ate§ gibi gorundiigii halda 
Ii;istanbasa nurdan ve hosluktan iharettir. 




«A§IK OLDtTREN MESCID 1LE, OLUMUNU ARAYIP HiQ BIR §EY'E 
ALDIRI§ ETMIYEREK ORADA KONAKLAYAN A§IK» 



11575 

«Ey ugurlu kimse bir hikaye soyliyeyim dinle : Rey sebrinin kena- 
rmda bir mescit vardi.» 



1 1 676 

«llit; bir kimse yoktu ki, urada gecelesin, yatsin da, korkudan iiclU 
pnllayip olmcsin; oglu o gece yetim kalmasin.» 

11577 



«Orada nekadar garip vc ciplak kimse yatmisti ki sabableyin, yildiv 
la nil gurub edisi gibi, mezara gbturubmustii.» 



11578 



0- »» ■ Cj 3^ <^ hdfctjr 9 * 



\ 



«Ey salik; sen de bunu iyice anla, kendine gel... Sabah geldi gattl, 
uykunu kisa kes.» 

Yam; ecel sabahi gelmis gatmi§tir. Artik gaflet uykusunu birak tin 
uyanik bulun, 

11579 

«Herkes diyordu ki : o mescitte kuvvetli periler vardir, icind«- yn- 
tani kor kihnijlarla oldiiruyorlar.» 

11580 



r 



\h _) O—^r* 11 *" *^ tS*^ _r J 



*»'*=- _) jW jAfr U-iL -Lrfj j^U 



«Bir digeri : burada sihir ve tihsim vardir, hayatin diisnanidir, di- 
yordu." 



1 112: 



102:1 



11581 

•Bit baskasi (kapisimn iistune : ey misafir; burada kalrna! 



11582 

o-\._ li£> (>^ ^ 1 ^-s* 



^>i 



«Eg«r canin sana lazimsa gece burada yatma! Yoksa oliim burudn 
■inn ujin pusu kurmustur) diye levha koymah, diyordu.» 



11583 

v js ^ *r^r 5; oij 

«Bir digeri de diyordu ki : geceleri kapisina kilit takin, Mr gafil ge- 
lip yatmak isterse mttsaade etmeyin.» 



«0 MESCIDE BIR MiSAFIRiN GELMESI» 



11584 

«Bir gece oraya bir misafir geldj ki, mescidin o acaip sohretini isit- 
1021 



1 1 :i85 

-SilyU'iiilen sozk-rin dogru oliip olmadigun lecrube etmek istiyoidu. 
4 « ■ ■ 1 k i eok yigitti ve canma da ilnynius bir kimse idi.» 



11586 

«Kendi kendine dedi ki : Eu basa, bu gijvdeye pek aldins elmt'iu. 
(an baztnesinden bir habbeyi eksilmi§ £arzedeyim.» 



11587 

I S & 



»> -Vi 



«Ten sureti giderse gitsin; ben cesetten ibaret degilim. Bir de ruhum 
vardir ki bakidir. O baki olunca ona suret eksik olmaz.» 



11588 

«Cenab-i Hak beni yaratti ve bana ruhundan nefh etti. Ten 
dan aynhrsam nefhi i la hi den ibaret kalinm.» 



Zl ti- 



11589 

j_j J? (j/ 1 ^~=*^> tiSJ u -UjL- L 

«Elverir ki Hakkm nefesi bu tene gelmesin de inci de, bu dar sedcf- 



ten kurtulsun artik.» 



1025 



11590 

L.nJjLj tj\ CJo Cjj* \y£ Jp- 

-Allah : (Ef sadik kigiler, olumu dileyin.) dcdi. Ben d<- siuhlum 
oiiuii igin bu emir iizerine cammi feda ederim.» 

C'Lima suresinde ve yahudiler hakkmda buyurulmu§tur ki ; 









Yam : «Kendilerine Tevrat yiikletilip de sonra onu tapmayanlai , M 
Itah koca koca kitaplar tagiyan egcgin hali gibidir 62 .* 

VfinJ; Tevrat, ahkamiyla amel etsinler diye Yahudilere gondcrllmll 
IHr lump oldugu halde onlar, o ahkam ile amel etmevi birakmnjlnr »l£t 
Ih/irt'smi okumakla iktifa eylemiglerdir. Onlar, bu halleriyfc kitup l^iviB 
wihmui ceken merkebe benzerler. 

Yani : «AHah'm ayetlerini yalan sayan kavmin vasft ne kotUdilrl Ah 
Inh .zalimler giiruhunu muvaffak etmez. Dc ki : Ey Yahudiler, (InilUn) 



'021 SOi'e) Cuma : 5. 



1 026 



ltimiiilai-i liir tnnil'n hirakuruk Alhih'iu tlostlnri Imkikuton yalmz kcndjniz 
Mtlnguiuizu Iddiu ecllyorsuni^ do£t-u sdiyleyen (udamlar) samz, ho men 

HUmiu to tin! odin. Onlar, ellerinin one sUrdUftii (irtikap etUkleri kiil'iir 

\i> nu'usi) yiiziinden bunu ebcdi vc kat'i olarak arzu etmezler. Allah •• 
lulhulci'i eok iyi biIondtf e3 .» 

I'u ayetler Yahudiler hakkmda nazii olmakla beraber, hukmu lika- 

nll-ilii Lnlep eyleyen ehl-i imana da sarnildir. Onun icin rnezkur mescide 

Mlt'ii .,.;;: k : «Ccnub-i Hak : davamzda sadiksaniz olumu temenni eyleyln, 

1'ir nrdii. Ben o davada aadikim ve can feda etmeye hazirim. Bu meseitte 

'I'm iem, benim i< s 'in ne buyiik nlmet bu» dcyiverdi. 



. 



iMISftD IIALKININ, ASIK MUSAFIRi, GECE ORADA YATMAK 
tSTEDtCt K' N KINAMALAEI VE TEHDIT ETMELEBl* 

11591 

t_- — J j3xa* iloU^ jU-Oj _jX.iL' 

••Hiilli, onu dcdiler ki: aklini hasina al da burada yatma! Yoksa can 
Jx i Ni*ni posa ti'iln cziverir.» 

11592 



■Bolkl, Karip oldufeun icin hali bilmiyorsun. Bu mescidde her kitn 
■« vnliu- uynrsa zeviili gelmi§ demektir.» 

EltMr talftm memleketlerindeki mescitlerde mefru§at olmadigindnn, 
!•'■ l.'il in,'ik bimkihr ve yeri, yurdu olmayanlar oralarda banmr. HftttA, 
'■ i i f lluroml §erifi boyledir. Orada namaz kjlacaklar, ya seccadesini 
hmih/iiimIji crUi'h- ve bo^ buldugu yere serer, yahut boyle seccadeleri iiui- 
Mfiirti cden ve namaz vakitleri seren zemzem dagiticilanna, birkac ku- 
iMi vorlp mukabllinde muhafaza ettirir, 

Mnhwi ktitui clan mcscit de boyle idi. Hem eemaatin namaz kilma- 



II) RlXrvl Cuma ; 8-T. 



i 



1 1127 



Bina, hem de fakir vr farlblerin barmrflasina malfisus idt. Fakat, Ivlmif 
yatanm ertesi gunii fllunii bulunur diyo gohret alnu§ oklu^undun Kiiikm 
urada fieeelemeye cesarot edemiyordu. Mescidin ccmaati yeni gplon ml 
satire bunu anlatiyor ve diyordu ki : 



11593 

«§it hai — yani; buiada yatan kimsenin olmesi 



tesadiifi dcfclldll 



Himu biz ve akilh, bilgili ki§iler miikerreren gordiik.u 

11594 



«0 mescid, her kimin bir gece meskeni olduysa, gece yansi ona old It 
riicii bir zehir gelmi§tir.» 

11595 

«B5z bunu isiterek rivayet etmiyoruz, Birden yiize vanneaya knriur 

goziimiixSe gormugiizdiir." 

11596 

«Hz. Resiil (S.A.V.) (Din nasihattir) buyurmustur.» 

Nasihat : Liigatta hiyanetin ziddi demektir. 

Sahih'i Muslim'de Resulii Ekrem'in miikerreren : «Din nasihattuii 
ibarettir» buyurdugu rivayet edilmi§tir. «Ya Rasulallah kimin ic_in?» diyc 
sordular. Aleyhissalatii Vesselam Efendimiz : «AlIah i^in, Resulti IgilH 
Kitabi kin, miisliimanlarm imamlari ve reisleri i<:in ve biltiin mii'minlcr 
icin» cevabim verdi. 



11/,. Mevlaun <in (mnihullt h.'nnlH'in aiddi Hmc u ul fldlycn Dem*»k 
Itl ilni : Allah'. n ve pey^ambonn cmirlurini ve Kit;ab-i IlMuiiin hukunv 
liiiiu' hiyfinet etmemek, iimeraya aidkile hizmet etmek, me'muriyetini 
Imlnluill.'! il'a eylemek, bir de buti'm miislumanlara kar§i sadakat goster- 
jfjulilen ibarettir, Etonian yapanlar halis dindar, yapmayanlar ise tabil 
hi ili'i'illerdir. 



11597 



T 



.<(> nasihat, dostlukta dogrulnktur. Dogru soylemez, aldatirsan, hain- 
llit; insan kisvesine girmig kopeksin.» 

Yani; sen de bir garibe karsi hayirhahlik gostermezsen yabanciya 
leldtran o kopek gibi olursun.* 



11598 



jijj y 



l ^j L^>-i 



(J! 1 i^J 



«Ey misafir, sana muhabbetimizden bu nasihati veriyoruz vc bu mis- 
t'iddo yatma diyoruz. Sen de soziimuzii dinle ve akil ve insaftan ayrilma." 



«0 A§IKIN NASIHAT VERENLERE CEVABI* 
11599 

«A§ik dedi ki : ey nasihatcilar; ben yaptigimdan nadim degilim, ha- 
yata doydum.» 



1028 



1020 



11600 



■<Bcn; yara arayan ve yara isteyesi bir tenbelim. Tenbeldcn joli jj{| 
meyi umma,..» 

Fakat benim tenbelligim nefsime ait isierdedir. 

11601 

«Ben, nzik dileyen bir tenbel degilim, belki oliimu laubali araynn Mf 
lenbelim.» 

11602 

i.j^S J. aj-T j^=- j^ 

«DiIenerek para elde eden tembel bir dilenci degilim. Belki bu DUlU 
ya kopriisiinden gecen cevik bir tenbelim.* 



jjp-l /AC C — ft & mU jl 




"O.vle l)ir kales ki bag icindedir. Iccrisindcki kus disardaM gulistnni 
i <> ugaclan goriir.» 

11606 

Knfcsiil disarismda bir cok kus hurriyyetten ve serbestlikten hika- 
yidur tcrenniim ederler.» 

11607 

"Kal'esteki kus, onlari duyar, o yesilligi goriir de, ne istalu kahr, no 
nubri, ne karari!» 



11603 

■^jj J £ j of j J -i ! r J? 

«Her dukkana basvuran ve sadaka isteyen tenbel bir dilenci degilim; 
varhktan sicrayip kurtulan ve bir madene ulasan tembelim.» 

11604 

\ - ' 

^ty* ^ JjJ L ^~* <j^* &J%; 

«Bir kusun kafesi birakip ucmasi kabilinden, bana da blmek ve bu 
yurttan gocmek ho§ ve tatli geliyor.» 

1030 



11608 

-*-^* 0)j*. XL 'j j— ^*j /*• 

«Bclki ayagindaki bagi koparir diye kafesin her deliginden basiiu 
disanya cikarir.» 

11609 

J*£ 5jJ« <*£* ^V j J-" Oi?- 

«0 kusun kalbi ve ruhu boylece disanya cikmak arzusunda iken, ka- 
fesin ka pis mi ajacak olursan ne hale gelir?» 

1031 



Hi, 10 



jUji'l j JS ^yaii f(/" jLa- 4/ 

«0 kus kafese kapannu§, kafesin ctrafinda da kediler bekliyor «iUn, 



11611 



< 









«Oyle bir kus korkuya, vehme diiger... Kafesten gikmayi hi\' islet 
o?» 

11612 






j ^i> -V-il ,j#5 -A-3 



«Hatta o, bu dar kafesin etrafinda bir yiiz kafes daha buluinii.« .<>>. 
isler.» 






«CALiNUS BU DUNYA HAYATINA A§IK IDI, CIJNKi HUNElll, 

ANCAK BURADA GECERDI, O PAZARDA BIR tSE YARAMAZDI. 

O YU-ZDEN KENDINi O ALEMDE HALKLA BIR GORURDU» 



11613 

«Akl-i meas'ta tistun olan Calinus, bu Diinyaya muhabbeti ve ondn 
yagamak arzusu ile demi§tir ki,» 

1032 



lit.) I 

"Van canll bir haldc, Diinyayi bir katinn kuyrugu altmdan g(irim>- 

vc ni'/.iyim.» 



Cunki 



11615 



JLt j\ c~ oj» d 



15 



>«*) I y— . P (y'^ 



"liiiai'inda katar katar kedi goriiyordu ve ruh kusu tmuakhiti until 
U<'siuisti.» 

11616 

«Yahut bu cihamn gayrisini yok gormiistu de yoklukta bir hasjir gi/,li 
huhindugunu gormemi§ti.» 

11617 

«Bu gibi kimselerin hali, Kerem-i Ilabi disariya ^ekerken, gerlye vc 
niiasinin karnina dogru ka^an ceninin haline benzer.» 

11618 

J~l) ij j-Ua^ (J^— ^LJJ i "-^ 

«Rabbani Lutuf, onun yiiziinu cskilacak tarafa gcvirir, o ise anasuiui 
arkasina dogru kagar.» 



Soyle diyerek ki 



1083 



rkf 



I MM!) 



^"_J f* J is] j 



j-Ii^Xj j£ -,A/ 






«Etcr bu sehirden ve bu yurttan aynlirsam acaba bu 
rfnha gorehilir miyim?» 



makanu lib 






. n._l 

«I)unya'daki dorl imsur da kendileriuc lamckan alt'initldflll yii/lerre 
yardrni geldigini bilmezlor.» 



11620 

J jr~ jlw iSst,) 1 l?;j \ 



"J J-X '{£ i jj a niii 



£ 



-Okacafim, o havasi ag ir § ehirde bir ka pi olsa ydl da oradan ?im dJ 
luilundugum ralime bakahilseydim.» 



11625 

^ ■ — 

«Eger kus, suyu ve daneyi kafesin icindc buluyorsa, o sn vc dime 
barigteki bir bag ve babcedendir.» 



<s- s: 



11621 






tf'^-i «Aj Ijj-^J 



JjW» J 



tf 



r. M ; Y X!iSu dl k:dar bir deiik bulunsaydi da — *~-** 

11622 

-Calmus gibi, hakxkata namahrem oldugu icin o cento de rahmin 
dl|inda gems bir alem bulundugundan gafiidir.» 



11626 

"Pcygamberler hazeratinm ruhlari bu Diinya kafesinden go(,ii|> kui 
tulurken, su ve dane'nin geldigi bagi g6rurler.» 

11627 

«Onim icin Calinus'un hikmetinden de, bu aleinden de feragat edei- 
ler ve ay gibi dogar, goklere ]§ik sacarlar.» 



11623 
-Cenin bilmez ki rahimdeki ya § hklar da d, § ardaki alemin feyzi iledir. 



1034 



11628 

«Eger bu soz; Calinus'a iftira ise, benim cevabim onun igin degildir." 

lOBB 



II 62!) 



j* Cjfj^l ^Sj) ^ijj. j- 



*** ^j> Jj 



u*" 



A-v-ji i 



-r 



«Bu 



cevap o sozii siiyleyen ve kendisinde miinevver bir kalp bulun. 
mayan kimse icindir.» V 



11630 



.O kimsenin can ku § u, kedilerden (hele durun bakahm) sesini d„- 
VniR-a delik arayan fareye donmii§tur.» 

Buradaki (gerbe) lerden maksat ruhu kabzetmeye memur olan me- 
•Wen ,r. Rayah Dunyadan ibaret vehmeden gafiller, o melekleri gdrl- 
< « kedi gormug fare gibi kagacak ve saklanacak delik ararlar. 

11631 

iM i \» J*s JfV- tfX* jlj 

«Ondan dolayi, onun ruhu, bu Diinya deliginde mimarhk etmeye has- 
lam» S ve dehge mimasip bilgilere sahip olmaftttM ^ 

Cenab-i Hak Surei Yunus'ta buyuruyor ki : 

Yani : .(Oldukten sonra dirilip) Mze kavusacagini ummayan, (Ahi- 

s tl rahat) e dalan k,mselerle (varhgnnzza, birligimize ve kemal-i kudre- 
timiffi del2let eden > bunc « ayetlerimizden gafil olanlar (yok mu?)^ 
L036 




milarin, irtilu'ip etmekto olduklon l:,;iik ve ma'alyetlerj yttzUnden varo- 
tiikltiri yer, atOflil" 8 *." 



11632 

«Bu dunya deliginde onun kadir ve serefini artiracak birtakim siinat- 
Inn ililiyar ve tahsil eder.» 

11633 

«<;unki o Diinyadan disari cikmaktan, iimidini kesmi§ ve beden hap 
sinden kurtulu§ yolu kendisi igin kapanmistir.» 



11634 

«Eger oriimcekte anka tabiati olsaydi tiikruguyle nasil cadir ve ken- 
dine mesken yapardi.» 

Buradaki ankadan maksat j Diinyadan mustagni olan enbiya, evliyfl 
ve sulehadir. Oriimeek de Diinyaya baglanan ve Diinyayi i'mara euliyiin 
gafillerdir. 



11635 






«0 kimsenin bulundugu Dunya kafesine ecel kedisi, pencesini UUt> 
mi§tir ki o pencenin adi derttir, elemdir ve kann agnsidir.» 



(64) Surei Yunus : 7-8. 



LOST 



1 1 636 

«Kedi olum, hastahk da onun pen^esidir ki ku S a ve onun kaiiutliuinii 
uzanmi§tir.» 

11637 

«0 kimse deva ve stfa bulmak icm taraf taraf kosar. Olum kadi g U 
l»idir, hastahk da §ahit misalidir.» 

11638 

Jjs. £f I -*■<• I ^S IjL j_j=- 

«Bu sahit — yam; hastahk — : seni kadi mahkemeye caginyor, diye 
muhtar gibi gelir.» 

l'iyadei Kadi : Xadmm muhtari demektir. 

11639 

«Kadi huzuruna cikmaklan kacmak icin muhtar'dan miihlet istersin, 
Tatebim kabul cderse gider, etmezse kahn bakahm der.» 



II (ill 









;V— ^ 



j<J<V* 



.i^t JUil J.,3- 



«Nihayet muhtar, hir sabah hiddet ve sidrictle gelir v»> : (l»n mtihlrl 
ilitlia hc kadar stkeeek? utan arlik.) der.» 



11642 

a -J l$jjf3 &if\ rfjSlyl ^.v 

«Ey hasetlerle dopdolu olan kimse; oyle bir gun gelmeden evve!, |ah- 
< mi, iiz-iir dile...» 

11643 

«Atim karanhklara siiren — yam; hayatim gaflet ve masiyyctle go- 
(Irotir- kimse, kalbini ilahi Nur'dan tahliye eder.» 

11644 

«0 kimse, sahtan da ka^ar, gahitten de, gotiirmek istedigi yerden ele 
<iinki muhtar onu kaza'ya, hukme davet etmektedir.» 



11640 

•Muhtardan miihlet istemek, hastahgi tedavi ettirmek ve ilac almak- 
tir ki, o ilaglar, beden hirkasina yama dikmek kabilindendir.» 



11645 

«Ya Mevlana; bu bahsi birak da, gece yatmak icin mescide gel mi; 
ohm sahsi anlat.» 



i 038 



I »:t!i 






-MESJd CEMAATINlN, MtSAI till GEtE MESClDDE YfcTNi.AK 

IstedIgI Kin isiit de-fa daha levm etmelerI* 

11 646 

«Cemaat ona dedi ki : haydi yigitlik taslama, yiiru... bu Ni'vdmluii 
vazgec. de, ctbiscn de, camn da burada rehin kalmasm.» 

11647 

«Giimek istedigin yol, uzaktan kolay goriiniir amraa, sonuncbi n<l\- 
U"|lr; ncii buna iyi dikkat et!» 



11648 

«£ok kimse kendini asti — yani; burada yatti — da iizuldd, < mi tup 
$ekti ve tutunacak bir §ey aradi.» 



11649 

Oi j dL'" Jlj- p^ Jj jj 






«iyi vt? kotiiniin hayali, vukuundan evvel insamn kalbinde kolay u<l- 
riiuiir." 

11650 
"Harp meydaruna girince o kimse i^in is niii§killesir.» 



I 01 II 






III.., i 

^\^0~-J ijlc- _5 C---^ ,) j>- i jt> 

wArwlnn degilsen admum ilori atma, QQnki cccl bir kurt, st'iiin camn 
Isi" disi bii' koyun gibidir.» 

11652 

"JOftrr sen abdiil den isoii ve senin koyunun arslan olduysn, emin ol 
lil, 4llimiiii b'.ismi egmt§ ve sana maglup oimnstur » 



11653 

•i Abdul kimdir? Vailigi degbmis ve Allafi'in tebdili ile saral.i sirkr 

• in. i. kiiiist-iLir." 

Uuli'il di'iiilon zeval, 'illah'in velilerinden bir gurubdur. Kotii ;iln..l; 
btii ivi ulilukt) tebdil I'dilmis oldugu idn kcnclilerine AbdaJ denilmislir, 



1 1 654 







^ Its/ jJ 



L?~ 



dL 



j 1 ^ cJv* ^-sjp- ^ dTjl-C „*i. 

ii I, Aid n .sen kendini, sarhosluk sebebiyle arslan avlayacak bir kabni- 
iiiimi Miiiiyorsmi. /Vklini hasma ai da ik-ri gitni<'!» 

11655 

■<( iMn'ib-i link, dugru yolu buliiuiiius mlinAfiklar hakkinda: (Onlarin 
nin H'.nnikm lu'iuli aralanndu siildcllcnii > di>rli.w 

Huru! I lusir'deki : 



I i,i, 



Kill 



Yam: «Onlar miistahkem kasabalarda, yahud divarlar (siperlur) in- 
kasinda buUinmaksizm sizinle toplu bir halde vurusamazlar. Kendi urn- 
lanndaki savajlar ise getindir. Sen onfan derli toplu sanirsin. llalbuM 
kalbleri darmadagmiktir. Bunun sebebi sudur : Ciinki ontar akilluriffl 
kullanniaz bir kavmdir es .» ayetine isarettir. 

Ricretin dorduncii senesi iginde idi. Resulii Ekrera (S.A.V.), tislmii 
tun birkat; ki§i ile Medine civarmdaki (Beni Nadr) yahudilerinin mm 
duna gitmig ve bir evin golgesinde oturmustu. Yahudiler, Zati RisAlntl 
vi- maiyyetindeki ashabi azlik goriince suikaste kalkistilar. Evin ii.sLun 
den bir kaya atmak suretiyle Hz. Peygamberi oMiirmek istediler. Bu U- 
sjebbus vahyen bildirildigi igin, Zati Risalet, birdenbire abdest tazek-yo. 
ci'kmiy gibi kalkti ve dogru Medine'ye gitti. Boyle habersiz kalki§i ashahl 

niith.-il'aza igindi. Qtinki avdet edecekmi§ gibi gorunmesiyle ashaba hiic 

edilmesine mini olmugtu. Sonra : *Hiyaneilerinden dolayi on gun igindi 
Vi kip gitsinler. Bu miiddetin sonunda Medine civarinda gorulenler idmii 
odilcccktir.* diye Muhammed bin Mesleme vasitasiyla yahudilere habor 
gonderdi. Onlar gitmeye hazirlandiklan bir sirada miinafiklarm reisi Ab- 
dullah bin Ubey bin Selul de «Cikmasmlar, biz kendilerine yardim edc 
cegiz, icabederse birlikte harbedecegiz* diye adam yolladi, Yahudiler, 
bunun iizerine hisarlanna kapandilar. Fakat muhasara esnasmda, munu- 
fiklardan yardim goriilmeyince, gotiirebildikleri kadar e§ya ile cikip git- 
tiler. 



11656 

«Kendi aralarinda kahramandirlar, fakat gazada evde oturan kadin- 

lar gibidirler.» 

\ 



<m S&ei Kb|f i 14. 



10 v.*. 



1 1 «;:.;■ 



:£ 



->y* j -V- j- 

T f 

"(inybler aleminin kumandam bulunan Hz. Peygamber: "Ey yigil, 
lnn]iii-ii evvel secaat yoktur." buyurmustur.» 

11658 



-*•— 'lJ I ^J 0^ li5U»- {J" j*~ W»J 



<IVliib;irebe lakirdisi ederken, atip tutarak, agizlan kiipurur. Fakal 
Imili luziginca da, kbpiik gibi ige yaramazlar.» 

11659 



jljj ^fj^t^t, j C^ 



'h oyr J^* 



,* i f wSj 



«(;aza lafi edilirken luhglan uzundur, fakat musademe esnasmda o 
luli<;Iar, sogan gibi kat kat ktnlar igindedir.* 

11660 

jl*iLo- jj, ^ jjj^ tiL ^j 

«Dii§unce esnasmda onlarin kalbi yaralan arar, saflara dalar, evliklei 
gilNterir. Lakin onun tulumu bir igne batirmakla bo§alir.»> 

11661 

U»» f^V jp» } rj lj ^.f ** h 



ii*. jl ,ji :rf cJj j>yj f 



«Bcn, cefaya ugrayip cilalanacagi zaman ka^an, sonra da safa dileyen 
kif,iye §a§anm dogrusu.» 

gunki yann cefasi, kalpteki gijnah pasinm cilasidir. Cefadan ve be- 
Ifldan pklyet etmek im, o pmn kalmasim va belki artmaiim tttsmih 
il'-msktir, 

I'M.) 



L1662 



•'/ 



«A ? k bir dava, cefa gekmck de onun § alrididir. §ahidi olmayan clAvl 
kaybedihr.» 



11663 






jfiS j- jj lit jLjr ».»*-. jy 



«Kadi, -yani; sevgili- senden sahit isteyince incinme. Yilan, tin hi 
nefineyi elde edesin.» 

Definelerin tilisimli bir yi lan tarafmdan muhafaza edildigi hakim. 
dak] mane meshurdur. Onun icin Hz. Mevlana : .Yilan gibi, cevir ve coffl 
ve eza ve be.laya husnii kabul goster ki define misali olan vara kavui I 
Kin» diyor. 



11664 

j~~i lS* 4~*L- yj lis- jl 

. ftl " ^ ul; J arin ° ceMsi sana degildir. Belki sendeki kotuliik s.fatlj 

Mesela : 



11665 

«Bir kimse kegeye degnek vurursa onu kegeye degil toza vurmui 

oIur,» 

Diger bir misal : 
HIM 









1 1666 

jScA jl l^.j^ ., -, 5"" 

•Kft*r hi, siivari at.ua vursa o vurns ata degil, onu„ rahatsi* viiru- 
yll'hiii tin ,» 

11667 

•v-j t/ji- ^ajI_j di._SL jL" 

"Sfavari, atiiun munasebetsiz yuriimesi ge ? sin diye ona vurur Son 
|ir«yi ijiirap olsun diye kiipte hapsedersin.» 

Uti^ka bir misal : 

11668 

«ltir kimse , bir £Lfirit dogen f ahsa : o yetimcigi ne kadar dogiivor- 
»■'", Allah in kahnndan korkmuyor musun? dedi... 

11669. 

c*» ^j jU- (jf I ^3 ^5 ijji c-o 

c—j>i."l _p ^3 ^^j jU^ 

«Dogen § alus, cevap verdi j Ey dostumun cam; ben o yetimi dovmii- 
furum onda buiunan §eytain dbviiyorum.» 

11670 

.sly ii^ \J ^£ jtjjL ' 

-Ana* sana kizmca : Allah camm alsm, der; fakat onun istedigi, so- 

Hill deafll. sendfilri l-ili-ii U, ,,„■,», ittl! j;j;:_ b ' 



degil, sendeki kotii huyun olumiidur.» 



1045 



11671 

«Kdep ve torbiyeden kacart kimselcr, mcrtligin de, mertlvriii ili« yltl 
suyunu diikmiislerdir.» 

11672 

jjjjl^le j jl j Li jVjIc 

«Nasihat verenler, onlari harpten alikoydular da, biiyle korltiik VI 
hayasiz kaldilar.» 

11673 

"llerzevekillerin herzelerini, manasiz sbzlerini dinlemc. Oylclcrt III 
muhorcbe safina girme.» 

11674 

3 j i o^yj c — ti'»j _p 

"(Tiinki Cenab-i Hak : (Zadukum ilia habala) buyurmu^tur. S«n .1. 
tcMibel arkadaslardan vaz geg.» 

Tevbe suresinde ve miinafiklar hakkindaki gu ayete isarettir : 



'£* 



5* ife^ 



Yani : «Eger iginizde onlar da (savaga) ^lksalardi, sizde $er vc famuli 



1046 



nrlirmnktnn bii(jkn blrifoy ynpinular, Uranus muhakkak ki fltno sokmnk 
Uiiyurok (bozgunculuga) kojarlnrdi. t^tntzda cmlnru lytce kulak vorocek- 
lii do vnrdir. Allah o lalltnlorl (,t>k gUzel bilondii'" 1 ... 



11675 

-^>i £j}^* j'*ij CVM 

-liftor onlar muharebede size yoldaij uluriarsa, gaziler d© saman «il»i 

nuisir killlr.» 






11676 



NKendilerini sizinlr bir safta buliindururlar, sonra da ka$ariar; aofiu 
iMilliiiii, — yfuil; ccsurelini — kirarlar.» 



11677 

» LT.'J (£»»'! l/l** 

■Att (Jt* J*l I) jS"- 



J' 



«j-i 



/* 



•Bunlann i ? inde bulunmadigi az bir asker, miinafiklarm fokluklii 
bltlunduftu bir ordudan iyidir> 



11678 

"GUzelce dovuImit§ ve elenmi. ? olan az miktardaki bir budem, uci ka- 
N|mi« jok miktardaki bademden lu>!/tur.» 



Hint BQnl Tevbc: <17. 



1017 



11(179 



«FSademin acisi ve tathsi sureta birdir. Aci badcmin nakis olusu, lull) 
hadcmle ayni Iczzette olmadigindandir.» 



11680 

j,ii j\ f j>y Jj jLy jf 

«Mecusi siiphe ettiginden dolayi Ahiret ahvalinden kalbi korkatttli 
vr tji'k i<;inde olarak ya§ar.» 



11681 

ub ^ V^ *J L i r 1 ^ 

«Yolda kostugu halde menzili bilmez, kor kalpli oldugu iciii ndmi- 
larini korka korka atar.» 



11682 

T 

«Yolcu gidecegi yolu bilmezse nasil gider? Tereddiitlerle ve kalbi 
elcmle dolu olarak gider.» 

11683 

«Her kim : Dikkat et, bu taraf yol degildir derse korkusundan hemen 
orada durur.» 



1048 



Mli.Vl 

*'u*>*y Jj • j -w'U j i 

"I'akal gonluyle hakikati duyan ve yolu bilcn kimseiiiu kulaginn bi<; 
ovlr hay liuylar girer mi?» 






11685 



jV 



j j j ^_ i 



JM» I -Cr j J**** v^ij <S'-3 

«0 halde cy salik: sen boyle dcvc yiirekli — yani: korkak — kimse- 
bile yoldafllk etme! £iinki darlik ve korku vaktinde onlar i§e yard- 

ina/.lar.» 

11686 



4:U \^\J } 4j 



■ v *" 



«Laf hususunda Babil sihirbazlari gibi olmakla beraber, tehlikc /.a- 
Mianinda kacarlar ve seni yalniz b'rakirlar.» 

Vaktiyle Babil sihirbazlari rneshur oldugu icin Hz. Mevlana, bu gibi 
lukirdj kahramanlarmi onlara benzetmistir. 

