Full text of "Mesnevi Serhi - Tahir ul Mevlevi"

See other formats

Sahife 1 - 258 



1 



iCIXDEKJLER 



Halifenin nakibleriyle kapicilannin, bedeviye ikram icin. kar 5 i gs k- 
malan ve getirdigi !,-diyyeyi halifeye rakdim etmek iisiere a J. 
malan , . , . 

Bu bahis diinyaya a;ik Lanin. sjiitiej ziyasi vupnug bir duvira a$ik 
olan gibi oldugu beyammfadir. O duvar a<jiki, duvardaki par^ 
Jjikhgin, ddrdum-ii kat gSktekj f]iiws:ii aksinden ibaret oldugu- 
1111 anlamaya galipnaz da duvara gdnul vedr GLmesin suai gu- 
HflH svdet oditiL-e duvar a§iki mahmm kalff . '. . 
BwfovMn hodiyyesi olan d^tiyi, halifoniri kdleledne tesiim etmesi 
Ujr nnhlv iHmi »le bir germcinin macerasi bikavcsi 

naJ,r " n1 " ,h f yy«' v e dessayl hie de ihliyac, yokken kabui etmesi 

v* ulji vi' Ihsnndo bulaarttflai 
Plrln «v*tfirui vk mm mu-.,vaatjfi luioimuna dajr 
UriNHl, Alf.yhiss.iLilu Vessi .amin Ali K eternal la bij Ve^heye: Herkes 
bir n*vi t.'uiilo Allaha takarriib etmek Met, Sen aid) ve hende-i 
hA« olfln bir /.uiin solitoftiyle yaklag ki, hepsinden ileride bulu- 
nusin diyp vnjuyyet huyurmasi 
Bir koKvinllnin viicuduna diivme yaphrmasi 
Avlanmaya gikan nrsEiin, kurd ve Lilkinin hikuvesi 
Arslanm kurdu imtihan etimsi ve: Ey kurd; Bu avi aramizda tak- 

aim et dernesi 

O kteuento kisaas, beyamndadir ki; Yarin kapismi ? aldi. " Yar Vri- 
den: Kim o? diye ssstendi Kapiy, calan: Benim. eevabim ve- 
rlnce van: Madcm ki Eensin, kapiyi a ? amam. Yyrammdan beh. 
Ilk mertebesmde kalmt§ kimse taiumiyorum dedi 
Benim demi§ olan o kaiim paghun olmasi. tstigfar i ? iii bir sen* rl- 
yaaet cekmeai. Sonra Hane-i Dildar'm kapisma donmesi ev sa- 
hibinm: Kapidaki kirn? sualme: Kapidaki d e sensin eevabim 
vprmesi ...... 

Taksimde edepsizlik ettin diye arsfamn kurdu te'dib eyteraesi 
Nflh AZeyhisselamrn: Bemmle ugrasmaym. Allah lie ugra^rma oiur- 

aunuz, Ben Allah in hicabiyim, dive kavmini tehdid etmesi 



Sii \ 1 i 



13131 



fcm'- f 4.1 



1324 9 
1330 12 
133fi 15 

s:U: 18 

13VV 35 



138B 41 J 

1399 46J 

1411 52J 

1421 57 



1426 60l 



H35 64 1 

1-144 69 J 

145] 72l 



cmi/ii-h vuaslerinin nufiyla tniinevver olsun riiyt pad^ahlann .', -i f 

Nnhlrrl k;iii}il.'irin;i oitirtraalan .... , 

\'u*i»l Ak'yhisseliimm huiuruna bir misafir gelnjesi ve H, Yusuf- 

u.n ..ndcin hediyyc i.'ilcmesi 

Viihiif'u Slddtk AJeyhisselamin misafirden hediyye istemesi 

Mir.ufiim Ht.. Yusiife: Her baki§inda giizel yiiziinu gdriip, beni de 

li.ilnliinijin icin sana hediyye olarak bir ayna getirdim dempsi 

V«h\ iinumun kendisine aksetmesi dolayisiyle vahy katibinin bir 

.i ri, IVy^amber Akyhisselatu Vesselamdan evvel okumasi vc: 

Etai de mahall-i Vahyim, diyerek miirted olmasj 

H#r»m Jhn BBurun: Ya Rabbi! Musi Aleyhi&selam ile kavmini, mu- 
li.i'-.Hiiyn nldiklan bu gehirden muvaffak olmaksizm geri cevir, 

ilivi- dua i-triiesi 

Ilaml H'Minulun kendi ma'sumiyyetlerine itimad ederek ehl-i 

dunyftya kflr^mak istemeleri ve fitnsye diigiip azaba ugramalan 

Hiin'il ve Miirut kissasmin bakiyyesi ve onlarjn diinyada, bUbil ku- 

yusunda azab gekmeleri 

I In saginn hasta kum^usumi yoklamaya gitniesi ,...,,. 

KpIAmulInha kar^i ilk kiyas yapan aeytan idi , 

Ki-ndi UitWni vr kendj sekrini cahillerden aaklamak lazjm geldiginin 

hcy&nma dair , . , , 

Hurnilrrlf Cinljlenn nakka^hk ve ressamljk san'atmda iddiaya gi- 

nymeleri 

Ii v^miibti Al(?yhisselamin Zeyd Bin Harise'ye: Bugiin nasilsin ve 

ntiml kalktin? diyc sormasi, onun da: Hakiki bir mii'min olarak 

sabthtadim ya Rasulallah. eevabim vermesi ..,.,.. 

Z»yd Bin H6ri&P RsdiyaUahii Anhin Rasulullah Sallallahii Aleyhi 

Vesebemc Halkin ahvali bana apa^ikar gbrdnmektedir; gizli, 

kapakli degildir diye eevap veTmesi 

QBUrdlgimiS turfanda meyvaJan Lokman yemistir diye kdlelerin 

ve knpi yoldajlantim onu miittehim gtistermeleri . ... 

Zi-yd Bin Harfse Radiyallahti Anhin Resul Aleyhisselama cevap ve- 

i i>i kissasmtn alt tarafi 

11/ I'pyKamber (S,A.V.) in Zeyde: Bu sirn bundan daha a^ik sdy- 
lomc vc mutabeata riayet et, byyurma&i 

/-•■yd liiknyesme donii§ 

^niSrulmu'mrnin Omer fR.A.) devrinde Medine §ehrinde yangm 

(iknttii •».,....,,, 
fniiiiilmu'minln Ali Kciremallahu Veche'nin yiiiiine bir du^mamn 

tiikurmeai ve H?. Alinin kdicmt elinden atmflsi 
i itl* nflbp gelinee kiluri elinden nmil ve nicin, atlm? diyc a kAfirin 
A I. Ki-rrrrriJiltahu Vf^hp'dpn HurmMi 



1607 
1618 

1630 

1654 

1664 

1691 
1698 

1713 

« 

HIS 

J7IW5 



' 



b» tayu«,M* ' V ' ; *; Al1 - senm di »'' *** „l 8Mt . 
5eytonin wpiMigiM kar 5 i Adem AWhfaila m ' m ', ' ™ 

EmMlmu-mtafn Hz. Ali KerremallahS Veche'ni,, hits " ' ' 

<*. d 61Bis ,, Bek]i , Mrt hft, e„i-f^ ^ idi '° Unya ^ 
Enurulmu'minin Ali KerremallaKii v D „u 7 

ve .meld, S 5^^JS?SE nefSUne «* E * ldi 
budur, de^si ^ Sen ' n ^"^mene mini oJan 



Sayto 
1740 213 

1764 225 
1784 235] 
1795 240'J 
I ft!) I 2431 

1306 246| 
1816 25l| 



Binwct cildLn sonu 




-II Al ll l:MN NAKlBL£Rl¥LE K.APICILARININ, BEDEVfYE iKRAM 

U,tN, KAIl^l gKMALARI VE GETiRDI&i HEDlYYEtft HALlFEYE 

I AKDlM ETMEK UZKRE ALMALARI* 

2775 

An a'r dhi cz beydbdn-i bald] 

Iter dcr4 dtiriilhildfe giin resid. 

»U it.-. I. i pi, uwik soUerden halife sarayinin kapisma ermine**, 

2776 

Pes wkiyMn p$$4 6 b&z dmedend, 
Bes gula.b-% liitf ber ceybe§ zedend, 

.NrWJ>I<>i*, yml misafhleri isiikbaie me'mur edilmi§ olaiitor, oriu 
k«r|il»(lilur, ytizllne, ynkusina tutf ilc gill suyu aerptiler-, 

(JflMh Ariknrflvi merhiiim diyor ki: *Bunlardan h yanl nakiblerden 

" ,: Niikabny-i dergah-i llahidir ki h bunlarin mertebcsi, ebrar ve 

•liylr m#i'tflbMinden ileridir. Ne zaman bunlardan biri fevt olsa ebrar 
« fthylrdm iinitttrihjk bir kimseyi bunlarm zumresine idhal cderler vc 
biMilei liiivdylc-i nasj ve muhUi^-larin murSdiiii kaza eylemek l$in vaz' 
(■bihtniiiluirtir, Horkesiii isti'dadina miin&sfb murftdi nc iae bunlara rast 
Ipl'llklti liilznillah cdA «?derler». 



Ji - fl3 



1113 



2777 

HaceiA 5 fehm-% m fU d U makal 
Kar~i i$anhud aid pi§ cz su&l. 

2778 

Pes bedo go/teiwi j,d ^egft-el^rab, 
£z fewest, gfo& ez tdha taab. 

£2&s: isr- vrahi ™ *** - — — ■ -■ 

2779 

A :r fH uri iStj* f^j^j J 
Go/i tj^ew ger mera vechi dihid, 

IX viicuhcm giin pes-? piiftem nihld, 

2780 
dJ*« tjlii Jl'jj jj ^ ^i 

ity hi der rutan ni§&n*i mikiert, 



Fcrr-itan hosier z\ zerM C&'fert. 



mt^St SSf "!'r" bl " u ™ "■""'•" ■*■"• w*** 

aPKi ac>|ft|at Ccftri nJdnmdan dih« jMirliktin, 

UM 



27fll 

Ej/ fci y«fe diddftflfl rtlddfhd, 
Ey nesdr-i didun\ dimtrhd. 

■ Ky y tilled bir ;oic didiira bed* I flJiiiilur, &!xl bir defa gSrttWye nUm- 
Im' Nulii oliun*, 



2782 



M^ti) 



jr. 



V j; 



0er foer-i $eh behr-i bah$i$ amed&. 

■ ICy IiIHImi tHIiiv/iyji Allult Nuriylc iisunr cdoiilcr, padl$alun nozdittc 
Hnlt|(f %t> 1 1 win vii nil an i i> I ii ink it; in Kclinigiinixih 



2783 

Td zerctrf tin khnydhdy-t nazar, 
Ber ser-l nwhuy-i e$hds-i be§er, 

-Nit, fapjar rfrAdmin, yani insan cvladimn bakirtnri mm ■ imnnr 

)hi«li(Mt •ilrmok n;U\ burudn Inilutiuyoj'sutniv.*. 

Xikt kimyicilar <ikstr> danllen bir madde tehnyyiil ederlcrdl, Ki 
i>iNi1ittniu in/.'i blr mikcUn bnkirM itilrll'lince altm olurmuf Hnzint-I 
Mtvllnl bu mt|hur hayAIp gore holife kapinndaki nakibJcrln n*7*irini 
I U«ii «■, Qittyt Mciiillcri hfdiyyelori d« LiikLin benicliyor. Ndkiblorln KtA* 
lift] liilrjylii o bakirlnnn nltin. gibi kiymoili olncngmi btdavi UpAnin- 
ttnv ittylUyor flonm yln* ontin tarNfindnn diyor kl : 

im 



f^u*\ .jlfL-j 



2784 



s-* 



jWU 



-_**■' -l^»i 



AJen garibem ezbeyaban amedem, 

Ber umid-i lutfi siiltdn dmedem. 

-Bsa sultai,™ lutfu tomidiyk eojden goli!^ bi r garibiu,-. 



2785 

-Onun lutfu ve kcremJ rayihas! v diJ«r* tuttu. O rayihadan kum zer- 
Nl.ri Inlc haynt biddu*. 



2786 



(< J.* 



TjL. 



-T 



t^j, IT 



pj*\ jtij k^^^ f**y ii jp 1 

Ta bedfocd befcr-t diruir amedem, 
P&l festdem mest-i dfcidr amedem. 

-Butnya kadar altm ijin sdm^im, goJip de s&! tfMhi<* didar sar- 
nw}U ddtim-. , 

Itedevl, halifenin kapmna bir ka f para almak i f in geldigi haide ora- 
rfaki mehabet, w tukiblerfn gosterdikW* Miiketi goriJnce ft** no 
SS Edmi 5 oldugunu unultu. Onun hayretb kan$,k § ukran hislerini Ce- 
nftb-i Pir bir kj^ misSl ile anlatiyor : 

1316 






27H7 



,A 1 .1 L 



o>* .' L - ' ' 



Hi'hr-i null §ahsl suy-i n&nhuii tlevid, 
Dtldcan qiin tettsn-t j^hrfjuptrii I wild, 

■ Tltr sjiihiN ckrnok almsik k;in ekjmi?JC(i dhkkamnq gilii, I'iiknt ckimk 
iinkn t({J/rlli£im jxiiruncc cknu'^i uruiltti, on a canduii a^ik ulclu*. 



2788 



J 



bJLf L" 



jLti* Jl*- ii jl *>J 



Bchw fUrcb §iid yeki t& giihitdn, 
FtifCf-t 6 |ikl cemdi-i bdgbdn. 

■Hiii df li'fi'irtk- vi" k'ntzzlih i^in gid han^smc gitmiMi. Bnh^-vumn 
lillmlt rptmili onun t«£orriicli iddu*. ■* 

tlnht.^yi b mi kip baligev&Qa bakti. 

2789 

^ - '■# 

J/prufft dVdbifci db ez feh fcejtd, 
Ab-t ft«j/*?an ezriih-i YHsuf <;e$id. 

-Uritiin I i.i I i in n tied ev in in hali gibidir ki: kuyudnn su (ckinck i'.ii 
i in ilti Kitltiii sti yi-rtnc yflsUfiin yd^Undrn ab-i hayat tatti». 

Hur'an-i Kwdm'de hikSye olundugu tizere Hazret-i Yfisiifu, bubaai 
V#'k£il. AlfyhisBclam, difier on bir evladimn heps In den fazla sevdigi l^ln 
hhImi In i arvgili (joculJu kiskandilar, tenezzuhe gotiiruyaruz diyc ttira sfi- 
U lit ( Mm' vp kiiru bir kuynnun i^ine attilar. TesaiJiifen oraya bir ketvnn 
ltdnriu Kdfllrdcn bir a'rfibi su fekrnek IflB kovaaim kuyuya BHrkith. Ilnz- 
i'#14 Yftnilf, kovayj vc ipi tutup yukflriya ^ikmca a'rabi omm cumll-i 
»iiiiiiiu (ftriip auyvj unutUi. Ertcsi gun oraya gekn kui-de^ltrindfh kiilr 
illyn aiiLni nidi. Misira gotilriip oradn antmakla da fazla bir kazuni; i.-klp 
rill 

1317 



2790 

Ite/( Musd k&te$ bred 6 be dest, 
Ate§i did 6 ki ez dte§ birest. 

• PA An! Aleyhisselam ate§ bulmak i^in gitmi§ti. La kin oyle blr ate$ 
(fiinlll ki, otuin nuriyle, be$eriyyet gaflet ve zuhnelinin ate sin den kur- 

lu!du»< 

I Enzn;l-i Mb.sk uzun miiddet §uayb peygamberin hizmetinde bulun- 
■mif . k»y Linlan gutmiij, sonra da miikafaten damadi olmugtu, Daha son- 
ni Mmrn gidip si la etmek itjin ehl u iyfiliyle yola gikmigti. TQr-i Sins' y a 
(felinoe ortalik kaiardi, hava sogudu. Hazret-i Musa topladigi q&h $ir- 
piyi tutu^lurup ismmak igin etrafa bskindigi sirada blr agacin uzerinde 
dlev jjeklinde bir aydinhk gordu, bir parca ahp bazirladigi jail cirpiyi 
yukmak ijin o tarafa gittL anda kendisine Tecelli-i llSbi vuku* buldu 
ve peygamberlik verildf. Misir halkini ve Fir'avni da'vete me'raur oldu. 



2791 

jL*i.J Jl -1*^1) ^j-At £*-»» 

Cest Jsa tdtehed ez dii^tnendn, 
Burd an testen begariim asman, 

■t»ft A]cylits<ftlftrn dii^raanlardaj] knrtiiiniiik i(in da viand], O davra- 
n»',, krmllsim semiiya kadar £ikardt». 

Yabiuiilpf, hususiyle hahamlari Hazr&t-i fsayi gekemiyorlardi. Onun 
iqin hayatina kasdet miller di. Cenab-i Ruhullah a esnada semaya refo- 
lundu. Biz muslumanlarm i'tikadma gore, Hazret-i Mcsihin bulundugu 
ytrJ bir kat; para mukabilinde yahuditere baber vermi§ oUn bavari Yuda, 
tsa sure tine tahvil edildi ve Isa zanniyte asildi. 

Hristiyanlar, Yuda'ya nedamet ve intihar ettirirlcr, isayi da carmigs 
urrdirirleiv Qldiikten ve gomiildukten uq gun sonra dirildi ve gok yiizii- 
nt> ^ikti derler. Hazret-t Tsanin Hak katmda bulurtdugunda miislumanlar 
tin, hiistiyanlar da miitteiiktir, ihtilaf olmeden ewel mi, oldiikten sonra 
mi eiktigindadir. Onun tahkiki de dersiiriize aid degildir. 

i;uh 



2792 

••■ti {3iS* *^y- yj-jj*.) i" 

Ddin-t Adem h&§e4 gendiim $tide, 
Td vucude$ hd§e-l merdiim $iide, 

•Bir bu£day baga&i Hazret-i Ademin tuzagt nimu^tu. Fakat sonunda 
kendisi irntan ba^agi, y»nt EbuL'be§«r oldu*. 

Adem ve Haws AkyhimesBellmui cennet ni'metlcrinden tena'um 
elmelerine miisaade klllium|, yalniz bir agaca yakla^mamalan kendile- 
rine tenbih olunmustu. O afiacm ne oldugunda lhtilai edilmis; bugdaydi, 
lizumdii, elrna idi dlye tefsir edenler, hatta kinfiye tarikiyla zevciyyet 
tnuBmeleai ldi diy enler olrnu^tLir. Her ne iae o agacin meyvesinden ye- 
tllkted icjn Adem ve Hawa eennetten jxkanldi. Hai!ret-i Mevlanfi, mn^- 
liuta gore, $ecere-i memmVamn bugday olmasi i Ivaye'inl abyor, bugday 
liagag] Ademin tuzagi olmu^tu, ^linkii onu yetnekle cennetten ^tkanldi. 
Kakat kendlsi insan basagi yani, biitiin bejeriyyetln babasi oldu diyor. 
Blr ka$ misal dahe : 



2793 

Baz ayed sti,y~i dam ezbehr< )ievr t 
S&id4 $eh y&bedu ikbdl-u-fer. 

•Tn£an ku;u T tuza^a konulan et ptktqasmi yemck igin gplir, Lnhin 
lit nrJui tutulup ahshrildiktan sonra padi^ahin bilc^tnde odirmak seadf- 
lltil kaiamr*, 

Hskiden biiktimdarlarin avda kuliandiklari kugiar varmi^. Bunlfti 
y*kaJanir F kugcular tarafindan terbiye edilir, hiikumdar ava gidciken 
umtn bileginde oturur, kns goriiliince saliniverilir, gider, onu yakalar, 
m-\ trlrmi^. Av getirEnce de kendisine bir lckina el veribrmi;, 

1319 



2794 

T 

TVfl gud mefcteb pey4 ke$b4 hiincr, 
Ba iimid-i murg-u-b&liitf-t peder. 

"(,'ocuk, babasjndan Iutf gurece£'i, ezciimk kendisine ku§ alinacagi 
iiiniili-.ir ilm tt bunej- bfretimek lgin mektebe gider». 



2795 

Pes zmie7cteb an yeki stwM siide, 
Mah'gane dadevu bedri sude. 

•O focuk meklebi btth-dikten, yanl tahsilini ikmal ettikten sonra 
ihin Jiiecllsiinin sadTina gfl^ip oturur ve dei-s nkuttir, Evvelce hocaya ayhk 
viiii. sonra ta'lim bedri olui*. 

Bahsimizin mevzuunu tegkil eden bedevi de bunlari Noylemekle 
•Ben golden buraya kadar gelmek ve destiyi omuzumda getirmek fjfn 
h&ylj zahmet <;ektim, Lakin burada sizi goriince o zahmet in rahmete te- 
hnwu' ettigini gordiim. dertiek Istiyordu. Baska bir misll ; 



2796 

0^ ir J '—'.f*' t/ 1 ^ »-a*1 

Amede Abbas karb ezbehr-i kln t 
Bahr-% fe<$m-t x4,h.med-u-isft2-i din. 

■ Res In 1 1 ah 1 in amcasi Abbas bin Abdulmuttalib, Hazret-i Peygam- 
bi'i'i telei vc din Ho miicadde kirn sevkiyle Bedr'e gelen Kureyg ur du- 
nlin da bulunrmiBtu*. 

1320 



27D7 

tj t iii ^Li L" Ijjj ■ ^ 

Ge$E dinr& ta ktychuM pii.ft-M.-ni, 
Der hildjet o vii ferzeml&n-t u. 

■ O vr pvlftdi ki yini etc kadar diniii tniiin vo zahiri olmak iizerc hi- 
bifcitc isimleri knldi*. 

Abbas bin Abdul mil tea lib, Hazret-i Feygambenn amcasidir. Resulul- 
lahtan iki sene ewel ddgrnustu. Bundan dolayi; Sen mi buyiiksun. Re- 
BuluUah mi? sii aline: Ben yashyim, O buyuktiir cevab-i arifanesini ver~ 
mi$t). Abbas ibtidalan miisluman olmamakla beraber elinden geldigi ka- 
dar yegenine hizmetten geri kalmiyordu, Mekkedeki Akabe bi a tin da He-- 
sukillAhm maiyyetiiide bulumnus ve za.t-1 risalcti memleketlerindc mii- 
iKiTaza odi]) ctmeyeceklprl hakkinda Medinelilcre siialler sormugtU. Mck- 
k« L i^iafi Pe-dr muhtitebesine ^ikacaklari esnada Abbas da mecburt'ii yn- 

10 f.-ikrnis, harb csnasinda esir edilcrek Medineye gotLirulmiistii. Oradn 
Htlye vordi ve gizlice musluman olarak Mekkeye dondu. MeJtkedfl bulun 

■ lufiu milddet$e ECureysin harekatmi Resul-i Ekreme yaziyordu. Foil Men 
cwtl Mcdineye hicret i^in yola Jikmijti, Peygamber ordusuna rati y l 
fli. K^yJisim Mcdineye gcinderdi. Kendi fetibte buiundu, MuiuiddisU'rln 
iivfty( h tinp gore neslinden halifeler gelecegi taraf-i risMetten mtljdolBn* 
iinyli. Filviki' Abbasi halifckri bu 2iatin neslindendir. Bflgdattaki hibifct 
itiiinkurir, oldnktan sonra Misirda yine bir takira Abbast halifel&r buluti- 
mnq, sonmiculari olan III. Mtitevekkii Alallah r Osmanh padi§ahi Yavuz 
SulUn Seli me biat ctmekle bilAfet Osmanh siilalesine ge^mi^ii. Tiirkiy^ 
Cumhiuriyetinin riarmda Osmanh Saltanati, birajj sonra da islam hlla- 
futl il^a edildi, Butiin Osmanli hanedfim damadlar da dahil oldugu hakk- 
liudtid hariclne ^ikarildi. 

KbluHaha gore hilafct-i I&lamiyye: MaddS saltanat degil, hei- nsir- 
ijnkl bir veliyy-i ekmelin ma'nevi riyfisetidir. Maddi hiUifetin ilga edil- 
in 1 1 qlmajHina ragmen ma j nevlsinin klyamete kadar sureceginde silpbt? 
VHiUlur Nitektm Hazrct-i MevlanSt «Her devirde bir veil movcuddyr, tm- 

1 1 linn ve- Ibtilfl kiyamete kadar siirecektiri buyurur. t^te bu beytteki ve- 
in In it fniiksad; O ma'nevi halifcdir, Deviet-i Abbasiyenin kiyamete kadar 
hltii'n-filim dair ba'jii Hadisler vardir. Bagdaddaki bil&fct-S Abbfisiyye- 
Hiu niH hirihinde miinderis olmasi dolayisiyle o hadislerm ba'zi hulus- 
kArlMr Imafmdan uydurma olmasi hatira gelir. Meger ki mft'nevE Kali- 
fi-liM ju.iKinda son zamanlarda Abbas ogullanndan da ba'zi zevat bulunu 
vb o hadisler bu suretle te'vil oluna, 

1321 



Getlrlton *u misallege anlaUlmak iattmiliyor kt : 

v 

Vflni : -Hos gbrnwdigmi* bir <py, hakkiiHida haytrli olabiliri. Ayet-i 
KBi-imesimu'cebince, ba$!angista insana zahmetli, megakkatll goifinen 
bir Ifin lutf-t tlahi ile suhulet, selamet ve seSdetle neticelenmesi muni- 
ItUndtir, Bedevi'nb zahmetli yolculukta bulunmasi ve tehiikeli ^ollerden 
flQtrafc dar'ttl-hilMeye vasil olmaai gibi. 

Bir de Allah'in raa'nevi halifesi olan ssyh-i kamilin kapisuva mura- 
oilt fdcnlerin aradiguu bulacagma ve muradma nail olacagma i§lret 
tdlHyor. Binaenqleyh bedevi lisanmdan deniliyor ki : 

2798 

Men derincd tdUM ?*z dmedem, 
Sacir g extern ftin bedehlfe dmedem. 

-Ben burnyn bir sey clde etmek timidly le gelialpttiii. D&r'iil-hilafeniii 
il, hli/im- glrince adeta s&ir jnedisierin sadri oldum». 

2799 

Ab averd&m bet&hfe behr-t win, 
B6y-\ iwnem biird id. sadr-i cendn. 

ilten okmek bulayim dtyc bediyyc olarnk *u gctiidlm. Lakln buffi- 
dtkl okmek vc ni'mot rayihasi beni ccnnetlecin sadrrna kada* gotiirdu-. 



Hit Sirrl Btlnira: ZM. 



1:122 






2890 






Mm birun rand Ademird ezbiki$t, 
Nan mera ender biki§ti der&irift. 

■ l.kni.'k. yard unun yapifdigi bugdaydan yemesi, Ademi cennettcn 
rikjirjni^ti. Fakat ekmek, benim cennelin sadnna kadai ^ikmama, yflnt 
liaiifc snrayina girmeme sebeb o!du». 



2801 



^* t>JT .PU V- 5 f J w? tJ**^ (J 

Western d^db-u-swum Jierriftf. metek, 
Bi garaz gerdem derinder <phn felek.. 

«M tickler gibi ekmek vc sudan kurtuldum. Feleklerta bIJfi gamz 
hi«nieti gibi ben de bu kapida bir gey islemez bir hkle geldim*. 



£802 

Bi par 03 nebved begerdyt detcihdn, 
Gayr-i ctim~'Q.*Qayr~i cdn-t, 6§ikan. 

• A^jiklarin bcdenleriyte ruhlaiindan httjkn diinyada hl^ bir ;ey gu- 
raimi, men (eats i^ hareket ctmem. 

tm 



-1UJ BAIlfrS DUNYAYA A$IK OLANIN, GtJNESJ ZtYASl VURMU? 
it nc DUVARA A§IK OLAN GtBl OLDUGU BlSYANINDADJlfc O 
IIUVAR A$IKI, DUVARDAKt FARLAKLIGIN, DOllDUNCU KAT 
uAKTKKt GUNE§lN AKSJNDEN lBARET OUWGDNU ANLAMAYA 
(.AM^MAZ DA DUVARA GONUL VERIR. Gl'NE^lN ^?UAl GUNE§E 
AVDET EDtNCE DUVAR A§JKI MAHRUM KAUR» 

2803 

A§ikan4 foul niy ii^ak-i ciiz > 
Mand ezkiil anki $M mu§tak-i ciiz. 



-KiiU'c a§ik olanlar, ciiz* n$iklan degildir. 
I LiU'ilcn mahrum kaliriar». 



Ciiz'e miigtak qlanlar 



(TaYifat) sahibi Seyyid §erif lahimehullah der ki : "Kul : Esma ve 
htfftti cami' Hazret-i llahiyye rtibariyle Hak Tealamn adsdir*, 

Hazret-i Mevlana da (Kull'e asik olanlar) demekls u§§ak-i tlahly- 
yeyl mvirad ediyor ve onlartn, ciiz'i bir giizellige mazhar clan e^hasa ve 
I'Syaya ganiil baglamayacaklanm, o gibi euz'iyysta mcclub olsnlarm 
mohbub-i hakiki ve kiilli buhman Allah'm feyzinden mahrum kalacak- 
liitini beyan buyuruyor, 

3804 

j j- 1 j y? (j** *J y^ & y? 

*jj *y- j£ ^j^" *j& 

gUnki ciiz'i a§ik-t ciiz'i §eved, 
Zud ma'§v,ke§ hekuUA hod reved. 

•Bir cilz 1 digrr bir ciiz'liu a^iki olursa rna'ijuku ^abucak kendi kiil- 
lllne gider*. 

L3M 



L'xor> 



j\ j^ jjjji S^, j if 



riJ 



jj 



»_i-S -U «t> 



tt*$-i grat-i beTi4e-f fliii/ri jiid 6, 
Garfc | iid kef der satjt deraed 6. 

"■Ciiz'iin asiki olan, ba$ka biriain kylnna maskara riur. Denim ihb 
?Up dc kurlidmak icin C iir cop ma'kulesi kuvveteiz ^ylerc snntonJimi 
doner*. 

Insanlar ve biitiirt meveudat, Esml-i flahiywsnin tecel%atifla mo. 

hall-i zuhur piduklan icin onlartn birer ciiz'u dernektir, Yanli 5 nnlb^il- 
meaiPj bu cuz'iyyet vc kulliyyet ta'birleri, aynivyet ifade etmez, Hm- 
fct-i Mevlana hakikati anMmak « ? m zahire defiL mazhara C u K ' Ul'blr 
ediyor. Evet, bir ciiz', yani mezahir-i esmadan. m ese la bir insan, kend! 
gibi bir cue' olan dlges bir insana gonul verse, sevdigi kendi kUlfiJ tari 
fma gidwerir. MeselS M fere ?ikar, yahud olirverir. A^iki ise bft^kiumB 
kul ve emrine iUate mecbur olan birini sevdi|i i ? in aleme r{J«vA v.- mil 
Kara olmak derek^ine du^er. O mehkkeden kendini kwtarftmiy«*il« 
/a.f ve faydasiz S arel ere bag vumr. Halbuki oyl e emir aliindy bullMIM 
yan ve hikriyyetine sahib olan birine agik olsaydi, yani Mklm-I kOl 
bulunan Allah 'i sevseydi hi? de bdyle olmazdi. 

Arablarm bir meseli vardir: <Zba edersen Mr bir kadmlH et, lurais!- 
bk edecekseii inci ^al» derler, Hazret-i Mevlana telmih olmak uzere di- 
yor ki ■ 



2306 
J3i JUL. #\ J ,JJif 

iJi^> -Li tjr -*< »^j!1 



^3* 



(FesriktrUMirrr) 



Fesrifcidditrrd bedin §M miintekel. 

-Bundan dolay* (fezni bilbiirre) st.iy.ii mesel oldu. 
kola nu da bunun j^in HiiyJcnilegcldi*. 

Ma'lumdur kJ, hie vak'a dolayisiyle s6ylenilmi 5 ve i^tihar etmi^ alau 
■■■"■'■ (mescl), onu soyleten vak'aya (mevrid) derler. O vak'aya benzer 
bir hftdlse dolayisiyle a afiziin tekrarlanmasma (darb-i mesel) ve o M- 
rliwyc (madrib) ta'bJr ederier. Mevridle madrib araamda bir mu^abehet 



iaw 



htikindugu J^(n mosel darb olunur. Tegbihteki miisebbch ile mu^bbehiin 

>uji iirusinda her cihelton degil, yalriu bfr dhetteti b&nzeyij bulundugu 
ilit wuJKellemdir. HJu hslde MevlSnanin maksadinm, zinaya ve airkata te§- 
vik etmek olmadigj, seveeeksen Allahi sev, meyl gosterecekseri ona mey- 
let dtmek istedigi meydana £ikai\ 

Kcsta maksadin kolayca anlasffmasi i<jin ba'zari helal bir §ey, hara- 
msm bometllir. Mesela Aleyhissalatii Vesselam Efendimiz: *Sihr gibi, te'- 
miIj Kfh/lor vardir» buyurmu§tur. Eurada helal olan sozd, te'siri dolayi- 
llyle, hiiram bulunan. sihre benzetmi§tir. 



Luil 



28*7 

Bende suy-i hace jitd, 6 mdrai zdr, 
Bii^-t giil §iid s&y-x giil 6 m&nd h&r. 

«CUz*e a$ik oianm sevdi£i kul, efendisinin yanina gider. S^ik da ag- 
ve inlcr bir halde kahr. Giil kokusu giHe fivdet cder f a§ika diketi 



Vi'ihud o $stk diken gibi ka&kati kalmaya mecbur olur. 



2808 

6 midand£ dur e^matlub-i hif, 
Sa'y z&yi, renc bdttl t p&y rl§, 

SevgiKsi, efendisinin yanma gittigi Ifila) «0 a$ik, matlubundan uzak- 
l«fnua, bosiina ko^mu;, nflflle zahmet {ekmlj veayaklan yaralanmi; 
ulirak knht>. 

Hazret-i MavlAni bu cUz agikmi taavlr igin bir mlsal gbsteriyor ve 
tliyor ki : 



2109 

Hem$u sayyddiki gired s&y&i, 
Saye key gerd£dor& tserm&yc-i. 

-f!Z£%gg tma °" *"- bif — ** ca «° - 

28X0 

C-^JJ ^Li^ 4^T ^1^. £y* 

Sdye-i mur§i girifte merd saht, 
Milrg hayran ge§te ber$&h-i diraht. 

ku, t h^ilXS eSini "* ^ yaka '^ ,Uta " dfl] '" ■""■*" 

2811 

Km miidewme^ terfci mihended aceb, 
met bdUl inet pdstde sebeb. 

-tjnnr*" acabfl ne * !in ^ iuyor ' ^* e sona bstjj ve ^ ruk w - «^b 

Ku fp dfllm Ustiinde iken onun yere dii^en gdlgesini yakalavan ■» 

S rr JlH hUin ^ mUtlaki birakl P «»™ -mailnden bir pelX ma" 
k«.] buJunan b Jr gu.ele gdnul ver,n ahmak *£S£ff%^ 

2812 

H&r mthor, h&r makr&n-t QQUtt 

-J|M MO| cU.'to kUNi HtlillJ virfi, dl yiCflk | ujrMn dlk . n yi . ffl 

k»n da fUli ytkindir,, "wmn aiKtn ytl ffl. 

I93T 



Hirzjtari vardir ki, bli' iftrialln eslti olmug ve ona baglanip karrms- 
ln Oylt' iildufiu ftnldc o sfiratpe'reiitli&l tcvile kalki$ir ve iirefa'dan ge- 

yirtmck isteyorek: -Cuit'ler k Lin tin c merbuttur, benim sevdigim do htisn-i 
muliakrti bit 1 euz'ii oldugu i^in fciilliine aMkasi vardir* derler. Hazret-i 
MuvLuna bii gibilere ilzami bir eevab olmak iizere ; *Oyle ise diken ye 
bftkirlim, Dikenin de giile irlibati' vardir* diyor ve devam ediyor : 



2313 

J— J ii**{ i£Jb JLtL JJS- *jjj 

G&3 3 ziyefcrii nist pgjpuestg bekul t 
Verne hod b&tH budi bd's-t tusuI, 

*Cii7.' bir eiheiteri kill'lc muttasil degil, ayridir, Yoksa ve byle ol- 
mnsa peygambcrlcrJn gender Umesi bahl oLurdu». 



2S14 

<^un resulen ezpey-1 peyvestenend, 

Pes sipeyvendetid 50^ gun yek tenend. 

•Peygamberler, halki Hakka isa,l etmek ipn gdndcriimigEerdir. Hulk 
il<- Hak yek viicud ol&alardi neyi IsaJ edeeeklerdi?» 

Hazret-i MevlfinS buyuruyor ki : Evet her cus'iin mazhariyyet i'ti- 
bariyle kLil'lc alakasi vardir. Lfikfri zahir, mazhar, vacib, mumkin i'tiba- 
riyle de farklan vardir, Yani her §ey, Allah in mahluku oldugu i^in, bir 
9»ylrj hem mahliik, hem de halik olmasi muhaldir, O halde Allah'in var- 
hgma mazhar olmakla beraber her gey Allah degildir. Oyle slmuj ol- 
saydi peygamberlerin g<jnd*rilmi$ olmasi ve h si kin HakkH da'vet edil- 
meei abes olurdu. PeygamberJer, bir olan §ey'i mi visale da'vet ede- 
ct'klerdl? 



1328 






Censib-i Hak, Hablh-i Kurimlne hilflbsn buyutuyar ki 



l" > 



afcr^-^riyivr 



> •>: 







Yani : «Va IWuhammed de ki: Benhrj da'vet vc hidayet yolum biidur, 
Dikkat, basiret ve ma'rifctk kulkin Alkih u da'vet edertm, Ben btiylt 
oldugum gibi buna nyanlar (yani bilverase halki ir^ada £ali§nnlar) da 
hoyiedir, AHabi, ^imna layik 1 may an ^eylcrden tciizih ed«rim ve ben 
■Vlbihu sirk ko^aalardan iJcgi[im ! ». 

§u Ayet-i KerJme'nin meaiine dikkat olunursa cem'den ziyade farka 
delalet ettigi ve mahluk ile Halikin yekdigcrinderj miimliz oldugu anln- 
^ilir, ^ijnkij Hazteti Peygamber (S.A.V.}, Zat-i Akdes-i Nubuvvetinin 
halki Al la ha da'vet ettigini, verese-i itfSninin da boyle oldugunu, h(?m 
de bu da'vet ve ir^adinm halk ile Hakki her cihetten yek vtkud vehmet- 
mek gibi bir gafletle degil, zabiriyyet, mazhariyyet " i'tib^riyle farkli ve 
iintiyaih bulundugunu bilmek gibi bir basiretle yapildigmi, hatla aksliii 
vehmetmentn bir $irk oldugunu bildirmektedii'. 



2S15 

?•& £\ jjU jU J>~* (>! 
(•U" J) ofei- Jl^ &-> }jj 

In siihan pay an ned&red ey gulam, 
Rii^ Mgeh§iid hik&yet kiln tamam. 

h|Iu li;iMsiti sojju Kflnu-z. Ey delikatih; vakit gecikti, bedevi hikayo- 
iJnl hifiijiiiiliiit. 



(W »fl>»l YAiiH ; 1M. 



F: 84 



1330 



-BEDEVlNlN HEDtYYESl OLAN DESTlYI, 
HALiFKNtN KOLELER*NE TESUM ETMESi.* 

gsie 

An seb£?/-2 dbrd derpi§ da§t, 

Tokm-i hidmetm deran hazret btk&gt, 

■O sii destisinj iiori tuttu lie hizmet tohumimu o makania efcti». 

Yiini lazim gelen hiimnet ve ta'zimi If a etti. 

2817 

j* j jU*L, jlj, ^j> jrl oil 

G6/t in hedye bedan sultan ber'id, 
S&il-i §ch?& zihacct vahartd. 

■ DrHj ki: Bu hediyyeyi pad 15 ah a gbtiiriin, On dan ihsan talebk&n 
liiilumm hctiim gibi bir fakiri ihtiyac peticcsinden kurtarsin*. 

2818 

Z J dfj-i bdrdrcifei cent' dmed- begev. 

■Hediyyem: Tath su ilc dolu ye§ii ve ytni bir dcstidir. Idridekj dc 
(bide fair enkurda top Ian mis yagmnr su.yudiir », 

EJarihJci! diyorlar ki : Bcdevinin destisinden maksad: Sail kin viicudu. 
I^indnki gudjm tnurad da pek cuz'i clan amel ve ilimdir, Qnu halifenin 
Kiiiamlanna gostermesi, yine salikin o viicudu ve o iimi ve araeli degerli 
bir gey zanniyle dergah-i ■ llahinin nakibleri bulunan evliyaullaha arzet- 
meaidlr. 



vm 



2H1JI 



•l »1 



..* .i,* 



P't/ M-^ 



Life pe^Ki/tfewI rtwri ftem£isc<Sn. 

Badevtain bu safiyane g&sterbie kar§ti -Nakiblerin giileti'ffi at' Ml 
i in glllmrdilcir. O hediyyeji can gibi kiymetll addederek knbul oy- 



Inllli 



2820 



•U 



J^Jlj 



2ditfei (tit/-i !»Mt-t taM»4 bahafcer, 
Kerdebtid endertewas d'yan eser, 

*<;i^hi ablaki gtizel vc kcndi her $eyden habcrdar olan pArNqftliin 
Hi If u lnuyetl devLeUn biiiiin ii'ysiiiina ve me'rnuilanna tfl'slr fltinh)tl-. 

2821 

I 

j^ST i^ ij^ jl*W c^r 

H6J/-1 ^(iJmn derraiyyet cakiined, 

Cork* (ihdar hakm hadra kilned. 

■ •lv.,li- : ;ihl:iTni liUiiuli, Itfbcaya te'sir edec. Nitekim ye^il ftlflk, Inp. 

i.iri wM'iliii-. 

Tlflhlerde ywax ki. Eincvilerden Velid bin Abdulmelikin ln;aAta 
ttn'ffiki vardi. Onuu nSttnda halk da yapi yaptirmak hevesine du^mU^td. 
Siilryiium bin Aljiiuln^lik ubur denecck dereeede pisbogazdi. Devr-I 
thfetlli do Uirlil twrlti yoinck pi?irtmek ve fazla fazla yemek yemokle 
liu^gul mlmujiu. Ornci* bin Abdul'aiiz; abid, zahid, adil bir zftt idl, Tb- 
IwAm dn — vel^v ki dya tarikiyle olsun— fiamaz kilmak, Kur'ftn oku- 
n mil, tpsbih ;L>kmck, gibi ^eyierle i^tigal ederdi. 

Danllmljtlc ki : 4nsanlar, biikumdailnnnin i'tikltd ve ; p liyidm4 
uyurt. A^nfli labaksmin yukandakilere uyacagina miaal olmak iist«re Haz- 

1331 



ii'1-i Mevlyna: «Ye§il felek, topragi ye$ertii* diyor, Ba'zi §arihler bu 
flOaUm «Gbkten yagan yagmurun feyziyle zemin ye§erjr» ma'nasina oldu- 
flu mi scylcmiglerdir ki, boyle izah edilmesi hem vaki'a, hem de bahse 
miinnsibdir, 

2822 

§eh gil havzi dan hagem ipin luleka, 
At ezlulehd revan der gbleha. 

■Pidlgfifci havuz, etbaini a havuzun musluklan farzet. Su, gble raus* 

In 1. 1'. j i. I.i ii ttkar». 

2823 

liL c^~j^j^j\ ^ J\ £j ^ 

f iiftfci db-i ctimle ezhavzUt pah, 

Heryeki tibi diked ho$ zevknak. 

• Musliiklunn siiyu temiz hir havuzdan gdirse, her bbi giizel ve 

u 1I1I1 hir mi itkitir*, 

2824 



'■V J 'W_-W J"*-™ 



»- ij I U"*3- j I jj ;j 



T, 



-V. jjl j' 1 "* ^ 5^ 

Ver der an kavz db §ore$t'ti-pelid, 
Heryeki luie heman ared bedid. 

•Eft** havuzda aci vc pis su varsa musluklarin her birinden a su 



2825 

Zanki peyvpstvut her lute be/wruz, 
Hauzkiin dt;r muniy-i infLarj havz. 

'liinkit Iht milrduk Imui/u inu 1 1 lis: Uhr h fiy siilik: bit siizun hm'nns] 
Iflltft !.n, yiini mm di>rln th-rln iliitiliL*. 

1332 



Ebu Hureyre Rndlynllahil anh'ln AI*yhl«*IAth Vpimddm KffindlmJy 
lir-n gu hadisi rivflyet ettlgl (CAmUiiiMflii) tin JfMilldUT, Allah 11 vn UobiV 
liihfi n'lem Hadta-i Serif ; «K«tb, twin m«&ltl»tilUn lilikllmdilrulir, 
lliikiimdur iy 1 ohinca tebcasi ve Jinktrlrrl ilf *yi olur; hlikumUar kiilu 
flhmca tcboa»i da, askerleri do kutil otiir-. Huh;i title de rlvflycl edited >:u 
Hndis-i §er ilte de : *Adem ogtuniiu ccnoUlitdc l>ir el |iar<;a<it vardir kl, u 
jyi olnnca btiltin cesed iyilojir, kulii nliinrn da bUtiin t'escd kb1lilr*fii. 
Habcriii (tlsun o ct purcusi kalbdir* buyuiuIiuu^tLir, Kalbin muntazaman 
i^lemesi nasil diger &zanm mtisam-i havekatniii, databanmtn bozuk ol- 
masi ve durmasi a'zay-i sairenin de bozulmasma ve durmasma sebc\* 
ise, hukumdann adil, rabim, haluk olmasi da hem kendi adnmlanmn. 
hem de memleket halkmin ayni vasiflari haiz bulunmasina sebeb nlut, 
Aksi takdirde ise tabu, kaziyye ber'aks olur. Bu hal hukumdarlara do 
miiiihnsjr de|ildfr. 

Efk&r-i miilkii, §ehr4 dili tahtgakidtr, 
Her kimss kendi aleminin padi§&hidir. 

fcvet, Her aile reisi giksmiti, her baba evladmm, hatta berkes uvl- 
hiiiin (,'obam, yani amiri ve hukumdaridir, Onlar iyi elurlar ise klfit'i-U-t i 
ve Irrliiyolcri altinda bulunanlaT da — mustesnalan cikmakla ber&ber- 
*'k-;r-riyetle iyi olurlar, Kotii olurlarsa idare vd ierbiye ettikled de her- 
luiillii^irlar, I§te bundan dolayi Kadis-i §erifle: cHepiniz gobansitm m- 
lir|iiiii/ gultiigunUic sbriidett mcs , ul&uniiz> buyurulmu^tur. 

llHxret-i Mevlana bahsi tavzih i?in bir ka^ misal daha irad ediy<n- ■ 



2826 

Liit/4 $&hin§&h*t c&n< btvatan, 
Qiin eserkerd&st ender kiilL*i ten. 

•Vatrnii vo mckfim glmayan rub pnd^tihinin (otafoti, bU(Un knlib 
iif.-ilnclr naail mUeaiJr olur?* 



1333 



2827 

Liitf-i akW ho$nihad-iL*ho§ ne&eb, 
Qun heme tenrd der&red der edeb. 

-Ash vc tabiah ho$ olan aklm letlfeti, blitiin bedeni edeb ve hayfi 
dalri-sitie nasil kill a J edet?» * 

£828 

pirn derdreti kiilli tenrd der ciinun. 
-KUktoi ve karari olmayan a$k, biitiiit bedeni nasi] eilnfiiia- sevkeder?* 

2S29 
*~Jf ti» / * V 1 ^ 



Ltitf-i db-t bahr kfi g#rt feeder est, 

Sen^rtee^ ctimte d-iirni-pe-uh-erest. 

iKwkh gibi la tli fair demiin suyundaki letafet te'siriyle oniur 15 in- 
drkl t-.f-. kinniilari inci ve elmas olu*». 

2830 

Her hiiner kusla bedan ma'Tuf §ud, 
C&n-i $<igirdan bedan mesvuf §ud. 
-Blr usla hangj sun'atte ma'ruE isc cufaklonmn rubu da onuiila mev« 

' Hi I'llll'v 

1IU 



Yani san'&ti ogrenir, 

2831 

P$$-i ttsftfd-i iisfili hem 'Usui, 
H&ned an §dgird-i giist-t b&hiisUl, 

«llm-i usikl tistaditun kar§isindaki gevlk ve ma'Ulmatli bit $akird, 
um j I i I mhii okur». 

2832 

Pi$~i iist&d4 fakik an fikh-han, 
Fikh h&ned nl Usui enderbey&n. 

"I'iikih olan iistndm karsHindakl talib, usQ] okumnzj'fikih oki|r.. 

2833 

■ 

Pis-i iist&diki tin nahvi bvved, 
C&n-i $agirde$ eza nahvi $eved. 

■Nnhlv nstinliiiui Uiirijismdaki niiitcuHiin, bocnsimn ledrismdon nu- 
hiv jillnii olnr», 

2834 

Baz UsiMtki ft Trtahu-i. repeat, 
C&n-t ^piriicf c^ci muhv-i feheau 

■link ynliiniHi mahvJ ve Unhl plan blr miinjldln mUrldl dc ftivhitiln 

lr»Adl>]e llnkkm mahvJ olur-. 



YAtit fflnA Jllllh iiu-TLebfltilnl bulur. 



1:1ns 



2835 

2X frem£ em>d-i dani§ ruzA 7rterg } 
D&m§-t fakr&t sdz-t rdh-vtrberg. 

«Bu mutenevvf ilimler i;inde oliitn guntl, yot azigi olacak ve i^c 
yarayacak ancak fakr u fena j I mi dim, 

«BlR NAHlV ALtMl lLE BlR GEMtClNlN MACERASI HtKAYESb 

2830 

Jin i/efct naJiH E>efee$tt demises*, 
Rw bekestiban nihdd an hodperest. 

■Dir nahiv alimi, bir gemiye bindi. O kendini begemniij nahivci, ge- 
nii ri ye levecciih eduruki". 

2S37 

V C-*J {£*]£* ^-'^ ^.-* CJo : 

. Li jj xi y JP f' cJ5 

Goft ki$ eznakv kandi gbjt Id, 
Goft nitn-i 6mM t« siid dsr fend. 

*l% nahiv okudun mu? diye sordu. GemicJ; Okuttiadim, Ccvabini 
u-iiiiic; itmrumin yarisi better olmu$ dedi». 

2838 

Dil-§ikexte ge§t ke§tiban zilab, 
Life andern g&$thamu§ ezcevtib. 

*Gcmkmlu l<ii M(>zdt:n kalbi kirildi vc kizdi ise de <> biirudu cuvtil) 
vcrmeili*. 



i;i;w 



2830 

S(kJ kestird begirddbl ■figend, 
G&ft ke§Uban bedan nahvi biilend. 

•Riizgfir gemiyl bir gbdaba stiruklcyince, gcmici yiiksek scsle nnh- 
viyo:» 

2840 

Hi$ dam dgndherden bigo, 
G6ft n% eyho§<ev&b^*hob*rii, 

«Hoca sijyle bakuJim, ytizrtie bilir misin? siialinde bulundu. Nnhvl: 
Ey ho5 stixlti ve gtizel ytizEll gemicl; bilmem, deyinee*. 



2S41 



Gbft hiill-i otnret eynahvt h e bast, 
Zanki ke§t$ gark< in gird&bhast. 

*Ey juilivi, Dtnrfiniin temami heder oldm. Ciiiikii bu genii ^irdiib- 
Inrda baiacaklir ccvubim verdiw, 

Burada nahvMen murad ; Dedikodudan ibaret bilgisine magrur nlup 
da onlari bilmeyenleri Sdeta adam yerine koymayatt gafildlr, O gibi ma'- 
lumat, dunyada biraz i§e yarar gibi olsa bile hayat gemisi dem&k olan 
kalib, oliiiti girdabina suTiiklenmeye ba§layinca o ma 1 lumat bif bir joyu 
yaramsz ve dblir tarafta fayda vermez. Girdab dalgalannin: iisliinde bir 
par^a olsun dLirabilmek i^in yiizme bllfnek lastim oldugii gibi, beka tie- 
mine girerken de, ilm-i mahvi (ytikluk itmini) ogrenmi^ vo qui mevhuni 
vurliklnn kuruitimi? bulunmak fcuheder. Conab-i Mevlana buriu anl*l- 
mjik i^in buyuruyor ki : 



Mahv mXbayed ne nahv incd, biddn, 
Get tQ, mahvi bikatar d&rab ran. 

-Ma'lum oJsun ki, burada nahiv degil, mahiv laamdir. Sen de mah- 
voldunsa rauhataradan cekinnteksizin jjuya dal». 

2843 

Ab-i der^d miirderd fceraer nifred, 
W btfved zinde zxderya key rihed. 

«D*nlzJn suyu (HUyti suda tasir, DM okn, detiizln eEinden nasi] kui- 
tulur?. 

2544 

£un bvmurdi tH zievsaf-t be§er, 
Bahr^t esr&ret nihed ber fark-i ser. 

«Sen beserlyyet vasiflanndan blurs*a esra* denizi seni basmda gei- 
dfrir>, 

Ma'lumdur ki, denize batmamn sebebi denize dusen kimsenin aee- 
mice ^abalamasj ve denize karsi aykin hareket etmesidir. O hareketler 
yapilmasa suyun yiiziinde kalmak kabildir. Cansiz bir cesedde ise hie 
bir hareket bulunmadigi ve denizin tahrikine temamen uydugu iofa de- 
niz unu sathinda gezdirlr, Bu, boyle oldugu gibi esrar denizi ohm bahr-i 
rna'na da boyledir. Onda yitemek ve gezmek hteyenin kendini temamiyle 
Ailahin Iradesine teslim etmi$ ve kendlliginden gecmi 5h -Ghneden ewel 
iiJUn* yam ira denizi ve ihtiyannm Allah m iiideslnde iftta edin enirine 
uymus olmasi lazimdir. Bu hiide bulunan bir kimseyi de o ma'na de- 
nizi bajmda tajir, 

j 3 as 



Bundan sour* Hairet-i McvUnA, kondim I .. ■, -m»h va h«rk*w hny. 
van diiariyk hakim kimaekre hitob edip buyumyor kl ; 



2845 

Jn ^cman- fun ftdr berin jaft -mande-i. 

■gy herkese e 5 ek! diyen mnjiur; glmdi sen de e$ek gibi bat llvtUnclr 
kaJmis ve ileii geri, adim atamiyacak bale geimigsin-. 

2846 

Ger tfi alldme-i za,m&n\ der cikan, — 
Nek fen&y-i incihan bin vin za-man. 

-Diinyftda sen ciblnin alJamesi idin. §imd| « cihfinin fanULftini gttt-, 

Yhni ey ilmine ma|rur olup da alemi e^ek yerine koyan suygmz, 
sen diiny^nm en birinei aJimi olsan da o birinci allmi oldugun DuriyAinu 
bekasi yoktur, Fan! olan Diinyadaki hayat ise bir ka^ giinJiiktiir. O bir 
kac giinliik omijrle elde ettigin ma'lumata giivenip de kendini bir H«y 
zannediyoraun. Lakin ecel kismda buz Ostiinde kaJmij esek gibi ileriyc 
bir adim atamiyorsun. O halde halka verdi|in eseklik aifatim kendin 
kazannn^ oluyorsun. 

2S4T 



f^T^y^r 



Merd< Tiakvird ezan derddhitm, 
Td §umdrd nahv~i mahv amuhliin, 

*Siie mahv u fenfi usulUnd ctfretmek icfn bedov! lusmnia nahvt fik- 
rsiRjni ek(edik>. 

1331 



Der kemamed y&bi ey yAr4 §ikerf, 

»Ey liiyiik dost; fikhm mulbumunu, nahvin makstidunu ve sarfin 
lirhriilini tevazu 1 ve mahviyyefte bulursuin*. 

Ma'Jumdur ki h fikih: Liigatta anlamaktir, Istilahta; a'mal, Mdst ve 
hukuktan bahseden bir ilimdir. Nahvin liigattaki en mejhur ma'nisi: 
KiisHt'tin&ktJr. Istilihta; arabca kelime ve terkiblerin i'rabindan, yani 
imj*i1 ukunacaklarmdan bahseden ilimdir. Sarfin liigat ma'nSsi: Dondiir- 
mfk ve degi^tirmektir. Istilahta bir kdimeyi sekilden gekile koymaktrr. 
Liuniann iigii de vaktiyle medreaelerde fazla ugra§ilan ilimlerdi. Hele 
Bftrf lie nahvin dini bahisleri anlamaya alet olrnalanndan ba§ka uhrevi 
faydalan yoktu. 

Bu ilirnlerin misra'da miikerrer zikredilmeleri, ma'na-yi liigavinin 
ma'nly-1 istilahiye izafesi kabilindendir va birinciler (masdar bima'nli 
nicf'uldur), Yani birinci fikih (mrfkuh), birinci nahiv (rnenhu), birinci 
aarf (masruf) mealindedir. O halde misram ma'nasi, terccme edildigi gibi 
olur. 

Cenab-i Pir, bu beyti ile demek istiyor ki, ilni-i fikhdan maksad: 
lhadet ve ubGdiyyetl kemahyle If a etmektir, llm-i nahivden garaz: El- 
fitam islam, ondan murfid da: Ma'namn dogru olmasidir. iln>i sarftan 
Uhye ise: Biinye-i keJimenin tebdili ile diger bir kellmenm teakilidir* Igte 
html arm her ii^unii de da'va ve fddi&da degil, mahv ii fenada bulmak 
i r s 1 1 .■ i ; i ! vardir. 

Bedevi kissasmda bahsedllen : 

2849 

An sebuy-i ab danigkay-t Tnast, 
Van halife Dicle4 ilm-i Hudast 

•Osii destisi bizdeki ma'lumatin mLsalidir. Hallfe ise ltm-i Iiahi Dic- 
loaldir*, 



1340 



2850 

f-j*- L* 'jj j*- f_ u^ * j 

M& sebuha pitr bedicle mlberim. 
Gerne iiardamm kodrd md harim. 

«Bk destileiiitmi doEu olarak Dicley* gotiiriiyoruz, Bijyle yupti^itm/. 
igJn ketidimizi e 5 ek bilmezsek hakikalcn e^eklik ve ahmaklik clml* 
oluruz», 

Cenab-i Hak : 



^V^S^tej 



Yani i «Ey insanlar! Size ilbudea az bir 5 ey verilmi 5 liiJ» buyimhiflii 
lialde biz, desti dolusu kadar ma'iamahmizi fevkal'ade bir §ey sutuvo 
juz. O destiyi ma'rifet diclesine go'tiirmeye kalkiaiyomz, Ahmak oh mi 
^aydik Dicle Nehrine destimizi dolu degil, bo^ gbtiirur, onun ab-i li M y:il 
ve ma'rifet dan suyundan doldururduk. Soma da hem kana kana j^i, 
hem de susami§ olanlara i^irirdik. 



2S51 

Bari a'rabt hedan ma'z&r bud, 
Ko zviiclc gafil-u-bes dur bud. 

fDkkyc bir d*s(i ya£miur suyu gbtiiren a'riihi rna^ur irii, (^iitikll 
Diclcyi bilmiyiirdu. Dick-den gfifil ve ^(ilde andan cok uiakti-. 



O) SdroJ i*Jir M ' : «3, 



i-'-n 



2852 

kjT &* jH &?*} x 

Ger ztdicle bahaber budi cuma, 
nebiirdi an seburd cdbecd. 

-E£w bir Dicle nchri bulund Ugandan bhim gibi haberi ofeaydi o 
dr-pttiyi oteye beriye tagimazdi*. 



2853 



tf*j 



(£**** 



Be Wei ezdicle fti vdfctf araedi, 
An seMrd ber ser-i sercgri zed:. 

-Belki Dicle nfimmda ta%iik ve tath bi* nohir bulunduguna vifcj* 
oJitnca destlslni blr ta$a vuru* kirardt*. 

Einaenaleyh biz de Allahui Bahr-i Feyyfizuidan Jstiffide etmek isti- 
yorsak bir desUllk ilmimiae magrur olmamabyiz, Ve destiyi dolu defil, 
bo}flItilmi5 clarak o umman-i ma'rifete arzetmeliyiz. 



-HALlFENtN O HEDtYYE VE DESTlYE HlC DE iHTlYAci YOKKEN 
KABUL ETMESI VE ATA VE IHSANDA BULUNMASI- 

2854 

7 

An sef>£rd pur zi zer kerd-u-mezid. 

-O hnljfc budcvinin destisini ftfriip. iihvaliiii t^Utoce ikslivi ultm 
ill* iluldurdu, fazlauiylc ali vc iiissimla Imlundu*, 

\M2 



2355 

An am&rd fcerd ez /dke ftaEda, 
Ddd bart$i$hd^uu-frii'at/i«s/*i has. 
-Bab^iei- ve hi] 'a tier verdl de d a'rabiyi iakr u zarflretten kuHurdi-. 

2856 

Pes nakibdnra bt fermud an kubdd, 
An cihan-% bak$i§-u-&n bahr-i dad. 

-Vergi dham, kerem ve ihsan denlzi olari o biiyuk hUkUmrfJIr ns 
kiblere emretti ki;- 

2857 

Kin sebu piir-zer bedesrf 6 dift?d, 
Qunki v&gerded suy-t dicle§ berid, 

-Bu destiyi attmla doldurup onuii eline verln, yurduna donece£i ■■• 

man da Dicle kiyisimi ^dtui'U»>. 

2S58 

Ez reh-i hu$k Amedest 6 e* ae/er, 
Sz reft-i dicf% bud nezdtkter. 

»0 karn yolundan tctcx edotok gfllmi|tLr. Nehlr Urtkiylo gltltmf 
kpidirmp oJnr*, 



1343 



Nflkiller, suyunu diiklLJkfcri destiyi sltmla doidunip bedevinin elj- 
iii' verdiler, Dicle sibilinc goJ-Qrup bir kayiga bindirdJler. 

2859 

Qun bekestt demisesUu-dicle did, 
Secde mikerd ez haya-vt-wi hamid. 

*Kqyi£a tainip de Dklo nehrini gonince hayasmdan egildi ve socde 
ftli de dcdj ki: 

zm 

yW I l)1 ■*"- j^ J^ 0' j 

Key cceb lutf in £eh4 raJiftcbrd, 
Van ace&tcr k& sited an abra. 

*Bu vergiH padi^ahin tutfu nc kadar cok. Hefc o destideki durgun 
Nuyii it I ma si ne derece sasilacak blr hal>. 



2861 

Qiin pezvriijt ez men an derydy-i cud, 
Anqiintitt nakd-i dagalrd zud-zud. 

*Q romcrdlik demisk beiiini kalb ak S c gibi defers!* hediyyemi f abuk 
rjiiiuk hum] kuhui cltU. 

Saraym y&ninda Dide gibi £uyu talli bir nehir akip giderken gol- 
tten gettrilmis bif dcsti durgun suyu hukumdimn kabu] edisine, muka- 
InlJnde do bir cok all in vcrisjine karsi bedevmin duydugu hicibi ve hay- 
nil llaziot-i Mcvlana $u bcyllerle lasvjr eyleriiktoii noma desli ve Dic- 
k*l*n maksadm hti uldugui-m issaha bti^iyur ve buyuruyor ki : 

in 44 



2W. 



-iijl j'j jr vf> J* 



Vi 



J 



Kiim alemra sebtl dan ey pilser, 
K& bud ez ilmrU-hobi serbeser. 

■ |5i 1 m < I . hiiluu til cm I ilim ve Jtiisii suyu ile ugzina kadar dolmii} bJr 
dvmi blip. 

2863 

T - T w 

Kfiire-S c?e dicle-i hobiy-i ost f 

Kan nemi ktinced zip-Urn sfarA post. 

*() ili",iiiji-lii su, Cenab-i Hnkkiri gdjcUi^: diclesinden bir liiimlmlir. 
" gdii^lllk >-.<■ lirsivi 11 wi 1 1> linden kabma sigma^», 

Viikurirlu ■{) su destisi bizim iIimJerimizdir» buyurulmu^iu. Ilunnlit 
i»p (IIU) dtn maksndm bir kag ki5ji de|il, butiin zcrrat oldugu; ve elimU 
Mvu'liitdcki Jim ii hiisti bir aiaya gelse, Allahm limine ve hiisniim? kor- 
|i, Ulilp nt'hri yamnda bir desti su gibi kalaca£i beyan edilfyor. Sunra 
NOia l lUhJnin hio bir §eyle ihslta edilemeyecek, ta'bir-i ma'rCifuylii, hl^ 
J1I1 kid mi mfimiiyacak kadar v lis 'at ve kmfifeti bulundiigu bJldJrilJyor v* 
donltlynr ki : 

2S64 

Genc-i mahfi biid zipiirri ffik fcerd, 
H&kra tdb&nter ez eflak kerd. 

•Albdi ni/li lii 1 lupine idi, Dolfnnluktaii giiyb perdc^liii yirlti. Top- 
MJL 1 lidrkli'i-di'ti duhn parlak bir bale j,'uUrdi». 

dAflyyi' jii'iiaindii mi^lun bir Ilmlis-i KndKJde: -lipii %h\i blr li»/iiii< 
I1II111, bUJiimvk isU-dim ve bHim-vim dlye hftlki yarnaim* bLiyiirLiiim^- 
I111 I'ivrl Ci,iy|>-i huviyyel nu.TLtdirsindi' yiini: «Atluh yart\\. i>-nF,< be. 



T\ 80 



i:il:, 



raher hi; hie yy y©kit*, hftliade hntta Esmi ve Sjfa^i Hahivyenm Z*i-i 
H;tnde menhir bulundugu &zeW aznitie o Bfl«i| vfi sifat cevahiri U« ZaL-i 
l|ak,gasli bir hazi&e idi. Her gu*e!in r gomnmck ve bilinmek istedigi gibi 
Conab-i flak da, bilinnwk istedi ve gu-elligini her geyde gostermek ve 
;ormek hjin KainiUi yaratti. Fdeklei- ulvi ve munevver idi, Toprak ise 
'ilfli vc bifer buhmuyordu. All-abm kudm-i bedia&i, o bifer topragm 
liirtiindc Zkt-i Ecell u A'lasina mazhar-i kamil olacak fair halife yaratti 
On m; manevi envariyle hak'in parlakligi eflakin nuruna tefewuk ettL 



2865 
GentH ffi£$$ H4cJ zipiirri co$kerd, 



Hakra sultan-i attas-pb§ herd, 

>AIi«H fffeli Kir hazine idi. Hazint dolukgundan ta 9 ti da topragi 
a [lir, gly«i bir padi^ah huljne getirdi». 

Kvvelki beytte de soylenildigi gibi Cenah-i Hak topraktan bir halife 
yuntti, O mshlfik-i ekrriel, cismaniyyeti i'tibariyle topraktan ba§ka bir 
■irv dwfilldi, Fnkat ruhaniyyeti ve mazhariyyeii cihetivie ma'nen bir sul- 
' •.'is.'kim 



3 



L& 



*• ". 



ayet-i ceiaesJnde bu iki hale i ? aret vardir. Cenab-i Hak Habib-1 edibine 
emir veuyor : *Ey peygamber-i ekbur; insarviara de ki: Ben de sizin gibi 
Mr hwffcfm, benim de maddiyetim topraktan ba§ka bir £ey degiJ, Lakin 
bins valiyoluiwr. J 5 te ?>u dhetten <;ok yiiksek Mr mazbaj-jyyetim varahrV 

Bu bi'syle oidugu gibi esafll toprak olaii Ademzadelerden atlas giyen ve 
tnhtfl oturup dunyiya hiikmeden sultanlar da yetijti. 

1 le o halifpnin hukumei-: ma'neviyyesi ve o sultanlann devlet-i 
&rJyye*1 kendiljkleri!<den ve kendifcrinden degil, mazhariyyetleri i'tiba 



8808 

to ^j^ Li ,1 V*>— <J' 

Ver bidWl $dh* i-^ dicCM Hilda, 
An sebum o fen& Icerdi /md. 

■ J!£cr o bedevi vc omin gibi destisindt-ki tuyn defierJi bir ^cy *nn- 
union gafillcr, Allahin kemal-i dtcleslndtn bir kanal gormtt^ ulsuliinh 
o HpRliyi imhn v« ifiii'i qdtr]*rdi». 

YAni Komal-i llahidcn ciii'i biv feyz rti'yeti ni'metine nail plsolardi 
yal&ut l^ndeki suyu degil, destiyi do r olanca varligini da Viicud-i tlahttk' 
inulivt'dtTler ve fena filiah dorecesine ererlerdi. 



2807 

Bi^oddne bersebu ssngt zedend. 

-Kinial-i llahi diclesimn kanatini, cedvelini gbrmiig olanlar iliiimii 
liriiihli'iiiirlcn ge^mi§ bir haldedirlcr, O bihudlukU ve Hyazet vo mtlca- 
liiidr llu varhk deatisini kinuaya ^ali^irlan.. 



2868 

'-*j l/~* £!""•? ^J*) ^ 



£y ^ipcti/ret bersebu sentji sed&, 



riylc k^ndilerjiide zuhui eyleyen Saltanat-i liahiyyeden ib^retti. 


«Ky gayretinden destiye ta§ vurnn, bitmiij ol ki t bn dosli kinlmct 


«> Sirei KeM: 110, 1 

L34fl 


d nh ii xMfthun o1uk», 



2860 

Hitm jifcc^td db ez 6 ndrifete, 
Sad diiriisti zin §ikest sngihte. 
-Klip k,ri:mi 5 Isb de i^ndeki s„ d&kiilmemi^ o k.nhgian yik fia £. 

V,,l,k kiipii kmlmca/yani &* kendi varllgmin mevhum dd 
wvktn y, h.ktkaten ankymea i C mdeki ima n ve irfan suyu dokUup git - 

-Vyu^ y vucu d-i HakkSninin f ena buWyac a g im da yiaa z J, n 

;;■':;■ rl s k ;r vucud deBtisinin ki - ima£inda » * — EK 

HiyAzet ve mUcahede neticesinde insanm heva vU hevesi zayif diis- 
mcU* b.raber ™jj«ntt kuwet buldugu da mikerrebdir. Medine 

i hab ,nu knurti acs kalm^ti. AleybisselSt Efendimiz kuhingu m ^ 
Urt ri,no aid! v. us darbede kayey! un ufak etti. Halbuki Med^de 
kilhk vardi; Zat-i Akdes-i Nebevi de a s ti. 

K^d SiM^i Mevlanfinm meMkib! okunsa goriiiur ki Ce na b-i Pir 
rqrtal mudavirndi. Bi, ka, gQnde bix iftar e de4. SftSJi^S 

J ;"' f *f ml ^ ^.darane hareketlerde bulunJdu. Demek « 

Vlfllk kOpitaHkn kinlmasmdan, mad dete n de^aai degil, kuvvet hasil £. 
■—...„ Bimu ramazanlarda ar ? ok hepimiz de tecrube ete^izdir Sehr-i 
"OUn^ Hunduikrinde a 5 bulundugumuz hfilde dah a kuvvetli ve daha 
Ah yell. u,"nrak bayrama fikmigizdiE, 

2870 

JU- o-J »jy' tjj j>> j^ 

Cii^-i e&M Mm der raksest-u-hal, 
Akl-i cuz'ira ntimude in hayal 

.Ki.,.Un «d*M» eciftanm oczii SI n ^'e S md tn h H |lo n J r v, ovnar. Fa- 
km ^u hfif t akl-! ciiz'iye hayaj V c mtdial goriinu^ 



Dc*U gibi ktipdcn murad dft msanm varligi, daha d^rusu varl.k 



13-JH 



vobmiriir, Onun twrAm n'zA, eci(ly-i ecxdn cln **rr*t j hrdpndir, Vilcnd 
liii|)ii kmlifi fcnil Hllah m^Vsl zufuir nllrii'r ipunnm tjiitiiri Kernel], l>e- 
tbnl dr* kiiiidino giire RBi'elentr, Adeld «t>vkiti(liin ovumnriyn b^lar, Fa~ 
kJi( o /rvki ftttmanuj nlnnlaiin dkh bunu kfiljiil t-lnun. tlnttfi vukit h bu- 
lutiiginB ihtlmil vermez, 

2S71 

Ne seb^L peyda der in k&let ne ab t 
Ho§ bibin valldku d'lem bissav&b. 

*»n halde ne Aesti peydadir, ne de su. Binaenaleyh misali buak da 
i" iiikiili iyicc gbr, Hcrr §eyin dg^rnsuna Allah a'lcmdir>. 

f'nlittb-i Mevlini bundan sonra yeni bir bahis a^lyor. GGyfi kendi- 
■hif blri : .YS Mevlana hakikaU tyke gor diyorsun amma bende by Id 
vnkuck dH'viilann fehraine ve zevkinc kabiliyyof yok. Ne yapayim, rm- 
«il j(iJrpyim?> demi§ olan birine cevab oJarak buyuruyor ki : 

2872 

f tin der4 ma'nd zeni b&zet ktinend, 
Pen-i fikret zen ki $ehbnzet kiincnd. 

■ IVWiiii kapiimi <fwlacak ohiraun sana a^arlar. Fikir kanadim snllar, 
fhn\ «(ijinyn ^abalarsan scni §elibai ederkr-. 

In»tj*ti biiini gormek isteyince evine gider, kapisini ^alar, kapi (t^i- 
hr, huyuruii denilir, o suretle mulakat miiyesser olur, Yoksa kapiattiu 

»'«' I»n, tingiragmi ^almadan gorememek, isti'datsizlik degil tenbellik- 

Ur K»r& bit ku§, mesela bir ^ahin; kanadlanni a^ar, fezada auzuHir, o 

If *vini yakalar. Demek ki, insamn diledigini gormesi gidip kapi- 

iifii i/rtlinjiyft, ku§un ^ikanni yakalaniaai kanadlanni ac,ip ufmaya miite- 
Vflkkif. Si>n dc Allah kapismi bir kerre olsun ^al, a^ilip afjilraayftcaftini 
duinbp i?l do ondan flonra istrdatsi^hgini ileri stir. Hem ondan bahae- 
iliirflliip ; 

Miisteid ktl yogise luijuna isiVdadxm, 
Sana giiclilk mil var ey jnfi-i kerem mu't&dm. 
LttmennJalride buJun, 

1349 



iltyMn, hlmmrl vti fikret kanadlnriylp u^ar vc yukselirt denllmijtir. 
Sen o himmet ve fikiet kflnadlanni hi<; aflm mi'.' Vuni AJtahta Hani ol- 

may i bir kerrc ulsun dLf$iindun mil? Ve himnie:ini timriinde n devlel-i 
LfZttiayi bulmaya saifetlin mi? ipubheaiz ki elmeclin. Qunku : 



2873 



^ 



Perr-i fikret $ud gil-dliid-u-giran^ 
Zanki gxl-hbrl tura §iid gtl qu nan. 

-I'ikir kanadin famura liula^ims vc afirla^mi;, Zira jamtir yiyorsun. 
(,'nrtiur sana ekmek olmu$». 



2874 

Nan gilest-u-g6§t kemter hor ezin, 
Td nem&ni hemgu gtl ender zemin. 

-Lkmek vt et gamur gibidir. Onlardan ax ye ki, tamiir gibi yerde 
luiJriuynsiti". 

I.i.iih, Luil fLni'iini;i bir ;'?vi y?g"i top>- ( ik varrr*:? 'ri, bi'zj kimseter onun 
liryfikisi oluvlar, baklava. bb'rek gibi ijtihi ile yedermtj. Onun mubte- 
laas •■!.ii:.:i". ekmekten, yemekten kesildigi, camur da viicudu besleme- 
digi ve daimi bir kabz verdigi inin zaif di^erler, tiirlii hastahklara tutu- 
lurtaf, yerinden kimildanamaz hale gelirlermi§. 

Cenab-i Pir, fazla yenieyi de namur yemeye benzetiyor ve ekmek 
ile el, insanin gidasi iken nnlarm da fazla yenilmesi, adeta ^amur ye- 
mek ve £amur gibi zemine yapijip kalmak demektir. Sendeki fikir kana- 
dmin kimildamamasi, boyle <;ok yemek gamuriylo bula^mi? olmasindan- 
dir, Binaonaleyh yemekte i'tidaii ge^irme, mumkiin oldugu kadar azalt- 
m ay a (jalig diyor, 

Ma'lum ya yemek, yagamak ifindir; yagamak. yemek icin dcgildii. 
Yasamanin yemek iqin oldugunu Jzamieden gafillerin ac, ve tok dmalan 
f'tibSriyle iki hali vardir, Hazret-i Mevlfin^ o iki hali 5^yle anlatiyor : 

■c 

1350 



2S75 

{'tin {filrmui mfyevi $ek mi^eifl, 

Tiind-u-bed peyvend-u-hedmk m&$ev%. 

*Ky pis bofinz. ndairr, sen acikinca kijpek gibi scrt vc yamiui viiklrt- 
fjilniu/ bir soy-sui olnyDrsviu». 



2876 

Bi hab'er bipd fit diuQTl ^eui 

-Knrnm dnyimca da te? hfilinc geliyor, duvar gibi elsi!t t nynkm* vv 
hAlniiflan liuHersiz oluycirsiiiiM. 

V.'ini yeinogp uturunca iu;du r ek^i ve tatii oltnak iizerc Ulrlii tllrliJ 
yi-tiu'fii at^tiriyor, mi'deni gayet siki doldurulmu^ duvar yaatigi hAUnf 
■ttlPiyoT, gert ncrt genirdik^e yanar dag tepesi gibi gazlar salivtjrlyni- 
imipi NLbs'iyet yemek sarhofxi «lup etrafindakileri, hatta kendinl fnrkc- 
dtml^ecek derecede siziyorsun, horlamaya bajhyoriim. §u haidc lussi/, 

I kotllz bir duvar, yahud teaffun etmi§ bir leg ile senin Dfl larkm 

kiili i' 



2877 

Pes demi miird&r-u-diger dem segi, 
Qiin kiini der raht $ir&n kostegi. 

-Tukldk hulinde Id^e, n^tik hiillndc ki>[wk olurken, ai?t»nUriii |fll* 
tvhv ho|Lult(an bir yoldu sen nasil ylirilyebtUrsin?* 

1151 



Krtfal y» Kur'Und. blr (Ha Eta) s[ . reS i ve sl V e l^d, . 
Sottra da : ^' ' CU ak§flmm nafaka5im dfl bir ■*• verier. 






** ,*= 



i/^J 






Ylni: -Onlarm e(tik!eri sabrm mttkSMti «.««,.* *> „ . . 



2878 

AieU i § kar-i kod ait seg meddn, 
Kemter endaz aegrd HsUhvdn. 



'5J SCrpj fjjsftn j $, 
(ft) 8i)rd Jn Wn : S£ 



tr t :r 



2870 

Zanfci seg fiin ser ? tid serke§ §eved, 
Key suy^t $ayd-u-$ikar~i has deved.' 

MrfSS^ *™ doyunca **** *^> *«"* «-I «** d„ 

saw ss asaSSSSS ■» 



V 1 ^ j>j Ijm^ jT 

-4u arabrtf blnevdyi mlke$id, 

Td bedan dergdh-u«tm devlet resid 

x^ s ■ nrf!in "***» ancak a "- k,a Sfi — ;4°;; 

»"«■*■■ bjkiyo ediln bedniyj dc bsUfe kapiMM . 6(Qren .... 



i:ir,; { 



SSB1 

Der Aifcdjret goftim ihsan-i §dh, 
Der hakk-i an binevdy-i bipendh. 

•Yiyecegt ve sigmacagi qlmayan o bi^are hakkmda halifenln ihsan- 
lanni hikaye argsinda sbylomistik*. 



3882 

J#* j/jj -H^ty ^^» ji 

Her ci gbyed merd-i d§tk buy-i i§k, 
Ez dehdne§ mtcehed derkoy-i i§k. 

«Ajik olan her ne sijyierse stfylesin, ask nialiallesine gdincc onun 
ajxindart a§k rayihasi firJar». 

2883 

Ger 6ig6j/ec£ fifeft fakr dyed heme, 
B&y-i fakr dyed ezan ho§ demdeme, 

•Ajik-Qlan fikihtan taahaetsc bile onun hos, sesindeti fakr ii fena ko- 
kiisu getif*, 

2884 
&* fSy jyta jjQ j,^ _jj 

Ver bigbyed kilfr dared bby-i din, 
Ayed ez goft-i $ekke$ boy -I yekin. 

■Asik kQfUr aoylese, sfizttnden din rayihasi, sek'ke dair ifadosinden 
yukJu mn'nasi duyulur*. 

I3W 






KlhAb-i Kiiamin kudema ve (j genital rid Ml Ammlr hln Ytair (Hadl- 
yallflhu null) Hazretleri muslurnan oldugu Lgln midrib Jrr yakalam^lir, 
.tehammUl edllmea iskencelerden sonra kLifre dnlr bir n(>k soylotmislL-rdi. 
Hazret-i Aramk; yarah, bereli bir halde HvzCiri I'pytfmnberiye geldi vf 
agiaya aglaya maeerayi arzederek sgyledigi sodden ozlir dilcdi. Zal-i Rl- 
salet, o sahabe-i celili tesliyet buyurdu ve: 4m an, sen in rfihiina niifux 
etmi^lir, son kafir o lama ism. Mecbnr kalmca sen yine istedikicrmi nnylt>» 
miisaadesini gdsterdi ve mijhim bir hakikati ortaya koydu. Keza $em*-l 
Tebrizi, Cenab-i Mevlanaya (Kuddise sirruhuma); *Peygamber mi biJ- 
yiiktiir, Bayezid-i Bestimi mi?» diye sormus. Hazret-i Pir: «Bu numl 
sual» deyirice Cenab-i Sems^ fPeygainber: (Ey biitiln mUkevvcmfllin 
hakjki ve yegane ma'budu olan Allah; hit sanq hakkiyle ibadct edcmr* 
dik) buyurdugu halde t B^yezid: <Ben bana iayik olmsyan styicrdon 
miineizehim, BenEm sanim ne kadar buyiiktiji*) diyor demis, Bunun (iztt- 
rine de Hazret-t Meviana ; *Aleyhisselat Efenditniz; ucu bucagi olmn- 
yan bir denizdi. Bayezid ise ona nisbetle bir damlacik haJinde idi. Pay- 
gambere ne kadar teedJi vaki' olsa tehammiil gfisterir ve temkinini mu- 
hafaza ederdi. Biyezid ise her teeelllye tehammiil g6steremedi, k«ndlni 
kaybetti» izahmda bulunmustu, 

§ems-i TebrJzl Ka2retlerinin siiiline bakihrsa jek ve tereddiid Rilil 
seyler hatjra gelir. Fakat hi? de byle de|iMi. O sozlerde sarsilmaz bir 
tman ve nokaansia Wr ikan vardi, Onlan Mevllnayi tecriibe ifin sbylc- 
mig, Meviana da onlardaki yakin rayihasmi pek giizel sezmisti. 



2885 



Ksff-i kej kizibahw sidkt hdstest, 
Asl-i sdf dn feWa ardstest. 

■Sidk denizinden egfi bir kopiik peyda ohnus, fi.kat sal otatt aj|i ami 
siislemlijtir*, 

Denizin sathina bakilacak olursa dumdijz gdrunur, hatta karnlann 
yukseldifj o diiz satihtan I'tibar edilir, Daglann irtifA'mdg mikyas-i mm* 
olan o diiz satlhtSj ba'zan dalgalar ve kdpiiklpr peyda ohir ki, gcrek onl- 
ne, gerek boyuna dogm sarpikhgi ve egriligi gbrulur. Bbyle olmakla bti- 
rabei- fer'ln igriligi ashn dofiruluguna mani' degildir, Bir Irifin sidk du- 
nizi olan kalbint nisbetle kopiik mesabesinde kalan ifadesinde aflrota 
egrllik gdriilmeai, as] in dt»Smlii{ijnn te'sir etmez. 



135A 



An kefe$r& s&fi~yu-mahkuk dan, 
Hemcii du^ndm-i leh-i fna'^uk d&n, 

■O koptigtl de siifi, hakiki ve sevgili dudagwiii tekdiri farzct-. 

A$iklar sevgillnlfi bit&bmdan — itfib olsa bile — hoidanirlar, 
Itiifiz-t Sirazi : «Bana kotii soyfedin, ben nza gosterdim, kabul et- 
Um. Allah seni afveylesin, seeker fignemis gibi tatli olan o dudaklara aci 
mi/, de yaki§iyor!» demi§tir, Bir &rifin lisanindan sudilr edip de zfihlre 

ay kin Rtirunen sozleri, tath bir dudaktan i§itilecek aei sozlere benze- 
llyor, " 

2887 

^\J\ IjC^lj ^ts^f i$\ 

Ger bigbyed fee; niimdyed rdsti, 

Ey kejikt rostra drastl 

-I'lgi-r arif fgii siiykrsfl onda dogrutuk gorimiir, O fgrflik, dogrulugu 
xllvlcycn bit ho$Euktui>. 

J3ayezid-i Bestaminin huzurutida : 



Yam ; «Ey peygombcri Ekber; Rabbin in bat§], miicrimleri ynkala- 
niasi ve cczalanditmasi pfk ^iddettidir 7 * Ayet-i Kerimesi okunmug. Haz* 

ret-i Bayezld I «Benim cezalandiri^im, onun eezalandmgmdan daha §id- 
dH.lidir» deniis. Zahirde §er 1 a muhalif goriinen. bu soz iizerine jeyhin yii- 
jtiine bakmi§lar. Haziret maksadim izah etmi§ ve : * Allah in merhameti 
tfuzabindan fazladir, Binaenaleyh ynun cez&landimnasinda yine bir raer- 
hrirncl ester i vardir. La kin beii birini cezalandnacak olursam, bende a ila- 
hi merhamet bulunmadigi i<jin ccialandingim tabii A 11 ah in cezalandm- 



' It Kfuci BilrUc : 1Z. 



i:i5<! 



leyen v, gfeli bir hakikati izah «yl« ym |rif£ bir ,*ril]k. 

2888 

Ez §eker ger $ekl-i tidnl mipezi, 
Tfrm-i hand dyed turd giin mimzzi, 

^«£z:tz* omunu seUinde p ^ ek ° i » r ™ ° nu ^ «•■ 

Bir geyin | S kiI ve sfireti deg^ekle hakikati tegayyiir etmez Ek 

gibi bir ariiiniman ve Mn menba 'i olan kalbinden cu 5 edip de C 
dan dokulen sozle r! asl 6 gek ve kufur m^, ffade £w£ Onun , ." 
?K fl3 ,k S fi I gdriinme9i ' «**%*■ anlasilmadieindan ileri gehr DiJkn. 

It* ^ *Cenab-« Hak oniar, gen S Ie 5 ti re cek de cennete byle kaya- 
caktir- diye hakikati anlatmigtir. y 



2880 

Ver biydbed mii'mini zenin vesen, 
Key heled anrd berdy4 her semen. 



i:ir,7 



-CLVil £\ jj^\ i^ £-\ 

Belki gired ender ate? ejkcned, 
Suret-i &riyyete$r& bi§kened. 
■Reiki gnu alir, ategte eritir, igieti olan putluk gekJini de£i$tirlr*. 



2891 



Oj J> ^J 



:\£C 



Td rcematted berzeheb na.k§4 vessn, 
Zanki mfet manias t-H.-rah-zen. 

.Omi eritmosi, iiatundeki putluk iwkfeiiun kalmamasi igindir. £iin. 
Ml lOrot, hakikati bulmaya mani' vc haildir-, 

lluzret-i Mevlana bu bey tier] e bahsi tavzih ediyor, Bir arifin surety 
||f'l muhalif goriinen sozunu alt:ndan yapilmij bir puta> bir heykele 
bPTuteliyor. Bir mu'min, boyle altin bir heykel bulunca: Bu puttur, ger'an 
in emit &d ur diyerek kaldmp atmaz, Eritir, u&tiindeki putluk suretini gi- 
ilcrir, Ashndan, altmdan, mustefid olur. Bunim gibi arif sozuniin de put 
gibi olan suretini birakip altin misilli kiymetli bulunan hakikatine bak- 
mali ve ondan istifade etmek yolunu tutmalidir diyor. 



2892 

Zato rerre? ■nafcd-i rabb&niyyetest, 
JVafc§-t but 6er raafccl-i aer arfyi/etest. 

-O pututi ttkmi Allahiu ihsam olan bir nakiddir, Ustundeki putluk 
•ftrctl he nakid aUma ariat ve ariyet bir seydii*. 



1358 



aso:t 

Behr-i keyuki tu gelimtrd mesbz 
Vez saddy4 her mages megzar ruz. 

b ir al^l PJre *" ^ hihlai ""-■ ***** ™ ltlSH] da„ <j oJfly] giindilaU 

yorgan yakmaya ve onun menfeatinde* mahrum kalmaya ben.er 

2894 

JP iM» &J j^H ^"j^* 

»« £bT £*?&,**»•* -*«-«-■*--_ Sft . 
JLtW ne dmek oWuSui,u " dsti "" t *» ««-«-' 

2805 
Ui ^U »^> ^ Jt ^ 

Hdh Hind-&-hah TiirkJl-yd arab. ' 

-Hacca gid^ekaen haci bir arkada 5 ara. O arkadas ister HfnrfIS i * 
TUrk t ]sl er ^rab olsun*. «™flua5 ister Hindi i, ist er 

Bir HadlVi §erif te ; -Evveln arkadaji huWl. 

1359 



Cunkfl rod uzakl lflli aefer Krluflu delays hacj, candan bir arkadasm 

»rt !!S!», ^ olur< Fakat onun Hindli ' ™ rk - Arab > Ace « l ^ 

?°irj degudir. 



2896 

ji c£j j*i j j& ; x\ j&m 
j\ c£*l Jt j ^* ja ,t j^ 

Menger ender nak^-ender reng< 6, 
Bznger ender azm-u-der aheng-i d, 

«Q arkada^ feline ve readme bakma, Adcak azm ve k as dnun 
no olduguna bak», 

3897 

C^ljf ^^> £>._^. ,^te. y 
Ger si3/dtest-£-Jie<m &heng4 tuest, 

«(] I arkada? siyah renkli ofca da B y«, maksada do| TU ,j(tigi id n ae . 
nml. b Bm ,enk demektir. Biofi^aleyh o 5 iya bl sen bsy,/ t e!ak^e t , 

2898 
J j J jj -^ -ciS ol^ (V I 

In hik&yet gojte §iid ztr-u-zeber , 

Hem$% fikr4 a$tkan Mpa-vu-ser. 

rfJST tcriibsl * OIarak sbylcI,iIdi ' ^ ,arin fikri * ibf karraa 

Araya bajka «ta*j da fcu^t, DoIay lsiyle Wr go J hakikat s6 ]enildi 
kuye d^l butun Mesnovi boyfcdir. Muhteviyaimda s.ra go.etilmLi 



2809 



^-^' 



oy 



jA JjLg It 



5ev rteddreri gun ezel bMoxt pi$, 
Pa ned&red b&ebed biideut lii^. 



> 



« Rill I mi iiiiiziiiimlurmda czcl gibi basjaugiy yoktur. Sunn da gelmcz, 

i- 1 pi- (I iil "III tail ile akrabudir*, 

Hazret-i Mevlana Mpsnevisini : «Biz!m Mesne vt vahdet dukkSmdur. 
Ornda vahidden baskn lie giiriirsen, o putitir* diye ta'rif etmi§tir, Dcmek 

ki, Mesne videkl bah isle rin ruhu vahdet imi?. Vahdet ise ezell ve ebedl 
"lilu^u i^in mebde 1 ! ve miintehasi yoktur. « Allah hqr gun bir ^e'n ve te- 
rcltidvdir» Nasm-i Celili mucibince her an ba^ka tiiiiii zuhur eder. Yah- 
ilotin Lcccliisinde tekayyiid olmndigi gibi, ondan bahseden bir kitabda dti 
inzlbat ve bir takim kaidelere riayet kaydi bulunamaB. Mesela Mesnevf-i 
Ijerife sair kitablar gibi bir dibace ile ba§lanilmami§. 

Bi§nev in ney giln $ikayet mi kilned, 

Ez cud&yihd hik&yet m\ kilned, 

Iwyli ile ibtidd olunmujtur, Vaki'a birinci eildin bag tarafinda bir tnii< 
kjtildimc vardir, fakat o mukaddime eildin hitamindan sonra konulmus- 
Uir. Ke^a &\t\mi cilddeki (^ehzMeler Hik^yesi) bitirilmemi?, Sultan 
VWcd (Kuddiae surruhu) tarafindan yaziian bir hatime ile Mesnevi ik- 
mil J odilnii§t£r. Mevlana boyle yaprnakla §unu anlatmak istemigtir ki, 
(ViihchH) in tec-elliyatina kayit oLmadigi gibi, vahdet kitabi clan Mesne- 
vn i in mubteviyatina da nihayet yoktiir. Witekim : 

■Smhklaf kaJem, donizicr murekkeb olsa da onlarla yanlsa yhio 
IVI< (u'vinin hitam bulmasma indian yoktnr» beytinde bunu Cenab-i Mev- 
l/lna fltiyJemiijtir. 

2900 

I JJw* J. f j { j c^.^. f 

Belki gun dbfisl her katre ezan, 
Hem seres t-4,*p&~vur>hem h\ herduv&n. 

«llf*lki bu hikiye, yillmd onun mlimlerlcL butundufu Meincvt, iu 



K; H(l 



13fll 



KJI'Wfr ki, iW r ]„ M hi-m Ihuj, Innii pyakttr, lu.n de 

SilZOIFvt. 



I>tt' 



ssi* vt> uvnk- 



mute ckU oldugu malumdur, O nehirdekJ damkdari, hep* de JvZ 

"rl sr uyariar - ° ba5 ve a >' akia ' ^ ^ **« 

o.ara* gay X -i iradi bir sureUc yuvarlamp giderler 

Hildir Eusgar van, ba 5 ka fair tc'sir ile ba'san nehir sularmm bir fc4n 
urn l^ye gidipde di*r bwIiMu, ger j k.ldigz gibi, ureM smeierin- 
dek, fgQj* : labyy e katralanmn ba'zdan do hal irfbi olarak digerte- 
™ ,S£**; Bundan drfay, siyak ve dbak i'tib| riy> ba'zan aralannda 
Ittrat bulunmayabilir. Buuunla better her danla (Hd oldugu neh~ 
nu t^bwtmde oldugu gibi arifir, o ntirads* miktelermden her bid me 
*M Mcsnevx-i ?eri fin ayr, ayn bcr beyti vahdet d*irfnb bir &2 



2901 



■1 ^J 



-L^*" U ' ■*$ lJ?^ 



!>- ^/j>- j- ! ^i^j" j [, 



■Ai- 



J"%e liZZahi in hikdyet nist tn, 
Nakd-i M14 mq*w-t$$t in ko§ bibin. 

■MM. A"aha y^in rf*** SJ, 5 « nUMOU*,. ma Sa J degildir. 
*<»il<. v.- l..*.ni btllfflisbi aymdir. Ona h^ca dikkat cL. 

* 2&02 

Zn-ufci s6;S b&kerr-A-fer bilved, 
Herqi an -maztet la y&zker biived, 
■#i*kii S 6fi kerr ii fe f silhibidir, onirn mdinde mazi aikrolun-iwu., 

Kerr ii fer , fieri atilmak v e geii ? ekilm e k sQifttiyk haib edig demek- 

u-. te, tffau .all.na ve kemal-i n^metl, jfirdtoA ma'r,a 5111 da fa* 

umi m.^ir, Nitekxrn mutca^imane yuruyenk^ eskiden .kslU felJi bir 

IMS 



pfendi" flerlci-dl. Buradfl <*tvfl-J ki-jr ii Tt-r) d#ri mik»»tl: MA'rmvl m#rtn- 

In-;] yilksuk vu .tbtuil'viikt- nlini nMhhi llumi vuki mflt! vo miiittakbbl 
ilc mukayyed dmnyfui, teceJliyftl-i IIAIilyj'* 1 , /.Jimflii i hiltte ni\yi leabe- 
(ItyorsB onu yapandir, Uu (ibnti^'wrnAn) ta'btdyJfl kingtirllittanwiidir, 

tlmil7/vmtm ; Z a in am n gi divine uyun, n hunusta herkpaten ik>ri ah- 
liin niurayi ve dalkavuk demektir ki, Uvr tin-.-jfin bir <;vk misali gitrtil' 
mcklrtiii'. 

Evet, tbntifvakt oianlar, hal ilc meggul nlurlar, mazi ile mukayyad 
iN-^lUiirdir. Bmaenaleyh Mesnevide nnklcrliSenler dc madde ge<jmi| hlr 
viik'nnin liikayosi degil, bu anda tertiyan etmekte olan hallerdir. 

2903 



cV 1 - 



f u ;:- f - v* r* 



Hem arafj mdj l^em aebu ma, hem melik t 
Cii-mla rn& yii'feku onhll men iijik. 
-Ainb da bizi£ r desti tic Uiaiz, mclik de biziz, Eieide m&hmm ul""- 
I hi in lu-pni bu iiin'udyji anlamaktati mflbrumdiir». 

tVm'ib-i Pir iki beyt ewel «E?u nnklettiklenm; hikaye deRil, halim!- 
tin ln-A'iridir> demi§ti, Burwda Arab, ^estr vc mdik bisia buyut'duktnn 
mint a Im hakikati herkeain anlayamayacagim, bu anlayi§$izlifijii Ew k&- 
l.ilKN.'1'H/Mk ve qzhII mahrumiyyet icabi oldugunu sbyliiyor ve $u Ayi4- 
Ipik ti'lmih cdiyor : 

• Ynllnri Imkmau semA hakki i ¥ in*» (Hubuk) kelime&i (yol) demek olnn 
lliibuk) t&Ezinjii fogulu oldugu iijin (zittilhubLik) : -yotlari buluiiflii- 
BW'ttAitn* gelir. Semanm yol s^hibi olm!isj — mahsus ve ma'kiM yollnn 
buhmiiinkbi lefsir edilmi|tir, Gok yu2urtdeki mtihsua yollai; seyyftrpb- 
Hn v« mnleklerin ^Oner gab land ir, Ma'kul ydlar da = akl-i selim sfthib* 
JhOiiiii tnc tk-i tedkSkidir, denilmitjtir. tjte o zaUHhubiik olnn suma hnkki 
Iflfl 



*•> 



i\ 



Vftiil : -Ey mii^Hkler siz, Fe/gamber vu Kiir'fiii hEikkirirln itvn nyn 
H Ii IrM rlii I zu nykin si« soylcmckU^iiiiAp Alpykisselntii Veattt-lflm hak- 



4*1 SOioi ZAi'lyut : M. 



im 



k mda n,u£ikj.rf n kiml S ftlr ( kind Uhln dediklerj gibi, Kurt** Kerim 

w» ^ jwaruiTwvrito) : yknl eskiU?rin uydu * dukJari ^x^ 

te^U. Ku^ A13 ah kelam, B^ulul.ahfn P^S^SS^ 
id^k edememi$lerdL giinkii ; 



;unu 



^l?iii^' 



hU,Iu!!- S?!? hl ^* 1 B *"«* J » *™M Pcygamberin S1 dk-i nil- 
bttvwtliii ahlamaktan dSnd.nraimii S ve ^hran, b.ra]aIn,i S ]ard.r«». 

JI-..-I iluhide ezelen 5 aki olanlar, din ve ma'nevi hakikatleri idrak 

J. «k Onlarir , fluuru Se £ deti kavrflniaktail mahruni ^ 

Wk.UnlflrtWi.flen mahnim kalmig, gfclerteln onilnde gfln- gw par . 
Vim Kurlmnw Nebiyy-i Ahirsamanm „ iytandin g 2 kamasrl 

turn Etfslwfam oykce anlayamiyacaklardir. 



2904 

& ^ j^ 1 J»! j>X I 

-Simdi UktoM ashiun neden peydi ] dll6limi din[e , Bir ^^ ^ 
mi turlu cilz'Jeri vitrdir.> 

§arihl er diyoriar ki : Buradaki (kiil) den maksad : Zat-i llahi ttirlii 

in mA e mUtead 1 didd] ' r ' »*■» ffWfl ismi diriltir, (Miimit) fomi 

o diuur, 0U4).« yol gosterir, (Mudill) l.mi yol kaybettirir. insan da 
J?." ^ Hahiyyenir, mazhan oldugu, yani onlarm hukumleri ken- 
dis^rfe zuhur eyledigi icin (Hadi) isminin ma.har, olan akl lb (Mudil) 
mnimn M^h olan nef 5 arasmda ihtilaf bulunmas, tabiidir. By muha- 
efet ncfsm (Emmare) ve (Levvame) derekelerinden kurtulup (M u tma- 
tniw) dcroe^ne yukselmesme ve temarmyle akla tttf olmasma kadar 
rlL'vam edcr. 

Cenab-i Pir, hikayefleki kan-koca arasinda, yahud onlatm temsil 
rttfkfal nef S He afal ara.ndaki ihtilaf ve nM'm Kul ile eezCm yTni 



'Mi Siird ZArlyut ; D. 



'Ml 



psmft vr BifAlH llAhlyyenln iBnevviiundsn 11*11 tfitliltflinl lrnh eylodJklei 

= ■ ■ 1 1 J " I ll;ilLI.I i'«-r,-u In: luuj'.ili !<■ hi.lli.liv,.! 



Jj j^J*- »Lil o (Jj ^ji j»- *' 

Cuz-i kiill ne ctis'hd nis&et bekiill, 
Ne q& b&$f4 giil ki bd$ed cuz-i giil. 

*Benim (ciiz'i kiil) deyijim, maddt cUz'lerin KiiHe nisbetl gibi (te* 
;;ililir. Gwl kokiijiunun giile nisbctle ciiz" ve arai olmasina da benxemex>. 



2906 
j_7 JS ^iU) *Js- ,_^ tjial 

Liitf-i sebze cuz-i liitf-i giil bUd, 
Bdng4 kumri cuz-i an biilbul bud. 

-^i^cklrrdcki Ictafci, gtildeki JotafeUn ciii'iirfiir. Kumru ut(i;llrictt<kl 
IpIjiTH tie bulbul sesindeki lelafelin ciiz'iidur-. 

I!iin4 cvvel Zat-i tlahiyyeye (Kiil) eama ve siEata (ciiz) ta'bir olun- 
nm^ij. Eu ta'bir bihasebilhaklka do^ru degildir. Bu kiJlliyyet ve eiiK'ly- 
^rl, mpsela bir kul^eyi te^kil eden zerrelerden her birinin o kul^cdm 
nit' (ilmnjii ve onu iamamlamasi kabilinden samlmama,h, keza giiliin kn- 
I. n'l Kibl cism He kaim bir araz da sayilmaiTiahdir. Mesela ciceklerin 
hnr liinnde bir giizeltik goriiniir, kumru otti^unde de bir ho;Iuk duyii- 
bu (.'iH.iklcriti ^iizelligi, (ji^ek nev'inin en giizeli bulunan giiliin, kumru 
Mii^mim ho^luSu da yine o nev'in en giiaeli buliman biilbill sealnin bir 
(i^'ii dnii lebil Jr. Oyl«? olrnakla beraber, onlardakl kijlliyyel ve ci.ij'.'iyyol 
H vimi' Allnhin zal ve sifati beynindeki mihiasebete niurnfisil olamnK. 
Ilnficnoleyh yupjlnn le^bih ve temsil. hnkikatin temamiyle de|il ( bir dr- 
iiiivc ktidiir iiiiihi maksadiyledir. 



2907 



1 ■** — ■* * a.*±j 



Ger jejuni ?>?<?5gii!-i t$fc(U-u-cei.'db, 

-Ken, bii.vk niiiskiHere cevab vermeklc mrsgul olur&ani susuzlara ne 
vakil su verebiiit-onfi* 

290& 



W o- r 



Ger tu i$fcdli bekillii-yu^harac, 
Sabr kiin Es-Sdbrii tnift&ttul-ferec, 

"Kgcr sen temamiylc isgal mertebesinde ve bimdan dolayi sifeimb 
iferisinde is en sabre t ki, sahir, ferah ve sururim aHabtari<lir» b 

Ba 1 /] kimseler vardir ki r fay das 12 f&yiere, ehemmiyyet verirler, onlai' 
■ '.■I tiViiiik vo tahkike girismek isterler: *Btiyle olursa soyle nlmak lazjm 
Belli". i> vakit de §u mahstur varid otur» gibi mLtskilat ijikarmak iatejclsr. 
F!a*ret-j Mevlana o gibilere hitaben bttyUKuyor ki : »Yaptilim kiil v<? 
H)*' temsiiinde ve onun miimkun mertebe tenzih vo tavzibinde sen i$kat 
giirllyorsaH sana anlatabilmck icin daha fazla mesgul olamam. Seninle 
in:i.i.-.:.:\'ik olursam bir U:*j.m hakikgt tali bier iiif kin maarif suvloycct-k 
ve onlarin ma'nevi susuzlukJarim kim giderecek? Eger gardiigiin $*&!- 
de flftdik isen, yanf go&teris yapmak ve ukalahk taslamak icln degil de, 
Imkikatcn anlamiyorsan ve sidk u ihlas ite anlamak istiyorsan i'tiraza 
knlkjsma da sabret. gunkii sabr tie ferec [i ferah a erismek mumkundur-. 

2909 

ihtima kiin ihtimd z'and^eha, 
Fikr $er-u~g&r-u~dilhd, bi§eha. 

