Sahife 1 - 182
ICiNDEKILER
Say fa
Kami st an ata binmjs olan a biiyiik adami soyletmek ve ha tin i daha
iyi anlamak icin sail 'in onu lakirdiya tutmasi
Aleyhisj&dat Efendimizin hasta sahUbiye" dan nasihatinm sonu . .
Ahirot azabintn zorlugu ve siddeti ■. ■. ■
Hz. Peygamber Aleyhissclarn'm o ha&taya vasiyyet etmesi ve' *Een-
dine hastahk isteme» diye duia ogreimesi
Seytanm Muaviye'yi «=KaIk namaz vakti» diye uya ndirmasi . . .
Seytanm Muaviye'y; e§ekten dusiimiesi. yani; alcatmaya (jahsmasi
ye bahaneler bulmasi ve aratannda uzun boylu in&Mhese
gepaesi , , .
§eytamn ikinui defa Muaviye'yi aldatmaya kalkiijmasi .....
Muaviye'nin. iblis-i lame tekrar takriri
Iblisln tekrar Muaviye'ye cevab vermesi . , , -
Muaviye'nin Hak Teala'ya rad'un iblis'in mekrinden :azarru'u ve
yardim isteme'ii ' ...
Iblis aleyhi'l-la'ne'nin kendi mekrini sbylemesi ..• .
Dogrustsnu so vie diyo, iluaviye'nin tekrar seytim'a israr etme&j
Bir kadinin kadilikien §:kayet etmesi ve naibinin ona eevap vermesi
Muaviye'nin sey~an J a ikrar ettirmesi ... ........
Seytan'm zsmirini Muaviye'ye dogruca soy]eme$i ......
Muhlis bir sahabinin cemaati kacmgwa tahas-sQr etmesi run fazileti
Seytan'm hakikatj itirafrndan sonra Muaviye'nin una cevabi ve
seytan'm sozunii kabul elmesi
Ev ;;ahibi hirsiza ya klastms ; onu yakalamasi imkan dabiline girmis
iken, bir sahsin seslenmesi dolayisiylc birsiKin katjmasi .
Bir padiph'jn veairini azletmesi ve onu muhtesiblik vaztfesi vermes!
Munafiklarin Tslam'a zarar verecek bir rnescit yapmalarinm kjssaai
PeyKJimbrr'i me&eid-i diror'n jjoturmek iqin numMiklarm O'nu
■ 'll..Un{i>'a kwlkisjrnalftrj
74a
3
7 GO
11
762
12
78.5
23
793
30
S.03
32
804
33
813
37
810
40
?>m
44
H27
44
G31
46
334
48
837
49
839
50
840
51
843 52
845 53
850 56
853 57
B50 60
Sayfa
Peygamber al.in miinafikiari tekiiib va inkan iizerine sahabcden
birinin ■PtasuluJlah nicin settarhk elmlypr da bun Ian n ayib-
larmi yiizlerine vuruyur* dive dusunmesi 87 L 66
Kaybolmus devesini arayan ve hcckese onu so ran kunsenin kissasi 878 70
Muhtelif mesheblcr arasmda tereddude ugrarn^k ve hep5indcn
ayrihp halas bulraak 881 71
Kendinde bill una n hayir ve serrin meydana i^ikmasi icin her ?„;eyin
imtihan edilmesi .... 887 74
O deve arayan sahsm hikayesini ^crh etmenin faydasi 894 78
Her tiefiste mescid-i dirar fitne&i oldugvmun beyani .... . 904 83
Kendi n'in de in Ub tela oldugu bir i^ten delay i. arkadasiyle kavga
cden Hindli'nin hikayesi , 907 84
Bir digeri korksun diye, Oguz Turkleri'nin birini bidi'trmeye
kasidlan ......-, . , . . 912 87
Enbiya ve Evliya'mn varligina kar^i kcndini befefBeAleritt ve kiif-
ran-i nimette bulunanlann bali .... &16 89
llitiyar bir adamm haHtab.klardan liekime ^ikayet etoasi, hekirain
de ana ccvab veri^esi .... ..... .... i 1 ?.', 93
Cuba ile babasima cenazesi onimde feryad edet- cocagun kissin&i . H3(J 96
Yunus al.in bahktan kurtuluaunun sebebi ve RulVun nefis'ten halasi 93<1 98
Bir cocu^un M yan bir beriften korkma.^i, 6 herifin de: "Yavru:n
korkma ki ben namerdim* dcmosi 940 101
Bir ok atanin ve onun ormandan j^kton bir stivarwlera b-or-ktaftst-ma
h.ikayesi , " D4'J 102
Bir bede\ r inin cuvala kum doldurmasi vu bir i'eytes-yfun onu levm
etmesi 94() 104
fbrahim bin Hdbem'in deniz kcnirindaki lierameti 9S3 107
Gyybi goren nur ile arifin hislennin murtevvcr olmasi 961 111
Bir yabancinm bir seyhin alcyhinde bulLin^iasi ve §eyhin miiridinin
ona cevab vermesi 377 119
ibrahim Edhenvin deniz kenanndaki kissasimn bakiyyesi ... 988 125
Bir sahsin Allah beni gLinah aebebiyle muabezG etniiyor demesi ve
Suayb aleyhi$selam'in ona cevab vermes!
O yabanci adamin §eyhi ayjplarnasi fcissasmim bakfyyesi ....
Alga Radiyallahil anha'mn Hz. Peygamber al.a ^Sert her yerde sec-
cadesis namaz kiliyorsun, nasil oluyor* dcmesi
Bir farenin, bir dovenin yularmdan tutup gektttesi ve bundan dolayi
kendi kendine gururlanmasi
Gemide hirsishkla itliham edilcn dervisin korametleri
Dervislerin diger bir dervi$ icin, sjeyhin huzurunda cok soyliiyor
dive kmayip takbih etmekri , 1030
Hakkinda gikayet edilon deiviijin, seyho dziir buyan etmesi . , 1035
095
1004
1010
1013
128
133
136
I
II
137
142
1023 in
146
148
I
Po&nxluguna, kendisi ^hid obn biv d^vanm beyam
Yahya ffjjfi gTiasi ka ,. ninda jken j sa aJ a £ecde ^^
J3u kissanin dogrulugundan $uphe edilmesi . '« '
Bu sitpbenin eevabl
Hal diliyle so* Boylenilmesi vc onun anla|Umasi
Batil sozur, batil kimseler tarafindan kabul edilmesi ' ' '
Tamtr '^ ***?* ****** bir a ^ C1 ' ^' padi 5 ah\ n
O agacin sirrmi, bir seyhin
Ozumii her biri bir bagka
miiiiazaa etmelerf
Tavist S , ^ mm BerekiU %^M He zail oWst
zarndm kerametirje bay ran kalmaJan
tKINCi CJLDIN SOKU
o muka'Uid talibe §erh elmesi .'.' v , ■ .'
isirnle tamyan dort kisinin iteiim lf m
Say fa
. 3046154
1052 157
1054 158
1055 158
1058 160
1061 161
1062 162
106G 164
1071 166
1078 170
1093 177
1093 180
**WW Mm** OLAN O BtJXtlK ADAMI SOYLETMEK VE
HALiNi DAHA IYi ANLAMAK tgl* SitLlK OiNU
lAkiediya tutmasju
6351
aiy
6352
A .£« (> £j1 t£>- jj[ ;
6353
745
G354
«Sail: kalbindcki mii^kili sormaya mecal bulamadj, Onu birakti ve
meczuba latife etii.»
6355
«Dedi ki; Eu mahalledcn bir kadm almak tstiyorum, beuini gib! bir
adama I ay ill olati klm<Jir?»
6356
^1^5- ; jj I -C} + j) *— i^t)
.*■*
,'J.
*£*£&* fi
J J t?
«Meczfib eovab Verdi ki : Diinyada iit; fiirlii kadm vardir. ikisi bela-
dir, UcuncUsQ elc gccmea, define gibidir.»
G357
«iO, biri istersen hepsi senin olur, ikincisinin yarisi scnindir, yarisi
ayndif,*
3U
635S
*& ^S d i^* f>~ ^ J
"Ociiitcusuiic gelince bilmi& ol ki; O, hi£ semn olmazi Butilati isittin
ya uzaldaij ki be» gidiyoium,"
740
6359
r x— 1
^3^'Tj,; ^\ 1*1?
6360
^y?hj\
Ǥeyli, atim coeuklarm arasma dogru siirdii Siial
tekiar se sleuth.*
63(11
soran gene Ue ona
J 1 7UJI
><f>1 L ,6
f
6362
</$&- jl jjSj ^l ly js"
ohir, sen gam dan ha [as hulu lS un.-
63(13
n &I1 dIr S1 S °" in ° lmi duI ""** " J 5 « Ifl » * °vl,d sfihibci buhl-
T47
6364
*Evve1ki kocasindan socugu varsa kalbinin ©lanca mcyli o tarafa
gider.»
-
6365
JkSJ j} V&*' w-1 IT jA jjj
'J ^ '&* X
r
*Artik uiakla? ki atim siftc aimasm *e tirnagi sana dokunmasin.*
6366
-geyfc> hay buy cderek atmi siirdii, uzaga cekilmi§ olan ^ocuklan
y annua c,agirdi.»
63(57
l_T.Li ^1 jX $£« life
«Siiai soran tekrar scslendi ; vc cy buyiik §ah! Bir silalim kaldi dedi
,»
636S
*Jf *?v JJ ^ J™ ^1 "** J i-
•Meczub sail tarafraa geldi ve gabuk siiylc ki *u cocuk mcydanda
topwnu kapti, dedi.»
li:H)!>
«5ail dedi ki; ijjlnm biiyle bir akil vc edcb Mii bu u« ztrzu|jliik(ur
ve nc acaib fiildir?»
6370
o\r, %* i^ ^ *$}& x
«Scn s5k sdylcmekte ve hikmet beySn etmektu Akbi Kiil'ltin ilcri-
sindesiit, Nasil olmu^ da bir giine^, delilik triiidc gizkrimi$.»
6371
o^J ^Is fi^a- ^ &ja I
«Dcdi ki hu capkmTar, bir re'yde bulunuyerlar. Beni kendi ^trhiimc
kadi nasb etmek istiyot-lar.*
6372
d? ^ u J^ X ^g* «**•*
«Deftctmek istedim. Hayir... olmaz. Senin gibi alim vc miitefenliin
bir kimse yoktur dediler.*
6373
-Sen dururken senin kadar olmayan bir kimsenin kazidan bahset-
mesi vc liiiklim vermes! haramdir vc babisdir dediler.
749
748
*tlmi stolen n ok san bulunam kadi ve muktcda ittihaz ctm^miz
^'i';iii c&h dcgildir, dudiler.*
«Zariiii otarak clelilige vurdmii. Batimmda cskisi gibiyim.»
6376
O' w
Lit
«Aldim bir hazinedir, ben de tmmi harabesiyim. Hazineyi meydana
cikaracak olursam deliyim,* ■
6377
■A^LJ <Li^J &*J*'.l ^—>1
J^Jj
ii tfe-^u ., j,> ^
■ I
-Asil dlvane, ddi olmayan vc bu ases'i goriip de evine kapanma-
yaudir."
Ases : Eskiden zabita memuru idi ki bilhas&a sarho^lann tevkif ve
babsi ile mukellefti. Buradaki ases'den murad : Avam-i nasdir ki biraz
ilmmi hissettikleri kimaeleri ta'sim ve tekrim etmekle ona gurur geti-
rirler ve hikayemizde oldugu gibi kadilik teklifinde bulunurlar, Onlarm
bu ta'zim ve tekrimine kapilmak, hakikaten bir dnnettir. Qaresi ise de-
lilige vurup onlarin teklif ve israrmdan kurtulmaktir. Bunu yapmayan
kLmse hakikatte delicir.
750
6978
U*^ if* jfc- £"-£ ^.V L>*
«E3cnim ilmim; tuvherdir, araz degildir vc berbiri bir gar aim pabasi
olaniai.»
Malum ya cevher, esas ve rnaddedir. Araz ise onun sifatidir ve omm-
la kaimdir. Mesela giil ciijegi bir cevherdir, kokusu onun arazidir ki giil
olmaymca kokusu. da olrnaz. Burada o meczub lisamndan de mayor ki '.
«Benim ilmim, cevher gibi esasli bir ilimdir, oyle bir takim kimselenn
garazi husule gelmek Icin alet ve pa ha olamaz.>
6373
«Bcn guker ma'dcni ve seker kamiidigi gibiymi ki sekcrim kcndim-
den hasil olut, ondan ancak Leu isiifade ederini.»
Ehli olmayanlara ondan tattirmam.
6380
^Ui i^i £~-
=Dinleycnin nefretinden miiteessir olup figan oden kimsenin itmi,
ta'Iim ve teaHiiinle elde edi]iiii§ taklidi bit ilimdir.™
Y£m* : «Biz ona indim«di5ii bir ilim ogrcttik 1 " mazhariyetinde buln-
nanlar ise halkm ragbet, yahud adem-i ragbetinden miiteessir olmazlar.
ilimlcrinden istifade etmek isteyenler bulunmazsa bile ketidileri mustn-
fid olurlar.
ill SGrei Kftfiii 65,
711
MiM^Maa
4lim, dane toplamak, yani onu cerr* atet yapmak fyin tigrenilir de,
kalbi tcnvir etmek irin olmnzsa o ilim, tatlbi ve sahifoi gjbi ^u dcni Dun-
yaya miuisubriur.v
Yani; ahirete faydasi olmaz, Boyle bir ilmin talibi :
6382
« A vain ve havas 15 in, yani onlar indinde kadr ve itibar bulmak ve
hiirmct gormck idn gali^an bir talibdir.*
Bu alera kuyudatmdan, mesela hikayedeki kadihk gibi bir kayda
duijmekten hulas ulmak icir. u£rasan bir &lim degildir.
(5333
Jj- C^i-l jj j^Jj I
tTjjy
^>
'*?
«0 talib, fate gibi her tarafi delik dc^ik eder. Fakat hakiki ilmin
iiuru onu kapidan surer vc haydi def&l der.»
Dimyada ahm gorunmek ve mevki sabibi olmak iqin her ilme bas
vurup onu ogrenmege £ahsan, her tarafi delik de$ik eden fare ve kos-
tebefe benzer, Hangi tarafi delse, yard; hangi ibne ^alijmak istese ilm-i
lediinni nuru onu oradan defeder. Feyz bulmasma meydan vexmez. Onun
irin her §eyde oldugu gibi ih"m tahsilinde de niyet hSlis olmahdir. Yani;
ilmi ^eyh'iil-islam olmak idn degi], hakiki bir miislumarj olmak idn tan-
sil etmelidir.
0884
*•*-' *j \})i <^> tf?~ &&
l* yjUil-'
«Q t&libm sa;.ra taraima K iilii™™k mmi nlmadi&milaiJ OUrtyn V6
dsmauiyyct kaiuiikklumub u£ru!jir (tuiw .»
G385
Jjbi
f
J ^P- jf Aft J JP ^J
■"' 1 "
T
«Eger Cenab-i Hak, ona aktldofl bir kanad vcrliso ftte pW dotlk
oymaktan kurtwlur vc ku§lar gibi ugar."
G386
J^
j\z - Jj *^-
J^J^
.irgcr o mfmevl kanadi arayip hubnu^n sdinnlilta yuk^h.H'UUM.
mc'yis oliirak toprak altmda knlir."
Moslicvrnin birinci cildinde Hazrct-i Movluna dcr ki : .Kahlv fllim.
lerindcn biri, bir gemiye bindi v, kapt.na : Kahiv okudun muT diyo ior-
du Kaptin okumadigxni soyteyinc* : Cmrunu^ j.m^ hedor o^Ufl dly
onu istihfSf Gtti. Som-a kaptan do : Hoca, yiizme bilir misin? SiiSUnde hir
londu. Nahvi : BiImom f deyince kapt.n ■ Omrimi'm biitunti hciter mii-j.
Ciinhi firtlSQ ?ikacak r gemi batacak, sen de bo&ulatakam mukf.bclpsin-
He ilimlerin bozdari, nahiv aliminiii ilmi gibidir ki boftulmoklan
kurtaVnma^, Bawlnri da kaptamn viizme bilmwl giMdiT ki sahibinl fir
tun dalj^lanndan hakis edcr. Onun idn Him talibi olnnlor, mulOmW-i
bc^riyyc idnrien faydali ve sahibine harsi hfllftakftr OlBCSk ilmi LaLwil
<'lmelidii'.
(>:jk7
^ $%, $ ^j&Z p
..Sbzo nUUrallik vi- nilisu* vl«» Itimlrr. m(li»««rll«rlu, yAnl; <)lnUyIcb
I trill yti'iUnu ftglktti.*
n 4s " a
M^iMMIMMHMMMM^
6388
4^J > C^ Cij .Ul ^^
CJj j at/* -LiL" ti'ij.U^ j^p-
rakat HU|, ve nmbamsi olmassa o ilim olotii § gEt mi & dcmcktlr.,
6389
#*s! # £ VL *&&
ttnfai diuloyicim vc «%taA« Allahfcr ki » bcni yiiksckiere cekcr.
Nit*k«n Kur'inda ( ^| 4^ ) biiytiiulm« 5 h«.
TfiV.be Suresinde buyurulmugtur ki :
- 1 - ^ ^ ^^ —
WU
Yani : .Alia*, mU'minlerdeu ucfisfermi- vc maBannj cennct rmikabL.
jjjjjnjj. ^ o mmm* h d ^ manIa harb cd£rlerj mdiirlirler ab ; e
Din dusmarJariylc harb igin mlten ve bedcnen fcdakarhk edi* Sl~
net vesmekfe Allah «tu almistir. I^nin nefei, kwdhfei en yaS dS
T 1 I I 4 ^ n ° nUnla **««*> «*** dc bir cihadd,r, hem d* cihad-i
«tt»ftr. Bmacn^yh (tfh mucahidlcdn d e m.l.ve Be fl I eri ni 5&I st
Un ,hr «• kMfflteW samavit^i fcfltW y U ksei tir
12> Sflrti Ttvbt j'lJJ,
Mi
G3S0
J>fc- w>-5" f jji- *j^ ^ L ,- h oy-
•Benim diyetim, Cenab^i Zilicelalin ccmalinm raii$&hc<lcsiiliir. Kendl
diyetimi yiyiyorum ki belal bir kazEni^tir.^
Bir Hadis-i Kudside : «Beni kirn sc verse oiui oldiiriiium. Ben bir J 11 i
oldiiriirscm onun diyeti bana aiddi*. Her kimhi diyeti bans aid eUtrsn
beii otiim diyeti olurum.» buyurulmu§tur.
6391
«Ey salik; bu mu«i 5 mijgtcrileri, yanij senden feyz b&klcycideri bi-
rak, Bir avu^ camuT ne i§tira edebiiir?»
C392 .
^ lj jf ^ I; jf ^ jf
«Cainur yeme, farnitr satin alma vc gamut arama, ^iinki jarmir yf-
yemin diiima benzi &an olur,"
6393
«Goniil ye, yam"; kalbe dogan myftzat He. pirfiilan ki daini-i gene kn-
Intm vc Teccl)i-i ilahiyyeden celiien erRiivan ^icugi gibi olsim.v
6394
■iLilii: nba veri^tcki bti IHstin, ljhlm linini ■■ rfAlilNiuta di'gildir.
Nnnln UldtlnlUttln bir hhikm illyutl oltl|Un du InlM bnfl olmnfio Iftyikiir.*
Ml
■
Altohui iki luriii ImU'ii vnrtlir. i'iiH lutf-i cdklir ki :
Yaiii : ..Allah iyi amelde bulu Haa larm ccrini zayi' cimcz Onlavm
m ikufattn, mutlaka verirt - Nazm-i Celilinde i 5 arct buyuruldugii iizcre biri
Whcbi *lhir olau Iutuftur. Digeri ] u tf-u hafidir ki, bir amel mykMode
ulnwft ancak Cenab-i Hakkin kerem ve inayeti eseri olarak verilir
6395
■MM, eHiniztfeii tut ve bizi satm al, Gozumiizdeki gaflet pcrd^ini
ftftldir, Inltttf UfeMtlfr perdsmiiai yirtma ve bizi re^il etme,«.
639G
«Uhi bu murdar nefsm elinden satm alip kxirtar ki, oiiui! bicali fee
minimize kadar isledi.»
6397
*Ey muUk'iil-iiuilk oldugu halde taa ve tahh buliminayan Rahb-t
Zfytmtmzl Bhiin gibi b^arelcre fokiimi| ohm bu sert ve agi* fcendi setv
tk'ii buska kiiii ^ikarabilir?"
tip 30r*| Hud: us.
7511
63UR
j^-if J? J^ £j* 4rJj» J
«Ey vedud, yiiii: mahlukatma
karsi muhubbcUi dan Allah! liit.vh'
r|»I bir kilidi smm ftri ve kc«mlndi>ii **&» klm a^bilir?*
639»
/•" C^ J -^ ^" J >^J L *
,Eiz, kendimizdcn fejpft ttt*1» ta^ftM bag ^eviriri^. gfelii »«n M*C,
bidden da ha y akin stsi.it
Kuran-i Kerimde :
©
>;i^fji 45?ii&
Evtt/Hakkin inuno b:r y«6l vattbr. Kkfit bu yofcmlik , Iki d-
aim arasmdaki kurbiyyot gibi defilldlr. Hiukjjn ItoM M,vk, nl* n- I ■
,N^]n Rabbi okn Allahm, nftsm mhuna bir yakirU,^ vardn . 'bat
v^nhl;. bilu k,yfiy C ttir vc MM k.ya.br, V^ni; mail oldu^u bilin«n«
ve bir ycyc kiyas Gtblerncz.
Vftfiua Emre'mu :
Amrsav. Mcvldyi kcndirJc ami
Kudiisic, Mekkedc, Jhxcta dcrjildir,
d«meBi bu ilihur ilccUr. Faknl '.
G400
jj? c-> '£>' C"^JJ
-Sm bivo Im kiulnt yttkudu-!., bis ?f>U mnfti*. i«l««o Iwlfltftimit l«»
km-Kiiligi «*'"vSr k'bi bizfi »fif r6iiiIh.ii
H4T KArcl Kof ; HI.
7W
Ki gafiet zulrcctinden ^ozierimiz agilsin.
6401
k -™'J *?" J' O^^ fjP*£ Ji^Jfi
< if laid; taj."jM&:dA scnin ogrctmea vc serin ibsanmdir. Yoksa kit] tin n-
> '
Ysni : «Earm diia ettin, ^c ifabct fedcyiia*- buyvrmus, taleplerin
ancak kertdisine yoneltjlmesini ogretiri^tir,
«Kpia ve barsak arasmdaki akfl ve fehnt He hakikati kaTrayabijiiick,
ancak serin ikrammla 6lur.»
6403
o'jfj £# $2T** obi >)
oV"L' *'j»* (JQjf 1 £^
•fid parga yagdan, y^ni; gozlerden car? oJan nur> gokter iizerinde
dalgalanir,"
Yani; bir kirose semaya dogru bakinca 50k uzak mesa fey i gorebilir.
Bu rii'yet dt ancak iki yag pareasi olan gozlerle mumkiin olur.
(S) Surei MU'min ■ SO,
0404
-Dil derilcn bir «t p^asmdan hikmct **M **W* &* » kar <
6405
.Ad, kulak olan bir delik vflntudyfe mh p$ri «*dto SWk v* |Wl
mcjvcleri gider,*
G406
.Rfthlar btfinui caddesi, Haklun serUuhr W tMrfl !**>«* V*
lui^ltmlar, onun fer'idir.*
6107
.flo,lu&un vo bakikatin ask v, knyit.tf. till vfaiin^l* hulnft- »k«j-
„„, " TLn ear, b*n. kidor |,i*m Mrifc v. ,uflrdur. ll...A.n.le V h
Onnot bal^lerlnin a|ft#n .Itmdon iuJ« BlM* Jtortg* ^>
En thyb U W» RlW, kulak vflmUiBlyte knlbc vbnl rf«i lwUm«-i ft«>* u.
<i I14IW feytyAb cder.
7S9
■mMMUMmmm,
«ALEYHiSS£LAT EFENDlMiZiX HASTA SEIlABlYE OLAN
NASlHATINIX SONU»
C40S
\jjk o 1 ^ _r*i*> o^r
U>'3 d j ,.- jj^ of^i 1
*Ha2;i*t-i Peygambc r, o za'if scliabishii ljiidct cdintc onti dcdi Id :
6409
O^J ,jip.S l/j 1 J^M ^
«Aeaba bilmezlige zelihli bir yemek mi ycdin? YSni; iiriinraebctsiz
bir dui mi ettin?»
6410
*?&fsfo mekriiidcn pesS§&n oiarak cttiijm diiayi hatirla.-
■ 6411
fcHfisia dcdi ti: Ya Res nil alia h; hatirimda degil, liimmct buyur da
[dmdi at! j ma gelsin.»
6412
■Ccnab*] Mustafa Aloyhi vo Alrhi Ekmd'il-tchiyyatni nfir vfrrcu hit-
limi lifrckoliyln hmrainn eimh «l<Higu dllii huliriim tfeldi.i*
7flft
6413
«Hak vc batili ajird edon hvt nfir f goniil pencerelemiden paf}fidi.n
Crormldon gimtjle yol vardir derler. Kitekim III, Sultan M-urnd'ui nc-
dimelerindcn Kubbiya h admin soyle bir bcyti vardir :
Elbette bu h&iimdcno ytirin haberi var
Litkalbi minclkalbi ilelhalbi $ebU
6414
J.j**j i$\ ^ fJf <ii>1 £-*?
t}-}tfi£t\y -jgt f\ OlT £ tea J.l
<'YS Kesulallah? fiizGIilik edip eykdi^im dM siindi hatinma gcldi,*
&415
/■■jjLtj, jliLi ^^j jy-
r-!-> jj: j ^--j <^r aj^-
*Bir cok ^unnha girmistim, giinnli dalgalan arasindit juziiyordimi.n
G41G
JgSrL^Lr ^ ^J
lit 31 '^'L_,if
"(liJtiahUarlarm siddctli nzaba- iigiaynt'Eiklariiin dair scudcn tchdld
frb.fyfiidu."
6417
*Mii/dnri1> (jliiyunim", fiikai fftri' > cik r li tlnft > tKlmmlf, hi!ldl do
mitiinyttrdu,"
701
6418 (
«Ng sabr makarcu, mo ka^acak yol, ne tcvbe fcmtdi, ne de nefs iie
miicadele kudietc vardo
6419
-Ben Harut ile Marut gibi hiisiin ve kederden : Ey yaiadamm! diye
ah cdiyordum.»
*AfflRET AZAB1NIN ZORLUGU VE §iDDETl»
8420
«Ahirct azabimn rouhatarali olmasiuda, Ua*ut ile M&rut Babil ku-
yusunu ihtiyar ettiler.-
Rivayete gore. HarClt ile M3rut iki melek imig. Bunlar, insanlarin
AJIaha §si ol malar im ayiblamijlar. Cenab-i Hak : Insatdarda nefis vardir.
O nefs sizde olsaydi onlardan beter olurdunuz* buyurrnug, Harut ile Ma-
rut : fiOImazdik ya Eabbi* demiijler. O sirada Babil deki halkm griftl si-
hirle me§gul oluyor ve sihirbazlar <;ok hurmet gbruyormus. Hak Siibha-
nehu. bu iki melege insanhk nos'esi vermis ve sihir b'gTCtmek iizere ES-
bile indirmi^. Bunlar halka sihir ogrctmeye ba§lami§lar. Gunduzleri yer-
de me^gtil olur, aksam olunca sem&ya $ikarlamni§. Sonra Ziihre ismfnde
fettan bir kadina a^ik olmu^lar ve taleb-i visalde bulunmuglar, ZiJhre,
ijvekarbkla meleklerden semaya cikarken okuduklan diiayi ogrenmij ve
okuyup ctkmigsa da Cenab-i Hak, onu Ziihre yildi^ina carptirmig. Meiek-
leri de kendi arzuian iizerine Diinyada muazzeb olmak i^ixi Babildeki bix
kuyu i£ine bas asa£i af>m:<;. Kur'£n'da §u efsartevi tafeilat olmamakla be-
raber Harut vi> Marfit isimkri gecmcktcdir, Mufesslrlerdon cogu, onkn
702
i^Iatmak igin soyledigim §eyleri yazmi§]ar, bazilan ise bu kisEanm ash
olmadigim kaydetrm^lerdir.
Ha^ret-i Mevlanamn onlardan bahsetmesi, vak'amn tahkiki icin de-
ft ldir. A'tab*i ahiretin giddctini, on a nisbetle Diinya azabimn hafjriifiiui
'>nlatmak icindir. Evet, Harut ile Marut, girdikleri giin&hit] azabim Diin-
yada eekmek istediler ve o yolda Allah a yalvardilar.
mi
-1LS 5F]Jm airjibuii bvradj ^rksiiJcr. ^'iirki onlur, sa^Lim akl] vo si-
h it f;fi>i id:l?r.ft
6422
"iyj yaptilar ve ytrbidt baiekct ettiler, Duman zahnieti aty^u njs
b*Lfd elbotto IiafifJIr^
6423
ti'l J*x Uj ^j .tiL J^.^
-OlhUr cUiumii yiiiii; Aliirotiji az&bnidaki $iddet ta'df ve lavsif rdilo-
mi'*. Oun tarsi Dunya zahinot vc m^ak knli Jmfil kalir.:»
6424
-Nn mutlu o hlmiieyi! kl hiikahecto tdor vo Imctpiio wrr vo im^iMuit
MHiU'lilo rum iftJiM] chnok «il)i bir aitillot g6M«rlr <ln,<
7fi:i
MMa
0425
"Abirct zalimctiiidcn kut ftilmak i^in kcndinc ibadet megakkatmi tah-
mil cylcr.»
G42G
■
«r, C n dcmi$tim Id : liahi; Ahirci ftftUh) bana bu DUnjr&da taBI
i<ylr ki t »
■
6127
«0 AUsmfla feragat bulayim. Boyle bir lalcb ile bab-i ilahl nalkas&n
viiruyorduiik*
6428
«Bcndc boylc bir hastahk aMr elli. Marazin sjiddctmdeii ruhnmun
rflkati halmadi."
642S
•Alut&dmi ohm aifcr vc eviaddan geri kaldim. hatta fccsidimi ve iyi-
Llgtrni) kcHiilLEitmU Ijilcmcsz bir lifilc guldim,"
P
7C1
«Ey vccbi niii;jcvvcr vc nuibiirek olan Peygaittb£r-i Ekb$r; sen in u
nyrani ccaiafifti govs cy dim.*
C431
r.
«Varlik kaydmdan tcjiiamiylc ktirtuiscak, yfiiii; iiliip jfi^eccktiiii.
Lutf-i to.jrifinlc ban a ^ahanc bir tcscUidc bu kinchin."
G432
.5^
wAlfcyhissctat Efcndimiz bnyurchi ki : Siikm h£ h'ti diiOyi bir dnha
time, ve viiuuduui.1 IcniciinrJc" koyariiia."
6433
«Ey zaif k an ncii, scum no tiiknini vr tcbanimiiliiu vat ki ikcthie
bbylu yiiksck bir dag pilii olan lia^tah^m Uqmdiuasim istiyorsuij<)»
C434
-llasla scbfilii (k'di ki : Sultiiii-i Kcvnoyn; bunrluii mmn ulAdoUon
bnlmrfippyp toy be ctlim>»
TcrcllUd: Ce]ftck>t, yAni; kc.-n<1jnl kuvvfttU (j^^rmoti miniiinadir.
Lleyh Ibivi FArui kafWkiStilbilHL !.ii);ihA itn^ln'ir t'i'tuyyw) kMltli'iimlf ,d(.i'
TAB
ki : --Dugjnanlai'a kai'fl ce.l&det gosttrrnek iyidir, fakat dostlara karsi acz
ve meskonottcn gayrisj eirkindir,* Hususiyle Cenab-i Hakka karsi yapi-
lacak §ey, kendi aeizligini soylemek vq o suretle Hakkm lutuf ve kere-
mini ve merhametini isterfjektir. Nihayct o sehatai dedi ki :
G435
yt*.* (J,l» ^JJS O Jl
«Eu Diinya Till sahrasi gibidir. Sen Hazrct-i Musaya beitiersin, biz
ise giinahinuz dolayisiyle o $olde kalmaya uiabkum Beni israil gibiy:z,»
Beni lsrailin'Tih (joliinde hay ran ve sergerdSn ka3diklanna isarettir,
Kazret-i Mfisa AleyhisseBm, Beni Israili Misir'dan cikarmi§, §ab de-
ru/ini gegirmis,, arz-i rneviid'a ayak bastirmi§, aonra biraderl Harun
Aleybissd&mi vckil birakip kendisi Tur'a giderek Kelam-i llahi ile mu-
serref oJmu:jtu. Mu§aritri ileybin orada bulundu^u sua da Beni israil ara-
sindaki Sarnir! admda bir kuyumcu id bos bir buz-agi heykeli yapti ki
ba^irida ve kuyrugu altmdaki deliklerdcn giren ruzgardan buaagi bogu-
ruyOTmus. gibi ses verirdi. Yahudiler, Misirlilann (Apis) inegine tapin-
diklanm gb'rmus olduklanndan o ahgiklik dolayisiyle Samiri'nin buz-a- |
gtsina tapmmaya basladilsr. Hazret-i MusS avdetinde buzagiyi imha etti.
Tnpinaiilatin tevbesinin ancak oliimle kabul olunabilecegini haber verdi.
Bunun iizerine tapinmayanlar. tapinardari oldiird tiler. Sonra Suriye ara-
zisindeki sehirlerin fethi emrolundu ki oralarda Amalika denilen arablar
oturuycrlaxdi. Ve iri yan, gu^lu> kuvvetli adamlardi. Yahudiler, bunlarla
harbetrrjege cesaret edemediler. «Ya Musa; sen Rabbmla birlikte git del
onlarla harbet, biz burada otururuz, bekleriz. dediler. Bunun uterine
kendilerinin Tih sahrasmda kirk sene kalmaya mabkum oldukiarj bildi-
rildi, Misi'rdan cd;mis, orada esaret ve zilletle yagamis; olan Beni tsj-ailin,
(Yuse*) ve (Kglib) isminde iki ki§iden maadasi eolde dolashklaii sirada'
dldij. Onlarin yerine £b"ldc dogmus, esaret cekmemis bir nesil peyda oldu.
HSrtin ve Musa Aleybimesselam da orada irtihal buy urdu. 'Kirk senenin ,
hitamindu Yiisa Aleyhisselam o yeni nesiJ ile Eriha beldesini fetbetti.!
Hazret-i MevUiha bu kissaya paretic buyuruyor ki :
7BG
C436
*Hazret-i Musafiin kavmi, Tih sahra^nda yilriirler, akpm oluncn
kctidilcrbji fcalktiklai-z menfcilde bulurlarcli.u
Ve derlcrdi ki ;
6437
^-' J^* Jji jj ^i^-.f>
.Yilbrca yol yiiriiyoruz, nihayet 51k memMe es ir kaltli^m,,, ff brlN
643S
Jfrttl jit ^ tJ ] ^1
biterdu" m ** lUn fiBnIU bizdc11 vSzt oh W*> b " ™l mitotic (fikcrdr,
G439
U J*
^^ L
iJjJlrWf J
r
do-i •« yum; fedfe*, k llS u iEo kudret Ww-l b L i, Jl
€440
^^ jU jLl JU ^U jj
•Kwa Musf, Wirt Lem&mtylo )anI»nF D CmluBfi^ (Sitira iu mynak.
Jiir
707
__rfMm
G-141
£4* I yZJ I jj=- ^ V" *j
«Bclld m'tilda purine gtikden ates incrcli v* bu mcnzildc bizi aleviyle
6442
Lf>* *^ <r^ JJ 0_>f
L^L J*W c—U j~:v-
aAnlagilan Mijsa bize kargi tki tiirlli diiguniiyor, bazan hasmimiz,
l.izan da yarimiz olHyor,"
6443
>t jit iU&* j,jl >-
r
"Oiuth {j;, X ;,iji yiikiimiizc ate? sagiyor, hilmi ve geCkati iso bizden
btrlj oklaniu red cdiyor,*
6444
«Kcskin bir gatfabm ayn-i bilim olniast nasil mumk*in olur? Ey
fltan Rcsululluli; ;» huJ, sen in luifyndan nSdir de&Idir,»
azias
Hazret-i Musi da hiddet ve §iddet, Nebiyy-i Ekrem Efendirnizde hl-
lim ve miilayemet., lutuf ve mcrhametin galib olduguna Cen&b~i Mev-
kina, o sehabi JisimiJidan bu beyt ile igaret editor. Evet Mus§ ve Harun
/Ueyhimesselam Etfaytfi imana da'vete me'mur olduklan sirada kendi-
k^rine ;
763
■L- \
.<. S * «
4 — •
•Fd&i&tZ'l
Ylnl ; «ikimz de Fir'avni imana da' vet etnieyc £idln ki O, tefceastnfl
"Ben sizin jiiicsek tsttflmzuii!*' diyecdt kadar azgj Misfit, Faknt O'iw yu-
mujak soz sSyleyin, nezaketlc hitab eyleyiii*" diye emir vcrilmi§; He*
sulullah SaJlallahii Aleyhi Ve sell em Efendimize ise '
Yam : «Ey Pcygambcr-i Ekber! Kafirlcic vu miinaiiklara kar^i cihml
ct ve onlara scrt stizler soyte 7 * buyurulmustur.
$u sozleri soyleyen ha<ita sehabi, kendini golde kalrnig Beni tst&Ho
ben-zeterck, Hazret-i Peygamber Sallallabid Meyhi Ves(?llerrv Efcudimi/f
idare-i kelam ediyor, bunun sebebini de ijayle izah ediyordn :
C445
^Mtdh-i hSzir, yami; birini yiiiUne kar§i medbetmek vflJ^etttr vo
i^tr'ati ]nii]]] Lituhir. Ondan delay i Musainn ad mi kasdetv zikrcdiyoruiii,*
Hadis-i $erifte : ^Huluskarlik i^in medbiye soyleycnkriu ve kashle
ukuymilarm yiizilne toprak sacitu* buyurulmustur, !ste bu Had is dobyi-
iiyie o hasta sehabi, ya nesdlallah; sen |5yle lialim ve ?oyle kcrimsin
demiyor da Musa soyle idi Musa bdyle idi diyordu.
6446
-Yoksn Kcnin hiizanindn movcud nlnmytm liifinduii, ytint; Musflduti
|jn1i»Bliii«yl ]VKi*il in is 1 1 lily i It K«ryr?«
(<1) Sirs l Ttttm : «-*4.
<t) Sdrijl Tt vhtl l TJ.
r: 'IU
7IID
HUM
■--
Ki kcmal-i MtiliiMisinwJiyi- viiiiif olunca : «Yii Rabbi; beni Muham-
mad ummctiuden kik" dlye* dua ctmigtk
6447
J.U*J£ ^! L ' •/ JJT J -***
«Biiim ahdmdz ve tcvbcmiz yuz kerre, bin kerre bozulmu^tur. Sen in
iilnlin isc dag gibi yerinde siibit durmaktadir.»
G44S
■Bizmi ahdimiz satnan cSpii gibi her rUzgarm zebunudur, yani; riiz-
j(ar mi i .M-:iftsiii eserse biz i m tevbe tarafa gitmektedir. Senin ah din Ht
dfl£ ^i Ltd ii', batta yiizlerce dagin solvit ve metinetinden sagJiimdir,*
6449
"Ey renkkrin emiri olan Resiiluliak; sendeki kudret-i ilahiyyc Itakki
i^in bizim tclvininiize merhamet eyle de emu temkin ve scbat byline
gctir.»
Cenab-i Pirin, Peygamberimizi va&federken : «re!nklerin emiri* de-
mesi Zat-i Akdes-i Risaletin rnuhtelif renkli beyaz, siyah h sari, kirmizi
derili insanlara yani; biitun be^eriyyet alemine meb'us yegane peygam-
ber olduguna igaret olsa gerektir. Telvin ise; insanlarda goriikn iyilik-
kottiluk, salah fcsSd gibi muhtelif haller demektir ki ziddi (temkin)dir,
Fakut (telvin) in bir de minevi terakki suretiyle zuhur edeni varchr ki
o turlusii mezmum degil, makbuldur, SallalTahu A ley hi Vesellem Efen T
dimiz her gun yetsnis yahud yiiz defa istigfar ederdk Zat-i Plisaletlcri
Nebiyy-i ma'sum oldugu icjin kendisinden giinah zuhuruna ihtimal yok-
tu. O istigfarlav, her gun yetmig, yahud yiiz derece terakki ve AH ah a
takarrub eyledigi kin yiikseldigi deicceye nisbetle cvveke bulundugu
merfcebeyi giinah addederek istigfar buyururdti. late 311 hai (tcivin) in
makbul otamdir.
m>
6450
"Kendimizi ve rusvaligimizi gorcliik, kusummuzu itiriif cyliyoruz, fly
Kulian-i Enbiya; bizi fazla imtibana ^ekme.»
6451
it .* f
} f~ J> l5' h .-. - : '-*■■ ■'
"Ey Uerrm ve miislean olan Feygawbcr-i Ekber; bizi ^ok &iki-jlirm»
Id liCMltz gizli olan gunahkrimiz nicydana (■ikmasin."
6452
-Sen in tt'inat ve kcmiil hiiiiusuiida hadd ii tjibayttin ytjklur. Hiifi do
ridliklc ve sapiklikta soniuz bir haldeyiz^
6453
»K\ Hi'sfiN Ekrem; ccmal ve kema) busfisuncluki sonfiuzliigunu bizim
iibl liir nvus asiniu egritiktokl sonsiizluefuiiu luivalu eylc.»
£454
•llllmiq nl kl Mv-im BiuUr t'ltilMimlzden kir <i«l linlntt|lir. Hi* H^im bir
|«hir bilk, buriib olduk, tincik bir cltivuriinw Imbli,-
771
I^MM
--■
(3455
$S jle- (jfc J^i J-i^-J ^
«Ey sultan-i alini, o bakiyycyi mubafaza buyur ki jcytanm cam, bi-
zhxi halimizclcn tcmamiyle mesrur olmasin.»
6456
(iBizim icin degik dalalete dii§enlcri hidayote sevkeylemek yolundaki
In(f-i kadLmiii ]iiirmetine,»
Cenab-i PJr, o hasta sehabi lisamndart Aleyhisseldt Efendimize niyaz
erlrrkcn Cenab-i Hakka tevcih-i hitab ediyor ve diyor ki :
6457
«Ey yag;a va atc t yanj; yag ve etten miirefckeb olan in&anlnnn kal-
bliW mcrbaroet veren AHah; kcmal-i kudretini gSsterdin, artik Jutuf ve
inctliatttctini irae buyar.»
G45S
«Ey biiyuklcriD en biiyugii olan Allahii Ekbcr; cger ettigimiz diii
M-nin gazabuu urtu'iyoi-sa enilecek duayi yine sen ilham eyle,»
6459
•Nttill ki Adorn Alrybiifiiolflni Cmiiiottolcl mavhllntlim dU^LInc* Uffrot-
tlJi » tf IS, ...a ** tf« **. ve MM «*- d e ShW* ^»
sis timv8&&^®&
yanlardan olacagi? 3 * mealindedir.
6460
MM Ufa* oluyor ki J*** «. mcri.be «***. 3W *«*> v.
6^61 '
*,/■ Jti f>l £# ^-^" ; J
^juj 0~ •*$ '**^ ^
.fcrftatfl mekr ve U^ *&* ■**** ^^^ '""*'* " °
l.asCid 5 eytan iein bais*i lfinet «ta#«w
6462
„Sevian Ad.mt conned, fik^m.k ijin M* oyu» Sf^U JJ^tttt
yikiillK oUUl.t
iSl Sftrrl AruFi 23-
m
M^B_
64G3
tjl^j
cjl£ _i
£ l^j'T
til/jl ^^T
j4>"l jli
6464
*-S^SS* 4a •«• *** *», «•
G465
6466
G467
J. «*£" ^<J ?** £^u I?
m«J ig.u!ir., y a ° nup *&&*>**. ™*ar vcr M e#ni bib
Eft
Kur'Sn'da :
buyurulmu § tur ki : *Eir kimsc iyi bh: amclde bulunursa omm ttVSfn vo
faidesi kcndisine aiddir vc fcotuliik cderse onua giiiiiihi vc zararL d:i ken-
dine ai<t<Hr 9 .» demcktir. Keza :
Yam : «Ey insanlar, iyilik ederseiuz, atfsinfce lyilik etmi$ oluisumw,
ltftiiliik afereeni* yine uefefafce kttiiliik cimi 5 oIursuiuM™.- buyrulmug-
tur.
6408
j£
jj^i
U^c.
*A]lahm mclWi olan bedbaht, biitiin tedbirleri aluinc gbrllr do
hayat satrattcimla mat olur ve z&jra* goiur.»
G469
..giiiiki mcl un olan kimse, Uendisinl Ms ve «*!**fc 8S*seyffl mttk
telfi oldWgil fottt ckrdmi, nriihlik vc ledavisi mufflkin olmiysm bli mft-
rsiM goriir<lii,»
■ Halbuki :
fi470
jj;J J-*--* 1^** Lfj ■'-J'j* ^J*
* Dcrfiimnu, yiiti£; knlbliii Wftfi a llrmelUnii vi* lutM llilklyo iltlrfl
(Ml gftivl Ewf n k : 1.
7TB
—
ettiulttcn o mfiticvi dt>rd rill „hir F hatta oimn goziindcki gaflet hicabim
kaldiriv,*
6471
"Analan, Iogsalik agns< tutmasa jocuk do§mak i$in yol bulamaa,*
Geb& kadinlann agnsi tutmasi, gocugun dogmasma' Hornet oldugu
WiW b:r derde miibtelt olanlarm ibtitesi da afv-i JlShJye mazhar olacak-
Jarinm mtijdesidir.
6472
*Bu emanet, yaai; afv-i ftahi mazhariyyeti ksilbdedii ki kalb ona ha-
milo tfibidir. Ulema ve niegayilriii ona ettigi na 5 ihatler de obe misalidir.!.
6473
iC™A»j Ij-JJjT JjJ Jilt Jjj
-Logsayi muaeycne eden ebe der ki : Kadmm dtrdi yoktur. Bu ag-
flfcr tabil ve ifeimdi* ki oalar dogacak jotuk i ? in yol demelctir.-
6474
-Derdi olmayan kimse, hem kcndiniu, hem baskalarimi] yoltmu vu-
rur, <>iki derdsizlik, <Eneliiak) *a (Enc rabHikWiilVia) den»fc gi-
bidir.»
77(5
Derdnak, yani; hasla olmnk da Allahm bir lutfudur, (^inkl hastfi
olan kimse agri, sano vc em glbi hallerin to&iriylc hay hay diyo ttllor
ve aman Allah 1 diye feryad cdcr. Hususiyle yapilan tedavinin vi> aldifi'l
ilaglarm tesiri olmadigim gijrLince butun butun Allahm lutfuna lllicfl
eder, Derdli olmayan kimse isc sapasaglam oldugu igxi boyle bir ill lefty ji
liizum gormez. Hele biraz da asi fikirli olursa ifi busbiitun azitir, odota
Fir'avn gibi (Erie rabbukumiil ala) yam; *Bsn sizin yiiksek tniiriniKitu-
demeye kalkijir.
6475
0-Jt»-j
JUS
-»jjj
«0 (ene) yi vakitsiz siiylemek la u etc sebcbdir. Vaktindc sttyleiiick lata
mueib-i rahmettir."
6476
«HaHac-i MinsflT T nn (Encl-liak) dcmcsi rabmet, Fii'avn'iii (Eno rub-
Uiikiim'iil-a'Ja) donmsi ise linet sebtbi erlim(ftfiv<«
Qiinki Mansur'un sozii. vaktinde, Fir'avn'in hozeyam ise vnkilsix siiy-
Icnilmi^tir. Seyr ve suliik esn^sinda bir makam varmi? ki salik o ma-
knm.de her ^eyij hattli kendini Hakta fani vc* ancak Makki baki p|orur-
miig. Binaeiialeyh Hakkin kendisinde zuhuru Uibiriylc (Encl-Hak) yrtni;
i Ben Hakkims bende zuhur eyleycn Haktir dcrmi^ Fakat bu tccplll dfll-
ml (ilmadigindan o zevk zail olnnca (Enol-abd) yant; *Bon Hakkin bir k\\-
1uyum> Itirafmda bulunurmu§. Kibar-i ehlullUhm be men hepsindc bu
Ineulll ?-uhur etmi§, pek ^u Mansur'urt (Encl-ITrik) demcnl f'ibi muvah-
hldAiii. 1 kov, sijylemi^tir. Bvmlann hep birine l)ir ,^*y yapiliinndi^t habit'
Hunrrt-i Mansiir'un i^kence ile id^im edilmcHi i^ln floylo bir scbeb bayir
•tml|lordir, Cerj&b-i Mansur, siilukii esnasmda bir mertpbpye v^sjl olmu^
kl nmrli Ihcn rie istcse yapilaeakmi?. Bundnn floltiyi KifHiiliilltih Erundt-
ml* MStjV ^ocosi (ne istersen) hitfibma manhue ftliluflu middn nkiii buliin
hiitinliii'in afvmi istcrmrcli de yalmz ihnrnuUnin mnflWr olinrtMin hihl.
• ill' 1 Hiyi! bir tlirfiy.da hulunmujj. O csnada Aloyhlwuplftt Kfcrn-llTTilKiit rii-
tilnlyyiill v.uhfir Hert>k : Yft Mamdr! PeywwmbPi'lyi'tf Altuh nu i*Mlrne
■ in nk onu |b1dt-1c*i-. liana da <i mrnda Vimmrtimln nfvi t h tul ii Mlnun nlim
TIT
mus,tu, buy urdu. Bum in iisaerins Mans fir, Zat-i Risaletten afvini reca etti.
O da afvetmdde bu ruber seyM serif le §ebadetini teklil etti. Iste id^iru
bueun i^-ind). Onun eJlerini, aya-klanm kesmisler, sonra da daragacina
^ek miller, dahu sonra da cesedini yakip kdliinu Dicle nehrine almi^lardi.
isjte Mansurun (Enel-Hak) demesi vaktinde sb'ylenihnis. oldugu igin
Kahmet-i Ilahiyeye mazhar o!mu§tu,
Fir'avn isc bu tecdi! ile alakadar olmadigi halde Misirlilara hitaben:
(Ene rabbiikumul Sla) Yani : «Ben shin yiiksek fanrimzLm= diye uluhiy-
yet davasina kalkismig, vakitsiz ve yalan sSykdigi icm Allahm lanetine
mazhar olmugtu.
6477
*Vakitsijc Bten ku§un kabahatini bildirmek i$iu basmi kcsmek va-
cibtir.n
Malum ya horozlar giinduzleyin ve sabaha kar^i bterler. §ayet mia-
dindan evvel oten olursa onu ugursuz sayanlar ve onu kesenler olur.
Fir'avn da boyle vakitsiz otmiis bir horozdu ki ceza olarak ?ab denizinde
bogulmusta.
6478
',
ifaljj
fti
"Bag kcsmek nedir? Mikahede ilc ncf*i Bldiirmektlr.-
Yanhs. anlasilmasm. Nefsl bldiirmek intihar etmek degildir, Nefsin
heva ve hevesine muhaJefet etrnek ve i&tedigmi yapmamaktir. Bu mu-
halefet, emmare halinde bulunan, yani; sahibine amir ge^inen nefsi dl-
diirur. Onu bu sfiretle oldurmek, hakikatte yasatmak demek olur, Kasil
ki:
< Bin
iff j r^P J* m^f
•Nefsi I>u surcttc oldilrmuk, oSdiiriilmckten kurtuisun diye, akrebiii'
'ktiyrugunu kunarinnlc ^ibidir.*
TV *78
Malum ya akreb, muzn luiyvanlardandir. Zchirli ignesiylia insani so-
kar, buyiikleri olursa zehirlur ve oldurur. Onun i£in nerede mcydAna
ciksa hemen ezi]ir, mahvedilir. Onun zehirli ignesl kuyrugundndir, Kuy-
rugu kesilecek olursa zeliirlemesi zail olaeagmdan beiki bu surotlo iuilm-
den kurtulur.
64S0
flYjlan tajla ezilniektcn kurttilsun diye outin yxhirli di^Iorinl sii
kcrsin.a
(^unki o vakit isiramaz ve zebirleyip oldiiromez.
6481
Uj-* Jl— Xj «,*»
*Nefs-i cnimareyi Ise, pirin, m (iv? id in siyesinden bn^ka bir ^ y iildii-
rnmcz. Bmficiialcyh a ncfsi bldiirtu zatm irf3,d&t«m silu f«t,a
G4S2
•Onun etefiiii siUi siki lulmak /Vllfthin tevftkldlr. Sana gctcn mfunm
her ItUVVflt de onim ceabi cseridir.»
G483
*(Mfi mmeylo vi. r<»mryio) AyctitiJ cltijtni 111). Kmm rflhiindnn celen
lu<i ft-yif, rub'lit Kih ttlsin o mUr^dhidir.-
Roiululbh Sdliailnhd Altjyhl Vgiftll.tni Kfondlmli \\m\\ mnhAivtn<-
Mnd« vt- ikl stifin harQilnttiAi jurdda yordun bir uvuq topfnk nl>[j dlli'man
119
t«wfiM a%% topnih 60|min la^nda bulunanlarm gozlerine girip hep-
sini g&lerini oSuftimnaya moebu* cttt. On™ uzerine bu ayet na»l_ oldu,
^Ilabibimj o totiragi ttUigna valdt sen almadm. Lakm Allah attt.» buyu-
mldu. O arada-Nebiyy-i Ekrem Sallalbhu Aleyhi Vesellcm Efendimiz
Il^lun fiiline alet olmu^tu. Bunun gibi ehlullah hazarati da boylece
cf'aU Hakka alet olur, Ve kudret-i Ibhiyye onlarm vSsitasiyle zuhura
jrdir.
6484
•Softia elmi tuten ve rahim ve alibi olsn Hak SiibMncl™ vc Tcala'-
dir, Kitlfiyet demmi, yani; fcyzini daima ondan beklc*
6485
S*'ljp* J 1 ^ w**-* J j? ./-
-EgG* onsuz ges kajmi§san r oiia ge$, gam yeme. Bilirsra ki 0, gee
eibdr am a, tarn trisir.*
6486
J>*i*f>
'" fji*- asbj *_^fc L~*> &>
«Ge<; tutsa da, zorhi vc ^iddetli tutsa da O, sem bit. ait bile kaybet-
mez, daima xtazariiida bulundurnt.™
6487
V^ j, v Wj &1 £/i L^ly- jjbj
iJ^'J (1* J**i? *~* >
J-p
K Eger sen §u vusbt vc muliabbetm ? «rliini i&tersen (Vc'd-Duha) su-
rcsini diisuimrck tedebbiir ve teemmij] cderck oku!»
Abyhisselatd Vessel!™ Efendimizc gelen vahyler, bit ■ kag giin ke-
attmJgj onlarm inkitai Kcsulullab mahzim cttigi gibi mujrite de : «Mu-
7«l!
hammedi, BabM terkottlN diyc ^ma» tyhtjlercjl. *<1 rt«i*.obi''.lr bn
Sfire-i Culiie nfml oldu. AyuUtin nrJi:;m<fu ;
Yam : «IInbibim; Rabbin seni tetketmtdi \l- Sana gauds <?Utit'iU"«
Iwyai-uldn. Bu Ayet-i Kcrime, Hazret-i Pey gam taerc lbs ulmalib bcrfibcr
hukmu ummctine de §amildir, Yani; htg bir miTmln yoktur Id Alluluii
Daxcinndan kaybolsun.
Cenab-i Hak : butiin mahlukatmi her an ve zaman goti'tr v<? r»: hiild.<
(ilduklanr.i bilir.
64S3
^-- LJ J 1 ^r * j^'tJ r '$'■*$
^Eklt kijtiiluklcr de Allalulanclii- diyocck oluisan JJylc oIhmm, oiiun
fail \c l^mrdinc nasil naklia verb?*
gvetj hayir ve §er Allahrfandir. lyimn de, kotuniin tic IiliIiUi O'dur ki!
Yani : «AIbh f her geyhi liltli&idir«« Ayet-i Kerimesinde boyan buyu-
pulmustur, Eakflt Hakkm kottiyii vc? kotuki^o yaratmasi, O'na bir TKjlt-
"nii j^tirmez, belki kemal-i kuctrutiiie deb let eder.
6489
«0 MtttlHijJtl yurntip v«rmt>Hi lie O'uiin bir NinMUIb. DuriU l»l»lt Iflln
iimu lib luiftftl sdyliy«yini.»
III) tttrei t>uho: 1
II',!- «flr>tl MUinln W.
7KI
—
G430
*MmIa taiir nakkaj; sa% parlak, giizel nakisk* yapmakla berabor,
donuk ve firkin nakisfor da yapar.*
6491
*Yu3uf'un ve yaradili§i giiiel hurilerin, sonra ifcitlerm ve firkin
5c;-"(csnhiri]-i resmini yapar.»
6492
*tki tiulii naki§ da gimn iistadligi msanesidir. Yaptigi cirkir. resim,
onim cirkiuligi dcfil, iistadhgmi ve kerirnligim gi>3tcrir.»
64&3
igirkini son de recede ch-kin uak§ei3er ki biitua c.irkralik!er onim
etrafmda dolamr.*
Bitnu niijiri yapar?
