Mesnevi Serhi - Tahir ul Mevlevi

Sahife 1 - 212

IgiNDEKlLER

«k*

I

i

■

* Sayfa

lfus ve tama'la fil yavrusu yiyenlerin ve yemeyin diye nasihat ve-~

renin soziinii dinlemiyenlerin kissasi g» 14

PIJ yavrudarma taarruz edenler kissasmin bakiyyesi ,...'' 30 19

I'll yavrulan hikayesine dcnug . . . - 10 24

link Taala'mn Mfosa aleyhisselam'a ; Bana giinah efamdigii* bir ag:zla

dua et buyurma&i ;. 5Q 2g

I Ilia edenin ALLAH der^esinin, Hatfkm LEBBEYK deWsi'ile aym

oldugunun beyam _'' . 5^> 30

IIji' koylumin gehirliyj, yalanciktan ve bir 50k israrla koye davet

ederek aldatmasi , . . " 62 35

BahJ ahalisinin tugyam, nigmetien azmalan, ' sukur ve'vefan,n
fLiziletj

fftetatann her sabah IsS ateyhisselarn'm sum'asi oniinde ^ifa ve dua

taZebiyle toplanmalan 76 42

Kiil-i Seba kissasinm bakiyyesi ■ , . '. ' 96 52

Koykimin daveti ii serine .jehiriinin koye gitmesi . ] ' ] ' ' 10g 5g

1 Jofan ku-^unun kalian dere kenanndan kira dlveti . 115 61
Darvanlilar ve onlann yoksullara bir §ey vermedeh bah^lerden

rneyve devsirmek icin hi ley e sapmalan .... 125 66

."jehirlinm koye gitmesi ' w _.

^•hirlmin ve akrabasimn koye gitmesi 141 74

Lnyla'mr, maballesinde oturan bir ktipegi M&cnim*un okpmasi ' ' 150 79

^chirli vo ^ocukiarimn koye vas.il olmasi ve koyluniin onlari tammasi 1 57 82
Bir cakahn boya kupiine dimmest ve alaca bulaca olup cakallar ara-

sinda tavusluk davasma kalka^masi 136 07

Lafazan bir herifin bir kuyruk parcasi ile her sabah sakahm ve" biyx-

gim yaglayip, arkada^lan arasinda, 5 unu bunu yedim diye

oviinmesi ....... ,«,«

HaQr oghi Brf'am'in Tann imtihanlanndan yiizu ak dkacagmdan **

emin olmasi ir .„

uoyaci kupune dii§en sakalm tavusluk iddiasmda bulunmasi 198 103

auxa^

Sayfa

Fir'avun'un uluhiyyet davasinda bulunmasi da boyah cakalin tavus-
luk iddiasina benzer

Harut ile Maruf un kissasi ve Hak Taala'nm imtihanjna karsi onlarin
ciiret gdstermeleri . . . , , -...'..

Fir'avun'un Musa aleyhisselam'i ruyasmda gormesi, dogmamasi icin

200 104

1

205 106

tedbirlere girigmesi 215

I
111

223

224

220
230

238

240

Musa aleyhisselam'in dogumuna man; o3mak icm Beni israil'irt mey~ |

dana ^agmlmaa' 2ig 113

Ha. MusS'nin validesinin ha mile kalacagi gece, Beni Israii erkekle- J

rini kadmlanndan ayirmig oldugu ic.in, Fir'avun'un mesrur ola- '

■ rak Rehire ddnmesi ™ 115

Mus&'nm anasiyle tmran'm birksmeai ve kadmm Musa aleyhisse
ISm'a gebe kalmasi

Imrnn'm bir]e$tiktcn aonra, beni gormemis, gibi ol diye kansina ten-
bin etmesi 2'2fi

Vit'nvuri'un o guruituden korkmasi 228

Otikta Musa Alcyhisselam'in yildizinin peyda olmasi ve mimecc-ini-
I Drill meydanda feryad etmesi

Plf'flVuri'im yine mekir ve hile ile yeni dogurmug kadinlan meydana
(IflVf'Ll ..'..,

MAnA uleyhjtselim'iB dogmasi, Fir'avun memurlanmn imian'm
fvUw fjr>1nirsi ve Musa'yi atege at diye anasina ilhatn ohmmasi

MiM'yi NIIV ill, diyc anasma ilham olunmasi

Yilitn luUm'm, soft uk tan uyu^rnus bit* ejderhayi old zannederek

l|ilcrln sarmasi ve Bagdat'a getirmesi , , 246

Ii'ic'Hviin'im Musa aleyhissdam'i korkutmak isieinesi ....,-. 271

MiWl Hlcylibsulam'in Fir'avun'a cevabi 273

Flr'nvun'un Musa'ya cevap vermesi ve Musa aleyhlsselam'a vahiy
gidmesi ............

Musa aleyhi&relanrm Fir'avun'a sihirbadan sebirlerden toplamasi
i^in, miihlet vermesi

Sihirbazlan fafirmak i0n f Fir'avun'un sehirlere adarh gonderacsi .

O iki sihirbazin babalarmin rnezarina gidip, nth una tevecciih etme-
kri ve igjtli hakikatim babalanmn ruhundan sormalart

Olmus, sihirbazin ogullarina cevabj

Kur'an-i Kerim'in Asa>i Musa'ya, Muhammed Mustafa Akyhisse-
lam'm vefatjmn Mfisa aleyhisselam'm uykusuna, Kur'an'* degis^
tirmeye kalkisaulann da, Musa akyhisseiam'i uykuda buJunca
aaasini calm ay a kalkisan iki sin ir baza benzetilmesi

Momlekctleiden sihirbaalann geiip Fir'avun'mi huzuruna toplanrna-
lan ve hil'iit fliymeleri, ellerinj K^uslcrinde tutu^turup onun

2S1

233

304

303

310

313

Sayfa

dii 5 manmi kahredecekierine sdz verrneleri ve i Bu isi bi^e birak, ^

demeleri ' •"*'*■■ , ', ana i kh

|. ll'in na G il bir hayvan oldugunda ve geklinde ihtilaf edilmesi . 328 H
Wuh aleyhis^lam'm oglunu gemiye davet etmesi, oglunun dik bas-

lilik cdip : daga tikip kurtulurum, seniu minnetim cekmem ^

demesi ...■■-

{Kufre razi olmak kuftirdur) hadisi ile (Benim kazamia razi olma-

yan benden ba ? ka rab arasin) hadis-i kudsisinin manalanm

birlestirmek ,

Hi, ,'ivkin ma^uku huzuruiida ask mektubu okurr.;m ve ma ? ukun bu
l.nreketi makbul gormeyerek : matluba vasil olduktan sonra de^
lit aiamak eirkindir ve maluma erdikten sonra ilim ife i^gal ^

(1 yIomek kotii' bir §eydir demesi . . . ■ ■ - ■ ■ ■ ■ ■

D*VUd filcyhisBelam zamamnda : «Yarabbi, bana mesakkatsiz helal

i wik ver* diye dua eden bir kimsenin hikayesi . . . ■ ^ «

(1 .Ili.1 t-'denin evine bir sigunri ko^up gelmesl, Peygamber aieyhis-
wdam ■ «Cenab-i Hak duada israr edenleri sever* buyuxrmistur.
(V-nab-i Hak'dan bir § eyi israr xle istemek, isteyen icin istedigi
jipydeii daha lyidir »»;.:,„_

M«inev! niizimmin bzur dilemesi ve medet talebinde bulunmas! 336 197

lliiiuli; /-;m ve yakimii misali ■ ' ' ' ,

Kftlkin tAzimi ve miisterilerin ragbeti dolayisiyle bir insamn hasta-

lanmasi ve bir muallirnLn hikayesi ' 400 204

B^uklann hocayi vebme dtisurmeleri A«, n -

^■Bvun'un da halkin taaiminden vehim hastasi olmasi miOS

Mncnmn vehim ile hastalanmasi dnfi?n7

Ncirmnn yataga dli 5 mesi ve hastahkten inlemesi . - --. ■ ■ ■
lt|,nn Kur'an okuyusumuzdan ust^din ba ? agnsi ziyadele^ir d iy e,

i;, 1( uklann ikinci defa hdcayi vehme du 5 utmeleri ' ' VZl^

IIh hlylrj ilo ^ocuklann mektepten kurtulmalari 412210

■ ',.. nk anulanmn hocayi ziy arete gitmeleii ■ ■

T»n, Uuh'un clbisesine bender. Bu el Ruh'un &linin yeni, bu ayak d»

ILuli tin ayagimn ^izmesidir '"'

MMM

Ilikmcti birkas tiirlii tarif etmisler ve ezciimle ; *Hikmet, herseyin
liflklkaUni oldugu gibi bilmek ve muktezasma gore amel etmektir.* de-

iiii:;l(.'rdh\

Kuran-i Kerim'de :

Yi'inl : «Her kime liikmet vcrilnais$e f *na $ok liayir veriltni|tit l -» huy-

nilmujtur.

Resulttlfeh (S.A.V,) efendimiz tarafmdan ise ; *Hikmet, mti'itunin
ttnylii>!imi<; devesidir; onu nercde bullosa almaya hakki VBrdir,* denile-
rek. ujili arayip bulmaya ve almaya te§vik olunmu^tur.

11/. Mevlana da: «Hikmetler Allah'in ordulandjr* demekte ve Mes-
mpvl'llnin 3 unci! cildine baslarketi ^unlan buyurmaktadir :

» I Iik metier, Allah askerleridir. ' Allah, onlatla muritlerin ruhlanni
kuvvRtlendirir. lUmterini. bilgisizlik, adaletlerini zuliim aybmdan antir.
Cbrrwrtikleririi riya, ilimlerini akilsizhk lekesinden temizler. Ahirete alt
iilnp, nnlayislanndan uzaklasan seyleri, o hikmetlerle miiridlerin xdrakine
ynklaglinr, onlara anlatir... Zorlarma giden ibadetleri kolayla§tirrr. Hik-
■■II I it, jjeygamberlerin delilleriiidendir, Peygamberlerm delilleri ise,
Iftilwe mahsus Allah sirlarmdap ve biirhamndan haber verir... Duman-
tlmi meydarta gelen §u yuvarlak gok kubbesine hakim inciden meydana
jgHmig olan hurani ve rahmani felekteki Allah'a ait tedbir ve tasarrufian
blldlrlr. Akil nasil topraktan viicut bulan suretlere ve bu suretlertieki
jifihlri ve batini duygulara hakim ise bu rtihan! f elegit! donu^ii de, duman-

'1l SO ml Dakar n : 263,

dan meydann. geten fele$e de, parkik ^ehablara, aydmlatici treraglara, gtt-
£<jI ve ho$ esen ritzgarlara, yayilmis ycrlere, a kip giden sulara muessirj
ve bakhndir, AJlah kulJarmi bu hikrnet-lerle faydalandirsan. Allah, bu hik-
metlcde kulkinrim anlayiglanm artirsin,..

giiphe yok ki her okuyan, ancak skit miktarmea anlar. Her ibadet

i don kiidrelikice ibadeUe buiunur. Mufti, fetvayi anlayi^ ve bilgijiine gort
vi.'i'iv. Covert, varhgi ne kadarsa o kadar ihsan eder. Ibsana nail olan da
pline gefieni kiskarnr, elden ^ikarmamak istcr. Fakat £blde suyu kaybe-
den, denizlerih varhgini bilmekle beraber suyu aramaktan jjejfi kalmasl
ya. En ab-i hayat'i kaybedenin de, diinya gecimi kendisini bu istektenl
,i]:k<>ymydan, sebeplerle ihtiyaglar i§ini aksatmadan, dilegi ile arasina.j
1 1 filler ginned en arayip bulmasi gerek. N^fsinin dilegi no uyan, istirahati-j
no du.^kun olan, usanip va?. gesen, kendkinden emin olmayan, zahmetleref
k;d!nnrnayan, diinya gecimine du'$en kinase bu iline kavus,amaz. Megerl
Li l.dib-i hikmet olan Allah'a sigina, dinini dunyasina tercih eyleye ve
lit kmtjt hjiainesindon bir cok mal ala... Gyle mal ki kcsada ugramaz ve'
imt'jkH m,di gibi vbreseye kalmaz. Keza o hazine-i hikmetten yiice nurlar,
kiymiHll Cfvhorloi', varidath akarlar ve ciftlikier almi§ ola h Allah'm fazl]
S'O kereminu, $ukr ve kadrinc tazirn ile kendisine iiasib edilmi$ $eyin yu~'l
LTlijLjjni biJcrek alrtug oJa -, Neisa-ni haz tannin denaetinden Allah 'a sigma.-
Kendidlri&eki az bit' tjeyi 90k go'rmekten, ba§kalarinda olan 50k ve biiyiik
bir geyi az tolukki etmekten Allah'a sigina. Allah'in izin vermedigi §ey-
lerle benligc dij^up kendisini bcgenmekten de Allah'a ilticS eyleye...

Hakkin rizasina talib olan a lime bilmedigmi ogreninesi, bildigini bg-
retmesi, zihinsizkre yumugak muamele etrnesi, ahmaklarm ahmakhgini
goitip kendiHi begenmemesi, anlayi^i kit kigilcri borlamamasi gereldr. Ey
nlimlcr, evvelce siz de on Jar gibiydiniz. Bu xekSyi. bu an lay 151 size Allah-,
ihsian ettfc ARah : i muihid'crin stiilermden, niusriklerin ^ir kind en, nalns^
lann noksanjndmi, benzeticilerin benzeti^inden, dii^ufienterin yanh§ anla- 1
malar jitd^n, vehme kapilanlarin tiirlii tahpyyijlletindon tcn^ih ederim.

11 ve rabbani olan ITesii^vi kitabinm nazm ve tertibine muvaffakj
kilmasindan (lulayi hamdim ve ta'zirniin Allab'a mahsustur. O Rabb-i Ce~
ti! Uivfik ve tafdil sahibidir. Lutuf ve kerem ve biiUin riimetlor O'nnndur.
Huriftsiyle "Nur-i llahfyi nefesleriyle sondiirmok jsteyenlerin iriadnia»J
.u'if kullarinn muvaffakiyyot veren, ihsanlarda buhsnan, kudret ve nil-net
bailijlayAtt O'dur. fKafirlcr ceoi^tselerj in hard a bulmisalat da Allah yi»c
uiruim tamamljyacakfir, Kur'isiii hi'z indirdik ybie ^upUesiz Hi korutrui.
b\iiL >> an'j i^ittikfeii Sftttta O'mi her 1dm dcgjbjtirirsc giiniilii kcndi boyrrtiftfl,
Allah siiplitrsiz her ijeyi duyan, her ^eyi bitendir.w

Hamd alemlerin Rabbi olan Allah'a mnhsustur.»

7733

«Ey Hakkin ziyasi olan Husahiiiddinl Mesne vi'nin ii^upeii dtftcrini
Ketir Id bit §cyi iic, defa japmak &umictlir.i*

Sunnet 1 Rasulu Ekrem Efendimizin emii\ yahut nchiy buyurduklan;
bir de takrir ettikleri, yani yapihrken gorup de men etmedikleri hareket-
lerdir. Bu hareketlerden daiina icra buyurduklanna {sunneti miiekkedc)
denili*. Sabah, ogle, ak^am namazlarmm sunnatleri gibi... Arasira yap-
Uklanna (siinneti gayri' muekkede) tabir edilir. Ikindi ve yatsi namaz-

larinia sunnetlcri ^ibi...

■

Siin net : Bir de usul, adet man asm a gelir.

«Bir Idmse giiicl bir usul koyacak olursa onun sevabi kendigimj ait
uldu«u gibi.onunla amel (ideal er in sevabmdau da hisscdar olur» hadis-i

^erifi de bu manayadir.

Ebu Miisa^l-E^'ari ile arkadaglan Yemen'den Medine'ye, oradan da
Hayber Gazasina gitmi? elan Uasulullah'm huzuruna geldikleri vakit,
rast gfjldikleri ashap ile musafaha ediyorlardi. Bundan dolayi Aleybissalat
Efcndimiz «Yemei>hler size fair siinnet-i liasene vaz eltilcr- buyurdu.

Hazret-i Mevlana da diyor ki : *Ey Husamucldin! Mcsnevi'nin ilci
defteri tamarfl oldu. §imdi u^uncusiine ba^hyahm ki bir g§$£ uc defa
yapmak siinen-i semyye cumlesindendir.^

7734

'j; 1 /-'

Alj^J

* liS" -

Ijj'o^l J r Jjj fj- JJ

«E 5 rar-i Ilahiyye hazities.iiii tsql OciJiicU defter iciu bziir dilenicyi ht^
ink.»

thtimal ki, Cenabi Pirin, u^tincu cilde baghyahm teklifine Qelebi
Hazretleri rahat^iz oldngimdan bahs ile b'znr dJlemi^ti ki, bundan son-
raki beyt ihtimali kuvvetlendirmektedir.

7735

«Senm kuvvctin, hararettcn harckct edcn da marl ar dan degil, AJtahm
kuvvetindcu lias J I oEur.»

773G

•tGUllUf kandilmin parlakhjtt, fitilden, jjamulaan, yjjgdan degfldir. O
mtinnJyvl, Alliih'ui ilisim vtmi^ oliht^u ziyadattdir.»

77:17

«lhi li-lcli hiihlir^iiiiii kivmn ve devami, direkten v« ipteii degildir.r,

7738

i*

JJJJ v>^ aW j' ?#

-^ r^** '^ *hj£ ^y

flCibril'in kuvveti matbahta, yutii matbahta pigett yemekte degildi;
t-clki yaratan vc kuIJanni seven Hakkm kurbiyyctinde, kuwct vc kud-
retinde idi.»

Tekvir suresi'nde Cebrail Aleyhisselam §u ayetlerle tarif edilir :

Yani : «Kuwet sahibidir. Ar^'m maltki olan AUah'in mditide yliksek
mcrtebesi vardtr. MfclekEer araamda keiidisitie itaat oilman dir. Vahy hu-
susunda cmiiidir 2 .* Bu ayet nazil olunca ResiiKi Ekrem (S.A.V.) Efcn-

I?) Mrei Ti-kvir- 20-21.

yi-detKlif.

7739

,.,U,„un 0M B*fc» **».*■ rttfft kudrclmi d* y^ekten ve
lulMikutu dcgik ancak Haktan bil*

t„i«tfl Ahmed Bin Hanbel (Bahimdmllah), iibade If J^J|§>

,|p Uinlvi bedel kitaf-* Bu hadis, Cavmuss^de de aynen nvayet dun-

| 0f | n d*n zevat-i kiram'a (ebdal) denilmi 5 tir.

7740

KhdU» dibntaiW nur ile yuiarmu ? lardvr Id. melekteu ilcri j^

l,r vc riihtan daha safi ^^

Buradaki ruhtan maksat :

YJn! : -Kadi. B=^W« ruh ve mddcler CT min e i..«rl»r>> iycli ten-

s^lms sets* sr» - -* -

7741

# Oj*- j^ a^V^'^tj

- ■• 7742

jf5U $& ^ ^T ^f

-t ass^sa s ass sr* «*

mJS£ .SSL*** ** «*« <*«*« ku-

j^ U^C^jV^lJ^-rjjVycJa

?■

*"\

Sjiii ; «Ey at^J Ibrahim'e kar^i serin v c selamei oH- Pm ri ni ti -

Nemna efc^j sondurecegi tabit bir halcH. ^ecesinde kaJan

7743

<+> SOnd Enbiyq : S3.

Ji_A^i t j

7744

1+*- ^ 4!*!-.ll>* l> 1

■iiUJu JUL J_j^S' 1;/

J^"J

« Si- (i in mizacin su yayihnig alemden birlik vasfmi Mr araya dcr-
li y\\t loplayivcriiii$tir.»

- *

774S

JU* fl+tl **v^ li>p ^1
jlw (3^*- Jj'-t tWI t^X-U, i^ST—

■ Vn/ik ki baJkut aniayi; sahasi cok dardir. llalkin, esrar-i cvliya'yi
nUip, tumii cdeeck bogazi yoktur."

'774S

«I\Y H;ikkm ziyasi Husamiiddin! Senin re'yindeki bazaka} ve helva
it'lil mLiii sozlcrindeki halavet ta§a bite bogaz verir,» Nasi] ki :

7747

^1 >■ j£ *# J> ■/

«Tnr Da£i F vakl olati teccllide bogfaz, yam kabiliyyet buldu da, i^digi
I and 1 1 n nerves] yle par^a par^a oldu. -

lHu boyUle bazi ayetler i§aret olunmujtur.

lUmcti Musa Cenab-i Hakka :

Yflnl : fVarabbt, bana cemalhii gbstcr, sana bakayim.* diye mijiiaca-
Ittfl IniKiiimus :

13} Hftwl Ami: 143,

7

Van! : «Va Musa! Sew beni hi? bir vakit gfrremezsin, Lakinfdaga bak,
cger yurinde duruisa sen dc bcui goriirsiin*» cevabim almigti, «Yakti ki
musa'mn Rabbi daga teceiii ctti ve anu parcaladi. Musa da kendinden
(je^erek ycie dii^tii.*

7748

jJ-l^-iilj. *.,Xi jU

*Da* a tccclliden par^alandi ve yarlldi. Dagin deve gibi oynadi&m
hie, <:(>t"[Iiinuz mil:'"

7749

-C ^5y* j] jcl ,^ i*i!

Cf~

,_HJ ^*Jk> jfc ta^ji*

flBiribirine lokuia vetmek, yemek yedirmek her ke sin elindcn gclelii-
lir. Fakat fengaz, yaitf; istidat bah^ctmek, aitcak Aflah-i aiikcIaUu fiittdir,-

Bir de irade-i ilahiyyenin icra vasitasi oian enbiya ve evliya haze-
ratinin mucizeleri ve kerametleri cumlesindendir.

■
7750

«Allah, ruha ve eismc istidat verir, scnin be her uzvuna ayri ayri
bir kabiliyet ihsan eder.=

(to Stirai Araf: 1*3,

\

\

7751

tiji J^i &jj% ,-Jf j.i

«Bunu d vakit ihsan cder ki cy saJik! Sen hile vc huda'dan hali ve
■ !*■ ohirsun da,»

7752

«SuUanm sirrini kimseye suyiemez vc sinek online $eker dokmez'

Padijah nedirni olantar, onun dsranni kimseye haber vermezler.
Kurb-u ilahi nedimi bulunan ehlulfah hazerati da Esrar-i llabiyyeyi ehil
iplin.'iyanlara ilfij etmezler. £unki naehil olanlara Hakkin csrarmdan bah-
n'lmok, sinek oniine §eker dtikmek gitai manasizhk olpr, Nitekim bir ha-
ibu-l jerifde : nUlema, AIlah 3 in da, Tcygamberin de eminidirEer» buyu-
i ii [mug tux. Emin ola.n kimse, kendisine emanet edtlen bit sirn if 5a etme^.
Idcrs* onu tevdi eyle^tne biyanet etinis olur.

7753

jjESU j\^\ *£■# ^X 1 jf

■Allab'in celal ve azameti e$rarmi, susam ficegi gibi, yui dili gldu^M
bntde, dilsii gibl duran kimse duyatilir.*

Susen., bizim susam dedi^imiz bii L cicekdir ki yapraklan sdngij gibi
ohir, Guzel kokulu beyaz ve mavi ^ck a^ar. Kokunden bizde (menekse
toKu) denilen toz cikanhr. Ciceginin yapraklan dile betizer,

7754

U~ ^JJ \,-M A^ ^

•■Su i(sin ve yiizlerct ut bltirsin diye, Hakkm lutfu topraga bog a 7
vnrlr.H

9

7755

iU; j jLJl Ajj] ,jS->- ,_^1J

«Hayvan, (opragnn otunu yiyip de semiring, insan iokmasi o1ur r
gidcr.»

775G

=Sonra o insandan ruh ][e gfirtis. ayrilmca, yani; oluncftj toprak insar
yiyici otur.»

7757

«Bcu zerrefer gordiim ki Iiepsinin agai a^ik lokma bekliyordu. Eger
on! arm yediklerini soyJiyeceU olursam bahis uzar,»

Malumdur ki (zerre) en kii£uk bir dsim dcmektir. Hazreti Mevlana,
boyle en feiiguk, yemek icm $gz\ acik risimter gbrdiigiinu sbyluycr; on-
lann ne yediklerini sdyliyecek olursam bahis uzar h diyor. Bazilan bu
beyitden, Mevlana'mn mikroplan gbrmus oldugunu istidlal ediyorlar;
Cenabi Pir'in 13 iincii A sir da ve; Pastor'den 6 a Sir evvel mikroplan kesf
eyledigini iddia ediyorlar.

Cenabi Pir Evliya^Iinhm en bijyiikierinden oldugu igfta bdyle bir
kesifde bulunmasi uzak goriilemea. Hususiyle onlan, yemek i?in agizlan ;
acik zerreler diye tarif etmesi tamamiyle mikroplarm haline uygundur,.
Gnlarin ne yedigini soyliyeeek olursam bahis uzar demesi de, edilen is^-
tidlali kuvvetlendiriyor. giinki 19 uncu A sir da Pastor'iin: *G62e goriin-
mez bir takim mahlukat var ki insam yiyoiiar, hastaltklarm ve oliimle-
rin sebebi oluyoriar* demesine o asnn hekimleri bile inanmamisken,
13 iincii Asirda herkese bimu kabul ettirmek mumkiin degildL

10

775K

*Aga<; yapraklarma bile rizik onun in 'am ve ihsamndandir. Daycie-
n, yam; bcsltvicilere daye de onun umuma gamd Iiitfiidur,»

7759

JL*-U* +\ i

+'j;

W*

j j

"Riaiklara da O rmk vetir. Ciijiki buf day, gidasiz na 5I l yetisir?"

Mezruatin bereketi h tarlasmin kuvvetine goredir. Bunu berkes bilir.
KltUeit bugday ve$air mezruat, topraktanaldigi kendine mahsus gida H.B
Vflisir, Bunun i^indir ki ^imdi tarlalara sun'i giibre ddkmek suretiyie on-
1,111 ji kuvvetini artinyorlar, sayede mah&ulijn miktarmi cogaltiyoriar.

77C0

«l5u scziisi ^ei-hiiid m hay et; yoktnr, sbylemekic bitmez. Ben bunlari
on dan bir parca olarak sb'yledim^

7761

«Eutun alemi, yiycn ve yenilendcn ibaret bill Eskilertnin jsc Ilakka
mllleveccib v* mnkbul-ij llabi (ilduklanni anla."

Mikropiardan ba^ayip insantara kadar yiiksclen her mevcudun biri-
bliini yemek te oldugunu anlarsiruz. Nebatat, yordeki imbal kuvvetini
yer; onu hayvanlar otlar, bayvanlan insanlar gocuriir, inaanlan da o her-
wyi yiyen toprak eritir. Eu hal, nebatat, hayvanat ve insanlara dn miin-
blttr degildir. Cemadatda da gbruliir. Mesela deni-iler coskun dalgalanyla
knialan yerler, ttoylar, korfezler vucude getirirler, Kara la r nehirleri va-
il

sitasiyle getirdikleri kumlar ve ta 5 larla denizi doldururlar; burunlar, $&

nm ad alar te§kil ederler,

7762

«Bu surct alemi ve onuji sakiuleri miheferrik ve miitcbeddlldir. O
mana fileroi ve sakmleri ise dahni ve ehedi'dir.

Cenab-i Mevlana Mr beyit evvel : .Biitim alemi yiyen ve venilenden
ibaret bilj Bakilerinin jse Hakka miiteveccih ve makbul-u Ilahi okiuk-
lann anla» demisdi.

Bu beyit te ise onu izah ediyor. Evet saha'i vitcutda (Milk J ve (Me-
lekut) alemleri vardir. Milk: Biaim aleimmiz. Melekut: Meieklerm bu-
lundugu alemdir. Milk alemi, biribirini yemekte oldugu icm muntesir,
mutegayyer ve mutebeddildir. Melekut aleminde ise yemek icrnek olma-
digmdan, onlar icin yemek ve yerdlmek mevzubahis degildir.

7763

"O haldc Kerim, chediyen yasatacak bir ab-i hayah Ucndisiite vercn
kims«dii\>*

Ab-i hay at, guy a iqeniu kiyamete kadar yasayacagi bir su diye ta-
hayyiil edilin Gtiya memba'i, auliirnat, yard; karanliklar irtnde imis Sup-
he yok ki bu hayaldir.

§arkda bu ab-i hayat hayali oldugu gibi, Garbde, frenkler arasinda
da bir «gcnclik Je§nftesi> vehmi varmis.

. i

7764

«KeHm oia« kimse {Bakiyat-ns Salihat) gibidir ki, yiizlerce afet-
deu, ihtat-dan ve korkudan kurtulmustur.»

12

Sijre-i Kehfdeki :

^

™ ^\^rt*. J

Viini : «Mpl ve evl&i Diinya hayatmin ziynetidir. Eeka'yy urtcnk
I, in ii L l ve horeket) ler ise Rabbuun nczdmde sevahta da, iimiicc de dahn

(i.ivn lni.ir : " buyruimu^tur,

Kurey^'in ejrafi zenginlikleri ile ve evlat babasi olmaltla iftihar edi-

y or jar, ser\ 7 eti ve erkek ^ocu|u olmadsgi i^in ResuH Ekrem Efendimizi
I »ku eyliyorlardi. Bu ^yet nazil olup (S.A.VJ hazretleri tcsliye cdildi w
RnnuluJlab'in kerimeleri i^in (bakiy^t, salihat) tabir edilip, O ^aliha ke-
i Inii'ledn Kurey? egrafmiti erkek evladmdan ?ok bayirli oldugu bey an
luiyruldu.

tllema'dan bazilan (Bakiyat, salihat) i^in: Be^ vakit namaz ve «Sup-
i...ii.iJI:iJii vclh^mdiilillahi velailihe iilallahii vallahii ckbcr. Vclahavle \v-
lAkjivvete illabillabil aliyyil aximt den ibaret bej kelimedir ki sevaplun
ili Lliihide bakidir demi^ler; bazilan da: «L&ilahe illallah", dEstagfirulluba
vt« ■ N;i[[nl!ahii aLamuhammedin vealihi vcsabbilii» diye tevbid, istigfar vc
la IS vat olmak iizere iig kelime oldugunu sbylemiijlerdir- Bazilan ise (Ba-
NlyM, salihat) m kli ^ocuklan oldugunu, onlarm iasesi, tezvici gibi ba-
itflitftferin cehennem ate§ine karsi siper oldugunu bildirmislerdir.

■Salih amellerin' ind-i tlabfde sevabinin baki olmasi dolayisiyle, Haz-
ri-li Mevlana, kerim olan bir zati, O (Bakiyatus salihat) a benzetiyor. ^uri-
kl unun livechillah edecegi kerem ve Stifet'm sevabi da indaliah bakidir-

7765

^***b ^> j— i till U2»^jlJ3 i

pj J* I J Jit l^f

VLi

ij* s

■Kerem sabipleri binlcrle hi si oh:iku jittB bit kisidcn fazla dc^ifdir-
ii i. vo sayi tliisunen hayal perverlerin zannetdikleri gibi degildir,)*

Cenab-i Pir bundan sonra yine bogaz ve istidat meselesine avdetle
Hlyor ki :

(7) S^rei Kthf : 4b.

n

-■-

77fJ6

do, iTiaglubun da akil v

«Viyenm <J e , y CBi femn de bogazt; galibin
reyi vardii.™

7767

ki £"£ ri' W * A] *yl»^ISm'm faU adalcHno bir bogaz vert
k! Mi* ir «****«, Prt aya att&fca okadar deytl(# Vfi $ JJ*^

7768

7769
T-£fe rb. boga* verdi de, . yakin, doga u fa Sg iTSS**

7771

J^- tit: l>"j£* j 1 j^ J^

«t'an bogaji, len fikrindtn Mil olunca onun rizki o vakit iclili vc
IHUncvi ulur.»

7772
J >-* *i*" *5*;j**^ j" f j~ s " ,j^~

..Nefsiu bogazi vesves*den hali olunca, vahiy ve ilham-i Ilabiyyeum
IllUufirJ olur.»

7773

^'j, juI **)$* J^" i. r i
" 0^ &S i^J. jgf^ £

■ilijimi^ ol ki §art-i tarikat, miiacin degi$m(*idif. £unki kbtiilerin
tllliiiiu kotii m!za$tandiir,»

Muzir hayvanJar oldiirulur. Bunlarin oldiirvjlu^ sebebi §iiphe$iz ki
hr.-iim zarar veren kotu tabiatiaridir.

7774
44 ^ Jl5 tyjT ^j- jj*-

■ hisamn mizaci tamuj yiyiei ofursa yuzii saranr, rengi kotii] esir,

7770

ktnillsi hasta ve hakir olur.»

7775

cji jjbfdJ ji i^i : J eJv^ Ojr

b.r. yoktur k, onu, ^da ,ekecek f yi yec , k bo g ai , oIma X *'
U

^0 ^amur yiyen insanm kofii mhaci degi^ceek olursa, ;irkmligi fii-
rfcr vo yiizii mum gib! parlar.*

IS

777G
*fc sfii nine ^ fe ^3 ^^ a ^ ]mni&niet|e ho§etmek ^

7777
-*** memo y l U]lu ona kapaitrsa ^ ^

("ia a^ar.»

7778

.1 J*-.

"Viti ineme. o zayif cocufc u>in w„i„

'Clinki

7779

u-i

sen

niz menu

y»v a5l ya * a§ buna ^ ki £Sz budur v ;;; e — r;

*Q halda Uttm haya* ]miz mmmUm kesiJm wkuW _ fv *fifl

7781

Ji,£,ji£. Jj '-*£ j y* fit*) y

■stjf <Ji j^. r lUi ^

■ HDfJup da kan igmeUten kesilince gidasi siit oldu, Siildon kcsilinctt
ilr lokma iokma ycmck yemeyc ba^ladt.o

7782

«Lokmadan kesilince de, Lokman gifci, gizli bir matlubuu tiilibi olur,»

7783

«Eger ana karmnda eenine birisi deseydi ki: harlcte uiujitazam bir
(Acixi vardir!,.*

7784
tiDaglai, demzler. ovalar, bostanlar, bagtar ve ekinlci- tnevcutdur.*

77S0

nc-

16

77S5

«£ok yiiksek ve aydmkk bir gok vo onda Giinc§. Ay, yildizlar vc
niiba yildizi vardir.~

F. 2

17

778G

.- 1 I

Cenupdnii, $ imalden ve garpd,
agagari grelin ff ibicJir.»

^ ruzgarJar esc r; ba s bri j-^ J|

7787

#T t$**>£ j,i'

^4^ LJ

jUi.1

JJ 4*.

*Jl^

UOJ #

77SS

wKsaat** kan ***** ™

i
77S9

&*£ -J&* j^ Jl*. p$i jl

Jp «e»Ja, haliftin fcfikwiyfe bu ^rf^| inki , e dcr
"intern ve kafir ohirdo,>i '

ve zahmctler ara-

bu habei-Iore kargi

7791

..0 Uiiriin, yohut O ceiiinis idraki, bir ? cym cinsmi gbrmedigi i?m O
|,l, uk, mil at i la u $cylerin mimkiri olur.»

7792

,.|>u«yadalci ayam-i aas da ebdal-i ilahi'nhi maua akminden sByle-
illltlni irj 5 anlara kar§i boyledir.*

Y,*mi; onlar da cenin gibi bulunduklan yerden ba^ka bir Hem cldu*
i;bin:i iiutnmaala'*>

7793

.I-:i.daUi ilAhi, otUara: Bn Diinya, ?ok kwanlik ve dar bir kuyu gibi*
illr, iliirkinde isc kokusu* ve rental bir alem vat derier.»

I'M at bu sozler :

7790

Imgu SSSSL J ; ***** bu kadar WW ^,.

18

7794
&J Z$k) <^ trjf jj 2^*
^j J »>$ y l >f ^ T £& iff
-Awm-i nas'dau bi S birmin kulagma girmez. Ciinki milar bu dlin-
.Vmim tfiiuiiltaridirlar. Tama T isc biiyiik ve kalm bir perdedir,*

19

7795

-Nasi! lei dlin ve siifli bir vafanda iftigi h„ ]B tama^ o ccnJn'i..

7796

A<^ <j ' ^-^ jl

•&■ cibftmn jSaUoden VC habermden ma h< U p birakrm? ve anas.ni*
kamni onuii k a] bine sevdirmi$tir.»

Ondan dol&yi;

7797

jjjb- ^U- j^j, 1 ^1 J^ji

«H ai .j e doki tiirlii nigmetlcrdcn mahruin kalmijtir, O, Kandan baska
ogle yemegi bilmez.* •

(NuzbetimnSzirin) isimJi kitapda soyle bir hadis rivayet edUmi 5 tir:

»pdg mii'miiim misali , aMam „, karmnda bulunan ceninin mi-
MI giludir, Ai, Ml „m karntnto ^kmca cik,p i ?ill agIar . Memeyi gi>rjip
do nm^bBM csk i jxrme donmck istemez. Bunu* gibi, mii'min de, BJumle
Dlinyfito gtfej, R^bi 2 i 5aninp j lltikd edince DUnyaya avdet etm ^ ini
istemez — ceiiiiim artasi karnma diJnmesiiii Sstemedigi gibi — ..

Bahs.dikn Mrs ve tama'm hettki mucip oldugUna dair Ornab-: Pit
bir hikaye naklme ba^Iayip diyor ki :

20

..irUS VKTAMA'LA FIL YAVRUSU ylVKNLKItlN VE yiMEYJN DIVE
NAStHAT VERENlN SOZUNLT DlNLEMiYLN UElilN KlBSAffl*

7798

■Bdki i 5 itmi 55 indir: llindistaii'da bir arif, bir gu,«h dostu gordii ki*

7799

„A C ve ?iplak olarak uzak bir yol seferitiden gclmigWdi...*

7S00

^

„Ari£in Irian inuUabbeti t fi§a gcldi, Onlara giizclcc *e*&) verdi *a gul
.■■ 'in o^ddi."

7301

,L[)cdi ki: a^Lktan ve mtdc bo$hi£uudan dolayi, ^c bu kerbeladan,
yftnt; bu uzan sefcrden bircok mesaltkat ve bastalik gcldi.*

7S02

«Lakin ey do^t kavim! Allah asking olsun fil yaviusu yomoy^HiiiLz.*

21

7803

*_>-) Jj J^jjU. ji^*c

** syss* "-"■ wr ■ *** »-"■ -

asihatimi candan, g Bnul-

7804

I* Sir™" ***** f " ***» -%■ 0»ta avW,., e5 „ IB .

7S05

!■

:^ju.

■* JjL LiUl

-taSJS^f "■ Ji>adfflis " — **•• MM. *ta p^ di ,

7800

.1

«su i?m yik fersalihk WKsafegrf inl e y erek

ve ahii fjjgan oderck

7807
•O.imi hort U mu„da„ adeia atcs ve duman cikar Hi™.* , *.

dfyor ki
22

ein

7808

j^L jltil »S'j* J }p-#*-j±

«0£nl, evhyaullal. Hakkm gocukLan gibidir. Gcrek hazir, gorck giiip
"Kunlur, un t;» r Haktan haberdarditlai\»

■■MiiliNikiit, Allah 'in ailesidirn diye bir hadis-i serif vardir Malum ya
lybl, iiiJe demelttir, Aile ise bir kimsenin besledigi cemaat mana&inadir.
Hewed k-g Kul okn Cenab-i Hak da butiin mahltikatan na&ili verdigi ci-
1 1 1 '[ li>, horkes ve hergey cnun ailesi demeklir. Yoksa hristiyanlann: «Isa
Allnh'ui o£ludur» demeleri gibi degildir.

Evet, evliyaullah, All ah 'in besledigi ve muhafaz-a eUigi ^ocuklar g'i?

<iihi.

7809

••OjLlunii ijoksauma dair giybct eylcme ki, Allah, onlarm cant i^iu
■Piidun iiitikam ahr.>

Criybei: Bir kimsenin ayibmdan bahis; elmekdir ki musliimaiilikta

horamdiFi

Kur an-i Kerim'de :

Wini : «l£y inuslumanlai:! Bazimz baziuizm giybctinde bidunmasin,
i\y l In i id ii 1 1 vo noksanindan bahis etniesin, i^iniiden Hii Blmiij karde^iniii
til lui jifinokten lio^lamr mi? Ilalbuki otiu korih yiiiiir, igrcnirsiiiiz 4 * bn-

viiiuilniiis ve bir adamin avkasmdan giybet etmek, olmiis bir karde|in
nl in I yemeyc benzetilmi^tir.

iii Sdrci Hdcurat ! 12.

7810

«Cenab-i Hak; bu velikr benim e,ocukIarim gibidir; garipdirler, j§ ve
gulden ay n (11115] ardir. Binaenakyh benim terbiyeme ve tevhyetime m«h-
tajdir, buyurmuglur.o

Nitekim Kur'an'da :

Yani : « Allah mu'minlerin veiisi, hamisi.ve muhabzidir. Onlan ka-
ranhktan, y3ni; dal&Ietden n fir's,, y5tii; hidayete £ikarir. Kafirlcrin ise
velileri putlar ve scytanlardir ki oulan mtrdan zulmete gotiiriij-£er s - buy-
rulmu^tur.

7S11

"VelNer, imtiban v* tecriihe ijin, tiaktr ve yetim halde goriiniir ve
bulunurlar. Lakin sir ran ben onlarin yari ve iiedimiyfrn.»

7312

'-
«Hep$i de benim koxuma ve sivnnetimc arka vepmiglcrdir, Sanki on-
lax benim ciiz'iiler nadir, »

Bir hadis-i kutside : «Bir veJi'ye ikram cden bana ikram etmi§ ve
bir vett'yc eza eden bana eza etmig olur» buyrulmus,tur.

(*) SCifti Eafcara : 357,

v • A

34

I Inula hln Kmnmit (radiyuliahti'anh) dljw ki : -HnsuM UkrcmV cvli-
• m,iI(.,1i lilmlrnllr?» diye soruldu. Zat-i EUsalet de: MCSSriilduklcri vukit
Allnb linlii'n k'cb'n kiinsder'dir* buyurdu.

7813

-Lij" lit j ji 1* j'*i y j****

••Kiiltin *nkm cy insan! Bu aba giyenlei benim velilerimdir. Onlan
plulhir Inrhitw! Surcta yiizbinkrcg olsalar da bakikatte (ncfs-i valiide),
yJUl; hi 1 ldsi ffiLjidirler.-

Hwretl Movlana diger bir beytinde buyurur ki : «Mii'minIer goktur,
Ink In Iniun birdir. Mu'minlerin ci&imleri miiteadditdir, fakat ruhiari bir-
-11. -

7814

..El^cr btfyle olmasaydi Miisa Alcyhhselam bir dc ruckle Firavn'i zi-
fUltilicr ijderek nasii hiiner, ySnt; mnciie gostcrcbilirdi?"

7SI5

*,.$■:■$■ <ib_- L^jy S*J}

«Eger boyle glmasaydt Nub AlcyJiisselam, bir inkrsar etmek vc ( Ya-
rn Ubi J Yer yuziindti mtisriklerden hie birini birakma) demekle §ark vc
^urbi nasil stida bogabilirdi?»

7S1G

•Eger. biiyEe olmasaydi, cud ve kerem saUibi olan Lut Peygamberin
bir ddiasi, Lut kavminin ^ehirleriui bimurad olarak yerinden kopanr
niiydi?»

23

7817

*Q kavjTiin Ccunel gibi olan *ckirleii, bir Kat-asu Dicle'si otdu dq O
UKriniekeHci'in yeriiido Lul gt>Iii subiira geldi.*

7813

fj$ JJ ijj?! ,j

*— "^ a < j j

«Ku ni§an f yanl; go! vc bu habei*, §am larafmda v<? Kudus yttlu iis-
lumledir. Oradan gccerken gbrursiin."

7819

«Hakka ibadet edcn, yiizbinlerce eiiliya ve evliya'dan dolayi beher
iisirda nice azablar v£ki glmugtur.*

7820

«E|cr onlari sijyiiyecck ohirsam bey ana lira uzuu gider. Yaltuz, diti-
li'yeitleriu cifftirieri tfe&i, daglar blfe kan Ucsilir.*

7821

"DagJnr kim kcsilir ve tekrar donar. Sen bu tebcddiilii gormtiyoriiuii.
{.lUllkti Ubr vfl i)UT<lulsim.»

7822

x

«Hem dc acaip bir kfersan kl keskin bflki§li ve' uiaklan gikiir aldu-
gun halde, deveden aucak yiiktf gorcbiHyorsim.-

Cenub-i Hak, bu gibi insanlann halini sure-i Riim'daki :

Yard : -Bail kimselcr, DUnya hayatmdasi astoare olan scyleri bilir-
ler. Halbuki onlai yok mu, onlar, Ahiret umurundan gafildirlei^ ayet^i
kcrimesiyle bey an buyttrmugtur.

7S23

iff* y*J* J b *j*s**d; ^j

«insanJik hirsmin icabini ayn »y*i goriir vc bilirsiti. Fakat ayt gibi
maksatsu raksedersin,*

7824

-Ey barls insan! dyle his yerde raks et ki QJfada kendini r yani; ucf-
sini vc onun arzulansn kirarsm ve fafa&k yarasi iizcrinden pamugu ^ika-

7825

uilT j^ ^ j^'>^ J tf»J

«Merdan-i ilahi, yani; ricalullah, rak«i, tneydan ba^mda vc kendi kun-
San i^mdc ederler.^

<1C> S^Tei Rum: 7.

27

7826

<Ke»di dlwinden, y an i; benliklerind*,, kurtulunca el c.rparlar, ken-
di noksaidarmdan balas bulunca raks ederler,.

7827

«0 gibi zovai, Q mudnplan, i^Ieria&ii def salary hatta denbfer
uJiJann efiju hurugimdan kiipiik sa^arlar.*

Mudnp ■ Sa* galan ve teganni eden demektir. Cezbedar blafl zevat-i
kirtmiDda kalplermde def ?a lan mudnplar gibi onlan ne 5 etendiren ve

raks ve hareket ettiren ilham ve tecelliler vardir

7828

«Saba riizgd rmm tahrikiyle dallar Bst^td^ yapraklarin mI el
?irpip oynadiklanm gonntiyor musun?.

gayri ihtiyari hareketterini gfir de ehli seinS'i Onlar* kiyas *t.

Onla:

.nn

7829

J &-

lardaki yapraklar bile el sirpmaktadir.. / . ' ?

28

7B3fl

■Mini, yujiriiklfli-m el ^irpznasim ve zikir ve tesbib kilma&mi gbrmii-
int t» l,Hinl.v»r niusuti? Hunu duymak igin heden kuJagi degfil, kalh ku-

(3 kutn^i bulmak i^in ne yapmalidir?

7831

VniiU^ir. sbzlcrden ve yalandan ba$ kulagim tika ki, eati ^ehrtni inti-

7S32

oil .$$» l?'jj *& ^->

• llji/reti Mubammed Aleyhisselamm kulagt sbideki sim cezbederdi
M, IV-iifib-i Hak, Kur'an'da: {KulagwJ ta k*ndbi) demi$ti.»

Sfire-i Tevbe'de buyurulmu^tur ki :

^> ^=^3^-0 i*>ji\>* oJj^Jd^

? ^^- ^

YSni : «Manafiklatdan bir giiruh var Id Pcygambere eza ediyorlar,
otiun kulagi iyi i$Hir, ne sSylersen duyar diyorlar, Habibhn onlara siiyle

£9

Iti: stein 15111 bayirb bir kulakdir. Al tab's imati etmisiir. Mii'mmlcrin soz-
[erini de kabul ve tysdik eder ve sizdcn iman clini^ qlaniar i^in rabmettir.
IV y gam here eziyet crii-nlcr 15 in de dim ve sidtfctli bir azab vardjr 11 .*

7833

rfjjl ^-l^j

j^ 1 * J

«0 Ncbiyy-i muhterem serafia goz ve kulaktir. Onun merhameti siit-
nincdir, biz de onun piit cmcr 4;ocubiariyir.»

7S34

■-

«Bu stfziin sum gelmez. G<?ri don, fil yavrusunti yiyenlere ructt eyle,*

*FiL YAVKULARINA TAARRUZ EDENLER KISSASININ BAkiYYESi*

7835

iSeyyabJara natfhat versa zat diyordu ki : Fil, her agzi kpklaT ve
iiisan midesinin eirafinda doEa^ir,'

7836

"Ybviusuihiu kcbabi koktisunu nercde ve hangi agizda bulursa omui
Nnliiliinc kahir ve ikap gbstcrir.*

'U* Sfiwj Tevbr : 01.

30

Hazreti Mevlana yine ktssadan hisseyc intikal fderek- ve elnlullahi
i;.ybL't edenleri Fil yavrusunu yiyenlere benzetcrek diy^r ki :

7837

«ibadullanin cilerini yiyor, yfini; onlarm giybetinde bulunuyorstin,
tczani ggriirsiin,*

Ebu Hiireyre Radiyallahu'anh. diyor ki : <Ra$ulu Ekrem (S.A.V.)
-t^yhet nedir, biliy« musuuuz?* diye sordu. Allah ve rasiilu daha xyi
LJUr dediler. Sallatlahu aleyhi vessllem Hazretleri: .Din kard^im, bo-
.una gUmiyecck surctte zikretmendir- buyurdu. «Eger soykdigim din
kurdesimde mevcut ise?» denildi. Aleyhissalatii ves^lam efcmdimiz bu-
yuidu ki: *Senin soyledigin onda mevent ise giybet etmi$ olursun. Mev-
mt demise ona tftira ctmiss olurstin.*

Kur'an'da :

Ya»ii ■ «Ey mUslumanlarl Banniz bazmin giybel etiaesin, Sizden biri,
.H.niis kardesinm eiini yemckten ho ? tamr m.? Halbtiki onu ycraekten s^-
reiMJfsiiiiz 12 * buyuruhnu§tur.

Ebu Davut rivayet ediyor : SaUalbhii akyhi vesellem efcndimis
Imyurdu ki : «Mira« gcce&i bir kavme rast geldhn ki ^larm batardan
t.rnaklar! vardi. O tirnaklarla yiizlerini ve gogiialermi tirnakliyorlardi.
Va Ccbtail! Bunlar kimlerdir? diye sotdum. BunlaT nas'm etmi yiyen-
lM, yant^ halkx giybet cdealcrdir ctvabim verdi.-

Mevlana da dlyor ki :

7838

.Akhttfzi basinua aim iti ngzmizl kokliyan Alfah'dir. Sadsk olandatt
miiadasi o muayencdeK nastt can kurtanr?*

iJ'Jl Sui'cL HUcurat: 1?-

^1

7839

f &y J* Vj-* 1 CjT tftj

■

«0 teesiuf edilecejt ^ahsm vay haline! Kalurde gnitn agzim kuklaya-
cak olan M linker, yahut Nekirdi*.*

«M tinker* ve *ttckir» meyyit'e kabirde Rabbisinden, Peygamberin- |
den, dininden, imanmdan sua! soracak olan meleklerdir. CDnlarm agiz kok/
lamasi meyyitin iman ve itikadirn teftis etraesidir.

Kabirde sual haktir ve herkes icin olacaktir. Pakat kabir neresidir?:]
Kabre girrciyen Sluler de bulunur. Mesela denizde bogulan bir kimsenirJ
ceseditii bahklar yer. Harpde bir asker guile yahut bomba ile par^a par^a
olur, §uphesiz ki bunlann kabri, ruhlannm ilk vasil oldugu makamdir:]
ki sual or a da vaki olacaktir,

7840

C!.^M > j^ >' j*$~ uf^- ^Wj

«0 biiyiik meleklerdcn ne agiz kokusunu — yani; Diinyada cdilmig
giybet kokusiiuu — gizlemeye inikan vardir, ne de ilag satanlardan ah-
nacak misk f karanfii gild $eylorle agiz kokusimu gidermek kabi!dir,»

7341

«Hakikaii Brtmek jjiri orada yalfaklanma o!madifh gibi, akil \c juur
i^m MIe yotn da yokttir,*

7842

«Me]cklerin giirzu, o giybet edenlerin ve hezeyan soyleyenierin ba|-
I arm a ve arkalanna nekadar vurultir ve nekadar yara agar.*

32

7843

J[ & \*$&P 'if

-Hastamn vikudunda ta§ ve demir sureti gorcmezsen de orada Az-
rirm giirzti eserlni mugaliade et.»

7844

tBazan AzraiHn giirzii, vesair attti, suri olarak da goruniir; lakin on-
lan ancak nmhtaxar (can ^ckigen) Last a giit tit**

»7845

\.JL

A c

oO muhtazar basta der ki; ey arkada^lai?! Bu tepemdeki kilif ncdir?»

7846

oBiz bir§ey gormtiyomzj scum gordiigfCin hayal olmah derler. Bu Jin-
yal dcgildir, go^me zamamdir bu,,.»

7847

•Nasi! hayal ki bu f baga^a^i olaii felek, onun kotkuiuyla hayal gtbl
olmu^tur.u

F: 3 33

78*8
7849

***** f^r j oO^j j*jo ^.

7850

7351

7852
«Vakit*i z fit<m hwosun b a?ini kewnek ^ ^^

I

7853

*

:\t

«Her an camom bir cuVii Slum halindedir, her an can vcrme staiim-
nindadtr. Can verme aumda imamm g*>r, gdzet.,,'

7854

"Scniii omriiii altlti torbasi gibidir. Gccfc ile giiuduz, yani zaman Jno,
a I tun sayici duruniimdadiT."

7855

uZaman sarrafi, omiir altmrni sayar ve farkmda olmakgizm oiiluri
liircr hirer adom'e (yokluk) vcrir. Nihayet timur torbasi bc^ahr vo llfl-
yntm nurO kalmaz,*

7856

tf¥; est" ^s-S^-i** 1 ^J X

tfL ^jlj J'j »_jS A* JjV-l

«E£cr bir dagdan, meseia, daima toprak aban da ycrbc birjjey k«j-
masatt, &a«a vcrdigi o tgpraktan dolayi o koca dag eksilir, hattS tiikonlr.-

7857

J£jp l jfj^ tiV-; *i kjM

«0 halde a lip verdigin her nefese kat^ilik olarak aikir vc tesbih ilflvc
ct ki: (Sccde et de yakla§!) Syetinden garaz ne oldiigumi an la faun.*

Ebucehil babisi, -Hazreti Muhammed {S.A.V.) i secde ederken fiii-

lursem ayagimla boymma vururum- hezeyamni etmisU Resulnllah
etenjlimiz birgun Kabe civ&rmda namaz kihyordu. Ebucebil'e haber ver-
diler. Bedigi habaseti yapmak icin kostu, Fakat nezd-i risalete yaklas-
nwian gen dondu. Rengi sararmis, vucudu titremeye baslamisti -Ne oi-
<!«»?, diye sordular; «BenimIe Muhammed (&A.V.) arasmda ates dolu
tor hendck gordum. Iri bir yilan da agzmi a^mis bans dogru geltyordu >
di di Bu S02U igiten B^sulu Ekrem (S.A.V.) : «E£er y aoima ya kla-aydi
■nelofcTu aim parea par^a edeceklerdi- buyurdu. O miinasebetle su ayetler
ruJKil oldu :

Yknl : «Habibim f AHak'in has kulu ohm seai nama2 kildigin vakit
tvehy *dcn herifi gSrdiin mii? GBrdun mii ki O nehyedHen has kul, hida-
gti IfcoriiM fee, yahtjt l m ik a iakva iie emir ediyersa.. Yine gbrdiin ma
Hi, t> nt-hy cden hcrif, seni ve Atlah'» tekzibe kalkisiyorsa ve itaatten ka-
pmyoisa... Omni t&kzib ve ka^mmasint ve seni namaz kilmaktan neh-
yjiil Allah'm gordiigiiitU bilmiyor mu?"*

Denilmistir ki : ( ^ <*L j\, ^_ J1 j ayet inde hem vait, hem vside;
.Y^ni; hem tehdit, hem mii]de vardir. Bu, o demektir ki: ey zahit! Rabbma
ibndet eV. O seni gormektedir. Ve ey fasik! Tevbe ve istiffar et ki O seni
tflii'mcktedir. Is,te bunun birincisi miijde ikincisi bir tehdifdir.

Yine bir defa Sallallahd Aleyhi Vesellem Efendimiz Kabe rivarmda

namaz kiJiyordn. Ebucehil geldi: «Ya Mnhammed! Ben seni namaz kil-
maktan nehiy etmemis, mi idira?* dedi.

Alcyhfssalatii Vesselim Hazretleri onu azlb-i tlahiyle korkutmak is-
ted Ebucehil: «Etni mi korkutmaya cali^yorsun? Benim medisim,
MjWca VfidWnde oturanlann hepsinden biiyiiktw; yanS; benim kavlm ve
kflbllem hepsinden kalabalik. dedi. Bu mimasebetle 5 u ayetler nazil oldu-

<W ai!»l Al*k j 4-H.

&tet&$ t CZ££!?j : j(%'

> *--**i

®%t($ ©A^^^f

'''■*'i> >*i£,& '$•*,

YSnt : «Hayir, onu dinleme ve samaz kilmaktan vazgegme. Egei Ebu
Cchil seni namaz kilmaktan nehy ctmt-ii terk eyletaezse, Onu alnmdaki
sa^larmdan, yalanci tb hatakSr olan saglarindan yakatayip Cehenncmc
siirlikleyecegia, Ebu'cchil meciisinde olanlari, (yani; kavmini ve kablle-
sini) da vet etsin... Bii de onu Cehetmeme gotOrmek isiu zebanilere emir
vcrecegii, Hayir! Kamai lahnamak hususunda ona itaat etme vc Aliab*n
secde ederek ona kurbiyct peyda et\l*»

7S5S

-Diinya isleiinin kema! bubnasma degi], Din do emrediien i&lcrin ik-
maline gaiis.^

gunki Dunya isleri Diinyada kabr, din isleri ise onlan i^teyenlerle
birlikte Abirete gider, .

7859

<iEy kemab bulmanus. ve noksan kalun§ ktmse! Nihayet sen obir diin-
yaya gideccksin. Diinyadaki i^lerin yanm ve ekmegin pi|tnemt5 olaruk
kulac'aktir^

(14) S3r*J Aiak; 15^19.

aT

7860

"Ta$la, agafla, kfl^c ile kabir ve lahit yaptirmak, mezan imar etmek
ilcyildir.ii

7861

^j tS^j) Urf^j y^-.^ &■*!

••ti*#j

s-i-',

f*jj

is- ^-V VT tS" ^ tf'

«Belki safayi kalb Imsusutida kendiue hit mwat kazmati ve Allah 'in
benligindc ke&di bciiligini dcfrietmen gercktir.*

Bazi kimseler sagliklarmda kendileri icin turbe ve mezar yaptirir-
lar. On] an servetlerinin derecesine gore stisletirler. Kabrini yaptirmak

daima oliimuriu hatirlamak i£indir. Halka gosteri^ yapmak igin degildir.
Tarikat-i Naksiyenin asil muessisi bulunan §eyh Ahmed-i Yesevi (Kud^
dise sirrahu) bir kabir kazdirmijjj arasira onun iginde oturmak suretiyle

<>)iimu ve Ahireti tefekkiir eylemigti. Hatta naksilerde bir tezekkiir-ij
mevt Sdeti vardir ki, geceleri o'lumu, kabre girmeyi, sual meleklerine
cevap vermeyi vesaireyi tefekkiir ederler,

Mevlana diyor ki : « Kabir imarmdan maksat, tasla, tuglayla siislu
birsey yaptirmak degil. kendi benligini, Hakkin berdigine defn eyle-
mektir.»

7862

ji*j jl L&j -i* Jm\i ^;L

«IMckm topragi olup, gamin a gfrtiulmcn laztm ki sen in nefesin O'nuii
foyzindcjii medctler btilsun."

7863

»j— J 1 ! 45*^ w*H^ J' J^-

"Mezar evi, kubbelcr ve tiirbeler mana sahibleri bid mdc makbul do>
ftildlr,*

38

Hatta mekruh sayilnustir.

7864

«§imdi atlas giyinmis elan bir diriye bakki, giydiii atlas onun §uu-
rima yardim ediyor muT*

7S6S

«0nuti cam Miinket ve Nekir'in azabima ugrami$, gam akrcbi de onun
mafmum olan g&uliindediT.-

7S6G

*0 atlas giyen ktmsenin zfihiri siislu, lakin i«erisi dujUncelerle inlc-
iticktedir,»

7867

.cE?k[ bir aba iginde gordiiitln kirnse ise ^ahlri kohne oldu&u halde
dnsiincesi ve sexier i §ekcr gibi tatlidir »

Zahirin siislii olmasi batm'a fayda vermedigi gibi, siisden kri olmain
da zarar vermez. Burnm glbi kabrin di§i siislu olmakla i^i miinevver t>l-
maz. Ilarab olmakla da icmdeki muazzep olmaz.

*FJL YAVRULARI HlftAYESiNE DttNt)^

7868

.,■■ ^,i-

■\ Oj

r

o- •*?. k/. h *>-i c*

jP^f Jj^> i!>^Ip- J J J I

-Nasfhat veren zat, onlara dedi ki: benim $u nasihatirai dinleyin!
Kalhiniz ve ruhunuz mihnei ve mesekkate ugramasm..,F

7869

«Ben nasihat borcimu boymimdan eikardim, yani; borjlu bulundu-
gimi. uasihMiiiU if a cttim.n .

Nasihatin sonu saadetten baska Hie ctLur?

7870

«Ben sizi nedametfen kurtarmak it;in teblig-i risalei'e geldun.*

7871

*Sakmm ki tama f sbsin yolimuzu vurma&m ve yiyecek birsi sizi is-
tikbal eylcmesiiu*

7872

*Nasihat veren bunlari &byledikten soma, Allah hayirlar versin diye*
rek gitti. Scyyahlar da yelda yiyocek kifligi dolayisiyle fena halde acik-
titar.-

40

7873
"Ansiziii, bu yolda yeni dogmug ve semiss bir fil yavrusu gbrduler.

7874

-j -ul— ij_y j Xijj*- ill

«Onun uatune azgm kurtiar gibi ii^tiiler, Hayvani kestiler, pi;ir-
tlilcr, temamiyie yiyip ellerini yikadilar,»

7875

iNiasihat veren zatin sbzii seyyablardan birinin batirmda oldugu i;in
(l fil yavrusu ndati yemedi. Arkada§larma da yemcyin diyc nasihat verdi.*

Bu zatm Ebfi Abdullah Elfasj nammda biri oldugunu Mevlana Carni
( Kudddisesirrabu) (Nefehatiil this) iinde bikaye .eftiyor da diyoT ki :

^Ebu Abdullah el fasi seyahatlerinin birinde 1 gemiye biTunijti. Yolda
rnlina koptu, gemidekiler Allah a dua ettiler, bazi nezirlerde bulundular;
Kbu Abdullah'a sen de bdr nezret diye israr eylediler. o da Allah biai
|Lt firtitiadan halas ederse fil yavrusu eti yemiyeyim diye iiezretti. Niha-
y*?t gemi kinldi ve da^ildi. T^ind&kiler birer aga^ parjasma sari lip karaya
(jiktilar, Birkag. gun yiyeceksiz kaldilar. Sonra bk fil yavrusu gdrduler.
t >nu kesip pijirmek istediler, Ebu Abdullah yap may in dediyse de dinle-
inedijleT, Vavruyu kestiler, pi^irdiler, yediler. Ondan sonra yatip uyn-
flulnr. Ebu : Abdullah nezrini tuttu, fil yavrusundan yemedi. Biraz sonra
yiivrunun anasi geldi. Yavrufurmn kemiklerirji g&rdti ve uyuyanlarm
nffizlanm koklayip birer bir^r Sldiirdu. Ebu Abdullah 1 ! da kokladx; lakin
onda Fil eti Sf&kusu olmadi^i i?in onn sirtina aldi, biiturt gece yurlidii.
Snbahleyin bir mevkide indirip gitti. Orada. bulunan bir cemaat Ebu Ab-
dul lah'dan Mdiseyi ogrendiler ve kamini. doyurdular. t§te fil yavrusu
ylyenler hikayesinin hiilasasi. Hazreti MevlSn4 diyor ki : '

41

■ite

7876

«0 nnsihat veren zatm &o*u, Ebu Abdullah'm Fil yavrusunu kebab
■ flip ycmesine mani oldu. Eski ve tecriibeli btr akil sana ycni bir batit
lingular.*

7877

<JCi

o ; jj,l jLi ^js- w^> Cslj

«FiI yavrwsumi yiyenlerin hepsi uzauip yatti, Ac, olati Ebu Abdullah,
shriiyu bckliytn cob an gibi oturuyordu.-

7878

«Korkuns bir fiE'm geldigfini goxdU, Fil ibtida bekcinin, yani; Ebu
/Ybdullah'm yanma kajtu^

7879
*t)g defa agimi kokladi, Ontin. agzindaii Fil kokusti gelmiyordu,*

78S0

«Bir ka? defa on an ctrafmria dolaijiiktan sonra gitti. O iri t* koca
mini fil, Ebu Abdullnh'i incitmedi.*

M

7881

ag*aid«i ona yavrusuiiun kolwu gcliyordu.»

