Oratio ad Alexandrum VI papam (5 XI 1492)

I*LIO*r.lAQlM

a>,H»iaii!

K UITTRF5

.DRES^is

■a-w

wiMiL

i| 4

WtE

'4

/

I

' I

7 8

10 11 12 13 14 15 16

Ex Bibliorhcca {

quam 16O00 Voll. conftantem |
huic AbbariacS Genovefae Parif.
Tcftamenio legavit Car Maurit.

L£ X^LLiea Archiep. R.emeniis.
Obiit anno 1710.

cm 1

6

7

8

llll

10

11

12

13

14

4

*- *v

M. ^'^-V 1

/cvW ^ ^ w

■

v»v» »

c

,

A

^v f< +

./■•

1

V>

*%.-*

V

6

y

10 11 12 13 14 15

1 II 1 [ M II II III | II M

llll|llll|llll llll

cm 1

-3

6 7

y

10 11 12 13 14

cm 1

6

8

10 11 12 13 14 15

'

cm 1

4

6 7

8

10 11 12 13 14

li

D*U/ co /.1

E««to ifitMH&MK ' " i {(>) 2>0« M fc. 4«3 - PlitttAu. iiOf

c 7*

2-CJJ - AIC

J"(lo) -

*(il) !>*»■*•" *f>o
f*4 KN.lll «II

(vf.lfjtvMSl 6^5

(4o£*v 3?/ 4 jj

i**0

I4?4j

ii («%) -

'-■■ toj -

15 t>0

it>W

\\ (1«

6S-S

C7H
T a

m

PdluU-

i9 n

IJ(*3

lo(*«)
ll (3-7J

- orfU« miti i»s« 1. w*

%M Dcu,Vw»s ut ' ***£

fft. , >, . uJ «.Um U«*«' »• &-•' *—

- m

- I4.9 t. .* £*«}?

^l —

■:o-

2,2 C a <

23 C*5)
2n CS«

*6 CJ2)
*7 C33)

£<X4crvO

1'V

513

ZZ [XU) P« diaJbU <*> *Sll

3o (Jtf) - /J*i/

\£>

cm 1

TT

-3

6

7

y

10 11 12 13

14

X.

/*

"V

1>'J

1 1 1 1 { M M M 1 1 1 1 M 1

c

8

10 11 12 13 14 15

E

r

cm 1

6

7

8

M 1 II II

<

J 10

1

1

12

13

14

15

>i* n

Clo*LucicIi Catanei* v»iu*do<5loris archidia
coni ac Cofiliarii Marchionalis Matuani 61
oratoris ad Alexadru»vi*PonfrMaxOratio

Odierno dic humeris meis honus iliud ira/
pofitu uideo Alexander fumme ac mentifli
me pontifcx:cui no modo meu: ueru ctiam
ubcrrima prifcorum ingenia uix relpodere
po/Tent:prcfcrtim cum apud fanltitate cua in tam flo*
renti fpledidifTimocg confeifu fim ucrba fadhirus* D<>
cet enim ut qui arduis de rebus in cofummatoru holm
prefcntia ditfuri funtjipfi qufde quocg uel ob^pmptitu
dincm ingeniitucl ob eloquentiae ladieam & copiofara
uim ^pptcrea deledri habcantf:& rcuera fint maximi*Et
fi p!eriq;(f acro femper ordine circufcripto) gradia ut in
quitHicronimusucrba trutinatcs ccnforio Ariftarchi
obciifco crrores acrius fortaffis 8C acutfus iudicet q dif
cernanttquo flt ut ctiam qui dcxterrime 6C condigno lc
porc orandi munus obicrintiexpedtatione tamc audito
rum ancipitiq? cucntu adtionis titubantcs fcrc in ordix
cnda oratione turbenf ac pcrtimcfcant : quod fummis
oratoribus 8C Philofophis ufu aliquando eucnifle com
pcrtum cft • Nam Theophraftus in Senatu Athenicnfi
fermoncm habiturus obmutuit • L> CrafTus patcrnam
ulturus lnfuria nec ucrbum quide cmittere potuit 'Dc
mofthcni apud Phflipum Alexafcdri patre idcm conti
git • Cicero aut pro Milone caulam difturus ita expav