6494
*llmiiide, san'atmda ve kudretindeki kemalin uaeydana c,ikmasi ve
Ustidlifeim inkar edenin riisvay olmasi icin,»
7«^
6495
C™*a^ J jJ cJ^ u
a.j
«Eger firkin resim yapiuasmi bilmezse o makkag san'iiluubi nfiklltUf
t flu am usta dcgildir. I§te bundaii dqlayi Ccnnb-i Ilak, mollis! il<- imdihn
mii'mini yaKitttiigtir."
Sir ressSm farsedinis: ki guzel ve bedii realm yapmakta gayot mfihtr,
fakat karikatijr bir resim c,izmekte aciz. Guzel giizel kvhnlar iiwyLlfmn
l.jctirdigi halde. firkin bir resim demek olan bir k;ink;itur ya|iimnycir.
Elbette bu adama, tain ve kamil ustad denilemez. Cenab-i link Ibq o li-
me l'ul-ekmclin oldugUj yani; guzcli do cirkini do ya rat may a kfldir buluu-
duginrti mahlukalina gostermek igiu hayra mukabil gem, iyiyo karflllk
k&tayii, Jinan ile beraber kiifru de yaratmi^tir.
0496
cBu elhetten kiifiir ile imait O'niin kujiifil-i kudrctinc ^Tikid v« Hlt»
tjObtyyeti kar^ismda ikisi de s.adddtr.»
6497
w-^L. Lji, ^j^j ^y iitJ
• Lakin biltnis ol ki, mii'ininiii Imifir-i llAliiili* js^ede ctnicid tuv'nudir,
iMiir-1 llfihiye ithat clmi^ olmeik i<;indir. t^iinlii iiill'inin, AHnhm riiAum
niiiimiklti ve sccdesiylc o rizftyi kasitlclmekltflir,"
6403
*1— J j'j Jr_ i^Jp UjT y^-JI
«MocO*1 [!<■ YexdAn dedrgi mfibOdu mtiIo mlrr. t>'iittii| ijiimh mtiIhiI
Itsrlmndtr, ixlomiyurcliCir. eilnki nmkhndi vp rnuiftili h(ifkudir.»
M n«' I ft "
7H3
. ---—-— „
mob
^C &p d^ ^s
-ci~« ^jUi ^>c-i *iV
KM«&si ve kafir, sultamn kalesim tamir eder, bunu yapmakla ber&-
bur » kalcde bcgHk davasmda bulunur.»
Yfmi; bedeti kalesim benim vehmederek onu tamire S ah§ir.
6500
^ jl £%* & L* til ^iT
.0 ba*n kalc 5 i kcndi miilku olsun «fr ^ sahibi™ kars* UftS : «
*, llllir . £U nihayct ecel pllr, • ^ onun elinden cebrea ve kerhe*
ttlimc vr usil sahJbitte aid olur.»
6501
.Mu'mm te* bedcn kalesini, mani* ve rutbe i*m dc&il, MM sa-
hihi olfln padjfah i^in &»& eder.»
w Ln CcnSb. Hakka ibadet .decek kadar kuvvet ve kudret bulm.k
leindit,
G502
#b& ««* U: Ey ftfkkl yorrfoi Allah! Son IM ve cirkm IbM
clu ynraLmnya kftdjfltfjfo"
7K<I
4fari de dc, U Ey rfttftfe NWU J** »«» -*»«*»
oak olarpk yaTattm.-
i*. gitee i *, *«. fa )«*« **>«» »•* *•*• ta stestk
hitab ederler.
V A DtJA OGEETMESi-
6504
W* ^' lk/> ^, ^
Wa£* if^ <^ $
«C<mab-i Feygamber e hasteja dedi to . SW tie y s
titan Allali!»
6505
Brlrnls oldufiunu gordu. A^>^W» ,! , „.lh,? flly. Kffdu. Hart, fell
1.1 ; livct, jm BcrttalW. ?» '"" SiillnllMut AImIiI Vcwlteni
£SS«t SiSi *».»«. *. «-""' - 1«
m
Dunyydiki 1 1 asm into n uuiknad tiihhat vc ufiyel, ShirffUeki hascncden
muiiul roa^fird: vo cennetttF dcfiilrni^ttr.
Bu natitnasebeUc Ilazrct-i Pir §u beyt ile du& ediyor :
6506
*Ey 5crif vc mukaddes olan Allah; btzim yolmmizu bostan vc giilis-
li'm fii^J kit if eylc, konak ycrimiz de sen oh Yam; o yol bizi sana giilur-
nin, sade Ceiinetc degfik»
0507
-Mii'minJer mah§erd* diyeccktordlr ki: Ey melckler, Cehcmiem,
umfimim mii^.tcrck bir yolu de&il mijdi?»
G50S
ftftfumiii dc, ka£ir de o cehennemden gececckti. Halbitki biz bu yolda
dtiman vc atcsj goritiedik.*
6509
ijj .K'jJj* pi ty iC ^
•dljte ccmifit vc ciuntyei makaniL O korkim^ gecid uercde kaldi?»
6510
■ Mulch, onlara diyeccktir ki : Fiilmi yerden geHitfiniz vakit gordii-
".uMii/ yesil bullae yck inn Uli?»
7«tt
6511
-Cehcnmsm ve ^ddctli ft&ftt mahalli <***
tan ve aga$ oldu.»
SQre-i Meryemde buyurulmugtur ki :
idi. Italia l si/«- fc'afe I" 1 *'
cok.h^a onk ; r ate? vc atSb ™™"^ ;£ %#* \in Abdullah tR«-
an do to***, Cchc« l^'^jjj I ^noUiklo:
diye .orrnu, SWWIf A Alcyl , « cjn ^^ ^nd ^ do ^^,
issftrtast —
i l~3k Sdrwl Wo i- J situ T1-T3.
787
0512
*Siz, bu Cehemicm laluatJi nefci ve omin fiinc cikaran mecOsi ate-
6513
«M{icahede]er cttmiz do temialediniz, Allah nzasi igin onun atcsmi
rupndiirduniis.
6514
«Akv aJev yanan 5 chvet atejmiz takva y^iHigi ve hidayet mrcu
6517
«Siz, nefeinUdeki bu biittfn at^leri mukaddema, yS.it; Dlinyiidu fk«o
Allah ttzSsi i^ht sondurdiiniiz."
6518
•Cebcnnemlik ucf 5 i hh bag balitte getirdmi* ve oraya vsSa toknmm,
ckdiniz.o
6519
j* ^Ar OT^ <^V* ^^~
«Zikr ve tssblh bulbiillcri orada aka* ndur keu&rmdaki tfmtfttia
iistiittde giteel giizel terenniiHi etmektedir.»
6515
-Gaiab atejinii hilim, cehalet zulmetiniz ilim haline ghdi.
6516
-Hirs ve tamS utc^iniz i'13 ve isara, diken gibi olan hascdimz gillzara
(aha will ettl.»
783
6520
il o/ &M ^ V^
K Hak divat^fel olan pcygambere ical.ct ctthii* vc ftefe Ccbdncuilne
mi dokiip ate^rii son diiird unite .»
6521
Wyfyi-j&lflijftf*
'*Bmm Cohcnneiniiute de sbln hftkbUUtdJ jWfl m" H UJ*lU d***
U-tI hivl Mr Kill j mi "lctn.»
7BD
-
6522
*0*u]; iyilik miikafati iiedit? Lutuftur, fyiliktir vc mfiteber yani;
faziasiyjc scvibdir.*
Er-ilahman Suresinde ;
© %&y%^Hf&$
Aycfiyle iyiligin mukabili ve miikafatimri yine jyffik olacagi, yard; Diin-
j'ada iglenilen h&yir ve hsscmata, Ahirette Cermet ve nimet veriJccogi
bey.un buyurulmustur. Metier lisamndan ehl-i Cenncte hft&b ediliy
or
6523 ,
I _ -^ i^r -
«Si? dffiWiniz miydi j£j biz kLirbanhgis, Wakkiii evsaf-i batiycsi hu-
6524
«Biz hallos tie glsatt, tlivanc da oJsnlt validct sikisi olau AllaJim ve
um in SuncUtlu saralun saihu^Innyii^
6525
«0j«iH yaasina ve foiinamna muttyiz, lintta tath canimm O'na pc§-
■ H i Si'jiti Kftlimntt I CD.
I!W
mo
?mm ^m vc [ikr -^ " iuhaljb,itL biz]m *« irunn l,1(ll,Kv ' hu,,uU
vc rub en Eedakarljk Wziiti i^imhdir.
Buncfan wnra Ha.rct-i UcvUnfl _llAtiI bir 03km «-»v«.l Imlmm" !*»*-
lardau bahsc intikul ederek diycr l-:i :
6527
y;ikm:ijlfirdu\»
I552S
jJU'^/. ^>t t£>J ^
mftM ii Of run a per v an cd brier. »
6529
■I
ji:u j_5^- ijv* i*yj ;j
..r y y »iui! ; sM^ii linsl.^^LL 1>» ;ncc1isc B U Ui oradaldtep, SCUS bcl^
Lira kar^s sipur pibi oliiikir.»
,Scniii knliL.biillimna knisi iylhk vo afv ik .mifti.u'U. r.brlcr, sni.n
791
iiiiilnniiMi ifimli' yer vc-iirlrrr-
Yanij ca niton, jf&nnldun muliabbet ederler.
6531
-c^L*- Lij? o*r o 1 ^ ij ! ;
■*r*J L^ j^s- >it_7 \J T
-Scni kadeh gibi a$k-i itahi sarabiyla, dolu bir hale getumek kin
sana canlannm icinde yet vcririer."
6532
J^ 1 J-** t?' t^*^ ^J-s
-fly narlak ay gibi olan salik; onlartu cam if inde makam tut da fe-
leKili- ineuzil ittihaz etmig gibi olasiiut
fchljilfcfein cam icmde makam tntmak, onlann kalbine girmek ve
muhabbcUerini kazanmaktu*. Nitekim Kur'anda :
Yam : «Ey Allahm ihsanma itminan kesbetmis., bunda $tk ve siip-
htel kalmsmi 5 oton nefis, ySni; msan; sen Hakdan, Hak senden xazi oldu-
&tl hflltfe Rabbma riku et. Benim ktdlanm kme gir ve Coinetimc dabil
al«.* buynrulmushir. Bundan dolayicfar ki ehl-i tarik olanlar, birbirle-
rfm : eretiler; befil gonulden $ikarma, derler, Qunki ehlullahm kalbi de
bir nevi cennet demektir,
6533
"Evliyaidlah kaibmdc yer et ki Ulajrit yiLdm gibi sana gonul defte-
riiil a^mlnr ve oradaki csr&ra seni v&fai kilsmlar.w
(IS) Sflrel Fecr: 37-30,
7D2
ftG34
• Akraba ve taallukata kar^t av^re ve yabanci gibi ol d;i efifcr m>ii liir
I dial iscn bcdr-i tarn olan cblullaha yaklas,.»
C535
• Bir cuz'iin, kill lull dim sakiiunasi ve miibalLflerlc iliULKLi huluimiusi
iiiiiliendir?;*
Ehlullah hazarati, tarikatta kiil gibidir ki sfilikle^ <mkniti cuz'Unil
I I ■ ;5t H cdcr. Binaenaleyh CU^'ter, kullere yaklagf»ab ve yjibunnku'hi
ulfct ve unsiyettc bulunmamabdir.
U53G
"Cittsi gdr ki bir incrtcbedcn bir mcvleheye naklincle ncv'i Itlikmtiiie
. ■■<>■ >.. gayb qlankir da gaybiyetteii kuvtuliip ayn doreccsitii f>tilur.»
tnsanj hayvan, neblif, ctmid flibi biiyiik taksimlcr cins; beyax, slyah,
win, lormizi derili insanlar gibi cinsin eivMi da ncvidir. Bazan cins,
iii'Vlli'rd™ birine munkalib !>lLir. Mcjsetfi A.frikndnki 'nsaulann <;o(',\l nu*
dtnly&tte yukselmemi^tir donilir. Buvada cins obin insan kctimcsiylc, ncvi
ImtuiKiii zcticiler kasdediUi'. Bin&onaieyh Gen de ehluilnha yaklasirsan
bi'lki oiilur soni kondilcrinden sayarlar.
6537
-Ky iikilMiz kinisv, ue vnkto Itiulnr kiicliu ukhl Ji»vt> v» tllvi* imlin
ttrnniltMH? Yftnt; liiilkin Vnlnndtin vu hlilflMkArhlt idiinilt yttlUllfl gtllm»-
W
^M
mm
sdne aldanacaksiii. O yalancj i|Velcrdcn ve giiluniscmelerden nasil medcd
buhirsuii?»
On] art birak da mcrdan-i ilahinin hizmctlerini ihtiyar et. £iinki : .
C53S
$£ ^ ^ p&*« If ^
*Hakikalfe sana sult&n iir-mal olan Allah adamlantvm sojjmcsi ve
dogmcsi, bir takim sapik he rill or in scni mcdhetmesmden hayirhdir.w
6530
JUT JU1 3 ^±ji ^j-TY
«Siililiii'in tokadmi ye do, alcaklarm baiim yeme ki : o §ahlarin, yam;
rclilctiii ikbal vc saadcli uciekctiylc sen de adam o(asin,»
G54G
-a,- j cJjj j »^tLs- ^l-Sii j£«1j
-r CJJ
.t
«Ciii!fci o zev-at-i kiramdan hi J at ve devlet gelir. Nasi] ki: rulia sigi-
non hir Cescd, can olur,»
i\:A2
«Kor, kotii vt mahsulsiiz £onluniin istcdigi gibi ohiiiik vo iwbfltt
burekct e truck i;;indii\»
6513
•fCger ustasinm i&tedigi gibi olsaydi kendisini \i- Immini, nkntliiisuii
siislcmig oluidu."
CUnki usta ctriga san'at Sgreteek ve bir san'atkar ctJarak yeti^Urmek
isiter ;
U544
ijH ( >l? > j? urf* -- >j j y
Alex kim diiriyada bir usta dan kacarta $tnui hil k: d evict ve xtiiulil-
ten kiifmistir,»
6545
Ana kannndaki hir cocuk, et par<;asindan ibaret bir cisim ikon can-
lamnea o et pa reals gin dan kurtukir, bir insan yavrusu olisr. Onun gibi
ehlullahu rmikarin ve hSdim olan la r da orviann feyz ve bereketiyle vo-
Jayet mertcbesini bului.
rtlJy san'atkar olan, ccsed kaianci icin bir smi'til iifjrtjiiid'jsin, Wr dc
<lm s:im nil iiijriunnpyo tc^ebbib et.ft
0541
Uij c»j jp U-^
G546
<i^ jjr ^ J.T ^^ ^jr
"Xfroilc cipliik ve nmhUu' hiiini gortlrjscn bil ki q, ustadan kadmiRtii-,"
' ititui kaOutJSi,
•Sun nt fclyoiiudfl I>uiij-i1dn fityinmif, knssmmi') VO |0U||tl) <dii<n>Miii.
lliirndiin di^Jiriyn jthiHWl, yto>\\ AUIppIt ^Idiiieu ne .v«|inrnili?*
791
71)5
6547
*Bir san'at ogrcn ki Abiiette sana magfiret-i ilahlyi kazandlrsin.*
6548
-O dhan, yam; Ahiret alcmi, pazar vo kazang dolu bir § ehircfk Ha-
zaucm bu alemc mahsus oldqgunu zannetitie.»
6549
*Hak Teaia liuyurmu^ur ki: Bu alemin kazatic*, o aleimn kazanana
mshetlf; goeuk oyttmi giii kahr,»
6550
«Mcseia k%uk bir goetdv gibi dlfeip bir $aciigmi Ustime $ikip temas-
da bmlumiyormus gibi davramr.**
■
65.51
i^«j j*—j *5 jj. jj^ j^,
-gocuklar oyrni esnasinda dukkta vaparlar ve jtfya ah; veri 5 cder*
Itr, fakat o diikkfnm, v«i o a]i$-vc*isin vakit gecirmektcn bajka fayriasi
n I mi IK."
0552
-fieco olunca diikkan a^an cocuk a? olriugu 1ml do bvu dtfner, I lift* r
^icuklar ovleiine gftmff, o yalmz baijiiia kajimfttftft
655.1
xltu cijjna da o gonddjum oyun ycri gibidir. q B C0 oIj»a« Blilratlttf.
Kv bu filojiidfl Uelnf cdiyorum vo helal Iinnun ffiissctutcksUin knasnruyo-
l ***" e afiI » 8®l* d<J o 5<sctik eibi Jmyjr ve basvnfit keson bo§, kvnclm
(M yprfnti liir haldu cv denials plan kabrc geiir»iu,»
6554
jjjj,'l ^4*. j c— Lit ^a w-T"
DUny^im ka*ati« AlTnli a 5 kj vo knlbi cazihcdtr. Omni l 5 in do j.^i-
■Mil vi' knhillyol dcmck olaii nflr-i Hak liizmuhr.
C«ti-lM Pir, diiiiyfiyi ^ocukiunn oyun yerine benzetadstl. Kuv'hii-l
KitIhhIi." tk; :
i J£$ Lit ^'4g?^ (3r-fr ^ ,f - 1 r v, ,
-rfijV
7<lli
Yilnl : .Mi.lftnii.iiuz oliini Diinyu ImjnU oyunchm vo oynlniunutbit
IMritlllr, .imur, unmiitdn hlr ti&aiitl 5 ttljr. Miillnidu v<. cvlfltlnrdu hit ^
|»h*(ir. llumiti mUnFI, bltirdifil liv bnt fMrilcrhi ho, , u ld.-»i lilr yuft-
ittur tflbldlr, Hnrirn o nobnt kunir du w» mm »i l]lfinr| Mr l„,l. ^1ml| «»■
7!I7
■irttoBia
riirsii'i, Soiira oa o, bir corcop olur, Aliirctdc gciin azab vardu.* 1 * Kcza
t^ga^Ba^iuiS
Yam : «Su piiiiya hayati, oyalanmakian ve oyundan ba§ka bir §ey
tl^ildfr- 7 ," buyurulmustur. Binamalcyh burada gafietle viikit: gcciren
kimseler, dukkan a^ip da oyclanan vc ak§ama karni ac olarak eve dcrten
^ocutdann oyununu oynamig olur.
6555
«Bu algak ncfis, serri fani bir kazaiica sovk etmek istcr. Ne vaktc ka-
flar.o fa ni kazanc ile oyalanaraksin, gimdiyo kadar oyalaudigin yeti$ir,»
G556
«E£cr o aleak ncfis, sen den, ^eHf, muMrek, yani; manevt bir kajanc
yani; salih ameller istcrse sakni aldanma ki o talebiu arkasmda o ditsman
nulsi:i bir hiylesi vardir.*
«SEYTAMN MUAVtYE'Yi "KALK NAMAZ VAKTi" DlYE
UYANDIKMAS1-
6557
-llalrrx dc varid cJmi^tur ki mii'minlciin dayisi olaii Miisiviye, ko§-
lutiuk- vc jutak odasinda uyumiistii.»
Hazret-i Pirin : Muaviye hakkinda mii'minterin dayisi demesi, hem-
<m Suroi Hodkil 20.
'17i Sfn-ri 'Ankdrtlt; M.
7<IH
siresi tWiii Habibe {Radiyallahu anha) nm KesuluJIabin barcmlerinden
olmasi ve (Ezvac-i tabirat) m Wminlerin anasi bukmmasi dolayisiy-
ledtf.
Muaviye, Uhud ve Hendek gazalarmda dUfmari ordularma kiimfimlo
etmig dan Ebu Sufyfo Bin Harb'in kucuk ogludur. Anast Hind dc Uhud
muharebesinde Hazret-i Hamza'nin cigerini disle koparims ve eignemty
is? de ymamami§, Bundan dolayi da (aktfet ul-ekbad) laMbmi almisti
Alcyhisselat Eferdimizin ve Din-i Islamm ibtida §iddet.Ii du^manlarindun
butunan bu ailc i^inde Ebu Siifyarnn kizi Ummu Habibe HaEr^tleri, kth
ma (Abdullah Bin Hacj) ile beraber mij^luman oimii^ re zevciyle bir-
bkte llabGRiEtana hicfet ey.leaii^JL Abdullah orada hiristiyan olarak iildu
mmii Habibe Islamda sebat cttL Sonra uu-af-i RMletten Aim- Bin
Umeyye gonderilip Mcdineye gctirildi vc ezvac-i tabirat snasmn girdi,
reth-i Mekke esnusmda Ebu Siifyi-a ile kansi Hind ve o^uilan Yo-
fcid ile Muaviye miisluman oidular. Huncyn gaaaandaki ganimettal er-
la-klerin her birine yiizer deve olmak iizcrc o gifeye He. yiiz dove ;h<;un
tn.vuruldu. Bu itibar ile ^rck Ebu Siifyin, gerek ogu-Iten (miiellriV,
kutub) dandir. taiamda sabit kalmalan, yahud zararsiz bir haln r di n j
mvlcri i^n kendilerine boyle ihsanlar v^rilmij olanlara (miiallefo-j ku-
I liI j> dcnilir.
Muaviye'nin lcbmdc ve alcyhind^ olnu.k (izere bir eok sutler stiyli--
pilNinrj, battfi yakjnda bu kohi;o balus iazcleismistir.
Lehinde soyleyenler Hendfiunln sehabi [julundugunu ileri sUr^iYh
linkkmda kelf-i lisan edilmesi tavsiyesinde buluiuirlar. Aleyhinde suvk--
ywiter isti tanhi vak'alarini sikredersk hakkmda atartar tu^tdar
Insanlann bir Allaha, bir de insanlara kar § i vaziyelieri vardu-. Allalm
hard olan vaziyotsne kar^ilmna. Kim.se ef^ndi ile kulun arasina rfremej
1-iiknt tmanlora kargi olan vaziycti, husOsiyle tarihe kari 5mi s olan-
'■" ,M Mynti Usan-J edeb ile muhakem^ edilebiJir.
JJnidi O'nim L- rthf vak'alarmdan kisaca babsedc-lim :
Mufivtye, saw sa&fette vafaiy katibli^l bizmainde, Haz^t^i £bf t Bekr
fljvrtndB fcuriye kiimnndanlan Hnlid Bin Ve!M ilo Ebii Ubeyde Bin Cer-
ttew tnLdyy^ndj ■ Uulunnju,; kanir.i YeziH Bin BbS StifyAn, Sim valb-
y ; , ! lr "" i';*? mi Bcm ' lcrid:ii: ?flm ^H»»MW» bulurulu. Serve* sahibi
BldU, dobdeba ve dnrM tentb cttL HazrcH Ali Makftm-i UtuW»etlKife
Om>n Cemol vakftaiylo m^i'byetini JEM tttlUfll «tU v<* CenalH W
Urimn Wat teljlifin! «tv*UiI»di. C*m«J vttond.n R .nr« ^unVlr.ki u-
; I IH ,.,, Ul^ k ,„ Cpnab ., AU y mi HflmW ^ (f . - !
■'" "iH. M In mrvklindc hnrb mildi. Jki t«r»ftan yUt yintu bin mUilu.
' " ; k ^ *™ «k««. Ctnllw MUrM^a mdyyotind, ball
TUP
^■--
_
mm ve Kcsfihillnlun h&vhIH asibubindan olan (Ammar Bin Yasir) $ehid
old u. Bunun bit' (J'Jyr-i bftglye) tarafindan katledilece^i, yam; asi bir ce-
maat tarafindan (Hducillecegi evvelce Resulullah tarafindan haber veril-
mi^ti. Am mar 'in §ehadeti iizerine Muaviye ordusunun (fiye-i bagiye) ol-
dugu tezahiir etti. Muaviye, bunu barid bir te'vil ile ge<ji!jtirmeye cah§-
ti : i Amman harbc getiren Ali oldugu igin oMuren de o demektir, Bina-
enaleyh fiye-i b&giye O'nun ordusudur* dedi. Bunu istten Hazret-i Ali :
*0 halde; Hamzamn katili Vah§i dcgil, Resulullah olmak lazim gehr.
QLinki O'nu Uhud muharebesine Hazret-i Peygamber g6turmu$tu.> ceva-
bini verdi. KibSr-i ashabdan Harime hazretleri Si f fin harbinde Hazret-i
Ali safinda buhmmu§, la kin ibtida muha^rebeye igtirak etniemisti. Ammg-
iin £chid olmasi iizerine karji tarafm {fiye-i b&giye) oldugu hususunda
gitphesi kalmamis, ve §ehid oluneaya kadar <jarpi§mi§ti. NihSyet Hazret-i
Alt ni'Ousu galib ^eliyordu. Amr bin El-As ! in tavsiyesi iizerine Muaviye
iirdiiKunxm efradi mizraklanmn ucuna Mushaf bagladilar. Kitabullah
iirumizda hakem olsun dediler, Hazret-i Ali ordusunda bir takim cahil
sojular vardi, Onlar bunu gorunce, muharebeyi durdurmaya Hazret-i
Aliyi mecbur ettiler. Harb durdu, Muaviye tarafindan (Atnr bin El-As),
I [dfcpot-i Ali tarafindan (Ebu Musa El-Es/ari) hakem iniiMb olundu.
(Atnr bin El- As) m kurnazligma mukabil (Ebu Musa) saf bir adamdi.
i biKiisiylo bitaraflik iddia&iyle Sdeta Hazret-i Ali aleyhinde hareket et-
mi?, valisi bulundugu Kufe halkini harbe gitmekten men'e cali§mi§ti.
Hakemler goriigtuler, Aliyi de Muaviyeyi de azlederek yeni bir ka-
li fe intihabmi halka birakmaya karar verdiler, Bir sene sonra huktim
iq in toplamldi. ICvveJa Ebu Musa kiirsiye £ikh : «Ben parmagimdan yu-
zQgii gikardigim gibi Aliyi de hilafetten £ikardim» dedi, Sonra Amr bin
El-As : *Ebu Musa Aliyi hal' etti, ben de Muaviyeyi nasbettirn> diyerek
hiylekarhk yapti. Bunun biyle c-ldugu anlagildiyi-a da i§ i^ten ge^mi*},
bundan Muaviye hukutneti kuvvetlenip, Hazret-i Ali tarafi zayiflamigti.
Kihayet 41 tarihinde Cenab-i Murtezfl, Ibn-i Mulcem tarafindan ^ehid
edildi. Kufe'de. Hazret-i Hasana biat olundu. Hasret-i Hasan, Irak halki-
nin donekligitii ve fcoylc kim&elerle harb edilmeyecegini anlamis oldugu
i^in hilafetin altinci ayinda o makamdan istifa ve ban gartlarla Muavi-
yeye biat etti. §artlarin en miihimmi Muaviyeden sonra Hazret-i Hasanin
halifc olmasi idi. Muaviye bunu kabul etmt-kle beraber oglu Vezid'i ve-
liahd yapmak istiyordu. Bu ugurda Hazret-i Hasan ve Sam halkinm te-.
vecciibunu kazanmi§ olan Abdurrahman Bin HSIid Bin El-Ve]jd zchir-
lendi. Yezid veliahd oldu. Bir eumhiiriyyet demek olan HilSfet-i hl&-
miyye bir mustebit saltanat sekline girdi. ZSten otuz seneden ibgret olan
hilafet-i sahiha Hazret-i Ha$amn istifa si amnda temSm olmujtu. H. 60
tDrihindc Muaviye olda, Yerine vdiahdi oglu Yezid gegti. Onun zama-
mnda Kerb da faciasi ve Medine'de Herre vak'asi vukubuldu. Dort sene
RtIO
sonra YczSd de helak oldu. Qfllu kflj?Uk Muiiviye Sam tahUna oturttlldu.
Fakat bu zat hakperest bir ftdam olduyu, dodefiiyle babasmm, Liirlu vuirl^
kalarla haksjz olarak oturdukkm makumi gasbeULklorini MldlfiJ i$tl I*
tifa ederek cekildi. Sam ^altanati Sufyanilerdcn Mcrvanili.-^ intikal
eyledi.
fete MuSviye Bin Ebi Sufyanin hu!asa-i vakayii, Ibn-i Hacer Hoy-
iemi'nin (Savaik'ul-Mulidka) isimli bir kitabi vardir ki Muaviyeyi mil-
dafaa if in yazilm^ttr. Orada Ammar Bin Yaair'm fiyc-i bfigiyo tamrin^
dan olduri^ecegi hususunu mevzubahs eder ve Muuviycnin yapmi| oldu-
gundan daha baid bir te'vil yapar. Ammarm fiye-i bagiyc lurafindtm kat-
kdilecogi bildirilmis, ve Ammar Muaviye prdusu tarafindan oldurulmUftu.
)3una gore bagi Muaviye degil, ordusudur der. Muaviye omellne vfisil
olabilmck i^in her vasitaya miiracaattan ^ekinmemi^ti. Maatnafih, hn-
lim, solbn, TTiQkrim h mudebbir bir zat idi. Tain alyaset odomi idi. Ulfl-
rniian Mztian Ali dc : Muaviye de miictehid idikr. Ali ietihadda lalbcl
rtmis, Muaviye hataya diijmu^tu. Maanpafili miietehid, isabct eltifii tnk-
dirde'on sevaba, hata edcrse bir sevaba nuil olur demiderdir. Mufivlyc-
nin ictibadi hatasi neticcsi 120 000 miisluman yldurulmuijtu. Bcnlm g ft yet
bitarafano olan §u sozlerimden isc sinc^in kanadi bile kopmami^tir. Tii-
nhin nak linden ibaret bulunmu^tur.
Sunn da arz edeyim ki ben Muaviyeye sogenlerden degilim. (RikU-
yallabii anh ashab-i Resulillahi eome'in) diyenlerdenim. Eakat yapmtj
oldugu haksizhgi do hos gormek ve hog gb'stermek elimden ge^niiJz.
Simdi babsimize donelim :
(J553
^K^kiin kapisi iccridcti kapah idi, CHnM Imlkm ^ySi-ctindJMi tiann-
I.IT.l!,-:
(lS5i>
-AiiNi/m hiri iiyumtirdi. GB*UnO ^HICil o llll uli IjmhIi . -
P: m
KOI
6560
-K^kde hi s kimse i*m girecek yol yoktu. Bu kiistalO,* edcn
eur'cti gosieren kimdir? dedk»
ve bti
6561
jli; ci5 (jl^' ^(j j,L t"
«0 zaiuan ctrafi dolasti T * o saklanam bulmak irm aradi.-
6562
"Kapmm scrismde bedbalU birini gordii kl perdeuin arkasmda vil-
iuiiiI gizliyordu.* J
■
6563
«Hey kimsin, adm n & dir? dije sordL,. O d a at l, m meghfir (iblfc-i
$aki)dir d<?di,» * v
6564
-Beni bUyle kemal-i dddtyetle nicin nyandirdm? Do&msunu sdvle
iilcs.nu vc itddmi sbylcmc, dedi.» '
80S
n $EYT4NlN MUAvtYE'Yi ESEKTEN Dfc§tJEMESI, YANl
ALDATMAYA £ALI§MASI VE BAHANELER BULMAKI VE
ARALAHINDA UZUN BOYLU MtJBAHESE GE^MESI*
6565
«§ ey tmi dedi ki namaz vakti so»a gcidi, gabuk mcscide gtemtk
lazim.*
C566
*Hazn>t-i Mustafa Sallallahii Aluyhi Vescllom maiia incisiui delmw
(V&kti gecmcden taat ve ibadettc acele cdmiz) biiyurdn...
Resul-i Ekre-ii SaH&Hahu Aleyhi VegeUeffl Efcndimiz hit liadiw v
rifleriyle : « Vakti gccmedeii nasaazi kilmnkta vc olmcilcn evvul ttftbtj-
kat olmakta acele ccHniz.* buyurmustur.
6567
^liiavivc dedi Id : Hayir, hayir!,. Scmtt boy^e bir hareketiu olamai.
Bcrtim igirt bir hayra deliilct etmek garazi sejidc buluiim a 2.»
G563
^ Jul *T^/
.nu Imrekt'llii, blr Inrsi'iiu clzl^c ovlmo gUfr du bi-luilik cdiyonuii
doiailV] Hilililir,*
SOU
6509
«B* n o h-r^a imil b> a m f!l „? Hi^ 2 ; aC vabi v* mfincvi ecri n e bilir?*
6574
feBiz dc A§k-i ilahi gasS&uiiH sarho§Ipniidaiidilt; O'huii dertfliU-l ulfi-
liiyyetiuiii ^iklarmdundik.»
■SEYTAHTN IKiNCl DEFA MUAviYE'Yi ALDATMAYA
KALKI§MASI-
6570
ve ibadat yoluna gidiyovdufc.» §
6571
6575
"Bizim gdfecgJiwM Q'tum mubiibbetijlc kcsmiijlir, O'mm uhlmii bltim
ruhuiiuizii tikmi^Icrtlir.*'
G57S
«feii do iyi giinicr vc zamanlar ^riiifjsite v<i Uakkiti Ml sir lubuirU
&* H* 'jA* $# u
suyimclajt k-imsizdir." ,
«%1 stfihterinm mahremi, „j s5ku.Wi.iiu bcmdemi idik.-> 1
G577
6572
'
c~.«--i£ ^^tf i^—J Ijk <5'j
&iwS»il^j< jrstf 1^1* f* )'
?$& '#$% Jj j £j|.i j^
■•[llzi 0'iuni mini ve kviim cli riimerti mi * BUI adi-m'dni vdcfidti tfe>-
•*lk ftl«$ na^r ifttfftt ilk muhahbot *£fl ^niildeu jife.
tlrtn (i clopfil ini?»
0573
0378
irljrjja i^rj^' tf£»J*M *i'
^j*)***- JJJ JJ? Jj $
f'-tjuij L»j jt»K^
mil knlbmden vafnmiim muhabbcti n nS il /nil ohtr?»
•fViithin uo hndnr fittk 'WWW sBrmttji rad utlllMAmiHlii B«»lp J'>li")'
804
'■ 1
m
G579
jLj-L^ ^*~j C*—J ^f* j
«Bizim ba^imxia ralunet elbii koymu 5 , bizdcn IutuJf vo kerem £c$me-
l.sri kii^ad ctmi§ti,>>
65S0
i*>j~ ■$% &f] jii. jjj
«Siit ister bir $ocuk bulundu£um sirada be^igmii 1dm salladi, g de-
jyij mi?»
Ibn-i Abb£s dcmistir ki i «Meleklerin bir nev'i vardur ki onlarda tfe
vfelud ve tenasijl olur. Onlara cin derler. §eytan onlardan idi.»
Ulemadan bazilan :
Yam : OJcIcklere : Ademo secde edin dcdigimizde hem en secde ct-
iilcr, an cats seytan secde elmerf!^,- syetinden istidlal ederefc iblisin me-
lek o kin gun a soy le miller; basilar) da :
if^^hMk^
Yam : «Mck>!-:!cr bemen sscde cltiScr, ancak iblte eimcdi. O tin tai*
fcidiidciidl ls .» ayetine baltarftk onun melek degtt, (Cin) den oJduguna
hukmetml^etdij*,
Ibn-i Abbasm, biraz ewe! naklettigimiz sozii bu iki rivayeti birle^-
Ui-fnsktelir, Miitesnvvifemn (Tevhid-i Ef al) dedigi bir mertebe vardir ki:
>■ & ? *>
Yani : «Ya Muhammed; de Jti her scy Allahiandir 20 .*
U8> S^roji Eafeara; U.
U"|t ^wi Kohl: 50.
<20J SwrcL JNif.V : 73.
aoG
Yam : -AHab si/i vc amcllcrmbi yaralmiglir*!." vc
lr
Yan! i "Allah her *eyin HlUitadii-.. Ayctleri d E 151etince hakikMtc,
HlUik! Kill " Faiki Kul, yani; tar geyl yapan Anrtbi. Ef am meh-
£?£££. U *« y^ sen yapun> gibi ™JJ*"*j£
h„ mertebeve (Tevhid-i ef'al) derler ki, geytaa aflcak bu meitebcyi idruK
SSSJXSE *») ve (Tcvhid-i *» f^gJ^J^ «
„lduguJan hatta kendi S apikligim ve azgrnhgim I.akka xsnad He .
C *s.
Si&^i
t r4>
, B j£mi Jlayau O d^O zni idif, diy, ^ mert.bed.n den, vuruyo,
G5S1
#
)\#>* j* ■iJJV^^
O'nuu ted bir m den vo
.O'liiiii siitiinden ba^kL kmidon siit iclim?
, trJ( da Obidan baska bcui kirn yeti^iirdi?-
j_j»-j jJj'^ *C^»j j;— t ifi \S^
uVilcada *Utl0 cim, Hu^u im^daH CTUarmnk n«ll mibnkUi, oUir?-
1l,«!i.l Sorifte- ^Ei^irmu tablntlrrS d^l^irlc,. buyunilm^tur.
tralDtt Inwmh defiil, hayvar, .UlUnd.n bib bir Uikim h^.bklarm eo-
ffufi* fcc^tl.fti buBttn nAblt olmug bir haktkivttte
ifli Wrrt vm'jniik i o
HC7
■M.
_ Rltti ma* yab.ntihgi giderir. Emen fa em^ren arasinda nikah
cSfe cdmayacak derecede bir akrabalik husule getirir. MMumaribkta
buna hurmei-i „*Q de.ir. $ft slit ****« W^K^S
ram ci^as, demektir. Ha C1 Zihni Efendi merhuraun (KitabW-Nikah) in
da demhyor ki ■ «IW sebebiyle mkahlan haram ol an hatunlar karS-
bet-i nesebiyye ve sihriyye sebebiyle haram'im-nikah bulunan baUmlar-
cftr ki kipye neseben okm UmmehSt ve bcnat ve ehavatm hatam oldufiu
gtW ndaan olan iimmeh&t ve benati ve ehavati, yam; sut anasi, sut &£
sut hemg,resi de horamdir. KezaKk sthjfiyyet sebebiyle kavmvalidcl^
TT 3 W s sat kaym vaiide * sUt #& klz ve «* «*« v e &
cvlad-i halilesi ve sut baba haliksi dahi haramdir.*
Hiristiyanhkta burmet-i nda' olmadigi ^ luristivan devlotlerinin
kanunfon Sl ,t kardesterinin birbiriyie evlcnmesini cais goring, bu clvaz
bizim KW-i Mcdenfy^ yaflet cdilerck ayncn lercibne ©lunmugtur.
Yine iblis diyor ki :
*
6583
££ ^U
3^ -Ao
r<:
j-
c„-i
herein derynsi olan A I fab, tana itr.b cylediysc O'luin I
ina yet kapilan nasil kapaiur?»
:crem vc
6584
± i > L -I I * -■ t t
w- S- _j i.j j t_i±i! j^^iB JUb'I
Z — if- ) I ^jLt j^>. ^jjl ^
"Allahm iisil nakdi, yani; e . as ccvbcii ]fi*u£ti,r. ad&ctiit, ihsaiidjc.
O'miu kabn o cevhcriii iistune kon 111115 bir toz gibidir.»
\
i
6585
-tfiluf ve fiUfcite buhmmuk jcin alemi yaratmig, O'nim kcrem vc
ibsan gHiicsi zerrelpri oksamjs vc fait if c>Leim$tir. a
HCtg
G58G
C^^lJi I j J^J-^J J-^* jit
eAynlik O'nun kahn olmakla bcrabcr, VUslatiJUH kaihj bilb.nu'k ■ V ■ ■ a -
ilir, cbcdi lard vc rod i^Udir."
G537
«l) fii-iik, rubu te'dib eylcmd; ve can, vlsiJ gtinlerlniii kad* vc kiy>
iiti tini l;:lnn.'k i^iidif.u
G588
"Ihiscrct-i IVv^tinibcr don i si i i' ki : Ci'iisili-i H11U, lnUIti yaroiltlflkttJM
HlllkN -!mi : lhsortdir, buyitimii'jtiir."
G58»
olU'tidru fnidc ^orsiink'r mo nimi'tlci'im liiitiniliiii clli-riui huln^tirbiti-
bu tllvt- iinkirl yiirnttnn.*
]3ir HadJfi Kulaidc Ctnab-i Hlik : »Bi-ndcii ihtifiirli> fltHinlcr diy*
it>iibliiUiJ,li yjirtittmi, lien onkirdnn istifilclc cticyhii diyu yiiTiiitnnuim."
hnvMiniU'iUir.
(1591)
.iitiii fayitntnnniiik vc ni>lntm urtindnn »lHi«> |tit|iin«dt l[|ln yut-ni-
fllHlllllli«
HI!!)
■*-- -— — - -- — "— — ■"—
§eytan bunlan soyledikten sour a kendi tardedili$ine intLkal ederek
diyor ki :
6591
1 ~i *
«Birkac giin beni huzuruudan kofjmussa da benim gozjlm O'nun git-
zel ve miibSrck ccmSIinde kalmi§trr.*
€592
^ <$\ j# JiJ*- i$jj 0^ J*
«Oylc latif bir yuzden bijyle bir kahr ^a^iljieak ijcydir. Heikcs
hcble mejgul oluyot.*
5C-
Yani; Iblis, Ademe secde etmedigi i^m matrut oldugunu b&yan ediyor,
.
6593
*Bcji scbube bakmain, £iinki o M distil-. Her hadis digcr bii- hSdisc
sebebdir,™
6594
*J>--" */J>J tl)J*»- £jj i^-IS*
•Ben luff-i sabika bakarim; badis olan lie* seyi iki par^a cderim.-
£unki Allab-u An. bir Hadis-i Kutsi'de : * Benim rahmetim, gazabi-
mi gotmi^tir» buyurmu?tur,
810
6595
%f
■JiS*-.<
- 4
*Bcnim secde ctincyisim farzeddim ki haseddcn ilcri gelmtjti. O lni<
Red, inkardau defil, asktart peyda almu^tu.*
Yani; baria Adem'e secde etmem emrolunmu.s.tu. cLmedim. Fakal bii,
Ilakkin ermine itaats^Iiktan degil, Ademin bu derece makbul-i lli'ihf
riasitmj kiskamgimdan idi.
6596
■
«IIcr Iiased, dasttuktan, yani; mubabbcttcn pcydi olur vc bir >'<>b;ii)<.
cinm dost iie oiurmasmi gonuekteit zubur cclcr.=>
6597
'/**"
L^*
jl -^ jl*^
«Gay rot, yimi; kiskanchkj do*tlu£uii ^nrtidir. Aksmklan sorirn (Vcr-
I iii kill I ah veya ec-k yasa) dejidigi gibi,»
Y£ni; aksiTan ve hamdeden kimseye (YerliamuhiilJiih) dcmek naEil
(kmnftin garti isc, kiskanmak da sevmerjin, ^artidir. Ben de AJlahl scv»
ilij'itn vt» Ademi kiskandigim i^in O f na secdo etmedim.
"AlJnb, bir mii'niinin aksirmasim scvor. Sizdrn biri nkssnp (El tiam-
dU IHIAIi) duyiiice onu isitcn bcr miisiTiimitiuji (Yi>rbanitlkfili«!i) drnuwf
Vfttllidhvp diye bir liadis-i gerif vaidir, Hadifity du i^'iret oldufiu iizcro
•ImtKintn hiimde+nnesi lazimdir. Etmezse (Ycthftmilkallfib) domrk de h\-
«im deftlldit,
lU« ? lmrdur : HnJifolerden biri aksirmi^ lakln htimd atm^mig. Kprifi-
I ■■ duran nodimi de (Ycrhgmtikcllflli) demeinif. ilnliru rik-m (Ycrhn-
■ 'i ■ 1 1. ill) riemediglnl sormu?, Nedira : Hjimd etm^etinifl riu nnun Sytn di--
l!pn klnukn humcl etUrn dcjyineu, Nedlm; ban tfo lq1mcj»il {YtrriB
•»«lii?|ltili) dodJm L-ev£ibmi vsmdij,
Nil
-
«Hakkm sairanc tabiasinda, yani; takdir-i ezelisinde benim seed*
etmcyecc&mden baska a yum yoktu, Benim seede etmeyi^im czclen mu-
kaddcr bii!;iuuyordu. Sonj-a bana oyna clcdi. Kaderc bir $ey ilavcsini ben
no billtlmf"
6599
n O mukadder oymm btn oynadim; yini; Adcn?b scede etmemckle
bijkm-i kaderi yei-inc get ir dim. Onu yapmakla da kendimi belay a ug- J
6G0G
*Vc|i oU fjl ^U
«Ugradi£im belli da da onmi Icszetleriiii tatmaktayim. Oyunda omiu
magi film, oiiim magi Abu, ojiuii majjl(ibuyum.»
CGOl
*/- (A 1 »=$tnw>&* -A*L*j jy£
Ife
t* •1 a .
— ' J^ ijpP r^-*
«Ey maklm! vc m fattier kimsc; b« alh ciliet iciude bultmati bir m sk-
ill k, Takdir-i ilfilit tarlasmda nnt£lub olmaktan keudim nastl kuriara-
bHir?»
Se§ cihet, yahut cihat-i sitte : 6« arka, sag, sol, alt ve list taraflardir. j
§es der : Tavla denilen oyundur. Derler kj Hindi iter, satitraiici idid
•etmisler vc ted bir ile her i?te muvaffok olimabileeegini gostormek Jstfei
mister, Omi rmikabil Irani l bir i si de tavlayi lead eylemrs. 2ar kjelimesi,
tedbiijn lakdire rrsiLvat'ik bulunmasi sartiyle muvaffakiyyet husul bula-
cagina isaret etmektcdiv.
81Z
■ Jtn alt i cilicUc, yant; irakan aleminde buLuinii hiniHfl illrj ii;liit!i<
ilimiklii. Onn ancnk o atti cibeti yarainus ulnit Alhib kurlunr,"
■Hnldlc^tlc IvUfur dc, imjn da 0'iHiii ol ilr^iiMu yiiiii; snn'iil rsoiidir,
1 1 1 1 ii mini-."
7,1m KMvtt do, iman da Allnhsn tri&hlukuaui'i f?t>ylfjn §u KiJ/.kilyli-
tvnUuniylc bii L ctrbri gorimmoktc, ber ijeyi Hakk;i isnSd eimekto vo kon-
illnJ niiiaur gostermeye cjalj^rnaktadir.
^UJAVlYENiN tRLiS'i L.UNK TEKRAE TAKRM.
CG01
•Linir Miiiiviyc on a dvdi ki : Itn so; ]s?<U!;]ui-iii do^iuditv. Lit kin bini-
litiitini viiin nasibin cksiklir^
fifiOS
■Hi'ii Iniiim [jlbi yh/ binlcire itttiuitin ynhinu vunnil);, ^jiilmr Jtiumj^,
h*i\n*ym kudur tftiTiii^iJiitin
9»ytflnm hnsiinoyt' ^irmuRf :
Ml
M^M
-*■ Iff
Yani : Ǥeytait r insanlann kalbinde vesvcse verir 21 * Ayeti kerimesij
mucibint* kalbe girmesi ve oradaki iman ve tasdiki falmasi, hi? olmazsa'j
zayjfktmasidir.
[nfltmt odur Ui Allah sent yaJaci ve InUiin bimzhirjii ij'iUim lulling ir,»
OGOG
«Sen atcs ve neft gtbisin, Yakmaman j^in ejtoe yoktur. Scum dindc
elbisesi yirhlmami^, yani; scnin g^rrine u&ram&mi^ kim va;-dir?»>
Hazret-i Pifin gey tan icin ates ve Kelt demesi, onun asil hilkatine
issrettir kj atesten yaratmigtir. Hatta onunla oglinmi.!^ Cenab-i Hakka
Y&tiJ : -Bpjii atcslcn yarattin, Ademi tapiaktan yarattin Z5 .» demis, bu-i
nunla itc'i topraktan ulvidir, ben de Ademden yiiksegim diye ilk mantikj
kiyfisim yapmi$ti.
6C07
«Ey atcsten mahh'ik dlan §cytaii, madem ki &ctiin tabJatin yakicidir,'
hi i- geyi yakmaman icin dare yoktur,"
Onun i0n sana Janet edilmektodir.
(2*> Surci Kas : 5,
'25> SflveL Afuf: 1?.
814
mm
>j}} (i-^^ ^"iT Ui-L
•S*d vtcuhen Allahn Kuylcdin ve Onun hilfilniu iijittin. V,y insilrily-
yi'1 illinium; seniu mekrino karj! ben kim olnWUrim?"
' h '.eyt;in Ccnab-i Hakka :
tg5?T fci; J c
YAni : *Ui!iii nidlfl|lftj isyan;i sevk cdi$in liakki ifin^.. demit) Allah
TMM da!
YAni "Lftrielim luyftirntte kndut seniu tkprhic'dir"" lutyurrmigtu,
GG10
jri* liXL Jf* _y t^t|3 jjw
k
■Si ii in hlktierlerin, uvcilarm Utig Uf U^IHitl bilitld glhhlir. Ev*t, it dn
bn>l tpildlr, lAliui ku^liin .Vilkiilntir.ii
i Ml Hrtrrl HlWl 30-
<Tfi |br»] HLer: JB,
im:,
aMMMMHH ^ MaMH .
6611
O-mj *>) *f \jf-\f' ob 1 J fc *M
«0 dtii§ h yuz bhderco kusmi yolunu vutmus, s$ina, tanidik sesi diye
kuslan aidatmis,tir,i.
G612
J^^f kiVla J>^J 0j~" 'j*J^
J*~ l 1^1 J^A J,T !^A)1
ffKxij, avcmm taklid scsini havada fsitir ve a^agiya inip, burada onun
kancasma, yahud bksesine tutultir, csir oIur.»
6G13
hNu!i ka villi $enhi mekrinden feryad ctmcktedir. gimki yfireklcri
kebab, gogiigleii parca parca oilman
Yani; her biri tiifan daigalan arasinda bo^ulmustur.
**>y- -Csjy- y j aj T «L- jj
*L«t kavniiniit basiua (a* yagmasi vc kara bir su i^inc dalmasi so-
nin vuzLnidciidir.i>
■
Hazret-i Pirin (siyah-i abe) dedigi (bahr-i Lilt) dur hi (Kavm-i
Ltit) r un memleketi alt iist oldugu zaman §ehrin yerinde zuhur etmis.tir.
CC15
"Ey binfoi-rc fitne cikarmig scytnn, Ncmrud'mi beyni de stni:i yd*;
zmiden dokiihmi^tur.
Ulflhiyyet divasina knllti$n,i^ vi> lluzre?t-i Ibrnbimi fite^e utiinniij
olan Babil liLikuindariiijii luininnri bir Kivrisinck jiinni;, bfynhu; kadof
<;ikmi§ vl> ■yomeye ba^larm^li. Nemmti, onun izdiribma tebammul odtt-
niLidi^i i^in kafasina lokmakla vniduriirdu. Gutitin birindc kcfnsi ]ia1h
tin;; ve beyni akmijti.
C616
jfc
«Zcki ve feylcsof olan Firavniti akli, sen in igvan il« kiirJi^ti, fikiln
iiain ue olacagma vukuf pcyda udemedi.n
G617
1>
«Ebu Lehcb, simin yiizihideii inuiuu nachil oldu. Kbu'l-JIikcin ilrni
1 1- ii (jerif dc Kftniii yimiiidtn Ebu Cehil DldiU"
Iilbu Leheb, Kesulullahin amcasi iken ^cytana uymufj, bir^derzadcsirn?
dlifmanhkta bnlunrau§tu. Ebu GeMl ise jjyj'nt kurnaa bir berifti, 2o-
h;'iHiiun qoklugundan k end j sine (Ebu'l-KLkem) yani »hikmptler babasi»
UniiyeKi vcrilmi^U, Hatta Kurcy^ilcrin miisflven; mpclisi olan (Dflr'iin-
Nrdvc) ye kirk ya^ina ^irmfiyen ve sakali tdmaynii kimso piremodirti
linldc Ebul-Hikena yirmi yaymda ikon an yn iwh sL'^tlmi^U. IIil] bLiyU?
ikt-n ^eytana uydu^u ve Itesulullahin en fiddetli diiijmam oMu^u ic,in
KlnTl-Hikem kimyc<ii Ebil Cehd oJdu, ve Betir gftzlsxnda kafaai keailip
ludi'iBim buldu.
(i«!R
h^t jr t )*~ <J -i ^
»Ky bn Idylc sntrnnrmiln yAil plunmiik Iftfl ,v^* Wnlpreu i\\\M\ nml
ciliui (ntylim.i.
V\ 53
HI?
■
€619
Md^u£^ ^T 13 "^ J*^ >' akan ibl ^ ^fe^ haline kar*
swim kalbm simsiyah vc kaskati kesilmijth-,*
(Ferzin) satranc oyununda veair mesabesinde okm tastir ki onun
k tl^^^'r"^^ w^ <** Bu * dan d ° Ia ^ ** >5»wi hare"
ketlere inside «hiyle-i ferzinbend* derler.
GG2Q
ta*M*f Hep,*™ bu tufa«da bo^lmu^; m ^ cr fcj Anah ma£Un ve
ntaMuZ buyursun.n
Ikinci nusra Re bir ayete tebmh edilmistlr. N*h Aleyh^elam, ken-
dismo n^n etmenns olan oglu Btt^ gemiye tf**iS tekhf tf^j ";
ret SS n i«! : * Da * a ISt* ben£ audan muhafaza **<*» dem ^- a*
\T » gU " " aIlin aMblndan WWtewi Wr kimse % bir
fa Ken am kapmis ve bagmugtu.
6621
«£ok saSidet yildizi senb ytmiiiden inuhterak ohim 5l ?ok ordu ve
ceimyet senitt mekvinfe dagil]m ? tjr.»
(23> Sfirej HliJ; (3,
818
■iDLtS'lN T13KHAU MUAVlYE'YE CHVALt VELMKHt.
iJLlC
6622
1 Uf * — 1*1 z^f
(j-j i_, ( _ r -
ij^i' j l jL _ii p^ ^
«5uy<:an Mufiviycye dedi ki : Bu ultdeyi, bu iiiiisjkil iifiktcyl iif , Yiint;
ji«,'ilc koim^alim, Ben kalb ve gcjcr ak$e i^tn niiliunk (jisiyim.-i
■
Yani; ezelen {said) ve ($aki) olanlar, benim viisilniiiki may dun a ei-
knr, Said olanlara bir gey yopamam, §aki bulunmikiri ufxlmi, (VlH'imr-
me kadar yollanm.
6623
jj*- Jj5 jcJi ^ ji-i j^>i j|
^- J'j? *Jj j -uJ ^t^eUl
«Allab beni nrslanla kijpuk, gc^cr ak(;c ile kalpm imtifuiHtnii si>lieh
kildii*
6624
»Ben kntp «k£c>'t nasi] ninhcub ctml^iin? lie 1 1 hit 1 siirnitun, unuii
kiyitu'tini, yatii; kiymel?ijz vc Italj) oldu^niiii nu'yilniiii koyimi^umdur,*
Yutii; benim bir sakiyi nidinp gi/]i sitkAvt'Uiil inoyduna ^ikarmajn,
1 ii r laprWin kalp aktjo i^in bu kalptir demist vf? luilpli^iui izhkt ptme*J
jlibidlr.
flC^ Ijtilii- tSUi-LL
-Unii lyili-n* luliivii/liik pch>r<ni. Aricnk kiirnmil| dullun liupiiriiuii.t
BIO
MMMMHMIII^m^^^m..
6626
-hisanlarm oniin* koydugiun hiyle <,tlan mcindir'
gi cmstei, buluiiduiim«n belli olmasi i ¥ indir.«
O hayvamn kan-
6627
i*^?3MSEL w yavru d0 * u ™< da ■"- te * ** »M - -%
6623
H-_J-— N-Hh^i
6629
Cj— ' 1 *J>1
JJ*! £ji*» JJtl^i- 15
J>
JS Snttr ^ ** ** *""«"'■ 0t ** * »'
6630
8i>0
L.
6631
•Sen ot ve kcmigi, yam; nefsiit gidasiyle rfihtm K id^«n *r**L-
6632
«E£<ir o insan ncfsin £idasmi ararsa cbtcrdir, sakldlr; i-filiiin gida-
sin i iirarsa sirverdir, saiddir.s *
6633
«Efer ccstde hiziueL cderse e 5 cktir; c$ck vuh demzine gidersu inci
bulnr,«
6G34
JuJi J J* i^j^'^-Ji ij"
o- J
-cGu liayir vc gsrtfn ikisi muhtelif olmskla briber ikisi de bir i ? -
tedir,»
Yam* ha yi r i$leycnier de, &v &*$«&** de Hakkin iradesiyle ifr
leri gormektcdirler.
6635
^5L. «&*# i»wyt Ufi
■Pcyjjamlmrlcr, fo**»b™ /Vllalm U«U v* IbiidoU* biilunmnyii dU*-
anlar, yi'ml; sejiiHilnr i«u, oiilum ijt'JivuU liiv^vi*do biilimurlor.*
sai
■M>»
G636
£ jb> ^fj, ^ji_ ] J) SJ
6637
f. vj f a
iL
■j (>• 'jk-jj*
V yet ed.ton tar Hadis-i 5 erif( e : -B c „ divo 1? l « H .kkm artS il
****** ***** M-* Mk a hidS** ed C crtbhT tv „" yot
6638
-Hmdli, b Uj insam kara vii 2 ] u flfejgtfii diye aynayi a te 5e ȣ*
6639
■i/jj 4>* 8%) jSaJ jjfj.l ^
5a /^Lt di l ^ cu " ah be " im ^ *""- »"*■ -— mm-
822
C640
.Qirldn unfile, gii^l Tiered ^yluyini diye snnWir bwl btfylu
tfjumcnto vii flogru sor-lii yupti.»
geytun bu misSli trad cltikteii sonra dcdi ki :
6G41
C— l^ j^,> fH? $*J ^
„h,h fair «£M BiWat.csiudeylm, mte dn&m ***** p*§taU|Wrt
A tin! i r^biddir ki ben zindan clili dftgUlfli^
GG42
„|f n Q«wfo meyvsli bir a£* S ^ikscm bit &**», ySm; habfivwi K !M
mm iprliiyti udcrim.»
