Full text of "Mesnevi Serhi - Tahir ul Mevlevi"

See other formats

Sahife 1 - 183 



I 

i 



I 






fCtttDEKfLER 



Sayfi 



1016 



Allah ifin setl g ^im^ hikayesl * ""^ *™P °^a 

*mk s ss; ss **? ^ * w m 
Aj ^ as** — — -^ 

%S B fifi* * hfk " dev ^ * ~ — Mi & 

E^l-mu^mfn fi mer Radiyallahu anh uykuda ik en ^ w ' " 
damn, kwdWi^ beytuWder, su kadi 2!l w k ni " 

B&flH Ekrem ve as *!k , i? • y^Imca, di«g iix j^fe^ 

cevap vermeai .... , rahat * n ° d^S* stf'al sonip 
ResuH Ekrem aleyhisseiatii iesaeJfim'.n ««L' *■ ^ 1039 

medi'nm rMIetine gehadet etmeleri * Muhai11 - 

httfcak aulaoiri, tahvill " !iam! " i " n ' J™*** **<**>i b«ta a 



963 



037 



25 



35 



10I& 36 
1055 I44 



46 



57 



58 



Sgyfa 

gevh, muhtarem, rial Uallah aanfcalan ve nakl ile nakdi, hatoki ^ 

ile taklidi ayird edemenwleri 

AVabi hikayesine avdet ve temrilat-i aeibe ,..."... ' 

Bcdevi ta» kocasraa: «Se*Gnu fed"**" « -fj??^ *£ 

(Nigin yapaimyacagHUZ pylori soyliiyoraunuz?) JW^g »T 
uS Jz t yiii tevekkulden bahsedigm dogrudur. fc&at ta- 

mufillemenden tlstiin sbj: sSylemepM m» Aim dokunur- diye 
nasibat Gtroesi ...,*■******■* 
Bedavtam kansma: .Fukaraya hakaretl^ bakma. AJlah'm ^ M 
zan ile bak, Inkdld* zBruret dolay^yle f akr'e ve f akirlere taM 

eyleme* diye nasihat vermes! * * ' 94 

Bu Mhi, onu^ beyarmtd.^ ki: Herein hatekeU **»£**££ 
kama gor.dir. Herke, kendi vucudu cei^vestadan gbnk. Mj« 
cm, giin^ mavi g&terir. Kirmm cam da ^m^Vf ve 
Eenkden azade ola^ beyaz camlar to dab* dogru gdsterixfer ve 

hepsinin iraami olurlar " ' " 

Kad^n k^casindan on* dilemesi ve soykdikkrinden fetififar etaesi 1156 105 
.Ka&nlar, akJL ola^lara galebe ederler ve cabilln magHibu olur- ^ 

lar. mealLndeki badisin izahma dSir - * * 111 

ttdflt talebi h^sur^da temlnbi ar^una ^-^J^T 

mas. ve kwlmm Wta»mi *&** W& g*^ . L,. 1170112 

nezdinde m^eUemdir W her done*in bir d5ndurem vard^ . - 1W 
5 akikrm diinya ve ahiretten mabnm ahnalarmin ve itosinde de ^ 

btisrana ugramalannuti sebebi 

His gozlerinin, ya«S yabn, maddiyyaU goren »^^£^ M ' 

teUi bir orduyu helak etmek bteyi^ce du^mani gallb olsa bile ^^^ 
orduya tousi hakir ve az gosterir ■ ■ 

Bu bahs, onun beyanmdad* ki. J^J^^*^$ ^ 
ridlerin kustahlik ederek takiide kalkismasi dogru deg^Me 
5e la s^atte bulunan hekima halva yemsk zarar W^W 
hastaya dokunur. Kj 5 ve kar iiztoe zarar vermes Ukm kor^ga ^ 146 

dokunur * * ' ^^45 

Bedevl lie kftriaimn macerasmin nihayeti • ■♦• 149 

Kansmm U^^^u Bed^TWn kabul eylemesi ve ,Bu mutavaatim, 

hlylt, ve imtlhan dcglldiir- diye yemin etmcsi ■ ^^ 



S*deyl kummti n* arama ydimu kocssma ta'yin g^ B**. 
vi'nla de o tavriyeyi kabul eytemesi ' Bede 

^■destiyalmurauyuhediyyegotiirmesi . ^W 

Bedevj'mn yagmur suyuna fevkaFade itikadmriin ^u ' / ' ' ' 

destiye ke 5 , **£, ve mtftefcL^ *^ *"«* 

jb*i ^ olursa kerem Ea hibi onun kapsma gelif S 
sabri ziy^e olursa fakir o^n kapsma gelir Lftkta £f 1 ^ 
«- tattle k^ in , abri J omm f^S£f^ 

Ln. 1 , Y " Allah ' a ^^ ° Ian lle * ««*« Bit ve gayr^rj 
te$ne olan arasmdaki fark *?3™?M»a 




1301 



1305 




M,,li„c ASM mMkiye pek du 9 ku n 4u. Ita-. £**£l ' 

KH/im calmaya bafkimft* 

1909 

An ? emdesti ki der-aJui-t Ow*^ 
Bud qengi maTribi M-kerr u fer, 

M, evvdce ^hret >e rfsfcrft* azam«t sahib, id.,- ^ 



yuinmyti (Mrn n f C :r) denjlmi$tir ki, bi?im fkelli fellfi ta^ 
de orndim iiliiiniiylir. l * elMJ *^ 



1910 

&£ *jfc j jijTjt Jul 

Yek Tareb z'av&z-i Hube$ Sad §m. 
Yani bagkalarmm linden omm sesi ytf z tat dsha §e vk-av e rdi. 



1913 

Yd Resdil bwd Jsr&fifrd, 
K'£2-si?nda$ per bi-resti fSlrd. 
-VShud feratfl Aleybbsel&nu* nm&vinlextoden id* ki, on* ■;**«» tih 

dc kanat peyda olurdu.- 

Wafii Aleyhi^elamm ntfha-4 saniy^inde bUtfin «U* kabirlerinden 
k^lkSSLrtir Orum gibi, bu ? engi de, adeta Ota* kalblere £***+ 
StSSSS Hatta ffl gibi cesimuTcusse bir hayva* = ^^numat.m 
^^anat^n^ gibi cu § u hex*, gdiyordu Bu i'Ubar Ue de o pbr-i 
sengi guya Jsrafil Aleyhisselamin muavmi oluyordu. 



1911 



ti-t 



«U ji^iy 



j j 



Meriis u mecrrwi' deme§ dr&sti, ' 
Vez-tiev4~yi u Ktydmet Hasfi. 

*3?£S2L" irtta " g,Hm ,ftilB •*-* »— ■-— *• 



Yani dinleyeiJer cu§ u hurfi S a gelirdi 



1912 

tfettifu isrd/H mvdze§ be-fen, 
Miirdeganra cdn der-dyed der-beden. 

«Fenn-i m <bikid e fci Ufa*, dob> yi5 iyl e , WlJ Aleybbselfim gibi filtt. 
UM 









1914 

- 

1 14' u» iA— y -i*j j^- 

J - T 

Sdzed Israel rdz$ Tidlerd, 
Cdii diked jras$cte4 Sad-sdierd. 

*rta Aleyhisselam, Emr-i tllld lie bb *m **** ^«& ed^ek « 
^*W ce senedenb^ri s iirum11} ce^edkte rub v«««ektir.- 

kivimete ha^i ecsada inajimayacak clanlar bulun»bilimus ; K™^ klm 

OlmiiZ. 5m* okcak olur^a, olacaklarma ^nmayanlar o vakit hosran 
labile dugeceklerdir. 

Kur'an-x Mm'de Sfire-i Yaainde beyan ediliyor ^ Siira uflenecek- 
llr. SOrun mabiyycti hakkmda ulemlna mubtslif Uvilten yard,.. 

HOlte: Ruhlann ™cm^ «bta bir yerdir. i§te on* M 4»B**J 
llnlwn. M& vukfl bulunca « ruhlarm eski bed^rine avd.tl 

iiiriroluincR ; 

MB 




-O vakit biitQfl oliiler dirllip kabirlerinde,, kalkacaklar, Rabb-i man- 
Utifiin emr, mfieetfaiea mah 5ere kogacakfordir. O vakit kafirier ve k,yfi- 
met, mvmkir olanlar diyccekferdir kfc Vay bizim hSIimi**. Bi*i merkad- 
Ittiimzden kaJdaip gbndw™ kimdir? 0„lara kar^ ehl-t tojb da ; S„ ha] 
AlUhin ' ™^«IH, Wfemferin de teblig eyledigi bir ^ydfr. P e % ani .' 

Kl*^ k -^«™*» #*™A olan Lir sayhada,, ba^ka bir ?ey de- 
MW»r . Oalar y afll biittin mahlflkat o vakit hufej IlaMmize ^lip topla- 
*o4krfe Xfta o gCin, hie bir nefe bir pydM dolay, zuliim g«mez Ev 
nisanlar *iz ancak amellei-infah emhim *&M»ft».* 

Hjz^i Mwltoi-; israfil AleyhisseUjmm surimdan bahsettikten sonra 
^7 Ak 7 h JSS elain ve onlara tebean evliyay-i kiram fcaddesallahti e s - 
rdrehum hmratuun kalblerinde enfusi bir Si r oldugunu bey^a guru' 
«lip buyuruyor ki ; e 

. 1915 

Ito %drd der-cferitn. hem nagmeHst, 
Talibanrd z'an haydU bl-behdst. 

■Peyjp.roberlerJn de kalblerinde Mr tak,m Ba g«,*i« vardl r ki tfilibln 
kin <t ri«£mel W den baha yeti 5 m*;yccek bayat hasil »lur.» 



Ut SQre-i YHflin: El ri!. 



1916 






^ Ait ^^ J/ ^-.^ 



Ne~$neved an nagmeJuSra jj^j-i his, 
K'ez-sitemM gii§4 his ba§ed Tieds. 

-O aa^eleri his kula&i duyimiz. €*»** "»» ve isyfin gibi ,ayleir 
dolaytsiyte bis kwlagi biilenir.- 

Hisse me^ub dan kulak maddidir. ^itmesi de, hava dalgalarinm 
(sisay-i tabh) ihtizaza getirmesiyiedir. tnsanin kulagmda bir ariza oJi-a 
yahud temi^lenmeye ihtiyic goaterecek derecede kirlense i 5 itmek hmm 
va biisbutun yabud kjsmen kaybeder. Halbuki enbiyantn kalblenndek 
nagrneler sadece ma-nevi'dir. Maddi bir uzvun ma'nevi bir sesi i^trmpsi 
ise kabil degildir. Hususiyle, AUahin emirlerine isyan ve rnuhalefet dolo- 
visivle o uzvun maddiyyeti artar da o ntsbette ma'naviyyeti eksiHrse.,. 
§u hlli bir misal ile izah i S i.n Cenab-i Pir Efendimiz buyuruyor ki ! 

1&17 

T 

Ne-|neued nag we pertrd ademi, 

Kt bfiued 3'esrdr ptir^dn a'cemt. 

-insular citilerin nagmeBini duyamazlar, siJnbi onlarm ewlrin* y»^ 



(jaiicidirlar.- 



1918 






ar»fi 



.-Jk 00 rfj; ^^ ^ "r^ 

Gerci hem na$m$ peri z'in diemcat, 
Nagme-i dil ber-ter ez-her-dtirdemest. 

-Cmleriii nagmesi do yioe bu alemdftndlr. Fakat gbniJl ItafimMi m. 1 - 
ncvi oldugu i«iii cintdn de, insanin da mefsindeii ve sesinden Slidir.- 

Buyuruluyor ki: Bizim i^in gayr-i mejbud olan mahliikattan biri do 
cinlerdir. Onfarjn da kendilerine gore lekelKim ve tetennumu vardir, Lft- 



var, KameaC ,„ ? S <*»»** feq, geU, Daha 5I 

yorraus^ibi hit kn^il^mca dur U yorlar t kanusu- 

yota,, jidiyorte Eul ,„„. gWWto *S5/SSttaSSS 
iken, karmcalarm n e seainf ]<tif,.MTJ u ,. , cereyan edeu nailerden 

Bu kadar ^ i , * ltelim )"»<". no cb konu S tukIarim anhyorua 

^S,S a " !'^ m - k -- «* ^n^vi olan n aga*at ve ff 

T 

JCi peri $£ g&rftl zindoroj/end, 
Her du der-^ddn^i m ndddnij/eTid. 

1&20 
^'J* Of*j *jjh tfr j^** 

Teste ri'# tenjiizura bdz-dan 



Kur'an-i Kerim'de buyuruluyor ki : 



■By tin vc i„„„ «,»..,I CT |! „«,„» „ hlmil! edeMliree „ fa s .„. vit 



' 



I 






v« anin muUtinden huyill fikiti, ^ikninaESiiui; roefcoir k! ALlnhru hUkm 
ve kaderl boyle olniin'.- 

Yani cinler ve in&anlai, bu SfeRi mania katind an olduklan i$;in bu 
aleme ve bu fclemdeki maigett baghdirlar. Onun h&ricme ^ikmalanim 
irakan yoktur. Meger ki ir&de-i Ilabiyye ve tnayet-i Subhaniyye kcndl- 
lerini o kayiddan kurtarsm. Tabitdir ki mukayyed olan, mutlak buhmim 
gibi degildir, Onun i<^ n ins u cin de eiiblya ve evliyd hazaratinm nail ol- 
duklan ilhamat-i ll&hiyye ve iiiyuzat-i Rabbaniyyeye vakif olamazlm*. 



1921 

Nagmek&yl enderun~i evliya, 
Evveld guyed ki ey eczfcyi 14. 

.KvliySnm deriinvndaki nagmeler, ibtida derlet ki: Ey 0^) "'" rUl - 



leri 



Ylni ey iA'ya mensub oianlar ve feiiSya muteallik buJunanlar, 



1922 

mn d-ld-j/l rie/s serM ber-zenid, 
In Hayftl u v%hm yek~su ef henid, 

*Afjah oluiiuz, nefs (IB) smdsn ba§mizi ksiduriiiiz, bu veWnn v«i k«yil1 
berearaf edinu.w 

Yfini ey hakiki vucud ile muttasif degilken varbk hayaline vo benlik 
vehmine diigenler; ketidiniai bu vehm ve hayllden fclirtanni*. tjte «vll- 
yfiullah hazfiratmm kalbindeki is^d nagmelermin ilki bu naaihattir. Bunu 
soyler ve §unu Have ederler ki : 



W S&nA Ilubiimrt: 33> 



1WN 



»:,ft 



IMS 

JEty Jjrmr ptiLttitlv (Ivr-kcvn v. fesad, 
Cfot-i IniKshin vM-niyid u ne-zad, 

«Ey kevn ii fesad ali'lillniUi kocuintii v<* £itrfonijg oJ&nlar; &izin b&ki olan 
cimlariniz nejv ii nam A hulmnili vi* (Uifiimiiadi." 

Yani ruhunuz keiiuil kdHbedurek voJod-i kalb sahibi olrnadi, Ve gene 
!I;izret-i Pit buyuruyor : 



192* 






Cdnhd ser barkened ez-daHwieha. - r 

-Eger evliyaullabui kalbindeki jiagmelerden bir mikdar bahsedecek 
olsam mezarlardan n'ihlar ba$ kuldinr.p 

Yard bedenterdeki canlar cu§ u huru§a gelir. 



1925 

fc — *? jjj 0^ jT (dV O' bo*. 

ii — ji j>*"j $^ j' ti* t -J-' 

Gtifra nezdik kiln k'an dur nist 7 
JAk imKl-i &n be-tu destur nist. 

-Kulugrai fftklsftM ki, o uzakta degildijr, La kin o nagamati satta nak- 
Jptincye izin yoktiur.i* 



Ciinki o kabiliyyeti haiz degilsin. 



Mil 



ItSfl 

Mwderfi ^^dn hay&t&t & nem&, 
<Bil^ «1 ki velller, vaktln ferSfiUirleir. WW *a*mele»nden ft* 
Iwe havat ve nejv fi aema hta 1 olur '* 

1921 

Cdn-i fcer-gefe murde ender g&r4 ten, 
MUehed &v&z$&n ender-kefen. 
.Ifofc. kabirJetmdeki her «hl. rfihu, onlann avazmda* bayat b«- 
lur da gaflet kefenindeiii si^rar.* 

1028 

u* *>- M^j J 1 /** 1 -*X 



Guyed in fate z'&fM Hod ciiddst, 
Zinde-kerden UH M^ 4 HwMst. 

.0 dirilip ***** »» *» ^i= B « ses - hflktkfltea ^^ #***»** hB| * 
k*dir. DirHtmek AJlab sesinin l|i ve tBAUbb» 

Md bi*murdtm u be-kiiil? fc&rttm, 
Bdnfc-i IwK dmed fwm^ ber-Hdstim. 
-Bit itaBt ve temamiyle ,iy6'a uftram.^k. Allakm .Hi K-ldi, H* P l- 
Mi I h dlrlldlk ve kalktik.- 

m 

f: 01 



Rung-i Hnk'km, yAn! ElhAm V« ftiyutfi liahiyyenin nasil geldigini be- 
yan i^in df! Hnziel-j PJr huyuiuycr ki : 

1930 

£d?ik-t 7t<iK ercder-fttedbw {&MLce$£, 

An diked k'u dad Meryemrd zi-ceyb. 

*A1Iahin aesij verSy-i hicabdan tflsqn, bifa hicSb ve bi!a vlsjta olsiui, 
bir kaibe, Haisret-i MeryemJn yakasjitdan uflemelt suretlyle verdig" feyzi 
Ihs&it eder.- 



_j\£* 



J5>J# &§ *$ ^!/A^> 






Yani; »Vahy ii ilham etmesitiden, yahud Hazrtt-i Musaya agaftan tekel- 
lum rttigi gibi, perde ai-kasmdan sSylemesindcn, yahud bir melek-i mttr- 
m'I vasitasiyle tebligatt* buiunmamasindan b^ka, Allahin begere ketam 
Hiiylemesi mtimkun degildir 3 .* Ayet-i Kerimesinde de beyan buyurul- 
dligll uzere, Cenab-i Hakim insanlara clan teblig^ti uq turlii olur. Bu 
tclkin&t, enbiyaya oluxsa (vayh) r evliyaya olursa (ilham) admi ahr. 

Vahy, bir Nebinin kalbine dogrudan dcgruya vuku' bulan if£ze»f 
Rabbaniyyedfr. Boyle oldugu gibi, melek-i miirsel vasitasiyle de olur, 
Hazre^i Cebrail Aleyhissclamin Cenab-i Peygambere teblig-i ahMm e*- 
mesl gibi. Yahud veray-i hicabdan zuhur eder, Hazret-i Musa Aleyhisae- 
Iflma aga^tan vuku' bulan tecelli misSli. 

Evhyaullah'a ise melek-i mursel gdmek ihtimali yoktur. Onlara vu- 
ku' bulan tecelliyat dogrudan dogruya, yahud bilvSsita ilhamat-i kalbiy- 
ye suffitinde olur. §u kadar ki ne tarzda olursa olsun o ilhlmatm feyzi, 
Merymn AieyhisselSma olan tecell! gibi te'eir gosterir. 

Ma'lOmdur ki, Meryem Aleyhisselama Cebr&l Aleyhisselim beser 
jj^klinde zahir »lmu§ ve yakasmdan uileyince HazreW Meryem, Isa Aley- 
bfflselflma gebe kalmtftir. i§te bu, bilvasria bir tecelli idi ki h o visita da 



1931 



^ Jt3 -/ ^ ^ ^ 

o-j* j^Tj r^J 1, *?X^ 



O) Hiirc-i jDrt: si. 



% fenb-tan nUt kerde €%r-i ptlst, 
Bte-gerdU ez-adem z'dmz4 Mst, 

.0 ilhSnvl Rabbani |« » -Ey ^^^^^ » U » da 
vok di ? o!a,lar. Dostun se^te itatal vUcMa avdct *d»- 

gSlge kadar da olamayacagim zevkan v^ bibakkm ****«*• dprc . 

1932 

^. ^ a > jb" o"i j^* 

MutTkJC an d^dE Hod ^-je^ ^^v^d, 
hm *£ZS£JL Sute bo^dan ve ag^dan «Mr ^ Mto,- 

dogrutunca ( E emlallahJi limen hanude) yanU -Allah, fcendi. ne 

063 



M2 






ijitmJs oldugunu bize sbyletlyor. Demek kl o esnada hepiroiz Cenib-i 
Hrtkkm tekeHLimune v£sita oluyoruz. Igte bimu bilir ve o sirada huzur i 
izzette bulundugumuzn d^iiniirsek belki Allah'm fazi u keremiyle o hfi- 
lin mn'nevi zevkine ve n^'esme de nail oluruz, 

1933 

y ffy j dw cr* w * : « 

Go/te £rd men zebdn & £e$*n-t til, 
Men ftauds & tn^n rizd u£ Hi$tnH tu. 

-Yiiie o fiva^i Uahi ve ilhmn-i RabbanI o *alike der ki; Scnin diiin 
dti, sfoziin de benlm. Havassin, man, gaxabin da benim.» 

1934 

Reu ki bt yesmtf ve bt yabSur tuy\, 
Sir tuyi cdy-i Sahib-sir tuy%. 

YtlHI H licnlmle isitlt, benimfe goHtr oldun. Sir sahibi demeye ma- 
hal yok, nir nensiti.» 

1935 

Ctm §udt men k&ne lillah ez~veleh t 
Men tura ba#em ki Mn-AlUhu UK 

-Madem ki sen veleh U hayretten (kane Jillah) mertebe»ine geldbi, 
artik boa de senin olurum kl (men kane lilllhi kandlahii lehG) denil- 

(Kurb-i nevafil hadisi) diye meshur bir Hadis-i Kudai vardir. Or ad a 
hir kulun farzlan ifadan sonra, nevafilc de devami bJHnde Cenab-i Hakka 
tekttrrub edocegi, hatta Cenab-i Hakkm; onun gonir goui, i 5 Jti t kulagi, 
lutar eli olacagi beyan buytirulmu^tur. Kezd dljfcr hir Radiate bir adam! 

fM 



Allahm olursa, yard Allahin emlrlorlru* v yasnklanna temamiyle itaat 
vi> baglihk gdstcrirse Allahm dn OttUP "laeagi habcr verilmistir. 

fate Cenatw Pir Efendhriiz de 5 u v<i bcytte o iki Hadisin mealim soy- 
ihvor Boyle bir iltitet-i llahiyyenin mazhan olan kimsenin sghibi sir de- 
jjl, ayn-^ sir olacagmi blldiriyor. Vine lltifat-i tlahinin devammi hikaye- 
teri buyuruyor ki : 

1936 

Gehtuyi guyem turd gahi menem, 
Her-gi guyem afUb-i rbsenem. 

-Sa«a ba'Mii (seDsiit) ba'iaii da (benim) d«riid. Ne denils olsant da 
lirn piirlak bir gunesbu.* 

Kula ba'zan (sensin) denilmesi ona ^velev ki mevhum olsun- bir 
vutud veribnesi, ubfldiyyeti ve mazhariyyeti Ftibariyledir. (Benim) de- 
n.lrfteai de Hakkm eaer-i hilkatf obnasi dolayiaiyledir. Yokaa zahir lie 
.nFizhar, daha a^igi hlUk ile mahluk ve Allah He kul, aym sey degildir. 
Bunvi baid bir tejbib ile izaba faligalun: 

(Jtiab-i gabsi sahibi ba'zi slirier vardir- Onlarm manz&melerinin alt- 
lurmda im?alan bulunmasa da yine onlann oldugu aidagilir. Meaela mer- 
bfim Mehmed Akif onlardandir ki sahsiyyeti r yazilarmda temamen goru- 
uiii tfte Akifin yazdannda s&hsiyyetinin gorundiigu gibi, mahliikatiTida 
du Cenab-i Hakkm kudret-i san'ati goruniir, Bu babsi beilim anlatabile- 
cejjim bu kadardir. Ost tarafi zevka aiddir. 7ine devam buyuruluyor : 

1937 

Her fciica Mbem zi-mi§k&ti demi t 
Hal gwi fined mii$kilatri alemi 
-Bit mi 9 kittan bir an i^itide t«ellf edtcek duwam", orad* ilemln 
niU«kiia.ti hailolur.w 

Ahteri Ittgati migkati: .Duvarda olan pencere ki r gayr-i nhtize ok. 
DthJ i^inB girakman koyarlar ve Indel'bA'z ?ol kap ki i^ine yafl ire fltU 

MS 



koyup yakarlar ve ba'zilar vasat-i kandilde fitil koyacak cukurca yerdir 

der ve mutlaka mevzi-i raca derler* diye ta'rif edlyor. 

1938 

ZJtiXj J tils' lj^JLt 

ZuJmetfrd fc'Sftab? ber-tte-dd?t, 

Giine§iiti izale edemedifi bir kafanlit, biibn emrimiasle kugluk vakti 
jfibi parlar.- 

Her fciicd tartJc dmed nd-seza, 
Ez-furug-i md §eved §eins-ud-duh&, 

*Heif nerede roiittaseliet&b bur karartlik bulunursa biiim i:y anuria 
dtiha £iitte§t gibi miinevver ve miinir olur.» 

Bundan sonra diger bir bahse §uru' ediliyar : 

1940 

.AftemM uw be-HS$ esmd wiimud, 
Digerdnrd z'Adem esma mu J k&§&&. 

«Cenab-i Bak, Aderae ve akrabasuia, ySnl evlad « ahtedutin kamil- 
lorine esma gbsterdi, baskalanna ise esmayi Adera vasitasiyle fetheyledi,* 



VJKfth ;ji # • 



Ayet-i Kerimesi mftcibince Allah, Adem Aleyhisselama buttin es- 
ayi ta'lim eylemi 3 tL Esmanm ne oldufiu hakkmda ulema v* urefanin 



(4) aftr»-l Bifcin: SI, 



ton 



Ateyhtelta. o S «ni yl -f^" ,„1 Isteriyot ki Aden, ve urrfiy-i 



1041 

HdJi s'Adem 0^ ™re$ Hdf * e2_i1, 
H6K ez-Bum glr wy Hd& ez-gedt. 

, * j *««« *arab oradan kabak ve ma}' 
raba gibi seylerie ^. ^Pden JJg^ de ^ fc^i 

degildir. O halde vafiitaya muracaatla toir §ey **j 



1942 

^JU' .iJ^ $T-»I* i ft: J ' 

m cu tfi sdd &n ged&yi rig-bam. 

degildr.* 

W7 



i^Hla 



Baa^BBaBaMB 



1943 

Veiled yabSur Vwnen vecht red, 

-OukU Mustafa Aleyhi BffaltalU ve OmHtttafa*. EfeadimU 
benJ mki, ve be* tfirmus «y« ihnln, ne rau « u buyurmugiJ^ 
Hadis-i Mte: *Be»i gorttp d e ban* imSn ede™ ne m„tlu ve beni 

Eesul-i Ekrem SalkUShu Aleyhi V eEeI lem Efend^izi S3T3S 
gorup sohbeM Kebe,i yy ede buluna* zevat-i kirama (Eshab) ^ 
■Allu sarankm (Tabiin), Tabiini gbrenlere de (Tebe'i tabiLtaS 

T/ a T; b ! zde ^ evvdkilefi *«**<* ki, b u sfl^ Eshab devrEe 
kadar v&sil olur. Dervig Yfiniisuii : " ie 

Yiiriik degirmenler gibi donerler, 
El ele verm,i$ Hahka giderler, 

sSte va^tS a>1 T bir ^ a ' n ^ bu ° Isfl *■*«* Binaenaleyh Hadfc-i 
Serif te vad buyurulan saadetbm hepimiz de hiase fin* ederiz Yalmz 
?unu unutmamak ge ,ektir tf gtirmekten gSrme|e (g vard ^n 1 
baz, k 1S , gor^ii kinder de bakarlar, tot burunlatmm Lw5» 

ikismm gondii arasinda ne kadar fark vardi. 

Beyt-i § er ifte s u demek isteniliyor ki: Zamanm uak bulunmasi fii 
rtfel M,ham™diyye<ni* tenvir ve ir^chna Stf &££ »££ £ 
k**o ka miI bir i nsa . bulup da cndan tenevvur eylemek ySi'i 

SEES?; mti *T d ^ demektir - §u hak *^ ^ SS 

eaiimek uzere buyuruJuyor ki ; 

1944 

«Vj| £*& #1 (jvi i^jl 4j, £ ^ 

C*m fercgt ra£r-i §em'ird ke$id t 
Her ki did urd yaKin an $&m' did, 

*Bir kttidi] bir imimdan m ahp da ya„di mi 0I ,u go«n, onu p„- 
Jatmi^ Alan mumu jjflrmtlj olur.- 

MB 



Bunun gtbi Tebe'-i TabiJnden olan birini goren, bit tabityi, bir tabiiyi 
goren bir sehfibiyi, bir seb&biyi goreii de zat-i akdes-i Nebevi SallaUahii 
Aleyhi Vesellemi gormiig gibi olur. 

1945 

,>u J^tl ti^ J*'' (j-**^ 

He^-f«7i-tTi id Sad gerdg ez-naKl §iid, 
Diden-i &Hir UKa~yi aSl §iid. 

iRoylece parlaklik ytiz kandile de nakledilse souuncunun aydutlifilH 
Kormek en ewelkinin mitunu gormcktir,* 

O halde : 

1946 

jT f jt-t OH- JJ?3) *^ 

H&h e^-nfir-i pestn bi-stdn tit &n t 
Htg fatKi ntst Hdh ez-sem'^i can, 

•iatataen aiadigin bidayet nttrunu somimcu kandildea, dilersen bhxat 
cAn ^ei)i'ind«D aJ. Aralannda hij bir fark yoktur.» 

1947 

Hdh bin nur ez-c_er&$-$ dHirtn, 
H&h bin nure§ zi-jjemM gabirin. 

-later o hidayet nArunv sonrwki kandillerdeu, yani zvhayat iiriflcr 
<l"« t istaraen getmi§ ge^tnij kiimmeUntn ervfihindan ffttr.* 

ikisi de birdir. Ma'rifet, gonulde a§k ve jevk peyda ederek $eiti£~i 
k»lbi hemen pariayacak bir hale getirmek ve llahi bir §uaa temas He oy- 
dmlatmaktir. Cenab-i Hak bu seftdeti ciimlemis^ ihaan buyursun, amin. 

Uairet-i Hr Blendimiz, bu bahsi, yanj fliyuzat-i Mubammediyonin 

HI 



by&met saatine kadar devain edecegini, en son insan-i kamilden alma- 
cak feyzir. yine feyz4 Mubamroedi olacsgmi teyid i$in bir Hadis-i §enf 
irad ediyor. 

,Zamammxm gtinlerinde Rabbinbin uefhalari, giiael rlyihatan vai- 
d.r Agab olun da o nefhaliin kasd u taleb edin.- Hazret-i Mevlana, bu 
1 Indian izahi igm bir babs a^iyor. Bu Hadis-i Serif, (t)im-i Seleme ve 
Ebu Hiireyre) Radiyallahu AnhumSdan rivayet olunuyor, 

Malumdur ki (nefhat) mrfha'mn cem'idir. Nefba ise Kaamfis terce- 
mrsinin beyamtia gore; -Bir kokam rSyiba-i tayyibe bir esim rtiigar. 
(k-mciktir. Hadls-i §erffi zahirine hamledenler, ona: <Rabbimzm eser^i 
lutfu olmak lizere, zamamnrzin ba'zi gurdermde, ezcumle babar mevsmv 
lerinde guzel guzel kokulan vardir. Baglarda, bah^clerde, kirlarda, bayir- 
larda tiMii tiirlii sleekier a^axlar. Her biri bir rayihai tayyibe ne^reder: 
Bunlara temas ederek esen riizgarda bile bayat artiran bir koku bulunur, 
Isjte o rayihalan koklayin da babarin feyzinden istifade edin. ma'naBim 
mttnjterdir, 

Vakia bu da olabilir. Fakat pek tabii olan boyle bir geyin tavsiyeye 
fhUyftci yoktur. Qmm i$in urefay-i ummet Hadisi, bajka tiirhi teVil edi- 
yoriw istifadesi emir buyurulan nefhit-i ilahiyyenm, Fahr-i kainat 
Hfendimizm varisleri olan arifler ve onlarm enfas-i kudsiyyesine igaret 
oldufttmu soyluyorlar. Nitekim diger bir HadSs-i §erifte: *Ben Yemenden 
Ituhmfitii bir nefes ve ruhanl bir riyiha duyuywum- buyurulmu^tur ki, 
Allihii a'lem, bu Hadisten mur&d-i Nebevinin Velyselkaren! radiyallar 
hLmnb oldugu beyan ediliycr. Pir-i destgir Efendbniz de bu Badistekj 
nofliAti kummelm-i ummet ma'nasimL aliyor (Taleb edin) emn, o zevat-i 
k&mileniti fcyz-i enfSsindan istifadeye te 5 viktir buyuruyor ve Ha&si 
mutalaaya gore joylece §«rb u izab ediyor : 



1948 

Enderin eyy&m jni-dcLred sebaK. 

.peygnmbBi aillrilfthil Abybl VMfrDMD buyurdu k): Allahin ««&■■ 
Inn, bu illlnyi RUnliirindfl Eiebkedor, yint HI yovrnHkiyftm dilm ve C& 
rldlr.n 



L 



1949 

ganinTbilin, ke.disind^ i^de .tmeye ^n. 

1950 

Neih* dTned m^r pwiAni did u reft 

rr^ — **** »*- tti ?s asME 

duylr. O riizgarlar k.rda g«taj ^ ^S UiN ^> xuzga- 
rZ bumunda koku atoak ^W^ ^^ B unun gbi 
n n rayibasindan mntelezzi. oto, «***5^ ^ de ge^er, yurur, 
UH ve Rabbani bir xfeg&ri tff-J J*~J*£i2 V e abna g a muefcid 

bulunanlar, k.ndi.inden feyz iM|C« W «P 
konu^ur, ge ? er h giderler. 

1951 

Nefha-i ^^" rerfd dg&h h&§ ! 

T4 ee-iu hem v& ***&& ^nceta*. 

dnn Ja betaw#l* kalmayMW- 



fli 






Haeetfla: Bir efendi yanmda hizmet edenlerdir ki bizim (kapi yol- 
dag*) ta'birimizin mukabilidir. Cenab-i Pir bu ta'bir ile erbab-i siiluke 
hitab ediyor, Qiinku tartk-i Hakka sfilik olanlar da Hak kapisinda birbi- 
I'inin yoldasidirlar, 

Cenab-i Mpvlana buyuruyor ki: Ewelki urefadan istifsde edemedinjje 
ve mutekaddimin devrine yeti§emedinse miiteahhirinden olsun istifadesiz 
kalma. Zamftnmdaki ins&n-i kamJlden feyz almaya bak ve onu feyx-i Mu- 
liammedi bil, Zira: Bweke de sdylenildigi vechile ariflerm ailsilesi bir- 
birine merbuttur. O siisile A'leful'enbiya Aleyhi ve Alihi Ekmeliit-tehlya 
lOfendimize ittis^l eder. Ihtimai ki Cenab-i Pir'in yeni bir nefha geldi de- 
mekten maksadi, zam£m ijin zat-i kudsisbie i§arettir, $imdi de o nefha-i 
ilahiyyenin, yam insan-i kamilin evsafma suru' buyuruluyor ki - 

1952 

- 

ijP, [p* yj Cit i£j\>' jl- 

i£*&r t£j$ *^*li »jv >p o^ 

GSivi ndri y&ft z'u dtes-kii§l, 
Can-i murde yaft ez-vey ciinbi$t 

«Nat* raensfib olan din, ontui feyxiyle ate$ stindtirmeyj, i>lmn> bit 
kimseiiin luhu da, yitte onun feyxiyle hareket etmeyi buldu.* 

Nara menaub olan canlar, $ehvet ve hlddete magltib bulunan kimse- 
Irrdir. ls^e bu gibiler, insan-i Hroilin feyz-I nazan ve berekeM sohbeti 
sayesinde o tabiattan kurtulmu$, kendilerini de, ba^kalarim da kavurup 
yakan ^ehvet ve Mddet atesmden kurtamug olurlar. Kezi ma'nen aevk- 
len mutehassis olmsyan, Sdeta ma'neviyyata kar^i olii gibi bulunanlar da, 
yine insan-i ksmiHn nazar-i ye sahbeti sayesinde ilahiyyatdati ve ma*ne- 
viyyatdan zevk almaya ba§Iarl3fr. Bu gibi bahisleri isitince kalblerinde 
bir heyecan, ruhlarmda bix negad husule gelir, 

1953 

Ulai 1 <£ j}1 Cit iS^ c^r 
t 

Cdn-i nM y&ft ez-vey inTifd, 
Murde pti$id ez-liKa-yl ii Kab&. 

«Ategi olan rflhun narHifii, onun te'sirlyb sbiior, Cehftlrt vr guftet 

P 

m 



MM. 



oliisfi olan da onun mfilfikatuudan ve musahebe*indeo, ba^ka ve ua'nevl 
bir libfls giylnir.* 

YanJ ma'neviyyeti jbyle dursun, sureti ve maddiyeti bile degisir; ba- 
tminda oldugu gibi Kahirinde de bir iyilik gottiniir. 



1J54 

Ndztiki vu cimbij-f Tiibtst in, 
Hern^u eiinbi^Ad-i/i HalK&n nist in. 

«Ew«|« gaflet €ltisU bulunan bir rubun, JQsan-t kamU v&sitaiiyle 
iktisib udece|i bu ciinbiis ve hareket, tuba Rffacuiin nazik satinmasi fflbl- 
dir. Yoksa balkm clinbii; ve bar eke H &bi dcgiMir.. 

TOba: Liigaten. (seadet) ma'n&sinadit ki, Tiirk^ede biz o ma'nada (ne 
mutlu) ta'birini kullamriz. MeseU (Tflba lehft) ciimleaini *ne mutlu onni 
diye terceme ederiz. Istilahta ise cennetteki bir a|acm ismidir ki gdlgeal 
tekjnil oentifrti ihata edermij, Cennetin her tarafi ve ehlinin her biri, bu. 
.nun gfilgeslnden ve yemi^inden istifade edecekmig, Demek bizim seadet- 1 
ebediyye dedigimiz haiin bir remzi. "Kibaya benzetilen inssn-i kflmil llftht 
bir emaneti hlizdir ki : 



* 



loss 

Ger der-ii/terf deT-^emin u asman, 
Zilhrek&f&n &b gerded der-zem&n. 

■Ejjaf o tllbl «m&net, xctntii ve ismanc ddfte, yant semi ve xrmin o 
emlnetf tajtmaklt milkcllef kilihmia oknjdi o anda Hdluri patlardi.a 



H3 



1956 

Hod zi-Mm-i in dem-£ b$-munteh&, 
Baz Hdn /e-'bej/ne e^-yaihrcwbiefta. 

•Hakikaten bu sonu gelmeyen demiit, yam o tl&M emaneiin korku- 
sundan sen tek*ar: {Feebeyne en yahtnilneha) Ayet-i Kerimesini oku,» 

1957 



tfj- 



if V^jj 2 *^ 



(jiiil jj^ *jj 



V'er-7ie Hod e$faK?te minkd key budt, 
Ger Tie ez~bime§ 04 kuh Hun fiidt 

-Yoksn nasi] olurdu da (E§iakna minha) k&H zulmr ede* ve onun 
korkusundan daglaf m yiire|l kan olur, yani paisalanirdi.- 

Bu beyt-i §erifle bir Ayete i^aret ediliyor ve buyuruhiyor kit Insan-i 
kamilin babsettigimiz fuyttzu sa&ilacak bir ?ey degildir. Qur&u kendlsi 
emanet-i Kiibray-i llahiyyeyi hamildir. 

O emanet nedir? Kur'an-i Keritn'de buyuruhiyor M : 

Yani: «Bii enmneti goklere, ye*e ue dagl&ra teklif ettik. O emaneti kabul 
ve Uhamrotilden iba etrtler, ondan korktip eckindiler. On« insau kabM 
ve defuhde etti, O insan hakikaten zAUm ve c&hil idl s ,» 

Emanelin ne oldugu ihtifcflidir. (Fetab) demi§ler {Ma'rtfetullah) 
ct emitter, (Tek&lif-i sei'iyye) dettiisler. Hepsi de mmcihetin dogruduv. 



53} Sftra-I Alumb: It 



fl74 



Cumlesi de emanete dahildlr, Fnkdt BhluMhW beyanma gore emanctten 
mnksad' <Hakkm mariiarlyet-l MIlNyeHl) dir. Nitekim Cenab-i Fir Efcn- 
dimiz de emaneti ruh-i insani ile Icfsir cdiyor. Tabii zevilervShin hep- 
ainde bir rub mevcud. Fakat ruhlar arasmda iark vardir. Maksad^i Mev- 
lana (Ve ncfahtO fihi mln *fihi) deki ruhtur, Igte o ruh-i menfuhtan v<- 
mezhariyyet-i kiilliyyey-i tlahiyyeden ibaret olan emaneti, serrt& ve ebl-i 
sema He zemin ve ebl-i aemin ve zeminin en saglam tarafi olmak lazim 
t-elen daglar kabul etmediler. Adem-i tebammullerinden, noksan-i kabi- 
llyyetterinden babsile oztir dlledller, Onu zaliim ve cehOl olan insan ka* 

bul etti. , , 

Ayet-i Kedmedeki (zalflm) ve (cehul) sifatlan sureta insani zem 
gibi goriiluyor. Fakat hakikatte medihtir. (?unku bir §ey mutlak zikredi- 
lince kemaline masruf olur. Buradaki insandati maks^d da insani kamJl- 
Jir Evet cunku insan-i kamil: ZalfimduT. Zalumdur arnma nefsinc knrgi, 
Keia o insan-i kamil cehuldur, bilmez. Bilmez amma Hakdan maadasini 
vueOd^i Hakkani ile muttasif bilmez. igte bu i'tibar He zalum ve cebM- 
diir Yoksa- baskaEjnin bukukuna tecSviiz eder, aki karadati segemez, elifi 
fi orse mertek sanir ma'nasma degildir. Yine Hazret^i Mevlana buyyru- 
yor kl : 

M5S 



:i 



j^j! *j Jut Ija jslif <*^ 

Du§ digcr-gHne in mi-ddd dest, 
LuKme4 $endi der-amed Teh U-best. 

-Dun bu emanetin tef?irine dalf baska bir ma'nS layih oluyordu. F«- 
kat bir kae lokma mi'deye gtrdi de ilham yolunu kapadi.- 

§eyb Sa'di (Gulistan) da der ki: «Yemekten miMenl h«: bulwndur 
kl kalbinde ma'rifetutkb uum gbresin.* 

Hazret-i Mevlana da buyuruyor ki : 

1959 

VaKt-i luKm&nkt ey luKme bi-reu. 

-L«km* tfifl Lokman «lbt hir adam e»k oldu. Ey lokma nil, ibmli lok- 

irmnlik *amlnidir,» 

971 



Lokman Aleyhisselfim Hazret-i D&vnd Aleyhisselam ricslindendir, 
Dogum ve veMti iarihleri mazbut degildir. Kendisi Habe§li bir kdle Iken 
azad edilmig, ilm ve hikmeti sayesinde Betii israilin merci'i istifaded ol- 
mu§tu, Hazret-i Davudun mechsine devam ve ondan istifaze eylerdi, 
Kur^anda namina mensub bir sure vardir. Nebi, ythud veli oldugunda ih- 
Ulii edilmi§tir. Mevlel'arifin Efendimiz diyor ki: Lokmati gibi hikem 
&$in& bir z£t h bit kag lokma i<;in esarete du$£r olmujtu, Benim kalbime 
Itylh olan ma'nfida bir ka$ lokma yimttldefc insidada ugradi. Halbuki lofc. 
manhk edilecek ve hikmet sby lenilecek zamandi. 

1960 

jU-jt # i Li) t^yjl 

jli 4,/T jj^j jUi) lJjSj.) 

Ez-hev&yi luKme4 m Hdr-Hdr, 
Ez-kef4 luKmdn berUn drid Hdr. 

*Bu Eid trap veren lokmayi terketmek sOretiyle, Lokman'm ayetgui- 
dan diktni fjkami." 

Yam midem ki lokma, yStii yemek ilham Lokman'itii huzursuz edi- 
yor, Sdeta onun ayagma diken gibi batiyor; o halde lokmayi birakmak've 
miimkiin mertebe azaltmak suretiyle o ilbam Lokman'imn lztirabini tea- 
kin ediniz. Daha a^ikcasi, mi'denizi tika basa, minder ve yastik doldurur 
gibi doldurmaymiz; luziimundan fazla yemek, streta mi'deyi imtilfiya, 
sahibini de ^stiraba ugrattigi gibi, ma'nen de layihat-i kalbiyyenin zimu- 
runa sed <jeker, Menakib-i Mevliiiiada yazilidir ki Cenab-i Fire; 

— Dervij giinah eder ini? diye sormuglar. 

— Acikmadan yeise! cevabim vermis Demek ki dervi§in giinahi atak- 
madan yemek yemekmi§. Maksad yanli§ anlaailmasm, Menhiyya'ti irtikab 
ederse giinah degildir denilmiyor, Hakiki bir dervi§ nev&hide bulunmaz. 
Onun giinahi acikmadan ve luziimundan fazla yemektir demek istenillyor, 

1961 

O— V jri t/^iL- j jU- jl^jJS jj 

Der kef-$ <& H&r u saye§ tfat nlst, 
Liktdn ez*hirS dn temyU mst. 

■tlham Lokmanimn aynfcindn dlktn atdu^u J^Jn nmytnl fttlr'ntll d«£il- 
dir. Fakftt nizde hirn bulunditftti l^in onu fat-k ed«rnk Irniyln, yoktur,> 

-"— — — — — — — - — ■— ■- 



Vukanda ihlam-i Ifthi Lotanfth AtaylU«tt«*. mi'deye incn lo^ 

w flfaDnun ayagmda dike, bulundu|u »^«*^^ y 
yor. Ukin siz onun bbyle oldugutm . r^-kodcniiyursunu*. 

1962 

Uj UJ^ ^ \j 0^ J l -> j 1 ^ 

H&r dan dnrd ki H^rmd die^, 
Z'an fci be* nan-kur « bes m-^idei. 
.Unrma gbrdn^u dike bil; boyle bilmez^ fok »** v. ,ok 
gormetnigsui-* 

1963 

Cdii-i liiJCmdn k'du giilii(dTVi Huddst, 
Pay*i cdnef beste-i Hari ferdst. 
.Lokma™ eibi olan ™h P Allahm bir gfclistan.dir. Onu^ ^i>» «*■ 
diken ba&Uyor*uii> 

1964 

J^jUn JJ»-J &} ^ ^ 

jl^ J^il ^j; l^^jJ 1 "" 

OfftiiT dm*d in viidid-i Har-Har, 
MuSTafd-zddi bertn u$tur wvdr. 

,B» ce«d t diken yiyen deve gibidir ki eoa, bl, tfWtaM* riWWlM 

d C v c ye, hamil oldugu rub da bir MuMtattW WW» ««*%^ 

Ft Hi 



— 



1965 

c^:j,ji jf dii: u& 

u?t#d teng-i pw# der-b&r-i tust, 
K'ez-nesi'me? der~tu Sad giilzar rust 

«Ey dye; *enin ylikfc, atton,^ bir gffl den^i v*rd« ki onnn n«i. 
miyfc R cnde sHfiffer.ee giffefr peyda rim^r.. 

Hftofe cesededir. Buyuru^or ki: Ey cesed; sen oyle bir giil dengini 
ylm rfib-i me nf*hu tiffin ki, oniJ n fe^i «dto4k »* S 
hakikat ve maarif gtiJian meydana gelm^tir. 



1&66 

^if >j ^ J? j^. . jj 

i-l-T A ■ jj m j * 



To ft pgl ffei zi-Udr-i murdz-r\k. 



-Ey cesed senin meylin m U g*yl& tta ve kumadir. Acabfi bu ari. k*h« 
difcenden nas.l bir gat (opiayncksm?, 



1967 

Cend guyi in gitlistan ku vu ku. 



10CEK 

Pi$ ez-in fc'in Hdr-i pd birun kuni, 
fejm tank est t* cevUn gun kuni, 

«Aya|indaki diketii cikartnadan evvel, gitiiiu kararmi$ oldutfu i\ h in 
nasi] diiiilip duJa^iihiJirsin?* < 

Ayaktaki dikem gikarmak; mi'deyi bo§altmak ve gidlyi asaluoflk d* 
mektir. Mi'denin ji^kinligL, kalb guziinu kapadigi gibi ba'zsm zahir gutLJ- 
nu de kapatir. Yemegin buhan Sdeta gozoniinde bulutlar te§kil eder ton- 
sani gayr-i ihtiyari, batta oturdugu yerde uyutur ve ho nil 'ho ml hurlu- 
tir. Omm igin miimkun oidugu kadar az yemeye, onu da, alninin terl Vfl 
elinin eme|l ile helal kaiancindan yeir.eye gali^maliclir. 



1968 

Ademi k'u mlwe-kunced der-cihdn., 
Der-ser4 Hari hemi gerded riih&n. 

-Mpihariyyeti ve izam-i yam i'tibar'yle cihaua sigitmyan imaa, hit 
dilea etcHfitxdo gizJice dola^ir,* 



1970 



/ 



^ b o 



jT 



M^STa/d dmed ki sdzed hem-dami, 

-Hii/rcl-i Mustftla AJcyhisselitii Vcsselam Efendimii du k«nditir lilr 
be niilviii, bir musahih iliihuz etmek ic-in diinyiiya jftldi vt AlyelUiiSjddiku 
i »-]jy;i H:\hii unliiiju (ey Humeyra banu lakurdi stiyli;) d*fdi,» 

Injsana insan dfanilebilmesi, rdh ile cesedin, yihud rilh He nefain Irn- 
Uiiciyle kpSmdir, Cisrnaniyyt'tle iintiiuc etmemi^ oluo bir ruh, melekly- 

OTV 



yH monKlIPfiintlc knlir. Mrtlyyel dr-recesine yukseleme*. Omin kin d- 
hatia Giglrtayacak kadar AH olan ruhlar, bu alemde o Hilaf ve ihtilatm 
en n-? ? ! U?,r,ar EacUm]r GfdalSI-fcsw ve mel C .'ul-kullj ffl-mahser 
SaJ jflahu Aloyhi VeseJIem Efendimiz de, habibe-i necibderi Ai 5 e Kadi- 
yalahu anMya pek ziy&dc tevteccOB gosterirdi. 2at-J akdesine rthaniyyet 
galebe edince KeHJmini ya tfumsyra) yard: -Ey Humeyra ban* lakirdi 
soyfe* buyururdu. 

Humeyra 1 : UmmLiimu'minin Ayisetiissiddika radiyallahu anhl ve an 
cbihaya tarafi RisaMten verilmi 5 bir lakabdir. Pembelikb mihnWc be- 
vaz kadtn demek olan (Hamra') Iafzmm muttj^ Hazret-i Ayi^mn 
pok gene olmasi dolayisiyle lakabi mu*a||ar olarak verfJmijttr ' 

Co^b-i Ayise gencljgiyle berdber ma'lumatl) bir kadindi. Hakkmda- 
"Dsmniz * y a „ nhkamin, Humeyradar. almiz, ondar, o£r Bn inw. Hadis-i 
gsrrfi v 5 rid dmu^ur, Cur,ku mahremiyyete mdteallik ba'zi Hadisleri 
Haaftjt-i Ayije rivayel etmi§tir. 

Jffil&a: Nebiyy-i Ekrem SallaHahu Aleyhi Vesellem Hazretkri ken- 
d sirn pek sever ve naztm ^ekerdi. Bu da ruhun nefs ile imtizaci liizGmuna 
mobmydi. Nebiyy-S Efham Efendimiz, kdb-i alisine varid olan fuyuz-i 
ruhamyyeye ancak ezvac-i tahirat ile ihtilat etmek suretiyle taharntniit 
gosterefeiliyor ve ftidalj ancak bu suretle te'mine muvaffak oluyordu 
Ezv.Sc. ResulullShm adedce fazla otaaanm bir hikmeti de bu olsa gerek- 
tJr. LisSn-i Muhammcdiden HazreM Ayi 5 eye hitaban buyumiuyor ki ■ 



J4 ^ 



1971 

£><' ^"T i^*- ^i 

% kwneyra &te§ endernih tu na'l t 

Tdzi-na'l-i tu §eved U kuh la'l, 

«Ey Humeyra'; sen null step Uoy Id aenin o nalmdati bu da*> 111 

OISUTl.» 

EWulukla ugraganiara gore bit kimsenin adl bir at nalina yaalir 
da atcse konuiursa, ustune de bilmem hangi azimet, y^ni duS okunursa o 
ismm sahib., ismini yazanm, yihud yaaiiramn yamra kosarmij. Burada 
Mevlanamn maksadi, boyle bir i 5 fn olup olmad^i mes'elesi degildir O 

T t u ; aVam-1 nSs ara5mda yayilm, 5 bir vehmi, meramim izah idn 
te ? brh yoluyla k u l] a niy or vc efsuncular tnsH bir kimsenin jsmini M |* 
ya^mak ve at e?e koymakla enu cczbederkrse, sen de bana lakirdi soyle 
vo ttkellumunle be ? eriyyet filemme cezbeyle ki, bn dag, yln! c^bel-i vu- 
cudurn, sera pa I a 'J ma 'den i olsun, diyor. 



WM 



Ma'lumdur ki nubiiwet vr rl«A!ifl, icblig-i ahkarn niarteb^idir. Ti.'b- 
iig-i ahkam ise mahv ii istigrak hullutN- olumaz. Onun i^in sahv u idrfih 
lazimdir.' Aleyhisseiat Efendiraize istigrak hali galebe etmeye baflnyincu 
fKcllimlni ya Humeyra') buyururdu. gunku isligiak halinde Pisalel vu- 
lifcsa ifa edilemiyecckti, Haaret-i Ayi^e konu^maya ba^aymca da sahv u 
gelir, vazife-i nsaletin ifasina de^im bayururdu. Vueud-i tfuhamraftdt-'. 
nin la'l ma'deni olmasi ise lisan-j Muhammediden bir takim hikern-i eo- 
hle ve tealim-i Ilahiyyenin suburu demektir. Reaulullab'a besoriyyel hall 
ualb olunca da - a 5 a^ida beyan edileccgi vechile^ Bilal-i Hab^i radf- 
yallahu anhe (Erihna ya Bifal> yani: -Ey BHikl; bizi ruhla.id.r, rAhumtlW 
K «!ilaiiiijr» buyumrdu. Hazret-i Bilal, giizel giizel nagamata ba 5 lai". Sat. 
lallahu Aleyhi Vesellem Efendimiz de aiem^i ma'naya mLlncezsp olurdu 

1972 

Jn- h-w-TM-e^rd Iflifg-l te'rasest tt can, 
Wdtn-i te'ni^ nihetid in taziyan, 
-Hiimeyrn mUeimes Mr lafwdir. Arablar r«hu d^ miieiwea [Hlbtti 

I'd* tier.* 

1973 

Lik ez-te'nis4 canra. bak mat, 
Ruhra bd-mvrd u zev. i§mk nUt. 

*hkViu ruh kelimesinin inucnnes i'tihir mlilmfshiden Cfltta bir iinkutii 
lertttiip ttmez. giinku orrnn tc'nis vc iestklr ile bir ulaka.i yukuir.* 

1974 

i^*Jj; ^>JJ /" J ^J l 

•Huh; mU«kU*rllk1t.(i, mU«iiiic»liklcii fclldit, Itu rub; yUbCHwltcm w 

mi 



•■^■■i 



■WH 



rulfibrffen. yam kiirn ve ynij $cy1enn yenTnesihdeti hasil olan rOh-i hay- 

1975 

jl_>- i/lT (3U>. ^ ^ j, 

jfn ne an. cones t fc'es fzayed zi-rian, 
Yd. gehi ba§cd 9u.-rr.-m g&hi cun-art. 

*TJu, o^fe, ekmeklc nrJacak, yahiid tar inn bnjlr, ba'zatt oyfe olacnlt 
Nir nih dog. Mir." 

tnranda maddi ve ma'nevi olmak iizere iki ruh vardir, Bivi rGh-i hay- 
vunidir ki yefnek, i^mekle kuvvetlenir, yiibuset ve rutubetin azalip $ogflS- 
raasiyle, yani miiacin bozulmasiyle za h fa dL'i^er, Bu ruh buHiti zeviler- 
vahta vardir. En IhtldiS hayvanlar bile bu htiSUSta mu§terektir. Fakal 
insanda fa 2! a olarak bit ruh-i menfuh vardir ki 0, muenneslikten, muzek* 
krrrlikten munezzchtir, Miz&cin i'tidalinden, yah ud inhirafrndari miit cos- 
sir olmaz. Zfiten insamn inflanhgi onun sayessndcdsr, O olmasa beni 
Ademin yemesi. fgmesi, yatmasi, uyutnasi vc kaikmasi iHibariyle, mese- 
la bir sig if dan farki kalmaz. tjte ma'nevi ve llahi olan. ruh : 

1976 



t^j* <2 e i »Jf ]p- J ■ 



^> 



Ho§ kiinendest u Ho$ u ayn-i Ho§i, 
Bi-Ho$i ne-bved Ho§i ey irturtegi, 

*Bn ruh-i menffih, rfih-i ha^vaiiiyi do hos. bir hale getlrir, Kendis! 
hosUir ve ho^higmi ih kendisidir. Fakat ey mtirte§i; yam veaiie atajran 
kiimc; nahoslttk ohnaymca ho§luk bulunmaz.* 

Yani insanda olan ruh-i llahi, esasen ayn-i letafet oldugu gibi iOh-1 
hawaniye de letafct verir. §u ^artia ki, ruh-i hay vans de letafeti ka- 
bule istfdSd bulunsun. O isti'dad da nahc^lukla, sureta, mihnet ye me- 
^akkat gibi gorijnen ibadata tahammiil etmekle, nefsi, heva vti heveslen 
men'eylemekle hu stile gfilir. 

Ikinci mssra'a ffiyle bir ma'nA da vcrilcbilk, 

«ITfl^luk h natio^luk jjlbi dcfilldir, Binacrinlpyb Hrncleki nfiho^IuSa ha- 
kip i\n h^knlnrimn bi>^ haltcrlflt do Iwndi ahvAllii «lbi imnmn.* 

&X2 



■H 



1B77 

^ ^ J*J ^ -A ^ 

gun tu sirln es-jekei" bu^i buved, 
jCan ?eker gaW ^i-tu gayib jeued. 

, Sen 5ekei d en tathla^ftm *ktt, ^M ^^ d ! Jj« dUy ^ 

yani .ndeki halivet, |*« 1^ kl SW ^^f^ ^^ 
v. haiaveli ge S ti|i gibi ^in halavetm de fbl olur. takat. 

1978 

p es § eker key e£&m kcrded cuda. 
^n vefakarlJ, te'siny^ W ^ oiu^P S^^ ***** •** 
dun nastl aynlii?» 

/tivki ve nejvesi de daimidir. 

1979 

AfiK ez-Hod fun f/idd yub^d rtiMK, 
Afil anca mi-?evf>d gum sij re/iK, 

.,«, S ,.k k .nd Wn . -...bW. 5 «r«b,„ to g* bM- • - "" 

t..i\ liiilnr.- 



''.■: 



di. Lnkin fsavm-i yktf) dtniTen bu or^tan eshabi meneder: «Su benmi 
i,t1»J tli-E-ilsinisr. B™ Rabbimin indinde ffeceleHm. Bcni yed rir ve l 5 im* 

htiyururdij. Pliphesiz ki bu yfyip, i ? m e ma'nevi idi. Vaki'a bunu her akil 



1980 

■*> _?&** 'Jy5^ ft iJ^ J 1 *^ 

4 KM cwi': i^Krd mii-rifcir biived, 
GeTci bi-nmdyed ki Sahib-sir biived. 

"Ciii't olan akil, yftni akl-j mea 5: sfih:b-i sir gor«nmek] B berfiber ariti 
miinkirdir.* 

Evct. (Elmer'ii adiivvtin li m s «hil), Yarn: *Kl 5 i bilmedifinin dtt?ma- 
"Klir.-. Aki] da mahstisati ve ma'kulati Idrak etmekle beraber a$km cahl- 
Hdli:. Hnnn itjin aski ve onun eayaktiii takdir ve ta&dik edemez. 

1981 

Zeyrek u dd-ridst crnimd wist fttst, 
Td ferine Id ne-$iid ehrimenist, 

-Akil zckfdir, almdir nmnia; yok olirnij, mahv*i vlkiJd eylemig de- 
fciliMr, ^ .irbk o kadar kritii blr §eydir ki jnctek bile yok olmaymca, yani 
Allahin cmrine kcmaliyle itaat eimcyince ^eylandati ma'duddur.* 

Mclc-kler. Allahin emrine lemamiyle muti 1 ve munkaddir. Hatta : 



s£ &&s& 



Yani: *$imlarin ifiimlrrim bann hnber verln'b hitabinii mazhar olduklan 
Vdkit i 



IS) SOre.l Dnkura: St, 



DM 



tifi 






Van!- «Ya lUbbena setti tesbih ve iakdis ederiz, Biide scnU iigrctliigiii* 
den ba^ka ilim yok. Ne ^r e nmi S isck onu bdiri/'- diyerek yokluklamu 
VUchi etmi^erdi. §eytan ise varlik dava&ma du$wJS, keudisinm haliie-i 
tlahi olan Adcmden, all bulunduguuu iddiaya kalk^mig, bundan dolayi 
da ebedi olarak tardedilmi$ti. 



1&S2 

tjf be^Kaui w /i'i ?/dr-i md biived, 
^n &*4i£fcm4 hct dyed Id biived. 

«Akl-i mea§ f sbi ve 15 hususunda bi«m yariroizdlr. Fakat bal biikmu 
gelinte ia^ey kabilindendir.- 

Yani insan soyleyecegi sozii, yapac^ii i§i aklm yardimiyle yapar ve 
sijykr, Bunbf ma'kulat ciimJesinden oldugu igin akil bunlan idrak vc 

sahibini ir§4d cder. Lakin hal ve ma'neviyyata gslibce akil orada durur. 
giinku Shatasi dahilii.de degildir. Binaenakyh ma'kuhiUn fevkindeki jcy- 
lerde akil la$ey olur. 



1983 

^i/n ki Tav'an id ne-^iid kerhen be sis t. 

-Akl-i irieas, kendi mcvhum varligindan yok almadigi i^in, Ufey de- 
rektsine dii^r. Tnv'un olmndi&n it; in dc kerb i; 11 l»>jle olmasi ketidiiii^ 
kafi ve liiyikttr.i 



IT) fi&re-l IViliKt*' M 



^MM 






J5*» I Uvjl 



tjf*jS j^-** 



JVTtiSTa/a jferm&f errand yd Biidi 
M"s(af* Akyhi,se!n(ii Vessdam 



*M Mat* AJ^h^eliitii Yessd ^ Ehn6Wll (Erihn . y3 b[| 



IJ5rih.ua jtftJW^ van,; -Ey BtUl; biai ruhkmdir, ruhumuza 5 evk vc rt«*F 



1985 

Ey Bilal efr&z bank4 sMlet, 

Z'dn dcmi h'cnder-demidem der-ditet. 

Turn iejzi hnvi tcrcnmjmWc Julian.- 



1086 

^* <Tj**- C& ( fj# ^J 0* j 
*--^ lt_,v: &W $3*1 t^jr* 

2*dn. denri ft'yldem ez-dTi mcdhfy ge$t f 
Hu$-i ehUt asmtin bi-hu$ ge$t. 
■K,^ n^^krAdomm «^ * K «k Mini* bihA* .ftfe ,l fT ,| 

AM 



tain 

MuSTafd bi-Hi$ pid z'&n Hub Savt, 
§iid nemaze$ der-jeb-l ta'tis fevt 

■Hazret-j Mustafa Aleyhissulatu Veisdim, Biliihi o # ii l<- I sesini din- 
Icyerek kertdinden ut^'ti ve ley le-i ta'riste sliLjIi namazi £evtvl<iu." 

Tp'ns: Yolcunun dinlenmek ve uyuinyk it; in stibuhs kar^i fair yietv 
konmssx demektir. Arabistanda serinlikten isti facie igin gece yoleulugLiii- 
da bulunurJar. Bir de gazvekide. dii§maiu gaJil avlairiak i^ih giindu/, istt- 
rahat ve gece sefer ederler. ^Ueyhisselat Efendimiz de bir selerde Luluu 
gece yiirumii^, sabaha kar^i konduklari rnenzildc aabah nani.iiini bt- k 1 1 ■ i ■ 
ken baabelbejeiiyye uyamuftu, Uyandigi vakit duha Kamani olmu^ vv 
emr-i Nebevi iJe sabah namazi o vaktt kaia edilmisti. KutLtb-i HudJiUMl 
anlagildigma gore la'ris vak'asi mukerrer olmu^-tur, bir dilnest Suliili-i 
Buhiride (Imriin bin Huseyn) Radiyallahu arih tarafmdan 511 siirt'ilo ii- 
vayet ediliyor: «Nebiyy-i Ekrem (S.A.V.) ile bif sefefde birlikte bulumi- 
yordnk. (Btull mustahk Gazvesi olsa gerektii) Geceriini aonunj kadnr yti* 
iQduk. Sonra men Kile gelince yorgunlukla Byle bir dii^uj dii^tlik ki yult'ti 
indinde ondan daha lath bir ha] olamuj. Bi^i uyandiran aneak gi'ini?!jjh 
sicakligi oldu. Ilk def'a uyanan fiilan, sonra fiilan, sonra fiilan yldu. <Hu 
fiilanlann kim olduklanru, isimlerini saymak surttiyle — HadiB tinK'iiu* 
rinden — Ebu Reca siiylcrdi: fakat — yine ravik-rden — Avf uuulinuij- 
tu, Diger bir yerde ilk uyarian zatiti liazret-j EbQ Bekir Hadiyallahu h\i\\ 
oldugu tasrih edilmi^tir.) Dordiincii o!arak da Omtrr bin-il-Haltub littdi 
yallahu anh uyandi. Orner uyanip da =joradukileriri muaab oldugunu. yfcnl 
sabah namazim getdrdiklerini gcrdnce kendisi celadetli bir zat d!«Iu|U 
ic;in, yiikaek sesle tekbtr almaya ba^Iadi ve tekbir ile ref'~i savl etmokUfl 
ha Li kalmadi. Ta ki Nebiyy-i Ekrem Sallallahii Aleyhi Veaellem Liyiituti. 
Uyanmca ugradiklan musibeti Zat-i Akdt!i-i RisaJete §ikjyet titiler. %a- 
ran yok ve olmaz, yola cikirt buyurdu. Yolu t;ikdi, pck de uzak yitmedi, 
Sonra indi ve abdest suyu istcyip abdest aldi, ezan okundu ve comiaHf 
kaza olarak namaz kildirdi, Namazdan donLlnee bir de baktj ki camu(ll)« 
narnaz kdmami$ ve bir t.nafa cickJImi^ bin vai\ Ona hitaben; «Ey fulfill, 
nederl ceimaatlc namaz kihnadm?» diye yordu. O daj <BanU su iktizD t'Ui, 
su da yukj cevabim virfdi, «Topra|{la teyummutn oi, a sartd y$ltir* buyur- 
du. Sonra Pfebiyy-I Ekrum SaliaJl/dm AkyLii VcsrtdWfn yuta ^-iJ^ [ ■ , bira/ 
lutira, eshiib susuKlukldti ^Lkuychi. ettilar. RsaftW Kkiwm Sallallfthij Ali-On 



:>■■, 






Vcsplleni clovcErndon Enrii. Fiilfmi vc Aliyi cagirdi. (Bu fulani Ebu Eeca 
Roylcrdi, fnkat Avf unulnm^ti:, bazi yerlerde ravi-i Hadis tmran bin'cl- 
HiKjhyfl idi denilmisltr.) Onlara: "Gidin, su arayiri- buyurdu. Gonderilen- 
kr yola ^ktilar ve devesine binmis, su dolu iki tulumun ara&ina oturmu? 
bir kadina rsstgeldiler. Ona: <Su nerede?. diye sotduJar. Kadm: <Diin 
bu v/ikit su basindnn ayrildinm dedi. '.Qyk ise hadi bakalim yurii> dedi- 
lor. Kadm: -Nereye?. diye Pordu. .Fasulullah Sallallahu Akybi Veselk- 
min h!i7uruna» dediter. *§« sabi den it en kimse mi?» dedi, -Evet tngrad 
ctti£"n zaU dedUer. Kadmi devesiyle birliktc huzuri Nebeviye getirdiler 
ve mavaka'] soyledilex. Nebiyy-i Ekrem SalTallahij Aleyhi Vcselkm bir 
kap istedi. Tulumlardan ona su bosailtj ve agiislarim baglayip oteki a|ijr 
lanm a<;tj, *tiayvan)arm]Z] sulaym ve su kin* diye halka nida olundu, 
D iky en atiladi, isteyen i^ti. Rasul-i Ekrem Sallallahii Akyhi Vesellemin 
en son su verdigi de su cuniip olan kimse idi. Ona: «Ch dc bunu vucudunn 
dtik*. tkdi. Suyun s>hibesl ise ayakta duruyor ve suyuna ne yapildiijina 
bakiyonlu. Wan ibn'iJ-Husayh diyor ki; *A1Iaha kasem ederirn ki tu- 
lumlardanrtkadarsu almdigi hakk, almmaya bastadigi ilk balindcn zi- 
yade bizr dnlu gcruniiyordu.. Nebiyy-i Ekrem Sallallahii Aleyhi Vesel- 
km: wBn kmhjin bir ^ay toplayin- buyurdu. Kadina burma, un ve kawul- 
mu? un olffinfc uzere rpeyce bir revale topladilar. O nevaleyi bh baga 
baaiadilai; kadtm devesine bindirdikr, bagi da 'on tarafma vazettiter. 
,\>biyy-i Ekrcrrt SalMlahu Aleyhi Vesellem ona buyurdu ki: -Bil fret-sun 
vc ^HruyoTsiin ya biz senirt snyunii eksHtmedik. Pafcnt bizi Cenfib-i Hak 
iska ve h-vfl buyurdu." Kadtn kabilesine geldi. Lakin ortlarm nezdlne av- 
dcti ^cikmi^li. -Ry faifijtel Keden ge ? kaldin,. diye sordular, Kadm dedi 
ki: -SagdacBk ?ny! Ban a iki adam ra^tgeldi, beni ^u sabi donilen lata go- 
trifdiiler. ?6yle stiytc yapti, Allaha yemin ederim ki o Eat sema He arz ara- 
mndaki insanlann en iistad sihirbazidir. Yabud O, Allahin hak peygam- 
h(Tidir.» Byndnn sonra miiislumanlar, o kadmm ka biles] etrafmdaki mus- 
rikler iJicdne akjn pderlcrdi de onun mensub oldugu cemaate ilismez- 
1'irti. Kadin bir gim kabjlesi halkina dedi ki; «Su muslumanlarjn ski 
kJisrkn terkettiklorini ummuyonim, yani benden ddayi size ili^miyorlar. 
K.ifii] musliiman ntmak i^inize gelir mi?* Kavmi de ona itaat ederek mus- 
1(1 man oldular, 

tste CenAb-i Pir E/endimn;, Ieylc-i ta'risle namaztn fevt olmasi mes'e- 
Ics?ni Bilalin trrennumtinden hijsule gelen istigrak ile te'vil ediyor ve 
buyuniyol 1 ki : 



»KH 



-- 



1088 

',l*j JjL* ljI^ J^l j* 

$er ez-an Hdb-i miibdrek ber~ne-da$t f 
Ta-nemdz4 Subh-dem dtned be-Q&$t. 