11687 

j 1 3 X t>*jf J^ :ft j 3 y 

«Kendine gel de zuppelerden muharebe ve tavus kuslanndan da av 
yakalamak hiinerini bekleme.» 



•s 



11688 



C' J 



a;.; 



r 



y 



^^ U-« j! t j^ k 



« 



■<Tabiat tavus kusu gibidir, sana vesvese verir ve seni makamiiukm 
ayinr.H 

Buradaki tavus, seytan manasma olsa gerektir. Qunki asagiki boii'im- 
de seytandan bahis edilmistir. 

1040 



• SIATAMN KIlKKVSlJlJiUK: AHIVJET'LE IIAUBE (illtisiN HEN NlZK 

VAHDIM EDERlM, KAIllLKiVii DE lMDADINIZA </A(";iKIltI,YI DEMEit, 

FAKAT iKi SAF KAKSILASINCA KACMASl*. 






11689 



&* 



«Seylan gibi... O da Bedir gazasmda asker igine girmis, yiiziin hlrlm 
tisi olarak Kureyslilere : (Ben sizin yardimcinizim) efsfinunu okumu|tU,l 

11690 

"KmuyslUer, onun soziiyle harbe hazir oldular ve iki taraf askeri km- 
pfilaftitur.u 

11691 

Seylaii, miiminlerin saftari arasinda meleklerden miitcsckkil bir luiv 
vet gordii.» 

11692 






J JfcJ 



L'L 



Ǥcytan, Kureyslilerin gormedikleri saf saf melaike askerini giiiiir 

korkusnndan atesgede — yani; Mecusi ma'bedi— gibi yandi.» 

11693 






«Sty tan, ben acaip bir asker goriiyorum diyerek, ayagim geri nidi J 



I I (iH i 



-Ey kavim; ben Atlah'tan korkar.m. Ondan bana yard.,,, yoktur CV 
lull.,, K ,<|,„... ( ; unkl ben sizin gBrmcdiginizi gtfruyorum, dcdi.» 






11695 



tSl 



jjlo- kl-n) 



<_S" 



i(3* _J» 



JT, 



cSj 



-Haris bin Higam ona dedi ki : Ey Suraka ,ekUH; diin nicin bdyl* 
<l<i,iiyordun?» 



11696 



,r 



<■ 



t^ _*A^li3- _^J Oil 



•geytanj Ben 5 i,ndi muharipler goriiyorum dedi, Huns do- An,,, 
knvminln hor ve hakir baz. efradim goriiyorsun, dedi.» 



11697 



-Ky korkaklikla orduyu ntand.ran kimsc, sen bagka bir sey K 8rmU- 
yoriun. LfikJn dun laf zamam idi, §imdi ise harp vaktidir... 



11698 

f-V*"* OyJ j j^i jl" j_y ^ 
«I)iin, Size yardim cderi.n, moiuur ve muffler oluwumn diyordun... 



10.1(1 



10, 1 



\um 



OJ lSj^ ^*~Yfj lS J 



uy t /» 



l , j^L 1 AU ; 



J ^ J 



«Ey mel'un; dun ordunun kcfili olimistuu, bitgun ise named v»- Im 
kir fforuiitiy»rsun,» 



11700 



f *L 






J j> 



c L" 



j t5»^ jj- y 



'■Si-niii o yalanci vadine inandik da buraya geldik : Sen kiilhan'a gil 
(in, biz seuin narina yanmak icin odun oIduk.» 



11701 

i 
(>J j I jji ^x*ii- ^i lit }! 

«llaris ibni Hisam, Suraka seklinde goriinen Seytan'a bunlari soylc^ 
yiuce nit'l'iin, onun tekdirinden hiddetlendi.» 



11702 

"Haris'in sozleri kalbine tesir edince, gazabla elini onun elinden 
i;ekli.» 

11703 

C-^j jM a 3 jo jlp_ jT j^ 

Ǥeytan Haris'in gogsiine vurdu ve kaeti. Boylece, hilesiyfe caresiz 
miisriklerin kanmi doktu.» 

1052 



,VL ja: 



1 jA.i ij, ^ j 



11701 



«Seytan, bunca alemleri yikti vc harap etti d«, sonra (Ben Kizdcn do 
£ilim) dedi.w 







11705 








U'l 


vjr-lou. j 


Ol I C 


'/ 


X3-L 


_*.u*^>- a,^, jj 


•>/ 


•J 



■ Melaike askerinin heybetinden korkunca, Haris'in gogsiine vurdu vi> 
(inu ycre yikip kacti.» 

Bu vak'a Bedir gazasmda olmustu. Cevdet Pasa (Kisas-i Enbiyu) sui 
da der ki : «0 esnada [iki kuvvet karsilasip duruncaj misii gdrulmemJij 
gayet siddetli bir ruzgar gikip goz gdzu gormez olmu§. Bu ise Melftllcn 1 
Kiram ile Cebrail Aleyhisselamm gelisi imis. ki meydan-i harbe grhni:; 
ler ve eblak atlara binmis, insanlar suretinde gorunmi^ler ve rnusriklrrr 
karsi saf baglayip durmuslar. 

Bu dahi rivayetf meshur edendir ki Kureys ile Kinane kabilest am 
sinda vaktiyle muharebeler vuku bulmus oldugundan bu kerre Kimim- 
kabilesi firsati ganimet ittihaz ederek arkadan gelip de hiicum etmeiin 
ler diye, Kureys ta'ifesi endise ederken Kinane seyhlerinden me§hur fSu 
raka) bir firka siivari ile Kureys ordusuna gelip : ben de sizinle berabo 
rim, diyerek onlara cesaret vermig. Halbuki Suraka, Haris ibni Hisam lie 
el ele gezerlerken, §iddetli bir bora ile melekler gelince Suraka, H&ri»*t»n 
aynlrnis ve askeriru ahp savusmug ve onun savusmasi Kurevs taifesinl 
velum ve telasa dusurmus. Hatta Ebu Cehil onun Uzerine : (Siz Suraka 'yn 
bakmaymiz. Onun Muhammed'le gizii ittifaki vardir. Muhammedilerln 
isini bitirdikten sonra ben ona Muhammed taraftarligmm ne demek oldu 
gunu ogretirirn. Siz hemen yurdyimuz) diye kavmine cesaret vermifltlr 

Kureys ordusu bozulup da Mekke T ye vardiklarmda : Askerin Im/.ul 
masina Suraka sebep oldu demistir. Suraka ise onu isittigi zamnn : Val 
lahi ben sizin Bedr'e azimetinizi duymadim, fakat hezimetinizi Iflttlin 
demi § . Meger Suraka suretinde gorunen iblis ve Beni MLidlic'ten bir taknn 
adamlarm suretinde gorunenler, iblisin avanesi olan seytanlar imitj. Bir 
muddet sonra Suraka ve sairleri islam ile mu.-^erref olduklan zaman bu 
hususu aralarmda soylesmisler ve seytan isi oldugunu cezm etmi 9 lyrdjp.. 

Bu hadise surei Enfal'de de su surette hikaye buyrulmustur ;' 



M''.'l 



jo'j 




1 4&i$t$ '£&$&?& 






Yam : «0 zaman geytan onlarin yaphklanm suslemi§ ve soyle demiy- 
ii : Bugiin insanlardan size galebe edecek (hi ? bir kuvvet) yoktur. Bon 
dc sizin muhakkak yardimcimzim. Vakta ki Jki ordu (kargi kar§rya) gii 
rihidiL «Ben sizden kat'iyyen uzagrm. Ger ? ek ben sizui gbremiyecegmi/,1 
gorUyorum. Ben Allah'dan korkarim elbet! Allah ukubetinde S ok jiddot- 
lidir- dedi, iki topugu itstiine (tabana kuvvet) kagdi! 6 ?» 

Hz.. Pir bundan sonra nefs ile geytana dair malumat verfyor : 



11706 

X\ t ijr 'j-*U»" ^Jf}* js 
«Nefs ile seytan aslen bir idiler. Kendilerini iki surette gbsterdiler.» 



11707 

4»i dX j[±i I Jit j ciy j_j>. 



' 



«MelekIe akil gibi. Onlar da bir idiler. Hakkin hikmeti dolayisiyla 
iki suret oldiuat\» 



KIT J Surei EnfsJ ; 48, 



1054 



Eni'iisto ih'I'im kul.iilninin, tiki] lylUflin; afakUi tin SJoytun kotiiJugiin 
nu'lok iyiligin mumcKHillct'idJr, liu itlburln tisltin bir olan ncfs ile §eytnn 
vi- jikiJ ile molck, llahi hikmcL dolayisiyiu ikiger suret, olmusjlnrdir. 

11708 

uA/ 9 * /- j j t> : r lSj'j j*-j 

^j^AJ j) jU- jr-sa- J O — Ufr «)L 

«Ey insan; iginde oyle bir diisman var ki, akhn tedbirine iniini v<- 
i ;i ji ile diiiin hasmidir.» 

O dugman da (nefs) ile (geytan) dir, hatta nefs §eytandan egetllr 
(,'Linki seytan haricidir, nefs ise insanin dahilindedir. 

11709 

j\cf~ ojf- W^ ( _ r ii (it 

«0 dusman, bir an kertenkele gibi saldmr... Sonra ka?ar, bir dclij* 
;;i/,lenir.» 

Hadis-i gerifte : Ǥeytan, Adem evladinin kalbini disier. Kalp suhibi 
Allah'i zikrederse doner ve bir tarafa siner. Yine o kalp sahibi Alltth'l 
unutursa geytan kalbini diglemekte ve oraya vesvese vermekte dcvmn 
eder.a diye buyruluyor. Bu itibarla, §eytamn vesvesesinden kurtulmuk 
[gin Allah'i her an hatirlamak ve ona yalvarmak lazimdir, Surei Hafr'da 
Imyurulmugtur ki : 









Yani : «Hem kendisi Allah'i unutmu|, hem (Allah) kendiieiini kon- 
dilerine unutturrnu^ olanlar gibi olmayin. Onlar fasiklarin ta kendilorl- 
dir 98 ,» 



<M) Stosi Hep ; 19, 



ma 



11710 

0.}-- V J W*"b>~ VJj j j 

«$cytamn insanm kalbine girmek icin birtakim manevi deliklni VHf 
(lir, () deliklcrin her birinden ba^ini cikanr.» 



1171 J 
KiiIm »i v c J korkusuiidan kirpinin h;tsi her an dikenlcri arasinda gir.- 



i 



11711 



oVi r^ 



«insanlardan §eytamn gizli kalmasmin ve kalpteki ma'nevi dellklof* 
den tfirip ? ikmasimn adi (hunus) olmustur.» 

Surei Nas'taki (El-hannas) kelimesi de bundan mustakdir. 



11712 



-J..i -V.I 



yj — ~y^ 



Ǥeytanin sinmesi, kirpinin sinip basim saklamasi gibidir ki o baijiii 
gidip gelmesi vardir.» 



-A»\j>- <_rL;>- \jy^ j 



^'>t 



-Jts IjdtujjfU- jT ^ / 

«Cenab-i Hak seytan hakkinda (hannas) buyurdu. Qiinki seytanui 
kalbe saldirmasi ve cekilmesi kirpinin basim kah cikanp kah sakiamasinsi 
benziyordu.» 

Nas siiresinde Allahu Azimussan (vesvas) ve (hannas) olan §eytanm 
serrinden Allah's siginmasim Peygamber-i azaimna emretmistir. 

103(1 



11715 

"Kirpi firsat bulunca basim disari cikarir. Bu hilesiyle yilan oiiun 
Irliiinii (>]iir.» 

Milium ya kirpinin vucudu dikenden ibarettir. Bir tehlikeye ma'ruz 
inlnh',1 ba§im dikenleri arasina gizler. Hatta yilana hiicum. eder. Yllan 
win isirmak isteyince basim gizler. Hatta yilamn uzerine yuvariamp onu 
||] 1'itloi jjyle yaralar, nihayet oldiiriir. Seytan da insan kalbine vesvese 
villi /.ikrullah ile mlidafa edilince cekilir, kalp sahibi Allah'tan gafil 
lllllit'i] vine hiicuma kalkar. Fakat onun bir de muavini vardir ki o da 
|Ni'l':. i emmare) dir. 



11716 



_A> 4j 



r 



<s^ i.;- 



is-* ?; 



. \ -T 



"Kger icerideii nefs. senin yoUmu vurniasaydi. vol kcskiler 
|D>(ni)hn — sana nasi] jjalebe edebilirierdi.» 



van i 



11717 

C S» \ } ij? J» i jl jr.-' J.J 

«Seni kotu seylere sevkeden sehvetlen, o gizli menuir yiiziinden gl>- 
ulll. lainaii'a. hirsa ve afele esirdtr,» 



I ' (I 



10." 



11718 

-Gizli bir memur olan nefsin §erriyle hirsizlik edersin ve holAk oliif 
sun. Yine onun yiizttnden haricteki memurlar, polisler seni kahrotm3 
yolunu bulurlar.a 

11719 

Ǥu iyi ve giizel olan nasihati hadisten dinle : Resulu Elcrem (S A V ) 
(Se.un en §iddetK ve adavetli dii^manin iginde bulunan nefsindir) biiy„ r . 
mugtur.» 

11720 

J^- J (TJJ c — & \ »^ £ 

«Bu nefis dugmanmm giiriiltulu sozlerini dinleme, ka? ondan... CUnUl 
o da inat ve israr eylemekte §eyian gibidir.» 

11721 

«Nefa sana, Diinya sevgisi ve Diinya gegimine savasma yuzundc.,, 
Ahiretteki ebedi azabi kolay gostermektedir.» 

11722 

«G nefs sana oliimu de kolay gbsterirse §asihnaz. Qunki o, sihir vo 
efsunuyla bunun yiiz kat fazlasini da yapar.- 

I05S 



Il72:t 

-Sibr, bazan bir saman <;oniimi sanalla dag yapar, bazan da bir riugi 
unman giiptt balinc getirir.» 

11724 



j2> jJljjT J,ii ljl,li ) 



* , Li) *Aj 



«0 nefs ve §eytan firkin olan §eyleri bazan fen ve bile tie latif y«- 
liar, bazan da latif olan hareketleri firkin zan cttirir,» 

Kur'an-i Kerim'de :■ 



■S-Sj . 



•&K^&&ZlXu% 



Yuni : «Scytan onlann amel (ve hareket) lerini siisleyip kendilorinl 
yoldan saptirmistir 69 .» buyurulmus, keza gene : 

Yani : «Seytan sizi fakir olacaksiniz diye korkutur. Size cimriligi em- 
redcr 70 .» buyrulmu§tur. 

11725 

«Sihr, sahir ve insandaki nefs, her an efsun okuyup hakikatlari dtv 
£istirir.» 

Mesela : 



(69) Surei Ankebut : 38. 
■ TO) Surei Bakara ; 268. 



ior.fi 



1172(1 



SOsl<>rjr.» 



-Jji«u bir miiddet esek, esefi de san'atma alamo* olarak in 8 „n «1M 



11727 

"Boyle bir sihirbaz, senin dahilinde gizlidir. O da, geytan gibi V M 
vese veren nef»tir. Onun vesveselermde gMi bir s ihir .ard^ 

11728 

l ~f a^jW- ^i_* ji^l 

<«B t , sihir ve sahhierin bulundugu Dunya aiem inde aynca « v l e sihir. 
bazlar d a vardir ki b „ sihirleri ibtal edor , cr , t 

11729 

"Ogul, bu sihir zehrinin yetismis oldugu sahrada, tiryak _ Willi 
silin- karsi paiizehir — de yetismistir... ' 

O panzehir; enbiya ve evliya haxerat^r. Onlann sihirleri de mu'cm. 
vc keramettir ki sihr'i hela] kabilindendir. 



11730 



;^y Cj-^p 



s~ fr J J J 

1*1 y, jm fl/ *;, ) 



J&i*} & ,-,* f ^r, ; jg" 



«Tiryak, — yani; veli 



sa»a dor ki : Jyi ahlaki bender, ara ve isle 
Ben sana zebirden ziyade yakin ve hay,rl.y,m.» 



I Will 



II ! 

hOiiud — yani; tiels ile §eytamn — sozu sihirdir ve seni harabedei 
Hi'ium soziim ise oyle bir sihirdir ki oulann sihrini de[ cyler.s 



■■<> MiSlFlR OLDUREN MESCIDDE YATMAK ISTEYEN MiHMANA 
NASlHATCILARIN TEKKAK OGUT VEKMELERI.. 



11732 

"t 



^*- j , j ?w 



«Hz. Peygamber (S.A.V.) beyanda sihir vardir dedi ve o hos pe 
v:»il muhakkak ki dogru soyledi.» 

Arap kabilelerinden murahhas olarak Huzur-u Nebevi'ye gelei 
iirusmdan bin, gayet fa,;ih ve belig olarak ifade-i meram etmiftl. Ash; 
Kirom, onun fesahat ve belagatmi takdir ettiler. Rasulu Ekrem hazret 
ile : «Sozde, sihir gibi bir tesir vardir» buyurdular. 

-vasihatciiar da o misafire divorlardi ki ■ 



l.l. 



dri- 
ili i 

leri 



11733 

«Ey kereni sahibi misafir; yigitlik etme de igine git. Oliimiinle l>i/i 
ve mescidimizi ilham altinda birakma.» 



11734 



ijjljs^ Jtj 



iU 



-f (3* 



i 



«Alcak bir diisnian. adavetinden bir siiz suyler,. 
Iiir atestir salar. ..» 



Bir aleak, yann bizo 

nun 



11735 



CS' 



IL* -^ « I ^Ap-t^w* ^i I 



r ^ 



«Bir zalim, o misafiri bogdu da mescid bahancsiyle cczadan sell Hi 

kaldi.» 



I I71U 
-Ilaydi git, bu dcdikoduyu kisa kes. Kendini dc, bizi de vebale sokma!» 



11736 



Jki j ^Sr.~A j ^JC} *.: I 



•*«- J 1 



C*~*l>4> ^Sj^js 



"Mcscidin adi £ikmi§ zaten. Konuk mescidde komikladi da iildll d»r« 
Icr, ben de kurtulurum dedi, diyebilir.» 



11737 

«Ey cam pek adam, bizi tohmet altinda birakma... Zaten dii.siii;n.i . 
rin mekrinden emin degiliz.» 

11738 

■ x 

«Haydi git, yigitlik taslama ve bu ham sevdayi pisirmeye kallusjma , 
Zuhal yildizi arsinla oleiilemez.» 



.MisAFIRtN NASJIIATCILARA CEVAP VERMESl VE SULTAN 

MAIIMUD GAZNEVl'NIN, SIRTINDA KOS QALINAN DEVEYl, 

UKDiGi BtR TARLADAN, EKlN BEKgiSININ DEF ^ALMAKLA 

URKUTUP KOGMAYA KALKI§MASINI MtSAL GETlRMESi» 

11741 

«Misafir dedi ki : Dostlar, ben, bir (Lahavle)yle iirkiip kacacak sjcy- 
lunlardan degilim.» 

11742 

iSs'M J&iS /*<**> <5-V* 

«Bir cocuk bir tarlada bekgilik ediyor ve ku§lart kagirmak icm dot 
Sahyordu.» 



11739 

- i ' i <r 

«Senin gibi <;oklan bahtmdan, talihinden siiz etmij, nihayet sakahtn 
tel tel ve tutam tutam yolmu§tur.» 



11743 

_jl5 3 dU» j'j '^y ^^aJj" 

«Ku§lar, o defin sesiuden Urkcr ve ka$ar, ekin de kusjlann dime top- 
lamasmdan emin bulunuyordu.» 



1062 



HIM 



1 1 ; 1 1 

«Bir sah-i kerim olan Sultan Mahmud C&tnevi i>et>i.vi>i ken ,. i,.i, 
civarinda cadir kurdurdu.» 



11745 

„«! oil* I ,;-_/> j>L- I 



t_4w« « aj^j 



J jjjV V 1 



"Gokteki yildizlar kadar cok, taiihleri aydin, saflar yanp, ii!lu>|»f] 
fetheden ordusu He oraya kondu.» 



11746 



U*j^>- jjp*^ 2/~* •* ti^ 



«Bir de horoz gibi onde giden erkek bir deve vardi ki -no bet dMV 
lunu sirtina yukIemisJerdi,» 



11747 



i jij ^iJ 



i t-O 



r tivi 



«0 devenin sirtmda, gece gundiiz diisman kovalarkcn veya harp J 
doniiste kos ve davul calarlardi.» 



11718 

«0 deve, cocugun bekkdigi tarlaya girdi. Cocuk da bugdayi deveden 
muhafaza icin, def galmaya basladi. • 



1064 



ll ;' fi 

>' £<iJU. ^.v' ^li^ Jilt 

^C-j \ l> , _ Li '^ 

• Akilh bir kinise ona dedi ki : Beyhude del cahna ... Dcvu davul In 
snnaktadir ve onun gUmbtlrtusune alismistir.» 

11750 

"Senin gibi bir gocuguu caldigi iki tahta parcasi ona nc to'sir yapnr? 
Zira o, padisahin bundan yirmi derece biiyiik kiisiinu ta$imaktadjtr.» 

11751 



% 



^C 



^U 



«3en de (la) kilici ile kurban olmus bir asikim. Rub, urn du brhi da 
vuluimn calmdigi yerdir.» 

11752 

... ■' i- -, 

«Bu gozlerin gordugii belalar karsisiuda sizin tehditleriniz, kcis tuifl- 
yati deveyi, iki tahtayi birbirine vurmakla korkutmaya kalkismak gihidir.» 

11753 

«Ey arkadaslar; ben hayallere kapilip onlarin korkusuyla bu yuhlii 
duracaklardan degilim.» 



Hill. 



11754 

■Ben Ismail peygambere mensup olanlar gibi oliimden ^ckinmezler- 
donini. Belki de bizzat Ismail Aleyhisselam gibi bastan ve tcndcn azadini.* 

11755 

L yw o^ lj)U Ji 

■Ben riya ve giisterigten feragat etmi§imdir. (Kul tealev) ayet-i kcrf- 
mesl ile Cenab-i Hak benim ruhuma gel demi§tir,» 

En'am sftresindeki §u ayetlere igaret ediliyor : 







Yani : «De ki : Gelin, iizerinize Rabbinizin neleri ham in ellifcinl lion 



ukuyayim : Ona hi;hlr i^eyi or Ink yftpfn&ym, Annya bahaya iyilik «rdin 
Fokirlih endSsfosiyle ^ncuklarinizi uldtlrmeyin. Si/in de, nnhirin da rizknn 
biz vorocc&iz. KbtUlUklcrln acignia dn, glzlisinc <le yakla^mayin. (Kisus 
v!« zlnfi gibi geylerden dolayj me^rO) blr link olmadik^a Allah'm hnruni 
cttifii can a kiyiuaym. isle (Allah) size, aklwizi bagimxa alasimz diye, 
luinlaii emrotti. Yetimin maliua, rlijdline eri^inceye kadar, o on gttzel 
olamndan ba$ka bir suretle, yaklasmayin. Gleiiyii, lartiyi tarn ve doftru 
tartin, Biz Itir kimscyc giictinun ycttiginden baskasim teklif eltneyiz. Sbz 
noylediginiz vakil — (leh ve aleyhinde soyliyeceginiz kimse) hisini tlulii 
olsa — adalcti gbzctin. Allah'm ahdini (verdiginiz sozi:) yerine gelirin. 
Isle (Allah) size, iyicc du§(inesiniz diye, bunlari emrelli 71 .» 



JL 



11756 



iii-i 



)"" Cj* *J** V 



«Hz. Peygamber : (Verilcn bir §eyin karxiligi gclece^inden omin nliui. 
on mi infak vc tasadduk olunmasmdan c-ckinmez) buyurmu§tur.» 



11757 

■Verilcn bir scye gelecek yiizlerce kar§ihgi giiren derhal cbnlorlliyr, 
ilisan'a baslar.» 



11758 

xBiitUn csnaf ve tiiccar : malum/] verip kar elde edecegiz diye enrsi 
ve pazardaki diikkanlanna baglunmi^lurdir.» 



\11> Sii-til En'um: 151-152. 



106G 



1007 



1 1 75!) 



r 



■ ' J-i..- .v j,^ £ L" 



«l)agareiktaki altm, sahifai fair kar eklc etsin diye, istttflu uturmill 
beklemektedir,» 



_ri r J ; J 



11760 

*4)6 a. 



^r 



«Bir tacir, yuksek fiatli bir kumas goriirse, kendi kumasina olan mil- 
liahbeti zail olur ve kendisininkini satip diger kumasi almak ister.» 

11761 

«0 tacir, kendi kumasinda ticaret ve kar gbrmedigi kin, giirdiiftll 
kuma$'a heves etmi§tir.» 

11762 

«Bir alim de baska bir ilmi, huneri ve san'ati, seref ve meziyyet hit- 
susuuda. kendininkilerden iisliin gbrmedikce onlari tahsile heves etmez.» 

Fakat : 

11763 

_,'(/'" •K~-\> J;\c»- i^~ A jjL>- j] <iL 

«Insan icin, candan iyi bir sey yoksa can aziz olur. Fakat ondan iyi 
bir sey bulununca, o aziz olan can'in adi hor ve hakir olur gider.» 



Hz. Mevlana buna dair bir misal irad edivor 



1068 



11761 

"C'ocuk biiyiiyiip de dogunnayinca ve hakiki evlat sabibi olmayinca, 
iniisiz bir bebek onun ruhn olur.» 



11765 

•<Senin tasavvur ve tahayyiillerin birer bebektir, sen gocuk kaldik<;a 
n bebeklere ihtiyacin vardir.» 

11766 

JL-jjj j£ jU w~» j Ui> 3 j>>- 



JUj 



y^a; J ^_. 



A .* 



«Bir rub, cocukhtk halinden kurtulup da ilahi visale nail olursa his- 
ton de, tasavvurdan da, hayalden de farig olur.» 

11767 

«Mahrem-i esrar olacak kimse bulamadigim icin bahsi nifaksiz — yii- 
ni; duydugum gibi — sbyliyemiyorum, onun i<:in sukut ettim. Allah (Cel- 
losaniihii) hakikate uygun olani daha iyi bilir.» 

11768 

«Mal ve cisim kar gibi erir gider. Fakat onlar hak yoluna bezl edi- 
lirse Hak mtiisteri cikar ki Kur'an'da : (innallahestera) buyurulmus,tur.» 

Bi'setin 12 nci senesinde Medine muslumanlanndan yetmis kusur kisl 

10(19 



Mekke'ye gelmig, hactan sonra Mine'de RasuHHlah (Sftllallftbu Alayhi Vu 
se]lem) Efendimize biat etm&jti, Biattan evveJ Medinelilerden Abdullth 
bin Revah'a : 

— Ya Rasulallah Allah igin ve kendin igin ne istiyorsun, gart et dedl, 
Nebiyy-i Zi§an Hazretleri de : 

- Allah'a ibadet etmenizi, O'na bir §ey'i §erik kogmamarazi istiyormn. 
Kendjm igin de : memleketinizde beni nefsinizi ve mahmzi muhaluzu vt- 
tiginiz gibi hifz etmenizi diliyorum, cevabim verdi. 

— Bunu yaparsak bizim mukafatirmz ne olacaktir? dediler. Zat-i Rl- 
saletpenah : 

— Cennet olacaktir buyurdu. Medineliler bu gart ile biat ettikton 
sonra da §u ayet nazil oldu : 










o'. 



Yard : «§uphesiz ki Allah Hak yolunda (muharebe ederek du§man- 
lan) oldiirmek de, kendileri de oldiirulmekte olan mii'minlerin canlarini 
ve mal Ian m — kendilerine cennet (vermek) mukabilinde — satin aim is 
lir, (Onun) Tevrat'ta, incil'de ve Kuran'da (zikrolunan bu va'di) kendi 
iizcrinde hak (ve kat'i) bir vaaddir. Allah kadar ahdine vefa eden kirn- 
dir? O halde (ey mii'minler) yapmis oldugunuz bu ahg verigten dolayi 
scvinin. Bu, en biiyiik saadettir 72 .» 

11769 



LS 



:* $& jp $ & 



«Kar gibi eriyip giden mal ve tenin, ibadet iicreti olan Cennetten ev- 
vel goriinmesi; §ekte bulunup yakin sahibi olmadigindandir.» 



(72) Surei Tevbe : 111. 

1070 






11770 



<JJ 



«Ey hor ve hakir kimse! Sendeki bu zan acaib bir haldir ki yakin 
buhijcsme hi<; u^amiyor.* 



11771 

t 

«Ogul; her zan ve siiphe yakine susami§tir. §uphe arttik^a yakinw 
nlasmak i<;in daha zlyade £irpimr, kol kanad agar, ucmaya ^ah^ir.x 

11772 

^jr^'j/ tH }?■>* a "*- J ^>?" 

«Zan, ilim derecesine varmca kanadi ayak kesilir de o kimsenin 11ml 
yakine dogru kosar.» 

11773 






«Qiinki fitneli olan seyir ve siilukte ilim, yakinden asagidir ve zanniti 
fevkindedir.» 

Zan : §ek ile ilim arasinda bir itikattir. Ilim : §ek ile yakin arasinda 
bir geyi bilmektir. Yakin ise: ilrnin siibut ve istikrandir ki, o ilimde sjek 
ve §iiphe olmaz. Yakin de : ilmel yakin, aynel yakin, hakkal yakin diye 
tig mertebedir. §eybnlekber Muhyiddini Arabi (Kaddesellahu sirrahu) 
hazretleri : Kabe'nin Mekke'de oldugunu bilmeyi i'lmel yakine, Mekke'ye 
gidip Kabe'yi gormeyi aynel yakine, Kabe'nin nigin hakka muzaf ve ha'l- 
ka mutaf oldugunu anlamayi da hakkal yakine misal olarak gosterir. 



11774 



- -lo <S \> p 



I .'J 



J'J 



«$unu bil ki ilim, yakin talibi, o yakin de riiyet vc miisaluule iali 

l>iilir.» 



11775 



Ǥimdi (tuiakumuttekasiir) suresinde (Kella levta'lemune) den son- 
rasim oku!» 

Ki.irev§lilerden (Beni Abdi Menaf) ile (Bern Sehm) kabileleri, efr;<- 
dimn coklugu ile iftihar etmi 5 ler ve mubahaseye giri§mislerdi. (Beni Abdi 
Menaf) a mensub olanlar ziyade cikti. (Beni Sehm) : 

- Bizim efradimizm eogu harplerde oldurulmustiir dediler, Onun 
iizerine (Tekasur) suresi nazil olup goyle buyuruldu : 



>, 



.-jO 



Yani ; «Sizi goklukla bobiirlcnis, (o derecede) oyaladi (ki), la kabir- 
ler(e kadar gidip) ziyaret ettiniz. (Bundan) salumn. ileride (bu ogunme- 
nizin kdtii akibetini) bileceksiniz. Yine sakimn. ileride bileceksiniz. Saki- 
mn. Egcr suphesiz (ve kat'i) bir bilgi ile bilseydiniz (boyle yapmazdimz.) 
Andolsun, siz o alevlenmis, atesi mutlaka goreceksiniz. Yine andolsun, onu 
nyn-j yakiyn ile mutlak goreceksiniz™.,, 



i"3i Surei Tekasur : Js.fi. 



11172 



11770 

«Ey alim kimse, ilim, sahibini mii§ahede mcrtebesine gotiirur. Diin- 
ptdnkller yakin sahibi olsalardi Cehennemi daha burada goriirlerdi.» 

11777 

-Zandan hayal dogdugu gibi, yakinden de mii§ahade dogar.» 

11778 ; 

<y^ t>' jL, (*%*'' >■*»' 

«ilmi yakinin aynel yakin olacagi beyamni (Elhakurnuttekasuru) sfl- 
usinde gi>r.» 

Mescitte . kalmak isteyen miAsafir, nasihatgilara nihayet dedi ki : 

11779 

«Ben zandan da, yakinden de kurtuimu§ ve yukselmi§im. Kmam§im 
dulayisiyla bagim dbnmez,» 

Yani; azmimden vazgegmem. 