o

CT\

t *~*

1 \i

F 10

p 1 r-\

p O

t~ — m

CP

r-

ao

ir>

^r

p">

Cvj

u

BIBLIOTHEQUE
SAINTE |
GENEVIEVE

8

uit ut magis infipidc nunq orauit» Harc faiif mecum re
petcns q ucrfs difertifTimis fnterdu euenerc:quid animi
^ effe niibi cenfcs* Cum tam paruo naufgio amplum &
horrcndum mare fngredi:niii obtcmpcrandi ncccfTitas
qua; apud omnes meritam afferre debet excufatfoncm«
fct cxccllcns tua benignitas ac peculiaris manfuctudoj
quam nuperrime in urbe Roma coram ipfc de tc exper^
tus fum mc reficerent & adhortarcntunquibus potifll/
mum Ducibus & adiutricibus uela uentis fccurus per'
mfttcns:profperos orationi mecj fuccefTus impreeaboij
Erit narnq? deo immortali annuente fermonis origo q>
illuftrffTimus Princeps Marchio Mantuafi. ut cftcclfi
tudinis fummorum Pontificum : & facri Senatus apox
ftolicf ac Romanc ecclefia: obfcruandifTimus:ita audiV
to iucundfflimo nuntio : quo intcllexit finecertamine
& incredibili patrum confcnfu : quibus curje fuft opti/
mum antiftftem dcligcre : Ad fummum te Pontificat
faftigfum diuinitus tanq Aaron clccTum: mfranda fu>
pra qua diti pofTit lartitia affccTus cft:adeo ut uniucrfb
populo in Rcgefuo exultante ad no uulgaria aaudii fi
gna excitato dies fcftos egcrit : di arbitramur crcbcrri/
tnos ignium fplcndores: 8C pcriucundos campanarum
omnium noftra^ tinnitusxra:tcraq;infuigcncreclan/
gorcs &fonitus amcenifTimos reddentfa : ad finftima
queq? Ioca pcnetrafTe ♦ Cajterum tanta: exultationis ra^
tio haberctur ac ut prfuatum mentis fue- dc te iudicium
affecTum fimul & obferuantfam in fancTam fedcm apo

ftolica teftarer* t nos tres-gcnibus tms aduolutos ad te
ueneran-fancliflimofe pedes tuos dcofculan. inclytus
Princeps nofter dnso» fratrem anfma: dimidium fuas
Alexandrum Sanfeuerinatem nobilifTimurmmcqj fide
lem achatcm fuum Oratores tranfmifit.Iuifis itacp ob
temperantcs:tribus potiflimum rationibus tux denurt
ciamus maieftati : amabilcm dco Principem noftru de
tuo fummo pontificatu miruinmodum lerantcm i nos
ad te mifiiTe-Prima:ut pro uctufto fuorum progenito^
rum more 8C debito recognitionis beatitudinem tua re
ccnrcr aflumptam adorem? ac uencrcmur.Proxima de
indecaufa cquidem honeftiiTima fuit: uc notu faciam?
ncmine aliu hac ctate Pont •maximu defignari potuik

fe cui fccuriufcp et firmi'9 ouilis dnici cura credercf.No
uiflima dcfcribeda fuccurrct:ut xpiani nominis tutclal
tux pictati fpotc currenti.-maiori quo poflumus ftudio-
comendata rcddamus.Te igitfceleftis aula: ianitoremj
cterna: uit«clauige^:indubitatum Petri fucceflbre:dni
nfi ief u xpi uicariu:patre uniuerfo^ fideliu: & ecclie to.
tius mgf m recognofcim?.Te fanelo^ cuagelio^ intcs
prcte.deliclo^:errorumcrj oimculpx 8C criminu cxpia
tore fimul & emedatore^pfitcmur vTibi fupmi rcrurri
oim opificfs ptas in terris coccfla eft> Te fupra morta^
lcm condftione honorib? merito ,pfcquuntf:n5 folu re
gcs & prindpescollafubmittetcs:ueruetiaImpatores
Auguftiapud qubs fumma cft rpal/s ditionis-. Illo.n*
nominc infignit? cs quo te dominus Ieftis chriftus efc
facundiflimo Leonis Pontificis max» fancti dogmate

az

llll|llll|llll|llll

1

cm

-i

1

8

10

11

12

13

14

15

!,;