-(> mliuLiruk uykudnn ba^im kaldirmadi da tabuh uaniazi ku^luk vak- 

tine kaldi.» 



im 

D'eT-$eb-i to Vis pij-l aw anis^ 
Yajt fdn-i, pdk-i i^aw d^st-Mfi. 

*Ta'fis geccsinde o Mus-i mutlitk'in, yam Ceimb-i Hakbn Siuitur-] 
imi'iievisinde onlarin ruhu, el opmo jerefiue mill oldu.* 

Yani yalniz Resul-i Ekrem (SA,V-) degil, o seferde bulunan eshab-i 
kiiam da iltifaH iluhiye mustagrak oJduklanndan dolayi kendilerinden 
gfi^tiler. I^te bu biisnii teVildir ki t ancak' Mevlananin lisan-i irfamna ya- 
fu^ir, Bundan sonra ba^ka bir bahse ^uru' ediliyor: Derler ki Esma-i ila- 
hiyye, tevkifidir, Esma : iilhiisna'dan baska bir §eyle Hakkin zjkri caiz de- 
ftiidir, Burada, « Allaha (arus) ta'bir edilmi^ bu nastl olur?» diye bir siiiil 
viirudii ihtimaiine binaen ve cevabea deniliyor ki : 

■ 

1990 

I3K u can her-du wih&nend v- setir, 
Ger ary,se§ Handeem aybem me-git, 

■Ajk vo ruhu ji ikist de orlitlu vt gUlidir, baldc ona urus deyi^ita- 
ii*n doliiyi beni ayiplunin - 

Mulumdur ki le^bibdbf r beazeytmle benaetUen arasinda bir mtinase- 
bejt jjozetilir ki onu (vtch-i $ubcb) Utirtilir. Burada arus, yani gel in, mii- 

aa9 



^mmmtm 



sobbpstinViih, i.H*i emll n >Vl. f i wiJsrbhchiir. Geliriin miizfryyon ve mestur 

nimnsi da vcfli't ^ r- 1 ir< li t ] i', Vi'iiit r'ikulon bir gelin nasil mitKoyycn ve agyar 
nazarindyn rheslur irt>, Cfnilb-t Hnk da, noksan sifatlarttan miinezzeh ve 
kemal sifaftanyla rofrvstifhtr. O'ndati br^ka, zati herkesten ve her geydeo 
mrst.urriur. &w3enal<*yb h Urn/Hine yntiyTe Hakka (ariis) ta'bft? edilmekte 
lmis yoktur, Zatcn bakihfSa fss'TR nrrtir? Miisemmayi gostcren sey degi! 
mi? Mcsclfl Liileli cami'i is mi nr. yapar? Bu ma : bed-i aliyi batuktma?, 
ini? O halde zevraU kiritintin Vinr biri, sarif-i mutlaki hatirlattigi i^in o 
verratm hcpsi dc ayri ayn CenAb-i ITakkin isms olmus, olur. 



iS^j- ^r-* 1 -' 



nn 

U?ld<; t£j-U CJ+J J ^ J> 

Ger hem $ miihlet bi-cJddt 3/eJoderni 

*Eg«r SfJzTprim, yarin molalini mficip olsaydi, keza bu dem raiiblct 
voreydi snsanbm.* 

1992 

Ciiz teKaza-yi Kaza-yi gayb nist. 

«L&kin diyor Ith Stiylc, nyip dcgildir. Senm sbrfcrin kaz&y-i gaybiri 
iflknzpBi ve talch-i icabiclir," 

1993 

Ayb ba§ed U ne-bined ciiz ki ayb, 
Ayb key Irined revan-l pdM gayb. 

*A*il ayb, bir kimaenin aybdnn ba$ka bii ?«y j?i>rm ernes :dh\ Gayba 
menattb nlim pfik bir rub, na*tl ayb eoriif?» 

990 



MHItek 



Uikmel-i hdkaU- vaftil ului Hii-fuy* w'""*. ^ahlOkai icinde ayb 
,mv mc vier vc ayiblay^k gey bul«m^l;.r. gunkO bize en cirkm gorunen 
^■ylarin bile Khlkmetin ywntilrois uldufiunu bilirkr. Binaenaleyh asil 
nyb Lu hikmete ve bu naaara nad (dajnamak noksamdii'. 5J3yh Nizami-i 
ilmcevi bir eserinde der ki U Aleyhi^iam ebhabiyle birllkte gjdiyor- 
du Ydlda kokmuj bir kopek lefine tesadijf eUiler. Havanyyur, ksifl ko- 
kusundan burudarim tikadilar, mesemmetina d4ir sfizler soykdder. Ha2- 
r»l r i Ruhullah ise: -Bakinix di } ] e ri ne Udar beyai ve ne kadar jjiireb- 

Seyh Nizami bu ka&say] naklettikten sonra der ki: <Her seyde bakisa 
K i>re iiem hiiner, hem de ayb vardir. Sen onda ayb gorme ki hunen elde 
i>itni^ olasin.* 

Vine Mevlana buyuruyor ki : 

1994 

Jj^j- Jjj^vC iI^UJ >^ i--^- 

Ni be~nisbet ba-Hud&vend-i Kabul 
.Aybjn ayb olniasi mablfik4 ccbiile naMiUndir, yoksa Allaha gort 
du|tidb«> 

1995 

'"'T >i" j^ c^j U jjjt 



Kuff hem nwbet b«-HdttK fiifcmetest, 
Qun be-ma nisbet kiitii kuft dj&test 

-KUfUr bile AJlaba idsbetie ayn-i hikmettir, Fatat bize niabet edile- 
cck olursa if ettk,» 

Ay bin taiie gore ayb olmasi ma'lum. Allaha nisbetle hiiner olmasi, 
loiesbih girkin resim yapabilen bir ressamin ma'rifeti gibidir, Cyle ya, 
bir tessam yalniz giizellikleri tasvir edebilse de, ayb ve kabahatieri ter- 
iim edemese onun san'atinde noksan var demektir. 

Cenilb-] Hak bu aleml oyle bir hikmetd muhayyire, oyle bir intisiim-i 
Mi' ile yaratmiiftii* ki, onun dahilinde bir aerre dahi noksan, yahud faila 

391 



— 



k.jmet, fart,™*,, i»i, ,;,,„,, „, vh ^ Vc a bak > ' ™* 
i^unmeli, bir arifin dHi/]i ,;i>>i : cWetlen 

Pazwhk ettik gotii.ru, 
Yaradilmt^i hop gordiik, 
Yaradandcin btiiru.r, 

dcrnclidir. 



nm 



Cl\>- J-^l Ajl ^^ <T 



JJ 



i^jts -Lil 



Jfc. 



»j 



t*er ^fei ai/6i btiued hd-Sad /iaj/dt, 
Ber-m«al-i fub bd^ed der*ne& dt 

«iu^? w> * i?indc hil ayh h " ltmM5a ■•*« ^«i to#*m s*p n. 

bimun gib, lyxlet ve iyilikkr arasmda kottjluklerin mtvcud olmasi nebat 
Sekcrmm orta yerinde faymetsiz bir 5 opun bulunmasi gibidir 



1997 



^LSj ijjj,/* j^^jj 

Der-terdzti /ler-rfurd yek-san ke?end, 
Z'an-ki an her*du pu ewm' u c&n Ho S end. 
-T«4«d« ^ ikjsini beraber tert«] w . gfitkll cep ile ;«kcr cism He can 



M2 



1003 

jL» ;bi\ jL. ^nt j& I .iws- 

Pes busnrgan In tte-gru#end ez-guzaf, 
CisrnA pdk&n ayn-i can iift&d S&f, 

«Otiun i^in buyiikler bu sBzit lagv ii latife olarak degil, kem&l-i cid- 
(ityctlc: Esliyay-i iimmetht cismi de ayn-i ruh vaki' oldu dcmi^lerdir.* 

Kibar-l iimmetten: «Ervfibuua e^bahiinw, e^bdlninS Krvahuna) diyen- 
h.T vardir ki: «Ruhlsrimiz eistolerimii, cisimlerimis ruhlarumadir» de- 
m^ktir. Yine ekfibir-i ummetten birinin ^oyle bir tlazmi vardir : 

«Kadfch de, §arab da gayet rikkat peyda etti ve birbirine benzedi, buu- 
ilun do! ay i yekdi§ertnden aysrd edibneleri guele^t!. Giiya gar ah var ka- 
sb'b yok, Sanki kadch var da jarab yok.» 

Tabli anlagilmi^tir ki buradaki kadehten maksad: Cism, jarabdan mw- 
rad da ruhtur. Dem&k isteniliyor ki urefay-i ummetin cis mleri o kadar 
saftyyet kesbeder ki safvet ve htafette ayn-i ruh olur. Keza : 



1939 

C-iimie edn-i mtiTiaK dmed bi-ni^dn. 
'Oniarin sozleri de, ttefl&leri de, cisimleri de bitiigmi olan ruhtur/ 



2000 

Cdn-i dufmeti^ddrfdn cismfct Sirf, 
Qim ziydd ez-n&rd u i$wi£$t Sirf. 

-Kvliynullnh flaKtrfitmi dustman tutanlarm cam, cisimdcn ibarettr. 
TiwIh oy uii 11 lid 11k i vurgun pi 1 1 11 pul dcnUmtJsi gibi, nucak isimdir.* 



F: <!3 



2001 

-C ifc. Jf j ^ ^) J£ ^T 

Jd ill jf j *t a *i St. o- 1 

Au be-Hdfc encter g&J it Mi flak ^itd, 
/rc Ttemefc erwier $ud & kill pdk §iid. 

*0 gibilerin dsimteri topraga da § mii & , kuIliyyMi taptak olmxi^tur. Fa- 
bat urefay^i ummet;n bedenleH tuzlaya dii$mus ve tcmlmen »Sk olmui. 

Yani miicahede ile tahliye-f batm ve tasfiye-i nefs etmi§ olanlar tua- 
lay* dn^mu? 5 eylere benzerler. Tuzlaya dii ? mii 5 bir cisim nasil tuz kesilir 
ve pak olursa, ruh derySsma gark olanlarm cisimled de bylece ayn-i mh 

2002 

An nemefe h'ez-vey Muhammed emlahast, 
Z*an hadis-i ba-nemek A efSahast. [ 

«0, aylo bir tuzdur ki onun feyziyk Hazrct-i Muhammed <S A.V ) 
em Jail ve badisi efsahtir.* 

Bahsed len tuzla ve tuz, bildiklerimiz degildir. 

Hadls-i gerifte; «flcn k&rd*§im ¥flsiiften daba cazibeJiyim, Yustlf fce 
bendeti giizeldir* buyumlmu$tur. 

Melabaf; Liigaten tuzluluk ma'nasuiadir. Yemegin lezzeti tuz iJe gel- 
digi i(i n , yiizdeki cfizibeye melahat ta'bir edilmi$tir. Hatta fSriside tatsiz 
soze: ustihan-i bJ nemek. derler, 



jh>\-jp$ 



2003 

fit nernefc boKlst e2-m?rds-i &• 
Bd-fttend drc vdrisdn-? 6 bi-cu. 

«Bu tuz, yanj p fey*, mkas-i Muhftmmedi otmak tizore biWdir. Onun 
varisleri de wninle bcrabeidir. OhIkti arayip buJ.« 

904 



2004 

Pfc-i t4 *este turd Hod p^K^> 
P^i hestet cdn-i p?refl4!§ *4* . 

(™i„. f at at seain e,liin »er*de. 

2005 

Ger te Hodrd pi* u pei d4rt ontrmn. 
Bested cismi w mohnlini ^vedn. 
fc „;„ iefa fin B tka tevcbiUm ediyo^an Uf ci.me bai^u., 
lindan m»biura**m» 9™ kii ; ^ m 

! Zir u bdEd ptf y P^ vaSi-l tenest, 

L riU Mffte ^-rf» v.tf.flandir. Bicibetlikler, yini 

tlt /rJ^'—x-.. -- — — 

2007 
Td ne-pinddr! tu c«n Hteh-mzar, 



Mi 



■^■^ 



2008 

« tew%i der gam u $ddi v$, bes 
Ey adcm M met ademrd pij u p& 

olur mu?» ** ayn " 1 ad ** ol ™ ham, yoklugun Snti, ardi 

2009 

yj jljl JO' i&l ^U" 



JVe *3# b&rdn ez-dn Uran^i R ab , 



den, sair vakitierde de iim2S*2L« S"*^ "*"*■«■ kendisin- 
istifade etaeye bak dJulWidtt, kinayedir. O rahmetten 

Gece oluneaya, yfafi eceIin hulQIi , e «, lprin . 
ttaeden geri kalma. ™uuyie gozlenn kapanmcaya kadar fc$ 

Hah! hidlyet buluflarmdan dokiilen fevz fe&rf* 
beyan m Ha*re t -i MevIanS b Uyuru yor kif ^^^ *** ^«Hm 



9DQ 



-HAzitET i Ayi§E.i siddIkanin: bugCn vaOmur yaGdi, 

Slifi 1SE RABRtSTANDA iDlNlZ. NASIL OLDU DA ELBiSENtZ 
IKLANMAMIS?- DlYE KESCL-t EKKEM HAZRBT-i MUSTAFA 

(S.A.V.) BEN SOBMASl 



2010 

£■*/ j^i}' i^^ - * •;#*■ ^ 

MuSTafd riizi be-gitristdn bi-reft, 
B& c&naz& rnerdi ez-y&r&n bi-rejt. 

■Itcsal-j Ekrem (SA.V.) bir gfiin eshabimdan birinin ee&Hzesini t«s>i r 
i. in kubristana gitmi$ti.» 

Si.-yyiduLmutevaj!iiii ve egfakulmurselin SallaMbu Aleyhi ve Alihi 
(emu In Efendimiz Hazretlerinin tnekarim-i ahlaki cumlesinden idi ki, 
HhAbindan her birinl sorup ara^Urirdi, Bir j&t bir ka$ gun gEirunmeyecek 
liUu, «Fulan nerede?» diye sual buyunjr, hastalanan olsa ziyaretine gider, 
UUMh-i hatirda bulunurdu. Veiat edenlerin namazlarmi kildinr ve ce- 
H«MiH<til te^yi' ederdi. Bu hl^usta btitiin eshab ve iimmeti tegvik i^ r n cUs; 
HI, kimse b» cenK^eum ardmcn gidecek olursa, tabutvn her InrsEmduii 
■in u tin *m. Ondan soma later se fail* gotursun, diterse birakip ^ekilnln- 
luiyuiuidu. 

K(?zl: Bir kimse bir cenazen'n ardi sira gidip de onu (if dtfa omiia;- 
Ihihu < r«fiiedcn dclayi Icendisine terettiip edeo hakki odemij oIutp Hadtnl 

tirdir. 

ill Hodisten anlajthyor ki bir m^slumajiin tabutunu omuzlayip ve- 
i. v|,i hJr kat a,iim rfsun giitiinnek, her ratisliiman i^in bor^ hiikmvinde 
ihtl« Oylt iken insaf edelim bu borcu bugtin hanglmii bddyoruz. Yolda 
• Ml i^lcllflJmtz bir cenazeyl omu/Jayip bir fki adim gotiirmck ^oyle dur- 
xiiii hi i fill! ha □kumnfiim bite belkl unutuyoruz. 

m 



_m> 



~mmm~. 



Benmi vocukliiftumcln tstfinbulda bir i'ldet vardi, Bir mahallede ccnam. 

uhlii mu, o mahalle chyUsi 6 gun i-^inl, gikiinii birakir, kom^uluk hakkiti* 
riayeten conazede bulunurdu, Olen ad am esnaftan ise san'atda^Ian, m(-' 
mur ise daire arkadaslan kamilen defnine kadar bulunur, son hlzmetleri 

if a eylederdi. 

Musliimanligi biraksak da insanlik noktasmdan baksak bile pek mii_. 
tahsen olan bu adet unutuldu. £ok sevdiklerim.!2deri maadasinm cenazis 
sinde bulunmayi catiimiz istemiyor. CemSateizlikten dolayi tabutlar anM 
balara, Qtomobillere konuJup bnlarla naklediliyor. Comaat-i muslimin 
pelmezse cenaze s£hfbi ne yapacak? Tabii bir vasita bulup ctiunla mey« 
yiti nakledecek, Sonra da bu bid 'at tiereden $iktt? diye sbyleniyoruz. Mii*. 
liiman cenazesini arabada gorrnek istemeyen miisliimanlar, sade itlr&a 
edeceklerine, cenaze te$yiinde bulunsalar istemedikleri sey tabia tiyle iu« 
hijra geltnez,. 

^ §u da var ki tabutu bir vasita He nakletmek bid'at degildir. Meshut 
islam feylesoflarmdan Ibnurriisd'iiri 595 tarihinde Merakegte b'lmesi lias, 
rine na'si Kurtubeye nakil vasita si ile goturulmus, ve oraya gomijlmuj- 
dur, Devenin bir taraftna fbnurrussd'un tabutumt, bir tarafa da te'lif et- 
tigi kitablari yuklettiklerini §eyh'ul-Ekber (Kuddise sirruhu) yaziyor. Da- 
hasi var. Mahdum-i Feygamberi Ibrahim Hazretlerinin tabutu silt nine- 
iiinin yanmdan Medineye at Ustiinde getirilmi^ti- 

Yine Kesiulgammede deniliyor ki: .SallaJlahu Aleyhi Vesellem Efen. 
dimiz, cer^ze gbturiirken, ko§maksizm siir'atli davranmayi emredei 1 . 
•Cenazuyi ^abuk gbturiiniijs, efer meyyit sallh ise onu bir an cvvel hayr* 
ynklfljtimuj olursunui, cger aksi ise, a serri $abucak boyurdauruadaa 
indk-ini? olursunuz™ buyururdu. Centre gbturulurken gorulen gayr-i Um 
tiyari siir'atin sebebi bu Emr4 Nebevi olsa gerektir. 

2011 

2l*"-j Hafc d« ddne-ra uzinde kerd. 

-Xopragi o meyyitin kabrine doldvu-du. Toprak altxnda onun vticOdU 
dancKJQJ ibyS etti.» 

FuzQH der ki : 

(fDdne t(?praJc igre zahmet pefctiytftiTi nife dem, 

ftt)8 ' 



hi- 
-in I 

(IV 



buna meboidii. 

DkstM ber-ksfdeend ez-H&kdan. 

! ^wMr Elleri mesibesind* olan 
jftllanm topraktan di^ariya sikanii^laf^.- 

2013 

j^C. ojU ^ ol?^/ 
Suj,4 HalKd^ Sad t?dret mi-Jcii^^d, 
G^*ddrdn Hor iharet ml-ktinend. 
.A^lar, dal^la b*1ka dogru ylldw ^^ eder^ Kulak ,e- 
redler de a ^^tlerden ho 5 ca ibareler anlaxW. 

2014 

1 . Afi a,la r ^ Mr dil » -M I«^t- ^^ — * * 

II. -Jlh domcktlr- topnlm ^m.tmden n> S i>yler1er. 



- 



2ftJ 5 

«m£& baTTan ser-furU kerde be*ab, 

Kufte Tavumn u bude gun gurdb. 

f *&#**> ***l*e gibi baslaam SU ya S okm USf karga g-fej iken ta vusa 
benwmij bb h&Jde bu1unurlar> 

2016 

Der-z^ist^cn eger mahbus herd, 
■ 4n 0to-dbdrar£ Huda Tavus herd. 

2017 

£er-jzitn&td3$dtt egergt d&d merg, 
Zinde§an herd ez*bah&r u dad reng, 

«Ki 5 m onlara KbUm bfiU v«rmi Sse do bahfirm feyziyfc ih ya ve he* 
term* ayn bir rank Ha elmigtir,* * y 



Cenab-i Hak Kur'an-i Kerlm'inde buyuruyor ki 



«Ey i„ san bak , hem de djkkat| . bir nazflt]a Rfthmftt . Jmhiyy|; as&j ^ a 






|,.k ki, bahar „, vMmlnd6 clMm It*, lilr h.yAl babseyleyon rahmctul- 
Utf.n, o rahmbt vo ™rhametin, «r*. Ulu B iM bir h&le gddikt-n m 

,^d lhy* ettigini gbr. Elbette • All Hllllirl, ,Ubh*u « "^ ***»" 

ln«Wlr. O ttt^i mutlak, her g0 ye ve halWi-Mta her tdrluaanc y.lnl 
| iein birinci drf'a yaratmaya, hem do bldiikten son** dmltmeye kadir- 
llfr s .» 

Hazret-i Mevlana da diyor W; Kig gelince filem, adeta meyyit-i miit*. 
neffis h&lins girer. Alemin eczasmdan bulunan aga<;larin yapraklori d«- 
kiilUr, sade dallariyle adeta karga sekline girerler. Fakat bahar gelmce, 
yautaodv yagar, dealer ta § ar, sular aga^larm kokferine nuffiz edor, O 

vakit agaglar, ba 5 mi suya daldirn^s kazlar gibi sevk ve ^^^; 
,orler, yeniden rcnk renk 9i?ekl e ri *&t ve yaprakl.n q»kat. O vak.t de 
tavus ku^u gibi siislHiider. Dil gibi olan yapraklariyle, el gibi olan dalla- 
i-iyle insanbra i§aret ederler ve im& tarikiyle derler ki : 

.Allah bi 2 i ki 5 ^ bafeset^ Jakat bahar gelince suskdi, tavus §ek line 
koydu. Ki 5 m b^uitiik, Feyz-i Rabbani lie yeniden hayat bulduk> Arif 
olanlar, bu ™*& i^&retleri a 91 k ibareler gibi .nlarlar. Onlarm 5 u hlllm 
insanlarin olmelerine ve kiyimette dirilmebrme delil sayarlar. Oyle d«- 
BU mi ya' Agacm nema eseri giistermesiyle insanm hayat eserl gost^r- 
, neai arasinda ne fark vardir? Demek ki a|ac ki&m nasi! muvakkaten Slup 
c|c bahar vakti diriliyorsa, 61en insan da zamani gelince dinkccktir. 



2018 

fjf' ^j/ f^ br ^„ [ 

MiinfciT-an go/iend ftest Hod in Kod^m, 
Jn perd bfendttr* ber-ral)b-i fcerim. 

-Miinklrler derler ki: Bu hal h ftM aga^larui yapraklanmn dtfkUl- 
meal ve tekrar yapraklanmasi kadtmdir, eskideu beri olngelmi^lt vo «l»- 
gW«ekto! TaVri olan *.«ylc bir |^ Rabb-l Kcrime i^AA ctmektr 01 
n ni vftrdnr?» 



1000 



i.r> 3Qt«-i Rumr so. 



1011 1 



_^. 



2010 

ju-jj ojjj wliil tSj^ 

tf aK bi-re/t/dnd bd£ A bfotdn. 

"Onlann kbrlUgiine, y&ni bu bStil i'tikadiarina rain,™ Allah, dm*, 
lairimn kalbinde ba£, bostan peyda eder.- ' * * 



2020 

Her guli snder deriiti buya biived, 
An gill ez-e$rar-i gill gUyd bUved, 
-Kalbi de rayibadar elan her gill, gulUn estamdan bahseder.- 

2021 

Buy-i i§an ragm-i enf4 munkir&n, 
Gerd diem mt-deved perde-der&n, 

.0 gUHcrin rfyihasi, miinkklerin korHifUne ve onlara ragmen etrff.j 
alerae yayihr, hem de perdelerl yarip yirtarak dagiLr^ 

Felsefi meslekler arasmda bir (Dehrtlik} vardir ki, bu batil mesiekte 
bulunanlar, alemin kidemi™ kail olurlar. E§yada mutasarnf olan debir 
yanl zamwdir derler. Xayameti inkar Verier, insanlarm oldukteu SO nra 
tekrar d.nleceklerine inanmazlar. Fakat onlann bfitd fikirlerine ragmen 
Cenab-, Hak, dostlannm kalbinde bir takim hakayik ve maarif inkisaf 
cttirir. o dostlar da isti'dad sahiblerine o hakayikta^ o maariften bahse- 
derler. NakH ve aklj ddilfer ile kjyameti ve ha ? n isbAt eylerler. Fakat : 

1 002 



Munfcirdfl fcemsu* cu*at ezA>uy-\ g&l, 
yd ?u tiaz&k-ma§z ez-bank~i dHhUl 

dVri*l* gfc kokustmdan **** pfcHk M HH ^ud davul 

sesinden ilrkeft sinirH bastalar gibi,» 



2023 






ya'itiyyat ile i$tilale mtistatiak Jaiaiiar, v«=ihj 
maarif envanna kar§i g*t yimiwflat,* 



2024 

Cegm an b&§ed fei bi^ed Tn«'m^t. 

^SKT^Mtf--! -RMS 

ligjndcti ferki yoktiut>» 

Bundan .onra Ha.rot-i Mavl&ni, kmamn bakiyyeBini bey.na *ura' 
Ue dlyor ki i 10Q3 



2025 

$t£* SiddiKa pld u hem^rte ge§t. 
m« hucrcsme girip onunla si*dns oldu.- ' smik *~ 

2026 

CejTj^i SicfctfKa fu ber.ruye§ f&t&d, 
Pl$ timed dknt ber-vey mi-nihdd. 

*JE2 f £S? m ** mm Etremi ■**■» *■- **• «■* 

2027 

Go/* bdrdn dm^d imr&s: ez-seftafc 
2028 

^^ O^V i^iWif 

CdmeMet mi*b>tiiyem der-Taleb, 
Ter ne-mi-bfnem zirb&r&n ey aceb. 
-ElbJs^i yokiuyorum, no a c ayip ki „,,* ^ raiiyor()Itl ^ 
1001 









2020 

G6/t fi ber-ser fiigendi efriz&r, 
Goft kerdem &n rida-yi t& Himar. 

-R*sfll-i Ekrcm (S.A.V.), bag arttisu alarak n* fotmtl 5 tUii7 diye sor 
■In. O da: Senin ridani diye cevab verdi.» 

2030 

G6/E befrr*i dn nilmud ey pdk*ceyb, 
Ce$m-i pdketrd HuM Mrdn-i gayb. 

-ftesul-i Ekrem AleybJssefatti VesseJam buynrdu ki: Ey kalbi t&hJr 
otun Ayi^e; i^fe ondan dolayi Allah sen in naub&reb gQEtin* gayb ya&mu- 
mini gfoatermig.» 

2031 

Mst en- bdrdn ez-ln ebr-S semd, 
Hist ebri dtger £ <%j?r smd. 

■O Benin £ordiigiin rabmet bu gvkteki buIutUn degil, baska bulutian 

vd ba$ka goktcndif.* 

2032 

Gai/&rd ebri 9K db% dlgerest, 
Aam&n & dft&bt digerest. 

*Gayb al«mlnin bnqkk buliitu, bn§ka rahm«(^ busier tvtnlsi, ba^kn 

K»ne}i v«rdir,» 

1005 



MiiMM 



MaKlmdur kl filcm (nayb) vo (sebadet) namlyle ikidir, Goze gorii- 
nen feykfin meemu'una <AJem-i schadct) derkr. Igiude buiundugumuz 
§u a km gibi. Goriinmeyen §eykrin akmine de {A]em*i gayb) ta*bir eder- 
ler. Bu alemin varhgma in&nmakla mukelkfiz, Alem-j $ehadet gibi akm-i 
gay bin da (Alem-i naekkut) dan (Gayb-i hiiviyyet) ve (Jtfertebe-1 ama) 
ya kadar derecati vardir. TabHdir ki alem-i gayb baskadir, Oranm ah- 
valini buradakiler ve bizim gibiler teakkul edemez. Onun icin |km-i gay- 
bin keyfiyyeti temsil yolu ffe itede olunur. Ancak bu eutetk ve imkan 
derecesinde ta'rifine galigilir, 

§arih-i Mesne vi ismafl-i Ankaravi (Kuddise simihu) der ki: -Ehl-i 
tahkik indinde, meratib-i gaybiyyeden her bir mertebe, matahtina nis- 
betle sema, mafevkina nisbetle zemin gibidir. Mesela, (ama me.rtebesi) 
dfinundaki meratibe nisbetle sema gibi olur ve andan zuhur eden fuyu- 
z£t ve tecelliy§t emtar gibidir, Keza (vahidiyyet mertebesi), (akU kiil) 
mertebesine nisbetle sema, akl-i kill de vahidiyyet mertebesine. nisbetle 
zemin gibi olur, Vahidiyyet mertebesinden zuhur edeeek tecelllyat, luti 
ye cemale dair olursa bahar yagmuru, kahr ve eelale aid bulunursa ha- 
zan yagmuru gibi olur.> 

2033 

IV'dyed xtta fcl fcer-i HdSdn bedid, 
B&Kiy&n fi-Ubsi mir^HalKin cedid. 

•(•fii bakikatlcr ancak havSss-i ummct indinde zitblr olur, Bakikrr, 
avam-i nas ise T yenidcn halkedilmege kar^i stiphe i^indedir.* 

Bu beytte bir Ayet-i Kerimeye isaret buyuruluyor ki : 



Yani: «Bk evvela mahlukafi yarafmaktan adz mi kaldik ki, tekrar haiket- 
meye mukted'r olmayalim, BeJki o miinkJrfet halk-i cedideden, yani ki- 
yamettcki ba's ii hasrden $4ipbe vc iltibas icitidedtrkt 9 ,- 

Bu Ayet-i Kerime, mahlukatin oldiikten sour a dirilecegine inannia- 
y an Ion ilzam igin inzal buyurulmu^tur. Gyle ya bir seyi hi^ yokken mey- 



CS) Sflre-[ Kill 15- 



lOM 



MM 



,Um ^etirmck, bir ^*yi mevcudk^i. IhtitAl dinrklcn elbette gu 5 lur. Fa- 
knl Seyh-i Ekbw (Kuddiae sirrulirt) v» nrmftli muhakkikSrn ummet, bu 
Avtte baska turlii ma'na veriyorlar, .Iki ftbrn Myn-i vahidde a raw muc- 

l.mi'adan ibSrettir. A'raz h iki zamnndr. bflkl olmaz. BinSenaleyh butun 
Jllrmler, bir an i^nde ademe gidip tckrar viiruda gelmcktedir, Ki (Bemum 
fl Icbsin mln halkm ccdid) bu dcmektir. diyorlar. 

Boyle derin bahisleri avam-i nas anlayamazbr, zaten anlamakla da 
intikellef degillerdir. 

Yine Hszret-i Mevlina buyuruyor ki ; 

2#34 

f^>„ oj o^>. ^* 

Hest b&ran ez-pey4 perverdegi, 
H£$t bardn ez-peyJ, pe)miirdcgi. 
-Besleyip, yet' 5 tirmek l(ln yagmur old«&u gibi, soldurmak ve (fiirut- 
m«k isin de ya|mur vntdir.» 

Alem-i sehadette gbrduiiimu?- ve bildifimiz gibi yagmur, vakti]^ck 
VD nisabmda yagarsa mezruati bereketlendirir, S i^inin yuiunii guldu- 
rtir Fakat barman zamam gibi, uygun olmayan bir zamanda yagarsa 
rntihsulij ^urutiir, hatta dSneleri alip gotiiriir. Halbuki su iki yagmur dft 
bir buluttan yagar, Mense'leri bir oldugu halde tesirieri degi 5 ik ve bir- 
birine iittir. Bunun gibi gayb aleminin yagmurlan, yani fuyuzati vr 
Iccelliyati da cemaH olur, celaii olur. Cemali olursa iutf, eelali olursa 
kahr sQretinde zuhura gelir. Eserleri degi^lk clan bu tecdlinin de mcn^ei 

lilrdir, 

i 

2035 

yj j*- (£>A o^A l^ji 

Nef'-i b&r&rA bek&ran bw-'l-'aceb, 
Bdgra b&ran4 pAytzl gu telj. 

•4lkbah*t ya^murunuit menfeatl teaceiip cdllecek derecodcdlr. Fnknt 
r: mil Miliar yngmHrw bfl* V* bubs* itfn silmn yorine geser. A^lua tUrctlr, 
viipmklfinrPT samrtir, nihAynt oitlnn dUkcx ve ^UrUtilr.- 

1007 



■ — 



203C 

An behar&n n&z-perv.erde§ kilned, 
Tin Hazani rtd-Ho§ uzerde§ kilned 

3037 



>13. 



-Jj-' J jb <Zjj^j 



Hem-$un-in serma vu bid £ &ftab t 
Ber-tejdvut d&n u ser-ri§te bi-tab' 
-BiSylece svgufr, flfe^ giin . de , fc 
ucmm yakala,» BwyM ramii on V e ipin 

203S 



Ebdftl kcJlmcsi (bedel) Uten.n wm'idlr. Ikgert s^tlari Oil afe«* 
nna bedel fcendlforine w&U tllWyye Ihito buyurulmu§ evliyaullahfl 
(otidal) dcrlcr ki ta'birat-! soliyycdtndir. Kondlleri tebeddul eylen.i? o Urn 
rtdU hwfcttn* feyz-i en&siyle ganUllcwfc ve ruhlarda ^nevl Mr 
1,,1-ftvet, iim bir tobeddiU hfcil olur. O newsier ise gayb akmi bahannd,. 
itacn Neslm-i Cemalin feyzi vo te'eiridir. 

Ebd&l: Yedi ki 5 i imi 5 . Dclcr, yediler, kirklar diyc saydan ™»iliillah 
urnsmdaki <yediler> ihtimM ki bu zev&t-i klramdir. 

2040 

* 

Fi'Ui b&rdn4 behari behfai ba-diraHt, 
Amed ez-enjass&n &er-nik*bttHt. 

«E«cldc said olan kimstferde, onlarai enfasiyle, baba* yagmumnun 
»f{njlam dan te'siilwi husfile geli*.» 



Crl 



-frlj*! V^j-s 0^*=^ 



4 



3039 

jV;^ ^-K jui fJ o- 1 

ifl dcm-i e&ddi ba§ed z'an-beh&r, 
Derail $ can ruyed ez-vey aebze-zar. 

i«mM. ve ca^da y e5 illj fc vc (to|lk hu-aje J™ dRndir " °™ n «tf*tt» 
1008 



2041 

Ger dimHt-i H^j^ ba$ed derweMn, 
Aybra ez-b&d-i can-efza me-d&n. 

«E£er blr ycrde kumitwis ai*$ bulunnr da bnlwi iHigarwdan t«y* 

ulnmUKM, ondan d^layi o, iruh «*itbii rUigan ayiblama.- 

CUnkii o kuru aga? h daha dogrusu o kuru odunda yegermek bti'dadi 
yoklur. Buiiun gibi uirfSy-i iimmetin enfasmdan miistelid olamnyanlnr. 
hnndisinde kabillyyeM ezoli bulumtiayanlardu:. 

Ccnftb-J Pcyfiambcr Aleyhi .Salavatiilekber Efotidimii ayn-i rnhmot 
vb mnhM hldiyct olarak scldlgl; lrjadfit^i Muhommedlyy*. ncspmfit-i 
hnyat oldugu bdde, Ebfl Cehl gibi cehennemt odunlar, feyz-i rlsMctton 
Jatlfftdo edcmodllcr. gUnktt latl'd&dkr) yoktu. 



■Mb. 



2042 

Bad &dr4 Hty terd £ 5er-vezM, 
An-fci c&rii d&$t ber-c&ni gihzid. 

-Riizgar, kendi fi'lini yapar ve eser. Kuhu f yfini kabiliyyeti olan da 
onu candftn, yUrekten kabul eder.» 

Yani bahar riizgan vazifesini if a eder ve hayat arhran bir hubfib ile 
eser, hubiiba karsi insanlar, teneffiis icin agzim, ferahlanmak icm de 
bagrmi agar, A^larm dallan ve yapraklari, egilmek ve girpinmak sure- 
tiyle o riugan karsdar. Ziruh olanlann hepsinde bahar riizgarina kar§i 
bir ?evk ve kabul goriinur. Fakat cgmid bir kaya, ondati zevk ve fevz al- 
mak goyle dursun on line dikilir, hububuna manf olur. 

Rabbani bir arif de irgad vazifesini yapmi§ olmak igin hakikatter ne$- 
retmektea geri durmaz. Kabiliyyeti, isti'dadj olanlar arif in sflzlerinden 
miistefid olurlar. Kendisinden istif&£a edemeyenler Ise, riizgarm 6niJne 
r.iii!>r olan kaya gibi, cemadat makulesidir. 

Bundan sonraki bey tier de Haaret-i Mevlana; *tUfbahar serinliginl 
liniiimet bif nix. £Unkti o serinlik, a£a;!anitiza yaptiguu bedenterinize de 
ynimr, Sonbahar sogufimdan da sakimmz. ZIra a soguk, agaglanmca yap- 
i iff m i be denier inize de yapar. me&lindeki Hadis-i Serif e temaa buyuruyor. 
Bu Hadisin afaki ve enfiisf olmak iizere Ski ma'nasi vardir. AfakJ 
BM'nftji; llkbahar serinliginden istifadeye tegvik, sonbahar sogufundan 
tnli/lrdr Bu te^vik ve tahzirin hikmeti de bey an byyuruluyor. Her iklsi 
dn nRjiglariniza yaptigmi bedenlerinize yapar deniliyor. Evet ki$ mevsi- 
rtUnric herkese ve her $eye bir uyusukluk anz olur. Fakat bahar gelip de 
Asufm-i rebil esmeye ba§ladi mi, gimenler ye^erir, agaglar ciceklenir ve 
yapntkbmr. Insanlar da o nisbette jevk ve heyecan duyar. Ki§m kapali 
ytrierde gegirdikleri zamanlan kirlarda dolajmak s&retiyle telSfi etmek 
isterlcr. 

Lakin guz gelip de sonbahar riizg&rlari esmeye ba§ladi mi hava degi- 
|ir, sicaklar soguga tehawiil eder, Yapraklar dokiiliir, agacJar soyunur. 
O halde birmden istifade, Oburiiiideii ictinab etmek lazim geliyor. 

Enfus ma'nlsma gelince; flkbaharm latif serinligi ivfan s§hiblerinln 
sohbetleridir ki insana ma'nevi hayat verlr, Ondan istifade etmelidir. Son- 
bahar m sofuklugu ise irfandan nasJbi oimayanlann konujinalaridir ki 
adami canmdan headirir, Ondan da sakmrnahdir. 

Pir-i irfan-serir Efendimlz, HadSsI ^erh igin dlyor ki : 

1010 



ton 

Gbjt Peygtvrr>bcr zir$erTn&-yi beMr, 
Ten me^pH§&nid y&r&n ztnMr. 

2044 

Z'dvrki bd-cdn-i ^tnd dn nvirkiined, 
Kt beh&r&n b&teraHt&n mi-kiined. 

.giinkil skin camms*. bahann *$*&* W*t™ ****> *** ° ^ 

relle foyibabs o!ur.» 

2045 

Uk burqti-zW ez-serdtA Haz&n, 
K'dti kilned Uti k&d bd-ba$4 rez&n, 

*. ih^j.n knrmii ki vticudunuia ilxllm bftftlannn 
yfcptiguu yapar.- ( 

Yanl tefiterm «•* y^praktom sarartjp doker^ size de ayn-i tariri 

E 2049 

.vW ^*^* WJ Otjtj 

Mviydn inrd be-z&hir burdeend, 
Hem ber-an S&ret Kandnt kerd&end. 

.nadtolh rivllari bunu tfthWoe haml^derA f*D* ^»* ^ Ib ' 

tiilqlrrdlr.- MM I 



--■ 



2047 

Bi-Haber b&dknd ez-c&n &r^gur&h t 
Kukrd dtde ne-dide kfrn-i Mh, 

rite S^Tt"*? f****- Mtab» dwMr ki, onlar, dagl gS . 
nip de dagdaki ma'deni gBnueyeiilerdir.. 

Hicaza gitmij olanlar bilirler ki yollardaki bUtiin daglarm kayalan 

JKSS^S^ff^ "•*"*"* ^u,dug,nuan]a,gHnku2 
Oat ^kay aSl yl e ^ b j ttir . HazreM Omer (Radiyallahu a*h) in wS 
e g na S] nda da boyle bir indtfa' vukua gefc^ B u indffa' £2^ fe£I 
HuK) diye m^hurdur. Ha] boyle ifccn v. Hicaz fetal 400 £» k"S 

SS*T2T% ^ *"* e "" P de ma,deni i*™ak boyle olur Bu 
Hldtan rtvHsri de bu taMnw alinfn yalmz zahirini g6nnii Z vo * ^ 

nfismi tniigaheae cdememfslerdir. BaJbuki ; ?ma 



2043 

^n iJasrin nezd4 HvM nefs & hevast, 
AKL u cdnaynA beharest u bckast, 

:^ dfeie *f s b"^«l^ sonbahar, N^d-i tmidt ncfc V e Wad* 

Akl i| e tan da bahar ve bckSttm ta keiidfsidir,. 

J?S £*S?* Ek ^ m SaHallShu Aleyhi Vesellcmin tavslyc buyur- 
<*«« akl-i mead ve rQh-i kamil cshabmin mulazemetf vo sohbidir Ka 
jmlmasim emrettigi sonbahar da, nets iX hcva erbabimn ijsutcn vo'don- 

Bunu ardadinsa : 



mi 

Mer turd 'aKtfsi eii^'t der-mAdtt, 
K&milu'laKli bi-cil ender ciM-n. 

•Seniii bakakaten ciiz'i ve gciae goriinmcs bi* akhn vaidu. Dunyadn 
I mn bir alul ve komil bir rub sahibi ara ki,- 

2050 

AKW Ml ber*n$fs cun guiii je^cd. 

-Scum ciiz'ibi, y6»i ciii'i obsi aklm, fjousi kisW3 olan aklmdiin kill II 
pImuu ve ucfain boynvna bwyuisduunik gibi gcgsln.- 

Akl kellniesi (ikal) lafzmdandjr. Kalkmasm diye devenin disiine bag^ 
Imhklan ipe ikgl derler. O bagbnmazsa deve serbest kabr, gtoya, beriy* 
Bidot kayb&lur, Hunusiyle 9olde salma birakdacak olursa ya bir uvurumnr 
yuvurlHiur, y^bud bir canavara gida olur. 

Akla akl denilraesi de sahibinin maddl ve ma*nevi tehlikelere atd- 
maniQsi Igin adeta kendisine baglaniilmi? bir ikal oldueundandir, Fakat 
ii hi tam olmazsa gilrui Skal gibi olur. Nofsin, heva vii hevt^in zorJamn- 
nlyle kopax, Lakin bir akl-i ciiz'J sahibi, bir akl-i kiilli sahibinin sohbo- 
ilndo bulunur, tenvir ve irgadmdao miistefid olursa onunki de akl-i kullt 
ball tie girer. Akl, ktiB! olunca da kopmayacak, iizulmeyecek safilam bU 
Ikal halini akr. Nefsiti disini baglar, batta bununla kalmaz, boyunduruk 
(iibi boynuiia geger. Oxiu kimildayamayacak bir hale getirir. 

2051 

Anr$vM>4n M mesti-t aKl ez^nebid, 
-Kiillmi ciia% onun kUlHtadeu zabii olur. Nlteldra n«blxd«n akl w 



1013 



•__ 



kiytao. tahammud rier Sarah U«Z. 1 t 5<>rbe ' <,lur - E2 " 

2052 



ill" *>} 



J ajj > ^L*. j 



'V.Oj- 



Pes teJj&fZ fr* btf wd tfenfas-i pdk, 
Qun beMrest & hay&t £ bergest u tah 

2053 

Goftek&*yt evtiyd nerm & d&Tu§t t 
Ten m%%$® z'du-fci dinetrast pii^t 

**XZi£ZZ "™ evUyl ^"^ 8rtfiBii » *■»■» *•■• 

2054 

-5— J ^ <j& «V j (t/j IT 

G&m g&yed skrd gUyed Ho§ bi~gir, 
?& zirgerm & serd bi-cM v'ez-satr. ' 
-HarikretJi sojflwse de, bUrikdetli ^yierse de hos c tfr ki ifci il™i 
*™ i. Wr dlnd«, Te ch™,™ fl^de, •wi'lSi,* 1 a,emin 



2086 

Germ u serde§ nev-beh&rt zindegist, 
Mdye-i SidK u yaKin u bendegvsU 

Irkdlr etaesi tayat-i Wneviyy* babwidir! Sidkn*, *•»*■". 
\ 111 mil yusidic* 



3056 

Z'dtt*Jci ^ bustfovi c ^ n ^ sindeest > 
Z'in cev&Kir bahr-i dil dgewlee&t. 

. Z1 „ ™u„ «.fta.-»» rth «- *«** •"■"» *» MV,M, " C - 

» imluii gtinlH denial doJac.* 



2057 

Ber dii-i 4Kil hezaran gam biived 
Ger zirb&g4 dil H* wa fcem Mued - 

d , n ShM, y**1 bk -k el^ilecek ^ p bin tifc.u p. v. kede» * 



AYt$£NtN HAZRET-i RESCL-f EKREM SALLALLAHtt ALEYHt 
VESEIXEH'DEN DtfcER BIR SCAlI 



2053 

&$>■$ ■**) i£\ & *Z> hUi OaJ 

Hikmert bdrdn4 im-ruzin gi b£d. 

«Ccnab-i Siddika dedi ki: Ey varligm zubdosi ve hilkfiUn setaefei; 
buifiinkii yagmittuti hikmeti n* idi?* 

2059 

In zi~bar&nha*yi rahmed bM y& } 
Behr-i tekdidest u ad£-i kibriya, 

•Du rulmict yagmurforindan nil, yoksa Allsihui tehdidi ve adaleti 
ynfmniu tnu idi?» 

2060 

In ez-dn luTf«t behdriyy&t bud, 
Yd si-pdj/S^i-t -piir-df&t bUd. 

*Bu bdhoru mcitaub lutuflnrdaii tin, yobsn pur af&t olan sonbahar 

yjiftnurlarindnii mi ldl?» 

1011 



2oei 

^J- 0^ jr$ #J ^ 

G&jt in ez-behrA te&klnA gamest, 
K'ezwuSlbet ber-nijMA, ademeat. 

.MM Ek,.m fa*-*. K B", i«— «"»*** n, " S " M, ' tal h * 5 ' 1 
olan gam ve kede*in teskhu igindk.. 

2062 

Ger 6*r-dii fifef U-wAndX &demi, 
Ses Harabt der-jutm w> kend. 
,Eger i^an, a musibet at^yk fc*«di ,* harab <** ve «# «MI 
dti§erdl.» 

2003 

ji*j jj.;? # ^-m ^ &* 

oL.#/*j1 i£-^ c&Q V-j* 
In dhan vlr&n $«dt ender-zewau, 



Hi^SM bi^n ^ a^roerdMwwwi. 



m «*. bir zatnau 10* *& olnrdu. H-lar In*-. Ualblnd.n 
diganya $ikardi.- 

2664 

£U$# JU S JW t>j $*' 
o-JiT \jty? Or) ^j^j* 
Ostwia frt diem ey c&n gajUtest, 
Husy&rt in ciJidnrfi &fete&t. 

« — *M «* N* ta lkmin d "'" "" fl "" r As """ 1 "° "" 

min nfotidlr.- 



■■■MMIII 



■^ 



Cihanin diregi ve sebeb-i ma'muriyyeti gat Jet oldugunda juphe edi- 
iemez. giinkii ounr-i be$er t yuz seneyi tiadiren, hatta enderen gegfyor, 
Oyle iken hepimiz almeyecekmi$lz gitai tftl-i erael besliyoruz. Buna se- 
beb: Dujtugumiiz gafiettir. Tabli o" gafiet olmasa hi$ birimiz bir 51 vi $ak- 
tirmaya bile beves etmeyiz. Maaroafih dikkat edilirse bu gailetm ayn-i 
rahmet otdugu da anlajilir. QutikiX gaflet yiizunden alemin umram de- 
vain ediyor, onun yiizunden Gm u ma'ri&t ve medeniyyet ileriiyor, Me- 
deniyyet ilerledik^e sefalet ve lzdirap da attiyor ya. O bajka bahis. 



2065 



if. 



sW i>J a*^ &** *TmRs 

JMfjfdrf 3'4« cifidnest £ gur&ti, 
dr&Ub dyed p&st herded in cihdn. 

- Agahlik flbUr Slemdeti, yanl alem-i ma'nadandir! O bir insanda galib 
bulunursa onus nazarinda bu dUnya alyahr ve degeraix ulur,- 

2066 

Husgari db u in diem vesaH, 

-Agahlik giine^, hirs u tama' buz mtealrdr, Keza agablik sg, bu alem 
riu kir gibidbr. Gunej buzu erittigi gibi sv da kiri izale eder.» 

L 

Z J dtt cifcdn endek terejfuft mWesed, 
Td ne-lafyztd der<ihan hiKd & ha&ed. 

-Hit dtinyadn insnnlari kin ve basedc kaptirmnmak if in a aletnden an 
sira tizicik taregguhat olur.» 

f- 

ma 



i__ 



2063 

y-fr) ij^T ^iji £-_t J 

G^r tere§$vh bi§-ter kerded zi-gayb, 
Nt hiiner mdned der-ln diem ?i£ ayb. 
*Eg« gaybm sumtiai 50k f azla olsa. bu Skmde ne biiner, n* de ayb 
kaUrdi.» 

2069 

^J j^ V J" -^ *-* ^>" 

In ne-ddred fiod sua-^ d^dz re«, 
S^^i KiSSa Ttierd-i muTnh bte rev. 

.Bu babain ^u gelmez. Ba^IangKa ve mutf :p bjkayesin* avdet et.- 



CBNG CALAN iHTtYABIN HlKAYESlNlN DEVAMI VE OfWS 
NAS1L HALAS OLDUftVNUN BEYANI 

Balisin ewelinde ^eng S alan bir t&zendenin hikayesine giri^mi^ fa- 
kat aiaya ba?ka bahisler girdigi i#fl, kissa yartm kalmigti. §imdi anun 
itmamina avdet ediliyor da deniliyor ki : 

1 

2070 

Rtistez'dvdze§ HaydUH aeeb. 
,0 hit ■feendo Idl kl tereniiUraUyle dhan gevk vo tarebe gelirdi. Se- 
Binln igitllmwlndcn bayalnl-i »dbo basil olurdu.- 

1019 



t 4ni gerd,*™, gerek Warn, tt*ri dMeyenlere rakik hisler, 
latlf hayailer ilham ederdi. 

'2071 

Ez-n0W]/<2? mwg-i c&n perr&n $wl% 
V'ez-Sad&ye$ M§-i dti kayr&ii $udi 

I ■ ii. v run Wdlijr<h.» 






2072 

£i*m berimed rUzga.r d pfr gwl, 
Bdz-4 can§ ez-ac* pe$?e-gtr fud. 
.b» K^ip d* adantcg^ ihtiyartaymca *nu» <a* dog*™, actad™ 
■Ivrblneh tiitmnya ba§ladL* 

VftnS jpflfUftbd. dogan gW, *»* rf« yfita*tad* u^n ihtiyar- 
Inyincu *inck iwliimays mecbur oldu. 



2073 

Piif t-t 11 Ham ge$te hemwn pti$t-i Hum, 
Ebruv&n her-&$m fcew*$* pfirdum. 
„Ark«i kUp «rl. gibi kopbur^U. »•» p.ldu* |W (Bxiio^ ^ 
(Una dO|t1L> 

1010 



20?* 

bit* diiilew*yece£i ** ««*** B 

2075 

^ ^ 4*; ift? ^ T 

2073 

Hod km*** Hc| H «• ***<* mgd , 
va rd* ki n. 1 "** **** <^ e "*** " AlUh aw ^ bhr Iri^- 

olur. Bugtin ma mur g<» ^ 



mmtmttmmmmmm 



ysmn bldflyetlndcn bori boylo olmns, nihayetinc kadar da bdyle oluo ri_ 
decektir. r B 

Sebdfc ^ofe by, dtemin ona kim VUmM eder? 
Terah gelir ferah gider, ferah gelir terah gider. 

Bahsimizin mevzfi'unu te$kil eden mutrlp de gen e liginde gayet giizel 
eesti tar banende iken miirfijM zeman ile ihtiyariarms, vaktlyk sdylemeai 
icin yalvarardar : 

*Sus ey dlnia>i hakaiii, siikQtua mGsfki olsun!* demek liizumunu his- 
seder oltnuslardi. 

Hiilasa: Diinysdaki xiefaler ve nefesler tehawule ugradigi gibi aesler 
de tebeddiile tabi'dir. Ancak : 



2077 

- 

Ga^r-i avdz4 atfz&n der-SvMr, 

Ki biived es-aksA dem§An nefH4 Sur. 

"A zizlerin, yani ekabir-i timntetin, sine ve kalblcrc aksedcn sealeri to 
atoleri itidstcsnSdir kt onlatin aksinden Bdcta sfir nelhasmm te'siri husfile 

Tekelliim olsun terermiim olsun agudan $ikan bjr ses, havada biraz 
dalgolandiktan sonra yokluk umrnatunda kaynar gider. O yokluk umma- 
mna batmayip az cok beka te'mfn edebilen, buyiiklerm sesleri ve s^e- 
ndir. Daki mcrhum ■ 

«£JdJd fctfteft feu feubbede bir ho$ sadd imi§,» 

demis. t&te o kubbe, tarih sahifeleridir kJ oraya hiianti sfaetle aksetmis 
sedakr dflima gftdw. Mesela foesnev^i serif a^agi yukan 700 senelik bir 
eserdir. Bugiin dahi okunduguna gore Hazret-i Mevlanlnm sesi hfila 
pflydar oluyor demektir. 

loss 






207H 



Enderuni k'ender&nhd mest ez-ii,, 
Ntsti k%n Kestham&n hest ez-&. 

^Alemde paydar elacak sesler bir deuundan sikar ki, dcrftnlnr vp 
lea) bier oniin mestid r, O scslerjn ^tkti^i agntar bugiin mevcud deftilriHr, 
Fakat biadm vaThklanmjiz o yokluktan virid olmustur.* 

YSnl o ses aahibleri tnevhum varhklanm viicud-i hakikkk ifnfi kil- 
mislard^r. tste onlatm kendisitide faini olduklan VucOd-i Hakiki bizim igin 
varhk mayasidir. 

2079 

jljtj ^ufj JcW 1 0$ 

Keh-nibA-yi fikr4 her auds-i u, 
LezzetA ilh&m u vahy A toz4 ^ 

«Hcr fikrln t her aviiin kehrubas), yani caiibesl odur. Keifi ifh&mtn, 
vabyis v* simn lezietl od«r.» 

Veliyy-i ekmel, stfat ve Jat-i ilahiyyenin masihar-i tamim oldugu l^ln 
her turlti tecelliyat o mazbardan sudflr eder. 

Mutrip kissasina avdet ecliliyor: 

^.tj sib j^Vfcj <Jr -' J j "U 

C«ti~fci muTrib pir-ter ga§t u Zoftf, 
§iLd zi-b>kesbi rehin-i yek r<x§if, 

-O miJtH|i 5 ok ihtiyirlayi^da m!f du^un« kazaitamtidigmditit Wr *k- 

mefle mtiftckir oldu.» 

Bin4cnaleyh R«KzAk-i U»mo iltlcil ve dufl l^fn dedi ki : 

1BW 



■MiMHi 



& 



2U8! 

G5/i omr tf miikletem dadi best, 
LuTfhd kerdt Huddyd ba-Hml. 

^ *tiahi, bana uzuti bir ftmtir ve e kadar znman miihJcl verdin, Benim 
gibi sor-eUp racsabesinde hulunan bir mahMka arfm lutuilar ettin.- 

2082 

Ma'S^et r>erz$deem heftdd sdl t 
B&z ne-grifti, zi^rrten rtizi nevdl. 

-Yetmi? yildir gtinah iginde yuvariandigun halde bir gun nzkum 
krumcdln.* 

2083 

Peng beftr4 £& zenem fc'&n-i tuem. 

■Bugutx kazanamadigim ijin sana misafirim. Scmin mihmanm, senln 
kulun oldugum i^iu sana ?cng $alaca£im.» 

2084 

Ccngrd ber-d&$t §M AlWx&y, 
SHy-i gftristdwA yesrib &h-g&$. 

-Centfi omiixlad]. Ah dlycrck vo Allaha lltlcfi edcrck Medina kabrh- 
tamna pUti.> 

UM 



I0M 

V » i 

K'£ fce-rnktlgt peered KalbU, 

°%*si* baha) sa, ^^ v.rilen bah*i 5 *«**- 

2086 

££ng zed bisydf u giryan ser-nihM, 

C$ng bdlin Jcerd « ber-gM J«itad. 

«C«*I u™» u*ad f ya <ald L S«»« o»u y^U y^ak a*,aya «• 

bir kabjr Uierine kapandi». 

2087 

Hdb biir-de? murg-i con ez-habs rest, 
Ceng u cengird reha kerd & bi-cest. 
. 0B u uyku btm rttt. Can k« 5 « beden hit*** k^tuldo. Mb; <.n gl 
da, ^engiyi de birakti, S i ? Tayip ervah alemine g-tt!.. 

2088 

ji^ £ } $ jy ^j l ^ 

Gejt azad ex-ten 4 re^-i cihdn, 
Der-cihan-i nMevil Sahrd-yi can. 
.r fnKni n n*, «yk« - naS ,nda Od. bir a1 W n 8 vc can «*»*«n. I»tiL 
Cl»m4nt v^ ctbfent mi^ekkatlerden kurtuldi... 



1025 



K: 6S 



ttS v ^^^^ «»»*»■ bedene istirahat vennesindendtr 
Evet, uyku, her turtu Istigali kafeder, haitg ,ihni me § guliyetleri durdu 
«£ bn^Ieyh insam c^n de, flkrea de di.le.dKL SSkS 

tatfe, tuzlu ac^ ek,i bir £ ok yemekle midesim tika basa dokto, oS 

ruhu ishrabat eder. Hususiyle ve his olmazsa gtizel ve" teselK verici ru' 
Tatar gorut de uyandigi vakit oflta^t olur. jfe pir-i eengi de hasten 



2089 

Cd%-% # dncd ser&ydn m&-cerd t 
K'ender inca ger bwn&ndendi merd, 

.gtnginiii rahn w Alemde terauiO*, edercfc diy OT du ki; Ne ofordu 
b*ni gurada alikasalardi.- 

2090 

Hog biidi c&nem der-in hdg4 behdr, 
MesU in Sahrd-yi gayb rt Idlezdr. 

-Ruhum 5 u bahar bflfimm, §u gfl yb a kroi HllhtJ | 8J Ve m , t ^ rjnui . 

olwp knlBn »<! ho? oUifdu* 

10J6 



2001 

y -* ^ Y i 

■Gcldigim bu alemde daimJ oWak kalsa idiin: Kanadsiz v* ayafeit 
M-tcr cder dijsl* v« dudaksi?! $ekei yerdim,* 

§u sOret alemiriin gayn bulunan ma'na Slemi, berhalde bizim ak- 
iTiirnbden bamba^ka bir geydir. Mesela onun bir cuk'u demek olari, hepi- 
rtii/ce de ni^bud ve mucerreb bulunan rii'y§ alemini du§undim. O aleiift- 
de oyle feyler gotiilur ki bisim alcmdu cereyiini Mbil degildir. tnsai^ rli 1 - 
youmda uzun uzun seferlere ^ikar, vapurlara, § omendoferlere n tayyarelcrc 
liitidigini gorur. Yer altina girer, gtikyuziine gskar, ko^ar, u<;ar, Bu k,idav 
.lidhnmc ve ugra§maya mukabil de yatagmdau ayri)tnaz, belki bir tam-- 
Imdan obiir tarafma donmez. KezS yine riiVada bir adam ziyafetto bv^ 
limur. TLiilu tiirlu yemekler, tiirlii turlii tatklar yer, tika basa karntnt 
L|r>yurui\ 6yle oldugu halde ne dudaklsm agihi* ne de ^ignemekten di^leri 
yd'niluT. Daba gaxibi a kadar tokluk iizerine uyaninca a^bk hissedei:. 

IIuI&sr: §n btdene tealluk etmeksiam, b« cisim vasitasiyle olmaksizin 
miiteriiiim ve muazzeb olur. Temamein roa'nevi olmayan rii'ya Slemind^ 
bilt! bu gibi haller vuku'a geldigini hepimiz biliriz. giinku hepimiz do 
a rib ve garib rii'ySlar gormii^iizdiir. Igte bnnlari nazar-j dikkate almaii- 
yjss. Vt; sirf ma'nevi olan alemlerdeki ezv§ki ve ik^bi, mesela cennetteki 
nrmetlcri] cehentiemdeki azablan bunlaTa kiyaa etmeliyiz. 

Bahse devam olimuyot ve cengi JisSrundan deniliyor ki : 

2002 

Zikr u jikri f&rig ez-renc4 dimag, 
KerdewX bdsdkindT^i gerH l&g* 

"Rcynimi yormaksutm likr li fikirde bulimur, &1cm-i cfJnk sakinlt-ri. 
yfmi meJiiiki: it*; gBru^Ur mtSlelesird m,P 

Butttlan ewelkl beytU? lii'yft likmtne i^aret oIunmu§tu. Burada filem-l 
indekilla ima cdlliyor, 

1017 



.MM 






Ma'lumdur ki riiya, SJ em -i misaldendir. Alem-i misal j S e cesedlerle 
rublar arasmda, ta'bir-j digerle suret ve ma'na aremndadir. Fakat bir 
itfwsenin ruhu daha ziySde pak ve musaffa ise bu alernden ytikselir rae . 
l&lke alemine ulagir, oranm acaib ve garaibini mu$ahede eyler ki onlan 
gormek iem goziin, i§itmek i^iti kulagin, cevab veraiek igin dilin zahme- 
tine hacet kalmaz, Bunun kabil olup olmadigiin baid bir te$bih fie ve kM 
eiik bir zabinetle nefsimizde de tecriibe edebiliriz. 

Ba'zan bir mes'ele ile zihnen meggul oluruz. fhtimM ki o mes'ele, bir 
yahud bir ka 5 kigi Be siial-cevab ? eklinde eereyan eder, Oturdugumuz yer- 
de onun cereyanim du$unuriiz. MiibSbase edenlerle konu 5 ur, Jakirdilanm 
ifitir, mzim gelen cevablanm veririz, Fakat ne goziimuz onlan gbnir, ne 
kulagimiz sfclerini duyar, ne de cevab vermek icin dilimiz kipirdar. 

2093 

"^t/ jrfj ^\£j jjjjj 

Ce§m-beste dlemi mltMdemt, 
Verd % reyk&n U-kefl mi^Uetni, 

•Gfoum kapah oldugu haide bir Mem gijriir, elimin, avueumuii yw 
dimi almaksizm gUl ve fesligen Uiplqrdim.> 

DimagimiEm bir ff'ili vardir ki adma dujiinmek deriz. Bu fi'l §abaa 
gore degi$i r , derecesine gore isim abr. Mesela (Tefekkiir) den'lir, 
(Tehayyul) denilir, (Mu>akabe) denilir, (tabita} denilir. Insan bununla 
mesgQl oldugu halde a'aasnun vasitasi olmaksizm bir cok jeyler yapar. 
Mesela oturdugu yerden kalkar, tayyareye biner Amerikaya gider, devr-i 
ale in yapar, doner gelir. Hem de bunu bir an icinde icra eder, Ealbuki 
yijriimek vasitasi olan ayagirn, atmak soyle dursun, yerinden bile kimil- 
datmamigtur. 

Keza tehayytilatma gore bir bah^eye girer, tarhlar arasmda dolajir, 
begendigi ^ekleri toplar, onlardan bit demet yapar, belki de : 

Buy-i a§k*i sd/tmi duysun mejdm-t iffetin, 
Kokla ey gillbun; menek§em yddigar olsun scma, 
Eyleme pdmdl-i nahvet sevdigim; tak g6gsune f 
A$knnin Umsdli farzet, bergiizar olsun sana. 

diycrek tak dim eder. Boyle iken o ctcekleri toplayacak ve baglayip demet 
lisillfic getirwek olun ellerini tahrik etmemigtir, ^u hil, en basit kimseler 

1028 



m mumkiin ike. safveti ve mtWly^t, kuvvetH ^^^^ 
tefekkiir ve murakabe e.na.ind, dtfn v.ksek halata nail olmaia*, neden 
kubil olmasm? Hiilasa Ihtiyar ^fengS u sirada : 

2094 
J}-*. $# J^ (if' £v> 

Murg-i &bt garKA derya*y<i. asel, 

AynA Eyyubi §erab< mugtesel. 
*B&\ de^irine giTrfli S bir Srdek, yaHud 5 ^b-, mugtesel l S mde bfc 
ICyyiib gibi olra«5tUr» 

Hazret-i MevUna bu beyt ile Eyyub Aleyhisselamxn ki^asina telmih 

Ma'lumdur ki tshak Aleyhisselam'm (Is) ve (Ya^kub) namrnda iW 

() Mu varda. Ya'kub Aleyhis^^m'dan Ben! Israil, LiHen de dorduncu ba- 

U nda Eyyub Aleybisselam viiciida gelmigti. Hazret^i Eyyub Duni 5 k> flj 

^ fl t) y aras^(Be S ine) de.ileu bir koyde oturur, &&£ ^ 

[Rahmetj ile evlemni ?I coluk cocuk sahibi obnn § tu. O cjvar M^MnU 
U kendi^me niibuwet de vedlmi^ti. Lakin Cena^ H,k «p l tog«J 
..Vruz kildx. HayvanaU kirana ugradi, ekinlen yild^imfe yandi. Emlak 
v.kilip me«Ma« enka. altmda kaldi. Kendisi de bastalan^p u.un muddcl 
yatti Bu kadar musibete kar§i .abr ve ^iikrediyordu, N.bayet : 



7> ^. 



> ^ 






Yan! -Y& Rabbi; bana ^rar temas ve MM ettl, sen Erham^rflhln.i..- 
«1 n w,- diye Hakkm merhametine sigmdi. Bunun Serine afiyeti, sorveti 
Iftde clundu. Bu vak fl a Kur'an-i Kertm'de 5 «yle hikaye edilfyor : 



<1U> Sflrwi Enbiyn i JB. 



102ft 



«■ 



■■Maaat 



> s.s » 






20!Mi 



■r,^ ^ 



■» s ^ fr 



.Habibbn; abd-i h ^ lini , Eyyaba rifa* v* sabx.b mk er km halka 
d^ jjrtai b*na zahmet ve aza b lie temas c*ti demi.tL <Bu*J <3 

HazreM Eyyubum ayagmi y ere vunnasiyle iki kaynak znhur *tti 



liifcijj 



© *p4&|k£ 






«On» ebltni d e , onFarla berabcr emsalim de verdik. B u atiyye bfcden 
rohmd ;! er olarak «*** Akh l^ l^| ara ^dSr-, 2*33 

2095 

Pdk $ud ez-renck& gun nuM $erK. 
-0 mcntaa'da tyy.l* Af^hi^m tepeden ta rnat a kadar batti« ha S - 



(U) Stir*! Sad: J1^2. 
U2) SOrtL S«J: 43. 






in::it 



Or >r ^ j j; 



ft 



(#J3i$< 



Mesneui der-hacm eger b^rft gu jerH, 
Der-ne-kiinddi der-u z'&n tlim berH. 

-Eicr MesnevJ kitabi hacm i'tibariyle felekler kadar fi em> olsaydt 
yine * esrana bir mikdarim btiab edemezdi* 

Vaki'a Mesnevl-i serif alti cildden ve yirmi §u kadar bin beytten miite- 
^ekkil biiyiik ve louazzam bir eserdir. Fakat onuti vus'at ve azameti, 
esr&r-i llabiyye ve maarif-i Rabbaniyyenln buyuklu|ii kar^isinda hi$ ka- 
hr. Cen&b-i Hakkin tenahisi olmadigi gibi gufin-i llahiyyenin de hadd ti 
paySni yoktur. Tabildir ti namiitenahi olan miiten&hi dertouna sigmaz, 

Kur'ln-i Kerimde : 



l>uyumlmu5tur ki : *H«Mbimj soylei Biitiin denizler, bututi babr-i mu- 
iitler bitfarx miirekkeb olsa ve onlara biir mislini de ilave etsek; Babbimin 
kulimati bitam btilmadan ewel o denizden miiiekkeb bitetdi ls » meal i ti- 
ded ir. Kelimat-i Uahiyye, biitun mahlukat ve mevcildit demektir ki Hak^ 
km tecelliyati Hsandn*. AJlahin zat-i akdesi, sifati ve teceUiyati simr ka- 
bul etmez, Binaenaleyh biitun denialer miirekbeb olsa da yazilamiyacak 
olan estaT-i teceiliyati, bittabi" alti cild M^snevi istiab edetnez. 

2097 

JC'du zemtn u dsmar^i bes feraH, 
Kerd ez-Ungi dilerr^rd §aH jdH. 
^O xeminin, aamlnui viis*at-i hBrikUradeBimj ka*s" kalbimhi dnr 

, -1 ■ 1 1 1 1 if ""IP ' |" ■ 1 1 1 -r 1 



nlninsi dccunumn par^a par^* etmi§tl*. 



tW BAroi K>hl: IW. 






•m^. 