"VcsveseJi dii^iincelcrden sukin. tnsaiiin kalbi sazhk ve orman gibi- 
dir. Oradn arslan jfibi dc. yaban egftfi i ; ibi de fikirler Jtiilunur*. 



Bir ormanda arslan. da gezcr, yaban e^egi de dolagir. Bunlar birbi- 
rine ziddir, Arslan daima yaban e^egine saldirir ve paralar, tnsamn rib- 
ninde de boyle saldirici fikirler bulunur. Arslanla yaban eijefinin bo- 
gu^masi ormatii velveleye verdigi gibi muhalif ve zid fikirlerin ^arpi^- 
masi da kalbin huzUT ve stikfinuriu ihlal eder. 

2910 

IhtimAhA ber devaha serverest, 
Zdnhi hariden jUzilni-yi gerest 

♦ Perhizler ila^larm serveridir, Kajinmak ise uyuzlugun artmasnin 
sebebdu-*, 

Uyua illetine tutulan kimse daimi ka§mir r Kasidikga ka^idigi yerler 
yara oldngu gibi baska yerlere de yayihr, hatt& ba§kalanna ge^er. Pakat 
kasmmaya sabr ve perhis edilirse illetin artmasina meydan vcrilmeiTiir, 
clur. Bunun gibi akla gelip de halledilemiyen bir vesveseden sakinmali, 
onim ta'mikma giri^mekten ve halledecegim diye u|rajmaktan va^tn'- 
mclidir. Vazge^ilmezse insamn fikri r&hati katjar. 

2911 






0* *+'■$** J j 



j\ ^r 



Kabil4 in niiktehd. §ev gf6f ddr, 
T6ki ez zer sazemet men go^vdr. 

•SSyfediiim, sgyleyecegim niiktelei-i kabul et vc kulak ver ki, ber 
ill- Miiin kula^ina altin kiipc takayun*. 

Yani hakikate miiteallik stiller soyleyeyim, 

Hajret-i Mevlana, knlbe gelen ves;vesekrden sjakjiimak laiim nJdu- 
jjunu sftyledikten sonra ehlullahin nuktelerini i'tirazsu kabul etmenin 
|art uldugunu beyan ediyor. Demek ki, o gibi seyt6n! hatiralara kulak 
vnrllmeK ve zuburu lakdirinde aabr u istlfifar edilir, ehlullahin nil k tele- 
rln* de kemfil-i Ihl&s ile kulak verilJrae, o niikleier, aftmhn kulnfiina ill 
tut kiipt-liT gibi luk line uk. holka kulnffn Ukilmca da | 






) ** J'y jj> *Jik- 



2912 

Ual&a der g6j h -i meli-i zerger §em } 
Td bem&h-u-ta siireyya bet §evl. 

-Kuyumcu gibi aUn aym kulagjna sen halka oiursun, aya ve slirey- 
yiiya kadar yQksalirsin*. 

Burada aya (knyumcu) denilmed geceleri nurunun aksiyle her ta- 
rn fi ytldizlamasi dolayisiyledir ki murad: Insane kamildir, Onun kula- 
fljiia halka olmak, kabul ve iltifatina nail olmak demektir. Aya ve siirey- 
yAya kudar yUkselmek de ma'nen itila eylemektir. 

2913 

Evwla btfnev ki halk-i muhtelif, 
Muhtelif canend esyd td elif. 

•Evvulfi ditilc ve aula ki, mahlukitw hepsi de {eJif> ten (yi) ya fc a . 
iIjm olan hartler gibi muhteJif ruhEudur*. 

Jbnr.da Hazret-i MevMna bir sual-i mukaddere eevab veriyor; cArl- 
ftn ntlktnlerlnl mgjn anlayaimyorum? S6z degil mi, anlasilmak lt^m 
W'lJr. dlyen Ijirine kar ?l buyuruyor ki ; .Biitiin mahlukatin ruhlari muh- 
'•ill v*. dareca dereee farkhdir. Kiminde tefehhiJm hassasi vardir, kimin- 

'' ' Vrir '-'lan^rin da kim; : . ( i- ^air. kirr^tlc- ^oklur. Rll elifba 

horilwJn&i ihtilafute benzer. Mesela (Elif) diiz bir cizgi, (Be) tekne gibi 
yjiyvan, {DM) iki bukliim seklindcdiri., 

2914 

Der fcurd/r? muhtelif qor-ti-sekist, 
Gergi ezyck ruy^t ser td pd yekist. 

«8il imiJilolif harflerdc k;m;iklik vc biruz bt^cyj^eri dolayislyle 
|«k vtmlir. iSir hakimn j>i,re dc Imiumiyli? birdie. 

I.I (IK 



\ 



Evet, Harfler gekil i'tibariyle muhtelif oldugu gibi ses i'tibariyle de 
ayridir. Birinin aesi, iyi aoyienilmek sartiyle digeTininkine benzemez. 
Sonra ba'zi haTflerin sekillerinde de bir benzerlik, ba'zilanmn seslerin- 
de de az gok bir yakinlik duyulur ve o yakinlik imlfi bilmeyenleri yaml- 
tir. Bu kadar ihtilaf ile beraber hepsi de harf iinvatii altinda birle§ir. late 
insanlar da boy led ir. Onlar da renk, mai^et, ma'lumat, anlayis, salah ve 
fesad i'tibariyle ayndirlar, Lakin insan nami altinda ve kalibi i^inde bir- 
lesider. 



2915 

Es; ^/efci rtf kezLu*ez yek ray dd. 

■d La d lei bir cihetten mtittehid, bir cihetten zid, bit cihctten ItidfrA* 
miz, bir cihetten ciddidir». 

Harflerin ziddiyyeti jekillerl ve mah reeled dolayiaiyle, itUh(idl»n 
harf iinvam altinda birle^meleri i'tibariyle oldufu soylenilmi^tt. Ileiili 
olmalan her birinin bajka jekillerde gorunmesinden, ciddi olmalafi da 
birka^i bir araya gelince ma'nah kelimeler husule getirdikledndendir. 

Insanlar da bdyledir. Cins-i beser olmalariyle miittehiddirler. Fakat 
kimi mu'min, kimi kafir, kimi muvafik, kimi miinafik, kimi salih, klrnl 
fasik, kimf siadik, kimi k^zib,' kimi muhlis, kimi mtirdyi bulunmalan ci- 
hetiyle aralannda fersahlarca mesafe vardir. Sonra yaradilislan, ya^a- 
yislari, olii^eri, harb edi^kri, sulh edisleri, sathS bir nazara karsi gayr-i 
dddi gorunebilir. Iman varken kiifrij h salah dnnirken fesadi Allah neyt' 
yaratti? Bunlarm yaratihsi abes degil mi? diye kustahane i'tiraza kalki- 
Sacaklar bulunur. Fakat hakikati giiren bir gode bakanlar, o gayr-i ciddi 
gortlnen ^cylerin hepsinde bir clddiyyet, bir kemal-i kudret oldugunit 
goriirler, Her sey, ziddiyle miink^if olrlujju icin iman; kiifriin varhgiy- 
In, salah; fesudin varhfiiyle m^ydana t ikar, Miibdi-1 al^m olnn Conflb-i 
Hak t bu muhtelif hilkollcrlr* san'nl ve kudretindoki k^mfll-i luye^ali jjoi. 
Ir'rmek iKtcmi^tir. 



1361 



291C 

Pes kiydmet ruz-x arz-{ ekbere&t, 
Arz 6 hahed ki bakerr-u jeTest, 

-Kiyum«t arz-i ekber giiniidtir, Arzoluiimayi kefir U fer sahibi olan, 
vmii u'miil-i basenest olan kimse ister». 

Yukariki bey tin izahinda iMiibdi-i alem olan Cenab-i Hak, bu muh- 
li'ilt hilkatlerle san'at ve kudretindeki kemal-i layezali gostcrmek inte- 
rn a tin dcnilmi^ti. Evet Kudret ve kemal iiiimunesi olan bu muhtelif 
muhlilkatin hepsi de kiyamet giinii toplanacak, Halik-i ZI$arnn huzur-i 
l/.zdinde durup a B§ri-i Bedia arzolunacak, lakin iglerinde huzura gikip 
nrailunmayi isteyen de istemeyen de bulunacaktir. Arzoluiimayi isteyen- 
W. seadet-i ezeliyye maahan olup da onunla miiftehir ve Halik-i Zilik- 
m in" i n lulf-i keremine miitejekkir olanlardir. 



2917 

Herki pff« Uindby4 bed-xevd&yiyest, 
RHz-i arze§ nevbet-i riisvayiyest. 

firkin hue Hindli gibi ma'nen yuzii kara alanlar if in, arz giinii, I'iis- 
vtty olacaklari bir gundtir». 



Kiyamet giinii 



* — , 



<> " 



ypy&i 



Yfinl : trSirfann meydaaa fikacagi bit- giin 11 * diir, O gun herkesin 
knlbindeki nur, yahud zulmet, yiiziine aksedecek, §ahsiyyet-i ma'neviy- 
ypai (ehrcsindf? goriinecektir. {Sure-i AM tmran) da buyuruluyor ki : 



<llt SiWI Tank: t. 



I Ufl 





■U^iii^jii 



Oj JjU V^s ^Jt *Ji i ?-*^J 

Yam : *Kiyamct giiniiHde ba'zi yiizler beyaz ve miincvYer olacak, 
ba'zi ytlzler de kapkara kesikcektir. YiizIeH karairmi$ olanlara — ki 
bunlar kendi peygamberlerine inandikbri halde Nebiyy-i Ahirzamani 
tasdik etmeyen kMirler, yahud lisanen tevhide kail goriiniirken, k a lb en 
munktr bulunan munafiklar, yahud miisluman olmu^larken dinuidcn d&- 
nen miirtedlerdir. En dogrusu ise; sayilan latin hepsidir— denikcvkilr 
M: tmati etiikten sonra kaiir mi oldunyz? O halde kafir olmaniiiti crziim 
olarak azabi tadimi, Yine o gun yikleri bcyazlanmt? vc nurlaimiiij nlii li- 
lac AUahm rabmetindc vc rahmeti mahalli olan cemietle buluimciiktiir, 
oiilar, cctiuette ebedi kalacakiardir ls >, 

jgte arz guniinde rezil ve riisvay olacaklanni Hazret-i Piiin boyAti 
ettigi yukardaki Naztn-l Kerimde bildirilen gunabkarlardir. Onlann Al- 
lah buzuruna ^ikacak yiizlerl olmadigi i^in arzolunmaklan gekinmebtrl 
pek tsibiatiir. 

Sirlarm meydiinsi jikaiflsi, ba^an Kiyamete ve Mahler e de kalmiynr, 
Diinyada vukua gelip muteca$irlerinin yiizler ini bur ad a kizaruyor, tabi'i 
obiir tarafta da karartacak. 

2918 
v b*l j_^ tijj *jU of? 

(T«fi ned&ted r&y hem^iln dft&b, 
O neh&hed cixz $ebi hemqiin nikdb. 

•Gfine? ffibi partak yllxlL otma^nnlnr, o yttili iirtup tfHilcrBiomtik l<;in 
gveeden ba^ka bir $ty l*temczltr». 



CtO Sartl All ImciMi : 1«, 



1371 



Evtit. Halkm yiteUne bakuck surati olmayanlar, Diinvada her serin 
gisU vo karanhkta kiilmasiru Isterfer ki t o kara ve gunahitar yiisleri go- 
i unmcsin, Fakat ba'zan intikSm-j Ulhiyyemn yed-i kudreti, onlarm y!£ 
mine takhklan ir<a 5 keleri diisuriiverir de o yMerdeW rezalet kwsnHft 

™'7 e , m Y dana ?lkar ve halkin «™^ *ret ■!»**, rnuessir btr 
lovha teskil eder, 



2919 

J 1 iW t>-J O 1 ;^ Jul 

Berg-i yekgul giln nedared Mr-i &, 
§iid bah&r&n dii§men*i esrdr-i 6. 

•ffljcArtn dike., gibi olup da bir gUI yapragi bile degmeyen kimse 
Ifiln, buhar muvsimi, onun esranm ifja eden bir dilgmandtr-. 



2920 



».L_^ 4^ ¥ 



J ^^„Jj ^*t^^ j^, ■ j 



W A. ^4 



Vdnfci sertdser giilest-H-susenest, 
Pes bahdr 6rd du £e$m-i ru§ene$t, 

-Bagtan ayafa kadar gtil gibi, susam S i?e^ gibi gUzel ve degerli olan 
KlBlte jpit de bahar, gSriir ve gfeterir jki g<fe mesabesindcdir*. 

fcJS ^T neb5tatm ^aprakJ^n dokiilur, Aga$knn dallar,, ba'ai 
nobfttfitin sakkn cah gibi kalir, Bu miinSsebelle sathi bir goz, onlann 
mihiyyetim ayi rd edemez. Lakin bahar g e Dp de ci^kter a ? ,lmay a bas- 
Uyinca nebltatin esrari demek olan nev 'iyyeti meydana £ikar. vakit 
*ul ve susam gibi s i 5 eklerJe, isirgan, baldiran ve deve dikeni gibi seyle- 
rir, ne oldugu anlaplir, §u halde bahar meysimi, nebatatin esrfem fas 
•WW itf» i^irgan, baidiran ve devedikem gibiledn du 5 mam olur. Giil 
lUnbW, susam ve emsali guzel rayihSli c i 9 eklerm guzelligini gdsterdigi 
H'if] de onlarm gozbebegi yerine ge^er. 

ifite arz-i ekber giiniinden kMirlerin boglanmamasi, bil'akis mu'min- 
Iptln memnun olmass bunun gibidir, 

urn 



2021 
o*> jj»1> jl>ii** J> 

Har^ bima'nd haz&n hdhed haz&n, 
T& zened pehluy-t hod bd giilistan, 
.M a ^ B5 ,z ve faydasu dikeDj gu listenda yan „ otl]r;ii;i[i 



2922 

Td bipfijed ?idsT^i dfHi-newg-i in, 
Td nebtwi reng-i (in-u-^eng-j in, 

Jj ^'fV t" 1 ^ ff MlL£i ile dikenin ^ kbl ^ ^ iz]i ^^^ ia«ta 

rengim, dikenin b«ru S ukJu&ai,u gpimeyesin. diyedir. 



2923 






Pes haz&n 6rd baMrest-u-fta^dt, 

Yefe niim&yed seng-u-ydkut-i zek&t. 

-Onxm i E b, hazan, Q dikene babar ve hayattir. CiinkQ * n,ev S i m d e 
adi tas ilc yfikut fatkBJi goriinur-. meva.mde 

betle hazai, glb i olan Dunyfty, severer, ^tinkU buiflda mumkiin m „ te h a 
mahlyyetledni giziemeya muvaffak ^»ffi »hftSttffiX£^ 
karacak olan fihfret bahannm gsldlftlnl J.|,m«l " y ? 



1ST3 



^■B 



2924 

Bag ban hem clone a" 6r& der Fiazdn, 
Life did j/ek bifr ez did-! cih&n. 

La kin : -Bahjcvan o dikeni haian mevsimmdc de bilir. bir bab- 
t •) v tin in goriip bilmesi, butun cihnmn gtiriip bilmesinden iyidir ve dog- 
rudur*, 

Yfln] diken tabiatli olanlar, mahiyetlerinin anla^ilmamasi i?in baha- 
nn KPldigini istemezler. Hazanm ve ki§m siiriip gitmesinl i&terler. Agag- 
lari vc Redder i taiuyan bir bah^evan ise o dikenin ne oldugunu hazan 
mevsiminde de bilir. Evet : *Mu'mlnin firase linden, halden anlayi§mdan 
Mikmin. £unkii o, Allainn ntoiyle ve basar-i basketle na^ar eder*. Hadis-i 
Setifinde beyan buyuruldugu uaere bir takim firasetli mii'minler vardir 
kl H bir baki§ta kar§ismdakitiiti giil mii, diken mi, irui'min mi, kafir mi, 
mutekid mi, miilhid mi oldugunu ankyiverir. Fakal asil bagbanlar bag- 
btim olan bir veliyy-i ekmel vardir ki, o bir ki§iniii goriisu ve anlayi§i 
ht-psinden. ustundiir. §uphesiz ki, o da asrimn kutbxi olan zat-i alidlr. 



2925 

Hod cikan an yekkesest 6 eblehest, 
Her sitdre ber felek eiiz-i mehest, 

-Hflktkatte clhau o (cbleb) olan zatteiu ibarettir. Fc!*kteki ber yil- 
diz, kamerin bir ciJz'udiiT*. 

§flrih-i Mesnevi SJeyh JsmaiM Ankaravi (Kuddise sirruM) bu ve 
o^agidaki bcytler i^in Mesnevi nin gfimiz, yani anlaijdmasi. giig beyitle- 
rindendir diyor ve (ebleh) kelirnesini tevcih i?in ciimleye istiiham ma'- 
inihi veriyor, yani o zat ebleh midir? diye soruyor. 

1374 



Ibn.^rMecdiiddln (Ermihfiye) unvarj, e^ind*; .ami- Sin 

L dTd^r SP - e * m * h) kelim ^ de **P bir ma'na yoktur Btrim 
«£d>l de^^m.z ma n| yi m* ed.r. Hususiyle bir hakikati an]atm l5 oiu r 
fa, oH^a kalbn.de gill u g J? bulunmaz. O kalb, ciiaii ayn a gibj s6f i 
kLri ? 7 ^ , " U0 dl ^ h ^'r. Hakkm irade.ine Utam ^ 
l:iyad gostenr. Ni S m v neden gibi ak:l leabj olan siiallere kolki 5 m flR 

ru 3 untn bi>yle "f^ 1 *! ^ dl! Wr ^^ g ^^ dl ^ f ^^^fn g^i- 
didir. O bit kamerdir, evhyay-j asn ona nisbetle yildiz] ar gibi goriinlJr 
Hazrou P irin _ (h si^ re ber felek cii^-i m.hest) b.yurmas,, SJS 

vL t f ^ r ^ ir ' Y ° kSa f ^ da kamef ** le durs ^> g^^en de bii- 
vuk jiidizlar vardir. 

Bnndan scnra , CenAb-i Mevlana, mu'minlerde - kRay.-i Jlahi d.mek 
olan- me vt-i manev.ye hir ijtiyak bulunmasimn sebebini uniainmk 
ism buyuruyor ki : 



2926 

Pes hemigdysnd Tier nafc^..^^ 
Miijde miljde nek hemwyed bah&r. 

-Mahiyyet-i hasenekrini me yda»a vl karacogi i 5 i n . Bdtiin nak s l flr Vi 
"^nrlar, yan, g U!tc l ?JC ekler: Wdjdc, miijde. t 5 tc babar gellyor derler-, 

2927 

•J '-V ^'Jr" ft^ "^ S 
Td biived t&ban §tiktif& fwn zinh. 
Key kilned an ineyvehd peydA girth,, 



I. TO 



2928 

Cii-rc gtikufe riht meyvk serkiined, 
Qiinki ten bi§ke$t can serberzened. 

-Aftn^iardaki ^eklcr dokiiliince mtyvelcr baggbsterir, Butiun gibi 
hrilni *ntl dii^iince de ruhlar bas kaldtnr, yani yiikstii**, 

2929 

^ln $iikufe miijde -meyvk tif'fteetef. 

«£i(jck a lire t ten ibaretlit, meyve ma'nadir. Qigck bir mtijdeci, mcyve 

ise ni'mt'ttii'M. 

2930 

Ay** jjjl J I -U -Li f Ji Jjs- 

fu7i jiifcii/e riht meyve $iid bedid, 
Qiinan kern $iid, §ud in ender -mezid, 

■£igek dokiilunce meyve zahir olnr. O dukiiliip kayboiunca berikj, 
vim] ycmi^ buyiir». 

Dikkat edilmistir ki, bahar mevsimi gelince agagiar gigeklenir, adeta 
p;elin gibi siialenir. Lakin aga^lan beklenen bundan ibaret degildir, On- 
dftn beklenen meyvedir. £igek, o ni'metin miijdecisi olarak zuhur eder, 
sijiira dtikultir. Yerinde, ma'ni demek olan ve agagtan beklenilen meyve 
yeli§jr, Cigegin dokiilmesi ve eksilme&i meyvenin yetigip hacminin bu- 
yiJmcBine sebeb olur, Bimun gibi goniilde ma'nevi kemaiat yemigiijiii 
peyda olmasi ve buyiimesi, s&ret glgeginin dokiilmcsine, yani heva ve 
haves in ve mevhum benligin zail olmasi na baghdir. fnaanda beden fatii 
uhip da maddi varbk kalmayinca ruh yuksellr. Hazret-i Mevlana bunu 
LfffltD i?in ik! miflal verfyor ve diyor kl ; 

■ 

i:i7ii 



2931 

Tdfci -nan ne^kest kumwt krij thht'd, 
N&$ike$te ho$eha key mey diked. 

«Ekmek somimu kirilmayuica ve kesiiip ilUiin biline gctirilmi.'dik^e 
nasil b«dene kuvvct verir. Asmadaki iiaiini salkimlan sikihp exlln9«41k{a 
nasi I ^ira ve ^arab olur?» 

2932 



^jj' 



ji1 c-^ j^ 



Ki?j/ jeuect hod sthhat-sfza edviyS, 

KKaru helile sair ecitS ile birlikte doltiliip tax ha line g-etirilincrltkcr 
sibhati artiracak bit ilflg nasil olur?- 

insan, maddi kuvvetini ekmekten ahr. Fakat o kuweti almak i^n 
t'km^k Eomununu kirar, yahud dilim dilim k&ser. §ira, yabud saruh ya- 
pilmak i^in iizum salkimlan sikilir, ezilir. Mushil ilag yapdmak i(ln kara 
helile ve emsali havanda dovulur, Demek ki, gida igin ekmegin kinl- 
inasi, sua igin uzumun sikilmasi ,ilag igin kara helilenin doviilmesi lazim 
H(?ldi|i gibi, ruhun ali olmasi igin de cisrain iani olmasi iktiza ediyor. 



.P&RlN EVSAF1NA VE ONA Mt!TAVAATIN T LtjZttMUNA DAtR- 

2933 

Ey ziya-iil-Llak Hitsamiiddm biy^r, 
ypfc-dw kafiiz berJL'zd dvrvm]»i pir. 

«ECy liak'km tly4»i Eltisn mild dill, Wrta evsftfmi yn/muk i^ii. bir Ik I 
kii^jil, (ail si "J" 



K HV 



law 



Burada GonAl^i pfrtn hiiap eitfgi „ t IfiMavfta, tftftbUfii ve u 
•W plan Huanmiddin ^lebi Hazrctleridir ki, Cenab^ Mev^naW k,t 

"Nfkm, bit usiup fle sii nuh eden beyitleri yaB ,rdi. Bu soyleyi* vTvazT 
»»> haw fiocder sabaha kadar devam ettigi d e olurdu 

!■*'" l»» miinasebetle gelebi Ha^retlerine hitab cdiJiyor ve pfr evsa- 
- -^-t-ek : b^erln ^ptai !ftn birka, U»t 4la bidurul 

' ' y y ° r ' ^^ tarafdan ^"rdi, ** yazmaktan voruldu 

fin Kin do ozur dileniyor ve : J'uiuiau 

Gerfi eism-S naziketrd z&r ntet, 
Lik bikur§id m&rd nur nisi. 

■VAkiA nSrik vikudunun kuvvet ve tehanimbiii yoktur. Fakat Gimes 
0lm*y«ica da birim gozli*™ aydmJanma,,. dsniliyor. * 

llnktkat Husa^Mdin <^l e bi yarad,h §1 itibariyie „ ah if, m bir zal 
Idi Mtk&hedesi, nyaaefleri i se nebafeti ve o za'fi artirmisti T akin 
jj-dj rt ra f en ^ y , ksek tfr kuvvet ±g$£»S*& 
' ' : " )l bir Kate iBuhatab olabiiiyor ve istidadi cazibesiyle Q hakavik 

Huli J . t.enab-i P ir cna: Ycruldun amma, biraz daha gayret et Cutiku 
«*n ulmaymca soyliyemlyorum, d & mek istiycrdu. CWW 



kl 

i:i7n 



2935 

Wfe ser hat/I-? dili ser rifte-i 
11 tt&flM J^uiab'un rcisi ve sorristesi'sin,. 



Y/mi T.'Uiu'miiytr- !..inyycf vc rullttniyyet kr'p|n-liiilv nlelu^irt i^iii ■■,!- 
linlilEtra kwdaf yasti yazmnk glbl liti mucibfdt'vi* tliMyj^'in yuklnr. Kiik.ir 
luiJh Eahipterinin serdin ve onlarin katbindokl oinulfirin ri^tedar: bulun- 
linfiun Itjin bulun mtn'at ipliklci'i nenln jMimiiftimu ucundndir. l J arm;i^iiii 
nynutmnkly o murad husule gelucck \v MESNE Vl glbl bir kjlab-i inij- 
bin pbediyyete ilhaf edilecektir, 

HusumOddiTi Qeleblye (Serhayl~i dil) ve (Serri^te) denilmesindc 
I ('nun Mevl4n4 hayaita iken ihvamii faerlftfik) i olduguna i§aret vardir. 



r^. 



2yS« 



«hA| iluJ ) 



i»Ulj Jj -kip ^Uj 



Cti'R surA ri§te bedest-u-ham-i tiist, 
Diirhay-i ikd-i dxl 2iin'c,m-i tust. 

-iMji'lt'iii kj h i[ii» mm senln vljne ve mzuiui ba^lidir. Gonlildeki cli/i, 
ilM hie tier in /uhuio gclmesi de sen in eser-i in'ammdir*. 

yftnl : Beni soyletmek cazibesi sende, soylediklerimi yazan kalem df 
Mnlti I'lindc oldugu icin gonliimdrki dcryanin Inclleri bulunan Mfaiicvi 
hoytlori senln lutf u keieminle dizilmektedir. §imdi de : 



2937 

JB^t* nifis ah^dl-i pir -I rahddn, 

Pirra biguzin-ii.'ayn-i rahddn. 

-\'»\ liilcn pir in, yani miir^idin nhvulini >az, Bir pir iiitili:il> ot V* 
unit .ivii 1 turik fail*. 

2938 

,L,/j j j^llI ji*L ij^ 1 " 

]id!S: mdiumd-i §eb$nd-u-pir mah. 
"Vie ytKthr, h«IU hntir*n Jiyidir, llalk gece gibldlr; pir Ui. aydir-. 

13TI» 



Yfini: Halk, tneiel£ Haziran ayi fiirjsedilirae onu isilan sicaklik pir- 
Hii. KoiA hnJk, geeeye le$bih oluiiuiaa onu aydiniatan ay yine pirdii. 
IlLilasii: Halkin biirudct ve zulmeti pirin hararet ve nuraniyyetiyle zai] 
olur, 

Rr, JafZ'i ihtiyar ma'nasina goldigi i^in, burada muiadin o raa'na 
olmadigiru iht&r mak&adiyle buyuruluyor ki : 

2939 

Kerdeerft bafit-i cei;dnra ndm pir, 
K6 si hakfc pir£st Ties ej/yc?:-.' ph\ 

alien, laliin £en$ligine, yahi czeli saadete pir admi verdim. Benim 
hubsHtiftiin, giinlerin gecismden ihtiyar edan dcgilj Allahin tcvfikiyle 
liir coin a ii tin muktedasi olan pirdir». 

2940 

fiindn purest fcej dgfaz nist, 
■Bd giinan diirr-i yetim enbaz rdst. 

-O ijyii! bir pirdLr ki, pirligitt ba$iangici yoktur. Tek bir incidir, $e- 
rlk vi' iiuzlri inevcut degildir». 

«lttni | juy glim herd ir, Ad em ise daha su ilc 5am ur arasmda idi, he- 
11LU .ynrR(lihimiii]!jh» Hadis-i Serifinde biidirildigi iizere Peygambei' 
ICIViuUiniztn nubiivvell ezeli oldugu gibj onun varis-i ekmeli bulunan 
plrln vrlnyuU dc ezeKdir* Her asirda bir olan 6'yle bir zat-i ^erifin kur- 
blyyetle benieri olmadigi gibi tasarrufta da seriki yoktur. 



of 



2941 

j.j! ^y Jjj\ & ^y- J~\ ij\^ 

Hod knv'iter mi§eved hairir-i kuhun, 
Hasse an hamri ki bd§ed min Ivdiin. 

*^amli rq km! a r cski olursa o kadar (o'sirii olur. Hnsusiylu u sarali 
(Ictliiti) kii pith dun n!ursa>. 



I'lHO 



],f>itUn kelliripsl: ItiH, m>/il mn'riilintunlii Hniitiun K i>U-ii i\\m\ l.ij(in): 

TedwrUi vi> Uilmll lie d«fi£], Allah ttrafindlfi 0ttil»n mA'Mvl itim da- 
moktJr. NiiPkJiu Kur'An-i Korlmdr v.- Ili/u AttyKlMfflAm luikkindn : 



U&m 



bityurylmnftur ki : «Biz, ona, taratimi/.tbui J.ir iUm iijtretlik 11 * medliji- 

ilrdir. 

Cenab-i Pir, bir beyt. yukanda nrtovzu-i baha ohm pir-i kfimilin ve- 
lAyetffsin ibtidasi olmayacak kadar eski buJundugunu soyletfllffj. Bu 

beytta ise onu terns il icin, §arabin ne kadar eski oiursa a kadar kuvveOi 
iilucugim, husuaiyJe o §arab (lediin) kupundeii kiikremis bulunursa art]k 
iinun kuvvcti ve ne^vesinin tasawur edilemiyecek kadar olacagin) anla- 
liycjr Ondan aonra buyuruyor ki : 



2942 

Pirra biguzin ki bzpir in sefer, 
Hest bes piir afet~iL-havf-&~hatar. 

-Ky ,naHk; hir pir iatihab ut. Zira bu raa^cvi seler, tla^uz olmnyuica 
Vii k (\tvt\i, 40k koikulu, $ok muhatarahdiri". 



2943 

4Jft re^fei 6dr/id tu refte-t, 
Bt kilavuz enderan a$iijte4. 

•Villi AvVs ge^tigin bir yolda bile klavmsuz giderscn ;«;ir]ninp. 



'Hi BUrci Kehf; «5. 



1381 



2944 



Pes rgft$ft£fe$ rcedidesti tu Jiif, 

JJin merev tenka zi rehber ser mepiq. 

-Ya hi 5 gorinedigin bir yolda ne olursun? Allmi ba^itia a] da kila- 
vtudan istigna gosterip yalmz gitmeye kalki^mai*. 

Maddt yolculuklar icin bile ; «EwelS arkadas, buhnali, sanra yola 
vikmulm denilmi|tir. Allah yolu demek olan ma'nevi seferde ise refikin, 
yiinf miirsid-i kamilin refakati ve de3a!eti aaruridir. 

2945 

Get rcebdjed saj/e-t 6 ber -tu got, 
Pes tsird serge$te dared bamg-i g&£, 

■E£cr o mitr§id-i kamilin golgesi, scnin gib! bir ^a^kimn ijstdnc dil§- 
Hi4»yi>cck ve icabinda elino'en tulmayacak olur&a gulyab&ni sbsleri seni 
•lipid ini>. 

2946 

G&let ender efgened ender gezend, 
Ez tu ddhtter derin rsh hex bildend. 

"(lulviiliiini sen! yoldan cikanr ve tehilkeye dii^uriir. Bu yolda sen- 
ilcn Jikilli $ok kimseler vardi ki, hepsi de dalalete dii^tii>. 

Burada (gulyabani) den maksad: (§eyatin-i ins) denilen insan §ey- 
tunlaridir 'ki, akhm begenmisj ve onun ddiletiyle ytiriimeye kalkigmis, 
n Ionian, tiirlii igf&l&t He yoldan £ikarirlar ve mehlekeye du§iirurier. Me- 
selft mejhur Ebu Cehl, cin fikirli bir herjf oldugu jcin kavmi arasmda 
oiia (Ebulhikem) kiinyesi verllmistl. Kureysilerden ba'zilan, ar a I arm dan 
zuhur eden Hz, Feygamber Sallalluhii Aleyhi Vesellem Efendimize itti- 

1382 



ba' ettiier ve o sayede dogru yolu bulup ebedl seadete erdiler. Akillanna 

eiivenen digerleri ise, a sayeden kactilar, kacmakla da baskrina isler aj- 
tilar. EbG Cehl'in sozlerini dinlediler. Onun tesvikiyle (Bedr) de Pey- 
gamber ordusuna karji gcldiler. Neticede hem sozii dinlenilen EbiJ Ceh- 
lin, hem de onun sdsuriii dinleyenlerden yetmi| ki^inin kafasi kesildi. 
Ciinkij Eb& Cehlin sozleri, onlar icin gulyabani sesleri olmu§ ve kendi- 
lerini yoldan gikarip helak mahallirte gdtuimii^tu. 

2947 

Ez ntibx bi§ri.ev dal&l-i rehrevan, 
Ki gtsan herd an belis-i bedrev&n. 

«Yb]iue ve yanhj yola gidenleHti tiasil dalalete dtisiUklermi Kut'an- 
dan dinle tc kbtii ruhUi seytaiim on! an ne hale getirmiss uldug^inn aiihi». 

Kur'anda Kuh, Hud, Sihh Aleyhi muasel&min kavmlerSnden bir par^ 

ra bahs ve peygamberlerine uymayan o sapik heriflerln ^eytana uymakhi 
nasd dalalete diigtukleri ve ne tiirlu felaketlere ugradiklari beyan bu- 
yurulmustur. 

2948 

j y£ J jmj* jit ij )d^ >J 

Sad hezaran, sale rah ez cade dur, 

B&rd §an-u-kerd §an idbir-u-ur, 

«.^cytan on Ian istitamet ve hidayet caddesinden yiiz binlcrcc uzak 
yntlura gbtiirdv de idbara, feLSkele ugratti ve kendilcrini ^lt^iplak bir«kti». 

2949 

jLij_^- j>- £>W j/ Jj* 

i)stiihuv&nka$an bm-H-mtiy-i §an, 
ibreti giT-u-mer&n hat myi'\ §an. 

wOnlarm rUrilmiis ki-mikleriiii vp djigilmi^ sngtnniu HbrUp de llirvl 
.1 I .it-, .u iM'|";iiii oiilurm Uirnfitut sllnnr. yi'mi Kitliklrri ynlii Ktlnu'*. 

CftlS 



Kur'anda : 



4>jfc^^^Vu;^ 



\XJ * 



t>. 



12~& 



Yani : *Yeryiizunde geiip dolagin, AUahin varligiyle btrligine, pey- 
jrambcrlerin Hak taratiudan frbnderlldigiue inanmayanlann aktbetlerinin 
■ic oJduiuna taakin 1 ** buyurulmugtur. 

Ha 2 ret- j Mevlanfi. da : *Peygamberleri dinlemeyip seytanlam iiy au- 
la rin ^iiriimll| bekayasim gor ve ibret ab Likin ffittikieri ynldan ffltme* 
buyuruytir, 

2950 



jt5 «lj ^^ j jfl ji- jj^ 



A 



Gerdc7>i har gir*u-suy-i rah ke§, 
S&y~i rehbancmru-rehddr&nri he$, 

•E^finiti boynundan yakalii, istikaamet caddcsini bitenlerin ve wun 
dugruluguna gidenlerin yoluna f«k>. 

Buradaki (rehdanan) dan murad: Miirgidler, (rehbanan) dan mak- 
■ad isc on] arm. irsadiyle yiiriiyen muridlerdir. Sen de bir miir§idi kilavuz 
Ittthtt ederek sevkeykdigi haklkat yolculan arasma katiL 

2951 



i-™| <JJ &-I j 



Hin mefiil harrd vii dest ezvey mehar, 
Zdnki meyl< ost swj4 sebze-zar. 

"Siikin ha! Egegi hcndi bavasina birakma ve yulanm eHnderi sali- 
vrrme, ^iinkii o yolu degil, ?ayir tarafma gilmck istcr*. 

Bir Hadis-i Ejenfte ; *Nef&in F biiiek hay van i gibidir, otia rifk ilc inu- 
«n»le ct» buyurulmu5lur, Mevlanimn «E£egi kendi havasina bn-akma* 



<U\ B0(* Alllrrtflifi sW, 



:im 



demesd de nefsini heva vii hevesine saliverme ma'nasmadir. (Qemienzar) 
dan maksad : Nefsln arzu ettigi geylerdir. 

£ayira giren bir esegin ^ayir sahibi tarafmdan dovulmesi, yahud 
oral or da dola§an bir carta var tarafindan paralanmasi miimkun oJdugn 
gibi, nefsin ijtihalariyla serbest birakilrnasi da muhataralidir. BinaenaJeyli 
onun yulanm kisrnak, gitrnek istedigi taraftan ^evirip miistekim ve em in 
bir yola getirmek, onu tehlikeden kurtarmak ve hakkinda rifk ile muii- 
mele etmek olur, 

2952 

Ger yeki dem t& begaflet vakili§, 
6 reved fersenkka. suy-i k$§i$> 

xE|er sen bir iahsa gaflet edip de nefs merkebinin yulanm «nhvr- 
li.'L'fk oluisiin feisahlarca otlak t:ir:ifni:i yol ahi"». 

Imam-i Buseyri Rahim&bullah »Kastde-i Bur'c^ sinde der ki : 

«Nefs siit emeu ^ocuk gibidir. Eger siitten kesmeyi ihmal edpi'in"]! 
koca hir delikanh olur da yine meme emmek ister. Eger zniiiannuln |Ut 
ten kesersen o da s(it enunekten vaege^er*. 

Nefs, miisteheyata doymaz, Bulduk^a bunar, yedikt;e ijtehftll nvUu 

Doyar da kam%, kahr, ge$m4 hirst daim af. 
Mis&l-i ka'r-i cahim i§tihasi insamn. 

Biitiin cehennem ehli oraya doldurulduktan sonra Ceuab-i ll:ikkni 
cehennerne : «Duydim mu ve do] dun mu?» diye soracagi, onun da; «Diibn 
vnr mi?» diyecegi Kur'anda beyan edilmi^tir, l^te Nefsin menhiyyflld 
nldfi arausu da cehennemlu bu doymak bilmeyen istihfisi gibidir , 

Onun i^in himmet edilip de nefsin yulari kiKilmali ki o da $fa tuK'^r 
usutavaat gostersin. 

2933 

Du$meii'i r&h$st har mest4 clef t 
Ky bam harbenderu kerd & lelef. 
■■■: ■'-[■■ yul itUHHUmi vc dt ui..» nditr. n, no kndnt rijL-k »Uri)rU«Un4l 

'■ l» I < Inn Id- 

tail 



Ev(!l. Egok voids bir ttl fliirdu mil, onu yemeden yiirumck httcm?£. 
Iln'zan ot, bir u^urum kcti;irmd<i olur, Onu yemck iijiri de saldinr, Fakf-i 

kendiBlni de, siivarisini yshud suriicusiinu de tepetaklak uquruma yu» 
vaxi&r. 



2954 

Ger necfdn? reh, her an^i kar bikast, 
Aks-i an kiln hod bud an rah-i rast. 

'■'■ ■;:'■'■ yi'lim dogrusuira bitmezsen eijegin gitmek istedijji tarafm ak- 
mhi- git ki, dagiu yol igte odur«. 

Yfinl nefsimizm arzusu hllaiina hareket et ki, kurtulu§ yolu o la- 
raftadir. 



2955 

^ Or* - f Lr* ^ 

inne men lem ^asihircne t&ie/ti, 

«Nefslermize danism ve arzularmitt hilnfim yapin. Onlara isyan et* 
m^ytMiler tclef olup giderle**, 

Kadls-i §erifte kadinlar hakkmda : «Onlarla mii§avere ve onlara urn- 
lulh'fct cdin* buyurulmu§tur, Miigavere. siiimettir. Fakat mu§avere edi- 
ifvo.k Katrn akilli, miitehassis ve emin olmasi da gartlir. Binaenaloyh dfl- 
i , i'.-in bir meseleye akb ermeyen bir kadmiti verecegi re'y, tabti isabet- 
Miz olur. Evliyaullah nazarmda nefs de kadina benEedigi icin Hazret-i 
Mrcvlana, nefsin hilafina gitmeyGnlerin helak olaeaklarim bildtittliftlr, 

1386 



less 

pg yudilliik an schilillahi fist, 

<Hcva Hi hevcsle dost olma, yard ucfciiiin isUsdiklerini yupma kl, so- 
ni, Allah yoiundati sapttracak odur*. 

Cenab-i Hak Davud Aleyhisselama hitaben i 

Yani ; «Ey Davud, bi^ seni an tiwrinde halife kildik. Imdl «n dl 
balk arasmda hftk ve adl ile biikmejl*. Heva vii hevese uynn ki t « »nl 
Allah yaluiwten saptinr^- buyurmustur. Davud Aleyhisselam gibi kiUb 
sfihibl bir peygamberi Allah yoiundan saptiracak olan heva vu h«v«in, 

bi^im gibi acetyl ne hfile getireccgini du^nmeli de ondan kurluJmuk 
i^in bir veliyy-i kamilin ir§adi sayesine sigmmahdir, Nitekim HazreM 
Mevlana da onu tavsiye ediyor- 

2957 

jUj> \\-* y^ iS'j^- ^-:* 

k hevard ne$kened endet cihan, 
Hi? ctsi fvemcii ^ai/e-i ZiemT-eftdn. 

.Yoldajlarui, yard Kakikat yolcidannm ffolgesi kadar, bu hovft vU 
hevesi diinyada kiracnk hi$ bir §ey yoktnr-. 



(in BQr»l e*d s s». 



i:thv 



SkLeh Ten Ak^^J^^ -* llah * tei ™ 

^IIYLE, YAKLA§ Kl HEPSINDEN ILERiDE BTJLI/NASIN 
DlYE VASIYYET BUYURMASI* 

2958 

JF ^ ljjs j^ oi^ 

§ir-i Hakki peklev&ni piir dill 

„, a^i^T^ Cenfib " 1 **** buyUrdu W; » ^ Sen A l Ja , 
mn arsianisin, pehlivansin ve cesursun.. 

t 

2959 

4~.l j£ ^U jjl jjjl 

Life ber §iri mekiln hem i'temid, 
Ender & der sdye4 nahU timid. 
-Ufcii. Rrs l*nh£ a i tJmad ctme de ^ a4acmm gtil&esine gelB 

2&6G 

Jit £,! U- ^* jjft 

Ender d der sdye4 an akili, 
Kes netaned burd ez reh n&kili. 

^^^r^z: s * n H hi < bir -«* - u ***« •* 

Hadis-i Serif*; *Yft Ali, i^aalar Hil.k-! Zinnia,™ turlii M lc - 
tASS 



karrub ettikleri hgldc, sen cnviii tiki ib> ,*kla| ki Uri dUnylfr msim- 

lar Indinde ve ahirette Allah indhulu fuzlntlyh. NPvm | v „| (lH|n . bliyurul- 
mustur, 

Hazret-i MevUna bu Hadisin mofillni itriavha olarak nakfeylomlq 
ve Hadisteki (akl) i zikr-i bal, irade-j msitml tankiyl* mecaz olarak, akil 
ve insan-i kamil ma'nasinda te'vil etmigtlr. O iikll ^ insan-i kamil gyle 

bir afittir ki : 

2961 

JE#M 6 ender zemin g&i fe#U fed/, 
Jtafc-t 6 simiirg-i bes Ml tavdf. 

-Onun gSlgesi arz iteeHnde kaf dagi, r«hu da 9 ok yiiksekde umn bir 
simur|dur". 

Mevlana, insan-i kamilin golgesini Diinyayi ihata eden Kaf daa mH 
ve rflh-i lamekan-pervaziiu pek yiikseklerde u^ati simurga tesbih ediyuc. 
Cenab-i Pirin maksadi; Kaf dagi j]e simurgun mevcud oldugucu stiyk^ 
mek degil, insan-i kamiJin uliivvu ka'bmi, halk arasinda buyiikluauylc 
tamnmiE seylere ben^etmek sOretiyle ona dair bir fikir vermektir, S&- 
yesinde bulunmasi Haeret-i Aliye tavsiye buyurulan o insSn-i ekmel ise 
bi22at Peyganober-i Ekber Sallaliahu Aleyhi Vesellem Efendimiz Hazrel- 
leri idi. Cenkb-i Murteza da bu tavsiyye-i Nebeviyyenin hukmunii 12-13 
yaslannda, but™ muslumanlann ikincisf olarak izhar-i Islam etti|inden 
itibaren tutmus, hatta daha swell erinden o feyz-i mUbine n§il olmustu, 
giinkii Hazret-i Aliye All ismini ver^n CenaVi Nebi oldugu gibi, onu 
kundakta iken kucagma alir, mubarek dlHni o pek biiyiik ijocugun agzj- 
na yerir, o da lisSn^i Muhammediyi erne erne uyurdu. 

Keza Hazret-i Miirtezanm gocuklu^u zamamnda Mekkede bir kithk 
ve pabahlik olmu§ h ahali gefitimek huausunda sikmtiya diismustii. Ebfl 
TSlibin ise ailes! efradi gok, onlan getindirmek i^in hall, vakti yuktu 
Rabmetenliralemin Aleyhi Salevatulmelikilmujir Efendimiz Ebu Tallbhi 
zaruretini nassar-i dikkate aids. Difer amcasi Abbas bin Abdulmuttali- 
bin yanma gitU, Ebu TaJibin ^ocuklarmdan biror dauosini alip b^sleinek 
azere ona yardim cdilmesi tcklifinde bulundu. Abbaa muvnfakal edfnc* 
birlikie Ebu Talibin evine giltiler ve raosrleyi anln Hilar, Qnun da nza« 
ijzerine Abbas, Ca'fer bin Bbf Talibf, SallallahiJ Aloyhi VcsoIJem Efen- 
dimi?, dt' Cenab-i AHyf nes;dinp aid). Cenab-i MtlriBzA hicrt-te kadar 
li;mr,i soiidctlo vc Plumber-! Zi^nn glbl bir Jndinn kflmllln *Ay e .i hi- 
tnayunindc kaldi, 

HIS 



Irtihil-i Nobevkferi sonra (in-san-i kamillik) mertebe-i ulyasi, me$- 
reb-i Muh;mmu>dido buhman veiese-i Peygambcriye intikal etti. Ccnab-i 
Mvvlftivi ii.s;in-i kyroil if; in diyor ki : 

2962 

Ger feTgoycm to kiyamet nd'ti 6, 
H?C <mrd gayet-ti-makW raecL 

-Ktyfuiictc kadat enun vashm Boyleyecek olsam sonunu \c bitmc- 
piltit hcklcmo. 

2963 

Jet \ .jjT J-y jj jA jj 

Der be$er r& pos, kerde dftab, 
F£hm kiin vel-lahu a'lem bissavdb. 

-Uitlftsasi: tnsan-i kai*Ul; Beseriyyet nikabiyle ortiilmii^ bir gline^- 
Hr, Artik anla. Dogruyu en lyi biten Allahtir*. 

Ayineye bakan orada aksini gorur. Aks temainiyle gorunmekle be- 
llber bnkamn ayni degildfr. Insan da Esma ve Sifat-i liahiyyentn mec~ 
lAy-i zutmrudur. meela ne kadar sal olurss, aks de o kadar parlak olur. 
Ittmbi i kAmMin mir'ati, meraray-i zuhurun en Bail oldugu icin cndaki 
t»e«IIC aki&lert akseden'ln ta kendisi denecek derecede olur, t&te Cenab-i 
Ptrin iBe^eiiyyet nikabiyle 6rtulmii§ bir gune£> buyurmasi bu demek- 
tir, Daha dogruBu ben bu kadar anladim ve bu kadar anlatabildim, 

Yine Hasret-i Mevl&nl, Hadisin me&lini beyan a diyor ve Cenab-i 
Itwhiindan diyor ki : 

2964 



I , sAsli. * 



*ij ^ 



♦f^ l> t 



■' 



4L (j*t *L &&,p j 



Yd All ezciimle-i tfidl-i rah, 
Ber giizin t& s&ye-i h&$4 Mh. 

«Ya AH; Allah yolundaki taat vo i bade tie* den, Hakkin has kulu bir 
kiiiuLlhi sftyesinde .bulunmayi terdh et«. 

13W 






^ii-Vi I ~a.lil' 



'JO 1 



Her £esi der tdati bigrihtend, 
Hi§tenra mahlesi enyihtend. 

-Herkcs bit nevi' ibadet tarnfina meyJpdprek kendifcrt i^in a^ahd.iii 
kurtulacak bir vesile haiiriadilar-. 

2966 

Tu birev der s&yeA &M guriz, 
To, reM zan dii§men-i pinhan sitiz. 

-Sen git de akil ve kimil bir i&tin igyestnc si|m ki r iginden nazai^ 
likh dii^mati olan nclsin fllinden kurtubsm*. 



2967 



i^- J I ^ j- JV 



l>t- 



£s hemS tdat met bift teres t, 
Sabak j/dbS 6er her an s&bih hest. 

"Bu hareket, senin i ? m biitiin taatlerdcn eEdaldir. Bunu yapmakla 
i It'ii gitmi$ olanlan fjcfniis o1ursun>. 

Eshab-i Kiram Radiyallahu Anb'um arasinda Abdullah bin Amr 
bm-il-As gibi ba'jilan vardi ki, gece uykusunu terketmi^, sabahlara ka- 
dar meggul olmaya ba§lami$ti. Bunu ha ber a kn Aleyhlsselfit Efendimiz 
unn hem uyuniasim, hem kalkip namaa kilmasini tavsiye buynrmujtu. 
(JJttnkH o zatte hem nefsinin, hem de hareminin hakki vardi. Yalniz mi- 
mnT. Ibadetlyle ialigaJ etmesi diger haklann edasuia mnni' oluyordu, Kc- 
■Ait, idmazana tesidiif eden bir gazve eanfisindn mucahidlerin aonra kaza 
t'lmuk iizere oruc yemelerine SalialJAhU Aleyhi Vflsellem Hazretlerl niii- 
«Alds buyurmufltu. AaMbin b^'iUan, kendibrlnde kuvvel bulduklan 



t:t!ii 



™"S Btatar to SS d,r kuLfk vet ' " Ir S" P 1 , k «' la '- Oru ? , arlo ? 

U jX* ^ ^ ^^ ^ 

undu. Birlikte bir ^miye binder gL'T ^ m " tenbihind * bu~ 

Karaya ?lkillar H ™ oninn zarara $ oktUlu d di 

^medikl &ri halde Hi JXJZ^I' K ° y Ghklisi fcl ^a yiyecek 
«*« ve s^ mJagtirdL ^tu'tS l^**"" ^ *™ 

mi k*^ g , m < yi kurt**JS^^£^ G ™"^ HhW* 



ten bazUan^ gordiikleri fair IW Vsriiit kj> 1)1JllfJtl u ha y ^ ™ ^ 
tadng bul unan bir ^ t w o]du ^ u beI]j d ■ ^ H^ k 

tab! olup b, r BUttUM onun sohbetinde bulunduju ™ «* „m„? 

uydueu 6iM ktan b, t no^ bht oyleniis ola T d : x k r sr;: 

Ha^ret-i MevlanS bu bah^e devamla buyuxuyor ki : 

2969 

Sabr fctin berfcdr-i HidT: binifak, 
Ta negdyed mdir rev «Hazd Fir&k*. 
*E F sUikj Hi^iriii y aptlgl i^ erc bil4 fiifak Bab „ 
tiliiw zan^tii geldi, git demesu,.. ' ' ( ' k By * 

Ptirazin, bir ^iktan a9 ig a olarti, bir de listen soylenilmeviD k fl Ilv,n 
S 1 :' - r f - HazreU MevlSna, ikinci 5 i igfai nifak SKS2 M^ 

fiklar da boyte degii midir? Onlar da kdben ink^r f n w if* i, 

sohbetmden mahrum kalmayi mucip o] ur< aynimayi VI 

2979 

Gerfi fee^f! b^kened t-d dem mesen, 
Ger$i uflird ku$ed tu mil uwkeu 



F: 8B 



KHCt 



■>■■«■■ 



MMM 



YArii geyfcJn harekMmda nkliiim ercnedlgi ve havsalanm almadigi 
bir jjey gorijrsen hemen i'tiurt ve inkAm davranma, hatts bunlan zih- 
ninden gcrirme, Sebebi anlasilineaya kadar teslimiyyetkarane siikdt et. 

2971 

^'> ^i^ ^-j jr i*- W £***> 

De$t-t 6t& Hak gu de$t4 hi? hand, 
Ta YeduU&hi fevke eydihitn birand. 

-Allah, onun dini kendi eli ile tesmiye etti de (Yedullahi fevka cy- 
dihim) Ayetini inxSl ctti». 

Evvelce de bahsi ve isahi ge0igi uzere Hicretin altinci senesinde 
Aleyhisselatu Vesaeiam Efendimiz IBM sahabi ile birlikte {umre) yap- 
mak idn Mekkeye azimet etmigti. Kureys miisrikleri, Resulullah efen- 
flimiii ve maiyyetini sehre koymamaya karar verdiler. Hazret-i Pey- 
gnmber; harb idn degil, ziyaret idn geldigini bildirmek maksadiyle Haz- 
rel-i Osmanj Mekkeye gonderdi. Mijsrikler Cenab-i Zinnureyni go* hap- 
Kfne aldilar ve orduya avdeti gedkti. Osman 61duriilmii§! diye bir de §&- 
ylr. giktj, Bunun iizerine Sallallahii Aleyhi Vesellem Hazretleri bir agag 
id 1 1 mi Qturdy ve maiyyetindekilere Mat teklifinde bulundu. (Ced bin 
K*y«} tsminde bir mfinafiktan bagka biitun eshib: Olme var, ddnme yok 
dlyc Rosdl-1 Ekreme blat etti, Bunun iizerine; 



^< 



$*^>&&gf&$l!$ 



Yarn" : «Habtbim; sana biat edcnler, Allaha biat etmi 5 oldular. Al- 
J a In it ell, Dtilunn eli (Istundedlr. Imdi her klm bu bin tie teabhtid etmis 
uldugiindan cayarsa zaran nefsine aiddir. Allaha ker§i olan ieahhUdhnU 
ifa oyleyenlerc de Cedib-i Hak pek biiyiik bir edr vcirecrktii Jti = Ayeti nfl- 
zil oldu. (Allaha tekarrub) tin (kurb-i nw&ffl) ve (kurb-i feraiz) diye 
iki derecesi vardir. Eirincisinde Allah, kulun vasrtasi, ikincisinde kul, 
Rabbin vSsitasi olur. Ijte Sallallahii Aleyhi Vesellem Efendimiz, kurb-i 

(U) Sllriil Feth : 11, 



1394 



forAlxdo buliwduftu vt- fMni ZttM Hnkla f*-J m)mi| oldufu clheil* k«n. 
iIInJ fliu'inAl ■] lhikkn v&sita nlmu^ v<- Alldlun IuhImMi, utmn nrtiibftrak all 

\ itHniyle locclli nylemijti. 

]ln ' uvHli llesiilullah Snllalli'ihu Aluyhi Vewllom Efcndimizde zu- 
liniu geldigi gH>i onim feyz-i verfiseli lift ktunmilln-l Hilullah hazeiMm- 
iln [la vuku' bulur, Binaenaleyh Hazret-i Mavlftni mui^id-i kHmil ve mU- 
kammlli Wrif l$n Ayot-i Kerimeden Iktlbasta bulunmustur. 

2072 

Dest-r Hak mirdndej gi*tdej fcuned, 
Zinde $ bud cartel payende§ leuned. 

iAIlatun uli o socuiu iildiiriir ve diriltir. DiriHmek ne demek? Orm 
1 4tli I Imkl liallnc fjetirjr-. 

Nri/iiH-l Pir biraz evvel : *^oougLi bldui^e de sen sa^mi yolmjtyn 
|lilki|mat diye miir^id-i kamilin harekatina i'tiraz ve mudahclc rililin.- 
ih««1hl Uivslytf buynrrau?, Bpnta da geyh-I kamihn eli, Allahin yt«d-i kud- 
lilhllr demlfti. Burada da diyor ki ; «0 el, Allahjn yed-i kud feline vfini- 
lidir Alluhm eli; olduriir de t diriltir de. Isterse dldiirdugiiniJ rdh-i bfikl 
hhllnr de getlrir*. Kimsenin bir sey demeye hakki yoktur. Moselfl Hizi- 
. .1 Bidiirdiigu gocuk, miikellef olmadigi icin ma'sum olarak bldii, Hn- 
IiiiUi ywyujiaydi kendi kafir olacagi gibi md'min bulunan anasini, babasi- 
rvt ilu k ti f I r cdeeek, sonunda ise ebedi olarak cehenneme gireeekti. 



2D73 

Her fci ten^id vAdir in r&hi bund, 
Hem beavn-i Jiimmet-I piraw resW, 

-Itnr klm ynlmica bu ynlu nfidir olarak kendi kcndlne Kfifmi^io 
tla ylmi ptTlcrin himmcii yardimiytc menril-i maksftda ermlijtlr.. 

m-nai-i Ekrem Sallallabu Aleyhi Vesellem ECendimlK bUtiin Mem- 
Irre rsilmicl oldugu gibi, verese-i kamile&J olan evliy4ullph da rahnici 
Ur. H«zret-i Peygatnber Aleyhisaelaiii Vesselam Mekkede bulundukea 

1MB 



:^rz:z^: hWiBe h *< *** «»*» «*• *»■ 



*?**, 



-_l\ 



»a 



f* 






"?« iSE?K T" Muh — ^ d - «ffl*tai Mr feSi^t: 

1 'I vukij bulunca i§ degi^ti. ^^at 

Dunlin gibi aklim ve ilmini rehber ittihaz ederek vola cifcaniardan 

A ' ,h , ^ » ' h ' d * yete emi ^*r. Nitekim Hadi s -i £f™ 

m riKh imJur» buyurulmugtur. h«w* 

Tajflife Resfiluliab, ta 5 a tutmujlar ve ambarek ayaklanm kanat 
r ,^,k,n MJJl-b^J erham; -Y4 Rabbi; kavnu™ Ch££T£ 

" Tt d ^ ri **** 6der&k tsl5 ™ 8^'iar- Her £2n£ 
«. E -i Muhammediyye de halkm selSmeti ve hidayeti kin aym du J« 

bwl, ,„ami, babami, kiyarnet guniinde kaim olacak mii'minleri malS 

2974 

DesU ptr ez gdiban k&t&h ntet, 
Desti 6 cuz kabde-l Allah nht. 

«Piri„ m, gHibbre yeii^miyecek kadar kisa degildir. On Un e Ii AI- 
tuli in kabzasi mesSbesindedij™, eil A1 

Allahin yed-i kudreti her yere ve herkese m&® gibi onun rr.ee 
luy. v.uhuru olan pir-i Mmilin eii de huz.runda birLyaZa ^ 

' IT) Sdrel Enfel 1 33. 



!,W 



me>i bir hnld* deflildlr. Allnhm voiillftl kuvv^t vn kudrpllf krcidftdfi ycti- 
-li vi* inidrni tileyanlwin fllciittdei] tulrii Hullft <|>I* > dc*i.glr) dwnilmost 
1 ■ 1 1 1 bi I.11 1 ilnhiyidir. 

HiifNin, Miifillm \e ICbO Davudui; Eh A llilrryir- Undiynllnhii Anhdcii 
iiv.iycl ..■lllkJorl bir lladis-i ^criftc Reifllullah BallflH&hfi Alfiyhi VeapU 
It^iu Eftrtdimia ffiyle buyuntMiftttr : •Stsdan dirliiin bim-k biiyvnm ^iilflo 
■»rt%iiijiir V* kiiybfiliirsn, cy Allnhm kiillurt; t'.v Allnlim kullftn, hlnek bay- 

m 1 11111 h diyc ttuslcnsiii. Oralnrda buJtituiH insimdftii, cind^n, mclt'k- 

itrii bir Inizir, n bnyvam tutar*. 

RieftlultAlHa blair ve gaib uzerjndeki tasarruf kudreti bu HadSa-i ^e- 
iir ilt* nabit oluyor. 



2975 



t;Ui 



j^*j C-«J^- (jya- uJjf *jr 

(Sdibanra gun gur&n hiVai dihend, 

H&diran ez gaib&n la§ek bihend, 

-Mildt'm ki, galblere boylo bir hil'at veriyodar, huzmda olaninr |Up- 
HmIk kl, tfaiblrrden dab a ziyadc iltlMia tiail ohirJar*. 

V'AnS bir miir^idjn elini tutmami$ ve tarikat kapisindan girrnemiij 
iloT< ruHllren m«nll-i maksudu bulanlarui bulu§u, yine ,piran-i laiik«- 
Llu hiiiiiiii.'i. vp inayeti eseri dunca, acaba hiamet ve aohbetlerindc bulu- 
1 1 1 1 1 1 ^(dljIikloR kurlubnu§ olankra nasillutfederler? Elbette huzurda bu- 
bjnimlnt', gafb(,e bulunanlardan ziyade ikratna lSyiktirlar. 



2ft7fi 



' 



a>-L->. 



41, 



i;U6 



Gdibd-nrci fun^ nevale midehend, 
Pi$-i mihrnan td ?i ni'methd, nihend* 

-it ki-rlin iev&t, gaiblere yiyecck v*rincc mtsBfirleriiiin online nu*i1 
nt'iiirlkr korlar?* 

-Ohlnrin yiizli suyu hlirmetine balk rmklamr- Hadts-1 §urifi btrftK 
uvvti niiylonilmigti, Kurdlaru, kujlarn varmcaya kadar btltiin mahliiktitin 

1397 



sebeb-i nrt. buhmnn *v!iy n i,ll n h hawrttmm kendilerine mibman olan- 
lar hakkmdfl nastl ikram cdecekk-ri artjk kiyas ohmsun. 

2977 

jj <jSj- j^ £-~* j^ t5 -T IT 

X6 fcesS fc& p^ ^ u bended kemer, 
Ta kesi k& h&st Urun suy-t der. 

-Ottlann huzurimdfl kemer baglay ip bizmet edenle* nere de, kapi 
disan durup da ijerisi U atakadar olmayanlar nerede?. 

Elbette i ? eridekiler, Mi u kereme digandakllerden ziyade miistahik 
ve naiidirler. 

2978 

pwrt guzidi plr nazik-dil mehfy, 

Smt-u-verzid& $u ab-u-gtt mebfy, 

-I'iy salik; kendine bir pir intihab edincc ger^k omit, hszmetjnde, 
p>»k Ibvs,, e edecegi evrad ii czkSr ve s5 i r iMdctte tenbellik ve samur 
Ulnl iiyi^itkluk gtisterme*. 

CflrJa, ba§Ia ^!i 5s mucahede etmekten geri durma. 



.T. JJ 



L7* 



2970 

Pes fciitd bimykal ay'ine pevt, 
-Efrr h U r yaradan, yani mbciihcde ve hi^db, zorlu^ndan mcinir 
Mr srIjEi nasil ayna ohii-?» 



U'Jri 



Eskiden aynolnr mi'deni idller. Onun igln p|«l«nlrl«r. mnrs fin (mia- 
kale) dflnikn hit flletk din edilirkrdi. Kjplrnnmk vi- uiLnkiilft dctnirinln 
tfljtyikiylf tilibiiimnk iiyim l(,'>n t^icyci' Jnlininltl nil l-'nkjii a zahmetn 
kalbtndiktsn stmrd sathi cil&laniT vo inii'fii i miicellft aluTdu 

(>nun tfibl bir mitr^idi? intfnab almij otan itflHk de krilhJn llahf IV 
t^llilcri' mn'ktiii (([abilmesi igtn onti tlljidnr rylryrrik rnucahedeye le- 
bfimniij] ctmdi. jikAyette IJulunmamftlHlir. 

Mc^kkalsin aefer bulunmadi^i ^ibi, miioQhedesiz suluk da olntnayu- 
r.ifltikiaci aalikin sabirdan ve teslimiyyetten ayriltnamasi laaim geldigim 
jihtiitmak ifjin Ha^ret-i Mevlana bir hikayecik nakline bajhyor ve buyu- 
luyor ki : 



-Itllt KAZVINLiNiN VOCUDLNA DOVME YAPTIRMASI- 

2930 

jL k _^>'-» ji jiij o^Sj- (>l 

In /iifcd^/et bisneu ez sahib beyan, 
Der ta.rik~u-adet4 kazviniy&n, 

-Sii liikiiycyi iiakk<teiid«n dinlc ki : Kazvin ^ehri ahalisinin yuhi n* 
jttt i'ti nc Kiire* . 



2981 

Ber tenru-dest-u~ketijha bi pe^endj 
Ez ser-i sbzen kehudiha zenend. 

tVUcAda, cllerc, kiircklcr ilstbne ignc m-ti ile 7Rmr vcrmiyccck sfl- 
■tit* dilvme yapar!ar>. 

Dflvme tlciiilen §ey: Kol ve gogi'is gibi aza'rnu derisi ustiirn? ynpilitn 
fpydh ki, o nakjjn c;izgilei'i iiaerme ijjnc balinlir, Da ha us tune, bilmrm 
Uttuio petit, yiihud boyp si'iriilur; surulen JSjj!, ignc delikhritntcn keri «l- 
r»r, ribmepye kadar knyholmamak uzere orada kalir vc kirli mnvl bir 
I'vnk nhidi. Yenl^eriler arasmda hemen umuml olan dc)vm« yaptjrmnk, 

1399 



sonralari kabadayilik al^meti sayildigi i;in ba'zi kulhanbeylerinde kal- 
mi^ti. ElhamdUUnSfa §imdi ragbet edilmlyor. 

Haeret-i Pirin Jfadesinden davme yaptimiak adetiniji bize, hatta 
ArabJara, trandan gelmij oldugu anlagiliyor. Arablar buna (ve$m) ta'bir 
ndertcr. Fakat erkeklere degil, kadnilann ellerine ve yiialerine yaparlar 
tiii guzellegtirellra diye girkinlestirirlcr. Hakikaten boyle db'vmdi elJer 
ve yiizler, miistekreh bir manzara ai'zederler. 

Ve^m yap an kadma (vagi me), yaptirana (mu&tev§ime) denilir ki, ya- 
pan a da, yaptirana da lisan-i Peygamberiden la 'net edilmi§tir. 

Yine Cenab-i Pirin beyamndan anla^ldigma gore tratida dovme, ha- 
inamlarda dellakler tarafindan yapilirmi§. 



2982 



vC 



"Ka/vinli biri, hamamda, bir dell&k'iii yanma giiti ve i&tfeti bana bir 
Hinnie yap dedi-. 

£933 



^ ! jV ^ f'i u& 



*? *j- tlJJ 



OU 



j^— <->}$*p ^jj 



Go/t fi suret zenem ey pehlev&n, 
Go ft her zen suret-i §n4 jiyan. 

■IMIAIe: Pchlivanim, ne resmi yapayim? diyc sordu. KazvinJi: Kiik- 
* «■<"»■■ lilr a r skin rcsmi! tevabim verdi™ ve dsdi ki : 



2984 



JU-. 






u£ *** 



Tdlia-m ?ircs£ rta^-i jtr 3en, 
CeJid Jciitt reng-i fcebiidi sir eeft. 

"lii'iiim laliim i>seddii\ Rinai-nuli-yb in shin rosmi yap. Hum dc bo* 
ym l bd Itu iiliiut.mtiii tjsli^. 



I lllli 



2985 

(*J iT Jj f^^ Jf >^-" 

G6/£ her ct mevdiat suret zenem, 
Goft ber §dnegehefn zen &n rakam. 

"DeUak, nerede nak^edcyim? dedi. Kazvinli de: Kiiregimiii iistiim.- 
n rosiiii yap! emrini verdi». 

Derd-i on der §anegeh mesken girijt, 

■■in-II:iU igncyi baiirmaya ba^laymca acisi herifiti kiirck k«ini£l»o 
tllrrdR 

2987 

J^ £$ Jt*1 4 1 !)' jjy jlj^- 

Pehleuan der nalc amed key $ent t 

Mer mera ku$ti gi nuret mizenl. 

>K«ivlnli peblivan inleycruk: Ey yiiksek usta; beni bldiirdUn. Nt> 
n»»(nt yii|iiy*}rs«n? diyc aordu». 

2988 

G6/t d her fir /crm-ld! 7?jcrd, 
Gfl/t vz -■£ iidt? kerd! ibtidd. 

■ iMUtU; rtrnJiui KRttl >'»■ |> ricnii'dlii mi" dryirici* Kuxvinli; n-'n-.m 

m<n Ihui In *h it'.' nm'illiiili' lull in ■ 

tint 



2989 

flu* jlfcl «Ldj jl C-iT^ 

Goft ez diimg&k ag&zideem, 
Gofl diim btguzar ey && dideera. 

■DdlAb; Kuyruk tarafsudan bagladim dedi, Kazvinli: tbi goxiim, kuy- 
ruk tarafim birak* tavsiyesinden sctira dedi ki : 

2990 

Ez dutn-iindumgdfc<-t $?rem dem giri/t, 
DwmgeJv-l 6 demge/iem mxtafce-Tn- girif J. 

-Arslanin kuyruguyla kuyruk tarafinm acisiitdan solugum kesildi. 
(hum kuyruk sokumu bcnim nutes, ynlumu tikadi*. 

2991 

$tr bi dum b&§ gfl ey §ir-s6z ) 

Ki dilem siisti girift ez zahm-i g&z. 

-Ey iirslan nak§ed«t; yapCigin atslan varsm kuyruksiu olsun. £un. 
Ml igne acismdan kalbime za'f gcldi-. 

2992 

Cdnib-t diger giri/f an $iUs zahm, 
Bi maftdbd-uuvrniAudsd bi rdhm, 

■ O i.iiiic batiran ^ahis, sckmmeksiTin vc rabm u jjcfkaL gbstermcksi- 
»in basjka tarafa bir yara a^ti-. 

UOI 



*> 



2003 






Bang kerd & kiu ft Bftd4m««t ez6, 
G&/t in gdffct ey merd-S nifco, 
«Kazvinli; Aman, bu ansSanin ntrcsi? aiyo bayk ir dt, DelLak da: hy 
iyi adam; kula|idir, iiahuida buluudu*. 

2004 

fjf cf $f» J$% K ^£ 
Gbft £d g6|e? neb&§ed ey hakim, 
G6$r& bizg&r-urkoteh Mn giUm. 
-Kazvinli; Ey tist&d-i hakim; kulagi da Qlmasin, Kalag ( birak da kl- 
limi kisalt, yini eluii jabuk t«t» recasim etti. 

2995 

Camb-i dlg&r hali^ tgtz kerd, 
• ' Baz Kazvini /igdnrd s&z kerd. 

^JelUk i&ueyi ba 5 ka iarafa b&tirmaya, Kaivinli de yinc ba&inp s«" 
girmaya ba§ladi». 

2906 

Kin siivvum, eanib pi enddm&tft nizj 

^Kazvinli: Bu Uquucii iaruJ, nriilftniii ncrwi dlyo wrdu. Dcllak do! 

Karmdir aatiiim; ccvabmi vcrdit, 

I'lti.i 



2997 

Go# td i$kem nebbed §frra t 

Ge§t. efzun dfrd hem zen zahmhd. 

-KazvinJi: Aman! Ardamn karn, da olmasm, Derdira amikfa artf, 
Igneyi $ok tmtirma dedi*. v 



2098 

Hire $ud dellak-u-bes hayran bzm&nd, 
To, bedir engti^t der dendan bim&nd. 

k a Idi» DC,mk ***"* VB ^ hayret * dti5ty< Ullin mUddct pa ™ fl * 1 fl ^ ind * 

2999 

JJer zemin zed s6zm ez hi§m ihtdd, 
Goft der diem kesird In fut&d. 
-Ibta hiddetind™ ifinoji y ere >tfi Te boyle bit i, Dibiyada ki msc nm 

3000 

* j* L' j^ |^ ^i ^a& I 

$ir-i bl dum-ii-ser-u-i$kem ktdid, 
In^unin giH Huda hod naferid. 

-Kuyruksm, &■,,„, b™ B ^^ kim gHrmii ^ Ur? AUah ^ £- 

u? inr arslnn yaratrnftmighf*. * 

1404 






fllkftyf bund* bitiyor. JUj Inlif f.ktvulr.j. i w i -. 

- ■ Atatihkfln prensiptoi Wutayor! diy e a 2 mi yareaI , _„„„ 
mlitlr. ' * l ™" "™»Mk blr din vnz'cyltmc- 



IW 



Haaret-j Mevlflna kissadan hisseye intikal ederek buyuruyor ki : 

3001 

Ey brrftder sdbrkun ber derd-i m$ t 
Td rehl ez m§-i nefs-i gebr-i hi§. 

-Hlrader; igne acisma sabret ki, kendi kfiflr nefsinin igncsi derdin- 
ilt'ii kurliilasiiu. 

Yftiil aeyr ii siilukte likumu olan mucahedeye tehammul eyle ki, nef- 
nln mimarelikten yiikselsin, sen de onun emri altinda bulunmaktan ve 
gu mevhum varlik vehroinden kurtulasin, 

3002 

Kdn 0ur#M fci rehiden ez vuc&d } 
Qerhy^rruhr^mdh §dn dred $uc&d, 

-Varlik kaydindan ve benlik vehmindett kurtulmus olanJaj-a felek 
il*. KUueg de F ay da hiirmet ve ta'zimde bulunur*. 

Varliklanni, Hakkm Varliguida; iradelerini Hakkm tradesinde ifnft 
elmifl ve (Beka blllah) mertebesine yukselmis, olanJardaki varlik ve iril- 
d<j h Hakkm oldugu ijin biitun miikevvetiat zSta miinkad olur. 



3003 

Her hi miird ender tevA 6 nefs-i gebr, 
Mer ord ferman burd hur§id-u*ebr, 

-Clsmlndeki kafu- nefsi olmtl 5 olana, Giine$ de, buhit da itant eder- 



1400 



:ioo4 

Cun diEe$ amuht $ewi'efruhten, 
Afitdb or& ney&red sfthten, 

-Kulbi mum yakmasim ogremni^. nlimi Gtinej} y&kmnz», 

Yan! bir zttin kalbindeki ask-i llahi ate§i parlar da kalbl ve ka- 
li bi tenvir ederse onu G tines, degil, Ceheniiem de yakamaz. 

Nitekim Cehennemin kjyamette ; *Ey mti'min ge$, Scnin nftrun be- 
nlm atesimi Kottdiiruyor,. diyecegi bir Hadis-i IJerLfte bey an buy urn l- 
Jiiug, Hadise tekolhen $oyle bir kit'a nazmolunmugtur : 

Duzahc girsem de yakmaz y& Restitullah heni, 
A§k< pdkin dilde 'pertev-dver-i Iman ikzn. 
Olmamvftt dfikdn dgiifte-i la'lri lebin, 
Lem 3 a.-i ruhsar-i dlin smede rah§dn iken. 

Hazret-i PSr, Giinejln ehlullaha zarar vermiyeceginl ve hizraetindf 
hulunacagmi isbat i^in diyor ki : 



3005 

G6ft Hafc der dfitdb4 mwntecim, 
Zikr-i tezz&ver kezd an kehfihim. 

-( i'iiiib-i Bak Kur'an-i Kerimdc:- 



Yiini : «GUnc*i aslmb-i Kcbfin mngaraiarmi ziyiret edcrdi 11 * buyur- 

BUiftur. 



IIHI aflwiK«h(: IT, 



140/ 



Mevlana da bu beyL ilc o k 1SE aya telmih eylem^tir. 

gttillM Piri* (Mb-i miintecirn) den maksadi: Kurtiw Kerimdir 

ra par^a parga, Syet ayet, sure sure olarak liuum fiortildukce 2^ **** 

h r 1m ; raln,ek ist * niiei1 bir ^ ^^ ******* T**£ 

i m^Zat nrl ^ 5 i ^ atlarjndan s ^ *« Hristiyanlarda da 
krUi maluiaat otaiayisuidandir. Mmlgri; YemlihS, Mishna, Meksdma 

mm! 7 h ****■ **** de onlarh beraber m , Iaraya SS» W 

onun .dmm da ifctanir oidugu sbylenir. Cenai,. Hak PeygaSf Ek-' 
berine hitaben buyuruyor kl ; J<fca"*uer 1 jlk 

K fff^ 1 rUt * beti iEale •"5 §u hal (yferf 

Ajhi l,-i Kchfm uykuda bulunduklari halde yjllarca mahfuz kalmiar,) 

diy.ri bul» odur v e Mr kWeyi Wllefe d^liriirse, «> timseyi ir§M 
•dU Mr,, y ] a getirecek bir „Hyi bi S bir vakit bula^azam*, 

/,>k C d? rM MeVl r\ bi V ki beyt SVVel lVfldlk **&«*• kurtulanlara 

^y^^XT Z ^ et3e hi *" d * bul ~ le 



Fftir tiimle l&tf filn (fttl iflisfiTd, 

-r.iil e&ttlbUW gidcn bir ciii'iiiin kar^ndu, uiken bile giil gibi k«a- 
\t-twn Ib&rel «lur». 

3007 

(;ist ta'sim-f Hodd efrdjten, 

,AII«bi» liriimini yiiksdtmtk nedir? Kcndini hor, bakir, toprak |lbt 
nlil ttihiiiiklir-. 



3008 



(LB J Bflrtl Kehr : 17, 



^fet teuhid-l Hoda &muhten, 

Hi§tenra pij-i vdhid s6hten. 
-AtUliiti itvlufiitii iiltenmek ncdir? Kwdiru Vahid'in hmurunda 
ypkiiink VO ifna eimcktir»>. 

A Hutu ta'aim ve tekbir etmek, kullar i e in farz olati bir bor 5 tur r Fn- 
I, Ml Ut li'dm yalmz Allah biiyiiktur demlmekle if a edilnii? olmaa. Ken- 

M k Pimu h k^di acizlilim, kendi meskenetini kemM-i ihlas lie 

I'liraf ..rm«k ve bunu zevki bir dereceye getirm^k lazjmdir. t 5 te o vak.t 
It'ilm I llfibi ifa edilmi^ olur. Kezi Allabin tevhidi, yanl bir olup, aerik 
v* nwlrl nlmndigmi ogrenmek de kendinin m^vhiim varligmj o Vihid-l 
llMklki huKunmda ifna rtm^ktir Yoksa Allah'a kar 5 i varhk idd^inda 
bulunmak, bcu yapiyorum, ben ediyoram fiibi da'vaiara kalkismuk hakl- 
krtltu Irvhld degH f haft ve ma'nevi biv ^firk uluv. / 



lift?: 



C: m> 



HIH> 



3009 

Gerh-emt /idh-l ki hijruz% gu ruz, 
Hesti4 hemgun jeb-i kodrd bwdz. 

«E£er giindiii gibi aydwlaiimak istersen gcce gibi karanhk olan var- 
Iigim ynk», 

3010 

Kestii/et der kesti an hesti nev&z, 
Hemqu mis der klmya ender gudaz. 

■Kendi vurhgim, a vathk bah§eden Allahin v&rljgmda, bnkitm kim- 
yada eridigi gtbi erit». 



3011 

Rest in cilmle harabi ez du hest. 

«£y aftlik; sen (ben ve biz) demeye iyiden iysye SHiilmigsin, Fakat 
hllmts ol ki, bu hafabligin hepai (iki varliktan) ileri gelmektedir*. 

Burada iki variiktan inaksad: Alia bin (Vucud-i Vacibi) iie Kulun 
(vucud-i miimkin) idir. Bir kulun «Ben yaptun yahud bia yaptik* de- 
nies* miimkiin bir varhgin vacib bir viicilda meydan okumasi gibidir. fg- 
te buUin harabhklar, buturi sapikliklar, Viieud-i Ilahi kar§isinda varhk 
iddiasma kalki$maktan ve Tevfik-i ilahi ile yapilan hareketleri kendi kuv- 
vetimle yapiyorum saniusktan ileri gelraektedir. Ne vakit bu zao ve 
vehrn, sail olur da hakikat, nazar-i irnan cmtinde tecdli ederse o harab- 
hktacin ve sapikhklarin big biri kalinaz. 

1410 






.AVIANMAVA QIKAN AllSLANf, KVIU* VK Tll.KlNlN llll(ArKKU 

Vnhdel yolunda benllk v^ aeiilik glbi Iklllgp dclfilnl ciLni fikirlcrin 
tn bilyuk dalfilet oldugunu anlaimak Iqln IIj»/m'1 I MuvWrta b'ttyuruyor 



3012 



j w dfft 






§h'-u-gurg-v.-rith£hi behr-i §ikdr, 
Rejtebudend ez taleb der kuhsar. 

*Aii>liiti, luird ve iilki, yvlanmak kin da^a ^lkmi^lurdi". 



3013 

Td be p^t-i hemdiger ber sdydha, 
Sdht berbendend, bar-u-kaydh&. 

■Avllfl .vakalayip birbitinin sirtina yiiklctmek ve ta§imak icin yur- 



3014 

Her.se b&kem ender an xahrayi jerf, 
S&ydli& gir&Ttd bu$yar-u-$iger}. 

•■I \ll hicliktp o geiti| kuda bir $ok av tntacnklardn. 



1411 



3015 

Gergi zfytin $ir nena neng bud, 
Lik fcerd ikram-u-hemrdhi numud. 

«Vakja erkek bir arsian i 5 in kurd ve tifki ile arkada 5 l,k eimek ayib- 
(li. Lakin arslan, oniara ikram olsun diye kendilerini yoIdash£a kabul 

Olllw, 

3016 



l*-'j JjAj \j&&i&'\ 



Lik hemreh §ud camaat rahmete&t. 

"Buy It bir padi 5 ah J fin asker, fad a kalabaliktan ibaretti, Lakin 
(til-ccmaatli rahmettln) Hadisbie ittiba' ctmek k> oniara ar kada$ oidu., 

garihler diyorlar kj : BuradaM (jir) den maksad: Hakikat ve rna'ri- 
fat arskni olan veliyy~j MmJIdlr. Kurd ve tilkiden murad ise: Hayvan r 
Jik sifatmdan kurtulamami? suri insanlardir. Evliyaullah hazeTati, ba'zan 
bttyle hay van sifatli insanlarla da beraber bulunurlar. gunku Hazret-i 
IVyKamber Aleyhi ve Alihi Salevatullahilekber Efendimiz.: «Cem&at 
Alhfein rah me tine sebebdir- buyunnu§tur. Olur ki, cemaat arasinda Al- 
titun sevgfli bir kulu buiunur. Onun yiizii &uyu hurmetine digerleri de 
Ktkkin lutf u keremine n4il olurlar, Bundan dolayi cemSaile ktlman bir 
HUM*, miinfeiideil ed£ edilenden 25 yahud 28 derece ytiksektir. Cum'a 
vd bay ram rremazlarrain ancak cemastle kihnmasiiidaki hikmet de budur 



3017 



*•* 



Inpuran mefcrd 2i ahter nengk&$t f 
6 nuydm-S aftterdn behr-i sah&st. 

•Biiylc tail- (Ay) i^in {yi]dnziar)la bulnnmak ayib sayilacak bir hsl- 
dlr. Onun yildizlar arasinda bulurniinsi cbmerdligi do(ayjsiytedir», 
1412 



A<;ik bit ^■crdi* ff'/Adn K»riihrn yildulni flutVlflUJ ulyflhirlylr tfrik 
kiii)Li!*niui nydinlnlmnyo v»lijtrkea Kwmrr, nfkuh Qtwrlndtm ana mot la 
lnliV *dn* vp yavag yava$ yiiksdmoyi 1 tiriylm Vnknolilik^n niuu lenaflyi 
vi* Jii/i tonvir odcr, Differ ytldi^lar f> niir rt<yr/.Ani km rji Hindu sbniik kn- 

ln j i)rrni'k ki, Ksimerln yildialar arnsiruJii Hinilu I, nur comerdliffi et- 

ini'k l(lnml|r Ehlullah hazerfltinin avflm-i titln ■ruinda bulunma&i da 

i vviire miisleid bulunw kimselerl tenvlr etmek litwft bir sehavet 

Xkili'ririF'k i^inmig. Cenab-i Pirin §u misali, yfmi kamerin cirmine vc nsV 
miui itlabctte yildizlann kugiik ve sdniik kaJmasi. biKim goru^iimdz i'tl- 
liAriylcdii'. Voksa sema dahilinde oyle pariak ve a kadar buytik yildizliir 
vnrdir ki, bizim muhte§em Gune^irnii bile onlann yanmda ate? bbcefti 
jlhl kiilir. Onlarm bizo 5yle kii^iik gbriinraeleri arnmiza olan uzakhklan 
ilrJuyiJiiykdir, 

3018 

Emr-i §&virhum peyamberra restd, 
Gergi re'yi nist re'y&gra nedid. 

-IVyUJimberin re'yi gibi hi^ bir kimsBde re'y otmamakla hor&ber 
HvuhM Kkrem (S.A.VO Hazretlerine onlarla mu^avcre etmc emri v&rlil 

Ctnib-t Pk bu beyt-i gerif ile Sure-i Al-i Jmrandaki bir Ayete i^arut 
t*fllyor : 

Mn'lnmdur ki, Uhud muharebesinde bir hezimet vukii' bulmuf, an- 
l i.i I mi btr kismi sagkmlikla Medineye kadar ko^mu^tu. Sonra ?u hare- 
ki-llfii dnlay isiyle taraf-i RMletten kendilerine itab buyuru'madi. Bll'a- 
ith< lniMiiii muamele edildi. O miinasebetle bu Ayet nazil oldu : 



^l^ll^f^ 



Villi! : ■Allnbin sun ti ihsan ettlfti bir rnhmedv onlara kar|i mdlayiin 

1413 



davrand-n Eff cr nobran V e „ rt yUfekli fy&nj nedkeW: ve merhamet- 

3019 

***** JJ Jr*j _*- yjlj ji 

Der terdzfl ceu refik4 zer $udest t 
Nt ez&nki cev gu zer cevher $udest 

M*** arP amn da a h. n gfti k,y™etli b i r cevher obaasuidan dc^ldi,., 
Altm tartihrken a&rlig! belli dmak km dirhem kefesin^ a™, *, * 

3020 



.Ai *i 






££ft fcdhbrti fcnrcim fomrek jiwiest, 
Milddetl seg tens-i dergeh $ufest' 

de oldufpj g,b,_ ma|aru bekcitigi ctmisti*. 



<*>J S6r*S All lhirnn : 153. 



141 



tnsan dcnilen mahiyyiitln rub ile cm«<Man mtittfrtWl oldugu mn'- 
luimjur. Bugiin ya^iyan insatilaim ruhlnri kihbUrnifl muklfltt, I'akat 
luhb maddi, ruh me ma'nevl, Anulnkl muk»r«n«U«n d«l»yi ecsedin da 
ruh gibl ma'ncvi olatniyaesgi bedthl. Ke/.fl iwhAlM KcMfa ttupe^l, efen- 
dlleri mafiaraya ko^tiklan vakit berabcr wU""i ve Kur'anda beyan lm* 
vuruldugu iizere ayaklanus msgaranm nwdhallne uzatip bek^ilik etttilf- 
II. By bekfiligl ve efendilerine yoldaghgi dhetiyle kiipcgin ins an olma- 
una imkan bulunm&digi gibi, arslanla <iv*i v ikan kurd ve tilkinin de ars- 
Inn itlEimiyacagi tabSi bir seydir. 

3021 

£unfa reftend in camaet suy-i Mtft, 
Der rifedb-S $ir ba ferr-u-fiifc^^. 
lin cemfiat, arsiamn maiio'etinde heybet ii aiaraetle daga doflrn 

3022 

Gdt?-i ktiki-vu-buZ'tiL-hargbs-'i zejt, 
Yajteyid-&-kar-i i^dn pi| re/t 

-Ilir yaban sigin, bir keji ve iifl bir tav^an avladjlar, t^leri ilcri 

3023 

Her fci b&$ed der -pey-i ??r-i hirAb, 
Kem ney&yed Tu^-d-jeb flrd kebab, 
•Her Mm ccnffci bir arslnmn hinde gidcrsc ffect- ifUndtt* onii kid.ali 
■ i.-.ili wlmaa>< 

1418 



3024 



r 



QH zikuh der bi$e averdend §an f 
Kii§te-vu-mecrtih-v*ender hun ke§an. 

-Vaktaki avian olU ve yarah wlarak kanlar ifinde siiriikleye suriik- 
!<■>«■ ormana gctirdiler>, 

3025 



Gurg-u-riibera tama' bud enderan, 
Ki reved ktsmet beadl-i Husrev&n. 

-Kirrd fie tllki, avlarm padisablann adalcti tizere taksim edilecegi 
famaitida idiEer*. 

3026 

j4fes-t tdm-? ftercto jan bergir zed, 
§ir ddnist an tam'h&Ta sened. 

■Ilor Jkisinin tamai da arslana aksetti ve tama'larmm sebebini 

3027 

Herfct bdjed £$r-t esrdr-ti-emir, 
6 bidilned Tierf* endi§ed zoxr&r. 

"Esrar nrslimi ve ma'na tmiri olan bit xat, kalbia diigitadilgii her 
|cyi hilir». 

Ut6 






H.. t lSR-i §Mlfte! «Mtt'i»m»n flrlwrttaibm mWmihi. *.U»kil t. Allnlim 

nflrlyU' btk«r ve Kiiriir. buyurulmu|lur, 

Urfi | Byi ammetten Ebu Ya'hfth Mil In kin ^«^^J*| 

,ihlW ul/n kmnll mii'mi^r, Irtlfalfffe cmdMrlif. Skin knlbl.rinl,« 

aicik ve ttila* ile oturmi. demisjtir. 

Hazret-i Mevl&na da buyuruyor ki : 

3023 

y-<J.U\ JJ ^ jjV» ^ t£* 

Hin nigcli cMr ei/ diM endi§e-h&, 
Dil fwdtfM bedi der piH S. 
.Ey dttftoU* tabiatli B on«k *«** boyle dOfflneril W. «falU ittlMl 
tt,|. Wr rtftb huzurunda fcfittl MjPM***a kalbmi muhafa^ ** 

3029 

&f tSjJ ^'> jjC * ' :>j jj 
Dancd 6 harrd he-miraned kamM§, 
Der ruhat handed ber&y^l ruy p&S- 

-O stfxin kalbindekini bildifi halde sesini ^ikarmaksum IjNN ■•• 
„r, 'Li thbet, deva™ edcr, hat.a .^4^ a nl at m a ma k iff »nin 

i «ij- ■ gtiloir*, 

3030 






§ir ftin cMnist an visvtisi ?an, 
Vd rwgo/^il-dajt on dem pds-i jan. 
-Ank-, kutd ile tilkinin (ama'k&r dUafinceBini wlam^en o »nda 
nut yd ana vnrmadi*. 

HIT 



3031 

!>- fit ^iT j^L ay 

Mer jw^ra C y kmmn-u-gedd, ' 

«UJrin kendi kendine dudi ki ■M ia - j-i -, 
WW gSsfcririm-. * Ey Ws *'«»«!«; ben she Uy,ki- 

3032 

Zanrc-i td* *!« <f er ftdy- t men 
3033 

Ez atah&y-i cihau ar&y-i men . 
3034 

^afc? &miafefe| gi sttedl diger 
Qm sik&h$ 6$ bahsid-u-haber 

LMfl 



Burada ar*l<m Ittnindwi ^Imllun iM«, T.ril-. tllh ^ ^ *"l- 

fiklaidtr. SU «*d«ki beytlerd* ht.nu H.«h I ItaflM da a*k 5 a 

soyluyur : 



3035 

In^utti-n iw*M hams due beme^, 
Mer future Md iwngdiw zemen, 
«Ey mevcfidiyyctlMindeti zamanin utandigi kiistahlai; bam k**ii 
boyk MtU mnda bulimmak size mi kaldi?* 



3036 

U*>- Jtc- »J? jrf f> ;/ 

G£r Tiebttrrem ser buued a#»4 hotd, 
«AlUh» kar^i sft-i IB nda bulumuiIaTi* ba^ni k«n«* S em hi**, tl 

l-.i-inlisi olur». 

S&re-i Fetihdeki bir Ave* i 5 *ret ol^uyor. Hicretin altpO sen^n- 
,1* iSld StfbSbS Aleyhi Vweltem Efendimiz 1500 aahabi fe umre yap- 

mkmtsti Miiarikler ve munafiklardan ba'zilan : 

1 Muhammed evvdee barbed, oldugu Mekk.lilerin arasin, fil di- 

y „r J2HJ3 -Um dcnm eyeCC ktir, dttri^, Peygamber de ma y ; 

Lb. Sefer ne tice S inde me5 bur «S*g^»« , *^^^Jffi 
d, dolay^iy^ gSnteen dondiiJer. O E ,rada nft^l clan SAre-! FMIhta bu- 
yitruldu ki ; 

HIS 



■kt 




>A*v..c*t f 1>**: 









C 






:A-**t— J * 



f****\f.+& o^p 



ulj £Lltft>^J*y >-t^J >-^i£ 



Van! : "Erkek ve kadin mfinafjklarla mugrik ve mtigrikeleri muaz- 
xi>lt kilnink i^in Allah, muminlerin kalbine bir sekmct ve huzur verdi. 
I> HiHiiiifiL ve mii^rikler ki, Ail aha »u-i zan ediydrlarth, Asil felaket on- 
Unn i>n-.in:i gelecek ve bir daire gibi boyunlarma ge^ecektii. Allah on- 
I .I'll i:.i/,ili utmis ve nnlar i<;in Cehennemi hiizukimi^tir, O cebennem He 
kudnr kniij bir yerdir E! ». 

Vine arulan agzindan deniliyor ki 1 



3037 



$& 51 ijj 



lbrfli 



o-i j 






Td btmdfied der cih&n in dastdn. 

- 1 ■"• - 1 * • L4 r sizin varbgimz ay bind an kurtarayim da hu vak'a dunyada 
■b'uliiii oliip kahm». 

3038 
^jb t *£» j^m ^j ("fty j^i 

$$r bd iii /ifcr mteed kande fa§, 
Ber tebessumhay~i §ir eytnen meba§, 

-Arslan bu likir ilo Sureta ^UMyardu, Ey ins An; arslamn gtiltitnse- 
nicsine emin olma». 

Anslamn gulmesi, di§lerini gostermesl demektir, ikinci miara' Ce- 
nflb-i Pirin bir nasihatidir ki, Allahin rahmetinden nevmid ve azabindan 



<2I> Sflrei Fclh : 6. 



1420 



pmln olmamnk laum tfQldlfiinl MAr ttttlktvdjl Nllrkim j*nh buyuru- 
luyor k? : 

3U30 

Ja- t£l|*_* J-i U'j JU 

MdU dim^a §ud tehesswnhay-i Hak, 
. Kerd mar a mesPu-viagrur-u-kalak. 

*I>unya mall, Hakkin tebesstfmleridir ki, bizi sarho? eder, nldatir 
ve eskllir*. 



3040 

Kan tebdasum ddw-T hodrd ber keited. 
-Fukarahk ve hastabk ey salik; senin i?in servet ve sihhfttten efdal- 



tlir- 



gLinku o tebeasiim altindaki tuaa|i, bir giin meydana pkanr ve to- 
bfrtfiiiiiiE aldanan, tuzaga tutulur. 



-ARSLANIN KUBOC iMTiHAN ETMESt VEi EY KURD; 
BU AVI ARAMIZDA TAKSlM ET DEMESt- 

3041 

Gbft sir ey giirg iwrd Mk§ kun, 
Ma'deletra Tievkun ey gurg-i ktihvn. 

-rtrslun dcdi ki ; Ey cbM vc tecdibelt kurd; bu avi aramizda tak*lm 
mliTik yvvA Mr adalet jjiisti-i *, 

1421 



3042 



■/ 



ft 



JV 



iJZiS'y *&• y o Jv 1 J^Ji V 

iVdib-S menbdj der ktsmetgert, 
Td bedid dyed ki t6 pi gevhen. 

■■ Tuksim iHinde henim vekilim ol da senin ne cevher oldugim mey- 

il.niii <;i'U[)l'>. 

3043 

G6/t ej/ jeft gfst)-t ijcthg? bafcgi £us£, 

j4u buzurk-u-tu buzurk+u-zefi-u-gust. 

•Kurd dedi ki : gahim; yaban sigiri senin pay inch r, O biiyiiktur, sen 
ill 1 Imy nk vc govdclisin. Binaenaleyb a sana lajiktu*. 

3044 

-la— _J J il — lA-J j' ft 1(/* J- 

Bus: merd fci fctis miydnest-v-veset, 
Ruc?tfi$ frarg3$ bis ton bigalat. 

•Kc(,-i benim hissemdii ki, or til viicudluduv. Ey tilki s*n de ymiil- 



liiLiliM/m tavern al> 



3045 



/? il" ^>r ^ X ^ ] ~" 4 



jv™ 



jL j/ 



-L ^ &j,>- 



Sir gbft ey gtirg gun goftt Ugd, 
Qunki men ba§em tu gdyl md-vu-tu. 

•ArsJan dedi ki. ey kurd; ne dedin? Bit dltha soyle bakayim. Ben 
burada J ken, ben ve sen demeyc cesarei ediyor&un ha?* 



1*22 



8040 

Gurg hod pi sek buved k& hi? did, 
P$§«i gun men §ir-i bbnisl~u~nedid. 

■ Knid nc kopek oluyor ki. henim gibi cmsalsii bir arslan kargisindn 
lii'iulisini var gorebiiiyor?* 

3047 

Gtj/t pi$ d £3/ ft-ar fci hod Ttarid, 
Pi$e$ timed penge zed 6rd derid. 

«Ey e$ekligi kendi satm alan c§ck, ileri get! dedi. Kurd yiiklu^nuji 
fair pence vurdu vc onu parcaladii. 

3048 

f un Tiedide^ magf^-ti-tedbtr-i rcs^dj 
Der sij/dset pdstej e^r ser ke§id. 

-Arslan, kutdda beyln -ve rli$d ii sedad tedbiri gormcyincc ona iityft. 
M-t ederek detisini ba§itidan siyirdi>, 

3049 

G6/t fun did-! me net ez hod neburd, 
Inqumn canrd b&yed zar murd. 

■I>i(!i kl : Alaikin ki beni gcirmuk ve kar^imda bulunmnk, sann ken- 
dllijinl mi Lt1 1 in niLitli BUyle bir ruini liiliyerek olnuik gcrektim. 

142G 



3030 

O* ,jr'* JJ- 1 j'* i£jjf> 0j* 

pun ?iebiidi janl endev pi§-i men, 
Vacib dmed trier turd gerden zeden. 

•Benim huzurumda fan! olmadi£in i ? m s * Q i n ha fnimv Vl1fmak , a . 
zim geld,>. 



J 



3051 



Kiilitt ^e^m hdlikun cuz vegh-i 6, 
Qun net der vech-i 6 hestt meed. 

-AHah'.n vechinden ba 5 ka her 5 ey haiiktit. Sen <mun vechinde de- 
gilsen varhk arama-. 

< ^ ) Suresinde is,aret ediliyor ki : 

YanE ; -Mahlflkat nimina lie varsa hepsi de baliktir, fanidir Ancak 
Allah,., veehi yfiol ^ mlfctesnfidir. Httkm vc ka*a onimdur. Ey msan' 
Jar; hje de ©na rie'at ve avdet ©deceksinU* 2 -. 

(yehlikfl> diye cumle-i hhhyye hfilinda irad rfunmaimgHr. Ciimle-i is- 

3SS r, J?U ""*• dembt ■**' By > ° *^r ki, biitun mev- 

'Sfi* i S V meVCUd deSildir " Nitekim Ciineyd-i Bagdad! 

(Kuddtee sirruhu) -Allah vard,. Onunla beraber bi 5 bi T sey yokt«.. Ha- 

******* f Jj Kem^n) yfini : .mu da oyJe. diyerek Vucud-i 
Hakikx lie ^ ancak Allahm mutt^if olduguna, mevcOdat-i sairenin varlik- 

Molla Cami (Kuddise sirruhu) da ayn, mealde ohnak iizere : 



(22J Silrej Kasas : 83. 



*0 gUzelllk ma'dciil ohm A Hub vardi, (' Ilia inn nam v« nlffliu yoklii. 
Egep bii sirn fti'lf Isen o varlikla o yokliik, JiflU dn JiyJcdir.- demijtir. 

Cenftb-i Pirin bu beytinde diger Ijlr tplmlh vai'dir, Arablarda, him4- 
yesine ilticu cdilcri biri : (Ente a\k vecb!) clod I ml, miirlkaal eden, onun, 
rnahmisi olur ve tecaviizlerden, taarruzlardiin kurtuluf, Demek ki, hestW 
mevhumdan kurtulmak igin Hakkin Viicud-i Hflkkanisinde fani olmak 
ve onun Vech^i Bakisi h yani Zat-i Layezal'i bimayesinde bulunmak la- 
zim geliyormug, Aks-i takdirde Kahr-i tlfihi nrslanmm pengesi, kurda 
yaptigl gibi adamm derisini yiiziip basindan gekiverir, Nitekira Hasret-i 
MevlAna Lisan-i ilahiden baber veriyor : 

3052 

\j* jjJ JlU ^ j£ 

Her pi encicr xie^ft-i md ba$ed fend t 
Kullii §ey4n hMikiin nebved ceza. 

«Hcr kim biiim vechimizde fena bulwrsa "heiak olmak" onun coiiu 
olinqz*. 

Vech-i Baki himayesinde beka, bulur, 

3053 

oiuT v ji »i ^-Vi ji £ij 

Zdnki der ill&st 6 e^ Id gure?t, 
Her ki der illast C f&nl nege$t. 

*C.iinkii o (la)dan ge^mi^ (illa)da makam kilmi^Ur. Makami (Ilia) 
olanlar ise mnt olmazlar», 

Keltme-i TevhW denen < iiiU JV ) ciimle-i §erifeBi h nefy ilo U- 
battan ibarettir. ( -JlV ) ile, Allahtan ba?ka alihe-i batila Inkar edillr. 
( ^V 1 ) Sle Hakkin varligi ve birligi tasdik ve isbat olunur. ( « ^ J V ) 
diyenlerin bir kismx ( J'"* ) d^ipkesinde kalir h ba 1 zilan ise; ( «.V ) 
derecesine yiikselir. Hakikatte yaltuz billit inn'budlnri degil, kendi do 
ibibil okJugu haldo Haktan ba^lin har ieyl nefyedor. 



1424 



F; B0 



142S 



MMv&nm nefyidir tevhtede isbaU Hak, 

Ddhil-i dgu§-i Id'da §ehid-i Hid yatar. 

Ifte (lim makeim) budur ve burada clan, vech-i bS%e si|mmis 
mahv u mustehlek olmaktan onun himayeaiyle kurtuimu? olur (Lajda 
kalmis olanlarm vc eneiyyet-i llahiyye kargisinda ben, sen gibi variik 
da vasina kalkijanlann sonundan kofkulur. 



3054 

Her ki her der 6 men-n-md-mlz&ned, 
Reddri b&besi 6 vu ber Id mitened. 

«Her kb* Hat kapisinda (Ben) ve (Biz) diyecefc oluisn o kimse (la) 
vadismde doniij. dolagiyor dem«ktir, Oyle olantar, dost kapismdan ko- 

\'llUlI>. 



■O KlMSENIN KISSASI BET'ANINDADIR Kl ; yAriN KAPISINI 

I.-AI 1)1. YAR, l^ERtDEN: KiM O? DIYE SESLENBt. KAPIYI CALAN- 

HI-.NlM. CEVABINI VEKINCE YArI: MADEM Ki SENStN, KAPIYI 

ACAMAM. YARANIMDAN BENLtK MERTEBEStNDE KALMIS 

KlMSE TANIMIYORUM DEDJU 

Kadis kilaplannda (Mssabih)de Cabir (Radiyallahu anh) den rivi- 
yet olunur ki : Nebiyy-i Ekrem Sallallahfi Aleyhi Vesellemin hiicresi ka- 
pisma g,ttun f kap iy , gaJdiin. Kim o? dedf, Benim! cevabim verdim Be- 
rilm (Ben) deyisimden ho^lanmaira? gibi ben, ben! buyurdu. 

Mesablhin ? erbi dan (Tenvir)de bu Hadis icin 5 u fcahat vardir- 

Vam Aleyntew&tfi Vessclam Efendimis Cabir'in (Ben) lafzim soylem^ 

sine rizi olmadi. Qunkii (Ben) l&fzmda benlik, yam kfbr v e azamet 
vardir, 

Hazret-i MevISna bu rivayeti bir kissa suretinde naklediyor ve ta 
;.nvvuii bir lisanla izSh buyuruyor : 

1436 



3055 

An yck.l timed der 4 jydrf bizad, 
Gitft yares ktetl by m&'Umed, 
«UI*| x<>lin V&rin kn|iismi caldi. Yiirl ^-i-riilcn : Ky k«ndisine i'timari 
PiIMpm, kiimiii ili.Vi' soi-dim. 

3056 









^ 



G6/t men, go/(e^ bire-u hengam nist, 
Ber <;umn huvani makam-i ham nist. 



•Kiptyi gnlnn; Hunim! deyinc* yari: Git, senin i^in iceriyc |irrat 
Itmllil ilpjllilir. BiiyJc bir manevi lii'mt'lkr sofrasmda ham crviiha ypr 
f.l.liir iKVkililtll Vfl'fli"*. 



3057 



ivb 



Hfttrtra di* ate§4 h icr on- i^/irak, 
Key pe^cd, key udre^drted ez nifak. 