6643
• lh-r in-redc n« vc krn-u bir a&tt£ gorilm-m tuac dallari da lumimJk-
Imi Imli'is oisun diye *au ke<ickim.»
■Hlanm moyvdl ^bn, yanl; mft'mlrt v$ Siaih HtqiUMl ti-rblyt
Vt> |rylnmn mekrinden hsfi-1 llahiyo mi»"i'i.:ilan sCirohylr filar
-Hum aftnfi, bihjivtnn By yl(l*< wWm MWM * j1m «" , "» mHk ^ bn '
fiiiu |4iv.l>niuuii7 dor.» gM
-
6645
y>- C~ij lS' fj&* JjjS" ,jU-l
J for # S^ *%" c^
^Baliqiva]] da cevab verir ki : Ey kotil ImyJu su 5 ? Senhi kuru olu-
sun Jtniicrim olmsna kafi degil mi?»
. ■
6646
«Yine bahfivan dor ki ; Egcr mes'ud olaydin kurumnz vc kesilmcis-
dln. Ke§ki cfri olaydin da ya 5 olaydin.* O vakit !
6647
ziiT
tA>
t_»l jjii
*Ab-i hayati cezberter ve hay at suyutia kansmij olurdun,-
664$
y Jj'j 0->^jj>,a- y „£
y o* 3 } *i$f LTy w»"jji v
*Seum toliiiniun v« as! m kottt oldugu gibi bos bir agaca da asilan-
maim^sm,"
6G49
«Aci Ij|t data hoj ve ineyveli bir ai^ ajilamrsa o hoshik, onun ta-
biatina da \si\j tder.w
Yarn; me.j^fef) aga§ olur. yomi$ verir- Sunun gibi, fasik bir kimse
de salih bir zar ; lt .b'itliJ&e bulunursa onun wiiahitidan feyz alir ve o da
kesb-i salah eder.
£24
Ijlnyliiiiii] livi yoldaki siiylenljkrlna kaifi :
6650
■Rrnlr Mjiftvtyd tfedj ki-i Ey ?akfrf fcn«*t aSytema v« duvmui <l<-hl
hllrnin. BbmUj acntn Kin yol yoktur, btyhiidc ><>1 msmia.-
yfliii; btmi kimdirma?a sabtfitptfa*
G651
.Mm n klyasm, bin twi-ib bir tjcirim. Renin K ctirdi£m libaslnri Iwn
■ 1 1 iihriiaV"
Vim.; Kfiilii c-ikiyii, gefrdljt&i esyaiuc da hiraihk oliufcunu bills
i|ki in l>ri t rniHriliH' iKiiiil inrnur da imlnn hiibul r'k'HUt''
GG52
<£■&* hjJ <^j ^y
•KMhlJUU- lu'iiim yiiktimun Wnifnida iUjIiimuii, mm kilftsetlta mHiii-
Hit ItH i hill bir mll^lcrl oltrniOBim*"
UR53
I
j4t j-j ljl« *^ !■**- J 1
iA«nbn lui liutt>clrl i«ylw»n Unjinfii l?lndo no vwt Sflnli nt« ulbi bir
l.hmlili iihni'lt i*liy«r? J liktil; bu <l(li>iiiimi» i>llhilim miih ttiyiid va
us
-MUAViYENJN HAK 1EALAYA MEL'UN IBLIS'IN MEKKlNDEX
TAZARKU'U VE YARDIM iSTEMESi*
6654
-ilfihl; §cytamn bu sSzIeri duman gibidir. Destginm of, ygksa kiti-j
mim kararacak, yaiti; kalbim kapkara olacakhr.K
6655
«Ben hiiccet vc deli] ile §eytana gafefce cdcment. £unki o ytiksek v^
ak;ak bcrkesin fitncsidir.w
'6656
«Hazret-i Adcm ki allcmel-esma bej'i idi. Yani; meleklere e$yanm
isimlermi ogrelmigtL flyk ikcn §im§ek gibi kojan bu kopegin kosmasinf
dan geri kalmisd.»
6657
Ǥeytati, Ademi Ccnncttcn topi-ak Ustuue ath. Simak yildizimn bu-|
lundugu setup da tkeii, hahk gibi onun oltafcma diistii.
6658
«Adem Aleybisscl&m : (YS Rabbi; bk nefsimize z utility led ik) diyo]
agladi. Seytmim mckrme ve hiylesinc nihayet yoktur.»
826
6659
£*~. jr*^" \Siji J**** il^J'j* ■*""
•Dmin In-r lUMbtde $vt vardir. O sozlcrdu yuz bmlcrct* *1Mr ul/lldlr.-
6660
|l|j n mlii orkoklitrin monfltgfel bafelai, maftlQb eder, ksidindu ve cr-
kftliilt 1 Hit-Ill Iuh'psIpt tiynnihrir.w
6661
J^OJ J )j>* Jl^- ^ L^
^ ^— ij lS^jJ j'**^ f^T- 7
»|'!.y (niJki yiitiiiu v<- filiio ^lkiirsui ihlis! Bcui ni^m nyiuitlirdiii?-
• hlf.lS AIJAMl'L-LANMNiN KEN'Dl MEKUlNt BOYLEMESl»
6662
jLu -til itjji/'i^ c^i
.Jlii a-l ^j 1 jj.ij
■fjt>yl Irdl kl : SlVi znn sfibibi ulnu (tlltUTOi ylb )li;nm d:i otsa ikift-
(■■|i< l|jlll< till A."
6663
j ^ ^^ ^^ JJ 1 ^ *X
ii illinium Mr tuilbi\ yAni; liayQlpottflt btr hlmmiyn ml^iln «l- -i ;
»HlllJ|iimi "li'lll iiPllrclilico ImyaH nrlnr,*
in
^^n
G664
. /. . I**, i . .ji.ii-
fiKrt li^^' *§£ "^ S *™ i?Uii1CC iUtt 0l " r " G ™ ^e»«J
lursiza sitkat alch olwasi gibi.»
6665
'Oylesmm ccvabi siikut vc siikundur. Budalaya S cz sByfcmek dcti^
66S6
*Ey saf kimso; b™<f eil Allaba nijm lazarrS cdiyo rsi1tl ? Benden d*.
gu, o aJ^ak nefsm §erriiiden inlc."
6667 ,
v' ■ ' ■
-Sen mcsela cok j;clva yemn. Viicndunda Libanlar S &ar, Soni Sl t-
ma tutar, tabiat vc sihlmtin bozulur.
6SG8
«Guu a ],i ub^n 5eytaila m net edwsLft . telb . si> . o h(?
yi^i nifin kendimdjen bili?iczsiii?»
828
am
"Seniti hasta olu§un, ^eytandan degil, scnricucUr ki Cllkl jtllil hnv-
i idt Uirafma gitmi^sm.*
6670
«Cimenlikte bir koyun kuyrugu goriince omm lustak nldiiKumi ni^lii
1 Hmczshi?"
Avcilar tilkiyi yakalamak icin tuzak kurarlaP, f&tii olmuk ljkltg dc
Ko.VLin kuyrugu korlarmi§.
Hey tan, insanlarm gehvete meyletmelerini, tilkinm kuyruj*;u y.emek
Irin uszaga gitmesinc benzetiyor,
6671
« On dim dolayi o tuzagi bilmiyor vc gtfvnaiiyorsun; kuyruj^a nu>ylin,
M-ni bilgiiien nzaklu^tirdi vc akil gozunii ktir «lti,»
6672
"Ksyaya mid lab bet in scni kor ve sagir kilar. Ksra tit'fsin fc.^ad ''Hi.
KtiTt»«yo liusmiiet g!>stcrme.>»
Kui'Tm'da
«B t l^ ) ^0<if^
Yani ; K^O^Umn mckr v» kijtohi anyiftir^u fLtr-ilniif, ncte iq'm dc :
■ I'll ,Sft,-.-| Nkli F rOi
■MMWMU
■UMM^MMMtMl
Wta
6073
YanJ; gibi ha Her bende yoklur.
•Envntli knr<! n^ oldu£u halde koyim ycriijg fiiyfc iitlhflro cdillr, gUn-
0677
i^ij •vJ' u*" j J*! !**• ii>*j^*"
■ Kurt, liiivvpiHil/llkton y»l yiiriimcyc Ultilrcti ynltht'ii, linlk \uh yv
■ mi, dii i iii 1 1 In Litmus ili?r1er,»
0674
£ *»m m Hatkm rahmet . nt ve m gm .n ,
6075
i s ^d B e Ii Bik arasinda miittehera OIdum - Kad ™> erkek > **** ¥ Ms
Sonunda hay kafir ^eytan hay, der.
f30) S^rei VnsiSf : S3.
S30
l|lf>riUllStfNtJ sttYl.H TltYT-I, MUAVtYE'NJN TEKRAK $EVTAN'A
ISRAR CTMESl-
• Hmlr MnAvlyu iji'ili ki: Dugritluktim lm<t)m blr ^-y siimi kurtui-iiniHit;
mlitlH M»nl (lii^ru I uiVi, ilfwrl HiiH'ktctlir,-
ma
n||i<Vliiti iU><N kt: Ky linyh] dU*jltiu'ii vo (Ikrtll L'iiil|>o it* ittilii fihm
MnAvh*' Vol Dii tlr doftniyu immI fnrkudwndn?*
131
5080
-Muaviye dedi ki: Hazret-i Peygambw buna dair nisan vermis kaln
ve saglam icin mihenk ta$i koymu$tur.»
6681
-Buyurmu^r ki : Yalan, kalbde 5 tiphe uyandmr; dog™ ise insane*
ltmi nan verir ve sevindirir,»
fmam-i Ahmed Bin Hanbel ile Tirmiji 5 u hadisi Hasan-i Basri'den riva- 1
yet ediyorlar : -Sana 5 iipbe veren 5 eyi birak da siiphdendinneyem ka-
buJ ct. ^imki dogruluk kalbe ifminan verir. Yalan he ? «phe gotirir.»
6682
-Kalb, yalan sozden mutmahi oJmaz, yam; inauacagi gdmtz. Su ile j
kan 51ms jag, liyayi artirmaz.**
GG83
*Dogru soz, kalbi rahatlandinr. Dogruluklar, gSnul tuzagium d
Icridir,"
anc-
6fiS4
«Kalb, has(a vc ag*™n tydi bozulmu 5 ohnah ki, biuiuula omm, yani;
dotfm ile yaiaiiui tcgnisini farketmesin*
6085
jj* Ail b^— 'b J •-'*" /^
<'Kli11), hastnliktan vc illcltcn salim olursn yalniim Vti duftriimiii til-
linn nntar;*
GfiSfi
j j;> f*3" iSy b}>- fJ ^J*
AJ>J fjj£*I** pi Jj jl
■i Ailtimin bu£day taralina clan busi arliing old Lift 11 i(ln ti lurs, «HMH)
luithiiiden sagLinahgi izale ctti.°
CG87
->/ J-f J# v* j 3 ^ **?
»V.y joylani Adcm scriin yalartixu" v* bu Inisustaki mckrini dinledi.
N11 11:1 jildandi vc oldiirikii bir zchir i$(l»
YiiTii; cmr-i ilahiyc asi oldu.
Adi'in ile Haw a AJfyhimessclam, Ccnr.pt ar'a^larindan b trine; yak-
|*(miiktan mcncdilmi^kriJi, Bu agacm ne agacj bldufil Kur'an'da agik^a
litldlrilmcmi'j, Tevratlta ise : »IIayu- vc §cr iJminin a^acif dcnilmtjtir.
I'.i/iliin bu i\(<M. (malmale-i zevciyyedon kin ay idi dGrfji^jcrdir. HasreW
Nh'vli'ma lue mo^hura binacn bufjday demi§tir,
6G88
»llrtz.rct-i Ad cm sirnda bujdayt akrebden, ynni; o &ocerr*i nifin-
nft'iirltm yomenin knidilcri irin «l;udi inibi zchirlt olihi^nilil fdvk cdemudi.
(,'tlnltl luivosi niositl oltinin tomyijti KuIiii:vk.»
KS2
■
I' 1 NJ
833
■Ml
C6S0
" T "^
«Halk arzu ve hevS mestidirlcr (Win il„].. T ,
eeso
■Her kim nefsijii hevi ve hn^t +,k?^+, j
ziinii sirra fc^ kd**, "° S tabbhnda ^ frt tig** kendi fr
*te KADlNIN KADHjkTAN gflCAYETi VE NAiBJNiN ONA
CEVAB VERMESI,
6691
c-j*; *^ L^li ,j|- c ^
6692
Sana i^utarek £,* denilecek KaK1 and,r,» ' ( ^ W| » Ve
854
iJjU. J,1j *»**- t^JJf *l C^J
■KJU11 I'uvub vcrdi hi: Bidil V* cilill olsi* hir UmM iltl MlltM knrqi
iihmiI Mihiim veri?bdir?»
669-1
j^jj j^j Jd'-'ji *> 0^* — * ij*^
•MuliAkumcyo &clcn iki hnsmi, ornlariudu gcgcn vrtk'iiya vfiluUirliir.
K« villi! UuilJ, u iki bcrnli, yfini; tuiaflin.in IdylcM iddlAstlU uu Uiftr't*
GGflG
jliJL- 3 1 ^ WS j o-UU
.(» liMMiiiTiimi liAllcrindon cuhil vo fifttiUUr, Boyle oMttfu feoMfl UK
Itinii It Mil 1111 vo nudum nusil Uilkiim vcirir?«
6696
•NAlli ck-tll lit: ltfondi. Kiisimlar iilimdirk-r, yftfilj urnfai'mdaM liddl-
w\\ Mhili-r, l-'nkiii, her Idrl, difecrinl intihkfiiTi islmelt luwlyla mfilUldUt"
|*r Hen culillsln, yniu; otilftnii vnk'usitii bllmwiliif Ifikiji "idimn lurat
Uliit ■ttinlu (dinaclifii i^l", millet. t taiamiu imnmiimii."
6C07
J1f,gj jy ^_* ^*1/ ^j1
•COjikl don nruycrdc UltJtM dc>^lTsln h unlnrdiild llMSUI falolio luril
ihiiIk ywk. hl» o furijat, yokluk »onlii lg)il mHj iilini ntnr.«
k:i:.
^^■1
GGOS
*0 iki SUn$ yani; apafctfUidaKi maceravi b^ien iki h™ - .
6G9<>
'ijietsi^iik, «hii iiim, mm km yapar . j l]ef i£e kalh , .. , . „ .
G7G3
or ve
-S«» r%w* aUa«A^» hakikati go.U^iii,; Wfi edince do ft
Malum ya bak £i z" bir ^ hakk gostormck $ft vcribn vcya ahri ™
K» rt*W* denilir. Imar*. Ahmed bin Hanb^ ScvbT fiXvSS
fSLJf SS 5*Tt*S ki : AIlah I ** w * — w ** X
arataruida v^.ta ptana da l anet cfsln v, t^tffcdi* u^kl^hrsm./
Binaenaleyh bir hakim, bir taraftar, rij^ct dmadikc h«*pfc« kar-
h«Lum veni. Fakai birimn Vflrec , gi rii
obrsa, tabu ver.cegi hukum ^ayr-i Sdikme otur Onun idn ii IS™
^^ tad***. ka?afkr v , M olmayi iateme ^_^ 2 f| £»
minnz, Imam x A^ni Ebu Hantfe «r*k*dAi* anh) HaHfr MnrLS
Bund an sonra Emir Muuviye dedi ki ;
(5701
UJna^nolcyL
G7C2
t- i j
-Ciiiiiliiimin t^tn^'iri imincvtr dtlu. HnkiiinLcn dQtfr«3f« >^«i"»»»
(ih!l r<li:r,»
(,'^ni-glr: Xenllecek, yah»d i^ecuk bir gpyirt tadinn baksin <]am<ih-
Ur Sawylardo boyle bir vaiife varcJj. Ilukumdarlar, *ehirlenmekl«n
l.<,ikmklari i^in cmin rfduklai'i bir latawyi sMHifr ^y' m edwleidl, Pfl-
,h ilt yemek ylyeceti siraclft ^fni-fitr yamr-da bulunur, hiikunidAnn yl
yrnvl vc f^cegj ^ylcrdcn hirer loitrtta vc hirer yudum abr; onlnrin M-
],iri ' t) |iTudiAma p&digah kan&at edcrek oridan s^Wra cmniyctlo y©f ve
.MUAVlYI-rNiN ^KVTAMA teAU KTTtBMESii.
0703
.1 T hlylt-Uftr |ey tnn, «>i! iiyonihllBW ififOSOi «lilii£»n Iml't* l 31 *" 1
nlt,ln uyu>nlirdiii?»
G704
,1m hofhof fflblalu, iiyhw gotlrlwtn, »&n |*Hla gtbUlo wMi v*» llml
l> Ji< i iliciii,"
N3T
6705
«Seni baglarim, dogrusuiu soyle, Ben dogruyu biliiim, sen hiyleyc
kalkisma »
eioe
3* j *^ j^I -'^ jl v^^»
*Ben herkesten tabiat ve ah hi kind a sahib olduga seyi Ester im.»
6707
«Een sirktden sekeilik, korkaktan askerhk araraani.»
G7oa
<*Eir putun Hak, y'ahud Hakinn bir alamet olacagwi putper<j$tler
gibi zannetmcm.=
6709
litis, ^£3- ffji# ^>- ^ Ijj ^
<*Bcn gUbrcd™ misk kokusu beklemem. Ben dertnin suyu icinde
Ituru kcrpig aramam.-
67 1Q
rtand™ heni hayir ijfb uyandiraca&mi iimid
,nen y aba nc i olan sty
4EYTAN1K ZAMiRiNi MUAvttFYE DOGMXA SOYLEMESi*
6711
.**«. di,lerini *-* d* *, Ey fUlan, ^ on™ i S i n uyandu-
dim ki :»
6712
*MWH * -dcUi pf»M «*** cem^e ***** »*
6713
d** «„t «*ll ^ olsayd, feu cihan, senin g«* to***
ve xiyisiz Ualirili.-
C714
t^ Jit. y fatf $
-AWaii.frada- „ **» oldu&u»don Ikl fi^don k(M* jlttl Mfr
lur iiltnrdi-"
K311
B33
6715
l^tW t^^jl J~Soii ir jfcV
J*«fc*« bir tiivlii fet v e iMd.tten zcvk ai,r W ondan uzak kabna-
bir an sabr cdemez.»
6716
«Namaz vafctintfo aMai „ p ccmSate yct ; 5e!ncyi?indsn #&& ah eiH-
■MUHLIS BIR SEHABt'NlN CEMAATl KASIRI§INA TEHASSOR
ETMEStNitf FAZILETZ*
6717
toj; ^*1 ^
jl (#/*
«Bfrf, BNOttUfb* m C£C fdiuo gWyar, fakat eemiiat tu,d<ld«i fan
3^ L
JMJW
671S
-Ba ? ka biri o« a: Feygamb,* emetic namp2 fcildx v e mUtti es-
raruirJiin tuny oldu.*
840
fiTIS
"Ey ham a dam, i^criyu Mercyo ^iiiyyrsim? Pcjga ruber Ilazretleri
sclam vcritii§tir."
6720
«Namaza yctigtmeyen ah ctti ve o ah' dan bir duman (jiktr.. Gnmi
i^Ltlgi pb, kalbintlen kail kokusu veriyordu.»
G721
u
C? 3' 5: $
"Ccmantten biri :
J & J? O^J 'Jjt J
Bu ll» bjsBfl ver, ben i m kikhgim riamaz sciiin
6722
jU' iij jj j t fib 0-i5
«Nainaza ytti^emeyen 1 Alii widbn, sen In kildi^m Jiamazi kabnl et-
tim, tiedi. Boiiki ahi yiiz niyax i)t sjiiUvniiki alfh,»
6723
j- } $0- -> I $*,£■ £"
•*Namnui verlji 11 in ulnn wliiibiyc uyku rtTasmdn li 11 1 i f 3 bit scs dedi
ki : Ab-i hayut vv ijlffiyi siiidn ulilnn
Ml
6734
U 1 ' •— * jr-
«Bu iiitiyur ve diihfllii*, yani; bu ali 3 -verigin hiirmeiiae biitiin hai-
ku n namaii kabul edildl*
*§ETTAN'IN MEKKlNt MUAVIYE'YE tKRAR EDtSt
HiKAYESJfNlN SONU»
€725
-Som-a 5 cytan oiia dedi hi : Ey cmir-i adil; k«idi mekrimi oi-taya
koymaliyim.i*
6728
«Oyle bic ahin ulvt hlcaWas* yakjpa&in diyc lieu wtil iiynmlinlim.
G729
^ jiiU" (/.ij C?U C
otstedim ki scain boyle bir ab vc oyle Mr yoluii olmnsJiM
6730
.Ben hasedciyim; omm 5$fo boyle yaptmi. $*& di^"™"*. igta ttfl
inekr ve ktndir.*
6726
OUj o ! J ^* *y* iyji? ^p
*Eger namazm gc^seydi q vakit, gbniil derdindeii all vc figaii cde
cektin,*
6727
-Senm o ttjrasUflin, o figunm ve o tiiyazm iki yiiz zikir ve namaHii
sevabmi ^c^eeokti.*
SJ2
-SEYTAN'IN HAKlKATI tTlKAFlNDAN SONRA MlJAVtYE'NtN
ONA CEVAB1 VE gETTTAN'IN sSZtiNti KABUL ETMESI*
6731
JjU jif cJlj j>-f\ ^'i
.Muaviy^ dedi Ml Smiili doftrn •HylwWn, nJfcUmlo sfiditain. Scndtm
nncnk bu 15 BfisHr* son lnill » IfiyikWtM
tt732
jL* ^r- J iJ jut dl- J^ fc/ 1
.sen hlr Br&mcchiln ki alnuk ovloNin. Ky kttfftfkl lw« »l<w'» d»|Hlm»
baitl ovl nm nit kin itntimrl ^clmie.s
H43
mMWM^m
6733
*»J* ak do*anim, bcni &h avlar. tfriimcek bhim etraflrmzda D a Sl l
G734
}i* \j{ t S J , j^ ^ jj, ^
*■"
*Scn git, muUtedir olda&m kadai sinek tut, ayrai. tarafma ^elderi
navet ct.»
G735
«Sijed bal tarafinci ca^iracak olursaii, o davec yalan vc bal dedi&iit
de ayrandir.*
_ YRni: <**, MQg. ha!ki sarrc da vet edersin, 5 aycd havra duvet eder
gibi S r„ ..^ci> « dJv&S do yalan;br vo hay,r dedigin 5er rm kendkidir.
673G
-Seciit boni i-v,-.th :! ^ uy!:ur :J ji u, kondisi irij. Scniii g C mi gibi
poSJt^rtUrtiJ girdiVjs.i tti ];mi;!i idi.»
8737
«Scu bent hayra y u m 1 an cWfiy, ., \%- t t cttin ki ; daha iyi bir bayir-
Ml 4
-LV SAIliBI LimSlXA VAKLAHMIW, ONU YAKALAMASI lMItAN
DAHilJNE GIltMtS iKKN, Jiiil ?A1ISIN SLSLENMESi
DOLAYlSlVLIi lUHSlZiN KA£ffifflkSf#
G73S
j.jjj jya?^ o^Li o 1 * 1 ' t> '
»Bu, ona benzer ki bir kimse evinde bir birsiz s&rdii ™ arkasmdan
[*o$tu,°
G73D
^
-Hirsmn arka 5I ndan Hfj U§ incydan ki*ta. O yorfiimluk kendisini
hilcttL"
C740
,J".Jji'l liijjr' jS^L?* tJ*>V'
*Tamnm si?rjiyip omi yakalayncak derucede Jaktagfjgi sirada s «
6741
-Di&cr bir hitsai ona sesletuU ki : (jcl do bil Mil iilnmcllcriiii Sf5*?»
6742
;; ji> k»l JW. j^ I?
«£y i^ ndaim; ?abult ol vt- gcri dibi Id hm-wMil liftlt" dCtlili oldii-
1 null jfur^lll."
MS
MMMHI
6743 l
■*Ev sahib! dedi Id; fetiraW ki tarafta bir hi^ var cabuk *fe
G744
fcafflanmnin ban a ne faydaei olur?» '"*•$« ««up
6745
r-OJ
>j&J
G746
^*lS't e SL isteyw,i " ^ e,iyle ' •»*• ** «*> **
6747
an
hinmi ehiideiidir?» s J '
ve sesleni^m
845
67 'IS
-Adam dedi ki: % bltt* «3*k H **- «« S>ta**" <ak P ,
bu tarafa kacmijtir**
6749
$& ^ uv jj y J jj
4 5 te hxraz keratasmi* ayak -hd Bu ripn Serine onun irini takip
6756
li^ JjC *^ <M tfl ^^
♦Ev *m« dedi ki : Key budala no tiffe***? Ben hrift yaka-
larmgfiin.p
6751
.Senin gibi £$$gi B*i» sandmi da, bnut scnin ba*irmaii Uzrnnc
btraktun.-
6752
[ ,«Ey fiikm; bu -lasil B0$tt« VO hm« W« l*Hl^ |M l|»Wtott KUtoV^
turn, rdfas nc demok uluywr?*
Buradaki birai/don tmxvad I
mmt^mt^^ml^m^^^^^^M
Ayet-i KenmcsindG bshs ol U ndu£ u fecre kalb evine giren Seytandir
Ev yam; kalb sahibi olan kimso orm kovalar ve yakalamak iizerr arka-
Smd f ;1 k05ar B ^ 1 v ^ ™ m^d taslafclan : «Bu tarafa gel, d iye na
Wusiteit edortcr. kd&a^&z cnlarm dediklcri tarafa doner. Ona «iste
senm i^Im. calmak isteyen lursizin izi, o fci takip et* dcrler. O da «Ya-
hu ne diyorsum,z? Een hirean kendismi yakalamak iizerc idim, *iz bana
or: -in izim gosteiiyorsunuz^ der.
C753
«Ey sghibi hayrctlo (!*r l;i : Son yankesici fa&*, yok 5a budala misui?
tf^i de sen obir lilrgjzut orta*] vc hale vakifsin.»
6754
sfecii diismansmi yafcafomak iizerc iken sen i 5 tc ni 5 an, fete ayak hi
utyetok onti kurlanlm.u
G755
«Ey va'iz, sen dhctten bahsediyorsun ve birsiz bu tarafa gittl diyor-
sun. Ben he cihstk-rden Mddm (Yani; takip ettifime ycU$mh, 5 u ta-
raf, bu taraf kayidlarimlan fcui-tuliimstum) Vuslatfa dclil ve aJiim&t olur
Ha*rct-i Meviana bans dolayisiyle zat ve sifat meselesine intikal ile
diyor ki ;
*Zl< SGrei Naff: 5.
Ma
(>75G
«Mahqub olan (yant; gaflet ve hicabmdan km tula may an) Allahm
sifat] n dan mnsnuj goriir. Sitalta kill an isc, Zat'i kaybctini<jtir.»
Malum ya Cenab-i Hakkm Zat'i bir, sifati na mutenabidir. MyhlQ-
kattan her bxri o sifatlarm mazhandir, Mesela Allah Habktir, butiin
raahlukat, Hahk sifatinm mahall-i zuhurudur. Mabliikati j^orenler, on-
larda HSbk sifatimn zuhurunu mii^ahede ederler, Fakat bunlar yalraz
sifatin asarini gb'rdiikleri igin niukayyeddider. Ancak Zat'i si fat ile ve
siiati Zat ile mushed e eyleyenler kayiddan kurtulmuslardir.
6757
jr-i jjl a^\j J^ jj=- J^^j
ji; ,1 £,1
j^»
«Ogui: Haldta vasil cjlanlar, Zat'm tcocllisinc mi:ste™rak olclukhuiii-
dan O'nun sifatina ua^tl naznr ederlci-?^
Deniliyor ki ashab-i siilCtk dbrt nevidir. Bir ncv'i yalniz sifut-l ilS-
hiyyemri asanm ve raezabidni goriir, yani mahluku gorup, Hahki, ean'al]
gdr-up san'atkari: hatirbr. Euidara (Mahcub) tabic olunur. B.ir nevi dt\
sifati Sat ile kaim vc Zat'i sifat ik zahir mi'^/iLiode ederlor, Bunlara da
(Arif) denilir. Bir nevi de Ehudiyyet malt a mm da mahv ve mQstcgrak-
(briar. Bunlar sifati da, onlarm isanm tla gbrnjealcr; Hakkm Zatintlari
b$ska bir jeye viicud vovmwler, Bunlara da (Mi'ist^grikin) adi verilii\
Db'rduncu nevi ise kamil ve mukernmcl Dlonlordir ki unlar sifati Zat ile
vc Zat'i sifat ile gbrurler, kesvettti vahdell, vulukUc kosiTti musiihede
cderler,
Cenab-i Ph, miistegrikinin Haktfln bl^Ot b^ (oy ffarmcdiklcrini an»
latmak icin buyumyor ki :
G758
-Bajifi d»»ntn tllbhido liulundukcn mjiin rmfM 'i«**' (OrilmiiiiT"
K: M
KM>
6759
6760
*E3ttB saftttiraip* ** — *
vmm *„m bll ^ lzah is . in bir fikra ^^ ^ d .^
«BiR PADi§AH'IK VEZlRiNi AZLEIMES1 VE ONA
MUHTESiPLrK VAZlFESi VERMES.
ggsMst aaraaa gftatS
350
Kiiseyir* bey «ta krfttoyta wuA tHratm . fa^ ^^ ^.^
n^WM** oluida. Bu ^ en ^^^2™ yuk -ttt* ve
bey bir gto, bes. da*e merkebde* f"g«™^ eUivmis . s^hibleri olan
6761
h\ degTl, duti«am demek olur."
6762
ilcgismc ve dtt§me scbefei* (daft**
NitcMm Cenob-t Hak :
luiyurmuijlur.
cm aftiel iVd t 11 r
BM
MMMM.
6763
"EvvoE mufuesib dan ^ ta[jh£
IjCI j|
ve nzki muhtesiblik oiur,»
C764
* ^ ^ jji as* aj
*-*! J** 'rV JJjT ^_I*
fc^i^SST* ™ ir — — * ~n «* M »
G765
-'-V ^ <-[:^l j Ij- g
^
izifeye iadc cdercc.*
G7G6
Soyle diyerek ki :
m cehlintfcn ccbrt il er j
gc-
67G7
»tt 5 eyi Allah yapar, kuJIerm cl in
852
de *** " B*V* yoktur dlywiP
6768
«Ev Uixnse, «ft W»# fa*»*» cohalctm vo na»k« &*«.
*tf» kendm kcsdm. EhU oian kinnsc kendi wHW «W**
Hazrct-i li»fe* diger b>r yerde der ki : * ta-te^ *jf*f^
, ne fi Sm*, #*** kuMnda bulun*ak vs tMKWWP* on, da tftodH
k acinar,*
*^^*^5S£SrfflE* BiE MESCtt>
ilirmis halt* Mediiwlflcr tarafridan hutaiiwwr i.iyi" «* gdfHMiji
**»*• .* g» * ;irS; v,c : its a »**
BIB
— ^
y>n.
A_L-»
(fa*k) d^«. Bu i ta if d, M cr et-i ^bevxyye Serine ehemjye £
v& jfcp, Bedr gaza^da ilk cku o atm* Uhud ve Hendek jSguX
*£«*n$i Medmeye gelecegim ve miblumanb gl ortatai &£&S£
* , HaZr t" 1 1 Peygamber ? esn * da Tebuk gazas^na gidiyordu. Avdatin-
H^Sg *** bilMdi Ve ^ *#«« 335 a»
Tevbe SQresinin sonlannda buyurulmu§tur kl ■
me* Kub, kSyundcki BMfl ikiye ay irma k, Allah ve pe™,h CT l T
bu jennnde yala^ olduklar^a Allal, 5 ahiddk. Habibin,, ka%ye„ ""
C769
JW J*' -C?4i# ^ L
-Jfew* Muaviye'y* y ap(i gi gibi M^fiffki^ da H airc t-i Poy.am-
6770
«Din-I Ahmcdiyy^in *tf* bulma. ve yiiksclmesi isin bir m C5 cid
yapalim duller. Halbuki o basudluk esert id..-
G771
.Bovlcce tcrs bir oyu^ oynadilar. Kuba koyiinde, evvelc* Rcsulul-
lah^cXi 1, old^u mCS oid.i Kub^da, ba.ka bir ^escid ya P -
tilar.»
6772
.Onuu do^mesi, tav.nt, kubb^L siislu idi. Lakm pftft c.ma.fn
tcfriki ka^dedilmisti.i*
Yani; m eS cid-i KubSnm cemaatim bolmek, bir ki.mim oI. U n kondt
roescidlerine celb etmek istediler.
6773
^^^ ^ ^ ^
dcvc gibi diz soktiiler." Dediler ki :
G774
lutnf vii tlwuulll bulnnimii nlmnk Ifln a meultlo
ill) SuieS Tevbe : W7-1D8,
-Yii Uusuli'illoh:
dofcru Ibliyftr-i /uHiik-I Imyiirtin."
KM
Mur.
■MMHM.^
6775
«Orasi ; E amutf n ; bululh! gunicrdc hKvi* . &
**r vakitl^e namaz ^mJiM%m^ "n****** ve
6776
■
6777
6780
*Ey cemali ruhlari parlatan gune§! Gece, ccm&linlc giindii* gibi
glsun.*
Burada HaareU MevlanS. diyor ki :
67S1
"Nc yazik! Ne olurdu o soylecHklcii gozlci-i Ualbdeu golmis ohaydi
da o gUruhun murfidi liusul bulsaydi.*
6782
'$z*t$a $ i* 0.? »%t- j£**
«Ey dostlar: candan ve giSiiiilden olmaksizin dilin soyledigi latif soz-
Icr siipriintiilukte yeti§cn ycgillik gibidir.»
6778
6783
■
(1 > ^ *
*0 yesillik ?emcyc ve koklamaya yardman, Hey Qgatl Ona uzaklan
bak ve gc$.»
6779
C7S4
is;* cv* tfca t ^ iij-
I
■
-Aklmi bn$iwi al tin vcfuMirliirm liitfuim Uhnfltl clnn». I>l dinlo Isl &
liHuf. Iimub bir Uuprllyo buiuar,*
S5T
67S5
ba 5 .^tS * Vi ' an "^ "* '— * •* "W y&te
6786
6787
«p ko,kak, ull^ v* erkekcesine sa f. x llEirbc ]ir „ . .
hir
6788
UjftJ ^ jr 4$ ^
ju!unu ?•** ww « **« ^ j- se ^r sa ;:;r' c eW
6789
.PEYGAMBEKi MESClD-i DIKAE'A GOXtJBMEK IjiN
MUNAFIKLARIN ONU ALDATMAYA KALKr§MALART*
67S0
A^ia- L/^— ,;:
«AlIahin Pevgambedne yalanla* soyledikr, masal vo blylo nlmi sbr-
diiler.»
Kaiij : Me§fcur Zal oglu Riistem'in bindigi atm ismidir.
6791
JM jjjL' J? J^ jf-Jf j?
«0 § cfkatli vc merhametli peygamber, giHuinsemchten vc pcltl <l«-
mclcten ba§ka bir $ey japmadi.»
6792
j^CLi IJtasJfc £>Wba
«0 ccmaatm 5 iikiirlcrmi yad ctti, Icnbct vfidiudc buhromnUIn bu i>i
k as cl c denier i sfitt cylcdi.*
6793
I'cyjimlibi'rin jmiiirunln RorilliUyorilK,"
6794
**f*r
"Mimafcklarm tniiraccat]amnl-» ^ti, fc- i
hwm« I*. »jsss •syar wy "' v ° *** k """
6795
Nitckim Kur'an'da Resulullah icjn :
■TV
Yin, Result Ekrain hsanmdan *$ftg| diyor ki .
6797
-Siz, pcrvane gibi o tarafa kosuyot vc si^e atilmak istiyorsuniiz.
Benim dim ise siiwMik gibi pcrvanc hogniaUtadir.*
Buradaki ataftm maksad; Cehennem ate 5 idir. Pervfindar de heva
V* hevesine <ta otanlardir. Ffcrviaekr nul mumun *<U*ft» sakhnr
ve kendikrini yakatl^ ^ m-nlar da o to* ? *^"**£
cehennem afe0n» rttaudt isterJer. ^fekul-EnbLya Aley'ni Ktanalutp
Tehaya Efendimiz ise onlan iki eli, yam; olanca &&&%» Q "^ten
uzaklaftirrnak ister.
G79S
-R^fllullah ha«efl«ri gitmek ({in davranac^i sirada AUahm gay-
reti, .Hobibim; .Bus gulyab&m hcriflerm sbziinu dfeiteltt* ve tekkflcrim
kabul ctme diyc scslendi,»
Van! : «0 mcsdd-i Di*&ra asla vc kat'a glime, orada ivamaz kil-
ma! 3S » diye vahiy getdi.
<s'
6796
"Ben, uabo, ,b vlcri bu, una]1 bir Bft ^^ otu ^ sUm .»
(M3 Sdi'ti Tevbe > I2g r
y»Jojp
6799
aaf
Jiij
iJJ 1
J£* <L>
,Z5ra b« babis miiimfiklar hiyleknrlik otmi^ldrdlr. Getirdikleri,
si, 1 1
(J51 Sflrfl Tcvbp: IW,
KOI
»»■
6800
*& t?ijj *£rr jlr jLiJ.I JUrt»
-Onlarin kasdi kara yiizluliikten ba 5 ka bir sey torn/to tf - ,-
yaiiudiler, Islam dmimn tiayimi fsterlet mi?»
6SQ1
-Cehe nil em kbprusii Serine b& mescid yaptilar da jtft.iL i
6802
J^j ^Wi ji>" ji^ ^
ehl-i imam iki™ ayirmaktn T /™ !, kendl mwcidfc-rmc e ckip
6803
6804
C805
; JJ fi»4? Oijtf i ** a-il ^ l <*>"*
«Bu selerden dortdugiim vakit o mescide giderim.*
6806
w^r »jt^ nsr^i j ^j jL^j
*Onlari defciti ve TebUk gaxasma fiitti. O hiylefcarlara bir hiylo
oyunu oynadi,"
Wm% hakikatte &m Ekrem'in bu hareketi bir hiyte degll, hiyleyc
mukabele idi. Kur 1 an'da :
Yani «H*r kim size bir tccaviizde buUmursa siz de una omui tecil-
vuzii gibi mukabele e&b&" biijrumlimt$lur. Miinafiklar, hud'akfirhk
yapmak ve Resul-i Ekrem'i aldatmak istamislcrdi. Onlara karsi Hazret-I
Peygamber de ay in suretlo hareket ettL
Keza Kur'an'da ;
Yani: -Hakikatett miinafiklnr, Minim IhkI'ii yNpiunk btlyoplfl*, Alliih
da onlara bud'a yapiyur»'» buyuruJniLiiflur.
[3D SJQrd Nki' : 1«.
6807
■* j j <s*{* £-**j j#| ll£s-
^eJKivadinyerme^etirihnesiiiiistcdiler.*
ev-
il; i
6808
esoa
-UO^U- Jij jyj jjl i ^£j*
"ResuluHah buyurdu kti Ey hivJek&r F iiv,1h< *„„< -1^.
csrarmm fas etmcyim.- ***"* SUSU "' 5ukftt « din fci
6810
. f»^n «fc»d*i Hr fctffc ortaya af]UCa miinaflMarm Js . ki . m .
G811
Kfi4
6812
Jf-J jl ijr- j^Liw t£>*
-Miinafiklardan her hiri bijlekarhkln, Peygjimbcrin liuzurima kot-
lugu afluida bir Kur'Sn sabifcsi getirdU
Cenab~i Fir in i (Her munafik mushafi zir-i bagal) buyurmasi, "zikr-i
kill, irade-i ciiz* kabilinden mecaz olsa gerektir, ^iinki devr-i Peygam-
beride Kur'an, muteferrik syrette yazilmi$ oimakla beraber mushaf ha-
ling konulmami?ti, Hurma yapraklari, kemik ve tabta ^ibi diiz satihlar
uterine ayn ayn tahrir olunmu§tu. HaareM Ebii Bckr devrinde Omer'ul-
Faruk'un tavsiyesi ve ash&bdan Zeyd Bin Sabit (RadiyaHahti anhum)iin
hirametiyle her sure ayn ayn yazilmi§ ve bir kab i?ine konulup (Mus-
haf) nanu verilmi^ti. Surelerin siraya konulraasi ve bildigimiz $ekilde
yaziltnasi Hz. Osman (radiyallahu anh) zamamndadir.
6813
kO sahifeleri, iistiine el basarak ycmin etmek i^iu getiTmijlcrdi. ^Ill ti-
ki ycmin, dogru olmayanlarm sipcri ve siinnctidir."
6S14
*Do^ru olniayan gailiis dine vefakar olmudifti l^ln ottiSi ycininl licr
/araaii itakz eder.»
6815
«DoSruliivm yeminc ihtiyiki yoktur. ^Uiilil ontiirin pnrlnh Lid fttfitt
vardir.*
F:M
in.
----
Hakikati basar ve basiretleriyle, yani; bag ve kalb goiibriyle gotiir-
ler, Yemin etmo ve bir is*e Allahi saliid gijstermenin. sonra onu nakzey-
Icmenin, ha$3 Aliahi yalanti §ahid derekesine indirmck demek oldugunu
bilirler.
6S1G
C~xi" Jb^j j^kl iais-
^Edilmi^ va'd ve abidleii jiakzctmek, ahmakJikian ilcri gcllr. Yemi 11-
Jcr i hifietmdk ahde veB gbstermek mtitteki olanin kiridii\»
6817
""t
^Rtsuhillah buyurdu ki : Sizin yeminimzj mi dogru tutayim, yoksa
AMahin ^ehadctbii mi?»
giinki Cenab-i Hak ;
Yani : «AUab §ahiddir ki munafiklar bi£ sttptesra yalancidir 38 .* do-
mijti.
6S1S
ry*jfAx*
^■JC.J:^»
i jJii Ijwiflc^M
-Mtinafifclai kavnri, ellerinde mushaf, dudaklannda otuc mehri oldu-
f;u halde tekrar yemin ct tiler ki :»
(363 Sflrcl Ttvbc : W7,
6819
.Bu pak v* dolru kdam hakki i*m o mescidin yapii™* Allah ti-
7.asi iqindir.*
fiS20
^JfazJ^ gj* ^T *#
.Orada hi* bir meki- ve hiyle yoktut. Orada ancak zikr-i ilahi ve
iidk iie yS Rabbi demek vardir,.
G821
-Pcygamber buyurdu ki! Albhm sesi, aks-i sada gibi b«*n l«kl»
ma gelmektedir.*
6822
*Laki n Allahin «1 duymaya SI ™ diva Cenab-* Hak, sizin kula&i-
nizi miiburlemi^tir.*
6823
-Aliabtn sesi a«xk 5 a ban. grfiyor. Ben tiut, -«l< IMdM t*lk *&
Sim gibi, mnhbik kelammdan farkcderjirt.*
Aiiabm mm mm *» ^ tllmw ml7 *"*• u|plnimTl mm var "
dir. Mfitiiridtler IsitilmeyccceinG, aftlr uleml :
HAT
8G0
■^MMMMta.
AyeM Kerimesinin ddaletiyle idtilebilecegine ks.il olmustardir,
V
^Yaru : « Allah Musii'ya kfclSim soyWi^ Ayetine Matiiridiler : * Allah,
kdam-i ezdteine delalet cdSn liari ve savti halkeyleyerek onlan Muaa'-
mn sem'ine eri$tirdi» derlcr,
Fahr-i Razi ; «Allahi gormck nasil mijmkiin iso isitmek de dyle miim-
k undue* derni^tir. imam-i Gazali de .Musamn kelam-i Hakki harf ve
savt He idttigini baid goren kimseye demeli Id ahirctte de gbzle go ra-
le ccgini inkir ediyor mu&un? Allah, had ve Savt olmayan ve mahluk
sozitee benzetneyen kelam-i ezelHiti istedigi kuluna, diledigi surette
idttidr. O kul da onun kelam-i Hak oldugunu anlar.» miitaleasmda bu-
Junmugtur. imam-i Vahidi we (Vasit) ismindeki eserinde : Vckelleinal-
lalm Musa teklimen ^ytilinde Nazm-i Celilhi ( Lc ) masdariyle mi'i-
ekked uhnasi, Hasret-i llfisa'mn Ke!am-i Hakki is.ittigine ddalet eder.
i'lgej: bu te'kid olmasaydi sozun mecaza hamledilmesi mumkLindu, Fakat
mecSzl fiiller miiekked olmaz, O halde Mu&a'mn secereden i^itti^i ke-
lam, temamiyle kelam-i Ilahidir,* izahahm vermigtir.
ResuM Ekrem buyurdu ki :
6821
"Mnsa'niii aga^ tarafmdan: <ey mes'ud tSHhli) diye Allahm sesini
isiitigi gibi, av5z-i ilahi fcutdrn kulagima sar&katcn gclijor,-
6825
-Miusa aga$(an : ( *j'lti ^i } sesini isitti. O kelami isitmeklo be-
r fiber bir takim nflr gHrdu.»
091 Silrei Kakarar 75.
Sli8
Musa Aleyhtsselam, Fir'avnin cmriylc Beni kiSilde dogan erkek
c^uklarm olduruldugO sirada dogmu f ; valid,,! taralind.n bir sand^a
konulup belki olumden kurUdut diye Nil nehriae salivenlm^ti. faandik
Fir'avmn Nil kcnantidaki sarayi onunden gegerten Firavn «nu g o^u
vc cikartti. Hazrei^i Musa'yi goriince sevdi, buyijtmeye ka r s- vcrdK Sirt
anasi arandi. Ha^ret-i Musa gelen kadjnlann memesini emmcdi. Sonra
vilidesi geldi, Onun memesini aldi- Ve i § tiha 0. cmdi. Onun Uzerme ^
cugu anasina teslim ettiler- Sonra Fir^avmn saraymda buyudu Misirh
bir prer:s gibi okutuldu ve lerbiye edildi. Fakat O, kendiEinin BenI Is--
railden oldugunu biliyor, imimkun oldugu kadar Fir'avmlcre kargi Bern
hM ogullarina yardim ediyordu. Bir gun Fir^vnm memurlanndan bi-
dnin bir israilliyi angarya cah 5 tirmak i?in itip kaktigim gord^. Israilli
Miisa'dan yardim istedi. Musa, Fir'avn mernurur.a birak su adami dedi.
Birakmayinca gSftiUne bir yumruk indirdi. Hcrii oliiverdi, Ertesi gim
vine o Israilli diger bir memur ile ogragiyordu. Mu^'yi gorunce yme
muavenet talcbinde bulundu. Bu sefer Hazr & t4 Musa ona : *Sen ^ten
kaciycrsun* diye sertge soySendi. 0, Musarnn kal ve halinden korktu; *Ya
Musa dun kibtiyi oldurdugun gib! bugiin de beni mi oldurmek xstiyor-
sun^^ diye iyilige kemlik olrnak iizere dunku vak'ayi baser vcrdi- Bunun
serine Hazret-i Musa kagti. M^sir hndudundan Qikti, Medyon diyaxina
gidip bir kuyu ba^ina oturdu. Cobanlar su ^ekip koyunlarim suluyor-
lardi Gen 5 iki kadm da bir kenarda duruyor, kendi koyunlarma su ver-
mek igin gobanlann cel^ilmesini bekliyordu. Bunlar §u^yb Feygambenn
kidari idi Hazret-i Musa ordara yardim etti. Kova kova su gckip koyun-
larini suladi. Sonra dinlenmek i^in bir taraia «;ekildi. Kizlar gittder.
Sonra bid geldL Babam seni gaginyor diye Hazret-i Musa'yi gagirip go-
turdu Su'ayb Peygamber, yedi sane hi^net etmek, o rnuddetin hitamm-
da kendisine damad etmek gartiyle gctoan^i taklif, Ha^ret-i Musa da
kabul etti. Miiddeiia hitammda kizlardan birtni aldi Bir muddet sonra
haremiyle bidikte Misir J a gitmek idn kay.n pedednden izin aldi. lur-i
SinS vadidne gelince hava sogudu, ates yakmak luzQmu duyuldu. Haz-
ret-i Musa uzakta bir ate 5 pardtisi gordii. Bir kor par^,si alarak atcj
yakmak icin o tarafa dogru gitti- O ateg bir ofiucm ortasinda parkyordu.
Oraya yaklasinea Hitab-i Ilahiye ma7-haT oldu, Fir'avni imana davet ct^
mege ve Beni tsraill Misir'dan cikanp orndn ^hdikWi esaret hay at m-
dan kurtarmaya memur oldu. Bu kissanm iionu Kur'Att-l Kerim'de ve
SOre-i Kasas'da ^oyle hikaye buyuruhiyor I
aao
^^^M.
&
mill
YanJ : «Vaktaki Alqsa oraya gelince miibarck bir yerdeki vad... .
sag tarafindaki derc kenarjnda buiimau bir aga^tan hendbine : Ya Mfisa
Rsn Rabb'iil-aiemin olan Allahim, diyc nida oluitdii*!.,,
G826
*iW* u^jj t?-^ jjj ) ^s-
JgJll^L^
U-c^
J- j>jt
b
«MiinafikIar vahyin nurum, kai-sx adz kahnca tckrar yeminlere bas
ladilar.*
6827
"Cenabu Hak yemin i f in siper, yam; kalkan demist. Harb vo misfi-
Ityt eden kimse kalkan] elinden nasil birakir?-
Sut^i Mucadeledeki :
w ^T ^ ^^4^ *» 1^-0^ «•**<* ^^-f Uj l> J&J
Yani : «Miiaafiklar, ycminlerini kendileruie kalkan yaptilar ve ehl-i
imam Allah yolundan men'o kalki 5 tilar. Onlar ifin hor ve hakiy* kjhci
bir azab vardir".* Ayetine ijarettir.
til) Sflrel Kasas : 30,
(«> Stoi Mtltadqlc : 18.
H70
bHliH
-^
. ■ •
&
_/**£ )l
W*t Pcyga.ub^ •#!** tp* * tckzib iLe cmlarp 1MU £°-
.ahailc ; (Sk hakikatcn yalan soyHiyorsimuz) buyuitfu.*
, P EYGAMBER ALEYHiSSELAM'lN "gg^g^-SJU
ittKARl UZERlNE SAHABEDEN BIK1NIN RESCLULLAH N ^
Ie^ARLIK ETMtYOK DA BUNLAR1N AYIBLARIN1 TTO/IABlNK
VURUYOR OlYE DtJ§UNMESI»
6829
j>-j ate 3 1*4 (St l "
«Aieyhmdat Efendmuzin munlfOtla^n yii Z f*J««J» » ^{^J
rt^S v UM dclaytsiyl, a.habda, blrimn talbmo mkir hl^l
geldi."
j'ij j ^iiSt ^ o^r of
-Bbyle ya^b **, vekarb adamlan bu pcygambeir mib«ab •dlf^.*
6831
^/ &*/-*£ 0r ■
.torn nercde, aybx ttrtm.k ncrcde v h a y4 n«Q<l*? FW*M«
ydi biiUcrco ayil) ortcrler.^
871
6K32
ij jUi^l
■^JJ JjjJ }Jf
*j'j iSij ^ t^j*' 3 jjjC; L"
m SSMJSj*' " at "" ,amat - mah * »"" amak **
9S3B
*£j jj ^'j* ^--L^' 1 £tjM^
«Bu diiijiiinie arasmda uyuyakuidi. MUnafifelann mmi-lill mm pUIIM*
ilulu g«riiiidu.»
G833
-M^abklarm ftftiatftf mij'mini de onlar gibi ci f ki H W
Kur'an-i KerJm'deki :
inr ve
i&m &mm
hvlttl?* 1 ™*?**™ taTaf ^ r ° ]maymi1 ki si2C de ate * «** edeH>.»
AveM Kerimesme igarettir.
6334
-Tekrar 5 SyI e dlyurek iazarrflda bllhuidlIJ E gfa brf™^
I^bbim; beni ktlfranda m US1 r birakmal, Ul ™'" 1
Yan!; ban* &am nimetini ve Resuliin sohbetini nasib ettin Ovle
***** decern bir Uftfe, ni^tti, iiahi m kai ^ S
<«) Sflrsl Hud ; lis.
K72
6S3G
-WJL-^
"MiiiiafikJar mestidhim ta?1r. i uecasct i^md* Immli ulmufiu. O tWf
Liiclaii si yah bir duman £ikiyordu.»
6837
C — p jiw- J -Li tJ-^ 3 " J-i JJ-J
«G duman sahabiniii bogasuna girdi vc orasint yifnn \c iikreb tflbi
soktu. O aci dutiiamn korkusujidan uykudan sigfadta
G838
C — ! r- f^> jLii l,j^ I4J- ^tT
«0 anda iiahi! Bu alametler miinkiilik ui§aiudir diyerck wcdcyo
kapandx.a
6S3D
«Rabbim; beni imartdan ayiracak bSylc blr hillmdvn yueil; g«fkiit-
ten, hulmj yani; kahir vc gaznb daha cvladir, dodi.*
Hazret-i Meviana kissadan hitteyfl Jiirfi Ho diyor kl :
MB
■MMUMNIIfea
Gfi40
3 1 - ,
-Eger mecaz chlinin, yard; eh Id nifakni say ve gayrciiiti entity ecck
olursan sogaii gibi kat kaf kokmu^ur.*
G841
«Bu nevi gayret ve amellerm her biri yekdigeriiideri daha i E siz, daha
lio§tur. Sadiklarmki ise, birbirindcsi daha latiftir.*
0S42
l J
J *^—> fj>
tf JS
.1*1
-1>L.
f J*
.X
*0 kavm, yanir miinSfiklar, Kuba ktJyu chalisiniu mesctdini yjkmak
i<dn, ziynot-i fibaslaniun ustlinc, binlerce gayret kemeri ku ; atimi|lardi,»
Kemer kus;amnak : Bir if go'rmege hazirlanmak demektir. Kuba mes-
eidi; CemaaUe namsz kilrrsak i$in tslamda ilk yapilmi? mesriddir, Re-
sulullah SaUallShii Aleyhi Vesellem Efendjmiz Medine'ye hicreti esria-
smda bir pazartesi gunii Kuba koyiine gelmi§, orada Uc gun ikamct bu-
yurmus, bu miiddet zarfinda Kuba mesddinin temelini atmij, ikmalini
Kuba ehalisine birakmi^ti. Bu mabed-i §erif hakkmda Kur'au'da ;
o-^Ji- 1
Yani : «Takva uierine tc'sis ohmmuj mescid 11 - buyurulmu§tur. Mii-
nafiklar, o koyde ikinci bir meseid yapmakla Kuba koyLi cemaati" arasina
tefrika du§iirirtek istiyorlardu "
W41 Sfirei Tevbo: 10$.
874
6B43
"MiinfiliklHnii boyJe bir moseid \ up m akin ashah-i fii'in Haboade
yuptiklari Kabe gifeiidir ki Allah onu yakmi§iiiv.
Ashab-i fii'in Habe^istanda kibe yaptiklan meshur dLigildii 1 , Ihtimil
ki orada da 6'yle bir bina yapiltni^tir. Malum olani, Habi^ hukmnckiri
tarafindan verilen bir emirle, Yemen valisi bulunan EbruhG'njn S:iiiYuhi
siiiti bir ma bed yaptirdigidir. Bu ma bed, kiiJIiye olmak tizoro ruyi Billl-
migse de, yahudiler ve putperestler ic,i.n de ibadct yen aynlm^Li; adolA
umumi bir mabed h aline konulmu^tu ki maksad : arablan kibedcjll iiyi-
np oraya celbetmek, bu suretle Hicazi da istila ctmtkti. Fakat HlcaK
halki bd hiyleyi yutmadi ve kiiUiyeye ragbet j:<ij&termedi. Mihiyet Kftb*
durduk^a kendi r^abedinin umumi iiyaretgah olmayacagim Ebrrho nri-
ladi ve Beytullahi yikmak uzere filled ve ordusu He Hica?a dojm ytt-
rudii. Mekke'ye yaklaginca ahalinin devclerini SLiriip gotdrduler, IY7-
f.amberimiEin ceddi, Abdulmuttalib'in de di>rt yiiz devesini gdliirmu^
ltTdi. Abdul tnutta lib hayvartlarxn iadesi icin Ebrehe'nin yanma gittl, Eb-
i-ehe develeri verdirmekle beraber Kabeyi yikaca|iru soyledi, Abctnlninl-
talibde Kabenin Beytullah^oldugunu, onu tahribe kafki^mamn, AIIhIifi
pan-i harb etmek demek olacagim sdylcdi ve kalkti, Mckko'ye fjeldij
abaliyi daglara ^lkanp gehri bo^altti. Kendisi Kabo'nin ynmnda dui ctll.