(S.M 1 ? 1 heyt l n P ' r 1 *^ &&*?** olmasi da, bizaat lisan-i Mevlanadan 

irad buyuruhnasi da miimkundiir. 

HazreM All Kerremaliahu vechehu Efendiraize isnSd edilen bir kif J 
vardir, Orada : 

•Alem-i ekber sende diirMu biikulii &** kendifti ^j, bir ^ 
myor$un?» denilmektedir. 

i ■ A ^" i ^^ 5U ^ rdU ^ Umiiz *«a He onuu fevkindeki sema ve m* 
IM Jlldir. Alem-, .cM da : m saridir ki sfem-i ekberin adeta fihristi 
y&hudnttmiaea mesabesmdedir, Bm&enaleyh Afem-i ekberin butiin ^ 
mSr^ mevcuddlir * NHS ftisari-j kamilin kalbi, bunlarm hepsini 

Nitekim Hazret-i Mevlatia bir gazelinde : 

*Dto sahah ™ a ' nev i hi, S ey* an esnasmda feleg« dayandim. BJr hasha* 

^ ? / ^ 1 ™ I ' W ySni: eBUtiin ™t«vvenat ve mevcudab 

,l,lM(H suvcyda dahiJinde seyreitW- buyuruyor. 

Yiirek denllen u*vun ikerinde siyah ve gayet k%iik bir nokta vanms 

".Tr. rt yat ln3haUi lmi5 " ^ e ( S «^yda-yi kalb) ve (Nok<a-i rt? 
v*tyiin> oediklexf odur. 

EIi f*W Pirin beySnati garib karsilanmas^. Bu mazhariyyet detect 

> I m *« hcpi^i zde vardir. Hepimiz de okumak ve Bflwnm* suretiyle 

te« nrtfetft elde etmi 5 kdir. O tauten* zihnirnfcde mahfuzdur S3 

jpn « d-vAm ettigimiz bir camii ne vakit fstesek buiiin mu 5 temitat iy l e ha- 

n.l«y« .Mm* .Bunu insanhk sifat-i mukerremesini haiz ddugumuz 9 

y«|>nbl||yc,r^ Fakat bir de insaalann hava SS) , yani Allah indinde mak, 

bUl dntm vnrd ir ki dbet onlarm vukGfu daha bagkadir. Tabii onlarm 

i -Jlnl kendi habmize kiy as edemeyL:, Ancak kendimize bakar da onlarda 

btHfcn pek fazla, hatta bize nisbet kabul etmeyecek derecede mazhariy- 

y«-t-l m ft neviyye bulundugunu anlanz. TabiJ bu anlayis; yirmi, otuz kurug 

pwon otan bir ^giirdun yjrmi, otuz milyon Mralik servete malik kimse- 

ler bulundugunu idrak etmesi gib J olui. 

Ma^neviyySt aieminin viia'at^e kar^i Jsalbin darbgmdan § ikgyet edH- 
mefii f pir-i t engi lisamndan oldugu surette pek tabiidir. Lisan-j M^vlana- 
SdeS t * kdirde ' ° dS Zevk ^ irfSn ilerl ^ge hayretin artmasi kabJ- 

Beyt-i ;erife ba 5 ka tiirlii ma'na d a verjiebilir. Pir~i ?e ng! diyordu ki- 
Zemin ve sem4 o kadar genigligiyle berSber beni sikiyor, kalbimi daralti- 
yor. .DunyS g em§ oJmu Sh ayakkabi dar olduktan sonra ne favda'> dive bir 
mj»l vard„v Siki ayakkabinm diJnyayi daralttigi gibi elemVe k e der gibi 
Wter da dlinyay, inaanm naEarmda kij^iiltiir, daraltir, adetfi ufuk daire- 
Ninl, ce^dere gibi boymimi siki^tiracak bir deteceye getirir. 



i^' (f^J? - L> >*& JUT O'.J 

f% cih&rti k'enderin H&bem niimtid, 
Der-ku$ayis perr u bdiemrd fciifiwi. 

«Ru'y3da gfedtigum b« &!««, fcth ii *cila yoh^ kol«mu kanad^ 



a^ti. 



Yani uyamkken b^lunduguivi alemde muzayaka ^ktigim icin ? ok si- 
k.bylduJRuV.da girdigim bu a lel *de ise ,« gM^SS 
kanatlanm.5 gibi u S uyorum, hadd u payam olmayan fezalarda doia^yorum. 

Ca 'ier ibni Ebi T&lib Radiyallabu a,b HazretlerL ^ki Re S ul-i Ekrem 
SRllallahii Akybi Ve^llem Efendimizitl amca zadesi ve Cenah- All nm 

hEebLi) inde Islam serdan bulunuyor, musademe «W* J-jW^ 
b£S utuycr, bir elijle du^ma^a kilrn^ .allxyordu. Bir £bo« darbe^yk 
3* SK Wl eliyle sancag, tutmakta devam etti. Obur eh d, ym, 
S d be le kesildi. Bileklermden kanlar *&&& ^« *f* ***** 
s ncaga sar^dx. Kumanda mevkiinden ayr^ada. Nibay.t tar W*to 
bSiylyer, serildi. O, du^erd.n a.babda. <AbduIlah Bm R^vahe) ko^tu, 
saneali kavradi, devrilmesine tneydan vermedi; 

Hazre^i Ca'fer, Ml-L ihtizarda iken kendisine su getiidiler, 
_ Oru^layum, ,uyu yanxma b.rakm. Guruba 1^7*gWU» 
icerim d.di. B^akiilar. Lakin i S mek nasib olmadi. <Wu iken 5 eh,Uik 
gerbetini i^ti. (Radiyallahu anhii ve nefa'M bi?efaatihiO 

Ba kabraman ve fedakSr zat hakkinda; .Cenab-i Hak, Ca'fere M 
*».*«» bedel iki k H .ad ib S a« etti. Oniarl* dHedi^ yert«e W ■ 
Sadis-i ?erif i ,amh oldu. Ve bu Hadis dolay JS iyle o mubarek zate (Ca f cr.i 
Tayyar) denildi 

t,te nir~i cenci tenS&i-J iblas ile Allah'a tevecciih eylemi 5 oldugu l<jln 
.ftSjy 5 ^ahedey, nail *dfl|!ft C»*l» Mevia^a a «taml 
taVif i^in buyuruyor ki : 



■ 0311 



2099 

in d^n tf rdhe$ er peydd biidi, 
Kem kesi yek-lahz&t inc& budi. 

2100 

Cun ziyayet Hdr bir&n $ud bwev 

2101 

Mm mm mUed ancd cdn4 it, 
Der-feZa-yi rahmet u ihsan4 i 

Vln! Ur an tela kalmaami ka r sa^yordu. 






.V 



;l, 






«EMlR'ttL-MifrklfNlN QHER BADiVALLAHfr ANH UYKUDA tKEN 

SlATiFl BIR NIdANIN, KENDMNE, BE¥TtiLMAL'DEN §U HAD A It 

ALTIN AL DA KABBiSTANDA UYUMU§ OLAN ADAMA 

■ VEK DEMESl- 



2102 

- 

An- zemdn haK ber~*Umer H&bi gUmd§t, 
Td-ki Ht§ ez-Hdb ne-tv&nUt da§t, 

*0 sirada Cenab-i Hak, Hazrct-i Cmete bir uyku havalo etti ki, Fa- 
rilk-i A'zam kendismi iutmaya muktodir oliuniyordu.* 

2103 

Der-aceb uft&d k'in ma'hud nfat, 
In zi-gayb uftad bt-maKSud nfet. , 

«Ba^ret>i 6met bn balden teacciip etti, Bu btnim adetim degildi, infl. 
dem ki gaybdan valti , oldu, elbetto scbebsia degildir dedi.» 

2104 

j»j k^'^ iJij i-^jp* j j<f- r^ 

Ser mh&J ii Hdb biirde? IUb dU, 
K'&medes ez haK nzdd c&neg $en$d. 

*Baijini yero koyiln uymlu v <* tQ'yi ({ordlJ. Alciti4 monflniHn Unktan 
(T«lcn bJr ntdfiyi mini l|U(J.« ■ 

.IW5 



k_— w 



2105 

irc md<%£ VaSU her bang a nidast, 
Hod nidd attest m bdKt Sadist. 
-Fdrfik^ A'zSm'm ijitUgi bir „ida idi ki : her ses 'n h^ ni A& 

^fcsetti bin vd hasretd, 
Daglarla qiktim d§ind; 
Her dagdaki kalbi sadd, 

Efgdnzmtn efg&mdir 

A*l mda, Caolba Hakkm iddtoanf. Muallim Cudi bir gazelmde: 
Hwm-i twcfoi ft<™£2 i^fo peymadir 
gunneden ki gelir kdf ii nun hitabindan 

S in', P gldiy ° r ' ilelebed de ^m edip gidecek 

2106 

v v* 3 £&<£, j JjT j |3 

Turk u kurd u pdrst^gil vu areb, 
Mhm kerde An nidd b>gu§ u leb. 

w*2£&*" d " Aceffi der *** da * nid ^ >**- « **** 

1036 



Dtinyadn mevcud kavLmJerln mmdorilJil a\nm, bedevSsi olsun, vahgisi 
olaun nid&yi &Dlar. Hpm do >itiyhmi«h It; in duduga, i^itmck i<;iri kula&u 
nuihtac olmadan idrak eder. Bill Liu imilihikfittii barekat ve sekenatinm 
irilde-i llahiyye ile .oldugurtdu ijUphe yofctui, Bir kimsenin efal-i S&ireai 
yoyle dursim, oturup kalkmaai, yutjp uyumaai gibi hareketlerde murad-i 
flahi olunca kendisine ilham ulurmr, o adam da niday-i Ilahi demek plan 
o ilhann dudaksiz ve kulaksiz anlar ve yapar. 



2107 

Hod fi c%4 tiirk it tdctkest u s^Tig, 
Feftm fcerd4 an nidd-td <$b u seng. 

«Tiirk, Tacik, Zenci tie demek? O nidayi agag ve ta§ da aalnr.- 

Taolk kelimesi: Biirha^i-i Kati'm beyarmia gore evlad-i Arabdan olup 
da Acemler arasinda yeti^en flttjg. Sonra bu keiime (dacik) geklinde va 
miisluman demek olmak iizere ermeniceye - intikfil etmJ§tir. $imdi Oila 
Asyada farlsi kontu^anlaia {Taeik), tiirkce soyleyenlere (Tst) deniliyor- 

mug. 

Hazret-i Mevlana buyumyor kl: Hakkm nidasim sade Tiirk, Tacik ve 
Zenci g.bi insanlar de|il, nebatat ve eemadat da anlar, Ki$m birer deynek 
haline gelmig olan agag dallan bahar mevsituiride Allah'm nidasim i§ltir- 
ler. Derhal <;i<jek a^adar, yaprak aaliverirler, zamam gelince de yemia 
verirler. Daha sonra sonbahar olur, yine Hakkin nid&smi duyarlar, yap- 
raklarmi dokerler ve birer deynek haline gelirler, 

Toprak da boyledir, tag da boyleditj demir de boyledir, su da boy It!- 
dlr, Yertn sallamasn, yard zelzele olmasi, topragin a^ilip Karunu yutnm.'Jii 
taglarm yarilip Iglerindeii sular akmasi, deni^in atjilip Hazret-i MAsAyn 
ve BenI laraile yol vermesi, aonra ordusuyla beriber Fic'avni sulara gark 
ftmesi, demir bi^agm Hazret-i Ismail AleyhisseJaim kesmemt^i, (Sutim-t 
Hannane) kissasindaki hurma direginin inlemesi, hep Allahm nld&ami 
i^ittiklerlnden ve anladiklanndandir. 

1037 



- - 



2108 

Her derm ez~vey hemi dyed elest, 
Cevher u a'rdz mt-kerd§nd he$t. 

buiz degij miyim? hitafo g e tfr de cevh M ]*r ve arazfa* var ol ur .» 
(BcIA) yam (Evet) demi^r. Su hft«H ilibimn kzzeti, ruhkL U*u2 

h m» iiahi vuku- bump g^ emi? , hm n hm ^ vam ^ du 

W cevherler ol.un, arariar olsun o ^y e de zuhura geliyormug. 
Siine-i Yasinde buyurulmujtur ki; 



^^, 



* *^i J^ £££#•, £r ui 



Ytot: *Hakikatct Ccab-, Hakkm emri bir 5 cyln viiku' ve nknmmi 
murad ed nee ona ol demekie p §ey dcrh»l mevcud olut", . 

Cevher, c^im demektir, Renk, koku, hararet, burudet gibi bir dsme 

2109 

Jj Ail f 06 jl jLiJjul 

Ameden§dn ez adem bd§ed belt. 

«Efer a cevhcrlwdeit, o arazlardan (Bda) cevabi zubwr ctmiyorsa 
onlann adem den viicfida gelmcfcri, bakikatte (Bela) demeleridir.. 

ttisanm mesela Hzmetkamia bir su ver demesi, nim da suyu set 
mesi, efendinin efendiligine, u^gu, da u^khgina en btiyiik dslildir. C 



ir- 
un- 



(1*) Sflrei Yasin: 52. 




ku su islemek emir, getirmek teo emrn li lint Lit'. Ki'len ttfiat olundukUw 
BOtira efendinin efendiligini ligation I'lliAf flmryu hacct kalmaz. baldt> 
(Kum) nidasiyle viicfida gelenler (KJi>stii Ishubbikum) hitabma ma'ner 
cevab veriyorlar, viicfida gelmeleriyl^ (Holft) diyorlor demektir. 



2110 



^>r j 



(^Jcf 



r^ 



*£W 



iL 



Z'dfi-fi goftem men zi-jehm^i seng u fd-b, 
Der-bey&ne§ KiSSai hu§-d&r u Hub. 

«T&£W ve agacm iehmvnden, emr-i llablyi anlamasmdan babsctmi^- 
I'm, Onun beyamtia dair bir kissayi akilane ve giizelee lufzet,» 

2111 

Z'dn-gi gojtem dgehi-i gub u seng, 
Der-beyane§ KiSSa U-§nev hi-dereng. 

•Agacin ve ta^t agabhgitia dair sbz stiylemi§ttm. Onun izabi hali- 
kmda bila tevakkuf bir krasa dinlo 



103R 



-IVIESClD-t §EKtF-i NEBEVlDE CEMAAT ^OGAUF DA; <YA RESUL- 
ALLAH; VA'Z BUYUHDUfiUK ESNADA BtZ VECH-1 MUKADDBStNt 
GOBEMlYORUZ) DEMELERI UZERlNE, ZAT-1 RisALET t$tN BlH 
M1NBER YAF1LINCA, DtREOlN tNLEMESl BESOL-i EKREM VE 
ASHAB-I KlRAMIN O twtLTiYi t§*TMESt VE HAZRET-I MUSTAFA 
ALEYHlSSELArC VESSELAMIN SARAH ATEN O DtREGE 
SD'AL SORUF CEVAP VERMESU 

Hicretiri sekizinci senesl sonlarina dogru idi ki mtisJumanlar (fognl- 
mi |, Mescid-i NebevI ccmfl&ti artmi| : Sallallahii Aleybi Vesel iem Efendi- 
rniz, mihrabm yanmdaki bii hurrnn diregine dayanarak hutbe irad eder- 
ken arkada kalanlar tarnfindiiti voth-i naadet temamen gfirilletne/ olmus tlJi 

urn 



» 



..„. 



Haibukl blr hatlbin $6zu kadar yiMi dc dinleyenler bzerinde te'sir yap;ir 
Yiizu gorulmeyen bir hatibin, hatla blr va'izm yalmz aozlerini dinlcmek 
radyo ma kin a Bmdan 91k a, 4 sesi diniemek gibi olur. Bundan dolayi zama- 
niim2<ia oldugu gibi eskiden de Arablarda ve hitabeleriyle i$tih&r etmis 
eski Yunanlilarlp Romaltlarda hatibler, yuksek yederde ve ayak iistunde 
nutuk irad ederler, va'z tavirlariyle aozlerMn te'sirini artinrlardj. Arab- 
lards nikah hutbesinden maadasuun ayakta, ydbud deve iistunde irad 
olunmasi adetti. 

Buna binaen Aleyhisselgtu Vesselam Efendimiz de hazarda ve mes- 
cid d&Mlinde irad edeeegi hutbeleri mihrab yamndaki bir hurma direg'ne 
dayanarak iblag buyururdu. Seferde i$e yine ayakta durur, ya kihca, ya- 
hud yaya dayamrdi, 

Sahih-i BuMrlnin Kitab'ul-cum'asmda {Sehl bin Sa'dissaidi) radiyal- 
lahu anh'den naklen deniiiyor ki: -ResO-lulutti SaUalJahti A ley hi Vesellem 
Hairetlcri fUlan kadma haber giindcrdi. Diiiger bulunan kolene etnret de 
bana agactan bir minber yapsm. Halka *oi stfyledigim vakit onun dstiine 
ofurayim buyurdu, Kadm emir verdi, ktfle de minberi yapti.* 

Bu minber tic basamakh, bir meclisli ve dayanmak i$in arkahkli idi. 
SallallShii Aleyhi Vesellem Efendimiz, tictincii basamakta durur, icabinda 
iist Larafma otururdu. Sonra Siddik-i Ekber Radiyallahu Anh, teeddiiben 
bir basamak asagi oturdu. Hazret-i Orner Radiyallahu Anh de bir basamak 
agafiiva indi. Hazret-i 0*man Radiyallahii Anh ise Zat-i Risaletin durdu- 
gu basamafra kadar cikti, gtinku o da bir basamak inseydi minbere cik- 
m run is olacakti. Sonra ma'zeretini anlatti. 

Abba si hahfelerinden bid su hareketinden dolayi KazretJ Osmani ten- 
kid ediyormus. Nedimi demis ki: Eger her halifenin bir basamak asagidan 
bitabeti lazmi gelseydi efendimizin kuyu dibinden hitabe iradi ic^bederdi, 
Minber kapitina ilk defa perde astir an Hazret-i Osman imi§. Bunun 
i^in Iran oami*lerindeki minber lerin ka pilar mda perde yoktur. 

Sonra MuSviye bin Ebi SufySn, saltanatim maddf vasitaiarla takviye 
i?in minberi Nebeviyi $ama nakletmek istedi. Bunun icin Medina valisi 
Mervan Binilhakeme emir verdi. Mervan minberi sdktiirecegi sirada gu- 
ne? tutuldu, abaii bundan tese'iim etti. Bin^enaleyh Mervan : 

— Maksadim, minberi kaldirtmak degil, yiikselimek idi, diyerek a§a- 
gi taraftan alti basamak ilave ettirdi. Bir de Reaulnllah Efendimizin otur- 
dugu yerin ustiine bir kubbe yaptirdi. Iran camilerinde by kubbe de yok- 
tur. Keske biede de minberi Nebevinin sekli muhafaza edilmi ? o]saydi, 

Eme viler den Melik bin Abdilmelik, Mediae meseidini tevsi' ettirdigi 
sirada Medine valisi buhinan Omer bin Abdul'azize hucerat-i sen^yyenin 
yikdinhnasmi emretmi§, esvac^i tahiratm ikamet ettikJeri hiioreler yik- 
tirilip arsalan Mescid-i Nebevi sabasina ilave olunmustu. Sonra Omer bin 
Abduraziz, bu i$e v^sita olduguna nadim olmus, «Keske hiicreler muha- 



tum edilml* olaaydi da H&zrct-S p*y a *mb^rln nc K*aar mmova^ v* ^»- 
nftBtkar oldugunu fibrdp de ilmmeli imlnaflydi. dcmi^L 

Bu minber Hicretin 573 inci nctMH.ino kadar dayand. ise de ^uruyup 
« l!( .ne yikddi. MuhteUf tarihlerde ycdi defa yenilendi. Enka^ndan t^ 
l^rTii^n & akal taraklan yapildi. ^imdlki mermer miflbCT Osmanh padi- 
,,ddanndan u^iindi Sultan Muradm eserldir. 

Iste minber yapJip da Aleyhisseia.t Efendimiz onun untune Qikmca 
rvveke dayanmakta oldugu hurma diregioden bir imlti duyuldu. SaJlal- 
Wm Aleyhi Veselkm Hasretieri minberden inip diregi kmakladi ve sns- 
lurdu. Bu mu'cize-i celtle Buharl'de, Wesd'de, Ebu Davud'da Cabir radi- 
viiimhii anbden su sOrette rivtyet olunur: 

.Sallallahii Aleyhi Vesellem Hazretleri hutbe irad «ttifii vakit rnes- 
cldln direklerinden Mr hurma .iitanuna dayimirdi. Zat-i Akdes-! Ncbevi 
igin minber yapxhp da oraya sutmca yanmda hutbe okudugu d,rek S atb, 
L yanlacak derecede inledf. Aleyhissalat Efendirmz mmberden mdl s di- 
refti kucaklad!. O esnada direk kucakta susturulan bir ^ocuk gibi mlfyordu. 
Nebiyy^i Ekrem SaUaliabu Aleyhi V^sellem Efendimiz, §u hfili Izah I^n: 
.Bu direk, igitmekte oldugu rikr ve hutbed™ «hA di^tugH tfn nftlndi 

Zat-i Risaletin dlregi kucaklayip susturduktan sonra cennette ebed. 
bir aga S olmasi itfn minbarin altrna gomdiirdugu siyer kitablarmda y«- 

1 Siemadan banian bu h&disl te^vile cahgmi^ar, direlin inlemesi Re- 
.ulullah ile ashaba ma'n^n duj'urulmu 5 tur deml§lerdir, Ba'zuan da o m, 
livi gerek Aleyhisselam, gerek sehate^i kiram kulaklatiyle Isitmfflexdlr, 
fakat diregin iniltiden haberi yoktu. Eelki Cenab-> HaK, peygamberine 
bir mu'clze olmak uzere o anda o iniltiyi y^ratmistir mutaieasmda bu- 
ll inmuslaTdir. 

Halbuki sofiyye mezhebinde bulunanlar bunu te'vilsiz kabul ederkr. 















®&$gM 






Yani -Babb-5 matealini tesbih ctmeycn hi 5 bi* sey yoktur, Iftkln th 
onlanji te.bibim anla^aasin^".- Ayet-i Kerimesi de bu babdakl 6Mb 
leridir, 

Evet. Zerrata vanncaya kadar her $ ey, kendi lisaniyle Hakki Jtlkrn- 
der, tesbih eder, takdis edcr. 



(15) S0«i lata'; 44. 



1041 



1040 




f\ 66 

























Lisdn-i kal He guyende her §ey f 
Ki Id Ma'bude iM Rabbtinelkay. 

Tesbih; ?uuru h juQr hayati ic&b eder. O halde cemadaton bile kendisim* 
mahsus bir hayati, fair guAra ve bir lisani vardir, Tabii o lisan ma'nevi- 
dir, ma'nevl Hsam ise biziro gibiler ardayamaz. ■ 

kte Hazret-i Mevlana bir hurma dkeginin iniltisini ve o iniltfnin 
meelJateki cemMt tarafindan igitilmesini mu'dztt-i Muhammediyyeden 
biri olmak iizere hikaye ediyor ve diyor ki : 

2112 

J^-j j£j\ *L». ,^Ll 
Jjie ^\ij\ j?i> jj^ 41/ 

t]$tiin-i kann&ne ez-hecr-i Resul, 
Nale m$-zed hem-$u erbdb-i vKUl 

-Hanaane ysni inler detiilen direk, Resfil-i Ekremdeit aynldigi ifin 
nkilh iti&anlax gibi inledi- 

2113 

K'ez-ve^ dgeh g£§t hem pfr* £ cevdn. 

«Va'z mecKsintn ortastnda o sfcrctle in led i ki, o inihiyi bulunanJar 
ihtlyJan dn, genri de <tuydu.» 

2114 

Der-tehayyilr mand eSkdb4 ResHl f 
K'e»^i mi-ndled siitun bd-'arZ u T&l 

■ <Bo' yle eni b«yu olan bit dircgm, yfthud dire>£in bdyle enine, boyuna, 
yanl sUtekll bir Burette nasi I ve nicln inledlfrine Resulullahxn sababekrf 
Itfttftr.i 

KHZ 










2115 

Gdft peygamber gi Hdki ey siit&n, 
G&ft c&nem ez-firaKat g$st Htin. 

«Rcs6I-i Ektem SaUallahii Aleybi Vesellem: Ey dtrek lie istlyortun? 
dJye sotdu. O dar Senin aynligindaii rfflrara pOi hfin oldu cevabim verdl.» 

2116 

v 

Mesnedet men Mdem ez^mm t&Hti, 
Ber~ser4 minber tu 1^*8116(1 sdHti 

<Dkek diyoidu ki: *H»tbc irad «derke» bana dayamyordnn, beni bi- 
raktm da mfaber iistflnde keodine mesned ve awvkl yapt«i.» 

2117 

Gbft H6hi kt turd noHH kuiMftd, 
Me$riKi garbi rf-td mk gtnend. 

■ResAM Ekrem, seni ycplden hiirma aga« yapmalaniM, yero^lndeii 
jftrk ve ga»b ahalbinin yenxelerini tster mislti?» 

211S 

Aft** J in #jir j y ir 

Yd der-a% diem haKel servl kiined, 
Td ter d t&ee bi-ntdnt td-ebed. 

•Yokaa Ahirc(t« ve Ceiinotto llakkrn sen! bir send yapmasim ve 
ler U tixe olunik, itululwd kalmaiini mi Istcnin? diye eordu.- 

1W3 



2110 

til* oi jr'ij ^ ^^. ji ^^j* 

trU sij^jt jT Jit ^l j^j 

Bi-gnev ey gafil kem ez-g&bi me~ba$, 

-Direk, daimfi bafct olam isterim dedi. Ey gafU kimse; bu cevfibi kit 
de blr direk patfasindan daha degersiz. alma.* 

Yani AJlaha isyan ederek ebedl ni'metlerden mahrum kalma, 

2120 
Oi*j jJ-'i j^T ^ j 1jO>~ JjT 
tr-> f j'. ",/ j^- f jv* j* it 

^n stit&nra d£fn kerd ender-zemln, 
Td gii merdiim hd$r kerded yavm4 din. 

-Kiyamett* i n5aH I ar gjfci ha^ olsun dlye BttAU Ekrem o agaa yew, 
gomdlirdti.,* 

2121 

T& blddnt her ki-rd izid U>H&nd t 
Ez-hem$ fedr-i cih&n bt-k&r m&nd. 

«Bllmi} olasui ki Allah, blr khnseyl » M dine da'vet ederse ve ona knr- 
biyy*( ibsan ederse o kimse heroin biitfln i$Ierinden bikfir olnr.» 

Yani bir adamin kalbinde Allah muhabbeti olursa o kJmse Allahi 
her 5 oye tercih eder; hatta Allahm emirlerine itaati muhabbet irib! bilir 
tflftt ve ibadatta buluiunaktan zevk alir, 

Maamafih, bu husus ya n li$ anlagilmamabdir. Her ^eyi, isl n j gUciintl 
yuzustu birakir, golugunu ve cocugunu ac ve muhtac terkeder de bir oda- 
ya kapamr, bir k6$eye cekilir demek degildir, gahgmanai, imanlara fay. 
dab olmamn, mfllet ve memlekete hizmet etmenm Allahm emirleri cttm, 
ksinden oldugunu bilir, binaenaleyh onlan hirs-i nefsanS ile degll, haz^i 

1044 



tflbftni ile yopar anlamindadir. 7Mtm Ntyle yiipabilmek bir kimseniu ke- 
mfdine delalet eder, Hazret-i Faygember, mibrabdo imamhk, gazalardu 
Itiunondanhk ederdi. Asil ma*rif«t kcftrel^e vahdeti bulabilmektir, Gazu 
^iirmeyen, eli ermeyelt bir adam ile, goren ve muktcdir olan bir kimsenin 
menhf obn seylerden Eakimnasi bir degildir. 

2122 

Her ki*& ba$ed ziryezd&n kar-n-b&r, 
Ydft b&r aiwd vu Mr&n §M zirkar. 

*ller kiroin i§i gucii AllaMan olut^a, dcrgah-* tlahiye diihul *ulisattm 
bulur. Alexia nSk fi bed! ve dedikeduiu ile m^gul olmaktan kurtulur.* 

2123 

jU j^^j^ >^ 'jj 1 *j i 

An H &r& ne^bved ez-e&r&r ddd t 
Key kilned taSdiK4 u ndlh cemad. 

■Esrat-i Hahiyyederij kendishtc bir §ey verilmem^ olan, nastl olur 
<lii rcnii'idaii inlemesiDi taadfk eder?» 

Evet, Tabiiyyat nokta-i nazarindan bakihnca bir hurma kutugiinlin 
irdcmesme ve bu iniltinin bir cemaat taxafmdan ijitilmfisiiie ihlimal vd- 
riJmez. Boyle bir sey kabul edilmez. O nokta-i nazaTa gore bu adem-i ka- 
bill dogrudur- Fakat din ile diinyanm ayrilmasi gibi ilimler h Ienl«r do 
yckdigerinden ayrilmah, bdrhain mevzfl'u digerbie ka^l5t^TJ.lmamfllldu , . 
lllmlerin. bir kismi tabiatten bahaeder, bir kianu da (Maba'dettabtn) dir 
Id ordann mevzu'u, tabiatln fevkindedir, Boyle olduguna gore diniyyftl, 
llahiyyat gibi bahisler tabii ilimler goziyle tedkik edilemaz. Tedkikp 
kalki^vliraa uliimun aelahiyyetine tecaviiz edilmi^ olur, Maba'dettabia bn. 
hialcri arasmda (mu'cisat) denilen ba'zi bldiseler vardir ki bunlar bir 
peygambcrin g&terdigl harikul'ade hlllerdir. Bunlarjn vuku' buldugu 
tevatilren siibut bulmu^tur. Tevftttir ise esbatj-i ilimdendir. Mu'ciifltin 
vuku' bulmadigini iddla aylemek bedibati inkar etmek demeklir, Nem- 
nld'un ateai, Ibrihim Alt»yblji»eUmi yakroadi. gap denizlhin sulan Mflsil 

1MB 



Ibrahim ve Mus* Alirt S? I? V ^ """^ * kbit 0,duktfl * »S 
mt* B U da kabul 3te!wf3i&fi£S ^ "^ ****** **? 

* tabiat fevkinde^S 1M J« fa * bulunurler. Akl-i mead erbafo 
bile ^T^^^JS"^ *** **** Id ^ "Wta 

l«n da i rar ' 1 WJ3red«l bissedar olmayanlarm bt*. 

2124 

G6yed dri nl zi-dil behr4 vifSK, 
Td ne-gHyende? ki hest ehH nif&K 

2125 

Ger "^-^ndj udKtfd^ emr-i kiin, 
Der-cihan der-g e §te budi in seHun 

i Me 



Cenab-i Hak (Yaum Sfireai) rido: *Al!abiii emti bi* **yln yaradilma- 
»mi murad cdtoce (Ol) der, o j*? derhAl mevcfld olui» buyuruyor, De- 
niek ki bu emre muhatab ohm ber zerrede onu derhal anleyabilecek blr 
tnhm var ki derhal o, emre icabet ediyor; hatta (adem'den) viictida geli- 
yur. Halbuki ulflm-i tabiiyyey* gore cemadatin fehmi ve idriki yoktur. 
Wkln mtikewenatm peyderpey ve Myenkati' hatta Hazret-i Mevlanamn 
u'hiri mucetince <karvan der karvan) vifcuda gelmesi (Kiin) emr-1 tm- 
hi'sinin onlarca anlajadigiiii ve mazmfinuna itaat ol^dugunu goateriyor, 
Hlfjer cem£datin kendileriiie mahnua bir fehmi bukmmasaydi, bfigfi emr-i 
llabiniQ merdftd olmasi, y&ul adem-i it&at ve icabetle mukabeie gormegi, 
binnetjce IntiEam-i aiemin bozulmaw, belki de al*m-i ekvamn bozulmasi 
| ( iibederdi. Burilarin olmamaa isbat ediyor ki her ?ey emr-i Hahiyi anh- 
ynr, Madem ki her §eyde fehme kftbiliyyet var, o halde nutka da istidat 
vardir. 



2120 

Sod-hezdT&n eHU taKlid & niydn, 
Efkened*$&n nim-ueftmS der-gumdn. 

-Takliden ve ni§ati^i alamtte i'tlmadeu imau edenlerdeii yiiz bin di» 
in >ini yarim bk vemn, sek ve §Upheye dU$4rtii.» 



■ 



2127 

Ge?i be-sann toJKIid u istidldl^&n, 
K&'imept i ciimie perr tl bdhlfin. 

■gUnkti gibllorin i*klMi dc, tetidlili de, h*tlft kendHerinl kiifr v« 
llhuddnn yilLmjUecek kotlari, bun*dlui da randan lbarettlr.* 

mi 



2128 



j- 

to 



^fcitei engteed an m Td,n~i dUn 
Der-futend in cumh Mr&n S er-ni 9 un 



2129 

5% <#*V >^- o*j~ ^L 
P&y*i istidl&liydn gubtn biived 
P&y-i p&Mn sWt bl-iemkin biived 

rt*1 fair 5 tiph, f f£23? I de " ba T Z1 ^^tm ■&*■*» sokacakSi 
"y^larda metis* oZdS £ JLT " fVS* *"*■ A »*» 

UMB 






2130 

Gayr-i an KuTb-i zeman-i dtee-ver, 
K'czseb&te$ kuh kerded Hite~$e.r. 
-Yabiiz bu 5 iipheye di^mekten vc Inkara yuvarlanmaktan miistesia 
olan, basar-i basiret sahibi knib-i zamandir. Onuii top ve ikanindaki se- 
bat ve jnet&notten daflarm bile ba§i dfiner.- 

Eunun boyle olmasi pek tabiidlr. giinkd kiyas ile, btjdiai ile t ikanl- 
mak istencn netic^ zan vc tahminden ibSrettir. <>k defa zan v* tohmm 
ile bulunup da bakikat zannedikn §ey f m dogru olmadi|i meydana ^lkar. 
Mesela vangm kuleslndeki nobetqi, bir duman gorur. Dumamn yangindan 
cika^Emi du^niir. Gordiigii duraam da buna kiySs ederek fulan yerde 
van^in var' neticesini ^akanr ve o yolda hiikiim verir. Oraya itBiye gider, 
bir de bakar ki bir bab^ede kum ottar tutu 5 turulmu 5 . Nobcl^inin yangin 
cseri sandigi dumafilar ondan t ikiyormu§. Otlarin yandigun, diimanm on- 
dan cikbgmi y&kinen gSreitlerin artik bu hadisede yanilmak, ? ek ve S up- 
heye dusmek ibtimalleri yoktur. Hali gozleri ile gordukleri 15111: . ? ikan 
duman yangmdan d^il, oUardandi- fikrbde seb^t ederler. Dunya kar ? i- 
larina ?iksa da vuku'-i haHn aksini iddi& etse akSdelerinden dorunezler 

l§te iman Ikan hususunda baatret sahibi olanlar da boyledir. Allahm 
vaxligim ve birligini basar-i basiretle gormu?, idrak ve teyekkun eylemig 
olduklan i ? in aklde'i tevhid userinde daglann sebatmdan $ok fazla h sebat 
vc metanet gosterirler. Bunlara nlsbetle igtidlalcller, yanmi^ otlarin du- 
nanmdan yangin var neticesim Qikaran, yangm kulesi nobetcisi gibi ka- 

hrlar. 

2131 

Lafr JLiL Lat lliL' tSJj 

Pa^-i Tia-btnd oSd bd§ed aSd, 

Ta ne-y-iifted ser-nigvn u ber-haSA. 

•Bir kBrUti clindeki asa, U 9 Jar iistUne yuvarlanmaraasi i^in ayagi m«- 
Habesindtdir.- 

Buradaki kiirden mnkiiad: i>bl-i iatidlaldir, As& da onlann medar-i 
lahmiiil olan goylcrdlr. Yftni hakikali gormcylp ba'zv vasitalada onu bul- 

1049 



maya ^aljifanlar, eliitdekl d<;yntgl ayak glbi kullanan, o deynekle yolunu 
yoklaya yoklaya yiirumeye cabalayanlar gibidir. 

2132 

^jjj ^IkL. c~-iJ IjCj J*' 

An sih^rt k'd sipeh-rd gild safer, 
Ehl*i dford fcist suITdw4 beSar. 

«Kttkat din eblUdn dusmam bir orduya korgi muzoffer olan stivari 
klmdir? SJiipbosix basar sahibi olan dilaverdur.» 

Yani istidlai erbabi deynekle yiiruyebilen kdrleTe benzerler. Lakin 
jjilsiu agik hakbinler onlar gibi degildirler- Deynekle yurihnek §6yle dur- 
m in, knuh bir muharebede dtl§mana galebe ^abmg siivarileri andmrlar, 
IU\?A\ kiipali olanlar, deyneklerinden kurtulan bir tasa carpmca diistuk* 
|»rl hnltlc, bunlar diigmana karji at oynatirlar. §eytan gibi, nefs gibi A\x§- 
i nan I fir in saldirismi. kirarlar ve onlara galebe ederler. §u muvaffakiyyetin 
Mbebl Inc kor degil, gfalu olmalan, yani basar-i basiret sahibi bulunma- 
lindir. 

{HiiHAn-i basar) ta'birinde bir ima vardor ki asjl insan btfyleleridir 
■ i. in.-i. iHtoniliyor, £unkii itisan kelimesinin Iiigat manasi gozbebegidir. 
in.'-., i Imtisasi ise insamti gozbebegindedir. 

2133 

Ba-aSa kuran eger reh dtdeend, 
Der-pen&hA HalK ru§en~dideend. 

■Korler deynekle yol bulabiliyorlarsa o bulnglan da gwau a$ik olan- 
liirm sayesiiidedir.» 

Vflkia alJ] bir adam, deynegini kakar, onuola etrafim yoklar, gidecegi 
yere gider. Fakat bakihrsa o deynegi bir aga^tan kesip yontan, duzeltip 
bnalon, yahud asa haline koyanlar da yine gozii acik olanlardir. Demek ki 
ktirler, aticak g&slulerhi e&yeainde asaya nail olabiliyorlar. 

Bunun gibi bfr bahis, bir mes'ele bakknida kiyas ve istldl&l ile muta- 
loo y unit up bir netlce ctkartanlar da f o neticeleri, ehl-i kulub ve erbab-i 

1050 



__ 



beafiir olan enbiyfi ve evliyftmn tiimkmi^ olduklan esaslar ile elde edebi- 
liiler, 

2134 

j> j p <J \ I £->& t>T jjf > J 

JVi ei-kilr an ge$t ayed nt durud t 
Nt imdret n\ ticarethd-y4 sM. 

-Koriin eJinden ne ekin ekmek gelir, ne de bi^mek, Ne ma'tnOre te'- 
rusinc muvaffak olabiHr, ne de (ic&ret cdip kazanmaya!* 

Bir amamn gbrmemesi dolayisiyle aczi meydandadix, Gozliilerin kud- 
reti sayesinde korler, yemek, i$mek, giyinmek, ku§anniak gibi seylere 
muvaffak olabilirler, GozU olan giftgi ekip bigmese, deginnenci bngday) 
{igutiip, finnci ekniek yapmasa bir ama ag kalir. 

Bunun gibi enbiyay-i kiram hazeratx da hayr ve ssrrin esaslaruai ieb- 
lig eylememls olsalardi, korce yapdacak istidlallerle bunmacak neticeler 
Inganlan yagatamazdi, 

2135 

Ger ne-kerdt tahmel it efd&lt&n, 
Der-pkestt gub4 istidldltau. 

*E(ter Cenab-i Hak size rabmet ve ihsan eylemeseydi siibi istidlal asa^ 
in-/ 1 kitardi.- 

Kordn eline bir deynek ge?irmesi, ona dayanarak yiiriiyebilmesi, o 
nfiyede yiiziistU kapanmaktan kurtuknasi da yine Hakkin lAtf u kereml 
caerldir. Oyle oltnaaa a'ma bir adam, eline as&yi gefiremez. Geglrse de 
Allah muhafaza etmeyince ya as& bosa gider, yahud ortasindan kmhr da 
una dayanmi§ olan kor, tepotaklak yuvarlamr. 

DlnUd ilham ettigi ba'zi esaslan alip da onlan kendi akl ve idrakine 
^5rc kullanan ve o kullanigla. bii takim ma'na ^ikarmaya cak§anlar da 
deynegin delaletiyle yiirumeyc ^ab§an kbrlere benzerler, Bunlara da Illhi 
llituf olmayacak oluraa dalalet gukururia yuvarlamp giderler. NeQiii bll- 
i.'.hi min zfilik. 

1031 



2136 

J-L>- Ly jLi^b & La* j \ 

In aSd gi-bved Kiy&sdt u del% 
An aSa ki d&d-$dn Hnd celil. 

*Bu hiihsedigprnia asa itedir? Kiyas ile delilden ibaretfir. O asayi ehl-i 
istidlale veren kimdir? §iipbesiz Basil ve Celll olan Allahiir.- 



2137 

j^j. ^i ^li ^ ijUc &1 

ptm ciSd jiirj ate£-l ceng ti ne/lr., 
Att aSdrd Hurd &i-$ken ej/ darir. 

-Miidem ki asa ceng ve nefret aleii oltnu^tur; * balde ey ktir, onu ku, 
liiir^n par^a et.» 

Ma T lfimdiir ki korfer de insan obnak basebiyle hiddetlenir ve ddvii- 
^(IrliT. IlattS kangik ictiroa'lar icin (kor doviisii) ta'biri kuUanilir. Bu 
d9v(l|t« korlerin silahi, kendtferinin kilavuau olan deynektir. Deroek va- 
•AU*<\\ rtfhberlik olan as£ bagka igte kuliamhyor. Del&letindeii istifade edi- 
iMfik iken mikadde aleti mevkiinde feti'mal ediliyor. O Mlde Oyle bir 
HKAyj kirsp parcalamak Idzimdir deniliyor, Halbuki : 



213S 

JjA* I jjSjl IT jlj jlTLsfr j\ 

U aSat&n dad td pi§ dmedid, 

An aSd ez-Hi$m hem ber^vey zedtd. 

"Ccnab-i Hak, ileri gelcsiniz ve terakki edesiniz diye size kiy&s vc 
Islidlal ns^uu ve a kiyasi ve istidlali bulabilecek akli ve ssekayi vermiijli. 
Si i is c o asfiyi ba$ku tiirJu kudanmaya, kbr d«ynegi gibi savmmaya, hatta 
unn vurmaya hnsiaitinu.* 

1052 



__ 



Dilnyadtt berkcs hak v* hulcllutlrv U.lbidir, fakat herkcsfn tateb yolu 

da ayridir, 

Haklkati bulmak Icin kimi iiakll, kimi nkh rehber ittihfiz cder; reh- 
berlnln deiaktine gore gitmeye c-ibalar. Halbuki bu yolda yabuz aklm 
rehbertigine ittiba' eylemek bir deynek par S asina dayamp gozu kapali 
yuriimek gibidir. Boyle gbzii kapali gidenlerin ba'zan yolda ^arpijtdslan 
da vaki'dir. Mesela bir felsefe alitni ile bir kelam alimi karsilagirJar ve 
bflhae glri§lrler; meaeli hibiin ve kubuh, akK inidir, ser'i midir? diye biJ 
bflhie tuttururlar, BirbWedtii iMm igin dlerindeki iatidlal asasim mu- 
cftdele sopasi haline getlrirlet. Neticede mea'ele tenewtir etme^ yalmz 
mubahisler yomlup aynbrlar. fetidlalcUer ba'zan daba ileiiye giderler. 
Ea'zilan o istidlal aopasim matYsfi* ve menkal olan diniyyata da &allatna- 
yo kalkigirlar ki gu baxekeU ha^a Allaha sopa savurmak kustahbei de- 
rrick olur. 

2139 

j,^j 1 ■vL.j> 1ji3L*jii 

HalKa^ k&r&n be-^l fcfir endertd, 
Dtde-bdnrd der^miyaiie tiverid. 

«Ey ktfrict, nl^n kdrleir hnliiasi temde bultrouywrsunui? Assail acA 

AiixlU Wr3n! getirfoiix* 

Yitil mesela kdam mebabisindon bulmiaiv «Siiat-i ilabiyye, zatin 
oym midir gayn midir? Ayrn olursa tcaddud-i kudema laaim gdir; gayn 
olursa jatin mahall-i havadiE olrnasi ikti*& eder* diye miinaka^a ve mu- 
cadele devam cder. Fakat fceUcesi faydas^ Hr takjm dxrdtidan ibaret ka- 
hr. Ey boyle zatin? delilkr ik kakikatt kesfe ugra§anlati aie adeta go^u 
kapah kor dovdgu edtyorsunui- No yaptigmrti gormek ve si^e gostertnek 
ictn basar-i baslret sahibi bir zatm tenvir vo ikazuia miiracaat ediniz. 

2143 

^dftjl jta U?- N^ J^ jj 

Ddm«i-1 ^ gfr id d&det aS& f 
Der-niger k'Adem fifrd did ez-aSd. 

-Sanii J*tldlftl Mftsiiti vetcn Zfit-t ecell a nlamn bidfiytt fttcftSnu «anl. 
Tcjil?n»lyyel-* kSmilo Uc Ona itflat vn ubAdiyyclte bulu». IJakwna, Adorn 

/Vlcyhiflsclnm (nsfl) dun n*l*r ^cktl,» 

1053 



MM 



Bu beyt He 



Ayet-i Kerlmesine i§ixet ediliyor da deniliyor ki: Adem Aleyhiaselam, 
meio'edi3mi§ oldugu agaca yakkgmaktan nehyedilmijti, Ebiilbeger hazret- 
fcri; acaba bu nehy, tenzihi mi, yoksa tehriral mi? diye bir kiyas yapti, 
Nehym tenrihi oldugunun neticesiiii cikardi, o agaca yakla§t>, 

fye bu k]yas, bk asa idi ki, Adem'i yatiJi? yola gStiirdii. Bu Istidlal 
asasi, H*. Adem'iti bajuia (asa) yanl isyao etti belSsuu getirdi. 

FukuIi der ki; 

HikmeU diinyd ve m&f\M bilen atij de§il, 
Arif oldur bilmeye dUnyd ve mdfthd nedir. 

§eriat k£ esisen nakilden ibarettir. Ony oldugu gibi kabul etmek la- 
etrndir. 






YAni: -Feygamber siae ne vsrfr ve iteyi tob% ederse onu abn, neden 
de iwhytderse otidan ? ekmin ve Allahtan koiknn. Cenab-i Hakkm azfib 
vo J k kiln ? ok $iddctlidir".» 

tgtc bu Ayet-i K«rfme, bize Resul-i Ekrem SaHallahu AJeyhi Veeel- 
Icm Efcudimiziti teblig buyurdugu ahksum tereddiidsuz ve te'vilsiz kabu] 
elmcyi emrediyor. O ahkam i^mde bizim aklinuza sigmiyacak olanlan bu- 
luwa bile onlarin ilmini ve hikmetini de Allaba ha vale etmek gerekth*. 
Hazret-i All Kerremallahii Veche'nin; «§crtat, akb He olsaydi ben abdest 
uhrken ay agin usttine degii, altina raeshederdim* dedigi mervidlr. 

Hiilasa; nas ve ahb&m jevahirlne iraan iktiza eder. Meseld bahsi ge* 
sea (Siituni Hannane) nin indtisi, dini biitun insanlara hi$ muhal gdrun- 



tU) SOrttL Tfihl: 121, 
<HJ Sural lla,r: T. 



LOM 



me/,. £unku mu'eizedir. Mu'cizcnin poyfiamberlerden zubur etmesi de 
mu'taddir ve miitevatirdir, 

2141 

Qua. aSd §ud mAr u iistitn bd-HabeT. 

■MdsS ve Muhammad AJeyhSsselamin mu'dzeledne bakj asa nasi! 
yilan oldu. Hurma dircgi nasil habetdat olarak m!cdi,» 

2142 

EZ'O-Sd mati vu ez iist&n hanln, 
Pen? nevbet mi-zenend ez-behr*i din, 

vAe&nui yilan oldtignnu, dbekten iniJti ddyulduiunu akbn kabul et- 
me«se minarelere bak ki kxy&m-i din i^in giinde be? def a i'lay-i kelimetul- 
lab edlp diiruyorlar. Ylbud bu gibl mu'tiiwlet-in vuku' buldugu gunde bfc^ 
def a i'l&n cdiliyor.* 

Bir hurma direginin bir art i^in jnlemesi, hadi ba'zdannca garip go- 
riinson. Fakat bir de bircr ta^ siitun demek. cslan minarrferden on iis a&ir- 
dan beri gihvde be? def 'a ses isitilmesi, yani tizerlermde <Ezan-i Muham- 
medS) okunmaai, ezamn da o mu'cizatm vuku'unu blldiren bir dinin tiiday-i 
da'veti olmasi, ondan daha garib degil midir? O tlahi na'melerin bin u$ 
yuz bu kadar yildan beri siiriip gebnesi, mu'cizfit-i Mubammediyenin sii- 
rekli olanlarmdandir. 

21 43 






Ger tie n&ma'K'&l biidi to me^e, 
Key biidt h&cet b&gendtn mu'eize. 

-Bu iozzet y4nl ^eriiit hUkUmlcri ve flmlardaki levk, fevkaVakl *lma- 
saydi bu kadar mu'ci»iyr k* hfttfll kalirdi.- 

1055 



2144 

jjjstj 1 »J*C J C~~i jl** *J-(/* 

x« j j^ki *jt«j u*"ti 

Her-gi ma'Kul&st aKle§ mi-Hored, 
Bi-beydn4 mw'cize bt-cezr u med. 

-giinkii ma'k&l olan her §ey'i akl kabul eder. Kabfilii i^m de rau'ci- 
zeye, cezt tt medde, yani mnnmornnya ltinim gormez.» 



2147 

L5 _jjol (j^j^-* «-*^ 



J** 



Hem 2i-bim-S mu'cizdt-t ercbi^a, 
5er kfl^ide miinkirdn ender-giyd. 
.,M yK a™berlerin mrtMt. korkusttnda* milnkirler de baglanm rib- 
,iii nil ma saklBm^laifdir^ 



2145 

It* TcwiK-i bikr nb-mtiKul bm f 
Der-dil4 her muKbilt maKbut 6m. 

*Bu fevkat'akl olan din yolunu gor ki mukbil ve mies'Od plan kimsc- 
lcriti katblerinde ye* ttttmugiur.* 

YSni; Din ve ahkami yalnis: akli olsaydi, onun hak oldugunu isbat igin 
niu'cize izliarina Meet kalmazdi. Hex hukmii akl erer derecede bulun- 
saydi akl ve idrak sahiblerrain makhulii olurdu. Oyle olmadigindan de- 
lay i, ba*a ahMmina akil erdiremiyenler emu inkjka kalkigiyorlar, Ezeli 
Ntiadete'n&il o]anlar> onun fevkal'akl olan hukiknlerine de Jman ediyorlar. 
Uiftcrleri ise akillarmin ermedigi din ahkammdan iirkiip kagiyorlar. 



2148 



LIT 



T& be^nam<Ls4 milselmdni ziyend, 
Der-tesell'iis id ne-danl ki kiyend. 
.Kl ndlrftt— Uk perdesi altmda salosluk ve riyakarhkla ya^intar 
At mtlBlbmanlar tarafindstt bl!inmesln1«,» 

Ihtturuliffw ki: W* miinafiklar, akil baricindeki 5 ey]ere inanmazlar, 
r-vkl S bX n an maWtee de iman ****< Bununla beraber yme 

jtomnLrf-n ^ekindikleri igin kendileri din vc .man gtaa «**£*** 
Knaya saltier. Mttnafck ™ahiyetl*rim drtmek isterler. Buniar . 



2146 

An^un4n Jc'ez-bim-i Adem dlv u&ed, 
Der-cezdir der-remtdend ez-ha$ed. 



«§cyian ve cannvarlarm, msan borkusundan ve insana olan ha$edle- 
rindrn ndalaro vc tenha yerler* ku^t'klari gSbl.» 

1056 



2149 

.u" jji o\ J»y* ??* 

H<m$UrKall&b&n ber-an woKd-i tebd^ 

.K.l P blr paray. gitmU, y.id.w « ,lkke ™rup da oni. .urmek Uteyen 

k.ilimriiitliirji benicrlor.> 

1097 



■■■■ 



2150 

ZdWr-$ d/d^n teuft&M ?e r J 

BdTiiU dn kemgu der*nan tuHm* Sar> 

2151 

Feke/frd ziftre n! t& dem zened, 
Dem zened dln4 fmKe § berhem zened 

2152 

Dest u pay4 4 cemdd ft cdn4 &, 
Sfaf-5 i gUyed &n dil der-fermdn^i <L. 
-Omin elj, ayagi _ li^n],*, ^bnajnat i'tib^-i- mmAj . , , . 

** ta . «*, » ^^ dl ^ .XT. ^zf^r 

=SS£SSS=a?SS« 

tOBS 



mad Jken merami tefhimc vflriilu uUuklan hcrkeain ma'iflmudur. O halde 
din, ayagm, §u Milne lnamp da l>ir dficgto mu'cize olarak inlemesine 
innnmamak dogru olur mu7 Elbetic olmaz. 



2153 

Dest u pdfuS^dn guvdhi ml-dihend. 

«Bu miiflkirfer Hsantariyle tcjhmet bn&d ederler, yaiti huima direfci- 
nin inlemesine i'tirawta buiimurlar tunmS bit cemadrn kudretd ilahiyye 
lie boylft bir § ey yapabileceiine k*ndi elleri, ayaktan da §ahidlik edor,- 

§iirtdi soylenildigi veshile elin, ayagm jahadeti, dunyadakt ima ve 
l 5 aret oldugu glbi, o azaiim ahiretteki gahadeti de olabilir. 

(Surei Yasin) de buyruluyor k! : 

Yant: -Ycvm-i ktyamctte oidann a^izlanni miiburleyecegiz. El tori 
bizu atiylcmek, ayaklan ^hadflttc buluumak sdrctlyle dunyida S S torn^ 
olduklari geylcri haber v<;ifMek)crdb 1H .» 



06) SflreL Yosld: SS. 



ior.D 



•«»• 



SEHADET ETMELJEBl, 
2154 

66# e3/ ^fc^d &i ^ mn ^ ^ d 

2155 

aV ?«*■>* ^Hr »fc*a /" 

Ger restftf $& der-destem nih&n, 
Ger Haber dart zi^tizA tisman 

m Sr mfflbei * S ' m ^ ->**■ !M i- »«* wkIl 

2156 

G6jt sun Haki U^yem Van sihdst, 
Yd bi-guyend an~ki m& haKKim u vast 

ICKTO 



2157 

Go/£ Bti»Cefcl to dtmtm rcddir-terest, 
G6/t dn haK ez-&n Ktidir-terest 

. *Ebti CehJ by iicinctsi daha nadir dir rfedi. ResiiluJIah (S.A.V.) do evei, 
AllaJi, 50k kuvvet ve kudrct s&hibidir buyurdu.» 

2158 

Ez-miydn-i m^^g^i 6 her pare scra^, 
Der-$ehadet goften timed bi-dereng. 

*Ebil Cebiin nvucu igraden her tag pai^asi bila ievakkuf Keliim'-i 
§eb&deti soylomeye basludi,* 

2159 

.Taslar in hw biri, (LailSfae Wallah, MuhammcdUn resGlulbih) ihdU 

Ikinci misraa harfiyyen acia'na verilmek lazim gelirse: «AJimedln Jn- 
cisini Resulullah deldi» demek iktiza eder, 

Farislde (Diir sitften), yam inci ddmek masdan mii^kil ve mtt'rift'tli 
bir 15 yapmak demektir. Nitekfrn §irazli Rafiz, bir gaaelinin rnaktflindtl 

Gazel gtifti vil diir siifti biya vii Ha§ bihan H&fiz, 
Kiber nazm-\ tu efoaned felek ikdA sureyy&ra. 

Van!: «Ey HAfji, bir flaxcl soykdin, fakat kndar mph&rot fioalardln 
ki inci dcJmig gibi oldun. tJi-l onu liojpa oku da fclek, fiiireyy* £TcrdBnU||i«i 
nazminn mitkftfat olnrak hji^i y4ipHin» demi§tir, 

1001 



2160 

Cuw ?( mid ez-sengM Bu-Cm in, 
Zed z>Hi§m dn sSnghdra ber-zemin. 



WAS 

iUi^U ^J** ^-ti j>ik jS^'j 

Bdz-gerd u haU muTrib g&§ dtir, 
Z'an-ki dciz geqt muTrib z'intizar. 

«Ey sarai^ geri dba ve pir-i sengimn haline kulak ver. C«nkii o bek- 
I - jnfektcn aciz kHlmi§tir.» 



2161 

/* ^L y ji« JJr - ^ 

Gbft ne-bved raisU tti sdkir diger, 
Stihirdnrd ser tuyt vu tdc-i ser. 

2162 

« ZXtz&ffistsr ki *■- ks < «* °™ *« - 

ions 



• vllJTKiB HiKAYfiSiNlN BAKlYYESi. EMiB'tiL-MU'MiNiN tiMER 
KADIYALLAHO ANHlN FIB-i gENGlYE HATlFlN nId A5INI 

TEBL1G ETMESl. 



2164 

Bang timed mer Umerra fc'ey Ura^r, 
Bsnde4 mdrd zi-kacet bdz-Her. 

-Hazret-i Omcre rii'j'Msmdffl bir nid& geldi ki: Ey timer, bizim kvihi 
mum ihtiyagtan kurtar.» 

2165 

Bendet dtirin HdS u mvhterem, 
Suy-i guristan tu rence kiln Kadem. 

•Bid™ hiis vc m«h(ercm bir kulumuz var. Omi gmmek i^in nicitar* 
liga kad«T yilrliim-k /.alituH hu- kalUm.» 



2166 

Htfhft* dSndr ber-kef nih tem&m 



2167 

^ ^ ^>r ^ ^ ^ i 

AHCttr U«*n MM« watr Jap. 



2168 

^ *"«* fun Hare j** M ^ 
"StfriS&j b«deli olinak ii*ere h„ t.j 
><^ fru»y« ^1., ^^ bu kflda * "«™i «| Ve h*r™t. Biti^ de 

JOS* 



m_. 



216& 

jijl c,a_-* j»lj y ,j-j 

Pes Umer s'drc hej/bet-i dtfdz cest, 
Td mij/dnrd freftr^i in Hidmet bi-best. 

■Omer ra'yasiiida ijittigi sesln heybetindeii uyandi ve yerinden ««$- 
radi. Bu hizmetici ifasi if in baziriandi.p 

Miyan beston: Bel b&gi&mak, iiizmcte haEirlanmaktan kinayedir. 



2170 

$>-)£~~*-j$ O'jj <J4^ J^-m 

$&y-i g&ristan Untie? bwihiid ru, 
Der-begal hemy&n devan der-ebst-u-di. 

•Pais ttirbasi kottugunda o(du£u htMde <jmer mezariiga tevccclih e Hi. 
kojfl knga aramaya basiadi.s 

2171 

^-T b£l j,jJ _)ijw jT jj*. 

Girci-t gtimtdrL (i&ydne jiwi best, 
Gaj/r-i art pfr ii Tie-did dried kest. 

^Mezurligm etrafwdu bir $*k dijnijp delicti, fgkat a ihtiyardim bhfkn 
■oialarda kimseyj gbretnedi.* 

21 72 

Gdft w ne-bifcd diger b&re devid, 
Mande gejt w gcyrA dn pir u ?ic-dtd. 

-Kcudi kendine; (Bu olamaz) dcdl, Arniunk i^in lukrur Itostn. I.iikiii 
yonddu^u huldti q iMIynrdqn ba^kamm giireiiiudl,* 

IOCS 



C~j1~C \L 



2173 



j jV tjj** CJ5 



Go/t ftaK fermud mar& bende'ist, 
Safi vu §&yeste vu ferRundet&t 

2174 

Pir-? f ei*sf$ fce^ bfrt?ed merci^ Hfcdd, 
Hubbezd ey sirr-i pw^drc ftra&beai. 

2175 

n ^ T 

Bdr-i diger gird-i guristdn bi-ge§t t 
Hem-gu an §ir-i §ik&ri gird-i de§t, 

tU *^ krar I" rT ¥lkmi§ blr flSlam " k,rda ***** gibi, ra ez„L| m et - 
i iu i m don up bakii.it 



2176 



^ 0^ 



JJ 



Ctwi yeKin ge§test ki gayr-i pir ntet, 

Gdft der-zuhnet dili r&$en bests! 

-Orada ihtiyardan h a§ k as , mB bidHnmadiguia yakin M 6 ,l edince ka- 
i-miiik jsmdc bir ¥ ok parlak ve mttnevver gbniJIU* ot UI - dedU 



lobu 



2177 

C^Ji 1^1 ^ j-1. j-4*T 

Amed u bet-Sad edeb aned nicest, 
Ber-Utner aTse /wtdd ft pir cest 

■Gddi r kemal-i edeple or ay a oturdu. Kondislne bir ak&ink am oldu. 
Aksiiinca da s*sifldeii ihtiyar uyamp 3i£iadi.i* 



2178 

Cuii Umerra did mand ender^ikijt, 
AzmA reften kerd w lerzlden girift. 

»$meri gdrtince §a?irjip kaldi. Gitmcye davrandiysa da titremeye bag- 



JndLi 



2179 

G6|t der-boTin H«da^d e^tu diid, 
Mufctesib ber-pir-i geitgi key futad> 

-t^inden dedi ki: llabt sen imdadima yetig. Nasi! oldu da mulilulp, 
ihtiyar (algKiya sattj?» 

Muhtesib; Vaktiyle bekdiye iglerine bakan me'mur idi. Emt>i ma'ruf 
vc nehy-i niunkerle de i?tigal edefdi, Bu i'tibarla (jalgicilnr, meyhfinecilcr 
vt; 3Hr hollar mubtesibden korkarlardi. Eski jairlerin dlvanlarmda muhlf 
Hibler aleyhine soylenilmls bir qok sojc vai-dir. 

Plr-1 yengi dc uyamp llazreUi 6meri gbrunce diiyak yiyecegi vah- 
mine dujtugii i^in ten* hfilde koiktu. Fakal, Fairijk4 A'zam : 

1M7 



MM 



,s 



■4 o 



,1 



2180 



«*■ 



C«n nazar ender-ruH4 &n pir fcerd, 
Did &r& §erms&r & ruy-zerd. 

2181 

Pes Umej- go/t^ me-ters e?*m«n me-rm, 
K'et bejdretM zi-kaK dverdeem. 

«-£5E5*S362? * *-" kOTkul> * l - ki 5 -" A,tah * 

2182 

*/ / tf>J Jit by? I" 

CSrcd yezdarc midkaU Huy-i tu kerd, 
To. Umerra &§iK4 ruy-t tu herd. 



"Aflafa Sen i n ahl akim p kadM medhetti y ftffleri seoM Kfflaijno ^ 



i.ii.ii. 



2183 

FSj-i men &t-ns!n w mekc&rl me-sdz t 
7a be-gfyet guyem ez-iKbal rdz. 



1184 

(ptm selam-ef mik&ned rof-pursedet, 

■Allah sana seism edtyor ve hatirmi soruyor. Hadd u papain o!ma- 
ymt gum ve kedvrle ttasilsin?" 

2185 

\r*&j\ -tt»* *^lji tit 



L 1£ 3% j burj C^ O 



JVcfc Kwtoe perad ebrtyum-bebd, 
Hare hun inra vu hdz incd birya. 

-tgte ibrigim babS olmak iitere blr ka$ aliai. Banian barret de sonra 
ylne gel.* 

2180 

""*&i U>J jj^; &■» J^j 1 .# 

Plr lerzatt gegt gun- tnnd sentd, 
D&t •ml-Hayid u b&r-Hod mt-TapM. 

"Shttyar, bunu i^iilncc titremvsyQ, vMni lsinp dovtinmeye ba;ladi.» 

2187 

Bes ki ez~§cr1n &b $iid bi^are pir. 

*Ey her ;eyde otduftu i;ibl kcrrmde de naziil oJmayan Unbbim; bl$&- ■ 
re ili(iyar kulvn iitancindun rwUU tliyv fcry&d -*ti.* 

Uifl 



■_ 



■Ul 



2188 

£ton besi bf-prfet v'ez-had reft derd, 
C&ngrd ged ber-zemtn u H&rd kerd\ 

«Bi* ? ok aglad,, derd ve efcmi haddtai ge9 |i. Nlhayet $engl y«e vu- 
rup pmr^a par^a etti.. * J 



2189 

<Hji (H* «> ^t-^if 

G&/£ e^ b^d^ foiedbem ez-ildk, 
Ey merd tH rdh-zen ez-§dh-§dk. 

genge hitabem *Dedi kh Ey AHaha kar^r bana hicab olan, ey dogm 
"Ida eskiya gibi yolumu kesea.* 



2190 

J(? ypS*! !U- jfijrj J>J tfl 

% bi-Horde Hiin-i men heftad sdl, 
Ey zi-tu r&yem $iyeh p2g-3 kem&l. 

*Ey yetmis. seneden bed kan«m i$ei,, ey kemA] crbab* mdbide yUzii- 
mil karartan,* r 

Mesnevi ^rihi § ey h tsmail-i Ankaravi buradaki pfr-i ^ngiyi tevbe 
JJirttfb «tan bir ki msey e, S engi de n^-i emi nar e y e (£3 yapTyor 
Mutribte ^twp seneHk gaagi yere vurup i^ tevbesine Hfl* Ur* 
likin nefs-x emmareyi ayak aJtrna almasidir, diyor. 

iMiyar C engi, nefsini levm u tesni' eyledikten sonra Hakka iHica ve 
311 yolda dua ediyor : 

1070 



--■ 



zm 

Rah-m kiln ber-wmr-i reft& der-cefd, 

*Ey, atasiyle vefasi olan Rabbim; cefa i^inde ge^en bir omre merha- 
met et* 

2102 

(jlf>-jj ijl c±*j ^iu» ^£ 

Ddd haK umri fci foer riisi sz-dit } 
Kes ite-ddited KiymetA &n der-cikati. 

•Allah bona bu kadar bh: iimiir T«mii;tl ki onun bir giiniine aid kiy- 
metl klmse takdlr edemez.» 

2103 

Hare fcerdem umr4 Hodra dem*be*dem t 
Der-demtd&m cil-mlerd der-str-ii-bem, 

«tste o kiymetli omriiJtnii boga gc^irdbn. Nefeslertmin hepsini de (tiz 
ve pes) sealer yohmda lifUrdilni^ 

2104 

R^/t ez-yddem dernA telH u firdK. 

«Ah ve eyvah kl, trak perdesbu ve y«]unu dii^iiiiniekteii, diinyadan 
aytilacaftm zamflnm acilijfi hatirimdan (ikmigti.> 

1071 



211)5 

jj« Jj ^ Jj C*^ J*i tiJLt^- 

Ydj/ fe*€S-tfef-i 23r-e/fc<?nd-i Htird, 
Hd^g §#d teift-l dil-i men dil bi-rmird. 

«Vah yamk kl (xirefgened-i h«rd) makattwnin tizliglndtin, yani onu 
divjiinup onunla mc^gu] ohnaktan kalbimin mazru'atr, yani Mad a, bulun- 
masi lazim gelen ma'nevi zevklcr ktirudu, hatta gonltiin oldii.» 

2196 

V% k'ez av&z-i in bfet u qehar, 
Kdrvdn bii-gze$t u bi-geh $«d nehdx. 

«Yazik ki yirmi dort pcrdcnin sesiyle ugr&snrkeit &miir kerv&iu gbf Hi, 
ece! gtinii akgama yaklasti,» 

Dentin fikd ne ise zikri de odur derler. Insanin i§tigalati, ifade&ine 
bile te'sir eder, Ilakikaten herkesin bey an tarzina. dikkat edilecek olursa 
soz arasmda sarfettikleri kelimelerden hangl meslekte bulunduklan arla- 
§ihr. Slvil hit me'mur ile bir askerin, yahud esnaftan birinin ifadesi az 
50k ayridir, Herkes meslegine gbne s&z soyler, Edebiyatta (tahkiye) de- 
nilen vadinin iislubu sse kissayi yazan zatin degil, o kissada konu^turulan 
kimselerin ifadesi oJmasi lazim g&lir. Ijte Cenab-i Pit Efendimiz de pfr-i 
$enginin hasbihalmi onun meslekine gore ve m&siki istilahlarlyle izah 
ediyor. 

2197 

D^d Pi £ hero nt zi-hes z'in da.d-B.ah. 

•Itahi; bu feryad isteycttin cHnden feryad, Ya Rabbi, ba;kasmdan dc- 
gif, btt dadbah olana katsi adalet istiyomm.* 

1072 






Feryid eden, odAkt IbMj pyloyim [litlydi sfizendeniii kendi oldugu 
Uibi ^linden feryad eltigi, itikrtk^j link Jwtedifii de neisi oldugu i^iti: *Ya 
liabb! kendi kendimden slkayul cdlyorum ve adalet istiyorum* diyor. 

2198 

£ J? fiV cr*>' J >^ j1j 



D&d-i Hod ez-kes ne-j/dbem cuz meger, 
Z'dn-fci hest e^-rnen " be-men nezdik-ter. 

-Kimstiden adalet ve bakkaniyet bulanuyorum. Me|w kl hakkimi ih- 
kak edecek; bans benden yakm olan i&H ecell a fl'ta ola.» 

Kur'Snda Cenab-i H&k: 



*&$&&. &P*. 



Yanh 'Six, iosama gab dRnaatuidan data yakinus ls » buyunnujtur. Bu 
yakinlik hakkitlda muhtelif siJtlej: soyleximi^tir, Kimi: Allah, ins ana il- 
miyle yakindir, kind: kudreiiyle yakindjr demi§tir. Haaret-i Mevlaiia da: 
-Nftsin Babbi olan Allalun, io^anlarui ruhuna — nasi! oldugu bilinmez 
v* bir gey'e kiyas edifmez — bir yakinli£i vatdir- buyurtnugtur. Qiinkii 
ruh h nefha-i llahfyyedir. Her nasil olutsa olsun Allah, insana kemdisinden 
daba yakindir. 

2199 

\^ } Jui &\ #■ ^ IjJ ^jj 

IC J iTi meni ez-vey resed dem dem merd, 
Pe* verd btnern pu in fitd fcem Trier ^. 