• Pi|liirmlif h yatii It e male ermemi^ oIbui hie ran ve firak alexin den 
|uki ti.mi:i vasila pi^kinlestirir ve i ma'nflvi nifaktan kurtarabillr*. 

305S 

Reft an miskin-u-s&li dersejer, 
Der fimk-i ddst sbzid ez fcrer, 

•II uvall] Ifiipidan dunrlti vt bir sonp Referde bulumiti ytirin flrak vp 
tflntiki kivilcuntariyle tutuftu, yandi-, 

UP 



3069 

P«?ite ge$t dn *6>ife p^ baz 3 e^t, 
Bdz girdM hdne4 enb&z ge$t. 

3060 

Haifa zed ber der besad ters-i-ede^ 
Ta bmeched bt edeb lajzi zzleb. 

lie kapm,n halkasm, vurdu-. Ve edeb 

3061 

Bang zed ydre§ ki herder hist an, 
G6fl berder hem tuyi ey dil-sit&n. 

-Viri: Kupid. olan kimdir? diye sorun ca: Ey g ^t«m(i ah™ oiail . 
l«U»nlnki dc f^n) sin cevfibmi verdt», * ' 

+ 

3062 

1 ; J j* ^ j- J>r Oj^ 1 oif 



i 



■j^v- 



*i J bfciS C-- ,% 



Go/t Kt^itn £#& meni ey m?.n der a 
Nht guncayi du menrd der sera. 
«Yari tL, Miid^fc, ^i bcilim , il)isj||j cy ^ 
*T, Ey kjiil tki (Utn) sij^ma* ctjjdl-. *■ 



Mttkemrra iSylenildi ki viicOd, yftn! vnrhk fvlrih) ve (mlimklti) 

,L uzi'n Iktdlr. VtiriiiM vfldb: Jlnkkm Mltllfl Vilnidl mtlmkilrx: 

II ill, mi vitrliftir.hr ki, Hak'km varliftiylu v* nimn v«r rltiirniyle kaimdir, 
|u Hilda iHrincisll Hakiki bir vilcud, ikbirmi: l*4<1, I'Ubart, vchmi hii 
•Ueuddur, AdcUl gLinese nisbttle gtilgp. tli-n i ,-■- nlabetl* <hilga gibldlr. 
[kliMHiliiili'Ti Ijjrinclsinc gegilmek igin o vchmf vi* i*<ii"i vBrhktan ^t?^mck 
||jtimdtr, DalgBnw deniz varhgma kavu^mnsi Jtjlii dalgaliktftii kurtulma- 
ii, vAni vnflikUn ve harcketten kalmnsi gwekttr, O da, (Ben) diyccek 
yvnir (Sen) demckle ve bunu zevk edintrek adyleyebilraekle miimkiln 

Zuhxlr He beni raevcud gosterensin sen, 

O halde varhk olur mu halunda; sensin sen. 

fijtc ('eiiiib-i Pirin (yar) dedigi ma h 5uk-i hakiki olan AllabU Tefllfi; 
tYnnn hln«fil 6$; Allahm barigah^i azamet u vahdetidir, Kiipiyi galcn 
||ik Sftlik iliill.'ib olnn dervi^tir. Saiik; Vahdethane-i tl5hmin kap^ini 
Ml I iv in, fnknl {kirn o?) aiJaliti^ «Bent dcmek gafleimi ve hamligini w'm 
Ivrlynr Yiibfinci bid, bit evin hanmi dahiline gireme^;, Ben diy^n dcr- 
yl|ln yiJjuiiujlifl] : Allaha kar^i benlik tevehhiimunde bulunraasidir, Hi 
■llntilryh ima liaan-i hal ile : 

B&rgah-i azamet perver-i tahutiyc, 

I'tiy-i hddis giremez, mahv-i kadim isterlet. 

rtniiliyui, Dcrvi? dbniiyor, aynlik ale^ivle tutu?up yatnyor, Hamlifii pi§- 
klniii:<' Inhavviil ediyor, tkinci geli^indeki kim u? siialinc (Sensin) crvi- 

I vtrcbiliyor. O vakit de igcri gir iltifatim gordyyr, Cehennemin tii- 

lilhdMki (Sirdt) i ta'rif icm -Kildan inee, kili^dan keskin* denilmLijllr. 
V«lnli<t yulu ondan daha ince ve daha keskindir. O kadar ki, o yolda iftno 
«i,i kadnr ikilige tehammiil yoktur, 

Itnlnndllen rivSyette adi gegen Cabir bin Abdillah bin Harfim: En- 

»Ai ( Khftmdandir. Babasi da, kendisi de Akebe blatinde buluiuinlnrdan- 

■l.j iVilr-n. Uhud muharcbeainde ijehid olinu?, kendisi Resfil-i Ekremle 

)| |llV*df bulunmugtur. Fazla Hadis rivayet eylcyrn ve Resdlnliahin 

I" 1. 1 iiim niiiKhar olan seha Lied end ir. Ekretin 77 yilhud 73 tarihlerinde 

M m,i.- vtfat etmtg, csnaw naitiazi Hazret-i Osmnnin ofilu olup a bi* 

i i i:iiu\.]er tarafindan Mpdine valisi bulunan (Ebaii) Uirfifindan kil- 
(tlt diniviJi'. 

,Unv\ i Mevlfina habfiO devambi diyoi 1 ki : 



gir». 



3063 

I" *-* i 

Nht sozenrd se r-l risteA du ta, 
Qunki yektdyi derin sozen dzr a. 
-ilueye iki kail, M faa§| ^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ 

3064 



Altera b& sozen dmed irtibdt, 

Nist derhor b&cemel semmul-'kiy&t 

*ipli|lii igneye irfibali vatdu-. Fakaf ]*ti« jjisi r t tit 
niiscbeti yoking. S fl lw ^ eiHt, >™ ™«- 

CenSb-i Pir bu beyt ile ■ 






t£3> Bfirei Aref ; fl) r 



k«lar to olan whd*l yduna RWIInw« hiirttm.il, Irk k-tlt Ipllk 

hHim ptirartli buntin tya d« mitolhtdt »Unrt Itaumdu dlyoi Nitrttw 

iMh i-rllyor ; 

3005 

Ke?/ $ei;ed bank kestiyi cemel, 
Cite hemikrOd-i tiyMat-u-ame.1. 
.D*venln vUcfldu HySsM ve mtkahcdftt makasmdan lm»ka Us S cyl« 

hum I llicellt?" 

Nft*m-i CelSlinin meMi, ^irler i?in niikte ftftSflriyeSi otmufffcir. Blx 
urn I* ^irin btr beytini bizim Fuzu U : 

Bsnim bu gektigim- derdi bdirin bsgwa hoysan, 
Qikar kdfir cehennerad*>n t giiler ehl-i &$b vynar. 

bwttyle iiade etmi 5 VB : Benim gektigim bu affe derdirii deveyi* ynklH 
M irhgmdan o kadar z.yiflar U, iplik gitai olur da *^ /**» 
,^ r 6 vakit kafir cehe^mden f ifcar, szftb chll obnlar da: Kurtulrfuk 
%t> sevinirler ve giilup cynarlar. Demek .istemi?tir. 






3063 

/j>U y^ l^T ^* jU J*- 

DesU Hak b&yed mer &nrd. ey ful&v,, 

Ko buved her her muh&H kiln fck&n, 

-0.», yaid deve gibi oUti, n»Eri> ve bctiliiin oriyip tlKntoitl v» 

Itn. ff b,dnden ^m<*i i^, Allah., ycd. kud^l t^ida A tab * 

1ml limtedUw her Se yin imkana Kolmesino kftd.rdlr. 0, (Kbn) yinS (.1.) 

ilryincc, diledigi ijcy derhal durn. 



14.™ 



(2U Sfirei Amf : 10 



1131 



S*yB IjJ-Ekber (Kuddise sntuIhi) gibl ba'zi buyiikler. Ceheniicm 
nzabmm niimyyrn bir muddet soura zevka tcbcddiil edecegni, cehen- 
nemdekiletfh, ate§ iginde iken denfzdeW bahklar gibi o!acagm< ke 5 fe* 

soyfemislerdir, AUahii S'lem bimuradihi Hazret-i MevJananm da; (Allah 
lurr §eyc kidirdir) demesi, devenin igne gozQhden ge^mesi gayr-i mum- 
kun goruniirk™ Cenab~i Hakk diledigi takdirde deveyi oradan ge^irir 
vc Cehennemi kafirler i$in Cermet haline getirir j^aretinde bulundugu 
iinlnjjihr gibl oluyor. 

3067 

n. 

-Her m«?uil ez deste 6 mumkin §eved t 
Her harun ez Mm-t 6 sd-fem §eved. 
"Hnkkm cJiyle her muhal, mumkiin ve her aigia sakin oIur», 



3068 

Elemefr-il-ebras gi- f%e<4 murde niz, 
Zinde gerded ez jusun4 an aziz. 

•Karlerin goiierinin ojilraasi, bodeni benekli ve yamali olanlarm iyi 
olmasi ne demek? Clii bile u aziz4 muktcdir Allahin neihiylo diriib-. 

3069 

VaTt aetem kiz murde murd&th-b&d, 
Der kef< icM^i 6 muztdr b&d, 

.iJUidBn daha <jlii bulunan Adeni, Alluhui yed-i icSdrna roUsahhar. 



dir* 



Yokken onun iradesiyle var oluvedr, 



M32 






3070 
$&-. j^ j >* ry <* 

Mer ord bifcdr-u-En /I'M meddtt. 

Sure-i Rphmflmdaki : 

YSni : »Gttkte vc yerde olaitlar, O'ndan Caleb de buluaur. Cenab-i 
link bet gun ijtedir. Ayetlni oku da Allahi i&sdz, giissdi bilme 25 -. 

Aleyhisselatii Vesselam Efendimiz bn Ayet-1 Kerimeyi tilavet bu- 
vmdLiklannda : *Ya Besulullah; o 5e'n,*o i§, o gii^ nedir?* diye sormuglar. 
Srillallahu Aleyhi Vesellem Hazretleri de: «Gunablairi matfiret etmek, 
httttthlfri feraha tebdiJ cylemek, bir kavrii yukseltip bajkalanm al^alt- 
inok ^uvin-l llahiyye eiimksbidendir.* buyurmu?. 

Kiifyan bin Uyeynedeti rivayet ediliyor ki : Allahin indinde dehr, 
ytmi zaman iki gunden ibarettir ki, bid Dunyi, blri Ahirettir. Duny&daki 
|*'tt-i Ilahi : Emir, nehiy, ihy&, imate, i'ta, meni', izlil gibi geylerdiT. 

Ahirctteki ^e'n-i Rabblni ise : SU^lj hisab, sevab, ikab, misilli $ey- 
li.rdir. Fakat muhakkikiti-i sofiyyeye gore: (Kiillu yevm)deki (yevm) 
hi^tiingici ve sonu olmayan, mazi, hal, istikbal gibi kaydlar aitina gir- 
m»yen (an-i dSim), ^e'n ise (tecelli) ma'nasinadir, Bu ma'nalata nazaran 
Ay«ln meali: -Allah, her an ba^ka bir tecelli ilc mfiteceHidir- demek 
lilur. Tecelliyat-i Il&biyyede tenahi ve tekerrur yoktur, Daimi syrette 
hfi lali'd^da gore ayri ayn tecelli \^uku' bulur. Nitekim denilmistir ki ! 
- VII nb bir surete iki def'a tetelli ctmcdigi gibi, Iki surete bir tecellido 
Imlu tunas', 

KazreW Mevlana, £utin&t-i Ilahiyyeyi bizim gibilere anlatraak i?in 
buyniLiyor ki : 



Hi} SQrei Untunm ; 39. 



ii:i-: 



3071 

Kemtenn fcdrej befoer ruz an biived, 
Ko s§ le§§arrd revdne mikuned. 

«§iiunatiiiiu en hafifi her gun U5 ordu sevketmesidir*. 

3072 
o^j-*' iSy* u^-*i j t5j*-^ 

<i»V Ajy r^J J* ** ^ ^ 

LejfceH' z'dsldb suy-i ummekat, 
Behr-i an td der rahim ruyed nebdt 






■O U5 ordiuum tairi : Rahinilerde ncbat-j hay St yeti^sin diye babala- 
rin belinden analara sevkedilen nutfelerdir». 

3073 

Le§keri z'erhdm s&y-i kdkddn, 

Td z\ nerr-u-made pur gefded cihdn. 

•iklnci bir ordu: Dunya ; mn erkek ve di$i ile dqlmasi l<jin rahintler- 
don ei liana sevkedilen focuklar ve yavrulardir*, 

3074 

Td hibined herkesi husn-i amei. 

• I k;iincii bir ordu da : Amellerinm mukafat ve mijcazatim a hi ret te 
corsiiuk-r diye diinyadan ukbaya gandcTilenlerdin.. 

1434 



3076 

fnsuhan pdyan nedared hin bitdz, 
£%-i an dii y&r-i p&k-i pdh-bdz. 

*Bu sozttn yatiJ 9 uUiiRt-i Hahlyyenin sflttu gelmez. Bunu birak da 
bikSycsin* baglamlmig olan a afif iki dwtun tarafinii ko S -. 

Yani; fikramn alt tarafuii siiyle. 

■ 

.BENllrt DEMiS. OLAN O KAiLiN PENMAN OLMASL >Hlfi*AB 

IciN BtR SENE RlYAZET gEKMESt SONRA BANE-! WIZARD* 

KAPISINA DONMESi, EV SAHtBJNlN ■ KAPIDAKt KtM7 SUALlNE: 

KAPIDAKt DE SENSiN, CEVABINI VERMESI- 

3076 

Gojt ydre§ ender d ey ciimte men, 
m muhdhf gun gul-u-hdr-t gimen 
Asikm: Kapidaki de sensln, demesi lizeri»e ■ -Yarl dedi ki: Ey bli- 
tUn B^n'den ibatet ola« ve ^mcndeki giil He dikcn gibi muhalif bulun- 
mayan, i?eri gir». 



3077 



^ 



Of 



j J& j>js- i^t ^ jj X 



Ger du td bini huruj-i kdf-u-nun. 
-Iplik tek kath oidu. Sen yanh? gorme. (Kaf) ve Nun) harflerlnl 
Iki katli gtjeiirsen galata dHgmu? olursna-- 

Hairet-i McvJana bu beyt lie a?ik v* mfl^Cik aiafimda ma'nevt blr 

1435 



lltllmd bulunduguim, s [ink(l i flk ,„ m „.,(l k „ nda ani , d 



3078 
j>* j.^1 -O 4,1, f jj , 

^' ; jj jj jl 4&b bjC **. .f 

IT J 

Pes du to b%ed fcemend ender suver, 
Gergi yektd ba§ed an d& der eser. 

».n.;J i£ ™" ,,e ,ki R,,h olmsk! " betib " —*» mm m m 

St S"t r ^'^ s0retiyie iki kat ° iarak **2i2 

PflJtat o iki kafli ip bir ig goxiir, yani eikilmak istenen ™ C]kar]r ' 
o«W o **•«, m a ^ ftiMriy]* t* kath demek olur. 



3079 

Gev dm p& ger gar p& rehrd bered, 
Hemgu mikr&d-i d% tA yektd bure'd, 

n, M «tu:: k olsuti ' d5rt * yak * !s ™ yo1 aijr - iki ** »^- <* i* 

if birdir ki, kesmekten ibarettir. kl "^ gorda * U 

£436 






HflHfl 

An du hembaz&n-t gdzurra bibin, 
Hest der zahir kil&fi z&n-u-zfa. 

-Orfak ve bbfikte ( «]i;a» iki ^amngir yikayieinui halinc dikkm o( 
Ikisinm gfirdiigQ i 5 sur«ta aykindir-. 

3081 

An yeki kerp&srd der db zed, 
V&n diger hemb&z hu$ke$ mikiined, 
•gamastrclardati biri ^ta^m islatir, arbad^i i se , s l ak fainnsin kii- 

3082 

<-C (J^ uL«# ji 4 JvL» I Lj »] 

Bd3 6 an h-ujfcrd ter mikuned, 
Gbyiya istize ber ztd mitened. 

*Obiir1i arkadasmin a ,ddm a hareket ediyoi-mu^ gibi kurumu, r ftmn . 
§iri ti'krai- isJatir*. 

3083 

«j >s Ait jE" iii j J 3 ^ 

Lik indU 2idd-t istize-num& t 

Yek dil-H-yek kar ba$ed der m&, 

-Likin miicadelcyi andimn bu nd ihi harckfl(, ¥ nm!itir s L ,hihi..i iibj 
rtmek, ya'ni ^aina^irlfln \y\vv ffim«k>muk i^iri yapilan hi.- l^tir.. 



Hi' 



3084 

Her mb'iy<t-her vetird meslekist ; . 
Lxk t&hak mi bered ciimle yekist. 

"Etibiya ve evliy&dan her biriniti ayn mesteki vardir. Fakat o mes- 
I skier, salikleiitii Hakka gotiirdtikleri i^iti hcpsi de birdiir*. 






Yutii : -§u peygamberierin ba'alarim ba'zilarmdan efdal kiidik"**. 
Ay<4-I Kerjmesi raucibince peygamberler arasmda derece i'tibariyle fark 
vardir. Kimi ba§Ii basina seriat ve .kitab sahib idir. Ivixba, isa ve Muham- 
rimd Akyhimiissalatu Vesselam gibi. Kim; kondisiniien tjvve^ki poy^sm- 
bftrla seriatine tabi' ve onu miieyyiddir. Mtisadan sonraki Beni larail 
p^ygambeiieri gibi. Islam ulemafcimn da seriat-i Muhammediyyeye tabi' 
olup onu teyid etmekte enhiya-yi Ben! IsraiJ gibi olduklarma dalr bir 
Hadia-i $erif vardir, $u fadiliyyet ve rnefduHyyet ile mejreb ve nes'e 
lohaiiifii sflret-i zahirede bir fark gibi garuniir. Oyle olmakla beraber : 



1 ^v-%*** ■***< 



Nazm-i CeJili kabinca da aralannda ayrilik, gaynhk yoktur, Qiinkij ge- 
ruk tabi', gerek metbu' her peygamber timmetine mekarim-i ahlak bgre- 
tir ve Allahi n kullarini AHah'a goturme.ye cah$ir. Bu i'tibar ile hepsl 
bivdir. Enbiya vsrisi bulunan evliya da boyledir. Onlarm da mesrep ve 

nes'e i'tibariyle tarlkat ve aymlerinde sfireta baskahk bulunsa bile ha- 
klkatte hepsi de « Allah* der ve « Allah- dedirir. 

Hasaret-i Mevlana su hakikatleri bey an ettikten soma soyleyeni, din- 
Icyenin dikkati soylettigim, dirdeyenler gaflet uykusuna dalacak otur- 
bu&a, soyleyenin de |evki kirdip sayleyemeyece|mf anlatmak kjin di- 
yor ki : 



:'.-r. Sflrei Bakara : 253. 
(St) Surei Bakara : 245, 



H3S 









3085 



AJ y ljj*. \j~z-* *r^ 



Qunki cem'i m&f&mf'ri hdb burd, 
$&nghay4 a$y&r& ab burd, 

•Dinleyen c&m&ati uyku bastiracak olursn stfa deglrmenbiln ta|lan- 
ni sn gulllrtir*. 

Boyle deglrmen donmea ve soyleyen abyleyemez olur. 

3086 



.^1 



jr. ^ 



,t— T 






Reften-i in &b fevk-l &sy&st, 
Reftene§ der asyab behr-t §um&$t. 

<Bu suyun ceiey&nt degirraenin iistundedii. Gidl^i de sizipi dcglrmrn- 
h'rinfcc dogrudur>. 

3087 

Abra der $oy~% as It ba^ raned, 

•Siiin degiridene ihtiyacmiz kalnjayinca dellrmenci de suyu asil n- 

in:tf;;i ^evirim. 

Ma'Iumdur ki F degirmenin ta^lanm ve ^arklarim ^eviren sudur, Fa- 
kat mii§teri buluntnadi|i ve bugday ogiitmeye ragbet eden olmadigi tak- 
dlrdfl, ta|lavin ve jarklarm bo^a donmemesi ijln de|irmenci, o ^arklari 
vnviren uuyun yollarmi kapar ve suyu asil mecrasina sevkeder. 

Cenab-i Pir, kalbine olan llalil ilhatm suya, bahsettifii hakikatleri 
dclirmene, kendislni de degirmenciye benzetiyor ve dinleyenl&rB hltfl- 
b««: Mad(>m ki, siuin maSrif ve hakayik bgrenmeye ihtiyflcimi yok, ben 
d« aijyu mecrasina ^eviriyorum, pfiylemekte oldugum ytiksek bahlsleri 
kfulyoruin diyor ve devam udiyor : 



3088 

b jpiiJ ,3L*j, ^^„ oU' 

Verne ftod an nutkrd cty-i cvdds" 

ut$z sr est str *** «** *- • — 



3089 

ABreced 6^^^ tekrdrhd, 
Tahtehal enkdru td giilzarhd. 

aK airae yme anf in kalbmden Riibabiyyet gtilzarma doner. 



Kfi 



3090 

£y Hodd bunma tu cdnra an makdm 
Ki dert bi kdTf miruyed ket&m. 

t mm mm M ™ savt ^^ s , dir 0]dtigu matami rfjha 



1-140 



3001 

r jj j~ jl jit Jb- j)L & L" 

Tdki Siii^ed can-t pafe c2 ser fcad^m, 
Suy-i ar&e-i ddr pehndy-i adem, 

*Tii ki, (i musaffa tub, ba^mdan ayak ittilinz ctein de, yoklugun gn- 
nlj IVzitsi efrfifmda yuvarlamp dursmip. 

3092 

ij» jj .xt ju-* _j Jus- t>j 

Arse-i bes hd gu$dd*iL-b& fezd, 

Vin haydl-u-hest yabed zq nev&> 

«0 *adcsm» feaasi o kadar geni$ ve a^ikhktir ki, bu bay AH v^rlik 
it I mi i on dun feyz bulur». 

3093 

J 1 ^jL—i JL*> Xtl t^v <j^j 

Tengter dmed hay&lat ez adem, 
Zdn sebeb bd§ed Kay&l esbab-i gam, 

-Hayal Slemi, -adem- aleminden dar oldu£u tfin hayMat, gam ve 
llailorp sebeb olur». 

3094 

B(i^ ZiestJ tengter bud ez haydl, 

Zan $eved der tuy-i feamer hettiqwn hil&l. 

t§U varlik fllemi dc hayal alembideri dar olduju l^ln Kamer, q wlem- 
T: Dl '441 



3095 
^j J o^*- J^+>- ^f-* jL 

dar bir xiitdan'dan daha 



Vine bu bis vfl renk aJemi'nin darhfri 
tfrtrtlit., s ' 



3006 

**S tit V-*- >*£>* Jk 
Cdnib-! terkib hishd mi ke$ed, 

3097 



iis .**/ ft ^ ^ &t(J 



jk'j jy j ->y <> ^\ s ^ 



Emr-i kiln yek fi'l bud^ii-nuTH-u-kd^ 
Der suhen ujiM-u-mo'nd bud sdf. 

-( JT ) oniri, ma'na i'tiblriyle bir fiiUii. Onu ierkip eden (Kilf) 
*» (Nun) si>ide vaki'dir, ma'ioa yine saitir*. 

SQrc-i Yasinde buyurulmugtur ki : 

Villi! : *Itnkiknten Cena*-i Hakkin emri bir jeyi murad edtnea onn 
HH'.y ilrinukh- o $ey derkal olur^. 

L|ld -Oti demek olan fcffl ( ^T ) emri (Kaf) ve (Nun) harflerindr-ti 
tliJhciltk Gmiinuste bir ikilik gdsterir. Fakat bu iki harfiti ma'nafli vir 
li'nlrJ bifdir, Ey salik; sen de ^u his ve suret alerninin ma'nasmi gbrmrye 
1*1 1« kl, ma'na alemine yoi bulmus olasin. 






3099 
In sufam p&yan ned&red b&z gerd, 



u>U ^ ^u eH> <£ /" 


Td fi fuel ahv&l-i gurg ender neberd. 




Z&n suy hiss dlem-t tevhtd d&n 


•Ilu Mi/iin M.mn gclrn». Cfcri don *t«- miicadele Maumdl 


kurdnn 


Ger yeki hdhi beddn c&nib btrdn. 


hrtll up old u 7 Onu anlal*. 




k ttS /° W5 * Braf,nd!ln * vhid &l ™ h » hii < BWft fa»^ tevhid cinlbin. 1 


i 




'.'«j Sdr*l YMin: K!. 




1442 
1 ' 




IMS 



:i hi:: 



*—■ "'-sss —"■ — 



sioo 

J*** mk&nd S er, an ser-firte, 
Ta nemdned du seri-vH-imtiy^ 



Jj 1 -liw V j^- i^0 l >' -H 



3101 






r^ 



l-.il-. j 



FentekwnS, minkiimest ey gii rg< p i Ty 
£un nebudi murde der p^-t emir 



J J>~ JfJ 



O 5 " ^ *A>J tJ? 



IWdv'zan HI fir bd r&bdh kcrd, 
CJo/t ford bahj kun ezbei[r-i hared, 

■ihuinii sonru arslnn tilkiyo dondii, gu avian yemck in; in taksirn vt 



drill.. 



3103 

Secde kerd~u-gaft kin gd.v-% &emin f 
(?a§t-i hdtdet ba§ed ey §&h4 guzin, 

i ill.i arslnmti buz turunda yerlere kfipandiktan sanra dedi ki : Kfc»- 
illinix; ,^i] hpstli si&ir kn^luk yemegin olsuu". 

3104 

Van bu3 e^behr-i mij/dn-i ru^rd"] 
YaJvrm bdged §eh-i piruzra. * 

-$ii kn^i gah-i gSlib efendimizm ogle ta&rni olsun*. 



fa* WwWjBrfwJK kaSSS ^J* 1 "*™- <*!■*„ Allah, 
m*(b olm U5 tur deruliy or ^ k dav *^ bulumms,, bu intika™ 



<£},) $kSn>: .Araf : 136. 



3105 

jr. l//> i** 



u'j 



i in 



Vdn dtger fwrgdj befw-» jdm h£m, 
$cfoferc-i tn sdh-i bfl iut/-u-kerem. 

• ftldlr tavjnn da Iflti u kercm K*bihi NuliJiniimxin geco {eregl olnurm. 

1MB 



G6/t e^ nibeft tu adl efruhti, 
Ingunin kismet ziki amukti 

3107 

Eg kuca. amuhti in ey biizurg, 
G&ft ey s&h~i cihdn ez hal-i g u rg t 

3108 

G6ft gun tier i$k~t m4 gerdl girev, 
Her sfrd bergir-u-bvit&n-fabiTev. ' 

«« ledaKnrJigi sostexdm, avlartn uciinti de al gotiir., 

3109 

Rubehd gun cjimlegt m&ra §udi f 
C^net mrim-u-gun tit ma sudt 

*JZ^ * en teminiiy,e **- •"«■ *- *** ««m « s *„, bil 

1416 



IM I II 

Ma tiira-vu-ciimle ijkdran liird, 

Pay beTgerdun-i he j turn nih ber &. 

■Biz dc seuin, butiin avlar da senindir. Artik kalk ; ycdind kul *c- 
miiyn nyak has*. 

"IJir kirns e All ah m olur, her jeyini haita kcndini Alia ha verinw 
/Ultih da onun o)ur,» Hadis-i §erifine $£ret edilmektedir. Kur'anda : 

Vflni : «Sevdigitiit seyJcrdcn itif&k ve tasaddukta buhmmadik^a hirr 
U Jmyra asJa nfiil *lam&zsiim SB *. buyurulmustur. Bumi yapittlai", ylnl 
Allah yohmda fedakarlikta bulunanlar, birr ii hayr sahibi ve Alldhin 
itiVglliBl olurlar, Tilki de en 50 k sevdigi av etlerini arslana birakiiiak 
.urciiylc fedakarhk goaterdigi iijin aislamn makbulii oldu ve miikfifiliim 
giirdii. 



3111 

fun giri/tt ibret ez gwg4 detn, 
Pes tu rubeh ntsti jir-i meni. 

*Mndcm ki, al^ak kurddan ibret aldm, o hald« sen tilki d«£iltlii, 
heiiini firslanimsiii». 

Hdaret-i Mevlans\ bu muhlvereyl naklettikten sonra okuyueu vb 
ilinlciyidkre na.sihut olmak iizere diyor ki : 



< :u» SOrri Ali lmrut : 92. 



HIT 



J 1 O^e. jjf ^j, ^J j^ 

Akil an bd$ed glred ibretez, 
X*m Varan der beMy^ muhterez 

#*££?* * > *^ **<****—. ■ fimm ibret alan kimse 



3113 
Jflteft an rf e ™ 6^,^ «ad ^fcr r^ 



31U 

y ^ ^ # ^ ^1 1^ jp 

Ger mere e^d bifermudi ki t6 

Bah§ kun inra, ki bilrdi can ez 6 

yilP ** ** «** — « ^ »**, be ^ m , ginyor da dj 

Mix 



3118 

Pes sipas dr&ki mdvri drmhvm, 
Kerd pej/dd ez pes-l pijtnijfdu 

-O balde bizi evvclkilerden sonra Dtinya'ya gutiren Cenata-i Hakka 
liLiind (i sena olsun-. 

3116 

Td jenSd-im dn si't/dsethdy-i Hole, 

-AHahm eski zamanlardaki mugriklere etmi? fildu&u sly&setleri Oku- 

■ Ink vc ijfittik". 

3117 

^ f. j * j ^ ^ *# j^ 

Td fci rad ezMU an gurgan*i pi§ f 
Hem$u r&beh pds~i hod darim, big. 

-Ccnob-i Hakkm bizi sonradan diinyaya ggtirmesi, o eski kurdlai-m 
hillindcti ibret slip, tilki gibi kendimizi korumnimz i^indi". 

3118 

Umm-et-? merJiilm-e £an rd hand, man, 
An restll-i Hafct-u-sddifc der bey an. 

-llnkkin rcsilHJ ve sbiunde sadik fllan Fcygamber-i Ekber Efcndlml*, 
liiindnn dolayi bizlm ii;iti (timivct-i Mwhflm©) Jftlri (Allabm tntunctlna 
imuhiir glmiis iinmifl) |>nyiirniustiir. 

L4M 



Bir Hadis-i §erifte : «Blz zaman i'tibariyle sonrakileriz, fakat Hakkin 
ketem u Idlfuna mazhar oldugumuz i s i n btitiin ummetlefin ileiisitideyiz, 
yani sonra gelmigiz, lakin hepsini gesmijint denilmi^tir, 

Yaradih$ h Dunyaya getirili^ bakiirnndan sonraya kaligimiz da Allahm 
hakkimizdaki Ifitf u keremleri ciimlesifldendir. ganku bizden evvd ge- 
lip de p^ygamberkrine inanmayan, Allahm varhgma ve birligine iman 
I'tmey enter in nasil azab ve ikaba ugramij olduklarim getek igitmek, 
gereX okumak suretiyle ogrendik. Onlarm baglarma gelen belalardan ib- 
ret aldik, l^ok gukiir Allaha da, peygambere de, sair inamlacak $eylere de 
iman ettik, Allahm tevfiki olan [mini mi z sayesinde ayni bdalara ugra- 
mnktan kurtulduk. Ya biz de onlar gibi evvel Dtinyaya gelmi§ ve onlar 
^ibi kiifur ve §irkte israr eylemis olsaydik, Allahin kahnndan nasi! kur- 
lutabilirdik? 

3119 

Ustiiftd7t-«-pe^e , m~i an giirgam iyan t 
Bingerid-u^pend girid ey mih&n. 

■O eskj kurdlarm kemikleri ve killan, yani ha la mevcud eserleH 
nmydanda. Ey biiyiik adamlar, ey akli ba§inda kimwler; o cserlere bakm 
tin Ihrct alius. 

Kur'an-i Kerimde : 




k^UU#<J* 









YAnf ; «Arz iizerinde gezin r dol&gui, peygambwlerini . tekzib etmi$ 
oJitnlann Hi.ji-miiTi uo oldugunu g&rtin"» buyurulmu§tur. Cenab-i Fir de 
tfii Ayet-i Kerimeye I^aretle bu beyti irad ediyor, O kurdlarin killan ve 
kemikleri demekten maksad Ad h Semfid kavmi ve Fir'avn gibi eski miij- 
riklerin an iizerinde kaimi| eserJerinin bakiyyeleri ve tarihte nakiedilen 
rnftceralan deroektir. 



mi flflni All lmiw ; 1JT, 



U50 



3120 

jle j ri^j^i rV^ ■ A ^ i ^JT 

pun gemd" encdm-i Fir'fittjndn-tt-.Ari. 

-Fir'avnlerin ve Ad kavmiflin sonlarim i^itetl akilli bir kimse, ve- 
Mmdetl ibiiret varligini ve nmhz-i dal&l olan hev& ve heve&inl terkcder*, 

3121 

Ver nefcnehed, d?fferdn ez haM 6, 
Ibreti gireTid der d&l&U 6. 

«§iyet o mevhftm vartigi ve o heva vii hevesl terketmeyecck oliinn 
ba$kalan onua dii^ttigU dalalet ve folaketten ibret aljrlar.. 

Gegrpi§lerden ibret almazsa. ki$i, 
Gelecege ibret ohnakUr i§i. 



-NCH ALEYHISSELAmiK : BENlMLE u6BA§MAYlN r ALLAH tLK 

U6RASMI§ OLUBSUNUZ. BEN ALLAHIN HlCABIYlM, DlYB 

KAYMlNl TEHDtD ETMESl. 

3122 

G&ft Huh ey serke§a% men men neyem, ' 
Men 2ican mtirdem zic&Tian zindeem. 

*Nuh Aleyhisselfim dcdi ki: Ey fisl ve dik ba^li kavm, bun, hakl- 
katte b«n de&llim. Ben HLh-1 hayvantdcn olmu^ ve asil c&nan olan Allah 
He ynjamakta btilunmii) bir iiuAnim*. 

Yan! ey AsE kavim; nix b«ni kcndtnlz gibt adi bir mahlflk gOrOyor- 

UIl 



Httnua Halbuki oyle degilim. Ben Hakda fani ve onunla baki Qlmu 5 uro. 
o bende tecelli etm% benim suret-i zahirem ona hicib olmujtur. Bml- 
■■uul.-yh bcnimle ugia$manm, Allah ile miicadeleye kalki^mak olduguou 
bllintz. 



3123 



^ 



JLi V Js- 



Hak mera $ud sem-u-idr&k-u-basar. 

-Ben, .bulbed, ylni m^m Ademden intikal etmi? *£* ^ 

W rdun 6lmii*1im, yanl mevhum varh|ii» ve benhg*m Hakkm varh- 

ft.nda fani olunca Hak, benim kula gl m, idrakitn ve go*um olmu^tut-. 

Sofiyyenin (kurb-i nevafil) dedikleri bir makam vardir ki, salik ona 
wri olunca Hak; onun, gozii, fa**, eli vesair a'za ve ceva m ob , 
vfint rillk Hak fto gorux T Hak fe i^itir, H*k ile soyler, «^**£*t 
Ufcim bir Kadis-i Kudside : -Kul feraU if&da* sonra Tievaflle devam He 
hina tekarriibden hSli kaimaz. O de*e«de ki, bo. on« mm sevince 
d* „ m m l^tlf kula|i ve gorttr «o*li olurum.,.- buyurulmu^tur. 



3124 

£fiLnki men m^n cistern indsm dem zi Htist, 
Pr^-i indem herki dem zed k&fir b$t. 

-CUnkii ben ben de&iHm. Bn ses ve bu nefes (Hu)dan, yanl O'ndfln- 
dir. BinaenaJeyh her kirn bu ses ve nefes karsismda d^lanmaya ve inan* 
mnmaya kalkigirsa o kafirdir»- 

m 






3130 

H§st in dem itakj-i in rubd/i-jir, 
S%-i in rubefi nejdj/ed fud (HE*. 

«Bu ses ve bu nefes, yanl eltigim da'vet, o arslan tilktoin naksidir, 
Nflrotidir. O haidc o tilkiye dog«i eiir'et ve cesaretle yiirOmek layik de- 



3126 

Ger ziru%-% stirete? minegreiA, 
Qurre-i $iran tzb mi nejrteu*, 
*Onu sureli cihetinden haki* eorii* de tasdik fltmezsen aifslanlftrin 
iMijiLirtiisuiiii ondan i$i£irsfii*. 

Cenab-i Mevlana Ha3ret-i NQhu, hiklyede bahsi gefjen ve arslanm 
1 1 Ufa! i na mazhar olan tilkiye te;bib etmekle beraber peygamberan-i iza- 
iii in auret-i zahiresini kHkir gorenkrin onlan bir tilki gibi miisahede ey- 
liKliklerini anlatmak istiyor. Fakat oyle bir tilki ki, kendilerinde arslan 
kuvveti vardi diyor. Sazunii te'yid i^in de gutilan soyliiyor : 



3127 

i£v fa W bJ-V tfl 

Ger nehudt Nuhrd ez Hak yedi, 
Pes cih&mrd $er& berhem zedi, 

-Efivt NAbla Allnlim yed-i kudroti biiluismasuydi, bir jlrk Itemlnl 
Itlr lAfin fir tinsil kurnUiknn^k ve »)*U»t ed^bUIJ-di?- 

un 



3128 

Sad hezaran gir bud ender tent, 
cii dtej bid diem harmenl 

'■Uiv/.rr.t-i Nult, bir cesed iginde yitzbin arslan idi. Kavminm bulun- 
dugu kiifr alemi barman, p be ate§ gibi idi». 

3129 

ftmfci ftarmen pds-i u$r4 6 neddjt, 
6 gitinan $&-le her an harmen gumaft. 

-H firman onun osiir hakkim vermeyince o da oyle bir su'lcyi o har- 

• nniiii b a vale etti». 

< 

llnzret-i Nuh, kavrninin imamndan limit kesince : 



5fr$4£3&e$| 



Yani; -Va Rabbi, su ari ilzerinde kafirlcrden hi^ birini birakma 32 * 
diye inkisar etrnig, yildircm nasil bir harmam yakar ve mahvederse o 
inkS sar da o mtisrik kavmi tufan dalgalan altxna almigti. 

YJne Mevlana buyuruyor ki i 



^V 



3130 



r*> 



ouj Atssr«rjr 



tfj^*** 1 



Herfci an der pig-i in g$r-$*mftdn, 
Bfeeieb gtm gurg biig§dyed dehdn. 

«Her kim bu gteli arslatun, yani alimiissirr-i velhMiyyat olan Hak 
TeaLamn kar^isinda kurd gibi edtbsizce afiiz acacak vc djrlanacak olursa*. 



t3& SCtrei Nuh : 25. 



1454 



3131 



Hem^ii giirg an §ir berderrdncdes, 
FentekimTic min/uimti bet hdnede§, 

-O arslan — kuida -yaphgi gibi— onu paralar. (Fentekunnl mia- 
hum) yani (onlarelan intikam aldik) Ayetini okur-. 



3132 

Zdfrm ^d5ed ftemfu giirg ezdest-i fir, 
F{§-i $ir e&Eefc biived Jc& $ud dlttr. 

•Kurd gibi arslamn peti^esiyk yaralaiur, Arslana kargi ciir>et gbs- 
teren ahmaktir*. 



3133 

£4*1 J j f-'j $ &i$ 
tSJt |L Jj j jU 1^ ^ a IT 

JC^ki an zdAm ber ten amedi, 
Td Emdi fetrndn-u-dil salitn budt. 

-Ke§ki o yarn yalniz cismine isabet edeydi. Boylelikle belki 1m skin 
ve kalbi k«rtulmu§ olnrdu*. 

AHahin kahr ve gadabi ba'zan kulun servetine va Bihhatlne isabet 
eder. Ba'zan da bu isabet, maddiyyetine degil de ma'neviyyetme olur ki, 
bu maazallah ewelkisinden siddetlldir. ^iinku birincisinde imanm kur- 
tulmak iimidi vardur. lkincisinde ise imamn kurtulmaai imkam yoktur, 

1455 



3134 

P#tt tutsdnem fceTd in- sirra tedid, 

"Sbi btiraya intikal edince kuvvetim kesildl, Bu sirri nasi] if$a ede- 
bllfrtm*. 

Hju-ret-i Mevlanfi, sirr-i kaderln tefehhuro ve tefhimindeki acz-i be- 
|i*ri su suretle beyan ettikten sonra nasihate sum* ile buyuruyor ki : 

3133 

Hemgii an rubdh kem i§kem kuntd, 
P$$-i 6 r&b&h bdsi kem kiinid. 

-Ey sqliklw; o tilki gibi karnimssi kii^iilflin, yhni doldurup btiyfltt- 
mnyin, fairs ve tamSi terkedin, Arslan huiurunda tilki oyununu, ykni 
luylekarligi birakin>. 



3136 



Cumle m&v&men bepi§4 d nihid, 
Mulk MiilkA 6st t miilk &T& dihtd, 

-Buttin (Ben)ligi ve (Biz)hgi ana teslim edin. Milk onun milkidir. 
i\yle isc milki sahibine birakin*. 

Nasi I ki tilki, avlar icin arslana : Hepsi senindir demi$ti. 

Cenab-i Hak nnaUkulnnilktur. Yerde, gckte her ne varsa insamn var- 
hgina ve benligine varincaya kadar hepsi Q'nundur. O halde ben ve be- 
nlm dlye onun miilkune ortak cikmaya kalki^maniahdir, 

Hak siibhanehu ve Teala Habib-i necibine hitaben buyuruyor ki : 
U5G 



r^T -** J ^**»»J *** 






Ylni : -Ey peygamber4 ekber &oyle; Ey miilkiin sahibi olan Bab- 
liltn! Sen mitlktl ve saltnn&h istedtgine vtrirsin, istediginden tie mulkU 
ve blikiimdarligi ahtsm; istedigini a*iz kilar, yiikseltir&in; diledigitil w- 
lii eder, al^alttisiu. Her halde hayr senin elindedir. (Yani ne yapanHn 
onda hay it vardir.) Sen haklkaten her geye k&dirsm 33 *. 

Aiz ve seminin ve biitun alemlerin miilk ve sal tana ti AUahmdir, 
Oyle iken arzin bir kb^edginde idare basinda bulumip da onu babUllUII 
mirasi telakki eyleyen ve orada ebedi kalacakmig vehminde xuluimn 
kimseler ne kadar gaiildtrler, Duaiinraezler ki r Allahin lutfuyla nflll nl 
dnklan o devlet ve hiikiimet, yine AUahm kahriyle ve hie ummndiklrtn 
iinda ellerinden cikiverir, Hatta devlet ve hukiimet iddiaainda bulumi- 
caklann hepsi oliip gidecek, biitiin devletler ve hiikumetler, hnkikl nu 
hlbl bulunan malikiil-mulki zukelaU vel'ikram'a intikal edecektir, Kur'- 
an-i Kerlmde beyan editoiistir ki, canli mahl&katin hepsi oldiikten aonra 
Ccnab-i Hak : 



* * > » f F 



Yaiii ; «Miilk ve aaltanat bugvin kimindir? 3 *. dlye soractik, — ecvnb 
veren bulunmadi^i icin — yine kendisi : 



j&^A 



Yani : «Bijr ve kabhar olan Allah'iindir 15 * buyuracaktir, 



<33> Sflrai All lmr«n ; £s. 
I IMS Hire i MCl"niln ; 111. 
OS J SOnii MO'rnln I 11. 



Fl #2 






Ml 



3137 

"-tjt ■—^.j ^^ <— .-Tt / 4£lj 

_ Bi niyazest 6 zi nagz-it-magz-u-poat. 

^iinkti Hak Siibhanehd Vetesla, paktir ve ? amna layik olmayan 
her seyden mlittemhdb- ki, (Siibhan) onmi evsa*-, celileslndendir O 
*aH eccJl « a'la; kabuktan da, icten de, lattf ojai. seylerden d* musta*-, 

Nitskim Kur'an-i. Kerimde : 

Yani : « Allah, alcmkrden £anidir, bi s bij- seye ihtiyaci yoktur^. bu 
yurulmugtur. 

3138 

Her jikdr-ii-fcer Jcer&mdti fei test, 
Ez her&y-i bendeg&n-i an $ehe$t 

■ Ikr av ve her ikraro, o padi § ahjn kullan icindir-. 

3139 

NUt §ekra bekr-i iem' halk saht, 
in heme devlet kunilk mkt §inaht. 

"Allahm biitiin miikeweDati yaratmosi fama 1 aevklyle defildi* BU 
Um bu devlet ve niWti kull ari i fi „ halkcylemigtir. Bunu ania™^ fl]a n 
i ms ikI bir kimscdir*. 



i3S) SOrei All litiran : W, 



I MR 



3140 

AwKi cieyiet d/erid-u-du serd, 
Mulfc-u-deutet/id fi fedr d^/ed uerd. 

-Uiinya miilkii, devlel ve saltanati, hatta DUnya ve Ahirct, biinhiri 
jrinulrriiv olau Allahin tie ismc yarar?» 

3141 

Pi$-i subfum pes nigeft ddiid tHi, 
Td n-egerdid ez qum&n-i bed hacil. 

-SliMiiiri vc jniinezzuh olan Aliaha kar§i kalbinizi muharazn wlinfa 
hi. mill su-i zan ^bsterdiginizden dolayi mahcub ulmayasim?.*. 



J^ J 



3142 



>* jt 



^ 



f 



ii >^ j*> 



K6 bi&^ed airr-u-^kr-cust-ti-cit, 
Uemgil ender §rr-i hdtw tdr-i rnii. 

•Xlfl Allah telle Celallihii, balls sttf i^mdeki bir kil tellnl gtfrtlr 
lib!, inmnin kalbindcki sirn, kafasmdaki £ikri ve arastirmnyi hlllr«. 



Zl« 



****' ^i r 



VAni : «AUab sitn dn, t>» ui/H ifvyleri ilr hllif 17 -. 



■ Mr Bflfffl'Mhnr 1. 



HAS 



3143 

* 

-C *Jxw oL jgS j jj ,£j 1 

Anki o b! xtdk$ sdde sine §ud t 
Nakfh&y-t gdybrd ay me §ud. 

«Kr]W *«.i wti ve Hiraz lekelermden sal oJ an kirn**, ™ y h naW 
lunna ayna *Jui>. ,„-*——, 

Yfini bir kirase, Allaha kar^ su-i M n gCster^ek ve gerek lisaniyle 
gerck kalbiyle i tiraz etmek sfiretiyle kalbini lekeiemezse sftf ve mucdla 
ol«i kalbi gayb nakigfcrma ve ilahi sirlara ayna olur. Bir takim sirlar 
ve h&kikatler, o saf ve cilali ayna iizerint akseder. 

3144 



*>* iB*J* %T ^> 



^ jSJIj 



Strr-i two- b$ gumSn mflfcin jeoed!, 

Z'dntt mti'mm (fyne-t rt'raiu §eved. 

"Oyie saf ve temJ* kalbli bir muslfunan, bi zim siimmim -siiphesi 
k u,lflk ™««— *nlar. Ciinku mii'min, mii'mmin aynasidu*. 

-MU'miii mihniuin ayi^dir. Hadisine iki turlii manS veriJmi 9 tir. 
UlrmciBi : Bir murium** bir niusliimaimi aynasidir. Birinin i,fili difcerine 
ikud.r. Ikmdsi : Mii'min bir kul, roii'iflln v e miiheymin olan Allah'w 
■yruuidir, Hak'kin bazi esran onun kalb aynasmda goriiniir 

Mcvlfina'nm beytl ikisine de gamildir. 

3145 



j J 



l **b 1 * 






(pita zerced 6 nakd-% mdrd ber miftefc, 
Pes yckinrd baz d&ned o zi $ek. 

■Stocsi sal *la„ m Q- im[i , bizim nakdiinfcl, yflnj tf& lediftimii m^jf 
ve hakayki mchskke vurunca pdft, il e ^k'ki a , lkim a ,, ga aVirdeder]li 



:tui; 



\*j£ iil^ ^U jji tjf^ 



QiiTi $ei?ed C#&G| fltffcfifcM nd fed fid, 
Pes bibined ndkdrd^A-kafbrd- 

-Yiuc o mii'minin ruhu; liitkidleriii, yani hakiki maarifln mehnkkk 
i.Iiiimi o kimse ^e^eir ak^e ile katp parayi, yatii haktki maarif ile uyiturma 
iriileri Kiiriir vc anlar-. 



-(iOZLEKt Y^ZLERtNiy NURlYLE MtJNEWER OLSUN DlYK 
PADl^AHLARIN AKtF SOfIlER* KARglLARlNA OTURTMALABL 

3147 

Pddijdhanrd funan ddet bud, 
in senide. basi er yad&t bud, 

.Padijjahlarm ^Byle bir adcti vardi; hatirmda kaidiysa bunu ten d* 
ti>ktiiil^sindir>. 

314S 

aJLjJ $\Jf j^^ C^*# 
uly -LiL w^- tSj^r J-s 4-*lj 

Dest-i gep§an pehlevdnan ist&nd, 
Z'anki dil pehluy-i pep based bibend. 

-IVhlivanlnr, fiLikUiiidnrlnnn aol (araflarinda dururtardi; ^Unkli c<^ 
st'imi in iika mi alaii yiLrck htdtiiiiu snl laraEmdndir*. 

1461 



3149 

S**y C— j ji ^j,' j J»i. it £j lj 

W^p^Brefcil fcdem ber dest-t rfot 
Zdnki ilm4 hatt-u-sebt an d&t rast' 

« iSf^sSfi^ p&di5fih,n sa * <arafinda «* ?*** » 

3150 

Sbjiyanra pq4 r H mevzt dihend, 
K'aytwJ canend-urzaytU bihend. 
-SofJIere pidgin kar 5 i a , n d a yer Te *irl er di 7i™ ^ft. 

3151 

Sine sa^atad zede der zikr-u-fikr 
T& peered ayne4 dil nak§-i btAx ' 

bnr ^^£?&fe2? AUflhm ** "* <— »— — 

3152 

Af ^ J 1 > JJ A^T 

Her fci 6 ez suib-i f ltrat h<&h zU 
Ayn& der V i § -i 6 b&yed nihdd. 

tatrtSg ***** ***** « **** ^ «**** **. 
Hit 



3133 

A$rk-S dyine dmed rdy-t h&b, 
Sdjkal-z can ifm«d^iHdcceJ*kttl&&. 

-Gijze] bir yiiz ay Hay a as.iktir, ^unkii kettdisitti gprmek inter. Aym 
lv> tiihun cil&sidir ve kalbi kuvvctlendiHr*, 



-YOstiF ALEYHtSSELAMIN HUZURUNA Bift MlSAFiK GELMKSi 

VE HAZEET-I YflSOF'ON ONDAN HEDlYYE tSTEMESL 

3154 

Amed ez dfak ydri mihrib&n, 
Yusuf-i srddikrd §ud mihm&n. 

-Uaak memleketlerdett samlmi ve scfkatli bir dost gelip YftsUf Alry- 
bLftudiima mis Mir oldu-. 

3155 

S*y ^**J ■tfsy ^-^ 

K'djnd budGttd vukt-l k&deki, 
Ber vis&db-i ayndyi miiUekx. 

igocukluk jsamanliiriiiilii tflin»iiii| v« ithbahhk ynsiiSino day*nmi#, 
yuni btr nrada bulunmuf (dllrr-. 

1103 



3156 

YM dade§ cevr-i ihvan*u-ha$ed t 
Gdft k'&n zencir bud-u-md esed. 

tafattL YQsbf Aleyhissdam da: O hil bir zincirdi, bi* dc anfanAk. Oittm 
Jgm boymunuza takitmi 5 ti dedi». 



3157 

Ar nebved §irrd ez silsile, 
Nist mdrd ez kozdy-% Eak gite. 
■Zincire baglanmaktan arslan i e in utanmak lazily g*l mM , tecelli 

Ui« beytin birmci misra, N&ruk Kemal'in (VaUa kasidesi) udeki ■ 
«Desi!dir § i T derzencire tohmet acz-i ikddmu 



miamna ilham sermayesi olmustur. Kcmalin 
mesldir, 



misrai adeta bunun terce- 



3158 

£tt*ra ber ger&zn er zencir bud, 

Ber heme zentir sdzan mir bud. 

ta^rasr* +* •"* bi!c "• bu,u " *■* ™- •**■ 

14111 



3159 

*^j J 0^*'jj i£sy Ctjff- ^-*J 
»U £** if_j J^ jj J_j»^ cii 



Gdft f un budi ^iztoddtt-u-ztf dft, 
G6/t bemgun der meMfc-^kdst mdft. 

*Mi$afir : Zindan ve kuyuda ne halde idin? diye sordu. HazreM Yd- 
sUf; Kamerin eksilip hilal ha line gelmesi gibi idim oevabim vcrdb. 

3160 



I jj a J y tit j\ Jl^ 



JJ> 



I 



,f 



ij jjjj jj, ^s jj j 



Der mehdk er mdh iiev gerded dii ta, 
m der dher bedr gerded der semd. 

-Kamer eksilip hilal }ekUne gifince incelir ve M'findaji jicU-Iji >hi kitl 
olur. Fakfl* soni-a sema'da yine bedi* olmfli mi?» 

Bu beyt, Hazret-i Mevlana lisanindandir. Cetiab-i Yusuftin kuyuyn 
ve zindana atilmasi, keza kble diye kardegleri tarafmdan satilmos! bir 
miicahede Idi. Onun neticeainde cism-i ferffi aayiflamjgii. Lakin hilnl'lu 
za'fi sonunda bedir haline gelip dolgun ay olmasi gibi, o da zindttttdM 
^ikti, Misif'a vezir ve peygamber oldu diyor. Bununia ve sonraki blrkin; 
beyt ik siilGk esnaaindaki miicahedenin neticeainin hayirli olacaflmi bll- 
diriyor ve diyor ki : 

3161 

•*^>y> OjV ^ ! Jj-J **-J> 

Ger$i durddne hehaven kuftend, 
Nur4 ge§m*u-dil §iid-u-bined billend. 

*Inci danesini havanda dUf;iip ciertor, O dttvtlW ve czilcn IncL no* 
nun da gcizihi ve kafbin nuru ohir, Gbw [jekiltmc iif«kluri vp yilkscklcrl 

■ 
Eski (ababotte inci gbn ilaei *■ - kiilb I.m nhl^itu'iii uUr»k kiu >flm lirdi 
Dovultlp tcz Inline gotirildikteu aonrn .'.irmo «ibi N (u P ™kr ve ma'cu* 
na kari«lii-ih|) ynritirdi. 



I Ilk. 



3162 

Pes 3ihake§ h6§eh& ber sahtend, 

"Bugdayi toprak altma atarJar, sonra <mdan ba^aklar bag(adai>. 
FuBUtf der ki ; 

Dane toprak igre zahmet qektigiyqiin nice dem, 
Bdf qeker harmanlamr, &r&yi$-i bQ&tan olur. 

3163 

Bdr*t diger k&ftendes z'asya, 
Kiymetes efzud nan §iid canfeza. 

"0 bugdayi tckrar degirmeii ta$i sltirtda ezeilet. valtit kiymetl 
artar. £tinkU can art] run ekmek olun.. 

3164 

Baz nanrd zlr-i dend&n kuftend, 
G£$t akl-urcan-vrfekmi kdfmend. 

«Omi tckrar disterle cigneyip ezerler. O zaman da akL fehm ve ha- 
yat ohir>'. 

3165 

Btte an can ciinki mahv-i ijfc ge$t, 
Y&'cibuz-ziir-rae arned b&'d-i ke§t, 
-Sonra o hay at, ngkta mshv li miistehlek olur. Oyte olunca da ekinde 
rencbetleri hayrete dW^iirecek bir bereket meydana geltr*. 
1466 



Bu beyt ile Sure-I Fetb'in Noniindakl *u Ayetlern trlmlh edlllyor : 



Yani : .Cenab-i flak, ma'bud-i mutlaktir ki, hldayct ve link din 
olan Islam ile peygamberi Hazret-i Muhammed Aicyhjsselami Eiindcrih. 
O dini btttfln din! ere gallp kilmatt i$in, dinin ve peygamberin link- 
kfniyyetbie Allnhm sehadeti kafidir. Muhammed Alcyhbselam Al lain 11 
resfiHidiir. Qmutla birlikte olanlar (y£ni ashabi) kafirfcre bar$i 50k ijlcl 
detli, keudi aralaimda merhametlidirier. Onlan riiku' ve siiciid hullndv 
gflrtltailit, (yani 90k zamatilarda namaz bildiklarini mugahede ederitin) 
Allah tan fail u kefrem ve nza isierier. Onlann alameti y«*lerlndedlr, 
(yani Hakkin makbul kullan olduklan yiizlerindeki nurdan anlagilir kU 
a nflr secde eseridir. OnSann Tevtat ve bicildekl meseli bir ekin gibfdlr 
ki: itice bir filis c^karmi^, sonra q filh kuwetlenmig, sonra kalinlH^tn^, 
sapi usttinde dogtulmu;, reneberlerl teacciip ettirmi^tb 33 *, 

Bu misSlin miimesffiili Hazret-i Peygamber ile Islam dinidir. C 011 ^" 
hidayet-i lalamda Hastily Hah Efendiraiz yakiw bagma daVete ba? lam iij 
ve sureta zayjf bulunmu§tu. Yavag yavag din ve ehl-i din kuvvetlendl, 
Nihayet goriip igitenleri hayrete dii§urecek bir raddeye geldi. 

Bunun gibi bir sfilik de riyazat ve muc&hedat ile maddiyyetini ttyit- 
latacak olursa, netkesmde gosterUen misallerle oldugu gibi Feyz-1 III- 
hiye nail olur. 



CSS) StoeL TsUi : St-J9. 



HUT 






■>J*&~ d I Jj^ *s- 






Tdfci ba Yusuf gt kerd an mkmered. 



-«)»flF« SmDIK ALEYHiSSELAMlN MiSAFtRDEN 
HEDlYYE tSTEMESi- 

31G7 

Ba'dn kma goftene§ goft ey jul&n, 
Hin ci averdl tu mdrd armegan, 

m^iS^SS^ an ! attlk * an S ° n " YfeUf Aieybisseiam dedi ki : ey 
Hedi yye kelimesinin g^ mesi dolayisiyle Hazret-i Mevlana diyor ki: 

3168 

0^ ^js-Uj tf^w f-i-J ti 



Ber der4 gfam tuhl^dest dmeden, 
HUt M gendem suy-i tahun $uden t 

oI«« bi, h.diyye * oradaki cml™ gonlunu S^(te£^S 
1408 



tuhfe-i dervij) diye bir misra' vardir kl «Dervigin hodiyyeui yeail yap 
raktir. demektir, Hde Bektasilur *Bog gelen, buy jjider. dlye giddctll fair 
kanun koymuslar, raki, garab ve meiellk getirmeyen sarhos olmadan tlti- 
ner! demek istemlslerdi, Onurt i^in bekta$i nmhib ve muntesiblerl lok- 
keye giderken et, ekmek gibi yiyecek ve §i;je gi§e igecek gotiirilrlcrdl. 
Sozlerim mubalegali gorunmesin. Bektasi ay toil, Ayln-1 eem namiyie top- 
lanmak, raki Ifmek, saz gahnak ve nefes okumaktan ibaretti, Bir Hadii-t 
§erif te : «Birbirinize hcdiyye veriniz, yekdigerinizi scversinix* buytrtnl 
mustur, Besolullah (S.A.V.) Efendimiz hediyye kabul eder ve niukabo- 
lede bulunurdu. Hele (Zahir bin Haram'il-E^cai) isminde bir bedevl vwr- 
di ki, ne vakit Medineye gelse Resul-i Ekreme 96I hediyyesi "getirir, av- 
detinde de taraf-i risaletten ona jehir hediyyesi verilirdi, Bundan duluyi 
Aleybissalat Efendimiz : «Zahir bizim bSdiyemiz biz de onun h Astir Mm, 
yani gehriyizn buyurdu. 

Mevkvi tekkelerinde, huausiyle Yenikapi Mcvlevihanesinde bir Ad ft 
vardi. Ramazarj olaeagi gece biitiin ihvan tekyeye gelir yatai ve t*rflvll^ 
namazlarjrn kjldiktan sonra hep birlikte seyhin elini opiip getlrdiklttri 
hediyyeLeri birakorlardi. Bayramda da jeyh tarafindan xhvfina birer he- 
diyye dagitilirdi. 

3169 

Hetfc Ta&ld haikrd goyed beha§T } 
Armegan'kb ez berdy-% riiz-i tiep-, 

■Cenab-i Uak mahgerde balka : Bu nesir giinii if in hani hediyycnlz, 
ba kaii hi ne getirdinij? diye soifacak* ve : 

3170 

Ci'tummia-vH-jurddd b^rieud, 

Hem bedansan hi halakn&kurti kez&. 

"Bize yalmz ba^imza ve mutitac bir hJildi", hpki hJzI Jlk yarnUifimilda 
oldugunuz gibi geldimz* buyuracaklir 

SiiTs-i in'^mdaki bir Ayele igaretlir ki : 

MSI) 



M. 



»■_ 



r ,^ a ? : 2 inSanl * r ' tek ve kMsesfe olclugusuiz.Mlde hi M geidiniz. 
EvKd H eibaimidwi, akiiba ve miitea]Hkatm,zda.i hiy biri s fci ta'kip et . 
modi, Siz, ,1k yarattiginmda, yan f d^dugumiz vakit de boyle yapayainiz 
™ «*■■* Sfce fain u ibsan etmi § old^umu, ,ey] e *i d e biraktunz 
arkam Z da*V ( yam her seyi dunyada bwafchms. Ancak mi sardiklan bir 
kelen lie buraya geldiniz.) 



3171 



b>j1 



j J I C-~o -Aojjl *s- (jit* 

Jfin g i dverdtd dest dv\zrd, 
Armegdnl tuz4 rustdhizra. 

-Kiyamet gttnii icia kiijiik bir bediyy* gjarak „e getkdiniz?* siia- 
1 1 tide bulunacaktir. 

DLinyada a'mal-i salihada' bulunrnak, hem yol aztf, tedarik etmek, 
hem de ahirete bir nevi hediyye gotiirmektir. 



S G "^ 



jtfo»a9! 






Yam : «Ahir«t ssferi i s i n azik tedaT j k ^ inJ2 Az]ktarm cn hfl hsi 
■m- iakvadir. ANahtan borkup, tmri hHafcna hareket etmekten s ekm- 
meWlr** Nazm-i Kerimi Kur'andaki ilahi emirier eumlesindendir 

I*te bu Ufcvfi azigiyla gidi^ ve saJih teller gotLirug, Cenab-i Hakka 
iiciz^iie bir hediyye takdim edig ki, miiWatsiz kah^z. Hattfl denil- 
itWr ki : Ownjto gir me k Allahin lutf u keremiykdir, oradaki debate 
ormek ise Dunyada islenilen salih ampere goredir, A'mal-i salihasi olmi- 
yam onun yerine buyiik bir giinah gotiiren de der ki : 



I3Sj Survi Eh am : 9i L 
i.4fl) Sdfpl Beknra : Jfl7, 



MTU 



EJi trof gidilvivz gidilen yare, 
Rabbim; bo$ gelmedim hen $u$ yetir&im 
Daglar qskcmezken o agir yiikii 
tki kat sirtimla, pek gii$ gelirdivi. 

Yurekten gelmi 5 oJan bu Mite i'tiraf ve i'tizltm makbule germt^i 
afuvv u gafur olan Cenab-i Hakkm fazl u kereminden umulur. CUnkU 
Z^t-i Akdes-i Rabbani (ZUIcelM) oimakla beraber (Ziilikram) die 

3172 

Ti5 wnidj b&z ge§tsntan nebud, 
" Vd'de4 imruz b&hltan numM, 

"Sizde dOuyadftn ihirete dotimek ve AUabin buzunma cikmak bmS- 
di ygk m«ydu? Yok sa Ki.r'amn K,y amet hakk,„daki va'd il vaidi s i* ( - 
batiJ mi gfirunmii$tii?» 

Hazreti.Mevlana bu beytleri H & an-i iiahiden irad ettikten sonra Ki- 
yamet! ve ha§n inkar edenlere bitfiben diyor ki ; 

3173 

M«7r/cii"i mihmdmye§ra ez hart, 
Pes zt matbah hdk-u-haktiter kori 

-Atlahm huzumna 5 ikip onun mibmatii olatagma c ? ckli|mdeii mm, 
miyorsan, onun matbabmdai, toprak ve kdl yemeyc meebur kulirain.. 






J3 



3174 

Ver ne4 mtinkir gunin dest-t tatil, 
Ber der-i an d6sf $un p& minihi. 

-Kiyaraet ve ha^m mtihkiri defti[ s «i o dwtttB kapiaiiia boyJe Hi P,„, 
olat-ak tiusit aditn atiyorsiiii','.. 

1471 



3175 

(Sfire-i 2ari y at)ta b^yunUaufhip kj . 

*•* — ^«. taSl^SS; " lik "' -■" *»»<•» 

(Muluin) kelimesi (thsln) da . d , r ... , . 
Kezfi onlar : 

-".-^-^.w. JStH^S 33? *** **£ 



t-wi 






Yani gelip sadaka fsleyentere de, muhtif nlduj]ii \\»U\t> intrmflkteil 
^(.kinen gialJ £akirler« de mallarindan hirwp uyirniiglprili Ilol bui padaku 
verirkr ve 50k lulf u keiemde bulunurlardi, fqln HNrtyAdn yupmiq nlduk- 
lan bu hareketler, kiyamut gunulide vo IFukku niihmAn n-Uluklari si 1 add 
onbrin hediyyeied sayilarak o hediyyekiln iniikilfnti ubnnk u^ere LdlM 
Ilahi ile girecekleri Cennette yiiksek derecdere erccuklerdir. 

3176 

* ™ 

£rcdefct ciinbi$ bifciirc kemgiin cento , 
Td bibah$endet baudss-2 nur bin. 

*Ana karnmdaki cocuk gibi biraz kutuLda ki, satin nur goreii hiftlur 
versinlen*, 

Rahm-i maderdeki cenin, kimddayacak devre gelincc ona ba'zi h!»- 
ler v&rllirmi?. Cenab-i Pir, onu misal getiriyor ve : -Sen de tafit ve ibrtrlAl. 
hususunda biraa hareket el kij sana da Nur-i llahiyi miijiihedn cdcliHr 
cek ma'nevl rii'yet hissi ihsan olunsun* diyor.'Eger tAtit ve ibfldftl hn- 
susunda kjmildayaeak olursan ; 

3177 

iS^i* ^lj <^^ jj Jm) ji 

Ve^ cikdni giin rahrti birun §evl t 
Ez zemin der at s&-t va$i §evt 

«Rahm-i raader mbjillj dnr ve kasvetli olan su tabiat nlcmlndon ft- 
kaisui da rahme nisbetle /emin gibi gfiy€t gcni^ bir Alctne dfthll oliiiMm- 

EvveJce de gegmijti ki, ma'na alemi, 511 sdrot SlemJne niabeL kulnil 
etmeyecek derecede geni^tir. O kadar ki, una karni Diinyaya rdsbetle no 
kadarsa, suret alemi de ma'na akmine gore kadarj imtta dnhu fii/ln 
dardir. Bu soz istigrabi mdclb olmosm. Ehl-i cennetin en dOn derectd* 
olan Ian na bu Diinyadan biJmoni ku; d*f'a vnai" miilk ve nraul verlloc*- 
|ine dair HadSaler vardir, t|t» o Hidtalvdn mefllindcn AhiroL Alemliiin 
geni^ligi tefekkur cdilsin. 



F: 93 



itvi 



I^HM 



3178 

-fl <^~ ^ i j 41^ £. T 

infe* wdutm vast gofte end, 

ArszJL dan k'enbiya mi refte end 

h ^l^m^XSST ve tia ' a *■* harek * t!nda "J 



bil< 







Bu ecr-j mesfibfitin (biffavr-i Itft&kl i 

«^iyor. Buna mSS *Z£ ?SS aded] ^en W, ^ r verace ^ 

Ba'B! rnafessidne sore bu ^v** - i -^ 

be-tUfiJ ve bed** i, tirah J ^ 22L£? " uW « 1 **«»* vkd, n ser . 
taWa * ne oJa^g^ AHah b£ '^^ ***** h^ 

I^te buradaki fArzuJiahi vasia) at;^ * 



H3) Sfirej Klkner : 



10. 



11,1 



:u7i> 

jYa/d-i ter anca negerded Mjfc jfah. 
-Clintll, gcni^ sahadan sikdmaz vc jag a£'aem dali, budngi araUn kii- 

IHiml.in Banra ma'iia alemiue gitmek uiere herkesin tieden kimildan- 
rhfimi izah i^in Cenab^i Fir btiyuruyor ki : 



3180 

Hdmiii tu mer htiudssetrd kiinun, 

K&ned-u-mand$mi §evi ser nigun. 

-Sen glmdi havftss-i tabilyyeni yiiklenmi? oldugun iiltt yorgun vu 
In 1/ kiilm^Jtiti*. 

Yulip uyutnayn mectaur olmugsvm. 



3181 

Cunfti mahrmuK ne Jidinil vakt-t hdb, 
Mandegi Te,j{~<L-%ud\ In renc-u-tdb, 

•UyVwla isc yiik aliindu olmadiftiit, yft«ii Imvassin i^lpim'difti l^hi 
^orguntufun jj^wr, mt'!jukki<t vu hnrdrftin *iH olnr-. 



I47!i 



S1S2 



'-V l >- Jfc. 



JaU tiiU. 



£^%d asftd&-i hehio^ 



3184 



jy j-j -^isC" 



ti jU ^r ^ 









Mtinaiig vc 



nniclci uyuyn knlmiij birkat; ki$idit', Allnh. imluii iiyUmdi nlduklcm hold** 
:<ji|J ve sol taraflanna {jevirdifiini KurViimirln btyln mliyor. lylc cvliyfl- 
ullah da bfiyledfr, Onhir da Alliihin tedbir vi< tnkllhiyl*' Iweket edi?rler. 
Ifnickel. kundiliklerindtri olmudifii Iftn d« whrnpf ve megakkat duy- 
rtiazlar. 

3185 

fist o-ti grdteljjerofn /i'M has en, 
Cfet an zate§§imal engal-i ten. 

«<> iat lily emit* nedir? Tata ye ibadattaki cf al-i hasencdir. O KftttU- 
Miufil ncdir? Yemek, ictuck, gczip dolas.mak gibi bedent mesgiiUyyultlr*. 

Kiir'an-i Kerimdeki : 






Yafii : "Biz on Ian sag vc sol tan-after ma ^evirifdik 4 ** Ayet-i Ki-rlmr 

Mni Ccuub-i Pir <fi']-i husen) ve (mc^guliyyet-j beden) diye tf>'vi| n\.\ 
yor, Bu aiiretle demek ohiyor ki, enbiya ve evliyanm taat ve IbftcJUUa 
liidiirunasi ve be^eriyyet icabi dsniani i^lerle me^gul olmaji, All.dnn 
trudesi ve tasatrufiyledir. Bu harcketlerde onlarm big bir tedhfri, hattt 
liMbcrleri yoktur, 

3186 

Miret?ed in herdii kar ez enbiyd, 
Blhaber zinherdu i$an gun sadti, 

■tiu iki \ji, yani cimniini ve tfibfiiii harcket, (jnbiy&du da vakl" «lur. 
Fiiknl oniiinn hu harc-'kctLrTiIvn ImltPi-Jvri yoktur., Qtilnr »iikul v« liarp- 
I <( lii hud- nK-i i i .:iil:iy:i tivnu'rlri'*. 



r^. airii Kehf ! U), 



M77 



3187 



<** j j*»- j, 1 *JL«jj 



Ger saddj/et bi§nev&ned hayr-u-§er, 
Z6.tr\ kiih ba^ed'ez herdu blkaber. 

*Aks-i sada, sana hayr vc §eire dair ws i$ittirse de, dagm ikisittden 
de hahert yoktur*. 

Daglik arazide ses aksi fgitildigi malumdur. aks; hayr da, $er de 
olabilir ve onu herkes i§itir. Yalmz dag, o aksin ne oldugundan haber- 
dar degildir, I§te enbiya ve evliyanm hali de bdyledir. Onlann sozleri 
ve fiiUeri, Tecelli-i Jl&hi'nln aksinden ibarettir. Kur'anda : 



©iJuS^iiejyi 0£% 



Yard : «Peygamber hevii vu hevesle kendiliginden site stiylemez. 
Onun sozleri kolbitie ilham olunan vahiydir 41 * buyurulmugtur. 

Hazret-i Feygamber Aleyhisselat Efendimizm : «Ben de skin glbi 
Ih^oHiti, lakin bana vaby gelir* buyurdugu gibi enbiya ve evliy&mn bir 
bes,eriyyeti, bir de nubiiweti, yahud vilayeti vardir, Begeriyyetleri i'ti- 
bflriyle esyayi bilirier. Niibuvvetleri, yahud vilayetleri i'tfbarlyk ise 
llukkin teceUlaine rna'kes olurlar, Allah ne yaptinrsa onu yaparlar> ne 
goyletirse onu s6ylerler. 

-MlsAFlBlN HAZRET-t YtStJFE: "HER BAKI§INDA GtiZEL 

YtizCNt) GORtiP, BENt DE HATIELAMAN t^lN SANA 

HEDtYYE OLARAK BlR AYNA GETlRDtM" DEMESt* 

3188 

Gdft Yti&uf kin biy&ver armegan, 
6 zi§$rm4 in takaza zed figan. 

Yusuf Aleyhisselam, misSfire : Haydi bakahm, hediyycni getfr, ver 
dedl. O da bu talebden sikildigi i^in feryad edecek hale geldi*. 



(4© Sttwl Keen : 1-4. 



1*78 



;jim 



^U.j1 



V 



-UJ 



G6/t men p£n$ arrae$4fl eastern turd, 
Armeydni dcr naaar named mem. 

^Misafir dedi ki ; Senin i<,-in bir tok hediyyc aradim, lakin hi£ hiriui 
guziira tutmadt-. 



3190 

f/ 0J> jLJ" l?>- b*i)M 

Hah&e-ird cdni&-t kan gun berem, 
Katre4ra suy< umman fan berem. 

«Bir babbe ahim bir in a' dene, bir damla suyu bir ummlnH niiHtl |{i^ 
liireyim dedim>. 



3191 

Zirc rd -men su^-i Kirrrwm duerem, 
Ger bepij-? tfi dil-u-can dverem. 

*E|er sana hediyye olarak kalbimi vc nihiiniu lakdim ctMydim Kil-- 
nian vilayeti ne kimyon gttfUzm^ glbi nl.ttula , 

Acemistamn Kirmaii vilayetinde jok kimyon yotljtlfii igin oralarda 
kiymeti yokmu^, Misafir de getirecefii kalb vb rflh h«dJyy«Jni klmyo- 
na, Ydsiif peygamberi lac KJrmana b^nrotiyor. Dnun huRurundn takdl- 
inesinin pcfc defiersiz kaUcngim anialmak iitlyor vm dlyor kl : 



^_ 



UTI 

HHHBHIaiiai ^ H ^ H 



3192 

NUt tohmi k'enderin enbdr nUt, 
Gayr-i husvA tu ki anra ydr ntst. 

3193 



Ld^fc q^ didem &i men dyituvi, 
Pi$-i £6 drem fit nur-i sme-i 

,;!scr bfi ta,b m ^ * *->» *— *4 

3194 
fc»*ja *£> ^>- ^jj ^ L" 

Td &tf>ini rHy-t MM kod derdn 

Ey tu gun kur§id ndr-\ asmdn. 

«Ey gutie 5 gibi Smhm nuru dan Haaet i Vft*«* 
ylizUnti giirroin,. barret-] Yflsiif; o aynada giizel 

3195 
n 9U blnl ruy-i hod yddem kuni 

use 



310(1 
J* jTjl -u±5" ^^ <.T 

JiLL. -Lit Cu\ \jj*- 

Ayn£ bimn ke§id 6 ez &e£eZ, 
Htibrd £y$tte ba$ed mu§te§el. 

-Koltu^uo alhndan bir ayna cdtardj. Ayna bir gUzelin m e «ul 

Buradaki misiiirden maksad; Tartk-i Hak salikidir. YfiMften murfld 
da cemil-i alditlak clan Cenab-i Haktir. Hadis-i §erifte; .Allah gttseldlr 
c«Dflh sever, buyurulmuatur. Ayine ise, TeralliyaU lUhiyyenln ma'ko ' 
si bulunan kalbdfr. AHahin huzuruna »f ve mucelli bir kalb gtfttom*- 
lidir Iti, onun tecelKsine ma'kea olabiMn. NltekJm Kur'an-i Kerimda ■ 



& * h 



^iT^SSsgjt^ • 



'Cj- 



Van! : «Kiyfin, e i tfyle bir ffUttdur ki, o gun, ne malm, « e evlSdill lay. 
dBBioInr. An CB k kalb-i selim fie Allah™ huzunma S ik a bil«il« 'kaza- 
mH s - buyurulmu§tur, 

Sarnna ey hdce ki sendee zer u sim isterler, 
(Yevme Id yenfe'u)de kalb-i selim isterler. 

Misafirui, Ha Zre t-i Yusiife, hiisnunu gosterecek bir ayna getirmesi 
do]ay 1S Iyl e Hazret-i MevUna her S ey i^in bir ayna bulundugunun beya- 
nma gum' edip buyuruyor ki : J 



3197 



(jWf -*-ils *^- (^— * d I 



ifel ^. l /■ JT jr 



LS 



-Aj 



^^/n§-i ?iesti fibbed nteft, 
JVist? ber, ger tu ebleh mstt 

KVarhk Bytl a 5 i ne dir? Yokl„klur. Egcr abdal d e gil sen seJl de oMr 
tarafa y ok Ink Ruliii--. 



<«l SArrl fuiti | as-flj. 



LIHJ 



Ma'Iumdur ki, her $ey ziddi ilo miinkc^if piur; Giindiizim ve nunm 
ln-Ni olmasi, geceniri Ve koranliftni j$nmtfta# ve belli olmasiylcdir. Getv 
vr; karanhk, giindiiziiu ve mVini tftfdmniesinf: ayna deroektir. O hplde 
ry salik; sen dn* n viieib'ul-viWidim dpi-gnhina yokluk gottir ki, senin 
yoldu|iaTi onun vflriigtmi ayiu ttjsai*. 

Hesfi ntdrf uiati hMv&to numud, 

MdldAran bcr fakir drCmd cud. 

■Varlik ancak yokhtktn guruiitir. Nitckim ssenghiler fukaraya c&d u 
Behftda buJunurlar-. 

Zengin olanlar, fakir lere in 'am ii ibsan ederler. Bununla kendileri- 
nin zengin bulunduklanni gostermig olurlar. Demek ki r zengmlerin var- 
lifi, fukaramn yoksuUugu ile goriinuyor, 

3199 



Ayne-i s&fiy-i nan hod gursinest, 
Sohte hem ayne-i ate§zenest. 

-Ekmegin parlak ay nasi aj dandir. Cakmagm ay nasi da kavdir-. 

Ekmekteki doyuruculuk hassasj, ag kimselerin onu yi yip doymasiyle, 
V'ukmaktaki ate^in mevcudiyyeti de kavi yakrnasiyle belli olur. O halde 
ac, ekmefin, kav sakmagw aynasidir 

3200 



NUti*vu-n<ik$ hercayiki hast, 
Ayne4 huMyi ciimle pi§eh&$t, 

•Yokluk ve noksanhk ncicde zuhur ederse bbtlin san'atlerdcki gn- 
/t'tNJtlii aynasi olur-. 

1482 



Hazret-i Mevlana, bu bey tin ma'nasmi ;u misallerle izah ediyor : 

3301 

£unfci cdme cust-w-d6s£de fcwed, 

•Elbise bi^imli ve dikilmis, olursa, terzidekl ustalifin nasil m&ihan 
otur», 

Gayet mahir bir terzl farzedelim ki, diikkanmda oturup duruyor. 
Onu orada byle gGnnekie san'stkirligim anlayabilir miyiz? Hayir. Ya, 
elbisemiz otmadigi i{in yeni bir kostiim yaptirmali, yabud paltomuzu 
tftnrir » etfrmeliyiz ki, terzinln mahareti olup olmadtgmi anlayahm, De- 
mek ki, yokluk ve eksikLk, san'atin, zuhuriine sebeb ve san'atkfinn ma- 
hlnetine ayna oluyormug. 

3302 

/Vdierdgide' ftemt bd^ed cue^ j j 
Td durger fel $&zed y& fwQ,', 

"KhIiii aga*j da LI an jnntiiltiiami^ ve i^lcnmciTiis olmaJi ki, usta bir 
ddlger, on! an tesviye cderek ya temel diregi, yahud duvat hatili veyfi- 
hud tavan kiriji yap sin ». 

3203 

H&ce-t iskeste-bend ancd reved, 
Ki der ancd f&yi ijfceate buved, 

«Kittk >Mran, y4nt fikik(i r ayagfi kitilmif bir adimm bulunduju yore 
gMffa 



hn;i 



•■^ 



3204 












-An cemaH san'aH tibb &$ik&r. 
^jmm ve »& | raaisa HekLnlik san ^i n giize]]igi ^ ^^ 



3207 

Z J dnki ^tdrd 2td fcimed pej/dti 3/a.fcm, 
Z'dnki basirke bedidest engebin. 

-gttakii iiddi gosleren ztddidir. Nitekim balm tatliligi, sir ken in <k 
siligi ile belli afar-. 



3205 

Ger neMsed key numuyed MmyL 
Wr Ulkdlfl ml lJ, r k ,f V ° ' kslr) dM " Ie " b * ™dd e den ciiz'i 



3206 

Naksha ayine-i vasf-i kemal, 



lundir* 
JIHI 



-EksiMikJ cr k*mal vasf mill( M „h*k-Hik * ^ vc a35amct 



i" ayna- 



320S 

-Ui f j.j ly^jajS* ^*1' ^> 

Her Jd nak$4 hi$rd d3d-u-jiwa&t, 
Ender istikmal< hod deh esbe t&ht 

«Her kim kctidi noksanim gbiilr ve tamrBB nefsini kemnli' crdlrnirk 
kin adeta on atta ve fevkal'ade bir stir 'a fie kojar*. 

{De esbe) ta'biri : £ok sik'atli gitmekten kinayedir. Guy a siivaririin 
bmdigi at, siir'atinden ^atlayacak olursa digerkrine binip kofcturmiik 
iizere yedeginde dokuz dine at clan deniektir. Yedeginde tek at buhuifln 
suvariy* (dii efibe) derler. 



3209 






2 J an nemiperred be suy4 zul-celAl, 
K'o gurrtiin% mi bered hodrd kemal. 

"Kcndisinde kcmal vehmeden kimse, nefsindt nofcsan Bwrmeyi^iii. 
den ve onu ikmalc ^aliimayi^indaii dalayi zblcclal veE'ifdal olan Allah 
iprafitia u[amai>. 

Knsurunu goren kimsenin onu tamamJomaya ^aliyacagini, ken d hick 
kemal vchmeyleyenin ise Allaha vasil olHrnflyui-aRini b«yiln c^tlikkm aori- 
va Ceniils-i l'ir; ucb, yani kondini begt'nmtnin ktiVulufimai nnlntmak \^it\ 
di>oi' ki : 



I IK!, 



■MMM 



3210 



Illeti bedter z\ pind&M kemal, 
Nist ender cdn-i tu ey zii delal. 

<*Ey naili ve azametli kinase, yani ey kendini kamil sanan ve o veh- 
mettigi kemale aldanan; senin mhundu kendini kernel sahibi tannetmefc- 
tctt daha kbtii bir illet yektur*. 

3211 

Ez dti-ti-e? dideet bes hwn reued, 
Td z» t& in m^i'cebi Mrim retted, 

"So nil en bu kendini begenmek illeti zail oluncaya kadai gozllnden 

VI min I [m den eok kan gitmelidiir*. 

Yfint yureginden kan giderceBine mucfihede etmeli ve g&zterinden 
katlli yajlar dokmelisin ki, o illetten kurtulabilesin. 



3212 

JUet-S IE) lis ene hay run budest, 

Vin maraz der nefs-i her makl'&k hkst. 

*§eyianiu illeti (Ene bay run) yani (Ben daha hayirhyim) detnesi 
nil Bu bastahk her mahlukun nefsiude vardir*. 

Mcleklerle beraber §€ytan da Hazret-i Ademe secde etmeye me'mur 
olmu$tu. Melekler gecde ettiler. §eytan ; 



$?&<&; $>$ 



Yani : "Ben on dan daha hayirhyim. Beni ate$ten yarattm, ami ton- 
rakian halkettin^ 7 * diyerek aecde ettnedi. Nefsinde kemal gormesi dolayi- 
siylc (Ene hayrun) demesi, Raimet-i llahiyyeden me'yus ve Dergah-j 
Rabbanidell matrud olraasina sebeb teskil etti. Bu kendini begenme illeti 
§eytana da miinhasir degildir. Her mahlukun nefsinde az gok vardir. 
Hususiyle kadinlarda pek fazladir. Ben yasliyim; yahud (jirkinim i'tirfl- 
finda bulunmus. bir kadin ne goiubnus,, ne de JgitUmigtir. Hele ba'ziln- 
rmm boyaci kiipune diisinus. gakal glbi renk renk boyarimalari, firkin- 
likterini artjrmakta, onlar ise bunu sus sanmakta ve guzelle^tim dlyp 
aldanmaktadir. 



Du2gii7de gerilmez buru§uk bir yiiz, 
Boyayla inceltnez kahn bir dvdak. 
Ins&j ayna&ma bir kerre bak da, 
Kendini maskara etmeyi bvrak. 

Tab£b*i tlahi, bir miirgid-i kamil laiimdir ki, o illeti tedavi etsln vo 
nuks etmeyecek bir hale getirsin. 



3213 



^»tAj«' 



lH '^y- *? 



*r 



j* jj jf /- j j'j j 1 ^ ^ 

Gerqi hodrd bes $ike&te bined 6, 
Ab-i sdfi d&n-iir$ergin zir-i <?6, 

■Kemal sahibi aldu&unu vehmedeit kimse sQreta kendini aciz gdrtlr. 
Faknt onun bu ball, dlbinde pislik bulunon bir dcre suyunun berrAk 
go? [in merino benzer». 

Eski talebemden biri vardir ki T oldukja ma'lumat]i ve magrurdut, 
Bu tabiati birakmasim kendiaine tjok defa siiylemi^ old u gum bu geng, 
blrgiin bena bir mektub gfindermiij, gururlanmairuiya (aliytigim itiylp- 
dikten noil r a huhmdugu yerin irfan muhitindf epeyce bir mevkl' yaptt' 
gim dn yazmiiti. 



141! HOi.1 hnt i is. 



m_ 



JilL 



3214 

pim bt^ordneti turd der imtihan, 
Ab sergin-reng gerded der zemdn, 

«Ey bbyle olan kimse; eger tairi imtihan kaatiyle seni kiiduur ve 
bulandmtBR, suytm bulauikhgi ve pislig-j derhal meydana £ikar». 

Vani keraaline magrur olan bir kimse; sureta mahviyyet gostermege 
t-ahgu?, aczinden, noksaniadan bahseder durur. Lakin bu mahviyyet, cid~ 
di dcgil, gosterij i^ndlr. Heie biri emu bir par?a agelesin ve bidandirsin, 
derhal i£indeki bulamklik, yarn kemal vehmi meydana gikar ve kamil- 
lik da'vasina kalkar. 



3215 

ij? iS* ifi j-* «-*** y? ok jj 

Der tefe-f c6 ftfet sergin cj/ jetd, 
Gertf ch sdfi numdyed mer tura, 

■Ey yigit; sana beriak gSriinse de $aym dibindc gtibre vftrdir*. 

Yunl, ey bdylo sureti mabviyyet gcisterenleri goriip de onlan saf bir 
tluru zanneden kimse; sakin aldanma! O saf sandigm lrmagm dibi pislikle 
rioludur. pisligi defedip atmak herkesin elinden gelmez. 

3216 

H&st %Ar4 rakdan*i pur fitan, 
B&gh&yA Tiefs^ gilra c&y-ken. 

«Yol bilen, nek a ve fetanet sahibi olan pir-i kajnil vardir ki, samurlu 
nefa bag I anna arklar a^ar ve su akjttp oralardaki mezbeieyi temirier*. 

Ueb ve gurura dtf§mu§, vehm-i kemale tutulmug kimselerin nefslc- 
rini Ha*reW Mevlina, gamur ve mezbete ile dolmu§ bag hendeklerine, 

HUB 



.m'i^d-lkft iK.lwi-.-.l.vwipnh »kUiWp Jin v 

Mimii liiniinch 1V>i/.;'iiiiy1-' i n I': -i ■ ir l< l-i i 
f,iiu>'Mrtti'i«ii Lifinitflvrmin sitynr- 



|ji>nlih runiiiiii iJ<° < 



iri(?Kho!t'yi 

(flc ki, 

ii-li vr IfUltJJf 



3217 

j^ lp JLi L 4>- Jt )1 jit 
( 1 ^ 

Ktri; tuud?ied feoff-* fto*b*i* P f ^ *^ r ^» 
JVd/i' ez itm-i Hodd sud ilm-i merd. 
-Bir ki,ns« k.ndi d t r,,ini rvaail Icnifeloyt.bitir? Aticak LWi tttUM 
mifadcJia otan bir mur^idin ilmi ona menfeat vent". 

M.aeia bir tfte*. bag, v, eUaf.nda ark, bulunu, O ^Jj ^ 

,::; ss, bir ^ ^m* u, ba^uk «* ^ S m. t^^ «»» ^ w 

ii akan bir dore haline getkilsin. 

Iste ucb ve gurur ile dolu bir kalb, bbyle batakhk hahni dir. Onuil 
MiVWd berrak bir d.re yapacak clan da mur 5 id-i karnddir. 

BrtI kimsel.r vardir ki r kitab okumakla nfi^m rilh edeceg^e ka - 
„Ln ( .e i u^ guniru gid— gine b»^ Boyle bir bare ket k,r> 
Ldiltt Ub kitabSan okuyup da basta tcdavi.me kajk,jmak gitato. Dok- 
lk W , E ba.taland.klan vakit kendil.rini bafka b. doktora edavi et- 
[Sr Cnnkd bir .dam kendi d.rdini hakkiyk tegfe edeme, 

Harott-1 MevMna bir misai getiriyor ve diyor ki : 



321S 



b^j- 



^- *ti; $ 



Key termed tig deste-i 7usra> 
Rei? be cerrihi sipar in rl§rd. 

.U K .k kendi MP .« nwl »«^ S ^» « lt de b " ya,fayi ^ te ' rBhB 



*B^Qk snpin , yontflinaz* diye bir darb-i m&Sc l vn .. d]r *v D , ^, 



3219 

Ber ser-i fter rij cem> darned meges, 
Td nebined kubh*t ri§-l ki§ kes. 

bpi*£?" Tajasmm * irkinli|ini gSraM:5ii1 *** ter ***** *«** «** 

Bundan raakaad ne? dlyeceit olursan : 

3220 

f J^i c~U; ^Ty jij 

An meges endi§ek& v'an mdU t&, 
R&t tu dn zulmet4 ahvaU tu. 

-tl «bck senm yaiih ^ du 5 ti nce I e ri„| lf j^i^ ba^nd,*,* Mldrr v a 
" l*« a cnm kwmilik ahvallndi*,. ""ugi* maidir. Y a - 



3221 

Ver lifted merfom feer an rt§4 tu pit, 
An zeman sdkm §eved derdil-nefir 

1490 



*l 

t 

Td ki pindarzd ki mhhut yajtest, 
Pertev-i merhem, her u-nuu. tautest. 

■■ Vnrnli vo clcrclJi olan kendili£mdcn sihhal bulduftumi znnncdvr. 
riiillnilii jtiiin liiiymii>; oldugu merbemin cscri orada pur tar durur-. 

Ytmi pir-i klmilin nazafj ve terbiyesi miisbel. te'sir goaterrnislir, 

3223 

Hitt si tnerftem sermeke§ ey pii£t-ri$, 

Van zipertevdan, medan ez asi-t hi§, 

■ l'!y sird yarali; sakm a mcrlicmi birakma, O sibhali <lv kntiKllfiln 
ilt'ii ilrgiL, mcrhcmin te'sirinden bii», i 

■ VAIIV NCRUNUK KENDISINE AKSETMESt D0LAYIS1YLE VAIIY 

KATlUtNiX BiR AYETI PEYGAMBER ALEYHISSELATt) VESSC- 

f.AMI>AN EYVEL OKUMASI VE ; "BEN DE MAHALL-i VAHYtM!"' 

DlYEREK MtfRTED OLMASI* 

Bu -. :.-liy katlbi : Abdullah bin Sa'd bin Ebi Serb idi, tnsanin ysirn- 
ililifi linkkmda olan : 






l Mil 



Yum : -lit/, hakihnioii insan ciiismi S amt-riiaii bir Milakdun, {yani 
^rhurdan muhluk aim Adem AlcyhisselarGin zurriyetindten} yarattik; 
mil ra oiiu mekaneth" bit kmargahla bir iiulfe, bir meni yaphk, sonra o 
nutCeyi pihcila$mis kati ha line gctirdik, sgnra u pihljiagmi; kam et par- 
S«M hiliite gttirdik; soiira o et pai^asm* kiunikkr yarattik, sonra * ke- 
niikk'rc tt kaphnhk, 5 our a on a bninba§ka bit hilkat (yari? rub) ve?dlk'*». 

Alcyhisseiat EfGndimia bu Ayeti okuyor, Abdul J ah bin Sa'd da ya- 
/kyordu. Bur ay a gclince katip hayretindcn : ■ laradaniann en gnzeli ohm 
Allah, nu miibarek bir zatd ecell ii a'iatbr> deyiverdi- SallallahU Aleyhi 
VNtfliem Hazretleri de : <Yim byle nazil oldu) buyurdu. Bunun usseriaa 
Jbn-i Ba'd: «Eger Muhamroed, kendisinc vahy gelen bir peygamberse 
ben do peygamberim. Bana da vahy geldi!. diyerek miirted oldu ve Mek- 
keye ka$U> 

Mekke felhi esnasinda bir kaf ki^iden maadasina aman vcrihiiisti. 
Abdullah bin Sa'd da amandan baric kalanlar arasmda idi. Fakat o r siit 
karde^i bulunan Hazret-i Qsmana dehalet etti. Osmamn gtfaati ve gefa- 
JiUeki jsran iizcrine afvedildi. Yeniden musluman oldu. Hazret-i Omer 
zamaiunda vukua gelen Umir fethinde Amr bin-il-As*in maiyyetinde bu- 
iLjndu. Hazret-i Qsman halife olunca onu Misir valisi yopti. O da A fri- 
lly a dogru Ucrledi. (Harbiil'abadile} denilen (Subeytile) muharebesm- 
•U- b^kumapdan bulunuyordu. (Abdullah bin-il-Ziibeyr) ve sjir aevatin 
;. -I'luiiiyJf; 6 harbi kazandi. Sonra Mi&irda bir adami doverek ftldHrdlh* 
Uundsn dolayi Misirhlar- Medineye bir hey'et gonderdiler. Kulc v* Bas- 
indan da bdyie §ikayetei bir hey'et gelmijti. Hazrel-i Alinin tavassutuyla 
1 1 ii ' JVd Misir valiJiginclen azledildi. Yerine (Muhamnu'd bin EbS Bekr) 
lu'yJn oltinup Misjr hey'etiyle birlikte me'muriyyetine girierken yolda 
ha 11 fen in kolesini yakaladilar f ustiinde ibn-i Sa'da hitaben yazilrn^ bir 
nickiup liuidular. MektapEa eski valiye yerfhde otufmasi ve ^ikayetgi- 
t*r 1« t 1 bn-i Ebi Bekrinkatlolunina&i tavsiye ediliyordu. Bunun iizerine 
i'<u ddnduler. Kuft ve Basra s,ikayetei]erim de celbettiler. Hazret-i Os- 
mini] kolcnin ve mektuptaki mubrun kendisine aid oldugunu, fokat bb'yle 
I in' mektup yazilmassna emir vermedigi gibi yazildi^indan da haberdar 
ulmadigtm sdyledi, Bu fitneyi pkaranm halife katibi Mervan bin-il- 
Hiiktm oJdugu anlasjldi. Ccs;asini vermek iizere onu hallfeden istedikp, 
U'blirn ^'.iricdigi igin de Hazret-i Osmam 5 ehid et tiler, ibn-i Sa'd, Muavi- 
yi'rirn clevr-i Eia[tanatmda oldu. 

Okunan Ayet-i Kerimeye taalluku oian hir ftkrayi da nakledcyim: 
lirr iit'Ldik din lehhidc ^oz Kiiykmek adeta haram sayiiiyor, aleyinnde 
I.. . I'viir: ctflftek ise mabab goriiiUyor, ba'zi bulwsktr muallimler de bil- 



' (n Sunt Mu'imujn : 12 : Xi. 



i lit: 1 



ini"ii kimr y;irnnrn!ik kjln din hftkkuidfl bfWj blljnM till uzahym- v« l.ili- 

iiiinri Kihnlnl sellyorlardi, Biinlardtn bir! bh uijti Iwinn ; 
kycllp Ifadia araamda bir tpnakiu [nildiini! dnli. 
Nr gibi? diyo sordum. Ar;itni/ijj( '-iivli' lui iiuiliavert' gfqli : 
Jsni'mi. Ademin tupraktan yeradildigim habcr veriyor. Peygam- 

Iim] i-:i. kizmr Aliye nikah e;tiigi Btt-rada, iny;un sudan yaradan AJlohn 

iiiujuinlHim dejni?. 

Ey? 

- Rn bir tenakuz degii mi? Allah topraktan diyor, Peygambtu' bu* 
i|«n rilyor, Birinin dediginl obiirii naksediyorl 



n.ij.i 



Mirim- tenakuz var amma Ayetlp Hadiste degil, senin anlayi- 



Keden? 



AJIahin topraktan yaratilcbgini haber verdigi kim? Adem drgil 



Evet 

PcyKamberin sudan, y^ni rna-i meniden halk cdildigini sbykdifll 
kiili? Admin evladi ve ahfadi degil mi? 
IJ;i! 

Vj'i lokrar edeyim: Tenakuz Ayetle Hadiste degil, senin anl*yt|m- 
dn rl.ilm di-h«rusu anlamayi^mdal 

ifu kadamk bir §eye akli erineyen miinekkid bey h sukfua mecbur 
nl .in 

Rahalmize gelelim. 

3224 

Pi? gz Osiftan yekt ness&h bud, 
K'6 benesh~$ vahy ciddi minwmud. 

-Iturrrt-i Dsmandan ewd bir yazici vardi ki, vahyolunan Ayt'tlrri 
v«*mnvri ridfliyyeilfi ;a1t§itd]>, 

riivi-i Seadette katiplik hizmetinde miiteaddid aevat bulunmmj, 
bunlnrm sayisi kirk altiya kadar cikarjlmi^tir. (tbn-i Abdi nabhiiiijnln 
(Ikd.ilbridJ isimli kitabindakl btjyanma gore (Hazret-i Ali) Uf (Hazrt?t-i 
Onmiin) vohy kalibl idiler. Ilunlar bulunmadifii vakit (Oboyy bin Kn'b) 
lie Mvyd bin Sabit) ynKirlsnli. ObJw da bulunmezica bfl^knlnrj kitabflt 
• .li'tlcnli 

m&3 



(tkilid bin Said bin Ebit'as) ile (Muaviye bin Ebi Sufyan) Resulul- 
TTihin bazi i§Ierint yazarlardi. (Mugfre bin Su'be) ile (Husayn bin N Li- 
mey r) halk arasinda yazittilik ederlerdi. Ha lid bin Said ile Muaviye bu- 
lunnwlarsa on term vazifelerini de goriirlerdi. (Zeyd bin Erkam) ile 
(Ala 1 bin Ukbe) ehalinin umur u hususunu tahrir ederlerdi. (Huzeyfe 
bin-il-Yeman) mahsulat-i arziyyenin kaydma me'mur idi. (Zeyd bin Sa- 
bit) ba'zan hiikumdarlara ve emirlcre gonderilecek mektuplan da ya- 
zardi, (Muaykib bin Ebi Fatime) Reuilullahm mithurdan oldugu gibi 
muharebelerde ele ge^en ganimetlerin katibi, (Abdullah bin Erkam) bii- 
liin katiblerin naibi idi ki, hangisi bulunmazsa onun vazifesini gorurdii. 
Bir de (Husayn bin Zubeyr) vardi ki, (Hudeybiye rmisalehasmi) yazmak 
\\-iu taraf-i Peygamberiden buna emir verildigi halde Kurey§ nwahhasi 
(Siihgyl bin Amr) in kabul etmernesi uzerine miisalehaname HafreM 
A 1 in in kalemiyle yazilrmjti. 

Abdullah bin Sa'd da ewelce vahy katipligi hizmetinde buluninug, 
fakat o mukaddes vaiiferiin kiymetini bilememi§ti. 



3225 
(i*L" ^jy ,j~j jl $ j 

Pertev-i an vaky bervey l&fti, 
derun-i hi§ hikmet yafti. 

-Peygambere gelen vahy in nfiru ona ak&ederdi de kalbhide hikmet 
vr ma'rifet bulurdu*. 



3226 

Ayn~x an hikmet bijermudl Resul, 
Zm kadr gumrah §&d in bul-Fuzul. 

«Hnzrct-i Peygambor de aynett o hikmeti if side buyururdu, O herze- 
vrkil, bun dan o kadar sapttti ki :» 



UH 



322T 



J^"J* J}*"} 



$ . ^b 



jj 



jT o~* i// 



K'anqi migdyed remM musianif, 
Mer mera kest an hakikat der zamir. 
"Miincwer Fcygamber ne soyluyorsa o hakikat benim de kftlbilli« 
ilpi^nyur, dcmcye ba^ladi*. 

3228 

PerUv4 endi§ee$ zed ber Resul, 
Kahr-i Hakk &v?rd ber canes nuzul, 

*0nun hti dd§ilncesi Restil Aleyhisaelama mtinke^if oldiL Yiini **m\* 
rUulrUl hiyaneti anladu All a hut kahn da o k&zib katibin canina indl* v« i 

3229 

Hem si nessdht ber timed, hem zidin, 
§ud adiivv-i Mustafd.-vu-din bekin. 

►Hem katiplikten, hem mualuraanliktftii (ikti. Hairet-1 Mustafa 
Aloyhi EkmelUttehayanm ve Din-i tslamin kindar du^mani oldu-. 

3230 

Mustafa fermud k'ey gebr-i ondd, 
Cttn si^ch, gerftt (?oer nur tz tii b<ld. 
.MuMafa AleyhiwolHU Vniittm hityurdu kl : Ky iimdci klltir; «l«r 
ii mir pendeii idly-e n»il *ldu lift bOyb h*pkar* blr givur oldun?- 

I4U5 



:\2:u 



■iJ V 



y^-i^y j 



f 



OJ 



j-C 



J ^Cf- 1 



fn§tiwin db-2 siyeh neg§ude4. 

"Eger sen ilahi bir mcnba' olsaydut biiyk simsiyah bir kMiir suvu 
fujkrj-mazdim, 

3232 

Td fci n&muses bepi§4 'm-u-an t 
Ne§kened berb&st in 6r& dehan. 

-§ur, a buna katgi ndmus ve haysiyycti k,r,l mas . n diye bu husus cmun 
ftgzini tikadiit, 

3233 

Ifatfenm rnisahtes hem zin sebeb, 

Tevbe kerden miney&rest in aeeb. 

-Bu sebebdon i S erisi yamyordu. Lakin ^vlacak gey ki, tevh* elm*. 
yo de muktedir olamiyordu*. 



3234 

j4fc m£fcerd-u-7ie£>i<de£ aft stld, 

Gun tier anted tig^-serra der rubud. 

«0 iniirted ah ediyordu. Fakat k,t,c gelip kdieyi u ?t ,ruttd a Sh ctme - 
ii lit fnydusi yaktur*. 

1496 



YSni vahy katibi iken bir hezsyaii utmlfli, fwiioft Saye-i Muham- 
meditjt! idrAk ctmekie cldugu hikmellerl kalblndu ituyjimriyinca o hikmet- 
lenn kendinde degil, vabyin in'iMsindun oUluflunu artladt, Anladi aramn 

bir kerre inkar etmis. oldugu igin hakiknli i'ltriil Btmeye utandi. Iijinden 

rtedamet duydugfu haJde kibrindeu lisSnon levbu vl i istigfara yanasmadi. 
O sahte namus ve hayslyyet kuruntusu, daba dogrusu kibr ve azameH 
onuri kafasina keskin bir kilig gihi indi ve dinini, iinanmi uijurdu. 
Sahte namus kuruntusu oyle bir §eydir ki : 

--,-'» I -Ct <C»j L.i ^'i 

Kerde Hak nAmH.Hr a sad men hadid, 
Ey besa beste bebend-i ndbedid. 

■Allah, rtatmisu, yani kibr ve azameti yUz batman agirh<;inih> bir 
bend, bir bukagi, bir boyundtifnk yapoiigtir, ^wk kimse vardic ki, bu 
goriiiimeyeti kayda baglidir», 

3236 

Kibr-u-kujr-an$an bibest an rahra, 
Ki ney&red herd zahlr &hr&. 