Habe? ordusu Mekke u serine yuriidij. Biiyiik fill fine ge^irdltef, Hnyvan
yQriimedi ve Mekke'ye dogru gitmek istemiidi. Bi^ka larafa (;cvirdilcr
ko^maya ba^ladi. Onlar bb'yle ugra^rkcn Cenab-i Huk (Ebabil) dtnik>u
binlerce ku§ gonderdi. Eunlann gagalariiida vt? pongelorinde kij^iik birci'
taj vardi. Onlan Habe§ ordusu iizeririR attitnr. Taglar bcr Idme isflbot
cttiyse oldiirdii,
Bazdan, bir ku^un atacagi ufak bir tti^Ui, hlf liisamn olmeyucefttut,
binaenaleyh Ebrehe ordusunda salgin bir haitahk mi bur eiiija surctlo
kmldigmi siCy^uyorlar, Malum ya bir ridim m kfldfir yiikudclen diijorw
o nisbette siir l at T §iddet ve kuvvet ptydft otlwr, D0U1 dflnt'Icirhiln bnxan
hayvan ve insan oldiirdiigu de bir vakiadir, llnlaNd n It oca nrdu pnri'gan
oldu, Ebrehe yarab oldu^u halde dii^Q, kfilltn Yr,'mw k * tltindil vt^ Siin'.t'da
iildii. Mekke halki, Habe§ karargahina gldip tir*ida buldtiklnrim uldihn
Hazretd Osman'in babasi Affan, orayti Ilk ffid«ultndnii oldiifin | v 1u bir
^ok mal ve nakid almi?, Cenab-i Zrn-Nvlreyii'ln »mttlull|]| d« nradnn ili'rl
gehni^ti, HazrelM Peygamber ffl vak'asitulrri M uy kmlur vn» doilmuf-
tur. Cenab-i Halt Kur n an^ KerJm'de bu hftdlwyl |ti lOrilla hlkayn bg.
yuruyor J
NTS
■^■H
4 1 " ^
j*t
u
v^-i2^
Yam : -Habibim; Itabbm ashab-i fil'c ne yaptigim gftrmediu mi?
(gorjiui? f?ibi isitip ogrenmedin mi?) Onlai-m Kahe bakkindaki kiylefecini
dattkte du 5 iirmedi mi? T^ebbiblcrmi neticcsiz forakmadi mi? Onlann
iizerine ehabil ku 5 Iarim gondtrdi ki onlarin iisiime kurutuus vc tag kesil-
mi 5 danebr aiiyorlardi. Oulan Imyvanlar iarafmdan yenilmij saman ha-
lme gctirdj (yanj; bepsini kirdi, ge^irdi)^.!.
6844
«Habe§Mer f intfkam myetiylc Kabeye kasdctmi^lerdL Onlarin ne
Kale ngradiklanm Kclam-! jlahidcti, Kur'an'daki ( /il ) Sfiregindeii
okuyup aniaN
GS45
(«) SOrci Ffl: 1-5,
870
«Dinin kara yuzliiletinde, yani; din diigmaniarinda hiyle, mekr vo
miicadeledcn bajka, bir ^ey yoktur.x
8846
j] r - *>b £js* Ji !■" w'j
*Ashabdan her bid, o mescid-i diraVa d:\ir riiya KiiriUi ill* it mum
yamhsindaki miinnfiklarm kasdi cumlesme yak bum mil In Mn.»
6847
«0 vakialari biret bircr izab etseydhn $ck vc $iiplio adtftbtnn Niifily-i
derun hasiJ olurdu.»
esis
«Lakin on! arm sirrini kegfeylemektcn korkanm. On far iiuzcmn-i 1] fi-
ll iyyedir ki naz da kendi ferine yaragir,"
Ashab-i Kiram arasmda der&ce farki olmakla berabor sohbet-i Nc-
beviyye sayesinde hepsiniri m&rtebesi gok yukstktir, Hazrct-i Omor ^iiy-
le bir hadis rivayet ediyor : Resulullah Sallallal^ii Aleyhi Vesellem bu*
yurmu^tur ki : «Ashabinuza ikram vc tp'zim edini/.. Qiinki onkir; cy tim-
metim; siziti en hayirli obnlarinizdir. Onlardan aonra onlan thkip «ik>n-
ler, yanj; (tabiin) otilatdan aonra da onlan takip edenfar, yanSj {Tcbc'iit-
tabivn) hayjrlidir."
Ashab-i Kirara
6843
Ǥeriati taklidsiz, yani; tabkik! uUirak kabul vtinl^ler, nnkil nib! olnn
ilin-i islnml tmliciiksii ulrmijtoriUr,*
871
mmmm
G850
-Ktiraii'iu hikmetlcri, mii'minm kaybolmus devcsi gibidir, Herkes
dc kendi kaybmi nek iyi bilif.».
Hadis4 geriite : «IIikmet ve bakikat, uilfmmin kaybolmug dcvesi
gibidir. Gnu tietefle bulursa o kayib, bagkalarmdan ziyade onun hahkuhr.*
buyuruliriujtur.
Bun dan dolayi musliimaiilar nerede ve kimde olursa oisun bir h^-
kikat gordliler mi, onu ahrlar ve istifade ederJer, Bu sozu filan yabud
falan sbylemis diye soyliyenin btiviyetini nazar-i itibai-a almazlar ve bu
hususta taassub gbstermeder.
*KAYBOLMC§ DEVESINI ARA*AN VE HERKESE GMJ SORAN
KiMSENlN KISSASI*.
6851
°-^ trr^-^ J ^J ft 1 t£y$l
cj jl> jU j*»* jU »s-
«Bir deveyi kaybediace bemon onu ararsin. Bulimca kendi maltn
oldugunu nasi] bilmeisin?»
6852
kjJ J *»t" J.JI AS- 4L?
«DaIle nedit? Kaybplmuj devedir ki fitnin elinden ka S mi 5 ve bu:
bir yere saklannnjtir."
6853
-Kervatt, yiiklwini yukletmeyc bagladigi halde, senin deven arada
ltaybftlm«§.»
878
0834
"Hnrui'cltuti duckikl;irni kuruiiuis olihi^u L:dd^ in;iyn Imntyji Itu^m-
^jii. <> sirada k«rviin ttzaklafif vg gut-t; yaktafir.*
G855
j^Li *:if jljj jliy y
T '
h< Korku in yolda yiikiin or La Jjttsrd© kajnns, son dcvtyl hiilimtk i^'iu
ko.'jiiyor vc ctrafi dolasiyor ve diyorsim ki:n
G85G
t^^T - I y J>\-Xa\t tjjj-J ^„>-
«Ey miislumaniar! Sabablcym ahirdan firlnynn bir devoyl jforcn
var nn?»
6S57
«Hcr kirn devcmin iii^iiiiu vc giltigi trirnfi Imlx-r vcirlr^ mlljiklih
itlnnilc ^u kadar para vcrcccljfirti."
csea
■Tckrar bcrkpsi«n devpidn ni^iiiim anirmn, Ibr «lfflk »hhhi ukl<
Eiiiei [fillers do dcr ki jj
l»7lt
.—
6S5&
wilt ^1 ^j ^^ ^J^l
«Bir rfevc gSrdilk ki bu tarafa gidiyordu. Kirmtz, tiiylu bir deve idi
dogru eitmfstt.u
§n otuii yatima dogru gitmi^ti.u
vctJr.»
6S6Q
«0 biri; kidagi kesikti dcr. Bir ba$k aS i ; tu tu naki 5 ti idi haberini
6861
^y ^,d Xj j,/* J** oij
•Dig™ blri, dev^in tek gbzlii, bir ba$k aS i da uyu* oldugunu B 8yler.»
68G2
«Her aifak, mujdclik almah ifm, devenin yalatidan yiizlorce ni s
fill nnaN w. *
bey fin cder.»
a mm
mif >,f SSt 2?^ ^ kIssa iIe hikmet demini ara ^ n b * k ^ ^
muht e bf Mseh mezbeblerm ona verdikleri cevablan tasvir ediyor On-
dan sonra da §t>yle bir bahs a^iyor :
&&9
^WmElAV MEZHJSBLER ARAS1NJ)A TEREDDttJJE UGHAMAH VI-
IIEf'SJNDEN AYJC1UP I] ALAS BULMAK*
6863
*Eu ona benaer ki Jiefkcs, mevsfiM gaybiyi, yunf; iluli S ftnrl.H
U' TcaMyj bir Kifalki tavsif edci\*
G864
ZA *-^ j£» t- J 1 lH*
*Bir feylcsof, ba 5 ka tfirlii serheder. Bir bahiaci do fbylcsofurj B iiaUllU
red vc cerb edcr,»
; feell bir feylesof : .Allah mOetb-i bizaattir, esya onun bv&inw
-M.iyyesindwidir, der. Bir Jnutezfli ise feu sozii cerheder. BSyla bir lirjflo
i-'.ilunmak Allaln kayd sltma almak olur. O ise vucOd-i mutlaktir :
© ayu'-sip*
;>
^^u
■" : ^m
Yanl : 4stedigini f 5 Ier vo diledigi gibi liUkmeder«« dcr.
"Blf u^ancii, Ji.t ikliimi in'j, V c itirax cdur, Mr difrdUiuU rivtkfir-
hkJn ciiii cddgiir.-
W} EOrel Mnldt j 1] lb*| ll^ilJm i If,
n do
HMl
hiiimm
GSGC
'* A J^ *
k§u bakikati bil ki, bu mtlbtelif niiilalealarm bepsi do£ru dcsiLdi*
O ffiltuhun b&psi dc sapik degillerrtir.*
GSG7
J,Ji
^ ,P*'f li*^ w*f)
...
«giinki Rak ohmiyinca bitil da zuliur ctmez. Bir budala, kulp W
pursii'i altm tiimahiyle alir.»
osns
«Effcr dbnyada gejer akce olmasaydl kalp paralan stfrmek nan I
miiinkiin olurdu?*
6869
£,Jj* Jj ™* , -^** lj $ £. J,JJ ^
-Doffru so? olmaymca yakm olur mu? O yalan dogiudan kuvvet ahr .-
6870
■*> V&3 jf — *J #>
*E&riyi dogru iimidiyle altrlar. Zehiri sekere korlar, on dan sonra
ywler.*
&SZ
087 1
<.E*cr tall i tall i ycailcn bugday olmasaydl, bugday go's* crip nrim
,n(nuik isteytti biylekar ufc ka7.anirdi?»
6S72
j>u» _> c-J^ -jj* 1 >* (j-i
«Sakm, bunlarm bepsi hayM vc dalalettir dcme. Alcmdo liaklkalub ■
bayal alma*.*
Feisefecilerden bir (saftailer) var ki : (Hi$ bir $eyin hnltikali yok-
iur, her $ey bayaldir) derler. Fakat dikkat edilecek olursa daba ou tftrlf-
lerinde tenakuza dtiserler, Qunki sey, mevcuda denilir. MevL:ud isa bll
liakikattir. Halde hkj bir §eyin hakikati yoktur demek, me vend v«
hakiki bir seyin viicudu vc hakikati yoktur demek olur. Fatih ttevri "I*-
inasindan tstanbul'un ilk kadisi H«w bey in o&lu Sinan Pap Ilk zamuu-
tannda nasilsa bu softaiyye meKhebine kapildigi i^in her jeyin haklkn-
tinden §uphe edermi?. Bir gun babasiyle yemek yerken Hmr Bey: •Si-
nan; ahmakhkta o dereceye geldin ki ju onundeki sahanin bakir oldu-
(;undan ^UpheleneceksKi- demi§. Sinan Faja ! -Evet, bunun baska bir
^c?y, meselS bir mukavva olmak ihtiroali de vardir!. deyince Istanbul kfl-
disi saham kaldirdigi gibi o|lunun basin a vurtnu?. Sonralan Sinan Pa?a
§eyh Vefaya dervig olmakla bu budalaca diijiincelerden kurtulmuj. Evct,
■ilemde hakikatsiz hayal olmaz, Hepimtzin etttgi kuruntularm eslisjndfl
bir hakikati vardir, Ehl-i siinnet itikadinda da ; -Ejyanm hakikatl id*
CS73
-AJlah, (fc color nrnmnda ghli kadir gocoil ([Ibhllr. llHyle olmasi da
rfibuti bcr ffocoyl twrllbc flmcsi, tait vo IbHitAllA KP(lrmo»l Iclndlr.*
Her fif*e* J^flfUr o^n kactnn kftdri olmardi jfahU,
H*r howr p*u/i«r vlaydx gevhar tstwisxdl hahd.
Ill
■«>
■MMi
Ktn-'ta'da
Yani : *Kadir sec c si bin aydan baytrhdir (0 gece yapilacak ibadct
ile bin ay lik ibadetteri efdaldir)".? buyurulrau^,. fokat hangi ay in bans J
gecesi oldugu bildiriJmemistir, Bu g'ziilikten maksad da, sbyledigim gibi
musluttianlafui kadir gecesini bulmak icin her gece aramaian ve last w
Eb&dftt ilc me&jul olmalan iciudir.
B.u mfifcsadla gialcnmi§ be ska sevler de vardir. Mesela (Salat-i vusiat
Isjin ifci'ridj n;.riv<LZi denilmi^; halbuki o, beg vakit namazdan biridir. ts^-i
a'iam : Ailahm en bLtyiik adi esma-i hiisna arasmda gizlidir. Cum'a $'t-
r.u,- cluMarm .kabul edilecegi bir saat vardir ki cma saat-i it abet denilir.
Ba da cuina glinunde gizlidir. Gnun igin Mevlana diyor ki :
G874
■
O^JT ^ J"^ ^f V 1 ^^
«E-y Rprml Nu but tin gccelftt kadirdir, jir biifiin iftfceJjiSr on dan h(ilidir»
Bir seneyi te§kil eden 360 bu kadar geceden her biriniri (Leykt h u1-
kadr) olmak iblimSli vardir. Bumin gibi :
■
G875
"HI
=Aba giyon dervi$ler atasinda bir fakir vardir ki leyled kadr gibidir.
Sen dc btiiiin ibrvbHeri tccrtibe et r hangisi cbl-i bak ise onu kabul ct.-
CS76
«Zekl vc temyis cdici mii'mbi nerede ki namcrdleri, inerdlerdcn
ayit-d eder.™
mi Sumi Kadir i :i
Hwdm cvvL'IkJ b,.,vir.! ( . aba fliyenlcr arasinda bir fakie vardir ki
scf'lur urasmcfji Leyle-i ktidr ^ilikbr, denilmisli, Fakst on u bulmak ve
animal; hcrfcesin Mr. dcgildir. Zeki v .e miimeyyia bir mii'min dmak ki
m^-i iman kuvvetiylo o uli tvkiri ve insan-i kamili tamyabilsin demek
G37T
"Liioi d- t in;,i,dji ayibh, kusurlH mallar Ijiiluumasaydi biititn iivaxat
pthi'djinm budala olma$i Inznu gelirdU
(^-iinki bir laeirin zek^si ve san^tuidaki mebareti kusurlu mallan
tofnr,.asjy!c anl^ihr. Oyk maliar bulunmali ki tuccarm da ejya temyi-
Kflistekt mohareii anla^labilsirj.
6878
-Kiiandt! buJumnaymca bir kumasi tanunak vo onun dcgerini anla-
««k ^1; koJay olurdu. Zira ayib olmaymca cbil ve uaoliil olmak miisa-
6S79
-3 3?
&%
884
^ .U'er dunyadaki ^cylcrin bcjisi ayih vo iur3u bnJunsayd! iJmin de
n*jJiisi ulmaid;, g UI ,ki i^indc od u^aci b- ,yan ve hepsi odundan
W#*>3{ <t!an bir yjgiu, ilini i!e nasil ayir<; i Bblnenaleyh ;
CSBO
-Her kbn Dtinyndnki mcvcadlttn I,,,,.. I...I, r „ dona alimahtir; l)cpsi
MnJ.iit diyon i]q ^nki'dif^
Ml
m^MMMm
6881
J >^Jj jfy j c&
l^f
•Pcygamberler tadrlcr gibi iicaret ve istitfde cttiler fCUnld ^u n
MlMB* *U* m tmm he S ok V ok zar.r, u^dd:^ '
(ISS2
Bu beyte £arih Ankara vi soyle mana vermi^r :
i vV ?? dl iki * 0Zunu *# <* Y ^m zafelr .ve bati* gikiinu ac t-i Id
mansib ejdei-ht mii$ahede oluna,>
Saratlidir.* buyur-uimugtur.
6S83
fcuvinimt, u g rami5 oldukla*, zarar ve riydna bak,»
DiinyS maddi ve m &nevl bir ticarethanedir. DCinya da iihirM <u
burod. teh Hakkiyle msafkarans kazananlar -KazaLn All.
BSfi
HHS1
«Bu.fc[c^ tckrar tekrar bak. Ciitiki Ccufib-i Hak (On* bir kara rl.d.a
diiii de bak!) buyurdu.*
Tebareke Suresindcki su Ayetlere i§arettir ;
Yani ■ -Allah byle bb Hibk-i Zi^ndu: ki tabaka labflka elpuk Uw-
rc ycdi kat gijk^ri yaratti. Allahm semalan y a fati 5 H^a p b.r kuaar, M*
m h s^mczsin. G^ii.ili gHklere ^vn bak ki bir y»vik t bir uokum B*-
rvbllir misih? Tckrarcn, g^tiflfi S^vir bak ki gb^un ay^b bulmakt.in IttflU
1C goklcre bakmaktau yorffun bir haldc sana avdet eder«.-
Hulasa gak yijzune bakmak, Hakkin orad^ki kc^al-i kudretinl flUnlp
ibi-Gt almak demektir,
■ KENDtSlNDE BULXJNAN HAYIR VB §EKRtN MEYDANA felKMAW
IgiN HER §EYlN IMTIHAN EDiLMESI-
jy
6885
U-.J >=-* C 1 * > ^
.Nurdan bit iovan ol«i gok yiiziine bir bflW* kanaat ctme. Tekrar
i^Tkfar bak ki bir yatik vo bir nokson gMcbilir misin?"
(*st SQral MOlkt J<l.
BST
6886
-Madcm ki Allah sana cmrctti ve ( ^aJi}^1 ) vc ( .^J^J 1 ^ )
luiyuTdu- Sen de bu Iai|f tavsna kiiKin' bulmpk isteycn ve noksan arayait
Mr kbnse gfibi tekrar tcicr&v bak.n
,GSS7
Ǥu bar a toprn<<i HJirsin ki omi layikiyk ^orcbilniek vc giizflllijjitH,
jmlayip be^cnmek it;ivt nc kadai- bakmak vc tctkik ctmek lainndir.*
683 S
"Zemiiiin saf olatmu tortusundan siismek i<fin aklimizin nc kadar
xahinct cekmesi IazimcJiT.fr
Basip signed i£imiz ara bile layikiyle anlayaLilmek igin cografy*.
tabakat'ul-arz h madeniyyst vesaire gibi Uimlerle ugr.a§ip kafayi yormak
vc akh zahmete sokmak gerefctir. Nerede' kaldi ki, bir iki bakijla semi*
vati ve oradaki mahlukati anlayabilelim.
GS39
«Ki$m ve son bahardi imtibanlan, yazni sicagi, rub gibi olan ball*.
nin ]eta£eti-»
88S
C890
«R;iz^rnlaj- h bulutlar, simscklcr, avarizm zemJuden ba§. gostcrmcsi,
Vans; dikilmis Cob uniform yetisip mcydana gclmcsi i^indir,"
6891
~Toprak, renkli zcminm ccbiude yani; i§iiideki la'li ve ta§i meydana
jikarraast i£indir>»
6S92
(Jl !l\f- <Jf\ C— *-^j}j ^"^
«Eu suratm toprak Haz!ne*i Ilahiyycdcn vc Haltkiu kcrem derya*
sin dan Tier nc galmi^sa.v
6893 -
$ ti ,1._j jb*i yJLu +;?wi
«Takdir»i tlaM §ahncsi, yanij asayig Micnuiru ona der ki : Dogiu sayle
licr nc aldiysan birer Wrer i?ahet,»
£r* ^i* ^j 1 i** ti*l ' *)■*
■illirsiz, yuiu; loprak : bi$ bir «ey iiimntlini, tlor. TnlirHr-l tlalii zabtti
de omi igkciiceyc geker,»
Topiagm Hazine-i ilahlyycden ^aldijli, kdnJiolrtt iioUALftt yctljUrmoye
kfiblllyyet voron yogtnur, kar vc ?iy glbl (wylcrdli
880
-
6895
JiL jf~ a,jT ^iki ^:*Li
«Zabit oua kah $ek«r gibi sbz soyler, kah onu Hip en kblu iskenco
Icri yapjar,»
68%
«Ta ki takdirin kahn ve lutfuyla arzm icjivde gi*Ii buiuaan neHtat
vc madeniyat gibi $eyler korku ve iimid atc^kj meydana cika.-
^juf ^i ^jki ^ij^ ^T
^
.=0 bailor inevsimi, $abbe.i Kibriya vc Zabit-i Takdir'in lutuf ile mu-
aindcsidir. O son bah ar ise Hakkm tekdidi ve korkutmasidii-.fr
GS93
«Ey gizlj hirsiz, ey toprak! Sen zahirc ^ikasin diye, ki? gilnbri He .
nin Sgiti Lir carmjhtir,*
Hazret-i Mevlana bundan soiira afaktan enfiise intiksl ediyor ve arain
bSyfece imtiharia tafai tutuldugu gibi p hallerin iasama neteinde de vuk u>
buldugunu anlatiyox :
6899
JiJa-J J.L3 [j^bU ^J
.Simdi miicahidiu de baian kalbmde inbisat ve fcrahhk, bazan ho
kabr, yaui; sikinfc, hastaiik, kans.ikbk zuklira gelir, hattl bogaima J Sic
f;diilu-.»
890
■ *
0900
L liuif jfj v l tyj £ I;
-Cijnki Ini su vc camurdan clan bcdcnlcrimiz, ruhlarm ziyasi htrtix-
Icll'ln :i
G901
vj.^
)J*J-
/fc^cM,
«Ey arslau gibi adam! Hak Teala bizim bcdemmizc sicagi, &q£u$U,
hiisLlhgl, ; iik!emLSlir,»
6902
«Ac,ligi, korku yu, mailarm vo bcdenicriu eksilmcsini biiim ccscdi-
ihixc bavalc cdtr, Buniann hep si can nakdinin nicy da na £ikmasi igindir.*
Eu beyt ile HazreM Pir §u ayete i^Sret etmijtir '.
1
YSrii : «Sizi elbette imMhana ve ibtilaya ugrn<acntiz ; Km km km, i.^.-
bktati, mallarin, ncfislcrm (yam; insarilarm) vo yi>inlf[rrin cksilmosiyJc,
INihihim; bu hniilumlura kar§i sabredcnlel-e inllUlifi'ilnii ciiroci-klcihii
jnujdtte* 9 .*
W) SCrel B*k»r» : IBB.
801
-----
*mm
^am
f*jp^^^|i|
G904
** m rtnn** ba IZ sval h v Lr 1 " 1 t ^ ***** M * £e * l4
g a mi o^ugu gor^lLir goriilmes tefrik ediiemoz.
6905
<50> Sflrei Hier; 41
C51) Sure! Hicr : 50.
SD2
O imhenk dc; §eriati rohbor •dlnml* rubbanl biv ariftlr ki, onun
ll|W 'tartl jttKn basireti karjilimJ* hlttn «■ Wp temcyyu, «1«. O an fin
■ 'ink ve temyizi de Allahm kendUlrw vcrmi$ oMu^u bir molckt: tiQye-
. idodir U^ HuwfcS MOSS, dftha kitntWkta jMtfi Fir'avnm korkueu
,1c anasi tofltfmdim bir sandiga korwlup Nil shrine birakilmis, suyun
.kixrtw Hrti# Fi^vmn sara yi dnunden ge S irmi 5 . SraJ* Saraya ito-
, -l, cocuk icin sut nine aramlmis, M&sa Akyhissdam geten silt mncks
Mn'i^mM^ Qfawubijh sonra kendi anasi gdlp de memuint agzma »
*u«ji ppr fppv mm-isi Ife m^rnm menu*™ diger kadm arm >nj-
m<$indtf HazKfti MSsa''nm fark edi§i, Allahm O'na vermis oldugu bir
icmvfe neticesi idi,
Elazret-i Pir bu mijnasebetle Kelimullali Hazr^tlcrinin Nil'c biraki-
I,.,. 5!l r ay dan abn>si f &onra validesine teslim edili?i kissasm! bcyu»a ba 5%
hype ve diyor ki :
G906
.Ey M» a " asl! e«C"Suna sut ver, sonra otm suya birak da be-
G907
j/" $J '^i ^-^* J^""
- [( El cS tU bitnbbikiiin) gUniinde her Uim m^rifct siitunii i 5 diy EC Itiisij
Pc^ai^tt gibi ksdm'arm siitunii, yanij diinyadaki hak ve batih ayjrd
690S
Jiy lJA Jj*^ Jf .T
-Ey Mfisi'iim masi; e&cr sen cocugunuii tcinyii vo tcfrikini istiyor-
Min st mdi 01m cmiir,*
Sdrc-1 Knsaadaki ?u (tyetlcre i?aret adiliyor :
' mi
~-M
Ey Unnm-i Musa O'nu zmzh M \
masin.B
6909
■O DEVE AKAVAN §AHSIN HiKAYBSlNi ? ERH ETMENi*
FAYDASI-
6910
804
G911
-Sen o devenin BGr*dc oldjigunu bilmiyorsun, fakat vcrilcn nl;anln-
rro, cdilen tariftcriit yanhg oldugunu anhyorsun.n
6912
«Biri daha var hi dcve kaybetmcdigi liaJde, innd vc taklid yollylc,
kaybctmi§ olan gibi, dcvcsini aramaktadir.»
6913
r Uj/ fs& f o^ J; ^
* O da der ki : Evet, ben de devc kaybettim. Her kim btttara ttCT*»
lini ijetlrtiiisimdir,**
Onun boyle clemesi ;
6914
i
*Senin devene otfak olmak i<;indir ki deve fomptiiyle bu oyimu by*
iiMiiinktadir.'
G915
*0, iiigatuii ddJpfUIUBU ugminclcii ayird edemoz, Liikin icnin aUasllti
ve tanliii oiuni Him- :is:'i tilur.*
V'ani: aonin lftrifirn? dnyanamk dove Iddinsmda bulunur.
R»S
C916
-Sen Veriten msanlardan hangfeine y fln Jis d
lie onu stiyJer.it
-
6917
ersen o da scni taftlid
^
«Do*ru ve btiizor Mr nisau
verdildcrindc, sciiIji devenden hali^i
002}
^L* i,t* cAl *j
<Bu ni§auda dogru ve l^kfte alamctler ™dir. Bu liayir beium i S in
beiat vc kadir geceleri gibidii.*
Buraya kadar olan beyanattan anbsildigina g6ra deveden maksad :
(Elcstubirabbikum) yl*ni; Cenab-i Hakkm ruhlara -Ben rtbi Mb*
,h>EH miyim?" diye sordugu alemdir. Ruhla* oradan bu Heme gekr.ce onu
fatfrtfaift bazilan onu aramaya &■$«#<* Otekme berikme soru.tu-
rulunca ber kafadan bir ses ve her agizdan bir soz ctkar. Yam, ifakad
mezhebleri ve fcfcefe meslckleri erbabmdan her bid kendi me.b eb ve
mcskgine gore nisan verrneye ve tarif etmeye kalkar. Nihayet (Ehl-i
stinnet ve'1-cemaat) mezhebinden bir arif-i kamil, dogru m§aii y$£r ve
mukemmel bir tarif yapar, onu naal bulaca|im anlatir.
691S
<*0 ni
«*■ y ;rc» has ' 3 £amiia 5ifa ^ y ™** renk v ^ ***■•
6919
ji„o ol j^i j.ijj j, ■
O'JJ <-*>>■ J JJ
V #? ,
r^
«GozIin aydia, ayaklarm kogucu, cisnun can,
van olur.»
canm onu bulmaya k-
fifl20
flj.1 tfl rf# c-lj j£ - i v
w, •£&£! si ° ld: Ey ** Liimso d ° & ° * Wi - *» '<imi (An
^QR
6922
.O atif bu nljani verince ona dersin fcb due ge ?> gidip devcyi Imlma
Tiamauidir, sen Uilavu^ ol.*
6923
aEy dogru sb'ylcyen z^t, sana tab! olayim. Devemden tusan vcrdin,
iirtik nercde oidygunu da goster,*
6924
•f ■ ■
.Dove s^ibi elmayau kimse indindc bu duve arayig nncak taklid
l^mdir,*
r. 57 «"
mwaaBwiBii
^M
6925
«Dogru deve arayamn, yani; hakikattn devesi kaybolamn aksine
olarak, bu dogru m§andan o mukallidin yakhii arttnaz.*
0030
■Kir yalanci bir sadik ilu ygldag olursa onuii yalam ausizin dogru
olyr.:
6926
«MukaHid, asil dewsi kaybolamn ciddiycfr vc hararotle atamasindan
omm boyfc hay hay d erne si inn yalau olniadigitu anlanujtir.it
6931
.lib! jLil jl j§^£ ^IjaI
-Dcvetiin liacimj oldugu kirda muk&Hid c!f dcvesini buldu.
6927
«AstI kaybolan dcvedo onun hakki yoktu. Lakin... Evet... O da bir
devc kaybtfnii§tL»
6928
«Ba$kasmin devesEne tamah edigr yiizune hicab olmujta da, kcndi
Jtaybettieini utiutmujtu,*
6929
■»j-4* t_j-L» jjj^ •*!» j!
«Bu, yanl; devesi kayboJan, ne tarafa ko?arsa o da o tarafa kojuyor,
dcrdli olan deve sahibitie hirs ve taraahmdan derd ortagj ohiyordu.»
SO*
6932
«Dcvesitti goi'iince kcndi malmi hatuladi, aikadaglnin dcvelcrinc (a-
lunli ctmeklen vaz gc£ti.»
6933
jjji jj»- ^*# «ti j^i* ji
*0 mukallid, dcvcsimtt orada otladigun goriince muhakkik olclu,*
6934
■Dovcyi kirda aramadxjh ha! do, bulunca <> an, hakikntcn dcvoye i;«lip
Itc-titdi,"
809
-■■■
aaaaaaaMaaaHBa
G935
mm?* S0UI * kendi devesblB dotru *^ a?tl ve yalmz >Bnw
■
693G
j^I^Sj i^jjL. jT^iJ
l 1 /°^ k, . y ^ il; aSl1 dev ° sahibi: Bu ^ a ^dar beni tikip etti™
Iialdc gimdi ni£in terkettin? dedi.* W ™
G&37
(>%£ lTj-* j>lJ"! I" H^if
-MlAakJak obn mukallid de cevab verdi ki: §imdiye kadar beyhG-
de yetc ko^yor, hirs ve tamahtan sana yaltaklamyordum.*
6933
«3u anda senin derd ortagm oldugum j^fa, taleb ve taharrtde senden
cjstnett ayuldtm,*
6939
^0'^i/v*oU
J" r H^" -^ ->j>- 1 J-/ 0* ■
mJP£ ST* " i5anlBr,ni send ™ «**W *ttt ogrenip s&yluyordmn.
3«mdi ise rfihum, kendmmkiid gordii ve gozii doldu.-
!l(W
f,!H0
_^)0. ^^' fO-U L"
«Dcv & mi bulmasaydim talibi plmuyacaktim. Amma 5 imdl bakir mag-
iab, alhn galib oldu.»
Bakirm magttbiyeti, taklidin zail &&&; altmm galebesi de tahM-
kin zuhura gelmesi demektir.
6941
^i, jjU 1 '' ■*£$ S$ ** J J*
*GutiaTilanm biitOn taat> latffdcrim ciddiyet oldu. Omabu Hakkn
^ok §ukiir.«
Cenab-i Hakkm luluf ve keremi bazan bir rnukallidi muhaldrik da-
vecesine ^ikanverir ve o gibilcrin giinahlarmi sevaba tebdil eylor.
463 tariliinde olmuj olan ibn-i Abd-i Rabbih (El-Istiab ft EaroA-11-
Ashab) isimli esermde Ebu Malisure'nin tercemc-i halinde, bi^Kflt sabll>l
tereeme lisamndan pi fikrayi nnklediyor. Ebu Mahzure deml^ir Id :
«On arkada§ ile yola $?&*$& ki KesuTuHah Hasretleri Huneyn gn-
^asmdan donuyorfu. Yolda R e& ulullah t n mnezzini ezan okudu. Bib do
^glenmek icin onu taklid ediyorduk. Sesimizi igiteJi Hazret^i Peygnmbt-r
bizi falirtta. Huzuruna ?iktik. ^Scsini i^tti&im h^agiiiizdi?^ diyu sordu,
Arkadaslanm beni gosterdiler. Onlara izin verdi, beni alikoydu. Vo j
-Kalk, ezan oku» buyurdu. O esnada Zat-i Risalet ile bana cmrettlSi
5 eyden yanS; ezan okumaktan daka ziyade ho 5 lanmadigim tar 5 oy yoltlu.
B^n ayaga kalktim. ResuM Ekrem ezan-i kelimaU bana ogrettl. Ezani
okudum, sonra beni ^agirtti, i^inde sumii? para bulunan bir kese vcrdl.
Sonra imib&rek elini elime koydu. Gogsume ve gobegime kadar, meahcUl.
Daha sonra (Barak allahii fik) diye dua buyurdu. *Ya Eesulallah; boni
Mekke'de ezan okumaga me'mur et» dedim. Talebimi kabul ve tflyln
cUi. O esnada Zut-i Eisalete kar^ olan biitiin hissiyatim degifti. Adfivet
y trine muhabbet kaim oldu. Mekke'ye dondum, vali bulunan Attab bin
Useyd'c me'muriyetimi bildirdim ve ezan okudu m.»
Taberi, Ebu Mahzure'nin 59 senesinde Mekkc'dc veffit eltfglni ya2-
mi§, 79 da oldu diyenler de olmustur.
t^te Ebu MahzCre Hazretleri de ije takJid ilo ba^lamts, Wtat hldft-
401
^m
■
yet-i BtbbMm o Laklidi tahkike mm ettigi gibi, kendisf de Res&lul-
iaiun muezzmlen BirssJ&a ge^migtir.
6042
*Gunabbmm Hakki bulmaya vesile oldu. O halde o ^yyieferimd
dolay* feeni ta'n etnic.»
6943
j_^;j j^d ,_JJ, j js.^^
E^^S 5 r Uin ** f|lh * u > senl ««* ***• ve deveni aratmisti.
iiana da ciddiyet ve gayrefim, dogruh,k kapismi B fti
en
t!.»
6944
-S^in dog^Iugui, sen! aramaya sevketti. Benim arayismi da beni
dogruluga getlrdi.s
CMS
*Ben devlct -ohnmunu topraga ekiyor, devlei ve seadeii bad-i bevfi
v* igsizlik samyordum.,
6946
•O tolmm ckljim, yun!- scnnifc birliktc citcy* bcriye ho mvBl i$si*-
M2
lik degil, $abuk bir kazan^ oldu. Bir datie cktimse yii* dane mahsut
verdi.-
Bir misal :
6947
■ i h
•Bir birsiz, gizlice bir eve girdi, Fakat ifjeriye girince orasimn kendi
evi oldugtlnu gordii.o
6948
«Ey taleb busu.sunda soguk da-vranan; kerim ol ki, Allalim §cvk ve
muhabbeii eri^sin. Siddet vc busunete all? ki Hakkiit niraet ve yumu§ak-
hlh yefijj3in,=
■
6949
J
( ^ r i ^* JaJ] Jkjl ii>Jv
-Balis eUipmiz iki deve dcgil, bir devetfir, Fakat manamn viis'afme
kaviji lafz dar gehnektcdir."
6950
— f
«Lafiz (]:'iM)ij'( mGnfiyn crisemcz vo omi tcmamiy3c if fide edemei. Bun-
dan dolayi HnzreM Pcygsimbcr (Hak'ki tamyamn dllt iutuhir) buyiir-
Bu beyJt: »ll»kki tumynmn clilt liHulur,*. Hadis-l §tirlftnft Ijs^rettir.
m
6951
-Scfe hesahta ys turlab gibi kalir. Ve Felek Ife Giin e? f ne kadar billr*
TMarfab : irtif a almak, vakit tayin etmek, Gok il^ine dair hesab
Mtofi safchalarda* yap^d, Boyle cem ^t **fa* J g^fflS
Hapten de byledir. Manevfyyat goyle dure™, maddiyyati bile an-
muz o dem ve is^rab! % ikiyl e ve temamiyle hangimiz anlatabihr? Bel
fa mtnanuzu araz.ni yanb 5 haber vermekle bekb*i d e yantlfanz.
€952
«W n)M bit felek ki b„ maddi felek on™ bir kanadi-
bizrni Gun^ de onun bir zerresi gibidir.™ - *™&<n,
da lata He jf^de olunamaz, ancak zevk ile anla$ilabilir.
-HER NEFiSTE MESCiM DIRAR EiTNESl OLDUGUNUN BEYANI.
6953
^Stf flj j J,
za£i ci king i] meydana £iltmca!» v
004
61)54
«Hazrct-i Peygamber, cnu ydunalanm, £ S* 5 Hp vc fail sfcfecafe bir
mezbefe yapmalanm emrctU.»
6955
^ ^' ^>j fb^ Wb
.Mcseidiu lihllri, yanl; miinafiklar, yaptiklar* *** gibi kalp idi-
fcr; Onlann >unu yapi 9 Ian, avcmm feotft Ufa* dokmesi gib, a^lamak
i^indi; cbmertltk cseri degildi.»
6956
.Senin okanda bulunup da babk «^M *t parf^i, u« bah 5 i 5 dir vc
ne de cbmertliktir,*
Balik^mm eltasina et p«p* takmas:, baliklara ziyaiet ^kmek^m
dcgil S avlamak icindir. O^un gibi mUnttki™ bu mescdi yap-
San da mescid-i Kubadaki cemaaU i.lamiyyeyi tefnkaya du^urmek
6957
-Ccmad obn, yani; ta 5 ve ^amwrdan yapilan M«cid-i Kubii, kpiitti-
B h, c 3 ve mm *)&&# m&® p,riri11 b5tt ]mImaEmJX yo1 verm * dl -*
giinkl blrl Hak rv.a 5l l9in ya pi lm 1§h obiri ^ytamn i^vftsiyle meydana
aDttrilmi^tl.
»l>5
695S
-Imdi asI'iiJ-as! olan hakikatierm de, bil ki
vardi*.* '
farklari, aynhklan
Stt h ^, 51S1 mUk ' GZa " mCa ™ hI " k ^ **»&•* insane], Cyle o-
6059
j i jjT >?
mn<m hah *ft*tf ftgOfe Obir ai cm dcki p ^ ^ ^|S
6960
miil^ if ad °",". ! (yani| oy Kak J? 61 "™ s ' ai "'> <**»« TO I ra scria ,
■KENDlNlN DE MttJBTELA OLDU&U BIR I§TEN #OLA¥l,
ARKADA§JYLE K&V<*A EDEN HtNDLiNlN HiKAYESJ-
G962
,^jj^ jj>r_,i
&J* J$* jkr
«Bindli dtirt kisi bir mescide girdiler, vc taat maksadiylc riiku y«
sjefid ettllcr.»
6963
■*>> J tk-
t*£> (Sb?
3 B4 J*
«Her biri bir niyetle, yanS; kimi eda, kimi kaza kasdiyie ve meike*
net ve derd He namaza liasladdar."
Namazm kemaM tevazirla kilmmasi lazim geldigine i^rct buyiiru-
layer, Demokrasi devri olmakla beraber mesela bir vekilin ynmr.Ei gtril-
mek lazim gelse gogiis iliklcmek, sapka cikarmak ve derin r^rftjia yap-
mak icab etmektedir. CiinkS era si diinyaca tjuyiik bir satin malsamidir.
Na.m#3 kihnak is a Huzur-i llabiyc cikmak denjek oldugundan, vekil fee-
yin kar§isinda almacak tevazu tavmnm bir kec mislim a3mak gcrcklir
ki, kulhik bunu muktezidir. Sahab^^ Kiram, namaza durduklari vakit
ayaltbrma bakacak vaziyotte onlerine meyludcrlcrdi. Sonra secde ycrlm;
bakmak a del: oldu. Eli i§te, gozii oynatta so^itnii dogrulayacak taridn,
kendi nsmaza durdUt£-u b.alde, t f ozu eirafta gezinen, yaimd kaiasirli dtki]>:
*y& HabbT, ku^unu goriJyorsun. ieie bii namazi bend^n baskas! kihrnasi"
derccsine aza^.ct taslaya^s kirnselenn namazlaTinda busii ve huzA bulit-
tiamos. Hulasit Allabm nihayeii olmayan. aiamct ve kudreti karst'tmria
clden geldiyi kadar tevazu ve acz ii meskenet gSst"SfiasyS Jallgftlfellditi
fiflCl
fi!!64
"Scy mBMijI y, „h,r ^niyorsm,. Likin dikkatli e&MSk
^-^ ^^ ti ^3 ^ $i|N
«^lcscidiii intteailiil soldi. Nimni?. lulmi hlTiriUloriu binnin ttj^untWuXJ
My niHczihi o&dH Ohutlttll inn, ihdui vnldl vnr imV illy* htr mJ/i fir]ti(h,»
DOO
OUT
6965
•Diger hindli namaz ve niyazda iken : Hey bana bak, s Hz soyledin
iiamazm f3sid oldu, dedi,»
mm
-O^ucusu, bu ikinciye- Amca; ona n e kusur fauluyorsim? Kendlt™
bait fci sen de sfiz soyledin, dedi.»
6967
-Dwdiinciileri, elhamdfililJah, h*, ?u U$ fcjgi gibi kuyuya dUsmedim,
{yam; namazim bozulmadi) dcdi.»
696S
*'j *-»j^ (5 Ji^A jljS- wt
•Her dfrdunfin de namazi fasid oldu, Bir kimseniji aybim soyJ*yeii-
Jer, aybi olanlardan ziyfide dal&lete dii^rJtr.^
6069
"Kendi aybim gSrcn ne mutlu bir candir. Bir klmse biriiun aybim
soylcrse onu kendi satin almij olin-.»
Enes bin M&lik (radiynllahu anh), Resulullah Sallallahti AleyM Ve-
selfeni Efendimizden V u had!.?] rivayet etmigtir : «K*ndi ayln, baskata*
90S
i-inm aybim gormekten bftttUttai mojgnl edcn vc malimn fazlasim sada-
ka olarak satfeylcyip do, niivUnUn fazlu&uu barcamayan kimse ne mut-
}udur.»
6970
£— rj, O^—J^ - j ^r^ j^y* $j
* giin Id insamn yansi, (yani; uefsi ve maddiyy&ta) ayibhk ve kusur
alerai olaa Dtfny&dadir. Obir yarisi, (yani; ruhaniyyeti) be gayb ale-
miiidedir,»
6971
** — * $$&& ^^* r-v $%$-
•Senin basmda on tane yara ve giban bulununca merlicmini kendi
bagina siirmen gerektir."
.Merhemini kendi basma surmek» bagkalarma edibcek ta'n ve iU-
razi kendine etmek demektir.
6972
•iKeDdini ayiWamak, o aybm merkemi ve ilacidir. Bir kimse kink
dokiik bir ha^e jjelir, ve ttyle oldugunu yakinen bilirse ( ij*-j1 ) Iladlil-
mri mahalli olur."
Bu Hadis-i §eri£te : 0$ kijiye aciyin. Biri : Bir kavmin c^riifiniliiii
ikcn hakir elanij digeri : Bir kavmin zensim iken faftir d^eiie, tlgdiicbstl
de ; CabiUeriQ istihza ecKp uynndiklari alime merbamet cdini^.» buAU-
ralmu^tur.
6973
«Btr iniVniini t-.i'n uUi&in uyjb, sende yokiia da vm\n el ma. Holkl 6ylv
bir ayib stutlcit de liiibur odeblHri*
MM
giinki SallalJjihii A ley hi Vesellem Efendinaiz : «Bir kimse din kar-
de§ini bir giinah dolayisiyie ayiplarsa oJmeden evvel mutlaka o g-(hiahi
i^er.w buyurrflu§tui\
Kur'Sn-i Kcrim'de ;
6971
j\ lyl*V
;H
-Korkmaym! hitSbmi Allahtatt i 5 itmcdi£in halde, kotidim nicln euun
ve ho$ goriiyorsiiii.*
SSlih bir kimsenin fisk'a miibtela olmasi ihtimfili vardir Bundan
delay* ZaU Akdes-i Risalet Efendimiz : 4lahf; sanlfcktan soma cS*iiJiip
bozulmaktan sana siginmin.* diye du& buyurtnustur. fnsanui "salah kes-
bettrfcten sonra f iS k ve fesada mubtela olmasi da miimkindir Neuzu bil-
iSbi min zalik. Hazret-i Mevlai^ saiih bir kimsenm fasik olabilecegme
Ibhsi misal gosteriyor ;
6975
*l-~jj ^u _j\^ *jJI>1 l^JLu
Ǥoytan yiilarea hiisivi hay at ife yasadi, azaisi diye mekkler arasin-
da muhtcrem tutuldti. Fakat sonra tezil ve riisva oldu. Bir omm adma
Kir de soDunda ne olduguna bak!a
em
yj ^-i . ^c
lT
JjjK"
"Oium yiiksckligi alemde bffiniyordu. L&kin nihayet o yiifcsekligin
aksiylc, yrmi alcakhkla mcshGr oldu, Vay s>mm haline!»
fi&77
*Sen emin olmadikcu iiiiirufluk arama, §ohre£ pesinde kosma. Ev-
vel a korliiidan yimintl yikii, omlntj sonra borkese yik gosier,-
MS
^ -?
^
' » -* L .^
Yinn : *Baberin olsun ki Allahin vclilerine korku yoktur, onlar mah-
zun da olmayacaklardir".,, mQjdesi vardir. Mevlana diyor ki : «Ey salik!
Son kendin i^iti bu miijdcyi almadikca s.bhre£ peyda etmeye kevcslemne.
EvveB o miiideye mazhai ol, oudan sonra kendini iierkese tamt,»
C97S
&s?vA> £3 *$*. J^s
«Giizelim; scniii sakalin gikmayinta ^cuesiiide tiiy olmayanlan ayib-
lama.»
G979
', yX-, jj& &5>} ^*^J^
~Buna 7 yini; §eytana bak ki onun cam belSya ugradi vo bir daMlet
kuyusuna yuvarlandi da onun hali sana bir ibrct vc nasiliat oldu.»
69S0
*Sen o kuyuya dii^medin ki ona nasihat olasin, O lanet zebrini irti,
sen de ondan ibrct akp Hakkin rahmet sekcrini yo.~
tS3J SQttl YOtiim : fi2.
Ml
MM.
«BlR 1)10 Kilt KDHHXHN ItlVL, OftUZ TUBKLERININ BIBINl
dLDURMHVH KASIDLART.
liilHl
-^j) *i t Ijf JJ" V*W *f
«0 Oguz Tiirkteri lean dbkikU idiler. Yagma etmelt i^in ansiiin bir
koyii vLirdular."
6982
«0 kbyiiii ayanindan iki ki§i buldular ve birini oldilrmek i^ifl acele
ettiler."
€983
*Onu kurfcan etmek ic.in cllermi bagladilar. O zavalli dedi ki; Ey
yiiksek usdl ve erMn ^ahlarl.^
69S4
^ ftf* ^ >' ] ^r J 1
«Nt yiizden benim cam ma kasdediyor&umiZj ne sebeble katuma su-
6935
«Boylccc fakir ve ^lplak bir halde iken benim iildtirijlmcmde ne hik-
met vo garaz vardir?
0L2
6DB0
«§u «kadaqin tofkWIJ da ftlUn flkjiMa diye sent 6ldiircce£z.»
t!lJK7
.0 zavalli dedi U: O 1*0* bende* fakirdir. Oguz cevab verdi kl:
fakr'i kasden ihtiy&r cytemigiir. AUmi wdu.»
6938
isXl _} J ^^l> I— V^
tJJ
5- ^AJ
«0 bi^re dedi ki i Vehmc tabi olunca lier ikimiz de birb, ibtimM
vc ?ek makamindayiz."
Yam; ikimizde de altin bulimdugunu katiyyen bilmlyoxsuimz. ihtim&l
y© ifiiph^ iizerine hareket ediyorsufm?,.
GGS9
*Ey. ^hlar; evvtila ont. oldiirun de ben korltayim ve allium bulun-
du^ii yefi gestereyim.»
Hazret-i MevlSna bu kissada^ alinacak hisEcyL beyan i 9 ln buyuru-
yor l:i *
cnoo
.O baJde Allahm lutuS vc kcrtmlerhd gbr Id, o lutufiar vc kerem-
ler saycsiiide bix ummetlcr?^ soumida ve ahir zamauda gcldd;.»
L_
mammtmmmtmmtatmm
6931
Hadis-i Serifte (Ahtruanessa*
•Asirlatm sonu, karnlarm evvelidir,
bikGn) buymuLmugtur.*
tt JS iSSL * Bil S ™ iaya ^WjW bIi '™ fl ™™.i sSlifeyi go E tik»
t- S ^ 1 * UWtUr - Eski ™ etler i B** obnanuz derece ve
sevab i ib.riyl.dir. Hatta Kdimullah clan Hazret-i Musa, ummet-i M u -
nammedden olmayi ve bizim aramizda bulunmayi isteraljtix.
6992
J J* CJ 3 J C? f j> 4>U IT
-Nub ve Hud Abyhimesscl&mn kavimlej-i hdak old„. OnJann helski
bizim ruhumuza rahmet bulutunu gosterdU
Malum ya Mb Aleyhisseiam Babil ve El-Cezire halkim imana davet
etanefie memur olmu^tu, Uzun miiddet arakrmda biilundu. Haifa iman
<* S| ^^|Sgs2i4$
diye cnlara inkier etti ve bir gemi yapmaya memur oldu. Gemi yapildi
Sonra efanek pigirilen bir tandirdan eu fi£kirdi. SGfcefeH yagmurlar yag-
di, Dicle ve Firat nuhirleri ti#, HazreM Nub iman etmis olanlarla be-
raber genruye bindi. G&miye girmeyenler tufan dalgalan arasinda bogul-
du, Hatta NHhun Ken'an ismindeki oglu da kafir oldugu i c in boSulanlar
arasinda idi. Gemi bir miiddet su iistiinde seyrettikten sonra Cudi daih-
nin ustikie oturdu.
Tufanm umtimi veyS mevaii olmasi ihtilafh bir meseledir Umumi
oldugu, ySni; su brm en yiiksek daglan on bag argm asacak kadar ySfc
seldigmi ve biitiin arzi kapladigmi soyleyenler, Tevrat'm rivayetine eo-e
nakkdarler. Fakat Tevrat mubarref bir kitab oldugu icin onun her Ve~
digme manmak meeburiyetinde degiliz. Hazret-i Nuh, Babil ve El-Cezfre
(5*) Sflrei Nuh: 38.
914
biilkina meb'us bir peygamberdi. Onlar Allaha iman etmedikleri ve put-
perestligi birakmadiklan i^in boguldular. Mesela Cenubi Amcrikodaki
insanlarm ne kabahati vardx ki tufan umlimS olsun da biitiin msuuhii'
bogulsun, Vakia ar^in ber tarafinda su baskim olmu§tur amma aaman
jaman ve ayn ayn. Yine Tevratj sefine-i Nuhun SOD ar^in boyunda, 30
nr^m eninde, bilmem ne kadar derinlikte oldugunu ve iig tabakab bulim-
rtu|unu yazar. Kur'an bundan babsetmez. Yalniz :
Yani.: «Biz N^h'u levhaletrdan ve halatlatdan miirekkeb bir mcrkcb-i
hahrtyc bindirdik 53 ,™ demektedir. §u halde Nfihun teknesi tabtalarm ha-
latla birbinne baglamlmig ve bazi yerlerinin $ivilerle mihlanmig bir sal
oldugunu gbsteriyor. (Hall-i Mes'el&-i Tufan) adb bir risale gormii^tum.
Kimin eseri oldugunu hatirlamiyorum. Orada tufan meselesi pek iyi tut-
kik ve hal edilmi^tlr. Bulursanjz miitalea buyurunuz.
Hud kavmine gelince : Bun3ara Ad kavmt de denir ki Yemen'in Ah-
kaf taraflarmda oturuyorlardi. Guflu, kuvvetb, iri yan adamlardi. On-
]ann cismen iiiligi sa^ma soylemekten cekinmeyen kimselerin yazilti-
rmda o dereceye cikarilmi^ ki giiya gbz pmarlarmda ccylanlar yuva ya-
]jnr ve yavru gikanplafmig da bunlarm haberi olmazmig, Bu efsaneyl
nereden gikarmiglar biliyor musunuz?
v»
Kazm-l Celilinden. Allabii Alem bunun meali «Sizi iri yan yaratti s *»* de-
tnoktir. Bunlann i^inden (^eddad) naminda bir hiikunidar, sanki Cen-
note nazir oimak uzere, bir bahfe ve i^inde bir saray yaptirmi5 h bah<;e-
ninde sutterr, baldan nebirler akitmig, ala^lannda altmdan ku?lar kon-
tlurmu^ sonra igine girip oturmadan belak olmuf Ad kavml de Wflh
knvmi gibi putperest idiler. Hazret-i liud'un Sman tekbfini kabul ctme-
diler, Sonra $iddetli bir firtina ile yerden yere gar pilar ok helak oldulnr.
*$$> Skni Knttmn 1,1
i!W) Sflrfll AVnf: «0 f
oi r.
■m
6993
«AIlah ZiTl-Celal, oolarm vak'slarini biz isitip korkahiji ve O'nun
varligiyle birligine ijiaualim diye onlari oldtirdiL Eger kaziyycs fair aksi I
olsajdi (yani; biz evvel gelip de cnlar bizden ibret alacak olsalardi) vay I
sun in ha Line.*
*ENBiYA VE EVUYAN3N VARLIGINA KAR§I KENDiNi
BEGENENLERiN VE KtiFRAN-I NlMETTE
BULTJNANLARIN IIALi*
mm
«Pcygamberlerden hangisi, sue ve ayiptan bahsetti isc : tas, gibi kail
giiniildcn, kapkara caiidan.,.p
6905
«Emr-i tlahiyi haiif tutu§]armdan ve kiyamet giintitUJn gam ve>
dusUncesihden uzak kaJmalarindan,,,*
mm
■Heveslerinden; bu aleak Dtinyaya vc kadmlar giM nefe-i ranmarcye
zebun olma][irjndan..,i>
m
tjJ-L» jWjl u'J-y o ] s
-Nasihat ederderin nnkteleriniku Ua<; malar mdan, salihkrin yiiztinU
g&rmckten ttrkmelerinden...*
69fl3
CS
£jU. *
)J J /JJ r JV~
li-i-V
«Gomile ve gSnul elili olanlara yabanci dur malar mdaji, sultan-l ma-
ne vi olanlara tillu gibi hiylcltatlik ctmelerhiden.-.™
*-
6999
JLilj. £*As <.i- jLl J--*- ^
«Tok gozM vb inifetegjni olanlan dilenci sanmalarmdan, based sev-
kiyle on Ian gizlice dii^man tutmalarmdaa biiisettL-
7000
k
j/ j*
«Ey evliyaya ta'n eden hodperest! Eger bit vcli senden bir sey kabul
cderse dna dilenci dt^iti; almayacak olursa da liiyle, mckr ve ri>'& lsni-
dmdu buluaursujn.>
im.am-i ^8 radiyallahii anh insanlardan cogumm bu hallcrinl ^U
beytlerle ne gijzel tasvir etmistiv : «insanlarm dilinden bin bir ^ey kur-
tulamanustir; Nebiyy-i Mutahhflr Akybisseiam bile. Sen susacak olur-
san dilsiz, soyleyetek oliittm gev^zc derler. Gumduzleri oru^ tutsan, fje-
celeri namas; kilson da hiylckir, mckkar ve murai vasfini verirler.*
Hazret-1 Mevlana dtt bvmu digcr tiirlU beyan edarck diyoT ltt :
017
~^M
7ooi
-Eger bir veil, ihtilat eders* tamahkar dcrsin kimae ilfi ^
?ok kibirlidir ianidnnda bulunursun., ^gm^e
0* SiSji jJt jjj ^t^L
7D03
T
^ : *e Hnm ka^aya vaktin, M do fefej di]liyy<fyi ifaya ^J
A^cak goluk ^ocuga nafaka tedarjkiyle mesmttm Am™ a™*,*
himmet et, beni goniiiden ?1 karma dersi/ S** 8 ™ Am ™ WT^m
7004
, im .^ fUlSn! ** Ki0ffl ^ yadet! ™ « «« M evKyadan J
7005
Cii
I dlyen de bu S S*U derd M yiiregi yanarafc ,ij v]cmemEgt
Omtn boyle doinesi uyuyini Mr kimwmb snyiklamris* vo tokrw uyumiuu
kabiliadeiidir.-
7096
Ǥimdi oiiir dileyen mural yine der ki : ehl vo lyalimin nofaka-iiiii
tcdatik ctmcden ba^imi alarmyorum; ktmal-i zalunctle hclfit r)zik bn-
xanniaya $ali$tyorum.i»
Hazret-i Mevlana oyle diyerdere cevdb veriyor :
7007
*Ey dalfilet crbabmdan oIpti : Eahsettigin vc kazandigmx stiylcdifclu
nasil helal? Ben semn kamni dokmekien ba^ka hel&l gtirmiiyorum.*
700S
*Bu gibi kiimelerin gatcsi Allahdandir, yiyecektcn de&iHij. Km6
iJylelcfine £are dinden olur, putt an degtl.™
Beyitteki Tagut: §eytan, biiyiik put ve nefis manSsinpdir.