7882

-COdU Fil yavrustmum kcbabmdan jn-ty£ ° nU P ara1adl VC ^^

(iltliirdii.i*

7S83

Lorkmiiyoidu."

7884

Jlif IjJLu* ^W i>>j;

j<i ;^l J**Jf^

.9- J"^

>v

«!«, birini ^vaya at*** ve « .dam ye* dii 5 ii P yanl.yor ve hurda-
br,s ol:iyordu.»

H^ii Mevla^ k.s.adan hi^nin no &&iffru b e yan ^ diycr ki i

7885

^j^ J-

\u\

jy

*j&

«JBy halkin kamm i§eft
tit; ltd en intikam aim asm.*

zalim; Bu voldmi ^kil ki O madiimlarm kani

>'

7886

L0. jh Jtil <JJ>- ijUjl JU

< Walk 'm mail on! arm kaoi gibidir. Bunu yakinen bil. Cunki mal, be-
dcn kuvvctiyle eldc cdilir.*

7887

«Fi! yavyularmin analan kin giiderler, Fil yavmsu yiyenlere iniikam
iatdxnrJam

Buradaki fil analarindan maksat enbiya ve evliyadir. Yavrulan ise
onlarm manevi evl&di demek olan sulehay~i mu'minlndir. Binaenaleyh o
„mu'mmlere zuliim etmek, hatta etleriiri yemek demek olan giybetlerinde
bulutimak enbiya ve evHya 1 hazeratmin intikamiria ugramayi intac eder.

7888

jU j_y y\ t,L- ^j^- jj]j $

*Ey ri$vet yiyen, s«n fil yavrusu yiyorsun. Filin hasmi, $enm agzin-
daki koku dolayisiyie sftnden iaiikam aht.»

-

7889

*a^i* J^ j£* 41* J4

•Agzmdaki haram lokma kokusu bir hilek&n manen re^il eder. £iinld
fil, kendi yavrusunun kokusunu bi1ir.»

7890

J*j 'jJH iSj ^ djr*-

-Yemen'deki ilahi bir kokuyu Mcdine'den hissed™ Zat-i Risalct, ben-
iloki b&tii bir kokuyu nasi duyniaz,*

44

Ncbiyy-i Ekrem 0AV) cfendimit : «Boil kaktkaitti Vcnien clhcjln*
don Nffcs-i Rahman dayflyotuta- buymurdu. Be, Molcs-i Rah man 1 dan

Mi.il.^dm, Yejmen'de bulunan (Veysel Karcni) (Radiyallshu'ann) haz-
M'ltLTi oldugu hadis gaiihteri tarafindan bil diril mi glir.

Ilozreti Oveyis seyyidiiUabiiii'dir, £unki Ra&iilullah efendimizi gii-
tiftiu' Lasdik eylemi 5 ; sonra Taraf-i Risaletten Kazreti Omer ve Cenab-i

All, ln-diye buyurulan Hirka-i Seadeti kendisine teslim etmek iizere gon-

,1,.,'j ? ii r , Bilahere Hazreti tiveys'in Srffin muharebesinde ve Cenab^i

Miiile/i ordusunda bulunup §eMd oldugu rivayet edilir.

|ln/tt?ti tJveya, Resululbh Efendiinizin maneviyyetinden gaibane ola^
,,,1, fpys jil mist], Bazan evliyaulbh hazcratindan birinin rubaniyyetii>
ilm, (h> btiyle feya almak suretiyle tejbiyfe goruldiigij vakidir, Mesela §eyh
!<;, , I [tasen-i Harkaniyi Eayezid-i Bcstamtnin rOhaniyyeti terbiye etmis-
il lUiyle manevi fey a alan zevata erbab-i tarikat arasinda Uvey&i tabir

•dtlirdl.

7891

Mlhizriiti Mustafa (S.A.V.) Efoiidimia! Ycmeiile Medine arasi gibi
hmiU hit- mgjfiiedcn Kefes-i Kahmani'yi hissediyordu.-

M^n.il olur da bizim agzimisdaki giybet,. mezemmet 9* kokusunu

(Juyniui? .

7S92

Hllnircli Mubammcd (S.A.V.) bizim agzmimn kokusunu da hissc-
ilei-i lAltln bizdcn gizltyip yii^umiize vurma^. giinki bizden iyi ve Iwtu
l —L ill n sL-maya sikar,*

'U'ire-i Fatir'daki :

Yfmi : «$%£& kclimelcr Allah'm dergab-i kabiilune yukselir vc Allali
.i.i. uiiHillcri, makam-i mukafat.na rcfeyler 15 .- ayet^i kerlmesinde buna
||iir«t vardir.

<V» Sflrei Fatir : 10.

4fl

7803

(J ^

oEy gafH sen uyursun, fakat yedigin, yahut isledigin bir haram™ ko-
kits u, §u yt>^][ i-eiikli gok yuziine yiikselir,»

7894

■>>%/ ipXiJ tfWI «_^

■Srrtiu kotii nefeslerine yoldag olarak, yani; o nefeslerle birlikte. O

tin ram kokusu da semada koku almakla miikeHef olan meleklere kadar
tficJcr.n

Deniliyor ki : lyi oteuti, kbtu els an her tabiatin ve her amelin ma-
nevi bir kokusu vardir 3d, gokteki melekler onlan ayirt ettikleri gibi,
yerdeki salih insanlar da fark ederler.

7895

j

L jj&- j,L £pjb (ji^-'-jj

Kir kokusu, hirs kokusu, tarn a' kokusu, suz sbylerken sogan kokusu
gibi duyului.x

7896

«Ej>cr O kimse ben neiaman sogan ycmi;im? Sogandan, sarimsaktan
rrtLtttekiyyimc sakimrim diye yemin et$e,»

7897

•O yemin ncfesi gammazlik eder de, kokusu, yanmda oturan cam pak
ornnlimi akseyTer.»

if;

7808

«0 kbtii kokuiar dolayisiyle ettigi diialar red olunur vc o mttstekim
(i I may an kalp ziyana ugramij olur.*

7899

|fest>* dfl;

A

«Oyle duatarm cevabi (sesinizi kesin!) hitabi olmustur, ^iinki fasi-
kin layiki fed sopasidir,*

(Kad eflaha) suresinde buyuru!mu§tur ki, Cenabi Hak Cehennem-

dekilere :

* * J f'L

^^>

a^j(asK^a f

Yani : «Eenim ayetlerim size okunmadi mi idi? Six de onlan iekzib
i>lmcdiniz mi idi? 1 *** buyuracak. Onlar da :

^, > «»,>*■■« - -"■

Yani : «Diyecekler dir ki : ey rabbimiz! Btzim ^ekavetimia bize galebe
otdii^ii ve sapik bir kavim oknujtuk. Ey rabbimiz! Bizi su cehenntmden
(;ikar. Eger kiiftir ve lekzibe avdet edcr, (yani; yine evvelki gibi kafirlik
i.'dtTS'Sk) nefsimize zulm etini^ o!uruz 1T .»

W^%^PM

Yani : «Cenab-i Hak buyuracaktir ki ; orada dirlanmayimz bana da
siiz soylemeyiniz! 1 ^*

(16) SQrel MU'mJuOii ; 105.
UT) Surei MtVminto : 100-1*7.
(16) Surfi Ite'fflis&n ; JflS.

47

7000

i^_-„jl t i^.M.^.mM JV .-J sl_-^ -\>" Eh

<'l:;;ci- sfiziin c£ri, manful dogru oltirsa o Jafiz cgriligi makbuJ-i tla-
hitJir.n

Hadis-i §erifde : «AllaU siziu stizlcrinize ve amtdlerittize bakraaz, bel-
., i kiilplci inize vc jiiyctloiinize h altar » buyriilmu^tur.

Cenab-i Pir bu bahsi izah i^in Hazreti Bilal (Radiyallahii anh) in
o^an ckurken (Hayyealessalah) ve (Hayyealclfclah) cumlaJcrinddii (hay-
yo) kc.imesini (Hey ye) okudugunu mi sal ok&ak go&teriyor ve :

Sev^iJiiiin in d ir.de mubiplerin liatasi, yiibancilarm dogrusundan tlaha
iyitlir, diyor,

7901

«0 sadik Bilal, Ezan okurken (Hayye) fceJimesini (Heyye) diye te-
l;\ffuz L'dcs'iij,"

Kendisi Habe^iyyul asil oldiigu i$in, (ha J harfini bir arap gibi mah-
i rein den okuvamazdi.

7902

£c

'O.l.inf.fi kin rri nn bazilari dediler ki : cy Feygambcr! islam binasinm
hiiskin^uiitda boyle bir Jiata clo^fru degildbv-

7&03

■My AlJnh'm nobis i ve rnsulii, BilaTdan daha fasih bir muezzin ta-
yin et!»

■IK

7004

J2=M , J^i> i$ -*■'">■ ^

«Dinin vc salahut ibtidasmdn (Hayycalcl fclah) tumicsinde lahin
>H1H ; ll|Jol) ;.",-!■ fi.^i-iT vo moliredndeit okunraainasi ayipiir. »

7905

-Hazreti Peygamberm bidduti hum;a geldi ve AUah'in gfcli nlamet-
Ieiinden bir iki runfe suyledi,»

7906

*Dedi ki ; ey miin&sebetsizler! BiUl'iu (Heyye) demesi, Allah' in nez-
dinda mahrecinden sbylenilen yiis <bayye) den ve O gibi kiylii'kalden
daha iyidir.»

7907

•Fittic (ikarmaym ki ben de thin ssmmw, evvel ve ahirinjzi sBylc-
meyeyim."

Bundaii sonra Haareti MevHna diyor ki :

7908

1 *j 3 1 tSy- ?■>? <Jli\S Jr

•Egor sen iyi dti4 etmesini bilmexseu gli de sa( din kwdeslerinden
diia iste,»

P; 4 * 8

-HAK TAAlA'NIN MCSA ALEVHJSSELAM'A : BANA GIJNAII
ETMEDiGiN BIR AGIZLA DUA ET BUYURMASI»

7S0&

«Bundan dolayi Cenabi Hak Mflsa Aleyhissclam'a buyurdu ki: hacet
vaktmda ve diia esnasinda,*

I
7910

"Ey kcJimullah! Gillian ctmedigln bir agizla ben den mcke ist<; r ..»

7911

*Musa dedi ki: benim oyle a£zim yok. AUah da buyurdu ki ; bize
ba$ka biritim agziyle diia et!»

7912

»L5 l?-v (X-

jM> jLAi

-,!

■'Easkasmm agEiiidan AHah'a diia ci! Sen giimi agziyle lie vakit gti-
nan cttin?u

7913
«6yJe hajreket et ki bagkalannjii agn gece giindiht sana diia e&Stt.*

7&14

-SiSttb gimali elmcdi£m agiz, ba§ka Mrinin bziir dileyen ve diia cdeil
nuzidtt,?

7915

thy i ^u &$*■ cjj

,<Yahut kendi agzitu pak et, kendi ruhunu S cvik bir hale getif.*

7916

.Allah'm ismi temizdir, Temizlik gelmce de pislik yiikiinil toplat vc
ihsuriya $ikar.»

7917

«Z:llar zitlardan ka^ar. Nitekim £iines do&up T ziya parlaymca, gecc
Firur odcr."

7913

jU.0 (Jj-xL* t£-^»>J

.Allah'm ism-i paki agza gelince, yaai zikredilinte, no pislik kalir,
m> dt gam ve kasavet.i*

50

51

«i)LA UA.i;',:; (AtLAH) DEMEStNfNT. HAKKIN (LEBBEYK)
DEMESt iLE AYN1 OLDUfcUNUN hLA \XT

<Bir kimsc gecelcri Allah diye zikrtdiyordu. Ta ki o zikirden dudagi,
yim; ngzi tatlila^ti ve likrin zevkini aldi.»

7920

"§eytan oua vcsvese verdi ki: ey pek yiizlii ve 50k sbyleyen, ne vaktc
kudar boyle sbyleneceksin?"

7921

<iGece f giimliiz Allah deyip duruyotsun... Bu kadar Allah deyigine
kbheyk cevabi nerede?»

7932

nCenahi Hakkin tanibi ublhiyyetinden sana bir covap gelmiyor, sen
bu sikilmaz yuziinle da ha nckadar Allah diyeceksin?*

7923

« H[Il r £*U»«ffi ona dcdi ki : Ziktullahdan n^g g«i kaldm,

7925

.D*rvis cevap verdi ki: EtU&im aikiHerm fcttpbH olarak b.na bir

ltbb ;^rwni m iyo rf «* k — * «*^ matrut olmam "

da» korkuyorum.-

7926

aU--^U

■Hisir dedi ki • 5 e»in Allah deyi 5 m bi*im lebbaykimizdir; i*ul. *rfll
ve yamk niy&Miida bizim hnbercimizdiiv*

7927

^ftte hiylelerin ve <** aramalarm, cezbemhdir ki seni MWfe
Sckmcmizden ayagini ? ozmemizdeiidir.»

792S

■Jitxi&k,-*® t J^jov"

•Adamm gonJU kirildi ve zikri btrakip yatti. Riiyasmda Hazreti Hiui
IfordU.a

-Senin korkiin ve askm bi*im Uitf«mu Z un kcmendidir.
(Ynrab) deyi^lirin altmda (lebbeyk) ler vardir.-

Scnin her

M

53

7029

C-—^ j^^j ^-^*^ ■wJjl c^lj

-Caliiliii cam bu diia dan uzaktir. ^iinki ontui (Ya rah) demesine lain
yi>ktur.»

7930

jj

^r ojj \aj-\ jjL't"

«Jlir zarara ugradigi vakit, Al!ah ? a inleyip tazarru etmemesi iein ag-
xinn vb kalbine Id lit vunilmu§tur.»

7931

«Cenahi Hak Fir'avne yuzlerce miilk ve mal verdi de O, ulul«k, bu*
yiildiik davasma kaikish ve (Ene rabbikiimiif fila 1 ) dedi.»

7932

*0 mayasi boznk FVavun, Aliatva douiip inlemesin ve miinacaatda
hiilLintxtagiti diye butiin emriinde bir defa oisun ba^i agrimadi..

7933

jlt>- cli* 4*" 'jj 1 j ! j

« Allah O'na biiliin Dunya mulkiitiii verdi de, dert vcrmedi.»

Buraya gelitice Ha2reti Mevlana derd'in bir nigmet oldugunu ve Al-
lah 1 m o nigmeti fcevgih kullarina verdigini beyan i^in diyor ki ;

54

7934

«Dert, Cihan mulkitnden daha iyi ve daha kiymctlidir ki, onun scv-
kiyle Allah'a gizlice diia ede* ve (Aman yarabbi) dctsin!*

Hadf si serif de : « Allah bir kutunit sever&e otiu belSya ugratir. O kul
o belay a sabrcderse, Cenabi Hak da onu stifilmi^ kul I arm dan edcr,» tau-
yuruluyor.

7935

c — » ij Jj y *Ji» t^* >*■

tDertsiz diia soguktur, bir i$e yaramaz. Dertli diia ise goniil dnygu-
suyladir,»

Hakikaten de boyle degil midir? Sapasaj^Iam bir adamin diiasiyia,
dertli bir kimsenin inleyerek tazarruu arasinda nekadar fark vardir. Dcrt-

siz olan, a lei u&ul ellerini kaldinr, birkaf kelime irurildamr kalkar gider,
Fakat bir hasta tiirlii lzdirab i^inde kivranir, aldi^i ila^lar tesir goster-
mez, doktorlardan ve onlann tedavisinden iimidini keser, olanca umidini
Allah'a hasreder; bbylece, biitiin kalbiyle, (Araan yarabbi) der, Elbetde
beyl& bir diia, obirirrin kalbinde duymaksizin ettigi diia lie bir degiMir.

7936

«0 scsi dudak altina eekmek, yfltii; gizlice ve samim ruhundan diia
ctniek, bir de mebdeini hahi-Iayip nieaidim dii=iJumck.«

Bu tiirlusii elbette ba|ka tiirlu olur. Sure-i Araf'ta :

Yimi : *Rabbinize yalvanp yakarmak suretiyte yurekler yanarak giz-
lice diia ediniz. Cenah-i Hak, dtiada haddi tecaviiz edc'ulcri scvmez^p ijiy

tin Sflrft! Araf i 55.

55

—

rtBMH

buyrtdmu§tur. Su haddi tecAviiitin ne oldUgwia dair muhteTSI sozlei- soy-

lcriilmlfUr .Haykira havkira ve yoluna yoluna diiadir, demlmi 5 ; yahut
]t ,.yii*imbcrljk istcmok, semaye <;ikmak talebinde bulunmak gibi, olmaya-
tnk Heyler istcmek de haddi tecavui olarak miJtalea editoaistir.

7937

<jj*>

&

-« V * i *>- J l

#*"

l.O sestn, sifi ve bazin c-larak; <Ey feryadima eriscn Ailab'im) ve
(IJy ycjj&ne yardimcim) dcinesi gcrcktii.™

7938

c£~ %iu

-KBpegin ulumasi bile eezbesiz ve saiksiz de|ildir. £imki Uet lagfbet
ad en bir rehzen'in csiridir.*

Bu bevii Mesnevi beyitfermin mugkillerindendir. §arih diyor kt :
.KGpek de cezbesiz degildir. Fakat p eezbeye mani olan rehzeti, omm
aanati kulliyesidir. Cezbey-i Huda onu yiiksek bir makama ragip kilsa si-
fnU kiiUlycsi mam oldugu i£in q\v.t.»

79B

&-?) j 1 j^ j 1 4 j^ °^ ^

«A s hab-i Kelifin ki>pe&i gibi kt, o ce.be sayesinde murdarlikdan
kurtuSdu vc padi^hlann sofrasi ba^na otu rdu,»

7940

^UJj *%w

-; v- 1

*0 k<ip«k ashab-i Kchf'm solibetini ihtiyar eylcmis, oldugu iem ma-
fiurn kapm dniinde cm^iz. &fa&fo olarak Rahmct-1 imhiye suyunu
firlfier ffibi icer.-

BO

7941
u--* -i— j'^i ij^- j^ 1 tiiJ

* Kopek postuna burijtmiii$; adi sam elm ay an nice kimseJer vardir ki,
Ashab-i Kehfin kopegine verifcn muhabbet kadebinden hiili dcgildii-.a

7942

j&i $ fc- ji j^s 31 »^ jU-

-Ogulj o kadehi elde etmck i^m can ver. Cihatsu, sabirsn atafer olur

mu '■>

7943

*- »>^

xls~ j ^r ^„ b ^-f. -j j j ; &r

i

if if

«Bu kadch iciti sabir ve miicabcde etmek, ntihfttt mesakkat olmaz.
Sen dc sabjr ve tafcammiil et ki sabxr, fetab ve siirurun anabtandir,'

7944

■ - w "f j

^ ^j

uT

j6j*

t«i

«Bu labiat ve bescriyot pususundan khtise sabir&iz vc thtiyatstz say
riiyip kurtulatnadi. Sabir ve bazim thtiyatin els ayagfi gibidir.>

7945

olliltyatli davraii, bu xehbli atu yeme ki, ihtiyat ve bststret, Ptygam-
Ki'rJvrin nuru kuvvetidtr.*

Basirel nedir? Her husuada ihtiyatli davranrnaktif. Ha^reti Mevlana
Mcsinevi'nin baska bir yerinde basireti tarif icin- buyurur ki : ^Bir yere

37

sefer Eudecefjin vakit bid gelip de : «0 yolda hie su yoktur* haberini ve-
rifse; bir baskasi da: *HsyiT... her yarirn saatlik mesafede akar ^egme-
ler vavdir* deae sen ihtiyaten yamna su al. Birincinin dedigi dogru cikar-
sa susuz kalmazsm, ikincinin dedigi gibi fee, yanmdaki suyu doker, ces-
mclerden taze su doldurursun.*

7946

** J ;> l&fes* 5*j

< s

cNcfsiiiin lievasma gore si^rayan sebatsiz kimse saman §opii gibidit I
ki her riizgarin esmesiyle harcket cder; sebath ve tcmkmli kimse de daga
benzer. Bir dag, csfift riizgara clicmmiyct verir mi?-

7947

«Her tarafdan, Gulyabatiiier; biradcr! YoJ bulmak iitiyorsan bu tara*
fa gel, diye sftni cagim*.*

Gulyabani, c,olIerde yainiz basma giden kirns enin karsisma cikip onui
yolunu vuran, cin yahut seytanmis, Halbuki boyle bir mahlukun olmadi"-
gma dair bir Had?s-i §enf vardir. Yolcularm fSrdukieri kendi vcbimlerir
nin mujahhasidir. Hazreti Mevlana da burada, meshut'a gore Gul'deri
bab&ediyor ve onu soylemekle, rehberlik iddiasiyla sunun bunun yohmu|
vuran jeyh ve *ahtt taslaklanm anlatmak istiyor. Onlarm lisamndan di-
yor ki :

7MS

*Ben yol gostcrM ve fcilavuzurn. Bu ince ve tehEikcK yolda sem
refikin ve yolda $m olaynm.D

58

7549

j

C|;

--' |h lSj-JJ (* * i "^ J

•O, ne kilavuzdur, ne de yol bllir. Ey Yusuf! O kurt tabiatli herif-
Irrin tarafina gitme.»

i

7950

*Bu diiftya $arayinin yagli ve tatli tuzaklijrinin seoi aldftlmamasi
basiret ve ihtiyattir.n

■

7951

-^iinkij, bu Diinya'nm ne tadi vardif, ne turu,,. O sihir okut ve ku-
I i, si iiFler.*

§oyla diyerek ki :

7952

«Ey nur tfibi apaydin kimse, gel btze mihtnan ol! Ev seniti, sett de

b*ntnuiB.>

Dunya'nin su davetine karsi :

7953

fo$ jf 4f£sjj jf rj>

xBulr«( ve ihtiyat odur ki, ona ; midem rahatsizdir, yahut mezar gibi
•l«n DMMy*'am hasUsiyim diyeain.»

59

7954

-Yahut; ba^tm agiiyor, sen bunu gesirmeye bak; veyahut daywun
<i£lu bcni da vet etmi^tir, diye maze ret gfisterijsin,.

7955

«£iinki, Dunya sans tutu birsey vereeek olursa, o, ignelerle kari$ik-
tir; onu senhi vucudunda yaralar agmak i$in verir,*

7S56

■Sana elli yahut altimg a] tin verse de, ey balifc gibi gafil olan Insan,
nihayet seni oltasina takar.»

7957

«E$er sana birgey vemek olsa O hiiekar yalandan verfr, Qiinki ya-
lan aiiK, iqt jurumilj cevi* gibidir.*

7958

•O ^imtmiif eeiribdo tnkittisi, yatrf; DiinyaW ssata eJfth vaitkri se-
nin iikhm isS# ed«r, £ttaki O, dyle bit hilekarthr ki yu*binle«e akh
bb akil Mymax,*

7959

i> s*ryr <j?* hy J

«Sana haklki yar olan kimse, sen In burc'un ve kesefi gibidir. Egcr
n-ti I v it mi n iscn Vi sir den baskast aramaN

7960

i*j pij ^ (>^" j **y

4$enin visen ve sevgilin gene sen in zatindir, Bu harici tekliflerin
hc<]>si sen in kin bircr afctdir.*

Hamin : Ajikin, vise de masukasmin adidir.

7961
j-iS o^j oj*- &- k ^> i3' cJ* -

"Basket ve ihtiyat qdur ki, seni davet edentcr icin, biiular bciiim
uipclubum ve meftunum demeyesin.**

7962

£j$s £*** ,^£* jL^i 1 oj^j

lOnlarin davetini kusbazlann gizlenip kusdan aidatmak km faldik-
Inn i slik gibi bi]..»

7963

•Bu sesi vc bu otij^ii, bu yapiyor diye, Bhnti? bir ku^u BtiUne koyar.»

CI

7964

Lijo * ^,1

•J? (JL-Jjij-

C^

«Ku$lar, onu kendi ciusinden samp etrafina toplamrlur. Kus,baz ise
"iihiri avlar ve derilerini yiizer."

J* ■»'* O^

7965

S

j^

"Megtr ki O ku§, Allah'ut kendisino bagiret vc ihtiyat ibsan cttigi
bir it us uta da o hiznk dmnssiain w hile iiksesinin litrafmda dolusmiya. .»

7966

cH t^^-^LJi Of, 1 _^

"IhtiyatsizEik, yakincn pcsimanligi mucip olur. Bunun serhinde su
liikayuyl dinJc.»

Baradaki kugbazdan murat ; Siileha ve mejayih kisvesine giren ve
halka irfan sozleri soyleyerek onlari avlamak isteyen miirai ve munafik-
lardir ki, onlarm sozlerine kanmak ve kcndilerini evliyaullah*dan san-
mak, sonunda penman bgx mucip olur,

«BiR KOYLtf^UN §EHlRLlYi f YALANCIKTAN VE BlB^OK ISRAKLA
K6YE DA VET E DEREK ALDATMASI.

7967
«Ey karde$! Ge^mi; lamanda bir $ehirli, hir kdyiiiyle tam$mi;ti.»

7968

«Koyi1i $ehre geliuce, e §ehirlmin evine $adir kurardl, yard; postu
NVTerdi,»

7969

«iki ay, ii£ ay seMrlinin misafiri olur, onun diikkaninda ve sqfrastn-

ila oLnrurthl.»

fcKoylutiiui her iicye ibtiyaci varsa, gehirli onu meccanen tedarik
nlcrdi.»

7971

«Kdylu bir gtin sehirfiye dedi ki : efendi? Sen seyian ijin hi? kliye
t;flmiyorsLin.»

7972

-Allah askma, biitun jotuklarmi getir ki bu mevsim, giil ve ye?i]-
lili Kiimnnidir.u

63

_^_.

/

7973

«YShut yazm, meyve zamani gel ki hizmetine kemer baglayayint,
yfiiu; hizmelinde bulunayim.*

'7974

^jl+s- j • | j't- ij"y* *£ji
"Soyunu, sopunu, jocuklarini get!*, biiim koyde ii$ T dtirt «y otur,#

7975

#4? if?-** *k*- jb^t* 4

iBahar mcvsimindc koy muhitl ho$ olur, yesiltik ve' gemtil fekiri la-
IcHk halini ahr.->

7976

JU- fl*J Ijjl <i,T" <^ ilj »^J

-§ehir3i, onuti talebini def etmek ic,in vaitdc bulundu ve huatin tiie-
riiidcn de sekiz sent ge£mi§ti,»

7977
«K(iylli f her sen©, ne vakit geleceksin? K15 ayi guldi, derdi.»

M

7978

jUf- <mL- 'L^- J^ >'

Ǥebirli: bu seue bi*e felan tarafdan bir misafir gcldi, dlye baha.
1 1 tier bulurdu.-

7979

■*h rV / jk* **

■&{#& 4.

i j"i i,L

+- j

nGeletek sene mUbim i§tcrden kurtulursam o tarsia gelmek istiyo*

rum, derdi.»

I

7980

«Koylii dedi ki : ey hayir sahibi olan sat! Bizim aile scnln $ocukia-
ii in beklcmektedir,*

79S1

-Yino her sene leylek gibi gelir ve $ehirlinm dami UstUne yuva
yapixdi.*

7982

r

ji A Jl* ) JJ ) J 1 - ^* $?&■

*§*hirH efendi, ber sene kendl altin ve mahnden ana satf ederdi ve
.urn him aye i^in adeta kol, kanat a^nrdi*

F: B

05

—

7983

jljl r jl ,L *— ^jj> 0.Jf I

T

«Son def&da o comertlik pehlivam gchirli, U5 ay mtiddetU fctfyttittia
online sabahleyin ve aksam iisttt sofra koydu.*

7984

«KHylU utandigi if in scliirliyc : Efendi! 13 u nekadar vl4*>
nekadar aldatacaksm? dedi.»

7985

<.§chirli dedi ki ; cismim de, camm da gclmek htiyor, Ultbi h*t t»h*
vtl, yanj; bir halden baska bir bale ge^mek Allah'in fcUktti
her bir hareket kaza ve kadere tabldir.»

7986

j^jl; (^1 Ijjl jjT jl"

« Adem oglu gemi ve yelken gibidir. Riizgari sevk edttt
kit nuivafik riizgiir gimderirse vftkit hareket edi]]f.»

n* <rn-

7987

•KHylii tekrar $ehirliye yeminler verip: ey kerim zat! £o«ukJ«rini
nl gel de Ikratn gfir, dedi,*

00

7988

«f#hirlitiiTi elini tuttu, Us ker« ah it aldi ; Allah masi i?in $abuk gcl-
meyi c*M et, dedi*

■

7989

■

*0* yil sonr» ve her sene b&yle yalvaimalar ve tatb vaitleri mtt-

■

7990

«f«yrtlnin soeuklan dediler ki : Baba, Ay, bulut ve golge bile seller

7991

„OBm IU«rinde semn bir fok hakkin sabit olmu§tur. Onun i^leri 15 in
Mfl f*fc JM|tikt»tt ^ekmi^sindir.-

7992 /

•O hrtlyor hi lende ona misafir o!*sm d« hakludao baailanni obun

vAk *d»M]im.»

eT

7993

-Yalvarip yakarin da, pederinizi koye getirin, diye bize gizlice tem-

llitl el Icii'-.ii.'i

7994

•fohlrH dedi ki : dediginiz dogrndut, Lakin (iyilik ettigm kimsenin
^mmli'ii sakm) demlmislir.*

*
Bu boz, Hazreti Ali (Kerremallahiiveshe) nin kelami imis.

7995

"Dost Ink, son neles ve ubiret gihiu iein, yaol — bila §araj vela ivaz —
A II nil i^iu olur, Bir§cy olup, bu dosilugun bozulmasmdan korku varum. »

7996

*Sohbet vardn- ki keskin kiln; gibidtr, dostlugu katleder; bostanJara
vq ekinlere ki§ te'siri yapar.*

7997

-Kezti soil bet vardir ki ; Ilk bahai mevsimidir ki mevsimde bina-
liir ynpilir vc hir 50k mcnfnat elde edilir.»

66

799S
«Hazim ve ihtiyat odur ki su'-izan'da bulunasm ve ka<;asin, kotU-

lijkden kurtulasin,*

7999

-Rasulu Ekrem (S.A.V.) : (silizan da yerine gote Mr ihtiyattir) bu-
ynrmiqtHr. BiKaenaleyb, ey bo 5 bogaz kimse, attigin her adimm alUnda
bir tuzak var, zanmnda bwlun.*'

8000

t}J J $•£? $"*** ^ JjJJ

-Ovatim yiizii duzdilr vc genistir. Fakat her adimda fcir tuzak vardir,
sen kiistabca hareket etme.*

8001

-O dag ke S isi tnzak nercde? diye kosar. Lakiti k^jarken tuzagin il-
meii boynuna ge^er.f

8002

-Ey ke ? i! Hani nerede? dcdigin 5*yi i?** gSr. Sen »vayi iyi gordiin,
fakat pusuyu gbrrn*dm,»

1

-■--■

8003

j'j *l--iJ jL< J-^L t^A-'j

«Ey zeki gedncn! Push vc avci tuzagv olmadan tarla arasmda kuy-
ruk nasi] bulunur?-

Vabsi hayvanlan avlamak igin tuzak kurarlar, ustiine de yem ola-
rak kuyruk par^asi koyarlarmi ? . Kuyrugu yemek irin gelen hayvan tu-
zaga tutulurmug.

8004

-Yer yuztiiidc ktistahca, cdepdzce hareket edenler olmustu. Ey in-
san. Zemmdo ve tarih sahifeleri wtnA doia$ da onlatm kemiklerini ve
kaiataslamu gi>r.»

Nitekim Kur'an-i Kerim'de ;

Yani : *Yer yiizimde gezip dola^i ve Peygamberlerini iekzib eden,
onlara yalancsmiz deyet, kiistahiarin sommim ne oldugumi £iJruti=°*
buyurulmustur.

8005

*Ey HW ai a f yan i ; cy hakkm kendisinden razi oldugu zat! Kabris-
tana gidntce oradaki kemiklere gc S mi 5 d*ki hallerini sor.,

, 8006

jjv* *U-jj A3ij j^j J^

-O kabir sarhojdsnnm kibit ve guiur kuyusima nasi! yuvarlannm
oLuuklariDi ap'agjk seyret...»

CM> Sftn-i N»hl ! M.

70

8007

*Egei gHriir gSztin varsa, kSrcesine yiirume, goziin gSnttilymsa eline
bir asa al...»

8008

> - T u -
«0 basiret ve istidlal as&sma malik degilSeu, istidlalden, yanl; bir^i
goriip de ouuti haklkatini anlamaktan adz isen; gormii§, gedrmi?, goiii
ve kalbi miinevver bir zat'c iktida el!..»

8009

«Eger sende baslret ve istidlal asasi yoksa, deyneksiz het yol basmda
durma>

8010

-G5iii gwtmiyen bir kimsenin a dim atigi gibi, ihtiyat ile adjm at ki
ayagin kuyuya dii§mekten ve ta?a saipmaktati kuttulsim.*

8011

-Gozsiia bir adam titreye titreye, korku ve ihtiyat ile adinwni atar..

71

■te

■SEfcF AHAlJsfNlN TltfjYATfl, NlftMETTEN AZMALARI-
SUKClt VE VEFANIN TAZtLETU

8012

-Ey dumamfon ka^ip atc^e dugen ve lokma ararken yila na l aktna oIan
kimse; B u beJa, barret v e ihiiyati terk eyledigindendir..

8013

L- J»1 i„ai ^X*^ y
-fSuUAh sebe' kissasim okumadin mi , yoksa okudun da maceray, rf£

incdin mi?»

-*\,tf '

8014

-Yaptigin akisdei, dafrmn babed yoktar. Dagm sU uru ^anfi cihetine
yoJ bmannaz.* -

Hazreti Mevlana diyor ki :' Ey gafil insanl Kur'an'daki (Ehli Sebe 1 )
kmasi* okumacun mi? Yoksa okudun da hakikatine vakif plamadin mi>
Olamadinsa senir, bir dagdan ferkir, olmamak Jazim gelir, Ciinku dai
da, soylemfen bir sbzii, manasjm anlamaksisan tekrariar

8015

<^>* j t//j

-Dn* dalmi surelde ve i.idip antaraaksizm ses verir. Lakin sen su-
mnca o da susar,*

72

8016

«Cenab-i Hak Sebe' §ehri ahalisine, 50k kalb ierahbgi vc yiix bin-
lerce koskler, saraylar ve baglar verjnis.ti.*

Sebo' : Yamen'de {Marep) denilen gdirin diger ismidir, Orasi bir
miiddet Himyeriyye devletinin baj^ehri olmustu. Civanndaki iki dagin
arasina yapiian su bersdi yanS; (Baraj) dolayisiyle baglik, bahgelik ve 90 k
mamur bir hale geJmijti. Bun] arm, ihsan-i JUahi'ye kii frauds bulunma-
lari dolayisiyle set yikildi, sular §ehri harabe haline getirdi. AhaKsinden
bir kismi bogultiu, bir kisnni etrafa dagildi, Bir kisrai da San'a'ya gskilip
oraswj hiikiimet merkezi yapti.

Bu hadise Kur : an-i Kerim'de sGylc hikSye edilir :

1-

\

Yarii : *SebV gehri ahalisi ijin ? oturduklatj yerferde, Allah'm lutfu
kcremine alamet ve del&let vnrdi. O idariiet, siigk soil u bostantar ve bah-
gelcr idi. Onlarin Peygamberi onlara dedi ki : Rabbinizin vcrdigi nzikdan
viyin ve ona ^iikrcdin. Memleketiniz giizel bir beldediT. Kabbitilz de rnag;-
iivrl i:Jen in«i liasnetli bir mabud-v mutlakdir. Peygamberin bu tavsiye-
sini kabulden yitz. ^evirdilef, kUfran-t nigmetde bulundular. Onlarin Us-
tilne §iddctli bur sel gbnderdik. Sular jchri ve civanni istila ctti ve on-
I; tin sagJi Sollu bah^elerioi, aci meyvcii ve dikeni cok meyvesi az aga^-
lardan ibaret bab^elere tebdil ettik, Butiu, kufranlan .dolayisiyle ceza
olnrak yapti k. Biz ancak kafir-i nigmet olanian tezalandintJi 21 .*

(Zl) Sflrai S*bc* 1 15-17.

73

8017

«0 soysuzlar, a nigmetin giikruuu if a etmedilejr, (Juaki veiakailikda
kiipekZcrdcn a§agi id iter.*

sois

jjj Jf Li t J( £W

«Bii kopege bir kapidan bir lukma ekmek veriliise, o kapinin rain-
nc'tturi ve hizineikari olur.*

8019

«Kopegfe cevrii mesekkat erisse bile o kapidan aynlm;«, a ran in mu-

ji/iTj/.i. ve bek^isi olur.»

8020

«Eem o kapj onun karargSht olur, Ba§ka bir yen ihlivui etioeyi kil-
fiir kkikki eder>

S021

H

• Eger garip hir kopek bir ma bailey e gelecek olsa, o mah*Jle" kopek-
leri ami te'dip eder]#t.»

74

8022

«Ve derlcr ki ; ilk xncnzilin olan yere don! Qradaki yedigin nigmet-
k-rin hakki, g$nliintt oraya rehin etmendii.-

8023

..Onu ismrlar ve : eski yermo git! Orada nail oldugun mmetlerin
lipkkmi if a ctmekten geri kalma.*

8024

«Ey kiifrsin-i nifmtiLde bulunaii kimsel Sende gouiil kapismdan ve
gbrilH saliinlci-i kapisindan nekadar Ab-i hayat ictiu de gozterin acildi »

8025

•Goiiiil elili kapismdan sekir, vccd ve ken din den gegi§ gidas'i sen in
ru I m ii a aksetmisti."

Sekir, vecd ve kendinden gecis : SeyrislUuk makamatindandir. Onla-r
dftJckiJida m;ilumat almak icin §arihi Mesmevi tsmaili Ankaravi'nin (Min^
hi'iriil (ukara) ismindeki kitabsna miiracaat etmelidir.

S02C

•Sonra, birsitidan, gBniil eblinin kapismi terk ettin, ebl-i diinya diik-
kflulari «trafuida dola^maya ba^ladm,"

75

8027

«0 tcnccrcsi yagh rtimet sahiplermin kapismda, arta kalasi bir tirii
idn tfoniip dolasiyor ve gatiak yalajitihk cdiyorsun.w

8028

j^i kJ jU- £^* I? ' ,^1^

tYagh.taami eflli dillcr kapismda bif ki ruhun semirsm, limit siz isler
orada iyi olsun.*

«HASTALARIN HER SABAH ISA ALEYHiSSELAM'IN SttM'ASI
CnUNDE §IFA VE Dti'A TALEBIYLE TOPLANMALARI*

8029

ffsa'tim siim'a&i, yam"; ibadethane$i, chlidil sofrasidir. Ey m up tela
sakin bu kapiyi terk etme!>

8030

«Ktfr, tppat, ^oiak ve fakir hatk her tamfdan gciir, toplamrdi.*

8031

1 *

«tsa h mn stim'asi kapisina tern' olitrlardi ki HazreM Ruhullab, nefe-
siyle onlan gunahdan, y£ni giinab cezasi olarak ugiadikiart liastahkdan
kurtorsm,"

70

8032

j^jJ >-J>^ li' ' L?-*»- hjj^J «fe»i.V

-ll;ij£ret-i I?a cvradim okuyup bitirinee ku^luk zamam disariya 51-

|iiirr|r,»

8033

j^y h^-*«j 5%* j^*- o'i?

"Miiptpla vc zaif hire ok kimse goriii-dii ki iimmit vc intfzar ile kapisi
■• 1 ■[ ■■ iiluniHi^lardi,"

8034 ,

»Dertli ki : ey dert sahipleri, yani; ey hast alar! Allah tarafmdan ciim-
ti'iiisiii haccti kabul olundu,»

8035

"Ifiiydi maraasu ve ^ahmetsiz oiarak AlSah'u! ma^fiteti ve ikrami
iHiitriiui ^Jdiniz.))

Bu detain sonra Hazxet-i Mevlana divor ki :

S03Q

j|.'.,. jLijJ ^^\ j Jb5 &
>'> liastalarin hep si, dizleri bagh dcveEer git! iken, diz baglan ^o-

nlnill'. JJlbl."

17

UMH

8037

*Sevinerek vc kojarak Hazrcf>i IsaW diiSsi berekatiyla evlerine
tfidcrlcrdi.*

8038

jaS jULi ^1 £* j»L

*E£ kimsa>! Sen mtiptela oldugun Metleri 90k kerfe denedin ve o din
vti iirlkat suitanlatinin himmetij'le sthhat buldun.»

8039

-ti jl^l j ^j *i%- Jij-

"Ka^ kcrt topalligin rahvanhgfa tebdil oldu, kac. kore ruhun gamdan
ve mi hue t ten kurtuldu.*

Fakat onlan unuttun ve nisyanmla kiifran-i nigmette bulundun,..

8040
x- (^lij' *lij> Ji** tfl

«Ey gafil adam! Ayagina bir iplik bagla da kendini kaybetmeyesin,*

Cenab-i Pir, bu beyti bir fikraya telmih ediyor.

Hebennega, Araplax arasinda yeti^mi? bir abmaktir ki bazi garip
hatckttleriyle §ohret almi^tir. Bu abtal adam, ara, sira fcendini unutur;
■ben kimim?» diye otekine berikine sorarmi^ Buna $are olmak tizere
Jpten bit halka yapip boynuna ge^irm^, ara sira o halkayi yoklar, *ha
bonmi$tmi diye kendisini bulurmug, Bir gun uyumu§. Karde§i de uyur-
ken halkasim sikanp kendi boynuna takmij. Hebennega uyamp da hal-
kasim kardejinin boynunda gbrunce: «Birader; sen bensin, ama ben ki-
mim?' diye sorrouj. Hazret-1 Mevlana da ehlullahm bir cok lutfuiru g6r-

78

diigij halde onlari unutup kiifian^i nigmette bulimnnlura hitaben: *Bnri
uyugma ip bagla da gordiigiin Juiuflari umrtiugfiin jjibi keridini d« unut-
nii\yasin.» divor.

8041

y *J-^J $ ^- l r L '

y ^y J— f- O \ JJJ I &

«Senin kiifran-i nigmefin ve nisyamn vaktiyle gbrdUgiin kercm vc
ItiAyctleri sana unutturdu.w

8042

jl*C_1 yj .*j j I f^>^

■

..Ashab-i kulub olan evliyaullabin kalbi &ana kar 5 i kirilmi f otdugu
•.•Ho lutuf ve kerem yolu Sana kapandi.*

S043

-gabuk, o lutuf sabipleTini bul da, istigfar ve itbar et. Bulut gibi
Inllycrek agla!*

8044

T

*Ki onlarm gul bahseleri saoa katgi qi$& a 5 sltl » kemale gelsin; mey-
vflLeri senin igin yanlsiit."

3045

-Horn de onlarm kapisinda dola 5 ve asbab-i kebi'fn kopegiylc kat»
yuhta^i isen sahibinm kapssjm beklemekte bie kopekten s^i Qlma!»

70

8046

►*..£ J_jl M'e- j^I Jj g

-Kopekicr, maballerine gelcn scrsari kopek i ere : (kalbini ilk
kupjsiua bagla, oi-adan ajnlma!) diy e nasihat vcrirler.*

Vine kopek lor o sorseri kopege derler ki :

8047

-Jtcmik yemig oldugun cvvolki kapiyi „&, safe, tttfc o mgmetin g&
ninu cda ef ve u kapiilan ayrilma!*

S048

f ^ _

Jj-i £wU* jjjl f U # Jj

: lrk kap.sma gitsin ¥ , oradan ftti bul.im diye, o Mftfl kSpcgi J

8049

M mmlar da derler ki : (ey az ff i* kcipek! Git v.lmifmetine
01 m a n •*

asi

8050

0?t)

•J C* l»- j

;ui

"O kapiya halka ffibi baglan! Orada S cvik ve atik bir bek$i oil*.

SO

8051

«LSizim vefakarligiituzi bozruamn miiiaessili olma! Nafile yere vcfi-
Mzhgi fa$etme,»

8052

«VefakarIik, kopeklerm jiari olmu§tui. Git de, kopekleri utan&Ltacak
vc otilarin 11 dim kufiiye ^ikaracak harekette bulunma!*

8053

I

"Vcfasizhk kopcklcr x^ in at oldugu halde, sen nasil oluyot da vefa-
wrfik gcisteriyotsun?"

S054

kj )l jj^ 1 ^*j {i^ j*

L^t A+-J j/ J* ^

*Hak Tail a vefak&rligiyle iftihar etti : (Biz den ha 5k a ah dine cola ve-
fnkar olan kimdir?) dedi.»

SClr-et Tevbe'deki §u Ayet' e i§aret ediliyor j

i-f^i^

l^J^A

pJL±>\

m^^d^jy^Mi

F; B

81

Vflnf : Hakikatcn Mahii Taala onlara council vermekle mil'minler-
dcil Itciislprinl ve mallanm satin aldi. O mtVminlcr Allab yolunda din
ilt^manlanyJe carpjsirlar da bldtiriirlcr ve oiiirler. Cen&b-i Hak, bu alls
mufcabiliude o mii'minlere Cennet vcvecegine dair, Teviat'da, Wide ve
KurWda baki ve sabit vaitte bulunmusiur, Aflah'dan daba ziyade ab-
dine vefakar kim vardir? Ey Wminler! Allab ite ettiginiz ah 5 vcris do*
layisiyle seviniiiiz; Bu ali 5 -veri 5 biiyiik bir kurtulustur 2 *.*

S05S

« La kin, haklan leddeden vefakar lik, bakka kar$i vefasizbk demektir*.

Hig bir kimse Allah 'in hukuku Serine sabik olamaz. Yani; evvel-
emirde Hak 'kin, ondan sonra mahluk'un hukukuna riayet lazirodir Ce-
nab-i Hak Sttee-i Lokman'da :

Yani: *Ey insan! Anan ve baban, bana bihniyerek girk ctmck busu-
Eiiuda sen! t^vik cooler bile, gntara itaat etmc ve onlarla Diinya'da nc-
zaketle musahabe cyk^» buyurmus, Hakk-i Ilahi olan levhit hususuhufrj

hukuk-u ebeveyn'e tercihini emretmijtir.

805S

8057

* Allah, seni, anamn bed<mi dahilindc bir cisim olarak yaratti ve o
rismi iagimakta., anan a bir meyl-i tabiat verdi.»

8058

« Anan seni kendisinm bitijjik bir cuz'ii goriiyordu. Fakat baml miid*
deti tamam olunca, Hakkin tedbiri, O biti§ik ciiz'U ayjrdi.»

8059

C— *S-1-»J1 ^V* J 1 -? j£* V "

«Cenab-i Hak, binlcrcc san'at ve fen yapmishr ki, anan sana knrsi
jcfkatli ve mubabbetli olniustnr.*

S06O

*£ i^» J> ] J) 1 - 6?- j^ <jri

(fjS ^ISAii o^j -^ j^ J^

«t.> hiil do Allan hf
m*zse e^ekdir,"

kki, ana uaKKtnaan evveiair- nur «jih u naj*^t un-

^*i >- c<* )i i^b/"

80GX

*Ana baklu, hakkullah'dan sonradir Id O kerim olan Allab, aaam 1
si'iiin ana karnjndaki sekJint) bor^hi etmi|tir.j.

,.<> Hak Talla ki

(22) S^rei Tevbe : 111,

anayi, onun memesim ve siitiinu yaratnug vc oni(

<23) SOrei Lukinan: 15,

babaya cs, yapjmstir.»

£2

83

8062

H^t^f * ° Ia " ****• ***■ " **"**• *%**»

fe Allah'm bir 50k nigmetine mazhar olmu ? tu r . Bunlardan baz,-
lanm fchr, btetarmu. fark in da degildir. Mesela eline Uric* SwS

bilmek, m**m *to*ll vardir ki ,ok!an nail oldukla ri bu Smelt
uzmamn farkinda degillerdir. Bund*n delayer ki Kur' a »'da

-L

A. >_'**

8063

tukenmez) buyitrmu^sun.*
Cetiab-i Hak •

J ^fei^

rifeftd cda .fa*** buynrm^tur. & yh sadi diyor ki , .Ya^ayan mah-

M£ & l tagg hr nefes abp vermede iki nigmet vard,r. Ve her nigmete
kar gl bu- ;ukur vacibdir. Bir nefeste boyle iki nigmet mevcut £J

C24> SiSre! Ibrahim: 34.
<2S) Sdrei Maids: 7.

84

her jufjmet i^in de bir $ukiir lafcim ^r-lhu-p roiMABrttki buhmdugumua
JUihi nigm&tferin sayihp tuketilemiycnffti vn tinlarin gukrutiun ifa edite-
miy'eeegi anlagihr. Mesela bir adam bir nijjffiete kargi {Elhamdulillah)
dese da ttumevi bir nig met oldugu ifcitt, on a da bir siikiir kob eder.
Ikinci, ucuncu, ilanihaye §ukiirlerin hcrbiri de birer nigmettir; binaena-
leyh, or, bra da hirer §ukur gercktir. Demek ki insan, bir defS elhamdiilil-
\fkh demek nigmetinin ^iikrunu oliinciye kadar ifa edemez. halde nc
yapmali? Acziri itiraf etmali. Yarabbi ben seriin nihayetsia olan nigmet-
liTinin hepsine degil bir tanesine bile §ukur etmekden acizim* demelidir.

§cyb Galip merhkim (Hiisn-ii a§k) ina §u beyitle baglamijtir :

Harad ana ki kddt halka rahmet,
Tahmitde acze verdi ruhsat.,.

-Mablukatxna aciyip da, nigmetlerine kar§i jiikur ve hamd etmekten
iifiz kakndigmi itiraf etmeye ruhsat veren Allah's hamdusena olsun» de-
mcktir.

8064

"Sizi : Nuhun gemisiude ve dedelerinizin sulhiinde nrabafaza eylcmek
Mir<!tiylt bir ^abah cttigim lutfu hatirlaym.»

8065

iU\

y\ j JbjSr j) '$s\;

«Siiiii ailimza vc atalariniza o zaman tflfan dalgalanndan eman ver-
Yasifl £uresindc buynlluyor ki :

Yani : «Kndrct ve kuvvetimiz hakkinda insanlara bir alamet dalm

85

(ilmiik iizMfl <fii vnrdir ki : biz ntilnun cedierini, yiiklii bir gemiye yanl;
Null Ickncsme hindii misdik ve insanlann bifmcleri igin, sefine-i Nuh
misiili tmilcrco ^eyler de yarattik M .»

En son miifessir Elmahli Hamdi efendi merhum J (ve halaknalehum
min mE&Hbi mayerkebun) syeti iqm, «Btitiin bu merakib-i bahriyye ve
hi'rriyyeye §ami]dirj> diyor ve pek dogru stiyluyor ki, saldan diretnavt-
Jnra ve yuk arabasmdan son sistem tayyarelere vanncaya ksdar karada,
drnb.de ve havada binilen seylerin hepsi de insanlann yaptigi jeylerden
(jJifiak itibariyle Nuhun gemisinin misaHdir.

§u iyet Kur'an-i Kerim'in gelecegi haberine dair bir mucizedir kl
I 'i j jfiin akillara hayret veren seylerin ihtira edilecegini on u<; asir evvel
blldirmistir,

Sirasi gclmi§ken Tufan a ve Nuhun gemisine dair birkac soz soyk'ye>
lim:

Malumdur ki tufan, Uuh Fey gamberin bedduasi lie Irak'ta, Elcezire
kitasinda siirekli yagmurlann yagma&i, Dicle ve Fir at nebirlerinin tas-
masiyla vuktTa gelrnifti. £unki Niih Aleyhisselam putlara tapan Irak
ahalisini Hak'ka davete memur edilmisti. HazTeti Nuh uzun miiddet onlari
imana da vet etti. Dinlemediler ve Putperestligi terk etmediler, Nihayet
Ccnab-i Kuh :

Yani : «Yarabbi! §u arz iizerinde kafiflerden kimse birakma 27 * diye

onlann aleybinde dii'a etti. Bunun iizerine bir sefine insasina memur ol-
dit .Onu yapti, ailesini, timmeti olan yetmis., seksen ki§iyi ve ehl! hayvS-
ri&U oraya yiikledi Ve tufan dalgalan uzerinde sefinesiyle galkalanmaya
ballad], Kurdistandaki Cudi dagmm uzerine gemi oturunca kaiaya ayak
basti.

Tevratj tufan'm biitiin am kapladigtm, en yiiksek daglann tepesini
onbes, ar§in geetigini, Nuh'un sefinesinin ucyuz arsm boyunda, elli arsm
eninde, otuz &r§m derlnliginde oldugunu rivayet ediyor. Tevrat'an kii-
liib*u semaviyeden oldugu biz miisJiimanlarca niusaddak ise de tahrife
u£Tami^ Oldu|a da malum oldugundan onun her dedigine inanmak mec-
burlyetinde degiliz.

Kur'an'da tufSn'm unnuml oldugnna dair sarahat yoktur, belki mev-
/.ii kaldigina delalei vardir, Sure-i Nfih'da :

fS6> SOrel Yosin : «-«.
(27) BCM N"h: 3d.

&¥&&^$$*$$& ^ l

o^J

1 w

Yam ■ -Kendilerlne Allali'm siddetli az&bi gdmeden evvel kavmini
korkut, diye muhakkak bh Nub'« kavmine gbnderdik^- buyrulmu^ur.
Nuh kavmi, Irak havalisinde oturuyordu. Onlar imana gelmedi diye umu-
mi tufan olup da butiin Diinya haU«mn begulmasi hem akla, hem nakle
muhaliidir. Qiiiiki KurWda :

Yani ■ *Bi* bii Itavme Peygaraber gondermedik^e, onlar da O Pey-
Eamberi tefeip etmedik^ kimseye azap etmeyi^ 9 » denilmektedir Irak ta
putperestler tevhidi kabul etmediler diye mesela Amerika ahaltsinin ne
kabahati vardir ki tufana ugrayip bogulsunlar.

Sonra sefxne'i Nuh Kur'an'da %

® SB #i|pi^

£

8a

YSn! * *Biz Nub ve maiyetini tahtalar ve givilerden, yabut lifden iirUl-
miis halatlardau mut^ekkil bahri bir merkebe bindirdik^* diye tarif
edilmi 5 tir. Allah-ii alem su t5rii, seline-i Nuh'un halatlarla birbinne bag^
lanmi 5 yabut ovilerle yekdigerine rabt edilmis bir sal oldugunu hatira
eetiriyor Nitekim hala da Diyarbakir ve Irak taraflarmda boyle tahta-
dan yapilims sallann altma sisirilmi? tulumlar baglamr, (kdek) demlen
o vasita lie nehir iizerinde insan ve ejya nakliyati yapilirmif

8066

*AtB 5 tabiath tQfan soyu zemini kapbmi§ti. Onun dalgasl dagin
tepesini kapiyordu.»

CZ&> Sfirei Nuh; 1.

87

Hasret-] MevJan^ dfi burada me$hure gore beyanatta bulunuyor.
Lisan-i iJahi'den deniliyor ki :

S0G7

«Ben sizi o vakit eeddimsin ecddinin ceddi, yani; en uzak dedelcri-
tiizin viicijdunda muhafaza eyledim vo ret eiinedim,*

8068

«Vaktaki bujiJdun ve ba ? oldun, $ana nasil tekme atanm ve kendi
saaaitm eserlm nastl zayl kilarim?.

8009

l?Jj l/j- lT^ •»» 0^5 jl

«Sen nasil eluyer da bivefal&ra feda oluyorsun; suizanmn ddayisiyla
liivofalar tarafma gidiyersun?**

8070

•Iten scbivden ve Mvefahklaxdan beriyim. Gyle iken ben den tarafa
IfHJtkct; siiizmi bcsliyorsun,*

S3

8071

y $j y?\ jJ» jU5 jrt

-Bu siiizanni, kargisinda ikikai olaiak egildigin sahsm bulundugu
ytrt gdtur,»

8072

ilmdi sen biroek yar ve yoldag ittihaz etmi^tin. §imdi, sana, onlar
lie rode? diye sorsam, eittiler der$in.»

Silre-i Ankebut'da buyrulmuiitur ki :

* iplMil'

Yani : Allah'dan ba$ka destlar ittiba* eylemi§ olanlar kendine agdan
iiii-skcn yapan bVUmcekler gibidir, Hakikaten evlcrin en dayanraayam
Urtlmcegta agdan yaptigi evdir. Bunun bbyle ©ldugunu bilselerdi 81 ,*

8073

-Salih dostun semalara gitti, fasik arkada|m da ycrin dibifle go^tii.-
Kur'an'da :

(31) SOrei Ankebut: 41.

89

s ^

tM& o -#0%%

Yani : «Hakikateti cbrardan hayirkar olanlar nigmetler icitidedirler;
hakikaten fasik ve facir olanlar da Cchcmiemdedirler 22 * buyr-ulmUgtur.

i&te, ey insan, kendine dost ittihaz ettiklerinin kimi semalara fikti,
kimi de Cehennemin dlbini boyladi„,

8074

O 1 ^ j' l^-l Of? J-uJ

«S«i isc, ara yerde kaidin, kervandan arta kaEan ve sonnicye uiah-
Jtum ate^e dondun,»

8075

«Ey cesur arkadag! O ZM-x ecellii Ala'mn eicgini, yani; emir ve nchiy
eltiklermi tut Jti o, yUksckien, al^aktan mtinca!zehdir.»

Allah hicbir mekana muhtac, olmadigmdan lameklndir. Onun igin
yiiksek ,ve al^aktan munezzehdir. Boyle olmakla beraber her yerde ve
her zaman mevcutdur. Bilhassa mu'nrrin, miitteki olan kulunun kalbinde
hazir ve nazirdir, Ararsan Mevl§yi kalbinde ara! Kudus'de, Mekkc'de,
Hac'da degildlr.

3076

■&&? uj*J> l$j* ^^ j^<J

■i

*t>, ne tsa gjbi giik ytizilue $ikar, ne de Karun gibi yerin dibine

gs$ei;

S6yle zarif bir ruba"i vardir : «Hazret-i Isa parasizhktan goge Qikti;
Karun da akilsizhgindan yere gefti. Eger altun ve giimugle gay eye vz&il
olunsa idi Isa yere gcgerdi; Karun da gok yuzikse £ikardi,*

(32) £flr*i tnfitar: Brl*.

90

Karun Beni israil'den olup, fevkaludc longin Wr herifdL Servetillfl

magrur olarak Beni israil'in riyasetine ge^tnek liillyoi'du. Bundan dolayi
bir fahigeye birkag para verip Hazret-i Musu'ya z ' 11 ^ isnat etti. Fakat
:on, Ailah'dari korktu, yalan yerine dogruyu soyledi Kslimullaha iftira
iQin Karun'un kendisine para verdi&ini soyledi. Bunun uterine emri llahi
Xemine : «Karun'u tut ve yut!» dedl. Toprak yanldi, Karun o yank i<jin-
de yere batti, kayboldu.

Servet ve hazineleri de aym §ekilde zemine ge^ti.

Cenab-i Hak, hasa, mekan ile mukayyet olmadi|i igin ne goge 91k ar
ne zerame iner. Lakin :

8077

«Sen saraydaa ve diikkandan kahnca, yanij irtihal edip de ikamet-
Ciihiudan ve ticaretgahmdan ayrilinca mekanda ve lamckanda seninle
Sicraber olur.=

(Vchiive meakiim eynema kiintum) Yanl : «Ey insaniar! Nercde olur-
iumz olunuz, Allah sizinJe betaberdir.it Hakkin bu beraberli^i ulemaca
I'peyce Idlii kali mucip olrnu^tur. Kimi Allah, ilmiyle beraberdir demi§ :
kimi Allah sStiyle beraberdir mutalaasinda bulunmu§tur. O kadar ince
• lii^unmeye liiaum yoktur.. Allah her vakit ve her yerde bfzimle beraber-
(Ur ves&elSm,

8078

« Allah bulanikliklardan duruluk, yani; seyyielctden liascnclcr izhar
■dor. ScniTi cefalarma vefa ile raukabelede bulunur.»

Bvi gibi kimseleri, Allah
i

> >} *

m

Yfin! : «Onlar oyle bit giiruUdur ki Allah ottlarin kb'tii amelletini iyi
imollere ve gunablatmi scvaba tebdil edet 33 * diye tarif ettigx ziimreye
k*Lnr. Allah liituf ve keremiyle cijmlemizi bahthlardan eyleye...

(531 Sdroi FurksiiL TO.

91

8079

«Sen bit cefada bulununca, noksandan kemal tarafina' gelesin diye
ve seui te'dib I gin bir beta gfriderir.*

S0S0

«Ey salUt! Sen seyM sulfikinde bir vird'i terkederson hastahk ve
miUnct gibj sana bir kabz gelir.»

Vird : ister namaz, ister oruc., ister dii'a, ister salatii selam olsun, is*
rasi miitat '61m bir ibadettir. Dervisler arasmda bunun eem'i olan (&v-
rat) kettmesi kullanihr ve sabahlan okunurdu. Bir kimse boyle bir vii>
dini terkedecek olursa onu kabz istila eder ki a hal :

S0S1

o^* til *?. C^y y-^ 0'

«E*ki ahdinde, yanl; devam ede gddigin virdmde hie. bir degigikllk
yapma diye sana bir to'dip ve ihtardir,»

8082

j^i j^'j ^ij ^5" j,ji ^

«0 kabw, zencir ha tine gelib de kalbtoi istila etmeden ve Sana ay alt
bn#i otmadan evvel, virdine devam et!»

Etmeyecek olursan

8083

«Makul olan, yani; ancak akil He idrak edilcn kabz-i derftnl gibi has-
Ifthjpn meydana £ikar. Hak'kin bu i^arctlcrini ehemmiyetsiz ve bcles tut-

IKil.VUSlJl.K

SCSI

«Su£ islcdigin zaman duyulao i( sikintrlan kalbi istila eder. O kabz-
Inr, <; eel (ten sonra zincir tialine gelir,»

8085
I'^Ji <j* U t/V-M (y %A

Hlim-ada bizim zikrimizden kajiiiiana dar bir mai^et verir, geginme-
tlni Ku^le^tirirh, otiu amalikla cezalatidiririz.»

1 T aba Euresmdeki ?u ayete ijarettir :

i

Yani : «Ecnim zikrimden her kim kagimrsa onu kiyamet giinunde
dor tilarak ha^rederiz (Yarabbi beni ni^in ama olarak hasrettin? Halbu-
hi bun Dunyada gijzhiydum.) Cenab-i Hak buyurur ki : 6yk idin, lakiia,
limn btzim ayetlerimiz gctdi, sen onJan unuttun. Onun gihi f buguli sen
do imututnr&un 3 *,»

02

i\\A\ Sirei Tahi: 124-136-

n

■--

8086

J>- <y^ ^j J^Jj j p*i

«Husiz, herkusin mjlim ahp gbtiiriince kabiz ve gbmi] darhji uauit
kalbini akrep gibi sokar,*

8087

if t>A J* rj^ rf </>?

"Hunt, acaba bu kabiz nedir? der... No olacak? Senin §errinden ag-
layan mazlum'uti gfa ya^lari tesiridir,»

8088

^T ^ ^UJi ^ #■* oj>

«Hirs 1 z bu kabz'a ehemmiyet vermczse, uniin isrim riizgan kablz
ate$ini iiflet ve parlatir.»

8089

f j»-V -Li j^ ^jj Jb,yJ

-Httlasa, gbnti] si feint! si, zablta memurlammi sikistirmasi haling
gelir, Onun birsizligi, mana halinde ikenj yapurak a$mig gibi meydana
filter,*

8091

1

-Kok gizli idi, meydana $iktl. Yani; bir agaclh kokil zeminde gizli
i>Ldugu haldc, dab budaginm meydana fiktigi gibi; sen de duydugun if

NikintiSl ve ferahlik halkrini bir kok bil ki mil arm asari zuhur edecektir.»