<'Miirtrd katibin kibr tie kiifrii, onnn yoliinu oyle ballad i ki, kalhen 
?ektigi a hi bile izhat edemiyordux. 

3237 



G6/i a.£}tdEen fehum bihi mukmehun, 
N\$t an a§ldl &W ma <?£ btriln. 

xCenab-i Hak : 



149? 



h»Wm»giw ki : . h« yu] ,darukj a r haricd™ fctflfe* 

Sire-i (Yasin) deki bir Ayete igaret ediliyor > 

Rabbi boynn^ui ten S f" ^^ n^^hedUft**, : ^ 

son ve seni ^^ "Jffi" h . U ™ Ch *^ ** «>en 5 e fe fvarid clan ; . A „ ; 
**le«teini* S,nin dusmln^,. Tl »\; aii V<! "^ °^™»* Wide 

I^Ct v^Ah dtl yi, I " di u Imi5 ° IdUgU halde ^ ]e - k " 
HUmu 5 lardi ? Aleyhf sse ] at Efendimiz miibfcefe boyunlarmi 

«tmak Ufa, kolunu 'JalLd: Fatt ^ + fT"" 08 b * *■ ^ kaIfldl ^ 
^iy«i Kaidiraraadi. Nih ayet ugu 5 tura uguftura ko- 



<W S0«i Yaiirt : s. 



lunu boynundim ayirnbildller. munAiwtwtl* tni Ay»t nA*U eldu ve kA- 
Hrlerlri ahireUeki hnlleri beyan buyuruldu* 

Hazret-i MevlanA da buyuruVor ki : Kiln u m/ujilH vu/lrrcc hatm^n 

agirliginda demir bir bnlkuriir ki, btiymwi «»- v rrn- ; iu Hem o halka h&sic- 
den degil, kendimiidcndir ki, kibr u nsEnrnMlriiliUii boynumuia geemis 

timsalidir, 

323S 

Ml whined bendra pij-u-pes 6. 
cOnlann onlerine ve ardlanna sed yaptik ki, o ijude ve arkada olad 
hondi gormezlcf". 

Bu teyt de Sflre^i <Yasin) dekl bir Ayete telmihtir : 

Y^ni : -Kafirlerin onlerine bir sed yaptik, arkalannft do bir scd y»p- 
tik. Onlarin gfclctini brttiik, onlar *eddi goremeiler*'. 

Bu Ayet de biraz evvel sbylenilen hadisenin mlba'di bulunan bir 
vaki'a dolayisiyie nazil olmu^tur : Ebii Cehl'in kolu tutulup da tip ata- 
mayinca kabilesi efradmdan biri ; «Ben gider, bu tasla Muhammedi 61- 
duriirtim!* diye kalkti. Lakin yakla^inca 2at-i Risalcti goremez oldt>. Al- 
lahiti hifz u himayesi Resulullab ile o babis gTasuidH bir ged te^kil ey- 
lomi^ti, 

3239 

& 4^ j+~ ^ *j\* \j* ^j 

Lai A* jl 6 Jtls yjS' J' 



I IKK 



Reitg-t sahrd d&red an seddiki hast, 
O nemid&ned fci an sedd-l kazast. 

•Sir ovada bulunan Wr «*d t bl' mftnln maktan oranui ronglnde 0* 
rdniir. On«n gibi lns*nni vikAitn unhrilfunJa bulunan bir n*A de vllrnd- 



!S0) Sank Yuln i t 



1499 



ilnkl icyler rrnijlndr nitt>Ahpitr oluiinr. Sfthlbf, onwn kaifl jcddl oMufu 
mi Farketmox*, 

Ccuiih-i l > ir r Ijli kiiK:i j;eddini feah Idn iHivuiuviit' lei-; 



3240 

C-» Liw^ ^iT +* j jJi.y' 

§dhid-i tu sedd-i ruy-'i ^akidest, 
Mur$id-i tu sedd-% goft-l mur§idest. 

«Ey kaza seddiitc ugrayan; senin sevgilin, mahbub-i hakiki oIbh Al- 
IjiIi'iii temilini gormeyu, niiirsid sandifin miiriyiniii dmltilan, mijrsid-i 
hakiki olan veliy.yi kamilin sbzlerini i^itip anlamaya sed otm>. 

Yani, a 51k oldugunu iddia ediy»rsun. Faka* sen in a§ktn Allahin a$- 
kina, ma'gukum dedigin de hakiki manuka engel olHyor. Dervi^im, miir- 
.sidim vav diyorsun. LSkin mur^idim dedigin mLUe§eyyih, senin yolunu 
vuruyor, hakiki murjidin nasihat ve ir^admi dinlemeyc meydan vermi- 
yar. ifjtc bu haller, hep kaza. seddidir. 



324 1 






Ey bcsd kiiffarrd sevddy-t din, 
Bend-i §an namus-u-kibr-i dn-u-in. 

*Mc kadar kalir vardir ki, kctidikrinde din sevdasi mevcultiir. On- 
J arm seddi de simmi bunuti kibH ve namusudur-. 

Bagka din salikleri arasinda da din sevdasinda bulunanlar, mesela 
Hriatiyanlarda oldugu gibi, manastirlara kapananlar, dag ba§Iannda ma- 
gara kovukknnda ibadeile me$gul olantor vardir, Nitekim Kur'an-i Ke- 
rimde $u Ayetle onlarm bu hill beyan buyuvuhnaktadir : 



$$$ffi^ 



r^v Ujj-^"$^S U -i * 



Ymi *0 Uim^lcr ki, Diinya hnyiiimdH niiJann f«hpaftiui sapiktir, 
vr,i.i bosurta ve ^ttlif olarak ti£ra 3 iyor1ar. ^finkii Niibiivvel-i Miihnni- 
BWdiyyeyi lasdik etmiyorlar. Halbuki onliir kendilerini hakikatui lyl Me 
is yapjyor samyurlar 51 *, 

Belki onlann i 5 in.de de Nubiivvet-i lluhammediyyenin hakMniyye- 
ti.ni idrak etmi* olanlar bulunur. Fakat bunu i'tiral edemezkr. *»iMt|- 
lanm ne dcr' Miisluman olnrsam mevkiirn, ^erefim, haysjyyetim knl- 
ma^» du^uncesi onlar i^in bir bend te 5 ki1 eder. O bagi kopanp kuttula- 
iti;rzlar. 

3242 

Ben<i pmhan, lik ez dhen beter, 
Bend-i dhenra kuned pdre teber. 
-0 bend (fkH, lukin demirden bcter ve kuvvctlidir. Demtr bendi bul- 
■ ti kirarw, 

Evet saydigim du 5 iinceler gizJi birtt bag gibi onlan baglar. Bu fill- 
I, dimi.icderden her birl, demir bendlerden dah;i kuvveilidlr. gmikU 
damlr baglar balta ile, balyoala kinhr, fakat bu baglar balyozla da ki- 

3243 

^j ^X *U IjuK** -^ 

B#nd^ dJienrd tuuan terden cudd, 
Be«d-i gai/bii'd neddned kes deud. 

-|»omlr biMidl iKumk ve kirmab siireliyl* baftlndifti kiwwden ayir- 
n«k n.umkmublr. GayW V« »tW bciuk- he biin» (Itt buliimu^. 



lf,M SQii'i Ki'lil': I'M. 



1 an 1 



km 



3244 

-Cv ft} . *^*- "J jl aJj 

Merdra zenbur eger nift zened, 
Tab*i 6 an lahza berdefi tened. 

• Hit ndann bir an soksa oiiuji tabiati, o acmm define ugragir*. 



3245 

Zafrm--i nig ammfi ftm ez hesti-j/i tust, 
&am kavl gerded ne gerded derd sust. 

-L a kin i|ne yarasi senin vsrliguidan be aci artat, deed hafifEemez*. 

Yani, insan vucudiinde bir miidafaa kuweti vardir. Mesela kesilmis 
bir yer, derhal kapammya ba§hyor, yara kapandik^a aeisi azaliyor, ni- 
hayet hig bir izdirabi kalmiyor. Iste ari sokmasina kargi tabiati n muda- 
faaai budur. La kin vucudda o kuvvet yoksa, mesela seker hastaligina tu- 
tulmuj bir bedense acilan yara ^abucak kapanimyor. Hele kangren ol- 
mn§ bir viicudun yarasi gittik^e agihyor ve yayihyor, viicudun sahib i 
elemler, izdirablar ijinde kivrana kxvrana <31up gidiyor. Bunun gibi eze- 
len saki olan bir bedbahtin hayati da kangren olmuj bir viicud gibidir. 
Kendisinde iyi olmaya kabiliyyet yoktur, halde oyle bir mahluk: Mi- 
dem ki, oyle imi^im, beyhude neye ulra§ayim? diye her aeyi biraksm 
mi? Hay it.,, Hayir.., Mesela bir parmagi kangren olmus bir viicudu n fl- 
ail diss, dlecek diye brakiyorlar mi? O parmagi, olmazsa eli, daha ol- 
mazsa kolu kesiyorlar, bu tedbirle bakiyye-i bedeni muvakkat da olsa 
kurtanyorlar, Kangrenli bir viicud mabir bir operatoriin elinde kur- 
luldtigu gibi, ma'nevi kangren olmug bir ruh da ma'nevi tabib olan miir- 
5id-i kimilin terbiye ve tedavisiyle halas bulur. 

Nitekim HazreM Mevlana da gelecek beytlerde Rahmet-i Ilahiyye- 
den timid kesilmemesini tavsiyc ediyor : 

ma 






3246 

$erh< m ez sine birun mi cehed, 
Life miter semki nevmidi diked. 
.Bu bahsin ? crhi arzasu gbnulden iirlamak istiyar. Lakin iimnNl*.- 
lik voreccSinden, halki ye'sn dil$iircc«gmden kgrkuyarum-- 

3247 

zf'&& ^j^> i^u^ 

Hin me$ev nevviid hodrd jdd kun, 

P^-i an fery&d-res ferydd kun. 
-K.»km me'yfts olmn. Kendini i&d oyle. Feryada, iatimdadn y«tt|«« 
\ Hud ii I cry id el-, 
£ijyte diyerek ki ; 



3248 

jf y& Uj 1 jit u* tflr 

Ey tabib-i ranc-x nd^ir-l fce/iun. 
,Ey alvctmMlnl seven ve onulinaz yiralarm tablbt olftti Allib; bi*l 

|fVft*l 

f'mib-i Hak Erhamilrrllhlmindlr, Merham^ti gazabmdan fulndir. 
AdV> *ltni*l«-n xiyAde fl fv*.4m e yl acver. AlsyhiwnlllU Vexelam EkndU 
mtk I -V* tabWi «« ■fvdkWn, Hfvutiiiiilnl «v^r., M* kull.rmi nf^ 
*.i. dtye dufl «der ve bu duly; a»hibk aflrollrdi. H*»tW Pit, kUHJl 
r;bni' v» bi'ki hakiyik beyamna fiiru f edlytir dk dlywr kl : 

um 



3240 



r 






L" 



;*-* j 



_?■'- 



j4I«m feifemgt an gefefrg £<iii<> herd, 

Hod mebin td ber myefced ez-tu gcrd, 

-Fcyflfambere naril olan vahydcki hikmeiin aksi, o ^nkTyi, yiuii mur- 
l#d vohy katibitii zayi' etti, miirted limine scbeb uUUi. Ey s^ilik; tew de 
Ultdtnl (forme ve benlik daVasma kalki 5 mp ki, o gwiis, BCitl beibad vt- 
muin>, 



3250 

i l - ^ - i 

* * J Iff- ^-*X3- J) «■ j j I 



.jle i 



!Ut 3 ^1 



Ey bir&der ber tu hikmet cariyest, 
An z% abdalest ber tu driyest. 

-Birader; sende hikmet ceteyan eder. Am ma o hikmet, ebdal-i ila- 
luyyudendlr, sende igretldir-. 

Herkes as gok teeriihe etmistir ki, ba'zan konusurken hatmmiza bit' 
(py xeUv. Tarn soyliyecBgimiz sirada kargimizdaki onu bizden evvei siiy- 
■■WiviTlr, Bunun iizerine : .Hay Allah iyilik ve^in. jimdi hum; ben stiy- 
toywkUm, sen benden gok ya§ayacaksm> deriz. Demek ki, herkeste is- 
Udldin* yore boy 1b hikmet esreyam, ta'plr*! digerle, ilham vuku' bulu^ 
yo*\ Fak&t bu bikmeti, o iUiami kendi mahmiz sanmamahyiz, O hikmet- 
\et t u ilhamlar evliyaullah hazeratma aiddir, Bizdekiler isb onun aksh> 
den ibfirettir. $u hall bir misal He izah igin Hazret-i Mevlstna diyor ki ■ 

3251 

Gerfi dev hod hdne nuri ydftest, 

An zihem$aye-i munevvir tdftest. 

Meaela ■ «lii r ev kendismde nur bulur, yani aydinlanir, Lakin o nut, 
•* sumui aydmiik evindcu aksotmi$tir», 



ISM 



Ba'zi evler goriiliiyor ki, (ioknkluki Mcklilh HWuhiilm i Ihiti peticWS- 
smin oniine twftdiif cdiyor, O lflmba yaiiincii [u>mri ™1t'n given ziy-4 evln 
odusini ay din la hy ov . t$le bizim kalblerlmtal urn pira KydmUUti biknu-i 
ve ilhfim nuru da bbyledir, cvlLyaullaha lflyik olan litikflyikm akslnden 
iblrettir. 



3252 



CP LSi 1 , J J=" ^ ^ <J J^ 



c 



is? J -J^ £ : * J J ■* ^-^ 



pilfer Jciin ^irr^ 7?iejet> bmi wiefcun, 
Go? ddr-^.-Mf hod-biwi mefcun, 

-Boyle bir ilham hisseyleyince AHaba s,iikrct. Ona mu^rur olup <«n 
hurnumj Kaf dagma kaldicuia. Soiiime kulak vcr, hodbinli|i« kalki(t dn 
keiidine viicud verme-. 



3253 



- ^ 



» :t-\ 



Lf" 



1 j\ >f 



Jj-> 



Sod dirig-tl-derd fcin dr?j/i/etr, 

t/mmetanrd dur kerd ez iimmeti. 

-VUkIctcc tccasiif ki, bu i|reti aks, liminctkri iimiiiHlilttni u/iiUlj.>. 

Milrted vnby kaliblnin hdli gibi ks; Hazret-i Peygambei SallaUAhtl 
Aloylii VdlQlleme nizil olnti vahyin aksiylc tenevvlir elmi^, In kin onu 
Iteildlitnc Aid vehmeyleycrok va: «»BtM» dn vnhy gellyor!. dlyoiek inUr- 
UmJ ulinuy. liinmclllk Bcrdluden nuilnuti) kulnuyti. LIst4dindtin Hgrondifl 
dn liuiuui. fcyhiltdan aldiRi bli' f©y*l btninuMfyfiikr de biiy!*dir. Onlar 
<lii bu bcnUk' volmu dnluyiwiyl* Jiiintnlfiinl v<? feyzlcrini llerl |ot(lr»- 

IIH'tli'l'. 



I .... 



tw 






3254 

Me^i gui'am-l anki & der her ribat, 
Hi§rd vfeil neddned ber simat. 

iJXw, erme,ni# bi]en kiffisedeki * aksek himmetiti **m 

Habib-i Edib-i JJAhi Salevitullahi Aleyhi v, Alihi Efendimiz (Kabe 
hm y vT^i «**»«&* v, kurbiyyetine dahil olmu 5 bUuXgu 
hi We, rtl R ab bi; 3 Bni fa** hayrethm artir» diye dua buyuruX Ma 

villi w^ 61 ', 111 " 3 ^ 6 ^ netJcesidil - »«*« «™ Sallallahu Aleyhi 
SfvSn T T a / tmaSl ***&■ ^^iyyetinin ve m^ahedesin* 
iwayudunu istjyordu. %ta uluv-vi himmet boyle olur. 

denUir. Her yayda iki kab olur. Ve kab, m ikdar ma'nasmadir..., 

Hcsfiluhu *taa -Hattet-, Feygamber, Ce n ab-i Hakka bir yay* iki taraf! 
^ ****** etti, yahud daba ziyade yakla,*. demek^r Sh?S 
IrtUfrub, ik, cismin birbirbie yaklagmasi gibi degildi Elmalih hLh 
Ehndi ^ahimehuUah, tafsirinde bu Sy^'J^^ 

-tttin bnrada daba fiiizfil bit ma'na naklediJmistir. §oyle ki ■ Arab 
' £S?K££?? tk lttSfak 1Sin •*■**"« -Wild yayX 
Tj ■*?*■** bir ok ■*"*«*. Bu, onlann her bixinin fcij* 

.nayack vjehl e ahd^tiklerine l^t olurdu. Bu ™>nada ETS£ 
ma^asma d^il ( iki kavsin birtik Mmm gfetem, kiri» »22 
u uyor. Goruluyor ki, bu M hen, obiirunden ziyade bi/y^nhk^ 
vir ed,yor, hem de ntf'nev! bir kurbe i 9 fret ediy r. 

Abd-i fcfce fcabrsa hi ? bir melek-i mukarrebin ve hi 5 bJr nebiy-vi 

STSS^JS U ?* 11S VUkUUnU tSSdik etmek •• bu SSL ik 
t.ta etm,k evlad.r. .Hakikat miTScmm v^ benim gibi bir hayral 



32HB 



j^" jjA ^jj j 






Bes rifadtiici bibdycd Urk kerd, 

Td bemesken der resed yekriiz merd, 

-Suferdc bulunan bir kimsenin meskeaine v&sil olmasi i(in bir ^ok 
nWih tcrkulmesi lafcwidip, 

Kibit; Misafirhanc, hyn, otel gibi muvakkaten oturulacak yerdtr. 
I'lskdlen hayir sahibleri, yolculann barmmasi ve rabat etmesi igin yol- 
hirda boyle ribatlar, kervan saraylar yaptinrlardi. Hk'M Mekkcde vc 
Mqdtaede mii^avirler ile fakir hacilarm ikametine imahsus rtbatlur 
vnrdtr. 

Scyahate ?ikan bir adam, yolda meeburi olarak boyle yerlerde kftlir. 
li'nkiU v a Lamm a ve meskenine varabilTnek i^iu oralari cabutak lorknl- 
mcaJ laximdir. Vatan-i Hakikideii sefer ederek diinya gurbeline ge]ml|j 
nifin bir ruh da seyr ii sulukLi esnasmda bir 90k makami dolajir. O ru- 
luin hakiki vatamna bir an evvel donebilmesi igin o makarniarda efllrn- 
memos] icab eder. Oyalanacak olur&a otellerden, hanlardan birindt yor- 
j,.yip tolnji seyyah gibi, memleketine donmesi gecikir, rrieskenine girmesi 

nmmkiiii olmaz. 

Derler ki, {seyiA ma'nevi) ikidir. Btri (seyt ilallah) dbiiriJ (seyr fil- 
ifth) yahud (seyr maallah)dir. Birincisi TnutenShidir. Hakka viisul tla 
nlbtiyet bulur. tkincisi nk mutenahidir, Ondan dolayi saJik h bulundugu 
iuJikamtiH kalmamah, daima terakki ve teali gbzetmelidir. Nitekim Ha?,- 
rc?l-L Mevlana buyurmu^tur ki : 

3256 

Ey bir ader hi nihdyet dergehist, 
B ether an^i vntasi billdh mei$t. 
•BirHdffr; kitrb-i tlftlii, nilijlyrli nlmByan bir Aerfiiitw, HinAciinlcyb 
limiKi nmkama vitrirsim Allnh mhx\ i(fin diirmn, iieHc-. 

Conab-J Pir, yukiiridn Imhit-lUfti IRit-ti nksi dnh;i bir ka<; ml»ftl 11* 
iftfih edJyor j 



ir.«(i 



r.07 



l^j, f r- jrt -U 



3257 



Perte*;-* foiyyett dte^enSsi, 

-.^i^rr^r 8 " 6 g ****■ *»*■ ***■ **** 

W»W tor, soguk ve Si yeh ^r c Lh ,T * ^ defiIdir > *■«* 
™*« ve M gtir. *WS. Atsgten fikanknca ka- 



bl|.. 



3258 

] j~^ t o';}J jyj j^I ^* 

Ger $eved pur nut rdzen yd sera, 
Tu medan ru 9 en meg&r horsldrd' 



3259 



iter der^d&fo gdyed ru§enem, 

Prrtev-i gayri tieddtem in menem. 

■ 

IAfM( 



■b^. 



3200 

Pes bigoted 6/itdb ey ndrc^id, 
fimki men ^ drib §evem dyed he did. 

«Gilneq onlarn cevab verir ki: Ey idrAksbler; beo guru It edince «y- 
ihithgiu kirn den oldugu meydima £ifcar». 



3261 

f j&- Uj ,w j p'UUJh > jLi 

Seb^e^d g&y&nd s§bs ez Fiadim, 
$dd-u-nanddn$m-u-bes zfbd ftadSm. 

•Sebzcler derler ki : lib keDdiliglmizden ye§il3z, mesruruz, hajidft- 
uift, uUzcl yuiEliiyijK". 



3262 

x\ ft jojSTjb-jir Jl-» 

FasM tdbtttan bigoted key umem, 
Htprd binkl pwn men btigzerem. 

-Y«i mcvsiini de onlara der kl : Key cemaat; ben ge$i|» gidlnce halt- 
it til K Hr(ir»unijz.. 

Yftid gune§ batmca her tarnf karardigi, kapida penceredc uydmlik 
ktiltniulifli gibt; ysz mevsimi ge^incD dc yu^lUkler saranr, kxirur, dtikii- 
l>h Onlardttki gUzjelligin z&U tleflll, ak»t vt! Ariz! oldugu anlaiihr. Dir mi- 
ll] finh jl : 

ISM 









A|j _> *ijf ^U 



Ten fee™, ttdsed behdbi-yti-cemdZ, 
iMfr pinftati fcerde ^rr-i perr-u-bal. 

-Ten, giheJltgme ve pariakligina magrur alarak nail&mt. Kuh ise 
kendi letafefini gizleruis oldugu haJde*. 

3264 

G6yede§ key mezbelk t& kisti, 
Yek du ruz ez pertev-i men zUtt. 

■0 bedone der ki ; Hey siipruntflUikr sen kirn oluyorsun? Bir iUi 
Klin betum niji-umla, benim sayemde ya§iyorsun», 

3265 

Gonce-mt-rcdzet mmegenced der dh&n, 
B6§ takl men §evem ez t& cek&n, 

■ Guriirim ve naz m diinyaya sigimyor. Mele satoet ki, ben aenden 
Mfrnyip aynlayim.. 

O vakit goriirsiin ki : 

3266 

Germddrdn^t turd g6rt kenend, 
Tu'me-i m&T&rwir>muranet kunend. 

-Harfiretli dostfann sana mezar k&sarlar, setii yjlanJarJa tawncalara 
iiidA olmak icin lopraga gomerlei*. 

1510 



u-! tWo/ / ji* * t 

Bini vz gend-i tu gtted an keifl, 
Ki be pig-i £ti hem; munii fiesi. 

mShiui knrj$i oliircesmc ntuhabbclicr fftfiteran, iie^fetligin kokudmi 
Ittinmiiii tiknr-. 



326S 

^>r -r' 1 J J -^ y^ ' >-; 

Pertei>t ruh&st nutk-Vs-ge§m^go§., 
Pertev-i &ti-§ bud der ab co§. 

■Itedenlfl Miylcincsi, gotmcsi ve isilmesi, ruhun pertevidtr, Snyim 
liKviiiiinuM clu alc^m pfr(evidU». 

Zlfflh olaii bir insaa goriir, i§itir, soyter, olurur, kalkar, yiiriir v<< 
... .i, Kakiit i'iih onuu esse (linden aynlinca evvelki haveketlerin hie birl 
k«|m;i* IhimLon iiriln^ilir ki, o hareketler, bedende asli degil f arm v<; 
luhun pflilpvi imis. Kazk ate? iistime konmu§ bir kabm i^indeki su, yn- 
vi.tj yuviiv isinir ve kaynamaya bii^lar. Herkes bilir ki, o kaynayia suyun 
lundHifilnden degildir. Onu kaynatan, sltindaki ate§in haiareti vo te'- 
•liltlli. 



ATiftinaiifci per teu-i enn ber tenest, 
P^vteu-I fibdtil bcr can-i menest. 

Knl.nn len iiirrlnde perlcvi oldttfU Sibi ebdil-i lliiliiyyt', yftiil *vll* 
y (In [ I nil liimLrAimia da butiim rubiiiiidn paurter] vaidin-, 

IfilJ 



Cdn-i can cun vdke§ed para zictm, 
Can gunan gerded ki bican ten bvdan. 

«Rftli'[ir*rtih of an evllvfi nerfovl k;„ * j 

«k buiiir-. ™ ' l * n > ° niHr "*«** y]y eCekj ips . 

«*.«, ruhlarm ceS edler ii^nndeki te'sirjeri gflrfdi r2er Onlarm ^ 

r;s£twr- *- • ■* — * -^ 

Oduyum, bend, de o k«- am!t vardn ,, diyc kendlM ™ ki "'" * Adem 

J yere Kojmak, tevazijuii son derecesidir B^w „ 

Ade bir rif'at imi§. »>*«*& manev! kurbiy yet ve fevkal'- 

Cenab-i Fir bu secde-i tevazu'ri-, (,« ±„i, , 

«9'» dfi diy or ki ; m eSfar 0Mu ^ unu "^trnftk 

1512 



327 1 

Ser efc'an rti inini/n'in men her z&min, 
Td guvdk-i men buved tier yevm-i d£n. 

•Sccdc fittijgimc kiyamet gmilinifo ^ixhid olsiin diye ben bag i mi ytfffl 
kayuyoruui*. 

Kiyamet din gunuddr. Hiikm ve ceza giiniidur. O gun blr Mahke- 
me .i KiJbra kurulacak. Ahkemulhakimfc olan Allah; halki bizzat miiha- 
keme buyuvacak, berkesin dunyadaki hasenat ve seyyl&tina bir $ok gey- 

ler sehadette bulunacak, 

Svlre-i Nurda buyurulmustur : 












Yani : -Kiyamct giiniiitde gtiimbkar Latin aJeyhine $«lindrt Ptlcccli. 
Dillcri, elleri vc ayaklan s5hiblcrinin yapti&i iijlcri lisflnn ffelip unpylr- 
yt-reklerdir K >. Boyle aleyhte ^ehadet oldugu gibi lehte sthadtH de vtiku" 
bulacak, mescla namaz kilan bir mu'minin secdeg&hi : Benim iisiiimdi 1 
secde-i ubtidiyyete kapanmigti diyecektlr, Siiniietle farzin edfl&i si end m- 
da iLeri, geri, saga, sola dogm yer degi§tii'inek de namaz kildifima ve 
Allfllm secde ettigine miiteaddid §ahid gBaterraek i^indir. 

Cenab-i Mevlana, efylntti bu gehadet ve ihban mes'elesiri] Kur'Anln 
H''yid ifiri buyuruyor ki : 

3272 

l4*U .Vjf j-iV DM j Cf I 

Yevra-i din ki ziilzilet zilz&leha, 
In 2<*min ba$ed fjiivak-i haleha* 

-Kiyimi't citnli nr/, <jiildHli HArvtk siirsilauak vc blr tukini liitllrrlli 
v;ilu ili olacnktir>. 



ii2i Sdicl JVtii' : 24, 



ifti;i 



- 



K J 6 fitftadcJis cekreten ahbdrhd, 
Der suhen dyed zemin^Mrkd. 

-O xemln, haberjerini cehri olsrak S %] eyec ek 
bile dUe gelecekdr-. "**?■*» 

CenSb-i Hak Kur'an-i Kerimde Nyuruyo* ki ; 



ustiindeki dikenler 



dtfnecekler, her k£ I^d g ^ H ST T T**' g *™ ek ** * eri 

Eshabdan (Sa'saa bin Thrive) Huzur i P^ ^u ■ 
Utt tarifan Efendimia S jjETfaST i * ?<* **■** *W*~ 



okumMm. »-**« *•*»» ck»««kl. mftjM »Mu| «ltalr bildlrU- 

Bi. *ure lie u/viyyM vc cemarlatm lllftni K»U|> lhb.*ritt» buhiM* 

Lakiht.Ul ven-dikleri igln ttritri ^1* * l ^£??I^ 
lir nl aT1 n i'tikadlanm bildi.mek ve hkWtorlnbi IwtfMHW meyda- 
na koymak i<jin buyuruyor ki : 

3274 

FeUefi miinkir $eved der fikr-u-zan, 
Go birev serrd ber an tfiv&r zen. 
•Fe1.ef.ci, flkrind, ve ****** -viyyat « «-idlt« nutka B e»- 
p«i v. idditolti Vulmi^i-i inkar e d«. 0«un buna nmW n- ^' 
|! j Cit de bii^iiii duvara vur de!- 

3275 

Ntttk-^ ab-d'Niitk'i fidfc-u-nutfc-i g*J, 

-Sayun ti«tk Uj topragi,. ^tku, sam«nm nutku, sabib-l dU olan ve* 
llv-yi klmilin havassinca mahsustur-. 

Yam, bir velMn i § itmek hi ES i ve onun merkezi bulunan kuUfli, «*- 
yftnin tiutkunu pek a'l& i$te ve anlar. 

3276 

^^^ iUa- jX^> j5 j-i* 



[531 StJreJ Zi]*i] : J : k. 



1514 



Fclsefi k'A miijikir-l hanii&ne est, 
Ez havasS'l evliyft big&ne e&t. 
.Hann.no dlrefttnin tolttiW ""kkr eden felsefed, evllylull-h hble- 

rtno yabantidir*, ,, j(:t 






P^ygfimberJ Ether t- f .< 



3277 



S27« 
in hay&U-mUnkiriTa zed ber 6. 

Kez§; 



3279 
aj>i ^£l. |j^ 4 ^ ^_jj 

Feise^ raerdivrd munkir $emd, 
Der hemandem sahre-l dfot buved, 

M**m **.■, d. toMr cd « r . Fak „ . snda fey(i(iiin " 



"lirr 



•>i 



HazreU MevttnS bbyle munkirlere diyor Id ■ 

32m 

Gef- nedidi divra hodrd bibin, 

Bi cunun nebved kebudi ber cebin. 

to m Hi nytta £ 1 h .7. '" ,l : w '" tyi1 ***** h «^*- 



JUL 



buhman, hem de §eyUmn varligina inanmayan kimseye ne denir? Ma- 
dem ki, hareketinde bir mu$evviki yokmuj, o hareketi kendi yapiyor- 
musf, Gyle i&e seytamn ta kendisi odur, Boyle iddialar eilgmca sSzlerdir 
ki, aneak deliden sadir olur. Hem musluman ge^inmek, hem de Kur h an- 
da ve Hadiste bildirilen §eytam inkar etmek, delice hezeyan eylemekten 
bajks nedir? Deliler ba'zan yuzlerini boyarlar, o delilikleriyle mecnun 
Hilduklarim halka anlatirlar, Boyle ma'nasiz fikirler de yiize siiriilen boya 
KH>i sahibini deli diye te§hir eder, 

3281 

£i»A J.^ j_l* j\ ^\^r jj 

Her kira, der dil sek-u-pl^dni est, 
Dgr cihan 6 felsefiy pinhani est. 

■IJxr kjmin kuihinde §ck ve dolambachk varsa 
^izU £elscfecidir». 



Diitiyada a kimae 



Yani, ma'neviyyata inanmak hususunda sek ve juphesi olanlar, ehl-i 
s Linnet mezhebinde olsalar da feylesof demektirler. giinku maddiyyattan 
bs^kasjna inanmamak felsefecilerin adetidir, 

3282 

An reg4 /else/ kiineci ru#es siyah. 

"Fcyksof me$reb olan, fakat mQ'tekid gdriinen ba'n kimseler, ara 
sir a ma'neviyyata i'tikad td trier, lakin kendilei-Jtide bulunan felsefe da- 
man hareket cdincc inkar a doner ler*. 

3283 

Ethazer e^ mi^mi-nan fc'ender §uma$t r 
Der $u-ni& 5es dfcro-i En tntttosst. 

«Ey mii'm inlet; sakmin ki, o dam sir sizde de mevcuddur. Hatia siz<(« 
nlhayelahs bir i;ok alem vardir.. 

IfllS 






3284 

Cumlc ^e/tddl-il-du, Tjiillei der tus$t t 
Veh ki ruz-i an berdred ez lu dest. 

«Yetmi$ iki milleiin ciimlesi sendedir. Yah ki, bir firtin onturdan bi- 
rinin i'likiidi scudcii clini kaldinr*. 

Yani, kenclini goaterir. 

Hadis-i gerifte limmeM Muhammedin yetmig iig firkaya aynlacafli, 
bunlann yetmi^ ikisinin dalalette olup, bir firkamn nec^t bulacak oldn- 
gu, o iirkamn ehl-i siinnet vercemaat oldugu bey&n buyurulmu&tur, Bu 
firkalar, i'tikad i'tibariyle aynlmij mezhebler ve onlarm salikleridlr. En 
ba^Ucalan : mu'tezHe, cebriyye, ve ehl-i siintiet mezhebleridir. Yetmlfl 
uq firka olmalan da Allah ve ResOluhxi a'lem qokluklarmdan kin&yedir. 
Qiinkii digerlerl bu ii^ mezhebden tairine az 50k yokla^ir. Zaten yetmi(f, 
yedi yiiz, yedi bin h yetmi§ bin gibi adedler soylenildigi vakit onlarm tnm 
ma'dudlan degil, ^okluklan murad olunur. Naci merhumun : 

Yedi yiiz kerre yamlinak ne demek bir cv£de> 
Boyle olmaz a benim h&fizim ezber dedi$in. 

beytinde oldugu gibi, bir cuz'do yediyiiz yanliji gikan bir hMy/., Kelamut- 
lahi ezber etmemi^ demektir, 

Hazret-i MevlSna ehl-i imana nasihat i^in buyuruyor ki : Heps I de 
firka-i naciye kendisi oldugunu iddia eden bu firkalann i'tikadatma knr- 
51 sende de meyl vardir. O meyle mani 1 olacak §ey, ahkim-i §«nat vt> 
AdSb-i tarikata aanlmak, din ve tarikat ricalinin Bohbetlerinde bulun- 
mak ve onlarm e&erlerint okumaktu:. Buna muvaifak olamazsan 0, flen- 
deki meyl, bir giin seni o batil mezhebler den birine gtitUrur., Bundin 
dolayi : 

32S5 






Herki ord berg-x on irmn buved, 
Hevt^ii berg ** btm.4 an lerzan butted. 

•Her klindo » Imindmi bir n*»ll> linliitiiinw onun xevili korkuvundan 
Vnyak yuprmii jflbl (itnr*. 

WW 



Li&an-i §eriatte {su-i hating) denilen bir musihet vardir ki maa- 
zallah imansiz gitmek demektir. Bundan korkmak ve AHaha sigmmak 
19m Kur'anda, Hadiste dualar ve Altemn merbametine iltica etmek og- 
res 1 gcsterilmigtir, Mesela Sure-i Al-i Imran'da : 



ulpjjij\ 



J-» ■ } 



•U^U^u 



wm \& 







S- ,'jfa 






Yani: «Ey bJiim Rabbimiz, kaJbierimizi kaydirma, iinan yolundan 
sapturma, bizi hidayel ettikte* ve fciam dinbne girdikten son™ bizo ind-i 
imhiyyenden rahmet ve magnet ihsan buyur. Hakrkaten sen ? ok ibsan 
edicl ve Rcrmi-i alehilaksin**.. 

Hadfste de : -Ey Allahim! SarildikUn 5on*a cozuliip bozulmaktan 
sana siginuun,,* buyurulrau^tur. 

(Kevr) aarigm dolanmasi ve (havr) ise : goziilup bozulmasi ve dar- 
madagin dmasi demektir. Aleyhisselat Efendimiz, blami sangin mun* 
tasam haline, kufr ve dalali onun perisau olmasina benzetmig ve ■ «Y& 
Babbr; felamdan soma kiifae dfcsmekten ve Ahirefe imansjz gitmekten 
sana sigtmnmi. demek istemistir. Tabii Hszret-i Peygamberin bu ve em- 
afili dualan iimmete ta'Iim icindir, Yoksa Nebiy-yi ma'sum i ? in bSyle bit 
ihtimal mutasavver degildir. 



3286 



U 



Ber belte~u*dw ez'an kandide-t, 
Ki tu hodra rdlz merdum dide-i. 

-Ey gafll insan, sen kcnditii iyi bir insan giirdtigiin iijin scyten ve 
j'tJii'iuia giiluyorsun*. 

Beyttekl (iblis) ve (div) kdimclerinin ikisi do geyfcm demektir Fp- 
kat bnrada Jkisi de bir ma'nyya d^ildir. iblfc : Hazrel-i Adomo socde <H- 
msyen asil seytan, (div) de onim eviad [} nhffuJ. ve oLlxli nufti&inafcr 
l^unku pytanlarda lev^liid ve tehfism yarclir, TahiJndtfn mcabur (Sa J bny e - 

— Iblisin kan&inm adi nodJr? diy« stirmi^hir. 
- Nikahlannda bulunmadigjm i^in hJliniynnim, Covfihini vcrmij, 

<S4J Sflfei Aii Imrin : *. 



L920 



^yMiu Kiirrlyfllirolrm hv\ birl, irtj«mJttrd#n fairing nm ■.ulljnnr. Alcy- 

hlhsclpl Kfrnihini/c : 

_ V.i UrMMnlNili; :>!'imi <lr :jr>'l;imii vnt iim'.' ili-tn^k-r, 

_ Ik-nun ^»yUintm iiu»iruim(a mintlumun "I ,nn Dvyurmu^ar. 

,Yu Rnbbl; ork»k vo di^i seyiunlardiiii ««"*' hifttmnm'* Hadisindc d«- 
I mi hMiiusn igaiTt olLmmu^Luf. Bir do irwurn (pWI.in.dp vo Adom cvlAdintlan 
: f .-yumlar vardir ki, asil ^eylamn Labi'loridJr. JSunJar, ^ylanet vc mel a- 
net hususunda 9 cytanlardan ^eddir. Hulta ^ytsn arati cdip do yaparna- 
difli habasctltii bunlar vasitasLylc yaptinr. Wcmkkel vc milletin nl>laH 
husflaunda bu kodar dii^kuniugiine sebcb cdanlar gibi. 

Hulisa: Hem azfiin olan, hem de bagkasim azdiran mfchlfikfitD ^i-y- 

Inn deitilir. , 

^cytan ve tevabiini byle kii^k bir $ey gbrmemoli ve daimu IsttMC 
Ettft&II yani <Efizii biMbi minesseytanirracim) diyerek Allaha siftm- 
miLhdi'r giinku (Mudil) Ism-i ^eriiimn mazhandirlar. ^ytartlar, bbyle 
(KOza) ile dcfolup giderler. Lakin insan geytantan zatcn besmelwU o 
duklanadan (Euzu)ye kulak vermezler. Giilistan ijahibi 5«yh S11 Jj> 

— §eytan mi ahbestir, insan mi? diye sormus. §eyb de §Syle cev^b 

vcrm}§ : . . ■ * M . 

■Ey bans insan ve scytandan hangisinin daha habis alduftunu BOr»n, 
hon snno bir cevab vercyim ki, kalbindeii §ck ve ^Lipheyi izak etsm. 
y t .ylan Kur s an okuyanlardaii kacar. Fakut insan oglu - dikkal el - 
nUJihafl 5fllar gotiiiiirt. 



y 



3287 

Cun fcwned can bd^sfinc p65t?n, 
^end vduei/It t>cr d^/pd z't>hl-i din. 

■ft All, kllrkUnil tort yvi..iu<\ ehU <»" giirUnen ^ok klmtedon vl- 
vityia diy« fpryudlar zuliftr ed*c«ktlr>. 

(8Qro-l MUcAdele)d<i v« mllnfifikl*r hnkkindaki |u lyeti okuynlim : 



K: Bfl 



1111 







t ^ * \ > * < "> ** 






5" ^-- *--' 



££ SSStiSft y r iti ettlkreri * M > au ^ ^n 



3288 

dirt C^l<i£L£,1j 

Ber dukdn her zemumA handan § udest 
2 am sengJi imtihan pinhan $udest 

^rla, Akin SEjfift ^ Z S£ ^"^ ^ ^^ al ~ 
siilay»c«kl» r dir. BinSonalfvh M„L *'"" /"«"' Kaplans olduklarim 



(W) 8<W MUoidtli r If, 



1531 



32«i, 

Pcrde ey Settar ez md bermegir, 
Bdf eTider imrt/ian mdtd mucir. 

•Ey Bi'itilr'el-iiyub ve gaffarez-ziitifib olau AUah; biicim iisJiJmUz* 
■ I i*l*. I m>tr perdesini fcaldirnia, imtihan csnasinda halaskanmw al». 

Yitu 1 bjihse riicCt' lie diyor ki : 



3290 



L_mJ JJ» -Al^ 1 



W*J 






KaiJ) jiehlu mizened b&zzr be§eb, 
intiz&r-i r&z midared zeheb. 

■Aldn taklidi kalp, halls alim ile gecc karanliginda boy d^Qsjitr: h«- 
hlkS *hm ise — iki tarafin da. mdhiyyeti goriilmek ve nnla^ilmak i^ln — 
*jilinl. olmiisini bekler-. 

Yiini, DunySda mukallid olanlor, kendilerini muhakkik gibl fioslcr. 
Jin^ye ^ali§irlar vu o da'vada bulunurSar. EhM tahkik ol&nlar iao swbAh-i 
kiyflmeti ve (Yevme tubles5erair)i beklerler ki, o giinun. ntVu slyusindc 
huikullid ile muhakkikin tnahiyyeti meydana ijjksin. 

Cen§b-i Fir efendimiz §u beytlerle ehl-i sitlukii gurura dii^mrkion 
tthfli ediyor, bir de misal irad eyliyor ki : 



3291 

Sad hezardn ml IbUs-i lain, 
Bud zi abdai-il-cviirii mu'mijiin, 

■Mt»l'ljn ItilU, yt.K blntel'M yi] aU4Af-1 klrftmdnri, yM Allnhin mu- 
Iturrofalertntfen Utl vv mti'iilinlvrln, >Aii| ni«IAiknnin emtrl olmiiftui, 

mi 



:nu2 



&3j£ j\ f/l b 



*jS^ 



— !r ^j ^ j** i>^ ^T 

PeTife zed bd Adem ez -naziki da$t, 
Ge§t rusva hem$u sergin vdkt past 



^JSSSSSSSSs 



32^3 

Belong Bdrir rd haifc-i tffom, 



32a4 

I '. I s" J 

Secde naiwrdend kesra dnn-t. 6, 
Si/iAaf-i re-natr bud efxun-i ,,. 

»W«ji iif| limc « hwtdw kill , lhhauil Wftneffcrfi. 06»Hfl Wlim 

l i»| 



3205 

PeTife zed fid M-usd es kibr-u-kflTfi.&i, 
^nfWTidn jitd ki genldesti tu ^di. 

• Klbrindeti ve kemaline gururuiidan >lusa AScyhisselam Jlc pern;*' 
li'^muyc kulkli. Som-a Byle bit baie dil^tii ki, onu sen de i^itmi^sindirp, 

(Sure-i A'raf)ta buyurulmugtur ki r 






c 






^$&$%wzw& 



Yani : *Habibim; onlata oku ve bildir. Kendisuie Ayetli?rJnilKU> u»ir ■ 
■, . k 1 1 1 ; ■, hn '1 y. . (yani, eski semavl kitablarimizi ogrettigimiz) kiniwenln Im- 
borlnl anlat. O kimse ilimdcn soyuldn, gey t an a nun po^im- dUi)tU tlr 
.JiTiiklnr cimilcsmden o)du M =, 

i§te bu Ayetin Bel'am bin Biiurdan bahsettigi meghurdur, 
fcel'am bin BaOr h Benl Ken'andan olup Filistinde sakindi. IbrAhLm 
Alcyhisselama nazil olan suhufu okumuij, mimdericstim 6grenml§, haUA 
(Ism-i A'zam)a vukuf peyda etomigH, O miinasebetle cttigi dualar mtiiis- 
l*'t'flb olurdu. Haeret-i Mu$a\ bunlarm yurdu iizerine yurudii^i'i Eornanda 
kavmi Bel'amdan dua istediler. Tereddud gosterdf. Karisiiii vasUa otU- 
Irr ve rifvet verdiler. Onun iizerine Mfts& Aleyhisselam ile Ben5 iaraij 
jilrsyhine dua etti ve bulundugu ma'nen yiiksek dereceden dti^tii. 

3296 

Sad he^dran Iblis-ii-Bel'am der ciftan, 
HemciiTiin bidest peydft-vfanihan. 

• Diinyuda yiizbinlerce lbiis ve BeCam gibiler* vnrdir ki, onlann hil- 
Irrl de gerek giiti s gerek a^ikiir fihylo .slmiistiii'-, 






(541) Sfni-J Ai-,if ; ITS. 



1SZK 



3297 

In durd megfttir gerdanid ilah, 
Td ki bd§ed in du ber bdki guvdh, 
-Bu ikist dlgerleilne sahid olsun diye Allah bunlari me$hur kildi-. 

3298 

<&* t&|* „jH j¥ ■*** *M 
In du duzd aviht berd&r-i biilend, 
Veme ender kahr bes duzdan budend. 

.. *fj la i i 9 ikl hHS1 ! X J ' iibsek ve mfi '" evi bir daraSucina asti ve tea- 
h,r .*«.. Yoksa kahr-, ilahiye ngrami;, lftkin eezaian te'dl edilmis nek 
?ok himz vardir». 3 ^ 

3299 

j^ j 1 ^ Ijji* ^l5^iT 

Kuyfegfal fcaferrd tietuan §umurd. 
-«» ikisinm p ME e m mi ^hre gondii, y a „i onlarm ce*a g Bnt,U* M 
«h.Uarim balk* giisterdi. Yak sa Kahr-i llahi m*ktiil]ermin »yi» s™. 

Allah'a ve onun sevgili kuHarina kar 5 i kendini begenip de «ame- 

bfi AtayWUma bed dua eden Beta bin Bauru misal olarak goster 
mi 5 ; g u ,ki tanesi b^kalanna ibret olmak uzere te 5 hir edih^tir Yok* 
boyle ucb ve gururu d ]a yis iyle AHah'in kahnna ugrarmg ofanfarw sa 

gittdi de insanm kadrini bilmesi ve baddini tecavifc etmemesi liiztf 
AttM dair clan- -Kadxini biljp haddini tccaviiz etmeyon kimseyo Alb 
merhamet efem, Hadfcinin izahina § uru' ederek diyor ki : 
16« 



3300 






*-* 



L n]i\ t$\ 



N&zenmt tu ueH derharW-i 'i^. 
Aliaft Allah pd mcni/t as hddd &i$. 

■tfarzodeUm ki. sen tiazli ve nRienin bir latsin. Faknt bu niiilihk; 
^'ii in drrcrcne (foredir. Altabtan ^ekin ve kork da ay agio i dorccrndi-ii 
ilisuriya -uzalma*. 

3301 

OJ j 1 j j £??j ^** *-*-■ J* 

Ger ^.efit ber -ndzenmter e? liodet^ 
Der *eg-? he/t-um s&rrwn zir aredet. 
«Ej^er kendinden daha nazh, yani Allah indmde senden makbnl hi- 
lino ^atncnk olursaii seni ycrin dihine kadnr ghtiirur*. 

Mescl^ Beni Israil a i asm da (Karun) nammda zengtn biri vardi. Bu 
mliim; serve tine magrur ulur, bir takim fukaraya kafa tutardi. Bunuiila 
'in knnaat etmedl, Peygamberi bulunan Hasirot-i Musaya da sctkr^Jlk 
t-lm*y«! ciir'et goaterdi. Nittlyet oriun inkisanna ugradi. Olanca seivet Q 
«Jminfyle ber^ber yerin dibine ge^ti. Iffie kendinden biiyuk olanlarla 
uflra'jmimin neticesi boyle olur. 

3302 

Kissa-i Ad-u-Semud ez behr-i. cist, 

Ta l>idon? fc'en&ti/^'"^ ndstfcist, 

-Ad v« Scmfld kissalari KuriimJa ni?in likrcdilmistir. I'uyieamW- 
Irrln linJ-i ilahide naith vc nawnin nldnkianni bilmen idndlr*. 

(lisgml^ kavmlere d4lr Kur'An-i Kt?rimde ba'zi kissalar zikredliml#J 
in Itiuiltir mysliimanliiTfi Urdu init'lOmftt vermek i^jn zikrcslunmami#- 
lir. QUnkii Kur'an; din kltabidir, Urlh klUbt rifigildir, O kiMaiarm hlk*- 

im 






yell okxitmp da bahjedilen kavmlarm halmden ibtet almak icindir. H*- 
lak olduklari bildirilen o kavmlerin peygamberlerine karji gtieterdikleri 
hurmetaUIik, hattl edebslzllk yiizunden AUahin kahnna uBramia olduk- 
larim anlatmak ic,indlr. 



3303 

A*U' ^ ^ jL JLi 

£ud beydn4 izz-i nefsA natika. 

«Karunutt y«?re gesmesi, Lut kavminin bagtarma ta§ yajmasi, Semfid 
kavminin saika ile helak dmasi, nefe-i natika olan peygamberlerin in ii 
jerefFeri niganidir*, 

Yani, onlarm sereflerini muhafaza i$mdfr. 

3304 

Cumte ftajruanrd pG2/-i fc**a« bikus, 

Cumle insanrd bzku§ ezbehw hv$. 

-Insan i ? in biitiln hay van Ian, aki! i s in de biitfin msanlan oldiir-, 



3305 

ffuj gt b&§ed? akl-i killl-i hfymend, 
Akl-i cuz-: hug bud em-ma nijend, 

«AIcl] ncrfir? AlriJ ve kimil bir zatin temam vc kem&l sabibi idraki- 
dir. Ctfz'i ukil da akildir amma sayrftit*. 

1524 






3300 

Bd$ed ez hayv&ni inst der kettti. 
«Vah^i hayvanlarm bepsi, ehli hayvanlttrdan agagidui 

3307 



lzzet-% vah§l bedin uftade pest, 
Ki mer iwanrd muhalif amedest. 

«Vah;i hayvanlarm izz ii serefi, iii&anlara muhalif olduklan l(ln ati- 
kut etmi§tir». 

Biraz ewel, Ad ve Semud kavmlerinin helak], onlarm pey^inilui 
leiine muMlefetinden ve enbiy£-yi izima mahsus olan jerefin rmihuhi 
zasi gayretinden ileri geldigi bey an buyuruhmigtu. Ad kavminin ppy- 
gamberi Htid, Semfldunki Salih AleyhimesseHm yarn, ikl klfi oldugu 
halde, onlara muhaUefet ettikleri iein, binlerce kisi hdak edllmi^U. lJu 
nSid olur? diye vuku* bulacak bir sii§le kar|i Cenab-i Mevlanfl buyucu- 
yor ki: ttiaau igin btitiin hayvanlar, hatta insan-i kamil itjin biitlin in- 
sanlar olduriilebilir. ins ana muhalif ve yirtici hayvanlarin 6)diiriilmfi*i 
caizdir. Buyuklerini bir tarafa birakalim. Tahta kurusu, pirCj fllvrioinek 
gibi hayvanlan oldurtirken tereddtid ediyor muyuz? Hayir... HattA acj- 
maksizin oldiiruyoruz, (^iinkii biz insanlan rahataiz ediyodar, 

Saf bir miislLiman, urefadan bir zate tahtakurusunu oldtifmenin giU 
nahi var midir? diye sormu§. O da : Eltni yikaytnca giinahi kalrrmz-. Ce- 
vabim vermis, Demek ki t bir ev balkimn rahati igin evi bad ana ettirmok, 
yAhud baska bir ila^ kullanmakla tahtakurulantia ve sair miiKiyAtfl kalM 
am yapilmasi caiz ve ma'kul, Qimkii onlar insanlar i^in muzir hjjyvnn- 
lardir, Hadis-i ^erifte ; «He* jf&rar veteit iitdiiriiliir* buyurnlniuijlur. 

Insan oldugu halde insanbk ^crefini tammayan, aklin, bikmetln Uah 
ettirdili yolda gHtneyen ve yine insanlara mazarratlan dokunan bir t*- 
kim katil ve cani herifler hakkinda ne yapilir? §iiphesiz ki, onJar* di 
vah§i ve muzir hayvanlara yapitan mitAmele tatbik edilir. giinkil onliir 
da insanlik derecesinden Imyvaubk dtMi-kesine, hem de vahsl ve muzir 
hayvanhk Tnenzileaine diigmU|1»Tdir. 

1 020 



... 



MM 



3309 

Pes fi tsset bd§edet ey nadirk 
Quit §udi tu kftmitmn miistenfire. 

-Ey insamlar arasinda emsali nadir bulunan mahluk; sen (hum run 
in listen fire) hjilini a tinea insanlik §ereiinden -scndc ne kahr?» 

Kur'an-i Kerimde bir Ay etc telmihtir. Cenab-i Hak buyuruyor ki : 






^®4?#^l#i^ 



** * 






v^. »--*- . > fj 



Yani J «M(isriklere ne uEuyor ki? Kur'anui zikrini dinleyip fcabul ey- 
lemekteji i'raz ediyortar. Kondilerine Kur an okunacak ve onun beyll- 
ii ati anlatilacak ©tea ditilemiyorlar, hatta yiizlcrini fevirip savusuyorlar. 
Sauki on Ear arslandan kacan iirkmiis e;eklcrdir* r >, 

Kur'anin ve miislumanligm yiiksek beyanatmi dinlemeyen insan ki- 
Iikli mahlikati Allah e^eklere benzetiyor, anlann insanhk mertebeain- 
den siikut etmi£ olduklarmi bildiriyor. 

3309 



Har ne§ayed ku§t ez behr-i salah, 
Qun §eved v<ih$i §eved kune§ rnubak, 

-Vi'iki'a msanlarm salahi i;in esekleri eildiirmek caiz.dcgildir, Fakat 
o *$ek vah^ile^ecck ve Insan lara saldiracak olursa katti mubah olur». 

Evct. Kendi hllinde olan bir e§egi oldiirmek caiz degildir. (Jiinkii 
<!sekllgj xle beraber zararsiz, hatta faydali bir mahluktur. Fakat o miskifi 
hayvan vah^tlcwir de oniinc geleni kapacak, ardma geleni tepecek olur- 
sa, yahud kudurup hem kendi dnsine, bem de Jnsanlara zaran dokuna- 
cak bir hale gel i rue eildurulmesinde tereddiid cdilmez ve kath caiz mi- 
dir, degil tnidir? diye dQ^unulniez. 



(STJ Sur^i IVTli'H ■:-■.! r : W 1.51, 



15.10 



3310 

***' jr v i J*** ^ ^ 

Gerqi harrt dani^-i zacxr nebud, 
Hig m&'z&r&j nennd&red vedud. 
.VakVa egegin kendim ma.ede^k bir idr*k> yaktur. 0,1. olmakU 
beraber Allah onu mfl'iur tutoam^tw. 

.H CT aarar v.ren oldiirillur. Hadi.iyb feldutulmesme cevaz Vtril- 
migtiT. 



3311 

Pes gtift woftfi $w* €;?ail dem ^ emi ' 

.Allah ve member tote* ^ ?*^ff jfiE " ^ 
letxnez hale gelen bir b^ ey iH d«*; — 1 1 - * ■brtHk.- 






3312 

La cerem kuffarrd §ud kun mubdh, 
Hetngn uaM P^^ nwfjdb-il-rimdh. 
. §( ipbe B » vah 9 i1eW* da,™ n kfifl.leH. Uo. d* ok atanl«a v. «i.- 
rnklarn kar?i mubah olmn|tiHi'. 

1H1 



._,. 



3313 

Cttft-u-ferzcnddnsaTi cum 16 sebiE, 
Z'dnki bt aklendru-Tnerdud*&'ZelU. 

-Muharib ka fir let in kanWi, cocuklan esir edilir. gimkii o kafirler 
ukiteiz, mcrdud ve zelil mahluklardirn. 

Aciz bir esegin katli caiz olmadigi halde, vahgilegir ve insanlara za- 
rar verecek bir duruma diiserse, bldurulmesi lazim geldigi bildirilmi§, 
bir insan da bu derekeye sukut eder$e ma'EUr tutulamayacagi beyan bu- 
yiirulmu^tu, 

§u iki beytte de deniliyor ki : Muharib kafirler de vahgilesmig egek- 
ler gibidir, Onlara kiy&sen, bmdarla mukatele edilir, Mesela islam dlya- 
11111 hucum edecek kafirlere mudafaada bulunmakta ve onlara karsi 
hnrb acmakta, memleketlerini zabd etmekte, goluk ve ^ocuklarim esjr 
ulmakta tereddiid edilmez! Qtinku onlar vah§i]e§mis, inBanlan izrar ede- 
cek bir durum almiglardir, Katilleri rnuhah, hatta jerlerM drf T i$in 
farzdjr. 



3314 



Jit J2t j\ -Uj Jic- jf jt 

Bdz k'a akli rerned ez akh>% akl y 
K&rd ez akli behayv&n&t nakl. 

-Vine bir akil, nkil haguadan iirker ve hududundart ^ikarsa o akil, akil 
dcrfcosijidcn hay van at derekesine d tiger ». 

Akil kelimesi (ikal) lafzmdandir ki r deveyi cokerttikten soma teal- 
kip savusmasm diye dizini bagladiklan iptir. Akil da insam muhiltarah 
yore gitmekten men's ttigi igin akil derolmistir. Ba'zi zirzop ve serseri- 
lere (ipsiz) denilmesi bu munasebetle olsa gerektir. Bir akil, yani, akil 
aahlbi flklm bflgmdan iirker, onun tahdid ettigi saha disarjsma ^ikarsa 
<iyle bir mahluk, insan -i akil derecesinden hayvan-i gayr-i miidrik dere- 
kesine aiikut etmij olur. fste Ad ve Semud kavmleriyle emsalinin umu- 
mlyyetlc helsk olmalarmdakl hikmet buradadir. 

ivat 



-HArOT lLE MARCTUN KENDI MA'SflMtYYETLERINE iTiMAD 

EDEREK EHL-i DtJNYAYA KAKlSMAK tSTEMELERI VE 

FITNEYE Dt)$t!P AZABA UGRAMALARI* 

(Harut) He (Marut) iki melek i&midir. Guya bunlar insanlann Al- 
laha karsi isyanlanni goriince beni Ademi ta J yib etmisler, Cenab-i Hak 
onlar da nefs vardir, isyanlan ondandir, O nefs, siade de olsaydi onlardan 
fazla asi ylurduuuz buyurmuj. Onlar bu cevaba i : tiraz etmijler, AUahin 
emrine i r tiraz edilir mi? Olmazdik ya Rabbi; demisier. Farkmda olmak- 
sizin Emr-i Ilahiye karsi gelmi^JeT. Allah onlara beseriyyet tabiati ver- 
mfs ve Babil jisiirine indirmis, Gunduzleri ^ehtrde otururlar, geceleri gb'k 
ybziine eikarlarmi§. O vakit balk arasmda sihirbazlik moda oldugu igln 
kendilerine ram-aceat edenlere sihrin nasil yapilacagim cigretirler, faknl 
bgrenin de yapmayin, derlermij. 

Giiniin birinde (Ziihre) naminda giizel bir kadm miiTiceatta bulun- 
muj. Melek] evin ikisi de ona a^ik olmus. Ziihre gok yiiaiine nasil ciklik- 
larini sormu^, Cikarken okuduklan duayi ona Dgretmi§ler. Zuhre duflyi 
okumus gbge gikmij. Berikiler okumuslar gikamamislar. Daba bilmttm 
nek'r olmu§. Ziihre gok yuKunde bir yildiza tahvil olunmus, mek*klrr 
de Babilde bir kuyuya bas asagi olmak ii^ere asilmi§, Kiyametc kndnr 
orada muazzeb olacaklarmi?. 

Kur'anda Harut ve MarGt isimleri gegmektedir, Fakat miifesnirli'i' 
den ba'zilan onlara isnad edilen seylerin asli olmadigim, ba'zilarj Hflriit 
ile Marutun melek degil, Babilde hemsehrilerince muhterem iki adam 
oldugunu EOylemislerdir. 






3315 



■ 



»k 3^ 



Hemqu Horu l-u-qu Marut-i qehir, 
E& betar hard&nd zehr-al&d tir. 

«>Wmi' Iliirul ve Mtirul |[llk hi. liUiiricriiulcn \c nofsleriiir L'thmicl- 
IhiikImh /. hirli okn. v»lni Ku*ily-i lliilii'yc )wt\v\ uldutnl*. 



l.-i:i:s 



:i3iti 



^.^ 






<j»i 



I'timadi b$d§tin ber kuds-i hi§, 
£l$t ber §ir Uimad-i gaumtj. 

r fL -*°" ! T keft , di "^H* ve mB'sflmiyyetJeriiie i'timadlar. vard, 
Uikin megm arsfana i'timadi nedir?* 

Yani, ona nasi! giivenilir? 

SCire-i Tahrimde buyumlmu ? tur ki : 



•4%ytts&zsm 






Van!: -By, man etmij oianlar! ShfrtarfnU ve ehUnix] at^ten, yani 
C «hmn,cmd etl k.rayunuz kl, onnn mahrakStmi i^aniar Ve t*to 'l kil 
j<>lr«kbr .tan (yani Cehennemin) Hiruin. me W rf» M L» *£ 
J*J Mtaktaq sert sfeill ve ff ii s ]ii, kuvvefli mahluklard*; Aliahin ken- 
<ai«l» .mrcmti i 5 ] ttd e U D] m«*lar, «Mtte f*feJ da yapar- 

Itte S u Ayet-i Kwtoed*, mrickknle Allah'* isyan et mek kabiliyyeti 

kn , krlndon b,r „ g eIme di S i, kendilerinde bir ma'sumiyyet ve kudsW- 

lHkd.de- bu ma'surniyyet ve kudsiyyete guvenmigler, o guvenme dola- 
yi*te n«nl.riajcl isyan tabiatini ta'yib etn^le/di. Ha5 AlS 

IJW Meviana buvuruyor ki - .Allah** iMyeti v e ha, kuHarnT sefaati 

di" B ^ n ■■ r ! 2? M r tUi daha do5rusu ° niaria **■« «™«k 

lh d * 1 r? ne " ki ™ derin «W« o^n ttfaurinn ve Mekr-i 

I'M HAi-i/J ThlnJihK : (), 



1 .1.(1 



3317 

Geryi 6 bd^dh, sad fare tuned, 
?d/i ^dftej fir-i ner pare kuned. 

-Vakia sjgir boynuzuyla yiizlerce fare buiur, ba'n hayvunlara kars. 
k end In J kornr. Fakat a ■- si an onn par^a pw ¥ a eder-. 



33X8 

j jU o>^ ^Ujf j^i jT 

jUL' IjjLT J*l^ jr_i 

Ger $eved piir$ah kemgun h&r pu§t t 
?ir h&hed gavr& ndgdr M$t. 

-Sijir, kirpi gibi ba;tan agagiya kadar faoynnzdan olsa da artlan onu 
miitliiku iiamlnr*. 

Kflhr-] llubi arslamnm Iri yan olan insan u£iilanm par^aladiami 
kn/fl vp kndrrin d^ agniya ve akviygya knr 51 ^iddetli davrandigmj Hai- 
i "II Miivldnii anlnttiktan sonra, fukarl ve zuafa hakkmda o 5 iddett g<Js- 
'"" J Wil beyan iciti diyor ki r 



3319 

fla giy&h-l terre iht&n mlkwwd, 

<Kiitr(i rUiglri blr t ok i|if d*vlrtru d* tin v« i.yif ti fUnl* 
llltl« (»m|i adcr*. 



JUL 



3320 

Ber zai/U gij/dh. an bad-i tund, 
Rakm kerd eydil tu ez kuvvet melund, 

«Ey gonlii, yaiii ey gftiitiH sahibi; o serl riizgar, onun za'fma 've aczimj 
>.» rhumct edLr cle ona Mr 1C y yapmaz. O halde srn de kuvvef vo mu- 
tavcmctten bahs ieta homurdanma*. 



3321 

ci- iii- jj* j- 1 o*ii^* £ 

T^er£ ? ? enbuhiy4 s&h-'u-dirGht, 
Key hiras dyed biburred Uthtlaht 

-Balfa, agBplarin ve dallarmin piklugundan ve kalmliginda* korkar 
mi? On Ian par^a par^a kesiv«ir». 



3322 

^iA, J,^ ^^ £.-£■£. 

Lik berbergi nekubed hx§rd t 
Cuz ki her nl$$ nekHbed nt§ra. 

■Lakin bir yapcaga Tunnaz. Keskin a£zim, keskinltk ve sertlik gtis- 
terenlerden bagkasma teniaa ettirmez*. 

Yani, Allflhin kahn, bir baits farzedllirse butiin mahlukat onun kar- 
sismda bir orman mesabesinde kahr. O balta ormamn vus'atinden ve 
«ga S lann kesretinden korkup gekinmez. Hepsmi de par S a par^a ve k iy ^ 
mik k iy mik dograr. Fakat yine o balta; ot gibi, yaprak gibi zaaf ve ac* 
hftlinde bulunanlara ilismez, 

HassreM MevIanS ikf mJsal daha veriyor : 

im 



J323 



filler d 2* : cnbtifc-iy-i heyzum c\ {jem. 
Key remed kassab ez nay 14 gartcm. 

*AU:ge o Au mm poking utidan ne gam anz olur, bir ka&ab bir stirti 
koyutidan iirker mi?* 

Yam, Allahin kaza ve kaderi ateg ve k as aba benzetiiirse, mecmil-i 
Kainat, onun karsismda odun ve komur gibi kahr. Ategin odunu yak- 

rnaktan, kasabm koyunu kesmekten iirkmedigi gibi, Kahr-i 1 13 hi dc dile- 
dikkrini tenkil etmekten adz kalmaz. 



3324 






^rc 



J^JI 



Pi§-i ma'nd cist $u,ret? bes zebUn, 
Qerhra md'^iyes dared sernigun, 

-Ma'na kargisinda suret nedir? Pek aciz bir jeydir. Su muazzam fc- 
l*gi biJc ha? a^agi tut sin m it' u pel ir». 



3325 



Tu fciyds e^ fer/i-i dotdbi bigir, 
Gerdi§e$ ez kUt? ez akl4 mu§ir, 

*Sen, $u dolap gibi donen felekten kiyas et. Onun donii§u ncdendir? 
Kendisine is are t eden akildandir>. 

Malum ya. MaddJ olan ve goze goriinen syrettir, Onun bakfkatl ve 
mulasamfi ise m&'nadtr, Bu i'tibar lie (Elma'na hiivallah) deni]mi;tfr 
ki, «Ma'na Altahian ibarettir.» demektir. Fakat ma'namn da derecesi ve 
her sure tin ayn ayri ma 'nasi vardir, bu i*tibSl ile de Cenab-i Hak (ma 1 - 
ncJ-meani) olur. 



Fj &7 



\%\1 



__* 



■ $u k 15ft mukaddimcden au ,, ra maksada gjreii m rcnib-, wv ^ - 

Rib, donduren, unU n ma'nasi olan akildar, diyor P 

faJ^ J ArZ ' 1 *?*' feIekIeri ° nun etr ^ finda h ^ e ket ve deader 
far eyledjkleri lem Mevltol da m e5 hura gore misal g,tirmi!tir Yil 

M HanS idi Jer, Bu nazariyye bugiin kabid edilmiyor, feleklerde akil L 

ST1ST5S ******** ^ L ™ SSt^E 

H Jn hi.l ! ? -° lan ^ dfi ^ d " hninde ^ntazaman hareket 

en bir kuvvet var ki, ona < H i SS -i tabli) diyorlar, Akd denilsin S 

... ■ d*U£ o kuv vet inkar edileme. ve bir idrak ^ hJ 3 

IT ^dudr^'i^^^^ 1 ° nL,n ***** *» «* «S£ ve"™ 
ve o hududu cizen d e (Ma'nel-meani) olan Allah tir 

riyJ? Sret ' ! MeVian " ^ ^ ma ' ninm muhtelif ^ecefcriai bildi- 



3326 

■ 

Gerdi§4 in kahb-i hemgun siper, 
H£st ez ruh-i musetter ey pus$r, 

Junun rfibuu te'sirjndeudir*. 5 ^ &u ~ 

B0 ^ SipW: M "" ia ma ^ smadir K t L 9 darbeainf, mi „ ak ta'nesini ok 
"IJrdi. ^arkta kuJIanilan kalkanlar; dairevi ve muhaddeb- van? wll 

kubfaed. gt™™ muka'ar, yard i fi eriy e dogru Cllkur gokndugii Sn 
Mevland onu sipere te S bih .diyor ve onun donu^ kendisindeTevSS 
RizU bu ruhun te'sirmdendir diyor. ■ mevcud 

c-vvel (wm Ondaki g«li ..ha ^lince, Cenab-, Hak b.yurfy"; k i 
LBBg 












i£3S£;s 



V -,,11 -Yi>di kat gfik ve y«r ve goklerie yerdt obir, mabliikat C™&J..| 
I Inkle, U,kdis ve tesbih cdeckr. Ve bic bir ^ yoktur ki h AHabi t«nblli 
,, ■*« Immdelmesin; (yatil butun mevcudat, Hakki tosbih ye ona ham- 
dwler.) likin ey insanlarm avam iakimi; six unlarm Cesbihrni nnlamai- 

iint/' lU » ' 

rLinkii inaandan maada nwhlukatm tesbihi hal diliyledir. !?eyh Sa'dl 
(KuddiM .irruhu): >Her neyi gbruyorsan hepsi de ADahin tikrlylc e,,,- 
Inin bir baldedir. Ukin bu ma'nayi ma'nevi kulag> olan f?itir. AUnhw 
ynlim giil dali usiundeki bulbiil tesbih okuroaz. Gulun her dikeni llak- 
km tesbihi 15m bir ditdir.* buyurur, 

Su Ayet-x Kerlmeaitl delaktine gore ba'zilam .Tesbih igin Iclrflk, 
irlr&k lein ruh laiimdir. Binaeiialeyh kainatin her zerresinde k«ndlna 
Bttrf ve bliim anlayamayacagimia bir ruh vardir- demi^terdlr. AcaM Q 
ruh nsail geydlr? diye sormaya llUum w iml Kendi nthumutun mabiy- 
yrllri biliyor muyuz ki, e 5 yada clan i^bun nasil oldugunu anUyDbllr- 

iim? 

Vine Mevlana diydr ki : 

3327 



o-^ 



-J 1 ls" 

J\ ^ ^ > 



Gcrdi?-^ in bad ez indfii-i ^t b 
ffem$u g&rhl k'an esir-i db-i co$t. 

^1. ni^Lirm i-«mesi ve dobi s ,ii ^cim€»l aitim ma'naM aevk!yl«dlr. 
IWmiH'n tmkmm suyim dimdiinnesme iabi 1 oldugu gibi-, 

B 6 ki hiiknna. CfJra^i Hnkkm akl-i fe'al vasiUisiyle anaand* U«ar- 
1 ill Lylwliftiiic kaildir. Foknl muUwavvifc : Allahm vasiiaya ihuyici y»k 
Mil', hirait inutiiKumriU' di'i'ltv vi' ; 



^s^j&if 



Yan? j •GSMetd. ve yerlerd* Mkiim V e tasarruf AHaha mahsus- 



lur 50 * 



3328 

C«r-^mata-&d<iM-w-Jt(irc-i in ne/<?3 ? 

Efc fei bdjed uuz zican4 pur heves. 

bu tenet TP' T" a?lhP ******* toS »*• al.yor, Uk L 

Demek kj kahbm bu hareketi onun ma^ SI demek otan ruhui, trtlri 
ve onun da tna'^! bulunan AUahm ernri Imi§. 

3329 

Gdft cime$ mikuned geh kd-vu-dat, 
Gdh sulhe§ mikuned gdhl ciddl 
«Jt u h » n*&*j baW {c t m ), b a ' zaTl (bj )f Want da (da!) yapar. Ba<- 

W kehme J5e cm, ha, d|] gibi harflerden mutaaekkildlr. "x«a Jnun 
fa vasilasryle j Uf ki, q da riihun te'rirStrndandir. 



<1iQ] Hf„,.| Mj.f.h. 10 



■ Buradakl harflera jarihler aynca ma 'nft vermisler, niMelft (cim) ' 
Alem-l Oberuta, (ba) : Alem-i Gayba, (da)) ; Alem-i Mii'ke i^aretUr 

demislerse de o kadar derin ma'n& biiim idn fazla gelir, 

3330 

GeJft yemine$ mibered g&hi ye$6r, 
Geh giili&tan mikuned gahiye§ har. 

-Yinfl o luh kahbi ba'zan sa^a, bfl'zan sola gotihiir, ba'zan giil baK- 
(jesi, bazRn dlk^ri hgfine gctiric». 

Yani kalibi giil gibi nazik ve sevimli, yihud diken gibi sert ve yir- 

tici bir hey^te sokar. 

3331 

Hemgwnan in b&drd YezdM-x m&, 
Kerde biid ber Ad hemgun ejdsha. 

«Bcty[ec« teneffiis ettigimiz havayi AHahimtx Ad kavmine knr^i rj- 
ib-rha kilmigtt-. 

Yam, Hid Aleyhisselamin kavmi olan (Ad}i Cenab-i Hak, miidbij 
hir firtina ile helak etmi§tj. Onlari helak eden Tiizgan, biz tenoffiis et- 
inekle yajadigimi^: gibi, aym hava Hiid peygamberin kavmime serin blr 
ni-Bim gibi esmi^ti. Nitekim Cenab-i Pir beyan ediyox : 

3332 
Kerde biXd su!fi-u-murddt4*emdn. 

-Vine o riizpln, Ad kjiviulnhi limiii i-tini', ve llu<l AIcyhisM-linnni 
CkiiNfil l»ir iliiirt- iri>ri^ln<> tfirmi| iilmiUriiiii Milhn rifiyut vc cm6ii U «jt» 
niyyel MkA tyluyeii blr iivwtm 1iuIIih< gt>tirml|0*. 

1,11 



JML 



3333 

G6/i "Elm^uS Huvellah" se^-z din, 
ZtaJir-i m&'niha. RabbiiUAlemin. 

-Rabbill'aJemJnm ma'ni denizi olan §eyh-i Din (El-ma'na Mtvallah), 
yaitj (Ma'nS, A Hah tan ibateltir) demigtir*. 

<§eyh-i din* den maksadin kirn oldugu sarahaten ma'lurn degildir. 
§arihlerden Siiruri ile $em'i (Sadruddin Konevi) oldugunu ya5tmi§lar- 
dir. Ankaravi de ; *Tahsise delilleri yoktur. Pes anlar da olsa kabildlr 
veyahud ki bar dan aUier bir kimse de olsa kabil. Belki Ejeyh Ekber olsa 
da baid degildir. Zira bu mazrnun uzere anin kel&mi coktur ve garaha- 
len bu, (El'ma'na huvallah) bu ikj kamflin miitedavel olan kitaplannda 
yoktur.* diypr. 

Seyh Attar kuddise sirruhu'nun (Esrarname) iinvanh mesnevisinde 
(El'ma'na huvallah) curnlesi, lafzan defil. mealen olarak ; 

« Sen den m£ada lie varsa isimdir ki, onlarm ma 'nasi sensin, Biiliin 
alem tilsimdir, sen deffnesin* beytinde ge<;mektedir. % 

Hazret-i Mevlana Pederi Sultan'iil-ulemi ile Nisaburda §eyh Attar'. 
m ziyaretine gittikleri esnftda geyh (E&ramame) den bir nushayi Cenab-i 
Mevlfinaya hediyye etmifti. thtimal ki, Hazret-i HudaVendlgar, yukanki 
bcrytte gormu$ oldugu (jj ^ j yi <El-ma'na huvallah) diye tercemr 
vc nakletrni§tir. 

Hiilasa : Butiin miikevvenat hirer surettir, onlarm ma 'nasi ve mu- 
tnHiirrifj ise Allah telle ve aladir. 



3334 

o^j Jl. i3^j X Lit y*j> 

Cumie etbakA zemin*v-dsmdn t 
Hemgii ha$dki derdn bahr-i rev&n. 

■Ycrln ve gok'Urt blHUn iabakalnn o nia'nfl denixindu corclip tU 
hidir-. 

lltt 



3335 

1 ^f JL.T J j\ f 



u^lJLw. 






Hamleh&~vu raks-i k&§&k ender&b, 
Hem ez &b timed bevaktA, iztirftb. 

-Suyun dalgalandigi zaman, ^or^op roakftlesi ^eylerln oynatnam vo 
lirr t ara fa aaSdumasi sudandir*. 

Yani, umumen k&inatin hareket ve sukumi kendiliginden defiildii', 
Kudret-i Fatira'nm tahriki ve iskaniyledlr. 



333$ 

\jiiLit ji^j! ^L. iSy* 

Qunki sakin h&hede$ herd ez mir&, 
Suy~i mhil efgened hd§akrd t 
•Oonls, Usiiinde G or^opii kimildamaktan vazge^irmck iatcrRP wiilitri 
kiyiyn atur». 



3337 

An kuned bd 6 ki sarsar der giydh. 
.Kiyjdan ddlffnli ycrc (ckloc? o ^or(Spe furtinamn otlarn yRntiftmi 



\ H|NI|« 



Ylnt firtma, ypfdeki otlnn rm»U yaum, knldinru denlz do ^ttr^lptl 
lytic* ctynatir. 



3338 

iih}\ JJ 1 -^ j>-~ £aJ»>. Cf I 

In hadis ahir ned&red bdz ran, 
C&mb-t H&rut-u-M&rut ey cevan, 

«Bu tiizun sonu gelin^. Ey gene, yiinl feta-yj m&'nevi olan Htisa- 
muddm gelebij bahsi, Harilt ve Msrftt ki&Basina naklet*. 



"iiABCT VE MAECt KISSASININ BAKiYVESl VE ONLARIN 
DLNYA'DA, BABiL KUYUSUNDA AZAB gEKMELEfll. 



3339 

Mi §udi ber herdu ru$en an zeman. 
-Diinya hnlkm.n gunahi ve f,ski her ikisjrie de ma'Jum olurjca*. 



3340 

D&t hdyiden giriftendl si ke$m, 
Lik ayb-i hod nedidendl be<;e§m, 
-lljsm ii hiddclle eHermj isinyorlar, laki,, kendi ayiplanm gormii. 



OnJarm bu hali tifj^t au iikra gibj idf, 



i II 



3341 

/* C-#j jT Ju c* I jj j^p- 

Hi? der ayine did an zt§t merd > 
R& bigerdanid kzan h£§m herd. 

Mr kin bir adam ay nay a bakmi§ti. Oradn ak*ini fbriince kudi vp 

Vii-r.lilliJ <;«vir[Hm, 

Me§hur bir fikra vardir ki bey tin mealini andmr; Kocakannin bir I 
jiyhEiya bakmij, Akjini firkin ve buru§uk gbriirice : 

— Zemane aynalan inEam Tie kadar flrkiti gosteriyor, Bizim vaktiyle 
btikllfaflK aynalar boyle degildi, demi§. 

|?te bahsedilen Harut ve Marut da insanlara boyle bakmijlar, onla- 
i'lii tiynasinda akislerfni gormUjler. fakat gordiikleri jirkinligirj kendile- 
rlnden oldugunu anlayamamiglardi. 



3342 

H'i§-bm cun ez kesi curmi bidtd, 
Ate§i der vey zi duzeh §ud bedtd. 

iKrndini gciren ve be£eneti bir kimse, birindcn bir kabahat j[iir»r 
ki>iHll»inde cchcnnem ateji pcyda olnr». 



3343 

Himyet-i din h&ned & an fcibrrd, 
Nengcrd der ftt? nefs-t gebrri. 

•Ki'iidhltidr nluti kibr ii IgJttMtl hjtiniyyi*(-l 4tn)fT* ve guyrot-i k- 
litmlyyr ndini vi-rir. Lftkbi knuhniU' tdaii kiifir nrf»t ifiirinei*. 

1544 



Gayret koymuyor, der de } eder gtybete dgaz; 
!]§&-yi uy&b etme midir gayret-i ahbftb, 



3344 

">i J d'Lii Ij^tj 

Him-yet-i dinra ni$ani digerest, 
Ki ez an &te§ cihani ahzarest. 

«Hamiyyet-i diniyyenin baska alameti vardir. Gayret-i islamiyye sev 
kiyle gel en hiddet atesinden cihan yemyesil olur", 

Hamiyyat: Lugatte ktzginlik demektir. Mecazen bir §eyin gayretini 
gutmek, onun aleyhinde soylenecek bir soze, yapilacak birharekete kargi 
kizmak ma'nasinadir. 

Bu hiddet ya Allah nzasi i^in olur, yahud nefs-i heva ugrunda, ikin- 
chine *hamiyyet-i cabiliyye. denilir. Nitckim Kur'anda vo Feth Suresin- 
de buyurulmu^tur ki ; 

i 






Yam : «Habibiin h hani kafirler, taassub, tekebbUv ve putlann gayret- 
kc^ligiyle kalbleiindc bir hamiyyet ve bir hiddet duymu^lardj. i'akiif o 
duyduklan cahiti bir hamiyyet idi* 1 -. 

Aleyhisselat Efendimiz, Hicretin altinci senesinde 1500 sehSbi ile bir- 
UkU? bir (umre) yapmak uzere Mekke'ye miiteveccihen yola cikmi^lardi. 

Umre ; Mikatta ihrama girip Ka'beyi tavaf etmek ve sa'y eyleyip tira§ 
tilarak ihramdan £ikmaktan ibaret bir ibadettir. 

Mijslumanlarm gelmekte olduklan Mekke musrikleririce baber alm- 
thfii gibi taassublarma dokundu, Hususiyle Bedir ve Uhuddeki maktulle- 
rini hatirladilar, Cahili bir hamiyyete kapildilar: Feygamberi ve ashlhini 
Mekkcye koymamaya karar verdiler. Bunun (JzcrirK? (Hudeybiye Musa- 
Jehasi) yapildi. MtMiimanlar ertesi scnc ffelueekler, Mekkode u*j gun kala- 
caklar, ondan Horira don Up gideueklerdi. 

Kurty^m muflylcrhn murahhasj ohm (Biihryl bin Amr) liirlCt mu§kilat 
gikbrdi. Ezcumle, muHidohanurnpnin bufj LnritfiifN hi-snide y»xilmasim ka- 
bul tilmodi. Onun ye^rinr (bismikciluhumme) yw.tmv, tltnli. Kw.ii «|u mu- 



ii,: 



ffun-i hi'lh ! 3t. 






saleha, Muhammed Resiilullah He Siiheyl bin Amr arasinda kararlastirjl- 
miitir* fjkrasma i'tiraz etti. Biz seni Resfllullah tuniaa idik musfileha yap- 
maya liizum kalmazdi, (ReaQluIlahi) alldir de babamn adini yazdir isra- 
rinda bulundu. t 5 te bunlar birer hamiyyet~i cahiliyye ve gayreti mu 5 ri- 
kane idi. Parti menieatini r memleket menfeatinden iistiin tutmak ve ikti- 
dan kazanmak ifin ttirlii entrika yapmak da hamiyyeM cahlliyyenin mo- 
dern nev'inden olsa geiektlr, 
Bu hareketlere kar§i : 




Yani : * Allah, peygamberine ve mii'minler lizerine sekinetinl Intal 
etti. (Yani, tnii|riklerin bu kadar biedebine hareketlerine kar 5 i Allah, 
^ Resul-i Ekremitie ve maiyyetinde bulunan eshaba sabr u tehammul vcr- 
di de miicadele ve mukateleye kalkmadilar) Oftlari kelime-i takvtt ol.n 
Bflsmele-l gcrife, y&hud (Muhammed Resaiullah) akidesinde sahit kildi. 
Mti'minlei: de o kelimeniti l&yikt ve mustahikki idi, Cenah-i Hak her ^yr 
alhndir**.. 

O giin en §iddetli i'tiraada bulunaxi Siiheyl bin Amr'in, sonunda mill- 
liiman olacaginv ve Din^i islama az!m hizmette bulunacagim, Mekkelih- 
rin ise bil'ahere Din-1 Hakki kabul edeceklerini bildigi i<;m o gun mttflU- 
manlara sabr u sekinet verdi f muhdrebeye musaade etmedi. 

Hah! hamlyyet ve dini gayrete gelince : Asr-1 seadette bir miinafikln 
bir yahud! arasinda bir da'va (iknngti. Yahud! huzur-i seadete gldip mil- 
rafaa olmalarmi teklif etti. Munafik ise kendisinin haksiz oldugunu v.* 
Resulullahiri hakki lltizam edecegini bildigi i;in yahudi hahamlarindan 
Ka'b bin Egrefin nezdine gitmek istedi. Yahudinin larari uzerinc huzur-1 
Nebeviye gittiler, da'valarim arzettller. Yahudi hakh oldugu isln Alay- 
hisselatii Vesselatn Efendimiz onun Iehine karar verdi. Huzurdan ciklilnr. 
Fakat miinafik bu hukme razi almadi, 

— Haydl timer'e gidelim, O hilkiim versin. Diyerek Yahud lyl H*st- 
ret-i Farukun kapisina goturdil ve mes'eleyi anlatti. Cenab-i Omer : 

Boyle mi oldu diye yflhudiye aordu. Evet. Cevabim almua iceriye glr- 



(12) SDrtJ F«th : ». 



l:.l'. 



1M7 



- 



di, kilium abp cikti ve milnSfikin kellesini uciirdu, tgte bu, bir llahl ha- 
'miyyet ve dint bir gayret idi. Bu hidise iizerlne okuyacagimu Ayetler 
nazil oldu : 









Yani : *.Ey Iman ctmi$ olanlar! Allaha ilaat edhiiz, peygamber* de 
iuuit edinh! Sizden emir s&hibi olanlara, y&nl baglanmzda bulunanlara 
i in itaat dtiniz* 3 -. 

Burada dikkat edilecek bir niikte vardir : Allah's ve peygambere itaat 
ndilmesi emri (Etiu) fi'ilinin tekrariyle veriJmi^ iilul'emre itaat edilmesi 
ise (Ve etiurresiil) cthnlesine atfolunmug, Allaha ve peygambere kayid- 
sii, §ortsiz f fakat iilul'emre, Allahm ve peygamberin hukmiine baglilig^ 
yartiyle itlat edin emrl imfi k)lnum§tir. Nitekim Resulullah Hazretkri 
di? : «Hahk TealayA ma'siyyette bulnnmayi emreden mahUllta itaat edil- 
mti.i buyurmustur. Keza ; 

t- ^ *-^ i ■ mf^sM*-^ ^ < A * f. c * « 



Yant : «Bir $eydo mUnSzea ve ihtilSf ederseniz, pnu A Hah in cmrinc 
vt pcygamberin htlkmtuie rcddedtniz. Eger Allah a ve ahiret giiniine ina- 
iii.i oraanu §u ntbraceat 50k hayirlidur ve akibet i'tibariylc pek gtiieldir*V 



163) Sflrel Miss' : ». 
IM> Sire! W Im' ' SO. 



1 ■!:■ 



bir heiif o1b« Rab bin E*rele giaip , olnwjlnrih. $*V 

(jckilirkr 45 *. 

u 

p 
I 

jt^ayta,-! , r,,,^,,^ »„ M ..^. 



ium M&«l NL-ji" «■*!. 



I Mil 



lir. Imdi, oj.lard.ia yik «JJ, ^f 1 " 11 ** WW«lndii ola,u Allah bi- 




^'"■ine rahmot .d,^ )fe£ J/kif . T ? teVbeSlni kabuJ ve ^ 
"«h« ^ ^^^l^S r "? ™» ve hakem 
hiikm vc km cv Ln-,i " . liusuanrda, otl dan uonra da 

#^Z?t££ ZSmSSZ* *■'-"* - 

<ta tmft ^mJZZ * edlI " I1?tl - ** W Ekrer * »«*W 

l«£ buy,l beyr: " Vem SEn taHaD ' SUla ' "*- ™ IW !<<«*«. 

JlT ,* zaJldl? ^ye.sordu, Mahkurmin aleyh ■ 

two 



■ 






kabul etmeyince vc teimamen teslimiyyH jfihiFmu'illkfij hakiki mti'min 

olamazsimz. buyuruldu, 

Bahisten epeyoe uzaklajtik, Sadede gelelim. 

. ,,.? Vei ' t - ah! hanai J">" et ye dml gayret neticesinde^adalet zuhura gelir. 
Adalet tathik edilen bir memleket yemyejil bir cennet halini alir. Kw'in 
lamsm elini kesin diyor. Herkesin malma uz&nan bir yed-i gasbin keail- 
mesi adaletin ta kendisidir. Hieaz kit's* 923 tarihinde ve Selim-i avvellt) 
Misin fethetmesi iizerine Osmanli fdaresine gegmisti. Fakat Almanlann 
hatin igm birinci harb-i umumi'ye kan 5 mak felaketine ugramarmz iize- 
rin«s elimizden giknujh. Asirbrca idaremizde kalan miibarek kit'ada ae- 
nat ahkamim tatbik etmedigimii igin hirsizlik, e|kiyalik umumi]e 5 mi|jti 
Vaktaki Sufidiler, orayi istila ettiler, bir ka e himzin bilegini keslilt-r 
golkrde umGmi bir a*ayi 5 husule gddi. O asayi 5 hal* devam ediyotmu?. 
?U so^ierimden Vehabilere avukatlik ve propagandacjlik yaptigim zanrn?- 
dilmesin. Abdiilvehhab isminde cahil ve mutaassib bir herifin ihdas etmi ¥ 
oldugu vehhabiligi Allah nzlsi igin sevmeyenlerden biri benim. Fakat 
asayi§i temin hususundaki muvaffakiyyetkrini de inker edemem. Haz- 
ret-i Mevlana bu bahai boylece izah ettikten soma Hariit ve Mfirut kissa- 
sina dQniiyor ve Lisan-i Ilahiden onlara hitaben §5y]e diyor ■ 

3345 

Der si^eJtfcdrd^i mugjel nengerid. 

-Ceiiab-i Hak onlara buyurdu kl s E%ex siz mdntwersenir gey tan ta- 
raiuidan igffil edilmi 5 v « giinaha girmeklo kapkam kesilmis olanlai-a bak- 
may inn*. 

3346 

*Ey Allnhiri orduau vo bcndetf ohm mctrkler; ^Ukredinix ki t slz w .|.- 
vcKon vr bncak arasinda olmi utuvdan kurlnlniiifstinuEP, 



1551 



#M7 

Ger ez an ma'nd nihem men ber ?tf n,a, 
Mer §umara &§ nepztred sema. 

«,J?" """* •*"" !i " — * *■», sW .«* s « m8 k . bul 

3348 

l$m#t? ft mer gurnard der tenest, 
An zi aksA i&met-u-hifz-i menest. 

™ * %S3££zs~«+ tmha toe * - hrf ™ * 

3349 

<^ y* Ir- J <±>j£ L" 

An zi men birdd, ne ez hod htn kin, 
Td negerbed ber $umd div-i lain 

13.12 



3350 

ffemcuntfnfci fcdtib-t uah^r-i ResiU, 
Did kikmet der hod-u-mir-K us&l. 

•■Nasi] ki, Ilazref-i Peygamberin vahy katibi, kendisinde hi kind v« 
din usullerinin iiunuiu gbrmtiijtii*. 

Evvelce izah edildigi uzere (Abdullah tain Sa'd bin Ebi Serb) vahy 
Jcfitibi idi. Jtosanm yaradili§i hakkmdaki Ayeti Aleyhisselat Efendimh oaa 
yazdinyordu, Katib kemal-i teacciibiinden : 



%»,e^a4^e 



dedi. Sallallahir Aleyhi Veselkm HazretLeri de : »Yai, oyle naiil olihi- 
buyurdu. 

Vahy in aksinden ibaret olan $u mazhariyyeti k&tib kendiainden nan- 
d.i: «Muhammede vahy geliyorsa bana da geliyor!* diyerek miirted oldu. 



3351 

HI$ra ke-m sauM ■murgdrc-i Hodd, 
Mi§umurd az bed safiri gun $ad&. 

«0 bod sesli katib, kcitdisini luyur-i Ufihiyyedcn olan cnblyfl lie hem 
avfiii kiyiis utti. Ilulbnki o firkin siesli bir ku;tu. Ondakl teccllt l» iki-l 
«avt idi». 



lD»j Sard Mtlmlnfln ; R 
fMWI 



1RB3 



^ 



3352 
Lofe inurgaiirfl eg er i;d«/ fe ^ 



3353 



m ^ Man* fi^^ o SrenstL , onun ^ k;i 



^i ne sityledijini ite' 



3354 
£un zileb cunban gumanhdyA keran 
tadtawfi SlZ^t * *"* ^ edOTler ' °" , '" B 



IIM 



•lllft SAfclRIN MASTA KOMHUKUNU YOKLAMAYA GiTMESt- 

3355 



^L 



jJi 1 



I oiT 1,/ M 



An fcenrd goft efzurc ?«&$«•$, 
Ki turd rencur §ud hemsdye-i. 

"Sormayt-si fnzla, yani insaniyyeti kuvvetli hirj, bir sngirn : Koni-jim 

1 1 >■ i :i !:i n mis hdherini vcrdi*. 

335G 

Gfi/t bd hod her fci E?d tjaj-i girdn, 
JWe-rc £t derydbem z\ gojiA ancevan. 

«Sngir kctidi ketidine dcdl ki : Bn n£ir kulnkla a hasta jeiifin nHxIr- 
t i ii i<r ii lii-ii nc an I a rim?* 

3357 



• jlj l i„a-jui* 



J Jjf J *" st 



^ ;>_* Wl cij j-L iilJ ' 

ffasse re?icur--u-2cnj : dudze $«d, 
Lik bd^/ed rg/t arced ntet biid, 

- MiiM'isiylc hus til lik tan sesi zayiHamij bir ads in in koiui^maiiini iijimI 
|p|lli-hllirini? Fnkat ^firc yok } gidip gurm.eiiyim». 



3358 



J j^ -J^r*- ^ jjf jf\r* J^r 

C^ti btMnem fun Ivbfff vunban geved, 
Men kiyfat gtrtm dnrrf hamzt hed. 

-<>min ilncliigihin kinii)ilmli|nii gOrllnofl, «nn k»ndimilnn hir kiyA* 
vupitrimit, ^ 



3359 

- *SC k<, ^ m —«* ^», „„.„, , 

r '™' yahud raha- 
3360 



3361 



iLv 



' ft ' fa *"*•" «v*b, m V X ' h ' k, °"" <, « kta .dtp bat[ . 

3362 

* ** V 4 -T ,, ^ 

-1»ri Jb dvrim kf ■ a * fll 



3363 
U ^i-j^j Tl Ijji ^L ■ 

; Pay -i tra azmudestlm md, 

Her kuca ~mt$ud § eved h&eet reva 

3364 

*/ — b ^U fife*. t>J 

Jn cev&batf kiy&si rtet herd, 
Pi§-i an tencur $ud an ntkmerd. 



Ve ywum gi^jp . 



3365 
Jyj, ^j5 {&* ,^ii j ^ t ^ i f 



J&i } *'>1 J! jj£> t> jl 



JLl 



G6/£ f 4nf7 G6ft stifficfos, ff 6/t siikr, 
?ud ez in rencur pur az&r-u-nukr 

nUn ve cam SlklMl ,. m«k*beb iiz e „ ne hasta rnhafciz 

3366 

Kin ^ j u fe rejJt fl ^ ffer ^^ ^^ 
Ker fcjj/dsi fcerd-n-an kej Hmedest 

MIT 



3367 

Ba'dez an goftes $i fcord* ^fi/t se ^r 
Gdft noset bad efzun g 4$t kahr 

3368 

KS temped be fa >s p^-i ta. 
3369 

Go/t 42*$| nMyed btrev, 

Gbft p&ye$ bes mubdrek §M $ev 

3370 

Ker fcir^n dmed bi 0o /t ^dman, 
$«fcr fcej fcerdem murddt in z&nag 

1461 



3371 

o-U ^U- j^ 0} j^j && 

Goft rencur in aduw-i cdn< mast, 
M& neddnisttm k'd kdn-t cefast 

oHasta da diyordu ki : Bu hfcrif, bine can diisimim imi§. Onun mi (J 
tefa nia'dcwi oldugunii bilmiyorduk-. 

3372 

J*a-. X* jL^ JJ^-J ^*- 

Hdttr-t renc&r c&ydn sad $akat t 

Td ki pey§dme§ kilned ez her Tie-mat. 

■Hastamn hatiri, ona tiiilii tiirlii sovutitii anyor ve aylcce hwbi<r wiin- 

iliTiiii'lf istiyordu*. 

3373 

£un keslkt horde ba$ed dg-t bed, 
Mi bi§6rdned diles td key kuned 

r 
•Onim §u halt, kotii ycmck yiyip dc mi'desi boziilan vc kay elnirk 
i&ioycn kbnscrun hiili gibiydi™. 

3374 

j£ J [J T j — Lb iU JiT 

Kemt-i (ja^z fatot anrd kay ■ni<;kun, 

rlflililcilu smyh-mrk iMtdkflu ««vitiHll.vU Hjtznidnn ijikurmn ki, <kuzm<i 

i!.iw.| liudnr. M11I11 ii U-litt 1H id U nni<tk|i snyinn/Miii milkufitt nlarnk 

liitll ■•••' i- .Klein-. 

LUS 



Klatm-i gayx s Hiddetlni zabdeylemek demektir. Kur'anda Al-i Imran 
Sflreslnde buyuruXmustur kl : 




tJUj^Uj 



Yam : -Ey miisliimanlar! Rabbmizin uaagfiretlni mucib olacak §eye 
Loijim 69 -. Bu gey'tn no oldufu muhtelif syrette tefair olunmu^tur. Kelime-i 

./■Jtadet, farzlarin vaktinde edilsi, cemaatle namaz kilimrken iftitah tek- 
liirine yeti^mek, mescide erkenden gidip ilk safta yer bulmak, peygam- 
berin $unnetlerine ittibft* etmek, gunah akibdrtde istigfar etmek, Mekke 
felhinden ewel Medineye gbc, etmek, yahud Allah yoluna ve din ugrun- 
da harbe gitmek denilmljtir. , 

Son iki tefsir asr-i saadete goredir, muhatab olanlar da ashafc-i klrSm- 
dir. Digerleri her zaman fglndir, me'mur olanlar da kiytmete kadar gele-. 
cek ehl-i ImSndir. 

Hlilasa : £y muslumanlar, kojun Allahm magfiretine : 



&kfr&1&lfei 



Vc Cennete kl j o Cennetin eni gokler ve yer kadar dir 1 °», 

Tefeirde deniliyor ki ; Nazm-i Celilde Cennetin eninden bans buyu- 
mlmii$tur. Uzunlugunun derecesi akl-i bes,ere sigmaz. Demek ki, gbklerle 
yer birlesecek olursa fkisinin te$kil edecegi mesafe Cennetin enini teskil 
ndpcek. Halbuki yalnjz feza o kadar geni§ ki, dahilinde ziyasi hen Liz bize 
vfiNil otmamis, yiidizlar varmi;. Bu viis'ati bir du^uniin, buna Arz ve Se- 
mAmn genishgini de Have edin, hasil olacak sahanin mesahasini aklimz 
il.i^iht.sp ona gore bir mikdar taaavvur edin. l§te o akillarm alamadigi 
tm-»iMc p Cennetin enini tejkil ediyor, "Ya boyu?... 

TefsSr-i Kebirde denilmijtir ki : Gokler tabaka tabakadir, her taba- 
knmn muayyen bir sathi vardir. O satihlarla amn Sathl birlegecek olursa 
Cennclln eni te$ekkSiI eder, Igte o Cennet takva sahibi olanlar i(jin hazir- 

Itnmiftir. 

Takva ; Bizim gekinmek dedigimiz haldir; korkudan ziyade hiirmet 
vo rJayotten ileri gelir. Mutteki de : Allahtnn cekinen, onun emrine vc 
iiehylne karsj hiirmet gtisteren demektir. 

Tukva, balini ve kalbi bir hal olmakla beraber, onun zahiri bazi ala- 
iiM'tli'ii v.ndir (.'rnf<b-i link n .1 [iin n-f.]--iii iiil(iitnit;k i^iu buyuryyor ki : 



iKi Hliri'j All ImTNi | 133- 
(70 1 Mfti^i All Immn : 133. 



1060 



igftS&sS&i-l 




y^ni i «0 muttekikr kl, kolaylik ve zorluk l(ind« iken, (y^ni, zengin 
olsalar da, zugiirt bulunaalar da) fukarayi gbwtirler ve biddetletiul sab- 

Gordiikleri bir munasebetBizlige, ugradiklan bir hakarete mukabele 
etmek kudretini haiz ik&n Eabr n tehammul gosterirler. 

Hikiyesi Mesnevid& gelecektir. Hazret-i AH Kerremallahu Veche 
Efendimiz muharebede bir mii 5 riki devirmi§, mUsliiman olmasini teklif 
etmil ise Cenab-i Miirtezanm yuziine tiikiirmek kiistahliginda bulun- 
mu§tu. Bu kiistahhk uzerine Hazret-i All onu tutup kaldirdi ve aalivaidi. 
Herif sasirdi ve sebebini aerdu, Haydar-i Kerrar ; 

_ Seninle Allah rizisi i?in rottbareie etttm, Blduisem de Allah ruin 
kin oldUiecektim. Fakat ytizUme tiiktbrdttn. Tabii hlddeUoadim. Bundan 
sonra bldllrse idJm intikam almak i«in bldUrmUs olacftktim ye nefalinln 
havasina uyacaktim. Bbitenaleyb kaztn-i gay* ederek sahverdim cevflbmi 
verdl, §u buyukliigii gbren mugrtk de miisluman oluverdt. 



■M %&tfwP* 



Yani : -Cennet, insanlarm kusuriinu afvedenler isln de banrlandi. 
Cenab-i Hak, iyiUk edenlefi sever 72 ». 

Sti sayilan §eyler, y^nt, fukarayi gbzetmek, hiddetini zabdetmek, in- 
sanlara kar §1 afv ii safh gostermek halleri ayri ayri birer hasenedlr, blTU 
iyiliktir ki t bunlan yapanlan Allah sever ve sevdigl kullari magfiret edlp 

Ceiinetine koyar. „. u 

Hafid-i Nebevi Hiiseyii bin Ali (Radiyallahii Anhuma) Hazretleri bir 
gun ba'zi zevat lie birlikte sofraya oturmu?, kblesi yemek getiritken, jillri- 
deki kabi kazara Cenab-i Hiiseynin ustune, bajina dSkmus. Hazre^f lmft- 
mm hem Ustii kirlenmij, hem de viicudunun ba'zi yerlerl yanmia. §u be- 
ceriksizligi yuziinden kblenin yiiziine dik dik hak mis. Kble : 

— (velkazimin'el-gayza) demla. Cenlb-i Huseyin : 

— Hiddctimi zabdettim. Cevlbim vermi^. Kble ; 
_ (vel'afme aninnas) demis. Sibt-i Pcygamberi : 

— Kuaurvinu afvettlm buyurmua, Kble 1 

— (VaUfiMi yuhibblirmuhnlTifn) dt-ylnco de : 
-r Senl Azad ettlm mujdwlnde bulunmui- 

V 



im Iftwl AH t^f*" 1 IH- 
TO JSflrvL All Irnrnn ■ \H. 



I .iltl 



Bu bahiste $u HadSs-f Nebevi de rivayet olunmugtur : -Her kim hid- 
dellni Mbdederse, hiddetini infaza kadir (yani basmma sSvmeye hatta 
»«nu dovmiye muktedir) oldugu hfilde Syle yapmas da sabrederse, Allah 
unun kalbini enmiyyet ve imarila doldurur». 

Hazret-f Mevlana da biddeti mi'de bulantuuna, hiddet sevkiyle oka 
sovuntup istifrag etmeye benzetiyor. *KSzm-i gayzet, ba 5 kalarmi igr etl , 
rhrecek <frazatta bulunmal* dedikten sonra hikayeginin alt tarafim soy- 
Hiyor: 

* 3375 

Kin seg4 zen ruspi-yi Uz k&, 

«Hastamn sabr ii tehammulii olmadili igin sagirm sozkrittden kivw- 
(Up iliyordu ki: Bu kopek heirif, bu nitaierd kerata tierde ki». 

3376 

>f Cfr Afi ^ f j A £? 



Td birizem ber vey angi gofte bud, 
K'an zeman $tr-i zamtrem hufte bud. 

-.HiiykdikJcrini ona iade edcyim. On Ian agzma aldigi vakjt kalbim 
imiinii. hi- -.hi 11 gibi olmu|tu da qevab verctnemisiinr 

3377 



#«^ 



pro* tfrddei &e/ir-i diE drdmiyest, 
In iy&det nisi dufmen kamiyest. 

-lyaikl; yiini, hasln yokJama, Imslnn.n giinUJ Impugn jcbidlr. Rimim 
yiijilifii kv hiidr *ormn dp&il, fiiklu d%mm xwincidJl 



ir». 






dfc-. 



337S 

jlji ^^3 ^W jj^" If 

Ta bibtned du§men4 hodrd nizat t 
Td bigired haUr-i zi§te§ kerar. 