7009
ijJ t^L-'j lS^ C~«* Cjj^» 6(i'
«Ey asjagilik dunyannx nlmetltrinc dahi sabrcdcincy™! (Ni'mcl lilft-
bidun) c nnsil snbrccltccksiu?*
(Veazfiriyflt) Silro&mddki §u ayellere i^rr?t ndiltyor
918
ai->
<**•*
Yani ..: «&emfyi ycd-i kudretimizle bina ettik, Daha onun gibilerini
yapttaya da kadiriz, ArzL do^dik, insanfemi gezip yiiriiyccegi bir hale
getirdik. Bm ne gtfzel dojcjiciyiK! 5 ^
7010
fef ^U tfjla j^
*Ey nai vc nimete sabfedemcyen, Kerim dan Allabin liMsma na s ,!
sabredecoksin?*
Yani : *Hcr kim Rabbi ifc miiiakaii ilmid ediyorsa anicJ-i salihde
bulunsim ve Rabbi™ ibadctine kimseyi tepik etmesin". Yani- riva-
karlik etmesin. ' J
7011
-^j 1 I *^J j'^ tf^W lJ** J 1 **
-Ey tenuz ve pisten tabircdemeycn, seni yaratan Zat-i Eccll U A*Iayc
(tar^i nasi] sabrcdeceksin?**
(57) SGrei Znriyat : 47-4S.
<W> Sui-cJ Ktbfj 110.
701*2
>j -^ j,v >5 ^ *
rtlbralum-i Halil Aleyhissdam gibi bir mubakldk ncrede ki magara-
dan $ikja yildiza, Aya ve Gun^^ (Bu benim Kabbim) dcmi§kcu, onlsam
battigim goriince,
dcsin.»
kendisine gelip : (Ncrdd kainati yaratan Allah?)
92Q
7013
c .) yJ Ms _j j'/4 r^p* <>*
«Ben, bu iki meclis; yani; Diinya ve Ahhet, yahud tub ile cesed, ve-
y&hud zahir ile batimn kimin miilkii oldugwiu gbrmcyincc iki aleme dc
bakmak istemeui.»
7014
«Evvcl emirde Allahin sitatlarim gormeden ckmek yiyccek olsam
lokmalar bogazunda kalir.u
Allahm la yuad ve 1% yubsa sifatlavi vardir ki onlann her tairi mab-
lukat uzcrindo fail ve musssiTdir. Mesela hastabgimizi iyi eden Hakkin
(§afi) Eifati, karmmi2i doyuran Allahin (Razzak) $ifatidir s Arif olan
kimseler her seyde evvela AHabin sifatbrsm, soma onlann 7Aihur ettik-
leri seyleri goriifler.
Yemege baslarken evvela besvnele cekilfn&si ve somtnda (E3hao5dUlti»
lahirabbilalemiir:** dcnilmesi, i|te bu gorii^ii liotirLatroak, insam doyuramn
yemek degil Hakkm Razzakiyyet sifati oldugunu snlatmalt icintlir.
7015
«Omm yii/liiiti ^rmeden, ^"1 vc giilzai'ini tcmiisjfi ctmotiuil bir loknui
iiasil bav.im'dik-liiljr?"
mi
Hazmcdllsi- bib fJm Jon beklenilcn ma
gelir?
lieyj gidalanma nasil hustilt
7016
,!.
BSyle gafletle hayyancasma yiyip icenle- ibtiri*sm<fe t. f,*u^ ■
7017
-6yIo inurdar ifttagfe*, m e kr ve hiy| e S abihi oWkla Waber hav
van gibidMtr, Mttl hayvandan * iya( I e sapJ kt ir ]ar., T
SGre-i Ar^f'taki 5 u Ayete i§aret buyuruluyor :
YmU -Hakikateu hi* cime r d<m ve #&&&* bir ? ogun u cehermem
(J9) SOrci Muhammed : 12.
i$in yarattik, Onbrm liulhlci-l vsirihr, faksit cm mi in hakikaii ffbrcmedcr.
Ve onlarm kulak la r; olnmklii burabcr oiiunla hakikat kdiimim i^Ume^-
ler. Hay van gibidirtor, lift (lit hayvandau sapiktirlar. t§to onlar gaTildir-
7018
# y j ft / j) r~ jJ J-
•{jylelennin mckri \H hiylesi ba§ a^agi oldugu fjibi, kcndi de tepe
taklak oldu. Zamancigi onun hiylcsini aldi gb'ttirdii ve giiuii geciktk*
7019
*-*^ jj?- jji^ f£j^ -^ ^
«Ouun mekr vc hlyle mahalli ]$lemez ve akh zayif oldu. Omrii bey-
hudo gc£ifl gitti, hay all clif mi si me dondu.»
Hurfifat arasinda elifin noktasi olmadigmdan (el if gibi bir ijeye ma-
lik degil) derler. Dunyada hay van gibi ya|ami§ ve ahiret &eferi i^in azik
tedarik etmGmi§ olanlarm elif gibi kaimabnm anlatmak Join Hazrot-i
Mevlana bu ttiesdi irad ediyor.
7020
«Bir kmisenin amckle bulunmayip, farzlari j£a etmeyip de : (Allah
gafux: ve rahtmdir) deme^i de yitie nefsin hiylcleriuden baska hit $oy
de|ildir.»
7021
<Ey dim ekinelidpri halidir diye gam ve kcdcrindeti olme dernceb-
tett S0*cl A'rd ( l : ITS.
022
923
V
J"'' mA * m " Alhlh "* ™ **»** -* fa **# *
Cenab^i Hak, mah]uk3tin nzkihi lc kef£ul e y lemi 5 ;
>*w ******
° -*.
ETMESI, HEKIMlN DE ONA CEVAB VERMES*.
7022
7023
vc kararma var, dedi.a
7024
■j- »
7025
_jiji j^ fj-jp^f *5-i/"
-Hekim, cy zayif ihtiyar, da ihtiyarbktandir, dcdi. Hasta, ne yer-
scm hazmedemiyomm, dedk»
7026
5^ j r
-Heklm, mide zaafr da ibtiyarliktandir, dedi. Hasta, tencKUs esna-
sinda nfifcsira tLituluyor, dedL*
7027
- ^
flHftkim, evct, nefes kesshnesi i-3kidir. ihtiyarbk getincc yttzlerce
illet peyda uhir, dodi>
1
7028
(i^-i-* 1 i>j^ > i^* j 1
« Hasta dcdi ki : Ey abmak! Tek cevaba sap! an dm kaldin. Sen hckim-
liktfefi ancak bunu ijgrcntuissm.n
7029
"Hckim, ey ^ok yasamis,
lidde agriyor, dedi.*
— ^
ihtiyarliktandir,
dedi.
Hasta, sirtim fen a
fl]$3 Suiui TnlSk: 3,
«Ey fihBl AJUjW suna »nnu bildiirmedi ml Hi: Allah, bcr derdiii dvr-
«24
miimm verml^lr,*
m
7030
J& #*E &rt > y
*!"■, \ *.jf) <P"'^ £&&
«Ey ahmak e$ek! Sen sermaye fcithgmdan (yani; tibtaki malumatin
azligindan) Jtisa ayakla zeminde kalditti*
7031
«Hekun de ona cevab verdi ki ; Ey omrii altmigi bulmuj ihtiyar! Bu
gazab ve bu hiddetin de ihtiyarliktandir.*
■t'.
703
«6yle bir zat barken ihtiyar dir. dahilen sabi (jocuk gibidk. O veli
ve o nebt nasil bir geydk?*
7036
•* s
dJU ! Ja . i
icEnbiyS ve cvliya sshhat ve afiyct, fazilet -ve seadetle iyi ve kdtii
kimselerin gezundc ptyda olmasalardi, bir takim algaklar onlara nigui
based ederlerdi?"
i^i-^ -Li \ >1
7032
7037
^ li •*** Oj^» J l£;^
.> (ji_j_j>-
•BiitiUi evsafm ve cczay-i viicudun nebafct peydA cttigi kin kendini
zabtod timed m ve sabrjn da fcayrf}amistir.»
7033
«Senin tabiatm iki gift sozo tehatnmiil edemeyip, fetydd ediyor, Bir
damia suya mukavcmet edumeyerek istifrag eyliyor.w
ofji tSj^ - u ^- 3 <j^ *-^- °"ir
«Eger onlari yakhien bilmiyoriarsa haklarmdaki biigz, based ve kin-
leri nedendir?"
7038
ttEnbiya vc cvliyaya handler i delay isiyle kiyamcttc ugrayacakbm
cezayi MIscIcrdi kendileriiii kcskin kilica nasil vururlar, yam; o hascdv
jiasil cik'et cdei'lerdi?M
7034
"Bundan o pir-i muhterem miistesnadir ki Hakkm mestidir, oiivm
deTfunmda bayai-i tayyibo vardii-,™
«Eg?!f o veil sana giilcrsc onu byJe ^brmc ki dcrftnundn yUztcixc
kiyatnet &izlidir.»
920
D27
7040
j\ tsVb jT ji f^C\ *>-v*
«Cchennem ve Comet, a vclinin cuz'tidiir. (Yani; razl olu^u CcniiGti,
incinmesi cehennemi mueibdir.) Sen nasi! d ihiinxir.se n o zat biiiiin dii-
§iincelerimn fevkiudedir.*
7041
&«£&■ ^>T a IT *JjX\ jj <£ i
«Her ne d(i$flntttsen o diisiince yok olup gider., Dii$tinceye geillieyen
Ise Zat-i ilaliidir.»
7042
«Eger bu cvin ieindc Mmin oMugunu biliyorsamz kaptsi oniisde
ettiginiz tisi'biyesizlik nedendir?=
Ertbiya ve evliya hazaratirun kalblerij Allah in tecelligahidir. Bir
Hadis-i Kudside : «Beni amm ve scmav&tmi istiab eimedi do, mii'min,
miiitcki ve perhizkar kulumun kalbi istiab ettk* buyurulmujtur.
7043
* Jul jbjjul
*Ahinaklar mescide tazim ve Mir met edetlex dc, genii 1 siliibleriniii
gonliinii kmnaya ^aligirlar, onlara taziinsizlikte Liddi davramrlar.*
7044
"Mescid mecaz, chl-i dil olanlarin kalbi be hakikattir.. By c§eklerj
server au-i Ilahinm kalblerinden baska hakiki mescid yoktuir,*
92S
7015
*Ufl 0,}J> jJ"D •^" J
-Evliyaullahift derununda elan incscid, ciimlcnin secdegMndir VA
oitada sadece AHalt vardir."
7046
ijJu All' IJ&r fS J J 1*
«Bir Allah adamratu, yani; bir nebi veya velinin kalbi inrimneyincc
Allah hie bix kavmi nisva ctmeird§tir.»
7047
jJJLi 1 -^ t/jl Ji^i ^»^
fiPcygamlicrliiF lie cenk etmeye kalki§tilar- On Ian cisim goriip bayngi
bir insan sandilar.^
Evet f eiibiya hazaTati da insan IdL Fakat kendilerine vahy-i HAlti
geliyordu.
Yani : «Hafcibim siiyle ki : Ben de sizin gibi insamm, 5 u fark He lii
bana vaby gelir 151 .* Nazm^i CdiHndG bu hakikat bcyan buyurulmU'jtiir.
7048
«£eiide de .0 evvdki mu^iiklerm ahlaki vardir, Onlai gil^i olmaktim
ni^ in korktiutyorsun?»
tG2) EiM Kchf: Llfl,
F: 59
!)!»»
7049
-Madem ki onlarm ni^anlan ve alamctlcri sende de vardir, Madcm
ki onlardansm. Boyle olunca azfrb-i JUahidcn nasil kxutulabitbsin?*
-CUHA JLE BABASWIK CENAZESt ONUNDE FERYAD EDEN
GOCUGUN KISSASI»
Cuba, arablardan Irakta yetijmig bir budaladir. Bazi sozleri edebi-
yat kitabbrma ge<jmi§tfr. Bunu bizim Nasruddfn hocaya benzetmek is~
terlerse de dogru degildir. Hoca Srif bir zat idi,
7050
=Bir $ocuk babasimn tabutu oniindo iiiim inim mil y or ve kalasim
vuruyordu,»
7051
AjtS" Ol*- i**! jJL tjK
r
<r§By]e diyerek Jti : Babacigim; mh&yet sent nereye gbliiriiyorlar. Go-
iiiriiu topragpn athna kuyacak]ar.»
7052
*Sem dar ve kasvctH bir evo gotiiiiiyorlar ki orada ne halt, ne do
ha sir var?-
!K!0
7053
jlii jj fUi i^j> tJjjjiJ
«Ne geceieyin orada kandil, ne gimdiiziin ekmck varj oradu no yo-
mek kokuau, ne de nisSm mevcftd.»
7054
«0 evfrl ne kupisi m event; ne d anuria yot var, ne de sigiuacnk Imru
511 s u mevcu<i?»
7055
«B abaci gun scnin goziin ki halkm busegahi idi. O fclakct hSncsitidtt
ne yapacaktir?»
7056
*Gittigin yer, anlnnsiz bir ev ve daracik bir mahal ki oradn ne bed,
ne de bcniz kaUr?»
7057
«Bti sdrclle evln cvsafjm sayjp dotciiyor, iki goztindm do kanh ya;tnr
akiyo^du.*
931
•_
7058
■tijufL £t ij^j ^yij
*Cuha babasina dedi M : Ey mes'ud peder, valiahi bu ceiiazeyi bizim
eye gotdrtiyorlar.*
aM
7059
i
«Babasi Cuhsya budala olma, dedi, O da: Baba; fogugun saydigi
nisanlari dinle„ r *
7060
*i>cugun soykdigi dametlei-, §eksi*, giipbesiz bizim eve aiddir,.
7061
*Hasjr yok, k audi I yok, yemek yok, kamsi, snhii! ; dami mamur degil.-
Tibki btelm ev cevabini, verdi.
7062
-Tag! vc asi olanlnr, boykcc >iiz tiirlii ni$aii sayarlar, lakin o ni.jan-
hm kenclilcrmde nasi I gijriir]cr?»
932
7HO
.Allahin gune S i flSwton ziy3 iiln^Sd bit goniii ev,
7064
y ah udilerin ca«t gibi dar vc karanbktir. Sulti** vedud *A Allab'm
zevldnden mahrumdur.*'
7005
J^"\ jy oil" J j j'W
.o mm ** #*i "^ si * arlar ' ue sahasir ne * c kapisl mfccllot
ve haldkata kar§i acihi,»
7006
zax gibi olan goniildeii yiikscl."
7067
.Sen dimin vc Mr dirmhi rfknufl. o ****** #* gM> MM Jt "
raltmiyor ratt?»
Yani; oj^ Mr kalb ile notes fl^afi? k^le gclmiyor muBun?
una
tvoa
SEBEBl VE RUH'UN NEFISIEN HALASI-
7069
* * «m tasbih etmekten ba§ka «,«» kurt U Iu 5 tfresi yoktur.-
7070
Kur'an-i Kerim'de buyuruluyor ki «
m\
if > o » l
Yard : -Hnkikalen Yflnui dn i^y^mbcilcrdeii idi. (Musid'un knr^i-
sinda harubcsi bulunan Ninmrn jyciliri halkma pcygambor yuntlcrilmjrjU),
Dave tine icabct olunma<Jl& K"' nun sikddi, orad.iii ka^ti, Ka t ti vo yll-
kiiiiii almi§ Wf gcniiyrt bmdl. Kur'a gch tiler Yunus ma&IM) oldti, (yAni;
kur'a ona isabet etti). O da kcndini snya a«i, Vc bir babk on« yuftu. O Al»
lahm izni olmadan kavaii arasmdan $ckilip giitigi tghi kendim levmcdi*
yordu. Eg&r o, bali£in karninda (Lg ilahe ilia ente siibhaneke innilumtu
minezzaliinin) diye tesbifi etmcmig olsaydi, bahgm karnmda ha I km b;t*s
olunacagi kiyamefc guniiue kadar kalirdi 6 ^
7071
(Jf*6
*J r-g^ } $
-Jk
fUaxrH-i YAmis, ettigl frsbih bercke'dyk, bahgm karnmiJait luiiinl-
du, Tosbih nedir? (Elcsiii birabljikum) gtiaiinijii &lamctidir.»
Tesbihin manasi tenzibtir. Yani; Cenab-i Hakki, $& n -i uWhiyyetlnO
layik olmayan vasiflardan beri kjlmaktir. Allah Teala ruhlara (TCI or W
birabbikum) yan!; ..Ben iisdn Rabbittiz degil miyiin?* diye SOtirmifi Oft-
lar da : (Eela) ytni : «Evct» demijkrdi. tgte bu «Evet» deyi? bir lu-vf
tesbih ve takdis idl ki, Haktan basfca rab ve m5bQdu nefyettifji dhetl»
Cenab-i Hakki : § an ve vahdSniyyete layjk n] may an §*rik ve nasiir veh-
minder tenzih cdiyordu.
7072
-Eger r-utiim, o tesbihini unuttuysa, ju bahklarm teshibinx dink.*
7073
_
«Basar.i basiretle Allan'i kira gorddyso o, clihiJIabtir, O dottizi mU-
^ahedo cimts olan da o deniiin baligidir.*
(63) Sdrel Snffat : 133-144.
;j:i:i
707*
a'
7075
■^J gSU ^l r _ jf
rf*&li j £45 *ift ^jjj ^jj
«Ej*cr o rub, cestd baiifc icmde tesbih cderse o redden kurtuW
707&
vii
Hadis ve sofiyye kitabhrmdn rlvAytM, nlunan soyle bir HedlB-J §<?rir
vardir : ^Lisaiida liafif, {yunl; |tlyteinr;;J kohy) mizniida agir iki keliino
vardir Id (Siibbanailabi vo Mhmmllli) vu (Kiihhimiiltahilazim) ki-Iimtdi<-
ridir,* Hazret-i Yunus'un tesbjhi de (L{l Uahc ilia ente fipttalteka iiuii
kiintii mines zalimin) idi kf : -llatu, scndeii ba^ka mabud yoktur, acnl
tcnzib ve takdis ederim. Ben hakihutcn ticfsJne zidmedcrilcriJcii oklum.-
demektir, Hazreta Yunusun su ffit&fa, hcpimizin lisan-i habdir. Bin firm -
aleyh biz de oylece gunahlanmizi itiraf ile Tevvab-i Kerim olan Allnhi
tevhid ve tesbib etmeli ve firsat buldukga bu tesbihi soylemeliyiK, Sfl-
fiyye hazerati, tesbihi kavll, kalbi ve ii'Ii olmak uzere iiqe taksiiii tt-
irrigtir ;
Tesbih-i kavlf: Lisanen edilen tesbihtir. Her narnazda okudugumui
(Subhaneballahumme ve bihamdik) ve namazdan sonra soyledtgimi*
(Sijbhanallabi velhamdiiliHahi vela ilahe illallahii vallahii tkbor. Vela
ha vie vel§ kuvvete ilia billahil aliyyil azJm.) gjbi.:.
Tesblb-i kalM: Kafbini Cenab-i Hak hakkinda yanh^ i5ikadlafdan
temizlemek.
Tesbili-i fi'li: Harekatim san-j, iibudiyyete layik olmayan ^cylcrth'i:
tasfiye eyfemektir, Bu barekati muhafazaya sabretmek tesbihin pfihu
mesabesindedir.
7077
*j^ 'jj^ ij
jLfr jLi .j^ \: L*5T :
r^
&rJ^ r k ™ dilClini 5 ^ a VUrUtiar ' t^ 2 *™ « M ™ la - **» *****
Yani; hakikat denizimn bal^i olan ehlullah hazarati sem nl e E ohbet
de ederler. Pakat £ en .nlar, tamyamazs^. Tammak i,in bir in^Tlt-
.^.din tedavistyle goziinun aplmasi geroktir.
7078
93G
707&
"Scnin ettigin tesbihlcrin rtdui h sabrctmektir. Sabret ki o, dogtu dlb
rust bir tesbibtir.n
70S0
•His bir tcsbili, sabx dcrcccsme niuadil olunim, Sabrtt ki : (aabr,
fcrah ve iurOnui miabtJiDcbr) b'lynrnfuniHfnr..-
»37
*■■
7081
T6M
<6yle bir ahteksiz goklere kaciar jiiksdse de ondan korkuia. <^Un1ti
*Sabr koprii gibi o Ceniwtin Bira t,dir. Her guzelin yamnda firkin 1 " 5jrIe b5r ^^ g5klere kadar J
bir Iala vardir.- S y ™ naa *™ -IL alt tarafmin zevkiyle ders almi^ir.*
7082
ayrnma^" ^^ ***** ** *■** y0k < Ur " $»*» lala , ^*»
la ajra te S bih edriiyor, Lala, daima efendi zadesi il e beraber oldugu gibi
15m ona iitifat etmek de zaruridir.
7083
«Ey kaJbi naiik ve 5 abra gayr-i rmitehamrml olan! Sen sahtm zev-
kin., hu Susi y ]e AUah'a u] a ^ ak khi ceUilen sabrm ^^ ne ^J
wS^ **m e ? Ien 5Gyden m ^^^lyy«t mejakkati oldugu igin ona
harkw tehamnvul edemaz. Fakat erbabi & o mesakkatte de bir ivk ve
a* vardir. Hususiyk Allah igin edilm sabr ve tetomiili^ zevki
Sndf ^ 5 ° k yiik£d:tir ' «****» bu zevk, merd olanlar
7084
-YiJU bir adaram zevki muharebede ve harb esnasinda iieri, g er i
at.Wktad Jri Kamerdm, ahlak^n zevki ise ba*k a ^ yde ve ba ka t*
raftamr,* s
m
7086
«Ovle bir her if yukseklik taiafina ^ingirak ?alsa vc ^an scsi yuknr-
lard an gelse bile, atmi al^akhk tarafina siirer. »
Yani; sozu yuksek olsa bile ozu al<;akhr.
7087
-Dilenciletin bayiaklanndan ijiflti korkmaUdir? Zira o bayrnkbu',
bir Jokma ekmek jgin vcsiledir.w
Mfflum ya bayraklar ve sancaklar t askeri bir toplulugun ak'imetidir.
Onun altmda toplananlar harb ehli kimsetcrdir. Onun Igtn oyla bir
bayrakta mehabct vardir. Fakat eskiden dilencilerin tagidiklan bny-
raklann altinda ancak bir dilenci oldugu vc bayrak bir loknna (?kmek N
yahud'bir kag para cerrine vesile old^igu iqln oyle bayraklardan korhul-
maz ve onlara hurmet olunmaz. Buntin gibi sozii yiiksck vc bzu al^ak
kimseler de dilenci bayragma benzcrler. Onlarrtan ^nkinmck ve kondilo-
rine ibtiram gbitcrilmek lazim gelmez,
m
MMM
«utn comfit w ltd vrtici niii iiekiften korkmasi, o berif!
DE: "YAVllUM KORKMA Kt BEN KAMEIlDiM" DEMESt*
708$
$ J sit* h&tj? ii*j ti ^5"
&s* «MsS f) ikjJ *£ Jj;
n
«iii yari bir h^rif, bit <iocugu tcnbada ve yalmsca buldu. £ocuk
fin su-i kasdmdan korktugu i$in sarardi.*
70B9
= Her if dedi ki : Giizelim eiiiin ol ki sen bemm iistiime siUacaksin.*]
Malum ya edebiyatta agik sacik soderc (Hczl) ve cemiine de {Hez;
liyyat) dericr.
Hazret-i Mevlana bir beytinde der ki : «Eenim bcytim, beyt dep
bir mana cihamdir; Hozlim dt; hwX degil, talhndir, anlatmak ve ogretmet
i^iiidir.»
Mtsnevi tSHm ve irgSd i^in tanzim edilmi§ bir kitabdir, Herkesi^
anlamasi ve ogrenmesi ise b&gka turlu olur. Bazilan bir i^^retten mal§
sadi anlar, bazilan ise aciklau at;>£ a sijylenmek ister. Anlayislann boyfl
farkli olmasi dolayisiyle Hazret-i Mevlana da ajra sir a boyle hezl vadi*!
sinde kissalarla anlayi^i kisa olanlara anlatmak isfef,
tjte o erkek jeklinde vo kari tabiatmdaki ablaksiz dedi k i:
71)1)1
cBazi Mmsclcrin sureti ve manasi, yini; zahiri ve hatuu boylcdir.
Dijarjdan adam geklindedir. t^ensi ise mcl'tin gfeytan gibidir.s
7092
«Ey Ad kavmi gibi iri yari mii§ekkd berif! Sen riizgynn comnkUi-
digi davula beiiziyaisun.n
Bazi tavuk ve giivercin kumeslerine davul asarlar, bir do eark to-
karlarmis,; c^rk rusgarla donduk^e ucundaki bir degnck davula vurur ve
^uriiltu yaparmi?. Sansar ve tilki gibi kiimcs haj^anlanna musallat olan
hayvcnlar davul sesinden korkar, kiimese yalila^amazlarmig. Hazrct-i
Mevlana, boyle siireten mukemmel, fa):at batmen erzel olanbn t ruzgLirjn
(jomakladigi o davula benzef-iyor.
Ad kavrni mSlum ya Hud AleyhiEselamin davctine memur oldufu
bir tMfedir. Bunlar Yemen taraflannda oturur ve putlara taparlai'inij.
tri, yari, -gu^lii, kuvvetli adamlarmis.
7090
«Ben cger 5<il ve ciissc itibaiiylc korknnc iscm de ohemmiyct vet*
me, llvni nsimtril bil ve devc gibi iistiimc fillip siir."
940
709S
-
j' ( j jl 'i;.:_j^ jl^i-l <jfJJ
jsVjjr <»U- ^j^ J^ ^
-Bir tilki, kirbe fjibi hevS ile dolu bir davul dolaymyle jikariiii yole
vtrir, linyhnlcr."
Yuni; kiwrt'sleki hayvanlan Avlnmok ^tjl golon tilki, o i<jl uo§ davu-
lun icaiuden korlfor vt: lav uhlan avium;: It l ;m vnsjpgcr.
041
— — — — m m ttm am t
^^mtamttm
■ -
7094
lsT.J* -^ J*J J^ »M( tjj^-
- Jl ■ . .1 <^. .*•
-Tilld davulda semizlik gormeyinc*, bir domuz bu Jci b*$ Jarbed*.
cvladir, der.»
7035
Ji'V £Xj o^ ^fe
Buntin gibi, dervi$ kisvesitie girmig, Mkin derunu dervislikten hali
du mukaUidlerden «taH nis cakfn* CMan haJdkaten dlt^ve ^h
«e, Fakat fc*w basket sahibi olanlar, cnlann iginin kof olduS
»nierlar ve onlan davul gibi (jomaklarlar. oidufunu
■BIR OK ATANIN VE OWIW ORMANDAN GiDEK BJR StJVARiDEN
KORKMASININ HIKAYESl*
7096
-Silahh ve WtatB bir siivari. soy bir at Uzerind* oldu^. bakle bir
orman icmde gidiyord H ,» S "' r
7097
v. W jN $?M ►$
•Bir ok atici «m tfjrdll vc korkiisundan yaymi kiirdu.*
H2
=Oaa ok atmak 15L1. L^kia sUvari oua seslendi ki: Ccsedim iri ol-
makla berabcr ben zayif vo korkak bir adanum.»
7009
i>" (i*3 j*y J~* ^ j o**
J>j« j I ii£% cij jj ^ jS
<■ Siskin benim iriligime bakma. Ben muharebedc bir If oca knridmn
daha &cizim.»
7100
gri'* aj ti«J ^V ^-*j ^^
«Ok^u; iyi ki soyledin. Yoksa fcorkumdan sana ok atacaktim, dcdi.*
Kissadan hissenin ne oldugunun bey§ nina §uru edilip deniliyor ki :
7101
«t;oIt kimseleri, merd olmadiklan igin, iivvn;!ariiida kili£ olduitu 1ml-
tie liarb aleti oldllrniugtur,*
7102
o* Ji^* ts? . 'J-J?" *-" k ^" **^ji
-Sen Iltistcmlcrm saiahmi ku§ansan da o si Id hi n ehll olmnymca ea-
rn 11 gidor.*
Ey mukallid ktein; son de evJiyaullnh klevcBino btir«iiion h o klsve-
nin ehli olmiKii^in i v in munen heluk olursun.
m
Bayczidd Itoltiltil (KmMise sirruhu) hazretlcrinc biri miiraceatla ;
'KiirkLimlzdm Idr par^a versemz de teberruken iistutnde ta^isam* de-
mi$ Bayezid do : tSan a dam olmadiktan sonra Bayezid'in derisini yiiziip
icine girsen yine faydaSj olrnaz» cevibini vermij,
Binaenaleyh :
■<r*&
7103
*OgIum! Kilici bjrak da T canim kalian fttiMz et. Her kim ba^siz
ulur^a bu pSdlsahtan basmi kurtarir,»
Kilici birakmak, ehli olmadigiti halde onu tagimamak, canmi kalkan
ittihaz etmek de, hakkm kaza ve kaderine nza gostermektir. Boyle yapan
kinase; Allahm kahrmdan nec^t bulur, Ea$mi padi§aha seve seve vermek
ba^i kurtacmakj selamete ermektir.
7104
«Se«in o silahm yapmig oldugun mekr ve hiyicdir ki, hem senden
dogmus, hem de senin cauiiu yaralami§tir.»
7105
Jjj StJ ^ £*j5 kii^s- 6 J
«Madem ki bu hiyfelerden hie istifade edemedin, o hiyleleri birak
ki d evict I or seudetler seni kar$ikmn.*
7ioe
...
*Madcm ki fcn vo liiyleden menfeat gormcdhi, fenni birak da Allahi
taleb et,«
944
7107
fj^- u'J fj ^™* ^IjV- j_?>-
fiJ-f J J^! J J- l* J e^Lj>
«Madcm ki bu sathl iUmkr sana miibSrek oJmami^tir, kendini tabil
koy da o ugursuz bilgilerden vazgec..*
710S
"Mclekkr gibi ; (La lltnelena) de ki, (Ma allemtena) deslgSrita o1sun.«
Cenab-i Hak yer yiiziinde bir halife yyratacagmi Moleklcro huhbr
vermi^j onlsr da : «Orada fesad cikaracak ve kail dokecek bir mahlult inn
yaratacaksin?* dcmi§-krdi. Sonra e§ya isimlerini onlara sordu. Onlar dti :
Ci§L' %&$&&4&
Yani i «Y1j Kabbi, seai tesbih ve tnkdis ederia. Big ogrctmij oldu&uu
^cylerden bajlcasmii bilmeyiz 5 *.* diye kusnrlanni itiraf ftttiler. Sonra Hak
Subhcnehu ve Tea la, Adem AleyhisKelami. yaratti ve ; -Ya Adem ^unla-
tm isimleriri meleklere soyle dedi. Adem o isimleri soylemeklo onlara
o^retmi^ oldu. I§te in$an bilmedigi bir §ey iQin biJiniyorum diycoek olnr-
sa ona ogretilir. Binaenaleyh, ilme magrtir o3mamah, ' bilinen pylori n
fevkinde bilinmeyen bir qok $ey bulundugunu hahrdan gikarmarnali.
Imam- 1 Ga?JIi gibi bir allame : «Bjlmedigim geyleri ayagttnm altina alo-
bilsem ba§im goklere de^erdi* demigtir. Gazali gibi hakim-i muhakkik'in
?n sozii ibret ahnacak bir kelamdm Ziten ilim do nsii ve gayr^i nafi o1*
mak u?.ore iki nevidir. Bazret-i Peygariiber : «Faydasi olmayatt ilimdtn
Allaba sigimrim^. dcraistir. Hazret-i Mevlana bunu bir misal ile anlatim^
olmal: icin buyuruyor kt :
ttt) SO re) lUh4»ru ! 32.
Vi 60
045
MMM
-
imMm^Ma
-]*lu BBDEVlNlN <;:uvala kum doldurmasi ve
\ 111 FJEYLESOFUN ONU LEVM ETMESI*
7109
1$ J£\ *t>j( & J '(^ Si
«liir bcdevi, danc ilc dolu buyuk iki cuvah bir devcye ytikletmijti,*
7110
J !•£* \jjl jjj jftj$ &**?• dJl
«Kendi do iki cuvalm ortasina oturmu§tu, Gcgen biri cmdan sordu.»
7111
I
H-- V T
tiBeduTiye yurdundaii silul eyledi ve omt sbyletti, O siial c&nasmda
hii' ijuk iiiLi (k'ltli. yani; giizel sbylerde buluiadu."
7112
■ On dan soma bedcviye dtdi ki * Bu iki cut aim i^inde no var, dog-
7113
fBcdcvi dcdi ki : Ciivahmm birhide bugday vardir. O fcirinde ise
kum dohidur ki in^aii riTski de«i]dir.»
940
MM
71H
r
*Feylesof: Bu kumlan ni^in dcvcyc yiik eliin? diyc sordu. Bedcvi
do: Bugday ^uvali yalniz kalmasm, yam; kum jjttvah ona dealt olsuu
diyfl, tevabtni verdi.*
7115
flFeylesof; bugday denginin yarmni obir guvata duk ki akilliea lia-
rcket budur, dedi.»
7116
^s ^j ji jr ^J au c
«Boyicice, licm £uval ? hem dcvt: hafifiesiu. Eedevi: Ey ehliyutli vc
hiir olan hakim; afeiin sauaN
Dedikten sonra :
7117
«->j*" (-^ 1 jj l3^ j j^ C^-fJ
■Boyle iace fikir ve giizel re'yin rarken scti bbyle jiplak, yaya ¥o
«ciz bir h{i!dcsin,» dedi,
711g
j^ dL-" ^Lii / ^u'j t /J'
«Fcylcsofa iicnh ve o iyi ndami rievrsinv blndirmcy« uxmotti.-
047
■
7119
*Tekrar ona dedi ki : Ey guzel sfisslu hakim; kcndi halindcn bii mik-
tar §erh tc beyan eyle.»
7120
>t/ £c*U5 ^ Jit o^'
b iS$j fjfi^ iSjj} J
-Sende bu akil ve Jdfayct varken vetir misin, yoksa §ah misin dog-
rusuou seyle.*
7121
(t^W j j,'i j JU. jjJl &,
-Feyfcsol dedi ki : Ey ikisi de dcsilim, av&m-i nasdan biriyim. i§te
hfilim ve elbiseme bak da ne oldugumu anla.-
7122
jL5 -l> tSjij -u»- jLil l ^ii
•Bedcvl : Kac dcvea, kae sigirm var? diye sordti, Feylesof : Ne bu,
no o vatdir, Bizi dcsme f y∋ bahsetme cevyfom verdi.*
7123
l>£j jj jjl ,^_ r c^i-j siT
*Bedevi : Bari diikksnmdaki e 5 ya t ygfti? scrmaycn nedir? diye sordu.
Feylestjf : Bizde dukkan, hatta mekan nerede? Yaiii; Strisi de yok, dedi.*
7124
~Bedcvi dedi kit O halde nakdiudcn sorayim; ne kadar nakdin var
ki sen yalniz ba^ma yiiriiyofsun ve scvimli nasibatler veriyoisun,*
7125
•Dunya bakirmi a! tin yapacalt kimya sendedir, Akiln vc ilmia cev-
heri send* kat kattir.*
712G
^4 &yS »j^-j «£3U *^ji
wFeylesof dedi ki: Ey arab kavmmin seyyidi; Vallahi btitiin ttiij!-
kiimdc bir ^k§a&i yemeginin be deli yoktmr .
7127
tj*af- i**j* J
V;
'*
818
=Yalm ayak ve eiplak olarak ko^anm. H«r kim bir ekmek verirse
oraya giderim.-
712S
'Bu frr/ilct, Lu Uikmct vc bu Iiiinci'dcu baiia lilisi! nlati, bayal ilo
ba§ a^nsindim liaijka bh soy dcgildir.-
049
«
m m m m m m ma t
■■
712&
fj— V y ufyt> JJU IT
MrfSEP ™ rin \ hed ° v [ d * di » = Yanimdw cckil git ve uzakla 5 ki
scnm u^uisuilugun benim ba$i*na da yagmasm..
7130
soztin zamane haJki
«0 ufursuK hikmetisi benden iizakla 5 tir ki sehin
f^in u£ursiizdur,»
7131
*Ya s ™ ? f A git, ben bu tarafa kogaymi, yShud «ffi j-fc ftfe
ise beu gerj kalfly:m.»
7132
"Bir jtn-almim bugday, abiriiiin kum] a dolu olmasi, sen ii, hikmetm-
acn ttflha iyi be hayirsizL»
7133
tftettta, ahmakl^M miibarck bir ahmakbkdir ki, gSnliim kanaatkfir
i-ulium isi; imii1ck£dii-.»
IT^ret-i Mev^a bu kissayi naklettikten sonra beyfimna 5 uru ediyor
ve dine mugSyir itikadda buJunan fclsefecilere hitaben diyor ki :
m
7 KM
.Scndcn 5 ckavetiu kaybotmasim isterwn, ^k? ki senden UiUmrt,
yam; felscfe kaybolsun,"
7135
-Tabiatten ve fetfflftfe dogan fclssfe, Allah Zii'l-Cclalm nftr-u toy
zindcfi mahrum bir hikmettir.*
7136
«DU K ya hikmetJ, (y^ni, felsefe) zaimi ve 5 <^ ^ tlcir ; diniu !lLk,m * t1
ise sabibiui semalarm fevkine c,ikafir.»
Kur'art'da :
YSni ■ -Bir kimseye hiUmet vcrilmi^a ona bir S ok bayir ven1n,L ? -
f^ b^yuruhnu^ur ki or.daki hikmst, Kur'an ve Hadisten MtnbAt o -lu-
nan hikmettir. Ta^vvuf mesleki dc o bikmet toerine tesis edilmlf; tlr,
vanl; me'hazi temamiyle rakildir. I^ptfa W ^ ^1 ve an u^rlno
bina kihnm 1§ tir, Bundan dolayi erbSbt arasmda bir 5 ok ihtihf Vttdtt.
Banian da tasavvufu felsefe subclerinden vchmediyorlar Irf, tffml*
miv i e yanhs bir t-Iakkidir. Sofiyyc iMfe.s, daima leyksallara mtttSW
ve o meyanda ibn-i Sinaya bile atrm 5 mM»J» S&.2E
Suhrev^rdi der ki I -Feyle.ofkra, fefe Ibn-i Sinantn §iffl mmnddd kit*-
biyk i|tigalini.den d.layi Cehmnnn ^kurkrmdan bir sukurun ba 5 m-
<B5) Birol Ruksirii ; 253,
051
dnsmiK rllyts kflfl dnf/i iftylpiliia Dizirn tcvbih vc ihUinmiza ehemmiyet
vermcdikleri ifih Atlfilta (Lliri'i ettik. Onlar Arista dini iizerine olduler,
bta Pltl-i MUBttffl ll/rlini.' yi^iadlk.*
7137
y*J *t^j ^L jj
«Ahi? ramamn hakiyr vc zcki feyle$o£lan t kendilerini kudemadan
iislun furzcttiler,»
7133
*&-^*l ^J>L* } l$i**
«Hiyle ogrcuerek, cigerter yaktilarj hileler ve diizenlet yaphlar.*
7139
"Menfeaf iksirf buiiman sabn, ibsan vc toincrtligi heder ettiler,»
Zcvba' kelimesi Iiigaite haldr, ki$a boylu adam diye tarif edibyor.
Hazretd Mevlana, bu kdime ile mu ah harm feylesoflar ile onlara tabi
olup da inunaka§a ve mticadde icin tahsilde bultman kelamcilan kasde-
diyor. Onlara (z-cvba') demdde de ger'i alimlerin kisa, yani; as, bulun-
dljjgimu anlatiyoT. Dini rr-jdafaa ve itikadi tashih etrnek niyetiyle kelarna
d&ir eser yazmi$ dan ulerna, tabii bunlara dSbil degildir,
Bu zevba'lar, nakli birakmi$, akh. fikri rehber ittihaz etmiglerdi,
munasebetlc Cenab-i Pir diyor ki :
7140
^ T
«Fikir ( sahibiiie Id da jet yrdunu a can seydir. Yo! ise, bir §aha tesa-
did udjji!3i tariktir,»
852
7141
*§ah, hazinelerfe vc ordularta deftf, kendiligindcn §ah olaniliv.»
7142
«B5t aatm salilisi kciidiligindeii olmali ki ,din-i Ahmedinin izzeL vc
serefi gibi, onun ^abligi da ebedi olarak kahiii.*
4BBAHiM BIN EDIIEM'IN DENIZ KENAKlNDAKl KEEAMKTb.
Ibrahim bin Edhem (KaddesallahLi sirrahu) hasretlftri birin^i tabak.i
me§fiyihindendir. Kendisi Bolhli olup hukumdav zadelerdendir. Gen^Ii-
|indo her geyi terkedei'ek Mekke'ye gitmis, orada Sufyaa-i Sevri, Kudayl
bin Iyaz ve Ebu Yusiif gibi kibaT-i raegayihk gorLtsmiis, sonra ^am'o
hicretle ora'da 161, yahud 162, vey^hud 1B6 taribinde vcfat etmi^tir.
7143
"Ebrahi™ bin Edhcmdtn nakledilir ki : Bii' yolctilugy esuasmdy th'-
niz kcnarmda olni'mnptit."
7144
«0 rub kuI tii in, abiismi dikiyordu. AnNir.ui oruyn liir ciiib; (jn*lili,» i
B53
•IMIM
7145
*0 beg, vaktiyle 5e yhiii hendelerindcn idi, Eski cfendisini tamdi »
tazlmen onimde ycr optii.*
714{i
Ǥeyhin abanm difcmesine ve onun gekil ve sfirctiyte ahlakinin dc-
gi§m,i§ olmasina gagfarf
7147
Ǥeyh, ijyle arim bir inulku torketmis, bfiyle dakik ve muskiil hit
takPTt ibtiyar cylemisti.u
7148
^V o;^~ j, 1 ^ f d? Sas
^j ?**.U» *JjI cj* till*
«Yedi iklimin pSdkahligmi birakip da dilendler gibi abasmi diki-
yordu.n
7149
/kbit! \i caJT j^*j ^
*4±* Ifib
>J5-
«S«!jdi, wirin diisiincesim kesfclti. Ciinki soyh, bir arslandir, gdniii-
fur iso, ouun ormamdir.»
2$tii; bit arslsn orman ieinde na Sl l gezer ve oramn her tarafrm bi-
lirse, kamil bir scyh de goniiltercteki esrara, Byfcce vakif olur.
D54
O'jJ
7l5fl
jUr j^l &}^ j^ <5-"*
Ǥcyh-i kamiJ, timid ve km-ku gibi goniillerdc gezer. Diiuy;miii c&rftri
mis gist) dcgildir.»
Binaenaleyh
7151
L-J
*Ey maneviyattan hasili olmayanlar; evliyiiullali Iin7;ir;'itmin lin/fi-
rmtda kalbmizi muhafaza ediniz, yank onlara karsji ink fir fjkrlndo bit-
lunmayimz^
7152
\*\
«Ten ehli yaiii; elil-i sfiret olanlara gore edeb vc tcrbiyc -/.aliiriulir.
Ciinki Allah, gizliyi on! a t dan setr etmistiv,™
7153
«Kalb elili indindo ise edeb hatmadir. Ciinki onlarin kajhi Mffctfl vh*
kifijr,»
Feth-i Mekke esnasinda Resiil-i Ekrem Sullatlahu Aleyhi Vesellsim
ashab-i kiram ile Kabe'yi tavaf ederken Ebu Siifyan da bir ko^odo dur-
rnus, Peygaiinberle ashabmin tavaf mi soyreyliyoi'du. O sirada "Ah bir
ordu toplasam da 511 adamla yeniden harbo hatjlasarrn- diye de kalbindpfi
bir kuruntu g^ciriyorcu. Alqyhisse^at Efundimi?, onun yanins ^fliiup :
«0 a dam jine nam ^ebl ve rczil cd*r» buyurdu. Kb ft SLify&n bumi Iwi*
tince ; *Hak Pnygamber oldui>una ^imdi inandim, vftkia iiyk bir kuruntu
■
OSS
__^
Bcsircnistim, ttati. Hablyyi Ekrcm Etadimlz bSyta old* mi „„„„
7154
zt; r ******* ** •** - ^ ile iis
7155
- L - J^^'
J-^vV" J
L
7156
H* jj- i^W ^jU' j^
,»,,;« 2. ki se " do *■* Ka ™ u " ■*» **-* ««*» i-* ,n-
7157
Ji* t£jyj> i^ ptU, *j,
fc-onra gtt kohmuj halmle npzlanmaya k a ]kis.»
D50
7IS8
■§eyh Ibrahim Edbcm, jgncsitii cobutak dgmzc atti. Sonra ydltHidi
scsle ilucyi istedi.»
7159
«Hcr birium agzmda birer altin ignc olmalt iizcre Allahm mnbhik vv
mensubu yOz birder ce bahk :»
7160
. 4^
L^:^- J '-\"JJJ •
^T ,?>*"'
^
J~
«Ey gcyli, ITsiLikif: ignclcrim a I diye Ilakkm dcnbbiden hiij ^iklu-
7161
Ǥeyh, cmire tevecciih ecterck dedi ki : Ey eniirJ Gonill tiitilkd vr
devleti mi iyi, y&ksa $u hakiyr diinya hilkiimuli ini?«
;i62
Ǥu hal, zahirt bir aliract v* adi bir korAmcllir hi hit; bir ^cj' di'ftlU
dir. Egcr butina ^irecok oEursaji butiiiri yirmi niisLiiii, >iiiii, v*hl-i mu/i'i'n-
fesini g(irursiin.»
Muclic ve kcrfimoHGr, tlahi iradu ik> stuhCirn Holdl|ti Jftn nih(ly#tila»
B6T
dir. Ertbij* v, e-vliyiLlm, n.huru rivayet edilen mad,, ve ; : ;.,,„. ,,
Umflnodlr, Ilazret-j fcfevMrta hum, ,
getidyp* ve diyor kl
rtnl ~ r ~ "* 'uimrLi rivayet edilen mucize ve keilmetler
7163
"Bagdan ^hir* bh dal gstimler, ba Sl vc ba.tam oraya flW»*ft*&-
ff' ° nun Sfl* Pej'gamberfcrin bir imfcizesi, evliyamn bir feiES
de daba br p* hadkulade haller oM^ bildirir.
7164
i&aji -jr d_ a* ^f j^ Mt
.Hususiyle, bir bag U : Akm-i UMhiyycttendir; bu fclek omm W
7165
n^lSf*^ ?* taraflna fldl,n afamiJ>orsan < °™ *&&** ara H
fert ki abdest ahrken : a* Rabbi; bana mm* mabalii olan ccimct
71CG
-TA kj o rayiha, S c»i o bag-, Jna]1 evi tarafina tokip gattfrsun vc sana
trawl yolumi gcistersiti.* Dnlm : Sana
IttS
7M!7
JJ LXrf *JUj* 1 0'tJL~r
"Gormeycn gozutiii goriif bir tiilc getirsin; gogsiinii, yam; kalbini
Sina gbgsii eylcsin,"
Malum ya, Sina dagmda Hazret-i Musa'ya tecelli vaki 1 oltmisj, omm
jevlciyle da^ da par£alanmi§ti.
716S
ij? t-^^'i O • <**&>;#.
^r
«Ba rayibadau dolayi, Yakub peygombeiin ogln Yusiif AleyHlmwato*
sclam (Gonilegiini gotiirtin, babaimn yiizunc siiriiii) d«mi§(i,»
Hazret-i Yusiif, Aziz-i MiSir olduktan ve r.ahlre almak i^in oraya gd«
leu biraderlerine kemdismi tajdl-ttlkta'0 sonra babasinm goaleriniri gflrrnez
oldugunu haber almis ve gomlegimi goturup yiizune suriin, gozlci'i atjihr
rteinisti.
s \ i v \ > - \\ ' ] : ! X i ^ ' i
Yani : *Su Komlo^imi pbtiirLin du babaimn yttr.iiiiv koyun, yanS; sH-
tiin, v;ii-*li«i l Q^ilDCiikiir. \V hctuiii yam ma fhl vc lyahnhlv liirlildc bcpi-
- -
^^J { P!;f^^- M ^ w* ***** »
hakk. i ? b b akikatcn £ S i S2S It .^^ M: Alkh
* vc g™,fegj a j getirdi VsSh . sapikliemdasitl " Vakt ^ raided gcl-
rim demiyo, ffiU Jgjgjj Smn »**■*#* ftf* AJiah t ara f,ndaa bill-
7169
7170
j£t
2-.
**£* hk birW ^ le ***** ^"bu K ^ bir asi!dan ^
On™ i^in FW*i MeS .M a L5 *f "*! ^ kUVVet ^ kil eder >
M obir hi,l er in de ^S^fl^"^^ dUy ™ k ^^ b ^
7171
uigcrien i$in saki yerme gejer,*
S ^ birmfn kuVvet3i * lm ^ ^ d^ferini takviye
<K> Stlrei X^jfljj : 9J-JS,
717-
«GBzutt uiiriiifsi a$ki arttnr, A$k da gozdeki sitlki teayid cdcr.»
7173
«Sidk her hissin uyanmasraa ve zevkin on la r a munis nlmnsmn scbub
lllllf."
9UCI
«GAYBI GOREN NUR iLE ARtFiN HiSLEKiNtN
MUNEWEK OLMASIp
7174
•Hi&lcrden birinin seyr ii siilfik esnasinda bagi ^Dzuliir ve unnltcvIyiHn
vakif oluria, digcr hislcr do tebeddUl edcr.a
7175
-Hissin biri giiyr-t mabsOsati garect'k ohirsa hiitihi liislore g^yb fllonl
Bunn mMI nlmak teere i
F: fll ,,;,
MM
Maaaaaa^aaa,
MM
717(>
J^frf c j- jlj ^ jL „j
-Siiriideii bh koyim sicrayip dereyi atlarsa, digtr koyunI aT da o ta-
rafa si^rar, gecer.i*
Bunun gibi havass-i hamseden biri gayba vskif clunca diger hislei
de aleme vukuf peyda ederler. Binaenaleyh ey salik :
7177
=5en de koyim gibi hislcrlm 5 iir dt ( j-J' ^ >s ) $ayirmda oHai\»
$u Ayetlerc ijaret edilmi§tir :
^ \ W s ' >l^t
jOIv^
YanS : *Rabb-i Alanm ismirii tcsbih ve takdis cyle (Subhane rabbiyd
a 'kj, demekle o Rabb-i Zi^lm, §anma I&yik olmayan §eylerden tenzih et).
O AllnU ki yarath ve tesviyc cttf. Ve o Allah ki her §cyin rizkim ve ecc~
r.ni takdir eder^k mahlukatim miisteid olduldari i 5 lcrc hidayei eyledi.
Vc o Allali ki meralarda, ^ayirlarda otlar bitirdi.»
Buradaki (mer'S) hayvanlarm otladifi otlaklar olabikcegi gibi, in-
sauiarm feyz alacaklan raanevi bir mer'S da olur. Iste Mevl^na erbab-i
siilftkU o manevi mer'adan nimetlenmeye ve feyz almaya tesvik ediyor.
7178
Oj .-.
jr£ l^«*J J (JJrf tf 1 1 JJ L
A.jjfjj *l Li
)& I"
J J J
*Tii ki hislerin o mancvl mer'ada sunblil ve feslefcit otlasin ve ha-
Idkat tfiilzan^o vol bulsuii,»
tCI> SOrei A'lii: i-t
1)C2
7170
j^-i l^,^ j~.M~ ii™-3-^
•Scnin her hissin, htsle^in peygamheu ohun da biitiiti hislcri Cc li-
ne te ^cksin.w
r>
7180
■Fa§kalannm hisleri sana; dilsiz vo dudaksiz, haki!::il vc moctlZ ol'
niLiksiiin lisan-i IulI ile sir Lit s5ylcsin.»
7181
:iT
l^L^ *._L. Jy t>>
»Zira edebiyatta hakikat vc mcca^ diye bahscdiku kclam liir/imn
hnktkat dcnilcni tcVUc kabil uldugu gibi mccaz tabir cdiluni dc Lcvfli-
i.intnliir ve maye-i tabayyiildiiv,"
7182
jl
U-» li Ast^-Xj bib ■k,*
«Aya,n olan, enhiya ve evliyanm meghudii buluiian bir Uakik;it \ r nr-
il< i ki v hakikat hie bir te'vil knbul etmcz>>
Mesela Kur'anda : her geyin AUahx aikrettigi ve tafia kayaJarm AJlrtli
korkusuyla yuvarlanip du?tuSii bildirilir.i^ bimlar bazi uletrui tarafindon
un'oaz sayilip te'vil ci he line gidilmi§tir. Halbuki bunlar sofiyyect 1 . ayn-i
vfiki bir hukikattir ki te'vil kabul etrnez. Zfiten me^Syih-i sMiyye Kur'aui
■ i ■; : ■ . = ; i r gibi kabul etrnek, anla^ilamayan mutesabihati ilrn-i llahiye ha-
valo etmck cihetini iltizim eylemijlcrdir.
Hazret-i MevlanA yinti MHsnuvJdo : «Bikr4 rao^muri oltm Kitr'iiiii
to' vile kalki^iyuMiitu Kdamullflhi dcgil h kendini Uvvitc gAlif* demi^tir.
m
-Li y jjf* S^
7183
-v, / jj Jtiii IjV^ wr*
-Her his setiin hissine head* olunca giiklcr de senin iradetHj tabi
Nasil ki ResuM Ekrem SaJIaliahij Aleyhi Vesellem JEfendimiz mubi-
rek parmagiyla i 5 aret buyurunca ay iki parga olmu§, soma da birles-
imsti.
7184
«Eir postun, bir kabugun miilkiyetmde, ysnij kime aid oldugunda
lava vaki olursa; o kabugtm ifii, Hibbli kimin ise kabuk da onnndur,*
7185
*&kiSC-JJ *0_}i £vjt£ ,J_J3-
«Bir saman denginin aidi yet inde mtinazaa vaki olursa; dane kimin
isc saman da onundur.*
71S&
J~ C->-> > J 4—^4* d3i ^
J^j; j*- o
1 L_ .*T Jj
-t til
«0 halde felek kabuk, sen onun ruhu ve igi gibhin. Feleklcr *ahir-
dir, rub ise gizJidir. Bun dan kayma,*
71N7
flCianim zahir, luhum gizliJir. Cismhn clbiscnin yeni, ciln Utt fll
j; iljidij:.*
Elbisenin yerii nasi] eli orterae, cesed de earn iiylece self ctmijjtir.
71SS
J/o Jj; C-*J ^>- gf*
"Bdylecc akii, ruhdan da gizlidir, Mis, akiT&m dnliii ^abuk riibn y«l
liuhir.)*
7189
•vBir cismin hareketini gortlnce onun Jiri oJiiuguuu nntarsin, fnknt
nkilh mi, degil mi deraal kestiremczsin.^
7190
•^fj ^^ UiH cT^
«Ta ki a cisim, y&nk insandau, movzun hareketlcr ve Ski] (mo fiilU-r
nihiir tnlc. vc bakir gibi olati hat-ekfiti, iiim ill uUm «yleye.»
7191
£»#^JJ6 & \J is* ^ +i*
964
«0 insiimti i*l vc aynk hnrtkellcrl mUiui^ib ve mil hill olU|M cindmi
m
•Mta.
7192
*?J J^* J^ j! l^j £jj
ijj~- kJ^jJ 1 £**$£ /I &"'j
«Ruh-i vahy nkitdnn da gizlidir. £Unki o gaybdir ve gayb tarafm-
rl;mclir.»
Rofoi vahy 'den rnaksad : ilham tarikiyle kalbe lay ill olan ilimdir. C.i-
sim zahir, rah gizli, akil ruhdan da gizli aldugu gibi, ruh-i vahy, yar
ilm-i iJahi de rub. dan daha gizlidir,
7193
■^ $ft <s~* 3^ **^ (J* 6
flHazrct-i Ahmed AleyhisselatU Vesselam Efcndimton kemaM akllsi
Limseden gizli kalmadi. Lakin O'nun rfih-i valiyi ve ilm-i itahlsini her
can anlayamadi.*
Mekke mtisriklerinden bazilan Nebiyy-i Ekremc mecnun (!) demek
klistahliginda b-jhinmuslardi. Fakat onlar da herkes gibi 6 Resul-i ZJga-
nin nasin en akillisi oldugunu biliyorlar ve O'nun akUane hareketlerini
gijriiyorlardi.
7194
«Rulw vahy in in inimasibleri yani; ©nun ahMm-n mahsusasi vardir
hi onlari akil da idrak cdeniez. £ilnki o ahkam ve o ef'al azizdit,*
7195
«AkiL rfih-i'vahy ahkam im bazan ddilik gijriir, bazan da ga^inp ka*
hr, gunki onlan idi-ak cclcbihiusi kin aldm da o d*reeeye yukselmcsi ,
liLziimhr."