-Btr benlik ve varltk, nefes neies baua ondan vasil olur. Bu varlik vch- 
mi azalacak ve mab volmcuk olursa ba§ka bir gey kalmayaraf j if in otiu gb- 



f«> Sir*! KiTs II. 



f( GB 



1073 



2200 

Suy-i H d&ri ne sity4 Hod Timer, 
w? ipkl sana "*■ "** ve ™ ""^ bak » d * *■** b*ma<bfta, 

2201 

Hem-tftnZn der-girye v<i der-n&le #, 
Mi~§um,urdt ciirm~i cendfos&le & 

2202 



Pes tfmer gofte§ ki tn zfrU t4 f 
H&st hem &s&r~i hu§ydfi-i t&, 

1074 



Yarn glryS vu iari edifln, sfridi? hfllfl v*icM-j xnevhum bakiyyesi bu- 

lundugufla delalet eder. 

2203 



jsr,.ur 



^ 



4fty 



Rdft-i jani-geste rdk< dlgerest, 
Z'an-ki hu$yari giin&h-i dlgerest. 

.iAllahm a§kmda fani olmu§ ve kendinden g<^mi§ kimsenin yoiu ba§- 
ku iurliidiir, tdrak ise aynca bir gunahdir.^ 

Burada: «Senin varhgm hl^ bir giinnhla mukayese edilemiyetek bi* 
Kiiimhdir, Kadisine telmih vardir. 



2204 



igiitU »ljj t£jL_»* iZ^rf* 



l-t>- flj^ ^Jujl- 



j dr* 



H&t Mig j/drt zi-r&h-i mdrm,aZ&, 
MaZi M mustaKlclet perd& Hnda. 

*tdrak, mail tarlkindandu*. Zikr-i mazi f endi^-i istikbaf ise seniii i^in 
Ailaba kaj§i pcrd* olur.- 

2205 

Ate? ender-zen E>e-fcer dil td-be-ke^/, 
Pitr-girih- 6d§i es-dn ^ier dw fit ney> 

-Hei: IkiBini do yak t y&m mail ve mustakbel kayidlantif buak. O ka- 
yidlar dolayisiyle no vakte kadnr ncy gtbi diii&ntlu kalacak»in?» 



Bunbn kendlin; bir ukdi> y^jincnksLii. 



1075 







2206 



Hem-raijMi-S dn kb £ dtidjs nfet. 
lu^at^ 1 * lra!lmd,lkS,, *"*■ **** v * dud ^ ^ •** 4 

tar bogum y e kdi<*eri»e duglimlede baghdir: Ka^ta fXumTe, durduk 

f UKel f Zd na *™^ *ra eyleme^i kfibil degildir. 1™ kl irade-i M 
*ftU«^ »• ^ da m aeJh hal, Istikbal, ^azarr^ meUTt ~£S 

2rii£ V ^°n U *? d »*^ »** buW*d X Sto23 

'"■filed ilen ilhamati aksettirebilsin. 






2207 



l£ J»V* j^L J^- j^] J^. 

gun be-Tavfi Hod be-Tavfi wMrtedt, 
Qua be-H&ne amedi hem bd-Hodt 

*K»W tavaf ede**k alu^n ridl, y&ni elbis* lb tent edfror- 
sun de^eksin. «p eV e gelmi^, fakat U H eneiyy.tfclesb,.. 

Mutribin aglayip srzlamasi ve eski ciirihnlerindeii pesiman olmasi 
evbe ve I*** demekti Hazret-i CW to onu fena ve SLS 

mwdan deri ge^eme^ eneiyyeM mevhilmeden kurtulamamak X- 
Bum. haber veriyor. Hacil*™ Ka'beyi tavaf etntderiain SSS SZ 

Ka be-, tevhide gslmfgsta, fakat be^ligind.n kurtulamam,$ s L diyordu, 
1076 



:';>ok 



_^j j) *u3 jl 



y *> 



Teube-t til e^-giiiwi^-i ftti beter, 

-Ey mutrib sen in haberferin ve ma'ttmatm o haberleri verenden bi- 
ll ii)n?c. EtUlin tevbe ise gunabindftii beter.- 

Ey tu ez MH guzegte tevbe-di, 
Key k&ni tevbe ez-in tevbe me-gv,. 

«Ey gesm:j guoablanna tevbe eden mutrib; bu cttigin tevbeden ne 
vtikit tevbe cdeceksin?- 

Sofiy^e iiazarati, zevki i'tibariyle istigraki idrake, ta'bir^i digerle 
(mahv) i (sahv) a tercih ederler. Fakat bu miibtediler i^indir. Murtehi- 
ler, mahvda &ahvin h sahvda mahvin zevkine vanrlar. 

Faruk-i A'zani Hazretleri mutribi h yahud Cenab-i MevUna da ebl-i 
i!iti h d£di bu makama tergib l^iti, ettigi tevbeden de tevbe eylemeaini tav- 
niye eyliycr. giinkii tevbede benlik gaibesi vaTdir, I^ledigim gunahlara 
levbeler olsun deniekle taibin kendine viicud ve kudxet venni? oldugu ifin 
mm da tevbe edilmesi, yam asil Tewab ve Rahim olsmn Cenab-i Hak 
ultlugunun bilinraesi lazim geldigird anlatiyor, Yine bahse devam ediyor 

2210 

dj 4i tjfcjjlj %J *$' 

G&h bdng4 zirrb Kible kiint, 
Gah giry& zdrra Kuble zeni. 

*8ph bft'zan pes sesi kendine kible ittib*z ediyoreun, ba'ssan dn aftln- 
yi[j stzlamayi takbil eyUyarBun.* 

1077 



YftttJ bn'znn mcsn!/., wdhmv,, bn'xnn da bngira gagjra nfthyorsun. Her iki 
aglamayi kendine tnihrnb vd kible sayjyorsun ve ona mukayyed bulunn- 

yorsun. 



2211 

Qiivrki F&ruK aym& esr&r §iid t 
C&n~i pir es-evder^n b$d&r §iid, 

rF&rQk-i A'zam, esrai-i Iliid&ya ayna olunca ihtiyarm xuhu deruniuv 
dan uyatidi,» 

Yani sirr-i tevhid, Hazret-i (imerin soziiiide ve oziinde miinceli olun- 
ca mutrib de gaflet uykusundan uyandi. 



2212 

Ail eJu>-tJ j 4/Ji J jU- ji>iV t 

Hem-gu o&n bb-girye v& iti-Hande §ud t 
Cdn§ reft u can*i diger zinde §iid. 

■Run gibi a£lamadan ve gtilmeden azade oldu. Onun Hihu gitti, b&gka 
bii rfih ile ya$amaya ba§ladi.» 

Blr kae, def'a soylenilmisti ki insanda biri hayvant, biri de in&ani, ya- 
hud sultani veyahud tlahi namiyle iki ruh varrui§. Hayvani clan ruh } 
madd-i hayattan ibaret imi$ ki insan, rdh-i hayvant gfihibi olmakta biltiin 
hayvanat ile mu§terekim§. Ruh-i sultani yahud Ilahi ise insatu h&yvanat* 
tan mumtaz kilan ruh-i menffih imij, t$te beyt-i jerifte: tOnun ruhu gitti, 
ba§ka bir ruh ile ya§amaya ba§!adi> buyurulmasi ile mutribde ruh-i men* 
ffthun tasarrufa ba^lamig olduguna i^aret edfliyormu§. 

1678 




ma 

.O vakit mutnbi* derOnu-a blr hayxet geldi ki zemin « ***** **» 
berinden yani **biftt sftraymdan di$anya S ikti.. 

HMiz-i Sirarf- der kh .Sen tabiat sarayinm haricme cikimyorsu*. 1 toyle 

ret vS ^asirmak, mu 5 ahededen has* olur fct Flazuh I 

Rayret ey but suretfo gdrduhte Ml eyier bent 

misraiyle buna isarst eder. Muallim Naoi merhiimun ; 

ZevkA kayret ekmeU ezvak imi?, 
Hdce-i i'coa £f^ ssidni^ derm. 

teyttad, t. h=» buna hm de 4UM-. — ' »-* <*» ^'"^ " ri> " 
HadSs-i §ertfhie tehnih olunmustur, 

2214 

CftstrUrcuyl cs-uerd-^i ciiat-ii-cii, 
Men wMm-d&nem tu mird&iti bi-gu. 

.MutHb i^n a, B y iP ******** levkMde Mr cU Bt kjthM oldu k> 
fltt «n nasU oid«6«uu ben bikmiyOTum. Sen blllyc« an «%te* 

v^i mutrih tevbe maka^^nda iken figlayip sizlamasiyle rahmet v« 

1079 



--■■ 



.. .....j,,.™,, flE . pi Buy „ v uuyuiuyor, mu'nvvi zcvk- 



lerm harf vc liif, K l] t . jf fl[ | ti ( .,ii] ( , m j yecegini an]atiyor 

Eifdza sigiymimyr -me&ni, 
Deryayi ahr mi hie gt4nl 



2215 

GarKa ge$te ez-cem&U zvr'lcel&l 

-Mutrib; kalin de, halinde fevkinde bit kai « haie mazhac edildi Hu- 
day-i Zulcelalin <ema1i deryasma gark cddu.* 



2216 

GarKai n% ki HalaSi bd§ede§, 
Yd be-ctiz deryd kesi b>§ndsede$. 

Hem Syle bir mustagrak dldu ki kurtulacak gibi degii ve denizden 
imasina imkan yok.» 



««em oyic bir mustagrak dldu ki k 
buffkasiniii tmu tanimasina imk&n yok.» 



Mutnbin kurtulamayacak derecede mustagrak olmasi, kendisinde 
fona>i etem ftilia^ zuhfira gelmi$ olnmidir. Demzdtti baskasi taraftn- 
Jnn tanmmamasi da teedli-i tlahinin sahsa gore olmasi ve dSima degis- 
mt^dir. CenSb-! Hakkm zatine pSyan olmadigi gibi sifStma v e aslrma da 
nihayet yoktur. Binaenabyh tecelliyliM Uahiyye daim§ degisjr ve feti'- 
flfitfa gore mki ? af eder. Bunun i 5 in evliyaullahtan h1$ biri, digerinin hu- 
*aaiyyet-i ahvalini bilmez. Bir Hadis-i Kudsi mu'cibince: -AJIabin ba'zi 
velder, vardir ki mestfiriyyef kabbderi alhiida mahfuz oldukiR* icin veli 
oJduklau da ma'] dm degildir.. 

toso 



«m 



:-:«i7 






u j j1 ?>■ ^ 



AKl-i ctis' ez-kuil guyd nistl, 
Gcr teKaZd ber-teKaZa nistt 

-Eger tah=b taleb tizeritie olmasaydi akl-i ciiz'i, akl-i kullidmi bahst 
kalkt&maidi.H 

Bu beyt. laraf-i Mevlanadan bir i'tMr imi?. Yukanda: «Ben bilmiyo- 
rum, ey kari'; biliyorsan sen soyle» demisken t hakayik ve maarif beyamna 
devam etmesi dolayisiyle ozur diliyoT. Hakikat-i kulliyyeden soyle diyo 
emir uzerine emir gelmeseydi ben de bu bah si devam ettirmeEdim, buyu- 
ruvor, A?agidaki beytiyle de o, emirden bakikat derj'asmda kabarar daV 
f ;aiarin, yam evliyaullah lisamtidan zuhi&r eden hakayik ve maarifin bu 
diinyada inti^ar ettigini haber vedyoi\ 

2218 

Ciln teKdZa ber-teKaza mi-resed, 

Mevc-i an deryd be-d4n-c& mi-resed. 

^Taleb taleb uzednt oldugundnii o deryanm dnlgasi buiaya kadar 
geldi,* 

2219 

Ciin-ki KiSSa hal-i ptr dft-cd resid, 
Pit u hdle$ v&y der~perde ke§M. 

-Ihtiyann Judi kissasi hikayesi way a erigincc ihtiyar da, onun hi'ili do 
pcrrfc arkasma ^ekildL* 

Yanl hayret makamma yukseknig olan ihtiyar mutribin ahvfili kfl ii 
kal ile bahsedilemiyecek bit dereceyi buldu, 

1061 



^b. 



2220 



j* Lis Ji jCjJ j 



'Jty'j j» 



j, i 



-li jljUjjj oii , 



r. 



Pir ddmenrd zi^ojt^rgu fe§dnd, 
mm-gofte der-deh&n-l u bi~mand. 



2221 

J^L ^^ >; j^ ^.j Jjt 

Sad-hezdr an can birb&yed MHten. 



2222 

D*r-$ifcdr-$ b^e-fcdn bdz fad?, 
Hemgu Hor^tta cifcarc cdn-bdz b&§. 
^ -Can ™ aninda a.lannmk i 9 i„ i*. ol . w^ ^ ^ ^^ 



C&nrfe?an iiftdd Hor§id'i biilend, 
Her demi ni mir§eved pwr mX-kune-nd. 

-§u yiiksek giine$, can sagiyor, bcr ao yok ntuyor ve her an doldu- 
ruluyei-» 

Yan! giine§ her an, ziyl negrinden geri kalmiyor, §u hareketiyle bir 
fed&karlik gosteriyor. Lakin ne§rettik 5 e bir tar af tan kendinde ziya hasil 
oluyor. Demek ki fedakfrlik bo§a gitmiyor. 



2224 



tSy** ij 



ttT 



tsi y 



LijU 



lSj* 



If Ij^J^T jl+»- i/* 



Can fe$&n ey dftabJ, <mtfnev% f 
Met cthdn4 kiihnerd bi-ntnd nevl 

*Ey m&na Giine§i, sen de caufcganlik edip gu kobnje aleme bir yenilik 
poster.* 

Cenab-i Me v] ana gunejin ziya ne§ri sdretiyle fedakarlikta bulundu- 
gunu mis&l olarak Srad eykdikten sonra tarikat salikine tevdh-i keISm ile 
buyuruyor ki; *Ey Wnevi gune? t §ems-i s&tf nasil ziyafesanhk ediyorsa, 
sen de catife§aiihk et. Senin bezletligine mukabil yenisi ve daha iyisi ve~ 
rileeektir. Bin&enaleyh ?u eski Ubiat alemine peyderpey bir yenilik go«- 
ter. Bezletmekte'canin tiikeneceginden korkma ki: s 

2225 

Der-tnicud-i ddemi can u reudn, 
M^-resed ez-gayb t}wn db-i rev&n. 

ofnsnniiii vUcddunn . nn da, revatt da fiayb alemind*n akar su gibi 
Befit,* 



lOM 



Viiciid-i Lnatinfdc (hiiyviinl) vi_> (suJt&nl) namiyle jJki ruh buJundugu 
soylenilrnfsjti. BunJarjn birlftclsiri'e, ys.nl (rtln-i hayvant) ye (amide (re- 
VLui). ikincisine ylnf (ruh-i sultani) ye (can) derler, 

Bu ruhlardan ikisinin akar stj gibi gayb aleminden insamn bedenine 
viicud et'.igini Haziet-i Mevlana haber veriyor, Boylece daima cereyan 
edo.n ruhun bezlinden cekinilmemek lasim geldigini de soyliiyor. 



2226 

Her sem&tt ez-gayb nev nev mi-resed, 
V'ez-cih&Ti4 ten birUn §ev mi-resed. 

■ H-ftr vakit gayb aleminden ins an bedenine yeni yeni hayat ve fiiyuz&t 
vArJtl u I ii r. Ten cihannidan da dig any el $ik emri verilir.* 

lii i nriunasebetle cesedden bir gok §ey hurue edip gider. Mestda insan 
n»ftm nlmak igin nefes vermeye yani cigerindeki havayi gikarmaya mec- 
hlirrJur. Onu <nkarmazsa yenisini alamaz. Bundan dolayi bezl ii isardan 
i,i'kini]irmeli ve cud ii sehadan geri durmamalidir. 

CmSb-i Pjr Efendimiz: «Can fe§an ey afUab-i ma'nevi* misraiyle beal 
1 1 Inffikn tr^vik buyurmasi iizerine Mr Hadis-i §erif naklediyor, Allah yo- 
Innilri bezl ii InfSfc edilen §eylerin yerine bagkalari ihsan olunacagma Ha- 
dhtn riHuieti mu'cibirice isaret ediliyor. 

Bu FTadis Ebu Hureyreden mervi olup Buharide ve Muslimde mez- 
kurdur, I ladt.-i-i Serif: «Her sabah gtfkten ikl melek iner. Bin: Ya Rabbi; 
btr miinfika bakf ver der, Gbliiti de; Ya Rabbi her mumsike telef ver der» 
nifialindedir, 

Ma'lumdur ki miinfik: Veren, miimsik: Vermeyen demektir, Munijka 
hjilni, miimsike telef diiasmda bulunulmasi da onlann ya sahislan, yahud 
mallan igindir. Yam miinfik ve kerim bir satin halefi suhur etsin. Onun 
gibi insaniyyetperver kimseler peyda' olsun, yahud infak edilen seyin ye> 
line d ah a iyisi gelsin, Keza mumsik, hasis bir herif olsiin de insaniyyet 
;d['mi bb'yk faydasiz bir usvundan kurtulsun; yahud o cimTi heriiin ver- 
(neyip de sakladigi ijey telef olsun ma'nSlarma miitehammildur. 

Hazret-f Mevlana ikinci ihtimale gore Hadis-i ^eiifi iaah igin diyor kl; 
JIIH1 



2227 

J^C* l^jU* iff* *^j ji 

Gbjt Peygam^ber ki d&im behr-i psnd, 
Du firi$te Ho§ mnnadct njl-fcuTumd. 

-BesQl-i Bkrem Sallallahii Ateyhl Ycsellem buyvrdu kf 

melek nasShat icin ho^ bl* nidada bulunur,- 



Dpim^ iki 



2228 



itf 



K'ey Huddya inunfiKanrA sir ddr, 
Her direm§dn tu ivaZ dih Sad-hezdr. 

•Derlcr W: Ey llfiMi i^^ vs <*aadduk edenleri d*y«r, verdikteri ber 
dirheme bedel, kendiktine yti* bSnlercesiai ihsln ct.- 

2229 

E|r fittd&y& murnsikanra der-cih&n, 
T& me-dih Hid ziyan-ender-ziy&n. 

-J14M; basialere de diinyada riy&n Ustiine aiyandan bo^ka bir ijey 

vetme> 

tnfak yani fukarayi nalakalandirmak, rauslamankkta gayet ehem w 
o nisbette multezemdir. Zuhur4 tsltaidan ewel cahiliyye arablannda co- 
merdlik, misafirperverlik gibi ba'ji iyi huylar vardi. Fakat fukarAyi dfti- 
mi syrette goriip gozetmek, onlarm ihtiyaclarmi kolaylajtirmek ve tc'mfn 
etmek Ideti yoktu. Yalniz zenginleri (meysir) dedikleri kumnrdan kn- 
zandiklan deve etini yemezlerdi, fukaraya v^rirlerdi. Bu da muhlnc olnn- 
lann ijoklugu dolayisiyle devede kulait kabuindeti kahrd!, Bir de ba^lari 
ekinleriyle hayvanlnnndan bir kutraim iklye ayinr, bir kismmi Allaha, 
diSorini putlarn UhHi* edrrdi. Allaha aynlan kissm, fakirler ile yoloulmn, 

iorh 



MM 



putlar. aynan kiaa da pu ihfc»c hiditfllerte v.rilirdi. E^riva putlarm 
h««a nifciUBH* ls ,n Allah, uvnlan k !£jm da n W,Mt yapdird, V*S£ 

dwSrf ri r^ ] - ns ? n3igin seiamet ve sesdet - ^ ™ « 

m ' fl,h ™' dai ™ S^'P eS«etilm«i i^in ibtida sadaka veritoesim 

dud . Vencn bir S ad*kaya mukabil 700 misli, h.tifi daha fa*la mukS 
*«***«. hjber v.rdi. Sadakan,n gizlice ve fcrffrj niyveUc verdm 

' ^ ' m f fe^yramlgrda da fukaramn sevindtrilm^ k e .a makt 
;if", 1 ! Vei '^ de ™ zi ^e nazar. dikkat. ahn.cak ?ey ; sadaka 

Kui 1 an-i Keiitti divor ki : 



^\M^k|\tM 



ghi k. ( nasa gd S tcr t| yapraak ig i„ mahlu j nfflk ed A|]ah fc 

IftrUp «»! vc ya j ? ™ bir U| de b^k ir< Ki^ arane ve mdnaflkan P e J*; 

sft'SKsr 81 sevab nfimi,,a bir w k — ** 



fffl) Sfirtti Balmra; 2fi4. 



Burada kaya, o miirfiinin; iwUlndeki toprak, onum gosteri§ ormak u ze- 
ro verdigi sadakanin; aagiuikli yagmur da hakikati meydana £ikaran adl-i 
ilahinin mfsaiidir, 

2230 

*■** J* ^1? J*- bj* JU 

#2/ besd ims6fe k'ez-infaR bih, 

MdH haKrd ciiz be-emr-i haK me-dih. 

*Ne kadar imsak, yajii vetmcmck vardur ki in£aktan, yani vermekien 
jyidir. AUabin malint sneak Atlafaut emrine gore ver,> 

Sure-i Bakarada buyurulmujtur ki ; 



^ ^ 



«GUzel soz f §cfkat ve merhanset, arkasindan eziyyet vc hakaret gelen 
jiftdakadan hayirtidir 21 .* 

Deinek kl bir adama be? on para verip de: «Elin K ayagin tutuyor, sapa 
sagJamsm, dileneeegine ?ali§Eana* ^eklinde soyknmekten, *inayet ola» r 
•Allah versin* gibi sbzlerJe ve tatli dil iU> savmak hayirh imij. 

lgte Cenab-i Pirin. (Ey besS imsak kez infgk bih) buyrugu bu gibi ha- 
reketler i^indir. Allah bize S&bfH Ilihide infak etmemizi, halisen livec- 
liiliah vennemizi emrediyor. By nun mefhum-I muhalifi: Allah yolunda 
ve Allah ntasi igin olmaz^a vermeyin demektir. Emr-i ll^hiyi if a etmek. 
oiiun icabina gSre davranmakla olur. 

2231 

T& ivaZ yabi tu genc4 bt-ker&n, 
T& ne-ba§i ez4ddd~i Mfir&n. 

^TSkl, Allah yolundn infakina bitma v« tiihenmez bir haz^ne bulasm; 
bir d«, kr.fi Her hiraHilidn buluiimitktnri kurUilusin^ 



mm 



Hi) Hflrtl OnhMi Ml. 



HIH7 



Hi 



■■■■■■I 



Cenab-i Hakkin bir sadakpiya mufcabil yediyuz, hatta daba fazla ae- ! 
vab verecegi S&re-i Bakarada bey an edilra%tfr. Bire yediyuz hi£ bir ban; 
kadan almamiyacagi gibi hif bir tie&rette de kazanilamaz. Bunu'ibsan by- 
yuracak olan ancak Allahm lutf u keremidir ki o Jutf u kerem, tiikenmez 
ve ucu bueagi bulunmaz bir hazinedir. 

Diger ribetten bir geyi yerinde sarfetmemek, mesda bir mektep ya- 
pdmasi i s in iane istenildigi vakit on para vermeyip de bir meyhane ml. 
Sosuna yiizkrce kuru$ bab 5 jg vemiek budalaca bir brafta bulunmaktir. 
Hazret-i Kur'an bu gibi musrif ve miibezzirler hakkmda • 



U 



jik 



^j^^li 



Yani: «MUs rifle* ^eytanlanii karde^leridir^.* buyuruyor, $eytainn ib- 

vani sirasmda bulunmamak, kafirlerin sayisim artirmamak i$m bu gibi 

sefuigne israflardan ^ekihmelidir, 

2232 

Emr-i kaKrd has cu ez-v&Sili, 
Emr~i haKrd Mz Mn ger k&mili. 

-Eger s ™ kamil bir atLamssni Hakkm emrini hakikate vasil oIumb M* 
kamifijcn sor da o£reii.» 

Yanf nerelerde infak, nerelerde imsak edilmek lazmi geldigini bilroi- 
yorsan erbabmdan sorup Sgren ki yanL§ hareket etmig olrciayasm, 

2233 

Der NuM inzdr-i ehl-i gafletest, 
K'&n heme mfdKha§dn kasretest, 

-Kur'au-i Kerimde gafltt erbabi icin tehdid vardir. O gaflllwin infak 
*yledikleri seyleHn kendileri i^in medSr-i hasret olacagi bildirilmistkv 
Mekke mu 5 riklerinin Bedre giden ordularnu techiz icin sarfiyatta bu- 



'22i sflufi tir*: 27, 



lunm.larmin kendtlerl 10,. Im.rH vn ru-damete ~bob oldugu SQre-i En- 
faldt! 5(jyle hikayc edilmi(|lir; 



^ > 



* * 









^ » i^i~ i_p j^ 




lan hU gcimeyecektir) Daha »o«^ * »>gUlb l a c*kl a rd««^ 

2234 

J^i ^ 0Vj» ato; 
5erverdti-i Mekke der-Jiarb-t resiU, 
Bw^a^ Kwbiu be-iimmid-i Kabfil, 

beye gtderken kabul iimtdiyk kufbaolat kcsmi^rdi* 

2235 

Clre Jcerded t?0?dn b^r-MiiSTa/a. 
.Ha^et-i Mu*tafa Al*jU EkmdUttebaya Efcndimizc, kil 1S lan i-lih 
gelsin diy* develer kurban etndshrii.* 

Cenab-i Pir Efendimiz, yertod e olntayan sarfiyyatin infak ##& 
.aim! hati o gibi tofito s.rfedenler hakkmda medar. ha.ret o^cagm. 
SS££ iki £» He m«,rikl C rin harekatma Irimih buyuruyor. 






nih-t 



10R8 



■•-- 



MM 



3,3 S?W53SXzSSr£MS " 



Hazret-i Mevlana ba$ka bir misal getiriyor 



2236 

i/ J^r / 'Jl r y± ^ 

Mm § ek ber-bdfcy&n & btzl herd 

«*£sss£3s^ -* ^ •*■* — -*- ** * 

2237 

gt fez&yed dUri vu ruy-t siydk, 

n../, a i rZede u m ^ birhi * M ™ bendeg^mdan biri, harden bir eok 
1090 



i . g&y& adalet gosteriyor. Sonm oulnrln born be r Isyan ediyor. Bu hertfin 
jl'tyle P ar a dagitmas], hiikumdarm hi^nnu tfitmeyecegl gibi, (Aft i in n<> 
; h'Ii etmi§) diye takdir ctmeyeccgi de LflbUdir, f jte Bedr muharebtsiiidu 
UtiiiUifniinljk aleyhine hareket eden ordiiyu Ifije edenlerin.Mii de tibki bu 
Ihdlli kul gibi idi. Fakat onlar yaptikJari i$in hayr ve §«ref oldugunti veil- 
im diyerlardi. Hakikati kenditeri idrak edemedikleri gjbi bajbasindan dfi 
| Lp ogrcnmemi§Ierdi. 



2238 

Behr-i m ttifwrn hemi-guyed zb-b'i-m, 
ihdind yd Rab Sir&Ta'UaiisteKim. 

•Kundfln dolayi, yant icab*i hnlc gtfre harckoi edememfik korkusuybi 
hi- 1 iiiU'min namazda (ihdSna's.sirat'ai-ntijtekiii)) yam; *Ya Rabbi! Son 
lil/f dogru yola sevk ve hidayet syle* diyc dua eder.» 



2233 



pV l: 



l!»U* 



'J. 



I". - 



4« dir em-ridden seHXra l&yiKest, 
Cdnsupiirden Hod seHa-yi &§iKcst, 

«Paia vcrraek cBmerd olana layiktir, Aitkin sebaveti i*e can vcrm^k- 

Cdnim cd^niTui uermektir fcctrafii-i &§ikm, 
Vermeyen c&n i'tirdf etmek gerek noksAmna. 



Bvet, para verilecek yer de vardir. Can leda edilecek inevki' de var- 
>li i Tuia la urn nlan yerde canmi, can Lazuli oian yerde malini fedftya lin!^ 
Ilpnak dogru olmadigi gibi, maliyte yardim educek bir thtiyfirm, moselJi 

| |p, en 6ndeki sipcre gidlp fedaTsarliga kiilkigmaB^musib bir harekdt 

Xi.vilmaz, 

10OI 



.Ml 



2240 



-t>j CJii 



lJ^ jT-J 



J 1 i/j jV 



IVdn dihi ez-bekr~i kaK na.net dikend, 
Can dihi ez-behr-% kaK cdnet diherud, 

* Allah yolunda ekmek verirsen sana ekmek^can wecek olursan ™. 
verifier,* 

Nfmet kulfete gflre oldugu gibi muk§f4t da fedSkirligm derecesinfl! 
gore olur. 

2241 

Ger bi-raed bfrgha-yi fin genar, 
Berg4 bi-bergl bi-baH§cd kirdkar. 

-E,^er Cenab-i Hak, cinar agacirun yap*akian n i dqkturtirse ona yap- 
rnksiz da ya^amak intkatiini verir,» Bunun gibi ; 

2242 

JUJ. ^Jl J^ j^ ^ 

Ger ne-md«d ez-mid der-dest-i t-u mfii, 
Key kilned jaZU il&het p&y+tn&l. 

«Efcr comerdiiU dohiyisjyle eiinde mat kalmayacak ulursa, Allahi 
ihsan ve keremi seni nasi! paymal eder ve muhakkar birakir ?» 



2243 

Hcr-fci fcdred herded enbare§ tehi, 
Ltkine§ der-mezre'a bdjed bihi. 
*Ekiir cken k!m s enm vakia an ban bo^ahr, mntna tarbisi iyile^ir.- 



1092 



Oradan ahnacflk lAahriU ila o anbnr ylnc dolor. 

2244 

Vfiti-Jti der-enbar mdnd u Sarfe fcerd, 
tfspe$ u mu$ u ftauddisftdj Hord, 
<Bir tohumu aUti> (WW* stok edenin te bufidaym. hadisat bit- 
hriyle fareler JJer.* 

2245 

js. isaUv^j c— aft j^r t>'* 

j* c^*»>j w*-j** di ^j>* 

In ci^dn nef]/£st der^bat cu^ 
Silretet Sifrest der-ma'ndt cu. 
.Bu diinya nefiyden yatf yoktan iba»ttir «. maksad^ isbat I* 
,„|nde art, B«l- Cretin nfiidir, *&*** *• W deredi '-* 

SmR Sta- »-»«• ***»* isin sflretl fed * eun 5 

kinmemctidir, 

£246 

^ r ^ &% 3 j^ ^r " 

Can-i f&r & tWi pis-i tig ber, 
Can-i gun dery&-yi §Htird U-Hcr. 
.Tudu ve m ol« n cam ya«i r«h-i hayva^yi kil. S ™to e tfHb. Onu 
UAA cderek tath bir dcnis gibi olan rfih-i llabiyi «L* 

. ici ILmind* ebedivyen ve her tiirlii ma'nasiyle yajamak demektir. 
^SS^at, verip Ml hayaU almaktan ^^Mdl. 
hntta bunu aiim bir ticarat bilmelidir. 

1083 



2247 

V'er ne-mt-ddn* £iiden at% fotdrc, 
Sdn e^-Tnen gu^kiin m ddstdn. 






*LUTF VE KEREMtYLE ZAMAN1NDA HATEM-i TAlYt 
GE£MI$ QLAJj HALlFENiN HtKAYESk 

2248 
cri f?y>* jj> Alii- (it 






Y<*k Haltfe btid der-eyyam4 j% 
Kerde Mtemrd gul&m4 cM4 H.% 

t«H-i Taiyi cc^erdliginm ko]<*i yapm^ti.. ^nmda HI- 

LS™ h ?r^ fl J** 1 "* uzere kendi S in, bir tart yaglr s ~f 
frtaan bir b^devinin bediyyesine fiq& f azia mUkmt ver ^M e SU ™ 

sSwrmi^T^ ? iUP ^S***^ Wtaet tfnu, bir zatt/s S 
kadi (Guhstan) mda 5 oyb blr fikra yazar: ' 

duiaf D«d! : kf ^ kendind t n d8ha ^ kimSe * 6rd ™ ™ ? %* H 

f^cTerTldi mimietmi ?ekmeZ diyerek * m ^ ° *■* ben- 

1094 



Hatemin o0lu (Adiyy) III km (Seffane) huzflr-i Pcygambcdde mus- 
liiman olmu§lardi. 



2249 



W :/ 



j syr CJ *j 



ciUjr J l r*3' ^r 1 ^ j'y* 

R&yete cM u kerem efra$te, 
FaKr u Meet sz-miydn berda$te. 

-O Halife, cotnerdlik ve ikram bayragiiu a^mi?, iakc ve ihtiyaci oria- 
dan kaldirmi§ti.» 

2250 

Bah,r-i dUr ez-baH§i§e§ Sa/ dmedej 
Ddd-i A ez-Kdf to Kdf dmedtf. 
■fod deniii otiun bah^^naen saiiyyet k*sbet*i ? , adfikti kaftan kafa 
kadar yayilmi& yani butiin dtlnyayt ihata etmi$t"-» 

Bahsisinden inci denizinin safiyyet kesbetmesi, AUShft alem denizler 
kadar inci dagitm^indan ve denizleri inciden hall birakmasmdan kina* 

yedir. 

22S1 

Masfier-? baHs^^-i Veftfuib bud, 
•§u toprak Akmiiidc su vc bulut gibi ciimerd idi. Vehhfib-i KcrSmin 

lutf ve Lhsantna roazhar olmujtu.- 

Topragm sebeb-i baylti bu olduga, su da buluttan geldigi igin Cenab-i 

Pir, fukariiyi ihya hususunda halifeyi buluta te^bih ediyor. 

10W 



■M 



2252 

Ez-aTdy^ b^hr u k&n der-zelzele, 
SUy-i dide$ Kdfile ber-K&file. 
.Atasmdan, ihsanmdan Artay. tffcfe de, ma'dcn de titriyorrfu $ ehi - 

2253 

J I ■ I > 

Kibte-i ftdcei der & dervdzee§ t 
Refte der-alem be-cUd avazee§, 

mi 5 t^ aPIS1 ' haIkl " ""' !0bJeSi ° ImU5 ' 8d,ls ^ *** *»•« yayd- 

2254 

ftem acem km rtim &rm %fc $ areb, 
2255 

Ab-i hayv&n bM % deryd~yi herein, 
Zinde ge§te hem areb z*& hem acem. 

«Q halife, Sta-, bay* menbai ve kerem dei-ya S i idi. Ondrni h™ Arab 
hem Acem hay at buluyardu,. ' 

im 



Burada cvsafi b#y|n fldilen hellteriitl sfiri huktimd&r. degil, ma'nev! 
Iialtfe bulunan kamil ve mWkem.ffltJ bir veil, a^agida bahsedilocek bedevi 
il<- kansmdan maksad da: Kuh lie aefis oldulunu §arih soyliiyor. 



«RIR A'RABl ILE KARISININ FAKR VE ZARfiRET DOLAYISIYLE 

OLAN MACEUALARI* 

2256 

YeJc $eb aVdbi zem jwesr gu;yrd, 
Go;ft tt ez-had biird gojtru-guyra. 

«Bir gece bir bedevl karisi, uzuii uzadiya sttylendikton soiira kocasina 
dcdi ki.» 

2257 

K'm heme /aKr u cefd md ml-ke$im, 
Ciimle der-atem Ho? w ma na-Ho$hn, 

«Bu kadar yoksuilugu ve cefayi biz ^ekiyoruz. Dtinyada herkes ho? 
( t ld«gu balde bia pek nab«§ vakit gegiriyoruz,. 

2258 

Ndn-i mdnTii iid7i-Hore$ md deT-ci u r$$k, 
K&ze man ni &b-i man ez-dide e§k. 

«Ekmegimb yok, kntignmz deird « gibta yutkunmaktami ibarot. ISabi- 
imz kacagimjzfyok. Suyiimuz is* aneak giiz yaji.- 

1W7 



--■■■ 



2259 

§eb nihalin u likaf ez-mahtah. 

■Giinduitliit elbisemiz gUneain ziyisi, gwefeyra d^cgimlz, porganimiz 
ay is,i£i.» 

2260 

Kw34 mehra KurS-i nan pinda§te t 
Dest suy-i dsmdn berda§U, 

«Ay tekerlefhii yuvarlak pide saniyor, onu yakalamak l^in eJimizi gok 
yiizutie uzatiyoruz.* 

2261 

Neng-i dervi§an zi*dervt§i-i ma, 
R&z §eb ez-r&zi stidt§i4 mi 

"Bizim fakiWigimitdcu fukara giirilhii da utaniyo*. Giindiiifcrimiz 
rizik diisimccsiyk gccc oluyor.» 

2262 

Ht$ t( E%dra? jiide ez-ma reman, 
Ber-misdl-i samiri ez-merdiim&n< 

"Hisim, akriba, yabaticiiar da bhdcn ka ? iy»r. Adeta Beni Isrfiil ara- 
Miida Samirlye dcinmu§iiz.» 

Samiri, Beni israilden bir heriftir ki yaptigi buzagi heykeline tap- 
male n i^in Yahudilori te§vik etmi§, sonra Hazrei-i Mils! tarafmdan tardo* 
hmmij^Uir, 

1098 










{Tefair-1 Hllapynl) (to drnlliyor kit Fir'avnin beJakindcrt sonra Beni 
tsriil Musli AIoyhlwtpJAnidmi bir serial iatediler. HazrtL-i Musamn miina-' 
cat j (izerine, Ben I WaiiJn c$rafmdan ba'zilartyle Ttir daginm etegine gel- 
mesi vahycdildi, Orada nhk&m-i §eriati c&mi' bir kitap verileeegi de va'do- 
lundu, Musfi Aleyhissel&m, kardegi Harun Aleybisselami vekil birakti. 
Kirk giin sonra gelecegini haber verdi. Esraftan yetmij kiiji ile hareket 
etti. Tura yakla§mca Kelam-i Mhiye fevkal'ade istiyaki dolayisiyle ya- 
mndakileri birakti, kendi siir'atle dagm etegine gitti O sirada hitab-i tiahi 
varid olup buyuruldu ki : 

■YS Mfiaa; kavntini birakip da alel'acele gebneye seni te^vik edeu 
nodir? (Y&ni Bedcn onlan ijitakdut da sou twyie acelc ve yabuz geldin?) 
M^sfi dedi ki: Onlar izirade yaivt aTkamdan geliyorlar. Y& Rabbi bense 
raai oEasm dlye s&na dogru acele ettiiu 34 .* 

Hazret-i Mfisamn isti'cali, emr-i il&hiye kemil-i siir'atle imtisal et- 
mek ve bu vesile lie nz^y-i ElabbSniyi kazanmak i^indi. Yoksa yanmda- 
kileri yolda birakmasi ve onlardan ewel Tura gikmasi, azametinden ve 
onlarla birllkte bulunroaya adem-i teneEziiliinden degildi. 



« UM$0> s&&'&>^ 



(: 



Cenab-i Hak buyurdu ki: *Sonden sotura, ySni kettdilerindcn aynluica, 
kavmini fltneye dusurduk, SSmirt de onlan yoldan eikardi 25 .* 

Samiri Beni tsraJlden idi, Vaktiyle Fir'avn, Yahudi cocuklanm 61durt- 
ttigu sirada bunu anasi, NSldeki adaciklardan birine atmi§ : emr^i tlahi ile 
orada Cebrail Aleyhisselam tarafmdan beslenilmijti. Bunun da adi Musa 
idi. Dlkkat ve hayret edilecek bir haldir ki Cebratlin besledigi MQsS, Beni 
israib buzagi heykeline taptiriyor, Fir'avnin biiyiittugu Mfisa Kelimullah 

oluyor. 

Fir'avnin ?ab deniJtinde boguldugu giin, Samiri Cebraili gormiij ve 
onun bindigi atin bastigi yerdeti bir aw$ toprak alip saklami^ti. Hazret-i 
Musanin Tura azimetinden soma Harun Aleyhis&d&min yamna gitti ve 



(24) Sfeei TAhO! aa-M. 
(J5) Sftret Tfchfc: M, 



1099 



--- 



oniar, aat ip aldiklarim fiomyorum. Emret da hepsi toptamfam ve v a k,T 

SK m ^5" H ^ Ullim mr ^ le Q ****S SS blr cuku a" 
dolduruldu, ustiine odun yigdmhp yakild, ? 

b:r kahba dokt,, mey dana bir bu^ heykdi e ,ka r d, Heykdi S ^fve 
ballad, Yahudiler *u bJli gotu„c e U*S«* SamirJn StSSl 
dortte bm putper^likten kurtuHular. i 5te M usa Aleyhissda™ oC 






— i/U Lt y d&m ra " dde *- J ™ a ^ ne d eft s^nra fci dd «tli ve mtlt.- 

tt J ^ ge " **" ' ° edi ki: * k ^ B-Wnb size *£ "el, 

*- V6 ahd m g^.kfi m i? (YSai kirk ffttj, S <m ra gafo^ dem , 5tlm £L 

dil* to. SflBa da* va'dixui,, irSd eniil l e muh Mel* etmcdik. Liikin Ab^. 
1100 



H^M- 



dan (ikarken KiMHcrln vtiii'llridvti blr mlltdfinni yitklenmi^tik. On] an 
Hnrtinun emrlyJe IhtofO uUik. Samlrj <lc neidindc bulunait jiiuccvhtrati 
biiim gibi aft«j}e jiNi. Sonrn Sdlhiil onJara at^tcn bogtirdeyen bir buzagi 
ccscdi ?ikardi. Bimu tfiirtip de s*siui isitcnler dedikr ki: Ute bu, sizin de, 
Musanm da ilahimzdiir, Mlisji buna unulup da daga aramaya g-itti zs .» 

Beni Israil Misirda bulunduklan miiddet?e Misirlilann (Apis) de- 
dikleri sigira tapUklai'ini gormii§lerdi. Samirinin yaptig! bu*agi beyke- 
linin i 5 i bo§ olmasi dolayisiyle ses gjkardigmi da goriince, eski ijinalik 
dolaynsiyle, o heykelin ma'bud olduguna karar verdiler, 
t 






'^«/. 



■ * 



CM) garii TAhli Nfl.Mt, 



11.01 



^■M^ 






«*<«**». M^flETS 2?SSJS^l olffiadItim BM,i tel 

smden ewel HSrih, oniara demi st i ki *i f ^ dft smd an dti»me- 

Plan AUahfar. Ma'bdd-i v^idTw ?l R ^bm IiE tahm fin * e raMm 

gibj anlar, inen'efcnek, yahud aralfflLS '"21 - . ,' ****' benim 

fcm dii^rdiir, v e «^toS£S ■?' ? *"'* " B " rt ^F «* 
miri cevab vcrdi ki . „ . tL*f -' bl \? tt,gm J 5 «iedir? diye sordu. Sa- 

ma,V. nefelm ba„a ho 5 ff b 5 ierdi. £tf *& ^J S?*? b " « * a *- 
"kttrtn M^ mUddet fe ibCJg 1 S " 5 ■ ** ^ ln •■**** 

jM.:^T^rsf ssa fix** ?* **- 

hMiflrtli. Qiinkii bU ona temas eaS?SS S g ° rU " Ce W **^ *** 
■* wngir titrerdl. M de Slt ™ ya tutulm ^ gibi zan- 



dodi k! ; 



MO* Alevhis^I^ Sa mW h^k^a bu hukmii 



verdikten sonra 



G^ 



^^lii^i'iUU^i; 






; ><r/ 



SI 



■Abid 



<€* 



Hill 



'^bid ve m,rtefcifi «ldi*£„n iJah imo haiitlc h , k 0mj . 



Jindc dunj^c di'keptogli 2 *. 



ata^jz, 



fUJj SCirel Tihflr SOiMj, 
'Ml Sflroi tihki 97. 



in:: 



t^te: «BenJ lm\i\ nnmimijL Sflmiri nasil monflir ise herkoae kar^j biz 

do oyle bulunuyoruK. diye bedovi kansi §ikayet ediyor ve ^okvasmda de- 
vtim ile diyordu ki : 



2263 

Ger bi-Hahem ez-kes$ yek Tft&qt nesk, 
Mer merd g%ed Hamus kiln Trier g u, ce&k> 

*Egex birindcn bir avuf mertimek isteyecek olsam bana siis, diriun- 
iiin, barm agnsuia u^ta, i^tbcr diye ba$inr,> 



2264 

list j C*~v^ j Jxi \j v * v>* 

Mer arehra jaHr u girrest <i aTd, 
Der areb f« hemftt ender-HaT HaTd. 

-Arab kavmulin izietl, ata&i ve fahri vardn. Sen ise arablar arasinda 
• illaki hata |;ibisin,. 



2265 

Qt goza md bl-gazd Hod kv^tetm, 
M& be-tlg-i faKr M-ser ge§teim. 

•Gaza, ne dcmek? YanJ bu bale girmemize kabilemtze edileii kazvc 
.■■--lirh dlmadi. Biz, gazii&iz blmU^Ux. Fakr ve zarQrct kdiciylc kafamiz ke- 
HJlmt^.> 



1103 



22m 

\ m -H- ■ T 

£3 aTa m& ber-ged&yi mt-tenim, 
Met megesrd der-kevd reg mlzentm. 

mm *5i^I YlaI kSme at * ed « biIe «* kud^timiz var? Bi* dii*J 
{ahVora? * 5,y ° rUI * H * ttS haTada u ^ n sSne #» dimanm vurwaya 

2267 

(^v *&i ^)j ^ ^ 

Ger fcesS roifcm^T* resed per men menem, 
£eb bi-tfusbeti detfCo? ez-ten ber-kenem, 

«Bt*c birisi koituk gelwek olursa gece uyuyunca -eger ben be*. 
sem— . sirhndan abasjm e*ker, aimm.> 






-MUHTAC OLAN M(jRil>LERiN, ItftJZEVViR MUDDEtLERE 

ALDANMALARI, ONLARI §EYH, MUHTEREM, VASIL iLALLAH 

SANMALARI VE NAKL 1LE NAKDt, HAKlld \lM TAKLtDj 

AYIRD EDEMEMELERJU 



ZarSretten £k%et eden bedevl kamimn bize bir konuk gelse gee* 
uynyunca sirtindan. abasim almm demesi dolayisiyle Cenab-i Fir Efen 
dimiz ayn bir bahs acjyor. Kendilerlne teslim elan kimseleri soyup ao _ 
gana seviren miizevvir ^eyhlere dair ba'a beyanatta bulunuyor Hakiki 
mejayihe msbetle onlarm nakd yamnda iw*l, ber ruste vanmda ber best* 
gibi kaldigim soylilyor. 

B«r riiste: Tabii ve hakiki demektir. Mesela sun'i olmayati bir ciceSe 
(^kufe-i ber diste) a*rler, B w be,to fee: Sun'i ve taklid ma'nasmadir kl 
kagid vesaireden yapibm s giil, $iqek gibi jeylere vasfolur. 

1104 



2208 

BeAr-i ift goftend dan&yan be-jen t 
Mihmcm-i -muhsin&n bayed §uden. 

-Bun dan dolaytdir ki Cre£ay-i flahiyye, fen ve hlkmet mu'dbince, yii- 
hud bikmet-i ilahiyye vakifi elan Sriler, ihsan sahiblerinin konugu «1- 
inulidit dtmi^lcrdit.s 

thsan: Bir i§i guzel ve layjk-i vechile yapmak demek olduguna fiore 
misra-i s&nideki <muhsinan) kendilerinc gelen misafirlerc husn ii mua- 
niLde ve ikr^m edenler ma'naBinadir. Rabat struck ve iltifat gormek t&te- 
V onler in ibu&n ve kerem sahiblerinin devlcthanelerine konmak gibi scyr u 
siilfikte bulunanlarm da uluw-i himem sahibi olan zevat-i kamiieye mib- 
tt'ari, hatta dahil obnalan lazim gelir. 



2269 

K'^ sit^ncie h&Siletra ez-Hasi. 

*Sen i&& oyle tdriiiin miiridi vc misafiri olmu^sun ki, dcn&ulindpii iln- 
l»yi scnin fah§ma mahsulitn otani elindcn ahyot.» 

2270 

■^ *j;^ 'i j>t ej ^" «* ,w »i 

Nfet ??re guft turd cire kilned, 
Nur ne-dhed mer turd tire kilned. 

iMusafiri oldufcun kimse, kudretli olmadigi i^in son I ktivvcttpndirf- 
miyor. Satin nur vcrtuck ^byle durbun, bUsbUtlin knranliMa birakiyor.- 



f\ 70 



ui«:. 



_ 



2271 

PSn wrrd n«rt ne-bM eiuter-Ktran 

, » *«„ ydMml ra ^ es; diSeJ . dji ' 

2372 

& <" vi ^, o-r'^ 1 

^«ffyt m kilned ter^yi gem , 1 

2273 

I?dU 7n4 ine*& der^faKr u gan&, 
Hi? inikm&nl me-y& magriir-i ?j4 

H06 



Bu bejrt ik> afafi&i iki bey I, bpfjovt Urrnsmm lisamndim Srftrt edildik 

i. 'i Mfinra yine uniizewir jjcylilriin lii'nhiie f lev am olunuyor. 

2274 

_jj~djj (_fJuJjjl JL-iJ -A>J 

KaMM clefr-sdi er-ne-djdi der-Suver, 
£e$mhd bu-k§& vu ender~m& niger, 

«On Acrm stir en fair kitiigm nasil olacagini gikmedinse gbzlcriid a$ dn 
U\t.f. bak.» 

2275 

(J 1 -^* OjJ^ ijrj?* Li i/*& 

u*~^ ^-sj; ^^ j^ j j j 

Z&fefr4 ma gun derun-i miiddei, 
Der-dite§ zidmct bi?une$ ja'^ei 

•<Bi7]m goriitiiijjumtte muddei vc niutegcyyihi andirir ki kalbi karan- 
liU oldutju halde hiirki gayet parlaktir.* 

2276 

jjj\y j iWij ^>j»l j£jfrj 

Ez-Hvd£ ur& ne bibyi ne eser, 

«Kvn<lisindc Allahtatt bir rayiha vc bir cscr yokken halki ir^tiiln clu'» 
vd Iiususunda Sis v* Ad cm Alcyliisscli\m(laH ileri gidiyor^. 

2277 



-Onq ijpytnii hi It; kcndl siirntuii ^riH^nnriiib nidu^ii hnldo, hiz tihiM 
rt\mrtsindcmx, bntih (ltilmilnn, McridtoyiK <lly»r,» 

Ufl7 



2278 

Harf-i dervis&n b>duzdm best 
Ta 9Umn %■* fef Hod hest u 'kest 

2279 

■4- 

Horde-gi^d de^fc *w*«&*«| 
^Veng dared ez-derun4 ft Jr^ 

2280 

Bi-Be»d eeqfc It H4».f asmm, 
Hf-i a ree-ndeHf ftaK yek tisttitiin 

(08 



2281 

flt^J 'iaAJU- Ji>- t_jL 

tf nidd kerde ki Hon bwihddeem, 
Ndyib-i haKKem HaUfe-zddeem. 

«l*§ad sofrasmi a^lim, naib4 Ilahi ve haliie zadeyira diye bar bir bu- 
£iiriyor.» 

Keza o muzevvir tfiyor ki : 

2282 

ES-Sald $&de-dil&n4 pif-pif , 

Td Horiti ez-Htm-i ctidem sir-i taf. 

*Ey katmerii sat kims«ler p buyunin, achgiiii sahavet sofrasindan doya 
doya (bi$) yiytn-» 

Hi? bir geyi olmayamn sofrasinda ancak big yenilebilecegi, yani h!v 
tail- 5«y yenilemiyeeegi pet tabii bir ijeydir- 

I 

2283 

Sdihd ber-va'de-i ;fer dd fcesdn, 
Gird-i dn der-gejte /erdd nd-resdn. 

-Ferda va'dcaiyle bir s*k kim&e yillarta onun rti-afma Loplnnir dn 
va'dettigi ferdaya vasil olamaz.* 

Yani boyle mtiddei ve miizevvir herifler; ^ali^in yarin. obiUgiln 
mesaini^in feyi:ini gbrursiinuz^ diye muhlis miiridkii igfal edcilev. MkV- 
fld (yavinlardan), (obiirgiinlerden) bir $ogu gegtigi halde beklenilen gOn 
bit tiirlu gdmw. O ^eyh taslagi ise (bugiin pe§inr yarin veresiye) levhaai 
gibi aym nakarati tckrarlar durur. 

1100 



Wil 



22S4 

r " 



VJ 



t/ j ^;l aaJT 1^1 

Dir bdyed t$*ki sirf-i ddemf, 
A§k6ra gerded e&bi§ a kemi 



2285 






Zir-t dfoar-S bedew grencist yd, 
Slnei| mdrest u mur u ejdehd 

I 

2286 

0in-fel pe^dd ge§t m $& ne-bud 
Vmr4 Tdlib refte dgdhi gi- S ud, 
*0, eescd duvannin alhnda, yani geyft aatmedileu ttimet.ii 

Eder aa^ o vakit ki agahligin ne faydasi oldbilir^ j 




2287 

Llk nadir T&lib ayed Vez-furug, 
Der-haK4 an ndfi' dj/ed an diirug. 

*Lakin nadirai ba'zi talib bulumir ki sidk-i i'tikadi nfrii dolayulyle 
muddel jeyhiniu yalam, yaai yalandam i*sad da'vasinda bulunmasj, mlt- 
rldi hakkmda hayuli olur.» 

2288 

> V 

tj te-KaSd*? nifc-i Had cd#$ resed, 
Gergi cdn pindd§t &n amed cesed. 

■Miirtd, geyhini x&h sandifii halde otam kahbdan ibarct olntasayte be* 
raber, hiisnii alyyeti sebeblyle bir makskma vasil olur,* 

2239 

y*ij w-i Jjjj co^ 1 ^js- 

i$J fi*$ lis -4* 

Cii.71 teharri der-dil-i $eb Kiblerd, 
Kible ni v& an nemdz-i "4 rei>d. 

•Gece yarisi kibleyi arayib namaza durmak gibt ki tevecclili ■•< i n < 
taraf, kible dcgilken namazi calx ve makbul olur.» 

Ma'lum ya. Namaza durmadan ewel bir takim §artlar vardir ki, bhl 
de (istikbal-i kible) yatii Ka'benin bulundugu tarafa donmektir. 

Bu ievecciih farsidir, Onsuz itamaz caiz olmae, Oyle iken, goce kdmn- 
ligmda ve kirda, bayirda kible cihetini ta'yin edemiyen kimseriin kiblu 
zannettigi clhete dogru namaa kilmasi caiidir. 

Hazret-t Mevlana; $eyb-i kibleye, milridl de kibleyc teveecuh etmt^ 
mioaalltye benzetiyor da buyuruyor ki: «Gece voktl cihet ta'yin cdemiyen 
bir adamm ara^ttrdiktan aonra aklmm kestigl tarafa namaza durmaM caiz 

1111 



platan oIs un - bjr mflh^^ intis^b etme.i f.ydadaa h JdcS 



2290 

Madeira KafcF-i cdn ender-serest, 
Llk m&rd KahT-i ndn der-zdhirest. 

S*«irf ^^ m ^ tin ^ var. Fakat bbi doyuracak e kLk 

bile hiH matfS2 n ^ a T^ *** <*** m *«"W** *t b.lun.n 
^nakvhXSb S"" * Ve ^^ <*Wmi« ise S 5 ikardir. Bi- 



2291 

Macerd giln miiddei pinhdn kiinim, 
Behr-i namfc-l muzevvir c&n kentm, 

MS ve Jndi iikitav. kapi] irsak M eek^r^me a^tf, ^kmi g oluruz.. 



1112 



•ARAB! HiKAYEStNE AVDET VE TEMStLAT-I AC1BE- 

2292 

54 j/ go/te? fend g#S daHi $ geft, 
Hod £i mdnd ez-uvir efzun-ter giize§t 

-Kocaw kad.na d*di ki: trad arzusu v« ge^P do^ma hevesiyle n* 
kadar soylenip durwm? Omriimiizden ne kadar kaldi? Hayat mud- 
tlLtinin £ogu ge?ip gitti.- 

2293 

AKil ender-b1§-i mtKS&n ne-ngered, 
Z'dn-fci her d& hem<;u, seyli bu-gzered. 
-Akdli olan rizkm azina, S *gutia bakmaz. giinkii iklsi de sc! gibi akar 
gider,» 

2294 

Hafi Sd/ u Ha^ se^rl-i tire-rd, 

Qu.n ne-rr&payed demi ez-vey me-g4. 

.0 sel ister bcrrak, iMer bulaaik aksm, madem ki durup kali.nvor, 
aktp gidiyor, ikistnden de baWtmc* 

SeJin berrak akmssi: K^m^tm bol ve refah ^klindo, bulamk dm<m 
da fakr u zarur^t halinde zuhur ctmesidir, A'rab.i yani akdi nveeu m««ft- 

1113 



/ 



oJ«i Allah tarafmdan venlmekte oltfugumi anktmak i$j : 

2295 

J } J r?>J (J*** tTj* -Vj" 

Ender-m diem Tiesdrdn cd^uer, 
Mi-ziyed Ho§ ays-i bi-zfo u zeber. 






(SQre-i Ankebut) da buyurulnyor ki: 

**f - * A c - if, ^* ' < 

*f *** ** •& ^r ^ 



jnun crijd r:zkun cedid) fehva^ca bugun ne b.Id.ysa cn^r ylrm 
*n de Allahin lutftnw i'tJmad "eder. Hakikaten m san , fare ar a n 

fkk^ss^r^ 3 but ^ n •«*- ™s&?ez 

^^kyldui Sabahleym minden ve yuvasmdan a 9 gikan hayvanlar aksam 

ustu karmlar, doymug olarak donerkr. QDnku : ? 










*JQ " 



Ey ^n *i d e ^y lMe w,, Cenab , Hak siiin a m r; r ^> 

nzkinizi nereden vwecegini bilir^.. 

I?te Cena^i PJ rm a§ a gi, yilkan kaydl , ffiatelzul buyt]rdu|u budur 



(29) Surcj Ankebut: 60, 
t3W Silr^[ Ankcbut: GO. 



1114 



229G 

Cj^'i* l_*lji- J*&-~* >J 

nip- LvL w~ ^j ./ j 



£-itfcr mi-jj'ii^ed Pl-uddrd /dHte, 

«LJvryk ku^u afa^ iistiinde Allaha ^iikredcr. HaEbuki geco ncvak-sini 
haiir lamamis tir. » 

2297 



J. 



1*1 



j I AS- JjljJ^y 



•—**^ i_> ' 



J > 0;J a 



jlj- 



^K" 



Hamd 7m-Haned Hudard andelib, 
K'i'timad-i rizK ber-tust ey Muclb. 

*Ey miicifa *ian, raahlukatinni femeiiniyatjuji kahul eyteyen Allah; 
nzk hususunda i'thnadnmz aocak sanadir diyt biilbiil de Cenab-i Hakka 
hamdedeK* 

Qiinku Kur'an-i Kerim'de : 

buyurulmu?, her hayvanin nzkinm lutf-i tl^hi ile verildigi bey an olun- 
mugtur. 

2298 

ji f *^_y ijD^ >i*-»o jv 

Bd^ dest-S $d/ira fcerde Tieuici, 
E^-/i€-me m-iirddr biirbride-umid. 

*To|an ku^ij, ^ahiti etine gbz diketek, y^hiid §ahin elinde gjrpuiarak 
faiititn murdar \e lfi^ekrden timid kesmi§tir,» 

Eskiden hiikurndarlann yaptirdigi ve yaptigi avlarda kuglan tutup 
getirmek igiii togan kujlan ah^Urilirmi?. Kaggar taraflannda kartallann 
da boyle terbiye cdildigini bir kitabda okumu^tum, O.smanli sa ray] arm da 



ai) Sftrcl Kuit: 41. 



1115 



«W» yirtaasin dive rfe de nes totef 17 *' Tf ! P*«W«. W!»- 



2299 



* - T 



Hem f u^m ez-p ef fe d(M $ fr e ^i( 
Swd Hym-'im haK m'me'lwiu'll * 

2300 

In hems gamha ki ender-sinehdst, 

Ez-buHdr & girdhad-i bud-i mdst * 

me 



YAni Liir ni'metin eldc rdilmcni ,-irzusu iejimizde bir firtma kopardi mi, 
onrian mahrumiyyet ate^i do yak may a ba§ladi mi o arzu ve mahrflmiyyct- 
len gikan toz ve duman, kesif bir (jam tabakasi hSIinde iisttfrniize ijbker, 
O durnandan siynlip ^ikmak i^in o dumam zuhura getiren o mahrflmiyycL 
ategini ?bndurmeliL O tozdan kurtulmak i^in onu kakhran hirs ve tama' 
firtinasim dindirmeli, a^ikcasi her gSriilen $eyin elde edilmesi hevcsi 
dijgmemelidir. 



no. 



2301 

in gam&n-i bih-ken g&n das-i mast, 
in giinin §ud v'in$iinan vesvas-i mast. 

•tnsam kokiind«ti kvparan ve tcmelmden yikan b« gamlar, bizim 15 in 
orak gibidir. <Boylo oldu, ^bylt fllacab) gibi dii^iincelef dc biare veavesc 
vermektedir," 

Yatii mai§et endi^esiyle, yahud bir §eyi dde edememek du^unccsiyle 
tutu§up yanmak, orak gibi omrii biqar. Allahin reszakiyyeiine i'timad 
gostermeyip de §oyle mi olacak, boyle mi olacak? diye korkup kivranmak, 
hayatin tadini kaeiran vehimden vesveseden, hatta bir nev'i hastahktari 
bagka bir §ey degildir. 

Bir mevki'de bulun^nlarm, kalacak miyiz? Oraya tirmamnak isteyen- 
leritide, cikacak miyiz? diye ihtiraz ve ihtiras ile kivranmalari, hastabk 
degjl de nedir? 



2302 



Dan ki her reTici zi murden pare tst, 
Cuz-i tnerg ez Hod ber an ger gdre i$L 

"Bilmuj oi ki her hastabk, oTiimdeit bir par^adtr, Efcr jare bulabilir' 
sen blUii} cilz'iinii kendjjiden defet.= 

Yoktan yere bir takim hsvese kapilip da rnagmum vp hasta olmak, 
kismen oJmek demoktir, Bu gibi ma'nasiz gamlar, kedcrler insamn hem 
maneviyyatim, bom sCtri hayatim zehirlcr. Binaenaleyh ucni kismen ot- 



1U7 



mirmeljie olan o g ftm * P ksrlerin s,-hH>im k«j.EI>(mft* fcrfcl ki, hie () | ma?S[1 
SM bir fcse gunliik Srarii <am yffigamig oiasin, 



2303 

^^■j? o 'jH iJ^ ►>- j Oj^ 

Qun zi ciiz-i merg neUvani giriHt, 
Dan ki kuU'e$ ber seret H&hertd riHt. 

•mfom ki oiiimim eife'imden kacaimy ox-sun, bilirii^ ol ki omm tama- 
mini scum basina dokeccklertlir.i- 

Vani icameH f^ demek oI ^ n hey ^ ^ hev&sj birak omm bJr 
tafcifli v^elerle adeta hasta oluycH-sun da, olijmim bir ciiz'under, kur- 
tLiiamiyorsun; malumus olsun ki cuz'kr birl^e birlese kiillu tesfctl eder- 
lot-. Vc mhayet seni ahp goturiirier. 

Cenab-i Pir diger bir biihse 5 uru' ediyor ve diyor ki : 



2304 

U> lj^ ujX* j :Jf ± ^i ; 



Cu3-£ TT^erg er ge$t §irin mer turn, 
Dan hi firm mikuned killlrd liudd. 

«E#cr iilumuu tiiz'ii sana tatli gcliyowa biJini§ ol ki Allah, otiun kfil- 
luttfa d« iana lathlajUni-,* 

"Oliiin, Ailaha mitiufci oJmaktir» kavli muklezasmca insamn olmesi 

huzi^-i Ilah:yc ginned ve lika-i Rabb&niye eimesi olunca, onun mukad- 
denrnti bukman hastalikfor ve fclaketler de bir nev'i mujdcci olmak Ifeun 
Kellr, Bir k.mse. ugradigi hastabk venire gibi musibetleri boyle miibw- 
Sn-altan sayar vc bo 5 lukla kabul ederse onlarm kulliyetleri, vani oliimim 
kijadisi de onun hykkinda hayirh olur. 

tits 



^05 



Es resdteg ru Tnegerddn ej/ /uDftE. 

<£terdier, insana bllimun elfisi olarak gelir, Ey fodul kimsc, okitn el- 
^jsi olan hastatiklardan yiii jevirme, yanl onlarla iiilsiyyet et kl SlUme 
tie ahgm;^ olasin," 



2306 

T 

Her fci jg^rm m^ixf^ti & teiH miird, 
Her ki u tenrd. perested can nebiirt. 

-TatMik, ygni r*fah igindc ^a^ay^n kims«niii fiiijmii au olur. ^unkii 
iihijiltiiibj ;eyden aynlmnsi gtij olur. Bud^nine tapan, yani nefsinin her ar- 
/.usunu yerinc getiren catiim kurtaramaz,> Na&il ki ; 



2307 

An ki ferbihter mer -Hm mike§end. 
«Ku da ot9ayan koyunlari ^ckerlcr, hangisl daba semizsc c*iu kcscrlcr.» 

Cenab-i Pir, bir beyt yukanda sEcdctiine tapan canini kurtaramaz. 
buyuririu^tu. Onu bir misal He te'yid iein diyor ki: Koyun Eiiriisu icirde 
en ewe! kesilen en ziySdfi besili olandir, Dcniek ki tenperverlik, bir zirii- 
hun filiimiinu ta'cil ediyor. Bundan ibret al da ruhun yerine bedenin tak- 
viyesiyle ugta^ma.> 

1119 







2ms 






§eb giizest u subH amed ey §emer, 
(?end girt in fesanera ziser. 

*£**#, sabab old*. Ey gSitlun.uu n^yv^i; daba ne vakte kadar 
bu zarfret masalmi tckrarlayip duraeaksin.* 

Bu beyt, bedevi kammin bitmez, tukcnmes diriltisina kars, koca S1 

- Y ^u, ortahk aganyor. Sen hala durmadan soylemyorsun diyor 
Omur gecesmm ggfe gittigUu* e ce l sababinm eserinin gorunmeve bash' 
digmi goren akhn da : nefein hevesatina karsi diyecegi budur 

Cenab-i Mevlana, miinasebet dolayisiyls ye ni bir bahis a ? ,y or yasi 
lerled^e hirsi artanlara nasih.Ue bidunuyor. O nasibatferi i fedevi 
lisanmdati kamina hitab olarak veriyor : 

2309 

ti* Jj Jjl ij&. J^f wij, Jj ' 

Tu ck><itt &&# i;^ Kanf ter budi, 
Zer Taleb gegti Hod evvei zerbudl 

-Sen gei,£ iken daba kaitaatH idm. Evvdce ultm gibi Jaymetli ve 9* 
virah tken ihtiyariadikca a km t alibi oJduti.* 

2310 

4_£J~_ J„^ls C-*^ 1 »_J^J! ^L.J_j 

fi^ btid! pur-mej/ue gun kasid $udi, 

VaKt4 raeyve pitHtenet fdsid §udt. 



mi 

■ijj #H&j * ^ t>"j *^r 

Meyve'et bayed hi §irtn*ter §eved f 
pftn resell l&ban ne v&pester reved. 

*Scnin y em i^in cskiaindeit daba tath olmaliydi, mutaflar gibi geroin 
geii gltmemeliydi,» 

Bedevi, kansina diyor ki: *Yahu; sen geng iken guzatdin, altin gibi 
kiymetli, asma fidam gibi feyizli Jdin, Yajiti ilerledikje degijtin., iyiie^e- 
eek yerde kotiilestin, Adeta mutai giragi gibi geri geri gitmeye basiadin. 
AUin gibi iken, altm talibi oidun; bol salkimli asma fidani iken h salkwu- 
lana her biri tath ve iizum olacakken bozuldun. Mahsuliin giiriik koruk- 
tan Ibaret kaldi.» 



2312 

L UjE j^Tr IT 



Cuft m&yt ciift bayed hem Stfat, 
Td ber~&yed k&rha b&fnaSlahat. 

*Se;ft bizim e^imiEsin. Ker i^in dogru olmasi igin ^jlerin biri birine 
uygiin olmnsi geiekdl.^ 



2313 
Ciift bayed hem misdl4 hem diger, 



-Sen salkimlanmis bir asma idin, tarn meyveni pi§i*ip yeiistJtec*&in 
vakil ncden bxizuldun.- 

1120 


Der du ciijt-i kef§ u muze der niger. 

aE;lcrin birblrine betutcr olmoiii garitir. Ayukkabi .-vt^izme gibi ^iit 
ohm gcylcrc bak da bun 11 aula.* 

V: 71 1121 



2314 

'j l/* -lb jE w *^as- ^j ^ 

Ger s/efc* fce/j ez dw teno dyed be-pd, 
tfer dw cii/£e ? kdr n'dyed mer.jp&rfc 
-Eger bir wmsahwa tvki d*r ol Ursa iid si d e 5e „i„ ^ varamaZi , 

2315 

■^> X» (j' J -5>" fill JJ Ci> 

C«/t der yek Hurd u dra diger buziirg' 
GUft-i $ir-i bi§e dU hlg gurk. 

-Bir kapmm iki kanadmdan biti kU^k, obiirUnfc, biiyiik oldugimu 
o^anda, afcfikte bar^n ^ama *■!« kurd bulundu^nu g ordiin S 

2316 

•J» j:jr 'iil i)l j Jt j£ ^1 

East ft'djfed ber £uft/r cw/t-i s^jgffi, 
jft #efc& ildii ve an yek pilr zi mdl 

olamS' 1 ^* ditCTl Wal lk d ° 1U tki SUVaI ' deVenin SJrt,nd * deBk bir *** 

2317 

Man revem s%-» Ko.ncT at dil Kain,. 
Tu gird s&y-x §end'at mirevt 

-Ben kuvFC-i ka lb ii e , jM Altahm r^kiyyeifce Iffefld ederek ka- 
naat tarafma gidiyorun,, »„ neden ^Sat eihetine gidiy<* sl m ? » 

U22 



Ma'lumdur M ^v, yft«1 ON: lllrl birine m»MU ve m&ffiMfl flrf MP 

: ™va« yMet^ iW d cnktro biriniu b„ 3 , dijertnto dclu ota.« 
\ Lirf verir Esvada pek b&riz oldugu goruleii 5 u hsl, e ? ba 5 i0n de aynen 

mOcib olur. Bit ihtiyarat 

— Nlgin evleraiiiyorsun? diye sornw§lar- 

— KocakanlflTdan ho^lanmam cevabim vermis 

- Kudretiu varsa gencini al tavsxyesinde bulunmu^lar. 