11780 

$W)i>- 3 1 *jjh r'^-s oy? 

«Agzim, sevgilinin helvasindan yiyince goziim aydinlandi ve onu go- 
i iir oldum.» 



liH 



1073 



117S1 



fJJ 



ji> 



^K L 



-1:JT .A 



r r' 



f}J &}£+ f l)j*' !j 



«AsIi makamima giderken laiibaliyane adim atanm. Bu yolda iiyiiftirn 
(itremez, kiircesine gitmem ki...» 

11782 

«AlIah, giile bir §ey soylemis, onu giildurmu§tur. Benim kullilmi 
soyledigi §eyle de gonliimii gulden yiizlerce fazla guliicu kilmi§tir.» 

■ ; i, 

j 

11783 

»f £~-b lT-« i f*J Aj *£~\ 
->J>- JjH if> J- <S.i'^ *f\i 

«Selviye tecelli edip, boyunu dumditz etti... Nergisle, beyaz giil da 
ondan feyz aldi...» 

11784 

Jfr t>r J-* dS^- ^ j- 

«Feyz-i tlahi ile §eker kamismm rxihu ve kalbi tatlanmis, topraktan 
yaratilan insan Cin'deki (Tigil §ehri dilberlerinin giizelligini bulmu§tur.» 

11785 

Ci-L, j\J> jU>. ^j,| *#""! 

«Bir guzelin ka§im goniil galmakta yankesici yapan, bir dilberin ceh- 
resini gul renkli ve nar cicegi gibi yaratan Feyz-i ilahi,» 

1074 




L1786 

^f^yj%\ -W jlj \j\'i •* 

"insamn lisanina yiizlerce sihir kuvveti, madenc de halis altm hns- 
.;isi vermigtir." 

11787 

«ilahi cephane kapisi acilmca goziin gamzeleri ok atmaya ba§la- 
migtir." 



11788 

if f)sy j J i'j \i j _ 

*j* f,. 1 "" -^ ^ •£* ^-^ 

«i§te bunlan yapan Feyzi ilahi, benim kalbime" ok sapladi, beni scv 
dali ve a§ik kildi. Sut icmeye ve §eker ciynemeye mubtela etti.» 

Buradaki siitten maksat : Ma'rifeti Rabbatiiye, §ekerden imurat da Ru- 
hani zevkdir. 



11789 
«Oyle bir sevgiliye asikmi ki, akil da, can da onun bir kuluna kul- 



dur.» 



Yam; evliyasmdan birinin mirridi ve bendesidir. 



l«7. r ) 






11790 

^T ^> jty, J ^iv * 



'j 



^ c^ o^ ' J- 51 



. Al 



«Uen atip tutmak suretiyle soz soylemiyorum. Onu yapaeak wlursnm 
<la su gibiyim ki bliim ve fena ate^ini sondiirmede hicbir lzdirap chiy- 

mnm,» 

11791 



-jl j_j^ ii*** j^ rJ j a, j^= 



~ij 



JJ 






«Ben nasil bir §ey calabilirim? Hazinedar O. Nasi! kuvvetli olinam? 
Arkam O. ..» 

11792 

(A * bi 1 f> ■*-!» IJ 0^=~ 

«Kimln sirti Oiune§le lsinirsa o sert ytizlii olur. Ne korkusu bulunui' 
■ir i) ( utnnci.» 

11793 

jj.jy _j }^« pja* .^Jij j c~iT 

■Kimseden cekinmeyen Gimes gibi onun yiLzii de dii ? mani yakar ve 
perdeleri yirtar.» 

Buradaki Giineg'den maksad : Hakikat Giine ? idir, ondan sirti isimm 
da O'nun tecelli nurlarma mazhar olandir. Binaenaleyh boyle bir zat, 
kimseden korkup yekinmez. Belki onun likasi, diigmanlanni yakar ve gaf- 
k't perdelerini yirtar. 



11794 

'"r 

■Dflnya'da her Peygamber; scrt yiizlii — yani; mehabetli — idi. Yal- 
iii/ hiwina oldutw balde Sahlarm Ordusunu maglup etmisti... 



MphHA Aleyliissnkilii VcM.rl.iiii rlVntlitniz : «Ey mis; Lai I a he illallah 
deyiniz» diye alenen dflvett> biityluriigi .sirmlii tvk ba^ina iili. Mcklce Ise 
bir Kuril mufrikle dolu bulunuynrdu, 



1 1795 

J- id 1 j j\ -V'b p->» 

"Korkudan ve kedcrden dolayi vazifesini ifa etrnekten yiiz ccvirmoili. 
Yalmz ba^ma oldugu halde bir sirk alemine kars;i durdu.» 



11796 

«Ta|, sert yiizlu ve cekinmezdir. Onun i^in kerpic dolu bir cihaudun 
korkrnaz.» 

11797 

Ajt, cJ- til j j o~>- jl Ci^*" *J^ 

«Zira kerpic, kerpiccinin yaptigi kurumu§ bir camur par<jasidir. Ta»j 
ise Allah'in san'ati ve kudretile sertle§migtir,» 

Bir raisal daha : 



11798 

^jl*->- jl <-Ci 4 J ' y ^jIUJjL*. p 

«Koyunlar, hesap edilemez dereccde v"' 1 °' su da, onlarin (oklujj;undun 
knnap korkar nn?» 

1077 



117!)!) 

O — At I — j\ a^jX-L t3 

«Ey insanlar, ey iimmet! Sizin hepiniz, yekdigerinizin siirusii vt> \;olirt- 
rusmiz, Peygamber ise umumunuzun gobamdir. Ilalk surii gibiclir, IVy- 
Kumber isc onun muhafaza edicisidir.» 

Bu beyit : «Hepiniz gobansimz ve hepiniz de siiruniizden mes'iil«urdlx.x 

Hadis-i §erifine igarettir. Bir goban, surusiinu kurtdan, canavardim nm 
hafaza etmekle miikellef ve onlarm ziyamdan mes'ul oldugu gibi, itiNun- 
lar da idarelerinde bulunan kimselerin hayatindan, dininden, imanindtui 
ve ahlakindan mes'uldur. Bir hukiimdar, tab'asindan, bir kumandan or 
dusundan soruldugu gibi, biraile sahibi de o aileden, hatta ailesi olmii- 
yan, nefsinden sorulacaktir. 



11800 

«Qoban, siirusii ile ugrasmaktan korkmaz, bilakis onlari sicaktan vfl 
soguktan muhafaza eyler.» 

Mesela yazm serin, ki§m kuytu yerlerde otlatir. 



11801 

«Qoban, eger kahr yoluyla siiriiye haykiracak ohirsa, o haykins bilki 
siiriiye olan muhabbetindendir.» 

Koyunlann tehlikeli bir yere gitmemeleri igindir. 
Misafir devam ederek diyordu ki : 



1078 



UI02 



«Hcr an yeni bir talih, — yfmi; yeni bir tccclli — kulagima diyor ki 
Kger seni magmum cdccck olursam gamnak olma!» 



11803 

fiS j\'j oif i of ^ l i tj* 
IS jt r >_ 0^ f~%- 3^ <<-5 ^ 

«Ben seni kotiilerin nazarmdan gizlemek igin kederlendirir ve agln- 
lirim.» 

11804 

J i£3J 3' * j***f Ji -ri I* 

«Kotiilerin goztinu senin yiiziinden gevirmek icin gam ve kederle se- 
nin tabiahm aci ve sert bir hal» getiririm.» 

11805 



ft** cjHJ s-^-^-*' J •»^- J 



«Ey makbul kulum, sen benim rizamin ve muhabbetrniin avcisi vo 
talibi degil misin? Benim duskiin bir kulum olmadin mi?» 



11806 

«Sen bana vasil olmak igin ^are aramiyor musun? Benim firakimda 
ve talebimde kimsesiz degil misin?» 

1079 



L1807 



y v* 



*' i/jj fj^*«»y 



«Senin derdiin benim izimi bulmak, — yani; bana viisil iilinak — |( 
^'jire anyor. Diin cekiiiig oldugun deruni ah'i i§ittim.» 

11808 



jUf.1 



«Ben seni bekletmeksizin gececegin yolu gostermeye ve sana yol < • . 
meyc kadirim ki,» 

11809 

<£j\j jbi-s ^iy "urjl L" 

«Bu Dilnya girdabmdan halas bulasin ve visalim hazincsmc luiv 
(jasin,» # 

11810 

«Lakin varilan yerin tathhgi, lezzetleri seferde sekilen ziilimHlur 
dlciiliii-.» 

Nitekim : «Ueret, mesakkatin miktarma goredir* denilmi^tir. 

11811 

&jy*-J Cte*jh h jr" 3' &■' ' 

«Ne kadar gurbet $eker, mihnetlere, zahmetlere ugrarsan, ^lii'lmlin, 
akrabandan o derece lezzet ahr, zevk bulursun.» 

1080 




-Mtl'MtNIN IIKLADAKI KAItlKNI/MftlNIN, NOIIUDUN VESAtlt 

ylYECEK $EYLERtN TKNCJKKKDE KAYNAHKEN SK/KAYI'I* 

DI§AR1YA (IKMAYA (/AMSIYI AI.AItlNA BENZEMESln 

11812 

J**" do j-Vil «_/^ jj»^" jj 

tiyj J^ ' 3 a ~ , ^T" ■ -^^ 

«Tcnceredcki nohut'a bak ki atesten zebun olunca nasil yukiiriyii 
dogru si<.rar.» 

11813 

«Her zaman, tencere kaynaynica nohut yukarilara dogru cikar vc eoij- 
kunluk gosterir.» 

Ve der ki : 



11814 



9 . f y-' ^yT ^^ j 



«NJ£in beni ate^le muazzeb ediyorsun? Madem ki satin aldin nichi 
ha!j asagi indiriyorsun?» 

11815 

«Evin hammi kep<:c ile vurur ve : Hayir... iyice kayna vc pi^ dt* nh;- 
rama, der.» 

11816 






«Seni sevmedigim i«;in deftil. MVk vc cojjiii bulasin diyo kuynuti- 
yorum.» 

1081 



mm 



11817 

«Bu kaynah§ seni tahkir ijin degil, gida olup cana kansasm diyedir.» 

11818 

jy- jT c — t ^ I t> I jf. 

«Ey nohut, sen bostanda su igtin, yesil ve taze durdun. i § te o su bu 
ate§ igindi.» 

11819 

"Allah'm rahmeti gazabim ve kahnm gegmigtir. Ondan dolayi bir 
kimseyi belalara ugratmasi rahmetindendir.» 



11820 






«Varhk sermayesi elde edilsin diye rahmeti, kahrindan ileridir, iis- 
liindiir.n 



11821 

«Lezzet olmadan et ve deri yctismez. Onlar yetismeyince dostun aski 
iieyi eritir?» 



1082 



1182?. 



^*» 



\,\ 



l~>U> jij 



•llahi takdir icabi olarak sana belalar gelince eseflcnme! Bu kulurlur 
yiiziinden elindeki sermaycyi sevgiliye bagiglarsin.» 

11823 

«Kahirdan sonra onun ozrii olarak sana Liitf-u llahi gelir, sen de gu- 
siil etmis ve dereden gikmis. olursun.» 

11824 

«Ev sahibesi der ki: Ey nohut; baharda otladin, yetistin. §imdi de 
mc§akkat sana misafir geldi. Ona ikram et.» 

11825 

jL* T^-" JJ_/ j» ij*-**-'* « * 

* , 



jl» _j) jLI 3 a £ kL 



«Ta ki misafir tesekkiir ederek avdet etsin, Hakikat §ahmin, huzu- 
runda senin ikram ve ihsamndan bahseylesin.» 



11826 

jl^o- jj xS l,I**j 4*~ 

«Ta ki ni'met yerine, sana o ni'metleri veren gelsin... Biitiin ni'mei- 
ler, senin mazhariyyetine gipta etsin,» 

1083 



11827 



^ cr*, j~i ^ Jb i; - J 

«Ev sahibesi nohuda diyordu lei: ey nohut! Ben Halil Ibrahim U lh|J 
yim, sen de oglu Ismail mesabesindesin. Bicagin online bn$ini koy. Zl] 
riiyanida seni kurban ettigimi g6riiyorum.» 

Vak'a malumdur. Cenab-i Hak, Halil-i Celiline fevkalade bir miioU 
hade sevabi vermek icin oglunu kurban etmesini emreylemisti 11/. Ih. 
rahim, bunu Ismail'e soyledj. da teslimiyyet gosterip bicagin ahum 
yatti. Fakat bi 9 ak kesmedi. Cenab-i Halil, me'mur oldugu vazifeyi if* 9\1 
mi ¥ oldu, Ismail'de kurban edilmekten kurtuldu.. Aym teklife Rasulullnh 
(Sallellahu Aleyhi Vesellem) Efendimizin ceddi mukerremi (Abdul Mm 
taUp) de ma'ruz kalrmsti. gimki : «On tane erkek evladim olursa birlnl 
AUah masi icin kurban edeyim» diye bir nezirde bulunmustu. Soma 
ogullan arasmda eektigi kur'a Peygamber efendimizin muhterem pecM 
Abdullah Hazretlerine Isabet etti. Abd'ul-Muttalip de O'nu kesmek „■„, 
yatirdi Sonra kaymbir.aderinin teklifi ile gidip bir kahine damstilar- 1<A. 
kin : «On deve ile Abdullah namma kur'a cekin. Develere cikarsa onlan 
kurban edin, Abdullah'a isabet ederse on deve Have edip tekrar kur'n vr- 
km. Boylece kur'a develere cxkmcaya kadar onar onar artinn* dedi !l„ 
tavsxye tatbik edildl Develer yuze vannca kur'a onlar namma cikti v« 
hepsi kurban edilip fukaraya dagitildi. 

Bu munasebetle- Aleyhissalatu Vesselam Efendimiz : «Ben kurbmi 
cdilmelerine tesebbus edilmis iki zatin ogluyum* buyurmustur ki biri h 
mail Aleyhisselam, digeri Abdullah bin Abdul Muttalip'tir. Iste ev sahb 
besi olan kadm da tencereden firlamak isteyen nohuta, kendisini Ismail 
Aleyhisselam gibi kurban etmek istedigini soyluyor 



11828 



r~ 



j\j J^L-1 cii»- fjo If 

-Basim kahr onune koy, kalbinde bir karar oisun ki, Ismail Aleyhi,- 
selam gibi bogazim keseyim.» 

1084 



11K2!> 

Lj— j'j— a' ^:' r^: r~ 



C — \j ^Jiv 



j ji *5 *Ui j ji 



.Itji^iin kesccegim. Lakin o has, oyle bir bas,tir ki kcsilmekteti ve 81- 

<•>■ i'<. •■" bcridir." 



11830 



isA — 1 (J 



jl J_JJW^ 



<iL 



..-••• ivl_j o-^« (jUJ. — « tj' 



r 

«Ky tiuisluman! Allah'in ezeli maksudu; senin basinm kesilmcsi dc- 
H 1 1 , Ilukkin emrine teslimiyyet gostermendir. Onun icin sen de Rizay-i 
lliihiyi aramah' ve teslimiyyet gbstermelisin.» 

liuradaki yemek pisiren ev sahibesinden maksat : Miirsid'i kamil ve 
uiiircbbiyeyi miikemmildir. Nohut da saliki ve muridi temsil etmektedir. 

11831 



«Ey nohut, ibtila tenceresinde kayna ki ne varhgin kalsin, ne de sen 



lud!» 



11832 



oJ^wU>- 



y \ jh_! .jl^-vl 



«Eger ekili bulundugun bostanda bit miiddet teriitaze durdun ve giil- 
dUnse simdi can ve basiret bostammn giilii olmussundur.» 

11833 

«Eger su ve camur bostanindan aynldi isen, lokma olup, diri insan- 
Inra ve beseriyet alemine dahil oldun.» 



iosr> 



11834 

«VaIIahi sen, once O'nun sifatlarmdan ayrildin da geldin, Tekrar at Ik 
vc telik olarak yine O'nun sifatlanna riicu eyle!,.» 

11835 

«Scn, buluttan, giinesten ve felekten gelmi§tin. §imdi ise miicaliH- 
denle Ilahi sifatlardan feyiz aldin ve semayi tekarrube ciktm.» 

11836 

«Sen yagmur ve hararet te'siriyle yetismistin. §>imdi Allah'in terte- 
miz sifatlari suretine buriinup gidiyorsun.» 

11837 

«Sen, Gunegin, bulutun ve yildizlann bir cuz'ii idin, — yani; onlarm 
terbiyesi ile yetismigtin — gimdi insan lokmasi olarak nefs, fill, soz ve 
lefekkttr o!dun.» * 



11838 

«Nebatatin olumiinden —yani; hayvanatin onlari yemesinden — 
hayvanat varligi zuhura geldi. Bundan dolayi : (Ey inandigim dostlarim; 
beni bldiirun) sozii dogru geldi.» 

i 
108G 



13 u soz Mall/u" Mansurundur, -ebMutin jrenilmesiyle hayvnnntin In 
yali Lfgekkiil ediyor. Demek ki blr ciliim, bir hayata sebep oluyor. 

11839 

«Madeni ki bizim icin, maglup olduktan sonra bir galibiyet olsi- 
roktir. (Benim katlimde hayat vardir) sbzii dogrudur,» 

Bu soz Hallacindir. 

Olmek varhk oyununda yenilmek gibi goriiniir, fakat ikinci ve ebedi 
hayata nailiyyet oldugundan maglubiyyet degil, bir galibiyyettir. Out in 
ir::i Mansur Hallacm ;<Benim katlimde hayat vardir» demesi dogrudur. 

11840 

dibs i$j**' a* 2J^*» u-a. I" 

«ibadet, zikr ve tesbih ve sadakat, meleklerin gidasi olmug; onlnr, bu 
vasiialaija semada mi'rac etmeye yol bulmu§lardir.» 

11841 

«Nasil ki yemek, insanlann gidasi olmus. ve beser, bu sayede cemad- 
hk derekesinden hayat derecesine yukselmistir.» 



11842 






«Bu soziin genig bir tercemesi ve izahi olmak iizere bagka bir yerdo 
bir babis gelecektir.» 

1(187 



ii84:t 

••Diinyada ticaret ederek avdet eylemek ic^n ruhlar, kervan halindo 
lui cihana gelirler.» 

Nitekim Hadis-i §erifte : «Dunya Ahiretin tarlasidir» buyurulmujtur, 
Burada ekilen hayir olsun, §er olsun orada bicileeektir. 

11844 



j^->> 



O'jTj J*fc«U 



«0 halde ey salik, obir aleme ihtiyannla, tath ve hog bir surette git. 
Hirsmn daragacina gittigi gibi acihkla ve zorlukla degiJ ...» 

11845 

U" fi^ij lf**^ 3 l»" 

«Seni acihklardan temizlemek ve kurtarmak kin sana aci sozler soy- 
luyorum.» 

Bu soz, yemek pis'iren kadin tarafindan nohuda hitaptir ki mursid 
tarafindan muride nasihattir. 

11846 

•±*j oij — i \ j _>>>-> 1 i-« vjI j 

«Donmu§ uziim, soguk suya konursa donuklugu gider ve o halden 
knrtulup tazelenir.» 

11847 

«Sen acihklardan — yani; me § akkatlardan ve riyazetlerden — kalben 
mUteessir olursan biitiin acihklardan ve kiitii ahiaktan halas bulursun.- 
1088 






■l<<iJ{;\mftl BGLANIN HIKKINA VK MINI A YTlW VAKIF OI.AN 

\n wtlNix \iis\ii, 

11818 

c*.~a> 3y* \j$\ c_ i t^jfc lit- 

"Avcj olmayan kopegin tasmasi yoktur. Ham ve kayuayip pismemis 
"i M-y de mullaka Iezzelsiy.dir.» 



11849 

j^— (_£l <_~ — A.3- o>f ■*.>*■ ll»*J 



«Nohut dedi ki : Hanim; madem ki is biiyledir. Hosca kaynayal 
Nil luisusta sen de bana yardim et!» 



11850 



llll. 



/• \ 1.*.** »>- 



lS - * J 



t/-"*>?" u-j-j > 



«Sen, bu kaynayifta benim mi'marim gibisin. Bana kepceyi vur ki 
ink f^iizel vuruyorsun.» 

Bu soz de murtdin murside teslimiyyeti ve mutavaatim bevandir. 



11851 

^ 1 j i f**3 03 v- j i? ^^ 

«Ben fil gibiyim. basinu yarala ve dagla ki Hindistan rii'yasi gorme- 

yeyim.a 

Guya filler, vatanian nian Hindistan'i ru'yalannda gorurler de sahip- 
Ifi'ine isyan ederlerrnj.s. 






F: 6? 



1089 



11852 

«Ta ki kendimi kaynamaya birakayiw ve miicahede kucaginda huki- 
katc bir yol bulayim.» 

11853 

ijl j-% Lip jUi £31:, 

«Qiinki insan, zenginle§irse azar, rii'ya gormiig fil gibi isyan eder.» 

Yani: «(Okumamaktan) sakin! Qiinki insan muhakkak azar. Kcndi- 
sini (mal sebebiyle) ihtiyagtan vareste gordti diye 74 .» Ayet-i Kerimesinc 
igarettir, 

11854 



foa j>j! 



;u 



«FiI rii'yasmda Hindisyan'i goriince azar, filciyi dinlemez, szgmbk 
cder.» 

Yani; insan, beladan azade kahp rii'ya gibi olan servet ve saadeti 
goriince Allah'a asi olur. 

«EV SAHIBESiNIN NOHUTTAN OZUR DILEMESI VE 
ONU KAYNATMASININ HiKMETI» 

11855 

«0 hamm nohuta dedi ki : Bundan evvel ben de senin gibi yeryiizii- 
niin ciiz'iilerinden idim.» 



(74) Surei Alak : 6-7. 
1090 




I1K5Q 
-A to, gibi mikaliadeyi tadnica makbul ve lay.k bir hale goldim.- 



11857 

J ciij j_,jj jCj j^, 



-Bir niiiddet yeryiizunde, bir miiddet ceset tencere 
lifiilun.u 



sinin icindc kny- 






11858 



*r- 



«Bu iki kaynayisla duygulara kuvvet oldum, Ruh kesildim de seni 
Irrblye ediyorum.» , 

Bu sazler Mur f id-i Kamili temsil eden ev sahibesi tarafindan murid 
m^abesinde olan nohuta teselli makammda soyleniliyor 

•Vaktiyte ben de senin gibi mucahade atesinde kaynadim. Ona sab.r 
- Lahammul ettigmi iein ruh kesildim ve murebbi oldum, deniliyor. 



11859 

■Cemfidl* halinde iken sana lisan-^ hal He dedim ki > o mertebeden 
fcojnre yuksel ki insanhk mertebesine gelesin, ili ra ve slikU m a> nevi 



1091 



Usui* 



«Euh-i bayvani derecesini buJunca bir kaynayis dab a yap da huj 
vanlik (lort'lii'sindeii yiikse!!» 



118C1 



l*C.Nj ,_r j [ ,' . 



.Pr..,* lA?- 



«Bu niikteleri yanhs anlayip dalalete diismemeyi ve miintehaya erli- 
meyi Allah'tan iste.,.» 



11862 



j» 



o,^i *=- j^j^ i^y j_; jij 

«Kur'an'dan bile 50k kimse yolunu sagirdi, jp dolaymyta bir kavim 
kuyuya dusmiistiir.* 

Kur'an-i Kerim; hem had:, hem mudildir. Nitekim Cenab-i Hak : 



* , s* "V 5 <- 












C£ J^ 1 






Yani : "Allah onunla (Kur'an vasitasiyle) bireogunu sasirtir, yine 
onunla birgofunu yola getirir. Onunla fasiklardan ba^kasim sasirtmaz 75 .» 

buvuruluyor. Kur'arun emrine mutavaat, sebebi hidavettir. Meneltik- 
tiklerinden ictinap etmemek ise mucibi dalalettir. 



Ha» Sui'ei Bakaru : ;-'(J 



\w> 



I Hi,,', 









"K.v ina.n sah.s; Sen de yukar, yiiksol.nek areiwu olmayinea /Vllali'in 
(ItHbli mrtiiu) bulunan Kur'an ni eiintiu voktur... 



"MISAFIK OLIH'REN MESCiTTE KONUKLAYAN \D\.M 

HIKAYESINiN SONU VE ONL'N AZMINDEKi 

SEBATI VE SITKI» 



11864 



UJ> Yl 






«G Liimncti jure garib dedi ki : Gece bu mescitte yatacafiiiiu- 

Ondan sonra mescide soyle hiiabetti : 

11865 

-Ey-mesrifc bcnim kin ktertcla olursan. sahasn.da hacctlerin husul,. 
U'ldig! bir Ka hi' yerine gocersin.» 

11860 

> l J J^- 3 -^ ^ (J)t J- j I" 
-Ey »»akbul mcst-ft, bcni b.rak daMansm ^hl ipimie oymvay,,,,,, 

Daha sonra nasihatcilara dedi ki : 



i(i!»:i 



11867 



lj— J*? C-»6— 



J *\l \ ~Aj <-\Mi . J 



Lii. 



u~ J 



o> 



& JUVt&fjf 



«Siz nasi hat hususunda bana karsi Cebrail bile olsaniz, ihraliini M ■■• 
Jil <A.S.) atcse atihrken ondan yardim istemez ki..,» 

Halil'ur-Rahman Kazretlerini Nemrud atese attirdigi sirada Kuu I 
Ilahi ile Cebrail Aleyhisselam yetismis : «Ya Ibrahim; bir hu rutin i >u 
nn?.' diye sormus, Cenab-i Ibrahim: «Hacet senden ise yok.» ri'v.dmii 
vermisti. 

11868 



<I>- * Y S I ' i A 






«Ey Cebrail; isine git ki benim od agaci ve anber gibi yaiit^itn V( 
purhiyisim daha iyidir.» 

11869 

«Ey Cebrail, sen gerci yardim ediyor ve kardescesine beni mulmfu 
ediyorsun.» 

11870 









4fV a' 



"Birader; ben ates ustunde mutehammilim. Qiinki ruhi hayvflnl ulk 
artip eksilecek bir can degilim.» 

11871 



k_j»- 



.1: a£ 



jr -? -y L5 J 



«Ruhi hayvani gida ile kuvvetlenir. Odunun telef olarak ati^l kl|| 
vetlendirdigi gibi.» 



hulur. 



Yani; km* yeniU., d-M olurj I..I..U cchci ve ruhi nayvSnf kuvv< 



11872 



tS-k. ^t > 



■j j> 






«Eger o, odun olmasaydi mahsul verirdi, ebede kadar hem mftmur 
ItaHr, hem de herseyi mamiirlagtirirdi." 

Halbuki o gida da, ondan kuvvet bulan ruhi hayvani de ate§teki odun 
r.ibi yanip gecicidir. Bundan dolayi imareti ve bekasi da yoktur. 

11873 

jt Ctf-<3 j_y Jj \ yj 

«Bilmis ol ki bu ates, yakici bir riizgar gibidir. O, asil attain isii;. 
<lir, kendisi degilN 

11874 

,>» A..I jjifl ;j Jj I ( yx- 
Cf^*J jJa\ C— !_} *.l L» »)j- 

«Atesin kendi ve ash esirdedir. Yerde olan onun gblgcsi ve i.si£idir.» 

Iliikemaya gore (Felegi kahr) dan sonra bir (Kiirrei nan) vurcltr HI 
/.ctninde olan ates ve hararetin ash oradandir. 



11875 



J'^ r^- 



V 



«§tlphesiz ki izdirab ve lzdirurindan isik ve golge sebat odcmcx; v»- 
luicak mo'denino gider v& ashna kavujur.» 

Mh;;"i] nii istersin? 



1094 



imir. 



118711 
\L.) J,* I A ,» , y c*~*<i 
jl;j ^A^Vj t^*J n^5 o'ajI— 
"Uo.vun ilaima oldugu gibidir de giiigesi bir an kisulir, bir an ii/.iU'.m 

11877 

cV ; o>~ C~f Ij^C 

«Ciinki golgede hi<: kimsc sebat ve beka buiamaz. Akisler asillurillfl 
vc analanna giderler.» 

FTiikema, toprak, su, ruzgar ve ■ atesi (anasir'i erbaa) namiyla ,i:ul. 
ccmadat, nebatat ve hayvanati da (rnevalidii tabiiye) dive fi'iru i Miliar 
etmiijlerdir. 

11878 

«Ya Mevlana dilini tut ki fitne agzim actj. Kuru siizlere giris, tloj* 
riisunu Allah daha ivi bilir.» 



«ANLAYISTA KISIR OLAN NAKISLARIN KOTU HAYALLERE 

DUSMELERi-. 



11879 



J— ) , e «& 



J 15' 



lie IT 



<~*S 






< 



U„^ J*1 jl -ul tJ-CJ jjj 

«Bu hikaye sona ermeden evvel based ehlinden bir kotii kokulu du- 
lnan geldi.» 

Yam; miinasebetsiz bir itiraz zuhura geidi... 



1096 



IIKSI) 

•^■O O Jt_>-^ Ov— ,j«>«^ 

«Ken, hu itirazdan iiirinmudim, lakin hu ilira/, tekmesiilin bir u<>ii1m 
sat salikin fikrini bozinasiiidaii i;vkinirim,» 

Hz, Mevlana buyuruvor ki : 



11881 



•S.fv* (S=~ jl j .- 



."- c-y 



iSy** Jit* jl^^^- .,- 

«Hakimi Gaznevi, perde ardinda kalanlara ne giizel mancvi bir misal 

beyan etti,» de dedi ki : 



11882 









«Dalalcte dusmiis olanlar. Kur'an'da kil ve kalden baska bir *••> 
gbrmezlerse sasilmaz.» 

11883 



s 



r * 



«(^iinki : Nur ile dolu Gunesin lsigindart koriin gozii hararetteu bn.«j- 
ka bir sey gdrmez.» 



11884 



<>\i~ j>- jl ,15 l 



u*-\J> 



i\JL 



oy? ■'JJ 1 oiJj^ 



«iri bir kaz, bir e^ek ahinndan dedikodu yapan kanlar gibi baftm 
cikardi.» 

Cenab-i Pir <-Iri bir kaz»> demekle muanzi murat ediyor. O muanz 
diyor ki : 

1007 



iisk:> 






6y 



■"-■:*—{ ifT~~ (>■ 



*Si<p, } 



HJfc. 



*-»» 



«Bu site, —yani; Mesnevi Kitabi — adi bir cscrdir. Pey§ambortn 
htkayesinden ve ona ittiba etmenin beyamndan ibarettir.» 



11886 



-a 



j 1 /-' j 



-^ T^i 



-Hvliyaullahin seyr ve sUItik eyledikleri makamatin bahsi ve yiiksi-U 
osrann zikri or ad a yoktur.» 

11887 

Lit" jJlZaT oL»ii* jl 

« Tobcddtll makamlanndan, yokluk mertebesine ve derece derece (hU 
kftyi I In In) ye kadar, suliik mertebelerinden bahis olunm ami stir.,, 

iVheildul : Inkita' ma'nasinadir ki, salikin, heva ve hevesinc ittiba' 
Kmomesl, sair nas'a itimat eylememesi, onlardan korkmamasi ve 1omi.Ii 
lerinden bir §ey ummamasi, ancak Allah'i mu'ti ve mam' ve dar ve nafl' 
bihnesi, hulasa kendisini tamamiyle Iradeyi tlahiyeye teslim etmeil dl 
nick li r. 

Yokluk ise: «Salikin -nazarmda Allah'tan ba§ka her § eyin, hatta km 
rlisinin mahv ve muzmahil olmasidir» dive ta'rif olunmu§tur. 

11888 

«Hir arife kanat olup da onu ucuracak, makam ve menzilleriji fjc-rlll 
de Mesnevfde mevcut dcgildir.» 