'JT

8092

■

OT-^ £$*" '-^J ^jJ^
xgendeki ko'tii bir kok is*, onu cabuk gikar ki amende cirkin bir
(liken eikmasin.*

8093

o^trt* $ % >V W iA*

-Kalbindekt knbizi g&rtbice, kabzin $aresine bak; ya»i; sebebi ne
1 10 sebebi def ct! Ciinlu, dallaxin bepsJ kbkden biter.*

tr'^h J

8090

-Dert ve i s sikintisi subtalar %m zindan ve garmih olur. 1^ sikintisi
bir kfikdlir ki kok, dal budak saliverir.-

94

8094

t jJT lj^ J±~| i^JiJ i~}

^l

o^j^l j *ff j* *_r cy?

h

■Gbulundekl <bast)i gBruuce O (ba*t)i sula, yani attmasma gaUj.
Meyvo yetl;tirince de o mcyvelerden ashabma ver<>

OS

•EHL-i SEDA KISSASININ BAKIYESJU
8095

«0 Sefcia jehri ahatisi, hove* ve Sieves saliibi bir takim ham kimse-
Icrdi. i^jleri giicleri, kcrim olau zevati kirama, yani; enbiya ve cvliya'mrjj
nigmetine kar§i kilfraudan, nanUortiikden ibarelii,»

mm

'■KLiirjiii-i nigmet mesela joyie olur ki; sen, sana in'am ve ihsandf
Liulunnnla miieadelfe cdersia.»

8097
(j^^ - <y\ \i/* j,L ^ £

«Ve dcrsin Jti ; bana bu iyiligm iiizumu yok. Ben bu balden mui<
• ■ isir oluyorum, bana nieiii &ia kiliyorsun?*

SODS

nLutllet de yap h gin bu lyiligi ben den uzaUa$tir. Ben goz istemiyo*
nun, b*?ni jabuk kSr ctt*

jgta bir kimsenm gordugti iyilige kar^i nankbrluk etmesi, kendisln^
iyilik edunc boyle hitap etmesi gibidir,

611

S099

L: j, -uil J^i*i l— * jj

U'

U

«Seba halki dcdiler ki : Yarabbi! §ehirletimizui arasini uzaklastir,
Ihke ayibimrz hayirkdir, xiynetimizi all*

Kur'an'da ve Sebe' sfiresinde buyuruluyor ki :

Yani : *Ehl-i Sebtf ile civ&rfarindaki koylere bereket vordlk vo S*>
I mdc n §am'a varmciya kadar raaarnr ve bidbirine muttasil kSylcr kil-
ihk, Ve cntann arasinda gece gHndtiz cmio oiarak yiirUyiintti, seyrii se-
tt- ide butunuriuz, dedik M .»

Yam : «Omar da : ilahi, seferJerimSzin arasini uzaklasta, dediler.
Ilfiylo demekle uefislcrine zuknettiler. Biz de otiJan tarihi rivayet haline
Iftlirdik vc onlan parga parea «ttik. (Seba ahalisinden bir kismi Irak'a
KiLti ,orada Hayra Devletini kurdu, bir kismi §am'a gldib GassSniye Hu-
bUmetlni te. 5 kil etti. Bir kismi Huzailer namiyle Mekke'de, bir kismi da
Ug ve Haarec ismiyle Medine'de yerlejti vebinnetice) «Seba §chri almlrsi
rin£ildi* diyc bir mesel sbylenilmiye baglandi- §u badisede sabir ve jWkiir
ndcjitc* i^in ibret almacak s*k Syetlcr ve alametler vardit 3 *,*

(J5J SOrei Selm: 1!.

F;7

07

Hazret-i Mevlana naklediLen ayetin mealini nazmederek Sebc'iibri
lisjmndan diyor ki :

SltiO

*Biz bu k(i§k ve ba£lari istemiyoruz. Bize ne giizd kadmlar l&zmi,
no do cmniyct vc huzur.»

8101

*§eMi&r ve kbyler biribirine yakmdi. Sehe'lHer; tcindc canavartar
doIflgMi ^ol bizim i^iti daha ho§ dediler.»

8102

•lusaniafti) ^o*u o kadar kiifr&n-i nigmette bulunur ki; yaim lu?i
isIct, kts gelince de oudan hoslanmai,"

§arihlerin beyamna gore bu beytin ve gelecek beytin meali mejhur
Erarul Kays'in : «lnsan yazitl kisi ister, kis gelince de onu begenmez.
K ah r ola si insan, ne kadar kafir-i nigmettir ki bir hale riza gostermez*
kitasindan abnmi§tir.

8103

4nsanlnrin bazisi kahrd&frn ki nekadar kalir-i nigmettir. Ne vakit
bir hidiiyele niiil olsa omi inkar cder.»

[Jazret-i Mc viand (Abese) s&rcsindeki ayetlerc i§aret ediyor :

W

M

Yanl : .tnsardardan feazm kahfolsun ki S*k c*fc kiifran-i ni|me«e
bulunur. Menken halkederck ona anasimr, karmnda dien ^fl**™*
riyye vcrdi, Sodn, ona 4*Jta y»*U«« kolayla^tird.. Sonra „m oMurid ve
SJS» on, lifed* *a.nan aflM* ve Mab^dc ne.r

mh «Mi*uan B S Ha etmedl Bir de a i» 5 an pOttfe. baksm to****
z tffrriott bol bol yOdirf*. So^a yer'i yardtk ve ori. ^* feE j*£
d k. Ozumler, yoncalar, ,»*ttfe, h-nakklaj; a^ban ^e do^
yiLel«, bahceler,.,Meyvder ve nice S ay ir lar... Butun bunlan S » v C
davarlarnuziii menfaati icin yarattik 3 '^

fete insanlar Allah'm bu kadar lutuf ve ihsaiuna nail ^Im^ken i S -
tolS, Ldan o nimetlcre kar §l § ukretmezler de kufra^da bulunurlar.
(Kutilel insanfi ma ekferah) ayetindekt (M» ^eyyibni ebi
lehep oldugu mufessirler tarafmda!, beyan edilmi^tir. TJmeyy^, Rasflu
FArLin Amcazadesi idi ve damadx nebevi ol^jer^ ^^
E baba S1 mn.zoruyla har, m ini ^ ve Ra.du ^e ha^eUe
bulundu. Kihayet bir sefer esnasmda, ona bir atslan hucum ed^rek ka
fasini kopardi.

137) &ansi Abcse: 1T-32-

90

MaMMaaaaaaaa,

8104

«in5aniii ncfsi, boyle k&fir-i nlmet oldugii i^in, Sliime miistchak oldu.
Ulu olan Allah Tcala (Faktiilfi enftisekiim) yani; nefislerinizi olcliiriinux!
buyurdu.-

Hazret-i Musa (Beni Israil) i Misir'dan cikarip Kizildeniz'i gegirdik-
ten sonra, Hitab-i ilahi ile teserriif etmek iizera Tur da£ina gitmi$; kar-
dqji Harun Aleyhisselarn'i halife, yani; vekil olarak birakmigti.

{Beni Israil) arasinda S&rniri nammda bir kuyumcu vardi. Bu herif,
yahudiJerin elindeki altim ve giimusu topladi, onlari ' eritti, bir buzagi
heykeli yapti, Heykelin Eg-i bo$,, agzi ve kuyrugunun alti da delik oldugu
itjiii bir tar af dan giren riizgar obir taraftan cikarken ses veriyordu. Sa-
miri, Musa'nm aramaya gittl|i Mabut budur diye (Beni israil) In gogunu
una tapdirdi.

Hazret-i Musa Tur 'dan avdetinde hSdlseyi goriince ;

S(fc'\i

u.

\'-

***,

* >

a

•"* z-

u

W

Yani : «Ey kavmim! Siz bu buzagiyi Mabut ittihaz ctmek ve ona tap-
makla hakikatcn nefsinize zulmettiftiz. Halikiniz alaa Allah'a tevbe edi-
n i 7. ye nefislerinizi oldurunilz, dedi 38 ,»

Buzagiya iapmamis. olanlar, tapinanlan oldurdiiler, Binlerce yahu-
dinin kafas* kesildi. Sonra Hazret-i MGsa"run diiasiyla tapmanlann baki*
yo$l af edildi.

Imamji Kuseyri (Kuddise sirrah Q) kitabinm tevbe bahsinde diyor ki:
«Tcvbe'nin katli nefisle kabul edilmesi tJmmet-i Muhammed igin de men-
lUh degildir,*

Ben J tsrail, nefislerini zahiren katletmisfcrdL Bu ummet ise, nefis-
lerini manen oldiinirler. Nitekim, Sallallahu Aleyhi Veseilem Efendimiz
(Mutu (cable cnte tmltii} Yani: <■ filmed en evvel oHiniiz* buyurmuftur.
Bazilan Beni Israirin tevbesini ziyade me$akkatli satnrlar. Halbuki ve-

'■■•■:■ Sflrei Ettkurni :;i.

ioo

n katli bii" rm pintle olmus. bitmisti. tfm-

himleri gibi degildir. ^imki c-nl&rj

meti Muhammedin nefis miicahedesi ise dtiijnidjr.

S105

& '&&&* ■&**%**» >

mjndan nasi) si^var ve kurtulursun?*

3106

■0&& h* ^ J* !

jj j^jV M ^ l: "" j

„Hcva «» hevesi t«k atcsini, a dik.n g lbi .Ian neb, vur ve fail!
hayr olan Allah^n liituf vc kcremmt sanl!-

8107

« S cbeli!er; (bizim induni.dc veba r scher yeMudcu iyidir) diye talep-
krinde haddi tetaviiz cttiler-"

BIOS

H 0,la ri , HUm -teyenlcr, nasihat i S in S cldUe r , onlann fi.U.na ma-
ni olmak istedilcr.»

8109

jtui^-u. j^' 4>Jf ■ A ~' 4 *

rt O .asihatcilerin kan.m dokmeye kalk.stJar v. m ve kUfur ftf$
mu mi ektiicr," j ^

ik.

■^■■H

vtnr.»

8110

^i *, jj^ IjU L*i )1
^Kaza gclince Diinya darlasu; helva bile, kaza tesiriyle a&a zahmet

8111

«IJazreti Peygambcr: (Kaza gelinte feza darker) buyurrougtui-, Kb-
z;'j col in ce gozler g3jmez olur.w

8112

«Gbz gormemek icJn kaza zamani kapanir,-

Denilmi^tir ki : »Kaza gelince goz gormez olur.»

8113

«0 suvannin hilesi, yani; Allahii Teala'nm kazasi *oz fcopanp da
gtfzli giirmei hale getirmce, o toz, sem Hak'ka £ltic& etmektcn ve ondan
yard mi istemekten uznkla^fmr.*

S114

J 1 .*-

^> ^1 Jg y $j

+JJ

«Ey insnit! O siivari'nin tarafina git! Toz tanibiite gitme. Yoksa sti-
vArSnin Isazasi ve ntckri sen! czcr.*

102

8115

*j^ Lf^j o>? 4# *^T ^*

-Cenab- Hak buyurdn ki: Bu mekir ve kaia kurdu o kimscyi ycdi,
Fakat o kirns* kwrdun tozunu gbi'iince nicin tazarrudii bulunmadir-

!<>> ^' j3

8116

«0 kimse, bunca tfmiyle b*raber, Mekr-i tiaM kurdunun tozunu gBr-
diigtt halde ni^in otlamasina dcvam etii.-

8117

-Koytmhr Ufe muzir olan kutdun kokusunu UUrter ve onu KU&*
dince de ondan uzakla$urlar,»

S118

- .Hayvanlann beyni aislanm kokusunu bilit ve *nu duyun.a otla-
may i b*rakir.»

8119

-Ga^ab-i tlahi wdntimm kokusunu al.nca geri doni Munacaat cylo,
bur etmege ortak ol, diia He i5«&»l ****

10S

8120

«K5fir ve mtlnafrk guruhu, Mckr-i lliihi kui'dunun tozunu fforduk-
Jerl halde dimiip, iman etmediler de, tozdaa s<mra iri IS* mihnet (turdu

8121

*^ 1 ."IjcL,

> l -*.<*»*

*0 kurt, hjgim ve gazapla koyunlan paraladi. O koyunlar ki, aki]
\-ab:mindan gSzletini kapamislaidi.*

■

8122

"Cobanlan, onlan n«ka<Jar <;agirmi§ti da gdmcmiglcrdi ve $obiiiiih
Ciizuue gam ve keder topragi sajmi^lardi.*

"Burada akil ^obamyle Peygamberler, koyun suriisuyle de ummetlei
kit st edilim§tir. Peygamberlerm iimmetleri tehlikeden kurtarmak i^in %&■
dayete davetlerine kar§i, onlar demi^Ierdi ki :

8123

Araplar arasinda {Ennaruveiel'ar) diye bir soa vardtr ki: «TJtanacak
bir hareket olmasin da isterse ate? olsun* demektir. Mesela kabile «$ra-
f in dan olan bir miigrik, bir p&ygambere tabi olmasim kendisi igin tita-
nacak bir hareket sayar: .Sana tabi oltnak an olmasin da isterse bizi
korkutmak istedigin Cehennem ate§i olsun* d&rdi.

8125

■

-Bun] arm dimaglatinda echalet oyle bir taassupdur ki, buaa tutolan-
larm §ehirleriiide kargalar 50m bir s&da ile ba|pi§i*l»r.'«

3126

-MaJumlar i^in kuyu kazdilar. Kazdiklan kuyuya kendileri dii5iip
ah ettiler.*

8127

•i.zi'&j J*J-J>_ ^--■J'

•Yusuflanii derilcrini ylizdMtur ve yaphklajfinm ceiasim biter birer

«GU, biz scnden ziyade qabarsm. Herbirimiz Iiiret setver iken satia
i>::-il tabi duruz?»

btlldular."

8124

8128

Ojk jl Sffj **^

y ^jPt&f Jj u-i^J* 0' •*■ — r

J Jc {j,\ j ^jL' ^>*

y iS^ jjjl *I_1 liJ^-* 0>^

«Biz kutdnji gidasnyiz, Yar"in Hyik< degUb. Atej odunujuz f utamp
nrlitnma yolc bizde.,,*

*Yusu£ kimdir? Senui Hak arayan kalHndiir ki efiir gibi beden tttan
hallesinde bagli kalmi^tir.'

104

109

8129

•Bit tebraili dircge baglami^, gtiun kaiiatJarmi yiiz yerinden bdlmu^
siin dc;»

8130

«()tiim ouiine kebab edilinis, biuagiyi getiriyor&un; bazan da onu fe-
kip saiUBiitiga gotiiriiyorsun.w

3134

jf- J lAj* ^j* I j j J 1 J

5j ! j jiijte-

*A.frj.

&*b

«Semn hakkim her bibaberden alaca£mi. Adi] olan Allah'dnn ba^ka
kim adalet gosterebilir?»

8135

Li xi rj ^ $&:% y j 1

«KaIp der ki; iliihi, sen in Ve-di-i Mukqddcsium firakiylc sabnm iu-
l<<:ndi,»

8131

jij iJj .Li. 1 .3- ]A ^_jt

*Yc ki bizim ri-jckjmu budur, diyotsLm, Halbuki o kalbin Allah'a vus-
Intlan baska gidasi yoktur.»

8132

"Eltigin bu igkeucc ve imtihandan dolayi derffi elan kalbin, sendeii
Ylluh'a ;i kit yet cdtr.»

8133

«Vc (y^rabbi! Bu eski kurdun elinden el cm an) der, Cenab-i Hak
do on a buyurur ki: hie vakit geldi, sabre t..»

108

3136

spy C~~ -jjj sJiLjj i*jj"!

«Bcn yahudilerin elind* kalmi^ Ahmed vc Semud Kavminm kapsine
<liisinii§ Sal ib gibiyim.»

S137

;

<*Ey Peygamberleriit rubuna Sfcadct bahseylayen Allah! Beni ya 61-
dur, yahut nczdine da vet at, yahut da sen gel!»

S13S

j'; i^-iJ ^JL J* y <y

«Kafirlcnii bile senin firakina tahamnuilu yekdur. Oniin i^in ■ (Ntr
olurdu, ben de toprak elaydim) der*

Amme $6re$indeki bir ayete teJrnih ediliyor.

107

■■— — — — ■ — — — -^^-^^ __^m— ^^,

W^^W^M^^^

Yarn : «Kiyamet byle bSr giindiir ki, o giin insan, eSieriyk; ev voice
kazaiidigr amulleri (yam; kendisinin i§temis oldugu hasenat ve seyyiati)
^orccck ve kattr : w olurdu ben de toprak olaydnn da azapdan kurtidaV'

8139

h Ka fir lerin hali budur ki o, obir taraftaitdir, O byle olunca, saim
iiicnijtip olamu hali nice olut?»

mm

ajjij* j j I ,/** j~H Oj

«Ccnab-i Hak buyurur ki: Ey pak ve nezih olan kalb! Evet dedigfm
gthidir. Lakin dinle ve sabret ki sabir iyidir.»

8141

nSabah yakmdir, sus -ve cojkunluk etme. Ron sonsifc cahssrmi, sen
galljfina!*

<39> SOrei Ntbc': 40.

IflK

-KOYLL'NUN DAVliTI tJZERtNE §EI3iRljNtN K&Y& Gfo&fBSU

8142

f Baliscd jlon maarif ve hakayik bad dim gecti, Ey kahraman srkodaf!
ticri dint de koyliintin scbirliyi cvine goturmesim aulatN

8143

i<Ehl-i Sebe hikayesini bir tar a fa birak da .sehi.vliii.in kbyc nasil git-
li^ini siiyle.*

8144
«KoylB, yaltaklanmak bususimda i$veler yapli da §ehirlinin basket

1 1< ihiiyatmi seisemlestirdi,*

8145
jLi *j^?- y fL- jjJl pJL> )L

J— »jtt *a-|jr- pj,p

jVvl"

«KoyJumiu iist iiste haber gonderisi ve koyc divet edi$i ils sehirii
j^uNcte diislu ve onim an gibi saf olan led bin bulandi.»

814G

"Di^er tar aft an sebirliniu ^ocuklan, kijyHitiim davetini takdir ve tas-
vib flderck ve sevinerek (Bab a, gezfir, oynariz ne eliir?) diyorlardi,»

109

MMa>

H*. Pir, Yusuf Aieyhisselamm karde§leri taraflarmdan, soyknilen bir
iioze teJmih ediyor, Bu kar dealer, Yusuf'un ketidilerinden ziyade babalan
tiirafmdari sevilmesini kiskanmi^lar, onu kira gotiiriip susuz bir kuyuya
utmayi k ararla stimuli a rdi. Bu emeiin husulc gelmesi i<jiri Hazreti Ya-
kub'a ;

Yani ■ YusliTu yann bizimle beraber fonder ki kir meyvcleiinden
yesin vc oynasin. Biz onu muhafaza cdcriz*°» demi§lerdi.

Hazreti Mevlana bu ayetden iktibas ederek, fakat §ehirlimn (jocuk-

lanmn lisanmdan olmak uzere, cemi mutekellim sigasiyla irat eyieyerek
(Nurta 1 venel'ab) olmak iizere soyluyor. Zaten onlarm (miifret gaip) si-

gasiyla okundutgu gibi (cemii mtitekellirn) olarak k>raet edildxgi de vardir.

8147

«Yusnf gibi bazi kimsderi {Gezer, oynariz) tekfifi, Allali'm gdlgesi
bu In nan mursid-i kamil huzurundan Uzak]a;tinr.»

Halbuki :

8148

<■■<>, fjvuti degil, hcllti eanbazhktjrj yani; bay at ilc oynamak derece-
■.iu<li* bir bareketlir; hiltdir, niekirdir vc hud'adli.*

Hazreti Mevlana delay isiyle nasihata giirii ederek diyor ki :

HI) Sarei Yusuf: 12,

8149

Olfj -ij'-i Jb » *■>' * JT**

«Seni dost'undan ayiratak olan bir siJztf dinleme ki siiz sana zarar
vv. ziyan "verir,*

8150

"O sbz siireta ytizde yiiz menfeat olsa da kulak asmaj bir ka$ altm
I (j in. bazitte sahibindcn ayrilma!*

8151

ijf j=rj $>;? -^-r ^j-^ 1

i§unu i§it ki, Cenabi Hak, Pcygamberin asbabina iyi, kdtii nice $ey-
kr wyleyip kag kere Milan tnuaneze eylemlgti.*

8152

«giinki bir kjtlik yilioda, davul sesi i§ttince f bernen mcscitten 51k-
mi^lar ve cuma namazim terkedivertni^lerdi...*

Bu Qiki§lan da ;

8153

-Ba^kalnTi evvel gidip ucuz almasinlar; ah$ vcTiade btzden ziyade
fnydal&nmasmlaT fikriylc idi.»

111

110

■aMk

S1E54

j^\o c.&

if Jj'L
«Hftir^ Peygambei-, mescitdc dinmcJe sibtt birfcac ki^yle n jy azi Ja

liliJdl.i;

8155

(Jl-~ 4S-

"Ccnabi Hak hutboyi buakip ^ikaiilaia tcvbihan : (Ticket davulu-
iu.il se&i nasi! oldu da siji Peygamberin huzurundarj ayirdi) buyurdu.-

8156

li I* BTJ ^J^ ^ j^jj JJ

..'

p^ r

«Sfe bugday dniak S 5 m s a 5 kin bir halde d^ildmjz, SO nra ILizreti
Poygamlei-i mhnber iistiinde ve ayakda hutbe ii-at edoikcn b 1T aktiiuz.»

Evveke Bap-am namazlarmda oJdugu gibi ewola fcamaz kilinir, £on-
ra hutbe okumndu. H:cretin sekizinci yahut dokunmcu senesi iginde Me-
dme'de kiibk v&rdi. Hazreti Peygamber cum 'a namazim kibjirmig hutbe
irad etmek fizere wumbere eifcmisti. O esnMa harden bir davul sesi il
nidi ki ? ehre bir kMilenin gddigine isareUi. Evet. ashabdan DahyetUl
KelbJ $am'dan erzak yiiklu bir kervanla lledine'ye gelmisdi. Bunm anSf
yon ve kitlibdan ezSlanan cemaat: .Namazi kjldik, hutbeyi dinlemeaek
de olur. miiicTnasiyJa moscitden firSavjp l;crvan in koft^Ugw yere kostu-
at, Maksatlan bir an evvel zabiro tedariki idL Mescitde ancak oniki kisi
kalmi^ctj. Bun un iizerine RasilUi Ekrem (Salla-Hahd AJeyhi Vesellem) : '

«E£cr demaaiin hcpsi bkdcn S ikmis ohaydj Ccnabi Hnk bu vadtden
onlara nto 5 gonderirdi* buyurdu£u gibi Cum'a suresinin sonundaki 5 u

riyet de nazil oldu

112

Yani : "Mcscittekilor, ticarct ve Iehiv yani; davul s*ssni i^itince ktr-
vuiia dogru da^ildtlar. Habibim, jcni mimbocde ve ayak iistuiide birakti-
Ijir. Oiilara siiylc ki ; Allah'm in dilute mukbul olan ^cy, (yani; Pey gam-
in, r in meclisinde sebat ederek hutbesini dinlemek) davul scsindeit de,
licrvandan zahtre almaktan da dalia hayiriidir. Ccnabi Hak Ti^k vercn-
terin en bajirlijidir 111 ,-

§u hadise dolayisiyle Easulu Ekrem (S.A.V.) Efendimiz Cum'a hut-
l.-eiGrini cum s a namazindan evvel irad etm&ye ba^lami^tir. Fakat Eroevi-
in; intikal tekbirleririi, ySni; kiyamdan rukfi'a, riikudan secdeye gidilir-
ken sbylenilen (AHahu ekb«r) Terkib-i Celilini bile cehretmiyecek kadar
numazda deg^iklik yaptiklan gibi, bay ram hutbebrini de r.amaadan ev-
vo] okumaya ba§lami$lardi.

Aleyhissalatu Vesselam Efendimiz hutbeyi ayakta okur,^ iki hutbe
nrasinda otururdu. Muaviye bin Ebi Siifyan, saltanatimn son 2amanlann-
rla hutbeyi oturdugu yerde irad ctrneye ba§ladi. C^unki ihtiyailarru? ve
l iijmanLami^ti, Beni Umeyye memurlan da bilS, oziir onu taklit ettiler,
Abdiilvehap saranlnm (Ke|fdl Gumme) isimli eserinde demliyor ki : As-
hahdan Kaab ibni Ucre (Radiallahvi'anh) Emevilerde^ (Abdurrahman bin
iimmiilhake'in.) in oturdugu $&&$ hutbe okudugunu gormii? ve: Ǥu ba-
bise bak h Allah, Peygamberine: (Mesddden da^ihp da kcrvaiia ko^anlar,
smii ayakta hutbe irad ederken birakdilar) dedigi balde bu herif otur-
dugu yerde bit abet ediyor* demi§tir.

Yine Saraninin (Kejfiil Gumme) sxrtde rivayet edilmektedir ki bila-
haie §am Emevilerinin kolunu te^kil eden (Mervan ibniilhakem) Medine
v4lisl iken bay ram hutbesini namazdan ewel okumus,, bui^un sunn^te
muhalif oldugu soylenilerek edilen itirai iizenne ; «Hulef3y-i Ra§idin za-
inaninda bay ram namazi kilanlar oturup hutbeyi dinlerlerdi. Simdi na-
ifinzi kilinca savu^uyorlar, Bizl de dinlesmler diyei hutbeyi evvel okuyo-
i-uz" demi?dL Sahih-i Buhari'de de rivayet clunur ki, yine bu Mervan,
Mcdine valisi iken bir bay ram giinii mu&allada namazdan evvel hutbe
nltumaya davrandigi sirada ashabdan (Ebu Said'ul Hudri) Eadiallahu anh
clcginden tittup cekmi|, Msrvan ete|ini kurtarip hutbeyi okumu^ h namaz-
ihn sonra: *Siz RasQlullah'm Eimnetinl degi^tirdims) diyen Ebu Said'e :

H\) SOrci Cuai'a: 11

r : a

113

■«....

• sun net bildtfrn artik «e^ti. Namazdan sonra ha Ik bizi dinlemedigi i^in
hutbeyi evvol oktiyorum* dcmi^ti.

HaJkin, Beni Dmeyye hatiplerini dinlemek istemeyisteri oplarm hutbc
e ftn asm da Hazreti Aliye lanet okuinalarindan Jteri geliyordu.

Iiazriiti Mevlana sahibe hakkjndaki Tevhib-i llahi'niri izahma devam
iftdcreh diyor ki :

f*

8157
uj.1l is" JJ.L ^ f.uj jr

«ttugday almak i$ia bStil tohiimu ektimz ve rasCdullah'i diiilemeyerck
ami umstildc bjraktimz.»

8161

( ji ^^j ijj- plr j jj

or l?"

«Eu£day i^in O Allab'm ibadetinden ajnldm, O Allah ki bugdaym
yetismesine scbep olan yagmuvtf gok yiiziinden ve bulutlar vasitasiyk-
Koiidermistir.*

«DOGAN KUgUNUN KAZEABI DERE KENAR1NDAN K1RA DAVETi*

S15S

^^

«Oiiini sohbet vc luitbesimn ditilcnilmesi oyuudaii da, maldan da ha-
yjrlicln, Dikkat est ki, kimi biraktin, gtizleiim ovu^lurarak gaflet uyku-
nmdan uyajil»

8159

«Bo(iinn Rqszakikiil ve Haymlrazikin oldagiiimi hirsimz yiiziinden
yokmen bilcmcdiniz mi?» '

8162
jt* ,_i\ jp f^fei j^_^ jl

#Dogaii, kaz'a der ki : sudan kalk da Uirlarm §ckcr doktiigiimi, ySiii
oral ar da tiirlii ve tatb nigmetle* bulundugunu g<ircsm,»

8163

<■ Akilli kaz da una der ki : ey dogati, uzaktas! Sn, bize fcalcclii', cm-
uiyet ve siirur yeridir.*

81G0

-O Allah Jii bu^daya topraktan gida verir vc ycti^tirirken, scnin te-
vikkiiliinii nasi I ziiyj kilar?-

114

8164

*§eytan da dogan gibidir. Kazlar, sakui ha! Su kalesiuden tlisiiriya
fikmaym.*

IIS

WM^

8165

•Ve dogan'a eleyin ki : Git git, gcri don, ey kahyaltga kalktsan do-
fran! Elini bizim ba^imizdam cck!»

Euradaki kazdan murat, din nehrinde ytizen ehl-i iman, dogandan
murad da, onlari din nehrinden gikanp dalalet kirlarma gottirtnek isteysn
§eytandir.

Yinc kazlar dogana derler ki :

mm

«Biz scnin davetinden beriyiz. Davetin scnin olstm ey It Mir! Biz se-
11 in bu. davetini dinkroeyiz,*

8167

«Su'dan kalemiz bizim, vadettigin kirlardaki seker, hatta o sckerin
CikUgi Hindi stan scnin olsun. Bii scnin liediyycni istemcyiz. Bag ve bos-
fan da senin olsun,"

8109

*_;.?•! ^ ls-; i'j' - ^'A

.cTt'dbirli olan sdiirk 50k mazeret beyan eta O merdut §eytan gibi
nfcjn ktiyliiye bir 50k baliane soyiedi.»

8170

"Dedi ki : ^imdi miihim interim var. Kbye gclccck olucsam a 15] er
nuinlazam suretde yafiilainaz.»

8171

*!•*»# _-i .1

ji. - l l -

«Piicli§iiJi nana nazik ve miibim bir i§ bavaic etmujtir ki gcceleri bile
uyutniiynr, benim bu 151 ba^armami beklijor.

8172

«13cn Padis.ahin cmrini tcritedemem. Ve oiiun Iiuzurunda yiizii kara
lam am,«

8108

8173

J> ^jj- -\i\^ -<iX jl». -c-. *^-

J^'ii- C\,* ^- Lj*^* j "L-*,/*

1c- J.1' -5 w-_* ,XnlJ &.\y-

-*L. j, js- ^ ^ 31 j_ #fr

«Can tcn'de bulun dukes nzik eksilmez. Nasil ki ordo bulununca
s&ncuk eksik olmaz.*

(flier subab ve ak^am Pudisabm husii?i bir
n isi bitirip bitii-ntedtgimi soruyor.»

E

cavu§u gclfyot-, bendcii

116

■

117

8174

«Benim kbye gclmemi vo is,ini bitirinedigim SuHamn, ka$tanm c,at-
m asmi, miiimip go>Ur miisiiii?-

8175

«Ondan sonra Padi§ahin his.mina ne ^aie bulayim? Diri diri kendimi
topraklara gbmeyim de onun goiii onundcn mi kaybolayim.*

8176

«Bu tarzda O, yiizlcrce bahane serd ettiyse dt onun bahancleri Ka-
zay-j Ilnhfye muvafik g^lmcdL*

Bahis doUyisiyla Hazreti Mevlana Katay-i tlahi'ye <;are bulunama-
yncaynii bt-yina ^urQ edip cliyor ki :

8177

«E£er Alemin biitim zerreleri fare bulmaya ^alkissa Semavi kaziiya
kar§i bepsi de lH<jdir.»

i> m *J ii>- olr- ! j -^' *?v*

*G<ikten yere tie gelse, zemiit i^iti ne ka^acak yer f ne gaie, ne de
pusu biilimur.it

US

8179

«Gunc§ten onun iistiine atc§ yagar. O ise o ate§e kar§i teslimiyet pos-
ter ir,»

L

S1S0

«Eg*r yaimur yagip onun ustiiridc tttfan yapsa ve onun jekirlerini

ha rub etsc,"

8131

*Ben esirim, her ne hterscn £etir diye Eyup Aleyhisselan* gibi tcslim
nlur.»

8182

*Ey zemitiitt bir ciiz'y, bir zerresi olan insan! Dik kafahk etme, Al-
lah'in kazasmi gbriince on a niuari* oInia!>

B1S3

*Madem ki: (Sizi topraktan yaTattik) ayetini i§ittin, Allah da aenin
toprak otmam istedi. Emr-i Ilahi'ye karsi ytte pevi^me..

Genabi Pir ^u ayetlere telmih ediyor

11«

HWIMB

Yani : <rCcnabi Hak oylc bit Kadir-i Mutlakdir ki, Arzi size karargah
yapti ve Arz iizerintle sizm icin yollar a£ti vc goklen yagmur yagdirdi.
Utt biz o yagrnur sebehiyl? muhtclif nebatlardan turliisiinu ^ikardnk.
Otdardan yiyiu ve hayvanlarmizi otlatui. Hakikaten bunlarda aktl sahip-
liri icm birlakim alamctkr vardtr. Sizi n arzdan (yani; topraktan) ya-
isitliU ve sbi bllijtice o topraga iade cdcriz. "i'ine sizi ikiiici defa olarak
lopraklan ^ikarip diriltccck ve ha^rcdccegiz 12 .*

«Ey insan gcir ki ben. topraga nice tohum ekiim. Sen dc bn topragm
hir tozu ike a, seni ben yijkscltt]in.»

S185

£&> £\

5>u <

j 4*-

' * ■
«Seii bir hamle daha yap da toprakhgi, yani; tcvazu h ii ken dine sifat
ediu, Beit de scni Diiiiya beylciinin hep si iizerine emir kilayim.»

Tevazu, yahi; nefsini asa*i tutmak ve herkese azamet satmamak, Al-
ia h 1 in kullarinda aradigi bir husletdir. Sahih-i Miislim'de «Bir kimsc Al-
lah rtzasi icm tevazu eelcrse Allab da omi yukseltir» hydis-i serifi rivayet
olunmaktadir. >

(43) S4firf IWift.: 53-35.

120

Km a Ebu Hureyrc : «llcr kim tevazQ gdsterirse Allah onu yukscliir;
bcr kim dc kibh- ve gurur izhat ederse Allah ouu al;altir-» hadisini riva-
yet etmi^tir. Yalmz dikkat edilecek bir nokta vardir ki o da, tevSzu'un,
ehl-i Dunyaya sokulmak igin degil, sirf Allah rizasi i^-in ohnasidir. Bu
manada tevazu bir beyitle §oyle tarif ediliyor : *Tevazil dyle yiiksek bir
bi nadir ki, oradan, daha zieminde iken Cennet bahgelerini seyretnaek
mumkiir.dur.*

S1S6

«Su, yiiksekden a^agiya akaf. Sonra da a^agidan y«Uanya eikar.»

Yani; su, yiiksekde bulunan buluttan a§agiya h ^emine dogru akar;
i'akat giinc^in tesiriyle buhar olup a^agidan ytikanya, yani, bulut alemi-
nu yuksdir, O yiikseli§, onun gosterdigi tevazu'nun mukSfatidir.

Eunun gibi, in^an da manen yiikselmek igin tevazudi bulunmalidir.
Bir misal daha '.

81S7

-Bugday, ^ift^i tarafmdan tarlaya atihr ve yiilisekden iner t topragin
altina girer, Lakin sanra yukselii 1 , dik ve ccvik Hi ba^ak ha Hue gelir.-

81SS

-FeSckdcki ni^motkrin ash ve sobebi yagmur ile Giine^, topraga ka-
dar tene^ziil ettiklerinden onlarln yetistirdiklcri jiebatat pak olan ruhun
gldasimt tcskil eder.»

m

-

S1S9

jj|j j ^ t/ft! ». v » »^-£

«Bunl:ir, yani; yngmurla Gtine^ tev&zu gostcrip zemlne iitdikleii iqin
diri ve kahi-iittiaii bir msatim ciiz'u uldular,»

8190

j I*- (jl >C tyjsT ^jIl* ^j
jU ^^S jl^ ^^ i £j

T '

«0 cemat olatt Vagmur ve Guncs, in$an sifatlanm Kazan ip, sevinerek
arftin Lb time ugarlar.»

Ve hal diliyle :

8191

#Ewela bay at aleminden bu bak-i siifliye gddikse de yine asagdik-
dan, yiieelcre yiikscldilt, der!er.»

Bu s6ytfeni§, yalniz yagmur lie Gime§ ziyasma da munhasir degildir.

SI 92

I'Cihanm biitiin cii* ve zejreleri — baieket halinde qIsuij, siikun ha-
Jiude otjiin — biz rabbimize riicu edljoruj, d«rler.s>

8193

8194

£Wl >a,'1 -c& jiU

* Cilia 11 diilermin zikri ve tesbililrri, scmalara gulgule diisiirmus ve
ornlnri ^inlatmi^tir.-

Yani :
122

*4-k.*.^" TLr> 1 ■* I I -E"

15- Cf Ji

^.j.Ji j^**'V J&j

«Rabbinm hamdiyle zikir ve tesbih etmeyen bie bir^ey yoktur. La kin
cy iusanlar siz onlarm tesbibini aiilamazsimz!*

Bu bey it bir ayeti bey an etmektedir. Bu Ayeti kerime mucibince her-
■ieyin, yani; msan, hayvau, nebat ve cemadin kendine mahsus bir hayati
ve hayaUa birlikte zikri ve fcesfeibt vardsr. Lakin gaffl insanlar bu tes-
liihi idrak edemezlcr,

Hazreti Mevlana bir $ok hakayik bey^n ettikten sonra Kazay-i Ha-
I uniti tesirine intikal ederek diyor ki :

S195

•cAUah'm kaiasi bileye azmedincc, cabil bir kbylii, malilraath bif st-
Uirliyi mat etti.»

8196

,V j 1 "Jtt

-§cbirli binlerce tcdbifi ile bcrober magliip oldu, KSye olan scfc
I 1 hide bir^ok afete marui ka!di,»

8197

.<$ehiHi, kcndi azim ve sebatina mutekit ve magrur olmu^tu, Filvaki
sdiat ve tedbirdc bir dag gibiydi, lakin, Kaza-i ilabi t«iriyle yanm sel,
koca dagi suriikledi gdtiirdii.»

tbni atai iskenderani'mn (Hikem) isminde arifane bir eseri vardir*.
Ornda der ki : -Gafil bir kimse sabaha ^ikinca kendi reyine bakar ve

12^

•BBM

buffiin §luili yapnyjm, der. O nefsimn tedbiriyle rne§gul olur, Rabbinin
takdirinden gafil bulunur. Akil ise, sabahlayinca, Allah bugiin bana ne
yapacak ve ne yaptiraeak? der. Akil, aklmin fazlahgi, uyamkliginin ke-
mali ve ya kin in in ziyadeligi dolayisiyle Allah'a ve onun yardimma ba-
kar,»

8198

«Kazay-i tlahj fclekden bag gosterinc* akil olanlar kor ve sagir
ului'lar.n *

Eir tedbirde bulunamazlar. Nltekim : *Kaxk gelince, goz gormen oiui*
denilmijtii'.

819$

Oj'j UU *J* AJV fr'i <

«Kaz£ lesh-iylc bahklar deilizden digart fir la r, kurulmuj bir tuzak,
ujan bir ku$u yakalar ve aciz birakir.-

■UARVANLlLAIl VE ONLARIN YOKSULLARA BiR§EY VERMEDEK
UAHgELEBDEN MEYVE DEV§1RMEK &ff HlLEYE SAFMALABl.

Darvan i Yemen'de, San'aya iki fersah mesafesi bulunan bir kasaba
,,1, ki milthi 5 bir solun kenarmda tesis edilmisti. Orada salih bir kimse-
niti bir ba£i vardi ki mahsuiunu toplayacagi zaman fukarayi ^agirir, on-
l„ra zekatiru verirdL Bundan. delay! Cenabi Hak da b bagm mahsulune
Ijoreket ihsan ederdi.

Scyh Sadi Gulistan'mda der ki ! .Malimn z.ekatmi ?ikanp ver ki o
llU1 i bereketlensin. Gormez mism? Bagci asmanm fazla surgunlerim ke-
nnice ziyade iJEum verir,*

O salih kimse M, O nekadar comert ise, ogullan da o rrisbette basis
Idiler. Onlarin, bu hasislikleri neticesinde baglari harab oldu. Igte Haz-
t'cti Mevlana bunun hik&yesini naklediyor.

8201
U\y- ;>lj> *A#l

KutWda Ashab^i Darvan kissasmi okumu 9 sundor. Onu okudufun
V« neticesini atiladigin halde nede* hilekikrliga kalkiyorsun?*

8202

«Akrcp igneli birkag 5 ahis t birkag fakirin nzkim kesmek l 5 in hilekai-
Itfia kalki^tilar."

9300

•Cinler ve §eytatilar §i?e ijerisinde UapsediJir, belki de Harut kendi
wya^'yle Babil'o gidip, ba^a^agi bir kayn igine asihr.»

1S4

8203
.Birkas amt ve bekir kat^i kar^ya otirt.up.gece sabaha kadar htle

■■

dil^iindiilcr.

125

Mto.

S204

Jl -tl JJ u

bahccjiin m-ilitrtliin.'; i,~ . " a '^v sampler* g^bah olurtca

bir iifet o bag™ iizprine Indi n l*«.& t i ™; "abibnn; Rabbmden

*» bir fakir sokutom:., BfiylJ SSSJS foki I • ^ ^
120

rim- dedikr ki : Ey Rabbhmz, seni tesbih vc takdis edoriz, Biz liakilt jUcii
tuiiim clmi§tik. BirbSrleritie donerck, yekdigermi levm vu ta'yip ctnicye
I mis I nil ilar. Vay bizim halimize! Biz hakikatcn azgin ve ast imi^iz, dudiler.
din ki Kabbimbs, bizo o baga bedeJ olarak ondan dab a hayirlismi ihsaii
nlrr, Hakikaten biz rabbimize bngiandik ve eiinile umidimizi ona ccvir-
lltkp diye Allah'in lutfuna d chalet ettilet* 3 .»

8205

«£amur, samur sivayatia inckir etmeye; el, kalpden gbli ij gifcmeyc
knlki§ti>

Ki buna imkan ve ihtimal yoktu.

8206

«Ccnabi hak; (seni yaradan, senin heva ve hevesmi bilmez mi? Scniti
miiiiac3tm sadik mi, yalan itii lark ctmez mi?) dedi.*

Mekke mu^rikleri aralarinda birgey konu§unca, Resulii Ekrem 6 sozii
in i Lira bildirdigi icm, «gtzli soyle^in ki Muhammed duymasm* demi^lerdi
ih' ^11 ayetler nazil olmu^tu :

o

h

1f£^

Yani : «Ey ma^rtlder! Sbzuniizii gizli soyleseniz dc, a^ikare ve cebren

U ssaiuz da musavidir. giinki Allah kalplejde *lan ^eyleri biiir. O ssati

i- cell I ala latifdir ve habirdir, hcr^eyden haberdardir^,*

<Hi Surui Kalem : 1T-3E.
m\ Surei MUIk: 13-14.

127

■»

S207

UC ai J^±ij jt ijsii

-Bit yokunuii diin nerede bulundugiwu gore 11 (Latif) ve (Ha bir),
hugun sabahleyin scfere cikismdaii gafil olur mu?»

S20S

«Her§eyi goriip, bilcn Allah, o yolcunun bangi inijde ve hangi yo-
ku$da oJdugundan ve hangi mekatia tevecciih eylcdigindcn nasil gafir|

8209

J ill Z& } jyf] 1 Hf}

■Ey insan! §iradi kulagim gaflet pamugundaii teinizle, Darvanhlar .
gibi fukaiamn rizik ayrihgi eniiihie karsi ahhrrtiazlik etmc!"

S210

KFakrn larOret gamlisinm sefalet hikayesini dmie ki bu, pna verilen
*ckM gibidtr.»

Zekat ve sadaka vermek, fakir' ere yardim etrnek, onlann zaruretle-
rini mumkiin mertebe hafifletmektir. Zek&t gibi insani bir yardim hi$ I
bir dinde yoktur. Mekarimi ahlakdan ibaret olan musiumanliga mahsus-
dur, CabiHye araplan, rmsafiri doyurmak, kumarda kazandiklan dove jm
lcrim fukaraya vermek. gibi bazi comertlikde butunmakla beraber, daimi
auretde fukarayi gorup gozetmek hususuna riayet etmezlerdi. Musliiman-
3ik, miislumanlara sadaka vernr.eyi tavsiye etdi. Verilen bir sadakamn,
yediyiiz misli sevap kazandiracagim, hatta Cenabi Hak isterse daha faala
da vcrece^ini bildirdi. Hatta giizel soziin ve rifk il& muamelenin, yani;

m

■ Allah versin, gibt tatli bir iffide ile fakiri savmflmn; ml da defo , Allah
b*«ktu versm- gibi sadakadan sonraki hernia mnamelcden hayirh ok u-
fiunu haber verdi. Sonra, miislumanlarm sevin ? giinii plan Bayramda fu-
knranm da sevindirilmesi i ? m onl a r 3 ^daka verUmesm! «i# JW»
Mrt rft nisaba malik, yani; bir senelik masrafi gikdiktaii sonra 20 nuskai
.ltim y^hiit 2M dithera giim^u, yahut kuymette mail t^Wj bu
; M ! ? vcudundan kx.kda bir, yani; yuad, ikibu.uk niabetind, ^f£"
vrrmesini akil ve balil 1 kadm ve erkek her muslumana farz MMU^
Uimanlikda ibadet tarihi. isimli eserimizd* buna dair epeyce tef»l&t var-
,Ur. Fazla malumat isteyen oraya mUraqaat edebiHr.
Evet, ey masliimanl Zekat Uxtaa if a etmekle;

S211

.Goniil h^tnlaiiwn dwtkrbn ve sudan, toprak'dan yaradilmtg can-
lufin lakru ^arfiretini dinl*mi$ oluisun.*

8212
jj jjU *)*j ^

-Fakiu wruret i S inde bolulan g 6nUl!er, dumanLi dolu bix ev gibidii.
s ell anlaTm d«dini dini™wk suretiyle o dumanli *ve bir pencer* a t kx
dumaili sekilsin.*

8213

«Ey Al«n-i hm yoleui« *lim mUr^id-i kiimil! Allahii aaimiig 5 an ca-
mbine giderken bize de himmet et v* dwdiwize S&« ^ ! »

F: 9

-■

8214

-RuJiuii bu tercddudii onun zindanda hapis duiasi gibidir ki, o tercd-
diit ruliu bir tarafa giimcyo birakmaz.»

8215

*Diinya blr tarafa, Abirct fikri isc obir tarafa $cker ve her biri; dofru
yol bcnimki, lienim tarafima gel, der...»

8213

«Bu tereddiit, AHnh yohmda bir tuzaktir. Ayagi serbest olan, yfini;
bu gibi suriikkiiLslei-c bagli dmayan kimselere ne mutliiL.»

8217

JbL" j*T f \fj[ ^.^

-AltiTmii) izini tut ve her fcayiitan kurtulmu§ olarak %h ki o ii vasi
fast ile ahu'iiun go begin e, yiini; misk'e vasi] of asm. »

Enradaki ahu'dan maksat : ya dofriida.fi dogruya, miirsid-i Kainat
olari AlcyhissaJat Efendimizdir; yahut onun varis-i ekmel'i bulunan in-

san-i kamildir. tz'den murat ise KasuKiilah'in jiinneti ve evliyaullahm
U$utii tarikotidir.

8218

*Birad*r; fakru zarurot atesi ieinde buluiisan da bu yolda gidhinfc
alem-i baiaya vhsjT ohirsun...

130

8219

«Latehaf! Yaui; korkma, hitabim i$itince ne denizden kork, ne He
onun dalgasindan ve kbpiigiindcn cekin.*

Kur'an'da :

> j

&- Vv/**?i S

^" ^ C.i"

Yani : « Ma him olsun ki Allah'in vclileri i^in korku yoktur, Onlar
mahzun da olmtyacaklardir^s buyrulrnu&tur,

$ayet (latehaf ) emrrni f§itmedim ve isitmiyorum diyecek olursan :

8220

££j£" &ji>"'t$A 1^0-^

**i? OjU_

i ■■X

-Madem ki Allah sana korku vermistir, o korkwyu (Litehaf) cmri
bil. O, madem kt sail a tabak vermi^tir, siiphc ctmc ki ekme&i do gbndc-
rcccktir.»

§eyh .Sad! Bostan'mda yazar ki : Pek fakir bir ailenin siit emer bir
cucugu vardi. Birguri kadmcagiz : «Efendi ^ocugnn disleri pk-tt. Kendimiz
okmek buiamazken ona nereden bulup da yedirece^iK» dedi, Recast da :
«McTak otme, diji vcren, ekmegi de verir* mukabelesinde bulundu.

8221

-A, ^fi

Id

Vir

£i1

^>y

^Asil korku, korkusu ohnnyan (Bikmetiii ba§i Allah korku&udnr) ntik-
tosini bilm^yen kimse ijindir. Gam ve gnssa, Hak kapismda dtiniip dola?-
mayan ve or ay a iltica etmeyen bedbaht igittdir.*

r«> £Uj*l Yfinusr 62.

131

Bir hadis-i kulsldt; : «Ku1mnun kalbmde iki koiku ve iki emniyeli
i-em « tm em. Eger bend en Diinyada korktu isc Ahiretde kturktmyacaktir.
lM;i'r Diinya'dn bcndcn einin olduysa Ahiretde cm in olmiyacakdim buy-
culirvujtup,

«$EHlRLtNlN K6YE GITMESJU
8232

<5cl»rii i§0 bagladt ve hazirhuidi. Azim ku§u k&y tarafiua sur'atle

mtu.™

8223

■ gehirlhun. ha mm ve gocuklari scfcr haztrligi ynpimslar, gotiirulmesi
litami fielcn e$yayi azim okuzime yiiktettui§Jerdi.»

Hula Anadolunun bazi tarailaxmda e§yayi okuze yuktettikleri ve om-

lart, beygir ve mcrkep gibi kullandiklari varmi$.

8224

■io/ •jJ* f-f-ifi' iS'.J *

-Qocuktar sevinerek ve atele ederek koyc gidiyorlair (Koyde ycmi$
yiyccoglas miijde!}. diyorlardi,»

8225

£ li'Ur ,l^"l ,»- ljU 4-ai*

j ilk j f-jf l^'i ly]j

.<|ti*im maksadimiz, ho; bif mer'adir. Grudnki dostumuz da kerim ve
cimiil j ekici bir zatdir.*

131

8226

•O k«im dost, blnWce arzu il« bizi davet etta^i*, b™* ici« orada
kerem a^acJan dikttmistir.»

8227

iljj £t—«j •■> *rf

*o

•Biz, uzun kq gunleri » omm nezdinden 5 eKr e z*hi re gbtikecegiz,.

8228

*BeJki bag.ni, bostamm bizim yolumuza sari edecek, kendi canmda
bize yer verecektir,»

8229

KEy *mm istiBde # atelG edink - Fakat i5,erinden akl] ' ofl "

lara ; fcrahtanmaym, diyordu,*

Bu beyit ile Surei Kasas'in sonlanndaki :

ayetine i 5 ar,t edUmi^dir ki, bu ay.tte hitap f Bent tsrairin ^^»®
Jan KaAn'ad.r ve f .Gururla^ma, zSra Ailah, gU^^f 5l mara n la,i
sevmez* 8 - me&lindedir.

Yitie «kll ir§ada devam ederek diyor kl : KSyluye itimat etoeyin...

146) SOrea Kajas : 76-

•MM.

8230
■Vt'j ly'/ ^' C L ; ^

-Alfeli'm faJdehi-mdcD Mastcfid dun; $UpIie yok ki, Allah sevinip,
oviincnkfi sevmez.*

S231

j* 'j'y* 1

«Size gelen $ C yIerIc bir miktar ferahlamn, Scrvet vc nigmet olarak
Sekp de sizi ineggui eden gey term hepsi sizi Rabbi mzden ahkor.*

Bu bey it] e ; «Seni Kabbindeu akkoyup mesgul cden hcr§cy senin Diln-

yaudu* Hadi£~i ? erifine i 5 aret olunmu ? tur. Bu hadis, .Dii'nya nedir*. sua-
Jmin muhtasar ve mufit bir cevabidir. Yani; DUnya denilen ve terkedil-
racsi tavsiye ediJen sey, sarvet vesaire degildir. Her ne ki, serii Rabbin-
den abkcyuyor ve O'nu sana unutturuyorsa i$te Dunya odur, §u halde
Cen net arfcbsu ve Cehermem korkusu da insam me^gul edip onlarm dlisusi-
cesi dc Allah 'i unutturacak dereceye gelirse onlar dahi Diinya sayihr. '

8232

«Ey snlik; ancak Allah ile mcsrtir oi, onrm gayrisiyle olm*! Clink* O
bahar mewami gibidir. Sair $eylcr he fcanimusant'ye beozcr.™

8233

«Oium, yani; Ilak'kin gayri clan ]ier$ey, vofey ki senin tahtin, miiJ-
kiin ve tacm olsun, *erti yava ? yava$ helake dggru gottiren geyterfe

tslilrn: > Bir kimseyi niekir ve hud'a ile aldatmak demeittir. tstitrac-i
Iml isc : Bir kul, gimah i§ledikce onun nigrnetini artmp tevbe ve istig-

m

far etmesini unutturmak, derece derece nzap vc ikdb'a yakla$tirmaktir.

Surei Araf da ;

6 \> \ t VC< &\\ y>\ <£**** S K

>^Tj J ^- U,U V-^==r jJ b

Yani : «Ayetlerimhi iekzip cyleytnleri yava? yavas ve detece dcicco
vc kendilcri (arkma varmaksizin Iiclakc yakla§tinrn ve onlara bir nuiid-
dct eman veririz. Hakikaten benim keyd'im, {yani; hilim suretinde gbiii-
nen gazabim) Ituvvetlidit"» buyrulmu^Eur, Bazi tarik-i Diinya papazlar-

dan ve hint fakirlerinden, hulfisa gayr-i mUslim ve gayr-i mute^erri kim-
i&lerden riyazet kuvvetiyle j:uhur eden ve sureta keramete benzeycn ha~
rikul^de bailer de istitra? kabilindendir. CenSbi Bak, o kimseler hakr
kinda :

W0&0

y<>. *>s<r-j *****

Yani : *DLmya hayatinda cahgmalan dalalct olan oylc kimsclet var-
dir ki onlar iyi ve giizcl i§ ^ordiiklerini samrlar^,,,

!§te GenHbi Hak o gibileri derece derece helak ve azaba yaklastirtr,
Hazreti Mevlana ise -muslim ve gayri rmislim- kirn olursa olsun, Al-
lah 'dan bajka her neye ve kime baglanmi? ise o gey o kimse itjin istit-
rac'dir diyor.

8231

«Ey salik; gamdcn sevm ki gam, vuslat tuzagidir. Bu yolda algaklarda
dolagmak ve tevazu gtistermek yiikschnek demektir.»

Tenez^ul, salik ic.in hakikatte terakkidir. Kemale vasil olmaz mflhi-

(ft) S^irei Araf: isz-ltt.

m

mtt^

nev; bulaaaa notowji.,. Evet, Ay, tamamlamp kemale ermek i e in hilal
devresinden ge^er.,.

8235

-Gam ve keder bir hazinedir... Senin hastali&n ve me 5 akkatin de
bir hajnedir. Lakm bu fikir, fi0C i,klara nas ,l tesir edor; bflum bir haku
sat oldugutiu nasal anlailar<»

8236

8237
gumig kau ifirijer vardir.*

8238

r

dir. Bir gence ihhyarlatici yihlwc* ok isabet cdw..
136

8239

>Ui£ j^-' jf tf ^ J» &'J

•Goniil sahrasinda ad«n atmalidir. Cilnki gamur kinnda, yanij DUn-
yada genislik ve iie§'e olmax.»

8240

*Ey dostlar, goniil em in bir yerdir; orada menbalar ve giilistan ifindc
giilistanlar vardir.»

8241

«Ey salik; Goniil' e meylet ve otiun $&brastnda yurii ki, orada aga£-
lar ve akam fcgmcler vardir.it

8242

■Koye gitme ki ktfy ins am ahmaklastirir, akh nursuz ve fer&lz birakir,*

Burada Goniil'den maksad : ehli dil olan kamilterdir. Koyden mu-
rat da ahmaklar mediydir.

8243

^— ^ l_^ ' 1 ■ ■■■ j^ -k- A ■* iJ * I

k-JJ J^ (J^J *^^ ^ $

«Ey s«£ilmi$ ve temiz otan salfk: Hazreti Poygamberin had)s-i $eri-
fini dinle ki; (Koyde ikantet etmek, akl«i meaavidtr) buyurmujtur.*

Yani; koyde oturus, aklin mezaridirj koyde otuTan, mezarda bulunan
61 ii gibidir.

137

8244

8247

»>.t«j

.*£- j l Jit J*i; f
"Her ki m gft Nib ve Ur ^ Ce kSyde ^

33, afch bir ay y er£ne g e ] meZiH

8245

ne b

ST? !" ^ "^ a,m,aklj ^ Sh —- ***> o tUB d

an da bundau baglta

8246

^jj j*l *u| t/L ^!j

"Koyde bir ay oturanda

;JJ

sule gdir

i*e, I,i r miiddct cch - Jet ve kaJp Udm hu

«nft Hadisi serif de vtl J? "T JStlnbat okmiJ '- Hazreti Mev-
W8

leri

,jlLL j

o;

l^" j jJi" j j in

«Kiiy nedir? Makikatc vnsil ol)iiann$ §eyhdir ki f mcsayihi vasilmin
siizlcrini bcnimscycrck on km taklidc kalki^mi^tir.i*

He? kim bunlarm meclisindG bir giin bulunursa bir aylik hamakat-
tje'tt, daha fazla bulunursa daha ziyade miiddet ahmakbkdan kurtulamaz.

S24S

&$£* &} d& j^* ^"r ^">

«Akh kill §ehrine karsi bu duygular, gbzleri bagh degirmtn cscklc-
riiie bcuicrlcr.*

Istanbul'daki Bayezid Camii havlusunun bir kapisma (BLigrfaycilar
kapisi) derlerdi ki onun disinda bugday satan esnafm pr^isi ve diikkan-
brj vardi. Bu diikk&nlarda birer degtrmen ta§i buJunur, ya beygir, yahut
ii^erkeple cevrilir bugday ugLitulurdii. Hay van, gtizu baglj oldugu haldo
tasin etrafmda doner ve ta^i ^evirip bugdayi un haiine getirird], Yakin
/a mania rd a orada boyle bir dukk^n kalm^ti. Cenabi Pir, boyle mukallit
vi: murai bir jeyhe ba^lanmij olam da h degirmen ^eviren gbaii bagh bey-
j;ire, yakut egege benzetiyor. D&^irmen egegihill, goad bagh oldugu icin,
kcndini yuriiyiip gidiyor sandier gibi; mukallit geyhl^dn gdzii kapah der-
vigkri de kendikrini seyri sulultda ilerliyor vehmederler, diyor.

S249

^•^L-il d;»^ J> '*; Lr 1

«Bn bahislcm ge^ de ^ebirlinin koye gitinesi bikayesine dou! Inci da-
ncsi gibi olan bu hakikatleri birak da bugfday danesindcn balisct."

Tlilap, ya Mevlana tarafmdan ncfsine, yahut katib-i MeSlevi olan
Ik'isamuddin tjelebiye'dir.

, 139

8250

■Eger hakikat incilermi eJde etmeyc muvaffak olamazsan, bugday da-
n*si gibi olan hikayeyi dinJe. Eger senin i(in o iarafa yol yoksa, bu tarafa
at &tir!»

8254

«EwcIa oba yaparfor, yahui satm alirtar, ondan sonra Tilrk'ii oraya
m Unfit ederler,»

] [jrgah i Gro^ebe Tiirklerin ikainetgahi olan oba'dir.

S251

ij ^Ui tSf- i/*U* ^1-Jlc

*Hikayenin zahirini takip ct. Zahir, egri ugarsa da mhayet batin tine*
tine gtitiiriir.»

8255

hi I-^y salik, kcndi surctini oba, man am Turk farzet- Ymq in a nam gc-
miri ve surctini genii kiyas eyle!..*

8252

^i — Jjj- ji*- ^r ju j.ij ^,j

-Her insamn ibtidast hakikatun surettir; ondan sonra can gelir ki o,
siyreiin cemal ve kemalidtr.*

Bir insana bakilinca ilk rtazarda onun sureti gorunur. Tarn ve iyi na-
zar edilince ve ihtilatda bulununca onun sireti ve ruhu anla$ihr. Dem.ek
ki zahir, dolamba^k olsa da nihayet batitia giri§ iqin visile te^kil ediyoi^
mug. Bir misal daha :

8253

*Hct meyvcnin iptidasi sure* den ba§fta nedir? Ondan sonra Iczzeti
gclir ki onun manSsidir.-

HO

8256

t/^

,Lu>- ^j^I

J* ^ :

-L"

«Hak rizasi kin bu sozieri bir an birak ki schirlinin mcrkebi, £tngi-
fnftini otfursun.»

«SEHIRLINiN VE AKRADASININ KOYE GITMESt-

8257

Ǥehirli ve gocuklari lazim olacak ejyayi hayvanlara yiikicttiier ve
Ittiy tarafma siirduler.u

1+1

■•»

^^^^

8258

■Scvinerek Jura dogru hayvanlartm suriiyor ve (Scfcr edinist ki gani-
mct bulasmiz) diyorlardi.

Scfcr: insamri dogdugu, yerlegip oturdugu bir memieketden, muvak-
kat bir zaman icm ba^ka bir yere gitmesidk ki bunun sihhat ve gamme-]
te, yarii; ticarete sebep olacagi bir hadisi serif'de bey an buyrulmu§tur.

Sefer, Dunyevi ve dini olmak tizere ikiye taksim edilmistfr. Ticfired

ve sali^ip kazanmak igin yapilan seferier Dunyievidir, Fariza-i hac'cin Sfa-j

si h iilema ve iirefamn ziyareti gibi maksatlaria ?ikilan seferler i*c dinidir^

- Hazreti Mevlana safer in faydalanm anlatmak iqin diyor ki ;

8261

"tfikayedeki gehirli ile $ocuklari da f giinduzttn Gihtesin ziyasmdan
yliidcrim yaktibr, geccteyin yildizdan yol dgrendiler.-

8262

•O zahmetti ve cirkia yol onlara gilzel gorunmus, kSy'c gidi§ nesve-

■ nidi- n cermet gibi o!mu$tU,*

3259

-Kamer, seferler edetek keyhusrev olur, yani; (Bedr-i tarn) halini
ahr. Sefer etmeksizin hil31, nasil Iriisrev olur, yarii; (Bedir) halini bulur?*

Keyhusrev: iran'm hukiimdarlarindan biridir, §evket ve azameti do-*
layisiyle bur a da (Bedir-i tam) halinde kuHamlmi$tir.

8260

J ^ O 1 )^ ?j4> jj$g j*- )1

j'y^ A-CT ^jtrf^ .*.. jf ,±-» J i

'Satrancdaki Beydak, yaai; piyade tasi, hSneden haneye sefer edetek
(Ferzin) olur, yanij SJah'in veziri derecesini bulur. Yuisuf Aleyhisselam,
sefer inden, yani (Am Kenan) dan, Misir kit'asma gStUrttlmesi dolayi-
style yuzlercc mured u ermi;tir,»

142

8263

\\^

«Aci sijz, tath bir dille gilasel ve K05 gtlir. Diken, gul bab^esi dolayi-
tiylc eoniii ^ckici olur.-

8264

*Eh« CchiJ karpuzu gibi aci bir §ey, i»sana sevgili dinden hurma gibi
In (b gclir. Bar bir ev, evdeki dost yuziinden sahra gibi geni? gdruattr..

8265

jjftjft* jt^S a-*^

«Gill yanakb ve ay yfjzlti bir dilberin vuslati iimidlyle nice nazenin-
l.-i- diken zabmetini ^ekerlclr,*

m

HtH^^HHiB

82<JG

<y% CM &&& JL#- Lj tf\

wAj? ^chteli scvgilisi i S in bamaibga katlamm$ vc sirti yara olmus
nckadar kiinse v:ird]r.»

8267

»L- j^l*. Jlj- ^£>T uj)

"Demirci, geceloym evitie B clip ay yiizlusiinii qpmek igbi, gutidii!! de-
mit ve aie^Ie kendi yuziinii karartir.*

8268

«E S naidaii bii-i geceye kadar dijkkandq carmi£ a g er i] m js gib i oturur
ve o zahmetc katlamr; s Unki own kalbhide fair servi boylu kok salmistirj

8269

*4g* &

Lo

«Bir tacir cvindcki refikasitim mubabbetiyle dcmzde ve karada scfe
cder.n

8270

■JjJ* ij i^.— .Jit \ -L^l^,

-Her k i in in bir ccmad'a alakasi buhinurat o alaka 3 bir diri yiiztliiden

nlur,
144

8271
u>£ *j>jjT tS}J j> JJJ '

•-'>*' <Slj+* w - -^ ■****,/.