nominari uoluft ut lnefTabilf munerc cterni templf edi

ficatione iti bcati Petri & fuccefTo^ folliditate cofiftcn

ccm oftederet-Inquies i Beatus es Simon Bariona quia

caro & fanguis no reuelauit tibi :fcd pater meus qui efl

m celis* Et cgo dico tibi: quia tu es Pctrus & fuper hac

petra cdificabo eeclefia meam: & pprte infcri(ut uerbis

faluatoris inhcrea)non pramalcbut aduerfus eam- Suc

currit etia uetcris teftimonii fcriptura : & Gregorif uirj

nominc 8C re in cade potcftate ad Maritfu epiftola:qui

bus coprobat; facerdote tum angclu tum deum ab ipo

cloriofifTimo mundicondftorefcpenumero appcllari.

(^ue fi de his qui tibi miniftrat :ac ueluti membra capi

ti infcruiuntjet fi cos conftitutos fuper hoics et impcria

Hieremias pphcca teftatT.-Si pontificalis harc dignitas

Roma: quo tpe uana rcligio uigcbatjmagno in culrai/

ne K pretio fuit: utantfqui hiftoria^ codices indicant*

Multomagis pontifex cminentilTimc tua ptas ab uni/

uerfis fidelibus exiftimanda eft:cum no ficla : fcd ucra

*c infallibili dei ordinatione tu folus fis qui minfftcrfo

incopinabili:ligadi:8C foluedi in tcrris rctines facultate

crratis noftris falute imparticn. Vndc offert fc nobis fc

Cundac tranfmiftiois noftre tam breui fermone pcrcur/

rendc:ut fateamur ingcnue ad hunc tc locum humano

fefticrio anguftiore:ad tam infignia Reip • gubcrnacfa

AlexamPont-ampliffimcmo humano folum:fed diuu

no ctia confil io ueluti falubcrrimu fydus^pucdum fii

fullatum-Sacroq? apoftolico fcnatui qui te delcgit : ac

tu£clan'tatiqua:demandatum munus fubfft plurfmu
fedcbereconftituim?. Veruntame de tuo fummo facer
dotio aptius diccre nequco j ncc fdoneo magis auclore
utiqqjfndclcbflfsmcmorfaz Callfftus Tcrtfus auucu
lus tibi fuit-Cuius uita fic prodiit in luccm ut omnib?
innotcfcat g maturum fenfum ante annos prcfctu lerit»
Qua acutus 8t memoriofus difputator fn foleni G ini>
nafio cognitus fucrit:ut brcui dod:or ciuilfs & pontifi>
cff furis fa<5rus:fpc cajtcros palam edocuerft-Qua fidus
ctfam cmfncnfqj Regum confiliarius:fn dandis etcnim
confilifsfidemacrcligioncm :Incapfcndo prudentfam
fummam exhibcbat'Qua affabilis in magiftratibus «K
rccliflimus iudex«Quam deuotus f n ecclcfia prcfbyter
uigflas epffcopus. Qua ucrus & prouidus Cardinalfs»
Qua catholfcus 8t fncorruptus Pontffex maxfm9:quo
fadum eft ut cum ob cxcelletcs anitxii tuf dotcs Si cxiV
mfa fn eum obfcruantfatquibufdam fnfignibus titulfsj
Bononiae facris te canonibus enfxe incubentem dccov
lafTet.Poftrcmo fanclas Romanas ecclefia: Cardfnalcm
creauft'Senatui'apoftolfco afcrfpfit 6t crexft fn CardiV
nem colunam qua: erat fn montcm excelfum ^pccdeny
tc tpc cuafura^Tu enfm pater bcatflTimc qui pontfficcs
mfrabflf tua anfmo^ fcrutatfonc ^pufdentfa St dextcriV
tatecrcarecofucuiftimunccelebri ufrtutctua folertifn
genfo quo fupra oem cartcro^alcam cofiftfs: exfmfaqj
omnfs gcnerfs ufrtutum dote ad fublfme hoc foliu fter
tibf ftruxiftf -Et lfcct plurfma fmt per qua: hoibus adiV

35

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 II 1 1 1 1 1 1 llll llll llll