7196
«Hizir AJcyhissclamm ruh-i vabyiyc muiiasib olan harcketlerine kar-
§i Musa Aleyhissdamin akfa hulajidu*
YSni; o hareketlerin sir ve hikmetini anlayamsdi,
Malum va Hazret-i Musa AleyhiBselan. Hizir Aleyhisselam ile bulus-
mus, ve birlikte bir kayiga binmisti. Kayikcilar bimlardan para almadik-
lan halde Hizir AleyhisseU-iT., kay.gin bir tahtasini koparrms, Hazret-i
Musa, bunu iyilige kemlik gibi gordijgu icin itiraz etmigtj. Karaya cik-
tiklarmda gikdiikleri ^ocuklardan birini Hizir 6ldumtu$, Musa Aleyhis-
selam buna da itiraz etmi§ti. Girdikleri bir koyiin halki bunlan misafir
olarak kabul etmcdikkri halde, otada yikikcak deroceye gelmi? olan bir
duvan Hizir tamir etmis, Hazret-i Musa : keske bunu l:arnimtKt doyur-
inalari bedeli olarak yap&aydin, dcmisti.
Hizir Alcyhisselam yaptilUarmm sebeblerini soyleee i^ah etti : «Ka-
yiktan tahto kopansim, onu ilerdeki aalim bir hukumd&rm gazabmdsn
kurtarmak ieiadi. Ciinki a herif, ne kadar saglam vc liiusui-suz k^yik ve
gemi goriirse zabtediyordu, ^pcu|y oldurii^um, anasini ve babasim kii-
fiiTden halas etmek i^indi. Cimki o cocuk biiyyseydi fasik vc itdr bir ga-
ins olacak, an^ini ve babasim da dindeil eiksracakti. Duvan tamir edi-
^im ise altmd?jki defiiieyi muhafaza etmek i^indi. SShibleri bulunan yc-
timler biiyudiikleri vakit o defineyi bnbcaklardj^ dedi.
7197
j'jUil i^ty w-v-U-V
iiuna bir misil ut-titiliynr
m
&%s* 4*? &y o^ T
Ilazrct-i ^lusa'da HieXiMJ hali olmadigi icin onun yaptiklanni niUnfi-
sebetsiz goi'dii.»
719S
-^- mj&jti jj- &jfip &*)* J^
"Kelimiilliih olnn Mfisanm ahli f,»yh liusummdn biiiiliinir vc irliffilt
cdcmi»K olursii, vy im^'nil kimse, bir fiircnin. vi"^; f:' 1 ^ 1 K'hi olun nvim-
dan bir Idinsuiiin iikb kirn ulubilir vv nnsil idraU I'dri?*
ft 1)7
-
mm m M tm mam
Cuiiki o kimsL'iikn mfllumati tahkiki degil, taklididir,
7199
&*jjj iff* <&&* JvU J) y>.
♦Taklldi, yanl; stahirl ilim $atilik mal gibidir. IMiigtcrisi gelirse sahibi
onu guzelce satar,»
7200
«lJm-i tahkllduin miislerisi isc Haktii-, O'min satigi ye ah§i reva$-
hdir,»
7201
«Sati« siikut ottigi baide, aUs, vermin mestidir. Ciittki mU|tetisi in-
fo ay etsizdir Id o muster i Allah Lir,»
Niibuwetin on il^uneu senesi hac mevsimindft ve. Akabe mevkiinde
Medinelilerden yetmi§ bu kadar musluman, Allaha §erlk .ko§mamak, Haz-
ret-i Feygamberi de nefislerini ve mallanm miidafaa eyledikleri gibl mu-
hafaza etmek gartiyle Kesul-i Ekrem Efendimize biat eylemijlerdi, tcle-
Htidcn Abdullah bin Re van a : «Ya Rssulallah; bunu yaptigimiz takdirde
mukafatimiz ne olacaktir?> diye sordu. RisSletpenah Efendimiz de :
-Cermet olacaktir* buyurdu. Bunun uterine ju Ayet-I ' Kerbue nasil oldu:
.^ fc.
1168
Yan! : -Allah, mii'miiilvrilem CfltiMit nmkuhiHiido ticfisloriiii vo mtl*
larmi sati» aldi. O isii'minler A Unit yohmda riii^manlarln jarpi^ulur (In
bldururfer w Gliirler, Ilium dftlr TeVfUttfi, Wilde vc Kur'imclti hukikl
va'd verihni^tir. Ve Allahdan dnbn ilySdis va'dine vcfakar olan kimdlr?
Ey mu'ihinler, Allah ile yagUfclBM "h^ vorij dolayisijle soviiiiniz, l$l«
bu alij Terigf azira bir f&vz vc result ir 5S .>*
Her metam bir mu§terisi oldu^u gibi Allah yolunda can ve mal frtlft
etmenin satin alicisi da Cenab-i Haktir. Keza : '
7202
«Adem Aleynissclamm deirsine melekler mii^texidir. O dcrse ijeytiiii-
lar \e cinler mahrcm degildir.^
7203
^y b>- &jr~S ojZr^
fEy Adem; (Enbi'hum biesmaihim) dersini soyle, Hokkm tsrfirmi
ki\ yararcasina serh et.™
§u Ayetlere telmih ediliyor :
Yan! : -Ccii«h-i Hak, Adcm Aleyhisselaina raovcudltin blmlcrk) ; 'i-'-
i St) Sftrel tflvtats ill.
■
fll»
rettf. Sorirn o lnlhilt'rhi iHUwmmalarim mclekhre giistcrdi ve dcdi ki : Bu
Jji'ylerin i^mlt'iln hiiim hiiber verki, eger hilafete layik oldugimuz dava-
iintltt sficlilt laentx, (<;0nki Cenab-i Hak, meleklerine yer yiizur.de bir ha-
Jife yaratacufrm dedifli vakit, melekler o hilSfete kendUeriiiin miisteliak
oMuklanm anctmijlerdk) Bu tekbf-i Bahi tizerinc melekler dedifer ki:
Ya Rabbi; serci tcsbih ve takdis ederiz; sSnina layik olmayan seyletden
bcri buluitdugmiij itiraf eyleriz. Bize ogretmi$ oldugundan baska bir $ey
bilitseyiz. Cenah-i Halt buyurdu ki : Ey Adem, sunlarm isimlerini mcfek-
I ere Itabcr ver. Vakta ki Adem AJeyhisselam her $eyin ismini meleklere
haher verdi. Allah, meleklere dedi ki : Ben size demedim mi id 3 kt ben
hakikaten gijklerln ve ycrin gaybim, yanl; hcrkesten gizli butunan sir-
lamu ve hakikatlcrini bilirim? Sizin izhar ettiginiz ve gizledigmiz §eyleri
d« biIirim B .>t
Bunun iizertne ve ilimdeki tefewukuna hiirmeten metekler, Adem .
Aleyhisselamm karjisinda secde ettiler ve yer Sptul'er.
7204
•Karamzhga gark olmu? temkinsiz ve kisa gorujlii kimseler icin.»
7205
*Fare demi$tim f ciinki feienin yeti ve maiset mahalli yerdir.
7206
• Fare bir $ok yol bibr, fakat bildigi yollar toprak altmdadir. £iinki
B tupragin her tarafim oymu^tur.™
:£>.■ Sfifd Bokofo . Ji-.«3,
MO
MMM
7207
a' ,*^J Vl ^' ^^t ^
-Fare n in ncfsi, lokma kemirnickten basjka bir §cy dciildk. Far eye de
ihtiyacim temin eihitek kadar akin me£i$ veribni^tir.*
Akli (akl-i mc/15) ve (akl-t mead) namiyle ikiye ayirmi§lardii\
Akl-i mca§ j Duiiyada ya§ayaeak tedbirlere eren alaldir.
Altl-i mead : Mahall-i avdet olan Ahitet urnuruna eren akildir. Ce-
nab-L Hak, bazs kullanna akl-i mea§, bazilanna da akl-i mead ihsan bu-
yurmu^tur,
7208
•giinki aziz ve galib olan Allab, kimseye, ihtiyaci olmaksizin bir §ey
vermez.w
Akti niea^a xhtiyaei olanlara onu, akl-i meada ihtiyaci olanlara da
onu ihsan edei\
7209
<Eger alcmin zemine ihtiyaci olmasaydt Rabb'm-alemln hazrctlcri
enu hi; yaratmazdi,»
7210
«Ej$er bw satlanan zemin da^lara muhlac olmasaydi, Allah o aza-
metli i1:l;;I:hi yuratina^di.*
071
—
- -
7211 i
«E|cr $u feleklere ihtiyac bidunmasaydi Ccnab*i Hak yedi kat zozij
yoktan var etinezdi.*
7212
jLfr >uT 4,0, tS^s-li 1 jg.
•GUne?, Ay ve 9 u yUdjrfar, iKtiyactan ba$ka bir sebeble niliura eel-
iiipmi^lir.n
7213
«0 Jialdc vadiklarin kemendi ihtiyactir. Allah, kulutm ibtiyaci nis-
tiDtindc aJet verir ve sebeb halkeder.*
7214
jjj ^ til c*-u t_^ ^
*j£" til; j j f^j J J-ijf 1 ^
"Ey muhtac dan kimsc, ?abuk hacetini artir ki Hakkin cHmcrdlik
do 1 1 i7i ciKjsun ve hurti$a gelsiu.*
7215
T21G
"jjisaiilarin merhametini talirik i^in diienci; korliipnti, (okiktigmi,
hastaligim ve derdini gtfstetir.i*
7217
*B U yollaidaki dcrtntar va dilenciler, halka ihtiyadarmi gustcririer
t)7Z
*Bir dilenri, ey insaDlar bana ekmek verin ki, benim matim, anlm-
nm ve sofram vardir der mi?"
7218
-Allah, k&stebege gbz vfirmcmigtiv; £finki ioprak i$inde yasjadifr l^in
yiyip i^mede g&tc ihtiyaci yoktur,»
7219
*KBstebek gazsita yagayabiJmektedir, Toprak igmde ter ti tnze yilin-
digi icin "tizLk'ti mustagntdir.*
-
7220
«0, hirsiiliktan ba§ka bir gey Lgin topraktan tliganyn ^ikmnn. TB ki
Allah emu hirs^liktan kurtarsia.-
Yanl; ktistcbek o hirsizLgi terketm&k niyotlylo dijonya ^lksaytli Al-
lah onu o kbti'i buy dan kurtrnrdi,
DT3
*m*~
■■-"
7221
-"j j Djj^p uJU ijyjyu j^
7222
la« j- Jul j^ jj u ji
w^Mfcygp ***** w,ba ' *■ ■* *■ ■*»
7223
*-^V L i 'x^lisi *4*r til
7224
ts^JJ ** ^ yr» Si JJ
fd^^^™«ar2S
7225
feme ne laaliuhu vardir?* Iy y anwiyabilmemii de
974
722fl
«Lafiz yuva, man a ku^ s^ihicl i t Cisim nchir yatagi, ruh oiiditki ukiir
suva benzer.»
7227
™Kuh skip gitmcktcdir, sen isc duruyor dersin. ko;;mnktndir, am
isc dcvinmiyor dersin,"
722S
UT L;^ j-^ lSj/ ^-^
«Eger topragm yank yirtik yeilermden suyuu &ki$im gurnUiyorsrm
o i op rag in iistunde yemden yeniye biten otlar ncdir?w
Y∋ topragin -usttinde yeniden yeniye biten otlar, altindan bir tu
cereyan ettigini anlatttgi gibi, bedendeki hareka't ve KihindakJ tasawui'fll;
da onlari rneydana getiren ruhu bildirir.
7229
«Ey insan! Senin oiun da fikir sureHeridir ki yeniden yeniyo vo yep*
yeni bir sckihlc zuhur edcr.n
7230
«Snyim yUaii vo fikir iic-hrl B kip fiUlcrkun, aevinill vo vuhijjj ollar&m
haJi tk'^ililir.-
MB
-■■
,7231
j'jj y1#i <sj;j i*^»
-O kiiljiililiinn IfJol suyun i s i n de ara. gtinki su, nehre ba£dan
Jjehyor.n
Cislm bir nt-hir yatagma, riih o nehirdeki suya, fikir ve hahralar
ise o nehrirt yiiziiitdeki S or^p makulesi geylere benzetilmistir. Burada da
o fikir ve haliralar, meyve kabuklarma, Esma ve Sifat-i ilahiyye ise o ka-
buklarm ferine tesbih ediiiyor. Rub. nehrindeki su, uiuhiyyet bagmdan
gelmekted*. Binaenaleyb ondaki kabuk ve iclerinin teslrfaie bak Eger
nbisawe insirah verici isekr Allahin (Basitj isminin, yok, sikinti verici
iseler (Kafoiz) isminin tesiri oldugunu anla deniliyor.
7232
-E^et hayat sayuiiun aki$mi ggrmtiyorsan, ustundeki nebatm ve car
Sop makulesi $ey[er:n gidi^ine bak.*
7233
x
->JJ J>-» r^
i jllT
J j
-Eger su fazl a ve kuvvetli akacak olursa satfondaki siket kabuklan
da siir'atli ge£er.»
723-1
«Bu nehir, siir'atle akdigi i ? in ariifcrm kalbinde gam E ok durmas,-
*Bir halin siirup gitmesi miimkm dtgiJdir* derler. Evet, Hakkin te-
celliyiti muhtelif oldugu icin o tccelliyatdi eseri bulunan haller de muh-
tolif ve mubeddeldir. §imdi gamli olan bir kalb, biraz SO nra mesriir olur
Keza sevirsli bulunan bir insan biraz sonra magmiim bulunur.
&7fl
7235
*R«h nckrkideki su, $ok ve siir'atli olursa o nehirdc ^or^op makulesi
5eyler k aim ax. ^abucak akar gider. Orada sudan, yam; ieyz-i ilahlden
ba;ka bh §ey bulunmaz,> t
«BlR YABANCININ BlK §EYHtN ALEYHJNDE BULUNMASI VE
§EYHtN Mt)RiDlNtN ONA CEVAB VERMES!.
723C
Jy z*~r \jQri lit ^ 0'
jLij e'j^r *--*-^ j i^- — ■**• y
*Bir kimsc, bir §eyhi, kbtil bir adamclir t dogru yolda sUluk atmcx
diyc I tit am ctti»
7237
fSarab i5*r t miirayidtr, habialir. B{Jyle bir adain, murtdlere nasil yar-
dim edebilir clcdi."
723S
jv^j (J' Ct^f J jjr' *j'
-Biri onn fcvnb vordi ki: EddiSni inliin, aklini ba§inft at, bUyltkl^ru
boyle sfl'i zandti bulmimnk kii^iik bir suij dcglhHr.»
F: 62
97T
i.
__«.
7239
jljL
*f
... *f?Mi£fl nfefai oncta, uznk oldugu gm, * da q ja&tifedwi fc*.
ndir. Kir set suyu ,1c [tnim dunilu*u buSanmaz,»
7240
M
>^r
-EMullalia boyle iftirada buhmmEi! feuad ettiijin bailer, seuin haya-
lindir. Say fay l £cvir f yhil; bu fikirden vaz ge^
7241
«Bu toijfa isnatlarm «&f degildir. Faraza olsa bile, ey ucamayip top,
rakra kalan kus! Balu-i muhfte fair murdarda,, ne zarar ol a bilir?»
7242
i-_ji
=§eyli h kaHeteyndeii vc Uiicfik havuzdan asagi de*ildfr ki q.ui bir
damtp yolundan £iiruktesi«.»
KaUeteyn; Kalle kelimesinin tesnfyesidir ki kallc, biiynk desti ve
kup manasmadir. 250 ntl su alan kaptir. Kallateyn i se 500 ntl suvu ihti
va eden biiyiik kiib mauasinadir,
Miirid, $eyhi miidafca icin diyordu ki ; ?afiilerce 500 ritlik kalleteyn
raiktan su ve Hanefilerce on ar$in eni, on arsin boyu bulunan bir havuz-
daki su tahudir. Bizim 5 cyh ise havz-i kebirden v e kalletevMen asaei
dcgildlr. Kalbteyni ve havz-i kebiri bir rnurdarm kirletemedigi gibi ae-
nin dediklerin bilfarz vaki olsa bile seyhe zaran olmaz,
$oyh Attar der ki j "Ey gati]; sen ,, e f es sfibibisin ve toprak IJe kan
&78
aratmdasjn. Yani; tnaye-i Liilluilin (oprilk, sobcb-i hay aim da kandir, IV
kat bir vcli, zehir yiyccek <>hn 0, nun hal oltir.» Bu bey it birinci cllddQ
Hazret-i Mevlana tarafmdan tc'yiil va iavuh edilmi§ti.
Halid bin Velid (radiyallahij nnii) Hire §ebrini mubasara etmi^;, ahali
sulha taiib olrnu§ s bunun i^in Halidin nesdine bir murahhati gdndcrmi^li.
Murahhasin yamnda hbmet^isi, onun uJinde de bir to z vardi. Ha lid ; *0
nediT?» diye sordu. Murahhas ;«Zshirdir; eger musaiaha olmusaydi hem-
^ebrilerirne olum haberi gotiirmektense buradr. onu yiyip intiliftr edsciSk-
timr dedi. Halid; zehri avueuna bulastirdi ve bismillah diyerek a^iina
atti. OJduriieii zebir olan o toz, hifz-i Ilahi ile Halide hi<i bir §ey yapmadi,
Tebdild ay an, yani; bir ^^yin hakikatim degi§tirmi:k, cnbiyanin miV
eizahj evJiyanin kerarn&ti ciJmlesindendir, Molatnctlc tcscttiir etmek,
yani; ucb ve gurura mani obnak igin kendini haikin hiisn-i nasanndan
dijjurmek isteyen veliler f bunu yaparlar, MevlijnS diyor ki ; «0 biiyiik
$eyh, nifiybaneye gclince cmuft kudfitiiii berckatiyle oradaki ! it tun jarab-
lar bal olclis.™
Cenab-i Pir buna dair bir mi^al gb'steriyor ve diyor ki :
7243
Ad
jf $>
«Atej Ibrfiliim-j zarar vermez ve yaltraaz. Her kitii Nomrutl tabfaili
iso atesten o korksuii,» '
Malum ya Hazret-i Ibrahim, Babil'de puthaneye girmi^ butiin putlan
kirdiktan sonra baltayi en biiyiik putun boynuna asmis; »Bunu kim yep-
ti?» denildigi vakit de : ^Biiyuk put yapmij olmali, cevab verebilirsc ona
sorun» demi^ti. liunun iizerine Hazret-i ibrahimin yakilrnasma karnr
verdiler ve eesim bir affig yakip icine attilav. Fakat Ccnab-j Hak :
K^t^^4^
p4
Yani ; *Ey att^t tbrahime kar^i serin ve sclamut oi™.~ omrini verdiftl
icin ateg Ibrahimi yakmadi.
Hot sori'l ttuWyq: «>■
SJ7&
7244
«insnndaki nvt'm, El'ihil hiikiimdsri olan Nemrud gibidir, Akil ve rult
ise Halilullah misiiJidir. tt&h ayn-i miisabededii-. Nefis ise dclil aramak-
tadir.»
7245
«Bu yol delili, jyllcrde yolumi kaybetmlj olaa yolcu irindir.it
7246
h i
•Vasil-i llallab olanTar 5dn basat-l baslret ve yakm i$igindan ba^ka
rlclil ve yol a ihtiyae yoktur. Onlar maksuda crmi§ olduMan ijin detilden
vc yoldan miistagnldiilej.*
7247
JIj*. ^1^1 ^ ^ oiJ
«E£er o vasil-i Ilallah olan kimse, bir delilden bahsetse, bu kendhz-
tihi (stidlale muhtac oldugundan degi], miibahese ve miicadde ashabi-
tiw anlamasi i^indir.-
Bu tipki §una bender :
7248
■McFcIji bir halm, idcliyle diiny&yi mesilba cdeliilirkcn h<sntbs sBy[c-
mcye fegMa «**$ kar*i lUlUIJ d«, mama der, m, V* bimim tfW dfc-
ier siiyler.*
7249
Jit j\ jfc*<( J-laS J/J f?
^ j„f ^X t% <J# X
-O iistad, clifdo bidiit sey yok, d CT se onua ytiksek fazSIetinden bir
§ey eksilmez.*
7250
^ J
*£
$~ *
"|fii j,U Oj^ ^j*- OL-J j [
-Agu kapa1i r yani; daha serbest sbylemeye at^mamig bir socxifcn
i>geetmdt igin, kendi dilindcn aynlmak gerektir..
7251
«Oiniii dilitie gdmdi, ysnt; anlayacagi derecede sovlemcli ki Sdiden
ilim ve fen ogieusm,*
Bundan dolayidir ki SallaMhu Afeyhi V^oll.m Mril< ^JJV
lara, kendi akhni^a gate dcgil, onlarm skill™ erccdt dereccdo soyloyl-
nii.» buyurrtiu^tur,
■
7252
» -t -
.Biitiin balk, plr-i kamilin socuklan gib E olclu^u id« onlara naslfiat
verirkcn antayataklan tntida sire siiyiemcsi o pir-i kamilc lazimdjt.»
Bundan sonra seyl^ itiraz etmi 5 obna myrid liaamndan deniliyor kl :
981
9HB
^
7253
725*
**£££?* de ° i2,< ' b ° y *s*iw« !*«* *»* *■%■< temc .
7255
-^ttfi&T** ** bir *"* deii,dlr ki m ***"•*
7256
-Kilfrim bile bir ftacldi, b» ol^iisu vardir. Fakat 5C vh 5 fctoifi
miui nil™, haddi ve mhayeti yoktu*,* * lm V °
7257
-Hmld *&&» 4MP> M'rfmi hu^ruada ma hdud olan her ***
rW) dir, yoktur. Vech-i Uiiliinm u,ffi«$$ ffinidir.- ^
982
Kur'sin-i Kerimdc
bw«s»w
buyurulmu§tur ki : -Allahm ritrtidan ba 5 ka ne yataa bepsi hdik olacak-
tir«* dcmektir. $eyh-i kamil do Hakkm beka sifatina mazhar oldugun-
dan cism-i itibariyle helakte olsa bile ruhu itibariyle bakidir.
7258
«§eylrin bulundugu mafcamda luifflr dc, im&ti da yaktur. £iiakl o bir
mcyvenin i ? i, ktifiir ve iman isc o meyvcron rcngi ve kabugu $Mtik.»
■iman gayba inanmak, kiifiir isc gaibi inkar ctmektir. Miisahedc mcr-
tebesinc nail olan zevatm -ordukten sonra gaifce inanmasina ililiyiki
kalmaz.
7259
■
«Bu faniler, yani; biitiin inukcwcuat vech-i bakiniit perdcsi qIjiiuj,
vech-i baki legen altmda yanan bir sii:ag;a dUiuivugtiir,»
Yafca o lc£en, yan!; fan! olan mukevvenat vech-i bakiyl sotr odu-
rnez. Onun setr fettifi yine ianilere kar^jdir.
72G0
^j— j^- ^ 1 u
fa l> 1 j-'L.ri
kO haldc bu dsmin ba^i, o Uakikat bafjjmii, yani; vcch-i baktwfn bit
drtusUdtir. O vocbt kavsi bn (rhmin ba§i Lafirdir.*
l?I) snrc-i Kjimi:
Ck™dift Jg , n inkiira kalkl ^ ^^ ^ ^ ^^ ^ ^
AUU V «* JST^J dir, yani; her geyi fcfita ^tmi^r. Muhit olan
fcfca ol™ ki bizim dair*-i rii'vetimiz dahihne girsin. S&niyen gcr-
koyacak oiursak onu gore^eyi, Allah i se biz, bLden 5 ok yTndT
*BI Z( insane 5ah damarmdai, daha yakmia" , buyuruyor.
Yanf
7261
&**
i.
y ft^ ^ mdlr? §eyL " i k6miIin ««*"UidMi haberi olmayaad* (Slii
kunfcr? § ey hi n rfih yn daki yttksrfdigi bilmeyendir..
Bu hususta tarihi bir misal getirelim >
bir SSf* ," Ha2ret " i ^ iie **«& ara *^ V* Efafflh mevkfmde
b r muMrebe obnu 5 ve yiiz yinai bin mtbhimanm kam dtikulmustd ££
juabaf bag^di ve Allahm kitabi aratn.zda hakem olsun dedirtti E
Ahnin ord US unda cahil ve kab a sofu bir talam h.rifler vard Bunt
mushafi gorup teklifi tyflfc harbi tatil ettirmek btedilsr HazreM A i
^alebe ediyoruz, ^i mu «arebe tatil clunmaz, SthwH^
eieceklerdi. Buna da* aludname yaaldiktm sonra o cahil sofuhr bu
defa -evvelki fikirierinder, caydnar. t-^ r CV) yani; .Allahdan baska
n anbrdan hukum kabul etmekle kafir old^umu.un farkma vard!k
tMAH iman ettik, sen de bunu kabul e t^ ? oldugrm Jdn kSrTf n
Bmaena^h, se, de y^n ^ sl ^ o! ve fefflS baalaf d.te
D,kkat buyurulur mu? Kafir oldun . dedikleri Ha K ret-i Ali gibi bk
SflQ SOrel Kei: JS,
zaU Mi tdi. Du h&zeyam adenbr tin, bir tnkim cahil heriricrdl. Tablt ta-
lebleri reddedildi. Sonra bunliu BJiilr'ul-iuii'minin obn Hazrot-i AHy« In-
yan ederek ordudan ayrildilnr. h.-krinden birini emir'iil-iuu'iniiili) (!)
diye ba§hmna geclrdiler, KendiU-H gibi dilgttoaeyen miisiuTnanltm iil-
diirmeye ba^ladilar ve (Harici) niimini aldilar. HazreW Ali bnnhirl'i
harbederek ^o|unu kibcdan gegirdi. Handler epeyce miiddet htMmttUwl
ugra^tiTtiilaT.
tjte bir miii?id-i kamil ve mur^id-i mukemmilin kemai-i imAnirninn
haberdar olmayan gafiller de Hazret-i Aliye tecdid-i imiin tekUflndt bu-
mnan hadciler gibidir.
72G2
«Kah tecriibeicrle sabittir ki haberdar olnmktatt ibarctlir. llor klmiln
haber liyado' ise *jn«n rflhn o kadar yukscktir.»
7263
-Bixim yinij insanlarin ruhu, liayvanat rfihundau yiiksokib, Nl^iii?
^unki fazia haberi ve ilmi vardir,™
081
7264
=Molek rutiu ise biwm cammtzdan yiikscktir. £tinki jnHftflk, hb»«l
mtijtereldeii miineEzebt3r.»
Siss-i Miisterek'i Seyyid §eiif (THrifat) da sbyle anlatiyor ;
Ciis: f ij.'yat-i mahsflsa suretlerinln kendisinde teresitum etti^i bir knv-
vettir, HavasB*i homse-i stab ire onun casuslan gibi dip. O, bir knynak gl*
bidir ki kendtolndrrn bir Ilihtl peydft olm^tut.
tste bu blw-i mU^terek, moleklerde yoklur.
Ott
■H
7265
-Gonu] sa hi W oia„ M1 biy3 v e evliyamn ervahi da mclekbrin ruWa-
nnda« ydksekfcr. Feylcsoflar, bunun aksiui sayl.m^Ier.e de m havreii
72G6
J? 31 C— jr" d}J* >1 OV
.
*0 mfybt&i Adem Afeyhissclam onlarm mcsciidu oldp Ctmki
ruhu meleklerijn vatligmdan yiiksektU
on mi
«lTok* a daha iyj ofeqa, kendisindra a 5 agi birine sec d e yi emretmok
Onun ifin denilmi 5 tir ki ; ^Melaikenin avam*. muslumanlann ava-
mindan, mummm hayfssi ise meleklerin havlissindan yliksoktir..
72GS
M
^ )* -o . jj*l„ l:
r*
■-Allahm ad!i ve lutfu, gfjitffi dike,, turunda secde etmesim nasil
ne>§ gdmr?*
Km- ^ntl a buyyrulmu^tur ki
9K6
;£C<
s>\s
^- • -
Y3iii : -Biz hakikatett Ad«n ogullarmi tekrim ettik, saliib-i kvrAmol
kildik ve onlaii karada vc dcnizde binilccck §eylere bindirdik vc on! am
giizcl ^eylerden rizk verdik vc yifte onlan yarattiklanrmzm pelt cogiiim
tafdil ettik™»
i§te bu Ayet-i Celile, insanlarin melekUrden iistiin olduguna delist
eder.
7269
«Kuh yttkselince mcleklerin vc akiHarm miintehasi alan mnhimu du
ge^er ve her §eyi,i cam ona muti olur,»
■
7270
-Ku^Jaj, baliklar, cinler vg insanlar, o yiiksek rulia itiiat cdcrlor, ZE-
ra Kiyadeliktt, obirkri i&e fksikTiktedir."
7271
«Bahklar, ontin i&nccisi olwlnr, Nasi I ki ipliklcr, ifiiicyo i:'ild bulU'
iiurtai,*
ITS j sflin 1 JCrn* i 1».
DH7
MHHHM
•rlBilAlllM ED 1 1 EM' IN DENiZ KENARINDAKl KISSASININ
BAKJfYYESi*
7272
«0 emir, geyfcin emrinin nSfiz oldugunu gorunce bakklarin geli ? mden
ketidi&mde bir vecd Msil oIdu.»
Vecd s Liigatte bulmak demektir. Sflfiyyece : Kalbinde manevi bir
ne^e bulmak manasmadm Eir de (tevaciid) vardir ki vecde gelmeye,
manevi $eyi bulmaya <iali5mak me&llndedir. Dervijlerin zikrederken ikt
tarafa sallanmalan bir tavacuddiir,
7273
•Emir dedi ki : Bahk bile, pttnn tarikatinden agahtir. Dei'gah-i ila-
hlnin matrfidu vc mel'unu olan bedbahta yuf olsmi,»
7274
■x-nL $ T « vt /jL*L
•Bahklar pirden baberdac oldugu halde biz uzak kitlmifiz, Bu d evict -
ten bii §akiyiz. Onlar said bulunuyor,»
7275
;
Ǥeyhm kar^simda yer operek harab bir Imlde ve aglaya aglaya gitti.
Feth-i bab, yani; manevi bir inkijaf hissi askiyle adeta deli oldu.*
Cenab-i Pir bu kissadan sonra geyhin muterizi ile muridi frkrasma
riicu ediyor ve §eyhi ta*rt eyleyen muterize, muridi lissntndan cevap
veriyor :
727C
-§imdi ey yuzil yikatunamis. laharetsii; ne yapiyersun? Kim into ho-
sed* ve miinaieaya kaikisiyorsun?*
7277
"> > ^,0 fi
I
<$en as Jan kuyruguj'la oynuyor, melcklcrle yang elmek istiyorsun.-
7273
«Sen halis hay nr dan ibaret olan §eybe tieden kiiiii sbyluyorsuii? AUhm
bagina al ve orna al^altmayx kendin i^in yiikscli^ snyma,»
7279
«Kotii nedir? BityiiklcTC muhiac elan bakir demektir. §cyh kiimlli*?
Tesirioe had ve pay an olmayan kimyadir.*
7280
«Bakir, kimyadan £eyz alarak alhn olmaiaa, kimya, bakirdan »sl»
bakir olmai,*
Yfint; sail ^.oyhton Lfltlfikte ve istifuza edecegln yt?rde onu zom edlyor-
sun. S*n undttn bir fey Rl:n«yorBBh o, senin aiidtiilnle acnin glbi nlmat.
m
7281
«Kotu nedir? Ales gibi yakan bir asidir. $eyh Jdmdk? Esel deryii-
s i n j n kendisidir.=
7282
-Ates daima su He korkutuJur. gUoki onu sonduriir, Fakat su, yan-
maktan lie vakit ve nasil korkar?»
Sen de ezel deryasinm aym bulunan s.eyhin kar$isinda ate§ gibisjn.
7283
*Aym 3ritetiti.de ayib giirmcye, Cennet ifinde diken toplamaya kalki-
siyorsun.w
yorsun.»
7284
^Gunc 5 i balcikla sivamak, aym on dordtinde noksau aramak isti-
7285
jLp-ji j,b £jk* \
-Diinyada parlayan bir (,'Unc^ bir yarasa ifin nasi] gisdcnir?*
!ID!I
mtmma
JU
*Ayiblar piramn redded mesiyle ayib oldu. Gayblar da on hum csrurt
muhaiaza bususundaki sayreUenyle kayboldu.-
Mesela Hazret-i Poygamber Aleyhisselam ve kibar-i ashab-i kiram
§arabm tahriminden evvel onu icmeyi nefislerine ha ram kiltni^lardi. l§te
§arabm eski §erlatlarda heial oldugu halde ^er'-i MuhammedSde haram
olmasmin sebebi, Zat-i Akdes-i Risalet ve bazi ashabimn onu ay lb gbr-
melerinden ileri gelmi§ti.
Gayba gelince : Cenab-i Hak (Allamel-guyub) oldugu icin bazi malt*
bul kullanna (gayba ittila) kerametini verini^tir. Hatta keji'-i kulub vr
ke^I-i kubur, yam"; bir insamn kalbindekim biimek ve bir kabir sfihibl-
nin nigmette mi, azabda mi oldugunu goririek ketimat-i velaydin ilk
derecesidir denilmi§dir, I§te o zevat-i kiram boyle gay hi gurmefc vc. bii-
mek .hassasina nail olduklari halde esrar-i Ilnhiyi muhafaza hiisiLsundalit
gayretlerinden halka haber vermezler. Gay bin gayb olmasi i§te bu sebeb-
tendir. Eger haber vennig olsalaTdi gayb kalraazdi.
7287
"EvliyauUah bazaratmin bilfiil hizmetlcrinden uzaksan burl uiilurn
uiaktan yar vc mubib ol, malt kaIjhDidu:i ^arcabuk nedamet fibster v«
huttu is edin,»
Evliyaullahdan Abdullah Ensari dex^vi|krine dermis, ki : «Her veil-
nin bir Eoziinii ezberleyin, ona muvaffak olamazsaniz isimlprini olsun hn-
tinnifcda bulundurunuz ki manevf feyz bulasiniz.»
Binaenaleyh ey mftleria, sen de itiraz ettigin §eyhim ve emsali flh-
lullah hakkinda soylodigln suite rtien nedamet gostei' de onlar hakkmdn
hiisn-i zan besle ki J
001
.—
72SS
Jrf JV*
n**?
■j J
ijl L*
*-?- jl t^C. *** IjCJ^J ^1
-O yoldan sana bir feyz ruzgarj essin. Sea based cdcrek rahmet su.
yutiu neden faaghyursun?*
7289
f^J l J*j'- ^ lc^
«Eger uzak kalmi&sat, hsaaiat-i ovhyaya uzakian olsuo kuyjuk sal-
la, y&Dl ? tevaxu ve Mrmet gijjter ki Allah ( ,j,z j$^ jy^ j buyur-
mu§tur.=
Bu Ayet-i Kerime tahvil-i kible hakkindakl emr-i Ilahidendir Bida-
yet-i Islamda Kabe puthane halinde bulundugu jj&n Kudiis'e teveccuhen
namaz kihmyordu. Bu ise hem rmisriklerce, hem de yahudilerce dediko-
duyu mueib oImu§tu. Mekke mugrikleri ; *Muhammed, ceddi tbrahimin
fable* olan Kabeyi birakti da Beyt'iU-Mukaddese muteveccihea- namaz
kihyor. dediler, Yahiidiler iss : *Muhammed, bSzim dinimizin hiikmii gee-
mis, yan!; mensuh oldugumi soyledigi halde namaz kilarken kiblemize
tevecctih ediyor* diyorlardi.
Hicretin ikinei senesinde ve Recebin yansmda RasGIullah Efendimizi
ashabdan (Bi 5 r bin Bera) m validesi, ikametgahi bulianan Beni Seleme
yurduna davet efnristi; Aleyhisselat Hazretleri ashabdan banian ile orayi
^reflendirmigti. Yemekten soma ogle namamna kalktilar ve Kudiise mii-
k-veccihen namaza durdular. Ikinei rek'attan sonra Kabeye donnlmesi
Hazret-i Peygambere namazda iken vahyen bildirildi :
Yam : «Yiizunu Mescid-i Hajatu cihetme ve Kabemii bulundugu ta-
rafa cevir".. emri verildi. Namazda iken Beyi'iil-Mukaddes'ten Beytul-
lah cihetine donduler. Bu munasebetle o mescide Mestid'uUCtbleteyn
yani; iki k.bleli mescid denildi. Nebiyy-i Ekreme tahsisen emredildifi
gibi miislUmanlara da !
ilW Silrei BakJiriii Hi,
flU2
'&
■\ -"C ' ' \ V v
YS?ii : «Ey mti'minlcr, m?rodc Uulliuitt'^ainz bulumims^ lumui/; Jnkir;i-
gima valiit Mcscid-a Haram lartittno diiiilinKz 7 *." diye rcrrntin huyunddu.
Vakia bu a yet sUri kible hakkmdudit". Enbiya ve evliyfi baearatji lee, ma*
nevi tevecciihgah oldugu igin Hazret-i Mevlana bu Ayet-i Koriinoyi ik-
tib^s eylemi^tir.
7200
j-j- ft^ ^'j( -*--*- ^-^J
•Bir merkeb, bizh ve dikkatsiz adim atarak gamura diverse k; i Ik-
ma k ve kurtulmak i^in kimjldainr dnrur.»
7291
O'kjr • AL ^-' ^t* [ ;<S\=-
«0 ilii^titgii jcjri, oxada kalmak iciai duzoltmoye kalkismai. ( iinki
iiranni yasanacak bir yer olmadigim bilir.»
7292
«Ey muter it! Scnin bissin cscgiQ dnygiisundan dab a nsa£i oI>huh kl,
katbin bu itiraz ve inkar ^amurundan si^rayip k;ilkmiyor,»
.c
7S93
ut^atnur U'inde tken tc'vilo ruhsat vefiyorsun; nasi I oluyor d:i or ad mi
gbnlunii ^ckip t;ik^rnmk isteiTiiyorstm?"
P: 63
sn:i
■^MMHHMt
^■..■^■■M
Ibadette (ruhsat) ve (azimet) diye iki hareket vardir. Ruhsat, dinin
bazi miisaad^erinden istifade etmck; azimet ise, ibadette $iddet ve sa-
labet gostermektir. Meseia ikindi namazimn siinneti, gayr--i mibkked ol-
dugu i<;iii bazan kilminamasi ruhsat, daimi surette edasi ise azimettir.
Keza ilk muslumanlardan ve Peygamber sevgililerinden Ammar bin Yk-
sir (Radiyallahu anh) in pederi Yasir ile vahdesi Siimeyye, imisluman-
liktan donmediklerx if in miisriklej* tarafmdan oidurulmiis; Ha*rei-i
Ammar, ugradigi iskenceye tehammiil edemeyerek musriklerin istedigi
kufur kelimesinl £oylemi<>ti. Bu haber, Resul-i Ekrem Efendimize, *Ammar
irtidad etti» diye aksettirildi. SalLallahu Aleyhi VescJlem Hazretleri ;
-Ammar kafir olmaz. Iman onun vikflduna ntifuz etmistir* buy Urdu.
Sonra Ammar, aglaya aglaya huzur-u seadete geldi, Resul-j Ekrem Efen-
dimiz, mijbarek eliyle onun goz yaslarmi sildi ve : «Senden o kclime-i
kiifrii isterlerse yine sfiytei. musaadesinde bulundu. ts,te Cenab-i Arnmarm
?u hareketl bir ruhsattir,
Ensar-i kiramdan Habib bin Adiy, mu^rikler tarafmdan yakalanmi§,
Mekkeye goturijlmu?, Bedr maktullerinin intikamim almak"uzere asif-
masma karar verilmisti. O sirada Ebu Siiiyan: *Ya Habib, burada senin
yerinde Muhammedin ohnasini isler mi idin? Dogru sbyle* dedi. Habib
de: -Ben Muhammedin Medinede eline diken batmasmi bile i^tcrnem*
dedi. Ve dininde scbat ederek ve sebatmi idammdan ewel iki rekat na-
maz kilmak suretiyle bildirerek sehid oldu. Iste Habib bin Adiy radiyal-
Jahii anhin §u hareketi de bir azimettir. Iki hareket de Hakkin makbQ-
ludur.
«AHa1i, azlmetlc hareket cdilmesini sevdigi gitai ruhsat tan istifadc
cdilmesini cie sever" mealinde bir Hadis-i §erif vardir. Ey miiteriz, sen
£amur i^inde iken *
7294
f S )\ 'jiif jSrk ^vfj ^
*Eu benim igin caizdir, ^Unki ben mccburum. Allah hituf ve kere-
miyle acizi mualieze etmcz diyarsun.*
72!)ft
Z—* j\*-iS tv,_L- j-1 J^y^*
«Sirtlan avlamak btiycnler, bu magarada sittlan yoktur, dijanchi
aratnahdir r derler.w
7297
<Bunu derlcr ve tuzak kurarlar, Sirtlan ise bemdcn habcrlcri yoklur
dcr.»
729S
niYine sitilan der ki : Bu dtisman benJm buiada oldugumu bihuiytU
§u sixHan neredfc? diye nasil seslenirdi.™
*BtK §AHSIN ALLAH BENI GCNAH SEBEBiVLK MIFAHE2E
ETMlYOR DEMESI VE §UAYB ALEYIliSSELAMIN
ONA CEVAB VERMESl»
7295
*Cpn£b-i Hak, sen! muah«* ctmektedir. Amma sen o muahe7eyi gu~
riuundan kor sutlan p'.ifii (ftiriiiUyorsim.it
1191
72RJJ
J >** ;i
£ $
>_^i o— j.j ^-> (j>^ '•**♦* «
-l^ujiyU pcyKOiiUn-r 7:iui;iititulik liiri d?m^tl ki : Allali benim bir ^oh
ayblinl VO (fUnfthmu |tttd0.a
7300
*Be»<teti bu kadar gii„ a h v C <r£i r « m gordiiffu ha!do Allah lutuf ve
kcromiylc hem inuihcze etniiyor,-
73UI
«HaU TcalS, §uaybm kulagma gayb yoluyla vo kemal-i fesfilmfla
nn a cevalj olarak dcdi ki,« '
7302
*Us j> f j/ j^ ji£ £
*Ben bu kadar giinah ettim de Allah, kercmiylc be*i muakeze ct-
Fakat :
7303
*Ey dog™ yolu buaknuj da £nlc sapmig olan scfih; aksitie ve tor-
si no siiyluyorsun.ii
7304
kScih no kadar muiUtezc rdiyorum da farkinda degilsin, ayagindaii
kmsma badar zincirh-r ijlndc kalini^m,*
7305
»L-i (Jjj tS^ o> j* > "S*-^
*Ey kara tcncere; &enin pasm iccriniti simasjm iiarab vc sittislyah
etmistir,*
730S
"Kalbindc pa& pas iistune yigildigt i?in o kalb, esr&r-i tlahiyi jjuir-
mcktcn kar oldu.»
7307
*0 duman yeni hir tcncureye vursa, arpa kadar bile olsa, oseri o t^ii-
ceredc guciiiiur<»>
730S
I
«Cti»ki her sey zjddiylc ptjda olur. Bey as hir satlh usthndo o kii-
ralik rtisva olur.»
7309
jjj jjJTT ^w) iitS 4ii ^-*- jUJ
J JJ J JJ ^ ^i^J/ ^i 1 ■**■!
«T0ticcre karnnnca oiiun hijliinde diimaiim tcsitiiii tiir^iiltik kirn
gi>riii:?»
Ey ^fl^SIl *onin tk kail.'') bftPWWUI oldnftu iq\n ona okacdon muBfh*
807
^MMlMti
liha|Ma||aHtai
^^MM.
7310
-Demirci, xenci glutsa duman
onun yUziinde bir ix farakmaz.
YSiii; duman bir zencin
in yuziinu karartmaz, cimki o Eaten karadir.
7311
fcSSStSS,**" kirase ***** -- • *— n*t
7312
.Li j^t? j^ jJ1_v, j
^ tsj *£ ^ Jc. ^j
^SW** iWi** HOU a„]ar ve: YS ^ diye inleycrek tevbe
H :ji«H Mevlana, Mesnevinin bir yarinde buyurur ki : <Sen bir M-
nah ?le yec S k olursan kendinde bir gam gorursun, bir vicdan a»b hiJe
gam, Allahin emriyle ve S ana bir muhtira olmak uzere gelmifci
Fakat bir glinabk&r ;
7313
^•! ,-,'-:- >4,'l &-
^j5\
Mr j-
ftu«!? nh ^ T ^ tmm Mbt edinijrse b3sar - ] ***** *m*
7314
»££ Ljr,j*i /* -^ ^* >
j^-j-J Jpf./? J*Ifc$M«
*Tcvbe ve istif£ar etmesini di^iinmez de, o glinab, onun kalbine iyi
gbriinur; ncticede ise dhiden, im&nd;in ohir.»
7315
-Pitman olup ned^met hisscdig vo i S i yanarak ya Rabbi deyis ondan
*ail olur, goniil aynasma beg kat pas vo zulmet oUirur.*
731G
*Onu» demir kalbini, kaskati otan ka^ui pasbr yemege vc wvJwH
imaniiii ztdmetler eksiUmeye bajlar.»
Bir HadiE-i §erifte : -Demir paslandigi gibi kalbler dc paslnmr- bU-
yurulmu ? ; Ya R^ulallah onun cilasi ^di:7 Valine de : uZiUmllabtir-
cevSba verilmigtir.
Demek ki kalbin pasmi silip temizleyecek olan Allahin dkri, tevbo
ve istigfar ile O'nmi batirlanmasi ve lutuf ve kerenaine iltica olunintim
imi^.
Buna dair Hazret-i Mevlana bir misal ic3d cdiyor :
7317
^Bcjyai bir kflfiid ttwftw ymnrsEin o jftia bnkinca okunuT.»
-
■■■■Ha
7318
w^S^ ' ^ **** ^ arsan *-**» ***** oi- masi da
731S
7320
^^ J'f-J?- £*Jf iCw yji
**^S2T **" ° '** }i " aca " *** «- M* ww &i m
Kortatad, bah, LySfp ^ ° kai ' anhJi "* ***-» «*ii
Ayotindeki (HSn) dir.
fin. Eurcsindcdir: bu > urijIan ««•} yani; zulmet ve perde Mt.taf-
<TC> SGroi Mtuaffifin : 11
Yani : nKiyAmct gun ii nil tekilb va inkflr edfea mii$rikloi- — ki c- gttnu
ancak aafim vc BiirtaflkitT olankir inKrtr edcrier — . Gizini Aycllerimiz, yfc-
ni Kur'an-i TCcjrim ona okundu&u vnlul osfittr-i cvvtIlh, ytmi; cski mtfsttl*
lar dei-, Hayir, hayir tiyle dcgil, bclkl boyfc liczuyan cttircti saik §irk vc
giinah dolaytsiyle, kalMerini feaplayan zqtefHSi perdcsidii: ki bakiksili gSr-
mete ri ne in Qui glur 77 .*
Bu heieyam etmis dan Mekke mu$rikl(;rinden Nadir bin Haris idi.
Bu herif Irana bir scfer yapmig, orada Riistem ve isfendiySr hikayelorini:
ogrenmi§ti. Alcyhissalat Efcndimiz Kurandaki ki^alardan Kui-ey^likre
Lahsettikge : «Mu hammed, size eski masallardan. soy 10 y or. Gclin ben ^i^e
daha guzelterini anlatayini)' diyerek musTiklcri bajina topJar vg Ktistem,
isfendiyar maaallanni soylerdi. Bedr muharebesinde yak.il and) vc ceza-
sini buldu.
Hazret-i McvLina jimdi b.u halitt ^aresini habcr vonyor :
7321
,1a.) jjr'jt-Jlj ~a LSr*j* ^
«0 halde b^i goyin jarcsinj bvdan AllaJnw dorgal^nta sigjumaktan
ba^ka ne fare vardir? tjfmidsizlik, yani; ye'se dii^mck bakirdir, onun ik-
siri ise Allah'm nazar-i labmcticlir,"
7322
-u*?" Ojj^* 1 >*lJ JJ-* ;^"
«t}midsizlikk?ri Ilak^a arz-sdin ve On dan rabmet vc bidayet UiiiidlH-
de buJiuum ki, devasjz doi-ddcn. yanj; bbyle kalbinizin kararmasimkin
v* paslanmasindan kurCulasiniz.»
->
Nitekiin Kur'an'da
Yan? : «Allahm mbmeUndfiii iimid kcsmeyiniz J!1 * buyiirulmLigtur.
I0IJ0
rtt) Silfi Mil! riff if ill : 11 -11,
HUH
WM
mm
7323
-Su'ayb Ateyhisseluiii, bii niikteleri (Allah beni muabeze etmiyor-
d>y<m kimscye siiylcyince, Peygamberin rufiani ncfcsiaden onun kalbin*
de giil a^i Id!.*
Yam; o sdzler onda hiisi^i tesir husule getirdi.
7324
*Omin luhu semadan gelen vahyi, §u' a yb Altybisselamdim i 5 itm CE ;
fcgcr bizi muahcze ediyorsa ham o maahezeuiu tiijam? diyc sordit.-
7325
J lj, /r* J* ,-*' J *-.■
i oiT
jUj^ : * jLti Ij^ffcj) ji^
Ǥu'ayb peygamber dcdi ki ; Ya itab; o adam bana karji miidafaada
bulunuyor ve Renin eUigin muahezeye ni 5 aa isliyor.»
732G
«Cc»ab-i Hak buyardu ki i Bun scitziim, oaim iptitasma dair bir
isiirettcti Ijaska, sirlarim soylcmcm.»
7327
-Oiiu njuaheze ctmekte oldagumuu bir jii 5 ani sadur ki, o taatla
biilunnyor, oru$ tuluyor, namaz kiliyor,*
mt
7H2K
,jio- tjjj jj'.^ >jj tjj liAJ
*Namazdaa f zekattan ve ba§ku ibadL'tlcrin hi; birindcn zcirc kiultir
zevk almiyor.it
7329
*^ • ■ ■
"Yiiksek taatlarda vc aincHcrdc bulimuyor, Likiu zcrre niikrlftn ;r^-
ni duymuym\n
7330
•Taatlann mahsiil vermesi kjin kalbdc manevi hit zevk Ifi/midir, Ni
tckim agacin yetijme^i i^in i^li tolium gerektir.»
7331
J^j- J* 4iy jWj i^j>-*
-iyi olmayan tohutn nasil fid an olur? Can sit suret hayaJdcsn hii|ku
bir ijey dcgfUdir.-
tste edilen that ve ibadetlcrden zevk almak Ifi^imdir, E^cr o fSffi*
nniyor ise Allahjn muahezt^sine ugramldigi Bnla^ilmali vo hemcn tcvbc vc
istigfar edilmelidir,
1003
<n v AH A NCI AOAMIN jjkyhI AYII*LAStASl K1SSASINI!;
7332
X Jib <iy Ail j3 jj
■O habis lierif, soyh aloyhinda hezeyaa sttylcdi ve kb'pck E ibl qludu.
^iifmm ddi daima egr-i goriir.»
§oylo diyerek ki \
7333
^i.* j.u ^ ^ ^
•lien onu ! 5 ret mrdisimn ortasttida gurdii:n. O takvSdan art vc miif-
lis bii" adamdir,-
7334
iWj
J™* i^r°
';
-Effor iiianma7.5iin kalk bu £cce setti giitiircyim de ^yliiiiiit fisknu
ti.yuii hey An goresin.n
7335
-Mtiricfi Recc bir penccre c-ftune ftftitrdii vc : scyliin fiskina vp is ret
r'i?|ipi!r- tm.lt dcdi.w
733C
■ Bak o guild di mm-Jusi, gece fasiki olan adama ki giitiduzfcri Haz-
rct-i Musliitfi gihi ^iiriinhr. i>'i.luii Emi i,eiteb f^ibi qJnr. h
J mi I
7337
->' *^.j" Ijjl 4QU* j Jjt
■Giinduz onuii adi Abdullah ulmu^tur. Gccelcyin neuzu bMIah clinde
k;uk'h vardir,»
733S
jj <LiJ^ Jo
•Mtirid, pirin clinde dalu bir §ke giirdtL Igeriye girip (suyhim gizliu
aciga <;tl:ti) dedi-»
733!)
■Sen, $arab kadohine scytan hcmcncccik tgcyivorir demez mi idin?<>
7340
jj I t J J jr tjlj- I jf 'e- C-ii
■Alt -* tili J W >-X_i j -At 1 J j A. 6
*Seyh tevab verdi ; Kadehimi Gyle dnldiirdular ki orayn gej^nnin
si digi degil, bir iizcrlik tokuinu bil* si^maz.-
7341
.Buro>n buk, ijii kadobu hir iprro bilw Fi^np nu? Kii vtiv.H yaiilii} i^l(-
mis vc jihlLiniin-.Mii.u
1MB
MM*
— mm m m m m — |^^
-
7342
#^^£? |Uab *** **"** - sM —■• ** *-
7343
nvi "E ^ * H ?? yea - S""b kadeM geyhin v*ri,gidir. Nfir-i Ufifc] il
oylc rtoludur ki icine geyfeg sidigi si£maz,.
7344
f
^-* ^ * jy j b — &j #* fU.
Haaret-i CQneyd demfjtir ki , -Kadeh de, sarab da o kadar rikkat
Wife Sanki garab var kadoh yok, guya kadeh var sarab yok.>
nur fSSS^?" ?U taSViri glbi Sh,Ullah «***Wft vffcfldu da
tcfnk etmek mumkiin olmaz, *
7345
-Gjmesiii a fttfl mqrdar bjr ^ y ^.^ aksedtrse h
m tIl yam: kirleora** O syn-i iiiirdur,.
1000
7346
«Seyb dcdi ki : En, bakikatcn nc kadebtir, no garabdir. Ey niunkir
asagiya gel de bak.»
7347
*0 muter iz geldi ve ^eyhin elindckJ kadchin alii bnl old u A unit ell'
riince o bakSr diisman nabcub o'du.»
7348
1 T **
'*>#%#" J,u ^ f J ^' -ft ■****
*0 vakit §cyb, miiriditie dcdi Li ; Git benim icin ncbiz (bur ma ^nri»>
■)t) iste.»
7340
uKl ben hast a vim ve muzdar olmu^um. II;istabktan mahnuisa (tirlik)
hulini de yegmisim."
EhUillahin geTiat^e menediJmij olan jeyleri irtikab edlyormuij glbl
gorvLnmeleri, ya tebdil tarikiyle, yahud mecburiyyflt sevkiylo olur. Tr.>bdll
tarlki, bir §eyin ayniyetini degi^tirmek t mescJn $urabi eu, yiibud bal hn*
line gctirmektir, Mecbuiiyyet sevki ise nt; kabnak ve ba^ka bir joy hi)*
lamarciak misilll istdirar h aline dii^mektlr,
*ZaruretIer, fevkaludt! ihtiyaclar, memnu olan ^eylei'i n.ulnili kilnr-
lar.» denilmijtir.
Mesela; bir klmsenin yomck y*rkpn Itikma bo^nzimi durum, sufrada
eu bulunitiitstn vr- miiskirat mevcud olsa, lokmayi Indlrlp bnflulmakUm
kurlulmak i^in o muwkliSti li^mek mubahtm
1 00T
MMM
■■■■■■■B
7350
.Zarfircttc her murdar sey iemi* vc kidlamlmasi cai* olur. EMttlfctt
munluri olamn basma lanetier yag<nn.»
Kur'an-i Kcrimde buyuruluyor kl :
©.
Yam : «Ey miisMman].*! Olrnu 5 hayvan v kan V e demu* eti ve Al-
tabdan b^fk. fer niab ud nHmn,a kesifcn hayvam yenek she ha vam ktlm.
d. Her km, fuikumetme as! ve |>a^ olmafcsmn izdirara diiser, yard- ii c
gfa> a? kal.p da .^t halmeveblum (h^to g dir S e b^n ^
" 1 7" 1 *** ***** ***** terettiib etmez. Allah muhikk.k Gdur
7351
•O murid meyhSneyi dob;* ve S eyfe fi gotiii-mek icin her ktipiin tefa-
n^Itini tattle *
7352
-BUtun kUplerde sarab bulamadi. Her kiip ba! He do1iim s tu.»
[fill Stirol Bak,ic:i - 1T3,
11)0*
J 1 * ft J^ J* •&■?
sMiirid, meyhancdokilorc : Ey rindlcr; no h^.ldir vo no isitr ki Jii^
bir l-.Lipdc $arah bulaimyoriim, dcdi.»
7354
«Meyb5:iedeki sarhoslar; a&laya aglnya ve cllmui bcifltarmo mum
vura scyhin yanina geldilcr.^
735;"
J^i *6»i ^«m I ^\i ! j=- p
JUs uj,
*-'*,H* J v
i u
■I.--
-Jiy $eyh-J iiiuanam; sen meyhaneyc gelince sen in fcudfimun borcktj*
tiyle biitiin sarab] a r bal oldti.*
735G
"Sen sarabi muTdarliklnn Icbdil eylcrfin, tcmiz bal balino (itiinliu
Ilbim rubumimt habascttcii, pis] il: ten tchd'A vp lotliu- eylp (k-fiiler,-
7357
i
•Egfer Alcin, kiinht v<> muliarrctiifit U<? dulsti, Alhtlim l.n-. I.nlhri miii
In l,'i Id mi bnskii blr ^ey b veiii('/ler,»
Ccnib-i H(i1: t mu l inr^T>*riti hrlMi tj*bdll rd«r, IHkftyrH« okln ■ |Jt
Fl W | Mr.