- Yahu b^n bu ya§U kocakanlardati ^o^lanmazsam geng fez befii 
bu genir mi? derni§, 

Birinci Sultan Mahmud devri M^« /^ * d * ^ 
r fcSSrUi T evla hanitn vardit ki iyi bir gaitdir. Ge^hgmde bum. bl- 

SebW r*tf»* Ihtimai ki zensirdigine tamah edii^i^ Mt , »fi.l I 

o™is IL tek Uf ge^n odadan ka.ma^m, kocasmdan bo 5 an m «^M. 
dTa da ktmseve vl« mucib olmu, »<**** b. »M««. 
br-bi- Gelin ile giiveyin terbiy, i'tibariyk denk olmamasL bJl qnwjjb «ta 
^eW kWa vara,ak ol anIa, r ^ te -^^^ gjjj 

rna'iamudur ki m 5& » denii™ mahiak-i miik^rein, ruh ite «f ten Lk u 
S S Xvi t^k^i i,in nef^in d, ruhu gibi sai ve ona U^» 
icabeder. Nitekim Mesnevi-i ^riffln ilk hikayesmde ewel b^wel hu ^nuk- 

giba g i*t*k iter ve her bixi arkada^m fandi tarafma >k«» «M> 
L bix adxm atmak imkam olmaz. O.dan dolayi 1W W Ma via, I bod* v 

tadb ik kanSato dogru gitti|im h4lde Be n mem genaat ve kabahat tnr 
Tina gidiyorsun?* buyuruyor. 

1123 



2318 
•KanaaVkSr bedfevi v»«.»i 

KCt, SENiN MAKAMW dSSI^** «*KA T O WSMK 

easira cevat wiyjsr, Bir Avet i r»in ? ,. iar «™S Wmndan ko. 
ferd. demli^ Ml EsM b.flM« ',I 6 ™ "^ ediy0r - ^ f ^ 



»-j> >(^ : j<r-- : ■(■-,-■' ■•■>,^, . 



^5J'ji\ 



*Ey Sfttqn ettnis oJnnWT B * T . 
1J24 ** 9*s®»m m atnt!ima VQ 



w AlJali yohindn iimllai-miitln, uefi^rrhii/]e niiicnhcdc edt'isiiiiu, (Yiiiii 
muicn, bedtnun ipdfikarhk gosleri think) iiiimi? olsamz 511 Iiarekel, si™ 11 
Uzitr tjnk bayirbdjr 3 *!* 

Nebijry-i Ekrem Sallallahii Aleyhl Yesdlem bu Ayet-i Kerimeyi ae- 
babeye teblig etti. Cebennemden kurtaraeak ve cennete goturccck Kjmelin 
iman ilo dhad oldugunu 'bey an buyurdu, Cihadda oliim buJunacagi j^in p 
amel, ba'zila.i'inm hoijuna gitmedi. O miin^sebetle de §u ayet-i kextrive jid^Jl 

oldu ; 






«Ey Iman ctmij danlar! Yapmayacagmiz ^ey'i ni^in suyMyor- 

sanitus? 3 ?* {Yard cehennemden halas cdscek ve cermete gotiirecek amoli 
liilsek de i^lessek diyordunuz, «0 amelin imkn. ve cibad oldugu biJdLril^ 
digi halde tatbikatmda agir davraniyorsunuz^ demek ki yapamayaca&ma 
bir iddiSda bulunuyorsunuz* Yapmayacagmaz bir igi yapalim deoj&niK 
ind-i tlabide pek ziygde adem-i bo^nudiyi mucib oldu.) 

Ulemadan ba'zilan bu Ayetteki hiikmun umuml oldugunu, her h 
hit sey soylerde onu yapmazsa bu itaba dahil bulundugunu soylemijl&rdlr 



im 



2319 

Zen berev zed, bang k'ey namm-i ki§, 
Men fusw-^ t& neHdhem H6rd-i M§, 

-Kadiii kocasma baginp dedi ki; Ey kanaatkarlik tasJaynn btrlf; 
nrtik bun dan ziyfidc scubi ahp tutmam dintcycmem,* 



(32) Bflrrf S*fc 10-11. 
133) SflrtL Sflfi 2-3. 



|1 



2320 
W*** faX ^ daU ■*"**-* Kibirdcn, #Maetten ^^ 



2321 

if? *£* ^WTurtK ft Mr u Mr 



2322 

***■ ffe & ez geddydn zi^Ut, 
Mz $erd u berf % & nH ^^ 

Hazret-i Mevlina bu beyt i] e - *e*«k tt , V :> 
o^Jari afv e t m j VMckt ; r B dQ L^7 et p?W bakmayacak ve 

H^d, S -i g^tas i^ et edn £ i§t * aai ' yaJanc< WWb ve kibirii dile^. 
1126 






■ • 



£323 

Qend dtfvl vu dem & b&J-t biir&t, 
Ey tura Hane gil beyt-ul an kebut. 

«Ey ikdmcek agindan zaff ve sbrden, cbpden yapilmi$ bir kuliibcyc 
siginniti; olan! Soniu bu da'vada bultuunau, bwmtnun Ka£ daginda olma- 
si, ne kadar siUecek?* 

2324 

JE?s Kana'afc key tu can efr&Hti, 
Ez Kan&'aiha tu nam amuHtft. 

«Sen kanaatteii ne vakit rubuau parlatlm? Sen kainatin anf.it adini 
<igreiunissin!> 

i 

2325 

Gencrd £$ w netfittfcittS zi-renc. 

*Hazre£-i Peygamber buyurmugtur ki: kanaat iiedir? Hn/Snrillr. Men 
ise, gene tie read, yani bir hazine o!ait kanimtle mesakkofi ayird vi\v- 
miyorsiun,* 

Derier ki Koca Hagip Pagaya sadrizamligmda biri b#r arzuhAl verm If 
ve isti'tafta bulunmus, Pa^a da ar^uhalin arkasina: *Kanfiat tiik<-nim^. 1>lr 
hazinedir- Hadisini yazrt) musted'Jye gonderroi?. Adanncagiz, bu Hiidiii 
gdriince altina: •Filvaki' kanaut iukcni»«z bir hazincdir, arnmu kunftat; 
yiy^cck bir lokmadnn, giyceek bit birkadast f barinttcak bif meskenden 
sonra olur» ma^fisjnti ^den bir ibare yazmi§, Bunuii uzerino sadruxam 
*ia ona ihsunda biduiimuij. 

Yine kfldid Hfiylijniyor : 



1127 



ri* me-z^ ^ ^ pam fi T enc-i revdn 
2327 

«-^ Oj Ji5 C^b- f^ y 

TujneHdnem rtifr kemter zenbegal 
2328 

232? 

*$!* jj jl y^i ^ ^ ^ 

Bd segdn z\n iistuHdn der tf&fa 
CUn ney igkem-i tehi der ndli§L 

112 S 



2330 

Su-yi men me'n(i)ger be-Hori siist sm, 
Ta neguyewz &nki der regha*yt tiist, 

.Benim yttriime oyl* hakanrfle bafeip durma ki sonir, damariarinda 
neler cdreyan ettieini aoylemlyeyim,- 

2331 

AfcJ-i Hodrd ez men efzun d\dei } 
Mer meit-i kem-aKlrd gftn dideh 

«Kenfl akJ v* idrakmi benden f M | a goriiyo^un. Fakat benim gibi 
nakisatnl akl'i nasi J rau^ahede cdiyoHun.* 

2332 

* Jit- J j? J^ ^J^ ^| 

Heui^ii grurfc-i gd/tf ender ma mecih, 
Ey ni^neng-i aKl-t t& bUiKl bih. 

^2"? *"«* * lbi iisWm * *■&»<». Sea oyle bir mahhu^un kl, 5enifl 
gibi akd olmaktansa akjJsii bulunmak evladi*,* 

2333 

C^Ti/ci aKU tu aKUe merdumest, 
An ne aKlest dnki mar u kejdumest 

1129 



i_ 



2n\ 









air 



Mekr-i aKh iu zi-ma Utah b&d. 
-Senin mekdnin de, ■ulmflnun dc hakkmdan Allah ^l s « n Ak i in in 

onu ^£d?Li!r" hakdan ***** d ° layiSiyIe Hazrel ' i Mev1 ^ 
yor Bede,! kadi*, li^ndan onu epeyoe takdir et/kton /onra 4. rf2 
aI 15 Ur ip oynatanlara benzetiyor. Vine kadm lisamndan diyor ki ^ 



2335 

fffljft -fti mar? hem fuzunger ey aceb, 

M&rgtf u m&xi ey tieng*i areb. 

fis Jn , heiti d<! yjlan tula* ve oynatansm.. 



2336 

Zd^ e^er zi§%U H6d M*$n&B% 

Hem <$ berf ez derd u gam bi y g daHli. 



2337 

Merd-i ejsungcr be-Haned gtyft adu, 

U Fiisun her mar u m&r ejsim ber&. 



i 



1130 






itEfjsuucu. diigman gfibi yilana efsuit okur, yilan da onu efsnii(nr.« 

2338 

Get tie budi dam-x u ef&un-i mat, 
Key fiistin-z marra ge : §tl -§ikar. 

«E|er yilan efsfinu onun tuzagi olmasaydi, nasil oliirdu da yiknun 
cfsuinum tiitiihirdu?" 

2339 

Merd'i efsunger si MrS-i fcisfj u kar, 
Der ney&bed an zaman e/sA-n-t mdr- 

■Efsuncu, i§ gijrtiuek ve^ara kazanmak hirsiyU> g zamati yilan in ul- 
sOnunu ;inJamaz.» 

2340 

Mar g&yed ey filsunger hm Win, 
An Hbd didi fusun-i men bebin. 

-Yilan dec ki: Ey fiiHuncii, aklmi bn§j,ita al, Kcndi cfnununun le'sirlnl 
gikdtin, Bir de. Itenimkinl neyret* 

1131 



Tu benam~i kaK Firibi met merd, 
Td kunl rusvd-yi 9 ur u §er merd. ' 

AJIahm isnn kuvvet$Le teshir eylodin,. ^ 

2342 

>! tSlj (j I <J C — J Jb- ft" 

r t£l> afc^T fJL> ij^ ft' 

Ndm-i kaKKatti best n? an r&y-i t& 
JVdm-t /wtiCrd d£m-t fcerdi vdy-t t&. 

hiyi tuzak olarak kullandm. Vay senin baline.. 

2343 

4> J 6V cjj^ J* f t- ja 

N&mri haK bi'staned ez til ddd~t men, 
Men ben&m-i haK siipurdem can u ten, 
-Senden intikamimi nim-, ilShi ajsm. B«, can™, da, tenimi de Alf* 

2344 

1 ■ 

Yd bezaHm-i men reg-i canet bered, 
Yd ki hemqun men be zmMm% bered. 

.Adliilahi; ^ hcnirn lswma m] a SC ni tatl d araafI „. k 01JMirj ^ 
hud ben,m gifri seni de sindaua koyai.. ' ya 

1132 



MMM 



Betkvimn kitriKi, kiirjimmu uriuJhMl uzerhio hiddeU&nml0, fldumciiftiyji 
uzun uzadiya yikigtikbm, hlytalt&rhk w munubkle ittibam etUktun miruu 
ouu bin de yilan iiii.jiii.ii.. b<mj50tmi|ti 

Evvelce hands (miktfir) (ntfirulsajr) (marefsitn) dcnilen bir lakun 
adamlar varmi§, Biirhfin-i Kah 1 ti?rcernf;smde butilar sbyle ta'rif ediliyor: 

*YiIatici ve yiJan efsuncusu ki, bir yerde olan yilanlan rukye ve efrtun 
ile iz'ac eder ve yilanlan tutup koynunda ge^dfrir, bu yolia ak^c dcv^i- 
rir, Vc ba'zilan indinde marefsar ol kirasodir ki yilan sokinu^ ^ahsm be- 
denind^n rukye ve efsun ile nehiri ceab ii ihrac ve yerine timar vc 11 Ay 
eder.a 

Hazret-i Pirfn ifadesinden anla^ildigina gore bu adaixilnnii yilanlpn 
IcshJr edebilmeleri, okuduklan dualarin ve o dualardaki isiti-i llabinin 
te'siriyle oluyormu^. Halbuki yjlan tutmak igin dua. okunuik, nani-i ild- 
hiyi tuzak mesabesine indirmsk, Aliahin adirn mekre vasita et/nekton 
baska bir §ey degildir. Efsuncular, ka^ang hirsiyle yaptiklan haivkuUn 
mekr ve Mytik bir giinah olduguna ehemmiyet vermtKlur. Fakat eninde 
sonunda o mekriii ctizssma ugramaktan da kendilerini kurturananzlnr. 
Guniin birinde yilamn zehirlemesiyle oliir giderlcT. §u hal olmasti bilo 
ma'nevi bir bdadan kurtulamazbr ki o da nitm-i ilShiyi bciyJo basis bir 
emelin husulune ^let edecek kadar den^ete dusmeleridir. Fiila\nin mnh- 
sib aimasi, fiilamn kahrolmasi Iffe eskiden ba'zi jjeyhlerin esnia gektik- 
leri igitilir. Zannima gore o yolda esma (jekmekle bir efsmntunun yilan 
tutmak kjin jiiimet okumasi arasinda fark yoktur. O da bunun gibi AJ- 
lah'in ismini mekre vasita e*mek demektir. tsm-i Mhi ancak may-i llabi 
ifin okutiur. Bundan maad^ai m^kkarlik ve sehharlik olur. 



2345 



I*.;1 



■y^- **j> o ji oi 



Zen ez'in gune Ha§in guftarha, 
Hdnd ber 0$H Hod an Twn&rha. 

<Bcdcvi karisi, bu tiirlii sert sir/Jet i adetii tottvar okur gibi kocnamu 
karsi aaydi diJUtii.- 



113.1 



234« 



:±jjj1 



Merd gun in Ta'ne k& ez zen §iniift, 

Miistemi' §uA ba'dezin bin td £##t, 

fclSedfcvi; kansmdan bu ta'nami* s fcfe* i^^ ^ maddet din1cdi 
Undfm sonra bak tieler si»ykdi.& 



"BEDEYiNtN KARISINA: [FUKARAYA HAKARETLE BAKMA 

**^a3&RX! * an iLE fiAK ' ^wSSSSSt 

DOLAYlfcfYLE FAKK'E VE FAKIRLERE TA'N EYLEME] 
DiYE NASIHAT VERMESI* 

2347 



Si>* 



j" 



jf \Jf Ju I j^j Jjj 



Goft ey zen ffi zenl yd b&% hazen, 
FaKr r i faHr timed mem ber ser mezen. 

«mStt ** ^ ™? SCa kadm mt * m > yok5a hUlUjl ™ Vm babas* 
m*u, Fakr vo autit*, bcmm i s i„ m«dar-, mefh are ttir. Fakirligimi b a - 
5ima kakip da bcni ayiMamaya kalki^ma.* 

Ifcdevf, *FakirMk, bemm medar-i iitihhnm&r^ bci, <m™ia iftihar 
^r,m„ Hjb rivayet ofalfln M*> telmib ediyor. Ma'mafib buradaki 
faknn, malum clan fukfifahk degil, tasavvuftaki (fakM ma'nevi) oldu- 
gunu soyleyenler de vardir. EsbJJtw refah, bulunmamak ttw'nastaa oi . 

"^ f *?*? ^ ***** CUuiti #*«*»«« Vesselam Efendimiz 
zaruret ve kanfcrti tercih eder, ve: *Yii Rabbi, beni fekfc olarak yagat v* 
*aki* oiarak rohmu kabset, mah^de dc fukara siimresi a«m,,da h-. 

*eyle» diye dua buyururdu. Boyle kanaatkarane bir bayat g^irmesi X 
ashabm ve ummetin fakir olanlamu tesliye i 9 i nd L Gun olurdu ki hane i 
Mfctette ypcek bulunmazdi. Hucerat-i S^iyyeden ba-wtarmin kapm 
yoktu da birer perde asilmi§ti. 



1131 



*^ by** *y 'j/- jj 3 JU 

Mdi ti zer serrd buved hem cun kiilah, 
Kel buved it ger Iciileh stiz?d penah. 

-Mai ve altm, bag i ¥ in kblfih mcsaliesindodir, KiiLfiha si^mu,! bir kafi, 
ise kel demeklir.* 

Bu beytin mcalini §air Nef'i §u subtle terceme etmi^tir. 

Tac u dest&r He tefdhiir eden } 
Ba§im agamas, keli goriiwiir. 

CenSb-i Pir h bedevi lisfimndan olarak, serveti, bafi gegirilmi^ bir 
kiilaha berizetiyor, Onun sSyesinde bannani da kel bir kafaya fce$bfh edi- 
yor. Kel bir kafa f kiMh* duriince gozoniinde duramaz. Mtziyyeti serve- 
tinden ibaret olan bfr $ahis da servetlnin ziyaiyla mevkiini muhafaza 
edemes, diyor. 

19.16 da vefat etmi ? olan ^ir Ermenekll Hugdinin kafasi keldi Bir 
yaz giinU bsgj a ? ik oldugu halde bir aga ? altinda oturarken a^aca ko. 1!m 
bir ka§ bagina terslemi?, Ru 5 di ba^ini kald]rrni ?n ku§a hitaben; 

— Hakkm var, Boyle kafaya ben de olsam yestehlerdim demis Ba- 
5ina bela olan keilifine d4ir §6yle bir kit'asi da vardir j 

Hericesm fe^m ii seri devUti t&b&n buldu. 
Bir zamanlar gekinip gusterrnezken ba§imi. 
A&hp $imdi benim kel kafa meydan buldu. 

2349 

C*m fctildfte^ re/t Hotter d^ede;. 

"Kivirrik TC (fiiwJ Sa5 |, bultinpji, ktilalum (ikarmca nali:, ru^.J ffg- 
rlinur,* 



1135 



Eye*. Kulahm, kulakkmn, fcular cekmi? bir guzelin serpusuim kal- 

d]rmflSl rana ™ Pl^tarsa saglanni meydana ^ikarmasi, hiismi ccmfilini 
aitinr; ewelkinden ziyade kettdistee baktjnr. Digs* bix miaul ■ 



2350 

MercM kaK based bemdnend-i baSat, 
Pes bilrehne bih hi p&$tde naZar. 

'Allah adarm gte gjbidu-, GmUr orttiia bulunmasiiidan a«k olmasi 
evlaati"> 

Hazret-i M<svl£ri&, ehlullabi goze beflzetiyor, onun set vet ve refah 

perdesi ile ortulii bulunmasi, a t ik dunnasi Bzim gelen gckun kapali bu- 

lunmasi gibidir diyor. 

Baska bir misal * 



2351 

jjrjf u*js uw — ^ ji j^y j. 

Berkened ez bende came(i) (a)'yb p&f. 

-Esirci, koleyi mit^iefiyc gbsterecegi vski* onu — kusurlarmi orten — 
elbi&edcn soyar.» 

Esktden ber memkkette oldugu gibi Jstanbulda da esir pazarian var- 
mi§. Koleler Nur-i Osmaniyye civarindaki (esir pazarmda), halayiklar 
Cerrabpasa aemtfndekj (avrct pazarmda) satilir, ahmrmig. Kok yahud 
can ye alimak isteyenler; bu pazarlara, yahud esirci lerin evlerine guier. 
Icr, onlar da meta'larim soygun olarak muster flese arzederlermi^. 

1136 






V*er buved a'ybi bilrehne* § key kuned, 
Bel bec&me Hud'ai b& vey kuned, 

«Eger ktilenin viicudunda yarn, bere gibi bir ayib varsa csitri onu 
nasil soy gun bulundumr? Belkl mm giydirir, ku$atir da mti$teriyc liuil'n 
ilc satmaya ^abgirj* 

2353 

G%ed tn jemwTide 1st es nifc u bed, 
Zin burehne kerdencz tu ml retried. 

•Esirel giylnlk olarak gbslerdigi ko'lc i^in bu, iyiden de, kotlidcn rf.- 
utamr, yant ?ok ?ok sikilgandii. Otmn igin kargimza. giplak ^ikmaktnn 
vfkitiiyor der,» 

Bunun gibi eblullah da ayibli ve kuaurlu olmadiklan icin, serve* ziy- 
netiyle ortiinmeye muhtac degillerdir. 



2354 



iff* i aj^ 



ji **.**>- 



JU I 



J^ 1 ^ 



Hdce der a'ybest garKa(t) t6begu§ t 
Hacerd malest u mdle§t a'yb p%, 

«Z«igin etenii, kula|ina kadar ayib j^indcdlr. Lakin onna unit vo 
milki, o ayiblan ojrtmekt«dir,» 

Cenab-i Mevlait& bu bcyt ilo CamJ'-i Sagir'de tbti-i AbbSs Radiynl- 
lShij Anhiima'dan mervi dan: •tllm vo mat her nybi Hi-fcr, fakr ti cchl 
ise her aybi meydaun jikarir!* hadiHine l^aret cdiyor, 



F: 72 



1137 



~mmm 



2355 

&&T W» Ijl+Jj c^T 

Kez Tama' a'yhe§ nebmed Tamil 
Ge§t dilMrd tama'hd cdmil 



BBSS 

.Zdnki den>\$an vcrti-yi miilkii Tn&l, 
^R-Hzii ddrend jerf ez z&*l CeldL 

«gunkU tukt-i ma'nevl sahibleti, ZfL'I-CdftU vel-tfcr&m otan ANnMnn 
oyle azim bi* nzka ttSil oludar ki, ink, mtflk ve maliii fevkincledir.. 



235G 

V'er gedd g&yed siiHeti gtln zerrdMn 
Heh neydbed kdle-i ft der diikdn. 

**££:£££,£• BM **~" **• «**- * onuo k^ 
to girmez. ** W wrt « tl ****Hii tanuUH^ ku i a . 



2357 



1*** tf!jj t^.^jj jtf" 



Kar-x dervt§i ver&y^ feknri mt 
Suy-idervty be men(i)ger *u* t siist. 

ins 



2359 

HaK Ted'ia dUtest H d'dil&n, 
Key kunend istemgeri ber M dilan. 

«Hak Teala adildir. Adil elanlar, Ajik fc bl$a*elerc nasi I zulmcdcrl 



crr,» 



tur. 



2360 

An yekird ni'met ■*! fcdid difted, 
V'in yekird ber ser**4fe£ nifred, 

«Bir kuhma ni'nact ve kumag verir, bir kulunu da ate§ ii&tiinc Hn> 

» 

2361 

Ate§e§ suzd ki dared In g&m&n, 
Ber Hud& vH HdliK-% her dti cihdn, 

-O kulimu ynktifc i.;i„ Ikt dliAnui Halikl butuiiim Alfrtli'n klm aft-l 
7,an cdcbilir?!. 

H39 



~mmm 



Fdvak Ceaftb* Hak; kuHannda^ ba'zdanna vtezU ^ btf Zl - 
J£at da fart-i zaruret verjr. HiWt verdikle* servet ve yesa> iS 
»»r, curette b*rakt*kri fakc w ihtSy a c ^ j fe ^ «ggf 

boyle |MMd delay; Allaha zulm isnad edi i eme ,. aaTJkH ilahiyy e n 
her bjrmde hfltaet ,«dir. Latin her goz, o hikmeti mushed, .2£* 

Bir kazfiya ugramaam diye gece gundiiz onlann muhjfazasi ^ resini d | 
^.ftbttoWblrta* bulund.gu S ibi emMkini sigortaya koy mak 
£**• MteM. B^bpt. Keza nakid mevcudu olurf hnisdan kZ 
annak igi „ onlan dem* kasalara koyar, kasalan ^ ye rlerde Ik 
W bankaya b ira k sa acaba tfUU etmek *tin*li varm^C^ tint 

k^da tehavvUl ediverir. Bundan delay, fierce, binlerce lirafk zar^a 
ugrar, Fakat I ikara guruhu ihtiyac ategiyie kav^akla b.rabt ka Zt 
SETS ^^ faVnImCa ****** uyur, C^nkU ^3 

SSSJTSTSK ?*"** ^ d *^ d * ki sabr « taSSS 

S fl] f? 1 ?- ^ te b " «"* nailer dii^ulunce faktm da b* nevl 
seadet oldugu bi^naleyh mahrfimiyyetlerin bile nJ^l bir nS 
bulundugu anlagilir, § u netice dde edi i dikten sonra da oir mniet 



hakikati meydana $ikar. 



il* 



j C™» 



2362 



tjjxi J* 



FaKr-i faHH ez guz&fest & mecdz, 
Ni hez&ran i 7 zz< pinhanestii n&z. 
M fahri" jfat «f akWik ^^ iftih3rimdir „ Hadis| ma , n ._ 
Jij, yahud mecas bir adz madiir? H ayi r, ™da binlcrce i lTOt vo naz ff iz- 

Cur^JT ^ Zflr ^ tte ° laniar 2 ^^ Ierd ^ ©* ^fe azizdirler. 
S tL y ' f!? 8 *"^ muht&c oIduklaTi W*« eok azdtr. Zengm. 
lik, kH^seye muhtac olmamak demise faldrlerm en yiik se k zenginkr 



<3*> Sflrti Fusailet; «, 






11-10 



den olmasi icabeder, (^tlnltU Ki'iiKinin konagi, ko^ku, yalisi, giftligl vesft- 
iresi bijilunur, Oralardn his; met edecek adamlar Iftcuhdir, Zengin de o 
adamlara muhtacdir, Otomobile binmek i^in §ofor istihdam etmeye, 50- 
lor bir yere gitmijse gelinceye kadar beklemeye, hatta hizmetinden 
meronun oldugu ajci, i§ci gibi kimseleri hog tutmaya, belki de onlara 
yaltaklanmaya mecburdur. Halbukl, fakir olanlar bu gibi tecemtntilat ve 
tekelliifat'tan vareste bnlunduklan i^in ihtiyaclanrn te'mirt edecek adam- 
lara muhtac olmaktan kurtulmuglardir, Demek ki fakr ve zartrette ma'- 
nevi bit izaet ve ulviyyet mevcutmug, 

Yine bedevi diyor ki : 



2363 

J?s gaDab her md laKabM Z&ndi, 
Ydr gtrem rnar givem Hdndt 

•Hiddet dolayjalyle bixe bir takim lakablar verdiii. Ben (yar fit); 
yoni.dost ittihaz ettni^ken, sen (mai gir); yanl yibn tutan dedin.- 

Lakab: Bir kimsenin asil admdaix basjka sohret buMugu isimdir. (Tpu^ 
rlfi) ve (te^yifi) olur, §ems'ii(i-din, SultaViiUulema, Hiidavendigir glhi 
laikabkr tegrffldir. Tatarcik Abdullah Efendi, Mahler midillisi Kamil bey 
gibi lakabiar tezylitdir. -Bir bitinize firkin Jakablar tokmayimt nehyi bu 
ikinciler ieindir. Bit de likab ta'rifi vardir ki §airlerin manzumelerindn 
kuUandiklan mahlaslardir. Fliz^lJ, Nef'i ve Kabl gibi. 

2364 

Ger begtrem ber fcunem dend&n-i mar, 
T&§(e)ez ser gbften neb(u)ved Zarar. 

-Ben yilam tutanaut, biuji «idlmek zaranndan onu kurtarmak i;in 
di§ini <UJkertm.» 



1141 



MM» 



23fig 

'~^ Ji ft #J> ff wf ij&& ^ 

f dn fci fe <*««**» tt*$ <*« fat 
Men C( iurd ft fctm ^ zln ^ ^ 

«.t«frfc insana (^ eder ^£ "2^ y ' lanm »** *W va- 

yenler; insaahgin dusmam iken aSJ 2 if ? be ^iy ye ti zehirle- 
ieindir, Nit.kim, keli^Sgidl f ah3afc ™^ Janata tebeddulu 



Ci-Li^i^J feul^CMii 



^^^:tz^^ •*** «* ^ yoIla . 



<35J SOroi Aiikgfeut: 63. 



1142 



£2 Tama' ftey-^i? rceHditefli men fiisun, 
In Tama'rd kerde em men sernigHn. 

-Ben tama' sevkiyte asm afsiui okumam. Ben o tama'i tepctaklnk ot- 
mi$ bit kiiijseyjju.u 

2367 

C*-Jk J^ Jj j* OtLi jl 

Ha$a Allah Tamfa)* men ez Halk nist, 
Ez Kana'at der diH men tflemht. 

-Allah sakiasiti. Benim halkdau bir tama'xm yoktu*. Ciiokii kalbirndt- 
l»r kaoaat Sfemt vaxdir.u 

Cenab-i Hak, Eestii-i Ekremi hakkinda: *Ey ummet-i Muhammed; 
Main Sman etoenize ve hidayet bulmaniza peygamberinizin hirsi vardir » 
buyunnugtur. Evet. Nebiyy-i Ekrem SaJlallahii Aleyhi Vesellem Eien- 
tlimizde ashdb ve ummetinin tm&n ve hid^yeti i ? in fair hits vardi. Fakat 
bu hirs, bu gfddetli arzu, duiiyevl bit garazla degildi. Zat-i Akdesi Hnh- 
mcten Jil'aiemln oldugu i ? in h butiin aietnleiin merhamet-i tlahjyyeden 
ruisib zkswmi, herkesin hidayet ve hakikat yoludu bulmasim fsterdl 
Mfnb menab-i Muhammedl olan ehlullah hazatrati da boyledir O^Iar da 
biitun beseriyyetin hak agma olmasina bil'verfise harisdirler. Onun i 9 ln: 

interim sevsin biitiin halk* cihdn cdnamrm, 
Sevmeyenler kalmasin dlemds kig sult&mmi. 

derler. Lakin bu hirs, dunyevl blr |eye fififl olmak i S iti degildir. Onlar 
kanaatin tUkenmez bir hazjno oldygunu bilirlcr: Saf ve mujievver kalb- 
lerJ ucu, bucagi bulUnma^ bir igtigna alemldir ki kendilerine ab^i hayat 
t«kli£ olunsa bile : 

Bam. ay HmN -Jrnde, eyicme db-i beka teklif, 
Ben ol hi lebin $&dab-<i jeyM Hanceri oldvm. 



iliyo roddedorler. 



lll:i 



2388 

Zdn Firfld £ tri nemdned in giimdn, 

*Kadiii; sen armud agaciiun iistllnden Bjde gortiyorsuti, a$ a g, i n bah 
Iti Jjupheii Jtalmasui,» 

HazreU Mevlatia bu beyt ite m e§ hur bir fckraya telmih ediyor I' 

Ahiaksu! bir kan, kocasindan firsat bulamadigi i ? in dostuyla bid* 
semezmi ? . Nasilsa meydan bulmug: *Fulan gun, fiilan yerde saklans.n* 
ben oraya gdirim, bir miinasebet du^urur, kendisiyle gor!i$uriim. diy« 
oynagma haber yolIam I? . Aym glinde kocasi ile birlikte oraya gitniek 
JCUl te ? vikatta bulunmu?, gitml$ler. Eiraz oturup dinlendikten sonra kan 
oradaki yuksek bir armud agaenia cikmak istemi 5 ve gikmi 5 . Birden bir*: 

- Herif, ne yapiyorsun, utanrmyor musun? Gbzumun ominde zmA 
wliyorsun! diye haykirmaya bs^atjoiS. Kocasi &®*w$ • 

- Kan cildirdin mi? Ben burada yapayalniz oturuyorum, 

Kan agactan inmig ve : 

-- Hakkrn var, kimse yokmus. Fakat ben yukandan dyle gordiim, 
Mutlaka bu agag tibsunJi olmali. Bir kere de sen Cl k bak diye herifi ago- 
ca cikartmia. O sirada orada gizlenmi 5 olan dostu meydana Cl kmis ve so 
nSata baflanu?. Bu sefer de her if yukandan : 

— Kan ne halt ediyorsun? diye feryad etmi ?i fakat berjki : 

— Ben demedlm mi idi? Agac ulisimli, ttzerinde olatia oyle gorii- 

nuyor, diye abdal kocasmi aldatmig, aonra bu fikra mesel halini aliin 

Bir ^1 yanhij gorenlere: Armud agacindan in de Syle bak! denilmeye 
Iarm§. 

Bedevi de kansma: Sen bizim fakr ve zaruretimizi dogru goremiyor- 
sun, zan ve siiphe agacindan hakikat sahasma in de dyle bak. demek isti- 
yor ve bir misal daha gfoteriyor ; 



r , ' 

Qunki ber gerdi tu serge$te $evi, 
Hane rd, gerdan bebini anlevl 

-Sen donccek olursan bajin doner de evi doniiyor gflriirsun. IlidliubL 
diinen ev degiJdir, sensiti.* 

Ragip Paga bir gazelinde : 

imtiyaz-i sdbit u seyy&n mu$kildir haydl, 
Zanneder ke$ti li^i-nan sdkil-i deryd yuriir. 

der. Hakikaten vapurla Bogazi^ine gidilecek oisa k a ]tnj§ olan kohnt! ya- 
hlar insanjn bnijnde resini gegit yapiyor samlir. HalbuH o ge?i?i yfipan 
yahlarla, binalan yanmi 5 ve yakilmi^ arsalar de|il, icinde oturulnn V n- 
purdur, Ddnen bir kimsenin her terafi doner gordiigii ve galat-i rtt'y«it* 
dujtugu misal olarak irad edilmesi iizerine Hazret-i ilevlana bir babs*> 
juru 1 ile diyor ki : 



1144 



-BIT BAHS, ONUN BEYAN1NDADIB Kt: HERKFS1N HAKIClUl i 
BULXJNDUfiU MAKAMA GOREDlK. HERKES KESfDt VOCUDU 
gERCEVESINDEN GOrOB, MAVI CAM, GUNK?! MAVl GflSTJBRlK. 
KIRMIZI CAM DA KIBMIZI IBAE EDER. RENKDEN AZADE OLAN 
BEYAZ CAMLAR iSE DAHA DOCRU GOSTERlRLEB VE 
HRPSININ 1MAM1 OLURLAB.. 

Malumdur ki goziine mavi camh goziiik takanlar etrfifi mavi h vapur 
dumam gibi gozliik kuJlananiar da her tarafi lo^ca goriirler, Bunlann 
dyle gormesi, Siemin hakikaten mivi yahud alaca karanhk olmasmdan 
degil, gbzlerindeki gtizluk camlaruiui o'yle gostermesindendir. Renksiz ve 
numarasi gdzlerine uygun gdzliik isti'mal edenler ise her §eyi ve her yeri 
eldugu gibi mu§abede &derier, Demek ki e?yayj oldugu gibi gojebtlmok. 
hakikati gosterecek bir gozliik takmaya mutevpkkif imi$. 

Buradaki renkli camkrdan m^ksad; Bir garaz veyl lvazin verdigi 
gafletk kainata baka»lttrdir ki hor [jeyi baki^Jarmo gbre aoriirkr: .Rli 

I US 



— — 






Kaf surainde buyuruluyor % ■ 

««&**. ritual aJJS TsSS ldlI, ^ blB ^ nai ^ h bugiin E6rii?iin ilIv . 

oldukltn i 5 in ayni Hikhi *ta£2ttfi ^ **** hur ^ &*^ 
«■ her §eyi mti ^ h , de ed J™ burfld * *^ *#*** ve (I*** hadid) § 



en 



^?a 



2370 



■Ci ^u ^ ^r ^ ^ 

Did AKmedra Ebu cehli bigoft 
m mm k* beni Xasim § ik u ft 



■3G) Sflrei Kaf: 30-321, 



£371 

Go ft Ahmed merura fci rdsti, 
R&st gojti ger$i k&r efzfetl 

*Hazrct-i Peygamber oim buyurdu ki: t§i azitmakla bflraber. dogru- 
sun v* dogm sUyIcdm,»> 



2372 



lH(i 



JVS si jcrKi nl zi garbi Ho§ betdb. 

«Siddik-i Ekber de veub-i akdcs.i Muhammediyi goriincc: Ey mn'- 
nevl guiles; nc s^rktansin, ne garbdansw . Hos par la dedi.» 

Yard; 'Ben gime$ gibi tuluunda §ai:kli, guruburtda gai'bli olmadigm 
gibi ttilu* ve gurub i$in $arka ve garba da mvihtac degilsin. Kwa gUt>«J 
gibi gurub edip karanliklarda gaib plmtazsin. Senin tuaiitiii ezelt \-e obo- 
didir.* demek istedi. 



2373 

(j^ff Ahmed rast goj ti ey aziz, 
' Ey rehfde tu zi dun%<&-yi neqiz. 

«IIazret-i Abmcd Aloyhi Shleviiil elmd Eiendiiniz buyurdu ki: I!y 
La^ey nitsafresindekL tUlnyadan km t jtl ■ mis otan azix SukEiklm; Jojiii sdij^, 
lcdin.» 



IH7 



2.174 



^ 



I ) -ivr 



H&Dir&n gojtend ey Sadr-ul vera, 
R&stgH, goftt dii Zidra, gu q e rd. 

sbylcdm dedm. Nidn bSyle 5 oyledm? Sebebini btya« b„ yur dedil!** 

2375 

Goft men dyine em maKsuli dest, 
Tiirk-u-Hindu der men &n blned hi hest 

-Sallalllhii AJeybi Ve^item Huzretleri bu yu*du Id: Be,, dest-i kud- 
«tle cd a | anmis few aymeybn. Tiirk oi sun , Hm dJi obun bana bakflr ^| 
dwinln rengini gortti> f 

tindfSr^r HiC3?ide lstanbulun hm bir ^ iri bul ^ Nazi* bir naj 

Ey hartm4 has~i bezm4 rii'yet-i perverdigar, 
Veck-i Hakka zdti hern, dyine, hem ayined&r. 

Evet. Hakkani bir mir'at-i ^usaffa zaM akdes-i Risalet, dest-i miicella 

d L^ ;?T T^ b * kem ^ e b ^nlar; «iu degil, ancak ken- 

w f^K?" A ^ fl ^ bak ^ ** Turk, orada beyaz bir genre mfl 

ghsde edar HindH, yabud Zend bakmca yine orad , £ ra bir %?JZ 

ma nevwbDi mu ? ahed e *L Efcfi Ceh i habisi ^ ^ ^^ JJJJ 

Bvrt . AtoyhtadJtu V« S elam Efendimfs gerek Ebu Cehlin, gerek S 
dik-i Ekberrn gorujlerimn dogru cldugunu beyan buyurdu. giinkii birinln 
nazar-i gaUeti d^erinm basar-i basireti oyl e goriiyordu. Hazrd-i MsvIaM 
tedevi hsanmdan beyaixmta devam ediyor : 

1148 



T^ sen er Td^md' mlMnl -merd, 
Zin ta?wrH-i sendne ber terd. 

«By kadra, eger b«ni tama'kar goriiyorsati bu kiidinw arastirmailim 
yiiksel.* 

2377 

*y C-^j Jj.1* bf*^ *1>1 

An TamaVct mdned -d rahmet buved, 
K& Tama* dnc& ki An ni'met buved. 

"Benim Isledigiin tomaa benserse de rahmeftir, O ni'metln bulondugu 
bir yetde tama' dastl meveud olur?» 

Bedevi, kansina diyordu Ki Benim. halki celb i^in ba'zi sozler soylo- 
yi^imi onhrdan bir ?ey koparmak isteyigime hamlediyorsun. Fakat bil- 
mi§ ol ki benim yaptigun sfireta tamaa benzer. Zira zimminda basilar mi 
celbetmek arzuau vardir. L^kin hakikatte Benin bildigin tama' degildir, 
ayniyle rabmettir. Bulnndugum irslid makami pek biiyiik bir nl'met iken 
nasil olur da oraya tama'kfirlik diigUncesi gireMUr? 

2378 



y jj & 



j™ 



fmtihan kiin jaKrira ruzi dii t&, 
T& be faKr ender gxnvL bint diL tO,. 

«Stm lakri iki giincefi? imtihan et ki fakr icind« iki kat ganJi bill ill,* 
m«5 oEdugunu gbitnii; oIasii,,» 

I 
Zenginligin en ytiksek dcTecesi gmfly-i kalb sfihibi olmaktir, k! bii 
ona gtiz toklugu deriz. Bir kimsede ginay-i kalb hustle gelir h elindpkinc, 
avucundakine kanaat gosterir, ba^kft fcylere go* dikmeyecek oluraa nnda 

H4» 



2379 

J>;| ji^> j> i ^r^ 



Safer fcito &4 fttkr u bigzdr ez mel&l, 
Zan ki der faKrest uz-i zu'i cel&l. 

CM^SwSS* VB §U "^ b,rak - giitlkU RdWM "*** «-M vo 

2380 

(^ <J^ jljl j» j t^j^ 4" ^ 

Sirke mefr^ u hez&tdn can bebin, 
Ez Kand'at gatK-i bahr-i engilUn, 

23S1 

^ ^p {jit 1 jip. ^t^iito 

Sad Tiezdran. cte telHike§ niger } 
Hem gu gill agnate ender gill^eker, 
'Mlfe atiJig! $ck e „ yliz binlcrcc insana bak da ffuIbe se k E rri^i rftl 



2382 

Ey dirtgd mer tura kiincd budi, 
Td zi cdnem §erM dil pcydd §-Ui 



2383 

fra suHen §lre$t der pistdnn can, 
Bifee^e H6§ nemi herded revdn. 
-Bu m ca „ ™ mesin d e « gibidir w seken ^^ ^^ ^ ^ 

ymca konuiau da oUnaz. y «rey&n etfer. Dmleyen olmn- 



2384 



ikToatemr fan te$ne ™ ctij/ende jud, 
Vdiz er mu T de $eved guyende §ud, ' 

^SSt hakikai dinltn,oee tem ve mh °'^ * ™ * — 



1IS1 



■ 



2;&Nr> 



Kt» j T 'X 
t*j ^ l * ^ -^ *j 



jj*. a, — . 



MuBtemi' giln taze dyed bl meidi t 

Sad seb&n gerded be goften gung-u-lal. 

kDLnIrj'mi usaliiujtz ve daima dinlemiye talib bultmursa, dilsiz bile 
yiiz dil ile soylemeye ba§lar.» 

Abd-i aciz gerek cami'de, gerek mekteblerde 50k def*R tecriibe ettim. 
Ba'zi defalar derste iken labiate bir kasvet am olur, canim lakirdi sdy- 
lemesini istemez. Takririni kararlagtirmig oldugum b&hsin hcpsini soyls- 
yemem, Ba^an da bfl'akis bir ne§ve hiMle gelir. Ewelce dii§unemedigim 
§eyler anda kalbime layih olur. Onlan sikilmadan ve dinleyenleri sik- 
ma^n $6ylerdim, Hattii ders zamanmin uzamasini isterdim. Bendeki $u 
hal, dinleyicilerin arzu ve dikkstle dinleyip dinlememesinden ba|ka bir 
§eyin eseri degildi. Hatta bu, va'z ve tajtrlr gibi derslere de munhasir kal- 
maz. Bir mecliste kisa bir fikra nakleden de ayn-i te'sir ve teessure ta- 
bi'dir, 

Binaenaleyh iyi soz igitmek isteyenler, iyi dlnlemeye hazirlanmi§ ve 
oylece dinlernig olmahdirlar. 

2386 

£iwifci wdV mahrem der dyed ez der em t 
Perde der pinhan §evend ehl~i harem 

iKapimdan ieeriye yabarici girerse ehl4 harem, perde arkasina ce* 
kj1ir.» 

23S7 

Ver der dyed ma Fir em! dur ez gezend, 
Ber gjimyeftd &n setiran ruy-i bend. 

«Zflrnrsiz bir mahrem gckcek olui-sa ptrrdc arkasmda gizlenmi§ olan 
mesturcler yiizlcrini acarlar." 

1152 






fi, Wujamn iyi * -flyloyebilmesinln, dlnleyidtarin iyi dlnW 
June ""mkkjf dduflu yukw.kl bcytl.rde beyan cdi]mi 5 U, Bu Invite n- 
Sf " T JUy0r / )ill,(iyrnln yaba " Cl dmttraasi totaa* gSilfyor 

"; -r^r^ 51 ^ ota Mmtar ka ^ — u. » 

Miicerrebdir ki, 5 evk ve getaretle konu^ulan bir mediae y.banc, bir 
,dam gehrse 5 evk, o § etaret birder taflhtar. g, nka gelen yaban nm 
kim ve na«I far kimse oldugu meghuldur. Fakat huviyyeti vLhZZ 

^ S T y ^f frfa " !^*Wh«hi kadar C1 kin, p, hj, cArJ d 

mab^ v V" 1 ?^ 61 ^^ mak3ad: Kalbe my,k ^ Ian ^ktelerd N : 
mabrem yanS onlan aniamaya kabiliyyetli olmayan biri ■&»* o niJk- 
toler, .amhalar p.rde a.kasma ^kilirle^ yab.ndya k^, &&$£. 

238S 

'y '^ Ji/j* J^> ljTv^ 

Her fcird JIA6 « Ho§ u zibd Kunend, 
Ez ber%-i dide-i bind kunend. 

Bir kitabda ?dyle bir hikaye gdrm^tum: *Ba 5 k a |ar m m gdzkri |dn 
bir 50k me.arif ihtiyar etti^imi, halde k.ndi g6zL:miz i 5 in Zc L J " 






2389 

Key bwucd dvdz-t ceng-ii-zir~u-bam t 
Ez ber&y-i g^i bi hiss-ii*aSam, 



Fi 73 



rifla 



2390 

£eftr-i Aw fcerd u pe^-i aHsem raefeerd. 

*atmadi. Kayiha abn buru tt ] a r i 5 it, h a ]k ey l«Ji. B S ** 

2391 

HaK zemin^a-asman ber sdHtest, 
Der meydn bes ndr-u-nUr efrdHtest 

Nf^ yeH ** yaratn " 5 ' araIatinda bi ' £0k ^ ve ** ***W 

Ki *,«» gBriin^n yildizlarm hepsi Urer kiirre-i nariyyedir Cfiml-i 

de ^ 5i m IE1 n ustunde nto kandilleri gibi parian^ktsdir, 

2392 

I» zemlnra ez berdy^z Hdkiydn, 
Asmdnrd mesken-i efldkiydn 

! W ^.Xf n * * > ' ,ra<,, ■ "-* "" emki, « re ' •** — * 

2393 

Merd-i &&fii du§meM b&ld buved, 
Mu § terU her mek&n veydd buvei 
«SiifJl hh kimse, ulviyyetin diismimi olur. Her mekan,* mi w ■ 

1154 



Evet Eivflm nnjellaln* vp mnhalle kahvesinc til^mij} olunlar, IrfAn moc- 
HsJeriricU>n zevk Hlmu/lnt\ (,'dukii siifli mqjiTbdirlcr. lrfnn mcdlslorinden 
,'ivk alanlar da mnlmlLc knhvclcrimde olm-amuzlar. Hcrkcsin isU'dfldinii 
pore makaroi, her makoniin da oraya munasib ehli ve mukiml vnrdir. 
N;iii-et-i Mevlana su hakikatlerin beyamndan soma bedevf tatafjudon 
kunsma olan hitabata devam ediyor : 

2394 

j"\j\ jjf Jit Ws^ii^ 

Ey setlre hig t& ber Hasti, 
Hi§tewra behM k$r drdstl 

«Ey m^atflre; sen kalkip da bir koi i^in suskndtn mi?» 

Bedevi, karisma cevab oXarak ba'ai sozler soyledikten ve her jeyin 
chli, erbabmi haber verdikten sonra; Sen bir kor i^in siislendin mi? dlyc 
;;yruyor, Demek istiyor ki: Sen benim ma'nevi ahv^limi bilmiyorsun, ben 
ric izah ve ifliama liizum gormiiyorum. £™lm sen o ahvali gormeyccck 
Precede korsiin, Benim sana onkn anlatmaya kalkismam, bir kore git- 
I'unmek igin siislenmek gibi olacak. 

2395 

f* <jj? *^V ^j? * ^*j 

Ger cihanTd, put dUt-i m&knun kwnem, 
Rv,zft*i t& g&n nebd§ed gun fcunem. 

*Eger Dunyayit kiymetli ve mahftiz incilcrle doldufncnli olinm bile, 
senin nasibin obnayinca ben no yapabilirim?* 

2396 

Terh-i ceng u rehzeni ey zen bigu t 
Ver nemt guyi b& terk-i men bigH. 

«Kadin; artik benimle ugra;mayi vc yolwmu vurmayi bmiUT Dunn 
yapamayacaksaii bar! benim yakami birnk.* 

11W 



-ly 



2397 



-^;s;^f--^ 



*&* kerned. 
Im nem * *««*, sanfil 



m mrfsamha 6*n 



rim, 



2398 

¥&, Ramus qerdt 



^ e ffer n£ dn kunem 
■Mini ,„,„,, „,„ r _. **' "**»** te»™. 



«■■, barti tartwb, gii«. 



2399 

ft*. ffhiNb. S%e Hod tol ^ 

^- a&35**> — *^ ^ 2aten 



aicakriiif Kadm hiw vv a'cile ile bir ka§ik nJmis, agzi yandigi icin gMn- 
don ya§lar akiru^. Hoca : 

— Yahu; ne aghyorsun? diye sormu^. O da : 

— Annem corbayi 50k severdi, §imdi hatircma gcldi de on a ftfihyo- 

mjn, diye kocasmm da agzmin yanmasim istemij. Hoea da bir ka^ik dm- 
as. onun da agzi yamni^ gdzlerinden ya§lar dokulmu^. Kan : 

— Efendi den ne agliyorsun? diye sorunca, Hoca : 

— Annenm oliip de senin kaldigma ve ba$ima bela olduguna ajgliyo- 
™m, cevabun vermis. Ifte bu kadimn aglayigi da Hoca icin bir ttuak'w 
ufrmmn yanmasi igin bir s&jbep olmugtu. 

2400 

Co/t es tO fci fimfn pinddjtem, 
E£ tu men trajm&li diger ddgtem. 

-Kadm koca^ma dedi ki: Bunu senden bcklemeidim, Haiti b«$k« 
geyfei iimid ederdim.a 

2401 

Zen der dmed ez TariK-i nUtt, 
Goft'Ttten H&k-i ^jlmayem ni-stt. 

«Kadm r yokluk ve tezelliil kapjsmdan girdi de dedi kl: Den l, ; „ 

degilim, ayaginui turabiymut 

2402 

Cis7n-i^C(i««m kcrgi kestem, dm tu$t, 
H'U.km'Urfcrmdn ciimle der ferm&m tiwf, 

•Cistnijii do, riilimii du, iiinn vnr.su hopal d* senindir. Hiiklim v* f«r« 
1 ni| tun cflmlenl dp niiiin AUUr.i 



1JST 



2403 

Ger 2* dervi§i dilem ez Sabr cest t 
Behr4 H'i§em nl&t an bekr-i tu est. 

2404 

Tu merd der derdkd budi devd, 
Men neml H&hem U bdsi b% nevd. 
"Sen benim derdferimin damfiiu oldugun itf* saruret cekmeni fefe. 

2405 



1 C-^-j iS'jf j 



£z ber%-t iiist in nate t^fly huntn. 

«Se tt :n hayatma yemin ederln, ki siiylei^m kendim kin degildi B(j: 
indiim ve i^ki* sen! du S undugliMd«i fl&j geliyordw.* 

2406 

i Lri> >r ; «Mj 6- o^-> 
■I fcjrrl J ^* » •**! ja^ ^ ,/* 

H%-i men Falldfa beftr-i Ri§4 tu\ 
Her nefes Hdhed ki mired pi§-i tu. 

^Vallabil'azim, benim kendlligim ve benli$im, seilin ^tin. i S in bet 
itcics huzurunda clmek ister.» 

115ft 



2407 

jjj ^ jljj ^ cJU ltK" 

Kas cdnet ke§ re-ydn-t men fedi, 
Ez Zamir-i c&n-i men vaKif budi. 

«Yolunda rfihumu Jteda etmek istccHgim camn, beiaim rAbumuii *U' 
m trine vakif olaydK» 

2408 

£«n tu bamen tn furan budi be zan f 

Hem zicdn bizar ge§tem hem ziten. 

-Sen bana karji btfyle sfi*i zanda bulunduiun ifin hero l sinirrulon, 
hem de camrodau bizar olduro,> 



m f.^ 



2409 



jj J ^- j' 



fT 



lj^SU- 



Hdfcrd ber sim-iirzer kerdim c&n, 
TU giinini bdtnen ey cdnrd su kwn, 

*Ey ruhumtJTi utirabiint teskin edeso, sen bana biiyle oUmca, bui «U- 
mil; ve altin uzerine toprak sa^aimi,* 

Yfini onlan istemekten vaz gegerim, 

2410 

Tn fci der cdn-iA-dilem cd mtfcuTii, 
Zt^, Kadar ez men tebertd mikuni. 

-Sen benim gfiitlUimlo vc rAbumda yer lutmuskcn, bu badar bcndcn 

(cberra tui ediyorsun?* 

11S» 






2411 

»&^~o ^j~* 4 J? b<? y 
iiy* >^ i^v y ^ $ 

Til fe&ar^ fcuft H hes^f d^afc, 
^ teberrd-yi tiju cdnrd ozrRdh. 
•Kudret elinde oldugu idn teberra ** n™,i™ iu 



2412 

O*^ 03? <£sf y fJJ > ^ j^ 

Ydd rafcun dra zemdniird U men 

QHn Sanem b4dem tu bUdt gun § emen. 



2413 

Bende ber vefK-i tu dU efHLHtest, 
Her gi g H v l puMt g ^ yed ^ Htest 



2414 

Jjr £- ,/* f I J? £_l U. J^ 

Ben &ipdnaH< tuem her gem pezi, 
Yd tum§ b& yd ki §inn mi $ezl 

-Ben serin iBpanagimm, beni ckgili de pi§irsen miinasibdir, lath da.* 

2415 

Kiifr goftem nek beimdn amedem, 
Pig-t hiikm'et bd ser-i can dmedem. 

*Farzet ki kiifiir sijylemi^im, igte fmaiia geldim, Senin voreccgin hiik- 
mo crania basjla raasi oldum.- 

2416 

^i-Lii ly ^i»ii t$y* 
ji-i" jjii ^u^5 y ^ 

Huy-i §&h&ne Turd ne^ndHtem, 
Ft$-i tu gustdH ender tdRtem. 

• Sen in sahane olatt tab Li tin! aiilayamanui^ oldugum i^in knr^imlu Uil* 
tahhk etmigini.* 

2417 

(^u» zi ajv~i tu gerdgi sdHtem,, 
Tevbe kerdem Vtir&z enddHtem. 

«Semit afvinden bir ;u;j|£ yakmca onuti su'lesinde tevbc ellim ve Runa 

i'tiraki bx*flktim.» 

■ 

1101 



2418 

Minihem, pl$4 tu §em&ir-v J -kefen f 






Mi ke§em p^-i tu gerden r& bezen. 
-dtiiinc kihs ve kefen koyup husmnnda boynumu iizahyornni, iafcr^ 



sen viur,» 



2419 






Hergi Hdhi kun ve Itkin in meken. 
yapma" ^ * yrihktan bfths *^^«°- Ne istorse* yap, i*kin on« 

2420 
j— c— * ufji- jit ^ ji y jj, 

Der tu ezmen ozrH&kt hest sir, 
Bd tu bimen u §efi"4 mii$tetir, 

«Se»de benim jga jgirfi bir gtfftgi vardir kS b«i olmalfc,™, yanl 
ben a.j, r difemesem bib, * gfeli s^fa^i Sen de„ afvim, rerii eder!- 
do senin lutfu keremindir. 

2421 

Zi'tim&U, u dil-imen ciirm ciixt 

iBmm §efaat£im, senin. kalbindeki husn ii ablaktir, Ona i'timAden 
bemm gouldm cfirum iffcmiftie,,* 

ilea 







2422 

!>>*^ J' JJ* j ijlf'i O^ f^- 1 

.Rafrm fctm pmMtt si Hod ej/ Hi$m0&i> 
Ey hi HdKat bik zi Sad men engilbin. 

«£y abl&ki yiiz batman baldan daha tatli olan ve ijimtli bis! do Hi bu- 
lunan; kendill^inden gizti olarak ban a merbamet eyle.» 

2423 

Zm tiesoK migoft ba lutf~u-kii§ad, 
Dermiy&ne girye-i ber vey fitted. 

«Lutf u mulayemetle bu tarzda sozler sbylliyordu. Sox arasmda aflbi- 
inaya da bagladi,- 

2424 

^ V* J J^ ^ lj i *JT *? « J J 

Girye filTt ez Hadguze§tu hay My, 
ZH ki b? girye bud & Hod dilriibdy. 

•Kadm^n agUraasi ve feryad etmesi haddi a^ti, ta|(i. llallmkl uftln 
maksran da gftntil ceabeden bir gliaeldi.* 

2425 

** Jj; (St 6^1 3^i "^ 
•L»-j ji/* Ji j lSj'j^ jj 

■ ^iwl e^dn bar an yeki berKi bedid, 
Zed §er&rt ber dil-i -merd-i vahtd. 

*0 goz ya$i yagmiirundan bii §tm;ek gaktL §erareai do o emit A] I bu* 
lunmayan bedevinln kalbini yakti,» 

1103 



2426 

£j& bend * *&* H&i bud merd, 
Cun buved gUn bendegi fefe Kerd 
"Bedevi, k ariS , m „ ^ e] azU 
lajmca n**i] tehammii] ed„bilirdi?» ^ dl " *$***** ba 5 - 

2427 

^ ^fep > ^ j^r ^V &|» 

ittfci es fci&r^ dilet lerzan buved 
Cun ?evl gun ftfc $ ^^ fc^ 

^ K irr,r^ir ui,da kaibini » ***« *■** «* 

2428 

jte eg ^ e? dii^cdj! Hun buved 
Qunki dyed der niydz u gun buved. 
"Nazindan kaJbin ve riVrm*. +:+™j-»> ** 

2429 

An H der cevr-u-cefdyej dammast, 
Ozr-t mi fi bud pi i der shiiiast ' 



* SiS: "*-* " ,o ™ » ** **- — * » » •«. 

2430 
c^e #ti ^ ^ — .l^T j*. ^ 
»$* |&& a Vast f tin danendcest 
•nasi miimftun mijdar?, '"*?«*» haJ *<m aifnyip k|ir(()| . 

Wtec2EiS3r,*s; srsss 2 ** ■ 

S«uk, para, « „ , 4ir £ a 7rir, 3 , S " Mylto W*" *' », fork, t oll,k, 

— — ^^ 

1 — 

<37J Sftrei All Imrprv: 14, 



11(14 



I Hi. 1 ) 









MMMBHBM 



2131 

Qiln pey-i yeskun il&ha§ dferid, 
Key twvdned Adem ez HawA burid. 

-Allah, kadmi eirkegin Biikanu i$ia yaraiti. h&Ide Adem Havvidait 
nasi] blur da aynlir?» 

Bu beyt He de AW Suresinde $u Ayete telmih olunuyor : 



■^ 




xify 



*Ey itispnlar, Cenab-i Hak Syle kadii-i mutlaktur ki sm Mr Defeten, 
yani Adem Aleyhisselimiii suibiinden yarafcnigti. Ademin es,ini de ken- 
diftindon halketmljtbf. o «§ ile siikuo bulsnn ve tinsiyyet cfsin diyea*.* 

Ilk kadm, ilk erkegin sukunu ve iinsiyyeti Ifin yaradilmi§, kadin da 
ejiiie kar§i bir meyl hasil olmu§; Ilk ctftlerde husule gelen bu temayiil, 
onlarm evlad ve ahfadina da miraB kalmistir', Bhiaenaleyh taedevi de o 
tabii ve irsi meyl dolayisiyle kansmin istirhainma karjt gevgemigtir. 



2432 

i£ft$tem4 zdi er fciiued t^es Hamlet bif, 
Hest der ferm&n esir-i Zai-i Hi§. 

-Bir adam; kux-vette Kiistemdeii, $ecaatte Hazrct-i Hamzadan fazln 
biifunsa da kendi kocakammm emrine esirdir.* 



fffl) Surei A'raf; m 



lltifi 



2433 



*1 ~m^* 






An ki diem mest-i gro/ie^ dmedS, 

Kellimini yd Humeyra mi zedi. 

*Belagat-i bcyaniyle aiemiti meet oldtjgu KesuM Ekrem SaJlallikhU 
Aleyhi Vesellem (KeUimfrd y&Humeyra) bttyurdu,* 

<HtiTaeyra) kelimesi: (Penbedk) diye terceme edilebilir. Hazrel-J 

Aigenin gencligi ve taraveti dolayisiyle Aleyhisselat Efendimiz, ona ijylp 
hitab ve iltifat ederdi. 

Cenab-i Pir diyor ki; Her turlii kayddan azade bulunan Peygambpr-i 
Ekber bile zeveesi Haaret-i k\^ Siddika Kadiyallahii anha ve an ebiha". 
nm ba'zan ta^kinbk derecesine gelen hallerjiae tehammiil gosterir ve (K^l- 
limilii ya Humeyra) ytni (Penbecik, bana lak^di sovle) diye hjtab edeidi 



2434 

r^ ^ *^ j* **& -0- ^-^T 

^i> gdtib §ud berate§ ez nehib, 
Ate§e§ c& §ud gii bd§ed der hactb. 

■Su, ate 5 iistune $aldirmakla ouu maglfib eder. Fakat su bir kab tflJlli 
de bvlumu-sa ate§ de onu kayjiatir.» 

2435 

Ijjj sp Jj\ JX. gj, &f>. 

£!unki dtki h&ilamed her dur&, 
Nist kerd &n &br6 kerde§ hevd. 

-Bir teitpcire, iklsi nrasuida hail olur M( a(ej o suy lt bitifb ve.buhar 
hfiline getirir.* 



tlfll 



20i 



t? 



k jl 



ij _< 'i^u; 



J^ Ijjj mjU. uu 



Z&hiren ber zen gii db er gdiibi, 
B&Tinen maglftb-i zenrd TdliU, 
-zshi ren suyun ate5e gaIe!wsi gm kadin ^ gR]ih isen 

Hbi oldugun icm onun magNlbusun.* 
Kur'anda ; 



{ ¥^i03& : 



buyur^luyor. Erkekkrin kadmiara clan kavvamiyyeti, kuwet vs kudret 
1 1 IM4r. Eyet, bir erkek, bir k adindan daha kuwetlidir. Fakatbu 

S , KL * e ° Iarak Bt ^ in * St " ne k <™Iursa ^^maya, kaynamaya 
baglar. Nihayet buhSra mimkalib olur, diyor. "aynamaya 



2437 

in^iinU HdSiyy&tx der Memlst, 
MihM hayvdnra kemest anez kemist. 

«Bu husfisiyyet insanlarda vardir. HayvanJarda muhabbet noksand.r 
kij mi da onlann noksanhtfpudandii'.* 



«9) Srtrfi Hiaa: 34, 



Il(!8 



■ 



-KAD1NLAB, AKU.M OLANJ.AItA GALKBE KDERLEK VE CAlllLlN 
HAClCBU OLVRLAlt.- MKAlJNDEKl BADlSlN tZAHINA DAIll- 

2438 

Go/t pej/g amber fci sew ber aKil&n, 
GdUb %<?d saH* u ber Sahib-dMn. 
•Hazret-i Peysambcc (SJV.V.) buyurdti kl; Jtadm akil ve aril olaidaru 
pek giddetlS olarak galtbe £a)ar,» 

2439 

Bds ber zen cahMn ctre jevend, 

Zdn fei v$an tun&ti-bes Hire Tevend. 

«Yine kadmtara cahiller g&lib gelirle*. Ciinkit eahU olanlar sort va 
hadid ute^rebdirler.* 

2440 

iCem bw^ed jdn nKlCat-ti-hi77-^t>eda<i, 
Za^fci JiaytjdTiiSt gaiib ber itih&d. 
^CahUlerin kaibinde rikltat ve kendilerljtde lutl u muhahbot ,*«dir, 
gUtikii tabiatkri»de bayvanlik galibdir.- 

2441 

*/ ^'^ •-^j <^jt" J f^*" 
Mifir-u-riKKat uoS/-i i-nsdni bi/ued, 
Hi$tn-ii-|etoet uaS/-t haj/vam bwued. 
.Muaabbet, ? c(kat ve tikkat insanhk vashdir. His>n ve gadab im hnj'- 
vanhk sifalidiT.» 

F: 74 llW 



Sjnu haber v ^yor. Haiti diyoT kH 1Se hayvan ' 



2442 



C~ji 



««*« *. (few *ajSh3« 



^.. """ n pe " wM ". -** **«* o, s .„ ki H , Illfi 

Her $ey gibi i&ft&k,, ^ a ,r „ 



ssftar •*- — -as sssufcr z 

J 170 



2443 

J^ c i&tf* C-cL j'ly- jj" 

Merd zdn gofte penman $ud$undn, 
K'ez avant sdaH miirden avan, 

-ZMlximkir mi'morium blecekleri vakii, va*if e l«ind e ii p^fcufin „i- 
duktari kada* t bedcvt de 5 tfyl en ,i s o!*l«M soaden nedamei giisterdi.. 

(Avan) kelimesi arabcada muteaddid ma'n$ ifade eder ki bfri de 
(yardimci) dir. Acemkr bunu (devlet hizmetmde butonan) tne&linde Jsul- 
lannnslardij. Eski me'mnrlarm halka zulum etmeleri dcrfayjeiy^ kelime- 
deki memunyyet inline bir da sitemkarhk insimam e&ifc&r Bit za- 

T ??. ne i eShldfi " akikati anl ^ aca ^ ™ yaptikbrma pieman olacag, 
K^hofaBte Bed eVi da kwmn, 5 ayl et *f § oId U £u sozlerd^ boy], bir savin 
pi$manbgi derwesmde ned^met duydu. 

3444 

Si?/t HaSm-i b&H cdn gun amedem, 
Ber seM c&n man legedM mi zedem. 

-Dedi ki: Cammin carina nasi! diismanhk cttim. Nnsii ald« da tu- 
humuu bagma tekme3er vitrdum,* 

ottiJ?^ rUhUm mes ^ e3lnde olan z ^emin kalbini termaya nasil ciir'at 



2445 

J~^ J "J ? Jj* •''T IJa5 J& 

Q&n KazA dyed Fiiru pUt§&& baSur, 
Td ne dtincd aKl-i nia pdrd ziser, 

mm, bn$i uyitkiiui nyird 



4'<tci)iez.» 



1171 



2446 

£to Kozd bug^ft H6drd mi Hwreti, 
Perde be'drtde giriban ml dired, 

'Karimu hiikmil g^ince ve gSz a s ,Imta rapt^ndan dolayi kendini 
yey, perdesi yir tilm % yani rezil, rus^y o!mxi 5 hi* hfilde teessufutideii 
yakaum, pasasiai yurtar,» 

BedevI s!Jyledi|i sozlerle kaditun kalbM kirmis obnasmi htikm-i ka- 
zaya isnad ediyor. 

£447 

Ger bttdem kd/ir mtiseZmdn mi jeiiera. 

'Bedevi dedj ki: Kadin; sGyledikierimden pesiroan oldum. Gavin- 
olduittsa bile i^tft miisliiman oluyorum.* 

2448 

Afen griitte/rfcdr-t tuem roth-mi fcefetm, 
Ber me tarn yekp&re gim ez btH-u-bun, 

«B*n sana kar 5 i gtinahltfinnt. Merhainet et de temamlyle kGkumden 
Kop^rma.M 

Ma'IOmdur ki insanda nefs ve akl denilen iki $ey vardir Nefs alhi 
bim iiiEijteheyata, akl da cihet-i ma'kuiata sevk etmek iater Nefs icin 
HMnfte, levvame, raaye, metziyye, mutmainne olmak ijzere derece'ler 
vardir. Mutmaiime derecesine yykselen bir nefs muzekka ve miisaffa ola- I 
ink akl ve rflha lay* bir rnevki' kesbeder. Ve o vakit buniann sevgilisi 
ekr. kie bedevi kansunn gostermi? oldugu kemal-i mutavaat, nefejn mut- 

1178 



(ualnftft half dcmektlr. Aklm miimessili bulunan bcdevt, imfsiii itmi'njV 
rum goriince evvclkl tii"n ii te^nilerind™ nedamet gosteriyor ve ondun 
afv temenni ediyor. ^urafti da var ki Hazret-1 Mevlana ba'zi yerlerde 
mezabirden bahsedcrken galebe-i vecd ile sozii zShire intikal ettirivedr. 
Burada yaptigi gibi bedevf lisaniiidan kansma hi tab ederken dogrudnn 
dogruya Cenab-i Haktan ietirhlma ba|Iar. 

2449 



jji ut () 



ij] jAfr 



J JT 



fiitifci dar dred muselmaii mi §eved. 
-thaySr bir gavur uedamet duyar da iizdr dilerse miialiiman olur.» 



2450 

Hazrett piir rahmetest^^>iiT fcerem, 
ji^iK-i ii hem wtcud-Vrhem adem. 

«t!ahi, senin zatin BaMm ve Kerimdir. Vaibk da f yokluk da a ralim 
ve keremin asikidir.^ 

2451 

Kufr^L iym&n &§iK-4 &n Kibriyd, 
MmwnuKre bende4 an kvmyd. 

*Ya Rabbi ktiftir de, fmafl de o kibriyfi ve azametfu fisiki, bakir da 
/lUiZLti!; de o iksirin kuhl, holes idii\» 

Binaenaleyh, ben de gerek biifir, gerek mu'min, gerek bakir, gerek 
^umiis olayun, her hfll de seni aevenler ziimresindenini. 



1173 



2452 

§3*ifei Mesne vi W-~ - , J Ve m " di ^i.» 