'Dti§niani zayif ve dermansiz giJrilp de, kdtli k&lbi rahat etmek Icjn- 



im 



Yard, « Her if in beni yoklamaya ge]i$i, beni sevdiginden ve teselH ver> 
mek istediginden degilm^; bbyk takatsiz bir halde goriip sevinmek icJn- 
rai§!» diyerek sagjr hakkinda su-i aancta buTundu. 

Ihlis ile yapilmayan amellerin Allah indinde makbul olmayacsflim 
beyan i9in Hazret»i Mevlana buyuruyor ki ; 

3379 

A^^X ,1*11, j $Jvj? jlS ^j 

Bes kesan k'i§an z% tdat gum rehend, 
Dil be rizvan-ti-nevab-i an nihend. 

«<>k kimse vardir ki, taat il ibadat hususunda sapik oldu&ii halde, 
oiiunla, Allah rlzisitu kajtflmljgiiii, sevaba nail oldugunu ve o saycdt ccn- 
nete gfkeecgiui (imid eder». 

Saginn hasta yoklamaya gitmesi gibi ki, gidi?i livecbiUah defiildi 
Kapi kargj kgrnjusunun istifs&r-i hatinna gitmcdi demesinler diigiincesiylp 
idi. O du 5 iince ile gittigi Igta hem sevabini bulamadi, hem de ziyflretl 
hastamn makbulu olmadi, 

3380 

Jjpi J^iL l_i^i* hl*-*> Jt>- 

Hod haklkat md'siyct bfyed hafi, 
Bes kedir k'anrd tu pinddri aaji. 

-Onknn titil diyu yaphklnn harrlirllpr liflklknilr M UM lilr mB*»lyy«|. 
Hf. Nlirklm blr ^ok bulmtik ru vnnltr kl, m>» uiiii lUtru mnnr«in>-. 

tm 



5 , v < ilW KerinKfc buyuriiln^tur ki : 

Y ,ni- .Her kim Allah, «^*J2 ^J^SfSC^ 

Meaeli kildigi namazi ve tuttufiu o an l 3S111 lar d,ye In- 

vc Ultaun . » tawisum ^S™ iJLk. *** **** dan- 

ta rtt Allah «-^-»^!glffSj hafi derecc.indc bir W'*k' 






!k=*S 



> > 



rf* 




**"* 3381 

Hen^n an ker ki heml Potest, 

K't nik6vi ***** her aks est. 

,1 1,1* ivillk yaphgim saiitfofdn. FakSt 
.0 ^fiir IT™ ki, hasta** yoklamakla Ipfe JW 

n B ,icc un-i WW"- ™ bur eUl " . v .^ te gitmi5 ti. Ukin 

rid* Allah mft* iQin W h ^ 6 "fL i v yapt^mi *W*«* ve bun- 

kin y.p»l»» *** sOTlU "^ ** 


,731 Sftr*i KeM I UK 
151*4 



33&2 

6 ni; e«tt hoj M fedmct kerde era, 

^ hfc»ct Mtim, ***** >U**m **** *M* *■ — 
ilarak otumyord"**- 

ftto * ! 33>3 

Behr-t hod 6 fitef! e/ritltte«t, 
Der dtH re«ciir-u-Jiodrd sfifitest. 

vehmine dU§enlerin yaptiklan haieteuer w j 
kabilinde Sr£ degil, ikab ha.1rlarrni15t.r- 

33S4 

Fettekwwi&ralteti evkadtumu, 
tnnekum fS iwd^eft izdedtiimii. 

, Ey ^aU«; HNMM-M a^en ***** » *" h ^ 
S u»da hakikftten ilsri gittlnSt-. 

rekMma g$re ha,.rl 8 nm»kUd 1 r. Arifln birl der ki . 

V6iz bUi kor kulTTifl CWwiwwmd* od olmoa.' 

18«8 



Rvet, Wmymki hawngt; Ccnnetteki niWt -klinde sevv^i Hi, 

LVJu-tmemdo „aL gekljnde zuhur edecefctir, W '" 

sirtrs -«— ^^«™ " 

Iwm iijumuf Eli, ay a8l donma derecesine idmi, rZil ,, 
[Wte h irpa lami 5 la, Zavalh adam du ? e Ufa §ehre SbSTS^SH 



Sure-i Tahrim'de buyurulmustur ki 






Yanl; «Ey [man etmi* olanlar? NefeJnki V e ailenizi at ^ H „ u 

^jgS^^ssf aa?» safe 

Kiimben ogretemedik demek, obiir tarafta maW fert* f f >_ 



i»> adrej Tnhrlui! 8, 



1566 






O CC'hpJIWlll Mir' II ill. || h| 



oGfe&c;,- 



: : \r 



y> 



Yini : «Onij tufusturac&b ulunlar, immnJur ve ta^lai-di*"-. 

Buradaki {hic&ni) i^in Cehennem tagi, yahud miigiiklcrm taptiklnn 

tartan putlar ve heykeller demlmi§Lir. 

Ta$ yanar mi diye tabii sarulmaz. Kirec ta$in yanmiji degil midit? 



3385 

Lj t-j»Ld tLU -^^ »ijj 
-' ■ -t 

G6/t peygamber bey eh sahib riyd, 
SalU, Inneke lem tusalli yd jetL 

■HftXtet-i Peygambcr — huzflnmda Hams* kjlan — bir murtfye 1 tf*- 
iiiden kil, sen (lamaz kitamdin, ykni kddi&in namm olmadi buyurdu*. 

Demek kj, a dam, Kesftlullaha goriinmek ve ne lyi namsz kihyor 
dedlrtmek igJn kilmi ?< Aleyhisselatii Vesselam Efendimi* buna kesfet- 
mig, yeniden ve Allah nzlsi igin kilmasini emir buyurmuj. 

3386 

Ez berdjz-t ffire-i in MvfM, 
Amed ender her nenidzl tiidinA. 

■Bu korktiiarm (Arcal olmnk iimra l.rr immHtdu fiUilm okimman vk 
(ihdlnaiflirAlnl mtlvteklm) denllmeti «mrolunmu|tur». 



*W Bdtpl Thtlrlm 1 I, 



1407 



MM 



3387 

Ki nemdzemrd m-eyamiz ey Huda, 

Ba nem&z-i zallln-u-ehl-i riya. 

-KJ tlahi, namazimi dalalct ve Hya erbabmm namazkrina kanshr- 
ma durnektir«. 



Sure-i FaUhadaki 



L s* * ^ i ^ 



Yam : *Ytt Kabbi; btoi sirati mustekime, dogru bir yola c)kar» me- 
al mrJtfirr. Hutt-cl-i Mcvluna onu (ihlas yolu) Wnasina aliyor. -Kendile* 
tint in&m ii jki-am cytouigin, ihlas iti'mctini ihsan etligin enbiya ve ev- 
llyunin yoluna gtitttr, Haklanmda gazab eyledigin ve yolunu gagirmig 
ttUnlinn, (yurii, senin nza-yi §erifin i$in degil de Cennete girmek ve' 
Cthwuieme fjirmemek, bir de halka gosteris j ? in ibadet edenlerin) 51k- 
iniif yiilutm dfi$mckten muhafaza buyur TT ». 



3388 

Ez fciydst fci faker d an Jeer giizin t 
Stikbet-i dehsdle baiil $ud beam, 

«Q snjfuriri yupmj^ aMuftt Mr kiyiis mlktsmdc on yilJik komquluk 



1 T7 f HCin.i K ii. : (i-T 



l.lliN 






:i:iH!i 



j_>j tf * ij-\.i **-1jj 



Up! ' -U 



JJj 



;i -*»- y ^» £" J-jjl 



JO 1 M 1 



Ffdssfl ey haudce fctjfds-i hiMM dun, 
Eiuier an vaky kt husi ex had juzun. 

-Hii-.i!M\ tc vaby katibuiin his dftirosine sjgimtyan vahye kar$i kiyiV 
mi kiilkisiiid'ii, rffndi; bilmij o] ki, pek mirnjisizriji-*. 

3390 



Gq$-i hi$S'% tu be harf er der harest, 
Danki go§-i ayb-gu-i tu key est. 

-St'hiii kula£m huri'ifa kaxsi hassas isc, yani huruf ve andan mil hi 
srkkil kolimcyi i^icliyor ve anhyorsa bik, Kt-lain-i tlahi vo Hadin-1 HI- 
»&l«tpeA&Mye kar^i *> ma'lul kulak saifirdiT". 

Yfini, bir Ayctteri ve bir Hadteten Allahm ve Resulillahin umradi 
nin no oldugunu, kelimatmi igitmekle anliyamazsin. Sagirin yaptlgi gibl 
kiyas yapmaya kalki§ir ve dalaiete dugtu'sin. 



-KELAlWULLAHA KAR§I iLK KIYAS YAFAN §EYTAN tnt« 



Kiyis : Ol^mck demektir ki, bundan mu;tak olan miky&s : Olc,li mn'- 
iianhadii-. Kiyfia, fikhi ve mantiki olmak uzere ikidir. Fikhi kiy4i: Hak- 
kindu naa bulunmayan bir mea'eleyi ona benzeyen ve hakkmda mm bu- 
I Ulltn bir mea'eleye tatbik etmektlr, 

KiyAs-i mantikt iae : Ma'Ium oidufiu iizere su|r| n kiibrfl ve netic*- 
ilen Ibaret kaiiyye tertib etmckltr : <Alem hadiatir, ^iinkii mutegayy*r- 
dlr. Her degi^en qey hfidlvttr, o hnldr Alnm hftdUtir* mlaaM mo{fhitrundn 
nldu^u glbi. 

Mnntik! kiyAilar, okupi'iyA lafiata vt> miinAlctaya diet lUlhw odlldljji 



F; Bft 



llMtft 



ivln Mflyyaw maklm! uytitkn. Burxdan delay i HazwUI M.-viftnii m, t 

scr ™ i "" *- - » ^ pi-^ jteess 

„ J! If,'' " k l" yiS1 5 ° y ' a " W* Mclekler Aden, Aleyhisjoia™ k_ 
YAnI : -Be* Ademden daba hayirJiyu*. B*ni atestai yaratt,* „„.. 

?SSSi2^ cev " bmi verdi ^ « !1?S&.^ 

VI, aumye egrtmea, ben de ona secde etmemJ. demek jstedi Iste bu rL» 

§imdi kiyasa geleJim : 

3391 

■*?j t^ 1 M* jiyi ,a 

Ewet an kes in ktydsek M niimud, 
Pfyt envar-t Hodd IblU bud. 
■Bnvlw ilahiyye ka^mda ibtida bu famdtt, yap™ wtan idi ,. 

3392 

Cd/i ndr ez h&k b$$eh bihterest, 
Men zx n&em 6 z$Mk4 ekderest. 

yuratikhm, o ,se bwJanik (amurda* haJkediUufgtir*. 



<ft> sort! Sfid ; -re. 



157« 



SMS 

?Yk fcij/cis-i /er bev oaieg kunim, 
6 zi zulviet m&zi nur-i ru$entm. 

•O hjJilc fer'i us la kiyaa cdoliin, Ad em ziiliiwltan, yhni (opmkttin 
imililltkliir> hit 1st- purtuk nftrdan, yaiii utusteii yaraditmijgiz*, 

3394 

Go/t Hafc n.t betki id ercsdbe jud, 

"(Viui^i Htik buytirdti ki : Elayir... fer 1 u*Vk kiyAs editmric. tMkl 
m<Mi*hU*riii — fihir«fte — faydasi yokttir. Antak ?(ihd ii iakvil ln/il.-nn 
uiHirtiki nlnnikliro. 

Km Vin-i Kerimde vp Sure-i Mii J m!ninde buyuruluyor kl : 



-«^o \ v/jj^i i L5i -^ 



Ylnl : "Sfir'a UfleAbtee, (yahud tha-i Abbis ve Hasan Ba&ri kiraftlJ- 
iir ^fiiri- {flSKiIri] yani, cesedJere ruhlar nefh edilince ve olmuf olnnlur 
i llii lip kfllkmcn) nriil:iiiiLi[u ncscb v« akrab^Uk knlmayacakliriV Cfinkfl 
B gUrtUn dehgatinden insanlar; babasmdan, anasindHn, karde^indun, ka- 
tmindtin ve ijoniklarindan ka^acak, fiilanin kardegi olmnk fnyda veinilyo- 
ifkllr. Bolki ; 



%$'#&&& 



Yani : -Allali indintlr en kertmhii/, en dyLdc miiitcki e[aniinv:dir u ». 
Ayi"l-i KtTimoai mucihiiu-f diinyfldji /iiiicl it takvfi ilo 6mur gp^irrniv 
nlnnlnr, o giln emu ii onutn k;nide hnliinncdkliirdir, Binaennkyh goyta- 
inn axil olan Attain ulvJyyetlndrti bjihmHmeai mn'niUiiuiir. 



\m Kara! MU-mlnQn i W. 

'Kin SO KM Ituiuitit , 13. 



ir,7i 



3305 

1 J'U- jL jLil^ 



j?i nemir&&4 eih&n-l faniyest, 
Ki beeiwabi biy&bi, cdniyest. 

«»u ziihd il (nkvayi vc omua metieesi olan kcramati, $u fani Dunya 
mirftsi riugildir ki, neseb ve miras tariktyle eldc ede&in. Belki o, ruhi ve 
rulifim lii j- massliariyycttir», 

Babadun katmakla degil, insan, Tevfik-i Habbani ve miir^id-i Hak- 
kJ'isii sriyesinde ancak ona miiyesser olur. 

Null Alcyiiisselamin zevcesi ile Ken 'an ismindeki oglu, peygamber 
Imivjmi ve pcygamber evladi iken kufr Uzerinc helak oldular. 

Elm Lfheb'c AleyhissaUt Efendimizin amcasi olmasi fayda verme- 
'll, rmiijnk olarak gitti. Hatta (Tcbbet) Sftresi onun ve kansi tJmmii Ce- 
mU'iri zeinmi hakkinda niizul etti, 

Ibuaeti BiJal <Raajyaflahu anh) azadli bir abd-i Habe§i iken, 5me- 
lulfiiiuk J^diyaMhii anh gibi seyyid-i KureysT, onurt i^in : <Ebu Eekr 
!>.yyjdimizuir; Bilal iJendimizi £z4d etmistin* demisti. 

3396 



Be£fci iTi mtrvsk&y-i enbiy&t, 
Varis-i in canh6.y-\ etkiyast. 



■Bilk! bu, (leygamberlerin mirasidir. 
ultiiiliinii ruhlandir*. 



On] arm varMeri de muttcki 



IfazroU MevlSna burada bir niikie irad ediyor. Maddi seylerde ogul, 
toboiua varisi olurken, ma'neviyyatta ba'zan olauuyor demek istiyor. 
Hir hcyi sonra da buna misal. getiriyor. 

Kski dcrvisler arasuida bir soz vardi, (Tarikat evladi; belden gelen 
(li-RJI, yotdqn gchmdir) derlerdi. Ba'zan bir §eyhin dervisi, sulbi cglun- 
rliin ijnlia ftyizli ve seyh indinde evSadindan daha sevgili olur ma'nismi 
iinirnd L-dertMdi. NUekim Hz. Pir Efendlmlz (Sultan Veled) gibi mil- 
kfinrml yetlgmtg bir ojjpu vnrken makam-i trsadim hallfesl Hiisemuddin 
Crhbiyc! birykimstj. 

lira 



Esr&r-i hafiyy* vqt bihnmr. , 
KtvAr-i tasarruj t Hvil&tUi 

Akillnn hnyrelte birakan Hlkem-i tllhlyyo lc.nbiyle ba'zan aaflin bjr 

^rikin evladi mii 'rftjn in- i muvahhid zuhur efcr; ba'zan da bir pey- 

gnmberln evladi kipkizil bir kafit (,'ikivtrit Mn'iR'viyy&tta veraset cAisa 
ulsaydi bbyle giinamnsi lazim golirdi. 






. f. 



Y:ihi : «Yd KabbI; sen dltideii dm ^ikarivsin, diriden do «IU ^sltatir- 
siii 1 * 1 *. Ayel-i Kenmcsinin ma' nasi da budur, 

3397 

jU ^i ^^ Jn*. y jl j^ 

P6r-i dTi BA ce?il mii'min §ud ay an, 
P&r-i an Nuh ntfM qz gihnrah&n. 

-Kbfl Cchiiti ojlu ajikarc timsliimati, Nub peygamberin ogl« itm M> 
piklardnii oidn*. 

Ebu Cehl'in islam Dini ve Hazrel-i Resul AleyhisseBma olpn (Id- 
dcti udavelinl bilmeyen bir musliiman yok gibidir. 

Kiblr, based, inad gibi ahlak-i rezile ile muttasif bukinan o Jit. t IF, 
Qtzvt^i Bcdirde belasmi buldu. Abdullah bin Mes'ud tarafindan kahim 
koaildl, cam Cehennemi boyladi. l.akjn oglu. ikrime Radiyaliahii nnh 
li>lli-i Mekkeden sanra musliiman oldu. Ondan sonra ne^vA Islam igln 
yapdan muharebelerde bulundu, (Ecnadcyn) yahud (Merc-i suffer) yfi- 
Imd (Ycrmiik) mubaTebesinde fedai rfarak dusmana hucuin ctli ve <^- 
bid iliLi.'u 

Bir misal daha : Asbabm fe:16kailnnndan bin (Handle Bin Khi 
Amir) vardi ki, <Ebu Amir) namiiida bir mibledin oglu vo munHfiklnrm 
it'isl (lhti-f Rtluli iiii damiidi iken cMni htUiin bir miisliimandi. Ulmd 
iniihnii^Ksiinlr Allah v<- IVynnmbpri iiflnindti sshadet nimetino kavuftu. 
(TlJidiyidlfihii unh v« fididui) 



■nil hum i Mi linhjiin r. 



U7a 



t?te iki Bltldan ^ikmi? Ik) tlirJ. 

Nuh Aleyhissclnmin Ham, Sam, Yatea ve Ken'an Ismindeki ogulla- 

ri n dan iigii imari etmis ve tufiiri zuhurunda sefiheye girmi§ti, Ken'an ise 
mii'min olmadigi i^in gemiye girmemJ^, hatta babahk §efkatiyle Haz- 
reH Nuhun gagi miasma kar^i daga qikar, kurtulurum demisti, Babasi 
on a ', «Bugun Allah tan baska kurtaracak yoktur- derken aralarma bir 
dalga girmis ve Ken'am bogmustu. Igte bu da diriden gikmi§ bir olu. 

Cenab-l Mevlana lisan-i tlahiden seytana hitab ederek diyor ki : 

3398 

Z&de-i haki miinevver §ud gu mah } 
Zdde-i dte§ tuyt rev rusiyah. 

■TopzaktaD yaradilan Adem, ay gibi munevver oldu. Ate§ten mah- 
16k ulan sen in yuziitt kara oldugu halde defol». 



in . kiyisdt-H-takaTri ruz-% ebr, 

Yd be§eb mer kiblerd kerd$st kabr, 

«Bii atim, bti kiyaalan, bu taharrlleri bulutlu bii giinde, yahud ge- 
celeyin kibleyi bulmak Ujhi yapar», 

Hairet-i sarin Ankaravi boyle ma'na" vermistil-. Dogru olmakla be- 
raber f akirin aklina gtiyle bir ma'na da gehyor t 

«Bu kiyaslar, bu taharriler bulutlu bir giinde, yahud geceleyin, ya- 
pana kibleyi haber verir,» vallahii alem. 

Ma'lum ya, namsz kdarken Ka'beye veyahud ka'benin bulundugu 
cihete donmek faTzdir. Mihrabi bulunmayan kirda, bayirda namaz kila- 
cak bir musluman, giines vasitasiyle kible cihetini ta'yin eder. Hava bu- 
lutlu olursa, yahud gece vakti ise gunegten istifade edemiyecegi igin gii- 
nes s u taraftan doguyordu. Kibk jark ile cenup arasindadir, O halde bu 
tarafa dogru^kilmak icab ediyor diye bir kiyas yapar. 

15T4 



JJ lH: 



3400 



r-JJ" 



lf*it) 



Life ba hur$U-u*KQ'U& pjj-t rfl, 
In kiy&s-iL-in tahaTrtrQ. much. 

«IjAkin gllne^li bir giinde ortalik aydmlik ve Kn'be gbz oniinde iken 
kiyaa yapmaya ve kible cihetini aramnya hn\Ui wn/i*. 

Giindiiziin bir camie ginrugiz, mihrabin bulundugu tarafi gdriiyoruz. 
Onu goriip dururken kible £u cihet ml, bn cihet mi diye aramak, hem 
hamakat, hem .de dalalet olur. Hakkinda bir Ayet, yahud sahih bir Hs- 
dis bulunan bir mes'ele icin kiyas yapmaya kalki§mak da bunun ayni- 
dir. Onun i§irt ey Mekkeye gidip de Ka'benin kargisinda durau : 



3401 

Ka'be rwMide mekun z'o ni rnetoh, 
Ks fciyas A! Ed hit alem biasevab, 

-fCa'beyi gbrmemexllie gelip de kiyas yapacagim diye o it dan yliz ;e* 
virme! Allah dogru yu en iyi bilir*. 



3403 

Jr- ^j> «ijf ji Ij^r^Ui 

^"un sa/frt bi$nevt ez mwrg-t Hafc, 
Zdhirejrd ydd g$ri gun sabak. 

-Meseln Hak kugii olan Ncblden, yahud hlr velEdcn bir ses, yahud 
bir fiiix isldinco onun xahirini eiberlenmi) bir dera glhi hatirlaraii)*, 

1375 



3403 

JVfer haydUi mahzrd zM kiini. 

-Sonra kendmdcn kiyastar yaparsm, mahz-i hayal Un tasavvurah. 
iu iuti ve hakiki vehmedersin.. 

Nebinin, yahud vellnin bu soziinden msksadx judur dive hukib* ve - 
rirain. 



3404 

IjJUl t/" c™*Vyk*.i 

Ki neba§ed zan haber akvalrd. 

-EhluElahtan olait «Ebd4H ll&hiyyenin bir takmi ist.lahati vard* ki 
Jfjil chb olanbnn o latiiafaiardan haberleri yoktur-. 

Haherdar olsalar da ■ anlamazlar. 

Ubfide bin-fs-Samit (radiyallahii anh) ten rivayet oilman bir Ha- 
dl. h- ■: -n« autiHito ebdal Wan]* ot U z veli vard* ki, bmiiarm kalbi, 
l-NhilM, lbrah,m peysamberin kalbi gibi rahlm ve jaSktir, O n i aTt | Bn 
Mr l,i V nlili.ee, Allah onun yerine bede] darak bagka ttlrtni ta'ym eder 
VVrjU.U nnlaria, yani, on |„ jn yiiz y suy(i hibmetine ^ Y ei-yHz»D- 
HrkJI,.rf, onJarm biirmetine yagmnx yag Br V e nzk verilir,- buyuruhnus- 

Hu zevaU kiramm yedi, yahud kirk kiji olduguna dair Hadisler de 
vnrriir ki, orfumiizde (yediler) ve (kirklar) denilen evHyadir IhtimSl 
kr, hejtt k ir k ki^idir de otuzu buyijklari, yedisi en biiyiikkridir Allah 
ve RosOJuhu alem. Bunlara mufredinde <bedel) cem'inde (ebdal) denil- 
mcsmin bir ka^ sebebini soylemj£lerdir : 

1 - Her biri olen bir zStten bedel oiarak ta'yin edilmi 5 tir. 

2-Bunlarda ahlak-, seyy i e temsmiyle ahlSk-i heseneye tebeddul 
oyicmistir. 

3 - Her biri kendisinden bedel oiarak bir ^ahsi bagka ba 5 ka ycr- 
I57G 



lerde gosterebillr, yftnS, gfr-Untlr. MbiipIA knnril burtdl lki>n, Mtkkl vp 
Medinede miigahcde olunur. 

i^le bunlanii vc butiin ridU4 nnfivy«ii(n i>H tnkun isUlfthJUi vardir 
ki, onlara (istilabfit-i sofiyye) In'blr ipIuthh- nljlfthlacm lafizlnn, licr- 
kesin bildigi kebmelerdir. Fakat Bsfiyy«B bafki lu^nflda kullanild. Me- 
sela Hafiz-i §irazi : 

. .Diin geee ^eyhimiz mescidden muyhfiricyr geldi» der. Bundan : 
.Yatsi natnazmi caml'de kildiktan sunrn tekkeye geldi« mft'naaini imirad 
eder. Anlamayanlar iae gerek Hfifiza, gt;rek onun tasvir eyledigi ^(-ylu- 
taVi ii te^ni'de buluaur. 

Haeret-i Mevlana kiyascdara hitaben buyuruyor ki : 



3405 

Mantikuttayr h&avt dmUhti, 
Sad kiyds~u*sad heves efr&hti. 

*Ku§ dilini ses i'tlbariyle ogirendin ve Dna kar^i y*ii kty&s ve yil* 
heves u y dump pavlatiin», 

Eskiden bir takim ku§ merakhlari vardi. Ellerinde kafes olduflu hah 
de kendileri gibi meraklilara giderler, bi^im ku§ (caf caf ali) ^agiriydr, 
beinimki de fasih oiarak (boca ali) diyor, gibi uydurduklari kiyaslniln 
halki giildiirdrlerdi. 

Evliya nutuklanndaki i^ari ma'jiaian kiyas ile anlaniaya t;ali|ruik 
da bilmem hangi kusun btb^unden (caf caf ali) yahud (hoca ah) ma'nft- 
sini cikarmak gibi olur. 

3400 

Hemgii, an rentiir dilhd ez tli hest, 
Kkr pindar-t isabet g£$t mest. 

rKiyasi isabel etli vrkmiyle meat olan sassrrfaii has Ian in knlbl kiril- 
digi plbi ey cbl^l kiyas; sciiin yaplifin v* ynpnrafiin UiySsIiinbui dol^yi 
ebluilabtn uitaltl k*lir., 

1M7 



.1407 

KStib-i an vaky z'an dv&z-x murd 
Burde zanni W6 bud hembdz^ n^§ 

Muhaniinede vahy ifelivnpfln k*„ 
0*u* b u bitu ve fZdZT'p t eeUy ° r ' h ^amnda bulundu 

k.rdi. Sonra ■ ^^ P W n ^ ^kbsr Sfendtofeh SS 

340S 

JMlfl pert zed mer m Ut herd 
Nik Mburdeg 6eft^ ^.^^ 

- s ssffttftst; t^r* * ■— ***** * 

"-» -Mr WtfJdi, S£S^ S ^' °? mi1 fethl «*«^ fa*. 
in kurtuldu, l ° Smaimi towk.iefitat etmesiyie gS 

3409 

Hto bMfcn yd bezannt hem§umd 

Der meyuftid ez maHmdt-i sewrf, 
«sk d fl fi^j, | un Ntja . 

»>* "«n-ii fayfis ederek insan ^ ft] lSd T^^ Sifatl,lUl ^ * 

i:*7h 



3410 

G er qi H&rutid-u- M fa -At . ■ u- /it3un , 
Ez heme berb&m-i nahTms-s&jun. 
-HliHit ve Mfitftt herd* de (NahnimSfWn) incrlebcsindc ydk«k »»• 
lunuyoraaniz da». 



3411 



JLlS" z**-j> d iju tfV ■*( /, 



J^-^ 1 , ^ 



Ber bedihdjr-l bedan rahmet Jctimd, 

-KolMcrin HtfOfltttM aciyiiu*, benllk ve kendinl giirUp botnimi* 
ucurumlnrmda dola$niayinii-. 

yani melek-i ma'sum olmamza, mdekut Meminde bulunmflmih I«- 
kip da kendiniri ydksek gormeyiniz, belki msanlardan sadir aim krtUI 
liikkrdeii day all cnlara merhamet ediiiiz, 

Bu beyt-1 trifle (Sure-i Saffat)da melekler lisanindan olan ^u Ayp- 
te iglret buyurulmu&tur : 

Yln£ «Bli meleklcrden hei birlnin ma lum ve muayyen blr m*k*- 
mi v»rdir«-. Evet, Melekler bir btl ve bir roakamda aaMtllrbrOnun 

Aleybt^elam Allaba mukarrob bir mekk oldugu halde ml'rac imW* 
Akyhl-rilta Vegaelam Efendimize (SidretiilmuntehDy. k^du nihbw- 
11k etmlf, oraya gdlne. dump daba lleriyo E idememl 9l SalUllftM Al^yhl 



(11! 8ttr*l S««li: 1M 



1STV. 



Kffi^srAai'aa^sssr-''-- 



^S^scfsS 



ktJrbiyyetine nail olmugtu 

Ger ge fem fcr zerre d<mta ^^ 
Ydnanm, ba^an ai/aga eg uiu. 
QHn ezelden bdna a$k odu delil, 
Yanar item ben ydnayim ey Haiti. 
beytierfyfe pek ajikane nakletmi$ttr. 

^ *£ ^x^si— tiri Bundan do,ayi 

Mtldctaw hitaben Lisan-i lHhiden deniiiyor ki ; 

3412 

Hin mebddd ffaref dj,ed e3 fe^ 

Afifthuj gizfi gayretine 



-.Snk.li benJifc u^rumJarmda dolagmayin 

I'likmiiir (Fa has asam v*ri» ait* , 

■w* 3§agi yerm dibine ge^ersimz 



3413 

Wer d« go/tend ey Hoda jcrman turast 
Bi eman-i ta emani hod kucast. 

"Miffi'klprin her ikinl A,., hi- r 



'i*at Sam Ncnn 5 



L.'tXlt 



3414 

Jn big6ftend-u-dil?an mitapid, 
Bed kuca dyed zvma ni 'mel-abid. 

•Bbyle dediler. Fnkat yftrekleri ^afpiyordu, bizim glbi iyi knlteira 
hbsiI ktftuliik ztihiu eder diyorlardi*. 

3415 

T ^ ^- * J ■" 

Hd^Mr-S d& feri$t& hem nehi§t, 

Tdfci tofern4 htg-bfrtird nefcist. 
-iki melegta katbindeki lxtirab, orolara ucb vo gunir 1 ahum hull «k- 
meden, ottlan biTakmadi*. 

Yam, kalblerinde benlik zuhura bagladi. 

Denildigine gore bu melekler zemine I timber, hatka iilebcri vo « 
arada sihirbailik bgretmeye baslaimglai. £iinkii indikleri Bfibllde ilhlr- 
bazlik ilerlemi§, omi yapanlar, ehaliye tehakkiim etmekte bulunuyor- 
mu§. Bunlar da sihri halka ogretmekle ^ihirbazlann uti'atbniii lbl*1 
etmek gayeaini gbzetiyorlanm§, Ta'Um ve tealliim esnawnda ; 



3416 

Pes hcmi QQJtknd ke\t erkdniynn, 
Bi haber ez pdfci-t r&h&niyan, 

Insonlara hitftben ! .Illyorlnrdi W : Ey crkati-i erbia'dBn, yin\, ■»»- 
Hirdnii mil rrkli i'1i vr rflbflnlhrln unfvHlndi-n v*- ninVOmLyy«ilnd«n b1ll»- 
hor olnnlar*, 



MA ber in gerdun tutukhd mitenim, 
Ber zemln dyim-u^ddirvan zentm 

3418 

Adl tbzim-u-ib&det averim, 
Bdzher^eb v&y-i gerdun ber perm. 
^-Dilnadrt yt*de adH* ve ibadet ederfc, her gc* de 5 ™ aya ^ 

3419 

Tapeiuroi u>cube4 devr-t zaman, 

Td nihim ender zemvti emn-u-emdn, 

wSS"*!^ 2amfin, . K "**** 5B5l,aCak btr ** "'-n."- « 
rvryuiunoe cmniyyet u eman koymsumz i t indir», 

Bttylfi diyoriardi, lakin bilmiyorlardi ki : 

fo fc%ft*$ &${* s <?rdwi berzemin, 
K&tt n'&yed ffrk dared der kemin. 

iwitssr ' ,iifi,,F " mim ' *** vt " idt **■ **»* ai - : "— ** m 



«KI>:NT>1 IIAiJNJ VE KHNUt SIKHlNl < AllJl.MKKDEN KAKLAMAK 
L.AZ1M G£Ll>|filNtN KCVAMNA DA)R. 



3421 

*Jjf j***" JiU' jlij 

Bijnei; eifds-S Jiafcim-i percie-^ 
£t>r hemancd nih hi bade horde-i. 

«Mcstflrm-i Hahiden olau (Hakim Sen3yi)uin sn sozifriU dlttlr kJ | 
fjiimb l^tigin ycrc bagim koy, yani orada siz demi§(ir». 

Hakim Senayi (Kuddise sirruhu) urefay-i iimmetin biiyukleHntirn 
dit, MahmUd-i Gaznevi devrinde Gaznede yeti^mi^, HicrJ 525 de irliliAl 
cylemijtir. (Hadlkatiilhakika ve §eriatuttarika) utwanli kltnbi Mejm«* 
vi-i §erifin tanziminden evvel Mevleviler tarafindan okunurdu. On Ah 1 
MevlSnfi : ?eyh Attaxin eserlerini anlayan. Hakim Senaymin; imuiiklli* 
rini anlayan, benim eserlerimi anlar buyurmus,, Cenab-i Hnklml ^ryli 
Attara tereih eylemijtir. Mesne vi-i §erifte ba'zi sdzleri gerhedilir vp hak 
kind a clfaz-i la'zimiyye kullamlir. Nitekim burada da onun «J^tfJin yor- 
de yat» dedigi nakl ve izah olunuyor, mertebe-i kemfili liyikiyle anln* 
§ilmami; olati o veliy-yi mestura hakim-i perde vasfi veriliyor, 

Kissasi nakledilen Hirut ve MSrfltun «Giinduziin yerp in!p »d:\h-\ 
ve ibadet ediyoruz, Geceleri de gbkyiiziine ^ikiyoruz.i tarzinda iw/.Ui 
Boylemi? olraalan delay isiyle Cenab-i Pir, ma'nevi hallerin cahillerc if^A 
pdilmemesj lazun geldigini anlatmak istiyor ve liizumu bir misal lie Uv- 
zih edfyor : 

3422 

Qiinki ez meyhdnc mestt d&l §ud, 
T^ithar^bd^e-i etf&l $ud. 

•Blr Bftrho;, mpyliAnmhui ^ikip dii yvlunu ^agirmc*, ^ocuklann •, 

kflrut v«i vglcncwil eliir*. 

mi 



3423 

$unin-u~kudekan ender peye§ } 
Bi haher ez mestiy-u-zevk-t meye$. 
■O sarbo* bbyW selu bAlinde bul^r. gocuklar ise onu n 5 arab 
MVkindon v * s „mestlik n^'esinden bihaber olwak arkaam* takilw-. 

Dokyiriyfe hakikatte ? ocuk ve biiyiik adam kirn oldugunun beyam- 



3424 

H&lk etf&l&id ciiz mest-Uiodd, 
Nist bdhg cuz rehtdk ezlievd. 

-Allah sarbo^a olanlardan mfiada biitiin halk cocuk mesabesindedh-. 
n*v* ve bcvesten kurtulmuj olanlardan bajkas, btihiga ermi? de£Udii», 

KhJulIfiha g<Jre biilug ; ErkekUk gagma varmak degil hevfi ve he- 
v,.l*i, kurtulmak ve hakikj er kek olmaktir, ^ocukluk ga^tinden kur- 
tUtoik fse, AUahta mest ii fan! olmaktan ibarettir. Oyle olmayanlar 
tiyunla vakit geciren S ocukJar gibidir. 



3425 

KftdekM-H-rast ferm&yed Hodd, 

-Ccnab-i Hak, dijny& lu'b ii levhdir, sfe de socukstmuz dcmk ve do*. 
m buytirmu^tur-. * fi 

I ' 

tSSA 



SCirc-i Ankabilltfl vflrid olrnujjtur kl 



^fJfyZkiji^ti 



Yafti : »$n dilnya hayati, oynndim ve oyaiqmiiaktan ha^ka bir $t>v 
de£iMNr«*». 

gocuklann toplamp bir miiddet oynamalarina, sonra dagilmalarina 
homer, §u beyl bu ma'tiSda ne giizel soyleniJmi^tir : 

*Bu dtihrin metai grcuk aldatan oyuii ve oyuncak gibidir. On In in 
mtibtela olanlar da akiJsiz kimselerdir*. 

Yard : «Dar-i a hi ret ise bakiki ve ebedi bay at makamidir. Efter m- 
Kniilar biimi hakkiylc bilselcrdi elbette daimi fab hayati, fang bir y»>ju- 
yi^a tcrcih cdcrlc)rdi ss it. 

Ke/i Suretiilhadidde buyurulmu§tur ki : 






<. ■' 



^JJJ^J. Jtlji 






• ^ 



Yani : -Bitmi? olun! Haklkaten Dlinya hayati oyundur, biyhfidc oya* 
lanmak vc zahmet gekimjkttr. (YanJ, focuklann oynarken faydasJK yerc 
ko^malan, ugra§malarj h teriemeleri ve yorulmalari gibidir.) Ve all*ten 
ihisri-itii . (Yani, diinya hayati oyun ve oyalanma oldugu gibi, jyf yemek, 
gijiel giyinmek, biiyuk apartmanlarda oturmak, alafranga ta'biriyJe liiks 
ya^amak btveaidir.) Ve aramzda neseb, yahud servet ve maitsib i'tibirly- 
lo ve ^ok mal ve fazb cvlad sahibi olmakla ofunmekten Ib&fettir. Sn 



i.8V S0r*J Aiikcliiii, 



F: 100 



i.>s:> 









hnl blr vaftmiirii bciiirr ki. h.. Inknn ntUiittn yHKnu^nc S i>bch «l„r 
iln M't^Hrdiklcri ckinrilcri hnyrcl* diisiiriir. S<,„ ri| <■ nrhAldl ktmmin.va 
bailor, ami imrarmi; jrtfriJKiin, sonra o nrbalal ktnbp dbkiiliir; A hire do 
ifct* v<td<-lli niab vardir KI ». 

Sorvpto maiik ohnakla twraber ona kfilben mcrbut buiunmayan] gT 
vc mfak u tHsadduk suretiyle fukaraya bakimliir icin : 



t^TO^Cic^ 



a»U3 




Yan| : .AMahm ma|fir<U ve masi vardir. Dlinya hayati K afi|Ier IMn 
ildattei blr meta'dan ba;k& blr fey degildir"*. 



3426 
Jjy j>j' jjj^ ud jl 

Ez laib birun nereftl kiideki, 
Bt zek&t-t ruh key ba§i zeki. 

•Ky K Afil, Dilnyii oyunundan sekilmedik ?e ?oeu k mesabesindeain, 
Htthiiim (asfjyc ve teabiye etmedikge nn Sl | „kf, yanf *M ve pak olnlij- 

(^elt£> keJimesi (zekfit) lafzjndandir. $arih diyor ki : «Zekat Wzi- 
nm nsh ■ Tahiret ve nema ve bereket ma'naiarma olup be'dehfl mil-i 
me tk mndii isti'mal olundm. 

Demek ki, bJr kimsenin zeki ve musaffa olabilmesi, rfihundati zekat 
vermesi, ylni ruhuti mutasamf oldugu. bedenin arzu v* istahUnm Al- 
lah nz&si i 5 m terketmesiyle kabi] oIabi]ecekmi 5 . 



i«l Sflr«i HtdJd ■ 20. 
<BT> 3fir*i H»did : 20. 



IMfE 



3427 

Cim cimd-i ti/i efdn In yehveii, 
Ki hemi tdnend inc<3 £fi feii 

■Diiuya pcmst abnilunu Dunyiiyft kar$i olan $ehvetlerini focuklwin 
yapmak isfedlkleri cima 1 gibi til-. 

3428 

^n cimd-i ti/I ^bved bdsi-i, 
Bd cimd'i tfustemi-tm-gdsH. 

«£ocuk cimai rncdir? Rustem gihi gU^lii, Uuvvelli bir gfttlnJn dmai 
yanitida oyundan ibarettir*. 

3429 

jSjjJ ^Sjj^- f^^ J^Jfi- Ci^»- 

O 1 *- 1 >* J, J us" <-*. <^ 

Cc'Tig-i halJcan ^mfu ceng-i kudekan, 
Cumis bt 7nd : nd-i;u-bi Tnag^-ii-mii^dn. 

-Hid km renk flmtiii, ^wuklarm ma'ftfmx, asilsiz ve bakir kavjfa»i 
^ihldir>. 

3430 

Ciimfe i>d jcmfiH <;abin cvngitan. 
Ciirnle der Id ymfc-i ahi-ng^an. 

"I i>vukl;trin cenul dcyilfklcii hili^ludir. Kaid ve barckelU'rl lirp fii- 
iiir*iii vc bi.vliudvdii ", 

tsn 



-MM. 



3431 

CtfmZe son ge$t£ siiudri faer neyt, 
Kin bur&k-i m'&st ya duldul peyl 

«0 ^ocuklat bir kam^a binerler ve : Bu, bizim bfirakmuz, yahud 
milbftruk gidijh* duldulumttediir derler.. 

Iturnk; Aleyhisselat Efendimizin Mi'rac gecesinde Mekkeden Bey- 
Uilniiikdia!? kadar binmi| oldugu ma'nevi bir hayvandir. Duldul ise ■ Mi- 
■ir hiikiimdari (Mukavkis) tarafindan Harret-i Peygamber Aleyhi vt 
Alihf Salevatullahilekber Efendimize gonderilen hediyyelez arasmdaki 
h ** r kalir dir Id, sonra taraf-i risaletten Hazxet-1 Ali Kerremallahu Vec- 
hcye ihsan buyurulmugtu. 



3432 

Hdmitend frod dceM e/rd$£e, 
R&kib-u-mahmul-i tek pinda§te. 

-Co^ufclar yfiklenmig olduklan, yibii bisdim satidiklan o kamisi ta- 
|l4lMln bfllde cehillerinden bBblMenlrlw ve kendilerini ata binrois 
whmcderEer*. 

gocuklar, at farfcettikleri kamts yahud singi, ellerinde tuttuklan ve 
nnu bir yiik gibi ta ? idiklan halde kendilerlni at iistunde bulunuyor far- 
wderier, Onlar gibi gafil bulunan DunyS halki da nul ve mulk nimina 
hlr gok yiik aHma girerler. Onlarm elde edilmesl ve muhafasa edilmesi 
lgn buyuk zahmet ve mesakkat gekerken gocuklar gibi gurura du 5 erler. 

CenSb-i Pir boyle servet atina bindim diye magrur olan biyikli, sa- 
kalh yahud yetmis yasmda iken, yolunmu$ tavuk gibi tira 5 U cocuklara 
biiyuruyor ki, Ey gafil: 



ir.KH 






Bd$ td nirtfci mafrm&jtdfirt Halt, 
Esbt&zan bugzerend ez nuh tabak. 

« Allah 5uvBri]«inhi at sttrttp dokuz kat felegi ge^ecekleri gilnw k»- 
dar sabret de kimin ata binmig, kimin y&y* kalmi? oJacagmi giir*. 

Hazret-i Mevlan^ bu ma'nevi siivarilerin semavi seyrlerinl flnlatmak 

i^in loir Ayetten iktibas yapiyor ve diyor ki : 

3434 

Ta'mcwr-rvM, ileyhi vel-melek, 
Mill -uTilcir-ruhi tehtezztil-felek. 

*Hakkm ncidine rfih ve melek ylikselir. Riihuti uriie«ndaii tclck Mr- 
&ilir». 

Kuxey? mu§riklerinden (Nadr bin HSris) Mescid-i Haramin kapwin- 
da durmug ve : «iiahi; Muhammedin dedikteri dogru ise ba§imj!;fl tn« 
yfigdir, yihud bizi acikli bir azaba ugrat. demiati. Onun iizerine $u AyeL 
nuzil oldu : 

Yatit : V«ku bulacak bir asibm gelmesini isteyen blri ifcledi. Kftflr- 
ler Itakkmdaki o azabi def f ve getmeslni men' edubitccek kimse yok- 

Bu isteyenin Ebu Cehil oldugu da rivayet edilmi§tir. Ihtlmal ki, IkU 
si de bunu soylemia ve *ll£M; Muhammedin dedlkleri dogru Ise bill du 
onlara inandir* dlyeceklerl yerde, ba|lnrina tas yagmasini iatemek gibi 
hir Hkilsulik g6sterml|lerdL 



iJUl) Hflrr* Mv*tlG I 1-t 



I.S'I 



^B 






-Evc(. g fli ikb t n ,rrtcb e lcr sahibi oran Aliflh larafmifa,. im.lbk „■ 
>iuihakkak gelccektii-**.. 

Mcirk; Mi'racm c^mldir. Mi'rfc : Uruc edilecok, vani gik.bcak 
™^ ma'na SJ nad,r. B U mi'radarm CannetUkl yuksek binalar' 
yihud yerde ^ dualarm ve salih rAhlarm scmaya g,kl.klan vollar 
uVmeij oldugu tefsirlerda zikredilmistir. Her halde bu mi'radan varat- 
mi| olan Allah tarafmdan o mu 5 rik)ere bir azab gelecektir 




»^mM£M%*&$ 



Y snir .O Allah ki, mefckler v e rAhUlkuds d| B r CebraSl, yihud salih 
kuHann nih .„, onu n takdir ve ta'yi* et mi, olduga makam Ve dercceye 

i!i £.!. ^ H ° eUl,fi ' 1 uiunl «* u »«W* ^manma ni^tle ellj 

bin «nedir«., Yani, o nwkamlat, o dereceler, kadar viiksek ve arzdan 
<> dmc» wtffe ki iuttlmn aeyr ii seferiyk gidilmek I Ann. *& dli 
bm senede vanhr. lbn-i Abbaa radiyallahii anhten geler, bir rivayete g& 
re o gun, Mahger guniidiir. O gun kafirlerr sill bin senelik bir zaman 
kudar uzayacaktir, 

YAni : <HftbiMin; rfi»l bir ateetle, (yan!, sikayet etmeksizi* ve w 
dtrtb gostermeksfzln) M fant O gelawk aziibi anjar uz»k gorurter Blr 
lM«ng yakiii vt myhakknk garuyormiU. Mufessirterden ba'zilan {*„) 
v* ( fc> . } kelynatertaiteki gambled (Yevm-i kiyametje irca e tmi ? l*rdir. 

Hawet-i Mevlfins buyurayor kl : Ey ata, arabaya, otomebile, tayya- 
r*y« biniyornm diye $ocuk!ar gibt magmr ohm gafil; sabret, kiySmet 
fletan de o gun bir takim auleha ve hakiki urkek danlar ma'nevv mera- 
"be suvar olduklan halde tekarrUb znakamlaritia ytikselsinler Q rife 
kimm suvari oldugww, kimin yaya kaldigm, anlarsin. Ey kendini sin-ni 
buluga vaimig zanitedenier : 



<t») SOrei M, .:ric I t. 
(»» Sflrel Hurk : 4. 
'«t Sard HmtIc; 5;?. 



1590 









rtiri 



jij- u -u ji"^ jy^ ??+ 



J* 



A&j j» 



</*l/ 



Hem^u ti/ian ciimietan ddmen suvar, 
Gu§e-i damen girijt& esbvar. 

• Hepinii ? ocukJ»x gibi eteginiti; bin mi s ve eUfiin bir ucunu at di* 

^iiii ^ibi liitim^suniii". 

Bazi ^oeuklann bir deyneji bacaklan arasma ahp, ata bindim diye 
ko^tugu ma'lumdur. Deynek bulamayanlar da arka eteklerini apif ara* 
sindan one ^kcrler ve ucunu tutup onu at yaparlar. 

ljte Dunyada mal ii menaline magrur olan ve danesi ancak yiii pn- 
radan ibaret bulunan kagitlariyle iftihar edenler, tibki eteglnin utunu 
bindigi ptin dirgini vehmeden ^ocuklar gibidir. 



3436 

£?;; Hak inne^^anTte id yugni resid, 
Merkeb-i zan ber felekha key devid. 

-Allah tiirnlmdan gclen Kur'anda: 

hiiyuriilnui^iir. Zan merkebi felekler ustiinde naail ka$abilir?"> 

Bu bt'ji ffe btr Ayete Lelmih edilmi^tir. Mu^iklerden basilar i. nut- 
leklen miionncs sanir ve Allahm kizlandir demek kuslohligmdn bulii- 
tundu, Burrlarm z<m ve vthminden ibarel olan §u i'tikadlanna kar#i 
fSure-i Nocm) de buyuruldu ki : 



i9J» Kuii'i Nri'in 



IHI 






© 




ft "a 



W* 



Yam: «Ahiret giiniine inanmayaniar, (yani, musrikier) mdekiere 
ri.fifnm.-s adim verifier va onlann d> 5 i olduklarmi vehmederto. Halbukt 
mslokler hakkinda ve cmlarm erkeklik ve di^Uikt™ mtineraeh bulnnduk- 
liumn dftir hi f bir bilgiJeri yoktur. Onlar zandan ba^ka bir seye fabi ol- 
mnzlar, Zan he haklkat kar^jsinda bir $ey ifade etme* ve i'riban yok- 



3437 

Aglehuz-zanneyni j% terdhi za > 
La tum&ri§-§em$e ji lavzikiM, 

-lki zannm galibl, hit tarafm tcrcihJndcdir. fiunesin tavzibine karei 
in Ad ediknez*. 

Zanmn liigat ma'nasi «I'tikad-j cazimin viicud-i ademi beyninde rS- 
tih ulnn tereddiiddur.. Bu, Kaamus torcemesinin ta'rifidir. {Ta'riiat-i 
*Wld)de ise denilmi^tir ki : *Zan, 5 ekkm iki tarafindan tercih edilen 
.'Jt^iUr^ Mcsela bir ovada bulimuyomz. TJzakta bfr karalti goriiyoruz 
Eunun bir agac, yajbud bir insan oJrnak ihtimali var. Agac rm, insan mi' 
I lyif d^unmemiz §ekUr. Yavas yavag yaklagiyor, Galiba Insan olacak 
d«Uk mi, o vakit zan l U r, gunkii agac mi, insan nn? diye olan sekkimi- 
zin ikj larafmdan tercih ettigimiz cihettir. Insan olduguna temamen ka- 
iiMi getirdik mi r yakin halinl alir. 

Cehatw Mevlana buyuruyor ki : sekkin kuvvefii tarafi zandir, fakat 
hakikala kar. S i *an olmaz. Parlak giines karsmiizda iketi ve goderimizf 
J{^ma^irirken : §u gSneg mi, yoksa projektor mii? diye tereddiid edil- 
mez Eder Se , edcnin bamfikatine verilir. iste Kiyamet giinesi dogunca ve 
yekler, tereddUdle-r yakin halini ahnca : 



i(W! SCfti fitccqi : 27,23. 



. 



i IG2 



3438 

Angehi innid merkebMy-i hi§, 
Merkebl s&zidehd ez pay-t hi§, 

•At vehmiyle binmi^ olduguuuz kami^i, yabud singi vvyahuil et«* 
ginizi q vakit gijriirsUntiz ve ayaklflJimta binerek yUrtimii^ aldulunuiu 
anlarsiniz*. 

3439 

y* jjj/" w5V jW y?* 

Vehm*u*fikr-uhw-vridr<ik-i §U7itd, 
Hempti nej/ dan merkeb4 k&dek, held, 

-Vehmitilzi, fikrinizi, duygun«zu ve kavrayigmizi (ocuklnrin kninif- 
tan ati £ibi biliniz*. 

YSni : Sirlarin ve hakikatlerin meydana gikaca|i Kiyomi?t ^Linlmdi* 
zanlar yakine tahavviil edince duygunuz ve kuruntunuzla knvrnmi| »1- 
duguriuzu sandiginiz ilmin vehm ii hayalden ibaret oldiigunu anUymnk 
siniz, Hatta ilim adi verilmek istenen ba'zi uydurmalann zirva olduftu 
Kiyam«t giiniinden de ewel meydana ^ikiyor. Mesela Dil Kurumunun 
uydurdugu ve herkese kabul ettirmeye gab5ti|inin tiirkge degil, tUrk^fO- 
nin giizelligini bozacak yalan, yanh? bir takim dinlti oldugu tem4mlyli! 
meydana 9ikmi§ h bu haklkati anlamayan tek Tiirk kalmami^tir. 

3440 

ilmhdy-i ehl-i dil hamin&l^an t 
llmh&yA ehUi ten ahTndl^&n. 

-AriflerSn ilmi onlarin bnnuilidir, On Ian ta^tr gatiirlir, 'IV n u- ■!>,, i 
rliliuin ilmi isi- onlurm .MiUiuiiir-. 

Agirlik vermoklen, yuiup ti'rh'tnmkton ba^ka bir faydaBi yoktur. 

I son 



3441 

Htti fun t»er dtl zened ydri §eved, 
lim gun ber ten zened fidri $f?ved 

3443 

^*j *£* ^j^ J* 1 **-t jL 

G6ft hd yamilu esf&reM, 
Bar ba§ed Urn gun nebved zitiu. 

teJ%S£ (Yah,,,U11 - * NI **■'* ^ nku m oImfty " n ■* 

Evet. Dim faydah olmak 5 artiyl e i 5 e yarar. Yoksa yankesicitik kar 

lindt MiHr. late ydrnz kahba aksetmi § iliitde, bbyJe mU zir bilgijcrdir. 
Pistil ilimierin faydah olmalan da ordarm ftbik edilmeleriyle- 

m U k.njsemn f Uph«| yoktur. Gayesi : i„ Mn]iri hastahktan SS 
Bta fcj, mnslckinde ™ u t e h** 1B oldugu h a ]de hasta ledavi etmivor van, 

tfenllnuH rnJ T ■ ° rU ^ y * rse Qnun iIr " ilie * Wall 

Jmlmr, Conku r, ,!„,,„ baskalarma fcgfl, sa hibmc bite foydaai dokun 

Zd'! s,w,n,rm * d,vc Ailaha ^^ oui SJ ii im . >, lc , )tl ^ 

( ^' W ****** <" M «*«&*£ S.m*>ndrk. hi,- AyH, bjfoj 






CViu'iIm link hiiyumiiL'jiiiif ki 



* . j y 



i^ii^Wijllps 



■\ 1 




,rd 



* ^' 



y 

Yani : «Tevratm bbkammi yiiklenmi^ ve o nhknmi okuyup fifrrnmiij, 
soitra a yuku (yani, tekiifiili) tatbik etmemi$ olan hahamlar, Tuvritt «l- 
f irk rim yiikleyip tasjyttn merkeb gibidir'V 

Esfar: Sifrin ctm'idit. Sifr de : Tevratm ayn ayn kisimlan, cui'le- 
ridir ki : Musa'dan sonra geletl peygamberlere aid ulanlariyle 35 sifir lul- 
niu^. Burlann hepsine birden (Ahd-i Atik), Hazret i tsaya aid ulduRu 
Hristiyanlarca i'Ukad edilen (Meta), (Luka), (Markos), (Vuhanna) in- 
cilleriyle niiilhakatma da (Ahd-i Cedid) denilmistir. Bun I arm heptini 
cami' olan esere {Kitab-i Mukaddes) nami verilrrii^tLr. Biz musluirnnildr, 
Musaya Tevrat, DavQda Zebut, Isaya incil isirnli birer kital) naail nldn 
guna mu'miii ve mu'tekidie. FakiiL (Ahd-i Atik) ile (Ahd-i Cedid) J n, e 
miinzel kitablann harftyyen aym bulundu^una inanmak mecburiyyi'tm 
de degiliz, 

Vakl-iyle yazdar; deiiler, kcmikler, diiz satiblar uzerine ynzildifti 
icin yshudilerm 35 sifri epeyce agirlik te?kil eder ve bir yere gotUrUl*- 
ccgi vakil merkebe yiikietilip o vis da ile naklolunurdu. 

i$te Cenab-i Hak r ilmi yiiklenmi}, fakat atnel suretiyle on dan iiiti 
fade etmemij olan Yahudi aliralerim, kitab yiikii altinda ezilen mcrkrl* 
lore benzetiyor, sonra buyuruyor ki ; 



■ftitB^SfdJgiwy 




Yani : -Allahm Ayeilerinc, peygamberin mu'cizelennc iniinnmyMi 
giirubun mtaali ne kotii bir ^eydir. AlJah zutmeden kavmi doftni yuln 
^ikarmai' 5 -. 

Ztilmun lugat ma'rjfesj i Bir seyi layik oldugu niabalk hoymnmnkliL' 
Meuela kyvvetiti sarfedilecegi yer : Aclzlere yardim etmek; o «Jbd«H 
miitecaviztere eidirmeniektir, Boyle yapilmaz da zebun, klmcttii bit 






Il.'i. 



*d«m « tatok olurw, o kuvv*t yerlne knnrcam,* ve «rfh bir zu jum «. 
J ?"■ ^-^ bpyledi, in* an bir 5 c y B^nke* tatbik vHm ! 
jlttdJ 1 omm hakkmi ifa e tmi 5 i sun , jimiyle ami I olmayankr Tm 

•f* gibl ta,,^ oludar. AUah da oylderine hidayet WtS SuS 

3443 

^J! *i jf*J ■**-' ^ ^ 
*LiU ^jjj ^ j,g T 

Um k'an nebved zi HH bi v&sM, 
An nep&yed hemgu reng-i ma§itd. 
-Allah tarafiadmi vasitasi* ve ilham tarikiyl* olmayan bir Dim da 

,lcm " 1 *W«9 -klik ve allik gibi u ? a r gJder*. * 

.an.hr Vehbi film ^ A l lah ^y^ kalbe Jg ^ g ™ ^ 

Ofciid^m E>ir zamari, Mr f ofc Outturn; 
Bitdigim §eyleri §iradi muttum. 
Yalmz Allah bir, peygamber hakttr; 
Fikrini zihnimde stmsHa tuttum, 

Enklden gellnleri suslerler, ytiderme diizgiin ve allik tifetttifc <a 
total *»» £** ^— ,yd, rma fi ^ " 5gJ E 

£ h'." ""J ^ ell ^irec^ diye reng >ej boyala Ja StauT 

*<la) derierd, fa, turk tes i fyuz yazi CI ) demekti. Bu kad,n tTafinTan 

,c kaybolur gtderdi. Cenab-i Msvlana tffaf* kazflni]rai? I'Jgt 
rttaKri* oUn ma^mah, gelin y o zUndeki S rengkre SLe^ ve 

2 Hz S ' Xnrnck"' ^^ S «**«™* ***» ^irinde a„a- 
;,,,,! t.^![/S J " m kltab sa y^Iar in3 murac'aata mec bur ka- 

lini. Lakin vehbi ilim boyJc dogiJdir. '"^cour Ka- 

1500 



itfeeS'A'.SiS 



YimJ : «Hinn Indlmhdcn bir ilim vcrmrk nAr«4iy)t o#reitik"« iltl- 
fatina mazhar olan zevat-i kiramtn ilimleri unululmak tehlikesinden mn~ 
sdndur, Onu veren Allah, verdigi yerde muhflfaza eder, Nitekim Aley- 
hisseiatu Vesselam Efendimize vaby gelip de Cebrfiil Aleyhisselim teb- 
li| ederken ibtidSlan BesuM Ekrem Sallallahii Aleyhl Vesellom Hazret- 
leri vahy kelimatini unutmamak i^in tekrar ederdi. Emr-i llahl vftrid 
oldu ki ; 










Yani : *Vaby teraam olmadan evvei acele edip dc ditlni oynatttm, 
(yani, Cebrailin okudugu kelimeleri hemen tekrar etme de dinle!^ Kur'* 
ani seabi libninde cem'u hifz etmek ve icabinda aana okutmak bile ald- 
dir, Imdi Cebr&ll v&Sitasiyle sana Kur'ani okudufiumuzda, on an < okuyu- 
§uita tabi' ve miistemr «L Soma onu sana okutmak ve bey an ettlrmpk 
mifttaka bize aiddlr* 7 * buyuruldu. 

Hazxet-i MevlSna ilmi (kesbi) ve (vehbi) diye ikiye takshti ettlktri; 
sonra diyor ki : 



3444 

Lik ftta in barra mfcfl ke§t, 
Bar ber glTend-u-bah^endet ha§l. 

■Lakin bu kcsbi ilim yiikiinu iyi ta^irsan, yani, ilmin He «mel sdar- 
sen o yiiktin agirhginL vc zalimetini kaldirirlar, sana agtrlik yerino bo|- 
luk voriricr*. 

DeniJmi^tiT ki : «Bii- kirnse bildigiyle amel &derse Allah otia bllme- 
dlgi jeylerin ilmini ihsan cder.» Ekabir-i sdfLyye araamda iimml olnn 
zevat-i klram vardjr. Bunlar medrcse gbrmemi^, kitab okumami§ olduk- 



1981 Sun-J Kthf ; ti. 



II It 



IR«7 



«* m 3. ■; z ™zz ;";■';';' '": ,n! ■->■■• - <■. 

» tw .«■■£?, r tr se r: «r* *-«*■ -^ 

as :scszt^^«5i. 

■J'- defllldlr Bu isim ve .f,,!,,, „ L ^?^ '«%»<* bunlarg mak- 
l«l. Zat insa*sjf-ita ikincisi is* A^ , ' v {ih[ > tamtefeufoa binn- 

- «■» «« dig , r ^MffiS2L±! *•* *«« 

, ',^y>-- Haz.fi HB&* ttaft h^ S^^r^' ** 



MM 


















HO 9 aJ r .ihninde WWl^^^^fjg *** £■»» " 
fl « ** Hakk; ^X d ^ i?dlf ° «» ■*»*& *Wfe? 



>m tin Mrs!H L vk!c ■I'llniiiTii'jiir Ki'mJji Urnm nr kndwr giii? Bid* edildifti 
uiuiljiunink if in Ttb kocjfli ?.ahmet (,Tki:di£i mu'lumdur. O aahmei ,i- 
<teui strlii j uk almak gibidJi KidtJU ilirn vehbi dci ccesine yUkselir ve kfllb- 
tte liliatn mouba'lon kuyiiiurmyn btt$Jnyirtda o zahrhel ahmete tahavviiiJ 
eder, Sahihi yiik altinda yuruyen bir liamoS gilfl iken yiiklen kurlulmuf 
vc irfin kyheylinma binmi^ ulnr. 

3447 

Es herded key re hi bi cdm-% Hu, 
Ey si Hu Jcdni' j^de banam-i Hu. 

■Ey (Hu) dan yaJmit (Hu} ismiyle kattnat edeii; Hu kadehinit«n iv* 
meyinco tievji vu heveslun nastl kurluJursun?* 

Cenab-i I J ir bu beyt tie ^una i§aret luyuftiyor ki: Heva ve hevesk-n 
kurtufmak, Huviyyet-i Uahiyyedein feysyab ve ne^veyeb olmakla mum- 
kindir, Bmiun i?in (ism-i Hu> nun cok t ok afkri lazirodir. Fakat yatntl 
zikretmek ve (Hu Hu) dtmekle kanaat gbstermek kafi d^giJdir. Kur'an-i 

Kerimde ! 



^ 






Ya'ni : <-llal)triti oljuni ki kaJbler, zikr-i Ilahi ile mutmain olur, |rk vtr 

^.iipliedtn kurlufnr^ buj uruidufiu . gibi Kadls-i iSJcrifte de: -AUahi xik- 
rylinuk, psisii kalblerin cilasidir. dem!mi$ur. Bundan dolayi tadkat i*r- 
babi gek ve ^iiphe pasJatim giderrnek, kalbi cilali bir ay n a ha line yelir- 
mek ictnzikmliih ile me^gul oiurlar. Her tarikatin Ur turlii zikri vardir 
gugunda (Kelime-i levhid) He basjlamr. Soma ism-i celal, yani (Allah) 
ismine u^'ilir. daha sonra da (ism-i Hu) ile zikredilir, 

Ma'lumdur ki (Hu) ya'ni (Huve) gaib zamiridir ki (O) demektir. "Tu- 
rikaila bwtjunla dogrudan dogruya Cetiab-i Hakkm zat n i murad olunur 
Ve (Hu) diyen bir zakir -Hakikatte var olan ancak O'dur, va'ni Allahlir. 
demi| olur. 

Mesnevi ^erh-i Ankaravide yaxildigina gore Bedr gazasindan evvtl 
Haxret-i All (Kerremalliihii Vechchu) Hizir Aleyhisselarni rij'yasinda *&> 
rritu; Beni dQsmanlara gdiib gctirecek bir 5 ey Dgret demi;. HiKir da: (Yft 



(9H1 Rmi'i IL.'rl 



IfM 



Allatan «, buyuk Ismi „ tevbidln dire81| cevibm] y 

cisi- Zat mSfft. -fi az ' md "'' (Allah) ve (HO) (Blmfcihdta birin- 
dl. Om.n Idn h! e f SiS "T "^'^ ! ' ^i ' mlyye, dcrecesi " 1 hSi - 

— ,,s srsaas &x%ur ** (is - 

* « sitSsSTfiffir* s "' " ,iisemratom da tedeb - 



3448 

#8 stfdt-u^ndm, $i zdyed hayal, 
Van kaydle? Mst delUiU visdl 

Zikir esnasinda Cenab-i Hakki bila kevfivvet jftftrife b 
Wnj acaba 5 6vle mi voksa hnvl. «i? *™ et o^unmek icabeder. 

lesbihe ^ zihninde mu'at Z State rlT* ff ^ ten * h V * 
1090 



:;iir> 

^-* Jijm J JVj Uj 
c ■ 

Ty^fc JjC- JjJ jjU- J-iL 1l 

Duk-r deildl bi medh'd hit;. 

To, nebdqed cadde. nebved goi hiq. 

-Bir §eye sel&let ctmeyen dellal ve delilf hi< gordiln mil? Cadde dI- 
mayi iica golyabani de olmaz.> 

Cenab-i Mevlana ismin zikrinden hasd olacak hayal igin (dellal-i vi- 
sal) tabir etmi^tL Burada da buyuruyor ki: Her dellahn bir rnedlftW, J«- 
ni delalet ettigi ?ey vardir. Bahsi kolayca anlayabilmek i<jin buradtikl 
(dellal) i (delil) ma'nasma almahdxr, Evet Her delll'in bir medlGlu, ya'- 
ni delalet ettigi bir yol vardir. l^te delUl-i visal olan hayal de saliko vuk- 
lat yolunu gosterir. Colde gece yolculanna golyabani goruiidiigu mejhur- 
dur ki hayalden ba§ka bir sey de|ildir. Bunun gibl o nakis hayale uyup 
yoldan ?ikmak da qtilde helak olmak neticesini verir. 

3450 

Htf ndmt bi kakikat dide4 t 
Yd z% gdf^ldm<-gul gvX $ide-t 

«Hakikatsiz ve museitimasifc bit istm gordiin «olt r yahud ( V ) v* ( J ) 
harileflnden hiij gUl topladm mi?- 

tsim: Bir mevcudu bize hatirlatan kelimedir ki hatirlattifli onun ha- 
kikati ve miisemmasidir. Mesela (cam! 1 ) bir isimdir. I 5 inde musiamanla^ 
nn cemaatle namaz kildiklan bina onun musemmasidir. Miisemmssi* i»im 
olmaz. (Slmurg) ve (anka) glbi isimlerin musemmasi olmadigindan onlar 
hakiki isim degillerdir. Miisemmlyi buimak i^in iainm soylenilmeal li 
*,mdir. Yalniz ismi soylemek de kafi defildir. Meaela (gul) denilen el^- 
gin ismi < f ) ve ( J ) harflednden ibarettir. Lakin bu iki harfl dftyln- 
mekle giil demetini elde etmek mumkiiii olmaz. Onu buimak i^\r\ |W 
bah^esine gitmeli, ba&evsmn gdnliinii etmpli, dikedn batmasina tnhnin- 
mul gdstenneli ki, gul ismin in mlisemmaai ele ge^mis olsuri. §u haldr ^Ikr, 
side ismi abylemekten ibirct kalmamsli, miJBemmanin mtilahaisaai ve la- 
lebi \\e olmahdiT, Zlten stlkrln ma'ntu: V4d etmek h hftlirda tutmftk de- 



F; 101 



1001 



M53 

Der riydzet ayne4 U zeng §ev. ' 

vJf&JT* gibi dcmtr reneinden kurtu] - Biyi * ct ederek p ™ bir 

Kalbin ciJalansm ve Allahin tecellisi oraya iti'ikas etsin. 



3454 

Bi fcftaM-bt wmfct-fe^std. 
•I'urKuinboiIen mahsus dJa* iabrietj kalbinde kitabsiz, mflzitored- 

Illdl „!,,„, bilgilen vahy ve Jlhtod^ ib^rettir. W v * mikella o!an 
UUM4M Inlkfa eden TeeeHiySU Rabbaniyye eseridir. giinki her bir" 

Bir Tnefctefce o!d« kim miid&vim, 
Allah idi zatine muallim, 



&fc&® 



ilLriiUna masihar oluisun. 



<im> sa»i jcuhr es 



ieo4 



r 1 


)^< . 




*> 


1* J ^/ 


/ J? 1 >' 



G6/f pcygambcr hi httt « timmetcm, 
K'o buved hem gtvker^'hem hivnmetetou 

«IIa*rH-i P-eyyambei hiiyurmii>ltu- ki: (Jrnmetimden benimli? linn 
t't'vh^r ve uluvvi hi mm c tie beriibcr kinisclcr vardir.» 

Ehti Hiireyrt? {Radiyallahii anh) den uru-rvi bir Had isle dertilmiylir 
ki: -Nebiyyi Ekrcm Sallallahii Alcyhi VeseJlum huyurdu ki: KardefUri- 
nij gSttn&k islcrdiro. Eshih'. Ya Resftlullah; biz scum ihvfinm defcil miyU, 
dediler. Hay it, Siz ashibimsmii. Jhvnmmiz ise benden so lira gcleci-k »* 
Ijinlnrdir.n buyurdu. 

3456 

^U jjU ^ jy jij iu^^* 

K! ?7ic^ ijaftrd hcTn! blnein bedait. 

yOnlariti nihil nhuvvet vc velayct nwriyJn belli gdriirlcr, bin dp « 
iu\r ile on J an mii^fthede edenm.» 

3457 



Bi nahlheyn^ahadU'U'ruvat, 
Belki ender me§reb-i db-i hayat. 

Uimbii-lu bu gbri^memiz, Buhaii ve Muslim kitablanndaki Hadi»lpr 
ve otilnn nnkleden ravilor visitasiyle degil, belki ab-i bvyit bB«ttbl*I fllfli 
gijnlllterdc ottir.* 

Evliyaullah'deri oyieleri zuhur etmigttr ki: (fiunu bans koiblm, Rib- 
blmden rivayet etti) demf#tli Bly*tld-i Bcslami (Kuddise sirruhu) fflbl 
jatl*r de aflhir iilemfliiin* hitnbeii: (Hisr llmirvlii dltilerden aldimz, blzmw 



3403 

i * * - ■ 

'..-■ ,'.' ' ■-'-■ -■■• y ..j *.--U 

^inijfdn go/ten i/^fe Kane berna, 
Ha&se bispartd yek dn-i §umd. 

•^'itiliJcr: Bize mahsus olmak iizere bir oda veriniz. Bir oda da sizin 

Distill dnjiJrr,!' 

3464 

/j i^j J&. y^- J^ ,>! j 

Bud du han& muk&bil derbeder, 
Z 3 an yekt Q'ini sited Rumi diger. 

-KupiUu kar§i kar^iya iki oda vardi. Burdardan bitini £inliler, b- 
hUrilnii Itimiler aldi.» 

v 3465 

Cmiyan 4?cd reng ez sefr hdstewd, 
Pes hasfae bdz fcerd an ereiimercd. 

ft,'! nl) I er jiudijjabfan yuz tiirlu boy a istcdiler. O mes'ud hiikiimdar da 
bniliii'hini a<;1irdt.» 

Yu'ni fazla rnasraf ihtiyariyle turlij tiirlii bir t;ok boya aldirdi, 

3466 

Her sab&hi ez hazine rengha, 
QiniyanrcL ratibz bM-u-ata. 

■ Uir siitinh {'irililer Icitt hazinedcu mil relit h boya la'yini vardi.- 
IUMX 



3487 

fiumi^dn go/ tend ni ru»tef*fi-«fi rtmy, 
Der hor dyed karr& citz dvf-i zeng, 
.Kfimtler dedHer ki: Ne nak* ne boya limmdir. Blzim man 1 at lining 
pas, vc kildtJreti defetmeklen baska bir suy Ise yaramai,- 



3468 

Der /tirtibestend-^i-sojkal mizedend, 
Herrifii gerdun sMe-vu-$ftji §v,dend, 
.Kapiyi kapadilar ve duvarlan cilaladdar, Fefck kubbwl glbl *ak» il 
rKfuH.lmi sfidc vc s&fi oldular,- 



3463 

Ez dusad rengi be bireTigt rcftwt, 
R&ng gun ebresi-u-birengi mehist 
.iki yUi tiirlii rengden retiKsizHge yol vardir, Reng bulut glbidlr, Im- 
rcnKhk tsc aydir.^ 

Ba^zi render, ya'ni boyalar vardir ki Ikisi, ii^iS bir araya gellncebu^ 
ka reng Mail olur. Mesola. sari lie mavi knnjmca ye§i1 bir reng roeyd«- 
na cikar. Fakat iki yiiz tiirlQ reng blri biiine karigtmlmca bir renjjiil/ 
Ilk gtirUlllr, Gdndiixler v« «ecelprl ba'n bulutlarda tiirlii lUrlii rfngUc 
mij^hed<j edilir, Ukin » renjjlrr, nnlarcla vflti degildfr. Dunlin, ayin, 
yddidonn ak*ldlr. O httlcb r*n«, «utw*P ve aya hinab nlan bulul glbidir 

10110 



3477 

LiJc sayJtal fcerdeend an dine ha. 
Pafc 2i az-w-bukl-u-kirs-u-kineha. 

-Lakin gSgiislerinl, ya'ni kalblcrini rikruilah He ciJalami$lar, tama 1 , 
hasct, hirs ve km gibi ahlako rerileden teni litem i^erdir.- 

Binaenaleyh kalbleri mucella bir aynaya donmiij, butun ilm ve Hii- 
ikm nak 5 lan oraya aksetmi? ve aslindan daha parlak bir jekUde gonin- 
mU&tur. 

3478 

An safay*i &yn& vasf-i dilest, 
Suret-i b% muntehard kabilest. 

-0 aymmm safi ve mucella olmasi kalbin vasfidir ki Syle bir kalb r 
nthfiyotsii siiretlerin m'ikasma mahal Dlur.» 



3479 

Stiret-i bi stiret-xi-bii hadd-i gayb, 
Z'ayne-i dil t&ft ber Musa ziceyb. 
-Gayb aleminiii bihudtid ve Msfiret olan aflnti, MQsa Aleyhisselamm 
coy bin den ve goiitil aynasindan pniladi.* 

M*se Aleyhiwelam, Fir'avni imena da'vet etmeye me'mur olunca 
krndiirine b^lica iki mu'cizc verilmisti ki bin: a^smin ejderha olmasi, 
dlflWl' elinl koynuna sokup cjikannca g6z karaagbracak §ekilde parlama- 
H Jdl tlti o yed-i beyza, gayb fileminin ucu bueagi hulunmayan fuyu- 
zfltimn bir (flrtH MB ki da giifimlne temas fllmekle zuMra gdlyordu, 

ieit 



3480 

mat* wimaa." 

3481 

San dU« .***»*&»* HjJ \ pW,rt 1**F 

S i * imi *-— hBdd awun ve _i>« wrj 

a i m bir Hadisi Kudside: *^_ ^Ljtf, .fetalUM- buyu- 
Bundan doUyi tar » kulumun kalbl is^a 

edemedi de mii'min r tain 

3482 

I. mid,, »<*■■ * lto<U " W 

.oanui ©ounta »» tl,r ' ? 



:!18!J 

_jt j.iai.1 jj.^ ^u ^s* 

Kes neyabed her dil-\ i§an zufsr, 
Ber sadef dyed ztirar ni ber guker, 

"Kimso onlarm kalbine zafer bulup i<;i.uk>ki esrin unla^rLmaz, Hatta 
ba'ziJan Hak yolunda mecruh ve schid olsalar da gelen zarar inciye de- 
L'il scdcffdir." 

Ya'ni cerh ve kail gibi geylerden cesedleri miiteessir olur, O gibi ha L 
diseler, kalblerine ve kalblerindeki ilahi sirlara te'sir gbstereinez. 



3400 

Ger?i fcJcft-u-rcakiLird bugsdjtend, 
Ltk ma^-'il-fdferd E>erddftend. 

"Bvmlar fikih ve nahiv ilimlerlni birakrot^lar, fakat mahviyyet ve 

ffikr u fen iky 1 yiikseitmi^lci-dir^ 



3491 

o™**L "-*-*■ »i-i* (j'j* L 

Td nufctlj-i h&§t cennet t&fte&t, 

Levk-i dil$anr& p'edrd yaftest. 

•Sekfz cennetin nukusu bunt arm kalbine niiin'akis olmu^tur, ^unki 
nrnami o naki^lprin kabtiliine miisaid bulmu^wr,* 



IMI, 









;iv.r> 



Berterend es orj*«^feursijf^-iWKrfd, 

Safcrndrc-i mak'ad-i sidk-u-saja. 

<Buhlar argtan, kiirsdeii ve arijin bt esinden daba yiiksekte ve me- 
Illc-1 muktedir indindeki (mak'ad-i sidk) da sakindirlcr.- 



Sdre-i Kamerde buyurulmu^tur ki 






ja^JUpIU^. 






Ya'ni : *Hakik&ten miitteki olaidarj Allah tan cekinenlor Crniii<(U'rdi- 
ve nehir kenarlarmda olacaklar, sidk makammda mdik-i muktedir olnii 
Cenab-i Hakkin kurbimde bulunacaklardir 1 * 2 -, 

Bu makam i^iti bir qok soe soylenilmijlir. Ezeiimle Imam Ca'fer Sa- 
dik radiyallskhli anh: «Cenab-< Hak, orasmi sidk ile tavsif eykmi^tir. Bi- 
naenaleyh oraya ancak sidk sahibi olanlar giTebilecektif» demis; (Bah- 
rulhakayik) muellifi: «Mak 7 ad-i uidk 7 vahdet ve kui'biyyet makamidir, In- 
diyyet mertebesinde tahakkuk eder^ mirtalessinda bulunmugtur. (Keij- 
l CilesrarJ da da Genilmi§tir ki: « (kid) kelin-jesi tekarrub ve ihtis4so dclu- 
!et eder. Omm iqtxi a makam ehl-i kurbe mahsustur. Hazrel-i Peygn ru- 
ber Sallallahu Aleyhi Vesel.em Efeiidimia Diinyada iken de o makamdn 
idi, Nitekim: (Ben Rabbimin indinde pecelerim, beni ycdirir, iijltrhr) bu- 
vurmu^tur.* 






P! IDI! 



I i. I. 



'I'EYGAMBER ALEYHlSSELAiHN ZEYD BIN HARiSEYE mtrf h. 
NASHM VE NASJL KALKTIN7 DiY E SORMAS ON W d^ 
HAKIKI BlR MU'MiN OLARAK SAUAHLAB-IM 
YA RLSULALLAH, CEVABINI VERMES^ 

hi Jif" Efl^ (Ra ?^ !1 ^ *B ' Aftttt* buyuklerinden ve Ale v 
nis&elat Efendimizm cok sevdiklerind*mHiV r^, ti . y " 

Re & ul-i Ekrem, Zeydin azadli oldugunu soyledi ve 

— Benim babam da, amcam da sensin, diyerek nezi i tti*&i*u 
"nda sdimn zftceftOiuaf § erefi*i fc flBan di § e Kur " 

■ Ey Zayd! Nastl sabahtotm? diye sormus, Zeyd- ' 

.<* ^« CJS Sf"* 1 btr *"" vard,r ' Mi » *»•— «> ■*■ 

wis 



Onlarm kopek gibi uluduklanm i^idiyorum. (Bir dvlyette) Ve cehert- 
ncmdekilerin azab gektiklerini goriiyorum. 

Cenib-i Zeyd, iman-i kami]ir.e delil ve alamet olmak iizere 511 mQ- 
$ahedeleri arsedince SallaHShii Aleyhi Vesellem Efendimiz buyurdu kil 
islbet ettin, sus... 

tfte Cenab-i Mevlana bu Hadisi blh ediyor: 

3493 

G6/f peygamber xabahi Zeydva, 
Keyfe asbaht ey rejik-i b& safd 

■Hazi-el-i Muslafa Aleyhi Ve All hi Ekmelivttehaya efendrnii* bir It 
bah Zeyde. ey saf kalbli arkada?; nasi! sabahladin? diye sordu.* 

3494 

Go ft .-.niirf^N mii'minen" baz 6'§ goft, 
Ko ni$mi <?: b&§4 iman ger pkilft. 

«Zcyd. itlid-S mii 'mi 11 olm-ak sabaliladim, cevabint vetStice Itunrtl 1 
Ekrem Etriidiimz oiui: im;m haginda stiller a ? tiyaa hani ni^flni? diyc ior- 
flu > 

3495 






Go ft tejne (jurfi'i^^ »u?ii ruzhd, 

■Zvyil di>ili kt: (iiiiiJviit- ig ve llliur bulunilum, gi-colrri Allah 14k 1 
v<> firkiil iik-*jiylt» luli^up yinihfttlH kin «yn> immiHni,. 



■B^^^BMBHBM 



Ml.tl 



3496 

^ p*jl" J^ *4 jjjj L" 

Td zirtefa 3 eb guzer kerdem gunan 
Ki Z% isper bugzered n6k4 sinan 

Ve leyl ft nsMr Ftfbta buiua maya n bir il eme dffltfi oidum. 

3497 

Ki ez an s& ciimle4 millet yektst, 
Sadhez&ran $aLu-yek sdat yekht, ' 
^ . alemds btflii* ^^ ve bir ^ „, ^ ^ ^ ^ 



3498 

^fclrd reft »fef m Su > z if tikdd _ 
-Vine o atemde ezel j !e e b e d miUMtiddir. tttikad ve iAMAi, 

Eb<rd. Jb Was , „1.„ va muhia b*, Mm zama „ ma .„ asmadjf ^ 
J 020 



cuditin ba^langici ezelin sonu, kain&tni fvnb luiluyi ubedlti bflglaiigicidir. 
Binaenakyh, bu i'tiblri muhdesaL bcrlurnf ndilinc* ezel ve ebed bide- 
§Ir. Lakin bu ittihjfcd ancak ma'nevi blr z^vk ik< jmlt^ilir, Akil ve ftklr 
ile idrak ohinmaz. 



3499 

G6/t esin reft Mreh duerdi bi#ar, 
D£r Aur jfeJim-i uJcilM in diyar. 

<Hazret-i Peygamber buyurdu fcl: O gittigin yoldan bu Mem hnlki- 
niti akillan ejrecek derecede bir hediyye getir.» 



3500 
JI^T jjj^k jj^. ^toJi- iLii 

G6ft halkan gun bib mend asmdn, 
Men Enbmem ar$r& ba ar§iyan. 

•iZeyd dedi ki bu ak'm hoJki gok yiizunli nasil g&riiyor»R bvn de nr- 
R] vt ar^ileri byle gciriiyorum,* 



3501 






Hempu ycnduwi men z\ cev der 

"DfigirmvnripkJ bufidny vr «rp« dfiiiplrrinl tefdk *dcr glbl Imlkin her 
blr.n. Idrcr hirer tuntyorum* 



11121 



3502 
& Jt* tJ"J J ^* ^-* ^* 

Hejt cennet, heft duzah pi§-i m^ 
Hest pej/cto hem gu but pl§-i jemen. 

*5ekiz cermet ile yedi eehennem karsimda dumyor. Putperestin kar- 
i imla piitmt durdugu gibh> 

Cen4b-i Mevifej*, Zeyd Ha*retleri IMmndan bir niikteye isaret edi- 
ytir ve Cennet ile Cehermemi puta benzetiyor. 

(Ragbeten) ve (rehbelen) denilen iki turlii ibadet vardir ki birinci- 
>J: Cennete girmek arzGsu, ikineisi Cehenneme girmek korkusu ile edihr. 

Bunlarm iicunciisu: Cennet arzusu ve eehennem korkusuyla degil 
"ncak Allah nza Sl icin edilendir ki ibadeilsrin en yiiksek derecelisl bu- 
dur. Buna msbetle obiirlerinde bir nev'i 5 irk-i hafi, hie degilse bir hazz-, 
nefsam bulundugu icin CenSb-i Pir o tesbihi yapmi$tir. 

MegMr axff-i mecnim-numa Behliil (Kuddise sirruhu) bir cum'a gu- 
nu halk namaz i ? in abdest almakla meggul iken bir eline bir kiirek ates 
olrar dme bir ibrik BU almis. Telasla gidiyormuf 

— Boyle nereye? diye sormu^lar. 

- Cenneii yakmaya, Cehennemi sondiirmeye gidiywum. Ikisi orta- 
dm knlksm da halk, Allah Icin ibadet etsin. Cevabini vermis 

2«yd bin Harise: 

Yn Resulallah, Cmnet ve Cehennemi ayan beyan gordiigdm gibi 
Dflliriri oblirii, ya'ni cennetlik ve cmennemlik olanbn da biliyorum De- 
dlkL«n soma simian ilave ediyordu: 



3503 
k j*j* t>l> ••^ l - u OUj u-i 

In zaman peydd *ud§ ber in guruh, 
Yevme tehyazzu ve tesved dH. vucuh. 

*B* ,'» yiizlerin agarip ba'zifarmm kararaeag, Kiyamet glinli bi.nlar 
mkkintln sjimdidm peyda olmustur * 

J 'in 



(Al-1 fmran SGreal) nd^ki ikJ Aycdf ^irist huyuruluynr ki: 






&£*&. 









f, >, ' 



zAjavjjti 



Ya'ni: «Kjyamet ^iimindc mii'minlerin yuzleri beyazlanacak (ya'iu 
iiurlu olpcak) facir, kaflr ve miinlkliklarlii yiizleri de kararip simsiyah 
kesilectk, O yiijleri karftrmi$ a I an bra denllecektir ki; tmiininiv.diiiL san- 
rn kafir ve miinkir ml oidunuz? 103 *, 

Denilmi^tir ki: Bu sualin muhatablan Yahiidiler ile Hiristiyanlardir. 
Qiinki kendi peygamberlerine do|rj yanlij Inandiklari halde, cfdnliilmilr- 

selin ve hatemiinnebiyytn Efendimizin risaletini inkar etmi^lerdi, Yahud 

hu hi tab a ugiayacaklar Tnunafiklardix ki sureta rnusluman olimi^ guriin- 
musler. fakat eski kiifiirlerindE3 devarn etmijlerdi. 






^^^P'^4^. 



Ya'ni: <Oyle ise kiit'r ve inkanriizdan delays Cehennem aznbim didi- 
mz. Yiizleri heyazlanmi^ ve inirlanmis nlan mii'minJere gelince f Atlnhni 
rahmelinde ve o rahmetin lecelli edecegi Cennelte buluuacaklardir ki, 
L'emiettc ebedl katacaklardir. (OSum, yahud ba^ka bir sebeble cennetten 
cikanlmayacaklar" ve Allahm rahmetinden uzakla^tirilmayacaklar- 
Hir,> lfl V 

Cennele ve Cehenncme gircceklei 1 , ahtrette yiizlennin nQrundan, yi* 
hud kuI met in dm belli olacagi gibi, insanlorin hangi taraf ehli oldufju *v- 
(iyaijllfih hazanilma Diinyada da miinkesif olur. Kimin said ve kimin |D- 
ki bulundtigu onlarm nazannda anhi^ilir. Nitckim Zeyd bin HArise (H»- 
dlyallfthU anh> de bu ke^if vukua MchnistL 



(WJ) Sore i Mi hnrnn: UW, 
iHHi HiVrJ Kit Imr^i \m 



16M 



3504 

Pi$ ezin herqend can pur dyb bud, 

Der rahvn bud-u-zt hulkm gayb bud. 

-Evvelce rub, ayiblj oJsa da anasmm rahmtnde buhindufri icin ma- 
lnyyt'ti halktan gizli idi,» 






3505 

i'* . . -ill 



E§§akiyyu men sakd fl batn-i um } 
Min sim&til cismi yu'refa haluhum. 

«$ak£, ya'ni krttii olan kimse anasimiti karmnda da §akidir. O gibile- 
Hn hah dsimlerinin alametlermden belli oJur.* 

EbQ Hureyrenin Aleyhisselatu Vesseiam Efendimizden rivayetinde- 
«l.¥i alan anasmm karmnda ik en d. iyidir, kfitfi olm, da anasw.n karn.n- 
d» ken de kotbdur- b U yuruImu 5 tur, Denilmi$tir ki Hadfateki: {Batn-i 
urn) yn m ana kamindan murad (tWtil-kitsb) denilen (UvhA mah- 
m*J dm ki orada her ferdin ne olacagi bilahere nereye gidecegi yazih, 
dir. Blr k.nra levfe-i mahfuzda ibtidaen said yazihms ise intihaen gide- 

! T' r S5 n ! ttfc ° yaZlIl§a (m ** U t** 11 ***) deniiir Bir *b"* ^ 
l»vh.| nmhfuzda 5 akj yazilmis ise onun gidecegi yer Cehennemdir Bu 

v«i.l.,.. dfl (^kavet-i eseliyye) ta'bir edilir. Onun icin ba'zi tijfta, -Ha- 

" ,ni de ^ f atihadaa korkmati- demi § lerdir. Hazret-i Kr bunu izah 

iffUi dlyor ki; 

3506 

^.uL ljV jii, jjL, ^ j," 

Teft fu rndder ttfl-i canrd h&mile, 
Merg derd-l zddenest-u-zelzele. 
-Cisun, ana gibi can gocuguna gebedir. Oltim fee dagurmak dordi v e 



LSM 



Diinyadfl gebt' blr Mdmiti Jiflri*] tutunca saraiiir, Utrer. ^irpmir, f«r- 
vad eder. Glmek de cl»lm anasimn can ^ocufiunu obiif aleme doJJui'nuiM 
demektir. Gebe kadmin nc dnguracagi, ya'ni ?ocugun kiz mi r oftkm mi, 
drkin mi, giizel mi obcagini merak cdip bekleyen ailesi oldugu gibi : 



3507 






jU 0V ji 



iij 



L" 



Ctimfe canfidy-i giize^te m«n.taair^ 
Ta cigune z&yed an cdn4 batir. 

«Bu aleme gelmi§ ve gecmi? ruhlar da : Bdkubm ^u f scvinerek ml, 
yahud tiksinerek mi dogacak, yaini, ahiret alemine gelectk rub najiiJdir? 
diye ueklc^irlcr," 

(Bair) kelimesi <Balar) masdanndadir ki hem 50k sevmmek, hint 
de tiksinmek gibi iki zid ma 'nay a delalet eder. Ahirete gidenler bu iki 
balden hall degillerdir. Olumiin Allaha kavusmak oldugunu bilenler, 11 
lik&ya nail olmak i?in sevinerek giderler, Diinyaya baglanmi^ btihiminli<r 
da istemiyer^k miiteessirane aynlirlar. 



3503 



j^j" 






J' 

Zengiyan g&y&nd hod ez mast 6, 
Rumiyan goyend bes zib&st 6. 

KSiyahiler; ^acuk bizim derler. Rumiler, ya'ni beyazlar .la o, ^«k 
giixddir dtyexck kcnditerindcti sayarlar.> 

Burada zengiJerden makaad: Yiizii katarmig olan sakiler ve lamklir- 
dir, Kumilerdeii murfid da; Sflld vo afttih olanlardir. Demek ki bir nd«- 
min Dtinyada olscefii ve rfihunun ahirete dogacagi ruhlar Slemlndo du* 
yuluyor. Sold olan ruhlar da. »uki okrlnr da gekcek rfihun kendllerln- 
den olmaami umuyorlur vn bukliyorUr, 

lftlfl 



3509 



J >r^ <$*■ JW j* j. 



1} Oj*- 



Cun bizayed der cikan-l can vucud t 
Pes nemaned ihtilaf-i beyz-u-$ud. 
^-Blr ruh, can aJemlne d<*u nC a art* beyazJ.k v, si y a hhk »**»* 

3510 

O^j 6j*4jj ^3 >y jf 



Ger bu^ed ^e^i beren.% zengiyan, 
Rumra. Ru m \ bered kern ez miyan. 



*m*Z: e ' h ' * m *""- •""•» ™ mi ' "''"' "■>» *m ^ 



#9$: . ^g^g. 



i -^ 

Njttjr d-ntar fe mtN^ Ayetleri n^cibinde ebrardan Sj 5 
K ™kamm*, fuccardan ola.lar da fuccSr ma kar, in a giderltr 



" 



3511 
>: — It o>t-L. j.i A \y l" 

5^1 ^L^ ^i;L' 0] 
Ta nezud 6 mu ? kMt4 alemest, 
Anki nazdde tfn&ted 6 kemest. 



r lt5; Surti P(Hnn,t: 13.14. 



MO 



Cenab-i Pir, ikincl mum' lie (A'yan-i sihlle) yl bUen v* (lcvh-1 mail- 
fuz) a nazur edip vukuah olmadan evvel gbrrn »vltin nfidir olduguna, 11 
zevat-i kiramin da ya cnbiyti, yahud ek&bir-i evliytt bulunduguna i^arpl 
ediyor, 

Asr-i seidette (Kuzrfian) nammda bin vardi. Musliiman gorunik vu 
mUfllumanlardan htirmet gorurdu. Aleyhisselat Efendimiz tee onun hak- 
kinda miinafiktir buyururdu, Bu adam, Uhud muharebeainde bulimdu, 
agir syrette yaralandi. AEhabdan bM otia jehldet miibarek olaun dedl. O 
ise car acisiyle riyakarhgim imuttu. 

— «Ben gehadet icm degil h Mekkeliler Medine hurmaliklarma zarar 
vermesin diye ;ah;tim> dedf. Sonra da oliip kurtulmak igin kihcini kar- 
mna soktu ve iritihar etti, 

lste Result Ekrem Sallallahu Aleybi Vesellem Efendimiz (Icvlt-i 
mahfui) u gordiigii ve Ku^man'm orada gaki yazildigim mu^lhede et- 
tigi igin onun hakikahm ve miin&fik oldugunu baber vermistL Boyle ha 
kikato vakif bir kim&e: 



3512 

K'andemTi'i post 6rd reh, bud, 

. «Allahin niriyffl baktxgi I^sn derinin i<fini, ya'ni suretin siretini giir- 
meye yol hulur.» 



3513 

Asl-t dbi rtut/e ispidest-ii-^iuves, 
Llfc aks*t cd«-i Kilm^-u-habes, 

<■ Vi'in suyunun mh bcyaxdir ve lio^dur. L&kln rOhun ak»i RAmldlr, 
yahud Kabe^tir. 1 - 



Ya 1 hi beya?: bir sudin liyih bir t;ocuk da dofior, 



l«Z7 



3514 

y« beesfel miber ed an nim ^ ' 
«C<mib-j tut ^j, . 

rf*r i , Camden oJanJar satriW Vi7 ™ anevi cinsiyyet Ik- 

<*Mt» sure,:) nde tao^fc^ M , 

M rtfiC *S2S i****'? *" 2eJ bir f*w- mot, * 

HP^-^ *te «*,. bir ?ok 

-,^____^^^ fit*"" 



"«J SCr^l Tin; 4. s . 6 . 






3515 

ob jlj jjU ^ t>*- i> l 

fn stthen pdgan rceddred bds rdn, 
Td neTndnim zz kat&r-i karv&n. 

«Iiu sdztin sanu gel met Zeyd bin Harisc kissasina don kt kcrvan ku- 
tarindan fieri kalmayalim.* 

Be. iiis derin ve mezleka-i ekdam olacak kadar tehlikeli bulundugu i- 
Sin Cenab-i Pir: «Bu sSztin scnu gelmez, geri diin. buyuruyor. £unki ati- 
lamayacak olanlarj cebrtlige sevkedecek bir bahistir. 



,f 



3516 

^1 Ji^ 'V 1 J JJ * J^J 



Ui2H 



Yevme tebyezzu ve tesveddu vucuh, 
Turku-Hindu §uhre gerded an guruk, 

*Blr giill gelecektir ki o gun yiltlei* agaracak ve kararacak, Tiirk irl- 
bi beyaz ijehreli ve Hindu gibi kara surath olanlar belli olacaktir.* 

Ey insan o gin* ; 



3517 

F4? gerded kS tu fedhi j/dfci kuA, 

«Seuin de simian gibi hafii ml, yvk»n dn£ itibi agir mi, Hindu tfibl 
kara tin, Tiirk gib) beyaz im olcliijiiiiii yn'til nttitl I mpIS ml, ^nki-> i cbcdi 
mi bulundugun herkose ziktitr tilttittkln,* 

im 



•»_ 



35 IK 

Der rafam peydd neba§ed Hind~u-Turk, 
Qunki zdyed binedes zdr^u-sutruk. 

k«* 2P*. " eSli " den Ve ™ rk *«M« ** bir socuk iM rahmh.de i- 
k*n belh olrnaz. Do£u P meyd^i, ?jklnca on™ ne q Ldu« unu h.lkm , avt - 
n da, kavisi dc sbriir ve ardar.* 



-ZEYD BIN HARISE RADIYALLAHU ANHlN RESULULLAH 

SALLALLAHU ALEYHl VESELLEME : HALKIN ^IVALJ 

SANA APASlKAR GORL\\MEKTEDlR; GlZLi, KAPAKLI 

DEGJLDIR DiYE CEVAP VERMES!. 

3519 

Cumlerd ptn nlzi rnstahiz men, 
Fds mi binem iyan ez merd-u-zen. 

yet J g rim apaeik K<iriiyorum,» y 

3520 

UK* r 4 * £/ fe c/T .>* 

Leb gezides Mustafa yd'ni ki bes. 

,,,a Hazrct-i M uMarS Aleyhj Ekmc[ii(teh , ya Erond J mm} J7 d S 
•i^mi ismnuk surcliylc y^ir! iwetmi verrfi.* 



3521 

Yd Kesui-Allafi bigoyevi mr-i ha$r t 
Der eihan peydd kunein imritz ne$r. 

«Ya ResAlallah; *n^rin sirnm sfiylcyip de buKtin Dfhiyada nesri h, 
har edeyim mi?» 

Butiin ehl-i kitabin i'tikadina gore insanlar aldukten sonra diriiectk. 
mahser derriien bir sabada toplamp muhasebeleri gorulecek, ondan son- 
ra da Cermet ehli Cermete, Cehermem ehli Cehenneme gitmek uzerr 
toplanti dagitacaktir. I^te taplams ve dagili§a (Ha 5 r ii ne^r) dtmilu 
Orada inkigaf edecek ahvali Zeyd bin Harise hazrctleri feyi-i peygmii 
beii ik burada ke^feylemi? oldugu i^m ; Ya Resulallah; gordiiklerimi soy- 
liyeyim mi? diyerek istfran ediyor ve diyordu ki: 

3522 






1 jU.j, 1 L" lw^ l> 



Zeyt! bin Harise diyurdLi ki 



1 ■;:!!> 



Htl merd td perde/iard berderem, 
Td ?u h^rjidt btt&bed gevherem, 

*Ya Re^lallah jniisaade buyur da halkw gdiUndeki &&ilet perdolc- 
f Ini yirtayim. Nur-i irfatiim giines gibi pailasin.» 

3523 

Td kustij 1 d?/ecJ £i men hursidra, 
Td numdjeTTi nahlrd-uu-bidrd. 

-Nijrumuii parlakbgi knrsismdn (fUin-* h*l»iita ugramis gibi kararMn. 
Hurr«a afiaci lie soliit a&actm birer blrer itHsicrtyliin.- 

Buradaki hurma agaemdan makand: Omni gibl fnyriali ve meyvell 0* 
Ian mu'mindir. Sogtid agacxndan murixd di: y«tml|i "Imnyan ve klmwyt 
faydasi dokunmayan kfifir ve miinifiktir 



^^^■ni 



«ffd RHhldtf dlyordu fcf, y« Bcsulallah; herkesin mahiyeti man- 
gerde bell. olacak ve ciimle tarafmdan anlagilacaktir. Ben onlan bnrada 
prflyonai ve halkm ne oidugunu biliyorum. Ban* izin ver de onlan hi- 
rer hirer ta'rif edeyim, Da ha : 



3524 



'j^ 



I ±Ji juj' i 1 



_) 1j>a*j 



Vd numiyem tuz-i rustdhlzra, 
Nakdr&-vu~nakd~i kalb amizm. 

*. SSSZSSZSZ? "*•""' UiMln hUis »■""• ** ^* 

-•Kt^JSfJ de ffl " Wi sWih ' kans,k » k " b •■ «-. - 



3525 

Jti v 1 ^ 1 ^ £-■* 

Destha bubrlde ash&b-i §imal } 

Vd numayem reng-i kuf-u-reng-i dl. 

;K»l'*b-i *i»aii elleri kesik olduklar, halde te 3 hir edeyim kSfr ve 
Hiruk r^kterinj m^dima koyayun,. . ' Ve 

3526 

Vd ku?%e?n he/t surdh-i ni/dfc, 

»*"Sffi s&yc **"-*• bi ' *•* * ** - i,ik "' 



(Ammt; Suresi) nde buyiirulmusliir ki : 

Ya'ni- F^l r (ya'ni ceroid ve eehemtcm chimin ayird edilecegi gun J 
.nuhakkak ve muuyyen bir giiirtir. Sir gun ki sura ufl.necek « U Ik 
rfirilip kabrinden kalkacak, akabinde bciliik biiliik ma^erc gelcccktiT ... 

(Salebi) den naklen (Tefeir-i Huseyni) de deni!mi§tir ki: BacftlHllfth 

Sallallahii Alevhi Vesellem Efendtmizden (efvace*) in ne oldugu aurul- 

Xiileiktir. Birmcisi: Maymnn, ikinci.i: Domuz, ii,«ncUsu: Tepj <*afti 
u M |.n viizleri Ustitae cehenneme .uruy.ceklerd.r. WMll: Kor. 
LbU Sagir v, difew, tftaMfti WW gap*** kadar uhjhu, vc 
bnndan cerabat akmakta b«l H «mu 5 oldufl. halde ki «U mab^m, 
ufrda fl igrenecekti, Y„Hnrf* Ellen, ayridali k.sik, se^ne.s,: Ate,- 
ten direklet, asJm^, d^u.unc.u: Le^teu MfefataMi »»««, A- 
tauten elbi Se fiiyinmi, alarak mah^ere gelecck!erd ir .» 

IHaymunlar: Dunyad. soa nakledip fitne cikaranlar. Dom^lar: Hn- 
van. v.yenler. Tepe a^ag. olanlar: FMz yiyenkr. Met; Vj# tart - 
kiinilerde zulmcdenler. S-frriar ve differ: Amdlermi begcn.nlc. DH- 
Icri sarkmi? olanlar: Kavilleri fiilleiine uyrr.aysn Slimier. EUarl, ayakln. 
,, kcs ik ofenlar: Hak.iz yere kom^larim l.ncitenkr. Ate ?te n direkkrr «- 
sJa^lar: Jurnakihk edenler, Le^n faata kokaular; 5 ehvet pe re S t o .nlix 
Ate 5 ten elbi^ #,intoi 9 ola^lar da azameUi ve kibirli olanlardir. fcl» unv 
mc t-i Muhammedin fasik ve facir clantan bu on hey ette b^Wlk. 
lardir Neiizu billahi TealiL ROhu ? ad ol*un ust&dim Mesnevi ban 5a* 
nikU Mehm^d Es'ad morhum, bir gun der.te bilmunasebe taJlU- 
Kabirden kalkmca k^dine bir bak. Insan ? eklind e ve tabu bir halde l- 
3 en Allabin lutfuindan umidini kesme ve Cebennern as&bmdan korkrnH 
Zeyd bin HSrise de, hengam-i mabgeri butada mu 5 ahede eylerm$ q^ 
dugundan elleri kesik eshaVi 5 imali h yani, arnel defteri sol tarafmdan vo- 
rilecek olanlan ve kiifr U nifSk renklerini gSatereylm mi? diye Hazret-1 
Peygambcrden SO rmu^tu. Ha.ret-i §arih rn^ra'daki (al) ! (a l-i Muharn- 
med) marina Um>i ,EkM kufvun rengini ve ehlullah ve ehl^i Muhnrn- 
medin rengini go.tereyim. diye mi'»l verdikten senra AW Kur an jlt- 
mn (alullah), takS ve nakS her mii-mmln {fll-i Muhamrned) oldufiunadllr 
HadSslev nakbtmi^tir. A.ikar^ hwrtnlerine i'limadim ve ihtlrtmim 
vardir Sozkrtnden i»tlf4zi ttmtktoyim. 6y\t ulmakla bcraber o tOOfft - 



(107 1 Hflr.i N»b» H ! 1T-W, 
F: 1U3 



i'»:i:i 



d " k| (*"J [ » C«-i Wuh*mm»d) d«mek defil hly] e maVi.Vm, 

mvntLiui t'iiiiki kiifin- . . ' ' t in?- 1 rn. ihltiiig l( ji usa . 

■ mi v»i"Ki Jcunti rmtgtne mufcuriu ularak hiylc rcnei vVm Ui 



tf' 



■li ><>^^ 



lnjymuluyor. Ya'ni: *Hqkikate„ Cehennem kafirW i- „,- *i, 

der«» yeri) mOoAftklara nwtamtitf^. 7 9n 

Yiftfi Zeyd bin Harise lisamndan deniliyor ki j 
i a insula llah i^in ver de: 



1ID8) Ski«i Hltrr 43 -M, 



IKU 



Vd TK^idyem pen pclih-i rzkiyd, 
Biqnevancrn tablrtfck&s-i enbiyd. 