■MMMMMia
pnUan bal hallm gotlrir. Nitekim bahscdilcn 5 cyh de lihikm.tin mcy-
tWJneye geJmi*, Eakat on«n mcyhaceye girmesiylc kiiplerdeki sarublar bal
Oluvernujtf, Bu kerametjn zuhOra frdmesivls mevhWH^-; ^™w,„„ j-
tcvbe ve isii^far ttmi^Iordi.
gelmesiyle meyhanedeki demke§ler de
«Al$E RADlYALLAHtJ AKHA'NIN HAZRET-I PEYGAMBER
ALEYHISSELAM'A : "SEN HER YERDE SECCADESlz
NAWAZ KILIYOKSUN, NASJL OLUYOR" DEMESl*
7358
%9azi^i Aise bir gUn KisaletpcuMi Efcadimize: Ya liasdlallali! Set,
fjizlj ve a $13; arc*
7359
*Sercde olursan namaz kihyofsun. Ilalbuki cvin iginde kirli v C bu-
lajik kimseler gczer.»
7360
-Umrsiu Id ber pis $ocuk, dobstigi ytrJc-t kirletii-, dedi,»
7361
-ReiuluJJalj buyurdu I<i ■ Cenab-1 Hnk, btiyiik kalian !cm pisi, temi*
baie yciinr,-
1(110
7W2
•'-'i -■*■'■-«
*Qndan. dolavi, Allahm lutfu hciiim secdc ctlijiin yejri, L"i vrrlbui
kat gi)£e varincaya kadar tcmiz kilinijtir.^
Nitekim bir Hadis-i Serif te : «Arzin tapragu bcnini i^in iecdejyiili \t-
tcycmniiim v&SJjtagt kilinmistir." buyurulm^tur. Bundan su:u:i If.i.'icl j
Mevl&na naslhate guru ils diyor ki :
7363
C;^ jj! 1 i^j-t, ,_dj 1 n,' ^lj
•Salun, saJtiu mtiluk-i manevtyyc obin eh In II aha bused ctme,> Yokli
Diinyada bir gcytan olursun. Ciinki tblis dc Ad cm Alcyhi^clfmin lumt*(l
ctmig ve ondan dcdayi mel 1 ftui cbcdi olmu^tur.i»
7364
J>— <S\* A}jf i£»^j J> I >'
>r ^^*} <s>r- <s\^
fs
*B5r veli zeiiir yrj'ccck olursa n zcblr bal olur. Sen bal yorsrn hiitmt
o bal zclur yerine gc£cr.=
7365
jlX J ~ JU J) ^f Jj; /
*£btiki o vcliiitu bem hendi, hflin cle i-.i iIl^^imjn, ontin iik'^i itfini
tahawtil cylemiftir.p
Bir misal :
tllll
7?m
ljj*y* Aii' jj* i>^-* « : ,
«Ebabil ku§!annda Hak kuweti vardu Yoksa bir ku^ ttli tiasil
t>ldiirur7»
73G7
,l_Ci ^j^ £)-iS [ jjj&$
*Bir orduyn, yani: Kabcyi jikmak 15111 gelcn Eh relic ordusunu bir
fcac kit§<:a&«2 hcjzdu, Ta bilcsisi ki c 11] arm sal abet i Hakrisndi."
73C8
U
L>J *
I./ 1
Jf~^
J>
cEgcr ebSbH kitflajntmi Ebreb* ordu3utui boidugu hakkmda sana
vtsvese vc siijihe geUrsc gH do ashab-i fiJ sufesini oUn.»
73«9
OJj-
aE^er oUlulIah i!d iuadla§niaya ve mdsavilt clava^na kalkisivsan on-
liirui inkisarmdan ba.smi kurtaramazsus. Kurtaracak olursuii Lcni kafir
s:jy.
Hazret-i PIrin isaret etligi (Elcmtera) Sijresidir ki Kabe-i Muazza-
mayi yikctiAb icin Mehke civarma ge r en Yemen vfilisi Ebrehenin maiy-
yetindoki ordunun helakini bildirir.
^W^i?S^ii0i
Yani : «Fcytffimtjor-i Ekliprim; I la bb hi in ashjib-i iile nc yaptigim
Riirmcditi mi? 50 * buradaki (Kkmtcra), yanT; {Gormcdin mi?) hitabi (Gor-
<RQ> SQloI Fill 1.
md§ gibi bilmiyor musun?} domektir. gunki Aleyhissalal Efeiidlinlz fil
vak'asindan birnz tonra Duriyaya eelmiij1.i- Ashab-i fil : Yemen valiii Eb-
rehe'riin ordusu idi, yanlarmda filler bulundu£u ic>n haklarinila {asli&b-i
Ml} tabir buyuruhnuijtur.
A
*&$&
"Allah on Inn n mekr vc liiylcsini bo 5 a cikartr.adi mi? O ordu, Kabcyi
yikmak icin peliui^ti. Takat muvaffak alamadan liclik oldn, Onlariu d?>-
itluc biiyiik biijiik kuslar gbndcrdi kl onlnra tas kesibuig i;amiit part;n-
lari aiiyorlardi. Cukiri ycnilmiij saman kiniitdari hilhie gctirdi 8 *^ Y4tl3|
c koca erduyu hclak etti-
-Bin fArenIn, btr devenIn yularindan tltup CEKMESl VK
BUNDAN DOLAYI KENDI KENDlNE GURURLANMAS1*
7370
-Ufak bir £are, bir devonjn yularmi yabaladi %c inarlma 5«km<>JfC
basladi.'
■
7371
#Dpvp. nysnl Inliiiiti yimmil™ omin t,cl«nfli!lM) lubi »!fln> Fare \-<-
ben pchlivminimmi ifi.vc kibbk'»di.«
( 81 > du-.J Fit 1-4
!in:i
IIM2
7372
J" *iJ-vl
yj *^ j
"Farenm lju diigiinccsi devcyc aksctti, H05, imdi ben sana scui gdste-
nnm, dcdi.u
7373
^jj <Syr <?*Jj- *^*L* L"
-Bilyiik fcir nelirin ken anna kadar geldiler ki gnu ge$mek kjm
fit bile adz halirdi.a
cesmi
7374
■i^t—j j g j;
*FArc orada durdu ve 5 a§irdi. Dcve ong dedi ki : Ey dag ve ova ar-
kada$i».
7375
-Bit dnriisuii ncdir, bu hayranJigm neden? Haydi kakramanca neb-
nn (cine gir,*
7376
*Scn benim kilavuzum ve rehberitnsin. Yolua ortasmda sasirm kalma
v tiiSrjt ctmc.b
1014
«...
7377
«Farc dedi Id : Arkadas, bu sn biiyiikliir ve dcrindir. Ben bogubnnk*
tan korkuyorum."
7378
^ji jo»- *Laj v jyii *L-i5
«Devc: dut bakayim, 511 yun dcrinligi he kadar? diycrck jickriu ItflW
Eiy ak atti.»
7379
..Ey ker si can, su Eiiicak dize kadar. Ncdcn s a si rip Ualdui ve ttiflll uk-
liti liDijjr.d^ti gitti?»
73S0
■Faro dedi ki : Neliir sana gore karmca, but (jtirc d* ejdethfl ulliidir,
giinki dizdeu dizc Hark vardir.-
73S1
«Ey liflut'f sfilHM; su. scui" dldne ktidof \w benlnl kaklkflLen h»iUAI
I01R
mIm
7382
-v «-f j ^t - J
f-^ -»jj- j
L:
Dcye d 5di t;i ; Dir daha terbiya&Iik etme ki otiun kivikimiyle be*
■ VC rub u ii yanma&ui.p
73£3
^ jLi^ jj^ JtLjjj (i^* j-
«Sen keiidin gibi farelcrle madias. Farcnin devcye kargi sfc*u olamaz.*
7384
-TO* dcdi ki ; Tevbe ettim, Allah masi ifih §u hogucu sudan b*ni
§l) klBSitd&ki fjrc slf, bm ( .mihii bi yuk i, ijurmi , ;; . ... uijeuI bti
kJmsc, dcvi- Lie de tccrlibuLj, ftiiluluji't]. w 1 I'.i-U'i.i .■•.l,.i.-i ).-.. /.M fmtrufl
cdiln±i§, knsnnin naklinden fionra mi void? hisso bevuii klHriaVi^tji - :
73D7
*>Ey gniU in&anl Mid cm ki ^aygnmber de£ilsin, muUtcda olamatms-
sin. Yolda geri kul \c bir usladm arkasindau juiti M bir gun bu^udan
£ikip Yusiif Alcybissclam gibi mansib sajtibi olasin.«
738S
«Madem ki pjdisah delilsin, tnbtndan nl. n I ad em Id gtmici dc&ilsin,
£cnii kullanmaya kalkjs,uin,»
73S5
-Farcnba sit yak-angina kar?i dew meihamete geidi do : si^ra, htir*
Luc urn uzrriiie otur."
73S9
-Kairiil ctlmaymca jalmz basma diikkait acnia. Ewcla elini yika, boh-
ra hnmur a^maya ba^la.»
rsa&
-Bn suyu gc^nek vc b^skafanm gc^irmek batia vc cinsim develere
nialvsushir. Scnm gjbi ytiz binlei-ccsjiii^cgiririi...
10J0
7390
"Ensitii cmnui dlnlc-yip su*. Ilak Uttftl «Im:ijinra luiluk kosil.pt
1017
Relive t : Nefsin arzularnJjr ki dilimizde on a can istemek tibir olunur,
ijehvet, (celiyye) ve (kafiyycj diyc ikive ayrjhr. $ehirct-i celiyye:
Zenginlik, iyi yafam&k, hevu ve haves pc^inde ko§mak gibi §eyierin iste-
gidir, jjthvet-i haftyya ise : herkesin medhini vc tizirnini arzu etmek,
riyaset mevkilerine g&t, dikmek gibi geylerdir. Hadis-i 5erifte : -Siiin
i ? in korktu*mn scylcrin en korkuncu riya i!c gehvet-i liafiyyedir,- buyu-
rulmu^tur.
■ §ehvelin cettsi de, nafisi de eldc cdilince sahibine kibir verir. Bin
cikip da nasihat edeeek olursa ona adeta. kin ba&lar. Demek ki kibir de
kin de §ehvetle ba^Iiyornutf. Bazilan o medar-i istikban olan §eylcr:n
zevaliyle yola gelirsc de bazijannda Met ve meleke halint alir.
7393
tfj* & Cjf ^jU 3 i^
*iTU £* ^
,1
-insnnda kiitii buy ndet halini tflttgja, biri seni o k aid en pajtasols i&tc-
vin.ee on a liidd^tlcnir ve kin baglavsm.*
7394
jj^vi* ^f y> jv ^
»Sen camur yemeye uhsmen, seni ondain menotmek istcyen senin na-
zarmdn dtismnn kesilit->*
Bir nevl yagh ?amur varmis ki ban klwsfrtei' arm y«rler ve ttryakisi
oiurlarmis, Acemcede bunlsra tgilhar), y∋ camur yiyen demlir.
7395
«F ill ue rustler, piitim Hriifindii UipLtili'icii, piuhfinc >i>lunii mfwl ol*
nub UloycnVii' dii-jui.iii <i(uiUir.H
Hi I 'I
< - i
,.■>.. . j
Yard : «Ktir'an okuhdu£u vakit qnu din ley in ve susun. Boyle yapar-
aaiiifc umulur ki ralunet gJumir^ Yam; Allahin ralimet ve magfircdne
nail plutsuiluz.
Kiirtin okunurken susmak ve onu dinlemek farz-i ayndir, §u Ayet-i
Korimerun hukmii budur. Boyle oldugu halde bazi kticdk carnilerin bir
tarafrnda Mfislann Qkumasi, di&er tarafta vaizlarm sdylenmesi ne dere-
eeye kadar do^ru bilemem.
Cunna gunleri hatib minberde hutbe okurken de sukut etmek ve onu
dirJcmek lazimdir.
Sahih'-i Muslimde Ebi Hureyre (radiyallabii anh) den rivGyet olu-
nan bir Hadis-i ^eriftc : -Cuma gtinU hatib hutbc okurken konu 5 aii bi-
fine 5 us dersen lagvctmi ?J yam; miinasebctsblik eimi$ oiursnn^ buyurul^
mu§tur.
Dikk;.t cdildi mi? Hutbe okunurken kcnu?mak degil, konu^ana sus
dL-mek din en memnudur. Hatta yine Ebu Hiireyre (radiyallahij anh) ri^
vnyetindc : «IIer kim mescidin zeminindeki taslara doktmmak siurctiyle
hutbeyi dinlememczlik cderse o da tagvettni^ olur,- denilm^tir. Binaon-
,'dcyli su small ve dinlemeli ki, bin notice ogrenip sb'ylemelk
7391
f jU^\ j£± ^ £
j?
J* J 'J if* * _*J Jl
"Btiyiik bir ziitiii Imzuninda acizeesine marujtattH bulun,»
Kibirle, kin iJe h ?thvet ve sohretle agiz a^ma,
7392
;lfl 3^
J-— 1 J
"Kibir ve kiniu baslangia sehvettendir. Sehvctin rusfih ve melekr
linlini nlmasi da oiuin ft del I'dilnictiiidcncTir."
1*2* Sfeos Aut: .*!..
HUH
7:t%
>h >i J jtb
ijr-J 1 -*■■»
7397
"Ecudcu daha iyi server mi dh,r Id benim gUrf biij-Qlf bir zat ona
scede cisin, dudL»
730S
i
.
«Ibtida, yam: czeldo tir;,ak, panzebir raahalli olmug bir rubdan ma-
ad&st ijjisi, riyiisct vc scrverlik zehirtlir.i*
739!)
-Dag yitan dolu otsa da korfcnui ki jcejisi^dr tisyitfc, yanl; patiiebir
7400
» Jfljf J.f..,j .*£ ^_jr,. yj
f4i
4 if
-Riyisu. e,„ S£ft i f i{,i l lt ^ iier . dljiu^.a ludim .,tur. yanir kafanda
!nr ilimmmi aim.*
um
~__
LS-'
7401
/ y j >>■ Ja** 0>r
^
«Scnm tabfatm hilafma biri l)ir fjt'y sByletse, una karsi snide hir qwk
kin pcyda utui,»
j'i^. ..
*D Id rose betii taltfaiimdiin -jivmak v£ btjiu sikhtl ya lab! kilmuh
kiiyor dcrsin.»
740P,
<T
«Kotu tabiat sagki ml asm arnica inuhalpfot attvv.pdusS nasi I purler?-
Atretic: Mecusilerin ibadethaneiiLdir ki T icinde a'.es yakarlor vi< M.
§e taparlar. Hazrct-i McvIiJTia Iki ki^t arasindnla tTi'.ihaklcU, ]:tzf;mhU
itibariyle atepedeye bonr.etiygi ve onun pai-kunasma insandak! kdtli tsi-
biatin mubkemle^mesini sebeb poster Ivor.
740-4
"Kiyasct sevd lunula olan kiniso, iv. Lihfilifi hiiyiicck bic <rVtt nbirca OlMS
karsi adavci i^bariua ccsarct cdcmci,*>
O rnuhaliio mitdSirfida buhinur, onu Lisclik ador yjb{ goriiniir. Dutiti
da srbob, o mulubf vp hiiviik jutin knlblndc yt>r hulmak ve tcvocmitnirm
kazaninak oni£'Udir,
11)21
7405
jV-^ ^ — ■& ■* <£y* &\ji
-Cunki ktttti tabfati knvwsiteuml|, adct halini a ]mi 5p ondan delay,
?ehvcti de karmca gibi ikon yjtan gibi o]mu$tur.» ,
Bundan sonra Cenab-i Fir nasi hat olmak uzere diyor ki :
7406
«Ey huysn kimse, $chvet yilamni miicahedc ife y| t |u r , voksa o yihn,
daha bilyur ve cjdeiha oIui.»
7407
-Ukinherkes kcmli y^amm karmca gfcfe, yimi; ahbiksizhgnu hak-
Wyte nitis,™^ t-dcncL Onmi kin sen kendliii bir arifdcn sor.,
7408
**? al ] tm oIina >' u >« mti oldugunu, gbniil miitievi sab otmaddtsa
7409
«Ey gtinm, bakir gibi ihsire hizmct *t ve uvgUinin cefa ? ,m cek..
m\ kimy^lar fe*k«» aUm yapmak itfn ugrasir^di. Eide Simeye
(022
cah^skbn cohere iksir defterdi, Giyfi o iksirden l|n8 UCUyla abnip
bakir bir levhaya stiriiltiras nltin oUirmu$.
Eurada bakirdan Erisksad ! Ehl-l bUI&K, Lksirden murad da miirgivUn
naeandir.
7410
•Sevgili Idmdir? iyi bil ki chl-i dil ve diluLLahdir ki, gccu ile gundil*
birbirinden nasil c.ekitiir ve aynUrsa. bunlar ila Diinjadan uyle cckmirler.-
Binaenakyh ',
7411
* Allahi n has kulJarmi ayiblama, padi^ahi hirsizhkla itham clmp,»
Hikayedeki §eyhi sarhostokto itham etjnek isteytn muteriz ve om
saline hitabdir ki, ehlullaha sft-i zan etmuk, bir padi§am hirsizhkb tlti
ham etmek gibidir, Om.m icin, g gibi koUi zanlarda tJului3nia4tJW< sukm.
dtjniliyor ve aym bahse d^ir ba?ka bir hikaye naldediliyor :
-GEM ID 13 HIR51ZL1KLA ITTIIlAM EDiLEN DERVt^tN
KERAMETLEIti"
7412
«Bir geniidc bir dcrvi^ vardi ki mcrdlik ve Jiispuhklaii bir yifim l'np-
mist:,"
Yani; ydku ^> c^yasi yoktu.
HUM
^^ aHM
■■■■■■^■■^MriMiai
7m
J y* |f" l?j' j jJ_^ ^L?-
«£ir altin totbnsi ksybddu. D
aradilar, biri de o dcrvisi gostordi,
efvjg iie uyumugtu. Cemide herkcsi
7414
f f£ j* U*3£* j^ Of ■
-Sh uyuymi fakiri de ar^yat™ dedi. Para s&hibi fccdenndcii * nu da
uyandirdi.*
;jj
f
7415
"Vc: Bu g<yaid* bir afl 1Q lorba El knyboI,im 5 !i, r . Onun j*fc ] ier k cs j
SKMftk, SftJI do avnumsiklaii fcni-ttilamuzna.*
741 G
jl^ f U,l sj4 £j* j- jL"
*Abani rikar ve auvmi ki lialfcm evhami Sendee fftri^ olftitn.=. dodi.
7417
«ricrvi ? dodi ki: Ya PabbS su 5di kinkier, bulnmi miittehrm (ut-
tnlar. FptmfltUdit cristit-.-
7448
j ] J l ^jwm Jj ■**' *j4 o^r
*Dervism kalbi lurihtica, o anda vo dcnizm her tarafmdan,**
7419
«Yux hinlcrce balik ba$mi cikardi ki, her tairiiiin n&zmda RuyiM kij-
met Li bir itiri vardi.»
7420
*tnqilerin her biri, bir memleketiu huraci dcgcrindc idi ki, Allah
tarafmdan gonderiliy*rohi ve ortak mall deglldi.*
7421
j &/ C^L b'^V
«Baliklarin agzindan aldigt bir kac inciyi gcmijc ntti ve sicrnyip
havada iskemleye olurur gibi oturdu.-
7422
u*-! )*■ <i£ j_ 0V^ jj^j- gs J-J*
uPgdtsiOdnrin tuht il?i?Hiult' murabh.i ulurduklAfi ylbl, 9 du ii.n,uda
otiirmiiijtu, uerni iimiu.i.' buliiiiuyordu."
F; 65
I02S
7423
IjT j> 1$ 4&y IT
-Gemidekilcrc hitab edorck dedi ki : Haydi gidhi, gemi shin, Hak
benim olsun vc ybksul bir lursiz siiiule birararta btiluumasin.*
7424
i3*j* t> j &J-a- -ct ijf If
-Acaba bu aynhktan Idjto zarar gSrocektir? Gen Alb ha yakln vc hal-
ka tiiak olmakla bosum.^
7425
«0, ne beni hirsizhkla itham edcr, ne dp yularimi bir gamma am eline
verir.t
7426
»lii Jlc
jy*- o-^j'j **- 31
«Gcmi halki ona\ Ey biiylik stSt; BSyle fill bit makaim sana neden
verdilcr? diye seslendiler."
7427
*,l
.r
J*i?: JJ*C ^l* J'
-Dervig kinayc (arikiyie dedi ki: Bir fakiri itham elmekten vc ha-
kit bir scy kjtt Ilakki incitmckten verdiler, dcdi.»
1020
742S
«IIa$a ve kella! Fakiri it ham clmcktcn dcgiL, bolki rnfincvi BUltMl
olanlara tuzim ettigim kin verdilcr ki, fakirlcr liakknida sfi-i zan l> --.fi-
medim.*
7429
-ji. tfjp- ^iJaJ ^j^ii ^T
*<) lalif ve nefesi bos, fakirlcr ki (Abese) Sfiresi anlara tazim iqiu
nazil otmugtur.*
Yam : «Kl'siiM1uIi ima geldi diyc yuziinii Lmrusturdu vc ^cvirdi" 3 "
ayetlerine i^arettir.
Hazret-i Peygamberin muezzinlerinden Abdullah bin Umm-i Mck-
tum (Radiyallshii anh) her vakit nczd-i peygamberiye jjellr: «Ya Rosiilat-
lah! Allahin sana taiim ettiklerinden bana da ogret* derdl,
Bir giin Kurey§in esrafindan bir k&<; kiji huzur-i Nebevldo bulunu-
yordu. Hazret^i Peygamber de belki imaiaa gelirler diye iimtdlenlyorclii.
t§te a sirada Abdullah bin Umm-i MektOm yino gcldi. Ami oldugu igln
Risaletpenahin yanmda kimler bnlundugunu bilemiyordu. Bundan dolayi
her vakitlri ricasim tekrarladi. Fakat ResuM Ekrem ha|im ote turafa
cevirdi, Bunun tizerine o AyetJer nazil oldu. Ondan sonra Zat-i Akdea-i
Nebevi ne vakit Omm-i Mektumn gorse : "Ey kendisi l^iti Kabbimtn liiiiin
itab el tigi bUyiik zht, merliaba« buyururdu.
7430
■^^ gt" J 3 " / * ' J ^
"Fakat babsrdihm f;iUirllk diimyayn sun hunk it In <l< - - i I « I i a ; belkl no-
KsifMiiln UiikiiMi it.i'.k;i bir sty »!tiiay<in kimse i^itidlr.»
H S3! S&vvl KW'<* : 1-J.
I0U7
Mb
Kcndi vc hM.nu movcudlt nazannda &xtf olan zata > velev kl zengin
olsun, sofiyye mLiliihmdii fakir denilir,
Yine a dervig lt;;Qnindan deniHyor ki :
7431
J>- & IJl* I rj b j_j^ p£i
j^j-i ^^a* J.JJP J^l j^>
■Ccnab-i Hnkkm yediari kat seinadaki hazinesine emih kildigi zevati,
ben nasi] itham cdebilirim?*
7432
«itliam cdilun jjcfiBdir, akl-i jcrif dcgitdir. itham o [una it duygudlii,
liitif rnir dcgi!dir.»
7433
^^2*5*5 ^^ 4,* jjl_ ^jj ^.j
-Ncfis softaiyyo feyksoflari gibidir. Onu diSgf ki, dayak kar edei;
liuccct vc dclil tesir etmcz.»
Softaiyye feylesoflardan bit" gurtihtur ki ejyamn hakikatini inkar
edcrlcr ve her ^eydcn §uphelenirler; hatta ^iiphdcrinden de supheleniiv
!er, Istanbuluh ilk kadisi Hizir Beyin oglu ve Fdtih'in mualJimi Si nan
pa|a, geti$liginde nasilsa bu softailere kapilmis. Bir gun babasiyle yemek
yerken Hmr bey; «Sinan, o dercce dlvanelige du§tiin ki, §u oniindeki sa-
hiimn bakir oldugunda siiphe edcceksm* demij. Sinan paga da : Evet, bin
bakir gordugumuz halde onun baska bir $ey olmak ihtimali vardir; de-
ytnce; Hmr bey, saham yaknlamig, oglunun ba^rna vurmug, bakir oldu-
•:■»■■: an! a din mi? demif
tots
—
7434
a-j
«Eir sofiat mucizeyi goriir, o esnada hak oldugimu kabul eder; sonra,
da gordiigiim bir haya) idi der>
7435
,.*■**■ JJ
w^ JO (J I jy w*j
' ' - ■
•£* J JJJJ ■*$ ^ ^&i ^
«Yine o softaiyyc dgr ki : O acaibi gormek hakikat olsaydi otimv gfi-
rihuisii gecc giindUz gozde devam ederdi, yani; her vaktt gtfriiltirdij.-
7436
£& ) )t> ij\i ^- £}j wsi" JjK
«Zii<a o acaib mucize, bu biss-i rii'yeito ikamtt etmekten arlanir. To-
vus ku§u dar bir kuyu i^inde nasil bulunur?*
7437
r "*• it
•Sakin batia ^ok nbyJtiyor demc, Ben yiitdo birini soylUyaruni kl o
sbykdigSm dc ki] gibi int« babis]*rdlr,=
1020
•DERVlgLEBfrf, l>|r.i;|{ tllJl DEltVlj? IgiN, §EYHtN HUZURUNDA
goit sOVLttYOlC l>iYE KJNAYIP TAKBIH ETMELERf»
7438
_
-Dervisler bir dervigi Jnnayip, ayipliyarak tekye §oyhinin karsmna
ffrldilcr.»
7439
-§cyhe dediler ki : Ey bhim muktedamnJ Bu dcrvijden bizim hak-
kimizi al»
7440
*$eyb h dcrvi^lci! Ne siki'iyctiniz var-? diye sordu, Onlar da dcdilcr
ki : Bu dor vis in agfir iJ£ huyii var.»
■
■7441
f i
^^3 ti™i ji j jy** ojj*^ i-fjf* j j
xSiizc ba^Iath ml ejingiralc gibi gevezelik cdcr, yeiricktc yimii kis_irfcn
7442
i— ^5 y^i ijjp- £*■*# •***& n
olJjuyacak ohirna (islmb*i Koh£ fiibi ujanmak taitmcz, diycrek geyhin
iiniiiidc t|Urii!lil, pulirdi alht*T,«
1030
7443
>a J 1
«5eyh, o §ikayct edilcn dervi§e teveccuh cderek : Her husu&ta Uidal'i
ihtlyfir ct, dedi.-
7444
«IIadiste : (tgleria hayirlisi ortastdir) buyurulmu?; insandaki tthl&ttfl
itidM dcrecesitide buluamasi faydali olm^tujr.»
7445
-Viicudda ahlat-i crbca deniteti kail, balps>m, safra vo sevda'dau Mr I
artacak olursa insaiim fcedeni hasta olur.»
7446
«Sifat vc haslet Jiususunda arkada^mdan faila olma kl a fn/lnlik,
sonunda arkada^taii aynlmayi tntac cder.»
7447
i^jj o^'U. * iff »|M
«M5<fH AlcyblHUfiriiTim vl/ii cuila/Li vc itlditl tlxi'rn i cl ■ . Lftkiii o kndiir
soyloyM bile « iyi donln, yuni; Hi^ir Alpyl»1wn(Ama lislfl flMM
1031
t-M
^..
7148
*0 fazlahk, Hizjt Aleyhisselama muhalefet gb'riindiigu icin sen 50k
soyliiyorsun, artik ayrjlahm, sen de git, dedi.-
Hadise malum. Hazret-i Musa Hizir Aleyhjs&eiam ile garusmeye me'-
mur cdilmisti ; «Ya Musa! Sen benimlc sobbcte tehammiif edemczsin*
dedi, Hazret-i Musa cdecegini soyledk Hizir : -Oyle ise yapacagi;n i§lere
itirnic efmc» dedi. Bu ^art ile yoldas oldular, Sahilde bir kayiga biudiler.
Kayikcilar bunlardan para ahnadiklan haldc Hizir, kayigm bir tahtasim
kopardi. Hazreti Musa : «Yahn; kayikgdar bizden para almadilar, sen on-
larin kayigini sakatladin- dedi, Hizir : *Bcn sana, benim sobbctime ta-
hammiil edemczsin dtmedim miydi?- dedi. Hazret-i Musa : «Bir daha
scs cikarmam. dedi. Karaya ciktilar. Orada bir takim cocuklar gorduler.
Hizir, iclerinden birini tutup bldiirdu. Hazret-i Musa dayanamadi : «Ca-
nim, bigUnah cocugu blrtiirdiin*. diye itiraz etiL Hmr : -Ben sana daya-
namazsm demedim miydi?* deyince Hazret-i Musa : «Bir da ha isine ka-
n^irsam benimle sohhet etme» dedi. Bir kb'ye girdiler, Kbyliiler bunlan
mfe&fur- etmedi. Or a da yikilmaya meyletmis bir duvar gbrd tiler. Hizir
elirri siiriip duvan diize-Uti, Hazret-i Musa : -liari bize biraz yiyeeek vcr-
meleri imikabUinde duvan diizelEeydm» dedi, Bunun tizerine Hizir : *Ya
Musa; ardk aynlatim. Simdi sana yaptiklanmm sebebini aulatayim : Ka-
yigm talUas^m konarmakla oim gasb olunmaktan kurtardim, Ciinki ileri-
du zalim bir hiikiimdar vardi. Ne kadar saglam kayik ve gemi goriirst
T-abttdiyordu. O genci oldiirmelile ana aim, babasmi La las cttim, £unki
«Rlan sag kalsaydi onlan kafir cdccckti. Duvan, diizehmekle allindaki
defmoyi muhafa&a cttim. O define iki yctimin mali idi. Duvar yikilsaydi
define meydana cikacak ve zayi elacakti- dedi.
Bunun iizcrina aynldilar. Hazret-i Musa Ncbilerin buyiiklerinden,
Id tab ve serial Eahibi bir peygamberdi. Fakat onun ilmi zahire aitti. Bi-
naenaleyh, k ays £m sakatlanmasi zahiren bir eurum, gen tin oldiirtiltnesi
de yino zahiren bir cinayet oldugu icin onlara karsi siikiit edtmezdi. Ht-
zirin ilmi ise batma aitti. Onun icin : »Ya Musa, sen benim sobbetime ve
yapacagim is! ere tehammlil edemczsm- demisti, Boyle olmakla b&raher
HazrcM Mfisa'dan efdal degildi.
Hizinn hala yajayip yasamadigi ulemaca ihtilafh bir rneseledir. Ba-
zilan onun yasayip oldiigiinii sfiylemisler; Mzilan da hala yasamakta. ol-
dugunn, hatta kendikrinin onunlu fbru^tiiklerini haber vermislerdir. Bu
Jmiiori verenlcr de sdzlori wldctiJtameyecck biiyiik adamlardiT. Bu iki
rivayeti birl^tirmck i^in hatira soyk bir fikir gclir : Pey^mberlerden
her birimn ne 5 'esi ve m^rebi uzere timmet-i Mohammed arasinda bir
veil vardir. Buna gore Hra* m^rebi iizere de bir veil mevcuddur. Ihti-
mal ki Hizir ile gorii^uklerini soykyenler, zamanlannda Hmr me§rebi
iizerine olan veli ile miilakat etmi 5 lerdir. Maamafih, Hazrot-i Mflsaum
gSrustugii Hizinn bala yasamakta olmasi da Allahm kudretine msbetk
olmayacak bir sey degildir.
Hazret-i Mevlana, burada Hizir Aleybisselam ile mur^idi, Mflsa Aley-
bisselam ile de miiridi murad ederek miirsid lisamndan olmak uzere
^Jjyor ki :
7449
^ #j» &$ jfai W*
-By Musa makaminda olan mdrid! ^ok sgyliijotsun. Uzaklas, yoksa
ban a kar§i dilsiz vc kbr olnvalisin.*
Yani- itiraz edecek bir hareketi gbrmemeli ve itiraz etmemelisin.
giinki sohbette mur.id sdyler, mudd dinler. Boyle olmazsa o sobbtftUn
istifade edilmez- Demek ki sobbetin 5 arh mfirtdln sukutudur,
7450
j\£ji & I- f &f ^^ J>sr
-Sen namazda ansizm abdestiin bazarsan miifti sana kos. abdestlni
t^zele der.»
7451
-Eger gidin abdest almazsan kuru kuru, yDni; nafile ycre yntip kalk-
mis olursim. Ey sapik a dam! Namazm bonilmu|tur, otur.-
Cenab-i Pir, ^cyhin huzurunda $zn can bten bir miiridi, namav.dn
iken abdesti bozulmu<; bir kimseye benzetiyor. O kimse gidip abdest si-
ma K sa kildigi namazm kuru kuruya yatip kalkmaktnn ibaret oldugu gib!,
miir 5 id ynninda dlllni tutmayanin do Abetter, fey^ alamayacagiiu bnber
veriyor, Vine SlW cal cene hffrifk>re hiiiiben dlyor ki !
1D!)3
74152
i
-lLjj .US <LiJ _j jlLtlc
«S e „ scnin dbl (,(j,„l [irm ve ^^ s ^] fir ine a 5 ]k v e te|n e bylunan-
lirtn i'anina git vc onbrm yaiunda dirlan.-
*£#/
7453
■ Jjl — >L
«Bek S mm uyuyanlara faydasi olur, baliklaxm bek S iyc ihtiyaei yuktur.,
Bu beyt §eriat ve tarikat flimlerini kitabtan ckumak suretiyle ogren-
mij ve kendisini halkin bekgisi vehmetmij olanlan tariftir. Cunki bekd
uykuda oIanl ara faydalidir. Fakat hakikat denizinin bakklan gibi uyanik
bulunan agahknn bekciye ihtiySc, yoktur. Onlan uyandiracagim dive
7454
«Elbi 5B giyinmi 5 tfhwlaru, Bazan gama$irciya'dir; fakat her scyden
so>immu 5 olan bir Hjfuin ziyneli Hafckm tecelLhidir.*
Binaenaleyh :
7455
74na
«Eger temamiyle soyunmaya muktedir olamazsan, clbiscyi ax glyin,
jfini; ben ve biz gibi beniik ifade eden ketimSti az Boyle, cnaniyyot dfi-
vasinda bulunma ki vasat bir yoldan gitmi? olasm.-
kHAKKINDA §tKAYET EDiLEN DERVi§lN,
§EYHE OztJR BEYAN ETMESI-
7457
i/ £-1^ tf 1 L 1
J£
«0 mtirid, o §cyhc ahviliiii stjybdi. Ozlir ilc garameli birlc^iirdi,-
Yani; bore gibi edasi lazim olan hSIini beyan ctti.
7458
-£j- ,^V i^- ^Mj*- 0'
■Kciliimilluluii Kiiallerine Ilmrm ccvnblan gibi giizelcc, do&rucik «■
vaplar verdi,»
7459
*irn
-Ya rii hen F ier ^eyden fecei-riid eimij olanlarm
dc onlar gibi varlik elbisesindcn soyun.-
yamndan
cckj],
yahnd
mil^kil it in
in lintir
mm hir
«nl;iki
uiiahl
bir qok muski)
sr vcniii L :ii.-
hallcdiMi,
QtiakJ
Ilixir,
her
m.: i
*
103^
74G0
imZ^t ***** ™ WS0 k ''" n,US1 "- *<« ™ vab *** ¥"
hjr' 4 5eyhin; hcr 5eyde vasat "^^ Mb** <*>®, *mm
7461
-D e di ki , Orb mi vm hikmcUir, Idkm vasaf da tt i s b*tf e dir.»
Vani; herkesin ka billy etine goredir.
7462
f>*** jT 1^, o^L tUJ
bia^* 1 "^ dCVCye ^ *** **» *"«*■ *mt*. 0, d«nJz *
7463
til 1*9.1 esi jj> ^ ^j*
7464
l^-^I 3i ;JJ jU^ J;J ^, ;J
1050
7465
-Bir kimsenin on ekmek yemegc islihasi varken alti danesini yorse,
bilmis ol ki o vasatlnv
7466
•Bernm till ckmck yemcge istiham var, sen ise alliyi-da yeiniyulil-
liriin. Bu si'irotlp ikiiniz niiistui olamayiz.n
7467
«Scn on rckat uamaz kilmafrla usamrsm. Ben be§ yiiz rtUullu zuyif
du^mem."
746S
pMcsela bir kimse ask yolunda can vcrirj divert dc bir ekitiek vei'lr-
ken can ^eki^ie.a
7469
*Bii vasn(, nlliiiyti bubm bir sey Etakkitidadir hi nnuri h-.v.i vo sonu
olur.»
Wfl!
74711
«Ycdi dcmz lemamiylc mttrekket uba da, kelimat-i llikhtyycniii >n-
ziltp bitmcsmc iiniid ve imkiiit yoktur.*
7471
r ^ J &* t *»jS >*> g!** ^.J
■Baglar, ormanlar kalem olsa da bu sdz, yam; kelimat-i llahiyyc »bIh
azalip £o£alroa£,*
Sure-i Lokmanda da buyuruluyor ki :
Yani : «YeryLiziindcki btfUin aga?Iar kalem, dcnizlcr miirekkeh ohn,
o miirekkeb bittsktcn sotira ycdi dcniz imdjida pel so yitio kelimili-i fift-
hly ye yazilip tiikenmezdi 85 .*
(Kelimatullah) i$in Allabin ilim ve hikmeti, enbiya ve uvliyAnin
— Wiazhariyyet Ltibariylc — kalbkrindekl hakayik ve ma&rif donilmijllr.
Yir*e o dervi§ $ok uyuyor isnadina ccvaben diyordu ki :
7475
•Benim liaHm bfizan uykuyn ben km, snpik biri o hall uyku i -
(SB Sirtl Lukmnn i 17.
imp
7470
OV 1 . -^-.j' j=o5 j^j^u" j j
-tbtida ve son olmak fferekffr ki atkasmda vasat tasawur olunabil-
Mil."
7471
-Nlhayetsiz olaada ise iki taraf, yhti; ™I ve son yoktur. O halde
ona nasi! vasat sarfolunur?-
7472
-Cenab-i Hakkia evvd ve ahitinden kimse n j 5an vetcmfldl, Ciinki
o ezolJ ve cbedidir. Namutenahi oldugt. i ? in vasat! da yaktui. KeWi
Hahisiade ( bU» _^ ji jf j ) buyurmu § tur.»
Sure-i Kehfde buyurulmujtur ki :
r
^ i
YanS ; «Ege r butiin dejiizler murekkeh glsa Rabbinin kciimad yaail-
madan evvd o denbler tiikenirdi, O denizlw glhhim imdada gei=r S en bile
yine kifayei etmeadilBO*
gilnki denizlgr sinir li, Keljmat-i llahiyye ise simrsiz ve sonsmdur.
?■■ - f .«T5i Keiif: lag,
urn
MM.
747C
"Ben
» e ;;T™,.r 2U " ,ii uyumu5 ' ""'""" «*•*. <** «** d „„ ?umu , H
747g
m gbziim uykuda. kalbun
f * k -^T eBliin l[>anjk ' kalbil1 u ^udaj beni
iclh-i babtndiiv>
7479
-Kalbimin biiinen be s duygudan b a*k a b ^ h ; 5£J . f
manzaralanm gtfniJlddd hissim gormektcdir.-
7480
♦^ J^JJ ^ AJ ^
*&±U
^
-Sea kcndi manevi za'fmla bana bakma. S
i^iri gtindiizdijr.**
1040
ana gece olan vafcit benim
7481
'Sana i in dan olan yer, benim if in bag, bagse gibidir. Mc^guLiyelin lil
kendisi bana istirahat olmu§tur,»
7482
J»JJJ>- \\f fb UV
"St'iiixi ayagm ^amura batmi§, bana o ^amur giil otmuglur, Sarin mlV
tern olnn benim icin dtigtin ve daviildui\»
7483
J^j jj* ^* tj?y CJV
■Ycide ye seninle beraber oturuyorum ama; oyle ikcn Ziihal scyytV
re si gibi yedinci kat gaktc seyran ettnektcyim.*
7484
c Seninle oturan bun degilim, benim gglgemdii", Benim merfelii-iii
rikirlt'rin fevkindedii\»
7485
k^ijtikl ben i>l<;w(eriii hudQdunu BPr;mi<jitii, fiklr bu<luiiuiiiin harlcfii-
dc diiki^itiiikt!iyiiii.»
P; Ofl
mil
748G
(Jrj&£ (J*iUi : l J* U.
u j -^1 *5 L- Lv £JU
-Ben fikic taiiMmim, malikum degiJim. CtinM binayi yapan, o bijnay*
hakimdir.i
7487
-Hallati riimlesi fikir ve endive maglubudur. Ondan dolftyi hepsi
kiilljcn hasta ve magmftmdur.*
7488
r>j Oil Ijaj*- '^»5
«Ben kasden kendimi endl$eye veririm, Fakat isteyinco o endi$c csiri
(dan latin arasmdan si$rar, kalkanm.*
7489
•Ben ylikseklcrde ucan bir kusum. Endive ise sinekdir. Bit sinek berd
nasil clde edcbilir?-
7490
•Acizler benlmle konujma imtcamni bulsun ve feyz alsinlar diye
knsden yiikseklerdcu a§Dgiya incHm,a
10«
MM.
7491
*Bu siifll Eifath alemdeii tana UKatt£ gel Slice, iuyQr-ii sSttiit gild ho
kikiil scrnalannda u;ntim.»
TebiJreke Surcsindekl su Ay etc i$urcttir :
I
ib
Yam : «Mij|^tiklcr, tepelerinde ve faavada saf halindc u^ugnn kii}lnin
bakmiyotlar mi ki kanadlarim ararlar vc top I ar tar. On] an Iiavnda I lit an,
u$ma kuvvctmi veireii Kaliim ve Rahman olaii Altalidan bunkum drjjlldlr.
Allah Tcali her §eyi. gorut E8 .»
7492
W
Ji.jA o~J3> f'^J
•Benim kanadim kcudi ziiiimdan basil olmugtur. Ben (iridic lltl k ni-
hil lit kendimc yapistirmam.*
Bir beyL evvel «Bu suill alemden ban a usans gelince tuyfir-u sftffill
gtbl hakikat semalarinda u<jarim,» denilmisti, U^miisjna vlsita clan ka-
n adl arm ilim ve amcl kanatlari olarak ken din den h^sil oldugunu, Mi
takim miirayi vc hiylekarlar gibi takma ve ^iri^Ie yapigtmlmi^ t*ivlr
kanadi kullanmadigmi soy HI y or.
7493
•Cftfor'i Tayyunii kaniidi dAinitdir. Cufer>l Tiirrftnn kanodi he IJre-
tidir.-
H«) 8o«l Mlllk : 19
1043
OUjJ-l Ttyylr, Bltfl TAHbio Htm oglu n Hmhm Alinin agabc-
yidit. itlfima (f«lmo«i c (! „ab-i Aliyyu] Murlezadan sonradir. Bir gun Ha*.
iet~j Ah, I'eygwmber Efendimlzle namaz kilarken Ebd Talib lie Cafer
°ray a gelmiy, E fau Talitj : .Sen de amcazadene iktida et* diycrek Caferi
Cafer HgNfWwt gitti. Nccajinin kaxsmnda miMumanligi ve muslu^an-
lm mudafaa rffa. Hicretin yedind .engine kadar orada oturdu. Habesis-
tan muhacirkri o sene Medineye geldiler. Aleyhissalat Efendimiz Hayber
gazasma jjtwrt. Cj^jJ da oraya glttifej. Haybere geli^ri fetihten «>,
M vAki oldu. Resul-i E^err, Caferi kucakkdi ve ahnndan dptii ■ ,Ey Ci-
Cate, bu :]t,fatin s^kiyle vecde gddi ve kemal-i ne 5 vesinden Hazret-i
Peygamberin huzurunda oynadi. Sonra Mute uzerine bir seriyyo gbnde-
nhyordu^ Kumandanhga (Zeyd bin Harise) t.yin b.ynruldu. £#$3*
olur^ Cate, o da ? eh,d olur» Abdullah bin Rcvaha kumandan ohun, o
d. fArf dll,ai, mileahidler birini kumandau intihfib cjla*.. denildi
™ Ekr ^.' ^ * atm ^hid oUoaftm k e§ felmis ve kapah bir syrette
k,b,r v, rmi ,t, Fdvaki musademe .Uttd. Zeyd bin EftS § ehid du>
Ub Cite sanea^i ah P kumandan mevkiine getfi. Bir eli kesildi, m<£L
cbir ehne aldi o da kcsilince sancagt kollan ara.ma aldi. Nihayet o da
St^^ 1 ! RevSha kum£ndayi to ***• ° aa 3 «i£
Sonra Hahd b, n VdM kumandan secildL Aksama kadar harbi idare etti
Ertes, g u „ u tahyeyi degistirdi. Sag kolu sol tarafa, sol kolu sag tarafa
eecird!. Du ? man, karsismda dun gbrdugundon ba 5 ka kimseler gorunce
muslumanlara yard™ kuvveti gelmi 5 sanddar * p***^ Halid on-
tann vfrrtjadm istifade ederek siddotli bir hucum yapb ve d(lra«mi
kacirdi. Sonra milfrezeyi ahp Medineyo getirdi. ?
Kuman^nlar ?e hid oldukoa Resulullah Efendimiz Mcdinede haber
y&ta**; A«H Hak f dW. k esik e „ crine tn.kabi, ona *i katd
Sfl m£^JLHT5S* h * B bUyUfdU BU "***«* Hazret-i
latere (Lafer-i Tayyar) denildi.
m*'3£ Tarr5r ' a gelince; (Tarrar): hirsiz ' yan kcsici gibl bir mana
Sarih ismajl A^karavi diyor ki : (Caf.r-i Tarrar'm, rnuayyen bir
k,m» olmak ihttmili d e vard ir . Lakin ^alum ve mashor do^ddir ki ne
gfto k im .sodir. Belkl her mekkar ve gaddar olan ki mse ler murM ol S
1014
T4D4
jrj .^-lw J,i\ JUL jjf
"Hakibat zevkhli tatnuyanlar itidindr dcrvi^in, ^Sylc bbylc y a^n run
demesi davadan vt laftan ibarcttir, Likin mani ufuhlarinin EflktnloH
nczdindo o sozlcrin miinlm vardir vc dogrudur,™
7495
V V* ^^ j-1 j-i-L tf^tj j ^ji
f^ ui^ ^- T j ^ ^
^^ T ^^ T
«En sozlcr, karga gibi manfl bfg&nelerinB, laf v«j davu (joJir Hir *\-
ncge gore tenc*renin bo$« vc dolusu birdir>
Buradaki ksrga ve sinekten maksad : EvliyauIIuhin ah valine VL* kc
nutijtinn inanmayan mLInkirlerdir.
Hakkinda §ikayet cdilen dervi$, »gok yiyor* isnadina kar^i da 3 un-
ion wtiylcdj :
7496
«Y«digm Lokma sende pfiihur olnrsa scs ^ikBrnm, Viychililigiu bmlnr
7497
^ *>- £*J jir (jff^Jj ^
"^oyhhi lilri, hlr din, Iniklumbi ^oh y(y ))r dlvt? odlli'ti nVS xanm
di-felrnck l<;iii bir hlmc kny Hi I, laklu h.frt-n Imi lb doldn,-
1MB
_
■k
7-198
'Hakikatt goren o pir-i kamil, mtiterizin akilsishgindan dolayi (ma-
kal), yard, mancvi olan cevkeii (mahsus), yant; maddi olarak inci sflre-
tiudo gosterdi.*
7499
-Fakai, pak olao yemekle* de scnin midende pislige tahavviil edi*
yorsa, bogazirn kilitle ve anahtaruu sakla.a
7500
■Lokma her kimin midesinde nfira tahavviil ediyorsa a kirnseyc her
istodigini ycmck helal olur.»
-noORULUGUNA, KENDlSi §AHiD OLAN BlR davanm beyani*
Yine o dervi? diyordu ki
7501
J* fl ti*"
-E&m sen benim riihuma a^ina isen benim maDidar olan soztim da*
v ad an V* iddiadan i buret dcgildir.»
1046
«*.
7502
p.f
r
j 1 u-^* <y^
«Egei- gece yansi scnin yamudayim derscm geccden korkmn k! bt'ii
senin akiabamm.-
7503
! *4J if"* #■•«*% tfj|**J» fiM
*Kettdi aktabamti sesiui isitincc bu iki d&vamti mfmiili otdii&uiiii
anlaran.*
7504
<JJ jji tfjtj jj tjj^^- 5 iffy.
»%" f+* iJ^ 1 *jj tS" P f*
■Yamnda bulunus ve akrabaii olu^ iki davadir, fakat tyi bir unlnyi^n
g£re, her iki dava da msnalidir ve e da v alar, kcndilcrtiiin doftruhib qftht-
didirler,*
7505
JUS*-! cH^ t/jV k-'ji
»Se&ia yakinligi, o sesm btr dosttnd g* [divine sehidcl edct,»
7506
■AkrabA wittnia h-'Xictl ■!■-. o oxix nhruhatiiii tUi&riilu&imji ijiitiiildJr.K
1M7
>MMHMaMaMMMMMMMtMMMMMMMM
7507
-illiama mazhar olmayan bir abmak ki cehaletluden yabanci ile, ak-
raba sesini ayird cdcmez."
7508
*Bu abmagin indhide o akraba stisi, manasix davadan ibaret kahr.
Cvinki onun cohalett inkanna to bob olur.»
7509
-Fakat i^erisi miiaevver ve zekl bit kimse indinde o ses, raaaa'nin
ta kcndis: olur,»
7510
^)t" 0^3 fU &* &.
«Yahud arsbca hi Leu birij. arapca olarak, (ben arabca bill rim) dese,»
7511
»J!
^jej O^J 6S# **JT
-Onuti (ainhcn bilirim) demcsi bir dava otmakla feeraber, arabca
hfljlcmcsij o davamti dofjrulu^nna $ebadet cdcn bir mdimdir.v
10JH
7!il2
■YShud bir kfitib: (Ben katibim ve yazi okur biiyiik bir adamim)
diye bir ku^ichi yaatsa,*
7513
f i
«Bu yaai bir diva olmakla beraber, o davaniti dogruUlguna da §ahid
i>Iur.»
7514
Lfj^y \j-^> tij"* ■*,& !•
t/jj, tAW*** ^j\y~ jl-*JJ
-I'aEmd bir sofl dcrse Id: (Sen dlin geco ra'yatida seccadcsi oifiU'
zLinda bir sofi gordiin)^
7515
«0 ben idim. Sana ruy&nda nazardaki fcyizbrl anlat>ni$;»
7510
J^Vj* (£'>*?, 1 ->J~- ^ T
-Diiilc ve tinlka tfibi kulagmn kiipi? cyle, domicilii. O kUkII batirjat*
1049
in — — —
7517
-O rfiya hatifina gelincc bu stfz, 5 ana yeni bir mOcize ve eski bir al-
tm gibi olur.*
7518
J j ij-i j,u\y iSjtj **-jT
■Bu soz, v£k>a bir dava ve bir iddia gibi gbrunur, fakat, riiyayi gore*
niti rflho (evct) der ve o davfinin dogruluguna jehadet eder.»
7519
jy j»j>i j_»iij j$V* j ^T
-Hikmet, mii'miniu kaybolmus devesi gibi otdugu i^in, onu kimden
ifitlwe ijksin, Inkjet ve hakikat olduguna yakin hasiE eder.»
Bu bey it : il-likmct, mii'minm kaybolmu^ devesi gibidir, onu nercde
bulursa aimak hakkidir.» hadisinc isarettir.
7522
-Susamis kimsc: {Bu, bir davadir, cy miiddei, sckil git yammdan)
der mi?»
Keza :
7523
•Yahud : (Bun tin su cinsinden ve tatli sli nev'inden olduguna bir
s&hid vc bir hiiccet getir) teklifinde bulunur mu?»
7524
«Yabud bir valide, siit emen cgcuguna : (Gel ogltnn? Ben anncnim)
diye seslcnse.*
7520
Jail _d }\±#. Ijjj*- &y
"Mii'min kendisini o hi k met karsisinda butane a nasil siiphe edebitii,
nasi] yanj]abi[ir?w
7521
v 1 ^ 3 &$% OUT V 4 ^
"Susamig bir adama : (Bardakta su vardir, kqs,, o suyu al, i^} (terser-,
1050
7525
-gocuk : (Anne! Aim em olduguna Iiiiccct getir ki suttiml i$i Pf karar
edeyim) der im?»
7526
£— *i? jjp* J.J J?»ki*- Ji jj
«Kalliiud« Alhihtan r.evk bntunan her iimmete, peygamberin yiiiii ve
1051
7527
«Feygamber disaridan seslenince, iimmetin riihu iccrdcn settle odcr.»
7528
jWf $&\ £} ^Sj\ ^-i* &\j
*£iinki o peygamhcrm pvazi gibi bir sesi, can kulagj, Diinjada kim-
st'dcn i§ttmemi$tir.»
7523
iwtv* jij^J Jjj jl <^^ jl
=0 misiisiz can kulagi, misli ohnayan o sesten nqj'clenir de, Usaiw
Ilahiden ;( u. J jt ) niiktusini isitir. -►
Burada ;
Yani : »Habibim; kullarim sana bendcn sorduklannda oiilara habcr
vcr ki: Ben on Lara, hatta kendHcrindeti daha yak i mm. Bana diia cdmcu
ben o diia £ den in davetine ivabct cderim ST .» Ayctina ig^ret edilmcktedir.
«YAHYA ALEYHfSSELAMIN ANASI KARN1NDA tKEN
ISA ALEYHiSSELAMA SECDE ETMESJ-
Zekeriyya Aleyhisselamin haretm'nin (Hanne) isminde bir klz kar-
desi vardi ki Bern israilden (imran) in zevcesi idi. Hanne, bir cbcugum
[87) Siirei Bakara; IBS.
1052
olurau l^ytiil-Mukaddi'S M/mutlne vereyira diye nezr ottnlijtl. Gube hu-
luftduftu sirada kocasi tmrin tflmiistt., Haunt.' dugurdii, fak;it t;tJc:Li^ti ug-
Ian degil ktz idi. (Meryem) tctimfyo cttigi bu kizi Beyt'ul-Mufcaddcsc gc-
tiirdii vc nezr oldugunu siiylcdi. Meryem orada btiytidu. Mabedfrl reisi
olan Zckcriyya Aleyhissclilm una husuai bir oda yaptirdi. Meryem orada
ibadetle »fl£§|SJ olur, yanma Zckeriyya'dan ba?ka kimse giremezdi,
Zekeriyya AleyhisseJamin ha rem i, ihtiyar halinde gebe kaldi ve
Yahya Aleyhisselami dogurdu. A Hi ay sonra da hem§£re zadesi Meryem,
Hasret-i isa Aleyhisselami diinyaya getirdi. Zekeriyya Aleyhissclamin
haremi, yegeni Meryem 'e : 'Karnsmdaki cocuk, sen in karnindaki cocuga
secdc etti. Binaenaleyh cccugunun biiyuk bir zat olaca^im anladim- de-
migti.
Yahya'nm dofumundan alti ay sonra Isa dogdu. Bilindigi iizere ba-
basi yoktu. Bundan dolayi Yahudikr ZekeriyyS Peygamberi zina ile it-
ham ettiler ve <Jidurdtik l r. Qiinki Meryem'in halvethanesine ondan ba^ka
giren yoktu, Yahya Aleylu$selam babasinm yerirte poygamber oldu. O
da pederi gibi jehid edildi, Qiinki Kudus'teki yahudilerin reisi, karde-
?inin kiaini almak iEtemi^ti, Halbuld Hasret-i Musa'nm seriatinde kar-
de^kizmi aimak caiz degildi. Bunun icin Yahya Aleyhisselam, istenilen
nikahi kiymadu Kizm ve anasinan te§vikiyle jehid edildi, Hiristiyanlar,
Hazret-i Yahya'ya : «Vaftizleyici YahyS* derler, O'nun Hazret-I isa ile
biriikte Erden nehrine girdiginf, fsa'nin basina su doktugiinii, o esnada
Isa'ya pcygamberlik geldigini syy] crier.
7530
<*^r v° fj$ <jf? jjL,
«Yahya 'm n annesi, ^ftcyfiinu dngunnadnn evvel ^leryein'c ei/lice
dedi ki :»
7531
«Yakinen fioriiyorum kt S«nin karmnda mnncvi hir sultan vardir.
Ulul-azm onbiyadaudir ve ziyadestyle ilgahdir.-
Peygflmberlerin kitab ve seriat sShibi olanlnnna (iiliil-azm) denilir.
Isfi Ateyhtssdama Incil nazil oldugu icin WiTi-arm enbiy;ldandir. Yahya
iosa
Aleyhisselam, sahib-i kitab olmadigi ve Musa Aleyhisselimin jertatina
t£bi olarak Tevrat ile amel ve hiikmeyledi|i 19111 nebidir. Yjne, Yahya'-
nin annesi, Meryem'e dedi ki :
7532
•Senlnle kar§ila$im:a, kamimdaki ana dogru secde etti.»
7533
jj* jbll JTjj jjTj^st™ JJ
•Karmmdaki bu £ocuk, seiitn karnmdakinc secde etti do omm secde-
sinden tenSme derd ve tzdirab vaki oldu, yani; sancitandim.»
-BU KISSANIN DOfiRULUSUNDAN §UPHE EDtLMESt-
7534
ii^
jC-Jjjj !j*J
^ **
*Budalalar derler ki : Bu masala hadtl-i ibtal $ek, yani; yazilmi$im
giz. Ciinki yalandir ve yanli§tir.=
7535
•Cunki Meryem, ^ocugumi dogtirdugu vakit akrabadan da. yaban-
cidan da uzakta idi.»