"ri? ^ s§ ^ «^S£L^ de *****. Binfien^eyh 






2453 



. m Mte« pti .i HaK ^ ' 



,r 



2454 



azameti o dereceye 91km) jti ki, gundiizleri teboasma gosterdigi §li teceb- 
btire ragmen gecsleri kemaf-i tez&Iiul ile Cenab-i Hakka rnuhfidt edisrtil. 
Miinacatinda; Da'vaSJinin boy n una takilmig vc yed-i kudretle ^kilmckli' 
bulunmus, olan boyunduruktan ileri gcldigini, kendini cezb ve tahrlk fdeu 
kuwet olmasa, henim! diye varlik iddiasina kalkigmanm batlliiia blJff 
gdmeyecegmi sdyierdi. Yine derdi ki : 

2455 „ 

Mer mera eSti hem miikedder kerdet 

»0 zititirden, yaut muktezay-i takdirlnle Mils ay i tenvir eimi§sin. Yint« 
o sevk ile beni de miikedder ve muzlim birakmi^suiU 






fj 



2456 



^^ J? 'Jl^-^* 



^j^ 



Zdn kt ATusffl rd tu. meh-ru kerdei, 
Mdh-i canem rd siyeh-rH kerdei. 

•j'STiitc p takdhr icfibi Musaji ay yiiziti yaratmi^m. Benim ay -iln nlim 
ruhumun da yfiziinii ksrairtmi^sin.* 

2457 

Q&n HiLsuf aimed £i ba§ed $are em. 

nltunim yildmin, nydflti ziyade pnrlak de^itdir. O husuf viiki' bliluysn 
bfiti lie yaptthilirim?* 

Y^ni benim yildizim ve. tlbim, geceleri aydinlatan kamciden envsr 
dogildir- O parlwk ay bile husftfa ufiramaktun kLirlitlamazken bonim tfl* 
liim, husllM ms'iiLMdcri nam I fczftdc kalablllr? 



IJTfJ 



2458 

Nevbetem, ger rabbti sultan mt zenend t 
Meh girijt-ii-Halk ping&n mi zenend. 

'Sarayimm kapiswda salman nbbzt ^algismda (Sultan) vc (Bab) 
diye beiti alkiskywlar, §u hal ay tiituldngu vakit halkm tas calma*ina 
b«nzer.» 

Hala da ba'zi taraflarda oldugu gibi eskiden dft ay tutulunea onu 
kurtarmak gayretiyk avam takam tas, tepsi gibi ses gtkaracak seylerle 
guriiltu, patird! ederlermi?, gtfnku kameri bir ejderha vuttu vehminde 
uru 5 Ier. Gurultii etaieleri de ejderha korksun da ayi biraksm diye imi 5 . 

Fir'avn diyor ki: Benim kamer gibi elan ruh-i mefhumum, takdir gU- 
ne ? mm altmda kaimig ve husufa ugratnis a ya donmustiir. Oyle iken te- 
beam olanlar, kapimda itfbet caliyorlar, rab ve sultan diye beni alkis- 
Iiyorlar. r 

2459 

M £e?nmd arc Tm-u-gavga mi kunend, 
M&hra zan Zahme rwva mi kunend. 

«Tas calip giiciiltfl yapiyorlar. Fakat o gtiriiltii il c ayi redl, rusySy 
ediyorlar.* 

2460 

Meu H fir'avnem zi Halk ey vay men, 
ZaHm-i T&s an rabbiy'iil tflay men. 

*Ben ki Fir'avnim, tebeaimin hateketinden vay basjma geleuler 1 Bo- 
»int (Eite RabbikUm'iil-a'la) deyisim, faetiii* i e in tas fabnmiik oluyor.* 

1176 







Yani ay tutiililiiRii vakit avamin gurultii, patu'di crlorck gayretkoj- 

likte buhmmasi, kamrnu lutuldugunu gtirmemig olatihira da Hiiii eltui'l 
demek oluyor, §u aurnlli: harekat edenler, ay in husufumi ve karardij,i" 
1'lan lie onu terzil ediyorlar. Ben de Misjrm Fir'avni ve tebeMiinin ^l'jyi'i 
rabbi oIdii|utn halde, iddiami tasdik ederek, benim reziilet ve bamukEi- 
timi te^hir ediyorlar. 

2461 

cA *^* Ui'**li IT *s+\jp- 

Hdce t& §anim amwA ti§e et, 
Mi$ihafed jdHra der bi§e et, 

«il&bl, biz Musia Ue kapi yolda^iyiij yani ikuiiiz dc scniti kulTinui. I-lV 
kiu sen oyle bir ma'nevl b^gbansin ki trademn kesri ve ^ekruest bir dah 
yaTair.* 

Yaprak, filiz ve meyve verdirir. 

2462 

"LiSvj <J*»>* ^j^Li jli 
jll5C^4 Jiuu Ijjw j 'Hi 

Sd^ jdJFfird muvaSSal mikuned, 
§&H-i diger rd muaTTal mikuned. 

•Bir dah meyve vaktine yeti|tirur ve meyve verdirir, lilfcr link l»« 
muattal ve meyvesiz birakir." 

2463 

tj O--* i&rz <iS j \j{\Z> 

§6Hra ber ti$e desti he$t n% t 
n$c_ §&Hez de$t*i t$$e cest n\, 

* On I in fckmcye kar^i kuvveti var imHir? Hayir. Hit; bir (In J, i;i-knn'- 
nin clinden vo diEindcn knrtulabifir mi? Hayir.» 

1 177 



2464 

HaKK-i tin Kudret ki tin t$$e tur&'st, 
Ez kerem kiln \n kejihara tu r&st 

2465 

Bds 6d Hod £o/te fir'avn ey aceb, 
Men ne deryd rabbenti em cumle § eb. 
*Yinc Fijr'avn kendi kendhie derdi (rf. ,i M fc, t k . :jUa 
b<na diy* m il Rac a t e, miy „ !£™ ^^ *** ** ^ 



3466 



fj£«. jj^ j jjjg, ^ ^ 



f>V uJ>5- j(*j*« ^Jfc j^ 

Der niM« HdfcS utf mevp&n mi$evem t 
Qun be Mu^a miresem gun m^evem 

II7S 






2467 

^piiu j _, y- j^ ^ : T ^ 

Reng-i zert-i Kalb deh tu migeved, 
Bi§4 &te§ gun siyehru mi$eved. 

«Ka?b ahimn reugi, sahihindcit on kat parlak da ols;i ali-siu I y- 

sinda simslyah oIur> 

Ben de kalb altm gibiyim. Tenha yerlei'defei iiftan ve ikt£xm te'»J- 
piyle yaldialamyorum. Fakat Musam* kar^isinda bulunimca atese eoala- 
ruaaaj gibi kapkara oluyorum, 

2468 



NS fei Kaifj £ Ktihbem der hiikm-i u$t f 
LahzaX magzem kuned yek lakza pust. 

«Bcmm kaiblm 4e t kalibim da onmi hiikmunde drgiJ mi? PfiJ^ Mm- 
lak; buni bir lahia i$ T bir tahza kabuk haline getiriyor,* 

2409 

Sebz gerdem c&nki guyed ki$l ba§, 
Zerd gerdem, gunki guyed zi$t bti§. 

-Bana *kin ol deyiiite y^eriyurum. Chkiti ol dpyinci- tb- ^rnmo. 

2470 

31^, pj5j j^5 >U *tii_ 
a) \ X <j-l jj, a^b ^ j^ 

LahZai mdhem kuned yek-dem tsiy&h. 
Hod ci Mjed gayri in k&r-i ilah. 

-Beni bir labia ay gibi parladyor, hit ikm de simsiyah birakjyor, 
Zatcn Allah m i$i bundan bigkfl itedir?* 

1171) 



yete; isiedigini dalaleto scvkedor, 

2471 

U&* o5" fS** ifV^Cr t# 

J*^-i fevffanAdg-t hukrn^i kiin-feUn f 
Midevvm ender mekdn d S^mefe^. 

muyle mekart ve lamekanda ko$up durHyorusE.). 

2472 

C^nki &* re^i esir-i reft$ 51^^ 
M$s2f M Musii der ceng $ud. 

ce ns ; E LX!u k : ylnl ,f,skf ren ^ y * ft * ***** •* oliinta M ^ "■ Mfls » 

*U ***. ldm , bilinm^ fctedi*, biline.in, diye ba] kl yaia < tmi » Ha" 

7 V ea ^» *•* olarak menhir arasmda da l£dW ■SSStotg 

2473 

futt be birengl resi kdn da§ti t 
Musi vil fir'avn dared a§ti. 

1180 



KaV-i okyanus^ ifc&fe&fc teleuirito «ope^tr 
C^fl da emvac-i kesretz&r-t deryd reng reng 

2474 

Ger twrd dyed bedm nukte sual, 
Reng key B&li buved <sz Kiyl^-Kal. 

Renk B L n f ? f eHne ?UphBJeilir de s «^ kaiki 5lrS a n cev.b veHtir ki. 

St ;t xst • ,n ' had asi!da ' Mif ise r ** ,a ^ =**s* 

2475 

fn aceb }t% reng ez btreng Hast, 
Reng bd bireng $un der ceng Hdst 

11*1 



HH 



Renk; ytlnl kearet Alotiii, liirc-nkden yant vahdettcn zuhura gddigi 
haldt* arakirmda zlthiren ihtUftf yardir, Mtsda biri karlim, bin hadis, biri 
vacib, biri mtimkin, biri giml onil'ftlermn, biri ise muhtacdir, Bu Iki mer- 

tebe arasmdaki ihtilaf gibi eshabi beyniiide de ihtilaf vardir. Mfisa ile 
Fir'avnin ihtilaf i gibL 

2476 

AsU re^gan zabi efzun mi§eved } 
AKibet b& abi Zid §&n rai§eved. 

«Yagin ash sudur ve gndati nrtar, sonunda ise suya nasi! nd otur?» 



*\ 






2477 



-W 



fe^ij 



L ^T 



£«flfei revganra 21 £b esrijte end, 
Ab bd revgan gird zid ge§te end. 

«Ysfs sudan vikudn getirmi$lerk**i su ile yag *tedcn biribirine zid 
nJmus^ardir?» 

Haoret-i Mevlana rengin birenklikten zuhur ettigi halde aralarirtdaki 
MilMi mah&us bir rmsal iTe izah ediyor. £eytin ve susam yaglannin da- 
neJeri sii ile yeti§ir. Demek ki su, bunlarm ash, bunlar da onun fer'idir. 
Fakat yakiimak Ifefift geldigi takdirde su i!e uyu$3itiiizlar.*Hatt& su fazta 
olimea tavada cisirdarlar, kandilde siinerler. Bir mis&l daha : 

247S 

Qun gill ez Barest u Bdr ez gUl^ird t 
Her du der cengend^ u ender maccrd. 

-Madem ki gtil dikeiidtn, dike*) de giildcndir. O halde nedcti birbi- 
riyk ltiuhaJjf ve muh£ribi£ trier ?» 



IIH2 



JEvet. Giil Up dike 



dlkrn bir aaildan yetlsir. Asjllan bir ohm bu iki My In 
Blur, fCvIiya ik e? klya da boyledir. Onlmn, da »mn«<.'- 



biri kykiir, hi: J I. 

leri bir, fakul rm^rcbluH mugayirdir* 



1T1I.M1JI' 



2479 

... J Ulj O^Jj* ^^ til* ^J*^* 

Bane cengest in berdp-t hikmetesl. 
Hemgii certg-i Har-furu§an San'atest. 

satanJanti kavgasi gibi bir san'atdr^ 



.jul 



2480 

yd ?ie i^est fi- ne dn haymnist 

Genwd cu gene der virdnist. 

«fci Mevlana cenge te^bih etmi 5 ti. Sonra on U „ hakikaten c^ig del 1 4 

ST ^ f t^ biMirdi ' Daha S ° nra da —^^ hakikaten^hay. 
rethm ib^ret bulundugunu haber veriy OT . Ma'rifet hazinesini virlnede 
aia diyerek mevhum varhgjn tahriblni tavsiye ediyyr. 



2431 



(_g->— ♦ J I^^^S J 1 y 



Dlj 



Zdn tevehhum genod giim mXhutd. 

-Sen aktn, H ve Haiine magrur olarak l 1U zi„ e yt bijld«l«n u tevehhiim 
«d iyorstm , Fakat te^hhiim dclaymy],, <l5l j hadn^yi kajh^iyor^m,, 



I1K1J 



ZU2 

Qun imaret dan tu vehm u ra'yha, 
Gene ne budi der tia&ret cdyha, 

«Vebinderi, Teyleri ?C iiIik ve ma'mftriyyet farzet. Ukm dyle sen V e 
in a mur olan yerlerde define ve hazine bulunmas.* 

Yani sen eiiz'i nM»Manatiap y&ten yanhg miitaleatina kapihyorsun, 
onlan bjr bazine tevehhiim ediyorsim; tevebhum dolay^yle vahdet ha~ 
zmesim aramaktan gcr j duruyorsun. O bazine 50k kiymelli bh defined* 
Define ise ma'mflrelerde degil, harabderde bulunur. Sen de onu virane^ 
■crde ara ve ma'liimat gmdtgm mevhGmati birak da ke-ndini harabe haline 
getir, I 



2483 



U^ 



Der hnar et hestf vil cengi buved, 

Nistra ez kestka rengi buved. 

«toaW*derde varbk ve mihifoaa olur. Yokluk ise vaiJiklardan si- 
kilir,» 



24S4 



j|,y ^-,a.' Jl ^* £ J 



r 



,ft -J 



H« J& 



£l 



Nt fei ftest ez n&t$ .ferydd kerd, 
B&M k!& ez kestra vad&d herd, 
*Varlik, yokluktan feryad etmedi, belki yokluk, vatiig, n* a klss- 

MevhLim viictiduna ehemmiyet verip de kendismi var zannedenler 
yok tevehhum eyledikieri hakikatten kacifiir ve ictinab ederJer. Kalbuki 
onlarm ietinabi, hakikakn kendilertni uzakla^rmasindajidir, Yani on- 
l«r, hakikate teveccuh etmei degifc hafcJk&t onlara yiiz verniez demektir. 



Orltmtor dsfdn-i truiij/dj/a, 
Bttttln da'tietlidir gdlib tafdyn. 
Sakvn xiirette kahna aldamrmn, 
Kamazlar, yoksa, gelmezler samrsm. 

2485 



^,**-Aj 



V 



Tii megfi H men girjsdr^m ai wist, 
Baiki u ez tti fifin^iroest but. 

*Ey yokluktan kasaimn; beu yoMuktati k^(jy*iiiist deme, heM Mm* 
den yirmi de'Jcce faxla ka;m&k£b&?.n 

Viictid-i mevhuna ehlinm yokluktan ictinStal, yoklugun bunlardnn 
nefreti duJayisiyle oldu^u gibi, vehimeden kurtuJmu? olan thlullah ha- 
zaratindan balkm ? ekin™esi de yine Ottlatm nsfretleri sebebiyledii\ S(.yh 
Galibin dedigi gibi ricaiullabm siy^retine gidemiycttler, huzurlanna i;j. 
rebilmek ijin ma'nevi rnusaade gSretneyenl&rdlf. 

2486 

Za^ire?i ml Hdndei « sa^r-t Hod, 
V'ez derdn vitrdndest ba c&b~t red. 

-O seni ssShiiecn k«sidi taraima ^agnfjuf, fakat der Ann n dan red imp* 
slyle def'edcr.* 

2487 

Na'Lkay-i baz g&ttest ey sellvi, 
Nefret-i firavn mi dan ez Ketim, 

*Ey saf kimse bu yoida tcr&in^ imbWmis nallar vacdir, F r'avnin 
JMu&adan nefreti asil kfriitnuJlahin on dan leneffiku dolayisiylcdir.- 



F: 75 



us:: 



_ 



** KJSSWKn s^rJss- — ■** i 

ten boylede 5 iI^ i? Be S vateezir g^termlyorsun. HakiU 

ols^d, eaani i § iten liS^toSLSS W L ^ Usl ^ n * d a ya nma 3 
mud.il tofcun da kendi tara4% e £^ l***"" 1 ** ^ £ ^ *-J 

Butamaz vuslaU Hakkx gergek, 

Rehberim ohun Hahi cezben, 

Tut yakamdan beni de kendine cek 

2488 

C-J .jjj j^. ^ ^ ^g 

04$ tekimek i'UK&di kerde ist, 
K'&smaft beyZa, zemin g&n zerde tit 

sirada : g^inln^tir. Bu hafcmcik, I'tikadim ™ y dana koydu*, 

2489 

Gcsft s&il gun bu mdnd in H&kdan, 

Der viiy&ni In muHT4 dsmdn 

I486 



1 



2490 

Ez dftdt-i $e$ be maud ender Km&, 

«0 HLoraf da on* ce^eb v&irdi ki: Senramn alti tfhetten am ccscM- 
roesi dolayjsiyte havada d(Httnaktadir.» 

2491 

Cun si miKnaTte-t Kybhe rfflte, 
Der miyan rtiand akeni, avffite. 

«Niieklm miknafcstan bfr kubbe yapilatak oiuir&a ortasuida bir detw r 
muaJlak kahr.it 

2492 

-j4n digcr pofi ^j^2ji*» bdSaj& t 
Key ke$ed der Hod zemirA tlrerL 

-Digcir biir hakim buna i'toa* etti ki: saf ve (atif «bn sems, nasil 
alw da kcaif bulunan arzi keitdine dogsu jcker?* 

24S3 

•ijwi»U ^L- jjjl l jJU jlj 

Belki def'a$ wJikuncd ez §<?§ cikat, 
Z&h be tnand under miydn-t amfit, 

Belki alti tnxntttm drtcttigl ijfn bvi, hnva ahisinda durablm?k> 



tedir 



1187 



d^lerdi. Arzm ma yerde SSSLS * VE m «*^^Jc farz R - 

$fa«tf if in ortada d ™ ™ d ** **"** rahud m*,^ 

^> bJr fctavr**, killed, muaJl IlS T J' 21 bU " dan istiMde ett *^, 

KMUta de dalaletVa^Xm taTf£ *t afi ^ yI ° ^ nkirin ™' 

— «*« §u beyt jle l ftgig^g^** ««*** «*• J 

Pes zi <fe/'^ Hdfir-* e feM fcemdi 
C& ^^^ift be mdnd ender Dalai 

2495 

Pes * <fef f & ^tt u &n cmn 

Mande end in bireUn U in u in 

Mb. Sfe bu fcsjt fi, ,» ^ Ker . meye ^ ^^ ; j 

11S8 



riuubhlfci *•«« vaH 1T ki Allaha 5arpik ifajldcl edetie, {y fi n j 
kuU^unu *>i*U ve ^aUOW, yapmairar) , Eier 0M K|hha( Berve ;; iM 
hay ir ^bet edecek ol urBa mfcltawnhfri bak old^md*. 5 ii P he el™* 
Ve e^r kend*™ Jwtal* ve yoksuUuk *ibi bit imtih an v5ki' 1«Wi nl- 
dig, c,hete rfon^ f y^i m^tcd olur, 1^ av det ederl.r. Boyfe y.* n „ 
dunyada v e ahiirette zarara «g ra mi 5 olur, Bu |« r J u zarar i S e en asik ai - J til 

Ehlullah hazarltmin def-i kalbisine ngrayanlar da boylo husra^i 
mubfn, dikar oiuriar. Dii nya da 2e vk-i amtUrtttu nasib ilkmiRhklan fifbi 

abixetteki mu 5 fihede m'metmden de mahmm kahrlar. 

2496 

^erfce^i e^ tjeTjde^dK-i zii 3 lcelal t 
D&nki darend ez vuc&d-i i& meldl 

«S*n 2«rce]al veYikrZtn Hazrotlerinut h as kullaims kargi k K fa ttila* 
tak olucsftji wnlar da senjn ver(i|ii,dan melul qJurlar,- 
O zevat-i kiramin : 

2497 

Geh-rubd darend pin pej/dd fc^nend, 
Gdk kesti-i turd §eydd kunend. 

'KehHibasi v ...d.r, O kebrubily, meydana phnritj*™* »nin samim 
ffopil giln olan varliftmi v ildirtirJnr.n 



f«J^ (ill 1.1 JfjW! 11. 



1IK9 



M^M 



Geh-rubay-i Hi§ gun pinh&n kunend, 
Z&di teslim-i turd Tugyan kunend. 

-Onla, kehrubalai-,m yani cazibe kuvvetlerlni EisslevMefc «l»irl»™ 
toter* Ukigmut da sender, ziyade onlann Jindedir. 



2439 



iln fiindn ki mertebe' hctyv&nist, 
K'v, esir-d sugbe-i insanht. 

-NasjJ ki hayvanlik mertebesi, io s atibgin esiridir.: 



2500 

Ujl c^ (jUl LV 

Afer tabs' msdrc b<?cte$t-i eu%"d, 
Sugrbe gun hay van $in&se§ ey kiyd. 

1100 









2501 

Bende-i Hod Hand Ahmed der re§dd, 
Ciivde dlenvra beHdn Kul yd ibad. 
*Haaret4 Ahmed Aleyhtsselatii Vesselam Efendinv*, ir$ad eimasinda 
«amle aleme kulum dedL Bu niikteyi anlatnak i^in (Kul y£ Ibadi) Ayc- 
!ini okii-» 

Cenab-i Mevlana bu beyt Ue Sure-i Ziimerde bir Ayet-i Kerirneye I&a- 
ret ediyor. Hiiseyn vaiz da onu $u suretle tefeir ediyor : 
* *girk, katl ve zin4 gibi kobam irtikab etmi§ clan mu^riklerden ba'zi- 
\m buzur-i Nebeviye geldiler : 

— Bizi davet ettigin din iyi bir §ey. Fakat bu dine, girecek olursak 
evvelki gunahlanmi* afvolunur rau? dlye sordular. O sUal iizerine bu. 
Ayet-i Celile nazil oidu : 

i 





h^&^m 






\ ,-c 



js- 






•Hablbim sejyle; Ey bfr 50k giinah iriikabiyie Defislerine InrAt Hm'| 
kullarim! Allnhxn rahroetinden iimit kesweyin; hakikaten link 'IVftlA 
^irkten ba^ka butUn ^finahlan yarligar. §uphesiz o, gattr vc raMmiHr* 1 ,. 

Bu Ayet-i KerSme, Kur'^n-i Aeimu^jandaki rahmet Ayi'tli^iHi'n mi 
K iyade umit vericisidir. Resul-i Ekrem (SA.V.) Efendimizin:^ -»» Ayr** 
mutabil, Durtya ile Dunyada bulunan biitun 5 eylerin benim o!mn!niu l*l«- 
mem» buyurdugu rivayct edilmektedir. 

Ibn-i Mes'ud Radiyallahii Anh'den naklediliyor ki: Resulullilmi 
amoasi Abbas bin AbduLmuttalib Radiyallahii anh bir giin m^elde gil !n* 
cg orada birinin cehennem ate^ini zikrederek dinleyenieri korkatlufiunu 
i^itmij ve : 



(.411 Sflrei Zumpr: S3. 



1101 



(Kul ya ibadj) ayetitii 



- Yah u; nj^n halkl ye>se ^siirfl yorfiun 
unuttun mu? demi$. 

Sialyl S V • knUs " : " n) df! " 1Imi 3. 0* Ssiler) denilmemi?. 
%or ? kfm^ e L kU,ld!S \ Sir ™ hii ™" < PiM fc«-' HfWm) *de dJ 

m ss&JKfc"* yam ***** ** ***» »*■ 4- 

lutf u teSjil' 1 «f? V ° dS " Up #*** «"» •» W tain, «„* 

•JSZH22&ZS& fS* S5E, k nG Kr ^ bir 
££££ SSSSir^r n " ar - dlbksu 2XFS* S J 

Allah mdmdeki kadn ve mertebesi feawnffl buyurulsun 

S ^vtom fa™ atarfOMB *Idu£u gibi insamn da enbiya ve evliy/i 

2502 
Mi ke$aned her Taraf der ftufcm-i.w. 




Bir devc, bu»J Ijo| /^erken, istedlgi ottan h diledigi dikondtn yciki-n. 
vulanndan i-vwlnln ynkalayjp sirtma yiik vurmasi elbrtte ac. bir lni 
kumdur. giinki mahu'imiyyet v^ megakkattir. Halbuki devc bun.1 i WffiZ 
edemez. gar nS^r vural*n yiike katlamr, onu uzak mesafclcre tnflir. 

bsfltim nefsi de heva vii heves vadilerinde deve gibi salma grmiek 
ve istedigi gibi doIa§mak ister. Fakat akil dcnilen zfiSita, omm yakumn- 
dan tutaf, diinyida h.19 bir geyde mutlak hurriyet olmadigim, en ziyArl^ 
azade ge^inenierin de akil hududu i?inde serbest bulundugunu wiylnr 
O hududu ge^mek isteyenlerin yulanm cekcr ve ayagim kosteklcr. 



2503 

AKU aKl&nd wliya vu aKl hd, 
Ber Tms&L-i u$tur&'tit& vntiha. 
-Allabin velileri,. aklin da aklid*. Akillar ise deve gibi kalarm h* 
n«na kadar birbiirim; baglidir-. 



2504 

jL^l' j >1 ^ ^U*j ^^ 
ji j^ 'A* ju (j^-. j j )i* cifc 

Ycfc fcilaijiisest fr4Wfi sad feezdr. 
fl Bufllara ibret giiiiylc bak da ania ki yii^ biuret, ettlil UttfUi 
bir*dit». 

Niifis-i be 5 eriyye deveye, ukdl-i ij^aniyye de deveciyt- hwwflliJmlj. 
ti Sonraki iki beytte ise evliyaulbh ha?ovatina nisbotle, akilLann 01 
deve gibi kaldigi vc hazarlt-i evliya tarafmd&n sevk u idirs OlunflUgVi 
bildiriliyor, Bir katar dfive bir devecinin sevkiyls yuriiduRU «ibi t y<", 
binlcrco kimstiiiin okli da bir velijry-i kflmd tarafrndun idfiro olunuyor 
demt'ktir. 

unit 



2505 

o^r^i ^ ^ ^ 

£i KMv&z u & u$turban biyab, 
Dtdei k'an dtde bd$ed dftdb. 

gozdS. ne ***** n * d *™^ k^itatl «*& ki 



guttejji gvren bir* 



k*at giinJmi S3 i J£ \ t^bihten rucu' ediliyot. Qnu* t ha- 
J-ndisL SS^^S? "* g °* ° idugu > bu ^-^ebctle de 

* gaTSjStoS^ y " uyor " C " nki iimn keli ™ si *•*■ 

2506 

Nek titen der §eb bemande mWduz, 
MunTazir mevMf Hor § Uest u ruz. 

..., i :tifa. k ™^r ta,p *■-* ■**■ »« * * 

2507 

•i?a JJ il> 1*5 -^j^>- cJb I 

W Horrid jggfegg der 2errd, 
§IM ner der pfa>tm4 berrel ' 

-jf&str"* si2 " ;,m ' ii b " sfinef - *- ****>?* ■*— i 

yy Mbariyle a l eme aisbet ed]feek oh]rIgrsa ^^ ^^ 

UN 



kahrlar. Fakat it\u'm>viyynileti hasebtyte buliin avalimi tenvir edccak 
hirer gune^tirler. Evliyrtulluhin cismaniyyetleri jle ruMniyyetleri mukiV 
yese edilirsti kocfl hir-tfiinc^in zerrede, keza hey belli bir ar glaum kn/ti 
postekismde gizlcnmesi gibi olur. 

2508 

fnet derya nihdn der zirk&h, 

Pa berin ki kin menih M iftibdk. 

*tste sana saman altiuda giaJi bir denfr, Sakm siiphe edcrek w 
ehemmiyct venaeyarek o samanm usiiine basma». 

Evet. Insari-i kamil, cfemaniyyeti i'tibariyle bir saman $opii kadnr 
aaSfi lakin ma'neviyyeti yiiztinden uen, ortasi, sonu, olmayan bir deniz- 
dir, Molla Cami kuddise sirruhu der ki: -Allm \v atifin altm ve gtinilt- 
Sii oSmasa da ona ydfcsul demc GoSstindeki kalbi bir irfan denizidir, ken- 
di de denlzin ve katamn ma'jieii hukiimdaridir-. 

Boyle saman S opu gibi zaif bir cismi gor(ip hakaretle cignemcye 
k^lki^ma ki, altinda kosk<jca bir umman dalgaianmaktadir; yaliud bey- 
tin ma^asx $6yle olur, hatta altmdaki beyte daha ziyade miinasebet aljr: 

-Saman altiuda gizli irfan denixi olan veliyy-i kamiliti yamna Rhkm 
^iipbent iiale etmeden ve onun hakiki bir bahf-i muhit oldugunn yiiktri 
kesbeylemeden ayak atma». 



2509 

OjJ-i j-s J"UT _j j>LjLil 

JgJiM/ii v^i gilmdni der derun, 
Rahmet-i HaKKest he.hr 4 reknum&n, 

"Miirsjid hakkjndu insanui kalbiue an; clan siipbt tc zan, Allahm 
bir raljmutidir». 

Cenab-i Pir Mesnevlnin bir yorinde: -Insan surath bir 50k seytan 
vardir* buyurur. 

MesnevS garihl §eyh tamftil Arikdfavt de der ki: «Her ^eyh, iktidaya 

llt»:i 



S* tee ^ ^^ jRft^ m , ^ niTSin? 
2510 

■ 

Herpeyember jerd amed der cihdn 
Ferd bM u Sad cikdn e§ fer nihdn. 



2511 

Kerd Hod™ &!*&, *^ ^^ 

™ KUEUfe bjr nak § V* surety diirdti, biiktU, 
5«a olmakk bertha- 'd e rftn u „d» va£ ™ f I VeU y0lrtu - Tek ba - 

- «»* **, ,«, t ;t SfS SS%S255 '*■ A<te " ™- 

tlftS 



25 12 

Ebfeh&ne§ Hrd dUend u Zaif, 
Key Zalfest dnki b$ $eh $ud harij. 

...S 1 tak ™ 4 f hm * kl " ™ u >"* Ini * ™ *™a*eish ^rdii! tr , IMbuki dh-l 

,oJ- al 7? Ur , k d^ r 6lgillIn kyVVeti ' ™» ^ nderen fc**tt hMlM 
kendiJermde IlahJ bjr kuvvet ve Rabbani b=r gevkot varclir. 



2513 

^ ^*J ^ f o"^\ 

Eblehan go f tend merdi bi§ nist, 
Vdy &n k% aKibet endi$ nisi. 

v.* tssrts^ ~ r ahInakia, ' bir ki?fdir - fftija ****«! v* k„v. 

C/ " d "* r * Fakat bif S ? in ** nuny 1%iJnm eyPn k^ssniK TO? hfc . 

qejfmig iimmetlerden ba'zJaxiam haii, bususivle Ebu Cehi] ve onuAH 
mn Skibcti biraz tarih okvtm&sxm ma'lu mii d U r. ' 



1107 



tm ^^ aMI 



■■Ills CJ^ZLEKlNtN, YANt YALNIZ MADDIyATS GOKEN SEMCD 

KAVMtNlN SAUll AEEVlllSSELAMl VE OKUN MU'ClZE DEVESlNi 

HOR f HAKSU GOUMESi HAK TEAEA BlR ORDUYU HELAK ETMEK1 

ISTEYlNXE nij^MANI OAUB OLSA fiiLE O OKDVYA KAE^I 

HAKlK VE AZ GGSTEKtB.* 



£514 

NdKa-i S&lik be Buret bud §utur } 

Pey buridendti§ zi cehl an Kavm^i mm. 

wSjslih AJcyhis&eJamm devesi sfirsta dove idi, {Fsakai nm'ciic oUtrak 
kota bir ksiyanui i^msinden pikmi§*i;> SaraiM kavmi, cehl ve msdvadan 
onurt &h?irlerini kcsiii*. 

En hi diss Kur'aj^i Kerim'in oiiiteaddid yerinde hikaye edildigi gibi 
fSare*! §ems) d? §u veeMe beyfo buj T uruIimi§t\ir, 




■ { >■, *> fu & xi -^ jff^-v 1 £ y • : k 



^S«mud kavmi azmhgi dolayislylfl SslSh Aleyhisselars! teksib sttl, 
omm peygamher ©IduKuna iramnadi, O kavmin en sakisi vc en bedbahli 
hulunan htrif, de^eyi cildurmeb j^in davrafidigi sir aria, AHahm Fey gam* 
bcri, yanl SjMh AleybiftSfiiam onlara: — AJlahin devesinden el ^ekmii v# 
oium su iijmesine dnkunmayimi — dddi. P^ygamberi ylnc tekxib efiilct 
vc devenin aikst aiyaklarisidaki smarter! k^si.p soicuta oldiudiiler. Onlann 
Rftbbi, yatii Allah a Eu'J-Celal, gtiwJilari doSayissyl* iizerJerino aaab £<in* 
rUifli, O azabi dp miisavi -re tunftmi kildt. Yarii cM-i Imatvdan maadasitil 



ll»S 



— f ^ tm 



nyjrd HiHt-ill. Allah btimin mmumbiji dn kot-kinai. ^IhikU JU^' blr kirriM* 
nJ^in hiiylr yapttn? dif* unii BWimBX***. 

Erbabmm mft'liimurlut' ki ^im ilg Hicaz arasmda BakUien (HiCf) hIi> 
hileri, simdi ise (Mediyln-j S^lih) ndi vorilen mevki'de Simud kiivmj hit 

lunuyordu. Bunlar mcdeniyotlf? epcyce ilerlemi^kr, da^Jsjn de!m*?k, Ua- 
yalari oymak S-uretiyle kendiknnc meskenler yapmi^lardi. SonrS putl«l'ii 
taptilar. S3 lib Aleyhisselara bunlara meb'us-i llahi olarak grTdi. KondUIrt 
den mu h d?;e o!mak iteer$i koca bir kayadan deve ^ikflrma«mi i»tedll*»i 
Salih ATeyhisseltmm duasi dKeriue o kaya yanliSl, i^inden bir devo Qikti 
ve yavruladi. Yuie PtygEsmberin ni.ibdvv(itimo inanmadilar. Bir de su mtm'- 
elesi iizerine deveyi dldiirmeys kalktdar, Ha^ret-i Salib.'mt'Vtrud knyrink 
tan bir gun balkjn an almasini, bir giin devenin auJardmnimi tvkUT flu 
Kudar biri'i Salif isminde bir heri£ kendf glbi birkat; ^aki tie birlt^ll. He 
s r enin srka ayaklanndaki sinirleri kesti, hftyvani 61dfjrdu. Yavtusu k«t,'ti, 
daglar arasmda kayboldu. Nibayet gSkte*! deh^etli bir ses ijitildi, mil* 
riklerin hepsi helak oldu. Seraud kavminin belakine o acs E^beh nldufii] 
i^iti Cenab-i PIr Efendimiz bu kissayi nakl ile ba'n hakayik nakkdlym 



2515 



-AfhArt^ LVJ*>^*^ t-. 1 '^' ^^ 



.A.' A O^J J> 



1 J _i *Xj L 



bulimduhxv 

(NankQf) bizim *nankor» dedigitnizdir kf yedigi ekmc|i HfttniimOi 
y&ni kadrini blkneyen, (Abkur) da Jtcttgi suyu takdir etmey^n JTi«'n4i«i* 
nadir, 

§arib Atikaravi Haa-etkri (nan-i gur ve Sb-i giir) okumak aurwtJyli- 
ffEimJar kabrin su ve ekmo^i, y$»! gidasi olup mahv ij fani oIdular,» rr«' 
alini jikariyor. Fakat Ktinti ma'na daba visOitir, gunkii ni'meta kflr-u 
kufranda bulunmak, o nfrrelin zevaline ve kaflr-i n^'metin helAkinn n- 
bebdir. 



(41^ Sflrcl B*inm JJ~W, 



UM 



.MrtaaMi. 



^dJ&4!taH4Jj ab Hord ez cti »$ m$g t 
Ab HuKKra ffl$tend ez HaK dir'ig. 

♦rNjftetul^h, yfiiiE Hun Vice d-vesi; huiuttun yagan V e dereden aka* 
s«yu i^iywrtu, Hakijn GHyumi miisteferidusiffaiii cbif^diier™, 

Yagan yagmur ilt akan dere ve kayjnsyan pmar, Allglun biitun mah- 
UkaLma £jd itkaai idi, Binaenaleyh o ihsanda devt-nm de hakki vardi. Se- 
Mudiler, o bak efihibinl bakfcihdan mahruin etmek istediJer, 






251,7 



,tLU 



?-\*i* *iL' 



r ■ t ^ 






£*id fcemmi der kel&ki Talih&n. 
Sslihln devess, satih rfan zevatin c^mi ^ibl, ftsikljtrm heiakmt pu 



Y&ii e-rbSh-i salahin risimlerme yapilsm eza ve cefa, miiteca shier i 
icin se&eb-i helak c-ldugu gitai; mu'ciza devesinm sudan men'ediLjaek Jstfc- 
niliwesi ve sinirlerintn kesilip oldikulmesi de Semud kavmJ i^in asab-i 
semis vi pususunu f ,£§kil etti, 



2518 

ty jilt/* Aa- J t^*| '^jtj IT 

T&ber&n iimmet zi kukm-i merg u derd, 
NaKatallahi ve saXyahd fi herd, 

-Haarct-i Sail h in , ;itiketullaha dfc.ksitiraesyjijHS, su ifratocslnc m&ni' oittia* 
yimz dtmesinin diul^imtBtis dtmasi, Semfid liavrnwie ne gibi bii- dfcsd 
ve oasil bir oitim ge;5>-Ji?» 

12(H) 



2519 

§aHne-i Kakr+i Huda z'iy $an bece&t, 
H$,n behay~i u§turi §ehri der est. 

-Kftbr*i Itahi zabiti, bir devefiin kam bedel i almak uzere oril:in1:m 
tiiinam bir $ehjt i$tedi». 

(§ihne) kdimesinin dogrusurrjn, gin in kesriyle okundugu vc cski la'- 
bir He suba^i d^nilen zfibit demek oldugu Karnus tercemesmde yaiilidir. 
Hazret-i Mevlana, sifat-i tlahiyye'den olan Celal ve Kahr^i, §ihneye tc^bih 
ediyor, i^te o §ihfie r bir devenin kant pahasi olmak uzere bir |ehri hBrab 
ve bir §ehir halkim helak etti diyor. Bundan soma insanin ruhu ile cese- 
dini Salih Aleyhis&elam ile devesine benzeterek buyuruyor ki : 



2520 

Jfeftft ^^mfiin Salih u ten naKatest, 
Ruh ender vosl u ten der fakatest 

*Ftub; Salih, deve ise ten gibidir. Ruh, vuslaltii mlitend'ijnrllr; Ion 
fakr ii zaruret i;indcdir». 

PuzfiJi bir gazelinde der ki : 

Cevri, gdnliimdihr ceken; gdzdiir goren ruhs&nni; 
Allah Allah kdm dlan kimdir t qeken kimdir teab. 

Evet, Sevgilinin yiizunii gbren goz, derdini geken goniil oldufrl gib I 
kaniil iiisanlarm ruhu, kurb-i ilahidc ve ni'met-i ma'neviyyede oldugll hal- 
de, bedenleti, ^fiegakkat ve miicflhede ile yipiatimakudir. Bu i'tibnr ile gu 
ha!j Silih Peygamber ile devesini andinr. 



F: 76 



12111 



2521 

Rtik< S&lih Kabil-i dfdt nht, 
ZaHm bet ti&Ko, buved ber zdt ntst 

salihin zaime olmaz», ' 

2522 

J££Jm Sdfi^ Ka&jM ds&r nt$t f 
NuT-i Yesddn §u'be-i kiiftar nUt. 

mm^^ ***"*' m<lsteid de * 1,dir - A,Iahm n * ru ' """"H 

MMinndur id ruh, alem~i emirdendir; ma'nii alemine mensubdu* 
I tate _» opraktan mahluktur ve maddidir. Onu, i^ EUnyadaki ?J d i 

S, ?Sf e ' ayn_1 akme metlSub oian bedeni miite^ir eder, ruh ti«. 
™* t.rir yapamaz, Bunu anlatmak fcin Hazret-i Mevlana, Salih Aley- 
hisselam He devesini mi Sa l veriyor v e .Semud kavmi, beden messlbesindB 
oian d eve yi yaraladi ve oldurdii. R*h glbi ma'nevi ve aR olar, Hazret-i 
SSJihe bir §ey yapamadi* diyor, 

2523 






l^ 



HaJC ezdn peyvest b<5 eismi nifafri, 
Td'$e dzdrend & binend imUhdn, 






,^l, fi " CCn ,? b " , 'I" 1 '' SiZlke CiSme tealluk gBsteH " ki ™« ^'itsinler do im- 
tihana uirasmlftr*. 

Cased maddi ve fenS a!emi ne metisub olmakla bersber ma'nevlyyat- 
tan da busbutun hall degildir. Her miiessirm eserine bir rabitasi ve- alff| 

1202 



— - 



kasi vardir. JMlik 'Mild Huzretleritlia de mahlukiUi tlBtflnde yurndi^ vo 
yi)jatt§ hnkki vnrthr, Hmaenaleyh, bigayr-i hakkm bir mnhlukuna tpcd- 
viiz, Hakkin oniUiki yaradis, ve hayatta bulundurujuna taam*z olur, In- 
sanlar da boylc degil midir? Bir ressamm lcvhasma, bir sjiirin manzumc- 
sine, bir mfisiki§inagm bc&tcsine, yahud terenniim edigine taarruz, tinlmw 
san'atkarlik haysiyetini incitir, Salli-i Alem Hazretlerinin de, kudrt>t I 
ibdtina taarrui edecek olanlar imtihan ve asab gorsiin diye, cisim f>r<t 
gizlice tealluku vardir. 

Ha wet i MevlSnamn bahsettigi (peyvest), yard -teaJIuk»un maddl 
olmad^im soylemeye hacet yoktur. Nitekim kendiai de: * Was' in ruhu lltt 
Rabbi arasinda ta'rif ed Hemes ve kiyasa gelmeE bir teailuk vardir* bu- 
yurmujtur. 

2524 

BiHcber K'&z&r-x ifi az&r-i ust, 
Ab-i in Hum muttaSil b& db-x cust. 

•tnsanm ecsedini incitenler, onu incitmenin Hak'ki incitmek oincn- 
gmi bilmezler, Bu ccsed kupiinim g\xy\t nehir suytina muttasildir*. 

Ressamm levbasim teayif etmek ressami, ?airin manzumesini ba(«n- 
memek §airi incitecegi gibi, mahlukunu mcitmeniii de H&lik-I Zt|ln«l 
gazabim mficib olacagindan bir takim gafiller bmaberdirier, IUIhukJ 
mablukun kupiindeki su, nehirden gelmektedir. O halde kdpteki ngyA 
taarruz etm&k, kudret nehrine taarruz ojur ki, o taarruzda buluriflriJ»)' ( 
co§kun nehrin dalgalan altinda bogulmaktan kurtulamazlar, 



2525 

Zdn taalluk herd bd cismi il&h, 
Td ki gerded ciimle dlemrd pendh. 

<CtimIe aletmn mclcc'i oLsun diye Onab-i Hak bir ciame tnailuk 
cimitjtlt*. 



1WJ 



1 



Enbiya ve Evltyfi ha^ratrmn varhklan, *fa]i olacak belftlarm *i pe ri 
kendilen de bundan dolayi mdilukatm penih^r. Nitekim : ' 



^ *^ t} 






V- 



*i^ \Jxy iil ^i l j fcVj 



S£ 7 S? Kerjmesinde bu **** *Q*i buyurub^tur. Mekke 

fit u? , m yQzd Suyu hiirmet ^ rahatca ya^yorlardi Vak- 

t*ki hicret-i Muharamediyye vuku' buldu. Mekkelilerin w&m kalmadi 

Islam'a gumek ssyesinde o beialardan kurttddtilar. 



2527 

NaKa-i cism-i -ye lira bende ba§ t 
Td §evi ba ruk-i Sa.Uk Haceta§. 

«Ey salik; bir volinin devc gibi olan cismtne kul ol ve hizmet el kl 
Salih peygambcr misali buliman ruhu i!e kapi yold&si o1bma», 

Cenab-i Pir, Mesnevinin her yerinde yaptigi gibi burada da kari' Vi 
sami'leri bir ircsan-i kamitin hizmetuide bulunmaya tesjvik ediycr. Yuka- 
rida cismi Salihin devesine, ruhu da o peygamberi Zlganifl keridisine b*n- 

zeimisti, Salihin ruhu ile a?ina ve kapi yoida^i olabilmek igia unun vaii^i 
bulunan bir insan-i klntijin cismi ne kul ol, yfini $idk ve ihlas ile hizim.4 

et, diyar. Sonra da kissamn bakiyy&sini soyliiyor : 



2526 

Kes niydbed berdil4 i§an zafer, 
Ber'Sadef dyed Zarar n% bergiiker, 

*Eobiya ve ev]iy ft i,m kalbine kbnse teeavilz edip zafer biilam** Za- 
rif iaciy« dcftil sedeie olur». 

Hazret-i Mevlina, ^Rlii&MHfti. hasaiitmm mii^ewer kaibini inciye 
muUrek ces^dlerini de induin muhafazasj bulunan sedefe benzetiyor O 
cesedlere arar erigtirilse bile kalblerine dokunulaimyacagmi biidtriyor. 

Sedef (istiridyeler), dalgi^lar vasitasiyle denizden cikanlir ve bicakla 
agw etleri kopanhp atilir; fakat idndeki inci zarara ulratilmaksizm mu- 
hafaza edilir. E^ibiya ve evliyadan ziyadesiyie s ile ^kmig, balkm taarru- 
zuna u|rami 5f hatta dm ydynda $ehid olmu 5 ^evat-i kiram vardir LSkin 
dikkat edilirse arJ a? iIir ki o taarruzlar ve tecfivuzler sedef meslbesinde 
bulun&n cesedkrine olmti?, kalbleri is* inci gibi masun kalmi^tir 



2528 

^~(J u»* 1JJ- jl J^J ~-, JjJ 

Go/t Salih tfinki kerdid in hased t 
Ba'di sih ruz zz Hilda vAkmet resed. 

dUaziet-i SaUb, kavmiiifl dedi ki: bu haatdi ve deveyi oldiiriup t'luA- 
yctini. etti^iniz ifin ii^ giiu sonra size AUahin intikami geEcc«kilr», 



2529 

jLii <* jjij ^ jbT^T 

Bo'di si/i rrk-t digcr ez cait-sit&n, 
Afeti dyed ki uared sih nisdn. 







«Can alan Allah tarafindan U; glin sonra siae bir ilet (jtlecektlr kl 
iit nisiVu vardir*. 




<43> S3re: Eiif;J; 33, 




1204 

I 




1201 





2530 

fie^-i nij/-i ctimletan gerded diger, 
Reng-i reng4 muHtelif ender naZar, 

m^SSSi£!^ ™ k de|i5eqekl ""*" *"* »«*■■* *■# 

2531 

Bfoit eweZ ruj/itctn #to zagfer&n, 
Der duvumrH mrH hemgun erguvan. 

2532 

^ jf* **% j^'l o l i 4* 

Der siuum gerded fteme rtifcd si^, 
Sa'd z<m ender resed Kahr^i U&h. 

mimt^ ** b " tUn y "' er k ™ cak ' daha ■•— AIIah - k ^ «*• 

2533 

Ger n^dn tfdMd ezmett in mid, 
Kurre4 ndKat be suy4 kuh devid. 

*.!£ %£Z£jt* henden nis »""" , — * *— «*• 






2534 

£- » v ^ S.J ^>'i y /* 
ci-* p'j ; ] ^) g^ *$» * J} 

Gertu end^-i giriften $are hest, 

V'er ne Hod murg-i timid ez dam cesr, 

~Onu tutabilusenlz kurtulmamza S are vardir Ygksa timii k««, | u . 
saktan u£nm 5 ve gitrni$tir>, 

Kaaay-i tlahi"yi (MuaUak) ve <Mtibrem) diye ikiye ay.nrlar. Koidy, 
™alla,: h vuku u, yahud defi ba^ka bir jey'in vuku'Lina bag!, olan kjfl. 
dir derler, Sadaka verenin omriiniin artmasi gibi, 

Kazay-i mubrem i se; ffi S bir 5 are He defj kabil olmayan, muting 
olmas! rrmkadder bulunan hadisedir. Her ya § ayamn muUaka olmcsi ^ibi 

Ka^lann muallak, yihud mubrem oldugu pek de belli olmadiSin- 
dan, mutlaka helak oUcaklanm kendilerine anlatmak fgin S^Iih AleyhH- 
seiam kavmme d e rni 5 ti ki: «Ka ? an deve yavrusunu tutabilirsenie kurtul- 
mamza imkan vardir. Tutamadtgmiz takdirde halasimza iimid yoktur.. 

2535 

Reft der kuhs&rha $ud nabedU, 

*Hi$ kimse yeti § ip <> yavruyu tufamadi, Yavru datlar* kndi vr ««, 
run met oJdu», 

2536 

/fempfi r«ft-t pdfcfcu e^ neng-r ten, 
MSgir&eitf odnib-i r-abb-uZ- minen. 

*Yavruti«n kn^i, tomh bir mhun cewdden utamp, canlb-1 lllhiyc 
fnart gibi ohUm. 



1^117 



^IHHII 



Z537 

^-j3 Oj_T 1jj_.i ± JJK , 

Goft dWd dn KoZd mubrem ^dest 
Stireu iimmUra gerden zedest 

2538 

iJ^lft- -Lit 4* $ :^r 

K* teed dHd zi ifo,™ « 6er e? 



2539 

Ger becd dyed dile$ resttd ez&n, 
V'er ne nevmidid u said r& geB dn 

1208 



2540 

£u?i jemdend in uaid-i m-iinfccdir, 
fe^m bmhdctend u d-nrii mimToziT*. 

■Bu kederli haberi isttince lu hurting gfa diktiler ve onu beklemnyv 
bflgladilar*. 

2541 

Ku£^ ewei ruy-i Hod didend zerd, 
M% zedewA ez ttd umid-i dh serd. 

-Birind gun ytialeriui $araraii$ gbtiinoe UmHsizlikle soguk ^i.k Ah 
gektiJcfio. 

2S42 

SwrH ^ud rujr-t fcem r£z-i dw^wm, 
Nevbet'i iimmid-i tevbe ge§t gum. 

•ikinri gtifl hepsinin yiizu kizardi. Omit \e tcvbe inibni kayliwlthi*. 

2543 
** i£*j fjf- jjj V" *r 

£tid styeft riiz-i sivwm ruy-i heme, 
Hiikm-i Salih rdst §ud bi melkame. 

«t^iuicii gun hepsinin yiiali kararrii. Salihin hiikmii; ccngife, i'liru/. 
six dufni $ikCi-. 



I2U1I 






2544 

Hfc»fft n^vfe der du zanu dmedend 
-Hep, de ^^ d ^ nce ka?]ar ^ ifc4 ^ ^^ 

2545 

Der iVu& dvefd CibriU emm, 
$erh~i in zanu zedenra cd&eriin 

$ v ifarC*/ <j,V.— ^i^^- 



12.10 



t-^ti **„ 



^ > 

O'-^^' 



•Semfid kavmine de biiaderlwi ftlan, yani a kabileden bulunan Sa- 
hhi, peygamber olarak gbndeirdik. Saiib onlura dedi ki: Ey knvmim' AU 
laha ibadet ediniz, slain ondan ba$ka ma'budunuz yoktur. She Rabbiniz 
tarafcudan, onun komSUi kudrcttoe, benim de *dk-i niibuvvetime bir 
beyyme gdmi$tir. t S te 5 u Allah devesi S i»„ i^* bir m«'d«dir. On„ bira- 
kui da Allahin arzmdan otlaiism. Ona kotmakle dokunmaym, y fl „i kbtii* 
luk etmeym ki, soitra mi a«kli bir tiltim yakalar, Hatirlaym ki Allah 
si*, Ad kavminden 5 on*a arz ikerinde meki,i ve onlara balef kildi v* yer 
yuziindc sizi iskati ettf. Onu* dilz ve yu, nu§a k yerierinde kfokler yat>,- 
y^sunuz ve ev olmak icii, daglari oyuyorsmu*. Imdi, Allahm nlWlJe- 
rmi yad atfoU, Arz tfzerinde miiisidlik etm e de ileri fhmeyiaB. Salihit, 
kavminden nmtekcbbi* ve mUtea«im olanlar aralanndan im aa e (mis 
alaa z„ a /a MM« Salil^ hakikat™ Rabbi (arafmdan oHv&un u bill 
yor musunuz yini onun hakikaten bir Nebiyy-i miirsel buinnduguna ina* 

tevhid vo ibadet gibi bh* felirdlfl ^yJci- c inandik ccvfibmi verfil« Se 



1211 



mud kiLvmluitt mUli-kvlihir kltttrlcrl tic J Hit Id; Biz, ninth iniindiklurjmzi 
inkar ediyoruz, Mii'cize dcvsaliiin jnku uyaklariiiduki sinirlcri kesip oim 
eildiirduJer ve Allshin emrine isyati etiiler. Bir de, ey Salih; bakikatcn 
peygamber let-den isen bizi kotkiUjnak istcdigin azabi geti* de gpreiitt, 
dediler. Bumin iizertne otilari bir litteme, yarii harekei-i arz yakaladi 
da, evlerinde ve diz $okm{i$ bic haSde helak oldular. Salih Peygamber 
on Jar dan yiiz r.fcvirdL Ey kavmim; Ben size Rabbimin risaletini, yani 
emirlerini ve nehiylerini anlattim ve size nasihatte bulunduin, yani" ha- 
yidiahlik gbsterdirn. Lakiti siz nasi hat verenleri scvmediniiH» 

Ba'zi mufessirine gore, Salih Aleyhisselamm bu son bitabi Semildi- 
lerin deveyi bldiirmesi tizerine vaki' olmus.tur, Ba'zilan ise; Kasret-i Sa- 
lih bu sozleri kavminin helakinden sonra onlarin ruhlanrta hits ben s6y- 
tedi demislerdir ki a^agida gelecegi vecihile Hazret-i Mevlanaiun miita- 
Jeasi da oyledir. 

(Clsimin) kelimesinin *Diz cokenler* demek olmasi ve diz gokmeniti 
bir nev'i ta'sim tavri bulunmasi dolayisiyle Cenab-i Pir Efendimiz bir 
nil Me bey an ediyoi : 

2546 



j^iS w— LI £ 



jj f* 0' fh 



jlllT 



i$ y^yjj o*»- jj 



Zanti dn dem^en fci ta'iimet fctmercd, 
V'es ?uTim £dn& zeden bxmet kunend, 

«Scni okuttuklan ve Semfid kavmt gibi (casiniin) olmaktan kwrkiit- 
tuklari vakil diz £iik>*, 

Yani kamil bi? mijrebbi huzumnda yeni derse ba§lami§ gocuk gibi 
omm ta J ]imatini dinle. Yoksa Atiahin kahn gelince seni mecburi olarak 

cokertir, 

2547 



yj#-r*\* 



jjLi5 



Mu^ra^T' ge^Jeni zaHm-t Kahr rd, 
Kahr amed nUt herd an §ehr rd. 

"Sciuud -kavnu, kahr-i jlahi yarasim heklemcye basladdat, O kabr 
gefdi ve o §«hir faalkim mabvetti". 



<«) Sflr*i A'rai: 7J-J9. 




2348 

SaiiA ez if abet be $uy4 §ehr reft, 
$ehr did ender meydn^i dud u teft. 

•Salih AleyhUsellm tekilmi? aldugu halvethaneden ;ehre do£ru git* 
ti. OnisiDi duman ve ates. kerisinde gordii". 

2549 

jm*L" ot^ <to *jf* ^*** ***y 

N&le ez eczay-i i^dn mi jenid, 
Neuha peydd tievha guy an nabedid, 

-Hclfik olan kavitiin eczasindan taa'nen ini] filer isitti. A^lama vardi, 

I akin atlayanlai giaJnUnmiiyordun. 

2550 

E§k rizan cani$an q&n j&lehA, 

~Hazret-i Salih onlanti kcniiklerinden iniltiler duydu. Rutilan <>y\ 

datieleri gibi yflijla* dokUyiudu». 



V J L V -> 



1212 



2551 

Sdlih du b J i?7iid u girye saz getd t 
Nevka bet nevlia giran agaz gerd. 

•Cemsb-i Salih, o inilttlcrt i^itti ve aglamaya ba^ladi. O aglayait ruh- 
lar icin gbz yaslari dak hi*, 

1213 



■C— i 



2552 

Goft ey Kavm-i beb&Til zfote, 
V'ez $um& men pi§4 Hak b'egriste. 

-Dedi ki: Ey batil i s inde ya§ayan kavmj ey Hakkm huzurunda ken- 
dtlerimJeti agladigim ijmmet*, 

2553 

jlri JJi j\ J*lc' jj o jU JO 

HoK fre 50/te Sa&r kun ber cem-i §&n t 
Pend $cn dih bes nemand ez devr-i §dn. 

-Ctnab-i Hak, benim agiayigjma kar^i bttyurdu kt; Onfarm cefasma 
sabrtt, kendUerine nasihat ver. Devlrlerlnden cok bir sey kalmadi-. 

Yani helak olmalan yakfasti, 



2554 

I**- jl JC- 42 JO- OtiC 



i #* 



Uu 



:l. 



Men be gofte bend §ud pendez cefa, 
$?r-i pendez toifcr pw $ud v'ez Safa. 

«Beti de Hakka arzetlim ki; llahi, onlatm ettikteri cefa dolayjsiyle 
benim nasihat edecek dilim tutuldu, Nasihat siitu, §efkat ve safe te'si- 
-riyle cpsar». 

2555 

Be$ki kerdend ez cef& ber c&y-t men, 
§ir-i pend efsurde der reghdy^i men. 






"Bana o kadar cefa etMer ki, nasihat siHu damatlarimda dondu 
kaldit. 



1214 






2556 

(»r" ^ U^j i'jf* / 

HoK merd 30/te twa faTf* di?iem, 
Ber *ercTM zaHmftd merhem nihem. 

*Cenab-i Hak baita buyurdu ki: Sana tutfederim, onlanii a^mi^ ml- 
duklan tekzib ve iatihig yaialanna merhem korum*. 

2557 

£<£/ fcerde haK dilemrd pfin semd, 
Bw/te ez.HaTirem cevr-i §um&> 

"Allahti Ziilcelal, hatirimdan siziu cevrleriniEi sitdi siipiirdii ve kal- 
bimi zzmk gibi bir bale g«tirdi>, 

2558 

Der naSihat men §ude bdr-i diger, 
Gofte em$&l u suHanhd q&n §eker, 

*Ben t*krar hayuhahlik va'disinde 50k meflelle* ve **;kiT uib\ i> . 

soyJedinut. 

2559 

Jir-i td^e ez feker englHte, 
^ir-ti jeftdi 6a suHan dmiHte. 

«Sekerden taze sttt pcyda ettim, sbziime bal ve ?ckcr kiillim da dylu 
soyledinu*. 

iftii 






2560 

Der jumd fun zeA r ge ^ e dft s ^ 






$$5 



2561 









P*m Severn, gamgin ki gam 5 ud ser-nigun 
Gam 5 umd budid ey Kavm-i harun. 

s^TZZT™ ° ,aF,m ki —■ *•**■* <**»■ * *- **™; a 5 „ 

2562 

f% &?s 6er mer s -{ gam nevha kuned, 



Ri§ sercun § ud kesi mu berkened. 



^ ki».« pn^n iilumiine af| at mi? Ba^aki yaja , „ _ 
Salih. AleyhisselUmin hel§k olmus kavmi™* A*,* 

XSI •"■ ~ *"■* dW — ' 58*5. 23; 

Ayn-i Ml Bedr gaztanda da yuku- bulmustur. Muhar.be bitlil*.,, 
1210 



otorak biitdiimis! mu?. diye seslendi. Hazret-i Peygarnbcrin §u hftabim 
hayretle dinloy.n Cenftfe-j Oner Radiyallahti Anh: «Ya fttsfilallah mhu 
oJmayaii cesoitkrc ntjiju soz soylttyorsunuz?- diye sordu. Sallanahii Aley- 
hi Vesellem Hazretleri: «Nef 5 im ycd-i kudretinde olan Atlahp yemiti cdc 
rizH ki styled ikltfriinl sii on lard an da ha iyi i & ttemczsiiiiz t yani otilar siz- 
deii da ha iyi duyarlar, lakiti cevab veremezler» buyurdu. 

2563 

Kri be Hod kerd u begoft ey nevhager, 
Nevha etrd mi mrzed In nefer. 

•Salih Aleyhissdam kendisine tevcih-i hitab ile dcdi ki: Ey aglnymi; 
bu gifruh seniti aglamana dcfmei». 

2564 

JKej meffdn ey rdst H&nende mubin, 
«Keyfe asd Hulf-t Ktzvmin Zalimin». 

*Ey Kit r' him MltbiriJ okiiyan, yanli? okuma, Ben iilim bir kavmiti 
arkasindnn nasil mahzun oJayim?» 

Bu beytte Kur'an^i Azimden LktibSs edilmekle beraber hafif bir de- 
gi?tirilme yapilmigtir. YSni Ayet: 



<& u?x£=gj $&km 



iken beyitteki §ekilde nazma sokulmu^tut. Islam edebiyat^ilan buna 
(tagyliM yesir) diyoriar, Ve yapjlmafimi c^is goriiyorlar, <Kafirin) de- 
nilmek miimkun iken Cenab-i Plrin (Zalimin) ke:imesmi kullanmasj, 
Allahii a'lem julmiin kiifiirden e^ed oldugunij imi i;m olsa gerektir, Bir 
de Ayet-i Kerime, §uayb Aleyhisseiamm sbziinu hikiye etti|i haide 
Hazr^t-i Mevlana onu SSlfh Peygamber lisimndan naklediyor. Buna se- 
beb de : 



F: 77 



(Hi) SOrei A'm*i M. 



1217 






2565 

^ y* m j ^ ^\ $ 

Bdz e^er ggf$ u g fi ft 0i dft 

2566 

KaTre -*rfM*J u hayrtn 9 e § te hU t 
K<iTre% h% illet ez derydy-i cud 

2567 

AM* ti *il#$t m girye s{$$ 
BergUndn efsiisydn § ayed girlst. 



2568 

Ber ft mi grrj/l big& ber ffifyfyn, 
Ber sipah-t Kirte-i bed na f li§dn. 

*Sttyle! Ni^in a&liy*rsun? Onlairm eTalme ml, yoksa nallan tens J up, 
isiti onii nrkastna gelmek iiiere cakilmis hir orduya benxeyen kin<far- 
ikEarina nu?> 



<«> Sflh=! B«karfli 28;, 



1218 



Ge?en derslerimizde bahsi gegmi^ti. Dugmam aldatmak ]qin at nnl- 
lari tersitie, yani onii, arkasma gelmek uzere mihlatilirmi$ da siivarJsi 
aks-i tarafa gttti zanm verilirmig. Buradaki (Bed nal) da o demek ola- 

nak. 



2569 

Ber dil-i tarifc-i pitr-jengdrifdfl., 
Ber zeban-i zehri hemcu man§&n. 

•Ontonij karanlik ve pasli katblerine mi, yoksa yiinn gibl tobirll 
ilitlerine mi afliyorsun?* 



2570 

Ber dwm-u-deftddrc-i segwdne j«n, 
Ber de^dn-u-fe^TJt'i fcejdum Hdne son. 
*OnJann sansnr glbi ncfcsterinc ve dlgitirlllf mi, yoksa akrcli yuvMi 



1ZI9 



2571 

Ber mz u t&Hir u e/s&i f fc, 
S<*r km ftrnurd BaK mahbit fta 

dijfae ,ilkr v. band*.. ' Md * iM « ,u "'"«»* habrayfc. 

p a 4^t^ 2 xt,°^ 1 h r r-*» *■«* * •• « 












2573 

Ez-pey-i taKlid u ez ray at-i naKl, 

Pd nih&de ber ser-i in pir-i aKL 

«Semad kavmi, mukallid ve alay alay i.akiedilcn sn^ina sozlerii tubl* 
olduklan ifhi, bu ihtiyar ve mudcbbir akiin bajma basmi^iar, yam nail- 
hatlerine kulak veriaemi$lerdi». 

Malumdur ki taklid: Bir kimsenin kavlini ve fi'ilini hakikat bilerck 
ona gore hareket etmektir ki bunu yapana muka.lid dcnir. 

Taklidin iyisi olui\ kotiisii olur. Mesela biz i'tikadda (Ebii Mimsur-I 
Maturidi)nin, amelde (ImitiM A 'jam Ebii Hanife)nin mukallidiyiz. Bu, 
iyi bk takliddir. Maslesef i^imizde mason ve komiinist olanlar vardir, O 

da k6tu bir takliddir. 

Semud kavmi de, butiin mu^rikler de bu kotii mukallidlerd^n idiler, 
Dedeleritiden, babalarmdan ne gormu§, aialarmda bi!gi<; ge^iiienlefdcn 
ne i§itmi§ iseleT, cmari hakikat sanmt^lar ve aldanmijlar, gorup i^ittik- 
fe»?i seytedn ma'kul olup olmadigmi diigUnmeye luizum gormemiskr, on- 
lari korii koriine tatbike gah^mi^lardi. Bundan dolayi elibiya v<? evllya'- 
mn hak sozJerini, go'riip igittiklerine uymadiklan i^in kabul etmivorlar, 
§u hareketleriyle akl ve fikri ayak altma alip ^ignemis, oluyorlardi. 

Onlarm bu dujunceleri ve sapikliklan Kur'an-i Kerim'de : 



2572 

Dest $dn kej pdy ? &n kej ge§m kej, 
Mihr §dn kej Sulk s dn kej Ht§m kej 



(4T> Sikrei Er'aim; fa 



IZ21I 




#fe#f^ 



Yfinl: «Biz, bahalarjmizi, dedetorimizi bu i'tikad ve a me] uzcrlti* buliluk, 
biz d« dnlaiin izlerituflc yiiruyDTiiv, sitmi; olduklan y«la gldtyerui d*r- 
ler«.. 



h-U) Siliti Zlihruf: 11. 




vm 






<s2e> 









2574 



<«) Surei Bebiro; 



17*. 



1222 



2575 

JlSji. J&j? jjrjl C-V )J 
d&lJJJ j 2 -* 0*-- -*<k" L" 

Ez behi$£ dverd Yezdan bzndegan, 
Td nurn&yed jdn saKar perverdigan. 

-Cenab-i Bat, cehennemJtk galiialan kendilerine ffostermek i^in ron- 
neiten bir talum ku.tnruu, ySai nebikri, velileri diiny&ya get.rinljtlr-, 

Bundan sonra Hazretd MevUnS, mevzu' ile ilgfsi scbebiyle Sun -I 
Rahmandaki bu Ayetin ma'nlsi ile ilgili beyanda bulunuyor. Sfirc-i Rfljh- 
man Mekkede nazil olmu£tur. Niiz-uliine sebeb de Kur'an'da (Rahmtai) 
Ssm-i gerifmm zikri uterine mij§r skier tarafindan : 

— Rahman kimdir ve nedir? bilmiyoruz, denihnesi, yfchud yitid mu|- 
rikler tarafindan : 

— Kur'£ni Muhammede ogretenler var! isnadinda buiufiulmasidir, 
Bu sure-i Celile: 

YSnf; -Merhameti her §eye garni, olaji Allah, Kur'an'i peygambcrfin? In 1 - 
lim eylemi$ ve insani yaratip maksaditu aitlatmayi ana b&relml^tir 1 "'.- 

Ayetleriyle ba§lar. Hazret-i Mevlanamn izah ettigi Ayetlerl tiilsoyJn 
Vaiz rahimehullah (Mevahib-i AHyye) isitrdi tefsirindc goylo unJotic ■ 



-*. 



C M 



■ffiy 



V&'-2 






-Allah, birbiriyle karjilajan iki dcuiii sahverdi. Aral mm. I., Iilr hor- 
zSh, yani hatl v 3 r<jbr td o dcnizler hududlaniu tecaviii etmd.pr ve yek> 
difrerme kan 5 mazlflr, Ey tiisanlur ve citilet, Rabbiniain h:in, : i nl h motlorlnl 
t«kzib ve ittkar edebilirsiniz? ! ' l » 



1 51) Siircl UnhmiLn: 10-21. 



I2a:i 



MM> 



■ 



ded*ni Hridm nvayet gtaUrflr: *Wet-i Feygamber bu sureyi 12? 

(Fcb^y, UK bbi ^ § t , tMzlban) Ayetjn| okusa]ar; fg^J «** 

dLr ," T f,M l ndett "" ** *"* edemeyi '" H " ^— ta S ;^ h Bm - 
dolsuu, djiyorlar,- buyurdu. 

Demek ki bu Ayetler okiinduk^ aym suretle cevab verilmek hie 

te^atoJS!^ ^^ »** iki de ™ W* *** Faris) ve 
Kurmm Akdem, olm aSin a gore aradaki haiiin Siivey^ kanab o'dugunu 

HZ ? ir - H f WW*R> **« -tikbai ^na.na aLa 
rak yan . «)ki dcn.z kar$,L aS a C ak» ma > n asi cikanlarak SiJveys kanalmm 
tade acilacagma i^aret buyuruldugu da haber veri'migtJr 

! £ , l ? mde kar S' la 3 irJ « ve onlarm birte 5 mesiiide« dogma ve tena- 
mi vuku'a gdir mutakasinda biil U nmu$]ardir 

Muhakkikler ise onu ba 5 ka tiirlu izah ederler. Mesela imam-! K u , 
T w uT den makSad: HaVf * T6C ^ ^ hud kab * u b ^ yahud uns u 

Svii LS^f rdir ' Aradakl Beriah ise Aliahin **SSb 

Ha^ret-i Mevlana da o bahreynin ma'nevi olduguna kaildir. Iki de- 
Mh ^ V " Cehenilemlik ti»^ dar ve p subtle 

2576 

EftZ-i rcdr-u-HuIdra fe hem-duk&n f 
Der meydn§an berzaH-% La-yebgiy&n. 
"NSr v* nur ehli ohmian, yanj cchenocmiikleHe ceimeiliklcrl bir 

benb. - ya^diklar, h&ldc a Jfl i armda ]na = nevi bir beta4h bjr ^^jjljg 
dir ki burbiruie kansmariar*. 

Bir memleket, bir ^hir, bir semi, bir mahalle, hatta bir ev idnde 
oturan insanlar sureta muhtelit gbrLiniirler. Bu f^ibfe il e bir dukkanda 
cal^n ve aym san'atk me^gul obn e^nafa benzerler. Fakal ^uri ihtilal- 

1224 






lanna ragcien ara^annda ma'n*vi bir hail vardir ki birlegmekrine mey- 
dan vermez. Kendilerini mii'min ve gayr-i mii'min olarak ikiye aywix. 
O raatii' de din ve ahJSktir. 