•Bir diilgerin keresteye teveccilh etiwesi ve emu islemc&i ay yiixlii Wr
«llic]e kiziaet Umidiyledir.*

Hula&a i Bir timid ite ^ekilen zahmetler, tnsana ho$ gelir. l$te sehirli
llr cocuklarimn koye gitmesi nejesi de yol zahmetini oniara hoj gosteri-
ywdu.

S272

«Ey salib! Sen oyle bir dirinin iltiftii timidiyle cali$ ki o diri, bir iki
pin sonra cansiz bir hale gelip, toptak oImasi>i,»

Bir iki beyit evvel -Her kimin bir cemad'a alakasi buluimrsa o alaka,
bit' diri yOzunden oLur» denilmlsti. Burada da deniliyor ki : madem ki bn
liJr hakikatdir; sen Syle. biT diriye baglan ve ornin jevkiyle bylesine $ali$
kl o, finiler gibi eliip toprak olmasm ve cemad halini alrnasin.

Maksadin, Allah oldugn tabii anla^lmi^tir, -

8273

u-^- 3 1 ^^y ^.^* i^>*

ifjy ^JJ*

JLlli

■^>

•Ajalilik yibttndeii bir saman cbpunii ken dine munis olarak setme.
tliiuti munisligfi 4riycttir.»

8274

«E|er Allah J dan bafka »la» munislerinde vcfa varsa, anne ve babana
olnn iinsiyet ve iiHctin nccededir?-

Onjar olap gitti, senin de oniara olan miinis]i|ln. bitti.

p.. 1Q W5

■ki..

8275

a±^ VV^U^ ji

*** &

^ ^

«m& Hak'dan gSyri bin, dayannmya vo itimat cfmeye m yi k oI Sa y dl
seain dacli vc lalana olan Qlfctm dcvam ctme* mi i<li?„

8276
-^U Ot-jt jj^iL y-^\

JjU jL-i_,uJ jl y Q ,i'

noire t * tier dm; o ncfrct d& geldi, ge^ti.™

8277

"Serin oniara mcyil vc miitabbelhi ontarm viicut divmiaa ak , ,:
vc o 311 a t gfildi^i gibi Giine$ c riicu etti.»

8278

8279

-MevcudSttan her neye feik olurs™, o 90y , SifaM ilahivoden biri
lie yoldizkmmi^tir.*

Yani; seni cezbeden ve kendisini sevdiran ne varsa, EG mn askma J
beb oitun husnu degil, onda Ocelli eyley Cn Cemal-i ilahiyedir' ki onu
adcta yaldizlami? ve parJak gosiermi^ir

8280

J*'/ J* J^ ^ -c* gk "

«0 seyin altm yalchn, asbna riicu edip dc, *> soy baUitdan ibaret ka-
lmta vc cirkinlesmco, insaiim labiati doyar vc boslayivotii'.'*

O Liaide :

8281

«Seni cekcsii o yaldizli gUzeiliktcn elini, ayagim cek. Kalp bir ma-
deni cebaletle alim iamp da bos dcmti!»

8282

«£iinki Italp seylerdelti hosluk i&retidir. Zahiri ziynetin altn:da ziy-
notsizlik mayaai vardir.i>

8283

■Kalp'm sathmdaki yaldn f sommda madeniiic gider, Ey salik! Sen
dc otuiii grittisi made no git!,.*

Yanl; csyada d]an guzeilik, Cemal-i ilahrnin muvakkaten aksinden
ibarettir. Akseden nur, guniin birinde madeni buluttan Allah'a rticfl
ejleyecektir; .Binoenaleyh ey s.tlik, sen df> o muvakkat ve fani clan ak-
^edise baglanma da oriurt gittigi yere tevccci'ih et..-

147

_»

8284

y? j [ j>

ait ki Jayik olan budur.- *

8285
OW ji J\y OU-a ^^j., ^)

dan IS? 11 S °" ia da madeai W ° IUtta ' V ^ * Hrme ' Iio * * e » su ™ yagniur.

Buradaki olukdan maksat : fani guzdkrdir. Y a | raur yaginca damlar .

dak! oluklarda, su birikir ve akar. Fakat yagmur dinince clukda da su
kolma,. Buna gib, Cemal-i Ilahi aksettikee onun p«ku* £* gikd-
lerde mu^abed* edili* lakm aksedis k^lince, o parlak yihtar de suyu

kurumug oluklar gibi kalir. y

S286

i

-Kuyrugun madeni, yini; kasap diikkan,, kurt iuzag, olmaz, Fakat
o madoni koca kurt ne bilir?»

Avcilar, kurt ve gakal gibi hayvanlan avlamak i 5 m tuzak kurarlar
Yem olmak uzere kasap dukkamnda* aldiklan kuyruk par^am koyar-
tarm,* Kurt yahut f akal onu yemek ifin g e)i r ve yerken tuzaga tutulur-
W Hazretx Mevlt™, kuyruk yemek icm tuzaga degi], kasap dtikkamna
gttjjey tavsiye ediyor, Oradaki kuyrugun altinda tuzak yoktur, tehlike-
J y oldufunu kwa kurt, yani; cahil ve gafil kimse ne bilir?

148

8287
frjTji *^j a*v jUT j)

K§ehirli ve socuktori da qiiaa i^iudo altun bagh sandilar ve aldatia-
rak alelaccle kttye gittiler.»

S23S

■AojlJ* t/"j^ ^^JJ t?1 tSj^

«5ylece giilcrck, oynayarak gittilcr, kHylunCiiT dolafei otrafmda 9ark

tirdular.^

8280

«Koydcn ve koyliiniiiv yamndan gelen kimi gbrdulcrse yiizunU, gH-
ziitiu optijler,*

8290
«Vc sen bizim dostumuzun yiiziiiiy gdrmii§sUn, O halde cLnimizin

uani goziimuzun fcebegisin dcdiler.*

/

149

#e-

-LEYI.A'WIN MAHALLESlNDE OTURAN B*R KtiFE&t
MECNUNUN OK$AMA5l*

8291

-Mecn™ fair kopegi ok$ U >or, dpijyor ve tfnunde adcta kendindcii
^yordu.*

*HuzIj ve hutf ifc o„ U n *trafim tavaf cdiyor, 0Jia , ctlor V<J fil u
He yapi]mi§ ^erbct veriyordu.*

8293

^SSI" Liri °" dcd ' ki: v hamdcli; bcr ** ■***» »»

8294

■ -i.l r- j T

• Kopcgii, ags, eV uaa ci^fe ycr ve ditda^ylo ]«,y™g imim altim .valar.-

£295

"Mccnm, <ma cevap vcrdi ki, SWl „ ft ki 5 diMi vc wset'den Ibai-etsin
Ifwiye g ir ; yum> ruh alcmine da! da ona benim gtiziimle bnk,.,*

130

mm

8298

^■1 >l— ;U Ujf jU-l

«Bu ktfpek, AlIaH'in ^bziihaez bir tilsimi ve Leyta mahaUcsinin bck-
fisidir-»

8297

*Onun himmetim, kalbini, ruhimu ve irfamm s'oi ki mckaii olmok
uzere ncreyi iiililiap etini^tir-*

8298

.0 bcniui mubarck yiizlii Kitmirimdir. Belki O beuim dert ve hiiKiin
ortagimdir."

Meenun kendini Ashab-i Kehfe, O kopegi de onlarm kopegi olon Kit-
mir'e tesbih cdiyoi 1 .

8299

P Ley!a : nm mahallcsinde oturan bir kopcgln bir kilim ben nasil olur
da aslanlara degijebiiiriin?*

8300

^Ey kvpeklcrine aslanlann kill, k»]e oldw^u zati akdes! Bnrada sftie
itiikan yoktur, yani; izahat vcrilmcsi mUmlmti degildir. Sus vcs?eiam.»

Hnireti Mevlana kissadan hisseye intikal edcrek diyor kl

Ml

3301
«Ey dosilar! Efer smarten g^ter ve marta iiW:„„ „j

83.33

8303

8304
1M

8305

^U^»l ilj ts^ i/ 1 ^ j^

-KSyliitiun yaltaklatunasi tuzagina mesrur olarak gittl ve imtiban
danesiai yemeye ko$an bir ku§a dbndii.n

8306

U* 6 o"! ->j>-i3 j o— *j>- cjU

*K«5 o tuzaktakrdaneyi kerem biJir. Halbuki o ihsan vc comer tlik
de£il f ofiu koyati ku£bazitt fcu§ tutmak hirsihin neticesidir.*

8307

«Ku§cagillar daneye tama edcrck stivinip ku§bazin o tiilcsi cihetinc
near ve kogarlar.*

8303

«Ey hakikat yolcusu olan salik! Eger gehirfinin koye gidijindcki se-
vincindeii bahsedccek dursam, seni gc£ bsrakip maarif ve kakSyik din-
Icmckdea mahrum kalatagmdan korkanm.»

S309

-Soxii kisa kesiyorum, Yolda bir kb'y gwrtindii; lakln o, gideceklerl
koy degildi. Binaenaleyh ka^ka bk ywla silfiQk ettiler>

153

HBM*

8310

[

«Dir :iy kadar kiiydeii kbyc gczdiler, ^ilnki gidcccklcri koyiin yolunu
iyi I)ilmiyorlardi,»

8311
*'>;£* j;>> u J »j ;- h &/*

«ller kirn kilaviizsuz yola gidersc, iki giinliik yol $0% yilhk mcsate
oJur."

Sun yoliarda kilavuz nasi! lazim ise, hakikat yolunda bir'deiil bul-
mak ve onun iznine tabi olmak da clzomdir.

8312

■Ilfir kirn tletiisiz Kabe'ye gidersc schirli vc rocuklan gihi basi do-
ner ve zolil oJur.»

8313

^U e* >,4j £>

~T

«Hijr kim nstasiz bir sail at tutacak oJursa sdiirdc ve kbyde mask am

8314

<>jjU- jjj _Cl, j^t £ _>-

«Bir imanrn anasii, babasiz viicuda ydmesi suik ve garp arasinda
nwlir vaki olniH;tii]-.»

154

Nitekim Adem Alfyhi^Bm anas,,, b*b**U, hi * to *¥£*S*£
u oiarak zubur etmiftir, Fakat bunlar da nadxr obrak vuku a gatauftir.

8315

«Maii ( calisip, ka^anan bulur; insanm
nadir vukii bulur--

bir defineye tesadui etmesi

8316

«*; ^r iir**?T ^

J i#

■H«*l tftftfl (S-A-V.) gibisi »»h U Ccnab, Hak, <- $**>
talim ctsin,»

ni; maksadmi anlatmayi) Hfegifl* ayetlerme Iflanttir.

8317

li)l ^ <i*- 1*1* i>l

b.Uueu 0. kalemi, oi«ti § ve 6|ren| S « vas,t a balk.tm^t.r.

iKRA 1 SQresinin ilk ayetlerine i^ olunmugtur :

(49) Sarei Rahman : X-4.

155

&jJ&f£a'M&S~&

o £$£

Yam: *Ya Muhammed; butuit ejyayi yara t an rabbinin ismiyle oku
U «b k, msani uyusmuj, pihttapii.; kandan jar.it,. Oku ki scnin Rab-

bilmcdig] jcyleri talim etti» » '

8318

L

*Q*ttl; her bans mahrumdur. Sen da bari* la n gib* kosarak gilme*
aheste ve teen** ile bareket et.- ^ B '

8319 .

«iyet se km es , g, H me^kkatlw ve «kmti1w C ektil«7.

8320

: *\»j 3l* *j 3^

j*-»

^-j' l * ! ^" jr> j£i

JJ

-Hoyden ve kSyliiden J,„» getiri»i,Ier Ve tiyle us|a |m ^
yapmaya da doymujl&rdi., ™ n s

ier

<£« SCrel Alak : 1-5,

-SEIllRLt VE COCL'KLAMNIN K (>VE VAKIL OLMAS1 VE
KOYLUNtiN ONLAHI T AN I MASI»

8321
.Bir ay sonra kendikri a* hayvanlan otsuz olarak kiiye vSsi] ol-

Mill. II-. i»

8322

.KSyliiyQ sof ki nlycti bozuk oldugundau, davetli mfe&firfcriiM! «e-

8323

T "

H l3a£ma agiz tfjjffl«lMi yam; mahsutttrtii ysmestoler diy*, §ehirli
iti< (ocuklanadaii giindiizu.i yiJzilnii gizlcdi, gorunmedi."

8324

o-jj-j Jjt^-^j; iJ^ +

*0j,le bit yuz ki bile ve riy&dan ibartt idi. Oyk bir
iii:inlara giiriinmcmesi goriinmesinden cvIS idi.»

yiiziin Miislu-

156

8325

^X. oj? o [ y> ^r.te? 2 ?

«6ji fi yuzler vardxr ki ^ytaiUar sin^k ve ? mgirak gibi onlann ba-
(jina otumiu^lardir."

«

Surei Zuhruf'da buyruluyor ki

vp iSE^-SS"? f k " nden her ^ m S*fcfc ( y a«i ; helsl ve haramj

ve ,kab-i ilahiden korkmaz, onun rahmetinden iimitvar olmazsa) <ma sey-

SSC*^* Artik ° * eytan dUnyada ° kEmscye yaki * »**£

ki ■ *S?i rl m ; 2^5 SirrUhu) (Nefehat[iI * ns ) i^mU eS erinde diyoJ

H. *?eyh Ebul K$ 31 m Nasn Abadi'nin musliiman bir cinni vardi Bir
gmgayh, meseidde otururken cinni geldi, c-na: Ey 5 eyh; bu cemaati n2i

fW? **« sordu - ***« E ^ «****, bftttUf uyamk goruyorum,
dedi. Cinni; Baslannda oJaru gcruyor musun? ^alinde bulundu Sevh'
gormuyorum eevahm verdi. Ckmi seyh'in gozlerini Sl vack Seyh cVtnl
Ln n^ n ^? nd \ bIr f k3rga ****** ibaatean gozlerini kanat-

•W^^ I

t^^rf^ ^ ?'*"**? blr«r 5 eytandir ki onlarm Wftwi iJ

8326

<^U ^ & w jb^jj

*-MftUl t*i_J Jlj^,- Oi.l

« Boyle hahis ve as! jehre icin Cenabi Hak
yakalar, ^ekeriz) buyurmu^ur,*

m, f^'l?^ i v tJ f ki bif ka5 iyete ^ edilmektedir, Rivayet rihJ
mu 5 tur fa Ebu Cehil habisi s .Muhammed'i secde etmi^ oldugu halde 3

ZLT a b ° ynUna **"**? '**!* Bir gun SaHaKhu Afel
VeseUem Efen&fiuz namaz k.byorda Ebu Cehle haber verdiler kM

hlTt 1 ? * y f \* ««* Y ™™ varmadan, beti benzi .tan, olduju

halde titreyerek geri dondii. ^ ldun?» diye sordular. «BenimJ e mV

(Alnmin perfeminden

(51) Sur*i ZiiJttuf: 3(,

(52> Sflrpi Ztihruf: 38.

hummed arasinda iceri&i ate§ dolu bir hendek gordum. Kocaman bir

■i in bana do&ru agzini agmigti. Ku^lar da onuin iizerine kanat germi§-
|trdl» dedi,

Uu haber, Rasulullah (S.A.V,) e vasil olunca : «Eger yaniraa gtlsc
lill. mdckler onu parga pair^a ederlcrdi* buyurdu. Bu miinasebetle ju
|yc Her nazil oldu :

r

Vani: «AUali'in bended hassi olan Hazreti Muharomedi namaid^n
hit* ii tlmek Uteyen Ebw Ccbil'i gBrdun mii? Bana haber vcr, egfer hi-
ll (i yet iizre ise, yahut takva ile cmrediyorsa, yahut, Haldti inkir uzcrc
lid ve dogxudan yfia sevirrai§se, Allah'in fiordugiiaii bilmiyor mu? SJ »

(Elera ya'km biennallahe yera) Ayeti keriraesinde hem vait, hem
lolullt vardir, Y3n!; bu f o demektir ki : Ey zabit; Allah'a ibadet et ki o

»imi gormektedir. Ey Pasik; t&vbe et ki Hak seni goriiyor; ey miirS'i, ih-
lA^ ile taatda bulun ki, Allah seni miiiahade etmektedir.

Onun i^in taat ve ibadet esnasmda Husur-i ilahide bulun uldugu ve
J»»ptJ,|f hareketin Allah tarafindan mu?ahede olundugu du^uniilmelidir.

Bu yoldaki ibadetlere (ihsan) yani; guz,ellestirmek tabir olunur ki
yAni; «thsan, seiim Allah'i fibriiyormu? gibi tbadet etmendir. E^er sen
diiti gftrmiiyorsaji sent gormcktedirs* diye tarif buyurulrnustur.

Yine bir giin Rasulullah (S.A.V.) namas kihyordu, Ebu Cehil tesa-
■ 1 1 1 T ederek : «Ya Muhammed, ben seni namaz ktlmaktan men etmedim

inl idi?» dedi. Hazreti Peygamber onu Azab-i ilahi ile korkutmak istedi.
IWnt Cehil; «Beni mi korkutuyorsun? Benim meclisim butun Mekke va-
illsi ahalisinin meclislerinden biiyiiktiir; yani taraitarlanm pek coktur-
ik'di. O miinasebetle de su ayetler nazil oldu;

(S3) Surei AJak : 3-14.

15S

15»

MW

I^M

■mm

"vi ?-■.■■.'

ysr

^r>'^- *■<

Hcmieiu sabanilorini ek&r* a cni^ *,

eagJiracngjzHu

8327

^agfirsm! Biz dc Cf

gibicS^" aiIe " SSe ^^ a£madl - 5cHrIi bu k5tQ

muamcleden del
8328

8329

. 4S?*S3* ***"* zaman ■** ***• «m- -J

8330

JJJ ^- $r&' 4»*iiU hj-jjj-

«Be 5 giin kflyiimiin fcapm Birande kpldilat raceler. a vn,H, „■■ ,■
l«ri yakici Gim e? i n a i tm d a ge«rdl] er .. yazda ' gundux '

1G0

(5*) Sdi'ti A laic : 15-1 J,

8331

.Orada kalmalan gatfetdett ve esckHkden deflldi. Belki mecburiyet-
tlcn ve gidfbizlikdandl,*

8332

*Mecburiyet sevkiyk iyile*, alf aUara baglamrlar ve bizihet ederler.
Arslan av bulamayinca a^ligin sevkiyle pis bir s*y y«*.»

8333

r V- jr* jT ^ J-tJ ^ J 1

-§tbhli koyliiyii etfriiym v* setfm veriyor; ben felinim, adun da
yu'dur diyordu.*

8334

-Kcjylti dedi ki : Sa y l*dikl«iii olabiJiT, y&ni; belki do|*u soyliiymr-
uiu. Fakat, seni* klm cldugwiu, kirfi bir kimse tai, yoksa temix bJr adam
mi bulundugunu ben no bileyim?»

8335

*j

I j* >. *^ ^ L *

-S«bJrIi dedi ki : §u an t kiyamete bentedi ki, kardes kardesden ka-

5iyw.»

Abeae sureaindeki §u *ye«ere isaretdir :

161

-$■**-■■■

833C

Kendini tanttmaya sali^yordu.

8337

i**wSJ? " " fal " ** " tm aImi5tmi - ^ tecfi ^ *«• * -

4rs senin gdip bizde *** *• ^ « *** **-*

(S5> fiflnei Abese s 34.37,

8338

jj^- ij> ^ >r j^ a^» d^

.Bizim muhabbetimUin simni balk i$itmi § ve Ggrenraistir, Bogaz
nigmet yiyince yii* utanmak l&zim gelir.*

8339

-KBylu diyordu hi ; tf* sapualayw dumyorsun? Ben ne s*ni, no
m\\m t »e de ycrini bilirim.*

8340

«Bc|ind gece bulutlar toplandl ve yagmur yagmaya bfljUfe O kadar
ki gcik yiizii o yagi^tn §iddeimden tc&cciib eitl-

8341

.0 yagmurdan b J? ak kemige dayanmca 5 ehi*li: cv sabibini $agirm,
cliye kapimn balkasmi dBgmeye faa?ladi.»

8342
„,a jU tf ; o*a* >T JUS

T

-K&ylii yiizlerce isrardan sonra kapi dibine geldi: Evtat ne istiyor-

1«2

sun? dedi.»

103

mmt—m.

*$£££?* •* "■** *"*"»> **> - « *N»

8344

*§u be 5 gthi i s inde be§ yilbk zaJunct ve mosakkat cekthn n.. ****
sieakta zavalk «». E ok mflta** oldii.. * B " yak,CI

His

jl J,* ^u. j^ ^_* $$ &

-Akra^dan . dostdan ve soydan, sopdan goriiten Mr «fa, Uajkala^
nm u 5 yuibm cefasmdan agi*dir.» ' impawn-

8346

rtt^Sf 1 f*"\ £T V * ^ kraban,n < e ^ «^» bullae**™ „«.
maz. Buh onlaim Jiituf ve vefaswa alismtgtir..

8347

•M* j^ jj- gj> ^i ^

-tnsanlarm uferadihlan bela ve rmhnet, idel failaf, geylerden dogar.-

Yfinl; insanin abjinadigi bir gey gayet gu$ gelir,
164

SMS

J** j*il 6\> f > > /
«Ey mubabbet £une$i revile ugrauiig ktfylii, benim kanimi dbkdiime
bile kclal cttim.*

8349

«Bu yagmurlu gecedc bize bir ko 5 e v« ki kiyamette ecir ve sevap
bulasin.*

8350

«KoyIii dedi ki": bab^yana mshsus bir ko 5 e, bir kuliibe vardir M
habscvan orada kurt i?in hck(jillk etmcktedir.-

8351

*0 koca kurt gelirsc onu vurmak itf* hahjevaii clindc gk, yay otarak
bcklcmektedir."

8352

O-*- (Mfj* lij"^ i^** *JJ
.E^er sen bah^vanm yapti^i bizmeti yapar, yani; kwt bekQiiiJi
edersen orasi sentndit, Yoksa diledigin yere buyur glt.»

165

■MMi

8353

K §ehi,li fed* ki: Sana yUzkrce hbmet e
goster, o yay 4 da, oku da elime ver.. *

8354

J*

tr* a-

8355

*Ey Ha yiolit, i ? ] f di^ ba$ka ki^e! Allah rizasx kin hu ^ a M ■
rmuu altmda, <am Ur iistiinde birakma,,. * *"* b ' Z1

8356

er

8357

mSiE£r im ma * ara k65 ' d " e •*-» «"**• m mm

1G0

8358

Vj* <£\ CW 4»- *ji ^ w-i

"Biitiin gece hopsi de dedile* ki : ilahl; ugiadi&imiz gu f elaket biie
Jayiktiir.-

■rA.

JS

8359

*Bu al^aklarla dost olanlara, yahut insan olmayanlara insaakk gos-
tereinlerc bu hal, layiktir,*

8360

«Bu ha!, ham tamaha dii$tip de «bab-i keremm hizmethiden aynla-
na yaki§ir>

8361

«Pak olao kercm salitylerinin topragim ve divanm yalamak, avam-
dan ve onlann bagiyle, bahsesinden evladtr,*

8362

-Kalbi nurhi bir zatin bendesi olmak, s*nin Isin Padi^ahlatm ba^ma
tac olmaktan hayiriid?r.»

167

8363

«Ey muhtelif yollarda giden kimsc! D liny a hukumdarlarmda davul
sc&indeu ba^ka bir gey bulamazsin.*

8364

Ǥdiirliler rQha nisbetle yol vurucu kimselerdir. Koylii kimdir? Onlar
feyizden mahrum bir ahmaktir.*

8365

Jit j*£j & I lS 1 ^ t> ;

«Bu felakct, aklia tedblrine uymadan ve gulyabaiii davetinc kapila-
rak yerinden aynJan kimseye miinasibdir.-

8366

h

tilJitl J;U" i£»je ^^ jlj

«Yap tig j ise candan, goniildcia nadim old a; oldu ama, artik goguk
suguk ah ctmcnin ne fa yds si var?»

3367

^ ^ ^ o* Jl jr l|sl/

*§ehtrli elinde ok yay oldugu halde her tarafi geziyor ve kurt ara$-
hnp bekgilik ediyordtL*

168

8368

Jjr 1 JJ*- Jai— • J>- KTjjr 4^5

-Kurt da kivilcim gibi ona miisailat olmu$tu, O kurdu ariyor, fakat
a si I kurt'dan habersix buhinuynrdii.-

Asil kurt'dan maksat : O kuliibedeki slvrisinek ve pirelerdi.

8369

*jd, Sj Oj* *ii$V* ^v-*

*0 harabcdeki her sivrisinek ve her pire birer kurt gibi olmuslu
:Sdiirli ve foctlklariiu js;nyordu,»

8370

j j-* 1

4/V

dnatCE kurdtin saldin^i korkusundaa sivrisinegi kovmaya firsat
yoktu.n

8371

•Kurt bir zarar vtrmtsin, soma koylti schirlinm $akalim yolmasin
diye ba;ka soyle me$gul olamiyoilardi.-

8372

*&* Sf M $f$

■Anstzin, saldinp gellnekte olan bir kurd'un karalttsi tepenin UstUli-
den ba; gosterdL>

169

■--

8373

*§ehir]i yaydaki oltu sa liver di, o hayvam vurup agagi dii£firdil,»

8374

«Hayvatidan f diigerkea Mr ye| Euhur etti. Bunu igiden koylii; hay! 9
diyerek ellerini dizlerine vurdu.*

S375

-Dedi Id; ey iasan ohnayan! Vardugun benim esegimin sipastdir,
gehitli tevap verdi ki; bayir... O, dev gibi bir kurt f dui,»

S376

-Ondan kurtluk 5 eklz zahlrdir. Onun §ekli, kurt oldagunu haber ver-
inektedir.*

8377

«KqyJu dedi ki : bayir, kurt degildir. Onun altindan zubur eden ye-
lin scsini tanmm ve suyu sarapdan ayird tder gibi bilirim.»

170

8378

«Bahcclcr arasinda gezen sip ami tildfirdiin. tnkibaz, yanj; gam ve
hodcl ha Lin asla inbisat'a vo feiabltga lehavviil etnwain.*

8370

«<§ehirli dedi ki : iyi ara§hr, §irodi gece vaktidir. Ge^eleyin e§ya,
lniLntidan gizlenir,*

Viini; bir §ey geceleyin te$his edilemez..

8380

^_i J 4-* j J. Li" J*JLi ^i

*Gece her §cy'i galat ve degi$Sk gSsterir. Herkesin gitali geceleyin
iluftru gdrmcz,*

8381

*§imdi gecedir, hem hava bulutlu ve yaginurludur. Bu iig karanllk
iiimiiij yamltir."

8382

r ■?*

-Koylii dedi ki : O bana aydinhk ve gundiiz gibidir, Ben sipamm
\''l scsini pcknlfi tamrirn,>

171

-

■MMMMA.

8383

•Volcunua yel axigim tamdigi gibi, ben de sipamitt yclini o kadar iyi
lit in rim ki, yirmi yel sesi arasindan ayirt ederim,*

Bunun uzerine :

8384

Ǥehirli artik sabrederuedi, yerindea ftrladi, ktiyltintin yakasindan
tultu..

S3S5

i^jT ^ ^y, ^r

*Ey hilekar ve mekkar olanlarm ahmagi; sen hem afyon yutttius;,.
hem esrar igmi§5m.»

8386

«tfs karanhk arasmda i^egin yelini tamyorsun da, ey gaddar, zalim
beni nasil bilmlyotsun?*

8338

J>* ojy^ f-^vi ■ 1 ^

-Kendini dalgin ve arif gfisferiyorsun da miirtivvct ve vefamn gtizii-
m' toprak sngiyorsuii."

8389

*§oyle diyerek ki: Benim kendimdcn haberim yoktur, kalbimde
Allah'dan ba^ka bir§ey roevcut degildiT.»

8390

i^_'i jLi j£ jf jl Jj ^

sDiinkii yedigim ycmek batinmda degil, bu geniil hayretten bajka
liir §ey1e §ad olmuyor diyorsun.»

Tahayyiir ve hay ret : AUah'm a§k ve gevkitiden, yahut sanayii bedi-
issim miigahede eylemekten husule gelir. Manevi zevklerin yuksekkrin-
dendir. Aleyhisselatu Vesselam efendimiz : -Uahi sana karji elan hay re-
tirui aictit» diye diia buyururlardi-

Hazreti Mevlana Mesnevi'nin diger bir* yerinde diyor ki : «Ashabi
kiramda hay ret galip oldugu i(jin aralarinda haftz olanlar nfidirdi. Kur'-
an'ffi dbrtte birini hifz etmif olanlar dl|er sahabilerden (Aramizda 50k
degerli ve buyiik bir zattir) ta^dirini ijitirdi.*

*

8^391

8337

■

j^j Ji ^ Off J J*'*

{jijLi jf ^£f f'^i &M

jlj J ) J« jT"i^ J t$$#>

Ij^L. ti ._j^ jJ'ji J^»-

«Gcce yansi sipasiiu tamyan, nastl clur da on yillik arkada^im bil- 1

mei?*

«Bcn akil ve Hak mecnunuyum; bunu hatitla da bftyle kentfimden
ge^itii? etmanii mazur gfir, iddiasinda buiimuyprsun* dedikten sour a koy-
liinun ettigi iddialan da §u suretde sayip dokiiyor :

■

173

8392

«Bir ktmse hurma $arabi gibi bit mu&kir'i i$er de sarho§ olmsa ge-
l-Sat onu mazur goriir ve ggzleri iizerine hiikiim vermcz,»

8393

*h? & > <jy^° ^^ j - — •

«Sarhosun ve tsrarkegin kadm begamasi ve bit §ay satmasi makbul
ve muteber degildir. O, cocuk gibi sfiziinde muafdir ve azad edilmi; bir
kwle gibtdii-.»

Nehiz ; Hurrnadan, kuru uzurriden, baldan, bugday ve a r pa dan ya-
p^mis? bir maidir ki durdukija tahammiir ve qck i^ilince sekir verir.
Nebek ise earar demektir.

Gerek nebizle sarho§ olanin, gerek esrar igip dalga gegenin talak ve
all? veri^i, ekseri fukahaya gore muteber olmaz. Ciinki akli ba^nda de-

gildir,

8394

i^ft «w i£j? j -^ I ,Z«ji

J^>J j I J** } S* J> iff" * u *
«Yegane olari gahin — yani; benzeri olmayan Allah'in ~ kokusundan
httsfiie gclen sarbo^lugu yiiz kilp dolusu §arap, bafada husuJe getiremez.-

8395

«0 halde boyie bir adama nasil teklif ohir? At du^tii eli, ayagi ki-
i-ilih ve tcklifden kurtuldu.»

Seriatta miikellef olmanin garti akil ile bijlugdur: Akh bagmda olma-
yan ve heniiz biilug derecesine varnuyan §er'an miikellef sayilmaz,

174

8396

-Dunyada e§eb sipasina kirn ytik yjikletir? §eytan dcmek olatt Ebu
IMiirre'y e kim Caiisi dersi verir.*

8397

zs- tf®$* ^ J^ ^

«Topallik zuliur eden hayvandan yukli kaldirirlar, Cenab-i Hak da;
(Amaya teklif yoktur) demi^tir,™

839S

-:-"! jp- j 1 r- 1 ^ ls^' J >^ ^>^

«Ben kendi tarafima kar^i ama, Hak canibinu katsi baslr olduni.
Onuu U;in azdan da atfedilmi^m, ^oktim da...»

3399

i

iEy yalanci; Sen defvi|likden ve istigrakdan bahsediyor, Allah sar-
lio^lari ^ibi hay buy «dip diuruyorsun.-

8400

«Ycri ggkden fark cdemiyotum, diyorsun. Bu gibi aiizlerinden do! a'
yi AUah'ia gayrcti seni Smtihan eitL-

l

175

m—.

8401

-Sipanni yeli seni boy]* riisvay etti, Nefy ettigin vartigin, vucfldunu
isbat ctti.*

Y3ni : Ben biitiin varligimdan gegdim iddiasmi ediyordun; siparun
yeli seajni tamyi$m a varhgin qck ziyfide mevcut oldugumi meydana
(.nkardi,

8402

' »j A.i ^ ^r l^j ^j

^ * _

«CcTiab-i Hak, Mekir ve hileyi btiyiece rusvay cder, kasmis olati |vi
yine b&ylece yakalar.*

3403

"Babahk, ben Padisah kapismin cavusuyum diyen kimse ic,in yttsbir
lerre imtihan vardtr.»

8404

*Avam*i nas, o mUddeiyi imtihan etmeden bilemezse de, tarlkat pi§-
kinleri ondan d&vSsina ait nisan ve biirhan sorarlar.*

8405

-Adi bir kimse icraiJik davasu ederse, Padi$ah onun Bnune bir top
atlas kum»; a tar,*

ITS

8400

cU/j tjjl jyi

L

,Ui.l

«llunii geni^ bir kaftan olamk kes der, Bu imtihan dan o davaciya
ifihrjij) pcvda olur.»

840T

iS-^V* (J^*=^-1 t£jj/ J?

-I'^er her kotii i$in bir imtihan olmasaydt, bu korkak harp tsstm-
■nmtn Itiistcm olurdu.»

Vini; her korkak: ben Riistem gibi earpijmm, iddiasmi ederdi.

£408

>-' Ci>r j -v fa **$; <%#

iKorka^i iirli giymis fan etsen bile yara goriince esir oluverir.*

8409

•link sarbosu obn kimse Lodos rtizganndan nasil ayiEir? Hak mesti
nliui kimse Sur iifleninciye kadBr kendiite gelemez.*

Hadlsi §erifde : -Ben sabfi riuganylo muz after old urn, Ad kavml lo»
rim riiiganyle hclak oldu* buyurulmujtur. Bedir ve Hendek muharebe-
lorlnde de boyle riizgarlar esmi? ve miigriklerin hezimetine sebep olTnu§tu.

P; 12

177

8410

•A! I ah i n §a*abt dogrudur, yalatt dcgildtr, Ey miiddef s«m ise o ^aribi
dogil, ay ran ifmi^sin.*

8411

«Kcndmi Cijtieyd-i Bagdadi ve Bayezid-i Besdami gibi fefcteriynrsun;
i§ine git!,, Ben bait a ilo anahiart ayirt edemiyorum diyorsun ama,»

8412

}L- J** ^ -usj jt^ ^ j_,»-

Ey mckkar herif; soysuzlugunu, ienbclUgioi ve husim mekir ve bilfl
iie tiascl gizleyebilirsin?*

8413

jS j~y*

j}*-**' btMj?-

<Jj (jljl -J, JJ '] 1

•Kendini Hallac-) Mansur yapiymr, yaran ve dcrvigan'iti pamugunil
otejliyorsun,*

8414

-flmeri, Ebfl Leheb'den ayirt edemedigim iialde, sipamm ye| stsini
gece yansi lark ederim diyoc»uu.-

178

8415

S

« Sen in gibi bir c^cgm bu yoldaki sozlcrine inanan ve kcndisini sen in
icin kbr ve sagir eden de e$ckdir.»

S416

«Kendlnr Hak yotmiun yoJcutarmdan sayma. Sen e^kiyi lakiimndnn-
51 n, herze ycmt.»

8417
$ J*c l>j- -i : - jJ i. $

T ■ T

«Mekir ve hileden gori rimiiip akil tarafina uc! iYIecaz kanadi na»il
asiimana u(abilir?-

8418

«Scn knedini Hak 3$igi gbsteriyor, halbuki kapkara §eytanla askba*-
hk ediyorsun.*

8419

- ^ ~T

«Ktyamet guniinde a§ik ve ma&uku birbirino baglarlar vo stir'atln
nicydana getirirlcr.-

17»

8420

«>>*" 'jl» J;* Ajj ^j^

«Scii neden kendini hay ran ve bihud gostcriyorsun? Sen asmamn
kamni — yani; sarabi — ijip de sarhos. olmus. degilsin, bkim kammizi
i^mi§&in>

8421

«£ekU git ki ben seni bir tiiilii tamyamiyorum, Ben kendinden gec-
I1it| bir arifim ve kbyuii beliltiltiyiim, dijorsun.*

Behliil : Basra'h bir arifdir ki halkdan saklanmak i^in delilige vur-

mu$ ve kendini mecnun gibi g6starmigttr, Bunu Abbasi Haljfesi Harun
Resid'in karde§i zannedenler varsa da zanlan yanltjtir. Harun, arasira
Behlul'ii gagirtir ve ondan nasihat ahrdi, Bir defa 'miilakatinda : «Ya Beh-
llii! Sen akilli ve mudebbir ademsin; gel insan icine karig, sana bir vazi-
fe vereyim, halk senin aklindan ve tedbirinden faydalansin* demi§, Beh-
* I ill de : «Miisaade et de du^uneyim ve damsayimi diyerek tualete girmi§tL
I3i r miiddet sonra Harun J a : «Dani|dtm, razi olmuyorlar* demij, Harun 'un:
■ Kimler razi olmuyorlar?* sua line: *TuvalettekiIer!* dedikten sonra:
«Biz nefis yemeklerdik, irtsan icme kanshk da bu hale geldik; sakm ha!
Sen de bizim gibi olursun dediler- diyerek Harun'un teklifini reddeyle-
mis,ti.

8422

J** vffi J 1 dh* r*y i

«Sen tahak yapan tabakdau uzak glmai diyerek kurb-i ilahiyi tevch-
hiiin ediyorsun.*

8423

Ijj^E jjj'j C-*'^J -l*>

«$unu ohun gHrmez raisin: Evliyaya niahsu* olan kurb-i llahide yiii-
lerce keramet ve harikulade balefc vardir,»

Mesela :

8424

-Dtfiiir, Davut Aleyhisselamm elinde muni gibi yumuprdi. Sen in
el hide ise mum demir gibi serlle$iyor,«

Davut Aleyhisselamm bu mucizesi, Sebe' suresinde §u suretle hikayc

buyuruluyor :

Yani : «Hakikaten Davud'a taralitniidan failn kerem aiarak bir mfi-
cize verdik ve : ey dagtar; O Zebur'u okudngu vakit sis de akis yapm
ve ey ku^lat; $iz de onunla bcrabcr otiiiij dedik. Ve on a demir i ynmnsat-
tik ki, ateje sokmaksizin derairi eliyle hiikcr, kivinr, istedigi jekle bd-
kardi. Yap, bol bol ve geni^ aarhlar iniai ct, bi^iraini iyi takdir eyle
dedik 56 .*

Bu ayeti kerimeye igaretle Ha. Mevlana : «lgte Hazreti Davud'um bu
mucizesi, kendlaine plan kurb-i Ilahl neticesi idi. Ey miirai ve miizevvir
herif! Senin elinde demirin yuraujamasi degil, mumun serllesmesi vaki
oluyor ve bu hal senin yalanciligma sah^detlik ediycr.» demek istiyor,

*5S) SQrei Sebe' : 10-11.

m

— .

8425

#' -^'jb Ji£ dTj <_-y

m.J^T ™, mik 7 rmek sure ' iyle olan kurb - J *«* twtouatr,

Kur'an'da

°*#5#^1£?

Yan, , : ,.B« msana 5 ah d amarinda it daha yakimz", buyruW ve bii-
tun mahluka fpa umumi bir kurbiyyet ckiugu bildmlmi 5 tir Evet sani'
yam rnr^y', vapan, M u'u»dan h ** yap tl|l 5 eyden m S £ft

derecden beyan i^in diyor ki ;

842G

da v^L BabaI,k: "*** enV& ' Vardir " MeSeIli Giin ^ da * a da > a "

una

Akis umiimi olur, fakat tesiri istidada tabidir.

8427

*JHfc- ^* "5**1 0"jl £

-Ldkla altmiu* Giir^o ^fc bir yakmhgl vatdjr ti yakinhktan

»t»£Ut Bgaci liabcrdai degiJdir.»

(47 J SureL Kaf: 16.

182

Mevlana Cam! (Kuddiw sirrahu) (Luccettil osiar) Lslmli kaskle&inde
der ki :

■Halis altuti dedigin nedir biliyor musun? Gune 5 in aksinden renk
peyda eylemi? bir topraktir. §u halde halis altundan tag yaptinp giycn-
lerin toprak ba§ina olmu$tui>

Toprak bajina olmak : felaket ve musibete ugramakdsn kinayedir.

8428

*Kurumu$ ve ya§ alas dallan guiies;* maruzdur. GUne 5 ikisinden Ae
pizlenmez,"

Yani; ikisine de ayru surette akseder.

8429

^LjJ c*-^ * il ^*- >JJ J*
«Kuru dai, o Gune^iii yakinligmdan daha ziyade kurumukdan bajka
uc bulur?-

8430

*^^ t-V 1 - ^"^ <J~ Jr *^

Lakin o taie dalin kurbiyycti neccde ki, o vajita ilc o daldan olmug
meyveler yeTsiti.»

Yaiii; Gune§iti kuru ve ya 5 agac dallanna aksi suretiyle bir yakmligi
vardir. Fakat kuru dala olan yakmligi onu daha dyade kurutyr ve oduti
haline fietirir, Ya§ daia olan yakinli&i Ise onda olgun ve lezzetll meyvcler
hasil eder. Binaenaleyb :

I

183

8431

T

«Ey a kils lz kirns*! Oyfc 53rllo? oIma ^ aWm b u

liu$lu£a pcsnnan olmayasiu.*

$432

T

■O Mftlu j^UiM, oJ ki, AsM Rabbani 5 arabim iciiklerinde, qfife*
"" ldrqk ve Sf« aiftm « P 1 ^" ve tecrllboli akillar bile hasret c>ker]er.»

8433
^ T t/^ 4-^T ^> o/* ^i

«Ey kcdi gibi koca bir fare yakalayan; mestaa-i llahmin ictifi Ask-i
Sabbam sarabmdan gidalannussan Sktc degi] s ar«jj a n tut.-

Sojiye tarikinde (Murakebe) derler bir hal vardxr ki, bir yerde otu-

2SiS3i^S2^ ■**** ***■* ve Allah ' dan feyz ve ilh4 ™ mti -

h 2!?*i - B * fldadi (KUddiSe &irrahfi) demi5tir ki ' * Be " ™rakebeyi
b,r ktftdn ogwndim. Bir gun baktim ki bir deligin ba 5 ma oturmuj goz-

«S °m t ^ ?S* Hr tliyti bile hareket ^meksizin gikanm &&
yard,, Mta^t bekledigi f arey i ^WA esnada : (Ben senin matJli .

urn obgfcfe $»*» asai, degilinn, sen de benim talibim olmakda kedi-

bcyl adet edindim,*

Burada Hasreti MevlanS koyltiyii, yam; manasi olmadigi halde da-

£"* J *S to m T 5itIeri ***■ b™tenft , ,Senin tutdugu* nih'ayet
bir ttr*dir. Onu avlayacagma AJlah sarhoslarmm i ? tigi as ki Rabbani sa-
rabindan , 5 de fare tutmak yerine, arslan av)a> dlyor,

104

8434
Stv <$&* $!*■* yr*

*Ey hay al kadchinden hi^ sarabiru ic,mi$, -— yam; hakikat kadehinden
h\q ttu$ etmtmi| olati; hakikat sarho^Ian— gibi sallamp dunna!-

S435

-Ey sarhoj taklitclsi; sarho? gibi oteberiye sallamp, dii$uyorsun. Fa-
kat o laklit cibetiuden bu tahkik tarafina senin ifiu ge^mek imkaiu
yoktur.-

8436

«Eger bun dan soma q hakikat tarafina yol bulursan bazan hakikat,
bazan mecaz, yam; kah matin kah Buret alcmlcrinde dul:!s.»

8437
$&* >~Sj~ {A$ J j- &} 4f

-Ey miirai! Sen tamamiylo bu suret alemindensiti, mitifi aieminden
dcm vurma- Madem ki bliimiin ge!memi|, beyhudc yere can ^tkigir gibi
davrauma.*

8433
3\c*-\jr' J^l yf OV j~**- $

«0 Hizur canli olan im-an-i KAmil ecelden ve oliimdeii ko.rkm[iz,
O'niin mahlukati tammamasi miimkund«i>

Sen ise :

185

8439

4P UV J>>" ti^JJ L^J jji

«Tevchhiim «vMyfe dimagm, he 5 e di P , varhk tulumana afiirtly,

ama.

8440

jL* Jit j-'^i $£*!

«0 tuhim hir ig„e ile havadan ball olur. Diferim hie bir akifin ce-
sed* bu nevi 5 i 5 man obnasin.* S

YSni; ey miizevvir ve mika'ii Vehme tabi ok>rak vucudunu heva ve
heves ve takht rii.gan il e tulum gibi ^iriyorsun. Bi r i^ t S2
er ve M havayi k^ftr. Bir tecrube v e ^tihanda £tf S2
tulum gib, baya il e dolu oldugun meydana gSkaJ

8441

s uJ , ^ l " 1 " S ^ hU f dan ba ' daItIar ^P'y^sun. O buzdan bardaklar,
suyu fiorunce T, as]) sebat ^^ be|ki ^ ve ^J^ maltIar '

Boyle ehl-i tarik kisvesine girip de ir^t davasinda bulunan muk al-

i>™ temsil isin H " retf Mevi ^ a bir *** «sss^i

tSSS^"* E ° YA KtTUNE D ^MESi VE ALACA BULACA OLUP
CAKALLAR ARASlNDA TAVUSLUK DAVASINA KA^l^SU

8442

"Bi* jakal boya ktipime B i rd i ve bir muddet orada kaldl,,
18S

8443

.Tiijlcri ve dcrisi alaca bulaca oldu ve ben, llliyyin taviisu rfdum,

Iltlyb: Sein alarm feVkinde bir makam iml§ ki salih kimselerin amcl
[i^ru-ri muhafaza olunurmu§. Tavus-u IlHyln, semavi tavus demek oluyar.

8444

<aji Jih £jj ti^i fH

•Tuyleil feiik, kcndisi revnak ve Ictaiet bulmu?, GUiae? de o renk-

8445

.Tiiylcfitii ye^il, kirmm, pembc ve san renkde gbrdii ve kendismi
. nL ilLiiii gostcrdl.*

8446

■g iika Mar dedilcr ki : ey $akalcag«, bo hal nedir? Senin ba$mda bir

i< ■-,■<■ ve lit^at vardir?"

8447

«0 nej'e ve negflt dolayisjyle bizden aynliyoraiui; bu tdtcbbUr ve
atnmeti nered*jn getirdiii?-

18T

SMS

«Ve gakaMardan biri omiii omui* geldt vc; oy faian; hilc mi yapi*
yorsuti, yoksa manevi bir ne$Vye kavu^up siilcbadan mi oldun?*

8449

l>*X j%*$ <3jJ ■**£

*Mcmberc ve kiirsiyyc cikip lMugiiiaf ile alu gthiitiiip baJki kendH
ne nu-ftun timck i$in hilckarlik cdiyorsun,»

8450

«^«k t3 [i 5 tiJi, fakat hir bararet, bir a S k gormeyince hileyc sapir
iitamnaili^i e lc aldist, dcdi.*

8151

'tfaffot fyamp, yaWma) ve zeilri majiev J C1 ,biya ve cvliyaya
iiluiimamnzlik da Itilckar olanlara mahsusdur.-

xtS

8452

«Bu imikalJit ve miirailer halkin iltiiatim kendilerine S ektnck vt

Wd » a lliiTmet eSniwk i?m: biz hojuz, siilchadamz, d«4cr. Ilalbuki

(ok Jiaho§durJar.»

188

KAKA.JNI VE BIYIG1M YA^AYIF ARKM.A^AHI ABASINDA,
§UNU BUNU YED1M DtYE OGUNMtSI-

8453

ji,:_* ^r^L jj\ y* 4^

.A.agihk bir kimse bir kuyruk parcasi buldu. Her sabah onunla bi-
tilthirmi yaglardi.-

8454

**»##* arasma gider ve : ben bir meeliste yagli bir yemek yedhn,

di'rtlii*

8455

,Buini haber verirken alteJ ft#S$ gotiirtir ve: b.yiklanma bakm,
ihvt' rcmii yapardi.-

8456

.B^ikbnmm ya|ii buhm.nasi, benim deg.u 5 Byl C disimin § abidi, ya ff ti
vl> lath ycdi&imb dulilidir, derdi.-

8457

^yr ^^r J* 5 " ur*^
^i^Jijj" 41 j^ *^

.A, *» karn^ i,e ona : (Allah, yalan.ilann mekrtni yok ot.in) m.a-
lindc scssiz bic cevap veritdi.*

Ve derdi kl : lg g

■-

8458

WtS^ ^ ^ "^ -*—-* Ha, o acnin ya#ll ^J

8459

8460

*Egfcr acbk ayibim gBstereydin VB efriJik *w ,

8461

~^^^&---«^

driii in menfaat verecc£i bir giindiir. O s&diklar i<,i», altmdan nthii l< i-
nlnin Cc tine tier vardir ki gnlar, o Cennetlcrde mtiebbet ve muballct ka-
i i, .iMardir. Allah ontardau rail olmustur, pnlar da Allah'dan razi olmus-
hinbr. 1.1 u Cennet'e giri^ ve llabi Rizi'yJ buKis btiyiik bit fevz ve necat-
lir*","

8462

-A cen abet, ma gar ay a girip egri yatma, nen varsa gi>sler ve istika-
mi (tie bulun."

Hud suresindeki ju fiyete i§aret ediliyor :

Yani : =Ey Peygamber-i Ekber, memur eddugun ve chile istikamotie
Ih 1 1 u n ^irk ve kiifiirden tevbe edip de seiiinle birlikde olan miimhiler dc
WUstakim ol sun tar ve isyan hususunda hat ve miktan tecaviiz etmeyintz.
\ iinki Allah yapdiklarimzi g&rUcudiir sa .»

Surei Hud'un miztilunden sonra Aleyhissalatu Vesselarn Ef endimizin f
iniibarek sakalmda beyaz killar goriilmeye ba^lamij ve Peygamber efen-
■i I ID12 : »Hud siiresi sakahmi agarttm buyurmugtu, £iinku crada, dogru
ul h emri vardi.

JjL i£

8463
,j^~ *$)> *j* *-^ J j^jj

*Eger ayibmi soylemexsen bari susJ Gdsterigtert ve mekir ve bile den
koiidinl oldiir. yam; onlardan tamamiyle uzakla|.»

190

my EOwi MaLdc : 119,
IW) a-jrei Hud: 112.

191

~^.

8464

•Eger sen istikamet nakdini buldunsa a£2im a;ma vc ondan bah,
me ki yolda imtihan tagtai-L vardir.>

Sen! teqrube ederler.

S4C7
«Ofu], imtihan i^indc imtihan vardjr. Ai bir imtihan lie kendini satm

til m;I .»

Yafti' Ulafe bir imtihan ge^irmekle kamil oldum vehmine di^me.

Mf>5

dir.:

-imtihan ta|]an iiniinde de on latin ahvalini imtihan edewkfer v-

S4fiG

-Ceiiab-i Hak bnyurdu ki : insan, dggusundan fclumiine kadat
serie bir iki defa imtihan oinr,»

Surei Tevbe'deki su ayete i^aret oIunrnus,tur :

Yan! ; «KafirIer ve iniinafiklar ebrmuyorlar mi ki onlar (her schc
bir, yabut iki defa) hastahk, kitfik vcsaire gibi tlirlii belalara ugramak!
fitneyc diismiis duyorlar, Som-a kiifiir ve nifakdan tevbe etmiyotlar. T<
zekkiir ve nasi Fiat da kabu] eylemiyorlar* ..

!M) SGreJ Tevbe : 128.

nIIAOR OGLU BEL'AMW TANBI IMTIHANLARINDAN YDzC AK
£lKACA6lNDAN EMiN OLMA5I-

Baur o^lu Bel'am : Belka sehrinde oturan bir zahit idi ki duasi mak-
hu] ohirdu. Hazreti Musa'mr. vefatmdan soma, halites! Yu^a, Bern isra-

il'in bagina ge$mi 5 ; onlan (Arz-i Mev'ud)e, yam; kendilerine verilecegi
Allah taraimdan vadedilmif olan $ehirlerin ustUne goturmij? ve futuhata
basking. O sirada Belka sehrini de muhasara ediyordu. Eelka hakim;,
muhasara ordusunun bozulmasina diia etmesi igin BelWi sikistirdi. O
1 1 it diia ctti ve bir muvahhit ordusunun hezimetine diia ettigi i^in Hani
(jadab'a mubatab oldu. En meshur rivayetlere gore BeFarn'm bu hareketi
Kur'fin'da ve surei Aral 'da |U ayctle hikaye edilmistir :

,v -f ^

'^ *

Yani ; «Ey Peygamber-' Ekbcr; k^vniiue, (yahut yahudilcre) oku o
kimsemn harckatmi ki, on a a yet ve alametleriraizi vermijtik. O, yyttlcr-
den soy u ii du vc §cytan onu kiibine tabi kildi da aigmiardan oldu",»

Baailan ba^ka bir isim iizerinde durmuglar ise de, ekseriyet bu qahsin

(Bclam bin Baur) oldugunu nakletmigierdir.

(Ei> Surd Araf: ITS.

1*2

V: 33

193

__

•>..

»^

8468
8469

vc ze

^ tiJL»

i>j* t/L-Ut

dcsl

■Biyifcni y a gj ayan adam , dev|ct ve nifiMC . £ivW ^ buIun
isc onun biyi&ndan h««r*t .Au^ «: . uyar '

biyigmdan nefrot ediyordu* Ve
8470

^*|f d£Suf ^ *** "^ ^ bki ^ - *

8471

vuruycr, on(ar ise fci ? i^nde kalim 5 gibidirler.*

8473

-Dogrulugu ittizam et, yahut sua. Kcnditide olmayan bir jej'i iddi'a
elmc. Cmdan sunra Hak'km rahmetitii giir ve emu day a doya i$.»

8474

»-l4 j 1 JL- -«- pS-S &T

aO'nun karm biyiklanmn domain oldu ve gizlice dila chmek time
el kaldndu- Ve dedi ki !

8475

rL^ r*" jh- ^-^ '^ ^

< tlahi, bu a^agihk hejfifi rtisvay et ki kerem sahipleri bize mcrhamct
etsinler..,*

8476

1 ■ i *

«0 karmit duasi Allah inditidc miistccab oldu. ihtiya$ ate^i, herifin

8472

i^indcti dijma vurdu.»

«» C.™™:. 1 "'™ ,a " m cd " d,,ra)r<,r ' ' aka ' merf>amct «-, «uj 1

Yflnl; tok goriiniip, midesini ac birakiyor.

Bu mUaiaebrt. Hazreti Mevlfina bir n^ hat veriyor ve diycr ki : 1

8477

■Cetiah*i Hak buyurmu|tur ki ; Ey tnsan! Fasik da olsan, putptrcst
<[«■ oJsati, bana diia cdince sana icabct edejr ve hacetini veririm.-

194

195

J- •

Uj^j

Yum, "Eana diia cditi ki size icahet cdeyim<a. va'd-i ilahi'si Kur'
ancla mezkurdur.

847S

J_jt w_j j 1 J.-J.U^

j 1

«Sen diiaya S3 £]am sanl ve feryad eylc ki, o dUa, scni gutyabah] din-
den kurtanr.*

Dodi ki: Iter Sftbata duclaklarim ve biyiklurmi yagJadiftin kuyruk
postekisi vardi ya... .

S482

. AnS i»n bir kedi fieldi, onu kapti. £<* kostuk ve kovaladiksa da ccb-
dimiz fay da etmedi.»

8479

±j* V J J

*1 i.

«Hcriftn karnj k*ndim Hak'ka teslim cdintc, bir kedi goldi, tmun bi-
yiklamu ya^Iadigi kuyruk parcasim kapip kacti.»

8483

KMtclisdc bultmanlar ftgE$j£ ve &uldiiler, onun hakkmda mcrhamct
damarlari harckcte geldi,-

S4S0

r

&%$■■ j l *a^ v oH -" ;

8434

citj tiSJj ^tt ^^ jl j^^

4&rU »$&** J #ii^" u£)^»

«Kedinin arkasmdan ko^tularsa da o kafti. Herifin oglimim, babasi-
11111 tckdiri korkusundan yiiziiniin rcngi degijdt.*

j^li£ jXtj ji ii*"^ f#

Yani; sapsan oldu.

«Onu yemege ^agirdilar ve karn.m doyurdular. Onun zemmtee mcr-

bamet tohumu saghlar,"

8481

8485

•O kiifiik foeuk, fcabasmra bulundugu meclise gcldk a tip tuUn la*
fnzan be r if in ^erefitii bir parahk eili.-

«2> Silrel Mil'mln : CD.

.0, ke«m sabipkrinin hareketinden dogrulugim zevkini gbrunto ki-
bir ve azamcti birakip sidk ve istikilmctm kiilesi olda*

IDG

1ST

-DOYACl KtJPtiNE Dii§EN CAKALIN TAVUSLUK IDDIASWDA

BULUNMASI-

848fi

geldi vo Efjzhce onun kulagma dedi ki:»

p*-.

84S7

-Bana V0 rename bak. Hi* bir putp ereB rt„ "benim gihi putu .^^

8488

■«dI D ?' gii l ^5? s ? ip ** renkI1 ve h ° 9 bic mah!uk ° rm ^™. **»*

secde et ve kafa tutniaN

8489

***«&* FtefijBsttma, zJynet ve letafctimi ve rengimi gSr d c ]> aiia
Fabr-z Dunya ve Rukiw Din takaplanm v «r,-

8490

J

f lciT jLjjT £^ C j!

l&a

8491

*Ey £akallar! Akfmizi basmiza ahn da ban a ^akal deincyin. Uir ga-
kalda bu kadar giizellik bulunur mu?»

8492

g** *J lj > *»W ^r^

<Caka][ar toplanarak or ay a gcldiler t mum ctrafindaki pervanclerc
donduJer.-

8493

«0 haide a clmasim, san a ne diyclhnV dive aordular, O da: Mii$teri
yildiH gibi parlak ve erkek tavus! deyin, cevabmi vetdi.»

8494

*£akallar ona dcdiler ki : can tavusbri, — yani; tavu&luk ruhunu
haii olanlar — giil bahgelerinde cilveler ederltr, nazh naili dotajirlar,"

8495

tj* fjF CJJT ^ *t J ^

«Sen de oyle cilve cdcbilir mi sin? Hayir... Qblii ge^meden Mina'dan
nasi] bahsedeyim? dedi,»

Mina: Mekke'ye iki saat mes^fede bir vididir. Hacilar Arafat'tan
inlnce orada kurban keserler. Yine qakallar :

199

S49G

h I^SSffi ^ ebiHr misi " ? dlyC Sordu]ar " Olemcm, deyince- O
hakk cy Ebul Ala ef e „di 5e „ | av u S d C gil s l„, dedjfe**

8497

ret 2j T v5f H' ^ ni; ******* W* ****« frfo So,, in U CC r.
ret renk ve tddia il e ona „aul Lenscrsiu? dediler.-

-FiRAVUN'UX t)LtHtYYET DAVASIKDA HULUNMASI DA
BOVALI gAKALIN TAVU8UJK iDDJASlNA BB^R* '

8498

v^^S^ ^ 53ka ! ina lnCi d " dirmi5 w ^ekligmd,!,, k^disiui isa'dan
7fm gbstcrmege, onda* daba ydcelere 11?ma g a k a !kim § ve balk* * (Be,

Jij o

8499

*»<*»•

Fakat „ a l ve ™u*p k Up u ne du 5mi i 5r . surclIe ha]ka g^ J*J~
3 DO

8500

«|[^r him anuit scrvet vc saltan at mi (jorduyse ona karsi sccde clli.
II ib a yalimcilarii] sccdesmi kali 11] ctti.a

8501
Jfo «^'j ^1j6 i^l ^^~> o^

"O cski ab a giyen dilenci — yam; Fir'avwi — halkin scctalerinduii
vi' t;ilia\ yiirunden must oldu.»

S502

«Mal, jilait gibidir ki onda zchirlfir vardir. Halkin ta'zimini ve sec-
(L'iini kabul edkiyse Ejdcrlia 1 ?* 1 bcnzer.»

«MaJ yilandir, mansib ise ondan daha ziyade muzirdir» diye bir ha-
il is rtvayet edilir ki Hazreti Jlevlsna da ona isaret eyler.iigtir.

Seyh Attar (Ktiddise Sirrah u) hazretleri §oyle bir hikaye nakkdiyor:
"Horasan'da alirn va fadil bir ?eyh vsrdi, Asrmiin iilema ve fudalasi
Diia murid olmuslardj. Bir giiri sevenlerinden zengin bir adam, §eyhi bii-
tL'iTi der\ r i5leri vc halifeleriyle birlikte ziyafete davei etti, O da muridleTi
vc halifeleri ile biriikte giderken nasilsa bir gurura kapildi ve ', Bi2 ken-
dimizi Ciineyd'e ve Mansur'a bensetiyoruz. Lakin bu kadar alim ve fadil
kimse onlara dv r vis olmamt^di. Egei - Ciineyt ve Mansur zamanirniEda
nisalnrdi onbr da halifelerimiz gibi rikabimizda yL'triimekle iftihar eder-
lf rdi, dedi. §eyh, bu diisunccde iken, onQnd&n giden bir inerkep, kuvveili
vc sesli olarak ycllcnir, a nun [izerine seyh k end in den gecerek atirtdan
yikilir. Busma ujWfUjp ayiltmiglar, ^eyh'in akh ba^ina gelince bir rmid.de I
Riilmu?, ondan sonra halisane tevbe ve istigfar etmij. fiebebini sormuslnr,
kemal-i insaf ile gyrurunu itiraf etmis ve : (Bcnim bu munasebetsiz (JU-
^Lineemin cevabi merkeb'in hartasi oldu) defnis.*

201

8503

-Fir'avun, akhm ba§ina al da kcndinj tavus'a nisbet eyleme! Sen bit
cakaldan bajka bir jey degilsin, tavusluk iddiasma kalki 5 ma..>

8504

*E£er tAvusla* arasmda buluitursan, onbmn cilvcsindet. acii oldtigun
icm, rusvay olursun.*

8505

T

Wiazreli M« sa vc Hibim bakikat iavusJan idtler. Ciive kaiiatlarmi
scum baima ve yiiziitie vurdular,-

Yani; gdsterdikleri mucizeler il B seni aciz biraktilar ve ettigm dava-
mn batil oldu£Linu meydana ?ikardj]ar r

i

8506

"t -

-Senin dirkinligiii ve riisvayligin meydana tikfa. tddia etligfai yilk-
iekrikdon, yauij (Ene rabbihumtil a'la) davasmdan tepe taktak yuvar-
lanuiii,»

8507

^.^ *3*"-r U*i L^**
-Ej firkin kxirt kopcfir Hn* ve coqhunlukta arsltm postiMU B i yme fi*

202

8508

*^>j*~

w Ci^

-Sciii arslan ulaiilarin ktikremesi imtibnn eder dc, arslan iiircti allui-
ju Liipek ablakina sabip oldugfun aiilasihr."

8509

»Cenab-i Hak, Pcygambcrine I; el am sevk edcrkcn niunafikiardan
Viil,i>' bir ni§an verdi.»

Surci Muhammed (AleyhiE&dam) da buyurulmugtur ki :

<:** *j - 1

>>^V^^,

Vfini • «KaI])lerhide UtattM ve nifak bulunaular, onlarm lia^et ve ada-
ir|U-iini Ailah'm meydana ^ikaramiyacagmi mi zaimcylediler. Egcr is-
l|Nc*k sana gostcririz dc, elbcttc onlan yiizlcriiidcki al a metier inden bi-
llr^n. Mutlaka onlbti sozlerindcki yarih^hktan tamrsm. Allah siiin amcl-
|pr)iii/i bilir, kasit ve uiyyetiiiizc gore cezjinm vcriT 63 ."

8510

-Miiiiafik, eger iri yari, mit ve heybetli olsa da babibim; bakikattc,
hen cniLin tiiiinafik olduiumi, sesinin tpnundan vc soiuitdcki bata'dan an-
liiriin."

IP) ROreL MuliBinmcd : Z3-3*,

2o:i

8511

VToprak ^anaklan satin ahrken oy miigtcri, onlan smar vc tccriij
edcrsm.*

8512

«Ontarin a^crine elinle vurursun nisin? ^atlak olup olmadigim
sin den anlamak igin,..* .