I^te muarnz Mesnevi-i Serif icin boylece taan ve te§ni'de bulim 
inns, bunlari soylemekle de kendi cehlini ve idraksizligini meydnna kny 

L098 






muftu, llnlbnki onun yn|, ,lediftl 1 1 : 1 1 1 1 : , i ■ * f Meanevi'de vaniir. LAkii hiv 
ve fasil olarak degtl, ninwi fjeldlkye vc muluferrik siirette zikr olunmuijtur 

L1889 

d>'j*S jl Oo) <ul» jc^ 1 

«Kkabi Ilahi olan Kuran nazil oluuca, kafirler ona da, bftylocc tuim 
ve te§ni'de bulundular.» 

Dediler ki : 



11890 



-UJb 



( _fc-* ) J (J^ : 



^ o~* 



«Kur'an esatiri rivayetlerden ve eski masallardan ibarettir. OikIh 
yiiksek bir tahldk ve ta'mik yoktur.» 

Bir gun Aleyhisselatu Vesselam Efendimi2, Mekke Hareminde yUkNt'k 
sesle Kur'an okuyor, Kureyg'in egrafindan Ebu Siifyan, Velirj bin fl 
Mugire, Utbe ve Seybe, Umeyye bin Halef ve Ubey bin Halef va Nmli 
bin el-Haris dinliyordu, Bu Nadr, Acem hukumdarlanna ait bazi el'si 
ncleri dinlemis ve zabtetmigti. Ara sira Kurey§'lere de onlardan I >;i I ■:.< 
derdi. Kiraati Peygamberiyi dinleyen Egrafi Kureys, : 

— Muhammed ne diyor? diye Nadr'a sordular. O da : 

— Ne dedigini ne bileyim? Eski masallan so-yliiyor, dedi. Onun n/c 
Fine En'am suresindeki gu ayet nazil oldu : 






/ > 



S^} S.s la 









Kimi 



' ■"" " ,, ' i '' 1 ''" s;,n " l*ul*il» vrrip clc inkuduv.nii Km ,unt diuliu'ii 

In v.-mhr. llallmUi hi/, , im . i.vuu- tmlayabilmclvrine muni ulmuk minn 
i-c-klt-rriiiii iistUrn. pmlek-r, kulnklanmn inn, do agtrlik koyduk. I •ttlar 
(islcdiklL'fi) hor mucizeyi gbrseler vim- ona inanmazlar. Uatta n ktifrr- 
(Ifiiler sana gcldifcJeri zaman seninle cekismeye kalkLsarak : Bit, (Km .m) 
cskilcrin tnasaHannd&n haska {bir scv) degildir, der(ler)'" l! ,» 

tfjte Kur'an hakkinda hoyle hezeyanda bulunanlar, Mesnuvi-yi Smi 
",'iMdc ayni ta'riade bulunmuslardi. Vine o musrikler Kur'an icin diyur 
Uirci] ki : 

11891 

< . - ■ ■- ** 

-Kiiriik s'oeuktar bile onu anhyor. icindekiler kabul edilecek veya 
rdiliniyeiek emir ve nehiylerden ibaret...» 



,3- r 



11892 



*■"¥ 



£f 5 ip 



-* "T-l^- ,- J 



"Vusuf ve onua biiklum buklum zulufleri Ya'kup ve Ziilcyha He 
on Ian n yam ve kcderleri . .» 

11893 

"litmlari. herkes kolayca anlar. Onda aklin derinliklerinde kayboia- 
eufifi derin beyan n«rede?» 

11894 

>- j' J.U JL.] jTj £^f 

«Cenab-i Hak da dedi' ki : Eger bu sana kolay goriiniivorsa bu cesit 
kuliiy basit bir sure sby!eyiver.» 



1 i'ii Sure'i En'am : 25. 



MOO 



Sum lliik.'ii aM.i inn nklt'i i' lut.ilii'ii 



t • *v 



fe&}^}jWxJ%te \Sy\j^jj ^\S 



Yani : «Egcr kuluniuz (Muhammed) in iizcrine pares' parca (.sun 1 
.sure, ayet ayet) indirdigimiz (Kur'an'm Allah katindan geldijijn) dt«n 
siiphe ediyorsamz ha yd) onua benzerinden siz de bir sure (mevdann) «(•• 
lirin 77 .» 








Yani : «De ki : Andolsun, ins-u cin su Kur'an'm benzerini (meyriann) 
getirmeleri icin bir araya toplansa, yekdigerine yardimci da olsalar, yine 
onun benzerini getiremezler r8 .» ayeti de aynl maksatla inmiatir. Hz, Mev 
lana ikinci ayetin mealini de nazrnederek buvuruvor ki : 



11895 



..£ J< 



J w 



, -.1: 



«Ey musrikler; Sizin cinniniz de, insiniz de ve is ehli olanlarmiz da 
haydi bakahm o kolay Kur'an'dan bir ayet miktan sbz sbvlesinler.» 



'77 1 Surei Bakara : 23. 
•W Surei ptsra : S&. 



ll'H 



«IIZ. PEYGAMBEftjN : "KUR'AN'IN ZAHtRl VA.R, BATrNl \AR' 

BATINININ DA YEDiNCt BATNA KADAK BATINJ VAR" 

HADlStNIN TEFSiRt» 



11896 



> j,> 



v'j- 



C— *i/>5 ^i ^U ^\^j J 



«Ma'lumun olsun ki Kur'an'in bir zahiri ma'nasi oldugu gibi, o za- 
liirin altinda kat kat batini ma'nasi da vardir.» 



11897 

f>- lM Si ^ $ jj 

•O batini ma'nanin altmda bir ma'na daha vardir ki o ma'nanin id- 
rnkindc akillar kaybolur.» 



11898 

«Kur'an'in dordiincii batini ma'nasim ise, nazirsiz ve misalsiz olan 
Allah'tan gayri kimse gbriip anlamadi.» 

Tabii besjnci, altinci ve yedinci ma'nalan da boyie. 



11899 

£fu* *_r!~ "**** ljfs>> J3 

«0|ul, sen Kur'an'in yalmz zahiri ma'nasim goriip onunla kalma. 
St-ytan da Adem'i ancak camurdan ibaret gcrmiigtii.» 

gunki onun suretine bakmig, ma'nen onun halife oldufunu goriip 
anlamamisti. 



1102 



11900 

"Kur'an'in zahiri, sureti mcydanda, fakat ruhu gizli olan ins aim 
benzer." 

, 11901 

«Bir kimsenin amcasi ve dayisi gibi yakin akrabasi bile yiiz yil ha- 
kncak olsa onun ancak zahirini goriir, halinden kil ucu kadar bir gey 
miisahade edemez.» 



• KNBiYA VE EVLiYANIN DAGLARA GIDIP MAGARALAKDA 

OTURMALARININ, KENDILERINi GIZLEMEK VE HALKIN 

KOEKUSUNDAN KURTULMAK tgiN DEGIL, MUMKIN 

MERTEBE HALKI DUNYA'YA BAGLANMAMAYA 

TE§VIK VE IR§AD ICIN OLDUGUNUN BEYANI» 

11902 

J*f *;:> Li_,l X^f £ I 

«EvIiya, halkm nazanndan gizlenmek icin dagda oturur derler.» 

Bu soz dogru degildir. 

11903 

-Vty ^«i* £._^ A jh f" 

«Onlar halkm nazarmda yiizlerce dagm ustundedir ve onlar yedinci 
kat sema iistiinde adim atarlar.» 



iio:j 



iiiioi 



if ^ & iy ± ji r . i 



jv >~ 






«Onlar, halka nazaran yiizlcrce denizden, yiizleree dagdan dtedeyken, 
Hi'den daglara giderler de gizlenirler?» 

Kvliyaullahin zahir ve mestur olanlan varciir. Evliyayi. zahireyi halk 
Lumr; fakat tamyis §dyle boyledir. Hakikate tamamiyla mutabik degil- 
dir. Evliya ve enbiyanm tesettiir iein dagda. bayirda gizlenmeye ihtiyuc: 
voktur. Evliyayi Mesturim ise hie kimse tamyamaz. Orilar Allah'] n si'trl 
ulLinda mahfuzdur. 



11905 

c-^j J*i -u» eJJs f _,f Jj, j v 5" 

"Itir velinin gizlenmek icin daga kacmasina ihtiyaci yoktur. Ciinki 
izinde bir tay gibi kosan felek, yiizbinlerce tial diisunniis de vine yetl- 
seincmtstir,» 



nacG 

«FeIek cok ddnduyse de o canm tozunu bile goremedi, Asuman da 
bun dan dolayi mavi renkli matem Jibasi Eivdi» 



11907 

f 

* 

«Hani, zahiren peri giizden gizlidir ya... Lakin insan. ma'neviyeti iii- 
bai'iyle perilerden daha giziidir.» 



[■pit 



«Akil iiulinde periler giizden nihandir, fakat insan perilerden yii/, 
defa /.iyade gizlidir," 



11909 

«insanm batim akil indinde gizli olunca, derunu masivadan hali ohm 
bir velinin maneviyetinin ne kadar gizli olacagim kiyas et.» 



11910 

C> >^y (jjl*** J 5 *"^ t/jl 

«Insan, Musa'mn asasi ve Isa'mn diiasi gibidir.» 



XX5JX X 






<Jj jr -> Jl -jt, ■.>*■ - J --' J J 

«ihsan ve zinet icin mii'minin kaltd, Hakkm avueunda ve iki par- 
magi arasindadir.» 

.H.adis-i §eri£te : «Hakikatta insanlarin kalpleri Rahman ve Rahim 
(Jiiaii Ailah'in parmaklarmdan iki parmak arasmdadir.» «0 kalpleri dile- 
digi' gibi cevirir.» buyrulmustur, 

Buradaki iki parmaktan maksat : Hakkm celal ve cemal sifatlandir 
ki, Allah, diledigi kulun kalbini salaha, dilediginin kalbini de fesada 
rcieylettirir. 



F" 70 



1105 



11912 

«Asayi Musa'nm zahiri bir degnekten ibaretti. Fakat agzini ve bo- 
gazim acmca biitun bir kainat ona bir lokma olurdu.» 

11913 

Cjya j Jtj*. ^fc j^_i I * ^y_, ^ 



-"> 



* ^-' j^y t^^j-5" &r 



L>' 



"Isa'nm duasim harf ve savttan ibaret gbrme... O dua ile olumiin 
ka^tigina bak.» 

11914 

«Sen Isa'nm duasinda adi gibi goriinen sozlere bakma. Onlarin te'- 
siri ile iiliimiin sigrayip oturduguna bak... 



11017 

-Sen uzakta bulundugim t S in toz bulutundan ba§ka bir sey gornill- 
X.iMin. Azicik ileri gel de o toz arasmdaki insanlara bak.» 

11918 

.(> (insan-i Kamil)in kaldirdigi toz, gozleri aydmlat.r, onun secaa I 
v. kuvveti daglari yerinden kopanr.» 

11919 

i 

O-io <jLai\ 'j\ ^~^a «UlJ> j^p- 



iT u«6, i, 



a- 



•iju 



J ] 1} 



l.jf 



«Hz : Musa uzak bir colden gelince Tur dagi, onun kademi bcreke- 
llyle rakkas oldu ve titredi.» 



11915 

C,»i Jj«* IjLafr jit/-* (>U* _y 

«Sen Musa'mn o asayi kolayca buldugunu, gbrme de o asanin Sap 
denizinj yardigim gor.» 

11916 

«Sen uzaktan siyah bir cadir goriiyorsun. Bir adim ileri at da o ea- 
dirlardaki askere bak.» 

U0« 



«EY DAGLAR VE KUSLAR; DAVUT PEYGAMBER ILE BlRLlKTF 

TERENNUM EDtN» VE «BIZ DAVUD'A DEMIRI YUMUSATTIK» 

MEALiNDEKI AYETIN TEFSTRI» 

Sebe' suresinde buyurulmu§tur ki : 

Yani : «Ahrtolsun ki biz Davud'a bizden bir imtiyaz verdik "Ey da£- 
Inr, onunla birlikte tesbih edhi" (dedik), kuslara da (bunu emrettik) Om. 
(Icniiri de (mum gibi) yumusathk 79 .» 



U9) Surei Sebe : 10, 



1107 



11/, IX'ivucI 'i ,!,ii/.cl scsiylr (/.rbnr) ii nkudiu'u vakil l,i:;l;ir ,iki-; ynpul 
kuslur da toplunj^j otujjiu'du, Kiv/.ii Ctinub-i Davud, ■:irli yapl.ii;] sii'iuln 
ilcmin ate§e suki^adan eliyle bilker, istedigi ijekle koyardi, 

11920 

a a..i jU J*S jl jjlj ^jj 



fr-^*- /) J \j ^ 



l l*j? 



f 



«Davud Aleyhisselam'm yiizii, Allah'in nuru ile miinevver alums, 
<ln£lar O'nun Zebvir okuyusu ile inleniis ve akisler yapmistir.» 

11921 

* 

«Dag, Davud'a yolda§ oldu... Her iki mutnb — yani; Davud ile dug — 
dn Allah in a§kiyla mest olmuslardi.» 

11922 

iS^\ <s"\ j^l JU- L 

«(Ey daglar; Davud ile terenniirn ve onun okuduklanni tekrar eclin) 
diyc Emr-i ilahi varid oldugu icin ikisi de ayni sesle ve ayni perdedm 
okurIardi.» 

11923 

«Cenab-i Hak buyurmustu ki : Ey. Davud; sen yerinden, yurduiidan 
aynldin... Benim icin hemdemlerinden, beraber bulundugun kimselerdon 
ayn dii§tiin.» 

Qiinki Hz. Davud'a Ask-i ilahi galebe edince sarayim ve oradaki mu- 
sahabelerini birakir, Saglara gidip orada yalmz bagma Zebur okurdu. 
Yine Allah buyurmustu ki : 



1108 



11024 

»Ui <U- ^j-'.'j ;l (Jji, ^j I 

«Ey garib ohmis, tek ve inuinsiz kalmisj olan Davud... Ey istiyak ale- 
si kalbinde alevlenmis asik'i mu!jtak!» 

11925 

«5azende, hanende ve nedim istersen kadim ve ezeli olan Allah, daft- 
Ian senin online getirmi§tir.» 



11926 



xf. 



i_> <i f> 5 U 1 ^* 3 •~>j a -* 

'• ~t ~t 

«Onlari sana sazende, hanende ve zurnaci kilmisdir ki huzurunda 
lerennum edeceklerdir.» 



11927 

Ǥunu bilesin diye ki : dagm inlemesi miimkin olunca evliyanin da 
dudaksiz ve di§siz gonulden gelen iniltileri vardir.» 



11928 



>A— j(^* 



,J— 



>/. 



*- <fy >* c/ji^* 



«Cesetleri de safiyyet kesbeylemig olan o velilerin ecza ve azasindan 
zuhur eden nafme ve naleler, her zaman onlarin his kulagina akseder.» 



11()» 



/** 



11028 

«0 velinin yaninda oturanlar, duyma/ vr> ;*;*„ i j 



J>J ^ij 



11930 



ihzar ey lemi S ^^^CTi' ^ hayfi31nd ' 
olanlar, hatta yanmda oturanlar aXyamz ° nU§mayi hCi * 1 

11931 

«La mek a n ale m i„de„ gW »e fierce sua, ve yiizlexce cevap g eli„„ 

11932 

"Sen onlan isitirsin, baskalan kulagim vakW,™* a 
yamaz.» - «"***gHH vaKiastirsa da o sozleri du- 

11933 

t£jjX>' jjs- % Ai «j^ . ^ 

-a as its sii 5 raise- - 



«ANLAYlSIN[>AKt KUSUK DOLAYISIYLA MESNEVl'YE 
TAAN ETMl§ OLANA CEVAP» 

iran'da basilmis olan fihristli Me.snevfnin 306'nci sayfasmda dcniJI 
.vor ki : «Feyzi, bazi kitap satin almak igin kardesini Iran'a gondmni:; <> 
da ahp getirmisti. Feyzi ilk evvel Kur'an'. aldi : «Bu, Muhammed'in te 1 
ifldir., diyerek yere koydu. Sonra Mesnevi iein ; «Bu da eski masalki 
dir» hezeyamnda bulundu. Mecliste bulunanlardan biri : «Bu, iyi bir fnl 
kilabidir. dedi. Feyzi: «Oyle ise bir tefe'ul edelim* diyerek laaletta'yin 
bir sayfa agti. Asagada gelecek beyitler cikma sl yla mahcup oldu. Blrkac 
Run sonra bogazi § iserek helak oldu.» Bu Feyzi'nin kim oldugu orada tai- 
nh eddmemigtir. Vakia Hint'de ulemadan ve suaradan bir Feyzi vardjr 
ki Kur'an-! Kerim'e, noktasiz harflerden miitesekkil bir tefsir yazmiftir 
J'akat onun boyle bir terbiyesizlikte bulunmasma ve Kur'an icin «Mu- 
hammed'in te'Hfidir. demig olmasina ihtimal verilemez. Bundan 20 2S 
sene evvel, Uskudar Mevlevihanesinin en sonraki seyhi merhum Ahmel 
Remzi Efendi, Mesneviyi Serifin altr cildini bastan asagi suzmiis tazar- 
ruata dair olan beytleri bir araya getirmis ve : «Munacaati Hz. Mevlfinfl. 
unvanli bir risale tertip eylemistir. Sonra ben de o risaleyi terceme at- 
mi§ ve mukaddimesinde demi ? olduklanmi, faidesine ve liizumuna bina.-n 
aynen aliyorum : 

«Mesnevi'de' §i'riyyet arayanlar §unu bilmelidir M, Mesnevi'de 9 lir 
degil maarif ve haMyik ve tevhide muteallik vekayi' bulunur Mesnevi '- 
nm bir beytinde Hz. Mevlana : «Bizim Mesnevi, vahdet dukkamdir. Miin- 
derecatmda vahdetten baska ne gomrscn o puttur.* buyuruyor Na/.nn 
Vahdetperesti de demigtir ki : «Ben kafiye diisunuyorum. Sevgilim [g« 
Bemm didanmdan baska sey du ? unme. Ey benim kafiye endi§env boniin 
mdimde devlet kafiyesi sensm. [ki vuslat demektir.] Harf nedir ki onu 
dusunmekle meggul olacaksm? Harf nedir? Baglann etrafmdaki dikenden 
duvar gibidir. Ben; harfi de, savti da, ondan miitehassil kelami da orta- 
dan kaldinr bunlann vasitaligi olmaksizm seninle- konusurum, diyor.» 

Demek ki Hz. Mevlana; sairligi ve dahiligi degil, ancak ve ancak ibi- 
hiligi du §U nmu§ ve onu gaye edinmistir. Cenab-i Pir Efendimiz, Rabbani 
hakikatler negri emeline-mukabil, kafiye perdazlik hevesiyle soz sdylsmlj 
olsaydi Fansi Edebiyatmin sairler sultani olurdu. Fakat o zaman aadlfj 
urefa ve hazerati sofiyyenin (Mevlana) si olamazdi.. 

Hz. Mevlana mu'terizine hitaben diyor ki : 



1111 



11931 



JJ- 



l».M 



J'j» 



«Ey taan ve itiraz ^deit kcpek! Ne havlayip ditruyorsun? Kur'un'l 
taan clmcyi kcndin icin necat vesilesi mi vehmcdiyorsun?» 



11935 

(J J jW- lJjJ»J C~- v *-i jl A;' J I 

«Bu, kendisinden canim ve kahr pengesinden imanini kurtaracafrin 
bir arslan degildir.» 



11936 



■ Lil" 



"Kiyamete kadar Kur'an, niimksrlere nida eder ki : Ey cehalete knr- 
ban olmus giiruh!» 



11937 
«Siz beni masal sanarak i'tiraz ve kiifr tohumunu dikmistiniz.» 



11938 
«Taan ettiginizi gbrdiinuz ki o bakidir, siz ise masal oldnnuz,» 



1112 



I I !»:::» 



.t, > 'j _, 



A., ... 



o&j iiijftu j jL» jU oj» 

»Ben Allah kolamiyim v*- Zat-i Bari il*> kaimim. Ruhlar ruhu olim 
cultiya vc cvliyamn gidasiyim ve kusursuz, ayipsiz bir yakutum.n 

11940 

«Ben Hakikat Cxtinesinin size aksetmis ziyasiyini, Lakiri GUliejton 
do ayri degilim.» 



11941 

^Lb- ,_,! jl f i..i' ^ (ii, 

«A§iklan cehalet ve gaflet olumiinden kurtarmak i^in ben, bir a"il>-i 
hayai menbaiyim.» 

11942 



,/ti- jl 3 1 ~^S jCs- 5 



«Eger sizin htrsintz biiyle kokmu§ bir i'tiraz rayihasi meydana golir- 
meseydi Cenab-i Hak, sizin kabrinize de o ab-i hayattan bir ciir'a clii- 
kerdi,» 



11943 

Jsj- jl -O ) Oi-> fj&ti 

«Hayir... Her kotti ve yanh§ kinama yiiziinden gonlumu bozniani, 
isimden ve soziimden kalmam. O Hakim'in soziinii ve nasibatini dinlerim.» 



Ki su kissayi o nakletmi§tir : 



1 1 13 



• KLYIKLfcUUft IM.tK gAf.AlALMlI \'i)/UNDKN TAklfs UKKl i' 

SI I t£MEMESl» 



11944 

"Hakim'i Gaznevi, buyurmu§tur ki : bir kisrak ile Mr tay su i$}yordu,» 

11945 

«Gelin su igin! diye, atlan sagirmak igin seyisler islik cahyorlardi.- 



11946 
«C> isligi istten tay, basini kaldmyor ve urktugit i^in su igemiyordii.* 



11947 

«Anasi: Yavrum! Nigin su igmeden sik sik iirkiiyorsun? diye SOrdu.1 

11948 

«Tay dedi ki : Bu adamlar islik caliyortar. Onlann hep birdcn <;ikun 
isligindan korkuyorum.» 

1114 



1 1949 

«Kalbim titriyor ve yerinden aynuyor. Onlann birlesen isliklarindmi 
iirkiiyorum." 



11950 



"Anasi dcdi ki : Diinya oldu olah t 



mak isteyenler vardir.» 



arz iizerinde boyle beyhudo li yiip- 



11951 

"Mes'ut cv Ia dim; sen isme bak ve snyunu ic. Onlann kendi ..ltd. 
Inrim yolmalan yakmdir.» 



11952 



-Vukit dar, Smiir k 1S ad.r ye derenin suyu gibi ak.p gitmektedir. (),, 
dan ayrilmadan evvel suyunu ic.» 

11953 

«Ab-i hayat ilo dolu bir dorodir, midun su K ki sen de 
bulul yeti$sm.» 

Buradaki Taydan maksat ; Stllk, K»nk : Mllrald, Soyfslor : Kelamul- 
Uh ve kdfim-, evliyflullah'a itir.z •d.n mflttrhlidlr. H&qbH Kimll, 

1118 



ma'nvvi no- 



■ 



dorvlgine diyor ki : Kalblnde ma'nevi nebalat yt'tigmesi Iqin iib-i hay&t 
I'.iiii olan Allah ve ricfilullnli kelamindan istifadc et. §unun bunun i'tira- 
/ina bakrna ve oyalanma ki vakit dar ve omur kisadir. 

11954 
«Ey susaini§ gafil, gel dc evliyaullah nutkundan ab-i hayat iceliin.» 



0*. 



11955 



hJf 



f 



«Eftor fen ve sanatla Kevser suyunu gormiiyorsan, bari korler gibi 
),il dc testini dereye daldir.» 

11956 

»ltu derede su oldugunu duydun ya... Kbrlere taklidlc is gormek 
Kcrck.» 

Hz. Mevlana, evliyaullah nutkunu ab-i hayata, kendilerini de o abi 
liuyat.ii> aktigi dereye benzetmisti. Burada buyuruyor ki : Ey gafil kimw 
madcm ki evliyaullah deresinde su oldugunu igfftm, Goremesen bile, kor- 
ler gibi hareket et ve testini gotiirup o dereye daldir ki su bulundugunii 
testinin dolusundan anlayasm.» 



11957 



^ 



uKirbam agirla§mis goriince deredeki suyu istjdlal edersin, o vakit 
kid bin kuruluk taklidinden kurtulmus olur,» 



1 1 Ki 



I 1 'C.K 

j\j -U* y^ j_j>- 0,'lj. dU 

«Dcrenin suyunu kor arikea goremez dc, daldirdigi testinin, uffirlfli)- 
digim anlayinca derede su bulundugunu bilir.» 

1 1 959 

«Ve ; dereden testiye su dohnug; ztra, testi hafifti, icerisine su glrdiftl 
i§in agirla§ti der.» 

Ve i'tiraf eder ki : 

1 1960 

* c - 

«Evvelce her yel beni kapip goturiirdii. Fakat simdi agirlustiiu, \n-v 
hevanm yerinden oynatamayacagi bir hale geldim,» 

11961 

>j» JV o l - ■>-*-' ^ ;l 5 

«Akilsiz kifileri her heva kapar gotiiriir. C^tinki onlarda ilml ve rft- 
liani kuwet agirhgi yoktur,» 

11962 

«fjcr siihibi nliui kiuisf, cnpiiHi/. «emi ylbiilii ki inuhfilii rUl([6P(lHIl 
e(>kinir,» 



1117 



1 L963 

«Akh basinda bir kimse i?in akil, gemi gapasi gibidir. Onu aktp git- 
mi'kteu emin kilar. Ey salik; sen akilh olanlardan qapa talep et.» 

Yani; bir yere baglan... 

11964 

«libyle bir kimse, o comertlik denizinin inci hazinesinden akil ve id- 
rnk kazanirsa. . ,» 

11965 

v i ■•*„•' 

«Bunlann yardinnyla gonlii munevver olur, sonra gonulden basar-i 
busirete yiiksebr, goz de nurlaiur.» 



11966 
^"iinki nur kaJpten goze yiikselir. Gonii! olmasa goz muattal kahr.» 



11967 



&j 



Jfe j\ s \ j yr J, 



«Gbnul, akil nurlan ile nurlamrsa, o nurlardan gbze de nasip verir.» 






HOOK 

«0 halde ma'lumun olsun ki gtfkten gelcn mubarek su, kalplere ohm 
illiam ve dillere gelen dogru sbzliiluktur.» 

Kaf suresindeki : 



<~?*-J^ 






4j 






Yani : «Gbkten de bereketli su indirdik de onunla bahjeler, bicilccek 
taneler bitirdik 80 .» ayetine- i§arettir. 

Megayihi Sofiyyeden Alaii'd-devle bu ayeti «Semai diinyadan feyi/. 
suyu indirdik de, onunla kalpleri Cennet gibi ihya ve oralarda Allah mu- 
habbeti daneleri inbat eyledik» diye tefsir eyleml§tir. 

Surei Ra'ddeki : 



Yani : «0, gbkten bir su indirmi§tir de vadiler kendi miktarlarincn 

sel o!mu§tur 81 .» ayetine de isarettir. 



f. 



11969 



U> ,,J._. 



^Y* t^'i.-i o' tSjr 



«Bizde bahsi ge$en tay gibi dere suyundan icelim, bizl kxnayan ves- 
veseciye bakmiyahm ve sbzlerine aldms etmiyelim.» 



(SO) Surei Kaf : 9. 
£81) Surei Rad : 17. 



Ill* 



1119 



] 1970 



'-PeyRamberlerin izinde yiiriimek istiyorsan yolunda iterle, Halkm 
bill tin lunamalarim riizgar farzeyle.» 

Yani; kulak verme!.. 



11971 

Jo\j_P ^jlSL. c\jU» 3"y 

«YoI katetmis olan enbiya ve evliya hazerati, kbpeklerin ulumasma 
kulak vermemi§lerdir,» 



«0 MIHMAN OLDUREN MESCiDlN KISSASINDAN BAKIYYESi» 

11972 

,»> jJl >ii L jl f ji 

«Ya Mcvlana; o tertemiz arslan gibi mihmanin mescitte ne gordii- 
ffiinii ve ne yaptigmi anlat...» 



11973 

y i—ilj 3 - IJ_JI -J^*- -U»r— ,- • jj C-*>- 

_^ -*-— =- Jy>- C±> 4,s^ _},/"• 

«Mescit dahilindc yatti. Fakat onda uyumak neredc? Bir nehirde suya 

Hark olmus kimse nasil uyuyabilir?» 

ft 

1120 



111)7] 

«(*am vc kcdcre gark olmus a^iklarm uyumasi, kustann ve bahkla- 
iiii nykusu gibi olur.» 

11975 

JU-; iij*l( jljT ^Jit 

«(;ece yansi korkung bir ses isitildi ki : Ey fayda arayan! Sana gcle- 
yini mi? diyordu.» 

11976 

i^" yy <J^f~' — o J g" 

£■*- cJp- -Li ^> Ji j -^yjiy 

«Bu korktin? ses bin def'a tekerrur etti. Mihmanin kalbi de parga par- 
(II oldu.» 

igitilen korkung ses dolayisiyla Hz. Mevlana, geytanm insanlara olan 
iiiiyhasinm beyanma §uru' ediyor ve : 



«(ONLARI ATLI, YAYA ASKERLERINLE gA^IR) 
AYET-i KERlMESININ TEFStRi» 



■4&J£&**#fy i 



i: *ji 



>>? 



yj^i 



\aj 



© ^e&^si;^ 



F: 71 



1121 



Y;mi : 'iQiilunii l^'ltidv-n Kucunuii yettifti kiniNrlci i st'sinlc yi'i'litdul] 
t»y nsit, on I am karsji slivnriloiinlu, piyadclerinle yii,yj»ar;i i;ikiir; mallumin, 
cvlallanna ortak ol. Onlara va'd el. Jseytan (bit)! Onlara bir ulclnlijftftfl 
ha*jka ne va'd cdcr <>? Benim gergck kullanm (var ya). Scnin onlay il/.n 
rinde hicbir hakimiyetin yoktur. (Onlara) vekil olarak Rabbin yeler* 1 ,* 



11977 



* l r?* 1 * oH u"- 5 f*^ J? 



«Ey salik; sen din yolunda miicahadeye azmedinee seytan icjndon 
scslenir. :» 



11978 

<-£^ <-S^ (j-L-^ 1 >* 0l3 J 1 ^ ^ 

«Ey sapik adam; dii§iin de mucahade yoluna gitme. Zira, hastahk vn 
fakirlige esir olursuii.* 

11979 

<Sj)} J l jb <£*J U<J 
i£j>»- tiVH i c&X J^ 
«Dostlarmdan ayn diiser, hor ve hakir bir hale gelir, p ism an olursun.» 



11980 

iff ji £J'5ii ji iSjJ \'3 



«Sen de o melun §eytanm sesinden korkar; yakinden kacar, sapikliga 
diiser sin.» 



(82) Surei Esra' : 64-65. 



1122 



11981 






cT- fc -"^ J 



• Dcrsin ki : Yarm var, yarin beniin i<;iiidir. Oniimiizdc miihlet var. 
CI mtihlet icinde din yoluna siiluk ederim,» 

11982 

C— U ti^JU" |j*L> ~LiC 

«Sagdan, soldan blumiin gelip gathgim goriirsun... Kom§ularm oliir, 
•■vlcrinden feryatlar yukselir.» 



11983 

«Tekrar can korkusundan din yoluna azhnet eder, bir zaman kendini 
Allah adami yaparsin.» 

11984 

*Himden ve hikmetlerden silah ku § anirsm; ben, korkudan din yolun- 
da ayagimi eksik atmam, dersin... 

11985 - 



J* £T 3 ( >J 3k 1 &}*. & 



Ǥeytan, sana tekrar : fakr ve zaruret kilincindan kork ve geri don, 
diye kandinci hitablarda bulunur... 



112a 



I198G 



i p^\ \jj> . \c £}L, jl 



«Yine aythi'ihk yoldan ka^-ar, iiim ve fen silaium atar, seytana tain 

ollll'SHIl.n 

11987 

«Yillarca Seytana. bir saytaasiyla bende olur, boyleci", dalalet karan- 
liklari iciude (seyr ve suliik) ke<;e ve abasim atarsm.» 