8

9

10

11

12

13

_4

15

tus parat ad glorfam* Illud cft tamen prccfpuu quo ui
rigrauesalio^comoda 8£faluteprocurat« Nam nulla
re alia propius hoies ad dcum accedcrc creditur q iuxra
Gceronis (entcntia (aluce ipam hoibus qucredo - Nul/
lum quippc gcn?omififti per hos annos plurimos qui
bus cclcbcrrimo Cardinalis ofFicio fundtus es: cui pro
ficulcate tua & nccefficatc no fis opiculac9:& omni ftu
dio prcfto fucris:cftus:algorj's:inedie : uigilia^ pacicn/
tifl imus* Adco ut plurcs ecia calamitofos:aut iniuria la
ccffitos mngno fiuc humili loco natos :fnnata bcneh/
ccntiatuafiCampIifTimismcritisantc indidtione Ale/
xandri nome ufurpas reddidciis honeftatos»Ex apofto
\\ quoq? fentetia qui caritatc magna laudeqtteris animi
•bonis pr^fcrcnda ccnfuit • Multa infup prudentiflimc
falubcrrimis tuis monitis 6C grauibus confiiiis funt pu
bl icc fancica & dtcreta:ha: ce uircuccs ad fumrnu ponti/
ficatum cxtulcrc-ha: etcrnitatis uiam tibi appcrucrunt
ncc ad hanc nauicula Pctri regcnda qua: infelieitct fub
mcrgitur iclcdlus nuccftcs:nifi uiromni cxparte pro/
batill imus dfnofcercrfs : cum non temporis momcntoj
fcd oclto fermc luftris maiora qucq; muncra:& lcgatio/
ncs dc laccrc obeundo:fopieter:pie:grauiter:atq* iufttfli
mc cifca rcs apoftolicas ucriatus fis: nil omittedo quod
in hiscnuclcandisforctruelacritcrimpugnandum: ucl
proufde ftatucndunvSententias eciam graues in prcmc
diraro icrmonc in Gorgia: Leontini confuctudincm fe
piffimne difcuticnsata ut ex longiori cogitatioc ucnif/

w

fe uidicareris*Rcgium profc&o acpulchcrrimum crati
ccrnercte fcmperingcnio prarfcnrcm grata acfuauifTi^
ma uocis & oris concinnitarc cx Homeri in Ncftorcm
eloquio dulciflime tonantem cxquifitis 8£ ornatis ua>
bisdatino fiue materno idcomatc noftro rcfplcndctcm
in fubicdhicopiofumuraufafqj omncs mcmoritcrape*
rientcm-Memoriam cnim peropportunum homini bo
nmti praecipua gercndorum excrcitatione cximiamC fte
di\'crim)profundam oftcndifti • Nam h pro bonis cc/
clefiarconferuandis &amph'ficandis quicqua libratv
dum contfngebat ad tc ut altcrum mitndate uiginti du
abus linguis iura rcddcntcm inccfiabili tcmporc 5C (a*
lubcrrimc acurrcbatf^Proptcrca cum gcftis propriis cla
riftlm9cluceas:6w infmita ac pcne diuina bona tua cquo
prfconio intonare ncquircm.-ranromagis quia 6i fi cuti
tfa mci corporis mcmbra in lin^uas ucrtcrcntur : onv
ncfq^ artus humana uocc rcfonaret;ea prout dcccrct kv
ccn(cre:opis mca: non cftctlnftitui non cxararc pluri'
ma qu;r de patna tua bcllicofift ima:& infigni de proge
nie alracp nobilitatc QC profapia :ftcmmata : ac lungurn
fanguinisordincm conccrncntedecantanda forcnttqui
bus adco incaluifti ut qu# cx illis incrcm cnta haufcris
cumulatiora impenderc uoIucris*Supcreft ulrimu fcx*
monis mcmbrum explicarc : Quod cft ut cmincntifiiy
ma necnon magnificcntifiima tua dignitas: altiorcs in
teenutriat cogitatus.j&ficutiprcclarain Cardinalatu