8513

HJatJak tatiagin 5*5 i bajka tiirlfl olur, saglamm sesine benzcmez. !i '
si, favu^a bcuzer, $anagin onlmde gider.*

Onun saglam, yahut gatlak oldugunu anlatir\»

8514

»W ^.i* pjaj f^tt J- 3 -** f**

«Catlaktan scs gelir ki turn tarif cder. Fiilin tarif ettigi mastar gibl

Maltim ya, Sarf ilminde mastar, fiilin aslidir. Biitun fiiller ondan mttd
tak olur. Fakat i'lal edilirken mastar fiite tabl bulunur. Mesela (Veade) j
niri mudari't olan (Yev'idii) de (vav), (ya) ile kesre arasinda kaldifi icin
i'lal olunurken, vav hasf edilir (yeidti) oiur. Ona tebean, mastan olarv
(vead) de (ade) gddine girer,

Ute munafiklarin malQI olan fiilleri de viicutian mastarmi degijtJr«
mi$ vb kendilerme nifak damgasjm vurrmj§tur.

204

8515
fimtihati svztt ytiz gosterince Harut ve Marut kissasi hatirima gcldi.-

*harut Ile marutun kissasi ve hak taAla'nin

IMTiHANlNA KAR§I ONLARIN CttR'ET GOSTERMELERi-

8516

«Evvelce bimdan hit paica bahsfitmi^tik. Fakat ne sSylesek, ouuii
.mcak libido birimi anlatabiliriz.»

8517

«Oiada bazi bakikatJeri soylemek isterdiin ama, ^imdiye kadar O (ah-

8518

«Burada da cmun mufassal kjssasmdan bir miktar sSylcnilecektir.
Filiii vucudima nisbctlc bit uivuuuti ?*th edilmcsi gihi.»

£519

-Ey yuiiJiitiii guzelligine bizim kui, kole oldugumiK! Harut ile Marut

kissasim dinte..,-

205

8520

4 1 tjltk j\ jo j, ^,_

.Cenab-i Haldun SubbnhJyyet ve Kuddihiyet Sana tb rim , kcndiic-
rmdc zuhur .den kuwet v e kudtctini tcm^adan v e $&* H fltiki olan
A l Jah m acaJb tstidracmi gtirmckden most o]mu 5 Iardi..

istidra?: Derece derece kahir ve hdake diismck, fefeat onu saudct
ve kwumet gibi telakki eyleyerek gurur vc sijrur hlssetmck demektir.

852X

-1

.» J

■sjfu.

L"

-llakkin istiiraci _yfi„i; saa det siiKtmde kahir ve hdaks sevti^
boyk S arhc 5 [nk n^esi verirse, Mirac-i ilahinin nasil bir n Cs v c v«* ce £i

8522

.Habkm Luzag, danesi -yam; istidraci- b5yle mestfik verirse
in am vc ihsan sofrasi noler bUfcde*?»

8523

-^.5 j I *-L*j j jCjjp J ,*

*HartU He MSrut, ncfia vo ^ehvct kemondindcn knriulmus birer mest
irtiJcr vt; asikinc hay buy edip dururlatdi.*

S52i

JJ'J i^O ^*t»' J ^ J j.*,^

^ «BIr pusu ve imtihai, i se yrfda idi, geliyordu ki, 0mm firtmasi bir
tiagi sam an ciipii £tbi kapiyor ve kaldinyordu.*

8525

«Allah f in imtihani milan zirii sober etti. Mest olamn boyle seylcrden
Imberi oJ'jr mu?»

852G

«Hcndek Uc meydan, bir sarhg§a rausavi gelir. Qua, kuyu da, hcudck
de dogm yol kcsilmi^ti*.»

8527

JUL .j^ 0~j; jy >- $'

«Mcscla, dag ke$isi T O yidtsek dag; ilstundc otlamak icin zararsw ve
tchiikcfiix fcftgjtti*

8528

J/0* J-

«Ot toplamak iqin kosup dururken, ansiim bukm-ii scnaavi He, yant;
niuktezi-i kaaa olarak bir tuiak gfifiir.-

S529

/j •/ o^j ■*** /-J 1 *
"Differ bir daga bakar ve ft da| iisttinde.di^i bir ke?i soriiF,*

207

MM

8530

^i*r 5oo ^ — v* "**?>

•Gozii kararnr ve o and a bulimduf^u dag dan obir daga sifrar."

8531

'lAlJiidi^i dag oiia, o i^indckt kuyiwun ctrafinda do!a$mis. kadar yakm
giirojiur,*

8532

'I

J?jM jfj* j^f ^ijlj* o^

(JT Jt, I (^rt— >■ JL>

IT

* On u 11 sarboslugundan, snjramak meyili basil olur vii o biulerte ar-
smhk me sale, on a iki ars,in miktan gozukiir.»

8533

*SjcrayiTica o amansut iki dagm ortasina dd^er ve heljk olur,*

$534

«Ktu;i a veil aid an. daga kacar, fakat sigindigi ye* onun katmn doker.*
igte; «Kaza gelince goz gdrmcz olur- hadisinin rtlanasi budur.

21)8

trf *I~

8535

^Avcilar iki dagia orta&mda otururlar ve bu hcybctli kazamn neli
resini, —jani; kcrinin dag arasina dii^mcsini-

beklerlcr-"

S536

&

4stc bu kcfinin avlaumasi cok defa boy I* olur. Yoksa o ceviktir,
uliktir ve domain — yani; avciyi — gbriir ve bilhv

Bir misal daha :

8537

i? CX- jjA **-l x f-*J

•Moduli Riistcm, kelle&i vc kolagi yerindc azauictll bir adam gibi
giiriiniusfi de onuti ayagmdan yakalayoti tuzak, sehvsitir...

Husteni tranlilann mffll ve bdki de muhayyel kahramamdir. Dort-
yuz sens yasadigl soylenir ; Son zamanlarda Kabil gehrim zabtotmeye
kiikqmisi Kabil |itaj Rustem'in kardesini elde ederek onun vasitasiyle
Riistem'i davet eylemis ve ge S ece|i yola gem 5 bir cukur kazdinp, icine
ucu sivri demirler koydurmu 5 . Karde^i, agabeyisini, o ?ukura sevk ederek
Lgine du§urmu5; Rustem'in ati, sou bir gayrelle sigramts ve cukurdan gik-
mi§ i&e de aldigi yaralardan 6Imu 5 , Riistem de son nefesini verniek uzere
bulwiurken karde?iniu guldiigunii 'goriince bu i^de onun parma|x bulim-
Uugisnu anlamjf Birader; §u yayimi kur da elimo ver, Sliinciye kadar,
kondimi canavarlara karsi mudafaa edeyim h demis. Karde^i, yayi Iturup
elilis- verince, Riistem, yayi ona ^evirmis. Fakat h kardesi ti&ffi, bu <;inar
agacifun kovuguna girmi 5 . Riistem can haviiyle oylc bir ok atmis kl ?i-
Tuirin bir tarafmdan giiioi 5 obir tarafmdan cikim ?J igindekini de oldiir-
mtij. Yalan naklinde yanlisim varsa kusura bakilmasm. fste Riistem'i bu
iiolak tuzagina diisiirou onun Kabil milkini zaptetmege olan 5 ehveti, ySm;
tiriusu idi.

F: 14

209

S338

atf, ^Jr 1 i£~*

-Benin, e \ hi 5chvct sarhojlugundat, kcsil &*w ,

da omuzlanm delorler bi^J!™ t l " ^ armiha gorier, bazar

8539

O^r— * >J^ iJU * - A

8540
8541

Jf *** OjJJ j_^ t/j^ ■, y J.£.

8542
JUL j _j y- 3 i^ ^^

8543

«Melcklcre ve Celal-i ilahi'den pak ol-n ruklara nasi! bir mcstlik
olur, akla ve hayalc 5i£maz,»

8544

«Eu pak dan ruhlar, o mancvi gai-abm kokusutia gomit baglamiijlar,
Diiitya savabmin ktiplerhii k]rim;Iai- 1 rttr.»

■

8513

«ji j *%«£ IS V-' * j** jar

E Ancak, bu Ha hi snrapdaii uiak kalanlar, kafirlcr gibi kabirkrindc
giztcnerek, RahmcM ilnliiyc'den mc'jus i>lmuslardir.»

8516

■

«Onlar, iki alcmde de iimilsizlige du§mii^lcr; had si? ve hesapsiz dikcii
similar, yam: bet biri tHkeii gibi olan kdtii amcUtj-cIt; buliimnu^lardit..'

8547

«Btii']e mczalim ve scyyiat icri cyleyen iusanlan gdriince, H5rnt ilo
MS rut, manevi mestlik'lerinden dcdiler ki : bii ynx yimjude fllta idik, liat-
ka, bulut gibi, yagnuur yagdirir; yant; ndalct ifS edtrdik,-

811

8548
3549

S550
S551

-« * ESS ** ° ,a " ,Mul **-* £i**w rtw^ BMk .

8552
•Cenftb-t Hak buyurdu ki : AUah'm

Sdrei Furkan'daki

inayctine mazhar olanlar, Arz

212

*>rfc6*A*%iu

-^

Yam ' -Kahman olan AlMi'm has kuHati ki arz iiierind* vckar vc
ievastf He yuriirler. Onlara cabilkr lrtap edib de miinascbets^ bir *>■
.byleymcc, aym Orotic miikabele otmczler do selai^tte olunuz tete«»

Cystine i^arettir.

Hazreti MevJank gene bir gazelinde :

.Sana miiraisin derlerse, dcdiginizin ikiyiiz kat iMlasiyim de ye yii-
ru. Eger sana h^medip de sogecek olurlara, onlara dua et ve gonul ho 5 -

luguyla guierek git. buyurmu§tur.

S553

«Yalm ayak bir kimse, bir dikcnlikde, dump du$tinmekdeii ve sakm-
makdaii ba§ka bir siiretlc nasil yilriiycbllir?*

Binaenaleyh salik, seyr-i sulukii esnasinda adim attigi yere dikkat
etmeli ve di^unerek gitmell ki yuriiyebilsin.

£554

«Kazay-i llahi boylc sUyliiyardu, Laktii Hatut ite Marufun kulaklari
cojkutiluk hicabi ile tikali bulunuyordu.-

(M) S^rei Jurkan : «.

213

mn gozleti kapah ve

8555
feulaJcIan iife a Jidir.» wwniardan maadasi

- UU > UK W astap mukan-redirw,

S556

*~i anstt-jt ttt^s — «~

8557

<«« Sfii-cj %Hs«, : ? ,

214

.FlKAVUN'UN MC5A ALEYHISSELAM'I KlJVASlNDA GORMESJ,
DOGMAMASI l£iN TEDB1RLERE GIRi§MESt-

8558

«FiravuiTun tebdi tevfiksii oldugu i^itt, O, her ne dikti tee yirtilip
siikiilmektcn ibfirct k:ilcli,» ^

8559

AS

j /

-L.

i-jw j** JJ

*Hukmu altmda liinlcrce miintccim ve sayisiss rliya iabircisi ile si-
liirbaz vardi.*

8560

^Milsa'mn do#aca£im ve kendisini de t mulkiitui dc barab cdccegini
Firavun'a riiy^rtda gostertms'lcrdi.-

S561

. ? i

fFiravUn rliyusmi dii^ yoructitara vc muncccimlere sbyledi. En ha-
yaliti \c tigursui riiyanin nasi] def'i miimkun olur? diyc sordu.)*

8562

f*

' *Hcpsi dodiler ki : tedbir cdelim, oitun dogmasi yqlupu eijkiya gibi
vurabm.*

215

8563

8564

^JSC^"** 1 *** ****i ™^». NMta ta««™, «.

8565

•W** Fadi 5 ah adma wnar ea „ jtmasin| ^^

Soyle diyerek ki :

8566

istcmekfedir..

an meydana gelm^fjr,

SlZJ

8567

yLi;,j_ j«_k'jj ij^f

2K

8568

e esirler — yani; tsrail ogullan— Firavun'a hi? yak]a$amadardi;
Firavim'un yuiiinii gormeye meifin degil idiler.*

8569

-E|er yolda ona rastgelselerdi, o yasagm hUkmiince ydz iistil yer-
Icre kflpaniHardi.p

8570

j^.\ ^j> JUj.' £j. J-1 *~\

«Kanun bu idi : Hi S bh* csir, ^akitli vakitsiz Firavim'un yikiinil giirc-
miyecektl.»

8571

Jj'jXiJ ,j ;j ^ tfVM?" *****

KYolda 5 avu§l&nn sesini i?itip dc Fiiavun'un gdmckte oHugunu an-
layinca onun yiiziiiie bakmamak isirt duvarlara ooiierlerdi^

8572

Ǥayct Firavun'a bakacak olurlarsa bakanm bagina en kdtii ve on
§iddetli cezalar gelirdi.*

Yu&uf Aleyhisselam'in Misir'da vezir oldugu sir alar da, Mmr'in $imal
taraflari Suriye'den gelen Amalika Araplannm eline g&jmisti. Yunanli-

217

larin HiksosJar. An.pJnrm MuliikEirrual dediideri bu Amp Firavunlar za

man.nda Yakup hanedam Yu Su f Aleyhissdamm daveti iizerme Filiatin'-

<fcn IWa ^Imi^Jer, orada y G rlc 5 mi ? fer ve Arap Firavunlarmdan sefkat

gorniosJerdi. Sonra yerli Firavunlar kuvvetJendiler, araplan Misir'dan

■urup Sikardilar ve Beni feraii'* esir muamelesi etmeve ba^aMar. fiunfcl

Bern ferailde muteadd.it izdivac vard,. Ondan dotay* ^cukian £Ogaliyor

kendilen art:yor, onlann niifu^a $&»» yer ji Firavunlan kutkuL-

dinyordu. Onlann bir ihtilal ^.karmastndan korktuklan Igfo, onlara dai-

M ea * et <«&"<*&#». Hazreti Mevlana o eziyetlerin birazmdan babsedi-
yor,

Etini isi'uil iae ;

S573

«Mcn aJmiduklarma, yS ni; Firavun'uii yuziinc bakmaya harfe jdilar
^ira msaii, men olmidagu gcyc Juris olur.*

_ Dorduncu Murad zamamnda tutihi iemek yasak ediimisti ve ieenler
idam rtUlgadu OyJe iken olumu goziine alanlar ve mezarlara ftfe ora~
da L-itbuk igenlor oimujtu.

8575

-MOsA ALEYHiSSELAM'lN DOGUMUNA MAnT OLMAK ICiN
BE\| iSRAlL'iN MEYDANA CAGIfilLMASl-

Telia liar cagirdibr ki :

f 857-1

«Jiy esirler! Mcydan tarafma toplamim ki liakkmuda Padi 5 aliiii
— yam; Firavun'tm — cud ve scJisisini gormok iimidi vardtr.*

2JS

jT Je£* j-j j.j>

^

. W Olmbn bu „W*t I**™ ^vuvdile, Sunki, IfeM* ^
| n «yi 50k anu fldiyorlardi.-

8576

JO** .Idand^r ve meydau MP* tatf** Cilve yapmak ve ho 5
Hiiriinmek icin kendilerini siislediler.*
Yani- temiz w yeni elbiseter giydiler.
HazSrti Mevalna bu hale tarihl bir misal g^teriyor ve diy.r ki :

8577

H Bu n un gi bi, bil^T M^i k^ an dau S da fr^ti tfl M^h.^.
Ijirini anyorum.-

8578

^ J. Cr^ ^j 1 rr *&?#

is honn lAnni olan elae cdilmis

oEsun,.,*

8570

su kiiieve otur, diy*rdu.» 2l g

858Q

jj'juT

^.

Jr*y

ixir

m^S^^t 2iSf i3ti1 ' Ve HalifG «W«mhULdi ile butun
mi onH k + n ' f tlettikte * «"" §am ve Halep taraflanna d a yurii-

reti Mwfcnttiu, bahsettigi katbam siraiarda vuku bulm,i$tu

8581
;lc' ^^ cf>- £Tl V>i

^unkl : o katledilenkr, Allah'™ davetci si olan mtafal* (Hayya-
al^nlah) daveime icabst ederek n a ™*a gUmezlwdi..

8582

<_fl jHa_l ^C _,l jU

u*-l

****nm meknaden sakm ki 5C „i de bfcyle he]-** 5ev k .tmesis

85S3

*F u kar a nm V e muhtag olanhnn raiai dinle ki hileUr olan cm ve
m*ui seytanlarmm sed as , senin k u [ a ^ H1 doldurmasin.-

•fij^ ^T" de ^ Ig " ^ inSanIan 3zd "™y* &hm mahlukat hem
cinden, hem de msandan olur. Nitekim Kur'an'da :

220

^fco^te

Y -ini .tnsamn kalbinc v^sves* WWW. §eybm cmden d* ji«, iiisan-

«£ buyruJmu^u, Cia'de, clan ^tanlar .ttrt g*""J

„, lt Kl, n clan ? cytanlar da en, tab! olanlardxr .A* g^ jSte
d.,, 3m kaldiklar, kimsdere bu insan 5 eytanlar,ni musallat ederler.

S584

.££« dilendler, tamahk.r ve kbtu huylu kimselerse bite, «*>!*
KliwUl sahibiiii, onlann i^ttdfl ata..>

Era. ehlullah hazerau fakr^, suriyi ibtiyar eylemij oldukkn i?in f
Hiu-cia fukaTi gibi gorumirler.

8585

.n.ni.in dibindeki inciterin istiridyol«i ta^lar JMMM« &*&»*
,dilcc U k kimsder de utambcak ^ahisiar arasinda bulunur."

Binaenaleyh fakir ve dilencx sfireti^de gbrdUlun ki mS elet L^Lnde bir
vrli bulunmak ihtimali vardir.

83S6

^1^ ^jui ^U I" ^ j^
.tsrail, yant; Yakup O&ullari bu davete S evindilcr ve co^br. Erken-
,lrii mcydaii taratiua titular..

1C6) S0i*i N*» I S-B -

221

8587

M *}* if~) tM- jj£ -*>- tjij

*Firavun on I an hile tie meydana gbturiince, ytiiunij ihxc ve mute
bcBsim bir haldq gtfsterdL*

£588

«0 Hiikiimdar onlara iltifat etti, babbler verdL Ilisaii ve a(5da ve
vaJJlerde buJundu,*

8589

^LiJ jua^- jU..^ 4^
KOndan sotir 3 da t caiiinu bakki i; j„ feu g CC e meydanda yatm, dedi.=

.-UAZltETl MOSA'NIN VALIDESiNiN HAlWlLE KALACAfil <1ECE,
ItENi iSRAlL EKKEKLRRiNi KADINLAR1NUAN AYIItMIg OLDUGU

fc;iy, FIRAVUNUN mesrCr olarak §eh»e donmesJ-

8591

^^ ^

■=!**

«Fir&VLin'un, baziucdan alait imran da 01111 11 bizroclmde vc sahbetm-
ile olarak birlikdc sehr<: geldi.»

imran Beni isruii'den olup, Firavun'un sadik adamlanndan idi... Bi-
!fiiicre dogacak Kazreti MusS'mn da babasi bulunuyordu.-

8592

-Firavun dcdl ki : cy imrati; sen bnrada yat, erfee gitme ve zcvcenle
bulusma!..*

859:1

; ^

„,*j

u »'- ■?" j ifi *•— j^- 75-*

« Wan* da dedi kt : scnin saraymda yatarmi, (foiiliJnun anu ettigin-
tic 11 bajka bir scy dusunmem.»

8500

.Beni Isrui], nna: Sana tll | ]uk eder isUlsen bir ay bgra( , a atur
diye cevap verdiler.* > '

8594
-imran da Bent Jsr&U'den idi, J akin Firavun'un kalbi ve ruhu gibi

sevgiUsi idi.

223

■M

8595

-Firavun, onun isyait cdecegini ve can koikusu olan bir harekeite)
liiilinijcjginj neredeii bilirdi?»

*MCsA J NlN ANASIYLA iMRAN'IN BlKLE§MESt VE KADININ
MOsA ALEYHiSSELAM T A GEBE KALMASI»

8590

-Firavun yatak odasxna gitti. Wan da onun dcrguhmda yfini; 5ara -
ymda yattj, uyudu. Labin gece yansi hanimi, kocasmi gormeye geldl.»]

8597

*Kadin, onun iistuno kapamp dudagim bptii ye gcce yansi uykusun-
dan uyandtrdi,"

8598

-liuran uyandi ve karisim giizel gbrdti, dud agin a busele* yagdirdi.*

8599

l ■

•tmran : bu vakit nasit gel din? diye sordu, Kadm : gareccgim geidi-
giudcri ve Aiiah'in kazasi sevkiyle geidim ccvabmi verdi.. '

£24

8600

*tmran h muhabbetle onu kucakladi ve a esnada sevi$mekteu nefsini
■ ■«.=■ etmedi."

8601

-Kadmla birlc§ti ve emaneti — yani; Hazreti Musa'nin mayd hilka*
lini — pna teslim ettL On dan sonra : yahu; bu kiiciik bir 15 degil, gayci
i:i/li tut, dcdi.*

8602

eJmran demiri ta§a vurmuj, qtidan bir kivilcim dogmusiu, kivikim
iiyle bir atesti ki Firavun'dan ve onun mlilk ve saltanatwdan kin ve in-
ii|..!ld alacakti,"

8603

*>V or-V &*J * M' ^ «^"

-imran diyordu ki; yahu, ben bulut gibiyim, sen icmin mesabcsin-
ilesin, dogacak ^ocuk da nebata benzcr. Biii oynatan Allah da satranc-

laki gab misaiidir ki biz onun mat'i ve maglubuyuz,*

8604

-Ey hamiu; galibiyycti ve maglubtyeti $ab'dan biJ, onu bizden bibne
vv bi?o hiikiimdann emrini tutmadin diye tati'*tme!,.»

V', 15

22 r.

8605

fieldi

j' C^»- ^,3 £" rJ £1 jj. ^^
Ǥu Firavun'un korktu^t $ey, ? imdi seninle birle^ce mcyd

ana

8610

-Meydan tarafindaii duyulan bu feryat ve giitiiltu ne idi ki, onun
korkusundan cm ve $cytatt bile iirkuyordu,*

-IMRAN'IN, BiELE^TJKDEN SONRA, BENl G0RMEMiS GlBt OL,
DlYE KARIS1NA TEMBlH ETMESl-

3606

-|n bali kimseye a 5 ma ve batisetme ki ban* ve sana zarac gelmesm. J

8607

*Ey nazh kadm; bunun alametleri evince eserlcri de eoriinccektir.*!

8608
l*,^J jU-- ^j- 3 1 jjUj jj

! >* ***$ J #> 3 1 V^
=0 esnada meydandan haJkin naralart erijip, havayi doldurdu.*

8611

& j? )jL & s*y ^

Imran dedi ki: fslumnm Smrii uiun olsun, Bcni tsrail sizdeu mem-
nun olduklan i<;ln F »

8612
«§ahimn»i lutul ve atasindan seviiiiyorlar da raks cdiyorlar ve el

cirpiyoriar.

8609

8613

Ol*j 6 1 — *** 0j/_ «^^* Jljl »Li

(iLJ j W aj? j^4 o^i

()U ^^J^JUi *S- (^Otjr L

tit; if j \# t&i/ift j [*j

-Fitavun, o naralann heybetinden, yalmayak di 5 ariya firladi ve : bu 1
ffufiiltu nedlr? diye sordu.*

-Firavun dedi ki: ihtimal ki bBjrledir, lakin vehim ve endi fi e beni
iyice kaplndi.*

22$

221

•FlftAVtW'UN O Gt)Kt)LTt)DEN

KORKMASI.

*J ^ i^ ^ \_^

*J *$ r^" 'J^ 1 j f 31

8615

** ^^ 0*h *»W ^

gibi izdirap ^eJtiyordu.-

bytun gece doguracak kadtular

8616

L^*j<^

^ i> : i^-l .jj-L jl

8617
L" 4 L, of^* jiy ^Vi
bC4* &jf&l ^_/* ji

si?ra(ti,

soyleye-

8618

**«* M gebe ^ ^ Masfi , nm ^ ^^^

8619

-Her Feygamber ana ratunine dii 5 unce, oniui yildxii da gbkto mhur
udcr ve parlamaga ba§lar.»

«GOKDE MCsA ALEYlliSSELAMlN YILD1ZI PEYDA OLMASI VE
MtJNECCiMLEBtN MEYDANDA FERYAD ETMESI-

8620
^Ujfc- j/*j u^j* i£>i*

«K<ir Firavim'un Wle ve tedbiri liilafma Hazreti Mfisa'nm yrtdizi sc-
mada goiilndii.*

8621

tiiS^ jT j JliJip ^T lJJ^

22H

*Gundiiz okmca Fi™vm, dedi ki: cy imran! GH, o guriiUii vc scsler

nc idi? 6gren!»

SG22

^,■5 j, j'-u» w-iW- o^ A 'b

.ctmran m e >'dan larafma at sikdii ve: geceki giiriiltu tie idi? Htl-
kumdar uyuyamadi, dedi.*

8623

iiW <^a- <*J f fy* V*

* T

-Her miinecdm ba^i a^ik, elbisesi yirtik ve miltemzedcler &ibi, Ust-
lerine, ba§Iarma toprak sa^ttklan halde,»

8624

£625

., : Sn£lar T 1 ' ^f^' P*»Wfc yii^eri yirtilmq, bp 5 Ianna | oprak
pjlmi 5 , gozlenne kan dohmj f tu...»

ser-

8026

J'--?>»| "*t£IC^*.c*T

;W a n dedi ki: h.yrola fcll n „ feryad v<] fau „ fi ^^
batfl bur iii^an iru gqsteriyor?- s«"u* *«

S627
"ih'iit dileycrek dediler M :

cy emir, AHah'in Takdjri bijci crfr etti."

8628

&£jfr 4$ j^| J JjbL, ^4

■O socugun yiMl „ semi > nm aIrimda gSt6ndI1| bil . kBr eta ^

2H|)

8629

-O Feygamberin yildtzi gok yuzilnde pariadi. Biz de aglamakdan
tfijzlcrhnizdeii yildiz yagmuru yagdirdik.it

3630

«lmran f gonlu I105, lakirt *3hir*u : Eyvahlar ohun, diyerek elini ba-
-.ma vurdu.-

$631

J" J j ip***4 vrij^ tyj? *j£

«Keadisini gazapli ve hiddetli gosterip, deMer gibi akilsiz ve §uur-
&uz olarak gitti.»

8632

•Kendisini meyus ve mahiun gostcreiek, miitieccimlerin hep sine 50k
sert sozler sbyledi.*

S633

•iKendisini hiddelH ve gamb giisterip terame oyunlar oynadi.-
Yani; sevlniyorken, gamli goziikdu.

231

3634
> 1</* .It jLi cjf

■>: C * ! L ■

Lt.

«Dedi ki: bcnim $abimi aldattimz, Hiyanet ve tamahdan vazgc(;me-
dmiz.*

8635

*Uii*ji_J I I^Li <j1j~* i£y-

-Fadi$ahi bu meydana kadar stiriikleyip, Dmin geref ve haysiyetlni
hije saydinu.*

8639

*Bu gcce biitiiti Beni Israil, kanlan ile gorii^tnekteii uzak]a$lilar
iliye.it

8640

"Mill da gitti, ^eref de... i$e gelincc, hi; birsey olmadi. Kerem sabip-
brinin dgstlugu \o efali biiyte ml glur?»

8636

«Eliuizi gcgsiiniize koyup, §abittuzi gain.} ar dan halas edecegiz diye
kcfii oldunuz."

8641

"Yilktrdir vazifc vc hil'at aliyordunuz, memlekeiletin vaiidutni: ra-
il at! ikla yiyordimuz.*

8C37

•Hadisoyi Firavun da ijitti ve dedi ki; ey hamlet? Size aman \tt-
miyerok asacagim.*

8642

fj? S "^V i ^ #J J b .''J „

-Sizin reyitiiz, biinesiniz ve nikum ihniiiiz bu muydu? Si/ bedava
yiyicl, hilekar ve ugursuz lieriflersiniz..

r

8638

"Keiidinii stzin tavsiyenizk giiliins bir bale koydum, diigmanlata, bu
kfldar rial vcrdim,»

191

8643

*Bcn sizi par^alatir, atcglere atar, burnimuzu, kulaguim ve dudak~
Inniuzi kcstlririm,"

233

8644

^f J-^l' \^j o, jSj*

*Ben siii ate§e odun cdcr, yiyip i^tiklerinLii fitil filil burnimuzdan
gctit-irim,*

8645

"Muncccimler secdeye kapandilar ve dcdiler ki : ey Hiiklitndiirl §ey-
lan bu tier's bize gatip geidi.»

8646

=F&kat, yillardir nice belalan def'ettik, O kadar ki bizim yaptikla-
rimiza kars,i vehim bile hay ran kaldi.»

8647

-Bu defa tedbirimiz hi^e (ikti ve dogacak £pcugun mayesi, babasimn
sulblinden anasimn rahmJne sifradi.»

8648

*Lakin ey bLiyiik Padigah, bu hatamn istigfan otarak dogseagi giinij
hc£aplayahm,»

234

8649

US # I ^ j oy aj^ L"

«Biz onun dggacagt guuii tarassut cdelim Id bu kaza elimizdcn si^ra-
Hji fevt olmasin.it

8650

"Ey fikirler vc guurlar, re y In in kolesi olan hiikuindar! Eger buna da
Lcccrcnioasek bizi o vakit 61dur.»

865 1

,X^ aT j in li

-Dustiiunu saplanacak tikdir oku atilmasm diye, dokuz aylik mild-
iffti immcccimler giin giin saydilai.*

8652

«Mckan la nickatia hamle cdiiKc ba^asagi yuvarlamr vc kcndi ka-
iiiim icer.»

Mckati : Be§eri cihari, Lrimekan, yani mekansizlik ise ; Alem-i lla-
hidir.

Cjhan-i Be^eriyetin, Alem-j llahiye karsi hucumlan ve tedbirleri r Fl-
v.'ivun ile miineccimlerinin tedbirleri gibi, dairna aksi nctice verir ve ka-
dor hukmiinun mffizma hig bir ^ey man J olanaaz. Kur'an'da :

_

Yani : < 'Allah bir kavme bir fenalik diledi mi, ona kimac r.iani ola-

235

itifli^- bLiyruLdugu gjbi, Uadis-i §erifde de : *Ya rabbi sen in verdigme
mani yokhir; men cttiginc de vcrecek yoklur. Kaza ettigini reddedetek
yoktttr; hukmcUigini de (ebdil edeeek yoktur* buyrulmujtur.

*FiRAVUN'UX YlNE MEKIR VE HlLE iLE YENl DOGURMU§
KAD1NLARI ME YD ANA DAVETi»

8G53

CJ^ JJjl jj^r *-i. *^4j A*J ,

"Dokiiz ay sonra Firavun, t ah tin] dlgatiya £ikartip me yd ana ftaklet^
tirtli ve (tlljtlar $agirtti.»

8654

*§iiyle diyerek Id : ey kadinlar, coeuklarmtzla mcydana gidin; ej
Bcui Is rati kadmlan hepiuiz di^anya ;itciii!x

8655

•Nasil ki ge^eu scne Bent la rail et-keklciinc hi! 'at veriltuis ve on tar- J
dan tier biri ihsan edilen altunlari ^ekmijti,*

8656

«Hey kadmlar; bu sone ikbal ve saade* sistnd.tr. Hcrkes diledigl jeye
nail olncukdr.*

f(Ti &W F.'d: 11,

8657

Ml , ravu „ f kadmlata ihsan ve nil>al «*M* V****** b ^ ^
ii i id t kill ah giydireccktir,*

8658

.ihfe bu ay fee****** W*"* <«** *$* bliyUk *■"•*'*"

li.^.jiH-lcr alsinlar.»

8G59

rnvu»*uu cadirma kadar geldder,*

8GG0

.V,, l|M t« W- *** « dile " '"'■ * ka,,,rd "" ^ *"
ink [jebiidcn dlsanya ^lkti.-

8661

-Kadmbr, Firavu^u, S^I *"»«<■ ^^»««* ^^«^ ^*
„inni, analanudftJi alditar,*

237

2:ifi

HaaaaaaaalH

8602
le erkek ^ocuklarin ba 9 int kestilej-,. W ™*

ANASINA 1LHAM OLUNMASI.

SGG3

4mnrin fc^ d a Mfca'y, „ mmm miitmii h fak* jtaftu dev
$i»p ^cu^umi o hewgimcde saklami f t,.» . S V "

8664

3663

%

dann c rfm«mis(ip, diye Firav„,t'a jurnal *tti]„., * y

238

S063
-Mctnurbr Imranin cvine ffddiler. Haremi, {ocugunu Ettir-i ilahiylc

ImidiTin i^iuc atti,-

SfiGT

•Mus&'nin anasma (Alini) ve (Habir) olan A) lab/ dan ilham olirndu
ki : hu cocuk, Ibrahim - Ilalil ne&Hndendir.*

866S

«(Ey atcg, sogu, yakma) emriuin ismctiyle tandirdaki ate?, yakici vc
ticfrtt vertci o]madi-»

80G9

•Kadin, Hakkin ilbami tie MAsa'yi kmlcimlar arasma attt; fakat
nte; onun vikuduna tesir ctmcdl.»

8G70

jt'Jti ^Jlj jlji" Jljl>jt

«M«nurbr murada ermeksizin Firavon'un tarafma gittiler, Tekrnr,
j.Liinmazlar, i^ten habfrdar uldnlar.-

2110

8671

•Eirkas para alabilmek igin Firavnn'un hiizurunda taham raernu
Ian tie konu$lul&r.> Ve :

8672

«Ey memurlar, o tarafa dentin dc evin her tarafinj iyice arayin, dc
dilcr.*

«M0SA'YI NILE AT, D*YE ANASINA ILHAM OLUNMASI-

8673

*Musa h nm anas ma tokrar imam viki oldu ki : onu suya at, iimi
kesme ve sa<jmi ba^uu yolma...»

Surei Kasas'da bityruluyor ki :

YanI : «Musa'nin anasina $byle vahyettik : onu emzij-; b'ldiirtilmcsU
den korkacak olursaii, Onu Nil nehrine birak; bogulmasindan korknta VI
ayjfilipmdan mahzun olma! Biz ha kilt a ten onu sana ge*i vereccgii ve onu

240

ptvcamberlcrden kitw*fti^- Diger bir yerde ise : -Bir *andik iclne koy-
,luktaii sunra Nil'e birak. denilmi&tir. H^reti Mevlinu da ayetin mea-
hni nazmederek diver ki :

8G74

.Onu Nii'c at ve itimat et ki b«m sen! on a yuzakhgtyla eriftirccegim.-

•>>>'-" 1

<£& It ^3ft&JL&3u

*^\ <f

**

^ 32 &» ^fe& £J&

, . > ^ >>:^ \^>^

s J

J

*+*• #.

o^sas p.^ Q^3^ws5

F; lb

241

Yani : «Buinm uzcrino Firavun'uu adanikn onu bulup aldiiar. Cunki
Herdo kcndilcrinc bu du$mati vc Ur iiziintii olacakli. Dgfrusu Fir'avuq,
(voziri) Hainan vc askcrieri hep gunahkfird.lar. FiravuMin hammi (co.
™ f ;u Brunei-' tocasnia) dcdi ki : Eu cocuk bcnim ve senin l ¥ in gb* „„,-.»
okun, onu oJdiinneyin; oiur ki bize faydasi dckunur, yahud kendisinl
cocuk ediniriz. Onlar isi.i farkmda dcjiiUerdi. Musa'nm anasinm kalbi en-
d.^cden kurtuldu. Eger vadunizi tasdik cdcnleidcu olmasi icin kalbind
sahir vermeso idik f az kakm onu aciga imracaku, Mus&'iun anasi MusSfi
Jim ki* kardesinc dedi ki : Omin iziui tiikip ct.O da uzaktan eoietledi,
onlat farkmda dcyiBcidi. Biz daba ewe], butiin cinziren kadmlarm sutii-
nil una haram ctmisiik. Buiiun iizerinq Musa'wiii kizkardesi, Fir'avun
ailesine sbyJc dcdi : O'nim bahimmi yapatak ve ana nokttiihk yapimya-
caJv bir ^v haikmi size gostcrcyim mi? tstc bbytcce onu annesine geri
verdik ki, ffb'zu aydin olsun, kcderlemncsin vc AlIarTm vadinin siiphe
fiotiirmeB bak oldufunu bilsin. Fakat cagu bunu bilmczier^.-

8675

-Bu sozlerin sonu gclmei, Firavunun ve muncccimkrin hilelcri ken-
di ayaklarma ve dizlerine dolasti.-

8676

«Firavun hmigte yiizbinfcrce cocuk Sldiirtmtiftii. Korktugu Musa'ya
ise, iferidc ve evin ha$ sedirinde bakiliyordu.-

i$tc bu ha I Firavun ile muneccimlerin kazay-i ilahi'ye karsi yapmak
isiedikleri hi! eye tamamiyle bir mukabele idi,

S677

«0, kor gtizlu oldugu haidc kendini tuak gorii 5 ]ii zanncden Firavun,
fileuiligmdan mekir ve bile ile nercde bir cocuk vara a uldijrdd.-

8678

jy -jjj^ OU* J 1 * 1 - 1 >-

<inatci Firavuuun SiiIlsI bir cjderba idi ki, Diinya Fadi^ablarimn
mckir ve bilesini yutmuslu.*

8(579

JuJ, Jul JujZj* jl «iU

<iLakin Hazrcli Mu&a ondan lorlu c.ikti ki f hem O'nu hem de onun

[tu-krijii fckip mahvetti.^

8680

Uj jl ±1. \ui0-j jjUj jl

•(Firavun bir ejdcrha idi r M^sa'ntti asafti da bir cjderha oldu vc, Xcv-

fik-i Ilabiyle onu yuttu.»

rf"

S6S1

242

' ' ■ i ' "n : >■; KOSAS ! 8-11.

fEl olden usiiindiir; ncreye Uadar? Ailah'a kadar ki nihayet ondadtr.i

S0S2

1

t^iinki Cenab-i Hak, dibi ve sabili bulunmayan bir deryadir ki bil*
tiin dcnizler O'nun liuzurunda bir setden ibarettir.-

243

S6S3

*Hile ve Cedbirlcr ejderha bile ohalar (iilSl!ah}m huzurunda (La'dir).*

<Lai]aIieil]a][ah) Climleyi celilesine miiteaddit mana verilmijtir. Ba-
ziiarma gore O curoleyi celile (lama'bflde iiialinh) yani; -Allah 'dan ba^ka
iIiEtdcfe sayan bir ilab yoklur* demektir, Buzilanna gore (Limaksudeii-
lallah) yanS; -Allah/dan ba§ka murat ve maksut yoktur- mi nasi, nadir. Ba-
liUarma gore i&e (Lamevcude illallah) yani; *Ezeli ve ehcdi bit vaibkla
muttaSif olup, ba$ka birinin varcimcsine mulita? olmayan ancak AUah'-
dir.o mcalindedir.

MevlSna diyor ki : biitun mevcuditin varliginm, Vikud-u lUhl kar-

sismda yok oldugu gibi, mevhum varhkli mevcudatm mekir ve tedbirleri
de Kaza-i ilihiye kar$i (La) dir.

*W=* f

86S4

r-J o>r

jLiJl id *ujj 44 ^

-Soitim buraya gelince mahwidu, yani; sdkuta mecbur oldum, Dog-
ruyu en iyi bilen AlIaEi'dir.-

Hazreti MevlanS, Firavun bahsi dolayisiyle nasihata jiiru edip bu-
yuruyor ki :

8685

C **4 y ti^j^ J^jjjl ^j^J

-Ey dunyapprest olan gafif; Firaiunda olan kotii ahlak (amamiyle
n dc de mevcuttur. Latun sen in cjderhan kuyuda 1nahpij5tur.it

Fjravun, zengin ve mustebit bij bukiimdar oldugu i^in onun nefsi
ejderhasi istedigi gibi saldiriyordu. Senin nefis cjderhan ise, fakr ve ih-
tiyac kuyusunda mahpus oldugu igin, Firavun gibi saldiramiyor. Eger
onun kudret ve sevketi sende olsaydi belki sen ondan beter olurdun, de-
m&k isteniliyor.

£C

211

8G86

„Vah yazik ki Firavuna dair ***** tf^ he ps i senin ahvalii,-
dir Sen onlan Firavuna at£ etmek istcr&in.*

Dikkat edacek oban, .efsinin bir Firavun, onun heva ve hevesinin
de Firavun'un veziri oldu£unu anlardin.

8G37

Z,j»\\

j ■%$ y j /

oju^ ^!-4 j^r ^ J j J*!

.Senin kttil .hvalinden bahsederlerse camn ^Ur, ho.una gitmez;
ba^kasmdan &01 cderlersc sana masal gibi gelir>

'V

SGS3
eM ernn nefis S eni n.kadar barap cdiyor vo Sana pek yaUn olan eE-

sm, sc

ni AJlab'dan nasil uzaklastinyor,»

SC89

.Senin nefis atc 5 ini parlatmak ^ Firavnn'v,n ate^inc atilan •dim
iS VokL o n^is 4. Fi^vun gibi ate 5 ^ 5 « ve ba.ki *.

kardi„-»

345

IMM

■Y1LAN TUTANIN SGftUKDAN UYL'§MU$ bJr EJDERIIAYI 6LU
ZANNEDEREK iPLEKLE SARMASI VE BAGDAT'A GEliRMESi.

ma

*Tarih 5 i>j leycuden bir hikliye dinle de hu iistli ortiitu tudan bir
koku qlsun alL»

S691

J* tj*^* j— *t. y jjju i"

-Bir yilan tutucu, cf sun far* ilc ytlan tutmak t^in daga gitti.»

Haereti MevlanS, yikm tutucunun yibm aramak suretiyle talepde bu-
lunrnasi v« nihayet onu bulnu&i hususuna nazan dikkatimizi gekerek, bizi
daima talep ve taharride bulunmaya tegvik icin diyor kl :

860-1

8692

•Agir davransa, do, siirat giisterse de arayan elbeite aradifrm bulur.

«Tepal[am&k, dirt a yak iistiinde yurumck, uyurcasiua ve icrbiycsiz-
tesinc olsa da Alliih'in yolunda stiriin ve Onu aia.,.»

Yam; taat ve ibadati adap ve erkanma xiayetle ifa edemiyorum, kil-
digim namazi huzuru kalble kilamiyorum, diye kulluk vazifesinl ifa et-
tnekten ve daima Hak'ka vasil olmayi aramakdan geri kalma. Yapabildi-
£in kadar yap, tarik-i llahide siir'atle mcsafe alamiyorsan, hi£ olmazsa
topallayarak ve surunerek Hakki talepde bulun...

8695

-Kfih sozlc, kab siikut ile §ah-i Haiukat'm, yani; Allah (Cclle'cela-
liilijuti raytbi-i filyUiunu kokla!*

Cenab-i pir Mesnevi'nin diger bir yerinde der ki i »Abdest ahrken
yuzune su verdigin vakit (Ya rabbi bana itjinde turlu nf^met bulunan
Ccnnetimn kokusunu duyur) diye dua et ki o koku, senin ruhunu o Cen-

nete Qekip gotiirsiin.*

Arayamn aradigim bulacagma dair Hazreti Mevlana" bir misal ir&d

ediyor :

£693

*Ey salik! Sen daima iki elinfe talepde bulun ki talep, bir salik ictn
iyi bir hiEaviizdur.*

240

8696

•Yokup Aleyhissclam ogullanna dedi W; YQsufu h add bid en ziyude,

yitii'i'; i;«k <ok iirayiniz!..i

.

247

—

8697

*,, ^^ de l )\ 1 *} Q * Ve aray '^ «<* hissmizi, -ya B i; gifeiimfaa v e kuia*
fiimz, _ Kitoteb bir fddld. kullamp Let tarafda oau araymiz..

. S698

im* St m f Um u dur ' Ha ^" **H* MWd* vezir olmu* ziraati arhr-

Md2 v^ Sf 7*S° haline ***** Di ^ r ^^M ise
S? J SUrGkL bir 3atllk Vardu 0llUfl ^ n aah ^ <&»** u*cre her £
mften M lS] ra geliycrtardi. Bu ah§ veri?ten de Misir ticaretini yufcfcS,

fi» c:n ogullarmin on dane 5 ini M^r'a yoIkrm 5 , en ku^uk oglu Bun-

I7f\ IT^ ****** «***# »S geli.ce Hazreti VL f
flniar. tern*. Onlar i», kole diye *fed*tf Yus.f un Misir'da vezir ola-

StS f^,!*«Wf««*Wto taruyamadd.r. YO.uf Aleyh is£ ela m on-

lit! kim olduklann,, ka ? kardsg bulunduklarmi sorduktan fata -bTr da-
ta tfOw* : ku.uk kard^inizi de getirin , ^ yet g^*,^ ^ ^
r, vermes dedi ve Hraderbrinin bugday bedeli oimak (izere getirdik-
ten metai yuklen arasma koydurdu.

Kard^leri, yurtlarma gidince keyfiyveti babalarma anhttilar Ve
Bwamini gatLiriip onun namina da bir yuk zahire alahm, dediler. Ve
ikmci S eferler,nde omi da gotiirduler. Hazreti Yusuf, kendisini Bunya-
mine tamt i ve : .seni ahkcymak icm bir tedbirde bukinacagnn, diyerek
zahire o ,tuk en bymetli bir dkegi onun yukune koydurdu. KardeS
whirelenni ahp giderken arkalarmdan seslendiler : .Durun yiikler nL

bkti Yam; h ir5 jz h malim cald,^ adama kole olurdu. 6l ? e^i Bunyamin'in
yukdnden ^kard.lar ve onu ko3e diy, ahko y dula r . w5**SS2
an a geld»kl e rinde hadiaeyi babalanna anlatUlar. Haz^ti T Yakup :

248

I

Yani : «Ey aguHarim giditi, YusoE'dan ve kaidc§mden habcr aim ve
Allah'm rahmetinden iimit kcsmeyin. giinki Uafir kavimlerden ba|kalan
Allahin rabmetindcit Limit kesmeiler 10 - dedi.'

Yakup ogullarmin bu sefer gidi^leri ve talepdeki niyetleri siidik ol-
dugu i^in Hazreti Yusuf onlara kendisim tarutti ve: *Babanai da ahn h
hepiniz Misir'a geiitr dedi. t$te sadik talepleridir ki, kendibrine aradik-
laruu buldurtmu§tu.

Yine Haareti Yakup lisamndan buyruluyor kl ;

J»y±. ^Uj- jl*J lJ ^- fj jl

■AiuQiila kprdejlcrimii sorujtUTUtiui, PHft yaua kutak verip onu

8700

j* j y J^ 1 O^P" L?^ 4"^

«Neicden giizel bir koku — yani; iyi bir habet — duyatsaniz o tMaf i
koklayin. Ne taraftan o ajitianm kokusunu alirsarai e tar a fa y Uriiy iin , »

8701

^j-c J li ■ j iwiLJ i^cl i^>*

•Nerede bir kimseden liituf gcirUrsenii, telki o liitfou aslma yo] hu-
lursunui,"

ITO> Sdrei Yflsuf: ST.

240

8702

ta^;::, bu ha * M »<> -- ^ «^ sen 4* hltak da kU!

V

8703

Mi%rsss scki5mesi ***** ****** «iv„«,<

( Hazreti Mevian* diycr ki - Haiku, ,**» W»

liktar ve zjynet^ i e indi r ftLiESh J**** ve b D ^™ 51 , gQzeJ .
ziynet, ziynetsizJik, kr vaprakl 1,^ ?"'" ^^ **» °"-

*

S7G4

Kur'an-i Kcrim'de

Mesh

shur bir nrusry vardir

^wii

Yiini I *Ey Miisltimanlar, diijmanlara kat^i muktcdir oldugunuz ka*
i*\ kuvvct haziriajm 71 * buyrulroug, taraf-i Ri&aletten de : -Habcrimi

lli Li ii l,i kuwet remi'den ibareUif diye tefsir edilmistir. Asn saadette

i Li him silah ok oldugu igin kuwet kelimesi (Remi) He izah olun-

liiii.-lur,

llcmi kelimesi atmak demektir. Ok atmak igin, atmasim bilmek; bil-
k#k n;in h talim ve idman ederek, ok aticihgi bgrenmek lazimdir. Bugiin
mL bir orduda ok kullamlmadigi igin, bugiinkii silahlan birakip da, siin-
M-ti vechile, ok kullanahm demek, akilli bir jniislthnamn hatinna gel-
iniv.. Uoyle diyecek olanlar varsa onlann liali, dinde salabet ve siirmete
lliiyil degil, ancak ve ancak bamakattir, Musliimanltgin ba§ka \iiq bir
luviiyesi olmasa, ^u hadis-i §erif f Din'in terakklyi onlemeyip, bilakis te-
fskkiyi cmreUigine en kuwvetli bir deiildir. Dini terakkiye man! gibi go-
U'lUfT ve gostermek isteyenler hareketlerinde sairiimi iseler alimakdir-
|m ; posted? ve huluskarlik i^in sdyliiyorlarsa, miinalikdirlar.

Yine Mevlana diyor ki :

8705

-dlcr sille, oksamak fjindir, Her ?ikayet insani bir siikrc agah eder.*

Kabahat eden bir kimseyi dbvm^k, oria is lab i hal ettirip sonra sev-
jnt-k ve ok§amak i^indir. HeT ^ikayet de bir nigmetin fevtinden ileri gelir
hi. o sikayet, o nigmete sabip olani sukrettirir.

87GG
«Ey kerim kimsc; Cilz'deti, kiil'lc, ey hakim uddan zidda intikal eL»

ITU Sure! Enfal: 00.

251

8707

™*** eUSU CCnWer Sulh gctirir " Yi!an tut ™»> kflndi —** '9Sn yHiu, |

8708

m lt S T tn€nfaat£ *?* yj!an aMf » * ams,z bir arka ^9 **» "H ve man,
sip >cin gam yef, y atii ? kc&ricair.. *"

ritM?*?? *H (K * rremalIah * **be) buyurmujtur ki ■ (Dunyli yilJ

gihuhr, A* Unu l UrM yumU5aktir , ^ ho,a gider, lakin 2^1

8709

J J- o>r ub^- jL. j o-'l .jT

tfibi i^llS* gibidir \ 6y ! b ™ UU Vatkm ' I,as,! fi '^ e *%« de vj J
gJOi olan mal ve mansiba hayran olur.*

8710
i/jT jaC* c^Lii jLij^i.

tPjJ -Li ^ jj J "jji j]
(fa, Ipkin bu noksan alemine dii§tii,>. «««minaeu gel-

Kur'an'da buyruluyor ki :

Vani ; uliij hakikatt n msam en giizel bir sjiltihh' yaraltik, Sonra omi
l|UJii]imti a sag j sum ;evirdik. Ancak tniati cdip h itinuli sakha'da buluuan-
In inustflsna, , On Jar igui mitinrt tahmU edilmeyccck ccir ve sevap var-
tiir r, '.t«

8711

£*;** J 1 -*-'. g&S^ % jr^ i J J>
■ in.-i;ui kcudisini ueuz satti. Atlasdi, nefsim bii lurkaya yaniadi gitti>»

Ebulfethil besta demist) r ki ! linsamn Dtinya'da en. ziyade olan §eyi
iiuksamdu*. Ey cismine hizmet eden! Ne vakte kadar onun hizmetinde
livtliitiatiiksin? Nefs-i natikana, yani; ruhuna teveccuh ederek onun £a-
nk-tlerini ikmSle gab? ki sen risminle degil ruhurda insansm.*

8712

«Vuz.binlerce yilan, ms,anm hay rani ikcn; o in sail ni^iti yilamn
ni; mal ve mansibm — hayram ve dostu clinu^tiir?»

— ya-

8713

'■■IJikiycdeki yilan lulucu, uyuimus o cjderhayi tut up ha Ik a ucup
Vermek iizere Bagdad'a £ftldi.»

8714
titt Oj^. j^ ^Uj J|

T *

«\L\ diregi g;bi bir «jderhnyi ba^nva katabalik toplatnak if in ^ckip
Kctirdi."

ZS2

(71) Sfiwl Ttn: 4-S.

— — — — mmam m m

8715

«0]Q bir ejdeiha getirdim. Onu lutuiicaya kadar ben tie zabmctler
^ckfim, diyordu...*

8716

til* iiL - jo^y j <>y tJ ;<j '

••Yilaiici <mu oImu 5 satin yordu. Halbuki diri idi de o iatk cdeme-

mijti.

8717

<YiJan sofuktan ve kardan donmugtu, diri idi, fakat olil seklinde f*-
riiniiyordu. *

*¥ J 1 fV

8718

■j,-i! ft

-Alcm donmu; oldu&u igin adi cemaddir. Ey fcstad! Camid donmu*

demektir.*

S719

•Sabret Mflhger g«Jie 5 i dogsmi; sen vakit Al em tisminin ay n ay „
hitnildatti^int seyret!-

254

8720

-Mad em ki MusaW asasi yilan oldu. BiHiin Alemi de buna kiyas et,«
iiira cemadatin da kendine mahsus bir hayati vardir.

B721

«Sen bir toprak parcel ikcn, seni nasil insan yapti? Btttun foprak-
hiri ve ccmadati da oyle tammak fazimdiiM'

Kur'an-i Kerim'de :

^&Z&g£*£&

Yam : -Cenab-i Hak'ki tesbih ve takdis etmeyen bis bir $ey yoktur™-

buyurulmustur.

O halde butun hayvanat, nebatat ve ccmadat kendilerine mahsus bi-
ler hay at ile diridir ve kendilerine mahsus bir lisan ile hakki zikir ve
tesbih etmektedirkr.

8722

•Ccmadat lm alenie gore ciiittiz, Hakikat alemine fiorc canlrdir. Uu-
rada susitp duruyoflar, ama orada s&ylemektcdirler.*

Hi) Sdrel tN* 1 I *4-

25S

_M

■■■■Ml

8723
LtSj* -^-y j^>- j.tJl jj^-

-Allah onlan a iaraftan bizim tarafa gondciitice Musa'mn asasi ch
ilcrha oJur,»

S724

rf <jfrj\* u ^ /!*»/

jdT

-C .^T

i3 ty ^» ^_\t ^1/^

•Daglar da Davud 'mi sadasim iercnniim eder; dflntir cevheri D|<
vud'tui eJinde mum gibi yumu?ar.»

Surei Sebe'de :

®X^3Q?p^WiM

Yum : -Biz hakikatcii Davud' a fazlu kercmde bulunduk : ey dag]-,
ve cy kugbr Davud He birlikte tcsblb edin, dcdik vc ona sert demiti yu*
mu;:ittik' 4 .»

Hazrefi Davud demiri balmumu gibi eger, biiker ve nrh yapardi. On J
Ian sattinr, parasiyle gecinirdl Halbuki Hazreti Davud muazzam bir

bukiimdar idi,

8725

■* j J— tj "•!*■•-■■

Lf - >"

-Kiizgar, Hazreti Siilcymairm Iiamali olur, —yam; e-nu iisttlnde
ta 5 ir — § 3 p denizi, Musa AleyhisseJam'm di linden anlar*

Nitekim, a&asiyle vurunca yanldi ve acilan yollardan Beni israiL gej-
1i ve soma, Firavun ordusu He o yollarda boguldu.

1 74 J Sdrci S&be' : 10.

8726

-Ay, Hazreti Ahmed Aleyhisselamm isaretini goriir ve ortwuidan
iliiy* aynlir. Ate? Ibrahim Aleybisselama kar§i gUh&tan olur.»

Bi'sedi Muhammediye'nln sekizinci senesi Zilhiccesi i^inde ve Ay'in
1,,-dTi-tam halinde bulundugu bir gecede Mina'da Kasulii Ekrem'den Ka-
m^i ikiye ayirmasim istediler. Akyhissalatu VtssMm Efendiimz mu-
t,irek parmag*yle i$aret buyurunea Kamer ikiyc aynkb. Bir muddet cyle
durduktan sonra yavag yava? birle$ti. Bu hadise Kur'aa'da ■

Yam ! -Kiyamet yakla?ti ve Kamer iki parca oldu" » ayctirtde beyan

huyrulmugtur. Bazi mufessirler buradaki (cn S akka> kelimesine ^Kjya-
tn«tte Ay iki parca olacaktir* m&nasim vermi|lerdir. Lakiil beyhude kul-
fet etmi^lerdir. Bunun sihhat-i vukiiuna en saglam delil, bu ayet Mekke -
rk> okundugu, mii'min ve mu§rik tarafmdan duyuldugu zaman, mu^rik-
t E rden hie birinin boyle bir§ey olmadi dememi? olmalandir, Eger m 5 i^ak
hadlsesi vuku bulma^aydi, ReB&MIah'i tekdb ctmaye h&b oIan_ Mekke
mugrikleri acaba neler soylemea ve neler yapmazlardi? Hazreti Ibrahim
da Nemrud'un emriyle ate§e atibnij, fakat ate? :

jT U ^L^"S ^?J^sas>J 1 1 LJa

#^ry

Yani ; -Ey ate? ibrahim'e serin vc selamet el!"- Emr-i llahisSni i?it-
mij ve anlami? ve giil babgesi hSlini almigti.

tgk bunlarm hepsi cemadatm kendine mahsus bir hayati ve 5 uuru
olduguna delalet eder.

(7H Surei Katr.cr : I.

25ft

F: 17

2S7

—

S727

aiSjs iSjL jr ly'jj-i Its.

-Toprak, KartWu yilan gibi dahijiiie cekur. Ilannane clJrtgi riisi
golir ve inler.-

Karun, Beni Israil'den gayet zengin bir herifti. Hazreti Musa'ya ifj
tira^ettigi icin olanca servetiyle beraber yere gecti. Buna dair §oyle bir
r Libit i vardjr :

* Hazreti £sa parasizliktan semaya ciktj, Karun da akilsizliktan ye.
gecti, Eger aitin ve giimusle insan, insan olsaydi Isa yere gecer, Karu

da semaya £ikarth.»

Hannane diregi ise Medina Mescidinde mihrab-i Nebevi yamna dikil-
mls ve bur ma agacindan yapilmis bir direk idi ki Aleyhissalat Efendimlz*
hutbe irad ederken ana dayamrlardi. Hicretin sckizinci senesinde idi I
ccmaat gqgalwigti. Arkada kalanlar, ResuJulIab'm sesini layikiyla Isite-
miyorlardi. Cenab-i Peygamber, Medinelilerden bir kadina : «Seniji d«I-
fier bulunan kotcne emret de, bana fcstunde pturmak icbi, yliksckijc bir
yer papain, buyurdu. Dulger 0g basamakli, bir timber yaptj. SalUllahu
Aleyhi Vesullem hutbe irad edecegi vakit mimberin iiciincu basamagmda
durur ve c-rada otururdu. Ilk defa mimbere gikdiei vakit, evvdce davan-
digi dirckten yamk bir ses ijitildi, Bunun iizerine Resulullah mimberden
indi ve o diregi kucaklayip iniltisini dindirdi. Sonra, Cennette bir hurma
agaci oisun diye, onu mimberin altmi kazdinp oraya gomdiirdu. Iste Sii-
tfin-u Hannane, yani; inleyen direk budur. Kez& ;

8728
^SZ> ^y^ js~\j dO&im

Jt^j

&\t- h&f *j£

«Tas Hazreti Ahmed Salavatuilabi Aleyh
Dag da Yaliya Aleyhisselamp si>i sciyler.-

Efendimize selam verir...

Hazreti Peygamber : "Ben Mekkc'de hit ta$ biiirim ki ha«a selam
verirdi* buyurdugu gibi Hz. All (KerremalJahii veche) de : «Biz Mek-

ke'de Peygamberi Zisan Ef&ndimitle beraber birglin yururken rast gel-
dig! her aga? ve her ta^ ona (Esselamiialeyke yaresuIalJab) diyordu.-

Yahya Aleyhisselami da yahudiler §ebit etmek icin takip ediyorlar-
di. Dagm biri, «Ya Nebiyyallah! Ban a ge\, seni dab I lime alayim* diye

seslendi. Hazreti Mevlanu bundan sonra melekler lisamndan bazi insan-
lara bitaben diyor ki :

8729

-Bli i^itiriz, gorurila ve liosuz, Lakin sizin gibi naiiiahremlcre karsi
siikut cderii.i

8730

-Ccmadtiktan cantar alemine gWinte de altmiu ciiai'letinin tesbih gul
gulcsmi, isitiniz,"

8731

Zi*\j tytjfi *^>3-"i

«0 vakit comadat'ln tesbibi asikaf olarak sana akseder de te'vil ves-
vesclcrine kapilroaisin.*

i0$Mx$M%'&&

Yani : -Mevcudattan hiQhir §ey yoktur ki Allah'l hamdile tesbih ct-
i nc si ii, la kin si* onlanu tesbiliini aiilamaasiniz 77 " Naatn-i Celili mucibin-

ce cemad, nebat, hay van ve insan, yani biitiin mevcudat AUah'i tesbih
ve takdis edor, Zahir ve mutezile iilemasi; cemadatm, neMtatin ve hay-
vanatm tcsbibini akillanna sigdiTamadiklan i^in te'vfle kalka^mi^lardir-
Her biri, Halikin varbj^a ve birHgine delalet eder ve basirct sahiple'
rine (Svibbanal3ah) dedirtir, demi^lerdir. Sufi y ye bazerati ise tesbihi ol-
dugu gibi kabul etmigler ve her^ey'in Allab'i tesbih ettigine kail olmuj-
lar, te'vili, cfii^ gormcmislerdir.

Hazreti Mevluna bbyle teVilci alimlere bitaben diyor ki ;

(771 Sflrci Esra' ■- 4A-

25ft

25D

8732

•Scnm ruhunda kandiller, ~yani; nur-u basket — olmadigmdan
(fbrmek ve man a fikartmak i$iu tc'viller yapjyotsua da diyorsun ki:>

8733

■s*'u/ J^ i)J*s t?^*--*

«Cemadatm fesbihmdcn maksat nasil olur da zahiri tesliih olur? Qu-
ia n tesbih cdici gikmek sapikiik hayalidir,»

^f~

8734

6 11 j'^j I

«Bclki her gorcn kfrtiscyi, ccmadatin guriind^ii ibret alimya sevk cder
do (ttLibliaiiallali) dcdirtir.*

8735

■Olid cm ki o, sana (Stibhanallali) demeyi hatirlatur; is to bu delalet
ve bu hatirlatma onun (Subhauallnh) demesi gibi olur,-

Mutezila mezhebinde olanlarla zahir iilemasmdan bazilan ; *Tesbih
ctmek i^in, ruh agiz ve dil sabibi oJmak ve tekellume muktedir bulunmak
tiizimdir. Hayvanatta ruh, agiz ve dil varsa da tekelliim kudreti yoktur.
Nebatat ve cemadatta ise ne ruh vardir, ne agiz., ne dil; ne de tekellume
kudret, Binaenaleyh bun'Iar nasil (Siibhanallah) diyebilirlcr. Belki O tea-
hiiiden maksat; manzaralanmn barret sahiplerine ibret vermes! ve on-
lara{ siibbanallah) dedirmesidir* diye te'vile kalkismiglardir.

Hazreti Mevlana diyor ki :

HO

873G

JL jy j;^' £^ i' Lf l J
4tfed erbabimn tc'viti budut. Kendisinde hal vo basket «uru oJ-
may an kimsenm vay hulinc.,.»

Asbabi itfcal ve mutczile demlm kimseler itikatta (Vasilbin Ata)ya
labl dUoianht. VfelL (Hasan Basri) Radiallabiinnh^ taleb.smden ML
Bir gun Hasan Basri ders vcrirken biri geldjj

t- Ya imam; bazi kimseler gunah-i kebireyi itiMf *^ e ^
diyorlar, bazilan da kuiurie taat fayda vermedigi gibi, iman i le ma siy-
yet de zarar ^ *krinde bulun^orlar. Bi, na 51 l I ikat f^™*^*
Ldu. Ila^n Basri cevap vcrmek tjia du 5 anurken Va S1 Lbm Ma atildi «.
.Ben gunahi kebair ijleyere mutlak ka£ir dem&m h mutlak mumin de dc-
mem O kufur ile iman arasmda bir menzite sahibidir. Ne mumindir nc
mm£* diyarek Hasan Basri'nin dersinden kalkt;, m eS cidm direklerm-
den birinin yamna 5 ekiUp bu so.unu kaha basladu Bunun dzerme Hasan
Basri- A'asi) bizden aynld 1S dedi. Hasan Basri'nm (Kadatezeb) derne^
sinden dolayi Vasil He ona tabi olanlara {Mute^ite] demldi.