* 

11988 

Ǥeytan seslerinin heybeti halki bogazindan yakalamis ve bagla- 
nu!jtir,» 

11989 

«HaIkm cam, nurdati o kadar unudini kesmi§tir ki olmii§ ve gamiil- 
mii§ kafirlerin ruhu da o kadar iimitsizdir.» 



11990 



«0 meluown sesinde bu kadar heybet bulunursa Nida-yi Ilahinin hey- 
beti nasil olur?» 



1124 



11991 



^ p\^v^ 



«Dogandan asii ucsH belli olan keklik korkar. Stnege o kurkiiflim puy 
yoktur.» 



11992 
«Ciinki dogan sinek avcisi olmaz. Sinegi ancak oriimceklcr yakalar. 



11993 

o-Lli-t jl <& 5\jM ^'k 

«Seytanlarin sayhasi esktya gobamdir. Padisahin sadasi ise cvliyiiuin 
hekgisidir.n 



11994 

j*3 ciSw. I _j^ ^-Vi jj^U I 

«Ta ki birbirinden uzak olan bu iki ses sebebiyle, tatli denizden lu/.lu 
denize bir damla kan§masin.» 

(Bahn Ho§) tan maksat enbiya ve evliya, (Bahr'i Sur) dan murat du 
kefere ve e^kiyadir. Bu iki denizden birer damla yekdigerine kansjma- 
mak iqin Nida-yi llahi muhafizdir. 



1125 



-GECE YARISI MOSAFIBIN KULAGJNA T1LISIM SKSININ 

VASIL OLIVIA Si- 
ll 995 

w^- tiU jT jUU*. 31 cJJ £ 

«Simdi o sert ve korkung sesin hikayesini dinle. O mes'ud, talihli mil 
safir sesi duyunca yerinden bile kipirdamadi.» 

11996 

•*r-J W (*"j ^-»— 7 J»j L" 

«Kendi kendine dedi ki : Neden korkayim? Bu ses bayram davuln 
scsi... Tokmagi yiyen davul; o korksun!» 

11997 

^JT F'j -^ J°- -V 3( i$U~* 

«Ey bos davul gibi olan kalpsizler; can bayraminizdan kismetiniz tok- 
ma ktan ibaret ...» 

11998 

•Kiyamet bir bayramdir. Dinsizler, o bayramin davuludur. Biz de 
giil gibi acihp giilen bayram halkt gibiyiz.» 

11999 

jt) dSt j^*- J*j i> I 0>J""l >^ 

Ǥimdi dinle, bu davul nasi! ses verdi ... Tencere ne yolda devlet vc 
saadet corbasi pi§irdi?» 

1126 






12000 

o $S jl J*j jl Jl,iij &'.}* 



l-V 3' f^ a -* / 



o>r 



«Nazar ve tecriibe sahibi olan misafir o sesi isitince dedi ki : kulbii 
liayram davulundan nasil olur da korkar?» 



12001 



Of_p J j li'iA* j** ^H ^-*j 



l>*"iJ jVj Ai jW- ■*/* 



«Kendi kendine : Dikkat et yiiregin oynamasin. Yakin sahibi ulnui- 
yan korkak kimseler i§te bu sesten olmus>rdir.» 



12002 

0"j^ j*f~ £-mT jl ^»_j 
jo, f 3 'A/** If f /5 <^.i' i * 
«Hz. Ali gibi ya iilkeyi fethederim, ya canim bedenimden gidt 



12003 

«BoyIe diyerek yattigi yerden sicrayip kalkti ve : Ey buyiik kimse! 
I^te ben hazinm, sen de mert isen gel, dedi.» 

12004 

^-ija jl j\j\ j OjClj jL)j.j 
f-3 *J _y-^* ..V>j ( _ 5 ^'j3 

«Onun bu seslenisinden tihsim bozuldu, her tarafa kisim kisim altin 
<16kuldii,» 



1127 



1 2005 



jj •'_> ,Sj j j'j jj^Lj Li 

«() kadar altin diikiUdii ki Goklugundan, kapiyj kapatacak dJyo t» 
siifir korktu.» 



12006 

-^~5 <_rf* jj,/--' jj « j 3 *— ^" 

-Ondan sonra o cesur arslan kalkti, sabaha kadar altinlart diiil 
tagidi.B 



12007 

j'j •**! ^ iSiJu? j»i 

•Altittlari gomiiyor, sonra yine gelip torba iie tekrar disanyu I J 
^iyordu.» 

12008 

^ l > urlll JW do/ 

-Korkup da geri kaganlann ragmine olarak o fedayi misafir, altm. 
lardan hazineler ve defineler yapti.» 



12009 

^JYj jjj ifv* Jj jj 

«Bu fikrayi igiten kor, Haktan uzak ve altma tapan her gafilin hn 
tirina zahiri ve maddi olan altm gelmi§tir,» 

1128 



121)10 

XJ\L\ l;l + )li-.1 jS'jjf 

«gocukIar, sanak, jttmlek gibi tjeyleri kirarlar. O par^nlan alttn di 
yerek eteklerine doldururIar.» 



12011 



J J 



y f \i j/ j^. ^j\, jlj^'i 



;^ ilj/ 



^U- jj x 



;5 a! 



«0 oyun esnasinda sen, altimn adim soyleyecek olursan, ^ocugmi hit 
tirina o §6mlek kinklari gelir.» 



12012 



iSiJt) 



"r 1 '/"" ^Jj"*-* jj (J; 



t_j-c« j. * ~t* 



• 6 ji^j j) 



«Halbuki benim bahsettigim altin iistune Tannnm adi basilnusj ha- 
kiki altindir ki kiymeti kesada ugramaz, ebedidir... 



12013 

*zA >J> jj dty jj oftSj) jT 

«Oyle bir altm ki diuiya altmlan o altmdan parlaklik ve letafet bul- 
mustur,» 

12014 

ti^ ^jr J j* J J $i lS j j 1 

iS~"}J J J '-*J* -^ ' i—Jt 

-Oyle bir altin ki goniil, onun bereketiyle gani olur. O ma'nevi altin 
parlakhkta aya galip gelir.» 



U2ii 



lit, iv.uyunber (S.A.V I Rfi-ndinux. : •Zcn K inlik malm vuklugumlnn 
dv&ildir. Hakiki serwt, ginayi nefstir (goz toklugudur)» buyurmustur, 



12015 



>^'.jy o 



■b o 



jj Jt-ijp. 



«() mescit bir sem'a, musafir tie ona pervane olmus; o pervane tabi- 
nib musafir orada kalmak suretiyle nefsini fedaya azm etmi§ti.» 



12016 

^is-U'i j'l Jul JjL. ^.j 

«AU'-j, pervanenin kanadmi yakti amma, daha giizel bir kanat ihsan 
Hli. Atejje atilmasi ona cok miibarek geldi.» 

Misafirin mescitte yatmasi, isittigi tehlike rivayetleri dolayisiyla bir 
fcdakarJik, bir mucahade idi. Onu ihtiyar edip orada yatmasiyla ettigi 
iiiiicahadc hakkmda hayirli olraustu. 



12017 



->- j *•— ' 



-J-5 






tSi-i y a, j ; c iJ (^ 



«0 mes'ut ve talrhli misafir, bir agacta ate§in parladigmi goren Hz, 
IMu.sa gibi idi.» 

Hz, Musa, §uayb Aleyhisselam'a cobanlik ettikten ve damadi olduk- 
tnn sonra sija yapmak've haremiyle birlikte Misir'a gitmek iizere yola 
^lkmijti. Vadi'i Eymen'e gelince hava sogudu. Ates yakrnak istediyse de 
Lutufturacak vasita yoktu. Derken uzaktaki bir agacta ates/ gordu. Ora- 
li.ui bir kor parcasi alip ateg yakrnak icin oraya dogru gitti ve ilahi te- 
cclliye mazhar oldu. Kendisine peygamberlik verildi. Ve Firavun'u imana 
(la'vcte me'mur edildi. 



lino 



I2IMH 

"Allah'in lutuf ve inayeti Hi. Musa hakkmda fazla idi. Omni ates 
sandigi su'le, hakikatta nur idi.» 

Hikayemizdeki mescid, gormeyen gozler icin bir mtsafirhane gibi isc 
de hakikatte orasi ehli icin servet ve saadet makami olmaktadir. Hz. Mev- 
lana nasihata siiru' ederek diyor ki : 

12019 

.--. <S\ ji^ Ojf- \jij3* av-* 

«Ofii»j«, sen Allah adamim goriiftce onda beseriyyet atesi var su- 
nirsiu.o 



1^020 



'j" J^ j'jd 't/ jj.9- j _>> 



M-*l>- J- 



JW ^ 



> J A 



«Sen kendin gibi biliyor ve onu nefsine kiyas ediyorsun. Halbuki o 
beseriyyet sifata sende. Batil bir'zannm atesi ve dikeni bundan dolayidir... 



12021 

L j^jl j\yfi. J<JJ j,\^ JJt 

«0 merd-i ilahi, Musanin su'le gbrdiigu agac. gibi parlamaktadir. O 
panltiya nur de, ate§ derne.- 

(Giilgeni raz) sahibi Mahmud §ebusteri der ki : «Bir agagtan (Ene'l- 
hak) tecellisi caiz oluyor da ezeli mes'ud bir ariften zuhur etmesi, yani; 
onun Hallac-i Mansur gibi (Ene'1-Hak) demesi neden caiz olmasin?. 



1131 



12022 

"DUnyayi terk etmek iptidalari ate§ gibi yakici gb'runmedi mi? Nii- 
likler, o atose eheinmiyet vermediler ve yollarina devam etlilcr. Soma 
anladilar ki terk-i diinya; nar degil, nur imis.» 

t?te insan-j kamil de boyledir. O da evveia ate§ gibi goruniir, sonro 
miiccssem bir Nur-u flahi oldu&u anlasihr. 



12023 



*yi 



*y 



-v tJ-A r** 1 &- 



u 






£*.J j^-V *,' t>J 



«Malumun olsun ki dinin sem'i olan Insan-i Kamil, daima temkkt 
«dcr O sem'i din, diger sem'alara benzemez. OnJar yandikca eksilir, ill 
hayet biterler.» 

12024 

«Bu zahiri mum, nur gbriinijr, fakat sevgiliyi yakar... Din mumu isc, 
sureta ates. gb'runiir, fakat ziyaretcilere ve dostlara giil ve gulzardir.» 

12025 

y ~ ■ I ■ * t i 

«Bu zahiri mum, aydinhk vermek suretiyle bir 50k is goriir, fakal 
yakicidir. Dinin sem'i olan insan-i Kamil ise vuslat zamaninda gonlii ay- 
dmlattr.n 

12026 

jljjL ijl jy 4*J, J.t 



,L' 



JT- vUp jj* UV 



,U 



«0 pak ve ilahi nur ise su'le §eklinde oimakla beraber 011a ulasanlar 
icin nur, uzakta kalanlar igin nardir.» 

u:j2 



..(> ASIKTN SADR I CtnAN UvE GoftlJ^KESi 



1 20: 



«0 Buharah asik da kendini visal §em'ine atrrusti. (^.'ektigi mesakkfit- 
ler, aski dolayisiyla ona kolay gelmekteydi,» 

12028 

«Onun yakici am gijklere ytikselmi§, Sadr-i Cihanin kalbine de mer- 
bamet gelmisti,» 

12029 

«Sadr-i Cihan, seher vakti : Ey Eh ad ve Samed olan Allah! Bizim « 
avare meftunumuzun hali nedir? diye kendi kendine du§unrnustu.>> 



12030 

«<D bir giinah etmisti, biz onu gordiik. Lakin o bizim merhametimizin 
derecesini iyice anlayamadi.» 

Bir Hadis-i Serifte buyuruluyor ki : 

«GeceuiiJ yarisi, yabut %te ikisi ge^ince Cenab-i Hak buyurur ki : 
Bir istekli var mi ki istedigi verilsin, bir istigfar eden var mi ki giinahi 
magfiret edilsin, bir dua eden var mi ki duasi kabul olunsun?» 

i§te bu Hadis-i Serif, Merhamet-i ilahinin bolluk ve genisligini bildir- 
mektedir. Sadr-i Cihan da merhametin mazhari oldugu icin giinahkar 
agikim af eylemis, hatta onun ne halde ve ne alernde bulundugunu me- 
rak etmigti. Onun icin diyordu ki : 

1133 



12031 

■ i -I 

„ S ,; S :' ? " ■ biZdC " k, " t! "- L3ki " " **.' ¥* Mm. h* de 



12032 









"Ben utannu* bir edepsizi korkuturum; fakat za 
"kin k«rkutayim?» 



zaten benden korkani 



12033 

ijj<jr jil j^. ^ 



jr 



jjj^r j* j\ J^^ jf > 



«Soguk comlek icin ates jrerektii- K"*™,, 



12034 



f u fL.j* & 



«Emin ve korkusuz olanlan ili m ile 



? 



-,< iyle korkudan haias ve vJ*tZZ» ' ve merhametim 



12035 

... .S"rs. d ; k ™*i™„t ° yamay ' ™ kih " — »— 



n :m 



12031! 



W* JJ j.- J^» Jy- J 



' ■ 



'). J 



il oV 



./ ^-'LJJ' tJ J 



«insanin sim — yani; ilm-i tlahideki ayani sabitesi 
gibidir. Agaq yapraklan o sert ve saflam kokten siirer.» 



— agacin ktiktl 



12037 

«Yapraklar, kiike layik bir surette yetisir. —Yani; kiik, lie agact ise 
yapraklan da o agacin olur. _ Nefisler ve akillar da boyledir, onlar da 
ayan-i sabitelerine tabidirler.» 



12038 

«Vefa agaclanmn felekte oyle meyveleri vardir ki onlann koku sabll, 
dallari semadadir.» 

Surei Ibrahim' deki §u Ayet-i Kerime'ye telmih vardir. 






"^L 



"-4&L/J** 



<JL. *>>-*> 1 ~~ 



^yvyra* ^u^^Cki 



°>1^< f ^.< 



Yani : «G6rmedin mi, Allah sana nasil bir mesel irad etmi§tir. GU- 
zel bir kelime, kokii sabit (ve saglam) ve dal(lai)i semada (yukanda) 
olan bir aga S gibidir. Ki o (aga?) Rabbinim izniyle her zaman yemi ? ini 

1135 



vt'iir clurtn. Allah insiinhini (boyu.-) misnller irnd eder. Ulw ki onlai n.k 
i.vi dujjtiniip ibrcl ahrlnr w ' , .« 

Ayet mealindeki (giizel kdimejden ma k sat : Tevhid, tesbih, tahmld, 
istigfar, giikiir ve hamd gibi mubarek kelimelerdir. Arifkre gore de (gii- 
/.el kelime) : Enbiya ve evliyanm ruhlandir. gQnki Cenab-i Hak, Al-j 
Imran suresinde Hz. Yahya ve isa iein kelime itlak eylemi^tir. ifte o ne- 
hi, yahut velinin kendisi veya ruh'u arz uzerinde oldugu halde zikir ve 
konuijmasi goklere kadar yukselir ve soyledigi hikmet ve mev'ize yemig- 
lerinden istidat ehli her vakit istifade ederler. 



12039 



i% 






«Giikte a§km te'siriyle meyve yefigince Sadr-i Cihamn kalbinde na- 
sil ycti§mez?» 



12040 

<j}j +* I JjL" Jj ^3 £ 

«Sadr-i Cihanm kalbinde a§ikimn kabahatini af etmek arzusu dalga- 
lamyordu. Zaten goniilden goniile pencere vardir.» 

12041 

«G6niilden goniile muhakkak pencere vardir. Gonuller cesetler gibi 
siyri ve uzak degildir.» 

Bir mi sal : 



(S3) Surei Ibrahim ; 24-25. 
113« 



12012 

«lki kandilin ganaklan ayndir, fakat mirlari buIundukJari yerde 

t)irk-sir,» 

12043 

«Hicbir asik yoktur ki sevgilisinin vnslatim arasin, dilesin do sevgi- 
lisi onu aramasin ve dilemesin!.,» 

Yani; talep ve arayis evvela ma'suktan zuhur eder, ondan sonra i|i- 
ka sirayet eyier. 

Ask od'u evvel masuka, ondan a§ik'a dii§er; 
Sem'i gor ki yanmadart yandxrmadi pervaneyi... 

12044 

«Lakin agk, agiklan zayiflatir, igne iplik haline getirir. Magukluri 
ise giizeHe§tirir ve semirtir.» 

12045 

«Bir goniilde dost muhabbeti simsek gibi cakmca, bilmis ol ki dosluu 
kalbinde de mubabbet vardir. » 

Huluskarin biri Hz. Ali (Kerremeilah.it veche) ye : «Seni cok seve- 
rim» demig. Cenab-i Murtaza da : «Yalan soyliiyorsun; eiinkii ben seni sev- 
miyorum. Senin de beni sevmedigine kalbim §ehadet ediyor* cevabini 
vermis. 



F: 72 



Evet, muhabbetin inly tin : Kalbin jjehadetidir. Siz blrini cidden w< 
versoniz, muhakkuk a du am sever. Kalbinizde birine kar§i muhubbal 
yuksu, nnuti sevgi iddiasinda bulunmasma inanmayiruz, ^unki yalandir, 

12046 

_ji _^* jLo J IjJ^ j — a 

«Senin kalbinde Muhabbet-i llahiyye iki kat= olursa, siiphesiz Hakkin 
da sana muhabbeti vardir.» 

Hz. Peygamber (S.A.V.) buyurmugtur ki : «Her kim, kendisinin ind-i 
llaliideki derecesini bilmek Isterse, kendi indinde Allah'in derecesinin m> 
(►Iduguna baksm. £iinki Cenab-i Hak, kulunu ©nun Zat-i Uluhiyyetini 
tutiugti derccede tixtar.» Yam; «Kul, Allah'im ne.kadar severse, Allah 
i la uriu o kadar severe demektir... Binaenaleyh muhabbet mutlaka kar- 
..ulikhdir. 



12047 
«Senin difer elin oimadan, tek elinle el cirpma sesi £ikar nu?» 



12048 

"Susamis bir kimse : Ey tath su, diye inler. Su da : o susamis olan ve 
su iymck isteyen nerede? diye agiar, inler. » 



12049 

"Bizdeki bu susuzluk, suyun bizi sekmesinden ileri gelir. Biz onun 
lyiniz, o da bizim i(dndir.» 

ms 



1 2050 

«AUah'm hikmeti, kaza vc kaderi ile bizi birbirimiie asik kilmi^ttr.a 

12051 

^ {£>■ j'j jW=- t^jr' 4*- 

«Cihanm biitiin zerreleri, o ezell Iriikiim dolayisiyle gift yiftir ve her 
cift, bir birine asiktir.» 

12052 

«Alemin her ctiz'ii, giftini ararnaktadir. Ciftler kehribar ile samsui 
yopii gibidir.» 

Nitekim, bilindigi gibi kehribar saman cjoplinu <jeker. 



12053 

«Gbkyiizu, zemine der ki : Merhaba; seninle ben demir ve miknatis 
gibiyiz.» 

12054 

ij'-j-) 03 <>*3,}-*v* jit- ! 

«Akla gore sema erkek, arz kadin gibidir. Semanin attigmi zemin 
besler, yetistirir.» 

1139 



12055 

jU*o, j«-j (jy o,'U 0>f 

«/ominin haraieti kalmayinca soma, gune§ vasitasiyle ona hararct 
gonderir, riituticti kalmayinca da yagmur yagdmp onu islatir.» 

1205G 

«IIi\ki olan bur$, arzm topragina imdat etier, abi olan burc da ona 
rutbhet ve teravet vcrir.u 

Eski muneccimler, burelan da (anasir-i erbaa) ya nisbet etmigler, 
k i mini turabi, kimini abi, kimini nari, kimini havai itibar eylemi§lerdi, 
1 1/. Movlana'nm (bure-i haki) ve (burc- abi) demesi o itibara goredir! 

12057 



AiSj \ jrs o\jX£ f 



"Havai olan burc, .riizgan- arza dogru sevk eder ki zemindeki miite- 
ttffin buhari siiriip gotursttn.i> 

12058 

jjl -A-ijyi*- of) ^ I *i_j 

«NarJ olan burc ki giinesin harareti ondandir; yiizii ve sirti kizarmis 
bir lava gibi<iir.» 

12059 



) j^'i tiDi jUjT. 






«Kadin icin kazancmm etrafmda dfiniip dolasan erkek gibi Felek de 
z.nnanede doniip dolasmaktadir.» 

1141) 



12000 

nliu arz ise, ev kadinligi odor, dogurduklan huhnian : cemadal, av 
halat ve hayvanati emzirmck vc bcslcmck icin ugra§ir.» 



12061 



-k-- -v...- ■:..&■ 



:b I, 



r ,3- < . n* 



-~> t/" (* 



jj , A-^-ft.^1 *j 



^■': •■> lJ"; 



_,£ &}>- 



«0 halde arzi da, scmayi da suurtu bib Zira ikisi do akilh insanlitr 
gibi is goriirler.» 

Kur'an-i Kerim'de : 



>-^r: 






3 j^k-** 



Yani ; «Hic birsey haric degil, hepsi O'na hamd ile tesbih odor. I'u- 
kat siz onlann tesbihini iyi anlamazsimz a4 .» buyrulmustur. 

Bir seyin tesbih ve tenzih edebilmesi icin hayati. ve suuru olmaMi 1A 
zimdir. Binaenaleyh hersey gibi zemin ve asumanm da kendileriiu 1 jjiirt' 
bir hayati ve bir suuru vardir ki bizim anlayamayacagimiz bir surrtlr 
tesbih ediyorlar. 

12062 



S,j>-.u? fj ZJ>- bf$ \j? 



<J~* 



«Eger bu iki dilbpr - — yani; zemin ve sema — birbsrinden slit emmo- 
seler — yani; istifade etmeselerdi — zevc ve zevce gibi yekdigeriylo nn«il 
miinasebetleri olurdu?» 



(84) Surei Esra' ; 44. 



1141 






ijlf- I ^jL 



j i_j l j — ij 1 j *>- „) 



-Zemjnsiz giil ve erguvan nasil yetisir? Zemin olmasa yalmz serai- 
inn ab ve tabindan ne hasil oIur?» 



12064 
"Dismin erkege meyli, ikisinin de i§i tamamlansm diyedir.» 






12065 

J V j'3 <>- Ojj ji^* j-x\ 



J- 



■»w^ j- 3 jit*- Oi 11* L" 

«Dunyada, erkek ile kadm birlesmesinden nesil devam etsin diye, 
Cenab-i Hak onlar arasinda meyil ve muhabbet yaratmi§tir.» 



12066 

"Her iki cuz'un birlesmesinden bir dogum vukua gelsin diye Allah, 
eiizler arasmda bir meyil koymustur.» 

12067 

«Gece ile gundiiz boylece birbirini kucaklar. Onlar surette muhtelif 
manada muttefiktirler.» 

1142 



IL!06K 

«Giindiiz ile gece g<irim Lisle yckdigerinin ziddi vediismanidir ki bfri 
nydinhk, digeri karanhkUr. Lakin ikisi de hakikattcbir is gorurlor ve 

/.amamn temadisine hizmct ederler.» 

12069 

,J{jh Jf j <M ' J^Sj- j ■ j! 

«Her biri, kendi vazifesini ve i § ini tamamlamak if in obirini hisim v.> 
akraba gibi ister.» 



12070 



\j^ 3^' Jh~i t—ij 



£\j 



U\ t 



«giinku gece olmasa tabiatin iradi olmaz. O zanan giindiizler noyi 
har£ eder?» 

Cenab-x Hak (Amme) suresinde : 

Yani : «Uykunuzu dinlenme yaptik. Geceyi ortuliildik. Gundiizii ma- 
lset vakti yaptik 85 ... buyurmugtur. 

Geceler, mahlukatm dinlenecegi, giinduzler de .lalisacagi zamanlar- 
dir. Gece olmasa idi malilukat uyuyup dinlenemeyaregi igin gundiiz ga- 
hsamazdi. Binaenaleyh gece ile gundiiz siireta zit gorunmekle beraber 
ikisi de halka hizmet hususunda manen miitteiiktir. 

(85). Surei Nebe' : 9-11. 



1143 



■INSAN1N TKRKIISINJJE (»aVR1 fLE BIKUKI'E HAPSEDJLMI§ 01. AN 
UEK UNSURUN BtKUllUNi CEZBETMESJ.. 



12071 



«Toprak, cesetteki topraga der ki : geri don, ruh'u terk et de toz |jibt 
bizim tarafa gel,» 

12072 

•Sen bizim cinsimizsin, bizimle beraber bulunman evladir. C'fUfl 
luiydiudan kurtulup bu tarafa gelmen iyidir.» 

12073 

«Bedendeki eczayi tiirabiyye de topraga cevap verir ki : EveC, hi* 
hemcinsiz, ben de senin gibi ayriliktan miiteessirim. Lakin buriidn «yi» 
gim baghdir, kurtulup gelmek ihtimalim yoktur.» 

12074 

«Bedendeki rutubeti sular arar ve : Ey rutubet, gurbctten bizim iit>>< 
dimize avdet et derler.» 

12075 



"Cesetteki harareti de esir da'vet eder ve : Senin aslm ate^tendlr, 
ashnin yolunu tut da gel, der.» 

1144 



I207(* 



•J" 



r* 



"Unsurlann ipsiz, halatsiz cekitderi yilztindcn bedende yetnilq il<i 
tiirlii illet vardir.» 

12077 

«illet, unsurlar birbirlerini biraksmlar diye bederu kopanp dnfiltrnak 
uzeve gelii.» 



Lc 



r 



12078 



«Bu anasir'i erbaa, ayaklan bagli dcirt kus gibidir ki bedcno artl olun 
hastalik, — illet — yahut bliim, onlarxn ayak baguu «;<>zei\» 



12079 

«Baglari coziiliip ayaklan biribirinden aynhnca her unsur ku<,u ncttr 
ve jislina riicu' eder.» 



12080 

L4.C i } \+b*\ wA> \ fc4»> 

«Asillnr ve feri'leriii hirhfrlcriiii \«>ltifd yiizUiideu her an bedenimizdr 



hir illet xnliur eder.» 



1111. 



12081 



jj.V 'j'r/y a 



j/ ^ *>■ 



*~ U 






su,,jt U .r ki? Ve ?e , ki,i '' bCdendeki tCrkipleri >' lrtmak ** ^r unsur ku- 
siinti aslma ucurmak icindir... 



12082 



"Beden ciiz'lerinin bu acelesini Hakkm hikmeti meneder Feel eelia 
.eve kadar onlar, s.hhatte ve birlikte bulundurur,, * " 



12083 
Lcelden evvel kanat arpmamz ve ucmaya kalkxsmamz size fayda ver- 



12084 



■^r^s,:-^— 



114f 



-KJJJUN '^ ALI.M1 ERVAll'A MttNCKZlB OUWASI VI KIMJI 
VAT/VN.NA MEYiL VK TALKPTK BULUNMAS1; Rfll DOOAWNIN 
AYAGINA TOMRUK OLAN CtBiM CttZtlLERlNDEN AVKIlZ^' 

-Bflh cesedinin cuz'iilerine dcr ki : Ey benim toprafca memub ctta'U- 
le rim; ben.m eektifi* gurbct aesi daha biiyilkiUr. gUnki ben 1/1 
subum, Alcm-i crvahtan gc]misini,» S 



12086 

•Bedenin meyli yesiHige ve aka, suyad.r. Zira onun ash onlard.r.. 

12087 



c—Lji J- 1 jlCY jU &I3 



lUiulMbr. Cunk, lamekan olan Ruh-u A'zam onun a S |,d.r.» 

12088 



f ^ / 



] j i 



?\ jj t> J-« 



-Ruh'un me yU hikmet'e ve manevf olan ulum ve maarifedir Bed* 

12089 

^>r" i J'j ;«*il jL- JL< 
*-iA* _,L^1 ^_f jj j.' j.„ 

, i y.r:: P , ;„:::: d r kkiy '' v " ""•" ■■ ■ ; " i " -^ ™< •»* 

1117 



12990 

«0 teraklu ve 5 ere£in mcyli ve a 5 ki da ruh tarafmadir. Bu liususta 
(Yuliibbuiium ve yuhibbunehu) ayetini okuyup anla.» 

Cenab-i Hak Kur'an'da : 



1 20!M 

«Scvgiliden ba<<ka muradi olmayanlar, bir murad ii/erinc dolanirlar: 
o mtiradlar — yani; ma'^uklar da — onlari ce/ibcderler.» 



>> * * "" * * * * 



Yani ; «Kendisinin onlari sevecegi, ordarin da kcndisini sevecegi M ... 
buyuruyor. Binaenaleyh muhabbet evvela (Mahbub-u Ezeli) tarafindan 
olur. 

12091 

"Hiilasasi : Her kirn AUah'a talip ol^sa uiailubu olan Cenab-i Hak 
da ona ragbet eder.» 

Zaten talib'in muhabbeti, matlubun ragbetinden ileri gelir. 

12092 

i 

«Eger bunu serh ve izah edecek olsam, Mesnevi seksen cild de olsa 
sonu gelmez.» 



■ 



12093 

^jt! 1 :' ^Ijf j fa) 

«insan, hayvan, nebat ve cemat ... Her birinin fair muradi vardir ki 
o muradi ar, o bimuratlann asikidir.» 



(86) Surei Maide : 54. 



114S 



12095 

«Lakin asiklarm meyli kendilerini zayiflatir, ma'suklarin meyli ise 
onlari ter u taze kilar.» 

12096 

«Ma'suklarin a§kl. onlarin ysriaklarrni pariatir, asik'in aski ise, asfik- 
larin eanlanm yakar.» 

12097 

) l r^. J 5 - 1 ! J 4 ** L .^ ■ 

«Kehribar, niyazdan miistagni gibi davranan bir asiktir. Saman c«- 
pti ise uzaktan ona vasil olmaya cah§ir.» 

12098 

jl^»- j-i-» u- jjjl c^L 

«Bu bahsi birak, Sadr-i Cihanin asiki olan zatin a§ki, Sadr-i Cihanin 
kalbinde parladi,» 



1149 



1209!) 



• J.\,i.< 



J 



i i*~ & I jjj 



«0 agkin dumam ve ate§gede olan sinesinin gam ve kecleri efcnrfi 
«« t. s,r etmis on« as.k a kars, musfik bir haie getirmi.ti > ' 

12100 



12101 



j-j^j 



«Sadr ;1 Cihamn merhameti o zavalhmn mu§ta ki oImu,t„. Lakin v«k- 
sek mevkn o lutfun ,zhanna mani' teskil ediyordu.» 



12102 

'j j 1 ^ of jU jit 



if 



«A§ik ve ma'suk arasmdaki cekis ve cekiliste h„ m„ 1 *■ , 

12103 

sh, S ak ;'' b " h " SUSta cUr ' et ve «M»ed bin*. Hakikata vakif degil- 
hin. DiIiQi tut, Gizh sirn Tanrj daha iyi. bilir.» 



1 130 



«0 ^ 4* U,* 



121(11 



r jl O..I !j ■ ,*,_ J 



,a5 ... .juJL.S' < 



c° ^>r 0" ■ x - 

«Bundan soma hu bahsi gi«My«yim. O cezbeden Allah, ba$ka luibsr 
(ektyor, ben ne yapayim?» 



12105 



«Ey soziine dikkat ve i'tina eden; o sozii soylemeye seni birakmayuii 
kimdir? iste kirn ise beni de baska bahse ceken odur.» 



12106 

«Bir yere gideyim diye yiizlerce deica karar verir, davramrsin... Fn- 
kat seni bir saik, baska yere geker durur. 



12107 

«Bir suvari, bindigi ata, iistiinde suvarisi bulundugunu ve idarenin 
onun elinde oldugunu anlatmak icin dizginini her tarafa gevirir." 



12108 

w-Jj«jr O-jS* i^'U ^/ 

«TerbiyeIi bir at, iistiinde bir binici bulundugunu ve dizginin onun 
olinde oldugunu bilir. Bundan dolayi da iyi yuriir.» 