1054
J^jj jji- -mL" £jli AiiL"
•Hazret-i Meryem, (ocugunu do^umiadan evve! gehir baricinden da-
hiJinp gelmemi§ti.»
7537
\j*Uj* (>-— *0 '-"J 1 *^
*Yahya'nm aonesi onu ncrcde gordii ki, bit macerfiyi, yani; katmn-
dak) jocugmt secde ettigini ona soy] em 15 olsun,»
■BU StiPIIENlN cevabi-
7538
i>U Jul &> & jCbj j-1
it Ijjl J l al w t
«Ufuklann gaybi, yani; uzaklardaki bailer kendisine malfim otan
ilham sahibi bilir ki :*»
7539
Jijjj A~\ ^U fy* jj^fc
«Gi>z oniindcn uzakta butunan Yahyi'mn ana si, Meryem'm basar-i
basircts karsismda goiiinebnJr.°
7540
-Ilnkkin lutuf ve infiyetl, ccsodi kafo IiQUiid fotlilp d<s omdtn nflr<l
mm
1
Iliiht ri(|fiiz Ptllnri*. » hHhi mazhar olau kinase, giizlcri kapah oldn&u hal-
de dost ii Ktirtir.x
7541
-Eger Meryem Aleyhisselam Yahya'nm annesini hsricden ve dahil-
den gijmiediyse dc, ey am kimse hikayeden man& anla.n
7542
-Efsatieleri i^Uip de (Naki$) kelimesinc (5) harfinin eklendigl gibi o
kissalann suretine bagflanan, yani; masallari hakikat zanncden kimsclore
benzome,*
Hazret-i Mevlana, bu beyti izah etmek ve masallardan hakikat ma-
nasi nasi anlagilacagmi bildirmek i^in (Kelile ve Dimne) kitabim mi sal
getiriyor da diyor ki :
7543
jL J <L-j} ^Aj» t jit- jjs-
«0 dilsiz Kelile, ifadesi olmayan Dimneye yeni yeni neler soyledi?*
Keltic ve Dimnc : iki tilhmin adidir. Hind Brahmartlanndan biri
hayvanat Hs3mndan bir "kitab y&zrtaq, kitab bir 50k hafcikati ihtiva et-
tigi icin hemen her lisana terceme edilmistir, Arabcasmin adi (Kelile ve
Dimne), Farscasmm (Ertvar-i Stiheyli), Tiirkeesitiin (HiimSyuimame)
dip. Son za man tarda Humayunname, Sultan Abdulhamid'in iradesiyle
Ahmet Mi that efendi nierhum tarafmdan hulasa edilmis ve matbaa-i
amirede basdinlrnj^ snnra verilen bir jurnal iizerine ne^ri mtnedilmigti.
Kelile ve Dimne, d Mtabin belli ba?li sahi&lanndan iki tilkidir. Gerek
bunlar, gerek kitabda bahsi get; en hayvanlann agzi, dili olmadigi halde
onlar lisihiindyn y axil mi 5 kitaba hie kimse masal diye itiraz etmemi§,
i^inde bey an. edilen bukikatlerden herkes istifadeye calami stir,
lor.o
7144
«0 kitabda bahsi gefcn liayvmiliir liirbirinin uiliwJni .■■ •!■■ \a !><!■■, mi"
I an 11 nutuksuz sSzIerini insnnlar nustl rriliincdcbilirlcr?"
7545
Of-^J* v*J J'V J ^^-j
JJU
«Dimne dcnilen o iilki arsbnki tikLiz arasmda nasit 1 L/iil. clli ve
iki sine nasil yalan siizler sijylt'di?-
Kelile ile Diinne, bir arslanm iiedimleri imi^Icr Sonra arsbn, (§et-
rebe) isimli bir okiizii, vazir tayin etmij. §etrcbsyo hased t?deii Dimne,
arslanla okuziin arasim acmi§, nihayet fesadi anla^lmi? vc a r skua tara-
fmdan paralanmij.
7546
Jj, jl5 jj, j*z, jjj jj3-
xAkilli okiiz, hum! arslama veziri oldu, aytn &nya aksetme$indcn fil
nasi I korktu?»
7547
«Bu Kelile vc Dimne kitabi biitiin iftira, yani; masaldtj;. Yok&a Icy-
leklertc karfiaJar arasinda nasi! miicadclc olur?»
Leylekleile kargaliotrin miipfldulcsf, kitabda gt^en bir efaflnedlr.
F: C7 10S?
mm.
MH
754S
-■
«Ey kaidc:;; hikikye olftrl; gibidir. Mima onun j^indeki daneye beiizer,"
7549
J*£ JV^ Jjr^J ^" *»U
«Akilli klmso mnna dancsi alir, oljck bir ycrdcn fcajka tarafa uak-
t - ■ .: fl r :-: i * biie, on a bakmaz.*
7553
nGiil i!c biilblitun maceraima kulak ver, O macerada, yani; gerek
lililbiilde, gerck giilde a^ikarc saz yoktur.*
A mm [i sen onun maiiEiEina bak...
■HAL OiLlYLE StiZ SOYLENlLMESt VE ONUK ANLAglLMAST-
7551
•Azlzim; mum lie pervanenin miceriisjni da dinlc ve ondini mafia
ililiyar eylc.v
Bulbuliin gills, pcrvanenin z-iyaya a^ik oldugu soylcnir. Halbuki
biiyle §ey yoktur. Oyle iken FtizQli der ki :
Axk resmin 6,$ik ogrenmek gsrek perv&neden,
Kim yanar gordiikte jem J ra ate$ suzantna.
1038
Fuzuli'nin bu bcyltcn makKaik : Pervanenin ^t'lin'p hoklkflten tkjik
oklu^iinu iddifi fetmek dn^i\, d^ik olan kiinscnin magukuna kiirsji pLTViinf
glbi fcdakai- olmniii laznn gsldiginl anlatmaktir.
7.1,72
«Ger£i bun da soz yokturj, fakafc sb'z strri vardir, Sen al(aktan njim
hsiykug gibi jiikseklcrc u$maya kalkis]i]LH.»
Dijjer bir misal
t-**"Ju
7553
• ijiitrnnc oynayanlardan biiri, burasi ruh hanesidir demistr O oymm
blltntyoti bir digeri hu sozil bakikat ve rului bir insaii vebmedrrek :
(Ihliir, ii in in cline nasil gc^ti?} diye sofdu ve ilave etli ki :»
7554
■■(I-'vi sati u mi aldi, yoksa miras mi kaldi?) Manu taralma l^asan
ktiiiso mcs'uddur.*
Bir misSl daha :
7555
r
^
«Bir nahiv ilimi : (Zeyd Atht'i diifcdii) [ItMni'jtL Digcr biri : (Ktiha*
liiiii ulniiiksizm mi mm (c'dib cltt?) diyc soidu.p*
im
■a^
755C
»U- JL
) jfe'j, *J-
' ^J V
'J±jf
(ou ^ j> ijjl 'lTL
■Ann 'in ctiimii nc idi ki, o bam balat Zcj'd, giinahi uimaksizin, nnu
kiilesi fjtbi dii£ r dli* '.1--.L..
7557
■ Nahiv alimi su cevabi verdi ! (Bu misal, ink;] o]c,cgindcn ibarct.
Sen idudcki btigdayi, yani; tn&ii&yt al ki (il^egi aloiak merduddur.) =
7558
«Zcyd ile Amr yalan olmakla bcrliber bir Imp misiilidir. Sen misafc
bakma, temsil eltigi h-alva bak!»
7559
*Nahv*m cahili ; (Ben onu, bumi bihncm; Zeyd Amn giinabi ve ha-
(flsi olmaksuzm nasi! dogfdu?)»
75G0
■iNubiv atimi nikar kaWi ve ]?iife eder-ek : (Amr, fazla bir vliv tiil-
miatit*
■ i
1060
751I1
i * ■ ■ «
J ^J
«Zcyd omiii liirsiiliKU"! vi\ki( o!di« ve dogdjl Amr Einddinl tceiWUi
clligi idn liarfd-i icr'lye mtislchak oldu) dedi.»
-1JAT1L SOZUN 5ATIL KIMSELEIl TARAI'INDAN KABUL EDlLMESl*
75G2
<lQ cahiJ : (htc sinidi bu dufcruyu candan kabul ctlhn) di-di, Kftrl,
yiiii i; kilil soz, hatil oJan kimsekrt dogru podiniir.-
7563
-Eger bir ^ajiya: {Ay btr tanedir) diyceth olursnn snna dcr ki : (Ay
ik.ldjv, bir olmasinda §ek vardir.)»
gunki §asjlar bid iki fiiirLlrler. Bid i -(^ilar bid iki Kodirniu^ fiylr
midir?» diye bir §a§iya. sonnus. O da : «Hnyir, iiyle degildir. Et^er tiyk>
ulsaydi ?u ucan iki ku?u ben dort gciriirdiim!) cevabmi vermij. Halbukt
kuf bir tane imig.
7564
-Rftpr bid o jn^iyo Rlllnrek : {oy iliMtr) iW<«, onn dftfrni lillit v<t
iildutiir ki, bu iiliktms. killll Inbiatin Uiyikidir.*
(4151
7565
.1
«Ya!an f yalunrjkirn ho§ tfulir. Ha bis §*>ler, habbierc ho^ goriintir.*
75G6
*Kalbi genig oianlarin eji dc geni 5 olur. Gozfi kmr, yinl; basar 1 basireti
kapaii bulunaniar Ijin kayahktan yuvarlanmak vardir.*
"MEYVESIKDEN YlVEN KiMSENiN OLMEYECEGt BiR AGACI,
Blil PAOtgAHIN ARAMASI»
7567
«Bir aliirc, masal olarak dedi ki; Hindistanda bir agaj vardir.a
756S
•Her kim onun mcyvesinden yer vc gbtiirUrse ne ihtiyarlar, nc de
7569
Jit -^ jAjsf j -I^jj jf
-Hu sozii, bir padisah sadik bit bendesinden ishti, agae ve meyvesine
.i-.ili oldu.=
101)2
7570
wit jl jj5' jl« Jt-** tf j-
,Divnn iidauMmuulun nllm i.ir inrmnru * *&« "*»>* »™ r * Hlnd ''"
tan'tt jtfiiidcrUi."
7571
♦Orncmur, aga^tan otUrii yillarca Biudisiao clrftfmdn d*lft$ti v« iradl.-
7572
,Bu mattub i*in schit sehir dobsti. No adn, ne dag, "o ova hirnlUi.'
7573
-O agaci kimc sordnysa, sorulau kimse onun s-aknUmi ffUUUi. IJuiiu
arayan mccnundinr, baglanmak isler™ dudi.
7574
«gok kimso tiltifc yoHu onun ohscsine viirdnlnr, ?ok klnisc do oiui
dodHor ki : Ey (claU HJibil)iI»
10O
7575
^ *a if 44 ^ f
nasil hikmettea hali olur, imiuI £ a S m a bir harektt sayilir?.
7576
-ucS^tf ': ni5 °* a baska bJr tokat olw ****** **^ ***
7577
*Onu bUltta yolJu medhediyorlar ve diyorlardi ki: Filaii vcrde cok
ulu bir agaf vardjj:.- *
7578
-*- *i — * ti^ *i* i^y* j*
«Filait grmauda y^ii, S ok yiihsek, daliairi balm bir aga S vardir,.
7580
«E I ind islands yillnruji scybbal flli. l'adisah iln mm mallnr, piriiliu-
gSltderdJ,*
7581
*0 gurbct csnasiuda bir 50k yorgunluk ^ckli, nilifiyct a*iui ivnimiiU-
tiiii adz knldi.u
7582
-Lit U- >■ j* ^/v* u'j
- T f
" M.'tliindditJi Mr eser gbriinmcdi. M lice r red bir Lallan La^lta bir ucllro
li u yd a olmadi.v
7583
«Onun timid ipligi kesiidL Aradjfci niiiiiyut bulumnax oldli.-
7579
«J& men T herfc T n bir tfirl1i haber ahyor » aiaci arafflak **
gay ret kcmcrim ku^amyordu.*
7584
*§ahm nczdinc diiiuiicyis azmrtti, GSilinrifft vn!jlir cliilu'fpk vol »•■
mafa ba;ladi.»
I (Hi.',
^^MM.
-0 A&ACIN SJRK1NI, RIK §EYHlN, O MUKALtiD TALifiE
§ERH ETMESl.
7585
fA J-i (j-lT £j'j* $ jail
«Sahm elcisi ve nedimi alan §ab.sm ye'se diijtugii mabalde, alim bi-
§oyh vc kcrim bir kutub varui.it
Kutub : Bir memleketin reis-i evliyasi demektir. Bir da <Gavs) var-
dir ki o derece itibariyle kutublarm da fevkindedir ve her asirda bir t^ne
olur.
75S6
f>™ j* 1 '' *v £ 0^—' j
•Me'mur dedt Ed : t'miili kcsilen ton, onun himlruna gideyim, ziya-
retinden scmra yola ^ikaynn ki>*
7589
-Dedi ki: §cybim; merEiamei vc rikkat vaklidir, tJmid&izim, lutuf
zamaiu bu saattir.*
7590
*§eyh dedi ki : iiah et, umidsizligtn ncdcndir, mat! fi bun nudir, tc-
vccciiliiin neycdir?"
7591
H '
*Memur dedi ki : Padi§ah, bcni bir aga<; aramak i^in vni.ifeIoiidJrdi.t-
7587
p»J>
dfk> l"
cOnun duasi be aim yoklasim olsun. Qlinki gonliimiin arzu cttigi §«y-
den iitnid kesilmistir.*
7588
'!* & 1 <jr£ ^
■Gbzli ya$
diriyordu.H
tOlifi
;li oknak sijiiiii huzuruna gUti, Bidut gild gbz ya§i yag-
MMM^
7532
O^jJ j J" ^ — * li^j-* «
*Uy!c bir aga£ ki, Diinyada nttdir bulunurmu^, muni mcyvcsi ;'iln
hayptin tnayesi imig.B
7593
<jLti I^X jtJ^J,' yO-J" U"~*
•Yillarca arad^m, su jm-h^larm nlay vc Lsiiltzanidtm bii^kn bir nl*
siiinni gUrciucilim,*
1007
■HBMMMIil
7594
Ǥeyh giildii ve ona dedi ki : Ey safdil kimsc; bahsetligin agac, alim
bir zatiu viicudundfiki ilm agacidir.t
7595
«0 ilim agatj 50k yiiksck, ^ok btiyiik, 50k yayvandir; Allahm bahrd
muhitinden ab-i hayattn.»
7536
«Ey bihabcr kimse! Sen suretc ziihib olmgssun, yiant; ^eeere-i ilmi
baya£i aga$ sanmi^si)]. O zanmn dolayisiyle man a dahndan meyve cldc
cdcmemi^in.u
Restilullah SallalUihu Aleyhi Vesellem Efendimiz : *Ceimet agacla-
rindun bir agaca tosiadiif ettiginizde golgesmde oturiin ve ycmi^tndptt ye-
yin* buyurm^. *Ya Resulallah! Eu hal bize diinyada nasil miimkun
olur?» diye sorulmu§. Peygamber Efendimiz cevaben : *Bir slime mtilaki
oltmca Ccnnet aga^lajrmdai^ bii agaca rast gelmk olursunuz* demistir.
7597
«0 ilmc gib njfac, t g&h (iilnpij, %iih rfemz, gib hulut adi verildi.*
1008
7598
.0, birdir, lakm yiiz bmlefce escri vardir. Escrhjriniii en diemmi-
yetsiu baki bir 6miirdur.>
Evet, simdlye kadar bir c,ok ilim sShibi insan gelmi? ve eser yazip
birakmis, kendileri oliip gittikleri halde eserleri durmakta, eserler do-
lay i si yle kendileri de yad olunmaktadir. t^te okudugumuz Mesncvi'nin
nazim-i alisi olan Mevlana 672 tarihinde, yard; bundan BBS yil ewel ve-
fat etmig oldugu halde bugun irfan aleminde hala ya^amaktadir.
7599
fO, miisemmasi, yani; ilim olmak itibariylc tekdir, fakat biivlerce
eseri oldu&u i^in o lek ilmin sayisiz adi vardir.-
7609
«0 bir kimsp bakkuida kahr vc di^maii olur, digeri hatikmda da lu-
tuF ve iyilik plur.»
7601
tyjT .it j\ ft' O^j* *•
*Bir kimsenm muhtcliE sifatlarma gtirt bir ^ok It&mt olLbitir; ttylc
otdugu batdc o bir adamdir. Kcndi bilu ban a 1 fa I Ian si da 11 am ;1 olur, yanJ;
farkmda olmaz."
Mesela alim, fftzil, ?air. nasir gibf bir (;ok mfati hfila Ahmed Eftindl
narmnda bir klmse farzeddim. Kendlei bir kl-gi oldngu halde alim, fnzil,
§uir, tvfiBir glbi bir ijnk sifati baiz bulunmakladir, M3nc!uivfittnn ve nhlfl-
i-.id.i dan diihii rm ''■''. tiifatlan da vaidir ki h.'i.'il.n mm kemli tli! hilmOi.
I<H11>
U.A
■H^
7602
«Kim m tic erred bh isme gtivcmp onu dogru olarak kabul ederse, kan
i$te bbyfc umidsizhk ve periganhk o!ur,»
7603
^ J
-Sen bu agac ismine ncden'sanhp kaliyorsun da muradina ercmiyor
ve lulihsii oluyorsun?-
7604
«isiraden gee, sifatlara bak ki a sifatlar scni lit'a gotiirsUn.-
7605
$tj' r'jT -»j &* o>>
•Ha!k isini dulayisiyJe ilitlbUa ugradi. tsimden museinmaya ve ma-
rt fty a gidtlince i nil nl ve huzur Hnsil ertur,-
Nitekfm bu durum fu hlMyedon anla§!ilacaktir :
nijri
-U2UMU HER BiUI 11AM A Dill lSlMLE TANIYAN DftltT Ki^NiN
€ZtJM tglN MtiNAZEA ETMELCkI-
TGOG
«Dort arkada^a biii bir dirhein. verdi, Aikaila^lprdan biri bunu ^cn*
gur)n vcrelim, yum; bu para He Uzum alahm* dedi,
7607
•Diget arkada§i arabti. Hayir ey hiylekar; ben (cngur) dcgil, (mcli)
istcrim* dedi.
7G0S
■DigcTi Tiirk idL Ey gozlim, hen (meb) istcmem, (uziim) istcrim»
dedi.
7609
«Di£eri Rum idi. Bu dedikoduyu birak, (istafil) istiyoruz.* dodl,
7610
jkiOt JjId 1^*'i. r , j *>
■O nrlindhylnr munafccadnn sunra diigu^iUfyv ba<jladilar. £ilnki isini-
lerin siri'imtnu c.ifi! UM«r.>
1071
7C11
-Rudalahklarmdan birbirlcrinc yumruk vufduiar. Zirii ilimdcn bos
vc cchl >!e dolu idi]cr.>
7G12
•Eger mil ten iid id lisfin bilir, sir sahib i bir aziz orada buhmsaydi, on-
liin u/l^lirjrdi.v
7613
f-u* iyf <!*■ ^j jjT
«Onlai-a ; Bert bu dirhem ile hcpinizin arzusvmu veririm, rlrrdi.u
7614
761fi
.K.illsinizi biylcsiz, hud'astz bana teslim ederseniz, bu bir dirhctnihiz
shin istediliniz jeylcriti hepsini yapar,»
7G15
^jlljW j^j-U* j^jj til
•Stzin bir dirhvmlnli dbrl tmiradi da Inutile gctirir. Dart dtl^man
iHihftil i-dcrek hW dur.«
1072
«Her birinizm sozti size ccnk vo aywlik verir. Benitn sb"zuro isc slide
ittifak ve birlik basil tder,"
7617
*0 halde file susumiz ve (Ensttfl) ernrini dinleyiniz ki, sSz hustisuada
ben skin dillnix oIaynn.»
YfinJ; sliin tarafimzdan ben s3yleylm. Bu beyit Kur'an-i Ke Jm'deki:
K.>
$> £J^UMi
Van? : -kur'an okundu*u vakit dinleyin vc susun, BSyle yapti&imz
takdirde innulur ki Allahm rahmetine nail olursurwi**.- Ayetlne isarettir.
7618
iff S, jg£& $&** jT
-Sizin Kfelerlniz bir tislub ib ^riinayorsa da, tralrl itifeariyle mil-
nazea ve miles dele maj-i?sidir,»
(S3) mt*\ A'nf: ZM.
Ft OB
1073
■■■■■■■
mm m m m m m
7010
-igreti bararei es« vermei, asil tah\\ ve hasiyycti olan harSretta
hiineri *vardir.»
7620
$.&fil&*j£ rX X y£%*
•Sitkeyi atesie isitsan da, yeyince niidede jtipbesii biirfldeti ariinr,-
7621
«£iinki sirkeniu fttegte mnmasiyle elde ettigi hararct 3 nadir. Onun
asil tabiah kcskjnltktir, burbdetltr.*
7022
a^*» *yi uf^jf jjj>- ^j*.
*0£ul! Pekmez duuaii; olsa bile i oil j nee cigerde barsrcti artirir.<
7623
•O halde geyhin riyflsi bislm ] h lit mm tela n hnyirbdir, CElnki o basi-
rettendir, miibted! niilridkrin itil.V-i Ua kttrlllhlKiidir.-
1W4
* ■ . ^. . ^
^eyhin sHzilnden temiyet Ittol ohir, EhM hasedin nefesindtn Isa
tefrikn zuh&r eder.»
7625
•Slilepnan Alerbissettm Allah tarafindan peygamberfikle meb'fla
olunca biitiln ku$larm dllinl bildi.»
7626
uL^3
<J J j; J ^ JH ^
'Jfi
-Onun adalcii tainaiimda ahu, kaplanla iiqstyet pcyda cttl vo cciiiH
birakti.-
7627
«CiivercIn doganm peiicwinden enun gldu. Keyua, kurddan cckltt-
nicnicyc bas,Iadi,»
7628
-SUlpymMii pnjriarnlHjr, dfl$nia(tJar arusmda meyimei o!du vo trnJnri
bnriftirili. M«Jmll«]or Imlhi aroimdit bir falrllk [tfrUldU.*
1075
—
7620
«Ey gafil! Sen kannca gibi dano peptide kosuyorsun. Oriu birak da
Siileymatii aia! Dine gibi basis 1 soyleri aramakla nicirc sapitiyorsun7-
7630
j>_ jji^ U>r $jM ^ J '
-Dfinfl arayana aradtgi dane tuzak yetni olur. SUloyman arayan isc
hem Siilcymam bulur, hem d&aeyi olde eder.-
7631
oi-3 >i o\p wv ty
■§u ahir zaroanda tan ku$Ian icln bbrbirine kat*i omDtyet yoktur,»
■
7632
•Biiim devrimfede do bir Siileym&n vardir kl onun adalett sulh ve-
rir. Ye bteim zulmilimii kalmaz-*
UmmeM Muharamedin veMeri arasmda her peygamberin mesreb ve
tabiatmda bir vclt bulundugu gibi Siileyman Aleyhisselam gibi hay van-
Ian ve insanlari banjtiran bir vetf-i kamil de vardir.
7633
.Saio-i Fatii'dekf ( Ll ^ ^j ) Ayetini { .,*' l^W.) c kadar hahrla!-
1(176
W>f t f£
wm& «
Yard : -Hig bir lint met yolitur kf kcndilorine bejir vo nciir, yank AI-
lahin rahmctini mujdoleyxn vej mhlimdan korkutfln bir peygamber gBri-
detilnn*sin e[> .*
Kaaret-i Mevlfina, Ayctln mefllirii nasmen terceme ederek diyor ki :
7634
u^-
-Uj>^;(
«Cenab-i Hak; (His hlr iimmet, Ilakkin balifesi ve filmmet sihibi
, bir peygambcrden halt ka!matnt|tir) buyunnaktadir,*
Gerek bu A et-i Kertme, gerek :
©N
j/<
<ii**"">, *..**
j-j J-*SjNS*^
&— Cj
Yfinl : «Biz bir peygambcr giSndorip de tebltgat yaptirmadiksB, halk
da aim tekzib etmedik$a I119 bit Ummctc a?.ab goadermeyiz* .* Nazm-i
CeltH mQcibince insanlara bir cok poygambe* gonderilmijtir ki, Eayilan
yiiz binlerce oldugu rivayet edibroktedlr, Kur'flnda adi gejEii yirml se-
kiz peygamber vardir ki onlann da iigli hakkmda nebJdJr, valldir diyc
ihtilSf edilmi^tir. Evvelce de arzettigim rechile, Kur'&n tarih kitabi ol-
madi|i igin peygamberlerin hepsinden bahsctmemf^tir. Haber verdigi
yalniz enbiya*yi izamdir. Buniardan bahsediliheBi dfi ancak ibrfet aim-
mak i^indir.
lste zamaTimSiileymam olan v<ill*i kfimll :
p r
7635
-Can kit s I an tu ; \v l1 " mtittchld kilar ki, onlnrin kallilnde pil il feigdun
csur birakmav, Jinjisini si'.ii ve berrak bir J J« g«tiTir.>
(I*) SArvl r.iiir ;:i
(»> Sdrtt titm 16,
1*77
— .
H_
7C3G
*j&-
\j y£ CJf \joj^L~*
«0 velilcr, validc gibi jefkatli clurlar. Haamt-i Pcygnmbur (MiislU-
manlar bir iicfis gjbidir) buytirmu;tur.»
7G37
j,Oj Jit" j-^o iil^ * jy
niiisauiarm nels-t valud gibi niiHtchid vc muUcfik elmasi pcygam.
bcrin fcja tc'Hfiylcdir. Yoksa her bits dijjerme kar$t d^man-i inutlak
!i;iijnde idilcr,"
Kazrct-i Me v land su bey tin mealini bir misal ile iaah etmek icln
Mtdinc'deki (Evs) ve (Hazrec) kabilderiimn birbirine dii§man iken foyz-i
Muhamnicdi ile baristiklarim ve din kardeji olduklanm nakkdiyor ve
dlyor ki :
.ENSAK, VANI; MEDlNE MUSLtiMANLARINJtf ARALAKINDA,
EVVELCE BULUNAN MUHALEFET VE ADAVETlN
BEEEKAT-I FEy'GAMBEKl JLE ZAlL OLMASI*
7638
cj,' j j4ii) j^ 0^ J^O ^
«Mcdina'de Evs ve Hazrec namsnda iki kabile vardi kt yekdigerinin
l,.i null icraek isteyen bir ruh tas,iyorIardi.»
7639
■Onlarm «ki kmJeri feyz-i MubaitsrEedi itc islam nuru arasmda
mnbvoldu ve kalblerl safvet peyda etli,-
Ainli k.ivmi litiit LnbtiltA Jtlhur tvltlniiJir ;
llu tntakulnrm biriitdaJ : (Arabs BfUde) dir ki Ad ve Scmud ka-
v i i . . I ■ i i i !•: i-.kl S - 1 . 1 1 :■ I ; . I" 'MM; h;i];i. mllf.'iK.'ial mfllQlliat yoktUI*.
iliiiii'isi : (Arob-i Aribe) dir H Yeine;" 1 . vo civan^da ■sSkin nlup men
deniyfcUtj iyJan ilurlemisk-r vc liukii metier tcjkfl eylerais>rdir.. Eva ve
Hazrec kabllelcrl bunlardandir,
CsUndisti i (Avab.) MtistaVabc) olup Ismail Abybfcselam ile Arab-i
Aribeden olan CiirhGinil&rm ihtilutindan (t?Bttii$ttf, Bunlar Mckkc ve ci~
vannda etururlardi. Kureyj kabilesi ve Hanrei-i Peygamber biinlar-
dandir.
F
Dofdiinqiisii : (Arab-i Miita'eeme) dir ki islamdan sonra miidUiidle-
rinin Mt&hSi idii git tiki* i :yi>rierde orahnn halkiyle ibtilalmdan tdre-
mij o^^t nc>ildir. Ycree 'in Mcadb jehrinde 5akln ve Arab-i Aribeden
olan Huneyriler, Meikib b^desl civanndaki iki da^m arasma bir duvar
?ekerek orasjrj su bertdi lalirte getind?Ier, o eSyede baylar, bahgeler ve
bostanlar tesis eylemi^Ierdi. HicreM Muhammediden blrkat; asir evvel
bakimsizbk yiisundeji o duvar yikildi, Bendin sulari Mearib taldesini
harab ve 'abyHden' bir fo|unu brf.ak etti. Hujiieyriye hiikiimctl San'a §:eb-
rine naklediidiH gibi, lialkm ekserisi muhadr oldu, Mubacirl rifl bir kjs-
rm Irak'a do|ru ^itti. Orada (Hire Duvieti) ni teskii etti. Bir kismi Mek-
ke'ye geljp Ciirhemneri <;ikardi. Bir ki^mi Mcdine'yi ©dip orada ycrJcj-
ti. Eunlaf Evs ve Hazrec kabilelcrinin -cdadi idiler. Eir lasmi da SilrU
- ye'yc kadar yuriiyiip orada {Gas^aniy^} d^vletirj kurdu,
Evs ve Hazrec kabileieri efradi karde^ ncuklan oldugti halde ara-
larmda gsfimsiziik- peyda bldj, Muhalefet, a& -e> miibarebeyi intac etti.
Miikerreren harb ettiler, Iki taraf da zayif dustu. Sonra Medine'yc .iic-
Tet-i Nebeviyye vv3ki buldu. Birbirine dii.5nr.-n* kesil mi? bulunan Evs vo
Hazrec kabileleri Feyz-i Mubatiunedi ile mSfsHJman ve din karde§i oldu-
Jar, Aralanndaki adavet, samimi bir muhatt^e inkilab etti.
7640
i;
AM Jmran Sired ndekt :
•O dUgmanlar, ba^Jaki Uziim salkimlnnm ..qkil eden da 1 trier glbl
kardcj oldu!ar.»
\m
1079
■
Vlni : -Ey Mediae mtlsliimanbiri! AHabju *!„ oJaa bilyQk ., . „
*fc Allah sizin UlUtrinU te'Iif et ti du olTntt , ^ "*"
7641
Sfirc*l Huciiratta:
jftLtf
W^lMMl UtUrintai dia karde 5 idlrler. Muhalif
Mu'mirderin dfad tavhid'dir, TevMdm icabi da birlik ve ber*berUkti r ,
Mevlani M esnev t'nJn difier bir yerinda der kf : -MiTmi tiler coktur
lakin Imfa blrdir, oahrin cbmt muleaddid, fakat can blrdir.-
1M) Start Al4 Jtmnn : 1M,
1080
7G42
iiU ji Jhi jj, <j^ »jj* ^,>*-
-Koruk lie tizUm bJrbmtte uddir. £15 tiki bid ckji, biri tatlidxr. Likin
koiuk pl§ip de iiziim hulini olmen uradaki ziddiyct kalkar, o da UzUinUn
iyi bir dostu olur,»
7643
*Bir koruk ki bam katmijtjr vc t.ag kesilmijtiv, Omm hakkinda Ce-
t)ab*i Hak cielde kfifir-i aslldir buyurmu$tur.*
BuTflda ikUmden maksad : Asl-i imindir, Ta$ kesilmis koruktan mu-
rad da : Kendlsinde imSn halaveti bulunmayan kafirdir ki :
7644
jUiL J>ij ,-i'j fi>U
j Ij^ ap*U ^J- ^j\LL ^
«No kardc;, no do imfsd vahid olur. §ekavot isindc u|ur*ui bir mill-
hld, yftnt; mtinkh* ve kfiflr dsrak ka!ir,»
7G4S
«E|cr o miilhld gakinin kalbindc gi7lcdijji §c>'i ^vfeyecak otumani
DUrtyadn akilSar vo Cchimlcrde fitiie pcydi olur,*
7640
*K«r bir kAflrln tirniim tlkradJlm«m*il evlAdit. Na»tt kl Cehcnnem
duminitiin Jrom bnjuitlnn uzak Uatnm.i tlnlm boflur,*
um
irciii : Ad kavminden §eddadin cennele nazire olmak iizere Yemen '-
de yaptixrni? oidugu rivayet edilen bir kosk ile behgesinin adidir. Buna
(irem zat'dl-imad)' yani; cDirekli kosk* de denilir. Eazi tefsir vc tarih
kitablannda bu kogk uguruldukca U£urulur. Guya fair kerpici allm, bir
kerpici gum iigten imij. Bahgesinde silt ile baldan derekr altar mi$. Dere*
ierde gakil tag) yerine inciler varmis, Siiphesiz kl bu sivayetler masaldir.
Vakia Ktir'anda :
Yani : "Irem zat'litamud'in bulundugu mcmlekctie misli yatatihna-
mtgfc&U buyurulmustur. Fakat Keljmullahd:i faoyle dcnilmis almas j, irem
kogkuniin oyle uguruddu^u gibi fevkalade bir bina olduguna delalet et-
mez. Belki bir kattf ve $o.gu sazdan- yapilmis, meskenler arasinda, direkli
ve iki katb olmasj doJayjsiyk;, a vakte kadar oyJe fair bina yapilmamis,
nldugunu'hst-ra getirir. Eazi tef airier ise ; "(irem), kabilenin adi; (Zat'iil-
imad} da vasfidir. Kabiie halkma gadir direklefinin ^oklugu dolayisiylc
hu vast! verilmi$tir» derier. Sonra Acom ve Turk Edebiyatinda (Irem)
ketimcsi Cennet manasinda kullamlmigtir. NcfTziin meshur kasidesin-
deki :
Erdi yinc erdi beki$t;
Oldu hevd ember siri§t.
Alem heki§t ender behift,
Her Kii§£ bir bdg-t irem.
ktt'asmda oldugu glbk
7647
4yi koruklar iiziim oJmaya kabiliyctiidir; Onlann gomilJcri chlul-
lahin ru'fes! ve terhiyesiylc Mr vc bcrabcrdir.*
Onlar
•
(S3) Stirri Tttr: T-S,
lOSi
7648
>:- j (jd j i>^y J j j L"
*t)ziirn olmaya ko 5 ariar da, aradakl ihilik, yftni; ikilmUlk vo korukluJ
farkiyle bcxab^r, kin vc mucariclo de Eilil olur...
i-i1
7649
ji ^«3j ^,^-_j j,j^
-Uziimliik JjaJindc kabuklarmi yirtsir, y ; lin; siktiip 5 irft olunea bfrtc*
sirlcr ki valid el o birligin sifat dir,"
7650
dr^ J i— 'j j
lst
-BSyle birlt 5 mek derecesine vasil olmayana dostn da dii^man olur
Pinki c. Idmse ikidtn Vabdct mcricbesi.il bulbar, sair halki da ]:cnrii.
Icn e ,bi gSriider. Hie kimso de kendme dii^nan oluu kendivfc cei*
ctmez.n
7651
■ -
-tJstRd^i kulJiin askiJia afertn ki, ytit binlercc zerreye biriik vormis
ve oiiJan birJesHiuiistir^.
7C52
-Ilfiblar, yoliardak! dogmik toprak gilit idilet. D^stt yapan liatadm
cli on J an bir desti hi-.\\u,- gcttrdi,*
108 J
7053
t> * XL Ji &» fjjti c— •
«£Unki su ve samurdan olan cisiraletin. lirlegmeai nakistir; ruh itti-
hadi ona benzemcz."
7C54
«Eger roisal olmak tizere benzerlerini sjyleyecek oluwatn, fikirlere
ihtilal vercccgmden kprkanm,=
■ i
TQ55
•§iin6i da bir StiEeyman ve sahib-i zaman vardir. Lakin bte usak
L'iirntek negvesinden mahrumuz da, o Siileymam goremiyoruz.» .
765G
-r-
•Uzak pbriiciilUk, yaitS; yakini biraktp uzaga bnki$, ins am kb'r edcr.
Saraydn uyumu? kimsoniti, jjb'zlcri kapali oldu£u S$In sarayi goremeyi$i
7657
•Biz hire < c rlftrin sailer*) dHlmifii va on!ann dtijftlmtcrini jAime
sovdanna tutulniu^ui,.
Ibimfaii ilitlayi vuktln Siilcyroanim gormeye nasil muktedir olabili-
rliT
7E5S
■MlljML'itta ve <ma cevab bu I ma Jit a, dtigiimler bajjtayip on! an ybV
iNoUtr iinibarct gustermcye sahgiyoruz."
7G59
•Tuzagin bagim k4h- cuziip, kali baglayan ve bu su telle a tic ok bu
i?te makarct katanan ku$ gibi>
■
76G0
-O ku 5 sahradan vo {fiiiciiliktuii mftMbi) kalir, BmrU diigflm ettzlln
baglamakla gcgor,"
7061
-Fllvdkt, hifllr luinfji nebilji ulnmi; takiii, bagi a;ip kapanmkla i»«-
ra$Ugi i v in, f> if,.. , kirilir.*
xeea
• lill|llHt (MtniPyn, yAnl; mo*vtc hnllrlmrya fali|ina kf, a it£mvitn-
<l»n Mhil v* ttkki kuriadlnrin Kinlnn.-.n,,-.
108S
im
j\ ^ ,iT ^S ^\j
ij^
L,
*Yuz binierce kugun kanadi kinJdi da, yinc kaza tuzagt gi defile-
raedi>
■
7664
*Ey harts kimse; Kur'andai : { ^^ ^ J* .sSUi j l>jia ) ayetini okn!*
Kaaf Sftresindeki :
Yfini J «2iamaiihri halkmdan ne kadar 50k ki$iyl ya Miihammcd se-
idn kavminden cvvol he! alt ettik ki onlar Mckke kafirlerinden daha kuv*
vetii vo §iddetli idilcr, §c!iirler arasmda yol kcsmi^ler, (yani; ticarct icto
ma I gotiirtip getirmi§ler vc bir cok menfeat elde etrniskrdi). Onlar cililni*
den, yahud Kasa-yi ilahiden sigitiacak bir yer bulabildiler rui? 9 *» Aye-
tine i^arettir.
7665
•Turk, Rum, Acem vc Atabm kavgasindaii {'cngur vu ineb) muskili
balIediLmedi.>
fW> 5Gr*I Kurt so,
UJKfi
7CGfi
• Usau liilpn 1 mfinevf bir Siileym&ti- udlnicymce bu ikllik, yaiti; engur
% i- inch ffltkj ur In ila 11 kalkmaz.x
KanHnl Sultnn SLtleyman'in :
itXadd-l t/dre Jcimi ar'ar dedi kimisi elif
Cflntfenitl mafcsudu bir ammo, rivdyet muktelif.v
illyo bir beyti vardir ki bahalmfze taalluk eder. Evet. yarin boyunu Jci-
J 1 1 1 r. i finltk ftjacma, kirnl de elif barfine benzetmigtir. Benzete-nkTin ms'c-
ulhjg birdlr, yarin boyuiru bosunu murad eimislerdir, fakat rivayetleri
vt* tfjjblhlerl muhtettftir. Bun™ gibi hik£yemi?.deki Turk, Arab, Acem.
vi l!uiiu!rin dtirt klsinin tneksfidu iiziim almakti, FakM her biri onu ba§ka
l.i 1 1 fflfiitl.'! 1 fade cUikleri 151 n ankgaimyodaTdi. Lisan-ajina bir zat pu-
I1U1 intljj ih- llElim, irteb, engur ve iataiil keHmeloriniii hepsinm bir ma*
nldfl Olrtu|imu V<3 munasea c-dcnlerin istediklerinin aym jey bulundu^u-
(1U ^f■^lM.■^l^f nnUitmayinca onlann kavgast kesilmemijti.
7667
jhjk ^J 1 ^ &1S A*-
-I'.y inUiifotn eden ku^Iar, ptdi^filnn bu tabl be^iU] do£an kuju gibl
illiikyln."
Kfikldcn pidlfablar ava |;itti]:kri vakit, kuj avSayip getirrrsck i^in
Inrbiye od It nils dognn kuglarinv berabcr gotiirilirler ve bir av goriine'e on-
)hi 1 Biikirlnr. Doganlar uzakkjinca da onion 53g:rmaya tnahsis bir davnlu
l-UiUmuK. O davula (Tabl-i baz) yanl; «Dofjan Davulu- derlermi^ Do-
A*nl*r, o davulutt sesini 15itS1.ce gdirlernni^,
Buradu labM ba^dan murad ; Miir^fdi kimflid dfivet mdasidir.
Mkirflfln-i rniiiiazea'dan murnd chH istidsttir. Siire-i Ahkafta buyu-
rwltiyur kl :
limi
1
^ . ' ****** ■
Yani : «Ey kavmimizl AHahtn davetrisitie icabet cdiniz. Ye on a jman
edinia ki Allah sizin giinahlanmzi mtujfiret ctsin ve sizi glddctU bir azab-
dan kurtarsin. Her 1dm de Allahm davetcisine icabet etmezse, ycryiiziin-
de A 11a In sicii kilamuz ve ana A Hah 71 an ba§ka cost bulunmaz. AUah'in
davetrisiiie icabet etmeyenler agikarc bir daialet ve sapdthk iciudedir*
]cr*>
Bu Ayetlerde davet-i Muhammedrye icabetin liizumu beyan edildigi
gibi ZktA Akdes-i Risaletin varis-i kamili bulunan evliyaullahin davetine
.Icabetin luzflmuna da i§aret vardir.
Me vl iiia da diyor ki : «Ey engur, ineb gibi Iafza ve sflrcte- baglamp
da uziimiin manasmdau gafil bulunanlar ve bu gaflet yilzunden inrinaka-
5oya kallusardar! O AUah'in davetcisinin davctinp ieabet ediniz de:»
7663
-Aiamzdaki ihtilab hirakip her taraftan birle$me . cibetine §ad ve
hatidan olarak gidiniz!»
7669
*Nerede clursaniz olunuz, ojuin tarafina yiizuniizli ceviriniz ki o si-
zi ) huh! an nchyctmetni$tir,»
i*Sl Sirui AhW: 41-32.
10B8
7071)
*Hiz bir tnkim farbtyo i-illliiiruik kur kuglnriK ki (i SUtoynilini, yAul;
guin&ma niursid-i kiimilini hie Luniimiiiu^jz,*
KdubiyfitLi iislub-i hakim denilen bir ittide tar^i vardir ki miitekoU
liuHn tekdir-iimia soz soylcrkon, jiiyle yapiynrsumfz, biiyk yapiyoraujiiix
tUyeceJ* ye:dc F kendini de kataiak, gijyJa yapiyoruz, boy It; yapjyorus rin-
moildir. IHl yoldnki nasihatlcr, muhatnbi ki/.dirmuyncngi hjn liiisri-! Lr'-
hIH jilyAdt* olur, KEevl&na*run { *»V* jjf ) demesl bu kabiltEcndir.
7G71
-llHykusljir i?i1ji dojfanlwa dii^mnn olduk. Gndnii dalayj virniii'lrnlii
iimtiliiiM knldikt*
liiirwln dnfcihlrinlrm murud evliyaullah hazerfttidir.
7672
• Sun di'iTinliT rj'ihtl ve kiir <>lti|i dii liilyflltlilklcriiii RSreinpdlftindt
Aftuli iirlflcrini i«eltim?k kasdiniht buhimiyt>rii/.»
iliultm ilohiyi i) niLiburt'k KfirfttXS) himmetindt;u ve feyzindcd mahrliiTi
lultywrufc
7(!7:J
-Siilpymfin Alcydissdamdnn Iniovviir idrnl^ kuijlur, Mr LiiuWnfilm
hanmllitnni luisil yijlurbir?"
YJinl; yolmarlar.
f: 00
II1HH
HaaaaaaaiiCiiMi
ifi
7074
-Belki Seizure yem ve ddne (ekerlei-, yam; mfiddi ve mamsvl yardrni
ederler, O kuglar, muhalefetsia ve kijasizdir, hojturlar.*
Burdan itibaren HaKrcM MevlSna kujlard^n babsederek evliyau.1-
lah'm derecelerfne i^aret ediyor.
7675
*Onlann Hiidhiidti, takdis vc tenzih ijin, yiizlerce Bulk is in yolunu
a3artar.1t
Bel Eds, Yemen 'deki Set a sehriniti melikesi idL Hudhiid kus.u, Siiley-
man poygamberin davetnamesini gotiirup O'nun sarayma birakti. Belkts
de kalkip Kudus h e geldi ve Suleyman Aleyhisselam ile goru$tii.
7G76
*0 kuglann-kargasi bile syrette ka?ga olmakla hwabcr him met do-
gam ve ( jtLj ^JtgJjU } (yanl; Hazret-i Muhammed SaUaltahu Aleyhi
VespJIein Mi'racda masivaya bakmadi ve mahbub-t hakfkZ olan Altalim
temS$|.yi cem&lini tecavitz etmedi) mcaiinin mazhan ©linuilur..
7677
•Onlarm fck tek diyon leklrklcri de 50k ve supheyi tcvhid ate 5 iyle
yakarlar,*
f
Bu mevzu ile iljjiJi t.larak bir beyttte de sbyle denilmi^tir ; «Leylek,
10DO
ku^larin $eyhidir, Omiii k<k Irk dcmeai ncdir, biliyor milium? flihlj hnmd
scmndir, §Likr senmdir, mutk dt; bojiindir dcmckllf.*
7678
•Onlarin gilvercinlcri de&anlardan korkinnzlar; hattft doKimlnr, o
yiivcrcinlere 1 1121m gbstcrirler,»
7679
•Oiilmin insana vccd ve MI geliren biilmdu, kcndi dcrOmindn bir
(■ill .r\n- .■- ,'illi hi i ':■.->
7080
*J* ^riJJ *WS Ojjj j/
•Otilnrm (ftlisi jjckcrdeu fln'idcdir. Diinya lutilcri rUh ;t;kcro dtl^klln
ilt-|(ltiUi ki di-rijiHimln chcdi l»i r ijckcr yiist gostprmi^tir,*
7081
-Oiilnrtn tiWuhlnrtiiin ayngi, diinyi tavufdannDi katiadinditn d nil It
lylillr*
7082
■l^illfah ltu$l*rumi mrinliiii HiidAdan Ibftrettlr. HUFnyiiifimri) mar)'
lik'uitiiyri, 1.1m; kii| ilNltil bilniukl Jn>i(ulr7>*
10»1
aiaaaaaaaaMaaaa
«Ey gi'ifil! Sen ku§larin scsini ne bilirsin ki bir an bite Siileymam
gormemi|sin,»
7684
«Sesi sjevk ye tarab veren bir ku§un kanath, me^nkla magribin had-
cindedir.*
7G8S
«0 ku$un ahetigi Kur&t'den Arz'a, Arz'dan da ta Ar§'a kadar yiik-
selmektedir.*
7686
■Bir ku$ ki, bu Sulcymana tab! olmaksizin gider, bayku$ gibi ztll-
met Ssiki otur."
7687
*Ey merdud baykus; Siileymana ah; ve onun tabtatim al ki ebediy-
yen zulmette kalmayasm.*
1003
7088
lSjj^j*. ^U b,< i£j$ til
•Silioymfin tarn Finn bir ar$m gidceck cilursnn sen dc rn^in j;ibi dlfU
klMtiu kesllir, her tarafi iilgct, bie,ersin.«
7683
a+^ ^ j- JT 4Jj *±& &i
-() IJmst< ki t»]>a!laya tapfilh.yn, siirimc slirijnc oiuiii <m:ihn;i #\t-
mej'C unli^u-, btnnftUeO butiin topaUiktan vc siiriinmtikltfii kurliiliir."
-TAVUK ALTlNDAItl YUMUttTADAN CIKMJS
KAZ VAVKULARININ KIS5AKI>.
O^t >y* *?) J*i ft
^>y" *A» ,«* ./,; ) j y
-s«'Mi liivuk, Itjumdi altmdn dudi §;il>i ycLigtirmi; ise d* f *eu knz yu-
76DI
►V-iiIti nimn bakik.it (Ivrvtamn kmidir, Iliulm Mi™fi<' mtnnOii tu
1 Inc. i li-r;lirli|-,"
100,1
1— matltttltt mtM tm m m
7692
O-jjJ y Jj ^Ljj ,_L.
-Kalbiadoki denize olan meyil ve tabiat sana anandan gel^i,,,
7(393
-Kuruluga meyl i« dadmdand.r. Dadiyx birak Id cnun re'yi kotfidur,.
7694
V" fejUy* <Jj~j &-_?*• y
-Eger dad, sen i S1] da n korkutursa sen fcorkma ve dch dhetine ko § .=
7695
^ ijuj <;lj. ^u. py* js. j
<i«ite de yasayab.l^m. Timik gibi kokm U5 feUraesli degibin..
Ha^t-1 Meyla^S, insam hem zahir, hem batm ai em ] flrinde buhm-
^ya musterd oldugu i^in hem karada, hem denizde ya^yabilen kaz'a
girmekten ve hatot deryasma dalmaktan korkuturaa da onu dinleme
hakikat bahrine dogru ko 5 , diyor, clinleme,
76»6
«Se n Hakkin (^ 6^4, ) nImetinden bE , §ah , sm ki hem j^
hem deniade gezebilirain.*
1094
7607
&J% jJ\> t^^ J 1
■KI Kur'tfTda! < _,*.Jl f jJlJ ^tib-j ) hiiyiiTuJiiiii^Uir. Sen de Liii;l
Midi nhm I illicit fitrsTiiinIrn, dun in idlii cihui n'lh illumine ti.r,!-
Sure -J Esrftdakl ;
YAni : «Biz, Adcin iigullsmm miikcrmn kildih vi? nnliiri kcirnilsi id,
ilnvn vp fin Si'il inc. (tan fed? ise kn.viTra vp iinniyn binclirdili. Ve nnlutu ^(l-
*•<! nlniMtardini rink vrrdik. Vc onlftn miiMfikulmiizdnii ^i^umi liifilil
*• |i«rtlb i*.vb , dik* E .n Ayutiin- j.anjtlir. ( LjX ^*- ) dfin maksad : HayvAnAt,
•'In ^i liaki-dir.
7G0S
*Mi'lt'kli-i'ih kurii Lnriijinii, yfuii,' iJihinl rihclinp yubi yoktiir. Ilnyvjin
i Imm ift* ttt>iilfili'H, yimi; ruli fib'mitldi'n uctlti ih'&ilriir."
7019
J h
■ FCy tiiKitn! Hi*n ii^im itibiiriylc buy van tiiiihindctiijm, riili illMrtylo
ilti lui'li'Udpjmn ki hem yoft ln'in itu gokto yihuycbUirsin.n
fMl Minit Km-i 1 ; TO.
1DB3
ItaM^H
7700
-Bu suretle, ben de zahiren sizin gibi bes,erim, lakin kalbim valive
kabil£yetli.»
+ **SJr$..*
ci»53i^:tfcij;
Yani j *Habibim de ki ; Ben de sizin gibi insanim, lakin bana Allab
tarafmdan ,vahyolunur".» ayetine i^arettir.
7701
Cj?>j ob JV J&
•Topraga men sub olan itisan cismi zemitte dusmilstur; lakin onun
riihu felek UstUndedir.*
7702
(OU ^1 »\g t^jr* *j\*
-Ey gene! Eizim hepimiz sn kujlanyiz, bizim dilimizi deniz tenia-
miylo bilir."
7703
■
JA- fjlj Jul L" O^- JJ
-O halde Siileyman denlzdir, biz de ku$[ariz; ebcde kadai Sulcy
da seyrederiz>
man-
(971 Sfjre: KcHf: 11D.
IOT6
7704
«(.! Siiteyiui'iu iniKliiiiii oniinde hazirtlir. Ijfikm gayret-i itahi, nllir
yapmakta ve gtfz b:igi olmaktadir."
Burada Stilcymundan maksad : Cenab-i Hak'tir kl :
(msm
Yani : "Ey iu&atilar! Nerede olursamz olunuz Allah sizinlc l>oni1i« ■
dh ,jS .» ayet-i kerimesi mantikmca Cenab-i Hak daima bizimle hazir Vi»
nazir ve bize bizden yakindir. Lakin onun gayreti, yani; kiskan^ligi jjilmri'
mesine> ttt&Jl olmaktadir.
7705
■
«0, bizim ka^imnda oldugu halde, cchliroiz; uykuda, yiini K&Hi'lli'
Imliintiuimiz sebebiyk, CTnu g(irmeinekte ve meyus olmakLuyjx,*
7706
-Snsnmis kimse, giik giiruHusiiirim safuk-t LulLitu getirdighii bllmcx-
■(*, i) niiriiltii oua bag agfrisi verir.»
7707
-Gdk yii/Jiiiiin Kitymidan, yfmi; yagmur trvkinden hnbcri olt»mli(Jt
Kin iimin uozii akan derede )in]mi|tir,«
iWH SOttl H*iUii 1 1
IQII7
7708
«0 kimse himmet atim esbab cihetine surer de f mUsebbib'iil-esb&b
oinn Allah' dan siiphesiz mahcub kalir.»
7709
"Miisebbib'iii -esbab apajik goren kimse cilianm scbcblerine nasjl
merbut kakr?»
•HACILARIN BAdiYEDE VE KIZGIN gOL USTUNDE YAFAYALNIZ
BULDUKLARI ZAHlDtN KERAMETiNE HAYRAN KALMALARI*
7710
AfiL* 0>*- J^ OjL* v *j
•Q6I ortasinda bir ziihid -vardi kl abbadiyye tiiifesi gibi roadete miis-
tegrik idi.n
Abbadiyye ; Muhtdif kabilelere mensub ve miiieferrik cemaat de-
mektir ki, colde ya$arlar ve ibadetle me^gfil olurlarmij.
7711
jbjl tilii- -t*^j _r oU.Jtj
« I la cilar mcmleketltirinden xabidin bulundugu ^olc gel d iter ve o m-
suz badiyede oluran zahiri gordiiler.*
1098
7712
ply-* } ji jy liJUi- 0*13 ^U-
*Zahidin oturdugu ycr susuz, mizaci isc ratibdi. fjoluti sam riizgari
pna ilac, a[mugtu.»
7713
^■ij-i )t -t'j-i O'j** j^^
^*1 ^L,jj &$«, jlj
•Hacilarj onuii' yalnizhgcna ve gold 11 afcti i^iwlc selamettiie sa^tilar."
7714
p. r 1 _ V^ u
«Kum iistiindc naniaza durmustu. 0yle bir hum ki hararetten su tcn-
ceresi kaytiardi.*
7715
■
«DenUebilirdi ki, yejilHk ve giilter arasmda scime$t elrnus, yahud
llnrak'a ve Diildul'c bitimijti.*
Diildill: Bir katir idi ki Misir hiikumdftn Mukavkis tarafindan Sal-
Inllahu Aleyhi Vesellem Efendimizc hediye ctlilmis, sonra taraf-i Hlsa*
Jutlen Haziet-i Aliye ihsan buyurulnui^lu.
7716
. Yiilunl ayagi Ipi'k kumajj vc bhlilur ttat Untie idi, yaltud (tilUii smiu
011a saba rii/fj"" aluuistu,*
1 rue
M*.
7717
«Dcrvi§ T myazindaii farig olsun diye, haeiiar, onun namazimti bit-
mesini beklediler...
7718
*0 fakir, istigrak baliitden sahv'a gdince hacibr cemaatinden kalb
gtizii acik bit zat.n
7719
•Gordii lei zahidin clindon ve yiizimden su damlijordu, elbisesi ab-
dest suyundan lslanimsli.*
7720
*Ona: Suyun neredci* gcliyor? diye sorclular. Gokten geliyor, diye-
rek t'lini kaldinp semaya hard elti.»
7721
-O kalb tffizij a?ik z£t Kordu ki ; Kuyusuz vc iifden orQlntiij ip ol-
maltsizm ne vakit istersen su geliyor mu?»
HIM
7722
«Ey diu sultani, bizim miijkttltimtozu ballet ki sen hi Iiulin bize yakiii
yersiri,*
7723
■Esranndan bir sirri bize goster ki bclimizden z tin nan kesclim, yAnt;
Kav-uf iken mtisHiman olalim.-
7724
"Zabid : ilAhi: hat:ilari]i duasim kabul et? diye golf yiiziitic hfikli,*
7725
«Yfi Rabbi! Ben hfiladsui nzik aramaya alisimgim. Ciinki sen buliidini
liima bir leap i acftnigSin.*
7726
*Ey lamekAndn mekill (fd-^crmis cdatt Alliitum, { fo^ ,V-J ( j ) yfnii;
(itizkmiXt iH'iiitdiiil «idpn ynAnuit'dadir.) buyurtint^Kliii,*
1101
Mi- .
7727
*Zflbidin bu miinacaati arasinda, su ta§iyan fi] glhi, W bir bului
peyda oIdu,»
77:J2
-(\lliii-u takim isu bu kmWti kabld rtmcyen hum crvali iiJi ki, vn-
lur abed I misipsiz olarak kaldilar. Soz de icmam oldu..
7728
&*X &$ <iAjL * # ^ Jf>
J ji
«Bardaktan bo^anircasina yagmur yagmaya ve fukurlara, maearal
doJmaya basladi.-
ara
tKiNCi ClLDlN SONU
7729
"Bulut, tulum gibi ya 5 [ar dykdil. Hacilar biitiin kirbelerini ajtilar.*
7730
«Bir iakimi, 5 u aciiib i§le r dolayisiyle, fcQnnarlanm kesdiler, van!-
■nkan tcrk ettfler.-
7731
jLijft ^ ^iSj ^ t>3
*Bir lakirainm da bu garib halden yakitti ariti. ATlau dozru yolu her-
kesten daha iyi bilir,-
1102
UfKI