Bunlarm chli sunnetlc olan ihtilaflan ba 5 hca dort akidededir. Evvela.
Allah'm s^atlarmi nefy ederlcr. Ve Z*ti Baridcn baska kad™ oian yok

derl Samy £ n i Kader ve Kazuya inanmadar ; «Kul fiilinin HaUkidir. Bun-
dan dolayi kendi iiiiinLn mukafatcm ve mucazatim gorur. derier.

Salisen ! Kiifiir ile iman arasmda bir menrile isbat ctmek isterler

Eabian ; Ashab arasLnda vukua gelen (Cemal) ve (Siffeyn) muhn-
rcbelerine fcmfmq olanU* IgtaLi ~tki tarafdan biri muhti ve f asikUr b-
bin hangi tarai oldugu yakinen belli degildir> mutalaasmua bulunu^

Eunlar ve sair itikat mezhepleri hakkmda mufassal malOmat almak
Mn nkait kitaplarma miiracaat ctmelidir.

Mevlana diyor ki ; Bu te'vilriler kendi hesaplarma gore basket edi-

yorlardi,

8731
ijjl ^.U jj v « 4^-*- ; 0^

4nsan ( bi SS ind^ harice Sl kmaymc a vc suret llemlttd-n kurtulmu*

. . . _ a ■ - j l_ u 1. _ Lh m v<r£r» dhl I IT 1 n.

yinca tasviri galp'den ve mnikru batmcdcit lmhcrsi* olur,.

201

8738
j^jL ayU jib j*«. <y\

..Uu sikiin -yani; wmadatin tesbihi meselesmin — «>mi geltDw. Bii
hikaycmize dgnolim. O ydau tutueu, a uyi^tuu? kataman yiJani yik zah-
met vc mcjakkatle sUriidii.*

8739

E

*Dort yol agzmda kengame kuimak ve balki ba^na taplamak icia
Bagdad a kadai geldi,»

8740

jl/ *-K> J,/* _Li .Jj,

*0 adam, §at nchri kenarina bcngainesmi kurduj kocaman bir ydan
geUnluus oldugu da Bagdat i^inde salkalanmaya ba§ladi,»

874X

*Bir yiJan tutucu bir ejderba geteinis, nadir ve tcacciibe sayan bir

av .Viikjjl a mis demUyordu.*

8742
t^-^ f**- ObO* %• *WJ £*■

«¥U*|)inlertQ ubrnak topla&di ve yilani tutan gibi, abdalhklanndan
onun avi oldu.»

202

8743

-_*1 ^ J^ >^

^iL* £$fe a%t *j- i ?

*$<;birdcki daginik ahali toplansm diyc, gelen balk da, yitanci da
bckliyprdu.»

8744

■»>* / ijj*l **&* f*/*

■Yilanciwn bcklemesi, all al in in faila toplaumasi, baligigin de o nis-
bctto rnk olinasi itiiidt.*

8745

UjU Jj^J* J,-a X.1 *J-

«Yilzbiiilcrcc herzevekil toplandi ve ayak ayak tistUnde olmak tizro
balkalar tc$ki] etti.»

8746

«Kalabaltktan OTkcgin kadmdan babcri yoktu. Kiyatnette olacagi gibi
havas ve avam birbirine girmi;ti,>

8747

*YiIfliici, y i hi n?n ortusiinii kitnildatmca, hengamedc bulmianlar gBro*
bilmck i^in boyunlanni uiattilar,*

2G3

^B

8748

T

«So£ukdaa uyumus ulau o ejdcrha bir iaktm pa^avralar vc perdtlcr
altuida idi,»

8749

iaJLfr {$\*" j\ LJ'JJ' **h

"Kjhn halatlarla l>aglanrais, mubafizi bulunan jilanci iLitiyatkarlik
ctmigti.*

8750
■ Seyirciltr hekler ikcn Irak Giinegi o yil&mn iistihide parladl.*

8751

j^5 f J? JO — • 3 u^* I

•Sicak memlekeiiii Gilne^l ejdethayi isittt, Onun azasindan uyu§uk*
luk ZLiil oIilu.»

8752
Olxi jljl c-£i #j*"j j jj> «ji^*

« Ad eta cilti ikcu dirildi ve kiimldanmaya basladi-

201

8753

jl j* ^- >" JL jT ^U £jf
«Olii wiuicdllen o yrfamn harekclindon. halkiti bayrcti bir iken yiiz-
bin oldu.»

8754

*SeyircHer ^kmliklanndan naralar attilu vc yitamn kunildamasi
korkusuyla hcpsi kaqhlar,*

8755

■Yilait bagbrmi kopardi ve halkin bagTi$masindan JSteye beriye sal-
dirdigi Ifin iplcrin tier blri bir tarafa gitti.»

875G

j^i ^ #** c*ij $*$

*0 (irkin ejderlia kiikremis arslan fiibi baglanni kopardi ve orttilc*
rin altindan £ikti.»

8757

-Korkup, kacark™ seyircibrden bir ?o&u gldti. Di^eubrdcn vo olcn-
I or ilen tepeler rneydana geldi.*

£05

•>■

8758

«Yilanci: ben dagdan ve l^rdan ne gcfomiptu? diye korkusimdan
kaskali kaldi, kajamadi.*

S759

"O fcb'r kojun gibj olan yilan tuLucu, kurdu uyandirdi ve bilmeyei-ek
Azradmc dogru gitti.n

Burada kurt'dan maksat blumdur.

S760

-Ejderba o ahmak yilanciyi bir lokma edcrck yuttu, Evet, kim icmek
(Haccac) icm pek kola yd ir.-

toada da ejderha, hunharlik mUnasebetiylo mc^bur (Haccacbin Yu~
auf)a benzetilnristir. Haccac Emeviyye Devletinin memurlarindan idi
Abdul mehk ile oglu Velid'in en gj&fc lakin on zalim adamlatindan Idi
Kttfa wajiHftnde bulunmu ? , orada etmedigi mezalim kalmanustj Abdul-
iahtan Ziibeyr ustiine gbnderilen ordumm kumandanhgmi etra'is- attirdi-
p manmnik taslanyle Kabe'yi yikm, 5 ve Ibni Ziibeyiri fildL«rmu 9 tB. (Mu-
bammedbm E § 'as) vak'asinda e!i bagl, olarak old^ttugu kimseierin sa-
ps! yuzylrmt bes bin kisi idi. Hicaz ahalisine tiirlii i 5 kencel e r yapmis
Sahabc-i Ku-amdan baakrim ^bit, bazilanm tabkir etmi 5 ti. En son se~
hit etttjji nwgahfri ulemadan ve kibaa tabiinden (Saitbin Ciibeyr) rah-
mctullahd]r ki ondan sonra cildioms ve Hicretin doksan bc-sinci vdmda
elhdort ya ? mda oldugq balde olmesjyle, rmislumanlar a adam,n bWsm-
dan fairtulmugtm., Olumiinden sonra zindandan, kadin ve erkek olarak
seksen bin ki 5 i cikanlmisti ki hj ? birinin curmii yoMu.

Hasan Basri ; -Akvami satre biitim zalimleri xle gelecek olsalar, biz
de yalmz Haccac ile karsi ciksak cnlara galebe ederdik. demisdir. Kaa-

I*. 1 1 Ali (KcrrernalJahiiveehe)nirL Iraklilar hakkindfl : * Onlara Cularni

I^T.afi'yi musallat et!» diye bir inkisan vardir ki, oradaki (Gulaini Sg-
,fij Haccac n du-. Ciinki o, Taifli olup, Segif kabibainden idi.

S7G1

£t-i j-l.^

«Ejdei:ha jtlaisciyi yuttukdau so urn kcndtni bbf dirc^e sardi vc diregi
uLirak yuttu|:u yilancvnin kemiklorini ktrdj.»

Bu hikayedeki (Margir)den maksat l nefsin heva ve hevesine tabi

. ',ni gafil in&andir. Ejderhadan mUTat olan da in$andaki (Nefsi emmare)
[ilir. Nefsin en azgm derecesine (Emmare) derler ki mubalaga ile erare-

ilcn demektir. Dunya'da bir kimseye ehetnmiyet vernneyen ve kendi ar-
L^undan baska bi^ bir s'dz dinlenieyen en zalim ve en cebbdr hiikiimdar-
line bile (Nefsi emraarejnin zebunu olmuglar ve icra ettikleri mezilimi
Line o (Nefsi emm&re)nin emrii isranyle yapmi^laTdjr- Nefsin ikinci de^
L'<:c:deki haline (Levvame) denilir ki ayiplayan manasmadir. Bu derece-
\yv gelini? olan nefis, arasira, sahibini yaptigi iskrden dolayi ayiplar-
1 1%; line ii derecesi (Mutmeinne) dir ki Hakka itiniat eden mealindedir

11,'iduncu derccesi (Radiye) T besincisi (Mcrdiyye)' dir ki birincisi AV-
Jflhifi her hukmune razi o3an t ikinci si de Hakkm kendistnden razi oldu-

fiu nelis mefhiimundadxr ve :

Yani : «Ey mutmein olmu^ vc Allah's tnmamiyle itaat eylemis olan
mfis! Sen O'ndan O da &enden ran oldugu haldo Rabbma avdet ct! Ta -
i lii vet i blinun hakkmdadir,

Hazreti Mevlana kissa'yi anlattiktan sonra kissanm beyanina siirti
llcr diyor ki ;

Wi fltoti feer: 2T-SB.

2«T

Mte

£762

CvJ&j-ili ^ 1 j j? jl

*Ncfis bir ejderhadir, o nerd™ Sldii ki? — yam"; blmiis. gbrunse bile
olmernj^tir. — Aletsizlik, vasitasizhk gaminden uyti§mtj§ ve d<mmu$tur.»

8763

>^ »_iT i^i j ^^j 1 i/'lf £

■Eger nefis, Fir'avumuk aletini — yairi; onun gibi istediglnj yapabi-
Kcek vasitayi bulsaydi — Nil nehri bile <mun cmriyle akar ve duruidu,*

O vakit Fir'avun'dan beter olurdu.

87 64

•Fir'avimluk vasitasini bulmus. olan nefis, Fir'avun gibi temerriide
kalkar ve yiizlerce Musa ve 1 Li run "mi yolunu vurur.*

Fir'avunluk vasitasini bulmakj servet ve kuvvet sahibi olup dcdigini
yaptiraeak bir mevkidc bulunmak demektir. Cenab-i Hak : «lnsan, gtna
ve servet sahibi olunca hakikate tugyan fidei, yani; azar* buyurdugu gibi,

Ysni : «Egcr Allah kuilsrinin nzkim gcnisfotse idi ve her btedikle-
rini verse idi yer yu^iinde azar vc tugyan ederlerdi™- buyumyor.

Aleyhisselatii Vesselam Efendimiz de : -Allah Siibhanehil bit ktifu&a
in ii ha b bet cdince, sizin hastamzi su icmekten hi ma ye ettiginiz gibi, o ku-
lunu Diitiya'dan, — yanl; DiinyS makna sahip olmakdan — him aye eder*
buyurmu§tur.

Hazreti Ali (Kerremaliahii veche) ye Isnat edilen su bey it nekadar

OS) SOrel ?<h*: XI.

268

|ilzukUr : "Servet ve s a 'in an sahibi olmak i^in d idi nip din-ma! Onu eldu
idememek, giinah ijlememeye sebepdlr..

late Firavunhik servet ve kudretini bulmu§ olan azgin bir nefis, Musa
vo Haiun gibi halki bidayete sevk etmek isteycnlerin azmiue ve teseb-
btlsuhe manl oiur. Nasil ki Karun Bern israil'den ve Hazreti Musa 'inn
UnumUnden cldugu halde, servetinin verdigi tugyan ile Hz. Musa'ya is-
v;m etmi^tL

87G5

«Nefis ejderhasl, fakru zariket halinde ufak bir ktlrt haline girer. Mai
vi> mansib ise bic sivrisuiegi (sakar) baline gctifir.»

Sakar: Avci kuslardan ve do|an nevinden (^akir) dediklerl yirtici

87GG

«Nefis ejderhasim iirak karlari altmda, — yani; mahrumiyet iginde —
Imluiidur; onu Irak Giincsj kar^isina gotiirinc-

Yanl; istedigini vermek suretiyle canlandirmaya kalkrna..,

3767

«0 ejderhaya Giine^ gostormc ki donmu§ bulunsun, Eger a canlamrsa
sen onun bir Iokmasi olursun.*

8768
^L 3 y. A«i| ^j* ^ ^U

t^U* >* j j^ >^-^' J' f fj

•Otiu uyuntb mat et ki sen mat olmakdan emin olasin. Iiaiinc mcr-
bumet ctme ki O, ihsana layik degildic-

ZC9

87GG

^jW w-^j »j^* (_rUii- /}!

*giiiiki sehvct giine&Liin harareii aksedince, o arda kala$i ncfis bay
kusu $irpmiTiaya ba^lar.*

8770

-Yilmci o ejdeHiayi Bagdad'a getErinee Irak'm sicak ve hoj havasiyla
o dmldi ve hir scyiarw mcrid olchi.*

S771

*Azlzim h ydam gctircn adam, siiphcsiz bu kadar fitneye, balta bizim
siijiodiltlcrimmn jinni d^rece fazlasina sol) eh oldu,.

Nefsi ni besleyen ve onun hev&nna tabi olan bir kimsenin yalmz kerh
dine ckgil, biltiin halk'a ^aran dokunacagim Hazreti MevldTia bu bcyitiyle

anlatiyor.

8772

-Sen o nefse ccfa ehneksizbi, riya*a£ ve mucaherfe seMirmeksizin
vctii ile batflanatp^mi mi uinuyomm?*

Nefsi on ziyade yildiran ve kurt gibi iken kuzu haline getiren achktir.
Bundau dolayidir ki AJeyhissalati Vesselam Efendimiz, evtettmek ig&i
ball, vakti miisait olmayan gciiflere orug tutmalanm tavsiye buyur-
nmjtur. ___

2?0

8773

•Her soysua ve a§a£ilik kimseye nefsi zap det melt nasib dur mu? Ej-
derhayi olduruiek i^in Musa olmak luzjmduv-

Nasjl ki M&sa aleyhisselam, Fir'avun'un sihirbazlarimn meydana ge-
tirdikleri yjlanlari, asasini birakmakla mahvetmisti.

8774

«Hazreii Mu&a'niti ejderha sckline giten asasmdan korktuklan i^in
yiizbinlercc halk ka^arken ayak attinda kalmis vc ezilmistt.a

wFlR'AVUK'UN MfJsA ALEYHISSELAm'I KORKUTMAK iSTEMESf*

8775

cFir'avun Musa'ya dedi ki : Ey Kcllm; neden halki bldiirdiiti ve oiu
lara korku $aldin?»

8776
-Halk senden ka^arktn ayaklan kayip dy^ta ve (jignonip ofdii.i

271

8777

*§ijp1iesiz Jti insanlar seal dtisman bildiler, Erkek ve kadimn kail
cle sen in kinin yer tuttu.u

8778

«Halki kendine da vet ediyordun, is aksiae oldu. Artik ahalinin &x
muhalefeti *arikiuir.»

8779

-Ben de senin serrlnden geri sekiliyorsam da herhalde sana mtikafal

u !iii ak bir ten cere kaynatirim.-

Yan?; elbette bir hile ile inukabelede bulunurum.

S7SQ

«Beni aldatabilecegini, yabut gblgertdcn ba§ka sana bir kimsenin tabt
olup arkandan gelecegini nmma. ,•

8782
i*fi~ ^?~j /j <Sj' CfrT ■*""

eYaptiklanndan yttz defa fazlasim da yapsan, sonuada riisvay ve ze-
lil olursun. Ilalk seninle eglenir vc giilu$Ur.-

Giinkl :

8783

«Senin gibi nice miiras vardi, Bizim Misiunizda nibayet riisvay ol-
duiar,*

«Mt)SA ALEYHiSSELAM'IN FiR'AVCN'A CEVABI-

8784

«Mu$a Aleyhisselam dedi ki : Emr-i il&hi'ye karsj benim serikligim
yoktur. — Yam; kendim f^in ve kendimden bir sey soylemlyorum — O'nun
cmri, benim kanimi dokse de be'is yoktux.*

8781

"Bir i§ becerdim ve halkin kalbine bir kotku dli^Hrdtim diye magrur
olnia!*

8785
»-i j** ts\ & tji t$ j- ^.ij

*Ey akilsiz. Fjt'aviin! Senin dedigin gibi halka riisvay olayim.. Buna
rsiziyim ve batta §iikrcderim, Nezd*i lie hide $erjf olayim da...>

272

P: 18

273

S78C

"Ilalkjii karsismda haklr, iayif ve eglence oJsam da,' Huzur-u Hak*|
i nah)] lib, mat lull ve makbul olurum.*

$7$7

\jljtf

j^y it

USJJ

kUuiui site fonisili olarak soyliiyorum. Yokia yarin kiyamette
buni dcgil, sciii kara ytizlii edecektlr.*

87SS

*§u Izzet ve galibiyct Allah'm ve onun has kullariinn'dir. Bunuii
;amm Adenine $eytan T dan anla.,.»

Kur'an-i Kerim'in miiteaddit yerinde izzet ve galibiyetin AUah'a, pi
gamberlere ve mii'minlere beyan buyrulmu$, ezcumle Murififikun Su*

sinde :

J.

Yanl : flMedlne'ye bit dbnersck en azlz elan, en zelil ve hakir bul
nam oradan mutlaka ;ikai-sm diyorlar. Hnlbuki, tzzet Al!ahmdir, Peygaft
berinindir ve mii'minlermdir; lakiii bbyle oldugunu miinaftklar bilmi
Icj-w. denilmigtlr.

Wi Silrci MUn&Iikun: B.

2T4

Bu ayell kerimctiin manasi iyi anlftfilabilmek i?in biraz tarihi mam-
mal vermck lazitri. Mekke lie Mcdine arasmda ve (Kudcyt) dcnilcn ko-
yiin yakmlarinda (Mureyyih) isimli bir su vardi, bu suyun begmda {Be-
niyyil miistalik) nanntida bir Arap kabilesi oturuyor ve <Haris bin Ebi
Zirar) nammdaki bir geyhin idareskide bulunuyardu,

Bu seyh, adam toplayip Mcdine'ye hiicum etmek ve Muslumanhgt
ortadan kaldlrmak hevesine kapilmisti. Fakat daha o davranmadan evvel
Resulullah (S,A.V.) Efendimiz hieretin be^inci yili Sabamnm ikinei giinu
bin ki^ilik bir kuvvctle (Beniyyil miistalik) iizerine yurlidu, On kisi yere
serilince digerieri kactilar. Kadm, erkek yediyuzu esir edildi. Bcsbin ko-
yun ile onbin deve de gammet akndi. Bu gazada'ki rnucahitler arasinda
epeyce de miinafik vardi. Bunlar halis mu^liiman olmadiklarmdan Allah
rizasi i^m dcgil, ganimetten hisse almak lcin gelmi^lerdi. Denude bir su
basina konuldu. Orada bir muhacir ile ensardan biri arasmda su gekmek
r.dbetinde kavga $$£ Ha^eti Omcr'in hizmetinde bulunan (Cehcahi
Gifin) ismindc bir miihacir (Sinan bin Ferde) namindaki bir ensariye
bir tokat atti. Ensari Medine'lileri imdada ea^irdi (Cehcahi) de muhacir-
lerden yardim istedi. Bir dinln efradi, bir pcygamberin ummeti olaii bu
muhterem adamlar, birbirkrinin ustiine atilmak uzere kogtular. Muhacir-
ler ile Ensarilerin ko§up gelmekri uzenns az kaldi kanli bir facia olacak-
ti. Resulullah ctendimiz kosup geldi ;

— Yinc mi c&hiliyyet davasma kalkistmiz? diye oradakileri tekdir
etti. Kosufanlar nadim oldular. (Sinan bin Ferde) hakktni (Cehcah) e he-
lal ctti. Bu suretle kt^gmlik sStl oldu,

£apulculnk etmek i?in bu muharebeye bir cok munafikin da. 1st Irak
ettigini sovlemistim. Bu iki yiizlii heriflerin {Abdullah'bin Ubeyyibni
seliil) isminde bir ba§Lm vardi kl (Sinan bin Ferde) onun hianetinde
bulunuyordu. Ibni seliil, Medine'nin esra/mdan bulundugu cihetle hiz-
metcisinin dogiilmesi azamctine dokundu ;

— «5iradiye kadar boyie hak arete u^radigimizi bilmiyorum. §u bir
avue muh^cirler gcldiler, aram:za sigindilar, sc-nra si^mti olduklanm
unuitular, bize hakarete kalkistilar, Tevekkeli: -Besle kopegi de scni ye-
sin» demtmisler. Siz onlari yurdunuza aldimz, mallannizin yarismi ken-
dilerine verdiniz, hatirlan igin mubarebelere gidip gocuklarimsi yetim
biraktiniz. Onlar rogaldi, siz azaldimz, biri bundan sonra sizden ytiz bu-
lamaEinlar da Muhammed'in basmdan dagihp gitsinler, Biz de Medinc'ye
gidince aztz olanlar, zelii olardari tutup kasabadan di§anya atsinlar!- di-
ye kendi gibi miinafiklari, vesair Medine muslumanlanni kj^lnrtmak is*
tedi, Bereket versin kl mel'un maksadi basil olmadi. Biraa evvel Resulul-
lah'in tckdirini ve nasihatim isitenler (Ibni seliil) un bezeyanlanna kulak

275

^M

vmnedilcr Hrtti (Zeyd bin erkam) naming bir gene i § ittik]erin e to-
hammiil edemiyerck I( c ^l u ,j ah efendimize hflbeT « *£J™*
gamber bir fitne c,karmamak i ? in : y

— -Sakin yanhj i^itmi^ ohnayasm?. buyurdu, Zeyd :

*4i ^/ Va]1ShiJ J?2^ s °^ di ' d ^ «**» haberi'yeminle te'yit
etli. Baraz sonra da Ibni selul Huzur-u Nebeviye geldi.

j- « Allah hakki im ben boyle sdz soylemedim. Zeyd yalancidir ba-
na ifUr.d. bnlunuycr, dedi. Hedfdeki munankbga bakm *3Kl£ £

hycrd,. Itatfk gosterdigi telSsdan ve malum olan m^khgmdan
o sozleri seylemis oldugu anla$il<h vg resOMlah tarafmdan :
— *Tevbe ve isligfar et!» buyruldu,

wkS^T 5 tbni pm ^ bu ^^^ %w^i mm

A^fltS?^* hin Wr 5U mUnafl ^ n boynunu vurayun. dediy-
Nd. Al eyhlSS elatu Vesselam Efendimiz musaade etmediler; orduda S»
dedikodunun onimii almak icin hemen hareket emrini verdiler ve deve-
sine bimp ertesi sabaha kadaj siirdtiler.

Medine egrafindan ve dim biitiin musliimanlardan ttseyd bin Huzavr

yolda Ilasu-eti Peygambere ; * ' : • ■'™ w

- m$in bu sicakta yola S iktin«:? dive sordu. Saliailahii Aleyhi Ve-
st Hem hazretleri : f

- tbni SeJurun sSylediklerini isitmedin mi? buyurdu. t>seyd bin

Huzayr; '

- Ya Resiilallah, vallShil a*im sen ne vakit istersen tbni SeliiFu Me-
dine den pkararsin. lnsanlarm en azizi sensin, mahlukatin en zelili de

odur, dedi,

Menzile konuldugu vakit, Ibni Selul'iin oglu (Hiibab) Huzur-u Fey-
gamber lye geld I ! ' '

- Ya BesQlallab, babam bir terbiyesizhkt* bulunmufc emret kafa-

taUH 5? 2E2F&*? - '? ygamb f * fendiRli * bu -Sl^ musliimam
tailit etti. Babana asi olma diye, nasihat verdi.

Ordn Medine civarmda (Akik) mevkiine yakla^g! sirada, ibni Se-
3ul un ogIu r nde giden babasmin dcvesini ^kertti ve:

- Peygamberin a^iz, kendinin de algak bulundugunu itiraf edecek-

ST i2ln vermeyince Medine ' ye «^U^!*SrSL

- ftiraf etmezsem ne olacak? diye soxunca oglu ■
276

— Hemon kafntu koparacagim, dedi. Miimlfiklunn rdsi hulls rnusHi-
man clan oghnuliiki ciddiyeti goruuce :

— Evet, aziz olan Allah ile Peygambcri vo mii'minlerdir, dcmoye
mecbur olarak oglunun eJinden kafasim kurtarabildi. Resulullah cfendi-
mi^ de Hubab'a :

— Allah senden razi olsun, fakat babam birak, emrini verdi, Ibni
Selill de Peygamberin musasdesiyle Medine'ye girebildi,

t§te ayette beyan buyrulan hadise budur.
Bir de :

Yatii S «Hakikatcti Allah's ve Peygamhcrine muhalofet e denier, i^tu

a kimsiilcr, en zclll kimsclcr arasindn olacaktardir. Cenab-i Hak takdlr
etmis ve levhi mahfuza yastnn|dir ki : Elbette ve mutlak ben galip pele*
ccgim, Fey gain bcrlerim de galib 1 geleceklerdir. Hakikaten Allah kavidtr
ve galibdir 81 * ayeti vardir ki bu da izzet ve galibiyyetin Allah'a ve Pcy-
gamberledne mahsus oldugunu bildirmektedir.

Biraz evvel bah^ettigim (Beniyyil Miistalik) gaaasmda on kisinin 61-
duriilmesi iizerine ba§ta ^eyhleri olmak iizere kabile efradinin bir £Q£U
ka^mij, kadin ve erkek olarak yediyiiz kisi esir edilmisti. Seyhin esirlcr
arasinda bulunan kui (Cuveyriye) ashabdan (Sabit bin Kays bin ?em-
masi) nin hissesine du^miistu. Bu kadm Peygamberin huzuruna geldi !

— Ya Hesuliillah; Beniyyil miistahk jeyhi (Haris bin Ebi Zirar) in
kiziyim. Bir §eyh kerimesi iken §imdi e&ir bulunuyorum, Seyyidim (Sabit
bin Kays) ile miikatebe yaptun. Bedelimin edast ifin bana yardim ct,
diye rica etti.

Miikatcbe : Bir esirin efendisi ile muayyen bir bedel uzerinden an-
la^masi idi. Esir calijir, cabalar, bu bedeli yava§ yavag oder, bedelini ta-
mamen verince de es^retten kurtulurdu.

Aleyhisselatii Vesselim Efendimiz ;

— Bundan dab a hayirhsmi ister misin? Bedelini vermekle bcrnber
seni de nikahliyayim, razi oluyor musun? buyurdu. Ciiveyriye riza goa*
terince (Ezvac-i Tahirat) arasma ahndi.

Mekarim-i ahlak niimunesi olmak iizere yaradilmi^ olan Hz. Peygam-
beri layikiyle tammiyanlar, ihtimal ki, Peygamber Citveyriye'yi glizelce
gordii de izdivaca raibet etti derler. Resul-il Ekrern, ylrmibes yasinda

(81) Sarei MtJc£f3eJe: 3)^21,

Z77

ikpn evfonm,,, kondiainden onbeg yaa biiyuk dlatl HaticetiiJkubrn (Radi-
yallahu «*«, yi a]rnl| ve & IJi ya?ma ^ dar 0nunJa iktifa ederek

b ifa Jwyijg. Qndan sonra vukua pfcn izdivadanncUm her birinin dt-
J", i^tima, birer sebebi vardi, Ciiveyriye'vi almca da ashab-i kiram :

- ifcygfitttoulxt hampWn kabilesi efradi esir kalmamali divert* el-
r^deki ,s,rl,ri a *ad ettikr. Son,a Cuveyriye'nin babast S5T££
Z1 " 1 W^iSfe WW*** soldi, Kerimeslnin Peygambor S

D man °'t ° n - f J* *■** MUM ***K bep Si f Sa S
hattcmm Mamma sebeb olmn^tu,

Hunitl Mevlana gena Kdimullah li^ndan Fi r - avun . a diyor ki .

8789

drtiflPS ? W r^r'' gibi ' *"« VC W«3***> «**** de nilmyet-
sudir. Ey Fjr'avun! Dilinl tut vc bahsi degktir.*

8790

^va. Miisa'ya dedi ki: §imdi bukilm ve hakem dh»nm» defteri
bciinu cmnm ahjndadii-. H <"aw»

8791
* Mc«, *** oniarm hepsindcn daba akdb mam ki boni b^e nra i yor .

27fl

8792

Jj; i£* iSJhJ- Ijjji- l~^-

-Ey MUsa; kcndini begcamigsin. Zatim gorme ve ncfsine mogriir

8793

-Ben duuyaitm sihirbazJarmi toplaj ve oiilann maTi£etiyle senio co-
hatctini biitiin schre go$tc*Jt-im,«

S794

«Bu sibirbazlarm topJamp gclmcsi bir, iki gtinde olmai, Uana kirit
giin ve temmuza kadar miiblct vci,>

Fixavun'un bu miihlet istemesi (Taba) suresinde goylcce hikiye buy-
ruluyor ;

xij®

>y

Yanl : ■Andolsun ki biz ona ayctlerimixin hepsmi gostcTdik do, (Buna
ragm&n) O, yine fekzip etti, dayattt.,. Dedi ; Ey Miba, sen sibririJe biii
yerimiiden 5iltaj-mak i^in L mi geldln? §imdi biz de sana (senin sihrin) gibi
bir sihir yapacagiz. Simrfi sen kendinle bi/im aramizda bir bulu^ma yrri
ve vakti tayin et ki, ne senin ne bizim cayznayacagimiz diiz (geni$) bir
yer olsuim 81 ..-*

CB3> SOreJ TChB ! 58-38,

279

•MOSA ATEYHISSELAMIN FIRAVUN'A CEvAfil*

8795

*Oil Ateyhi Ssc (S m dedi Id ; buntm i C in bana kfa yoktur Ben w
kuluyum, p, n.iiWet vcrmeye Mn jJJ* 1Iin ****** H«n W*

S7[IC
Alkhm f ermamnin bcndesiyiro, b a,k a bi r 5e y le m^^^S

8797

8798

14- r <>

:r *• ***** w™*n- >*» *ss*sgB?£*ai

-

£80

•FlR'AVt/NW MCSA'YA CEVAP VEKMESt VE
MtlsA ALEYHtSSELAJVTA VAHlY GELMESl-

8799

& $j $ y m ff i**>i*

■Fir'avun dcdi ki: bayif hayir; bana luiihlet vcrmek lazimdir. Bu
hiuusda bahane bulma vo iaydasiz harekct dmc

8800
J^JJJ ij*j' lTj Jl-J «J*

*0 zaman Hak taali Mftsa Aleyhbselam'a vahiy etti ki : Fir'avuna
uzun bir mull let ver ve oadan korkma!-

8801

*
*Ki o fa[i§sm. Ben uyumus dcgilim; onuu yapacagi mokri g&rurum.
Sen ana hizh yurii de ben yotunun ilerisim tutmii;um,» .

Evet, Cenab-i Hak uykuda degildir. Nitekirct Syeti kerimede buyru-
luyor ki i

Yam : «Onu uyuklamak da lutmaz, uynmak da 83 .= Bundan dolayi
hicbir $eyden gafil degildir.

(S3) S<irei B&lmra : £55.

281

8802
f} fj *£ \JU U<U-

S80.1

nni.k

^> tl ,J * J J--^ *•»

£4

8S05

j' jj fj o J-5%* j jj-ji, J
}U ±L* j^jj" j J" ^ ^
-Sen karkma da Fir'avun'a H2lm hir fc&fei verL-

i i

-MCsA AI.KYHiSSELAM'lN FlH'AVUN'A SJlltRIlAZLARl
§EHiBLLRDEN TOFLAMASI l£iN MtiilLET VERMES!.

saoe

\J ,li+- j^ Jul i/ - *! il-iJ

kj J-J f?** J > ^ J*

*Musa Aleybissfllim dcdi ki : emis geldi; haydi git! Sana mtibk i vo-
rildi, Ben yerime gidiyarum, o vskte kadar bidden kurtuldun.,.*

Bu miihlet meselesi de TahS Suresinde $6yle hikaye buyrulmuftur !

Yanl : «Milsa dcdi ki : Sizing karsilajma zamanitniz, zinet gttnii vo
iusanlann toplanacag) kujluk vaktidir H .)>

Yevmiizziyue : Misirlilarm siislenip bayram ettilcleri bir gondii.

8807

^ jXl \»s}\ ) J^ £> ji

i_>^ j I U iLj iiSw O.Jf

■Hazreti Mdsa gidiyor, cjdexba olmuij olan asasi da hit a vein in sabi*
bini bilen ve seven ktipcgi gibi onit ttdtip ediyoidu,*

83GS

rj«jjJ o\^r *™ '-*"* O^r

«Avci kejiegi gibi kuyruguim sail ly or, talari tirnagtmn altmda ciip
klwn ball tie getiriyordu,-

C8i) SOrei Tabs! 58.

2s:i

SS09
*Ta 5 ve domiri nefesiyle 5 eWyor, dcmiri parca parca cd j p a d kare

8810
r_j ijit jji- j^^I* lj* j ^

«Ba 5 mi kaldirmca kenditii bur^Iarm (fetijae yiikseliir ve ondaa Rum-
lar da, Giirctiier de -yani; butiin insanlar- koi-kar ve kafardi.-

SS11

-Dijleriain gioriisi bdl M i kopanyor, kara « s lan]ni n bile cam ddea

8S12

«AIIahiu se S i]mS s kulu ve kctfmi fl lan Haireti Mfisa kavminhi yanina
gidfaic*, e^derhayi bogazmdai, yakaladi ve o n ,uthi 5 canavar tekrar as*

Hazreti Musa Medyen'den ve kaympederi §uayb AleyhisselWm nez-

dinden Mmr'a giderken kendisim ilk tecelli Vu ku bulmug ve risaletb

Firavunu davete memur dmu^tu. esnada, Cenab-i Hak tarafindan
buyruluyor ki ;

2A4

Yani : «Ya Musa o sag elindcki ne? Mu$a dedi : O benim asamdir.
Oim dayaninm. Onunla davarbrima yaprak silkerim. Onda baa a mabsua
l^knca Jmcetler de vardir, (Cenab-i Hak) buyurdu : Ya Musa onu (elin-
tfrii) bji-ak.., O da butiu birakti. Bir de jic gfrslin: kosup duran bir yibn
(iilmug) dur o!~ (Cenab-i Kak) buyurdu: Tut onu, korkma. Biz omi vine
ivvclki subline gevirecegh 11 .*

Bu Emr-i Ilahi iizerine Hazreti Miisa 'ya itmi'nan geldi ve o koca yi-
limin agzindan tutunca asa oldu. ?u tecriibe dclayisiyle Hz, Miisa artik
tiidan korkmuyor, ejderha olup da herkese deh§et verdi|L sirada genesin-
lii-n yakahyor ve ban 5 atal ^ as ^ oluyordu.

i lazreti Musa menziline gelince :

8813

-Asiya dayaiidi vc dedi ki : $a$ilacak §eyl Birim nubUwetiinu bbim
liiiilmizde Gunc§ kadar zabir ve bahir, hasmin kat^ismda ise gcce kadar
knianlik...*

1&S) s.'k-. l 'Jji ."■- . 17-21.

2R5

8814

.»*?£ Ssys? AIemto *■** 8tt ° osl ile •* - > M,ai

8815

run IS 1 '" ^M**? &E,k ** bu «*&*™*U beraber tofcfe* gB -

kal ,£ ? , , ?f *** Kerim 1nde ; 4Allah ' ° m «5rik ve miinkirkrin

Wpl-nm v, ku hkhnm muhu r I« m i §tir ^zlermde de P e*de vard.r lT
la* i*itt btiyttk bir azap da mukadderdir.. buyurdugu gfbi

<*•*■

tatlSSM,"i? T S5lik , VC maDMarin ) k»«Pl«i ».,dl,, Hid. O tain 1|.

Cimki :

®ite^Soi£^

-Allabm d al Al e(e sevk ettigini kim so hidsyete cikaramaz^.
Yine Hazreti Musi lissmndan deniliyor lei :

(BE) Silj-ei Ant- 173.
(87 J SArei Ra"d ; 33.

JSG

881G

of 0* O^J >■ tfA; J 1

<IJrn on i arm gafletine bayramm, onlar da benim rkalet ve davctimc
liiiyrandir, Onlar bir ball arm yeti§tirdigi dikendir, ben ise ayni babdnn
i; L-meniybn.it

1
Ra'd suresinde buy ml uy or ki :

*o.

^^r

Yuni : -An 'da birbirine komsu kit 'alar vardir, L'ziim bug! an, ckinler,
<iitall. ve catakiz kuxmaliklar vardir ki bepsi bir su ile sulamyur, (Boyle
Lkeir) biz onlardan bazismi, yemi;Ierlnde [ve tadlarmda) bazisindau tisiiiii
kihyoruz. j|te bunlarda da akhm kullanacak ziimrelei i^in elhct aye tier
vardir 58 . »

SSfiyyece Allah'm mahlukata karji iki feyzi vardir. Birine (feyz*i
nkdes) digerine (Feyz-i mukaddes) derler. Fcyzi akdes : Cenab-i Hakkin
biitiin Kainat'a olan umumi tecellisidir ki bun da hi^ bir jey digerinden
nyirt edibnez. <Feyi-i mukaddes) : hergeyin istidadina gore o umumi te-
telliden istifadesidir : ?eyh Sadi der ki :

^Yagmurun tabiatindaki letafette hilaf yoktur. Saf, temiz, tatli bir
sudur, Oyleyken onun yagmasiyla bagda l&leler, <;orak yerde ise diken
biter. *

iste yagmur Feyz-i akdesJOi We ile dikert yetismesi de feyz-i mukad-
desin mi$ali olaLilir. Musa ile Fir'avun'un mevcudiyetleri de yine feyz-i
mukaddes misallerindendir.

Yine kelimullah tarafindan deniliyor ki :

<«) SOrei lU'd : (.

1ST

MM

8817
*2f~> fa urf ?■*■?, ^^

«Firavniierin online bir 50k $aj-ap kadehi gfiiiirdiun. Fakat o gtlriihw
uiiiindc kadehdeki mayl lag kcsildi.*

8818

t$5* C^ i fa t$* ^~->

-Bir giil dcmeii yaptim, onlara gotfirdum; Iakin gotiirdiigiim gulled!
her biri diken va tath sgzJcrimm hepsi anlara igtie oldu.»

8819

-GSitirdugum garap kadehleriyle glil demctlefi kcndisindeu ffe^ntd
riij — yani^Allah'in emrtne kar^i Sradesini temamlyle teslim etmi$ oW
lar in — nasibt idi. Tamamiylc benliklerini mubafaza eden Fir'avctikre
kadehler vc demetler, nasil nasib o!ur?»

Sfirei Esra'da buyuruluyor ki

1

Yani : -Kiu-'in'dan md'mJnlcr i^in glfa ve *ahmct i>lam indirlyon
Fakat O Kur'an, zalimlcr igin basar ve zar&rdan bagka bir §ey artirraaa^J

Yani; mii'rainler Kur'an'dan maddi ve manevi $ifa ve rahmet buhiM
lar, zalimler ve munkirler jse ondan hasara ugrarlar, I§te Hazreti MusA
run manevi §arabiyla giil demetinden, Firavun'un ve etbamin istifadij
edemeyigi bundan dolayi idi.

(K) SOrei Esra 1 : S2,

288

SS20
t * rv * -'t

1~Lj tjfl-

f

-Bizim indimiide uyurken uyamk kimsc lazundir ki uyarukken riiya-
lar gorsiin."

Enbiya ve evHya hazerati, oyle kimseler ister ki, Diinyaya kar§i uy-
kuda ve Ahirete karg) uyanik bulunsun. Bundan maksat, onlann Diiriya
iglerini kiiHiyen terk etraeleri degildir, Diinyevi vazifelerini ifD ederler-
ken bile, Ahireti unutmamalandir. Oyleleri uyamkken de, bazilannca
ancak ruyada goriilebilecek §eyleri, meselS misal ve berzah alemlerini
taij^ahede edebilirkr. Eesulullah (S.A.V,) Efendimiz : «BenLm gozlcrim
uyur, kalbiin myumam buyurinugtur. Keza ba?ka bir hadiste : «insanlar
uykudadir, oldijklcri vakit uyamrlar» denilmijtir. Yani; «Olmeden ve etc]
gclmeien evvel oliin» erorine ittiba ederek §u mevhum varbklanndan
ge^mi; olanlar, uyku ve gaflet alemi clan Diinya'da uyanmi§ bulunan-
lardir.

8821

ti Hal km dii^iincelere dplmasi tm boj uykunun diigmamdir, O uykuyu
uyumaymca balkin fikii bagb kalir.»

SS22

hjj 3 hj^* &f* *jjj^-

•'ZihiiuU'ii diigtinceyi siipurenck igin ItayTct Ifiunidir. CJiinki bayr^t;
fikt-i de zikti de £eturiiT.>

Hayret, ya Asat-i llahiyenin mii^ahedesinden, yahut, Rabbani a§k ve
§evkin akla galebesindert hasil olan ^agkinliktir, Hayretin ziyadeligine
(heyecan) tabir olunur. Hayret gellp ge^ici oldugu halde, hieyecan siirekli

olur.

Aleybisselatii Ves&elam Efendimiz ; «Yarabbi, sana kai^t otan hay-
rctimi artir- diye diia buyururdu.

F: 19

2M

Hflzreii Mcvlaim da • *ilayret gdinee zikri vc fikri ffiJiiiriir. diyor.

8823

•Hunerdc fazla kemali clan, S ure«tc ileri, manfida geridij-.-

Soyie bir kita vardir ■ -Bir median ba 5 sedirine cikmak nesep dola-

yisiyle degildir, Bdki insanlar arasmda, ajagi oturmak, edep ve terbi-
yeden ileri gelir.*

S824

*Ctt$N Halt KurWda kullan lisanuidan (Kaciun) dcmhjthr, O rti-
cu, mescla bir siirii koyimun, mer'adan a£ila donmcsi gibidir.*

Surei Bakara'da buyrulmu§tur ki :

'J*-

I- _ Mi I *" Vl-Hf

iK^^y^^

^
i

Yarn: .AHah. yolunda ;ehit danla* icin: onJar oliilerdir demeyh,,
bclki onfar diridirler. Lakin sh (o hayatm mat] oldugtmu) bilemezsini*.
<Ey mii'minler) sizi biraz korku, adik; mal, can ve ma h$u Ileri ti eksibne-
smdcii bir 5 eyb imtiban edecc£ii. (Habibim bu imtihanlara u£rayip da)

290

sjihrcdtnlcrc mil j do vi*r. Ki mdar kcndilvrhir bir mtisibct geUnco: biz 1m-
ktknteo Allan'm kuJkinyiz ve haktkateii hi*, O'mi iiirii cdcci-ftu, diyen-
Irrdir. Onlar (yok mu 1 ) O n Ian tiiiie fine Rabb-i /i^mlarindan mqgttrct
ve rabmct, <yani; mahaili rahmet olan Cermet) vurdir. Yine onlar, bidii-
ycii bulanlarin la kcnd ileri olaeaklnrdir 90 .-

Kibar-i Tabiinderi Said bin Cubeyr (rabimebullah) demi^dir ki t Is-
Urca yani; (innabllahi ve innaileybi raciun) teslimiyyeti ancak Ummel-i
Mubammed'e mahsus bir fazilettir. dyle olmasaydi Yakup, YuaCifu kay-
bedirice; (Ya esefa aU Yusui) (Vab Yusuf'a yazik oldu) demezdi, (in-
nalillahi ve innaileyhi raciun) derdi,

Haireti Omer (Radiyallahii anh) bu ayeti okudukca | «Ne giiifll iki
denk ve ne giizel ilave* buy ur Urdu.

idlan : Hayvanm iki tarafma baglaiulan, ilave de semenn ustiine ko-

uulan yiik demektir, Hz. Omer, idlan lie, vadedikn (Salavat ve rahmeti),
llave ile de (Hidayet) i murad ederdi.

t§te HazTeti Mevlana mu'minlcrin Hakka rucuuiiu koyunlann agila
avdet etmesine benzetiyordu.

8825

nSiifii fieri doniinte ^iderkcn en (Jnde olan kc^i en geride kabr.»
Onun gibi surette ileri olanlar da manada geri bulunurlar.

8826

"Siirij gcii diinunce, gidei'kcn eti arkada kalan topat kcji en bne gc*
^cr. Geri diinti^ vo maltam-i asli'yc avdet edij, 3om«rtmu5 olanlar i giil-
diirur.»

(»> Sflrei Bakara: 154-157,

291

■^MB

8S27

*i£L'

* t **l-^ •> 4*^ U>*

frT»rja»«a«2r*--J

dilar,

Suruniiti donujiinde tapal ke$ii
one ge^naek f§jn yaptjlar.

cttiler? Bunlflf! n afji e

yere yapnia*i

nin one gecmesi gibi rk'at esnasmds

8823

g* f>» t>l *%** *^XiL

Bulice yi> I vardir.. ««5i!**alien Jerah ve meserret ,a M f,„.|

Her rae| ekkatm « istirahat v e M**^. NitAta KurWd. :

Yini: -Zori-J,.. iakikata, bir kolayl* ft**, buyPulmu5tQr
W CMe :" " HaCCa BU,Cn ' er "™ h ***»* ^ ki * <«— ij

Yani ! *Harbe gidcmiyen kSr i S tn eimah vokin* *„„„. - ■ r

<M> SGrci Injireh: S,
OS) Sflxei Nilr: 6L

293

882D

•Evliyaullafi hazerati gfiniil tarfaftsini sflri ilimden yikam]§IardiT.
QUnki O ilimler, bu seyr-i stiluk yolunu bilmezler.*

Zannedilmesin ki Mevlana burada bizleri ilimden men ve ceWe tej-
vik ediyor. Belki, ehlullah goniil levhasmi ilimden yikarni$dir, demokle
onlardan bir cogunun eweke okumu 5p ogrenmis ve fakat, Ahirete faydasi
olmayan ilimlerle me§gul olmayi artik birakmi? olduklarmi anlatiyor,

8S30

«Bu yol i^in, ash Allah tarafindan elan bir ilim laiimdir. ^unki hor
fed aslina yol gosterir, kilavuzluk cd«.»

8831

r ■ f

*Her kanat, geni; bir denii iistUnde nasil u^abilir? Allah ilmi olmaii
ki insa.il Allnh'a g&iiirsiiH.*

Sahibini ylikselttigi igSfl, Mevlana\ ilimlerl kanada, seyr-i sulukii de
bir denize benzetiyor ve : Her kanat, geni§ bir deniz iistiinde nasil uca-

bilir? diyor.

Evet; sercenin de ± kartalin da kanadi vardiT. Fakat serge kanadi bir
d&nizi osaitUMS Onun gibi s her ilim de ancak mevzuuna gore bir kanat
olabilir, Onun i^indir ki, bu mcvzuda ancak Allah ilmi biee kilavuzluk
eder ve aslina bizi kavusturur.

8832

=0 haldc, sonunda kalpden temjilemrmsi lazra gelen bir itmi bir adn*

ma nicin ogretiyorsun?"

293

8833

JH ii£»T

«Ey salik bu alemde one ge v meye faeves etme ve topallay ip geri kal
ki, Allah "a riicu zamamnda dndo bulunasin,-

8831

-Ey zarif kimse! Geride gibi gbriiiien ileriierden ol, Nitekim tfin
mcyvc agacdan ewcldir,*

Aleyhisselatuvesselam Efendimjz : «Bix zamar, itibariyle SO n a kaimi-
siz, fakat mancvi mevki vc meitebe ifibariyle one ge S mig obmlariz* bu-
yurmustur. Evet Zit-i Akdes-i Nebevl h peygamberlerin en scnu olmakla

bcraber Kurb-i tlahi'de clardarm en ileriye gitmis olanidir. YSni; Hite-
mill Enbiya fakat resullcrin en efdaiidir. Kendisi byle oldugu gibi Um-
met-i Merhumesi de hayrul iimem, yarn; ummetlerbi en hayirlisidir. Bu
son gibi gdJimusle beraber ilk olu S , meyve cekirdeginin dikilmesiyle aga-
em yeifsmesme ve yemis. vermesine benzer. Gdrunu$te agag evvel, meyve
sonra ise de, hskikatte meyve, yahlj cekirdek evvel, aga$ sonradir

8835

.Vaki'a agacin moyvesi sonradan vlfcuda gelir. Fakat agacdan mak-
mt olan ycmij oldufu icm t o evveldir,*

883B

u ^v ^jT ggjg, j jr

l^*l£ L J Jji j< ^ -j

-Ev salik, sett do mclckler gibi (La ilmelena) de ki (Vemaallcmtena)

m

Surei Bakara'da hikaye buyruldugu QaWJf* Cenab-i Hnk meleklere :
*Een arz tizcHnde bana balife oiacak birini yaratacagim- haberini ver-
mis, melekler ; -Yarabbi crada fesat gikaracak ve kail db'kecck bir mah-
Iftk mu yaratacaksin? Biz seni bamdile lesbih ve Lil:dis cdiyoruz* demi§-
ler ve Allah'dan : wBen sizin bilmediginiz §cyi bilirtm» cevabim alm^Iar-
dl. Sonra Adem Aleyhteselam yaratildi ve ona butiin mahlfikat ve e^ya-
mn isimleri bgretildi. Sonra o e^ya meleklere gosterilip : «Bana halifc
tniistahak oldugunuz iddiasmJa sadik iseniz §unlann isimltrini bana ha-
ber ve*iniz» buyruldu. Bu teklif iizerine melekler :

YSni : «Yarabbi, seni tenzib ve takdis ederiz. Biz, bize ogretmi^ ol-
duklanndan bnjka bitjey bilemeyiz, Hakikat alim ve hakitn olan sen sin
dediler M .» Sonra Hazreti Adera'e o egyamn isimlerini meleklere haber
verniesi emir olundu. Adem Aleybisselim da onlan meleklere bildirdi.
Bunun iizerine Hak Subhaneh6 meleklere : -Ben size gSklerm ve ycriti
gaybini vc siiin izhar ettiginizi ve gizlediginizi bilirim demedim mi
idi?)> dedi ve onlara Adem'e seeds etmelerlni emreykdi.

Ijte Hazrcti Mevlana bu vak'aya teltnih ediyor ve bir salik i^in, ilim
dSvaanda bulunmak degil, aci£ ve noksamm itiraf etmek lazim geldigine
ijaret eyliyor. llahi irtan hususunda, Rabbani bir talimle biitiin nebilere
aiern olan Resuliillah (S.A,V.) Efendimiz ! *tlahi, setii tenzih ve takdis
cde rim. Biz seni, sana layik olan bir marifetle taniyamadik- buyurmuj-
tur, Mecib iimmetinin yiiksek alimkri de bilmediklerini itiraf dan ^ekln-
memlglerdir.

Harflnilr Ee§id : in §eyhulislami bulutian (imam-i Ebu YOsuf) a bir
giin Halife bir mesele sorrouj, Ebu Yfisuf : -Bilmjyorum. demis, Ha-
run'un mSbeyincisi ; «Ya Eba Yusuf, Emirilmii'miniin Hazretleri sana bu
kadar maa$ ve tahsisat veriyorken ona karji bilmiyorum demeye utan-
mryor musun?. itirazinda bulunmug; Ebu Yusuf da : ^Emmlmii'mininin
bana verdiklerl ilmime goredir, C eh lime gore verecek olsaydi hazinesi
yeti^mezdi!^ diyerek bildiklerine nisbetle bilmediklerinin pek gok oldu-
gunu itiraf etmigti.

Keza, tmam~i Gazali gibi bir allame : «Bildiklerime nisbetle bilme-
diklerimi ayaklarmnn aUma alabilseydtm bagtm giiklerc degerdi» demek
insafmi gostermi^ti.

CM> SOirf BaleSri : 33.

::ii.v

8837

l£ y jl-t i^^x. j-jj J

i ■

*E£er bu suluk mektebinde hecdcmeyi bilmczsen, yahut bildiklerini
unutacak olursan Hazrcd Ahmed Aleyliisselam gibi, akil ve zeka kanat*
Janyla uc,ar£in,»

Cenabi Peygamber ummi idi; yam; okumu? yaamig degildi. Fakat

ilahl talim ve akil, zeka kanatlanyle yukselmi$tir. Bagdadli Euhi meshur
terkibi bcndinde der ki ;

uUnutup bildigini drif is en nadan ol!
Bizvm vahdedde ne ilim ve ne alim vsterler.a

^ Derler ki Nasruddin Hoc ay a bir alim gelmi$: «Sana kirk siial sora-
cagim, tek kclime ile cevap verebilir misln?* diye sormuf Hoca da: *Hay
hay!» demig, Alim suallcrini sorup bitirince Hoca ; -Bilmiyorum*. diye-
rek babsi kazanmi§.

Ban yerlerde bilmemek, bilmekden ziyade muvaffakiyet kazandinr.
Kurey; mufrikleri, Mediae haham lamia ad am gfinderip Haireti Feygam-
bere sormak uzere 5 ual istemi$lerdi, Hahamlarj ona Ziilkarneyn kissasim,
ashabi kehfi ve ruhun hakikatini sorun; ikisine cevap verir de ucuncu-
siinden bahs etmezse Peygamberdir demis>rdi. Sordular. Iki suale Kur f -
an : da mufassal cevaplar verildi. TJcuncusii i^in :

^ifcr&tf

,v

iza-

Y&tii : «Habibim : Ittih Ra Chimin emt-mdcndir de 94 * buymlarak

hat verilmedi, §u izah edilmeyi? de, Resuiullah'm nUbiivvetine yahfidi
lerce delil cldu, gtmki Tevrat'ta da ruh'dan bahsEdilmerni$ti

ssss

-Eger, mcmlcketlerde, mc§hur degilsen, mersk etine, kaybolmazsin.
Dogruyu en iyi bilen Allab : dir.»

(9i) SOrti Esra' ; S5.

^iJhretm afet oldufju bir hadls-i serif'dr bsyflll lniyru]mu§tur. Onun
kin chlullamn cogi, o afetten kurtulmak maksadiyle gizlcnmc-yi ihtiyar
rttniijlcrdir,

llazreti Me v Una bu gizlenmeyi tabi'i goriiyor ve otiu isbat igin bir
miMEil iradile diyor ki :

S839
■■Ainu hazinesini bilinmiyen vlrfinelere gizlerler.>

rf

8840

2»r>

^j j' j jj ^j» ^ Jr* t> J

-Ihizinuji big bilinen ycre koyatlar mi? Bmiuti gibi, kuttulmjnm
il.i tiaiitalik ve: me^akkatlcrdc gizlenmesi buna bcnzcr.»

Definelerin, ekserly^ harabelerde bulundugu, oralarda herkesin naza-
rmdan saklandigi gibi, m^neviyyat hazinesl olan evliy^ullabdan ^ogu da
■aki, piisku libaslar iginde ve fakru zaruret suretinde gizlenmiglerdir,

S841

"Ilurada hatira 50k mii^kil |ijphc]cr gclir. Lakin iyi bir binck bayvant
Itiistcklcrini koparir.*

ZekS bir si lik de k end 5 sine ayak bagi olacak o mu^killeri def eder,

CenSbi Pir bir bey it yukarida «Hazineyi bilinen bir yere koymazlar*
ihrrai^ti. Buna kar§i hatira bir miigkil gelir ve: Hazlneler bazan bilinen
yeilcre de konulur, Mesell devlet veatideri, bankalar vesaire gibi. Husu-
llyla enbiya ve kiban evliya malum ve mlruftur, diye itiraz edilobiliT.
( Vvap verilir ki : Enbiya halki davetle miikelleftir. DSvet edecek zatm
rtmruf olmasi iaanndir, Enbiya'dan sonra ofilara varis olan kibari evbya
<lii halki ir§ada memurdur. Onlann da maruf olrrsasi ioap eder, iste akil
V(? zeki bir salik, buna benzer §ekilde, hatirina gelen vesveseyi def ede-
hllir,

2&T

WM

8842

-AiJahiii a 5 ki T mi^kiJleri yakan bir a*c$iir. Nitckim gimduztin uflr*U
bei turlti liayMi siler, siiptirur, yokeder.*

•»• °IT k W?*? h3tira gE?Ien a**®***", Siiphelerden kurtulmauim
ilaci A S k-i Il&hi ate^l imi 5 kJ o at e§ bu gibi vesveseteri yakar, kill eder,
IDS bir gev birakmazmif

8843

«Ey Hak'kin makbutii ve razi oldngti kmise; bn gibi sualierm cevi-
tan*, o suallcrin gcldiiJi tarafta, yaui; canib-i fohidt ara..

8844

c-*v «^Y* J^:V ,j?

-GBnliin ko^cstz kij;eti Allah'* gider bir caddedir; omm auni da sarki
ve garbi ohnayan bijr Ay'dandir.»

Kalbin bir halk taraf ina, bir de Hak tarafina iki vechi vardir fete
(Kii^'i biku 5 el dilj Hak tarafina olan veehidir ki : «Bcoi Arz ve Sema
*J? «*«*<» ve lakin, mti'min, milttekl, temiz vc mtiicserri kulumun
kulbi istiab etti» Hadis-i kutsisindeki kalp odur,

Bayezidi Bestami (Kaddesallahii sirrahu) dcmi 5 tir ki : «Ar$ ve onim
ihaU ettigi ? eyler yiizbin defa biiyiiltiilse de bir arifin kalbi feSfele*fc*
den brine konsa arii emdan bir sikinti hissetmez*. Yam; arifin kalbi boy-
feine geni ? tir. O gcni? kalp de 5 arki ve garbi olmayan bir Ay'dan, y3n!*
HakikaM Muhammediyye'den nur ahr ve cnunla miinevver olur.

298

8845

«Ey juina dugif Sen bir dilenci gibi bu taraf da ve taraf da n« diyc

<ikis arayip diiruj'orsiln?'-

8846

«0 sadayi ve aksi, dorde dii^iince iki biikJum olupi (Yarabbi) diyc
yalvaidigm taraf yok mil, i$£e o tarafta ara...»

8S47

"Dtrrt ve (iliim zamatimda o taraf in namim yad edersin dc, dcrdin
zail uluiics ni^in acemi olnrsim?"

8848

•Mibtaet vaktinde Altah dersin, tnihnet ge^ince ise, yol nerede? diye
sorarsin,*

8849

■Mihnetin gitmcsi ve afiyetin gelmesi, Hak'ki ^Qphesiz tamyan Mm-
senin, her vakit onu ziferetmesi iyindir.™

Yani; mihnet ve mejakkat vaktinde Allah mecburen zikredjlir, Afi-
yet zamanmda da tiylece zikredilmesi igin o rnibnet ve megakkat zail
olup, sibhat ve aiiyct gelir.

m

8850

»Akil ve zantiiuda perde olan kimse, kih gafletle Brtulli, kah yakasj
yirtilmi^dr.-

Cenab-i Hak'ki |iiphesiz tammis olan, mihnette de, afiyette de Allah']

zikreder. Fakat gaflet i^inde but una n kimse boyle degildir. Gaflet perdesl
bazan agihx ve Hak'ki aikreder, bazan da o perde goziiniin Gniine gerilir
de zikri Ilahiyi uniitur. Bu da akil ve idrakfnin eksikliginden ilerl gelk.
Zira:

8851

Oj^'i-j lj jl jtj Jf JS*

"CUtiI ve eksik olati akit, kah galip kah maglubtur. Ktilll ve tarn olan
akil ise ziimamn hadisiltindan ctmndir.i

8852

j-J if I |£))£ * *£#** j j

*Ogul! Boyle ciiz'i akli ve faidesfe hiineri sat da hayreii satin al. Te*
vfiati ve zillcte git, Buhara'ya gitmeL*

Buhara'ya gitmek, ticarete gitmek f^in sefere ^ikmak manasinadir,

8853

-Bis ncye bu derocc sdze daldik? Ilikayc soyleyelim derken kendiml*
kik&ye olduk gitti.h

300

8854

*Ben yogu tiikayc ediyorum, §imdi ise sacitler ara&mda diiniip dola-
ijayim diye hanin ve enln etmektcyim.*

SGrei guara'da buyrulmu$tur ki :

^f,l>>S

<y

f^

Yani: *{Ey Peygamberi ekber) Aziz ve Kali i in olan Rabbhie ievek-
kiil et, O (Rabbi zisan) ki (Tehecciit namazina) kalktigmda seni ve nn-
mat kilatilara imamet etligini gtfrendir* 6 ."

Kadi Beyzavi diyor ki : tJmmet ic,in be? vakit namaz farz olup da
gece namazi silnnet haline gelince, Resulii Ekrem {S.A.V.) ashabin kaJ-
kip namaz kikp kdmadiklanni tefti? igin gece vakti evlerini dolasmis ve

o evleri Kur'an kiraati. ve zikir ve tesbih sesiyle an kovanlan gibi ugul-
dar bir halde bulmu§tu,

8855

<1 5 adami, — yani; seyri siiliik erbabi — indinde §u sdylenilen sb'zlcr
hikaye dejil, yatigai*, ^yant; aadik ve scfik olan— yar'in huzumduT.>

Yani; her mui-§idin vasfi halidlr,

8S56

«Hakka asi olan Na^r bin Haiis'iti (esatSrievvotin) demesl, Kur'an
19111 bir nifak eseri otdn.»

Nazir bin Haris, Kureye'in ileri gelenterinden ve Miisluinanhgm ^id-

(95) Sflrei $il*ri : 21T-ZW.

301

detli dusmanlarmcliui idi. Bu herif, ticket i^in tran'a, gitmis, orada Riis-
tem ve Isfendiyar masallarini ogrenmisti, Hazreti Peygamber Kur'an oku-
yup da, peygamberlerine iman etmeyen eski kavimlerin nasil hel^k olduk-
larifti anlatirken : «Muhammed size eski masallan sSyliiyor, gelin, ben
da ha iyilcrini anlatayim* diye halki basina toplar ve Iran esatirini anla-
tirdi, Soma Bedir'de yakalandi ve idam edildi.

8857
tibial* jjj j j j £j £*V

•Nfir-i ihiliiiiin bulundufu I am ok sin aleminde mazj, mllstakbel ve
ft ;il yoktur.*

8858

•Gefmij ve gelecek Itiban sana nisbettedir. Seuin iki sandigm mszi
ve miistakbelin, ikisi do birdir,»

Insanlar, zamani maz?, hal ve istikbal diye ii£e aytnrlar. Lakin baki-
lirsa bal denilen gimdiki an yoktur. gtjnki simdi dediguniz de mSzi ol-
mti&tur, O halde maziyle miistakbel kahr, Bunlar da biz rnahlukata nis-
bctledir, Hakka nishetle degildir, Qmm mazi ve miistakbeli yoktur. Bir
(an-i daim) yarn; devam edip giden zaman vardir. Hazreti Mevlana bunu
bir misalle izoh icin diyor ki :

8859

«Bir kimse, bir baskasmm babasi, bizim oglumuz olur, Kcza dam,
jCoyd'in a] tin da ve Amr'in ustttnde bulunur,*

Vani; farz edelim ki blzim bir oglumuz, bir de torunumuz var, Og-
lumuz hem bizim socugumuz, hem de torunumuzun babasidir, Keza
Zeydi evinin damma sikmig, Amr'i da evin iflnde olarak mutalaa edelim.
O halde dam, Zeyd'in sltmda Amr'in da iistiindedir. Bunlar gibi Kama-
run m&zt ve mustakbel stfatlan da Jtibaridir.

8860

■Damiii alti ve Uslii tabiri o iki kisidcn, yani; Zeyd'in dam iisiiindo,
,\ i iir 'm dam allinda bulumnasmdan zuhur etmi$lir; ynk^a dam ancak

ssei

«Bu soz; onuji misli degil, bir misaldii. Yeni manalan eski harflerle
iliide edebitmek tie miimkin?#

Misl ile mi&al arasinda fark vardir. Mis! : bir §eyin tipkisi demek-
lir, misal; onu az-^ok hatirlataii mitxiSsirjadirH Bir jeyin misali, onun misli

iJmaz. Mesela : Fa Ian arslan gibidir denilmekle, o falamn tamamiyle
arslan olmasi icap etmez. Zikredilen, baba, o|ul ve terun ile, damin alti
ve iistii mi seller i de ancak boylodir. Onlarin tipkt ve aym degildir, 9iinki
liar/ ve lafiz boyle ince ve hassaa manfilan ifade etmekten acizdir.

8862

jil j£ &\ z^*ii Js-L- j kJj

■Ey lurbe, Allah'in hv §ukiir dctiizi sahilsiz ve kenarsizdir, dera ke-
nan gibi de£ildir. Biuatiitaloyh n»zini bagta.»