11,-1 



1 21 Oil 

«MukaIlib'ul-kuIup olan Allah, senin kalbini yiizlcrce sevdaya bag- 
lamis vc sonra da, o yiiz sevda ve murattan birini vermeyerek kalbini 
kirmishr.» 

12110 



-^ <Sh <j1 Jfc ji ^_5Ci j >f 



-» 4.1) 



j >r 



"Cenab-i Hak, senin kalbindeki ilk rey ve muradin kanaduu kinnca 
ve sem o maksada muvaffak etmeyince, kanat kinci bir mutasarrif bu- 
lundugu sence nicni dogru olmadi?» 



12111 



C* - ."I 



^iLaj j^*- 



«AHah'in kazasi, senin tedbirini kivmm o kazamn viicudu sence m- 
?in tahakkuk etmedi?» 



-ALLAH KUVVET VE KUDRETIN YALNIZ KENDISINDE OLDUGUNU 
ANLATMAK ICIN INSANLARIN KARAB VERDIKLERi SEYLERI 
BOZAR; ZIDDINI MEYDANA GETlRJR. BAZAN DA KARARINDA 
AZMETSIN, YAPACAGI §EYE TAMAH EYLESIN DIYE O KARARI 
BOZMAZ DA SONUNDA BOZAR, BU DA TEMBIH USTUNE TEMBlH 

OLUR» 



12112 

\J ily* c-lj ^l^ ,tf ' 

-Yapacagin islere iyice niyetlenir, yapmayi kurar, kararlastinrsm. 
Bazan bu kararin denk gelir.» 

1152 



121 1:1 



xS 



-V i—.' J 






«liu muvaffaktyet, ona tama' ederck tckrar niyyet ctmcu, Hakkin da 
o niyyet ve azimetini fesh etniesi ieindir.» 



12114 



LS- 



JJ^O (j;^! Ji 



jm Sj 



«Eger seni tamamiyle muradina erdirmeseydi ve tesebbiislcrinde nni- 
vafl'ak etmeseydi kalbin. iimidini keser ve emel tohumunu nasil ekcrdin?» 



12115 

*'Eger emel tohumunu ekmeseydin, — yam; . se-nde emel ve arzu bu- 
limmasaydi onun yoklugu dolayisiyla — ondan miistagni bulumirdun. O 
vnkii AUah'a kars: at:z ve makhur oldugun nasil belli olurdu?» 

12116 

«Akilli kimseler, hiinuradlikianndan — y&ni; yapmak istedikleri iis- 
lerde muvaffak olamayisianndan — Mevlayi Mtitealin kudretine vakil* 
olurlar." 



12117 

'■Muradina ermeniek Cennetin kilavuzu olniustur. Ey mayesi giizel 
> p ugriilmi!s kimse! ( , -,:il ^'-> ) hadisini isit . » 

F; ","■', 



Su hadis-i iferifc l.snrnttir, Peyyambcr Efcn'dimiz buyurmiiMtur k 



i : 



«Cennet, tabiatu guy geslen ve istenilmeyen §eylerle iliala cdilmisjlir. 
Cehennem dc sjehvetler ve arzu edilei) scylerle ihata oluiimustur.» 



12118 

«Ba'zaii senin muratlann ayagi knilrai^ gibidir. — yani; hasil ol- 
inaz — Fakat 50k ki§i vardir ki onlarin biitiin muradi husule gelir.» 

12119 






cH 



«Sadik olanlar; Allah'm sikestesi — yani; muradlarimn mahrumu — 
olurlar. Lakin Allah'a a§ik olanlarm mahrumiyyeti ba§ka turludiir.» 



12120 

«Akiller, mecburi olarak Hak'kin zebunudur. A§iklar ise yiiz ihtiyar 
ile ona zebun olmayi kabul etmislerdir.» 



12121 

«AkilIer Allah'm bagh kuilaridir, a§iklari ise §eker gibidirler.» 

Ki Hakkin kazasmda ne tiirlii zuhur ederse etsin lezzet ve halavet 
bulurlar. 

1154 



12122 

jVjJ j\ r Vy\> 111 

"Akillcrin yulari "Zorla gelin" emridir. Goiiliinu kaptiranluriti, u^ik- 
larin bahan "Dileyerek gelin" emridir.» 

Kur'an-i Kerim'deki ; 



S< 7>». T 



J^j yt$ u J \35jU &J A^z* ; : 



\\'\\J-'\- 



© 



<©■ 






'.<, s 



^G&v^yC/ 1 



y* 



Yani: « (Allah) Sema'ya ve arz'a : ikiniz de ister istemez gelin, bit- 
yurdu. Onlar da: isteyn isteye geldik, dediler 87 .* ayetine isarettir. 

Arz ve sema bdyle dedigi gibi Arz'in iistunde ve Sema'mn altmdo 
bulunan a§iklar da boyle derler. 



«HZ. PEYGAMBERIN ESIRLERE BAKIP TEBESSUM ETMESt VE: 

(ZENCIRLER VE BOYUNDURUKLARLA CENNETE <?EKTiKLEU( 

BIR KAVME TAACCUP ETTIM) BUYURMASI» 

12123 

«Resulii Ekrem Hz.'leri Mr gok esir gordii ki inledikleri halde otilari 
cekip gotiiruyorlardi.» 



(87) Surei Fussilet : 11. 



1155 



12121 

J J J J tJjJi ^ij> _^*>l/ 

«0 sirlan bilen aslan, zincirlere vurulmu^ olduklarm. gordii. Zal-. 
Akdesme gizlice bakiyorlardi.» 



12125 

w<-iw jl tili^ juU- ^ t" 

.Esirlerii, her biri hiddetle sad.k peygambere kar S1 dis biliyor ve 
ilixlak isinyordu.» 



12126 

-O biddetleriyk beraber bir sey soylemeye cesaretleri yoktu Ciinkii 
on batrrianhk kalnr zinciriyle bafh idiler.» 

12127 

-Uzerlcrine mc mur edilen Sababi onlar, sehre dogru S ekivor, kiifiir 
ullu'sindeii ahp kahirla suriikliiyordu.» 



12128 

i$J£j*» j' ■A-ju*' Cx-Li *,' 
Esirler kendi keisdilerine diyorlardi ki : Peygamber^ 



odiyor. ne aJtm ahyor, ne de biiyiik bir zahn sefaat. vaki olu 

use 



ne fidye kabul 
yor,» 



1 — r j 



m yor.» 



12129 
,\ X./ ^ ft 
jU jjli- J/L y \jji 
«Ona (Alcmlere rahmet) divorlar, halbuki (), a I em Jr. bogaz.,11 k* 



12130 

'-i jl? j» jl 3 oi ^j , • 
•Sullanur-Kusu! Efendimizin fiiline gizlice t 



halde yiiriiyorlar. 

Ve diyorlardi ki : 



taan ve itiraz otlikleii 



12131 

k fl lJ Bir Si m ? kil ; ? " re bulmu ? tuk ' fakat b ™« Sfct yoktur. B u adannn 
Kalbi sertlikte kayadan asagi dcfi!dir.» 



12132 



° u it' j 



ob 



$&*• 



•.* L 



i 2* 



lereWs,? 11 ^ 6 A,parsIanken iki U e "plak, aciz ve yari canl, kimse- 



12133 

«Boyle aciz kahsimiz, bizim yanh§ hareketimizden midir, yoksa yjl- 
diz — yam; talih ~ icabi midir, yahut sihirbazhk te'siri midir?., 



U", 



12131 

«Onun i|i cadihktan -.yar.;; sihirbazhktea — Heri gittiyse biz de o 
cadihgi yaptik, ondaki gibi gitmedi.» 



12135 



^c^ 1 j! j 



r* 



«Onun talihi, bizim talihimize galebe eyledi, onun tahti bizim tahti- 
mizi altiist etti,» 

-"FETiH iSTIYORSANIZ ISTE SIZE FETiH" AYETININ TEFSIRi 
EY KINAYANLAR, DIYORDUNUZ Kt ; "BIZiMLE MUHAMMEI) 
ALEYHISSELAM'DAN HANGIMIZ DOGRUCU ISEK YARABRI SEN 
ONU KAZANDIR, ONA YARDIM ET!»> BU SOZt), DINLEYENLER SlZi 
DOGRULUK ISTlYORSUNUZ, BIR GAREZINIZ YOK SANSINLAK 
DIYE SOYLEMEKTEYDiNtZ. HAK KIMDEDIR, GQRUN DIYE ISTE 
BIZ DE SIMDI MUHAMMEDE YARDIM ETTIK.» 

Mekke Miigrikleri, Bedir gazasma giderken : 4lahi; biz Muhammed'le 
kavmi uzerine gidiyoruz. Onlarla bizden hangi taraf hidayette ise ona 
nusret ver ve galip getir» demislerdi. Ebu Cehil de musademe giinii ' 
(Allahummensur ehabbe'l-fieteyni ileyke) Yani; «Ya Rabbi; iki taifeden 
en cok sevdigme yardim et» diye dua etmigti. Bunun uzerine su ayet na- 
zil oldu. . 






Yani: «Eger siz (ey kafirler) feth (-u zafer) istiyor idiyseniz iste o 
feth size gelmistfr. Eger (bundan) vazge ? erseniz bu, sizin icin daha" ha- 
yirhdir. Eger (tekrar muharebeye) ddnerseniz, biz de doneri^.,, 

Hz. Mevlana mu§rikler lisamndan . bahse devam eyliyor : 

C8S) Surei Enfal : 19. 



1158 



12130 

«Eger biz i'tikad vc amelde dogru degilsek kokiimuzii kaa diye put- 
lardan ve Allah'tan talepte bulunduk.» 

12137 

«Bizimle ondan hangimiz hak ve istikamet iizere isek ona nusret vor 
ve onun yardmunda bulun dedik.» 

12138 

«Bu diiayi ? ok ettik vz hat, Uzza ve Meaat putlarmm oniinde sec- 
deye kapandik.» 

4 

12139 

«Eger Muhanuned hak ise O'nu meydana ? ikar, hak degilse, O'nu bizu 
maglup et, diye miinacaatta bulunduk.» 

12140 

«0'nun mansur ve muzaffer oldugunu goriince, bizim zulmet ve O'nun 
niir oldugunu anladik.» 



115!) 



121 II 

"Dikdigiiniz meydana cikti vc buim diiuniiziii eevabi : stz, iiak v« 
tstikamet iizcre degilsiniz, demek oldu.» 



12142 
<So»ra yine bu dusiineeyi fikir ve zikirlerinden kovarak, dediler ki \n 



12143 



M 



vL jCi;' j>5 



«Bizdeki bu tefekkiir, — yani; peygamberin bak ve savab iizere ol. 
masinm — kalbimizde dogru gorunmesi de bizim bedbahthgimizdandir... 



12144 



«0, birkac kere galip gelmi§se ne olur? Zaman herkesi galip geti- 
rebilir.B 



12145 

jf-Lil ^ik^ (_Jj^ Ujlj 

«Biz de bir vakit mesut olduk, kac kerre O'na galebe caldik... 



I ISO 



121 Ki 



~ii~~J J 1 *j 



~'L c_.G .-. 



\" 



«Tekrar diyorlardi ki : O da maglup oldu arama, O'nun mnfclup oh 
su, bizimki gibi, ^irkince ve akakca olmamisli... 



12147 

C~5w jj \jjf\ (iL/ c-i 1 & I) 

«Cunki O'nun iyi talihi bozgunlugunda bile O'na el altindaii yiialer- 
ce gizli siiriir vermisti.» 

12148 

~-» c~~;L ,,: *z_Sdl £ 

«Zira O'nun bozgunlugu hie de bozgunluga benzemedi ki, bozgun< 
lukta O'na ne gam hasil oldu, ne de izdirap duydu.» 

12149 

«Mu'minlerin alameti maglupluktur. Lakin mU'minlerin niaglubiyye- 
tinde de bir giizellik vardir.» 



12150 



«Eger misk'i ve anberi kiracak olursan alemi onlann rayihasi ile dol- 
durmus olursun.» 



sun.» 



12151 

r^\ t£j^T jjSj U^'U- 
-Eger merkep giibresini kl rar S a„ evleri bastan basa kokut mus oI ur- 



*.£££ ss *5Ls£-tas: rs 



<REStJL ALEYHISSALATU VESSELAM'IN HUDEYBtVFiYi™ „i 
MURAD OLARAK DONMESININ SIRRI HAiTt^It I ^ - N ^ 

FETH BUYURDU VE (INNaTtahnA LEKE^^SS 
SSS5 f^' MA ^ B ^YET SURETiNDE BIR FEM IdTn^H 

MISKLIGINI TAMAMLAMAK VE FAYDALARINI 
TEKMiLLEMEKTIR.. 

Kabeyi tavaf ettigim, ashabmdan ba'alarm™ ' tafkna tl ras ettirdifetaf 
bazUannm saslanm kestirdigini ru'yasmda g 6rm US ve a habm t e S 
ey em lf t, H cretin altrn* senesi Zilk^erf icinde 1500 ashtft bi r "k 
Mekke ye muteveccihen ve Umre yapmak kastiyla yola ptt VakTa Ku 
rey,me r e a ralannda Harp hali mevcut idi. Fakat "(h ram avl r ) dahi" 
hnde kital ve cidal musriklerce memmV idi Bu hareketi iJtoTi 
Ebli lsl ami Mekke'ye koymamak icin a^ettOer ^ ^ S"2 
HudeyMye mevkiinde bulunan Islam Cemaatince habe a l md W 

^ e^r^m^k^ i?in f^ ^ 1?in «««« iSS 
aldTlar Av7r -, ^ g0nderdi " Kure ^fe, Osman'i goz hapsine 

adilar Avdeti gecikmce ashab arasinda Osman oldurulmiis dive bir 2 
J« Pkh. Bunun iizerine Rasulu Ekrem Hazretleri bir agaTaltSa o urup" 
(olme var, donme yok) diye ashabmdan Mat aid. Ced^tafiSwtS? 
da bir munafiktan mada Maiyyeti; risalette bulunan bUtt sahSLr Mat" 

S bfrL H U S ^ kke ' de . d r 1UnCa W ^^ Suheyltn A- ! 
on sene ™nf^ T yey !. g ° nderdiler - UzUn bo ? Iu ^unakasadan sonra 
on sene muddetle bir mutareke ve muahade yapilmasina karar verildi 
Muahade muslumanlar aleyhine ba> 21 agir sartlar: havi idi Ez JSe o 

1162 



I 



:;rnv Mek kc'yr uti'il nu'vcci'k, (.',i»lcc« k sunn p,Hini|) in, j;iim ikaniut vr zivn 
retten sonra avdct lulileeekti. fin- d« rni'iHlumunlurdun muiji'lklcrc illini 
oden olursa iade edilmeyi'cek, Kureyiflilerdon islama gelenler, Keri comic 
rilecekti. Rasulu Ekrem ve ashabi Mekke'de kurban etmek tizere getir 
dikleri hayvanlan Hudeybiyede keatiler, bir miktarim da Mekke'de kur 
ban ederek etlerini oradaki fukaraya dagitular. Avdot esnisinda Siim 
Fethnazil oldu ve islamm galip gelecegi vaat buyuruldu. Ba'zi miilVssh 
ler (tnna fetahna leke fethan mubina) daki (feth-i mubini) Mekke IVlbi 
Ue tefsir eylemi§lerdir. Ba'zilan da fethi mubmden maksat Hiideyblyo 
muahadesidir demi§lerdir. Qunki Kureysliler bu muahade ile musli'immi 
hgin mevcudiyyetini kabul ve tasdik ediyorlardi. Bir de iki taraftja du 
sulh v^ siikun oldugundan tarafeynin serbestce goriisup anla^masina mey 
dan verilmi§ti. Sonra Kureysliler, muahadenamenin ba'zi maddelerini kul- 
dirdilar, daha sonra da muahadeyi nakzettiler. Nihayet hicretin sekizincl 
senesinde Mekke fethedildi. 

12152 

«Sureta maglubiyyetle Hudeybiye'den avdet edilirken (Inna fetahnA) 
devleti davul caldi.» 

12153 

>-— • tj&f jib ty\ «1» j f 

«Taraf-i ilahi'den Rasulu Ekrem'e vahy geldi ki : Git, bu zafere ori- 
semedigine gam yeme.» 

12154 

£*~>\j**£> j^i <4i Ht j^» til' 

«Senin bu maglubiyyetinde fetihler vardir. igte filan kal'a, filan mu- 
hal senindir.» 

Filvaki yedinci sene icinde Hayber Kal'asi, sekizinci sene dahilinde 
Mekke beldesi fethedilmi§ti. 



ilea 



i 2 1 irr, 

C* Jo f \ } &, JT j*.' ,C:. 

-""Mkat™ rf*' oradan caburak dcinllncr. Beni Nad, ve Bern Kuravsa 
doiulon Yahudi kabitefcrinin basina „Her gcldi,* 

12150 

—"Li's ^""""■ ri " d " ki >■"'- <•*- ^* - »'— <»> 



12157 

-O.vle nlmasa hife m< taiCeye bak.. O 



Tanriya mcfturi ve asikhrlar.» 



nlar gam ve keder icinde dahi 



12158 



12159 

c-** if, J> * ^ s>* jr 
H& Ojr ^ l ~!. ! ui* JfU'^i 
•Hem-dc bimu. gi ,mda,., k.dcrden kurtulm.k ici„ d c v.p mlvor l ar . 



il(!4 



i l> i (in 

-Bunlar kuyu dibin.de oturmaktan sad olurlar ve saltanat taeiyla, luh- 

tma nail olmaktan korkarlar.» 



:*±*.J> 



i2ifn 



i.y>- j,y /,*« \*rvA 



c^"J J.J * O—i^ ^ 'Jiy 

«Sevgili. nerede asik'in yamnda bulunursa orasi yer a'lti olsa da ffcik- 
lerin tislii olur,». 



121S2 

«Senin zikrin enisi olan kimsenin, Yunus Aleyhisselam gibt, baltk 
karninda buliinsa vakii ho$ gect>r,» 



■ HZ. MUSTAFA ALEYHISSELAMIN : (BENt YUNUS IBNI 
METTA'DAN USTUN TUTMAYIN) HADiSININ TEFSIrU 

12163 



S*J 



T-l 



"Resuliillah buyurmustur ki : benim mi'racimm. Yunus'un mi'raciiiii 
efdaliycti ve UstUnlUM yt»kiur.» 



!!(;■ 



1216! 

«Benim mi'iacim semada, O'nunki ise denizde ve baligm karnimla 
vuku' buldu. Qiinki Allah'm yakmhgi hesaptan harictir.» 

12165 

"Allah'a kurbiyyet; yukan pkmak ve asagi inmekle degildir. Kurb-i 
ilabi, varhk hapsinden kurtulmaktadir.» 

12166 

J J J C*w! VI jle- As* IjC-—*' 

«Yok icin yukansi, asagisi musavidir. Yok icin cabukluk, geclik, uzak- 
hk ve yakinhk birdir.» 

12167 

<: — |w- w~* J I j <>- j:„> %Jf- 

«Cenab-i Hakkin hazinesi tezgahi yokluktadir — yani: Allah, mevcu- 
dah (adem) den halkeder— . Sen ise bu mevhum varhga aldanmis oldu- 
gun icin yokluk nedir, ne bilirsin?» 



12168 

«0 bagh esirler diyorlardi ki : Peygamber ve ashabimn harpte bozul- 
masi, bizim bozgunlugumuza hie benzemez.» 

1166 



1216!) 

i iiaj j J j j j .AoLi jL^ I 

«Onlar bozulup telefat verdikleri vakit, bizim ikbal ve geref zinmi 
nimizdaki sevincimiz gibi seviniyorlar.» 

12170 

j 

«Onun mah, geliri yokluk varhgindau ibarettir. Fakr ve zarurot iisc 
ona iftihardir, yttceliktir.» 

12171 

^j< jl C—iUa- j\ C*a5 XJ jl 

■AjC-j \Ji, i>'_j 3 - •* X*£- j y>- 

«Esirlerden biri dedi ki : O diisman byle ise bizi bagh gbriincc nedrn 
giildu?» 



12172 



cr: 



«Madem ki O'liun ahlaki tebdil etmistir. Meserreti ne bu diinya zin- 
damndan ve ne de oradan kurtulusundan degildir.» 



12173 

-i-i^Li j_^" j»-*-i0 jtp> fi 

«Oyle ise dusmanlarinm kahrine neden sevindi ve giildii, neden bu 
feth ve zaferiyle inagrur oldu?» 



li(i7 



12171 



.<£ 



J o r 



,<aj jjLrl vlJl 



«Bizim gibi crkek arslanlara kolayca galip geldigi i^in nihil nedeti 
siid nlchr.'n 



12175 



C~— * jlj! jj ^A_) I 



lt; 



-a j»— 'j 






»<) halde O'nun Dunya kaydmdan azade bulunmadigi ve Dtitiy&nln 
Kayri bir §eyle sad ve hurrem olmadigim anJadtk.» 



12176 

«Yoksa ma'na aleminin ehli olanlar; iyiye de kotiiye de sefkat ve 
mcrhamct gbsterirler,» 





12177 






& 


j ) jJ M-X 


: SL; 


•>J 


iJ* 


>*,'! r »L j 


L-w! 


jl 



«0 esirler, Peygamber aleyhinde boylece ve gizlice soylenip duru- 
yorlardi.B 



1168 



■ 



«ONLARIN TAANINDAN PKYGAMBEH ALEYHISSELAM IN 
HAWICKDAlt OI,,viAS].. 

12178 

«Esirleri sevk eden sahabi bu stizlejtl isitmemiyki-ii, tnd-i tlaliidrti 
olan bir kulaga gitti — yarn; Resul Aleyhisselam agali oldu — .» 



12179 

«Yusuf'un gomlegini gotiiren, onun kokusunu duymadi da, Hz. Yh- 
luib okadar uzak mesafeden hissetti.» 

Esirlerin sozunii, onlan sevkeden sahabi duymadigi halde Resulii Kk 
rem'in haberdar olmasi da bunun gibi idi. 

12180 

0V=— 1 O^-J 0^- j' 

jUk- «e £__y! y— ji .x'yLiS 

«0 geytanlar, semaya yaklasriklan halde, gayb'i bilen levhi mull- 
fuz'un sirnm isitemezlerdi.» 



12181 

«Hz. Muhammed Aleyhisselam yatnus. uyumu§ iken Alem-i Gayb'in 
esran gelir ve O'nun etrafinda devrederdi.» 



Yani; O esrara vahiyle mutt all' olurdu. 

F: 74 



11G9 



I21K2 

3U -til jl jbiJjir * jT 

•Helvayi, nzki aeik olan yer, parmaklan uzun olan yemez,» 

12183 

ohfj> cj<^ AiiT ,_jl* ^' 

«DeIici sihab, geytanlan, hirsizligi birakin da, Ahmed'den sir ogrenin 
dlye kovar, sitrer.» 

Evvelcegeytanlar gokyiizune yaklasm, isittigi bazt havadisi kahinlere 
haber verirlerdi. Veladet'i Muhammediye'den sonra bundan men olundu- 
lar. §ayet bir §eytan, boyle gahp alma bir gey elde edecek olursa bir si- 
hub onu takip eder. 



12184 

«\Si )) j&j <_£^„ t xji (jfl 

«Ey iki g&ii de diikkan tarafina dikilmis. kimse; erkenden mescide 
Kit de rizkini AUalrtan iste.» 

Dualarm mustecab oldugu zaman ve mekanlar vardir ki seher va- 
kitleri ve mescidler o zaman ve o mekanlardir. Omm igin Hz. Mevlana, 
rizkim dukkanmdan bekleme : Sabah namazma mescide git de orada Al- 
lah'tan iste diyor. 

(Miskatij'l-Envar) isimli hadis kitabinda deniliyor ki : Birgiin Ebu 
Hureyre Medine carsjsma ? ikmis, orada gordiigii kalabahga : Siz burada 
dolagiyorsunuz. Halbuki mescitte Muhammed Aleyhisselam'm mirasi tak- 
sim olunuyor, demis. Mescide gidip donen halka Ebu Hiireyre : Ne gor- 
diiniiz? diye sormus, Cevaben : bazi kimseler Qturrnus. Kur'an okuyorlar 
ve Allah'i zikrediyorlar denilince, Ebu Hureyre : «tste Muhammed Aley- 
hisselam'm mirasi onlardir* cevabmi vermis. 

1170 



"HZ. PEYGAMBEKtN Esl KLERK VERDlGl IllKMlWLi CEVAP. 

12185 



■v y fj>^ 



j 



cr. 



«Mz. Peygambcr, onlann siizlerini anladi da buyurdu Id : () gtUttitini 
liarp dolayisiyle degildi,» 

12186 

T " 

"Onlar 61mii § lerdir, yokluk aleminde ciiriiyiip gitmisjerdir. Bisee ttlU- 
vii oldurmeye kalkmak erlik degildir.» 

12187 

«OnIar kirn oluyorlar ki, kendilerine gaiebe etmis olmakla scvinip 
guleyim. Ben harp meydamnda direnecek olursam Ay yarihr, iki parea 
olur.» 

12188 

«Siz,'hiix, mevki ve seref sahibi bulundugunuz zamanlarda da sizl 
boyle zincirlere bagh bir halde goriiyordum.» 

12189 



«Ey mal ve miilkiine, soy ve sopuna magrur olup nazlanan gafil; 
akil bir kimse nczdindc oluk .iistiindcki deve gibisin... 



sen 



Damkrdaki oluk Llslilndu dovcnin duramuyip dQgecefti gibi, Benin tie 
o mil Ik v<> se'rvcttiMi yuvarlunip clti^ccogini ukil ve aril' bir kimsc hi Mr, 



12190 

0~i> (>l j\ j Lit" \ Jt y "i" 



^ji - 



X *J 



«Tea naksimn legeni damdan diisiince, benim goziimun imiinde, %i>- 
lecekter, — yam; istikbal hadisati — gelmis oldu. Ben olacaklan oJmus 
jribi simdiden gordum.» 



12191 



jLc 



r-- 



-*>» r 



xi^ 



«l5oii koruga bakar a§ikare sarap goriiriim; yoga nazar eder, ondii 
nievcud bir §eyi apacik miisahade eylerim.» 



12192 



«Ben sirra bakmakta ve onda gizli bir alem gormekteyim. O vakit 
daha Adem ve Havva diinyada zuhur etmemistir.» 

«Adem, daha su ve gamur arasmda bulunup yaratilmadigi bir-zaman- 
da ben nebi idim» diye bir Hadis-i §erif vardir. Iste bu beyt o Hadisc 
i^arettir. 

12193 

- ■ ,; C,J\ £>\ji ^*j ^V^y 

O— > j (Jfy*.** j *I~it >U-^o 

«Elestii hitabi esnasmdaki zerreler arasmda sizi elleri bagli, banian 
cgilmi^, hor ve hakir bir halde gbrmu§tum.» 

1172 



1 1 1 9 I 

•**J jW"l ^jyJ*- jl 

«$u direksiz sema yaratiimadan evvel bildiklerim, sonrndnn ml. 
madi,» 

Yani; «Cenab-i Hak ulum'u evvilin ve ahirln'i bana hilkatten evvol 
ihsan etmigti. Dunyaya gelmekle eski ma'lumatima bir .-joy iluvc- olniu 
di» demektedirler. 

12195 

«Su ve samurdan viicut bulmami§ ve bu surete burUnmemi§ken bits 
sizi bas a?agi olmus, magiup bir haWe gormiis'um." 

12196 

jbJLil jLj r^^^l 

«Sizi simdi boyle gormedim ki halinize sevineyim. Ben sizi ikbiil vc 
saadet zamammzda da boyle gbruyordum.» 



12197 

f\ ■■ 
, ji* k>- a\j \j j>. ^ <;„i ■ 

«Allah'in gizli kahrine baglanmistmiz. Hem de nasd bir kahir? §ck«T 
yiyordunuz, fakat icine zehir kanstinlmisti... 

12198 

jj J* I 4 — 9- vIj. -Liy^ (J* »*- 

«Oyle bir geker ki zehirle dolu. Du§man boyle zehirli bir sekeri yerso 
senin icin ne haset hasil olur?» 

1173 



121!)!) 

iff ^jjC ^3 jl J»L.il 



«Siz de o zehri gUIe oynaya i^iyordunuz : Oliiniiiniiz gizlice kuluhlu- 
rimzdan yakaladi.» 



12200 

oW fjfj J f\ j&> IT 

«Ben muzaffer olup diinyayi zapteylemck i$in gaza etmedim.» 

12201 

«Bu diinya, cigfedir, murdardir, kiymetsizdir, boyle bir murdar 15I11 
ben nasi! haris olabi!irim?» 



12202 



«Kopek degilim ki blii percemini koparayam. Olii diriltmek, insan- 
lara manevi hayat vermek icin gelmis bir isa'yim.» 



12203 

iJL *&» JjfiU (*/* ^ jlj 

«Sizi helak olmaktan kurtarmak icin cenk saflarini yanp, yirttim.» 



1174 



1 2204 

r 1 ^ ij'j / -til I*-*!-" 
«Bana kuvvet ve devlet olsun dlye insftnlann bofcaaam kesmiyorum.- 

12205 

l*J-4 JLIe UjLT JI3 
«Alem, ellerinden halas olsun diyo birkac bogazi kestim.» 

12206 

«Siz cehlinizden, pervaneler gibi, kiifur atesine atilmayi adet v<> din 
ittihaz etmi§siniz.» 

12207 

O-*^ \j\^ f\j ^ ^ 

«Ben sizi atege diismekten iki elimle men edip duruyorum.» 

12208 

«Fetihler, muzafferiyetler sandiginiz §eyler, kendi bahtsizhk tohumu- 
nu ekmenizdir.» 

12209 

"Biribirinizi muharebe esnasmda (ha gayret) diye te§vik ediyordunuse 
ama belki de, ejderha uzerine at siiriiyordunuz.» 

1175 



12210 

jA> u« J-*-'* ) -*>sj \j ji* 
V*i J~, ji* ;^W ^ j_p~ 

«Bizi kahreylemcye cahgtuiiz ve ayni kahr ii-inde sis, zaman ar*l«- 
ninin makhuru oldunuz.» 



«AZGJN, ALEMI KAHREDERKEN KAHROLMU§, GALIP GELMI§KKN 
ESIR DU§MU§ DEMEKTiR- 

12211 

-Mesela, hursu:, ev sahibini kahreder, altin galar. O, bu isle mesgul 
ikcn valinin adamlari yetisir ve onu yakalar.» 



<s 



12212 



-Eger hirsu, efendiden o zaman ka?sa idi, sehir valisi ona me'mur- 
lanoi grinderir ve onu tevkif etfirir mi idi?» 



12213 

-Hirsizin efendinm parasim cahp, onu kahretmesi kendi makhurlu- 
gunu mucip oldu. Ciinki onun kahredi§i, kafasmin kopanlmasim intac 
etfi.* 



1176 



12211 

«Hirsizin para sahibinc galipli^i onu tuzak olur da vuli yoii^lr v<- 
ondan efcndinin zararim ahr,» 

12215 

del ^Jt j j,_> j j 

«Ey halka gaiip ve kahir olan cidal ve galebede Ustun gcleti rfilim!- 

12216 

jLi c. — ^J* fjr* •*-*»& jT 

«Cenab-i Hak, seni cekerek zincire vurmak igin o mazlumlan kaiten 
maglup eylemi§tir,» 

12217 

«Aklim basina al da, o miinhezim ve mazlum olanlann arkasindmi 
at siirme, — yani; zulmunde devam etme— ki perisan olmayasin.» 

12218 

f*"J j J.' I jlj -U) ^i, ^j>- 

«AHah, seni bu tedbir ile tuzaga duguriince senden zulfim gormUfi 
olanlar kalabalik bir halde hucum ederler.» 

Senin galipligin maglupluga, mazlumlann maglubiyyeti galibiyyete 
tahvil eder. 