■AhlraUe jftklkrin giyccegi clbiscyi hwlkt* tfuslcrcyim, orailn ]»>y- 
K iiinl>rrli<r i(,in (julmiirak tabJ ve ki'isiin Sflfiill d<> duyuriiyim.» 

3528 

■ 

/h'izuh-tl-ce7i?int-u-bi3rza/i der miyan, 
Pi$-i §e$m'i kdjiran drem iyan. 

pCrlniwH'mi ve ceniictleri vo amdaki bcrzah ve a'rif deiiilcii mn 
L.unlnt i iynn hoyon bir sGrelte knfirletin giizu tintinc golireylnn.- 

Ili<r/nh : Ahinjlo intikal etmi§ ruhlaiin makamidir. A'rflf ino: fen- 
nel ve Cehenn*m araai bir yerdir ki Cemete girecck kadnr ncvllii, <V 
h«rvnjme Hirtct'k kadar da gunahi olmayantarm duragjdir. ^eyli Sji'iII 
(KiuUliNih sirruhu) Guli»taninda: .Cermet hunleri i^in a'rof, cpHi'ihimii 
Hi hi olur, Bir d« cehennemdekilere sor ki a'r^f otilar i^in cermettrn der. 

3529 

K'ab berr&qan zened bange^ bego$. 

#Co^kun ve ta;kin bir halde bill una it krvscr huvxim ^iislcrfyhn dr 
Hiiyu halkm yUzilne aurpilsSn, »«! dc kutaklarma dvfsm.* 

Kuv.icr i Pcygamfcu'rimli! AloyhiBBtdfttii Vosselftm Efcndimlio rush mi* 

hii' hnv/m atiidir ki, (!m 1 I Muhflinmi-d mab|}trde orudan i^cpk, iok«- 

vpI vaziffislnl MazrHl All (Kofivmnllflbii Vcchuhfl) (jjiirpL-ektir. 

Mc^hur bir Tikm voidir. VAl/iti bill: Haatret-J AH kiyflmet atintindi- 

till 



kevser dafctacak fakat Dunyad a m u 5 kirat kuUananlara v.rm.yecektir 

Z^ S " ^ T^ * W tlkmadm ' Art * ^in doldur indi^H 
diyerek va's meciismden kalkmig " 1?J 

rtb£Sr """"fr v e ummate oradan igirecegi Hadislerde bildi- 

Yine Zeyd bin H&rise lisanindan soyleniyor: 



f 



3530 



Jb 



Van kesan ki te§ne ber gerdi$ devan, 
Ge§te end in dem numdyem men tya%. 

**£r* kimSeIe " n ° havuz etrafuidft ^*^*«ffl da ^kpi gos - 

3531 

Mi bisayed d6$-t §<m ber d6$-t -men, 
N&'reM $<& mtresed der gb$-i men. 
^Onlar.n o^zlar, benbn omuzlanma dokimuyor, b^i^ari da 

3532 

Efti-i cermet p^-i ^ejmem z'ihtiyar, 
Der ketfde yekdigef r& der kenar, 

«€*«rt«Ut tfsnfcf, ilihjMMi llUtebi iiniinde kucakJ^yorlar.. 






3533 

Dest-* i/efcd^cr ziyfoet mikunend, 
Ez hisan hem buse g&rH mikunend. 
-Bir birinin e ] in i Sl fc ip mitsSfgha edfyorlar,. 

Yahud (dsst) kelimesi makam ma'nasma alindigj takdirde- Otanil 
genni makammda ziySrat e dip bp^uyorlar., 



3534 

♦1 .TdXJLj^^f &\ j„* 



/ 



Ker £ud in g&ge?rv zifcanrj-i $k ah } 

Zeyd bin H^ise Hazretlerinin: Ya Resulallah, miisfiade et de s „vlr 
yapay im boyle edeyim dem.si hakikat mi idi7 Y^ AWhiaVollt K 

MM yap^d, Cupki i'tikad^izda peygambarierJn mu^e izh Bf I 
me J vemerui de keramet gcstermesi haktir. A.hab,-, Muhammrij hu- 

h^duklarmda ;e k v« 5up h e yoktur. Amma inanmayacaklar b W l U |»cS 
m^ da bemm umurumda degildir. BvliySulIah hazarat. bir n Q k h«kl- 
kat ve esrara vak lf oluriar. Lakin H es ulu]Iah ]n b,yan buyurmJd,ki a rm, 
SO y]emekten teeddup editor. Onun tgto Z^yd bin Hari Se de 

3535 

Lik mttersem ztAz&r-i Resut, 
-BunJnr derinden soyleditim bir *ak, m l|4nrtl«dlr. D«b H d a .ttyll. 

Ifl37 



353fi 



V I?* 1 J 



j*—* /nj 



^ 



ffempumn m?g6ft sermest-u-herab, 
Ddd peygamber geribdne^ bitab, 

-Sekr-i ma'nevjye tcmamen mttsta&rak bir halde bovlcce sovl«yor- 
<1il HazreM Peyganiber SaKalahU AJeyhi VeseUem Susl diye omm yaka- 
siiu cekti.» 

3537 



*!-■■■ 



.J 5 . '< 



uH - J ^ 



rf 



G6/t /iiii derke§ki esbet germ §ud, 
Aks-i Hak L& yestahyi zed-u-§erm $ud 

-ItesiiLiillah Aleyhi Safcvatidlah Emyurdu ki: Kendtni topia! Genii a- 
*iya alati atuim ba$mi ? ek. gimki < ^:_,V tf ) tccellisinc uj&radi, ve 
sakimp cekinraesi gitti.» 

ttmmiil-mii'minin Zsyneb binti Cahg (Radiyallabii anha) nin veli- 
mesi olmak iizere AJeyhisselat Efendimiz yemek yaptirmi^ ve eshabi da'- 
vet eylemisti. Yemek yenildikten sonra da'vctliler sohbete ba$ladilar ve 
lak.rdjyi uzaltilar. Gelin ya'ni Hazret-i Zeyneb odamn bir ko 5 esinde 'y^ 
xh duvura ^evrilmis oldugu halde oturuyor, kadimn boyle rahatsiz olma- 
ima lit^lctpenah Efendimiz de sikihyordu. Bir aralik dijanya pkti, bir 
milddrl Ijekledikten ve sohbet edenler gittikten sonra igerlye girdi O 
iTdlniiMt'betlHf ?u Ayet-i Kerime nazil oldu : 



<**> ^ 



X*, 



»£ ^L*!^. 



Ya'ni: -Ey iman ednbj oianlar! Yemek j^in size izin verilm evince 
IVffnmbei-tn odalanna girmeyinh, Onim yemek kabim da beklcmeyj. 



nii'« 



( ids I SaM Abzab: (5. 



IlilK 



\ 

Ba'zilan vardir ki Peygambenn ocagmda durnan goriiliince. gdirlcr 
ve yemegin pismesini beklerlerdi, Bundan dolayi da'vet edilmeden hi- 
ne-i seadete yemege gidilmemesi emredildi: 

-Lakin ^agfildiginiitda eT?e gkinii, yemek yiyince de da£i)iiiii t oturup n. 
zun uzndiya sohbet etmeyiniz. Shin su da'voteii geli^iniz ve oturup gib- 
bet etmenw Feygambere eia verir. O ise size haydi giditt demekten n- 
tamr. Cenab-i Hak ise dogruyu sbylemekten sikilm&z 110 *. 

Kez&: *At]ah, hakki ve haktkati sfiylemekten sikilmaz» diye bir Ha- 
dis-i ^erif rivayet ediliyor. Ahlak-i ilabiyye ile tahalluk ve adab-i Ntb»- 
viyye ile teeddiip etmfs cjlan ricaiuUah da bbyledir, Onlar da nsr*di <> 
ljrsa olsun ve kimin kargismda bulunursa bulunsun hakki ve hakikdtl 
soylemekten gekinmezler. 



*$$&& 



Ya'ni: «Onlar ba'zilannim ayiplayacftgindan korkmazlar, doftniyii 
meydano koymaktan $aktnmazlar, bu bususta hahra h goniil« baknmst- 
lar Ul *. t^te bu zevltta ayetin tecelHsi vaki olmug, ontardaki korkma hj- 
kilma ve gekinme halleri ^ekilip gitmigtir. 

Hicri u^uncii asir ukmlsindan {tbn-i SikkSt) diye mejhur bir xlt 
vardi ki, Abbasilerden I Miitevekkilin ogullan (Mu'tea) ve (Miieyyed)'- 
in hocasi idi. Hazret-i Aliye ve hanedamna fevkal'ade diisman olnn v» 
Cenab-i Hiiseynin Kerbeladakl kabrini tahrip ottirip ustiine ekln ektl- 
ren Miitevekkil, bir gun hocaya: 

— Benim ogullanmi mi ■evcrshi, yoksu Hasan ila Huseynl mi? di- 
ye sormufl. SuAlin dehiot! karaumda ttmkln ve Jrftd*Hlnl kaybeden lbn-t 
SikkSt: 



(110! JI0f#l Ah**b: U 
till! RQr*l Mild*; M 



1630 



— «Serti de, ogullaruu da Hasan ve Huseyne degll, Kanbenn papuc- 
Janna bile d'egismem.- Deyivermis., Bunun uzerine gazaba gden Miite- 
vekkil, ibn-i Sit kit in dilini etiseslnden ^ikartmak suretiyle o fedakir Is- 
lam aiimini Hfcrf 243 senesinde §ehid ettirmi§tir. Rahmetulllhi Aleyh. 

I§te hakikati soylemekten velev ki hayAti pahasraa olsun sekinme- 
yen zevat-i kir&mdan bir mhnime, 

Resul-i Ekrem Sallallahu Aleyhi Veselkm Zeyde hitaben buyuru- 

yordu ki : 



3538 

Ayne-i tu c&st Erf-run ez gilaf, 
Ayne-vu-Tnizan kuca goye$ hiluf. 

"Sen in ay n an kihfmdan Eirindi. Ayna olsun, terazi olsun hakikatin 
liilibl'iiii nasi I soy lor, » 

Aynamn kihfmdan firlamasi, hakikatin meydana gikmasi demektir. 
Eskiden ay n alar ma J deni oldugu (dn paslanmasmh diye kilif iijinde sak- 
lii!'la r . Liizum gorulunce kihftan gikanp bakarlarmis,. 

Hie, bir ayna hatir idn, yahud sahibinden ^ekindigi cihetle yalan 
iiflyJrmez ve <jirkini guzel olarak gostermcK, Kendisine aksoden §ey her 
nr tse nnu ddugu gibi irae cder. Nitekim terasrt de bdyledir. Parmak 

1 1 rj nlmnzsa eksigi tamam oiarak tartmaz. Ehlullah hasarati da Tecdli-i 

llfiht har^ismda olsun, e?yfi muvikcehesinde olsun birer ayna gibidir. On- 
larn haknn kendisini gdrur. Seyh Misri-i Niyasi (Kuddise sirruhu) : 

Halk ifrc bir dyineyim herkes bakar bir an goriif, 
Her ne gbrur kendin gorur ger yah$, ger yaman gorur, 

rlrr ki no kadar dogrudur. 

Siddik-i Ekber (Radiy alia hit anh) Veeh-i Muhammediye bakar, aman, 
nt> kadar giizel! diye hay ret ederdl, Ebu Cehl de o miibarek yuzii gbr iir, 
of, np kadar 5 irk in diye nefiet ederdl Bu muhtdif gorii^lerin Hebebi: 
H« iklflinirt ayine-i Muhammedide kendi hakikatierini gormden idi. Ve- 
rBBc-1 Muhammediye hazarati: -Bisi ciiaii ayna gibiylz, herkes bizde su- 
rellni gariir> demi^lerdlr, 

I HID 



3539 

^ ^* dr * J'J jf, 

Ayine-vurmtean fcucd bended nefes 

Behr-i tedT-tt-ltaa&y-t % kes. 
-Bir kinwe tocinwek, yllmil bir frto utotweak dlye >yna ve te r **l 
dogiuyu sijylemekteD attkfit edetie* ml?* 

Tabii etmezler ve hakikati soylemekten cekimnezler. 

3540 

Ayine*vu-Mkan mihakMy-i sent, 
Gerdu sad sdte? tu hidmethA fcuni. 
-Ayna da, ter&zi de yiiksek biter mehenk ta?i gibidir, Onlara U9 lkt 
yiiz yil bizmet etmi§ olsan* ve; 

3541 

K'ez berdy< wen btpo^du rastil, 
Ber fuzun bumn&-^u^nenmd kdsti. 

-Hatmm i S in dogruyu gizle, fazla goster, eksik gifeterme dlye y»t- 
varsait." 

3543 

o^ / ^JU^ j J># A# ^J^ 

.Afllna-ui-TnUiTi ong efi rit) beud. 
-OiiIut «•» ^v«n v.rirl*r kit HukHt mk«lin.i, niy)i>tin «hldUrme. 
Aynn lie t«ani k«r|i.im1» iimritkArliU ohir miiT- 



3543 

C" Hudd mdrd beray-i an feraht, 
Ki bema butvan kaklkat rd $inaht 

*Hakikat, birimle tamnstn diye C«iab-, Hak bizi yttksek bir« viisjta 
kilili.i. 



3544 
d*** i^l f^jj\ -*-L dj£t* ^> I 

/n nebbed md ^ ersim e$/ j4ifan, 
Key §evim ayin-i ruyA nikuvan. 

-B« olma^, ya'ni hakikati ofdugu gitai gtetermezsek biz nc Em y „. 
mm? vc nasi ] i yi [ erin usuUince hanjket edebilfrii?, 

ber.den Z* y de hitaben diycr ki: -Fil-vakT bGyledJr, dediklerin dog^L.. 



3545 

\j»a^ U_ 3j f jjt jf 

lAk derkeg der ba$al dyinerd, 
Ger tecellt herd Sind slnerd. 

-Aynayrkohu^unun altmda gfcle. rS'ni haklkat esrarmi ifaA ey l eiH e. 
Allahin Ocelli,], B beni Shi gtM < e « v i, etmi^ bile.- 



Zeyd bin Harfae dedi kJ : 



1M2 



3546 

G6ft dh?r Fdf gURCeti dt?r bajjui, 
Afit&bd Hakk-u- b@r$d-\ ezeL 
V¥a Resulallabj hakikat 5cm si ve ezettyyei £une$i hi E kolttik nltinu 
si£ar tth?» 

3547 

Hem dagaErd, Jiem bagaira her dered, 

Ni cutiun maned be pi$e$ nl hired. 

-AHahm tentlfci; degali de, begali de yirtar, mabveder. Omm kut- 
sismda ne ciip«n durabjlsr, ne dc akl.» 

Degal : Hiyle, hud'a jna'nasinadir, Hiylekaxa *degalbaz» denilir. Bu- 
rada nbegal* kelimesine uygun olmak i?in getirilmig olsa gerektir. 

Ltean-i Peygamberiden: -Aynayi koHuluttim altma sakla- buyurul- 
masma mukabil Zeyd bin Hari&e tarafindan «AUahid tecelUsi; degali do. 

begali de mahveder- ya'ni btitiin varhk asanni ortadan kaldinr cevabi 
veriliyor. Yine taraf-i Risaletlen deniliyor ki: 

354S 

Goft yek i$b&' qu bet $e$mi nihl, 
Bini ez hor§id dlemrd tiM. 

«Resul«Il«li buyui-du ki: Blr parmojini giixUnUti Ustllne koyacak q* 
lursau DUnyayi gUn«|teti: bali gbriirstln.p- 

Ya'ni bir parmagin goziinii ortmeilyle koskoca Glineql gflrmez olur- 
sun. 

1043 



3549 






JLi 






/" 



lii 









Yefc ser-l engirt perde-i mdh §ud, 
Vm ni§artrt sattar-i Allah §ud. 

-Bir paimak ucu, Kamcrin perdesi, bu da Allahm settarlitina bir ni- 
Ki Onun settarligl ; 



3550 






Miftr gerded mtinkesif ez sakteA,. 

-Bir noktaya cihatn Brttiiriir, bir siikut ile giine§i miinkesif kilar ve 
gorunmcz cder,» 

Ma'lum yS, Giine?iii tutulmasi, Kamedn araya girmesiyle arzin Gii- 
nesi gbrememesi demektir. Halbuki Kamer, §emsten ?ok kii^iik oldugu 
itjtn onu ortmemesi lazim gelir, Oyle iken ortuyor ve koskoca guneiji g3- 
riinmez hale getiriyor. O hal, parmagimm goziimiizun ustiine koyunca 
Piinyfcyi gormeyigirrriae benzer. Bunun gibi Allahm Settariyyet sifati da 
i> teeelli envarmi ve o hakayik esr&nni naehl olan latin nazarmdan or- 
Ut vc gizler. Binaenakyh Allahm settariyyetine siginip : 

3551 

Leb bibend-u-gaur-t derjfdj/i niper, 
Bdhrd Hafc fcdrd mahkum-i be§er. 

«A£zim kapa ve dilini tutup denizin dihlne bak ki Allah denizi in- 
sulin mabkfim cylemtytlr.* 

IU44 






K^ir'anda 






Wir Binaenaleyh-sen dilim tut, o 
ren ki A &™™ mahku^yy^ , 

3552 

H, S t der HkM fe*^^ 1 CehL 

na muti »lu?u gibidir,- 



(H el eta S0re S i> nde buyurulmu.tur ki : 

, , » i Wl kimseler) bir bardakliin i^fl- 

s .a«to m i S ina*. s»* "."» <«> rWBl M . 

Utuwn «ye bunun su yun<lan ka.iju 







,2^^^ -— 



HHJ B0r»l ■*«": «■ 
IH1I »1r*l In*^ 1 *' 



IM' 



duflunu ve „«*,. Mrr ndn nebdln ^^ Jj;i]f( , t . Vepi ™ e '£ 



hbi*i buytjruyrti ki 



3553. 

^_U r C- j^'l .^ ^^ ;^_ 

Qdr c%-S cermet ender hukm-i mast, 
in ne z6r-l man, z\ ferrnan-l Hadast 

-Cewietteki dbrt nehir bizim btikmiimuze tabids Fakat bu tehak- 
*iilm, bmm zorumuzdan degildir, AHahin fermaniyJedir.- 

3554 

Her kucd hdfttm ddrimes newm, 
Hemcu siftr ender marM-J s&kiran. 

-SihirbazJmm yapmakn.ii murad eitikleri sibj-i yiirtlttiikleri eibi her 
...t*cIk iarcrsek o nehiileri alutabiiiriz.. * 

T>r a lhr e b ™ I4d * ~ fevMtabJa bir ^y olduguhu anlatmak 

1 yor benZetiy ° r > sorr * da ** W* * daha basit bir misal He 



3555 



O'jj *-*• **is- jj i> i j*t> 

Hemeu m d£ fej-me-i ge^m-S revan, 

Hest der hukm4 dil-H-jerman-t can. 

1640 



Ottilulilmis, meaelfl foi larnfo bnkurkwt, hlr An lyirnie MftuftlH, W< 
Immi7.fi, hiilia Ekmiin urkfllniWM liuhhiiilliiK, «u ImirkHi ilv bir <kl s/uilye 
jqind* yapam I'iu lilr iki »anly* Ifindi |ttrdU|urniiJ! »Mmyi, huaiisiylt- gt- 
nij bir ufuk dahilinde yiirlinwki* kMllrmwnla tfi/n» gvisc u*un iiMdiyu 
yuumiomiz ictib edur. Eslisen bir mu'elM Qldufu haldo uligiklik dolayJ- 
aiyle bint' uibii guhineri $li hftdJ«yi Httzret-1 Muvlftnn misal gifcterlyor. 
Nazar gafnwal olan gSzfer naml islcnlk-n cibetfi vevrilebiHyursa Ceiwei- 
teki nchirler iiyJoce arafi edilen cihftlere ^vkeclilebilccektir diyor. 

Su ihbar i^erine tmansiiivi b.ri ^ikar da : Miiteaddid kimse l»ruhn- 
dan muhtelif vl- bir birine kar^i cihttlere gbturblmek istenen nthirlerlti 
suiari ^r^m&z miV diyc guya muhbir-i sadiki ilzam etmek isier Ona I 
Sen bir ka? kigi Uc cluiup konu§urk e n muhtelir ve mutekabil tiirafldrd 
bakarsiiHa, sirada gbzlcrinizin nuru bir birme kan?iyor ve rii'yet hti 
sueunda bir kangiklik oluyor mu? diye sorulur. Tabli bayir... diyt-c^k vo 
siiaUnin cevabmi kendi vermi? olacaktir. 



3556 

Ver bihahed reft suj/-! i'tibar, 
-Eger gtSnu] isterse gSzler, ya'ni b»ki§lai yilan zehiritie doftru, k«* 
Stiniil islcrsc ibret alacftk cihetc tcvecttib eder.* 

Y,lan zehrinden makaad: Har&m olan geylerdir. Vilan zehri naail ln- 
sani tjldiirurse, haTam olan jeylei? de rfihu zehirler, Diger taraftan intan, 
^ordiigu seylere dikkat edecek oluraa her birinden bir ibret abr. Oridnn 
doUyj (Sure-i Ha^r) da ; 

■* ■ * 

V H 'ni: -Ey (iinlerl olnnliir! {ya'ni baktigmi iyi gorenler) bakip gor- 
dilfttinQz -fpylfrdon ibrts* aim" 5 " buyurulmujtur. 



i 111) Sor*i Hmi" 1, 



14M7 



3557 

Ger bih&hed suy-i maksusat reft, 
Ver bihaked suy-i melbus&t reft. - 

«Gmitil isterse gKzier mahsftsst (arafma, yine gotiiil isteise gfcler 
iii('1Im*isjj( tarafma, ya'ni ortulii, gizli olaii ^eyler cihetinc gider.» 

Milium ya, Esya-yi Kahire be? duyu vasitasiyle idr£k olunur. Bciyle- 
M gorulmek, isidilmek, koklamlmak, tadina bakilmak ve yoklanilmak su- 
rflttyle bilinen seylere (mahgiisat) denilir. Bir de be§ duyu vasitasiyle bi- 
ll riirn?yip de akl vasitasiyle idrak oilman seyler vardir ki onlara da (ma- 
kfilfit) ta'blr cdllir. 



3558 
J»'lj oU$ iSy •** 1 j^ } 

Ger foTtdfted &u-j|-4 kulliyat raned, 
Ver bitiahed habs-t ciiziyyai maned, 

«Yim> jjoniil isterse giiileri kiilliyat tnrafina surer, isterse cuViyyat 
1 1 1 ii^ii 1 1 pdvti i nd e ha hseder.* 

Kiilliynt: Lafzi mufred, ma'nasi cem' cdan geylerdir. Hayvan ISfei gi- 
hi ki fiinli demektir ve mlifred bir lafz oldugu hllde ne kadar canh var- 
■i hnpsine $&mildir. Kulliyatm <fiimulij dahilinde buhinanlar da (ciiz'iy- 
ylt) tir, Canh demek olan hayvana msbetle (insan) at, kuj, balik ve sm- 
•All gibi, 

3559 

Hem^unin her penj his t;u ndyije, 
Ber murdd-w eror dtt jad cdtse, - - 

-Ins an girt Lag], sa nib in in istegine tabi' oldugu gib I bes his de kalbin 
in u rid I" ii gore hareket eder.» 

IfttS 



3500 

/Irr tara/ ki di£ ijdri'i fe*rd J"*', 
MiTt-ued her pent; his damen-ki^nn. 
.Be, W«ln hepsl do kalhin RitaimHftJ turi.r* doftru etcklerlni tflplL 



vt|i kosnr. 



:j5»i 



Dcs^u-pa der cmr-% dxi ander meld, 
Hemqu endcr desl-t Musd an asi. 
■ItalMn cmrine kar,, ol, a jak, kalahahk karmmda MiAW y«.M Mu- 
Mtya tAHi' olmasi tfibldir," 

Hvvelce ge^mi^i ki Hazret-i Muaunm bir asasi vardi. ^obanllk .Hi- 
fil v „de koyunlan guderdi. Flr'avo He adamlaima karf! da onu nttdu 
„|»rik kull-nirdi. Yete birakilmca k OS koca bir y.lan olur. etrafa aoldmt- 
dt Tutup kaidinncn yine a,a hfilmi alirdi. Hu ^W^lj 
L«diBl gibi onu ^ab denizine vurm^kln jmlUr acmif, Tifa whfflawuii k 
y.Uri dokundurmakla sular f 1S kirlm,^. Ha.rel-i Pir; el ve ay B |m kalb 
IrftdMlTM gore hareketmi asamn yed-i Mnsaya inklyadma benzetly»r, Vi 
vino tliyor ki S 

3562 

^ J J' J> 1 wfj- *> / If 

Pd jjuHzcrf *ilv-t e/iil'nt-vti-nakif. 

rufUiriiin knenr.- 

,, ,04 '"' 



3563 

Bil bikdhed dist dyed der hisah, 
Bd asdbV yd nuvised 6 Utah. 

3564 



-1 »aU jftj," C-J J J ^^j 

Desl der dest-t nikdni mande est, 
dertin tenrd btryn bin&ande est. 

$nnya nasb etmi^tir.* 

Evet, elimizi, a yag imizl ve butiin fefejgj oynatan gizli bir el vardir 

3565 

*j£ <jjL j4t j, A*ljj^ J> 

Ger bxh&hed her aduv iridri §eved t 
Ver bih&hed ber veil ydtt §eved. 

KonUJ i s t erBe „ ,], b« dosta |» r5 , y ard ,mda bull,..™.. 

3566 

^* J )*? >r^ ***!j^ jj 
Ger Ewfctffted fcefre-i der hordeni, 
Ver bihahed hemqu gurz-i dekmenl 

-Vine, mm htm* , e j, jM*, kfl , rk | [k cdcr jnc 
ttlltaiftll IteyniriL. „ b<.lmi.»l,k blr iopu. afar* 
i(i10 



3507 

/Ji! (.-imifluyerJ hftlipiu vy aceb, 
Tvxfe vuslat turfe pinh&ni stebeb, 

.Aii'lm Kiiniil, hu hi^ hlsse vfl tmlurm niiiLmmlurmn nt? siiylrr? Am- 
tnnndu rw nniyib hir vWil, nr jjimb v<< ui/li bir sebc-b vi- irtihiit viinlu.» 



3568 

Ki mehd:r-i penc his ber laftest. 
.fiftlibi K<>Hiil, miihr-i SiilpyiTiiini buliinis ki bn bes HI*nIh ytiUnMi 

H^Jirt't-t Movliina banian beyan eltikton bonra buyuruyor kl 



35G9 

Pcnc hi&sl ez b\run meysiir-i 6. 
Penc hissi ez derun me'inur-i 6. 

«Zahir4ekl lie; bis on mi knluyt'n mulil, bfitimliiki bi^ his lie omin 
iiii'imniiiJiM'," 

H-imli, s.Kiiiii, liram*. IflniJuv SlUw tlrnilt'n liavass-i Ivjimse-i |Ah1 
niim V r timtlnkc, viihlmi-. imif^kkin, rinihiiyyilo vi- h«fi/n tAblr I'tllli'd 
iKtvlM-] himie-1 bfitiiwmn hrn Inn, Kntli'ln li;idcNln<? Iiihitlb', K;t!b (SB 
Ifltt rUlfdlfli j^'i ■>■ *fvk vi* t*h 1*1 

111.11 



- ■--- - 



&57fl 






* c -' u-*- 



Deh hU^ mft enddm4 d 
**** «*. faid C ^ ^-Wk tad „ fok ^ h ^ 

3571 



3572 

2? derin ™™ m m# ziriv 

*rl ^**" W ******* 



Ma " mm * ******* ms^m bir y ^, va , n 



go- 



re ^tdata i 5 Ep ihl mtlMlfai .nenkft, Hit Yahudile, by g«kU kendileri, 
nc din. arms ittihaz eyJeml^rdl, Bu yii/ukte ma'nevi bir kuwet bulun- 
augu, daha dogrusu Siiteynmu Aleyhisselamdaki ma'nevi kuvvetin zuhu- 

le : jai . S "%^ an Peygambere itaat ediyortarfi. Bir gun SiiJevman A- 
kyhi^latr l haliya giderken yuzugimu rttftwtot JMMt Cinlerden biri 

cariyey] aldatip yiiziigu aldi ve parmagma takip hukijmdarhga baslad, 
Suleyman Peygamber gelip yuzugu istediyse de cariyed.n: SGlfey man 
jP«4i g#^fii m Sen kim oluyorsun? eevabm; i 5 itti h hiU saray^ 

nldj. da kacti ve y^ugii bir dereye atti. Onu bir bal,k"yuttu SLilev- 

man Peygamberin yamnda >para olmadi gl i c in bahk tutmak ve onunla 
hnm doyurmak mak S ad,yle dere kcnanna gitti. Yuziigu yutan bahk 
tutuldu. Hazreti Suleyman onu yannca i ? inde yu^ugii buldu, ve tahtgA- 
hma dondu, Mak,ad Beni I.rail Sarihmden bah.elm.k degil h.va ve he- 
v es n efs p b i us ttflto kar 5 i miiteyakk^ bulunup saltanat 6 Um«tl 1an 
yuzugu onlara kaptirmamak Juzumuim sSyfemektir, 

Mevlana diyor ki: Ey gontih dikkat ve adaletie hareket edersen : 

3573 

Ba'rfes'on diem bigiired i^m-i tfi, 
«Onda ft som-a ad,n alemj tutar ve «ki dhan, dgmin e ibi se«i,i m(t . 

11 111 OiUf.n 

Ya'ni viicudunda nasil hakim iseri diinya ve Shirette de oykce ha. 
kirn olursun. 

3574 

Ver 2i destet div Mtcmrd hiburd, 
Padi$&ki fkvt jlid hahlci hxtnxml 

*Ei« ^t aW( elitidckl yibiiflil k*p, r tt mUr*l»« j^ii« n hli^,n zail olur 
halilm vc sciideijn iiHii> 



■MMMM 



3575 



jLr L 4i L" 



jr~* 



L .v ;l 



t/j'iw 



fla'd'ez'in yd ftajretd j^d ydibad, 
Bct jumd ??wifttilm td y<w mettenad. 

da* size yft haai-etS, vfi flrkata demek dii^r., 

3576 

Meger frodrd ger tu inker Avert, 
Ez tevdzu-vu-ayne key can bert 

*y»* 1*1 hak.kat, Udnw vAsitalardan „ a5i J canmi kurtsrabiL^i^. 



i>lVK KttLELERIN VE KAP1 YO L DA 5 LARIM* ONU M^tS 

GOSTERMELERl, 



Id!. 



3577 

Stid Logman pig-, fcdce-i Ms ten, 
Der miydn-i bendegane§ huarten. 
-Ukmw 4 ****** y amnd a ve Sfl rr Wl»kr arflSinda hor V(J hakJr 



ii. >i 



Lokman, Kur'andn mU g»K rtt v '*' nlfirifi-yi tulAmlyyecci peygamtn'i , 
yahud veli oldugunda ilitllrtr cilllni zAHir. Habe^i yfihud zencl oldwjlti, 
inemteketindeti getiriljp kiile tllyp Nntildigi ve Bern Isr ail ara$inda ya$a- 
yip Davud Aleyhisselamin mcdisJndc bulundugu riv&yet ediliyor. 



3578 

Mi/iristdd 6 guldmenrd bebo#, 
Td Jd meyt>& d^de? befir-l ferdg, 

«0 efendi, me$gul olmadigi bir zamanda ycmek Wzere meyve getlr- 
meleri Icbi ktilelerini b&f a gonderdi.* 



3579 

Biid LokTiMtn derguldnum fun tufeyl, 
Pur ma&ni tire suret hemgu leyl. 

Aqetisi ma'ni ve bikmet dolu oldufcu halde silreti gece gibi alyah 
bulunan Lokman t o kolelor arasmda sigintj halinde idL- 



3580 

An yuldwan me#uehdi/-i c&m'rd, 
Ho? biftordend ^z n&hib thn'rd. 

•O kiileler loplanmif moyvflleri Iiifh n turns' lie yagms ettilcr vcgii- 
zelce yoditer,* 



3581 

jl jjj* JL*! .ciT Lr^ 1 ** 

Hdccrd go/tSnd Lofcman hord an, 






Hdce ber Lokman turu§ ge§t*u-gir a n. 

3582 

■ 
Cw* tefehkus Hrd Lokman zvn sebeb, 
Der itab-l hacee§ buk§dd leb. 

3583 

U* ^ U™, jU c^f 

G6/t Lofcmarc se^idd pt^i Hodd, 
Bende-i hain nebd§ed murtezd, 

SfttSSSS Mr kul A,,ah fc ** d '- —■- •** * 

35S4 

p^f ^ ijU % ^r jui.1 

ImtiMn kun cumle mdrd ey kerim, 
Sir ma derdih tu ez db-l hamim 
-Ey k«H m oiaj] ^ di , hepim ^ tQtrihe et ^ m b<)j ^ 

lose 






8080 

Bd'd'ez'aft widrd bwahrdfl-l btran, 
T<l &uv6.r& m& pi?/dd£ midevan. 
-Ondnii sonra so* stfvatl, bli piy&<te Dlduguntus Hilda hepimitl k.r- 
du ko|tiir,» 



Arcgehan btttper tu bedfcirdArrd, 
Slin'hdi/-i kd$i/-uUsrdr r&. 
.0 vakil sirlan b^feden Allahm Wat ve kudretiiii gitr. KbtUHIk 
cdi'iiin, ya'ni meyvelflri yiyenin kirn oldugunu anla.» 

3587 

Ge?t sdfe* /idee e2 db-t hemim, 

Mer duldmanrd-uu-ftor dend an zibim. 

.fifautt, kolelerine- Birth su i ? iirdi. Onlar da efendidcti korkiiiklnn 
i$in Sgtilcr.* 

3588 

Bd 'd'ez'an niirdnd-^an der dejthd, 
>Ond»n nonr* otilan kinlrt npfti ynkun ki^Lnrdir-. 

mi 









mm 

l*jg* jUy j j j i ^ ^'i 

Kaj/ dem/tddewi ^an ez and, 
4 b mi auerd z^<m meyvehd, 

"Kelefer yorgun„tfctan UtEfi-Hf ettfier. Sicak *u, pi-Jarm y em i 5 o!dl]k 
Inn meyvulan ^ikardi.* jremi$ eiaua- 

3590 

JL'j J j*Tj} i y UJ &j>. 

Gmki Lokrwnrd derdmsd kay zinaf, 
Mi ber'&tned'ez deriine§ &bi sof. 
-Lokman k* y edinc* ^deainde bi, w olmadtf, I f ln yalms Sll p^ 

3591 
*#' O-J Jrll j* oUil ci^- 

HikmeU Lokman gu d&ned in numud, 
Pes &b&sed hikmetA RabbuLvedud. 

Mll-tr... ki.Jbrin, 5e v cn Allah,* bj kmeti Qe o]maf( |fa|m gdfr?j> f ayi 

3592 

Yevme ttiftfd ues-serdir fcxiiiuftd, 
Bdftc minjlnan kdmrnttn %u$te/id, 

II " KjyA ™ e !* Un<inde « r]a ™ hep*. mey da Ba 51 ka e ak p hdijaaf, ,„„ .. 
dllmeycn K , ali jeyler *«hir olacaktir.. 9 

1111 



(Vessi'mni vetlank) SuroBlixfokl Ikt aym« t|Aict tdlllyar : 

Ya'ni; «Ki y amct giinllndc nrlann, K hll hnllerln hcpfti moydaim (ikn- 

cakhr. O me y dana gikmuya ve cm,ir tlMtltd" imib gekraeyo knrgi du- 

j-acak bir kuUet olmadigi glbi o nirlann nablblne yardim cde«k k Intuit 
ik- bulimmayacaktir 11 **. 

3593 

i - "< •* i i - ■ 



£un suM m&en hamtmen kuttiat, 
Cumlet'Ul'est&ri mvmmd. efzahat. 

-Cehenuem flhHne kaynar su iflrilinn biitlin aetlrlerl pargalanuruk, 
olanca rezaletterl ertaya eikacaktir.- 

Bu beyt He de (Sute-i Mu hammed) de Cermet ve Cehenrtem •hll 
arasmda mukayese yapan bir Ayete tolmih ediliyor : 

•f it ' h ^T * | 

^ -• ■ V* . c j 

*-^^'^*— *v 

Ya'ni: -Miittekilere, ANuhtan korkfip gekinenler* va'dolunan Ileum* 
tin misiili gudur ki : O Cenitctlc nelilrler vardir. Tejayyllr ve UnffUn ol- 
m«ycn nkar fiiidan ve lexvoli benilmaim^ iitttt>n nchlrlcr ve Fjambdnn itr- 
hlrkr vardir kl Meniere leiietlidir, Mllmtie bnldan da nchirlcr vwdir v* 
CtmncttpMIrr i(ln h*r moyvedftti mpvruddiir ve onlar Ifln Hftbb-I Ke- 
rimliTiiiHrii niitiifii-i't iiinlif" 1 * 



ill!) aarcl Tuih: 14-10. 



iiir.H 



urol. Vwttd-l whim gunahirun gufrtim* isdrettir. Ya'ni CemKtteki S u 

?*££££."** *> -" ta -*« *■- £E2 ? 



afetsgscs«ei££ 



i&ijpirbgffr 



SfElS^L £*!£!■*•*** - *-*— tM 



su f$iriBp barsaklar, par C alanacak kimselerle bir ohi 



illtlZ. 



r mu? us, Elbette d- 



3534 

jl >£ ^Ik Jul jl 1 A' 

A r dr z^ dmed azab-l kdfiran, 
Ki hacerrd nar M§ed imtihan. 

Mii'lum ya: Ta 5j rinsi £ert olan ma'denlerdendir. Onu yumuuflmak 

t ! , ? ^ Par5 * *"* da ^ llir ve Brir: »*. 5 irk ve mfak S£ 
n : knlh ; dt k f l!lkta t-i .ibi oldugu iei. Aliah oJan atj ^k^k 

lir.au Wtte kalbler, y UmiJ , avacakf a2ab f ^ ^^ J ; 

Hufi vr i J had dan kurtulmu? olacaklardirv 

3595 

4* rftM fun sengrd ma $end gend, 
Nerin goftim-u-nemi pezr&ft pend. 

-O tag jibi k.lbe b« »* kadar nas ih a( cylem j 3 vq riflf mi 

lylemistik dc hukki kabul e w„u.*1 . "»*ycroet 



h> sciylemiijtik do hakki kabul eimtmigti,, 



MISj SGrd Mulummed i IB, 



N.f.ll 



Buradaki (Biz) dttl maksad: i<lorln<k HwtU M.vlfnft dtf.il oMi - 
ftu haldc buti'm nasihat veren ve kullin AlUbl «hW Hm WvftU kl- 
SJL. Onl.r na 5i hal ve da'vet wifmlylr un.krllof ve mrtnurfurl-r. 
NmsiI ki (SQre-i At-i lmrin) da buyurulmujlur ; 

WW- *Ey m^liimanlarl Siirf.n bir cema H t dhw kk b«lk, h.^rj 

Srfa bayra da'vet, ivllikk e m r ve fcttWU*. ^^^T^J^ 
mftdbt bulundiadwi va.iielcri bu &B I ife eyhw!| olduklar, , Sl n I v. 
fulah b«lacaklardir'i»>, 

iyilik yap,lm HS1 m ^vm ve kotuliik y .pirn WW nebyin ri dll ve kail. 
tie olmakLere u, derecc.i v«rd.r ki birinci.i fili, ikociii kavli, Qfito. 
cusii de kalbldir, 

Meaela. K.kain, esrar ve ^ zehirl, * fl] «^^f t 1 ^^ t m ^ 
Am -1««1 « kullananlara ceza venr,e S i nehy-i fc'Ildir. ««*««*■ 

iki S i,den mdtee^ir olmay.nlar, ImmUtI. bak iP Allah ^Ifih • toto d*mrN 
de nehy-i kalbi kabllindendir. Bund an sonra yapilacak g«y ifle UKW«1 
dinlemlyenleri kendi hallerine terketmek ve i 

3596 

K^-t bedra ddrtij/'i bed i/fift reg, 
Mer scr-i harrd sesed dendfin-i seg. 

•Kitd bir y«ran,n d«n.n ( kbiU blr IHf btdmu*. tilmiifl e^k k«l«T- 
n a kbpek d1*i yukiqir.- 

Ya'n! it di*l ( domuz dtrW dayip go^mpklir. 



till) HOrttl All lra«ii[ 1W. 



inn i 



3507 



.^L 



! J 



/ 



I 



Ei habisdtu lithabisine hikmetest, 
2h§tra hem z\$t cuft-u-babeteu, 

'Kiitii siizJcr ve ctikin islw kotu kimseler icindii, kavM kerimi ayn-j 
liikimllir, ^irkinin c>kinc es olmasi yarasir, Ciinkii tmsidir.* 

(5u n:-i Xur) da buyurulmu^ur ki : 



4 *i I - i * 4^ 



YaV.i: «Kotu sozler, yalanlar. if lira Jar ktiUi kimstlere. ahlaksiz ve al- 
mk >,ah,slafa airfrfir.) Yani, byle sozleri fmlar soyfcr, oyk dsleri onlar ya- 
[liirhrl Kulii kini.scler tie kiitu suzJurc vc kotu i§lere layiktn l2 V 

Dcnilm^ttr ki: *Hor kap, idndekini simr,» Kotu bir kaibin dwyusu 
vr n duygLsyu meydana koyusu da kotu nlur. 

Ayetin devairn : 



^J^J&jS i&ai; 



Vn m: < i.vi MJzkr ve iyi hareketler iyi kimstlejc aiddir. Iki kimselor 
dp iyi sozler siiylemek ve iyi harckcllcrdc bulunmak i^indir^'-. 

J Ijiiiret-i Mevlana su Ayetfeki (habis) \s (tayyib) diye iki zsd qifte 

i nu i rtlikton sonra diyor ki ; 

3598 









Pes tu her euj li ki mihahi birev, 
Mahv-u-hem sekl-i sif&tf g bi$ev. 

"° _ halile sen bu ciftkiden haugisim istetseu g j<, fl „da ma h vol w 
li'iiiHiTiiylf onun ^ckliiii vn siiatlanm hcniiristr.* 



i I3li Sdliet Nur : 36. 

nan sni-pi Nuf : as. 



IliiiS 



35&9 

r j^t> ^J*" i/'> JJ J 

But h&hi hz§ bin dfrr §ev. 

-Nur tetenean ntira kabillyyet kesbetmeye shIij; Allah tan uzak knl- 
tttak dilersen hodbin al, 13 te kendini gbr ve Allah tan uzakla$.- 

3600 

Ver rehi hahi ez'in sicn-% harib, 
Set meke§ ez d&st vescud vekterib. 

•Eger tau hairab zindnndan, ya'di benlik gurwundan kurlidniitk i«l*n-- 
sen dostun eJurine kar§i serkt^lik, itiisitsizJik «tme. Alluhn nerd a pt vn 
ana yakla§.- 

(tkra' SOresi) nin sonuna jtaxet buyuruluyor, Ebil Cehl, Ri»fllottn^ 
ab Efendimizi namaz kjlmaktan nehyetmijti. Tabii onun HSzilne ehom- 
miyet verilmedi. Bir gun Sallallahu AleybJ Veselkm Hazretlerini niStUM 
k darken Ebu Cehl gordii ve: «Ya Muhamnied; ben seni bundan metiVl- 
rnemi? miydim?» dedi, Resul-i Ekrem, selam verdikten sonra on a naai- 
hatte bulundu, ve Allahm a^abiyle korkutmak istedi, Ebu Cehl: -Beni in) 
korkutraak istiyorsun? Benim mecltsim ehl-i vadinin, ya'ni Mekke eht* 
lisinin meclislerindekilerden kalabahktir; benim bafima toplananlar bli- 
tun e^raf-i Kurey^in meclsilerindekiiiden fazladiT!* diyerek hem biun- 
rnek, hem de gelecek bir belaya kar§i bagindakilerle miidftfaa edebilc- 
cegini anlatmak istedi. Bunun iizerine emr-i llahi n&zil oldu : 

•^JiS *T i? -u^rtl »# U^ jiJ 



yii'ni; •Hayir.. EbD C*«hll dlnlemo. O, acni imiDaz kilmnkdin »rhyr< 

1M9 



----- 



m,k «Mndc, vaz ^m, IS , Ebu Cdilin njmndaki ^lan, ya ] Hnc , hiy. 
rkA saurian yakaiaya^: „ vakk fflMlisfa ( £ iSSd . 

.VW6. d* onu Cehcim™* .iiriikleyecekJerdir. H a y ]r haat e< m " 
I'imin* kU h secde et ve AUaba yaklas^. 1 

tnamn seeds edince AUaha en yakm bir halde bulunacagma dair 
Had* vardir, gunki secde, kulun Wbudur* hurmet ve ubudiyyetinl 

■ uvetmesidjr ki o da hqzurda olur. uoumyyeimi 



• <H,« 



^EVO BIN HARJSE RADiYALLAHO ANH'lN RE$(JL 

ALEYHiSSELAM'A CEVAP VERi§t KISSASIN1N 

ALT TARAFIp* 

3601 

-AJ ^'-jr ^J,L' Jl^ 

I?i siiharc paj/cm neddred htz Zeyd, 
Ber bumk-i natika berb&nd kayd. 
Ey Zeyd; bu soziin Mnu gelm**, K«lk, 8 « biirfikmi ktisiekle, ya'ni 



3602 

'jw^-e Jut 1 rtrfli v is- niili" 

Natika gun jadih amed aybrd, 
Mi derated perdek&y-i tjaybrd. 

-Sb'z, ayb, meydana ?I k fl nr ve gidi I an per dderi y jr t tp sShibini rti 5 - 
vfiy edt!f.» 

*yh Sa'di (Kuddise sirruhu) bir kit'asmda der ki: timm® *.n- 
dak] dil, sah.bin.n gizli bulunan huneri v e ayb! kilidinin auahtandir in- 
Mil *>Z soylemedikce cevahirci midir, cer^I midir? anlasilmaz. 



(122> SGrei Al»k ; 15-1&, 



(IM 



KeMmmtlan oiur -ma'lilm ki^inin kendi mikdtin. 

A Mm bir zStin ilmi kelAmiyle, eaM bir kimsenin cehli do siisittylu 
meydarja e;ikar. Hususiyle clhilin Btik&t etmesiyk muvakkat bir zuman 
igin cehlini gizlemek fay da si da vardir. Omm ie,in ulema yarunda dUltil, 
urefa yaninda kalbini muhafaza etmelidir. 

3003 

„{j JJ&- J** I <V*- l„j jUx* i^-£ 

&&yh matlub-i Hah timed gendgak, 
in dukul-zenra bir an her bend rah. 

«Ba'zi ^eylerin bir mbdnlet giz!i kaimasi ve ehli dlmayanlarm (fn- 
lardan haberdar olmamftsi, Allahin matlubiidur. Bbiaeitaleyh tan davnl- 
cuyu atlr f ya'ni dilini tut, esrar ydlunu kapat.> 

Evet. Ba'zi §eyler gizli birakilmigtir, Mesela kimse ne vakit olccegini 
bilmez. Bu bilmeyigte de insan igin fayda vardir, ^dnki fijlan gUn, fU- 
lan saatte olecegini bilen bir adam, o vakit gelmeden cpeyce zaman ov- 
vel l^inden, giieunden, ^ali^masindan vaz geger. Halbuki insaniyyol, eU 
radindan her birinin £ali&masiyle mes'ud olur. Bir ki^inin bile ^al^mu- 
masi be§eriyyeti se&detinden alikor. 

3604 

Tefc meran derke§ inan mestur bih, 
Herkes ez pind&r-i hod mesrur bih. 

-Atim stirme, dijginirii ^ek ki hakiltatlerin giitli kalmasi ve hcrkwin 
kendi zan ve kiyaaindan mesrur olmasi «vladir.» 

Ba'zi kimseler vardir ki ha Ik a gorunmek, kendilerine s6fi dedirttn*k 
i^in uamaz kilarlar, oru( tularlar. Fakat maksadJari riyakarlik olduflu 
cihetle girk-i hafj'ye diJ9mU| olurlur, Bu gibilere halleri ve makamlan 
haber verilecek olaa iimldlprtni ktmewkkri i^in surota yaptjklan Uatve 
ibadati ve hayr (1 hasetiiti birakirlwr. Hiitlfl mprihlyyat ve aeyyiiti irti- 
kab ederler, Bir Ukim «ad**dll klmnclprlri d* yolunu vurmug olurlar. O- 



F; 10S 



1665 



nun i?Jn onian kendl haH^rliw bin.ktiu.li ki varml 
li- luoarur oisimlnr. 



ar zan ve kiyaslariv- 



3605 
jl ^y ^ a*I>- ^ j^ 



JJ 



-lj_^l jP 



Hak hemi h&hed ki nevmid&n-i 6, 
Z4n ibadet hem negerddnend ru, ' 



3606 

Hem mii^erre/ deribddetk&y-t 6, 
Mu§tsgii ge$tt betaath&y-i 6. 

•«£? sx's^sr' * A,,ah '" ,s,tiy,e -•"*' « 



3607 

*jj^f* ,_ij^* tfJ^l > 

ffem befimimldt m^jerre/ inl^e^ 

KHte 



:i«ok 



*> 



>j £l j*.*jp- 



Hdfted cm rahmet bit&bed ber fceme, 
Ber bed-u-nik ez umuvn merhame, 

-C'unkL Allah merkamet-i pantile \e am nit- dulayisiyle iyiyl t\v, Itii- 
fiiyii df rahiiietimn tenvir ctmcsini ister.» 



3609 

j as* i JwLil ,_j_jp- jfW-j «j 

HaJc ftemi Ji4fred ki fcer Tmr-u-esiv, 

Ba. reca-vu-havf bugend-ti-kasiT, 

-Ceitah-i Hak murad huytitui* ki gerek bey, gerek kijle, Iiorkon hnvf II 
ruca (il em hide buhinsun, ya'ni Allah tan korksun ve rahnict vc mftftflrpO 
iimidiyle ondan cekinsm.* 



3610 

T I u w 

In reca-vu-havf der perd& buved, 
Td, pes-t in perde perverde $eved. 

■Herken Raibane bif dm Id Mr jwrvwlr a I huh dlyc h»vf d rccii huh 
leri \iffiU- ill k Jim f ni ii j,;i/|jilir - 

Yllnt, kimin m^ncHr mill, kiruhi ite echo nn erne dAhil olftrngi b«1U 
dvftildir. 

mi 



— __ 



3611 

Qun deridi perde m kavf-u-recd, 
Caybrd $ud kerr-u-ferri ber meld. 

ha J^e ¥?*?* biri feW olmak iizere iki fota vardir Alem i , 
cc^imiz ve edreceSimi? J3«h,«i at , • ga ^ D da - kide- 

^a^s^^SE- vakU eayb "- *■ 

rn.l i h>h j USftMe (§aki) fee omin hatJmesi de seUvet V e Rah 
KiS £S£r Burl TYf* 1 ^ 111 *""*• ™ b ^ «w Ue£ 



I fills 



3612 

\*jf JL C-iU- A 

Her lr})-i fu imni zarnii yak fftd, 
Ki Suleym&n&tt in&htk\r~i mi, 

»Ilt>n> kriuirmclti liir Ki*n^: tfu Wik UiIiim ffitllbsi hittim SUle>niftinM- 

>i' lilr fiUHttl ImJllttilll,* 

Bw«k« buliui-dildigi Li^rro SLJIuvmau Aluyhissdiirrun yuiriiflu fdllH- 
ntif, kmdlm HnrEiyiiulHii gikarilmi; uldugii iijjin balik tutmaya gclmlf, o 
(|»ng d« Sflleyman mi, dofiil mi? diye bir zanna diiijmu^Lti. Diyurtlu ki: 



3613 

c — *>■ ^^y— ts\(— - <J jj 

G<?r veyest in et gi /prdist-il-Jm/ist, 
Vc?r tic sim<5?y-l KiiJei>nu3niyej fist. 

"Kftt*r 1m, 4) tsc nrdetL yiilntx vc ^tfliilir, ya'ni tifldcin vi! Iinifrinl y«k- 
(Mr? D*|)tat, k«ndind«ki Siili-ymnnhk m.h-isi vc o simJidiiki nUlillvvtif 

n«dlr?> 



3614 

Jj jj jl Aju/ li£4*l ^jOil 

Jar— < .Li oiS JLJL L" 

t'ndcrtTi endt|G wiifeufl an du dil f 
T& Suteyman g&$l $dh-i mustakil. 

*Q, bu dUfUncedr mlilrrcddtd lk«n SUleymnn niiisfokil kUkUnulAr 
oldu," 

Ya'ni tflhtma «.vdi»t oill. 



ii.".'< 



3M.fi 



z*fj\ 



y zij j»j 



Div reft ez fnulk^i-taht-t o guriht, 
Ti$-i bah§et hun^i an seytan brriht 

m„ ^5' Syleym ! ma mU] ^J™ gitti ve tahhndan ka^ Saleym*. 
1,1,1 tfi«i ki^iei tmiui kanim d#ktii.» . ' 

d, v EVet fl ° J fdtjn SDIe3fman oI ™ dl *i *■*«*•! arkimiK* anl^lm* 
da yu.ug, dyf. afcp ka, mi|t , Yuzii|u derede bulup yutan HP* 



3U16 

Kerrf der engirt-* ftod engufteri, 
C&m' amed teskeri div-u-per%. 

.Skyman AI^UmII. yiizii£u parma^a takt,. Div ve per j as- 
ki'ri dr Im/utumla topi audi.. r 



3G17 

JU- ^U Mb ,£jT jLi jL# js 

Amedend ez behr-t nazzdre Heal, 
Der <miyan$an anki bud sdhib-keydl. 

-. .nsrjsn^sy^ 8Srmek * ***** a "'-- 

S4I70 



3618 

O" der engv#tc$ hldid tinQuytiirl, 
R e ft. e ndisft-vu- gum&n fij ye kauri. 

"lliurol-i Stileymflmn pur mug in flu yii/.iiAii |ttrfinCe dUgilnccSi veatip- 
liv-.i linilVmiylr '/Ail oldu,* 

3619 

^_l ,a^y J£ ^_*^JT J> } 
i 

T 

Vehm dng&hest k'an po§ide est, 
In taharri ez pcy-i n&dide est. 

-tlir sjry luikkmddki vt'hm, miun fiiali ulcliitfu vakil «lnr. Aritiiiiili gfl- 
itlntwyni sr^ iijiinlir.it 

Vi'lun: Mcvcud nlmayan bir $eyi var snymaktir. Bu da n ztmnin |]fi! 
let iMitlfsi nrknsinda bulunmasiridari olur. Menelii DunyAyi bttyl* Hrvum 
rdlp Kidf>r aannadenlerin sonni vehm den Ibarettlr, Sebebi di> Dimyaya 
ri'vkJil'Wf mcrbul olmalarmdaji husulc rc?Ioii fftifloltir. 

GftdtijO btirnutidn dururkfln amyankr. onu fjormcdiklori ii;in nr*r- 
Inr. Klbleyi bilmpyen bir adamiri §u iamf mi, bu tnraf m)? dlye twhar- 
r im I . Kfl'be goxiiniin oniinde olmadigi iclndir, Fstkat cimi'di 1 mlhrflbi, 
Mrkk<- harcminde K^beyi kar^ismda goren kjmsenin Icharriycr ihtiyio 
krdmaz.* 

3626 

ZJ'j *X- j-kJl Jf JL»- >4i 

-Glib bir *wiin knlbdc-kl biiyAli bllyllMUr. F^knt « doih, h«ir ..i,... 
m bnyAli kaybuhip ijIcIit - 

MpjwIh Hevdiglmljc bir *Al yimunwdn doftJl. O olnnidiRi iqin h*yil)y* 

lo mflfgul olumt. HatU ' 

1ATI 



>^_ 



Muhdtab ittihaz edip bu $eb senin kayalini 
O gamgiisdra inledim firakim, vis&lini. 









beytinde tehayyiil edildigi iizere onunla hayalen goriisuruz, konusuruz. 
La kin o mejguliyyet esnismda hayalin sahibi geli verse hayah savusup 
giUigi gibi biz de sahibi durarken hayalini aramaya liizurn gbrmeyiz, 
Demek ki maksfidun gaybtlbetl, hayali icab ediyor, huzuru da hayalin 
Kcvalini iktiza eyliyor. Meseia Kur'anda : 



V* 



Yard, «Allaha benzer hi? bir $ey yoktur ia \* buyurulmustur. Keaa : 
»Kn]binE her nasi] bir sey hutilr ederse Cenab-i Hak onun fevkindedir,. 
A^kcasi; Allah, tasawur edilebikn her §eye benzemekten miinezzeh ve 
mutealidir, hie, bid glbi degildhv denilmi§tlr, Bunu her musliiman, az, 
V')k bihr. Zat-i Bariyi elinden geldigi kadar tenzih ve takdise caltgir, 
B6yl« ulmakla beraber tenzih tcinde, yine tesbihten kurtulainaa. Zaten 
dikkat edilirse Hak Siibhanehu ve Teala igin ltlak mertebesi de bir ka- 
yflJdir, Ya'ni: Allah his hir seye benzemez demek de Allahi bir nevika- 
yid altma almak olur ki ZaM Siibhani bundan da itiiinezzehtir. 

late bu tenzih icindeki te$bih tasawuru da gdzihniizun gaflet per- 
deaiyle ortiilii olmasindandir. Enbiya ve ekabir-i evliyanm gozlerinden 
iae o perde yirtjlim$, onlar maksudu hakkiyle gbrmus oldtiklanndan ha- 
ys 1 lie meagul olmaktan kurtubnus.lardir. 



3621 



dlr.i 



Ger $emdy-i nftr hi baride nist, 
Hem zemlnA t&r bibdlide nist. 

'Miinevver sema yafiissw, karanhk zemin de ne§v u nemasix degil- 



Semfldan yagmur yagar, yerden de tohumuna gore nebatat biter. Eu- 
nun gibi, gayb aleminde tec ell! Ssan zuhur eder. Fakat yagmur, tohum- 
lan muhtelif suretta bitirdlgi glbi o tecelH rahmeti de teti'dada gore &- 



<mr eor«i gan : u. 



1678 



eanhi gbsterir. Ya'ni gaflet bikumus gozlerde hayali, ayna gibi aaf va 
mucella gonullerde haklkati zuhura getirir. 

Hazrct-i Mevlana lisan-i Peygambeiiden Zeyd bin Hame'ye hitaben 
ve- hokikati soylemekten onun men'etmesinin sebebini izahen diyor ki : 

3622 

Yu'minune bilgaybi mib&yed merd, 
Z'an btbestem re-ozevA jdni-serd. 

«Bana gaibe tman edenkr lSzundiT. Onun icin fena alemi olan DUn- 
yfimn ahirete bakilacak pflnteiesini kapattim.- 

(Sure-i Bakara) mil ibtidasinda i^aret ediliytr * ( ^1 ) 

Kur'anm Ayetleri ma'na i'tibariyle (muhkemat ve miite 5 abihat) ria- 

miyle iki kisimdir. Muhkemat: Ma'nasi uisbeten kolayca ve acik^a anlfl- 

^ilan ayetlerdir. 

Mutesabihat ise : < ,11 . ,r . > ^ - o - u ) ve emsali Sure baalarm- 

da buiunan huruf-i mukattaa ile; 



* 'ill (,t' 



VE 



j«vr* 



^£$$ 



gibi miiskU Ayetlerdir. Eski mufessirler bunlara ma'xia vermemlilur, 
bunlardan maksadin ne oldugunu ancak Allah bilir demiglerdir, Tik*t 
aonraki iHmler h mutesabihati te'vil ve tefhime mecbur olmu 9 lardir. gUn- 
ki (Batini) denilen zmdik heriflerin bunlara tiirlii iiirlu kiifrftmiz m» - 
tialar verdiklerini gormu^lerdir. 

Miiteahhirin^i miifessirlnin verdikleri ma'nalardan biri ( p 1 ) In 
( >: 4tii ) Yani : *B*n, her jeyl herkesteii iyi bilen Allahim* demek 

oldugudur. ., iuJU 

Ba'illan ( I ) Allaha, ( J ) Ceb^ile, { f ) Muhammed AleyhlM*- 
lama isarettir ve bu ii^ barf kasemdlr, Allah, Muhammed ve Cebrlll 
hakki icin demektir demlskrdir. Fakat bu tofsire g6re ma'na stlyl* ^ u- 
lur; Kur'am gonderen Allah, onu ppy«nmli*rc- gPtiren Cobrail, ve Kur'*n 
ktttidlaine naxil olan Renul-i Ekrem Sfcllnllihu AJ«yhi Venellem hftkki J- 



<IMI Sflrt- 1 Folll : 10. 
(IB) Wlr*t Tahj : S 



1«T3 



(,'in; (ZalikeJ kitab) gonderilecegi Tevrat ve incilde va'dedilen Xur'an j 
Mubin. i$te bu kitab-, guzindir ki (Laraybe fih) onda hie ^k ve SU phc> 
yoktnr. Hak kelami oldugunda ve insatilarm boyle soz soyleyemeyece 
gjftde 5 uphe edilemez. Nitekim miigriklerin edlb ve belig glanlan Kur< 
una nazire yapmak, ya'ni onun gibi ibare tertib etmek sevdasina diis- 
rn^ler, nihayet yapamadiklai irti ve yapamayacaklarim anlannslardi 
aiudenlil muttekin): Bu Kitab-i Kerlm h miittekilere, ya'ni Allahtan kor- 
kup cekmenlere ve tavsiyesine gore hareket edenlere dogru yolu goste- 
r-'cek bir kilavuzdur. (Ellezine yii'minune bilgayb) : O muttekfier ki gay- 
ba. ya'm gormediklerine iman ederler, Kur'Snin haber verdigi Peygam 
norm iaah ettigi Kiyamet gibi, Cennet ve Cehennem gibi, melek ve sey- 
tan g±x germemis olduklan seylare inamrlar. (VeyukimGnessalate) ■ 
pofru, durust namaz krtarlar. (Ve mimm§ razaknahum yimfikun) ■ Ve 
kend.Ierme mik olarak verdlgimiz ni'metlerdtm ihtiyaci olamara tasad- 
diik ve infak ederler. 

Demek ki Tevhid-i Ilahi v* Tasdik-i Rlsaletpenahi ile beraber, gay- 
hn iman etmekle bir kimse basit bir musliiman olabiliyor Hatta Haneft 
mczhebmde: -Amei imandan ciia degildir* ya'ni bir adam (La ilahe il- 
lallah Muhammediirrasulnllah) dese da farz-i muhal alarak namaz, oruc 
V* sair dim farzlan -iara olduklanm tasdikle berSber- yapmasa yl- 
ru- musliiman, fakat gtinahkar bir muslumandir. Lakin muslumanmi de- 
mek bir daVadir. Her da'va i^in ? ahid, isbat aramr. Omm i f in iman da'- 
vasinin ^ahidleri de amellerdir. Nitekim Hazret-i Mevlana : <Su namaz 
'■r»< ( hac ve cihad bir miisiiimamn i'tikadina sa hid goslermesidir* buyu-' 

Evet, Kelime-i Tevhidin Ikanen ikrar ve kalben tasdiki ile beraber 
lam bir iman ancak ihlas ile amd-i aalih neticesinde olur. gibilerin 
Iman) (ikan) derecesine yiikselir, hatta Zeyd bin Harise (RadiyallayU 
•flh) Kiln basar-, basireti oniinde mugayyebat miinke^if olur. Bu derece 
hm-ki.|»in makami olamiyacagi i 9 in matl&b olan gavba imandir. O miina- 
■Mbatle Hazret-i Mevlana, Cenab-l Peygamber lisanmdan: -Bana iman 
i-ilrnlor IfK.mdir* diyor. giinkii ummetinin ekseriyetini bunlar teski] eder. 

3623 

<^un §ikdfem asmanrd der zuhur, 
^tlfi bigSyem i<HeE tera fika futur,,. 
«Ilakikniin zuhuriylc gok yu^iinii varacak Diursam nasi I ( 



<&S J* 



\*m 



(Tebareke Suresi) nin ba? tarailarnia ijarct olunuyor : 






*>■, 



-^ 






^^^^ 



Ya'ni' *BUtUn alemlerin ebedi saltanati yed-i kudret ve iradcsindi- 
bulunau ZaH tWtA mUbfirek ve miitealidir. O Zat-i Ecell 11 A 1 la, dtlo 
digi ber seyl yapmaya kadirdir. O Allab ki hanginidn uualfari* daha 
iyl aldoiunu denamek, <ya'ni naan bir adam oldugunuzu size de goater- 
mek) i 5 in mevti ve bayat. yarat^strr. O Aljab, her 5 eye ve h«k«a .1. 
iibdir. Giinabk&rlar* kargi gaMt ve tahlmdlt. Yme o AUah, yedi kal 
gbklwi tabaka tabaka yaratmijtjr. Hakkm gfikleri yaratmasmda bir fark, 
bir nnksan, bii balel gBrcmeisin 128 *. 

Basinmi kaldirip gok yuaiine bakacak olursak azim bir kubbenin bi- 
zi de iistiinde yagad^iniLz Arzin ve sair se^arelsrin seyrangahi olan 
ve feza deniien bo^lugu da i S eriame alrrng oldugunu goruruz. Bu azim 
kiibbenin direksii, kemeraiz ve istinldsiz durmakta oldugunu da mu^a- 
hede aderiz. Bu mua^am kubbe daha (Sema-i Diinya) deniien bir«nol 
kattir Hey'et alimlerinln tedkik&ti ve fennin ke 5 fiyati ancak bu katin 
altinda ve pek Aahdut bir saha dahilindedir. O sabamn ilerisinde w 
ust tarafinda ne var? Onu ne fen biliyor, ne de mntefenmnler. 

Sema-i Diinylnin fevkinde daha ba 5 ka semalar ve aiemler ve o ft- 
lemlerde oralara mahsua mahlukat bulundugunu lisan-i getiat haber ve- 
riyor MuslOman alim ve miitefenninlerden ba'zilan, ihbar-i Kurimyye^ 
yi fenne uydurmak igin (seb'a sem&vat) m seba-i seyyaremn medan ya ■ 
ni manzume-i gemsiyyeyi tegkil eden yedi seyyarenin dondp dola^iklan 
sahalar oldugunu floylemiglerdir. Fakat taraftariik ettikkn fen; o gay 
retkesleri yalanci 5 ikarmi Sj zanlarimn vehimden ibaret oldugunu moy- 
dana koymustur. gtinki manzumen gemsiyye, yedi seyyareden ibarei bi- 
linirken o manzimeye lid ba^ka seyyirelerin de bukmdugu kfi&fdun- 
mus, binaenaleyh (Seba aemavat, Aeb'a-i seyyarenin med&ndir) v^hima- 

bL cur ilk ^lkmi^tir, 

Mileliimanlarca (Sab'a NemAvltln tiblkan) vavdir, Buna inanmayn 



n»> fiftnl MtJlk: 111. 



I«7A 



HIM 



mceburuz. Llkin o (tibSk) in mahiyyeti nedir? Onu bilmekle de mukel- 
]ef degiliz. Ne ise odur. 

Evet, ba^imizi kaldirip gok yiizune bakinca orada hig bir noksan ve 
halel gdreraeyiz, Cenab-i Hak buyuruyor ki bir def'a bakmakla iktlfa 
eyieme, belki dikkat etmejmi§sindir : 






feJU 



Ya'ni: «Gozunu tekrar sevir, bir yank bir nok&an gtiriir muslin? Son- 
• 1.1 tekrar tekrar gbzunu gcvlrip nazar et„ Gozlin hakir ve y or gun olarak 
Mum doner 12 '*. Ya'ni ne kadar avagtirsan, hatta yalmz gozunle degil. en 
kuvvetli durbiinlerle en mukemmel teleskoplafla tetkikatta bulun&an da 
kubbc-i semSda bir yarik, bir gatlak, hulasa bir bozukluk gbremezsto- 
Ancak gozuniin aciz kaldigini ve bakmaktan yorgun dustugiinii anlarsua. 

Ba'zi havass-i iimmet varchr ki avam-i naam yalmz sathmi gorebil- 
dlkleri o kubbe-i sem&nin dahilini ve mahiyetini ke$feder. Mii^ahedesini 
vo ke^Eini izhar ile avanvi halki bundan haberdar edeeek olursa o vakit 
( ;>L" j* jy J* ) demek dogru olmaz, £iinkii o ihbar-i ke§£i ile kubbe-i 
iemi miinfatir olmuj, yanl da Inline girilmek igin yanlmi? gibi anlagit- 
mi? olur. Teklif-i §er'i : Gayba imandir, yani gormedigine inanmaktir. 
Evliyaullahtan ba'zdarmin ke^fen me'mur olduklari bailer ve hareketler 
vardir. Onlar o gibi emirlerle miikelleftirler. Fakat ba§kalan o teklife 
dfthH degillerdir, 

3624 

Tot der'in zulmet takarri gosterend t 
Herkesi tu caniU trMverend. 

* TA ki herkt-s bn be§eriyyct gailetinin karanh£i i^inde teharrid* bu- 
tiinMiin vc her biri bir tartfo mutcveccih olsun.- 

Ma'kim ya. Namazda istikbal-i kible farxdir, Kiblenin ne taraf oldu- 
flunu bilmey enter aragtinrlar ve bu taraf diye kestirdikleri bir cihete 
Uivut-cuh ederler $ayed o larafa dogru namaz kilarken §uphelenirlerse 
tminnzi bozmadan zann-i galib peydft ettlkleri tarafa donerler, Halbuki : 



(I87> SUni MUlk: i. 



UiU 






-ii 1 






^ t .Ne tarafa ^^ V.b, ^^^ *ft??X 
^cebinee Allabtan ball big bir ™*™^ ' ^f aramak sureUyl, 
risi m 5 indir. Allahir emrine itaattc taul ^ m ^. k ^ idir H M ekke ha- 

derecesinden mahrum kahr. ,ii flW vTlB Ahiret umiirutiun 

Ha ^.i mh «*£ ^^ssirss ^" ■*- 

birbirine benzemedigim, hatta temamiyie * 

buyuruyor ki ! 

3625 

gahnera duzd dvered ber darhL 
.Bir m iiddet i,!« aksin, gide* ve b« S « S «b aSl yi di^a <*«.. 

olanv dara geker. 

362G 

j j- j.1 j>- l^, '"^ 

Tfi ki bes stittdn fill Mmmctl, 
Beruie-i bend* fcod dyed mnddeti. 

-tH^ti in Ut ,ok HhMr. «-,!« Ml-W •»-• b - d " 1 



olur.- 



[191 Hdrp< IDWtl H a 



|«1 



»« B* «^ dHM „,„„ ^.n/aTd :,i • ',„, uL azrct - i 

«ydr rnuharefaesinde miisiik nWi, KUi , ...... etlJ ' Unflt? >ye Jse 

H^rel-t Omer (Radiy*Si rtbt jS l ?■ naklkfltte bir -"lUn idi ki, 






3627 

:' v:^ J? J -^ 



BendeM der g&yb dyed hub-u-ke$, 
H*fz< gayb dmed der istrbad hue$. 

•mdfl wtel hizmet ediyor, eferX 22™£* f L> ******* ka ^' 

--s^^^usa^-tsr* 

362S 
j 1 o^ T -*;/' *£■* em ^T 

Kofei medh-i $&h g6yed pte-f a 






IliTH 






YAnl, bin var ki. pnrilqfihm huitiinimbi f»uliinif,v<ir v t > mm Kiiriip yW- 
zijtie ktiriji mudh u wnfl t*ctiye»r. Ulii dn vir hi, |4hw huiurundi dogil, 
otui gormedigi hnldi? i>nu goriiyormu; xliil nnduri i,-t'kliiiy(jr ve cm rim* 
nuihalprclteii haya ediyor. Elbullw ikbieiitnin nuyj^isi daba ziyade mnk- 
biiJ dluf. Bir misal dabq : 

3629 

Kal'oddri kez kenar4 memleket, 
Dur ez sult&n~u-s&y& saltanat. 

-Mcmleketin bir ucundaki bir kal'amn muhafizi, padi^ahtan ve omiii 
y:ituiih£i ^'ol^i'siiittrn uzitk buJundugu halde." 



^ 



-J 1 



3630 



AJ l J 



*A 



Kal'a nefru§ed bem&l4 bi keran. 

■Kal'pyi du^manlara kargi mlidafaa ve mubafaza cder, Haduli, hlutb- 
siz mul mukubilindc kal'ayi onLara satmaz." 



3631 

Ki Itrtiidvwt tuizttend-u-can-jeian, 

••IMili^Libtii imUndi' m. untklnkl imiliitfn, liu/iirdu biibinnnlnrJnn tin 
lui i.vidif, (tinUil btlriuHl nAHulm* vr run In bn\jtn, hi/mi'li Ntidiknnnlir.* 

Ifffl 



it !ij- 



3032 



i ;J *-- ^^i 



j\j* ^ j|j g^ 






Pes begiybet nim-x zerr£ hifz-t kar, 
Bih ki ender hdzirl san sad hezar. * 

-O Wide gaiban* o]a Tflk bir degij, y arun zerre kadar ^ 
Mufesair Kadi BeyzSyi (Rahimehullih) , Kibfiw asMbdan Ata„n , 
i«» Mi. bir W, imana ge ,di. faE:^ 1 ^^^?^? 

SimdilSTt ? 59rd T ile g ^ 5mek i5tedi ' *™^u,a, Co S; 
^JS 1 ^ 1 mU£lUma " *" **» *-**» -rabilir mi* & 

- Geje* bile, Cimkii biz peygamberi ve mu'cfcelerini gorddk de fiv 
uvviuiuir, cevabmi verdj, Bunun uzer ms Cord imana tmirfi ™ tr-i-j- 

l ;C'i nrH k ; lB H hftrt ederek 5ehid oid - SSJS £rJS m 

fclliamduhllah b.z de gaibe ImSn edenlerdeniz. Fakat vanh, JSL 

I" l«ii- (jm'f ve 5 eadettir ki, o ge ref ve sead^ hf-fn* h d * i i . ^ 

*Ashab-i Kiram u 5 simftir : Biri- Muhfieirm v5ni «i»&i 

MekkenJn faihinden »nn ye* mdiw olup hen ^ kfl!b1erinde 
1480 



iiiutiikit'i kuwet hulmnniiij olnnbim I riiiLi-ltt-r>-riil kuliih) itcnilir, Hi^sfil-i 
Ekrem onlnni timval-i ^aniimdan (Hunoyn tfittiimuiii ijjtinftm t'dihui^ 

jualltu'dan} zjy6dt'(;p iiissc Vfifd) ^iyli> kl . (l-!lni S i l ly A 1 1 > vfi isflnllnM 
(Zeyd bin Ebi SUl'yanJ Vf? (Mufivlyc Foil Kin Hlii'yfin) vc (Huveyljb hin 
Abdil'uiKa} vc Ebi^ Cehlin oglu flkrinu?) vt? biiad^ri (llai'is bin Ht$Am) 
ve (SiiheyJ bin Ami) gibi birinci d^rrecdu t^nif-i Kuroy^len oian miin I 
lefetul-kuluba yiizer deve ve birer mikdin yiimu^ ve ikinci dereccdo ulnti 
imieilefeliil-kuluba kirkar dcve ve ona gdre birer mikdar giJmii^ voidi... 

Ensira emvSl-i gqtiaimden siitlere verildigi kadar hisse verUmnli- 
ginden ba'isilanniTii canlan sikihp beynferinde soy len miller. 

Fahr-i Alem Hazretleri, onlari huzui-i seSdetine gajirdi. *flm hir 
lukim zullUl-i'likad olan yeni ntiialiimanlarLii cdb Vti tc'lif-i kulnhii i^ln 
emval'i go n fii m den oiilarw iiyildece hisse verdim, Dnlnr mull iilip mom- 
k'kvtti'riiic uidecekler, siz dc Rusulullahi alip kendi divannixEi tfiiliirnn- 
yc rflzi dcjgil niisink?* diye buyurdu. Cijmlosi raziyiz ve hi^uiidnK t[f- 
diler ve bu iltifat-i Peygamberi den memntin ve miite^ekkir nhnnk tiflltiv 
tilar. Fahr-i Alem Hazretleri dahl ellerini kakbrip hasaetpn en.ittnt v<> 
on! arm evlad ve abfadma hayr ile dUa etti. 

Hazret-i Mevlana yine &m&n-i bilgayb'a dair diyor ki r 



3633 

Taat-il-i-maTi kunun mahrrtud $ud. 
Ba'd-i merg ender ay an merdud $ud. 

«Im|n I'lmek ve Ifmlii- bulunmak siiudi, yarn hayalta lk<-n mnkliul- 
dUr. ^Itlmdcn aanra ve Imkikuliii K'>riiJmi>slni mikteakip iiurdutltliiri' 

Iflte imfin-i yc'ain mnkbul olmurtniHi bundundir. Mu'lum ya, (imninu 
klifr ve Enkur Ul> jjB^lrlp nun nofflulu Itnuti vc ttindlk t>lnu*ye (imiin-i yi ,1 «) 
lirbir i>derli*r Vi Imftn mukbCil di-fllldii, dorter, ^iirikii liuhi-l msiidu 
bulunitn bir irvtan molflkltrl vo jiiiyh ikrnlnJ ftflrtlr (Jiiliiu (flrdUktW 
fcnnrw Ini^in lUu^nin dv lnyitu<tl K ilnmii 



K MKI 



IIINf 



3634 



& 



Gunki gayh-u-gaibi rup&$ fcifo, 

Pes dehan berbend-u-lebhdmus bih. 

-Madam kl f gayb vc gflibtn orttllti olman evladir, o hatde agsim ka- 
li", dudakUrin mi kit olsiiii.* 



3635 



j 1 jb'j ^-^ jjl^ jl 



^ 



J 



-ljT U» l 



l ji»- Jji- 



% fardder dest vdddr ez suhun, 
Hod Hud& peydd kuned ilmA ledun. 
•Ey kiirdej; s <kden el eek. Um«i bdunnli hakikaten Alkb. hhai eder,> 

Bu iki beyt, lisan-i Feygamberiden Hazret-i Zeyd'e hitabdir ve haka- 
yik shylerriekten kendisinf suktita da'vettir. 

ilm-j icdlimif: tl§hi bir ilimdir ki, okumakla side edilmez. Allah fr 
rafmdim ba'zi aevgili kullarma jhsan olutiur. Nitekim Hair Aleyhisselam 
mkkiuda: (V« ailemnShu minledurma ilma). Yam ■ *0'na keadimizde* 
mr Hint ojirrifikn buyuruLmujtu. 

CArniu»*ag£rde HazieU All (Kerremallah* veche) tarafindan s U Ha- 
<l!i-l gfrtf rlvayet edlliyor : .tkn-f batm, Allahu Tealanm esrfiruidan bir 
■ir Vi h kmellerinden bir takim hikmetlerdir ki, o ilmi kullarindan dtt* 
■liklt'rJriiii kjilblerine ilham eder,» 

3636 

A\ 4*LJ^I^ ^i 

Bes 6iiued hur$tdr& r&ye§ guvah, 
Eyyu $ey'in &'zemus-sdkid? tldk!. 

ii /?. i f n .*' fn y,W1 ' gUtl * ,e ' lhi<1 ' yeter Bunun » ibl •« bUytik ,ahld n.. 
dJr? AJInhtir.* 



IflSZ 



Mn'lumdur ki, l.ii cUi'vomn 4bll nlnhllnwiil icjn 4M1M lAwmdir. Fa- 
km meydanda ohm bir p>y l«ln sftblil aranmas, MeaeM CiiJn^, fozfida par- 
Inyip dururkcn Gun^i gUm vmi mi? itiyv surulmaz. gUnkii orimi ziyam, 
unuh vniliflma 5 ahlddJr, Himun BifaJ (N&riiBSemaviti vel'ard) olan Al- 
Lahm viicuHutia onun mnhliikfit vc musnuuti gahiddir. Kondiaiiiin bir joy 
bUdlrmeai isc ^chiidet vc ihbfirAtin en dogrusudur. llm-i Rabbani de, o Hu- 
ll i sehadetler ciimlesindendir. Nitskim Zoyd bin Harise'mn min indilLilh 
mdihem alaxak sttyledigi & ozler, tEiraf-t Hisaletten tasdik buyurulmu^u 
Conab-i Fir Efmdimiz bu beyt ile (SiJre-i En'am) daki iki Ayele Iflnt 
etmlftlr : 

Kureyg mii^ikleri, esdakulenbiya Aleyhi Ve Alibi EkmduUehftyA 
Kfondimisc : «Ya Muhammed; senln peygamberlijini tasdik eden kimsr 
j.di'emiyoruz. YahQdi hahamlariyle hmstiyan papa2lanna : Kitablanniv.dn 
biiyle bir peygijmber geleeegine dair bir isaret gorddnu?. mu? diye aorduk, 
inkar ettiler. O ha!de senin nubiiwetine ve kieabmin hakkaniyyetine klm 
sfhadet edecek?* dediler. Vahy na^il oldu ki : 






Yani : -Habibim; oiilara : ^badd i'tibariyle en Miylik §ey iiedlf , en 
dogrti ?ahid kimdit? diye so*. Sonra aen biiyiik ve en dogrii Jflhld Alluli- 
Ur ki, benimle siitin nranuda jahlddir vc bana bu Kur'an, *nun ahknmiylp 
siil korkutmak km (yani A 11 ah a iman etmediliniz takdirde cehsniiema 
gireceginizi anlatmak jgin) Allah tataimdan vahyomnmustur. Hem yaltii/ 
lisf degil, Kgr'anin vasil otdulu herkesi korkutmak hjin 1! *. » 

Ukaiadan gecinen ve guya bitaraf ve insafb goriinen ba'zilan Ha arc M 
Muhammed Sallaliahii Aleyhi Vesellerain peygamber olmakla beraber 
yalniz Arab kavmine gtindcrilmi^ oldufluiiu soylemiflerdir, Halbukf ju 
Ayet 2at-i Akdes-1 Rtsutelin, ottlann vehml gibi yalma Arab peygambuil 
degil, biitiin Alemlcre meb'Gi ve Kur'ati narniyle tlahl bir kltab, UUtt 
lamlyle bir din bulunduguriu l»idon her lord icin Neblyy-1 Marsel oldu- 
guna delalet etmektedir. 



(W) iftrtl Cr'«m If 



nm:i 



u- 



•* ) 



*JU 



^^V; 



3637 

M big6yem gun karin gud der beyan, 
Hem Hud&~v&-hem melek hem dliman 



<U0) Idr«) En'tm i lfc 

(1311 BQi-.l torn ! N, 



1014 






;in:t8 

/nnehu l& rabbe Hid ■men jprfnm, 

»Eze]i vc ebodi kuhn ve ilium ohm All uhlan bagka Rahb-1 hnkiki ynk- 
lur diye Allah, mekklcr ve tlm 11 adl sahihlerl ijehadet ederler,- 

Cenab-i Pir bu beytlerle de (Al-i imran Suresi)ndeki bir Aye to tol- 
mih eylemi§tir : Tefsirde deniliyor ki, Medineye $anri hahrnnliuirvlim 
ikl ki$i gfllmi? ve Aleyhisselatu Vesselam Efendimize : Kelam-i ttfihldp 
un tatiyiik jehadet nedir? diye sornauijtu. O miinAsebetle bu Ayet-I Ker^ 
me nazi! oldu : 






1 






fir?: 



u Ll 






Vint : "Kendisinden bagkg hnkiki bir Ma'hiid nlmayiui A link *fliu 
del cder; mcleklcr dc, adil ve sidjk clan alimler dp go ha del eder kl, her 
^icyc galib ve her ^eye temamiyle vakif plan Allahdan (fiiyrl Ma'bfid.l 
baklki yoktur 133 .- 

t^fte bu Ayet-i Cdilede meleklerin ve ulemSmn jehadetleri. Allnhni 
ijehftdatftw karin kihnmij, Allah in birligini onlann da pck dofiru oliirnk 
bildiklerl biididlmigtir. 

Bundan aonra Hazret-i Mevlana, §ehadet-i il3htyye iizeiimj melalkfl 
vo ulemanin ^ehSdetindcn bahgedilmpai hikmetinin. beyanuia juru* gdp- 
rek diyor ki : 



(1WJ aflrtl A« tlnun : 1* 



ins:. 



3839 

di* j> ;f j» jij t/ijT j Jr 

£tm gwdM d4d Hak U bud melek, 
T& §eved ender guv&ht mwjterefc, 

•Allah aebadet edifice melek kim oluyor ki, omnia gehadette mas- 
ter ek olsun.k 



3640 

Z'anki sa'&u-huz&rj dfitab, 

Ber instated Qe§m-u-dilMy-i harab. 

-Clinkii giin^in karsamda durmaya ve on™ § uaatma bakmaya ha- 
rab gozlei- ve gouiillet tehammii] edemei.- 

Hattfl o Baka Gim e§ inin tulu'una ve mkisafina maddi ve Hni olai. 
Ilk Wt vucud mukavemet gosteremez. Tecelli vukuunda Tur dagmin 
p«rci]am§i gib! miJzmahil olur. Oimn igin ifihiri ve nurani clmakfa be- 
rtlwr yine mabluk bulunan meleklerin s e hadeti ve onlardan emr-i tlahi 
nbHluflnna muktedir buhman *evat-i kirama, yam enbiya-v, ,zam Aley- 
hlniUwalAtU Vesselima tebHg-i *bkama vesatet etmelen laz.mdir Iste 
mslrklorin $ehadeti ilahiyyeye ^tirSkJ bu cihettendir. Orifcrdan VahdV 
u-yyou Rabbaniyyeyi telekki etmeyen enbiyanm insanlara tebHg etrae- 
m ve o tosjzdar icinde tin ve irfin ile mutemayiz bulunan ulemamn 
dtt Oizfm gibilere Allahm varhgim ve birligmi anlatmak iizere sehadetEe 
hiilunmaJan da bundan dolayidir. 

Bir orduda balijkle^ hafta tatomlara varmcava kadar ta'mim edik-n 

hjir ermr hakikatlG nrdu kumandam tarafindan verilir. Fakat kolordu 

Lumen, alay, tabur, boluk ve takim kumandatijaj, tarafmdan tcblig edi- 

lr ve bu tebliflde maiyyet kumandanlan, ordu kumandanivle rmiaierek 

buJunur, ' ' 



IfiHU 



3641 

Qun huf d§i fc'o tef-i hut^drd, 
Ber netabed bugseled ummMra. 

■Giine^e bakmayan yarasa gibi, zulmet tabiatli olanlar da kabiliyyct,- 
sizlikler! dolayisiyle o gdnegtcn iimidlerini keserler.» 



3642 

Pes wetdikrd ft* mdhem j^dT" dan, 
Cltveger ^ur^tdra ber a$m&n. 

"■(} halde mclekleri. semada tilve eden o hursid-i hakikate bijfni utlil 
yai biL» 

Burada giine§le Cenab-i Hak, oniiri yar ve badimi olanlarla Ittiltkltf 
murad vdilmi^tir, HazreM Pirin -Bizim gibi* buyurmasi, meloklpr Al- 
lahm semavi hadimi olduklan gibi biz de arzi hadiraleri ve yariyiz, H»h- 
kin o emir ve ahkammi yerdeki kullanna teblig etmek hizmetiude bulu* 
nuvuz demektir. 



3643 
*zi), jbT} L. Lit jf 

K'in ziya md zidjitabi ydftlm, 
Qun hatife bar zaifan id f Urn. 

«/.irn hi/, bu tiyuyi ImkiluH icUiH^bidvn huldtik w layitlatu kar|i 
hnlifcttiltnh I'.ilu y> nl.nlii- 

ItlfIT 



3644 

£u« 7neh-i net? yd ss rttz* jtfta bedr t 
Her melek dared kemat-fanur-wkadr. 
«Yeni dofrmis veya ii 5 giialtik hllAJ veyahud t Bm bedr hatindeki ka- 

merin aydmhgi gibl her raelegin derece derece kemili, nAru ve kadri 

viirdir.* 

Melektef, mahlOkatin ulvisi ve semavatm sekenesi olmakla beraber 
lu-pslmn derecesi bir degildir. Ulviyyetleri, Hakka tekarriibleri nisbetin- 
dedir Bu tefcarrub ve tenevviir, kiminde yen! dogmus, kiminde iki de 
gecellk hdalin zayif pan i tia , gjbidir, Ba'zilarmda j se bedr-i tarn nuraniy- 
yetl gibi bulunur. Van! ba'nsi kamil, ba'zis, miikemmel, ba'mi ekmel- 
dJr. Niiekim nev'i beger de boyledir. Onlarm da ma'nevi dereceleri far*-, 
lidir. 



^UIp ' 



151 



Ayetl muktezasinca Insanlarm Ind-i llahide en kerimi, en ziyade nut- 
tek! olamdir. Bciyle bir insan-i ekmel, meleklere bile tekaddiiin ve tefad- 
flul eder. Zaten mii'minlerin avarm melaikenin avammdan, havassi la- 
meleklerin havassindan efdaldir. 

Meleklerin biiyiiklerinden olup vahy tebligine me'mur bulunan Ceb- 
rftl] Aleyhisselam, SallallaM Aleyhi Vesellem Efendimize be$er §eklinde 
v.* Ht^dya ashabdan (Dihyetiilkelbi) suretinde gorimiir, o suretle vahy 
geilrlrdl. Cenab-x Peygamber, onu hilkat melekesiyle iki defa gormiia 
b»|Prlyyet giizu o miisahedeye tehammul edemiyecegi icin kendisinden 
j^vmiytJ. Cenab-i Mevlant Mesnevlde bundan bahsederken : «Hazret-i 
Muhnmmed Aleyhifiaalavatiilehad, o a*mi kanadmi acacak ve HiiafeW 
Hnjwa-l llahiyye azametinl fzhar edecek olsaydi Cebrail, ebediyvete ka- 
dnr bfhii§ kalirdi,* der. 

Evet, §uphe yok ki, boyle ohirdu. Mi'rac gecesinde Habib-i tlahiye 
ti^nfat ? iJik eden Cibril-i emin, makami bulunan sidretiU-miintehaya ge- 
lince : ,Parmak ucu kadar ileri yakJajsam yananm. diye durmus ek- 
meUf mahliikat Aleyhi Efdaluasalavatii Vettealim&t Efendimiz i Be bila 

UM) Sini Hllcur*t : 13. 



LS»8 



Jhtlris llerlemij gitmi^ti, (Jiinkii onda olan a§k ve ma'jftklyyet cazbeil 
Cebrailde yoktu. 

^jk 6ir re fiber ki peygamber olup peyrevi, 
Terkeder Cibrili, sidre, muntek& nedir bilmez, 
Levdenevtil laktektu der iken r&hiil&lsmin, 
lhtiT&z~i rah't a§ki Mu&taf& bihnez nedir. 

Hazret-i Hilda vendigSt, meleklerln sifati ve Hakka olan kurbiyyeti 
babsine devamla diyor ki ; 

3645 

^Ui jjij dU« ^> .J!!^ j; 

i 

Z\ ecniha, nur sel&$£ ev ruM', 
Ber mer&Ub her melek d&red §u&\ 

-O^er, ddrder kanad nurundan her melek, mertebeaine gore fiiAi 
hiizdir.» 

(Sure-i Fatirjui ibtidasmda buyurulmustur ki : 



^.^- 



^i ^i 0b&$£$%$ **' 



-J < 

Yani : *Hamd ii $ena gokleri ve yeri yaradaii Alia ha muliNiistnr O 
Allah, melekl eri peygambeilere vahy, evllyaya, ilb&m, mu'minlare ru- 
ya-yi sidika tebliginc nie'mui kibitis, O melekleri iki^or, Uger, dWrdcr 
kenadlt yaratmijtir, yaradifta dilodi&i kadar da artinr. O Allah her feyt 
yapmaya kadtrdir 134 .* 

Bu kanad I a ra tllrlu turlU ma'nAlar verml§lerdSr. Ba'^ilarmca kuvvit 
mefhumundadir. Cebrail AleyhlMoIlm, kavm-l Luttm kasabalarmi ka> 



(W) «nl FiUr i 1 



1UI 



nadiylo kaldirmis, tepetaklak zemine atmijtir, Ma'nevi mertebe yukBek- 
lifli ve Cenab-i Hakka yakinkk diva de tc'vil olunmugtur. Ma'mafih ka- 
n&dlann miintehasi ddrttfir, daha fazla yoktur zannolunmaain. Cabrall 
AleyhisselSxnin alti yiiz kanadi oldugu. yani a nisbette Allah a mukarreb 
bulundugu Hadis-i §ertfte bey In buyurulmuftur. (Yezidtifilhalki maye- 
sa) Nazm-i CeliH de burtu te'yid eder, Hazret-i Mevl3n& melek kanadla- 
rim anlatmak i$in buyuruyor kl : kanadlar : 



3646 

jL_jl J_^fr tfUj j*u* 

jL» jjJI jLt c — ij> jjH & 

Hemgu perkdy-i ukuiA insiyan, 
Ki besi ferkast§an ender miyan. 

-lnsanlarirj akil kanadlar i gibidir ki, aralannda c*k fark vardir,* 

Allah, meleklere kanad verdigi gibi insanlara da akil ihsan eylemi$- 
lii. Meleklerin kanadi ikiden baslayip ilam.a§aallah cogaldigi gibi insan- 
lann akillan da idrak i'tibariyle biiyledir. Ba'zi akillar; yemekten, 15- 
mekten yatip uyumaktan baska bir feye ermez.. lste iki kanadh bir 
akildir, Ba'zilan da ilim, irf&n, kesf, i'tira fezalarinda ucar. Onlar da bi- 
nibaye kanadh akillardir. l§te bunlan tefekkiir ve melek kanadlamu ta- 
savvur eyle. 

3647* 

Pes karin4 her beser der mk-iu-bed, 
An melek ba$ed ki manende§ buved. 

• O h&Ede iyl, kiitii her hususta ins am 11 karini kcndi gibi bir melek 

Avamdan bulunan bir insana melaikenin avamindan, bavastan olars 
iiiHima da meleklerin havassindan yolda§ olur ve yolda;inin arihiyaeagi 
vr« kendtslnin anlatabilecegi de recede telkinatUi buhniur. 



mm 



3648 



cit; j ^)<>- &*-jf ^ 



oil* » j I As 



/■' 



f-r 



j sM 



Qesm-t d'meg cunki hodra bet netaft, 
Akter bra $&m J $ud t& reh biyaft 

•Gftzii uyif olan, glitiejin alyfisina tehammiil edemedifi ff'm jlUbfr 
lar, ona mum yerhie ge^er, da o mum aydinhgi ile yolutia ffider.* 



.HAZBET-i PEYQAMBER SALLALLAHC ALEYHt VESSELLEM »N 

ZEYDE ! BTJ SIRRI BUNDAN DAHA AQ1K S<)YtEME VE 

MCTABEATA RlAYET ET, BUYURMASI- 



3849 

,Ha«et4 Peygamber buyurdu ki : EsUSbim, yildnlar gibidir. ITolfitt- 
lara mum, 5 ey tan lata rccra varifesini purler.- 

-Sohbetimdc bulunanlar yddnlar gibidir. Hangisinc uyarsamt bidu- 
yei buhir, dofcru yola rikarsimi- Hadisine i?arettir. 

Eskiden denizlerde ve collerde geceleri yild^lara bakmak suteliylp 
vola Ridilirdi Aleyhisselatii Vesselam Efendimia bu adete telmihnn Hvi- 
zur-i Seniyyelerinde bulunan ve sohbet-i kudsiyyelerinden feyz alan ki- 
bar eshabiru yol gostermek hususunda yild,zla r a ben 2 etiyor. 

Evet Eshab-i Kiram (Radiyallahii anhiim) velim meU Isllnnhi 
Kur'aii ve din onlar va 3 .ta S iyle bize intikal etmi^lir. Hazret-I Ebu Bekr 
(RadlyallahU anh> Ayftt-i Kwflril c^m'eUlrmeseydi, da Tevrat ve Incll 
Hibi, yi bui li.rU. lltettlti ugi-r. yahud bQ-buUiii unululur gldcrdl Ct- 
rdib-i Httkkin ! 

10B1 



^£%^iCjp? 



Yam; -Km 4m hakU»t«n biz inzAl ayladik, onu mntlaka ve db.tte 
■nuhlbza edwek olan da yine blziz ". va'd-i subhanisinin zuhura gelme- 
slnde b]ddik-i Ekber Hazretlerlnin himmeti bir vaaita olmustur. Keza 
H^ret-i Osman (Radiyallahu anh) Kur'lmn kelimatmi Kureys lehce- 
sine gore yazdinp da etrafa g5nderme B eydi, simdiki kiraat ittifiki husQ- 
I<* gelmezdi. Arab kavmrnin her kabilesi onu baska tiirlii okurdu Kur'am 
ve onun maksudu olan tevhide iman eylemeyi etrafa ne 5 reden sehlbe-i 
kiramm Keiamullah'a hizmetleri kadar ResuluNah Hadislermin nakl ve 
rivayatlwlwte de hirnmetleri oldu. Kalen Hazret-i Peygamberm siinne- 
tim haber verdikleri gibi haten de onun giizide hilkatini ve hakpesend 
•nrvun gosterdiler, Din ve im&rj yolunda hirer kilavuz oldular Gerek 
nn, gerek insan seytanlanm taglamaktan ve onlarin idlaline mani' ol^ 
tnakton gen durmadilar. Hatta bu h usus ta hayatlanmn tehlikede dma- 
•im ehemmiyet vermediler. Mesela EbO Zerr-i Gifari (RadiyaJIahu anh) 
gwek $amda, gerek Medinede Emevtleri tenkid etmekten cekinmedi 
Surgune gitmeyi batila karsi sukut etmeye tercih etU. Mesela Abdurrah- 
man bm Eoi Bekr r Mulviye bin Ebi Siifya.ni alenen tekzibe ceslret gos- ■ 
lerdl gunku o te'sis eyledigi saltanati oglu' Yezide birakmak, onu veli- 
ahd yapmak, balki ona Mat ettirmek istiyordu. Yezid ise fasik facir ve 
s«<hos bir herifti. Hilafet makamina degil, saltanata bile kat'iyyen laytk 
dejildl. Bunun igin Mekke ve Medine ehalisi, Yezidin veliahd olmasim 
kibul ctmediler. Muaviye Medineye geldi. Mescid-i Serifte minted sea- 
<W«* gikti. mubarek makamda ayyi$ ve sefih oglunun fezailinden bah- 
koylndi. Iste bu faziletleri delay isiyle ben onu veliahd yapiyorum Benim 
.vaiihftimj Ebu Bekr ile Omer de yapm l5 ti. Demek ki r veliahd ta'yini Ebvi 
Upkr ill? Omerin Eiinnetidir dedi. 

C«mlEt erasinda bulun-an Abdurrahman bin Ebi Bekr ayaga kalkti 
vn '. Smin bu yaptigin S| Ebii Bekr lie Omer'iu degil, Hirakl lie Kayserin 
Mlnneiidjr, giinku ogullanni veliahd yapan onlardir, diyerek Siddik ve 
Ftrt* Hazaratina edilen bir isnadi reddeyledi. l 5 te eshSb-i kiramin ki- 
bin btiyje hak sozlii ve dogru ozlii zevat idiler. Radiyallahu anhum. So- 
Kti daha jjjyade uiatmiyalim. Bahse ddnelim : 



fW> SQrti Hicr : 9. 



1602 



" 






3650 



Her kesird ger budi an ge§m*u-zor, 
K'b girifti z'tfitob-l gdrh nur. 

*Egcr herkesfrt guziinde, dog ru dan dogruya giine^ten ziya alacak kH- 
dqr k nd ret ve kabiljyyet, bulunsaydj.» 



3651 



J^i & i3*^T^ *J^- S 



JUj ,! 



js*- j? 



*>$■*> S 



Key sitare hacetesti ey zelil, 
Key btidi ber n&r*i hur^id 6 delil. 

"Ey iclil kimse; yildizLara ne hacet kabrdi ve yildixlur g(tne|Lii /i >■« 
sma nasi] delil o!abilii-di?>. 

Biraz evvel Cenab-i Hak giinege. Hazret-i Peygamber aya h diger mil- 
newer biiyiikler de yildizlara benzetilmek aQretiyle bahs, tenvir edflmek 
iBtenmijti. Burada da buyumluyor ki h herkes dogrudan dogruya gilnaf- 
ten, yani Allahtan istin&re edemez. Onun l^irt kamerin nuruna, yfint pey- 
gamberin tebllgatina ve yildjzlann jufiina, yani esha.bm n ulemaiiiin h ure- 
fanin, rivayetine irgadina ve i^tihadina mubta^dir. Eger bu ihtiya^ olma- 
saydi o vasitalara Idzum kalmaz ve onlar Giine^e, yfini Allaha delil o!- 
mazdi, 

3652 

M&h migbyed heh&kJi-ebr-u-fey, 
Men beger b&dem veil ytiht ileyy. 

-Ay, loprafta, bwluti v* gdl««ya d*r kl t Ban Iniimm, fakit ban* 
vnhy fttlr,* 

Bunda aydan murad : Sttyltnlldiil Llitit Haarat-I Pty M *mb*r Sil- 
iHlllhU Al«yhi Vaitlltm mndimUdlr. Topnktin makud | Arit olin v# 



i 



« 1cm semJv, ol„, mahUka.t,,-. I ste Efd a lfll mbij , a ^J^ f^liS 



'(Tili[)i 



Yani : -Habibie de ki ■ Hakikate.i ben de sfiret ve taMat i'HhArlv,. 
yoktur § u kadar va, ki, ban* vaby ^fc S izm «»'lSl^I™ 

S eyi r rik kp^to^m^ Ylnis putlara secde etmes ,/ ve * b, ; ri f ™- 

mak iqfo murailikte bulunmasm. g 5 ** 

MrtiK Jbadet etmek, yam, ban, 50 fu dealer diye tUt u hese 



3653 



*** 



*S I £, 



< fJ l J y^Xl- 



,lu: 



Zulmetl darem henisbet ba $utnus } 
N&r darem behr-% zulm&U nujus. 

.Gunner* nisbctle b<mde zulmet bmimmakla b( ^ber nefs , erin 
UlttlAtonj tenvir edecek minim vardir.. ^rstenn su- 

§arib Ankaravi, buradakj §iimustan maksad : Melaike-i Mukarr^Mn 

aulmet-i cesedanisi vardir,* diyor, nisoetie 



■ H. SOnl Kthl: 110. 



| Hi'H 



AyeW Kerimede dc beyan buyumHuftu v^liile ««>«k enbiya, Kert-k 
EkmelUlenbiya AleyhlmiissalaUi Vowi'llni hi»r*<i di birer Inaand.r. F«- 
kat • -Mubammed d* insandir arum, hrr lri»» *lb. dejll, bclki o Wnr 
arasinda yakut gibidtr,. beyt-i raeflllricP hfltrnnlniii*WyySn ve sair enb yft 
ve Jniir^linin «li topr*k oldufiuiidan tlbtftt I'Ubfiriyle kendderinde blr 
ke«flfefci be 5 edyye vardir ki, o kesafel rnek-klerdc yoktur. FakM yin*> 
haki nijad ve merd-i miirad olan enbiyada ruhaniyyet ve ma nevfyyM 
i'tibariyle oyle parlak bir letafet vard.r ki, o n^rani letafet, melaikenm 
niukarreblerinde bile yoktur. 

Cenab-i Mevlana gu halta sebebini yine lisan-i Peygamberiden U&li 

ediyor ve diyor ki ; 

3654 

Z'an zaljem to. ttt tabi bveri, 
m ne merd-x d/itdM enueri. 
*Ey insan, sen pariak gUne§in ehli olmadifiin t^'n iehammtil edeblie- 
sin diye ben zayifint.* 

Yani, bende keaafet v* tabiaU beferiyye buliinmasi, cinsjyet i'cabin- 
ca benden istifade edebileain diyedir. 

3655 

Td sttiM^ renc-i ciger reh y&ftem. 

-Ciget hastali^i cihetine yol bulabi.mdt i?in ben bal ile s-rke ((Hii 
karijmisim.* 

Yani, bende hem latfi&W Nebeviyye hem keaafet-i beaeriyye vardir. 
Bu hal, sirke ile balm kari|ip slrkengebin olmasi ve aafra illetini lyl rt- 
mesi i^indlr. Safra haitahfiin* tutulmu? olanlara eirkengebtn verilirmi| 
Sirkengebm ! sirke ile baldan. blr d* (drek otundan yapihr bir surubdur. 
§irk ve kiifr haataii olanlin t»d*vi ifln de peygamberlerin bbyle ktil- 
fet ve letafetlfln mumttwlo bir tibtati bulunmaai lazimdir kl, letafel-l el* 

UH 



m— 



hetlyla AlUhtan teldcki eyiedijh aniM#>i fc«A*.« 

™yle Allahm kuliarma ta bli t Schulll ** ^'^ yf,rd - 

36.16 



ye.* 



3657 

TVjJie-i dil md'mUr $ud pak ez hevd, 
Bervey "Etrahmdn alel arfisteva" 

S£r, eikur hdtirdan agy&n tecelli ede Hak 
P&dvsah konmaz saraya hdne ma'mur olmadan. 