VSntj Esrar-i tlahiyi harf ve lafs yardimi ile anlayacagim diye 9a-
lis ma.

JOH

301

•SIhJRBAZLAKI ^AGIRMAK tglN, FIR'AVUN'UN $EHJRLKRE
ADAM GflNDERMESl-

8863

•Fir'avun'un mii 5 *vere ettittleii, Misir'in her tarafindan, o kitamn
hiikiimdan vc muta&amfi bulunan Fir'avun'un sihirbazbri toplamasi re-
yibde bulundular.-

8864

•Deditcr ki : bhim de sihirbazlarinuz vardir ki, berbiri sihirde tekdir
ve muktedadir,»

8865

-Fir'avuu, o vakit, sihbrbazlari toplamak if in nahyelere bir fgk adam
yolladi.a

SS6G

X d^ mjI ^>- &i*. ajjf

-Her nerede me^hu^ bir sihirbaa varsa, otiun yanma on tin* d&vetcf
gcirtderdi,-

8867

jr £# J? -L _Cj_ji j'^s- j j

-Gen? ve mejhur iki sihirba* vardi Id onlarm sihrl Ay'in kalbine
iisir cderdi.it

3 IK

8868

JGT ^

* *** j «-tHrf jj ji— •

■> V t/V

o 1 U

j->

«A^ikare oiarak Ay'dan silt sagarlardi. Kiip'e binerek seieilere gil-
mi^lcfdi,*

8869

-Aym nurunu kuma; olarak gostermijlw vc bl^Up alelacelo sat-
nujjlst*.*

8870

•j)j U*jr Oj» jl C— i

«Kar§iliginda, giimiis para aimi|Iardi. Mu^teri sonra i;e vakif nlunr.
vo hayretinden elini ylizime vurmu;tu>

Enbiyamn mflcizesi, evliya'nin kerametiyle sihirbazlarm &ihri hari-
kul'ade hallerdendir. Lakin aralarmda miihirn bir fark vardir. Mucize vo
ketametin vukiiu hakikidir, Sihir ise yapilan $eyi ba§kalanna tahayyiil
cttirmekden ve haySli hakikat gibi gostermekden ibarettir,

Fir'avun'un sibirbazlan, bir takim ip ve deynekleri ortaya atmi$lar,
onlan seylrcilere haTeket odiyonnuj gibi gostermi^lerdi. Halbuki :

®^ fe^jft j§3^

iiyeti kerimesiyle de bey an buyruldugu gibi, Hazretl Musa'nin asasi ha*
kikaten bir bo£'a yilani olmuj, meydainda kivranan ve dolagan deyneklcri
yutmujtu. Eger da hayali bir gdsterijden ibaret olsaydi, iplerin ve dey-
neklerin yalmz yilan §eki,Heri bozulup mahiyetlcrinin rneydatia 51km nai
lazim gelirdi,

Siileyman Aleyhisselam, SebS Melikesi Belkis'in mejhur tahlini sa-

<K1 .-si'irc-i IViliii : 63.

F: 20

305

~~*

lYLyina getirmek istemE 5r veziri clan (Asjjf i 3 j n Berhiya) keramet kuvvc-
tiyle, bir an igindo, o tahti Yemen'den Kudiis'e getirrri$ti.

8871

JjJ Jjf *J^" J (jF^i* 'J J 1

-Ay dan siit sagmak, mehtabi kuma; diye satmak ve kiipo bitiip scfere
pifmck £ibi ytizbinlcrcc seylet gosicrmektc o iki sHiirbaz ydtta idi ki di-
gerleri ontara cikigamazdi.*

8872

•Vaktaki onlara Padi 5 ahin s.u haberi geldi : Fir'avun, §irndi aizden
faro istiyor,»

8873

«Ondan da!ay[dir ki PadJ|ahm sarayina Mdsa ve Harutt narainda iki
fakir geldi vc biiku/ndara mcydan okudii.-

8874

•Onlarda bir as£dan ba$ka bir 5 ey yok Fakai a asa Mflsa'nm emriyle
bir ejdcrha oluyor,*

S87S

jj'^i .jUt, ^ ^jj j .Li

Ǥah da, ordusu da hep aciz kaldilar; bu iki kisinin dinden oCeman
^agirdifar."

30G

8870

i -

«SihirbazEikla buna bir fare laxim ki o iki sibirbazin din den can
kurlarrfsin.a

8877

jlj fill* ££| ^- ijja-L. jj JT

"Liikin habcrci bu haberi verince iki sihirbazin kalbine korku diis-
tii ve Musa Aleyhisselam bakkinda kalplerinde bir muhabbet peyda oldu.»

CJ

/

8378

•Cinsiyct damarlari harekct etti. Taaectlhlerindeti ba$Ianm diilet* in <*
koydular du£unmeve basladilaf.»

8879

«Nasil ki sfjfhiin mcktebi ve ders lianesi de diidlr. MU^ktil halletmek
Tin su sun [la iki Hit, adeta sihii'li:izdir.n

Tasavvuf erb&bi, bir mesele hallinde dii 96ker ve dislerine do^ru
e^ilip kalbine tevecciih eder. O teveeciih esnasinda kalbine ber -ne llham
olursa onunla amel eyler §u halde iki diz, ehli tasavvuf iqin sihr-i he 131
yap an bir sihirhaz olur.

Sibr-i helal; yani; haram degil, helal olati sihir, dinJeyenlere sibir
gibi tesir eden soz demektir. Nitekim bir hadisi jerifde ; «S«st vardir ki
insana sihir gibi icsir eder» buyrulmugtur.

507

-O tKi SllURBAZIN IJABALARININ MEZARINA GlDlp, RUHUNA

TEVECCUH ETMELERJ VE 1§1N HAKtKATlNi BABALARINiN

RUHUNDAN SQKMALAKI-

Bu serlevhadan kardeg olduklan anla§ilan iki sihirbaz :

8880

«Anala*tiia hitaben dediler ki: Anne gel, babanuzin kabri ne«dc,
hize goiter, »

8881

-Analari onlara rehherlik edip r babalarmm kabrini gosterdi. Ondao
*oHra $nb i^in ii$ giiil oruc, tuttular.i*

8S82

-Daha smira dediler ki : Babaj Firavua, koritusundatt bize babcr
dtrdi ■

gon-

88S3

«tM ki$i onu sikijttrmis,, ordusuuun onUnde, seref ve haysiyctitii izaJe
rt mis, ■

308

8881

-Oivlarm yamttda osker vc siiah yokmus; ancak bir asa vartms ki fitne
ve §cr de o ssada imi§..,>

8885

«S«n surette toprak aJtmda yatmakla beraber, dogrular aleminc gU-
mi$indir.»

8SSS

-Ey habammn ruhu! E£er onlarm yaptlklan sihir Isfi bhe haber vei,
yok... tlahi bir mflcize ise f »

8887

-Onu da haber ver ki biz kar^ismda secde edelim ve kendimizi o ik-
sire vurup balls altin olalun.*

S888

.Biz Umitsizleriz, ?Unki barnm olan sihlrle mewQItti- Fakat *inidi
bir limit tri^ti. Bb, Rabmet^i tlabiya matrQduyuz; Hakkm kereml bizl

cckt);*

3*e

■tiLMtS SlltiKBAZlN OGtJLLAlUNA

CEVABI.

8889

^■0 l« 1 -k>J t^u; JZ

-BabaJan, riiySda ogulianna dedi ki • Evlfldim^ R„ t

vcrm e k ftiiimknn degildir., ^viadim. Buna a^ikca cevap

8890

-Ukin size bir d^ g os *ereyim Id, bn .wuu tffc a^, „ him .

8891

8892

iJStS** uykutia (wdBfl ^ csnada ****& ■** «*»***

8393

310

8894

*Eger calamazsaniz, bilmis, olun.ki o tlahi bit zaitir. Rabbi ztikclglm
Peygambetidir ve hi da yet bulmu-stm."

8895
*!#"* J ii/^ J^T ^J* J* ^^* -r

•Firavun, Dimyn'nin sarkim ve garbmi istila etie de, so nun da genu
Allah Gnu iistiin cdor ve Fir'avun tepetaklak o!ur,«

8896

^IjhJIj lei ^ tH-J 1 /

■Babasirurl cam yavrularim! Size bu dogru hi§am verdim, hunu ya-
zin. Dogruyu Allah hcrkczdcn iyi bitir,»

8897

"Yavrulantn, gihirbaz uyuyunca stbir ve mekrin tcsH kalmaz.*

SS98

-Nitckim £oban uyuyunca kurt emin olur. £(inki uyudugu lamnn,
cehdi ve muhafazasi durur.-

an

8899

*Lakin bir hayvanin fobam Allah olur ve onu muhafaza ederse, kur-
ilun on a yol bulttiasi ne mumkin?*

8900

C—t j j il^5>. _lL5 J>. ^j j^.

.Allah] n yapti|i bir sihir, yam Mekr-i Ilalil haktir ve dogrudur, hatta
o hak ve hakikate 51 bir deraek uatadu\»

Insanlarm bile ve hud'asitia karfi Cenab-i Hak'kin icra etti^i fevkal'-

adelige (Mekr-i ll^hi) denilir. Nitekim;

Ykni: -MU?rikIer Allah'a mckretmeyo kalkj|tilar f Allah da onlarin
mckriiae mukabclede bulundu"., a yeti ile bu hu£US tasdh i unmu5tur

Insanlann, fevkalada ve gayri hakklm i§lerde muvaffakiyyetine ise (is-
tidrag) tabir olunur. tbni Abbas (HadiallaLii anhiima) bu ayeti kerSmenin
tcfsirinde dernier ki: «Bir kul, kiifiir ve i&yani artmrsa Allah onu der-
hal muahaee etmez, belki nigmetini ve rabatin artmr, Lakin derece de-
rece helake yakla^tinr, soma helak eder. Ijte Istidrag budui\>

<ffW Stirtl Ali Imren : 5L

312

-KUR'ANI KlKlMlN ASAYI IWCsAYA, MUHAMMED MUSTAFA
ALEYHiSS^lMlN VEFATiXlN MCsA ALKYHtSSElAMiN UVKi;-
SuSIkUR'ANI DE&i§TtRMEYE KALKJ^ANLARIN DA MflSA
SE^tSSEliMl lW>A BULUNCA ASASINI gALMAYA KALKI-
§AN 1K1 SlHtRBAZA BENZETiLMESl-

8901

,AH»hin lutfu Muhamimd Mustafa Aleylusselama vadetmigti ki; sen
olsen. de Kur'an ve onun kaniuiu bulundugu Islam dim olmez.*

Nitekim ;

****'*<!'

^i^f^M l w^

YanI ! -Kur'am hakikateu Mx inzal ettik ve onu behemahal ve miit-
laka bd. edecek olan da yine bfefe*- ayeti kerimesinde bu va d, tasnh
edilmistir, BinSenaleyh onu crtadan kaldirmak brand* olarUar, unit,
lerini kessinler ki Diinya durdukca Kurgan ve iman duracaktir.

3902

.Babibim; ben seal iki alemdc da hifz ed«im. SSzynii kinayanlar.
terk eder, onlan her ve haWr bir hale koyatim,-

Reaulii Ekrem (SAV.) Efendimi^e mU F ikler ve miinafiklar taraftji-
dan bir suikasd vuk& bulmasin diye, ashabdan bazilan gecelen Bab-i HI-
salette nobet bekterlerdi, Maide sfiresdndekl :

Yam- -Allah scni-insanlario ^errinden muhafaia ed«»- ayeti tig*
meS i nad'l olunca Cenab-, Peygamber nSbetcilere : -Allah bem «d»l«
E decektir, onun bjh. da ban* kafidir.- buyurdu ve onlara !zln verdi.

!») SOml M4idR: H-

313

Keza CenSb-i Hak scvgili Peygamberim'n oztinii muhafaza ettigi gibi,
^ziinii de mevzu ve uydurma hadislerden hiiz ay led! . islam iilemasi, Fey-
gamberimizin badislerini hirer birer tetkik ettiler, uydurma badisler icin

(Me v Eila t) nanny la kitaplar yaadilar. Gnlarm Peygamber &5zii olmadigi»
m iimmete bildirdiler.

8903

jji oj^T 'fs Jj> *& ^S

«Kim&e Kur'ana bir harf Have etinege ve bir harf eksilttneye mukte-
dlr cdamayacaktir. Sen, ben den iyi bir muh&faz arama!*

Cenab-i Hak, muhafaza edicilerin en hayirlisidir. O, merhametlilerin

de en raerhametlisidir.

8904

*

*Senin jeref ve ^anim giitiden gline artiracagim, seuin admi altun ve
giim^s iistiine bastiraeagim,*.

Islam hukiimetlerinden bazilan kelimeyi tevhit yzzih sikkeler bas-
tirmi§Iardi.

8905
y jt* *Z j>* ^ c^ji

* Sen in i^in mesckler, mimberler ve mihraplar yaptiraca|im; mu*
Imbbette sen in kahrin benim kahnmdir.*

Yani; sana itaat edett bana itaat etmis, sana isyan eyleyen bana isyan
eylemisdir. Senin sevdigin benim de mahbubum, senin sevmedi£in benim
de sevmedigimdir, Cenlb-i Hak t babibine mescitler, mimberler ve mih-
raplar yaptiracagmi va'd etmis ve o vad-i Ilih! yerine gelmistir.

311

S906

«S/imdt, -yaai tslam'in iptidalarinda - musluman olanlar, mU$rikler-
den korkluklan icin senin adim gizli soyliiyorlar ve namaz kifacaklari va-
kit gMeniyorJar.*

8907

iMcl'un musriklerin korkusundan, Din'in yer altlannda gizlcniyor.*
Fakat:

■

8908

•cBen, ufuklan mina^elerle dolduraca^im; oniarin Ustilnden senin na-
mi ^erifioi halka duyuracagim. Sana ^st ve diisman olanlarm iki gSziinii
kor tdcecgini."

8909

«Seniti bendclerin gebirler istita cdecek ve mansip sahipleri olacak-
tir. Senin dinin balikdan Ay a kadar Dilny^yi tutacaktrr.p*

^Ealiktan Aya kadai*, *Yerden goge* kadar mevkiinde kullanilan bir
tabirdir. Avam halk arasinda sa^ma bir akide vaidir. Guya Arzimiz, bir
bkusiln boynuzu iistiinde, okuz de bir babgm sirtmda dururmuj; Kiire-
mizi mijallakta tutmayi Kudretullah'a 50k gorenler, onu (ikuziin boynu-
zuna yerlegtirmi^ Skuzu de baligm sirtma bastirims, bahgi da demze f de-
nizi de riizgarm ustOne kondurmuglar.

Hazreti Plr'in (Babktan Ay*a) demesi, sBzu me§hiir p a ^6re sBylemi^
olmak icindir,

315

■■H

8910

L r ; t (j^ilf i*t» T

«Ey Mustafa! Sen diniu liiikmiinii kaybedip, ortadan kalkacagmdan
korkma! Biz onu kiyamete kadar bakl kilacagiz.»

8911

«Ey bhim Peygamber-i Ekbeximiz! sen sihirbaz degilsin, sadik bix
Resulullah'sm, Musa Keiimullah ile hem hirka$m,i>

dim

Yani, ona nasil risalet kisvesini giydirdi isem, Sana da oykce giydir-
SSd suresinde hikSye ediiiyor ki:

-Miigrikler, kciidi icier inden, Azab-i tlahi ilc korkututu bir peygam-
hcr gelmesine $agttlar da: Eii, yalanci bir sibirbaz dediler 100 .-

Mevlana'mn beyti bu isnad'a kar$i Il3hi bir cevaptir.

sai2

-Kur'an senin icm Musamn asasl gibidir ki, ip re deynek gibi dlan
kiifriyyati cjdcrha gibi yutar,*

<1D0> Efoei Sfld: 1

3tfl

8013

.Sen e & er toprak altmda yat^SW, sSyfcdlklerim, -yani Kur'an vo
hadisi * Musaiun asasi gibi bill.*

8914

zatam^acaklardLr. Ey §atw rhalct; musterih obtak mtibarek fet* uyku
ile uyuli*

8915

6wV £ j£ *#; *

&g ^ykudasir,, ftkrt m*«n gok yOziinde fctftuUfeUi yaym, kur-
mus., miidSfaaya bazirdir,*

8916

„ Seili)1 yay gibi olan nfirun, fcylesofu ve agzimit gevekdigi din alcy
hindeki felsrfcyi okla smturur.*

Ye ne§r ctti^i hezeyaiilan iptal «der.

8917
c^Ah t Hak vadettigini, batta daha .fazlasim yapti. Hazretl Vty

317

mZSEZS^ %;»*** **- — ■ **

§ si-

8918

^ V 1 ^ «^i- f ^^- LI $*.

i^SUT* 1 Ca '" *-**"• ""M— ro— mu n siM „«,,

ve

8919

8920

■O H «fe Mim p a yi tabflJ]a ^ iuee j^ Tfl eviii . ^^

8921

318

WHM

8322

cSorduktori kimscler onlara Musayi tarif ettiler ve hurmaliga gidin,
orada araym dediEcr.-

8923

«IIurmaliga gelincc bir agacin alt in da iiyunuiK biritti gorduler Jti o,
Dunyatun %a uyantk bir zati idi.»

8924

*0 ftaz i(la iki goziinii kapami$ti. Lakin Arsin vc Fcrg'in, sema vo
zcmtnin bup.si onim nazaii altmda i Ji.»

8925

«Ne kadar gozii a$ik ve kalbi uykuda kimseler vardus Sw ve ijamur-
dan ibaret olan mahlukatm gozii neyi gSrur?=

Ancak hayvanlarm gordugurtu, . .

£ihr.i

8926

J— fP-i* 1 ij^i jijiji J* ^J 1

«Kalbl uyaiuk olan, ba? giiztinii kapprsa ona ytizlercc basirei jjozii a-

:m

Pivayct edilir ki Biiyfcrfd-i Bestami (Kuddiso sirrahQ) bir gun bir
niescit kapuanin di^ansinda bir $eytanm oturdugunu gormu? ve ne bek-
ledigifii sormu§, §eytan, ijerde nairiaz kilan birisini azdirmak istiyorum,
fakat yamnda kalbi uyamk biri uyumu$ r Qiidan korkuyorum cevabim ver-
mis Hadisi §erifde de- vAlimin uykusu cuhiiin ibadetindcn hayirhdir*
buyrulmu§tur.

8931

*Ey maaevi kimse! Gtiniil uyantkliginiH vash vo tarifi boyle binlerce
Mesncvi'ye sij*ntai^

$927

't

«Eger sen chM Uil degilscn uyamk bulun, goniil tafibt oi t bunun i$m
mikahcde et!»

8932

*lki sihirbaz, Hasireti Musayi uzanmij ve uyumuf gifrunce asasuu jal-
maya te§cbbiis ettUer.»

8928

«E&er kalbin uyamk ise giizekc uyu. Artik, seidn nazamidan ne yc*
di kat gijk kaybolur ne de afti cibci!"

8929

if-

«Hazrcti Pcygamber buyurmugtur ki: Boiim gfciim uyur, lakin kal-
bim E&U\ uyur? Yant uyumaz.»

8930

«Bek$i, Janet ki uyumtij, fakat Padi^ah uyamk ya„. Gonjil gozlerl
:151k oldugu bafde yyuyanlara can feda]»

320

8933

*Sihirbaz kardeijler, asayx calmaya kasdetiiler ve arka tar a f ma gecip
ocradan kapmaya niyetlendiler.*

1
8934

jL. &^£" J^ Oj* i£* : i:
cAzicik ilorleyince asa kimildamaya ba§Iadi.»

8935

*AsS kcndiljgiiiden oyle hareket ettl ki siliirbailar olduklari ycrdo
k<wkudan domip kaldiiar.s

P: Z\

321

MM

^M

8936

8941

snorm^ oldugu halde ka s tilar.»

8937

8933

j^T ji L^* £43 jLi ^>i ^

S939
*Ojidait sojtira ishale ueradilap va d^,+r u*

m m ■#*** vc j* %^IZ^J: ***^ ****** a -

8940

diler

322

•JWbn Ml, H^eti *«£. 5 , ar ^ ^ ^ .^

Ǥ<>y]e diyerek ki; Seui imfib.au ettik. Eger bizde sana kargi haset bu-
lunmuKiiydi soui imiihan etmek bizc dfi|er mi idi?»

8942

*£y Dcrgah-i ihihinin baslarmm basi olaii PeygombcrJ Biz Sab 'in,
yani AUah'm mucrimlcriyiz, bizim affimiza diia et.-»

8943
S>i) iff C^*'jj ^y (j|*

*Musa Ale y kissel Am onlan affetti. Derhal iyi oldular ve Musiiniii 6-
ntinds yerlere kapandilar.,.*

8944

«IIazrcti Musa dedi kit Ey kcrim kimseler sizi affetlim. Sizin ccse-
diniz ve ruhuiiuza Cchcnncm bar am o1du.»

8945

jU^l j fjpjfc -t)L- ^r'

■

«Ey iki kardeg! ben sizi zahiren gormemis gibi alayiii), siz de beni

g(irm[?jTii^ gibi dsivruniil.J*

323

■

■■Mm

$946

til i j$a *.tL ju^

•Li j l j^- awl jj^jj
f*K<* W *fe*f ^hiren yaba™ jeklinde, Firavcm »am,»a be-

8947
«Soira silurba*Iar y er fiptiiier ve giitUer, imtihan g^iiniin vuHidu.

na ve firsai zamanina mtmtazir oldular.*

"MEMLEKETLERDEN SlHtREAZLARIN GELfF FiRAVUNUN HUZU

r R ^M^ FLANMALARI VE HiL ' AT <**«« ELLERiNi GticOs"

LEIUNDE KAVU^TURUP ONUN DiJSMANINl KAHREBECEKtERiNE

SOZ VERMELERl VE: BU t§J BlZE BIRAK, DEMELERl,

$948

/ ^ t^^" 0^ aiU

«0 sihirhazlat Firavunun kargmna kadar gddiler. Fir'avun onlara
agjr-yam sitmah - hi]'at]«r verdL*

$949

jU ^ Jyij, j j^f Jli J^

-Fir'avun onlara yaUTerde buhmdu. Hem de prince kBWer atlar
paralar ve titria *ahiroIer ve*di.» ' '

324

S950

.**« oalara dedi ki: Ey sibirde ileri *Mi M* tt* ****
da galip £elirs*niz t »

8951

flS i*e o kadar lfttnf va atada bulunacagtm ki, miktan cSmcrtlik per-
desini yirtacakt.nr>

Yani mm mmm d * re * ede kerem ve ihsanda bulunaca|im -

$952

•SiUrtedn dadite* ki: Scnin gibi Mr *ft *y«diife tfj% gcllriz,
onua da i§i bitmig *>!«&

$953

JJMi bu sibir f^nninde saflar y a r )P , yx f tan pebUva^lar.,, DUnyada bi S
Itirase bu bususta bkimlo adim atamai.-

$954

«Mu,a aleybisselamia zik«diln« s i p Lattrlan oraya baghyox, bu hi-
kayelcr eweke <,J«p bit.it geylere aittir wmum ^riyor-

325

HMHUHb

8955

Modi,, c, eji ii^,, Nu '°. hWta scnin ka,di Mkdin w

*«- M ,,S M lurada bit hakikato bey|nma sm ^ ^ ^

8956

8959

» *

«» fiffSSL^Slg* scni ° «***! W«M« Mi N llM .

v^si de Hamandir., Maruild ^. Nefsun Firavun, onun heva ve he-

S957

£™ l*~>* ji'a — * 4*lj b"

8958
& J j~* t*** gfj*" *iU

•^

t*>^ ^jli*ijijj

lS.*j .>

loci

«Egur it in da yag yanan kandile bakarsan y ohm it kaybedersin. Ciuiki
siselerde ikilik vardir,»

Musa ve Fir'avun lie senin viididun suret itibariyle aynckr.

8960
dM> iSi ] > jjj J>> jj

tjr** f^r ■*&*' J (J J J ) l

*Eger nfira bakarsan ikilikten de, mtitetiahi olao adet kaydindaii da
kurtuEursiui.*

8961

i

«Ey varhgin hiilasasi olan insan! Mil'min, at&jperest ve ynhtidinin
tilnfi, man ay a dcgii de sure to bakmalarmdim ikri gelmi§:ti)f,»

Zfrk:

ih-

ft

Pu^$§J

Ygnl: «A!Iah indinde din, Isl&mdan ibarettir 101 .- Kazmi Celili muci-
binee Hazreti Ademden Fahri Kainat (S.A,V r ) Efendimiie kadar biitiin
Peygamberlerin teblig ettikleri DtN birdir. Hepsi de Allah'in varh^im ve

birligini bildirmi^lerdir. Ara3armdaki ciiz'i farkiar zamamn icabi ve iim-
metlerin istid&di dolayisiyledir. Fakat Yahudiler ohun, MecOsiler olsun
bu niikteyi fark edemediklerinden daialete dugnnu^lerdir. Hazrcti Msv-
lana bu bahsi izah i^In bir hikaye naklediyor.

QQl) SOrei Alt Imran: 19.

327

■a

«FlUN NASH, HJk HAYVAN OLDUfcUNDA VE §EKLINDE
iHTILAF EDI t ME Si-

SD62
j> ^jL" *>\i- jX\ J-

•iliamhr onu B 5rmck *in o karaalik yere ghip jikiyorlardl..

8964

f**! i$* ^JT f 1 ^ ^/

«Karanltkta gozle gSi-«tmek miimkuj, olmadig) i £ in, cllerini stkiiyor-
Jar vc o $ekilde fil'i anlamak istiyorlardi.*

8965

-Seyircilerdeii birinin eli fil'm hortumuna tesadUf ottl&E irin- fil bir
oluga benzcr, dedi,»

8966

^Biriuin eli film kula£tna eri$ti. Fil ona yelpfize gibi aahir oldu,*
323

di.-

8967

*Biri dmi liliu ayagma siirdii dc: Film ^eklim direk gifci giirdiim, de*

8968

-Biri ctini filin sirtina koydugu i$in bu: Fil, taht gibi bir gey, dedL»

-
8969

ttBdylece seyirdterden her biri, iieresitii elledi, nasil sandl be fil'i tv
na gftfre anlatmaya koyuldu...*

8970

will u- 1 jij h-jl ,_^^ (5^ 6 1

mOHlanti sozJcri, garu^leri yiiiundct) birbirine aylurl oldu. Kimi ona
dpi, kimi de elii diye isim vardi.»

8971

«E|ex o seyircilerdon hef birinin ctindu bir mam, yam Uidayet niiru
bulunsa idi, siiikriride ihtil&i olmazdi.*

3 JO

•J_u

mMIm^^

8372

P

8973

giwunti birak da deniz gditiyle bak.*

Ki denizi, yam hakikat bahrini mu^hede edesin.

S974

^

tisjj J

«Gece ^indiiz d^akmn hareketi demzdendir. Sen k8p H p goriirsmi
dc demz, £orm«sm. I 5 te bu jasdaeak 5 eydir.»

^iddetli bir firtma esnasmda dalgalar ve kopiikter, denizin ytiziinti

tdeme. HaJbuk* o dalgalar ve o kSpukier denizden h^l olm^tur ffr
tiJM dmlnee onlar kaybolur, deniz meydona cikar,

Biitun mevcudat da Bahr-i Viicut olan Allahdan zuhura gelmis dal-
£- v, kopukJer gibidi, Varhk fcrtmas, «** co ,tu rJ nu 3 v e R£ dent

kim, Kuran da beyan olundngu ijzere : Alemin yok olu 5U ndan sonra Ce-

Jldu-1 rlaK'

^^Mm±m

«Bn £ u n muik kimindir?* diye soracak, cevap verecek hie kimse bu-

lunmayacag! i ? in Zat-i Ehadiyyet j «Ye^ ne Ve Kabhar plan AlJahm-
d,r 102 .» cevabmi verecektir.

i\VZ) SHrei MU'hii* : Jfe

330

8975

*j^

•Biz inswil™, o dentin tehkikiyle gemiler gibi birbirhW yaUlajir
ve uzaklasm*. Farlak hit suda oldulumuz halde, gozttmtiz bulatuk oldu-
gundan, Hzi hareket ctliren denizi g5rHwyiz.»

S97C

m ^ gei«i S it,de uynmu? ola^! beden m*m harckete gctireti
suyun,-yanl ruhun - muharrik oldugtmu anladm; hh de sh^tiji suyuna
-yam *uhun da muhanriki bulunan trade-i ilahiyeye - bak!»

8977

«S«yun bir suyu vardir ki on« sevk eder; ruhun da bir ruhu vardir
ki onu jeker gcvirir.*

Suyun suyundan maksat- ilahi iradedir. Nitekim Cenab-i Hak:

Yani: -Biz her 5 eye sudan hayat verdik l «- buyurmu ? tur.

Ruhun ruhundan murat da^ayat-! llahiyenin mazhan ve Allah' ,n

ilk mahluku bulunan ittbMt MuMmmedi'dir ki O butan mevefidati huU,
yete davet eder,

(JJH81 Sirtl Enbiyl: M.

■^1^

8978

^~*'^- &!*■*##

«**^ GUnC5ln[n meVCU ^ ta Can *" yU VCr ^ Sltada Mfl ^ ve isa
Yani onlar daha zuhura gelmcmi$ti.

8979

san ettigi-sirada Adem ve Harva nerede idi?»
Van? onlar da heniiz yaratilmamisti.

8980

1 -~"^ J " <^! L / d *l' £*— j?" ^j^- 0^

«Ce«ab-i Hak'ki denize, Sllya , ok atana benze(tHeh Slueti Ie ^ rf di „

F

8981

« si^Sf ^ Umjl ^ t&raflan Saha *»**■**■ kabul etmedigi Jdn-

m^^^S^^ <**»*« » (MUt^MO de-
Miihkemftt: A ? ,k ifsdelerdir ki onlan herkes anlar.

MU(o*UUt; TeMt a muhtag Can beyanfcr M onkm da herkes Uflj

332

crbabx idrak eder. Mesela <Hudeybiye) miiahedesinde bulunan Ashab-i

KIram:

— ftlmek var, ddnmek yok diye, Mekkelilerle harb etmek iizere, Aley-
hisselat Efendimizin miibarek elini tutup btit etmislerdi. Bu hidise, Kur'-
an-i Kerim'de bikaye edilirken :

S m s*<*\ \

Ylni: «Habibim f sana Mat cdenterin cHcri ilstiinde Allabin eli var-

diir 1 *** buyruldu. Cenab-i Hak uzuvlardan miinezzeh oldugu igirt, burada
(yed) yani (el) tabid mute§abihattandir, Onun i^in eski alimlerin aynen
kabul edip de mana&ini Ilm-i ilahiye ha vale ettikleri miite§abihati son-
radan gelen alimler te'vile Itizuin gorduler ve (yed) kelimesine {kudret)
manas^m verdiler. O ayeti kerime = Allah jn Kudreti enlann kudret i Us-
tiindediri* demektir dediler,

89S2
(Jjjrf J£*j &jp> r jj

«Eger o kanul-i miikemmil sana Cenab-i Haktan bir inisal ile bahse-
decck olursa, hemen o misalin surtjtine yapi^ir kahrsiu,-

Mesela ResCdu Ekrem (S.A.V.) miragdan bahsederken : «EF.bbimi en
giizel bir siirette gordum, Ellorini, kiireklcrlmin iistiine koydu. Onlarm
sednligini, gbksumdc hissettim ve evvelkilerin de sonrakiledn de ilim-
lerini Sgrendim* buyurmustur. J^te bu badis de mute?abihattandir, Bunu
isiten bir gafil onun suretine baglanir kahr ve AHahi, iki eli bulunan gii-
zel bir insan ^eklinde vehmeder.

8983

^ jit ^_>-' 4^1 4J

«Lukin seftirt akil ayagin yoktur ki snretten mattaya Intlkal cdesin,
yahut o ayagi hvt Dijtiy^ bal^igmdan kuriarasin.*

am SOwL S"tth: XO.

3H3

IH^MM

S9S4

«Ayagim O balgiktan nasil kurtarabifirsto ki hayatin bal S ifcdandi r ,
O hayatin IcrkediEmesi ise gayet aordiii^

8935

«Ey fakir ve mufata* insan! Hakdan bir hayai bulacak olursan, Duti-
ya dan mustagnf olur bu bai S igi o vakit terkedersin.*

«Siit emen bir cocuk, memeden ayrjhp sdtten kesiUnce, yemek yer ve
siit nineyi birakir.*

Sen ise:

S9S7

«Ey kububat gibi zeminin sutiine baglamp kalmi? plan! Kalblcim «.
dasina ahs da bu siitten kesilmeye bakL...

«Ey hicapsu nuru kabul edemcyen; hikmet harfini ye ki kanah
bir nnrdtir.* v

331

BUBO

=Ey can; sen o itwu kabul edetek olursan, brtiilU olatii da hicapsiz
gorursiitt,*

8990

i±$ OiJ .|pr &* *$* Jjr

«0 -vakit btr yildia gibi Fclckde seyr edersin; bdki Feleksiz ve key-
fiyetsia bir s*fere $ikarsin.»

8991

tS^*! *i~~» <s j-*T ^ j?- ^ <£*

«OylK6 yokluk aleminden varlik alemine geldin. Sbyle liakalim na-
sil geldin? Mest olarak gcldin.»

$992

«Gnldigin yollar, hatirinda kalmadi. Lakin sana O geli§den bir Tcmii
soytey*ee|iE.»

r:

S993

-gimdiki akkm birak da hakiki akla iila;. Bu k«lat» tika'da, hakiki
kulak kesil!...*

335

^am

8994

harmda hulnnuyorwrn, onun temmiMumj £3*fc*ft^,

yc 2^ MeVmna ****** d ° IayiBiyie yenl bir bahs * Siriyor ve dij

8995

-Ey kerem sahibi dinleyidler; malumumw olsun ki bu Dibiva ft* i

899G
b^U^ {#*£. iX ok,

.Ham raeyvder a£acm dallarma iyice tatumiriar. Ciinki hamkk „J
fcbuude ikcn meyvo kS 5 k'e ve saraya Jay* dtfUdir-

Meyyeler, tamamiyle olmadan evvel kopanlmadigi ve koske sarava

rada* ayrilmaztar. f$e fosaatotf Diinyaya ve hayata sarilm a ii„ ",
mi 5 meyveler gibl ham olduklarmdandV ^^alan olma-

gibi
330

8997

-Meyve yeti 5 ip, bthla^p olguKl^mca da lla ri gev?ek ^^ I

Mm tamamiyJe ftfajfa, kendi kendin* daUardan du^er. Bunun

lir.

S993

jU:> jlI j-j^i jUl ^jl j^

*0 ikbal ve saadettcn agin tatbiimca insana Diinya xnlilkit soguk ge-

S999

-Diinya datma siki siki sanlmak ve bir §eyde Ga&siup gostcraiek
hamhkdu. Ey salik; se« bSyle oldukea, i§in kah ijmek ■ yam! zahmei ve
mejakka t ^ekmekdcn - ibarettir.*

9005

-

«Soylenecck bir $ey daha kaldi amma, onu sana ben de|il, Ruhulku-
dtls stiyler.n

Ruhulkudus, ySni Cebrail aleyhisseMm Peygamberlerden ba^ka kim-
seye nazil olmijE. Fakat bir ilham vardir ki o : ya melek, ya ^eytan tara-
findan olur. MeselS durup duJrurken ve hig hatirda yokk^n insamn ak-
lina bir gey geliverir. E|er o 5 ey; hayir ve hasenata dairse (ilham-i ine^ '
lekiyye) dir, §erre ve seyyiate ait ise (ilham-i ^eytaniyye) dir.

9001

*Kendi kulagina gene ken din sKylersin, Oriada hakikatle ne hen va-
nm ne befiden bajkasi,.. Sen dc bensin zateii canim efendim...*

Bu bey tin anla§ilmasi zorcadir. S^likin kalbi Allahin nuru ile mu-
newer olunca kendisi feiigfiHah derecesjnde bulundu^u, yani Hakdan
bajka birgcy gormedi|i i^in, soyleyen de, dinJeyen de Ifak olur. Hde bu-

P: 11

n:i7

■MM

nun ilerisi bulunan (Bekabillah) mcrtebeslne yiikse lines, kendisine kah
cem, kah fark halleri galebe eder. Cem halinde her seyi, hattS kendi so-
fGn-a c3ahi Hak'dan i?itir. Fark Mlinde ise sen, ben, O kayitlari bulunur.
Eu muglak bahis benim gibi bir adz tarafindan degil, evliyay-i kamilin
tarafindan ifade olunabilir.

9002 ' ,

«Bu ruyaya bcnzcr. Uyudugun vakit kcndinden gejer, fakat yine ken-
din den kendine gelmi; olursun.*

I

90 OS

■Kendinden isktigin halde, safna riiyada felan kimsc bir sir soylemi^-
dir santrsm.w

Halbuki soyleyen de, dinleyen de sensin.

9004

«Ey hos, arkadas; sen bir kattan ibaret de|ilsm. Sen bir Afcmsin ve
tlci-iii bir denizsin,*

Hazrefci AlTye (Kerremallahu vecjhe) isnad edflen bir beyittc:

buyrulmus.tur ki: *Ey ins an! kendi ni ufak bir sey mi sa my or sun? A-
]emi ekber, yan! buttin mevcudSt sende miihderi^dir* dernekdir,

Butun miikevvenSta (Alem-i Ekber), insana da (Alemi esgar) ve
(Fihristi Kainat) derler. Bir kitabin m under ecati, fihristinde tamamiyle
ve hulasatan nasil mevcut Ise umum avfllim de insanda mevcuttur.

331

9005

z~*\y j^f X^\^ } £*?**$*

«Ey insan-i kamil! O senin muazzam .a^n bclki dok U z,iiz k.tb
dibi Z™ olmayan fe denizdi, fierce alcm o den.ze dolar, gark oiur
gider.*

9006

«Bu Wbd anlBtmak; uyamkligm da, uykunuu da ne haddincdir. «i-
naenaleyh «.''«. k.yas B. HakikaU In.aniyeMen dem vum, Dc g vu,«
bilen aneak Allah'laaJadir.-

900T

„Ey salik, sen se. S ikarma ki, beyan ve lisana g^rn^en esvan, onu
ifadeyc kadir olan ariflerdcn isidesin."

SODS

*Sen siikilt ct ki scnin icin ruh soylesin.^

9009

CJ J | #, *iJ ^ ^ hk> * rJ

«Scs cikarm. ki R^ii ekremin v^risi olan 3ri£« ekmcl, kitap ve hi-

^^ffmSm m mm N ^ n ^ misi varkep yum(iyi

b»rak.»

33ft

■ ... , _^„

«m*, eyl ^ ok yer(is 56m "^ *"fc u °yie inr tea dtaleyecek ve

We ftWUad, War » 8 „ tellJ ^te " «™ ,sl ""^ken, yfe-

9010
4^ Lit jLj- ^

-^^^^ vgflft * , lu

vab, ? rnn 5 ve nih ayet t0 fan 4SSS hSt!^*^** Ce "

** Hud d a ?oy ] e hikaye buyrulmu^tur:

&ul&nlardan oMfli* . *™lW*S bir dalga girdi, (Kenan da) bo-

<10S) &0nji HQd: «-«,

Kfifir »ldu#u i^in, Peyflambflf evkidi olmak, onu kiir Law math,

Hazrcti Mevlana da bu komj s mayi $u surctlc tasvir ediyor:

9011
<*Hey aciz ogulj gel babamu gemisino bin ki tulan dalgasina gark ol-

mayaisiti.»

9012

nKcnan dedl ki: hayir, gemine binmem. Ben yiizme ogrenmi$im, ben
senin jem'atidan baska bir gem'a yakmij;im,=

Yani sen In dininden baska bir dine inanmisim.

&013

.#. j'»^l> £j* <y? J^* <£*

340

«Nuh Ateyhisselam dedi ki: aklini basina topla! Bu, be! a ttlfaninin
dalgasidir. El, ayak ve yiizmck bugun i^in vo Ibu dalgalara kargr ]ii$dir,»

9014
^f £*± tS)M j c*-*;# i\

^> A t# : &■ cyt. &j*-

«Bugim Allahm kahir riizgar! e&mektedir ve mximlarj sBudiiriicli bir
bcladir. Bugiin Hak'kin mumumdan, yani dininden ba$kasi sonmeye mall-
kujtulur. Siikut ct.»

311

9015

-fKciiati dedi ki; hayir... gemino girmem, gu yiiksek daga £ikanm, O-
rasi bum her tiirlii zarardan kurlanr.»

901fi

*'UI -i*Ji' I

J^hJ*'

i£

«Nuh AlcyiiisselatB dedi ki: eime evJadim; bugiin Mr dag, bir samaa
Sijpli vaziyetindedir. Allah bugtfcn sevdiklerinden ba§k3sraa emaa vcrmi-

yccekdir,*

.■

0017

T V

«Kenan dedi ki: Ben seniti na$ihatini nasil d interim? Son banim senin
dminde oldugunm mu ian ediyorsuit?»

9013

i

l/'jJ/ y OiT -k>U J>y~

«Senin sozlerin bana asla hqg gc]mcmi$tir. Bon Diinyada da, Ahiictte
de sniulen beriyim."

9019

-Ogliim etmo ki bagtln naz giinti dogildir. Allahin liaktkaton §eriki

Ve )icrL/.cri yqktur.>

Istedigini yapmakta mnhtardir.

342

9020

«r§imdiyo kadar nailandin durdun, fakat $imdi nazik bir zamandir.
Bu dergahda, i yam; limur-u Hahi'de - nazlanmak ve kibirlenmek khuin
haddincdir?"

9021

/? 4 ) j*i ijy * jj^j j-* *

* Allah; Ezelde (Lemyelid velemyuled) dir. Ne babasi, no oglu, ne de
amcasi vardir.=

9022

jJLl 4*1_jW if- JUL jl*

-O dogurmami? ve dogmami$ olan Allah, gocuklarin nazmi aaall $e-
ker, babalarm niyazini tiasil dinlcr?»

9023

-Ben dogmu? degilim, *y ihtiyar nazlanma! Ben baba da degllim ey
gen^ sen ^ c naalanma!-

9024

*Ben koea degilim, jehvetim de yok... Ey hamm burada na^J birakN

343

9025

^T^elliiJ, kuUnk ve aez'den baska burada itibar edilecck
aemekte...**

$ey yoktur,

9026

-Kenan dedi ki: Baba, bu sozlerl y,lla rdan bed Hflum&L simdi
ekrar edijrorsun. No kadar eahilmi«i„-, ' ¥

de tekrar

kadar caliilmi§sin:
9027

ja&K*?** lie zamandan beri herke$e s5yIiiyor ve «** *■**» »•

S02S

&*"{%$ ky sp*'fx#]

«S™i a J u SO guk s <Jz!erin benim do kulagima girmodi, Hususan biiytt-
dugum ve ilira sahibi oJdugum bir devrede dialer miyim?*

9029
hatim dmlesen ne sarar edersin?*

314

floao.

£'J J

iit

(^ (>JX^

wlla^reti Null, boylece latif nasihatler voriyor, Kenan ise boylece sert
ceyaplarla atiu kar§iIiyordu.»

9031

*NTe bafaasi, Ken an a nasihat vermeye doyuyordu, ne de o nasihatlar,
felakeli gebni? olan o evladin kulagina giriyordu,»

9032

SJ> SJ

JLi

Ji;j

L^r

**&,

,«Onlar bHyle konu$iu:larken, §iddetli bir dalga gelip Kenaran bagina
vurup, O'nu parca parca %tti.»

Bir HadSsi serif de : «Beniin $eriatim, Nuli'un gemisine beiizer. Herkim
otta tutunursa kurtulur ve herkint ondan aynhrsa bogulur.*- buyrulmuj-
tur,

Kenamn babasinin gemisine girmedigi icm boguldugu gibi, Jsjamiyet
gemisinden aynlanlar da dalatet dalgalan arasinda bo|uIacaklardir.

9033

«Nuh Aleybisselam dedi ki: Ey sabir ve hi lira sahibi olan Malikel
MUlk! Benim e^egim oldti ve senSn kahir selin yiikumii g^tUrdii.-

Hazreti FjYin boyle btr tabir kullanmasi §u vak'aya tetmih olsa ge-
rekdir:

A^prbeycanh biri, e^e^ine ganak, fomlek yiikletmi?, dag kenarjiidald
bir patikada gidiyormu?, O esnada hava bozmaya, gim^ekler vakmaya bag-

m

lamis. Esek da^dan yuvar] annus, tabiatiyle, iistundeki $anak T cdmlek k>
riJmjg. O sikinti Ijtnda tken bir ^im^ek gakuiesi, Amrbeycanli dayanama-
rm§, Bari Hudaya; «E^t?gim murtettin^ yukijm durd ettin, §imdi de gira-
gan yak up meni ariysen? Ozum burdayem.* demi^,

9034

Ujl ji' St/fitf i$<>y *-^j

«Nub Aleybisselam dedi ki: ilahit bana, scnin ehlin tufandan kurtu-
lacakdir diyc miikerrcren vad ctmistin.*

J 9035

*Ben de safdemn senin vadine goniil baglami^dim, §imdi neden do-
layi sel, benim gulciiguinii kapip gbturdii?»

Hud suresinde buyuruluyor ki;

■m

«( Kenan in helaki uzerine) Nub, Kabbinc diia edip dedi ki: Ey Rab-
birn, haUkatte ogflum da benim ailemdcn idi. Senin vaadin be supbesiz
hakihr ve sen Jiukilm vercnlcrin en bakimisin so5 .»

3036
"Cciiab-i Ilak bayuidti ki: O, senin ehlindeii ve akrabandan dcgildi.

(106> SCtrei Hfld: 45.

Gornvedinmi ki sen inuin uum Uo Itoymsin, o zulmet kilfrbyle mosrtl« ve
simsiyahtir.»

Yine sureyi Hut'ta, Nub Aleyhissclamin bu tazarru'u uaerine Cenab-i
Hak buyurdu ki:

«Ya Nuh' (Kenan) kat'iyyen senin ailenden degiidir. giinkl O'nun
salih dmayan amcli vardi. Su balde bilmedigin bir seyi benden isteme.
(Senin caiz olmayan scyleri £ual etmekle) cabillct takiunndan ohnama-
m sana tavsiye ederim. Nuh dedi Id: Ey Rabb,m; Bilmedignrt tor 5 eyi
sormakdan sana sigimnm, bana magfiret ve m^hamet etmiyecek olur-
san (son derece) ziyana ugramts olanlardan olurum" T ^

Hazretl Mevlina bu bususa bir misal getiriyor ve diyor ki :

903T

.Senin dijirte kurt du 5 (ince - yani di| siirUyiince - o artik dis degildir
ey tistad, onu (lkart.*

903S

■

-Ki vucudun onun ver^egi izdirapdan inlemesin. Vak'a senin dijtn-
dJ, artik ondan berl oK»

am> siiici Had^ 46-4T.

347

34fi

ita.

9030

^^\^TT m f > ¥ & \ ki: ilahi seniH Zat ' ind ™ bfl ^ a **h«*

^erfyim. llahi, Sende fan! daa agyar sayilma*.. ^

9040

-rarabhi semnle benim n 3s J oldugmn.i sen fiffi*sHL Y a g mi]r]arm i

9041

Jfe y p & y jl ^g

■ti ^tw?*?* S6ftlBle hayat bul ™* u ^ while mesrAr Um; vasita-
siz ve iJietsiz gidanu veren sensing

0042

aa degiiin. Seninle keyiiyetsiz ve illctsiz bir haldeyim,.

9043

■111. Bii de senin ltitfurda yasayan bahklam.-
348

9014

$j&s ijL»ji) t/t^ y

*Sen tefekkiire sigmadigia gibi, (Uelle (sebeb) dc teah edilcmezsin.-

illet, sebeb demektir, sebcbin hasil ettigi $ey de rnalul'dur. Mese-
la bir ate§ bir illettir. Ostiindeki kabm ieinde bulunan suyun isinmasi vc
kayhamasj ise maluldur. illet aynlmca maliil de olmaz. Fakat C^nab-i
Hakkin insattlara oian yakinhgi ve onlari ya$atmasi ategin suyu kaynat-
masi gibi degildir.

9045

y

^1fc

«Bu tufandan evvel de her maeerada mwhatab*m sen idin, tufandan
sonra da yitie sen olacaksiti,=

9046

j*^ $**\ L 4 ^Z* y L

*Ey ycpyeni sbzler ba&i?layau ve eski sodere sahib olan Rabbim! Ben
§imdiye kadar kavmime dcgil, sana sByliiyordum.»

9047

1

«Asik gece guitdiiz, kah adlil'e kak dimen'e sbz &6ylemez mi?»

Adlal : Bir nienailde kalan divar harabeleri, dimen ise supriintuluk-

te bit™ ye^illik manas^adir. Arap sairleri ekseriya s&vgilinin kararga-
hmda ka3mi 5 olan bu gibi seylere manzumelerinde hitap ederler.

Hadisi ?enfde buyxulmu^tur ki: ^Supriintiiliikde biten ye 5 il]ikten sa-",

kltlltlJZJt

Bununla: "Soyauz bir aiJe i«itide yct^inis bir kiz< almayimz^ manasi.

kastedilmi^dir.

340

•ik.

904S

iv*& **£ j>ai i, ^ jj
yf i^*-*- oi l *j^ i/^j y

« Asik, surcta adlale teveccilh cderek onlara soa sbyler. Fakat o modih
ve senayi Jdme eder?»

§iiphesiz ki sevgiliye...

9049 *
j^UC jjj" l^liji, _£i

tfSbii. l jJVU k-lj

*

*llalka ha vale eyledigin iufana $ukite ki onteri (e siipruntilleri) izale
eiti. Boyiece, karginida menzil harabesi gibi elan o vasitalari yoket£i«,»

0050

-^iinki onlai- aleak ve kiitii hatabeicrdi. Ne sesleniyor ve ne do se-
simizc karsilik veriyorteidi.» l

9051

♦Ben 6y]e bir adlal isterim ki hLtabetfcik$e dag gibi akisler yapsin ve
*£ikdaii a$iga cevap versin.*

9052

VI?

*Ki ben senin a dim mtikerrer olarak ejiteyim, £unkii ruha istirahat
vorcn adina a§ik)m-»

350

tstedim kl ben Allah deditojc, ktir^imda, o adlal meafibflsfcde olan
kavim do, benim nidama daglar gibi ses vcrslnler, yani, outer da Allah
desinler. Bu suretle o NaiiH §erifini bir benim nidam, bir de onlann se-
dasiyle i^iteyim.

9053

*Senin adrni iki defa isitmi$ olmak i^in ber peygamber da&t sevctdi., .»
Miisa Aleyhisselam Tur dagim sevdigi gibi, Aleyhisselatuvesselam
Efendimiz de Mekke civarmdakx HirS dagim severdi. Katta nubuwetten
evvel oraya gider ve bir ka$ gun halvet ederdi. Medinede iken arasira
tihud dagina gider, dvarmda medfun bulunan amcasi Hazretx Hamza ile,
Uhud harbindeki §ehitleri ziy&ret ederdi. Hatta «t5bud btei sever, bb de
orni severl*. mealinde bir Hadis-i §erif vardir. Kena Kadiis civAnndaki
daglar, Haireti Davud zebur okudugu vakit onun nidasina seda verirlerdi.

9054

ry£L- JUj wrj £C>T

*0 al?ak ve tas ocagi gibi olaa da£, iareye teyikdir; bize karargab ol-
mak ijift degildir."

9055

-Ben soyliyeyim de, o da£ benitn yarim oluiasm, benim soziimii tek«
railamasm ve sraterim akisste kalsin; bu teyik midir?*

9056

*|labt, o^le bir dagi yerle bir etmen ve hemdem olmadigi i S in oqu a-
yakter altrnda birakman evladir."

351

9057

«Cen&b-z JIak buyurdu ki; Ey Nub istersen bogulanlann hepsitii di-
rilterck ycniden toprakdan ^ikarayim.*

9058

*&& y J j ,J WS JJj

«Blr Kenan icm $eni« kalbini kirmam. Lakin ahvalden seni habcrdar
cdcrim ki kafir bir ogul, senin ehlinden degiidir,-

9059

!(/• y £*^j J- J Cjj

-Nuh dedi ki: Hayir... Hayir yarabbi; ben kazana rainy im. Egcr ira-
den taalluk eylediyse beni de onlar gibi tufatia gaj-ket.*

9060

iU- y *S«»-

«Hatta, hor vakit re tekrar tekrar gark e(, Senin hiikmiin ruhdur;
catidir... Ben o ru.hu nasi] oldururilm?*

9061

^i. y>4&i* 4^ ji

*B«i kimseye bakmam, bakacak olsam bile, o baktigim bahSnedir;
gtfrdilgum senshi...»

352

00(52

jj C 1 * ;»-*» j— *

jTj* jpilj ^y-M jib

-Ilabi; ben senin sun'una asjikmn, oua kar^i jiikur ve sabre derim. Ka-
iir giM iiasil raasnu'un H^iki olurum.*

9063

j^yi !•**- £** j^
j_^yis y £,y*" j-"*

*AHahm sunWa a§ik olan muhtcremdir, onun masnu'una a$ik olan
ise kafildir,*

*{KtFBE RAZt OLMAK KUFURDtR) HADlSi iLE (BENIM KAZAMA

KAZi OLMAYAN BENDEN BA§KA BlR RAB ARASIN) UADlSl

KUDSlSlNlN MANALARINI BiRLE§TTRMEK>

9064

«Diin birE bana bir siial sordu. ^iinkii o maceraya ve miibahsseye mc-
rakli idi.-

9065

jS yivjL L»j)i Co c^ii

J**

■cDedi ki: (Kiifru razi olmnk kiifiii-diir) nliktosini peygamber soyle-
juisjiir v<! onun bnyrugu senettlr,*

F: 23

353

9066

Li>j .tit U^j iy.J *!/»

«Tekrar Re&ulullah buyurmu;dur ki: (Her kaza'ya her musliimanm
riza gostermesi Iazimdir),»

90(57

<J£u£iir vs nifak da Allah'm kazjisi defiil midir? La kin beil bti kazaya
razi olursam, gfinuha girmi§ olurum.*

9068

«Eger kazaya riza gbstermezsem n da bana zarar verir. O halde iki-
sinin arasinda bana fare ncsdir?*

Evet. (Klifre riza gostermek kiilurdUr) ve «Cenab-r Hak buyurmu§tur
ki : Her kim henim nigmetlerime silk ret mezse, verdigim belay a sabret-
mezse, kazama, yaiif; verdigim hiikme razi almazsa kendistnc benden bas-
ka fcir Rab arasm." Hadis3eri vardir. Suretli bu iki hadis birbirini naka
eder gibi. goruniir, £iinki kufriin de s Imamn da Kaliki Allah'dir. Nitekim:

^/j!»^IV

Yani : -Habibim de ki ; Her^eyi yaraian Allah'dir 103 * ayeti ve <*msali

a ye tier bunu sarahaten gosternrektedir. Diger taraftan (Kuire riza kii-
furdijr,)

Hazreti Mevlana bu miihim meseleyi §u suretle hallediyor :

am. SOlre) En'amr 1*2.

354

BOGS

«0 S «al sorana dedim ki : Bu kiifiir, kaza degil, makzidir. Dogruca
kazamn eseridir.»

9070

«Efendi; kaza ite makzlyi bil ki derhal mii 5 kilin hal oisun.»

Ka*a- hukiim, Makzi: mahkum manasinadir. Mii'minin imam ve ku-
firin kiifrii, kaz&nm kendisi degil, Kaza-i llShimn eseridir. Hakim Sena.
(Kuddise mm te* * : *Kufur ds, iman da : Allah birdir f rife, »uM
yoktur, diye Hakkm yolunda ko^ar dur U r.. Su halde Hahi kaaa esen ol-
masi itibariyle kiifre riza gbstermek kiifiir degildir.

Hazreti Mevlana bu babsi izah ediyor :

&071

-Ua* ^j; Ob ^J^ ^J

«Ben, Allah'm hlikum ve kazasi olmak itibariyle !=dfre raziyim, bizim
^iimz ve habasetimii cihetiyJe olan kiifre razi degilira.*

9072
C*~jj j*5 sy* ^*> l?jj 3^ j"

.Kaza dhetinden kufiir, kufiir degildir. Allah'a ka£i* dcrae V fl bur«b

durmat

SES

HaMBMaaaaaaaHi^BlBHiM

9073

Hiilm; RUya demektir. Hdm ise yavaghk fiianasmadir. Bunlann iki-
tf bir otowhft gibi, kufurle, kaza-i kuflir de bir degildir.

Hazrcti Mevlana buna bir misal getiriyor :

9074

*Bir resmin gitldn okas, ressamimn acemilifine dettlct etmo Bel
fcl em* maksadi tirkinligi gSstcrmcktir., *" Bd "

9075

jl & I j-lL ^tS ^jj

«Eir re™,n girkin resiin, karikatur yapmasi onun sanatmdaki m a .
ha^hni gosterl. Id hem ^ he* s irkin **■ y apabiIiyor JSKug

ifaUj , gcrek makula* ezdaddan, yartf; birbirine Zlt gtohTSSSS
Me S e!a SI cak bk sogukl.k, aydmhk, karanhk, afol^Wfc 2Sttk
Virkmhk, mii'mirJik, kafirlik gibi. ' guMJ1,k >

BunJann hepsi de Hakkm halkediji eseridir. i e brinde iyi olm^vanlar
Mrita ,irkm karlkatfe yapma, gibidir kf, bu ha!, ^SJjSSg

e£1J n y apm a kta degi], cirkin resim yapmakta da mahareti SK>£

«t£8S£? ^T™^* SanW *** #« &®& Sk edt
lo kjaiukteri yar a tmam 15 olsyad,, hem iyiliklerin kyrnatl bibnmezdf
bM de hasa, .Allah kdtu^ukleri yaratmaya muktedir 2^73^
veh m hurt > geIi r ^Na 31 I ki ^usiler bir <Y e *dan) fe fe (AhrmvaM a
DM* cderkr ve (Yezdan) , Hay Jr Halik'i, (Ahrima.) i i Se ?er Hahk'i

3511

zatawderler Binaenalcyb kUtiiliiklerde iyilikler gibi Hak'km hallradlji

eseridir. Bu itibar lie klifur (U: tman gibi, Hak'kin kazasi csori olduijun-

dan, ona da riza gostermek j^rtiklir. Lakin kafir'den Kuharu itibariylc
ona rizS gostermek mueib-i kuiurdi^r, Bah^a gayet derihdtt ve anla^ilmasi.
mu^kul'ddr. Bumin i^in dikkat edilmek lazimdir. Bundan dolayi Hazrcti
Mevlana da diyor ki ;

9076

«Eger bu bahsi layikiyle tafsil edecek olsam uaun uzadiya suallei ve
cevaplat varit oltir.»

Ev&t, mesele u^atilacak olsa araya mutckeiliminiii (Irade'i cuziye)si
ve mutesavvifenin i-Ilim malurna tabidir> diisturu girer. Bir 50k ^iluknl
yap:lmis olur. Oyk oldugu halde neticesi hayretten ba^ka bir ^ey olma^,
Boyle olmakla beraber :

9077

iJjj

«A§k niiktesinin zevki de benden zai] olur. Hakikatlcrt anlatmak su-
retiylc yapmak istedigim Inzmet baska bir kahba girer; so?!, tasavvufdan
kelatn bahiskrint iatikal eder.»

Cenab-i Bir, bu gibi darin bahislerin (Hay ret) le neticelenecegini an-
latmak icin bir fikra nakle diyor ve diyor ki :

9078

=Kir sagli biri bir berbcr diikkamna a!el accle geldi.

35T

9079

<> ^1 (•* jT y tj,^ 4

-Yigitim! Sakalimdan aganm 5 kJlan ayikla ki yeui evlendim, dedi,.

9080

-Bethcr sakalmi tamamtyle Uras ederek, omm Sniin* koydu ve dedi
it j : bgium bir isim xuhur etti, sen kendia ayikla..,»

9081

«4fte bu siyah killar siial ve beyaz killar da cevaptir. Sen istedi™
tfibi sec,* P

Din dertlisi olan arifler bSyte seylerle ugrasamazlar. Burada kir sa-

htlh klmsreaen mum : fci] ve kal sahipleri, berberden maksat da arifi-

bMah olanlardjr. Sakalin t&& edilmesi - arifir, kestirme cevap vermes!

ben bbyle ? eylerie ugragamam, sualler, cevaplar, itirazlar ve defilerle sen
t^ra^, deme*>idir.

Bir fikra daha ;

r,8

9082
-Birt Zdyd'in engine bir sille vurdu. O da mukabele ici* on* hamle

.

•M.

9083

«Sil!eyl vuran dedi ki : sana bir sual soracagim, cevabmi ver, ondmi
soma sen de bana vur,»

9084

i

«Scnin ensene vurunca bir gakirti oidu. Simdi bir sua Jim var, cmn
muvafik cevap ver.»

9085

«Ey biiyiiklerin medar-i iftibari! O sakirti benim elimden mi, yokaa
seiiin ensenden ml peyda oldu,*

9086

■Silleyi yemis. olan dedi ki; en* em in acisi; o jaktrtimn nercdtn £ik*
ttgini dU^unmek if in fcana meydan vermedi.*

9087

"Dcttli olmadigin i^in onu sen dii^iin. Haberin olsiln ki dertli atanda
bu dii;titic« yoktor.*

ttikat meselesine dair muhtelif me2hepler f erbabi arasinda eery an

350

■■Mi

cden mubahaseler eirasmdn bazan oyle bahisler a^ilrnsjtir ki, enseye vu-
rulau si lien in §akirhsi vuranin elm den mi sjkti, yoksa vurulan enseden
mi zuhur etti, suali kadar manasizdir. Hazreti Mevlana da bu iikrayi o
bahisler in miinasebetsizligi dolayisiyle irc.d eylemi^tir.

908S

^ 1^'LiiU i,y Jji **.jT

«Ashabi kMimn ruhlarmda ziyadesiyle igtiyak olmakla beraber, ara-
larinda Kur'an'j hifz eylemig olanlan nadir di.»

90S9

«£iinki bir mcyvenin i^i kem&lini buhinca kabugu incelir ve yanhr.-

9090

«Ceviz, fisfik ve bademin i$i doJaliiilagiiica kabuklan incdir.»

9091

4lmin hakikati de kemale gelirice, kabugu yok olur. £tinku agiki,
sovi^ilisi yakai,»

9092

*AIlah'j,n matlubu ve mahbiibu ohnak, talibl bulunmamn ziddi oldu-
fiu iji n vabiy ve nur §imsegi Resulullabi yakardi,*

360

HlMWa

BuharTde Hazreti Ay$e (Radiallahuanba ve an obilin) nm §iiyle dc-
digi rivayet edilmijtir. *H&ri3 bin Ilisam: Ya RegAtaliah Sana vabiy nasi!
geliyor? diyc sordu, Fcygjimber ECendimiz buyurdw Ui : Bazen ^an sesi
gibi geiir. O iurliisii bana jiddetii olur, Melek betiden vahyi keser, ben
de onuu itedigini hi fa: etmi$ olurum; bazan da melek ban a Insan sdre tin-
do goruniir ve bans sarahaten sLiyler.o

Resuliillah Efendimiz, birinri suretteki vahiyde ^ok zahmet gekerdi.
Adeta kendinden ge^er ve ki§ giinleriiide terlerdi. tkinci §ekilde onlar
olmazdi.

Hazreti Mevlana'mn « Vabiy §im^egi Resuliillahi yakardu demesi
birinci jekle i^arettir.

£

9093

1>^jU ^-»J J^>-i ^j-J

• Kadim olan Allah'jn evsafi tcceUi cdince hadis olan insaiun vasif-
lannj yaltar.*

Vani; onun benli^lni izale eder.

9094

■Ashab arasinda KurWm d&ttte birinl ezberlcmi^ olanlar, yine as-
babtan : (O, aramizda biiyllk ve muhterem bir kimscdir) mcthini i§itir-
IerdL»

Ashabi kiramin §u h&li, hafiialarmin kuvvetsizliginden de^ildi, Bir
ayctin hukmiiyle amel edip omm hikmet ve esranna tamamiyle vakif ob
mayinca, diger bir ayetin hifzina ^ah^mazlardi. Bir rivayete gore^ ashab
onar ayetten ziySdesinl 6|renmezlerdL O ayetleri iigrenip hifz ve mucib-
lerince amel ettikten sonra diger ayetleri tealliim ederlerdi.