a4

cdfdifti facfnoraJta in Pontificatu maxfmo fublimfus
a tc quoddam efflagftamus»Eleua crgo mcntcm ponti
fex excelfe & preconia tua iam parta corrcfpondenti cer
tamine fupera-Soletnamqj prouincia Hifpanfa* nobfv
lifllma unde tibi origo eft ingeniofos uiros atqj in om
tii uirtutum colore iucundilTimos producere: qufbPar
guitur cofirmata magis d£ perfpicua apparcre inditia p
motfone tua a deo fpam celcbratamjut homo Hffpnn?
cxcellentioribus natura: donis ornatus monarcha xpfa
nx religfonis crearet"» Quo adiutorio altfflimf dC muis
cTfflimi Reges tui honcftfflimu bcllu aduerfus Mau/
ros grandi impcnfa: magnffq? apparatfbus glorfofilTi/
me pcrfccTum:& de hoftibus triumphatum no mfnori
pietati & fortf tudfne contra relfquos infidelcs tranffera
tur.Quia tu co ualfdius dC conftantfus rem fis adiutu/
rusrquo tc prctcr rcligiois noftra: caufam qua; tibf pra;
cipua elTc dcbct:& dulcfs amor patrfa: ad fpam te uehc
mcntius impcllf t-Sfnt antc oculos tot infigncs Ciuita/
tes:Impcria:& regna:a fcuiftimis fideinoffrc hoftibus
prauc fupei ftftfois cultoribus cu inenarrabilf dedccore
noftro 5L detrimcnto occupata- Nam & fi planfqi fari/
cTiflimi anteccftbrcs tuf indcfineter clamaucrfnt fmma
nfflimam Paganorum feritate ut omnes ufitato coprc/
hendam uocabulo ad fntcrfora noftra nifi occurrcretur
penetratuia« Calliftus tamcn ficcis nunq oculis nomi/
nandus : de tuendo rcgno chrifti admodum follfcftus:
cmiflb ante apoftolatum uoto; indicToqj fibidfufna ia

i*

■•

fpfratione Calliftf noic tabcllfs domeftfcfs manu pro-
prfa(ut lcgitur)annotato:dum ad fnfcrforcs ccclcfiaftiV
cos ordincs gradatf m fua probftate deuccTus ponrificv ,
um munus prcfagiret:falutaribus monftionibus excita
rc uniucrfam dci plebem tanto adnixus eft operc : ut q
plurium Germania: 8iPannonix populorum cruccm
domini pro uexillo gcftantium auxilifs 6i fuffraoffs cej.
teris in confultc fuis m fcdibus qufete mancntibus: 6i/
uino adiutorfo maforcs fpfo^copiaranud Belcrradum,
fufa: ac profulgata: fuerint -Eratq; ci mens firmfus ui'
res cxperiri nifi ipfum immatura mors dcprehcnd ffTec«
Nunc autem non ridiculum non fupcruacaneum eflce
curfim remfnifci: imo calamitofum cft dicere : raifcrriy
mum audfrcducTuofiiTimum fntellfgcre: trcmendu ccr
ncre: lamcp anfmus memfnfiTe horret: lucluqj rcfugit ♦
Quantum intcrea uires fllorum fnualucrint: quot pro/>
uintia: dirrepte 3cafflicTc iaceant:Chriftianfs ncpharfo
fcelerecaptiuis trucfdatis autpalo tranffixis-Fidci uero
matrona^:uirgfnum:fexus nulla habfta ratfo • Religio
fiuiliiTirac acinhumaniiTimc tetrofupplitiigenercex
carnificatf: memorabilia fancTorum tcmpla : prefcrtim
Patrfarchales fcdcs:& rclfqua facrarfapolluta attrfta fce
data & ad noftradcrifionequocunq; probrf figno Bar
barico furore maculara-Et fi quid ab infidelb? illefum
prarfcruari uidctur:id queftus tantum non rclicridis ze
lo ut domini noftri icfu chriftf fcpulchrum ueneratu di
gniiTimummec contcnti tantas nobiscladcs fntulifTc*

i|.

8

1 1 1 1)1111

10

11

12

13

.-]