» . * *j i • 



Y&m J "Rahman oJan Allah a r , a i st jva eyledl'" * Avet t *„,„, 



fin 



M7TJ flflroi Tiplmi ft. 



JStlyft kelimesi : Karar etniek tli-tm Jv <.]<|iigumlun bundan (mucesmi 
me) denilen bir f ir ka lurcmlg vt> Alluhi hflfA tir^in usiundfl oturyr Ur 
■ ■ i si m olarak tehayyi.il etmi^tir. 

Ba'gilan : istiva, Jiukiim ve galebe manasinadir. Ayel-i K«Jftifl 
Allah, arsa hakim ve galibdir* meulindcdir dc migler, bu'zilan ise : is Li 
\'a malum, kcyfiyyeti me^hul ve imam farzdir diyerek manasini tlm-l 
Nahiye ha vale etmiglerdir, 

Hazret-i Me via nam n : Allah nal.be istiva eder buyurmasi, orjivn i<- 
celli-i Rabbani vuku' buhjr mefhQmundadir. 

Aula Errahmdn aleVaT§ istivd mejhuniunul 
htiva-yi, feyz-i Hakka ar§<t a'zamdir goniii. 



3658 

*^^J ti tj j-H Jiy -£*■ 

4*lj urj Jj ^\ cs? ^ J*- 

H-ukm. berdtl b&de'z-in b% va&ita, 
Hak kuned gun y&ft dil in r&bitd. 

«G(iniii hu rabitayi bulduktun stmra Cenab*i Hak oraya hiln vA*itu 
hukmcder.» 



3659 

tn suhan pixy an nt? dared Z&yd k6, 
-B« KuzUn tonu jfoktur, /,pyd m<rcih- kl, o.ui if^iuittn buliiiumi tJiyp 

I i.i 4 i vim * 



mil 111 lit vutpyirii. 

ft 107 



IUU7 



-ZKYll HlKAYESlNK llfett^ 



j,* 



a '« 



*-^J |J*1 J JUJ 



Zeytfrd efagfl ^^ ^ ^^ 
CesS es «$$* nidi-^d'i r% 
-$i»idi Zejd'j hiila ma , smi r anfca Jta( , tl R „_ . 

3663 

T$ ki bd ? i Zeyd hem kodra neyaft 
Hemsu akter H ber6 hor 5 id tajL 
-Sen kim O(uyo«un? Zeyd bi'e Etritffel k. i 

3662 

fl$ e^6 nafcj % b% y m M ni$an 
m kehi yabt berate kekke § an. 

Mua&D ceken Turkic Z , l m ' Ceir ^ Acemler; (kebJwsSn) van! 

HHJH 



nan milyunlarcu kilr»dflri Ibfirel Irnlj. Fendler bumin adina {whAbiyi) 
diyorlar. 

liu onlagiLdiktan aonra, Hakta fftnl ve mitatehtek olmuj) bulunan Zeyd 
bin Hfirisenin o sirada Zeydliginden bir gey kalthiimig, hepai tecelli-1 tJfihf 
knrjismda mahvolmug bulundugunu anlatmak igin llazret-L Mevlftnfl di- 
y»r ki : Zeyd yoktu, hem b'yle yoktu ki, ne nok$i, ne nijani kslrm$ti, hot- 
ta saman ugrusu yolunda bile bir gdpii mevcud degildi. 

3663 

£ttd frauiiss-u-rtdtikd tdbdiw md, 

Ma)tD-t mir-t ddtii-i $tilt£n-i ma. 

«Bizim hislerunii ve parlak mitkumuz, $ultanimixui ilmi ndrunda 
niahvoldu.* 

3664 

Hisfid-vti-afcifid-jan der cierun, 
Mevc dsr mevc ledeynd muhz^run. 

«OiiJ;mn iglerindeki hisleri ve akilian ( Jjj~a* L J ) dcnizindc dal- 
t,' Ji J anntaktadir ,'■ 

Alemin nasil iena bulacagim ta'rif igin Cenab-i Hak (Ylsiri Surt»- 
si)nde buyuruyor ki ! 






•r > ^ 

Vani ; -Miisiiklt-i ve hu'i tl hiiiiri inkiir edviik-i- ttiyorlor ki : Im:--.- 



uogru I sarlfayormi o ertbttgU. | :j y alj]et ne vakit ko pat ak tl r. Onlar 
|hllt«lU bir s « sten ba 5 k a bir * C y bekfemiyoriat ki; Diitari yakalayacakhr. 
HslbMki o sayba vukfife s«Idfgj sirada onlar six, veri*, ^rag, 5 ve didiufe- 
hi m^g« buUmacakiar, bir vasiyyet etmeye bile frrsat bulamiyacakiar- 
«ir, ehl ti ijalkti nezdmc de donetniyecekierdir'»«.» 

?n Ml nefha ; i u'ladir ki, Sur-i israfilin birinci «fcf a uflenmesiyle bti- 
tiu. haik hdak olaeak, h em de bu hadise ani olarak zuhura gelecek ha- 
ya-ta clank™ hepsi de vaaiyyet t to%e, yahud evine donmeye vakil; 



Denildigine gore kirk sene boyle ge^ecek, sonra : 




iSfei 



^> 




■*-*V 



UJ* 



Yani | .ikmci deft sura ar,Wok; blmu 5 *I an l ar o vakit kabirlcri.,. 
<U-n siynlip ma budlarmm huzun.na, siba-j mab 5 cre ^ideceklerdir Di- 
jttMkkfl .r k. : Vay Uibnize bki yat^rmz yexde* kin, kaldird,? Me- 
rklri onlura covah verecekkrdir ■ Bu, vukflumi Allahu, vadetmis oldu- 

', D " hai tt ha 9*^> sehe! >«. **™ sayhadan b a§ ka bir &* degildir 
, "' 1 s,mru ™ larm h *Psi huzuiumma ihaar edileteklerdir^.. 

Timvir buyurubn hadise, uhrevi ve umumi olan hafce ve ihyadjr 
■unun bir de dunyevi ve 5 ahsi clam vardir fei; (Ohneden *vvel olun) 

H . !f ' !i, ' min crar - i ™^ibinw Dimyadaki mabv u fcg mcrtebesinin 

WWl '- T ™ 1IW U * hi <*«** «*» v, zatinda *,hura gd!nce 

imun eneyyetlni ve huvfyyetini tcmamiyle mahv u mustagrak kjiar* sa- 
likin beiihgi, sirada giinesin ziy^na ma'i-ua kaimig bir yi ] d iz gibi go- 
i'inmei ■ olur Hiatal, akb r Utni bul^, her , eyj D t.colli hflrikj huL 
rund i toj buJur, ,1, Ha,rct-i Mcviani b U ma V. e vf hali a n la tma k £. 
/ * flT h r ratm ' n <maJlV) ta ' bir ettiklfifi bu cii vcden so^a bL 
i-tmcwdir, Cenab-t Pir or.u da atideki boytierJe izah edfyor : 
Onm K.j r . ■, Yf, ■,;,,= ^.^j. 



I .i'i» 



3«fl5 

-^ j6 -^ J^; ^ 

^WTi ^eb dyed bd3 voktA bar jud, 
fincuTn-i pinficn §ud& berk&r §ud. 

*Gece golince iiin vakti ohir. Yildnlar tekrar i$ ba^ma gelir.* 

3666 

BiMJ^AKf^ vMihed Hak kd§hd, 
Halke halke halkehd der go§hd. 

*AlIah bihuslnra yine ijnur ihsati eder, Onlar da kulaklanncta (hi UnIv 
hakiyik yc maarif halkalan oldugu }ia1tle.» 



3667 

JVd^; nd^on *Rab&e?id ahyeyten&y> . 

«E] ^irparak ve ayak vurarak Hakka sena ederlcr, nai vb- niya* ile: 
Ey Rabbimiz bizt ihya ettin dt'i-b r.» 

Tecelliye mazhar olan ve vahy mertebesbe gelen bir salik, o merte- 
bede bulunduk^a ahkam^i ser'iyye Jle miikellef degildir. gUnkii :■,. i:..i ■ 
hiikm olan |uur yoktar. Teeelli gegip de begeriyyet gecesi zuhur edintw 
gurub-u §ems He yildizlarm parlamaya ba§lamasi gibi salikin juflm, ba- 
vaesi, akh ve ihni avdet eder. Ve yine mukellefiyeti ba§Iar. O mahv hi- 
Iinde kendislne bij nice maarif ve hakayjk verllmig olur kl, Hazrol-I 
Pirbi <Ku!akIarinda halkalar olduflu halde* buyurmasi buna ijflrettlr. 
Bu lutfa mazhar olan sallk de k<*mal-l ne^v« lie Hahk'ma hamd ti sena 
eder ve llflhf; ban a iklncl bir bay At vurdln diyc aiikurlerde bulunur. 



17DI 



~_m 



3808 

<&j r iLn jl j jjL jl 

4n ctitod-u-<m i^dTn-l rthte, 
Fdrisan ge§te gubar engihte. 

«0 $1itiimu§ ve dokiilmii* deriler ve kemikter, to*koparaa birer sb- 
viin iilmufjtur » 

Yanl, oliip kiyamette dirilenlerin curumu$ a'zasimn bayat buldufiu 
gibi mahv halinde bir salik de ba'dessahv yeni ve ebedi bir hayat bul ur 
maneviyat yolunda at oynatacak ve toz koparacak bir siivari halinj alir' 



3669 

Hatnie drercri! ez ade?n smj/4 I'^ctid., 
Der kiydmet hem §ehur~u-kem kenttd. 

-tnaanlMiii gakir glanJan da, kiifran-i ni'mett* bidunanfari da kiya- 
ntotlf ndemden humle ederek geljr!er.» 

ItundBn sotira Cenlb-i Mevlana, ba's u kiyamin Uhrevfei&i de, Biin- 
yavhiini de inkar edenlere hitaben buyuruyor ki : 



3670 

Ser fi mi pi^i kunun n&dide4 f 
Der ctdem etjuei ne ser ptgide-L 

-Ey miinkir; jimdi neden bajmi ^evlimek suretiyle inkar ve i'tiraz 
c-d,y„r SU n? Ademde bulundugun surada, yini, Dttnyaya gelmoden evv C ] 
de boyie yapmadin mi idl?> 

ftoa 



3(171 

Der adern ef$urde hvd\ jit'ty-i hi§, 
Ki mera key berkened ezcuy-i his. 

•Adcmde bulundufun sirada beni ycrimden kim kaldirucnk? dlyo 
direnmt^ idin.» 



3fi72 

Affnedftt! sun-i rabbdniyet rd, 
Ki ke$id 6 muy-i ffy&n&y&t rd. 

-Keiiditide olan sun-i Rabbaniyi gormiiyor rmisim kl, scni xn^tiidtiii 
I it tup ister islcmez adcnjdim viirfidu j^etirdi,> 



3673 

Tii ke$det enderin enva-i hal t 

Ki nehudet der gum&n-U'der hayai 

*Scni i.yh- ballcile varlik alcmhu i;fkti ki, iinlarin hii; liirt m-iihi 
bayaHndc yaklii.- 

tnsan, babasindan nut To hfllinde ana rahminp intika] edar. Ornda ttlA 
ka v« mudfla hnlini, sotirn krmik, d vf dm ik: ci.'nin ^okllnl alir. ZumAiu 
^elince de diiri/Ayn geltr. i^tc bunlar bir tnkiin taUvvurat, yard hull#rdlr 
ki, bu tavirlai] Kc$Jr*n innanm tltfiwi yt lp'»lri nlnuksttfm anuak Altahm 
iiqdrjsi ve kudretiyle mpydoriH jjpllr. Ntliirdr yoklnn bir varlik /iihin 



ITflJI 









3674 

*&. »Jfr. 1^1 f jf. jl 

- - ™ 

i4u adem 6r$ hemar& bende est, 
K&t kim diva! Suleyman zvndeest. 

Bu varliklurm a*Ii bulunan: *0 adtnt, Cenab-i Hakkm daimi mut'i 
Mr bendesidir, Ey div; cali§ SiHeyman diridir.» 

3675 

Dfo misazed cifdnin kel cevab, 
Zekre rd ta def gtyed yd cevab. 

iDivler geni§ ^anaklar yaparlardi. Siiieymamn emrine katgi gelme- 
yi? vi wall ml ona cevata vermeye ciir'etleri yoktu,» 

iSOre-i Sebe')de hiMye buyurulan Siileyman Peygamber kissasina 
i^aret buyurulmu§tur ki : 









^U 



^^e'djjfr 



^^b^wSj«ji5Ui 



in 






© jJK2i ! 



Yini : "Rah bin in izni vc miisaadusiyic Cinlcrden bir takimi Siiley* 
mamn liuzurunda rahgirdi. On far dim han^isi cmrimizden i'raz ii inhjraf 
viae, una Cehennem nzabmi latfinr, yimi yaknrdik. tinier SiiJcymana 
mihrublardan, hpykcdlurden, cftfetyo fyfini, hfflVUa knrbir ga R fa gfflriBklar-. 



I7IM 






dsn) ve yerli kazanlardsn istodigi ;eyi yaparlardi, Ey Davud ogullan 
Hakkm bu ni'metlerine giikredin, Halbuki kullarimdan 5 ukredenl« 
aidir 14 *.* 

Suleyman AleyhisselSma Cinnin musahbar oldugu ve onun emriyh< 
bir 50k is yaptigi Kur'an^i Kerimde zikredilmis otdugu igin, biz muslii- 
manlarm, buna inanmamia lazimdir. Cin var midir, ojss idi goriinurdu! 
diye ukalahk etmeye liizum yoktur. Her olan $ey goriinuyor mu? Jtfik* 
rop da var amma gdzle gbriinmuyor, fatal mikroskopun onunde meydana 
cikiyor. Demek ki, mikrobun gozle goriilmemesi, onun yoklugundan de- 
gil, insamn goziiniin mikrobu gormeye kafi geJmedigindendir. 

iste bu cuiler, Suleyman Aleyhisselamin emriyle tali^iTlar ve havuz- 
lar kadar genis yemek ganaklan ve sair yaparlardi, Yine Ayette buyu- 
ruluyor ki : 



^^^ctt^ur 




L 













^w^^^'ir^ij.^: 



1 



Yani: -Vaktiki Suieymana dliimii hitkmettik (y$ni, Suleyman Pey- 
gamber oliinee) cinlere, onun blumiinii a|ac kuidundan ba$ka bir 9 ey 
sezdirmcdi ki, Siileymamn asasim yiyjyordu, Vaktaki Suleyman J-lfcildj, 
iJliimQ anJa^ildi. Cinlefin gaybi bi[medik[«ri meydaha gikti ki, Ui| lm . 
olsaiardi, o zillet ve me 5 akkat veren fal^ma azabi i^inde dump b«kh- 
mczletdi 1 * 1 ,* 

Tefsirierde yaaildigina gore cinler, gaybi bilmek iddiasinda buhmur- 
mu 5 . Cenab-i Hak bu iddiayi tekzib 19m HazreM SUleymamn vetttmi 
ondan gizlemi?. Siileyman Aleyhisselam asftsma dayanarak einlerin c*- 
l^malarim seyredermig. O halde iken vefat ettttffc fakat asaya dayandifli 
ix;in dujmemij. Cinler bunun farkina varamami^lar, s aJi 5 makta devflm 
etmi§ler. Sonra asanm iginde btilunan bir feurtcfl^a yedigi yerleri bogalt- 
mi 5 oldugundan cesed-J Siileymamn flgn'hfiylt- asa kinlmi^ Hazret-i Su- 
leyman yens dQ$mu$; olmii? oldugu o vakit nnjaijiltm^, Cinlerin gaybn 
vukufu dmadigj da bu sfirelle meydann p|OBi|, 

Iste Hazret-i Mevlana; ademi yani, yokluju t'lnlt-ir benzeietek ey 

11401 Siri'l Sehe : 12-13. 
(141) Siir*< Solw: 14, 



no:. 



dfv; cahs, <jiinku Siikymfin diridir. Hem bu Suleyman, layemfit ve laye- 
f.Ot olan Allahtir dlyor ve yine o ba's ii hasr rounkirlerine hitab ediyor ; 



3676 

HSfrd bin gun hemi lerzt zihim, 
Mer ademra nizdan lerzan mukim. 

■ Ken dine hak, sen yok ohuaktan nasil kcrkiip liti-iyorsan, yokluk da 
.11 bib korhusundau fiyle titremektedir.* 



3677 

tj>f* ti^ &J^ *1— ./ J ^ 



Ver tu dest ender mew&sib mizeni, 
Hem, zi tersel anki cdni mikeni. 

■ Sen mansiblarda bukmsan ve serve! s&bibi ids an da on Jar dim don 
jflilcrtk dtyo adeia can ceki$irsiti,» 

tlunun gibi : 



3678 

Her ft cua i$fc-i Hoddj/t ah&ene$t t 
Ger $ekerh&ii$t an can kendenest 

■ (J Unci Allabtn askindun gayrt her ne varsa, vclovki ;eker yemck 
■ iKnn run ^t*ki$inrkten htifkn bir $ey de£ildir.» 

i Ton 



3679 

fist can fcercdeu suy-i merg dmeden, 
D£&t der db-t hay&tl nazeden, 

-Can ceki^mek nedir? (Hume dofru git nick, ab-i bayita el uzalaiiia- 
ni ak, yani icememeiktir.* 

Haktan gafil olmak, saghkta bile bir olumdiir, Allah i sevmek ve 
onunla meggul olmak ise ab-i hay at igniek demektir, 

3680 

HaEfcrd rtu dide derMfc-u-memot, - 
Sad soman darend der ab-i hay at. 

-Halkin ikl gfcizU tilumde ve (opraktadir. Ab-i hayatin mevcudiyyu- 
tinde yiiglerce $ek ve suptieleri vardir.* 

Yarn, muhabbetullahm ajik bir kalb igin ab-i hayat olduguna ve ona 
nail damn ebedi bir hayata kavu^dufuna inanmazlar da yalmz olmeyi 
ve toprak obnayi goriirler. 

3631 



Ceftd fcun to sad gorrttm gerded neved, 
Seb birev ver tu bthusbi §eb retted. 

"(,'fllij ki, ab'i Hayatin vnrhgi hakkindaki yii/ ^Upben hi; olmir/sii 
doksana insin. Gece yiirii. Sen uyursan c»c« filler." 

Ylnf, bu fflnl hayat, ebcdiyyet sahasinn nJabftle jijcce gibidir. Ijta 
o gece ii'inde aoyr i\ «Lil1ikL> ijahj da bini/ ynl a), Ht'tyli yjipnmz da yatip 
uyur ve ti hnynli gaftelle gefirirseii g«o* gldct, imirl mukjiddtr ge^fr, 

;.('li tic yt.lruhnHild gwi kullillij oluntUIT. 

i7U7 



' J-> 



3982 

Der jeb^ ^fc COJ/ aT1 ^m, 
Pij fcun an afcU zulmet suzrd. 
.Kanmbk gecede aydrnhk gUnii ara , Karanhkhm yak.p aydmlatin 

3683 

Der $eb-? bedreng bes nteS bttugg; 
Ab-i feayt'a^ efcffci feftrfti bwed, 

^jnmi kara 0]an gecede , ok iyiUk vardij ^ hayfi( kariinj]k|af 

tb4di, m ttakbiM riyadan uzak ve ihlasa mufclrin olan.chr. Boyle 

'in ^aklast.m. Bmaenaleyh Cenab-, Pfrin buyurdugu gibi LS kara 
*bn K.a-dc 50k iyilik vardn, Kibar. evliyauliaLn fir ati, ZStinZ 

'Z/r^ \^ m ^ ler VS ^ MldH *****"» «** . S e ve 

. n, "lUtwOiQc .czlenmin hi, feydasi olmad, Ancak geceJeri kalklp 

Wdlftin ffcl rek'at namaz makbule g es ti cevabm, alm lE l/r P 

3684 



bine uyku verir ve kor kutiik uyutur, uyuyuiiCH da gcce hjrsiitt hulu 

nan seytan, onun teheccude kalkniasnui (i'.'fiil, yn\m nsimu'ii kilmasmu In 
le rn&ni' olur, 

3685 



xS 



w 1 if - *" 



■OVs^' 



jU^U- 



4>' 



Wdr%an hasm-i vuc&dA hakined. 

■ Ey Jiisan; sen diis^nanlarnim kimler oldugunu bilmiyorsun. Oftrvii- 
mb} ol ki h atejten yaradilmis, olanlox, yam ^eytantar, toprnktmi mulililk 
in sail I arm dii^manlaridir,* 

$eytan ile Ebulbe§er arasinda baslamis, olan bu adavet, kiy&mute ku 

dar suriip gidcccktir. 

3686 

Ndr hasm-i ab-u-ferzendan-i o'st, 
Hemqunan ki ab hasm-i can-i o'st. 

«Su, attain hasm-i cam olditfu gibi ate§ de suyun vc onun ^oi'iiklii 
riniii dii|mamdir.» 

Cenab-i PJr bu bcyt ile ^eytanm ate^ten, insanlariu ma-i mcnldcjn 
yaradilmig olduguna i§aret ediyor. Su He att^ arasinda tabiateti du^iunii 
lik bultindugu, suyun ate§i s6ndijrdugui f ate§in suyu tebahhui' uUlnlifll 
gibi ?eytan ile Ins an da biribirinin dugmamdir diyor. 



j*£ jt^j ^ yj^ j >l±- *^\^. 


3687 


i 

Hab-i mwrde lokme-i murde yar §ud, 


j\ ff ^}ju5' Ijj^ y" 


Hace huft-u-duzd-i §eb derkdr §ud. 


jj* j i— jT jUj^ ^ 


£ i ve °'" ,okn " , *"" m ' ui de «"»* **• ■«• -™» J 


/ib f3^frd ku$ed zxr& ki o, 


■ 


llmtii jt'rsottl&n-i ahwtt-ii adu. 


YflnS ot minder doJdurur gibi tika basa doldurulmus bir mi'de, sahi- 


-Su uli>i xttiidUhlr. V u «' 1 " nif "t< lUyua vt> rvlilthtiiii (Hi<)iiiumdir.- 


I7HN 


Bimdtin nunrii ntv^irt di|«i Uli nut'nisini biyifl i<-m ir.i/rri i MpvII 




n. i biiyiii 'iiyitr kl ; 


■ 


I Mill 



^—"^ $ J> J } u-_jl-w 

Bo'de^in in ndr nar-% ^ehvetest, 
K'ender'6 asU gunah~u-zellete$t. 

--IfutKlHii sonra, yanl ate$in nur-i hilkat oian jeytan demek oldugti 
nnlayiJmcB tan ate?, bir de sehvet atesidir ki, gUnihm ve idle'nin a?Ji ve 
Niftrlii budur.* 



3689 



■V ^ £ jjj- L" 



.1" 



JVdr-i MrtM bedbi bufsered, 
Ndr-i jehust to beddseTt mtbered. 

■Dj^arulaki &te$ su He saner. Fakat iserideki 5 ehvet ate;i, satiibini 
rohcmiema kadar goturiir.» 



nllldlr 



3690 

u If -^IjL'V Oj^i jL* 

*>M» jj £ jjj aJ* jjb ^ Ij 

Mdr-i geTwet mfoejfdra-tned beab, 
Z'anfci ddred tdb-i dozek der az&b. 

Sehvet at e!5 i su He s«nm(a, gimku azah hususttnda eehennem tabi- 



Kur'finda buyurulmu ? tur ki, cehennemlifc olanlar, oraya doldurui- 
ilukUn sonra Cen4lM Hak cehenneme : -Doldun mu ; doydun mu?. dive 

Miracak. o da : .Daha var mi?» cevabim verecektir, 

$ehvet de boyledir, doymasma imkan yoktur, Ne Icadar bulursa bir 
n kcudanm da ister. 

I7J0 



Mill 
CrA it *J? *r 'j^Jr 1 A 

lYdr-r se/metrd ?i fdVe nur-i din, 
Mintitttm it/du ndril-kd/irm, 

«§ehvct ate^initi fares! nedir? Dm nurudur. Nasii ki, Cehcnnain, 
mii'minlere : Ey mli'min; ^atauk ge$, Senin nuruu taenim alesirnl hiinrill- 
riiyor diyecektir.» 



•m2 

£t fc^ed in ttdrrd Tifir-S Hodd, 
JYtifvi Ibrdft^mrd sd2 us id. 

«Bu alesi lie sondiiriir? Allah in num. Ibrahim Pcygamhcr AJryliK 
sr-Jfimin nurunu kendine usta ittihaz et.» 

Malum ya. Nemrud, ibrahim. Aleyhisselami muastsam bir n\*%v jki- 
hrmifti. Fakat Ibrahim Aleyhisselamda buhinan Nur-i tl&hf, Ntjrnruduii 
narma galebe etti. Ve onu sondurdu. Sen de onu ntimune ittihAz ederck 
§ehvet Jiarmi tevhid nudyle sondiirmeye ^ali§ ki : 



3693 



if j L" 



Td ^i 7idr4 ne/s-i fun n^mnid-i t^i, 
Va rehed in elxm-i hem^un tid-i tu. 

•Nemrud glb3 «lnii ntUiidn ulv^iiidm njtnf misili bulunan cinndn 
kiirtu)NMn.» 

I7U 



'MM I 

£ehwt-i n&rt beranden kern ne^ud, 
bemanden kem §&p&d M hig bud. 

<'$chv(. L l alc§i sarfetmekle eksilmez, Onu muattal birakmakiati ve a 
■viiretle azallmaktan bus ha ^are yoklut.* 

3695 

Tti ki heyzum mi mhi ber &te§i, 
Key bimired dte$ ez heyzum-ke§i. 

»A(e$e oduti attik^a * ales, nasi] soncr?» 

NYf,sm ami a una uywak ve onun her diledigini yapmak. ad eta onvn 
lUijine tidun atmak gibidir. Peyderpey i<;ine odun atilan bir ate$ hiq 
i»ncr mi? 

3696 

Z'dnfei £afct;ci ab s%~i rair b-uril 

« Odium attain i^inden ^eker ^ikarirsan ate§ soUM. Allah tan kork- 
muk ve iniiltekiyane hareket etmek de o ate§e su gbtiirmek ve db'kmek 
olur, 

3697 

Kei/ siyek gerded zi ate$ ruy-i hub, 

K'o mked gvlgune ez takval-kulub, 

«Giizel bir yiiz h allies nasi I siyahlamr. yiiz ki, sAhibi oris (lek- 
vHkulub)dan diizgiin siirmiig ola,- 



(S0re-| Hfle)d«ki : 

Yani : -Her him ALlahm nlflimsllorlni, y*mi «nr ve hllkilmlvrlniJ bit- 
ytik blllr tii'zlin ve latbik cderse, « ta'ziiii ve tulblk, kalbJcrin LltikiUiri- 
dandir* 1 ^ (Yani, kalben miitteki olan mii'minler, Allah in evflmirini V* 
ahkammi bi'iyiik bih'rler ve mucibince hareket cderler.) Ayet-i KtrJmitI* 
ne ijaretLir. ljte boyle muttekiyane harekette bulunmak, vech-1 Ibadrtn 
dlizgiin surtnek kabiltoden olur ki, iiyle bir yiiz ^chvet ateatyk? dlyuh- 
lanmBZ, 



.KMtatiLMti'MiNlN OMEB BADIYALLAHC ANH UKVItlNHK 
MEDlNF, ^EMItiNDE YANGIN CIKMAKI- 



3C98 

j? j 1 ajj**« ^^ ^>r j?* 

Ategi uftdd der a/id4 Omer, 
Hemgu qob-i hu$k mihord 6 hacer, 

-dmerln hilafeli devrimle Medbiede bir yangm oldu ki, talari kum 
odun gibl yakiyordu.- 

Bu yangin Hadiste bey an buyurubn ve Hicretin 654 iincu yihndn 
iuhvir eden UriM ate? degildir. Vuku' bulacagim Aieyhiufleliit Efendlml- 
5tin mu'clze olarak ha ber verdl|i o ate?. AHabii a'lem Medina clvftnnda 
bir yanardag patlamasi ve ISvlannm $ehr-i miibarek yakinlonna knrlflr 

ukmasi idi. 

Hadlsler gutllardir ; -Hicaida ale? zidiftr thncyitlc* kiyilnicf koj»< 
mnz.» pHicaz arazlsiiiden bir wtirj ^ikacnk vc ^nm civaTinclHlil (Ilusru) 
beldeainde bulunan d<*ve]i!rin hoymdnrnii Bydinlulncaktit,- -Him* vfidi- 
Icrinden birinde Htes scli akmnyiiicH kiyainH ktipiiLnz, O tilt^in stiylniylf 
Busra-yi §flindaki develtrm boyiinlnn nytlinlnimcaktir,. 

Filvakl 1 054 Cumadelflhireiiinln blrlOfll tfiirni Mtfdinede bir x«Iz«U 



i,i4z> s<irwi torn 31 
F: ma 



tTi:i 



■■ 



tjtdu. Civaidaki daglardan korkung sesler i|itildi, Kesif tair duman orta^ 
lifii.kapkdi, (imam-i Ca'fer-i Sfidlk)m oglu (Aliyyul'arzi) nin mezan ci- 
vanna kadar geldi, arada durdu ve sondu Lavlann sonmu$u bulunan 
aiyah ve uivri kayalar hila orada gorulmektedir, Bu atej hakkinda feaJa 
ma'IGmat almak icin Eyub Sabri Pa?a merhumun (Mir'lt-i Medine) 
isimii eserinin 266 nci sayfasindan a§agisi okunmalidir. 

Bahsimizin mevzuunii tejkil eden ate§, Medine gehrinde 5ikmi§ bii- 
yllcek bir yatigindi. 

3699 

Der ftttad erader bmd-uii harcehd, 
Tdzed ender pen--i mur^-IaneM, 

Bu yangw binalan ve evleri yaktigi gibi ku§ yuvalanm ve ku§ ka- 
undlarini da ihrak etmi$ti.» 



3700 

Nim*i §ehr ez itfleha ate§ girift, 
Ab ml tersid &'&n<i-mi §ikift . 

-Sehrin yaruii kivijcimlardan tutu^tu, O atejin $lddetinden su bile 
korktu, §a;irdi,> 

3701 

Afe$fch%*3 ab-usirke wiizedend, 
Ber ser-3 dte$ kesan-i fiagmend. 

«AkIi eren kimseler, atege su ve sirke kirhalanm dBkUyorlardi,* 
Lakin : 

1714 



:mr* 



^jjlLx* jjjil .>:J >1 



: i 



Ates er istize e/auft mi^iidi, 
Mi resid 61-0 meded ez bihddi. 

«Ate; iimdina mtiyordu. Satiki ana ali-m-i illaktan imthid gvllyordu.- 

'3703 

Halk amed c&nih-i Ommar §itab, 
K'dte^t m& minerMred fiif stab. 

. -Hulk kosarak HazreM Omcre gel di lor ve i Ate$ su lie siiiimuyor 
dpdiler,* 

3704 

Gdft an 6,te§ z\ dy&t-i Hodast, 
$u'le-i ez &te§4 buhU §uma$t. 

*Hallfe dedl ki : O- atej, Allahin alimetlerlndendlr. Sixin bosbHkle- 
rinlxln blr kmlcimidif.* 

3705 

Ab bugzaiid-u-ncm kvtmat kunitl. 
Buhl bugs&rid eger &IA -mtnid. 

-Su dUkiiiflyl birnkin tin nkm«k duftilin. R|*r Imnlm hl'lm, yftnt men- 
nu bum ist-iii/. biiNlsligi Idrkfilin.p 

1T1H 



mmtm 






«• ** ve hu, ri u ahiaka t^^kle""^ 



3ha J * tIca ,!e 2 ^ olacag mi antatmak 



'•j 



jstemigti. 
3706 

Xalk goftendes W d*r htftjiWeim, 
*Halk on a dediier ki . tr„„^ 

v«^m Hm***^ ■ Kapmmi **** «- awb. beri mmA 

3707 

Go/t nan &r re^-^ddet dddetf 
Des£ ez tehr-$ Hodd neks&deid. ' 
"ltn-s.vv.t-i (jinei dedi ki ■ e- 

tawiMukda bufaiimuyoril^^ ' Aftah r,lasi ** asip da J n f S k ve 
»S.uluka vermek belayi dei'ed*!-, U^> ■ * 

V*ng,n Mfcq* itfltejJSSb ^ iein ""^ °^i* o 

3708 

#" jr. / t% ^ j ^ ^ 



i 
er 



We'* benijHl awwwsfcBHfcafraa 



I Til, 



Ctaib.i Hi*, Kurtn-t Kuril 1S ;, M kr,. * Mod , flo HlA]jBinl 






>, 












i i^5? ' u P^ ' ' vc im ™ mflkajm 1 ™to"»n M«Ui»d« »«r| flf . 

ml,l«rdJ MMhacHcrdcn evvel y *nh, f ,„ a hicrct eyleyenJerj »v rl« ,, 
niuhDclrJcre verjkm g cylerd e „ d„] nyi ncMerindc hascd duymnlii,. Vr . 
rllM ,eylw« kendlteri i<in ihtiyag bulunsa bile muhadrbrl Mfelttlno 

■nlh ve tekdtel jdnhr. Her kirn ncf lin Jn h HS i fl MJiL n d Pn vlk ft ye | lt ,, Uh 
liflc oiilar fcyi il ic[«h hulacuklordjr^N buyurmugtur. 

Bu Ayete kfir?i Hazret-i Om^in sMeri muMllf gibi gfiftoa«fct«Iir. 
M.kjU Ayct s.tnkin-i ensar ve Pcygamhor devrindeki a.ml M-ntmHlU-. 
hnkk.n, mJir . Ha^rol-i Cmer devrinde i*fl hari^ten bir w k kin,*. «,.| ffl , ¥ 
v, M«| ine dn yerte^lflij. ihtimal ki, CmKk Fflrikun tokdlrl, *»„*„ 
ittadtr Mndl. HMNM MeVifinl Om^Ol-Ffirdkun 5 u nuilMUnl i, H kI,U 
llkUsn sonrn buyuruyor ki : 



3709 

TJj7rd dcrde»£-i /ier rehzen medth. 

-M,l iohum gibldir Ony m k >*r» .tea kJ| ayilon Jol ke „ n ^ 
iliittlln elittr kill; vcrmvk jflbidlr.» 



ilOJ fldnit H^iri I, 



1717 



Infakin ve tasaddukun da chJi vardir. Bir sarho^a, bir faBika yardim 

titraek, gorak yere tohum ekmek ve bir haydudun eline silah vermek gibi 
olur. 



3710 

Ehl-1 dinrd bdzdan ez efrf-t kin, 
Hemnifin Hflfc fried ba «$£&. 

«Din ehli ile kin eblini ayirdet Celis-i tl&hi olmtori, yam daiml 
llnk'ki sikreyleyenleri ara ve onlarla otur.» 

Bir Hadis-i Kudside : -Bad, bwii ziktedenlerin yanindayiin.» buyu- 
rulmu§tur. Allah ile oturmak isteyenler cnu zikretmelidirler. 



3711 

iJT JL\ ij~ c^i J yji**** 

Her kesf ber feaumri hod isflr Jcerd, 
Kfi£e pinddred ki 6 hod kdr Jcerd. 

•Her ken ke»dl kavmine fear eder, yardimda bulutiur. Ahmak bit 
klitWD la* bir i§ yapmi§ oldum zamtiyle abdallik eder.» 

Her geyde oldugu gibi aeha ve atfr hususunda da iblas lazimdir, yfinl 
verilecek bir ^eyin Allah nzasi i$in verilmesi ve aneak erbabma yardim 
edilmeei jarddir. Yobsa su herrf; fasjk ve facir amma akribadan bulun- 
mu? ( diyerek ona muavenet gostermek, sadaka vermek degil, abdallik 
etmek olur. Ciinkii o veri§, herifin yapaca&i fisk u fiicura yardim eder. 

Bundan soma ihlas naail olur, muhlis kimdir? Onu bey an i$in Haz* 
ret-i Mevlfina buyuruyor ki : 



1718 






BJK DOSMANIN TtlKOBMKSl VI. llft/IU.l-l AMNm 
KIL1CINI ELlNDKN ATMASI- 

3712 

Ez AH dmuz iftlds-i «m«l) 
$tr-t fuikrd dou mutafifair ez degel 
<Amolde Ihltan .„] obcafcim Alfde* »*•». Allah ar.Unnu hly 

j .1.1 til . 



In vo hud'adan pak ve mutabhar bil> 



3713 

Der ^aKd ber pefileuaTii dest y#, 
Zud ^emsirt berddr^^itaft- 
4MM bir peb.vana ^b g cld^ v, ptt^tle iuh*«U ^,1, 



3714 

C fiitdi enrtdfit brr rdyi Ait. 

.0 p^UvW, h„ ,w •"»•" """" """ A "*""" 

iiiiirli'Kfiiim yUitini' UlMirrfU- 

171 It 



3715 

4n kudu zed her ru'M ki rfljH tnah, 
Secde bred ptj-t 6 tfer secdegah. 

■Gyle bir yttm tiikiirdii ki, tamer, onan huEurundft yiiziinti yerlere 
alirerdi.* 

3716 

Jfr jl ^i*i c^UI jUj ^ 

Dbt zeman end&ht §em§ir an All, 
K&rd 6 ender §az&ye§ fcdfali 

«Hazret-i Ali derhal kiluim atti ve ami oldiirmek ftiufounda a$ir 
davrandi,» 

Yanl, oldurmekten vazgejti. 



■HI' 



3717 

J/ 1> j jj.U jl j'jf*- c-^s 

Ge§t hayran &n mubariz z'in amel, 
Ve'z numuden afv-u*rahmet bimahal. 
■O muharib, bu i$e ve yerinde olmayan $u afv ii merhamete kar^i 



3718 



^a- 



U£ V ^j^xiL *>. jl 



GA/f ber men tig-i tis e/rdjtf, 
ff£ £i efkendi mera bugz&$ti. 

•Dodi ki ; Katlim l<;m kuskin kiJi 9 ^ehmistin, SDnra Mm ncden «t- 
dii, in -nj iiivrn nag birukhn?- 

1720 



3719 

Anqi didi baiter ez peykdr-t men, 
T& jtwtt t& suat der i$kdr-i men, 

«Benlml« ugra«maktaii daha iyt ne gotdiin ki, beni avlwnak husfl 

sunda gev^ek davrandin?- 

3720 

£*** jt( J *j« J/ 0^ L* 

^n^i did! fci pinin ha§met nicest, 
Td pwtfn berfct inim6d-il*bdz cest. 

*Ne gotdtln ki, boyle Wddatio Wrdenbire yatisti. §im?ek (akin |ft- 
xabin geri f irladi?» 

3721 

Jo | _ r Si jJj ly^ £> JJ-J **- jl 

juju Jui 4*<v jU- ^ Jj jj 

■ ■ 

Angi didt fci merfi s'citi (its did, 
Der dtl-fir-can $&-te4 6med bedid. 

«Ne gbrdiin ki, o gbrii§iinuii aksinden benim kalbimde v« riihuiiidn 
Mr gu'le mhflra geld i 7- 

372a 

jU. ^-^^^ / tf jW jl * ^ 

Anft did! bericr i*^ kflvu-d-mckan, 
Ki bik ct ran btld-u-ba^ftdtm cdn. 

•Ne «ordUn kl, a fUrU|Uii yUk»k V* rubta ■ II Id 1 7 O ntUnaiohelta 

benim de bayalimi bn4n)lmlin - 

nil 



bilir 



3723 

3724 
4***&* tell S ****** «^«&. 

Kissa mal'um. y* *,„ . . "WHO* 

k« bir mevki'ip fr , * .* ^ b den ^ SfcSrita U** 5et ™* "zero 
■flO* Allah, isyin^W ^^^ " 3 * W «*S«J » u *> kiJVm ' 

«S3 w^^^L ° ***»- LIS r c -, m ■**"«* 

, 7M ' aa ?w ^6re« c j,^. 



u>5?&'i^i^j- 



* > 









Yani : .Ey asr-i Muhammedide bufonan Yahfidiler! Ecdidmin Till 
£PUftde bulutla gblgelendirm] § iik. Ve size yani, cedlerimse m«m ile Hfl )vA 
mdumi;tik de sue n*ik verdlgimlz iyi seylexden yiyi n d fl mi 5 tik, Fak«< 
ertesi gu ne ^aklamayin emritii de vermistit. Halbufci onlar, bu emrl din- 
Uanediter. Kendilerim bit gtbj bealeyen All*hm wtesl ff an de b M ]ey ( „- 
iwe gttvenemedlln. Binaenaleyh gokden golea o niWfler ke»ildl. Onlur 
bu > itimadn,!.^ gbstermekle bk e ralmefan.dilei-, Iffidn kendl nefiibHn* 
zuimetmi; olduiar lu .» 

^i&fsi^^j^T 1 gejdi ; Harb - t umami f ^ de h * rid 

dujma^arla ngr^irken bir de dShill muhtekirier zuhur etmigtl ki bu 
adftnki, efrad-, milletl a^ birakip kasaJarnu dolduruyordu, Na^r kri- 
mis ve $oyIe demeye mecbur olmustuk. 

Yagraah ebr-i keremden men He selvd bize, 
VadU Tih oldu ztrd §imdiki Dilnyd bize. 
Eyd-i Fir'avniyfinda kaldik ey Mus&~yi vakt, 
L&tf u ihs&n et de goster yed-i beyzd bize 

Sefitet ve aglik arasinda Ingihz tayyareleri de ara s.ra gelip bomb* 
abynrlard!, §u kit'a da o felfiketin haztn bir hifaraaidir : 

Dehen< cuumuzu m&idene agmi§ken, 

Bir de tayydre zuhur eyledi Rabbim; heremet, 

Men U selvd yertne bomba mi yagstn gokten. ' 

Bulutun Benf ferfllli go]ge]«idir«i«l ve oridfin men ve seJvi dttktll- 
mesi, Bern hmi 1^1 umulmad^k bir ni^et menba'i olmujtu, Hazret-i 
Ali opehlivam ajdQr^ k ik H „ lahc^u «t>p kalllr^den vazg esm e»i ^ 

(14i) S<lr*[ B«liirt: ST, 



1 723 



urtun Idh, beklenilmedik bir lufrl Idi. Binaenaleyh Ha.reW HnM 
pMrth IWaiftdan Cenfib-i Mmu^y. Tib ? olundeki Musa bululuno 
lionsetiyot 1 vc o vak'adan bir p«t;a babscdiyor ; 



3725 

j^i Ij-K' jut^ f-u5 Ujrl 



V >r 



Cj^" olf 



,<£ 



E&r fid gentium dtbed k'anra becehd, 
Puhte*vili-$inn kuned merdum fw §ehd. 
Bulutlar "hmet ya&dinp bugday }«JM F^at insanlar pliiirlar, 
Imftdi.yi un, unu ekmek ve bal gibi tath yaparlar-* 



3726 

Ebr-i Musd perr-i rahmet bet ku§ad } 
Puhte-*vti-§irin4 b\ zahmet btdad, 
-MAri huiutu, werharoet krniadim ftgtnig, sclva ku§larini ]»i$i»i§ ve 
tii»nl 1 1 I Bill eilarnk zahmetsizce JV&mB&fa*. 



3727 

Ez berdj/-i puhtehiirdn-? kerem, 
Rahmetes efrdht der alem. atem. 
,Ke»m adminm h«r yiykileri l.ln Cenab-i Hakkm rahaieti, alem- 
da alem, y&nt ni,an ve alamet yttkMltmlgtir.. 

1724 



372S 

vj > i j* j-«j ^ ■*** r 

Td $tJ»J saf. an va#e u'an aid, 
Kem fie§v,d yek ruz ez ehl-t Teed, 
-Tam kirk y.l * variie ve ° vergi iimidvar olanlardan bir «fln afc 
silmedi.* 



3729 






Td hem i§an £3 hasisi hdstend, 
GciideTiil-vu-teTre-cw-hcw hdstend. 

«Ti ki, onlar ha 5 klik1«ind«n p S ra B a, tart, mirul glbi geyler taM» 

ye knlktllHt." 

Ve siikranmhkta bulimdiibr. Binaaaaleyb o semavi mMde ke.lldl, 



3730 

[/mmet-i Ahmed ki hestend <?z fcinatn, 
Td fcii/dmct ft est bdki on toom, 
.UmmiH Muhammed, Ummctlrrin bUjUkUrind.n W «rdalU ; rind..i 

ckiukUr. t?in a iwniv! t^tn note hiklttirfi Inylnifli kutar bakidir.- 

KicJI B,y.«\vi Mhimthul^ »Wrt»4l y«»y»r ki ^(iyycd«n W.i- 
lun , b" Liu-n m W ld 5 QidMFl rflh ^Jf^l^^'^ 
i^dir. o miirii vi « hohftynt i» Inytatti k« t i B r .uun -»i«»k v P .hi.t ir- 

i: iHtyurRi'pkiir 

1711 






3731 



tj^ »1jU5" 



Cnn ebiytu inde Rabbi fA§ jud, 
Yufimii yuski kindyet z'a$ $ud. 

-Ben Rabblmiit indinde gecelerim, beni yedirir ve i s irir, Hadisi ule- 
ml arasmda fa; ve nughilr ohmca it'iim ii feka o gida-y, ruhta* kiii&ye 

Aleyhisselatu Vesselam Efendimiz ba'zan (Savm-i visal) tutor yani 
iftar etmeksizm bir ka ? gun oruglu buhmurdu. Ashabdan ba'zJan bu' 
sunneti de yapmak istediler. Saltallahu Aleybi Veselkm Hazretleri on- 
Jan menetb. Y& Hesulallah sen tutuyorsun ya dediler. Reafllullah- *Siz 
bemm gib! degilEintz; ben Rabbimin indinde gecelerim, beni yedirir ve 
i?ir ir » buyurdu. CenaVi PSr bn Hadisi naklettikten sonra diyor ki : 

3732 

-^ J V &Jf jtf" JJ 4jl jj IT 

H!$ ft te'irfi inrtf der pesir. 

Td der dyed der gul& fun §ehd<i-$ir, 

gels if" ttadlSi "* te,Vi " BtlDek5jlilx kBbuJ et W - bo *»*»i° M ve •» gibi 

Yani HazreW Feygamberin Kezd^i llfthi'de gecelemesini ve Allahin 

bul et kl, senfn bogazma da o it'am ii iska'dan bfr nasib veriism 



3733 



jijij 



2 J dnfcj te'uite&f v&d&d-t aid, 
£unki Uned an hakikatra katd: 



^ihxku Te'vll: Ata-yi ilahiyi reddetmek 
mektir.n 

1126 



ve hakikati hata gor- 



Tc 

Mesela 



t^i B,r M W. *ttf*»hrtl- bilKi blr m-'nly. »rf Hm-ktlr 






Wtf. yapma^. Na^ "^^^^SSL'fiC bavMe k, 

HazreW Mevlana : Te'vil yapmak, bakikat ma'naBind* hata gorm 
iLeri gelir diyor ve devSm ediyor : 

3734 

An /tatd diden ei <M'H akU o.ff, 
Alct-i knl magzest-u-afcU cu^-post. 
.O hata gbru 9f 1*0* krfk^uu- ^toW .PfM^ AkU, kill, blr 
T ,,cyv C nlii kl, akl-i cUz'l i« kabu^u glb.dir.- 

3735 

Hi§ra tk'vtl kun nk ahUfhb, 
MaQzr& bed gby *& QnlzdrhL 

.„.h,rkrl, hadialeri d^il, NU ^ **" «" ""**-»« ^fti' k*- 
,0 btynlnti v« anlByi*iTio kiitii de.- 

1...1I ■ Ma'ni ilemidlr. C»nib-i Plr buyuruyor 

tl,,,,,,",,,,,.,,,!™ « iwnte^ y»nl uwiisryuuliiuvi. M.. 



tHU *flt«( »■# lh : 10 



I7H 






Bundan sonra Hazret-i Ali (Kerremallahu Veche)nin maglub ve azad 
ejligi o pehlivan lisamndan Cenab-i Miirtezaya diyor ki ■ 



3736 

SjO _J Jit. ^jV> £" J* ^1 

U j 4**1)1 jf 1j Mi 

Semme-i vag6 ez'dngl dide-i 

»Ey akii vc naaardati Jb&r«t olan Ali, yaiti her $ eye „kli et en ve her 
seyin hakikalml goren veli, ne gSrdiin ki, bwii bldiirmeden va*g«tin* 
Ne gtirdiiysen acik^a si>yle,» 



3737 

jjT ill IjL, JW ^Ut J 

Tig-i hiLmet can-i mdrd gdk kerd, 
Ab-i ilmet hdh*t mar a p&k herd. 

-Sendtki hilim kjlici ruhumum par^ladi. llminm suyu da bizira to. 
tuimjzu, topragimm yani, asli toprak olan cesedimJii temhtedL- 



3738 

Buz go danetnki in esrdr^ Hunt, 
Z'anki bisem$ir ku§ten k&r-i Ost. 

«lbnu a V ik Niiylii de hutum, AJJahm esrSfl oldtigunu bileyim. OinkU 
kilns.!* iilfltii-MH-ft ativnU unun inidir,.. 

f7tff 



Sdnt-i bi dlet-ti-hicarifiL', 
Vdhib-i in hedyehdy-t rdbihe 

* A let si?., vis i la m san'atkar olan ve l>u kiymetli hcdiyyelcri vcreii 
Allah,. 

3740 

Sad /lesdra^i mi ge§aned h6§r&, 
Ki haber nebved du gesm-u-gd^rd. 

•tdrnke yiiz binlcrte ne ? 'e verir ki, ptilardan iki ggitli) dc, iki kulaJtin 
dn haberi olmaz.- 

3741 

0. J-y* Jv* j\ ^ /* g 

Bdz go ej/ bdz-t arj4 ko$$ikar, 
Td fi didi in zeman ez kirdk&r, 

-Ey ursiti gUxel avlayaii togam; bu ande ALlahtan ne gordtin, no gEbJ 
bir tlhama maibar oldun? j/nh et,» 

3742 

<i-JJj- J^U ^U-^- 

(^e^rn-i tu idr&k'i Qayb Aimlht& l 
QfyrnhdyA h&tiran btrdthtl. 

■SfcnJrv itoiiln Kay In Ulflk O 0|r«Ull|i 3*U-lnHn K «,|,.,i dlklll, 

yani, k«pnli buluruitnkln - 



P: IDS 



iv:!ii 



3743 

■ <#* ^^ c#U <£ jl 

An yefei mdhi hemtbtned iyan, 
Van yekt taiik mi blned nihan. 

ranli^^rlL- 1 ^ Kflme " ***** ^^^ * der " Di ^ fi ia * D^ay, t*. 



3744 

p- -c* «f J. *~ <£ jlj 



i _ r - <*, gp] 



V'an yekl sk mah bined bekem., 
In se ke$ bm§este yek mevdi'naam. 
-tsten biri kameri otraflyle gonir. Gor^teri feu, clan bu ft. fcW 

i 

MU bir yerde cturan ve g<* yuziine bakan u ? ki^d^T bfci £2 

She? J ' SS"! £* baM11 **^*5ii» kur u^b 1 
mu^hede edemez. DunyAyr karanbk samr. Usuncusu be D azar-i JjjS 

"* 8 i, hen, de guneje o kuweti ibsan eyleyen KudreM Hak'ki ru'yet eder 
DuruLm yerler bir oldngu halde gorier ve goruni^er witaSSSSE 



3745 

Dertu &vizQn~ib-ezmen der guriz* 

^ * H * I l U * aD^t, ***« a S ik f b M tl ¥ tt B ii n ku ] aftl ke3kitlf yaMi iyl j ifmd| . 

««Hr, Onlann gorii 3 ii ve duyusu sana mn'Iflm barn, mechuldUr.- 

1730 



374t> 

Sxhr-x aynest in ace b lutf-i hafist, 
Bertu wrfcf-1 gurg-u-bennen Yusu/ist 
.Bu k, S Htri» tt kendisi. Acayib v* ** T>ir Lutf-i iUhiyyedir Mj » 
„o kar 5 i kurt sur*lmden ib*r«t otan, bana YWH focilmir.* 



3747 

Atcm cr kecdt hez&rest-u-fuzun, 
Nist tn ?tecde beher ^eftni zebiln. 
.Alemitl m« o B seki, bin, yfthud daha tela be d<= bu an >kb bb 
ftlfin, ber gbziin wbunu degildir,- 

Yani, herkesin giizu o alemleri mii^hede edeme^. 

Mevcud akmleriti on seki 2 bin oldugu b»'o kitabbrda «Ai«tt Fa- 
tat bu "hdid dogru olmasa gerektir. Nitekim Hazret-i M^ da dyi- 
S JSjud U Syar. CjJfcba Hakk.n bizden gidi k,m bflte ne kadar 
fllemleri vardir. 

3748 

Rdz bwkjd cy ALi^l/-i muttezd, 
Ey pes 4 *it-ii knzd huanul fcazd. 

k «i« ««» bMUkta«yi, ** "-**» ^*" ^' y -" VBl,! hn 1 * ,ekl 

P*r4r p*rd*«lnl »?.» 

1731 



mm 



3749 

Yd &t ud g& angi aklet ydftest, 
Yd bigoyem an$t bermen taftm. 

«Ya sen akbnin idrak ettigini kah eyle, yahud ben, bana layife olftlt- 

fart soybyeyim.* 

3750 

j*r «&'* O.J*" ^l" j>tj; / jl 

jLj J- *- 0>*- jj* j.'Lii_* 

Ez tot bermen taft gun dart nihan t 
Mife§dni nur gun ineh b\ zeban. 

«Sende n buna bir afit parladi. Burnt nasil gizleyebillisin? Sen ay (ribi 
tbylcmeksizlrv ntir safmaktagm .» 

3751 

*.U C ji -J ciTp jf| tiLJ 

Lik eger dergoft dyed fcurs-* mah t 
§ebrevanr& zudter tired berah. 

-Kgcr aym kursu site sbyiey^ek dsa, gece yokulati daha rabuk iler- 

I' In.- 3 

3752 

£z pdat eyme^ §evend-H-ez zuhnl, 
Bangui meh gtihb $eved berbang-i gul. 

*0 johmi yamlmnklBh vc W rmaktaii e m \ n olurlar. Ctinkii aym 
»i»il gnlyuhAiti srninc gallh ucH r ,. 

I7:i2 



3753 

L> f£\ Li. j^. j.j£j jj» 



*=- 



Mah bigoften gii ba$ed rehnumo. 
Cm bigoyed $ud ziyd enderziyd* 
K Ay sbylemeksizin rrtriylc yol gostcrincc, sbyleyecek oh.rsa liya 
itinde Uatmefli ziya ol«c-» 

3754 

I j it J&*» jl u) / Jjr 

£«rt tu bdbi Oil medin^-i ilmrd, 

Cun pt$S dfitdb-i biimrd, 
•Sen ilm ^ehrinin kapisi ve ilim giinesmin ijuaisiii^ 
Bu beyit .Sen Him ^briyim, Mi o ?*h»" kap*idir.. Had^-i na*^ 

l'una i^rettir, 

3755 

^ J^jr J ^ ^ l <$! ^ 

,_,u jjJ 1 ^ y j) -^-j ■ 

Bd^ bd| e^/ bdb ber coytiyi bab, 
Td resed es ttt ki$r ender lubab. 

.By ilm b*9* ^ ««W- t&Ube a?1 ' k '' kabUkl&,f SeniB feydnl<! 
ihiiityc nlifux edebilsiTi.» 

3756 

Baz bdf ey bdb-t rafimet td ebeti, 
Bdrgd^-t md lefiu kufven ahnd, 
,Ey LtlM, narir! almay... Allah.n, Mffibl v* rahmetl kap 1B1 , cbodr 

kadar a^ik bulun.> 

173H 



.\t.ti 

«Hava t^bakalan Ve Mrrere _ . .. „ J 
d«rur?- . J " deJi ' ^P* buh.mii-, Q kapj ,„„, WaJ] 



3758 

OUT i ^ .f^ ^ ^ 

Td bmuksayed derira dideban 

Der dertin kergiz rxcunbed anguman 

^^^^ ~ • Mi MM, 



3758 

-y* £U j-J. j A-i f^> 

$™ ^*de ,ud dert hayran § eve dr 
Murg-i mtmmttm! perran § eved 

may ; K : p ;^ hnca * kim - ha ^ ** *■- ^ . w kU5U us _ 
*£2i2£ SShfSSS^ **-*■ biri «* **- 

W*W, Fakat a?mca da oraya ST h ™* ^* M Ve d * huI **« 






3700 
■Lit* -<y jj l>1>* j'/j «-* l^>- 

Ga/iti ndgeh faeuiran g'dnc ya/t, 
Su^-i her uiran ez'an pes mi$itafl. 

«Mosda bir gafi!, bir virSnede lesadiifen bif define bulur. Ondlin 
sonra define iimidiyle her harabeye kosat.- 

3761. 

To. zt dervi§i neyabi tu guher, 
Key guker coyi zidervt^-i digev. 

"Ey salik; sen bir dervisten hokayik ve maaril incisi hnlmii/siiu bit-, 
ku Her vis ten nasi I giiher ararsin?* 

3762 

^_> ^ a>* ^ /* ^L- 

[j^J^ - «iV~^ kjfcil Jj**j ' 

Salha ger zan deved bapay-i hi§. 
Nugzered i^kaf-t binihdy-i his. 

•Eger zan, y ill arc » nyaklariyle kossa btimutiun deliklerindvn lh<r! 
uldome*.* 

Yarn, Allah yolunda seyr ii siilxik kendi kendlne olmaa. Mullak jilr 
imir^idc ihtiya; vardir. 

3763 

jC ^J jf «J Jj, jrf 

fia^r-t ?>ini hit; mibfrci Iif pft. 

•Biirnuno ff&ybdaii hir rAyllm rr^mrylnif nn kudur ...hnJn.u,. bur- 
mind nil basjkfl bir aey Kiircmprsin 

ITU 



. .— 



(SANA GALlB GELiKCE KILICI ELlNDEN NASIL VE NlglN ATT1NT 
DlYE O KAFtRtN ALt KERREMALLAHtt VECHE'DEN SORMASI* 



3764 

Pes big oft an nevmuselinan veil, 
Ez serme$tiy-u-lezzet yd AH, 

■< So lira q ycai mLisliirnaii olan veil ma'nevi bir me&tlik ve bir leMet 
WvWyle dedi ki : fa Ali!- 

3765 

<&* ^i? j^' ^r *V^ £ 

Bds fermd yd emirelmu'TTiinirc, 

Td bicunbed can be tender gwi ee»Mt. 

-Ya pmirelitiu'mlnin! hah buyur ki, o izahat ile rtthum, ana kamin- 
claki ^ocuk ^jbi harckctc gelsin,* 

3766 

Heft ahter her ceninra muddeti 
Mikunend eycan benevbet hidmeti, 

tiStliVi seyyarc dcnilen yedi yildiz aria karmndaki her tetiine bire* 
inUddct hiiroet ederLer.* 

Miineccimlere gore yi Id 1 alarm arz iizerinde bir takim le'siri varmis. 
O ie'sirat curnlcsinden olmak foe re: rahm-i maderdeki milfeye yedl sey- 
yareden hor blrinin birer ay mtiddelle hfzmeti ve terbiyesi olurmug. ilk 
ayda Ziihtl, ikmel ayda Miisteri, i^iincii nyda Merih, dardiincu ayda 
Kiinc^ beginci ayda Ziihrc, allinti ayda Utarid, yodinci ayda kamer, se- 
ll izind uydd ylnn Zuhat, Hnkimmcu ayda ,vin<? Mulled terblye edermlsj. 

i7:ni 






Gtlnesi* terblyeai miiddetbide yani, ddrdimcii ayda cenin cantor w bfr 
rekete baglarnna. Hazret-i Mevlanamn yent miialuman Wjamiian bu 
Sti toM rtmi mUnecclmlermi* bu huBUStaki 1'tikfidim WtaAn 

ibtida-yl iuSbiiM «nln glbldir. Seb'a-i seyyareye benzeyen bazi ule- 
ma ve me|lyih onu terbiye ederse de ruh veremez. O ruhu ancak Gimes 
misali olan seyh-i kamil ve mukemmirin nazan vereblhr. 



3767 

in cenin der cutibi§ dyed ez aftab, 
K'afit&be$ can herrd bah$ed jitob. 
, .Bu c«nlu, GUn^iit te'slrinden harekele gelir ki, Gunuj onu Qabucak 
canlondirir^ 

376S 

Ez di^er encu-m beews Tiofcfi neyaft, 
k cenin ta dfitdbej berne tajt. 
-Bu ceniti t GUne 5 in siyasma ma'ruz kalmaymca diger seyya^lflnl.n 
nsks ve sflretten ba?ka bir §ey bulaniaz.» 



3769 

Ez fcuddmin refi tcoltufc t/d/t u 
Der raJiim bud/it«l)-i hilb-ru. 
.Ccnln raMmde Ikrn Mrnd yal fttttwlyll «um1 yiizlu Gunir»e tefll- 
Ink prydft rilct?' 

1737 



3770 



•a-* 



i* 



j £" oU »j jj 



Wj-j-j 



j; 1 
til 



Ez rek-i pinkan hi dur ez hiss-t mast, 
Afitdb-i gerhrd bes r&k hast, 

•GUnejin eeaine te'sir ehnesi, birim hisslmiiden uzak ve gizli bir 
yol Vttsitasiyledir. Gekteki £*ine$in bi* $ok te'sir yol u vardir.* 

3771 



yy 



jjiL -Li dG- 4fj»j J j 



An rehiki zer biyabed kut ez'6, 
Van rehiki seng $ud y&kut ez J o. 

*0 Gyle bir yoldux ki, altin, toprak altuida iken o vasita lie giitiesten 
nikini alw. O byle bir yoldur ki, yine 4 vasita ilc tas, yakut *lur> 

3772 

IjJJ ■*&* £jw -Si^j 0* 

An rehiki surh sized la'lriH, 
Van rehiki berk bak$ed n&'lra. 

'Q Bylc bir yoldur ki, la' J denilen kirmizi faiji kjasarhr ve at ay agin- 
daki naldan krvilcim ;ikartjr.» 

3773 



Ij.jJf -i*jjj gfj-j 



ft 



An reftiJci puftte s&zed me^eTd,. 
V ; on fiBfcUcJ dtldtfad fefitfwrd. 

-O byle bir yoldur ki, meyveyi pi^irlr, oldurnr, korkak ve ahmak bir 
sahsa da cesaret verify 

1738 



Kv haklk* mm rtm ah, smi GUrm* button yupti* iijfai *m *■ 

inS --ntfvt bir ^n».s ..L.IllCi ;"n h.m« hflmlu^ku hlr ruh verdin ve lul. 

hi mi hpyecawa ttttirdtM 



3774 

*~,>i > r |n*V/ jV 

Bdz go ey bd^^ perr ejruhte, 
3d seh-u-ba sdides amuhtt. 
«Ey patlak kanadb vo *ah ik omin bilefcme al.*ik bulunan teftatt. nil- 
i'i lime cevab vet ve miiskilimi ballet.- 



3775 

.U X IL*. jj| Ot) /* $ 

Ey sipah ijketi behod n^ bd sipah. 
■Ey hakikat § abmm anka avlayan te^anj; ey ^kerle defcil, ynl"''* 
hnim urdulat b»Mii ve kiran kabramfln; bu sirn anlnt.* 



377G 

Bda go ey hende b&zetrH slfcar. 
-Set basil fawn, fair UmmoUln v* blr kl|l Iken yU> bin ki*l d«m.k- 
.In, Ky aehbl*-i hlmmotl bctil iivlayanj blhlt ver kl;» 

irai* 



3777 

***& j> £**J CrJ jV J* jj 

Der mahall-i kakr in rahmet zx gist, 
Ejdh&ra d&st d&den rah-i fcist. 

«Kahr mevkiinde hu merhamel nedendir, cjdcrhaya firsat vermek 
kimin yoludur?* 



-£MmtiLMO'MJNiN ALt RADlYALLAHt) ANHtN ELiNDEN 

KILICIKI ATMASINA O VAKlT SEBEBlN NE OLDU6UNA 

DAtR CEVAB VERMESt- 



3778 



f> $• J jl £* & 



^f 



Ooft men ti§ ez pey-i kak ■mizenem, 
Bende4 Hakkam ne me'mtfr-t tenem. 

■iHanet'i Ali buyurdu ki : Ben Allah nz&si i<jin k\hg vururum. Hak' 
km kuluyum, cesedin enirinc tfibi' degilim.n 



3779 

i 

\f oil ^ gja j, ^ J j 

Fi J i-i men ber cftn-i men b<3$ed geva. 

-Ben Allah ar&lamyim, heva ve hcves arslani degjtim, yahud sa tic ak- 
in rda bulunup hava te'siriyle saldirtr glbi giiriinen arslan resmi de&ilim. 
Benlm cf'alim dinimin |fthldld(r> 

1740 



3780 

yb»l ,X.') ^Ij £j j* JA 

Marameyte iz rameyte der hirab, 
Men gu, t1§em v'an zenend& bjitub. 



«Ben 



»,«<: 







Ayetinin mubarebede lua'ttssiyim. Ben kiln; gibiyiro ki, o kiltci hakikal 
gune$i beniro elimle vurur,» 

(TSjJ-i Aftab) : Giineffn sum raa'n^eina da gelir, Buna gore : Bqti 
Giinegm juai gibiyim ki, |uai ak&ettiren Giinejtir. Yatii, juaini feiflya 
nasi! aksettiriyorsa Kudret-i tlahiyye de bana kih^ vurdurur mefill dr 

anlafihr. 

Bir Hadts-i Kudside Haaretj Peygamber Aleyhi ve ALhi Salevitiil 
lahilekber Efendimiz Lisan-i llahiden buyurmu§tur ki : -Kulum, nevliH 
edfisiyle bana tekarrQbden hali kalmaz. Ta ki, ben oitu severimj Onu (a- 
vince de, onun kulagi olutum, benimle i§itir ve onun ubzil olurum, be- 
nimk" fj<lriir vc onun eli olurum, benlmle tutar.p* 

Hakka yakinlik iki turludur. Biri (Kurb-i feraiz), digeri (Kurh-i 
itevfifil)dir. 

Kurh-i Ecraiz ; Farz amellere kemaWi ihlfis ile devamm netlceflldir. 
Bu makamda abd, Hakka alet olur, yatit, Hak, yapacagim kulu v4bh&- 
siyle yapar. Nitekim Bedr Bozflairida AleyhlBsel&Ui Vesaelam Efendimii. 
avucuna tifak lu? par<;»lan ahji dDflfman Mfmn atrms ve bu at 19 d BflftD- 
kilerl <ersem ftfl9l|tl. C&nftb-J Uttk bunu Kur'4n-i Kerim'inde bikflyr 
cdcrkun iiuyuruycr ki : (Ve mA rim«yla li "m«yie v« I ik Inn all* lie 
runii.) Yant : -llulilblmi liflMn ttMiftin vakil urn atinndiii, llkln Allah 



""' — "* ■*'-■■ "■ 



K« f b-i nevfiliJ i FerlbEden fwla olarak ynp.Iiin amdlerin semeresi- 

ciir. Bu makamda Hak, abde alet olur. yam, kuiun diledigini yapar 

Demek ki, o esnada ResuU Ekrem Efendimia, Cenab-i Hakkm atu 
Jradesmm zuhuruna sebeb olmustu. tjte Cenab-i Pirin, Hazret-i Murtaza 
.wftnindan: «Ben kihcim, onu vtiran Al!ahtir> demesi buna isarettir 
§ah-i viUyet tarafmdan beyanata devam olunuyor. 

3781 



r~ 



£SSi »j 



#* !&$* 3? 



Raht~i kodrd men zvreh berda§tem. 
Oayr< Uakrd men adem engd§tem. 

«B*n ytfkiimU, yfcii, mevhum vnrhgimi yoldan ka]dird,tR, Hakkin 
gayn ne varsa onu yok bitdim.* 

3782 

*r« <^*' **— * (>* ^*-^- 

Sayet em kedhoddem dfitab, 
H&cibem men nUtem ehl4 hicab. 

•Ben bir golgeyim ki, efendim Hakikat Giluejidir. Ben onxin kapicisi 

mevkiindeyim, ISkin ehl-i hicab dcgilim.» 

Hacib 1 Biiyiik adamJarm kapismda duran, gdenleri ef endive haber 
venp 5 ag:ri]anlan i^eriye koyan hadimdir. O, kapi di^ammda dunnakla 
beraber her vakit efendisinin. yiiziinu gOrebilir. EhM hicab yani efen* 
disini gSremez bir h&Lde degildir. gdnkii her vakit yamna girebHir, 

3783 

JUj ^ U^f j, ^ J? ^ 

Jbi _,j oif 4,' f-'bjf .j^3 

Men fn rigetn pur guherhdy4 vi&al, 
Zinde gerddnem ne ku§t& der kital. 

•Ben vualat c€vShiriyle i^ienm^ bir kilwim. Harb esnasinda bldlir- 
mem, diriltirim.* 

1742 



3784 

I/* *- •*/ **# Jj^ 

\y fe* jj; 5 'r J- A 

Hun nepojed geuher4 tig-t merd, 
Bad ez ca key bered mig-% merd, 
«Benim kibcmin ceirherini kan paslandirmas. Benim bulutumu riii- 
gkt nasil yerinden kaldirabilht?" 

Kilicm paslanmasj : nahak yere kimseyi oldurmem; bulutan kalk^ 
mmi da bulut gibi olan makam-i ma'nevinin heva-yi nefs lie sarsilmasi 

iknnektir. 

37S5 

j|» Xv" jttjj^i ^ b»j* 

Kd^ird k*v dcrrubd^ed fund bad. 
-Ben saman degll, hiUm, sabn ve adalet dapyim. Firtina koca blf 
1 1 n(t i nam I kapip gdtiirebilii?* 

3786 

z-^± Uji ijj #k ^ iSm t 

Anfci ez bfidi reved e^cd hosist, 
Z'&nki bdd4 namuvafik hod besist. 

-iiir rilzgarla yerinden kalkan s Brcbptib, ?UnkU muh&llf rii I( farlur 
|i*U n.k1iir.» 

3787 

Bdd-i hu$tn-u-bfid-i j(fh,uei bdd-r cw, 
Bered br&kl nebud vhl-i namaz. 
.Ctnub, »ohv*t ve Unm' rUiK*rl»ri, *liM nmiiK olmayanlan kapar 

■Mllrttf.- (W 



Kur'an-i Kerim'de : 

Yanl : «Hakkiyle kill nan nimin, kilsuu fuh$iyattan vc miiliarrcmit- 
tan nehyedet 11 '* buyurulmu?tur, Binaenaleyh gazab, §ehvet ve hirs gibi 
ahlak-i seyyielerine kargi namaz sagiam ve yikilmaz bir siperdir. Hak- 
klyle namaz kilan bir musluman, o gibi firtinalardan enain olui. Amma 
denilecek ki, ben namaz kihyorum, l&kin o gibi firtinalara kapiliyoriim, 
Olabilir, fskat o kabahat namazda degil, onu kilanda ve kiligmdadir. Qil- 
rtik ve muk&vemetsiz bir tahta perde, elbette firtmaya kargi duramaz, 
fatir fatir yikilir. 

3788 



KbhenwtrhSe&tl-i men buny&d-t o'st, 
Ver §evem gun k&k b&dem bdd< o'st. 

<B«n bir dagim ki, varlijim onun binasidir, Siiman gibi olsam da 
rfizgatim, on lid riizgandir.» 

Seyr ii siilukte (temkin) ve (telvin) diye iki mertebe vardir. 

Temkin : Salikin bfr makamda karar kilmasi, telvin ise : Makamdan 
makama gegmesi demektir. 

Hazret-i Ali lisamndan deniliyor ki : Ben temkin makammda dag 
gibi sabitim, sarnan gibi olsam ve makamdan makama geese m de beni 
uguran ve gegiren yine Nefha-i llahiyye ve lrade-1 Rabb&niyyedir. 

3789 

Ouz behadsi 6 necunbed meyLi men, 
Nist cuz i$k-l Ahad serhayW men. 

-Benim meylim ve arzum, onun iradesi riiz^iirmdan baska bir geyle 



:(7in» 



^ ^ flC-4 f b^ 



(147) Sflrei AnUebut: «. 



Ha§mtd hem besteem zir-i legam. 

-u (n L at h*mm kiilemiidir. Ben gazabrn aft- 

3791 

s^| p^ife ii/ ^ £? 

TOM hilmem gerden-x ha^mem zedest 

3792 
&ark< nurem gergi $v4 ***** >™ r f » 

1T45 



ITil 






Milt Etexdlmfc onu - (Kum *fc4 tftrlbj, Yan l . HEy ^ tqpra&H ^ 
,flnm, 5; kaJK» diye uyandirdi ve kaldirdi. 

Jfttfon der-i in<fyetini ^d All medb 

Bdb-i nzdda bir kulunum eyle fetk-i fad fa 

Eyler nigdh-t dufetin hdki kimyd,, 

Ben hdk-i pdye bir nazar el yd Eb& Tiir&b. 

Hazret~i Ali lislmndan buyuruluyor ki : 



3793 
Cwrc derdmed ii!eti e^tkr £azd, 

lunaim oldtmsekteD v*z ge^ti, Nitekim kendisi de kilici gizWvi 
muvaftk gordCim diyor. Evet, bunun kjta yaptun. ■■«**■« 



3794 

I'd aftctfcfae KIM ft' dj/ed rcdtn-t men, 
Ta ki ab§az lillah dyed kdm-i men. 

dim, Allah i^in bugs u husumei ol H1in > 
1746 



£» J^ Jt1 <U Lii— ^ 4 I 

Td ki c-'ta lillah dyed cud-i men. 

To. ki emsek lillah dyed bud-i men. - 

■It kl, benim comerdligini Allah ruasi i ? in vcrenlertnki gibi olnim, 
ImUMm Av AUnh ruasi i^in vermeyenlurinki gibi olsun," 



3796 

*** jT o» r ' r *y 4*: 
* I* 1 

HufiL-i men lillah atd lillah be$, 
Cumtc lilldhem neyem men dn-i fee*. 

■Qfttlm vfrmoyi^iin dc r vcri^im de antak Allah i^ndlr. B^n irmii- 
p| r |« lllliih, yftm, AUaha aid bir kuhim, hiigka'bir Uimstnin admii vi- 
Mtt'iikiiliu ckftllim.* 

m,n llmame) radiyaliahii anh rivayetiyle {Mes6bih)de ^dyli; bir 
Itmllo vnidii ; -Bir kimse Allah i^iti birini s^vse vc Allah i^in birlni wv- 
•mmp vp Allnh l^in verse ve Allah igin VRrmese tman^i katnll slhiM olur.- 
||h. ['•(»nb-i Murtezanin beyanati bu Hadiis-i ^erife ijaretUi. 



3797 

V'an<;% lillah mtfeUtttW falciid ni*t, 

-Hrnim Allah kin yapliklnntn tnklM il^lldir, wlYyH vt mulyime 
rinrhilr, tehwyylll vp *an itrfllltllr - 

HIT 



„— 






3798 

Z'icfi/io^u-ez taharri reste em, 
Astin ber ddmenj Hak beste em. 
*B*o iciihad ve taha»iden kurlulmusnn,. Hafcikato vrfU.i i 

3799 

Ver hemi gerdem heml binem medar. 
mahaJll giiriiriim.. *»**&** yen, dJto«*k olursam doneceflm 

3800 

<? f r'u «* pjf JJS 

Wr fce ?e™ ban tiddnem ta kuc& 
Mdhem-H-huTsid p^em pt^d. 

»m **,, asr^ssat* yfinif *■* Ekr ™ «s 

3801 

Bi? ez'in &dft^fc 50 / fen ^ nUt 
Bahrra gunc&yi en der cuy nisi. 

•JSgftZSZ* *'— «- -"'"- ew* M * 

| 1748 



3803 



jy 



LjUii fp ^y 



& 



J-; X 



J" 1 J^r 



Pest Tnigoyem beendase-i ukul, 
Ayb nebved in buved fcdr-i RezuL 
.Akill^n «***» g*c* M* ** sftwtU rfjWyorpi. »n iarsda 
Blybyh «j.k dcgil, R*sul AtayhUMlta.* sUnuethW 

Had*. d*ti. onlar™ akillun tavnys«* ^rtecde soylcym- emn 

3803 

Ez garoz fiurrem gnpoMg tot* $&& 
*„ pMfa a*>dc bur bir adan^ Hiir U, »«£ ^^^ 

3804 

ti»'jVj* J ^> *££*** — - 
Der §ertot mer guwhi bendera t 
NUt kadri vaktt da'vd-vtirkaza, 

aVM talU ilaVa ve hiikuxn ^ WW* #*^ ™«^ ber ^~ 
fUdlr.- 

1749 



•nig. Kakal. sah idler in bin ijgiu, digeri kSlesi bulundugu idn kadi §u- 
icyh, onlann gchadelini kabul etmHini^, EmiriilmU'mimni Yahudinin 
matl&bunu vermeye mahkum etmi§. Hazret-i Ali de bu hiikmc tema- 
miyle nmtavaat gostermi§. 

Yahudi bu adaleti gorunce §a§ixmi$ : ■Emirulmil'mimn dngru sbylu- 
yor, benim matlubumu §u iki satin yaninda vermigti; Ben musliirnanla- 
rm adaletini tecriibe irin da'va a^lim. §imdi da'vadan vai ge$iycrum ve 
niijsluman olacagim.* diyerek ihtida etti. 

3805 

,&j i ■ Li.i '. p _i vi9xi~i ' 

Ger hazaran bende ba§endet guvah, 
Ber ne sensed $er' i§anrd bekaK 

• Sana binlerce kiile $ahidllk etse, $eriat onlann sehadetini bir soman 
degerin.de tutmaz.> 

Yani, kabul etmez, Zira .kble efendisinin emrini infaza mecbur oldu- 
gundan nnun lehinde ifade vermesi, belki yalan da soylemesi miim- 
kundiir. 

380G 

Ben&e-i §ehvet beter nezdik-% Hah, 
Ez gulam-u-bendegdn4 muster ak. 

i'§{?hvet kulu ohm bir him so, Allah inriinde knlelcrin vc. rahnip satil- 
mi; olan esirlerin, insanlar nezdindeki i'tibarsizligmdan daha deger- 
siidir." 

3807 

jf ^_p- jl J_^i ^yii! li^-- <>> 

K J in bereft &$i ?ewd ez fuice fcur, 
V'arc zii/ed $Mn-A-tn$r*3t| saht mtir. 

«Harb csiri, yalmd satin ahmni^ bir kole, efendisinin bir sdziyl*. 

USD 



vMn m.i.i iituil rlllui ilriinwljU' h*ti nhir, Srhvel «M "1"" *** Mil >' 1 
t,flt, i ill.. 1 1 i;(lk HCI ttllif.» 

:ihiih 

Bended $e?huel neddred bod h.okw, 
C112 befaztA izd-u-in'din-i has. 
.(Jrluvl kid n olan kimse, Allabm faitl u kormnindon Ve In'am-i bli'Ul" 
dhn b*|ka bir visit* ile o kayddan kurUilaiiiui." 

Olmadan cesb-i Jld/ii, kimse: 
Olamaz vasil-i Msvla gerqek; 
Acxz'xrti fcflt-t Ktrffefi ^d Rob J 
Tut yakamdan bcni de kendine gek. 

^™*; jjc i^'^ j^i ^^ jj 

Der fe/ii i//tdd fc'anrd fidur n*ff*. 

.|^li Vr l k olan, dibi biilunmai bir kuyuya dUsmu^ttir, Bu dU,u#l 

ffll km •■■Mini deftil, onun giinahi icabidir,- 



£\ 



:i»n> 



i" CM. 



Der i;ehi end&ht A hodraki men, 
Di?r havr-t k&'res iM-mi|iabetn «*«*. 
.11 krndini iiylc lib kuywy* utmistir U, ben onun dlbino yetl^crk 
l|» hiiliiiiii.vtiriim.- 

1TM 



fSure-i Meryem)de buyuiulmu§tur kj 



r>.£? 










& 






YanI i «Hidayete nail kildigimiz ve kendileirin] se^mij aldugumuz 
kimscier ken d tie tine Cenab-i Rahman in Ayctleri oktmunca aglaya, agla- 
ya secdeye kapamrlar. Otilardan sonra geknjcr ise, namazi zayi' ettiler, 
yant, kihnadilur ve si'bvHJfiijir- tabi' oldtdar> nefsleri tie emrettiyse onu 
yaptilar. On Ear yakmda dalalcllcrinin cezasim garepeklcf ve cehennem- 
de (gayya) denilen gaycl dcrin bir kuyuya atilacaklardir"*,- 

I§te Cenab-i Pirin : -Ben onun dibine yetijecak ip bulamiyorurnit'de- 
digi kuyu bu gayyadir. 



3811 



*£& &£$ J* 1 - Lr ' &>* 



j-2 



i^-, 0J3 - 



Ijt f 






'*#*£ J*^ J >^ 



Be$ fcuTiemkt in su?ien e/zun jeued, 
Hod doer pi'Ewed fci hard hun §eved. 

«Bu kadarla iktifa ediyorum. ^iinkij bu bahistc s&z uzayacsk olursa 
onun dehjetmden sade dger degil,*liayalar kan kesiJJr.* 



{MS> Sflrei Mcryifm: 58-59. 



B81I 

in ctgerM tam nvtfitd t'2 sraMi est. 
<3afie^ii^G$guHy-iW;<?rl!mfiti est. 

,Bu cigerlerin kan olmamasi, sertlitfnden, sahibinin flafMiiulvn, 
HUiiya ile fazla me5g6liyyetlndendir.» 



3813 

Hun §eved ruzikl ftimes stid nisi, 
Hun §ev an vaktiki hun me r dud iiist 
-O ciger bir gii» kan alur amma o vakit kan ohi$u fnyda vermes Sen, 
ban olmnmii redded! Imediii bir zamanda kan oil- 

Yfinf, AUah, Peygamber ve evliya sozunden itiiiteesair ve mutenuftaih 
DlmRyanlarm cigeri oliimleri esnasmda, yahud kiyamet gunundo kan 
Olicak. amraa o vakit faydasi olmayacaktir. Ey muhfitab; sen o giin rcI- 

uen mutenassih ol ki, faydasini giiresin. 

Kolelerin fehfidetinin makbul ol may 151 bahsme avdetle deniliyor kl : 



3814 

C^tin gui)dhi^ bendegan makbul nist, 
Adl ba§ed ki bendH gui nisi, 

.Madem lit, koklerin gehadetS mukbnl drfiHdlr, O halde ^ytin v* 
mtm WMcsi olmayan, hakikaten hwr blr adam, |Alilil-t adildir.< 

1TS3 



M«. 



G%t cr^a^fae fd^id der nuzur, 
Z'dnki bud ez kkvn 6 hurrubm ' hur. 

yenleri in^r, yktti korkutiimfc h.w J ■ ,* ""#»*» ""ana ge j m( .. 

* ■» "ig air ^eyiTi mecMbu ve maJSJfibu de&ildl.- 
(S*re-i Ahzib)daki bir ke S Ayete £&*t ediliyor kl : ! 






*j 



oi&s 



©l/Xj 



»;>»«. 






& 






Van? 



"Ey Peygantber-i Ekbet! Senk halkin tasrfifc v„ **i, u- 
da'vet e(mak v* Diinyaya parlak b Lj l" ^T * Iiaha 

dij-n?.* uiinaz ct, HIJahm veki] qlmasi da kafl- 



'!«) SflreJ Ah Mt> r J5-4S. 



bma mazhar olmu&tu. 
Kez£ ummeti de : 



.v> <. v^ 



Mahgerde umem-i rfUW» b.'«bn : .Bize W^"?^. 
, JSS7 W duymad** fl^rtta ve o vak, j-gjg^jSt 

^dsrilmi* husQ.iyle Kur'an-i Kenmde ^JJg*JJ*S ^biya 

t-uk hav&Bsi ve abmndir, 

Hairet-i Ali listmndaii beySn ediliyoT ; 

3S16 

CwnJti hurrem hajm ke|/ bended Ttwrd, 
Nist mcd ciiz CTfdt-t Hak derd. 

r*d. p yftnl f hdUmd. Hakk. D sifati«dan b a ,ka blr |*y yoktur. u 



17H4 



(l«) 30r*f B#k«»: 1«, 



1755 



:isn 



£nder d k'azad kerdet jazl-i Hak, 
Z'anki rahmet da§t ber ha§mes sabak. 

•Beri gel ki, Allah in fail u her em i seni kiifurdt-n Imlfts olli. C^iinkii 
a nun merhameti gazabina sataik ve faikiir.» 



Garfc eder alemleH bir katra db-i inagfiret, 
Var Hyds et viis'ati deryu-yi rahmet niydiigin. 



3818 

Seng t>fidi kum^/d kerdi guher. 

-Beri gel ki, simdi muhataradan kurtuEdnn. Sen bir ta$ gib! idln, 
Allah in fazl u keremi iksiri seni cevher ha line gctirdi.» 



3819 

Reste-i ez kufr-u-haristan-i <&,, 
Qun gult bt§k&ft servtst&rw Hti» 

■Kiifiirden ve onun dikenliginden kurtuidutt, $UnkU Mviyyet bet- 
vlstAninda bir giii a$ildi,» 

1758 



asfto 

j*^ 0>r ';> ^ > / 

Tu ^li bid! Aitrd gun fcu§em. 

■Ey mubtegem peblivanj artik sen bemjin, ben senlm. Sen AH oldun, 
Ally! nasjl oldibcyiTn?- 

O pehlivan saye-i Miirtezada Imina gelmig, $ah-i merdan He uhuv- 
vet derecesini bulmua ve : ■MusHinaanlar, bir n$fs gibtdir- Hadisinin air- 
rina mazhar olmU|tu. Binaeiialeyh Hazret-i Ali lisamndari ana karai : 
-Sen bensin, ben senim* buyuruluyor. 

3821 

M&'siyet kerdi bih ezher taati, 
Aswan 'peyiwade-i der s&att 

-Sen her tlirlu flatten iyi bii gunah iftedlti de bir an icmde gtfkiei . 
(nyyedip gectfn.» 

3822 

JBes hucestd md'siyet k'an m&rd kerd, 
Ni zi Mrt berdemed evrak-i verd, 

-O adamin ijledlti ne mtibSiek bir glinahti ki, kendisini biiylo m»'- 
nen yukseltti. Buna $851 1 mas in, gill yapraklan da dikenli bb- a£aftan iu- 
hur etmiyor mn7» 

*Nice giinah vardir kl, i^leyeiie murhamet kazandirir ve onu mafi- 
firete ula^tinc* Evet, Bir ad am, ha»b*lb««erlyye bir gunaha glrer, aonro 
yiiregi yanarak, g6junden nedAmut yuflin AkiLnrnk tAib ii milsteflflr 
<>lur. Hazret-i Peygamber : «(lunahlan tevbo i*d»n, hl^ gUnahi olmayun 

1787 



Kihidlr.- buyumynr. Sonni tevbenin nasil ducagmi «Hakikl tevbc nedfi- 
mchen ibarellir* Hadisiyle bcyan ediyor. Sonunria nedameti ve bukiki 
tevbeyi mucib olan bir gilnaih, elbette riyakirane yapilmij tilt ve iba- 
dattah hayirlidit'. Hatta boyle bir giinahi, ileri atlamakta fazla mesafe 
almak igin bir ka$ adim geri gitmeye benzetirler. Cunkii boyle bir tev- 
bekarm giinahi afvedilmekle beraber ma'nevi derecesi de yiikselir. 

T&atin zevk-i sur&T&veri ho§tur amma, 
Ba$ka bir ne§'esi -war giryeA istigfann. 
Ne kadar olsa bitinde bulunur ucb u guruT 
Htica&vr dbiirii rahmeti'ne gaffarin. 

Hazret-i Mevlana buna dair misal irad ediyor ! 



3823 

Ni gun&h4 bmer^-kasd-i Resul, 
Mike$ide§ it bedergdh4 kabul. 

«Gmerin Resfil-i Ekrcme olan kasdi ve giinahi, oitu barigah-i kabule 
kadar cekip gotiitmedi mi?" 

Cenab-i Faruk, Ebil Cehlin kia kardegi oglu bulundugu i<jin miisl li- 
ma nliga adavet ve miislumanlara eziyet etme hususunda dayisi gibi ha- 
reket eyliyordu. Hatta Aleyhisselatu V esse lam Efendimizi oldiirmek i^in 
silah1anmi§ti. Fakat hemgiresinin evinde Kur'ln-i Kerim sesi i§itti. ige- 
rlye girdi. Kiz karde§ini ve enistesi (Said bin Zeyd>l dovdii. Sonra 
(Taha) Sure&i yazdi bir uayfayi aldi ve akudu. O kaskati kalbi birden 
yurmisayiverdi. KalkU Huzur-i RisaLete gitti, Maiyyet-i Peygamberide 
bulunanlar, ona emniyyet edemedikleri igin kollanndan tuttular, Sallal- 
tabii Aleyhi Veaellem Hazretleri birakin diye buyurdu. Kendi gidip 
Omerin ha mail ku5anmi§ oldugu kilicmi kayi^mdan tuttu ve sarsti. O 
kahraman Omer dialer inin iistiine gokiiverdi ve hulus-i kalb He muslu- 
man oldu. Hazret-i Omerin ibtidasi giinah olan §u bareketi, musluman 
oluiju gibi bir taat ile netkelendi. Bir misal daha : 

1758 



3824 

m be$ikr-i sahiran Firdvn ^an, 
Mike^id'-H-g^t devtet vvn §an, 
.I'ir'avnin Hazret^i Mfisa ile imtihun etmeye fcn)ki|U£i sihirbailj- 
„, M^rndan dfikttl^ karlan oulu i^in devlet ve hidayet olmadi mi.- 

HdM Akyhisselamm e lindeki asasinm ejderha olup *Hmu ve 

[ „.... knyiuin* sokup eikatmca go, kama^ttracak 5 ekilde g»^f™ 

K,, ,.., Ite etbm sihir .armed iyorlar, onlan y^P^n Kelimul jhi da sm^- 

fcl, u.Ti.vorUriU. Ona mukabele i C in Misirda ne kadar .ihirbaz varsa 

Ef»i iupla^bp getirildi ve Hairet^i Musanm kar 5 isma ^karddv 

KthirbazlM bir takim ipleri ve deynekleri yilan 5 eklinde gosterdiler. 
frvlni olan halki korkuttular. Fakat Cen^b-i Ma.a asasim yere b,r^ 

k „** m *n bir eiderha cldu. Sihirbaziarm iplerini, deyneklenm yut- 

C II m ferine sihirbazlar, Musanin yaptiginm sihir degil, BmdJ 

imJ anladilar. gbnku sihir obaydi onlarm ip ve deynek oldufiu 

lH V> ,i,.,ii c^acak f llkin ipler v, deynekler ortada' kalacakti. Asay-i MQd 
(•. |„.,K.ini y litmui, gorunurde bir ^ey birakmamigti. Bm^enaleyh M 151 r 
ChiH-l.n, Musanin ve Harumm Rabbme iman ettik diye secdeye ka- 
Fkavnin kendilerini bldmle tehdid etmesine de kulak verme- 
il., 1^ bimtann ilk hareketleri bir seyj'ie idi Fakat hidayet ve mag- 
|(,.i 11.. neticelenmi § ti, Eger o gitalhi, yam, Hazret-i Mto de imtihana 
k«ihi«ntnh kiistahligim irtikab etmemi^ olsalardi : 



3825 

Ma'siyet taat §ud ey kavmA usat. 
.MO^mn Mfaw ve mu'cizelermi naa.l Karilrl.rdi? Ey aai k*vm; 
iWirk ki, yerine giire ma'siyyet taftt yei-inu K^'iy«.* 

ITS!) 



•.ma 



Na umidira Hudd gerden zedest, 
Qun guneh manendi iaat dmedest. 

<Rahmet-i Ilahiyyeden iimid kesmeyi Allah men'etmi$, ba'ii ycrdc 
jliiuuh taat haline gelmfytir.- 



Kur'an-i Kedm'de buyurulmu?tur ki 






Yani i "Habiblm; de ki : £y giinah irtikabi ile nefslerine zulmetmiij 
olan kuHarim! Allahm rahmctinden timid kesmeyiniz! Allah hakikaten 
btittin gtinahlari magfiret buyumr, Ziia gafur ve rahlm bir Hiida-yi 
Kerimdh- 1 * 1 ," 

tbn-i Abtaasin riyayet ettigi bir Hedis-i Serif vardir ki, meali §6y- 
ledir : «Eger sii gunah etmemig ol&aydimz, Allah ba$ka bir kavm yara- 
tir, onlar giinah fierier, Allah da on Ian afvedcrdi.* 

Gtinaha gircnek acz-i begeri icabidir. timer Hay yam ; * Giinah i;le- 
memi§ bijf a dam nasil yasHin^u-? sijylc- der ki, dogrudur. 'Cenab-i Hak- 
km <Afiiv) ve (Gafilr) isimleri vardir ki, bun I arm muktezasi da gtinah- 
karin buhmmasidir. Giinahkarlar olmasaydi Hakkm Afiiv ve Gaiur te- 
cellisi nasil zuhura gelirdi? 

$ive-i ma§firete cuttti ii gilnektir bats 



1X51) SQrcl ZOuwr: 53. 



8827 

Qunki mubeddel vtikuned o seyy i&t, 
Tdati e? mikuned ragm-i vu§at 
-Allah; *«. jbd. *#**** ™ .eytanlarm korluilme, halkm ««* 
atmi hasenata tebdil eder.» 

<Sure4 Furkan)d*ki bir Ayete i§a"ret ediliyor ki : 



Yani j -Aliah lie beraber baska bir ilahe dna ve ibadetetmey enter, 

de buhmmayanlar, ** MW de irttkab etmeyenler... Her kit* bmilarl 
tapar "T^Vkar igmm cerium goriir. Bu fti^rin murtekib ( olan, kt- 

S W 53 * *i - "? » hak r fits t 

Uediyyeu mu.zzeb *f* An.ak tevb. ve .man ederek » I* am l« ^ 
leyeJer m^t^uad^ ki, Allah omarm .eyyiatmr h*s*n*t* tebdil eder. 
Cenab-i Hak, Gafur ve Rabimdi* 152 .- 

Nakledilen Ayatlerle, Hadi.lerden anla 5 il m i ? tir ki; insan ijin en bd- 
yiikTunah, Allahm rahmetinden umid k e ,m e k t ir. ^ ben, tfagj 
ml', dem k benim gimahirn onun m.gfiretind.n buyuk d.mek gib! 



1760 



<1S2> 3<lrri Furimn: «'W. 

I": 111 



n«v 



otur. Binaemileyh m&demki insamz, hepimiz halimize gore giinahklm. 
Oiiun icin Rahmet-i Hakka Uticfi etmeli, kalbimiz yanarak, amati y a 
RabbS demeliyiz, Tevbe ve istigfarda bulunrnaliyiz. Emin olmahyiz ki h 
Rahmet-i tlahiyye kulutiun aman demesne kargi durmaz. 



3828 






Z'm seued mercum sejftdrt-4 racing 
Vez /ictsed 6 bitrakad getded dunim. 

■Aliahin afv ve mailiifetinden ve seyyiati heseuata tcbdil ettnes la- 
den §eytan mercnm ve magmum olur, Adeta hasedinden ^atlar, iki pair^a 
o!ur.» 



3829 

j^jj- i^uT l" ji^.sr j 

Z J dn grwtah martf beg&M avered. 

-§oytan bhi giinaha sdsataya ve gtxnah dolayisiyle kuyuya dii$iirme- 
ye, ySnl, cehonnemfl gbtiirmeye jahjir.* ■ 



38.1 1 

ijr ^ .jij m*' i jo} _*. ; 

Ender 6 men der ku$adem mer turd, 
TttjF »(Bp^©flRteh/jB dddem mer turn. 

.Sana knp.y! tjta* W«*» ■* Setl bana ******** bci1 »"• 
hrdiyye vcriyorum.- 



3832 

Mer cejdger r& ^unhiha viidihem, 
Pi$'i pdjH £<sp fiaun ser -mini hem. 

,Bnii cefa edenu btfyle tbftni* bi.limut ve sol fiy^a knisi bu v«- 
Id In Icvntu'dn bulunarsam," 



3830 

Qwn hibm&d ¥an guneh §ud t&a&, 
Gerded 6rd namub&rek s&ati, 

*5eytatt, bir insanin i$Iediii gtinahiiu taatc, y&nl, seyyiafim hesenata 
tebdU ettijginl goriince, zaman ana ugiirauz olur.« 

Haaret-i Mevlanl bu beySnatta buJunduktan sonra Cenfib-i Murtaz^ 
Ibsirundan o yeni tnusliimana diyor ki : 

1762 



3833 

Pes vef&ger rd ft Wrytm tfl bid an, 

-Jlahu v*>Wkflr ol«(m nflfi vwufpfilmi *i'il dilln kl h ouliir *bti1t haiJ- 
drier v* srniied] sallJiiviilbinliif.- 

1705 






^riMMM 



*MRt)LMt>'MtNlN ALi KEKKEMALLAHt) VECHE'MN RlK'ABDARI 

VESELLEMIN; ALt, SENtN ELlNLE §EHJD OLACAKTIR 

BUYURMASr» 

3834 

Merc furwm werdemfci bay&nU hi§ 3 
Nu§< lutf-i men ne$ud der kahr ni?, 

3835 

f J*V <A& J<~V OiS^ 

ft/- l> 1 &^j i£$$9 Jj; Jf 

Go/t peygamber begoj-i gakerem, 
K'6 bured ruzi zigerden in serem. 



3836 

K£rd dgefc an Resul ez vahy dost, 
Ki hel&k&m dkibet der dest-i ost. 

Miireysi Gazvesinde Hazret-i Ali kum fortune y a lm , s> uy umu S sad 

v" .v?a i yiim ' y Ti l01ir ^ bu!flT1,n ^ ^ hi ^ le «**■*. 



habi-r vowyiiii m$7» biiyurrtiikhm wiiiim, ullirimiM : s.ilib l'i y^imilnun 
tlevvsiiii (tinirlfiyDn, yiini, itrku liitvaltliirHilti ulnirknni k«*si|i tjltlUrrn, 
iliincrsi dp : Buraya vnrti|i Imimii kfiria biiliiyitritk itliimlir* diyt' C f -'iiflb-i 
EbiUir&bin basmi vu wknlmi i^'nH buywiwiiilii 

Bu jjiiki isc (Abdullah bin Miikcm) ckriikrh tin ML). 

ibn-i Mijktmin kirn vo nasi) btr Mtiffluk oltUtftunu jmkmnk i<;in bi- 
raz tarihi ma'Iumata ihliyac v^rdir: 

Haaret-i Osman (RadiyaJlahii unb) ^ohfd film 115, Ccnab-i Ali ctrufm 
israrlariyle hilafete intihab olunrnusl.u. Krikat ashabclan ba'zilan bu In- 
iihaba muhalif bulundular. Evvcla kalillcrin kisasi icrti edilsin, ontlun 
soma da ha life se^ilsin dedikr vii yamldilar. Cunkii ortadii hiJkurtit'l 
yoktu. Hukumet ve baHfe olmadan kisas emrini kim vereeckti? Ruma 
Medineye gel en ihtil&kilerin sayjsi binleri buluyordu, Bunlann hepxl 
fi 4 len degilie bik fikren katillerle ber&berdikr, l^krinden birinl UHmak, 
hf^psini yeniden ayaklandirmalt olacaktt. Hazret^i Aliye blat elmpyt'n- 
krden bir kismi bitaraf duidular, Ba'zilari da silahlo muhakfete kalkl|- 
tiler. Bu silabli muhallfkrin en zorlusu Muaviye bin Ebisiifytindi. 

Haaret4 Omer devrinde §am vali^i tayin edilmi^ HazMt-1 Otmin 
iiamtote mevkiinde ka!im§, ykmi senelik vilayets miiddetinde hiitim 
5am halkim kendisine taraftar yapmi§h. Binaonaloyh kari^ikliklttn Isll- 
fade He vil&yetini saltan ata tebdil etmek hevesine dii^tU vc Kmliillmii'' 
minine kargt koymaya kalki^ti, Ali ve Muaviye ordulan (Siffin) mcvkl 
ind& karfilastilar. 

Hazretni Ali ordusunun siivari kumandnni Ammar bin Yaslr (Rflrli- 
.vallShii anh) hakkinda Ateybisselatii Vesselam Efendimiz I «Scnl iminii-i 
j'ulik bagi olan bir taife Sldiirecektir* buy Litmus ve bu haber, ashab-i 
kiramiti hepsinee ma'lum buluninu|tu, 

Musaderaelerden birinde Hazret-i Amiinar, muhalif ordu tarafindtm 
^chid edildi. Bunun uterine tarafin baj?i Dtdu|u anlasildi. 

Muaviye, bunun te'sirini izak etmek i£in : (Amman biz bldiJrme' 
dik, onu muharebeye getiren Ali oldtirdu!* diye ma'nasiz bir sfiz n<sj- 
letti, Bu sagmayi habor alan Hazret-i Ali : «0 hakk Hamzamn katlll, 
Vah§i degil, Hesulullah olmak lazim gelir. Qiinkii onu Uhud muharcbit- 
slne gotiiren Hazret-i Fey gam herd i» buyurdu. 

Hazret-i All otdusunda bulunup da ffkn harbe fstiiak etmeyen a«- 
hlbiler de Ammlrm gehadeti iizKrine mukatekye bajladilar. 

Iki taraftan binlerce musIUmanm knm db'kuldilkten Sionra Muavlyp 
ordusu bozulmayn ytii tutlii, Amr bin An' in tnvslyesiyk mizrak vnjlari- 
na Muabaf bagladilav vo : «Kclamiilltib smmizda hakam olsum dedikr, 

Hasiret-i Ali ordusunda cnhl] v« knb« NtfU bir takim herlfkr vardi. 
Onlann israrlyle mubfir«tlMt e.hiidin<ibki t k*tnmlmis bir harb kaybedlldi. 

Miitai'pke vr mikAktrrn e*nlnndN 1f««r«M All Urifindi (Ebvj Mui*] 1 - 

Ifll 



es'ari), Muaviye tarafindan (Amr bin As) hakem ta'yin olundu. Bunlar 
bir sene sonra bulusup Hazret-i Ali He Muaviye hakkinda tair hukiim 
vereceklerdi, Hazret-i Aliye muh&rebeyi durdurtan cfihil sofular, fikir- 
leTini degigtirdiler. Allahtan haska kimse hukiim veremez. Biz iki ha- 
kem kabul etmekle kMir olduk, aimdi tevbe ve tecdid-i hnan ediyoruz 
diyerek Cen4b-i Halifeye de yeniden irnana gelmesini ve muharebeye 
tekrar baslamasmi teklif ettiler. Teklf fieri kabul olunmadigi icm ordu- 
dan aynldilar, tclerinden birini Emirulmii'minln ta'yin ettiler, (Nehre- 
van) taraflanna gidlp kendileri gibi diisiinmeyen mMiimanlarin mah- 
m ve canim mubah gdrduler. Ve bir 50k cinayet iglediler, 

Hazret-i Ali bunlarla mukateleye mecbur oldu, pek cogunu kilictan 
gecirdi. Kalanler 5teye, berlye dagildilar ve Islam Tarihinde (Handler) 
adim aldilar. Halfi da Masktt imamligmda Zetigibarda, Trablus Garb- 
daki (Cirbe) adasinda bu mezhebde olanlar vardir ki, Hazret-i Aliye hu- 
sumet gosterirler. Ismini bile zikretmiyerek (recul) diye bahsederler, 
tbn-i Mulcem niimma da hin-met ve ta'zimde bulunuxlar, 

(Ben* Mura.d) namindaki kabile efr&dmdan bulunan tbn-i Mulcem, 
evvelce Hazret-i Alinin muhiblermden idi, Mevl&nanm beyfinfitindan an- 
la^ldigma gore evvelce hlzmetinde de bulunmu§tu. Hattl bir seferde Haz- 
ret-i Murtaza ona bir at vermig ve : *Ben 011a iyilik etmek istiyorum, o ise 
beni bldurmek istiyor. buyurmu§tu. ibn-i Mulcem sonra Hand mezhe- 
blne girdi. Nehrevanda mezhebdaslannm kilictan gecirnmesine 50k mii- 
teeasir oldu. (Berk bin Abdillah} ve (Amr bin Bekir) isimli iki hadd 
ile konu^tu. Mezhebdaslannm katlim yad edip agla§tilar. tntikam almak 
icm Hazret-J Alinin, Muaviyenin ve Amr bin Asm oldurulmelerini ka- 
rar la ijtirdilar. Ibn-i Mulcem Hazret-i Alinin , Berk bin Abdillah Muaviye- 
nin, Amr bin Bekir de Amr bin Asm katlini deruhte etti. Kamazanm 
17'sinde bu cinayetlerin krasina karar verdiler. Ibn-i Mulcem Kufeye 
geldi. Orada kendisini tesvik ve-te^d* igin i§e bir de kadin parmagi ka- 
ns,ti. Kufede (Katame) i&minde bir kan vardi ki, babasi, kardesi ve ko- 
casi harici olduklan icin Nehrevanda olduruhnuatii. Onuo i^in Habise, 
Hazret-1 Aliye pek siddetli bir adavet gbsteriyordu. tbn-i Mulcem bu 
kanya a§ik oldu ve almak istedi. Katame mehir olarak 3000 dirhem, bir 
ktile, hsr halayik, bir de Hazret-i Alinin katli talebinde bulundu. Ibn-i 
Mulcem bu talebi kabul etti. 2alen ben de Kufeye bunuti i^in gelmi^tim, 
dedi, 

Katame, akrab&smdan (Verdan) nam in da birini Ibn-i Miilccme yar- 
dimci verdi. ^ebib bin Buceyr) dan i! en biri de bu kasda istirak etti. 