§eyh tbnl Ata (Kuddlsesjrrahu)ya Kur'an'dan nekadar okuyoTsu-

nuz? diye sor miliar. Ondort sene eweline kadar giinde bir hatim iner-
dim. Ondort seneden beri ise Sure-i Enfal'e kadar gelebildim cev^bim
vermis Ibni Ati'nm ondort senede Kur'an'm ancak iictebirfni okuyabil-
mesi, okuduklarinm m&nalarim iyice anlamak ve hukiimleriyle amil ol-
mak i^indi.

una

m

*^*>

9095

&

]IUL« 'j ^- ,'>X^ <Zrn~ll

iKur'yii'm uuretmi, yani; elfazlm boyle derm mflnalanyla cent ve hifz
cdcbihnek, aiicak azim vc manevi bir sultan olan Haired Peygamber ve
onuii kamil varislen i$in niiimkUndur.s

9096

«BbyJe mestlik ve istigrak hahndc edebe riayet ve harekesine, seca>
vcn dine dikkat ulamaz. Oluisa §a$ikicak bir $ey olwr,*

§eyh Ummusman (Kuddise sirrahu) (Tebareke) sftresini okurken
bazi hareke yanhijligi yapar ve bu hal, halifesi Seyyid Seyfullah'in hay-
retini muoip olurmu^ Seyfullah Efendi bir gece ruyasinda biiyiik bir sa-
ray gdrmu^ ki. otesinde, berisinde bazi siva dokiikleri var 1*115, Fakat bir
takim kuglar agizlarmda hare oldugu halde gelip o dbkulen yerleri siva-
yorlarmig, Riiyasini ijeyhine soylemi§. O da ! Seyfullah, galiba sen benim
okudugum tebarekeye itiraz etmi^sin; gordugiJn o saray Teb&reke sure-
sidir. Siva dokiikleri benim yaptigim hareke yanh&kndir, Allah melek-
lerini yollar, db'kiik yerleri sivatir diye tabir etitti?, Bundan Kuf'an'i yan-
h§ bkuittarnn eiyani yoktur ma nasi anla^iLmasin. Onun manasiyle mes,gul
olanlar, tecvit ve kiraat usulleriyle pek mesgul olmaz-lar; yanS; ayin'i gs>
latma'k, kaf'i patlatmak hususunda pek taassup gSstermezler, demek iste-
niliyor.

9097

-istignS mertebesinde olanlar i^in niyaza riayet etmek, yuvarlak bir
$cyle, uzun bir jeyi, ant olduklan halde, bir arads cem eylemok olur.*

362

9098

*Asa F ama eJanlarin sevgilisidir. Kor, Kur'an'in sandign, mahfazasidir.*

Hasreti Mevlana, Kur'an'in mSnasim birakip da elfazma sartlanlan,
deynekle yiiriiyen korlere h haftz olan korkri de Mushaf mahfazasina ben^
zetiyor. Boyle olmakia beraber :

9099

«Kur'an ile ddlu olan bir sandik, yani; Kur'an ! in yalniz elfaznii tv.~
berlemi| olan bir hafiz bog b.ir sandiktan cvladir,"

9100

jxj Jvi i^U- j6i_3jia^j j^

i

«Yint, yiikden ve e;yadan bali olan bir sandik, fare ve yilan dolu
bir ^andiktan iyidir,*

Dikkat buyrulursa Hazreti Mevlana Kur'an eblini bir takim
derecelere taksim etmigdir, Birinci derecede olanlar : Kur'an'in hem el-
ttzim, hem manasim bilen Verese-i Muhammediyye'dir. Ikinci derecede
olanlar : Kur'an'in elfazini, lugatini, bilip de, esrar ve hakayikindan ga~
iil olanlar. Ogiincu derecede olanlav : Ktir'an'm yalma elfazmi lnfs etmi§
ve Mushaf ^ekmecesi gibi kalmig olanlar, Dordiincii dereceds olanlar ;
Ku^an'dan tamamiyle hali ve bo^ sandik gibi olanlar... Be§inci derecede
olanlar da ! Kalpleri Kur'an'dan hali ve fare ve yilan gibi fasit fikirler
ve yanlij itikatlarla dolu olanlar.,.

9101

*s* jki^ ojt ^J J^'^ ^^

■

«[liitasa - bir kiinse erne! edindigi bir visale nail olunca, artik kilavuz
kadin ana soguk goriJnur.>

:k;:i

— mmm m m M m

9102

*Ey guzel kimseJ Matlubuna vasil olunea, artik ilme talepkar clmak
<jirkindir.»

Mesela buradan Medine'ys gitmek matlubumuz; fakat yolu bilmiyo-
ruz. Oraya gidetailmek i$in yoltmu bllenlerden sorar, ogrenlriz. Fakat,

Mcdine'ye vardiktan sonra : Medine'ye nereden gidilir? diye ogrenniek is-
tenoek, elbette manasia bir hareket olur.

9103

•Sen goklerin d anuria, yam; asiimamri fevkine vasil o1ut.su n rue id i-
vcn aramak soguktur.*

Buradaki, (Bamu asuman) dan maksat ; Kur'an hakikatlerinirt ihm-
dir. Merdivenden murad da otia vasil olacak sarf h nahiv, meant, bey an,
bedi* gibi alet ilimleridir. Zaten bunlara alet ilirnleri denilmcsi Kur'an'm
anla^ilmasina vasita olduklan ijindir, Kur'an'm elfaz ve meanislne ve es-
rar ve hakikatlerine vakif olduktan sonra, artik, yalruz kelimelere taal-
luk eden kaidelerle ugra^mak soguk olur. Meger ki ba§kalanna ogretmek
i^in ola...

9104

jo- -oi j [ j&- »lj ill jj^.

«Btr dosta, yahut bajkalarina ogretmekten maada bir bayir umidiyle
Loyle islet ilimlcriyle me^gul olmak sogukdur, manasizdir.»

9105

«Saf ve parlak bir ay nay a cila vertneye Italkijmak cehaletten ileH
folir>

aim

J^ ;J jki^ft d?"^ jlUU ^

-Padfcahm huzuruna kabul editing ™ * radfl *"&* oturm "? oW J . bl *
kimsenin Padi$&ha £$ndermek i^iu name ve ^ ar amasi ^itkm bit $eydir.>

RtB JiSIKTtf MASflKU HUZUEUNDA A§K MEKTUBU OKUMASI VE

VASirO^imDAN SONRA DELiL ABAMAK ^B^JJ™

MAUCBTA ERDiKDEN SONRA ttjM ILE i§TiGAL EYLEMBK

KOTt) BiR §EYDtR DEMESt-

9107

«Bir kimseyi sevgilisi kar^ma oturtdu. O kims* cebinden bir kiigit
Sifeakp sevgiliiiiii Uuaurunda okumaya basladi..

910S

.0 kagitta beyitlet, methii senalax, feryatlar, acizler ve bir 5 ok niya*-
lar vardi,»

9109

j/ ^> y 1 ^1 J-j *w

.SevgiU dcdi ki: cger bunlair bcmm i S in ise vuslflt lamatitnda bbyle
§eylerle meggul olmak, omrii *&yi ctmektlr.*

3U5

9H0

ji-<A

1_T^b J>J^U Ct^/-!

T * V

-Ben senin tarsi n da bulunuyorum, sen ise name okuyorsun Bu ha-
rcket, a§ikhk atameti degildir.»

9111

&4 ^/i> wa-« ^L ^j: j*

«Asik dcdl ki: evet, burada hazirsin, lakin ben senden nasibimi M ce
iilamiyorum.* *

1)112

JUj ^ ^f £ ^J ^_j

«Gc 5 eii sene sende ggrdu&im half ve zevki simdi visalde iken btda-
miyoium.»

9113

y O ]klSTe^if lUy0nimj ^ ^ * Svyutaun ^ Iua " ^b* bir

9114
y lJj— - ^-J 1 t>* cH ^

A f CV f\^ di ki : ° haWe " e!li » maguk.in ben degilim. Be n Bil gar
deryiisinda Jnilunuyorum, senin muradm Katu'da dola^yor..

(Bilgar) ve (Katu) biribirlne gayet uzak iki memleketmi$.

m

SUfi

"Ey yigit; sen bana dcgiij be mm askimdari hu&ule gclen halet vo
zcvke asiksm, Ilalbuki hal gc$idl bir seydir, daima eldc bulunmaz.-

9116

*0 halde senin tamamiyle isiedigin ben degilim, Alcmde istedigln
seyin bir lusimcagizi da bende var.»

9117

*Ben aenin igin sevgili degil, sevgilinin evi gibiyim. Halbuki a§k nuk-
de olur; nakdin durdugu sekmeceye degil."

9118

■

«SevgUi tek olniulir. Gelisin de ondandir, gidisiu de <madir.»_

9119

#Onu bulunca ba^ka $eyo muntazir olmazsm, O senin infiii bcm zitlilr,
hem de batindir,-

3G7

9120

"Hnkiki as ik j hale hakimdir, mahktim degil... Aylar ve yillar gnun
li.iiiltjsi olur.»

9121

vLJ (j)U ,* tj^U- ^^ tX**"

-xlTjU l^iirf*. j*^ ^s-
"5oyl(?ymce hale jfcrmun cder, isteyince cisimlcri can ha line getirir,»

9122

«Hale malikOm olan&a hal gelince derecesl artan, halsiz kahnca rut'
fit si duscn bir kimsedir.*

9123

«HaIe hakim olan zai'in eli, hal kimyasidir ki elini oynatmca bakir,
onun mesti olur, yani; altuna tahavviil eder.»

9124

-Yint o zat-i gerif isterse &Itim tatlilagir, diken. ve negtw, nerkis ve
buy at gtil gibi latif olur.-

MS

MHMMn

9125

JU— jj*j1 o-JL- ^>*j^" J '& J

-Hale bagh olan insandtr ki, hal cihetiyle bazan yiikselir, bazaa al
^alir.»

Sofiye istilahmda gdip ge^ici olan zevke ve ne^'eye hal derler. Hal
devam etmez, Devamh. olan nej'eye m&kam derler. Ehi-i hal clan! arm
zevki de miitehavvildir, Bazan inbisat, bazan inkibaz duyarlar,

9126

^i>-»j ^j>

} y

>Ji jL* tilJ

«S6fi, hale nail olmakda ibniil vakitdir. Lakin safi, vaklttcn ve hat-
den de kurtulmustur.*

Tasavvufda (s6fi) ve (safi) denilen kimseler vardir. S3fi (ibniil vakt)
olur. Yani; vakit neyi ieap ediyorsa derhal onu yapar. Bugun yapilacak
i§i yarma, simdi yapilacak Ifi (birazdan)a birakmaz, Bundan dolayi ona
(Ibniil vakt) derlev. Softden yiiksek olan (s&fi) ise halden, vakitten fera-

gat etmigdir. O, vakte degil, vakit ona tabidir.

9127

*HaHer, vakitler, onun azmine ve re'yine bafhdit ve onun ha'nin
ncfesine benziyen nefesiyle diridir.»

Hazreti Mevlana bundan sonra o sevgili llsanmdan a|igina hitaben

diyor ki :

9128

'Jk *; JU Jile

o*J.

* Sen bpnim asiliiin Hegil, hal i^iliisui. Hal uiLiidiylc benun i-irafiindu
dola§iyor$un.»

F: 24

369

MM

&129

j-y J* i J^k- .%m z~-4

m ^ F f -Sf^ b !" ^ ar *' P kcmaI buIan haI - ibrahi « l AteyhfewUnn'in
mabudu dcgifdir, 5 Unki batmaktadir.*

or j^ U b ^ itlS En>am £aresindeki &m# %m vardir. Orada buyrulu-

filial! 4 ^45% iHC-4^-r

**>- z<*\

™ "**?; ^ s ™ de > ***«* de ^ bi f sa p lk hk idndc go-
K-ruyup ortdnce bir J^ gfc^ , Bu mu ^ ^ ^ J^

7 £? ^ F dC KBltinCe de : Eu mu benim Kabbi ™? *«3 fakat a

olsa f«4 muhakkak sapanlar g iin,faundan o]ac a kmi §lin ... Sonra cWnJ
3T«

dogar vtr/.iyritt' porilnco dp : tin mu miisj bviiim ftubhmi? ttvi heiismdVii
de biiylik! deinig, Imhucii ibi ((fftyle) niiyl^iiii^li : Ky kiivnuni, brn sirin
(Allah'a) 0$ kalageldijviuii m-hiudi*r<tcii hul'iyjuii uiiii£im ll) ,i

ffte Hazi-eti Mevlana'mn mezkur beyti bu aye tier e telmihdir,

5130

-

<tGurub eden ve kah §oylo ve kah bbyle olan dilber dcgildir. Ben
iiful t'Jeiilfri scvm«m>>

9131

«Kah I105, kah naho^ olan : bir zaman su, bir lanan ate^ gibidir.»
Boyle miitehavvil ve miitebeddil olan ;

9132

«Kamer*b] belki burcudur, liikin Kamer degildir. Giizcl bir naki^dir,
fakat nakka^mdan baberi yoktur,»

Btjyle tahavviil edip, degijenlere, basan dogup, bazan ufill eyleycn-
lere gohiil ba^lamak, sonunda pegimanJigi mucib olur.

9133

«Safay-i kalbe sabip olan sofi (Ibntil vakt) dir ki vakta pederi gibi
smiMiki £ardmi§tir.>

(109> StircL En'aw: V4-T9.

371

9134

JVsky Ji* Jb* JU w_*

«Safi ise Zulcdal Velcemal olatt Allah 'in ajki iie miistagiaktir. Kim-
seiiin oglu, — yani; tabi'i — degildir, Vakitlerden ve hallerden feragai

9135

"Dogmanus, bir ttur'un mflstagrakidir, Dogurmamak ve dogmamak
Allah'jn sifatidir.»

9136

«Eger diri isen git bbyle bir a$ki ara. Yoks* mtihtelii vafaitlerin b«i-
drai oJur kalirsm."

9137

u^.^^f* > S-^'j ^ ># ^X*

^J> ^JSfr J*J gd* j^ ^~

-Kendi nak|ihiO firkin ve guzel oJmasina bakma, yine kendinin as-
king ve matlfibima bak.»

Yani; nasil olursan ol, suretine nazar etme, talebinin ulvi ve mat-

lubunun yilksek olmasma bakL

913S

^j^j^ f$\ jjp- c^ jjil 5c-

«Ey §erii olan kimse! Kcndmin hakir, yahut zayif olmasma baglan-
ma, ancak Jiimmetinc ve kalhindeki niyeiine naiar et,-

372

■Ma.

.tiuumm U.ymcti, blm.m^k mUteniUibdtr.. fflmmetl in:kddar yuk-
sok iso kendisi de okadar yitkscktir, Bu yukseklik Is* tmAnm kftnUlndtfl
fieri gelir. Zira : «IIimmi;tm yuksckUgi Smnndaiulir.-

9139

.Sen ne lialde olursan ol, talepten vaz gecmet Ey susami* ve dudagi
kutuinu? kimse daima su ara!>

' Haz-ieti Mevlana bu beyitlerle bizi yds ve iimitsizlige du 5 mekden
abkoymak istiyor. Zira Allah'm liituf ve kereminden ancak ka&rler ma-
yus olurlar. Gene bir beyti ile diyor ki : .Topal, aksak, uyur ve terbiyeaJ*
bir balde bile, Allah yolunda suriin ve onu talep et!>

Bundan §u anlagiliyor ki ; -Bernm gibi M ve gUnahkar bir mahm-
kun Allah's yakla 5 masi nasil mumkun olur?, deniemelidir. Onun rahmc^
tini magfiretini ve hidayetini umid ederek, elden geldigi kadar ydunda
bulunmalidir. IlShi Ri^nm nerede ve ne'de oldugu bilinme^ bazan cuzi
bir ^yle f V*m yiirekden bir ah cekmekle 0'r.un Merh.amet Denizi cu S u
huru^a gelir ve o kulunun gunahlarmi afvedivenr.

9140

■^J £?* /^ /^/
•O kufumug dudak, nihayet sahibinin sc 5 me ba;ina eri^ce-lne §*ha-
dot eder,»

9141

^jljkrfl ^f.l ^i> *>1 li* *

-Oudagmin kurumu? olmasi: bu ndirap seni bize «Ia 5 tiracakUr, diyo
suyun gondccdifi bir haberdir.- '

373

■kH>

9142

JOu aramak ve talip olmak, yok m u , ^iiHrek bir har.keltir. Bu ta-
*P, Hak yolunda *uhur edecek mamieri del cder,»

9143

i~t ssffi** 1 *^ ^r Scnin oiduu ' sancak -

Bus etmcsinj kullarma O, emrediyor. 7

9144

' ■ I

m^jSSg" *** '^ kSlpde tabp » 0l ™*< ■rfM» *#*** i S in bir

9145

vj 4? # f i £*& dl c~Jb'

•Jtatin yok sa -nmmtez yak^mak fefe vesile olacak tut ve

ten

Mi

Bir Hfidiii-i §erifde; »Cciiilli-i ll»l(, »l*Jtt sfiretlermizo ve nmellflrinize
bakmaa, belki kalplerinize ve jiiyitJcrinizti nazar cdcr- buyrulmu§Lur.

9146

«Oj>ul; her kimi Allah talibr gfcriirsen, onun dostu ol vc onun tin Lin de
egil!*

9147

^ ^i& O'JU, sis? J^"

<£$£ Jfc jUfe J^ 3j

«Ziia talcpka* olanlarm kom§ul Ugandan sendc talip olursun; ncfis
vc hevaya galip olanlarm sayesmde, sen de onlara galeae cdersin,*

9148
~-f m J fete; l*jj- (5i J*

«Eger bir kanuca Siileymanhk takbine kalki§irsa, onun takbine is-
tihfaf ile bakma, belki ondaki himinet yiiksekligini takdir ile gor,»

Boylece, sen de karmca olsan bilfe SiileymanliTs talebinde buJun.

9149

«Elinde mal, san'at te hiinerc dair ne varsa, onlann evveli dii§uncc
-vc taleb dcgil mi idi?»

tiesela sen bir kuyumcusun, bir $ok da sermaycn var. san'ati ve
o serveti nasi! elde ettin? Kuyumcu olmayi du^unmek ve onu talep et-
mekle degil mi? Bin&enaleyh ha lis bir talep te buhmmakdan ve dorCnl
olarak Allab'a dtia etmekdcn bSli knlma ki matlubuna vasil olasm,

Hazr«ti Mevlana bu mevzua dair bir hik&ye naklediyor:

M5

-DAVUD ALEYIjISSELAM ZAMANINDA: «YAKABBl BANA

ME§AKKATSIZ HELAL BIZIK VEK- DiYE DUA EDEN

BtR KlMSENlN HlKAYESl*

9150

*Davud Peygamber zamamnda bir kimse, her alim ve her cahil ve
her ah ma gin nezdinde.»

9151

i-ki- ^ f"lj jj>^ ^J O i
iy^ ^ tgjjj£ £jti «£">J

-Yatabbl; bana zahroetsb bir servet nasib ct, diye dtta cderdi.»

9152

*Sen beni tembel, fa!i$amaz, gev§ek bir halde yarattin..,*

0153

■Sirti yarah ve iayif merkeplete, atlarm ve katirlarm £a§idigi yiik
vurulmaz.*

9151

«Yarabbi! Madem ki teni temfce! yarattin, nzkimi da temhellik yolu
Do 1 — yam; tjahsmadan — ihsan et!»

9155

-Ben iembelim, varhk aleminde gblgede y^g*ms*mj senin ihsan ve
comeviU^ti) gSlgesinde yatinigim.*

9156

-Tembellcc ve zahmetsii yagamaya al^mi? olanlar i?in galiba b^kn
tiiilU bir nzik takdk etmi§sin ki onlara c.ak§madiklan halde nziklan gc-
lEyor.-

9157

iSjjj -^yr "~^x 'J* v*

«Aya|« olan nzkim arar, ayagi olmayana — y&ni; cah^acak haMi bu-
lunmayana — sen merhamet eyle!»

9158
&:j?- <M tijri <>W ^J J

.O hittiii kimseniii rizkmi onun tarafina yolla, Ve atzm her tarafma
bulut gStiderip yagmui? yagdir.*

9150

-Ariin ayafc olmadilx igm, scntn eb'mertliein btilutu onun tarafma
iki kat B(irer,»

377

0160

JjzL -^L'L j^s, I j jit

a nasi

"Cocugun ayag t olmadigi _ y a n i; daha yiiriimeye ba 5 lamadigi- idn
i ba? ucuna kadar gelir ve yiyccegini yedirir.*

9101

»Ben zahmetsiz hir m,k fctiyorum, fakai talebimden la^ka ^al^mam

KurWda :

■

don ilmk : her urlu mkm cahjmaya bagh old^u bildirilmVir. Onun idn
eanll tt^Jfttta, her hid, karmm doyunmk idn ^l^makt^r, Hikay"

«*»4tai«, mtfttefebi rmk iatiyor, Fakat r^klar mutenevvl oldugu gibi

h^akr da mun^f** Bu adan, i se dda etm*k suretiyi, **£?££

ctmek Igjw. Onun dim, ve tai.bi de bir nevi Bahsma idi' Omin idn £

nevi rtma taklU edilecek bir hareket degildir. Elinden h er ne geliyorsa

™^: e °™ n u r tiyle karmni d ^' U ™^ 1 b3rakj P da S&3S

y.tmak ?* «7WW k^ai gonder* diye dua etrnek, hasa, Allans ken-
cak kttjwt ve onun mukab ffinde doyuracak ucret istemeli. Ondatra

SJJ *" ^W nakl e tmesi h halk, tembelli ie t e 5 vik idn degil, h,M S
ialebm tesmm anlatmak igindir.

(110) SQnri Necm : 23.

.'(78

9142

-O adam, u*un miiddot, sabalitan ak 5 ama kadar, a k 5 amdan da ertcsi
gun feu^luk zamamua kadar bu diiayi cdiyordu,*

9163

' I L ■

E uluyord C u C . S ^ SyZ " ne ' bamCHSma tama ' ma ** bU y ° lda «&*&***»

9164

v.t !S* W: a - 3ba b ° bUdaIa " e $*®fm Voksa biri ada juuruuu
yok cdcn esrar mi igiidi?- 3

9165

bi, SS k ' Mh T* VC m ^ akkatl * kaianiIlr - ^fe* hcrkesc bir sanat VO
(>ir talop vcrm15t1r.it

9166

mm££K ^M membket * ^ mek va ^ Si * i*** *

3711

MM

MMMMW

f)IG!>

jj-» jX\ j-u .Ji.1^- ?r tjt

-Ojiijh mucinj!cri sayisjzdi, Allali'm ona olan lutuf ve iliSiuin, dal^ji-
Isir gibi biribiri ardmca geliyordu.n

9170
Adem Alcybisselarodanberi O'nunki gibi Iiir ses kmiscyc nasip cdma-

9171

^y (J" 5 -^* - ^■ J >*' '^4^J I

«Het bir va'z edi§inde onun giizol sesi, ikiyiiz ki§iyi yok cder, yfuii;
oldururtiii.*

9172

<cAr&Ian ve Ceylon gihi Imyvairiar da va'z meclisine gelirlerdi, Arshm
ve ceylan birhirlcrinden habcrsiz kahrlardi.»

■

Yani; arslan onu paralamaya ka-lki§rnazdi,

9173

gr

**j& ivJ^J w*J ><M jWtfS

«Da| vc Uu$tar on mi aesjylc hem tdicnk olur, ikisi de da vet vnlttiodc
on mi mahrcmt bu!umarlardi.»

381

9167

«0 simda Padi$ah vc Hakkm resfilti, mutefentiiti bulunan Davut Pey-
K amber idi-»

Davut Aleyhiaselarn Bcni israil'den Isa'rnn oglu'dur, Hz. isa J dan 1071
yihut 1CQ6 yil evvel dogmu§tur. §em'un tarafmdan Talut hukumdar. tS-
yin edilerek Calut ile harbe gittigi esnada Hazreti Davut sapan ta$i ile
Calut'u oldurmiij ve muharebenin kazamlmasina sebeb olmugtu. Bunun
uzerine Talut'un kizi ile niganlandi. Fakat Taldt, damadinm kazandigi
fjohret ve hurmettcn ku^kulandi, Onu oldiirmeye niyetlendi, Hazreti Da-
vut gizlendi, TalCtt old in 1 uLuu.ce, miladdan 1040 yahut 1056 yil dnce hii-
kiimdar oldu. Bir muddet Talut'un ogluyla ugrasti. Nibayet rakipsiz kal-
di ve Kudus, Surly e ile Elcezire'nin bir kisminda mustakil bir hukuin-
tbr oldu. Lakin oglu (l^alum) pederine isy&n etti. Karde^i (Amcnun) u
old urdu. Babasiyla ettigi muharcbede maktul du§tu. Hazreti Davud'a nii-
biivvct verildi ve Zebur kitabi iutul olundu, Sesi gayet giizel oldugu icin
ZubiJr'u okudugu vakit, da^lar akis yapar, ku^lai- ba§ina usiijup civilda-
jirdi. Miladdan evvel 1001, yahut 1016 tarihinde vefat ederek h yerine kii-
Giik oglu Suleyman AleyhiSSe.lali? gecti, Garipdir ki Yabudiler Hazreti
UavQd'u peygnrnber de^il, Beni Israil meliki sayarlar..

Beyt-i Mukaddcs'iri temelini Davut Aleykisselam attirm^, Suleyman
Aleyhisselam ikrnal etmigtir, Cenab-i Davut Hiikumdar oldugu halde he-
lfd lokma yemek igin zirb yapar, sattmr, parasiyla gecinirdi. Hazreti Mev-
ktna'nin onun hakkinda (Nebiyyizifunun) tabirini kullanmasi bundan do-
[jiyi olsa gerektir.

91GS

^.^*j ^LxLi 'x^j jj it

«K{>iuSisiii(le olan bzet ve nai dolayisiyle Cenab-i Ilak onu intihap
t'tiliisti.K.

380

SOrei EnbiyA'clu :

buyu: h ulmu$dur ki : ^Biz hakikaten, dag 1 an ve kuslari Davut ile b ember
tcsbih etmck uzere ram ftuiistik 111 ." mealindedir.

9174

h$ i^ a J -i- ***** j J^

^

"Oiuij-j, bunun gibi daha yiizlcr ce mftcizcsi vardir. Yuzumiin uuru tii-
bctlere siginaz we fakat, her tarafi partatiTdi.?

9175

«Bu kadar yiicelikle berabur Aliah r a nun bile rizkmi 5 a] 15 may a baf-
Iami§ti.»

9176

*0 kadar yiiceUge salupken, zirh yapmadik^a — yani; bu me§ekkati
(jekmedik^re — rizki gelmiyordu,"

Tefsir-i Medarik'de ya£ihd)r ki : Davut Aleyhissriam her gun tebdil-i
kiySfet ederek halk arasinda dola^ir ve ; *Davut nasi! bir adamdir, mem-
nun mtisimuz;?* diye sorardi. Ccnab-i Hak, iki melegi insan siuretinde gon-
derdi, Davut onlara da sorunta : ■ Davut 50k iyi adamdir T fakat BeytUl-
mal'den yemese ve ehli iyaline yedirmese!» dediler. Bunun dzerine Ce-
nab-i Hakdan kendisini beytiilmal'den mustagni birakacak bir sebep halk
etmesmi istedi ve kendisine zirh yapmasi talim olundu. Buhari'de, Ebu
Hureyre'dcn rivayet ohman f «Hic'bir kimsc elmin emegiyle yedigi ycmck*

Ulti Sfcrei Enbiya; W.

382

den dlili a Imyirb bir yen irk yememt^tir. Alliili'in [Vy gum tier i ulau Davut
Alcybissclaiu da hukimiclur uldn£u tiuldc clinin nmcgiyle ka/.itmlijimdnii
yerdi« Had i si de tefsirdeki rivfij'eti te'yit ctmoktedir,

O zahmetsia mik isteyen kinase igin halk derlerdi ki :

9177

U"

= Boyle bayagi ve penman, yard im dan mak-rum, <;ok gcri kalmisj, ovi-
ne ve I) Li vagina kapaiiini^, fcickzede oUnugstiii.n

9178

fBu durum da bulurtan bir kimse istiyor ki. lie are I: etmeksizin knztmi;
ile cfcegiiii doldursun.w

9179

« Boyle bir ahmak ortaya atilmi^ da : gbk yiiztinc inerdivensiz oka-
yim diyor,*

9189

jg*.-n j**** J-^ u* t/J

-sBiri, islibia ederck derdi ki : rizik cri§di ve miijdeci geldi, be me 11

git ak.,»

9181

-Bir digeri de gulcrck : Ey koy agasi; gel en bediyeden bize de ver
der di-
sss

■Him

91S2

«0 ke, hislkm boylc ayiptamasindan vc eglcumcsindiia diiasmi ve ui-
yazmi cksiUmczdi."

9183

*Nibay©i o kimse, bo$ torbada peynir anyor, diye $chir ifinde sohri:fc
nidi ve i u Hindi.*

91S4

la>. JUl

:*i

t/ Or-* 1 ^ jj'j

1 J

«0 diJcnci a dam ham bir tama'kar diye darbi mesel oldu. Lakin bu
talepden vaz gc-gincdi.ii

«0 DO A EDBNIN EVIKE BlR SlGlRIN KO§UP GELMESl; PEYG AMBER

ALEYIltSSELAM; «CENAB*I HAK DtyADA IS BAB EDENLERj

SEVER* BUYUKMU§TUR. CENAB-I HAX'DAN B*R §EYi

I5RAR iLE fSTEMEK, 1STEYEN 10 N ISTEDiG! SEYDEN

DAHA lYLOlR*

Hudis-i jerifde buyrulmu§tur ki : «Cci:ab-i Hak, diiada, diiasmda is-
rar edenleri sever.*

§eyh Sidi (Kuddise sirrahu) Gulistaii kitabmm miikaddemesinde

der ki :

'Gunahkar kullardan biri, k&bulii umidiyle ellerini Cenab-i Hakkm
dergahi kabuliine acar, Hak SobhSnehu ona nazar~i icabetle bakmaz. kul,
tckrar dtia eder. Allah yine kabul etmez, Kul iiguncii defa miinacaat ve
taxairuda bulunur, Bu sefer Allahu azirai.is.san buyurur ki': «Ey mclck-

lorim; ktilmmm duamm kabul ©ttlm ve is tail I ft ltd vordlm, (;il!ikll bir kulii-
iii un uzim ii/iitltyn dun edip inlciticsitidcii uUmmm.* Seyh SadS bu fik-
radan sunra : «AMuh'm JutuE vc keremmi giir ki, jgUunha gircn, kukhir,
fakat hay a cdcii Alluh'tir* demektcdir.

9185

T

« Niha yet o adam bir gun ko§luk vaktinde, yinc aglayrp, inliyerek bu
ce$it dlia edip dururkeu:>

9186

«Aiisizni eviiie bir si^ir kosup geldi. Boynuzuyla vurup kapimn kili-
dini kiidi.>'

9187

«Si|it kiUtabcasma evin i^ine girini:e, ev sahibi sicifadi, aigintt ayak-
Tarmi bagladi,»

9188

^L'j JAj tJ»^J
«Durmak$isin, du^umimeksiziu ve atnan -vcrmeksiiin bogazmi kcsti,»

9189

vjLai tfjH' J-i Jiju t^J-» Jj>-

^Ui (.jjj ^5^ ^iW f

«Sig>rm bastm ke&iute, ^abucak dcrisini yiizsiin diye, kasabi t/n^ir-
maya gitti.-

384

F: 25

«MESNCVi NAZlMtNIN OzOR DiLEMESi VE MEDET TALEBiNDE

EILUNMASI*

9190

«Ey derunumda bit ccnin gibi bu manalan oynatip duran Allah; ma-
dem ki §u Mesne vi'nin tamamlanmasint istiyorsun.*

9191

*0oun nazmun koIayla§tir ve yol go'sterip ikm aline muvaffak eyle,
Yahut da bu talgbi bjrak, hiii onunla miikcllef kilma!»

9192

*Madein ki mtiffis bir kirosedeii altiii istiyorsuu. Ey Garni olan Mali-
kelmuik; ona gizlice aliun ver.»

9193

-Senin iraden ve tevfikin olmayinca, gece vo gunriiiz nazsm ile ki-
tty enin dogina&i nc miimkm?i.

9194

$ 3 ^ J ji ■#■£ \? x sst*

«Ey Alim olan Allah! Nazim da, etnas da, kfifiye de korkudan sen in
cmrine kuhlur.u

386

Km'iinMii

J H H- JUU

1 L

YanJ ; «AlIahi hanidile tt^bih ve I tiki' is etineyen Iu<j bir §ey yokUir.
Fakat (ey insanlar) siz on Jar in tesbihim iyi anlamazsimz 11 ^ buyrulmu^-
tur. Nazim, cinas, kafiyo gibi seyler de (gey) kelimesine dahil olduklari
icin onlarm da Allah'i tesbih ve takdis etmeleri lazim gellr. Bu munase-
betle Hazretl Mevl&na, bikijmle egyanm hal diliyle Hakki tesbih ettik-
lerinin beyanina girerek diyor ki :

9195

^%-.V* 8&j? «—* ijj^

«Ilah1 temyiz sahibi olan vo olmayan her §ey'i miiscbbih kilmi^sm,"

Miiscbblh : Ttsbih eden deniektir,

Temyii sahibi olan mahliikat : IVIeJek, cin ve insandir. Temyiz sahibi
olmayan ise : hayvan, nebat ve c*m5tttr ki onlar da Jkendilerine mahsusj
bir dil ile Hak'ki tesbih ederler.

Bir beyitle siiyle denilm^tir : Seher vakti 5tii|en ku§lar. hususi bir
jstilah ile seni zikrederler.

9l9fi

Jf-li 0(V-A?l W^jj J^ ^_f

"Mahhikatm her bir i ba$ka bit- sure tie testih eder ve biritiln haliudcn
digeri bihaber buhimir.» ,

Yani; insanlar, sair mevcudatin tesbihini anlamadigi gibi, on3ar d?
insanlarm ve bir simf, digerinin tesbihind&n habnraizdir.

(HE) Sflrei fprja : «,.

3*7

0197

t_ ■ ■ r^

,»U*j1 ojLf j*£\ jL?- ^

(■Insanlardan bazilari, — mesela mutezile mezhebinde olanlar — ce-
madaliii tesbihiui mkar eder, Halbuki o cemidat, kendi dilij-Je Hak'ki
tcsbih eylemekte tistaddir,"

9198

(5^ ^J* j^j >>^* &«

wBslki yetmi$ tki mill e tin her biii, yekdigeritiden habcrsizdir ve di-
gcrterinm iesliibinden $uphe eimektedh-.*

9199

■Konusan iki insan, biribirinin ha tine agah olmazsa, divar ve kapi
kMw cemadatm tesbihine nasi] vakif olur?-

9200

- ^" ;^H ^ <>* JJ?-

*B«sn, sSylcyen insanin tesbihinden gafil iken, lisam olmayan cemat
ve itebatatin tcsbihiui kalbim nasil bilirV*

9201

• Silnmma hususi hir tesbihi Vardtr. Cebrmin de on a zit olmak uzore
gigindi£i bir inane ve tesbtbi mevcuttur.-

0203

"Siinni alan, cebrinin tcsbihinden hnbcrdar dc£ildii\ Ccbri do siln-
nlnin tcsbihitiden biescrdir.*

Sunniler : Ehli siinnet velcemaat denikn musliimajntordir ki bunlar-
dan (HaTiefi)ler (Ebu Mansur'u Matiiridi) yi, §afiiier t Malikiler ve Ham-
beliler (Ebul Haseni E|'ari) yi itikatta imam tammi§lardir. Cebriler Isa
(Cehm ibni -Safvan) naminda birinln itikatmda olanlardir,

SiirmHer ile Cebrilerin itikadi arasmdaki ba§lica fark, Sunniler :
cKullarda bir irade-i ciiz'iyye vardir. Kul o iradeyi kullanir, Cenab-i Hak
dilerse onu infaz eder, ddlerw etmez* derier. Cebriier: <Kuld* big bir iriU
de yoktur, Allah neyi irad« edetse kul onu yapan Itlkldim beslerler.

9203

<V*I ji i K ^ 3 l j*^.

mBu — yani; Cebriler — sunn!, kula iradc-i diziye isnat cttlgi i^hi*
sainkdiT der. Halbukl O sUnntriin halinden ve (Kvun) etniindett haber-
sizdir-*

Kur'an-i Kerim'de ;

0-:

1,^1^

■^^*s9«s»ta[

YanJ : «Ey bijiiinttp, sannan! (Habibim) Kalk, artik (kafirleri az^b
ile) korkut. Rabbini buyiik tanii".*

MezkGr tyeti kerimenin nazil olugu ile ilgili olarak, Cab!r bin Ab-
dullah (R,A.) den rivayet edilen bir hadisde (SA.V0 Efendimk buyur-
raujlardir ki : -Skta* stirc'sitiin iptidalaxi na«l olduktan sonra bit yolda
gidiyordum, Bala' dan geten bir ses ijittim. Ba^imi kaldinp bakmca Hiri
magaTasmda bana grfen melegi Yer'le GHk arasmda bir ktlrsi UstUnd*
gordiim. O mania ra dan bana bir mehabet gctdi- Eve gel dim (Beni Ortan,
betii iirtiin) diycrek yattim. O esnada vahiy geldi. §u iyctlerle davote ve
halki korkulmaHLi memm oldiiDi."

(113) Sflvet MMtk-sair : 1-3.

m

Hazroli Mevltnfi, Ceriab'1 Peygambere : «Kalk Allah 'in aapbivle kor-
kut» emrmin vcriliJU'sEnJ, PcygambefS zi?an Efendimizde bir ir5dJ-i ,-u7>j-
ye biilundirgunun delili oldugumi cebrjieria bilmediklerinj, cmdan dola yi
kuliardan butun irudeyi kaidirdiklariri] anlatiyor :

9204

jtt>- *>-

1J4H fef ^> $,

«Siinnl do der ki: Cebri'mt* Akaid-i dmiyeden ne habeH var* Ski
ia T af da biribHne iiiraz eder. gUnk* CenSb-i Hah, onlann aralarmda
mucadele olmasim takdir buyurmusdui-...

9205

*Hfrr bir in in aslnu ye itikadim bu ifiretle mcydana £)kanr vo cinsi
nacinsden ayirdedcr.*

9206 . .

*Gerek aiim oisnn, gerek (rabil olsnu, istersc a^agilik biri bulunsuit,
hcrkes liituf lie kahri fark cder,»

Insanbr degil, ked), kopek gfbi ehlt hayvanlar bile sahiplerinin ?a -

girmal&nyla kovmalarjm pck ala ayirt edcrlet.

9207

»-C jl

^V,P ji* J<*>

*iU

*Lakin kafurda gizlcnmi$ lutfu, yahut liituf i^fjideki kahti.»

390

9208

j\; £ * 1 j ^ ^

*Az kimse bilir. Mefer kimse, kalbitidc ruhani mehenk bnhman bir
Tanri eri ola,>

Hadisi §erifde : -Cennet istenilmeyen jjeylerlc, Cebennem ise arzu cdi-
len §cykrle scvri]nti$tir.» buyurulmu§tur ki : hofa gitmeyecek ^ylere,

yam; Allah yolunda miicahedelere katlanan kimse Cennete girecek; hosjM
giden ve nefsin arzu ettigi jeyleri yapan Cehennem'e gidecektir, demek-
tir, l§te bu hadisde kahnda liituf ve lutufda kahir giuli oldu^una ijSret
vardir. Hazreti Ali (Kerremallahu veche) buyuimu 5 tur ki «Tenzib ve tak-
dis cderim O AllShi ki rahmetitiin e™i§l«e' dostlanna kar^i ^iddetli bir
azap ^eklinde azabih^n Ridded de dii^manlarma kar?i rahmetinin geni5ligi
fctiretinde goriinmii^tur" mealindedir. Fakat bunu ancak Ailah eri olain
bir arif fark ede bilir.

!)209

-Vj ^j li^ J )i- *» i ii>-

« Allah ori clan &riflerden baskalari \m iki liulden — ?ht\\: lutufda
kahnn ve kahirda lutfun gi2li olduguudaJi — ^liphcbdirler. K*>ndi juva-
laviuii bir kanatda (j^maya ^ali^trlar",

Hazreti Sfevl&ia* tek ve 91ft kanattan mak^adiTi Tie oidugonu izah i<;in

buyuruyor ki :

•tLiMDE ZAN VE yAKtNiN MISALt*

9210
vtliniii iki kaoadi, zan vo ^iipheinini ist bir kanadi T/mrdiif. Zan nfilas

oldugu if in u^up yiikselemcz,»

391

Zrm: »ir Wl bllmokdc qiiphelf olmak, yakin ise o §ey'i tamamivle
vo hakikatlyle WlmHitlr. M^cia 5 u zat Ahmed efendi mi? subline e4t
Odur eevgi yaWndlr. Bu™ diyon kim se Ahmfed efendiyi tan W seksiz'
5iipho 3 iz bihyor damektie, Aym suale : O'dur sanmm, cevabi ise zand,r
ki bu certb mrfti Ahmed efendiyi %!& lie tammadigim bildim
Bundan ddayi yakin ilminin cjfte kanadt vardir, sahibtei u£ U rur ve yUk-
seltir. Zan ise yaklne nisbetle tek kanatk bir kuj gibi kshr.

9211

T - V-

«Tek kanatli bir ka h cabucak ve tcpetaklak du 5 cr; davramp U( ™ a ya
Sali^sa bile, mhayet iki »d,m f veyahut bira* daha usability

9212

1 ^r ^^r Z8ndai1 kurttlIur ve »»* *<*** i'mi yik gSsterirsc, o tek
Kanath kuj iki lean at [j olur.»

Ve ancak o zaman hakikat fezSlannda u^abilir.

9213

^i^,.. L^, ^^ic ^jjl j,,

-Ondan soma ybzii iistii dtiserek, yahut egti bugru degil, dosdogru
ylkur eider.*

Hazreti Fir bu bey it ile Surei MiiJkdeki ;

& -

H>-^

392

mum

•jjlmdi yitzll koyim utirlliuTPli itlrtun ml dub 11 ^nlt hi day etc cHijmly
dir, iloftni jolda dosdctftni yllrllyeii ml?" 1 - A,V«ti kertmcslnc i^arat ct-
miftlr,

Naznvi Celildeki (yuzii koyUfl fcinunciek giden) den maksat : islA-
iyete yana§mayanlar, yabut ondon aynlanlar, (Hidiyelc crimen) dm

m

meram da halis, muhlis nuisJiimanlardir.

9214

«Vakin limine iahib olan kimse, jiipbfsiz, mekirsiz, dudikodus^ f rli-
rail gibi iki kanatla u^r.»

9215

«Eier biitiin alem balki op*: *w Allah yolutida gidiyotsuu, din-l
miistekim iizresin doso;»

921G

-O, onlarin sozleiiyle daha *iyade §evk peyda etmez. Onun tek olnn
ruhn, sSzterin, ythut onu sByleyetilerin ?iJti *lmat»

Ve onlari tasdik etmez.

§eyh Sadi (K,S.) Gulistam'nda der ki : *Biiyuk bir zati bir meclisdfl
yuziine kar§i bir ^ok methettiler. O zat bunlan dinledikten sonra bajmt
kaldirdi ve : {Nasil fair adam oldugumu ben bilirim) diy^nek methflden-
lerin senasina ehemniiyet vermedi,*

C114) Sutel Mtllh: U.

mi

9217

■ L£(--r hcrkes ona : sen sapiksm, kendini dag
■J^jJti ffibishi desclcr.*

saniyorsun a ma, saman

921*

-<0 kimse, sGyleyenJetfin k(ku]em«smden $iiphey t dii;m« ve onlann
Kill pc nufcmnHmd™ mitfcessir olmaz,»

9219

*H?\* ef£* fife? l . ^%jf

«HattS, dcnii ve dag tfile gelse de; sen dalalete yofdag old™ dcse..>

9220

e

-Vine o kimse, zerte kadar haynle kapdmai ve kotiileyeafetHi j&.
liTiyfo clem duynw.*

m

—

kIIALKIN TAZIMt VK MtlSTKlliLEKiN RAdBETt DOLAYlStYLE
BlR JNSANIN HASTAL ANMASI VE B1K MUAUJlWiN HtKAYESt-

9221

«Bir mektebin gocyklart ^ahsmaktati usanniis, ve liticalaruidan bik-
mislardi.»

9222

i

«is> oya'lamak ve ho cay i mecbur kilmak kin mesverel et tiler.*

Dijiot'iardi ki ;

9223

«Hw:a>a hir hastalik gclmiyor ki, birkat gtin mcktebdcn n?,0klu$-
sj.ii da,»

9224

-Biz de mcktcbde hapii kalip dararniaktnii vc derse ^ali^maktan kur-
tulahm, Boca kaya gibi yeijodfl durmaktadir.»

9225

jjJ $& #£$ /j Si tJ 1

«En Tckibjri bir to a* bird* Ijuluiirtw, Diyecukti ki : Hoca cfendi, no ol*
dit. Snnirim<isni?it

395

IMk,

9226
•Hayrola, r^gin usmU5? Y a hava, y £hui Sf < ma t es i ri olmab...

3227

i'?u^

-B« sozlcrde,, hoc, ««& vehn* kap,1, r . Sen de bu SUre|J|i fc
vardim rttersin kardesitt.* *™?ew nana

9228

-Mektep kap lS md an ghince do kl: Hayrofc ij s i adj ne bu hallni,?.

9229

J r ^ J»t jLi- }f

ml. ^rlr , s ? zlcrimd « n k »Pd*gi vehim, *si«k dafca artar ki veh me ka-
pi2a« abilli kirns* deli gibi olur.-

9230

-Bizdcn S o,, ra ucuncii, dGrdiincii, b^incl cocuk da bu cesifc si > lIorte
hoca nin hastabgma t« ssfij ve tcfiSsii f g Sst e r^l £ r <B ?

39G

9231

<Otuz cocuk hep birlikte bbylc sbybeymcc haber, tcvatflr Imlini »lir
vc hacada tesiri mutlaka gciriilur.»

9232

$S tf\ ^lU -^f $]y*
i

«gocuklaTin hepsi: aferin z*ki $ocuk; tnlihin, inayet yastigitia dayim-
sin. dediler,»

9233

■■>< -{■

-Hep birlikte bu sbzlermden d&nmcmek iizcire ittifak cltiler Vto «aft-
lam ahidde bulundulat.*

9234
\j4*- j\ j\j joi j- j\j\ J-i
\j*u j-^T; ^}U £ IT

*Ondan sgni-a, eleba$i olan gocuk, birinin i^i ga*nmazlamama«u i;in
hepsine yeiuin ettirdi.*

9235

-O $otu&un bu ted biti galeba ctti, gunkti onun akh butttn socuklnrin
aklindan ilcriydi,*

3BT

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaMaHMHHHi

923G

jr.it Jit j j <L~t, OjU'jT

v. h3t££ 5toe " cri "' i< ' ° ,duSu 8ibi ' i " s " , " !>n " aktad * * «*»**

9237

Haai-efci Mevlana bahis doOay^fe EhM Sunset ve MQtezite mezh.h
«ri ran* ihtmfh bir me^in Un giriyor EhWS ^£ !"

V*; »ABah, msanlara akilJarim farkh oisrak wamls J sa Jh ™i a 5

9238

o^_ nab*** Bu «**,, siinJlilete muvaf ; k olMafe £**;

9239
*B,i hiiktim, Mtetfe t^zhebiiide olanlann sbzlerine aykmdir On-

Derfer ki j
998

9240

*Twrube ve talim akillari ^ogaltir ve azaltir da birini dtfatlndon
daha bilgili yapar.»

Mevlana buyuruyor ki :

9241

-Mutc^ilenin bu s&ttf batildir. O zekf gocuk herhangi bir uimIi<Mi<
tccriibe sahibi dcgildi ya,..»

9242

ij>- Jifc j^j *-S*i*"' ^ij

*0 kii^uk ^ocuk Syle bir tcdbirde bulundu ki, ihtiyar bic fcfccttW ytt«*
lerce tecriibesi oldufu ba!dc onu bulamazdi,»

HikSyedeki ^ocugun ihtiyar mekt«p muallimini aldatmasi fiitai,

9243

■Fitrj olan ahlin failaligi, ta'^ip, ^abalpma i!e clde edllen nhil %ly»-
del if in den iyidir.>

Hazret-i Ali (Kerrcmall&hu Veche) buyurmug ki ! *Ben akl< Ikl luihi
gordiim. Bid tabit, diferi scmaidSr.* Yanl; blri hilkaten verilmia olanj dl-
geri ijttilerek elde cdilendir. -Tabil ukil olinaytiicn ijitHmckle edliilkm
aklin faydasi yoktur, Nasil kL gozU eortnoyeii hlr kitttitoye Gtmc<;tii (ty<
dasi oImaz,»

— .

9244

birinif ,7^ tSb ' T S ^ Ie! 1 A,lah ' Jtl V « di ^ ^ **& *mz, yok.a «opal
Dirinin i-ahvan yurumeyc $ali§masi mi?»

*COCUKLABIN HOCAYI VEHME Dt^talMELEEi*

9245

-Sabah oldu. O cocuklar, bu fikirle mektebe geldiler.*

9246

.1 ^ J}\ -*U*4#

-Reyinde i«rar eden cocnk evvela i fC riy e girsiu diye mektcbin disa-
rismda durdular ve bekJedrltr.-

9247

Junki bu rcyin menbai o almu^tu. Bas, ayagin imami ve muktedasi
aldugn g,bi, o da diger socukiann ele ba^isi olmujtu..

9243

-O da geldi ve mektebe girdi. Sdamimaleykiim Hocam, hayrola* YU-
ziinun rengi sararmig- dedi.

4*0

0240

>U ,jl £« ^-*.>/ r
*Hoca; ben hasta degilim, sen yeiinc otur, sajma £iiy]™e« dedi.

9250

jj ,tf*i j ^j jjji ij^i

niiastabli kabul etJtiedi, arama, k*tU bic vehim tozu an sum kalliinn

kondu.»

9251
«^Muklardan bir digeTi i^eri girip, o da bSyle s&yleyi*"^ liocadaki ft

azitik vehim artti.»

9252

wiilijj ^j j^i- Jlo- j-tl jil*
-Bu sutetle vehnd arttikca artti. Kendi haline sa^tx kaldi.»

F; 26

«01

-FiU'AVUNUN DA JQALKIH TA'ZiMiNDEN VEHiM HASTAS1

OLMASI-

9253
*Sj Jii 3V, ^y^ .JO* ^^

j ,/ jj^j b'jf y Jj *j

"KadiQ erkek, S oluk joeuk... Halkm Firavun'a karsi ^^ a *» 1

on™ ka ibi, e ** etmig , kendi5lni veLim h ;™ ya sr, ri>

9254

-Ahiiiden her birmm: efeadimb, pMl^humi demesi, o« y oyle veh-
mt dii 5 «rm« 5 re o dereceye gelmi;£i ki„*

9255
jJj 4$ ^1 'iSjcj, g

$F g:* 4 - ^ J *^" l*jjl

*£%K8SS£ " 5,rrt "* B " eideri,a 0,d "' ■*• * ->-

9256

wfciSf ^ aU,n *** '*** * e * andir - *^ -*■ ww m+

9357
Lfikin:

402

0258

iSjr^ J4AJP ir*V? fi& Jf

«Yiiksek bir duvar usiiinde yiirliyetek ohirsan o duvar ilti argm cui ti-
de olsa bile yiiriirken fjarpilir "ve egilirsin."

9259

f& J& J& W^J &* J

-Belki de kalbinm vehim He carpmasmdan diijersin, lyice buk du
vehini korkusunu anla-»

«HOCANlN VEHlM ILE HASTALANMASI-

nm

*Hoca vebimden ve korkudan zayifladi. Ustune Brtmek igin bir klliili
almak iizere sicradi."

9261

VKarisma hiddetlcudi : Bana plan muhabbeil gev$ektbr. Ben bu haldo
ikcn halinni sormadi ve sefcebini araniadi,»

0262

w

-ReiiKlmiTi wjlwk olffufrinu bRTtR HobeT vrriimdi. Bmilni kitrnti olmnk
utancmdiiLi kurtulmak Jstiy«r.*

103

9263

b»r tfi 5 g,bi damdan diismusiim, dedi...» f tl

DZIJ8

«Kadin dccli ki : Hoca, bu mcrakm ayib degil mi? Bu cndi^n, ma-
il asiz bif ■vebimden ibaret...-

9204

T r

^lefd T i e / ddi Te sertIikIe kapxyi a5tu ^^^^ ^ hownin >riM ^

9265

^S **** "*" **- —" ZMi *»- * **"■

926$

<^ j* ^ L i ^j tSjf* ±if

yobancrfar muteesiir oluyo*lar da,. V*wm

9267

*Sen ,vi« isinde oJdugun halde, baaa bounds* ve mSnifiHijhndaii
at^Ier ic,mde yandigiim ffSrmilyorsim. dedi. "lunaniwgindan

404

9269

«Hoca ona dedi ki : Bebey kari; sen Mia mad ediyorsunj bcndcki bu
dcgi^ikUii ve titremcyi gSrmuyor musim.7*>

9270

*Eger sen kor ve safur oldunsa benim kabahatlm ne? Ben bu hnstii-
bktan pertain bir hatdeyim. zaten.»

9271

-Kadm dedi ki : Hoca, ayna getireyim de yuiiinc bak; renglnln soluk
olmjidigmi, beude de giinah buLunroadigmi aula.*

9272

M

•Hoca dedt Id : Git, my nun da bairn n, pen de bat DuJm* bwfti, kin ve
inad i^indesln.*

40S

■MMHMMiiaHMaMiMi

Blr gcyi ugursua imyiiiak (Fal-i bed)dfr ki ona <tetnyyar) ve <tc ? <j'-
iim) derler, Tetayyar ditien menedilmistir. Sallnllahd Aleybi Vesellcm

EfcndimiE tetayyar' dan meneder, kendhi guzel Isimlerden tefe'iil buyu-
rardu. Nitekim tacret esnasinda (Biireyde bin'il-Husayb'il-E&lcini) yi:
rast gelmiglerdi. Kurey^liler Resul-i EStrem'Ln Mekkeden aynldigim mi-
laymca O'nu olu, yabut diri olarak getirene yiiz deve vereceklerini ilfcn
etmi§lerdi. Onun igin, taraf taraf, Resul-i Ekrem'i aramaya cikanlnr ol-
mu§tu ki, ibrn4 Husayb da onlardan biri idi.

Biireyde Nezd-x Saadete gelince, Aleybisselat Efendimiz 0'nun adiru
ve kabilesini sordu. Beni Eslem'den Biireyde oldugunu ardayinca da ;
fltgimii serinledi ve selamet bulduk* diyerek Bikeyde'mn kabilesl adm-
dan tefe'iil buyurdu, Sonra Biireyde, yanmdakilerJe beraber miislllmjiii
oldu ve bajmdan sangiru $ikanp mizraginm ucuna bagladi. Medinu'vu
kadar rikab-i Muhammedide ilk sancaktarhk vazifesini tfa ettl.

927S

■jv*. cf^ j:*v, j ^*

<"Hazr*t-i Feygatnberm soziinti kabul cttnek fnizdit ki; cger yiihimlim
hastalatursaaiz, sahihten hasta olursunuz, buyuimu§tur.-

. Kadin diyordu ki :

9279

Jj£j Ojl 1 *- *OJ W** J**

*Dogrusun« sflyleyip, basta degilsin dcsem; kadmiii bir Ijt v«r kl
balvet olntasmi, evde yalnu katmasmi istiyor diyor.»

. 9280

-Beni evdcn 51k an]) kondisl fcsk v* fiicurda bulunmak l{hi masal
okuyor, vchminde bulmmyor."

Mi hay <>t !

407

9273

*•* ' ,0 " , '' , ' yata8, "■ W M «*** canki K , <m aWa5l ,,

9274

«^-JS5^t^V« •«* * - -

-HO CANm VATAG4 Dt)5MBSt V£ hastal1kian . nlemes ._

9275

9276

9277

-Km zan , PB ve kflderi Dlmayan itlsam hasta eder&

403

■MM

9281

Wjl jl^lj.^

I l.-jpi 1..+L--

ttf'J

9282

diJaiv

&* Ve yui kederie > *>» okumaga ba?|a .

92S3

ft J UjL j jTj,^ 4> ^

HOCAVI VEHME DtJ^UBMELERL, *

9284

-o «fc ^ « H , Ar , ad ^ ^^ ^ ^

408

0285

•gocuklar yiiksek s«slo okuyunca yinc o sieki $ocuk : Arkadaslar, bl-
zim sesimizin hoca elendiye zaran vardir-

9286

- «Hk1i Besten hocanin bagtmn agrisi artar. Ctia'i bir yara i$in hutl
olmak deger mi?"

9287

Ji,jj Jj ^— * w^"l jt-1 i^JJ

-Hoca dcdi ki : Bu $ocuk dog^o sByliiyor, haydi gidin, basltnin »i:mm
attti, di§arj,ya ^lkuil*

Biraz evvd hocanin eve, gittigi, socuklann da beraber geldigi bflyim
edilmi§ti Burada hoca evde yattigi halde cocuklarm orada bulunduftiJ
bildiriliyor, Ihtimal ki mektebiri yanmda muallime mahsms bir ev vni'di.
Yahud hoca evinin biiyueek bir odasxm mekteb yapmi^ti da dershnnctlt'ti
tjikip odasina girnni^ti.

*BTJ HtYLE iLE ^OCUKLARIN MEKTEBDEN KUttTULMALARl-

Hocamn ^ocuklara izin vermesi iizerine :

9288

•tiniinde ycr dpi Mar vo : oy kcrtm lioo cfondl, hast ft] ik vo kerkusuit-
dan lizak ol d^dilcr.*

40*

9289
l*vk ^ ^ ^ ^

tafo if iy.jj *v ^

-Soiira danc j^n haval anmi5 fc™^ „.. * . , .

9 «u§ia r gifr< evJerme lobular.*

9290

** d-tol* v, ki tabIarim Sk£SaSw m,a W«*^ **

«UjTrt vc ka, a Hallaiaf §?2S "*"*?« *** ^pSS

I '»'. Wl •MAadv, .orulacZ; S^SS "" "J***** 4 3£

iwwullyetton fcurtulmah^ UZere 01ll * ri ¥ S^tiiraeli d*

AiwOawnw tekdiri ii mine 50cukIar ,

9291
Lata** .iffifejf Afla ^ ***■* Bu ^ ah M*« ve bizim ku-

•ll»

«Kaza-yj astintaui

(ItJililei-..-.

9292
yam; tr^de-i Rabbani — ile hocaiwz hpstulnuch,

9293

gjj £*ti _, r _ *>l £_);,>

^j^j

«Analari tfetKJcr ki : Sozleritiiz hiyle ve yaEandir. Sb hir ayran i^ii>,
yiiz tiirlii yalan soylersiniz.i'

9294

^l^J l jf--Ju V

<Biz, si 7 in bu J i II o» 12 in a slim anlamak it in yarm liocanm yanma gi-

9295

ri^ocukliii', K I (I ill iln bizitn valon fljl, <Jo|iu mu suyledigimize vakii
qkiiij dcdilcr,"

411

9296

■ ji jf]& JS^ ll«jl C&H

"Sabahlcyin ^uctik anal an, hocamn ziyarctine gcldilcr. O, agir has*
tnlar gib* uyumustu.»

0207

«0rtiindij^u yorganlarin coklugundan terlemisti. Bagini baglatms, yii-
^ilnii y organ ^arsafma £ckmisti.«

9208

*Yavas yiivaj ah diyordu. Kadinfarut hepsi de {La ha vie) diyeick
iaiitcub eltiler.t

9200

■Hoca efendi; hayrqla bu bag agrisi nedir? Senin hajafcm hakki icin
bizim bundan haberimiz olmadi^

9300
&$ fry j*-«J f if ^

«Hoca d«di ki : Benin) de bundan haberim yoktu, Bu cocuklar beni
bundan hahcrdar ettilet,*

W

«Ben kil ii kal ile mesgut oldu&um icin i^imde boyle agir bir hastahk
btilundugundan gafildim,*

Hazret-) Mevlana, taahis dolayislyle, ciddi bir mesgiiliyeUn ufak tefek
hastaliklan duyurmayacagim bey an igin dlyor ki :

9302.

Jjf -kil j^- £ j j,* ) >1
•Bir insan bit seyle cidcti ttic^gul olursa kendi hastakgwc giirmc*.*

9303

1 ■ . . 1

*
*Yusuf Aleyhissfllam, Misii* kadmlan yllatinden hikaye tnevzuu oldu
ki onlar Yusufu temasa ile mp$£ul oldtiklan i?in kenditerinden haherdar
olamadilar,*

9301

■Kendi Hl^ltli-i ini kestiler, £tinki c^namn mij^ahedcsuiden ga^iran
rfib, ne (inunii gtirur, ne atdint,»

Vak'a malumdur : Misir kadinlan, Azte'in kansi, yani; Ziileyha, kd-
lesini seviyormuj dly* dt;dikodu yapnu^lardi, Zuleyha onlan kona^ina da-
vet etti. Her birinln Oniine mejrve ve bx9«k koydurdu. Yusuf Aleybissi?-
la.ma da : Qik kadinlnin goriin, dedi. Kadmlar, ffijsellik tlmsali olan Yusuf
Aleybisseianii gorutifo ^ajirdilar. Meyve soyuyoruz diye ellerini 3fc9)iftL-
tila.r da farkina virrirniuhlyr.

Bu hadise Sfltol Yusuf ta soyle hikftye buyuruluyor :

4i:i

■an

9307

Yani : .ZtUcyM Mis „ kadmlannm dedikodimmn i 5 itmce davot kin
oniara adam gondcrdi. Ve onlarm da yiinmasi igjfi vashklar hazir , ad| ^

*dL bfakt g^tfp sorW ** p* bilytik buldulat. SeJ^den K yo"

don Wttjiy* «*M. Bu, i* S an degildir, bu kcrim bir mefckiir, bask*

9305

4 So rira gbnh ki e1i kopmug ve kendisinden bir$uk knn aMifci hull!*'
haberi olmamis*

*TEN, BUHUN ELBiSEStNE BENZER, BU EL BUHUN ELtNlN YUNI,
BU AYAK DA BUHUN AYA&1NIN CtZMEStDiR-

9308

_

■Bilmig ol ki cesed, el1ris* gibidir. Sen git de o elbiseyi given ruhu iim.
libasi Hpiip yalama.*

Cesede meftQn olanlar, bir giizelin elbisesini seveulet gibidir, ^ link I
cesed, rQhua elbisesi mes&besindedir, Binaenaleyb elbiseyi sevmekle knl
ma, emu giymi? olari ruhu ara ve onu sev.

-Mtiharebelerde n c kadar yigit adamlar buiunur ki, diismaii darbe-
leri elini, ayagim kcstigi halde.-

9309

„

^-J^>- S-**-f tj^jj

ttiifj*4 t^t J C--0(^^ jjF

93Q6

*Biih icin Allab') tevhid etmek pek ho$tw, Onun g^rtlomof, Im^kn
el|, ayagi vardir.^

jVjjp j* ijjl c«- i j^i

9310

*IIarbe devam etmege &h&r ve kcstlen azasiui ycrinde samr..

*j^' 1 i (tig y * >■ J- 3 1 ) ^ J

till) SOttl Yutuf; 31-32.
114

I 1

-BU'yadn cl ayak ^tirilr v* onlarln litrfuy nlir, bir yur« -p.l. » ,in, ClHr-
dUk!«rlni tihkiknt bil, mstni ftftpan unninii!*

41li

Y

9311

&*A o^. t^r jp (*^** $ & $* tH.

.Sea btdensii bir b*dene sahibsin, O halde risimden camn £ikma-
sin dan katkma.*

Yani : < Allah yolunda can verenlere ijlii demeyin, balki onlai diridir-
ler- Lakin siz iyice atilayip bilemezsiniz 11 *-* Ayet-i KerimesHiin tefsirinde
Kadi Beydavi (FUhimehuilah) der ki : Ayistiit delaletinden anla^iJmak-
tadir ki, in&an, §u heykel-i mahsustan, yani; cesed^i insaniyyeden bagka
bir cevherdir ki onun zati bir idraki vardir. Bedenin harab olmasiyle o
idrak harab olroaz.

tigONCU ClLD BlRtNCt KlTABlN SONU

iffl

rri ctii

■

"Ha

i

■

i

1

am

4

15*.

416