15

li

ingcntem & formfdandam claflcm fupcrioribus (\tw
xeredfcb^ad pci*nicfcm:extrcmumq; intcrftum nofhu
ut ncmfnem latcat prodftoric dcftinatam-Catcru cum
antiqua uulncrannfeliccm atroccmq? cxitum inccndiaj
Ccdcs & incommoda" dcplorare non fit futuro prouidc
re difcrimini quod fmmfnet Roman^ ecclcfi? omnium
fidelfum matri:Sd beatorum apoftolorum Pctri & Pau
li martirio dcdfcatcJdco btifllmc pater attollc aninios
$£ pafloralis oificii in hoc S£ pkerifq? ali is fummam 8t
cclcrcm exigcntibus opem(utpar cftofufcipc: ouile fal'
ua^orfs pafcc:dominicum grcgcm foue-protege: & om
ni conatu chriftianos principcs pacifcos contincmc cx
difcordia fiuc iniuria oucs chrifti fidclcs Barbaris mor/
fibus paflim deuorcntur* Paftor cnim bonus animam
fuam ponit pro ouibus fuis ♦ Tc opportune rcbus ad>
modum fcffiscxbibe ♦ Auunculi tui piiflimi uotum &
propofitumCut tcncris)pcrfice* Mancnt tibf fngcnfum
& proufdcntia maxima in cuntfis agcndfs : modo aifit
ftudfum & fnduftria uoluntas- Non dcficfcnt fn tcm/
porc prccipui fuffragatorcsHabcs in tua dicionc flrc/
nuum ImpcratorfsTurchorumfratre Innoccnrifoda
ui Pontificatu«Scd tuo ctiam confilfo falubcrrimo par
tam:quod interprarclarauctcrum monimcnta cnunic/
randumeftJIIumfiproRepublica chriftiana tcntaiv
dum ccniueris ocio torpefcere non pcrmutas ■ Mcmo^

cm 1

lllllllll

6

7

8

9

10

11

12

13

14

13

ratc quefo uariis ipfum infidiis exagi'tari:# ftatura: pro
cellis fuppofitum cfle» Vniuerfi Principes chrfftiani 8t
populi religionis noftra: erut tibi adiumento inceflan'
ti:fi opcram te nauare reuera fntellexerint : Cui pro tua
bonitatcmaxfma Kuigilantia teminime dcfuturum
fibi ipfis non mcdiocri fpc cordibus fuis iniedta rcpro^
mittunt^ Vidiftictiambicnnio ab hinc frequentifli^
mumfuperhoc Lcgatorum conuentum:tefubminix
ftrantc 8C etiam confulcnte Romx adtum 8L habftum»
In quo & fi pro excellentfflimo domino mco ages om
nibus rcquilitis promptus fuo nomine fuerim • Atta^
mcn ut lucidiflimum noftra: fidei fpcculum: denuo it%
hanc caufam fc fe fpfum : 8L fuas etiam quantulccunqj
fint fkultatcs artes:opida:arma:clientelas: 8C fi: quid ul
tra fara congeflcrc in manu tua dcuotiflimcponit * Et
maiora rc ipfa quam ucrbfs (e fa<5lurum pollfcetur*Cla
rifllmusetcnimMarchionofter militarirobore infi*
gnis ccu bclli fulmcn cum ualido pro uirili parte excr/
citu dclc<5tfs copiis in expedftionem fe conferre non du
bitauit : ne a fuo 8£ maiorum fnfand-am apoftolfcam
fcdem inftituto aliqua cx parte declinare uideatur : qui
multis 81 ampl ionbus ab illa beneficiis honcftati : ut>
potecentuplum pro fimplo maxime rcportantes : adco
cidem femper dcditiflimi fueie; ut flu^tuantf naufculae

i

t!

,;i

cfomi forifq? opcm ferrc ex dcbfto non ceilaucnnt ur/
gentiiTimis rationibus qua: in fure dominandi animos
aucrtere potuifTent poftpofitis:nam cx cartcris pontifi/
ees plurimi ad cos fua bcnignitatc fiducialitcr apliaiccs
perbenigne ac cxcepti fuere-Lco Tertius ab urbc difco
dens Mantuam ^pfecTus ad falutandum prcciofiffimii
redcmptoris noftrf (anguinem in ara crucis efFufum iu
cundiiTime fufcipitf • Et multa cum Carolo magno ad
quem fc contulit tractarc tunc non prcccrmifit-particii
la nobiliiTimicruoris fingulari reucrcntia ad ccclcfiam
Lateranenfem tranfmifTa»Alexander uero Sccudus fua
dcnte etiam Hefnrfco Imperatore tertio: Mantuanum
folum utfcdi apoftoliae obiequcntiiTimum dclcgit*
Vbi confilio inito ex fcntetiaq? folutu:Cadolo Parmen
fe cpifcopo pro antipapa fc gcrcnte dcpofito Alcxadcr
legitimus & ucrus Pontifcx fuit dcclaratus» Et Goto/

fredus uir illuftris Mantua: dominus pro co bis manu
conferuitCadoli copias aducrfantcs loco ccdere coges
& de hoftibus opima fpolia rcfcrens* Ioannes ctiam ui
gcfimus tertius Ioancm Francifcum Gongagam in co
federationcs fibiafciuit- Adladiflai Regis Vngariar po
tcntifTimi cxercitum dcturbandum j quo auctore Bo/
tionia graui bello prefJa: cum ingcnti hoftfum formiv
dine di calamirate liberata extitit« Eoqj tcmpore Maty
tuanos lares bis inuifit . Et ibi pro codcm ex Italia <k/
pellendo qui plurima chriftianitatis ecclefia: loca occu/
paucrat:conuentum maxime egrcgium cclcbrauft»