2S77 

Der meyd^dn fet27i^ K&f engiHte. 

-Nat ve ji6j- ehli oJanl&r, sureta kaifismi^tardir. Lakin mqlaniida Kal 
dagfi kndar bir mani' vHrdu», 

Mesela; (SOre-i Tahrim>deki gu Ayet-i Kerimeyj okuyalim : 



^ v i 



*■**/ 



?4?^ia&s 










*Kiifiii-de sebat gostenni^ ve itu^n etmeini^ olanlar i ? in t Allah bir 
raesel irad eyledi, yani bir mis a i gosterdi. NOh ve Lut peygamberlerin 
haremleriiti ki kullanmizdarj iki abd-i salihin *aht-i nikahinda idllw. O 
kadiniat, zevcelerine hiyanet ettiler. ^Buradaki hiyanetten fuh S tna J n H nj 
anla^ilmasm. Maksad: Her ikisinin de koealannm pey^amberligini taadlk 
etmemi? olduklandir) Bu iki peygsmber, azab-a llahiyi o kadini.rdnn 
def edemedi. (Yani peygamber haremi olmalan, kiifurleri dolayisiyle o 
kadmlan a^ab-i tlahiden kurtaramadi NOhun karisi Tufanda boguldu 
Lut'un kansi ba^ina ta 5 dij^erek bldii,) Ahirette ise onlara: Cehennem* 
gire tiler k siz de girin dehilecekiir"^ 

lgte 5 u mesel-i Ilfilii, yukankj beyti pek guiel izah tder, Bu kadinkr 
Jkj Nebiyy-i mubterera Lie bir evde, bir yatakta buJunacak kadar ihUIit 

(flfl Sijil Tdlirlm IS. 



i -;':. 



■m 



etmislerdi. Fakat aralarmda Kaf dagi kadar fair mfini'a vardi ki bu zevc-i 
raukerremlerinin imam, kendilerinin kiLErii fdi. 

Kaf dagi: Buyukliigunden kinaye olarak kullamlan bir tabirdir, 
Hasret-J Mevlana, bu siirj ihtilat ile ma'nevi adem-i imtizaei bii; mi- 
sal ile izah ediyor ve diyor ki : 

2578 

Hemgd der kan Hak-u-zer herd iHtilaT, 
Der meyan jdn Sad beyabavrUrrib&L 

■MescIS ma'den icinde alim ile toprak kansAtit. Fakat ikisiuin ma- 
hiyyeti amain da yiteletco col ile vakf ban vardji-». 

Ribat: Gariblere mesken olmak iizere eshab-i hayr tarafindart yapil- 
rm§ binalardir, Vakf ban diye terceme ettim. 



257» 

Hemcunan fci akd-i diir dilrr il §ebeh f 
MuHteliT gun mihm&n^ yek§ebeh. 

~Kexa inci ile boncuktan mutesekkit bir gerdanhkta bu iki «evherin 
buluumasi, bir handa bir gcce kalacak iki mis 5 firm ihtilati gibidir*. 

§ibih: Hafif ve siyah bir tas, ma'nasina imis. 

Hazret-i Mevlina buyuruyor ki: Kiymetii inci Sle degersiz boncuk- 
tan yapjlmis bir gerdanlik var. Mahiyyeti ayri olan bu iki maddcnin bir 
divide biuunmasx, degerlerinin aym olma&ini Scab etmez. Bir handa bir 
gece kalacak yolcularin kadar muddet bulunmalarina benzer. Gerdanli- 
gin kopup da dizisi dagildigi gibi inci ve boncuk birbirlnden aynlir. Daha 
garibi bir a ile icinde boykce adem-i iinsiyyet gorimiir. 

Diinyada mecbiiren ve sdreUl bir arada bulunan cinsiyyet muhalifted 
ahlrt-tte; 



tZZfl 



®'&M$M^fos 



Yani: *Ey miicfimler; bu giiit a yi rd olimui" » hitabma ugrayacaklar, ehl- 
nar olanlar, ehl-i nur olanlardan aynlacakiardir. 

Yihe bahse devam ediliyor ♦ 



2580 

jM oyr &J& J** hj? w 

Bahrra nimi§-i §tnn gun §eker, 
Ta'm-t §irin reng-i ru$en gun Kamer. 

"O denizin yansi §ekei- gibi tatb, reugi do ay gibi partaktn». 

2581 

/* v*j Oj^ 1 ^' Jt± f' 

Mm4 diger telH hemg&n zehr-i mar, 
Ta'rti-i telH u reng~i wiuZlim Kir v&r. 

*Diger yansj ydau tehri gibi acidir, Lczzeti an olmuklu hi>rAb»r 
rengi d« zift ve katran misilli karadir», 

Cenab-i Pir, hidayet ve dalalet erbabim birbirine kari 5 mnyan Iki dt- 
nize bcnzetmi§ti. §u iki beytte denizlerden yarismin taUi vo btTiJlk. 
obiir yarismin aci ve bulamk oldugunu, yani ebl-i Sm3mn kaibinin nur-l 
tevhid ile miinevver, kiifr ve ilhad eshabmm kalbinin de kiifrun kaivi'l 
ve aulmetiyle kapkara bulundugunu soyliiyor. 



<M> SOrtl Ydiln: M, 



VJtZt 



2582 

Ber mis&U db-% deryd fevc fevc. 
.A^SET - hitmy " Ve ****** ^ S u yu *, da , 



<iki 



25S3 



ieti yuz vah? i arslan yapJrCSJ " ^ ^^ ^~ 



122* 



2584 

Mevc-hay^ Sulh berhem mkened 
KineM ez sineha ber likened. 
-SuJh daJgaian , arpisir ve gdiasJttden k£nfer , ^^ 



■MM 



2585 

JJ3JJ •*&* I.M#« 

Mevchay-i ceng-i ber jefeUi diger, 
Mihr Mrd mikvned sir u zeber. 

*C*ng dalgalau is* dl£«r bir selrilde sajpar, muhabbet ve sHU<i, ,i 
alt fist edcr*. 

25*8 

Mihr teJHowd &e?Mft miJtejed, 
Z'an lei aSU mikrkd ba$ed re§ed, 

-§e«kat ve muhabbet, aedar, tathya dofru $eker. CUrAii; sefkatlcrfn 
ash rd§d (J sedadir-. 

2587 

J j; t< t/*l*" l Jt > j*i ^ 

Ktiftr firinrd telHi miburcd, 
TelH bdgtrin kuc& evder Hured, 
*Kah* ve gazab, taUiyi aeiya gtfttiriir. An tatti ile mm! uyufibltlrT* 

Hazret-i Mevlana, hidlyet ve dalalet ertafibmi tatl, ve aci biroi- *1« 
mze benzetmijti. Bu iki denie, daiitia tectum ve tehaciim halindttdir 
Tsth denfz, yani iyi adamlar, aoi denizi, yant k^tii sahislarz iyileatirmek 
ister.er. Aci deniz, yatil kotuler de iyileri kdtiile^tirmeye ? al) ¥ , r lnr tin 
Sarpi§ma ve ufragma, ruhlarm ve kablliyyetlerin ihlilafindan ileri S fLir, 
giitikii tatli deniz, cemal sifatmin, aci denfc iae c*Ial sifatmin lYidzhftri- 
dir. Her mazhar, kendisindeki z^hirin zuhfiruna tabf'dir. 

?eyh Sfldi fGulistan) inda : 

«Akrobln nokmnai, snkmftu adnma kinlnd^n de^ildlt. O Labiati k*bt 
sokflr.» dor. 



Ill* 



2583 

JjJ. J,fc Jill fj j (jrjn^ j ^Jj" 
kViJ XJIj OJlc 4^jj jl 

TetH Ti $rin zxn nazar nay 2d bedid, 
Ez derige* dfiyet danend did' 

«Aci, tath hu baki§1a goriilmez, Onlara pfiyct penceresinden bak- 
lnakla mahiyyefi anla§ilK». 

Inaahlardan hangisinin hidayet, hangisinin dalalet mazhan oldugu 

bu sahir gbziyle goriilemez, Onlarm nasil olduklari, aiiyet periceresm- 
den bakmakla anlagihr. 

Afiyet: Sihhat ve selamet ma'nasoinadir ki hem hastahktan, hem de 
maddi ve ma'nevi belalardan kurtulus ma'nasmadir. Bundan dolayi Ha- 
dis-i Serif te: «ilahi; sendeit afiyet temenni ederlm. Ve afiyetin temam ve 
devamjni, bir de afiyete kar$i $iikre muvalfak olmayi dilerim* buyurul- 
mu§tur. 

Bir $eyi oldugu gibi gormemek hastahktir, O hastalik ise buyiik bir 
bdadir, O beladan kurtulmak f^in Me vie viler, namazlardan sonra sec- 
de-i §Likr ederler ve secdede iken: «Ya Rabbi; bizi oyalayan seylcrden 
ha las el ve her seym hakikatini bize oldugu gibi gostef.- Hndis-i Serifini 
okurJardi, Evet. Her kirnin gozunde, $a§ilarin bid iki goru^u gibi, yanlig 
goimek hastaligt yoksa ve oyle bir belay a miibtela degilse msanlann 
hakiki huviyetlerinin ne oldugunu gorobflir. Iste afiyet penceresinden 
baki§ bu demektir. 

Asr-i Saadette Medinede (Kuzman) naminda bid vardi, Sallallahu 
Aleyhi Vesellem Efendimiz onun i^in muriafiktir buyurdu. Bu §ahis 
Uhud muharebesinde fedakarane harbetti, agir syrette yaralamp diiglij, 
Eshabdan (Ketade bin Nu'man) radiyallahu anh G'na : 

— Ya K daman, §ehadet miibarek olsun dedi. Fakat Kuzrnan : 

— Ben gehadet icin harbetmedirn. Diisman, Modine hurmaliklarma 
zarar vermesin diye harbettim! cevabmi verdi. Sonra da can acismdan 
kurtulmak i^in kihcini kamina sokup intihar etti. 

Igte Aleyhisselatii Vesselam Efendimiz de oyle afiyetH bir goz bu- 
lundugu icin Kuzrnanin nasil bir mahlyk oldugunu dogruca gormiistu, 

Me&ncvinin ba'zi niJshalarmda bu beytin ikinei misramdaki (deri^e-i 
afiyet) yerinde (deiice-i akibet) ta'biri v&W olmugtur. 

Ona gore beytin ma'nasj: •jnsattlatm hiiviyytli akibet pcncercsinden 
bakinakla anla§ihi-,» dpmek olnr. Akibet pencere&i, bir ^eyin sonradftn 
!K? olacagini evvelden gtiriip aiJayatn gozdiir. Kuzmamn sonimun ne ol- 

1^30 








tiiiftunu ibtidfl'djm gflrU] layan vt< flkibntlal hflbei versn UrsOlullnii 

(S.A.y,) EfendimiKln mtlbkrak vn hrdtkkuL bin ohm namm gibi, 

25*9 

Qe§m-i dHir bin tuv&ned did 'fast. 
^e^m-i aHar bin gururest u Hatast. 

«Sonu goren gbi, dofruyu gStmeyc muktedir olur. Ba^ka tiirlii piircn 
nm ise aldatii; ve yamh^tir*. 

Yani sahibini aldatir ve yaliiltir, 

2590 

jj> jj&* j*j^ jjJ v*j SJ 

Ey besa §irin ki qun §ekker buved, 
Lik zehr ender $eker muZmer buved. 

«§eker gibi tatli ne kadar 50k §ey vardir ki onlarin §eberSne zchir 
knri!*mi§tir«>. 

Hayv^natta olsun, nebatatta olsun oyleleri vardir ki sureleri i'lib;j- 
I'iyle gayet ho§ goriiniirler, fakat jekillerjne aldamp da onlaia yakif^nn 
lar i^in oliim muhakkaktir, Mesela yilanin derisi ne kadar giizel nnkiy 
tidir. Bundan dolayi ba'21 moda du^kiinu hanimlar, yilan derisindori Ji- 
knrpin giyinmektedir. Keza kapianin postu ne ho§ nakijlidir. Lakin yiln 
inn diginde ve kapianin pencesmde oliim hazirdir. Bu, boyle oldugu q\U\ 
iii:--:m];inn harekati ve muamelati da boyledir, Mesela i^ret meclisleri vu 
fiak u fucur alemleri ne kadar nes'eli ve lezzetli goriiniirJor. Lakin 
iif^'eli lezzetler i?indeki zehirler hayati ne kadar zehirlerler. Mudavim- 
Icrini ne miidhi§ hastaliklara ufratirlar. §u da var ki o hastaliklar ve 
urticesindeM olumler, diinyaya mahsus cezalardir, Ahirettekiler ise ^iip- 
lindiK ki onlardan H cok miidhi§ ve pek elimdir, 

Satht nazar olanlnra (teadetin folaket, felfiketin seadel giirutiduftiinii 
jfinlatinak i<;in Aleyhi«ndnlil Vciiselim Efendimizr «Ccnnot, Insuna h,v, 
KHrtinmeyei) s«ylvTLi), cwIimiiiviii d<- rirfsin arzu ettigt ^eylerte v'* v,i '"» i > 
(lr- buyurmuBtur. 

1131 



■MMMMi 



Evet. Namaz kjlmak, oruc tutmak, zckat verraek ve emsali JtlShj 

farzlar nefse agir gelir. Menhiyyat ise nefsin temamen hogJandigi §ey^ 
lerdir.' Halbuki ewelkiler ccnneti, scnrakiler cehennemi kaplamislardir. 
Yam nefse agir gelen 'seyler cennete, ona hos gorunen § eyler cehenneme 
goturiir. 

Yine bu munasebetie Salla]!ahu Aleyhi Vesellem Efendfmiz: *Y3 
Rabbi; biie bakki hak cdarak gostet ve ona uyntayi nasib eyle. Keza bize 
batib. batiE olarak poster, oitdan cekinmeyi nasfb eyle. diye dua buyur- 
mu^tur, 

E^yanin mabiyyetini gormek ve bilmek, ancak Allah m verecegi 
temyiz ve kiyasetk kabil olabilir. Yoksa zehrm seker, ^ekerin lehir veh- 
medilmesi pek mumkimdur, Bu hususta isti'dadlarm qok muhtelif o!du- 
gunu anlatmak i^in Hazret-i Mevlana diyor ki : 



2591 

J 1 *! jUj j ,J j, ^js- X* o'j ■ 

An lei ^g/reft-£er $eued b'i§nasede§, 
V'&n diger cun ber leb u denddn zedes. 

«<>k *eki ve miisteid olan *ehri gHriir gbrmeas tsmr. DJgcri ise onu 
dudngma ve dhsinc dofcunduruiica :iiilar». 



2592 

P j\ ^ .uj' ^j jAjl ^j 

Pes lebe? redder feuned pi? ez gulv,, 
Gerqi na'ra mizened §eyTan kibu, 

«§eytan; Yiyin: diye na'ra atmak ve tesvik etmeklc bcraber, dudagt, 
dokunan zebri bogimndan evvel reddeder*. 



2593 

Vdw diperrti <ter £ruZ£ pejfdd fanned, 
V'drc $$err<j der beden rusrd Jtwned. 

*Bii U s imcu sabisda zehrln aciligi boga«nda peyda oliir, bir dtirdUn- 
ciisunttn bedenlndc £ibanhr £ikiuak ve yajrular a s d m akla riisviiy odor*. 

2594 

Van di^^rrd der hades $&ze§ diked, 
ZevK* an zaHtn* ciger dUze^ diked. 

«Bix be^mcisine dei'i hacel esnasinda Syle bit yaiima verir kl av- 
velki uevkin acisi eigerine kadar i$Ier>. 

2595 

V'&n digerrd ba'd-i eyyam u §uhur } 
V'&n digerrd ba'd-i merg ez Ka'r^i gur. 

-Bi* ahmcisitia giinJerden, aylardan sonra te'sir gdsterir, ywllndil- 
b« d* onun azabi mezar ifinde eri^lr*. 

259G 

Jj? iiH r j? j^ ^ J~\ j,V 

■"t 

W dii'ie'rtde? mtiklet ender ka'r-i gtir t 
Labud &n peydd seved yevmun nw^tir. 

-Eger ona kabir i^lndc mUhl*t veirJIirse q rum, muttuka kn juimjUl' 
xShii ol«r». 



1232 



F: 78 



im 



-™r:*; d :'; s^te ir- *** **- 

beyaruna S uru' ediyor ve di v> > r ki . Pir dlger blr bah ^ 

2597 

Her nebat u $efcfcert rd der dfcaw, 
mijddeti vardu*. »^riyi e her ncbatm ve her gokerin bir 

25m 

WJ 3/dMd reng-i roHjdni y^tdb. 

*J?SteS3!r ren * ve par,at " k * ,aMta * * »*•* ** 

Hafu Sirazi bir gazelinde ■ 
1234 



2^99 

J»- j ^ j^ ■**•./ *>' jr. 

Befir-i in fermud RaKK-i %zz u ctl, 
S'iretiil en&m-i der zikM ecel. 

<Bimdan dolayi Cenftb-i Hak Am ve Cel, Sure-i En'&mdn (Eewl)i 
zikretmiftir». 

Evet. O sQrcde Cenabri Hak buyurmuujtu^ ki : 



#L 




;4L 






■Allah Teala ftyle bir sflni-i tiiiibdfdir ki ey jns&nlar, siii ^amuidan 
yaratti. Soitra h«jr mahlfik if In gayr-i moayyen bir miiddet ta'yin cylcdi. 
Soma da ey mitnklrier; sli ojuin kudrelinde ||tphe ediyorsuuti3t H ,» 

Ayet-i Celil&de iki [eccl) yini miiddet zikrediliyor. Biri (mutlak} 
digeH (musemmfi), yam muayyen. Mufessirier, bunlardan birincfsinin ju 
fena aleminin bekasa miiddet i chip o muddetin ne kadar surecegird Al- 
lahtfin ba§ka kimsemn btlmedigini, digeri iGe mahiakattan her bJrinin 
hayat-i miiddeti olup o miiddeti ise ancak AEahm bildiglrii soyliiyorlar, 
Demek ki hay^t-i klto&t bir miiddete. tabi' olduSu gibi zerrat-i kainattdti 
her birinin hayftti da yine bir miiddete tfibi'dir. Her ^ey ve her harektt 
miiddeti dahilmde olmaya mahkfltn, her $ey ve hec hareketin miiddol- 
leri zariinda vuku'a getmeleri mukadderdir. 



© 



€ *• *«*. 



o>*. 



S«SQ^U^2¥ftd 



Mazm-x Celili mu'eebince miiddetleri biten mahlukatm fenaya miin- 
kalip olmakta ne bir an gecikmeleri milmkun, np de bir nefes ewe! git- 
meter! kabH. Cenib-i Pir bundan sonra buyuruyor ki ; 



(5d) B*inei Eh'am: K, 
t55) Sflrtil YuitOi: M. 



izas 



M 



2600 

in S entdz mubem&yet g&§ bdd, 
Abt kayvanesti Hordt n% bad. 



2601 

CsV iij^ cr~ ji & y £jj 
ifct Jto^drc H^ meHan inrd suHen 
Mh* n*v bin der t&rf karf4 kuhen. 

tm tl fatdftffo OkuyanlarT 1 d^ fi"*? E ^ de ^' »* h ^' 
bir «** verntf st i r , ^^ »*»**«» . ha r fi ere yeni bir ruh 



1236 



2602 

Hew^Ti can & saHti pinhd-Ti it daKiK. 

«Arknda§; burada ba§ka bir ntikte daha i^it ki 50k ince v« ruh plhl 
pek gizli bir siidxr*. 

2603 

Der ircoKdmi Tiest Jiem in zehr-i mar t 
Ez teSdrtfA Huddyi Ho§grtvar, 

•JBn yilan zebxi, Allah in tasarrufatiyb bir makamda Lezzrtli vc ka- 
bll-i hazm olur*. 

2604 

Der makami kufr u der cayi reud. 

«Bir makamda zehijr olao bir mabalde ilaj olur, Bir dakamdi kiifr 
olan bir yerde cab gorUiiir*. 

2605 

Ger^i dned u gezend-i can buved, 
Puti bedi-ficd det re&ed dermdn buved, 

«Ort)da hnyntu zarar vcren ^cy, buroyn g«]Lnt« derm an olur>. 
Menela tflbAbolte kullamlnn bir takim zehJrler vnrdir. Bir udam kmi- 

IU7 



^a 



MB 



di kendme onlardan yiyecek olur sa olii r gider. Fakat haz,k bir hckimin 
ttttlb, v« tav^wlo oolan verse bagkasin, eiddrccek oian o z,hirkr 
o hastaya dcvS oJur ve onUn kullanmakla ^ bulur. Haz re t-i MeviS 
ban a bir misal veriyor : *™s**«rw 



2B0I5 



Ab der g&re turu§ ba S ed ve ltk 3 
Qun be engurt resed §irin & nik. 

-Kgmlun ici»deki su eksidir, Fakat koruk tizli™ ol„nca suyu tatli- 
Ia§n- ve iyile$h>. J 



2607 






- pUViji 

£dz tier Hum $ §eved telRu haram, 
Der mekam-i sirKegi «ni'me'l iddra.fi 

-Tekrar s^ab kUpi] icmde ekgifesfr, acla^r ** haram olur, Lakta 
ufett derecesme vas.I oto,: ( Sirke ne gUlcJ bJf j^^ Hfldisinill 
mertebe&mi bvilui-s. 

^ ^Z'^™ k ^ simii Ar > h Hazretleri, islam Alsmini* muhte- 
ffW hallfes! pcen v £ Suriye, M]*ir, Hicaz, Yemen ve Iran iilkeleri idaresi 
altma girmisken kendisi yamah gbmlek giyer, bir parea tuz lie him sfr- 
keyi ekmegme katik ederdi. Bir gun Emin-1 Ommet Ebu Ubeyde Bin 
c err ah Radiyallahii Anhe : 

- Bende bir kusur gbriiyor musim? diye sordu. Ebu Ubeyde : 

- IsittigJme gore sofranda hem tuz, hem sirke olarak iki turlii kat,k 

bulunduruyormussun. Bundan ba ? ka bir kusurunu bilmiyorum diye eevab 

verdi. Hazret-i Omer de tejekklir ederek icabina bakarim dedi. Y& RabbT 
tie buyuk adamlar! 




«Bl? 11AIIS, ON UN ItKYANlNDAniR KJi VEl.lYV I KAMiUN II UK 
YAl'TIOINI M(li(lM.KKlN KUSTAMJIt EDKREK TAfCUDE KAL- 
KI^MASI uuGMJ DEGlLDtR, MESELA simiATTi: BUI.UNAN 
HEKIMK HELVA VEMBK ZAKAK VERWE2, FAKAT HAS JAVA 
DOKUNUR. KIS VE KAR, DztfME ZAftAK VEKMEZ. 1-AKiN IU»KI)(*A 

DGKUNUft.. 



Miiridin jeyhini niimune tutmasi ve ontm ef'al ve harckfitmn nyrnii- 
si, tarikatin en inuhim jartiarindandir, Fakat §eyh-J Kimilin ba'ai huau 
siyyetleri vardir ki miiridm onlari taklide kalki§masi kiifitahhk olur 
Qlunku heniiz onlarin icrasina musteid bir hale gelmemistir, Mcscla Mnl 
lallahu Akyhi Vesellem Efendimia arasira (savm-i visal) tutardi yAnl 
bir k^ giin list Qsfe if tar etmeden oru^lu bujuiwrdu. •.■Ashabdyri l^'zihin 
da bunu yapmak istediler. Aleyhisselfit Efendimiz gnian nehyulti vir: 
<fBen Rabbimiti indinde gecelerim, Ahaha misafir olurum. Bcui y^dirlr, 
i^irir, slz ben i in gihi degilsinix* buyurdu. 

Keza evliy^ullahtan ba'eilan, mazhar-i tecelli olduklannda: (Enol~ 
hak) gibi (Leysefi eiibbeti siva Allah) gibi vahdet-amis s-&Aer soyleinl:,;- 
lerdL Lakin ehli olmaksizin vahdet-i viicQda dair £02 soyleyenleri meii'cl- 
miglerdi. 

Hazret-i Mevlatia erbab-i bakki hekime, onlarin kavil ve fi'lllarinl 
helvaya benzetiyor. Mi'desi sa|lam bir hekimin helvayi yiyip afiyetlo 
hazmedecegini ; hastanm mi : desinin ise o helvayi hazmedemeyecegini, bJ- 
naenaleyh, zaran dokunacagini anlatiyor ve buyuruyor ki : 

2608 

Ger veil zehri Nored rc%? $eved, 
V'er Bored, Talib siyeh ku§l §eved. 

«Eget hit veil zchir yer&e onmi \%m aliyet yerine ge$cr. [tfUbtodl bir 
salik yiyecek olursa delilik ylmin olui*. 

Tarih kitablarmda yazar ki (Ha lid Bin Velid) Radiyallahu Anh, I In- 
beldeaini jkinci def'a olarak muha$ara etmijti, Hireliler, miidafaa Lmkj&riJ 
olmadigini gb'riitice Abdiilmesih isminde bir in i murahhas olarak H&lid'in 
karargahina gondcrdiler. Abdiibncsihin yaninda bir adami vardi ki |lln< 
do bir kise tutuyordu. HiHd, istenilen amani vcidikten sonra u ktMdfl 
ne oldugunu sordu. Abdulmcsih i 



*•£*** BVueuiiu / J^^iSS^ ** Halid 7Z 

2 rt « ^Hp 6lece|i ^Xidi e yd l da *"■** "*** S 

tfgrtdUpn «w geijrdi 5 WW. Bu nu bjldjgi haIde yapingsi g 

2609 



— a j 0- &[ ^ ^..^ tf 
m mm gayri mera in milk u dest 

fe ttttszs*** ** •*« 

«*** bit s j ha demskiir. Fskat S * '"««*' Sljffieri,, bir iM vi- 
We to mulk „ tlUu fend ' tod' f t ts ' e bu liUdret dolaysiylj 



I 






Wj Stjfci Siirf: aj 



J2U) 



denS'r^T:; K^fT^ Ei >* Hu^, c Ra diyallftM Af|| , 
on sabnh esh&bfl kur§i buyurdu ki : ^ r 

Yme Siileyman Peygamber ■ 

2610 

T£ mefcuTt 6j3 ga^ri men in WTj u cud, 
In hasedrd m&ned amma &n nebud. 

S^ Wh»m«« boyle deme.J h flSe d b.™ ^ ha .^d 



>u 



2611 



VSrfS 



jU yj^ j^j^ £, ^ 
Stm min ba'cii-^^ &^Hf u meddn. 

2612 

jtfc J- jjUj sijb joj ^JL 

Bejfci ender miiA; dirf u Sad HaTer, 
Mubemti milk-i cikan bud blm-i se T . 

-Bdki o ™JU„ atl „ y u,] Crcc miiUtlll . n |towfl|M |, ^ Hnku (mnyil ^ 
ta^U i^ m i, vl0 bll5 fc.ri.-wd-,, ,U h W t Jbllk^Mo,, IbilrotfS. 

1241 



bir peygamberin hasud olm^rThl^ T U " *"* * ] ™ dl ^ 

ee muhatara gormiis olduSu tew W, i * ?™ saItanatin da yfefav 

* kommak K UbtS S a X°5 IS ^ **» dU ^- 

^'^^^l k t f ***** sehid imu § tu. 

mf 5 ken ^ (cX bin U E 2 ' STi ^ hm * Uen istif * St- 
ain WbuJ ^l^'i^^^ 1 ^ C*M Muaviye- 
*nda yapdan mu^ha S^S £ ZiM^™ f**" ** Sr ^ 

da korktukJanna u g rar £T StoSSS ^^ taIj?irlar ' ba ' 2an 
eden hukdmdar, IftgS? ifalSS SS"? * defa muMf " lst *^ 
ke* bir rnfitecavisin h^ljl l ba ^h ' ""I*"* hutbo * ad * d - 

uidiiuiieri o maksurenm yadiga"ndir, 



1 






2613 

t>l Ji* IjU -I--Y jUtjl 

Bfrn~i sef &d M^t ^r ^ btm~i din, 
Imtik&nl nht mdra misl-i in, 

1242 



WflH Bo(f«vl (MeaabJhi isimJt kitubindn: -Si* beyJik etmoy„ Vl < ^ 
ha^inda buJunnwy* buKtanniKift, Halbuki o, b»i a .l nedV.mcl u |„r . ||, 
disini riviiyet ediyor, 

Evet, Is ba ? mda bulunanlar fdn hem din, hem car korkusu V!ir <| n 
Adaletsjzlik edecek oJea giinaha gir er . Hukm-i adaleli infaz eyluywok 

! Tv! l h ° ?DUd edemi ^ ce ^ j 5m onlarm mtikamma ufiri^J. 

tehlik, sl ne du ? er. Hulasa: Saltans ve imaret f insankr i^ en bUyUI, 
nnhnet ve en ^or bir imtihandir. 



2614 

Pes Siileyman himmeti bayed ki H, 
B'&gzered zeyn Sad heparan reng u bu. 

i f^f^J^ 1 hlmmefi Sli ve ffla ' ne viyy e ti k H vv e t]i bir WMmdlr 
oliiiaii ki ytt* binlwce alayi^ten ktiidini kurfcrabiJsin.* 

Bir hukiimdar icin maddi hi ? bir tehlike bulunmadigj fai^edilse bib* 
ubUH saltanattan olan hadem ve ha^m ve 5 air te^mmiHat, ker^isi 
i S in n.anevi bir tehlike arzeder. gunku ha 5 belbe $e nyye onlara ballaiuf 
ve kibr ve gurura kapdjr. Bu ma'nevi m.hlekelere g^gus ger e bilmek iyiu 
Suleyman Peygamber gibi uluw-i himmet 5 ahibi bir zat gerektir. 

2615 

Bd f undn Kuvvet ki ura. bud hem, 
Mevc-i dn milke§ fwrtl mi best dem. 

•Suleyman Aleyhissel«mda bbyle bir £li himmei, hti5u s lyj e niibUv- 
vet gibi ma nevi bir kuvvet ,„)*„, mtilkiintin datsaJan, badi^at ve vdk^ 
alar onun bU* nefmini keBti,> i 

Yfinl aef* bjrakti. 



121.T 



■ita 



2616 

V *3^ #J ^ ^ r Jjr ±j> 

Qiin beru b'in§est zln enduh gerd, 
Ber heme $$Mn* diem rahm herd 

2617 

aw f£?S "f li J* da dedl ki: ilAhi bu "*«* *• ***** l— ver- 
dfgin gihi bir kemal sahibine vor,» 

muiata baglamp da gurur ve gaflete dugmesin, 

2618 



Her kira bi'dM vii bik(u)ni an kerem, 
U Siileymanest an kes hem menem. 

-Her kime mflifc ve saltanat verk ve hakkmda boyle bir keremd* 
bulumirsan o kunse Siileymandir, yani Adeta (Ben)dir.» 

2619 

(/*** J ^ jj> *> j* j_^ 
Hod mei $i bud menem b\ miiddel 

benbnr ne demek? D*«v$$ hilafeiz benim aymmdir.* 
1244 



■M 



HrpmUI Sn^yimkn benden .snnra hie klmseye boyfe bir ra 61k verm,, 
d fcr i kem 1 II, mBtt^.jrttoti fhaan edece*^ ktaJb*nd*n Z. 

3620 



Oj J JL^* <*a*> * Jj5 



^ > 



?erft-i fe farZeat ffoifen Kfc wen, 
^Bas mi fcer^m baJCiSSa merd-u-zen. 

Jle IwnsuiiD kissasina avdet cdiyoni.^.n 



*BEDEVJ 1LE KABISIN1N MACF y KAsiNlN NIIUYETJ- 



2621 

tF 3 ^ 0>JJ Jj>5- L< jl 

Afdcerd-^t merd-u-zenrd moHlaSi, 
B&z mi cuyed derun-i muHliSl. 

*a<- !*?f 2f /*"! bedcVl i,B kar,smm "**™«-asiiii B scimu n,,^]!,, h| . 

latin, yani MUalmiiddin Cekbinm kalbl istiyor.^ 

aeraeittir ki burada son ma'naajna kullaniTmiftir. 



C'if. 



2622 

J& j oLs ty j_^ j& Jli. # I ■ 

M&cera-yi merd-ti-zen uftM naKl t 
In misate nefs-i Hod mi ddn u aKl 

.Erkegin ve kadmm inserts, nakloiiindu. Ey sami'j bimp, yani ka- 
dim, nefsmin; otiu, yfini erkegi de, aklinm misali bil.. 

HazreU Mevllna hikayedeki bedevi He hnm akimi] kami ile de 
nefsini tem&il ediyor : 



2625 

«&fc, gj^ j*\^ ^ j' 

Ze^ heml H&ned havayic HanKah, 
Ya'nl ab^i r& wi ruin u Hdnc&h, 

-Kadm dfiima ov ve <num muhtae oMugu S erei ve haysiyyeti. keza, 
ekmek, sofra, mansib, mtrfeb* gibi $ey]er ister.* 

Ve onlarla oviinmek diler, 



2623 

fn zertrumerdi ki nefsest u Hired, 
Nik bdyestest behr-i ntk u bed. 

«Nef s il e a k]t temsil eyleyen bu kad,n ve orkek, iyi V e kijtii kin 
sana $ofc lazimdir.» * 



2626 

JVe/s ftemf&ra seti pet/i pare pir?. 
Gd/i Ha/d gah c&yed serverh 

*Nefs de kadin gibi mu tad m in hasjl olmasi i^in gah levazw 1 gb&terir, 
gah kibarhk ve azamet taslamaya kalkar.- 



2624 

V'in du bayeste derin Haki sera, 
Ruz-u^cb der ceng~u-ender mdcerd. 

«W ana ISzim ve zarfiri ltd sey r yan* nefs ife aktl; §u diinvSda gee* 
giindiiz ccngde ve maceradadir.» 

124G 



2627 

V**-? *P I *_£-> J-J J_ji- Jli£ 

^ICi Hod ^n /ifcrfta ag&h nist, 
Der dimdge? cuz gamallah ntet. 

*AkI jse boyJe diisuncelerden flgfih degildtr, Onun stihiiinde AJtah 
korkusuitdan ba^ka bir ?ey yoktur,* 

Miikerrcrcn sbylenildi ki akli ikiye ayjrmijlar, birine (Aki-i mea?) 
digerine (Akl-i mead) demi§Ierdir. Akl-i mea$: Diinya i?ierine t akl-i 
m^ad: Ahiret iglerine miiei icin ikincisi nfcfsln dufundtigu gibi gdsteris 
yapmakla mf^ill olmnx. 



124T 



MHM 



2628 

Gerfi $rrr-t KiSSa in ddne$t u dam, 
Suret-i KiSSa §inev iknun temdm, 

«Egergi kissanin sirri bu dgne ve iuzaMir. Lakiu §imdi o ktssamn 
sutet-i zabiresini ttmsmen dinle.* 

Yani nakkdilen kissadan murad olair Akl ile nefsdir, BedevI ile 
kansimn maeerasi. dinleyenleri yakalayip anlatmak icin kuru hung tuzak 
ve serpilmis yern gibidir. Oyle olmakla beraber hik&yenin tamaimni 
dinle ve anla ki ma'na suret ile tefhim edi!ir, 

2629 

Ger beyan-t ma'nevi kajil §udi f 
HalK~i diem aTtl^-b&Til §udl 

*Eger ma'nevi bey an kaft olsaydi aterodekl halk aid ve b&til olur, 
isiciden, giiciinden kalirdi.» 

2630 

Ger mahabbet jikret-VrraoCrn&ti, 
Suret-i r&ze v(u) nem&zet ntsti 

«Eger muhabbet, yani sev&i, yalmz tefekkilr ve ma'nadait ibaret bu- 
tunsaydi othc ve namazm sOrcti olroamak lazim selbdl.* 

Ma T lumdur ki ikrar bil-lisan ve amel bil-erkan imanm §artinda-ndir. 
Bir adem (L& tlahc tiiailah Muhammediin KesiduJIah) yatiir AHahdad 
ba^ka ma'bud yflktur, Muhammed de Allahm peygBttiheridir* diyerdt 
mils] ij man oldugunu ikrar eder. Fakat bu kadan kail degildir. O ikrSrin 
dogrulugunu isbat igin narnaz kilmasj, oru? tutmasi, dinin sMr ahklnrum 

1218 



^_»Ot* 






yerine goUroiMl Iw/imdir. Kazrel-i Mevlanfl Mrsnevinin dlfinc bir yu- 
rinde dor kl; .Bu tusiiui/, EJliig, hac ve dini dhad, ftikads jahicj g$rtai> 
mektir.» 

Evet, muslvirnanim demek, bir da'vadsr. Her daV3 idn fShid ve IsbAt 
iSanndir. Miisliimanlik da'vasimn isbat i da, sayUan pylori yapmakla oliir. 
Bunlari yapmadan sadece muslumamm demek, bir da'va atjip da iwliit 
edememek kabilfnden cjlur. Dinden maksud olan asil mn'nadir. Km k tit 
a'tnal-i zahire o ma'namn birer suretidir. Demek surct rria'nadan, rna'nit 
da suretten ayrjlamiyor. Aynlabilseydi ve sClrete liizurn olmasaydi (Jlitti 
Allahm kuluyum ve Muhatnined Ummetiyim) demek kifayct eder, nftlriM 
kilmaya, orug tutmaya, zekat vermeye, hacca gitmeye liizurn kalma«d>, 

Hazret-i Mevlana bu hususda bir misal daha geliriyor ve diyor kl: 

2631 



jr* 



VI 



(i-jj >■*•' «^- * 



Hedyeha-yi diistdn M hem diger, 
Ntst ender d&sti ilia suver, 

•DostlaTin blrbiriiae hediyye venneleri, dostluk hustisunda surctU'it 
ba§ka bir §ey degildir,- 

2632 

Td. guvahi d&de bti§ed hedyeha, 

Ber mahabbetha'-yi muZmer der Hafa, 

•O hediyyeTerin vetilmesi, kalbleide gizti bwlunari miibabbellcrti *ft* 
hid oJmak ijindir.* 

2633 

Zdnki iksanha-yz zdhir sdJiidend, 
Ber rhahabbetha-yi $w ey erciimend. 

■Ey mos'lld kimsc; znhirdeki hediyyelcr, ibsnnlnr, gizli muhnblictlvrtu 
$|1iididir.» 

F: 7» 1240 



MM. 



Jatmaktu Hediyyeyi alan bundan memnun oiur, o da niemnunivvotmi v. 

aradak* muhabbetin artmasm. tMdfa olur; Hal* kuoukfiin W S 
hedW taWim,, Myuklerin ihsan ve l*^ busu^g^ 5SS* 

15m verflm^ bulunmasin. ifefhuv bir fikra vardir - £° r ^™€k 

**&«**« dusmu 5 Jki daVaddan bid, kadiya ri$vet olarak bir bal 

BlW ™?^Lt feft ^ reCl Gderim ' i?i Uzatms ' ^Vamizi balta ife fceaa- 
gibi ,abucak kes, bitirJ temennisinde bulnrnm* Muhatab! da 

ye^2:d It t^jr^r itanm smna d *™ ********* 

Kur an-i Kerim'de : 



*-4i-*'Mfi 



S T '^ 



Yam: -Sevd,gmi z 5 e y]etden EnMk etmedik flniar(I 

malmz sevmesx P ek tibft bir 5 eydir. Sevilen o mUn velev ki" i" b r 
k™ oJeun ukaraya vermek faMtdlP . O infak, vereni Z TLyll 
v Allahm muhabb.tine niil eder. Demek ki fukaray, infak etmek S 
Jaha hediyye ^vermek ve onu «*#* imt ey] J^. ol ™£* 
H,k da ona kar* o k.ldan raz, oldugunu go.teV.nek i^ ona hedijye 
olmak uzere, kendisini, birr it hayra nail, kihyor *« uj yye 

Kesul-i Ekrem Sallallahu Aleyh; VeseJIem Efendlmize ve ehl-i bey- 

iadaka a)mak meimnu' jdi. Bir Mevlevi dervisi u c ^ ac l^lm J m^' 

m C^ata b M 5 t tf^ 1 ^^ ^ <«W55SS 
t». -^f^r ^yzenlerinde^ i^il Dede naming Ve Sul- 
tan Abdul-A^z de vr :nde zar!f bir dervi ? varmi § . Z.rMeti doI ayiSly l e Jfc 



'STl SfiiEii Alb Imran: D2 r 



— Boyi'nm jmklt|tl. ^Joluk, (jocuk btobprl jster, diye dC^uniiynrmti^ 
airada Surii -t A'/rini. Ali Paja camie gelini|. Derkryf dujjiJmrdi ^orlinoe 
U§a|imn clinc bir ku^ iiltitt vermi^, 

— Sunn dedcye gotiir de pa 5 anm zekatj! imi? r kabul etsin diyur, (to, 
demig- U^ak goturmu^, Dcde bir altinlara, bir de u^agm yiiziine bnkmis: 

— Ogbm; papaya duabr ederim, Sunlarin adim d<!gij}tirsin dc guil- 
der sin demif Pa§a bu temenmyi i§itince giJlmug : 

— Hadi tekrar^ gotiir de niyazi imig de, emdni vermi?. Dwie KtcmW 
de bu niyazi yani b^diyyeyi kabul etmig. Demck ki hediyyelcr, imdiabbd. 
^ahidleri imi?. Fakat ^ahidlerin de dogru soyleyeni ve yalancisj vardir, 



£634 



L 3J> 



$ jJiX 



OJ.*Li 



& J J 



y& JVi/l 



if 



gahidet geh r&st b&§ed geh dur&g, 
Meat gaM ez mey-ii-gahi z\ dug. 

«Ey da'vieij sen in gosterdigin sahid ftR'asan dofru sozlii h ba'zan ya- 
laiici olur, Sariio^un ba'»tm §gTabdan, ba'zan ayrandan mest oldugu gibi.» 

Tasa^s vuf lisanjnda jarab, muhabbetten klnayedir. Sarho^ ise rnuta- 
savvife indinde y^ik ma'nasinadir, Liikin a§k garabiyle mest oianlar baa- 
kadir. Oyie olmadiklan halde tiyle goriinmek isteyenler bajkadir. Ikin- 
ciler, muhabbet mur^yisi olanlardir ki ayran iijip de sarho§luk taslayan- 
Iara benzerler, Ayran sarho^larmm hareketleri h ^rho^Iuklarma yaJann 
^ahid oldugu gibi; dostiuk miirayilerinin hediyyeleri, behiyyeleri d.-. 
dostluklan icm riySkarhk vesSkasidir. 

2635 



1250 



jf\ & ^ I j L»i L" 

An tnur&yt der Siyam u der Salast, 
Td gum&n dyed ki u me&t~i vilast. 

-O miirayij kctidisinin muhabiiel-i Illihiyyc sarho^n oldu£iinu zan- 
nettbrmek itin prui; tntair vc namux \uhn ■... 

tki arkadaj cArnie girip birintn namaz kildigmj gdrmu;ler h yamn- 

dan ge^erken bfri : 

1351 



fWte ve gorget JrtJST^g^ ySJM^ ,S - 

5S5SS ^ S56T • "*«£ 

*£^£5^t? 22a?*" dWar ***** J 



2636 

A J Jj> JWI J^U- 

i 

HdStf-t ef dl biruni digerest, 

Td ni$dn bd§ed ber dngi muZmerest 

m jKsstssa: ■*?*-■ — *- *- iJ 

1252 






r*H*,. buyu.,im*l,n. Hu dttttfcra goro, Allah Itffl yapilan leyler Allah 

riy»bk olur; h„ttft gizii ;irk olur . Nitekira Kur . aiAla . ' s,n olm ** 1 

ten, oln,* u^re ibidet etmenin adeta miisrikhfe olduflu bflSuK 
Hmefi Mevlana JWa bir dua ediyor da diybr kt; "^W' 

2037 

Yd rai> dn temyiz dih mdrd beH&st, 
Td §indstm dn ni^an-ikej zi rdst. 

-Y4 Rabbi; sen ke*di meyyy ei ve irad«,Je bize «y]e bir teinyi* v « 
lefnk ha Ss451 Asan et H, onu.la, eg* ve dog™ n i 5flntari att]a , a ,L, 

buy^ "* Sldk ^ riyayi Syird 6deCek bir kuVVei "****'» ihRin 

2638 

*£ Oj?- j'j ^x" ij i _ r z~ 

Hissird temyiz ddni gun §eved, 
Anki his yenzur be nurulldh buved, 

n aS ,l olur? His, nur-i llahi ve tevfik-i Rabbani i] e gSrecek | U]rsfl> 

,y a n ilmak t iblSs ve riy A y ; tefrik edememek ihtimali vardfr. M eSe li «5J 



(.se> sot*i Kffhf: no. 



IUO 



■M 



Lilwi ve nt,mnx kilan blrlnl gSriince onu a bid ve mutteki zanncder. Kcza 
bit kimaenln link a&U sflyledigim duyunca, omi sosuniin eri s&mr UMn 
gordugb ve ijiltjgj jeylerjn riya eseri olabilmesi mumkundu- Gbrme 
ijitme, sair hialet, Allahm tevfikine mazhar blur da, bakhgmi niir-i ilahi 
m gorurse, o vakit aldanmak ve yamlmaktan kurtulur. Gordiigunu hak- 
kivte gorur, isHtigini hakKiyte fgitir. NRekim Hadis-i Scrffte- -Kamil tair 
mu minm ftrasetindm ve sabnuak kavrayismdan sakmin, glinka o At 
lahm verdgi nur j]e faakar. b U yurulmu 5 tiir. SallalUihu Aleyhi Vesellem 
EfMKbnMift: «Ya Rabbi; itirf oyatoyacak her geytfcn halas et ve heir goyj 
biEe oJdugu gibi g«i 5 ter» diye dua buyurmasi, hissiyatin teviikl Ilahfye 
inazhar olmasi igindi^ " 

2639 

Ger eser ne'bved sebeb hem muZhirest, 
Hemqii Hi§t kez mahabbet muHbirest. 

*Eger escr olmazsa, akrabahk ffibi sebeb dc muhabbeti izfa&i ve it- 
<i;n- odt:r,» 

Biraz evvel dostlar arasinda tefiti edilen hediyyelerin muhabbet eseri 
oJdugu beyan edilmi^ti. Bu beytte de deniliyor ki: Hediyye, behiyye gibi 
irmhabbet Ssan bulunmazsa neseb ve nisbet, yani hisimlik ve akrabahk 
VB tarikat mensubiyyet] gibi sebebler de muhabbeti gcsterir. Bir kimse- 
n*n ehlulMa hurmeti ve erbab-i tarikat lie iilfeti, kendisinin onlara mu- 
nflbbetl oldufunu haber vedr. 



2640 



■W 



1 1^"" j j fry i sjk' 

Ne'bved &nki n&r-i HaKKe§ §ud imam, 
Mer es&ra yd sebebharA gulam. 

«Fakat Nur-I Hak, bir kimseye imam ve mukteda olunca, o kimH* 
escrlere ve sebcblen? taU' olmaz.* 

Ma'Jumdur ki eserden miiessire istidlal ve intikSl olunur. Lakbj bu, 
•bl-i zahir i 9 iadlr. NuM tlahiye ^azhar ve ma'neviyy^ta vakif olanltJ 

oyJe asar ve esbabin delaletinden miistagnidir. 









■ \- j ^«,-< 



2041 



ojjj JJ 



.^f 






Ze/t gerded r'c^ eser /ctrig keneri, 

«Muhabbet insamti kalbinde parisymca biiyiir ve ytik&allr, sikliihlnl 
eserle mc^fd oJinaktan m lib tag m ktlar," 

f 2642 

Hacete§ ne'bved pey-i i'l&m-i with?, 
Qu% mahabbet mir-t Hod zed ber.sipihr. 

■Mubabbet, kendi nfirunu fctege ftksettirincc artik omm mnvbfiri 
b til una n zittin muhahbetini bHdirniesine bacet katniaz.» Yahud joyls dfl 
olabilir : 

•Felegc yani biituti kainata nurunu akseitirmis^vc mevcudilla tiuu<- 
mis olan mubabbet gibi, onun maxhan |iuJun;m zatin de muhabbptlni 
ixhar ve i'laiia haceti kalmaz,* 

2643 

Hest ta/Sildti Td gfertkd temcm> 
In 5^Hen Ukin bicu tu v'easelam. 

"Bahsin t era am olabitmesi i^in burada taisilata liizum vardlti ' ■>' ><< 
ej iatib; on« sen, ehii olam ara ve ondan swr, bgren vussebiiii^ 

Muhakkikini sofiyye der ki: Muhabbet; eemil-i bakikinin ySni ("i-ni.ii 
ve Kemal aifatlariyle mutasif -olan Allah in kendi ceraal ve kcmfiliiut 
nleylidir. 

Molla Carai KazWtlisrl, $eyh 6m lt Ibn-i Faciz'm (KaddesaUfthii sir- 
rahuma) Kaside-i Harariyyeslne (Levami') niimiyle yazdigi jerhlc itvu- 



1 2M 



\m 



bvbbetf dbrt dereceye ayinr ve der kl: *Muhabbet. Cemil-i hakiki azze 
siiimhu Hasretlerinm cem'an ve tafsilen kendi cemaline meylidir. da, 
ya makam-i {cem'den cem'e) olur. Bu kainatin tavassutu olmaksizm ce- 
mal-i zatin mir'St-i zatte suhududur. 

Yahud o msp) (Cem'den tafsile) olur ki, ZSW yegimenin hadsiz ve 
nihayetsiz olan mezahirde kendi cemalinin leroeatim .gormesi ve kendi 
sifatinm kemalini mu§ahede etmesidir. 

Yahud o meyl (Tafsilden tafsile) olur ki, efrad-i insanm pek cogu, 
Cemal-i Mutlak'in aksini, tafeiM asar ayinelerinde gorur; tM.il ve mukay- 
yed giizelhgi niaksudi kiilli samr, Lezzet-i visale kan&at eder, mihnet-i 
tirak ile muieefiftn olur. 

Yahud o meyl (tafsilden cem'e) olur ki ba'z-i hav£s, gsar ve efal 
kuyudundan kurtulur, s.iiun ve sifat perdelerini yirtar, kiblegah-i tevec- 
elthu Zat-i Muteal olur.» 

Yine Cenab-i C&ml buyuruyor ki : 

«!nnallahe cenuliin yiihibbUl cental* hukmunce muhabbet Hazret-i 
^iil-Cemal ve Zul-Celalin sifat-i zatiyyesidir. insam da -inn a lie he Habt- 
Kn Ademe a f la suretihi* mucebince kendi sureti iizere yaratmss, ona si- 
JTib-i ezeliyyesinin hil'atini giydirip kusatrcustir, Bin&enaleyh, insanin 
hiisnu cemSle rneyletmesi muktezay-i aslM, fazl ii kemale miincezip ol- 
masi da siret-i celilesi icabidir. Meratlb-i irtsaniyyenin her birinde gor- 
dugii eemale goniil verir ve ona tealluk peydS eder,> 

Muhiblerin dereeat-i muhabbetinin, mahbublarin tabakat-i melahe- 
UtiG gore oldugunda |ek yoktur. Mabbubun giizelhgi ne kadar yiiksek 
oltivsa, muhibbin himmet ve muhabbeti de o rrisbette ali olur. Bu him- 
inetiji en yiiksek derecesi (Mahabbet-i Zatiyye) dir. Muhibb-i talibin kal- 
binde mahbub-i Hak ve matlub-i Mutlak'a bir meyl, bir ineizab, bir teas- 
|uk liusule gelmesldir. O tea§suk, muhibbi kendi! iginden o suretle ahr 
Iti, O, ahgin define muktedir olamaz. Bunun ne sebebini ta'yin, ne de 
nmtlabini temyiz ledebilir, Nasil ve nicin sevdigini bilemez. Kendisinde 
hir inoiiab duyar. Lakin ncreden nereye ve ne i^in oldugunu idrak ede- 
moz, 

Sorsan bana 'izah edetnam ben. neni sevdim, 
Bir anladigtm var is s ancak sent sevdim, 

dei 1 , Bu muhabbetiti sihhatine alamet: Mahbubun va'd ii vaidi, takrlb ve 
lelfidi, i'zaz ii jzlali, hid^iyet ii idlali gibi zit sifatlarm muhibbe miisavi 
nltnasidir, Keza Kahr ve Celali SaSrmm meraretinj ^ekmenin, Lutf ve 
Coma Li sifAtuiin helavetini tatmak kadar asan bulunmafijdir. 

I la 7. ret -i Carai, muhabhetin diger derecelerini de izah etmi§tir. Fa- 
hat nnlarin bur a da zikrine Iilzum yoktur. HazreUn <Muhabbet-i Zatiy- 

im 



! 




ye) ta'bir ettigi o yiiksek ve llahi sevgiyi esbab ve asar ile biidirmeye 
nacet yoktur. O kendi kendini bildirir. (Kaside-i Biir'e) nazimi (tmam-i 
Buseyri) rahimehullahin dedigi gibi ki : 

«Goz ya^i ve ha stall k gibi iki adil sahid, senin asikhgnia §ehidet 
eyledikten so^ira kalbindeki mahabbeti nasil inkar edebilirsiu?* 

Cen^b-i Mevlana buyuruyor ki : 

2G44 

Gergi §ud ma'ni derin Suret bedid t 
Suret ez mtfni Kartbest u bald, 

*Vakm raa'na sflret lie zahir a\*\t. Lakin suret, ma'naya bir cihetten 
yakin, bir tihciten uzaktir.» 



Mesela 



2045 



Der deidlet hem$& abend u dtmHt, 
Qun be mahiyyet revi durend saHt. 

=Suret ile ma'na birbirine delalet etmekte su ile agac gibidir, Fak^tt 
maiiiyyet i'tibiriyle yekdi^erindea £ok uzaktir.- K v> 

Evet. Ma'nevi tecelliyat, bu alemde suretle a§ikar olur. Mesela uta- 
nan kimsenin yuzii kizarir. Utanmak ma'nevi bir haldir. O haiin vukiiu 
yiiiiin kiEarmaaiyle anla|ihr. Demek ki ytiz kizarmak, utanmamn siire- 
tidir, Bu i'tibarla ikisi birbirine yakindir. Biri sebeb, digeri miisebbebdir. 
Keza bir agacni ye^illigi, agacm ya^ligina ve o yagligin sebebi olan suya 
delalet eder. Keza agaciJi yafligi ve suyu onun hayatta oldugunu goste- 
rir, Fakat bunlarin mahiyyetleri ayri ayndn", 

Mabiyyet: Bir §eyin ne oldugu demektir. Sofiyyeye gore mahiyyat 
(A'yan-i sabite) dir ki (Suver-i llmiyye-i Ilahiyye)dir. Onlann inki^afi 
suretle olur. Bu i'tibar ile birbirinin la^inn ve mel^umudur, lakin aym 
degildir. 

MX 



2G46 

Terk-i mahiyyut u Hdsij/^dt gu, 

Serb, kun ahv&l-i dn du mahru. 

«Ya Movlana; m&Myyat ve hasiyyat babsini bin-uk da ritfsi ve akh 
temsil eylcycn o iki ay yiiilti k*ri, kocamn ballerini ^erh eyle.» 



.KAR1SIN1N 1LTIMASIN1 BEPEViNiN KABUL EYLEMESI VE «BU 

MUTAVAATIM, MlVLE VE iMTIHAN DEGlLDiK* DIYE YEMtN 

ETMESI- 



2647 

Merd goft iknun giize$tem ez Hilaf, 
Hukrn daft tig her ke§ ez gilaf 

"Erkek dcdi ki: §imdi nmhalefeti blifaktim. Bana istcdigiia gibi httk- 
nle^lebiJi^5ill , Ha(t& dile^en kilici kimndan $ek, bana ha vale et.* 



2648 

Her ?i g%i men tttrd /erman-berem, 
Der bed u nth &med4 vi ne'ngeretn. 

-Her tie dplei-scn ben smia mutiinu SG/iinim iji, y&hud Uiitu olmasi- 
na bnkmam.* 



J2M 



2649 

Der vucud-i tu §evem men mun'adim, 
Cun tnuhibbem hubb yu'mi vil yuSirrt. 

«Ben scnin vaHigina kar§i miln'adim ohiram. ^iinkil muhabbet in- 

sum ki>f ve sagir kilar.» 

Cenab-i Pir burada: «Bir geyt nmbabbetin, onu layikiyle gotnuektL'n 
ve hakkmda sttylcftilenleri i^itmekten seni kor ve sagw kilair.» Hadisitu- 
telmih ediyor. Evet bir tflsan; bir geyi, bir kimseyi sevecek oluvsa, omni 
girkinJigini gcrmez, hatta ovum i§iti firkin denize soze kulak vermez. 
Qunkii muhabbet insamn hislerine hakimdir. Hikayedeki bcdevi de ku- 
risim fazla sevdigi i^in onun kara h kuru oldugunu gferemiyor, div dir stiy 
lcni|indeki girkm ahetigi duyamiyordu. 

Beyt-i §eri£te bir i^ret daha vardir ki nefs (emmare) ve (levvaimO 
derecelerini ge^ip de (mutmairine) sifatmi iktisab eder ve akla temamiyli' 
Snkjy&d goaterirse akl da ona a§ik ve tabi" olur, 

2650 

^T uT fir <&j»7 oj ^£ 

Goft zcn &heng-i berrem ml kiml, 
Td he hiylet ke§f-t svrrew, mi hum. 

cKadm: Bana iyilik etmek mi IstiyorsuDj yok*a hiyle ilo sirriim kc»- 
fe mi QaJijiyOfsuii? dedi,» 

BedevI dogru soyledigini yemin ile te'yid edevck : 

2051 

^ Ijf^TjU. j,\ -kjtf 

Gojt vtdXoh alim-u& sirr-iil Haji, 
K'&fertd ez Ha'k Ade.m r& Soft 

-in f li kl; GhcllyL bilPii vn Ai)»ml tuprnkdm utfty y U mUntehnb oln- 
rak yum 1 mi Allah b y mil In eriurlm,* 

1251) 







-_ 



Kasemin cevabi « ^agida gelecektir. Hazret-i Mevlana Ademin ismi- 
nin zikri dolayisiyle niusemmasinin fezailmi beyana §uru' edip diyor ki: 

2652 

Der si fees Kalib fei cfdcte$ ua fitfmwd, 
Her fS der eludhu der ervah bud. 

•AJiah, Ademe verdigi 115 an&inlik bir kahbda, elvSh ve ervahta elan 
$eylerin hepsini ona gbsteidi.* 

CElvah) kelimesi (levh) in cem'idir, Burada ceml olarak irad edil- 
Hiesinin sebebi: levh-i kador, levh-i kazi, levh-i mahv ii isbattir denil- 
digi gibi ervahm mukabili dan alem-i e^bah, y&ni maddiyyat atemi di~ 
yenler de vardir. HulSaa Cenab-i Hak Ademe maddl ve ma'nevl aiem- 
lerin ilmini ve esranm bildirdi. 

2653 

cJ"* u^ J ! JJ>, **■ i** -M f 

g^*3^ *WVl fife 3I j^T (j-jj 

Td ebed her gi buved # pi§i pis, 
Ders herd ez allem-el esma-i Hv$. 

-Ebede kadar olacak he varsa, olmadan evvel, Adcm Aleyhiswdam 
kendisine ta'lim olunan esmadan ogrendi ve meloklere ders verdi.» 

2654 

jl^oi' jl oib ^Tj o^ 

Ta metefc bihiid $ud ez tedrUA u t 
Kuds-i diger yafet ez tuKdh-i u. 

-Melekler onun takdisiyle kenditerinden ge; tiler. Onun tedrisinden 
aynca bir kudsiyyet buldular.- 

ma 



1 







Kur'£n~i Kerim'de buyuruluyot ki 




^^H, 



Y*m: ^abUuw; Rabbin, meleklere (Ben yerde bir halife y „«<««.*■«,) 
dedig, vakil; melekler dedile* ki: (Orada fesad pkwcak ve kanlar dfi- 
kecek far kimse mi yarataeaksin? Biz sen! bantd ii sena ile tesbih vo H,k- 
d« eden^). Meleklerjn 9 u siiz(eVi u W ri D e Cenabn Hak; (Sitin biJm^li- 
tini2 hdoneti ve y CT yU^nde halife yarati S , mj!n sirrmi ben biJirim) U, t 
yutdu Vaktaki Adomi yaratd, otta Mtiin isimlcri iigretti, sontn nn |*r, 
— yani Adcme ogreftigi isim lerin mdsemmalannj ■-, melekl^rc KHs^rHI- 
(DaVanmdn sadik isenii bu geykrin isimlerini bana babet verin) buyiir^ 
du. Melekler anJa™ isimletini bilmedikleri i t in dedlier ki; (Sertj irnxll. 
ve takdis ederiz, Bi^ bi„ tfg* e ttikiert n d*n baska bir ?1S y bilmcvl* Smi 
hakikateii Alim a Hakimsin). Ceuab-i Hak buy«irdii ki : (Ey Adem' Sim- 
larm isimJerini onlara haber ver.) Vaktaki Adem onlarjn isfmlertid h.- 
ber verdi. Cenab-r Hak meleklere buyurdu: (Ben s j 2e d™ e rf t n, ml Idl 
ki ben gdklerin ve yerin ffaybin. hakikaten bilirim. Sirin a ^,k cB fl fly| cl ||. 
finiw ve kalbin^de gfc]edi#ini*i de hilrrim^ 1 .) 

Bunun iizerine Ademin, ilmine hurmcten, buzurnnda eailmelurf em- 
rolundu. Onlar d fl o omte Ittiba' eylodiler, Yaln.^ 3ey tan klbr v P m,rvi- 
nmdnn doby, B * c de etmndL tlthi orrro StAatsi.Ugl ve HnlifM RabbAniyr 
hnrmetsizllfil ytkiindwn mftl'Oii-i obodt tildu. 



Ml 



HazreM Ademe ta'lim edilen ve O'min tarafindan ffieleklfW tcfliim 
oilman (Esmfi)nin mahlyyoli hakkmda bir eok soz soylciiiimigtir. Hula- 
sasi ve jahirisi: Ad^m Aleyhissekirn gbrdiigii ^eylere Hakkm ilhamiyle 
tafj toprak, agag, yaprak gibi isimler koymu? ve o isimleri bilmeycn me- 
leklere bildirmi^ir. §u halde lisan da Allah in ta'lim ve telkini ile mey- 
dana gelmis demek olu*. Oyle olmasaydi Dil Kurumumin senelerden 
beri uyduxmaga c&lt|ti£l garib ve ahenksiz kelimeler, halk tarafmdan 
kabul ediiir ve soylenirdi. 

Hazret-i Ademin tedrisinden meleklerin ayrica bir kudsiyyet bulma- 
lan, ogrettiklermi bgrcnmekle o husustaki cehaletten kurtulmalandn:. 
Ankara vi Hazretleri, Mesne vi §erhinde diyor ki : 

*Hilkat-i Ademden evvel melekler, CcnSta-i Hakki yalmz sifat-i sel- 
biyye ile takdis ve tesbih ediyorlardi. Adem Aleyhisselam sifat-i sub&- 
tiyye ile de takdiae ba^laymca, onlar da kendiieri 19111 yeni bir v&di olan 
bu yola glrdiler, yeni bir kudsiyyete erdiler,» 

Selb: Cenab-i Hakta olmayan sifatlan, aubtit ise: Zat-i Baride buhl- 
nan sifatlan soylemektir. Mesela: Ya Rabbi; sen fani ve adz degilsin, 
benzerin ve mulkiinde ortagm yoktur demek, AUahi selben takdis et- 
mektir. tlahi; sen Vahidsin, Ehadsin, Halik&in, Razzaksin demek de Zat-i 
Bariyi siibuten takdis eylemektir. 

2655 

An ku$&<tt $an kez ddemru numud, 
Der ku§ad-i dsmarika $&n neb&d, 

«Adem Alcyhissclamiti ta'liminden muleklerde. husulc gelen ma'ae-vi 
futuh&t, onlard:*, gbkkrin a^ikhgindan ve genisligiiiden hasi) olmamigti.* 

2656 

Der jerdHl arSa-i n& pdkican, 
Teng 1 anted arSa-i heft dsmdn. 

«*0 r«hn piik olan Ademiti ma'neviyeti aahasma karsji, ycdi kat sema- 
mn geni§Ii£i dar kalm15t1.1t 



vim 



H&fteU Adrm i v m (j'Ak cftn) tfblt edilawii -Ad- 01 nl^n 

i^fhet(i.,i» ij,h/kr-i {Vlili miicMbiiK.-p kcndisimli; llalii bir rnl.-i m.'riJ'nJi 
buEunmasindandiv, Binfu-nalcyh, kudsi mazhariyyel dolavisivli- biititn 
alemlerin ucu buc^fii bulunmayan vu^ati, ,um ma f ncviyyetl huaurundo 

daralniijtir. 

urefay-i §iieradan biri : 



Arz-% vast' is terser kdmilin git kabzina, 
Ar$ u kiirsMen geni$tir bir velinin dye 



St. 



dem^tir ki, ruh^i menfuha nail olan Hazr e t-i Adcmin ahtadmdnn bli 
velinm avucu kursiden de, ar^tan da geiiiatir. O avu 9 , Iradc-i Ilfihiyv.- 
He oralarda tasarruf eder. Nitekim Aleyhi 5se ]at Efendlmia bir parmnk 
isSretiyle kure^i kamerj ikiye ayirmi § tj. Hazret-i Ali Kerremallahii Vtv- 
beye isn&d edilen soyle bir beyt vardir : 

' Ey i " 5an ' kcndiT,i m ^ k bir ?**W> *s$Wiz bir w ,»i Ba , uy or«m? 
Butibi milkewenat demek olan (Akm-i Ekber) s * n i n viicudtmda dliriil. 
mUs t biiktt]mfl$tiir.» Bu i'tibar ile insana (Fihrist-i kainat) dcnilir 

Sultan'ul-Arifin, yani Mevlana Muhammed Celaliiddin RtJmJ Kj>d 
desallShu sirrahu bu bahsi Jsbat i^* bir Hadis-i Kudsi ile istisbad ftdi- 
ycr ve diyor ki : 

2B57 

Go/t pei/gcmber M ftoK fermude est, 
Men ne kencem Mq der bal&vii pest. 

«Haz*et-i Peygamber (SJV.V.) dedi ki; Cenab-i Hak soyle buyi.r,mi|. 
tut. Ben yiiksekiere de, alcaklara da sigmam,- 

2658 

j-_t^ tf 1 L>i> Jii #J r*^^ ^ 

Mi ne kuncem in yakln dan ey aziz. 

-Area da, semaya da ars-i a'liiya da sigmam. Azizim; b«mi yakiueu, 
yant geksiz siipbesii e] fl Tak beyfe bil.~ 

1263 



2659 






Jb\&i 



■:\ 



Der cKW m-ii'min bekuncem ey aceb t 
Ger mera cby$ der an dilha Taleb. 
-Acnibdir ki mtt'minin kalbine sfganm. Hen! arayacak olursan o gB- 
nuUcrrfc ara.» 

Bir Hadis-i Kudside, yani Hazret-i Feygamberin Cenab-i Hak tara- 
trndan beyan buyurdugu bir kelSm-i aiide: -Beni aizim ve semSvatim 
isti&b edemez, Lakin mii'miti, takiyv, nakiyy, W** butunan knlutnun 
kul hi isti'aH eder- buyuiulmustur. 

Takiyy: Allahin emrine muhalefe.tten cekinen, 
Nukiyy: Gdnah saibesinden pak clan. 
V*ri'; Gunaha girmekten korkan demektir, 
bte Cenab-i Hak, mmekan oldugu, y^ni ycre, 
miihtsH; olmadig! hafde boyle mtibarek kulkrmni kalbinde bulurmr, 
Bundan da o munevver kalbin arz u sfcmadan buyiik oldugu anlasihr. 
Der vi$ Yunus kuddise sirruhu der ki: 

Ararsan Mevl&yi kalbiitde ara, 
Kuduste, Mekkede, hacda degildir. 
Eger bir mu'miniTt kalbini famrsan t 
Hakka eyledigin secde degildir, 

Keza denilmi ¥ tir ki: -Mti'mmln fcalbi beyt.ilbhtir,, O halde Allatu 
bulmak iatejmlc^ onun evine gitmeli, y&ni kamii bir anfm kalbine; gff- 
melidirler. Kamil bir arifin kalbine girnrek: Onun rizasim tafesil etmek- 
tei, kinaye oldugu gibi, Allahin mii'minin kalbinde olmasi da mecazdir. 
Riaiy-i iUhisinin o kalbde bulunduguna isarettir. 

2690 

Goft idHdl fi iMdi teftaKS, 
Cenneten men ru^eti j/d muttaKt 
■Ccnftb-i Hak huyiirdu kli Ey miitteki kulum; benfm kullanma dft. 
Ml ol kl bi-nl TU'yeltvn ibftrpt bir ri-nnet* «iresln.. 



Hazri-t I t'lr bu bcyt ile Sur&4 Fccr'in sniiuiulHki ^u Aycllerc iga- 
ret ediycr! 



V^ *Z yj 









& 



Yani *Ey kendfeine nur-i yflkin ile itmitian geltni? olan nefs! Alla- 
hin vcTdikleriiic rSzi ve kendin nzay-i tlablye nail oldufun halde Hab^ 
bine don! Kullanma dahil ol! Ve onlarla ber&ber cennetime gic M ,» 

Rub. ile nefisten ibaret olan insanm, nefsini emmaie, lewame, mut- 
mainne, raziye, maraiyye diye derecata taksim etmijlerdir ki binnelsi: 
Sabibine menhiyy&t ile emreden ve bu hususta tehakkiim goster&n nefs- 
dir. Jkincisi; Menhiyyati irtikab etmekle beraber ara sir a sahibini lev- 
meden, ayiblayan nefistir. ^iinciiflll: Imam, ikana, sekki yakine tebed^ 
diil etmi^, bundan delay l mutmainne sifatini iktisab eylemi^ olan nefis- 
tir ki bu, terakki ederek Allahin gerek lutf s gerek kabr suretiyle zuhur 
eden tecelliyatma riaa gdsteriT ve (raziye) sifatim ahr. Bu dereceye var- 
dsktan sonra Allahm da rizasim kazamr, o vakit (marziyye) oIut. 