12219 

•Akil, serin gaiebende fesat gbrdiigii i £ i„, (jyle galebeye S 



sevinmez.a 



o~ 



12220 

^r* <5^_ j_^- v^.T *>. \ u " 



-Ak.I, ilerislm gorttr. gtinki Cenab-, Hak, hidayet ve basiret sunn.- 
sinj onun gozune £eluni§tir.» 



12221 



:" z " J^mber, buy«rm U| tur ki : Cennetfik olanlar, husumet 
icfidelede zebun ith»W-.. ' UBU " ,cl 



v« 



miiciidelede zebun olurlar... 

Yam; kendilerini galip gikmak igin mudafaa etmezler. Hadis-i Se- 
nfte Size chl-i cenneti haber vereyim ki oniar; zayi f olmadiih halde 

2 i ;f m ede ; ek kendiierini mudafaa ^ - h™ S; 

?t h , H f ,§ T 3Z * f §eyiH hUS " Ie gelmesi ** Allah '* ***» etseler 
ruTmuir ° " y n " ?lj5armaZ - ^^ ™ istedi ^ MsA oh *~ buyu- 

12222 

kork^hirrr"" hU ; fl r e " e Zayif Ve matl6p ° lmaIari ' »°k-n*armdan, 
M rn " ^ dl " lerimn ™*»da» degildir. Belki ihtiyatkar ve 

kend, fnllerine suizan sahibi olmalanndandir.* 



1178 






s 



... K< * nla ! * iv i Z T mckte (iman etmi § eiler olmasayd,) ayetindokl ulrh 
hikmeti i§itmislerdi.» " 

SL I 6 "" 6 s,™ yapmi§lar ' fakat uyamk bu]un - mlliiami.nl. 

mudafaaszyla xnaglup ve eslr olmusiardi. Hz, Peygamber bunlur, fiz&d ,,l, 
Q munasebetle nazil olan Surei Fetih'te : 






StT / r» I" 1 Mtoiyerek Pfceyip de o yiizden size biv vabfil 

asabet edecek olmasayd, (Allah feth i 5 in elbette izin verirdi)™.- buy,-, 



12224 






u*>i> 



>**. 



Jii 



U"j 



e (a ,iw";« h *' itin meM " kafw ^" " «*^ - ->- « 



12225 

jl* jl) o*U Jm-v) (^JLi" 

«Hudeybiye Musalahas! kissasim oku. (Keffe eydikum) ayetinin tc- 
mamiyla ma'nasim ondan ogren!.. 



(89) Surei Feth : 25. 



1171) 



Yani : «0 (Allah) unburn cllcrini si z den, sizin ellerlnizi unlartluu <;«>- 
kendi m .» 

12226 

St J 1 ' flj ^jy\k* _Jl JkO 

«Rusulullah Hazretleri de galip iken bile kendini Tann tuzagmdii 
mugliip olmus gbrdii de :» 

Esirlere cevaben dedi ki : 



12227 



o^ -:^j )' o* f x *" ls : *$j 



«Ben sizi ansizin bastirdim, zincirlere vurdum diye gulmedim.» 

12228 

«Sizi zincir ve lale ile servilik ve giilistan'a gektigim igin guldum.» 

12229 

«Sasilacak sey ki sizi, eman verraeyecek Cehennem ate§inden ye§il 



. 



lige — yanl; Cennet'e — bagh olarak getiriyorum.» 






f. 90) Surei Feth r 24. 



1180 



i22:to 

«Sizi agir zincirle Cehennem'dcn elu-di Cennet'e kadar sekiyorum,» 

12231 



*X*~/\*.A 



Oj-^*- C) j 



L^> 



«Bu yolda iyi veya kotu her mukallid, boyle bagli olarak llnkk 'in 
huzuruna cekilir.» 



12232 

«rvruhakkikin-i Evliyadan gayri olan mukallitler, bu yolda korku v»> 
ibtila zinciriyle giderler.» 

12233 

..Maneviyatin esranna vakif olan Hak erlerinden madasim, bu din 
yolunda adeta zorla cekip gbturtirler.» 

12234 

J i- O^j y jy i" jf+iPr 

«Ey roukallit! Qalis ki senin de nurun parlasm ve hizmete siilukim 
koIaylassin.B 

Cenab-i Hak : 



1181 



® .•i£s\<Y«. 



• * -*,*■* 



yur- 



Yam; «Sana olum gclinceye kadar da Rabbine ibadet et«.» buvu 
mugtur. 

Mufessirler yakini olumle tefsir elnri§lerdir. Ba'alan da : sana yakln 
haal oluncaya, yani; nig § ek ve subhe kalmaymcaya kadar ibadet et diye 
mana vermi § 3erdir. Bu, yakin haal olduktan sonra ibadete Iuzum kalmw 
demek degildir. Boyle anlayanlar ve boyle anlatmaya kalkanlar halt eder- 
ler. Ehl-i yakmm ekmeli ve efdali>bulunan Resulullah (S.AV) Efendi- 
nuz, rahatsizligmm son gunlerinde bile cemaate cikmi § , ayakta duracak 
hah olmadig! halde. namazim oturdugu yerde falrrag, vefatma kadar taat 
ve iMdattan hali kalmami § tir. Muhakklkler bu ayetin tefsirinde divorlar 
ki : Ibadet kulfetle ve usretle, yani; guc ile yapxlan harekettir. Bunun 
rfanyla yakm hasil olduktan sonra o gugliik zail olur, onun yerine zevk 
ye § evk gehr. Igte ibadetin bu derecesine ubudet derler. Binaenaleyh 
ayet-i kerimenin manasi : Sana yakin gelip de ibadetin ubudete dbnun- 
ceye kadar Habbine ibadet et, demektir. Hz. Mevlana bir misal irad 
ediyor ; 



12235 

Qocuklan ibtida mektebe zorla goturitrsun. giinki tahsilin faydala- 
rma karsi gozleri kapalidir'.» 



12236 

•Jj-sty C^Ss >__isij jj^i j^*. 

«ilmin faydasina vakif olunca mektebe kosar, ruhu oraya gitmekten 
giil gibi acihr." 



'i)D Surei Hicr I 99. 



use 



[2237 

; s- '-^ i>/ jjjo' 



Si* cr!>- ^WiV j 



«gocuk gotdUgU i § in -vani; okuma vazmasimn- evvelfl hie blr (Al 
desini gormedigi icin mektebe isiemeye istemoye gider I 

12238 

J> ^ ^t Aj/^tj^j jfc\ 

12239 

J-j jj exit jj> L" jfj^ r 

^^^£f**-*? w muka,at! ?ah * ki <» at ™» »<**** 

owJ ^^ VC mklyat -"P»«i« k-P sende g.pta , llls(( 

deSlir S J'f ' -f^ ° lana (SeVab " 1 adl) ' Uhrevi ola ^ (sevab, S 
yuSL aSlt " \ T " at Ve 1Md ' tta zevk ve lezzet bul ^k evvel e du 

12240 

"{Istemeyerek gelin) emri mukaHit olan k-indir (Ui*™^ li , 
em, ,se kalbi her t« r ,u g.^giy^m hah bXn^t M^T P ^ 



us:! 



1 221 I 



c. 



U 



a 1 



is 






-Bu Hak'ki bit maksat ugfuuda sevmcktedir. Omrinde ise garassu 
ivazsiz bir muhabbet vardir.» ' 



12242 

■jii, jr }l t*lJ ^! 3 ,_^£ ^ | 

«Bu, sut nineyi sever, lakin sutii i S in. Obiri ise o mestureye gonUl 
vermiftir, ondan baska emeU yoktur.» 

12243 

j'.lfT ji j^ j\ }jj& 

(J»i^j j j\ Ijjl ^ ^ 

«Sut emen eoeuk, sut ninenin guzelligine vakif degildir. Onda gon- 
lunun arzu ettigi §ey yalmz siittur.» 

12244 

*y *W ^t jjij*", JTjs j 1 ^ 

*£ *ij *it Jift ji l/V=U 

-Obiri ise zaten sut nineye asiktir. Askmda myradi, maksadi ancak 
ona ulasmaktir.» 

12245 

«0 halde havf ve reca, yani; korku ve iimit He Allah'i seven taklid 
dettennden ders okuyor demektir.»> 

1184 






I224G 



.ir 



J** ^r j J 3 - ^ o'j 

"Allah'i, Allah icin seven ise garazlardan, illetlerclcn kopmusiui... 

Yani; Allah'i ancak Allah icin sever. Mamafih : 



12247 

-J Up j^ jL=- J j ^ 



r 



-f 



jA» 



«BbyIe de olsa, byle de olsa, madem ki bir kimse Hakka taliptir, 
Hakkm cazibesi de onu Hak tarafina ceker.» 

Su beyanatin hiilasasi : Cenab-i Hakta sevenler iki turlu sever Birin- 
cisi : Garazsiz ve ivazsiz dogrudan dogruya Zat-i Ilahiyi sever ve : 

Sorsan bana izah edemem ben neni sevdim, 
Bir anladigim var ise ancak seni sevdim. 
der. Zat'a olan bu muhabbet, muhabbet nevilerinm en yuksek dere- 
cesidir. Ikincisi: Cenab-i Hakki bir lutuf ve kereminden, mesela r«- 
tarn verdiginden, kendisini yuksek bir mevkiye getirdiginden sever ki bu 
muhabbet zata degil, sifatadir. Bunda bir garaz ve ivaz mevcut oldugun- 
dan bmnci derecenin dunundadir. Mamafih muhabbette sidk ve hulON 
bulundugu takdirde ikisi de salikin terakkisine sebeptir. 

Hz. Mevlana, bu iki nevi muhabbeti ta'rif igin diyor ki : 

12248 

•j*A iy ^y- •— ^ J 

\ «Eger muhibbin muhabbeti, Allah'm hayxr ve keremine nail olmak 
gibi zatin gayn bir sebeple ise. » 

12249 

-Yahut muhibbin muhabbeti, baska bir sey icin degil, AHah'm fira- 
kmdan korkarak dogrudan dogruya Zat-i Bari'ye ise.. .» 



•p. 



1185 







1 21!.™ 



«Bii muhabbetlerin ikisi de Cezbeyi ilahiyye iledir. Bu gontil tut- 
kunlugu, o Ma'§uk-U Ezeli tarafindandir.» 



.-MAS?UK.TJN, ASIK'I, ONTJN BILMEDIGi, UMIT ETMEDIGI VE 

UAHRINA GELMEDiGt SURETTE KENDISINE CEKI§i... BU CEKi§IN 

ASIKTA ZUHUR- EDEN ESEKI, TALEP VE i§TIYAKIN DEVAMIYLA 

BERABER KOEKU ILE KARI^IK BIR UMiTStZLiKTIR^ 

12251 

«Simdi guraya geldik : Sadr-i Cihanda o asik icin gizli bir cazibe var- 
cli, Eger oIrnasayds...» 

X &£**}&/ 

Jlj (_$^ jja*1 j\i juj J 

«Eger olmasaydi asik, Sadr-i Cihamn ayrihgina sabir edemeyerek 
kusa kosa nasi! avdet edevdi.» 



12253 



+3.< » . Lk -X. 






«Ma\suklann asiklara olan meyli gizli ve ortuliidiir. A-siklarin meyli 
isc tkiyiiz davul ve zurna ile ilan edilmis gibi mesburdur.» 



ItXC 



12251 

«Burada makama miinasip ve ibrcl ahnacak bir hikaye viirdi. Lukll) 
Iktharali asik, beklemektcn aciz kaldigi icin.» 



12255 



«0 hikayeyi terk ettik. Zira o a§ik, olmeden evvel dostun vii/.iiiiii 
gormek icin care arayip durmaktadir.» 



12256 

«0 asik olumden ktirtulup neeat bulmayi aramaktadir. Cunki dostu 
gormek ab-i hayat icmektir,» 

12257 

«GoriiImesi, bliimii gidermiyen sevgili, sevgili degildir. Omm ne mey- 
vesi, ne de yapragi vardir.» 



Yani; hie bir faydasi yoktur. 



12258 

«Ey miistak ve mest olan salik; is, o istir ki sen o isteyken bliim 
bile gelip catsa sana hos gelsin.» 

118" 



n , m / n ,™ ;*>: , l,,n , m ! ,kMa! : ' IYu '" w ,badit - ;, » k w ™^< — 

;;,;;'" ,nii '-' , '" vlr: '" inki ' 1 »»■ ™»™^ m m * n v,,,,,,,,, :,,,„ l( ., n l](): 



12259 

0^>- ufi j«1 J-u jii.; a^ 

-Ky gene; iman dogrulugunun „i ? anc S i, « s.rada otsen bile sana 



12260 

<Jj> J$ ! y 1 ^} J-.K' £»-*-' 

^t' ? r f :r ta4ma b5yie oimazsa ° ™ *»»* **«*• <* *. 



12261 

C-jij ilu-» -UL jy X;4,'l £^ 

«Her ne ki onu islerken Slum sana kerahatsiz ve nefretsiz dost tf. 
r.murse 1§ te o amel, sana dostlur.. g 



I22(;:t 



*^ u ); 



• j u~; 



"Oliinideki kotiiliik gitti mi ai,i.„,i i ■ 
"oiru anlasdd, ki BIlim *V#U™ "' <,, "" CUir - G " yri *»' 



12264 



* ^ j 



-j>j 



y oT 



«SevgiIi dedigin sadece Haktir,- bir d 



senin) dedigi. ..» 



e Hakkin (sen beninisin. ban 



rettir 



Yam : «Bir kimse Allah'in olursa, Allah 



da onun oIur» hadisinc ,■,:., 



12265 



"Simdi kulak 
geldi.» 



ver de dinle : askxn sagl am ipIe ba g layip ^^ 



12262 






f 






-Sepden olumun kerahati zail olunca artik o, Blum degildir oliim 
surctmde bir intikaldir.» s ' 01um 

Nitekim Hadis-i Serifte ; .Kamil mil'minler olmezler, ] akin d ^ diin . 
.Vadan dart ukbaya goo ederler.. buyurulmustur. 

U88 



"° BU HABALI ASIKIN SADR-I CIHAN 



«Sadr-i Cihanm yiizunii 



HIZMETINE GELMESi, 
12266 



goriince sanki can ku§u bedenden uctu» da, 

1189 



MM— i 



I22C.7 

^JUi ojjUil tili,'*. i_j_j>- yxiJ* 



LT^^ L' r - J^j 



jl -L— j 



r* 



«Kalbi, kurumu§ bir dal gibi dii§tu. Tepeden tirnaga kadar vitetuh 
sogudu.» 



12268 



#f$, 



*ar J ] a 



*r 



**-^> 



«Buhur ve, giil suyimdan ne yaptilarsa te'sir etmedi, ne kimildadi, 
ne de lakirdi anlayacak bir hale geldl» 



12269 

«Sadr-i Cihan, sararmis yiiziinit goriince atindan inip onun yamnn 
gitti.» 



12270 

«Dedi ki : A§ik hararetle ma'§uk u arar. Ma'§uk gelince de o asik ken- 
dinden geger.,,» 

Bayezid-i Bestamiye sormuglar : Agikm varligi bakayyesi dururken 
Ma'§uk-u Hakikiyye visali miimkin midir? Hz. Bayezid : «Hukumdarlar; 
bir koye, bir § ehre girince orasini ifsat ve ahalinin ileri gelenlerini tei- 
lil ederler* ayetiyle cevap vermi§, «ilahi tecelli asiklarm kalbi koyune 
dahil olunca oralan ifna eder* demek istemistir. 

1190 



12271 

f»j\> y j\ AJ J j^ J^ 



«Ey salik; sen Hak asrfasm. Hak odur ki, O gelince sonde Mr lul -Hi 
kadar varhk kalmaz... 



12272 



~1 " "■* f 



>- <J*£> 



>* *^ 1 -**" */*■ Jlj; Jil* 

me&efrtf^ f-^f ° teCelH Ve MaZarm k »^»** f««idir. Efendl 
megerse sen kenduu yok etmeye a§ikrmgm.» 



12273 

yti ^f V«,L j.T ^ 

-Sen golge gibisin ve Giinese a § ,ksin. Giines gelince golgc yok ul.ir. 



«HZ. SULEYMAN'IN HUZtJRUNDA SiVRISINEGiN RtJZGARDAN 
SIKAYET ETMESI VE ADALET ISTEMESI.. 



>iy>- j>b <Ls 



12274 



oU~ 



jj 



«Bahce ve cayxrdan bir sivrisinek geldi, Suleyman Peygambcr AIM 
hisselamdan adalet istedi.» 



II'M 



«Dedi ki; Ey Suleyman; seytanlara, insanlara ve cndcre adalet nef 
rediyorsun.» 

12276 

O-J Jap .L jj> Jfi» } JV 

«Kus ve bahga varmcaya kadar senin adaletine siginnustir, Fail vc 
kereminin arayip sormadigi ziyaa ugramis kimdir?» 

Yani; boyle bit kimse var midir? 



[2280 



y (j. 1 



■tf ' u." -> JU ur"" 



«Sen kudrcl derecelerinin en yUksegindesin. Bia is.- acizlifrfu v« /... 
valhligin en sonundayiz.» 



12281 

tlr (^ J/ j' ^L. u jlj 



*>■ t_,~o _j» t--j tf I jj 



C 



«Ey eli, Allah'm (yed-i kudreti) mesabesinde olan Peygamber ud4- 
letinle elimizden tut ve bizi bu gamdan halas et.» 



12277 

«Bize kar§i adalet gbster ki biz cok zayifiz, bagdan ve giUzardan 
binasibiz.u 



12282 



«Hz. Suleyman sordu : Ey insaf arayan; adalet ve insafi kime luim 
istiyorsun? soyleN 



12278 

«Her zayifin miiskili senden hal edilir. Sivrisinek ise zaaf vc aczda 
misal halindedir.» 



12283 

^u_ *Vj>l £fii» jT cz-S~ 

JJJ kl— »-Uitj>- j £>«*£$ lis 



«Kibir ve azametinden sana zulmeden 



kimdir?» 



ve senin yiiziinu tirmalaym 



12279 

T 

«Biz zayifhkta ve kink kanath olmakta meshuruz, sen ise lutufta ve 
acizlefe yardimci olmakla meshursun.» 

119Z 



12284 

«Acaba bizim devr-i adlimizde hapse atilmanns ve zincire vurulma- 
mas zahm var nudir?» 



119:i 



11^*5 






12286 



-Ua C—Ij vl^tXL 



>y -^U dj? 



«N6r gelince zulmet yok olur. Zulmiin ash ve arkas, zulmettir.. 

Hadls-i gerifte : -Zulumden sakimn ki zulum kiyamette zulumat 
,eklinde gorunecekt^ buyurulmu § tu, Ahirette karanhkta kalmakTte! 
meyenler, dunyada zulum etmekten sakinmalidirlar. 

12287 

gilar ve zencirlere 



«i 9 te §eytanlar hizmet etmekte, digerleri ise bukagil 
liaj-li bulunmaktadir.B 

Sad suresindeki : 



(cardan) h er b »a „s<as,„,, he, data,, (ytoe anlardan) 2^*2 
Mjlamn,, „!,„ d, Seri e r i„i de (emrine ram ettik,*.. ayetleriae i s £S 

(82) Surei Sad: 36-38. 



1104 



Bu ayetin lint Lur.ifiwiiiki 




KJj> 



-ui j 



Yani i: -Andolsun biz, Siileyman'i imtihai. da ettik: tahtimn UitUnn 

2L5T 1 " f ; 61 S^ (NlCe ^nlerden) sonra o, y i„ (,sk, hrlin.) 
dondu^.,, aye ti de Suleyman Aleyhisselam'Ia ilgilidir. 

Surei Bafcara'da i ? aret olundugu iizere anlasdiyor ki Suleyman Alev- 
hisselamm Beytfl-Makdisi yaptirdigl s.rada celbettigi san'atkarlar idrt 
de sanat hilesme vakif birtakim § eytanlann kurduklan bir ihtilal yii- 
zunden bir muddet nufuzunu zayi' etmi, 5 , yahut tahtmdan aynlmii bu 
suretle tah mda ya kendisi kuvvetsiz bir ceset halinde hukUmsu. k,,l 
mig, yahut tahti da iggal olunup ona kirk gun kadar heykel gibi bir lev 
oturtulmu § tu. Mason tarihlerinde mason cemiyetlerinin Suleyman Ally- 
hisselam aleyhine olan bu ihtilal hareketlerini esas ittihaz ettikleri 4 
reismin hatirasma hiirmet eyledikleri soylenir 

_ Seytan kelimesinin, mecaz olarak, geytan gibi hilekar san'atkAr „,„•- 
nasma oldugu tak dl rde onlann Hz. Suleyman'a kar §1 ihtilal cikann,, v. 
kendismi bir muddet tahtmdan ayirm 1§ olan masonlar oldugu ankgihyor. 

12288 

iy yi j. jUli; f U 

«Za!hnlerin asil zulmii geytandandir ki onlan igva ederek zulum | C . 
rama ki § kirtir. §eytan, zulum mii§evvikligi edince baglamr ve hapse k(.- 
nulur.» 



verdi.» 



12289 

j'v-T (S.-y. ^ Jiff i," 

"Allah, bize devlet ve hukumeti, halk goklere el ae.p aglamasm diyo 



(93) Surei Sad: 34. 



1195 



12290 
«Keza bize mulk ve hiikumet vcrilmesi | la |b, n ak' ,1 

«*-* de «* „ suha yMlzmm jyti t«::. scm " yn 

12291 



12292 

^ can* 31 r ^i r o'3 



12293 

tiV-J i£^-» i*yt-* fcjrl jCl* 
JkJ ^ <job .Li j\.Y 

«Ey zulum goren kimse. mutezallimane semaya bakma Bu zaman 
da semayj bir hiikumdarm var, dedi.=> ' "*"' 



12294 



sk £— o 



ji ^* jij *.~j C-aJ 



,sL*r, l. 



v *j 



$ 



«8Wmk dedi ki: benim sikayet edi.im ve adalet isteyi s i m riiz 
Kurdandir ki o, iki elini de zulum il e bize karsi § 



agmistir.B 



ll!«i 






o 



£** 1 1 iJ; ; L 



O^' 0>> j 3 1 <cu JL 



"Biz onun zulmiinden mesakkai ;,.;„,i • 
-yam; ,ikav, t etmeiisizin J"^£ lild" !*£ ^"" U kaP8 " "'""" 
mbden kan gidiyor-,, ' ka " u,Vmi1 ^ tfnfc yUrrfil 



12296 



' JU^-J 



^^SI^mL 86181 ses,i mah,flk: A "» h - -* 

12297 



r. 



J us*-a^ J ^ <^-*^ 3' _?:^ 



-Allah bana; Ey hakim-i adil; diger h 
bir hasm, dinle me , diyc emretmi 5 tir.. 



12298 



asim roevcut olmayinca sen 






«Iki hasim, -yam; davaci ve davah - h&ki^i u - 
hak ve hakikat zuh ur etmez,. liuzuriina gelmeymce 



1197 



j-x* y jy <~a^j jU ^ ,jU 

«Davaci yalniz basma yiizlerce feryat etse de, hasmi olmadan, sakm 
onun soziinii dinleme.» 

12300 

«Ben Allah'in emrinden yiiz ceviremem. Sen git hasmim benim kar- 
sima getir.» 



12301 



j j jUjr <L—I Jy £i5 



c-~ j ^^-jj y j c- ji ^ ^ 



«Sivrisinek de dedi ki : Senin soziin dogru bir biirhandir. Benim has- 
mim riizgardir ki senin hukmiindedir.» 



12302 

«t) padisah, yam; Suleyman Aleyhisselam seslendi ki : Ey saba riiz- 
dan! Sivrisinek senin zuimiinden sikayet ediyor, gel!» 



y-\ 3 f^v y > 



12303 



j\* 



■>■** C ?i ^ 



£i 



<~2>- -^„i, 



•Hasminla karsilas ve ona cevap ver de diismammn da'vasim red et.» 



1198 



12304 

"Riizgar Suleyman (A.S.) in emrini igitinee siir'atle geldi. SlvrMn«h 
de hemen kacmaya davrandi.» 

12305 

hakkS^K" 1 ^ dCdi kI ^^ Sivrisinek! Ner <^ gidiyorsun? Dur da Iklnfa 
nakkinda hukum vereyim.» 



12306 



-J 1 ^ y ,>* }jj o \ »L 



•**» 



din- ^T^T V 7 di ld: Padi ^ h ™; »"» varhg, benim dliimil,,, 
dur. Bu gunumun karanhk olmas, onnn dumanmdandir.- 



12307 

» 

j\j f\ iC ^ Jul jp» y 

val g b! inCe -, b , ennaSiJ durabili1 "™- °> be "»" tabiatimdan intikam al„- 
jam, bein oldurur — .» 



yor ki 



Hz. Mevlana bundan sonra k IS sadan almacak 'hisseyi beyan kin di 



12308 

Ms* .Li j j o»"kj>- C^'**^ 



o>r 



cc,,rf;;:;to d ;:^'::;:,t bi5s ' rfi " i '* p cd ™ * ^^ *»* <••• 



JliHI 



«0 vtislat; heka icinde beka ise de, once yokluk suretinde teeelli 



der.» 



12310 

«Nur arayan golgeler, nur zuhur edince yok olur.» 

Yani; ziya zuhur edince golge' meydanda kalmaz. 

12311 



H>i 



Vi o.Ui* * 1 B 



t5 



«A§ik ba§im verince akii kalir mi gayri? Her§ey helak bulur, yalniz 
O'ntin hakikati kahr.» 

Surei Kasas'taki §u ayetlere isarettir : 






ifyhyj^&\&'£^i3 



Yani: «Allah ile birlikte diger bir Tann daha (edinip) iapma (ona). 
Ondan bagka hicbir Tann yok 94 .» 

Yani : «0'nun zatinden bagka her§ey helak olucudur. Hiikiim O'nun- 
dur ve siz ancak O'na donduriil (up gotiiriil) eceksiniz 95 ,» 



(94) Surei Kasas : 
' 95> Surei Kasas : 












12312 



v- +>■ J f^ij Ja I llU>* 



«Hakkin zali huzurumla var da yok olur, yok da... Yokluldu var- 
lik... Bu pek acaip bir§ey!» 

Vucud-u ilahiye nisbetle esyada hakiki varlik yoktur. Qi'mki Zal- 1 
Bar i ezeien ve ebeden vardir; esyahin viicudu ise vucud-u flak ile kaim- 
dir. Binaenaleyh yok demektir. Yokluk icinde ikcn mahlukatin movcui 
gibi goriinmesi sayani taaccilbtiir. 



12313 






1# <J >^ 



l#l Jl 



Oj>^ 



«Bu bahiste akillar elden gider, kalera de buraya gelince kirihr.» 



«AKIL VE |UURA AVDET ETSIN DIYE MA§ftKUN 
A§IK-I BlHtS'U OKSAMASI» 



12314 

0^ >* v-*" 1 is~ri '■) 



jl^s- j^j f,f }1 ibu'\ i!U'J 



«Sadr-i Cihan; bihus a§ikim lutf ve keremiyle yava§ yavas bihiishik- 
tan nutuk ve beyan haline getirdi.» 

12315 

t-o l£6<^j1 J*yj* »j <*&?> 

«§ah, — yani; Sadr-i Cihan — onun kulagina seslendi ki : Ey fakir; 
sana altin getirdim, etegini ag!» 



1200 



F: 76 



1201 



12316 

«Senin ruhun bcnden ayn iken izcUrap icinde idi. Onu teskin icin 
geldigim halde nasil oldu da iirktu?» 



12317 

«Ey firakimda kerem ve serd gbrmiis — yam; mihnet ve me§akkat 
fekmif olan — bihusluktan ayil ve kendine gel!» 



12318 

-Akilsiz bir tavuk, bir deveyi miisafirlik tarikiyla kumese gbturdii.» 

12319 

■ '} 

jlr' LjLil gy> *,*& j^ 

«Deve tavugun kiimesine ayak basinca kumes harab oldu, catisi yi- 
kildi.» 

12320 

«Tavuk kumesi, bizim akil ve §uurumuzdur. Salih olan akil ise AI- 
Jah'in aski ve kurbiyyeti devesine tii!iptir.» 

1202 



■M 



12321 

«Deve o tavuk kiimesinin suyuna ve camuruna basjini sokunca tirii- 
da ne camur, ne de tavugun ruhu ve kalbi kahr.» 

Yani; tavuk gibi zayif olan insan, Allah'm a ? kmi ve tocellisini duvul 
odor. O tecelli vaki olunca da tavugun he klimesi, ne kendisi yuni; no 
cosedi, ne ruhu dayanabilir. 

12322 

J^-ki IjjLj! ^ic Lsj ^^ 

«A§kin fazileti, insam faziletlestirir. Fakat insan, bu haddinden fa/la 
talepkarhgi dolayisiyla zaliim ve cehuldur.» 



Surei Ahzab'daki su ayete: isarettir : 



It^ 1 - 



if 
Yani : «Biz emaneti gbklere, yere ve daglara arz (ve teklif) ettik de 
on ar bunu yfiklenmekten cekindiler, bundan endigeye diistuler. Insan (a 
geknce : O, tuttu) bunu sirt.na yukledi. giinki o, cok zufumkar, cok eft- 

_ Euradaki emanet turlu turlu tefsir edilmi ? tir, taat ve ibadet. ahkarm 
Senate itaat, mukellefiyyet ve emanet, fuzuli sdzlerden kaemma ve gusl'ii. 
cenabettir denilmigtir. Butun kainat, sevap ve ikab sartiyla teklif edilmis 
fau emanetin kabulunden cekindigi halde nefsine kar^i zalirn ve ernanethi 
kabulunun neticesine cahil olan insan, o acz ve zaafiyla beraber teklifi 
Kabul etti. 

Hz. Mevlana, insandaki bu zulilm ve cehli tefsire § tiru' edip diyor ki : 
(96) Surei Ahzab : 72. 

12o:j 






jUjjj ^jji ^^ ^ 



Insan cahildir, hususiyle bu miiskil avda, zayif i nsamn EmmeU 



Kibriyayi yiiklenmesi bir lav 



samn bir arslani kucaklamasi gibidir... 



12324 



-O tavgan eger arslani gormiis ve Hlmi § olsaydi nas.l kucaklard,?» 



12325 



-r is $> 



.■insan kendine ve kendi camna kars, zalimdir. Fakat ettigi oyle bir 
ulumdur ki adaletleri gecmistir.» 



*^fei 



-©^.t:^ 



-*'o 



tcdildf ^ : f^ °K lar f an kImi nef5ine ZU,medendir > «*■*» baz: SI mu'- 

nnt 1 , ^ ' ^ Allah ' in iZnlylfi hayr&t <™ *■*** yan § - 

Urn) da oncu o (up kazan) and,r-» a vet-: kerimesi icm bazx muhak- 

uklar aye -; cehlede (zaHrnun linefsihi) m n ewelce zikredilmesi, Ask. 

Hata :le nefcine zulmedenler olmak ihtiiniH varfcr demislerdir H lasa ■ 



'97 1 Suroi Falir ; 32. 



120 1 



"Insa 



12326 



■un bu cehii ili m l erc feted vc bu zuhnii adaletlerc mttr.ll „| 



tmi§tur.» 

Hikaycye avdeL ediliyor 



12327 



*-*„' £y<3j^\ j 



lA AjC f*£r 



* J$ jj I Xi 



™^»»sr: e tn„r: n ^r:^ dedi ki: Bu ™*° ^ 



12328 



u i jj i _jj 



i ji <s"-ci 



(/v^ 



«Bu dlmug kalp, benimie hayat bulunca bana 
nun ruhum oIur.» 



tevecciih ettigi Ijjln bi- 



12329 



--^ aV ai 1 ijj' r - ^ 



,» -lt ., 



-i*^ 



f «*• -*-*-* jpiii ^ jS'aL 



wir.rcs* -sas r^r— k "— -*• -«- 



?« bahsisimi gbriir.» 