3*

Marrmus quintus pater otnnium fuprcmus rebus et>
clefie compofitis ex conftantia Mantuamfe contulit»
Vbi memoradum Philipum Mariam uicecomite Me
diolani Duccm 8C Pandulphum Malateftam potetiiTi
mos non mcdioctiter diiTidentes ad gratiam compofu
it:memorato Ioanne Francifco antcdidto in eadem utri
ufqj adhibito«Ad hax quocp exhibet fe nobis fanctiiTi
mus ille uir religione 8C fcientia: non immerito Pius fe
cundus maximus pontifcx: qui Mantuanum conuen>»
tum indixit: in quo dc ccmuni utilitatc comunib? chri
ftianorum confiliis a<ftum faluberrime fuit • Quatura
uero comitcr perhumane: tutc: fideliter rcligiofe afl: lu'
entibus cuncTis ad nature nccciTitatem Romana curia
fucrit fuiccpta:ampliffimu tua: beatitudini» exigimus
tcftimonium ♦ Nam 8C fi plurimorum qui iucundiiTt>«
mumfcreanimum nobifcumegcrc:memoriam cjraaxi
me longam teneamus-Tu tamen paterfancTe noftro^
pro tempore principum mcntibus ita inhefifti: 8C prav
fentis herois noftri magnis 8C prccipuis in nos meritis
animo fic infides : ut nominis tui fanctiflime rccorda>'
tio digniffimum bonitatis 8C paterne dilccTionis (pecu
mcn fibi 8C populis fufs in domino pracbeat:quo fit ut
cum artioribus uinculis fc tibi deuincTum libcrrimc fa
tcatur-Iscuius iuiTu ad tc^pfedti fumus : uerbis fincm
facicntcs J iterum Alexander pontifex fumme te in fu>
prcmum antiftitcra 8C unicum ecclcfia: caput colimusj
ucncramur 8& adoratu profcquimur:ac ut optimo fiC de

I

""I"" '"T | |IIM|IIII|IIIITTTT

llll l IIM

llll|llll

TTTTTTTT

"

H

9

10

11

12

13

14

15

omnibus fcenemcFito et pro opportufto hui9 iacratiflj/
mi foli Duci gubernatori colla fubmittit . Et cum pro
corufcanti maicftatis tua: celfitudinc: tum pro ueteriin
tc obferuantia quicquiddignitatisuiriumcordis utfe/
mcl finiam habet Francifcus Marchio Mantua: libcra
liter&nominusuereg periucundc in arbftrio tuz ani
plitudinis rcponimus:& promtifTime imperpetunm de
dicamus omne per cuum» Amen»

CHabita Romx coram Alexandro fexto
Pontifice maximo;& facro apoftolico Se
natuiDie quinta Nouebris.M.cccc.xcii.

cm

7

llll

8

TTTTjTTTT

9

10

11

12

13

14

15

I

cm 1

6 7

8

io :: 12 13 14

cm 1

6

8 9 10 11 12 13 14 15 16

o

CSJ

G\

I — CD

I — r*-

^O

u">

^r

■ —

mU i

ro

CvJ

o

■

co

r-

AO

m

■^

■ro

CM

u

I

cm 1

6

8 9 10 11 12 13 14 15 16

cm 1

6 7 8 9 10 11 12 13 14

cm 1

6

8 9 10 11 12 13 14 15 16

o
csj

<J\

■

<x>

I — r-

^O

m

t

cn

CvJ

o

a\

■<:o

P-

■VD

m

■t

co

CM

o

cm 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

cm 1

6 7

8

10 11 12 13 14 15 It

cm

8

10

11 12 13 14

;

cm 1

!lll|llll

III II

Mll i i M 1 M M IIII

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15