Ne£s-i mutmainnenin bu ilahi iltifata, y&nl: (Razi ve marri oldugim 
halde Rabbine don) da'vetine ne vakit nail olacagj nuifessirler arasmda 
ibtilafhdir. Ea'zilan kabz-i rOh esnasinda, bazilan da mahserde bu emri 
alacaktir demi§]erdir. Meghuru birincisidir. 

(Kullanma dahil ol!) Ayetinin me&linde de ihtilaf vardir. Bu Ayet 
i s in ba'zi muiessirin; ~Muvahhid kullanm arasina gir!» demis, ba'zisi 
ise; *Ba*a esoasmda kullaTimin cesodine dahil ol ve onlann cesedleriyl* 
beraber cennetime gir» diye tefsir etmislerdir, Urefay-i Sofiyyeye gelin- 
ce .Kullanma dahil ol* demek: «Onlanii kaiblerine gir ve ganullerinde 
yer tut, y&nt tevereuhlerini ve nialanm kasan ma'nasmadir* demisler- 

dir. 

Kibatri evliyaullahtan Bayezid-i Bestami <kuddise sirruhu) hazret- 
lerine biri gelmis, beni Allaha kavu^turacak bir amel tavsiye et demi$. 
Hazret-i Bayciid de: «Evliyaullaha hurroet ve mubabette bulun. Onla- 
nn kalbine girmeye ve gonullerini etmeye ealif Cenab-i Hak gunde uq 



(W) S0i*l focf. 27-30. 

F: BO 



1265 



1104 



ytiz allrms def'a Arif kullanmn kalbinc muzm- eder. Qrada ismin buln- 
natak olursa taelki sent de magfiret eder. buyurmugtur. 
Bir arifin sozti olan J 

Cermet Hakkm b&hgestdir, drif onun bagbam, 
Bagbanla, bili§i gor, ta giresin baggesine. 

beytinin de bahse tealluku vardir. Sebze bah^e'sine girmek igin bah^e- 
vanla ta 1115m] ? olmak lazimdir, Allahin bah?esi olan cennete girraek icjn 
de oranin bah^evani bulunan arillerle bili^mek ve sevigmek ieabedecegi 

jiiphesizdir. 



2661 

4r$ M Sn nur-t bd pehna-yi Hi$, 
Cftn bedid lira bereft ez cdj/-r HSj. 

*Ai$, kadar nflru ve derece gerii$ligiyle beraber, Ademin ma'ne- 
vi buyukltigHrui gSriince yerindeti gitti.» 

,Yani teaccilb ve tehayyUriinden sarsildi, 

Evet. Mevcuditin en buyiigu ve en genigi ar§ imi^ ki biitiin miikev- 
veriati ibata eylemi§, LSkin Ademin ma'nevi buy tiki iigii kargismda o 
t'us'at ve azamet kustiLmiig ve darfllmig. 



2662 

*^ cH -^ ^ *t/jj; ^> 

Hod buzwrgl ar§ bd§ed bes bedid, 
Llk S<Lret k'ist g&n mtini reM, 

*Arsm bU^iJklU^ti hakikaten 50k zabJrdir. Fskai ma'n& lie kar$ila- 
^mca silcet, feim olafoilir?. 



Yani ne ebemmiyeti kabr? 



1266 



2663 

Her rcielefc ml go/t mdrd p£? eziTi, 
t/i/eti mi bud ber r&y-i zemin. 

«Her melek diyoirdu kb, Bundan evvel bizde y*r yiizllne kar^i bir lil- 
fet, bir tettlluk vnrdi.» 

2664 

gCili ty wjf L. jl* jl) 

ToHm-t hidmet der zemtn mi k&$tim, 
Z'an taaltuk ma aceb ml d&§ttm. 

lOrada hittaet ve ibfidet f ohumlmrmi seve seve ekiyor ve o sevgi- 
jnizden hayrette kaliyorduk.* 

2665 

K'in toallttfc f?st bain H&k-i man, 
C£n «iri^t-i md bedezt ez asm&n. 

«Bizim yftradiksimiz seniavi: oldu&u halde, bu topragn t«at!ukuniiii 
ucdendlf?» 

2666 

£i/i md fin^n bd Zulmati gist, 
Q&n tov&ncd ti/fkM bo, Zulm&U z$$t. 

-Bizirn glbl nArAnll«r|» lopruk ihInAIi tulumat lie UltVti nedendlr? 

N111-, zulumAt He nan I y«|ny*bltir7» 

1197 







2667 

*$ &f y 3' ^ o^ lot 

Adema an elfi ez t& b%i bud, 
Z'anki cism'et rd zemin $ud tar u ptfld. 

■Ey Adcm; mejet iilfet, senin ma'nevi rlyihandan imfy, £Unku 
senm ci*mia topraktan yaradilnjis, toprak, cesedmin atkm glmugtur.* 

2068 

Cism-i H&ketrd derinca bdftend, 
N&r-i pdketrd derincd y&ftend. 

•Toprak olan cismidi burada, yafti zeminde dokudular, terkib ve tah- 
zttir ettiler, Pfik olan nurunii & haki bede&de buldular,* 

2669 

Inki can*i md ziriihet ydf test, 
Pi§i pi$ ez Edk-i &n mi taj test. 

-Canimjie, gimdi senm ruhjundsn gelen feyz, $ok *amari evvel top- 
rakta p&dami$f i L » 

2670 

Der zemin budim u gdjil ez zemin, 
Gdfil ez gend ki bud der v% deftn. 

•Biz zemin de buluiniyardwk, Fakai zeminden ye onun slneslndokl 
ma'nevi bir defmeden gatft idik.» 

1268 



2671 

^lf Jy* jl;| |jL ^i aL- 

C^n $e/er /ermiid -m&rd zdn maKdm, 
TelH $ud mdrd ezdn tahmlkdm. 

2672 

Ki hec&y-i ma U dyed ey Hudd, 
huocetlermdzl s&ylem.ye, Sd*ta ffitix etaey, bagiadflT ^ 

2673 

2674 

Hiifcm-i ^ifc gusterd behr-i md bis&t, 
Ki be guyld ez TarlK-t inbisdT 

Itde 



2075 

ja, I. *l£T jyiL J?st ^ 

Her # ajeti ber zeb&nt&n b\ hazer, 
Hemgii Tijlan~i yegdne bti peder 

267$ 

Zarcfci {« demfrS & ger nd ULytKast, 
RakmeH men ber gaDab hem s&biKast 

SSf^SS?* buyurutous ' bidm * ibi *«*■ £ "S3. " 

?air Emin Hiimayi merhum demigti ki ; 

flaJwiet ilmidimin budur sebebi. 
Ki buyurmus H-iidAy-t Azze ve Cel; 
tSebekat rahmeti al& gazabU 

2677 

T 

Ez pej/-* izhtir-i tn sabK ey melek, 
i Der tu bi'nhem ddiye e§kSl u $ e k. 

scum kalbine boyle mu| kll v e jek ilham ediyoru m .» 
1270 



2678 

jjj fj jjU' (i^-l*- ^x^-* 

To &eg%£ v& negirem ber tu men, 
Munkirj, hilmem ney tired dem zeden. 

*Bu lihamim, sen sgzina geleni sByleyesm, ben de seni muaheae ct- 
meyim de, HUmimi inktir cdcnl«r sfa siiylemeye muktedir olmasmJur 
diyedir.* 

2679 

I* 'p*. jJi'l jjU J-e jOj .W 
Li jJt«1 J^i a!j ^Jj' y* 

Sad peder Sad mdder ender hilrn-i mti, 
Her nefes zdyid fiited eTider fend. 

*Bizim Hilmimizden her an ytixlerce ana, baba dogar Ve feiiiy* 
gider.* 

«§e£katll bir anaum gocaiuna olan nicrhamt-fmden xiyade, Allah, 
kulima merhametlidi;* denilmistir, 

Eshab-i Kiram huziir-i seadette bultmurken ?ocugu kucagmda bir 
kadm, cmlerinden gejmig. AleyMssdat Efendimiz : 

— Bu kadin, bu tocugu ateje atabilir mi? diye sonnuj. Huzuida 
olanlgr; 

— Hayij- YS KesuJaUah; mwhameii burakmaz demlfler. SallfllJfthii 
Aleyhi Vesellem Hazretieri : 

— Allah bu kadindan erhamdir buyurmu?, 
Ne buyiik bir mtijde degil mi? 

2680 



"*■ VJJ L>J «*> I jjj w^ 



Hiim-i ^dn keffe bahr-i hilm-i mast, 
Kef reved dyed veti derya bec&st 

*Annmit, bnbanin go<uiJfl ltar|i hUm ve $efkaii ( biiim Hilm detuii- 
mizln koptijjli jjlhidir. Kciphk gider, ffd". Lfikln dcniz ycrlndcdlr* 

1171 



.^m 



2G81 



Hod f i g%em p^-i drc d er j n &i&>£ 
iVfet #fc£ fcetf-i fce^-i keff-i kef. 

« titate H^r... O da deia insaim hilmi, hilw.i lahi SSl 
pufiiiniin, kgpii^iniin, kbptlgiidUr,- aeniamn Itfi- 



Bundan sonra bedevi lisanwdan deniiiyor hi 



2682 

tfaKK-t drc kef HaKK-i dn dety&^i Sdf, 
K'amtik&ni ntst in goft u nildf. 

•iM M "Sftr? i ** ^^ hflkbl isiD BU S ™ ,erhH *■***« <*»** 
gibi Jaf-i gUzaf kabilindea de de&lldir,. 



2683 

£.^j fit j^ ^ yX^I j^ 

Ez ser-i raihr u Safdest u kuDti', 
HaKK* ankes H bedu ddrem rue$\ 

4*4 tiahisJne riicu' ,faetflm Allah hakki i^in sgzlerim, mufaafc. 
bet, safvet ve teslimiyyet sevkiylodi*.- 

1272 






2684 

v - 

Ger bepfi§t~i imtih&nest in keves, 
iintihdnrd imtikdn kun yek nefes, 

*B« stizler sana imtihan gibi gcliyorsa bu* duf'ucik o imtihaiti imil- 
lian *t.» 

2685 

f^ tf jy «» v* / (jS" •*! 
Str tnepllsdn td bedtd dyed nvrem, 
Emr kun fi& ?wrfi bet vi KMirem, 

«Simm saklama. Kalbindekini soyle ki betiim de sirnm moydann 
Viksin. Yapabile*Ggu» her §eyi bana emrcyte,* 



2686 

Dit mepu^dn td bedid dyed dilem, 
Td Kab&l arem her dngi Kabiler/i. 

-KalbiB] ortme ki, benltti knlbimdeki de zahlr okuu, Kabil]yy«ihn 
jio ise ouu kabul edeyitu.p 

2687 

C«n fcuTicm det* de^t-i men ci fare est, 
Der -nigcr td c&n~i men $t kdre est. 

-Nasil bnrckot ud*yljn, li«nln olLmdu no jilro vnrdir? Rubuma k«~ 
ilar namr el d« onun im ya|»nUili>cii£Jnl anlri.* 



t2T3 







•BKDEVl KAJtISlNIN ItlZK ARAM A YOLUNU KOCASINA TA'YiN 
ETMESt, UEDEViNiN DE O TAVSlYEYt KABUL EYLEMESl* 

2688 

Goft sen yek d/itdbt tafete$t t 
"Kndm dedi kk Bir fifiines. patlami^ biitiin a I em on dim aydmlan- 

2689 

J&5J «Aii- ^jJ-j nJ% 

Naile4 rahman RaWfe' kirdMr, 
§ehr-i Bag dddest ez m fun beh&r. 

-O giines, Hakkin vekili, Allahin halifesidir ki Bagdad $ehri onuu 
saj-csinde bahar gibidir.- 

2690 

Sttj/< her idMr td ke^/ mi rewt 

«0 padtsaha vasil olabilirsett sen de gah olursun. Ne v&kte kadar bu 
ugursuihik yoLima gideceksin?= 

Fakr u zaruretten gikSyet eden kadin, kocasimn tembelligi birakjp 

Bagdada gitmesini, oradaki halifeye mun&sebet peydS etmesini tavsiye 
eyliyor. Eger halife lie tani^acak olursan fukarShktan kurtulur, halfne 
gore sen de bar §ah olursun diyordu. 

Bu muna&ebetle iyilerle goriisnienm iyi olmaya vesile olacagmi be- 
yan igln Hazret-i MevlanS buyuruyor ki : 

1274 



2(11)1 

4--|^ aj»- tiVr jli ;llii ^^>- 

Hem ra^n? maKbuMn gun kimyast, 
Qv,n naZdr §an kttny&yi Hod kocdst. 

-Ikbal sahibleriyk*, sdtdet-i eseliyyc mazhan oJanlnrhi otimnak ki.,,y,1 
ve^ksir gibidir. Oyk kimselorin n aza Ha ri mfcilli bir iksir nerodc bnJu- 

Derler ki: -Sohbct te'su- eder, tabiat o sohbett™ miUcessir q[,ir . lyi 
aoamferin sohbeti iyilige dair oIaca$i icin meclislerjnde bulutumlar o 
schbet te'siriyle iyflige meyJederler ve nfblyet iyi olurlar. KotGUuin 
sohbetim de buna kiyas edin. Hazret-i Mevlana Mesnevinin digor Lir ye- 
rmde jyi ve kotiilerin sohbetinin nasil te'sir ettigini b e yan kin buyum- 
yor ki : 

Misk yagci dukkfuunda oturan kimsenin iistu, baji misk kokar Dc- 
num dukkaninda oturan kimsenin vst% bs?i da is ve p3s kokar. HnU^l 
demir dovulurken sicrayan kivikundan elbisenin yanmak ihtimAU vi.t- 
dir. Onun Jem iyilerfn meelisine devam etmeli, onlarm sohbetindon f fl y Z 

Hazret-i Medina burada Sli bir mjsal ir4d edip diyar ki; 



2692 

Ce?m-i Ahmed bet Ebuhekrl ze'de, 

-HazroM Ahmed Alcyhlssolftmin miibarck naznn EbO Bokr Hncii.vui- 
,u,lil anhc *&*»« • bfcf iwdik lie wditlktyyct mwtfibeihto cri,tl.. 

12Tfi 



' 



Muh a mm ed r vuku' b u Id U " 12 ' ■"**** ***** 

oldu? Onu Allah ill HabiSS Sh^S tS .2 S ^^ "^ 






0c&£fcM\ 



—~ > 



j^isi^r^iii^ii-jw-. 



i 



i— . m ^ beye yiit3dmesi , 2*j- ™^ m fe£8?5: 



(81) SureJ Esira: i. 



1276 



S^ST* bu!unma51 ve nD ^ ****** *—■ 1 Ota- 

BW^tam: hto nin yanma git diye tavsiye$i ^ ^ 

2693 
M^ i>j? U*i ^ & cjf 

Go/t men $ehr& pezir& $in § evem, 
Bi bek&ne suy-i u men gtn revem. 
*DedJ ki; Ben padi^ah huzuruna nasil ^ikahillrim, bah™,**, t „k„], 

3694 

Ms&etf hayed mer& yd hiyleti, 
Htg San'at rtet §ud bt illetl 

te yid igin de bir fikra fioyliiyor : ' ' ' 

2695 

^mgii Mecntini ki bi^nid ez yeki, 
Ki mttraZ timed be Uyli endeki 



r.Ti 







2696 

Go/t due^i bt h thane gun revem, 
V'er bemanem ez vyodet gUn §evem. 

-Dedl kit Eyvah! Sebebsiz ve bahaitesiz nasil giderim, hatir sormaya 
gifeent nasil ederim?* 

2697 

Ktii Ted Id go/ft ZiaJC mdrd beddu, 
Td bwed §erm iskent mar& nis&n. 

■Bilmi$ ol fci C<m£b*i Hak, bizim 1$ in kibir kirmak n^atiesi olmak 
tizcire «ffeliniz!» diye embr vetdi.» 

Sure~i Al-i tmrari'da buyurulmugtur ki : 

Yani; «Habibim de ki: ~By kitabn tfibi' olanlar* (yfinl ey Yahudiler, 
ey biristiyanlar) Bir Kelimeye geliniz ki bizimle sizin aramzda miisavi- 
dir, (Mii&avi ftlmast, biitiin peygambejtlcrin q kclimeyi, yant keHme-i 
tevhidi tavsiye ctmi§ olmaEarmdandir, Evveke tavsiye edilm!;, gimdi de 
da Vet olunmakia buEimmu$ obn smhir): Alkihtim ba$kasina ib&det ctme- 
yelim ve ona hi$ bir §eyi geHk ko§mayolim. Allahtan ba§ka bn'zilanmizi 



127S 



lt<.b it(il,„/ -Im-vHI,,,. Khi-i Uih.1, t ,L» , ln-vHlon Vila cvirlrlnrim 

bli( bukikalon mih!iir.mm*»V 

Semavf ™ kitftbJ clan <fc dm vardu- ki MOil, I»A, Hwrrt-I Muhim- 
med Alcyhimussalatu Vftfcelfen taraflarmrian tcbllfl «hinnm,J fl rd.r | lu 
u S dftUn aua; tevhid, yani Ma'bud-i Hakikt'nm (Vahid v* II Ldka lehiU 
r J™* inanmak ° ldu|u i5in ' bu fc*"**". Yahudiler, RiriiUyat 

S MUS K- i ;i T IS& ST* * Soriradan "H»tw*«r, Ulftk v, 3 

S? vZ ? ?^ )e ! V f hUdiler ' (tsfi) ^ a da H«*0™tar (ibnul. 
tahj yam (Allahm oglu) demJ^krdir. 

Onlarin bu dalaletten kurtulmalan i^in Cenab-! Hak, peygamborine 

mur .bmffhr. Hazret-f VMtrit «Gelini,» emriuden i atj f bir ^ CJkfl . 
nyor ve diyor ki: Bu, bir da'vettir, Da'vet olunan yere gitmek iJ bl 
v«fa tedarik etoek, yani bir §e y gotumek lazimdJr. ciftTffik £ 
veU« beraber yesilesini, hediyy es ini bildiriyor. Kibr u azam.ti k iri p da 
o da vete icabet etmenin e n buyiik vesfle ve en makbul bk hediyye oldn 
guiiu anlatiyor. Mezar kitabeai olmak uzere 0yl e bir kit'a vardlir. 

Eli bo§ gidilmez gidilen yere, 
Rabbim; bo§ gelmedim, ben sug getirdim. 
Dctglar $ekemezken o agir yuk% 
iki hat strtzmla pek gii$ getirdim. 

fW B ?' y T T 16 I ^ **J ^tilrmeU ki makbub ge ?S in. Rabbet u mi^ 
tort d^Tta otan ind-i tl^hiye de ciirm ve kusQr, acz ve meskenet S- 
turmel! ki, Rahim ve Gafur isimlerinin tecellisine vesile te^kil etsln 

Der-i Meuidda ^ $&h u ne §ehim isterler, 
Kutluk dd&fo biWr abd4 hadim, isterler. 

** 
Oramn mahz-% itaattir olan matlubu, 
Ne reed meyli ararlar, ne de Um isterler. 






Sidk u ihlds ile tah&ifo nz& etmek igin, 
Terk4 can eyleyecek rnerd-i kerlm isterler. 



<B3) Sflrsi AU Ittiian: W. 



127)? 



Bezm-i vahdet — ki fend dtemidir — sahmnda, 

Ne {dim u ne hakim u ne kelim isterler. 



+ * 



Ona rehyab-i duhul olmak igin Merade, 
Evvela hsstH mevhumu adim i&terler. 



* 



B&rig&h-i azamet-perver-i L&Mtiye, 

P&y-i h&dis gzremez, mahv-i kadlm {sterlet. 



+ 



Ben de T&hir umarim mf4 Hiid&yi ki onun, 
B&b-t gufrdr^i keriminde eslm isterler. 

Fakat soalerim yanlij anlagilmasm. TSat ii iMdSti birakalini, Allahm 
emirlenne kulak asmayalim, nehiylerlnden gekinmeyellm demek istemi- 
yorum. Aleyhissel^tii Vesselam Efendimizin gece sabaha kadar namaz 
kilmaktan mubarek ayaklan § i 5 tigi halde: «Ey Ma'bud-i hakikij seni 
tesbih ti tonzih ederim. Sana iayik ibadette bulunamadtk* buyururdu 
Bjz de elden geldlgi kadar kullugumuzu ifaya gali^Iim, lakin noksam* 
mm tiilelim ve aczimizi her vakit itirjtt edelim. Obiir tarafa da acz ii 
meskenet goture-lim. Bedevi bunlan dii^iunekle beraber halifenm sara- 
yma eli bo§ gitmekten utaniyor ve o hicabi kirmak i^n kendisitide kuv* 
vet, buIamiyoTdu. 



2698 

£eb per curd yer nazar v'alet budi, 
Ruz §&n cevl&nu hus hdlet budl 

lYaraaa ktijlarmm gozlcri aydmliltta gorse ve rti'yeUerine alet ol- 
saydi onlar da sair ku^lar gibi giindiizkri gtkelte ucariardi.. 

Bedevi'mn §u Eozlerine kansi i'tfraz etti de : 
1280 



2009 



j>i cJ I 



if 



1 J v* <>*- 



Go ft gun sah-i kerem meydxm rev ad, 
Aym her bt aUti diet §eved, 

•Dcdi ki: Kerem sfihibi olan padigah meydana okima atftfsfeHft bir 
filet, sebebsizlik de bir subch te§kil cder.- 



2700 



Zan ki diet da'in est u hesti est, 
Kdr-i der bt dleti vii pesti est. 

«t;iinkii alet -ve sthub, bir ncvi varEik da'vAsidir; asil i§ g-brcctk dlan 
yokluk ve jnahviycttijr,» 

Bedevi de ; 



2701 

Go/t fci b| diet? sevdd kunem, 

T& ^ men b% aleti peyda kunem. 

•Cevab vcrdi ki: Ben aEetsizlik vc (firesistligi t«mamcn elde elmcyin- 
ce aletsizlik da vasirm nastl katkigabilirim?* 

Meseia 13 gorebileeek kudrelim var. Boyle jken nasi! olur da acizlik 

iddiasinda buluniiljiliriinV 



F; 81 



12H1 







_Ji 



2702 
t ^ ls^j t^r 1 L " 



Pes gfutrafet [ja^edem ber mii/fM, 
Tn ?efci m?wni fcwned bd murrist 

«§ahin bang munislik gdstermesi vc merhamet cJmesi i^in benim 
nitidis oldu&uma $ahi<l lazimdir.» 

Yani bende cahsacak kudret ve kuvvet gorQliip dururken kudret ve 
kuvvet muflisi, aciz bir zavalh Qlduguma nasil jahid gcisterebilirim? 

Evet. Hakiki varlik alemi olan Ind-i ilahi'de en ziyfide makbul olan 
yokluktur. Fakat yokluk daVasinda bulunmak i^in hakikaten yok ol- 
mu§ olmak, o yoklugu kavlen degil, f fieri isbat etmek lazimdir, Binaen- 
aleyh : 

2703 

c^li *Li jjT ^j I" lc" tj 

Tu giivahii/i ga#r-t gfi/t-fi-go-uu-rettg., 
Yd nii-ma to mhlii oxed §ak-i §eng. 

«S^n dedi-kodudan vc renktt>n, sAretten ba$ka bir sjaliid poster ki a 
giizcl padlgah bans atlStn> 

2704 

K$tr giiuaM ki zigiiftH-reng biid, 
Nezd-i an KaDi-l KuDat an carh §iid. 

»Bu soaiden vc reng ii sdretten ibafct olan $>hid, o kadilar kadismin 
btizurimdn cfith U reddedilir.* 

(Kadmlkudat) ta'biri ve kadiulkudatlik makami, Abbasllsrde HarQn- 
iirre^id rievrinde ihdas cdilmi?, ilk def'a olarak Imam-i Ebu Yusuf o ma- 
ksimu getirilmigtir. 



IZKZ 



Hakk-i kaza, yam huktim vermek salahiyyeti, Halife tarafindan yaJ. 
n iz kadiiilkudata verilir, vilayetlere kadiiilkudat tarafindan vekil olarak 
kadilar gonderilirdi. Qsmanh devletinde de Hakk-i kaza, Rumeli ve Ana* 
dolu Kazaskerlerine verilmi$ti. Vilayetlerdeki kaddara (nfiib) denilirdi 
ki hukiirn vermekte kazasker vekili demekti. 

§&bEdin cerbi: Dogru *i>ylemedigi mahkemecp anla§ildi|i igin jeha- 
detinin kabul edilmeyi§idir, 

Vaktiyle ramazan ve bayram, hilalin r%etfyle ve goren iki jahidin 
^chadetiyle isbM edildi|i i ? in, ramazan olacagi gece Istanbul kadihgi 
d^iresinde kadi efendi ile rinaiyyeti mem u dan oturup §ahidlenrj gel in c- 
sini beklerlerdi. Hilali gorup ^hadette bulunanlara biraz para da veri- 
lirdi. Herifin birt, en evvd gelip o parayi alraak i^in ko 5 a ko^a Istanbul 
kadiligma gitmi? ; 

— Efendim; ay'i gordum! diye kadmm odasina dalmi 3 . Ortadaki 
^amdan tepsisine ?arparak devirmi|. Kadi da: 

— Be a dam; yerdeki araba tekerlegi kadar tepsiyi gormezken gokte- 
ki tirtiak kadar hilali nasil gordiin? £ik digari! diye onu kovmu?. iste 
§Shidin cerhi b6yle olur. 

2705 

SidK miH&ked gtivak-4 hal-i 6, 
Tabit&bed nur-i 6 bi KaLt 6, 

nDa'vanm dogrulugunun, miiddeituii sflzthtdeii evvel, parlak bir sy- 
rette meydana ^[kmflsi i s in f onun §ahid-i sidk u istikamet olmalidu*.* 

"IiAGDATTA SU KITLIGI VAK ZANNIYLE BEDEVl'NtN OBADAKt 
HALtFEYE C^LDKN BlK TEST! YA^MUK SUYU 
HEDiYYE GOTtKMESi- 

270fi 



\JiJr *f >5 ^ jT j-u» ^3 



kT" 



:^ J >*^ j 1 / 1^>* j« -^ 



Go/t ?en SicJK dn biived Uz bud-i Hi$ } 
Pdk berHizi tu ezmechud-i Hi^, 

•Bed^vi kpriw d,ctl hi: Hirlh; k^iuti vnHi*mclan vo celid (I ameltndcn 
ihivrimman, yihii «llnd«n KidobllmJ r numlir.. 

1283 



2707 

/^V 1 ->* L .r- j^XJL* 
Mulkeb-d sermaye-vH-esbab^tu 

2708 

In siiMy* dbra berdar-H rev 
Hedye saz-Q, ^4 fdhin^ah 5 ev 

2709 
G6fcj m^ ra £ aj/r ejgift es ^ fe ^ 



Dermefaze ki<; bih zin db nht. 



2710 

.jjiT j.iL r ^] ^ 1 

Ger Hazing pUr metd-* fdHirest, 
Ingunin &be$ nebdged nadtresi 

1284 



2711 

£wt dw fciize ten-i mttftSur-t ma, 
Endero db-i havass~i §#f4 ma. 

miEdati ibaret, aci ve tuzlu sit vardir.* 

2712 

Ey Hiidavend in Hiim*u Hze-i mera, 
Der pezir ez faDlullah-x t§tera. 



Sflre-i Tevbedeki bir Ayete igaret ediliyor * 



bak vujj» gel en bir fa**,* Medine MMumanlannda* 73 c r L |]„ 

Abduls bl n Revaha radiyallahu anh: ^ Res&lull&h; Allah STE 
kendm i t in i^tedigin 5 artlan bize bildir. dedi. 5 

ekif et tl , Med Jne lil e , ; Bu .artlarm i fasi mukabilindo « S»£?S 
— Connet, 
Jricrt, , Attta lb bir (Wirt feo4 „, lh] , Bln|«.! V h ^ H„ k ^ 



MMi 



IMA 



Yanir "Hakikaten Allah Teala mii'miulerden neflslerini ve maUai-im 
satm aldi. Mukatailinde ontara cenntti vermekle e mu'minler, Allah yo- 
1 unci a harb edecekler, domain oldiirecekler ve onlar tarafmdan oldlirij- 
Jecekler., Allah, tau (dig verisi hah ve sabit cdarak Tevratta, Wilde vc 
Kur'an-i Kerim'de va'deylemistir. Her him Ailaha kar§i etti£i ahde vefi 
eder, Allah yolunda malum, tamm ieda efmekten ^ekiiunezse, Allah ile 
yjjptigimz tm ah 5 veriste size mujdeler olsun ki miiijterimz bizzM Ce- 
il iib-i Haktir. ls,te gu aliin sattm ynk mu 0, azim bit kwrtufustu* 64 .- 

Hazret-i Mevlana bedevi lisanmdan diyor ki: «Ya Rabbi; tiefsini v« 
mahni fed a etmeyi centietle satin aliyorsun. Benim de mal nainina §u 
desti i^indeki suyum van (innallahestera) buy ur man hiirmetine ve 
I'azl u kejaerai'c destiyi ve i^indeki- suyu kabul eyle.» 

2713 

Kuze-i ba penc !&£e-i penc his, 

Pdfc dar indbm ez her necis, 

*Bes histcn ibaret beg muslugu hiilunan bu bedeii destisfrii ve ichi 
deki .suyu her tiirbj necisten tcmiz bulundur,* 

insandaki zahiri bes duygu vardir ki §unlardir: Basira (gormek his- 

si), samia (igitmek hissi), gamine (koku almak hissi), zaika (agizdaki tat 
duymak hissi), lamise (terMs edilen bir seyin sicak, soguk; sert, yumu* 
§ak oldugunu anlamak hissi). Hazret-i Mevlana bu bej hissi suya, on] a* 



1 



(«4) Surei Tevl>e: 111. 



128G 



rm bulimduklari azay, bes adet muslufc,, hepsinin mahall! otdn coiodl 
de deettye bonmiyor VC bedevi fisSnindjoi: *J|/ihi; l.nrnm olan s, v io,- 
denbeni muhafaza et ki desti do, mualuklar da, i<;i„dckl w dn ki.l.-n- 
mesin» diyo dua ediyor. 

2714 

j£ tSy -Uj ^jf j j ^ v 

Td jeueci sin fc&se men/es siij/-i bahr, 
Ta bigired kuzet men Hti.y-1 bahr. 

-Ta W bu destlden detxiz E bi r m<Jn f Wp bir yol acilsm da dcstJm denfi! 
(abiatim bulsuu,* 

Suyu ab-x hayat gibi tatlt ve berrak bir nehrin kenarma bir deiti- 
cik konuka ve destiye bir delik acilsa nehrin suyu destiye dolar, dal- 
ma l? ind e tatli ve berrak Sll bulunur, adeta desti, o nehrin hassasmi 
Kazan mis. olur, 

2715 

Pak bined ba§ede§ §ek mii§teri. 

«0 vakif destiyi hediyye alarak sultomn buzuruw, gtitursen lultnti 

onu t«mii gorlitice mli^terisi olut.- 

Malfimdur ki bir sey alina.aH vakit her ^eydte ewel onun temlifl. 
|me dikkat edibr. Sucunun | isefi i ve bardagi kirli, suyu da buian.k ve 
act o ursa ondan i^mezler, Bunun gibi buyuk ve tatli bir nehir kenarma 
konulan desti, ktrb bulunursa, yani fe y »-i iiahiye ma'ruz bir kalbin icin^ 
de mas.va muhabbeti ile kfitii ahlak kirliligj mevcud olursa kalb ( f«L| 
Ilahi nehrimn tabiatfni ve hassasim iktisab edemez. 

insana her seyden eV vel taharet lazundir. Taharet demek olan ab- 
desde gusul feraiz-i Jlfihiyyedendir. TahareH zfthire ile digandaki a'^fl 
temizlenir, Bir de U,hart>M batma yflnf kalb temizlifli vardir ki, o da var- 
lik ve benlik ^ibeslnden ulr de auyyiflt-i *hiakiy« kldndnn kulbln temlz 
bulunmaaidir. Bu da bir Iruun-i kamilin, bit InlilU-l rnk'navjnlti lavsiyo 

I2H7 



^WMB^^ 



ve ted&vfsi ile husule gelir, Onun iqm Hazret-i Mevlana, bcden destisi- 
nin musluklan bulunan be§ hlssin levs-i ma'nevi olan ^eylere kar§i ka- 
pali bulundurulmpsi icabettigini hatiriatmak igtn diyor ki: 



as»« ESsuast?— ■ ~ 



2716 

Luleha berbend-Ji jyiir dare§ ziHihm, 
G&ft aDDH an hevd ebSarekilm. 

-Musluklan kapa, yint his tnuslukianni amhafaza et ve destiyi ktip- 
teu, yani feya-i tlfihl hauinesipden dofe bulundur, Cenafc-i Hak heva ve 
hevose kargi gmlerinhi kapayin buyurmu?tiir.- 

Beden destisinin musluklanm kapamak, be§ duygu'nun mevzii bulu- 
nan goziin, kulagin, bur nun, ageui ve ellerin haram olan seylerden rau- 
hafazasidir. £iinku oralann birinden girecek kirll blr duygu, beden des^ 
tisint kirtetir. Bundan dolayi Cenab-i Hak, haram olan seylore kar^i g6z- 
lerinizi kapaymiz buyurmu§tur. 

Son cumle ile (Sure-! Nut) dakf $u Ayete f^ret ediliyor: 

i*»4 






Yani: «Uabihim, mii'miitlere stfyle ki, haram olan seylcre kaisi go** 
!erini kapasmlar«5.» (yani onlara bakmasmlar, namahreme liazar etme- 
sinler, haram olan bir gey gozterine iligirse ba§lanm gevirsinler,) 

(Zahiret'ijl-mulflk) isimli.eserde denirmijtir ki *$eytanin ins&t* cese- 
dine en siir'atli babercisi ve jgva vasitasi gbalerdir. £unkli diger dort his, 
mevzi'lerinde sakindir. Kulak, giizel bir ses i^itmeden, burun sehvet- 
engiz bir kokti duymadan, agiz haram bir §eyin tadina bakmadan, eller 
yumuf&k bir geyf yoklamadan ewel heyecana gehnaz, Fakat gbz yakxn- 
dan da, ueaktan da muharrem&U goriir, AdetS gunahi uzaktan avlar.> 

Namaz esnSsmda gozlerl duvarda gezan adami, s§tt% dallan arasm- 
da ku§ arayan avciya benzetmi§ler ve kildigi namaza (avci namazi) de- 

mfsbrdir. 

Hazret-i §ib!i (Kuddise sirmhu) bu Ayetin tefsirihde demigtir ki: 



<«5> SOrei Nur; 3D. 



IL'NK 



temamiyle ort^iuiler). g6b ^^ ^ kapaklarma kadar, kadmlar 1« 

lara bilrnem «. denilir? deniZ& gJri P km » da °3™W«i ic*Z- 

Fakat hayvanlardan coS 111 h t S*^ aCr " tiG ^ CU •^«*. 






■^ 



^-*-«Jll;^ 






sr 






<«> Sflrtl ^f u^l m 
««» BH*-I Nut i H, 



MM.. 



- 



tS'H'J 



2717 

Ojjf *o* $$ J& jl Jbj 

&£$*t 6 purbad kin hcdye kirast, 

L&yiK-i pin 6 §eM tnest rast. 

-Kb™, boylc fair bediyyesj vj>rd,r? tiyle bir padiaaha ancak boyl* 
bir {Takdtme) lily,kiir diye, bedevinin sakab kabarmi^ 

BiEim ta'birimizce burnu buyiimu^tii. 

Hakikaten ba'zi gafiller vard !r ki kusur ve kiisur ile yaptiklan amel- 
en pek begenirler, hatta ba S kalarmm oyle amellerde bulunmadigi ve 
tudunamiyacagi vehmine duller. Namaza durduklan vakit bile' — *Ya 
Rabbi; g&rtiyorsun ya. B&yk bir namazi ancak ben kuiun kdabilir' de- 
mek ister gibi huzur-i IMhide adeU kafa tutarlar. Seyyid'iil-abidin ve 
efdalul murselin SallaUlahu Aleyhi ve Ala Sair-m-Nebiyyin Efendimiz- 
-E* yen ane ma 'bad-i hakiki, «y kullarmm taat ii ibadatmdan mliilagnl 
olmi Habbim; senln ^^ uliihiyycUite layik ibadei vc ubudiyyyette bu- 
lunanMd.m. diye tizur dilerken, dergab-i Mbi'ye §ayan bir amel kimin 
e linden geJebilir? 

Bu eoz yahh§ anla^Imaii.n. Mad™ ki Allaha %ik ibadet elimizden 
gclmiyor, halde hi? bir $ey yapmayahm! neticesi cikardmasra. Pey- 
gambei-i Ekberimiz, sabahlara kadar namaz kilsrdi da uaun uzadiya ki- 
yamda buiumigtmdan mubarek ayaklan §i§e*di. Hatta bundan dolayi- 
-t-jr RMflfej Ekrem, sana Kur'an'i zabmet ii megakkat olsun diye gonder- 
mcdik.» Nazm-i Celili nazil olmugtu. 

Biz de elirmzder. geldig: kadar Allahimma ibadette bulunalim, kusur- 

Janmiza bakmamasim, amellerimizi tarn olarak kabul etraesini Rabbi- 
rnizjn lutf u kcremiiiden yalvara yalvara dileyelim. Fakat zinbar kendi- 
mizde yarlik gfirmeydim, kibr ve gurura meydar, yermeyelim. Gurur-i 
taat, yani ibadetini begenmek, insan i 9 in biiyuk bir vartadjr Azim bir 
mdilekedir. Selamet, kendini aciz, yapttkUnm nakis gormekte ve «Ua- 
hi; bemm gibi bir mahlGkun taksirat ife dolu ibadetini kabtd evle» diye 
yalvarmaktadir. 

TdaUn zevk-i siirtir^veri ho$tu? ammd, 
Ba$ka bit ne$'esi var girye4 istigfarin, 

Ne kadar olsa birinde bulunur ucb u gurur, 
Ilticddir obtirii rakmetine gaffann. 

mo 






2718 

5=1*4 dj** %i ^U C~A 

^ nemidamst k&nca ber gu Zer 
Vest can Dicle-i hemgiin seker.' 

«- W^. y^ u , suyunun ^^ tav ^ ^ 

371ft 

jU* ^^_j \gtfi 

Ver miyan-i S ehr giin derya revan 

Pur ztke § ma^- ? ii,t mahiydn ' 

2720 
«W5-^ tecri tahtehel enh&r M n > 



J2!M 



MM 






-■-■ 



HHiMlij 



MWiiaiMM^WMI 



J 



2721 

in^Unin kisska vu idmkat-i ma, 
KaTre-i ba§ed der an bahr-i safa, 

«Bizim bu kadar hislerimiz ve idrakierimk, o sai denize nishctte bir 
katra kahr,» 

Yam ey gafil; sen bir desti dolduracak kadar hislerine, idraklerine 
ve ameltne magrur olup duruyorsun, tnd-i llShiye git de onun cennet- 
lerinde akan nehirleri gSr, Q vakit kendi destinin onlara m&betle bir 
damla gibi kaldigmi artlarsiii. 



«BEDEViNlN YAGftUJR SUYUNA FEVKALADE rTiKADMDAN 
DOLAYI, KARISININ, DESTlYE KE^E DtKMESl VE 
MttHttRLEMESI- 

2722 
JCjt f*t ljj.™- tSj^ C-aj ji/* 

Merd goft art siiMra ser hibend t 
Hiit ki m bedrest mora swdmend. 

«Bedevl kansma dedi ki: Evet, destiniit agzini ba|la, Haberin olsun 
ki bu hediyye, bizim icin faydahdir.» 



2723 

Der nemed derddz tu in kuz&ra,, 
Ta kii§ayed §eh behedy& ruz&a. 

«Bu destiyi ke^e icine dib ki padi^ah hcdiyycmiile oriirumi bozsui*.- 



1292 



2724 

JUT *> j^i ^ ^ 

Kin qiinin ender kem£ ajaK nist t 
Ciiz rahiK-u maye-i ezvaK nist ' 

Bu 1^1 bUtan UfUkiHr ****** y * ni hi « b * >** boyJ, aJ y„ k ,„ r 

2725 

Uaimu pur illetend u nim kbr' 

^2£E*ZzX»£l2Fl T v V uz! " '" **** '* * 

*n v« ym., kSr M, b B Ut kolunn.,!,„„d i ,„ j| eri g ej| yo „| . 

bilir!. P 5 ™ b,r k " S ' tath ve >o>» suyaD yorinl n. 

2726 

%fei ender ^meA s&reat cat, 
Tu 5 . dmi fcTT-itCeshwwFma 

I20:t 
****** 



2727 

Mj <& ^J &*ji g&\ 

Eyki nareste ezin jan% ribaT, 
Tu g% dani mahv-u-sekr*u*inbisaT. 

*Ey bu fani diinyadan ve oimn rabitalanitdan. kurtnk-imayait; sen 
mah-vi, sekri, inbisad nc biEirsin?» 

?u uc kelime, sofiyye istuahatmdan ve seyr u siilGk derecatindandir 
Mahv: S^Iikin t$m varhgmm zail olmasidm Mahv igm uc derece i'tibar 

ohinmugtur. Birincisi Salikin sifat-i zemimesi ve aWal-1 seyyiesinin z3il 
clmasi ve onlsnn, sifat ve aWl-i haseneye tebeddiil etmesidir fkincisi 
ve ucuncusu: Sifat-! iJahiyyede ve Zati IMhide yok etmesidir. 

Bast, yahud inbisat: Kalbe am olan (kabz) yanS ma'nevi Sl kmtmin 
agilmasi ve nur-i sQrur ile kalbin padamasidir. inbisatm sebebi- Kalbin 
onunden nefs hicabmin kalkmasi ve o perdenin siyrdmasiyle kalbin 
rnunserih ve mesiur olmasidir. 

Sekr ise: Z&t-i llabi suaali karsisinda akil nurunun hukiimsuz kal- 
masiyle zahir ve batim temyiz edebilmck melekesinin zail olmasidir 
Sekr hahnde akil, ZaU llahi envanmn poyderpey vikudiyle maglub 
olur; fark ve temyiz melekesim kaybeder. O hale gdir ki fark ile cem'i 
ve zahir ile batim ayird edemez olur. (Enelhak) diyenler gibi esrar-i 
Rububiyyetin jfsasmda laiibalilik gosterir. Erbab-i tasawuf buna teva 
rud ve tevatiir i'tibariyle (Ml) derler. Fark l, temy^in kalmamasi jjk 
banyle de (sekr) ta'bir ederler. 

Kelime vasitasiyle bu -kadar aiilapIabUen bu lie ta'birin ma'nasi de* 
recat-, siililkun digerlerj gibi esasen ma'nevi ve sevkfdir. Sonra ta'sav- 
vuf bir mesfek-i mahsus halini almca, o meslek erbabi t duyduklan e^ 
v£ki ba^kalanna da tahteJIafz olsun ogretinek icin kita-blar yaadilar Ma'- 
neviyyati Iftfe u terkibler ile izaha eah ? tilar, yani zevki ilim haline ge- 
tirdiler. Sofiyyenin irfani, bilmokten ziyade tatmak oldugundan yalmz 
tasavvuf kitablanm okumakla iktifa edip seyr Q sulukte bulunmayan- . 
larin ogrendikleri kil u Idlden ibarei katdi. Omrijnde §eker yememis bir 
kimsenin gekerm tatli yldu^unu bilraesint; dondti. BinaenaJeyh sofiyye 
eserlerini okuyup da yanJi^ r dogru ba'si seyler o'grenmek dogru degildir 
Kamil bir mu^idin terbiyesiyk seyr a sulukte bulumip ilmi zev k e teb- 
d!l eylemek elzemdir. Hafi^-, §irazi der ki; «Sen tobiat saraymdan disan 
(jikmadikga hakikat alcmine na$il sefer edersin?» 

Hazret-i Mevlana da: .Ey ? orak bir su ba 5 mda oturan; sen oraya 

1294 



li^lanip k«U.lu; fl M„ (i c'cyh.m. Cinir M ibl n,i.v,i intli u,.|ilrl,. r | MJ lundu 

Pi§-i til in namha gun ebcedest 

-Boyle tatti in nehirkri fttd«iun« biliy*t san da, bUisin, babunrtan 
dcdendeii i ? itmek sfij-ctSyledir. Sana gore bu nehir isimlcri ebcodi ti^ltil 
eden kelimekr gfibidir.s 

Yani: §at, Firat ve Ceybun nehirlerimn sek&r gibi tatli ;u jle aklp 

gittigini biliyorsan bile onlarin mscralanna gidip gormek suretiyle ha 
kikatlerijii anlami? degilsin. Belki babandan ve dedenden, b^lki baska 
birmden isiterek bgrenrni^indir. Halbuki i^itmekle gormek arasinda 
?ok muhim fark vard ir . Hakikatlerim bilmedigin isimler sana gore ebced 
keli^atfridan ba ? ka bir sey degiidir. (^unku onlan da ma-nalarm, anla- 
maksizin goouklugunda okumuj o'greumissindir. 

2729 

■^ tH ls** o^ ^,/ 
Ebced-u*hevpez gi /aje^t w tmd^ 

«Ebced vo hevv*z kelimeleri nc kadar y ay ,lm, ? ve o&re n ii m i 5 dr. <Hk 
olmaltla bcraber ma'n^lar] ^ocuktar itin no kadar tizakffi... 

Vaktiyle harfleri tammayr. ba ? layan cocuklarj heeeye ve kiraate sfe 
tirmak i 5 in elifbe ciizlerinin sonlarma (ebced, hewez, hutti kelemen 
sa'fes, kara 5 et n sehaz dagzigden) diye bir t«kim kelime yaz^ir've cocuk' 
lara ogrctilirdi. ^ocuklar bunlarm Ififizlanm pek iyi ogrendikleri ^halde 
ne demek oldugunu bilmezlerdi. 

Ebced kelimSUna ba^dari pek uzak ma'i^lai- vermi 5 lerdir. 

OyK zawiftdiyopum ki Arab elif basin, t^kil eden 28 hflrfi topluca 
hit yerde go S U,rm. ? k | v in dorder harfli yedi kolimt tcrtib ctmujIcT, So >7ra 

U95 



bimlara aded! bir kernel verip {Ebced hesabi) diyu tarihlerde kuJlan- 

mislardm Mesela fetanbtfi'im fethi stmesinl gbstermek ifin : 

Fetft-i Jsidm&oEa nusret bulmadtlar evvehln, 
Fethediip Sultan Muhavvmed, dedi t&rth: ahirHn. 

tarihini yazmijlardir. Ahirun kelirnesindeki (a) 1, (hi) 600, (r) 200, (v) 6 
(tt) 50 sayi kiymetindedir. Bunlar cem'edJIince Istanbul'™ feiih vili olari 

ilk mektebe giden sabiler, bunlarm ne k;m tertib edilmi^ oldugunu 
ve nerelerde katlamlmi? oldugunu tabii bilmezIerdL Yalnj* lafizlarmi ez- 
ber ve tekrar ederlerdi, bu hifzi ve tekran ma'lumat samrlardi. 

> Ey $undan, bundan %ittnek, yahud ba'zi kitaplarda giirmek suretiyle 
sofiyye ezvakim buldum, ben de onlar gibi oldum vehmine kapilan gafil! 
I§4e senin bili$in ve anlayi^in da o eoctiklann bai§inden ve anlayi§indan 
farkh degildir. Onun S?in i 5 itmek ve okumakla kalma. Bir chlini bulup 
onun ir^adi feyziyle lafzdan ma'naya ve ilimden feyze yiiksel! 
CenSb-i MevlanS kissanin beyamna avdetle diyor ki : 

2730 

■ 

Pes stibit, berda$t &n merd-t arab, 
Der &efer§M mike§ide§ r&z-u-$eb. 

*0 bedevi, destiyi kaldmp omwzladi ve svfere tjikd. Gcce, giindHi 
dcstiyi omuzunda ta_;idi.» 

2731 

Hem ke§ide$ ezbeyaban tabe$ekr t 

"Zamiimn afetlerindcn bin dcstiye dulfunmasi.il ve kirmasm diye fit- 
riyordn. On u qturdugu golden Ba&dad ^hrine kadar ta§idi.» 



Beri taraftan . 



129$ 



27.12 

JVj [ >*J 'A V* oj 

Zen m-iiSaiia bazfcerde ezniyaz, 
Rabbi sellim virdkerd& der nemaz. 

*Kansi da seccftdevi yaymis, namaz kihyor ve YS Rabbi seiamet ver 
diye dua ediyardu.> 

2733 

Ki nigeftrfdr d&*t mora es Hesa^i, 

Va Rab an gevher bedan derya res cm. 

*Yb Kabbi; suyumnau a[c;akJaidan ve e^kiyadan jnuhMaza ct ve o in- 
eiyi Hilaiet deryasina satimen erijtir diyor.* 

Ve ilSve edlyordu ki ; 

2734 

Ger^i s6t/em dgehest & pilr fennest, 
Lih gevher ra hezar rekzenest. 

•Vakia kocam uyamktjT, elindckiiii kaptirmamak ve carp£irnuiinjik 
yoliinu bilir. Fakat o incinln bin let™ haydudu vafdir.» 

2735 

H&d <;tba§ed gevher ab-i kevserest, 
KaT i zinest kiaSl-i cevherest. 

«Ona inci" vr i*f>*l>i<r tn'biri (in demuktlr? Krvm-r suyiimin in krnill- 
sidir. Ccvlu-rin nilt ve ma'dvnl, hti stidan bir dumlnrfir- 



F; fi2 



IS!>7 



273tf 
^*z $»»-, merd % gtwnbariyi 5 



2737 

Salw* e* dUzdan & ez mb~i Se na 
Burd U dar-M.Hilaf$ hi direng 

nev'i varhk ve bo.Uk Iddias, dfmek " VMH -T-' A " a!la kar S' Mr 
yisiyle d. Wlgfcr eyl eme li d [ r S We VUli,,a «•>" ^turln do ta . 

1298 - 



2738 

l^j *jj>_i c^L J*l 

Did dergii^i piir e2 en'amfta, 
Efcf-i hacet giistertdS dmnlux. 

•Oyle bir kapi g&Aix ki niWtlcrle dolu. Oruda ihtiyac slfcipler. lu- 
zak kurmu 5 lar; y&ni ihsan almak icin sebtbkr, vesikler haurlnm^liirdi." 

2739 

DemfcedeTTi hers&y Sahib-haceti, 
Yaftk zan der aTa mi Hilatt 

"He* taraftan gclen ihttyas sahibkri, «rudn her an atiyyc almnkdi 
ve hil'st gaymekte idiler.* 



2740 



- t ■ x l ■ * 



Beftr-i gebr-ur-mtimin ti, zxbavd zi§t, 
Hemgiin Hur$id & maTar nl gun bikift, 

*0 kapi; mccusl i^im de, mu'min i 5 in dc gtlzel vc firkin i^i n dc nijikli, 
giine? ve vagnur gibi umfimi Idi. Cennet gibi yalniz ttiii'minkro mnhjitit 
dcgildi.» 

CenSb-L Hakkin (Rahman) ve (Hahfm) sifatlan v ard]r. Bunlordiin 
lkisinin de hiikmij rahmet oldugu haldo rahmiinin umumi r^himinkl hu^ 
susi bir mcrhamettir. Ta'bir-i di|erle rahmamn feyzi dunyayti, rahlmtn 
ieyii ahircte aiddir, BmaenaJeyh diinynda mu'miiderin do kafirkrin da 
tnemjk olmasf. Rahmfln aifatinin itcellidi, ahirctte ve cennctk P hl-i i m n- 
11 in mtiteniVim ulnuisi &a rahim sifatinin teccllisjdir. 

Hazret-i Mcvluuflrun hnllfc kapisi tic lomsil <*yludifli Dor«/lli-i !Whl 
I<Hhni£n siMimn twelliat ik diinyadu h«- mnhlOkimn yidlrlr. I<,itir, W |y' 



MMi 



sividir, der. P ' 5 " k ' p,5a ymiten ' *°* « <%>»» iS 

2741 

JCauro$ did der ttaZar <&-&&, 
Kaum-* diger mitntoZir 6er H&sle 

«i da H yakta dimn^h v* eini, Ulemekt/^ ^ ""^ 

2742 

■*>* ™* J 1 O 1 **- jj^ ilif ^ 

HaSSZ vii am<m& ez Siiieyman ta bemtir 
Ztnde ge§t£ gun dhan zz nefHi Sur 

2743 

ffhW suret der cetwhir baft&, 
SkU ma'na bakr-i ma'na yaft&. 

1300 



1 



2744 

Anki bihimmet $i bahimm&t $iid& t 
Vanki bahimmet $t bani'met §ude~ 

"Himmeti olm&ya&lar, ne Jtadar him met sahib i olmmjiiir, 
olanlar da n« dereceferde oi'mete nail o]mu$tardi.» 



hi i urn Pit 



Hintmet; Kalbin bir $eye meyli ve arzusu demektir, Nilfkim Im tyi* 
himrdct buyurun derler ki o isiii yapilmasim k;ilbcn is ley in tin nick I if, 
insanm himmeti ali olmali. Y&ni arzusunu ufak, tefek ijeyleve tiMrfelmo- 
meli, ytikaek geylerin husuliinu istemelidir. Oy'e tcmtriniluff; (Uliiw-i 
himmet) derler ki imamn kernel inden ileri gelir, Cenftb-i Fir Efenciimi/. 
butia l^aret olmak iizere himmetsiEterin halife kapisinda sahlb-i himmul 
derecesine geldiklerini, zaten uluvv-i himmeti bulunanlarm pek biiyiik 
ni'metlere nail olduklanm beyan etmi^tir. 



BU BAHlS: FAKiRiN KEREME VE KEKEM SAHlBlNE AS1K OLDUfiU 
GlBt, KEBlMiN KEKEM JNlN DE FAKlBE A§IK OLDUGU BKYANlN- 
DADIB. E6ER FAKiKiN SABBI ZiYADE OLUKSA KEREM SAHIB! 
ONUN KAPISINA GELlB. KEBlftliK SABBI ZtYADE OLUKSA FAKllt 
ONUN KAPISINA GELlB. LAKiN FAKtftiN SABBI, ONUN KEJVIA 
LINE, KEBlMiN SABBI JSE OPfUN NOKSANINA DELALET EDBB, 

2745 

Bang mtymed fci ey Talib biya, 
Cad muhtac-t geday&n giin geda. 

Bedevi sarayin kapiainda hay ran hay ran bakmirken: 
«Ey talib gel. Fakirler sehavtte muhtaf olduklari gjbi comcrdlik ih> 
fukaraya muhta^dir.w 

diye ^aginldi. Fukara bulvmmah ki korem vt> kcriinlor Nubssjihibil-sin. K»i 
kara olmaysp da kercm sahiblerJ onlnni In 'am va (hHan elmoseler kondl- 
lerindcki cild ii kerem naDJl belli nlurT 



l-Mtl 



2746 

Her gii^el, husniinu sevre^m^ >,j 

kerimin aynasidiriar. ?Unku onlar > ^merdlikteki hiss-i 

2747 

£%-* ftfcm *£,* ^ ^ 
SOB* *ft*3» ez flodo pe ^ S0ved 

2748 

ftmfl kvrrven ey Mukammed bergcda 

™ 5SL£££^ Hat ^> ^^ *a M^^ fa . 






1» * ■"-" J-^ 



^ani; «Yefbj,i kahfefme, f^rf -.j^^b , 



130? 



nehu Ekremiilckremta oldugu gib! Peygamber-i Ekberi de okrcm-J h„N 
kiUahdir, Onuti huzuruna gelip de isti'taf eden bir oksiis ve aadnkn Lit*, 
yen b ir fakir reddoluflmazd,. Efrad-, limmetm bu buausda da lW H „m 
ber-i Erham ™ Pkremin^ si^netine uymas,. dna ve meshi* ayird et 
meksizm fukaraya elinden geldigi kadar keremde bulunmaai ]ft E ,im|,r 
Ekremulenbiya Alejbi ve Alihi Efdaliittehaya Efendimizln: -Si,,,* Mr 

fakir a nrtlu* olarai ^fee de ^fa Tin , acsa sadakav. bak et.nl, r. 

Vetevki yanm hunna He obon otm ih* a « el.* tavsiyesini Enes bit, MA Ilk 
(radJyaUahb anh) rivlyetiyle Imam-i Muslim rabimehullah tahric «vJe 
mistir. J 

2749 

C«« ffeda ayine4 c&dest h&n, 
Dem btived her njj/-t dj/ine ^ii/an. 

i-^TS * ?**' c ^* kw,nitt * rnas,d1 *' hBb *" n -*™ k « -»»«i- 

uzerine hobiarnak zaraj-bdu-,* 

a Gaito bohW 15 ayil a gibi bi^^andir^ ve cud u keremi go.termr, 
bale getinr. Bundan dolayx Kur'an'da : 









Yairi: .tnayet ob, AJIah versi,, gibi kalb kirmayacak 5 6*l„lc bklrl 

t?ZS^ T IP ? artAMndan5 « ^ «* Sibi nob™™!**,, „.. 
yw*hdir«» buyurulmugtur. 

2750 

Anyeki c^h geda dred bedld ; 

Van diger baH§ed gedayanra mezid. 

"J* ««Wr ve J a ieUr. Oiiorl, yfln | keH ml„ lUIr^ fl J rt „ „, kr d. fuU TO „ 
ft*] bol para vormek hiuuwiimh ke^m unhlbinl ie«vlk ..I..,. 



IW) Mfllfi llnktii, W. 



i:iii:i 



m_ 



2751 



vanned kadar vermrS>tl Pt d ^ * ln S ' rtlnd ^ ifa** 

Ml Ay Gt *m oJm u§ tu. ^ mim bu derec ^ "rtawi*** 3fc 

2752 

(flO) .Si' i-, f If -.. 

>J04 



HakU am.olmuslar ve rid-i mutlak haline g»lmi^eidir 

sil olur? Nasil olacagi §u fikra nm mealinden anla&hr 

Kibar-i evliylullahtan g*kik-i Belhi ite Ibrahim hin Edham Ki.,U.j.- 
gr^fautf bufcjmu^r. ^kik, Ibrahim,: W MM*!. ^ , 

L^ t£* V" - ^ b,1IaffiilISflk *»"*«*™ <*4 I i .' 

Zil^ ^ ra T" W%*W dc boyle y, paP , tf^ |]llf|||| 

uzb^ah Itd^dlyo^ cevab im vttmi,. Bu <*vabl alan Ibrahim 

aw ^^ P l r ' bdyle fakir_i sabir lle gani ^ j 5^ kif ° ianl ™ miVw 
d,n gayr-i sabir ve muacciz fakir Jfe h.sis zeng inl en de old *my U 

Bunlar Allah kap Isl n da degildir, o kap.y, a«» perdetlin ^ u , 

^aki cansi^ na ki § t,r diyor, Sonra bu bah E i tavaih ediyor: 

ALL ^tu M ™ HTAg VE ^^A 11 ^ T ^N E OLAN iLE r ALLAH l> AN 
FAKiK VE GAYRISINA TE§NE OLAN ARASlNDAKt FARK 

2753 

iVaK^-i dewiest 6, ni eftM cdn f 
NaK$-i sekra tu meyendaz ustuHan. 

mik a?m,t ""* SaMbi de|iIdir * ***** " smitlI? ™ S 

2754 

faKr-i LoKme dared nt fuKr-i hnKK, 
Piy-i naK§-t murd6 ktifti mt TabaK. 

«fr« rifotta. IWrH olin, Iok.„ B d„ v l»ld1r. CUUU hlr rwmin (mil 
"i> y«*ln tll^r y<smi ,k tnlt^i kaymn.. 

— ■ — 



velev ki suri fakir olsun o ff ihfw . / Mevlananin maksadi, 

letini irtikab adJ^J^S^Z^ " ?"* * **-»* ZiI " 
lunmu^tu. verrimewm emrettigi biraz ev vel naklo- 

2755 

Md%-* f/afci biived dervi§4 n&n 
?em mm V m ez derya remW 

**£&£* ^ "* ****' ~* ***** -M-W *** 

Colde ve ba'zi vad^rde bakk sekiinde bir W a iU 

2756 

L6t no^etJ 6 nend§ed ez Hilda 

22 5Wisrssr wsr oar* 

IS0$ 






MM 




27M 

i^iK-i fco&Keie A NcJir-t tti't'M. 

.0, yM «h* ^* WVik v„ uhkl k^ Hakfe* •,«* Yok.a 
r&hu, hiiaii ii ™mai a$iki defllldlr,- 

275» 

^U^^^l f) j^ o l j 
Ger tevckhtim mikymd 6 ijfc-r sat 

-E£« o, Z1M il&Hiye ^ ^^-S'" 1 " 1 ^' ehllUm edWSC ™ a "* ^ k " 
zaU d^Hdii, csma ve sifat vch.niilir.- 

iddifisma kalkigmak vetoiden ba^ka bir ^y de|Mir. 

2759 

VeJim mafJEuKest meu^ti Amedest, 

HaK nezayidest 6 tem^ledest. 
-Vehm, m,hlflk ve m evludd«r. AUah i« km T-M v. l.l» fU*** 
mv m vr mahlOk olan vehm, hatta **, OT « vilkl « ^vr-. m.v- 

1WT 



— 



•_ 



27liU 



A§tK~i taSvir-i vekm-i HJjten, 
Key b-ilved ez a§iKo,n-i zulminen. 

*Kendi vehrainin tasavvur ve tasvi* ettigine a§ik oJan ktmse, mln- 
net ve ^iikriuia layik bulunan Allahm a^iklari gibi nasi] olabilir?* 

Mu'min ve muvanhid irtsanlardan pek eogti Hak SiibhUnehu ve Teala 
Hazretlerini tenzih etmekle beraber. zihnindc ona bir suret vermekten de 
kurtulaniaz. Onun vehrni tenzih iginde tesbihi bir suret ihzar eder, da 
ona muhabbet eder durur. Halbukj Hazret-i Ali KerremallShii Veche; 
»Aklinda idr£k olunan ve zihninde tasavvur edilen her ne varsa bilmis. 
til ki Allah hahkidir* buyurmugtur. £u halde vehm ile idrak olunan bir 
suret ne kadar latif ve ne derece miinezzeh olursa olsun mahluktur. Al- 
]aha muhabbetim vsr diye oyle bir suret i sevmek ise elbeite Zfit-J Bariye 
ftsik olanlann aevgisiue beuzemez. §u da var ki ; 

2761 



-y 3*U jf) & OT && 



■>>- 



^ lP *" 



i^U> jl _}' 



i it* 



A^iK-t An- ■ueftm eger Sadik hwoed } 
An mecoz-t 6 kaKiKatke§ §eved. 

*0 vclimin asiki, muhabbetinde sadik ise onun mecazi a$ki, hakikafi 
cczbeder.* 

Yani Zat-i Bariyi seviyorum vehmiyle sifat-i ilahiyyeden birini, ya- 
hud onun teceilisini seven bir kimse, mecazi a§ik olmakla beraber Bevgi- 
sindc sadik ve muhlis ise sadakati ve ihkksj berekatiyle o mecazi ask, ha- 
kikal.i cczbeder, sahibi de mecazi iken bakiki a§ik olur. 

2762 

SerhmiHahed beyati-i in siiHen t 

Lik mitersem ziefharrw kiihen. 

«Bu svx luyikiylc aiilusikiliihm-k if in serh ister, Lakin eski fehimli 
vv zuif I'tikarih kimsolerin y«»li.j nitlamasindan korkuyorum.- 



I .'MIS 



2703 

feJiTTiJwii^ kiifrftt- vu kbteh naZar, 
Sad Ilayalri bed der ared der fikr. 

■BskL anlaji^lar ve kjsa gdru^lcr zihinfcre yilxlcrco kotii hay SI ki 1 - 
tiru\» 

2764 

Bcr si-ma'S rost fterfces £tr nfef, 
LttK"77te4 her mtirgg? Jrcdr n&£. 

^Ilerkes ddgru dinJcmcye ve chiriist KulamHya muktedir degilrfir. Nit- 
sil ki incir, kit^iik bir ku^un lokmasi *>tamaz,>» 

2765 

IjUm-^ J*J^ l/'sf* CidU- 

T 

HaSS& milrgi milrd^vu pmde-t, 
Pur HayaU tfvnayi bi dide-t. 

•cHususiyle o kii^iik ku|, oJnuis, ^uriimus hay a [let ictade gozlcri kn- 
panmi§ ve gbrmez bir hale gelmi; i$e,» 

Hazret-i PIr her sozu herkesin iyi dinlemeye ve dogru unlumnyn 
muktedir olrtiadigim izah ederken incirin kii^iik bir kuja lokrna tiJutiir 
yacagim misal olarak gbsteriyor, Burada incirden murad: Esrar-i hukl 
kat, kiigiik kugtan maksad da nevniyaz-i tarikat, yani yeni dervl^ olmui 
kimsedir, Bir serge ku§u koca bir inciri yutamadigi gibi tarikate yen I «if 
mis bir der vis de hakikat esranm hazmedemez, Hususiyle mukallid vp 
niiirai der vizier ve seyhler oyle scizlere hi? de miisteid degillerdir, on)n- 
rm ma'nasmi anlnmazbr, Onunia da kalma^lar, yanlis ardayacaklari, hnvA 
vii heveslorlne J4i?nr-rl Ittihnz edeceklt'ri i<;in haklarmda uzginlik v* s.ipik- 
Iik vesJlcr«l olur. KftU'tt oylokrlnde hakikati anlama knbfliyeti olmadifim- 
Hun thz w k*ic|iir vnxili «aylpidme snylcnilaln, rnefilini idrttk odomealer. 
Vnib-l MPvlUnfi ttylp kHulliyyoUlsilpi'i Iwiltk icsml ile U'mall oderck di- 

yor ki I 

13IM 



2766 



Heng-i hmdora gt Sabtwi'#-£i safe, 

«Balik resmine denix ve kara miisavidir; HintHitiin rengi icin de sa- 
bim ve wlc, yanl kara boya birdir.- 

Hakiki bahklar suda yagarlar, Fakat suretten ibaret olan bakk resmi 
fcm kara ne ise, denJz de odur. Balik resmi denize aUlmakla dirilmez. 
Bunun gibi kendilerinde hakikat ruhu bulunmayan dervis, goruniiflu 
kimseler de boy led ir, Hakikat ten ne kadar bahsedilse ordarda ma'nevi bir 
hayat eseri gomlmez, Renkleri siyah olan Hindliler ve Zencilerin deri- 
fcri de s&bun ile beyaElanmaz, snag yagi ile karaliklari gitmes, Hatta sa- 
bunla yikansalar dldterindeki toz ve kir gidecegi if in karahklan daha 
ziyade parlar, Adeta sabun onlara siyah boya te'siri yapar. Giinah kas- 
vetiyle kalbleri kararmis. kabiliyyetsizler de tipki b&yledir. Onlara sby- 
lenilecek hakikat esran, kalblerinin pasim izale etmedigi gibi, igittikleri 
seize de inanmiyaeaklari i^in, o pasin artmasma ve kalinla§masina sebeb 
olur. 

2767 

&JJ <£}^ lA^ j> ' Ji» 

'&»> iSAi. yf jl jjU y\ 

NaK$ eger gemgin nigdii ber varaK f 
6*ne dared ez gem~u-§ad$ sabak. 

«Kagid iistiinc magmimi pehreli bir resim yapsau o rcsim, gam ve 
suTvir Uc alakadar olmaz.* 

276* 

SttTe&eg tfendorc u 6" zdn bini$an. 

• Kesmin goruniisii gamti, fakat kendi gamdan thudedir. Galen mjs- 
miii goriimi^ii de gulcr, Ifikin knndi giitinektcn bihaberdir,* 

lttlft 



2709 

Wtt yam il fddi/ti <?T(fft-r di! Hti'1'ist, 
l'k e*H §adiy u gam Ciiz miKy nist. 

"H y '"!* kl K»t^mtyyei vc m^,. m t kl ^nUld« Mr bll *^ I,. I 

iJWfctak pw W sitturun ahhetteki pQ^t gimin,, v, rniSt , 
Vim ,„ n,„Uc anck re.im vc nak„ dem^ndf k^c^, "S lyor 

«"rmlM Mevlanfl, bu triubtelif Bjj**^ nak^lardan ibrct dcftl .,1- 
mumii! Iv»n buyutuytir ki : ' fll 

2770 

Tafci Tn4m j/drf dyed rah-t rast. 
■Oimh tav.rh render, bi B e dogru yob, hat.rfatn.ak i C indir.. 

* ,-hl C ,ir11 ^ J ^n keder ve ese f etmeliyi^. 

2771 

°~ J n< ^(iT* 1 O** 1 ^ Oj>* 

SureH Hendan naK$ ez behr-i tiisi, 
Ta ez&n S&ret §eved ma'na dUHi»t. 



Kill 



B 

k. 

h, 

lei 
so 
oil 



2772 

NaK§hayi kendenn germ&behast, 
Ez hirkn c&m£k&n giin cam&h&st. 

"Haraam i^Liic yap tiki an resimler, disari cemckandaki elbise, camij- 
!j!r vc ssire gibidir,» 

2773 

Ta Enrun$ crime fcd &?tttuit bes f 
Came blruti kiln der a ey hemnefes. 

"Sen disarida bulimdukca jncak lihaslari goriirstin, Ey hemdem olan 
ilik; soyrni da ifjeriyc gir,» 



stir 



mm 



2774 

Zanki ba. crime d^fiLn $v r&K nist, 
Ten ezc&n came ez ten agah nist. 

■£imkii elbise ile i^eriy* yol yoktur. KaJib candan, libas tender) ha- 
hcrdar defiUdir.» 

Eskiden hamam duvarlarma insan ve seytan resimleri yaparlarmig. 
Hazret-i Mevlana o resimleri cansiz olduklan i^in camekandaki elbiseye 
benzetiyor, Ve; "Ey haTnama giden; sen di$anda bulundukija yalniz o li- 
baslan gorebilirsin, Onlann sahiblerini gormek i?in soyimup igeriye gir- 
mdisiri. (^unkii elbise ile haraamin isine girilme;;- Li basin lenden haberi 
olmadigi gibi ten de ruha &gah degildii'a diyor. Bunu soylemekle de ha- 
kikat hart mine girebilmek i^in her §eyden tecerriid etmek ISzim geldi 
3ine i§aret ediyor. 

VM
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Mesnevi Serhi - Tahir ul Mevlevi"

See other formats