Evvelki kenu^mada her u 5 zatin 40, sene-i Hiciiyye Ramazamn 17. 
geceai oldurulmeleri kararlastinlm ]? ti. O gece Berk bin Abdillah, §amda 
Mitaviyeyc arka tarafindan bir kili^ vurdu. Darbe kabn etine raatladi. 
f?i$man bir ndam oldugu tc,in uldifti yaradan 6lmedt, TedAvI lie 1yilcs,ti. 

I7IHI 



Berk'i yakaladilar. Her if kurtuLmak iimidiyle bu geee Ali de oldiirule- 
cektir, Oyle karar vermi^tik dediyse de canmi kurtaramadi. Bllerini, 
ayaklarmi ve dilini keserek bldiirduler, Ondan sonra Muaviye mescidde 
bir maksure yaptinp onun i^inde oturdu. Maksu renin etrafma eli kih^li 
muhiifizlar dikti. 

Misira giden Ami bin Bekir tse Amr bin As zanniyle, onun namaz 
kildirmaya vekil ta'yin etmig oldugu (Harice)yi secdede iken oldurdii. 
giinkii a gece Amr bin As'm karm agndigi igin mescide cikmannj (H6- 
rice) denllen zati vekil olarak gondermisti. Maktuliin Amr bin Am olma- 
digim bgrenen Amr bin Bekir j Ibn-ul-As'i oldiirmek iatiyordum. Allah 
(Harice>nin olumiinii trade etmig, dedi, Onu da oldiirddler, 

Ibn-i Miilceme gelince : O, muvaffak olacagma emindi. Zira Cenib-i 
Murtaza, sabah namazi vaktinden evvel yalnizca mescide gider, namai 
vaktine kadar taat ve ibldetle meggul olurdu. 

Hlcxetin 40 mci senesi ve Ramazamn 17. gecesi bermfitad mescide 
gitmek i9hi evden cjkmrsti. tbn-i Mulcem ve arkada§lan arkasmdan gel- 
diler. Verdun bfr kalj.9 aavurdu Ise de Hazret-i Alinin as&sin& rastgeldl. 
Jbn-i Mulcem Cemlb-i §ah-i Vilayetin tepestne bir kilts indirdi ye rnii- 
barek basmi yardi. Hazret-i Murtaza : -Ka'benin Kabbi bakki idn kur- 
tuldum* buyurdu. Katiller kactilar, Hazret-i Aliyi Cte eve kaldirdilar. 
Sonra tbn-i Mulcem yakalandi. CenAb-i Haydar : *Sag kalirsam onu 
afvedeeeglm, uLdiiglim takdirde kisas yapmw. dedi. Yarali olarak tig giin 
yasadi ve sonra sehlden irtih&l eyledi. Kerremallahii veche ve radiynl- 
lahii anh. tbn-i Mulcem de i'dam edildi ve cesedi yakildt. 

Artik kissaya gelelim. Hazret-i Ali lisanindan bahae devam edillyor ! 



3S37 

& JLii ^ *f ^ }\ 

O heml Qfyed tnku^ pfyln metd, 
T& ney&yed ezman in munker liatd, 

•tbn-i MUlcein dlyordu ki, bu mUiikvr v« firkin h*««, benden swhur 
utmcniek Idn avvmlt* Iwnl ttldilr.. 

J 737 



Men hemi g 6yem & merg4 men ft** 
Ha kaza men gun luvdnem htle oust 

3839 

£-**.dK**Lr;jl Jr I^V 

ftenti u/te'd be pfyem k'ey ker'im 
Mer merd kun ez betdy4 Hak du n ^ 

■ «O f benim oniime dQserek divardu U . p„ ir , . 

nzfisi J ?ili beni iki parsa g ^TPrdu kJ : Ey K«i™ q |a n A |i; AJJ(lh 

3840 
"H # t>J ^jr ■*$ r 

Ta neydyed bermen in encamp bed, 
Td ne steed can* men bercani had 

3841 

Mm hemi gbyem birev ceffel kalem, 
Z'an kdlem bes ser nigun gerded gfeffi 

1768 



fiudtn Itir vok iniirak bnj njHft* nlmii^. yard, kiuturln liukmtiyta nice nr> 
ilillar l>ij/u]iLi(is[iii.< 



3842 






>J 



<Uii 



I 



Z'arcfci inrd Tnen -nemldd?iem- situ. 

-Sana kargi ruhumda hi? bur bugz ve hus timet yoktur. ^bnkii ben 
bunu senden biImiyorum.» 

Belkl seni Irade-i Hakkin zuhuruna bir vasita biliyorum. 



3843 

Alet4 Hakki tu fail desfa Hak, 

Qu% zenem b&t alet-x Hak tdVii-dafc, 

"Sen Hakkw aleiisiii. A si J foil, Allhhin yed-i Kudrclidir. O httldc 
Allahiii adctitie kar§i ben nasil i'tiraz edcrim, onu kirmaya nasi I 5HI1- 

3844 

Gbft o pes an ktsas ezbehv*t gist, 
Goft hem ez H&k dn sirrA hofist. 

•Ibn4 Miilcem, o hald« katite neden kisas tauni geliyor? dlyo sordn, 
flaxret-t AH cevaben o da Iloklnndir va Albhin gizll hit iimdir, d«dl.- 

Ve devam etti : 



1T4D 







3845 

Ger ftwned ber fi'l-i hod 6 Ytimz, 
Z%tir&z-i hod biruy fined riyaz. 

yetiS". AIIfth kendi fi ' Iin<? **" ederee 0ium i,tbra ^ bir ** «^„l ar 
Hak tod». Scnrfi o kitlln vfisitasm* i'tiraz eder ve ona k 1Saa Scab eylerse 



3846 



rtirdz 6rd med fcer ft'U hod, 
Z'&nki der kahre&t-fader lutf 6 ahad, 

yakj^r. gtinkii Q kabirda da, Iutiunda da talrdir,. 



3S47 
•>1 jy-C d!L kiuUr jj 



Ehderin $efa-S Ticwddw mir oat, 
Der memdfcfc mdhfc4 tedbir ost. 

«Bu hidisat 5 ehri obu, DUnyad* bey ve hakim olan, bflUbi m e ™ie- 
ketlerde mall* ve mudebbir buJutian odur.. 

1770 



3848 

An $ifceste gefterd nlfco kuned. 
*E|er kendi aletini Lurarsa a kuitmig aleti iyl edftr.* 



3849 









•*J 



Remz-i <mensah aj/eten- et? Tmnaihdw, 
JVe'ti ftai/rcrt der akib midau rrnhd, 

•By bilytlk zat <Manensah rain nyetin ev nlinsiha) Ayctlniu aklbln- 
deki (Ne'tibl feayrin minha) nliktesinl anla,» 

Nesh: Tebdil demektir. Kur'&n^i Kerlm'de ba'a abkamin IfebeddiilU 
hakkmda emirler vardir. Bunlarm her birl bir hikmete mebnidir, Mo- 
sell Aleyhisseiatii Ve&selam Efendimiz Mekkcde bulundugu ve heniilt 
muslumanligin zayif oldugu henglmede miigriklere : (Lekiim dinll- 
kiim veliyedin.) Yam : -Sizin dininii sij», beiaim dinim de ban a. demn- 
ye me'mur kihnnugti. Sonra Medineye hicret vuku' buldu, Muslumuiilik 
kuvvet ve kudret iktis^b etti. Buntin tizerine muslumajilar, mu§riklerlf 
cihada me'mur oldular. BinSenaleyh ikincl hukuni, birinci htlkmii naib 
ve tebdil etmif oldu. 

Keza Drug, fari kilmdiH vakit musliimardar oruc tutmak, yahud hur 
fiim i^in fidye verip fukarayi doyurmakta muhayyer birakilmi^ti ki, 
maksad ehl-i talamiii otu^ tutmaya ahgmalan idi. O maksad hasil olduk- 
tan soma hasta ve yolcu olmayanlann mutlaka oruQ tutmalan fari ki- 
hndi ve ma'zur olmayanlann fidye vermes! u&ulii neshedildi. 

Bu gibl naaih ve menafib ayetler dolayjsiyle YahQdilei* 1'tiraza kal- 
ki?tilar '. .Muhammed ne yBpacafiini ve ne yaptna^aeini kestiremlyor da 
bugiin verdigi emri yarm deglstlriyor!> hezeyamni savurdular. Doloyi- 
uiyle 31J AyeL nfizil oldu ki : 

1771 



— 



<**■ 



Van! : -Biz bir Ayeli nesheyler (yariS, bir hukmit tebdil eylersek) 
yahud unutturur.sak; on dan bayirlisim, yiiliud diuih gibisini geiirir, yarn, 
emr ederlz, ffahibim, bilmez mhin? (Yam, siiphesiz bilirsin ki) hakika- 
ten Allah her gey in i etas ma kadirdir 15 - 1 ,* 

Beytte denilmek isteniyor ki, Cenab^i Hak. aleti mesabesinde olan 
katili kisas He katlettirince onu nesh ve tebdil eder. Ad eta paslanmi$ ve 
kdrlenmig bir bi^agi ate§e sokup dovmek ve su vermekle fceskin bir bleak 
ha line getirmi^ gibi olur. Diinyada cezasmi ^ektigi i^in ahirette de on a 
mukafatta bu3unur. 



3850 

Her §eriatraki Hak mensuh herd, 
O giya burd^u-ivaz frverd verd. 

■Cenab-i Hak, evvelki gerlatleri sonrakilerle nesh e It i isc mesela otu 
gotiirup y trine gill getlrrod$ oldu.» 

§erayi-i sSlife ile §erfat-i Muhammediye gibi. 

3851 

$eb kuned mensuh su$l4 rkzra, 
Bin cem&di-i hired-efruz ra. 

«Gec« giindiizun megguliyetliti neaheder. insanlai uyur, adeta cemad 
halini ahr. Fakat o cemadlik cisme rahat, iihne ktt§ayi§ verir. Akil ve 
fikri parlatir,* 



OSS} SOrai Bakari! W. 



1772 



3852 

hi W J 1 ** i*-"^ £ 

Bdz $eb mensuh $ud cz tiur-t ruz, 
T& cem&di sbht z'an dte§ juruz. 

«S*nra gundUziin nfiru tie geto mens Oh ohir. Onun nOrundan r*m&- 
tint aydiatatiiT.> 

3853 

Gergi zidmet timed an nevm-u*8ubal t 
Nt derhn-i zulmetest &b-i hay at. 

«Vakia geteki uyku ve uyuklama bir zulntet demektlr; uyuynnca 
toiler kapandigi igin uyumak, karanlikta kalmak ve Dlinyflyi gtirme- 
mcktir, Fakat ab*i hayitin da zubnette oldugu sSyienilmoz ml?» 

3854 

^A »jljl *J B l*y- C>W- 

2VI der an zulmet Mred/u3 taze $ud, 
Sefctd sermdj/e-1 dvdre fud. 

*Uyku zulmetinde rahat tdcu akillar> tazeleumez mi? S*kte, teren- 
niimiiti sermayesl degil midir?- 

Sekte, liigatte duraklamak demektir. Edebiyat ve mflslkl ta'birlerln- 
dendir. Edebiyatta sekte : 11 heceden ibaret olan mef illii, mefaillin, fed- 
liin veznini i mef'uliin, failiin, fe&lun §eklJne koyup hecesini ona indir- 
mektir. 2iy& Pajamn : 



?dir jdir dajjar anadan, 
Ai6t\ Qfirilniir ibtidddan. 



1773 



«•*. 



beytinin birind misra'indn sekte vardir. Vezin bdenler anlarlar. Musl- 
kiLieki sekte de buna yakmdir. Onda usuliin bir noktasinda bir ncEcs ala- 
cak kadar durakbmak ve terenmimu kesmektir. Cenab-i Plrin burada 
sekteden bahsetmesi, uyamklik fatllyetiiie uykunun bir sekte gibi olma- 
sindan ve uyku esnasinda o faaliyetin duraklamasmdandir. 

3S55 

Ki zizidha zidha. dyed bedid, 
Der suveydd r&§nd% dferid. 

«£iinktt sidlar, ndlardan h&sil olur. CenSb-i Hak siiveyda-yi kalbdc 
nt\r ve parlakhk yaTatmi§t]f.» 

Her sey ziddiyle belli olur. Mesela saire Fitnat hamm rahimebullflb : 

Olmayvnca hasta, kadrin bilmez ddeni sihhatin... 

demistir ki h pek dogrudur. Omrunde big hasta olmarms, bir adam, aihha- 
tin ne biiyiik rahmet oldugunu idrak edemez. Eger tabiat aleminde gecc 
bulunmasaydi biz giinduzun ne demek oldugunu anlayamazdik. Imanm 
kiymeti, kiifrun ve ilhadin vucudiyledir, Kerkes mu'min olsaydi, imanin 
degeri bilinmezdi. Cenab-i Hak, insanlarin kalbinde ufacik siyah bir nak- 
ta yaraimiatir ki, ona {Nokta-i auveyda) yahud yalmzca (suveyda) de- 
nilir, O nokta siyah ve karanbk oldugu halde tecelli nuru oraya mun'a- 
kia olur. <Kalbim bana Rabbimden rivayet etti- diyenler, oraya aksey- 
leyen nfirdan irfan iktisab ederler. Bunun gibi kisasta da hayal vardir : 

3856 

^- - *i 

j, *i£j*- jlj $*J >H CO ^* 

Ceng~i •peytjamber meda.r4 sulk §ud T 
Svlh-% in akir zemdn z'dn chug 6ud. 

«Hazret-i Peygamberin gazveleri sulha mcdar oldu. §u ahir zamati- 
da milsiumanlar arasmdaki sulh, o gazvelerdun husule geldi.- 



1774 






rih^M 



S457 

Sad hezdran *er bur id an dilsttan, 
T& eman yabed ser4 ehl-\ cikan. 

-I^inyi ehlinin taa^i rahat etsin diyc o goniil elan Peyga miter bir 
\uU iniisrik knfasi kcsti." 

lUiradaki (dilistan)dan makaad : Hazret-i Peygamberdir, keatigi baa- 
\nxm say i3i if in yu* binlerce denilmeai de kesretteti kinayedir. Yoksa 
lli'iirtlulkhin biitiiri gazvelerinde oldurulmiij olan musriklerin hcpsf iki 
l>iitJ bulmaz. Yok... dilistan : Mahbub-1 arjfan demekEe o vakit yuz bin 
it j i/. gelir, yuz milycm da. 



38 3J* • 

Bdgbau s'an mibured jdh-t muzir, 
T& ber dyed nakl k&metk&~wi*bir. 

-Hurma afaci boy ve yemi; versin diye ba^evan muzir da L bin kr 
Mr.* 



3859 

M! fceiwd ez b&g d&nd an hasi§, 
Ta nmndyed bA^-u-rneyvft hurremi§. 

*Hn|cilik ilmini bilen kimiv, Imf vn y«mt|, feyx ve bereket gd&ter- 
■In illyo yabanf dtlnn yolir,* 



1775 



3860 



M! Jcened dendan-i bedrd an tabib> 
T& rehed ez derd-u-btmari habib. 

•Dostti, ahbabi hastahbtan ve lzdiraptan kurtul&un diye di§ci, ^uriik 
diid, ^eker, cikanr.» 

3861 

^-- ^*t^' fop ^ij j-j 

Pes gizddetJid de-nirc-t: nakshast, 
Mer §ehidanra hay at ender fenast. 

-O halde ztyadelikler, riok&anhk kindcdir. §ehidlerin ebedi hayat- 
lan da onlantt dsimlcri fend biilmaktadir.n 

38G2 

yp Js^ty i?fj JjJjj 

Qun bufxd$ ge§t halk4 nzk huvar, 

Yurzekitne ferihin mi§ud guvar. 

«Ruk yiyen bogaz kesitince (yhrzekune ferihin) Ayetinde bildiriien 
ni'metler hazmedihni§ olur.* 

{Al-i Imrkn S6resi)ndeki bir ka ? Ayete i^ret olunuyor. O Ayetler 
Uhud gazasmda yetmis, gehid verHmesiridein ve muharebenin kaybedil- 
mesiinden ehl-i Islam 1 tesliye it; in nazil olmu§Ui, 



S^iifeii 




H^® 






I77|i 



Yani : *$fze bir mimibei ori>diyse do£msu siz on Jam bumin iki mill! 
iniisib*l Lrislirjiiistiniz. (Yiuii, Uhud mu ha robes inde yetmt| §ehid vt>r- 
diifiKSc Bodr ga^asmda on] arm yetmis ncferini oldurmiis, ve yetmS^lnl 
do LWir Gtmisttniz.) Oyle iken bu bezimel iizerine bu fciiikel nun-rim m*J. 
ili? dc-diniz. Hubibim soyJu ki : Kcudi ndslerinden gelmi$tir. Hnkikuti-n 
Allah her suyin krasina kudirdir. {Sizi galib getirdigi gibi maglub du 
odebIlir.)' M » 

£unk£i bu muharebede iUiatsizlik eitiniz, Kazret-i Peygamber, h.'U- 
bi Modine dahiliride yapmak istiyordu. Siz meydan muharcbesi yapallttl 
dfyG Israr eylediniz, Ikindsi : Resul-i Ekrem ordunun arkasjni muhafaza 
i^iri okcubr ta'yin eylerni^, benden emir gelineyinee kat'iyy&ri yerinlB- 
clon aynlmayimz buyurmu3t.11, ilk miisademede rn^rikler bozulunca a 
okcular ganimet topjamak i?in Peygamber in emr-i hilafma yorleriridm 
ayrddildr, mcvki'lerini mijdafaasiz biraktdar. O mevki'den gfren du^- 
mati suvarbi Islam ordusunun bosulmasina sebeb oldu. 



>. ^- rvs* y f" 



'CtZdr**^ 






v-j^u 



*^$&tM+\$k 






Yam : -Miinafiklar da bibni$ obunkr ki : Onlara gcliniz, Allah yv- 
lunda karbediniz, yahnd miidafaada hul«:nuniiz denilmtjti de t c^cr hur- 
Wtmesini bilseydlk size tabi' olur ve betaber gelirdik demi§Jcrdl. O mil' 
nafiklar, bnnu siiyledikleti i?akit, Imandan ziyado kiifr*/ yabud mU'mtii' 
lerdea fazla kafirlcro yakin ve tar af tar idiier, Kalbl«rinde olmayan s.-.vi 
agizlariyle soyluyorlar, (yani, miislumanliga inanmadikian halde mHa- 
liimanjz diyorlar), Allah ise onlarm gizledikieri kufrii ve nifaki pek lyl 
biliyor, O munafiklar harbt< i^iimlc etta«yerek otut-dular ve nilak kar- 
de^Ieriiic : Muharcbedo lilinti-j tiliinlnr bizi dinlemi^ olaydilar muhAr«ba* 
ye gidiioxlcr v« mnktOl dUijiiifzlwrdl, dtrdilcr 1 "- 



I1H) SOrrl All Imrin: 
tlSJi> Sarel AJd Imrin : 



111 



V: 112 



1777 






awJ'iL™' 1 "?* ?t a ? dt!li:0 hiM< ■AawUfcn oi« mii dor*. 

kt»*U«i lcin blr korkn yoktuir 1) ^ tt|lfl dR 0| ^ J^%™« kl > 



Utfj sfli*i Aij tax**, m~m. 



1778 



3863 

Halk-i hayvan fun bimd£ $ut! beadt, 
Haifa insan rust efz&yid fazL 

-Vo ii 11 en hir hayvan in bogain ad I ile ve Ism-j fifth? lie keiillnco 1»- 
■<im ImjiimJUi Kiclt'c vc faviltt ve $eri-(i ar(ar.» 

Van i, iiies,ru usit iJe kcsilmis, me 1 kill bir hayvan ingan lorafindnn 
vi-mhrsi' onun mi'desinde huKmolumjp insan viicGdunn inkilab sdwefil 
d,'ln hayvanhktflfi kurtulur ve insanhk faxllotini bulur. 

3864 
dv. t>* *.£ *&*?■ o^^ j^>- 

HciEt-i insan gun bi burred kin in bin, 
Td ft z&yed kun fay as dnrd hetin, 

■ liihiuiiii bugazi kcsillncc, yniij, Allah yulimdii gchid oilmen unclmi 
in- (IciiJiu iiftiiii buna kiyas et.» 

Ni> nil dogar? 

3865 

ji j\f s ^}j ±j\: ji^ 

Halfc-t sdfis zd^ed-u-ttmdr, 6, 
^erbei-t Hale bd$ed-u-eny4r 6. 

•D^UnHt Isir bognz clugar hi, onun tinuiri ve tedi'ivisj, Allahm ,rr 
hi'tl vp niiruditr.> 



Kur'fln-i Kfilm'di! ; 



yjj tea 






bliyurubnUftW kl ! -Allnh oiilurn IpmIi l.h ^amli l^Jror^ktlr 1 ^* meAlln- 



<Wl Ml'lul Inula II, 



ITT!) 



J j i*^ ■>.?>*■ '^JV -j^- 

Hdfc-t &u&fta£ hured jer&et veil, 
HiSIfe ez "La" rests murde der t( BelV\ 

iSA^S^SSi ^ h0i * Z ' *** Sehid ° Ian ^ r < her b ** M «L 
(La) yfirf inkatdan kurtulmug (bdl) da y&ii, ta,dik ve l m a nda fani el- 

mil) hir bogaz ice.r.» 

3S67 

Bes ktin eg dim hvmmet4 kdteh benan, 
Td keyet based hayat-i can benan. 

-Ey hbametf at«ak ve parm^ km okn kimse, ne vakte kadar ha- 
yrtfti. e«u ekmekla olacakt*? Arf* m azaltmamn si™*™ bak.- 

3868 

**^- <^ J tf Jj- Jj jY 

Z'att weddri Tnej/ueS manendi bid, 
K'ab-t t& burd\ pey-i ndn4 sefid. 

-Itayn ve has ekmetfl ctde *tm«k i ? i„ y« z S uy„ d5kt«gii n den $o*ud 
ftlari tfibi moyvesiz kalmissiti,* 

3869 

Ger nedared sabr z'in nan cdn-i his, 
Kimyard gir-u-zer gerdan tu mis. 

km ^ %Zf*? r0hU " Ckm ^ sabrcdcn ^*», W*ty^l Kir de ha- 
Kin fiiuna ik'miil cL» 

ITHI) 






Buradakl (can-i h1n)trm milked ; Hfih-I h*y vAiitillr I') rflh, hnyvmi- 
larda da vardir. Kimyldian murad ise twbty* vn Umfiycdlr, Dempk htf 
niiiyor ki : Afliga tu.hu mm uf cdeniiyorsmi k ft ml I liir milrfldin terbly«- 
sine gir ki, o sayede safiyyet kesbedersln. 



3S70 

jy» ts' t/i>- j^ j>i *-i»- 

Cdme-fajrf kerd hdht ey fulan, 
Ru megerdan sz maha lie g&zuran. 

«EyfUlaj); ;ama;iT yikamak ve temizlemek mi tallyoraun? Q"nriui|ij" 
cilar mahaJlesinden yiiz (evirnmr.* 

Yani, yemek hirsmdan, ni'niet hevesindert ge^mek vo pnk Q pAkb.i> 
olabilmek i^in evliyiuilah civarmdan aynlma. 



3871 

Gerji t^n bijfcest mer ruz& tura, 
Der sike&t&bend pty-u-berter &. 

• Eger ckmek, setiin nrucunu kirdi, yani ; bozdu isu <;ik]k;iya Hani dn 
yiik$el,» 



3872 

j w->; Xi I hC ^„. V*„ j ;--^ 

Pes ru/w fjd^ed yatmijfcest-i 6- 
-On mi ell kink sarici vc iyi t'ditidir. OnUii kirriLAm dn imrnmk vr lyl 

I'illU-L I. HL,!., .. 



ITHI 



3873 

Ger tu anr& tykeni gbyed biy&, 
Tu dnrustef kun ned&ri dest-u*pa< 

-Efcer sen o ma'iievi cikik^jnm soiiinii kiracak oiuraan o sana, gd 
bunu sen sar da iyi ei, der. HaJbuki senin s&racak elin ve ayagm yoktur,- 

3874 

ji j oi^ l^CiS Cxi/ 

Pes sifcefffett ftafcfc-i f feoJ-eci ki ti, 
Mer $ifcest£ ge$terd dd, ted ruju. 

-O halde kirmak ve kmk: siarntak fikikcuun hakkidir. £iinkU o, ki- 
nk sanp iyl etmeyi biUr.- 

3875 

^rcfa ddned do^t 6 d4n€<i derid, 
Herftrd bu/r&ht rctlcSter harid. 

-Diltmesiiii bilem yirtmasmi da biiir. Her neyi satarsa oudan a'lAsini 
alir.i 

3876 

,'. J i JO -^ j^j lj+^ 

H&nerd viran kuned zxr-fa-zeber, 
Pes beyek saat kun&d wi&'murter. 

■Evi harab eder f altim iistiine getirir. Lukiti bir siat i$inde evvcl- 
kinden daba ma'niiii bir gekie koyar,* 






nut 






3877 

Ger #e/ar<j ser bi burred ez beden } 
Sad hezdran ser ber dred der zemen. 

•Eger bit kimsenin bedenindwi ba^int keseise o fitida yiiz binlercc 
bas xidiura getirir. » 

3878 

Ger rce/ermitdi fct^osi ber cunat, 
Yd negofti filkisas timed hay at 

*Cenab-i Hak, tardier i^in kisas emir buyurmasaydi, yabud ; Ey In- 
sanlat, kisssta siiin i^in ha^ati muh^faza vardir demeseydi,~ 

3379 

*j t^r 1 li* (*^* «&?••' ^ 

Hod kird zehre hiidt td 6 zihod, 
Ber estr-i, hukm~z Hak tig A zened. 

-Htikm-J tlabi esitine, yaiii, oldurulmtisi muknddet bir kimscye k«n- 
diligindeo kili^ viirmaya bJttt ee^aret ederdi?- 

3380 

I 

Z'dnki ddneti herki I'^im'jrd ^u^ud, 
KVm fcuflr-nd^ m/fTrl (ii/»-d?r ^Jih'ed. 

■■< iiiiLh Allah lurufindiui ««/*! MCtllHI| ohinltir, a kiVtilin Takdir-l h.. 
hinin ierft vi'ihituni olduJtHmi luHilei » 

L3S3 



O Mlde 



ou 



3881 



a*f£ 



fleu 61 tets-H-td'ne kem zen her bedan, 
Pi§-i ddm-t hukm acz4 hod bxdan. 



.§EYTANm SAP1KLIGINA KAR$I ADEM ALE YHi S SEISIN 
TEACCtfB ElMESi VE KENDiNf BEfcENMESi. 

3582 

Qe§7n* Adem her BelUl fc'6 §akivt, 
Ez hakdret v'ez ziy&fet bxngertet. 



3883 



Hande zed ber k&r-t iblisA lain. 
-Ko.dinl eiirda ve j^^ §eytanm ^^^ ^ ^ ^ id( . 



17S4 



3884 

J-* iJ^ js- O/*- *jj ^> j V 

Bang berzed gayrct-i Nuk k'ey «aji^ 

Tti nemtd&nt zx cstar4 hajiy. 

«Allahm gayreti <ma : Ey saliyyullah, s*n earar*i hafiyyeyl bllmi- 
y or sun, diye scslendi,* 

38S5 



jLuf jT */ > bo^j? 



Pfistinnl bdz g&ne ger Jcurced, 
Kuhrd ez Mh-u-es bw* her kened. 

■Eger Allah, kiirkii ters ^eviiir, yanl, bektenihtieyen bir i* yipftttl 

dagi dibinden ve kokiindcn koparir,- 

3886 

^J^/ f^ J^ C J ' "^ "V 



■ I /ltd — .• 



J« 



PeTde-i sad Adetn an dem berdered, 
Sad Belis-i nev muselman dvared* 

-O anda yiialerce ademin ma'sutniyyel pcrdesinl yirtar 4a ytiilurcfl 
yeiti miisliiman ulmu$ iblis meydana getirir.* 

Yam, trade-i il^hiyye tealluk edecek olursa yiizleree siddlk, bir nn 
isinde zindik oluverir, yine bir an i^inde yii^lerce geytan mualUman olur, 

3SS7 

Gbft Adem tevbe kerdem z'in nazar, 
In futiiw kudtfiJi nendfym diger, 

».\ dnn dvilL kl, bn buioqiRHiiin Ivvbc oltlm. Bir dulti tfyU nulnw- 

bulKiz itl^linmiywfftliH. 1 ' 

17H.-. 



Adem Aieyhissdamin $u i'lirazi dolayuiyk. iWet-i Mevlfina onun 
lisanmdan ve hepimiz tarafindan s<>y!e bfc mtlhecatfc bulunuycr : 



3888 
loal [^LiiU^Li. 1, 

i 

^b fjUt j^! V 

Yd 6%fo-eE-rratstegmn ihcimd, 
Ld ifUhdre bit ultimi vel-gina. 

-Ey yard**, isieyenlerin iradadina yeti§eh; bis) do£ru vola cikar 
nimler ve zenginlikler iftihar edilecefc 9 eyler degildir- 



3889 

Ld tuzi§ kalben kedeyle biikerem, 
V'asrifrs-Bue-llezl hattcUKalem. 

-Kerem ti ihsaninla hidayet etmi§ olduguri b« kalbi daJalctc sevket- 
me. KaJem-i Takdirin yazip mttrokkebi kurudugu belayi bizdcn refeyle.* 

Ma'lumdur ki, (Levh-i Mahfua) denilen bir mukadderat levhasi v ar - 
dir. Ebedel'abad vukua gelecek hadiseler, onim iistiine yazdmi$ ve o ya- 
zmm murekkebi kurumug, y^ni, viki' olmalari kat'iyyet kesbetmigtir 
Igte kaza ve kader dedikleri o yazdarm hukmiidijr. Fakat o hiikumlerin 
bazilan (muallfik), ba'zilan (miibrem)dir. Yani, meseta '. -Fulan ^ U be- 
.Sya ugrayacak, lakin 5 oyle yapacak olursa ondiin kurtulacaktrr* diye o 
fulanin o beladan kurtulmasi, hayirh bir iste buhmmasma, me^ela sada- 
ka vermesine ta'lik edilmi^tir. Nitekim : -Sadaka vcrmek belayi deEV 
d«» Hadis-i Serlfr vardir. Amma denilecek ki, o fiilamn o sadakay, ver- 
mes, de miikadder dogil midir? Evet, mukadderdir. Fakat otum mtikad- 
deratina oyle bir kayd koyan Allah, lutf u keremiyle o » r ti da o fiilana 
icra ettirir, I^te Ccnab-, Mevlanamn -Katem-i Takdirin yazip mUrekkebi 
kurudugu belayi bizden refeyle. diye dua etmcsi buna mebnidir 



(AM tmrin Sfircsi)nde mii'minler ■ lisumndan soylc bir dua vardir : 



I7S6 












Yfinii «Ey bhim Bftbbimtt! Kalblerimizi kaydirmn, senln U-vhldhi- 
ilni ve mubabbetinrfen saptmp da inkara ve Diiuya muhabbelinc knp- 
UraiM. Biii hidayet etroi^ ve miisluman yaratmi? old uk tan Honra, blxr 
iiK/dinden rahmet Vft magfiret dc ihsin eyle. Skin bakikatcn Vchlifib^i 
He rim sin, SehIh vergin bagkalarinm vergssme benzcmcz. Sen vcrjlli 
ulnnlarin en 50k vergilisisift 158 .* 

(Kaza-yi mubrem) big bir suretle tebdili miimkiin olmayacnk h ti- 
ll limdur. Ya^ayanlarin mutlaka olecegi gibi. 

3890 

Bt^^erdn es cdn-i ma sfail kazd, 
Vd meber mar a 2tihv&a4 safd. 

-Mukadder olan belalan bizim ruhumuidmn defeyle. Bt*i nM vo 
kalis karde^lerden, yani, sag] am mtlsliimanlardaii ayirma,» 

3891 

» ii-< *I - T 

Taster ez /urltat-i t^t Md t^*t 3 
Bl penahet gayr-i pigapig nist. 

■Senden ayn dii^mekten daha aci hi^ bir §ey yoktur. Senin mclcnln, 
yanl, Bab*i Kerimin olmaymca kullarimn igi lzdiraptan ba^ka bir i«y 
a I max.* 

tnsaii i^in en btiyuk aci, aovdiklcdrulcn ayn diljmektir. Allah lue 
bilsn-ii mutlak sSblbldii-, Sevtfilllorin en »cv«ilisidir, Onun \qin duygulu 



1 lifil SQn-i All hnr*ii : I. 



I7HT 



- — — - 



bir kalb, gaflete di^iip de undan mfi'neii uzaklasmca fevkal'ade muz. 
darip olur. Fakal bu hal, mum. ve hassas olmaya miiWakkiftir Kalbi 
ta$ gl bj katdasmis, kendisi de hacer |ecer derekesine siikut etmis bir 
mahluk, tabii bu izdirabi duymaz, Neuzii billahi min salik. Bu hate diis- 
mekten Allahm lutf ve keremi kapjsma iltica edilir ve aman yi Rabbi 
diye yalvanhr. O kerem ve ihsan kapisma dehalet edilmezse au fan! Dun- 
yamn bin turlu elem ve kederi icmde eirpmmaktar, baska bir sev elde 
edilmez. J 



3892 

jfW i._jL ,jU. ^ U p>- 

Ra/iS-* mdfem rotft£-i mdrd r&hzen, 
Ci?m-i md mer cdn-i m&rd cdme-ken. 

-Bmm yiikumuz, yinc kendi yiikumiizlin eskiyasi, bizin, bedenimlz, 
riihtiJiiurujii !>oyucusudur.it 

Yani, Dunyadaki mal ii menalimiz bid kendisine baglamis oldugu 
i$in ah.retteki ni'metlerimize mam' olmaktadir. Cismimisin hevesat ve 
harekati ise riihumuzu ml'nevi hil'atlerden ve teariflerden soynp ury a n 

birakmaktadir. 



3S93 

Dest-i ma fun pd^-i mdrd mlhored, 
Bt imd^i-i tit fce^i gun can bered. 

*Bizim eiimiz, ayagnmzi kesmektedir, ZSten 3 „iin h,fz u cmamn 
oJmaymca bir kimse nasjt canmi kurtarabUir?* 

Yam, elimizden gelen miinasebetsiz i 5 ler, ayagimm kesiyor Senin 
yolunda yuriimekten bizi ahkoyuyor. Sen o miinasebetsiz islerden bizi 
hifzetmelisin ki r biraz yuriiyebilelim ve senin yolunda ilerleydim. 

17B8 



3894 

f j Jt*\ *>l~ -til mi j 

Vet bered can z'in hatark&y4 a.zim, 
Burde b&$ed m&ye-i idb&r-u-bim. 

«F,ger bir kimse bu buyttk tehlikeler arasindan camm kurtsu'Lihilii -.-• 
obir tarafa ancak korku v« id bar mayaai gotlitmu> olur.' 

Yin! : Ya Rabbi, senin hifz u emarnti olmaymca kimse canmi kurLii- 
ramaz, Bir kimse tehayyiil edilip de camm kurtarrwj oMugu farzedilse 
bile, onun abirete gotiirebilece^i ancak idbllrdir, felakettir ve ancak 
korkudur. 

3S95 

Z'ariki gun can vdsil-t cdnan nebud, 
T& edeb bd h$$ k&re&u-kebud. 

*^tlnku c4nSna ermeyen bir tan ebed«l'abad o vusLaUan mahrttm< 
dur. Keudj keitdine kahm^tir.- 

Basar-i basireti kordiir, karanliklar iginde bocalamaktadir, 



3896 ■ 

j? **j *j* ij^ *b if J* y j>*" 
j5 o/ JuiL »jj'3 y ij £^ o^ 

£tm tu Tiedfii rd/i can hod burde gir, 
Can ki bi t& zinde ba§ed murde gir. 

•Sen vuslatina yol vermeyince o cam gatiiriiLmU;, yani, inyV olmn> 
fariet. Sen^iz ya^ayan bir ruh isr ulii dt'iniklir,- 

Bir ruh ki, Aliahin tevCikine mazhar olmazsa ucu bucagi buhutm.1 
yau bir £61de delilsiz, kilavuKsu/ giden gaqkm (jibidir, Biiyle bir klm«e* 
nin sc-nu jsc aclik, suauzluk, yorgunluk glial bin lurlii uu^akkat iginde 
blmcktir, AikiAan mfi'nev! bir zevk atmuyan klm»c< In* v»luv yagamukln 
bulutiHun hnkiknth" nin mcsobcslndedir. 



17H!) 



3897 

jl5 j^ j jfyvi tut y jf 

jl^lf ^1 -L»j^ Jjl ij 1 ^> 

Ger tu td'nk imzeni ber bendegan, 
Mer turd an mirssed ey k&mran. 

«Ey Kamran, ey iradesiTii fcraya muktedir olan Allah, eger kulla- 
rma tan edersen o, sana yak]g]r.» 

3898 

Ver tu mdhji-mihr rd g6y$ cujd, 
Ver tu kadd4 servrd goyi du td. 

*E&* Sen Aya, Gun e , e (ciifa) diy«ek, Mhm kayrtaya* bi r § eyi B 
bopflgi. ^acak ve 5ervitlin Wuna etri]mi ^ ^ kftt ^ 'J 

oJursan.h 

3899 

-***■ Jl>- Ijia** stsr J jj 

Ver tu fcdtt~fi-barirrd p6^€ /afar. 

«Eger Sen gbklere ve A*,a hakir,' nta'den ft* deri** de fakir ta'bir 
edcrsen,* 

3900 

. ■ruy •* U|i jg i oil. 

An benisbet bd kemdU tu revast, 

Mulk-i ikmali fendka mer turast 

-Oyle demek ve tiyj„ labir etmek serm, kemaline iiisbede layikfcr 
QfaJiti fanilcrc viii-ud v«rm<* vl onfar, kemal merlebesmc gelirmek hii- 
kuinei ve kudreti sana tnah^tisiyr,* ^ 






S9V1 

i£i tu pdkt ez fttttsr «'«* ntstl, 

iV w tanrd mttci d-u- m uy nil t. i , 

«Ki Sen tnubataradHti ve yokhiktnn niuriejiehsin, Yokiari vikftdii 
uriirir vc onlara liayat ve ginu verirniii.M 



3902 

L jj-J,l Jjlj Jt^jj <^J»- &->)j 

Anid ruyenid ddned sokten, 
Z'anki gun bedrid ddned ddhten, 

■BiOrip yeti^lirftiesini bilen, yakinasitu da btllr, Qiinkil blrgey yir- 
liluica onu dtknioye muktcdirdlr,. 

Yani, Cen&b-i Hak, var ettigiri yok etmeye, yok ettifiini lekraf ihyA 
ey I em eye kadirdir. 



39U3 

Mi btsfized her fto^an mer bd^rd, 
Bds ru^iSned gul-i sabhflgriS. 

'Hm sonbahsrda ba£i r bah^eyl yakar, h«rlb eder. Itkbaharda »■..- 
itfi renglyle boy ay an gUJtl yenldtn ye(t|tlr(r.> 

Styles diyerek ki : 



1791 



:i»04 

K'ey bisozlde btrun a taze $l>u. 
Bar-x digev hub-u ko§ avaze §ev. 

■By sonbahav ruzgniiylc yanip kur minis vis dikcndcu ibiirot kuhnis 
olan gill, yeniden zuhura gp| vc tckrar giizcl vc siihrctli o).~ 

3905 

Ce$T?i-t nergis kdr §ud bdze§ b_tsa.ht t 
Halk~i ney bubrid'-u-baze§ hod nevaht. 

"Nergis in gbati kbr olmus, yarn, gbze bcnzeyen ;i;egi ktmimu$kcn 
Allah «qu tckrar aetirir, kamiain bagazim he* mis vc kuparnuskun on a 
tekrar tazilik ve surgitnliik verir,* 

3906 

M& gu masmlim-u-s&ni' nhtim, 
Cuz zeb&n-$,-cuzk\ HnV nteti-m. 

« Mad em ki, biz masnuuz, sani' degiliz, Aciz vc kani' olmaktan ba^kii 
climizden bir sey gelmez,» 

3907 

- 

Md hems nefsi-vu-nefsi mizenim, 
Ger nehiivdhi m& heme ehrimenim. 

«ilahi; bizim hepimiz nefsi nefsi deriz vc ancak kendituizin kurtul- 
masmi tsteriz. Eger bizi nezdine csgirm&yacak olur&an i-iiiiileiiiiz dc jey- 
tan oluruz.* 



1792 



3908 

Z f cm zzeftHrnen reMdejjtim. ,md, 
Ki fcaridt cctm 1 mdrd ez affid. 

■ Bizim canirnui korliiktcn kurtardin vc hamdnisun m Haiti m mi >■ n 
m I tin. Ancak o sayede ^eytandan halas olmuguz,* 

3909 

C. — f —£j b^jfis* IJ** ^^ f 

T*i asdfce$ her JcirdkS sircdegist, 
Bi ttsd-w-bT asake$ k&r gist. 

■ Sen yasayan herkesin asfikeji, yani, e linden tutup gdtUreni vp dntl- 
iririsin, Deyneksiz ve dcynekcisiz bir kor ne olabilir?* 



U' iCn. 



i^i .j 



3910 



tip J 



;>^ i/j1 



j4demt sfiaest-u-ayrr-i ate$est. 

* Vfi Rabbi; ho; olsun, nahoj olsun, scnden ba^ka her §ey ayn-i ate|- 
Hr ki, in Ram yakar,» 

3911 

Her kird dtcj pendfc'tl-pTlflt jud f 
Hem mec&si ge$t hem ztTdtyi fud. 

■At*| her klmin melcel v« zAhiri utnui a klinti hum mecftii, hem 
dt (t*rdU|t) Dlur.- 



fj 113 



I7«:i 



•»». 



Her geyde fail ve miiessir olatv hakikatie mu'ti ve mani 1 bulunan 
aneak Allahtir. Gndan gaflet edip de fiilandan ve filandan bit lutuf urn- 
mak, yahud onun zijlmiinden ve kahnndan korkmak insani yakan ate$e 
benzer. Boyle fair ate§e baglanan kimse mectlsiden, ate$e tapan mu^rik- 
ten ve o mezhebin miiessisi olati Zerdu§tten baska bir sey degildir. 

Zerdu|t yahud Zeradiiijt : Belhli, yahud Hindli bir her if oiup ategpe- 
restligin mucididir, Biri n&r ve hayr haliki (Yezdan), digeri zulmet ve 
§er haliki <Ehrimen) namiyle iki ma'bude inaniyor, miru temsil etmek 
iizere atese tapiyordu. (Zend) ismiyle bir de kitap yazraisti ki ( (Avesta) 
denilen tefsiriyle birlikte hall mecfisiledn mukaddes kitabidir. 

Iran htikiimdiirlarindan (Gestasb) ile oglu (Isfendiyar) bunun dini- 

ne girmi§, bu suretle Zerdustilik, yam, raecusilik eski iranm resin i dini 
olmugiu. Acemistanin Arablar tarafmdan iethi iizerine yerine muslii- 
manhk intigar eyledijjinden mecusiter Hindi stana Eavujmuglardgr, Hala 
orada bir kac yiiz bin (gebr) vardir. 



3912 

Kullu §ey > in mahalall&h Mtilun, 
trine fazlell&ki gaymtin hdtilun, 

«A II a titan ba§ka her §ey ball Id ir, Allahm fazl u keremi rahmet y au- 
dita n bnlut gibidir.- 

Bu beytin birind misrat (Mr.allekat-1 seb'a) euhabindan (Lebid bin 
Rebia-tiI-Amiri)nmdir, Ash: «Allahtan ba§kn her ssey bafildir. Ve §iip« 
hesii ki h her ni'met *eval bttlacaktir.- jeklindedir. ihtiva ettigi hakikat 
dolayisiyle taraf-i celi-1 Risaletten takdir clunmu^ ve hakkmda : «§air- 
lerm sftyledikleri kclamin en dogrusu Lebid in soziidiim buyrtdm«§tur, 
Hazret-i MevliknS burada onun bir misrami tazmin eylemiftff, 



-SSSS «w ^s^^x^ 

HlKAYESiNL V^ osAMAHAyA AVDET , 

3M3 

Bds rev f&V* AUy-^huniye?, 
Tan kerem b&hfai*vfceiz&niye$. 

<Ali lie k^lini, ve (B,, viWet tartM "* **■ ^^ ~ 
IbNunmin nakline avdet ct.> 

3914 

^ 2^ ^ ^ J - ^ J ^ JJ 
G6ft dupnenri hem* M««m bW»» 

.Ha^t, All bu,« r da lb H*»- ^ ^ dUl *** « 8 ^ 
r^m da o» R k«*t Bfi bir gazab duymuyorun..- 

3919 

Z'anfci m^rgem hemgv men hof tai«l«t 
Merg-t men d«r bfl's geng «nd«r sedest. 

*gilttku oliim bana (men) gihl H»t »««■»* i 
VUtmUf, y&nl, -vAsil olmu,tur.. 

,„t bplvMi dahi d*rl*r. diyor. 

IfH 



B« raana munasib olmakb beraber ayn-, kelime : NiWt ve ihsan 

i In a^- v mae imiH1 buyLjraca ^ kendisine wawtoS 2TS 

- ^! T k ' aki U 1L *^ j Hicri yy & RebfuJevvelimn Mali gbrimdu eshab- 

Yine Hazret-i Ah lisanmdan deniliyor ki : 

3916 

«&* \jL$g J^> j af^ 

Merg-i &s merpi buwrf mdrd /iairi, 
Berg-i M bergi buved mar a neval. 

rt J2UT** * Wl ** hct ' Wir - Azik9 " r,k M,£l dfl bize n ^l e ™ 

Yani, ebediyyet, ? , fttf hayatin *evaliyle oldugu i v in bteta ft*. 
r™ c]me z lge l^pn. olur. Aiem-i ebediyyetteki n^t 

nzjksizlik da bizim i^in btiyiik Lir rmktir. 



3917 



5*1 -41 



j ^_L ^ % i ^^ 

Zd hires ^erg-u-bt?bdtm zindegi, 
Zahire? ebter nihan pdyendegi 

tail,** VO ayftltaak, fakst takll^U bckay, butaiklir • ****" 

Buna dair bir mi*ai jjetirfliyor : 
IT MO 



3D IK 

Der rahim zaden ceminrd reftencst. 
Der cihan &rd zmev bt$kuftenest. 

■BahimdekJ cocuk i^in dogma k f or ad an ayriLmakli/, Likin diitiyayn 
geli^, onmi i^in ycuiden "a^ilmakliv,* 

3919 

fun merd ^-S ecei -ijfc-A-h-euast; 
Nehy-i «.Ld tuiku bieydikumv mer asi. 

«Betijm ecel tarafina ajktm vc muhabbctlm btiliindugii ipn (Vein 
(iilg-ii bi eydtkiim ilettehlitkeh) nehyi benjm hakkimdadir,- 

Hicretin altinci senesinde ve (Hudeybiye) mevkiinde hiikmii on sc- 
ne siirmek uzere Kurey§ilerle bir muihede yspilmisti, Onun ahlfamirm 
gore musliimanlar bir sene sonra Ka'beyi ziyaret ve tavaf \qm Mekkpyr 
gelecekler ve iig giin oturduktan sonra doniip gideceklerdi. 

Ertesi sene, y^ni, Hicretin yedinci yilinda Aleyhisselat Efendimiz ve 
(?i>habi Mekkeye miiteveccihen yola giktilar. Ehl-i aiyer inditide bn sefere 
(Umretul-kaza) ta'bir edilir. (^iinkii bir sene evvel niyet edllmig olnn 
umre, Ifh edilememi§, bir yil sonra kaz& olunabilmi^ti. 

Hiiseyn Vaiz tefsirinde deniliyor ki ; Sallallahii Aleyhi VEsellem llaz- 
retleri umre-i kaza i^in hareket edeeeklerj sirada ba'zilan : *Ya Resfiliil- 
iah! Bizinri yol azi|imiz yok, tedarikine de muktediT degiliz. iktidan olan- • 
lar da bize bir §ey vermiyodar, dediler. O munasebfitk: sju Ayet-i KoHmL' 
nazil oldu : 



ti 






Yani : *Ey niiisliiinnii irintinh'rt AJlith ynlitmJu iml'nlui vi-rini/. \' r 
kondlnlzi kendl clk-rJiililc li'Mikcyu ili^Urincylulj,, Vi- Atluli ynhniiln 

17B7 



hiilunaalura ihs&n edinlz. Hakikaten AUbIi iyilik edenEerl severi".* YinS, 
haaislik gtfstarmeyiinlz, clmrllik stmeylniz ki, hisset en buyiik tehlike- 
dir. Hadis-i £->«rtfte ! -Hfinb; Allah tan wtak, Cennetten uzak ve Cehen- 
ncmc >*akindir» buyurulrnustur, l§te haalslik ederek kendlnizl cehennem 

ichlikesine dii§urmeylniz, 

Hazret-i Ali : Bu Ayet-i Kerhne Be&im ve benim gibiler hakkinda- 
dir ki d Cenab-i Hak, biai hisset tehhkesine dugmekten nehyediyor ve fe- 
lt tikarhkta buluimiamm emrediyor diyor ve $unlan da Have ediyor : 

3920 

Z'anki neky ez dane-i jtrin buved, 
Talkrfit hod nehy Meed key $et?ed. 

-giinkii nehy, tath bir gey den olur, Aci jjeyden nehyelmeye hficet 
viir micijr?» 

Mesela yemi§ baggelerine musallat olan veledler, uzumiin kcruguna 
snldirmazlsr, koruklar tathlasmca hucfcma kalkifirlar da bag^e sahib leri 
liirflfitidar^men' ve nehyedilirler, F&kai o men'e kars,i veledler de soger* 
ler ve ta§ atarlar. Bis Avrupa medeniyyetini kabul edelim derken kendi 
IgtSmtJ terbiyemfui kaybettik, Eskiden bir epeuk miinlsebetsiz bir bare- 
ly rtle bulummca anasi, babasi oglum ayiptir, giinahtsr diyerek cocugu 
la'zir ederlerdi. $imdi ise ayip ve gun ah tdakkisi analarda> babalarda 
kjilmadi ki, ijocuklanna telkin edebilsmler, Ayip ve giinahm ne demek 
t.Wiiflimu bilen ana ve baba, yeti^mi§ kizimn gdzellik miisabakasma gi- 
dip de hemen c,ml £iplak, bir hey'etin, kar^ismda muhtelif vaz'iyyetkrde 
K< it-it iimesine ve o vaz'iyyetlerde resmini cikartip gazetelerle ne^redilme- 
nine miisaade eyleyebilir mi? 

3921 



rj! i 



'Jk± Jj*}) 






t** &£& 



Dane-i k'e§ talk ba$ed magz-upost, 
T(ilhiy~U'Viekrukiye$ hod nehy-i ost. 
fKabuflu vc ii;i bcj aIhh bir dioimin acihgi vc mflkrvihlugu iMeiv onwii 
nchyljtr.- 



Meae palamudunu, yahud ebucehil karpu^nu yeme diye ktmae kim- 
sey l nehy e tme Z[ giinkii rttai onlar aci olduklan i?in yemMi. 

3922 

Bel hum ahy&un pey4 men dmedest. 
A. dSne.1 benim i S l« tath otm U? (Bel ^yaUT, mdt ^bbibim) 
Ayeti benim gibi s^hidler hakkinda gdm^tir^ 

Biia K evvel de izah olimdugu vechile bir Aye/e telmih ediliyor ki i 

■ Yant ■ -Allah yolunda 5 ehid alanlan bhl sanma; belki ™iar dWdir- 

3923 

[Jfctul^m.i/a stfcdti Ldlmen, 
* ■ fnne fj katli 'hayatl d&imen, 
.Ey benim mu't.mcd d^tlanm; bem levmedcek blduriin ki, be D im 
dalmi hayatim oiiimiimdedir.. 

B, .bzlenn meali, Hallac Itanrirun »lmakla beraber Ha.xeU Mev- 
la^a onlari Cenab-! AH li 5 anindati Imd ediyor. 



■ 10411 Sirpt All Immn ia-»«. 



I Ml SiVi-i Dnknn Wl 



17!B 






I7IIH 



392* 

>. 

ti*Wijrt>- j j- j j i 

ircne ft merti &tfj$tS ya fexa. t 
Kem ujdrik mevtini hatta meto., 

*Ey yi&ii; benim hayatim bkimumdedir, Asil vatammdan m? vaktc 
kadar ayn bulunacagim.?* 

3925 

Furkati levlem tekiin f\ zessiikvn, 
Lern yukal Ann& ileyhi rdciun». 

-Eger bu Diinyadn &akin oJu^umj benim icin bir firfik olmasaydi 
(Inns, tlryhi raciiin) deniiniezdi.- 

(Kelime-i istirca')da denilen (inna tillah ve inna ileyhi raciun) Aye- 
tine i§arettir. 

Tefsirlerde deniliyor ki : Bedr gazasmda §ehid olmus ba'zi zevatin 
isimierj eshab arasinda yad edilmi? ve : -ZavallilflT, hayat ni'metinden 
ma brum kaldilar. denilmi^ti. Bunun iizerine Kelam-i tlShi nazil oldu ki : 

Yani: -Allah yolunda katiedilmi? kimseler icln bhiler demeyiniz. 
»elki diridiriery lakin bbylo olduklarjni six bilmiyorsunuz, Sizi bir jey 
He lecrbbe ederlz. Dii^man korkusiindati ve achktan, nmllunn noksana 

ISM 



u£ramasjndan ve nefstcrin ibtiyaihk ve hastahk gibi za'fiyle vc meyvr 
lerin, mahsullcrin az yeti^mesiyle sizi imtihan ederiz, Habibim; bu K lhl 
tecrtibe ve imtihanlara sabi edeniere mttjde ver, O sabredenler ki, krr^ 
diterine bir musjbet, bir feiaket isabet edince : Biz Allahm kulianyi* vr 
biz muhakkak onun nezditie dHnecegb derler, O sabredip bbyJe dly utter 
icin Rabb-i Zi$anlarmdan magfiret ve rahmet vardir. Yine onlar dwftrn 
yolu bulanlardir lE1 .» 

Kibar-i Tabiinden Said bin Cubeyr (Rahimahullah) demi$tir ki : Kr 
lime-i istirca', biittin ummetlerden yalmz iimmet-i Muhammede Wllml|- 
tir. Oyle oJmasaydi Ya'kub Peygamber Yusiifu kaybedince (Ya «tlf« 
ala Yusuf) demez. (Innaljllah ve inna ileyhi raciun) derdL Hazret-I M»v 
lana (raciiin) lafzimn miifredi bulunan (raci') kelimesini izah H'in rh 
yor ki : 

■ 

3926 

JMci* an bd^ed ki bdz dyed be^e^r, 
5tij/-t vahdet ay$d ez tefrtk-i dehr. 

■Bid' : Ayjfllmig oldugu ;ebr« doner, tam&am teWkmdan Konrn 
vahdet canibme gelen kimsedir.» 



-RfKABDARIN: YA EMiRELMU'MiNIN, BENt OLDt)lt JIK 

BU KAZADAN KURTAR, DiYE HER VAKlT HAZRET-1 AlA 

KERREMALLAHC VECHEYE YAL.VARMASU 

3927 

Bd^ dmed yd AH z&dem btku§, 
TA nebtnem an dem-urvakt-x turu§. 

"Rlkflbdar tokrar muj&ceat ederek, ya Ali beni ^ar^abuk oldUr da o 
ufcunuz zamani siirmeyim, <ledi - 



UCU SOr*| B*k«-*: 1H-15*. 



I Kill 



MMHHB 



Ve illve ettl kl : 

3928 

V. fr r^ 4 ^^ & 

jf^j $ & -ft* «4j' t 

Men /wild let mikunem fcnnem hrte> 
Td nebined cegm-i men an restefciz. 
■Sen ka n *m dBk, ben *nu Sana halal ederbn. Ta ki, go*™, senl 
^hld etmds gibi bir kiyameti gBrmesiti.» 
Hflzret-i All llsanmdan cevab verlliyor ! 

3929 

Go/tem e.z her zetre-i fcflnt ^eved, 
Hancer ender kef bekasdA t& reved. 

-Dedtm Ids We* ****** kiinBtin her biri bir k * tl1 ° lUP ^ ***** 
kail re r alamk sana kasdetfl*,» 

3939 

j, j $p i- $ $* f* ^ 

juif'dp' $? i J, f os? 

Yek ner-% mi eztu ttetvaned burid, 
£un kalem ber tiL ftwicn h^it* kejid- 
<S«iin vUcfidundaki kiliardan Mrinin uc<»u bile kcseme*. Sttnktt 
AllHbin takdiri senin icln bSyle bir yazi yaimishr.- 

3931 

Lig b^am geu $ejU tO, menem, 
Hdce4 Tuhem -ne memluk-t tenem. 
-L&kbi gam gekme. Sana *eisat edecek benim. B*n rib elertdisiyim, 
eisim kblesi degilim.» 

mi 



__ 




3932 

J*J JJ 1 -^ J l> 1 0^ lT* 

P\s-i men inte?i neddred toymet-t, 
Bi ten-i h^em feta ibnn-L-/etf. 
pBenim indimde bu ctemin kiymeti yoktur. K**di cesmim obnak*.- 
zin da yi£it oil" yifift™'* 

3933 

Mergi men ^tui bezm^turktttaiw men. 

.Handle kdif benim tjptfm, hllim de benim TUrkMfai medbnm- 
dir.» 

Turk hlkanbmun meclisl.ri gayet pati ve azametli oldugu i S in 
HaireU Mevllna olumii Ttirklstan meclislerine benzetn^tir. ^ 

Cenata-i Pirin H aZ r e t-i All IMmndan soyledigi bu sozler husu.iylo 
Haydan Kerrlrxn, kMiline ol.n .rftot «W, Aliy-I alinm uWiy^hn. 
gore baid goriilme^ebdir. Zaten kendi.i de mecruh y.tark.n kmt.lt ^ 

ti Cunkii dnayetinin M|in Diinyada s*^ ^ ^ as ™ , dam edUmt^ 
olanlarm arbk ahirett. cezS gtirmeyecegbie dair rivayetler vardi . 

Mufrit akvl ge.inenkr, 5 ah-i vilayctin uluvv u ahlakmi takdir eric - 
medikkri dbetl. onun katiline Mltf 1^0 va'dine inanmak .^/lo., 
H^lbuki Allah ve Peygamber fedaisi <m esedullaha yak^acak ve ^ 

ki d^ha kundakta iken R^ulullahm dintii eD pif bulunmanm Hah! bii 
feyzidir, O seadeti hikayo edeti §u sade manmmeyi okuyalim : 

Be? yuz daksan birdi sal-i MMdi 
Peygawher tarn otuz ya$inda idi. 
O sen? Mekkeye bir giine§ dogdu, 
Hurtyte mimed kapladi bogdu. 

I8(j:i 



Muhterem harwi-i Ebu Tdlibin 
Annesi esediilhakki gdlibin 
Peygamber yengesi Hd$im torunu, 
Fdnma gebeydi, gelmi$ti sonu. 
MMdeti yaktnken onu unuttu, 
Ka'be tdv&finda agrtsi tuttu. 
Vaz-i haml etmeye ni§an belirdi, 
Eve donemedi, ka'beye girdi. 
Bit miiddet orada yaimzca durdu, 
Pek giirbuz bir erkek gocuk dogurdu. 
Mesnki Beytullah dyle bir gilne§ t 
Felegin giine$i olmaz ona e§,- 
Ka'bede do§ma$i o ttfla hash, 
Anasi o§lunu bafinna bash. 
Sanp &armaladi } gbturdu eve m 
Peygamber i§itip geldi ki seve. 
Verdi ler kundagi eline onun, 
Dediler : adtm siz koyun bunun, 
Yuziinde ulviyyet Ufhn miinceli, 
Gorunce Peygamber buyurdu ; AW. 
Nebi kucaginda veliy-yi cell, 
Tesmiye edildi benam-i Ali. 
Milbdrek dilini Re$Hl-i Hudd, 
Ma'sumun agzma eyledi ilka, 
O milbarek dili emdi o gocuk; 
Fey si dogar dogmaz buldu yavmcuk. 
O feyzin te'siri kalbine doldu, 
Yuksekligi daha kundakta buldu. 
O, ernme getirdi ruhunu vecde, 
Hi? bir puta karsi etmedi secde. 
Kerremel'il&hu vecdehu denir, 
Boyle denilmesi teM degildir, 
Tev&ti Resulun oldu munceli, 
Bgilmedi Eaktan gayriya Ali, 
On bir ya§Umnda olup muhakkik, 
Oldu Peygamberi candan musaddik. 



1804 



Vt'ilil tjt hutjiiln < i(ij\ ilt' ,r int, 
FirAq i Nfhiar ij.-<jiii/i vis mi 
Dt#arda in'kU'rken kunh fedtilier, 
Nebi yatuftmda ydtmtfft llayder, 
Allahm, Resulun, #ir-i jty&m. 
Dim gazdlaun U'k kuhrnmam, 
§ecdati kadar hilmi de yiiksek, 
Peygamber yakirdi biiyiik bir erkek. 
Altmi§ iig ya§mda iken t bir pelid, 
Eyledi mescidde o z&ti §ehid. 
Saiden ya§adi t §ekiden oldil, 
Arifler kalbine ndmi gtimuldu. 
Seyredin ondaki keremri h&n, 
Bilirken k&tili olacak §ahsi, 
Miiltejitti ona garazi yoktu, 
Hakktnda keremi, ihsdnt caktu. 
$efaat va'dinde bulundu hattd, 
Btt kadar buyilktu Aliy4 a'la. 
Ytik&ek ahlakim Nebi de over, 
Aliyi seveni Allah da sever. 
Hakktnda buyurdu Resuli il&h, 
Allahumme vali men hiive v&ldh, 
Onun du§mantna du§mand%T Allah. 
Peygamber dedi ki : ddi men dd&h, 
Ruhuna binlerce tarziye olsun, 
Me$hedi envdr-t Hak He dotsun. 

3934 
Jt«J j. jL j^j, \j£t A £j\ 

Anki a tvnra bed' hi aaii pny kwtcd. 
Hira*i mir-i'VH-hilAjct key kuued. 

■ Cismi bu BiirHli' nmrlnyflii, y/ml. mm kijnii-( verm*ylp ling e y\ e . 
yen bir //u, beyllk vo hulifolik liimiin huniI bcaltr?* 



I Bflft 



^^_. 



Z'an bezahir ko§e'd ender c&h*u-hv,k / m,, 
M&t emiranrd numdyed r&h~u-hukm. 

*0, xahirde mangjba ve hiikiim sahibi oJmaya ^ahgmigti. Lab in o ga- 
hsma, emir ye hakim oEanlara yol gbslermek ve nasi! hiikiim veriiece- 
gini gostermek iciiuli.* 

393(5 
^Cs JV J*j bti-J^! L" 

Td dthed rwiJii-S hildfefrrd semer, 

«Yine o cahjma, emirlige baska bir rub ve hifafet agacina bagka bii 
meyve verdirmek maksadiyle hli.» 



«HAZRET-t PEYGAMBER SALLALLAHtf ALEYHl VESELLEMtN 

MEKKE VESAlREYl FETHETMEK tSTEMESl, DCNYA MtfLKtiNt) 

SEVDtGtNDEN DEGtLDl. gtiNKC I «Dt)NYA ClFEDiR" DEMl§Ti. 

HELKt O FCTUHAT, EMR 1 IlAhI tCABI tot- 

Evet. Aleyhisselatu Vessels m Efendimiz Mekkede dog mug, flin-i 
tevhid edinceye kadar hemgehrileri arasinda (Muhammedulemiii) diye 
muhterem tutulmug, fakat halki Hakkin birligi i'likadma da'vete bajla- 
diktan ve tapimlan putlann hi^ bir faydasi olmayip onlara tapmanm ah- 
maklik oldugunu sbyledikten soiira stifeha-yi Kurey^in takatgiken ezfi 
ve cefasina ma'ruz kaJmigli, IS sene bu eaa ve eefaya tehammul gosterdi. 
Sonra Medlneye hie ret etti. Hicretin sekizinci senosinde on bin kisjlik 
bir kuvvetle Mekke us tune yiirudii vc orasmi fcthctti. Schrin zabtindan 
sonra ehalisine : «Haydi ionize fiidin, slz A I lab in azadhlarmniz* diyerek 
btirriyet vexdl. Ewelce kendisine karsi turlii lorbiyewJikle bultmanlan 
afveyled), Bir kae. gdn oturduktan ve Mekkdilerricn bir vali ta'ym ey- 
ledikten sonra Medineye avdet buyurdu. EgtfC Zit-I Akdcs-1 Risalette 
memlekut fethiylo, mal top la ma k ve intikani nimak hitsi bul unsay di 

tsoa 






rlbet bdyle barckcl edilnuzdi Ijl.- llnzud-i Mcvlana, Cenab^i Alinin ha- 
lifi.' olmak tesebbusimu, Altyhluelat Efendimizin Mekke vc saircyi ft-i- 
ht divine benzetiyor. Her ikisindt de Diinya hirsi bulunmadigim anJnt- 
in.'ik i^in diyor ki : 



^937 



*r* V J H* J- 3 3J? S 



Cehd-i peyganiber befeth-i Mekke hem, 
Key buved der hubb-i dunyd muttehem. 

i-HiST.rc-i-i Feygamberin Mekke fethlne £ah$ntasi, Diinya mufaabbo- 
iiyle nasi) ittibam edilebibr?- 



3938 

Ol(-l .Li* Jj* $ ji jC'T 

Anki 6 zz mahzen-t heft &$man, 
£e$m«u-dil berb&t r&z4 imtihan. 

-O Peygambei-i Ekb*r ki t imtihan zamam ycdi kat gdkteki acftyJb 
ve garaib hazineleiine karsi basac-i basiretini kapadi ve hif birine ddnUp 
bakmadi> 

Bu beytte (Vennecm) Sfiresindeki : 



if^'gC 



J^ 



Yani : •MuhajintM'il Alcytiissi-lAiii Mi 'rile gecesinde kendiaine bir c«k 
nciiyib ve garaib gbaterilmifkcn i^bxil hie birinc kaymadi vc bakiaindn 
hlisnli edebi tecavlli oyle]»eill 1u ,» Ayetine i^lret vardir. 



im> M»,.| Nr.M, ■ If 



IflflT 



- 



3939 

Ez peg-l nezadre-J 6 h&r-ii-can, 
Pur $ud& afak-i her heft dsman. 

-Oiiii mii^hedc ifin yedi k a , semanm ufukhm hfiriier ve enbiyh 
ruhlarlyle doimugtu.- 

3940 



ji ^ ji ^b 1 i>^,>- 



/ 



** dhj h 



■J J.! 3 " 



Bod uerd perutty-t ffa^r-i dost ko. 

«Bu hflrilerin her bid on* ho 5 fifbrunmek i S iii stislemiHsti. Onda i$e 
dest fikrinden ve Allah rnuhabbetinden ba 5 ka bir 5 ey yoktu.. 

3941 

Anqunan pur ge§te ez iclaU Hak, 
Ki der& hem reh ney abed dU Hak. 

*Aliahm azametine o kadar miistafrak dmu 5 tu ki, Sl-i Hak> yani 
«nbiya ve melaikeden hig biri oiim, derecesine yaklagiiiaitii 5 ti.* 

3942 

J— */* l? Ll* *-j V 

La ^esa' find nebiyyun mutsel-h, 
Vel*metek*ve-r~ruhu eyzan f&'kilu, 

-BwflH Ekrem buyurmu,tii kit Allah ile bizlm aramtia hjg bir Ne- 
bly-yl mUrsel tie melek-l mukftrreb ve rflh sjjjmax, Bunu Mlml, oh,.,,. 

iBoa 



Bir Hadis-l grille: ,R ni i m A j, n ,, iJc w , M 

— > His | bir ™iek-i mulw „b ve n,l>i y V Be] fS^r^ * 

fcwfib ede me ,, buytim i mU ^ t* te bu ^ ^^ ^ft^* 



3943 



lJ" £Jj ij>^> >*Jj U 



iT 



^L*» - 



Go/t tnd £d£t?n hem$un zdg nl, 
Me$t*i sabbagim-u-mest-i bag ni 



3944 

Pitnfci mahzenh&y-i efldk-H-ukul, 
Qun hast dmed ber ce$m4 R esu i 

-« ss :c!r r h " iiMU,i ■* ■■— — -■ ** b. 



3945 



(!%•■* J rLi j ^-< 



j-i l .t *j- 



tjUil j j^ ^i 






Pes gi based Mekke-vu-^n^^irak, 
Ki num&yed 6 neberd-u-istiyak. 
*5£h gam, t rak nft 0|nfjHir y on|Bri h w b«t.l« 



F: 114 



IflOi 






3946 

~cS j, j^ ^jj jUJ ^f 

An juman berue^ gsnitej E>ed kuned, 
K'6 ki]/da ez cek£-u-/ur-i hod kuned. 

-Nebiy.y! S'aamm feth-i bil£d hirsmda bdundtigumt vehmeden kofii 
kalbli bir $ah ls , o vehmi kendi cehli ile hirsma Jmaien yapar.. 

3947 
v biT j_y' ^ gt jjj 

i4bfifi7ie-t zerd fim sdzi nikab, 
Zerd bini cwmle n{Lr-i afitab. 

«San Sweden gorfine nikab, yani f gijzlilk takacak olursan, giin^m 
nfirimu da onun tenvlr ettigt |tyleri de sari gtfriirsiin.. 

Bunun gibi Hazret-i Peygamberin harek&tim kendi s£ttt ve hareka- 
tina kiy§s edersen onu ha§a ve kella kendin gibi tevehhiim eylersin. 

3943 

B»§tfeen fln $i$£ kebtid-u-zerdra, 
Ta finds; ^erdrd-vii-merdra. 

«0 may! ve san ^J^eyi, yanl, gfctliigU kir ki, toz lie insam fark edesin*. 

3949 

«yi/* j^t trj 1 * ijf 



■**" ■*** (3*" J ^ j* b*_p 



*ii 



Gerd-i /dm kerd-i $&refr&$te, 
Gerdra t& merd-t Hak pindaste. 



Binaenaleyh haktkati goremeyen gaflet camtm goziinden dei'et kl, 
gordiJgLin §eyin bir siivSri mi, yoksa a tin in kaldirdigi toz mu oldugumi 
anlayasm, 

3950 
&$*■££.&}. C^jjJ&J ■*.**/" 

£§£* u^ irtjr -<< l J* 6j=- 

Gerd did ibUa-^ti-goft in jer'-x tin, 
Qun fez&yed her men-% &te§ cebin. 

*§eytan, gaflet camlyle baktigi i^in Adenui (ozdan ibarel gordU ¥■ 
bu gamutdau kahb, benint gibi aiesten yaradilm^a nasi] tefawuk crtcr? 
dedi.i 

3951 

ji»i jl Cm fAj ill j" &.U 

T& tu mibini azlzanrd beset, 
Danki tnirds4 belisest an mzar. 

-Sen azizJeri, y|»t, cnbiya ve evliyayi adi insanlar gibi gordUk^ hll- 
mi^ ol ki o tiortis §eytanm mirasidim. 

3952 

-4^j jj* ^f» jT jJs* j^ ^ 

Ger ne lerzend-\ beliti ey anid, 
Pes belli miras-t an seg fun resid. 

«Ey inadci jtalil: nJicr Mil ^ytnn zftdp dcillsen nnnl oldu da i. i.„ 
pcjjin mira»i snnn kal<ii?« 



♦Stivariiiin etrafinda ahmn kaldirdigi lot yiikaelmi^ir, 
inerd-i Hak sntijyonuii - 


•M-n toxu 


Cen&b*i Ptr, buntlan jioni« Hauvt-J Murttmjl litHrundnn ba'Ki 
yik beyin edetek dlyor ki : 


hak** 


1810 






1111 



3953 

Men myem §it-i Hakkem hak perest, 
?$r-i Hak &n£st k'ez stiret btrest. 

-Ben kBp«k degilim, Allahin *x*tenww ve Hakperestim Allah ara 
lam sure* kaydmdan kurtuhn^ olandir.. **" 

3954 

Ctmfei ender merp bmed sad vucud. 



Hemgu pervdnt bis&z&ned vucud. 



.Allah arslani SJtimde yik tiirlli whk gordtigii i 9 i Q pervane -jy 
clsmini yandtrir.» * per vane gun 

3955 

§ud hevay-t merg tavk4 sadikan, 
Mer yehteanra bud indem imtihan. 

-Omin muhabbati sSdiklarin gerdanlifi, „] miJ?p Yahudiler iein da m» 
I.MI.I.H da' vasjB da bk imtihan U^il etn.i,ti r .. * "" 

kendi dijilerinin hak oldu|unu iddia edlyortar ve : ^^ 












Yani ; -Yahtidilcrden &a 5 kasi asJa Cnenete gii-miycceklJr' 6 *. he™- 

yantm savuruyorlardt, 

Bunlara karji ju Ayet-i Kerime nazil oldu ki ; 



-^Uj 






^ ni : " H * biffim d * k 1 : Ey YahSdHer! Eger sair nastun aiyiide kn.. 
dmiiui Allah dtistu oldugumi samyorsanii ve iddiaiiuda sadik ]«e«l*. 
oltim tfimennisinde Wiiiiunu*. Oliimil kal'a istemezler. TWatin UiJ,rl<| 
ve Muhammed Areyhhselamm Tev*attnki evsMmin tcbdMi gilii, pvvelr*- 
elleniiin yapmi^ Q tdu£u harekctlcrden dolayi azab goteceklflrirtdci kork. 
fuklari i ? in oliimll 9lzu e tmczler. Cenab-i Hak telle ve a'la Kslimlerl 
bilir 1 * 5 .* 



3956 

fir r^i tff j>-tj* i^' ^ 

Der n«M ferm&d k'ey kavm-i yehud, 
Sadtkanrd merg b&fed gen^u-snd, 

^Kur'anda Cctiab-, Hut buyurdu ki : Ey Yahfidi kavml! Sudiklur 
i?in 6'lum, bir baatinc vc tnenttnttir.* 



Vani : .Bii Allah cocuklan ve on un dostlanynin. diyorlar. 
(183) Sum* MaJde i ]& 








<I«) Silrpi Bttforn : til. 

(IU) Sttrpt Cum'* : 1-7, 




1811 

1 






mi 



3957 



O l ') J*J 



^> 



iSjjjl 



Hemgunanki drzuy-i sudhest, 
Arzuy-i merg burden z'an bihest. 

«Madem ki, insan tabiatirtde menfeat flrzusu ve tiliimdu menfeat var- 
dir, oliimii temeniii clmek o cihctten lyidir.- 



3958 

Ey cuhUdan behr< ndmusA kesan, 
Bugzeranid in temennd berzeban. 

*Ey Yahudilcr; ha Ik urasinda namus ve haysiyyetiniaei muhafaz* 
itfn, yani, biz Alfchin do&tlariyjz, diye cttiginii iddifiyi isbat eylemek 
i^in lisanen olUm temennisinde bulu nunui.it 



3959 

Yek cuhudt £n fcadr ze/ire neda$t, 
Qun Muhammed in alemra b&rfera§t. 

-Muhammcd Aleyhisselam bu sancagi knldintica, yani, kcndllerine 
idilm temcrmisi teklifinde buluiiunca hi^ bir Yuhudi o tcmcnnide bulun- 
maya cusari 1 * fdemi>di.» 

'KM 



3960 

Goft eger rdnend tnrd 6er zeban, 
Yefc Yefcikit hod nemaTidi der cihan. 

•Resul-i Bkreni S&lEallahu Aleyhi Vesellem buyurdu ki : EJer Hs4- 
nen hoyle bte temennide bulunmu; olsalardi Diiny ada tck Yahtidi kal- 
maxdi.- 



3961 

Pes ycftfidan mdl burdend-u-harac, 
Ki mekun rusvd tu tt\&t& ey sirac. 

«YahudiIer, mal ve harac getirdUer de ey sirfic-i alem, yani, ey kan- 

dil gibi etrafi aydmlatau eat; bizi riisvay etme, dediler,* 



3962 

In suhanra mst pay&ni bedid, 
D&st bamen dih gu ce§inet d&&t did. 

-Bu soztin sonu yoktur, Madera ki, gozlin doslu gordU. Elini bana 
ver, ylut, mii'mln-i muhlia ol.» 

Bu hi tib, f[az.rct-i All Jisfinmdnn majjlvih ve mlitehayyir olan pch- 
livanadir. 



.EMIRULMUMlNiN ALi KEKHEMALLAtlL- V EC DEN IN MUBAKEZE 

VE MAGLUB ETTlGt PEEILf VANA : BENJM YUZUME TtTKURLStJN 

NEFSlME AGIR GELDI VE A&1EI.DE I HE AS KALMADI. ISTE 

SENIN OEPURULIYIENE MAN!" OLAN BUD UK : DEM ESI* 



jW«? 






Go;t eTiijrui mii'minin bd an cevan, 
Ki bekengdmA neberd ey peklevan. 

■Emirttlmii'tniniii a gence dedi ki : Ey pchlivan; iiiiibarcze esria- 
smda.* 

3964 

Qun hudu enddkti der ruy-i men, 
Nefs curMd-u-tebeh sud huy-i men, 

«Sen yiizume tiikurunce nelelDM agir gcldi, benim buyum da dc- 
&ist].» 

3965 

1 J* ijf J ^ j*- jr. r 

Nim behr-i Hak §ud-u~nirnl hevd t 
§irket ender kdr-i Hak nebved revd, 

«Ettiiim gazanin yanst Allah i^in, ysinsi nefsim hev£si, yanf, inti* 
kam alm&k Iqin oJacpkti. A Ha ha aid iskrde he. ^irket yakjgmaz.* 



3966 



t^— i J j^ 



;<" 



,a!tsS 



** < 



ts— Or" *jy J* J ' 

Tu nigdride kef 4 mevlUti, 
An-i Hokhi kerde-i menmsti. 

«Sen Allahin yed-i kudi-et-i masnmisun, hibaenalcyh, Hnkkin mah- 
tukusun, benim uiaJi\uliim dcgiJsin > 



1816 

-A 



3967 

■ ■ - << * 

tfj *-*— 'JJ CX-~ ^~.jj ^Wj j 

Naks-i Hakrd hem beemr-i Hak sihen, 
Ber znedei dost &eng-i dost zen. 

-Hakkm nak^iii yiitc Hakkm cmriylc kir. Dostim ^Uesine dastim 
lagim vuf h » 

fi*J?S bln *' yi Hak ° ian insaa VQeAdttriu g*2a ve kisas gibi vine Emr-i 

llahi wahi olarak yjkmalidjr.. Yok sa hiddet ve gaza b sevkiyle/nefein ai 
zusu ve tekazasiyle degil 



3968 

^ tfjl'j ^t"il JjjJ 

Der dt!-i 6 t&ki sunn&ii burid. 

-0 gMU muhfinw, yani, mii§1 Hk p bun u J^ti nce kulbinde K1dlv«| 
"mm paiiadj da zuimaniu k^ti, yani, imaua geldt,- 

Zuiinir: Hiristiya^lik alametlerinden bit kus.ktir ki, katolik Mu» 



3969 

f^b(jf Li^- ^ j^ ,^ii 

G6/t men tuhm-l cefd mika§tem, 
Men turd nevl digcr pind6$tem. 
■Dc ki | Ben cvtt (oln.mil P kiiil, v« , nl U,kn lilrlU .anmiftttttJ 



ii. 



3970 
ijj? *J>- U* J}j\J f 

•*y i'JJ v* $j J* 

Bel zeban& her ter&zu bude-i. 

«Sen ilahi bir terazi imigsin, belki her terazhun adalet ve btikamet 
Kosteren dili buiumuyonmig*uiu» 

3071 

Tu tebar~u-aslw kfyem bude-i, 
Tu fur&g-i jem'i feijem 6flde-S. 

■Sen benim seyum, sopum r hismun, akrabam oldu&un glbi t sen be- 
nim mezheh mumumun aydinhgi imigain.* 

3972 

Men gul&m-i an ger&§-i ge§m c6, 
K\ ger &get ru§eni pezruft ez 6. 

«Ben o nazar arayati (eragin kolesiyim ki, senin kandilin de ondan 
Bydinlamnigtir.a 

(£erag-i £C$mcu)dan maksad ; Resul-i Ekrem Sallallahii Ale y hi Ve- 
sellem Efendimizdir ki : 

ice &g&$s&&&dfeito 

Yard ; «Ey Peyjamuer-i Ekbei; biz scnj hakikatcn vshdct ve kudre- 
161B 



timiie jahid, CennHJe mUJdednylcl, Cehennem azabiyle korkutucu, l*n-l 
ltahl lie Hakka d*'vM mlkl V n yol K&itei™ parlak bir kandil olarak *tfn- 
detdiki».» Ayet-i Kerlmeiiliirln UesiHuIlah Hazretleri (sirac) kelimesiyh- 
tavsif edilmi^tir. 

(gerag-i ^egmcd) denilmi-i] de bir te^bihtir. £er&g aydmlik verlr ve 
aydinhktan istifade edecek nil/, it r fir, Btnaenaleyh goz nastl ayditilik arar- 
sa, aydinljk veren kandii d* $nfiiiidnn istinare edecek goz arar, Kasil ki, 
Sirac-i Enver-1 Muhammedldcii IWet-i Ali ve sair kibar~i sehabe <JRa~ 
diyallahii anhiim) nurlanmisliir w hulunduklan parlak makamlara yilk- 
selmlslerdi, Yine o yeni mtWtawi Jisanindan deniliyor ki : 



3073 

Men §ul&tti4 mevc-i an deryay^i nur t 
Ki £unin gevher ber dred der zuhur, 

-Ben o mir dwy&si da%asinm kulu, yanl, Hazret-i Mu ha mined Aloy- 
hisselatU Ve^cliimm k&lesiylm ki, senin gibi btr Snci ztihAra getitmlftlr- 



3974 

■Ar^e fcun ber men ^e/iddetrd fci meti, 
Mer turd didem serefraz-t semen. 

-Bana kelitne-i ^ehadeti (elkin et ki, seiii zamanm serfrazi ve miim- 
tazi gtii-dUm.* 



UWi SOivl Ahuh! 41-41. 



111B 



3975 

>l^ifcdTii su^^ din kerdend ru. 
"O miisllimanm akriba ve kabijesinden -fl| kadar, h„ »»** « 






3976 



*r 






^— jl -l. 



betzg-z hilm $endin halkra, 
V& harid ez tig gendin halkra 

*J2 ttSK3£y* w ' bn k ° d - b ° s -- ^ ■ — 



Jff77 



>T 



-*< J* 1 cr J 1 f> 






J** 



Tigi hilm ez ti$-z ahen tizter, 
Bel zz sad leaker zajer engizter 

*«* t+SjEZ** d " h " kMfei " dif - ■* *<*«• -w- 

•■Mr dttiltate SEd? but,™? ' ? e f" tailt bu ka ' abi "*" 

b»'z.lar, mU„ Ih^S^t,^ T," iyyetli ° !aCakU ' B * iM »' 
IftM 



n «? sit J ^u g man ordusuna yarit n B^llk ^afede bulu- 

'L>r,pin yanma elli nefer okeu verdi O apfiM™ ™..u-* 

&Sk h :r er K b T kt8n dwri,di ' »KS? SS fir 
-. • s^l r'cirT ba " adi,M - Gcdikte **-" C^s 
a* <"»sss s^safSSS 1 ™ rim unu,n, * y "" 

AM* b,„ Cubeyr ih .riadml.rmdw, j«li fedlk , r or , ia „ „ k( , 
■ ■ avdn mrtal „ gcl , maM bl . ki ,. i( , dii»m„„„ .Uv.,- k„." 

JJ»J«I «l U nup, „,.„„,, d „, „ ()k J '™ ««■! ku. 

ktL£&rSSRL&£: , " id "" 1 Wr MftffSUS 

«tW H*idw kuptn ton m cum ()BllJ SWrS^ 



mm P^deler ta'kip ettf. MUfrikler bunu anladddan gibi gerl dfo- 
duler. On ar bnden, Halidin sdvarileri ve bln^ pi^£ e ,fS^ 

LI ammak i?m kull * ndjk1 ^ parolayi umutular. YanLhkla 

Sh n ^ T Vak5) lsmindeki -A*W«p, mualuman kiliciyle -hid 
oUu. vakit mu*lim ve gayr-i muslimler arasmda kjySfet far* yoSu 
Hep bir turlu giyinirlerdi. Qnun icin AleyhJ ES dat Efendimiz mucSmdW 

S ST" f ' ^ gflZVe5tnde *" tsl3 - n *"*»« —t -1 
yam ,odur, oldur., mu 5 nklerinki de <y& lelWa, ri lel'hubel/idi k, 

hale pgd. Km- km^yi Umwi oldu. Bu sirada .Muhammed katle- 
■dild . diye b.r sea duyuldu. Qunkii Islam sancakdan (Mus'ab bin Umevrl 
a*fa .ken BjjWajtetffl andimd, esnada (Abdullah n g32 

!Em t ? °l Ul firLk ^^ kayg,Sma d ^ tU " Ki ™ trtltakl daglara 

um n k r; " Ur , , U mUhMa3a ^ Medineye ** Medmedeki £ 
luman tadjlto, bu bozgunlan tasla, toprakla karpladilar -Er mcydan, 

o^an ayipJadda, Iclerinden basilar, da du.man kar 5 Jnda Uat eden 
fa*** tftekq yardim icin muharebe mevkiine kosttdar. Bu di,i an, 
laniards <t)mmu Umare) denilen kahraman kadm gibi Pevgamber hu 
zurunda carp ig anlar v e agirca yaralananlar da vardi ResOlullahin Kerl 

(Umrnu Eymen de ma rekeye ko ? mu §T tfmrnu Eymene carp,p gec en bir 
ok, on u yere dusurmu*, Cenab-! Fat,ma da bir ba S1 r p**Z yi.'p kuld 
,le peder ; , muhtereminin akan kamn, dindirmeye ,ah ?raj , tl . gLkU (Ab" 
dullah bit, Ka mie) dWta ve M uS 'ab bin Umeyri se hld ^ olan babi- 

^Vtl^" VUrd ^ U ^ killCm darbesi ^ le ^ rh hatkalanndan ik- 
si Resuldlahm yan.gma S aplanm lSt ablan ta ? larda n bir d^i S*S 
mubarak aim il e alt dudag, kana miS! ^u 5 rik I&r den birinin evvdce S 
oldugu ?U k u ra dd^up diz kapagl b.relenmis, iistune havale edilen kdtc 
Hiyle tutan ve sehadet parma|i y le or ta parma|i kesilen Taiha hazret- 
ltnmn yardimiyle o ? ukurdan ^ikmisti. 

m , ^j-^ ya f ah> ^^ yirmil ° U1Z ki?min ^ le *? lk ^ X^e dur- 

Risdete kasdetmek i.tiyorlard, <Ube y bin HalefJ ismmd.ki bi r habis 
Mekkede jk R n Resulullah Efendimiae : ' 

- Ya Muhammed; bir at be.liyon.m, onwn iistunde Jken seni dldu- 
retPgjm, demig, Haaret-i Peygamber de ; 

Uboy bin mm bu dtfi ah doJu dizain R L ^l,jll W h« dojru M,niyord u 

leu 






Yaklastigi sirada AleyhlttiwlAl Efwndimiz eline bir harbe, yani, ks^i: sapli 
bir rruzrak ahp herifin Uillirif niii. Harbe, Ubeyin kal^asma ^arpti ve 
bereledi. Habis, atra ustiiiiir kupainii, ba|ira bagira miijriklerln yamna 
ka^ti ve : 

— Muhanimed bana scni (ildilrvceglm demijti. O, yalan soylemez, 
Ben mutlakfi bu bereden oleceglm, dc-di. Hakikaten yolda cam cehenne- 
me gittl. 

Besul-t Ekrem Hazretleri, malyyetlerindp bulunan fedakarlar ile da- 
|a jikti, Harb meydamm bos bulan dcfi;i karilar, ba^lannda Ebfi Siif- 
yanin karisi Hind oldugu balde geldilei', urada yatan gehidlerin burun- 
larun, kulaklanm kestiler, on Ian ipligo di/.iji biltfJkler ve gerdanhklar 
yaptilar, bileklerlne ve boyunlaruia taktilar. O Hind biraz evvel de Hai- 
ret-1 Hamzanm cigerini isinp kopalimj, bir cok ^i^nedigi balde yuta- 
mami$tl. Da|a ^ekilmi? olan miielhidler, du§manm defolup gitmesindcn 
sonra meydana indiler. ^uhedamn adeta paralanmi^ cesedlerini gdrdii- 
ler. Resulullah Efendimiz, fedakar esbabim, huausiyle sevgili amcasi 
Hazret-i flamzamn yanlmif k a mini ve gogsunii gorunce miibarek gcz- 
lerinden ya^lar bofandi, ^ehidlerin cenaze namazini kildirdi, sonra ikisl, 
iicii bir yere olmak iizere defnettirdi. Daba sonra kendisi ve maiyyetln- 
dekiler yarali, bereli olduklan halde Medineye dondd. 

Bu muharebede yetmis mucahid sehid dusmustii. Mu^riklerden dl 
otuz kadar maktul vardi. Fakat Resiilullahm emri hilafjna hareket edil- 
mj§ oldugu icin muharebe miislumanlar tarafindan kaybedilml; oldu. 

Aleyhisselat Efendimiz mevkl'lerinl terketmek ve harb meydanini 
birakip gitmekle maglubiyyete aebeb olanlan tekdir etmedi, bil'akls nTk 
ile hilm ile muamele eyledigi icin §u hareketi : 

Yani : 'Allah in raftmeti aevkiyk onlara kargi mUlayim davratidm, 
nezaket ggstcrdin 1ST ,» diye taraf-i llfihiden takdir buyuruldu. 

Bu nazikane ve hilmiyyetkarane muamele uzerine ne oldu biliyor 
musunus? Md^rikler dOniip giderlerken bir menzilde oturmu? konu^u- 
yorlarmis. Iclerinden ba'zilan : Sanki biz ne yaptik? MiislilniaiiLardan 
bir kag ki§iy£ oldijrmekle dbnup gidiyoruj;, Halbuki Medineye pirmdi, 
musSumanligin kokiinu kesrneli idik, demi§. Bunun iizerine donelim, ha> 
yir gidelim diye miinaka^u <-dnmi^. radon gecen ve bu miinikasayi i^i- 
ten blri Mndtnoyp kt^inii() T keyfiyycll Aleyhiwelal Efendimue haber ver- 

tint <td»i4 Ah Jmnn i tH. 






mmtm 



JUL 



Iiiif Bunun iizerine : Uhudde bulunanlar toplansmlar, dii^man uzerine 
fiidaleeefctirj diye taraf-i risaletten emir verilmij. Uhud gaziierinm hepsi 
de yaralarmi, berelerini sanp emr-i Nebevinin ifasi icin kosmu^ar ve 
(Hamriidesed) demlen mevkie kadar yurtimu§ler, 

Bu hareketi haber alan Ebu Sufyan : «Hadi agzimizin tadi ile gide- 
lim, ihtimal ki, butiin Medine halkj, dlulerinm intikammi almak icin 
ikerimize geiiyorlar* diye miijrik brdusunu hareket ettirmis. ve sun de- 
rece sur'atle Mekkeye kadar goturmu$tiir. Igte bunlann hepsi Sallallahu 
Aleyhi Vesellem Hazretlerinin hiisnii ahlaki ve eshabma kars,i hilm ile, 
nezaketle muamele edijinin eseridir. 

Bundan sunra Cenab-i Pir, bir Ikt lokma yemek yemis oldugu igin 
cu5.is.-i efkanna keEel geldigini haber veriyor ve bah so devam edemedigi 
icjn dziir diJemek if in diyor ki J 



3978 

Ey diriga lokme-i du horde §ud, 
Cugi$-$ jikret ezan efsurde §ud. 

«V*h yazik ki, bir iti lokma yetnek yemigfim, Onun te'siriyle tilth 
gsleyani buz gibi dondii,* 

Cenlb-i Plrin dervislerinden (Feridun Sipehsalar) aleyhirrahmemn 
Hazret-i Mevlanaya dair bir (Merjakibnamesi) vardir. Farisi lisaniyle 
yazilmis clan bu menakibnSme merhum (Ahmed Avni) ve (Mid had Ba- 
li ari) beyler tarafmdan turkfelestirilmis; ve basilrnistir. Orada Hazret-i 
Firin riylzetine dalr verilen ma'lumati, bahis dolayisiyle fakir de hula^ 
saten naklediyorum ; 

Sipehsalar merhum diyor ki : 

Cenab-i Hudavendigar oru^ ve namaz hususunda bir ayet-i adbe idi. 
Cunku kendisinden mii^hede olunan nailer, t&kat-i be§eriyye dahilinde 
degildi. 



* * . *->*^ 



l^"J J^s^ij^Uy^Ib ll 



Yani : -Allah, en] an m;hk(iin doyiirdu ve korkudan emin kildi 168 .* 
Ayetiyle, "A^Jik, Allah in yeryiiziinde bir yemegidir ki, siddik oianlarm 



Uttj Sflrei HtuiTys: 4. 



IK^t 



hedenlefliio onunlfl bftyal vorln» Hadtsi e*r4ri, Hfiaiot-I Pirin n^Iik 

miicteedesinden munk^if nlnrdu. JWr gniettndq buytirrnugtur ki : 

■Bit kiinse «eteyi (Kubi- kuvst'yii) im-yhainjaindc gc^lrirse onuti mil- 
newer giizleri mulminili.^i - -Hen Jtrthbimin indinda gecclerjin,- tta- 
disi, o meyhanenin adidir. -Btni yedirir ve ifirir- beyam da Peygambr- 

rimiz Efendimizindir. 

Erkan-i Islamdari olan ormj senede bir aydir. Ehl-i takvfi ulaniar Us" 
aylarda ve haftada tig gun saim olurlar. Cenab~i Kudavendigann «Tom 
kirk senedir benim ml'demde yemek gecelemerni^tir* buyurdugunu km- 

disinden isittim, 

Ibtida-yi sulukiinde haftada u^ gun, erbain ^ikardig) y.aman ktrk Rim 
saim olurdu. Kamazartda ise iki defa iftar ederdi. Butiin bir ramaanni 
oruclu gegirip, bayram gilnu iftar ettigini kac defa giirdiik. 

Miibalega ile yemek yedigi zamanlar on lokmadan fazla yemez, on- 
Ian da bir saat sonra istifrag ederek gikanrdi. Ve ^Benim igirnde bir aj- 
derha var ki K gidaya tehammiil ederniyor> derdi. istifrdfl esnasnulukl 
zahraeti, a^Iik miicahedesinden jiddeth idi. Alnmdun dam la dnmln l*m 
akardi, 

§u zikrolunan savm-i zahirisi idi, Masivaliahin terkindcn ibAret olnn 
savm-j batmiye gelince kendisinde temamiyk hasjkli,. 

Cenab-i Pir, riyazetle kendisini bu derece takyid etllgt Hibi Mwiii'- 
visinin miiteaddid yerinde oruc ve riyazet tavfiiyesinde bulunur. ExoUm- 
le buyurur ki : *lnsanm asiJi gidasi nfir-i Ilahidir, Onun i^in hay van gt- 
dasi ona lay^k degildir. Nur-i tlthi gidasi, havas-si Gmmete mahjiu<lur 
ki^ onun yenilmesi bogaz ve mi'de vaaitasiyie degJldir, Ey sfilik; a nCSr 
taammdan bir defa yiyecek olursan, firinda pismig ekmegin iizerine top- 
rak ddker, yani, onu y&mekten vas gecersin. insanm ndrunu ve kemallrii 
artiran, helal kazang ile elde edilmi? olan lokmadir.. 

Bahsfmize dbnelim, Hazret-1 Mevlana buyuruyov ki : 



3979 

Gejidumi knr$ld-i Advmrd kiisuf, 
Quu tev eb §a'gfi4 Wdrird hiisuf. 

-Iluidiy, InaimliU |0M|tal klhAt to'idrl yapjyor. Kllpklm zvn«bd«tj 
kimu'rlii iuAiiiu hmi\t Ant olur- 



Pl IIS 



IN2A 






3980 

T 

ket lutj-i dtl M e2 yek rai^t gil, 
Mdft-t 6 gun mi§eved pervin giisil 

<Kalbin letafetini bundan kiy&s et Id, bir avug ^araurdan, yard, top- 
raktan basil obnus. ekmehten yenilen bir iki lokma, kalbin kairiec gihi 
olan parlakligini nasj.1 siireyya gibi dagmik bir hale getirijror.» 

Siireyya kelimesi, Kamfra tercemeainde soyle ta'rif ediliyor : *..-Fa- 
riside pervin, Tiirkide biker dedikleri top kevakipten ibarettir„. Mahalli 
dik olup kevakibi kesir oldugundan itlak ulundu... §arih der ki i Yirmi 
dort kevkeb olmak iizere mervidir,» 

§airler, bu top yildizlan gerdanliga benzetmister, «Ikd-i pervin- ve 
<ikd-i siireyya* diye marrzilmelerinde kullanmi^lardir, 

Hazret-i Mevlana da tokluktan zuhur eden kalb perig&nligini, siirey- 
ya yildizlanmn dagimkhgma tesbih etmistir. 



3981 



& at 



iy 



jiCl il-i5 £^«* &S£ 



JrT 



Nan ki ma'na buved horde§ sud bud f 
Qunki s&rel ge§£ engized cuhud, 

«Ekmek» ma'nuvS ve rub ami bir gida (dursa cnun r«ba faydasi do- 
lt unur. Suri gida ise kaibde darlik vc sikitili peyda cder,» 

Fazla yemenin side ruha degil, bedene dene kadar aikmti verdigi 

herkesin mikerrebidir. Hadd-i istiabindan fazla doldurulan mi'de gifar, 
kalbi ve cigerleri ta'/yik edcr. Ondan dolayi tend tils da da sir, Eiriken 
gazlar geyicti olarak d^ariya firl&r. Mi'dede eksjilik ve haarmsislik zuhur 
edcr, gozler kapanir, vUcuda bir agirhk eoker, insan, yemek sarhosu 
olur, oturdugu. ycrde sizar, horlamaya baflar, 

Ekeleden biri mis^iirlikte ve miikollef bir sofrada tuzlu, eksi ve tatli 
ne varsa tika basa atistirrms, tamam kaikacagi sirada pilav yerine zeytin 
yagh patlicaa dolmasi gelmi^ Ev sahibinin isrurma kar^i, §uraya kfldar 
doldu diye bogazim goaterdigi haldle iri kemer patlre-njsrtndan yapilnus 
dort be$ do^mayi da gogurmuj. Ev &ahibinin sofradn bulunan ki'iiruk 
^ocugu : 



— Bey baba; mjjiflc umniiiin bn^tiKiruinn ngzina kinlur bea dulnut 
sigdi, demig. 

Boyle yemege karin doyurmak deftil, duvar ya.sl.ifit dnldurm.-ik dc- 
nilir. 

Seyh Sa'di kuddise siituhQ (Gulistan)jnda der ki : «l;eritti ycmek- 
ten hali tmUmdiir ki, oiada bakikut ve ma'rifel nuru gorcsin. Sen bur- 
nuna kadar yeraekle dolu oldu£un i^in hikmcttcn btisj kaloii^ain, ^UnkU 
bikmot u ma'rifct girecck yer bulaniBiBis.- 

Hazret-i Kyr'an : 



i*£ &k 



tyjfcj 



Yani : *Yiytn J i^trt ve iarif etjneyiii 1 **!! buyurmujtur. 

Isr&f nedir? Ebii Talib-i Mekki (kutulkuiab) isimli kitabmda «Gan- 
de iki def'a yemek yemek israftir* demig. Mevlana Cam! de {SiJsiletik- 
2&heb)inde: «Efendiyi gor : Sabahtan ak|ama kadar yeraek^ i^mek dii- 
Sunceamdedir, Zenginligi ve kaydsushgi dolayisiyle ve her istedigi jeyle 
karmni doldurur, bojaltir, Cennetten vaz ge^mi| ve Cehennemden emln 
alrnuj gibi matbahla aupruntiiliik arasinda yer edinmistir,» demektedlr, 

Seyhulislam Abdullahi Ensiri de buyurmujtur ki : *Biitun dunyayi 
bir lokma yapabibeti de bir fakirin agzma versen iarat oU^az, Riza-yi 
il&hi hilafma sarfedilen her §ey israftLr.* 

Hazret-i Aise (Radiyallahii anha ve an Ebiba) *Bir ay gecerdl kl, 
l.'f'sulullahm hiicrelerinde Jetieere kaynaraazdi- diyor ve ezvac-i tahira- 
un nasil kanaatkarane yasadigim haber veriyor. 

3982 

Hemgu har4 sebz k'ustur mihvered, 
Z'an hori§ sad nefu-Uszet mibered, 

i-Dcvenin yi'diii yv^ii dikcn gibi ki, ondan yiixlcrco li//if ve mt'ii- 
fvat buUir," 



(IRj) &<nvi krtU It. 



I' 1 ■■ 



ye*. 



3983 

£unki art sebzij^ re/fc<«*fo*§k 9<^ 
(>n Umatira mttwred uftur zide§t 

.0 dike** ye^imii ve ta*eligi e^P *■«**** <*- e k ^ a ™ n "* 

3984 

Miderdned kdm-v-lunce? ey ding, 
K'an gwman verd4 mvrebbd, g^t tig. 
.LaUin tvvclce g Ulbe,eker |1U ol B n o dike* ke*klale g * de devenb 
avuxdunu ve dama&Jiu yirtar,* 

3485 

> jt $ *J^&*"" jt >J L 

Wan fu jfttfW &&<* biid an hdr ^ 3eb *' 
Qunki s&ret $ud kiinun %&&&&* Q&z. 

.Ekmek, ^anevl ve rfbani grit iken o 0* **" g ibi ML Fakat 
fl fi M t gekiini fttoK* kurudii ve settle^.- 

39B6 

jr_j( ^ W * -^ ^- * 

Tu bedan &det fcf 6rd pr^ es?in > 
Harde bud? ej/ vuc&d-i nazermi. 

4, aft*** Hu^iiddin; evvel<e t**e iken yemeye H^ «'<*- 

gun ijiifc* 

1828 



;iflH7 

Ser he mem bii vnhori in hu$kra, 

Ba'd ez'in k'amikt md'na. ba sera. 

•Evvelki rayiha ile bu kurumuf ve teprakla kari^mig dikcni de yi- 
ytitmw,' 

Hazret-i Mev-lana, gid&-yi ma'nevi feyziyle soylemi? olduklarmi ye- 
ll [ ve taze dtkene, bir iki lokma yedikten sonrakilerini de dikenin kuru- 
miij olantenna benzetiyor ve Husamiiddin gelabiye hitaben diyor ki : 
Sen evvelce feyz-i ma'nevi mahsCtlu olan sinihSta slating oldugun i(in 
ftonraki sozleri de ylyor, yanl, dinliyor ve yaziyorsun. Lakin : 

3983 
ji^ijTj liLii- j >T ib. i*& 

Gejt hofe dmfe-«-Kwf k-A-gojt-bitrj 
Z'an giyah ehnun biperhiz ey §uiur, 

. i, 1 1 kin o sanihalftr jimdi iopra|a bulandi^ kurtidu ve avurd keslci 
ii I rlii. IHnaenaleyh ey deve gibi muti' ve hamul olati Hiisamuddln; 5111a di- 
ll k o ottan perhix et.> 

3989 

\5 jCj *^ r" J " "j^" <-^ ' 

Saht hak AULde -miayed siihun, 
Ab tir$ $ud ser4 qeh bend kun. 

*S&t $ok samutfti geliyor. Su bulanmistir. Duruluncaya kadar kuyu- 
iiiin ngfzini kapa,» 

YAni, kelam kuyusunun auyundakl co|kunlak keslldl ve bulandi, Ar- 
tik kuyunun a|zim kapa, yanl, blr muddet yasfmaktan farifl ol 

1820 



3&90 

Td Huddi/cj baz safu-ko$ kuned, 
6 Jet (ire fcerci hem sdfe§ kuned. 

*Ta ki, Cenab^i Hak <mu yinc sal ve ho§ bir hale getirsin. KaJb ku- 
yusunu bulanditmij olan Allah, o kuyuyu lekrar durultsun <ve fey*-i 
ma'nevt ile dolduismi.- 

3991 

^j-Jlf 1*1 *8lj jf „** 

Sabr fcun Vallahu &lem bissavab, 

-Amtyu getlien ve elde ettforen tabudit, acele deglldir. Sett de sab- 
ret ki, Mesnsvi naznuum devamina olan ariun tezayUd eylesin, Dogmyu 
en iyi bilen AHahtir.n 



BiRlNCt CiLDlN SONU 



I k;{ii
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Mesnevi Serhi - Tahir ul Mevlevi"

See other formats