12330 

c-~y ^3! j| j^ ju jl* j>. 



ash 



"Namahrem bir ruh, dostun 



onim civannda olan can gdriir.» 



yuziinu gbremez. Dostun yuziinu ancak 



1205 



riin.» 



i . .i.i i 

jO— _j> U"J«J J.i* jl 4.UL" 
«Lalif olan i<;i, derisinden aynlsin rliye bir dosta kasap gibi iifle 

12332 

«Dedi ki: Ey belalar yiizunden bedenini terkedip giden can, vuslat 
kapimizi actik, gel gel...» 

12333 

C— i ,J~* .jl»L o~» j ]j\ 

«Ey varligirmz, yoklugmia, sarhosluguna sebep olan... Ey varlun 
varligimizdau ibaret bulunan asik!» 

Mahlukatm varhgi kendiligmden degil, Allah'm varhgi feyziyledir 
11/.. Mevlana onu anlatmak istiyor. 

12334 

«Ben § imdi sana, dilsiz, dudaksiz yeniden yeniye eski sirlari soylii- 
yoram, dinle!» 



12335 

■*"■» Uv jV if J* 1 <— ^ 



«giinki cismani dudaklar bu manevi nefesten iirker. Onun sirri gizli 
ve manevi bir irmak kenannda -yani; ruh-i insanide- zahir olur... 



1206 



12,136 

.§ii»di can kulag.m a? da'danr, diledigini yapar) s ,rrm, duy ,. 

nazirlan, dcdi.» 



c* 5 



12337 

■taA-wJ ^Ju<?# L^^-* 3 



j>r 



^»J) j-UAla- aJl/ -* *Jj^( /jjjl 

-Vuslat salasin. duyunca, olii gibi olan a S »k, yava§ yava^ kimilda- 
maya ba§ladi.» 



12338 

^' 3) ■*,< b j— -L"_y .Jw. 

«Bir asik topraktan agagi degildir. Toprak bile seba riizgar.n.i, dl- 
vesi, —yam; tohum sacmasiyla — yokluktan basmi kaldmr ve ycsil H. 
menle ortiiniir.» v 

12339 

ytL*. J.f j^* Ails] uji. | j J" 



M" 



^JT C-> V3 l *~> 



«Keza asik nutfe suyundan bayagi degildir. O su bile (kirn) - yam; 
(ol)— .hitabimn feyziyle giines yanakh Yusuf'lar dogurur.» 



12340 



«Keza a § ,k, hava dan daha kabiliyetsiz degildir ki (kun) emrini aim- 
ca tavus olur, gtizel giizel siiz sbyliyen kus olur. 

Ku g cinsinin nutfesi hevadan ibarettir diye bir soz vardir. Hz Mev- 
Jana da o soze gore ifade ediyor. 

1207 



>v.« 



i 231 i 



^v 



J 



jlj jlj <il" *.jL' J6 asL' 

«Kcza a§ik, tartan mute§ekkii dagdan daha istidatsiz degildir. Zirn 
o, Allah'in emrini ahnca bir deve dogurdu, o deveden de bir yavru dogdu.» 

Simdi (Medayini Salih) denilen mevkide vaktiyla Semud kavmi otu- 
ruyor ve putlara tapiyordu. Salih (A,S.) da bunlan tevhide davete me'- 
mur oldu. Eger peygamber isen §u kayamn icinden digi bir deve yikm' 
ki, <jikar ?ikmaz dogursun dediler. Salih Peygamber, i^'aret edince kaya 
aynldi. Icinden di§i bir deve gikti ve cikar cikmaz dogurdu. SemudiJer 
bu mu'cizeyi gordiikleri halde inanmadilar. Hatta devenin bacaklanmn 
sinirlerini kesmek suretiyle oldurduler. Yavrusu kagti. Sonra da Allah'in 
gazabina ugradilar. 



12342 

«Bu misallerin hepsinden ge e ; o, yokluk mayasi, Emr-i ilahi ile bir 
idem dogurmadi mi, hala da dogurmuyor mu?» 



12343 






«Baygm a§ik hareket etti ve sevinc ile yerinden firladi. Bir iki def'a 
donerek secdeye kapandi.» 

1208 



■■ 



■BAYCHN ASIK 'IN KKNDlNK CIll.VI! si V K MASf K'Tl SK.V/l 1 TMI Si 
AIASOK'I'N Si KKJT.MlvSI, 

12344 

JS ./" jlj ^jul ji ^Cs 

;* A f . Sadw Cihana hitaben dedi ki : Ey Hakkm ankas, ve rfl 

tavafgah.; § ukur ve hamdolsun ki Kaf dagindan gcldik.» 

mlmig ise de hakikatte ezeli ve ebedi ma. ? uk olan Allah'adir. 

12345 

z«suf y 3§k klHmetinia istMm > ^ a § k <« ™'^« ve a 5 k,„ g«i„m Hr - 

Malum ya, israfil (AS.) nefh-i sura me'rnur bir melektir Sur'u bli 

caktir. Onu binnci uiley^de biitiin canli mahlukat filecek, ikiiu-i u, , 
yiimde yeniden dirilecektir. A §lk , olu bir halde baygmken Ra , X 

Z m ma^ mdisim ge]di|1 1?in ona; " Ey •* *«« ''-'.■■.' 

12346 

fjlj <jH_p- £*C*i^ ,>J jl 

«Bana verecegin ilk hil'at olmak uzere, pencereme -yani- agzmta - 
kulagini dayamani isterim. B ' agzlltla ~ 



12347 

«KaIbim tertemwdir, bu yuzden halimi bilirsin. . Ey kullar, vetis- 
tiren, ey kullanna lutuflarda bulunan sevgili, s 6zleri m i day"! ^ 

1209 



mis 

■•Ky niisli olmiyan Sadr-i Cihan; yuzbinlerce kcrre, halimi senin din- 
Iciurn arzusuyla akhm u<uiyordu.» 



12349 

y <S^-" bO 1 J f ijz~ j' 

«Niie zamandir sozlerimi dinlemeni, derdimi duymani, o cana canlar 
kiit an giiliislerini," 

12350 

-(Benim eksik, artik sozlerimi isitmeni, benim kbtiiliikler dustmen 
lonimin isivesini, dusiiniip durdum, ozleyip yattim.» 



12351 



O— ' f_^>"* o' &q m i£ f ' 



.P j» D^f > (i'.A ^r! 



«Benim sencc malum olan kalp akcelerimi saglam para gibi kabul 
ollin.n 



12352 

S- ■ 



JT, 



«Miinasebetsiz ve magrur bir terbiyesizin ettigi kiistahhk i^in gbs- 
tcrdigin hilim karsismda btitiin hilimler bir zerre gibi kalir.» 



1210 






i 2353 






a- ^r 



ij j ./•- 1 j J^' 



«Evvela dinle : hizmctinden aynldigim andan itibaren benim if In lie 
evvel kaldi, ne ahir... On dc goziimden kalkti, sou da!...» 



12354 

_j aS 



cr: 



«Ey muhabbetli ve sefkatli Sadr-i Cihan! Saniyen sunu da i*il 111 
(•ok aradimsa da sana bir ikinci bulamadim, giinki nazirin yoktii.- 



12355 

«Uciincu olarak malumun olsun ki senden ayrihp uzaklasinca (Allnh 
iiciin biridir) demis gibi o!dum.» 



12356 

«Dbrduncusii bizim varhk tarlasi, hicran ate§iyle yanalidan bcri, 
hamseyi rabiadan fark edemez oldum.» 

12357 

h«~r 3' «>* -^ <Jj<j 

\ ■ ■■ r 

«Her nerede, topraklar iistiinde kan goriirsen, big guphe etme ki, bi- 
zim gbziimuzden akmi§tir.>> 



1211 



1 2:J5S 



<j>*j. 



iL L' a*! 



"Sozlurim vc fery&du figanim adeta gbk guriiltiisiidur; bu ses ve inilti 
yeryuztino bulutlardan yagmur yagdirmasim — yani; goz yasimin dokiil- 
mesial — isliyor.» 

12359 

{5 Jj>T fh \ ( f^fc- Si 

«Ben soylemckle aglamak arasinda dolaniyorum, Ya aghyorum, ya 
NoylUyorum; ne yapayim?» 






1 2:m 

jUjT iji^ j*i dj T *su 

-Kalbinden oyle bir feryad yiikseldi ki, Buhara halki onun eirAfmdn 
toplandi ve halka te-jkil etti.» 



12364 



±jJL jl^»- Jj^fj, 



"*/•- UJ J» J"^* 



«Hayran hayran soyluyor, hayran hayran agliyor, hayran hayrnn 
guluyordu. Erkek, kadm, k%uk, biiyiik onun haline hayran kalmujtw 



12360 

«Eger sbyleyecek olsam aghyamam. Fakat, aglayacak olsam, sana 
nasiJ ^iikreder ve seni nasil sena edebilirim?» 



12365 

'jj^-'—j Cj> **& fji J3 _, j^ 

«§ehir halki da onun gibi aglamaya ba § larms, kiyamet giinu glbl or 
Kek kadin biribirine kan§misti.» 



12361 

«Siihim; gbziimden kalbimin kani akiyor, bak ki gbziimden neler 
kiiIuyor?» 



12366 



"Gbkyuzu, yeryuziine : eger kiyameti gbrmedinse, ist 



ste gbr! diyordu." 



12362 



a' 



*i/^ J OJ- 5 (^ ^tj^: j-^ ^ 



<>0 zayif a§ik, bunlan sbyledi ve aglamaya bajladi. Oyle ki onun 
iayi§ma asagilik kisifer de, yiice kisiler de gbz ya§i dbktiiler.» 



1212 



12367 



JL. <=- j ^ — 4 



-4-1C- «.>■ 



JUj I j^ j \ 



a'j 



i L" 



«Ak,l, bu nasil a § k ve nc haldir. Acaba onun firaki mi daha zivade 
hayrete layiktir, yoksa visali mi? diye hayran olmustu... 



121.T 






«Gok, anda ktyametnameyi okumus, saman ogrusu dcdiklcri keh- 
luvjAna varmcaya kadar elbisesini yirtmi§ti.» 

12369 
«rki aleim de aska yabancidir. A§kta yetmis iki tiirlii divanelik var- 



12370 



cH-^ 



J I 



■A*J | ^^T- ...j 



«Ask cok gizlidir amma hayreti asikardir. Ruh suitanlarmm, canlari 
bile una hasrettir.» 

12371 

«Ask'in mezhebk yetmi§ iki milletten baskadir. Padisahlarm tahti, 
onitl) indinde bir tahta pareasmdan ibarettir.» 



o^I« 



12372 

£V ^>5 *j i>J jJ 

«Ask sazendesi, terenniim esnasinda §unu calar : bendelik bir kayit- 
lir, efendilik de ba§ agnsindan ibarettir.» 

A§ik ise bu iki kayittan da kurtulmustur. 
1214 



- - 1 



12:173 






«0 halde a^k nedir? Yokluk deryasidir ki orada akin. ;, y; , K . kinklir.- 

12374 

-Bendelik ve sultanhk malum oldu, asxkl.k ise bu iki per.l,- ardmda 
gizh kaldi.» 

12375 

,pk iAj <*-* £215 

«Ke § ke varligin dili olsaydi-da var 'olanlann perdelerini kaldinaydl.- 

Yarn; mevcut goriinenlerfn hakikaten var olmadiklanm, ezell ve a b. 
di varhgin ancak Allah'a mahsus oldugunu bildirseydi. 

12376 

C)kAi ,J~ijjr J^a o^ 

«Ey varhk nefesi! O'nun hakkinda ne soylesen her soziinle bil ki 
Onun uzerme bir perde daha ortmu§ olursun!..» 

12377 

Ji^joJi* s~£ jj£ j^ 

-VOcud simrn idrak etmenin afeti hal ve kaaldir. Nitekim kani kanla 



yikamak muhaldir.» 



12378 



fsot ja ^ii j*\ ^j j 3J 

«Ben, Hakkin agiklannin esrarma mahrem oldugum icin gece eun- 
duz bu varhk kafesi icinde O'ndan bah S ederim. B ? ^ g 

1215 



I2.'579 

«Ya Mevlana; (;ok mest, kendinden gecmis vc miislagruk hir halde 
Imlunuyorsun. Dun gece hangi tarafin ustiuie yaUin?» 

12380 

"Aklmi ba§ina al! Derin hakikatlerden bahsetmek suretiylc atese iif- 
luyorsun. Evvela sicra ve kalk da bir mahrem ara!» 

12381 

«Dil, asjk'in sirnndan ve nazindan bahsedecek olsa gbkler : (Ey setr-i 
laiif olan Allab, o mtistagrak asikin sirnm namahremden setrel) dive 
diia ederler.» 

12382 

«A§ki gizlemek nedir? Yiin ve pamuk icinde ates saklamak gibidir 
ki saklandikca ve pamugu artinldikca alev daha ziyade meydana cikar.» 

12383 

«A§kin sirnm gizlemek istedikce o : iste ben buradayim, diyerek san- 
cak gibi ba§im kaldirir ve kendini gbsterir.» 

12384 

'J'jf. is-fy? jr^T £?-** ^ \ 
«Bana inat olarak o, iki kulagundan tutar da : hey sersera, beni na- 
si) ortcr ve gizlersin, ort bakahm der!» 

T2HS 






1 238.) 

«Ben de ona derim ki : her nekadar co§mu$ iscu de, liaydi gil; ion 
can gibisin, hem a§ikar, hern de gizlisin.» 

1238G 

f ( j\ C — *£>- iS y^- $\ -^ f 

«Ask der ki : Benim vucudum ten kupiinde mahpustur. Ben do &flk» 
lar meclisinde sarap gibi terenniim ederim.» 



12387 






3j i$*j 6 J* a') ^ 

T W 

«Ben de ona derim ki : bir yere renin olmadan ve sana mestlik flfetl 
gelmeden evvel git.» 



12388 

t>* f" 3^ ^ fjjj ->| 

«A§k der ki : ben latif irilen kadehle aksam namazma kadar giindii- 
ziin dostuyum.» 

Burada kadehden maksat : Af'km cismi, ruz : Miiddet-i hayat, ak^am 
namazi da : Oltimdur. 



12389 

I 
«Ak§am gelip de benim kadehimi cahnca ona kadehimi geri ver, he- 

niiz benim aksamim — yani; olumiim — gelmedi derim.» 



F: 77 



1217 



12390 

•■Arablar §araba (Miidam) adini koymu§lardir. Ciinkii sWap miiptt- 
li'ssi igin doymnk yoktur.» 

12391 

••Hakikat ^arabini a§k cogturur ve dogru sozlii, dogru ozlii a§ika gi/,- 
licc sakilik edeii a§ktir.» 

12392 ' 






■Allah'in inayetiyle agka ula§mayi dilersem sarap can suyudur, sii- 
rahi de beden.,.» 

12393 

«AIlah'in Tevfiki, sarabim arttmncs, §arabm kuvveti siirahiyi kirar.» 

YanS; cesedi ifna eder* 

12394 



^!jH»!i Jai *tf1j j£. o.>* 



■O mertebede saki de su kesilir, sarhog da... Bu nasil olur deme, 
dogruyu en ayi bilen Allah'tir.» 

Yam; vahdet-i mutlaka zuhur eder ve salikin benligi ortadan kalkar. 
Bu hali de zevken duymu§ olan arifler anlar. 

1218 






12395 

t-->j »jw. jA-b o« a.iI_- y / 

■ T 

«Saraba vuran isik, sakinin i§igidir. Sarap, bu ujikla co§«r, kUpUrllr, 
oynar, kuvvetlcnir,» 

12396 

«Gayri sen o §a§kina sor : Sen sarabm hu halini nc vakil gttrdun?" 

Malum ya, uzumii sikarlar, suyunu kiipe doldurup birakirkr. Hlrtist 
zaman gegrnce §ira kendi kendine kaynamaya baglar. A§k §arabi du tiy- 
ledir. O da gonulde eu§ ve huruga gelir. 

12397 



*-C1j«-i aJvj*£/\> j$J> 1 



«Her alimin diisiinmeksizin malumudur ki, her kaynayanin blr kav- 
natam vardir. Binaenaleyh suri §arabi kiipun iginde, a§k §arabini du fftf- 
niilde kaynatan AHah'dir.» 

«UZUN BIK AYRILIGA VE PEK gOK tMTIHANLARA 
MARUZ KALAN BIR A§IGIN HIKAYESi.. 

12398 

«Bir gene, bir kadma cilginca agikti, fakat bir tiirlii vnslat zamanini 
elde edemiyordii.» 

12399 



yj jftz J } \ 3 ^^1^ \j>. j^i. 



«Kadimn aski o gence cok eziyet ediyordu. Ask ibtida asika neden 
kin baglar?» 

'■ ■ 

1219 



II! 100 

•>y cJj^; & I ,ij-jS If 

«A § k evvelden nidn kanh ve merhametsiz olur? Harid olan a,k,n 
birakip savu§masi idn.» 

12401 

oj»b J~f dX^ j\ j^j ] 

I' S«"?. kadma bir adam gonderecek olsa, giden adam, hasedindeu 
atleta e§kiya olur, vuslat yolunu vururdu.» 

12402 

«k«rd S uI giliSine bit mCktUP y32iP *° HaSa ° kUya "' kelimele » yanhs 

12403 



^*J JJ t£.i^ ^ IjL^ j ^ 



J I , Itf, 



<"' t5 



jru (SjL& }1 



«Eger saba mzganm vefasmi arzetmek iizere gbnderse, riizgar toza 
dumana gark olur, karanrdi... 

12404 

«Eger mektubunu bir kugun kanadina baglayxp gondermek istese 
mektubun ate § nak ibaresinden ku § un kanadi yanardi.» 

12405 

-Care yollarmi Allah'in gayretf kapartu f ve diisunce ordusunun san- 
cagim kirnn§ti.» 

1220 



bud bin UbAdc, yahut S fl *d bir, Mum harfmlnd. blr y«Wi ,1a,, 

londnmz: ; S« M H bak,k«te„ fc,»k«» 9 fr, » , e , mknm , m . AI ^ , ' ' 

to »y«ta k.skand.r. K„a..n,l,*, doUyuiyl. Euh.iyyflt.n K ,i 
■s.karesin, do haram k.l.ni^r- buyurmustur 



El 
,1. 



1240(J 

4btidalari, i„tizat - yani; bekleme _, onun gamm-i munisi olmiutu 
Sonra mtizardan da kmkhk -yani; u sa „ e _ duydu,, ' 



12407 
! /jU uf5fc <>r jiS" .15^ 



M«. L jU. o'U»tJ 



»r 



«o 



Sl!± t'r"L. bu : "r buto ->"° * «*». m : 



hayir, ruhumuzun hayahdir derdi... 



12408 
yok,uk mertebele ertrdT- » ' *" ^-^ ^kmcdorek 



12409 

*V crj JiS Jj- (/jjr i^j^ 



1221 



12410 

* . - * r 

«Gurbet kudretsizligiyle hemhal olunca, kudretsizlik kudreti ona 
ko§tu.» 

Kudretsizlik kudreti: Allah'm havl ve kudretine kar § i insanin kendi 
acz ve meskenetini anlamasidir ki bir hidayettir. 

12411 

«Omm fikir ba § aklan samandan, kabuktan kurtuldu da, gece karan- 
ligmda gidenlere Ay gibi yol gbsterici o!du.» 

Yani; ir§ad mertebesini buldu. 



12412 

* - 

«Ey salik; siikiit ederken lisan, hal ile soyleyen ne kadar dudu var- 
dir. Ruhen tath, fakat ek§i surath ne kadar kimseler mevcuttur.» 

Igte o gene de onlardan olmugtu. Salikleri, sozden ziyade haliyle ir- 
gad ediyordu. Boyle hem susmu ? , hem soyler nasil olabilir? dxye bir suali 
mukaddere kargi Hz. Mevlana oluleri misal olarak irad ediyor ve di- 

yor ki : '-."■.'"■.■ 



12413 

-Mezarhga git de orada bir miiddet sessizce otur. Oradaki susmus 
soyleyenleri gbr.» 

1222 



12-11-1 

jL'5' VU cJL jL£ c* 
^Lmn oni.nn topratmi bir g or Se „ de, „„l a alIn , mUsfivl ,„. 

12415 

«DiriIerin de etleri ve vatrlan hiyr,r,r b> i i 
banian § ad olurlar,* " **" ° I,!ardn " ■"'"■■n «»»<■'- 

12416 

*A?£l£?" mae ^ ■"•*»— „„ „„,„,„, ,,„ 

12417 

12418 

wi-s,:^ Ua^j jlJCTu ^i" 

-tl^Tf Wk «■*"- — - T „ prat dn w , 

12419 

^31* ' **> jLX tic*** 

**■* "*"" * b< *' zto **"<* - ha vay , date.Lnd,™^ 

mi 



i[ii>,ui\lc iiirdir. < ) \ I <■ nliiuiltlu ben'ilH*r, Im'ziIuti tliinunili -yam; mucs- 
sir — bn'zilnn da mi/.lulir.o 

Hutla hayvanlarda bile boylt'dir, 

121211 



i\jh> jX\ iSj^Li jlc/ cl.il 



«Muharebe meydanjnda atlarm ki^nemelerini, kosusup, ucarken Uus- 
larin civiltilarinr duyarsin.» 

12421 



_L> Lj j 1 j ,\i J _) -Us- 



3> &. jl 



j j ( 



,£ L jl 



«Birisi kizginhgindan kisner, bbtirii arkadaslari ile birlesme yuziin- 
den civildar. Biri derdinden baginr, abiri nes'esinden.» 

12422 

*f jL-C Uji_,T jT 'i,A, 

«Fakat onlarin hallerini anlamaktan uzak olana o sesler hep birdir.» 

Bir misal daha : 

12423 



JK,*. .5 1 j] JkO ilJ-JJ j^J 



«Agacm biri balta yarasiyla kimildar, diger agac ise seher vakti esen 
rikgfirla sallamr.» 

12424 

- " " ¥ 

«Bu arda kalasi tencere yiiziinden cok yamldim. ^iinki kapagi kapah 
kaymyor.» 

Buradaki tencereden maksat : Insanlardir. Agzi kapah olmasi da on- 
larin iginden pazarlikh olmasi, mahiyyetlerinin 9abucak anlagilamama- 
sidir. 

1224 






1 242S 



I 



ft*- I l«-U» 4 ' J , 



«Herkesin kaynayisi sunn gel der. Faltat o kiiyiui.vi.sin siidih olam v«« 
iniirai olam varchr,» 



12426 



«Eger insanlari yuziinden taniyan gbzlerin yoksa, git do, kokudun an 
layan bir dimag elde et,» 

Kokudan anlayan; bir kismin zahir halinden batinma intikal gyle 
yen mur§id-i kamil demektir. 



12427 

«Oyle bir dimag ki hakikat giil§eninde dolasir. Yakublarin gBtUlltl 
bile o dimag parlatir.» 

Malum ya .Ya'kub (A.S.) m Hz. Yusufun hasreti ile aglama.sin.lan 
gdzleri gormez olmu § tu. Sonra Yusuf (A.S.) m gonderdigi goraluk, yu 
zune suriilunce yeniden gormeye basladi. Hz. Mevlana diyor ki : Ey li- 
lik, sernn gdzlerin hakikati gormiiyorsa bir murgid-i kamile iltica et. 



12428 

r ~l tS I f*l* jjj ljl£ }S 

«Ogul; Buhara'dan uzak kaldik — yam; Buharah asikm kissasmi K c- 
ciktirdik. — Artik o yiiregi yarah asikin ahvalini sbyle... 



122B 



«A$IKIN MA'SjCKUNir BULMASI, BlR S?EYl ARAYANIN 
ONU MUTLAKA IIULACAtilNlN BEYANI» 

L2429 

JU»- Jj>- CzS J«*j JL- 3I 

«0 geng, yedi sene sevgilisini buhnak icin care aramis, vuslat haya- 
liyle kendisi hayal g'ibi olmustu.» 

12430 

«Allah'm inayet ve hidayeti golgesi, kulun basi iistiindedir. Bir §eyi 
urayan o sayedc bulur,» 

12431 

iSy *J w>i^r JJ jlj wile 

«Hz. Peygamber buyurmugtur ki : bir kapiyi eahnca o kapidan bir 
bafj zuhur eder.» 

Hadis-i gerifte : «Bir kimse bir kapiyi calar ve §almaya devam eder- 
se kapi acihr, o da iceri girer» buyrulmu§tur. 

12432 



5 i£iJ fj 



jlc 



«Bir kimsenin mahallesi kenannda oturursan nihayet o kimsenin yii- 
ziinit goriirsiin.» 

12433 






«Her giin kuyudan bir parca tqprak kazarsan akibet temiz suya eri- 
sirsin." 



1226 



12434 

«Sen tasdik etmcsen de ctimlc alem bunu bilir ki : her no okorian 
giiniin birindc o ektigini bk:ersiii.» 

12435 

«(>kmak tasmi demire vurunca kivilcim sicramamasi olur mu? Olta 
bile nadiren vaki' o!ur.» 

12436 






-Bir adamin bahti yaver olmaz, bir adamin nasibinde kurLuluf bit- 
lunmazsa o adam, ancak nadir olan seylere bakar.» 

12437 

•\jlj j */ ^ 'Jf j> Jjf 

«Filan kimse ekin ekti de mahsiil almadi, fitan kimse de sadef buldu, 
fakat icinde inci yoktu.» 

12438 

«Keza Bel'am bin Baur ile §eytana ettikleri dini ibadetlerden faydn 
gelmedi der de,» 

12439 

«Yuz binlerce peygamber vc cvliyanin ibadetle yararlandiklan o stU 
zan sahibinin hatirina gelmez.» 

122T 



I 11(1 



5ui" *■>-■? Lip j 



V ^~' 



;W *^4>J 



«0 suizan sahihi BePaiii ile scytanm kiitii akibetini hiiccet tutar ki 
oularin kalbine zulmet geiirir, Bedbabtlik, oiiun kalbindc zulinetten bas- 
ka nc hasil eder.» 

12441 

«Cok kimse var ki sevincle ekmek yerken o ekmek bogazinda kalir 
da oliimiine sebep olur.» 

12442 



*& $ f*j M & y 



■j~* 



«0 halde cy bedbaht kimse! Sen de o bogazinda ekmek kaiip da bo. 
ft'ulan kimse gibi tikanip olmemck kin. ekmek yeme...» 

12443 

«Yiiz binlcrce halk ekmek yer, onunla can bcsleyip ktivvet bulur.» 

12444 

«Eger o idrakten malmim budala ogbi riegilsen bo.vie nMik vu.kiiata 
ncden diisiip bapandiii?» 

12445 



i -> 



b i . :\ 



«Bii Diinya Giinesin ziyasi ve Ay'in nuru ile miinevver iken, nadireii 



1228 



/nhiir cden vak'i ■« huKlmuin kimse, „ minynyi birnkmi- .1. , U,i 

yuya sokunis.» 

I24IIJ 

«Eger Diinyada Giine.s ve Ay varsa aydinhk nerededir? dcyip durm. 
ey dem kimse, basini kuyudan cikar da etralina bak!» 

12447 

£**k jy a} >-** j <i A \ le ^j- 

«Butiin Diinya. dogu, bat! o nurla nurlanmisln-. Fakat, sen kuywln 
bulimdugun 1C in o nur, seni aydmlatnuyor.« 

12448 

cyi s ilK jU 1^1 ;^ T 

«Kuyuyu terk et de baglar bahceler tarafina git, bu hususta tnud edip 
durma ki mat ve cidal ugursuzdur... 

12449 

m£ Jxtf ^U JL j>ls jj 

«Akhm ba § ina al da : fila„ kimse filfin sene ekin ekmisti. Lakin okl- 
nini cekirge yedi.» 

12450 

-O halde ben nicin ekeyim, cekirge tehlikesi vardir. Nicin eltmdoki 
bu gida yi bdyle tehlikeli bir i § e serpeyim? deme.» 

Hz. Mevlana birkac beyt evvel : .Her ne ekersen bir gOn bicersin. 
tTt B ^ adaki _ e u Mnd - mataW taat ve ibadatta bulunmakt:, Ld!.s-i 
^enfte : «Dunya Ahiretin tarlasidxr^ buyurulmustur. 

122» 



Ekini gekirge yemesi, yahut bagka bir afete ugramasi gibi ba'zi nadir 
vak'alar olursa da, ekilenin bicilmesi umumi kaidedir. Taat ve ibadat. 
ekenlerin sevab mahsulu bigecekleri de §uphesizdir. Binaenaleyh boyle 
nadir vukuata baglamp da «Giine§'in ziyasiyla Ay'in nur'u nerede?» di- 
yenler taat ve ibadatta bulunmayanlar gibidir. Aydinhgi gormek igin ba- 
§im kuyu agzma sokmak degil, oradan gikarip gokyiiziine tevcih etmek 
gerektir. 

12451 

\jj% 3 zj£ i£U£j 3 \&s 

«Ekin ekmeyi — yani; taat ve ibadatta bulunmayi— terk etmeyen 
kimse, senin vehmin ve tenbelligine ragmen anbarmi — yani; defter i 
a'malinin sevap hanesini — doldurur.» 

Hz. Mevlana bu nasihatlardan sonra kisaaya avdetle diyor ki : 

12452 

«0 gen? a§ik da, timitle bir kapiyi gahp duruyordu; nihayet bir gun 
sevdigiyle halvet oldu ve vuslata erdi,» 

12453 



*1 



«0 a§i,k, bekgmin korkusundan gece vakti bir baga girmis, sevgilisini 
orada mum ve kandil gibi ziya verir bir halde bulmu§tu.» 



12454 

o — e j Cr<S*~J y '*** 1$ 

«0 asik, miisebbib'ul-esbab olan Cenab-i Hakka hamdederek dedi ki : 
(Yarabbi, sen bekciye rahmet et.» 

gunki ondan korkup baga girmesj, sevgilisini bulmaya sebep ol- 
mustu. 



I'M) 



12455 

-Yine o gene a $ik diyordu ki : ilahr sen nnl<».l m ,. 1 1 
mi§sm, ben, Cehenncm kapwmdan Cennet'e gttttrnUlMlta... 

12456 

s .b 6 ; M™^ r .. diteni M,e »-' -■"* t— tt,- ista „„ „.. M ,,„„ 

H oSS^SL™*' W ibtidas,nda kMih sStQ "" r . ««> — to*, .lu, 






*"£*A -* * few* 

mu § tur. g § ' kkm ° ndan ka ^ ba ^ 1*110 isln S e Vg ,|, N , nJ , uil 

Hz. Mevlana bundan sonra diyor ki : 

12457 

t^JJ -Ail—So a \o- ^J • J! 

k u rt :t^;r!;i:' ,m,i o,o,,a ,<a " a ' vcrir ' *•«- - 

H^sx^^t.sr;::;,-:,,;;: «■ «■ 

Cenab-x Pi r i is a n _ a il§hiden diyor ^ . 
08J SOrei Bakara : 216. 



12:il 



1 



va. 
ek 

na 

ye 
§11 



k 
a 



«Ey kulum, sen kendinin aga? ustunde, yahut kuyu dibinde kaldi- 
gina bakma. Benim lutuf ve keremime bak ki bidayet ve necat yolunu 
acan benim. » 

Bundan sonra Hz. Mevlana : 



12459 

«Ey birader; hikayenin alt tarafini anlamak istersen Mesnevi'nin dor- 
duncii cildinde ara.» diyerek iieuncu cil.de nihayet veriyor. 



CgtiNCt) CILDIN SONU 



,, 



• 



'''#$MV$V-'«'r.- 



■ . ■■ 







' . 


- 


■ 
1 






* 
















- 

■ 














. 



1232 
























' 












i.< 






MEVLANA CELALUDDIN-j RUMI 



MESNEVi 



Terceme ve §erheden 
TAHiR - UL - MEVLEVi 



CILT: 3 
KITAP: 2 




SELCUK OrClJ/'^RSlTESi 







SIS I 



SAMJL YAYINEVt 

Klodfarer Cad. No. 8 Turbe - I STANBUL Tel. : 28 40 51 



/